Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
Helénicas, Jenofonte. Pau - Texto con traducción Hel·lèniques, Xenofont. PAU - Text amb traducció
II.1 [16] ἐκεῖθεν δ᾽ ἀπέπλευσεν εἰς Ῥόδον. οἱ δ᾽ Ἀθηναῖοι ἐκ τῆς Σάμου ὁρμώμενοι τὴν βασιλέως κακῶς ἐποίουν, καὶ ἐπὶ τὴν Χίον καὶ τὴν Ἔφεσον ἐπέπλεον, καὶ παρεσκευάζοντο πρὸς ναυμαχίαν, καὶ στρατηγοὺς πρὸς τοῖς ὑπάρχουσι προσείλοντο Μένανδρον, Τυδέα, Κηφισόδοτον. Derrota ateniense de Egospótamos. 16. Desde alli zarpó/partió por mar hacia -la isla de- Rodas. Los atenienses, partiendo de Samos /teniendo Samos como base, devastaban el –territorio- del rey y navegaban contra/hostigaban a Quíos y Éfeso, y se preparaban para el combate. Y eligieron como estrategos a Menandro, Tideo y Cefisódoto, además de los que mandaban/tenían (ya). [17] Λύσανδρος δ᾽ ἐκ τῆς Ῥόδου παρὰ τὴν Ἰωνίαν ἐκπλεῖ πρὸς τὸν Ἑλλήσποντον πρός τε τῶν πλοίων τὸν ἔκπλουν καὶ ἐπὶ τὰς ἀφεστηκυίας αὐτῶν πόλεις. ἀνήγοντο δὲ καὶοἱ Ἀθηναῖοι ἐκ τῆς Χίου πελάγιοι· ἡ γὰρ Ἀσία πολεμία αὐτοῖς ἦν. 17. Lisandro zarpa/ó desde Rodas, a lo largo de/costeando la Jonia, al Helesponto para -vigilarla salida de los barcos de comercio y atacar las ciudades que se habían separado de ellos. También los atenienses partían/partieron de Quíos por alta mar, pues Asia les era hostil. [18] Λύσανδρος δ᾽ ἐξ Ἀβύδου παρέπλει εἰς Λάμψακον σύμμαχον οὖσαν Ἀθηναίων· καὶ οἱ Ἀβυδηνοὶ καὶ οἱ ἄλλοι παρῆσαν πεζῇ. ἡγεῖτο δὲ Θώραξ Λακεδαιμόνιος. 18. Lisandro desde Abido navegaba/navegó naveg aba/navegó a lo largo de -la costa- hacia h acia Lámpsaco, que era/por ser aliada de los atenienses. Y los abidenos y otros pueblos les acompañaban/acompañaron por tierra. Los conducía/Estaba al frente de ellos el lacedemonio Tórax. [19] προσβαλόντες δὲ τῇ πόλει αἱροῦσι κατὰ κράτος, καὶ διήρπασαν οἱ στρατιῶται. οὖσαν πλουσίαν καὶ οἴνου καὶ σίτου καὶ τῶν ἄλλων ἐπιτηδείων πλήρη· τὰ δὲ ἐλεύθερα σώματα πάντα ἀφῆκε Λύσανδρος. 19. Tras atacar/Habiendo atacado la ciudad, la tomaron a la fuerza (atacaron la ciudad y la tomaron...), y los soldados la saquearon. Ya que era/por ser rica y estaba/estar bien abastecida de vino, trigo y otros recursos. Pero Lisandro soltó a todas las personas libres. [20] οἱ δ᾽ Ἀθηναῖοι κατὰ πόδας πλέοντες ὡρμίσαντο τῆς Χερρονήσου ἐν Ἐλαιοῦντι ναυσὶν ὀγδοήκοντα καὶ ἑκατόν. ἐνταῦθα δὴ ἀριστοποιουμένοις αὐτοῖς ἀγγέλλεται τὰ περὶ Λάμψακον, καὶ εὐθὺς ἀνήχθησαν εἰς Σηστόν. 20. Los atenienses, que navegaban tras/seguían sus pasos, anclaron en Eleunte del Quersoneso con ciento ochenta naves. Allí cuando ya estaban comiendo se les comunicó/-a los sucesos de Lámpsaco y zarparon/partieron directamente para Sesto. [21] ἐκεῖθεν δ᾽ εὐθὺς ἐπισιτισάμενοι ἔπλευσαν εἰς Αἰγὸς ποταμοὺς ἀντίον τῆςΛαμψάκου· διεῖχε δ᾽ ὁ Ἑλλήσποντος ταύτῃ σταδίους ὡς πεντεκαίδεκα. ἐνταῦθα δὴ ἐδειπνοποιοῦντο. 21. Desde allí, habiéndose avituallado/después de avituallarse, navegaron/marcharon -por marinmediatamente hacia Egospótamos enfrente de Lámpsaco. El Helesponto se extendía en esta zona unos quince estadios. Allí por fin cenaron. [22] Λύσανδρος δὲ τῇ ἐπιούσῃ νυκτί, ἐπεὶ ὄρθρος ἦν, ἐσήμηνεν εἰς τὰς ναῦς ἀριστοποιησαμένους εἰσβαίνειν, πάντα δὲ παρασκευασάμενος ὡς εἰς ναυμαχίαν καὶ τὰ παραβλήματα παραβάλλων, προεῖπεν ὡς μηδεὶς κινήσοιτο ἐκ τῆς τάξεως μηδὲ ἀνάξοιτο. 22. Lisandro, a la noche siguiente, al rayar el alba/después de ser el alba, dio la señal de subir a las naves después de desayunar, habiendo preparado todas las cosas -como- para un combate naval, extendiendo incluso las protecciones para flechas, advirtió que nadie se moviera de la fila ni se hiciera a la mar. 1
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
[23] οἱ δὲ Ἀθηναῖοι ἅμα τῷ ἡλίῳ ἀνίσχοντι ἐπὶ τῷ λιμένι παρετάξαντο ἐν μετώπῳ ὡς εἰς ναυμαχίαν. ἐπεὶ δὲ οὐκ ἀντανήγαγε Λύσανδρος, καὶ τῆς ἡμέρας ὀψὲ ἦν, ἀπέπλευσαν ἀπέπ λευσαν πάλιν εἰς τοὺς Αἰγὸς ποταμούς. 23. Los atenienses, al salir el sol/al mismo timpo que salía el sol, formaron en línea delante del puerto -como- para un combate naval. Pero como Lisandro no salió en contra y era ya muy tarde (era ya al caer la tarde), volvieron de nuevo a Egospótamos. [24] Λύσανδρος δὲ τὰς ταχίστας τῶν νεῶν ἐκέλευσεν ἕπεσθαι τοῖς Ἀθηναίοις, ἐπειδὰν δὲ ἐκβῶσι, κατιδόντας ὅ τι ποιοῦσιν ἀποπλεῖν καὶ αὐτῷ ἐξαγγεῖλαι. καὶ οὐπρότερον ἐξεβίβασεν ἐκ τῶν νεῶν πρὶν αὗται ἧκον. ταῦτα δ᾽ ἐποίει τέτταρας ἡμέρας· καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ἐπανήγοντο. 