Μολιέρος - Ταρτούφος

Copyright: Κ. Χ. Μύρης & Εκδόσεις Ηριδανός

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΗΡΙΔΑΝΟΣ Ζωοδόχου Πηγής 79, 114 73 ΑΘΗΝΑ Τηλ./ Fax: 210 88.39.957, Τηλ.: 210 38.47.660 ISBN 960-335-073-7

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ (Κωμωδία ηθών)

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ

Κ. Χ. ΜΥΡΗΣ

ΗΡΙΔΑΝΟΣ

ΤΟ « Α Λ Λ Ο Τ Ε » ΣΤΟ « Τ Ω Ρ Α » Το 1816 ένας πρωτοπόρος διαφωτισμένος ιερωμένος από τη Σμύρνη, ο Κωνσταντίνος Οικονόμου εξ Οικονόμων μετέφρασε δια­ σκευάζοντας στα καθ' ημάς τον «Φιλάργυρο» του Μολιέρου. Στον πράγματι επαναστατικό του πρόλογο υπερασπίζεται τη μέθοδό του λέγοντας πως αφού η Ελλάδα λόγω της Τουρκικής κατοχής υποχρεώθηκε να μείνει έξω από την εξέλιξη των θεατρικών ειδών που καλλιεργούσε η Ευρώπη, όφειλε να δανειστεί τα μεγάλα έργα της θεατρικής παράδοσης και να τα χρησιμοποιήσει ως αναγκαία κλίμακα για να αναρριχηθεί στην κορυφή της μελλοντικής ανθε­ κτικής δραματουργίας. Κυρίως έπρεπε να δανειστεί από το θέα­ τρο των καταστάσεων, της κριτικής των ηθών και των κοινωνι­ κών τύπων και να προσαρμόσει μύθο, χαρακτήρες και συμπεριφο­ ρές στη γλώσσα, στα ήθη και στα ιδεολογήματα του Ελλαδικού μικρόκοσμου. Ο Μολιέρος υπήρξε μια χαρισματική μεγαλοφυία που με δύνα­ μη, τόλμη, φαντασία, ευρηματικότητα κατέγραψε, έκρινε, κατέκρινε και συχνά χλεύασε μέσα στης δικής του εποχής τα αδιέξοδα και τις αντιφάσεις τους κοινωνικούς αρνητικούς κύριους χαρα­ κτήρες που πηγάζουν από την εποχή και την καθορίζουν συνάμα. Τα μολιερικά έργα εγγράφονται στις κοινωνικές συνθήκες, στη μόδα και στην κοινωνική τελετουργία της εποχής του Λουδοβί­ κου. Πίσω όμως από τις λιβρέες, τις πουδραρισμένες περούκες, τα σκαρπίνια με φιόγκους και τις ρεβεράντζες κρύβεται ο αιώνιος

8

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

άνθρωπος με τις αδυναμίες του, τους πειρασμούς, τα όνειρά του, τις προκαταλήψεις του, τις υπεκφυγές του και τα τεχνάσματα, συχνά, της πανουργίας του ή της προσπάθειας για επιβίωση... Μ' αυτό το σκεπτικό διασκεύασα στα καθ' ημάς Μολιερικές κωμωδίες χωρίς, πιστεύω, να προδώσω τον Νουν του μεγάλου ποιητή του θεάτρου. Ήθελα να αποδείξω πως ο Μολιέρος έχει παππού τον Μένανδρο, αδελφό τον Ρουτζάντε, γιο τον Γκολντόνι και δισέγγονο τον Ψαθά, τον Σακελλάριο και τον Τσιφόρο. Ακόμη πως οι σημερινοί «θίασοι του βασιλέως» είναι ο Λογοθετίδης, ο Ηλιόπουλος, ο Βουτσάς, ο Καρακατσάνης, ο Φιλιππίδης, ο Τσιβιλίκας. Κώστας Γεωργουσόπουλος

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΚΩΜΩΔΙΑΣ ΚΥΡΑ-ΠΕΤΡΟΥΛΑ: Μητέρα του Οργώνη ΟΡΓΩΝΗΣ: Ένας αστός ΕΛΜΙΡΑ: Δεύτερη γυναίκα του Οργώνη ΔΑΝΗΣ: Γιος του Οργώνη ΜΑΡΙΑΝΝΑ: Κόρη του Οργώνη ΒΑΛΕΡΗΣ: Μνηστήρας της Μαριάννας ΚΛΕΑΝΘΗΣ: Κουνιάδος του Οργώνη ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ: Υποκριτής και θρήσκος ΝΤΟΡΙΝΑ: Υπηρέτρια της Μαριάννας ΚΥΡΙΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ: Δικαστικός Κλητήρας ΕΝΑΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΝΑ: Υπηρέτρια της Κυρα-Πετρούλας (Βουβό πρόσωπο)

Μ Ε Ρ Ο Σ

Π Ρ Ω Τ Ο

ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Να φύγω και να γλυτώσω. Μακριά, όσο μπορώ μακρύτερα. ΦΙΛΙΠΠΙΝΑ

Πάμε. Έλα. ΕΛΜΙΡΑ

Για πού το βάλατε καλέ μητέρα; Τρέχω και δεν σας προ­ φταίνω... ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Μην τρέχεις και μου ιδρώσεις νύφη μου. Μου στέκονται στο στομάχι τα καμώματα σας. ΕΛΜΙΡΑ

Σας έχουμε μη βρέξει και μη στάξει. Κάνουμε το καθήκον μας απέναντι σας, όπως το χρέος το καλεί και ο σεβασμός. Γιατί λοιπόν, μας φεύγετε στα ξαφνικά; ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Διότι δεν εγκρίνω τη ζωή που κάνετε. Φωνάζω, προστάζω και κανείς δεν μ' ακούει, κανείς δεν τσακίζεται να με περι­ ποιηθεί. Φεύγω και αφήνω μαύρη πέτρα πίσω μου. Ουδείς υπακούει στις εντολές μου, ουδείς ακούει τις συμβουλές μου, κάνουν όλοι του κεφαλιού τους, κανένας δεν με σέβεται. Αυτό δεν είναι σπίτι, είναι ανακατεμένος ο ερχόμενος. ΝΤΟΡΙΝΑ

Αν... ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Δεν ξέρεις τη θέση σου κορίτσι μου. Μας βγάζεις γλώσσα

12

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

και χώνεσαι παντού και ξαφνικά φυτρώνεις εκεί που δε σε σπείρανε. ΔΑΝΗΣ

Μα... ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Άκουσε τη γιαγιά σου, γιόκα του πατέρα σου και κοίτα να βάλεις μυαλό. Είπα στο γιο μου, τον πατέρα σου και μια και δυο φορές πως άμα μεγαλώσεις θα γίνεις ένα χαμένο κορμί και τίποτα άλλο. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Λέω... ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Ιδού και η αδερφούλα σου, σιγανοπαπαδιά και χαμηλοβλεπούσα. Μα το σκυλί που δε γαβγίζει να φοβάσαι. Μα είσαι μουλωχτό σκυλί και δε χωνεύω τη ζωή που κάνεις τώρατώρα... ΕΛΜΙΡΑ

Όμως μητέρα... ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Άκουσε κυρά νύφη μου. Μη σου κακοφανεί αλλά θα πω ότι καλά δε φέρεσαι. Είχες την υποχρέωση να δίνεις το παρά­ δειγμα στα τέκνα του συζύγου σου. Η μακαρίτισσα η μάνα τους... τα 'φερνε βόλτα και τα 'βαζε στη θέση τους. Εσύ πολλά ξοδεύεις και ντύνεσαι πριγκιπικά. Μη με παρεξηγείς αλλά νομίζω νύφη μου πως αν επιθυμείς μόνο στον άντρα σου ν' αρέσεις, τα μπιχλιμπίδια, τα λούσα, περισσεύουν. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Επιτέλους κυρία μου...

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

13

ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Νά τα μας και ο αδερφός της τώρα. Κύριε Κλεάνθη, σας εκτιμώ, σας σέβομαι, σας υπερ' αγαπώ. Αλλά αν ήμουν στη θέση του παιδιού μου, αν ήμουν άντρας της, θα σας έδειχνα την πόρτα και θα σας απαγόρευα στο σπίτι να πατάτε. Διδά­ σκετε το κακό παράδειγμα. Με συγχωρείτε που μιλώ ελεύ­ θερα στα χείλη μου ανεβαίνει η καρδιά μου... ΔΑΝΗΣ

Ο κύριος Ταρτούφος όμως, δεν σας ενοχλεί. Αυτός καλοπερ­ νά και τίποτα δε χαμπαριάζει. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Άγιος άνθρωπος και δεν ανέχομαι να τον πιάνει στο στόμα του ένα χαμένο κορμί σαν εσένα. Να πλύνεις το στόμα σου πριν πεις τ' όνομα του. ΔΑΝΗΣ

Ε, λοιπόν και 'γω δεν ανέχομαι να βλέπω να θρονιάζεται στο σπίτι μου ένας φανατισμένος χαφιές και να παριστάνει τον αφέντη. Δεν τολμάει κανείς να χαρεί αν πρώτα δεν πάρει την έγκριση, την ανοχή, τη συγκατάθεση απ' το σπουδαίο αυτό μούτρο. ΝΤΟΡΙΝΑ

Ό,τι και να κάνει κανείς, το θεωρεί θανάσιμο αμάρτημα. Όλα τα βρίσκει στραβά το κολοβό σκυλί. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Για να τα βρίσκει στραβά θα πει πως είναι στραβά, θέλει στο δρόμο του θεού να περπατάει. Ο γιος μου πρέπει να σας μάθει έστω και με το ζόρι να τον αγαπήσετε. ΔΑΝΗΣ

Ε γ ώ ν' αγαπήσω αυτό το πράμα; Γιαγιάκα μου, όχι πατέ-

14

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ρας ούτε ο θεός ο ίδιος δεν μπορεί να μ' αναγκάσει, θες να πω ψέματα; Μου κάθεται σαν πέτρα στο στομάχι. Και να σου πω και κάτι; Έ χ ω τη διαίσθηση πως Θα έχουμε κακά ξεμπερδέματα μ' αυτόν τον διακονιάρη, τον ψωμόλυσσα, και τον ξυπόλητο. ΝΤΟΡΙΝΑ

Μ' αναστατώνει το στομάχι μου μα την πίστη μου. Έρχεται και ξαπλώνει μέσα στο σπίτι μιας ένας τελείως άγνωστος αλήτης. Μας κόπιασε ξυπόλητος και κουρελής και τώρα παριστάνει τον αφέντη και διατάζει. Γυρίζει κουβέντες και γκρινιάζει με το τίποτα. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Αν εφαρμόζατε τις συμβουλές του Θα ήταν καλύτερα σ' αυτό το σπίτι. ΝΤΟΡΙΝΑ

Τον παίρνετε για κανέναν άγιο; Ένας υποκριτής είναι και μουλωχτός, κάτι ξέρω και σας το λέω. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Να φας τη γλώσσα σου. ΝΤΟΡΙΝΑ

Και αυτός και ο υπηρέτης του δεν έχουν μπέσα. Καλύτερα να μετράς τα δάχτυλα σου όταν σε χαιρετούν. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Δεν ξέρω τι είναι ο δούλος του αλλά ξέρω ότι τον Ταρτούφο, βάζω το χέρι στη φωτιά, τον μισείτε, γιατί σας ξεμπροστιάζει με τις αλήθειες του, βλέπει τις αμαρτίες σας και εξοργί­ ζεται. Ο μόνος του σκοπός είναι ο θρίαμβος της εκκλησίας.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

15

ΝΤΟΡΙΝΑ

Ωραία. Τότε γιατί διώχνει όποιον πατά στο σπίτι μας; Πει­ ράζει το θεό που έρχονται στο σπίτι μας οι φίλοι μας να μας επισκεφτούν; Γιατί λοιπόν γαβγίζει και μας τρυπάει τ' αυτιά με τις αγριοφωνάρες του; Ε γ ώ την έχω την εξήγηση και θα την πω, αρέσει δεν αρέσει. Ζηλεύει την κυρία. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Σκασμός. Να μην ακούω τέτοια πράγματα. Και 'γω αυτές τις επισκέψεις δεν τις βρίσκω σόι. Πολλά τα σούρτα-φέρτα, άγνωστοι και γνωστοί, αμάξια, υπηρέτες και βαστάζοι και να 'χεις και τα κουτσομπολιά της γειτονιάς. Δε λέω πως όλα είναι ύποπτα αλλά το σούσουρο δεν κάνει στην καθώς πρέπει οικογένεια. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μπορείς το στόμια του κοσμάκη να βουλώσεις; Θα κλείσου­ με την πόρτα στους γνωστούς μας για να γλυτώσουμε απ' τις γλωσσοκοπάνες της γειτονιάς; Αν κλείσεις πόρτες και παράθυρα, κάτι θα βρουν να πουν οι κουτσομπόλες. Δε βρέ­ θηκε ακόμη ο τρόπος να σταματήσεις την κακοήθεια. Ας αφήσουμε τους ψίθυρους, την κακεντρέχεια, τη φλυαρία κι ας ζήσουμε καθώς μπορούμε. Αγνά, αλλά και τίμια. ΝΤΟΡΙΝΑ

Καλέ τι λέτε τώρα; Ποιος μας έπιασε ποτέ στο στόμα του; Μήπως η Πραξιθέα στη γωνία; Υπάρχουν τάχα πιο κακό­ γλωσσοι απ' τους ρεζίληδες και τους ξεφτιλισμένους; Μόλις δουν κανένα φλερτ, κανένα ραντεβού κρυφό, το βγάζουν βού­ κινο κι όπως γουστάρουν το πλασάρουν. Τις συμπεριφορές των άλλων, τις βάφουν με τα χρώματα της αρεσκείας τους και έτσι παίρνουν συχωροχάρτι για τη δική τους συμπεριφο-

16

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ρά. Λίγο να μοιάσει ένα κάμωμα με το δικό τους, το μεγαλώ­ νουν για να σκεπάσει τις δικές τους μπομπές. Σαν τους πε­ τροβολούν μαζεύουν τις πέτρες και τις πετούν αργότερα στο γείτονα για να αποσπάσουν την προσοχή απ' την καμπούρα τους. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Κουβέντες χωρίς νόημα. Η κυρία Δωροθέα είναι τύπος και υπογραμμός. Είναι προσηλωμένη μονάχα στα θεία γι' αυτό με πληροφόρησαν ότι τα σούρτα-φέρτα και τα πανηγύρια μες στο σπίτι μας τα βλέπει και σταυροκοπιέται για να νικήσει το Σατανά. ΝΤΟΡΙΝΑ

Μας σκίσατε με το παράδειγμα που βρήκατε. Η κυρία που λέτε πραγματικά ζει βίον ασκητικόν και είναι στη γειτονιά σεβάσμια. Όμως την κάνουν ηθική τα χρόνια κι αγιάζει κατ' ανάγκην, την έπιασε ο ζήλος του θεού λόγω ρευματισμών όταν στα νιάτα της χτυπούσε τάκα-τάκα η καρδούλα της, με την ψυχή της γλέντησε. Τώρα που σίτεψε αρνήθηκε την ομορφιά του κόσμου και με ένα πέπλο αρετής και φρονιμάδας σκεπάζει τα μουχλιασμένα θέλγητρα του παρελθόντος. Όλες οι σταφιδιασμένες κοκέτες τα ρίχνουν στα θεοτικά τους. Τους φεύγουν τα τέκνα και μαραζώνουν. Τους πιάνει πανικός στη μοναξιά τους και βρίσκουν καταφύγιο στο μόνο βολικό επάγ­ γελμα: καντηλανάφτες. Κατακρίνουν το κάθε τι, μεγαλοποιούν το τόσο δα και το ελάχιστο το μαστιγώνουν. Βγάζουν αφρούς, κατηγορούν, τσιρίζουν όχι γιατί τους έθιξαν την ηθι­ κή αλλά γιατί τους φθονούν. Δε συγχωρούν στους άλλους τις χαρές που στέρησαν τα γηρατειά στην αφεντιά τους.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

17

ΠΕΤΡΟΥΛΑ

θαρρώ πως σας αποκοιμίζουν τέτοια παραμύθια. Εμείς νυ­ φούλα μου πρέπει να το βουλώνουμε όταν παρλάρει δίχως τελειωμό αυτό το παρλιακό. Αν επιτρέπεται να πω κι εγώ δυο λόγια, λοιπόν, πιστεύω ακράδαντα πως έκανε πράξη θεάρεστη ο γιος μου που περιμάζεψε στο σπίτι του αυτόν τον άνθρωπο. Αντιλήφθη ο θεός την ανάγκη του και τον έστειλε να οδηγήσει στον ίσιο δρόμο το παραστρατημένο σας μυαλό. Αν θέλετε να σώσετε ψυχή και σώμα να τον ακούτε... Κα­ ταδικάζει μονάχα τα καταδικαστέα. Χοροί, παρέες, γλέντια, επισκέψεις είναι επινοήσεις του σατανά. Γι' αυτό ξεχνάτε τη θρησκεία και μεθυσμένοι παραληρείτε και αεροκοπανάτε. Γλωσσοτρώνε ο ένας τον άλλον μέσα σε τέτοιο πατιρντί και ο πιο μυαλωμενος άνθρωπος αισθάνεται χαμένος. Οργιάζει το κουτσομπολιό, κι όπως προχθές από του Άμβωνος ετόνισε ένας Ιεροκήρυξ τα πάρτυ και τα μπαρ είναι σωστοί Βα­ βέλ, βαβούρα, χοροπηδητό και φασαρία. Δεν ενθυμούμαι εκ ποίας αφορμής ορμήθη να ομιλήσει. Κρυφογελάτε, κύριε Κλεάνθη; Κοίτα τα μούτρα σου και γέλασε. Δεν έχω πλέον θέση εδώ. Φεύγω. Χαίρετε νύφη μου. Αν είχα λίγη υπόληψη στο πρόσωπό σας, δεν έχω πια. Να στραβωθώ αν βάλω ξανά το πόδι μου στην πόρτα σας. (Δέρνει τη Φιλιππίνα) Τι κάνεις μωρέ μουρόχαυλη; Κοιμάσαι ή χάφτεις μύγες; Κουνήσου! Τράβα. Μην ξεκολλήσω το αυτί σου και στο δώσω να το φας. Πάμε... (Φεύγουν) ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Δεν θα τη συνοδέψω, θα με φτύσει πάλι η γριά... ΝΤΟΡΙΝΑ

Ευτυχώς που δεν άκουσε τον τίτλο που της δώσατε γιατί

18

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

όταν τη λένε γριά, ουρλιάζει. Σκασμός από πού κι ως πού; Δεν με πήρανε τα χρόνια τόσο... ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Ε γ ώ την ερεθίζω φαίνεται αλλά για τον Ταρτούφο στάζει μέλι. ΝΤΟΡΙΝΑ

