2010-09-27 สรุปมาตราหนี้

1

สรุปเฉพาะมาตราตามเอกสารการเรียน – กฎหมายลักษณะหนี:้ หลักทั่วไป (อ.จุณวิทย์ ) ภาคบัณฑิต ๑/๒๕๕๓ สอบวันพฤหัสบดีท่ ี ๗ ต.ค. ๕๓ (๑๓.๐๐ – ๑๖.๐๐) หัวเรื่อง มาตรา สาระสาคัญ / องค์ ประกอบ / องค์ ประกอบและผล ผล หมายเหตุ / ความเชื่อมโยง ม. อื่น ชีทชุดที่ ๑ – ความหมายทั่วไป / วัตถุแห่ งหนี ้ / ทรัพย์ ซ่ งึ เป็ นวัตถุแห่ งการชาระหนี ้ / วัตถุแห่ งการชาระหนีเ้ ป็ นเงินตรา / การอันพึงกระทาเพื่อชาระหนีม้ ีหลายอย่ าง บ่อเกิดแห่งหนี ้ ๑๙๔  ด้ วยอํานาจแห่งมูลหนี ้ เจ้ าหนี ้ย่อมมีสท ิ ธิจะเรี ยกให้ ลกู หนี ้ชําระหนี ้ นิตเิ หตุของบ่อเกิดแห่งหนี ้ ได้ แก่ (วัตถุแห่งหนี ้ คือ เนือ้ หาสาระ  อนึ่งการชําระหนี ้ด้ วยงดเว้ นการอันใดอันหนึ่งก็ย่อมมีได้  ละเมิด (๔๒๐) ความผูกพันระหว่างเจ้าหนี ้  จัดการงานนอกสัง่ (๓๙๕ , ๔๐๑) กับลูกหนี ้ ได้แก่ หนีก้ ระทา  ลาภมิควรได้ (๔๐๖) การ หนีง้ ดเว้นกระทาการ ตามบทบัญญัตแิ ห่ง กม. เช่น บุตรจําต้ อง และหนีส้ ่งมอบทรัพย์สิน) อุปการะเลี ้ยงดูบดิ ามารดา (๑๕๖๓) ทรัพย์ ซึงเป็ นวัตถุแห่ งหนี ้ ๑๙๕ ว.๑  ทรัพย์ซึ่งเป็ นวัตถุแห่งการชําระหนี ้ ระบุไว้ แต่เพียงประเภท (quality) และ ลูกหนี ้ต้ องส่งมอบทรัพย์ชนิด กรณีที่อาจสันนิษฐานเจตนาของคูก่ รณีได้ แล้ ว  ไม่อาจกําหนดได้ ว่าเป็ นทรั พย์ชนิดใด ตามสภาพแห่งนิตก ิ รรม หรื อ ปานกลาง เช่น ในครัง้ ก่อนๆ นันได้ ้ สง่ มอบของชนิดที่ดีที่สดุ เจตนาของคูก่ รณี เสมอมา จะส่งมอบชนิดปานกลางไม่ได้ การทําที่ทําให้ ทรัพย์ ๑๙๕ ว.๒  ลูกหนี ้ได้ กระทําการอันตนจะพึงต้ องกระทําเพื่อส่งมอบทรัพย์สงิ่ นันทุ ้ ก ทรัพย์นนเป็ ั ้ นวัตถุแห่งหนี ้ ผลทาง กม. เกี่ยวกับ - การโอนกรรมสิทธิ์ (๔๕๘, กลายเป็ นทรัพย์เฉพาะสิง่ ประการแล้ ว หรื อ จําเดิมแต่เวลานันไป ้ ๔๖๐) ภัยพิบตั ิ (๓๗๐) การชําระหนี ้กลายเป็ น  ลูกหนี ้ได้ เลือกกําหนดทรั พย์ที่จะส่งมอบแล้ วด้ วยความยินยอมของเจ้ าหนี ้ พ้ นวิสยั (๒๑๘, ๒๑๙) การดูแลรักษาและส่ง มอบทรัพย์ (๓๒๓) สถานที่ชําระหนี ้ (๓๒๔) วัตถุแห่ งการชาระหนีเ้ ป็ น ๑๙๖  วัตถุแห่งการชําระหนี ้เป็ นเงินตรา จะส่งใช้ เป็ นเงินไทยก็ได้ โดย เงินตรา  ถ้ าหนี ้เงินได้ แสดงไว้ เป็ นเงินต่างประเทศ คิดตามอัตราแลกเปลี่ยน ณ สถานที่และในเวลาที่ใช้ เงิน หนี ้เงินตราที่เลิกใช้ แล้ ว ๑๙๗  ระบุวา ่ เป็ นเงินตราชนิดในชนิดหนึ่งโดยเฉพาะซึ่งเป็ นชนิดที่ยกเลิกไม่ใช้ ถือเสมือนว่าไม่มีการระบุไว้ แล้ วในเวลาที่จะต้ องส่งเงินใช้ ให้ ใช้ เป็ นเงินตราชนิดนัน้ สิทธิในการเลือกชาระหนี ้ ๑๙๘  การอันพึงกระทําเพื่อการชําระหนี ้มีหลายอย่าง สิทธิในการเลือกเป็ นของ (การอันพึงกระทํามีหลาย  ลูกหนี ้จะต้ องกระทําการอย่างใดอย่างหนึ่งแต่อย่างเดียว ลูกหนี ้ อย่าง ต้ องเลือกอย่างเดียว)  ถ้ าไม่ได้ ตกลงกําหนดไว้ เป็ นอย่างอื่น สรุ ปประมวล กม.ลักษณะหนี้ LA200 โดย Cookingpond TULAW 53

2

วิธีการเลือกการชําระหนี ้ และผลของการเลือก สิทธิในการเลือกกรณีมี กําหนดเวลา กรณีไม่ได้ กําหนดเวลา

๑๙๙ ๒๐๐ ว.๑



๒๐๐ ว.๒



กระเลือกกระทําโดยแสดงเจตนาต่อคูก่ รณีอีกฝ่ ายหนึ่ง เมื่อได้ เลือกการชําระหนี ้เป็ นอย่างใดอย่างหนึ่งแล้ ว ถ้ ามีกําหนดเวลา ฝ่ ายมีสทิ ธิเลือกต้ องต้ องใช้ สทิ ธิเลือกภายในเวลาที่ กําหนด แต่ถ้าถึงกําหนดเวลาแล้ วฝ่ ายมีสทิ ธิเลือกไม่ใช้ สทิ ธิเลือก ถ้ าไม่มีกําหนดเวลา และเมื่อหนี ้ถึงกําหนดชําระแล้ ว

บุคคลภายนอกเป็ นผู้เลือก

๒๐๑ ว.๑



ในกรณีที่กําหนดให้ บุคคลภายนอกเป็ นผู้มีสทิ ธิเลือก

๒๐๑ ว.๒



ถ้ าบุคคลภายนอกไม่ประสงค์จะเลือกหรื อไม่เต็มใจเลือกภายใน ระยะเวลาที่กําหนดไว้

 

สิง่ นันเป็ ้ นวัตถุแห่งการชําระ ต้ องดูวา่ เป็ นการแสดงเจตนาต่อผู้อยู่เฉพาะหน้ า หนี ้มาแต่ต้น หรื ออยู่ห่างโดยระยะทางด้ วย สิทธิเลือกตกไปอยู่กบั อีกฝ่ าย ฝ่ ายไม่มีสทิ ธิเลือกอาจกําหนดเวลาพอสมควร แล้ วบอกกล่าวให้ ฝ่ายมีสทิ ธิเลือกทําการเลือกภายในกําหนด บุคคลภายนอกต้ องแสดงเจตนาเลือกต่อลูกหนี ้ และลูกหนี ้ต้ องแจ้ งความนันแก่ ้ เจ้ าหนี ้ สิทธิที่จะเลือกนันตกเป็ ้ นของฝ่ ายลูกหนี ้

การชําระหนี ้บางอย่างตกเป็ น ๒๐๒  การอันพึงกระทําเพื่อชําระหนี ม ้ ีหลายอย่าง ๑) จํากัดการเลือกชําระหนี ้  ถ้ าเจ้ าหนี ้ (ผูซ้ ื ้อ) มีสทิ ธิเลือก และเลือก พ้ นวิสยั (ก่อนการเลือก)  การพึงอันกระทําอย่างใดอย่างหนึ่งตกเป็ นพ้ นวิสย ั แต่ต้นหรื อภายหลัง เฉพาะเท่าที่เหลืออยู่ ทรัพย์ที่พ้นวิสยั ไปแล้ ว ดู ๒๑๘ (ถ้าหลังการเลือกเข้า ม.๒๑๘ ๑) ถ้ าเป็ นความผิดของฝ่ ายไม่มีสทิ ธิเลือก (ผูซ้ ื ้อ หรื อเจ้าหนี )้ ๒) ไม่มีการจํากัดการเลือก  ถ้ าลูกหนี ้ (ผูซ้ ื ้อ) มีสทิ ธิเลือก และเลือก หรื อ ม.๒๑๙) ๒) ถ้ าเป็ นความผิดของฝ่ ายมีสทิ ธิเลือก (ลูกหนี ้ในการส่งมอบทรัพย์ ) (เลือกสิง่ ที่พ้นวิสยั ก็ได้ ) ทรัพย์ที่พ้นวิสยั ไปแล้ ว ดู ๒๑๙ ชีทชุดที่ ๒ – การชาระหนีก้ ลายเป็ นพ้ นวิสัย / ผลของการชาระหนีก้ ลายเป็ นพ้ นวิสัย / หลักทั่วไปของการชาระหนีส้ ัญญาต่ างตอบแทน / หลักเกณฑ์ เรื่องการรับความเสี่ยงภัยพิบัติ การชะหนี ้กลายเป็ นพ้ นวิสยั ๒๑๘ ว.๑  การชําระหนี ้กลายเป็ นพ้ นวิสยั ลูกหนี ้จะต้ องใช้ คา่ สินไหม ดูวา่ ลูกหนีใ้ ช้ ความระมัดระวังตํ่ากว่าที่ กม. เพราะพฤติการณ์ที่ลกู หนี ้ต้ อง  เพราะพฤติการณ์ อน ั ใดอันหนึ่งซึ่งลูกหนี ้ต้ องรับผิดชอบ ทดแทนให้ แก่เจ้ าหนี ้เพื่อ กําหนดหรื อไม่ (ดู ๓๒๓ ว.๒ ประกอบ) รับผิดชอบ ค่าเสียหายอย่างใด ๆ อันเกิด  ถ้ าลูกหนี ้เป็ นฝ่ ายวางมัดจํา เจ้ าหนี ้ริบมัดจํา แต่การไม่ชําระหนี ้นัน้ ได้ (๓๗๘(๒))  ถ้ าเจ้ าหนี ้เป็ นฝ่ ายวางมัดจํา เจ้ าหนี ้มีสท ิ ธิ ๒๑๘ ว.๒  กรณีพ้นวิสยั แต่เพียงบางส่วน เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิปฏิเสธไม่ เรี ยกให้ สง่ มัดจําคืน (๓๗๘(๓))  หากส่วนที่ยงั เป็ นวิสย ั เป็ นการไร้ ประโยชน์แก่เจ้ าหนี ้ ยอมรับชําระหนี ้และเรี ยกค่า  เจ้ าหนี ้มีสท ิ ธิเลิกสัญญา (๓๘๙) สินไหมทดแทนเพื่อการไม่  เจ้ าหนี ้มีสท ิ ธิในช่วงทรัพย์ (๒๒๘) ชําระหนี ้ทังหมดก็ ้ ได้

สรุ ปประมวล กม.ลักษณะหนี้ LA200 โดย Cookingpond TULAW 53

3

การชะหนี ้กลายเป็ นพ้ นวิสยั เพราะพฤติการณ์ที่ลกู หนี ้ไม่ ต้ องรับผิดชอบ กรณีลกู หนี ้ใช้ ตวั แทนชําระ หนี ้

๒๑๙ ว.๑

 

๒๑๙ ว.๒ ๒๒๐







ผลของสัญญาต่ างตอบ แทน สัญญาต่างตอบแทนมี วัตถุประสงค์โอนทรัพย์ เฉพาะสิง่

๓๖๙ (บทหลัก)



๓๗๐ ว.๒ (บทยกเว้ น)



การชําระหนี ้กลายเป็ นพ้ นวิสยั จะทําได้ เพราะพฤติการณ์อนั ใดอันหนึ่งซึ่งลูกหนี ้ไม่ต้องรับผิดชอบแล้ ว ถ้ าภายหลังที่ได้ ก่อหนี ้ขึ ้นแล้ ว ลูกหนี ้กลายเป็ นคนไม่สามารถจะชําระหนี ้ ได้ ให้ ถือเสมือนว่าเป็ นพฤติการณ์ที่ทําให้ การชําระหนี ้ตกเป็ นอันพ้ นวิสยั ลูกหนี ้ต้ องรับผิดชอบในความผิดของตัวแทนแห่งตนกับทังของบุ ้ คคลที่ตน ใช้ ในการชําระหนี ้นันโดยขนาดเสมอกั ้ บว่าเป็ นความผิดของตนเองฉะนัน้ แต่บทบัญญัตแิ ห่ง ม.๓๗๓ หาใช้ บงั คับแก่กรณีเช่นนี ้ด้ วยไม่

ในสัญญาต่างตอบแทนนัน้ คูส่ ญ ั ญาฝ่ ายหนึ่งมีสทิ ธิที่จะไม่ชําระหนี ้ จนกว่าอีกฝ่ ายหนึ่งจะชําระหนี ้ หรื อขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้  เว้ นแต่หนี ้ของอีกฝ่ ายหนึ่งยังไม่ถึงกํ าหนด ๓๗๐ ว.๑ หลักเกณฑ์ (บทยกเว้ น)  สัญญาต่างตอบแทน  มีวต ั ถุประสงค์เป็ นการก่อให้ เกิดหรื อโอนทรัพย์สทิ ธิ  ในทรั พย์ เฉพาะสิ่ง  ทรัพย์นนสู ั ้ ญหายหรื อเสียหายไป (เกิ ดภัยพิบตั ิ ทาให้การชาระหนี ห้ รื อส่ง มอบทรัพย์ของลูกหนี ้ คือ ผูข้ าย กลายเป็ นพ้นวิสยั )  ด้ วยเหตุอย่างใดอย่างหนึ่งอันจะโทษลูกหนี ้ไม่ได้

ถ้ าไม่ใช่ทรัพย์เฉพาะสิง่ ใช้ บทบัญญัตทิ ี่กล่าวมาในวรรคก่อนนี ้บังคับแต่ เวลาที่ทรัพย์นนกลายเป็ ั้ นทรัพย์เฉพาะสิง่ ตาม ม.๑๙๕ ว.๒ นันไป ้

