, hemo$ialyse, ti+$eli+(e pacing $raa$, a3 pulmonalis catheter 4eterminants of o6y%en #elivery ' 7! @ 5 . 5a! . 1B 7! @ o.ygen $elivery, 5 @car$iac output, 5a! @ arteriee l ! ml-$l n @ !!
"a!, Pa!, %gb 5ar$iac output %angt af van slagvolume en hartritme3 7e/e hangen weer af van pre-afterloa$3
H: 4ia%nosis an# mana%ement of shock 5ar$iogene shoc( =loe$stroom in ina$e#uaat $oor een $efect in car$iaal functioneren3 %ypovolemische shoc( 7oor vermin$ering van intravasculair volume $oor bv bloe$ing, bra(en, $iarree, $ehy$ratie of verlies in $er$e ruimte 7istributieve shoc( erlies erlies van perifere perifer e vaattonus met relatieve rela tieve hypolvolemie tot gevolg3=v sepsis, anaphylactische shoc(, acute bi+nierinsufficientie en neurogene shoc(3 bstructieve shoc( Impe$ance of a$e#uate car$iac filling3 =v pulsus para$o.us @3 7aling van 1B mm%g ge$uren$e systole ge$uren$e inspiratie3
P8P
5
"ystemic ascular resistance
5ar$iogeen %ypovolemisch 7istributief bstructief ' harttampona$e ' longembolie
↑ ↓ ↓ of nl
↓ ↓ ↑of nl of ↓
↑ ↑ ↓
↑ ↓ of nl
↓ ↓ ???
↑ ↑
=ehan$eling van shoc( 5ar$iogene shoc( ' verbet verbeteren eren van myocar myocar$ $ funct functie ie en en corri corriger geren en van van arrit arritmie mieen en %ypovolemische shoc( ' aanv aanvul ullen len van van vol volum umee met blo bloe$ e$ en col collo loi$ i$-n -nacl acl 7istributieve shoc( ' aanv aanvul ullen len van van vol volum umee mi$ mi$$e $els ls coll colloi oi$ $ ' anti antibi biot otica ica bi+ bi+ ver$ ver$en en(i (ing ng sepsi sepsiss ' inotro inotropic pica* a* $obu $obutam tamine, ine, $opamin $opamine, e, noreph norephinep inephri hrine ne bstructieve shoc( ' relie relieve ve of of the obs obstr truct uctio ion n * perica pericarci rcioc ocen ente tesis sis ' geen $iuretica Flui$ therapy ' cry crystal stallo loi$ i$** 6ing 6inger er,, >a5l >a5l ' coll colloi oi$* $*he hetas tastar tarch ch,, albu albumi mine, ne, gelat gelatin inee ' Pac( Pac(e$ e$ cells* cells* om ! ! tran transp spor ortt te te verb verbete etere ren n ' Fres Fresh h fro/ fro/en en pla plasm sma* a* bi+ bi+ stol stolli ling ngsp spro robl blem emen en asopressoren asopressoren en inotropica 7opamine ' Inotro Inotropic pic 9contr 9contracti actie(r e(rach achtt hart: en chronot chronotrop ropic ic 9ritmesti 9ritmestimul muleren eren$: $: effect effect ' 2ow infusion infusion rate, rate, !'D !'D microgra microgram-(gm-(g-min min * toename toename renale renale bloe$flo bloe$flow w en urine output output
' ' '
Interm Interme$i e$iate ate rate rate A – 1B, 1B, inotr inotropi opicc effect effect,, geen geen effec effectt op nier nier %igher %igher rate, rate, C 1B* alfa alfa agoni agonist st effe effect, ct, vasoco vasoconst nstrict rictie ie C !E, !E, bi+wer(in bi+wer(ingen* gen* arrhytmieen arrhytmieen en tachycar tachycar$ie, $ie, geen voor$eel voor$eel meer meer boven boven norepi norepi