Αυτά που κάνει τούτη είναι τίποτα μπροστά σ' αυτά που κάνει ο γιος της. Σε δύσκολους καιρούς είχε κρατήσει στάση τίμια, κι είχε τη φήμη ανθρώπου συνετού. Από τότε που τον βάρεσε η λόξα και περιμάζευε εδώ μέσα τον Ταρτούφο, μετα­ μορφώθηκε σε βλάκα με πατέντα. Σαν αδερφό του τον έχει. Τον λατρεύει. Τον προτιμά από γυναίκα μάνα, κόρη του και γιο. Για κάθε τι ζητεί τη συμβουλή του. Τον έχει αποκλει­ στικό του μυστικοσύμβουλο. Τον περιποιείται, τον χαϊδολογάει, τον κανακεύει. Τέτοια γλυκόλογα και τέτοιες τρυφερό­ τητες, δε θα 'κανε ούτε στην ερωμένη του. Τον βάζει δεξιά του στο τραπέζι, τον καμαρώνει, όταν τρώει τον αγκλέουρα, διαλέγει το καλύτερο κομμάτι και τον σερβίρει πρώτο κι όταν ρεύεται του λέει «μόσχος και κανέλλα». Είναι τρελός για δέσιμο. Γι' αυτόν μιλά συνέχεια. Στέκει μπροστά του χά­ σκοντας ό,τι κι αν κάνει, ό,τι αν πει, τα βρίσκει θαύμα εκ θεού. Κάθε κουβέντα του Ταρτούφου, του φαίνεται χρησμός. Εκείνος ο αλήτης τον παίζει σαν τη γάτα το ποντίκι. Με χίλια δυο τεχνάσματα, τον υπνωτίζει ο κάλπης. Με την απύθ­ μενη υποκρισία του τραβάει παρά με την ουρά και γίνηκε ο γενικός δερβέναγας στο σπίτι. Μας υποχρεώνει να καθόμα­ στε σούζα ακόμη και μπροστά στο μυξιάρη τον υπηρέτη του. Βγάζει συνέχεια λογύδρια, αλληθωρίζει το μάτι, αγριεύει και μας πετάει ό,τι στολίδι και δαντέλα βάλουμε. Μας πασαλεί-

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

19

βει όταν δει στα χείλη κοκκινάδι. Να, τις προάλλες, βρήκε μέσα στη σύνοψη ένα παλιό σουτιέν και το 'σκισε με μια μανία... Είπε πως είναι αμαρτία να βάζεις τα σύνεργα του Σατανά κοντά στο θείο Λόγο. ΕΛΜΙΡΑ

Ευτυχώς, που δεν τη συνόδεψες μέχρι την ξώπορτα, μας έπρηξε με τον εξάψαλμό της. Κάπου όμως πήρε το μάτι μου τον άντρα μου. Αυτός δεν με είδε. Θα τον προσμένω στην κρεβατοκάμαρα. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Ε γ ώ θα τον προσμένω εδώ. Βιάζομαι λίγο. Μια καλημέρα θα του πω και φεύγω. ΔΑΝΗΣ

Φέρ' τε του λίγο την κουβέντα στο γάμο της αδελφής μου. Υποψιάζομαι πως αντιδρά στο θέμα ο Ταρτούφος. Αυτός θαρρώ πως είναι η αιτία που ο πατέρας αναβάλλει συνεχώς. Η Μαριάννα λατρεύει το Βαλέρη και γω ποδοπλαντάζω για τον Βαλέρη την αδερφή. Όσο συντομότερα ο γάμος γίνει, καταλαβαίνετε... ΝΤΟΡΙΝΑ

Σουτ... Έρχεται. ΟΡΓΩΝΗΣ

Καλή σου μέρα κουνιάδε μου. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Χαίρομαι που σε βλέπω καλά. θα πέρασες ωραία στην εξο­ χή. Πώς παν τα κτήματα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Ντορίνα. (Στον Κλεάνθη) Κάνε μου τη χάρη μια στιγμή. Θέλω

20

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

να μάθω νέα για το σπίτι να μου φύγει η έγνοια. (Στην Ντορίνα) Έλειψα δυο μερούλες... Πήγαν καλά τα πράγματα; Τι κάνουν μέσα; Έγινε τίποτα; ΝΤΟΡΙΝΑ

Προχθές μέρα και νύχτα είχε η κυρία μεγάλο πυρετό και τρομερό πονοκέφαλο. Έ τ σ ι στα καλά καθούμενα... ΟΡΓΩΝΗΣ

Και ο Ταρτούφος; ΝΤΟΡΙΝΑ

Ο Ταρτούφος; Μια χαρά. Χοντρός, χοντρός, μάγουλο κατα­ κόκκινο και βλέμμα ζωηρό. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ο καημενούλης... ΝΤΟΡΙΝΑ

Το βράδυ την πιάνανε αναγούλες. Ήθελε να ξεράσει. Έβλεπε το φαΐ και ανακατευόταν. Ο πονοκέφαλος την τρέλαινε... ΟΡΓΩΝΗΣ

Και ο Ταρτούφος; ΝΤΟΡΙΝΑ

Ντερλίκωσε μπροστά της. Κατάφερε να φάει μονάχος του, με περισσή ευλάβεια, ένα μπουτάκι, δυο τρυγόνια και δυο πέρδικες. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ο καημενούλης. ΝΤΟΡΙΝΑ

Η κυρία ξενύχτησε άγρυπνη απ' τον πυρετό και ξενυχτήσα­ με και μεις κοντά της.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

21

ΟΡΓΩΝΗΣ

Και ο Ταρτούφος; ΝΤΟΡΙΝΑ

Τον έπιασε γλυκιά χλαπάτσα απ' το πολύ φαΐ. Πήγε στην κάμαρά του, πλάγιασε στο μαλακό του στρώμα και αποκοι­ μήθηκε ως το πρωί σαν αγγελούδι. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ο καημενούλης. ΝΤΟΡΙΝΑ

Με τα πολλά πείσαμε την κυρία, της κάναμε αφαίμαξη και ησύχασε λιγάκι. ΟΡΓΩΝΗΣ

Και ο Ταρτούφος; ΝΤΟΡΙΝΑ

Ξύπνησε σαν την καλή χαρά, φόρεσε τη μουτσούνα του που τον φυλάει απ' τα δυσάρεστα μαντάτα και για ν' αναπληρώ­ σει το αίμα που η κυρία έχασε ρούφηξε με το φαΐ του, δέκα κούπες κοκκινέλι. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ο καημενούλης... ΝΤΟΡΙΝΑ

Είναι και οι δυο καλά. θα τρέξω τώρα να προφτάσω στην κυρία μου το συγκινιτικό ενδιαφέρον σας για την ανάρρωσή της.

(Φεύγει)

ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Αυτή σε κοροϊδεύει μπρος στα μάτια σου και μα το Θεό της δίνω δίκιο, αδερφέ μου. Είναι πρωτοφανής η ψύχωσή σου, πίστεψέ με. Μάγια σου κάνει και ξεχνάς τα πάντα όταν μι-

22

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

λάς γι' αυτόν; Βρωμούσε το χνώτο του. Τον έσωσες, τον τάισες, τον έντυσες μα τώρα ξεπερνάς τα όρια. ΟΡΓΩΝΗΣ

Αγνοείς τον άνθρωπο κουνιάδε; Κάνε κράτει λοιπόν. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Το παραδέχομαι. Δεν τον γνωρίζω. Μα δεν μπορώ να κατα­ λάβω το ποιον του. ΟΡΓΩΝΗΣ

Εάν τον γνώριζες λοιπόν κουνιάδε μου, θα μαγευόσουνα και συ. Θα σε κυρίευε μια βαθιά γοητεία. Είναι κάτι ανέκφραστο. Είναι ένας τύπος, ένας άνθρωπος αδερφέ μου, είναι τελοσπάντων ένας άνθρωπος. Χαράζει δρόμο κι όποιος τον παίρνει από πίσω η ψυχή του γαληνεύει και βλέπει τον κοσμάκη σαν σκουπίδι. Συνομιλώ μαζί του και μεταμορφώνομαι. Για χάρη του μπορώ να ξεριζώσω απ' την ψυχή μου μέσα ό,τι αγαπώ. Μπορώ να βλέπω ψύχραιμος χωρίς να συγκινούμαι, να ξεψυ­ χούν μπροστά μου μάνα, παιδιά, αδέρφια και γυναίκα. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Βλέπω πως προκαλεί αισθήματα φιλάνθρωπα με το παρά­ δειγμά του. ΟΡΓΩΝΗΣ

Αν ήξερες το πώς τον πρωτογνώρισα. Θα τον αγάπαγες παράφορα όπως εγώ. Ερχόταν στην εκκλησιά κάθε μέρα στη λειτουργία, στον εσπερινό και στην ολονυχτία. Γονάτιζε κο­ ντά μου και προσκυνούσε κάνοντας μετάνοιες ως το πάτω­ μα, προσεύχονταν και τρέχαν δάκρυα κοντά στα μάγουλα του και ο κόσμος γύρω του καθόταν και τον θαύμαζε. Στένα­ ζε και γέρνοντας φιλούσε το χαλί και χτύπαγε το κούτελό του στα σανίδια. Μόλις ο Ιερέας συμφωνούσε την απόλυση,

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

23

τσακιζόταν να φτάσει πρώτος στην εξώθυρα, να πάρει τον αγιασμό και να μου τον προσφέρει. Ρώτησα τον πιστό του υπηρέτη που τον μιμείται στην ευλάβεια κι έμαθα για τη φτώχεια του. Τον φόρτωσα δώρα πολλά. Εκείνος ταπεινά, γύριζε πίσω τα μισά και μου 'λεγε: «είναι πολλά, μου φτά­ νουν τα μισά και περισσεύουν. Δεν την αξίζω τη γενναία προ­ σφορά σας»... Ε γ ώ αρνιόμουνα να πάρω πίσω ότι πρόσφερα και τότε εκείνος τα μοίραζε μπροστά μου στους ζητιάνους. Τον έχει στείλει ο Θεός στο σπίτι μου για να ευλογήσει τις δουλειές και τη φαμίλια μου... Δεν του ξεφεύγει το στραβό. Φροντίζει και περιποιείται τη γυναίκα μου και αυτό με πλημ­ μυρίζει ευγνωμοσύνη. Έρχεται και καρφώνει τους τζιτζιφιόγκους που της κάνουν κόρτε και τους ζηλεύει φοβερά. Όσο φουντώνει η ζήλια του Ταρτούφου, τόσο καλμάρω και κοιμά­ μαι ήσυχος, χωρίς να ψάχνομαι κρυφά στο μέτωπό μου. Τι ζήλος Ιερός τον πιάνει δε φαντάζεσαι. Το βήξιμο, το ξύσιμο, το φτάρνισμα τα λέει αμαρτίες. Κάθε ματιά κλεφτή, τον σκανταλίζει. Φαντάσου πως μερόνυχτα τον τρώνε οι τύψεις αν κατά λάθος τη στιγμή της προσευχής σκοτώσει κανέναν ψύλλο ή κοριό ή κατσαρίδα. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Έ λ α στα συγκαλά σου αδερφέ μου. Με κοροϊδεύεις τάχα και θέλεις να πιστέψω στα καραγκιοζιλίκια που μου τσαμπου­ νάς; ΟΡΓΩΝΗΣ

Υποψιάζομαι πως είσαι άθεος κουνιάδε και η ψυχή σου κολυ­ μπά στην αμαρτία. Σε προειδοποιώ, θα πας στην κόλαση. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Συκοφαντείς όπως το κάνουν όσοι ασκούνε τη θρησκεία σαν

24

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

επάγγελμα. Αυτοί κρατούν τον κόσμο στο σκοτάδι. Όποιος κοιτάει τα πράγματα με μάτι καθαρό, της αθεΐας, του κολλάν τη ρετσινιά. Αν απεχθάνεσαι το βρωμερό υποκριτή, σου λεν πως ασεβείς στα θεία. Δεν με τρομάζουν οι συκοφαντίες. Αν υπάρχει Θεός, διαβάζει καθαρά μες στην ψυχή μου. Δεν μας φοβίζουν οι υποκριτές, οι θεομπαίχτες και οι κάλπηδες. Όπως παλικαριά δεν είναι νταηλίκι, έτσι και η τιμιότητα, η αγιοσύνη δεν είναι ταπεινή υποκρισία. Ξέρεις μωρέ να διακρί­ νεις την ευλάβεια από την υποκρισία; Το ίδιο σέβεσαι τη μά­ σκα και το πρόσωπο; Μπερδεύεις το γνήσιο νόμισμα με το πλαστό; Μπερδεύεις τους βρικόλακες με τους ζωντανούς; Οι άνθρωποι είναι αλλοπρόσωποι, περνούν το μέτρο, η λογική τους πνίγει, νοθεύουν το σωστό, βρωμίζουν την ομορφιά γιατί τους πιάνει μια μανία, να βλαστημήσουν το σωστό. ΟΡΓΩΝΗΣ

Μας έπρηξες με τη σοφία σου. Είσαι φωστήρας στη λογοδιάρροια και όλοι μπροστά στις παρλαπίπες σου, σου φαίνο­ νται βλακόμουτρα. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Άσε τις εξυπνάδες για τη σοφία μου. Διαθέτω κοινή λογική και ξεχωρίζω την αλήθεια απ' το ψέμα. Τιμώ τη γνήσια ευ­ λάβεια και όσους με ζήλο δίχως δόλο ενθουσιάζονται με κάθε ευγενικό και ωραίο. Σιχαίνομαι τη μασκαρεμένη ευλάβεια, τους σαλτιμπάγκους της θρησκείας που εξαπατούν τον κό­ σμο και εκμεταλλεύονται τους αφελείς και ασελγούν με πρό­ σχημα τα θεία. Νοιάζονται μόνο για την πάρτη τους, πουλά­ νε κι αγοράζουν τη θρησκεία στο παζάρι. Ποζάρουν τάχα ταπεινά κι αρπάζουν θέσεις, αξιώματα και μεγαλεία. Αυτοί παίρνουν αμπάριζα απ' τα σκαλιά της εκκλησίας και ορμάνε

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

25

στο καλό φαΐ. Χτίζουν παλάτια, την αράζουνε, και συμβου­ λεύουν το λαό ν' απαρνηθεί τα εγκόσμια. Αυτοί που ζουν με την ελεημοσύνη του κοσμάκη, αυτοί που συμβιβάζουν μια χαρά τις αμαρτίες τους με τις μετάνοιες, είναι γεμάτοι πάθη, δόλο, ζήλια, φθόνο και μικρότητα. Ο κόσμος έπηξε απ' τους απατεώνες όμως δεν έλειψαν οι λίγοι έστω φρόνιμοι και τα­ πεινοί. Δεν βγάζουνε τελάλη να παινέψουν τη σεμνότητά τους, αυτοί δεν κάνουν της αρετής επίδειξη, δεν κάνουν την κριτι­ κή αρρώστια, την κατηγόρια, την εχθρεύονται, σιχαίνονται τα λόγια τα παχιά και κάθε πράξη τους είναι κριτήριο για να μετρούμε τις δικές μας πράξεις. Δε σταματάνε στα φαινόμε­ να και ψάχνουν να βρουν το καλό στη ρίζα του κακού, δεν ξέρουν να συνωμοτούν ούτε να σπέρνουν τη διχόνοια, δεν στή­ νουν ξόβεργες να πιάσουν αμαρτίες, μισούν την αμαρτία μα τον αμαρτωλό τον συγχωρούν. Ξέρουν πως ο Θεός δεν έχει ανάγκη από συνήγορο και τις υπερβολές δεν τις ανέχεται. Τέτοιες προσωπικότητες με συγκινούν και τέτοιος ο Ταρ­ τούφος σου δεν είναι. Είσαι καλόπιστος και τον θαυμάζεις μα θα στο πω ξεκάθαρα. Μπερδεύεις το χρυσάφι μ' αυτόν τον τενεκέ τον ξεγάνωτο. ΟΡΓΩΝΗΣ

Τελειώσατε κύριε Φιλόσοφε; ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μάλιστα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Στα τσακίδια. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Θέλω ακόμη κάτι να σου πω. Αλλάζω θέμα, μη φοβάσαι.

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

Ελπίζω πως δε λησμόνησες πως έδωσες το λόγο σου να παντρευτεί η Μαριάννα το Βαλέρη. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ναι. Και λοιπόν; ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Έχουνε μάλιστα σταλεί και τα αγγελτήρια που προσκαλούν στην τελετή του γάμου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ωραία. Λοιπόν; ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Γιατί λοιπόν καθυστερείς; ΟΡΓΩΝΗΣ

Ξέρω και 'γω; ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μήπως άλλαξες γνώμη; ΟΡΓΩΝΗΣ

Ίσως. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μη μου πεις πως το λόγο σου θα πάρεις πίσω! ΟΡΓΩΝΗΣ

Είπα ποτέ μου τέτοιο πράγμα; ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Άρα θα πρέπει να υποθέσω πως δεν υπάρχει κώλυμα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Εξαρτάται. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Θα με παιδέψεις κι άλλο διάβολε; Ομολογώ πως ο Βαλέρης μ' έβαλε να σε ρωτήσω.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Εις υγείαν. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Τι πρέπει να του πω λοιπόν; ΟΡΓΩΝΗΣ

Ό,τι γουστάρεις. ΚΛΕΑΝΘΗΣ'

Τι σκοπούς έχεις; Θα μου πεις; ΟΡΓΩΝΗΣ

Ό,τι με φωτίσει ο Θεός. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μίλα μου σοβαρά. Έχεις δώσει το λόγο σου. Θα τον κρατή­ σεις; ΟΡΓΩΝΗΣ

Χαίρετε. (Φεύγει) ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Σκούρα τα πράγματα. Πρέπει να συναντήσω επειγόντως το Βαλέρη. (Φεύγει) ΟΡΓΩΝΗΣ

(Μπαίνει) Μαριάννα. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ορίστε, πατέρα... ΟΡΓΩΝΗΣ

Θέλω να σου μιλήσω εμπιστευτικά. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι ψάχνεις εκεί πέρα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Κοιτάζω μήπως κρυφακούνε. Αυτό το σπίτι είναι γεμάτο

28

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

σκοτεινούς κρυψώνες. Ωραία, δεν είναι κανείς. Μαριάννα παιδί μου σ' αγαπώ γιατί μ' ακούς χωρίς αντίρρηση. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ευχαριστώ πατέρα μου για την αγάπη που μου δείχνεις. ΟΡΓΩΝΗΣ

Να 'σαι καλά καλή μου θυγατέρα. Πώς όμως την αγάπη μου θα ξεπληρώσεις; Μονάχα αν υποταχθείς στο θέλημά μου. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δεν θέλω τίποτα άλλο πατερούλη μου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Έχει καλώς. Για πες μου τώρα. Πώς βρίσκεις τον Ταρτούφο; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Εγώ; ΟΡΓΩΝΗΣ

Εσύ. Πριν απαντήσεις όμως τη γλώσσα σου να τη βουτήξεις στο μυαλό σου. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Θα υπακούσω στη θέλησή σου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σωστή απάντηση. Λοιπόν κορούλα μου δε σε θαμπώνει με το μεγαλείο του; Δε συνταράζει την καρδιά σου; Και δεν πετάς από χαρά που θα τον πάρεις άντρα σου; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ε; ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Πώς;

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

29

ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δεν άκουσα καλά. ΟΡΓΩΝΗΣ

Πώς; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ποιος συνταράζει την καρδιά μου; Για ποιον πετώ από χαρά και θα τον πάρω άντρα μου; ΟΡΓΩΝΗΣ

Τον Ταρτούφο. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Θέλεις πατέρα να σου πω μεγάλο ψέμα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Θέλω κορούλα μου να πεις τη μόνη αλήθεια. Αφού το απο­ φάσισα σου φτάνει και σου περισσεύει. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι θέλεις δηλαδή πατέρα μου; ΟΡΓΩΝΗΣ

Επιθυμώ διακαώς να σε παντρέψω με τον Ταρτούφο. Θέλω να κάνω τον Ταρτούφο μέλος της οικογενείας. Θα γίνει το λοιπόν ο άντρας σου. Το 'χω αποφασίσει και ξέροντας την κρυφή επιθυμία σου... Τι κάνεις Ντορίνα εκεί; Παραφυλάς και κρυφακούς; ΝΤΟΡΙΝΑ

Ξέρω και γω; Υποθέσεις γίνονται ή βγήκε βούκινο τυχαία; Άκουσα για κάποιο γάμο και ξεκαρδίστηκα στα γέλια.