ลูกหนี ้หลุดพ้ นจากการชําระ นอกจากนัน้ เจ้ าหนี ้ยังมีสทิ ธิในช่วงทรัพย์ (๒๘๘) หนี ้ รวมถึงหลุดพ้ นจากการรับ ผิดใดๆ อันเกิดจากการไม่อาจ ๒๑๙ ว.๒ กรณีที่ลกู หนี ้ต้ องชําระหนี ้ด้ วยตนเอง ชําระหนี ้ได้ (สินไหมทดแทน) อาทิ หนี ้กระทําการใช้ ความสามารถเฉพาะ ม. ๓๗๓ ความตกลงทําไว้ ลว่ งหน้ าเป็ นข้ อความ ยกเว้ นมิให้ ลกู หนี ้ต้ องรับผิดเพื่อกลฉ้ อฉล หรื อ ความประมาทเลินเล่ออย่างร้ ายแรงของตนนัน้ ท่านว่าเป็ นโมฆะ ขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้ อาทิ มีเงินพร้ อมจะชําระ หนี ้แล้ ว / การปรับ ม.๓๖๙ ต้ องดูบทยกเว้ นใน ม.๓๗๐ – ๓๗๒ ก่อน การสูญหายหรื อเสียหายตก  จะเข้ า ม.๓๗๐ ได้ นนั ้ ต้ องครบองค์ประกอบ เป็ นพับแก่เจ้ าหนี ้  เจ้ าหนี ้ (ผูซ ้ ื ้อ) ต้ องไม่ผดิ ด้ วย กรณีท่ ีไม่ ใช่ ม.๓๗๐ หากโทษลูกหนีไ้ ด้ ผลคือ (เจ้าหนีต้ อ้ งรับชาระหนีเ้ ต็ม)  ลูกหนี ้ต้ องรับผิดชดใช้ ค่าสินไหมทดแทน ตาม ม.๒๑๘ (ลูกหนี ้หลุดพ้ นจากการชําระ  ลูกหนี ้ไม่มีสทิ ธิได้ รับชําระหนี ้ตอบแทน (หรื อ หนี ้ ตาม ม.๒๑๙ โดยไม่ต้อง เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิปฏิเสธไม่รับชําระหนี ้ ม.๓๖๙) ชําระค่าเสียหายอย่างอื่น  เจ้ าหนี ้มีสท ิ ธิเลิกสัญญา ตาม ม.๓๘๙ และ ทดแทนด้ วย) เรี ยกค่าเสียหายได้ ตาม ม.๓๙๑ ว.ท้ าย ถ้ าไม่ใช่ทรัพย์เฉพาะสิง่ ก็ไม่เข้ า ม.๓๗๐ ว.๑


4

สัญญาต่างตอบแทน มีเงื่อนไขบังคับก่อน

มาตรา ๑๘๓ ว.๑ “นิติกรรม ใดมีเงือ่ นไขบังคับก่อน นิติ กรรมนัน้ ย่อมเป็ นผลต่อเมือ่ เงือ่ นไขนัน้ สาเร็จแล้ว”

การชําระหนี ้ตกเป็ นพ้ นวิสยั โดยโทษใครไม่ได้

๓๗๑ ว.๑ หลักเกณฑ์ (บทยกเว้ น)  สัญญาต่างตอบแทน  มีวต ั ถุประสงค์เป็ นการก่อให้ เกิดหรื อโอนทรัพย์สทิ ธิ  ในทรั พย์ เฉพาะสิ่ง  สัญญาอยู่ภายใต้ เงื่อนไขบังคับก่อน  ทรัพย์อน ั เป็ นวัตถุแห่งสัญญาที่อยู่ภายใต้ เงื่อนไขบังคับก่อนนันสู ้ ญหาย หรือถูกทาลายไปทัง้ หมด (ไม่มีทรัพย์เหลืออยู่)  ความสูญหายหรื อถูกทําลายเกิดขึ ้นระหว่างเงื่อนไขยังไม่สําเร็ จ (กรรม สิทธ์ ยงั ไม่โอน) ๓๗๑ ว.๒ หลักเกณฑ์ (บทยกเว้ น)  สัญญาต่างตอบแทน  มีวต ั ถุประสงค์เป็ นการก่อให้ เกิดหรื อโอนทรัพย์สทิ ธิ  ในทรั พย์ เฉพาะสิ่ง  สัญญาอยู่ภายใต้ เงื่อนไขบังคับก่อน  ทรัพย์อน ั เป็ นวัตถุแห่งสัญญาที่อยู่ภายใต้ เงื่อนไขบังคับก่อนนันเสี ้ ยหาย (ทรัพย์คงมีอยู่แต่เสียหาย -- ต่างจาก ว.๑ ซึ่งเป็ นกรณี ทรัพย์สูญหาย)  ความเสียหายเกิดขึ ้นระหว่างเงื่อนไขยังไม่สําเร็ จ (กรรมสิ ทธ์ ยงั ไม่โอน)  ความเสียหายเกิดจากเหตุอน ั โทษเจ้ าหนี ้ไม่ได้  นอกจากนัน้ หากความเสียหายที่เกิดขึ ้นสามารถโทษลูกหนี ้ได้ แล้ ว

๓๗๒ ว.๑ (บททัว่ ไป)

หลักเกณฑ์  สัญญาต่างตอบแทน  ต้ องไม่ใช่กรณี ที่กําหนดไว้ ตาม ม.๓๗๐ และ ม.๓๗๑  การชําระหนี ้ของลูกหนี ้ตกเป็ นพ้ นวิสย ั โดย  โทษฝ่ ายใดฝ่ ายหนึ่งไม่ได้

ไม่ให้ นําบทบัญญัตขิ อง ม. ๓๗๐ มาใช้ บงั คับ ผลคือ ภัยพิบตั ไิ ม่ตกเป็ นพับแก่ เจ้ าหนี ้ (ลูกหนีไ้ ม่มีสิทธิ ได้รบั ชาระ หนีต้ อบแทนจากเจ้าหนี )้

เมื่อเงื่อนไขสําเร็จแล้ ว เจ้ าหนี ้ มีสทิ ธิเลือก ๒ ประการ คือ ๑) เรี ยกให้ ชําระหนี ้โดยลด ส่วนที่ตนต้ องชําระลง ตามสัดส่วนความเสีย หายของตัวทรัพย์ หรื อ ๒) เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิบอกเลิก สัญญา

หากเงื่อนไขบังคับก่อนสําเร็จแล้ ว และถ้ า ภัยพิบตั ไิ ม่ได้ เกิดจากความผิดของลูกหนี ้ กลับไปใช้ ม.๓๗๐ว.๑ ผลคือ ลูกหนี ้หลุดพ้ น จากการชําระหนี ้ โดยผลของ ม.๒๑๙ มาตรา ๑๘๒ “ข้อความใดอันบังคับไว้ให้นิติ กรรมเป็ นผลหรื อสิ้นผลต่อเมือ่ มีเหตุการณ์ อนั ไม่ แน่นอนว่าจะเกิ ดขึ้นหรื อไม่ในอนาคต ข้อความ นัน้ เรี ยกว่าเงือ่ นไข” 

ม.นี ้บอกว่าเมื่อเงื่อนไขสําเร็จ สัญญาจะเกิด ดังนัน้ เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิ/ลูกหนีม้ ีหน้ าที่อะไรบ้ าง มาตรา ๑๘๗ “ถ้าเงือ่ นไขสาเร็จแล้วในเวลาทา นิติกรรม หากเป็ นเงือ่ นไขบังคับก่อนให้ถือว่านิติ กรรมนัน้ ไม่มีเงือ่ นไข”

เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิเรี ยกค่าสินไหม ทดแทนเพิ่มเติมจากความ เสียหายที่เกิดขึ ้นได้ อีกด้ วย ลูกหนี ้ไม่มีสทิ ธิได้ รับชําระหนี ้ ตอบแทน


5  ลูกหนี ห ้ ลุดพ้นจากการชาระหนี ้ ตาม ม.๒๑๙ หลักเกณฑ์ ลูกหนี ้มีสทิ ธิรับชําระหนี ้ตอบแทน (เนือ่ งจากเกิ ดจากความผิดของเจ้าหนี )้ แต่อาจ  สัญญาต่างตอบแทน  ต้ องไม่ใช่กรณี ที่กําหนดไว้ ใน ม.๓๗๐ และ ม.๓๗๑ (ไม่มีวต ั ถุประสงค์ใน ไม่ได้ รับชําระหนี ้เต็มจํานวน เพราะต้ องหักสิง่ ที่ลกู หนี ้ควรได้ มา (ถ้ ามี) คือ ๑) ได้ มาเพราะการปลดหนี ้ หรื อได้ มาเพราะไม่ต้องชําระหนี ้ (ไม่ตอ้ งเสียค่ารถ การก่อให้เกิ ดหรื อโอนทรัพยสิทธิ ทีเ่ ป็ นทรัพย์เฉพาะสิ่ง) เดินทางมาทาสี / ไม่เสียค่าอุปกรณ์ ทาฟัน)  การชําระหนี ้ขอลูกหนี ้ตกเป็ นพ้ นวิสย ั โดย ๒) ได้ มาเพราะใช้ ความสามารถไปหาประโยชน์อย่างอื่นในขณะไม่ต้องชําระหนี ้  โทษเจ้ าหนี ้ได้ ๓) ไม่ได้ มาเพราะแกล้ งละเลยไม่ขวนขวายเอาอะไรที่สามารถจะทําได้  ถือว่ าโทษเจ้ าหนี ้ได้ เพราะเจ้ าหนี ้ผิดนัด ชีทชุดที่ ๓ – หลักเกณฑ์ ในการบังคับให้ ลูกหนีช้ าระหนี ้ / กาหนดเวลาชาระหนี ้ / ลูกหนีผ้ ิดนัด + ผล + ข้ อแก้ ตัว / เจ้ าหนีผ้ ิดนัด + ผล + ข้ อแก้ ตัว การเรี ยกให้ ชําระหนี ้กรณี ๒๐๓ ว.๑  ถ้ ากําหนดเวลาชําระหนี ้ไม่ได้ ตกลงไว้ แน่นอน หรื อ เจ้ าหนี ้เรี ยกให้ ลกู หนี ้ชําระได้ ไม่ได้ กําหนดเวลา  อนุมานจากพฤติการณ์ ทงปวงไม่ ั้ ได้ โดยพลัน ลูกหนี ้ก็ย่อมจะ ชําระหนี ้ของตนดุจพลันกัน กําหนดเวลาชําระหนี ้ไว้ แต่ ๒๐๓ ว.๒  ถ้ าได้ กําหนดเวลาชําระหนี ้ไว้ แต่หากกรณีเป็ นที่สงสัย เจ้ าหนี ้ไม่สามารถเรี ยกให้ เป็ นที่สงสัย ลูกหนี ้ชําระหนี ้ก่อนได้ แต่ลกู หนี ้สามารถชําระหนี ้ก่อนได้ หนี ้มูลละเมิด ๒๐๖  ในกรณี หนี ้อันเกิดแต่มล ู ละเมิด ลูกหนี ้ได้ ขึ ้นชื่อว่าผิดนัดตังแต่ ้ ได้ มีการทําละเมิด ลูกหนี ้ขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้ ๒๐๘ ว.๑  ลูกหนี ้จะต้ องขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้ต่อเจ้ าหนี ้โดยตรง การชําระหนี ้จะให้ เสร็จผล การขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้ต้ องชอบด้ วย กม. ทุกประการ เช่น ตามกําหนดเวลา สถานที่ และ ๒๐๘ ว.๒  กรณีที่คําบอกกล่าวของลูกหนี ้ถือเสมือนกับการขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้ คําบอกกล่าวของลูกหนี ้ถือ โดยลูกหนี ้ไม่ต้องขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้โดยตรง ได้ แก่ เสมือนคําขอปฏิบตั กิ ารชําระ ชําระให้ บคุ คลผู้มีสทิ ธิรับชําระแทนเจ้ าหนี ้ ๑) เจ้ าหนี ้แสดงว่าจะไม่รับชําระหนี ้ หนี ้ ๒) เจ้ าหนี ้ต้ องกระทําการบางอย่างเพื่อให้ ลกู หนี ้สามารถชําระหนี ้ได้ แต่เจ้ าหนี ้ไม่ทํา การขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้ ๒๐๙  ถ้ าได้ กําหนดเวลาไว้ แน่นอนเพื่อให้ เจ้ าหนี ้กระทําการอันใด การขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้ กรณีเจ้ าหนี ้มีหน้ าที่กระทํา จะต้ องทําก็ตอ่ เมื่อเจ้ าหนี ้ได้ การบางอย่าง กระทําการนันภายในกํ ้ าหนด

การชําระหนี ้ตกเป็ นพ้ นวิสยั โดยโทษเจ้ าหนี ้ได้

๓๗๒ ว.๒


6

ลูกหนีผ้ ิดนัด

ข้ อแก้ ตวั ของลูกหนี ้

๒๐๔ ว.๑ (ต้ องเตือน) ๒๐๔ ว.๒ (ไม่เตือน)



๒๐๕





กรณีหนี ้ถึงกําหนดเวลาชําระแล้ ว และหลังจากนันเจ้ ้ าหนี ้ได้ ให้ คําเตือน ลูกหนี ้แล้ ว หากลูกหนี ้ยังไม่ชําระหนี ้ หนี ้มีกําหนดเวลาตามปฏิทิน หรื อมีกําหนดเวลาชําระโดยสามารถ คํานวณตามปฏิทินจากวันบอกกล่าว หากลูกหนี ้ไม่ชําระหนี ้ตามกําหนด

ผลของลูกหนี ้ผิดนัด

๒๑๕



ตราบใดการชําระหนี ้นันยั ้ งมิได้ กระทําลง เพราะพฤติการณ์อนั ใดอันหนึ่งซึ่งลูกหนี ้ไม่ต้องรับผิดชอบ เมื่อลูกหนี ้ไม่ชําระหนีใ้ ห้ ต้องตามความประสงค์อนั แท้ จริงแห่งมูลหนี ้

ลูกหนี ้ผิดนัดทําให้ การชําระ หนี ้ไร้ ประโยชน์ (โดยมี ประเด็นของกาหนดเวลาเป็ น สาระสาคัญ)

๒๑๖



โดยเหตุผดิ นัด ทําให้ การชําระหนี ้กลายเป็ นอันไร้ ประโยชน์แก่เจ้ าหนี ้

ความรับผิดของลูกหนี ้ใน ระหว่างตนที่ผดิ นัด

๒๑๗

ระหว่างผิดนัดลูกหนี ้จะต้ อง  รับผิดชอบในความเสียหายบรรดาที่เกิดแต่ความประมาทเลินเล่อของตน  ต้ องรับผิดชอบในการที่การชําระหนี ้กลายเป็ นพ้ นวิสย ั เพราะอุบตั เิ หตุ  เว้ นแต่ว่าความเสียหายนัน ้ ถึงแม้ วา่ ลูกหนี ้จะได้ ชําระหนี ้ภายใน กําหนดเวลา ก็ยงั เกิดอยู่นนั่ เอง  หนี ้เงินต้ องเสียดอกเบี ้ยผิดนัด กรณี ที่ไม่ได้ ตกลงกันไว้ เป็ นอย่างอื่น  เจ้ าหนี ้อาจจะเรี ยกดอกเบี ้ยได้ สงู กว่านันโดยอาศั ้ ยเหตุอย่างอื่นอันชอบ ด้ วย กม. ก็คงให้ สง่ ดอกเบี ้ยต่อไปตามนัน้  ห้ ามมิให้ คด ิ ดอกเบี ้ยซ้ อนดอกเบี ้ยระหว่างดอกเบี ้ยผิดนัด  อนุญาตให้ พส ิ จู น์คา่ เสียหายอย่างอื่นนอกเหนือไปกว่านันได้ ้ (ถ้ ามี)



การคิดดอกเบี ้ยหนี ้เงินกรณี ลูกหนี ้ผิดนัด

๒๒๔ ว.๑

๒๒๔ ว.๒ ๒๒๔ ว.๓

ลูกหนี ้ได้ ชื่อว่าผิดนัด เพราะ เขาเตือนแล้ ว ลูกหนี ้ตกเป็ นลูกหนีผ้ ดิ นัด โดยมิพกั ต้ องเตือน

