[Ζτος]
ΕΩΣΕΡΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΣΩΗ
[ΤΠΟΣΙΣΛΟ ΕΓΓΡΑΦΟΤ] KOSTAS DIMITRAKOPOULOS
[ΕΠΩΝΤΜΙΑ ΕΣΑΙΡΕΙΑ] |[Διεφθυνση εταιρείας]
ΟΔΠΘΔΥΞΛΔΜΑ
ΡΖΛΔΘΩΛΑ ΖΡ ΛΔΑΤΠΑΡΠΘΑΡ ...................................... 7 ΔΘΡΑΓΩΓΖ ................................................................. 15
ΠΡΩΣΟ ΜΔΡΟ α ΛΔΑΤΣΡΘΙΞ'Ρ ΥΩΠΞΡ 1. ΛΔΑΤΣΡΘΙΔΡ ΑΟΞΦΔΘΡ .............................................. 18 2. Ζ ΔΓΙΣΠΞΖΑ ΞΣ ΜΞΣ ΡΞ ΥΩΠΞ ΖΡ ΛΔΑΤΣΡΘΙΖΡ ........ 19 3. Ξ ΥΩΠΞΡ ΞΣ ΜΞΖΞΣ ΗΔΘΙΞΣ ..................................... 24 4. Ζ ΔΖΛΘΞΣΠΓΘΙΖ ΑΠΥΖ .................. .............................. 27 5. Ζ ΤΣΡΖ ΞΣ ΗΔΞΣ ..................................................... 30
ΔΔΤΣΔΡΟ ΜΔΡΟ
ΙΞΡΛΘΙΖ ΙΑΘ ΑΜΗΠΩΟΘΜΖ ΤΑΘΜΞΛΔΜΞΚΞΓΘΑ 1. ΔΘΜΑΘ Α ΤΑΘΜΞΛΔΜΑ ΑΚΖΗΘΜΑ; ………………………………………….... 50 2. ΟΑΘ ΔΙΔΖΚΩΜΔΑΘ Ξ ΗΔΞΡ ......................................... 51 3.0Θ ΔΣΞ ΗΔΩΠΖΡΔΘΡ ΞΣ ΙΞΡΛΞΣ .................................... 54 4. Ζ ΓΔΜΔΡΖ ΖΡ ΔΖΛΘΞΣΠΟΑΡ …………………………………………........ 59 5. Ζ ΔΣΑΔΘΙΞΖΑ ΟΞΣΠΞΣΡΑ-ΟΠΑΙΠΘΘ ............................. 61 6. Ζ ΗΔΘΙΖ Α-ΔΘΑΤΞΠΘΑ ................................................. 63 7. Ξ ΜΞΛΞΡ ΞΣ ΑΚΚΖΚΞΙΑΗΞΠΘΡΛΞΣ ………………………………….... 66 8. Ζ ΡΣΜΞΚΘΙΖ ΙΑΑΡΑΡΖ ΖΡ ΑΜΗΠΩΟΘΜΖΡ ΣΟΑΠΝΖΡ ......... 73 9. Ζ ΑΟΞΡΞΚΖ ΞΣ ΔΖΛΘΞΣΠΓΞΣ .................................... 87 10. Ξ ΑΜΗΠΩΟΞΡ ΙΑΘ Ξ ΗΔΞΡ .......................................... 98
ΣΡΙΣΟ ΜΔΡΟ Ζ ΑΓΩΜΘΑ ΙΑΘ Ξ ΗΑΜΑΞΡ ΞΣ ΑΜΗΠΩΟΘΜΞ'Σ ΔΓΩΊΊΡΛΞΣ 1. ΙΠΘΘΙΖ ΩΜ ΡΣΡΖΛΑΘΙΩΜ ΛΔΗΞΔΩΜ ........................ 104 2. ΗΔΩΠΖΘΙΖ ΔΘΑΜΞΖΘΙΖ ΑΜΘΚΖΦΖ ΙΑΘ ΑΚΖΗΘΜΖ ΙΑΑΜΞΖΡΖ ................................................ 115 3. Ξ ΗΑΜΑΞΡ ΛΔ ΡΙΞΟΞ ΖΜ ΔΟΑΜΑΓΔΜΜΖΡΖ .................. 117
ΣΔΣΑΡΣΟ ΜΔΡΟ
Ζ ΑΟΔΘΜΞ'ΖΑ ΙΑΘ Ζ ΟΠΞΡΒΑΡΖ ΡΖΜ ΑΟΔΚΔΣΗΔΠΩΡΖ 1. Ζ ΑΜ ΑΕΖΖΡΖ ΖΡ ΑΟΞΚΣΖΡ ΔΣΣΥΘΑΡ ………….. .…......... 132 2. Ζ ΔΣΜΑΞΖΑ ΖΡ ΔΚΔΘΑΡ ΑΟΔΘΜΞ'ΖΑΡ .................. 138 3. ΙΑΚΞ ΙΑΘ ΙΑΙΞ ....................................................... 145 4. ΞΙΑΗΞΠΘΡΛΞΡ ΖΡ ΟΠΑΓΛΑΩΡΖΡ ................................ 156 5. ΟΩΡ ΔΟΘΣΓΥΑΜΔ ΑΘ Ζ ΟΠΞΞΔΔΣΘΙΖ ΛΔΘΩΡΖ ΖΡ ΑΚΑΕΞΜΔΘΑΡ .............................................. 163
ΗΜΔΙΩΜΑ ΣΗ ΜΔΣΑΥΡΑΣΡΙΑ
πχπ θα διαπιρςόρει ξ αμαγμόρςηπ, απϊ ςημ αουή κιϊλαπ, ςξ βιβλίξ ασςϊ θα μπξοξϋρε μα υαοακςηοιρςεί πξλϋ ιδιαίςεοξ, καθόπ ποαγμαςεϋεςαι με ρπάμιξ ςοϊπξ έμα ρπάμιξ θέμα: ςη δσμαςϊςηςα ςηπ οιζικήπ μεςαμϊοτχρηπ ςηπ αμθοόπιμηπ Φσυήπ. Ιαςά ςα ςελεσςαία δϋξ υιλιάδεπ υοϊμια ςξσ δσςικξϋ πξλιςιρμξϋ, η τιλξρξτία, η θοηρκεία, η Φσυξλξγία και η λξγξςευμία έυξσμ, ρςξ μεγαλϋςεοξ μέοξπ ςξσπ, δει μϊμξ μια παοξδική ποαγμάςχρη πξσ είμαι πάμςα κάπξιξ είδξπ Φσυξλξγικξϋ γίγμερθαι, για μα επιςεσυθεί κάςι καλϊ ρε σλικϊ ή Φσυικϊ επίπεδξ είςε ρε ασςϊμ ςξμ κϊρμξ είςε ρε μια ταμςαρςική μεςά θάμαςξμ ζχή. Οαο' ϊλα ασςά, η αληθιμή Οοαγμάςχρη, καςά ςα λϊγια ςξσ ρσγγοατέα, είμαι μια «ξλξκληοχςική επαμάρςαρη πξσ λαμβάμει υόοα ρςημ Φσυή μαπ, η ξπξία μαπ απελεσθεοόμει απϊ κάθε πϊμξ και παοέυει ποϊρβαρη ρςξ Απϊλσςξ και Αιόμιξ Ιαλϊ». Ζ μέυοι ςόοα ποξρπάθεια ρςη Δσςική Οαοάδξρη μα ρσζηςήρξσμε ςημ Οοαγμάςχρη χπ μια δσμαςϊςηςα αμξιυςή ρςξμ άμθοχπξ ήςαμ έμα έογξ ςξσ Διξμσρίξσ ςξσ Αεοξπαγίςη πξσ μεςατοάρςηκε απϊ ςα Δλλημικά ρςα Καςιμικά ςξ 850 μ.Υ. πεοίπξσ απϊ ςξ υοιρςιαμϊ τιλϊρξτξ Θχάμμη Ρκόςξ Δοιγέμη, μία απϊ ςηπ μεγαλϋςεοεπ πμεσμαςικέπ μξοτέπ ςξσ Λεραίχμα. Ασςϊ ςξ έογξ έπαινε ποάγμαςι καθξοιρςικϊ και γϊμιμξ οϊλξ ρςη διαμϊοτχρη ςηπ ποόιμηπ υοιρςιαμικήπ τιλξρξτίαπ. Δσρςσυόπ, ϊμχπ, σπάουει η ςάρη μα καςηγξοιξπξιξϋμε ςα ρπάμια έογα Φσυξμεςατσρικήπ εμϊοαρηπ ρςημ αρατή καςηγξοία ςξσ <<μσρςικιρμξϋ» και μα ςα αμςιμεςχπίζξσμε ραμ κάςι πξσ είμαι για μα μελεςηθεί απϊ μξμαυξϋπ ή άλλξσπ αμθοόπξσπ ξι ξπξίξι έυξσμ απξρσοθεί απϊ ςιπ δοαρςηοιϊςηςεπ ςηπ ρσμηθιρμέμηπ ζχήπ. Οαο' ϊλα ασςά, έογα ασςξϋ ςξσ εχξσπ, ϊπχπ ασςϊ πξσ κοαςάςε ρςα υέοια ραπ, μαπ αμξίγξσμ ρε έμαμ κϊρμξ εσοϋςεοηπ Φσυξλξγικήπ εμϊοαρηπ και μαπ εκθέςξσμ ρςη δσμαςϊςηςα μιαπ μέαπ καςεϋθσμρηπ κι εμϊπ μέξσ ςοϊπξσ ζχήπ εμςϊπ ςξσ κϊρμξσ ςξϋςξσ -πξσ είμαι και η ϋρςαςη αμάγκη μαπ. Ξ δο Λπεμξσά υοηριμξπξιεί γι' ασςή ςημ επαμάρςαρη ρςημ αμθοόπιμη φσυή ςξμ ϊοξ Οοαγμάςχρη και για ςημ επίγμχρη και ςιπ αουέπ ςηπ Διδαρκαλίαπ ςξμ ϊοξ Οαοαδξριακή Λεςατσρική ή Θεοή Δπιρςήμη ασςξϋ πξσ βοίρκεςαι πέοα απ' ςα τσρικά ταιμϊμεμα. Ασςϊ πξσ κσοίχπ διακοίμει ςξ βιβλίξ είμαι ξ ρπάμιξπ ρσμδσαρμϊπ ρςξιυείχμ ςηπ Φσυξλξγικήπ αμάλσρηπ ςηπ αμθοόπιμηπ τϋρηπ με ρςξιυεία ςχμ διδαρκαλιόμ ςηπ Οαοαδξριακήπ Λεςατσρικήπ. Οέοα απϊ ςξ μα εκθέςει ςξσπ ερχςεοικξϋπ μηυαμιρμξϋπ, ςιπ διαδικαρίεπ και ςξσπ μϊμξσπ πξσ κσβεομξϋμ ςη διαμξηςική μαπ λειςξσογία, ξ δο Λπεμξσά δείυμει πόπ ασςέπ ξι λειςξσογίεπ ςηπ ρσμείδηρηπ ρσμδέξμςαι με ςξμ κϊρμξ, δσμαμικϊ κξμμάςι ςξσ ξπξίξσ απξςελξϋμε κι εμείπ ξι ίδιξι. Λάλιρςα, θα ρσμαμςήρεςε πεοιπςόρειπ ϊπξσ ξι ρσλλξγιρμξί ςξσ δοξπ Λπεμξσά για ςξ ρϋμπαμ και ςξ μξσ ποξηγξϋμςαι ςηπ ρϋγυοξμηπ επιρςήμηπ.
Για παοάδειγμα, ξ δο Λπεμξσά δηλόμει ϊςι ασςϊ πξσ ρσμήθχπ απξκαλείςαι «απξσρία διαγαλανιακξϋ υόοξσ» δεμ ρσμιρςά μια καςάρςαρη κεμϊςηςαπ, διϊςι η κεμϊςηςα απλόπ δεμ στίρςαςαι. Ζ ρϋγυοξμη έοεσμα καςαλήγει ϊςι μεγάλξ μέοξπ ςηπ ϋληπ ςξσ ρϋμπαμςξπ (πάμχ απϊ ςξ 96%) είμαι αϊοαςξ ρςιπ αιρθήρειπ μαπ. Οοιμ απϊ λίγα υοϊμια, έμαπ επιρςήμξμαπ ςξσ Υάοβαομς CDennis Overbye, The SlU1dow Universe, Discover, Λάιξπ 1985, ρελ 14) είυε γοάφει ϊςι η παοαπάμχ δήλχρη είμαι ποξρβληςική για ςξσπ αρςοξμϊμξσπ, ξι ξπξίξι επί υοϊμια πίρςεσαμ ϊςι παοαςηοξϋραμ ςξ ρϋμπαμ. Έμμξιεπ ϊπχπ ςα «αμξιβαία καθξοιρμέμα ρσμβάμςα» αμςικαθιρςξϋμ ςξ παοαδξριακϊ μξμςέλξ αιςίαπ-απξςελέρμαςξπ ςχμ τσρικόμ επιρςημόμ. Ασςϊ αμςιρςξιυεί ρςξ μξμςέλξ ςξσ δοξπ Λπεμξσά για ςξ Μϊμξ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ (Loi de l' Interconditionnment). Οοξρχπικά, ρε μια ποξρπάθεια μα απξδόρχ ςξμ ϊοξ ασςϊμ με ςοϊπξ πξσ μα πεοικλείει με ακοίβεια και πληοϊςηςα ςξ μϊημά ςξσ, ξμξλξγό ϊςι δσρκξλεϋςηκα αοκεςά. Ωπ γμχρςϊμ, ξ ϊοξπ conditionnment πξσ, είςε χπ ρϋμθεςξπ ϊοξπ είςε μϊμξπ ςξσ, είςε χπ ξσριαρςικϊ είςε χπ παθηςική μεςξυή, απαμςάςαι πξλλέπ τξοέπ ρςξ κείμεμξ, μαπ παοαπέμπει ρςημ καςεϋθσμρη εκείμη ςηπ Φσυξλξγίαπ πξσ ξμξμάζεςαι Λπιυεβιξοιρμϊπ. Ρϋμτχμα λξιπϊμ με ςξσπ Λπιυεβιξοιρςέπ, και πιξ ρσγκεκοιμέμα καςά ςξμ Οασλότ, ξι άμθοχπξι, ϊπχπ κι ϊλξι ξι ξογαμιρμξί πξσ έυξσμ μεσοικϊ ρϋρςημα, εκδηλόμξσμε αμακλαρςικέπ αμςιδοάρειπ, δηλαδή ασςϊμαςη ρσμπεοιτξοά, η ξπξία ρσμβαίμει υχοίπ ςη δική μαπ ρσμειδηςή ποξρπάθεια, γιαςί ςξ μεσοικϊ μαπ ρϋρςημα είμαι οσθμιρμέμξ μα αμςιδοά ασςϊμαςα ρε ρσγκεκοιμέμα εοεθίρμαςα. Ρσμεπόπ, καςαλήγξσμε ρε έμα είδξπ εναοςημέμηπ κι αμακλαρςικήπ μάθηρηπ και ρσμπεοιτξοάπ πξσ, αμ ςξ ρκετςξϋμε, ποξκαθξοίζει κάθε μαπ αμςίδοαρη, βαρικά ϊλη μαπ ςη ζχή, και καςαογεί κάθε ασςαπάςη πεοί ελεϋθεοηπ βξϋληρηπ. Έςρι, λξιπϊμ, απξτάριρα μα απξδόρχ ςξμ ϊοξ conditionnment χπ «καθξοιρμϊ» κι ϊυι χπ «ενάοςηρη» ϊπχπ ρσμηθίζεςαι ρςημ Φσυξλξγία, καθόπ ρςη ρκέΦη μξσ ξ ϊοξπ ενάοςηρη είμαι πιξ «ήπιξπ», εμό ξ ϊοξπ ποξκαθξοιρμϊπ απξδίδει καλϋςεοα ςξμ αδσρόπηςξ πεοιξοιρμϊ ςξσ αμθοόπξσ και ςη μξμϊδοξμη υχοίπ επιλξγέπ πξοεία ςξσ. ελεσςαίεπ έοεσμεπ ρςη Μεσοξτσριξλξγία, ϊπχπ ασςή πξσ έγιμε απϊ ςξμ Λπέμςζαμιμ Κίμπες (Benjamin Libet) ςξσ Οαμεπιρςημίξσ ςηπ Ιαλιτϊομιαπ ρςξ Ραμ Τοαμρίρκξ, απέδειναμ ϊςι έμα ρημαμςικϊ μέοξπ ςηπ δοαρςηοιϊςηςαπ ςξσ εγκετάλξσ ποξηγείςαι ϊλχμ ςχμ θελημαςικόμ ποάνεχμ. Ασςϊ επιβεβαιόμει ϊςι ασςϊ πξσ απξκαλξϋμε «ελεϋθεοη βξϋληρη» είμαι απλά μια ασςαπάςη. Ξ δο Λπεμξσά αματέοει ϊςι η ρσμπεοιτξοά ςξσ ρσμηθιρμέμξσ αμθοόπξσ είμαι εμςελόπ ποξκαθξοιρμέμη και, ρσμεπόπ, δεμ ςίθεςαι θέμα ελεϋθεοηπ βξϋληρηπ. Ωρςϊρξ, είμαι ανιξρημείχςξ ϊςι ξ δο Λπεμξσά ξδηγείςαι ρε ασςέπ ςιπ έμμξιεπ απϊ έμαμ εμςελόπ διατξοεςικϊ δοϊμξ απ' ϊ,ςι ξι εμπειοικέπ μέθξδξι ςχμ τσρικόμ επιρςημόμ. Ρςξ ρημείξ ασςϊ ρσμειομικά θσμάμαι ςξμ Τοίςζξτ Ιάποα (Fritjof Capra) ρςξ βιβλίξ ςξσ ξ αϊ και η Τσρική ϊπξσ σπξρςηοίζει ϊςι η επιρςήμη και η αμαςξλική τιλξρξτία νεκιμξϋμ απϊ διατξοεςικϊ ρημείξ, υοηριμξπξιξϋμ διατξοεςικέπ μεθϊδξσπ, για μα καςαλήνξσμ ρςξ ίδιξ απξςέλερμα, σπξμξόμςαπ ϊςι σπάουει έμαπ επιρςημξμικϊπ ςοϊπξπ διεοεϋμηρηπ ςηπ ποαγμαςικϊςηςαπ αλλά κι έμαπ ερχςεοικϊπ, ποξ πξλλξϋ ληρμξμημέμξπ. Ξ
δο Λπεμξσά «παςάει» και ρςξσπ δϋξ ασςξϋπ δοϊμξσπ, έυξμςαπ εογαρςεί ρκληοά ρςξ δεϋςεοξ. Ρε μια επξυή πξσ ξι γμόρειπ ρυεςικά με ςη τϋρη ςξσ μξσ και ςξσ πεποχμέμξσ μαπ αμτιρβηςξϋμςαι και δέυξμςαι ποξκλήρειπ με ξπξιξμδήπξςε ςοϊπξ, η έοεσμα ςξσ δοξπ Λπεμξσά απξδεικμϋει ϊςι ξι δσμαςϊςηςεπ ςηπ αμθοχπϊςηςαπ είμαι πξλϋ εσοϋςεοεπ και διατξοεςικέπ απϊ ασςέπ πξσ μαπ δίδαρκαμ μέυοι ρήμεοα. Ζ φσυαμάλσρη και ξι απϊγξμξί ςηπ αμςιμεςχπίζξμςαι ρήμεοα απϊ πξλλξϋπ επιρςήμξμεπ χπ φεσδξεπιρςήμεπ πξσ ελάυιρςα μπξοξϋμ μα μαπ βξηθήρξσμ μα λϋρξσμε ςα θεμελιόδη ποξβλήμαςά μαπ. Απϊ ςημ άλλη, ξι θοηρκείεπ έυξσμ εμδόρει ρςημ ςοστηλϊςηςα και ρςημ πξλιςική και η μϊμη ςξσπ έκκληρη ποξπ ςιπ μάζεπ είμαι «πιρςέφςε », ραμ η πίρςη μα είμαι η παμάκεια πξσ θα θέρει ςέλξπ ρςα αμθοόπιμα βάραμα. ρξ δϋρκξλξ κι αμ ακξϋγεςαι, ρήμεοα είμαρςε αμαγκαρμέμξι μα ρκετςξϋμε απϊ μϊμξι μαπ και μα ςανιδέφξσμε μϊμξι ρςιπ αυαοςξγοάτηςεπ πεοιξυέπ ςηπ ρσμείδηρήπ μαπ με ςη βξήθεια ςχμ λίγχμ διδαρκαλιόμ πξσ παοαμέμξσμ ζχμςαμέπ και έυξσμ ακϊμη δϋμαμη κι απηυξϋμ ςημ αλήθεια. ελειόμξμςαπ, θα ήθελα μα πχ ξοιρμέμα λϊγια για ςη ζχή ςξσ δοξπ Λπεμξσά, διϊςι απξςελεί παοάδειγμα ρσμδσαρμξϋ πξιξςήςχμ πξσ ρπάμια βοίρκει καμείπ ρήμεοα: εσοσμαθήπ, με επιρςημξμικέπ και καλλιςευμικέπ ικαμϊςηςεπ (καςανιχμέμξπ βιξλξμίρςαπ ρςξ Ιξμρεοβαςξσάο ςξσ Μαμρί και ςεοάρςιξ θάοοξπ. Γεμμήθηκε ρςξ Μαμρί ςηπ Γαλλίαπ, ρςιπ 21 Λαοςίξσ ςξσ 1904. Απϊ μχοίπ έμιχρε ςημ αμάγκη μα καςαμξήρει ςημ αμθοόπιμη καςάρςαρη και μα αμαζηςήρει έμα μξμξπάςι ερχςεοικήπ ξλξκλήοχρηπ. Ρπξϋδαρε Θαςοική κι άρκηρε ςξ επάγγελμα ςξσ υειοξσογξϋ επί υοϊμια, απϊ ςξ 1935 μέυοι ςξ 1944. οασμαςίρςηκε βαοιά καςά ςημ απϊβαρη ςχμ Ρσμμάυχμ ρςη Μξομαμδία καςά ςξ Δεϋςεοξ Οαγκϊρμιξ Οϊλεμξ. Οέοαρε υοϊμια ρςξ κοεβάςι εμϊπ μξρξκξμείξσ, αλλά αμάοοχρε ραμ απϊ θαϋμα. ξ δενί ςξσ υέοι ϊμχπ παοέμειμε μεοικόπ παοάλσςξ, γεγξμϊπ πξσ ςξμ αμάγκαρε μα παοαςήρει ςη υειοξσογική. Ιαςά ςη μακοά ςξσ αμάοοχρη, διείρδσρε ρςιπ έμμξιεπ ςηπ Οαοαδξριακήπ Λεςατσρικήπ και ρσγκεκοιμέμα ςξσ Εεμ. Ρςη ρσμέυεια, ακξλξϋθηρε ςξμ κλάδξ ςηπ Φσυιαςοικήπ, ςημ ξπξία και άρκηρε επί ςοιάμςα πέμςε υοϊμια ρςξ Οαοίρι. Έγοαφε πξλλά βιβλία πξσ έυξσμ γμχοίρει πξλλέπ εκδϊρειπ ρςημ Δσοόπη και ρςιπ Ζ.Ο.Α.: Metaphysique et Psychanalyse, La Doctrine Supreme selon Θa Pansee Zen, Les Plusieres Faces de l' Amour , Lacher Prise. Δπίρηπ, έγοαφε ςημ ειραγχγή ρςη γαλλική έκδξρη ςξσ κλαρικξϋ έογξσ ςξσ Suzuki The Zen Doctrine of No-Mind. Ξ ίδιξπ θεχοξϋρε χπ καλϋςεοξ ςξ παοϊμ έογξ ςξσ, καθόπ απξςελεί ςξ απϊρςαγμα ςηπ ρκέφηπ και ςηπ έοεσμαπ ςχμ ςελεσςαίχμ ςοιάμςα πέμςε υοϊμχμ ςηπ ζχήπ ςξσ. Οέθαμε ρςιπ 22 Ξκςχβοίξσ ςξσ 1992.
Δόοα Γιαμμιξϋ Αϋγξσρςξπ 2002
ΔΙΑΓΩΓΗ
ξ ξσριαρςικϊ θέμα ασςξϋ ςξσ βιβλίξσ είμαι η καςάρςαρη ςξσ αμθοόπξσ, η δσμαςϊςηςα ςηπ μεςατσρικήπ ςξσ μεςαμϊοτχρηπ και η καςαμϊηρη ςηπ διαδικαρίαπ εκείμηπ πξσ ξδηγεί ρε ασςή ςημ ερχςεοική αλλαγή. Απϊ ςημ αουή, λξιπϊμ, διαβάζξμςαπ καμείπ ςξ βιβλίξ, ίρχπ μα εκπλαγεί με ξοιρμέμεπ απϊφειπ μξσ πξσ ατξοξϋμ ςημ κξρμξγέμερη και είμαι εμπμεσρμέμεπ απϊ ςημ Οαοαδξριακή Λεςατσρική. Ξ άμθοχπξπ, ϊμχπ, απξςελεί μέοξπ ςξσ κϊρμξσ και μξιοάζεςαι ςη γέμερή ςξσ. Άοα, η γμόρη ςηπ γέμερηπ ςξσ κϊρμξσ -ϊπχπ θα δξϋμε ρςη ρσμέυεια- οίυμει έμα εναιοεςικά αμαπάμςευξ, παοάδξνξ κι αμξοθϊδξνξ για ςημ κξιμή αμςίληφη τχπ, ρςη λειςξσογία ςηπ αμθοόπιμηπ ϋπαονηπ. Αμ αμαλξγιρςξϋμε πόπ είμαρςε, καςαλαβαίμξσμε πχπ ασςϊ πξσ, κσοίχπ, μαπ εμδιατέοει είμαι ϊςι μαπ ατξοά ποξρχπικά και ιδίχπ ασςϊ πξσ μπξοεί μα μαπ απελεσθεοόρει απϊ ςημ επόδσμη ρκλαβιά μέρα ρςημ ξπξία ζξϋμε. Δλπίζχ, λξιπϊμ, ϊςι δεμ θα απξθαοοσμθείςε απϊ ςημ καθαοά ατηοημέμη έμμξια ςηπ Λεςατσρικήπ με ςημ ξπξία νεκιμά ςξ βιβλίξ, διϊςι απξςελεί απαοαίςηςη ποξωπϊθερη γιά ςημ καςαμϊηρη ςηπ ποαγμαςικήπ μαπ καςάρςαρηπ.
ΜΔΡΟ ΠΡΩΣΟ Ο ΜΔΣΑΥΤΙΚΟ ΦΩΡΟ
1. ΜΔΣΑΥΙΚΔ ΑΠΟΧΔΙ Δδό και υιλιάδεπ υοϊμια, πξλλξί άμθοχπξι αμαζήςηραμ μα καςαμξήρξσμ ςη τϋρη ςξσ Ρϋμπαμςξπ. Ξι πιξ εστσείπ αμάμερά ςξσπ ρσμειδηςξπξίηραμ ϊςι αμςιλαμβάμξμςαμ ςξμ κϊρμξ ρϋμτχμα με ςη δξμή ςχμ αιρθηςήοιχμ ξογάμχμ ςξσπ και ϊυι ρϋμτχμα με ςημ αληθιμή ποαγμαςικϊςηςα. Δπξμέμχπ, ξμϊμαραμ «ταιμϊμεμα» (απϊ ςξ οήμα ταίμξμαι) ϊλα ϊρα έβλεπαμ, άκξσγαμ, άγγιζαμ κςλ. Λποξρςά δε ρςα ταιμϊμεμα, άουιραμ μα αμαοχςιξϋμςαι ρυεςικά με ςη τϋρη ασςξϋ πξσ εμταμιζϊςαμ και, ρσμεπόπ, ςξσ Αξοάςξσ πξσ εκδηλχμϊςαμ ρςξ ξοαςϊ επίπεδξ. Οξλλξί απϊ ασςξϋπ ςξσπ αμαζηςηςέπ, ϊρξι ήςαμ ποξικιρμέμξι με κάπξια μεςατσρική διαίρθηρη, ρκέτςηκαμ ϊςι η Απαουή ϊλχμ ςχμ ποαγμάςχμ είμαι Λία, ϊςι η Λία Αουή είμαι η πηγή ςηπ ταιμξμεμικήπ πξλσπλξκϊςηςαπ και ϊςι ασςή η πξλσπλξκϊςηςα είμαι η Δκδήλχρή ηπ. Ζ διάκοιρη ασςή αμάμερα ρςημ Αουή και ρςημ Δκδήλχρη απξςελεί ςη βάρη ςηπ Οαοαδξριακήπ Λεςατσρικήπ, ςηπ ιεοήπ επιρςήμηπ ρυεςικά με ϊ,ςι σπάουει πέοα απϊ ςα τσρικά ταιμϊμεμα. α ποόςα κείμεμα πξσ γμχοίζξσμε γοάτςηκαμ ρςημ Θμδία, ρε μια επξυή πξλϋ μακοιμή. Οοϊκειςαι για ςη Βεδάμςα, ρςημ ξπξία παοαςίθεςαι η πιξ καθαοή Λεςατσρική, η Οαοαδξριακή Λεςατσρική.
2. Η ΔΓΚΤΡΟΣΗΣΑ ΣΟ ΝΟΤ ΜΑ ΣΟ ΦΩΡΟ ΣΗ METAΥΤΙΚΗ
Απϊ ςημ ποόςη ασςή διάκοιρη αμάμερα ρςημ Δκδήλχρη πξσ μπξοξϋμε μα αμςιλητθξϋμε και ρςημ Οοόςη Αουή πξσ είμαι η πηγή ςηπ και η ξπξία νετεϋγει απϊ ςα αιρθηςήοια ϊογαμά μαπ, ποξκϋπςει ςξ ενήπ εοόςημα: μπξοεί η ρκέφη μαπ μα πεοιπλαμηθεί πέοα απϊ ϊ,ςι αμςιλαμβαμϊμαρςε και γμχοίζξσμε εμπειοικά; Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η μϊηρή μαπ δεμ είμαι ρε θέρη μα γμχοίζει ςίπξςα παοά μϊμξμ αμ υοηριμξπξιεί ςη γλόρρα η ξπξία, καθόπ ρσμςίθεςαι απϊ λεκςικέπ τϊομεπ (επξμέμχπ ρσμβαςικέπ), είμαι έμα ϊογαμξ καθ' ϊλα ποξραομξρμέμξ ρςη μελέςη και γμόρη ςξσ γμχρςξϋ μαπ -επίρηπ ρσμβαςικξϋταιμξμεμικξϋ κϊρμξσ. Οαο' ϊλα ασςά, μπξοξϋμε μα υοηριμξπξιήρξσμε ςη γλόρρα για ςημ ενεοεϋμηρη ςξσ μη ρσμβαςικξϋ μεςατσρικξϋ κϊρμξσ;
Ζ απάμςηρη είμαι καςαταςική, με ςημ ποξωπϊθερη ϊμχπ μα γμχοίζξσμε νεκάθαοα ϊςι ξτείλξσμε μα ποξρέυξσμε ςιπ διαςσπόρειπ πξσ ρσρυεςίζξσμε με ςξ ρσγκεκοιμέμξ υόοξ. Ιάθε λένη εκτοάζει κάςι. Ιάθε λένη μπξοεί απϊ μϊμη ςηπ μα ρσγκοιθεί με ϊ,ςι μέμει απϊ έμα τοξϋςξ ατξϋ ςξ ρςϋφξσμε. Ιαςά κάπξιξμ ςοϊπξ, κάθε λένη είμαι ξ ρκελεςϊπ ασςξϋ πξσ εκτοάζει: σπξδηλόμει κάςι, αλλά δεμ πεοιέυει κάςι ποαγμαςικϊ. ςαμ αματεοϊμαρςε ρε ποάγμαςα πξσ αμήκξσμ ρςξ γμχρςϊ κϊρμξ, κάθε λένη μπξοεί μα ιδχθεί ραμ μια σπϊθερη, διϊςι ρςη μμήμη μαπ ςξ ρόμα ςηπ βιχμέμηπ εμπειοίαπ έυει ρσμδεθεί με ςξ λεκςικϊ ρκελεςϊ ςηπ λένηπ. μχπ δεμ είμαι ςξ ίδιξ, ϊςαμ ποϊκειςαι για λένειπ πξσ διαςσπόμξσμ μεςατσρικέπ απϊφειπ, επειδή ξσδέπξςε έυξσμε βιόρει και ζήρει ασςϊ πξσ σπξδηλόμξσμ κι επειδή η μμήμη μαπ δεμ μπξοεί μα ποξρθέρει ςίπξςε ρςη τϋρη ςχμ λεκςικόμ ςξσπ ρκελεςόμ. Λέρα ρε έμα μεςατσρικϊ κείμεμξ, λξιπϊμ, μπξοεί κάπξιξπ μα μπει ρςξμ πειοαρμϊ μα μη βλέπει ςίπξςε άλλξ παοά μια λεκςική ζξϋγκλα υχοίπ αληθιμϊ πεοιευϊμεμξ. Ωρςϊρξ, είμαι δσμαςϊμ μα μιλάμε με ακοίβεια για ςξ υόοξ ςηπ Λεςατσρικήπ. Αμ ξι λένειπ πξσ αματέοξμςαι ρε ασςϊμ ςξ υόοξ δεμ σπξδεικμϋξσμ κάςι πξσ μα μπξοξϋμε μα αμαπαοαρςήρξσμε μέρα μαπ, μπξοξϋμε παο' ϊλα ασςά μα αμςιλητθξϋμε ςξ μϊημά ςξσπ. Ξ μξσπ μαπ έυει ςη δσμαςϊςηςα μα ρσλλάβει ασςϊ πξσ εμείπ δεμ μπξοξϋμε μα αμςιλητθξϋμε. Ιαι ρςξ βαθμϊ πξσ έμαπ αμαγμόρςηπ κάπξιξσ μεςατσρικξϋ κειμέμξσ διαθέςει μεςατσρική διαίρθηρη, μέρα απϊ ςη λεκςική διαςϋπχρη ρσλλαμβάμει και ςημ έμμξια ςξσ κειμέμξσ, μξλξμϊςι δεμ μπξοεί μα ςημ αμαπαοαρςήρει. ςαμ ξ Θηρξϋπ λέει «ξ έυχμ όςα ακξσέςχ», ποξρκαλεί ςξσπ ακοξαςέπ ςξσ μα καςαμξήρξσμ ασςϊ πξσ ςα λϊγια ςξσ μϊμξ μα σπξδείνξσμ μπξοξϋμ. Ιι ϊςαμ λέει «μακάοιξι ξι μη ιδϊμςεπ και πιρςεϋραμςεπ», βεβαιόμει ςη δσμαςϊςηςα ςξσ αμθοόπξσ μα αμςιλητθεί διαιρθηςικά ςημ ϋπαονη ξοιρμέμχμ διαμξηςικόμ αληθειόμ, ξι ξπξίεπ δεμ εμδείκμσμςαι για καμιά αμαπαοάρςαρη, για καμιά αμςιληπςή εικϊμα. Ξ άμθοχπξπ πξσ αρυξλείςαι με μεςατσρικέπ ιδέεπ μπξοεί μα υοηριμξπξιήρει ςιπ ρυεςικέπ με ςξ υόοξ λένειπ. Ξτείλει, ϊμχπ, μα αμαςοέυει ρσυμά ρε ρϋμβξλα -αμ ϊυι ρςιπ εσαγγελικέπ παοαβξλέπ. Ωρςϊρξ, η διαίρθηρη είμαι μια εμςελόπ ποξρχπική ικαμϊςηςα και είμαι απίθαμξ δϋξ άμθοχπξι μα έυξσμ ςημ ίδια ακοιβόπ διαιρθηςική ιδέα. Ζ ιδέα ασςή ποξρτέοεςαι, αλλά δεμ επιβάλλεςαι με ςξμ ίδιξ ςοϊπξ ρε ϊλξσπ, ξϋςε απξδεικμϋεςαι λξγικά μέρα απϊ καθξλικά απξδεκςέπ σπξθέρειπ, ϊπχπ ιρυϋει ρςιπ θεςικέπ επιρςήμεπ. Ξι άμθοχπξι θα έυξσμ πάμςξςε διατξοεςικέπ απϊφειπ ρυεςικά με ςα μεςατσρικά ζηςήμαςα και πξλλξί θα ςα αομξϋμςαι εμςελόπ. Ρςξ ρ'αμ (CHan)1 ρσμαμςάμε ςημ εναιοεςικά εμδιατέοξσρα ρσμβξλική εικϊμα εμϊπ αμςίυειοα πξσ δείυμει ποξπ ςξ τεγγάοι, ποξρκαλόμςαπ μαπ μα ςξ δξϋμε. 1. .ς.μ. Δίμαι παοαπλαμηςικό μα πξύμε όςι η μσηςική διδαρκαλία ςηπ Άπχ Αμαςξλήπ, πξσ είμαι γμχρςή ρςη Δύρη, είμαι ςξ Εεμ. Όςαμ ξ Boddhidharma ήοθε ρςημ Άπχ Αμαςξλή ρςιπ αουέπ ςξσ 70σ αιώμα, ποξκειμέμξσ μα τέοει ςη διδαρκαλία ςξσ Βξύδα, έτςαρε ρςημ Ιίμα. Δκεί ήςαμ πξσ η διδαρκαλία έΤιμε καςαμξηςή και σιξθεςήθηκε από ςξ κιμέζικξ δαιμόμιξ κάςχ από ςξ όμξμα C 'hαn, ςημ πιξ αγμή μξοτή ασςήπ ςηπ διδαρκαλίαπ, Ιαςόπιμ, ςξ C'han, πεομώμςαπ μέρχ ςηπ Ιξοέαπ, έτςαρε ρςημ Θαπχμία, όπξσ έδχρε πμξή ρε έμα πλήθξπ ιαπχμικώμ-βξσδιρςικώμ ρεκςώμ, μία εκ ςχμ ξπξίχμ ήςαμ ςξ Εεμ. ςημ ποαγμαςικόςηςα, όρξι ξμξμάρςηκαμ Λεγάλξι Δάρκαλξι ήςαμ Ιιμέζξι και έζηραμ ρςημ Ιίμα. Σξ Εεμ ρύμςξμα εκτσλίρςηκε, και ξι άμθοχπξι ξι ξπξίξι
πηγαίμξσμ ρε έμα μξμαρςήοι Εεμ δεμ βοίρκξσμ ςημ πιξ αγμή εκδξυή ςηπ διδαρκαλίαπ ςξσ C'han. Έςρι, ποξςιμώ, ρε ασςό ςξ βιβλίξ, μα αματέοξμαι ρςξ C'han παοά ρςξ Εεμ.
Ρςημ αλληγξοία ασςή ςξ τεγγάοι αμαπαοιρςά ςημ Απϊλσςη Λη Ρσμβαςική Ρσμείδηρη η ξπξία είμαι άταςη, εμό ςξ δάυςσλξ αμςιρςξιυεί ρςη ρσμβαςική δήλχρη ςηπ μσηςικήπ διδαρκαλίαπ, η ξπξία μπξοεί μα εκτοαρςεί ποξτξοικόπ ή γοαπςόπ. ξ ρ'αμ έυει επιβεβαιόρει ςη υοηριμϊςηςα αλλά και ςημ αμαγκαιϊςηςα ςηπ ρσμβαςικήπ εκπαίδεσρηπ. ημ ίδια ϊμχπ ρςιγμή, θέςει ςξσπ μαθηςέπ ςξσ ρε επιτσλακή εμάμςια ρςημ αμθοόπιμη ςάρη πξσ ςασςίζει ςξ δάυςσλξ με ςξ τεγγάοι παγιδεϋξμςάπ μαπ ρςημ ειδχλξλαςοία ςξσ λϊγξσ και ςχμ κειμέμχμ και κάμξμςάπ μαπ μα πιρςεϋξσμε ϊςι ασςά εκτοάζξσμ ςημ Απϊλσςη Αλήθεια. Ξ αμαγμόρςηπ εμϊπ μεςατσρικξϋ κειμέμξσ ξτείλει μα γμχοίζει ϊςι καμιά απϊ ςιπ ποξςάρειπ πξσ διαβάζει δεμ είμαι αληθιμή απϊ ςημ άπξφη ςξσ Απξλϋςξσ κι ϊςι καθεμιά απϊ ασςέπ θα έποεπε μα αουίζει χπ ενήπ: «λα είμαι για ςημ αμςίληφή μαπ ραμ μα ... » Ζ επιρήμαμρη ασςή ρυεςικά με ςξσπ κιμδϋμξσπ πξσ κοϋβει η γλόρρα είμαι απαοαίςηςη. Ρςη ρσμέυεια, θα σπάονξσμ κι άλλεπ, ατξϋ ξ κίμδσμξπ ςχμ λένεχμ και η πξλσπλξκϊςηςα ςχμ εμμξιόμ πξσ ξι άμθοχπξι μπξοξϋμ μα απξδόρξσμ ρε ασςέπ είμαι μεγάλξπ! Ασςϊ ιρυϋει ιδιαίςεοα για ςημ Απϊλσςη Αουή: είμαι μη ρσμβαςική, πέοα απϊ ςη μξοτή, και καμιά λένη, ϊμςαπ και η ίδια ρσμβαςική, δεμ μπξοεί μα ςημ αμαπαοαρςήρει. Ζ υοήρη ςέςξιχμ λένεχμ δεμ θα εμπξδίρει ςημ έοεσμά μαπ, με ςημ ποξωπϊθερη ϊςι έυξσμε ςη μεςατσρική διαίρθηρη ςηπ έμμξιαπ πξσ αμςιποξρχπεϋξσμ.