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

30

ΟΡΓΩΝΗΣ

Γιατί; Αστείο σου φάνηκε; ΝΤΟΡΙΝΑ

Δεν πιστεύω κι αν το πείτε δύο φορές... ΟΡΓΩΝΗΣ

Έ χ ω τον τρόπο ξέρεις να σε πείθω. ΝΤΟΡΙΝΑ

Ναι, ναι μας κοπανάτε παραμύθια. ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα δεις σε λίγο τι παραμύθια κοπανώ. ΝΤΟΡΙΝΑ

Κουβέντες στον αέρα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Παιδί μου, σοβαρολογώ. ΝΤΟΡΙΝΑ

Μην τον πιστεύεις, Μαριάννα. Κάνει πλάκα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σου επαναλαμβάνω. ΝΤΟΡΙΝΑ

Ματαιοπονείτε. Είναι χοντρό αστείο. ΟΡΓΩΝΗΣ

Αρχίζω να θυμώνω. ΝΤΟΡΙΝΑ

Παραδέχομαι πως λέτε αλήθεια. Είστε λοιπόν για κλάματα. Μια χαρά γέρος ζωηρός-ζωηρός και τρελαθήκατε στα ξαφ­ νικά. ΟΡΓΩΝΗΣ

Μου φαίνεται πως σήκωσες ψηλά τον αμανέ.

31

ΝΤΟΡΙΝΑ

Αφήστε τους θυμούς, σας ικετεύω ταπεινά. Δεν είναι τάχα πλάκα όταν έρχεστε να πείτε πως συμφωνήσατε αυτόν το γάμο; Τι σχέση έχει η κόρη σας μ' αυτόν τον θεομπαίχτη; Αυτός έχει το νου του στο λιβάνι. Και εσείς τι θα κερδίσετε απ' αυτό το γάμο; Σεις που κολυμπάτε στους παράδες θα κάνετε γαμπρό σας έναν βρομιάρη ζήτουλα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Σκάσε βρομόστομα. Η φτώχεια του ανεβάζει τις μετοχές του στην εκτίμησή μου, γιατί είναι φτώχεια τίμια. Τι τα χρειάζεται τα μεγαλεία; Αυτός στερήθηκε της γης τα πλού­ τη για να κερδίσει το χρυσάφι του ουρανού. Θα τον στηρίξω, θα τον λαδώσω, να πετάξει τη μιζέρια και να αποκτήσει τα αγαθά της γης. Μπορεί να μη σας γεμίζει το μάτι αλλά κάτι χωράφια όπως μου είπε βρίσκονται στο χωριό του, άρα είναι λιγάκι νοικοκύρης. ΝΤΟΡΙΝΑ

Είναι ματαιόδοξος ο άνθρωπος. Δεν το καταλαβαίνετε; Ται­ ριάζουν όσα λέει με την ευσέβεια; Ο αφοσιωμένος στο Θεό ξιπάζεται θαρρείτε μ' ονόματα, καταγωγές, περιουσία; Έχει ανάγκη ο θεοφοβούμενος να κοκορεύεται; Άσε λοιπόν τον νοικοκύρη και πιάσε τον άνθρωπο. Πώς παραδίνετε χωρίς μυαλό κουκούτσι την κόρη σας στον κύριο Ταρτούφο; Το μελετήσατε καθόλου; Ταιριάζουνε; Θα 'ναι χωρίς συνέπειες αυτός ο γάμος; Όταν παντρεύουν με το ζόρι μια κοπέλα τη σπρώχνουν στην καταστροφή. Μιας παντρεμένης η τιμή από το φυσικό του αντρός της εξαρτάται. Όποιες φυτρώνουν κέ­ ρατα στο κούτελο του αντρός τους, δε φταίνε οι ίδιες, οι άντρες φταίνε. Υπάρχει ένας τύπος αντρός που τραβάει η όρεξή του

32

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

να γίνει κερατάς κι όποιος την κόρη του σε τέτοιο τύπο πα­ ραδίνει, αναλαμβάνει και τον κίνδυνο που κρύβει μια τέτοια απόφαση. ΟΡΓΩΝΗΣ

Χάνω την ώρα μου ακούγοντας το μάθημά σου, κυρα-δασκάλα Ντορίνα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Μακάρι να 'χατε τ' αυτιά ν' ακούτε. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ακούς ένα σωρό βλακείες, κόρη μου, όμως εγώ μονάχα θέλω το καλό σου. Έδωσα βέβαια το λόγο μου να πάρεις το Βαλέ­ ρη. Μου λένε πως χαρτοπαίζει και δεν πατάει στην εκκλη­ σιά. ΝΤΟΡΙΝΑ

Δεν είναι απ' αυτούς που παν στην εκκλησιά, για να τους βλέπουν οι άλλοι. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σου ζήτησα παιδάκι μου τη γνώμη σου; Κανείς σαν τον Ταρτούφο δεν εκκλησιάζεται. Αυτός έχει πλούτη στην ψυχή. Αυτός ο γάμος, κόρη μου, πληροί τους πόθους σου, θα είναι η ζωή σου σαν τη ζάχαρη, σαν δυο περιστερές θα ζήσετε. Θα τιτιβίζετε σαν δυο τρυγόνια. Αυτός είναι ανίκανος σαν το αρνί και θα τον κάνεις ό,τι θέλεις. ΝΤΟΡΙΝΑ

Σωθήκατε. Θα του στολίσει με δυο κέρατα το κούτελο. ΟΡΓΩΝΗΣ

Δεν ντρέπεσαι, μωρέ;

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

33

ΝΤΟΡΙΝΑ

Είναι πλασμένος κερατάς ο άνθρωπος. Και το κορίτσι θα νικήσει τη ντροπή και θα ριχτεί στην απιστία με τα μούτρα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σκάσε λοιπόν. Μην ξεφυτρώνεις σαν την αγκινάρα στο πε­ ζούλι. ΝΤΟΡΙΝΑ

Μιλώ για να προλάβω το κακό. ΟΡΓΩΝΗΣ

Μας παραζάλισες. Έλα και βούλωσέ το. ΝΤΟΡΙΝΑ

Αν δεν σας εκτιμούσα τόσο... ΟΡΓΩΝΗΣ

Να χέσω την εκτίμησή σου. ΝΤΟΡΙΝΑ

Ε γ ώ σας αγαπώ κι ας με μισείτε. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σκάσε. ΝΤΟΡΙΝΑ

Σας σέβομαι και ντρέπομαι να γίνετε ρεζίλι των σκυλιών. ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα σκάσεις; ΝΤΟΡΙΝΑ

Θα το 'χω βάρος στην ψυχή μου, αν σας αφήσω να τελειώ­ σετε αυτό το γάμο. ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα σκάσεις φίδι κολοβό;

34

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΝΤΟΡΙΝΑ

Ωραίος θρήσκος είστε. Σας καβαλάει ο Σατανάς. ΟΡΓΩΝΗΣ

Όταν σ' ακούω, διαολίζομαι. ΝΤΟΡΙΝΑ

Καλά, θα το βουλώσω, μα ποιος θα μ' εμποδίσει να τα σκέ­ φτομαι; ΟΡΓΩΝΗΣ

Κλείσε το στόμα σου και σκέψου όσο θες. Κόρη μου το ζύγι­ σα καλά. Σα φρόνιμος πατέρας. ΝΤΟΡΙΝΑ

Θα σκάσω, αν δε μιλώ. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ο Ταρτούφος δεν είναι βέβαια κανένα τζόβενο! ΝΤΟΡΙΝΑ

Τεφαρίκι! ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα συμπαθήσεις βέβαια τις ψυχικές του χάρες. ΝΤΟΡΙΝΑ

Με τις σωματικές του χάρες ποιος θ' ασχοληθεί; Αν ήμουνα στη θέση της μετά το γάμο, θα 'ψαχνα να πιάσω φίλο. ΟΡΓΩΝΗΣ

Με γράφεις στα παλιά σου τα παπούτσια; ΝΤΟΡΙΝΑ

Γιατί γκρινιάζετε; Δεν σας μιλώ. ΟΡΓΩΝΗΣ

Και τι άλλο κάνεις;

35

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΝΤΟΡΙΝΑ

Μονολογώ. ΟΡΓΩΝΗΣ

Μόνο με τις σφαλιάρες θα συνέρθεις εσύ, το ξέρω. (Στην κόρη του) Δέξου το σχέδιό μου και δε θα μετανοιώσεις. Σου διάλε­ ξα καλό γαμπρό να με πιστέψεις. (Στην Ντορίνα) Έπαψες να μονολογείς; ΝΤΟΡΙΝΑ

Το σφάλισα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Πες λοιπόν μια λέξη. ΝΤΟΡΙΝΑ

Δεν μου 'ρχεται. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σε περιμένει σφαλιάρα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Δε σφάξανε. ΟΡΓΩΝΗΣ

Πρέπει να σεβαστείς παιδί μου την εκλογή μου. ΝΤΟΡΙΝΑ

(Φεύγοντας) Ε γ ώ μονάχα τρελή θα παντρευόμουνα αυτό το ξόανο. ΟΡΓΩΝΗΣ

Πώς υποφέρεις κόρη μου τέτοια χολέρα; Τι βλέπω και ξυ­ πνάνε μέσα μου τα ένστικτα της τίγρης. Συγχύστηκα. Θα σκάσω. Θα πάω να ξεσκάσω. (Φεύγει)

36

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΝΤΟΡΙΝΑ

(Ξαναέρχεται) Παριστάνεις τη στήλη άλατος παιδάκι μου και πρέπει εγώ το ρόλο σου να παίζω; Σου προτείνουν ένα θεόμουρλο σχέδιο και κάθεσαι σαν κότα στο κοτέτσι; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Έ χ ω πατέρα τύραννο. Τι θες να κάμω; ΝΤΟΡΙΝΑ

Να τα βροντήξεις χάμω και να φύγεις. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι λες τώρα; ΝΤΟΡΙΝΑ

Να του πεις πως δεν αγαπά κανείς μέσω αντιπροσώπου. Εσύ παντρεύεσαι παιδί μου, όχι εκείνος. Εσύ παντρεύε­ σαι, εσύ διαλέγεις το γαμπρό. Αν ο Ταρτούφος γοητεύει τον πατέρα σου, μπορεί θαυμάσια να τον ζητήσει σε γάμου κοινωνία. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δεν τόλμησα ποτέ να πάω κόντρα στον πατέρα μου. Από μικρό παιδί χωρίς αντίρρηση δεχόμουν την αγέρωχη τυραννι­ κή του παρουσία. ΝΤΟΡΙΝΑ

Έ λ α στα λογικά σου. Αγαπάς το Βαλέρη παιδάκι μου ή δεν τον αγαπάς; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ρωτάς Ντορίνα; Δεν ξέρεις τώρα; Πόσες φορές δε στο 'χω πει; Τρελαίνομαι για το Βαλέρη.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

37

ΝΤΟΡΙΝΑ

Με τα λόγια τρελαίνεσαι καλέ; Ρώτα και την καρδιά σου. Τον λαχταράς; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Αμφιβάλλεις ακόμα, Ντορίνα; Πόσες φορές ξενύχτησα μαζί σου και σ' άνοιξα τα φυλλοκάρδια μου; ΝΤΟΡΙΝΑ

Τέλος πάντων. Τον αγαπάς; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Είμαι τρελή γι' αυτόν σου λέω. ΝΤΟΡΙΝΑ

Εκείνος σ' αγαπάει; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ελπίζω. Όχι, πιστεύω. Ναι. ΝΤΟΡΙΝΑ

Και θέλετε να παντρευτείτε. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Όσο γίνεται γρηγορότερα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Και τι θα κάνεις με την πρόταση του πατερούλη σου; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Αν επιμένει, θα κρεμαστώ. ΝΤΟΡΙΝΑ

Ωραία λύση. Δεν την είχα σκεφτεί. Κρεμιέσαι και γλυτώ­ νεις. Ιδού το τέλειο φάρμακο. Τέτοια ν' ακούω και δαιμονίζο­ μαι. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Αλίμονο, δεν με καταλαβαίνεις!

38

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΝΤΟΡΙΝΑ

Ποτέ μου δεν κατάλαβα βλακείες. Την κρίσιμη στιγμή δεν κρύβεται κανένας σα λαγός. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι θες να κάνω; Φοβάμαι και δειλιάζω. ΝΤΟΡΙΝΑ

Ο έρωτας είναι γενναίος. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ε γ ώ αγάπησα γενναία το Βαλέρη. Αν μ' αγαπάει κι αυτός, ας με αρπάξει απ' τον πατέρα μου. ΝΤΟΡΙΝΑ

Τι φταίει το παλικάρι; Σας αγαπά. Φταίει που ο τρελός πα­ τέρας σου έχει ξεμυαλιστεί με τον Ταρτούφο; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι θες δηλαδή να κάνω; Να στυλώσω κάτω τα πόδια και ν' αρνηθώ αυτό το γάμο; Θέλεις να παρακούσω τον πατέρα μου; Θέλεις να βγάλω βούκινο στον κόσμο τον έρωτά μου για το Βαλέρη; ΝΤΟΡΙΝΑ

Δε θέλω τίποτα. Φως φανερό, επιθυμείς διακαώς να κατα­ στείς μαντάμ Ταρτούφου. Τι κάθομαι και τσαμπουνάω τόση ώρα; Τι μ' έπιασε και βγάζω εμπόδια στον πόθο που σε καίει; Ο γάμος αυτός είναι το κάτι άλλο! Ο κύριος Ταρτούφος! Μεγαλείο. Μην τον κοιτάς έτσι. Δεν είναι τόσο καραγκιόζης όσο φαίνεται. Θα γίνει σύζυγος ιδανικός, ο κόσμος τον θαυ­ μάζει, έχει χωράφια στο χωριό, είναι στραβοχυμένος λίγο, αλλά κομψός, έχει αυτιά σαν ώριμα κοκκινογούλια και χρώ­ μα βοδινό, παντρεύεσαι κυρία μου το μόσχο το σιτευτό.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

39

ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Θεούλη μου! ΝΤΟΡΙΝΑ

Θα χορτάσεις χαρούλες αν παντρευτείς αυτόν τον τζοβαΐρι. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Παράτα την πλάκα Ντορίνα. Βοήθα με να γλυτώσω, θα κάνω ό,τι μου πεις. ΝΤΟΡΙΝΑ

Η καλή θυγατέρα πειθαρχεί στις αποφάσεις του πατέρα της. Ακόμα κι αν της προξενεύει χιμπατζή, τον παίρνει. Είσαι παιδί μου τυχερή, γιατί μου στραβομουτσουνιάζεις; Θα πας μετά το γάμο στο χωριό, με κάρο φορτωμένο τα προικιά, σα νύφη θα χορέψεις με τον πεθερό, τις θείτσες, τις ξαδέρφες και θα γλεντήσετε με πίτες και κρασί στο πανηγύρι τ' Αη-Λια. Θα κάνετε βεγγέρες και θα καλείτε την κυρία του προέδρου της κοινότητας, την ανιψιά του χωροφύλακα και θα προ­ σφέρετε φρέσκο τουλουμοτύρι, γύρω τριγύρω στο σοφρά. Χρι­ στούγεννα, Αποκριές και Πάσχα θα παίζουν κλαρίνα στην πλατεία και θα χορεύει κι η αρκούδα με το γύφτο. Εσύ θα καμαρώνεις με το σύζυγο στο πλάι σου, σα γύφτικο σκερπάνι. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Απελπισία! Άσε την πλάκα πια και πες μου. Τι να κάνω; ΝΤΟΡΙΝΑ

Δε θέλω να παρέμβω... ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Λυπήσου με Ντορίνα... ΝΤΟΡΙΝΑ

Πρέπει να πάρεις τον Ταρτούφο για να τιμωρηθείς.

40

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Έλα τώρα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Δεν ακούω τίποτα. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Μα ξέρεις τι ποθώ βαθιά. ΝΤΟΡΙΝΑ

Να χαίρεσαι τον άντρα σου κυρία μου. Τον Ταρτούφο. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δεν έχω άλλο στήριγμα. Εσένα μόνο. Κάνε μου τη χάρη... ΝΤΟΡΙΝΑ

Είναι γραμμένο απ' τη μοίρα σου τελείως να ταρτουφωθείς. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ωραία λοιπόν, δε με λυπάσαι. Άσε με να βουλιάξω στην απελ­ πισία μου. Ξέρω τι πρέπει να διαλέξω. Υπάρχει φάρμακο να πιω και θα ξενοιάσω. (Πάει να φύγει) ΝΤΟΡΙΝΑ

Γύρνα πίσω. Ξεθύμωσα. Έ χ ε χάρη που σε λυπάμαι. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Λίγο ακόμα να κρατήσει Ντορίνα ετούτο το φρικτό βασανι­ στήριο και θα τινάξω τα μυαλά μου στον αέρα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Άσε τις αηδίες. Υπάρχει φάρμακο αλλιώτικο που δε σκοτώ­ νει. Έρχεται ο Βαλέρης. ΒΑΛΕΡΗΣ

Καθώς ερχόμουν, άκουσα μια φήμη να κυκλοφορεί πολύ εν­ διαφέρουσα.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

41

ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι; ΒΑΛΕΡΗΣ

Παντρολογιέσαι, λένε, με τον Ταρτούφο. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ήταν ιδέα ξαφνική. ΒΑΛΕΡΗΣ

Τίνος; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Του πατέρα μου. ΒΑΛΕΡΗΣ

Του πατέρα σου μονάχα; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Άλλαξε γνώμη για του λόγου σου και μου προτείνει τον Ταρτούφο. ΒΑΛΕΡΗΣ

Σοβαρολογείς; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Βεβαίως. Σοβαρολογώ. Επιμένει μάλιστα και βιάζεται. ΒΑΛΕΡΗΣ

Και συ τι λες; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δεν ξέρω. ΒΑΛΕΡΗΣ

Δεν ξέρεις; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Όχι.

