JENIS LABA-LABA ( Araneae) Araneae) DI DESA DATA, KECAMATANDUAMPANUA, KABUPATEN PINRANG SULAWESI SELATAN Spider Types ( Araneae) in Data Village of Duampanua Subdistrict of Pinrang Regency of South Sulawesi
Asriani 1) Eddy S!"!ndari#) S!"!ndari#) Sya$ri%&'an ) A%!n* +) D!ar!!n Bi'*i .MIPA Uni/!rsias 0asan&ddin, Ka&s Taa'anr!a, La%rari& '*i, UN0AS2 Asrianis"3i4+5*ai'23 Asrianis"3i4+5*ai'23
ABSTRAK T!'a$ di'a"&"an di'a"&"an !n!'iian !n!'iian !nan* J!nis La%a-'a%a Araneae La%a-'a%a Araneae di D!sa Daa K!3aaan D&aa D&aan&a n&a Ka%&a Ka%&a!n !n Pinran Pinran* * S&'a6! S&'a6!si si S!'aa S!'aan2 n2 P!n!'i P!n!'iia ian n %!r&7 %!r&7&an &an &n&" &n&" !n*! !n*!a$& a$&ii "!ra*aan "!ra*aan 7!nis 'a%a-'a%a 'a%a-'a%a yan* !rdaa ada !rsa6a$an, !rsa6a$an, !r"!%&nan !r"!%&nan "a"a, a%a" dan !&"ia !&"ian n 6ar*a, 6ar*a, di d!sa Daa, "a%&a!n "a%&a!n Pinran*, Pinran*, S&'a6!si S&'a6!si S!'aan2 P!n!'iian P!n!'iian %!rsi8a %!rsi8a "&a'iai8 "&a'iai8 !'i&i !'i&i %s!r/asi %s!r/asi 'aan*an dan !n*a%i'an !n*a%i'an sa!'2 sa!'2 P!n*&&'a P!n*&&'an n daa "&a'iai8 di'a"&"an d!n*an !d! Cruise Method 2 P!n*a%i'an sa!' La%a-'a%a ada + !"sis! yai& !rsa6a$an, a%a", "!%&n dan !&"ian di'a"&"an d!n*an !n**&na"an 7arin* !nan*"a 'a%a-'a%a 'a%a-'a%a s!3ara 'an*s&n*2 0asi' !n!'iian !n!'iian di!r'!$ s!%anya" 11 7!nis 'a%a-'a%a dari 9 8ai'ia2 8ai'ia2 J!nis 'a%a-'a%a 'a%a-'a%a yan* di!&"an di!&"an s!%anya" s!%anya" 11 7!nis, 7!nis, dianarany dianaranya a Argiope appensa 19, 19, Argiope keyserlingi 1: 1:, Argiope aurantia #1, Argiope catenulata +;, Gasteracantha cancriformis 1#, Opad Opadom omet eta a fast fastig igat ata a #1, Tetragnatha Tetragnatha montana montana +1, Menemerus Menemerus bivit bivitta tatu tus s +1, +1, Pholcus phalangioides phalangioides ##, Latrodectus hesperus hesperus 4 dan Loxosceles reclusa reclusa 4 indi/id&2 .ai'ia Aran!ida! s!%anya" 9+<, Sii3arida! s!%anya" 1;<, P$'3ida! s!%anya" ;<, Gas!ra3an$a s!%anya" =<, Sa'i3ida! # < dan 8ai'ia T$!ridiida! 1<2 Kaa K&n3i > Kaa "&n3i> J!nis, La%a-' a%a, Ta%a", K!%&n, Sa6a$, P!&"ian2
A!T"ACT The The !tud !tudy y abou aboutt Aran Aranea eae e !pid !pider er Type Types s have have been been carr carrie ied d out out in the the #ill #illag age e of $uampanua !ubdistrict of Pinrang "egency of !outh !ula%esi& The purpose of this research is to kno% the diversity of spider species found in rice field' cocoa plantation' fishpond and residential area' area' in $ata $ata villag village' e' Pinran Pinrang g distri district' ct' !outh !outh !ula%e !ula%esi& si& (ualit (ualitati ative ve resear research ch includ includes es field field observation and sampling& (ualitative data collection is done by Cruise Method method& !pider sampling in ) ecosystems ie rice fields' ponds' gardens and settlements is done by using a net catcher spider directly& The results obtained as many as ** types of spiders from + families& !pider species found as many as ** species' including Argiope appensa *+' Argiope keyserlingi *,' Argiope aurantia -*' Argiope catenulata ).' Gasteracantha cancriformis *-' Opadometa fastigata -*' Tetragnatha montana )*' menemerus bivittatus )*' Pholcus phalangioides --' Latrodectus hesperus / And Loxosceles reclusa / individuals& 0amilia Araneidae as much as +)1' !iicaridae as much as *.1' Pholcidae as much as .1' Gasteracantha as much as 21' -1 !alticidae and Theridiidae *1 family&