ลูกหนี ้ผิดนัด Checklist ๑) หากําหนดเวลาชําระหนี ้ (ตามปฏิทินหรื อไม่) ๒) หนี ้ถึงกําหนดหรื อไม่ ๓) ต้ องเตือนหรื อไม่ ๔) มีข้อแก้ ตวั หรื อไม่ ๕) แล้ วจึงวินิจฉัยว่าลูกหนี ้ผิดนัดหรื อไม่ ตราบนันลู ้ กหนี ้ยังได้ หาชื่อว่า อาทิ เหตุสดุ วิสยั ภัยธรรมชาติ ตัวเจ้ าหนี ้เอง (ไม่ ผิดนัดไม่ อยู่รับชําระหนี ้) หรื อบุคคลภายนอก เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิเรี ยกค่าสินไหม ม.นี ้เป็ นรากฐานในการรับผิดทางสัญญาทังหมด ้ ทดแทนเพื่อความเสียหายอัน เกิดจากการนันได้ ้ เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิบอกปั ดไม่รับ  กรณี หนี ้ไม่ใช่หนี ้เงิน และต้ องดูด้วยว่า ชําระหนี ้ และเรี ยกสินไหม กําหนดเวลาเป็ นสาระสําคัญด้ วย ทดแทนจากการไม่ชําระหนี ้  แต่ถ้าเจ้ าหนี ้สามารถรับชําระหนี ้แล้ วยังใช้ ประโยชน์ได้ กม.ก็บงั คับให้ รับก่อน แล้ วจึง เรี ยกค่าสินไหมทดแทน เป็ นลักษณะการลงโทษลูกหนี ้ที่ผิดนัด ส่งมอบ/ ชําระหนี ้ไม่ตรงเวลา แม้ ไม่ใช่ความผิดของลูกหนี ้ แต่ลกู หนี ้ก็ต้องรับผิด

ลูกหนี ้เสียดอกเบี ้ยผิดนัด ร้ อยละ ๗.๕

อาทิ โรคระบาด ภัยธรรมชาติ  ดอกเบี ้ยผิดนัดคิดเฉพาะช่วงผิดนัดเท่านัน้  หากเรี ยกดอกเบี ้ยเกิน ๑๕% ตามกําหนดไว้ ใน กม. ให้ ถือสัญญาส่วนดอกเบี ้ยเป็ นโมฆะ ถ้ าคูก่ รณีไม่ร้ ู ก็ไม่สามารถเรี ยกร้ องเพิม่ ได้


7

การเรี ยกดอกเบี ้ย ในหนี ้ค่าสินไหมทดแทน กรณีลกู หนี ้ผิดนัด

๒๒๕

การเลิกสัญญาโดยการบอก กล่าว

๓๘๗

การเลิกสัญญาโดยไม่ต้อง บอกกล่าวก่อน

๓๘๘

เจ้ าหนีผ้ ิดนัด

๒๐๗

เจ้ าหนี ้ผิดนัดกรณีไม่เสนอ ชําระหนี ้ตอบแทน

๒๑๐

(เหตุแห่งการผิดนัด) ข้ อแก้ ตวั ของเจ้ าหนี ้

๒๑๒

กรณีที่ลกู หนี ้ต้ องชดใช้ คา่ สินไหมทดแทนเพื่อ  ราคาวัตถุอน ั ได้ เสื่อมไป  ราคาวัตถุอน ั ไม่อาจส่งมอบได้ ระหว่างผิดนัด  ราคาวัตถุที่ตกตํ่าเพราะวัตถุนน ั ้ เสื่อมเสียลง  ถ้ าคูส ่ญ ั ญาฝ่ ายหนึ่งไม่ชําระหนี ้ อีกฝ่ ายหนึ่งจะกําหนดระยะเวลา พอสมควร แล้ วบอกกล่าวให้ ฝ่ายนันชํ ้ าระหนี ้ภายในระยะเวลานันก็ ้ ได้ ถ้ าและฝ่ ายนันไม่ ้ ชําระหนี ้ภายในระยะเวลาที่กําหนดแล้ ว  ถ้ าวัตถุประสงค์แห่งสัญญานัน้ โดยสภาพหรื อโดยเจตนาที่คส ู่ ญ ั ญาได้ แสดงไว้ จะเป็ นผลสําเร็จได้ ก็แต่ด้วยการชําระหนี ้ ณ เวลามีกําหนด หรื อ ภายในระยะเวลาอันใดอันหนึ่งซึ่งกําหนดไว้ และกําหนดเวลาหรื อ ระยะเวลานันได้ ้ ลว่ งพ้ นไปโดยฝ่ ายใดฝ่ ายหนึ่งมิได้ ชําระหนี แ้ ล้ ว  ถ้ าลูกหนี ้ขอปฏิบต ั กิ ารชําระหนี ้ และ  เจ้ าหนี ้ไม่รับชําระหนี ้โดยไม่มีมล ู เหตุจะอ้ างตาม กม. ได้  ในกรณี ของสัญญาต่างตอบแทน ซึ่งลูกหนี ้จะต้ องชําระหนี ้ส่วนของตน ต่อเมื่อเจ้ าหนี ้ชําระหนี ้ตอบแทนด้ วยนัน้  แม้ เจ้ าหนี ้จะได้ เตรี ยมพร้ อมที่จะรั บชําระหนี ้ตามที่ลก ู หนี ้ขอปฏิบตั กิ าร ชําระหนี ้แล้ ว แต่หากเจ้ าหนี ้ไม่เสนอที่จะทําการชําระหนี ้ตอบแทนตามที่ พึงต้ องทําแล้ ว  กรณี ที่ไม่ได้ กําหนดเวลา หรื อลูกหนี ้มีสท ิ ธิที่จะชําระหนีไ้ ด้ ก่อนกําหนด  ลูกหนี ้ขอปฏิบต ั กิ ารชําระหนีต้ อ่ เจ้ าหนี ้  เจ้ าหนี ้มีเหตุขด ั ข้ องชัว่ คราวไม่สามารถรับชําระหนี ้ได้  เว้ นแต่ลก ู หนีไ้ ด้ บอกกล่าวการชําระหนี ้ไว้ ลว่ งหน้ าโดยเวลาอันควร

เจ้ าหนี ้เรี ยกดอกเบี ้ยในค่าสินไหมทดแทนนันได้ ้ โดยคํานวณจากเวลาอันเป็ นฐานที่ตงแห่ ั ้ งการกะประมาณราคานัน้

อีกฝ่ ายหนึ่งจะเลิกสัญญา เสียก็ได้

ม. ๓๘๗ ให้ โอกาสลูกหนี ้แก้ ตวั ในการชําระหนี ้ (กม.ให้สิทธิ เจ้าหนีบ้ อกเลิกสัญญากรณี ลูกหนี ้ ผิดนัด / ไม่ชาระหนีต้ ามประสงค์มูลหนี )้ อีกฝ่ ายหนึ่งจะเลิกสัญญานัน้ ม.๓๘๘ ไม่ให้ โอกาสลูกหนี ้ เสียก็ได้ โดยไม่ต้องบอก กล่าวดังว่าไว้ ในมาตราก่อน (ทัง้ นี ้ ม.๓๘๗ และ ๓๘๘ เป็ นสิทธิ ของเจ้าหนีซ้ ึ่ง เจ้าหนีจ้ ะเลือกใช้หรื อไม่ก็ได้) ม.๒๗๐ เจ้าหนี ้ไม่รบั ชาระหนี ้ แต่ เจ้ าหนี ้ตกเป็ นผู้ผิดนัด ม.๒๑๐ เจ้าหนีไ้ ม่เสนอชาระหนีต้ อบแทน เจ้ าหนี ้เป็ นอันได้ ชื่อว่าผิดนัด หลักกรณีสญ ั ญาต่างตอบแทน อยู่ในม.๓๖๙ คือ คูส่ ญ ั ญาฝ่ ายหนึ่งจะไม่ยอมรับชําระหนี ้จนกว่า อีกฝ่ ายหนึ่งจะชําระหนี ้หรื อขอปฏิบตั กิ ารชําระ หนี ้ (เว้ นแต่หนี ้ของคูส่ ญ ั ญาฝ่ ายหนึ่งยังไม่ถึง กําหนด) เจ้ าหนี ้ยังไม่เป็ นเจ้ าหนีผ้ ดิ นัด


8

ผลของการที่เจ้ าหนี ้ผิดนัด

๒๒๑ ๓๒๓ ว.๒

กรณีหนี ้เงิน เจ้ าหนี ้ไม่มีสทิ ธิคิดดอกเบี ้ยในระหว่างเจ้ าหนี ้ผิดนัด  ลูกหนี ้ยังมีหน้ าที่ ในการใช้ ความระมัดระวังเช่นวิญญูชนพึงสงวนรักษา (เป็ นคุณแก่ลกู หนี ้ แต่ไม่ได้ ทรัพย์ของตนเอง จนกว่าจะได้ สง่ มอบทรัพย์นนั ้ ลงโทษเจ้ าหนี ้) ๓๓๐  ความรับผิดอันเกิดจากการไม่ชําระหนี ้ปลดเปลื ้องไป นับตังแต่ ้ ขอ ปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้นัน้ ๓๓๑  ลูกหนี ้มีสท ิ ธิชําระหนี ้โดยการวางทรัพย์ ซึ่งมีผลให้ ลกู หนี ้หลุดพ้ นจากหนี ้ ๓๒๕  เจ้ าหนี ้ต้ องรั บผิดในค่าใช้ จ่ายของลูกหนี ้ที่เพิม ่ ขึ ้นกว่าปกติ ๓๗๒ ว.๒  กรณีสญ ั ญาต่างตอบแทน ถ้ าการชําระหนี ้กลายเป็ นอันพ้ นวิสยั โดยไม่ได้ เกิดจากพฤติการณ์ที่ลกู หนี ้ต้ องรับผิดชอบ ลูกหนี ้มีสทิ ธิได้ รับชําระหนี ้ ตอบแทนแต่อาจไม่ได้ รับเต็มจํานวน เพราะต้ องหักสิง่ ต่อไปนี ้  สิง ่ ที่ลกู หนี ้ได้ มาเนื่องจากการที่ตนไม่ต้องชําระหนี ้  สิง ่ ที่ลกู หนี ้ได้ มาเพราะเอาโอกาสที่ไม่ต้องชําระหนี ้ไปหาประโยชน์อื่น  สิง ่ ที่ลกู หนี ้ไม่ได้ มา แต่ควรได้ มา (ไม่ได้ มาเพราะแกล้ งละเลยไม่ ขวนขวายเอาอะไรที่สามารถจะทําได้ ) ชีทชุดที่ ๔ – การบังคับชาระหนี ้ / การรับช่ วงสิทธิ / การช่ วงทรัพย์ การบังคับชําระหนี ้ ๒๑๓ ว.๑  หนี ้ถึงกําหนดชําระ  ลูกหนี ้ละเลยไม่ชําระหนี ้ (ละเลย = fail to perform หรื อชาระหนี ไ้ ม่ ถูกต้องหรื อไม่สาเร็จตามประสงค์ แห่งมูลหนี ้)  สภาพแห่งหนี ้เปิ ดช่อง ๒๑๓ ว.๒  เมื่อสภาพหนี ้ไม่เปิ ดช่อง  ถ้ าวัตถุแห่งหนี ้เป็ นอันให้ กระทําการอันหนึ่งอันใด -- เจ้าหนี จ ้ ะร้องขอ ต่อศาลเพือ่ ให้การอันนัน้ ได้กระทาโดยบุคคลภายนอก โดยลูกหนีเ้ สีย ค่าใช้จ่าย  ถ้ าวัตถุแห่งหนี ้เป็ นอันให้ กระทํานิตก ิ รรมอย่างใดอย่างหนึ่ง – ศาลจะ สัง่ ให้ถือเอาตามคาพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของลูกหนีก้ ็ได้ 

หนี ้ไม่ระงับ ลูกหนี ้ยังคงมี หน้ าที่ต้องชําระหนี ้

เจ้ าหนี ้ร้ องขอต่อศาลให้ สงั่ บังคับชําระหนี ้

ลูกหนี ้สามารถนําเหตุเรื่ องเจ้ าหนี ้ผิดนัดมาอ้ าง เพื่อไม่ให้ ตวั เองกลายเป็ นลูกหนี ้ผิดนัด ความรับผิดที่ปลดเปลื ้อง ม.๒๑๕,๒๑๖, ๒๑๗

 

การบังคับชําระหนี ้โดยเฉพาะเจาะจง การบังคับชําระหนี ้โดยค่าสินไหมทดแทน

การบังคับชําระหนี ้ v.s. การเลิกสัญญา เมื่อ เลือกอย่างใดอย่างหนึ่งแล้ วก็ไม่มีสิทธิเลือกอีก อย่างหนึ่ง


9

สิทธิที่จะได้ รับชําระหนี ้จาก กองทรัพย์สนิ ของลูกหนี ้ ความเสียหายที่ลกู หนี ้ ต้ องรับผิด

๒๑๓ ว.๓



๒๑๓ ว.๔ ๒๑๔

บทบัญญัตวิ รรค ๑ – ๓ ไม่กระทบสิทธิเจ้ าหนี ้ที่จะเรี ยกร้ องค่าเสียหาย เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิเรี ยกร้ องให้ ลกู หนี ้ชําระหนี ้ของตนจาก  ทรัพย์สน ิ ของลูกหนี ้จนสิ ้นเชิง  เงินและทรัพย์ สน ิ อื่นๆ ซึ่งบุคคลภายนอกค้ างชําระแก่ลกู หนี ้ด้ วย  การเรี ยกเอาค่าเสียหายนัน้ ได้ แก่ เรี ยกค่าสินไหมทดแทนเพื่อความ เสียหายเช่นที่ตามปกติย่อมเกิดขึ ้นแต่การไม่ชําระหนี ้นัน้  หากว่าคูก ่ รณีที่เกี่ยวข้ องได้ คาดเห็นหรื อควรจะได้ คาดเห็นพฤติการณ์ เช่นนันล่ ้ วงหน้ าก่อนแล้ ว (ลูกหนีไ้ ด้รับการบอกกล่าวจากเจ้าหนีแ้ ล้ว)

๒๒๒ ว.๑ ๒๒๒ ว.๒

สิทธิของผู้รับช่วงสิทธิ

การช่ วงสิทธิ (กรณีลกู หนี ้เป็ นผู้รับช่วงสิทธิ ของเจ้ าหนี ้)

หนี ้ซึ่งมีวตั ถุเป็ นการงดเว้ นการกระทํา

เจ้ าหนี ้เรี ยกร้ องให้ รือ้ ถอนการที่ได้ ทําลงไปแล้ ว และให้ ลกู หนี ้เสียค่าใช้ จ่าย และจัดการอันควรเพื่อการภายหน้ าก็ได้



๒๒๖ ว.๑ (ช่วงสิทธิ)



๒๒๖ ว.๒ (ช่วงทรัพย์) ๒๒๗





การช่ วงสิทธิ คือ บุคคลผู้มีสว่ นได้ เสียที่ กม. กําหนดเข้ าชําระหนี ้แก่ เจ้ าหนี ้แทนลูกหนี ้ ส่งผลให้ บุคคลนันเข้ ้ าสวมสิทธิ (ช่วงสิทธิ) ทังปวงที ้ ่ เจ้ าหนี ้มีอยู่ในมูลหนี ้ การช่ วงทรัพย์ คือ การเอาทรัพย์สนิ อันหนึ่งเข้ าแทนที่ทรัพย์สนิ อีก อันหนึ่ง ในฐานะนิตนิ ยั อย่างเดียวกันกับทรัพย์สนิ อันก่อน เมื่อเจ้ าหนี ้ได้ รับค่าสินไหมทดแทนความเสียหายเต็มราคาทรัพย์หรื อสิทธิ ซึ่งเป็ นวัตถุแห่งหนี ้นันแล้ ้ ว