42

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΒΑΛΕΡΗΣ

Όχι; ΜΑΡΙΑΝΝΑ Εσύ τι λες; ΒΑΛΕΡΗΣ Να τον πάρεις. ΜΑΡΙΑΝΝΑ Σ τ ' αλήθεια θέλεις να το κάνω; ΒΑΛΕΡΗΣ Ναι. ΜΑΡΙΑΝΝΑ Σοβαρολογείς; ΒΑΛΕΡΗΣ Σοβαρολογώ. Λαμπρή επιλογή και σπάνια τύχη. ΜΑΡΙΑΝΝΑ Πολύ καλά. Θ' ακολουθήσω τη συμβουλή σου. ΒΑΛΕΡΗΣ Και δε σε κόφτει φαίνεται να την ακολουθήσεις. ΜΑΡΙΑΝΝΑ Εσένα πόσο σ' έκοφτε όταν έδινες τη συμβουλή; ΒΑΛΕΡΗΣ Την έδωσα για να σας ευχαριστήσω, δεσποινίς. ΜΑΡΙΑΝΝΑ Και γω για να σας ευχαριστήσω τη δέχτηκα, κύριε. ΝΤΟΡΙΝΑ (Μέσα της) Τρελαίνομαι να δω ως πού θα πάει η βαλίτσα.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

43

ΒΑΛΕΡΗΣ

Ήταν λόγια παχιά λοιπόν τα λόγια της αγάπης σου και όχι ψεύτικα. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Άσε τα λόγια και τους όρκους. Μου πρότειναν να παντρευτώ έναν άλλον. Ρώτησα και με συμβούλεψες να το δεχτώ. Και γω σ' ευχαριστώ για την καλή σου συμβουλή και θα την εφαρμόσω. ΒΑΛΕΡΗΣ

Προσχήματα εν αμαρτίαις. Είχες αποφασίσει να μου δώσεις τη χυλόπιτα και τώρα πιάστηκες από δυο-τρεις κουβέντες μου και πας να μου φορτώσεις τις ευθύνες. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Χτύπησες διάνα. ΒΑΛΕΡΗΣ

Ακριβώς. Βρήκα το κέντρο. Ποτέ μες στην καρδιά σου δεν αισθάνθηκες αγάπη αληθινή. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Αφού το λες, έτσι θα 'ναι. ΒΑΛΕΡΗΣ

Το παραδέχεσαι, το βλέπεις; Με πλήγωσες βαθιά, μα η ψυχή μου που ξέρει ν' αγαπά, θα βρει παρηγοριά. Και ξέρω πρόθυ­ μες καρδιές να την κατανοήσουν. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ευτυχώς που γλύτωσες από μένα. Θα λησμονήσεις γρήγο­ ρα. ΒΑΛΕΡΗΣ

Το κατά δύναμη. Όταν σε λησμονούν, λησμονείς. Κι αν επι-

44

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

μένουν οι αναμνήσεις, τις πνίγεις στο κρασί. Πάντως είναι βλακεία πρώτης τάξεως να σ' αποκρούουν και συ να δέρνε­ σαι, ξεροσταλιάζοντας στην πόρτα τους. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Είναι ρομαντικό πολύ! ΒΑΛΕΡΗΣ

Τι θες δηλαδή; Να τσιτσιρίζουμαι στο φούρνο της αγάπης, να χαίρεσαι στην αγκαλιά του άλλου και να μην θέλω να γυρέψω παρηγοριά και γω σ' άλλης γυναίκας την αγκαλιά; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Μακάρι να την έβρισκες αμέσως. ΒΑΛΕΡΗΣ

Σοβαρολογείς; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Σοβαρολογώ. ΒΕΛΕΡΗΣ

Δεν αντέχω άλλο τα χαστούκια σου, δεσποινίς. Τρέχω να βρω γυναίκα. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ο δρόμος ανοιχτός και τα σκυλιά δεμένα. ΒΑΛΕΡΗΣ

Ελπίζω να μην ξεχάσεις πως μ' έσπρωξες εσύ σε ξένη αγκα­ λιά. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Θα το θυμάμαι. ΒΑΛΕΡΗΣ

Θα κάνω ό,τι κάνεις. Ανταποδίδω το χτύπημα.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

45

ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δέχομαι την πρόσκληση. ΒΑΛΕΡΗΣ

Ε γ ώ θα διαλέξω τα όπλα, την ώρα και τον τόπο. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Κάνε ό,τι γουστάρεις. ΒΑΛΕΡΗΣ

Με βλέπεις στερνή φορά. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Καλά ξεκουμπίδια. ΒΑΛΕΡΗΣ (Πάει να φύγει) Ορίστε! ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι είπες; ΒΑΛΕΡΗΣ

Με φώναξες; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Ούτε κατ' ιδέαν. ΒΑΛΕΡΗΣ

Σας χαιρετώ, λοιπόν, δεσποινίς. Αποχωρώ. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Χαίρετε κύριε. ΝΤΟΡΙΝΑ

Θαρρώ πως σας βάρεσε η τρέλα στο κεφάλι. Σας άφησα να τσακώνεστε, για να δω ως πού θα πάτε. Κύριε Βαλέρη! ΒΑΛΕΡΗΣ

Τι θες Ντορίνα;

46

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΝΤΟΡΙΝΑ

Γυρίστε πίσω. ΒΑΛΕΡΗΣ

Όχι. Μουλάρωσα, μη με τραβάς. Θα πάω όπου με στέλνει. ΝΤΟΡΙΝΑ

Σταματήστε, χριστιανέ μου. ΒΑΛΕΡΗΣ

Δε βλέπεις; Πήρα τις αποφάσεις μου. ΝΤΟΡΙΝΑ

Α, ναι; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Σιχαίνεται ακόμη και την παρουσία μου, τον τρομάζει η όψη μου, αποσύρομαι διακριτικά. ΝΤΟΡΙΝΑ

Πού πας κυρία; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Παράτα με και συ. ΝΤΟΡΙΝΑ

Γυρίστε πίσω. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Όχι, Ντορίνα. Μη με πιέζεις. ΒΑΛΕΡΗΣ

Σιχαίνεται ακόμη και την παρουσία μου. Φεύγω για να συνέρθει. ΝΤΟΡΙΝΑ

Που να πάρει και να σηκώσει. Αφήστε τα καραγκιοζιλίκια και κοπιάστε εδώ.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

47

ΒΑΛΕΡΗΣ

Τι πας να κάνεις; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι θέλεις από μένα; ΝΤΟΡΙΝΑ

Να σας μονιάσω, να τελειώνετε. (Στο Βαλέρη) Μουρλαθήκατε τελείως; Γιατί τσακώνεστε; ΒΑΛΕΡΗΣ

Άκουσες πώς μου φέρθηκε. Σ' έχω μάρτυρα. ΝΤΟΡΙΝΑ

(Στη Μαριάννα) Μουρλάθηκες και συ και πήρες στα καλά καθούμενα φωτιά; ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Άκουσες πώς μου φέρθηκε. Σ' έχω μιάρτυρα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Κολοκύθια με τη ρίγανη λέτε κι οι δυο σας. (Στο Βαλέρη) Γιατί δε ρωτάτε και μένα κύριε; Τίποτα δεν έχει άλλο στο μυαλό της απ' την αφεντιά σας. (Στη Μαριάννα) Τρελαίνεται για σένα. Λαχταρά να σε κάνει γυναίκα του, στο ορκίζομαι. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Άκουσες τι με συμβουλεύει. ΒΑΛΕΡΗΣ

Άκουσες τι με ρώτησε. ΝΤΟΡΙΝΑ

Είστε τρελοί για δέσιμο. Εμπρός δώστε μου τα χέρια σας. Δώς μου το χέρι σου. ΒΑΛΕΡΗΣ

Τι να το κάνεις;

48

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΝΤΟΡΙΝΑ

Δώς μου και συ το δικό σου. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Τι σημασία έχει; ΝΤΟΡΙΝΑ

Ζυγώστε. Άντε γρήγορα. Αγαπιέστε βρε ηλίθια; ΒΑΛΕΡΗΣ

Μη με κοιτάς με το στανιό. Κοίτα με δίχως μίσος. ΝΤΟΡΙΝΑ

Είναι θεότρελη, Παναγία μου. ΒΑΛΕΡΗΣ

Δεν έχω δίκιο να γκρινιάζω; Μου φέρθηκε σκληρά. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Είσαι αχάριστος, να ξέρεις. ΝΤΟΡΙΝΑ

Αφήστε τώρα τις κουβέντες. Τα συζητάτε την άλλη φορά. Τώρα πρέπει να βρούμε τρόπο να γλιστρήσεις. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Υπάρχει τρόπος; Κρεμιέμαι από το στόμα σου. ΝΤΟΡΙΝΑ

Θα μηχανευτούμε τα πάντα. Ο πατέρας σου έχει παραλογήσει. Προσποιήσου πως δέχεσαι την παλαβή του πρόταση και όταν το πράγμα φτάσει στα μη περαιτέρω, βρες πρόφαση και κέρδισε καιρό. Κάνε την άρρωστη και ανάβαλε το γάμο. Εφεύρε γρουσουζιές πως σταύρωσες στο δρόμο πεθαμένο, πως πέρασες μια σκάλα, πως έκραξε κουρούνα στο περβόλι, πως έσπασε καθρέφτης, πως ονειρεύτηκες φακή. Χωρίς τη θέλησή σου, άλλον δεν παίρνεις από τον Βαλέρη. Όμως κα-

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

49

λύτερα να κρύβεστε να μη σας δουν πως συνομιλείτε. Εσύ Βαλέρη βάλε τους φίλους, αγγάρεψε τους συγγενείς να πέ­ σουν από δίπλα και την υπόσχεση που σου 'δωσε να πείσουν τον πατέρα της, να την τηρήσει. Το Δάνη να επιστρατέψου­ με και θα κερδίσουμε της μητριάς της τη συγκατάθεση. ΒΑΛΕΡΗΣ

Σε σένα Μαριάννα εναποθέτω τις ελπίδες μου. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δεν ξέρω τι θα κάνει ο πατέρας μου. Ε γ ώ στ' ορκίζομαι πως άλλον άντρα δεν θα πάρω. ΒΑΛΕΡΗΣ

Μ' ανεβάζεις στον ουρανό. ΝΤΟΡΙΝΑ

Άστε τα κελαηδίσματα πουλάκια μου. Έ χ ε τ ε τον αχόρταστο εσείς οι ερωτευμένοι. Τραβάτε τώρα. ΒΑΛΕΡΗΣ

Αγάπη... ΝΤΟΡΙΝΑ

Αφήστε πια τα σάλια. Εσύ από δω και συ από κει. (Φεύγουν οι δυο. Η Ντορίνα πάει να φύγει και τη φωνάζει ο Δάνης που μπαίνει από την κουίντα) ΔΑΝΗΣ

Φωτιά να πέσει να με κάψει να γίνω το περίγελο του κό­ σμου, αν δεν ξηλώσω πόντο-πόντο το σχέδιο του πατέρα μου. Δε θα μας σταματήσει ούτε ο σεβασμός μας στα άσπρα του μαλλιά, ούτε καμία δύναμη. ΝΤΟΡΙΝΑ

Τι πήρες τον κατήφορο και τρέχεις; Από τα λόγια στον κα-

50

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

τήφορο, μακρύς ο δρόμος. Όλα μπορεί ν' αποδειχθούν λόγια παχιά που είπε ο πατέρας σου πάνω στη βράση. ΔΑΝΗΣ

Μωρέ θα ξεσκεπάσω τον αλητήριο. Θα σπάσω τις πονηρές τις ξόβεργες που έστησε ο αχρείος στον πατέρα μου. ΝΤΟΡΙΝΑ

Άσε τις εξυπνάδες. Ανάλαβε την υπόθεση η μητριά σας. Θα τους βολέψει και τους δύο, πατέρα και Ταρτούφο. Ξέρεις καλά πως ο Ταρτούφος την ακούει. Εγώ νομίζω πως έχει δαγκώσει για καλά τη λαμαρίνα και πως τη λιγουρεύεται τη μητριά σας. Έχει γούστο να είναι αλήθεια. Έμαθε πάντως τα συμβάντα η Ελμίρα και ζήτησε να του μιλήσει. Θα τον ψαρέψει, θα μάθει τι σχεδιάζει με το γάμο, θα τον βάλει μπροστά στις ευθύνες του για τις φουρτούνες που θα ξεσπάσουν αν κάνει και δεχτεί το σχέδιο του πατέρα σου. Ο υπηρέτης ο Λαυρέντης, μου είπε πως τώρα θα κατέβει ο λεγάμενος λέει κάνει τώρα τις προσευχές του. Άσε τον περιμένω εγώ, εσύ εξαφανίσου. ΔΑΝΗΣ

Θέλω να είμαι παρών κι εγώ. ΝΤΟΡΙΝΑ

Μα δεν καταλαβαίνεις; Πρέπει να μείνουν μοναχοί. ΔΑΝΗΣ

Δε θα βγάλω τσιμουδιά. ΝΤΟΡΙΝΑ

Σοβαρολογείς; Εσύ παιδί μου παίρνεις φωτιά χωρίς σπίρτα. Στρίβε. ΔΑΝΗΣ

Θα το κλειδώσω και θα κοιτάω μοναχά.

51

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΝΤΟΡΙΝΑ

Χαρά στο σχέδιο. Φύγε βρε σατανά. Έρχεται. (Ο Δάνης κρύβεται πριν) ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

(Στον Λαυρέντη) Κράτα Λαυρέντη το κομποσκοίνι και την τριχιά που έχω για ζωνάρι και κάνε μια προσευχή για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μου. Αν σε ρωτήσει κανείς, πες πως επισκέφτηκα τις φυλακές για να μοιράσω στους αδερ­ φούς μου τους δεσμώτες τις ελεημοσύνες που μου χάρισαν οι χριστιανοί. ΝΤΟΡΙΝΑ

(Μέσα της) Ου να μου χαθείς απατεώνα. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Τι επιθυμείς; ΝΤΟΡΙΝΑ

Τι επιθυμείς; ΝΤΟΡΙΝΑ

Κάτι θέλω να σας πω. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Παρακαλώ, πριν το στόμα σου ανοίξεις να μιλήσεις, πάρε αυτό το μαντιλάκι. ΝΤΟΡΙΝΑ

Να το κάνω τι; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Να καλύψεις το στήθος σου. Αυτό το αβυσσαλέο θέαμα που ζαλίζει την ψυχή και με βάζει σε πειρασμό μεγάλο. ΝΤΟΡΙΝΑ

Πολύ εύκολα παίρνετε φωτιά και μόλις δείτε λίγη σάρκα,

52

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

φουντώνετε σαν ξερό κλαδί. Αυτοαναφλέγεστε γιατί εγώ δεν χαμπαρίζω, ούτε παθιάζομαι και τσίτσιδο να σας δω, καρφά­ κι δεν μου καίγεται. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Μη με ερεθίζεις και μη με σκανδαλίζεις, αλλιώς σ' αφήνω και φεύγω. ΝΤΟΡΙΝΑ

Φεύγω πρώτη, μην σκανδαλίζεστε. Έμεινα μόνο για να σας πω πως η κ. Ελμίρα θα κατεβεί σε λίγο και θα 'θελε να σας μιλήσει. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αχ, πότε; Ευχαρίστως. ΝΤΟΡΙΝΑ

(Τσίμπησε) Δε σας το 'λεγα; Νομίζω πως έρχεται. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Τώρα-τώρα; ΝΤΟΡΙΝΑ

Πλησιάζει, σας αφήνω μονάχους. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ο Παντοδύναμος θεός να σας χαρίζει παντοτινή ψυχική προ παντός σωματική υγεία. Να ευλογεί τον ύπνο και τον ξύπνιο σας. Ο πιο ανάξιος απ' όσους ο θεός εμπνέει ποθεί για εσάς διακαώς τα ευέλπιστα. ΕΛΜΙΡΑ

Με υποχρεώνετε με τις ευχές σας. Ας μην στεκόμαστε όρ­ θιοι, καθίστε. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Συνήλθατε απ' την αδιαθεσία σας; Πώς είστε τώρα;

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΕΛΜΙΡΑ

Θαυμάσια δεν έχω πλέον πυρετό. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Δεν γνωρίζω αν ο θεός εισάκουσε τις προσευχές μου, όμως εγώ νυχθημερόν γονυκλινής δεήθηκα για την ανάρρωσή σας. ΕΛΜΙΡΑ

Φοβάμαι πως σας έβαλα σε κόπο. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Κανένας κόπος όταν πρόκειται για την πολύτιμη υγεία σας. Θα έδινα και τη δική μου υγεία, τι λέω εγώ και τη ζωή μου ολόκληρη για να είστε πάντα υγιής και ωραία. ΕΛΜΙΡΑ

Ευχαριστώ αλλά θαρρώ πως υπερβάλλετε λιγάκι, υπερβαί­ νετε τα όρια της χριστιανικής αγάπης. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αξίζετε ακόμη περισσότερα. ΕΛΜΙΡΑ

Θέλω να σας μιλήσω ιδιαιτέρως και είμαι ευτυχής που δε θα μας ακούσει κανένας αδιάκριτος. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Νιώθω μεγάλη αγαλλίαση που θα 'μαστε μονάχοι. Παρακα­ λούσα το θεό να μου δοθεί αυτή η ευκαιρία και μόλις τώρα εισακούστηκε η προσευχή μου. ΕΛΜΙΡΑ

Επιθυμώ μία σύντομη και ειλικρινή συνομιλία αλλά παρακα­ λώ, τίποτα να μην κρύψετε. Ν' αφήσετε την καρδιά σας να μιλήσει ελεύθερα.