PENDA0ULUAN Indn!sia !r&a"an sa'a$ sa& n!*ara yan* di"!na' d!n*an n!*ara Mega iodiversitiy 2 N!*ara ini !i'i"i &'a& d!n*an 7&'a$ s!%anya" 1=2??? &'a& dan += !"sis! a'ai yan* %!r%!da yan* "aya a"an &%&$an dan $!6an dan s!7&'a$ %!sar &'a& !nd!i", d!n*an a' s!si!s s!"iar 1,+9 7&a (.A@, #?1?)2 K!an!"ara*aan $ayai san*a %!r/ariasi s!!ri sa'a$ sa& $!6an yan* a'in* %anya" di!&"an di Indn!sia ada'a$ ar$da2 S!%a*ian %!sar 'a%a-'a%a Indn!sia 7&*a ida" di!&"an di !a 'ain, dan s!%a*ian *!n&s %!rada !r%aas ada &n3a"-&n3a" !n*&n&n*an !r!n&2 K!ana!"ara*aan ar$rda !n!n&"an "!sa%i'an !"sis! ada !rsa6a$an2 Pada !rsa6a$an "!$adiran ar$rda s!%a*ai sa'a$ sa& a*!ns $ayai, ida" '!as dari !ranannya s!%a*ai %a*ian ranai a"anan r*anis! yan* !i'i"i !ranan !nin* %a*i "!$id&an an&sia2 Sa'a$ sa& ar$rda yan* %!r*&na dan !nin* ada'a$ s!%a*ai r!dar s!ran**a $aa (Un&n* #??9)2 La%a-'a%a di!&"an $air di s!'&r&$ !r&"aan %&i dari da!ra$ "&&% $in**a da!ra$ adan* asir yan* "!rin*2 La%a-'a%a !r&aa %!r'ia$ di !a yan* %anya" /!*!asi2 Saai saa ini s!"iar =2??? s!si!s 'a%a-'a%a !'a$ di%!ri naa, diya"ini 7&'a$ i& %ar& s!!r!a dari 7&'a$ 'a%a-'a%a yan* ada di d&nia (S&ana, #??:)2 La%a-'a%a !rdaa !'ia$ dia'a dan daa %!radaasi di%!r%a*ai $a%ia2 U&nya 'a%a-'a%a ida" %!r%a$aya %a*i an&sia, $anya %!%!raa 7!nis sa7a yan* dian**a !r&*i"an "ar!na ra3&n yan* di"!'&ar"annya2 La%a'a%a !ras&" %inaan* "arni/ra yan* !&nyai si8a "ani%a', yai& s!rin* !an*sa 'a%a-'a%a yan* 'ain yan* '!%i$ '!a$2disain* i& !rnyaa 'a%a-'a%a daa %!rinda" s!%a*ai r!dar $aa yan* 3&"& !8!"i8 , "$&s&snya %a*i $aa 6!r!n*, $aa adi dan anaan an*an 'ainnya2 K!$adiran 'a%a-'a%a dis&a& !"sis! !&nyai $&%&n*an yan* !ra d!n*an &'asi $aa dan "!adaan !"'*i !"sis! !rs!%& (La%a, #??1)2 Sa'a$ sa& $a%ia dari 'a%a-'a%a !rsa6a$an2 P!rsa6a$an 'a$an !ranian yan* %!r!a" !a" dan di%aasi '!$ !aan* (*a'!n*an)2 La$an sa6a$ ada'a$ 'a$an yan* di"!''a s!d!i"ian r&a &n&" %&didaya anaan adi sa6a$ dan !r'& adanya !n**!nan*an ada asa !r&%&$an adi2 .&n*si 'a%a-'a%a s!ndiri s!%a*ai r!dar s!ran**a $aa2 La$an !r"!%&nan ada'a$ 'a$an &sa$a !ranian yan* '&as, %iasanya !r'!a" di da!ra$ ris aa& s&%ris, yan* di*&na"an &n&" !n*$asi'"an "dias !rda*an*an (!ranian) da'a s"a'a %!sar dan diasar"an "! !a yan* 7a&$, %&"an &n&" "ns&si '"a'2 P!r"!%&nan daa dianai '!$ anaan ind&sri s!!ri "a"a, "!'aa, dan !$ (Dir7!n P!r"!%&nan, #??=)2 Ka%&a!n Pinran* !r&a"an 6i'aya$ r/insi S&'a6!si S!'aan yan* s!3ara *!*ra8is !r'!a" ada "rdina anara 141 saai +1?? Linan* S!'aan dan 114#9? saai 114+=#?B&7&r Ti&r2 Da!ra$ ini %!rada ada "!in**ian ?-#29?? !!r dari !r&"aan 'a&2 Ka%&a!n Pinran* %!rada 1;? K dari Ka Ma"assar, d!n*an !i'i"i '&as 12491,== K#, !rdiri dari i*a di!nsi "!6i'aya$an !'i&i daaran r!nda$, 'a& dan daaran in**i (BAPPEDA dan PM Ka%2 Pinran*, #?11)2
Ka%&a!n Pinran* "$&s&snya d!sa Daa !i'i"i da!ra$ yan* didinasi '!$ ar!a' !rsa6a$an dan !r"!%&nan s!ra ar!a' a%a" ada daaran r!nda$, !r%&"ian, %a$"an di da!ra$ !*&n&n*an2 Kndisi a'anya !n7adi"an Ka%&a!n Pinran* s!%a*ai da!ra$ !ranian dan !r"!%&nan yan* !nsia', s!$in**a !r!"niannya %anya" %!r&& di s!"r !ranian (BAPPEDA dan PM Ka%2 Pinran*, #?11)2 B!rdasar"an $asi' &raian diaas, a"a !r'& di'a"&"an !n!'iian !nan* "!%!radaan 7!nis 'a%a-'a%a Araneae di D!sa Daa K!3aaan D&aan&a Ka%&a!n Pinran* S&'a6!si S!'aan s!'aa %&'an S!!%!r #?19 saai %&'an Jan&ari #?1=2 BAHAN DAN METODE Ba$an yan* di*&na"an ada'a$ &n&" !n*a6!"an sa!', a'"$' =?< &n&" !%i&s sa!', "!ras 'a%!' &n&" !