3. Ο ΦΩΡΟ ΣΟΎ ΝΟΗΣΟΤ ΘΔΙΚΟΤ Ζ κεμςοική έμμξια ςη Οαοαδξριακήπ Λεςατσρικήπ είμαι ασςή ςξσ «Δίμαι» (διατξοεςική απϊ ςημ έμμξια ςηπ «Όπαονηπ»). μχπ, η Βεδάμςα πάει πέοα απϊ ςξ Δίμαι, μέυοι ςξ Λη Δίμαι ή, αλλιόπ, ςημ Ιεμϊςηςα. Ξ Πεμέ Γκεμϊμ (Rene Guenon)2 ξοίζει ςημ Ιεμϊςηςα χπ «ςξ άπειοξ ςχμ δσμαςξςήςχμ ςηπ Δκδήλχρηπ και ςηπ Λη Δκδήλχρηπ» και ςξ Δίμαι χπ «ςξ άπειοξ ςχμ δσμαςξςήςχμ ςηπ Δκδήλχρηπ». ξ Δίμαι, λξιπϊμ, δεμ είμαι ξ Δημιξσογϊπ αλλά η δϋμαμη ςηπ δημιξσογίαπ, είμαι κάςι πάμχ απϊ ςη δημιξσογία. Οέοα απϊ ςξ Δίμαι βοίρκεςαι ξ Οοχςαουικϊπ Δημιξσογϊπ, ρςξμ ξπξίξ έυξσμ (δξθεί πξλλά ξμϊμαςα, ϊπχπ Βοάυμα, Ηεϊπ, Γιαυβέ (<<ασςϊπ πξσ δεμ μπξοεί μα καςξμξμαρςεί»), Αλλάυ κςλ Ηα ήςαμ λάθξπ μα πιρςέφξσμε: ϊςι η ιεοαουία ασςή εμπεοιέυει ςοειπ διατξοεςικέπ μεςανϋ ςξσπ ξμςϊςηςεπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ποϊκειςαι για ϊφειπ ςξσ Απξλϋςξσ, πλεσοέπ μιαπ τθίμξσραπ πξοείαπ απϊ ςημ Ιεμϊςηςα ρςξμ Οοχςαουικϊ Δημιξσογϊ. Ρσυμά, θα επαμαρσμδέχ ςιπ ςοειπ ασςέπ έμμξιεπ ρε μια, ςξ «Μξηςϊ Ηείξμ», πξσ ρημαίμει «ασςϊ πξσ μπξοεί μα γίμει καςαμξηςϊ, αλλά ϊυι αμςιληπςϊ». Σπξδηλόμει ςημ Ιεμϊςηςα, ςξ Δίμαι και ςξ Δημιξσογϊ.
.
2. Rene Guenon. Les Etαts Mu/tip/es de L' EIre, Les Editions Vega.Paris 1947. ρελ. 31
ξ ρυήμα πξσ ακξλξσθεί αμαπαοιρςά ςημ έμμξια ασςή:
Ρυήμα Θ.
Σοειπ όφειπ ςξσ Απξλύςξσ ρε καθξδική ςάνη ςξ ξπξίξ αματέοεςαι και χπ Μξηςό Ηείξμ.
Ζ μεςατσρική μεςαμϊοτχρη ςηπ αμθοόπιμηπ Φσυήπ είμαι η ρσμειδηςξπξίηρη ςξσ αμθοόπξσ ϊςι ασςϊπ είμαι ςξ Μξηςϊ Ηείξμ ρςημ ξλϊςηςά ςξσ. Ασςϊ ρημαίμει ϊςι ξ καθέμαπ μαπ δεμ είμαι μϊμξμ Ηεϊπ αλλά και Δίμαι και Ιεμϊςηςα. Ξ Λάιρςεο Έκαος (Meister Eckhart) διαυόοιρε ςξ Ηεϊ απϊ ςη «Ηεϊςηςα», ξ ξπξίξπ είμαι απείοχπ αμόςεοξπ απϊ ασςήμ, και δήλχρε ϊςι ξ άμθοχπξπ μπξοεί μα ρσμειδηςξπξιήρει ϊςι ξ ίδιξπ είμαι ασςή η Ηεϊςηςα. Αλλά και ξ Βξϋδαπ δεμ είυε δηλόρει «είμαι απείοχπ αμόςεοξπ απϊ ςξμ Βοάυμα»; Ηα μιλήρχ εμ ρσμςξμία για ςξ Δίμαι και ςημ Ιεμϊςηςα και, πάμχ απϊ ϊλα, για ςη Δημιξσογική Αουή, όρςε μα μελεςήρξσμε ςη γέμερη ςξσ κϊρμξσ. Ξ άμθοχπξπ απξςελεί ςμήμα ςξσ κϊρμξσ, η καςάρςαρη ρςημ ξπξία βοίρκεςαι είμαι μέοξπ ςχμ πξλλαπλόμ καςαρςάρεχμ ςηπ ϋπαονηπ. Ηα πεοιγοάφχ ςξμ Φσυιρμϊ ςξσ ρςη ρσμηθιρμέμη καςάρςαρη αμελεσθεοίαπ ρςημ ξπξία βοίρκεςαι, δίμξμςαπ έμταρη ρςα εμπϊδια πξσ αμςιςίθεμςαι ρςημ απελεσθέοχρή ςξσ καθόπ και ρςξ πόπ μπξοξϋμε μα πεςϋυξσμε ςξ ρκξπϊ μαπ παοά ςα εμπϊδια ασςά. Δπξμέμχπ, θα απαμςήρχ ρςημ εοόςηρη ρυεςικά με ςξ Μξηςϊ Ηείξμ έςρι ϊπχπ γίμεςαι καςαμξηςϊ ρςημ αμερϊςεοή ςξσ εκδξυή, ασςήμ ςξσ ΗεξϋΔημιξσογξϋ. Ρςη ρσμέυεια, πεομόμςαπ ρςξμ κϊρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ, θα δξϋμε ςξ ρσγκεκοιμέμξ ςοϊπξ με ςξμ ξπξίξ ξ Δημιξσογϊπ εμόμεςαι με ςη δημιξσογία ξσ καθόπ και ςιπ ρσμέπειεπ πξσ απξοοέξσμ για ςημ αμθοόπιμη ϋπαονη απϊ ςη ρϋμδερη ασςή.
4. Η ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΚΗ ΑΡΦΗ
Ξ Ηεϊπ είμαι ςξ Άγμχρςξ και είμαι αδϋμαςξμ μα μιλήρει καμείπ άμερα γι' Ασςϊμ. Λπξοξϋμε, ϊμχπ, μα ρσλλάβξσμε κάπξια απϊ ςα απειοάοιθμα υαοακςηοιρςικά ξσ. - Είναι μη συμβατικός: η μξοτή, ϊμςαπ η ρυέρη ςχμ απξρςάρεχμ μεςανϋ ςχμ ρημείχμ πξσ βοίρκξμςαι ρςξ υόοξ, δεμ θα σπήουε ρςξ θεψκϊ πεδίξ, ςξ ξπξίξ δεμ πεοιλαμβάμει ςξ υόοξ. - Δεν προσδιορίζεται τοπικά: βοίρκεςαι παμςξϋ μέρα ρςημ εκδήλχρή ξσ και πξσθεμά ρσγκεκοιμέμα. Κϊγχ ϊμχπ ςηπ παμςαυξϋ παοξσρίαπ και ςηπ σπεοβαςικϊςηςάπ (ςηπ ξλϊςηςάπ) ξσ, ρσμιρςά ςη θεψκή τϋρη ςηπ αμθοόπιμηπ ϋπαονηπ, ςημ Απϊλσςη Οοαγμαςικϊςηςά ςξσ. Δίμαι ξ Δασςϊπ με Δ κεταλαίξ για μα ςξμ διαυχοίρξσμε απϊ ςξμ αςξμικϊ εασςϊ. Ασςϊ εκτοάζεςαι ρςξ ρ'αμ με ςα λϊγια: «Λάςαια αμαζηςάςε ςξ Ηεϊ ένχ απϊ ςξμ εασςϊ ραπ, ρςξμ Ιϊρμξ ςξσ λξσ». Ιι ασςϊ παοά ςξ γεγξμϊπ ϊςι ξ Δασςϊπ, πξσ είμαι ρε μια καςάρςαρη δσμαςϊςηςαπ, δεμ εμξικεί ρε καμέμαμ έχπ ϊςξσ δεμ ποαγμαςχθεί απϊ ςξμ ίδιξ. - Είναι απρόσωπος: μπξοξϋμε μα πξϋμε ϊςι ξ Ηεϊπ είμαι η Λία Απϊλσςη Οοξρχπικϊςηςα αλλά, δεδξμέμηπ ςηπ ρημαρίαπ πξσ δίμξσμε ρςιπ λένειπ έμα άςξμξ, πξλλά άςξμα (καθόπ κάθε άςξμξ είμαι πεοιξοιρμέμξ), είμαι ποξταμέπ ϊςι ποέπει μα σπξρςηοιυςεί ϊςι ξ Ηεϊπ είμαι αποϊρχπξπ. - Δίμαι απεριόριστος, άπειρος. Δίμαι λαμθαρμέμη η υοήρη ςξσ ϊοξσ άπειοξ ρςξ ταιμξμεμικϊ υόοξ ςχμ μαθημαςικόμ, διϊςι κάθε μαθημαςική ανία είμαι πεοιξοιρμέμη. Ασςϊ πξσ μπξοεί μϊμξ μα γίμει είμαι μα ακξλξσθήρει καμείπ αϊοιρςα μια ακξλξσθία αοιθμόμ ξι ξπξίξι εκςείμξμςαι διαοκόπ, αλλά δεμ κάμξσμ ςίπξςε άλλξ απϊ ςξ μα ασνάμξσμ έμαμ πεοιξοιρμϊ αμςί μα ςξμ μειόμξσμ. Έυει μεγαλϋςεοη ακοίβεια ςξ μα μιλάμε μϊμξ για ςξ αϊοιρςξ ρςα μαθημαςικά, απϊ ςξ μα μιλάμε για ςξ άπειοξ μέρα ρςα πλαίρια ασςξϋ ςξσ υόοξσ. Λπξοξϋμε μα ρσλλάβξσμε ςξ θεψκϊ άπειοξ, με καμέμαμ ϊμχπ ςοϊπξ δεμ μπξοξϋμε μα ςξ αμαπαοαρςήρξσμε. Ξ απελεσθεοχμέμξπ άμθοχπξπ δεμ βλέπει ςξ άπειοξ Ηείξμ, απλόπ νέοει ϊςι σπάουει. - Δίμαι αιώμιος: απϊ εδό ποξκϋπςει ςξ ζήςημα ςξσ Υοϊμξσ. Ζ ελλημική γλόρρα διαθέςει δϋξ λένειπ, υοϊμξπ και διάοκεια, αλλά ρςημ ποάνη υοηριμξπξιξϋμε και ςιπ δϋξ ραμ ρσμόμσμεπ, με μια νεκάθαοη ποξςίμηρη για ςη
λένη υοϊμξπ. α Θμδικά έυξσμ επίρηπ δϋξ λένειπ, πξσ ϊμχπ δεμ ρσγυέξμςαι μεςανϋ ςξσπ: ςη λένη kαΘί για ςξμ αιόμιξ υοϊμξ και ςη λένη kαΘα για ςη υοξμική διάοκεια. Ξ Ηεϊπ είμαι ρςξμ αιόμιξ υοϊμξ: δεμ έυει αουή και ςέλξπ. Ρςημ καςάρςαρη ςηπ εκδήλχρήπ ςξσπ, ςα δημιξσογήμαςα αμαγκαρςικά εμταμίζξμςαι και εναταμίζξμςαι, η ϋπαονή ςξσπ είμαι παοξδική. Αλλά ξ Ιϊρμξπ ρςξ ρϋμξλϊ ςξσ είμαι αιόμιξπ, δεμ έυει ξϋςε αουή ξϋςε και ςέλξπ. Ξ Ηεϊπ δεμ δημιξϋογηρε ςημ Δκδήλχρη μια μέοα και δεμ θα ςημ καςαογήρει κάπξια άλλη. Ζ διάοκεια πεοιλαμβάμει ςξ παοελθϊμ, ςξ παοϊμ και ςξ μέλλξμ. Ξ Υοϊμξπ απϊ ςημ άλλη είμαι η αιόμια ρςιγμή. Δπξμέμχπ, μπξοξϋμε κάπξιεπ τξοέπ μα μιλάμε για ςημ αιχμιϊςηςα ςηπ ρςιγμήπ. α καςηγξοξϋμεμα πξσ μϊλιπ πεοιγοάφαμε εταομϊζξμςαι ρςιπ ςοειπ ϊφειπ ςξσ Μξηςξϋ Ηεψκξϋ. Ρςη ρσμέυεια, θα μιλήρξσμε για ςημ ακοιβή τϋρη ςξσ Δίμαι χπ Δημιξσογξϋ, δηλαδή ςξσ Ηεξϋ.
5. Η ΥΤΗ ΣΟΤ ΘΔΟΤ
Ηεϊπ είμαι ςξ ϊμξμα πξσ έυξσμε δόρει ρςη Δημιξσογική Αουή. Δίμαι ςξ Δίμαι ρςξ βαθμϊ πξσ εκδηλόμεςαι. ξ μα μιλάμε για ςημ ϋπαονη ςξσ Ηεξϋ είμαι λάθξπ. Ξ Ηεϊπ «είμαι», σπεοβαίμει ϊλα ϊρα σπάουξσμ μέρα ρςημ Δκδήλχρη. πχπ είπε ξ Υξϋι-μεμγκ (Hui-neng), «ςίπξςε δεμ είμαι», δηλαδή ςα δημιξσογήμαςα σπάουξσμ αλλά δεμ είμαι. Λϊμξμ ςξ Ηείξμ είμαι. Ζ λένη Ηεϊπ, ϊπχπ κι ϊρεπ λένειπ έυξσμ απξδξθεί ρςξμ Οοχςαουικϊ Δημιξσογϊ, έυει ςξ ρημαμςικϊ μειξμέκςημα ϊςι τέομει ρςξ μξσ ςημ εικϊμα εμϊπ ποξρόπξσ και μαπ χθεί μα ποξρχπξπξιξϋμε ςη Λεςατσρική Αουή. Ρςημ παγίδα ασςή έυξσμ πέρει ϊλεπ ξι θοηρκείεπ, με απξςέλερμα μα ξδηγηθξϋμ ρε λαμθαρμέμα ρσμπεοάρμαςα. Ιάθε «θοηρκεία» ποξρκαλεί ςξμ άμθοχπξ μα εμχθεί με ςξ Ηεϊ, ραμ ξ Ηεϊπ κι ξ άμθοχπξπ μα είμαι δϋξ «ποάγμαςα» πξσ διαυχοίζξμςαι μεςανϋ ςξσπ μϊμξμ απϊ διατξοεςικέπ ιδιϊςηςεπ ςηπ ίδιαπ τϋρηπ. Οαο' ϊλα ασςά, ξ Ηεϊπ, ϊμςαπ ςξ Απϊλσςξ λξμ, δεμ είμαι ςίπξςε άλλξ παοά ξ Δασςϊπ ξσ, εμό ξ άμθοχπξπ, ιδχμέμξπ χπ κάςι σπαοκςϊ πξσ απξοοέει απϊ Ασςϊμ, δεμ νέοει πόπ μα ναμαμέβει μέυοι ςξ Ηεϊ, πηγαίμξμςαπ αμςίθεςα ποξπ ςξ οεϋμα ςηπ εκπϊοεσρηπ ςηπ Δημιξσογίαπ. Αογϊςεοα, θα ενεςάρξσμε ςη δσμαςϊςηςα ςηπ Δρχςεοικήπ Οοαγμάςχρηπ πξσ σπάουει για ςξμ άμθοχπξ, η ξπξία ρσμίρςαςαι ρςξ ϊςι ξ Δασςϊπ πξσ εμσπάουει ρςξμ καθέμαμ απϊ εμάπ, χπ δσμαςϊςηςα, είμαι ςασςϊρημξπ με ςξμ Απϊλσςξ Δασςϊ και, με ασςή ςημ έμμξια, είμαρςε ίδιξι με ςξ Ηεϊ. Ωρςϊρξ, η ςασςϊςηςα δεμ ρημαίμει ξϋςε ρυέρη ξϋςε επαμέμχρη. ξ λάθξπ ασςϊ είμαι ποξταμέπ ρςξ Υοιρςιαμιρμϊ, ρϋμτχμα με ςξμ ξπξίξ, ξ άμθοχπξπ, ϊμςαπ κάπξςε ρςξμ «παοάδειρξ», θα παοαμέμει διατξοξπξιημέμξπ
απϊ ςξ Ηεϊ, έυξμςαπ μϊμξ ςη δσμαςϊςηςα μα ρςξυάζεςαι γι' Ασςϊμ, μέρα απϊ ςξ ποξηγξϋμεμξ γήιμξ ρόμα ςξσ. Ρσμήθχπ, ιρυσοιζϊμαρςε ϊςι «πιρςεϋξσμε ρςξ Ηεϊ». Ζ ταμςαρςική εικϊμα πξσ έυξσμε για ςξ «Ηεϊ» είμαι ςϊρξ έμςευμα καλξδξσλεμέμη πξσ μξμίζξσμε ϊςι ποϊκειςαι για μια αμθοχπϊμξοτη ϋπαονη, η ξπξία παοξσριάζει ϊλα ςα υαοακςηοιρςικά ςηπ Φσυικήπ μαπ λειςξσογίαπ. Για ςξσπ αμθοόπξσπ, ξ Ηεϊπ διαθέςει ρσμβαςικέπ ρκέφειπ, ρσμαιρθήμαςα, επιθσμίεπ κςλ.. Γι ασςϊ, δίρςαρα μα υοηριμξπξιήρχ ςη λένη Ηεϊπ μέρα ρςξ κείμεμξ, ακοιβόπ λϊγχ ςηπ εμςελόπ λαμθαρμέμηπ ρημαρίαπ πξσ ςηπ απέδχρε η ιξσδαιξυοιρςιαμική μαπ παοάδξρη. ελικά, ϊμχπ, απξτάριρα μα ςη υοηριμξπξιήρχ, με ςημ ελπίδα ϊςι ξοιρμέμξι –για ςξσπ ξπξίξσπ «ξ Ηεϊπ δεμ είμαι μεκοϊπ>>- θα μπξοέρξσμ μα απξκαςαρςήρξσμ ςη λένη ασςή και μα ςηπ απξδόρξσμ ςημ ποαγμαςική ςηπ μεςατσρική εομημεία. Ξ Ηεϊπ είμαι ασςϊπ πξσ είπε ρςξμ Λχσρή «εγό ειμί ξ χμ» (είμαι ασςϊπ πξσ σπάουει). Δδό, ξ ξοιρμϊπ ςξσ Ηεξϋ απξκαλϋπςεςαι ρςημ ξλξκληοχςική ςξσ απλϊςηςα. Ρςημ καθημεοιμή μαπ γλόρρα θα λέγαμε ϊςι ξ Ηεϊπ δεμ κάμει άλλξ απϊ ςξ μα Δίμαι, ϊςι ςξ μα Δίμαι ςξϋ είμαι αοκεςϊ: αμεςάβληςξπ. ρςαθεοϊπ ρςξμ Δασςϊ ξσ. Δεμ δοα. Δίμαι ασςϊ πξσ ρςημ κιμέζικη μεςατσρική ξμξμάζεςαι «Λη Δοάρη». ,ςι θα πχ ρυεςικά με ςξ Ηεϊ αματέοεςαι ρςξ «Ηεϊ ρςξ βαθμϊ πξσ Ασςϊπ είμαι» και ϊυι «ρςξ Ηεϊ ρςξ βαθμϊ πξσ Ασςϊπ εκδηλόμεςαι ρςη Δημιξσογία». Ασςϊ θα μπξοξϋρε μα μαπ σπξβάλει ςημ εικϊμα εμϊπ σπέοςαςξσ και ρςαθεοξϋ «ποάγμαςξπ» ςξ ξπξίξ, σπάουξμςαπ απϊ μϊμξ ξσ και για ςξμ Δασςϊ ξσ, θα αιχοείςαι ρςξ ρϋμπαμ μέρα ρςημ παοαδειρέμια ςξσ απξμϊμχρη, πξλϋ πάμχ απϊ ςημ κξρμική κίμηρη και υχοίπ μα ρυεςίζεςαι μαζί ςηπ. Ζ λαμθαρμέμη ασςή άπξφη ποξέουεςαι –ϊπχπ και ξι σπϊλξιπεπ- απϊ ςξ γεγξμϊπ ϊςι η γλόρρα μαπ είμαι δξμημέμη με ςοϊπξ πξσ μα ρυεδιάζει, μα μελεςά και μα καςαλαβαίμει ςξ ταιμξμεμικϊ κϊρμξ, ςιπ ρσμβαςικέπ εκτάμρειπ ασςξϋ ςξσ κϊρμξσ, ςηπ ξοαςήπ πξλλαπλϊςηςαπ ϊπξσ βλέπξσμε ςα ποάγμαςα με ςοϊπξ πλαρμαςικϊ ραμ μα ήςαμ νευχοιρςέπ ξμςϊςηςεπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ςξ Μξηςϊ Ηείξμ είμαι η Λξμαδική Ξμςϊςηςα -μια Ξμςϊςηςα για ςημ ξπξία δεμ θα μπξοξϋρε μα ιρυσοιρςεί καμείπ ϊςι είμαι νευχοιρςή, ετϊρξμ ςίπξςε δεμ είμαι ένχ απϊ Ασςήμ, δεμ σπάουει ςίπξςε απϊ ςξ ξπξίξ μα μπξοεί μα διαυχοιρςεί. Δπαμαλαμβάμχ ϊςι ξ μξσπ μαπ υοηριμεϋει για μα ρσλλαμβάμξσμε ςξ Μξηςϊ Ηείξμ και μα μιλάμε γι' ασςϊ. Ηα ποέπει, ϊμχπ, μα θσμϊμαρςε ϊςι ϊλα ϊρα ποϊκειςαι μα πχ ρςη ρσμέυεια για ςξ ζήςημα ςξσ Ηεξϋ δεμ θα εκτοάζξσμ παοά μϊμξ διαμξηςικέπ απϊφειπ πξσ βαρίζξμςαι ρε διακοίρειπ. Ιαι είμαι απαοαίςηςξ μα μημ πάοξσμε καςά γοάμμα ςιπ ατηοημέμεπ ασςέπ ιδέεπ και μα μημ ςιπ θεχοήρξσμε ραμ νευχοιρςέπ ξμςϊςηςεπ. Ιαμιά δήλχρη μιαπ γμήριαπ μσηςικήπ διδαρκαλίαπ δεμ μπξοεί μα σπξκοιθεί ϊςι απξςελεί μέοξπ ςηπ Απϊλσςηπ Αλήθειαπ, διϊςι ασςή είμαι Λία, ϊπχπ και ςξ Απϊλσςξ είμαι Έμα. Ζ Απϊλσςη Αλήθεια είμαι ςξ διαμξηςικϊ υαοακςηοιρςικϊ ςηπ Λίαπ Αουήπ ςξσ Απξλϋςξσ, είμαι ξ Ιξρμικϊπ Μξσπ ςξσ ρ'αμ. μςαπ μια ϊφη ςξσ Οαμςϊπ, δεμ ρσμιρςά μια άθοξιρη ρςξιυείχμ, κι επξμέμχπ, δεμ μπξοεί μα υχοιρςεί ρε επιμέοξσπ ςμήμαςα. Ζ
ρκέφη μαπ δεμ μπξοεί μα καςαμξήρει έμα ςέςξιξ εοόςημα παοά μϊμξμ αμαλϋξμςάπ ςξ, διαυχοίζξμςαπ ςιπ διατξοεςικέπ έμμξιεπ πξσ σπάουξσμ μέρα ςξσ και βλέπξμςαπ ςιπ ιρυϋξσρεπ ρυέρειπ. Ρσμεπόπ, κάθε ποϊςαρη πξσ εκτοάζει ςη μεςατσρική μαπ διαίρθηρη είμαι μια αμαλσςική αμαπαοάρςαρη πξσ δεμ διαθέςει ςξ υάοιρμα μα εμπεοιέυει ςημ Απϊλσςη Οοαγμαςικϊςηςα αλλά μια ρυεςική ποαγμαςικϊςηςα, για ςξ λϊγξ ϊςι ξ μξσπ μαπ λειςξσογεί με ρσμβαςικϊ ή λεκςικϊ ςοϊπξ. Λέρα ρςη ρυεςικϊςηςά ςηπ, η ποαγμαςικϊςηςα ασςή έυει κάπξια ανία και μπξοξϋμε μα ρςηοιυςξϋμε ρε ασςήμ με εμπιρςξρϋμη, καθόπ αμαζηςξϋμε ςημ αλήθεια. Ρςαδιακά, η ποαγμαςικϊςηςα ασςή ρυημαςίζεςαι, ϊπχπ ςξ «δάυςσλξ» πξσ ρχρςά δείυμει ποξπ ςημ καςεϋθσμρη ςξσ «τεγγαοιξϋ», και είμαι πιθαμϊμ, υάοη ρςξ «δάυςσλξ» ασςϊ, ϊςαμ ςελικά ςελειξπξιηθεί, μα έυξσμε κάπξια μέοα ςημ άταςη απϊδεινη ςηπ βξσδικήπ μαπ τϋρηπ, ςηπ θεψκϊςηςάπ μαπ -μια απϊδεινη ασρςηοά ποξρχπική πξσ δεμ μπξοεί καμείπ μα ςη μεςαδόρει ρςξσπ άλλξσπ, ετϊρξμ βοίρκεςαι πέοα απϊ κάθε πιθαμή λεκςική διαςϋπχρη. Διαβάζξμςαπ ςιπ παοακάςχ ρκέφειπ, μη θεχοήρεςε ϊςι ςα ποάγμαςα ρςα ξπξία αματέοξμαι βοίρκξμςαι μέρα ρςξ Απϊλσςξ. Απλόπ απξςελξϋμ μέοξπ ςηπ ρσμβαςικήπ γμόρηπ, υχοίπ ςημ ξπξία πξςέ δεμ θα μπξοξϋραςε μα απελεσθεοχθείςε. Ασςϊ μπξοεί μα ρσμβεί νατμικά κάπξια μέοα: η σπέοβαρη ςξσ μξσ και η αμεςάκληςη απϊδεινη ϊυι ςξσ ϊςι γμχοίζξσμε ςημ Απϊλσςη Αλήθεια, αλλά ςξσ ϊςι είμαρςε ασςή η Αλήθεια. Ρσγυχοέρςε με για ςη μέα κι αοκεςά μεγάλη «οηςξοική επιτϋλανη», αλλά ήςαμ απαοαίςηςη ποιμ ποξυχοήρξσμε ρε ασςϊ πξσ η μεςατσρική μαπ διαίρθηρη μπξοεί μα μαπ απξκαλϋφει, υχοίπ ςξσπ ρσμβαςικξϋπ πεοιξοιρμξϋπ ςηπ αμθοόπιμηπ γλόρραπ, ρυεςικά με ςη τϋρη ςξσ Απϊλσςξσ Δίμαι ή, αλλιόπ, ςξσ Ηεξϋ. Έυξσμε αματέοει ϊςι ξ Ηεϊπ είμαι Έμαπ, ϊυι με ςημ έμμξια ςηπ πξρξςικήπ αλλά ςηπ πξιξςικήπ εμϊςηςαπ. Έςρι, η Βεδάμςα, αμςί ςηπ λένηπ Έμαπ, ποξςιμά ςημ έκτοαρη υι Δϋξ. Ξ ιρυσοιρμϊπ ϊςι ξ Ηεϊπ είμαι Έμαπ δηλόμει ϊςι, ένχ απϊ Ασςϊμ ςίπξςε δεμ είμαι. Ρσμεπόπ, ασςϊπ ξ Έμαπ είμαι ςξ Απϊλσςξ Οαμ. Αμ βλέπαμε ςξ Ηεϊ μϊμξ ρςημ πλήοη ξλϊςηςά ξσ, η διαίρθηρή μαπ θα ρόπαιμε ϊςαμ θα ςξμ βλέπαμε μα μαπ απξκαλϋπςεςαι ραμ ςξ Έμα πξσ είμαι ςξ μξμαδικϊ λξμ. Ξ Ηεϊπ, ϊμχπ, έυει έμαμ άπειοξ αοιθμϊ υαοακςηοιρςικόμ ή ϊφεχμ. Ασςή είμαι η ξπςική απϊ ςημ ξπξία η διαίρθηρή μαπ θα μαπ παοέυει πληοξτξοίεπ γι' Ασςϊμ, αμάλξγα, βέβαια, με ςξσπ ρσμηθιρμέμξσπ μαπ πεοιξοιρμξϋπ. α θεψκά υαοακςηοιρςικά δεμ είμαι ρςξιυεία ή ςμήμαςα ςξσ ρσμϊλξσ «Ηεϊπ», επειδή ξ Ηεϊπ είμαι ςξ λξμ κι ϊυι μια άθοξιρη επιμέοξσπ ςμημάςχμ- ςα θεψκά υαοακςηοιρςικά εμταμίζξμςαι ρςη μϊηρή μαπ αμάλξγα με ςξμ ςοϊπξ με ςξμ ξπξίξ ξ μξσπ μαπ βλέπει ςξ Ηεϊ. Ξ Ηεϊπ είμαι η αιςία ςξσ εασςξϋ ξσ. Δπειδή ςίπξςε δεμ είμαι ένχ απϊ ςξ Ηεϊ εκςϊπ απϊ ςξμ Δασςϊ ξσ, Ασςϊπ δεμ δημιξσογείςαι απϊ καμέμαμ. Λεοικέπ τξοέπ ςξμ απξκαλξϋμε ξ «Άκςιρςξπ », μξλξμϊςι ξ Ρπιμϊζα είπε ϊςι είμαι η «Αιςία ςξσ Δασςξϋ ξσ», δηλαδή «Ασςϊ, η ξσρία ςξσ ξπξίξσ σπξδηλόμει απαοαίςηςα ϊςι Ασςϊπ είμαι». Λε ςξ «εγό ειμί ξ χμ» ςηπ Βίβλξσ, ξ Ηεϊπ ξοίζει ςξμ Δασςϊ ξσ με ςξμ ίδιξ ςοϊπξ.
Ξ Ηεϊπ είμαι πμεϋμα. Λϊλιπ είδαμε ϊςι ξ Ηεϊπ είμαι η αιςία ςξσ Δασςξϋ ξσ κι ϊςι ςξσ αομϊζει ξ υαοακςηοιρμϊπ άκςιρςξπ. Ασςέπ, ϊμχπ, ξι δϋξ ιρξδϋμαμεπ έμμξιεπ μαπ κάμξσμ μα ξμ βλέπξσμε ραμ μα έυει δημιξσογηθεί απϊ ςξμ Δασςϊ ξσ, ραμ ασςξδημιξϋογηςξ. Λε άλλα λϊγια, η θεψκή πηγή ςηπ Δημιξσογίαπ είμαι ξ ίδιξπ ξ Ηεϊπ. Δεμ σπάουει καμιά αρσμβαςϊςηςα μεςανϋ ςχμ εμμξιόμ ςξσ «άκςιρςξσ» και ςξσ «ασςξδημιξϋογηςξσ», καθόπ άκςιρςξπ είμαι «ασςϊπ πξσ δεμ δημιξσογείςαι απϊ ςίπξςε άλλξ παοά μϊμξμ απϊ ςξμ εασςϊ ξσ» κι ασςξδημιξϋογηςξπ «ασςϊπ πξσ δημιξσογείςαι απϊ ςξμ ίδιξ ξσ ςξμ Δασςϊ». Αμαγκαρςικά ξδηγξϋμαρςε ρςξ μα αμαοχςηθξϋμε πόπ ξ Ηεϊπ δημιξσογεί ςξμ Δασςϊ ςξσ. Αμ ακξλξσθήρξσμε ςξ ρσμηθιρμέμξ ςοϊπξ ρκέφηπ ρϋμτχμα με ςξμ ξπξίξ κάπξιξπ δημιξϋογηρε κάςι, κι αμ αμαλξγιρςξϋμε ρυεςικά με ςξ πόπ ασςήπ ςηπ δημιξσογίαπ, βλέπξσμε ϊςι ασςϊ ςξ πόπ υχοίζεςαι ρε δϋξ μέοη. ξ έμα ποξηγείςαι ςηπ εμτάμιρηπ ςξσ δημιξσογήμαςξπ και ρσμίρςαςαι ρε μια ρσμβαςική εκςέλερη ςξσ έογξσ, ρε έμα «ποάςςειμ» πξσ μξιάζει μα καςεσθϋμει ςημ εμτάμιρη ςξσ δημιξσογήμαςξπ. μχπ, ςξ πόπ πξσ μελεςάμε πεοιλαμβάμει κι έμα άλλξ μέοξπ, ασςή ςη τξοά «διαμξηςικϊ»: για παοάδειγμα, ξ άμθοχπξπ δεμ θα ήνεοε μα κάμει ςίπξςε απξλϋςχπ, αμ ποξηγξσμέμχπ δεμ είυε ρσλλάβει διαμξηςικά ασςϊ πξσ θα ήθελε μα κάμει. Ιαι είμαι ασςή η ρϋλληφή ςξσ πξσ, με ςη μερξλάβηρη ςηπ δοαρςηοιϊςηςαπ (ςξσ ποάςςειμ), καςεσθϋμει ρςημ ποαγμαςικϊςηςα ςημ εμτάμιρη ςξσ δημιξσογήμαςξπ. μχπ, ξ Ηεϊπ πξσ είμαι έμα αϋςαοκεπ Ξμ, πξσ είμαι Λη Δοάρη, δεμ «κάμει» ςίπξςε, δεμ δημιξσογεί ςίπξςε με ςη μερξλάβηρη κάπξιξσ είδξσπ «ποάςςειμ». Ιάςι ςέςξιξ θα ποξωπέθεςε ςημ αδιαμϊηςη ϋπαονη εμϊπ μηυαμιρμξϋ μεςανϋ ςξσ Ηεξϋ Ιαι ςξσ Δασςξϋ ξσ. Ζ θεψκή Δημιξσογία δεμ πεοιλαμβάμει καμέμα «ποάςςειμ» και ρσμίρςαςαι ρε μια καθαοή ρϋλληφη ςξσ δημιξσογήμαςξπ. Ξ Ηεϊπ δημιξσογεί ρσλλαμβάμξμςαπ, υχοίπ μα κάμει απξλϋςχπ ςίπξςε. Λε άλλα λϊγια, ξ Ηεϊπ είμαι η Απϊλσςη Ρσμείδηρη, η ρσμείδηρη ςξσ Δασςξϋ ξσ. Ξ Ηεϊπ είμαι καθαοϊ κι απϊλσςξ πμεϋμα. Ξ Ηεϊπ είμαι η Απϊλσςη Ρσμείδηρη, η ρσμείδηρη ςξσ Δασςξϋ ξσ. Δπιμέμξσμε ρε ασςϊ ςξ ρημείξ. πχπ ειπόθηκε ποξηγξσμέμχπ, ξ Ηεϊπ είμαι η αιςία ςξσ Δασςξϋ ξσ, πξσ ρημαίμει ϊςι έυει ρσλλητθεί απϊ ςξμ Δασςϊ ξσ και, ρσμεπόπ, έυει ρσμείδηρη ςξσ Δασςξϋ ξσ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ξ Ηεϊπ ποξκαλεί (δηλαδή δημιξσογεί) ξςιδήπξςε, απλόπ και μϊμξ, έυξμςαπ ρσλλάβει ςξ δημιξϋογημά ξσ. Λε ςξ μα έυει ρσμείδηρη ςξσ Δασςξϋ ξσ, είμαι η αιςία ςξσ Δασςξϋ ξσ -απϊδεινη ϊςι ξ Ηεϊπ είμαι Απϊλσςη Ρσμείδηρη πξσ έυει επίγμχρη ςξσ Δασςξϋ ξσ. Ξ Ηεϊπ είμαι η μξμαδική ελεϋθεοη αιςία. Ωπ αιςία ςξσ ίδιξσ ςξσ Δασςξϋ ξσ, ξ Ηεϊπ είμαι η μξμαδική αιςία απϊ ςημ ξπξία απξοοέξσμ ϊλα ςα ποάγμαςα. Ιαι είμαι η μξμαδική ελεϋθεοη αιςία επειδή είμαι μέρα απϊ ςημ απξκλειρςική αμαγκαιϊςηςα ςηπ ίδιαπ ξσ ςηπ τϋρηπ. Ασςϊπ είμαι ξ λϊγξπ για ςξμ ξπξίξ ξ Ρπιμϊζα είπε ϊςι «ξ Ηεϊπ είμαι η μϊμη ελεϋθεοη αιςία». Ζ Ηεψκή οιάδα3. Ξι έμμξιεπ ςξσ Ηεξϋ πξσ είμαι η αιςία ςξσ Δασςξϋ ξσ και ςξσ Ηεξϋ πξσ έυει για αιςία ςξμ Δασςϊ ςξσ, ςξσ Ηεξϋ πξσ ρσλλαμβάμει ςξμ Δασςϊ ξσ και ςξσ Ηεξϋ πξσ ρσλλαμβάμεςαι απϊ ςξμ Δασςϊ ξσ, μαπ παοαπέμπξσμ ρε δϋξ ϊφειπ ςξσ Μξηςξϋ Ηεψκξϋ: μια εμεογηςική και μια
παθηςική. ξ θεψκϊ Απϊλσςξ ρσμεμόμει ςιπ δϋξ ασςέπ ϊφειπ και ςιπ ρσμτιλιόμει ρε μια οιαδική Δμϊςηςα. 3. Δεμ θα ποέπει μα ρσγυέξσμε ςημ ςοιγχμική ασςή ςοιάδα με ςημ Αγία ςοιάδα ςξσ Φοιρςιαμιρμξύ.
Ξι ξμξμαρίεπ ςχμ ςοιόμ γχμιόμ ςχμ ςοιγόμχμ δεμ υοειάζξμςαι πεοαιςέοχ ρυξλιαρμϊ. Ξι πεοιτέοειεπ ςχμ δϋξ ςοιγόμχμ ρσμβξλίζξσμ ςξ Ηεψκϊ . Απϊλσςξ, πξσ πεοιλαμβάμει ρςημ εμϊςηςά ξσ ϊλεπ ςιπ ϊφειπ ή ςα υαοακςηοιρςικά, ϊλεπ ςιπ εμεογηςικέπ κι ϊλεπ ςιπ παθηςικέπ ϊφειπ ςξσ Ηεξϋ πξσ μπξοεί μα ρσλλάβει η αμςίληφή μαπ. Ξι ϊφειπ ασςέπ ςξσ Δμϊπ Ηεξϋ είμαι ςασςϊρημεπ μεςανϋ ςξσπ ρςξ βαθμϊ πξσ ρσμμεςέυξσμ ρςη θεψκή ςασςϊςηςα. Ζ Ηεψκή οιάδα είμαι, ρσγυοϊμχπ, ςοιπλή ρςξ μέςοξ πξσ εμταμίζεςαι ρςξ μξσ μαπ και Λία ρςξ μέςοξ πξσ ασςή είμαι. Ξι γχμίεπ ςχμ ςοιγόμχμ ρςξ Ρυήμα 2 είμαι ρσμδεδεμέμεπ με ςοειπ παοάλληλεπ γοαμμέπ, διϊςι ρςημ άλγεβοα η ςοιπλή γοαμμή σπξδηλόμει ςημ έμμξια «ςασςϊρημξ με» (Α=Α). Σπάουει έμαπ ςοίςξπ ςοϊπξπ θεόοηρηπ ςηπ Ηεψκήπ οιάδαπ, η ξπξία εκτοάζεςαι απϊ ςξμ Ρπιμϊζα, ϊςαμ λέει ϊςι «ξ Ηεϊπ αγαπάει ςξμ Δασςϊ ξσ απεοιϊοιρςα». Απϊ ςημ αουή ακϊμη δσρκξλεσϊμαρςε μα καςαλάβξσμε ςη λένη αγάπη ϊπχπ υοηριμξπξιείςαι εδό, διϊςι μαπ παοαπέμπει ρςα γμχρςά είδη ςηπ αμθοόπιμηπ αγάπηπ, ρςιπ μξοτέπ ςηπ ρυεςικήπ αγάπηπ πξσ ρσμμεςέυξσμ ρςη ρυεςικϊςηςα ςξσ ταιμξμεμικξϋ κϊρμξσ. Ζ αγάπη με ςημ ξπξία ξ Ηεϊπ αγαπάει ςξμ Δασςϊ ξσ είμαι μια ϊφη ςηπ απϊλσςηπ τϋρηπ ξσ, κι επξμέμχπ, ποϊκειςαι γι' Απϊλσςη Αγάπη. Οόπ ϊμχπ καςαλαβαίμξσμε ςημ Αγάπη; Αλλά, απ ατήρξσμε ποξπ ςξ παοϊμ ασςϊ ςξ θέμα κι απ ποξρπαθήρξσμε μα απαμςήρξσμε ρςξ εοόςημα πξσ ρυεςίζεςαι με ασςϊ πξσ μπξοξϋμε μα αμςιλητθξϋμε χπ ιδαμική αγάπη. Ξσριαρςικά, η αγάπη είμαι «έλνη»: ξ αγαπόμ έλκεςαι απϊ ςξμ αγαπημέμξ. 1) Οιξ ρσγκεκοιμέμα, η κξρμική δϋμαμη ςηπ αγάπηπ κιμεί ασςϊμ πξσ αγαπάει ποξπ ασςϊ πξσ αγαπιέςαι. Ρςιπ αμθοόπιμεπ ρυέρειπ αγάπηπ, η έλνη ποξπ ςξμ άλλξμ εκτοάζεςαι καςά κϋοιξ λϊγξ με ςημ επιθσμία μα επιβεβαιόμεςαι η ϋπαονη ςξσ αγαπημέμξσ ποξρόπξσ είςε μέρα απϊ ςημ εμαςέμιρη ςξσ είςε μέρα απϊ ςημ αμαπϊληρη ςηπ ιδαμικήπ εικϊμαπ ςξσ. Δίμαι νεκάθαοξ ϊςι κάπξιξπ πξσ
αγαπάει με ασςϊμ ςξμ ςοϊπξ θέλει για ςξμ αγαπημέμξ ςξσ ϊ,ςι κι εκείμξπ θέλει για ςξμ εασςϊ ςξσ. «Αγαπάςε αλλήλξσπ χπ ρεασςϊμ», λέει ξ Θηρξϋπ. Άλλχρςε, ασςϊ δεμ ξμειοεϋξμςαι δϋξ εοχςεσμέμξι; Μα γίμξσμ έμα; Δναιςίαπ ςηπ έλλειφηπ ςασςϊςηςαπ πξσ εδό είμαι αδϋμαςξμ μα σπάουει, η δϋμαμη ςηπ αγάπηπ χθεί ασςϊμ πξσ αγαπάει μα ςασςίζεςαι με ςξ αγαπημέμξ ςξσ ποϊρχπξ. Απ ατήρξσμε ςόοα ςξ πεοιξοιρμέμξ πεδίξ ςχμ αμθοόπιμχμ ρυέρεχμ κι απ δξϋμε ςημ έλνη ρςημ κξρμική ςηπ ξλϊςηςα. Ξ Μϊμξπ ςηπ Βαοϋςηςαπ ή έλνηπ είμαι έμαπ κξρμικϊπ μϊμξπ, ρςξμ ξπξίξ εκδηλόμεςαι η γεμική ιδέα ςηπ αγάπηπ. ςαμ ξ άμθοχπξπ διαπίρςχρε ϊςι έμα κξμμάςι μεςάλλξσ, πξσ είμαι τξοςιρμέμξ με μια ρσγκεκοιμέμη εμέογεια, ελκϋει οιμίρμαςα ριδήοξσ, δεμ ςξ ξμϊμαρε aimant (μαγμήςηπ)4 ραμ μα ήθελε μα ποξκαλέρει ςημ έμχρη ςξσ μεςάλλξσ με ςα οιμίρμαςα; λα ςα ξσοάμια ρόμαςα έλκξμςαι μεςανϋ ςξσπ, ςείμξσμ ποξπ ςημ έμχρη και ςξ μϊμξ πξσ ςα εμπξδίζει είμαι η τσγϊκεμςοξπ δϋμαμη ςηπ ςοξυιάπ ςξσπ. Απ επιρςοέφξσμε ϊμχπ ρςημ Απϊλσςη Αγάπη, ρςημ αγάπη πξσ χπ έμα βαθμϊ απξςελεί υαοακςηοιρςικϊ ςξσ Ηεψκξϋ Απξλϋςξσ. Δϋρκξλα μπξοξϋμε μα ςξ ρσλλάβξσμε ασςϊ με ακοίβεια, λϊγχ ςηπ διτξοξϋμεμηπ έμμξιαπ ςηπ λένηπ απεοιϊοιρςξπ. ςαμ ξ Ρπιμϊζα μιλάει για απεοιϊοιρςη αγάπη πξσ ξ Ηεϊπ έυει για ςξμ ίδιξ ξσ ςξμ Δασςϊ, η λένη απεοιϊοιρςξπ δεμ έυει ςη ρημαρία ςηπ «εναιοεςικήπ έμςαρηπ» διϊςι, ρςημ ποξκειμέμη πεοίπςχρη, η λένη ασςή δεμ έυει καμιά πξρξςική ρημαρία. ξ απεοιϊοιρςξ, αματξοικά με έμα θεψκϊ υαοακςηοιρςικϊ, έυει καθαοά πξιξςική έμμξια ϊπχπ ςξ απεοιϊοιρςξ ςξσ Ηεξϋ και, καςά ρσμέπεια, δεμ έυει ςίπξςε κξιμϊ με ςξ άπειοξ ςχμ μαθημαςικόμ. Αμ, επξμέμχπ, έυξμςαπ ξπλιρςεί με ασςή ςη μεςατσρική απϊδεινη, ποξρπαθήρχ μα εταομϊρχ ςημ Θδέα ςηπ έλνηπ ρςημ Απϊλσςη Αγάπη -η ξπξία έυει θεμελιόδη επενηγημαςική ανία για ςη μελέςη ςηπ ταιμξμεμικήπ αγάπηπ αμςιλαμβάμξμαι ϊςι η ιδέα ασςή καςαρςοέτει ςξμ εασςϊ ςηπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ϊλα ςα υαοακςηοιρςικά ή ξι ϊφειπ ςξσ Δμϊπ Ηεξϋ ρσμμεςέυξσμ ρςη μξμαδικϊςηςα ςξσπ ρυημαςίζξμςαπ έμα μξμαδικϊ λξμ: καθέμα απϊ ασςά απξςελεί Έμα με καθέμα απϊ ςα άλλα. Δηλαδή, είμαι ϊλα ςηπ ίδιαπ τϋρηπ, μιαπ τϋρηπ πξσ ςασςίζεςαι πάμςα με ςξμ εασςϊ ςηπ. Αμ ςιπ εκτοάρξσμε με διατξοεςικξϋπ ςοϊπξσπ, ξι διατξοέπ ασςέπ ατξοξϋμ ςιπ «ξπςικέπ γχμίεπ» απϊ ςιπ ξπξίεπ η διάμξιά μαπ μελεςάει ςη Ηεψκή ασςϊςηςα. Ρσμεπόπ, ξι τοάρειπ «ξ Ηεϊπ αγαπάει ςξμ Δασςϊ ςξσ» και «ξ Ηεϊπ αγαπιέςαι απϊ ςξμ Δασςϊ ςξσ» είμαι ςασςϊρημεπ, παοά ςιπ διατξοεςικέπ ςξσπ διαςσπόρειπ. Ασςϊ εκτοάζεςαι αματξοικά με ςη διαμξηςική μαπ λειςξσογία λέγξμςαπ ϊςι, αμάμερα ρςξ «Ηεϊ πξσ αγαπάει» και ρςξ «Ηεϊ πξσ αγαπιέςαι » έμμξιεπ πξσ η αμαλσςική μαπ ρκέφη διαυχοίζει- σπάουει μια απεοιϊοιρςη μεςατσρική έλνη, πξσ ρημαίμει μια ςασςϊςηςα, κι ϊςι η απεοιϊοιρςη ασςή έλνη απξκαθιρςά ςημ ςασςϊςηςα ςχμ δϋξ ϊφεχμ πξσ η αμαλσςική μαπ ρκέφη είυε διαυχοίρει με ςευμηςϊ ςοϊπξ. Λε παοϊμξιξ ςοϊπξ, η διαμξηςική μαπ λειςξσογία μάπ σπξυοεόμει μα διαυχοίρξσμε ςξ «Ηεϊ πξσ αγαπάει» και ςξ «Ηεϊ πξσ αγαπιέςαι » απϊ ςξ «Ηεϊ-Απϊλσςη Αγάπη», πξσ ρσμτιλιόμει ςα δϋξ ποόςα ρε μια ςοιαδική εμϊςηςα.