54

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αυτό ποθώ κι εγώ. Να ξεγυμνώσω την ψυχή μου μπροστά στα μάτια σας. Ορκίζομαι πως ό,τι κάνω, η κριτική, οι φα­ σαρίες και οι γκρίνιες μου δεν είναι μίσος για σας, είναι φωτιά ορμητική, ζήλος αγνός που με τραβάει κοντά σας... ΕΛΜΙΡΑ

Δε σας παρεξηγώ. Γνωρίζω πως σας οδηγεί αγνός σκοπός που βάλθηκε να σώσει την ψυχή μου. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αναμφιβόλως έχω τόση κάψα... ΕΛΜΙΡΑ

Θα μου στραμπουλίξετε τα δάχτυλα... ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Φουντώνω! Δε θέλω να σας κατσιάσω μα ψάχνω... ΕΛΜΙΡΑ

Τι ψάχνει εκεί το χέρι σας; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Χαϊδεύω το φουστάνι σας. Ωραία ποιότης! ΕΛΜΙΡΑ

Παρ' τε το από εκεί. Με γαργαλάτε! ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Και τι ωραίο στρίφωμα. Είναι της μηχανής ή χειροποίητο; ΕΛΜΙΡΑ

Ψυχραιμία κ. Ταρτούφο. Θέλω να συζητήσουμε λιγάκι για την υπόθεση που σας κάλεσα. Με πληροφόρησαν πως θέλει ο άντρας μου να αθετήσει το λόγο που έχει δώσει στο Βαλέρη και πως επιθυμεί να σας παντρέψει με την κόρη του. Αλη­ θεύει;

ΤΑΡΤΟΤΦΟΣ

Γ) 5

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Κάτι μου είπε. Μα τι με νοιάζει; Άλλη λαχτάρα με σφάζει εμένα! Άλλος με τυραννάει πόθος. Άλλος με μαγεύει. ΕΛΜΙΡΑ

Εννοείτε βέβαια τη Βασιλεία των Ουρανών. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Έ χ ω κι εγώ καρδιά στο στήθος μου κυρία, δεν έχω κανένα στουρνάρι. ΕΛΜΙΡΑ

Μα, είχα την εντύπωση πως η ψυχή σας απεχθάνεται τις γήινες τροφές και μόνο με παράδεισο χορταίνει. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ο έρως για την αιωνιότητα δεν πνίγει στην ψυχή μας και τον έρωτα για της θνητής ζωής τα κάλλη. Έχουμε και τις πέ­ ντε αισθήσεις μας κυρία. Και αυτές μαγεύονται όταν βρεθούν μπροστά στα τέλεια πλάσματα του δημιουργού. Είστε η εν­ σάρκωση της δημιουργίας. Ο πλάστης σας επροίκισε με κάλλη που θαμπώνουν. Σας βλέπουν οι αγνές ψυχές και σπαρτα­ ρούν. Κάθε φορά που σας αντίκριζα, ένιωσα το μεγαλείο του θεού!... Αφού μας έπλασε όπως διαπιστώνουν οι Γραφές κατ' εικόνα και ομοίωσίν του, τώρα κατάλαβα πως είστε το τέλειο ομοίωμα του Πλάστη και θεού. Φοβήθηκα πολλές φορές μήπως ο πόθος μου ήταν παγίδα του Σατανά, που διάλεξε την ομορφιά σας για να με ξαποστείλει στην κόλαση. Στο τέλος όμως κατάλαβα πως δεν μπορεί να είναι αμαρτωλός ο πόθος όταν ξοδεύεται για την αγνότητα, για την σεμνό­ τητα και την τιμή σας. Τολμώ τα πάντα, το ομολογώ εκ­ φράζοντας τον έρωτα, που νιώθω μα έχω την πεποίθηση πως θ' ανταμείψετε τον πόθο μου με την απέραντη γενναίο-

56

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

δωρία της ψυχής σας. Ελπίδα, ευδαιμονία και γαλήνη της ψυχής μου είναι όλα στα χέρια σας. Στα υπέροχα πόδια σας κρύβεται η κόλασή μου και ο παράδεισός μου. ΕΛΜΙΡΑ

Αυτό είναι πια ντεκλαρισιόν καραμπινάτη. Εσείς, ένας άν­ θρωπος προσηλωμένος στο Θεό; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Επειδή θρησκεύομαι θα πει ότι δεν είμαι άνθρωπος, κυρία; Όποιος τα θεία θέλγητρα σας αντικρίζει, γίνεται δούλος των θέλγητρων σας κι αν σας αιφνιάζω με τα λόγια μου, ένα μονάχα θα πω. Δεν είμαι άγγελος, κυρία μου, είμαι αδύνατος θνητός και με πολιορκούν οι πειρασμοί. Δεν είμαι ψόφιο πράγ­ μα, είμαι μια σάρκα ζωντανή που σπαρταράει. Εξ' άλλου φταίτε και σεις που μας τρελαίνετε με την ακαταμάχητή σας γοητεία. Σας είδα και παράτησα νηστείες, προσευχές, μετάνοιες και δάκρυα. Προσέξατε τους αναστεναγμούς. Εί­ ναι για σας οι αναστεναγμοί. Η μόνη μου προσευχή ήταν πώς θα σας αποκτήσω. Μη φοβηθείτε για την τιμή σας, δεν κινδυνεύετε. Ε γ ώ δεν είμαι σαν τα τζόβενα που τρέχουν και καυχιούνται για τις κατακτήσεις τους. Ε γ ώ θα θάψω την κρυφή φωτιά που με λωλαίνει βαθιά μες στην κρυψώνα της καρδιάς μου. Θα κρατήσω μυστικό το δεσμό μας, θα προ­ στατέψω την υπόληψή σας και θα γευτούμε δίχως κινδύνους την ηδονή και θα χορτάσουμε τον έρωτα χωρίς τις αδιάκρι­ τες ματιές του θλιβερού κοσμάκη. ΕΛΜΙΡΑ

Βλέπω πως η γλώσσα σας κόβει και ράβει. Μα δε φοβάστε στ' αλήθεια μήπως τα φανερώσω όλα σας τα καμώματα κι αυτό το ερωτικό ντελίριο στον άντρα μου; Δεν τρέμετε μή-

57

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

πως χάσετε την εκτίμηση που τρέφει στο πρόσωπο σας; Ξέρετε πως σας έχει τυφλή εμπιστοσύνη. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Είσαστε τόσο καλή που δε θα κάνετε μια τέτοια πράξη. Ξέρω πως με κατανοείτε και συγχωρείτε το τολμηρό μου διάβημα. Το ξέσπασμα του πάθους μου σας τάραξε, το βλέπω. Αλλά θα συγχωρήσετε την ανθρώπινη αδυναμία μου. Έ χ ε τ ε , το γνωρίζω, επίγνωση τι μαγικές αχτίδες εκπέμπουν τα μάτια σας. Έ χ ε τ ε το ξέρω επίγνωση πως είμαστε θνητοί και έχου­ με σάρκα, σάρκα, σάρκα. ΕΛΜΙΡΑ

Άλλος στη θέση μου, θα γινόταν θηρίο. Ε γ ώ δεν θα πω κου­ βέντα και θα το κρύψω απ' τον άντρα μου, με μια προϋπόθε­ ση, Θα βοηθήσετε να γίνει ο γάμος της Μαριάννας με τον Βαλέρη. Αν κάνει ο άντρας μου κατάχρηση της πατρικής του εξουσίας και σας δώσει ελπίδες πως θα πλουτίσετε με ξένη περιουσία, υποσχεθείτε πως θα αρνηθείτε μία τέτοια παροχή παράλογη. (Ο Δάνης, βγαίνοντας απ' την κρυψώνα του) ΔΑΝΗΣ

Όχι, που να πάρει ο διάβολος. Θα το κάνω βούκινο. Τα είδα όλα και τα άκουσα όλα. Αγαπάει ο θεός τον κλέφτη αλλά αγαπάει και τον νοικοκύρη. Κρατάω τώρα τον προδότη, τον θεομπαίχτη και τον υποκριτή στο χέρι... Θα ξεστραβώσω τον πατέρα μου επιτέλους που τον τραβούσε αυτός ο σαλτι­ μπάγκος απ' τη μύτη. Θα τα βγάλω στα φόρα όλα, τις γλύ­ κες και τα σάλια, το γοηκλίκι που πουλάει στις κυρίες ο γελοίος εραστής.

58

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΕΛΜΙΡΑ

Όχι, Δάνη. Ε γ ώ παράβλεψα κι όπως είδες έκανα τα στραβά μάτια, αρκεί να βάλει τώρα μυαλό και να συμμορφωθεί, αφή­ νοντας τις τρέλες. Αλλά του υποσχέθηκα, Δάνη, πως δεν θα τον προδώσω στον πατέρα σου και δε θα πάρω την υπόσχεσή μου. Δεν υποφέρω τα μπερδέματα. Οι τίμιες γυναίκες Δάνη, αυτές τις σάχλες δεν τις παίρνουν σοβαρά και δεν ζαλίζουνε τον άντρα τους με τέτοιες παρλαπίπες. ΔΑΝΗΣ

Καταλαβαίνω τη στάση σας. Μα θα μου επιτρέψετε να έχω άλλη γνώμη. Δεν είμαι βλάκας και δεν θα λυπηθώ αυτό το ξόανο. Κρατούσα τόσους μήνες το θυμό μου. Μας είχε πρή­ ξει το συκώτι με την υποκρισία του, έκανε άνω-κάτω τη φαμίλια μας... Ως εδώ και μη παρέκει. Έβαλε παρωπίδες στον πατέρα μου, το γάμο του Βαλέρη, συκοφάντησε, και στραβοκοίταγε τη συμπεριφορά μου. Είναι καιρός να ξυπνή­ σει ο πατέρας από τη νάρκη που τον βύθισε αυτός ο κάλπης μάγος. Ο θεός είναι μεγάλος και μας έστειλε αυτή την ευ­ καιρία. Δε θα τη χάσω γιατί είναι ικανός αυτός ο αλητήριος να τα γυρίσει και να ζητάει και ρέστα. ΕΛΜΙΡΑ

Σε παρακαλώ προσωπικά, Δάνη. ΔΑΝΗΣ

Ε γ ώ σας παρακαλώ. Και ξέρω τι κάνω. Αισθάνομαι μιαν άγρια χαρά και τίποτα δε σταματάει την απόλαυση αυτής της γλύκας γιατί είναι γλυκιά η εκδίκηση το ξέρετε. Έ ρ χ ε ­ ται ο πατέρας μου κι όλα θα μπουν στη θέση τους χωρίς αναβολή. (Μπαίνει ο Οργώνης)

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

59

ΔΑΝΗΣ

Πατέρα, κρατήσου για να μην πέσεις γιατί θα ακούσεις πρά­ ματα και θαύματα. Ωραία, πλήρωσε ο κύριος αυτός τα κανακέματά σου, τις τόσες καλοσύνες που του έκανες μ' ευγνω­ μοσύνη τις επέστρεψε. Μιλάει για σένα και κολλάει η γλώσ­ σα του. Τόσο πολύ σε λάτρεψε που σ' ατιμάζει. Τον τσάκωσα στα πράσα να κάνει εξομολόγηση ερωτική στη μητριά μου και γυναίκα σου. Εκείνη, βέβαια, τον έβαλε στη θέση του μα ντράπηκε να σου τα φανερώσει. Ε γ ώ δεν άντεξα να κρύψω την ξετσιπωσιά του και δεν ανέχομαι να γίνεσαι ρεζίλι των σκυλιών από έναν θεομπαίχτη μέσα στο σπίτι σου. ΕΛΜΙΡΑ

Πιστεύω πως τέτοιες σαχλαμάρες δεν πρέπει να ταράζουν έναν γάμο. Αλίμονο αν εξαρτάται η τιμή μου απ' τις κοτσά­ νες που ξεστόμισε ένας βλάκας. Μια σοβαρή γυναίκα χωρίς ν' απασχολήσει τόσο δα τον άντρα της, ξέρει να υπερασπι­ στεί την αξιοπρέπειά της. Δυστυχώς δε θέλησες ν' ακούσεις, Δάνη, τη συμβουλή μου και άντε να δούμε τώρα πώς θα ξεμπερδέψουμε. ΟΡΓΩΝΗΣ

Δεν πιστεύω στ' αυτιά μου. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ναι, ναι, είμαι χυδαίος, είμαι τρισάθλιος, ένα χαμένο κορμί, όμως απολωλός πρόβατο, αμαρτωλός, κακός, εγκληματίας, είμαι γεμάτος κρίματα, σκέφτομαι μόνο τη βρωμιά κι είναι η ζωή μου μια μουντζούρα. Ο Θεός με τιμωρεί και με παι­ δεύει. Όσο το έγκλημα μου το παραφουσκώνουν τόσο, θα το δεχτώ γονατιστός. Ποιος είμαι και πού θα βρω το θρά­ σος, αδερφέ μου, να υπερασπιστώ το ταπεινό σαρκίον μου;

60

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

τι σας λένε να τα πιστέψετε και σαν κακούργο διώξτε με, κλωτσήστε με, πετάξτε με στο δρόμο, φτύστε με και ντροπιάστε με και πάλι λίγο θα 'ναι το σάλιο σας που ξοδεύετε για μένα! ΟΡΓΩΝΗΣ

(Στο γιο του) Αθεόφοβε. Πού βρήκες τόσα ψέματα. Πού βρή­ κες τόση λάσπη και προσπαθείς την αρετή του να λερώσεις; ΔΑΝΗΣ

Μη μου πεις πατέρα πως σ' έπεισε η σιγανοπαπαδιά με την κάλπικη μετάνοιά της; ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα σκάσεις τρισκατάρατε; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Άστονε να μιλήσει αδερφέ μου. Μην τον κατηγορείς αδίκως. Γιατί δεν το πιστεύετε, γιατί εμπιστεύεστε τον αμαρτωλό; Πού ξέρετε γιατί είμαι ικανός; Μην κοιτάτε την όψη μου... μην επαφίεστε στα φαινόμενα, σας ξεγελούν, δεν είμαι ό,τι φαίνομαι... μην ακούτε τον κόσμο που με περνάει για τίμιο, είμαι ένας αδίστακτος και τιποτένιος. Αυτή είναι η μόνη αλή­ θεια. (Στον Δάνη) Αγαπητό μου παιδί, μη διστάζεις να με παραστήσεις κλέφτη, ψεύτη, δολοφόνο, απατεώνα, κόλακα, χυδαίο. Στόλισέ με με ό,τι πιο σιχαμερό, δε θα σου φέρω αντίρρηση, αξίζω όποιον χαρακτηρισμό κι αν επιστρατέψεις. Γονατιστός θα καταπιώ κάθε ντροπή κι ατίμωση σαν άξια τιμωρία για την αμαρτωλή ζωή μου. ΟΡΓΩΝΗΣ

(Στον Ταρτούφο) Μη γονατίζεις αδερφέ μου. Λυπήσου με... (Στον Δάνη) Δε σου ραγίζεται η καρδιά τσογλάνι;

61

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΔΑΝΗΣ

Σ' έχει τυφλώσει ο τσαρλατάνος ρε πατέρα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Σκασμός αλήτη. (Στον Ταρτούφο) Σε ικετεύω αδερφέ μου, σηκωθείτε. (Στο γιο του) Παλιάνθρωπε! ΔΑΝΗΣ

Είναι δυνατόν; ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα σκάσεις επιτέλους; ΔΑΝΗΣ

Θα κρεπάρω, θεέ μου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Αν βγάλεις τσιμουδιά σε σκίζω. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Σας ικετεύω αδερφέ μου. Μη συγχύζεστε. Προτιμώ να μα­ στιγώσετε το αμαρτωλό σαρκίον μου παρά μια τρίχα να πει­ ράξετε του Δάνη. ΟΡΓΩΝΗΣ

(Στο γιο του) Αχάριστο γουρούνι! ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Στα πόδια σας πέφτω, σας ικετεύω... συγχωρήστε τον! (Γονατίζει) ΟΡΓΩΝΗΣ

(Γονατίζει κι αυτός) Μην τον λυπάστε. (Στο γιο του) Τομάρι τόλμησες να συκοφαντήσεις έναν άγιο; ΔΑΝΗΣ

Δεν με πιστεύεις;

62

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Σκασμός! ΔΑΝΗΣ

Θα χάψεις ό,τι ξεφουρνίζει; ΟΡΓΩΝΗΣ

Είπα σκασμός! Ξέρω μωρέ γιατί σας τσίμπησε η μύγα! Ξέρω γιατί τον μισείτε όλοι... γυναίκα... παιδιά... υπηρέτες; Ξέρω γιατί βαλθήκατε χωρίς ντροπή να τον συκοφαντείτε για να με αναγκάσετε να διώξω τον άγιο άνθρωπο από το σπίτι μου! Όσο τον συκοφαντείτε, τόσο θα τον κρατώ κοντά μου και για να ξεριζώσω αυτή την επανάσταση στη ρίζα της, θα τον παντρέψω με την κόρη μου αμέσως τώρα. ΔΑΝΗΣ

Τι; θα του δώσεις με το ζόρι τη Μαριάνα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Απόψε κι όλας παλιοτόμαρο για να σκάσετε απ' το κακό σας, αν δεν το έχετε πάρει χαμπάρι, ήρθε ο καιρός να μάθετε ποιος είναι τ' αφεντικό εδώ μέσα! Εμπρός καθήκι, πέσε στα πόδια του και ζήτα του συγγνώμη! ΔΑΝΗΣ

Εγώ; Σ' αυτόν τον θεομπαίχτη καραγκιόζη; Ποτέ! ΟΡΓΩΝΗΣ

Αρνιέσαι προδότη; Και βρίζεις και από πάνω; Δώστε μου μια μαγκούρα μη με κρατάτε, κύριε Ταρτούφο. Από το σπίτι να ξεκουμπιστείς να μη σε δουν ξανά τα μάτια μου! ΔΑΝΗΣ

Θα φύγω μα θα το μετανοιώσεις.

63

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Σ' αποκληρώνω κάθαρμα! Σε καταριέμαι και σε φτύνω. Χάσου τρισάθλιε! (Φεύγει ο Δάνης) ΟΡΓΩΝΗΣ

Πως τόλμησε να προσβάλει την αγιότητα σου; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ο Θεός να τον συγχωρήσει για την οδύνη που μου προξένησε. Ξέρετε πως πονώ όταν βλέπω να ρίχνουν λάσπη πάνω μου ώστε να πέφτω χαμηλά στην έντιμη συνείδηση σας. ΟΡΓΩΝΗΣ

Με σφάζετε. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Βασανίζομαι. Περνάω χίλια μαρτύρια σαν συλλογίζομαι τόσην αχαρακτήριστη αχαριστία. Φρίττω, φρίττω, φρίττω, η καρδιά μου γίνεται κόμπος και στεγνώνει το σάλιο στη γλώσ­ σα μου. Μου 'ρχεται να πεθάνω. (Ο Οργώνης προς την πόρτα που έφυγε ο Δάνης) ΟΡΓΩΝΗΣ

Αχαΐρευτε, σκύλε! Δεν ξέρω τι με έπιασε και δε σε σκότωσα στο ξύλο. (Στον Ταρτούφο) Ησύχασε οσιομάρτυρα αδερφέ μου. Μη φαρμακώνεσαι. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Είμαι αιτία της ταραχής στο σπίτι σου αδερφέ μου και θα 'τανε καλύτερα να φύγω για να ηρεμήσετε. ΟΡΓΩΝΗΣ

Δε σοβαρολογείς.