%!ri naa ada sa!', dan sa!' 7!nis 'a%a-'a%a2 A'a yan* a"an di*&na"an da'a !n!'iian ini yai& i"rs" &n&" !'i$a r8'*i dari 'a%a-'a%a, %' sa!' &n&" !nyian sa!', 'asi" sa!' &n&" !nyian sa!', s6iin* n! (7arin*) &n&" !nan*"a 'a%a-'a%a, a'a &'is !n&'i, sar&n* an*an &n&" !'ind&n*i an*an dan "a!ra &n&" !n*a%i' *a%ar dari sa!'2 Tahapan kerja penelitian J!nis !n!'iian ini %s!r/asi yan* %!rsi8a d!s"rii (s&r/!y)2 M!n&r& Nasir (1444), !d! d!s"rii8 (s&r/!y) !r&a"an s&a& !n!'iian &n&" !!r'!$ 8a"a dari *!7a'a yan* ada dan !n3ari "!!ran*an 8a"&a' dari s&a& "!'" aa& da!ra$ yan* di'a"&"an !r$ada s!7&'a$ indi/id& aa& &ni, %ai" s!3ara s!ns&s a&&n d!n*an !n**&na"an sa!'2 P!n!'iian ini !r%a*i da'a %!%raa a$aan s!%a*ai %!ri"&> Observasi Lapangan @%s!r/asi 'aan*an di'a"&"an d!n*an &7&an &n&" !!r'!$ *a%aran && dari '"asi !n!'iian dan "!*iaan !n*&&'an daa "&a'iai8 !nd&"&n* di'aan*an yan* di%&&$"an naninya, yan* di'a"&"an d!n*an !d! 7!'a7a$ (Cruise Method )2 M!n&r& .a3$r&' (#??=), !n!'iian yan* !a di*&na"an da'a !n!'iian s!i "&a'iai8 yai&, ada a$a a6a' %!r&a %s!r/asi, yan* "!&dian di'an7&"an d!n*an !n*id!ni8i"asi 7!nis dari sa!' 'a%a-'a%a !rs!%&2 Jenis Data Sampel J!nis daa yan* di"&&'"an da'a !n!'iian ini da'a %!n&" daa "&a'iai8, daa ri!r yan* di!'ii !'i&i 7!nis dari 'a%a-'a%a dan naa i'ia$nya2 Daa ri!r di"&&'"an s!3ara s!'!"i8 d!n*an !n7!'a7a$i da!ra$ !n!'iian d!n*an !d! 7!'a7a$ (Cruise Method ) (L&3as at al , #??9)2 P!n*a%i'an sa!' 'a%a-'a%a ada da!ra$ !rsa6a$an, !r"!%&nan 3"'a, ar!a' a%a" dan !&"ian 6ar*a s!!a2 Pengambilan sampel P!n*!%i'an sa!' ini di'a"&"an d!n*an !n*!'i'in*i ar!a !a !n!'iian d!n*an !d! 7!'a7a$ (Cruise Method ) !n**&na"an s6iin* n! (7arin*) &n&" !nan*"a 'a%a-'a%a !rs!%&, "!&dian sa!' yan* s&da$ dia%i' di%!ri a'"$' &n&" !%i&s sa!'2
Ienti!ikasi an pengamatan sampel "eragaman Laba#Laba berasarkan $amilia Sa!' 7!nis $!6an yan* !'a$ di8 "!&dian B!rdasar"an $asi' !n!'iian yan* !'a$ di'a"&"an d!sa dia6!"an !n**&na"an 8ra'in, s!'an7&nya di id!ni8i"asi Daa, K!3aaan D&aan&a, Ka%&a!n Pinran* di!&"an d!n*an !n*aai "ara"!risi" r8'*i %!rdasar"an r!8!r!nsi s!%anya" 9 8ai'ia 'a%a-'a%a yan* disa7i"an da'a %!n&" '!/i (144?)2 Id!ni8i"asi !'a$ di'a"sana"an di La%rari& dia*ra Pi! s!%a*ai %!ri"&> '*i, J&r&san Bi'*i, .a"&'as Ma!ai"a dan I'& P!n*!a$&an A'a, Uni/!rsas 0asan&ddin2 %ambar &2 K!ra*aan La%a-La%a %!rdasar"an .ai'ia Analisis ata Daa 7!nis 'a%a-'a%a yan* di!r'!$ !'a'&i $asi' !n!'iian di'a$ s!3ara d!s"rii8 d!n*an 3ara di"!'""an, dan disa7i"an da'a %!n&" dia*ra Pi!2 S!'an7&nya daa diana'isis &n&" !ndaa"an *a%aran !n*!nai 7!nis 'a%a'a%a yan* $id& dida!ra$ !rsa6a$an, !r"!%&nan 3"'a, ar!a' a%a" dan !&"ian 6ar*a '!a"nya di d!sa Daa, "!3aaan D&aan&a, "a%&a!n Pinran*2 Hasil B!rdasar"an $asi' !n!'iian yan* !'a$ di'a"&"an d!sa Daa, K!3aaan D&aan&a, Ka%&a!n Pinran* di!&"an s!%anya" 11 7!nis 'a%a-'a%a yan* !r*'n* "!da'a 9 8ai'ia yan* disa7i"an ada Ta%!' 1 s!%a*ai %!ri"&>
Object3
Tabel &2 J!nis La%a-'a%a Araneae yan* di!&"an di D!sa Daa K!32 D&aan&a, Ka%2 Pinran* ada %&'an S!!%!r #?19-Jan&ari #?1=2 L'kasi N'(
$amilia
12 #2 2 +2 :2
Araneiae
92 =2
Tetragnathiae
;2
Salti)iae
42
Ph'l)iae
1?2
Theriiiae
112
Si)ariiae
Jenis Argiope appensa Wa'3"!na!r, 1;+1 Argiope keyserlingi Kars3$, 1;=; Argiope aurantia S3'i, 1==# Argiope catenulata D'!s3$a'', 1;:= Gasteracantha cancriformis Linna!&s, 1=:; J&'a$ Opadometa fastigata Sin, 1;== Tetragnatha montana Sin, 1;=+ J&'a$ Menemerus bivittatus D&8&r , 1;1 J&'a$ Pholcus phalangioides .&ss'i, 1==: J&'a$ Latrodectus hesperus C$a%!r'in, 14: J&'a$ Loxosceles reclusa G!rs3$, 14+? J&'a$ J*mlah "esel*r*han
"
S
T
P
4 9 = 1# + #1 4 ? ? ? ?
# 4 11 14 14 ? ? ?
= 4 14 # 9= 1# 1# ? ? ?
? ? # # ## ## 4 4
1
-
-
9
1 9:
? ?