24. Lisandro ordenó a las naves más rápidas/las más rápidas de las naves seguir a los atenienses y cuando desembarcaran volver/zarpar habiendo observado/después de observar lo que hacían y comunicárselo. Y no los dejó desembarcar antes de que llegaran esas -naves-. Hizo esas cosas/esto durante cuatro días; y los atenienses a su vez salían al mar a su encuentro. [25] Ἀλκιβιάδης δὲ κατιδὼν ἐκ τῶν τειχῶν τοὺς μὲν Ἀθηναίους ἐν αἰγιαλῷ ὁρμοῦντας καὶ πρὸς οὐδεμιᾷ πόλει, τὰ δ᾽ ἐπιτήδεια ἐπιτήδεια ἐκ Σηστοῦ μετιόντας πεντεκαίδεκα σταδίους ἀπὸ τῶν νεῶν, τοὺς δὲ πολεμίους ἐν λιμένι καὶ πρὸς πόλει ἔχοντας πάντα, οὐκ ἐν καλῷ ἔφη αὐτοὺς ὁρμεῖν, ἀλλὰ μεθορμίσαι εἰς Σηστὸν παρῄνει πρός τε λιμένα καὶ πρὸς πόλιν· 25. Alcibíades habiendo observado desde sus fortificaciones que los atenienses estaban anclados en una playa y lejos de toda ciudad/junto a ninguna ciudad, que iban a buscar las provisiones desde Sesto a quince estadios de las naves; en cambio los enemigos estaban -anclados- en un puerto y junto a una ciudad provistos de todo/teniendo todas las cosas (provisiones), -lesdijo/afirmó que ellos no estaban anclados anclados en buen -sitio-; al contrario, contrario, les aconsejó/-aba cambiar de fondeadero/anclaje -yendo- a Sesto, junto a un puerto y una ciudad: [26] οὗ ὄντες ναυμαχήσετε, ἔφη, ὅταν βούλησθε. οἱ δὲ στρατηγοί, μάλιστα δὲ Τυδεὺςκαὶ Μένανδρος, ἀπιέναι αὐτὸν ἐκέλευσαν· αὐτοὶ γὰρ νῦν στρατηγεῖν, οὐκ ἐκεῖνον. 26. «estando allí, dijo/ afirmó, lucharéis cuando queráis». Pero los estrategos, sobre s obre todo Tideo y Menandro, le mandaron marcharse; pues ellos eran ahora los estrategos y no aquel/él. [28] Λύσανδρος δ᾽ εὐθὺς ἐσήμηνε τὴν ταχίστην πλεῖν : συμπαρῄει δὲ καὶ Θώραξ τὸ πεζὸν ἔχων. Κόνων δὲ ἰδὼν τὸν ἐπίπλουν, ἐσήμηνεν εἰς τὰς ναῦς βοηθεῖν κατὰ κράτος. διεσκεδασμένων δὲ τῶν ἀνθρώπων, αἱ μὲν τῶν νεῶν δίκροτοι ἦσαν, αἱ δὲμονόκροτοι, αἱ δὲ παντελῶς κεναί : ἡ δὲ Κόνωνος καὶ ἄλλαι περὶ αὐτὸν ἑπτὰ πλήρεις ἀνήχθησαν ἁθρόαι καὶ ἡ Πάραλος, τὰς δ᾽ ἄλλας πάσας Λύσανδρος ἔλαβε πρὸς τῇ γῇ. τοὺς δὲ πλείστους ἄνδρας ἐν τῇ γῇ συνέλεξεν: οἱ δὲ καὶ ἔφυγον εἰς τὰ τειχύδρια. 28. Lisandro inmediatamente dio la señal de navegar/partir a la máxima velocidad; le acompañaba también Tórax teniendo/con el ejército de tierra. Conón, habiendo visto/al ver el ataque naval, dio la señal de acudir a las naves a la carrera. Pero, como sus hombres andaban dispersos /habiéndose dispersado sus hombres, unas naves estaban sólo con dos bancos de remeros, otras con uno solo y otras completamente vacías. La de Conón y otras siete equipadas que le acompañaban se hicieron a la mar juntas y la Páralos. Lisandro apresó en la costa a todas las demás. Cogió en tierra a la mayoría de los tripulantes/hombres; y algunos incluso huyeron a las pequeñas fortificaciones.
2
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
[29] Κόνων δὲ ταῖς ἐννέα ναυσὶ φεύγων, ἐπεὶ ἔγνω τῶν Ἀθηναίων τὰ πράγματα διεφθαρμένα, κατασχὼν ἐπὶ τὴν Ἀβαρνίδα τὴν Λαμψάκου ἄκραν ἔλαβεν αὐτόθεν τὰ μεγάλα τῶν Λυσάνδρου νεῶν ἱστία, καὶ αὐτὸς μὲν ὀκτὼ ναυσὶν ἀπέπλευσε παρ᾽Εὐαγόραν εἰς Κύπρον, ἡ δὲ Πάραλος εἰς τὰς Ἀθήνας ἀπαγγελοῦσα τὰ γεγονότα. 29. Conón, cuando huía/huyendo con las nueve naves, después que se dio cuenta de que la situación de los atenienses estaba perdida, se detuvo en Abárnide, el promontorio de Lámpsaco, y allí se apoderó de las grandes velas de las naves de Lisandro y él mismo zarpó/partió con ocho naves hacia Chipre junto a/para ver a Evágoras, y la Páralos (zarpó) hacia Atenas para comunicar lo sucedido/las cosas sucedidas. [30] Λύσανδρος δὲ τάς τε ναῦς καὶ τοὺς αἰχμαλώτους καὶ τἆλλα πάντα εἰς Λάμψακον ἀπήγαγεν, ἔλαβε δὲ καὶ τῶν στρατηγῶν ἄλλους τε καὶ Φιλοκλέα καὶ Ἀδείμαντον. ᾗδ᾽ ἡμέρᾳ ταῦτα κατειργάσατο, ἔπεμψε Θεόπομπον τὸν Μιλήσιον λῃστὴν εἰς Λακεδαίμονα ἀπαγγελοῦντα τὰ γεγονότα, ὃς ἀφικόμενος τριταῖος ἀπήγγειλε. 30. Lisandro llevó a Lámpsaco las naves, los prisioneros y todas las demás cosas, y apresó también entre otros estrategos a Filocles y Adimanto. El día que concluyó/acabó esas cosas/esta operación, envió a Teopompo, el corsario milesio, a Lacedemonia para comunicar lo sucedido/las cosas sucedidas, el cual/este habiendo llegado/llegó al tercer día (y) lo comunicó. [31] μετὰ δὲ ταῦτα Λύσανδρος ἁθροίσας τοὺς συμμάχους ἐκέλευσε βουλεύεσθαι περὶτῶν αἰχμαλώτων. ἐνταῦθα δὴ κατηγορίαι ἐγίγνοντο πολλαὶ τῶν Ἀθηναίων, ἅ τε ἤδη παρενενομήκεσαν καὶ ἃ ἐψηφισμένοι ἦσαν ποιεῖν, εἰ κρατήσειαν τῇ ναυμαχίᾳ, τὴν δεξιὰν χεῖρα ἀποκόπτειν τῶν ζωγρηθέντων πάντων, καὶ ὅτι λαβόντες δύο τριήρεις, Κορινθίαν καὶ Ἀνδρίαν, τοὺς ἄνδρας ἐξ αὐτῶν πάντας κατακρημνίσειαν. Φιλοκλῆς δ᾽ἦν στρατηγὸς τῶν Ἀθηναίων, ὃς τούτους διέφθειρεν. 