64

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Με μισούν και με υποψιάζονται. ΟΡΓΩΝΗΣ

Άσ' τους να κουρεύονται. Ποιος τους ακούει; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Μα δε θα σταματήσουν να σας πνίγουν στο πες-πες και κά­ ποτε θα τους πιστέψετε. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ποτέ των ποτών αδερφέ μου. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ξέρουν τερτίπια οι γυναίκες αδερφέ μου που δε φαντάζεσαι. Ξέρουν να ξεπλανεύουν την ψυχή του συζύγου τους. ΟΡΓΩΝΗΣ

Στο ορκίζομαι, ποτέ! ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αφήστε με να ξεκουμπιστώ και θα λουφάξω. ΟΡΓΩΝΗΣ

Δεν το κουνάς. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για μένα! ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αφού το θέλεις θα πιω το ποτήριον τούτο. Θα έπρεπε όμως... ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι θα έπρεπε; Πες και θα γίνει. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Άσ' το καλύτερα. Ξέρω τι πρέπει να κάνω. Δεν πρέπει να παίξω με την τιμή του ευεργέτη μου. Έ χ ω απεριόριστη εκτί­ μηση, το ξέρετε στο πρόσωπό σας και δε θα επιτρέψω στους καλοθελητές να τον σκιάσουν με υποψία. Θα αποφεύγω συ­ στηματικά να βλέπω τη γυναίκα σας.

65

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Α, όλα κι όλα. Δε θα τους κάνουμε τη χάρη για το γινάτι τους. Θα τη βλέπετε συνέχεια. Επιθυμώ να μην την αφήσε­ τε ούτε λεπτό ώσπου να σκάσουνε οι κακόγλωσσοι απ' το κακό τους. Αλλά για να τους μπω στο μάτι, θα σας ορίσω με συμβόλαιο στη διαθήκη μου γενικό κληρονόμο. Όχι, τι λέω, σας τα χαρίζω όλα εν ζωή! Ο φίλος που γίνεται γαμπρός μου, αξίζει πιο πολύ απ' τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου! Μην αρνηθείτε, σας ικετεύω, την προσφορά μου! ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ας γίνει το θέλημα του Θεού, τέκνο μου! ΟΡΓΩΝΗΣ

Πάμε να ετοιμάσουμε τα συμβόλαια. Και θα χαρώ να δω να τρώνε τη γλώσσα τους και να λυσσάνε. ΑΥΛΑΙΑ ΤΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ

Μ Ε Ρ Ο Σ

Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Ο

ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Ο κόσμος βουίζει σαν σφηκοφωλιά. Θα πρέπει να σας πω, πως δεν σας πιάνει στο στόμα του για να σας επαινέσει. Ευ­ τυχώς που σας πέτυχα κύριε και θα σας πω τι σκέφτομαι χωρίς περιστροφές. Αφήνω την ουσία της κακογλωσσιάς, ξέρω πως υπερβάλλουν οι κακόβουλοι. Θέλετε να δεχτώ πως έχει ο Δάνης άδικο; Θέλετε να δεχτώ πως άδικα σας κατη­ γόρησε; Το δέχομαι. Ο Χριστιανός δεν έχει χρέος να συγχω­ ρεί; Δε μας διδάσκει το Ευαγγέλιο όταν μας σκαμπιλίζουν να δείχνουμε στον υβριστή και τ' άλλο μάγουλο μας; Μάλωσαν ο πατέρας κι ο γιος; Γιατί δεχτήκατε να διώξει ο πατέρας απ' το σπίτι το παιδί του. Πιστέψτε με, είναι μεγάλο σκάν­ δαλο και θύελλα ξεσήκωσε την πόλη. Ακούστε με κι εμένα. Επιδιώξτε να φέρεται ειρήνη και μην παρατραβάτε το σκοινί. Να δώσετε τόπο στην οργή και κάντε δυνατά τ' αδύνατα να φιλιώσουν ξανά ο γιος με τον πατέρα... ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Εκ βάθους καρδίας το επιθυμώ. Ε γ ώ δεν είμαι μνησίκακος, τον έχω ήδη συγχωρήσει για όσες κακοήθειες ξεστόμισε. Δεν αντιδρώ εγώ, κ. Κλεάνθη, το θεϊκό συμφέρον αντιδρά. Αν έρθει αυτός ξανά στο σπίτι, θα φύγω εγώ. Σκάνδαλο θα ήταν πραγματικό να τον συναναστρέφομαι μετά την επαίσχυντη πράξη του. Όλος ο κόσμος θα μου χτύπαγε πως βάρεσα τη σάλπιγγα της τακτικής υποχώρησης. Πως κάνω στρατιω­ τικούς ελιγμούς. Όλος ο κόσμος θα 'λέγε πως επειδή την ενοχή μου παραδέχομαι και για να τα κουκουλώσω τον κα-

68

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

λόπιανα. Θα λένε πως φοβάμαι και τον χαϊδεύω για να βου­ λώσω το στόμα του. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Δικολαβίες τραβηγμένες απ' τα μαλλιά. Ποιος κύριε σας έβαλε συνήγορο στα θεϊκά συμφέροντα; Έ χ ε ι ανάγκη από την υπε­ ράσπιση σας ο Θεός; Δεν μπορεί μονάχος του να τιμωρήσει τους ενόχους; Αφήστε το Θεό να βρει τον τρόπο τιμωρίας και σεις φροντίστε τη συγχώρεση του επιτάσσουν οι κανόνες της θρησκείας. Όταν ακολουθείτε τους κανόνες, θα γράφετε στα παλιά σας υποδήματα τα σχόλια του κόσμου. Αλίμονο αν μας εμπόδιζαν, να δούμε το καλό και να το πράξουμε, του κόσμου τα κουτσομπολιά. Όποιος με του Θεού τη θέληση πορεύεται, για ξένες έγνοιες δε σκοτίζεται. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Η καρδιά μου τον έχει συγχωρέσει. Ιδού λοιπόν τις εντολές της θρησκείας τηρώ. Όμως το σκάνδαλο που δημιούργησε μ' έχει εξευτελίσει και με προστάζει ο Θεός με τον κακό τον άνθρωπο να μη ζήσω κάτω απ' την ίδια στέγη. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μήπως, ο Θεός σας προστάζει να δεχθείτε και τη δωρεά της περιουσίας του Οργώνη κύριε; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Είναι γνωστό της πάσι πως δε με διακρίνει τέτοια φτηνή ιδιοτέλεια. Τα πλούτη δε με συγκινούν, δε με θαμπώνει το ψεύτικο και αμαρτωλό φως της χλιδής. Αν πρόκειται να δε­ χ τ ώ τη δωρεά που προσφέρει ο πατέρας του νεαρού, το κάνω γιατί τρέμω μήπως τόσα λεφτά και τόσα ακίνητα πέσουν σε χέρια ανίκανα και αμαρτωλά. Ενώ εγώ σκοπεύω να τα μοι­ ράσω στον πλησίον μου για να δοξάζει το θεό.

69

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Γιατί σκοτίζεστε κύριε πώς θα διαχειριστεί την περιουσία του ο νόμιμος κληρονόμος; Είναι θαρρώ προτιμότερο να τη σπαταλήσει κατά το κέφι του παρά να σας κατηγορήσει πως του την κλέψατε μπαμπέσικα. Ποιος νόμος, ποιος κανόνας της θρησκείας απαιτεί να γδύνεται τον κόσμο και να τσεπώ­ νεται την περιουσία του; Αν ο θεός σας εμποδίζει να ζείτε με το Δάνη γιατί δεν αποσύρεστε εσείς χριστιανικότατα αντί να δέχεστε να τον εξορίζουν απ' το σπίτι του και την προκοπή του; Μα το Θεό σας, είναι λογική αυτή; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Η ώρα είναι κύριε 3.30. Ώρα για προσευχή. Το Ιερό καθήκον με καλεί να κάνω 12 μετάνοιες. (Φεύγει) ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μάλιστα! (Μπαίνει η Ντορίνα, η Μαριάννα και η Ελμίρα) ΝΤΟΡΙΝΑ

Κύριε Κλεάνθη, κάντε κάτι για την Μαριάννα. Βοηθήστε την. Βοηθήστε την και σεις, υποφέρει μέχρι θανάτου. Βρί­ σκεται στην εσχάτη απελπισία. Ο πατέρας της αποφάσισε να γίνει ο γάμος με τον Ταρτούφο απόψε κιόλας. Σε λίγο θα έρθει εδώ. Ας βάλουμε τα δυνατά μας όλοι μαζί με κόλπα, με φοβέρες με τη βία να του χαλάσουμε τα σχέδια. Αυτά τα πράγματα είναι άνω ποταμών. ΟΡΓΩΝΗΣ

(Μπαίνει) Χαιρετίζω τη γενική συνέλευση. (Στην Μαριάννα) Ρίξε μια ματιά σ' αυτό το συμβόλαιο, θα σε γεμίσει χαρά. Ξέρεις ωστόσο τι συμφώνησα και τι δωρίζω.

70

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Στο Θεό σε εξορκίζω, στο Θεό που γνωρίζει τον πόνο μου, σ' εξορκίζω σ' ό,τι αγαπάς μη με πιέζεις. Ξέσφιξε λιγάκι τα λουριά της πατρικής σου εξουσίας, συγχώρεσε για λίγο να παραβώ το νόμο της τυφλής υποταγής, μη μ' αναγκάζεις λόγια πικρά να πω, ενώ χρωστάω να σ' ευγνωμονώ για τη ζωή που μου 'δωσες, τ' όνομα το καλό, την αγωγή και την ανατροφή μου. Μη μ' οδηγήσεις στη δυστυχία. Αν θέλεις να μου κόψεις τα φτερά και θες να μου στερήσεις την ελπίδα της αγάπης, κάνε το. Μα μη με βιάζεις να γευτώ με φρίκη, μη με πιέζεις να δεχτώ, ό,τι περισσότερο μισώ, γονατιστή παρακαλώ μην εξαντλείς το πατρικό δικαίωμα για να με καταστρέψεις. ΟΡΓΩΝΗΣ

Κουράγιο ψυχή μου, μην υποκύπτεις σ' ανθρώπινες αδυνα­ μίες ταπεινές. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Δεν με νοιάζει αν αγαπάς τον Ταρτούφο, αγάπα τον, δώστου την περιουσία σου βάλε και τη δική μου αν δεν του φτάνει. Σου τη παραχωρώ μετά χαράς, μα την ψυχή και το κορμί μου μην του τα παραδώσεις. Προτιμώ να γεράσω σ' ένα κελί μοναστηριού. ΟΡΓΩΝΗΣ

Όταν δε βάζουμε προσάναμμα στον έρωτά σας, το ρίχνετε στην καλογερική. Σήκω πάνω. Όσο περισσότερο σιχαίνεσαι τον Ταρτούφο, τόσο μεγαλώνουν οι ελπίδες να σώσεις την ψυχή σου. Παράτα με, ο γάμος αυτός θα γίνει έστω κι αν χρειαστεί να χάσεις μία-μία τις αισθήσεις σου, να καταντή­ σεις νεκροζώντανη!

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

71

ΝΤΟΡΙΝΑ

Δεν είμαστε καλά. ΟΡΓΩΝΗΣ

Εσύ να το βουλώσεις. Δε σηκώνω κουβέντα. Αν βγάλεις μία σου κόβω τη γλώσσα. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μου επιτρέπεις μία συμβουλή μονάχα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Εκτιμώ τις συμβουλές σου φίλε μου. Σχεδόν τις θαυμάζω γι' αυτό και δεν τις εφαρμόζω ποτέ. ΕΛΜΙΡΑ

Έ χ ω μείνει άναυδη. Είσαι τυφλός ολότελα. Για να μας κα­ τηγορείς πως λέμε τόσα ψέματα για τα σημερινά του κατορ­ θώματα, αυτό σημαίνει πως ο κομπογιαννίτης σε τάισε μαντζούνια μαγικά. ΟΡΓΩΝΗΣ

Αχ, Ελμίρα. Πιστεύω και δεν ερευνώ. Ξέρω πως συμπαθείς τον προκομμένο το γιο μου γι' αυτό και τα κουκούλωσες όταν ετοίμαζε την ξόβεργα για τον αθώο τον άνθρωπο που παραλίγο να πιαστεί σαν το πουλάκι. Πώς θες να σε πιστέ­ ψω. Αν ήταν όλα αυτά πραγματικά κι αληθινά θα ήσουν τα­ ραγμένη. Εσύ μίλαγες ατάραχη. ΕΛΜΙΡΑ

Και τι ήθελες να επαναστατήσει η τιμή μου, γιατί κάποιος τόλμησε να μου κάνει κόρτε; Θέλεις να χαλάσω τη ζαχαρέ­ νια μου, να εκραγώ, να σκούξω επειδή με τσίμπησε ένας ανωφελής κώνωπας; Να σου πω την αλήθεια; Σαν με πλευ­ ρίζουν άντρες και σαλιαρίζουν τους κοροϊδεύω μέσα μου. Μα τις φωνές, το σαματά τις αποφεύγω. Τι; Ήθελες να μιμηθώ

72

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

κάτι μαινάδες που βγάζουν γλώσσα και νύχια και ξεσηκώ­ νουν τη γειτονιά όταν κανένας τους πετάξει λόγια πειραχτι­ κά; Ένα κοφτό «Όχι», είναι θαρρώ καλή ψυχρολουσία, που κάθε αναιδή τον συνεφέρνει. ΟΡΓΩΝΗΣ

Έ χ ω μελετήσει τα πάντα. Δεν κάνω πίσω ούτε πιθαμή. ΕΛΜΙΡΑ

Αυτή η παράδοξη αδυναμία που του δείχνεις με κάνει ν' απο­ ρώ. Αν έβλεπες με τα ίδια σου τα μάτια την πάσα αλήθεια, ήθελα να ξέρω αν θα μουλάρωνε ακόμη η δυσπιστία σου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Να έβλεπα; ΕΛΜΙΡΑ

Βεβαίως. ΟΡΓΩΝΗΣ

Παρλαπίπες. ΕΛΜΙΡΑ

Αν κάτι σκηνοθετούσα και το έβλεπες μπροστά σου ολοκά­ θαρα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Αρλούμπες. ΕΛΜΙΡΑ

Τι άνθρωπος είσαι εσύ Χριστιανέ μου; Μη με πιστεύεις. Ωραία. Απάντησέ μου μόνο. Αν σε κάποιο μέρος σε κάνω να δεις και ν' ακούσεις τα πάντα, να δούμε τότε τι θα πεις γι' αυτόν τον άγιο, οσιομάρτυρα;

73

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι θα πω; Τίποτα δε θα πω. Γιατί τίποτα δε θα δω και τίπο­ τα δε θ' ακούσω. ΕΛΜΙΡΑ

Είσαι ανίατος, στραβός, με βγάζεις ψεύτρα και δεν ντρέπε­ σαι, δε θέλεις έτσι για γούστο χριστιανέ μου αυτόπτης μάρ­ τυρας να γίνεις αδιάψευστος; ΟΡΓΩΝΗΣ

Ωραία δέχομαι. Δείξε μου την καπατσοσύνη σου να δούμε τι θα καταφέρεις. ΕΛΜΙΡΑ

Ντορίνα πες του να 'ρθει εδώ. ΝΤΟΡΙΝΑ

Προσοχή κυρία, είναι τετραπέρατος. Ξέρει να φυλάγεται σαν την αλεπού. ΕΛΜΙΡΑ

Το έξυπνο πουλί, από τη μύτη πιάνεται. Το πεινασμένο πο­ ντίκι, δεν προσέχει τη φάκα. Πες του πως τον θέλω. (Στον Κλεάνθη και στη Μαριάννα) Εσείς εξαφανιστείτε. (Ο Κλεάνθης και η Μαριάννα φεύγουν) ΕΛΜΙΡΑ

Έλα να κουβαλήσουμε εκείνο το τραπέζι στη μέση. Κρύψου από κάτω. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σοβαρολογείς; ΕΛΜΙΡΑ

Πρέπει να κρυφτείς καλά και ν' ακούς καλά.