? =4
9 4
Pembahasan Ta%!' 1 !n&n7&""an %a$6a dari "! + '"asi sa'in* 7&'a$ indi/id& !r%anya" =4 indi/id& dari '"asi a%a" dan !r%anya" "!d&a 9: indi/id& di'"asi "!%&n, s!dan*"an 7&'a$ 'a%a-'a%a !r!nda$ !rdaa di'"asi !rsa6a$an d!n*an 7&'a$ ? indi/id& dan '"asi !&"ian 4 indi/id&2 Ta%!' 1 !n&n7&""an &'a %a$6a 7&'a$ 7!nis 'a%a'a%a yan* a'in* dinan yai& ada ar!a' "!%&n 7&'a$nya s!%anya" = 7!nis, ar!a' a%a" : 7!nis, ar!a' !rsa6a$an s!%anya" 7!nis dan !&"ian s!%anya" + 7!nis 'a%a-'a%a2 M!n&r& L!/i (144?), T!ra*na$ida!, P$'3ida!, T$!ridiida! dan Aran!da! !r&a"an 7!nis 'a%a-'a%a !7arin*2 Ga%ar 12 !n&n7&""an %a$6a 8ai'ia d!n*an 7&'a$ ndi/id& !r%anya" di&n7&""an ada 8ai'ia Aran!ida! s!%anya" (:<), !r%anya" "!d&a dari 8ai'ia T!ra*na$ida! s!%anya" (#4<), !r%anya" "!i*a dari 8ai'ia P$'3ida! s!%anya" (1?<), !r%anya" "!!a dari 8ai'ia T$!ridiida! s!%anya" (+<) "!&dian Si3ariida! s!%anya" (<) dan !rsnas! a'in* s!di"i dari 8ai'ia Sa'i3ida! s!%anya" (1<)2 M!n&r& Kar$ad7n (#?11), %a$6a "!%!radaan 7!nis 'a%a-'a%a ada %!%!raa !"sis! dis!%a%"an "ar!na ada asin*-asin* '"asi !r&a"an !a yan* %ai" aa& a& %!radaasi d!n*an 'in*"&n*annya %a*i 'a%a-'a%a &n&" !n!r&s"an !r"!%an*an $id&nya "ar!na %anya" !ny!dia"an s&%!r a"anan, dan !a &n&" %!r'ind&n*, "a6in dan %!r!'&r2 Disain* i& 8a"r s&$& dan "!'!%aan di !a '"asi !rs!%& asi %!r%!da-%!da s!$in**a !!n*ar&$i 7!nis 'a%a-'a%a yan* a"an $&d& ada !"sis! !rs!%&2 J!nis 'a%a-'a%a yan* $id& di 'in*"&n*an !r%&"a M!n&r& Sa&na (#??:), %a$6a 7!nis Argiope catenulata yan* a'in* %anya" $id& diar!a' a%a" "ar!na s!s&ai d!n*an 'in"&n*annya aa& !a dia %!radaasi dan 7!nis dari 'a%a'a%a !rs!%& %anya" yan* $id& di!aan* a%a" dan ada 7&*a yan* diaas air2 M!n&r& Pi Dida"&s (#??4), %a$6a 7!nis 'a%a-'a%a yan* $id& dir&an*an !r%&"a s!!ri "!%&n !i'i"i 7!nis 'a%a'a%a yan* san*a %!r/ariasi !i'i"i &dara yan* 3&"& s!7&" adanya &%&$an yan* &%&$ da!ra$ !r%&"a %anya" 7!nisnya s!$in**a $!6an 'ain %anya" yan* $id&, 7i"a di%andin*"an d!n*an !ri s&da$ s!s&ai diana ada !n!'iian ini yan* a'in* %anya" 7!nis 'a%a-'a%a !rdaa di ar!a' "!%&n2 La%a-'a%a yan* a& %!radaasi d!n*an 'in*"&n*annya, M!n&r& T&'&n* (#???), %a$6a 7i"a &dara yan* anas sa'a$ sa&nya sa6a$ a"an san*a "&ran* 7!nis 'a%a-'a%a yan* $id& "ar!na ada %!%!raa 7!nis sa7a yan* a& %!radaasi, 7i"a di%andin*"an d!n*an !n!'iian ini s&da$ %!r%andin* '&r&s2 Kar!na "ia "!a$&i 'a%a-'a%a yan* $id& dir&an*an !r%&"a !i'i"i 7!nis 'a%a-'a%a yan* s!di"i $anya 7!nis Tetragnata montana yan* a& %!radaasi diar!a' sa6a$, "ar!na "ia "!a$&i 3a$aya aa$ari yan* ada ada !rsa6a$an san*a anas ida" ada !n*$a'an*, s!$in**a $anya 'a%a-'a%a !r!n& yan* a& %!radaasi d!n*an
"!adaan 'in*"&n*an dis!"iarnya2
J!nis 'a%a-'a%a yan* $id& di 'in*"&n*an !r&a$an !i'i"i 7!nis yan* %!r%!da d!n*an 'in*"&n*an '&ar !r&a$an "ar!na a& %!radaasi d!n*an 'in*"&n*an s!"irnya2 Ji"a di%andin*"an d!n*an 2 'in*"&n*an !r%&"a !n&r& Sa&na (#??:), %a$6a ar!a' !r&& $anya s!di"i 7!nis 'a%a-'a%a yan* $id&, "ar!na !'&an* &n&" !n3ari a"an 7&*a s!di"i s!$in**a 7!nis 'a%a-'a%a yan* $id& &n s!di"i "ar!na $anya !an*sa s!saa 7!nisnya s!ndiri2 J!nis 'a%a-'a%a yan* $id& di!&"ian 'a%a-'a%a !7arin* "ar!na 'a%a-'a%a !%&a 7arin* %!rada di%a*ian aas r&a$ s!$in**a 3 "adan* s&'i &n&" di7an*"a& '!$ an&sia2 M!n&r& Sa&na (#??:), %a$6a 7!nis 'a%a-'a%a ini !%&a 7arin* dan !n!a di&7&n* 7arin* &n&" !na*"a an*sanya %!r&a s!ran**a aa& $!6an 'ain yan* !ran*"a ada 7arin*nya2 Sa'i3ida! dan Si3ariida! !r&a"an 7!nis 'a%a'a%a yan* ida" !%&a 7arin*, !ai $anya !%&a %!nan*%!nan* &n&" !'ind&n*i !'&rnya dari r!dar 'ain2 La%a-'a%a 7!nis ini !r&a"an 'a%a-'a%a !%&r& dida&n-da&n yan* ada di"!%&n a&&n da&n yan* ada di!a 'ain dan 7&*a !n7adi !%&r& diana$2 Biasanya 'a%a-'a%a ini in**a' di*&'&n*an aa& 'iaan da&n %iasanya 7&*a $id& di!a yan* ida" !r7an*"a& '!$ an&sia sa%i' !n&n**& an*sanya2 R!nda$nya r!s!nas! 7!nis 'a%a-'a%a ini yan* !ran*"a, "!