7obutamine ' ='a$renerge ag agonist ' E'! E'!B micro icrog gramram-( (g-m g-min ' inotro inotroop op en chro chronot notroo roop, p, toenam toenamee 5, 5, vaso$il vaso$ilatat atatie ie ' na$e na$eel* el* (an (an hypo hypote tensi nsiee-tac tachy hycar car$i $ie3 e3 >orepinephrine ' alfa'a$renerg alfa'a$renergee vasopresso vasopressor, r, tevens iets ='a$renerg ='a$renerg,, inotroop inotroop en chrono chronotrope trope effecten effecten ' B,BE B,BE micro icrogr gram am-( -(g g-min -min ' geef geef +e voor voor vasoc vasocons onstric trictie tie,, min$ min$er er hart harton$ on$erst ersteun euning ing pinephrine-a$renaline ' alfa alfa en beta beta a$re a$rene nerg rgee eff effec ecte ten n ' ino inotroo troop p en en ch chron ronotro otroo op ' B,1 B,1 micro icrog gramram-( (g-m g-min ' /orgt /orgt voor voor toegeno toegenomen men myoca myocar$ial r$ial o.ygen o.ygen consum consumptie, ptie, /eer beper( beper(te te mogeli+(h mogeli+(he$en e$en in volwassenen ' tach tachy ycar$ car$ie ie 9chr 9chron onot otro roop op:: fig K'! ligurie* J B,E ml-(g-hr C ! hr 77 oligurie Prerenaal* ' vermin vermin$er $er$e $e 5 5 9volu 9volume me $epl $epletie etie,, hartfa hartfalen len,, tampon tampona$e a$e:: ' re$istributie re$istributie van bloe$stroom bloe$stroom 9$istributiev 9$istributievee shoc(: shoc(: met perifere vaso$ilatati vaso$ilatatie-shun e-shunting ting 6enaal ' glom glomeru erula laire ire /ie(t /ie(te* e* glo glome meru rulo lonef nefri ritis tis ' vasc vascul ulai airr 9vas 9vascu culi liti tis: s: ' Inte Inters rsti titi tiee eell 9ant 9antib ibio ioti tica ca:: ' 6en 6enal tubu tubula larr $ise $iseas asee ' Ischemie ' >efroto.ic $r $rugs Postrenaal ' bila bilate tera rale le uret urethe herr obs obstr truc ucti tiee ' uretra strictuur ' =laa =laass uits uitstr troo oom m obst obstru ruct ctie ie ' 587 verstopping 2ab test =loo$ urea nitrogen-(reatinine ratio 4rine specific gravity 4rine osmolarity 4rinary so$ium Fractional e.cretion of so$ium
Prerenaal C!B C13B!B CEBB J!B J1
8<> 1B'!B C13B1B JDEB CAB C!
H ; !eurolo%ic support oor(om abnormale ! vraag ' vermi+$ (oorts ' vermi+$ insulten ' verm vermi+ i+$ $ ang angst st,, agi agita tati tie, e, pi+n pi+n "timuleer ! afgifte ' a$e# a$e#ua uate te o.y o.ygena genati tie, e, %b en 5 ' optimale &8 &8P, QB ' verm vermi+$ i+$ profy profyla lacti ctisch sch hype hyperv rven enti tilat latie ie ' euvolemia ' li$oca li$ocaine ine-th -thiop iopent ental al om sti+gen sti+gen van I5P I5P te voor(o voor(omen men ge$ur ge$uren$ en$ee intubatie intubatie ' >imo$i >imo$ipin pinee geven geven bi+ "8=, "8=, remt calciu calcium m geme$ie geme$ieer$ er$ee neurona neuronale le to.ici to.iciteit teit ;lasgow 5oma "cale linische parameter ye opening
erbal respons
&otor
olwassenen
in$ 1'E +r
=aby B'1! mn$
Punt en
"pontaan p aanspre(en p pi+n ;een ;eorienteer$ erwar$ Inappropriate nbegri+peli+( ;een pvolgen comman$o 2o(aliseert pi+n
"pontaan p aanspre(en p pi+n ;een ;eorienteer$ Inappropriate %uilen reunen ;een "pontaan 2o(aliseert pi+n
"pontaan p aanspre(en p pi+n ;een 5oos-babbles ;eirriteer$ huilen %uilen &oans ;een >ormaal
H < Basic Trauma an# Burn mana%ement "hoc(-bloe$ingen ariabele "ystolische =P Pols 8F &ental state =loe$verlies 9ml: =loe$verlies 9H:
I C11B J1BB 1G 8ngstig JKEB J1E
II C1BB C1BB 1G'!B ;eagiteer$ KEB – 1EBB 1E'DB
I II JQB C1!B !1'!G erwar$ 1EBB'!BBB DB'AB
I JQB C1AB C!G 2ethargisch C!BBB CAB
H1= +yocar#ischemie en infarct 6isicofactoren voor coronary artery $isease* ' man, %<, %<, ro(en, ro(en, hyperlipi$e hyperlipi$emie, mie, hoge hoge leefti+$, leefti+$, postmeno postmenopau/aal pau/aal,, R F8, F8, besitas, besitas, 7&, a aatli+$en atli+$en nstabiele A7 en !on*>*)ave -zon#er T elevatie. +yocar#ial infarction -vla%%en.
