grupa a
Procesy egzogeniczne
................................................... imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 13 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 25 punktów.
................... klasa
1. Przyporządkuj poniższym definicjom właściwe terminy. (0–2 p.) rozpad ziarnisty, eksfoliacja, zamróz, uwęglanowienie, utlenianie
intensywna erozja boczna / wgłębna, prowadząca do pogłębiania się łożyska / dna rzeki i kształtowania meandrów / doliny V-kształtnej.
a) Rozpuszczanie minerałów wskutek działania na skały kwasu węglowego, utworzonego w wyniku rozpuszczenia tlenku węgla(IV) w wodzie.
4. Na podstawie analizy fotografii wykonaj polecenia. (0–2 p.)
....................................................... . .......
b) Wietrzenie spowodowane znacznymi zmianami temperatury powierzchni skał. ....................................................... . .......
c) Proces zachodzący w wyniku powtarzającego się zamarzania i rozmarzania wody wypełniającej pory skalne.
a) Podaj nazwę formy terenu przedstawionej na fotografii. .......................................................
.......................................................
. .......
. .......
b) Wyjaśnij ich genezę tej formy. d) Rozsypanie się skały na pojedyncze ziarna mineralne wskutek utraty spoistości między minerałami.
........................................................ .... ...
.......................................................
........................................................ .... ...
. .......
2. Oceń intensywność poszczególnych rodzajów wietrzenia w strefie równikowej, wpisując obok nich literę M (mała intensywność) lub literę D (duża intensywność). (0–1 p.)
........................................................ .... ...
5. Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie nazwy form krasu powierzchniowego. (0–1 p.) a) Mogot, żłobek krasowy, misa martwicowa, polje. b) Żebro krasowe, uwał, polje, mogot. c) Polje, uwał, stalaktyt, studnia krasowa. d) Lejek krasowy, komin krasowy, draperia, uwał.
a) Wietrzenie fizyczne. ......................................
b) Wietrzenie chemiczne. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) Wietrzenie biologiczne. 6. Podaj nazwy elementów doliny rzecznej oznaczonych na schemacie literami A–C. (0–1 p.)
. .................................
3. Zaznacz w poniższych zdaniach prawdziwe informacje.
(0–3 p.)
Górny odcinek rzeki odznacza się dużym / małym spadkiem. Mimo że w korycie jest więcej / mniej wody niż w pozostałych odcinkach, to płynie ona z mniejszą / większą prędkością. Zachodzi tu
a) Wywiewanie cząstek mineralnych z powierzchni zbudowanych z luźnych skał. ............................................................. ........ ..........
b) Drobne piaszczyste grzbiety, rozdzielone równoległymi, niewielkimi obniżeniami, ułożone prostopadle do kierunku wiania wiatru. A. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
..
.....
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
..
.....
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
..
.....
............................................................. ........ ..........
c) Wydma o nieregularnym kształcie powstająca na obszarach o zmiennych kierunkach wiania wiatru. ............................................................. ........ ..........
7. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
(0–1 p.)
Proces polegający na wygładzaniu i polerowaniu podłoża skalnego przez fragmenty skalne znajdujące się w dolnej części masy lodowej to a) egzaracja. b) detersja. c) detrakcja. d) deflacja. 8. Na podstawie poniższej fotografii wykonaj polecenia. (0–2 p.)
d) Ostre grzbiety skalne oddzielające bruzdy korazyjne. ............................................................ ......... .........
11. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok zdania fałszywego – literę F. (0–4 p.) a) Wybrzeże zarośnięte lasem przystosowanym do bytowania w słonej wodzie to wybrzeże mangrowe. ….. b) Do rozwoju rafy koralowej potrzebne jest zasolenie na poziomie 15–20‰. ….. c) Piaszczysty wał wystający ponad poziom morza, powstający daleko od brzegu to rewa. ….. d) Wysokość wału brzegowego na wybrzeżu Bałtyku waha się od 1 do 3 m. …..
a) Podaj nazwę formy terenu przedstawionej na fotografii. ............................................................. ........ ..........
b) Wyjaśnij genezę tej formy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................. ........................ .............
9. Podkreśl nazwy akumulacyjnych form fluwioglacjalnych.
(0–1 p.)
sandr, pradolina, morena czołowa, kem 10. Uzupełnij poniższe definicje właściwymi terminami. (0–4 p.)
12. Na podstawie analizy mapy wykonaj polecenia. (0–2 p.)
a) Podaj nazwy typów wybrzeży, których występowanie oznaczono na mapie literami A–C.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......................................................................
A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... ...................
.......
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. Podaj przykład wpływu atmosfery na rzeźbę terenu. (0–1 p.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.......
b) Wyjaśnij genezę wybrzeża oznaczonego na mapie literą A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................................................... ....... ...................
