ווען עס טוט וויי ,שרייט מען
1
און וו ַאנזיניגע ,ווערן צעיושעט אויך יתכן ,קען זיין ַאז די געשעענישן פון די היינטיגע וו אאָ ך ,די ק אאָ מישע "חפירות" פון ַאן ָא ּפפ ַאל-ט ַאנק און די נ אאָ כפ אאָ לגענדע העצערייען צו צעווילדעוועטע ר ַאי אאָ טן אין קרית יואל ,וו אאָ לטן זיך ענדערש גע פפַ ּאסט צו ַא ּפורים ּפערי אאָ דע ,ווען ס'ה אאָ ט ַא שייכות מיט דעם ב ַאק ַאנטן כיבוד וו אאָ ס ה אאָ ט געל ַאנדעט על ראש המן בן המדתא האגגי צורר כל היהודים .אבער ַאז מ' געפינט זיך אין ס ַאמע ּפרשת קרח ,די ּפרשה פון מחלוקת אויף מנהיגי ישראל צדיקים אמיתים ַא שטייגער ווי משה רבינו און אהרן קדוש ה'" ,ויקהלו על משה ועל אהרן ויאמרו אליהם רב לכם" ,ווען אויך דתן ואבירם האבן ּפרובירט מיט רודערייען און ליצנות ,און ב ַאצ אאָ לט דערויף ַא טייערן ּפרייז ,איז ד אאָ ך זיכער נישט פ ַאר ַאן קיין בעסער משל אויף די אויפפירונג פון די היינטיגע עדת קרח. ס'איז וואויל ב ַאק ַאנט די מעשהַ ,אז ַא איד איז ַאמ אאָ ל געקומען צום הייליגן דברי חיים זי"ע און געוויזן א ספר וו אאָ ס ער ה אאָ ט פ ַארפ ַאסט בדרך דרוש .דער הייליגער צ ַא נזער רב נעמט דעם ספר און ס'ה אאָ ט זיך ּפונקט געעפענט ביי ּפרשת קרח .דער צדיק קוקט זיך איין אין דעם דרוש וואו דער מחבר פונעם ספר שמועסט אויס די מחלוקה פון קרח קעגן משה רבינו .ווען דער צדיק ה אאָ ט פ ַארענדיגט ,רופט ער זיך אאָ ן בצחות לשון קדשו" ,יעצט פ ַארשטיי איך שוין גוט די ווערטער פון רש"י 'וקרח ש ּפיקח היה מה ראה לשטות זה'" .און דער דברי חיים איז ממשיך :איך האב זיך ַאלעמ אאָ ל געוואונדערט אויף די רש"י ,וו אאָ ס איז דער ב ַאדייט' ,מה ראה לשטות זה'? ער ה אאָ ט ד אאָ ך געוו אאָ לט זיין כהן גדול, פ ַארוו אאָ ס הייסט ד אאָ ס ַא שטות? אבער לויט ווי איר ה אאָ ט אויסגע ַא רבעט אין אייער ספר די מחלוקה פון קרח קעגן משה רבינו ,און וו אאָ ס קרח ה אאָ ט ד אאָ געוו אאָ לט ,איז ד אאָ ס ט ַאקע געווען ַא שטות פון קרח .פ ַאר ַאז ַא נ ַארישקייט פירט מען ַא מחלוקה מיט'ן צדיק אמת דער מנהיג הדור? פ ַאר "דעם" קריגט מען זיך?"... די הייליגער ווערטער זענען אויפגעקומען אין געד ַאנק נאך די מתנחלישע ּפר אאָ טעסטן די היינטיגע וו אאָ ך דורך די טיף פ ַארביטערטע כת ,ווען מען ב ַאקלערט זיך על מה יצא הקצף" ,מה ראה לשטות זה"? איבער וואס קריגט מען זיך ד אא?ָ שוין ל ַאנגע חדשים וו אאָ ס מ'קערט איבער ַא שט אאָ ט איבער ַא ריין-ממונות סכסוך .מתחילה ה אאָ ט זיך עס אאָ נגעהויבן מיט ַא הייליגן לבושַ ,א מקום מקדש מעט ,ביתו נאוה קודשַ ,א בית המדרשַ ,א הויז ,בית צדיקים יעמוד .אויף דעם ה אאָ ט מען ַאריינגעשלע ּפט ַא קהלה קדושה בישראל אין ערכאות של עכו"ם שלא ברשות בית דין .נ אאָ ך ל ַאנגע געבעטענישן פון די נתבעים ,קהל יטב לב קרית יואל ,צו ברענגן דעם סכסוך צו דין תורה בישראל ,וו אאָ ס זיי ה אאָ בן ק ַאטעג אאָ ריש ָא ּפגעוו אאָ רפן ,איז מען געג ַאנגען זוכן יוסטיץ ביים גוי מיטן שוו ַארצן כ ַאל ַאטל .אבער נ אאָ ך עטליכע י אאָ ר איז ב"ה מקוים געוו אאָ רן דער ּפסוק אין די סדרה פון לעצטע וו אאָ ך" ,למה זה אתם עוברים את ּפי ה' והיא לא תצלח"; אין גויאישן געריכט – וואו מ'איז ַאליינס ַאריין – ה אאָ ט מען דר ַאמ ַאטיש פ ַארלוירן.
געווינס-חלק,
דורכגעפ ַאלענעם מצב און זיך פ ַארזיכערן כ אאָ טש מיט'ן נ אאָ כקומען די געזעץ-פ ַארל ַאנגען און בלייבן דערין ַאלס בית דירה ,ה אאָ ט מען אאָ נגעהויבן וויינען ,קרעכצן ,זיפצןּ ,פר אאָ טעסטירןּ ,פר ַאווען ק אאָ נצערט-לויות, מתנחלישע ַאקציעס ,קריעה-רייסן ,קוק-רעדעסַ ,ארונטעררייסן ַאלס און ַאלעמען .אבער אחרי ככלות הכל ,וואו מ'ה ַאלט היינט ּפרשת קרח תש"ע, ה אאָ ט זיך ג ַאנץ שנעל ַארויסגעשיילט ַאז די ג ַאנצע סומ ַאט אאָ כע איז ק אאָ נצענטרירט איבער איין קליינעם "סע ּפטיק ט ַאנק" ,וואס משום כבוד הנאספים ,אונזערע חשובע ליינער ,וויל זיך נישט ארויסשרייבן דעם אינה ַאלט- מ ַאטערי ַאל פון ַאז ַא ט ַאנק. "שבתם וקימתם אני מנגינתם"; אין לויף פון עטליכע חדשים ה אאָ ט מען זיך געלייגט מיט'ן "סע ּפטיק" און אויפגעשט ַאנען מיט'ן "סע ּפטיק" .ג ַאנץ בין הזמנים ,אין די ס ַאמע הייליגסטע מ אאָ מענטן פון י אאָ ר ,בימי יום הקדוש ,חג הסוכות ,הושענא רבה ,שמיני עצרת ,אסרו חג ,איז מען פ ַא רנומען געווען מיט'ן אינסט אאָ לירן דעם "סע ּפטיק" .אין די מקוואות שמועסט מען איבער די בעסטע צייט ווען דער "מעמד קביעת הסע פּטיק" וועט האבן די בעסטע דעקונג ,און אאָ ט איז שוין אאָ נגעקומען דער זמן הראוי און די פייערדיגע אינסט אאָ ל ַאציע ווערט לעבעדיג ָא ּפגעכ ַא ּפט למשמרת עולם דורך דעם מלשין דמתא ,מ'פייערט נצחון און מ'ווינטשט דעם ַאזוי-געליבטן "סע פפּטיק" ער זאל קענען ערפולן זיין הייליגע ַא רבעט. נאך עטליכע צ ַאנקערייען ווען מ'איז עובר אויפ'ן געריכטליכן ב ַאפעל און מ'איז געצווינגען צו פ ַארל אאָ זן ד אאָ ס ּפל ַאץ ּפערמ ַאנענט ,נעמט ַארום ַא שטיל- שווייגעניש; דרכי מושב-ליצים אבילות מבלי שותי ק אאָ פע ,די שמועסערייען און געפעכטן ּפל ַאצירן זיך אין ַאנדערע בונקערן איבער די שט אאָ ט .ריכטיג, ס'איז ג אאָ ר ווייט אאָ גליך צו פ ַארל אאָ זן ַא דרייסיג-יעריגן ווערצהויז ,וואו מ'ה אאָ ט אאָ נגעפולט ַא הייליג מקום מיט דברי שחוק והבל ,מחלוקת ושנאת חנם קעגן גדולי ישראל ,אבער טר אאָ ץ דעם שט ַארקן ווייטאג ה אאָ ט מען פ אאָ רט ַא נחמה ּפורתא" ,אח לנו בבית המלכות" ,מ'ה אאָ ט ד אאָ רט איבערגעל אאָ זט ַא לעכטיגן שומר ,דער שווער-אויסגעה אאָ רוועטער "סע ּפטיק" ,וו אאָ ס וועט דינען ַאלס צייכן פ ַאר די שכינים ,לידע ולהזהר ווער ס'איז בעל-הבית... פ ַארגייט זיך די צייט ,די ריכטיגע בעלי בתים פון דעם שטח דערזעען ַאז ד אאָ ס געדרענג אין זייער עקזיסטירנדער " פ פּ ַארקינג ל ַאט" איז צר מהכיל; די פילצ אאָ ליגע מת ּפללים בלעה"ר אין ביהמ"ד הגדול און לומדי התורה אינעם היכל הנהדר קענען נוצן נאך עטליכע פ פּ ַארקינג ערטער פ ַאר הרחבת הדעת ,און נאך עטליכע וו אאָ כן ּפלענער טוט מען גענוי ווי יעדער בעל הבית וו אאָ לט געטון אין זיין שטח :מ'ברענגט ַא טר ַאקט אאָ ר און מ'מ ַאכט פל ַאך דעם ב אאָ דן צו קענען צושטעלן נ אאָ ך פפַ ּארקינג. ליגן זיך די חברה ווי בני מלכים על מיטתם עד שלש שעות ,מ'האט קוים עס ּפיעט אאָ נצוהייבן מיט די 'הכנות' צו די 'הכנות' .אבער ּפלוצלינג הערט מען ַאז דער באליבטער "סע ּפטיק ט ַאנק" איז געוו אאָ רן ב ַאזייטיגט! ויקם פרעה לילה הוא ועבדיו ,מ'קומט צו לויפן מארבע פינות העיר צו ראטעווען די רעשטליך
2