tiologie* afsluiten$e thrombus en microemboli 7iagnose* ' 5;, 5;, tran transie sient nt "< "< $ep $epres ressie sie ge$u ge$ure ren$ n$ee pi+n pi+n ' "oms "oms "A ge$u ge$ure ren$ n$ee peri perio$ o$es es van van pi+n pi+n ' %art %arten en/y /ym men, en, tro trop ponin oninee 6isicofactoren voor overli+$en-niet fatale myocar$ischemie
tiologie ' thro thromb mbus us sluit sluit cor coron onair air vat vat com compl plee eett af 7iagnose ' soms soms "A, "A, bil bilat ater eraa aall cre crepi pite tere ren n ' 5;* "< elevatie ' %art %arten en/y /yme menn-tr trop opon onin inee verh verhoo oog$ g$ roege
%artfalen illip classificatie* I geen $yspneu, 2 @ normal II geen $y $yspneu, bilateral eral cre crepitere eren, "D "D III III $ysp $yspne neu, u, bil bilat ater eraa aall crep crepit iter eren en,, "D, "D, geen geen hy hypote potens nsie ie I 5ar$iogene shoc( "ystolische =P C 1BB, P8 P8 C 1E 5ar$iac in$e. J !,E* vaso$ilatator geven, iv nitro "ystolische =P J QB, P8 P8 C 1E, 5I J !,E* @ car$iogene car $iogene shoc(* I8=5??
H 11 Life threatenin% infections& #ia%nosis an# antibiotic selection "I6"* systemic inflammatory response syn$rome* ! of meer van $e volgen$e eigenschappen* ' temp C D of J DG ' %F C QB ' 8F C !B of Pa5! J A,D ' 2eu(o’s C 1! of J A 7iagnose "ystemic "igns an$ symptoms ' (oor (oorts ts,, echt echter er som somss hypo hypoth ther ermi miee ' (ou$e rillingen ' sti+fhei$ '
infectie va van 5> 5>" hoof$pi+n, insulten, meningismus, focale neurologische afwi+(ingen o resp esp trac ract infecti ctie* $yspneu, tachypneu, hoest, sputumpro$3, hemoptysis o 8b$om b$omin inal al infe infect ctio ion* n* o =ui(pi+n, $istensie, >R, R, $iarree, anore.ie 4rineweginfect* o =ui(pi+n, flan(pi+n, $ysurie, oligurie, ten$erness, hematurie %ui$infectie o Pi+n, erytheem, in$uratie, cellulitis, blaren, purulente uitvloe$
8ntibiotica therapie 5>" '
&eningitis "3 pneumoniae, >3 meningiti$is* D e generatie cefalosporinen* ceftria.one, cefota.ime: evt o met ampicilline als initiele behan$eling 9/on$er (wee(: o > meningiti$is bi+ 5"F* parenterale penicilline "3 pneumoniae* ceftria.one, cefota.ime o
Penicilline resistente resis tente "3 Pneumoniae* ancomycine ancomycine o 2isteria bi+ <'lymfo <'lymfo $efect* ampicilline-trimethoprim ampicilline-t rimethoprim 6ecent 5"F shunt* " aureus, coagulase negatieve stafyllococ, gr' bacillen* vancomycine R o De generatie cefalosporinen o &6"8* nafcillin, o.acillin ncephalitis o %erpes simple.* parenterale acyclovir =rain abces o 8erobe en anaerobe streptococcen, gr ', "taph3* penicilline, metroni$a/ol, D e generatie cefalosporine
' '
6espiratoir ' "evere "evere comm communi unity ty ac#ui ac#uire$ re$ pneu pneumo monie nie 9imm 9immuno unocom compet petent ent host host:: "3 pneumoniae, %3 influen/a* !e of De generatie cefalosporine, macroli$e o o 8lternatief cefalosporine @ ampicilline- sulbactam ' 5ommun 5ommunity ity ac#u ac#uire$ ire$ pneumo pneumonie nie 9imm 9immuno unocom compro promis mise$ e$ host host:: o( $oor &3 tuberculosis, aspergillis, schimmels* amfotericine = o o Pneumocystis carinii* trimethoprim, pentami$ine evt met steroi$en ' >osoco >osocomia miaal al en ventila ventilator tor'as 'assoc sociate iate$ $ pneumo pneumonie nie " aureus* aminoglicosi$e of fluoro#uinolone of D e-Ae generatie cefalosporine o Pseu$omonas aeruginosa* fluoro#uinolone R ='lactam ab3, cipro.in o ' 8b$ome 8b$omen* n* e'coli e'coli,, enteroc enterococ, oc, (leb (lebsiel siella, la, bacter bacteroi$ oi$es, es, clost clostri$i ri$ia: a: 8mpicilline R clin$amycine R a/treonam o 8mpicilline-sulbactam R aminoglycosi$e o o