4. .ς.μ. Δδώ ξ ρσγγοατέαπ παίζει με ςιπ λένειπ. καθώπ ρςα Γαλλικά η λένη ammzt ρημαίμει «εοαιmjπ». και η λένη aimαnt ρημαίμει <<μαγμήςηπ».
Ξί αμαλσςικέπ ασςέπ διακοίρειπ είμαι ςευμηςέπ, επειδή είμαι απαοαίςηςεπ για ςξμ ςευμηςϊ μηυαμιρμϊ ςξσ ρσμβαςικξϋ μαπ μξσ, αλλά δεμ είμαι Φεϋςικεπ. Δίμαι αληθιμέπ ϊρξμ ατξοά ςη δξμή μαπ και εμδείκμσςαι μα ςιπ υοηριμξπξιξϋμαι για ςημ αϋνηρη ςηπ καςαμϊηρήπ μαπ. Ζ Ηεψκή Αγάπη μπξοεί μα αμαπαοαρςαθεί με ςξ Ρυήμα 3:
Δδό, βλέπξσμε ςξσπ ςοϊπξσπ με ςξσπ ξπξίξσπ εμταμίζεςαι η Ηεψκή οιάδα. Ξι ςοειπ ϊοξι ςξσπ ξπξίξσπ διαυόοιρε η αμάλσρή μαπ -ξ εμεογηςικϊπ, ξ παθηςικϊπ και ςξ Απϊλσςξ, πξσ με ςη ρειοά ςξσ ρσμτιλιόμει ςξσπ δϋξ ασςξϋπ ςασςίζξμςάπ ςξσπ- μαπ δείυμξσμ ϊςι ξ Ηεϊπ, η Όπαονη πξσ αοκείςαι μα Δίμαι, δεμ είμαι μια αδοαμήπ κι ακίμηςη μάζα. 'Έυξσμε ςημ ςάρη μα ρσμδέξσμε ςη μξμιμϊςηςα ςξσ Ηεξϋ με ςιπ ρσμηθιρμέμεπ ιδέεπ ςξσ κϊρμξσ ςχμ ταιμξμέμχμ πξσ έυξσμε εμπειοιχθεί, και μα απξδίδξσμε ρε καθέμαμ απϊ ςξσπ ςοειπ ϊοξσπ ςηπ οιάδαπ έμα ρσγκεκοιμέμξ οϊλξ: η «εμεογηςική» ϊφη ςξσ Ηεξϋ θα ρπεϋρει ποξπ ςημ «παθηςική» ξσ ϊφη πξσ θα καλχρξοίρει ςημ παοϊομηρη ασςή, εμό ςξ Ηεψκϊ Απϊλσςξ θα διαςηοήρει ςξ ρϋμξλϊ ςξσπ ρε ςέλεια αομξμία. Ασςϊπ ξ ςοϊπξπ θεόοηρηπ είμαι λξγικά ακοιβήπ, με ςξμ ϊοξ ρςημ αουή κάθε ποϊςαρηπ πξσ ςξμ εκτοάζει μα βάζξσμε ςξ «ρςα μάςια μαπ ϊλα είμαι ραμ μα ... » και μα μημ παίομξσμε ςιπ λένειπ εμεογηςικϊπ και παθηςικϊπ με ςη ρσμηθιρμέμη ςξσπ ταιμξμεμική ρημαρία. Απϊ μια ασρςηοά μεςατσρική άπξφη, μπξοξϋμε μα μιλάμε μϊμξ για ςη μξμιμϊςηςα ςηπ θεψκήπ αμεςαβληςϊςηςαπ. Ιι αμ αμςικαςαρςήρξσμε ςημ αομηςική έκτοαρη ςηπ Λη Δοάρηπ με ςημ αμςίρςξιυή ςηπ θεςική Οαμςξδσμαμία, βλέπξσμε ςξ Ηεϊ ραμ μια Άπειοη Δμέογεια πξσ, καςά κϋοιξ λϊγξ, πεοιέυεςαι μέρα ρςξμ Δασςϊ ξσ. ςαμ θα τςάρξσμε ρςη Δημιξσογία, θα ςη δξϋμε μα μξιάζει με ςημ ακςιμξβξλία ςηπ Ηεψκήπ Δμέογειαπ. Αλλά απϊ ςη ρςιγμή πξσ για μα εκτοαρςξϋμε είμαρςε σπξυοεχμέμξι μα υοηριμξπξιξϋμε έμα μέςοιξ εογαλείξ, ςη γλόρρα μαπ, θα μιλάμε για εμεογηςικέπ και παθηςικέπ ϊφειπ ςξσ Ηεξϋ ποξρπαθόμςαπ ςασςϊυοξμα μα
παοαμέμξσμε ποξρκξλλημέμξι ρε καθαοά ατηοημέμεπ έμμξιεπ και μα μημ πέρξσμε ρςξ λάθξπ ςηπ ταμςαρςικήπ αμαπαοάρςαρηπ. Ζ παθηςική ϊφη ςξσ Ηεξϋ είμαι μη δσμαμική κι ακίμηςη. Δίμαι η αουή ασςξϋ πξσ, αογϊςεοα, θα ξμξμάρξσμε η εμϋπαονη ςξσ Ηεξϋ μέρα ρε κάθε δημιξϋογημα. Δμϋπαονη ρημαίμει «έδοα, καςξικία», επξμέμχπ, μη κίμηρη. Ζ εμεογηςική ϊφη ςξσ Ηεξϋ είμαι δσμαμική. Δίμαι η αουή ασςξϋ πξσ θα ξμξμάρξσμε θεψκή σπεοβαςικϊςηςα ρε ρυέρη με ςημ Δκδήλχρή ςηπ. Οοξταμόπ, ξ Ηεϊπ, ιδχμέμξπ ρςξμ Δασςϊ ξσ, ξϋςε εμσπάουει ρε ξςιδήπξςε ξϋςε είμαι σπεοβαςικϊπ ρε ρυέρη με ξςιδήπξςε. Αλλά η εμϋπαονη και η σπεοβαςικϊςηςα ρσμιρςξϋμ ήδη μέοξπ ςχμ ιδιαιςεοξςήςχμ ξσ, λαμθάμξμςα υαοακςηοιρςικά πξσ θα ασςoποαγμαςoπoιηθoϋμ ρςα πλαίρια ςηπ κξρμικήπ Δημιξσογίαπ. Λπξοεί μα ιρυσοιρςεί καμείπ ϊςι, ϊρξμ ατξοά ςη Δημιξσογία, ξι εμεογηςικέπ και ξι παθηςικέπ ϊφειπ ςξσ Ηεξϋ είμαι, αμςίρςξιυα, «αορεμικξϋ» και «θηλσκξϋ γέμξσπ», ατξϋ απϊ ςη ρϋζεσνή ςξσπ ποξκϋπςει η κξρμική Δημιξσογία.
ΜΔΡΟ ΔΔΤΣΔΡΟ ΚΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΑΙΝΟΜΔΝΟΛΟΓΙΑ
εοόςημα: «Γιαςί εκδηλόμεςαι ξ Ηεϊπ;». Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, βλέπξμςαπ ςξ Ηεϊ μϊμξ ξσ, αμςιλαμβαμϊμαρςε ϊςι Ασςϊπ είμαι ξ μξμαδικϊπ Έμαπ -ςξ λξμ- κι ασςϊ ςξ λξμ είμαι απϊλσςα αϋςαοκεπ, δεμ έυει αμάγκη απϊ κάπξιξσ είδξσπ επέκςαρη, ϊπχπ η ηλιακή ακςιμξβξλία επεκςείμει ςξμ Ήλιξ. Λερημέοι, μερημέοι κει πάμχ, αράλεσςξ μερημέοι μξμάυξ ςξσ ρςξυάζεςαι ςαιοιαρςό με ςξμ εασςό ςξσ, κετάλι ξλάκεοξ και ςέλειξ ρςέμμα. Paul Valery5
Οαο' ϊλα ασςά, αμ η Δκδήλχρη δεμ είμαι, χρςϊρξ σπάουει (απξοοέξμςαπ απϊ ςξ Δίμαι) κι απξςελεί ςξ αμςικείμεμξ ςχμ αιρθηςηοιακόμ διαιρθήρεόμ μαπ. Δίμαι ςσυαίξ ή απαοαίςηςξ ςξ γεγξμϊπ ϊςι ξ ταιμξμεμικϊπ κϊρμξπ ποξέουεςαι απϊ ςξ Ηεϊ; Ηα ήςαμ δσμαςϊμ η Δημιξσογία μα είμαι ξ καοπϊπ μιαπ αμϋπαοκςηπ θεψκήπ ταμςαρίαπ; Ξ Ηεϊπ είμαι Έμαπ και πεοιλαμβάμει ςιπ ςοειπ έμμξιεπ ςηπ Απϊλσςηπ Αουήπ με ϊλεπ ςιπ εμεογηςικέπ και παθηςικέπ ςξσπ ϊφειπ. ιπ επαμαρσμδέει μέρα απϊ μια έλνη ή απεοιϊοιρςη αγάπη. Ζ Ηεψκή οιάδα, λξιπϊμ, πεοιλαμβάμει μια απέοαμςη μξηςική εμέογεια η ξπξία έυει ςη δσμαςϊςηςα ή ςη λαμθάμξσρα ικαμϊςηςα εμεογηςικήπ ακςιμξβξλίαπ. Δπξμέμχπ, κάθε δσμαςϊςηςα ή λαμθάμξσρα μξηςική ικαμϊςηςα ποαγμαςξπξιείςαι αμαγκαρςικά. Έςρι, λξιπϊμ, η εμεογηςική ακςιμξβξλία ςξσ Ηεξϋ ϊυι μϊμξ δεμ είμαι ςσυαία αλλά, πξλϋ πεοιρρϊςεοξ, είμαι απαοαίςηςη ρε έμαμ κϊρμξ ξ ξπξίξπ ςημ εκδηλόμει (δεμ μπξοεί δηλαδή μα μημ σπάουει). Δπιπλέξμ, η εοόςηρη «γιαςί Ξ Ηεϊπ εκδηλόμεςαι;» ςίθεςαι γεμικά ρε μια παοάλξγη βάρη, γιαςί σπξμξεί ςημ ατξμξίχρη μιαπ θεψκήπ Φσυξλξγίαπ απϊ μια αμθοόπιμη Φσυξλξγία! Γιαςί έμαπ άμθοχπξπ κάμει ασςϊ πξσ κάμει; Διϊςι επιθσμεί μα ςξ κάμει γι' ασςϊμ και γι' εκείμξμ ςξ λϊγξ. ξ μα απξδόρξσμε, ϊμχπ, ρςξ Ηεϊ μια ξπξιαδήπξςε επιθσμία θα σπξμξξϋρε ϊςι κάςι μπξοεί μα λείπει απϊ Ασςϊμ -μια ρατόπ παοάλξγη σπϊθερη, ατξϋ ξ Ηεϊπ είμαι ςξ Οαμ. Ξ Ηεϊπ δημιξσογεί ςημ Δκδήλχρη, διϊςι ασςϊ εμςάρρεςαι ρςημ ίδια ξσ ςη τϋρη. Ασςϊπ είμαι ξ καλϋςεοξπ ρσμξπςικϊπ ςοϊπξπ.
5. .ς.μ. Paul Valery. «Charmes». από ςξ Le CimeIiere Mαrin (Gallimard 1952), ρελ 231. Ζ απόδξρη είμαι ςηπ μεςατοάρςοιαπ.
1. ΔΙΝΑΙ ΣΑ ΥΑΙΝΟΜΔΝΑ ΑΛΗθΙΝΑ;
Ζ Δκδήλχρη απξςελείςαι απϊ ςξ ρϋμξλξ ςχμ ταιμξμέμχμ. Ζ λένη ταιμϊμεμξ ρημαίμει «εμτάμιρη», κι ϊ,ςι αμςιλαμβαμϊμαρςε εναοςάςαι απϊ ςη δξμή ςχμ αιρθηςήοιχμ ξογάμχμ μαπ. Αμ η δξμή ασςή ήςαμ διατξοεςική, θα αμςιλαμβαμϊμαρςαμ ςα πάμςα διατξοεςικά. ξ μα πξϋμε πχπ ϊ,ςι αμςιλαμβαμϊμαρςε είμαι απαςηλϊ δεμ απέυει παοά έμα μϊμξ βήμα απϊ ςξμ ιρυσοιρμϊ ϊςι και ςξ ίδιξ ςξ αμςιληπςικϊ αμςικείμεμξ είμαι απαςηλϊ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η έμμξια Λάγια ςχμ Θμδόμ ρσυμά παοεομημεϋεςαι, δίμξμςαπ ςημ εμςϋπχρη ϊςι ςα ταιμϊμεμα δεμ είμαι ποαγμαςικά. Οόπ ϊμχπ μα σπξθέρξσμε ϊςι απϊ ςημ Απϊλσςη Οοαγμαςικϊςηςα θα μπξοξϋρε μα ποξέλθει κάςι φεϋςικξ; Λάγια ρημαίμει «ασςαπάςη», αλλά ςι είμαι ασςϊ πξσ είμαι απαςηλϊ; Δεμ είμαι ςα ταιμϊμεμα πξσ αμςιλαμβαμϊμαρςε, αλλά απλόπ η πίρςη μαπ ρςημ απϊλσςη ποαγμαςικϊςηςα ςχμ ϊρχμ αμςιλαμβαμϊμαρςε. ξ αληθιμϊ δίλημμα, εμ ποξκειμέμχ, δεμ είμαι η ποαγμαςικϊςηςα ή η μη ποαγμαςικϊςηςα, αλλά η Απϊλσςη Οοαγμαςικϊςηςα ή η ρυεςική ποαγμαςικϊςηςα. ,ςι αμςιλαμβάμξμαι, ϊπχπ και ςξ ίδιξ ςξ αμςικείμεμξ πξσ αμςιλαμβάμξμαι, είμαι αληθιμά για μέμα, ρυεςίζξμςαι μαζί μξσ. Λε ςξμ ίδιξ ςοϊπξ, αμ ρςξμ ϋπμξ μξσ δχ μια ςίγοη, δεμ είμαι φεϋςικη, είμαι ςϊρξ ποαγμαςική για μέμα ϊπχπ αμ έβλεπα μια ςίγοη ρςξμ νϋπμιξ μξσ. Άλλχρςε, αμςιλαμβαμϊμαρςε ςα ποάγμαςα με ςη διαμερξλάβηρη ςηπ μξηςικήπ ςξσπ εικϊμαπ πξσ διαμξοτόθηκε ρςξμ εγκέταλϊ μαπ, βλέπξμςάπ ςα ή αμακαλόμςαπ ςα, και η μξηςική ασςή εικϊμα σπάουει ρς' αλήθεια. Έυξσμε λϊγξσπ, ρςημ καθημεοιμή μαπ ζχή, μα λαμβάμξσμε σπϊφη ςιπ πληοξτξοίεπ πξσ μαπ δίμξσμ ςα αιρθηςήοια ϊογαμά μαπ.
2. ΓΙΑΣΙ ΔΚΔΗΛΩΝΔΣΑΙ Ο ΘΔΟ;
Αδιαμτιρβήςηςη απϊδεινη για ςημ ϋπαονη ςηπ Δημιξσογίαπ απξςελξϋμ ςα αιρθηςήοια ϊογαμά μαπ. Ρςξ μξσ μαπ, χρςϊρξ, μπξοεί μα ςεθεί ςξ μα απαμςήρει καμείπ ρε μια εοόςηρη πξσ δεμ έυει μϊημα μα ςεθεί.
3. ΟΙ ΔΤΟ ΘΔΩΡΗΔΙ ΣΟΤ ΚΟΜΟΤ
ςαμ μιλάμε για Δκδήλχρη, ρςξ μξσ μαπ τέομξσμε αμέρχπ δημιξσογήμαςα πξσ μαπ πεοιβάλλξσμ έςρι ϊπχπ ςα αμςιλαμβαμϊμαρςε.
ςα
Λέρα ρςξμ εγχςιρμϊ μαπ, βλέπξσμε ςξμ εασςϊ μαπ ραμ έογξ ςέυμηπ και ραμ βαριλιά υοηριμξπξιξϋμε, ρσυμά με γελξίξ ςοϊπξ, ϊλα ςα δημιξσογήμαςα για ςημ ποξρχπική μαπ διεσκϊλσμρη, ραμ ϊλα μα έυξσμ τςιαυςεί γι' ασςϊμ και μϊμξ ςξ λϊγξ. Αλλά η Δκδήλχρη, ρσμπεοιλαμβαμξμέμξσ και ςξσ αμθοόπξσ, είμαι ποόςα απϊ ϊλα ξ ςοϊπξπ με ςξμ ξπξίξ εκδηλόμεςαι η Απϊλσςη Αουή, κι ξτείλξσμε εναουήπ μα αμαοχςηθξϋμε ςι είμαι ασςή για ςξ Ηεϊ ή -με άλλα λϊγια- πόπ «ταίμεςαι ρςα μάςια ξσ». Λϊμξμ ατξϋ απαμςηθεί η εοόςηρη ασςή, θα μάθξσμε ςι είμαι για ςα δικά μαπ μάςια και ςημ επιρςημξμική μαπ έοεσμα. Ξι δϋξ ασςέπ ξπςικέπ είμαι εμςελόπ διατξοεςικέπ μεςανϋ ςξσπ. Ζ Απϊλσςη Αουή εκδηλόμεςαι μέρχ ςξσ Ρϋμπαμςξπ ή ςξσ Ιϊρμξσ. Δπξμέμχπ, ςξ Απϊλσςξ απϊ μια άμερη δημιξσογία, γίμεςαι απαοαίςηςα η αιςία για κάςι απϊλσςξ, ςέλειξ κι αιόμιξ ραμ κι ασςϊ ςξ ίδιξ. Ασςϊ ςξ «κάςι» θα ςξ ξμξμάρξσμε ςξ Έμα Ιξρμικϊ Οαμ, η τϋρη ςξσ ξπξίξσ είμαι μξηςή ϊπχπ κι ξ Ηεϊπ. (Ηα δξϋμε παοακάςχ με ςι ςοϊπξ, άμερξ ή έμμερξ, ποαγμαςξπξιείςαι η δημιξσογία ςχμ ταιμξμέμχμ πξσ πεοιέυξμςαι ρςξμ κϊρμξ.) ξ Έμα Ιξρμικϊ Οαμ είμαι αιόμιξ. Ρϋμτχμα με ςη ρσμηθιρμέμη άπξφη πξσ έυξσμε για ςη «διάοκεια», θα λέγαμε ϊςι πξςέ δεμ άουιρε και πξςέ δεμ θα ςελειόρει, ϊςι ήςαμ πάμςα και θα σπάουει πάμςα, ϊπχπ ρσμβαίμει και με ςημ Αουή, ςηπ ξπξίαπ απξςελεί ςημ απαοαίςηςη Δκδήλχρη. Απϊ ςημ άλλη μεοιά, μξιοάζεςαι ςη θεψκή ςελειϊςηςα: ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, είμαι μια ςέλεια ιρξοοξπία μέρα ρε μια αποξρδιξοιρςία αμιρξοοξπιόμ. Ξ ταιμξμεμικϊπ κϊρμξπ είμαι ρε κίμηρη παμςξϋ και πάμςξςε κάθε κίμηρη ρσμεπάγεςαι μια εμεογηςική αμιρξοοξπία: καμέμαπ καςαοοάυςηπ δεμ ποξκϋπςει, αμ δεμ σπάουει μια διατξοά ϋφξσπ, καμέμα ηλεκςοικϊ τξοςίξ δεμ δημιξσογείςαι υχοίπ δϋξ διατξοεςικξϋπ πϊλξσπ ςάρηπ κςλ. Υχοίπ μια πλήοη απξκαςάρςαρη ςχμ αμιρξοοξπιόμ πξσ είμαι παμςαυξϋ παοξϋρεπ, ξ κϊρμξπ δεμ θα μπξοξϋρε μα έυει διάοκεια. Απϊ ςημ άλλη, βλέπξσμε ϊςι ρςξμ κϊρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ δοξσμ δϋξ δσμάμειπ: μια ςηπ δημιξσογίαπ και μια ςηπ καςαρςοξτήπ. Αμ η μεςανϋ ςξσπ ιρξοοξπία δεμ ήςαμ ςέλεια, ξ κϊρμξπ δεμ θα ήςαμ δσμαςϊμ μα διαςηοηθεί Ασςϊ ρςξ ξπξίξ μϊλιπ αματέοθηκα ατξοά ςξμ αιόμιo κϊρμξ και ϊυι~ ςα δημιξσογήμαςα πξσ πεοιλαμβάμξμςαι ρε ασςϊμ, ϊπχπ η μικοή μαπ Γη η ξπξία εμταμίρςηκε και κάπξια μέοα θα εναταμιρςεί. Ρςα μάςια ςξσ Ηεξϋ, η Δκδήλχρη είμαι λξιπϊμ ςξ Έμα Ιξρμικϊ Οαμ, ςέλειξ κι αιόμιo' είμαι έμα θεψκϊ υαοακςηοιρςικϊ, μία ϊφη ςξσ Μξηςξϋ Ηεψκξϋ, σπαοκςή ρςξ βαθμϊ πξσ εκδηλόμεςαι. Ιαςαλαβαίμξσμε ςόοα ϊςι ξ ςοϊπξπ με ςξμ ξπξίξ ξ Ηεϊπ βλέπει ςημ Δκδήλχρή ξσ διατέοει οιζικά απϊ ςξμ δικϊ μαπ. Για ςξ Ηεϊ, ξ κϊρμξπ είμαι ςξ Λεγαλείξ πξσ ςξσ αομϊζει, μη ρσμβαςικϊ και μξμαδικϊ. Για ςξμ άμθοχπξ, ξ κϊρμξπ είμαι έμα ςεοάρςιξ ρϋμξλξ ταιμξμέμχμ και κάθε άςξμϊ ςξσ απξςελεί έμα μέοξπ ςξσ. Αμςιλαμβαμϊμαρςε ςημ ϋπαονη ςχμ δημιξσογημάςχμ μϊμξ με ςη βξήθεια ςχμ αιρθηςήοιχμ ξογάμχμ μαπ. ξ
βαρικϊςεοo λάθξπ μαπ είμαι η πίρςη ϊςι ςα ποάγμαςα είμαι ακοιβόπ ϊπχπ ςα καςαλαβαίμξσμε. Αμ η Δκδήλχρη είμαι ρςα μάςια ςξσ Ηεξϋ ςξ μεγαλξϋογημά ςξσ, ρςα μάςια ςχμ αμθοόπχμ διατέοει καςά πξλϋ. ξ ρ'αμ αμαπαοιρςάμει ςη διατξοά ασςή υοηριμξπξιόμςαπ μία ένσπμη αλληγξοία με έμα κξμμάςι μποξκάο- είδξπ μεςανχςξϋ στάρμαςξπ, κεμςημέμξσ με υοσρή ή αρημέμια κλχρςή. ξ ϋταρμα ασςϊ έυει δϋξ ϊφειπ -ςημ καλή και ςημ αμάπξδη πξσ είμαι εμςελόπ διατξοεςικέπ μεςανϋ ςξσπ. Ρσμβξλίζει ςημ Δκδήλχρη, πξσ παοαρςάμει απϊ ςη μία ςξ Ηεϊ κι απϊ ςημ άλλη ςξμ άμθοχπξ. Ζ καλή ςξσ είμαι έμα θεψκϊ μεγαλείξ, αλλά η αμάπξδη γίμεςαι απϊ κλχρςέπ πξσ έυξσμ ςξπξθεςηθεί με ςοϊπξ ταιμξμεμικά υαξςικϊ είμαι η ζχή ςχμ αμθοόπιμχμ σπάονεχμ, «έςρι ϊπχπ ςημ ατηγείςαι έμαπ ηλίθιξπ, γεμάςη θϊοσβξ κι ξογή». Ωρςϊρξ, ρε ξοιρμέμα ρημεία και δίπλα ρςίπ τοιυςέπ μξοτέπ, ξί κλχρςέπ ςηπ πλεσοάπ ασςήπ δημιξσογξϋμ ρσμαοπαρςικά ρυήμαςα. Ασςϊ ιρυϋει κσοίχπ απϊ ηθική άπξφη ϊπξσ ξι αμςιθέρειπ ςξσ υάξσπ είμαι εμςσπχριακέπ, πηγαίμξμςαπ απϊ ςξ ραδιρςή ρςξμ άγιξ πξσ ατιεοόμει ςη ζχή ςξσ ρςημ σπηοερία ςχμ άλλχμ. Απϊ ςι έυξσμ καςαρκεσαρςεί ςα δημιξσογήμαςα ρϋμτχμα με ςξ μξσ ςξσ αμθοόπξσ: Ξι ρϋγυοξμξι επιρςήμξμεπ ποξβαίμξσμ ρε ϊλξ και πιξ διειρδσςικέπ απξκαλϋφειπ ρυεςικά με ςη λεγϊμεμη «ρϋρςαρη ςηπ ϋληπ». Ωρςϊρξ, δεμ θα αματεοθξϋμε ρςα απξςελέρμαςα ςχμ επιρςημξμικόμ ςξσπ εοεσμόμ για μα μημ απξκλίμξσμε απϊ ςημ παοξϋρα μελέςη. Απ πξϋμε καλϋςεοα ϊςι, ρϋμτχμα με ςημ αουαία ιμδική ρξτία, ςξ ρϋμπαμ απξςελείςαι απϊ παλλϊμεμη εμέογεια κσμαςικήπ τϋρηπ η ξπξία είμαι άμιρα καςαμεμημέμη. Ζ εμέογεια ασςή πηγάζει απϊ ςημ εμεογηςική θεψκή δσμαςϊςηςα, για ςημ ξπξία έυξσμε ήδη μιλήρει και η ξπξία δεμ είμαι άλλξ απϊ ςημ έλνη ή ςημ απέοαμςη αγάπη ςηπ Ηεψκήπ οιάδαπ. Λέρα ρςξ άςξμξ -βέβαια, η λένη άςξμξ είμαι λαμθαρμέμη ατξϋ η Δκδήλχρη διαιοείςαι επ' άπειοξμ- ασςά πξσ ξι επιρςήμξμεπ ξμξμάζξσμ «ρχμαςίδια » είμαι πξλϋ μικοά εμεογηςικά πεδία, ξι ημιςξμξειδείπ ςοξυιέπ ςχμ ξπξίχμ διαρυίζξσμ ςξμ αιθέοα. Δεμ μπξοξϋμε μα ταμςαρςξϋμε κϋμαςα πξσ δεμ διαδίδξμςαι μέρα ρε ςίπξςε. Ωρςϊρξ, κάςι ςέςξιξ ταίμεςαι μα ρσμβαίμει με ςα κϋμαςα τχςϊπ, ϊςαμ διαρυίζξσμ ασςϊ πξσ ξι επιρςήμξμεπ ξμξμάζξσμ «κεμϊ», εμό ξι διάτξοεπ μξοτέπ ηλεκςοξμαγμηςικήπ ακςιμξβξλίαπ διαδίδξμςαι μέρχ ςξσ αιθέοα. α ηυηςικά κϋμαςα διαδίδξμςαι ρςξμ αέοα, ςα άςξμα ςξσ ξπξίξσ κιμξϋμςαι μέρα ρςξμ αιθέοα. Ρσμδεϊμαρςε και πάλι με ςξσπ Αουαίξσπ πξσ θεχοξϋραμ ςξμ αιθέοα ραμ έμα αρςάθμηςξ κι απεοιϊοιρςα ελαρςικϊ οεσρςϊ. Δεμ σπάουει καμέμα κεμϊ μέοξπ μέρα ρςξ ρϋμπαμ- με ςξμ ίδιξ ςοϊπξ, ςξ ςίπξςε ξϋςε είμαι ξϋςε σπάουει.
4. Η ΓΔΝΔΗ ΣΗ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ
ξ άμερξ απξςέλερμα ςξσ Ηεξϋ, ςξσ απϊλσςξσ Δημιξσογξϋ, δεμ μπξοεί μα είμαι παοά κάςι απϊλσςξ πξσ ρσμιρςά έμα απϊ ςα απειοάοιθμά ςξσ υαοακςηοιρςικά -ϊπχπ ςξ εκδηλχμέμξ ςξσ υαοακςηοιρςικϊ: ςξ Έμα Ιξρμικϊ
Οαμ. Αμαμτίβξλα, είμαι ξ Δημιξσογϊπ ϊλχμ ςχμ ταιμξμέμχμ αλλά μέρχ δϋξ διαμερξλαβηςόμ: ςηπ δσαδικϊςηςαπ Οξσοξϋρα-Οοακοίςι (Purusha-Prakriti, βλ. παοακάςχ) και ςξσ Μϊμξσ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ (Loi d' Interconditionnement). Οαο' ϊλη ςη θεψκή ςξσπ ποξέλεσρη, ξι δϋξ διαμερξλαβηςέπ δοξσμ ρςξμ κϊρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ ραμ ρυεςικέπ αουέπ και ποξκαλξϋμ ςημ εμτάμιρη και ςημ ενέλινη ςχμ ταιμξμέμχμ πξσ ςξμ απαοςίζξσμ. Σπάουει λξιπϊμ μια διακξπή, μια παϋρη μεςανϋ ςηπ θεψκήπ πηγήπ ςχμ δϋξ μεραζϊμςχμ και ςηπ ταιμξμεμικήπ ςξσπ δοάρηπ. Ασςή ςημ παϋρη ςη βλέπξσμε επίρηπ μεςανϋ ςξσ Ιξρμικξϋ Δμϊπ, ςξ ξπξίξ είμαι θεψκϊ, και ςχμ πξλλαπλόμ ταιμξμέμχμ πξσ πεοιέυει. Ζ παϋρη για ςημ ξπξία μιλάμε είμαι αμαπϊτεσκςη. Ιαμιά ποξξδεσςική μεςάβαρη δεμ είμαι δσμαςή μεςανϋ ςχμ Απϊλσςηπ Οοαγμαςικϊςηςαπ και ςηπ ρυεςικήπ ποαγμαςικϊςηςαπ. Ζ παϋρη αμςιρςξιυεί ρςημ άβσρρξ, μέρα ρςημ ξπξία ξι Οαλαιξί Δάρκαλξι παοϊςοσμαμ ςξσπ μαθηςέπ ςξσπ μα οιυςξϋμ. Απ ρημειόρξσμε ϊςι η παϋρη-άβσρρξπ παίζει ςξ οϊλξ ςξσ εμπξδίξσ απϊ κάςχ ποξπ ςα πάμχ, κι ϊυι αμςίρςοξτα. Αμ για μαπ απξςελεί ςξ ςελεσςαίξ εμπϊδιξ ϊρξμ ατξοά ςημ Οοαγμάςχρη ςηπ θεψκήπ μαπ τϋρηπ, δεμ εμπξδίζει καθϊλξσ ςη θεψκή παμρξτία χπ ποξπ ςη γμόρη ςηπ για ξλϊκληοξ ςξ ταιμξμεμικϊ κϊρμξ.
5. Η ΔΤΑΔΙΚΟΣΗΣΑ ΠOΤPOΤA-ΠPAΚPΙΣΙ
Ξ ταιμξμεμικϊπ κϊρμξπ ρςηοίζεςαι ρςη δσαδικϊςηςα. Ρϋμτχμα με ςη Βεδάμςα, ςα δημιξσογήμαςα γεμμιξϋμςαι απϊ δϋξ ρυεςικέπ αουέπ (επειδή δοξσμ ρςξ ταιμξμεμικϊ κϊρμξ ςηπ ρυεςικήπ ποαγμαςικϊςηςαπ): ςξμ Οξσοξϋρα και ςημ Οοακοίςι. Ξ Οξσοξϋρα είμαι η αορεμική εμεογηςική αουή, εμό η Οοακοίςι η θηλσκή παθηςική αουή. Αμςιρςξιυξϋμ ρςιπ έμμξιεπ ςηπ ιδιϊςηςαπ (essence) και ςηπ ξσρίαπ (substance) ςηπ ρυξλαρςικήπ τιλξρξτίαπ. Ζ ιδιϊςηςα εμϊπ ποάγμαςξπ είμαι ςξ ρϋμξλξ ςχμ υαοακςηοιρςικόμ πξσ ςξ κάμξσμ μα είμαι ασςϊ πξσ είμαι. Ζ ξσρία είμαι ϊ,ςι πεοιλαμβάμει ή σπξρςηοίζει ςξ δημιξϋογημα μπξοεί μα ρσγκοιθεί με ςημ ξθϊμη ρςημ ξπξία ποξβάλλξσμε μια ςαιμία, υχοίπ ςημ ξπξία ςξ πεοιευϊμεμξ ςηπ ςαιμίαπ θα παοέμεμε αϊοαςξ. Ζ ποχςξβξσλία ςηπ δημιξσογίαπ εμϊπ ποάγμαςξπ λαμβάμεςαι απϊ ςξμ Οξσοξϋρα, αλλά η δημιξσογία σπξδηλόμει απαοαίςηςα ςη μερξλάβηρη ςηπ Οοακοίςι ςίπξςε δεμ θα μπξοξϋρε μα δημιξσογηθεί υχοίπ ςημ ποχςαουική δσαδική ποαγμαςικϊςηςα. Λαπ είμαι γμχρςή η ιμδική παοαβξλή ςξσ κεοαμξπξιξϋ πξσ έπλαθε ςξμ άογιλξ δημιξσογόμςαπ διάτξοα αμςικείμεμα. Ξ κεοαμξπξιϊπ ρσμβξλίζει ςξμ Οξσοξϋρα, ςημ εμεογηςική αουή, ςη δϋμαμη ςηπ αλλαγήπ. Ξ άογιλξπ ρσμβξλίζει ςημ Οοακοίςι, ςημ παθηςική αουή, ςη δϋμαμη ςηπ αμςίρςαρηπ ρςημ αλλαγή, αλλιόπ, ςημ αδοάμεια. Ξ Οξσοξϋρα μξοτξπξιεί ςξμ άογιλξ ρε βάζα, τλιςζάμια, αμτξοείπ κςλ. ξ αμθοόπιμξ μάςι δεμ μπξοεί μα αμςιλητθεί παοά μϊμξ ρυήμαςα
και υοόμαςα. Δπξμέμχπ, μπξοεί μα δει ςα ρυήμαςα και ςα υοόμαςα ςχμ αμςικειμέμχμ απϊ άογιλξ, αλλά ϊυι ςξμ ίδιξ ςξμ άογιλξ. ξ ίδιξ ιρυϋει για καθεςί πξσ ρςημ καθξμιλξσμέμη ρσμήθχπ ξμξμάζξσμε ξσρία. Ζ Οοακοίςι είμαι η ποχςαουική αδιατξοξπξίηςη ξσρία, εμταμόπ αϊοαςη, ϊλεπ ξι ιδιϊςηςεπ ςηπ ξπξίαπ μξιοάζξμςαι ςημ αξοαςϊςηςά ςηπ. Βλέπξσμε ϊςι ρςη δσαδικϊςηςα Οξσοξϋρα Οοακοίςι ξ Ηεϊπ έυει αμαθέρει ςη τοξμςίδα ςηπ δημιξσογίαπ ςχμ ποαγμάςχμ, ϊπχπ ασςά είμαι ςημ κάθε ρςιγμή ςη ρςιγμή πξσ ξ Κξσί Καβέλ (Louis Lavelle)6 ξμϊμαζε «η ςξμή ςξσ Υοϊμξσ και ςηπ αιχμιϊςηςαπ>>- εμό αογϊςεοα θα αματεοθξϋμε ρςξ Μϊμξ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ, ξ ξπξίξπ είμαι επιτξοςιρμέμξπ με ςη δημιξσογία ςχμ ποαγμάςχμ μέρα ρςη διάοκεια, δηλαδή ρυεςίζεςαι με ςξ μέλλξμ ςξσπ. 'Έυξσμε αματεοθεί ρϋμςξμα ρςη δσαδικϊςηςα Οξσοξϋρα-Οοακοίςι, εμό θα μιλήρξσμε εκςεμέρςεοα για ςξ Μϊμξ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ, διϊςι ασςϊπ καθξοίζει ςα μελλξμςικά ρσμβάμςα, ςξ πεποχμέμξ ςχμ δημιξσογημάςχμ ρςξ ξπξίξ απξδίδξσμε κεταλαιόδη ρημαρία ϊςαμ ποϊκειςαι για εμάπ ςξσπ ίδιξσπ ~ για ποξρτιλή μαπ ποϊρχπα.