31. Después de esas cosas/Tras esos hechos, Lisandro habiendo reunido/reunió a los aliados (y) -les- pidió que deliberaran sobre los prisioneros. Allí entonces se presentaron/-ban muchas acusaciones contra los atenienses; a saber, lo que ya habían hecho en contra de las leyes y lo que habían votado hacer, si vencían en la batalla: cortar la mano derecha de todos los prisioneros; también que habiendo apresado/apresaron dos trirremes, una corintia y otra andria (y) arrojaron -por la borda- de estas a todos sus hombres, y Filocles era el estratego ateniense, que hizo perecer/mató a estos/esos. [32] ἐλέγετο δὲ καὶ ἄλλα πολλά, καὶ ἔδοξεν ἀποκτεῖναι τῶν αἰχμαλώτων ὅσοι ἦσαν Ἀθηναῖοι πλὴν Ἀδειμάντου, ὅτι μόνος ἐπελάβετο ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τοῦ περὶ τῆς ἀποτομῆς τῶν χειρῶν ψηφίσματος· ᾐτιάθη μέντοι ὑπό τινων προδοῦναι τὰς ναῦς. Λύσανδρος δὲ Φιλοκλέα πρῶτον ἐρωτήσας, ὃς τοὺς Ἀνδρίους καὶ Κορινθίους κατεκρήμνισε, τί εἴη ἄξιος παθεῖν ἀρξάμενος εἰς Ἕλληνας παρανομεῖν, ἀπέσφαξεν. 32. También eran dichas/se decían muchas otras cosas (en contra de los atenienses) y se decidió condenar a muerte a todos los prisioneros atenienses, excepto a Adimanto, porque sólo él censuró en la asamblea el decreto sobre la amputación de/ de cortar las manos; además fue acusado por algunos de (intentar) entregar las naves. Lisandro, después de preguntar primero a Filocles, el que arrojó a los andrios y corintios, qué merecía sufrir habiendo/por haber comenzado a violar/obrar contra las leyes establecidas para los griegos, -lo- decapitó.
3
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
II [3] ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου ἀφικομένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συμφορά, καὶ οἰμωγὴ ἐκ τοῦ Πειραιῶς διὰ τῶν μακρῶν τειχῶν εἰς ἄστυ διῆκεν, ὁ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων· ὥστ᾽ ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιμήθη, οὐ μόνον τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς, πείσεσθαι νομίζοντες οἷα ἐποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιμονίων ἀποίκους ὄντας, κρατήσαντες πολιορκίᾳ, καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήτας καὶ ἄλλους πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων. Lamento en Atenas; bloqueo de Atenas por parte de Lisandro; rendición de Atenas (destrucción de los “Muros Largos”). II.3. En Atenas se anunció/-aba de noche la desgracia, habiendo llegado/cuando llegó la Páralos, y un gemido se extendió desde el Pireo a la capital a través de los Muros Largos, comunicándola el uno al otro/ unos a otros, de modo que nadie se acostó aquella noche, pues no lloraban sólo por/a los desaparecidos, sino mucho más aún por/a sí mismos, pensando que iban a sufrir las cosas que ellos hicieron a los melios, que eran colonos de los lacedemonios, habiéndolos vencido/cuando los vencieron en el asedio y a los histieos, los escioneos, a los toroneos, a los eginetas y a muchos otros de los griegos/helenos. [4] τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν, ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴνἑνὸς καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν. καὶ οὗτοι μὲν περὶ ταῦτα ἦσαν. Y estos se ocupaban de ello. 4. Al día siguiente celebraron/hicieron una asamblea en la que se decidió cerrar los puertos, salvo uno, reparar las murallas, poner en ellas centinelas y preparar la ciudad en (relación a) todo lo demás -como- para un asedio. [5] Λύσανδρος δ᾽ ἐκ τοῦ Ἑλλησπόντου ναυσὶ διακοσίαις ἀφικόμενος εἰς Λέσβον κατεσκευάσατο τάς τε ἄλλας πόλεις ἐν αὐτῇ καὶ Μυτιλήνην· εἰς δὲ τὰ ἐπὶ Θρᾴκης χωρία ἔπεμψε δέκα τριήρεις ἔχοντα Ἐτεόνικον, ὃς τὰ ἐκεῖ πάντα πρὸς Λακεδαιμονίους μετέστησεν. 5. Lisandro desde el Helesponto habiendo llegado/llegó a Lesbos con doscientas naves (y) se atrajo a Mitilene y las demás ciudades de ella (de la isla). Envió a Eteónico teniendo/con diez trirremes a las regiones de Tracia, el cual pasó a todas las de allí a los lacedemonios. [6] εὐθὺς δὲ καὶ ἡ ἄλλη Ἑλλὰς ἀφειστήκει Ἀθηναίων μετὰ τὴν ναυμαχίαν πλὴν Σαμίων· οὗτοι δὲ σφαγὰς τῶν γνωρίμων ποιήσαντες κατεῖχον τὴν πόλιν. 6. También el resto de la Hélade/Grecia se había separado de los atenienses inmediatamente después de la batalla naval salvo los samios. Esos/Estos habiendo degollado/degollaron a los ilustres/nobles (y) dominaban/-ron la ciudad. [7] Λύσανδρος δὲ μετὰ ταῦτα ἔπεμψε πρὸς Ἆγίν τε εἰς Δεκέλειαν καὶ εἰς Λακεδαίμονα ὅτι προσπλεῖ σὺν διακοσίαις ναυσί. Λακεδαιμόνιοι δ᾽ ἐξῇσαν πανδημεὶ καὶ οἱ ἄλλοι Πελοποννήσιοι πλὴν Ἀργείων, παραγγείλαντος τοῦ ἑτέρου Λακεδαιμονίων βασιλέως Παυσανίου. 7. Después de esas cosas/esto Lisandro envió -un mensaje/un emisario- a Agis, a Decelia, y a Lacedemonia (comunicando) que navegaba/estaba en camino con doscientas naves. Los lacedemonios salieron en masa y el resto de los peloponesios, salvo los argivos, habiendo dado/después que dio la orden Pausanias, el otro rey lacedemonio. 8. Después que se reunieron todos, habiendo tomado a ellos a su servicio /tomó el mando (y) acampó junto a la ciudad, en la Academia [el nombre de un gimnasio].