&n*"inan dis!%a%"an "ar!na 8a"r 3&a3a yan* "&ran* !n*&n&n*"an "ar!na ada saa 3&a3a anas "$&s&snya dia*i $ari %anya" !rdaa 'a%a-'a%a, s!dan*"an ada saa 3&a3a !nd&n* dan %anya" an*in aa'a*i di6a"& sr! $ari "&ran* 'a%a-'a%a, aa& "ar!na adanya !an*sa 'ain s!$in**a ida" %anya" yan* $id& 7!nis 'ain s!ra di!n*ar&$i &'a '!$ 6a"& !n*a%i'an yan* di'a"&"an s!'aa # $ari2 Deskripsi Jenis Laba#laba +ang iper'leh i Desa Data, "ab( Pinrang &( Argiope appensa -al)kenaer, &./& Argiope appensa !i'i"i 3iri %a*ian "!a'a $ia &i$ s!!ri %ai", %a*ian drsa' %!r6arna "&nin* !ran* dan !i'i"i !a ii" $ia, s!dan*"an ada %a*ian /!nra' "$&s&snya a%d!n %!r6arna "&nin* !%!n&" U !r%a'i"2 Ka"i 6arna $ia ada %!'an*-%!'an* &i$ dis!ia r&asF s!*!n2
D!s"risi> Argiope appensa ada'a$ s!7!nis 'a%a-'a%a yan* !rdaa di %!%!raa &'a& di Sa&d!ra Pasi8i" Bara2 T!'a$ di!r"!na'"an "! 0a6aii, dan di!&"an di Tai6an dan N!6 G&in!a2 La%a-'a%a ini !ndia $id& di%!r%a*ai $a%ia, di&'ai dari anai saai "! $&an2 La%a-'a%a %!ina !n3aai an7an* &%&$ $in**a 9 3 dan %!r6arna $ia dan "&nin*, s!dan*"an 'a%a-'a%a yan* 7anan 6arnanya 3"'a, s!"iar # 32 Di 0a6aii ini dis!%& 'a%a-'a%a "!%&n2 Argipoe appensa daa di7&ai di %!r%a*ai n!*ara s!!ri indn!sia2 P!nd&d&" s!!a ada yan* !ny!%&nya s!%a*ai 'a%a-'a%a isan* (Ed6ards, 14;+)2
0( Argiope keyserlingi "ars)h, &.1.( Argiope keyserlingi ini ada'a$ 'a%a-'a%a yan* $id& di!a !r%&"a s!!ri "!%&n, dan !i'i"i 3iri-3iri %a*ian "!a'a %!r3ra" s!!ri %ai" %!r6arna $ia-&i$2 Ba*ian drsa' %!r6arna $ia dan !rdaa # *aris "&nin* !an7an*2 S!dan*"an %a*ian /!nra' %a*ian !r& %!r6arna "&nin* %!r%!n&" $&r&8 U !r%a'i" !ai %a*ian !n*a$ 6arna "&nin* !r&&s2 Ka"i %!r6arna $ia ada %!'an*-%!'an* &i$ dis!ia r&asF s!*!n dan %!r%&'&2
D!s"risi> La%a-'a%a Argiope keyserlingi ini !n**an&n* "! %a6a$ d!n*an "!d&a "a"inya sa'in* %!rasan*an2 P!r& %!r%!n&" s!*i 'ia daar d!n*an *aris !'inan* "&nin*2 Ba*ian dada dan "!a'a %a*ian aas !i'i"i 'a !ra" "!a%&a%&an d!n*an 6arna 'aar %!'a"an* $ia2 Warna "a"i didinasi 6arna $ia d!n*an %!%!raa 6arna 'ain "&nin* dan &i$2 La%a-'a%a ini %!rasa' dari 8ai'ia Aran!ida! di %a6a$ *!n&s Argiope ('!/i, 1441)2 2( Argiope aurantia S)'p'li, &110 Argiope aurantia ini !i'i"i 3iri-3iri yai& drsa' %a*ian "!a'a %!r6arna &i$ si'/!r2 Ba*ian %!'a"an* %!r6arna &i$ dan !rdaa d&a *aris %!r6arna 3"'a dan "&nin* %!r%!n&" $&r&8 U2 Ba*ian /!nra' di%a*ian a%d!n %!r6arna "&nin* dan !rdaa ii" &i$ ada %a*ian !n*a$nya2 Ba*ian "a"inya %!r6arna 3"'a &da %!'an* $ia dan %!r%&'& $a'&s2
D!s"risi> S!!ri yan* !r7adi ada %anya" 7!nis 'a%a-'a%a, 'a%a'a%a %!ina &%&$ 7a&$ '!%i$ %!sar dariada 7anannya2 Pada %!ina an7an* &%&$ d!6asa %!r"isar anara 14 saai #; (F+ saai 1 1F; in3i), s!dan*"an 7anannya $anya !n3aai : saai 4 (1F+ - F; in3i)2 Pada "!d&a 7!nis "!'ain ini, !i'"i !r& yan* %!r%!n&" 3!"&n* dan ada 3!"&n*an*nya !i'i"i anda "&nin* aa& rany! yan* !n3'"2 Ba*ian d!an &%&$, 3!$a'$ra, di&&i d!n*an ra%& !nd!"2 Ka"i s!%a*ian %!sar $ia, d!n*an %a*ian !ra$ aa& "&nin* di d!"a &%&$2 S!!ri !n!n&n %'a 'ainnya ("!'&ar*a Aran!ida!), s!si!s ini !i'i"i i*a 3a"ar !r "a"i2 S!sis ini !n**&na"an 3a"ar "!i*a ini &n&" !%an& !nan*ani %!nan* saa %!r&ar2
/( Argiope catenulata D'les)hall, &.31 Argiope catenulata ini !i'i"i 3iri-3iri yai& %a*ian drsa' di%a*ian "!a'a %!r6arna &i$ dan %!r%&'& $a'&s, %a*ian %!'a"an* %!r6arna &i$ si'/!r dan !rdaa 3ra" $ia %!r3a&r ran*! %!r%!n&" $&r&8 U2 S!dan*"an %a*ian /!nra' %!r6arna $ia dan %!r3ra" "&nin* %!r%!n&" '/! !r%a'i"2 Warna "a"i %!'an*-%!'an* yai& &i$-$ia dan %!r%&'& "asar2
D!s"risi> Argiope catenulata ada'a$ s!7!nis 'a%a-'a%a yan* %!r6arna-6arni2 C!$a'$ra %!ina %!r6arna "&nin* d!n*an aa $ia2 P!r&nya !'inan* d!n*an 'a drsa' %!r6arna "&nin* "!&i$an2 Pn*an 3"'a %!n&" ida" %!ra&ran !r'i$a ada %a*ian !r& "! sisi s!rir2 Ka"i-"a"inya %!r6arna $ia d!n*an 3in3in &i$ iis2 La%a-'a% 7anan '!%i$ "!3i' dari %!inanya (.a&'"n!r, 1444)2 3( Menemerus bivittatus D*!'*r , &.2& J!nis 'a%a-'a%a ini ida" !%&a 7arin* dan $id& s!%a*ai !%&r&2 Menemerus bivittatus !i'i"i 3iri-3iri s!'&r&$ %a*ian "!a'a %!sar '!%i$ %!sar dari a%d!n2 P!r&"aan &%&$nya %!r6arna 3"'a &3a dan %!r%&'& $a'&s2 M!i'i"i &"&ran "!3i' dan %!*i& 7&*a "a"i "!3i' s!s&ai d!n*an &%&$2