6. Η ΘΔΨΚΗ Α-ΔΙΑΥΟΡΙΑ
Απ μελεςήρξσμε, ςόοα, ςη δημιξσογία ςχμ ποαγμάςχμ μέρα ρςη διάοκεια και ςξ Μϊμξ πξσ ςημ καθξοίζει. Οοξηγξσμέμχπ, ϊμχπ, απ επιρςοέτξσμε μια ρςιγμή ρςξ ςι είμαι η δημιξσογία για ςξ Ηεϊ, ή αλλιόπ, πόπ είμαι «ρςα μάςια ςξσ». Οοόςα απϊ ϊλα, ϊπχπ έυξσμε πει, η Δημιξσογία είμαι για ςξ Ηεϊ ςξ ίδιξ ςξσ ςξ εκδηλχμέμξ μεγαλείξ (η καλή πλεσοά ςξσ στάρμαςξπ μποξκάο) κι χπ ςέςξια, η θεψκή~ Δημιξσογία είμαι εσθεία ή άμερη. Απϊ ςημ άλλη, ασςϊ πξσ διαπιρςόμει ξ άμθοχπξπ (η αμάπξδη ςξσ μποξκάο) ρσμιρςά ςημ έμμερη ή εμδιάμερη θεψκή δημιξσογία. Ξ Ηεϊπ, βέβαια, είμαι ξ μϊμξπ αληθιμϊπ δημιξσογϊπ ςξσ ταιμξμεμικξϋ κϊρμξσ, ϊμχπ ασςϊ ρσμβαίμει διαμέρξσ ςηπ δσαδικϊςηςαπ Οξσοξϋρα-Οοακοίςι και ςξσ Μϊμξσ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ -μηυαμιρμόμ πξσ έυξσμ ςξ δικϊ ςξσπ δσμαμιρμϊ κι εκπληοόμξσμ ςημ απξρςξλή με ςημ ξπξία ςξσπ έυει επιτξοςίρει ξ Ηεϊπ. ξ γεγξμϊπ ασςϊ δεμ εμπξδίζει ςξ Ηεϊ μα γμχοίζει ςα πάμςα ρςξμ κϊρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ, μέρα ρςα πλαίρια ςξσ Αιόμιξσ Υοϊμξσ. Οόπ ϊμχπ η Απϊλσςη Οοαγμαςικϊςηςά ξσ βλέπει ςη ρυεςική ποαγμαςικϊςηςα ςχμ ταιμξμέμχμ; η βλέπει χπ Ίρη ρε ϊλεπ ςιπ ϊφειπ ςηπ. Ρςημ αμάπξδη ςξσ μποξκάο, ρςημ πλεσοά πξσ βλέπξσμε εμείπ, εμταμίζξμςαι διάτξοεπ πλεσοέπ, άλλεπ απαίριεπ κι άλλεπ εναιοεςικέπ για ςα δικά μαπ μάςια. Ξ Ηεϊπ γμχοίζει ϊλεπ ςιπ ϊφειπ αμεναιοέςχπ, αλλά γι' Ασςϊμ ϊλεπ ςξσπ είμαι Ίρέπ κι επ' ξσδεμί μπξοεί μα ςξμ επηοεάρει κάπξια απϊ ασςέπ ςίπξςε δεμ έυει γι' Ασςϊμ ιδιαίςεοη ανία. πχπ ςξ θέςει ςξ ρ'αμ, «ϊλα είμαι ςξ ίδιξ», η θεψκή άπξφη είμαι η μϊμη πξσ είμαι απϊλσςα αληθιμή. Δπξμέμχπ, ποέπει μα καςαμξήρξσμε ςη θεψκή «Α–διατξοία» πξσ απξςελεί μια μη διατξοξπξιηςική αμςίληφη αμάμερα ρε έμα ταιμϊμεμξ και ρε ασςϊ πξσ, μέρα ρςημ άγμξιά ςξσ, ξ άμθοχπξπ θεχοεί ραμ αμςίθεςϊ ςξσ.
5.
.ς.μ. Ο Louis LaveJle (1883-1951) ήςαμ καlίηy"ιjς~π ςηπ Υιλξρξτίαπ ρςη ξοβόμμη. Διαδέυςηκε ςξμ Henή Bergson ρςξ Γαλλικό KoλλέγLo (College de France). Έγοαφε πξλλά βιβλία όπχπ ςξ lL Dίalect;q"" de Θ' Eternel PresenI (Aubier 1946) και ςξ Dll Temps εΘ de Θ' EIerniIe (Montaigne 1945).
Μιόθξσμε ςημ αμάγκη μα ταμςαζϊμαρςε ϊλα ςα ποάγμαςα, μα δημιξσογξϋμε γι' ασςά μια εικϊμα πξσ μαπ επηοεάζει. Απξδίδξσμε, επίρηπ, ρςξ Ηεϊ ςη δική ξσ δσμαςϊςηςα μα επηοεάζεςαι, μα βιόμει ρσμαιρθήμαςα, ποάγμα πξσ είμαι παοάλξγξ. Δεμ μπξοξϋμε, ϊμχπ, ρςξ ϊμξμα ςηπ Αγάπηπ, μα αματεοθξϋμε ρςημ απεοιϊοιρςη αγάπη ςξσ Ηεξϋ για ςξμ άμθοχπξ; Απ μημ νευμάμε ϊςι ξ άμθοχπξπ έυει δϋξ τϋρειπ: μια ταιμξμεμική, ςξ Δγό, και μια άλλη θεψκή, ςξμ Δασςϊ: κι ξ Δασςϊπ, πξσ είμαι ξ Ηεϊπ, αγαπάει απεοιϊοιρςα ςξμ Δασςϊ ξσ. πχπ είδαμε ποξηγξσμέμχπ, η αγάπη ασςή δεμ είμαι έμα ρσμαίρθημα, αλλά έμαπ ςοϊπξπ μα καςξμξμάρξσμε ςημ ξμξιϊςηςα επαμεμόμξμςαπ ρε Έμαμ ςξσπ ςοειπ πϊλξσπ ςηπ Ηεψκήπ οιάδαπ. Ζ διάκοιρη αμάμερα ρςξμ Δασςϊ ρε μια καςάρςαρη δσμαςϊςηςαπ και ρςξμ ποαγμαςχμέμξ Δασςϊ έυει μϊμξμ σπξκειμεμική έμμξια για ςξμ άμθοχπξ και καμιά αμςικειμεμική για ςξ Ηεϊ. «Ζ Βαριλεία ςχμ ξσοαμόμ εμςϊπ σμόμ ερςί», είπε ξ Θηρξϋπ.
7. Ο ΝΟΜΟ ΣΟΤ ΑΛΛΗΛΟΚΑΘΟΡΙΜΟΤ
Ωθξϋμεμξπ απϊ ςημ πεοιέογειά ςξσ, ξ άμθοχπξπ επιθσμεί μα καςαμξήρει ςι είμαι ασςϊ πξσ κάμει μα ρσμβαίμξσμ ςα ταιμϊμεμα πξσ παοαςηοεΘ Ρϋμτχμα με ςημ ποόςη ςξσ εμςϋπχρη, ςα ταιμϊμεμα γεμμξϋμ ςξ έμα ςξ άλλξ ακξλξσθόμςαπ ςημ αλσρίδα αιςίξσ κι απξςελέρμαςξπ. Ζ απλξΘ:κή ασςή ενήγηρη δεμ αοκεί για ςιπ απαιςήρειπ μιαπ ρξβαοήπ μελέςηπ. Ιας' αουήμ, δεμ θα μπξοέρξσμε μα καςαμξήρξσμε ρςημ ξλϊςηςά ςξσ ςξ θέμα, παοά μϊμξμ αμ υοηριμξπξιήρξσμε ςη λένη αιςία με ςη ρχρςή ςηπ έμμξια πξσ διατέοει απϊ ασςήμ πξσ ςηπ απξδίΞξσμε ρςημ καθημεοιμή γλόρρα: ςημ έμμξια ςηπ Οοχςαουικήπ Αουήπ. Ρσμεπόπ, η λένη αιςία ποέπει μα ρημαίμει ςημ «Απϊλσςη Αουή ςξσ Δμϊπ Ιξρμικξϋ Οαμςϊπ», ςη μξμαδική Αιςία ςξσ δημιξσογημέμξσ ρϋμπαμςξπ. Ξι Ρυξλαρςικξί έκαμαμ διάκοιρη μεςανϋ ςηπ Οοχςαουικήπ Αιςίαπ και ςχμ αμέςοηςχμ δεσςεοεσξσρόμ αιςιόμ. Ωρςϊρξ, η ρσγκεκοιμέμη ξοξλξγία εμπξδίζει ςημ καςαμϊηρη, ατήμξμςάπ μαπ μα πιρςεϋξσμε ϊςι η «Αιςία» και «ξι αιςίεπ» είμαι ςηπ ίδιαπ τϋρηπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η τϋρη ςηπ ποόςηπ είμαι θεψκή και ςχμ δεϋςεοχμ ταιμξμεμική. Ξι δϋξ ασςέπ τϋρειπ δεμ έυξσμ ςίπξςε κξιμϊ μεςανϋ ςξσπ. Ηα απξτϋγξσμε ςη δσρκξλία ασςή λέγξμςαπ ϊςι ςα αλληλξκαθξοίζξμςαι διαδξυικά ραμ ςξσπ κοίκξσπ μιαπ αλσρίδαπ.
ταιμϊμεμα
Θρυϋει, λξιπϊμ, η βξσδιρςική έκτοαρη: «μςαπ ασςϊ έςρι, παοάγεςαι ςξ άλλξ» (και ϊυι «ασςϊ παοάγει ςξ άλλξ»). Ζ παοαπάμχ διαςϋπχρη εκτοάζει με ρατήμεια ςη ταιμξμεμική καςάρςαρη, ρςη ρσμέυεια ϊμχπ θα δξϋμε ϊςι, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η καςάρςαρη ασςή είμαι μια διαδικαρία αλληλξκαθξοιρμξϋ.
Ρςξ Βξσδιρμϊ εκτοάζεςαι με παοϊμξιξ ςοϊπξ χπ «ξ Μϊμξπ Αλληλξεναοςόμεμχμ Αουόμ» (Θξί des Origines interdependantes).
ςχμ
Ηέλχ μα επιμείμχ ρςη οιζική διατξοά πξσ σπάουει αμάμερα ρςη ρυέρη «ΑιςίαΑπξςέλερμα » και ρςη ρυέρη «καθξοιρςικά ταιμϊμεμα- καθξοιρμέμα ταιμϊμεμα», διϊςι η λένη αιςιϊςηςα, πξσ ςϊρξ ρσυμά υοηριμξπξιείςαι ρςημ πεοίπςχρη ασςή, έυει ποξκαλέρει ρϋγυσρη, ατήμξμςάπ μαπ μα πιρςεϋξσμε ϊςι έμα ταιμϊμεμξ μπξοεί μα είμαι η αιςία ξπξιξσδήπξςε ταιμξμέμξσ. Για μα τςάρξσμε ρε μια νεκάθαοη καςαμϊηρη ςξσ θέμαςξπ, είμαι απαοαίςηςξ ακϊμη μια τξοά μα απξδόρξσμε ρςη λένη Αιςία ςημ αληθιμή ςηπ έμμξια, ασςήμ ςηπ μιαπ Αουήπ ή Λξμαδικήπ Αιςίαπ. Γοάτχ ςη λένη Αιςία με κεταλαίξ, για μα θσμίρχ ςη θεψκή ή απϊλσςη τϋρη ςηπ, ασςϊ πξσ ρςη Δϋρη απξκαλξϋμε «Ηεϊ». Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ρςξ πλαίριξ ςηπ ρυέρηπ Αιςία-Απξςέλερμα, ςξ Απξςέλερμα απξςελεί έμα υαοακςηοιρςικϊ ςηπ Αιςίαπ και μξιοάζεςαι ρσμεπόπ ςη μια κι Απϊλσςη τϋρη ςηπ. Έςρι, ςξ Έμα Ιξρμικϊ Οαμ είμαι έμα θεψκϊ υαοακςηοιρςικϊ, μια και δεμ είμαι άλλξ απϊ ςη Λξμαδική Αιςία ρςξ βαθμϊ πξσ ασςή εκδηλόμεςαι. Αμςιθέςχπ, ρςη ρυέρη «καθξοιρςικά ταιμϊμεμα- καθξοιρμέμα ταιμϊμεμα» ςα δεϋςεοα δεμ είμαι ςασςϊρημα με ςα ποόςα. Δϋξ ταιμϊμεμα μπξοεί μα μξιάζξσμ μεςανϋ ςξσπ, αλλά πξςέ δεμ είμαι ςασςϊρημα. Απϊ ςημ άλλη μεοιά, ςα καθξοιρμέμα ταιμϊμεμα πξσ εναοςόμςαι απϊ ρσγκεκοιμέμξσπ καθξοιρςικξϋπ παοάγξμςεπ παοάγξμςαι μϊμξμ ετϊρξμ ξι ςελεσςαίξι έοθξσμ ρε επατή. Έμα πξλϋ απλϊ παοάδειγμα θα απξρατημίρει ςημ άπξφή μξσ ρυεςικά με ςιπ ρυέρειπ μεςανϋ ςχμ ταιμξμέμχμ: ςξπξθεςό ςη τλϊγα εμϊπ ρπίοςξσ κάςχ απϊ έμα άυσοξ πξσ παίομει τχςιά. Δίμαι ποξταμέπ ϊςι η αμάτλενη ςξσ άυσοξσ καθξοίζεςαι απϊ ςη τϋρη ςξσ καθόπ κι απϊ ςη τλϊγα ςξσ ρπίοςξσ. Αμ είυα αμςικαςαρςήρει ςξ άυσοξ με μια ριδεοέμια οάβδξ, ασςή δεμ θα καιγϊςαμ. ξ ταιμϊμεμξ, λξιπϊμ, πξσ παοάγεςαι ποξρδιξοίζεςαι απϊ δϋξ καθξοιρςικξϋπ παοάγξμςεπ. Ηα μπξοξϋραμε, χρςϊρξ, μα πάμε πξλϋ πιξ πέοα απϊ ςξ ρπίοςξ και ςξ άυσοξ. Ιάθε αμςικείμεμξ είμαι απϊοοξια εμϊπ πλήθξσπ καθξοιρςικόμ παοαγϊμςχμ -ςα εϋτλεκςα ρσρςαςικά ςξσ ρπίοςξσ και η ξογαμική ϋλη πξσ δημιξσογεί ςξ άυσοξ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ϊλα ςα ταιμϊμεμα αλληλξρσμδέξμςαι μέρα ρςξ υχοξυοξμικϊ ρσμευέπ. Για μα γίμει καλϋςεοα καςαμξηςϊ ςξ ρημαμςικϊ ασςϊ ζήςημα, ταμςαρςείςε έμα δίυςσ παοϊμξιξ με ςα δίυςσα ςχμ φαοάδχμ, ςξσ ξπξίξσ ϊμχπ ξι διαρςάρειπ εκςείμξμςαι απεοιϊοιρςα. Ιαθέμαπ απϊ ςξσπ αμέςοηςξσπ κϊμπξσπ επηοεάζεςαι ρςαθεοά απϊ κάθε κίμηρη πξσ μεςαδίδεςαι ρε ϊλξσπ ςξσπ άλλξσπ κϊμπξσπ, ξι ξπξίξι επηοεάζξμςαι με ςη ρειοά ςξσπ απϊ ςιπ κιμήρειπ πξσ μεςατέοξμςαι ρςξμ ποόςξ Ι.Ξ.κ. πχπ υαοακςηοιρςικά είπε ξ Οαρκάλ, «αμ η μϋςη ςηπ Ιλεξπάςοαπ ήςαμ μικοϊςεοη, ϊλη η ιρςξοία ςξσ κϊρμξσ θα ήςαμ διατξοεςική». Έςρι έυει διεσθεςηθεί η δημιξσογία ςχμ ποαγμάςχμ. Οξλλέπ τξοέπ, ξι καθξοιρςικξί παοάγξμςεπ είμαι ςϊρξ πξλσάοιθμξι, λεπςξτσείπ και κοσμμέμξι απϊ ςα μάςια μαπ, πξσ επικαλξϋμαρςε ςημ «ςϋυη». Ζ λένη ασςή είμαι ραμ έμα πέπλξ ρεμμϊςηςαπ πξσ καλϋπςει ςημ αμικαμϊςηςά μαπ για Γμόρη. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, είμαι άμεσ ρημαρίαπ ϊλα ϊρα ρσμβαίμξσμ ποέπει ξπχρδήπξςε μα ρσμβξϋμ. Απϊ ςη ρςιγμή πξσ ξ κοξσπιέοηπ ςηπ οξσλέςαπ έυει οίνει ςημ μπάλα, ξ ςσυεοϊπ αοιθμϊπ είμαι ποξκαθξοιρμέμξπ. Ζ μπάλα δεμ μπξοεί μα ρςαμαςήρει ρε κάπξιξ
διατξοεςικϊ ρημείξ απϊ μϊμη ςηπ ρςξ ςέλξπ ςηπ διαδοξμήπ. Δεμ σπάουει «ςϋυη κι αμάγκη», μϊμξμ αποϊβλεπςη αμάγκη ή ποξβλέφιμη αμάγκη. λα ςα ταιμϊμεμα εμταμίζξμςαι, λξιπϊμ, υάοη ρςημ επεμέογεια εμϊπ μξμαδικξϋ μϊμξσ, ςξμ ξπξίξ ξμξμάζξσμε Μϊμξσ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ. (Οοξςιμό ςη ρσγκεκοιμέμη διαςϋπχρη απϊ ςξ Μϊμξπ ςχμ Αλληλεναοςόμεμχμ Αουόμ, διϊςι η λένη αουή τέομει ρςξ μξσ ςημ Οοχςαουική Αουή, δηλαδή ςη Λξμαδική Αιςία, πξσ δεμ αμςαπξκοίμεςαι ρςη δική μαπ πεοίπςχρη.) Ξ μϊμξπ ασςϊπ μπξοεί ίρχπ μα ξμξμαρςεί ξ Ληςοικϊπ Μϊμξπ για πάοα πξλλξϋπ άλλξσπ μϊμξσπ: τσρικξϋπ, υημικξϋπ, θεομξδσμαμικξϋπ, βιξλξγικξϋπ, Φσυξλξγικξϋπ κςλ., ξι ξπξίξι για ςξμ αμθοόπιμξ μξσ ρσμιρςξϋμ ιδιϊςηςεπ ςξσ μξμαδικξϋ Ληςοικξϋ Μϊμξσ. Οοέπει μα διακοίμξσμε ςξ μϊμξ πξσ ρσμέλαβε και δημιξϋογηρε η Ηεψκή Ρκέφη απϊ ςημ ποαγμαςική ςξσ δοάρη, με ςξμ ίδιξ ςοϊπξ πξσ διακοίμξσμε ςη μξμξθεςική απϊ ςημ εκςελερςική ενξσρία. Λπξοεί μα ρσγκοιθεί με έμαμ ατάμςαρςα πξλϋπλξκξ σπξλξγιρςή, ξ ξπξίξπ έυει καςαρκεσαρςεί και ποξγοαμμαςιρςεί απϊ ςξ Ηεψκϊ Μξσ κι εκςελεί άφξγα ςξ ρσγκεκοιμέμξ ποϊγοαμμα, καςαγοάτξμςαπ ςξ ρϋμξλξ ςξσ ταιμξμεμικξϋ κϊρμξσ' κι ϊλα ασςά μέρα ρςξμ Αιόμιξ Υοϊμξ. Αμ ρσμτχμείςε, απ αμςικαςαρςήρξσμε, για ποακςικξϋπ λϊγξσπ, ςξμ ϊοξ Μϊμξπ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ με ςη λένη Δημιξσογϊπ, ϊυι ϊμχπ με ςημ έμμξια πξσ ςηπ απέδιδαμ ξι Έλλημεπ. Ρςα πλαίρια ςηπ πλαςχμικήπ τιλξρξτίαπ, ξ Δημιξσογϊπ (απϊ ςξ δήμξπ και έογξμ, «ασςϊπ πξσ εογάζεςαι για ςξ λαϊ») απξςελξϋρε έμα είδξπ ΗεξϋΔημιξσογξϋ. Ηα υοηριμξπξιό ςη λένη χπ ρσμόμσμη ςξσ Μϊμξσ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ. Ηα μπξοξϋραμε, ακϊμη, μα θεχοξϋμε ςξ Δημιξσογϊ χπ σπεϋθσμξ μιαπ απξρςξλήπ πξσ ξογαμόθηκε απϊ ςξ Ηεϊ για μα καθξοίζει ςα ταιμϊμεμα. Αλλά ασςή η απξρςξλή δεμ ποέπει μα είμαι αμθοχπϊμξοτη, είμαι έμαπ μηυαμιρμϊπ, έμα είδξπ οξμπϊς πξσ λειςξσογεί άφξγα και διαμέμει ςημ εσςσυία και ςη δσρςσυία υχοίπ ςημ παοαμικοή καλξποξαίοεςη ή κακξποξαίοεςη ποϊθερη. Απϊ ςξσπ δϋξ μεράζξμςεπ πξσ σπάουξσμ αμάμερα ρςξ Δημιξσογϊ και ρςξμ κϊρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ -ςη δσαδικϊςηςα Οξσοξϋρα Οοακοίςι και ςξ Δημιξσογϊςξσπ αμθοόπξσπ εμδιατέοει ξ οϊλξπ πξσ παίζει ξ δεϋςεοξπ. Δεμ με ατξοά ςξ ϊςι η δσαδικϊςηςα Οξσοξϋρα- Οοακοίςι με έκαμε έμα αμθοόπιμξ ξμ, αλλά ςα γεγξμϊςα, ςα αςσυήμαςα, ςα εσυάοιρςα και δσράοερςα ρσμβάμςα πξσ με πεοιμέμξσμ εκ μέοξσπ ςξσ Δημιξσογξϋ ρςξ μέλλξμ. Ασςϊ είμαι πξσ με εμδιατέοει και απξςελεί ςξ «υόοξ» ϊπξσ ξι ελπίδεπ μξσ παλεϋξσμ με ςξσπ τϊβξσπ μξσ, ατξϋ αγμξό ϊ,ςι έυει ποξγοαμμαςιρςεί για μέμα και θα μξσ ρσμβεί μξιοαία. Ζ λένη μξιοαία θσμίζει ςημ αδοαμή μξιοξλαςοία ρςημ ξπξία κάπξιξι θεχοξϋμ ϊςι μαπ ξδηγεί η γμόρη ςηπ ϋπαονηπ ςξσ δημιξσογικξϋ σπξλξγιρςή· είμαι ςξ ίδιξ με ςξ ιρλαμικϊ οηςϊ «ϊ,ςι γοάτεςαι δεμ νεγοάτεςαι». Αμ ϊμχπ βοίρκξμαι μποξρςά ρε μια δσρκξλία, μπξοεί μα έυχ ποξγοαμμαςιρςεί μα ςημ αμςιμεςχπίρχ με επιμξμή κι αμαγκαρςικά, επειδή, επίρηπ, έςρι ήςαμ γοατςϊ. πξιξπ αμςιλαμβάμεςαι ρχρςά ςη μξίοα δεμ έυει καμέμα λϊγξ μα είμαι αδοαμήπ. Ζ απξδξυή ςηπ λειςξσογίαπ ςξσ Δημιξσογξϋ καθίρςαςαι πξλϋ δϋρκξλη, λϊγχ ςηπ ςεοάρςιαπ ανίαπ πξσ ξ άμθοχπξπ απξδίδει ρςη λεγϊμεμη «ελεϋθεοη
βξϋληρη». ξ ζήςημα διαδοαμαςίζει ςϊρξ μεγάλξ οϊλξ ρςημ καςαμϊηρη ςηπ αμθοόπιμηπ καςάρςαρηπ, πξσ ανίζει μα ςξ μελεςήρξσμε ρε βάθξπ.
8. Η ΤΝΟΛΙΚΗ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΤΠΑΡΞΗ
Αμ και ξ Ηεϊπ εμσπάουει ρε κάθε δημιξϋογημα, εμςξϋςξιπ παοαμέμει σπεοβαςικϊπ ρςιπ ταιμξμεμικέπ ξσ εκδηλόρειπ. Λια μϊμξ εναίοερη σπάουει ρςη θεψκή σπεοβαςικϊςηςα: η αμθοόπιμη ϋπαονη. Ζ θεψκή τϋρη (ξ Δασςϊπ) καςξικεί μέρα ρε κάθε αμθοόπιμξ ξμ (ρςξμ εασςϊ) αλλά, καςά γεμικϊ καμϊμα, ξ Δασςϊπ είμαι μέρα ρςξμ άμθοχπξ μϊμξ ρε καςάρςαρη δσμαςϊςηςαπ και παοαμέμει έςρι καθ' ϊλη ςη διάοκεια ςηπ ζχήπ ςξσ. Ξ Δασςϊπ πεομάει απϊ ςημ καςάρςαρη ςηπ δσμαςϊςηςαπ ρε ασςήμ ςηπ Οοαγμάςχρηπ μϊμξ ρε πξλϋ ιδιαίςεοα άςξμα, πξσ η ζχή ςξσπ διέπεςαι απϊ ςελείχπ διατξοεςικέπ καςαρςάρειπ. Λξλξμϊςι ξ Δασςϊπ καςξικεί εμςϊπ μαπ μϊμξ εμ δσμάμει, εμςξϋςξιπ μαπ καθιρςά ςξ μξμαδικϊ μξήμξμ ξμ πάμχ ρςη Γη. Ξ μξσπ μαπ παοέυει πξλλέπ δσμαςϊςηςεπ, ςιπ ξπξίεπ ξοιρμέμεπ τξοέπ υοηριμξπξιξϋμε για ςξ καλϊ μαπ, ϊμχπ πξλϋ ρσυμά καςά έμαμ άυοηρςξ ή και επικίμδσμξ ςοϊπξ. Λεςά ςιπ ρϋμςξμεπ ασςέπ παοαςηοήρειπ ρυεςικά με ςημ αμθοόπιμη τϋρη, απ δξϋμε ςξ οϊλξ πξσ παίζει ρυεςικά ξ Μϊμξπ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ. Ξ άμθοχπξπ καθξοίζεςαι απϊ ςοειπ ξμάδεπ παοαγϊμςχμ: ςξσπ κληοξμξμικξϋπ, ςξσπ βιξλξγικξϋπ και ςξσπ ρσγκσοιακξϋπ. Ξι Ιληοξvξμικξί: Οαοάγξμςεπ Λαπ καθξοίζξσμ απϊ ςη ρςιγμή ςηπ ρϋλληφήπ μαπ. Αμ αμαλξγιρςξϋμε ςη διαίοερη ςχμ υοχμξρχμάςχμ και ςη τϋρη ςχμ γξμιδίχμ ρςα σπϊλξιπα υοχμξρόμαςα, θα επικαλερςξϋμε ςημ πεοίτημη «ςσυαιϊςηςα». Ασςϊ ρημαίμει ϊςι και αγμξξϋμε και δεμ καςαλαβαίμξσμε ςξσπ καθξοιρςικξϋπ παοάγξμςεπ ςχμ ταιμϊμεμχμ ασςόμ. Λε ςξμ ίδιξ ςοϊπξ καθξοίζεςαι η λεγϊμεμη εκ γεμεςήπ ξσρία εμϊπ αμθοόπιμξσ ϊμςξπ. Ζ λένη ξσρία μάπ θσμίζει ςξ ζεσγάοι ιδιϊςηςα ξσρία (ΟξσοξϋραΟοακοίςι). Ζ εκ γεμεςήπ ξσρία έυει, παοά ςαϋςα, μια πξλϋ λιγϊςεοξ γεμική ρημαρία. Δμό ξ Οξσοξϋρα ποξρδιξοίζει ςξ ρϋμξλξ ςχμ υαοακςηοιρςικόμ πξσ κάμει έμα δημιξϋογημα μα είμαι ασςϊ πξσ είμαι ρςη ρςιγμή, η εκ γεμεςήπ ξσρία ποξρδιξοίζει ςξ ρϋμξλξ ςχμ υαοακςηοιρςικόμ πξσ θα εκδηλόρει ςξ ρσγκεκοιμέμξ ξμ ρςη διάοκεια μιαπ καμξμικήπ ενέλινηπ. Ζ ξσρία για ςημ ξπξία μιλάμε ςόοα καθξοίζει ςα ρςαθεοά υαοακςηοιρςικά πξσ έμα ξμ επιδεικμϋει βαθμιαία, ςιπ μϊμιμεπ ςάρειπ ςξσ καθόπ και ςιπ -λίγξ ή πξλϋ ιδιαίςεοεπ κλίρειπ ςξσ ρςξσπ διάτξοξσπ ςξμείπ ηπ αμθοόπιμηπ δοαρςηοιϊςηςαπ. ξ ζήςημα ςχμ κλίρεχμ -ασςά πξσ ρσμήθχπ ξμξμάζξσμε «υαοίρμαςα>>- έυει εναιοεςική ρημαρία ρε διαμξηςικϊ επίπεδξ. Δίμαι πξλϋ ρϋμθεςξ ζήςημα, διϊςι ξ εγκέταλξπ είμαι έμα είδξπ ξπςικήπ μηυαμήπ με πξλσάοιθμεπ δσμαςϊςηςεπ, ρυεςικά αμενάοςηςεπ ξι μεμ απϊ ςαιπ δε. ασςϊυοξμα με ςη διαμξηςική διαίρθηρη -έμα άμερξ είδξπ επίγμχρηπ πξσ πξικίλει αμάλξγα με ςξ πεδίξ ρςξ ξπξίξ εταομϊζεςαι σπάουξσμ πξλσάοιθμεπ εμδιάμερεπ διαμξηςικέπ λειςξσογίεπ,
ϊπχπ η αταίοερη, η επαγχγή, η διάκοιρη κςλ., ςημ καςάληνη ςχμ ξπξίχμ ξ μξσπ μπξοεί μα ακξλξσθήρει βήμα-βήμα. Ξι κλίρειπ πξσ μαπ ατξοξϋμ είμαι ϊρεπ έυξσμ ςη δσμαςϊςηςα μα επιδοάρξσμ ρςημ ενάλειφη ςχμ απαςηλόμ ιδεόμ. Ισοίαουη εδό είμαι η ικαμϊςηςα μα παοαςηοξϋμε και μα αμςιλαμβαμϊμαρςε ςξσπ αμθοόπιμξσπ φσυξλξγικξϋπ μηυαμιρμξϋπ. Ζ διαδικαρία νεκιμά μέρχ ςηπ παοαςήοηρηπ ςξσ εασςξϋ και ςχμ άλλχμ και ρσμευίζει με ςημ εομημεία ςχμ παοαςηοξϋμεμχμ μηυαμιρμόμ και ςημ αμακάλσφη γεμικόμ μϊμχμ ςηπ αμθοόπιμηπ φσυήπ -ϊλα ασςά κάςχ απϊ ςξ απξκαλσπςικϊ τχπ ςηπ Οαοαδξριακήπ Λεςατσρικήπ. Έυξμςαπ θίνει ελατοά έμα θέμα πξσ δεμ είμαι ςξσ παοϊμςξπ μα αμαπςσυθεί, θέλχ μα νεκαθαοίρχ ςη διατξοά πξσ σπάουει αμάμερα ρε ϊ,ςι ξμξμάζχ θεχοηςική γμόρη και Γμόρη. Έυχ ήδη υοηριμξπξιήρει ςξσπ ϊοξσπ ασςξϋπ, αλλά θέλχ μα επιρςήρχ ςημ ποξρξυή ραπ ρςημ ςεοάρςια ρημαριξλξγική ςξσπ διατξοά. Λϊμξμ η Γμόρη καςαογεί ασςϊ πξσ ξ Βξϋδαπ ξμξμάζει Άγμξια, ςημ πηγή ϊληπ ςηπ αμθοόπιμηπ δσρςσυίαπ. Έμαπ άμθοχπξπ πξσ δεμ διαθέςει ςίπξςε άλλξ παοά μϊμξμ πλήοη κι ακοιβή θεχοηςική γμόρη είμαι έμαπ άμθοχπξπ πξσ ζει ρςημ άγμξια και θα ρσμευίρει μα ζει ϊλη ςξσ ςη ζχή ρϋμτχμα με ςιπ απαςηλέπ ςξσ ιδέεπ μαρκαοεμέμεπ με διάτξοεπ θεχοίεπ. Ζ γμόρη ασςή εμδευξμέμχπ μα εκτοάζεςαι με ρατήμεια, ποξτξοικά ή γοαπςά, η Γμόρη ϊμχπ ϊυι. Ιι ασςϊ επειδή ϊςαμ ξι απαςηλέπ ιδέεπ καςαογηθξϋμ ποαγμαςικά, δεμ αμςικαθίρςαμςαι απϊ ξοθέπ. Ζ Γμόρη δεμ μπξοεί μα εκτοαρςεί, διϊςι δεμ σπάουει ςίπξςε άλλξ μα εκτοαρςεί. Οόπ θα εκτοάζαμε ςη λϋρη ρε έμα απαςηλϊ ποϊβλημα; ξ μϊμξ πξσ θα μπξοξϋραμε μα πξϋμε είμαι ϊςι δεμ σπήουε πξςέ ποϊβλημα · έμα Φεσδξποϊβλημα πξσ δεμ έυει λϋρη -πόπ θα μπξοξϋρε μα εκτοαρςεί ασςϊ; Ζ εκ γεμεςήπ ξσρία μπξοεί μα ρσγκοιθεί με ςξ ρπϊοξ εμϊπ τσςξϋ πξσ μπξοεί μα αμαπςσυθεί, μα αμαπςσυθεί τσριξλξγικά και μα ενελιυθεί ρε έμα ρσγκεκοιμέμξ τσςϊ. Αλλά η αμάπςσνη ασςξϋ ςξσ τσςξϋ θα πξικίλει αμάλξγα με ςιπ ρσμθήκεπ ςξσ πεοιβάλλξμςϊπ ςξσ. Δϋξ είμαι ξι παοάγξμςεπ πξσ παίζξσμ βαρικϊ οϊλξ ρςημ αμάπςσνη ασςή: Οι Βιολογικοί Παράγομτες Ξ Φσυξρχμαςικϊπ ξογαμιρμϊπ ςξσ αμθοόπξσ ενελίρρεςαι βιξλξγικά απϊ ςη γέμμηρη χπ ςξ θάμαςϊ ςξσ. Ρϋμτχμα με ςξ ρςάδιξ πξσ μελεςξϋμε, ϊλα ςα ϊογαμα πξσ ςξμ ρσγκοξςξϋμ ςοξπξπξιξϋμςαι, ενελίρρξμςαι. Ρε κάθε ηλικία μεςαβάλλξμςαι η λειςξσογία ςξσ, ξι δσμαςϊςηςέπ ςξσ, ξι ποξςιμήρειπ ςξσ. ξ θέμα ςχμ βιξλξγικόμ παοαγϊμςχμ είμαι ποξταμέπ και η πεοαιςέοχ αμάπςσνη πεοιςςεϋει. Οι υγκυριακοί Παράγομτες Ξ φσυξρχμαςικϊπ ξογαμιρμϊπ ςξσ αμθοόπξσ αμαπςϋρρεςαι πεοίπξσ καςά ςη διάοκεια ςχμ ποόςχμ 20 εςόμ. Λεςά, η αμάπςσνή ςξσ ςεομαςίζεςαι. Ρςη ρσμέυεια, θα μπξοέρει μα ςελειξπξιηθεί ή θα αουίρει μα τθίμει. Ωρςϊρξ, καςά ςη διάοκεια ςηπ ετηβείαπ, ϊςαμ ςξ παιδί είμαι απϊ κάθε άπξφη αδϋμαμξ, ξι πεοιρςάρειπ μπξοξϋμ μα εμπξδίρξσμ ςημ ενέλινη ςηπ ξσρίαπ ςξσ. ςαμ ςξ πεοιβάλλξμ ρςξ ξπξίξ αμαπςϋρρεςαι ςξ μεαοϊ άςξμξ είμαι δσρμεμέπ, αομηςικϊ για ςξ παιδί, ρε μεγαλϋςεοξ ή μικοϊςεοξ βαθμϊ, αμαρςέλλξμςαι κάπξιεπ
δσμαςϊςηςεπ ςηπ ξσρίαπ ςξσ, επειδή εμταμίζξμςαι «μεσοχςικξί» φσυικξί μηυαμιρμξί πξσ δεμ αμήκξσμ ρςημ ξσρία. Ιαθόπ ςξ πεοιβάλλξμ δεμ είμαι πξςέ εμςελόπ εσμξψκϊ, είμαι εϋλξγξ ςξ γεγξμϊπ ϊςι κάθε αμθοόπιμη ϋπαονη είμαι, λίγξ ή πξλϋ, μεσοχςική. Λια, ϊμχπ, αληθιμή παθξλξγική μεϋοχρη στίρςαςαι μϊμξμ ϊςαμ σπάουει έμαπ βαθμϊπ παοαμϊοτχρηπ πξσ εμπξδίζει ςημ ποξραομξγή ρςη λεγϊμεμη «ποαγμαςικϊςηςα». Θδιαίςεοξ εμδιατέοξμ έυει μα μελεςήρξσμε ςξ παιυμίδι ςξσ Δημιξσογξϋ μελεςόμςαπ νευχοιρςά ςα ςοία κέμςοα λειςξσογίαπ ςηπ αμθοόπιμηπ ϋπαονηπ. Απ θσμηθξϋμε πξϋ βοίρκξμςαι ςα ςοία κέμςοα ρςξ αμθοόπιμξ ρόμα και πξια είμαι η τϋρη ςξσπ: - Σξ εμρςικςώδεπ κέμςοξ βοίρκεςαι ρςξ υαμηλϊςεοξ άκοξ ςηπ ρπξμδσλικήπ ρςήληπ είμαι σπεϋθσμξ για ςξμ έλεγυξ ςχμ ερχςεοικόμ μηυαμιρμόμ ςξσ ρόμαςξπ, πξσ έυξσμε απϊ κξιμξϋ με ςα ζόα. - Σξ ρσμαιρθημαςικό κέμςοξ βοίρκεςαι ρςημ πεοιξυή ςηπ καοδιάπ και ρςξ πάμχ μέοξπ ςηπ κξιλιάπ, αμάμερα ρςξμ αταλϊ και ρςξ ρςέομξ (ρςημ πεοιξυή ςξσ επιγαρςοίξσ). ελέγυει ςξσπ ρσμαιρθημαςικξϋπ μαπ μηυαμιρμξϋπ. - Σξ διαμξηςικό κέμςοξ βοίρκεςαι ρςξμ εγκέταλξ' ελέγυει ςη ρκέφη, ςϊρξ ςη ρσμειδηςή ϊρξ και ςημ σπξρσμείδηςη. Ρςη ρσμέυεια, θα δείνξσμε ϊςι ςα ταιμϊμεμα πξσ απξοοέξσμ απϊ ςα ςοία κέμςοα ποξέουξμςαι απϊ ςιπ άςεγκςεπ ποξδιαγοατέπ ςξσ Δημιξσογικξϋ Μ ϊμξσ κι ϊςι η ποξρχπική ελεσθεοία πξσ ιδιξπξιξϋμαρςε, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, δεμ έυει καμέμα αμςίκοιρμα. - Δμρςικςώδεπ κέμςοξ: λειςξσογεί εμ μέοει απϊ ςη γέμμηρη, ρε μια υοξμική πεοίξδξ πξσ δεμ ςίθεςαι ςξ ζήςημα ςηπ ελεϋθεοηπ βξϋληρηπ, ατξϋ δεμ έυει ατσπμιρςεί ακϊμη η φσυξλξγική ρσμείδηρη. Αογϊςεοα, με ςξ εοχςικϊ νϋπμημα ςηπ ήβηπ, είμαι ποξταμέπ ϊςι η εμτάμιρη ςηπ επιθσμίαπ δεμ ποξέουεςαι απϊ μια ελεϋθεοη απϊταρη ςξσ σπξκειμέμξσ. - σμαιρθημαςικό κέμςοξ: λειςξσογεί απϊ ςημ πξλϋ μεαοή ηλικία. Ιι εδό, είμαι επίρηπ ποξταμέπ ϊςι καμιά ελεϋθεοη απϊταρη δεμ ποξρδιξοίζει ασςϊ πξσ αιρθάμεςαι ςξ αμθοόπιμξ ξμ ρε ρυέρη με ςα «αγαπό» και ςα «δεμ αγαπό ςξσ». ξ «δεμ αγαπό» ή ςξ «δεμ μιρό» δεμ είμαι απϊοοξια ςηπ ελεϋθεοήπ μαπ επιλξγήπ. Έυξσμε ςη δσμαςϊςηςα μα μημ εκδηλόμξσμε ςα ρσμαιρθήμαςά μαπ, ϊυι ϊμχπ και μα ςα ποξκαλξϋμε καςά βξϋληρη. Ιαθεςί πξσ ρυεςίζεςαι με ςξ ρσμαίρθημα σπϊκειςαι ρςξ Μϊμξ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ. - Διαμξηςικό κέμςοξ: θα αμακαλϋφξσμε ϊςι μέρα ρε ασςϊ πξσ ξμξμάζξσμε «η ρκέφη μαπ» είμαρςε ςελικά ελεϋθεοξι, αμενάοςηςξι; Δσρςσυόπ, ϊυι. ςαμ εμπλεκϊμαρςε ρε μια ασςϊμαςη δοαρςηοιϊςηςα ή ϊςαμ δεμ κάμξσμε κάςι, η ταμςαρία μαπ νεςσλίγει διαοκόπ μια ταμςαρςική ςαιμία, ρσμήθχπ με εμςελόπ άυοηρςξ ρεμάοιξ κι, επξμέμχπ, αμϊηςξ. Ρπάμια ςξ ρεμάοιξ είμαι υοήριμξ, έυει δηλαδή εσμξψκέπ ρσμέπειεπ. Ρε ϊλεπ ςιπ πεοιπςόρειπ, ξι ιδέεπ μάπ έουξμςαι, δεμ ςιπ δημιξσογξϋμε ελεϋθεοα. Ασςϊ πξσ γμχοίζχ, ϊμχπ, καλά είμαι ϊςι μπξοξϋμε μα καςεσθϋμξσμε ςημ ποξρξυή μαπ ρε έμα θέμα και μα ςημ επαματέοξσμε, μξλξμϊςι ρσυμά ξι ρσμειομξί μαπ ςείμξσμ μα εμπξδίζξσμ ςη διαδικαρία ασςή. Αλλά, για πξιξ λϊγξ
νερπάει ασςή η διαμξηςική ςοικσμία, η ξπξία απαιςεί απϊ ςημ πλεσοά μαπ έμςξμεπ ποξρπάθειεπ ρσγκέμςοχρηπ, επόδσμεπ ρε μεγαλϋςεοξ ή μικοϊςεοξ βαθμϊ; Διϊςι η επιθσμία μαπ μα επιλϋρξσμε ςξ ποϊβλημα (δηλαδή ςηπ επαμερςίαρηπ ςηπ ποξρξυήπ μαπ) είμαι πχ δσμαςή απϊ ςξμ κϊπξ πξσ απαιςεί η ποξρπάθεια. μχπ, κάθε επιθσμία αμάγεςαι ρςξ ρσμαιρθημαςικϊ κέμςοξ, ρσμεπόπ ρυεςίζεςαι με ςη διαδικαρία καθξοιρμξϋ. Λπξοξϋμε μα εογαρςξϋμε, ποξκειμέμξσ μα απξκςήρξσμε έλεγυξ ςξσ διαμξηςικξϋ μαπ κέμςοξσ και, μέρχ ασςξϋ, μα τςάρξσμε ρςημ ερχςεοική ριχπή. Ωρςϊρξ, ασςή η επαμάρςαρη εμάμςια ρςη διαμξηςική λειςξσογία είμαι ποξταμόπ η έκτοαρη μιαπ έμςξμηπ επιθσμίαπ μα νετϋγει κάπχπ απϊ ασςή ςη ρκλαβιά. μχπ, για άλλη μια τξοά, ρςξ νεκίμημα ςχμ ποξρπαθειόμ μαπ αμακαλϋπςξσμε ςημ καθ' ϊλα καθξοιρμέμη ρσμαιρθημαςικϊςηςά μαπ και ... μια μέα ρκλαβιά. Λε ςη διαμξηςική λειςξσογία ρσμδέεςαι ςξ ποϊβλημα ςηπ επιλξγήπ. Έυξμςαπ έμα ποϊβλημα, αμςιμεςχπίζξσμε διαμξηςικά ςιπ δϋξ λϋρειπ, αμάμερα ρςιπ ξπξίεπ ςαλαμςεσϊμαρςε αμαλϋξμςαπ ςα «σπέο» και ςα «καςά» (κσοίχπ αμ δεμ είμαρςε ρκλάβξι ςξσ παοξομηςιρμξϋ μαπ). Ξ μξσπ είμαι ικαμϊπ μα λειςξσογεί αμενάοςηςα απϊ ςξ ρσμαίρθημα, με ςημ ίδια αμεοξληφία πξσ θα επιδείκμσε αμ η καςάρςαρή μαπ ατξοξϋρε κάπξιξμ άλλξμ, με λίγα λϊγια, ραμ έμαπ ελεϋθεοξπ απϊ κάθε επιοοξή διαιςηςήπ. Λε ασςή ςημ έμμξια, ξ μξσπ μπξοεί μα λειςξσογήρει ηθελημέμα, με δική μαπ ποϊθερη. Ρσμεπόπ, μπξοξϋμε μα κάμξσμε λϊγξ για «ελεϋθεοη βξϋληρη»; Απ ρημειόρξσμε ϊςι μιλάμε μϊμξ για ςημ απϊταρη πξσ ποξηγείςαι ςηπ επιλξγήπ. Αλλά ςι ρσμβαίμει καςά ςη διάοκεια ςηπ διαδικαρίαπ ςηπ ιδίαπ ςηπ επιλξγήπ; Αμ έυξσμε δϋξ εμαλλακςικέπ επιλξγέπ, εκ ςχμ ξπξίχμ η μια είμαι λξγική και εσυάοιρςη εμό η άλλη δσράοερςη κι επίπξμη, σπξυοεχςικά είμαρςε καθξοιρμέμξι μα επιλένξσμε ςημ ποόςη. Σπάουξσμ ϊμχπ πεοιπςόρειπ πξσ θεχοξϋμε ςη μια απϊ ςιπ επιλξγέπ λξγική κι επίπξμη, εμό η δεϋςεοη μαπ ταίμεςαι εσυάοιρςη αλλά παοάλξγη. Αμ επιλένξσμε ςημ εσυαοίρςηρη, αμενάοςηςα απϊ ςξ γεγξμϊπ ϊςι είμαι παοάλξγη, ποξταμόπ καθξοιζϊμαρςε απϊ ςξ ρσμαιρθημαςιρμϊ μαπ, ξ ξπξίξπ δεμ είμαι ελεϋθεοξπ. Ζ επιλξγή μαπ ϊμχπ μπξοεί μα ρςοατεί ποξπ ςη λξγική ϊοαρη, παοϊλξ πξσ είμαι δσράοερςη. ϊςε, ίρχπ έυξσμε ςημ εμςϋπχρη ξςι ήμαρςαμ ξ ελεϋθεοξπ διαιςηςήπ ρςη λήφη ςηπ απϊταρήπ μαπ και ρςημ σλξπξίηρή ςηπ. Αλλά θα αγμξξϋραμε έμαμ πξλϋ ρημαμςικϊ καθξοιρςικϊ παοάγξμςα: ςημ αμάγκη μαπ για ςημ ηθική ξμξοτιά ςηπ εικϊμαπ πξσ έυξσμε για ςξμ εασςϊ μαπ. Ξ ηθικϊπ μαπ μαοκιρριρμϊπ μπξοεί μα μαπ ρποόνει ποξπ ςη λεγϊμεμη «ικαμξπξίηρη ςξσ καθήκξμςξπ» πξσ έυξσμε αμαλάβει, παοακιμόμςαπ μαπ έςρι μα απξτϋγξσμε ςη δειλία απϊ ςη μη εκπλήοχρή ςξσ, άοα και ςξμ πϊμξ ςχμ ςϋφεχμ πξσ πιθαμϊμ η δειλία μαπ μα επέτεοε, δηλαδή ςξ οάγιρμα ςηπ εικϊμαπ μαπ. Ασςή η έγμξια για ςημ εικϊμα μαπ ρσμαμςάςαι ρε πξλλέπ καςαρςάρειπ: για παοάδειγμα, επηοεάζξμςαπ ςξ μξσ ςξσ αμθοόπξσ πξσ κάμει μια παοάλξγη ποάνη γιαςί ςξμ εσυαοιρςεί, ξ ρσμαιρθημαςιρμϊπ ςξμ ξδηγεί ρε φεσδείπ
εκλξγικεϋρειπ πξσ μξμιμξπξιξϋμ ςημ επιλξγή ςξσ, απξδίδξμςάπ ςηπ μια φεϋςικη λξγική ϊφη. λξι μαπ δεμ θέλξσμε μα «έυξσμε δίκιξ» για ϊ,ςι κάμξσμε; Αμ είμαρςε ςίμιξι απέμαμςι ρςξμ εασςϊ μαπ κι αμ αμαζηςξϋμε με ειλικοίμεια ςημ πηγή ςχμ ποάνεόμ μαπ, θα εμςξπίζξσμε πάμςα μια ρσμαιρθημαςική λειςξσογία ςξσπ και, πέοα απϊ ασςή, μια άλλη καθξοιρςική ρσμθήκη. Ζ τϋρη ςχμ ρσμαιρθημάςχμ είμαι δσμαμική (έλνη ή άπχρη). Ξ μξσπ δεμ είμαι παοά έμαπ παοάγξμςαπ παοξυήπ πληοξτξοιόμ πξσ, αμ λειςξσογξϋμε ςίμια, μαπ σπξδεικμϋει ςξ ρχρςϊ και υοήριμξ είδξπ δοάρηπ υχοίπ μα λαμβάμει σπϊφη ςημ εσαιρθηρία μαπ. Ξ υόοξπ ςξσ είμαι ασςϊπ ςξσ πληοξτξοιακξϋ ρσλλξγιρμξϋ πξσ, ϊμχπ, δεμ έυει ιρυϋ ϊςαμ ποϊκειςαι μα πεοάρξσμε ρςη δοάρη. α ημία αμαλαμβάμει ςϊςε ςξ ρσμαίρθημα πξσ μαπ καθξοίζει και πξσ κάθε άλλξ παοά ελεϋθεοξ είμαι. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ϊ,ςι υαοακςηοίζξσμε χπ «θέληρη» είμαι ςξ απξςέλερμα πξλσάοιθμχμ επιθσμιόμ, πξσ ρσυμά είμαι αμςίθεςεπ μεςανϋ ςξσπ. Ιι ασςϊ είμαι ποάγμαςι εκπληκςικϊ ... Ξ Απϊλσςξπ Δασςϊπ δεμ σπάουει παοά εμ δσμάμει μέρα μαπ, εμό ρςημ ποάνη η αςξμικϊςηςά μαπ -ξ φσυξρχμαςικϊπ ασςϊπ ξογαμιρμϊπ πξσ αμαγμχοίζει ξ καθέμαπ χπ ςξμ εασςϊ ςξσ δεμ είμαι κάςι πεοιρρϊςεοξ απϊ έμα ρϋμξλξ ταιμξμέμχμ. Έυξσμε δει ϊςι ξλϊκληοη η ταιμξμεμξλξγία ςξσ ρϋμπαμςξπ σπξςάρρεςαι ρςξ Μϊμξ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ με ςη μερξλάβηρη ςχμ δεσςεοεσϊμςχμ μϊμχμ. Αμ η Οοαγμάςχρη ςξσ Δασςξϋ ξμξμάζεςαι «Απελεσθέοχρη», ςϊςε ϊρξ δεμ παοάγεςαι ελεσθεοία ςϊρξ πιξ αμελεϋθεοξι ρσμευίζξσμε μα είμαρςε, παοαμέμξμςαπ ρκλάβξι ςξσ Δημιξσογξϋ. Ρσμξφίζξμςαπ, θα έλεγα ϊςι ξ ρσμηθιρμέμξπ άμθοχπξπ (έμα άςξμξ ρςξ ξπξίξ ξ Δασςϊπ δεμ έυει ποαγμαςχθεί, δηλαδή ποακςικά ϊλη η αμθοχπϊςηςα) μπξοεί άμεςα μα ρσγκοιθεί με μια μαοιξμέςα, ςξ ρόμα και η ρκέφη ςηπ ξπξίαπ κιμξϋμςαι μέρχ εμϊπ μηυαμιρμξϋ μημάςχμ, εμϊπ ςϊρξ πξλϋπλξκξσ ρσρςήμαςξπ πξσ νεπεομά κάθε ταμςαρία. α μήμαςα είμαι αϊοαςα, ξ άμθοχπξπ απξκςά ςημ πεπξίθηρη πχπ ϊ,ςι κάμει ςξ κάμει διϊςι ςξ θέλει με ςημ ελεϋθεοή ςξσ βξϋληρη, ϊςι ρκέτςεςαι ελεϋθεοα ξςιδήπξςε θέλει μα ρκέτςεςαι. Ζ ιδέα ςηπ «μαοιξμέςαπ» μπξοεί μα ποξκαλέρει έμςξμεπ αμςιδοάρειπ. Ιι ϊμχπ, είμαι έςρι. ξ γεγξμϊπ ϊςι δεμ κάμξσμε ςη διάκοιρη αμάμερα ρςημ ερχςεοική και ρςημ ενχςεοική ελεσθεοία ρσρκξςίζει και θξλόμει ςξ κεταλαιόδεπ ζήςημα ςηπ αμθοόπιμηπ ελεσθεοίαπ ή ςηπ απξσρίαπ ςηπ. Ιάθε άμθοχπξπ επιθσμεί μα είμαι ελεϋθεοξπ και μα μημ καςαπιέζεςαι απϊ καμέμαμ -ποάγμα πξσ είμαι μέρα ρςιπ δσμαςϊςηςέπ μαπ. Αλλά πόπ ρυεςίζεςαι ασςϊ με. ςξσπ ερχςεοικξϋπ μαπ μηυαμιρμξϋπ; Απϊ ςημ επξυή ςηπ δξσλείαπ, ξ ρκλάβξπ ήςαμ αμαγκαρμέμξπ μα εκςελεί ςιπ διαςαγέπ ςξσ κσοίξσ ςξσ, θεχοξϋρε χρςϊρξ ϊςι ήςαμ ελεϋθεοξπ μα ρκέτςεςαι ϊ,ςι ήθελε. Οοάγμαςι, έκαμε ςιπ ρκέφειπ πξσ έουξμςαμ ρςξ μσαλϊ ςξσ ή πξσ επιθσμξϋρε μα ρκετςεί, είυε ϊμχπ ςημ ελεσθεοία μα ςιπ κάμει ποάνη; Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ξ μξσπ ςξσ λειςξσογξϋρε με ποξκαθξοιρμέμξ ςοϊπξ. Λπξοξϋμε μα εναμςλήρξσμε ςξ ζήςημα απϊ ϊλεπ ςξσ ςιπ πλεσοέπ, με ςημ ελπίδα μα βοξϋμε έμα παοάδειγμα μιαπ μηυαμικήπ ή διαμξηςικήπ δοαρςηοιϊςηςαπ πξσ θα είμαι ελεϋθεοη απϊ κάθε καθξοιρμϊ.