หากลูกหนี ้ไม่ชําระหนี ้ เจ้ าหนี ้ชอบที่จะฟ้องร้ องต่อ ศาลขอให้ ศาลบังคับคดีให้

กองทรัพย์สนิ ของลูกหนี ้เป็ นหลักประกันในการ ชําระหนี ้

หัวใจหลักในการเรียกค่ าเสียหาย การใช้ ม.๒๒๒ ต้ องใช้ ประกอบกับมาตราที่ให้ สิทธิแก่เจ้ าหนี ้ที่จะเรี ยกให้ ลกู หนี ้ชดใช้ เจ้ าหนี ้จะเรี ยกค่าสินไหม ทดแทนเพื่อความเสียหายอัน ค่าเสียหายในกรณีที่เกิดขึ ้น อาทิ ม.๒๑๕, ๒๑๖, เกิดแต่พฤติการณ์ พิเศษได้ ๒๑๗, ๒๑๘ (ม.๒๒๖ ว.๑ เป็ นผลของการ การรับช่วงสิทธิเป็ นการเปลี่ยนตัวเจ้ าหนี ้โดยผล รับช่วงสิทธิ โดย ม.๒๒๗ ของ กม. โดยสาเหตุที่ทําให้ เกิดช่วงสิทธิและการ เป็ นเหตุ) ช่วงทรัพย์ ได้ แก่ การช่วงสิทธิ อยู่ใน ม.๒๒๗, ๒๒๙, ๒๓๐ การช่วงทรัพย์ อยู่ใน ม.๒๒๘, ๒๓๑, ๒๓๒ ลูกหนี ้ย่อมเข้ าสูฐ่ านะเป็ น  เป็ นกรณี ที่มีลก ู หนี ้ ๒ มูล (มูลหนี ้เดิมและมูล ผู้รับช่วงสิทธิของเจ้ าหนี ้อัน หนี ้ละเมิด) เกี่ยวกับทรัพย์หรื อสิทธินนๆ ั้  ลูกหนี ้ต้ องมีความรั บผิด (ตาม ม.๒๑๕, ด้ วย กม. ๒๑๗, ๒๑๘ อาทิ ลูกหนี ้ผิดนัด ไม่รักษาดูแล ทรัพย์สนิ ตาม กม.กําหนด) ถ้ าไม่มีความรับ ผิด ลูกหนี ้หลุดพ้ นจากการชําระหนี ้ ม.๒๑๙


10

การรับช่วงสิทธิด้วยอํานาจ กฎหมาย

๒๒๙ ๒๒๙(๑)

๒๒๙(๒)

๒๒๙(๓)

สิทธิของบุคคลผู้เสี่ยงภัยเสีย สิทธิในทรัพย์ที่ถกู ยึด (เพราะคาสัง่ ยึดทรัพย์ของ ศาล)

การช่ วงทรัพย์

๒๓๐

๒๒๘ ว.๑

การรับช่วงสิทธิย่อมมีขึ ้นโดยอํานาจของ กม. และย่อมสําเร็จเป็ นประโยชน์แก่ บุคคลต่อไปนี ้ (๑) หลักเกณฑ์ (กรณี ทรัพย์ติดจานาจานองและมีเจ้าหนีห้ ลายราย)  ลูกหนี ้มีเจ้ าหนี ้หลายคนในมูลหนี ้ต่างกัน  เจ้ าหนี ้บางรายมีสท ิ ธิได้ รับชําระหนี ้ก่อน  เจ้ าหนี ้ที่ได้ รับชําระหนี ้ก่อนต้ องเป็ นเจ้ าหนี ้บุริมสิทธิ์ หรื อเจ้ าหนี ้ที่มี สิทธิจํานองหรื อสิทธิจํานํา  เจ้ าหนี ้ที่มีสท ิ ธิลําดับหลังได้ เข้ าชําระหนี ้ให้ เจ้ าหนี ้ที่มีสิทธิลําดับก่อน (๒) บุคคลผู้ได้ ไปซึ่งอสังหาริมทรัพย์ใด และเอาเงินราคาค่าซื ้อใช้ ให้ แก่ผ้ รู ับ จํานองทรัพย์นนเสร็ ั ้ จไป (กรณี ซื้อขายอสังหาริ มทรัพย์ที่ติดจานอง) (๓) บุคคลผู้มีความผูกพันร่วมกับผู้อื่น (ลูกหนีร้ ่วม) หรื อเพื่อผู้อื่น (ผูค้ ้า ประกัน) ในอันจะต้ องใช้ หนี ้มีสว่ นได้ เสียด้ วยในการใช้ หนี ้นัน้ และเข้ าใช้ หนี ้นัน้ บุคคลภายนอกผู้ต้องเสี่ยงภัยเสียสิทธิในทรัพย์ของลูกหนี ้เพราะคําสัง่ ยึด ทรัพย์ของศาล หลักเกณฑ์  มีหนี ้ระหว่างเจ้ าหนี แ้ ละลูกหนี ้  บุคคลภายนอกมีสท ิ ธิในทรัพย์ของลูกหนี ้ หรื อมีสทิ ธิครองทรัพย์ของลูกหนี ้  เจ้ าหนี ้ได้ นําบังคับยึดทรัพย์นน ั้  บุคคลภายนอกเสี่ยงภัยเสี ยสิทธิในทรั พย์ นัน ้ หรื อ เสี่ยงภัยเสียสิทธิครองทรัพย์ นั้น  ถ้ าพฤติการณ์ ที่ทําให้ การชําระหนี ้อันเป็ นพ้ นวิสย ั นัน้ ทําให้ ลกู หนี ้ได้ มาซึ่ง ของแทนก็ดี หรื อได้ สทิ ธิเรี ยกร้ องค่าสินไหมทดแทนเพื่อทรัพย์อนั จะพึง ได้ แก่ตนนันก็ ้ ดี

เจ้ าหนี ้คนที่มาชําระหนี ้ (เจ้าหนีท้ ีม่ ีสิทธิ ลาดับหลัง) ได้ รับช่วงสิทธิในหนี ้และ หลักประกันที่ลกู หนี ้ได้ ให้ ไว้

ทรัพย์หลุดจากจํานองรายนัน้ ผู้ซื ้อรับช่วงสิทธิเหนือจํานอง อันนัน้

บุคคลภายนอกมีสทิ ธิเข้ า ชําระหนี ้แทนลูกหนี ้แล้ วก็จะ เข้ ารับช่วงสิทธินนั ้

ม.๒๒๙ ว.๓ ใช้ ร่วมกับ ม.๒๙๖ สําหรับการรับ ช่วงสิทธิของเจ้ าหนี ้มาไล่เบี ้ยระหว่างลูกหนี ้ร่วม ด้ วยกันเอง  กรณี ม.๒๓๐ บุคคลภายนอกต้ องเป็ นผู้มี ส่วนได้ เสียที่เกี่ยวข้ องกับทรัพย์สนิ ของลูกหนี ้ ซึ่งเจ้ าหนี ้นําบังคับยึดทรัพย์

เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิให้ ลกู หนี ้ส่งมอบ ของแทนที่ได้ รับไว้ หรื อเรี ยก เอาค่าสินไหมทดแทนก็ได้ สรุ ปประมวล กม.ลักษณะหนี้ LA200 โดย Cookingpond TULAW 53

11

๒๒๘ ว.๒

 

ถ้ าเจ้ าหนี ้มีสทิ ธิเรี ยกร้ องค่าสินไหมทดแทนเพราะการไม่ชําระหนี ้ และถ้ าใช้ สทิ ธิดงั กล่าวดังได้ ระบุไว้ ในวรรคต้ น

ค่าสินไหมทดแทนอันจะพึงใช้ กรณีช่วงทรัพย์หากรับของแทน มี ๒ ความเห็น แก่เจ้ าหนี ้ย่อมลดจํานวนลง  ได้ ของแทน (เรี ยกรับผิดใดๆ เพิม่ ไม่ได้ ) เสมอราคาแห่งของแทนซึ่ง  ได้ ของแทน + ค่าสินไหมทดแทนราคาต่าง ลูกหนี ้ได้ รับไว้ หรื อเสมอค่า ของของที่ได้ แทนมา ตาม ม.๒๑๗ สินไหมทดแทนที่ลกู หนี ้พึงจะ หากไม่ใช้ ช่วงทรัพย์ กรณี ลกู หนี ้ผิดนัด ก็เรี ยกให้ เรี ยกได้ ลูกหนี ้ชดใช้ คา่ สินไหมตาม ม.๒๑๗ ได้

๒๓๑  ๒๓๒  ชีทชุดที่ ๕ – การใช้ สิทธิเรียกร้ องของลูกหนี ้ / การเพิกถอนการฉ้ อฉล / สิทธิยดึ หน่ วง (มาตรการคุ้มครองกองทรัพย์ สินของลูกหนี)้ ความนํา ๒๑๓  เมื่อหนี ้ถึงกําหนดชําระ และลูกหนี ้ไม่ชําระหนี ้ เจ้ าหนี ้มีสท ิ ธิเรี ยกบังคับ การคุ้มครองกองทรัพย์ สินของลูกหนี ้ กรณีที่เจ้ าหนี ้เสียเปรี ยบ เพื่อ ชําระหนี ้  ให้ ทรัพย์สน ิ ของลูกหนี ้เพิม่ ขึ ้น ๒๑๔  กองทรัพย์สน ิ ของลูกหนี ้เป็ นหลักประกันการชําระหนี ้  เพื่อมิให้ กองทรัพย์สน ิ ของลูกหนี ้ลดลง การใช้ สิทธิเรียกร้ องของ ๒๓๓  สิทธิเรี ยกร้ องต้ องไม่เป็ นการส่วนตัวของลูกหนี ้โดยแท้ เจ้ าหนี ้สามารถใช้ สทิ ธิ “เจ้ าหนี ้เสียประโยชน์” คือ การที่ ลูกหนี ้มีกอง ลูกหนี ้  สิทธิเรี ยกร้ องของลูกหนี ้ถึงกําหนดชําระแล้ ว เรี ยกร้ องนันในนามของ ้ ทรัพย์สนิ ไม่เพียงพอต่อการชําระหนี ้ หาก  ลูกหนี ้ขัดขืนหรื อเพิกเฉยไม่ใช่สท ิ ธิเรี ยกร้ อง (จงใจไม่ใช้สิทธิ เรี ยกร้อง) ตนเองแทนลูกหนี ้เพื่อป้องกัน ทรัพย์สนิ ของลูกหนี ้เพียงพอแล้ ว เจ้ าหนี ้ก็ไม่  เจ้ าหนี ้เสียประโยชน์ สิทธิของตนในมูลหนี ้นัน้ สามารถใช้ สทิ ธิเรี ยกร้ องได้ สิทธิเฉพาะตัว ได้ แก่ (การใช้สิทธิ ในนามของ  สิทธิที่ไม่เกี่ยวกับทรัพย์ สน ิ อาทิ สิทธิสถานะ ตนเองแทนลูกหนี ้ คือ เจ้าหนี ้ ของบุคคล สิทธิในครอบครัว สามารถฟ้ องคดีได้เอง โดยไม่  สิทธิที่เกี่ยวกับทรัพย์สนิ แต่เป็ นเรื่ อง ต้องไปขอความยินยอมจาก เฉพาะตัวระหว่างลูกหนี ้กับบุคคลภายนอก ลูกหนี)้ อาทิ การเพิกถอนเพราะเหตุเนรคุณ สิทธิคา่ อุปการะเลี ้ยงดูระหว่างบิดามารดา-บุตร วิธีการใช้ สทิ ธิเรี ยกร้ องของ ๒๓๔  เจ้ าหนี ้ผู้ใช้ สท ิ ธิเรี ยกร้ องของลูกหนี ้นัน้ จะต้ องขอหมายเรี ยกลูกหนี ้มาใน เจ้ าหนี ้ ก. ฟ้อง ค. บุคคลภายนอกเป็ นจําเลย ลูกหนี ้ คดีนนด้ ั ้ วย ต้ องเรี ยก ข. ลูกหนี ้ของตนเข้ ามาในคดีด้วย สรุ ปประมวล กม.ลักษณะหนี้ LA200 โดย Cookingpond TULAW 53

12

เจ้ าหนี ้ใช้ สทิ ธิเรี ยกร้ องเต็ม จํานวน

๒๓๕ ว.๑



 

๒๓๕ ว.๒



จําเลย (ลูกหนี ้ของลูกหนี ้) มี ข้ อต่อสู้ลกู หนี ้เดิม

๒๓๖



การเพิกถอนการฉ้ อฉล

๒๓๗









การฉ้อฉลเป็ นเรื ่องการที ่ ไม่สจุ ริ ตในการชาระหนี ้ การฉ้อฉลทาให้เจ้าหนี ้ เสียเปรี ยบ การฉ้อฉลเพิกถอนโดย การฟ้ องคดี

ผลของการเพิกถอนกับสิทธิ ของบุคคลภายนอก ผลการเพิกถอนต่อเจ้ าหนี ้

๒๓๘ ว.๑ ๒๓๘ ว.๒ ๒๓๙

เจ้ าหนี ้จะใช้ สทิ ธิเรี ยกร้ องของลูกหนี ้เรี ยกเงินเต็มจํานวนที่ยงั ค้ างชําระแก่ ลูกหนี ้ โดยไม่ต้องคํานึงถึงจํานวนที่ค้างชําระแก่ตนก็ได้ ถ้ าจําเลยยอมใช้ เงินเพียงเท่าจํานวนที่ลกู หนี ้เดิมค้ างชําระแก่เจ้ าหนี ้ แต่ถ้าลูกหนี ้เดิมได้ เข้ าชื่อเป็ นโจทก์ด้วย ลูกหนี ้เดิมผู้เป็ นเจ้ าของสิทธิ เรี ยกร้ องจะขอให้ ศาลพิจารณาพิพากษาต่อไปในส่วนจํานวนเงินที่ยงั เหลือติดค้ างอยู่ก็ได้ กม. ไม่ให้ เจ้ าหนี ้ได้ รับชําระหนีม้ ากไปกว่าจํานวนที่ค้างแก่เจ้ าหนี ้ จําเลย (ลูกหนี ข้ องลูกหนี)้ มีข้อต่อสู้ลกู หนี ้อย่างไร และ ข้ อต่อสู้ต้องเกิดขึ ้นก่อนเจ้ าหนี ้ฟ้องคดีแล้ ว

หลักเกณฑ์  ลูกหนี ้ทํานิตก ิ รรม  เป็ นนิตก ิ รรมที่มีวตั ถุแห่งสิทธิเป็ นทรัพยสิทธิ  ขณะทํานิตก ิ รรม ลูกหนี ้รู้วา่ นิตกิ รรมนันทํ ้ าให้ เจ้ าหนี ้เสียเปรี ยบ (ต้องทา ให้กองทรัพย์สินของลูกหนีล้ ดลงถึงขึ้นไม่พอทีจ่ ะชาระหนี )้  หากบุคคลผู้ได้ ลาภงอก  รู้วา ่ นิตกิ รรมดังกล่าวเป็ นทางให้ เจ้ าหนี ้เสียเปรี ยบ แม้ ว่าจะเสีย ค่าตอบแทน (กม. คุม้ ครอง ผู้ได้ลาภงอกทีไ่ ด้ทรัพย์หรื อประโยชน์ มา โดยสุจริ ต + เสียค่าตอบแทน -- เจ้าหนีเ้ พิกถอนนิติกรรมไม่ได้)  ถ้ าเป็ นการให้ โดยเสน่ห์หา ไม่ต้องดูถึงความรู้หรื อไม่ร้ ู ของบุคคลผู้ได้ ลาภงอก (กม. ไม่คุ้มครองผูไ้ ด้ลาภงอกได้มาโดยเสน่หา)  หากบุคคลภายนอกได้ รับโอนทรัพย์สน ิ จากผู้ได้ ลาภงอกมาโดย  สุจริต + เสียค่ าตอบแทน + ได้ สท ิ ธิมาก่อนเริ่มฟ้องคดีขอเพิกถอน  หากบุคคลภายนอกได้ รับโอนทรัพย์สน ิ /สิทธิมาโดยเสน่ หา  การเพิกถอนการฉ้ อฉล