ווירקליכקייט באשליסט מען באלד א "זשיהאד" ,מ'ערקלערט דאס אלס הייליגער קריג אויף וועלכן מ'וועט פראוואצירן נוסח "גוש קטיף". מיט'ן רייץ צו ציען מאסן אטענטשאן און פובליק רחמנות ,כדי ביי די ענדע צו שאפן עטליכע דאללארן מתן שכרה בצידה ,פארלירט מען דעם נארמאלן געוויסן )אויב ס'איז שייך אזוי צו זאגן ,(...מ'טראנספערירט באלד די הייליגע מלחמת ה' בעמלק וואס אונזערע ברודער אחינו בני ישראל פירן אין ארצינו הקדושה קעגן די משטרת ישראל ,די רשעות'דיגע פאליציאנטן מיט זייער ברוטאלע באנעמונג קעגן די מוחים אויף אויפגראבן קברי ישראל ,און מ'פארנוצט דאס קעגן די געזעץ-היטער אין די מלכות של חסד ,די פאליציי פון ניו יארק סטעיט .מ'פארגעסט פון אלע הייליגע יסודות וואס מ'האט מקובל מדור דור ,דינא דמלכותא דינא ,התגרות באומות ,הצפינו עצמיכם ,און מ'באשליסט אויך דא צו מאכן "סדר" .מ'ווארפט זיך אונטערן טראקטאר, מ'שרייט ,מ'פארפירט .און אויף וועמען? אויף די "רשעות'דיגע" סטעיט- פאליס! אינגעלייט און בחור'לעך האבן זיך אויפגעפירט ווי וואנזיניגע משוגעים און מטורפים במלוא מובן המילה .מ'האט זיך ברייט צולאדזשעט די פיאות אויסצוקוקן וואס מער מאויים'דיג ,זיך פארריקט דעם היט און די גלעזער ,און זיך געווארפן אויף דער ערד ,געשריגן משוגע'נע לאזונגען וואס מ'האט בירושה פון די טרויעריג-בארימטע "טראנסעלוואנישע יודישע צייטונגען"; אזש מ'האט זיך געוואגט אנצורופן חסידים פון הייליגן רבי'ן זי"ע מיט'ן צו-נאמען "היטלעריסטן" ,און אויך די אנוועזנדע פאליציי האט מען נישט אפגעשוינט און זיי טיטולירט מיט דעם טרויעריגן תואר של גנאי" :נאצי"! אין איין פאל ,ווען א ברייט ביינעריגער "סטעיט-טרופער" האט געהערט ווי די מטורפים בצורת אנוש האבן אויף אים געשריגן דעם פארשעמטן לאזונג: "נאצי" ,האט ער סארקאסטיש צוריקגעפרעגט" :איז דאס די גאנצע וואס די נאצי'ס האבן געטוהן מיט ענק? געמאכט אביסל "פארקינג קאנסטראקשאן"?... ס'איז ווייט פון א וויץ.
צעיושעטע הפקר-אינגען ,קינדער פון טאטעס און אייניקלעך פון זיידעס וואס בימי רבינו הקדוש בעל דברי יואל זי"ע האבן זיי געטיילט מכות אלס "סדרנים" ,און בלויז אריינגעלאזט אל הקודש פנימה אויב מ'האט געצאלט א פעטן שוחד ,האבן זיך יעצט אויפגעפירט ווי צולאזטע צוגיינער ,געטיילט מכות פאר כל הבא ליד געשריגן און פארפירט ,ביז די פאליציי האט זיי פארשטילט. און אלעס פארוואס? פאר איין קליינעם נארישן "סע ּפטיק ט ַאנק" וואס האט פארבלאנדזשעט אין דעם שטח וואס דער געריכט – וואו "זיי" האבן אריינגעשלעפט דעם סכסוך – האט קלאר צוגעטיילט פאר קהל יטב לב! *
ס'איז היינט שוין נישט קיין ספק ביי קיינעם אז זיי זעלבסט ,און טאקע נאר זיי ,וואלטן די גאנצע מעשה געקענט פארמיידן .ווען מ'בייגט זיך מיט יארן צוריק צו די הייליגע תורה ,מ'שליכטעט דעם ג אנצן סכסוך ביי דין תורה בישראל .און אפילו אין די לעצטע חדשים ווען דער בנין פוסטעוועט און קהל איז נאך אלץ גרייט צו גיין צו דין תורה ,וואלט מען אלעס געקענט שליכטן בדרכי שלום ונועם ,נאר ,למען תאוות הנצחון פון "אני ואפסי" ,תאוות השררה "זיך נישט צו בייגן" ,שטייט מען היינט ביי אל"ף .יא ,מ' העצט זיך אויף יומם ולילה און מ'קוקט זיך צו מיט ביטערניש ווי ס'ווערט מקויים די פסוקים אין די תוכחה " :פרי אדמתך וכל יגיעך יאכל עם אשר לא ידעת וגו' נתונים לעם אחר
ועיניך ראות וכלות אליהם כל היום ואין לאל ידך"!
און ליידער ווערט דאס פראקטיצירט דורך א.ג .שיינע אידן ,תלמידים פון רבי'ן ,וועלכע דארפן דינען אלס מורי דרך פאר די כאפטע מטורפים ,וואס דאס פארגענצט נאר דעם אויספיר פון די פסוקי התוכחה" ,והיית משוגע ממראה עיניך" ,ווי הגאון רבי עקיבא אייגר זי"ע פארטייטשט דעם פסוק אויף ת"ח ומורי הוראה וועלכע ווערן אנגערופן "עיני העדה" ,אז צומאל איז דאס דער גרעסטער עונש ,אז אידן וועלכע דארפן דינען אלס "עיני העדה" צו דערלייכטן די תלמידים בדברי תורה ,פירן זיך אויף ממש וואנזיניג" ,והיית משוגע ממראה עיניך" ,ווי די באקאנטע גמרא – וואס רבינו הקדוש זי"ע פלעגט כסדר נאכזאגן – "כד רגיז רעיא על ענא עביד לנגדא סמותא" )ב"ק נ"ב ע"א( ,ווען דער רבוש"ע וויל שטראפן די שעפעלעך ,כלל ישראל ,שיקט ער זיי צו פאלשע מנהיגים און רבנים) .געברענגט אין חידושי רעק"א עה"ת פר' תבוא(. שטייענדיג אין די זייט און צוקוקנדיג אויף די מתנחל'ישע שטיק פון די קרית יואל'ער נא-נאח'ס ,איז ממש געקומען צו שטוינען .נישטא קיין "דינא דמלכותא דינא" ,נישטא קיין פראבלעם מיט "התגרות באומות" ,מ'האט פארגעסן די אלע הייליגע הוראות וואס רבינו הקדוש זי"ע האט שטענדיג געלערנט איבער דעם חיוב על פי תורה זיך צו בייגן צו די שרי המדינה ,מ'איז ארויס פון די פעדערן און זיך אויפגעפירט ווי די נבזים ושפלים אין הארלעם, ממש ווי די גרועים שבאומות. מ'האט פארגעסן פון די אזהרה פון ירמי' הנביא צו די בני הגולה "ודרשו את שלום העיר אשר הגליתי אתכם שמה והתפללו בעדה אל ה' כי בשלומה יהיה לכם שלום" ,מ'האט זיך פארמאכט די אויגן און גרייט געווען אויף מסירות נפש ,און אלעס פארוואס? אויף א שמוציגן ""סע ּפטיק ט ַאנק"! ...אוי ,מה ראה לשטות זה? מ'שרייט און מ'פארפירט אז אלעס ווערט געטוהן כאילו פאר'ן כבוד פון הרבנית הצדיקת ע"ה ,מנוחתה כבוד .פרעגט זיך א פראגע ,איז דען א קלער אז פאר די נשמה פון די חשובע רביצין ע"ה ,וועלכע איז געווען א בארימטע בעלת צדקה וחסד מפורסמת ,איז א דיפרענץ אונטער וועמען'ס לעגאלער בעלות דאס ביהמ"ד געפינט זיך ,ווי לאנג אידן דאווענען און לערנען אין דעם היכל ביהמ"ד וואו זי האט געוואוינט? אדרבה ,איז פאר די לעכטיגע נשמה בגנזי מרומים נישט פיל א גרעסערער כבוד אז מקום דירתה ווערט פארוואנדלט אלס חלק פון בית המדרש הגדול והקדוש וואו מ'לערנט און מ'דאווענט כמעט אלע שעות אין טאג ,און ווערט נישט פארגעזעצט אלס עפענטליכער "מקום הרשע" וואו מ'פירט אן מחלוקת ובזיון ת"ח כמימים ימימה? הקולות יחדלון ,נאכדעם וואס די ליארמעס זענענן פארביי ,וועט אין די היסטאריע פארשריבן ווערן די דאזיגע פאקטן :א' פרשת וישב לסדר "למען הציל אותו מידם" תש"ע ה אאָ בן זיי געמ ַאכט ַא צירקוס מיט 5ספרי תורה ,און א' ּפרשת קרח לסדר "ויקהלו על משה ועל אהרן" תש"ע ,ה אאָ בן זיי געמ ַאכט ַא צירקוס פון חילול קברי ישראל און די הפגנות בארצינו הקדושה דורך ד אאָ ס מדמה זיין צו ַא "סע ּפטיק ט ַאנק". זיי ה אאָ בן זיך ג אאָ רנישט דערלערנט ַאז טר אאָ ץ וו אאָ ס מ'ה אאָ ט אין ּפר' וישב אאָ נגעפולט דעם טריפה'נעם אינטערנעט מיט ווידי אא ָ קלי ּפס פונעם צעיושטען המון ,ה אאָ ט ד אאָ ס ג אאָ רנישט געברענגט און דער מושב לצים איז געבליבן פ ַארשל אאָ סן. פ ַארקערט פון ַא חכם הרואה את הנולד כבר ,ה אאָ בן זיי אין די היינטיגע וו אאָ ך פריש אאָ נגע ּפיקעוועט דעם אינטערנעט מיט קלי ּפס און אויפגעקומען מיט'ן געניאלן כאפ אויסצודרוקן דעם ווייטאג מיט'ן פסוק "איכה היתה לזונה קרי'
3 נאמנה" ,נוצענדיג דעם ּפסוק אויף די שוהל פון הרבנית הצדיקת ע"ה.