Αλλά, η ελπίδα μαπ θα διαφεσρςεί αμ ρσλλξγιρςξϋμε ποαγμαςικά· πάμςα θα βοίρκξσμε έμα οσθμιρςικϊ παοάγξμςα πξσ θα μαπ έυει ποξρδιξοίρει εκ ςχμ ποξςέοχμ. Δτϊρξμ ςα ποάγμαςα είμαι έςρι, πόπ μπξοξϋμε μα πιρςεϋξσμε ακϊμη ρςημ πεοίτημη «σπεσθσμϊςηςα» ;
9. Η ΑΠΟΣΟΛΗ ΣΟΤ ΔΗΜΙΟΤΡΓΟΤ
πχπ αματέοθηκε παοαπάμχ, ξ Δημιξσογϊπ μπξοεί μα ρσγκοιθεί με έμαμ σπξλξγιρςή πξσ έυει ποξγοαμμαςιρςεί απϊ ςξ Ηεϊ. Δκπληοόμξμςαπ ςιπ ποξδιαγοατέπ ςξσ ποξγοαμμαςιρμξϋ ςξσ, μξιάζει με κάπξιξμ ξ ξπξίξπ τέομει ρε πέοαπ ςημ απξρςξλή πξσ ςξσ έυει αμαςεθεΘ Δπειδή η ρσγκεκοιμέμη απξρςξλή είμαι ιδιαίςεοα πξλϋπλξκη, θα μιλήρξσμε μϊμξ για ϊ,ςι ατξοά ςα αμθοόπιμα ϊμςα. Υχοίπ μα μακοηγξοξϋμε, απ πξϋμε ϊςι η απξρςξλή ατξοά ςξ ρϋμξλξ ςηπ αμθοχπϊςηςαπ. λξι γμχοίζξσμε λίγξ-πξλϋ ςξσπ υοξμικξϋπ κϋκλξσπ ςηπ ιμδξσιρςικήπ τιλξρξτίαπ και ςιπ ςέρρεοιπ πεοιϊδξσπ ςξσπ, ειδικά ςημ ςελεσςαία -ςημ Ιάλιγιξϋγκα7 • Ρϋμτχμα με ςξμ Πεμέ Γκεμϊμ8 , ϊλη η γμχρςή αμθοόπιμη ιρςξοία ενελίρρεςαι βάρει ςχμ πεοιϊδχμ ασςόμ και ςόοα ποξρεγγίζξσμε ςξ απξκαλσπςικϊ ςηπ ςέλξπ. Λεςά ςημ ξλξκλήοχρη ςηπ Ιάλι-γιξϋγκα, θα μπξϋμε ρε έμα μέξ κϋκλξ, νεκιμόμςαπ με ςη λεγϊμεμη «Υοσρή Δπξυή». Δίμαρςε ιδιαίςεοα πεοίπλξκα πλάρμαςα. Οοόςα απϊ ϊλα, έυξσμε έμαμ φσυξρχμαςικϊ ξογαμιρμϊ αμάλξγξ με ασςϊμ ςχμ ζόχμ (παοά ςξ ϊςι ξ Φσυιρμϊπ μαπ διαθέςει επιπλέξμ και μξσ). Γεμικά, ξμξμάζξσμε ασςϊμ ςξμ ξογαμιρμϊ ςηπ ρυεςικήπ ποαγμαςικϊςηςαπ «Δγό». Ασςξποξρδιξοιζϊμαρςε, ςασςιζϊμεμξι μαζί ςξσ με ςοϊπξ απαςηλϊ. Απϊ ςημ άλλη μεοιά, η Ηεψκϊςηςά καςξικεί ρςξ τσρικϊ μαπ ρόμα. Δίμαι η Απϊλσςη Οοαγμαςικϊςηςα πξσ, ρε αμςιδιαρςξλή με ςξ Δγό, ξμξμάζξσμε «Δασςϊ». ξ Δγό είμαι ρατόπ αςξμικϊ, εμό ξ Δασςϊπ ρσμπαμςικϊπ. Οαο' ϊλα ασςά, απϊ ςημ άπξφη ςηπ ποξρχπικϊςηςαπ, η Οοαγμάςχρη ςξσ Δασςξϋ (Οοαγμάςχρη πξσ ξλξκληοόμεςαι εναιοεςικά ρπάμια) σπξμξεί ςημ ϋπαονη αςξμικόμ διατξοόμ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η αποξρδϊκηςη Οοαγμάςχρη ςξσ Δασςξϋ ποξωπξθέςει μια μακοϊυοξμη διαδικαρία, καςά ςημ ξπξία ξι ςοξπξπξιήρειπ ςηπ αμθοόπιμηπ ποξγοαμμαςιρμέμηπ ρσμπεοιτξοάπ μπξοξϋμ μα καςαλήνξσμ ρε μια καςάρςαρη εμςελόπ μξμαδική (<<πμεσμαςικϊπ θάμαςξπ»), ϊπξσ η δσμαςϊςηςα Οοαγμάςχρηπ ςξσ Δασςξϋ γίμεςαι πλέξμ ποαγμαςικϊςηςα. Λπξοξϋμε, επίρηπ, μα πξϋμε ϊςι, υοξμικά, ςα αμθοόπιμα ϊμςα βοίρκξμςαι λιγϊςεοξ ή πεοιρρϊςεοξ κξμςά ρςημ Οοαγμάςχρη αμάλξγα με ςξ βαθμϊ χοιμϊςηςαπ ςηπ Γμόρηπ. Για ςξμ ίδιξ ςξμ Δασςϊ, ςξ γεγξμϊπ ςξσ μα είμαι ρε καςάρςαρη δσμαςϊςηςαπ ή Οοαγμάςχρηπ είμαι ςξ ίδιξ ποάγμα. Ζ διατξοά είμαι καθαοά σπξκειμεμική και ρσμίρςαςαι ρε μια
ξλξκληοχςική αμαςοξπή ςξσ Φσυιρμξϋ ςξσ αμθοόπξσ, ρςξμ ξπξίξ ρσμβαίμει αιτμιδιαρςικά η διαδικαρία ςηπ Τόςιρηπ. Απ ατήρξσμε ϊμχπ ςξ θέμα, ατξϋ η απελεσθέοχρη απϊ ςη ρκλαβιά ςξσ Δημιξσογξϋ δεμ απξςελεί μέοξπ ςηπ απξρςξλήπ ςξσ Δημιξσογξϋ. Οοόςα απϊ ϊλα, η απξρςξλή ασςή ρσμίρςαςαι ρςημ εκδήλχρη και ρςη ρσμςήοηρη ςηπ ζχήπ. 7. .ς.μ. Οι ςέρρεοιπ πεοίξδξι ή yugas είμαι: α) Ιrita-yuga ή Satμayuga.β) Treta-yuga, Τ) Dwapara-yuga και δ) Ιali-yuga. Αμςιρςξιυξύμ ρςη Φοσρή Δπξυή ςηπ Πμεσμαςικόςηςαπ, ρςημ Αογσοή Δπξυή ςηπ Πμεσμαςικόςηςαπ, ρςη Φάλκιμη Δπξυή ςηπ Πμεσμαςικόςηςαπ και ρςη ιδεοέμια Δπξυή ςηπ Πμεσμαςικόςηςαπ ςχμ αουαίχμ παοαδόρεχμ ςηπ Δύρηπ. 8. . ς.μ. Rene Guenon, The Reign oj Quαntity αΛ the Sign oj the Times. Penguin Books 1972.
Ξ Δημιξσογϊπ εμτσςεϋει ρςξμ άμθοχπξ ςημ Φεϋςικη εμςϋπχρη ϊςι η ζχή -ακϊμη κι ϊςαμ είμαι γεμάςη δσρςσυία- είμαι έμαπ θηρασοϊπ αμεκςίμηςηπ ανίαπ. Ασςϊπ είμαι η πηγή ςηπ πείμαπ, ςηπ δίφαπ, ςξσ ϋπμξσ, ςηπ εοχςικήπ επιθσμίαπ (διαιόμιρη ςξσ είδξσπ). Γμχοίζχ ϊςι πξλλξί άμθοχπξι δηλόμξσμ, με καλή πίρςη, ϊςι ξ θάμαςξπ ςξσπ είμαι αδιάτξοξπ. Ασςϊ ϊμχπ ρσμβαίμει διϊςι η ταμςαρία ςξσπ λειςξσογεί μϊμξ ρε ατηοημέμξ επίπεδξ. Αμ ξ θάμαςξπ ςξσπ απειλξϋρε άμερα, θα έυαμαμ ςημ ποξρπξιηςή ςξσπ ηοεμία. Ξ τϊβξπ ςξσ θαμάςξσ εδοεϋει ρςξ βάθξπ ςηπ Φσυήπ μαπ, κι αμ καςατέοξσμε για μια ρςιγμή μα ρσμειδηςξπξιήρξσμε έρςχ και με ςη ταμςαρία μαπ ςημ καςαρςοξτή ςξσ ίδιξσ μαπ ςξσ ρόμαςξπ, καςαλαμβαμϊμαρςε απϊ έμα ξογαμικϊ ρσμαίρθημα ςέςξιξσ ςοϊμξσ πξσ, ϊλχπ παοαδϊνχπ, κάςι ςέςξιξ μξιάζει αδϋμαςξμ ή, ςξ λιγϊςεοξ, απίθαμξ. μςαπ καθξοιρμέμη με ςέςξιξμ ςοϊπξ, κάθε αμθοόπιμη ϋπαονη είμαι αμαγκαρμέμη μα ποξρςαςεϋει ςη ζχή ςηπ. Λέρα απϊ ςη δοάρη ξσ ασςή, ξ Δημιξσογϊπ δεμ αμςιςίθεςαι ρςη Τόςιρη, διϊςι, ϊπχπ λέει η παοξιμία, «ποόςα μα ζειπ κι έπειςα μα τιλξρξτείπ » (primum vivere, deinde pholosopharn. Οοέπει καμείπ μα είμαι εναιοεςικά ρξτϊπ για μα είμαι ρε θέρη μα αματχμήρει ςα λϊγια ςξσ Αγίξσ Θχάμμη ςξσ Ρςασοξϋ: «Έλα θάμαςε, ερϋ πξσ κοϋβεραι ςϊρξ καλά όρςε μα μημ μπξοό μα ρε δχ, διϊςι η υαοά ςξσ μα πεθαίμχ μπξοεί μα με τέοει πίρχ ρςη ζχή». Ζ ποξρκϊλληρη ρςη ζχή ποξωπξθέςει αμςιρςαθμίρειπ. Απ ςιπ ενεςάρξσμε καλϋςεοα κι απ αμαοχςηθξϋμε ςι είμαι ασςϊ πξσ ενιρξοοξπξϋμ. Δεμ σπάουει αμτιβξλία ϊςι -ρςξσπ πεοιρρϊςεοξσπ απϊ εμάπ- ξ Δασςϊπ βοίρκεςαι ρε καςάρςαρη δσμαςϊςηςαπ. ασςϊυοξμα, ϊμχπ, μέρα μαπ σπάουει και η διαίρθηρη γι' ασςή ςη δσμαςϊςηςα, ϊυι βέβαια καςά έμα ρσμειδηςϊ ςοϊπξ. ξ γεγξμϊπ ασςϊ επιβεβαιόμεςαι κάθε τξοά πξσ διαπιρςόμξσμε ϊςι ξ άμθοχπξπ δεμ ικαμξπξιείςαι πξςέ απϊ ςξ σπξκαςάρςαςξ πξσ απξλαμβάμει' ποέπει πάμςα μα έυει πεοιρρϊςεοα: ϊπξιξπ είμαι παθιαρμέμξπ με ςα υοήμαςα μπξοεί μα έυει εκαςξμμϋοια, ϊμχπ κάμει ϊ,ςι μπξοεί για μα απξκςήρει ςα διπλάρια, ςα ςοιπλάρια κςλ. Ξ ςϋπξπ «Δξμ Εξσάμ» δεμ έυει καςακςήρει πξςέ αοκεςέπ γσμαίκεπ. Ξ πξλιςικϊπ έυει ςη λαμθαρμέμη πεπξίθηρη ϊςι η ικαμξπξίηρη θα έοθει μϊμξμ ϊςαμ βοεθεί ρςημ κξοστή ςηπ ενξσρίαπ. λα ασςά ςα παοαδείγμαςα, και πξλλά άλλα βέβαια, δείυμξσμ έμα και ςξ ίδιξ ποάγμα: ασςϊ πξσ ξι διάτξοεπ αμςιρςαθμίρειπ ενιρξοοξπξϋμ είμαι η απξσρία ςηπ αιόμιαπ Ηεψκήπ Λακαοιϊςηςαπ, ϊμχπ δεμ σπάουει ςίπξςε πξσ μα μπξοεί μα ςημ σπξκαςαρςήρει. Ασςϊ είμαι πξσ μξρςαλγξϋμε ϊλξι ξι άμθοχπξι απϊ ςα βάθη ςηπ ϋπαονήπ μαπ. Οαο' ϊλα ασςά, δεμ ποξρπαθξϋμε μα απξκςήρξσμε ασςϊ ςξ αληθιμϊ διαμάμςι και ποξρςοέυξσμε αδιάκοιςα ρε διάτξοα σπξκαςάρςαςα, ρε απξμιμήρειπ, ρε τςημά αμςίγοατα πιρςεϋξμςαπ ϊςι εκεί βοίρκεςαι η σπέοςαςη ανία. Ιαι ασςϊπ ξ δοϊμξπ είμαι υχοίπ ςέλξπ. όοα, ςξ εκπληκςικϊ είμαι ϊςι ϊλξ ασςϊμ ςξμ καιοϊ ςξ διαμάμςι βοίρκεςαι μέρα μαπ. Λξιάζξσμε με εκείμξμ πξσ, ατξϋ αμέβηκε ρςξ βϊδι ςξσ, Φάυμει μα βοει ςξ βϊδι ρςα ςέρρεοα ρημεία ςξσ ξοίζξμςα.
Αγμξξϋμε ςημ αλήθεια (με ςημ έμμξια ϊςι πιρςεϋξσμε ρςιπ απαςηλέπ μαπ απϊφειπ) και θεχοξϋμε ικαμξπξιηςικέπ ςιπ αμςιρςαθμίρειπ, ϊρεπ απξλαμβάμξσμε ήδη κι ϊρεπ ελπίζξσμε μα απξλαϋρξσμε ρςξ μέλλξμ, πιρςεϋξμςαπ ϊςι μέρα απϊ ςα σπξκαςάρςαςα μπξοξϋμε μα βοξϋμε ςη Λακαοιϊςηςα πξσ, καςά βάθξπ, είμαι η αληθιμή μαπ αμάγκη. Οξιξπ Υοιρςιαμϊπ ζει ρϋμτχμα με ςα λϊγια ςξσ Θηρξϋ: « ... ςι πεοί ςχμ λξιπόμ μεοιμμάςε ... πλημ ζηςείςε ςημ βαριλείαμ ςξσ Ηεξϋ;» Οεομξϋμε ςη ζχή μαπ διαρκεδάζξμςαπ κι εσελπιρςόμςαπ ρςξ κέοδξπ ϊρξμ ατξοά ςξ ρημείξ ασςϊ, παοαμέμξσμε παιδιά. Δμήλικξπ είμαι μϊμξμ ξ ερχςεοικά ξλξκληοχμέμξπ, ποαγμαςχμέμξπ άμθοχπξπ. Απ επιρςοέφξσμε ρςημ απξρςξλή ςξσ Δημιξσογξϋ. Ρςξ ρημείξ ασςϊ, επιςοέφςε μξσ μα διηγηθό μια αλληγξοία πξσ επιμϊηρε ξ Έλλημαπ τιλϊρξτξπ Γεόογιξπ Θβάμξβιςπ Γκξσοςζίετ. Έμαπ ςεοάρςιξπ μεςεχοίςηπ ποξρέκοξσρε πάμχ ρςη Γη κι απέκξφε έμα μέοξπ ςηπ9. Δναιςίαπ ςξσ Μϊμξσ ςηπ Βαοϋςηςαπ, ςξ απξκξμμέμξ μέοξπ και η Γη επαμέκςηραμ ςξ ρταιοικϊ ρυήμα. Έςρι, γεμμήθηκαμ η Ρελήμη και η Γη μαπ. α Αμόςεοα Ιξρμικά μςα ρσγκεμςοόθηκαμ για μα ξοίρξσμ ςιπ διάτξοεπ ακςιμξβξλίεπ πξσ θα ποξέουξμςαμ απϊ ςη Γη και θα ρσμςηοξϋραμ ςξ δξοστϊοξ ςηπ, με ςξμ ίδιξ ςοϊπξ πξσ ξ Ήλιξπ ρσμςηοεί ςη Γη. Ήνεοαμ ϊςι, ρςημ ποξκειμέμη πεοίπςχρη, θα υοειαζϊςαμ έμα είδξπ πξλϋ ειδικόμ ακςιμξβξλιόμ, ςξ ξπξίξ θα μπξοξϋρε μα παοαυθεί μϊμξμ απϊ ςξμ πϊμξ ςξσ αμθοόπξσ. «Δίμαι αλήθεια», είπε έμα απϊ ςα Αμόςεοα Ιξρμικά μςα, «αλλά ςξ πλάρμα ασςϊ, πξσ ςξ μϊμξ πξσ θα κάμει είμαι μα σπξτέοει αμέλπιδα, θα ασςξκςξμήρει». Έςρι, η ρσμέλεσρη απξτάριρε μα εμτσςεϋρει ρςη βάρη ςηπ ρπξμδσλικήπ ρςήληπ ςχμ αμθοόπχμ έμα ειδικϊ ϊογαμξ, έμα είδξπ αμςιρςαθμιρςικήπ ρσρκεσήπ η ξπξία, ςστλόμξμςαπ ςξμ άμθοχπξ, ςξμ κάμει μα θεχοεί ςα διάτξοα σπξκαςάρςαςα χπ «ςη μξμαδική αμαγκαιϊςηςα». Οξια θα ήςαμ, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ημξίοα ςξσ αμθοόπξσ υχοίπ ςημ αμςιρςαθμιρςική ασςή ρσρκεσή; Απξκοϋβξμςαπ ςξμ εμ δσμάμει Ηέικϊ Δασςϊ μέρα μαπ κι αγμξόμςαπ ςξ Δοϊμξ ςηπ Οοαγμάςχρηπ, εμείπ ξι άμθοχπξι σπξτέοξσμε απϊ ςη θε'ική εγκαςάλειφη, πξσ είμαι ίδια με ςξμ πϊμξ ςηπ Ιϊλαρηπ. Εξϋμε ρςημ Ιϊλαρη υχοίπ ςξ καςαλαβαίμξσμε, ϊμςαπ αμίκαμξι μα διακοίμξσμε ςιπ διάτξοεπ ταμςαυςεοέπ απξμιμήρειπ απϊ ςξ αληθιμϊ διαμάμςι. (Υαοάζξμςαπ μια μέοα πάμχ ρε έμα γλσπςϊ, ξ Πξμςέμ είπε ρε έμα τίλξ: «Ιάθε τξοά πξσ εςξιμάζξμαι μα γοάφχ ςη λένη γλσπςϊ, μξσ γεμμιέςαι η επιθσμία μα γοάφχ Ηεϊπ».) Υάοη ρςιπ αμςιρςαθμίρειπ και ρςημ ςϋτλχρή ςξσ, ξ άμθοχπξπ απξκςά ςημ εμπειοία ασςξϋ πξσ ξμξμάζξσμε υαοέπ, εσυαοίρςηρη ακϊμη κι εσςσυία (πξσ διατέοει απϊ ςη Ηε'ική Λακαοιϊςηςα για ςημ ξπξία δεμ μπξοξϋμε μα έυξσμε ςημ παοαμικοή ιδέα). Δπιπλέξμ, ϊςαμ κάθε ερχςεοική καςάρςαρη βιόμεςαι ραμ αιόμια, ςιπ πεοιρρϊςεοεπ τξοέπ νευμάμε ϊςι ςα αμςιρςαθμιρςικά σπξκαςάρςαςά μαπ είμαι πάμςα ποϊρκαιοα κι ϊςι, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ζξϋμε κάςχ απϊ μια δέρμη δαμϊκλειχμ ρπαθιόμ πξσ κοέμξμςαι πάμχ απϊ ςα κετάλια μαπ απϊ πξλϋ εσαίρθηςα μήμαςα. Ξ δημιξσογικϊπ ποξγοαμμαςιρμϊπ ατξοά μϊμξ ςξ ταιμξμεμικϊ κϊρμξ και δεμ έυει καμιά ρυέρη με ςημ Οοαγμάςχρη ςξσ Δασςξϋ.
Δεμ έυει θερπιρςεί απϊ ςξ Ηεϊ ξϋςε για μα εμπξδίζει αλλά ξϋςε και για μα εμθαοοϋμει ςημ Οοαγμάςχρη. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, σπάουει για μα καθξοίζει αμ 9. .ς.μ. Δίμαι ποαγμαςικά εμδιατέοξμ όςι η ιρςξοία ασςή πξσ διηyήθYjκε ξ Γκξσοςζίετ ρςιπ αουέπ ςηπ δεκαεςίαπ ςξσ' 30 (βλ. ςξ βιβλίξ ςξσ ΟΚΑ ΙΑΘ ΣΑ ΠΑΜΣΑ, Θρςξοίεπ ςξσ Βεελζεβξύλ ρςξμ ΔΤΤξμό ςξσ, εκδ. Πύοιμξπ KόρμoπJ αμςαπξκοίμεςαι με μεγάλη ακοίβεια ρςιπ ςελεσςαίεπ επιρςημξμικέπ θεχοίεπ ρυεςικά με έμα μεςεχοίςη πξσ έπληνε ςη Γη ρςξ απώςαςξ παοελθόμ, και με ςη δημιξσογία ςηπ ελήμηπ.
έμα άςξμξ θα ποξικιρςεί ή ϊυι με διαμξηςική διαϋγεια και ρσμαιρθημαςική αμεναοςηρία, καθόπ και απϊ μια έμςξμη αμάγκη για ςημ αλήθεια και μια νεκάθαοη μεςατσρική διαίρθηρη. Ιαθόπ ςα υαοακςηοιρςικά ασςά ρσμδέξμςαι ρπάμια μεςανϋ ςξσπ κι επειδή -ρςημ ςεοάρςια πλειξμϊςηςα ςχμ πεοιπςόρεχμ, ςξσλάυιρςξμ, ρςη δική μαπ επξυή, ςημ Ιάλι-γιξϋγκα- ξ ποξγοαμμαςιρμϊπ ςξσ Δημιξσογξϋ μάπ εκςοέπει ρυεδϊμ καθημεοιμά ποξπ αμςιρςαθμίρειπ ρςιπ ξπξίεπ μξμίζξσμε ϊςι βοίρκξσμε ςξ αληθιμϊ μϊημα ςηπ ζχήπ, η Οοαγμάςχρη παοαμέμει ρε καςάρςαρη απλήπ δσμαςϊςηςαπ. Λπξοξϋμε μα ποξρεγγίρξσμε ςξ Δημιξσογϊ ρυεςίζξμςάπ ςξμ με ςξ μϋθξ ςξσ Ραςαμά. Ξ Ραςαμάπ έυει δϋξ ϊφειπ: μια απέμαμςι ρςξ Ηεϊ και μια άλλη απέμαμςι ρςξμ άμθοχπξ. ςαμ βοίρκεςαι απέμαμςι ρςξ Ηεϊ, δοα χπ πιρςϊπ σπηοέςηπ ξσ: ρςξ Βιβλίξ ςξσ Θόβ βλέπξσμε ςξ Ηεϊ μα δξκιμάζει ςξμ Θόβ με υιλιάδεπ ςοϊπξσπ, μια απξρςξλή πξσ αμαθέςει ρςξ Ραςαμά ξ ξπξίξπ ςημ εκςελεί άφξγα. ςαμ βοίρκεςαι απέμαμςι ρςξμ άμθοχπξ, ξ Ραςαμάπ είμαι ξ Φεϋςηπ, ασςϊπ πξσ λέει «ϊυι», ξ Οειοαρμϊπ πξσ εκςοέπει ςξσπ αμθοόπξσπ απϊ ςξμ ξοθϊ δοϊμξ, ποξρτέοξμςάπ ςξσπ σπξκαςάρςαςα: υοσρϊ, ηδξμή, δϋμαμη και ςα παοϊμξια. Ξ Ραςαμάπ ξδηγεί ςξ υξοϊ, είμαι «ξ Οοίγκιπαπ ςξσ κϊρμξσ ςξϋςξσ ». Ξ Δημιξσογϊπ λειςξσογεί ραμ μα θέλει μα εμπξδίρει ςημ Οοαγμάςχρη ςξσ Δασςξϋ. Ιαι, μάλιρςα, είμαι ξ Ηεϊπ, ή ξ Δασςϊπ, πξσ έυει ποξγοαμμαςίρει ςξ Δημιξσογϊ κας' ασςϊ ςξμ ςοϊπξ. Δεμ ποέπει μα ρσμδέξσμε ςη ταιμξμεμικά ακαςαμϊηςη ασςή καςάρςαρη με ςημ αμθοχπϊςηςα, αλλά με ςξ κξρμικϊ ρυέδιξ πξσ, ρατόπ, αγμξξϋμε. Ζ ϋπαονη κάθε ποάγμαςξπ ρςξμ κϊρμξ έυει κξρμικέπ αιςίεπ, ρσμπεοιλαμβαμξμέμηπ και ςηπ αμθοόπιμηπ καςάρςαρηπ.
10. Ο ΑΝθΡΩΠΟ ΚΑΙ Ο θΔΟ
Ξ παμςξγμόρςηπ Ηεϊπ νέοει ϊλα ϊρα έυξσμ λάβει, λαμβάμξσμ και θα λάβξσμ υόοα ρςη Γη. πχπ ϊμχπ έυξσμε ήδη αματέοει, ςξ γεγξμϊπ ϊςι ρε ϊλα ςα ταιμϊμεμα έυει απξδξθεί μια ρυεςική ποαγμαςικϊςηςα, ςα καθιρςά ιρξδϋμαμα με ςημ Απϊλσςη Οοαγμαςικϊςηςα. Ξ Ηεϊπ αγαπάει απεοιϊοιρςα ςξμ Δασςϊ πξσ σπάουει ρε κάθε άμθοχπξ, επειδή ξ Δασςϊπ είμαι ξ ίδιξπ ξ Ηεϊπ (ξ Δασςϊπ υοηριμξπξιείςαι για μα διαυχοιρςεί απϊ ςξ Δγό). Ωρςϊρξ, ρςα μάςια ςξσ Ηεξϋ ςξ Δγό ςξσ αμθοόπξσ είμαι ιρξδϋμαμξ με ξπξιξδήπξςε άλλξ δημιξϋογημα. Για ςξ Ηεϊ, ϊ,ςι ξμξμάζξσμε Ιαλϊ και Ιακϊ είμαι ιρξδϋμαμα μεςανϋ ςξσπ, ϊπχπ κι ϊλα ςα αμςίθεςα μέοη ςχμ δσ'ίρςικόμ μαπ απϊφεχμ.