74

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Και γιατί κάτω απ' το τραπέζι; ΕΛΜΙΡΑ

Έ χ ω ένα σχέδιο θα δεις. Κρύψου καλά και κοίτα να μη σε δει και να μη σ' ακούσει. ΟΡΓΩΝΗΣ

Μεγάλη η χάρη σου αλλά θέλω να δω πού θα το πας. ΕΛΜΙΡΑ

Θα δεις, θ' ακούσεις και θα μείνεις άναυδος. (Ενώ ο Οργώνης κρύβεται κάτω απ' το τραπέζι) Θ' ακούσεις ένα σωρό παράξενα πράγματα. Κοίταξε μόνο μην τσιμπήσεις πριν της ώρας. Ό,τι και να μ' ακούσεις και να του λέω, μην το πάρεις εσύ στα σοβαρά. Το παν είναι για να πειστείς ν' ανοίξεις τα μάτια σου. Αν μ' ακούσεις ν' αναστενάζω, να ψιθυρίζω ερωτόλογα και να λιγώνομαι, θα 'ναι για να τον αναγκάσω να πετάξει τη μάσκα. Μόνο λιγάκι την ξετσιπωσιά του, θα κανακέψω, θα κολακέψω την λαγνεία του ένα παράθυρο θ' ανοίξω να ξεπρο­ βάλλει ο ξεδιάντροπος ο πίθηκος που κρύβεται μέσα του. Θα κάνω πως ενδίδω, πως υποκύπτω στις άνομες ορέξεις του και στο δηλώνω θα σταματήσω μόνο όταν το παραδεχτείς πως έχασες. Θα φτάσω ως το σημείο που θα μπορέσεις ν' αντέξεις. Εσύ θ' αποφασίσεις πότε θα βάλεις τέρμα στις αη­ δίες του. Αλλά κοίτα να μην αντέξεις και πολύ και μ' ανα­ γκάσεις να υποφέρω τις χειρονομίες του. Κοίτα να σταματή­ σεις το κακό πριν με βρομίσει με τα λαδωμένα χέρια του. Σκέψου πως ό,τι γίνεται, για το καλό σου γίνεται. Έρχεται. Τον ακούω. Κοίτα μονάχα να μην σε πάρει χαμπάρι. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Με καλέσατε;

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

75

ΕΛΜΙΡΑ

Ναι και θέλω κάτι να σας εκμυστηρευτώ. Παρακαλώ ανοίξ­ τε την πόρτα, κοιτάξτε μήπως και κανείς μας παρακολουθεί, κι ύστερα κλείστε την καλά να μην την πάθουμε ξανά σαν βλάκες. Πώς έγινε και μας τσάκωσαν; Πως τρόμαξα. Πόσο λυπήθηκα για την οργή του Δάνη. Έκανα ό,τι μπορούσα να τον καλμάρω, να τον μπερδέψω, να του θολώσω τα νερά. Πάνω στην ταραχή μου δε μου 'κοψε να π ω : ψέματα... ψέ­ ματα»... Όλα πήγαν κατ' ευχήν και τώρα χωρίς φόβους πια μπορούμε ν' ανταμώνουμε. Ο άντρας μου σας εμπιστεύεται τυφλά, κακό δε βάζει ο νους του. Η έντονη προσωπικότητά σας που παραλίγο να κινδύνευε απόκτησε καινούργια αίγλη. Ο άντρας μου για να πεισμώσει πιο πολύ την κακεντρέχεια των άλλων επιθυμεί να βρίσκομαι συνέχεια μαζί σας χωρίς να με φοβίζουν πια οι κακόβουλες γνώμες. Μπορώ να κλείνο­ μαι μαζί σας σε τούτο το δωμάτιο και να ξαπλώνω μπρος στα πόδια σας τη φλογερή καρδά μου. Ελπίζω πως δε θα με παρεξηγήσετε που τόσο γρήγορα και βιαστικά αφέθηκα στα τρυφερά σας δίχτυα. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ομολογώ πως δεν καταλαβαίνω τίποτα. Άλλα μου λέγατε πριν, τελείως διαφορετικά. ΕΛΜΙΡΑ

Ξέρω πως σας ενόχλησε η πρώτη μου άρνηση, στην πρώτη σας κρούση. Δεν έχετε ως φαίνεται από γυναίκες πείρα και δεν αντιλαμβάνεστε τι νόημα έχει ένα διστακτικό «όχι»... μα στης γυναίκας την ψυχή φυτρώνουν πολλά και αντιφατι­ κά αισθήματα από τη μια παλεύει η φλόγα της αγάπης και από την άλλη κοκκινίζει από σεμνή ντροπή. Στην αρχή φυ-

76

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

λαγόμαστε, κρυβόμαστε, κρατάμε θέση αμυντική. Ένα έμπει­ ρο μάτι καταλαβαίνει πως είμαστε πανέτοιμες για τη συνθη­ κολόγηση. Η γλώσσα μόνο εναντιώνεται στη φλογερή λα­ χτάρα που μας καίει, μα η άρνηση της γλώσσας υπόσχεται πολλά. Σας φανερώνω γυναικεία μυστικά μια δε με νοιάζει, τίποτα πια δε σταματάει τη γλώσσα μου, ο πόθος κυβερνά, με παίρνει ο κατήφορος, ζαλίζομαι, όμως μ' αρέσει. Τι μπο­ ρούσα να κάνω με το Δάνη; Πιστεύετε στα αλήθεια πως θα μπορούσα ψύχραιμα ν' ακούσω τις προτάσεις σας; Θα σιω­ πούσα και θα 'κανα την παλαβή αν με άφηνε αδιάφορη το ερωτικό της παραμιλητό; Δεν το προσέξατε πως σας επίεζα το γάμο ν' αρνηθείτε, γιατί το έκανα τάχα; Έτρεμα στην ιδέα πως με μιαν άλλη θα μοιράζαμε τις νύχτες και τις μέρες την αγάπη μας. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αναγαλλιάζω και ρουφώ λογάκια απ' το στόμα που ποθώ. Χύνει νέκταρ, χύνει μέλι και παραλύει το κορμί μου και πα­ ραδίδεται στην προσδοκία της υπέρτατης ηδονής. Αν με πο­ θείτε εσείς δε θέλω τίποτα άλλο. Έ χ ω του παραδείσου τα καλά και κολυμπάω στην τέλειαν ευδαιμονία. Όμως τρυπάει την καρδιάν μου αμφιβολία δεινή. Αν είναι τα λόγια σας πα­ γίδα, τέχνασμια, τερτίπι για να χαλάσω το γάμο που μου προσφέρουν; Θα σας μιλήσω ξάστερα. Δεν εμπιστεύομαι τις γλύκες σας, θέλω και πράξεις. Καλά τα λόγια, αλλά χρειά­ ζομαι και καυτές εγγυήσεις. Θέλω τις αποδείξεις χειροπια­ στές. (Η Ελμίρα βήχει με νόημα) ΕΛΜΙΡΑ

Τόση πρεμούρα. Βιάζεστε να ρουφήξετε με μια τους χυμούς

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

77

του κορμιού μου; Νίκησα την ντροπή και ταπεινώθηκα, σας άνοιξα την πόρτα της καρδιάς μου να δείτε στο βυθό της, τη γλύκα της και σεις αχόρταγε καλπάζετε ακράτητος και φτάσατε στα άκρα; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Δεν την αξίζω την αγάπη σας. Δεν έλπιζα ποτέ πως θα σας έχω. Δεν χορταίνω με λόγια επειδή δεν πιστεύω την ευτυχία που μου προσφέρετε, θέλω εδώ και τώρα να τη χαρώ. Τίπο­ τα δεν πιστεύω. Είμαι σαν τον Θωμά τον άπιστο, θέλω πρώτα ν' αγγίξω... ΕΛΜΙΡΑ

Ο έρωτάς σας είναι βίαιος και τυραννικός που προκαλεί έναν παράξενο ερεθισμό, που συνταράζει την καρδιά και αποζη­ τάει τη βία. Τίποτα δε σταματάει την ορμή σας; Αφήστε με να πάρω λίγη ανάσα. Τύραννε ζητάτε χωρίς έλεος να αρπά­ ξετε το πράγμα που ποθείτε, δεν είναι τάχα αυτό κατάχρηση της τρυφερότητας που νιώθω να πλημμυρίζει την ψυχή μου; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Μα πως αλλιώς την τρυφερότητα σας θ' αποδείξετε αν δεν την διοχετεύετε στα έργα; ΕΛΜΙΡΑ

Μα πώς να απατήσω τον άντρα μου; Δεν το απαγορεύει ο Θεός; Δεν είναι αμαρτία; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αν ο Θεός είναι το μόνο σας εμπόδιο, αφήστε το επάνω μου. Αναλαμβάνω την ευθύνη. ΕΛΜΙΡΑ

Μα δε μας βλέπει ο Θεός; Δε λένε πως υπάρχει θεία δίκη;

78

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ανοησίες. Αφήστε με να διώξω απ' το μυαλό σας τέτοιους γελοίους ενδοιασμούς που τους εφεύραμε για το φτωχό κο­ σμάκη. Απαγορεύει ο Θεός κάποιες χαρές της σάρκας αυτό να λέγεται, αλλά υπάρχει τρόπος να τα βολέψουμε με το Θεό, θα δείτε. Υπάρχει μια επιστήμη ολόκληρη που μας δι­ δάσκει σα λάστιχο να τεντώνουμε της ηθικές αρχές. Και να τα βρίσκουμε με την συνείδηση μας... θα σας τα μάθω αυτά τα μυστικά, θα γίνω ο δάσκαλός σας. Απελευθερωθείτε, αγάπη μου, από φοβίες και προκαταλήψεις... Η αμαρτία στο λαιμό μου. Μα βήχετε πολύ, κρυώσατε; ΕΛΜΙΡΑ

Έ χ ω πονόλαιμο. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Πάρτε λιγάκι γλυκάνισο. ΕΛΜΙΡΑ

Αχ, τι να μου κάνει το γλυκάνισο; Ο βήχας που παιδεύει εμένα είναι αγιάτρευτος. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Λυπάμαι. Πονάτε; ΕΛΜΙΡΑ

Πολύ-πολύ. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Μη διστάζετε πια. Το ξέρετε πως είμαι τάφος. Θα κρατήσω το μυστικό. Κακό κάνει μονάχα το σούσουρο. Ό,τι γίνεται στα φόρα είναι αμαρτωλό. Η αμαρτία στα μουγγά δεν πιάνε­ ται, δεν είναι αμαρτία καν. ΕΛΜΙΡΑ

(Βήχει) Δεν έχω πια ενδοιασμούς και πρέπει να υποκύψω.

79

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Με παρασύρει η ορμή του πάθους σας. Είσαστε ανελέητος και φοβερός και δεν υπάρχει ελπίδα να πείτε, φτάνει, σας νιώθω, θα προχωρήσω με βαριά καρδιά αφού τα λόγια μου δεν βρίσκουν κατανόηση, ανάγκη να σας δώσω τις αποδείξεις τις χειροπιαστές που μου ζητάτε, θα σας παραδοθώ ολο­ κληρωτικά, το κρίμα πάνω σας. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Το κρίμα στο λαιμό μου. Το 'παμε. Ελάτε. ΕΛΜΙΡΑ

Ρίξτε μια ματιά στην πόρτα μήπως ο άντρας μου παραφυ­ λάει. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Περιττές προφυλάξεις. Πρόκειται περί μπούφου. Είναι σαν τα σκυλάκια στο τσίρκο. Τον έχω γυμνάσει να κάθεται σού­ ζα, τον έχω ναρκώσει, τον μάγεψα και βλέπει ό,τι θέλω να δει. Μας βλέπει μαζί και ζαχαρώνει, χαίρεται. ΕΛΜΙΡΑ

Δε πειράζει. Βγείτε να ρίξετε μια ματιά για μια στιγμούλα. (Ο Ταρτούφος βγαίνει) ΟΡΓΩΝΗΣ

(Βγαίνει απ' το τραπέζι) Θα πάθω συγκοπή, θα πάθω εγκεφα­ λικό. Αυτός δεν είναι άνθρωπος, είναι θηρίο. ΕΛΜΙΡΑ

Κρύψου, δεν είναι ώρα ακόμα, πρέπει να δεις και πράξεις και μη βασίζεσαι μονάχα σ' ό,τι ακούς. ΟΡΓΩΝΗΣ

Είναι τέρας, είναι κτήνος, είναι δαίμονας του Άδη.

80

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΕΛΜΙΡΑ

Μην πιστεύεις μόνο στα λόγια. Πρέπει να δεις και να ομολο­ γήσεις την ήττα σου. (Τον βάζει κάτω απ' το τραπέζι) ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

(Επιστρέφει) Όλα συνωμοτούν μαζί μας για να χαρούμε την ηδονή. Έψαξα παντού, ψυχή δεν υπάρχει. Η λάμψη των ματιών σας με θαμπώνει, θα τα τρυγήσω τα χειλάκια σας και θα μεθύσω με τον μπούστο, τι λέω, με το μούστο. ΟΡΓΩΝΗΣ

(Βγαίνει) Σιγά ρε σιγανοπαπαδιά. Μας πήρανε τα ζουμιά. Κρατήσου λίγο γιατί με τόση φόρα θα σπάσεις το λαμπόγυαλο. Ωραίος άγιος μας βγήκες. Εσύ μπερδεύεις την αγια­ στούρα με κάτι άλλο μακρύ και μαλλιαρό. Θέλεις να μ' εξευ­ τελίσεις μόμολο. Παντρεύεσαι την κόρη και ξεμυαλίζεις την σύζυγο. Μου τα 'λεγαν και δεν τα πίστευα... μα ο Θεός αγα­ πάει τον νοικοκύρη τελικά. ΕΛΜΙΡΑ

(Στον Ταρτούφο) Δεν παν στο χαρακτήρα μου τέτοια τερτίπια, μα πήγατε γυρεύοντας. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Μη μου πείτε πως την πιστεύετε τώρα; ΟΡΓΩΝΗΣ

Τολμάς μωρέ και βγάζεις γλώσσα; Σε τσάκωσα, ξεκουμπήσου. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Δεν αντιληφθήκατε τον σκοπό μου.

81

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Δε κολλάμε μπρίκια μάστορα. Άδειασέ μου τη γωνιά, στρίβε. Φύγε σου λέω. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Εσύ να φύγεις και γρήγορα μάλιστα. Ποιος νομίζεις πως είσαι; Ο νοικοκύρης; Το σπίτι είναι δικό μου και με συμβό­ λαιο μάλιστα. Ψάχνεις να βρεις μιαν αφορμή να μου το πά­ ρεις. Δε σφάξανε, σε κρατάω στο χέρι και θα την ξεσκεπάσω εγώ την απάτη σου. Βλαστήμησες τα θεία, πρόσβαλες και θα τιμωρηθείς. Ακόμη δεν γεννήθηκε αυτός που να με διώξει, Θα κλάψει πικρά. (Φεύγει) ΕΛΜΙΡΑ

Κατάλαβες τι θέλει να πει; ΟΡΓΩΝΗΣ

Τα πράγματα δεν είναι πια για γέλια. Τρέμω στην ιδέα. ΕΛΜΙΡΑ

Μα γιατί. ΟΡΓΩΝΗΣ

Τώρα χτυπάω το κεφάλι μου το ξερό. Θα φτύσω αίμα για τη δωρεά που του έκανα. ΕΛΜΙΡΑ

Ποια δωρεά; ΟΡΓΩΝΗΣ

Του τα 'γραψα όλα ο βλάκας. Μα πιο πολύ για κάτι άλλο τρέμω. ΕΛΜΙΡΑ

Για ποιο;

82

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα ξέρω σε λίγο. Πάμε να δούμε αν βρίσκεται ακόμη στο ντουλάπι το ξύλινο μικρό κιβώτιο. (Σκοτάδι. Ανοίγουν τα φώτα) ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Πού τρέχεις σαν παλαβός; ΟΡΓΩΝΗΣ

Βρέστο ντε! ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Ηρέμησε και κάτσε να σκεφτούμε τι μπορεί να γίνει έτσι που ήρθαν τα πράγματα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Πάω να τρελαθώ μ' εκείνο το μικρό κιβώτιο. Το σκέφτομαι και πάει να μου στρίψει. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Μα θα μου πεις τι κρύβει αυτό το παράξενο, μικρό και ξύλινο κιβώτιο; Μυστήριο είναι; ΟΡΓΩΝΗΣ

Είναι βρε αδερφέ πολύτιμα χαρτιά ενός αγαπημένου φίλου που βρίσκεται εξόριστος στα ξερονήσια. Όταν τον κυνηγού­ σαν μ' εμπιστεύθηκε και μου παράδωσε απόρρητα κομματι­ κά χαρτιά να τα φυλάξω. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Και πως τέτοια χαρτιά — μπαρούτι βρεθήκανε στα χέρια του Ταρτούφου; ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι θέλεις και ρωτάς; Του το εμπιστεύτηκα στην εξομολόγη­ ση, με πείσανε τα λόγια του πως στη δική του κατοχή θα

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

83

ήταν ασφαλή. Αυτός, αν τα 'βρισκε η ανάκριση, το 'χε το ηθικό δικαίωμα να επικαλεστεί το χρέος του πνευματικού να μην παραβιάζει το μυστικό του που αποκαλύφθηκε στο ιερό μυστήριο. Μου είπε μάλιστα πως στην ανάκριση μπορούσα να πάρω κι όρκο και ν' αρνηθώ τη σχέση μου με τα χαρτιά και κείνος αναλάβαινε να με καλύψει στο Θεό και την αστυ­ νομία. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Πρέπει να το παραδεχτείς, φέρθηκες επιπόλαια, σαν παιδαρέλι. Από τη μια η δωρεά απ' την άλλη τα ύποπτα χαρτιά, σ' έχει στο χέρι για καλά ο θεομπαίχτης. Αν θες τη γνώμη μου, μην τον ζορίσεις, κρατάει φουρνέλο και θα τινάξει στον αέρα τη ζωή σου. Βρες τρόπο να τον ζορίσεις, να πάρεις πίσω τα στοιχεία. ΟΡΓΩΝΗΣ

Κοίτα βρε φίλε, τι φίδι κολοβό, φώλιασε μέσα στο σπίτι μου. Τον περιμάζεψα, τον έπλυνα, τον τάισα, τον κοίμισα και κοί­ τα πώς πληρώνω. Δεν σκέφτηκα ποτέ πόσο φαρμάκι μπορεί να τρέξει από τη βρύση της ευσέβειας. Θα βλέπω από δω και μπρος στο δρόμο κι από μακριά θεοσεβούμενο και θα λακίζω. Θα τον ξορκίζω όπως ο διάβολος το λιβάνι. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Πάλι παραλογίζεσαι, πάλι περνάς το μέτρο, περνάς από την μια υπερβολή στην άλλη. Σε γέλασε ένας αγύρτης, σε ξεγέ­ λασε με τα ψευτοκαμώματα, τις ταπεινότητες και τις ελεη­ μοσύνες. Αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει τίμιος άνθρωπος, αληθινός, θεοσεβούμενος, καλοσυνάτος και ταπεινός; Μάθε να ξεχωρίζεις, άνθρωπε, την ήρα απ' το στάρι. Φυλάξου απ'

84

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

το δόλο μα άσε στον κόσμο να μυρίσει της άδολης ευσέβειας το άρωμα. (Μπαίνει ο Δάνης) ΔΑΝΗΣ

Πατέρα έμαθα μόλις τώρα που με κάλεσαν πως ο αχρείος θεομπαίχτης σε φοβερίζει και απειλεί θεούς και δαίμονες. Έμαθα πως τολμά τις χάρες, τις ευεργεσίες σου να τις κάνει σπαθιά που σου τρυπάνε τα στήθη. ΟΡΓΩΝΗΣ

Αυτή αλήθεια, γιε μου, είναι η θλιβερή πραγματικότητα. Πάω να σκάσω. ΔΑΝΗΣ

Άσε με να τον δείρω, να τον ξεκάνω, μπροστά σε τέτοιο θρά­ σος, νομίζω δεν σηκώνει δισταγμούς. Τον σακατεύω μια και καλή και ξεμπερδεύεις. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Παιδαριώδεις αντιδράσεις. Βγάλε τις παρωπίδες και κοίταξε κατάματα τον κόσμο. Υπάρχουν νόμοι και λειτουργεί η δι­ καιοσύνη και εφόσον λειτουργεί πρέπει καθένας να την σέβε­ ται. Η βία φέρνει βία. Ξέρεις εσύ να τέλειωσαν τα πράγματα καλά, όταν αρχίσανε με ξύλο. (Μπαίνει η κυρία Πετρούλα, η Μαριάννα, η Ντορίνα και η Ελμίρα) ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Τι τρέχει καλέ; Μαθαίνω μυστήρια πράγματα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Του θεού τα πράγματα, μητέρα. Κοίταξε πώς με πληρώ­ νουν. Έμπασα στο σπίτι μου ένα κουρελή, τον αγάπησα, τον έβαλα στο κρεβάτι σαν αδερφάκι, το έλουσα, τον έντυσα, του