D!s"risi> La%a-'a%a ini !r&a"an !n7an*"ar dindin* %!r6arna 3"'a, %a*ian dra' dan /!nra di&&i d!n*an ra%& '!%a dan &i$ "!a%&-a%&an2 Ada 7a%&' dari %&'& 3"'a &a di d!"a aa %!sar yan* !n*$ada "! d!an2 La%a-'a%a an7an*nya s!"iar s!%i'an i'i!!r, 7anannya s!di"i '!%i$ "!3i' dari %!ina2 Pada 7anan !i'i"i *aris &n**&n* 'n*i&dina' yan* "!$ia-$iaan d!n*an *aris &i$ "!3"'aan di "!d&a sisi !r&2 Karaas dan 3$!'i3!ra! 7&*a $ia dan "a"inya !i'i"i %&'& d!n*an 6arna yan* saa2 B!ina &&nya &3a dan '!%i$ 3"!'a, d!n*an "araas dan !r& '!%i$ %!sar2 Karaasnya %!rin*s& d!n*an d&a ia $ia dan *aris &i$ iis dan !r&nya %!r$ias *aris-*aris $ia '!%ar di s!ia sisi yan* %!rsa& di &7&n* s!rir2 B!ina %!r6arna a%&-a%& dan !n*!'&ar"an #: saai +? !'&r da'a "as&s s&ra s!!ri "an&n* (Mi'n! dan Mi'n!, 14;?)2
4( Loxosceles reclusa %erts)h, &5/6 .( Gasteracantha cancriformis Linnae*s, &13. Loxosceles reclusa ini 3iri "$as ida" !%&a 7arin*, Gasteracantha cancriformis !i'i"i 3iri-3iri %a*ian drsa' %a*ian "!a'a %!r6arna 3"'a &3a dan %a*ian drsa' di%a*ian "!a'a %!r6arna $ia, %a*ian &n**&n* &n**&n*%!r6arna 3"'a &3a2 S!dan*"an /!nra' %a*ian %!r6arna "&nin* "!&i$an dan !rdaa %ini"-%ini" $ia dan a%d!n 3"'a "!r&$ dan s!'&r&$ !r&"aan &%&$nya %a*ian d&rinya %!r6arna $ia "!!ra$an2 S!dan*"an ada di!n&$i '!$ %&'&-%&'& $a'&s s!ra "a"i %!r6arna 3"'a2 %a*ian /!nra' %!r6arna $ia dan %!r3ra" !ra$ s!!n*a$2 Ba*ian "a"i %!r6arna $ia ada %!'an*-%!'an* &i$ s!ia r&as2 Ciri "$asnya %!n&" &%&$ s!!ri "!iin* dan !i'i"i d&ri2
D!s"risi> Ta' $anya !na aa, dis&s&n da'a i*a s!ran*"ai i*a asan*2 P!n*a&ran aa ini ada'a$ sa'a$ sa& 8i&r dia*nsi" &aa &n&" s!&a s!si!s Ls3!'!s2 M!i'i"i &%&$ yan* D!s"risi> Gasteracantha cancriformis di!&"an di %anya" %!r6arna $ia ada %a*ian drsa' dan ada %a*ian /!nra' %!'a$an d&nia2 0a' ini di!&"an di %a*ian s!'aan A!ri"a 7&*a %!r6arna $ia2 Pada %a*&an &%&$nya !i'i"i %&'&-%&'& S!ri"a dari Ca'i8rnia "! .'rida, s!ra di A!ri"a T!n*a$, $a'&s2 Ka"i an7an* dan rain* s!%andin* d!n*an &%&$, Jaai"a, dan K&%a2 P!n!n&n %'a "!iin* yan* "&r&s "!rin*, !r&aa ada 7anan, dan %!r6arna 3"'a &da ana anda2 'a%a-'a%a ini in**a' di !ian $&an dan "!%&n-"!%&n s!a" Pasan*an "!d&a s!'a'& !ran7an*, s!dan*"an asan*an "!i*a %!'&"ar2 Banya" !n!'iian !nan* 'a%a-'a%a ini !'a$ !r7adi di ada'a$ yan* !r!nd!"2 Ps&r "a"i %isa a*a" iri "!iin*2 "!%&n 7!r&" di .'rida2 M!r!"a s!rin* in**a' di $n aa& di Tarsi (&7&n* "a"i) !i'i"i # 3a"ar (D!6!y, 144)2 Pholcus phalangioides $*ssli, &113 s!"iar $n di s!a" %!'&"ar, Ka6asan 0a%ia %!ri"'i 1( Pholcus phalangiodes !i'i"i 3iri-3iri yai& s!'&r&$ s!dan* ris (L!/i, 14=;)2 %a*ian &%&$nya ransaran, %a*ian "!a'a %!6arna 3"'a 5( Tetragnatha montana Sim'n, &.1/ Tetragnatha montana !i'i"i 3iri-3iri yai& drsa' &3a, %a*ian drsa' %!r6arna 3"'a &a %!*i&2 S!dan*"an %a*ian "!a'a %!r6arna $ia dan 3!'i3!ra %!sar, %a*ian /!nra' %a*ian a%d!n %!r6arna 3"'a dan !rdaa 3ra" &n**&n* %!r6arna ran*! "!3"'aan2 S!dan*"ann %a*ian %ai"2 Ka"i %!r6arna 3"'a ada %!'an*-%!'an* &i$ dis!ia /!nra' %!r6arna $ia 3"'a dan !i'i"i a%d!n yan* r&asF s!*!n2 an7an* drsa' ada %a*ian a%d!n %!r6arna ran*! "!3"'aan, dan !i'i"i a%d!n yan* an7an* s!ra "a"i yan* an7an* %!r6arna $ia "!3"'aan2