Ρσρυεςίζξσμε ςα πάμςα με ςξμ εασςϊ μαπ κι αμςιλαμβαμϊμαρςε ςξ Ηεϊ ραμ έμα άπειοα αμόςεοξ απϊ εμάπ «ποϊρχπξ», πάμςα ϊμχπ ραμ έμα αμθοόπιμξ ξμ. ςαμ ποξρεσυϊμαρςε, πιρςεϋξσμε ϊςι ξ Ηεϊπ μάπ ακξϋει και λαμβάμει σπϊφη ξσ ςημ ποξρεσυή μαπ. Ξι πεοιρρϊςεοεπ ποξρεσυέπ έυξσμ ςη μξοτή αιςημάςχμ ποξπ Ασςϊμ, ραμ ξ Ηεϊπ μα καςεϋθσμε ςξ ςελικϊ απξςέλερμα ρϋμτχμα με έμα ρσμαιρθημαςιρμϊ, πξσ αρταλόπ δεμ διαθέςει. Απ ταμςαρςξϋμε μια μηςέοα, πξσ ξ αγαπημέμξπ ςηπ γιξπ είμαι βαοιά άοοχρςξπ. Ηα ζηςήρει απϊ ςξ Ηεϊ ςημ αμάοοχρη ςξσ γιξσ ςηπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ξ γιξπ ςηπ θα αμαοοόρει ή θα πεθάμει βάρει ςχμ βιξλξγικόμ μϊμχμ πξσ απξςελξϋμ ςιπ ιδιϊςηςεπ ςξσ Μϊμξσ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ. Ιαι η μηςέοα, αμάλξγα με ςημ ενέλινη ςξσ γεγξμϊςξπ, θα είμαι υαοξϋμεμη ή λσπημέμη. Ρςα μάςια ϊμχπ ςξσ Ηεξϋ, η αμάοοχρη ή ξ θάμαςξπ ςξσ γιξσ, η υαοά ή η λϋπη ςηπ μηςέοαπ είμαι ακοιβόπ ςξ ίδιξ. Δίμαι ραμ ξ κϊρμξπ μα ήςαμ μια ςεοάρςια μηυαμή, ςη λειςξσογία ςηπ ξπξίαπ παοακξλξσθεί ςξ βλέμμα ςξσ Ηεξϋ: μπξοεί μα βλέπει έμα μικοϊ ςοξυϊ μα γσοίζει ποξπ μια καςεϋθσμρη, εμό κάπξιξπ άλλξπ γσομάει ποξπ ςημ αμςίθεςη. Ιαι ξι δϋξ πεοιρςοξτικέπ κιμήρειπ είμαι ιρξδϋμαμεπ, καθόπ ρσμμεςέυξσμ ενίρξσ ρςημ άφξγη λειςξσογία ςηπ μηυαμήπ. Ζ «ηθική» δεμ είμαι ςίπξςε πεοιρρϊςεοξ απϊ μια αιρθηςική πξιϊςηςα, πξσ μιόθξσμ ςα αμθοόπιμα ϊμςα' είμαι ξι καλέπ και ξι κακέπ ποάνειπ. Αλλά ϊ,ςι ξμξμάζξσμε «αμαοςίεπ» και «αοεςέπ» είμαι ςξ ίδιξ ποάγμα. Ζ λένη αμαοςία ποέπει μα αμςικαςαρςαθεί απϊ ςη λένη λάθξπ και δεμ σπάουει αμτιβξλία ϊςι ςξ λάθξπ είμαι αμθοόπιμξ. Λπξοεί μα είμαρςε ποξγοαμμαςιρμέμξι μα κάμξσμε λάθη. Ζ ανία και η απανία αμςιρςξιυξϋμ μϊμξ ρε διατξοεςικέπ ρσμθήκεπ. για ςιπ ξπξίεπ ξ άμθοχπξπ μαοιξμέςα δεμ τέοει καμιά εσθϋμη. Ξ Υίςλεο ήςαμ «ποξγοαμμαςιρμέμξπ» μα ποξκαλέρει καςαρςοξτή, εμό έμαπ ιεοέαπ είμαι «ποξγοαμμαςιρμέμξπ» για ςξ αμςίθεςξ. Ωρςϊρξ, και ξι δϋξ δεμ έυξσμ καθϊλξσ εσθϋμη γι' ασςϊ. Ξ Ηεϊπ είμαι πέοαμ ςηπ ηθικήπ για ςξ Ηεϊ, γι' ασςϊ ςξ υχοίπ ρσμαιρθημαςιρμϊ ρυεςικά με ςα ταιμϊμεμα καθαοϊ Ομεϋμα, ςξ Ιαλϊ και ςξ Ιακϊ είμαι ιρξδϋμαμα. Αλλά απ επιρςοέφξσμε ρςημ ποξρεσυή-αίςημα είμαι ςελείχπ αμαπξςελερμαςική. Ωρςϊρξ, μπξοεί μα επιδοά με ςοϊπξ πξσ ςξ άςξμξ πξσ ποξρεϋυεςαι μα ελπίζει πεοιρρϊςεοξ απϊ ϊ,ςι ποξηγξσμέμχπ. ξ μϊμξ απξςέλερμα πξσ μπξοεί μα επιτέοει είμαι μια ςέςξιξσ είδξσπ σπξκειμεμική ρσμαιρθημαςική δοάρη. ςαμ μια ςέςξια ποξρεσυή «βοει αμςαπϊκοιρη », ξ πιρςϊπ πείθεςαι ϊςι ασςϊ ςξ ξτείλει ρςημ ποξρεσυή. Ρςημ αμςίθεςη πεοίπςχρη, ρκέτςεςαι ϊςι «άγμχρςαι αι βξσλαί ςξσ Ισοίξσ », εμό ρε μια άλλη θα ναμαποξρεσυηθεΘ Σπάουει ϊμχπ έμα άλλξ είδξπ ποξρεσυήπ, η ρςξυαρςική ή «ριχπηλή ποξρεσυή». Δδό ςξ αμθοόπιμξ ξμ μελεςά και λαςοεϋει ςη θεψκή ςελειϊςηςα. Ζ ποξρεσυή ασςή μπξοεί μα ξδηγήρει ρςημ έκρςαρη, μϊμξ πξσ ποϊκειςαι για μια ποϊρκαιοη καςάρςαρη. Λε καμέμαμ ςοϊπξ δεμ είμαι Οοαγμάςχρη, απξςελεί απλόπ ςημ πιξ ςέλεια μξοτή αμςιρςάθμιρηπ, με άλλα λϊγια έμα εμπϊδιξ ρςημ Οοαγμάςχρη ςξ ξπξίξ θα εναταμιρςεί, αμ η Γμόρη ενακξλξσθήρει μα διεσοϋμεςαι. Οαοά ςαϋςα, έμα ςέςξιξ άςξμξ διαθέςει έμα πλεξμέκςημα: ςημ επιβεβαίχρη μιαπ ακλϊμηςηπ πίρςηπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ςξ θεψκϊ μεγαλείξ, αμςί μα απξςελεί μϊμξμ αμςικείμεμξ ρκέφηπ, βλέπεςαι κάςχ απϊ έμα εμςελόπ καιμξϋογιξ τχπ, έμα τχπ υχοίπ ρυήμαςα και υοόμαςα, απεοιϊοιρςα έμςξμξ πξσ, χρςϊρξ, δεμ ςστλόμει
ςξ πμεσμαςικϊ βλέμμα. Δεμ είμαι χοαίξ, είμαι η ίδια η Ωοαιϊςηςα. Ηα μπξοξϋρε καμείπ μα ςξ παοαςηοεί αρςαμάςηςα. Ρσμαμςάμε και πάλι ςημ απαςηλή ιδέα μιαπ άμερηπ ρυέρηπ αμάμερα ρςξμ άμθοχπξ και ρε έμαμ αμθοχπϊμξοτξ Ηεϊ, με ςημ πεπξίθηρη ϊςι ρε ασςή ςη ζχή ξ Ηεϊπ αμςαμείβει ςιπ καλέπ ποάνειπ και ςιμχοεί ςιπ κακέπ. Ξ καθέμαπ γμχοίζει ςημ έκτοαρη: «ι έυχ κάμει ςέλξπ πάμςχμ και μξσ ρςέλμει ξ Ηεϊπ ςέςξια βάραμα;» Απ ναμαθσμηθξϋμε ςημ άβσρρξ πξσ υχοίζει ςξ Μξηςϊ Ηείξμ απϊ ςα ταιμϊμεμα. μχπ ακϊμη και ρε καςάρςαρη παοαςήοηρηπ, ρςξυαρμξϋ, ξ άμθοχπξπ δεμ μπξοεί μα διαρυίρει ςημ άβσρρξ, αμ η καςάρςαρή ςξσ υοχμαςίζεςαι απϊ παοξομήρειπ ποξρχπικόμ πεπξιθήρεχμ. Ξι εικϊμεπ πξσ δημιξσογξϋμςαι ρε καςάρςαρη ρςξυαρμξϋ μπξοεί μα θεχοξϋμςαι ςέλειεπ απϊ κάθε άπξφη, αλλά είμαι ρσμβαςικέπ απϊ ςη τϋρη ςξσπ, καθ' ϊλα ταιμξμεμικέπ. Ζ Οοαγμάςχρη πεπξιθήρεχμ.
δεμ
μπξοεί
πξςέ
μα
ρσμβεί
μέρχ
ρσμαιρθημαςικόμ
ΜΔΡΟ ΣΡΙΣΟ
Η ΑΓΩΝΙΑ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΣΟ ΣΟΤ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΓΩΣΙΜΟΤ
1. ΙΠΟΘΙΖ ΩΜ ΡΌ'ΡΖΛΑΘΙΩΜ ΛΔΗΞΔΩΜ
Ξ Δασςϊπ πξσ εδοεϋει ρςξμ άμθοχπξ μπξοεί μα πεοάρει απϊ ςημ καςάρςαρη ςηπ δσμαςϊςηςαπ ρςημ καςάρςαρη ςηπ Οοαγμάςχρηπ. Ζ καςάρςαρη ασςή είμαι αμαπάμςευη, ακαοιαία, αλλά ποέπει μα έυει ποξηγηθεί μια, λίγξ-πξλϋ, μακοϊυοξμη ποϊξδξπ εμάμςια ρε ϊ,ςι καθξοίζει ςη ζχή ςξσ αμθοόπξσ. Απϊ ςημ αουή ςηπ ϋπαονήπ ςξσ, μημ έυξμςαπ ακϊμη ςημ ικαμϊςηςα ςηπ μεςατσρικήπ διαίρθηρηπ, ςξ παιδί μξιοαία πέτςει ρε ασςϊ πξσ ξ Βξϋδαπ υαοακςηοίζει χπ «άγμξια». Ζ λένη άγμξια, ϊπχπ υοηριμξπξιείςαι απϊ ςξ Βξϋδα, δεμ εκτοάζει ςημ απξσρία γμόρηπ ή αμςίληφηπ, αλλά έμα ρςέοεα δξμημέμξ ρϋμξλξ απαςηλόμ απϊφεχμ πξσ εκλαμβάμξσμε ραμ αληθιμά γεγξμϊςα. Για παοάδειγμα, είμαι πξςέ δσμαςϊμ ςξ παιδί μα μημ είμαι βέβαιξ ϊςι η ποαγμαςική ςξσ ςασςϊςηςα εLμαι ξ ξογαμιρμϊπ, ςξ ρόμα και η ρκέφη ςξσ; Δίμαι δσμαςϊμ μα μημ πιρςεϋει ϊςι είμαι ελεϋθεοξ μα σπακξϋει ή μα μημ σπακξϋει, μα κάμει ςξ καλϊ ή ςξ κακϊ ρϋμτχμα με ςημ ηθική ςξσ κξιμχμικξϋ ςξσ πεοίγσοξσ και αμάλξγα μα δέυεςαι ςξμ έπαιμξ ή ςημ επίκοιρη; Δεμ είμαι τσρικϊ ρε έμα παιδί μα βλέπει ςξμ εασςϊ ςξσ ραμ μια μαοιξμέςα με εμςελόπ καθξοιρμέμη ρσμπεοιτξοά. Αμάμερα ρε ασςέπ ςιπ ποόςεπ καςαρςάρειπ καθξοιρμξϋ ςηπ ρσμπεοιτξοάπ και ρςημ καςάρςαρη εκείμη πξσ επιςοέπει ςημ Οοαγμάςχρη, είμαι απαοαίςηςη μια πξλϋ ρημαμςική ενέλινη. Ζ ποόςη απϊ ασςέπ ςιπ καιμξϋογιεπ καςαρςάρειπ εμταμίζεςαι, αμ ξ άμθοχπξπ, έτηβξπ ή εμήλικξπ, μσηθεί ρχρςά ρςη θεχοηςική καςαμϊηρη ςηπ Οαοαδξριακήπ Λεςατσρικήπ. Ρςημ πεοίπςχρη ασςή, ςξ καλϋςεοξ θα ήςαμ έμαπ ερχςεοικά ξλξκληοχμέμξπ Δάρκαλξπ. Ωρςϊρξ, ρςημ επξυή μαπ, η αμαζήςηρη εμϊπ ςέςξιξσ δαρκάλξσ δεμ θα ξδηγξϋρε πξσθεμά, επειδή ρήμεοα δεμ σπάουξσμ αληθιμξί δάρκαλξι. Ρςημ Θμδία και ρςξ Μεπάλ πξλλξί ξικειξπξιξϋμςαι ςξ οϊλξ ςξσ Ρξτξϋ, ςξσ Δαρκάλξσ, μϊμξ πξσ ... ξ οϊλξπ ασςϊπ παοα είμαι εσυάοιρςξπ για μα μπξοέρει μα ςξμ παίνει καμείπ. Δνάλλξσ, η Οοαγμάςχρη δεμ έυει μα κάμει με απξδείνειπ. Δσςσυόπ, έυξσμε ρςη διάθερή μαπ έμα μεγάλξ αοιθμϊ γοαπςόμ ϊπξσ βοίρκξμςαι καςαγοαμμέμα ςα κείμεμα ςηπ Βεδάμςα και μεςατοάρειπ απϊ ςα γμήρια κείμεμα ςχμ ποόςχμ Δαρκάλχμ ςξσ ρ'αμ. ςαμ ξ Λπξμςιμςάομα ήοθε ρςημ Ιίμα γϋοχ ρςξ 600 π.Υ., ξι μαθηςέπ ςξσ ατξμξίχραμ κι αρπάρςηκαμ ςη διδαρκαλία ςξσ ρϋμτχμα με ςξμ κιμέζικξ ςοϊπξ ρκέφηπ. Ιαςά ςημ πεοίξδξ μεςανϋ ςξσ 600 και ςξσ 800 π.Υ., η διδαρκαλία παοέμειμε καθαοή' βαρική ςηπ έμμξια ήςαμ ςϊςε η απϊρπαρη ςχμ αμθοόπχμ απϊ ςιπ απαςηλέπ ςξσπ απϊφειπ. Ρσμεπόπ, παοέμεμε πιρςή ρςη βξσδιρςική άπξφη πχπ κάθε αμθοόπιμξπ πϊμξπ ποξέουεςαι απϊ ςημ άγμξια, η ενάλειφη ςηπ ξπξίαπ είμαι η μξμαδική και ξσριαρςική ποξωπϊθερη για ςημ ερχςεοική Οοαγμάςχρη.
Δσρςσυόπ -κι ασςϊπ είμαι έμαπ αδσρόπηςξπ μϊμξπ- ϊλεπ ξι μσηςικέπ διδαρκαλίεπ υάμξσμ λίγξ-λίγξ ςημ αληθιμή ςξσπ ρημαρία, ϊπχπ έυει γίμει με ςη διδαρκαλία ςξσ Υοιρςξϋ και ςξσ Λχάμεθ, πξσ έυξσμ εκτσλιρςεί ρε έμα ρϋμξλξ δειριδαιμξμιόμ. ξ ίδιξ ρσμέβη και με ςξ ρ'αμ πξσ, μεςά ςη διάδξρή ςξσ απϊ ςημ Ιξοέα ρςημ Θαπχμία, διαρπάρςηκε ρε πξλσάοιθμεπ διατξοεςικέπ ατέρειπ. Δϋξ πεοίπξσ αιόμεπ μεςά ςημ άτινη ςξσ Λπξμςιμςάομα ρςημ Ιίμα, ξι Δάρκαλξι ςξσ ρ' αμ διαπίρςχμαμ με πϊμξ ϊςι ξι μαθηςέπ ςξσπ λξγξμαυξϋραμ αδιάκξπα για θεχοηςικά ζηςήμαςα. Διρήγαγαμ, λξιπϊμ, ςημ ποακςική ςξσ κξάμ, με ρκξπϊ μα καςεσθϋμξσμ δσμαμικά ςημ ποξρξυή ςχμ μαθηςόμ ςξσπ ποξπ ςημ αμςίθεςη καςεϋθσμρη και μα ςξσπ απξμακοϋμξσμ απϊ ςξμ αμξϋριξ ποξβλημαςιρμϊ ςξσπ. ξ κξάμ απαιςξϋρε ξ μαθηςήπ μα καςαλάβει έμα δσρμϊηςξ διάλξγξ. Για παοάδειγμα, ρςημ εοόςηρη «γιαςί ξ Λπξμςιμςάομα ήοθε ρςημ Ιίμα;» η απάμςηρη ήςαμ «ςξ κσπαοίρρι ρςημ ασλή », και η ποξρξυή ςξσ μαθηςή έποεπε μα παοαμείμει ποξρηλχμέμη ρςξμ παοάνεμξ ασςϊ διάλξγξ μέυοι πξσ μα ςξμ καςαλάβει. 'μςαπ αποϊριςξ ρςημ ξοθξλξγική ρκέφη, ςξ κξάμ ρσμιρςά έμα είδξπ ςξίυξσ πάμχ ρςξμ ξπξίξ ξ μξσπ ςξσ μαθηςή ποξρέκοξσε διαοκόπ (μεοικέπ τξοέπ, ξκςό μέοεπ ρσμευϊμεμα υχοίπ ϋπμξ). Ασςϊπ είμαι και ξ ρςϊυξπ ςξσ κξάμ: ςξ λεπςξτσέπ μσψκϊ ρϋρςημα ςξσ εγκετάλξσ πξσ αμαλαμβάμει μα τέοει ειπ πέοαπ ςξ διαμξηςικϊ ασςϊ έογξ, τςάμει ρςα ϊοια ςηπ ενάμςληρηπ με ςξμ ίδιξ ςοϊπξ πξσ θα εναμςλξϋμςαμ ξι μϋεπ ρηκόμξμςαπ αδιάλειπςα έμα βάοξπ (ετϊρξμ, βέβαια, ξ μαθηςήπ είυε ςξ κξσοάγιξ μα σπξρςεί μια ςέςξια δξκιμαρία). Ξ μξσπ ςελικά «τςάμει» ρε ρημείξ μα μημ μπξοεί πια μα λειςξσογήρει' έυει σπεοβεί ςη δσαδικϊςηςα «λξγικϊ-παοάλξγξ». Έςρι –έυξμςαπ νεπεοαρςεί ςξ εμπϊδιξ για ςημ ποϊρβαρη ρςημ Απϊλσςη Αλήθεια, πξσ είμαι η ρσμηθιρμέμη λειςξσογία ςξσ μξσ-, η ποϊρβαρη ρςημ Αλήθεια, πξσ είμαι πέοα απϊ ςη μξοτή, γίμεςαι ετικςή. Νατμικά, ξ μαθηςήπ δεμ ρκέτςεςαι ςίπξςα' ϊλα αουίζξσμ μα πεομξϋμ απϊ μποξρςά ςξσ ραμ ξ Δασςϊπ μα έυει ατσπμιρςεί μέρα ςξσ. Ιαι ποάγμαςι, ξ Δασςϊπ ατσπμίζεςαι και ςϊςε ξ άμθοχπξπ αουίζει μα αμακαλϋπςει πεοιρρϊςεοξ ή λιγϊςεοξ ςη Ηεψκή Λακαοιϊςηςα. ξ απξςέλερμα ϊμχπ ασςϊ είμαι ποξρχοιμϊ, διϊςι μϊλιπ η ζχςική αουή απξκαςαρςήρει ςιπ ρσμηθιρμέμεπ δσμαςϊςηςεπ και ςξμ ποξγοαμμαςιρμϊ ςξσ εγκετάλξσ, ξ Δασςϊπ επιρςοέτει ρςημ ποξηγξϋμεμη καςάρςαρη ςηπ απλήπ δσμαςϊςηςαπ. Ιι ξ μαθηςήπ ποέπει μα ναμαουίρει υοηριμξπξιόμςαπ κάπξιξ άλλξ κξάμ, ειδάλλχπ η επατή με ςη διάρςαρη ςξσ Ηεψκξϋ θα είμαι πάμςα ποξρχοιμή. Ζ ποακςική ςξσ κξάμ διδάρκεςαι ακϊμη και ρήμεοα. Λια μεαοή γσμαίκα μξϋ διηγήθηκε πόπ έγιμε δεκςή ρε έμα μξμαρςήοι ςξσ Εεμ ρςημ Θαπχμία. Ιάπξιξπ ςηπ είπε απϊ ςημ αουή ϊςι ξ μξσπ δεμ υοηριμεϋει ρε ςίπξςε, ϊςι δεμ σπάουει ςίπξςε μα καςαλάβει διαμξηςικά. Λεςά, ςηπ αμέθεραμ μα βοει ςη λϋρη εμϊπ κξάμ. Οαο' ϊλα ασςά, δεμ αμήκε ρςα ρπάμια εκείμα άςξμα πξσ τςάμξσμ ρε μια ποϊρκαιοη φεσδϊ-απελεσθέοχρη. ξ κξάμ ήςαμ η ποόςη απϊ ςιπ μεθϊδξσπ πξσ θα έποεπε μα εταομϊρει καμείπ, ποξκειμέμξσ μα απξκςήρει ασςϊ πξσ ξι Γιαπχμέζξι ξμξμάζξσμ Ραςϊοι (Οοαγμάςχρη). Σπάουξσμ πξλλέπ άλλεπ μέθξδξι. Έμαπ απϊ παλιά αρκξϋμεμξπ ςξσ Εεμ παοέμειμε ξκλαδϊμ επί 30 υοϊμια μποξρςά απϊ έμαμ ςξίυξ. Δπειδή δεμ αιρθαμϊςαμ κάςι μα ενελίρρεςαι μέρα ςξσ, πήγε μα βοει ςξμ Υξϋι-μεμγκ (Hui-
neng), ςξμ Έκςξ Οαςοιάουη, ξ ξπξίξπ με δσξ κξσβέμςεπ ςξμ έπειρε ϊςι είυε υάρει ςξ υοϊμξ ςξσ. Ξ ρεμ-υξσέι [Chen-houei: Δάρκαλξπ ςξσ Υξ-ςρξσ (Ho-tsD), 668- 760 μ.Υ.] δίδαρκε «ςη ρκέφη υχοίπ έδοα», ποξέςοεπε δηλαδή ςξ μαθηςή μα μημ επιςοέπει ςημ αμάπςσνη ςξσ ερχςεοικξϋ μξμϊλξγξ σ γϋοχ απϊ ςξ ίδιξ θέμα. Ηεχοό ϊςι θα υοξμξςοιβήρχ, αμ ποξρπαθήρχ μα δείνχ γιαςί η ποακςική ασςή μξιοαία ξδηγείςαι ρε απξςσυία, διϊςι θα έποεπε μα εκθέρχ με λεπςξμέοειεπ ςξσπ πξλϋπλξκξσπ μηυαμιρμξϋπ ςηπ ξμειοξπϊληρήπ μαπ. Σπάουξσμ πξλλέπ άλλεπ μέθξδξι πξσ ποξςείμξμςαι καθημεοιμά κάςχ απϊ ςξμ πεοίεογξ υαοακςηοιρμϊ διαλξγιρμϊπ (ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, διαλξγιρμϊπ ρημαίμει «βαθϋπ ρσλλξγιρμϊπ»). Για παοάδειγμα, η ρςαθεοή ποξρήλχρη ςηπ ποξρξυήπ ρςξ (ίδιξ ρσγκεκοιμέμξ αμςικείμεμξ, ϊπχπ για παοάδειγμα η αμαπμξή. Ρςη Δϋρη ποξςείμεςαι έμαπ άλλξπ ςοϊπξπ άρκηρηπ, ςξ Εαζέμ (Zazen), πξσ είμαι έμα είδξπ διαλξγιρμξϋ πειθαουίαπ, ϊπξσ ξ μαθηςήπ έυξμςαπ μια ρσγκεκοιμέμη καθιρςή ρςάρη, ποξρηλόμει ςημ ποξρξυή ςξσ καςά έμαμ ακοιβή και άφξγξ ςοϊπξ ρςξ ρόμα ςξσ, ρςη ρςάρη ασςή, εμπξδίζξμςαπ έςρι ςιπ διαμξηςικέπ παοεκκλίρειπ. Ζ εταομξγή ασςόμ ςχμ μεθϊδχμ δεμ ρσμεπάγεςαι ϊςι μπξοεί μα ξδηγήρει κάπξιξμ ρςημ Οοαγμάςχρη πεοιρρϊςεοξ απϊ ϊ,ςι άλλεπ μέθξδξι. Αμ μη ςι άλλξ πάμςχπ, κάπξιξι μπξοξϋμ μα χτεληθξϋμ με ςξ μα απξκςήρξσμ πξλϋ μεγαλϋςεοη κσοιαουία ϊρξμ ατξοά ςη ρσμπεοιτξοά ςξσπ και πξλϋ μεγαλϋςεοη ερχςεοική ηοεμία. Ζ ίδια μξμτή ατξοά κι εμέμα ςξμ ίδιξ, διϊςι ρςξ ςέλξπ ςξσ βιβλίξσ μξσ με ςξμ ςίςλξ Απελεσθεοχθείςε1Ξ (Lίicher Prise) ποϊςειμα μια μέθξδξ πξσ ξμϊμαρα «απξκλίμξσρα γλόρρα», η ξπξία απξκαλϋτςηκε ςξ ίδιξ αμαπξςελερμαςική με ςιπ άλλεπ. ξ λάθξπ –πξλϋ αμθοόπιμξ καςά ςα άλλα- ρσμίρςαςαι ρςξ μα πιρςεϋξσμε ϊςι σπάουει ϊμςχπ μια διαδικαρία, μια μέθξδξπ, κξιμόπ έμα ςοικ, κι ϊςι είμαι απαοαίςηςξ μα ρσμευίρξσμε ςημ αμαζήςηρη με ασςϊμ ςξμ ςοϊπξ. Απ ακξϋρξσμε καλϋςεοα ςξμ Υξϋι-μεμγκ: Δγώ, ξ Φξύι-μεμΤΙ, δεμ γμχοίζχ καμέμα ςέυμαρμα, ξι ρκέφειπ μξσ δεμ έυξσμ ρςαμαςήρει, ξ αμςικειμεμικόπ κόρμξπ ενακξλξσθεί μα ενάπςει ςξ πμεύμα μξσ, και ρε ςι χτελεί η χοίμαμρη ςηπ Υώςιρηπ;
Ζ Τόςιρη είυε χοιμάρει μέρα ρςξμ Υξϋι-μεμγκ, αλλά ασςϊ δεμ είυε γίμει μέρχ κάπξιαπ ρσρςημαςικήπ μεθϊδξσ. Δεμ είυε κάμει ςίπξςε και δεμ σπάουει ςίπξςε μα κάμει καμείπ. Ηα μιλήρχ λίγξ για ςη Υάθα-γιϊγκα επειδή είμαι αοκεςά δημξτιλήπ ρςξ δσςικϊ κϊρμξ, μξλξμϊςι δεμ καςάγεςαι απϊ ςημ Άπχ Αμαςξλή αλλά απϊ ςημ Θμδία. Ρσζηςόμςαπ μια μέοα με ςξμ καθηγηςή Μς. . Ρξσζξϋκι (Pr. D. .Suzuki), αματεοθήκαμε ρςη Υάθα-γιϊγκα. Λξσ είπε: «Οοέπει μα είμαι καμείπ άμθοχπξπ για μα έυει ρκετςεί ςϊρξ παοάνεμεπ ρςάρειπ.Δείςε ςα ζόα καμέμα απϊ ασςά δεμ κάμει κάςι παοϊμξιξ». Ηα μπξοξϋρε μα αμαοχςηθεί καμείπ γιαςί ξι άμθοχπξι πξσ επιθσμξϋμ ςημ Οοαγμάςχρη έυξσμ, εκ ςχμ ποξςέοχμ, μια ςέςξια ποξςίμηρη για ςιπ ρσρςημαςικέπ μεθϊδξσπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ρπαμίζξσμ ξι άμθοχπξι πξσ ςξλμξϋμ μα 10. .ς.μ. ςημ αγγλική έκδξρη: Hubert Benoit, Let Go, York Beach. ΛΔ: Samue! Weiser, 1973.
ρκετςξϋμ απϊ μϊμξι ςξσπ. Ξοίρςε έμα παοάδειγμα απϊ ςημ καθημεοιμή ζχή: έμαπ άμθοχπξπ έυαρε έμα αμςικείμεμξ ρςξ διαμέοιρμά ςξσ' ςιπ πεοιρρϊςεοεπ τξοέπ, θα ποξςιμξϋρε μα κάμει άμχ κάςχ ςξ ρπίςι ςξσ παοά μα καθίρει και μα αμαοχςηθεί ήοεμα πξϋ και πϊςε υοηριμξπξίηρε ςξ ρσγκεκοιμέμξ αμςικείμεμξ και ρε πξιξ ρημείξ μπξοεί μα ςξ έυει ατήρει. Απευθαμϊμαρςε μα ρκετςϊμαρςε απϊ μϊμξι μαπ. Διαβάζξσμε έμα ρχοϊ βιβλία υχοίπ κοιςικϊ πμεϋμα, ρσυμά ρσμμεςέυξσμε ρε αρατή ρεμιμάοια μϊμξ και μϊμξ γιαςί ςα κάμει κάπξιξπ Αμαςξλίςηπ, υχοίπ μα λαμβάμξσμε σπϊφη ϊςι ςξ ρεμιμάοιξ δεμ έυει καμιά απξλϋςχπ ανία. Αμ η ποξωπϊθερη για ςημ Οοαγμάςχρη ήςαμ μα μεςακιμήρει καμείπ ένι υιλιάδεπ λίθξσπ έμαμ ποξπ έμαμ ρε απϊρςαρη εμϊπ υιλιξμέςοξσ, πξλλξί άμθοχπξι θα ρσμαιμξϋραμ μα κάμξσμ ασςή ςη δξσλειά με έμαμ ηλίθιξ ςοϊπξ. Αλλά ςξ μα ρκετςϊμαρςε απϊ μϊμξι μαπ ... ! Ίρχπ μα έυει μα κάμει με ςξ τϊβξ ςηπ απξςσυίαπ. Αογά ή γοήγξοα ϊμχπ, ςξ λάθξπ απξκαλϋπςεςαι και ςξ απξςέλερμα είμαι πάμςα έμα βήμα ποξπ ςημ αλήθεια. Οοξπ ςι ξ τϊβξπ; Λίληρα κοιςικά για κάπξιεπ μεθϊδξσπ. Ωρςϊρξ, είμαι πξλϋ πιξ εμδιατέοξμ μα ρσλλξγιρςεί καμείπ ϊςι κάθε μέθξδξπ, ϊπξια κι αμ είμαι ασςή, πξσ αμςιλαμβαμϊμαρςε με ςξ διαμξηςικϊ μαπ μηυαμιρμϊ γεμμιέςαι κάςχ απϊ ςημ κσοιαουία ςξσ Δημιξσογξϋ. Δπξμέμχπ, δεμ θα ήςαμ ρε θέρη μα λειςξσογήρει ένχ απϊ ςξ ταιμξμεμικϊ ςξσ υόοξ' δεμ θα ήνεοε πόπ μα μεςαςοέφει ςξμ άμθοχπξ-μαοιξμέςα ρε διατξοεςικά ποξγοαμμαςιρμέμη μαοιξμέςα. Οάμςα θα ρςέκεςαι ρςη ταιμξμεμική ϊυθη ςηπ γμχρςήπ μαπ αβϋρρξσ, υχοίπ πξςέ μα μπξοεί μα ςη διαρυίρει. Απϊ ςημ άλλη μεοιά, ςξ μα ρσρςήμει καμείπ μια «μέθξδξ» ρε κάπξιξμ άλλξμ είμαι ςξ ίδιξ με ςξ μα ςξσ ποξςείμει έμαμ αμξδικϊ δοϊμξ, δηλαδή έμα δοϊμξ πξσ βαδίζξμςάπ ςξμ καμείπ μπξοεί μα ποξξδεϋρει, μα ενελίρρεςαι κάθε μέοα, μα ποξυχοάει λίγξ-λίγξ ποξπ ςημ Οοαγμάςχρη. Έμαπ ςέςξιξπ ςανιδιόςηπ θα αμςίκοιζε ςη Ραμγκοί-Κα ρςημ κξοστή εμϊπ βξσμξϋ, αμ είυε, βέβαια, ςξ κξσοάγιξ και ςημ απαοαίςηςη επιμξμή. Ρςη διάοκεια μιαπ ςέςξιαπ αμάβαρηπ, η ζχή θα γιμϊςαμ ξλξέμα και πιξ αληθιμή μέυοι πξσ θα αγγίζαμε ςημ Αληθιμή Εχή, ϊπχπ ςημ εμμξξϋρε ξ Πεμπϊ ϊςαμ έγοατε «η αληθιμή ζχή είμαι απξϋρα' δεμ είμαρςε ρςξμ κϊρμξ» και ξ Θηρξϋπ μιλόμςαπ ποξπ ςξμ Μικϊδημξ «αμήμ αμήμ λέγχ ρξι, εάμ μη ςιπ γεμμηθή άμχθεμ. ξσ δϋμαςαι ιδείμ ςημ βαριλείαμ ςξσ Ηεξϋ». Ξ αληθιμϊπ δοϊμξπ, ρςξμ ξπξίξ θα αματεοθξϋμε ρϋμςξμα, είμαι καθξδικϊπ. Λϊμξ αμ ξ άμθοχπξπ τςάρει ϊρξ πιξ υαμηλά γίμεςαι, και αγγίνει και απξκςήρει ςξμ άνξμα ή ςξ δέμςοξ ςξσ Ξσοαμξϋ, θα μπξοέρει μα διαμϋρει ςξ αςέλειχςξ ϋφξπ ςηπ Ιεμϊςηςαπ.
2. ΗΔΩΠΖΘΙΖ ΔIANOHTΘΙΖ ΑΜΘΚΖΦΖ ΙΑΘ ΑΚΖΗΘΜΖ ΙΑΑΜΞΖΡΖ
Οξιξπ είμαι ξ οϊλξπ ςξσ μξσ ρςημ ερχςεοική ενέλινη πξσ ποξηγείςαι ςηπ Οοαγμάςχρηπ;
Ιάπξιξι αμαζηςηςέπ σπξρςήοιναμ ϊςι ξ θεχοηςικϊπ μξσπ ϊυι μϊμξ δεμ ενσπηοεςεί ρε ςίπξςε αλλά είμαι και εμπϊδιξ' ιρυσοίζξμςαι πχπ γϊμιμη είμαι μϊμξμ η Γμόρη πξσ βιόμεςαι κι επαληθεϋεςαι μέρα απϊ ξλϊκληοη ςημ ϋπαονη. Σπάουει, βέβαια, μια δϊρη αλήθειαπ ρε ασςή ςη θέρη. Αλλά πόπ μα εμταμιρςεί η Γμόρη πξσ σπεοβαίμει ςξ διαμξηςικϊ υόοξ, αμ ποόςα δεμ εναταμιρςεί η άγμξια πξσ ρσμδέεςαι μαζί ςξσ; Αμ δεμ γίμει ασςϊ, ξι απαςηλέπ απϊφειπ θα παοαμέμξσμ ςξ αμςικείμεμξ αδιατιλξμίκηςχμ πεπξιθήρεχμ, γιαςί αρσμείδηςα θεχοξϋμςαι αδιαμτιρβήςηςεπ. Δίμαι απξλϋςχπ απαοαίςηςξ μα ενεςάρξσμε και μα καςαμξήρξσμε ςιπ ςοέυξσρεπ απϊφειπ πξσ μαπ πεοιβάλλξσμ με ςημ αδοάμεια μιαπ παοαλσςικήπ αςμϊρταιοαπ. Ξ κίμδσμξπ πξσ εμπεοιέυει η θεχοηςική διαμξηςική αμςίληφη δεμ εδοεϋει ρςημ ίδια ςημ αμςίληφη, αλλά ρςημ καςάυοηρή ςηπ. Υοειάζεςαι μια μακοϊυοξμη επατή με ςημ καθαοά διαμξηςική αμςίληφη, όρςε μα μπξοέρξσμε μα αγγίνξσμε ςημ ξσριαρςική ςηπ αλήθεια, ϊπχπ εκείμη πξσ απξκαλϋπςει ςημ πλεσοά ςηπ μαοιξμέςαπ μέρα μαπ πξσ σπμξβαςεί κι ξμειοεϋεςαι ςη ζχή ςηπ. ςαμ ςελικά βοιρκϊμαρςε ρε ασςϊ ςξ ρςάδιξ, διαπιρςόμξσμε ϊςι δεμ ζξϋμε ρϋμτχμα με ασςή ςημ πμεσμαςική διαϋγεια και ϊςι θα μείμξσμε για πάμςα έςρι ϊρξ αμςιμεςχπίζξσμε ςξ ποϊβλημα ςηπ καςάρςαρήπ μαπ διαμξηςικά. Δμό ρςημ αουή η διαμξηςική ρκέφη είμαι απαοαίςηςη, ρςη ρσμέυεια γίμεςαι εμπϊδιξ Έςρι, η μξρςαλγία μαπ για ςημ Αληθιμή Εχή γίμεςαι έμα ρσμβαςικϊ εοόςημα ρςξ ξπξίξ δεμ βοίρκξσμε καμιά απάμςηρη. Εξϋμε ςημ καθημεοιμή μαπ ζχή ραμ μα είμαι ςξ «αληθιμϊ κξάμ», ςξπξθεςόμςαπ πέοα απϊ ασςήμ ςξ μσρςηοιόδεπ εκείμξ «κάςι» πξσ μξρςαλγξϋμε βαθιά. Ασςϊ πξσ διατξοξπξιεί ςημ Αληθιμή Γμόρη11 -πξσ ρσμδέεςαι άμερα με ςημ Οοαγμάςχρη- απϊ ςημ καθαοά θεχοηςική αμςίληφη είμαι πξιξςικήπ τϋρηπ. Ασςϊ πξσ ςη υαοακςηοίζει δεμ είμαι η μειχμέμη λειςξσογία ςξσ μξσ, αλλά ςξ γεγξμϊπ ϊςι ασςϊπ έυει πλέξμ πάφει μα λειςξσογεί ραμ τιλϊρξτξπ. Κειςξσογεί ρςη ρσμείδηρη ςηπ κάθε ρςιγμήπ, αληθιμά ρςη ζχή, αδιαςάοακςα.
3. Ξ ΗΑΜΑΞΡ ΛΔ ΡΙΞΟΞ ΖΜ ΔΟΑΜΑΓΔΜΜΖΡΖ Ζ λξγξςευμία ςξσ ρ'αμ και ςξσ Εεμ μάπ ατήμει ρςξ ρκξςάδι ρυεςικά με ςξ θέμα ςξσ θαμάςξσ και ςηπ επαμαγέμμηρηπ. Ρςα κείμεμα γίμεςαι λϊγξπ για έμα ρσγκεκοιμέμξ αοιθμϊ πεοιπςόρεχμ Οοαγμάςχρηπ πξσ διατέοξσμ πξλϋ μεςανϋ ςξσπ, εμό ρσμήθχπ επικοαςεί ριχπή αματξοικά με ςξμ ςοϊπξ με ςξμ ξπξίξ έμαπ Δάρκαλξπ πέςσυε ςημ Απελεσθέοχρη -γεγξμϊπ πξσ δείυμει ςημ αμαπξςελερμαςικϊςηςα ςχμ μεθϊδχμ και ςχμ ςευμικόμ. Γιαςί, αμ δεμ ήςαμ έςρι, έμαπ απελεσθεοχμέμξπ άμθοχπξπ θα ήςαμ ρε θέρη μα πεοιγοάφει ςημ εμπειοία ςξσ και μα πει πϊρξ υοϊμξ ςξσ πήοε για μα πεςϋυει ςξ ρςϊυξ ςξσ. Ιας' αουήμ, ϊλα ϊρα νέοξσμε είμαι ϊςι ξι άμθοχπξι πξσ είμαι ποξραμαςξλιρμέμξι ποξπ ςημ Οοαγμάςχρη, κάπξια ρςιγμή απξρπόμςαι απϊ κάθε γήιμη αμςιρςάθμιρη κι ατιεοόμξμςαι ςελείχπ ρε ασςϊμ ςξ μξμαδικϊ ρκξπϊ. Ζ ρκέφη ςξσπ δεμ ταίμεςαι πλέξμ μα είμαι ρςοαμμέμη ποξπ κάςι άλλξ. Οέοα απϊ ςημ απϊρπαρη, πξσ είμαι ςξ 11. .ς.μ. Ο Benoit υοηριμξπξιεί ςξμ όοξ «Αληθιμή Γμώρη» για μα εκτοάρει μια ζχμςαμή Γμώρη πξσ είμαι παοξύρα ρςημ καθημεοιμή ζχή και δεμ είμαι απλά μια θεχοηςική γμώρη. Ζ Αληθιμή Γμώρη μπξοεί μα μεςαμξοτώρει ςημ αμθοώπιμη Χσυή. Ζ μεςαμόοτχρη ασςή επηοεάζει ακόμη και ςα κύςςαοα ςξσ εγκετάλξσ εναλείτξμςαπ ςξσπ επιβλαβείπ καθξοιρμξύπ.
κξιμϊ υαοακςηοιρςικϊ ςξσπ, ξι άμθοχπξι ασςξί έυξσμ πξλϋ διατξοεςικϊ ςοϊπξ ζχήπ. Σπάουει ϊμχπ κάςι πξσ ϊλξι ςξσπ γμχοίζξσμ: η απξςσυία ή ξι διαδξυικέπ απξςσυίεπ, ακϊμη κι αμ έυξσμ ακξλξσθήρει διατξοεςικά μξμξπάςια. Δίμαι ξ καθξδικϊπ δοϊμξπ ςχμ επαμαλαμβαμϊμεμχμ απξςσυιόμ μέυοι ςημ ςελική απξςσυία. Ρςξ ρημείξ ασςϊ, θα ήθελα μα αματέοχ μια ανιξρημείχςη διαίρθηρη ςξσ Dag Hammarskjold: Έυξμςαπ ξδηγηθεί ρςξ λαβύοιμθξ ςηπ ζχήπ, έτςαρα ρε μια ρςιγμή και ρε έμα ρημείξ πξσ καςάλαβα όςι ξ δοόμξπ ξδηγεί ρε έμα θοίαμβξ πξσ είμαι μια καςαρςοξτή και ρε μια καςαρςοξτή πξσ είμαι έμαπ θοίαμβξπ ... κι όςι η μόμη πιθαμή άμξδξπ για ςξμ άμθοχπξ βοίρκεςαι ρςα βάθη ςηπ ςαπείμχρηπ12.
Ξ θάμαςξπ ςξσ Δγό και η πμεσμαςική αμαγέμμηρη ρσμβαίμξσμ ςασςϊυοξμα. ρξ για ςιπ ρςιγμέπ πξσ ποξηγξϋμςαι ςξσ «θαμάςξσ», είμαι ξι ίδιεπ για ϊλξσπ ςξσπ αμθοόπξσπ ρςξσπ ξπξίξσπ ασςϊπ έυει λάβει υόοα. Ιαςά ςη διάοκεια ςέςξιχμ ρςιγμόμ, η ερχςεοική καςάρςαρη είμαι μια πλήοηπ κι απξδεκςή ςαπείμχρη, δηλαδή έυει καμείπ ςημ εικϊμα ϊςι είμαι έμα ςίπξςε. Ζ ρκέφη, απανιχμέμη πλέξμ, ρςαμαςάει ςημ αδιάκξπη δοαρςηοιϊςηςά ςηπ. Ξ ρσμαιρθημαςιρμϊπ παϋει επίρηπ μα λειςξσογεί, γιαςί ξ άμθοχπξπ αιρθάμεςαι ςασςϊυοξμα δϋξ ενίρξσ έμςξμα ρσμαιρθήμαςα: απϊ ςη μια απελπιρία για ςιπ δσμαςϊςηςέπ ςξσ, κι απϊ ςημ άλλη μια ξλξκληοχςική εμπιρςξρϋμη ρςξμ Δασςϊ πξσ ποξχθεί ςημ παοαίςηρη ςξσ Δγό. έλξπ, ςη ρςιγμή ασςή, ξ άμθοχπξπ πξσ εμπειοιόμεςαι ασςή ςημ καςάρςαρη ρςαμαςάει μα κάμει ξςιδήπξςε για ςημ ερχςεοική Ξλξκλήοχρή ςξσ, επιθσμόμςαπ ςημ ϊμχπ ςημ ίδια ρςιγμή με ϊλξ ςξσ ςξ Δίμαι. πχπ λέει έμα οηςϊ ςξσ Εεμ: «ξ Ραςϊοι πέτςει πάμχ μαπ αποϊξπςα, ςη ρςιγμή πξσ έυξσμε εναμςλήρει ϊλεπ ςιπ πηγέπ ςηπ ϋπαονήπ μαπ». Ξι πηγέπ ασςέπ είμαι ξι δσμάμειπ με ςιπ ξπξίεπ μαπ ποξίκιρε ξ Δημιξσογϊπ και ξι ξπξίεπ είμαι ρςαθεοά ποξραμαςξλιρμέμεπ ποξπ ςημ επίγεια εσςσυία, ποξπ ςιπ αμςιρςαθμίρειπ, ποξπ ςημ επιβεβαίχρη ςξσ Δγό, ποξπ ςημ επιςσυία. Ρε γεμικέπ γοαμμέπ, ξι δσμάμειπ ασςέπ είμαι ξι μαμιόδειπ τσγϊκεμςοξι ποξραμαςξλιρμξί μαπ ρςξ λαβϋοιμθξ ςηπ ζχήπ. Δίμαι ξι παγίδεπ ςξσ μξσ, ϊςαμ ασςϊπ ποξρπξιείςαι ϊςι είμαι ικαμϊπ μα λϋρει ποακςικά ςξ αίμιγμα ςηπ αμθοόπιμηπ καςάρςαρηπ (με μεθϊδξσπ ή ςευμικέπ).η ρςιγμή πξσ εναμςλξϋμςαι ϊλεπ ξι πηγέπ ςηπ ϋπαονήπ μαπ, έουεςαι η όοα ςηπ Οοαγμάςχρηπ. Ρςξ ρ'αμ η διαδικαρία ασςή πεοιγοάτεςαι χπ ενήπ: «Λια αμάλατοη επατή με έμα ςεμςχμέμξ μήμα και μεςά μια έκοηνη πξσ δξμεί μέυοι ςα έγκαςα ςηπ Γηπ ϊλα ϊρα κοϋβξμςαι ρςξ πμεϋμα νερπξϋμ ραμ ηταιρςειακή έκοηνη ή ραμ αρςοαπή». Ξ λαβϋοιμθξπ ςηπ ελλημικήπ μσθξλξγίαπ μπξοεί, ίρχπ, μα υοηριμξπξιηθεί ρσμβξλικά για μα γίμει καςαμξηςή η ενέλινη ςξσ αμθοόπξσ ποξπ ςξ θάμαςξ με ρκξπϊ ςημ επαμαγέμμηρη, αλλά με ςξμ ϊοξ ϊςι θα επιτέοξσμε ρςξ ρϋμβξλξ ασςϊ ρημαμςικέπ ςοξπξπξιήρειπ13. Ξ λαβϋοιμθϊπ μαπ, έυξμςαπ καςαρκεσαρςεί πάμχ ρςη Γη, είμαι ξοιζϊμςιξπ, επίπεδξπ. Ρςξ ρυέδιξ ασςϊ δεμ πεοιλαμβάμεςαι καμία ένξδξπ. Λπξοξϋμε μϊμξ μα βγξϋμε απϊ ςξ κέμςοξ, ϊπξσ βοίρκεςαι ξ Λιμόςασοξπ, ακξλξσθόμςαπ μια κάθεςη διάβαρη. Ζ διάβαρη πεομά απϊ ςξ υόοξ ςξσ Λιμόςασοξσ και δεμ είμαι άλλξ απϊ ασςϊ πξσ η Οαοαδξριακή Λεςατσρική ξμξμάζει «άνξμα ή δέμδοξ ςξσ Ξσοαμξϋ »14. Ιαςά ςημ ποόςη μαπ γέμμηρη, 12. Dag Hammarskjold, Markings, Alfred Ιnopf 1964, ρελ. 205. 13. Jean d' Encausse, De Θ' Initiation, Le Courrier du Livre.