คดีเป็ นอันเสร็จกันไป

จําเลยสามารถยกขึ ้นต่อสู้ เจ้ าหนี ้ได้ ทงนั ั ้ น้

เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิเพิกถอนนิติ กรรมที่ลกู หนี ้ได้ กระทําลงไป

บุคคลภายนอกได้ รับการ คุ้มครอง กม.ไม่ค้ มุ ครอง เจ้ าหนี ้ทุกคนได้ ประโยชน์

หลัก เจตนารมณ์ ที่มงุ่ คุ้มครองกองทรัพย์สนิ ของ ลูกหนี ้ ดังนัน้ ทรัพย์สนิ ใดๆ ที่ได้ มาจากการใช้ สิทธิเรี ยกร้ องจะเข้ าสูก่ องทรัพย์สนิ ของลูกหนี ้ ข้ อยกเว้ น หากหนี้ท้งั ๒ มูล (ระหว่ าง ก-ข และ ข-ค) ถึงกาหนดชาระแล้ ว ดังนั้น ค. ชาระหนี้ให้ ก. ได้ โดยตรง โดยไม่ ต้องนา ทรัพย์ สินที่ได้ จากใช้ สิทธิเรียกร้ องจาก ค. กลับเข้ าไปยังกองทรัพย์ สินของ ข. อีก  ค. ยกข้ อต่อสู้วา ่ ข. ได้ ปลดหนีใ้ ห้ ตน ตน ชําระหนี ้แล้ ว หรื อหนี ้ ข-ค ขาดอายุความ  ค. ยกข้ อต่อสู้วา ่ มูลหนี ้ระหว่าง ก-ข เป็ น โมฆะ ทําให้ ก. ไม่มีสทิ ธิเรี ยกร้ อง  นิตก ิ รรมที่มีวตั ถุแห่งทรัพย์เป็ นทรัพยสิทธิ เช่น กู้ยืม ขาย ให้ จํานอง  หากเป็ นนิตก ิ รรมที่มีผลเป็ นโมฆะ อาทิ เกิด จากเจตนาลวง ย่อมเป็ นความเสียเปล่ามา แต่ต้น ไม่มีผลทาง กม. อยู่แล้ ว จึงไม่ต้อง ฟ้องร้ องขอให้ เพิกถอนการฉ้ อฉล  การให้ โดยเสน่หา เช่น การปลดหนี ้ /การโอน ทรัพย์โดยให้ เปล่า  การทําให้ ลก ู หนี ้เสียเปรี ยบรวมถึงการขาย ทรัพย์สนิ ตํ่ากว่าราคาตลาด ** การจะเข้ า ม.๒๓๘ (บุคคลภายนอก) ได้ ต้อง ครบองค์ประกอบของ ม.๒๓๗ (การเพิกถอนการ ฉ้ อฉล) ก่อน


13

อายุความฟ้องร้ องเพิกถอน การฉ้ อฉล

๒๔๐

กรณีท่ ีมีสิทธิยดึ หน่ วง

๒๔๑

เป็ นมาตรการคุม้ ครองสิทธิ ของเจ้าหนีอ้ ย่างหนึ่ง โดย อ.จุณวิทย์ มองว่าสิทธิ ยึด หน่วงเหนือกว่ากรรมสิทธิ์ กรณีไม่สามารถมีสทิ ธิยึด หน่วง

๒๔๒

สิทธิยึดหน่วงกรณี ลูกหนี ้มีหนี ้สินล้ นพ้ นตัว

๒๔๓

สิทธิของผู้ทรงสิทธิยดึ หน่ วง

๒๔๔

เจ้ าหนี ้ต้ องฟ้องร้ องเพิกถอนการฉ้ อฉล  ภายใน ๑ ปี นับแต่เจ้ าหนี ไ้ ด้ ร้ ูต้นเหตุอน ั เป็ นมูลให้ เพิกถอน  แต่ต้องไม่เกิน ๑๐ ปี นับแต่ได้ ทํานิตก ิ รรมอันเป็ นการฉ้ อฉลนัน้ หลักเกณฑ์  เจ้ าหนี ้ครองครองทรัพย์สน ิ ของผู้อื่น  การครอบครองเริ่ มมาแต่การอันชอบด้ วย กม.  มีหนี ้อันเป็ นคุณประโยชน์แก่เจ้ าหนี ้ด้ วยทรั พย์สน ิ ซึ่งครอบครองนัน้ (เป็ น สิทธิ ทีจ่ ากัดอยู่เฉพาะหนีท้ ีเ่ กี ่ยวกับทรัพย์สินทีเ่ จ้าหนี ้ครอบครองเท่านัน้ )  หนี ้ถึงกําหนดชําระแล้ ว (เว้นแต่กรณี ทีล ่ ูกหนีเ้ ป็ นคนมีหนีส้ ินล้นพ้นตัวไม่ สามารถใช้หนี ้ เจ้าหนี ้มีสิทธิ ยึดหน่วงแม้หนีย้ งั ไม่ถึงกาหนด ดู ม.๒๔๓) สิทธิยึดหน่วงอันใดหาก  ไม่สมกับลักษณะที่เจ้ าหนี ้รับภาระในมูลหนี ้  ไม่สมกับคําสัง่ อันลูกหนี ้ได้ ให้ ไว้ ก่อน หรื อให้ ในเวลาที่ส่งมอบทรัพย์สน ิ นัน้  ขัดกับความสงบเรี ยบร้ อยของประชาชน  ในกรณี ลก ู หนี ้เป็ นคนมีหนี ้สินล้ นพ้ นตัว ไม่สามารถใช้ หนี ้  แม้ หนี ้ยังไม่ถึงกําหนดชําระ  การที่ลก ู หนี ้ไม่สามารถใช้ หนี ้ได้ นนเกิ ั ้ ดขึ ้น หรื อเจ้ าหนี ้รู้ในภายหลังเวลาที่ ได้ สง่ มอบทรัพย์สนิ  แม้ ไม่สมกับลักษณะที่เจ้ าหนี ้รับภาระในมูลหนี ้ไว้ เดิม หรื อไม่สมกับคําสัง่ อันลูกหนี ้ได้ ให้ ไว้  หากผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงยังไม่ได้ รับชําระหนี ้โดยสิ ้นเชิง

การเพิกถอนการฉ้ อฉลต้ องฟ้องภายในอายุความ (เช่นเดียวกับการบอกล้ างโมฆียกรรม)



เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิยึดหน่วง ทรัพย์สนิ นันไว้ ้ จนกว่าจะ ได้ รับการชําระหนี ้





ลูกหนี ้มอบโฉนดหรื อที่ดนิ ให้ เจ้ าหนี ้เงินกู้ยึด ไว้ เป็ นประกันเงินกู้ ไม่ถือเป็ นสิทธิยึดหน่วง ตาม ม.๒๔๑ (สิทธิยึดหน่วงเกิดขึ ้นตาม กม. ไม่ใช่สญ ั ญา และต้ องเกี่ยวกับตัวทรัพย์นนั ้ ตัวอย่าง ก. ยืมรถ ข. มาใช้ และ ข. กู้ยืมเงิน ก. มา เมื่อถึงกําหนด ข. ไม่ชําระหนี ้เงินกู้ ก. จะอ้ างสิทธิยึดหน่วงรถยนต์ของ ข. ไม่ได้

สิทธิยึดหน่วงเช่นนันถื ้ อว่าหา มีไม่

เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิยึดหน่วง ทรัพย์สนิ ไว้ ได้

สามารถใช้ สทิ ธิของตน แก่ทรัพย์สนิ ทังหมดที ้ ่ ยึดหน่วงไว้ ได้

สิทธิตา่ งๆ ได้ แก่  สิทธิในดอกผล ม.๒๔๕  สิทธิใช้ สอยทรัพย์ที่ยึดหน่วงในกรณี ที่ จําเป็ นต้ องรักษาทรัพย์สนิ นัน้ ม.๒๔๖  สิทธิที่เรี ยกให้ ใช้ คา ่ ใช้ จ่ายที่จําเป็ น ม.๒๔๗


14

ดอกผลแห่งทรัพย์สนิ ที่ได้ ยึด หน่วงไว้

หน้ าที่ของผู้ทรงยึดหน่วง เกี่ยวกับทรัพย์สนิ ที่ยึดไว้

๒๔๕ ว.๑



๒๔๕ ว.๒



๒๔๖ ว.๑



๒๔๖ ว.๒



ผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงจะเก็บดอกผลแห่งทรัพย์สนิ ที่ยึดหน่วงไว้ และจัดสรร เอาไว้ เพื่อการชําระหนีแ้ ก่ตนก่อนเจ้ าหนี ้คนอื่นได้ ดอกผลนี ้จะต้ องจัดสรรเอาชําระดอกเบี ้ยแห่งหนี ้นันก่ ้ อน ถ้ ามีเหลือจึงให้ จัดสรรใช้ เงินต้ น ผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงมีหน้ าที่จดั การดูแลรักษาทรัพย์สนิ ที่ยึดหน่วงไว้ นนั ้ ตามสมควร เช่นจะพึงคาดหมายได้ จากบุคคลในฐานะเช่นนัน้ ผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงมีสทิ ธิใช้ สอยทรัพย์ที่ยึดหน่วงในกรณีที่จําเป็ นต้ อง รักษาทรัพย์สนิ นัน้ ถ้ ามิได้ รับความยินยอมของลูกหนี ้ หากผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงกระทําการฝ่ าฝื นบทบัญญัตใิ ดที่กล่าวมานี ้

ผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงหาอาจจะ ใช้ สอย หรื อให้ เช่า หรื อเอาไป  ทําเป็ นหลักประกันได้ ไม่ ๒๔๖ ว.๓  ลูกหนี ้เรี ยกร้ องให้ ระงับสิทธิ ยึดหน่วงได้ สิทธิที่จะเรี ยกให้ ใช้ ๒๔๗  หากผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงต้ องเสียค่าใช้ จ่ายไปตามที่จําเป็ นเกี่ยวด้ วย ผู้ทรงสิทธิยึดหน่วงสามารถ ค่าเสียหาย ทรัพย์สนิ ที่ตนยึดไว้ เพียงใด เรี ยกให้ เจ้ าทรัพย์ชดใช้ ให้ ได้ การใช้ สทิ ธิยึดหน่วงกับอายุ ๒๔๘  ภายใต้ บทบัญญัตข ิ อง ม.๑๙๓/๒๗ การใช้ สทิ ธิยึดหน่วงไม่มีอายุ มาตรา๑๙๓/๒๗ “ผูท้ รงสิทธิ ยึดหน่วงยังคงมี ความแห่งหนี ้ ความและไม่ทําให้ อายุความ สิทธิ บงั คับชาระหนีจ้ ากทรัพย์สินทีจ่ านอง จานา หรื อทีไ่ ด้ยึดถือไว้ แม้ว่าสิทธิ เรี ยกร้องส่วนทีเ่ ป็ น แห่งหนี ้สะดุดหยุดลง ประธานจะขาดอายุความแล้วก็ตาม” ลูกหนี ้เรี ยกร้ องให้ ระงับสิทธิ ๒๔๙  ถ้ าลูกหนี ้ได้ จด ั หาประกันแห่งหนี ้ตามสมควรแล้ ว ลูกหนี ้สามารถเรี ยกร้ องให้ ยึดหน่วง ระงับสิทธิยึดหน่วงได้ กรณีสทิ ธิยึดหน่วงระงับ ๒๕๐  หากการครอบครองทรัพย์ของเจ้ าหนี ้สูญสิ ้นไป สิทธิยึดหน่วงเป็ นอันระงับไป  เว้ นแต่เจ้ าหนี ้นําทรัพย์นนไปให้ ั้ เช่าหรื อจํานําโดยความยินยอมของลูกหนี ้ ด้ วย ชีทชุดที่ ๖ – ความระงับแห่ งหนี ้ (การชาระหนี ้ / การปลดหนี ้ / การหักกลบลบหนี ้ / การแปลงหนีใ้ หม่ / หนีเ้ กลื่อนกลืนกัน การชาระหนี ้ ความนํา  กําหนดเวลาชําระหนี ้ ม.๒๐๓ และ ม.๒๐๔ ๑๙๑ ว.๑  ถ้ าหนี ้ยังไม่ถึงกําหนดเวลา ลูกหนี ้ย่อมได้ ประโยชน์จากเงื่อนเวลา ๑๙๓  กรณี ลก ู หนี ้ไม่ได้ ประโยชน์จากเงื่อนเวลา คือ สภาพของลูกหนี ้มีความสามารถในการชําระหนีแ้ ย่หรื อไม่น่าไว้ วางใจ ๑๙๒ ว.๒ ลูกหนี ้อาจสละประโยชน์จากเงื่อนเวลาโดยขอชําระหนีก้ ่อนเวลาได้ หากไม่กระทบกระเทือนถึงประโยชน์อนั เจ้ าหนี ้พึงจะได้ รับจากเงื่อนเวลานัน้ สรุ ปประมวล กม.ลักษณะหนี้ LA200 โดย Cookingpond TULAW 53

15

ผู้มีสทิ ธิชําระหนี ้

๓๑๔

ผู้รับชําระหนี ้

๓๑๕

การชําระหนี ้ให้ ผ้ คู รอบครอง ตามปรากฏแห่งสิทธิ

๓๑๖

ผลการชําระหนี ้แก่ผ้ ไู ม่มีสทิ ธิ ได้ รับ การชําระหนี ้ต่อผู้ถือใบเสร็จ

๓๑๗

บุคคลภายนอกอาจเป็ นผู้ชําระหนี ้ก็ได้ และทําให้ หนี ้ระงับไปได้ เว้ นแต่  สภาพแห่งหนี ้ไม่เปิ ดช่อง (กรณี อาศัยความสามารถเฉพาะตัวลูกหนี ้)  ขัดกับเจตนาของคูก ่ รณี  บุคคลผู้ไม่มีสว ่ นได้ สว่ นเสียเข้ าชําระหนี ้โดยขืนใจลูกหนี ้  การชําระหนี ้ต้ องกระทําแก่  เจ้ าหนี ้  ผู้มีอํานาจรับชําระหนี แ้ ทนเจ้ าหนี ้ หรื อ  บุคคลอื่น ซึ่งหากต่อมาเจ้ าหนี ้ให้ สต ั ยาบัน หลักเกณฑ์  ถ้ าการชําระหนี ้ได้ ทําให้ แก่ ผ้ ค ู รองตามปรากฏแห่งสิทธิในมูลหนี ้ และ  การชําระหนี ้กระทําไปโดยสุจริ ต  นอกจากกรณี ที่กล่าวไว้ ใน ม.๒๑๖ การชําระหนี แ้ ก่ผ้ ไู ม่มีสท ิ ธิได้ รับนัน้