די ַאלע ז ַאכן וועט זיי ג אאָ רנישט העלפן ,ווייל מען זעט בחוש ַאז די רביצין ע"ה ה אאָ ט זיך געמיהט אין די וו אאָ כן פון פ ַאר ּפרשת וישב ,אינעם זונט אאָ ג פון ּפרשת וישב ,אין די וו אאָ כן נ אאָ ך ּפרשת וישב ,אין די וו אאָ כן פ ַאר ּפרשת קרח ,און אום זונט אאָ ג פון ּפרשת קרח ,און עס איז צום ה אאָ פן ַאז זי וועט זיך ווייטער מיען ַאז דער מושב לצים ז אאָ ל בלייבן הערמעטיש פ ַארשל אאָ סן בעז"הַ ,אז דער צלם בהיכל מיט אירע כל מיני רשעות והשחתה ז אאָ ל נישט ה אאָ בן קיין אחיזה און שליטה ,ביז די מייקרי שם אלילים וועלן תשובה טון און זיך שטעלן צו דין תורה ,און אויב די דין תורה וועט זיי צו' ּפסק'נען דעם פ ַארשל אאָ סענעם מושב לצים ,איז יקוב הדין את ההר. ּפלוצים פ ַארשטייט מען נישט ַאז מען מ ַאכט אאָ רדענונג און מען טוט וו אאָ ס די תורה הייסט און וו אאָ ס איז אויך "דינא דמלכותא" .וויאזוי ה אאָ בן זיי ד אאָ ס גוט פ ַארשט ַאנען בשעת'ן ַארעסטירן 26בחורים בעצם יום טוב שמחת תורה ,און איינגעזעצט אין טורמע בחורים ואברכים צום צער און ווייט אאָ ג פון זייערע עלטערן און בני ביתם? וויאזוי האבן זיי דאס גוט פארשטאנען ווען מ'האט ארייגעשליידערט צוויי איידעלע טייערע בחורים אין "צענטראל בוקינג" אויף ליל שב"ק חוה"מ סוכות ,אן קיין מאכלי שבת ,און דער אפיציעלער דיין פון די קהלה האט בלויז קאמענטירט" :זאלן זיי זיצן אביסל"... הק'
יא ,דאס איז דער עונש אויף חולקים על דברי חכמים ,ווי די תורה דערציילט דאס אויספירליך אין די היינטיגע פרשה" ,ותפתח הארץ את פיה", ווי דער הייליגער שר שלום מבעלזא זי"ע זאגט אז דאס איז געווען א שטראף מדה כנגד מדה ,ווייל זיי האבן זיך געעפענט דאס מויל ווען מ'האט נישט געדארפט ,דעריבער האט זיך די ערד אויך געעפענט איר מויל ,ויאבדו מתוך הקהל ,ס'איז פון זיי גארנישט געבליבן אחוץ דער "פראטעסט-קול" וואס שרייט ארויס "משה אמת ותורתו אמת והן בדאים". *
אויב איז געווען נישט גענוג די אלטע הליכה לערכאות ,וואס האט געברענגט אז מ'האט פארשלאסן זייער בנין מיט עטליכע חדשים צוריק ,האבן זיי – ווידער שלא ברשות והיתר בית דין – מחדש געווען א נייע הליכה לערכאות ,יעצט בחודש אייר-סיון תש"ע. שוין עטליכע וואכן וואס מ'פובליצירט אין די צייטונגען און ליפלעטן אז מ'גרייט צו א "פעדעראלן קעיס" ,וואס וועט זיי אונטער א אויגן-בליק צוריקגעבן דעם גאנצן בנין מיט נאך עטליכע אקער לאנד "אנטשעדיגונג געלט" .איבריג צו זאגן אז פון די גאנצע קלאגע האט זיך אויסגעלאזט זערא. נול .מ'לויפט ווייטער בלויז אין סטעיט קאורט ,מ'פארלאנגט א באלדיגן עמערדזשענסי "טי .אר .או ,".אבער גאר שלימזל'דיג ווערט דאס באלד ארויסגעווארפן. הצלחה".
ווידער האט זיך ארויסגעשטעלט אז "כל העברת פי ה' אין בה טאמער האט מען זיך איינגערעדט אז מ'איז העכער פון די תורה און מ'קען טרעטן אויף דיני התורה און זאגן שלום עלי נפשי ,האט זיך ארויסגעשטעלט אז מ' לעבט אין א פאטאלן טעות.
אין די לעצטע חדשים האט מען אויסגעמעלקט דעם אייגענעם ציבור ,אין צוגאב צו זייערע הירוס-ברודער אין וויליאמסבורג ,אז אט אט גייט מען צוריק אריין אינעם בנין ,מ'וועט עפענען א נייע קעיס וואס וועט ריקן ווענט .וואס איז אבער געווארן דערפון? א מלחמה-כאאס איבער א "סע ּפטיק ט ַאנק" וואס אויך דער לאקאלער געריכט האט ארויסגעשליידערט.
לו חכמו ישכילו זאת יבינו לאחריתם .מ'האט זיך געבעטן "קומט צו דין תורה" ,כולנו בני איש אחד נחנו ,לייגט אראפ דעם געווער און לאמיר זיך פירן ווי ערליכע אידן צו שליכטן יעדע טענה ותביעה – אויב איר האט סיי-וואס – בלויז ביי א אידישן בית דין .לאמיר אפשטעלן אומזיסטיגע מחלוקת ופירוד לבבות אויף ווי ווייט מעגליך און זיך אדורכקומען בדרכי התורה .אבער דער "כי בשרירות לבי אלך" האט איבערגעוואויגן" .נצחון איבער אלעם" .און היינט באצאלט מען דעם ביטערן פרייז ,ווי חז"ל זאגן פייערדיגע דיבורים אין מס' דרך ארץ זוטא )פרק ט' ( "בית שיש בו מחלוקת סופו ליחרב ,ובית הכנסת שיש בו מחלוקת סופה להתגזר" ,דאס וועט פארשניטן ווערן ,פארשלאסן און געענדיגט! והדברים קילורין לעינים. מ'דארף נישט קריכן ווייט ,אז מ'קוקט נאר אריין מיט א פשטות'דיגן בליק אין די פסוקים פון די היינטיגע וואך ,דעם הייליגן דרך פון דעם רבן של ישראל משה רבינו ,קומט מען באלד צוריק אז "אין כל חדש תחת השמש". אנהויב סידרא דערציילט די תורה הק' ,אז נאך אלע רדיפות וואס משה רבינו האט זיך אנגעליטן פון קרח ועדתו מיט די " 250שיינע אידן" מיט געבלימטע בעקעטשעס ,האט משה רבינו נישט נאכגעלאזט פון זיין סבלנות, "וישלח משה לקרוא לדתן ולאבירם בני אליאב" ,דער צדיק אמת שיקט זאגן אז ער איז גרייט אויף שלום ,מ'קען זיך נאך יעצט אראפזעצן פארהאנדלען ,זיין ציל איז חלילה נישט צו ברענגן א חרון-אף דורך די מחלוקת ,ער שטרעקט אויס א האנט פאר שלום ,ווי רש"י זאגט "שהיה משה מחזר אחריהם להשלימם בדברי שלום" ,משה רבינו דער רבן של ישראל האט פארקוקט פון זיין כבוד נאר זיך אראפגעלאזט צו די רשעי הדור און זיי געבעטן זיך אדורכצוקומען. דער רועה נאמן פון כלל ישראל האט געלערנט א דרך התורה ,וישלח משה לקרוא לדתן ולאבירם ,רש"י זאגט "מכאן שאין מחזיקין במחלוקת" .און ווי הגאון ר' שמעון סופר מקראקא ז"ל טייטשט ,אז טראצדעם וואס דתן ואבירם האבן שוין מערערע מאל אנגעפירט מיט קריגערייען און געשפעט קעגן משה רבינו ,און האבן שוין געהאט די "חזקה" פון מחרחרי ריב ,דאך איז די הלכה אין "מחזיקין" במחלוקת ,ווען ס'קומט צו מאכן שלום ,גייט מען נישט נאך די חזקה. וואס איז געווען די תשובה? "ויאמרו לא נעלה"! מיט זייער כח הליצנות האבן זיי ערקלערט אז "עת לעשות לה' הפרו תורתיך" ,און מעגליך אויך דערקלערט די הייליגע עדה פון משה ואהרן אלס בעלי מחלוקת אדער גאר א "קליפה / סטרא אחרא" מיט וועמען מ'טאר נישט שלום מאכן חלילה .מ'האט געטראפן גענוג סיבות אז ס'איז גוט מחלוקת ,ס'מוז זיין "עדרים עדרים" .און זייער סוף איז באלד געקומען" ,פיהם הכשילם שאין להם אלא ירידה" ,ווי די תורה הק' דערציילט" ,ויאבדו מתוך הקהל". מ'האט פרובירט מיט יארן צוריק איין מאל .מ'האט פרובירט עטליכע חדשים צוריק נאכאמאל .און יעצט איז מען ווייטער גרייט צום דריטן מאל .און וואס איז די תשובה פון די היינטיגע דתן-ואבירם'ס? פראטעסטירן -יא. שרייען -יא .פארפירן -יא .קאנצערטן -יא .חילול ה' -יא .אבער א קליינע הכנעה'לע פאר דין תורה ,נאר דאס חלילה נישט. ס'איז פיל ליבערשט צו שרייען "ארור מסיג גבול רעהו" ווי איידער אפצוגעבן דעם שטח וואס זיי האבן פארלוירן אין געריכט ,פאר די אמת'ע בעלי בתים מ'זאל דאס קענען נוצן פאר די מתפללי ולומדי ביהמ"ד; ס'איז פיל גרינגער זיך צו ווארפן אונטערן טראקטאר ווי איידער דערלאזן אז די גזילה זאל ווערן צוריקגעקערט צו די ריכטיגע נגזלים.