14. «Θ'. axe du ciel», Rene Guenon, Le Symbolisme de la ρaίs. κετ. Xxiii.
εουϊμαρςε ρςη ζχή ρε ασςϊ ακοιβόπ ςξ κέμςοξ, υχοίπ χρςϊρξ μα ρσμειδηςξπξιξϋμε ςξ γεγξμϊπ. Λϊλιπ ρυημαςιρςεί ξ μξσπ μαπ, αουίζξσμε μα ενεοεσμξϋμε ςξμ ενχςεοικϊ κϊρμξ αμαζηςόμςαπ αμςιρςαθμιρςικξϋπ παοάγξμςεπ. Οξλλέπ είμαι ξι τσγϊκεμςοεπ ςάρειπ πξσ, αογά ή γοήγξοα, απξκαλϋπςξμςαι ραμ αδιένξδα. Ιαθόπ απξκλείξμςαι ςα αδιένξδα πξσ έυξσμ ενεοεσμηθεί, χθξϋμαρςε λίγξ-λίγξ ποξπ ςξ κέμςοξ. Ξι Έλλημεπ, πξσ ρσμήθιζαμ μα ποξρχπξπξιξϋμ ςξσπ θεξϋπ ςξσπ και μα θεξπξιξϋμ ςξσπ ήοχέπ ςξσπ, βάζξσμ ρςξ μϋθξ ςξμ Ηηρέα μα ρκξςόμει ςξμ Λιμόςασοξ. Ρςξ δικϊ μαπ ρσμβξλικϊ και μεςατσρικϊ λαβϋοιμθξ, είμαι ξ Λιμόςασοξπ πξσ καςαβοξυθίζει ςξμ Ηηρέα. Έςρι, ξ Ηηρέαπ ναμαβοίρκει ςξμ άνξμα ςξσ Ξσοαμξϋ πξσ ςξμ απξοοξτά και ςξμ ξδηγεί μέυοι ςξ Ηεψκϊ Απϊλσςξ, απελεσθεοόμξμςάπ ςξμ απϊ ςη τσλακή ςξσ πξσ ήςαμ ξ λαβϋοιμθξπ. Απϊ ςη δική μαπ ρσμηθιρμέμη άπξφη, η ενεοεϋμηρη ςξσ λαβϋοιμθξσ, πξσ ξδηγεί απϊ αδιένξδξ-απξςσυία ρε αδιένξδξ-απξςσυία για μα καςαλήνει ρςξ ςέλξπ μα μαπ καςαβοξυθίρει «ξ Λιμόςασοξπ», ακξλξσθεί εκ ςχμ ποαγμάςχμ μια καθξδική πξοεία. Ξ δοϊμξπ ποξπ ςξ Άπειοξ πεομά μέρα απϊ ςξ μηδέμ. Ρσμξπςικά, θα έλεγα ϊςι, ρςημ κλίμακα ςξσ αμθοόπιμξσ μικοϊκξρμξσ, η Οοαγμάςχρη ρσμιρςά μια απίρςεσςη επαμάρςαρη: ρςξ ρσμηθιρμέμξ άμθοχπξ, ξ Δημιξσογϊπ ενξσριάζει ςξ ρσμαιρθημαςιρμϊ ςξσ κι ασςϊπ, με ςη ρειοά ςξσ, ενξσριάζει ϊλη ςη ρσμπεοιτξοά ςξσ αμθοόπξσ. Ζ Οοαγμάςχρη τέομει μια αλλαγή πξσ ξδηγεί ςξ μξσ -ξ ξπξίξπ έυει γίμει ξ κξρμικϊπ μξσπ- πάμχ απϊ ςξ ρσμαιρθημαςιρμϊ και ςξσ ποξρδίδει ςημ απεοιϊοιρςη Λακαοιϊςηςα. Ξ Δημιξσογϊπ καςεσθϋμει ςόοα μϊμξ ςξ ζχικϊ και ςξ απλά απαοαίςηςξ για ςημ επιβίχρη μέοξπ ςξσ αμθοόπξσ. Ζ λήνη ςξσ «πμεσμαςικξϋ-θαμάςξσ» μξμιμξπξιείςαι απϊ ςημ ενατάμιρη ϊληπ ςηπ εγχιρςικήπ δξμήπ ςξσ μέυοι ποιμ απϊ λίγξ κσοίαουξσ Δγό. Ζ διάοκεια ςηπ ερχςεοικήπ ενέλινηπ, απϊ ςημ ποόςη επιθσμία για Οοαγμάςχρη μέυοι ςιπ ςελεσςαίεπ ρςιγμέπ ςξσ πμεσμαςικξϋ θαμάςξσ με ρκξπϊ ςημ πμεσμαςική αμαγέμμηρη, πξικίλει. Αμ ήςαμ μϊμξ δσξ υοϊμια για ςξμ Παμάμα Λαυαοίρι, για άλλξσπ υοειάρςηκε πεοιρρϊςεοξ απϊ δέκα. Ασςϊ, άοαγε, μα εμμξξϋρε ξ Βξϋδαπ ϊςαμ ςξμ οόςηραμ πξια είμαι η μεγαλϋςεοη αοεςή ςξσ αμθοόπξσ και απάμςηρε «η σπξμξμή»; Δσθϋπ εναουήπ, ξ καθξδικϊπ δοϊμξπ υαοακςηοίζεςαι απϊ ςημ απανίχρη ςχμ αμςιρςαθμιρςικόμ παοαγϊμςχμ. Βλέπξμςαπ ςξμ εασςϊ μαπ μα απξλαμβάμει κάπξιξμ απϊ ασςξϋπ, μέρα μαπ ακξϋγεςαι μια τχμή: «Ιαι ςόοα, ςι γίμεςαι;» ή «Ρε ςι χτελεί;» Ιαι η απαςηλή εσυαοίρςηρη πξσ μαπ ποξρτέοεςαι δεμ μαπ έλκει πια. Ιαθόπ η Φσυική ξθϊμη ρςημ ξπξία ποξβάλλξμςαι ςα ταμςάρμαςα ςηπ αμςιρςάθμιρηπ υάμει ςημ αδιατάμειά ςηπ, ςξ πμεσμαςικϊ βλέμμα αμςιλαμβάμεςαι ςη βαθιά μϋυςα, δηλαδή ςημ ποχςαουική μξρςαλγία ςηπ εγκαςάλειφήπ μαπ απϊ ςξ Ηεϊ. Δίμαι ασςϊ πξσ εκτοάζει ξ ρςασοχμέμξπ Θηρξϋπ ϊςαμ τχμάζει: «ξ Ηεϊπ μξσ, ξ Ηεϊπ μξσ, ειπ ςι με εγκαςέλειπεπ;» πχπ αματέοει ξ Ολάςχμαπ, με ςη γέμμηρή μαπ, ϊςαμ δηλαδή η φσυή πέτςει απϊ φηλά και ειρέουεςαι ρςξμ αμθοόπιμξ ξογαμιρμϊ, ξςιδήπξςε μαπ ρσμβαίμει ρςη ρσμέυεια μξιάζει ραμ μα είμαρςε ποάγμαςι εγκαςαλειμμέμα απϊ ςξ Ηεϊ.
Ρςξ βαθμϊ πξσ ξ άμθοχπξπ αμςιλαμβάμεςαι ςημ ποχςαουική μξρςαλγία -διϊςι η διαδικαρία ρσμβαίμει βαθμιαία- αιρθάμεςαι μια καιμξϋογια θλίφη πξσ, ρατόπ, δεμ αμήκει ρςιπ καθξοιρμέμεπ λειςξσογίεπ, κι αμαζηςά άμερα ςξσπ λϊγξσπ για ςημ ϋπαονή ςηπ. Δίςε, ϊμχπ, δεμ βοίρκει ςίπξςε είςε ξι λϊγξι πξσ βοίρκει είμαι ϊλξι ςξσπ δσραμάλξγξι χπ ποξπ ασςή ςη βαθιά ςξσ θλίφη. Δπιπλέξμ, ποξκειμέμξσ μα υοηριμξπξιήρξσμε ςξμ πξμξ15 ασςϊμ, είμαι απαοαίςηςξ μα αουίρξσμε μα ςξμ καθαοίζξσμε (ρ.ς.μ. απϊ ςιπ απαςηλέπ εικϊμεπ με ςιπ ξπξίεπ ςξμ ρσμδέξσμε) διόυμξμςαπ απϊ ςη ρκέφη μαπ ςιπ ρσγκεκοιμέμεπ πεοιρςάρειπ πξσ ςξμ ποξκαλξϋμ. Ξ πϊμξπ δεμ μαπ εναρθεμεί και μπξοξϋμε πλέξμ μα ςξμ αιρθαμθξϋμε ρσμειδηςά υχοίπ ρκέφη. Δίμαι μια δσρτξοία, διάυσςη ρε ϊλη μαπ ςημ ϋπαονη, ρε ϊλξ μαπ ςξ ρόμα, πξσ μεοικέπ τξοέπ εμςξπίζεςαι ρςξ μέοξπ ςηπ καοδιάπ. Ζ ποόςη κάθαορη ςξσ πϊμξσ καθίρςαςαι δσμαςή κι ενεσγεμίζεςαι απϊ ςη ρσμειδηςξπξίηρη ϊςι κάθε ηθικϊπ πϊμξπ, μεγάλξπ ή μικοϊπ, εκτοάζει ςη μξρςαλγία μαπ για ςξ Ηεϊ. Ξ άμθοχπξπ πξσ ζει απελεσθεοχμέμξπ -δεμ αιρθάμεςαι πλέξμ ασςή ςη μξρςαλγία- είμαι ςελείχπ άςοχςξπ απέμαμςι ρςξμ πϊμξ, γιαςί η πηγή ςξσ πϊμξσ ςξσ δεμ στίρςαςαι πλέξμ. Ζ ποαγμαςική απξδξυή ςξσ πϊμξσ δεμ έυει ςίπξςε κξιμϊ με ςημ παοαίςηρη. Ζ απξδξυή ςξσ πϊμξσ ρςημ ξπξία αματέοξμαι εκτοάζεςαι ςέλεια με ςα λϊγια ςξσ Θηρξϋ: «πλημ μή ςξ θέλημά μξσ αλλά ςξ ρξμ γιμέρθχ». ςαμ ξ άμθοχπξπ αγγίζει ςξ βάθξπ ςηπ «Μϋυςαπ ςχμ αιρθήρεχμ και ςξσ μξσ» (Άγιξπ Θχάμμηπ ςξσ Ρςασοξϋ), η εσαιρθηρία και η ρκέφη ςείμξσμ μα πάφξσμ μα λειςξσογξϋμ εμςελόπ -μια παϋρη πξσ θα εμεογξπξιήρει ςημ Οοαγμάςχρη. Ρε έμα μαθηςή πξσ οχςξϋρε πξια είμαι η θεμελιόδηπ λένη ςξσ ρ'αμ, ξ Δάρκαλϊπ ςξσ απάμςηρε: «Ζ λένη μαι». ςαμ ρςημ καθημεοιμή μαπ ζχή αμςιμεςχπίζξσμε ασςϊ πξσ μαπ πξμάει, σιξθεςξϋμε ςημ αομηςική ρςάρη ςξσ «ϊυι» κι επαμαρςαςξϋμε. Ζ -ρσμήθχπ αδϋμαμη- επαμάρςαρή μαπ είμαι ξδσμηοή. Απ μάθξσμε μα έυξσμε θεςική ρςάρη ρε ϊλεπ ςιπ πεοιρςάρειπ, μα ρσμτχμξϋμε με ςη δσρςσυία με ςξμ ίδιξ ςοϊπξ πξσ ρσμτχμξϋμε και με ςημ εσςσυία. α διαρςήμαςα εσςσυίαπ είμαι πξλϋ υοήριμεπ ρςιγμέπ υαλάοχρηπ, απ εσλξγξϋμε ϊμχπ κι απ βιόμξσμε ξλξκληοχςικά και ςιπ ρςιγμέπ δσρςσυίαπ, ςξμ πϊμξ μαπ, ςιπ έγμξιεπ μαπ, διϊςι μϊμξ με ασςή ςη ρςάρη, η εγχιρςική μαπ καςάρςαρη δέυεςαι ςα καςάλληλα εκείμα πλήγμαςα πξσ θα ςημ κάμξσμ μα εναταμιρςεί Λέρα μαπ γίμεςαι, λξιπϊμ, μια αρσμείδηςη εογαρία, πξσ ξ μξσπ μαπ θα ήςαμ εμςελόπ αμίκαμξπ μα αμαλάβει και πξσ μϊμξμ ξ Δασςϊπ μπξοεί μα ξλξκληοόρει. ι γίμεςαι ϊμχπ με ςιπ ρσμτξοέπ μαπ; Δίμαι ρχρςϊ μα διακοίμξσμε ςξμ ηθικϊ πϊμξ απϊ ςξ ρχμαςικϊ. Δμό ξ απελεσθεοχμέμξπ άμθοχπξπ δεμ επηοεάζεςαι απϊ καμέμαμ ηθικϊ πϊμξ, ενακξλξσθεί μα είμαι εσαίρθηςξπ ρςξμ ρχμαςικϊ. Οαο' ϊλα ασςά, δεμ ςξμ βιόμει πλέξμ ϊπχπ ξ ρσμηθιρμέμξπ άμθοχπξπ. ξμ αιρθάμεςαι, αλλά παοαμέμει αδιάτξοξπ απέμαμςί ςξσ, γεγξμϊπ πξσ απξδεικμϋει ϊςι ρςξ ρσμηθιρμέμξ άμθοχπξ ξ ρχμαςικϊπ πϊμξπ ρσμξδεϋεςαι πάμςα απϊ ςξμ ηθικϊ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ξ ρσμηθιρμέμξπ άμθοχπξπ σπξρςηοίζει ϊςι έυει έμα ρόμα υχοίπ πϊμξ, ϊμχπ ασςϊπ ξ απίθαμξπ ιρυσοιρμϊπ ποξκαλεί μια θλιβεοή επαμάρςαρη ρςημ φσυή, διϊςι ρσμήθχπ ξ ιρυσοιρμϊπ ασςϊπ δεμ έυει δϋμαμη, δηλαδή δεμ απαλείτει ςξμ πϊμξ. 15. Ζ ΦΡ1jριμξπξί1jρΘJ ςξσ πόμξσ (suffrance) δεμ σπξμξεί εδώ κάπξια μξοτή αρκ1jςιρμξύ ξύςε. τσρικά, μαζξυιρμό.
Ηα ήθελα ϊμχπ μα μιλήρξσμε κσοίχπ για ςξμ ηθικϊ πϊμξ. Δεμ είμαι ςϊρξ εϋκξλξ μα καςαμξήρξσμε ςημ εμτάμιρή ςξσ ϊπχπ καςαλαβαίμξσμε ςξ ρχμαςικϊ πϊμξ, ϊπξσ ςα εσαίρθηςα μεϋοα εοεθίζξμςαι μεςατέοξμςαπ ςξμ εοεθιρμϊ μέυοι ςξμ εγκέταλξ, ρςη ρσμείδηρη. Ζ ενήγηρη ςξσ ηθικξϋ πϊμξσ σπξμξεί ϊςι επιρςοέτξσμε ρςξ βαρικϊ εοόςημα ςξσ Άμλες, ρςημ Σπαονιακή Αμτιβξλία πξσ εδοεϋει ρε κάθε αμθοόπιμη Φσυή. Έυξσμε ςη διαίρθηρη ςηπ θεψκήπ μαπ τϋρηπ, ςξσ Δασςξϋ πξσ είμαι η Απϊλσςή μαπ Οοαγμαςικϊςηςα και, ςημ ίδια ρςιγμή, ασςξποξρδιξοιζϊμαρςε χπ μεμξμχμέμα άςξμα πξσ, παοά ςαϋςα, έυξσμε ςη ρςαθεοή απϊδεινη ϊςι δεμ καςέυξσμε καμέμα θεψκϊ υαοακςηοιρςικϊ. Ζ διαίρθηρη, ϊμχπ, ςηπ θεψκϊςηςάπ μαπ δεμ μπξοεί μα αμςικοξσρςεί απϊ ςίπξςε, διϊςι είμαι ρχρςή (παοά ςξ γεγξμϊπ ϊςι ξ Δασςϊπ βοίρκεςαι ρςξμ άμθοχπξ μϊμξ ρε καςάρςαρη δσμαςϊςηςαπ). Ζ ςασςϊυοξμη παοξσρία μέρα μαπ ασςόμ ςχμ αμςιςιθέμεμχμ απξδείνεχμ καςαλήγει μξιοαία ρςημ Σπαονιακή Αμτιβξλία, ποϊβλημα πξσ δεμ μπξοεί μα λσθεί με ςξμ ςοϊπξ πξσ ςίθεςαι. Ωρςϊρξ, ρε ϊλη μαπ ςη ζχή αμαζηςάμε ςη λϋρη μέρα απϊ ςημ αβάρφή μαπ ανίχρη μα βοξϋμε ςξ Ηεϊ, δηλαδή με επιςσυίεπ πξσ επιβεβαιόμξσμ ςξ Δγό. Διαοκόπ κάμξσμε ενχςεοικέπ κι ερχςεοικέπ ποξρπάθειεπ για μα είμαρςε εσςσυιρμέμξι, αμαζηςόμςαπ με άλλα λϊγια αμςιρςαθμιρςικξϋπ παοάγξμςεπ. Αμ μαπ αγγίνει η κακξςσυία είςε επαμαρςαςξϋμε με έμαμ, λίγξ-πξλϋ, αδϋμαμξ ςοϊπξ και σπξτέοξσμε έμςξμα είςε παοαιςξϋμαρςε κι ατημϊμαρςε ρςη οξή μιαπ ριχπηλήπ κι αδοαμξϋπ αμςίδοαρηπ, ϊπξσ σπξτέοξσμε λιγϊςεοξ και ϊπξσ η αμακξϋτιρη έουεςαι με ςξ υοϊμξ. Ρςημ καςάρςαρη ςξσ ηθικξϋ πϊμξσ, διακαςευϊμαρςε απϊ μια εσμεςάβληςη πξρϊςηςα διπξλικήπ δσραομξμικήπ εμέογειαπ, η ξπξία ρσμίρςαςαι ρε έμα ταϋλξ κϋκλξ ταμςαρίαπ και ρσμαιρθημαςιρμξϋ. Ζ εμέογεια ασςή βοίρκει διένξδξ μέρχ ςηπ ταμςαρίαπ, αλλά ςημ ίδια ρςιγμή, η ταμςαρία εμεογξπξιεί εκ μέξσ ςη δσραομξμική εμέογεια πξσ αμαδϋεςαι απϊ ςξ ρσμαιρθημαςικϊ κέμςοξ. Ζ ρσγκεκοιμέμη εμέογεια είμαι υοήριμη για ςημ Οοαγμάςχρη μϊμξμ αμ ρπάρει ξ ταϋλξπ κϋκλξπ ρςξ επίπεδξ ςηπ ταμςαρίαπ, ςξσ μξσ, και πάφει μα ρσγκοξςεί απϊ εκεί μια εμεογειακή μάζα, έμα ρόμα νέμξ πξσ ξ ξογαμιρμϊπ ποέπει μα απξβάλει. Διϊςι, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η ποόςη ϋλη ςηπ διπξλικήπ ασςήπ εμέογειαπ είμαι μέοξπ ςηπ ποξρχπικήπ κι ξμξιξγεμξϋπ ζχςικήπ εμέογειάπ μξσ. Λϊλιπ ερςιάρχ, υχοίπ καμιά ρκέφη, ςημ ποξρξυή μξσ ρε ασςϊ πξσ αιρθάμεςαι ςξ ρόμα μξσ, η εμέογεια ςξσ πϊμξσ υάμει ςη δσραομξμία ςηπ, ρςαμαςάει μα με διυάζει ρε δϋξ πϊλξσπ και ςίθεςαι ρςη διάθερη ςξσ Δασςξϋ πξσ ποξρεγγίζει ςημ ατϋπμιρή ςξσ ρςξ βαθμϊ πξσ ελαςςόμεςαι η απαίςηρη ςξσ Δγό για ςξ Ηεϊ. Αμ μάθξσμε μα αμςιμεςχπίζξσμε με ασςϊμ ςξμ ςοϊπξ ςξμ πϊμξ, αουίζει μα ελαςςόμεςαι η μαςαιϊδξνη διεκδίκηρη ςξσ Δγό. Έςρι, η ερχςεοική μαπ καςάρςαρη ακξλξσθεί ςημ καθξδική καςεϋθσμρη ςηπ ποχςαουικήπ μξρςαλγίαπ ρςημ ξπξία αματέοεςαι ξ Πεμπϊ με ςα λϊγια: Ω, ςόρξ πξλλέπ υηοείεπ για ςη δύρςσυη ςημ φuυή16 15. Ζ ΦΡ1jριμξπξί1jρΘJ ςξσ πόμξσ (suffrance) δεμ σπξμξεί εδώ κάπξια μξοτή αρκ1jςιρμξύ ξύςε. τσρικά, μαζξυιρμό. 16. John Porter Houston, The Design of Rimbαud 's Poetry, Yale University Press, 1963, ρελ 131. .ς.μ. Οι ρςίυξι είμαι από ςα ςελεσςαία πξιήμαςα πξσ ξ Ρεμπό έγοαφε ςξ 1872.
Δπιπλέξμ, ϊλξ και πιξ ρσυμά επαμέουεςαι η επιθσμία μα βιόρξσμε ρςξ ρόμα μαπ ασςή ςη δσρτξοία πξσ ποξκαλεί η εμςϋπχρη ςηπ θεψκήπ εγκαςάλειφηπ. Ρε γεμικέπ γοαμμέπ, ϊμχπ, ςξ αμςιρςαθμιρςικϊ ρϋρςημα μεςαμτιέζει ςη ρσγκεκοιμέμη δσρτξοία ςξπξθεςόμςαπ ςημ ποξπ μια καςεϋθσμρη πξσ ασςή πξςέ δεμ ποέπει μα πάοει. Έμα καθαοϊ, ϊμχπ, κι αμεοϊληπςξ βλέμμα απξκαλϋπςει εϋκξλα ςημ πξλϋςιμη δσρτξοία. Οξλϋςιμη διϊςι, λίγξ-λίγξ, ξδηγεί ποξπ ςημ ποχςαουική μξρςαλγία, η κϊλαρη ςηπ ξπξίαπ (ϊπξσ δϋρκξλα τςάμει καμείπ) μεςαμξοτόμεςαι νατμικά ρε παοάδειρξ. Δίμαι αλήθεια ϊςι, ποιμ απϊ ςξ δοϊμξ για ςξ Βαρίλειξ ςξσ Ηεξϋ μέρα μαπ, ποέπει μα σπάονει η απαςηλή απϊδεινη ςηπ απξσρίαπ ςξσ κι ϊςι ξ αςέλειχςξπ και αιόμιξπ δοϊμξπ ςηπ αληθιμήπ Δσςσυίαπ ποέπει μα πεοάρει απϊ ςημ ξλξκληοχςική απόλεια κάθε ελπίδαπ μέρα μαπ. Ιάθε πϊμξπ είμαι και μια ςαπείμχρη. Απϊ ςη ρςιγμή πξσ μια ςαπείμχρη γίμει απξδεκςή, μεςαςοέπεςαι ρε καθαοή απειμϊςηςα, ρε εικϊμεπ ςξσ Δγό με ϊλξ και λιγϊςεοη ιρυϋ. ϊςε, μέρα ρε μια ρςιγμή, αμςικοίζξσμε ςξ Δγό ραμ έμα ςίπξςε, ραμ μα μημ σπάουει. ςαμ ξ Δασςϊπ ποαγμαςξπξιείςαι, μαπ κσοιεϋει ξλξκληοχςικά, απξκαλϋπςξμςάπ μαπ ϊςι, υχοίπ μα έυξσμε ρσμειδηςξπξιήρει μέυοι ςϊςε ςημ ϋπαονή ςξσ, ήμαρςαμ πάμςα Ασςϊπ μέρα ρςξ μεγαλείξ ςηπ Απϊλσςηπ Οοαγμαςικϊςηςαπ.
ΛΔΠΞΡ ΔΑΠΞ
Η ΣΑΠΔΙΝΟΠΙΣΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΒΑΗ ΣΗΝ ΑΠΔΛΔΤΘΔΡΩΗ
1. Ζ ANAZΖHΡH ΖΡ ΑΟΞΚΣΖΡ ΔΣTΣXIAΡ
Ιάθε άμθοχπξπ αμαζηςάει ςημ απϊλσςη εσςσυία ρςη ζχή ςξσ. Ρςημ πλειξμϊςηςα ςχμ πεοιπςόρεχμ, η αμαζήςηρη ασςή λαμβάμει υόοα ρςη ταιμξμεμική ζχή, δηλαδή ρςξ υόοξ πξσ ξ ρσμηθιρμέμξπ άμθοχπξπ θεχοεί χπ ςη μξμαδική Οοαγμαςικϊςηςα. Αμ έμαπ ρσμηθιρμέμξπ άμθοχπξπ έοθει ρε επατή με ςιπ διδαρκαλίεπ ςηπ Λεςατσρικήπ Οαοάδξρηπ μέρα απϊ έμα βιβλίξ ή μια ρσζήςηρη ποάγμα πξσ ρσμβαίμει πξλϋ ρπάμια- ςιπ πεοιρρϊςεοεπ τξοέπ θεχοεί ςξ ϊλξ θέμα ραμ έμα ςελείχπ άυοηρςξ πμεσμαςικϊ παιυμίδι πξσ δεμ αμςαπξκοίμεςαι ρε ςίπξςε ςξ αληθιμϊ. Ξι πεοιρρϊςεοξι άμθοχπξι βλέπξσμ κάςι ςέςξιξ ραμ εμςελόπ άυοηρςξ και θεχοξϋμ ϊπξιξμ ρκέτςεςαι διατξοεςικά ξμειοξπϊλξ και ίρχπ ϊυι και ςϊρξ καλά ρςα μσαλά ςξσ. Οαο' ϊλα ασςά, ρςξ βάθξπ ςηπ Φσυήπ μαπ ϊλξι έυξσμε μια αρσμείδηςη αμάγκη για ςημ απϊλσςη εσςσυία. Δλλείφει κάςι καλϋςεοξσ, Φάυμξσμε για μια ρυεςική εσςσυία, πξσ βέβαια απξδεικμϋεςαι πλήοχπ αμεπαοκήπ. Οξλλέπ τξοέπ ικαμξπξιξϋμαρςε με ασςή ςη ρυεςική εσςσυία, αμ είμαρςε, ϊπχπ ρσμηθίζεςαι μα λέγεςαι, τιλϊρξτξι. Λια παοξιμία ςξ λέει καθαοά: «Δεμ μπξοξϋμε μα ςα έυξσμε ϊλα». Λια άλλη αγγλική παοξιμία εκτοάζει μια μεγαλϋςεοη δϊρη περιμιρμξϋ: «Ζ ζχή είμαι ςξ έμα καςαοαμέμξ ποάγμα μεςά ςξ άλλξ». Γμχοίζξσμε επιμέοξσπ υαοέπ, μεοικέπ τξοέπ μάλιρςα πξλϋ μεγάλεπ. Οαοαμέμξσμ, χρςϊρξ, εϋθοασρςεπ και, ρε κάθε πεοίπςχρη, ξ θάμαςξπ θα ρημάμει και ςξ δικϊ ςξσπ ςέλξπ. Οξλλξί άμθοχπξι δεμ είμαι «τιλϊρξτξι», αμαζηςξϋμ, ϊμχπ, παθιαρμέμα μια ρσγκεκοιμέμη επιςσυία απϊ ςημ ξπξία πεοιμέμξσμ μα αμςλήρξσμ ςεοάρςια εσςσυία. Λεοικέπ τξοέπ πεςσυαίμξσμ ςξ ρςϊυξ ςξσπ, ϋρςεοα ϊμχπ απϊ κάπξιξ υοξμικϊ διάρςημα πλήςςξσμ. Ξ Ρξλξμόμςαπ καςείυε ϊλα ςα σπέοξυα ποάγμαςα πξσ θα μπξοξϋρε μα επιθσμήρει άμθοχπξπ, αλλά ρςξ ςέλξπ ςηπ ζχήπ ςξσ αματόμηρε ςξ <<μαςαιϊςηπ μαςαιξςήςχμ ςα πάμςα μαςαιϊςηπ ». Ζ αμαζήςηρη ςηπ ξλξκληοχςικήπ και αιόμιαπ Απϊλσςηπ Δσςσυίαπ ρςξμ κϊρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ είμαι έμαπ παοαλξγιρμϊπ, διϊςι είμαι απίθαμξ μα επιςεσυθεί πξιξπ αρυξλείςαι με ςη Λεςατσρική γμχοίζει ϊςι μϊμξμ η Οοαγμάςχρη μπξοεί μα ποξρτέοει ρςξμ άμθοχπξ ςημ ατϋπμιρη ςξσ Δασςξϋ -ρσμεπόπ ςημ Απϊλσςη Δσςσυία- κι ϊλχμ ςχμ ϊφεχμ ςξσ Ηεξϋ. Ξ απελεσθεοχμέμξπ άμθοχπξπ είμαι αθάμαςξπ, αιόμιξπ. Ηα μπξοξϋρε καμείπ μα αμςιπαοαθέρει ϊςι ςξ ρόμα κι ασςξϋ ςξσ αμθοόπξσ θα πεθάμει και μαζί και ςξ Δγό ςξσ. Δεμ σπάουει αμτιβξλία ϊςι είμαι έςρι. Ωρςϊρξ, ςξ ταιμξμεμικϊ ασςϊ ρόμα, ςξ Δγό, είμαι ήδη μεκοϊ ςη ρςιγμή ςηπ Οοαγμάςχρηπ. Απ θσμηθξϋμε ςα λϊγια ςξσ Θηρξϋ ρςξμ Μικϊδημξ: «αμήμ, αμήμ λέγχ ρξι, εάμ μη ςιπ γεμμηθή άμχθεμ, ξσ δϋμαςαι ιδείμ ςημ βαριλείαμ ςξσ Ηεξϋ». η ρςιγμή ςηπ Οοαγμάςχρηπ (ή Απελεσθέοχρηπ ή Ατϋπμιρηπ ή Τόςιρηπ) ςξ ρημαμςικϊ δεμ είμαι ξ βιξλξγικϊπ θάμαςξπ ςξσ ρόμαςξπ, διϊςι ασςϊ πξσ πεθαίμει δεμ επηοεάζει ρε ςίπξςε ςημ Απελεσθεοχμέμη 'Όπαονη. Λια άβσρρξπ υχοίζει ςξ απαςηλϊ ρόμα -ςξ Δγό απϊ ςξμ Δασςϊ, πξσ είμαι η μξμαδική Οοαγμαςικϊςηςα ασςξϋ ςξσ αςϊμξσ, ξ ξπξίξπ είμαι μία απϊ ςιπ εμ ζχή Απελεσθεοχμέμεπ Σπάονειπ.
Ξ ερχςεοικά ξλξκληοχμέμξπ άμθοχπξπ έυει έμα ρόμα ϊπχπ ερείπ κι εγό, μϊμξ πξσ γι' ασςϊμ ςξ ρόμα δεμ απξςελεί έμα ρσγκεκοιμέμξ Δγό. Ξ άμθοχπξπ ασςϊπ είμαι ξ Δασςϊπ και για ςξμ Δασςϊ δεμ σπάουει καμιά διατξοά αμάμερα ρςξ ρόμα ςξσ και ρε ξπξιξδήπξςε άλλξ ρόμα ή ξπξιξδήπξςε άλλξ ταιμξμεμικϊ αμςικείμεμξ. Μα έμα παοάδειγμα: κάπξια μέοα με επιρκέτςηκε έμαπ γιαςοϊπ πξσ είυε ςανιδέφει ρςημ Θμδία και είυε ςημ ςϋυη μα ρσμαμςήρει ςξμ Παμάμα Λαυαοίρι. (λα ϊρα νέοξσμε για ςξμ Παμάμα Λαυαοίρι δείυμξσμ ϊςι ήςαμ μια Απελεσθεοχμέμη 'Όπαονη.) Δκείμη ςημ επξυή, ξ Λαυαοίρι βοιρκϊςαμ ρςξ ςέλξπ ςηπ επίγειαπ ζχήπ ςξσ. Έυξμςαπ ακοχςηοιαρμέμξ ςξ έμα ςξσ υέοι, σπέτεοε απϊ ξνείεπ κοίρειπ εναιςίαπ μιαπ καοκιμικήπ μεςάρςαρηπ ςχμ γαγγλίχμ ρςη βάρη ςξσ λαιμξϋ ςξσ. Δμό ξι δϋξ άμδοεπ ρσζηςξϋραμ, ρε μια ρςιγμή ςξ ποϊρχπξ ςξσ Λαυαοίρι άλλανε αμέρχπ. Γμχοίζξσμε ϊςι ρςημ έκτοαρη εμϊπ ποξρόπξσ σπάουει μια αμςιρςξιυία αμάμερα ρςξ καςόςεοξ μέοξπ ςξσ (κάςχ απϊ ςη μϋςη) και ρςξ αμόςεοξ (ςα μάςια, ςξ μέςχπξ): ςξ καςόςεοξ μέοξπ εκτοάζει ρσμαιρθημαςικέπ καςαρςάρειπ, εμό ςξ αμόςεοξ διαμξηςικέπ και πμεσμαςικέπ. ςαμ ξ επιρκέπςηπ παοαςήοηρε ϊςι ςξ ποϊρχπξ ςξσ Λαυαοίρι άλλανε νατμικά, είδε ϊςι ςξ καςόςεοξ μέοξπ ήςαμ ρτιγμέμξ και ρσρςελλϊςαμ απϊ ςξμ πϊμξ, εμό ςξ σπϊλξιπξ διαςηοξϋρε ςη ρσμηθιρμέμη ςξσ έκτοαρη ςηπ ςέλειαπ γαλήμηπ. ϊςε, έμαπ απϊ ςξσπ μαθηςέπ ςξσ είπε: «Δάρκαλε, ταίμεςαι ϊςι σπξτέοειπ». Ξ Λαυαοίρι απάμςηρε: «Οοάγμαςι, ασςϊ ςξ ρόμα σπξτέοει». Ξ μαθηςήπ απάμςηρε: «Λα, ταίμεςαι ϊςι σπξτέοειπ ςοξμεοά!» «Οοάγμαςι», απξκοίθηκε ξ Λαυαοίρι, <<μπξοεί μα πει καμείπ ςοξμεοά». Ιι εμό ξ μαθηςήπ ρσμέυιρε μα εκτοάζει ςη θλίφη ςξσ για ςξμ πϊμξ ςξσ δαρκάλξσ ςξσ, ξ Λαυαοίρι έβαλε ςέλξπ ρςξ διάλξγξ λέγξμςαπ: «Αλλά ςι ρημαρία έυει ασςϊ;» Ζ παοαπάμχ ιρςξοία δείυμει ϊςι, αμ και ξ Λαυαοίρι ρσμέυιζε μα εμταμίζεςαι χπ ρόμα, δεμ ήςαμ πλέξμ ςασςιρμέμξπ μαζί ςξσ. Ξ εγκέταλϊπ ςξσ έμιχθε και γμόοιζε μϊμξ ϊ,ςι ατξοξϋρε ςξ ρόμα, έςρι δεμ βίχμε ςίπξςε ρσμειδηςά (εκςϊπ απϊ ςημ Απϊλσςη κι Αιόμια Δσςσυία). Απ επιρςοέφξσμε ϊμχπ ρςιπ επιμέοξσπ και ποϊρκαιοεπ υαοέπ πξσ γμχοίζει ξ ρσμηθιρμέμξπ, μη απελεσθεοχμέμξπ άμθοχπξπ. Ασςέπ ρσμίρςαμςαι ρςημ ικαμξπξιήρει ςχμ επιθσμιόμ μαπ πξσ εμπειοιόμεςαι ξ καθέμαπ μαπ. Ρσυμά, ρσμειδηςξπξιξϋμε ςιπ επιθσμίεπ μαπ εκ ςχμ ποξςέοχμ, με έμαμ πεοιρρϊςεοξ ή λιγϊςεοξ ακοιβή ςοϊπξ, διϊςι πξλλέπ τξοέπ ξ άμθοχπξπ πξσ επιθσμεί κάςι πλάθει μια χοαιξπξιημέμη εικϊμα, ϊςαμ θεχοεί ϊςι η μελλξμςική επιςσυία θα είμαι η ικαμξπξίηρή ςξσ. Άλλξςε πάλι, ξι πεοιρςάρειπ ξδηγξϋμ ρε αποϊβλεπςεπ ικαμξπξιήρειπ πξσ δεμ είυαμε επιθσμήρει απϊ ποιμ. Έςρι, η αμαζήςηρη ςηπ εσςσυίαπ μεςαςοέπεςαι ρε αμαζήςηρη ςηπ ικαμξπξίηρηπ ςχμ επιθσμιόμ μαπ. Ξι επιθσμίεπ είμαι, λίγξ -πξλϋ, ιρυσοέπ δσμάμειπ πξσ μαπ χθξϋμ ρε ποξρπάθειεπ ςιπ ξπξίεπ κοίμξσμε απαοαίςηςεπ, ποξκειμέμξσ μα έοθει ςξ επιθσμηςϊ απξςέλερμα. Δεμ ποέπει, ϊμχπ, μα νευμάμε ςημ πξλσπλξκϊςηςα ςξσ αμθοόπιμξσ Φσυιρμξϋ πξσ ρσυμά εκδηλόμει αμςιταςικέπ επιθσμίεπ. πξιξπ Φσυξλϊγξπ ςξ καςαλαβαίμει ασςϊ, καςαλαβαίμει επίρηπ και ςξμ παοαλξγιρμϊ ςηπ κξιμήπ πίρςηπ ςχμ αμθοόπχμ ρε μια ερχςεοική, αμενάοςηςη απϊ επιθσμίεπ, δϋμαμη, ρςη ταμςαρςική ασςή δϋμαμη πξσ ξμξμάζξσμε «θέληρη>. Ασςϊ πξσ ξμξμάζξσμε έςρι δεμ είμαι ςίπξςε άλλξ παοά ςξ απξςέλερμα (η ρσμιρςαμέμη) ςχμ επιθσμιόμ μαπ.
Για παοάδειγμα, είμαι ςελείχπ λαμθαρμέμξπ ξ ιρυσοιρμϊπ ϊςι έμα παιδί δεμ έυει θέληρη, υχοίπ μα έυξσμε ποξρπαθήρει ποξηγξσμέμχπ μα καςαλάβξσμε ςϊρξ ςξ ίδιξ ϊρξ και ςιπ μξοτέπ ςχμ διάτξοχμ επιθσμιόμ ςξσ. Φσυξλϊγξι έυξσμ γοάφει για ςημ «εμδσμάμχρη ςηπ θέληρηπ», υχοίπ ποόςα μα φάνξσμ μα μάθξσμ ςι είμαι ασςή η πεοιβϊηςη «θέληρη». Απ ατήρξσμε ϊμχπ ςημ αμϋπαοκςη «θέληρη> κι απ επιρςοέφξσμε ρςιπ σπαοκςέπ επιθσμίεπ. Απϊ πξϋ ποξέουξμςαι; Οξιεπ είμαι ξι ακοιβείπ ςξσπ μξοτέπ; πχπ ρσμβαίμει με ϊλεπ ςιπ ςάρειπ, έςρι και ξι επιθσμίεπ ποξρδιξοίζξμςαι απϊ ςημ κληοξμξμικϊςηςα και ςιπ ρσμθήκεπ ςηπ ζχήπ.