H1' +ana%ement of life threatenin% t hreatenin% electrolyte an# metabolic #isturbances ?alium Hypokaliemie -@ 38. Oorzaken& Transcellulaire shifts * al(alose, hyperventilatie, insuline, ='a$renerge agonisten Renaal verlies* $iurese, metabole al(alose, renal tubular $efect, $iabetische (etoaci$ose, $rugs 9$iuretica, aminoglycosi$en, amfotericine =:, hypomagnesiemie, R, hyperal$osteronisme, 5ushing E6trarenaal verlies * $iarree, /weten,nasogastric suction 2ermin#er#e intake* malnutritie, alcoholisme, anore.ia nervosa ?liniek 8rritmieen, 5; afwi+(ingen, spier/wa(te-paralyse, paresthesieen, ileus, bui((rampen, >R, R Therapie&
raal of I toe$ienen Hyperkaliemie - 88. Oorzaken 6enaal $ysfunctioneren 8ci$emie %ypoal$osteronisme 7rugs* 'sparen$e $iuretica, $iuretic a, 85 remmer, succinylcholine, >"8I7’s 5el $oo$* rhab$omyolyse, tumorlysis, bran$won$en, hemolyse .cessive inta(e ?liniek 8rritmieen, heart bloc(, bra$ycar$ie, spier/wa(te-paralyse, paresthesieen, verlaag$e refle.en, 5; afwi+(ingen Therapie 'beper(t $ieet, verwi+$eren veroor/a(en$e me$ici+nen3 5; afwi+(ingen vragen $irecte behan$eling ' 5a5l ' Insuli sulin ne en glucose '
uvolemie* "I87%, psychogene poly$ipsie, %ypothyreoi$ie %ypovolemie* $iuretica gebrui(, al$osteron $eficienc y, renal tubular $ysfunctie, R, 7iarree, 7iarre e, thir$ space flui$ loss %ypervolemie* congestive heart failure, cirrhose, nefrose ?liniek ;eirriteer$, insulten, lethargy, coma, >R, R, slap, resp3 arr est Therapie >a5l, stoppen evt3 veroor/a(en$e me$icatie en voor(omen voor(omen verlies, afname %! inta(e
Hypernatriemie Hypernatriemie - 158. Oorzaken Waterverlies* Wa terverlies* $iarree, $iarr ee, R, /weten, $iurese, $iabetes insipi$us ermin$er$e ermin$er$e waterinta(e* impaire$ access, alter$ thirst
?liniek "pier/wa(te, resp3 failure, rhab$omyolyse, paresthesieen, lethargie, $isorientatie, coma, tre((ingen3 Therapie
2ab* hyponatriemie, hyper(aliemie, aci$ose, hypoglycemie, prerenale a/otemia tappenplan 13 lab, lab, cortiso cortisol, l, electro electrolyt lyten en etc !3 iv nacl D3 $e.amet $e.amethas hason on A mg, $aarna $aarna A mg -G hr hr A3 85<% 85<% sti stimu mula lati tiee test test E3 in$ien in$ien $iagnose $iagnose bevestig bevestig$ $ $an 1BB mg mg hy$roco hy$rocortison rtison iv iv - hr hr Hyper%lycemic syn#room
linie(* hyperosmolariteit, osmotische $iurese, vocht en electrolyten verlies, $ehy$ratie, volume $epletie, aci$ose, /wa(te, polyurie, poly$ipsie, coma, tachycar$ie, arritmieen, hypotensie, anore.ie, >R, R, ileus, bui(pi+n, hyperpnea, Therapie&
13 !3 D3 A3 E3
5ry 5rystal stallo loi$ i$ iv insu insuli lin ne bolu boluss bica bicarb rbon onaa aatt als als p% p% J K 5l 5l bi+ bi+ hypo hypo(a (ali liemi emiee evt evt gluc glucos osee gev geven en