๓๑๘







ผู้ถือใบเสร็จเป็ นสําคัญถือว่าเป็ นผู้มีสทิ ธิในการรับชําระหนี ้ การชําระหนี ้ให้ ผ้ ถู ือใบเสร็จจะมีผลสมบูรณ์ต้องอาศัยหลัก ๒ ประการ  ผู้รับชําระหนี ้เป็ นผู้ถือใบเสร็ จ และ  ผู้ชําระหนี ้เชื่อโดยสุจริ ตว่าผู้ถือใบเสร็ จมีสท ิ ธิที่จะถือใบเสร็จมารับ ชําระหนี ้ได้ ถ้ าศาลสัง่ ให้ ลกู หนี ้คนที่สามงดเว้ นการชําระหนี ้ แล้ วลูกหนีค้ นที่สามยังขืนชําระหนีใ้ ห้ กบั เจ้ าหนี ้ของตน



เมื่อลูกหนี ้คนที่สามได้ ชําระหนีใ้ ห้ แก่เจ้ าหนี ผ้ ้ ทู ี่ขออายัดทรัพย์แล้ ว



ลูกหนี ้คนที่สามชําระหนี ้ขัด คําสัง่ ศาล

๓๑๙ ว.๑

(การชาระหนีก้ รณี ลูกหนี ้ ได้รบั คาสัง่ อายัดจากศาล)

๓๑๙ ว.๒



“ส่วนได้ เสีย” หมายถึง ผลประโยชน์ในทาง ทรัพย์สนิ  ถ้ าขืนใจลูกหนี ้ เจ้ าหนี ้ก็ยกขึ ้นเป็ นเหตุบอก ปั ดการรับชําระหนีไ้ ด้ การชําระหนี ้มีผลสมบูรณ์ ผู้มีอํานาจรับชําระหนี ้ อาจเป็ นได้ ทงั ้  ผู้ได้ รับมอบอํานาจจากเจ้ าหนี ้  ผู้มีอํานาจรับชําระหนี ้ตาม กม. เช่น ผู้แทน โดยชอบธรรม หรื อผู้อนุบาล การชําระหนี ้มีผลสมบูรณ์ ผู้ครองตามปรากฏแห่งสิทธิ คือ ผู้ที่ไม่ได้ มีสทิ ธิ ในการรับชําระหนี ้อย่างแท้ จริง แต่การกระทําบ่ง ให้ เห็นว่าเป็ นผู้ครองทรัพย์อยู่ขณะมีการละเมิด การชําระหนี ้มีผลสมบูรณ์ เจ้ าหนี ้ได้ ประโยชน์จากการชําระหนีไ้ ปเท่าใด หนี ้ เพียงแค่เท่าที่เจ้ าหนี ้ได้ รับไป ก็ระงับไปเพียงแต่เท่าที่เจ้ าหนีไ้ ด้ รับประโยชน์ไป ** หมายเหตุ การชําระหนี ้สมบูรณ์ หากผู้ชําระหนี ้รู้ว่าผู้ถือใบเสร็จไม่มีสทิ ธิที่จะ นําใบเสร็จมารับชําระหนี ้ หรื อไม่ร้ ูเท่าถึงสิทธินนั ้ เพราะความประมาทเลินเล่อของตน ผลคือ การชาระหนีไ้ ม่สมบูรณ์ เจ้ าหนี ้ผู้ร้องขอให้ อายัดทรัพย์ หากศาลสัง่ ให้ ค. ห้ ามชําระหนีใ้ ห้ ข. (หรื อสัง่ จะเรี ยกให้ ลกู หนี ้คนที่สาม อายัดทรัพย์ ค.) แต่ ค. ฝ่ าฝื นคําสัง่ ศาลชําระหนี ้ ชําระหนี ้ตามที่ตนเสียหายได้ ให้ ข. ดังนี ้ ก. ผู้ร้องขอให้ อายัดทรัพย์สามารถ ลูกหนี ้คนที่สามมีสทิ ธิไล่เบี ้ย เรี ยกให้ ค. ชําระหนี ้ให้ ตนตามที่ ก. เสียหายได้ เอาแก่เจ้ าหนี ้ของตน 


16

การบังคับให้ เจ้ าหนี ้รับชําระ บางส่วน

๓๒๐ (หลักทัว่ ไป)



เจ้ าหนี ้ยอมรับชําระหนี ้เป็ น อย่างอื่น

๓๒๑ ว.๑ ๓๒๑ ว.๒



(บทยกเว้ น ม.๓๒๐)

๓๒๑ ว.๓









การให้ สงิ่ อื่นแทนการชําระหนี ้

๓๒๒



การชําระหนี ้ด้ วยการส่งมอบ ทรัพย์เฉพาะสิง่

๓๒๓ ว.๑



๓๒๓ ว.๒



๓๒๔



สถานที่ชําระหนี ้



ค่าใช้ จ่ายในการชําระหนี ้

๓๒๕

 

การจะบังคับให้ เจ้ าหนีร้ ับชําระหนี ้เพียงบางส่วน หรื อ บังคับให้ เจ้ าหนี ้รับชําระหนี ้เป็ นอย่างอื่นที่ผดิ ไปจากที่ต้องชําระ

ถ้ าเจ้ าหนี ้รับชําระหนี ้อย่างอื่นแทนการชําระหนี ้ที่ได้ ตกลงกันไว้ ถ้ าลูกหนี ้ได้ รับภาระเป็ นหนีใ้ หม่ตอ่ เจ้ าหนี ้ เพื่อที่จะทําให้ เจ้ าหนี ้พอใจ แต่ หากเป็ นกรณีที่สงสัยแล้ ว การชําระหนี ้โดยการออก โอน หรื อสลักตัว๋ เงินหรื อประทวนสินค้ า เมื่อตัว๋ เงินหรื อประทวนสินค้ าได้ นําไปขึ ้นเงินแล้ ว ถ้ าลูกหนี ้เอาทรัพย์ หรื อสิทธิเรี ยกร้ องจากบุคคลภายนอก หรื อสิทธิอย่าง อื่น มาให้ แทนการชําระหนี ้

เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิปฏิเสธการ ชําระหนี ้ที่ไม่ถกู ต้ องได้

ทังนี ้ ้ ต้ องคํานึงถึงการใช้ สทิ ธิของเจ้ าหนี ้โดย สุจริตด้ วย โดย อ. มองว่า ม.นี ้น่าจะยังใช้ กบั กรณีที่ยงั ชําระหนี ้ได้ อยู่แต่ชําระไม่ครบ ซึ่งเจ้ าหนี ้ ต้ องรับชําระหนี ้ แล้ วไปเรี ยกค่าเสียหาย ม.๒๑๘ หนี ้นันระงั ้ บสิ ้นไป การชําระหนี ้ด้ วยตัว๋ เงินหรื อประทวนสินค้ า ไม่ให้ สนั นิษฐานว่าลูกหนี ้กระ  หนี ้ระงับไปเมื่อมีการใช้ เงินตามตัว๋ เงินหรื อ ประทวนสินค้ า ทําการนันแทนการชํ ้ าระหนี ้  ถ้ ายังไม่มีการใช้ เงิน เจ้ าหนี ้จะเรี ยกร้ องตาม หนี ้ระงับสิ ้นไป หนี ้เดิม หรื อตามตัว๋ เงิน/ประทวนสินค้ าก็ได้ (เมือ่ เช็คขึ้นเงิน หนีก้ ็ระงับ) ลูกหนี ้ต้ องรับผิดอันเกิดจาก ตัวอย่าง หาก ก. เอา TV มาชําระหนี ้แทนเงินให้ การชํารุดบกพร่อง และเพื่อ ข. และ ข. รับไว้ หนี ้ระงับ แต่เกิด TV เสีย ดูไม่ได้ การรอนสิทธิทํานองเดียวกับ ก. ลูกหนี ้ก็ต้องรับผิดเหมือนกับเป็ นผู้ขาย TV ผู้ขาย เครื่ องนัน้

ถ้ าวัตถุแห่งหนี ้เป็ นอันให้ สง่ มอบทรัพย์เฉพาะสิง่ บุคคลผู้ชําระหนี ้จะต้ อง ส่งมอบทรัพย์ตามสภาพที่เป็ นอยู่ในเวลาที่จะพึงส่งมอบ ลูกหนี ้จําต้ องรักษาทรัพย์นนไว้ ั ้ ด้วยความระมัดระวังเช่นอย่างวิญญูชน จะพึงสงวนทรัพย์สนิ ของตนเอง จนกว่าจะได้ สง่ มอบทรัพย์นนั ้ การชําระหนี ้ที่เป็ นการส่งมอบทรัพย์เฉพาะสิง่ ต้ องส่งมอบ ณ สถานที่ซึ่ง ทรัพย์นนได้ ั ้ อยู่ในเวลาเมื่อก่อให้ เกิดหนี ้ เว้ นแต่จะได้ ตกลงกันเป็ นอย่างอื่น การชําระหนี ้โดยประการอื่นต้ องชําระที่ภมู ลิ ําเนาปั จจุบนั ของเจ้ าหนี ้ ถ้ าไม่ได้ มีการตกลงค่าใช้ จ่ายในการชําระหนี ้ (และไม่มี กม.พิเศษ) ลูกหนี ้ออกค่าใช้ จ่าย ค่าใช้ จ่ายในการชําระหนี ้ หากได้ ตกลงกันไว้ ก็จะ ถ้ ามีคา่ ใช่จ่ายที่เพิม่ ขึ ้นเพราะเจ้ าหนี ้ย้ ายภูมิลําเนาหรื อเพราะการอื่นใดที่ ค่าใช้ จ่ายที่เพิ่มขึ ้นเจ้ าหนี ้เป็ น เป็ นไปตามที่ตกลง เจ้ าหนี ้ได้ กระทํา (ขอให้ส่งของด้วยวิธีพิเศษ หรื อเจ้าหนี ้ผิดนัด) ผู้ออก


17

สิทธิของผู้ชําระหนี ้ (หลักฐานแห่งการชําระหนี ้)

๓๒๖ ว.๑





๓๒๖ ว.๒

 

ข้ อสันนิษฐานการชําระหนี ้กับ หลักฐานการชําระหนี ้

การชําระหนี ้เป็ นอย่าง เดียวกันในมูลหนี ้หลายราย

ลําดับการชําระหนี ้กรณี ดอกเบี ้ยและค่าฤาชาธรรม เนียม

๓๒๗ ว.๑



๓๒๗ ว.๒



๓๒๗ ว.๓ ๓๒๘ ว.๑



๓๒๘ ว.๒



๓๒๙





บุคคลผู้ชําระหนี ้ชอบที่จะได้ รับใบเสร็จเป็ นสําคัญจากผู้รับชําระหนี ้ และถ้ าหนีม้ ีการชําระโดยสิ ้นเชิงแล้ ว ถ้ าเอกสารนันหาย ้

ผู้ชําระหนี ้ชอบที่จะขอเวนคืนเอกสารอันเป็ นหลักฐานสําคัญแห่งหนี ้ หรื อให้ ขีดฆ่าเอกสารนัน้  ผู้ชําระหนี ้ชอบที่จะให้ จดแจ้ งความข้ อระงับหนี ้ลงในใบเสร็ จหรื อเอกสาร อีกฉบับหนึ่งต่างหากก็ได้ ถ้ าหนี ้มีการชําระบางส่วน หรื อ ลูกหนี ้ชอบแต่ที่จะได้ รับใบเสร็จไว้ เป็ นคูม่ ือและให้ จดแจ้ งการชําระหนี ้นันลงไว้ ้ ใน เอกสารนันยั ้ งให้ สทิ ธิบางส่วนแก่เจ้ าหนี ้อยู่ เอกสาร ในกรณีชําระดอกเบี ้ย หรื อชําระหนี ้อย่างอื่นอันมีกําหนดชําระเป็ น สันนิษฐานว่าเจ้ าหนี ้ได้ รับ ระยะเวลานัน้ ถ้ าเจ้ าหนี ้ออกใบเสร็จให้ เพื่อระยะเวลาหนึ่งโดยไม่อิดเอื ้อน ชําระหนี ้เพื่อระยะก่อนๆ แล้ ว ถ้ าเจ้ าหนี ้ออกใบเสร็จให้ เพื่อการชําระเงินต้ น สันนิษฐานว่าเจ้ าหนี ้ได้ รับ ดอกเบี ้ยแล้ ว ถ้ าเจ้ าหนี ้ได้ คืนเอกสารหลักฐานสําคัญในการชําระหนีใ้ ห้ แก่ลกู หนี ้แล้ ว หนี ้เป็ นอันระงับ กรณีมลู หนี ้หลายราย (แต่มีเจ้าหนีล้ ูกหนีร้ ายเดียวกัน) และลูกหนี ้ชําระไม่ หนี ้รายนันระงั ้ บไป เพียงพอทีจะให้ หนี ้ระงับทุกราย ถ้ าลูกหนี ้ระบุวา่ ชําระหนี ้รายใด ถ้ าไม่ระบุ กม. กําหนดให้ ลําดับการระงับของหนี ้เป็ น ดังนี ้  หนี ้ที่ถึงกําหนดชําระก่อน  หนี ้ที่มีประกันน้ อยที่สด ุ  หนี ้ที่ตกเป็ นภาระหนักที่สด ุ แก่เจ้ าหนี ้  หนี ้ที่เกิดขึ ้นก่อน (หนี ้รายที่เก่าที่ สด ุ)  เฉลี่ยตามสัดส่วน กรณีหนี ้แต่ละรายซึ่งมีทงหนี ั ้ ้ประธาน และต้ องชําระดอกเบี ้ย และเสียค่า หักค่าฤชาธรรมเนียมก่อน ฤชาธรรมเนียม กม.กําหนดให้ แล้ วจึงใช้ ดอกเบี ้ย แล้ วจึงใช้ หนี ้อันเป็ นประธาน 


18

ผลของการขอปฏิบตั กิ าร ชําระหนี ้โดยชอบ

๓๓๐



เมื่อขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้โดยชอบแล้ ว

การวางทรัพย์

๓๓๑



ถ้ าเจ้ าหนี ้บอกปั ดไม่ยอมรับชําระหนี ้ (ลูกหนี ้ขอปฏิ บตั ิการชาระหนีแ้ ล้ว) เจ้ าหนี ้ไม่สามารถรับชําระหนี ้ (ไม่มีความสามารถทาง กม.) กรณีลกู หนี ้ไม่สามารถหยัง่ รู้ถึงสิทธิ หรื อไม่ร้ ูตวั เจ้ าหนี ้แน่นอน โดยไม่ใช่ ความผิดของลูกหนี ้ (เช่น เจ้าหนีต้ ายไป หรื อสาบสูญ)

 

การถอนทรัพย์ที่วางไว้

๓๓๔ ว.๑ ๓๓๔ ว.๒

บรรดาความรับผิดชอบอัน เกิดจากการไม่ชําระหนี ้เป็ น อันปลดเปลื ้องไป นับตังแต่ ้ เวลาที่ขอปฏิบตั กิ ารชําระหนี ้

ความรับผิดที่ปลดเปลื ้องไป คือ ความรับผิด อันเกิดจากการที่ลกู หนี ้ไม่ชําระหนี ้ (ความรับ ผิดกรณีลกู หนี ้ผิดนัด)  ความรับผิดที่ปกติที่ลก ู หนี ้ต้ องมีอยู่แล้ ว (ไม่ปลดเปลื ้องไป) อาทิ หน้ าที่ในการดูแล รักษาทรัพย์ ลูกหนี ้ยังต้ องมีหน้ าที่นนอยู ั้ ่ ลูกหนี ้สามารถวางทรัพย์อนั ผลของการวางทรัพย์ ได้ แก่ เป็ นวัตถุแห่งหนี ้เพื่อประโยชน์  ลูกหนี ้หลุดพ้ นจากหนีน้ นั ้ (๓๓๑) แก่เจ้ าหนี ้ แล้ วก็จะหลุดพ้ น  เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิรับทรัพย์ที่วางภายใน ๑๐ ปี นบั จากหนี ้นัน้ แต่ได้ รับคําบอกกล่าวการวางทรัพย์ (๓๓๙)  เจ้ าหนี ้อื่นไม่อาจยึดทรัพย์ที่วางได้ (๓๓๕)  ความเสี่ยงภัยและความเสียหายในทรัพย์ตก แก่เจ้ าหนี ้  เจ้ าหนี ้ต้ องรับผิดชอบค่าฤชาธรรมเนียมเว้ น แต่ลกู หนี ้ถอนทรัพย์ (๓๓๘) ถือเสมือนมิได้ มีการวางทรัพย์ สิทธิในการถอนทรัพย์ของ ลูกหนี ้หมดไป 