4
ויהי ממחרת ,נאך די "מעכטיגע מחאה" ,ווען מ'האט "געוויזן דעם שטארקן כח" ,האט זיך געקענט דוכטן אז יעצט וועט מען תיכף ומיד אריינשטורעמען אין די הייזקע און בחצות היום אויסשרייען ברכי נפשי נאך עטליכע שעה הכנות אין די געראטעוועטע "סע ּפטיק ט ַאנק" ...מ'האט שוין אלעס און יעדן געשטעלט אין פלאץ ,די פאליציי ,די פובליק סעיפטי ,די חברה הצלה ,דעם מעיאר ,דער ראה"ק ,און אפילו די גאסן פון וויליאמסבורג ,און יעצט שפאנט מען צוריק קיין גארפילד רד .אבער ,ווי? וואס? ווען? מיט אלע געשרייען אינאיינעם ,קען מען זיך נישט "העברת פי ה' היא לא תצלח".
ראטעווען פון די אזהרה:
ס'איז צייט זיך אויפצואוועקן און זיך באקלערן אז די גאנצע מעשה קען פארמיטן ווערן מיט איין קליינעם רצון צו ערלעדיגן דעם גאנצן ענין ביי א אידישן בי"ד ,גענוי ווי אנדערע קהלות קדושות בישראל אין די לעצטע יארן, און ווי די סאטמארער קהלה אין ב"פ ,און יעצט שוין – האפנטליך – אויך אין בני ברק .אלזא" ,מה לך כי נזעקת" ,וואס איז דער ליארם? אדרבה" ,הפוך רשעים ואינם ובית צדיקים יעמוד" ,ווי אינטערעסאנט איז געווען ווען זונטאג אווענט אין די זעלבע מאמענטן ווען א צעיושעטע הפקר- מאסן איז געווען פארזאמעלט אין קרית יואל פיל פון יאוש און דעמאלאריזאציע און געווארפן חיצים ובליסטראות מיט אן אומגלויבליכן חילול ה' ,איז צוגעקומען א לעכטיגע רינגל אין די קייט פון הרחבת גבולי הקדושה תחת דגל נשיאות מרן אדמו"ר הגה"ק מסאטמאר שליט"א ,ווען דער רבי שליט"א איז געווען אנוועזנד און באשיינט בהדרו דעם גרויסן מעמד "כתר הוראה" אין מאנסי ,ווען נאענט צו דריי מנינים בני הכולל בעלי תריסין זענען –
אונטער די הדרכה פון הגה"צ אבד"ק סאטמאר מאנסי שליט"א – נתעטר געווארן בכתר ההוראה ביי א הערליכן מעמד לכבודה של תורה ,און באלד דערנאך געפארן קיין אריזאנא צו קצירת חיטים אויף קומענדיגן פסח תשע"א, פון דארט קיין טעקסעס צו די מהודר'דיגע גסות שחיטה ,צוריק אין די ישיבה צו לערנען מיט די לעכטיגע בחורי חמד ,פון דארט קיין וויליאמסבורג צו געזעגענען בפו"פ עטליכע הונדערט חסידים און מקבל זיין רבנים ואדמורי"ם שליט"א ,און אפנעמען שקלי הקודש $1,800פאר הרחבת גבולי הטהרה אין וויליאמסבורג ,א.א.וו. המה כרעו ונפלו ואנחנו קמנו ונתעודד.
אשריהם פרנסי הציבור .רבבות אלפי ישראל תלמידי וחסידי סאטמאר בכל מקומות מושבותיהם זענען הארציג מכיר טובה וברכה פאר די הנהלת הקהלה פון קהל יטב לב ד'סאטמאר אין קרית יואל פאר זייער חלק אין הצלת עיר קרית יואל פון די מחבלי כרמים ,ובפרט פאר דעם העראאישן ראש הקהל ופרנס הציבור ,דער איש החסד והמעש ,ויהי דו"ד בכל דרכיו משכיל וה' עמו, הרבני החסיד הנכבד והמרומם מו"ה דוד עקשטיין שליט"א ,וועלכער איז אויסגעקליבן געווארן אריינצוכאפן די אלע חיצים ובליסטראות פון די מהרסים ומחריבים .ה' אתך גבור החיל להגדיל תורה ולהאדירה מתוך תענוג והרחבת הדעת לאורך ימים ושנים טובים.
העולה על כולנה ,איז אבער דער גאנצער צוגאנג פון די כאפטע ליצים ומשכילים צו דעם ענין פון "מחאות" קעגן "חפירות".
אין די זעלבע צייט ווען אחינו בני ישראל איבער די גאנצע וועלט בלוטיגן מיט ווייטאג אויף דעם גורל פון אחינו בני ישראל הנאנקים אין ארץ הקודש, ווען די רשעי הציונים רייסן אויס קברי ישראל און פירן זיך מיט ברוטאליטעט קעגן די הייליגע מוחים ,און ערליכע אידן בכל פינות העולם זענען מוחה אויף דעם שרעקליכן חילול קברי ישראל דורך די ציונים ימ"ש און די ברוטאלע באנעמונג פון די ציוניסטישע פאליציי ,ווערט דאס פארנוצט ,דורך א.ג" .אחים לדעה" ,אויף ליצנות און אפשפעט ,בעוה"ר. העכער דריי וואכן האט געדויערט פון ווען דער ערשטער טראקטאר האט אריינגעגראבן די נעגל אין בארזילי שפיטאל אין אשקלון ביז מ'האט זיך ערוועקט און באשלאסן אז "מ'גייט מאכן אן אסיפה" ...מ'איז זיך צוזאמגעקומען שווערע מאסן אין א טיש-פולע ראדני שול ,וואס איז געווען אויסגעשטעלט דאפעלט אין שטח ווי ביים לעצטן שבועות "נעילת החג"... אלע רעדנער האבן ערקלערט פאר די פארזאמעלטע אז "מ'דארף האבן געלט" ...און ליתר שאת אז די געלט אקציע זאל האבן דעקונג ,וועט מען אויך מאכן א פראטעסט. וואלט די מחאה געברענט ,וואלט מען דעם פראטעסט געקענט מאכן באלד אין יענע וואך פון די אסיפה גדולה ,אדער כאטש באלד אנהויב וואך דערנאך פר' שלח .אבער אזויווי דער ערליכער סאטמארער ציבור האט זיך געגרייט על פי קריאת הקודש פון דעם שר צבא ה' ארויסצוקומען לרחובה של עיר דעם פאלגענדן מאנטאג פר' שלח צו א מאסן דעמאנסטראציע ,און מ'קען דאך חלילה נישט פארקוקן פונעם שטאלצן תאוות הכבוד צו לוחם זיין פאר כבוד שמים ,האט מען באשלאסן צו "שיסן צוויי האזלעך אין איין שאס" ,צו מאכן אן אויספלוג קיין וואשינגטאן און אזוי ארום שאפן א דאפעלטן
"פראטעסט"... איבריג צו זאגן וואס האט זיך אויסגעלאזט פון די צוויי באזונדערע מחאות. די זכי'
פון איין זייט האבן שווערע צענדליגער טויזנטער ערליכע אידן געהאט צו זיין פון די מקדשי שם שמים ברבים און ארויסגעקומען צו די מאסן דעמאנסטראציע פארגאנגענעם מאנטאג אין מאנהעטן ,וואס איז פארשריבן געווארן מיט גאלדענע אותיות אלס איינס פון די געלונגענסטע מערכות ישראל פון יהדות הגולה אין די היסטאריע ,און האט בעז"ה געהאט א היסטארישן ברייטע מידיא דעקונג.
