haddeleme.ovalama

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY HADDELEMENİN MEKANİĞİ

1

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY KALINLIK AZALMASI HESABI

h  h 0  h  (R  RCos)  (R  RCos) h h h    R .(1  Cos)  R .(1  Cos) 2 2 h  2R .(1  Cos)

HADDELEMEDE HIZ HESABI

VSAÇHIZI

 VMERD.HIZI .Cos

Vs

 Vm.Cos  0

Vs

 Vm.Cos  0

Vs

 Vm.Cos

2

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY HADDELEME KUVVETLERİ Fhad .Sin  Fsür 

Fsür .Cos 

 Fhad .

 Fhad .Sin  Fhad . .Cos   Fhad .Sin  Sin   Cos    tg  olur 

a)

Fsür .Cos 

ise

Fsür .Cos 

ise

Fsür .Cos 

ise

 Fhad .Sin  Fhad . .Cos   Fhad .Sin  Sin   Cos    tg  olur 

 b )

 Fhad .Sin  Fhad . .Cos   Fhad .Sin  Sin   Cos    tg  olur 

c)

MAKSİMUM KALINLIK AZALMASI HESABI

L p

a) tgyazarsak;tg 

 R  H      2    b) Pisagor bağıntısını yazarsak  2

  H  L p R    R 2   2   İhmal 2 H H2 2 2 L p R  2.R .   R  2

2

L p

2

 R .HL p 

4



R .H

c) (a)’ da yerine koyarsak  tg 

R .H R .H H tg 2  H R  R  R  2 İhmal

Her iki tarafın karesi alınırsa; H tg2  H R .tg2tg  ΔHmax R.μ2  R 

3

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY HADDELEME İŞLEMİNDE BASINÇ

Giriş Bölgesinde

 p



h ho

. m .e

 (  0  )

m 

2 3

 ak    m  1,15 . ak 

Çıkış Bölgesinde

 p



h ho

. m .e



Katsa ılar 

  R     .Arctg .  m  0  2.  h h  1 1       R    R   .Arctg .    2.  h  h 1   1   R 

4

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY HADDELEME BASINCI EĞRİSİ

HADDELEME GÜCÜ HESABI

Bant eni b, Yay uzunluğu L, ortalama mukavemet σm, küçük sürtünme katsayısı değerleri için haddeleme kuvveti L b .  alan m 

2 3

ak   1,15ak 

Fhad  L b . .m  L  R .h

olur 

Haddeleme kuvveti temas yayının ortasına etkidiği kabul edilirse: M 2

 Fhad.

L 2

Sıcak Haddeleme için

L

Soğuk  Haddeleme için

2 L

 0,5.L

2,5

Tek merdane için; M 2..n  N  .w  w  2

60

Sürtünme kuvvetini esas alarak  moment bulmak istersek; M

 0,4.L

2 M 2 M 2

m



 m

0

  .Fhad R .d   .Fhad R .d  

Çift merdane için;   L 2..n . 1   L  m, F  N  N  2. Fhad. .  had   2 60 1000   2..Fhad.L.n   N  60000 KW GÜÇ FORMÜLÜ  



 b. p..R .R .d   b. p..R .R .d

 m

0



 b. p..R  .d   b. p..R  .d 2



2

0

5

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY PROBLEM Eni b=230 mm olan bir (Al) bant 25,4 mm den 20,3 mm ye sıcak  haddelenecektir. Merdanelerin çapı 610 mm dönüş hızı 100 dev/dak. Haddelenen malzemenin mukavemet katsayısı K= 21 kp/mm2 , pekleşme üsteli n=0,2 olduğuna göre Nmotor  gücünü hesaplayın?

ÇÖZÜM

6

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY OVALAMA İLE VİDA İMALİ Cıvata, saplama’ların dişleri soğuk olarak ovalama yöntemi ile açılır.Parça ya düzlemsel, yada silindirik merdaneler arasından geçirilir.Ovalamada malzeme kaybı olmaz.Yüksek üretim hızı vardır. Mekanik özellikler yüksektir. (σak  ,σçek  ve sertlik) “Artık gerilmeler” basma gerilmesi olduğundan yorulma ömürleri uzun olur.

HADDE KUSURLARI

Basma Kuvvetleri Sebebiyle Doğan Kusurlar: 1. Haddelerin eğilip farklı kalınlıkta ürün çıkması:

2. Saçlarda dalgalı kenar oluşumu: Kenarlarda kalınlığın orta kısma kıyasla daha düşük olması, orta kısımda fazla uzama, fakat serbestçe yayılamama sonucu kenarlarda dalgalanmaya sebep olur.

7

İMALAT YÖNTEMLERİ II Prof.Dr. İrfan AY 3. Saçların ortasında ve kenarlarında çatlaklar:

Orta kısım fazla uzarken malzeme yeteri kadar sünek  değilse ortası çatlar. Şekil değişimi homojen değilse malzemede yeteri kadar sünek değilse kenarı çatlar.

4. Timsah ağzı çatlaması :

Bu kusur şekil değişiminin homojen olmamasına ve başlangıçta ingotta var olan bir kusura  bağlı olarak oluşur.

Sürtünme Kuvvetleri Sebebiyle Doğan Kusurlar: 1. Sacın iki ucunun yuvarlaklaşması:

Saç boyca uzarken yayılır sürtünme kuvvetleri buna engel olur orta kısımda sürtünme fazla olduğundan kenarlar çok genişler. Sonuçta kenarlardaki kalınlık azalması ortada boyca uzamaya dönüşür. Sacın başı ve sonu yuvarlak olur.

2. Sacın ortadan ikiye ayrılması:

Sürtünme sebebiyle ortada basma kenarlarda çeki gerilmeleri doğar, bu çeki gerilmeleri malzeme sünek olmadığı takdirde orta kısım kenarlara kıyasla çok fazla uzarsa saç ortadan ikiye bölünür.

8