ลูกหนี ้มีสทิ ธิถอนทรัพย์ที่วางไว้ และถ้ าลูกหนี ้ถอนทรัพย์นนั ้  ถ้ าลูกหนี ้แสดงต่อสํานักงานวางทรัพย์ว่าตนยอมละสิทธิที่จะถอน หรื อ  ถ้ าเจ้ าหนี ้แสดงต่อสํานักงานวางทรั พย์วา ่ จะรับเอาทรัพย์นนั ้ หรื อ  ถ้ าการวางทรั พย์นนได้ ั ้ เป็ นไปโดยคําสัง่ หรื ออนุมตั ขิ องศาลและได้ บอก กล่าวความนันแก่ ้ สํานักงานวางทรัพย์ การปลดหนี้ – การที่เจ้ าหนี้แสดงเจตนาฝ่ ายเดียวต่ อลูกหนี้ว่าตนเองยอมสละสิทธิเรียกร้ องที่มีต่อลูกหนี้นั้นทั้งหมดหรือบางส่ วนโดนปราศจากค่ าตอบแทน การปลดหนี ้ ๓๔๐ ว.๑  ถ้ าเจ้ าหนี ้แสดงเจตนาต่อลูกหนี ้ว่าจะปลดหนีใ้ ห้ หนี ้เป็ นอันระงับสิ ้นไป การปลดหนี ้เป็ นการแสดงเจตนาฝ่ ายเดียวต่อ ลูกหนี ้ ซึ่งต้ องไปดูหลักการแสดงเจตนาต่อบุคคล ๓๔๐ ว.๒  ถ้ าหนี ้มีหนังสือเป็ นเอกสารแล้ ว การปลดหนี ้ต้ อง  ทําเป็ นหนังสือ หรื อ ผู้อยู่เฉพาะหน้ า และอยู่ห่างโดยระยะทางด้ วย  เวนคืนเอกสารอันเป็ น หลักฐานให้ แก่ลกู หนี ้ หรื อ  ขีดฆ่าเอกสารนัน้ 


19

การหักกลบลบหนี้ -- การที่บุคคลสองคนต่างมีสิทธิเรียกร้ องผูกพันซึ่งกันและกัน ในมูลหนี้ที่มีวัตถุแห่ งหนี้เป็ นอย่ างเดียวกัน บุคคลฝ่ ายหนึ่งสามารถแสดงเจตนาฝ่ ายเดียวนาสิทธินั้นมาหักลบ กับหน้ าที่ต่อบุคคลอีกฝ่ ายเพื่อให้ สิทธิและหน้ าที่ในจานวนที่ตรงกันนั้นระงับไป การหักกลบลบหนี ้ ๓๔๑ หลักเกณฑ์ หนี ้ระงับเท่าจํานวนที่ตรง กัน หนี ้ที่ไม่ต้องห้ ามหักกลบลบกัน กรณีอื่น ได้ แก่  มีบค ุ คล ๒ คน ต่างเป็ นเจ้ าหนี ้และลูกหนี ้ซึ่งกันและกัน (ในมูลหนี ้ ๒ ราย) ในมูลหนี ้ทังสองฝ่ ้ ายที่มาหัก  สิทธิเรี ยกร้ องยังมีข้อต่อสู้อยู่ (๓๔๔)  หนี ้ทังสองรายต้ ้ องมีวตั ถุแห่งหนี ้เป็ นอย่างเดียวกัน กลบลบหนี ้กัน  หนี ้เกิดจากการอันมิชอบด้ วย กม. (๓๔๕)  หนี ้ที่จะหักกลบทังสองรายต้ ้ องถึงกําหนดชําระแล้ ว  สิทธิที่ศาลสัง่ ยึดไม่ได้ (๓๔๖)  หนี ้นันไม่ ้ ต้องห้ ามหักกลบลบกัน  หนี ้ที่ศาลห้ ามลูกหนี ้ชําระ (๓๔๗)  สภาพแห่งหนี ้ไม่เปิ ดช่อง (๓๔๑ ว.๑)  ขัดกับเจตนาของคูก ่ รณี (๓๔๑ ว.๒) วิธีการและผลของการหัก ๓๔๒ ว.๑  การหักกลบลบหนี ้ทําได้ ด้วยคูก่ รณีฝ่ายหนึ่งแสดงเจตนาแก่อีกฝ่ ายหนึ่ง ความระงับแห่งหนี ้มีผลย้ อนหลังถึงเวลาที่หนี ้ทังสองฝ่ ้ ายอาจหักกลบลบหนี ้กันได้ กลบลบหนี ้  การแสดงเจตนาต้ องไม่มีเงื่อนไขหรื อเงื่อนเวลาเริ่ มต้ นหรื อสิ ้นสุด เป็ นครัง้ แรก (ม.๒๔๒ ว.๒) การแปลงหนี้ใหม่ -- การที่ค่ ูกรณีท่เี กี่ยวข้ องได้ ทาสัญญาเปลี่ยนสิ่งซึ่งเป็ นสาระสาคัญแห่ งหนี้ เพื่อระงับหนี้เดิมที่มีอยู่ต่อกัน และตกลงผูกพันกันตามหนี้ใหม่ ซ่งึ ได้ ก่อให้ เกิดขึน้ แทนหนี้เดิมนั้น การแปลงหนีใ้ หม่ ๓๔๙ หลักเกณฑ์ หนี ้นันระงั ้ บไปด้ วยการแปลง สิง่ ที่ไม่ถือเป็ นสาระสําคัญของหนี ้เดิม (แม้  มีหนี ้เดิมที่ประสงค์ต้องการให้ ระงับ หนี ้ใหม่ เปลีย่ นแปลงก็ไม่ถือเป็ นการแปลงหนี ้ใหม่) ได้ แก่  คูส ่ญ ั ญาทําสัญญาแปลงหนี ้เดิมเป็ นหนี ้ใหม่ (มีเจตนา)  วันและเวลาแห่งการชําระหนี ้  มีการเปลี่ยนสาระสําคัญของหนี ้เดิม ได้ แก่  สถานที่ชําระหนี ้  การเปลี่ยนวัตถุแห่งหนี ้ (อาทิ เปลี ย ่ นหนีส้ ่งมอบเงินเป็ นหนีก้ ระทาการ)  วิธีการชําระหนี ้  การเปลี่ยนตัวทรัพย์ซึ่งเป็ นวัตถุแห่งการชําระหนี ้  หลักประกันแห่งหนี ้  การเปลี่ยนตัวเจ้ าหนี ้ (ใช้หลักการโอนสิ ทธิ เรี ยกร้อง คื อ ต้องมี การทา  อื่นๆ เช่น ดอกเบี ้ย การรับสภาพหนี ้ สัญญาเป็ นหนังสือโดยตกลงกันสามฝ่ าย)  การเปลี่ยนตัวลูกหนี ้  การเปลี่ยนเงื่อนไขของหนี ้  มีหนี ้ใหม่เกิดขึ ้นแทนหนี เ้ ดิม วิธีการแปลงหนี ้ใหม่ด้วยการ ๓๕๐  การแปลงหนี ใ้ หม่ด้วยการเปลี่ยนตัวลูกหนี ้ ลูกหนี ้เดิมไม่จําเป็ นต้ องร่วมในการทําสัญญา เปลี่ยนตัวลูกหนี ้  จะทําเป็ นสัญญาระหว่างเจ้ าหนี แ้ ละลูกหนี ใ้ หม่ก็ได้  ทังนี ้ ้ ต้ องไม่ขืนใจลูกหนี ้เดิม สรุ ปประมวล กม.ลักษณะหนี้ LA200 โดย Cookingpond TULAW 53

20

กรณีหนี ้เดิมไม่ระงับ

๓๕๑

  

หนี ้เดิมมีจํานําหรื อจํานอง

๓๕๒

หนี ้อันพึงจะเกิดขึ ้นเพราะแปลงหนีใ้ หม่ไม่ได้ เกิดขึ ้น หรื อ ได้ ยกเลิกเสียเพราะมูลหนี ้ไม่ชอบด้ วย กม. หรื อ เพราะเหตุอนั ใดอันหนึ่งอันมิร้ ูถึงคูก่ รณี

คูก่ รณีอาจตกลงโอนสิทธิจํานําหรื อจํานองที่ได้ ให้ ไว้ เป็ นประกันหนี ้เดิม ไปเป็ นประกันหนี ้รายใหม่ได้ เพียงเท่าที่เป็ นประกันวัตถุแห่งหนี ้เดิม  ถ้ าหลักประกันของบุคคลภายนอกได้ ให้ ไว้ ต้ องได้ รับความยินยอมจาก บุคคลภายนอกด้ วย จึงจะโอนได้ หนี้เกลื่อนกลืนกัน – การที่สิทธิและหน้ าที่ในหนี้รายหนึ่งๆ นั้น มาตกอยู่แก่ บุคคลคนเดียวกัน หนีเ้ กลื่อนกลืนกัน ๓๕๓  หลัก เมื่อสิทธิและความรับผิดในหนี ้รายใดตกอยู่กบ ั บุคคลคนเดียวกัน  เว้ นแต่เมื่อหนี ้นันตกไปอยู ้ ่ในบังคับแห่งสิทธิของบุคคลภายนอก หรื อ เมื่อสลักหลังตัว๋ เงินกลับคืน ตามความในมาตรา ๙๑๗ ว.๓

หนี ้เดิมยังไม่ระงับ

ตัวอย่าง ก. เป็ นลูกหนี ้เงินกู้ ข. แล้ วตกลงกันว่า แทนที่จะชําระเงิน ก. จะเปลี่ยนเป็ นให้ แหวน (เป็ นมูลหนี ้ซื ้อขายแหวน) ก. หลอกเอาแหวน เพชรปลอมมาให้ โดยที่ ข. ไม่ร้ ู ดังนัน้ มูลหนี ้ใหม่ ไม่เกิดขึ ้น ข. ยังคงบังคับเอาจากหนีเ้ ดิมได้



ชีทชุดที่ ๗ – การโอนสิทธิเรียกร้ อง / เจ้ าหนีร้ ่ วม / ลูกหนีร้ ่ วม การโอนสิทธิเรียกร้ อง ๓๐๓  สิทธิเรี ยกร้ องนัน้ กม.ว่าพึงโอนกันได้ เว้ นแต่  สภาพแห่งสิทธิไม่เปิ ดช่อง  คูก ่ รณีมีข้อตกลงห้ ามโอนกันไว้  สิทธิเรี ยกร้ องที่ ศาลยึดไม่ได้ (ม.๓๐๔) ผลต่อสิทธิอปุ กรณ์ ๓๐๕  เมื่อมีการโอนสิทธิเรี ยกร้ อง สิทธิจํานองหรื อจํานําที่มีอยู่เกี่ยวพันกับสิทธิ เรี ยกร้ อง สิทธิอนั เกิดขึ ้นแต่การคํ ้าประกันที่ให้ ไว้ เพื่อสิทธิเรี ยกร้ อง ย่อม ตกไปอยู่กบั ผู้รับโอน

หนี ้รายนันเป็ ้ นอันระงับสิ ้นไป ตัวอย่างข้ อยกเว้ น ก. เอาสิทธิเรี ยกร้ องไปประกัน หนี ้บุคคลภายนอก ต่อมา ก. ตาย แม้ ข. ลูกหนี ้ ตามสิทธิเรี ยกร้ องจะได้ รับมรดกของเจ้ าหนี ้ ก. ก็ ไม่ทําให้ สทิ ธิเรี ยกร้ องระงับไป บุคคลภายนอก อาจบังคับตามสิทธิเรี ยกร้ องนันได้ ้ อยู่ สิทธิเรี ยกร้ องที่ศาลยึดไม่ได้ อาทิ สิทธิที่จะได้ รับ บําเหน็จบํานาญ เบี ้ยหวัดของราชการ เงินเดือน ค่าจ้ าง เป็ นต้ น ม.๓๐๕ เป็ นผลของการโอนสิทธิเรี ยกร้ อง


21

การโอนหนี ้ที่ต้องชําระแก่ เจ้ าหนี ้โดยเฉพาะเจาะจง

การอ้ างสิทธิการโอนสิทธิ เรี ยกร้ องต่างราย การยกข้ อต่อสู้ที่มีตอ่ ผู้โอนขึ ้น ต่อสู้ผ้ รู ับโอน

๓๐๖ ว.๑

 

๓๐๖ ว.๒



๓๐๗



๓๐๘ ว.๑





การโอนสิทธิเรี ยกร้ องในหนี ้ อันพึงต้ องชําระตามที่เขาสัง่ สิทธิของลูกหนี ้ในการ ตรวจสอบ

๓๐๘ ว.๒



๓๐๙



๓๑๐





ข้ อต่อสู้ของลูกหนี ้ต่อผู้รับโอน

๓๑๒

 

การโอนหนี ้ที่ต้องชําระแก่เจ้ าหนี ้โดยเฉพาะเจาะจงต้ องทําเป็ นหนังสือ การโอนสิทธิเรี ยกร้ องเมื่อได้ มีการบอกกล่าว (โดยเจ้าหนีเ้ ดิมหรื อเจ้าหนี ้ ใหม่) เป็ นหนังสือแก่ลกู หนี ้ หรื อ ลูกหนี ้ได้ ยินยอมด้ วยในการโอนโดยทํา เป็ นหนังสือแล้ ว หากลูกหนี ้ทําให้ พอใจแก่ผ้ โู อนด้ วยการชําระเงิน หรื อด้ วยประการอื่น ก่อนได้ รับการบอกกล่าว หรื อก่อนได้ ตกลงให้ โอน ถ้ ามีการอ้ างพิพาทสิทธิในการโอนต่างราย การโอนรายใดได้ บอกกล่าว หรื อตกลงกันก่อน ถ้ าลูกหนี ้ได้ ให้ ความยินยอมเกี่ยวกับการโอนสิทธิเรี ยกร้ องโดยมิได้ อิดเอื ้อน (ไม่มีข้อสงวนหรื อข้ อแม้ ) แต่ถ้าลูกหนี ้ได้ ชําระหนี ้ให้ กับ ผู้โอนแล้ ว

ถ้ าลูกหนี ้เพียงแค่ได้ รับคําบอกกล่าวการโอนเป็ นหนังสือ และถ้ าลูกหนี ้มี ข้ อต่อสู้ใดๆ ที่มีมาก่อนได้ รับคําบอกกล่าว การโอนหนี ้อันพึงชําระตามเขาสัง่ เมื่อการโอนได้ สลักหลังไว้ ในตราสาร และตราสารนันได้ ้ สง่ มอบให้ แก่ผ้ รู ับโอน ในมูลหนี ้อันพึงชําระตามเขาสัง่ ลูกหนี ้มีสทิ ธิ (แต่ก็ไม่จําเป็ นต้ องกระทํา)  สอบสวนถึงตัวผู้ทรงสาร หรื อ  สอบสวนความถูกต้ องแท้ จริ งของลายมือชื่อ /ดวงตราของผู้ทรงสาร แต่ถ้าลูกหนี ้ทําการโดยทุจริต หรื อ ประมาทเลินเล่ออย่างร้ ายแรง ในมูลหนี ้อันพึงชําระตามเขาสัง่ เว้ นแต่ ข้ อต่อสู้ที่ปรากฏในตัวตราสาร หรื อ ข้ อต่อสู้ที่มีขึ ้นเป็ นธรรมดาสืบ จากลักษณะแห่งตราสารนัน้