D!s"risi> Pholcus phalangiodes daa di!&"an di '"asi yan* ida" !r*an**& dan r!nda$ 3a$aya2 B!%!raa !a yan* D!s"risi> Tetragnatha montana ada 'a%a-'a%a %!ina '!%i$ %!sar &n*"in di!&i 'a%a-'a%a ini ada di r&an* %a6a$ ana$, di dari 7anan d!n*an an7an* &%&$ =-1 di%andin*"an %a6a$ %a&, di %a6a$ !ian, dan di *&a2 @ran* yan* a'in* d!n*an ria 9-; 2 La"i-'a"i !i'i"i ara3y%i& d!n*an s!rin* !n*assiasi"an 'a%a-'a%a ini d!n*an $id& di 'an*i'a!ra' %!r%!n&" "ai2 Pada %!ina !i'i"i *aris s!rir '&r&s 'an*i dan di s&d&-s&d& di r&a$2 M!r!"a !%&a 7arin*nya aa& 3!%&n*2 M!i'i"i 3$!'i3!ra "&nin*-3"'a, d!n*an %!sar, 'n**ar, dan daar, ai %isa !%&a !r!"a da'a &%!r"&'& %&'a "!3i' yan* %!rs!%!'a$an d!n*an *i*i aas %!n&" ida" %!ra&ran a*ar s!s&ai d!n*an %7!" s!"iarnya2 3$!'i3!ra! ada 7anan2 Ka"i %!r6arna "&nin* "!3"'aan dan Jarin* !r!"a %iasanya %!rri!nasi $riHna'2 Pholcus is$sa %!r6arna !ra" di !r&"aan drsa' d!n*an phalangioides !r*an&n* !r%a'i" di 7arin* yan* di%&anya2 %!n&" s!a!ri da&n !ra" &i$ yan* !an7an* yan* Ka6asan 0a%ia %!ri"'i s!dan* ris !rr!sria' %i!s sa/ana $a%ia Lainnya *&a !ranian in**iran "a 2 (Mi'n! dan %!r*aris !as (B'a3"'!d*! dan 0ayas$i, #??9)2 Mi'n!, 14;?)2 2
&6(
Latrodectus Hesperus 9hamberlin, &523 Latrodectus hesperus !i'i"i 3iri-3iri yai& drsa' %a*ian "!a'a %!r6arna $ia2 Ba*ian &n**&n* %!r6ana $ia !rdaa 3ra" s!!ri %ai" %!r6arna 3"'a &3a dan %!r%&'& $a'&s2 S!dan*"an /!nra' %a*ian a%d!n !i'i"i %&'&-%&'& $a'&s dan !rdaa # ii" &i$ #2 Ba*ian "a"i %!r6arna $ia ada %!'an*-%!'an* &i$ dis!ia s!*!nFr&as2
D!s"risi> La%a-'a%a 7anda %!ina %iasanya %!r6arna 3"'a &a aa& %!r6arna $ia !n*"i'a saa !r!"a &%&$ %!sar, %iasanya !n&n7&""an 3ra" &i$ "!r&$ di !r&"aan /!nra' (%a*ian %a6a$) !r& B!%!raa &n*"in !i'i"i s!asan* &i$ "!a%&-a%&an aa& ida" !i'i"i anda saa s!"a'i2 La%a'a%a 7anda 7anan s!rin* !n&n7&""an %!r%a*ai anda !ra$ aa& !ra$ dan &i$ di !r&"aan drsa' (sisi aas) !r&, &'ai dari sa& *aris saai %aan* aa& %ini"2 B!ina dari %!%!raa s!si!s %!r6arna 3"'a &3a dan %!%!raa ida" !i'i"i anda !ran*2 Maya 'a%a-'a%a 7anda $ia %!r"isar dari saai 1? , %!%!raa 6ania daa !n*&"&r 1 di &%&$ !r!"a (L!/i, 14;)2 &&( Opadometa fastigata Sim'n, &.11 Opadometa fastigata 3iri "$asnya !rdaa %a*ian "!a'a %!r6arna ran*! %!r3ra" $ia s!dan*"an %a*ian drsa' %!r6arna ran*! %!r3a&r $ia2 S!dan*"an ada %a*ian /!nra' %!r6arna $ia dan !rdaa # ii" %!r6arna ran*!2 Ba*ian "a"i "!-+ !rdaa %&'&-%&'& "asar $ia yan* %!r"&&'2 Ka"i %!r6arna $ia %!'an* ran*! d!n*an an*"a'nya yan* %!r6arna ran*!2
D!s"risi> La%a-'a%a ini !i'i"i naa && iran* %!r%!n&" ir2 Ba$"an !n**&na"an "aa L!&3a&*! yan* !n*ara$"an "ia ada *!n&s L!&3a&*!, 'a%a-'a%a ini ida" %!rada di %a6a$ *!n&s i& "ar!na s!si!s ini diisa$"an dari 'a%a-'a%a L!&3a&*! 'ainnya '!$ !r& %!r%!n&" ir dan "a"i "!!anya yan* &ni"2 Ini %!rada di %a6a$ *!n&s @ad!a yan* !r&a"an "!'&ar*a yan* saa d!n*an L!&3a&*! da'a "!'&ar*a T!ra*na$ida! (!n!n&n rany! an7an*)2 Warna !r& %!r6arna $ia d!n*an anda &i$ !ra"2 B!n&" !r& !'!%ar "! ara$ s!rir dan "!ys!r'in*i !'&as "! an!rir &an* indi$ d!n*an "araas yan* !%!n&" %!n&" s!!ri &n&"2 Ka"i-"a"inya %!r6arna $ia d!n*an %!%!raa ia "&nin* (M&a dan Sn!, 14=1 M&a, 14=1)2
"ESIMP7LAN B!rdasar"an $asi' !n!'iian yan* !'a$ di'a"&"an daa disi&'"an %a$6a s!3ara "!s!'&r&$an 7&'a$ 7!nis 'a%a-'a%a yan* didaa"an ada !a !"sis! did!sa Daa K!3aaan D&aan&a !rs!%& s!%anya" 11 7!nis dianaranya Argiope appensa 19, Argiope keyserlingi 1:, Argiope aurantia #1, Argiope catenulata +;, Gasteracantha cancriformis 1#, Opadometa fastigata #1, Tetragnatha montana +?, Menemerus bivittatus #, Pholcus phalangioides ##, Latrodectus hesperus 4 dan Loxosceles reclusa = indi/id&2 SA8AN P!r'& di'a"sana"an !n!'iian '!%i$ 'an7& !nan* 7!nis 'a%a-'a%a yan* %isa di"!%an*"an !n7adi a*!n !n*!nda'i $ayai s!ran**a $aa ada !rsa6a$an2 DA$TA8 P7STA"A BAPPEDA PM Ka%2 Pinran*2 #?112 Pinran* Da'a An*"a #?1?2 P!!rina$ Ka%&a!n Pinran*, Pinran*2 Ba!na!di, S, 14;;, Laba3Laba pada habiat pertanaman adi di Provinsi $aerah 4stime%a 5ogyakarta' klasifikasidan perilaku pemangsa, T!sis, Uni/!rsias Ga7a$ Mada, *ya"ara2 B'a3"'!d*!, TA 0ayas$i, C, #??9, Si'"!n '"is> %i!3$ani3s 8 si'" 8i%!rs s&n %y $! r% 6!% sid!r Argiope argentata (.a%ri3i&s 1==:)6 , 7xperimental 8oology , /'2 #?4, $a'2 #+:##+912 Bn!