פון די אנדערע זייט האט מען געטראפן אן אויסרייד ,מ'האט פארנוצט א ווילדער אינצידענט פון די שלוחי הציונים אויף א טערקישן שיף און דאס אויפגעבלאזן אין א "וועלט קריזיס" וואס באדראעט א באלדיגע מלחמה ,און דערצו געצויגן א קייט פון הוראות וואס זאל האבן ארויסגעקומען פון מרן רבינו הקדוש בעל דברי יואל זי"ע ,און דערמיט פארוואסערט דעם גאנצן פראטעסט אויף ביז צו א אומבאשטימטן דאטום. אפגעזען אז די הוראה אויף וועלכן מ'האט זיך באצויגן איז דורכאויס פאלש ,א קלארער פארטויבטער "סילוף" בדעת קדשו פון רביה"ק זי"ע ,ווי שוין אויפגעוויזן פארגאנגענע וואך אין א ברייטן ארטיקל אין "דער בלאט" ,אז די דעמאנסטראציע וואס איז אפגערופן געווארן פון ער"ח ניסן תשכ"ז איז פאקטיש יא פארגעקומען מיט עטליכע וואכן שפעטער ,ר"ח אייר תשכ"ז ,ווען די וועלט איז שוין באמת געווען הייס פון די שטורמישע "ששת ימי אפילה" מלחמה וואס האט אויסגעבראכן געציילטע וואכן דערנאך )ליינט אויך מאמר "מסלפים עליך ישראל" אין היינטיגן נומער(.
5
יעצט ווען מ'שטייט שוין העכער א וואך שפעטער ,די וועלט איז שוין בארואיגט ,קיין קריזיס ,קיין מלחמה און קיין מאביליזאציע ,לאזט זיך יא פרעגן, ביז ווען גילט דער אויסרייד "אנגעצויגן מיט די אראבער"? א וואך? צוויי וואכן? ס'איז נאך אלץ "אנגעצויגן"? ...אדער איז דאס אן אומבאגרעניצטער דיחוי ,א שטייגער ווי דער קומענדיגער דאטום פון די מסע הקודש? ...פארוואס גייט איר נישט ארויס פראטעסטירן יעצט ,טאקע היינט ,נעכטן ,מארגן ,די חפירות אין ארצינו הקדושה האבן זיך ליידער נאכנישט אפגעשטעלט ,און ווערט פארגעזעצט אין אנדערע ישובים אין ארצה"ק! אונזערע ברודער אין ארצה"ק כאפן קלעפ על כבוד שמו יתברך! וואס איז פלוצים געשען אז מ'באנעמט זיך צו דעם גאנצן ענין פון מחאה קעגן ציונות אזוי פאסיוו? צי הערשט נאך יעצט א מלחמה-מצב ,אדער איז דאס טאקע בלויז ווייל "יענער" איז אויך מוחה? איז "דאס" אויך געווען דעת קדשו פון מרן רביה"ק זי"ע?! נאר ,יעצט ווען ס'איז שוין כמעט לאחר המעשה ,מ'פארט שוין באלד ארויס צו די נאות דשא זיך אויסצורוען די ביינער ,וועט שוין זיין "עולם כמנהגו נוהג ושוטים שקלקלו עתידין ליתן את הדין" )ע"ז נ"ד ע"ב( .וועלן מיר זיך בלויז באציען צו די לעצטע דריי-פיר טאג "בעפאר" דעם פראטעסט ,פרייטאג און שב"ק פר' בהעלותך ,און דער נאכפאלגענדער מוצש"ק און זונטאג נאכט פר' שלח ,נאך בעפאר ס'האט אויסגעבראכן דער קריזיס אין מיטל מזרח צוליב וועלכן מ'האט כלומר'שט אפגערופן זייער וואשינגטאן צוזאמקום; אין די צייט ווען די "פרישטאג-סענדוויטשעס" און "ברייטע איבערבייס" קיין וואשינגטאן- טריפ זענען נאך געווען אין פולן פראצעס. ווער ס'איז נאר אנוועזנד געווען אין וויליאמסבורג אין לויף פון יענע עטליכע טעג און נעכט ,האט צוגעזען אז עפעס אומגלויבליך האט פאסירט. צעיושעטע אינגען זענען ארומגעפארן אין לויף פון די אלע נעכט איבער די גאסן פון וויליאמסבורג ,מ'האט פארפירט און געבונטעוועט קעגן די מאנהעטן-דעמאנסטראציע; מ'האט ארומגעפירט די צוהיצטע בחור'לעך, נערים שלא טעמו טעם חטא און זיי באפוילן צו פליקן און פלינדערן אלע פלאקאטן איבער די דעמאנסטראציע; אין אלע ווינקלען פון די שטאט האבן צולאזטע אינגען באפאלן די איידעלע בחורי חמד פון די ישיבות הקדושות ד'סאטמאר וועלכע האבן אנגעהאנגען די מודעות צו די דעמאנסטראציע און זיי באשלאגן; מ'האט געכאפט בילדער זיי צו שרעקן; מ'האט געפירט א שאקירנדע העצע קעגן די הייליגע דעמאנסטראציע וואס האט אמת'דיג ארויסגעצייגט די טונקלסטע פארבן פון די מחללי שם שמים ,דער כת הולכי בג"ץ הציוני. אידן וועלכע זענען אויפגעשטאנען אין די פריע פארטאגס שעה'ן ,פיר און פינף אזייגער לעבודת הבורא בתורה ובתפלה להשי"ת ,זענען דערשראקן געווארן ווען אויף די גאס האט זיך באוויזן גרויליגע סצענעס ,זעענדיג ווי תמימות'דיגע אינגע בחורים ווערן נתחנך צו פלינדערן און שטערן דעם הייליגן ענין פון מחאה קעגן די ממשלת המינים ,און דאס ווערט באגלייט מיט שנאה והסתה קעגן ערליכע אידן וואס מ'האט געהערט בלויז אין נאצי דייטשלאנד, ליידער. בושה תכסה פניהם ,אזעלכע וועלכע פרעדעצירן שטענדיג דעם אויסשליסליכן בעלות אויף די "נקודה הפנימיות" און המשכת דרכו בקודש פון מרן רבינו הקדוש מסאטמאר זי"ע ,וועלכער איז געווען דער לייב בעניני אמונה ודעות; ועל פי דיבורו נאספין קעגן די גזירות פון עקירת הדת אין ארצינו הקדושה – זאלן אן קיין שום בושה זיך אפען ארויסשטעלן צו שטערן די מאסן דעמאנסטראציע קעגן די ממשלת הכופרים ,בלויז ווייל "יענער" איז מוחה?!
און דאס איז נישט געווען איין קליינער אינצידענט; דאס איז געקומען באגלייט נאכט נאך נאכט אין לויף פונעם גאנצן וו אאָ ך-ענדע ,פון דאנערשטאג ביז מאנטאג ,ווען זייערע מרביצי תורה און באקאנטע מנהלים ווערן דערפון באוויסטזיניג ,אבער פארמאכן זיך די אויגן. עטליכע אינגעלייט ,ליידיגע קעפ ,זענען געווארן גאצאלט דורך די הויכע פענסטער ,א.ג " .עסקנים לשם שמים" ,און זיי האבן ,נישט ווי זייער שטייגער, זיך ארויסגעריקט פון די בעטן זונטאג און מאנטאג פארטאגס ,צו רייסן די פלאקאטן ,ווען די בחורים פירן אויס דעם הייליגן שליחות פון די "נקודה הפנימיות". זכרנו ימים מקדם ,עס געדענקט זיך גוט אין די פריערדיגע יארן בהלו נרו על ראשינו רבינו הקדוש זי"ע ,ווען ביי יעדע מאסן דעמאנסטראציע קעגן די גזירות פון די ממשלת הכופרים ,זענען די בחורי חמד פון די סאטמארער ישיבה געווארן אויסגעלערנט מיט אן אש קודש צו זיין די שלוחים וועלכע האבן אויפגערודערט דעם יהדות הגולה ארויסצוקומען אויסשרייען דעם וויי געשריי קעגן די עקירת הדת .די בחורים זענען געווען די מיליטער לייט אין וועמען מ'האט אויפגעפלאקערט דעם אש הקנאות וואס האט ווייטער געברענט אויך אין די שפעטערע יארן. וואס לערנט מען אבער פאר די היינטיגע היץ קעפ? בלויז "יענעם" צו שטערן; "יענעם" צו שטעכן; אז "יענער" מאכט א מחאה ,זאל עס זיין אפילו קעגן די רשעי הציונים ,מוז מען עס שטערן; ס'איז פאראן א "אמונה טפילה" פון הסתה און אומבאגרעניצטע שנאה וואס איז פיל וויכטיגער פון די מלחמה קעגן ציונות ,דאס איז עוקר כל התורה כולה ,דאס איז די מלחמה קעגן דעם ערליכן סאטמארן ציבור ,אין וועלכן ס'זענען איינגעשפאנט די גאנצע כת ,על ראשיה ,גדוליה ,מנהיגיה ,ודייניה – .א חרפה און א בושה. און קלערט נישט אז בעצם יום השב"ק האבן זיך אפגעשטעלט די פראטעסטן קעגן די פראטעסטן .קלאר נישט .צוליב דעם אומנאטורליכן רייץ צו צייגן "ק ַא פּי-רייט-בעלות" אויף דעמאנסטראציעס ,האט מען "אויסגעבארגט" דעם אומזעעבארן "עירוב" פון וויליאמסבורג ,און בעצם יום השב"ק האט מען בלי שום בושה וכלימה געריסן מודעות פון די דעמאנסטראציע! הפנים ,קוקט אויס אז דער כלל פון "עת לעשות לה' הפרו תורתיך" האט באקומען נייע פראפארצן. און דאס אלעס איז געווען אין די צייט ווען זיי זעלבסט האבן זיך נאך גערישט צו מאכן דעם וואשינגטאן פראטעסט אויף דינסטאג ,נאך בעפאר דער פרישער קריזיס .