การโอนสมบูรณ์  เจ้ าหนี ้สามารถยกขึ ้น เป็ นข้ อต่อสู้ตอ่ ลูกหนี ้หรื อ บุคคลภายนอกได้ ลูกหนี ้หลุดพ้ นจากหนี ้ (ตามจานวนทีไ่ ด้ชาระไป) การโอนรายนันมี ้ สทิ ธิดีกว่า การโอนรายอื่น ลูกหนี ้ไม่สามารถยกข้ อต่อสู้ที่ มีกบั ผู้โอนขึ ้นต่อสู้ได้ ลูกหนี ้มีสทิ ธิเรี ยกเงินคืนจาก ผู้โอนได้ หรื อ รับภาระเป็ นหนี ้ ขึ ้นใหม่ตอ่ ผู้โอน ลูกหนี ้สามารถยกข้ อต่อสู้กบั ผู้รับโอนซึ่งเป็ นเจ้ าหนี ้ใหม่ได้ การโอนสิทธิเรี ยกร้ องสมบูรณ์ 

การโอนสิทธิเรี ยกร้ องเกิดจากสัญญา (แต่การรับช่วงสิทธิ/ทรัพย์ เป็ นผลของ กม.)  การโอนสิทธิเรี ยกร้ องต้ องรู้ตวั เจ้ าหนี ้แน่นอน และต้ องทําเป็ นหนังสือจึงจะสมบูรณ์ เป็ นมาตรการคุ้มครองลูกหนี ้ที่ไม่ร้ ูถึงการ เปลี่ยนตัวของเจ้ าหนี ้ 

ถือว่าลูกหนี ้สละข้ อต่อสู้ที่มีอยู่กบั เจ้ าหนี ้เดิมจน หมดสิ ้น ดังนัน้ ลูกหนี ้ ข. แม้ ชําระหนี ้ให้ ผ้ โู อน ก. ไปแล้ ว แต่จะอ้ างกับ ค. ว่าชําระหนี ้ให้ ก. ไปแล้ ว ไม่ได้ ต้ องชําระหนี ้ให้ ค. ไปก่อน แล้ วจึงไปเรี ยก คืนจาก ก. อีกที

การชําระหนี ้ตามเขาสัง่ คือ ลูกหนี ้รับว่าจะใช้ หนี ้ ให้ แก่ผ้ ทู ี่เจ้ าหนีส้ งั่ ให้ ชําระ

การชําระหนี ้ไม่สมบูรณ์

ลูกหนี ้จะยกข้ อต่อสู้ซึ่งมีตอ่ เจ้ าหนี ้เดิมขึ ้นเป็ นข้ อต่อสู้ตอ่ ผู้รับโอนโดยสุจริตไม่ได้


22

ลูกหนีแ้ ละเจ้ าหนีห้ ลายคน ๒๙๐ หนี ้แบ่งชําระได้ และมีบคุ คล (ไม่ถือเป็ น หลายคนเป็ นเจ้ าหนี ้หรื อ ลูกหนี ้ร่วม / ลูกหนี ้ เจ้ าหนี ้ร่วม) ลูกหนีร้ ่ วมในสัญญา เดียวกัน

๒๙๗ (ลูกหนี ้ร่วม)





  

การรับผิดระหว่างลูกหนี ้ร่ วม

๓๐๑



ผลของการเป็ นลูกหนี ้ร่วม

๒๙๑





ลูกหนี ้ร่วมคนหนึ่งชําระหนี ้

๒๙๒ ว.๑



๒๙๒ ว.๒



ผลการปลดหนี ้ให้ ลกู หนี ้ร่วม คนหนึ่ง

๒๙๓



เจ้ าหนี ้ผิดนัดลูกหนี ้ร่ วม

๒๙๔





ถ้ าการชําระหนี ้เป็ นการอันจะแบ่งกันชําระได้  มีบค ุ คลหลายคนเป็ นลูกหนี ้ หรื อ  มีบค ุ คลหลายคนเป็ นเจ้ าหนี ้ เมื่อกรณีเป็ นที่สงสัย (ว่าแต่ละคนรับผิดหรื อชอบเท่าไหร่ ) สัญญามีลกู หนี ้หลายคนร่ วมกันผูกพันกันในอันจะทําการชําระหนี ้ แม้ ถึงว่าเป็ นการอันจะแบ่งกันชําระหนี ้ได้ หากกรณีเป็ นที่สงสัย (สงสัยว่าที ่ผูกพันกันนัน้ เป็ นลูกหนีร้ ่วมกันหรื อไม่) ถ้ าบุคคลหลายคนเป็ นหนี ้ ซึ่งสภาพแห่งหนี ้ไม่สามารถแบ่งกันชําระได้

ลูกหนี ้แต่ละคนจะต้ อง รับผิดเป็ นส่วนเท่าๆ กัน เจ้ าหนี ้แต่ละคนมีสทิ ธิได้ รับ ชําระหนี ้เป็ นส่วนเท่าๆ กัน

ในระหว่างลูกหนี ้/เจ้ าหนี ้หลายคนต้ องไม่มี ความสัมพันธ์หรื อ ข้ อตกลงที่จะผูกพัน ระหว่างกัน  “สงสัย” หมายถึง สงสัยว่าลูกหนี ้/เจ้ าหนี ้แต่ ละคนจะต้ องรับผิดหรื อชอบเท่าไหร่ สันนิษฐานว่าบุคคลเหล่านัน้  “สงสัย” หมายถึง สงสัยว่าที่ผก ู พันกันนัน้ จะต้ องรับผิดเช่นอย่างเป็ น เป็ นการผูกพันในลักษณะลูกหนี ้ร่วมหรื อไม่ ** ม.๒๙๗ อ.จุณวิทย์ไม่ค่อยออก ลูกหนี ้ร่วมกัน ทุกคนต้ องรับผิดร่วมกันอย่าง ให้ นําบทบัญญัติ ม.๒๙๑ – ๒๙๕ มาบังคับใช้ ลูกหนี ้ร่วม ลูกหนีร้ ่ วมต้ อง “รับผิดร่ วมกันและแทนกัน” หัวใจของความสัมพันธ์ ระหว่ างเจ้ าหนี้กับ ลูกหนี้ร่วม

เจ้ าหนี ้มีสทิ ธิเรี ยกร้ องให้ ลกู หนี ้คนใดคนหนึ่งชําระหนี ้ได้ สิ ้นเชิง หรื อโดย ส่วนก็ได้ ตามแต่จะเลือก (เรี ยกให้ลูกหนี ้คนเดียวชาระทัง้ หมดก็ได้) ลูกหนี ้ร่วมทุกคนต้ องผูกพันกันอยู่จนกว่าหนี ้จะระงับ การที่ลกู หนี ้ร่วมคนใดคนหนึ่งชําระหนี ้ หรื อ กระทําแทนการชําระหนี ้ หรื อ เป็ นประโยชน์แก่ลกู หนี ้ร่ วม วางทรัพย์สนิ แทนชําระหนี ้ หรื อ หักลบกลบหนี ้ คนอื่นๆ ด้ วย ถ้ าลูกหนี ้ร่วมคนหนึ่งมีสทิ ธิเรี ยกร้ องอย่างไร ลูกหนี ้คนอื่นไม่อาจเอาสิทธิ นันไปใช้ ้ หกั กลบลบหนี ้ได้ การที่เจ้ าหนี ้ปลดหนีใ้ ห้ แก่ลกู หนี ้คนหนึ่ง เป็ นประโยชน์ตอ่ ลูกหนี ้คน เว้ นแต่ตกลงเป็ นอย่างอื่น (ซึ่งต้องตกลงกันระหว่างเจ้าหนีแ้ ละลูกหนีร้ ่ วม อื่นๆ เพียงเท่าส่วนของลูกหนี ้ ทุกคน) ที่ได้ ปลดให้ การที่เจ้ าหนี ้ผิดนัดต่อลูกหนี ้ร่วมคนใดคนหนึ่ง เป็ นประโยชน์แก่ลกู หนี ้คนอื่น ด้ วย



ม.๒๙๒ – ม.๒๙๔ เป็ นเหตุท่สี ่ งผลถึงลูกหนี้ ร่ วมทุกคน

ตัวอย่าง หนี ้เงินทําให้ เจ้ าหนี ้เรี ยกดอกเบี ้ยผิดนัด ตาม ม.๒๒๔ กับลูกหนี ้ทุกคนไม่ได้ เลย


23

ความรับผิดระหว่างลูกหนี ้ ร่วม (ด้ วยกันเอง)

กรณีที่เป็ นการเฉพาะตัวของ ลูกหนี ้ร่วม

เจ้ าหนีร้ ่ วม (ผลของการเป็ นเจ้ าหนี ้ร่วม) เจ้ าหนี ้ร่วมคนหนึ่งผิดนัด (ผลระหว่างเจ้าหนีร้ ่วม)

ผลระหว่างเจ้ าหนี ้ร่วมด้ วยกัน เอง

๒๙๖



ในระหว่างลูกหนี ้ร่วมด้ วยกัน เว้ นแต่ได้ มีการกําหนดไว้ เป็ นอย่างอื่น



ถ้ าลูกหนี ้ร่วมคนใดไม่สามารถรับชําระหนี ้ในส่วนของตนได้



หากเจ้ าหนี ้ปลดหนีใ้ ห้ ลกู หนี ้ร่ วมคนหนึ่ง

๒๙๕ ว.๑



๒๙๕ ว.๒



๒๙๘ (เจ้ าหนี ้ร่วม)



ข้ อความอื่นใดนอกเหนือจาก ม.๒๙๒ – ๒๙๔ เมื่อท้ าวถึงลูกหนี ้ร่วมคน ใด เว้ นแต่ขดั กับสภาพแห่งหนี ้ กรณีตาม ม.๒๙๕ ว.๑ ได้ แก่  การให้ การบอกกล่าว  ลูกหนี ้ผิดนัด  การหยิบยกอ้ างความผิด  กําหนดอายุความหรื ออายุความสะดุดหยุดลง  หนี ้เกลื่อนกลืนกัน (กรณี ที่สท ิ ธิและหน้ าที่ตกอยู่กบั คนๆ เดียวกัน) เจ้ าหนี ้ร่วมแต่ละคนมีสทิ ธิเรี ยกร้ องให้ ลกู หนี ้ชําระหนี ้แก่ตนได้ โดยสิ ้นเชิง แม้ วา่ เจ้ าหนีค้ นหนึ่งจะได้ ยื่นฟ้องเรี ยกชําระหนี ้จากลูกหนี ้ไว้ แล้ ว

๒๙๙ ว.๑



การที่เจ้ าหนี ้ร่วมคนใดคนหนึ่งผิดนัด

๒๙๙ ว.๒



๓๐๐



ถ้ าสิทธิเรี ยกร้ องและหนีส้ นิ นันเป็ ้ นอันเกลื่อนกลืนกันไปในเจ้ าหนี ้ร่วมคน ใดคนหนึ่งแล้ ว ในระหว่างเจ้ าหนี ้ร่ วมนัน้ เว้ นแต่จะกําหนดไว้ เป็ นอย่างอื่น



ลูกหนี ้ร่วมต้ องรับผิดเป็ นส่วน หัวใจความสัมพันธ์ ระหว่ างลูกหนี้ร่วมกันเอง  การใช้ สท ิ ธิไล่เบี ้ยโดยการรับช่วงสิทธิของ เท่าๆ กัน ลูกหนี ้ร่วม ม.๒๙๖ ต้ องอ้ าง ม.๒๒๙ ด้ วย ลูกหนี ้ร่วมคนอื่นต้ องเฉลี่ย  การปรับใช้ ม.๒๙๖ กรณี ที่เป็ นคุณหรื อโทษ ความรับผิดในส่วนที่ขาด เฉพาะตัวแก่ลกู หนีร้ ่วมบางคน ตาม ม.๒๙๕ ส่วนของลูกหนี ้ที่ได้ รับการ จะนําหลักแบ่งส่วนความรับผิดของ ม.๒๙๖ ปลดหนี ้ตกเป็ นพับแก่เจ้ าหนี ้ มาใช้ ไม่ได้ (ลูกหนี ้ร่ วมที่ผิดนัดเท่านันต้ ้ องรับ ผิดในดอกเบี ้ยผิดนัด) ม.๒๙๕ เป็ นเหตุเฉพาะตัวของลูกหนี้ร่วม การนันเป็ ้ นคุณหรื อโทษแก่ เฉพาะลูกหนี ้คนนัน้

ลูกหนี ้มีสทิ ธิเลือกชําระหนี ้กับ เจ้ าหนีร้ ่ วม มีสิทธิร่วมกันและแทนกัน” เจ้ าหนี ้ร่วมเกิดได้ โดย เจ้ าหนี ้คนใดก็ได้ ๑) นิตกิ รรมสัญญา และ ๒) ผลของ กม. ย่อมเป็ นโทษแก่เจ้ าหนี ้คน อื่นๆ ด้ วย สิทธิของเจ้ าหนี ้คนอื่นๆ อันมีตอ่ ลูกหนี ้ก็ย่อมระงับสิ ้นไป ทังนี ้ ้ หาตัดสิทธิของ เจ้ าหนี ้ร่วมคนอื่นๆ ในการเรี ยกร้ องกันเองระหว่างเจ้ าหนี ้ไม่ เจ้ าหนี ้ร่วมแต่ละคนชอบที่จะ ได้ รับชําระหนี ้เป็ นส่วนเท่ากัน สรุ ปประมวล กม.ลักษณะหนี้ LA200 โดย Cookingpond TULAW 53

24

การชําระหนี ้ให้ เจ้ าหนี ้หลาย คนในหนี ้แบ่งชําระไม่ได้

๓๐๒ ว.๑

๓๐๒ ว.๒

หลักเกณฑ์  ถ้ าการชําระหนี ้เป็ นการอันจะแบ่งชําระกันไม่ได้ ลูกหนี ้ต้ องชําระหนี ้ให้ ได้  มีบค ุ คลหลายคนเป็ นเจ้ าหนี ้ และบุคคลเหล่านันไม่ ้ ได้ เป็ นเจ้ าหนี ้ร่วมกัน ประโยชน์แก่เจ้ าหนี ้ทังหมด ้  เจ้ าหนี ้แต่ละคนมีสท ิ ธิ ร่วมกัน  เรี ยกให้ ชําระหนี ้ได้ เพื่อให้ เจ้ าหนี ้ได้ ประโยชน์ด้วยกันทุกคน  เรี ยกให้ ลก ู หนี ้วางทรัพย์ที่เป็ นหนี ้กันไว้ เพื่อประโยชน์แห่งเจ้ าหนี ้ทุกคน  ให้ สง ่ ทรัพย์แก่ผ้ พู ทิ กั ษ์ทรัพย์ที่ศาลจะได้ ตงขึ ั ้ ้นในกรณีที่ทรัพย์ไม่ควร แก่การจะวาง  สิง่ ที่เกิดขึ ้นกับเจ้ าหนี ค้ นหนึ่งมีผลเฉพาะตัวกับเจ้ าหนี ้คนนันๆ ้

@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


2010-09-27 สรุปมาตราหนี้

Recommend Documents