4
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
[9] Λύσανδρος δὲ ἀφικόμενος εἰς Αἴγιναν ἀπέδωκε τὴν πόλιν Αἰγινήταις, ὅσους ἐδύνατο πλείστους αὐτῶν ἁθροίσας, ὡς δ᾽ αὔτως καὶ Μηλίοις καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσοι τῆς αὑτῶν ἐστέροντο. μετὰ δὲ τοῦτο δῃώσας Σαλαμῖνα Σ αλαμῖνα ὡρμίσατο πρὸς τὸν Πειραιᾶ ναυσὶ πεντήκοντα καὶ ἑκατόν, καὶ τὰ πλοῖα εἶργε τοῦ εἴσπλου. 9. Lisandro, habiendo llegado/cuando llegó a Egina, devolvió la ciudad a los eginetas, después de reunir el mayor número de ellos que pudo, lo mismo que a los melios y a otros que estaban privados de sus ciudades (lit.: de la -ciudad- de ellos mismos). Después de eso, habiendo saqueado/tras saquear Salamina, ancló cerca del Pireo con ciento cincuenta naves e impidió (y alejaba de) la entrada a los barcos de carga. [10] οἱ δ᾽ Ἀθηναῖοι πολιορκούμενοι κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ἠπόρουν τί χρὴ ποιεῖν, οὔτε νεῶν οὔτε συμμάχων αὐτοῖς ὄντων οὔτε σίτου· ἐνόμιζον δὲ οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν †εἰ μὴ παθεῖν ἃ οὐ τιμωρούμενοι ἐποίησαν, ἀλλὰ διὰ τὴν ὕβριν ἠδίκουν ἀνθρώπους μικροπολίτας οὐδ᾽ ἐπὶ μιᾷ αἰτίᾳ ἑτέρᾳ ἢ ὅτι ἐκείνοις συνεμάχουν. 10. Los atenienses, sitiados por tierra y por mar, no sabían qué convenía/debían hacer, no teniendo (existiendo para ellos)/ya que no tenían naves, aliados ni alimentos; pensaban que no había ninguna salvación, salvo sufrir lo que ellos hicieron, no por vengarse, pues habían maltratado a hombres de pequeñas ciudades por insolencia y no por otra causa más que porque eran aliados de aquellos (los lacedemonios). [11] διὰ ταῦτα τοὺς ἀτίμους ἐπιτίμους ποιήσαντες ἐκαρτέρουν, καὶ ἀποθνῃσκόντων ἐν τῇ πόλει λιμῷ πολλῶν οὐ διελέγοντο περὶ διαλλαγῆς. ἐπεὶ δὲ παντελῶς ἤδη ὁ σῖτος ἐπελελοίπει, ἔπεμψαν πρέσβεις παρ᾽ Ἆγιν, βουλόμενοι σύμμαχοι εἶναι Λακεδαιμονίοις ἔχοντες τὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ, καὶ ἐπὶ τούτοις συνθήκας ποιεῖσθαι. 11. Por esos motivos habiendo devuelto/devolvieron los derechos políticos a los privados de ellos, (y) resistían y, muriendo muchos/aunque muchos morían de hambre en la ciudad, no conversaban sobre una reconciliación/un tratado de paz. Pero, cuando el trigo -les- había faltado totalmente, enviaron embajadores ante (el rey) Agis queriendo ser aliados de los lacedemonios conservando/si conservaban las murallas y el Pireo, y concluir/hacer un tratado con esas condiciones. [12] ὁ δὲ αὐτοὺς εἰς Λακεδαίμονα ἐκέλευεν ἰέναι· οὐ γὰρ εἶναι κύριος αὐτός. ἐπεὶ δ᾽ἀπήγγειλαν οἱ πρέσβεις ταῦτα τοῖς Ἀθηναίοις, ἔπεμψαν αὐτοὺς εἰς Λακεδαίμονα. 12. Este mandó que ellos fueran/los mandó ir a Lacedemonia; pues él no tenía poderes. Cuando los embajadores comunicaron esas cosas/esto a los atenienses, los enviaron a Lacedemonia. [13] οἱ δ᾽ ἐπεὶ ἦσαν ἐν Σελλασίᾳ [πλησίον τῆς Λακωνικῆς] καὶ ἐπύθοντο οἱ ἔφοροι αὐτῶν ἃ ἔλεγον, ὄντα οἷάπερ καὶ πρὸς Ἆγιν, αὐτόθεν αὐτοὺς ἐκέλευον ἀπιέναι, καὶ εἴ τι δέονται εἰρήνης, κάλλιον ἥκειν βουλευσαμένους. 13. Cuando estaban en Selasia [cerca de Laconia] y los éforos se informaron por ellos de las cosas que decían/proponían, siendo las mismas/que era lo mismo que también (dijeron/propusieron) a Agis, mandaron que ellos marcharan/les mandaron marchar desde allí mismo y volvieran/volver después de tomar una decisión mejor, si pedían la paz (lit.: algo de paz). [14] οἱ δὲ πρέσβεις ἐπεὶ ἧκον οἴκαδε καὶ ἀπήγγειλαν ταῦτα εἰς τὴν πόλιν, ἀθυμία ἐνέπεσε πᾶσιν: ᾤοντο γὰρ ἀνδραποδισθήσεσθαι, καὶ ἕως ἂν πέμπωσιν ἑτέρους πρέσβεις, πολλοὺς τῷ λιμῷ ἀπολεῖσθαι. 14. Después que/Cuando llegaron los embajadores a su patria/a casa y anunciaron esas cosas a la ciudad, el desánimo se apoderó de todos; pues/puesto que creían que serían esclavizados y que muchos perecerían de hambre, mientras enviaran/-aban otros embajadores. 5
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
[15] περὶ δὲ τῶν τειχῶν τῆς καθαιρέσεως οὐδεὶς ἐβούλετο συμβουλεύειν· Ἀρχέστρατος γὰρ εἰπὼν ἐν τῇ βουλῇ Λακεδαιμονίοις κράτιστον εἶναι ἐφ᾽ οἷς προυκαλοῦντο εἰρήνην ποιεῖσθαι, ἐδέθη· προυκαλοῦντο δὲ τῶν μακρῶν τειχῶν ἐπὶδέκα σταδίους καθελεῖν ἑκατέρου· ἐγένετο δὲ ψήφισμα μὴ ἐξεῖναι περὶ τούτων συμβουλεύειν. 15. Sobre el derribo de las murallas nadie quería deliberar/presentar una moción; pues Arquéstrato, que había dicho en el Consejo que era mejor hacer la paz con los lacedemonios en las condiciones/los términos que proponían, proponían, fue detenido; proponía derribar los Muros Largos en diez estadios de cada lado; y salió un decreto que no permitía deliberar/presentar mociones sobre esos términos/ ellos. [16] τοιούτων δὲ ὄντων Θηραμένης εἶπεν ἐν ἐκκλησίᾳ ὅτι εἰ βούλονται αὐτὸν πέμψαι παρὰ Λύσανδρον, εἰδὼς ἥξει Λακεδαιμονίους πότερον ἐξανδραποδίσασθαι τὴν πόλιν βουλόμενοι ἀντέχουσι περὶ τῶν τειχῶν ἢ πίστεως ἕνεκα. πεμφθεὶς δὲ διέτριβε παρὰ Λυσάνδρῳ τρεῖς μῆνας καὶ πλείω, ἐπιτηρῶν ὁπότε Ἀθηναῖοι ἔμελλον διὰ τὸ ἐπιλελοιπέναι τὸν σῖτον ἅπαντα ὅ τι τις λέγοι ὁμολογήσειν. ὁμολογήσειν. 