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

85

έδωσα την κόρη μου, του χάρισα το βιος μου και αυτός την ίδια στιγμή πήγε να βάλει χέρι στη γυναίκα μου. Τόσο πολύ προχώρησε το τέρας. Μ' απειλεί κι από πάνω. Του εμπι­ στεύτηκα και του παράδωσα τα μυστικά μου. Μ' αυτά τα μυστικά στο χέρι τώρα θέλει να με συντρίψει. Μου παίρνει το σπίτι μου, με διώχνει, μου δίνει μια κλωτσιά και με βγάζει στο δρόμο. ΝΤΟΡΙΝΑ

Ο καημενούλης. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Δεν το πιστεύω. ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι δεν πιστεύεις; ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Μήπως τον κακοβάζουν οι ζηλιάρηδες; ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι λες τώρα μητέρα; ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Στο σπίτι σου κυκλοφορούν περίεργα, παράξενα ζουλάπια και τον μισούν. ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι σχέση έχουν όλα αυτά, μωρέ μητέρα; ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Θυμάσαι όταν ήσουν παιδί τι σου 'λεγα; Οι άνθρωποι μισούν την αρετή, επικρατούν οι φθονεροί στον κόσμο. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ωραία τα 'λεγες, μα τι σχέση έχουν μ' αυτά που γίνανε σή­ μερα εδώ;

86

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Μήπως έπεσε θύμα των φθονερών ο καημένος; ΟΡΓΩΝΗΣ

Τον είδα με τα μάτια μου σου λέω. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Συκοφαντίες. Ιεροσυλίες. ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα με σκάσεις, ρε μάνα. Τον είδα σου λέω. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Κακογλωσσιές. Τον σταυρώνουν. ΟΡΓΩΝΗΣ

Καταλαβαίνεις τι σου λέω; Τον είδα, τον είδα, τον είδα. Θα το φωνάξω κι άλλο; Να κακαρίσω; ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Μας γελούν τα μάτια μας συχνά. ΟΡΓΩΝΗΣ

Θα κρεπάρω. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Ξέρεις παιδί μου, η φιλυποψία είναι κακή αρρώστια. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ρε μάνα, θέλεις να πεις πως μπέρδεψε τη γυναίκα μου με το εικόνισμα της Αγίας Φιλοθέης; Και θέλησε να την ασπα­ στεί; ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Έχεις παιδί μου αποδείξεις; Περίμενε να βεβαιωθείς. ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι να βεβαιωθώ ρε μάνα; Πώς αλλιώς να βεβαιωθώ; Να δω τη γυναίκα μου ανάσκελα; Άντε να μην πω τίποτα χειρότερο.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

87

ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Μα είναι τόσο αγνός! ΟΡΓΩΝΗΣ

Έ χ ε χάρη που είσαι μάνα μου, αλλιώς θα έβλεπες τον ουρανό σφοντύλι. ΝΤΟΡΙΝΑ

Όλα πληρώνονται στον κόσμο κύριε. Πιστεύατε κανέναν εσείς, ε; δεν σας πιστεύουν εσάς τώρα. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Χασομεράμε, πρέπει να δράσουμε. Οι απειλές του απατεώνα πρέπει να μας κρατήσουν ξύπνιους. ΔΑΝΗΣ

Λέτε να πραγματοποιήσει τις απειλές του; ΕΛΜΙΡΑ

Και να τις πραγματοποιήσει δε θα βρεθεί δικαστήριο να τις δεχθεί. Είναι καραμπινάτη αχαριστία. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Θα βρει αυτός στοιχεία να στηρίξει την κατηγορία. Το καλό είναι να μην μπλέξει κανείς και τον τυλίξουν σε μια κόλλα χαρτί. Το είπα ξανά. Κακώς τον αποπήρατε. Έπρεπε να τον πάτε λάου-λάου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Δεν μπόρεσα, βρε αδερφέ, να κρατηθώ, ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι μου. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Η μόνη λύση είναι ο συμβιβασμός.

88

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΕΛΜΙΡΑ

Δεν ήξερα ότι μας κρατά στο χέρι. Αν το 'ξερα δεν θα σκηνο­ θετούσα την παγίδα. ΟΡΓΩΝΗΣ

Για ρίξε μια ματιά, Ντορίνα, τι θέλει ο κύριος; Βρήκαν την ώρα να μας κάνουν επισκέψεις. (Μπαίνει ο κύριος Νομικός) ΝΟΜΙΚΟΣ

Αγαπητή δεσποινίς, καλή σας μέρα. Επιθυμώ να δω τον κύριο σας. ΝΤΟΡΙΝΑ

Έχει δουλειά τώρα, κύριε. ΝΟΜΙΚΟΣ

Ευχάριστα μαντάτα φέρνω που τον αφορούν προσωπικώς. ΝΤΟΡΙΝΑ

Τ' όνομά σας κύριε; ΝΟΜΙΚΟΣ

Μεταβιβάστε πως έρχομαι εκ μέρους του κ. Ταρτούφου; Τον αφορά προσωπικώς. ΝΤΟΡΙΝΑ

(Στον Οργώνη) Ευγενικός μου φαίνεται, κύριε. Έρχεται απ' τον Ταρτούφο και φέρνει είδηση που σας αφορά προσωπικώς. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Πρέπει να τον δεχτείς. ΟΡΓΩΝΗΣ

Έρχεται για συμβιβασμό; Τι λες; Τι στάση να τηρήσω; ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Ήρεμα, αν φέρνει προτάσεις, άκουσέ τες με προσοχή.

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

89

ΝΟΜΙΚΟΣ

Καλημέρα σας κύριε. Ο Θεός να σας προστατεύει. ΟΡΓΩΝΗΣ

Καλός πρόλογος. ΝΟΜΙΚΟΣ

Σεβόμουν πάντα κύριε την οικογένεια σας. Κάποτε υπήρξα και υπάλληλος του πατέρα σας. ΟΡΓΩΝΗΣ

Δεν σας γνωρίζω. Δε σας θυμάμαι και ντρέπομαι γι' αυτό, καλέ μου κύριε. ΝΟΜΙΚΟΣ

Είμαι Ευρυτάν κύριε και ονομάζομαι Νομικός, δικαστικός κλητήρ. Ήρθα να σας επιδώσω μια δικαστική απόφαση. ΟΡΓΩΝΗΣ

Τι είπατε; ΝΟΜΙΚΟΣ

Κρατήστε παρακαλώ την ψυχραιμία σας. Η απόφαση που σας κοινοποιώ σας επιτάσσει ν' αδειάσετε το σπίτι, να σηκώ­ σετε τα έπιπλα και να το παραδώσετε σ' αυτούς που τους ανήκει κατά νόμον, χωρίς αναβολή και αντιρρήσεις. ΟΡΓΩΝΗΣ

Να φύγω από το σπίτι μου; ΝΟΜΙΚΟΣ

Το ταχύτερον δυνατόν, κύριε. Όπως από τα επίσημα έγγραφα αποδεικνύεται, το σπίτι σας ανήκει πια στον κ. Ταρτούφο, εί­ ναι γενικός κληρονόμος της περιουσίας σας. Σύμφωνα με το συμβόλαιο που υπογράψατε και σας εγχειρίζω εν αντιγράφω. Σφραγίστηκε δικαστικώς και είναι νομικώς απρόσβλητο.

90

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΔΑΝΗΣ

Ντροπή! Μου 'ρχεται να ξεράσω. ΝΟΜΙΚΟΣ

Δεν σας γνωρίζω, κύριε, και δε με αφορούν οι κρίσεις σας. Ο κ. Οργώνης είναι νομοταγής πολίτης και δε θα εναντιωθεί στην εξουσία. ΟΡΓΩΝΗΣ

Όμως... ΝΟΜΙΚΟΣ

Ναι, ξέρω κύριε. Θα επιτρέψετε χωρίς αντίρρηση να εκτελέ­ σω τις εντολές που είχα. ΔΑΝΗΣ

Με τρώει το χέρι μου να του μετρήσω τα παΐδια. ΝΟΜΙΚΟΣ

Επιβληθείτε στον κ. γιο σας, κύριε. Διαφορετικά θα τον μη­ νύσω και θ' αναφέρω το συμβάν στην έκθεσή μου προς τον Εισαγγελέα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Πολύ παράνομος ο κ. Νομικός. ΝΟΜΙΚΟΣ

Ε γ ώ σας υπολήπτομαι, κύριε. Γι' αυτό ανέλαβα προσωπι­ κώς ν' αναλάβω την υπόθεσή σας ώστε να τελειώσει φιλικώς και κατ' ευχήν. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σκέψου αν δεν με είχες στην υπόληψή σου. ΝΟΜΙΚΟΣ

Επειδή σας υπολήπτομαι θα κάνω μια παραχώρηση. Θα βάλω την εκτέλεση έως αύριο. Θα κοιμηθώ εδώ απόψε για λόγους

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

91

ασφαλείας μαζί με 10 χωροφύλακες. Αύριο το πρωί με την αυγούλα θα σηκωθούν τα πράγματα. Πάρα πολύ παρακαλώ να με διευκολύνετε να φέρω εις πέρας αίσιο την αποστολή μου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Μου 'ρχεται να τον πνίξω σαν κουτάβι στον κουβά. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

(Σιγά) Μη χαλάς την εντύπωση. ΔΑΝΗΣ

Με τρώει το χέρι μου και μένα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Έ χ ε τ ε λίγο στραβή την πλάτη, Κύριε. Χρειάζεται βρεγμένη σανίδα για να ισιώσει. ΝΟΜΙΚΟΣ

Η αυθάδεια τιμωρείται δεσποινίς και ο νόμος δεν κάνει διά­ κριση μεταξύ γυναικών. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Ας τελειώνουμε κύριε. Δώστε μας το χαρτί. ΝΟΜΙΚΟΣ

Ορίστε. Ευχαριστώ. Σας προσκυνώ, ο Θεός μαζί σας, χαίρε­ ται. ΟΡΓΩΝΗΣ

Να σε χαρεί ο Χάρος, καλέ. Τα βλέπεις μητέρα; Τι λες τώρα; ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Τα 'χω τελείως χαμένα. ΝΤΟΡΙΝΑ

Τον αδικοβάζεται κύριε. Γιατί παραπονιέστε. Από χριστιανι­ κό ενδιαφέρον ο άνθρωπος σας αφαιρεί το βιος σας. Είναι

92

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

γνωστό πως τ' αγαθά φθείρουν και διαφθείρουν. Τα παίρνει το λοιπόν και έτσι γυμνοί, φτωχοί και ζήτουλες μπορείτε πια χωρίς αναβολή να σώσετε από την αμαρτία τις ψυχές σας. ΟΡΓΩΝΗΣ

Δε βαρέθηκες εσύ να μας τσιγκλάς συνέχεια; ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Πάμε να δούμε τι θα κάνουμε. ΕΛΜΙΡΑ

Τρέξε να καταγγείλεις γρήγορα την αχαριστία. Δεν μπορεί να ισχύει μετά τις πράξεις του αυτές η δωρεά και το συμβό­ λαιο. (Μπαίνει ο Βαλέρης) ΒΑΛΕΡΗΣ

Φύγετε κ. Οργώνη. Ξέρω πως σας αιφνιδιάζω. Αλλά είναι ανάγκη πάσα να αντιληφθείτε πως κινδυνεύετε. Ένας φίλος μου αστυνομικός μου εκμυστηρεύτηκε σπάζοντας τη μυστι­ κότητα για τέτοιες υποθέσεις πως ο αχρείος πήγε και κα­ τάγγειλε σ' αστυνομία και ασφάλεια πως προστατεύατε ένα πολιτικό εξόριστο. Παρέδωσε μάλιστα κι ένα μικρό κιβώτιο με υλικό παράνομο. Εκδόθηκε κι ένταλμα συλλήψεως και ανάθεσαν στον ίδιο τον Ταρτούφο να συνοδέψει εδώ το χωρο­ φύλακα που έχει εντολή να σας συλλάβει. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Σ' εκτελεί με τα όπλα που του έδωσες. ΟΡΓΩΝΗΣ

Ο άνθρωπος παιδιά μου είναι λύκος. Ανήμερο θεριό. ΒΑΛΕΡΗΣ

Βιαστείτε. Έ χ ω στην εξώθυρα αμάξι και θα σας απαγάγω.

93

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Έ χ ω μαζί μου χρήματα και έχω μια σίγουρη κρυψώνα να φυλαχτείτε όσο καιρό θα χρειαστεί. ΟΡΓΩΝΗΣ

Με σκλαβώνεις, γαμπρέ μου. Σ' ευγνωμονώ. Και σ' άλλη στιγμή θα τ' αποδείξω. Φροντίστε τα υπόλοιπα. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Βιαστείτε. Άσε τα πράγματα εδώ, απάνω μας. (Μπαίνουν αστυνομικός και Ταρτούφος) ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Μη βιάζεστε κύριε. Η νέα κατοικία σας δεν είναι μακριά, συλλαμβάνεστε. ΟΡΓΩΝΗΣ

Προδότη. Φτου σου. Μ' αποτελειώνεις. Έτσι ολοκληρώνεις την κτηνωδία σου. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Έμαθα να υποφέρω εμπτυσμούς και ύβρεις για χάρη του Θεού. Οι φτυσιές δε με λερώνουν. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Σιγά το μούτρο. ΔΑΝΗΣ

Παίζει συνέχεια με τα θεία ο σαλτιμπάγκος. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Αδιαφορώ για τα πάντα. Εκτελώ το χρέος μου. ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Από πού κι ως πού η προδοσία λέγεται τώρα χρέος; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Κάθε τι που πηγάζει απ' την εξουσία είναι χρέος και με τιμά.

94

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΟΡΓΩΝΗΣ

Ποιος σ' έσωσε αχάριστε από τη φτώχεια; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Έτερον εκάτερον. Με βοηθήσατε, δε λέω, μα εγώ συντρέχω τη νομιμότητα της εξουσίας, το χρέος προς την εξουσία σβή­ νει τα πάντα, ευγνωμοσύνη, γυναίκα, παιδιά, προσωπικό συμφέρον. ΕΛΜΙΡΑ

Βρε τον αχρείον. ΝΤΟΡΙΝΑ

Κατέχει την τέχνη να σκεπάζει την τέχνη με χρυσόσκονη. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Πώς το χρέος αυτό στην εξουσία δεν σας βάρεσε νωρίτερα; Έπρεπε πρώτα να τα ρίξετε σε μια κυρία, να κερατώσετε τον άντρα της; Πώς δεν κάνατε τη μήνυση πριν σας διώξουν απ' το σπίτι; Πώς το χρέος της τιμής που λέτε πως σας έσπρωξε σας άφησε τόσο καιρό να τρώτε και να πίνετε στο σπίτι ενός ενόχου; ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

(Στον αστυνομικό) Απαλλάχτε με, κ. αστυνόμε, απ' τις ενο­ χλητικές αυτές φωνές. Παρακαλώ εκτελέστε τη διαταγή και συλλάβετε τον κύριο. ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ

Ευχαρίστως. Ακολουθείστε με κύριε στη νέα σας κατοικία στη διπλανή φυλακή. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Ποιος; Εγώ;

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

98

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ

Εσείς αυτοπροσώπως. ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ

Τι λέτε τώρα; Ε γ ώ στη φυλακή; Γιατί; ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ

Δε θα σου δώσω λογαριασμό. (Στον Οργώνη) Μη φοβάστε, κύριε. Η δικαιοσύνη δεν είναι πάντοτε τυφλή. Και η εξουσία όταν μπορεί και όταν το θέλει βρίσκει τον τρόπο να λειτουργεί με μέτρο του πολίτη τα συμφέροντα. Υπάρχουν μηχανισμοί καταστολής, υπάρχουν όμως και τεχνικές που προστατεύουν τον πολίτη και αποκαλύπτουν την απάτη. Όταν αυτός ο κύριος παρουσιάστηκε στην ασφάλεια και στον Εισαγγελέα κάποιος τον αναγνώρισε και ψάχνοντας στο αρχείο και τα δακτυλικά του αποτυπώματα εντόπισε πως είναι σεσημα­ σμένος, κλέφτης, απατεώνας και κακούργος των φυλακών, δραπέτης γνωστός με τα 32 ψευδώνυμα. Του αφαίρεσαν τα έγγραφα που έφερε και με πρόσταξαν να τον ακολουθήσω για να διαπιστώσω ως πού το θράσος του θα έφτανε. Τα έγγρα­ φα τα επιστρέφω. Πρόσφατος νόμος σας προστατεύει γιατί προβλέπει παραγραφή για αδικήματα της ταραγμένης πε­ ριόδου. Τη δωρεά και το συμβόλαιο ο δικαστής τα θεωρεί ως μη γενόμενα αφού ο δωρολήπτης την εποχή της δωρεάς ήταν δραπέτης και καταζητούμενος. ΝΤΟΡΙΝΑ

Υπάρχει Θεός. ΠΕΤΡΟΥΛΑ

Παρήρ, υιός και θείον πνεύμα. ΕΛΜΙΡΑ

Τέλος καλά, όλα καλά.

96

ΜΟΛΙΕΡΟΣ

ΜΑΡΙΑΝΝΑ

Να το πιστέψω; ΟΡΓΩΝΗΣ

(Μουντζώνει) Να προδότη, αχάριστε, μπαμπέση. ΚΛΕΑΝΘΗΣ

Παράτα τον, μην κατεβαίνεις στο επίπεδό του. Αν έχει λίγη συνείδηση, αν του περισσεύει δηλαδή, άστον να ψήνεται στις τύψεις του. Κοίταξε τώρα τη φαμίλια σου και το σπίτι σου. ΟΡΓΩΝΗΣ

Σωστά μιλάς, δηλ. πάντα σωστά μιλούσες αλλά ποιος σ' άκουγε. Είμαι χαρούμενος που διαπιστώνω πως μπορεί ακό­ μα να βρεις το δίκιο σου σ' αυτόν τον κόσμο. Ύστερα πρέπει να φροντίσω το γάμο της Μαριάννας και του Βαλέρη. Τέλος θα βγω στους δρόμους και θα μιλήσω στους ανθρώπους. Θα τους εξομολογηθώ το πάθημά μου και όλοι μαζί θα φτιάξου­ με μια καινούργια ζωή χωρίς Ταρτούφους, χωρίς Ταρτού­ φους. Α Υ Λ Α Ι Α ΤΕΛΟΣ TOΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ Τ Ε Λ Ο Σ TOΥ Ε Ρ Γ Ο Υ

ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ

ΤΑΡΤΟΥΦΟΣ TOΥ ΜΟΛΙΕΡΟΥ ΣΕ ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ Κ . Χ . ΜΥΡΗ ΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΤΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ ΤOΥ Γ. ΚΟΥΚΟΥΔΑΚΗ ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΣΤΟ ΛΙΘΟΓΡΑΦΕΙΟ «CORFU» ΣΕ ΧΑΡΤΙ ΣΑΜΟΥΑ CLARIANA 100gr ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΛΟΓΕΡΗ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟΥ 2006

ΗΡΙΔΑΝΟΣ