שטעלט זיך די פראגע :ווילסט פארן קיין וואשינגטאן ,פאר געזונטערהייט ,אבער וואס שטערט דיך אז "יענער" פרובירט אויך אפצושרייען די גזירות פון עקירת הדת אין ארצה"ק? איז דאס " כבוד שמים" ווען מ'שטערט "יענעם" פון לוחם זיין קעגן רדיפת הדת? מי יגלה עפר מעיני רבינו הקדוש והטהור זי"ע ,וועלכער איז געווען דער רבן של קנאים דקדושה בדורינו ,און זיינע הייליגע דרכים ווערן היינט פארקרומט און פארדרייט דורך די אומפארגינערישע בעלי מדות מושחתות. פארגאנגענעם שב"ק ביים פרק-שיעור אין ביהמ"ד הגדול ד'סאטמאר אין וויליאמסבורג ,האט הגאון רבי יצחק אהרן גאלדבערגער שליט"א מו"ץ בק"ק פאפא וביד"צ קארלסבורג ,גאר טרעפליך פארטייטשט די משנה אין אבות, "כל שרוח הבריות נוחה הימנו רוח המקום נוחה הימנו" ,און דערמיט מגדיר געווען דעם הייליגן דרך פון מרן רבינו הקדוש זי"ע ,וועלכער איז געווען מפורסם מיט מדת הצדקה והחסד פאר אידן פון אלע שיכטן און קרייזן ,אפילו פאר אזעלכע וועלכע זענען געווען ווייט ווייט פון זיין הייליגע שיטה בעניני
6
אמונות ודעות האט ער זיך געלאזט קאסטן סכומים עצומים פאר צדקה ,און אלעס מיט א סבר פנים יפות און זיין הייליג שמייכל ,אז דער איד זאל נישט שפירן אז דער רבי האט אויף אים סיי-וועלכע פערזענליכע הקפדה חלילה. אט דער זעלבער צדיק אמת ,רבינו הקדוש זי"ע ,וועלכער איז געווען דער ריכטיגער "רוח הבריות נוחה הימנו" ,טויזנטער אידן פון אלע שיכטן און קרייזן זענען ביי אים געהאלפן געווארן ,ער האט געקענט זיין "רוח המקום נוחה הימנו" ,אז דער הייליגער פייער פון קנאות של קדושה ,זיך אנצונעמען פאר קנאתו של מקום ,זאל זיין נוחה הימנו ,עכ"ד המתוקים. און וואס פרעדיגט מען היינט ביי די א.ג .תלמידי וחסידי מרן רבינו הקדוש זי"ע? רייסן מודעות ,פליקן פלאקאטן ,נאכשרייען בחורים ,שעדיגן נכסי הקדש ,און ארויסטראסקען פון ראדני-שול ערליכע עסקנים וועלכע זאמלען געלט פאר א דעמאנסטראציע קעגן די מדינה הציונות – .שיין זיך דערלעבט. מ'דערמאנט זיך צוריק ווען מיט צען-עלף יאר צוריק בעת מ'האט ארויפגעצווינגען אויפן ציבור טעראר ,האט מען אויפגעהויבן דעם "החזרת עטרה ליושנה" פאן ,מ'האט געהעצט אז ס'קומען נייע צייטן פון "איש כל הישר בעיניו יעשה" ,יעדער רב און מנהיג וועט קענען זאגן זיין מיינונג ,און נייע צייטן פון א ערליכע חינוך ביי די קינדער און בחורים. צען יאר איז גענוג צייט זיך צו באקלערן :איז "דאס" געווען דער חינוך אויף וועלכן מ'האט געשטרעבט? איז "דאס" דער חינוך הטהור וואו מ'ווערט נתחנך צו מדות טובות און קנאות? איז "דאס" דער הייליגער דרך וואס מ'האט מקובל בדרך ישראל סבא? האבן מיר "דאס" געהערט ביי די הייליגע ס"ג תורות פון אונזער הייליגען רבי'ן זי"ע? ניין און ניין. אין סך הכל ,פון די אלע מיינונגס-רעכטן איז געבליבן בלויז עטליכע השחתה'יגע "האטליינס" ווי עטליכע משוגעים זאגן זייער השחתה און געמיינע
ניבול-פה מיינונג פארן ציבור ואין פוצה פה ומצפצף .יא" ,יעדער זאגט זיין מיינונג" ...און פון די גאנצע "החזרת עטרה ליושנה" איז פארבליבן די הליכה לערכאות אין וויליאמסבורג / קרית יואל / בארא פארק / מאנטרעאל / און בג"ץ הציוני אין בני ברק; עסן מפוקפק'דיגע אספסוף פלייש ,און והאחרון הכביד שיקן די בחור'ליך רייסן פלאקאטן וואס רופט דעם ציבור צו פראטעסטירן קעגן די ציוני'סטישע מדינה של שמד. אלעס האט דעם זעלבן "היתר"" ...המטרה מקדשת את האמצעים" ,דער ציל הייליגט די מיטלען .אויב איז די רעדע פון טשעפען און וויי-טוהן דעם ערליכן ציבור סאטמארער חסידים ,און זייער גרויסער מנהיג ,מרן הגה"ק מסאטמאר שליט"א ,איז נישט קיין פראבלעם מיט קיין שום איסור ,די משוגעת טרייבט ממש ווי צום טייוול און פירט אראפ פון די רעלסן. )במאמר המוסגר :די זעלטן-גרויסע העצע ביי די יוגנטליכע צו רייסן פלאקאטן פון די מאסן דעמאנסטראציע ,ווען דאס ווערט אונטערגעשטיצט דורך די א.ג" .עסקנים לשם שמים" ,וואס האט געצייגט די ביטערע מאראל- אנזעץ פון דעם גאנצן כת מחללי שם שמים והולכי בג"ץ הציוני ,האט דערמאנט דאס ווארט וואס הגה"צ לוחם מלחמות ה' בארצינו הקדושה רבי אהרן קאצינעלנבויגן זצוק"ל האט געזאגט ביי אן ענליכן פאל" ,א פלאקאט וואס ווערט נישט אראפגעריסן ,איז נישט ווערד דאס געלט וואס מ'האט געצאלט דאס צו דריקן" ...וד"ל(. בכלל ,איז ביי די יעניגע כבוד-גייציגע פארשוינען דער גאנצער ענין פון הפגנות געווארן א אינטערנאציאנאלער וויץ; איינמאל שרייט מען אז א מחאה דארף צוגיין מיט ישוב הדעת און כובד ראש ,ווען מ'ברויך בו ביום פאסטן, דערווייל ווערט מען געוואויר אז יעדן צווייטן שני וחמישי פארט מען ארויס פון לי-קיעפ און בעדפארד-ראטלידזש צו פראטעסטירן און פארטיילן קבלת עול מלכות שמים פאזיציעס.
אבער ,נאך אלע פראגען איבער די וואנזיניגע האנדלונג פון די פראטעסטן קעגן מדינת ישראל ,ווי נעמט מען די ריכטיגע ווערטער צו קענען שאפן א קאנטראסט צווישן די פראטעסטן קעגן מדינת ישראל ביז די צולאזטע ראיטאן-פראטעסטן אין קרית יואל. אילו זכו וואלטן מיר אין די לעצטע וואכן געהערט איבער א אמת'ע דעמאנסטראציע לשם שמים קעגן די "חפירות" אין ארצינו הקדושה דורך די רשעי הציונים .ועכשיו שלא זכו ,האט מען געפראוועט ליצי-ליצנות פון דעם גאנצן ענין פון מחאות .נאכן אפרופן די וואשינגטאן טריפ און זיך זען מיט א הילכיגן דורכפאל ,לויפט מען אויסגעבן דעם כעס אויף א.ג" .חפירות" פון א "סע ּפטיק ט ַאנק". גוט באקאנט איז די ווערטער פון חכמינו ז"ל סוף מס' סנהדרין ,אז ביי די פרשה פון פילגש בגבעה איז געווען א געפערליכע חרון אף אויף כלל ישראל, ווייל ס'איז געווען באלד נאך די פרשה פון פסל מיכה ,און דאן איז ארויפגעקומען די פראגע "" :אמר הקב"ה בכבודי לא מחיתם בכבוד בשר ודם מחיתם"? דא פרעגט זיך ווי פון זיך-אליינס :זענען די הייליגע עצמות פון אבותינו ורבותינו הקדושים אין די שטאט יפו ,אשקלון ,און נצרת נישט אזוי מחאה- ווערד ווי דער שמוציגער טאנק אין קרית יואל ,קעגן וועמען איר דרייט איבער א שטאט? איז פאראן א גרעסערער סילוף דעת תורה צו ערקלערן אז א דעמאנסטראציע קעגן די רשעי הציונים אין וואשינגטאן האט רביה"ק זי"ע
נישט ערלויבט ,און זיך אויפפירן ווי הארלעם-צוגיינער קעגן די פאליציי אין קרית יואל איז יא ערליך אויסגעהאלטן?! לאמיר הערן ,אז איר זענט יא אויסגעקאכט אין דעם ענין פון מחאות ,וואו זענט איר ,אלע פון אייך ,געווען מיט קוים א וואך פריער ,מאנטאג פר' שלח ווען טו יזנטער האבן פראטעסטירט קעגן מדינת ישראל וועלכע גראבן ליידער אויף קברי ישראל אין ארצינו הקדושה? זענען די הייליגע קברים נישט ווערד אייער השתתפות אין די מחאה? קוקט מען טאקע "בלויז" אויף כבוד עצמו ווען ס'קומט זיך אנצונעמען פאר " כבוד שמים"? מה נשתנה פראטעסט מ'פראטעסט?