16. Estando así tales cosas/Cuando así estaban las cosas, Terámenes dijo en la asamblea que, si querían enviarle ante Lisandro, volvería sabiendo bien si los lacedemonios persistían en la cuestión de los muros porque querían esclavizar la ciudad o a causa/por motivos de lealtad. Fue enviado y pasó más de tres meses con Lisandro, acechando el momento en que/cuando los atenienses iban a aprobar lo que se propusiera/dijera por faltar todo el trigo/ carecer de trigo por completo. [17] ἐπεὶ δὲ ἧκε τετάρτῳ μηνί, ἀπήγγειλεν ἐν ἐκκλησίᾳ ὅτι αὐτὸν Λύσανδρος τέως μὲν κατέχοι, εἶτα κελεύοι εἰς Λακεδαίμονα ἰέναι· οὐ γὰρ εἶναι κύριος ὧν ἐρωτῷτο ὑπ᾽ αὐτοῦ, ἀλλὰ τοὺς ἐφόρους. μετὰ ταῦτα ᾑρέθη πρεσβευτὴς εἰς Λακεδαίμονα αὐτοκράτωρ δέκατος αὐτός. 17. Después que/Cuando regresó, al cuarto mes, anunció/notificó a la asamblea que Lisandro le había retenido hasta este momento y luego le mandó ir a Lacedemonia; pues/puesto que no tenía él poderes sobre las cuestiones que le preguntaban, sino los éforos. Después de esas cosas fue elegido -como- el décimo embajador con plenos poderes ante Lacedemonia. [18] Λύσανδρος δὲ τοῖς ἐφόροις ἔπεμψεν ἀγγελοῦντα μετ᾽ ἄλλων Λακεδαιμονίων Ἀριστοτέλην, φυγάδα Ἀθηναῖον ὄντα, ὅτι ἀποκρίναιτο Θηραμένει ἐκείνους κυρίους εἶναι εἰρήνης καὶ πολέμου. 18. Pero Lisandro envió a Aristóteles, que era un ateniense desterrado, con algunos lacedemonios a/ante los éforos para comunicarles que había contestado a Terámenes que únicamente ellos tenían plenos poderes sobre /eran señores de la paz y la guerra. [19] Θηραμένης δὲ καὶ οἱ ἄλλοι πρέσβεις ἐπεὶ ἦσαν ἐν Σελλασίᾳ, ἐρωτώμενοι δὲ ἐπὶ τίνι λόγῳ ἥκοιεν εἶπον ὅτι αὐτοκράτορες περὶ εἰρήνης, μετὰ ταῦτα οἱ ἔφοροι καλεῖν ἐκέλευον αὐτούς. ἐπεὶ δ᾽ ἧκον, ἐκκλησίαν ἐποίησαν, ἐν ᾗ ἀντέλεγον Κορίνθιοι καὶ Θηβαῖοι μάλιστα, πολλοὶ δὲ καὶ ἄλλοι τῶν Ἑλλήνων, μὴ σπένδεσθαι Ἀθηναίοις, ἀλλ᾽ ἐξαιρεῖν. 19. Terámenes y los demás embajadores, cuando estuvieron en Selasia, habiendo sido interrogados/fueron interrogados acerca de la propuesta con que venían(lit:con qué propuesta venían), (y) dijeron que -venían- con plenos poderes sobre la paz/para tratar de la paz, (y) después de esas cosas los éforos los mandaron llamar. Cuando llegaron, reunieron la asamblea, en la que los corintios y los tebanos sobre todo y muchos otros (de los) helenos/griegos proponían no pactar con los atenienses, sino arrasarlos.
6
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
[20] Λακεδαιμόνιοι δὲ οὐκ ἔφασαν πόλιν Ἑλληνίδα ἀνδραποδιεῖν μέγα ἀγαθὸν εἰργασμένην ἐν τοῖς μεγίστοις κινδύνοις γενομένοις τῇ Ἑλλάδι, ἀλλ᾽ ἐποιοῦντο εἰρήνην ἐφ᾽ ᾧ τά τε μακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ καθελόντας καὶ τὰς ναῦς πλὴν δώδεκα παραδόντας καὶ τοὺς φυγάδας καθέντας τὸν αὐτὸν ἐχθρὸν καὶ φίλον νομίζοντας Λακεδαιμονίοις ἕπεσθαι καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ὅποι ἂν ἡγῶνται. 20. Pero los lacedemonios se negaron a esclavizar/ dijeron que no esclavizarían una ciudad helena/griega que había hecho un gran bien en los mayores peligros ocurridos a la Hélade/Grecia, mas/sino que harían la paz con tal que habiendo derribado/derribasen los Muros Largos y el Pireo, habiendo entregado/entregasen las naves excepto doce, habiendo admitido/admitiesen a los desterrados y considerando al mismo amigo y enemigo/tuvieran los mismos amigos y enemigos y, en consecuencia, siguieran a los lacedemonios por tierra y por mar adonde los llevaran /condujeran. [21] Θηραμένης δὲ καὶ οἱ σὺν αὐτῷ πρέσβεις ἐπανέφερον ταῦτα εἰς τὰς Ἀθήνας. εἰσιόντας δ᾽ αὐτοὺς ὄχλος περιεχεῖτο πολύς, φοβούμενοι μὴ ἄπρακτοι ἥκοιεν· οὐ γὰρ ἔτι ἐνεχώρει μέλλειν διὰ τὸ πλῆθος τῶν ἀπολλυμένων τῷ λιμῷ. 21. Terámenes y sus acompañantes/los embajadores -que iban- con él llevaron/llevaban esas (proposiciones) a Atenas. Un gentío numeroso los rodeó/rodeaba al entrar, temiendo/puesto que temían que volvieran sin conseguir nada; en efecto, no era posible/podían aguantar ya más por la multitud de los que perecían de hambre. [22] τῇ δὲ ὑστεραίᾳ ἀπήγγελλον οἱ πρέσβεις ἐφ᾽ οἷς οἱ Λακεδαιμόνιοι ποιοῖντο τὴν εἰρήνην· προηγόρει δὲ αὐτῶν Θηραμένης, λέγων ὡς χρὴ πείθεσθαι Λακεδαιμονίοις καὶ τὰ τείχη περιαιρεῖν. ἀντειπόντων δέ τινων αὐτῷ, πολὺ δὲ πλειόνων συνεπαινεσάντων, ἔδοξε δέχεσθαι τὴν εἰρήνην. 22. Al día siguiente los embajadores comunicaron en qué condiciones los lacedemonios harían la paz; Terámenes habló por ellos, diciendo/ y dijo que era necesario/convenía obedecer a los lacedemonios y derribar los muros. Habiéndose opuesto a él algunos, pero habiendo convenido muchos más, se decidió/aprobó aceptar la paz. [23] μετὰ δὲ ταῦτα Λύσανδρός τε κατέπλει εἰς τὸν Πειραιᾶ καὶ οἱ φυγάδες κατῇσαν καὶ τὰ τείχη κατέσκαπτον ὑπ᾽ αὐλητρίδων πολλῇ προθυμίᾳ, νομίζοντες ἐκείνην τὴνἡμέραν τῇ Ἑλλάδι ἄρχειν τῆς ἐλευθερίας. 23. Después de esas cosas/esto Lisandro entró en el Pireo, (y) regresaron los desterrados y derribaron los muros al son de las flautas/mujeres flautistas con gran celo, creyendo/puesto creyendo/puest o que creían que aquel día era el comienzo de la libertad para la Hélade/Grecia. [24] καὶ ὁ ἐνιαυτὸς ἔληγεν, ἐν ᾧ μεσοῦντι Διονύσιος ὁ Ἑρμοκράτους Συρακόσιος ἐτυράννησε, μάχῃ μὲν πρότερον ἡττηθέντων ὑπὸ Συρακοσίων Καρχηδονίων, σπάνει δὲ σίτου ἑλόντων Ἀκράγαντα, ἐκλιπόντων τῶν Σικελιωτῶν τὴν πόλιν. 24. Y terminaba el año, a mediados del cual el siracusano Dionisio, -hijo- de Hermócrates, se convirtió en tirano, habiendo sido antes derrotados los cartagineses por los siracusanos, -aúnhabiendo tomado por la escasez/falta de trigo Acragante, (y) habiendo abandonado/después de abandonar la ciudad los siciliotas.