...................................................................... ............ ..............
grupa b
Procesy egzogeniczne
................................................... imię i nazwisko
Poniższy test składa się z 13 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać maksymalnie 25 punktów. 1. Przyporządkuj poniższym definicjom właściwe terminy. (0–2 p.) wietrzenie insolacyjne, wietrzenie solne, wietrzenie ilaste, utlenianie, uwadnianie a) Proces pęcznienia kryształków soli obecnych w porach i szczelinach skalnych.
................... klasa
biegu rzeki. Prędkość wody jest największa przy dnie / w nurcie rzeki. Na skutek erozji bocznej powstają meandry / ławice. 4. Na podstawie analizy fotografii wykonaj polecenia. (0–2 p.)
........................................................ .......
b) Proces pęcznienia i kurczenia skały pod wpływem wody. ........................................................ .......
c) Proces zachodzący wskutek przyłączenia cząstek wody do minerału.
a) Podaj nazwę nacieku przedstawionego na fotografii. ........................................................
........................................................
.......
.......
d) Oddzielanie się fragmentów skały o grubości od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów wskutek zmniejszenia jej spójności wynikającego z nierównomiernego nagrzewania się.
b) Wyjaśnij genezę tej formy. ........................................................ .......
........................................................ .......
........................................................ .......
........................................................ .......
2. Oceń intensywność poszczególnych rodzajów wietrzenia w strefie zwrotnikowej wpisując obok nich literę M (mała intensywność) lub literę D (duża intensywność). (0–1 p.) a) Wietrzenie fizyczne. .......................................
b) Wietrzenie chemiczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....
c) Wietrzenie biologiczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .
3. Zaznacz w poniższych zdaniach prawdziwe informacje. (0–3 p.) W środkowym biegu rzeki ilość niesionej przez nią wody maleje / wzrasta. Jednocześnie wzrasta / maleje spadek rzeki, a tym samym prędkość wody oraz jej siła transportowa. Dlatego woda niesie znacznie większe / mniejsze okruchy niż w górnym / dolnym
5. Zaznacz zestaw zawierający wyłącznie nazwy form krasu podziemnego. (0–1 p.) a) Mogot, żłobek krasowy, misa martwicowa, polje. b) Polje, uwał, stalaktyt, studnia krasowa. c) Stalagnat, komin krasowy, draperia, misa martwicowa. d) Żebro krasowe, uwał, polje, mogot. 6. Podaj nazwy elementów doliny rzecznej oznaczonych na schemacie literami A–C. (0–1 p.)
a) Rodzaj transportu eolicznego polegający na odrywaniu się na chwilę od podłoża materiału skalnego. ............................................................. ......... .........
A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Rysowanie, polerowanie, ścieranie i drążenie skał przez twarde ziarna mineralne, unoszone przez wiatr. .............
.....
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
............................................................. ......... .........
.
.....
c) Głazy i okruchy skalne o ściętych i wypolerowanych powierzchniach.
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .....
7. Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
(0–1 p.)
Proces polegający na żłobieniu podłoża na skutek zdzierania materiału skalnego przez czoło nasuwającego się lodowca to
............................................................. ......... .........
d) Rozległe zagłębienia powstałe w wyniku wywiewania przez wiatr dużych ilości piasku na obszarach pozbawionych roślinności. ............................................................. ......... .........
a) egzaracja. b) detersja. c) korazja. d) detrakcja.
11. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok zdania fałszywego – literę F. (0–4 p.) a) Część morza między lido a wybrzeżem nosi
8. Na podstawie analizy fotografii wykonaj polecenia. (0–2 p.)
nazwę kosy. ….. b) Plaża jest elementem linii brzegowej, który nieustannie zmienia swoje rozmiary. ….. c) Do wybrzeży limanowych zalicza się m.in. ukraińskie wybrzeże Morza Czarnego. …. d) Rafę barierową oddziela od brzegu platforma abrazyjna. ….. 12. Na podstawie analizy mapy wykonaj polecenia. (0–2 p.)
a) Podaj nazwę formy terenu przedstawionej na fotografii. ............................................................. ......... .........
b) Wyjaśnij genezę tej formy. ............................................................. ......... .........
............................................................. ......... .........
9. Podkreśl nazwy erozyjnych form fluwioglacjalnych. (0–1 p.) rynna polodowcowa, pradolina, oz, morena czołowa. 10. Uzupełnij poniższe definicje właściwymi terminami. (0–4 p.)
a) Podaj nazwy typów wybrzeży, których występowanie oznaczono na mapie literami A–C.
A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......
b) Wyjaśnij genezę wybrzeża zaznaczonego na mapie literą A. ............................................................. ......... .........
............................................................. ......... .........
13. Podaj przykład wpływu hydrosfery na rzeźbę terenu. (0–1 p.) ............................................................. ......... .........
............................................................. ......... .........