יעדער סאטמארער חסיד ווייסט וואס רבינו הקדוש זי"ע שרייבט אין די הקדמה צום ספה"ק על הגאולה ועל התמורה ,איבער דעם נאמען פון דעם ספר ,ווייל ליידער האט מען פארטוישט דעם כבוד פון השי"ת צו געבן כבוד פאר די רשעים ,וימירו את כבודם בתבנית שור אוכל עשב – .מ'האלט היינט ליידער ביים זעלבן מצב ,אנשטאט אוועקלייגן אלע זייטיגע פניות און ארויסגיין מוחה זיין קעגן די רשעי הציונים ,האט מען אויסגעדרייט דעם געווער קעגן א מחנה ערליכע אידן ,תלמידים וחסידים פון הייליגן רבי'ן זי"ע. זענען אחינו בני ישראל וועלכע כאפן מכות אכזריות פון די ברוטאלע
7
ציוניסטישע פאליציי נישט אזויפיל ווערד אז איר זאלט מוותר זיין אויף שינת צהריים און ארויסקומען פראטעסטירן ,אקוראשט ווי די גאנצע "קרעטשמע" מיט אלע ביטול תורה ותפלה ומחלוקת ושפיכות דמים וואס דאס האט שוין געברענגט מיט זיך אין לויף פון דרייסיג יאר?!
גוטע אויערן ה אאָ בן געקענט הערן צווישן די שורות ווי מען שרייט מיט ביטערניש :געוו ַאלד ,דער מושב לצים איז סגור ומסוגר; דער גרף של רעי איז הערמעטיש פ ַארשל אאָ סן און איצט איז דער "סע ּפטיק ט ַאנק" אויך שוין ַא פ ַארג ַאנגענהייט.
ליידער זעט מען ווי אויך געוויסע אחים לדעה וועלכע וואלטן זיך געברויכט פירן ערליך ,תלמידים וועלכע זענען נתחנך געווארן בבית מדרשו פון רבינו הקדוש זי"ע טאנצן נאך דעם שדים-טאנץ פון די בעלי כבוד ושררה .דאס איז בלויז א המשך פון מחלוקת קרח ועדתו ,ווי דער הייליגער שפת אמת איז מבאר די וואך ,אז דאס ווארט "קרח" ווערט געשריבן אין די תורה אאָ ן ַא וא"ו, אזוי איז די ר"ת פון זיין נאמען ,ק'נאה ,ר'וממות ,ח'מדה ,וועלכע זענען די דריי תאוות ,הקנאה והתאוה והשררה ,ער האט מקנא געווען משה רבינו און אהרן הכהן ,ער געזוכט צו זיין דערהויבן און מער פון א צווייטן ,און געגלוסט נאך כבוד ,און דעריבער איז געווען זיין סוף ווי ס'ווערט שוין מבואר אין די משנה, "מוציאין את האדם מן העולם" ,ווי עס האט טאקע פאסירט מיט קרח ועדתו.
עס ה אאָ ט זיך ַארויסגעשריגן די ווייט אאָ ג ַאז דער ק ַארט אאָ פל-סט אאָ רעדזש אויף בעדפ אאָ רד עוועניו מיט איר מזרח וו ַאנט טע ַאטער-טרענס פ פּ אאָ ר ַאנט איז געווען פ ַארג ַאנגענעם מוצאי שבועות ביים נעילת החג צערעמ אאָ ניע פול מיט טויזנטער מענטשן) ...עיין "דער איד" ּפרשת בהעלותך תש"ע( ,טר אאָ ץ וו אאָ ס קיינער ה אאָ ט נישט געקענט ַאריינגיין ד אאָ רט און קיין נפש חי' ה אאָ ט זיך נישט ד אאָ רט געפונען )און אוי טוט ד אאָ ס וויי און ס'צי פּט ,ווען זיי זענען היינט מיטוו אאָ ך געוואויר געוו אאָ רן ַאז דער ק ַארט אאָ פל סט אאָ רעדזש ווערט הערמעטיש פ ַארשל אאָ סןַ ,אלס רעזולט ַאט פון נישט וועלן זיך שטעלן צו דין תורה ,נ אאָ ר ליבערשט אויסגעקליבן ערכאות עכו"ם ,איינמ אאָ ל און נ אאָ כ ַאמ אאָ ל(.
צוריק,
דער זעלביגער פה דובר שקרים וועלכער האט מיט העכער 8יאר עשרה בטבת תשס"ב ביי אן אסיפה אויף ראסס סט .בבית דומ"ץ סאטמאר- ראדני ,אויפגעהעצט די פארזאמעלטע איבער דעם "פארדארבענעם חינוך" די לעצטע 20יאר פון מרן הגה"ק בעל ברך משה מסאטמאר זי"ע ,שטייט היינטיגן דינסטאג אויף די בימה אין קווינס-ישיבה ,און העצט די בחור'לעך מיט א געקינצלטע דרשה ,בנוסח" :דארט ליגט די אייער ,קיינער זאל נישט ווארפן"... זיכער פרובירט מען יעצט צו לייקענען אז די בחורים מטורפים זענען נישט קיין "קווינס סטודענטן" נאר יוצאי-דופן פון די גע'אסור'טע מוסדות אין קרית יואל ,ווארים דער מנהל פון די ישיבה האט דאך בפירוש אויסגערופען אז "די בחורים זענען נישט די ארמיי" .א שוואכע נחמה נאך אזא הפכפוך'דיגן אויפפירונג ,נעמענדיג אין באטראכט אז די גע'אסור'טע מוסדות פון קרית יואל האבן אין וויליאמסבורג נישט קיין ת"ת ,נישט קיין ישיבה קטנה אדער ישיבה גדולה ,און איר ווילט דאך נישט אז מ'זאל זיין געצווינגען ארויסצולייגן די בילדער פון אייערע תלמידים המפגינים ברשות הרבים ,אז יעדער זאל זיך קלאר איבערצייגן "מיט די אייגענע אויגן" ווער די באטייליגטע בחורים זענען געווען און פון וועלכע ישיבות. ר' דרשן טייערער :וועמענס "איידעלן חינוך" איז צו פארדאנקן די אויפפירונג פון אייערע מטורפים צו מאכן ביטול תורה און חילול שם שמים דורך שרייען ווי ביליגע פארטאריקאנער אויף לי עוו .איז דאס די סיבה פארוואס מ'האט געמוזט דעם טיילונג ווייל אין די אנדערע ישיבה ערציהט מען די בחורים צו עזות און געשלעגן? אט וואו איר זענט אנגעקומען מיט'ן "נועם המדות :רייסן פלאקאטן ,שרייען אין די גאסן ,פארפירן ,איבערקערן – איז "דאס" דער חינוך אויף וועלכן איר האט אזוי געצילט און געשטרעבט?... *
אבער ,אין אמת'ן גערעדט ,דער קול וואס האט ארויסגעשריגן איז ווייט נישט געווען איבער א בלויזן "סע ּפטיק ט ַאנק" ,ס'איז געווען "קול לו קול אליו", א קול וואס איז "משתנה לכמה גוונין" ,ווי די וועלט זאגט" :מ' רעדט צו די טאכטער ,און מ'מיינט די שנור"... אזנים להם וישמעו .בשעת'ן שטורמען און שרייען מיט אומב ַאנומענע קולות אין די ג ַאסן פון קרית יואל און וויליאמסבורג ,ה אאָ ט זיך באמת ַארויסגעשריגען ג אאָ ר ַאנדערע ז ַאכן וו אאָ ס דרוקט זיי נעבעך אויף די הערצער .און מיט רעכט!