7
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
III [11] οἱ δὲ τριάκοντα ᾑρέθησαν μὲν ἐπεὶ τάχιστα τὰ μακρὰ τείχη καὶ τὰ περὶ τὸν Πειραιᾶ καθῃρέθη· αἱρεθέντες δὲ ἐφ᾽ ᾧτε συγγράψαι νόμους, καθ᾽ οὕστινας πολιτεύσοιντο, π ολιτεύσοιντο, τούτους μὲν ἀεὶ ἔμελλον συγγράφειν τε καὶ ἀποδεικνύναι, βουλὴν δὲκαὶ τὰς ἄλλας ἀρχὰς κατέστησαν ὡς ἐδόκει αὐτοῖς. Elección de los Treinta y su actuación arbitraria. 11. Los Treinta fueron elegidos tan pronto como se destruyeron los Muros Largos y los del Pireo; pero elegidos para redactar leyes con las que pudieran gobernarse, aplazaban continuamente redactarlas y promulgarlas, y dispusieron el Consejo y las demás Magistraturas como les parecía. [12] ἔπειτα πρῶτον μὲν οὓς πάντες ᾔδεσαν ἐν τῇ δημοκρατίᾳ ἀπὸ συκοφαντίας ζῶντας καὶ τοῖς καλοῖς κἀγαθοῖς βαρεῖς ὄντας, συλλαμβάνοντες ὑπῆγον θανάτου· καὶ ἥ τε βουλὴ ἡδέως αὐτῶν κατεψηφίζετο οἵ τε ἄλλοι ὅσοι συνῄδεσαν ἑαυτοῖς μὴὄντες τοιοῦτοι οὐδὲν ἤχθοντο. 12 . A continuación, en primer lugar a los que/quienes todos sabían que vivían en la democracia del oficio de sicofantes/delatores y eran molestos a los aristócratas, deteniéndolos/los detenían (y) los acusaban con la pena de muerte. Y el Consejo con gusto los condenaba y los demás que tenían conciencia de no ser de tal clase no se afligían/preocupaban nada/en absoluto. [13] ἐπεὶ δὲ ἤρξαντο βουλεύεσθαι ὅπως ἂν ἐξείη αὐτοῖς τῇ πόλει χρῆσθαι ὅπως βούλοιντο, ἐκ τούτου πρῶτον μὲν πέμψαντες εἰς Λακεδαίμονα Αἰσχίνην τε καὶ Ἀριστοτέλην ἔπεισαν Λύσανδρον φρουροὺς σφίσι συμπρᾶξαι ἐλθεῖν, ἕως δὴ τοὺς πονηροὺς ἐκποδὼν ποιησάμενοι καταστήσαιντο τὴν πολιτείαν· θρέψειν δὲ αὐτοὶ ὑπισχνοῦντο. 13. Pero después comenzaron a deliberar/tratar cómo podrían (sería posible para ellos) servirse de la ciudad a su voluntad, y habiendo enviado/enviaron primero para ello a Lacedemonia a Esquines y Aristóteles, (y) persuadieron a Lisandro de que/para que fueran guardias/una guarnición para ayudarles, hasta que restablecieran el régimen político, habiéndose desembarazado de los malos ciudadanos; y ellos prometieron/se comprometieron a mantenerlos/mantenerla. [14] ὁ δὲ πεισθεὶς τούς τε φρουροὺς καὶ Καλλίβιον ἁρμοστὴν συνέπραξεν αὐτοῖς πεμφθῆναι. οἱ δ᾽ ἐπεὶ τὴν φρουρὰν ἔλαβον, τὸν μὲν Καλλίβιον ἐθεράπευον πάσῃ θεραπείᾳ, ὡς πάντα ἐπαινοίη ἃ πράττοιεν, τῶν δὲ φρουρῶν τούτου συμπέμποντος αὐτοῖς οὓς ἐβούλοντο συνελάμβανον οὐκέτι τοὺς πονηρούς τε καὶ ὀλίγου ἀξίους, ἀλλ᾽ ἤδη οὓς ἐνόμιζον ἥκιστα μὲν παρωθουμένους ἀνέχεσθαι, ἀντιπράττειν δέ τι ἐπιχειροῦντας πλείστους ἂν τοὺς συνεθέλοντας λαμβάνειν. 14. Este, habiendo sido persuadido, -les- consiguió que unos guardias y el harmoste Calibio les fuesen enviados/se enviase una guarnición con el harmoste Calibio. Estos, cuando/después que tuvieron la guarnición, halagaban/empezaron a halagar a Calibio con toda adulación, para que aprobara todas las cosas que hacían y, enviando ese los guardias (como este les enviaba los soldados de la guarnición) que querían, detenían con ellos no sólo a los malos -ciudadanos- y a los humildes (lit.: dignos de poco), sino incluso a quienes creían que no soportaban que se les dejase marginados, y que intentando/si intentaban hacer algo por su parte, se atraerían el mayor número de simpatizantes/de los que simpatizaban.