/, B, Gri!/!, S, 0!r%!rs!in, ME, Kis$r!, AI, Was, A S!ar/i3, #??9, @ri!naina' rd!r i8 a&sra'ian sid!r si'" and d!!rina!d %y s'id-sa! NMR, iopolymers, /'2 ;#, $a'2 1+-1+2 C$a%!r'in R, I/i! W2 14++2 Sid!rs 8 $! G!r*ia r!*in 8 Nr$ A!ri3a2 B&''!in 8 $! Uni/!rsiy 8 Ua$ :> 1#9=2 Dir7!n P!r"!%&nan, #??=2 Saisi" P!r"!%&nan Indn!sia2 Dir!"ra J!nd!ra' P!r"!%&nan Indn!sia2 Ja"ara2 Ed6ards GB2 14;+2 Lar*! .'rida r% 6!a/!rs 8 $! *!n&s 9eoscona (Aran!a!> Aran!ida!)2 .'rida D!ar!n 8 A*ri3&'&r! and Cns&!r S!r/i3!s, Di/isin 8 P'an Ind&sry En'*y Cir3&'ar #99> 1-#2 Eisn!r T, N6i3"i S2 14;2 Sid!r 6!% r!3in $r&*$ /is&a' ad/!ris!!n> R'! 8 $! sa%i'i!n&2 S3i!n3! #14> 1;:-1;=2 .a3$r&' M.2 #??=2 Metode !ampling ioekologi& B&i A"sara, Ja"ara2 0!r'inda S, Ra&8 A, Ssrarsn S, Kars&6nd U, Sis6adi, 0idaya P2 #??+2 Arrda &s&$ a'ai !n*$&ni !"sis! !rsa6a$an di da!ra$ Cian7&r, Ja6a Bara2 :& 7ntomol& 4ndon& 1(1)> 41:2 0!r'inda S, Wa'&y, Es&nin*si$ SP, Irsan C2 #??;2 P!r%andin*an "!an!"ara*aan s!si!s dan "!'i a$an ar$r da r!dar !n $&ni ana$ di
Kar$ard7n, A2 #?112 P!n**&naan M&s&$ A'ai S!%a*ai M&'yani, L2 #?1?2 I'!!nasi Sis! P!ranaan K&%is> Kn!n P!n*!nda'ian 0aa Padi B!r%asis E"'*i2 Ka7ian T!r$ada K!ra*aan 0aa dan M&s&$ A'ai2 Pengembangan 4novasi Pertanian2 +(1)> 92 OS"risi2 Uni/!rsias S!%!'as Mar!2 Ja"ara2 Kar$ad7n, Ari8in2 #?112 P!n**&naan M&s&$ A'ai S!%a*ai M&a M02 14=12 Bi'*i3a' and %!$a/ira' n!s n Kn!n P!n*!nda'ian 0aa Padi B!r%asis E"'*i2 Gasteracantha cancriformis (Ara3$nida> Aran!ida!)2 Ba'ai B!sar P!n!'iian Tanaan Padi2 Pengembangan .'rida En'*is :+> +:-:12 4novasi Pertanian +(1)> #4-+9 M&a M0, Sn! KJ2 14=12 Pr!dain 8 Gasteracantha K!an!"ara*aan 0ayai Ar$rda ada Sis! Prd&"si cancriformis (Ara3$nida> Aran!ida!) !**s in .'rida P!ranian, Ciay&n*, 19-1; @"%!r2 #??12 3ir&s *r/!s %y Phalacrotophora epeirae (Ins!3a> P!r$i&nan En'*i Indn!sia dan P$rida!) and Arachnophaga ferruginea (Ins!3a> K!an!"ara*aan 0ayai Indn!sia2 E&!'ida!)2 .'rida En'*is :+> ?:-1?2 Kasn BJ2 14=;2 06 Kn6 $! Sid!rs2 rd !d2 W2 C2 Prad$ana RA, M&d7in IG, Sri K2 #?1+2 ;eanekaragaman Br6n C2, D&%&&!, I6a2 #=# 2 serangga dan laba3laba pada pertanaman padi organik K$di7a$, 0!r'inda S, Irsan C, P&7ias&i , T$a'i% R2 #?1#2 dan konvensional 2 J&rna' 0PT # (#)> :;-992 Arrda r!dar !n*$&ni !"sis! !rsa6a$an Ra3$a6ai D2 #?12 Kara"!risi" $a%ia dan "!an!"ara*aan '!%a" dan asan* s&r& S&a!ra S!'aan2 :& Lahan Ara3$nida 8ai'y Aran!ida! di Ca*ar A'a T&"&n* !uboptimal 1(1)> :=92 G!d! S!ran* Ban!n2 Ma"a'a$ da'a Prs!din* La%a IW2 #??12 K!a!"ara*aan 0ayai Arrda dan P!ranan S!iraa .MIPA Uni/!rsias La&n*2 .MIPA M&s&$ A'ai 0aa Uaa Padi ada E"sis! Uni/!rsias La&n*2 La&n*2 Sa6a$2 Ma"a'a$ .a'sa8a$ Sains (PPs =?#) Pr*ra Ran&n*, J2 C02 S2 #??92 K!ra*aan S!si!s La%a- La%a Di Pas3a Sar7ana F S2 Insi& P!ranian B*r2 B*r2 S!"si Kns!r/asi Wi'aya$ II Taan Nasina' B*ani L!/i 0W2 149;2 T$! sid!r *!n!ra Gea and Argiope in A!ri3a Nani Wara%n!, D'd&, B'aan* Mn*nd62 (Aran!a!> Aran!ida!)2 B&''!in 8 $! M&s!& 8 OS"risi2 Uni/!rsias Sa Ra&'an*i2 Manad2 Carai/! '*y 19> 14-:#2 R$an .2 #??;2 !truktur komunitas tumbuhan liar dan L!/i 0W2 14=;2 T$! A!ri3an r%-6!a/!r *!n!ra Colphepeira, artropoda sebagai komponen evaluasi agroekosistem Microtheno and Gasteracantha Nr$ 8 M!i32 di kebun the ODis!rasi Pr*ra Pas3asar7ana Uni/!rsias +1=-++#2 Bra6i7aya2 Ma'an*2 L!/i, L2, 0W2 144?2 T$! sid!r *!n!ra Gea and Argiope in S!$aryn2 #?112 $ampak 4mplementasi !ekolah Lapang A!ri3a (Aran!a!> Aran!ida!)2 B&''!in 8 $! M&s!& Pengendalian =ama Terpadu >!LP=T? Padi terhadap 8 Carai/! '*y 19> 4?-+=42 Penggunaan Pestisida2 A*r/i*r + (1)> #;-2 S&ana, I2 W2 #??:2 Bi!"'*i La%a-'a%a ada B!nan* A'a P!ranian di Cian7&r> Kas&s Da!ra$ A'iran S&n*ai (DAS) Cian7&r, S&%-s&% DAS Ciar&, Ka%&a!n Cian7&r, Ja6a Bara2 ODis!rasi2 S!"'a$ Pas3asar7ana Insi& P!ranian B*r2 B*r2