די ג ַאנצע וועלט איז שולדיג פ ַאר זייערע חר ּפות ַאז נישט בלויז איז דער הוי ּפטקוו ַארטיר אויף ר ַאדני סטריט געווען ּפוסט און ליידיג דורכ'ן ג ַאנצן יום טוב שבועות ,נ אאָ ר אויך ביים נעילת החג צערעמ אאָ ניע ,ה אאָ ט מען די רבבות פונעם ק ַארט אאָ פל ש ַאץ-ק ַאמער בלית ברירה ַאריינגעקוועטשט אין ר ַאדני ממש בדוחק גדול מאוד ,און פ אאָ רט ה אאָ ט מען נישט געהערט קיין איין "הצלה" געשריי. די ווייט אאָ ג ַאז די חומה המבדלת ביים בית החיים דקרית יואל צווישן די הולכים בערכאות ובג"ץ הציוני און צווישן די יראי ה' החרדים לדבר ה' ותורתו, איז ב"ה קיימא וקאי ,און מען דערקייקלט זיך לשפל המצב ַאז מען ד ַארף זיך בעטן צו קויפן ַא קרקע מיט פ ַארש ּפרעכונגען ַאריינצוגיין אין ַא גורל אויף ַא וו ַאק ַאציע אין ַא 5שטערנדיגע לוקסעריעזע ה אאָ טעל מיט ַא רייצנדע און ריכטיג-גוי'שע פפ ּאאָ נ אאָ ר ַאמע אינעם הויף פון וו ַאסערלעך און ביימעלעך ,אין ווערד פון 5,000ד אאָ ל ַאר. זיי עסן זיך די הערצער פון פ אאָ רוו אאָ רףַ ,אז נ אאָ ך 25י אאָ ר וו אאָ ס מען דרייט איבער וועלטן און מען ק אאָ רמעט די קינדער כאילו תושבי קרית יואל שטייען אין ַא סכנה רוחני עצומה ווייל מ'וויל חלילה יעדן שמד'ן צו ציונות און שיקן מיט געוו ַאלד די ַאמעריק ַאנער בירגער פון קרית יואל צו די בחירות האסורות אין מדינת ישראל ,שטעלט זיך ַארויס ּפונקט פ ַארקערטַ ,אז קהל יטב לב דס ַאטמ ַאר איז ב"ה ממשיך די מלחמה לה' בעמלק בגאון ועוז ,בו בעת ווען זייערע אייגענע זקני העדה ה אאָ בן פון קרית יואל אונטערגעשריבן חתימות צו גיין צום ציוני'סטישן בג"ץ – ַא ריכטיגער "רבן דקרו" מיט ַאלע הידורים ו ּפירושים. עס עגבערט אין זייערע מוחות דער פ ַאקט ַאז רבבות אידן ה אאָ בן געה ַאט די זכי' פ ַארג ַאנגענעם מ אאָ נט אאָ ג ּפרשת שלח מקדש צו זיין שם שמים ברבים ביים מ ַאסן דעמ אאָ נסטר ַאציע אין מ ַאנהעטן קעגן די מדינה הציונית און אירע ביטערע גזירות ,פ ַאררופן דורך מרן הגה"ק מס ַאטמ ַאר שליט"א ,און זיי ה אאָ בן נישט געה ַאט קיין זכי' ַאנטיילצונעמען דערין. די בעלי הסע ּפטיק מיט די אנשי ס אאָ סמ ַאן ,וועלכע לויפן אויף איין טיקעט און זענען מח ּפה איינער אויפ'ן צווייטן ,זענען זינט פ ַארג ַאנגענעם א' וישב ,ווען מ'ה אאָ ט ָא ּפגעש פּ ַארט דעם מושב לציםַ ,ארומגעג ַאנגען צו ב ַארואיגן די אאָ נגעווייט אאָ גטע נ אאָ כשלע ּפער ַאז ביז עטליכע וו אאָ כן איז עס צוריק אאָ פן; מען וועט גיין אין פעדער ַאלן געריכט; עס איז בלויז ַא פר ַאגע פון וו אאָ כן א.ד.ג. גלייכצייטיג ה אאָ בן זיי געשריבן בריוו צו ּפרעזידענט אאָ ב ַאמ ַא ,צו די יו-ען און צום אינטערנאציאנאלן געריכט אין דע האג האלאנד און צו פילצאליגע
9
דער מעכטיגער מעמד קידוש שם שמים איז פארגעקומען טראץ די אפוועזנהייט פון די פאלשע קנאים און מנהיגים של שקר וועלכע האבן ליבערשט פארגעצויגן צו בלייבן אינדערהיים צום שינת צהריים .על כבודי לא מחיתם. אדרבה ,אויב האט מען געריסן פלאקאטן ווייל מ'האט געשפירט אז דא פארוואנדלט זיך א שטיקל "טעסט" ,מי ומי ההולכים ,דער ערליכער סאטמארער ציבור אדער די קנאים של שקר ,האט זיך קלאר ארויסגעשטעלט אז אלע רדיפות און השמצות ,די צרות יגון ואנחה ,שברי לב און עגמת נפש, חיצים ובליסטראות פון אזעלכע גרויסע קאנאנען ,באגלייט מיט שנאה- ארטיקלען וואך איין וואך אויס אין שמוציגע צייטונגען ,האבן נישט אוועקגענומען כמלא נימא פון דעם הייליגן משמעת און הכנעה וואס דער ערליכער סאטמארער ציבור האט לאור קריאת הקודש פון זייער מנהיג נאמן מרן הגה"ק מסאטמאר שליט"א ,ה' יאריך ימיו ושנותיו בנעימים ,און אלפים ורבבות זענען זיך צוזאמגעקומען ,על פי דיבורו הם נאספים – .יבטלו המה ואלף כיוצא בהם ואל יבטל אות אחת מתורתינו הקדושה. ווי א דרייסטער לייב האט מרן הגה"ק מסאטמאר שליט"א פארגעזעצט דעם מלחמה לה' בעמלק ,טראץ די פארגעזעענע רדיפות און השמצות ,וועלכע האבן טאקע באלד נאכגעפאלגט ,און דערמיט אויסגעפירט באשיינפערליך די הייליגע ווערטער וואס מרן הק' זי"ע שרייבט אין די הקדמה צום ספה"ק ויואל משה ,וזל"ק" :ויודע אני כי יורו המורים חצים ובליסטראות עד אין שיעור על כל הדברים שכתבתי ,כי כן דרך הציונים מעולם ,וביותר הדתיים הנגררים אחריהם ,לשפוך בוז וקלון חרופין וגדופין ואיומים נוראים ושקרים וכזבים על כל מי שאינו נמשך אחר דעותיהם ואינו הולך בעקבותיהם ,ומגלים פנים בתורה שלא כהלכה ברוב הבלים עד אין שיעור וערך ,כי אין קץ לדברי רוח ,אבל אברך את ה' אשר יעצני שלא להתחשב כלל עם כל דבריהם כאפס וכאין המוחלט, עכלה"ק .דאס זעלבע זאגט דער רבי זי"ע איבער ביים סוף פון מאמר ישוב א"י, וזל"ק :וכבר כתבתי שאינני מתחשב כלל עם החצים ובליסטראות שיורו המורים הדתיים הנגררים אחרי הציונים לסמות עיני העולם בדברי שוא והבל", עכלה"ק. ה'
ד אאָ ס איז נ ַאטורליך מנת חלקו פונעם רבן של ישראל ולוחם מלחמות ביד רמה אאָ ן קיין זייטיגע פשרות ,אלס ממשיך דרך לבית אבותיו הקדושים עצי התמרים זי"ע וועלכע זענען אלע געווען אויסגעשטעלט צו דריפות און השמצות – און מיר זענען שט אאָ לץ דערמיט!
דער גרעסטער שבח פון ַא מנהיג ישראל איז ווען ער גייט אאָ ן בדרך התורה הצרופה כאטש ער איז אויסגעשטעלט צו השמצות און רדיפות ,ווי רבינו הקדוש זי"ע זאגט אין א תורה פר' מטות )קונ' חידו"ת עמ' שנ"ו( וזל"ק: "אמרתי כבר בענין מה שהביא הרד"ק עה"פ יחזקאל בן בוזי שהי' בנו של ירמי' הנביא ,ונקרא ירמי' בוזי על שהיו מבזין אותו ע"כ ,ולכאורה הוא פלא איך קראו הכתוב על שם זה שהיו מבזין אותו ,אך מפני שביזוי זה הי' על מה שניבא בשם הקב"ה ואמר כה אמר ה' ועל זה היו מבזים אותו ,זה הוא עוד לו לכבוד ועל שם זה קראו הכתוב על שהניח את עצמו להתבזות ולא נסוג אחור רק הי' מפרסם דבר ה' ועל זה זה קראו אותו בוזי" ,עכלה"ק. נאך אזעלכע מאורעות איז קיין וואונדער נישט איבער די אומגלויבליכע סייעתא דשמיא וואס באגלייט דעם סאטמארער רבי'ן שליט"א אין אלע זיינע פארצווייגטע אונטערנעמונגען ,בהרצבת התורה ,טהרה ,הידורים בכשרות, א.א.וו ,.דאס קומט טאקע בלויז צוליב די רדיפות און השמצות וואס דער רבי שליט"א ליידט זיך אן מיום הוולדו פון די זעלבע חברה ,שטענדיג אונטער אנדערע לבושים ,ווייל אויף דדיפות און בזיונות למען כבוד שמו ית' באצאלט דער רבוש"ע כפלי כפליים אויף דער וועלט ,ווי רביה"ק זי"ע זאגט אין פר' תבא )קונ' חידו"ת עמ' ר"ל( וזל"ק" :והנה על אותם הבזיונות והיסורים שסובלים בעוה"ז מאנשים המלעיגים עליו ,על זה משלם הקב"ה שכר גם בעוה"ז ,אע"פ שעיקר המצות אין עליהם שכר בעוה"ז ,וזה פירוש הפסוק מה רב טובך אשר צפנת ליראיך ,ששכר המצות של יראי ה' היא צפון ומכוסה טמיר ונעלם לעוה"ב עין לא ראתה ,ומה שפעלת קצת לחוסים בך גם בעוה"ז ,היא רק נגד בני אדם ,היינו על הצער והיסורן שסובלים בהלחמם נגד בני אדם המלעיגים בעבדות השי"ת ,שעל אותן היסורים משלמין שכר גם בעוה"ז" ,עכלה"ק. נאך אלע הסתה מיטלען אויף דעם ערליכן ציבור ,האט זיך ארויסגעשטעלט וואס הגה"ק מבלאזוב בעל צבי לצדיק זצ"ל פארטייטשט די ווערטער פון רש"י די וואך" ,ויקח קרח ,לקח את עצמו לצד אחד" ,אז די מחלוקת פון קרח איז געווען "איינזייטיג" ,ווייל קרח ועדתו האבן געשאטן פפּעך און שוועבל אויף משה רבינו ,אבער משה רבינו האט בכלל נישט געענטפערט. דאס מיינט "לצד אחד" ,די מחלוקה איז געפירט געווארן בלויז פון איין זייט. און גענוי ווי בימי משה ואהרן איז געווען דער סוף "והיה האיש אשר אבחר בו מטהו יפרח" ,און דער פסוק דערציילט "והנה פרח מטה אהרן ויצא פרח ויצץ ציץ ויגמל שקדים" ,אזוי וועט באחרית הימים מקויים ווערן "וכל קרני רשעים אגדע תרוממנה קרנות צדיק" ,בעגלא ובזמן קריב אמן.