8
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
IV [24] καὶ οἱ μὲν τριάκοντα Ἐλευσῖνάδε ἀπῆλθον· οἱ δὲ δέκα τῶν ἐν ἄστει καὶ μάλα τεταραγμένων καὶ ἀπιστούντων ἀλλήλοις σὺν τοῖς ἱππάρχοις ἐπεμέλοντο. ἐξεκάθευδον δὲ καὶ οἱ ἱππεῖς ἐν τῷ Ὠιδείῳ, τούς τε ἵππους καὶ τὰς ἀσπίδας ἔχοντες, καὶ δι᾽ ἀπιστίαν ἐφώδευον τὸ μὲν ἀφ᾽ ἑσπέρας σὺν ταῖς ἀσπίσι κατὰ τείχη, τὸ δὲ πρὸς ὄρθρον σὺν τοῖς ἵπποις, ἀεὶ φοβούμενοι μὴ ἐπεισπέσοιέν τινες αὐτοῖς τῶν ἐκ τοῦ Πειραιῶς. Fin del gobierno de los Treinta. 24 Y los Treinta se retiraron/se marcharon a Eleusis. Los Diez Diez con -la ayuda de- los hiparcos/los jefes de caballería se encargaron de los -habitantes/ciudadanos-habitantes/ciud adanos- de la capital, que estaban muy alborotados y desconfiaban unos de otros. Los caballeros incluso pasaron la noche en vela/dormían en el Odeón teniendo/con sus caballos y escudos, y por desconfianza hicieron/hacían la ronda, de/por un lado con los escudos desde el atardecer bajo las murallas, de/por otro al orto con sus caballos, temiendo continuamente que algunos de los del Pireo les cayeran encima. [25] οἱ δὲ πολλοί τε ἤδη ὄντες καὶ παντοδαποί, ὅπλα ἐποιοῦντο, οἱ μὲν ξύλινα, οἱ δὲ οἰσύινα, καὶ ταῦτα ἐλευκοῦντο. πρὶν δὲ ἡμέρας δέκα γενέσθαι, πιστὰ δόντες, οἵτινες συμπολεμήσειαν, καὶ εἰ ξένοι εἶεν, ἰσοτέλειαν ἔσεσθαι, ἐξῇσαν πολλοὶ μὲν ὁπλῖται, πολλοὶ δὲ γυμνῆτες· ἐγένοντο δὲ αὐτοῖς καὶ ἱππεῖς ὡσεὶ ἑβδομήκοντα· προνομὰς δὲ ποιούμενοι, καὶ λαμβάνοντες ξύλα καὶ ὀπώραν, ἐκάθευδον πάλιν ἐν Πειραιεῖ. 25. Estos siendo/que eran ya muchos y de todas clases, se fabricaban/fabricaron armas, unos (hombres) de madera, otros de mimbre y las blanqueaban/esas eran blanquedas. Antes de pasar diez días, habiéndose dado/se dieron garantías de que los que lucharan con ellos, aunque fueran extranjeros, tendrían igualdad de impuestos, y muchos/un gran nº de hoplitas y muchos con armadura ligera hacían salidas/se pusieron en marcha; incluso tuvieron/llegaron a tener aproximadamente/como unos setenta caballeros/jinetes, haciendo/y hacían expediciones para forrajear, habiendo cogido maderos/cogían leña y frutos de la estación, (y) dormían de nuevo/volvían a dormir en el Pireo. [26] τῶν δ᾽ ἐκ τοῦ ἄστεως ἄλλος μὲν οὐδεὶς σὺν ὅπλοις ἐξῄει, οἱ δὲ ἱππεῖς ἔστιν ὅτε καὶ λῃστὰς ἐχειροῦντο τῶν ἐκ τοῦ Πειραιῶς, καὶ τὴν φάλαγγα αὐτῶν ἐκακούργουν. περιέτυχον δὲ καὶ τῶν Αἰξωνέων τισὶν εἰς τοὺς αὑτῶν ἀγροὺς ἐπὶ τὰ ἐπιτήδεια πορευομένοις· καὶ τούτους Λυσίμαχος ὁ ἵππαρχος ἀπέσφαξε, πολλὰ λιτανεύοντας καὶ πολλῶν χαλεπῶς φερόντων ἱππέων. 26. De los -habitantes- de la capital ningún otro/nadie más salía/salió con armas, pero/que los caballeros a veces/en alguna ocasión cogían/cogieron prisioneros a piratas/merodeadores de los del Pireo y dañaban/dañaron a su formación/escuadrón. Encontraron casualmente a algunos exoneos yendo/que iban a sus campos por víveres; y Lisímaco, el jefe de la caballería, los decapitó -a estos-, (aún) suplicando muchas cosas/a pesar de sus reiteradas súplicas y (aún) soportándolo a duras penas muchos caballeros/de que muchos caballeros no lo soportaban.
9
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
[27] ἀνταπέκτειναν δὲ καὶ οἱ ἐν Πειραιεῖ τῶν ἱππέων ἐπ᾽ ἀγροῦ λαβόντες Καλλίστρατον φυλῆς Λεοντίδος. καὶ γὰρ ἤδη μέγα ἐφρόνουν, ὥστε καὶ πρὸς τὸ τεῖχος τοῦ ἄστεως προσέβαλλον. εἰ δὲ καὶ τοῦτο δεῖ εἰπεῖν τοῦ μηχανοποιοῦ τοῦ ἐντῷ ἄστει, ὃς ἐπεὶ ἔγνω ὅτι κατὰ τὸν ἐκ Λυκείου δρόμον μέλλοιεν τὰς μηχανὰς προσάγειν, τὰ ζεύγη ἐκέλευσε πάντα ἁμαξιαίους λίθους ἄγειν καὶ καταβάλλειν ὅπου ἕκαστος βούλοιτο τοῦ δρόμου. ὡς δὲ τοῦτο ἐγένετο, πολλὰ εἷς ἕκαστος τῶν λίθων πράγματα παρεῖχε. 27. Los del Pireo mataron a su vez/en represalia a Calístrato, de la tribu Leóntide, de entre los caballeros. que apresaron/habiendo apresado en el campo. Y entonces estaban ya con muchos ánimos, de modo que se lanzaron contra/atacaron la muralla de la ciudad/capital. Aunque también se debe decir lo siguiente/eso del constructor/ingeniero de máquinas de guerra de la ciudad/capital, el cual/este, cuando se dio cuenta de/conoció que iban a llevar/aplicar las máquinas por el camino del Liceo, ordenó a todas las yuntas/todos los carros llevar piedras del tamaño del carro/enormes y descargarlas/dejarlas caer en el camino donde cada uno quisiera. Cuando/Como se hizo esto, cada una de las piedras causó muchas dificultades -a los asaltantes-. [38] ἀκούσαντες δὲ πάντων αὐτῶν οἱ ἔφοροι καὶ οἱ ἔκκλητοι, ἐξέπεμψαν πεντεκαίδεκα ἄνδρας εἰς τὰς Ἀθήνας, καὶ ἐπέταξαν σὺν Παυσανίᾳ διαλλάξαι ὅπῃ δύναιντο κάλλιστα. οἱ δὲ διήλλαξαν ἐφ᾽ ᾧτε εἰρήνην μὲν ἔχειν ὡς πρὸς ἀλλήλους, ἀπιέναι δὲ ἐπὶ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστον πλὴν τῶν τριάκοντα καὶ τῶν ἕνδεκα καὶ τῶν ἐν Πειραιεῖ ἀρξάντων δέκα. εἰ δέ τινες φοβοῖντο τῶν ἐξ ἄστεως, ἔδοξεν αὐτοῖς Ἐλευσῖνα κατοικεῖν. Reconciliación. 38. Cuando los éforos y los miembros de la Asamblea hubieron oído/habiendo oído a todos ellos, enviaron a Atenas a quince hombres, y les ordenaron con -la ayuda/colaboración dePausanias llegar a un arreglo/acuerdo en las mejores condiciones posibles/de la mejor manera posible. Estos se reconciliaron en estos términos: mantener/que mantuvieran la paz entre ellos, que cada uno se retirase a su casa, salvo los Treinta, los Once y los Diez magistrados del Pireo. Con todo/Pero si algunos de los de la ciudad/capital tenían algún temor, se decidió/les pareció bien que se refugiaran/se establecieran en Eleusis. [39] τούτων δὲ περανθέντων Παυσανίας μὲν διῆκε τὸ στράτευμα, οἱ δ᾽ ἐκ τοῦ Πειραιῶς ἀνελθόντες σὺν τοῖς ὅπλοις εἰς τὴν ἀκρόπολιν ἔθυσαν τῇ Ἀθηνᾷ. ἐπεὶ δὲ κατέβησαν† οἱ στρατηγοί, ἔνθα δὴ ὁ Θρασύβουλος ἔλεξεν· 39. Una vez concluidas estas negociaciones, Pausanias licenció al ejército y los del Pireo habiendo subido/subieron con las armas armas a la Acrópolis (y) realizaron un sacrificio en honor a Atenea. Después que/Cuando los estrategos descendieron/bajaron, precisamente entonces Trasibulo dijo: [40] Ὑμῖν, ἔφη, ὦ ἐκ τοῦ ἄστεως ἄνδρες, συμβουλεύω ἐγὼ γνῶναι ὑμᾶς αὐτούς. μάλιστα δ᾽ ἂν γνοίητε, εἰ ἀναλογίσαισθε ἐπὶ τίνι ὑμῖν μέγα φρονητέον ἐστίν, ὥστε ἡμῶν ἄρχειν ἐπιχειρεῖν. Πότερον δικαιότεροί ἐστε; ἀλλ᾽ ὁ μὲν δῆμος πενέστερος ὑμῶν ὢν οὐδὲν πώποτε ἕνεκα χρημάτων ὑμᾶς ἠδίκηκεν· ὑμεῖς δὲ πλουσιώτεροι πάντων ὄντες πολλὰ καὶ αἰσχρὰ ἕνεκα κερδέων πεποιήκατε. ἐπεὶ δὲ δικαιοσύνης οὐδὲν ὑμῖν προσήκει, σκέψασθε εἰ ἄρα ἐπ᾽ ἀνδρείᾳ ὑμῖν μέγα φρονητέον. 40. «A vosotros”, dijo, “hombres de la ciudad, yo os aconsejo que os conozcáis a vosotros mismos. Y os podéis conocer sobre todo si reflexionáis de qué/por qué razón os debéis sentir tan orgullosos como para intentar/de modo que intentéis dominarnos/mandar sobre nosotros. ¿Acaso sois más justos? Bien, el pueblo, siendo/que es más pobre que vosotros, nunca os ofendió en nada por riquezas; pero vosotros, siendo/que sois más ricos que todos, habéis 10
Departament de Grec. Grec II. Francisco Domínguez Ruano
realizado/hecho muchas cosas (y) vergonzosas por avaricia. Y ya que nada de la justicia os interesa/importa, mirad, pues, si por el valor habéis de estar/os debéis sentir tan orgullosos. [41] καὶ τίς ἂν καλλίων κρίσις τούτου γένοιτο ἢ ὡς ἐπολεμήσαμεν πρὸς ἀλλήλους; ἀλλὰ γνώμῃ φαίητ᾽ ἂν προέχειν, οἳ ἔχοντες καὶ τεῖχος καὶ ὅπλα καὶ χρήματα καὶ συμμάχους Πελοποννησίους ὑπὸ τῶν οὐδὲν τούτων ἐχόντων περιείληφθε; ἀλλ᾽ ἐπὶ Λακεδαιμονίοις δὴ οἴεσθε μέγα φρονητέον εἶναι; πῶς, οἵγε ὥσπερ τοὺς δάκνοντας κύνας κλοιῷ δήσαντες παραδιδόασιν, οὕτω κἀκεῖνοι ὑμᾶς παραδόντες τῷ ἠδικημένῳτούτῳ δήμῳ οἴχονται ἀπιόντες; 41. ¿Y qué mejor juicio/prueba de ello habría que cuando luchamos unos con otros? Pero ¿diréis que aventajáis en inteligencia, vosotros que, -aún- teniendo murallas, armas y dinero y aliados peloponesios, habéis sido acosados por quienes no tenían nada de esas cosas/esto? Bien, ¿creéis, por fin, que habéis de estar/os debéis sentir tan orgullosos por los lacedemonios? ¿Cómo, si incluso ellos se retiran marchándose/y marchan después de entregaros a este pueblo ofendido como se entregan perros que muerden atándolos con una cadena? [42] οὐ μέντοι γε ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες, ἀξιῶ ἐγὼ ὧν ὀμωμόκατε παραβῆναι οὐδέν, ἀλλὰ καὶ τοῦτο πρὸς τοῖς ἄλλοις καλοῖς ἐπιδεῖξαι, ὅτι καὶ εὔορκοι καὶ ὅσιοί ἐστε. εἰπὼν δὲ ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα, καὶ ὅτι οὐδὲν δέοι ταράττεσθαι, ἀλλὰ τοῖς νόμοις τοῖς ἀρχαίοις χρῆσθαι, ἀνέστησε τὴν ἐκκλησίαν. 42. Sin embargo, ciudadanos/señores míos, al menos a vosotros yo os exijo que no quebrantéis nada de lo que habéis jurado, sino que incluso deis prueba de lo siguiente además de otras cosas buenas: que sois fieles a lo jurado y piadosos». Habiendo dicho/Después de exponer esas cosas/esto y otras -razones- semejantes, y también que no se debía en absoluto promover desórdenes/causar ninguna revuelta, sino servirse de las leyes antiguas, levantó la asamblea. [43] καὶ τότε μὲν ἀρχὰς καταστησάμενοι ἐπολιτεύοντο· ὑστέρῳ δὲ χρόνῳ ἀκούσαντες ξένους μισθοῦσθαι τοὺς Ἐλευσῖνι, στρατευσάμενοι πανδημεὶ ἐπ᾽ αὐτοὺς τοὺς μὲνστρατηγοὺς αὐτῶν εἰς λόγους ἐλθόντας ἀπέκτειναν, τοῖς δὲ ἄλλοις εἰσπέμψαντες τοὺς φίλους καὶ ἀναγκαίους ἔπεισαν συναλλαγῆναι. καὶ ὀμόσαντες ὅρκους ἦ μὴν μὴμνησικακήσειν, ἔτι καὶ νῦν ὁμοῦ τε πολιτεύονται καὶ τοῖς ὅρκοις ἐμμένει ὁ δῆμος. 43. Y entonces habiendo establecido/establecieron los cargos/magistrados (y) se gobernaban/se administraron políticamente; pero algún tiempo después, habiendo oído/como oyeran que los de Eleusis pagaban a mercenarios extranjeros, habiendo hecho/hicieron una expedición en masa contra ellos, (y) dieron muerte/mataron a sus estrategos, que habían venido para unas conversaciones, habiendo enviado/enviaron a los demás a amigos y allegados (y) -lespersuadieron a reconciliarse. Y habiendo prestado/prestaron juramentos solemnes de no guardar rencor, y aún ahora se gobiernan juntamente/unidos y el pueblo permanece fiel a/se mantiene en sus juramentos.
11