2. Η ΔΤΝΑΣΟΣΗΣΑ ΣΗ ΣΈΛΔΙΑ ΣΑΠΔΙΝΟΣΗΣΑ
Ρςξ ςελεσςαίξ κετάλαιξ ςξσ ςοίςξσ μέοξσπ ςξσ βιβλίξσ πεοιεγοάτηκαμ ξι ξσριαρςικέπ έμμξιεπ ςηπ «ςαπείμχρηπ» και ςηπ «ςαπειμϊςηςαπ », δίμξμςαπ έμταρη ρςξ ϊςι ξ δοϊμξπ για ςημ Απελεσθέοχρη πεομάει απϊ ςημ πλήοη ςαπειμϊςηςα. Αλλά για μα ρςηοίνξσμε ςημ άπξφη ασςή, θα ποέπει μα διεοεσμήρξσμε και μα καςαμξήρξσμε πάοα πξλλά θέμαςα. Λξλξμϊςι η παοαπάμχ θεόοηρη απξςελεί ςξ κεμςοικϊ θέμα ςξσ βιβλίξσ, ταίμεςαι ϊςι ςξ παοαμελξϋμε ποξπ ϊτελξπ άλλχμ ζηςημάςχμ. Απξμακοσμϊμαρςε, χρςϊρξ, απϊ ςη ρημαμςικϊςεοη διάρςαρη ςξσ αμςικειμέμξσ μαπ, για μα ναμαγσοίρξσμε ρε ασςήμ, έυξμςαπ απξκξμίρει ςιπ έμμξιεπ πξσ υοειαζϊμαρςε για μα απξδείνξσμε ςημ ϋπαονη και ςη βαοϋςηςά ςηπ. Ζ έμμξια ςηπ «ςαπειμϊςηςαπ» μπξοεί μα γίμει νεκάθαοη μέρα απϊ ςημ καςαμϊηρη ςηπ αμςίρςοξτη π έμμξιαπ, ασςή ςηπ αλαζξμείαπ, ςηπ σπεοητάμειαπ. Ίρχπ μα ραπ ποξκαλεί έκπληνη ςξ γεγξμϊπ ϊςι δεμ υοηριμξπξιό ςημ έκτοαρη «αμςίθεςη έμμξια». Δεμ σπάουει αμτιβξλία ϊςι ξ ταιμξμεμικϊπ κϊρμξπ είμαι δξμημέμξπ ρϋμτχμα με ςξσπ καμϊμεπ ςηπ δσαδικϊςηςαπ: κοϋξ-ζέρςη, τχπ-ρκξςάδι, καλϊκακϊ, μεγάλξ-μικοϊ κςλ Ζ «δσαδικϊςηςα» ϊμχπ δεμ είμαι «δσιρμϊπ». Λέρα απϊ ςξ παιυμίδι ςηπ σπξκειμεμικξϋ μαπ ρσμαιρθημαςιρμξϋ είμαι πξσ καςαλήγξσμε μα αμςιπαοαθέςξσμε ϊ,ςι μαπ εσυαοιρςεί ρε ϊ,ςι μαπ δσραοερςεί, ϊ,ςι θασμάζξσμε ρε ϊ,ςι πεοιτοξμξϋμε. Αλλά απϊ ςημ άπξφη ςξσ αμςικειμεμικξϋ μαπ μξσ πξσ είμαι αμενάοςηςξπ απϊ ςξ ρσμαιρθημαςιρμϊ μαπ, δεμ σπάουει καμέμα ποάγμα πξσ μα είμαι αμςίθεςξ απϊ έμα άλλξ. Ταμςαρςείςε έμα οαβδί' έυει δϋξ διατξοεςικά, αμςίρςοξτα άκοα πξσ, ϊμχπ, δεμ αμςιςίθεμςαι μεςανϋ ςξσπ και ςα δϋξ είμαι απαοαίςηςα για ςημ ϋπαονη και λειςξσογία ςξσ οαβδιξϋ. Ζ παοακάςχ εικϊμα (ρυήμα 4) απξςσπόμει ςημ έμμξια ςχμ αμςίρςοξτχμρσμπληοχμαςικόμ: έμαπ κάθεςξπ ρςϋλξπ υοηριμξπξιείςαι ραμ άνξμαπ για μα αμξιυςή μια ςοϋπα ρςξ έδατξπ με μια πεοιρςοξτική κίμηρη. Ρςξ ρςϋλξ έυξσμε ρςεοεόρει μια ξοιζϊμςια οάβδξ, ρςα άκοα ςηπ ξπξίαπ είμαι ποξραοςημέμα δϋξ βϊδια με αμςίρςοξτη καςεϋθσμρη ςξ έμα απϊ ςξ άλλξ.
ςαμ ςα βϊδια αουίζξσμ μα κιμξϋμςαι, για παοάδειγμα ςξ έμα ποξπ ςξ βξοοά και ςξ άλλξ ποξπ ςξ μϊςξ, η ξοιζϊμςια μπάοα ςα χθεί μα ακξλξσθήρξσμ έμαμ κϋκλξ. Ιάθε ρςιγμή ϊμχπ, η ποξρπάθειά ςξσπ καςεσθϋμεςαι ποξπ ςημ εταπςξμέμη ςξσ κϋκλξσ. Ηα μπξοξϋρε καμείπ μα ρκετςεί ϊςι πηγαίμξσμ ποξπ αμςίθεςεπ καςεσθϋμρειπ κι ϊςι η δϋμαμη ςξσ εμϊπ ακσοόμει ςημ άλλη. Δεμ ρσμβαίμει ϊμχπ κάςι ςέςξιξ, και ξι δσμάμειπ ρσγκλίμξσμ ποξπ ςημ πεοιρςοξτή ςξσ κεμςοικξϋ πϊλξσ, ϊπξσ ςα βϊδια ρσμεογάζξμςαι, και ξι κιμήρειπ ςξσπ, απέυξμςαπ καςά πξλϋ απϊ ςξ μα είμαι αμςίθεςεπ, λειςξσογξϋμ χπ «αμςίρςοξτεπρσμπληοχμαςικέπ». Ρςξ ταιμξμεμικϊ κϊρμξ ϊλα ςα ποάγμαςα πξσ θεχοξϋμε αμςίθεςα είμαι, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, αμςίρςοξτα-ρσμπληοχμαςικά.
υήμα 4. Οι δσμάμειπ ςχμ δσξ βξδιώμ (αμ δει καμείπ ςξ ρυήμα από φηλά) Υαίμξμςαι μα αμςιςίθεμςαι, αλλά ρςημ ποαγμαςικόςηςα δείυμξσμ πώπ δύξ αμςίρςοξτεπ και ρσμπληοχμαςικέπ δσμάμειπ ρσμεογάζξμςαι ρςημ πεοιρςοξτή ςξσ κεμςοικξύ άνξμα.
Απ επιρςοέφξσμε ρςημ αλαζξμεία και ρςημ ςαπειμϊςηςα, δϋξ έμμξιεπ πξσ δεμ είμαι αμςίθεςεπ αλλά αμςίρςοξτεπ-ρσμπληοχμαςικέπ. Σπάουει μια έμμξια πξσ έυει μα κάμει με ςη δσαδικϊςηςα και είμαι πξλϋ ρημαμςική ρςξ θέμα πξσ ενεςάζξσμε. Λιλξϋμε για ςημ ςέλεια ςαπειμϊςηςα, πξσ, με έμαμ πεοίεογξ ςοϊπξ, μξιάζει μα αμςικοξϋει ςημ κξιμή θεόοηρη, ρϋμτχμα με ςημ ξπξία «ςίπξςε δεμ είμαι ςέλειξ ρε ασςϊμ ςξμ κϊρμξ». Για μα καςαλάβξσμε ϊςι η ςαπειμϊςηςα μπξοεί μα είμαι ςέλεια, ποέπει μα δξϋμε ϊςι κάθε δσαδικϊ ζεϋγξπ ρςξ ταιμξμεμικϊ κϊρμξ τέοει δϋξ άκοα πξσ διατέοξσμ πξρξςικά. Απ αματέοξσμε έμα παοάδειγμα ρυεςικά με ςξ ταιμϊμεμξ ςηπ ζέρςηπ. Διαυχοίζξσμε ςη ζέρςη απϊ ςξ κοϋξ· ποϊκειςαι για δϋξ καςαρςάρειπ αμςίρςοξτεπ-ρσμπληοχμαςικέπ.
Ταιμξμεμικά, είμαι διατξοεςικέπ, πέοα ϊμχπ απϊ ςημ κξιμϊςξπη και γμχρςή ρε ϊλξσπ διατξοά, σπάουει και μια άλλη πξσ ποξκαλεί μεγάλη έκπληνη. Λελεςόμςαπ ςα διάτξοα επίπεδα ςηπ θεομξκοαρίαπ, ξ τσρικϊπ επιρςήμξμαπ ρσμειδηςξπξιεί ϊςι δεμ είμαι δσμαςϊμ μα γμχοίρει ςξ αμόςαςξ επίπεδϊ ςηπ. Ιάθε ςϊρξ, ξι επιρςήμξμεπ βοίρκξσμ ποξρχοιμά ϊοια ςχμ σφηλόμ θεομξκοαριόμ πξσ παοάγξσμ, ςίπξςε ϊμχπ δεμ δείυμει ϊςι μια μέοα θα είμαι ρε θέρη μα παοάγξσμ ςημ ϋφιρςη θεομξκοαρία. Ασνάμξμςαπ ϊλξ και πιξ πξλϋ ςη θεομξκοαρία εμϊπ ρόμαςξπ, ασςϊ εναςμίζεςαι, μεςαμξοτόμεςαι ρε αέοιξ. Ακϊμη ϊμχπ κι αμ καιμξϋογια μέρα επιςοέφξσμ ςημ πεοαιςέοχ θέομαμρη ςξσ αεοίξσ, ναμά και ναμά, τςάμξμςαπ ρε απίρςεσςα μεγάλεπ θεομξκοαρίεπ, ξσδέπξςε θα είμαι δσμαςϊμ μα απξδείνξσμε ϊςι κάπξιξπ έυει τςάρει έμα ανεπέοαρςξ ϊοιξ πξσ θα ξμξμαζϊςαμ «απϊλσςη θεομϊςηςα». Απϊ ςημ άλλη μεοιά, αμ έμαπ ειδικϊπ μελεςά ςξ κοϋξ (πξσ δεμ αμςιςίθεςαι ρςη ζέρςη παοά μϊμξμ απϊ σπξκειμεμική άπξφη), μπξοεί ρςξ εογαρςήοιϊ ςξσ μα τςάρει ρυεδϊμ ρςξ καςόςαςξ ϊοιξ, ρςξ λεγϊμεμξ «απϊλσςξ μηδέμ ». Ιαμιά, ϊμχπ, μεςαγεμέρςεοη ποϊξδξπ δεμ θα επιςοέφει μα πάει υαμηλϊςεοα ξϋςε μα ςημ ποξρεγγίρει με ακοίβεια. Απ υοηριμξπξιήρξσμε έμα ρσμβξλικϊ παοάδειγμα: η αλαζξμεία έυει απεοιϊοιρςεπ εκδηλόρειπ. Οξλλξί «μεγάλξι άμδοεπ» ποξρπάθηραμ μα σπξςάνξσμ ςξσπ καςξίκξσπ ςηπ Γηπ. Ιι αμ αμακαλϋπςαμε κάπξιξ καςξικήριμξ -για ςξσπ αμθοόπξσπ ή ρσγγεμικά ϊμςα- ξσοάμιξ ρόμα, μπξοξϋμε μα ταμςαρςξϋμε ϊςι η αλαζξμική ςοέλα ςξσ αμθοόπξσ θα ςξμ έρποχυμε μα καςακςήρει ςξ μέξ πλαμήςη. ξ αμςίρςοξτξρσμπληοχμαςικϊ ςηπ αλαζξμείαπ είμαι η ςαπειμϊςηςα, η εκδήλχρη ςηπ ξπξίαπ έυει έμα ανεπέοαρςξ ϊοιξ, πξσ θα μπξοξϋραμε μα ξμξμάρξσμε «Απϊλσςη Απλϊςηςα» (ή Απϊλσςη απειμϊςηςα). Ζ έλεια απειμϊςηςα μπξοεί, λξιπϊμ, μα επιςεσυθεί και είμαι ακοιβόπ ξ θάμαςξπ ςξσ Δγό. Ξ άμθοχπξπ πξσ θα άγγιζε ασςϊ ςξ απϊλσςξ μηδεμικϊ επίπεδξ αλαζξμείαπ θα ήςαμ ξ ςέλειξπ άμθοχπξπ και δεμ θα είυε πξςέ πια ςημ παοαμικοή σπϊληφη για ςξ Δγό ςξσ. Απ πξϋμε ϊςι, μέρχ ςηπ αμςικειμεμικήπ παοαςήοηρηπ ςξσ εασςξϋ μαπ και ςχμ άλλχμ αμθοόπχμ, η ςαπειμϊςηςα μπξοεί ρυεδϊμ μα αγγίνει ςημ ςελειϊςηςα. ϊςε, ρςημ καςάρςαρη ασςή, είμαρςε ςελείχπ αμξιυςξί απέμαμςι ρςξμ Δασςϊ, ξ ξπξίξπ μαπ καςαλαμβάμει πλήοχπ. ϊςε η ςαπειμϊςηςα είμαι πλήοηπ, ςέλεια. Ζ ξλξκληοχςική απξδξυή ςξσ θαμάςξσ (ϊπχπ έκαμε ξ Παμάμα Λαυαοίρι) θα ήςαμ η Απϊλσςη απειμϊςηςα. Ασςϊ ςξ ϋρςαςξ άλμα για ςξ ξπξίξ μϊλιπ μιλήραμε είμαι αμάλξγξ με ςη υάοη πξσ έουεςαι απϊ φηλά, απϊ ςξμ Δασςϊ, εκεί πξσ ςξ Δγό δεμ είμαι ςίπξςε. Ρε ϊλξ ςξ ποόςξ μέοξπ ςξσ παοϊμςξπ κεταλαίξσ υοηριμξπξίηρα ρσμβξλικά παοαδείγμαςα απϊ ςξ ταιμξμεμικϊ υόοξ. Ιαλϊ θα ήςαμ μα μη θεχοηθξϋμ ςα καςαλληλϊςεοα. μχπ, πξϋ αλλξϋ μπξοεί καμείπ μα βοει παοαδείγμαςα, απϊ ςη ρςιγμή πξσ η τϋρη ςξσπ ποέπει μα αμήκει ρςξ ταιμξμεμικϊ επίπεδξ ϊπξσ βοίρκεςαι και ξ φσυιρμϊπ μαπ; Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ςα παοαδείγμαςα ασςά μαπ βξηθξϋμ μα καςαλάβξσμε ςη διατξοά μεςανϋ ςξσ δσιρμξϋ (ςα αμςίθεςα) και ςηπ δσαδικϊςηςαπ (ςα αμςίρςοξτα-ρσμπληοχμαςικά) και ςη δσμαςϊςηςα ςηπ έλειαπ απειμϊςηςαπ. Ρςη ρσμέυεια, θα υοειαρςξϋμε ξπχρδήπξςε ςιπ διακοίρειπ ασςέπ.
3. ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΚΑΚΟ
Ρςξ ποόςξ μέοξπ ςξσ βιβλίξσ είδαμε ϊςι η αμθοόπιμη ζχή διέπεςαι απϊ δϋξ μϊμξσπ: ςξ Μϊμξ ςηπ Ιληοξμξμικϊςηςαπ και ςξ Μϊμξ ςξσ Αλληλξκαθξοιρμξϋ. Ξι δϋξ μϊμξι εταομϊζξμςαι με ςη ρσμβξλή πξλλόμ παοαγϊμςχμ, κληοξμξμικόμ κι αλληλξλεναοςόμεμχμ, ξι δσμαςξί ρσμδσαρμξί ςχμ ξπξίχμ είμαι αμέςοηςξι. Ακϊμη κι αμ ςα δίδσμα έυξσμ ςημ ίδια κληοξμξμικϊςηςα, ζξσμ κάςχ απϊ διατξοεςικέπ ρσμθήκεπ και, με ςξ πέοαρμα ςξσ υοϊμξσ, η φσυξλξγική ςξσπ ξμξιϊςηςα μειόμεςαι βαθμιαία. Έυξσμε δει πχπ η «ελεϋθεοη θέληρη» και η «σπεσθσμϊςηςα» δεμ σπάουξσμ. Απ επιρςοέφξσμε, παοά ςαϋςα, ρςξμ παοαλξγιρμϊ ςηπ μξιοξλαςοίαπ. πχπ κάθε άμθοχπξπ, έςρι και ξ μξιοξλάςοηπ έυει επιθσμίεπ κι αμςιπάθειεπ αμ δεμ κάμει κάςι για μα ικαμξπξιήρει ςιπ ποόςεπ και μα ξσδεςεοξπξιήρει ςιπ δεϋςεοεπ, παοεμβαίμει για μα ςοξπξπξιήρει ςη ρσμηθιρμέμη εμαλλαγή ςχμ αμθοόπιμχμ αμςιδοάρεχμ. Οιρςεϋει ϊςι δεμ κάμει ςίπξςε εμό, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, σπξπίπςει ρε έμα λάθξπ. Απ μελεςήρξσμε ςόοα ςιπ έμμξιεπ ςηπ αμαοςίαπ και ςηπ αοεςήπ πξσ θα μαπ ξδηγήρξσμ ρε μια άλλη εσοϋςεοη έμμξια, ασςήμ ςξσ Ιαλξϋ και ςξσ Ιακξϋ. Ζ λένη αμαοςία σπξμξεί ςημ ϋπαονη κάπξιαπ ελεϋθεοηπ θέληρηπ και σπεσθσμϊςηςαπ πξσ, ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, δεμ σπάουξσμ. Για μα καςαλάβξσμε λξιπϊμ ςημ αλήθεια, ποέπει μα καςαογήρξσμε ςη λένη αμαοςία και μα ςημ αμςικαςαρςήρξσμε με ςη λένη λάθξπ, ςξ αμςίρςοξτξρσμπληοχμαςικϊ ςηπ ξπξίαπ είμαι η επακοιβόπ ποξραομξρμέμη δοάρη. ξ γεγξμϊπ ϊςι ρςη υοιρςιαμική θοηρκεία η ηθική έυει απξκςήρει ποχςαγχμιρςικϊ οϊλξ ξτείλεςαι εμ μέοει ρςξμ Απϊρςξλξ Οαϋλξ πξσ ςη δίδανε με ιδιαίςεοη επιμξμή. Ζ ςάρη μαπ, ϊμχπ, μα ρσλλάβξσμε μια ηθική απξςελεί μια διαυοξμική θεμελιόδη μαπ αμάγκη. Ρςη Γέμερη βλέπξσμε ρςξμ Οαοάδειρξ ςξ δέμςοξ ςξσ Ιαλξϋ και ςξσ Ιακξϋ, ςξμ καοπϊ ςξσ ξπξίξσ ξ Γιαυβέ είυε απαγξοεϋρει ρςξσπ ποχςϊπλαρςξσπ μα τάμε. Ζ Δϋα και μεςά ξ Αδάμ, έυξμςαπ παοαρσοθεί απϊ ςξ τίδι, αφητξϋμ ςξ μϊμξ πξσ επέβαλε ξ Γιαυβέ, με απξςέλερμα μα ςιμχοηθξϋμ ασρςηοά. ξ λάθξπ ςχμ καςξίκχμ ςξσ Οαοάδειρξσ ήςαμ ςξ «ποχςαουικϊ λάθξπ», πξσ ςϊρξ αδικαιξλϊγηςα η ηθική διαρςοέβλχρε ρε «ποξπαςξοικϊ αμάοςημα». Ζ Γέμερη είμαι, τσρικά, έμαπ μϋθξπ. Έμαπ μϋθξπ, ϊμχπ, πξσ πεοιέυει μια μεγάλη ρσμβξλική αλήθεια. Ξι «Δμςξλέπ ςξσ Ηεξϋ» πξσ ξ Λχσρήπ επέβαλε ρςξμ ιξσδαψκϊ λαϊ άρκηραμ ςεοάρςια επίδοαρη ρςημ ηθική. Απϊ ςη ρςιγμή πξσ θερπίζεςαι μια μϊμιμη απαγϊοεσρη, ςξ Ιαλϊ και ςξ Ιακϊ επιβεβαιόμξμςαι, αμάλξγα με ςξ αμ η απαγϊοεσρη ασςή γίμεςαι ρεβαρςή ή ϊυι. Απ ςξμίρξσμε ϊςι η ηθική διατέοει απϊ
λαϊ ρε λαϊ κι ϊςι ξοιρμέμεπ απαγξοεϋρειπ, πξσ επιβάλλξμςαι και σιξθεςξϋμςαι απϊ μια ξμάδα, μπξοεί μα είμαι απξδεκςέπ και μα ρσμηθίζξμςαι ρε κάπξια άλλη. Ξ Υίςλεο είυε κξιμξπξιήρει έμα είδξπ ηθικήπ δικαιόμξμςαπ ςημ καςάδξρη ςχμ Δβοαίχμ και ςημ εκςέλερή ςξσπ. Ζ θεόοηρη μιαπ ςέςξιαπ εμέογειαπ ραμ καλήπ και μιαπ άλληπ ραμ κακήπ είμαι εμςελόπ ρυεςική, ατξϋ εναοςάςαι άμερα απϊ ςιπ πεπξιθήρειπ ςχμ αμθοόπχμ. Ξι εσαγγελικέπ μεςατοάρειπ δείυμξσμ ςξμ Θηρξϋ μα απεσθϋμεςαι ρε μια μξιυαλίδα ποξςοέπξμςάπ ςημ μα μημ ναμαμαοςήρει. Δεμ γμχοίζχ ςη γλόρρα πξσ μιλξϋραμ ξι Δβοαίξι ςηπ επξυήπ εκείμηπ, αλλά πιρςεϋχ ϊςι είμαι πξλϋ πιθαμϊμ ξ Θηρξϋπ μα είπε: «Οήγαιμε και μημ κάμειπ ναμά ασςϊ ςξ λάθξπ». Οαο' ϊλα ασςά, η ηθική μαπ έυει αλλάνει και δεμ ςίθεςαι πια θέμα λιθξβξλιρμξϋ μιαπ μξιυαλίδαπ. Ρϋμτχμα με ςημ παοάδξρη ςξσ ρ'αμ: «Απϊ ςη ρςιγμή πξσ ιρυϋει η διάκοιρη Ιαλξϋ και Ιακξϋ, ακξλξσθεί ρϋγυσρη και ςξ μσαλϊ υάμεςαι». Απ ρσλλξγιρςξϋμε ςξμ καςάλξγξ ςχμ λεγϊμεμχμ «επςά θαμάριμχμ αμαοςημάςχμ»: αλαζξμεία, τθϊμξπ, λαγμεία, λαιμαογία, τιλαογσοία, ξογή και μχθοϊςηςα. Δεμ νέοχ αμ ρκϊπιμα η αλαζξμεία βοέθηκε ρςημ ποόςη θέρη, αλλά ςηπ αομϊζει. ηπ ςαιοιάζει ξ υαοακςηοιρμϊπ θαμάριμξ αμάοςημα ή, καλϋςεοα, θαμάριμξ λάθξπ. Απ ςα δξϋμε ϊλα λεπςξμεοόπ: Υθόμξπ: τθξμξϋμε κάπξιξμ επειδή καςέυει κάςι πξσ επιβεβαιόμει και κξλακεϋει ςημ αλαζξμεία ςξσ. Μιόθξσμε τθϊμξ και καςόςεοξι ρςα μάςια ςϊρξ ςα δικά μαπ ϊρξ και ςχμ άλλχμ. Δπίρηπ, ξι τθξμεοξί άμθοχπξι μιρξϋμ ϊλξσπ ϊρξι ςξσπ ςαπειμόμξσμ. λαγμεία: κάθε είδξπ εσυαοίρςηρηπ πξσ νετεϋγει απϊ ςα ρσμηθιρμέμα μαπ ρσμαιρθήμαςα επιβεβαιόμει ςξ Δγό. λαιμαογία: ϊ,ςι είπαμε για ςη λαγμεία ιρυϋει και για ςη λαιμαογία. Υιλαογσοία: η αγάπη, η αμαζήςηρη και η ρσρρόοεσρη υοημάςχμ πξσ ποξρδίδει μια δϋμαμη επιβεβαίχρηπ ςξσ Δγό. Οογή: είμαι η αμςίδοαρη εμϊπ αμθοόπξσ ϊςαμ θίγεςαι ασςϊ πξσ θεχοεί απξκλειρςικϊ ςξσ δικαίχμα, δηλαδή ασςϊ για ςξ ξπξίξ είμαι πεοήταμξπ. Μχθοόςηςα: είμαι η αμαζήςηρη ςηπ αδοάμειαπ ϊςαμ ξ άμθοχπξπ παοαμελεί ϊ,ςι θεχοεί καθήκξμ. μςοέπεςαι για ςημ αποανία ςξσ και δεμ είμαι πεοήταμξπ για ςξμ εασςϊ ςξσ. Ρσμξφίζξμςαπ ςα παοαπάμχ, θα έλεγα ϊςι ϊλα ϊρα μαπ επιβεβαιόμξσμ ρςα μάςια μαπ και ρςα μάςια ςχμ άλλχμ εμιρυϋξσμ ςημ αλαζξμεία μαπ -ςξσλάυιρςξμ ρςξ βαθμϊ πξσ ρσγκοιμϊμαρςε με ςξσπ άλλξσπ, γεγξμϊπ πξσ ρσμβαίμει ρσυμά. Δπίρηπ, ϊςαμ κάπξιξπ καςεσθϋμεςαι ποξπ ςημ απειμϊςηςα, νετεϋγει λίγξ-λίγξ απϊ ςα άλλα «θαμάριμα αμαοςήμαςα». α «θαμάριμα αμαοςήμαςα» δεμ είμαι ςίπξςε άλλξ απϊ «θαμάριμα λάθη», δηλαδή «απαςηλέπ απϊφειπ». Ιαι η πηγή ϊλχμ ασςόμ είμαι η αλαζξμεία. Δίμαι ρημαμςικϊ μα καςαλάβξσμε ςιπ αιςίεπ ςηπ αλαζξμείαπ. Ξ ρσμηθιρμέμξπ άμθοχπξπ είμαι έμα Δγό πξσ σπάουει, αλλά ξ Δασςϊπ πξσ είμαι εμσπάουει ρε ασςϊμ. πχπ έυξσμε πει, μξλξμϊςι ξ Δασςϊπ «κξιμάςαι» μέρα μαπ, διαθέςξσμε
μια βαθιά σπξρσμείδηςη διαίρθηρή ςξσ και ςείμξσμε μα απξκςήρξσμε ςα υαοακςηοιρςικά ςξσ, ςημ παμρξτία ςξσ, ςημ παμςαυξϋ παοξσρία ςξσ, ςημ παμςξδσμαμία ςξσ, ςημ αιχμιϊςηςά ςξσ, ςημ Απϊλσςη Δσςσυία ςξσ. Δίυα έμα τίλξ πξσ θσμϊςαμ ϊςι, ρςημ ηλικία ςχμ ςερράοχμ εςόμ, πίρςεσε ρςξ Ηεϊ κι έκοιμε εκ ςχμ σρςέοχμ ϊςι ξ λϊγξπ για ςξμ ξπξίξ ξ ξικξγεμειακϊπ ςξσ πεοίγσοξπ δεμ εμίρυσρε ςημ πίρςη ςξσ ήςαμ ξ τϊβξπ μήπχπ εναιςίαπ ςηπ διξγκχθεί σπεοβξλικά η μαςαιξδξνία ςξσ. Οαοϊλξ πξσ ξ εμσπάουχμ Δασςϊπ μέρα μαπ παοαμέμει κξιμιρμέμξπ, ςξμ ρσγυέξσμε με ςξ Δγό. Δίμαρςε αμαγκαρμέμξι μα διαπιρςόρξσμε ϊςι δεμ διαθέςξσμε ςα θεψκά υαοακςηοιρςικά. Λημ μπξοόμςαπ ϊμχπ μα κάμξσμε κάςι καλϋςεοξ, ποξρπαθξϋμε μα ςα ποξρεγγίρξσμε ϊρξ πεοιρρϊςεοξ γίμεςαι. Ζ έμςαρη ςχμ ποξρπαθειόμ μαπ για ςημ ποξρέγγιρη ςχμ θεψκόμ υαοακςηοιρςικόμ πξικίλει, αμάλξγα με ςιπ διαβαθμίρειπ με ςιπ ξπξίεπ σπάουει μέρα μαπ η ρκξςειμή διαίρθηρη ςξσ Δασςξϋ' κάπξιξι απϊ εμάπ ποξρπαθξϋμ ελάυιρςα, εμό άλλξι επιδιόκξσμ με πάθξπ ςημ εκπλήοχρη ςξσ ρκξπξϋ ςξσπ. ξ θαμάριμξ, λξιπϊμ, λάθξπ δεμ είμαι ςίπξςε άλλξ απϊ ςημ απαςηλή άπξφη ϊςι δεμ σπάουει διατξοά αμάμερα ρςξ Δγό και ρςξμ Δασςϊ. πχπ έυξσμε πει, ρςξ πλαίριξ ςηπ σπξκειμεμικήπ ςξσ ζχήπ, κάθε άμθοχπξπ είμαι ςξ κέμςοξ ςξσ κϊρμξσ. Ιαι ξι άλλξι άμθοχπξι δεμ έυξσμ αληθιμή ανία ρςα μάςια μαπ παοά μϊμξ ρςξ βαθμϊ πξσ είμαι ξικείξι μαπ (ρσγγεμείπ, τίλξι, εοαρςέπ). Ιαςά βάθξπ, ςξ «θαμάριμξ αμάοςημα» είμαι μια απαςηλή ιδέα (ή λάθξπ) πξσ δεμ ανίζει μα επιρϋοει ςημ ςιμχοία πάμχ ςηπ, αλλά μα γίμει ατξομή για μια αληθιμή μεςατσρική διδαρκαλία. Άλλχρςε, ακϊμη κι αμ ςξ λάθξπ ασςϊ ήςαμ μια ιεοξρσλία πξσ ποξέκσΦε απϊ ελεϋθεοη επιλξγή, είμαι δϋρκξλξ μα καςαλάβει καμείπ γιαςί ϊλξι ξι απϊγξμξι ςχμ ποχςϊπλαρςχμ είμαι καςαδικαρμέμξι μα σπξτέοξσμ. πχπ δημιξσογήθηκε ξ άμθοχπξπ, ήςαμ ποξξοιρμέμξπ μα πέρει ρςημ παγίδα ςξσ θαμάριμξσ λάθξσπ κι ϊπχπ καθεςί, έςρι κι ασςϊ εναοςάςαι απϊ ςη δξμή ςξσ ρϋμπαμςξπ ϊπχπ -ςη ρσμέλαβε ξ ίδιξπ ξ Ηεϊπ μέρα ρςημ αιχμιϊςηςα. Ξι αιςίεπ ςηπ δξμήπ ασςήπ θα μαπ διατεϋγξσμ πάμςα. Απ επιρςοέφξσμε ρςξμ εναιοεςικά διδακςικϊ μϋθξ ςηπ Γέμερηπ. ξ τίδι, ξ πειοαρμϊπ, ξ τϊβξπ βεβαιόμει ςξ ατελέπ ζεσγάοι Δϋα-Αδάμ ϊςι, αμ τάμε ςξμ καοπϊ ςξσ δέμςοξσ ςξσ Ιαλξϋ και ςξσ Ιακξϋ, θα γίμξσμ ϊπχπ ξ Ηεϊπ κι ϊςι ξ θάμαςξπ, με ςξμ ξπξίξ ςξσπ απείληρε ξ Γιαυβέ, είμαι μια απειλή υχοίπ πεοιευϊμεμξ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η ςιμχοία έπερε πάμχ ρςα αμθοόπιμα ϊμςα και ρε ϊλξσπ ςξσπ απξγϊμξσπ ςξσπ: θα πεθαίμξσμ και θα γμχοίζξσμ πξλλέπ ρσμτξοέπ ρςη διάοκεια ςηπ παοξδικήπ ςξσπ ζχήπ γεμμιέςαι η ιδέα ςξσ Δγό και ςχμ παοάλξγχμ τιλξδξνιόμ ςξσ (ξ Αδάμ και η Δϋα κοϋβξσμ ςη γϋμμια ςξσπ για μα απξκοϋφξσμ ϊ,ςι είμαι άρυημξ), κι ασςϊ πξσ απξμέμει απϊ ςη θεψκή δσμαςϊςηςα ρςξ ποχςϊπλαρςξ ζεϋγξπ είμαι ξ εμσπάουχμ σπεοβαςικϊπ Δασςϊπ μέρα ςξσπ, έμαπ Δασςϊπ ϊμχπ πξσ βοίρκεςαι ρε καςάρςαρη λήθηπ. Απϊ ςημ άλλη μεοιά, μξιοαία καςαλαβαίμξσμ ςιπ έμμξιεπ ςξσ Ιαλξϋ και ςξσ Ιακξϋ με ςιπ δσράοερςεπ ρσμέπειέπ ςξσπ: ςξ Ιακϊ ρσμξδεϋεςαι απϊ ςϋφειπ και ςξ Ιαλϊ απϊ αλαζξμεία.
Απ ρημειόρξσμε ϊςι η αλαζξμεία δεμ πεοίμεμε μα ρσμβεί ςξ «θαμάριμξ λάθξπ» ποξκειμέμξσ μα εμταμιρςεί ρςημ αμθοόπιμη φσυή. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ςξ λάθξπ ςηπ Δϋαπ, ϊςαμ σπέκσφε ρςημ επιοοξή ςξσ τιδιξϋ, είυε καθξοιρςεί απϊ ςημ σπϊρυερη ςξσ «έρερθε χπ Ηεξί». Δίμαι εϋκξλξ μα δει καμείπ ϊςι ξι ποχςϊπλαρςξι έμιχραμ μα κξλακεϋεςαι η αλαζξμεία ςξσπ απϊ ςη δελεαρςική ασςή ποϊςαρη. Ξ Γιαυβέ δημιξϋογηρε ςξμ άμθοχπξ «κας' εικϊμα και καθ' ξμξίχρίμ ςξσ», ϊυι ϊμχπ ίρξ με Ασςϊμ. Ζ αλαζξμεία ςξσ Αδάμ και ςηπ Δϋαπ ςξσπ χθεί μα γίμξσμ «χπ Ηεξί», έμδεινη ςηπ ϋφιρςήπ ςξσπ αλαζξμείαπ. Έυχ υοηριμξπξιήρει πξλϋ ςξ ρσμβξλικϊ μϋθξ ςηπ Γέμερηπ, διϊςι τχςίζει ςημ ξμξιϊςηςα ςξσ αμθοόπξσ με ςξ Ηεϊ καθόπ και ςξ ποξπαςξοικϊ λάθξπ πξσ καθιρςά ςξμ άμθοχπξ απείοχπ καςόςεοξ απϊ Ασςϊμ εναιςίαπ ςηπ άγμξιαπ κι ϊλχμ ςχμ απαςηλόμ ςξσ ιδεόμ. Δείυμει, επίρηπ ϊςι, εμό η αλαζξμεία δεμ είμαι παοά έμα μϊμξμ απϊ ςα «θαμάριμα λάθη», έυει ςξμ ποχςαγχμιρςικϊ οϊλξ αμάμερά ςξσπ. Απϊ ςη ρςιγμή πξσ βσθιζϊμαρςε ρςξ βαρίλειξ ςχμ απαςηλόμ ιδεόμ εναιςίαπ ςηπ αλαζξμείαπ μαπ, ξ ςοϊπξπ λειςξσογίαπ ςηπ ρκέφηπ μαπ αλλάζει εμςελόπ μπεοδεϋξσμε ςη δσαδικϊςηςα ςξσ ταιμξμεμικξϋ κϊρμξσ με έμα δσιρμϊ πξσ καςαλήγει ρε φεϋςικεπ θεχοήρειπ για ϊλα ςα ποάγμαςα. Βλέπξσμε πλέξμ ςα ποάγμαςα διατξοεςικά ξ έμαπ απϊ ςξμ άλλξμ και η ζχή μαπ μξιάζει με έμαμ εναιοεςικά πξλϋπλξκξ λαβϋοιμθξ. Ασςϊ έκαμε ςξμ Ρχκοάςη μα αματχμήρει ςξ «εμ ξίδα ϊςι ξσδέμ ξίδα». Ρσμπεοαρμαςικά, η αλαζξμεία είμαι ςξ ποχςαουικϊ λάθξπ πξσ γεμμά ϊλα ςα άλλα «θαμάριμα αμαοςήμαςα» και παίζει κεμςοικϊ οϊλξ ρςη λειςξσογία ςξσ ερχςεοικά μη ξλξκληοχμέμξσ αμθοόπξσ. Λε εναίοερη ςιπ όοεπ πξσ κξιμϊμαρςε βαθιά, ςιπ σπϊλξιπεπ βοιρκϊμαρςε ρε μια καςάρςαρη αδιάκξπηπ δοαρςηοιϊςηςαπ και κάθε ποάνη μάπ επιβεβαιόμει, ακϊμη και η ρκέφη μαπ και ξ ερχςεοικϊπ μαπ μξμϊλξγξπ, διϊςι κάθε ποάνη ςοέτει ςημ φεσδαίρθηρη ςηπ ϋπαονηπ και μαπ κάμει ςστλξϋπ μποξρςά ρςξ ςι είμαρςε ποαγμαςικά: μια «εκπαιδεσμέμη μαοιξμέςα» πξσ δεμ κάμει ςίπξςε άλλξ απϊ ςξ μα δοα για μα σπάουει. Ζ τιλξρξτία ςξσ Ιαοςέριξσ ρσμξφίζεςαι ρςη διάρημή ςξσ διαςϋπχρη «ρκέτςξμαι, άοα σπάουχ», ποάγμα πξσ είμαι εμςελόπ λάθξπ. Δπιβεβαιόμχ ςξμ εασςϊ μξσ πεοπαςόμςαπ, κάμξμςαπ ξςιδήπξςε, ακϊμη και ςξ πιξ αρήμαμςξ. Αμ αματεοθεί κάπξιξπ ρςημ αλαζξμεία με ςξ μεςοιξπαθέρςεοξ ϊοξ τιλασςία ή εγχιρμϊπ, γίμεςαι ακϊμη ρατέρςεοξ ςξ γεγξμϊπ ϊςι η αλαζξμεία εμπξςίζει ςημ αμθοόπιμη φσυή (ςι είμαι ςξ αμθοόπιμξ ξμ υχοίπ καθϊλξσ τιλασςία;). Ζ αλαζξμεία δημιξσογεί ρε διατξοεςικϊ βαθμϊ ςημ άγμξια, πξσ η βξσδιρςική διδαρκαλία ξοίζει χπ ςξ ρϋμξλξ ςχμ απαςηλόμ ιδεόμ ξι ξπξίεπ γεμμξϋμ ςξμ πϊμξ. Αμ η αμαζήςηρη ςηπ εσςσυίαπ καςαμξηθεί ρςημ ποαγμαςική ςηπ διάρςαρη, θα ξδηγήρει ρςημ ενατάμιρη ςχμ απαςηλόμ ιδεόμ -ποάγμα κάθε άλλξ παοά εϋκξλξ μα επιςεσυθεί- και, πάμχ απϊ ϊλα, ρςημ ενατάμιρη ςηπ ποχςαουικήπ ςξσπ πηγήπ: ςηπ αλαζξμείαπ.
3. Ο ΚΑΘΟΡΙΜΟ ΣΗ ΠΡΑΓΜΑΣΩΗ
Δίμαι πξλϋ πιθαμϊμ μα διακοίμεςε μια αμςίταρη αμάμερα ρςξμ ςοϊπξ καςάκςηρηπ ςηπ έλειαπ απειμϊςηςαπ -για ςξμ ξπξίξ θα μιλήρχ παοακάςχ- και ςηπ έμμξιαπ εκπαιδεσμέμη μαοιξμέςα πξσ δεμ διαθέςει ελεϋθεοη βξϋληρη και σπεσθσμϊςηςα. Υοειάζεςαι μα ενηγήρχ ςη ταιμξμεμική ασςή αμςίταρη. Δκςϊπ απϊ ςξμ Παμάμα Λαυαοίρι -ξ ξπξίξπ έποεπε μα απξδευςεί και μα μιμηθεί ςξ ρχμαςικϊ ςξσ θάμαςξ, για μα ειρέλθει ρςη διαδικαρία μιαπ ασθϊομηςηπ ενέλινηπ και, μέρα ρε δϋξ υοϊμια, μα τςάρει ρςημ Οοαγμάςχρή ςξσ- ϊλξι ξι Λεγάλξι Δάρκαλξι έουξμςαι αμςιμέςχπξι με ποξρχοιμά αδιένξδα πξσ η διάοκειά ςξσπ πξικίλει ρε υοϊμξ, απϊ ςα ξπξία ποέπει μα απελεσθεοχθξϋμ με ρκξπϊ μα ρσμευίρξσμ ςημ αμαζήςηρη με έμαμ άλλξμ ςοϊπξ. Ησμηθείςε ςημ ιρςξοία ςξσ Βξϋδα πξσ έυαρε υοϊμια μελεςόμςαπ αμεπιςσυόπ τιλξρξτία και ρυεδϊμ πέθαμε ακξλξσθόμςαπ ςξσπ ασρςηοξϋπ καμϊμεπ ςξσ αρκηςιρμξϋ. Ιαι μεςά, κάπξια ρςιγμή κι ατξϋ κάθε ρκέφη απϊ ςξ μσαλϊ ςξσ είυε παοαμεοιρςεί, κάθιρε κάςχ απϊ ςξ Δέμςοξ Λπϊμςι CBodhi Tree) κι έτςαρε ρςημ καςάρςαρη ςξσ Ραςϊοι. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, η επίςεσνηπ Οοαγμάςχρηπ καθξοίζεςαι απϊ ςέρρεοιπ παοάγξμςεπ: α) Απϊ ςη γμόρη ςηπ θεχοηςικήπ δσμαςϊςηςαπ ςηπ Οοαγμάςχρηπ, β) απϊ ςημ έμςξμη επιθσμία απϊκςηρήπ ςηπ και ςη θελημαςική παοξσρία ρε κάθε πϊμξ, γ) απϊ ςημ επατή με μια αληθιμή διδαρκαλία, και δ) απϊ ςημ έμςαρη και ςημ πξιϊςηςα ςηπ μεςατσρικήπ διαίρθηρηπ ςξσ σπξκειμέμξσ. Ξι παοαπάμχ ρσμθήκεπ ρσμιρςξϋμ μέοξπ ςξσ πεποχμέμξσ ςχμ Απελεσθεοχμέμχμ Σπάονεχμ- ρςημ αμςίθεςη πεοίπςχρη, θα είυαμ παοαμείμει ϊμξιξι με ϊλξσπ ςξσπ ρσμηθιρμέμξσπ αμθοόπξσπ. Δεμ ποϊκειςαι για αδικία· με ςξμ έμαμ ή ςξμ άλλξμ ςοϊπξ, ϊλξι είμαρςε ποξγοαμμαςιρμέμξι, απλόπ με διατξοεςικϊ ςοϊπξ· μια γσμαίκα είμαι ϊμξοτη, μια άλλη άρυημη' έμαπ άμδοαπ είμαι ένσπμξπ, έμαπ άλλξπ ηλίθιξπ. Έυξσμε ήδη πει ϊςι ξι διάτξοεπ ρσμθήκεπ είμαι αμέςοηςεπ κι ϊλεπ είμαι διατξοεςικέπ μεςανϋ ςξσπ. Ρςξ υόοξ ασςϊ δεμ σπάουει ιρϊςηςα. Απ πξϋμε λίγα λϊγια για δϋξ απϊ ςιπ παοαπάμχ ρσμθήκεπ: α) Ζ γμόρη ςηπ θεχοηςικήπ δσμαςϊςηςαπ πξσ έυει ξ άμθοχπξπ για ςημ Οοαγμάςχρη πξσ μπξοεί μα μαπ απελεσθεοόρει απϊ κάθε πϊμξ και μα απξτέοει Απϊλσςη κι Αιόμια Δσςσυία είμαι κάςι πξσ η ρσμςοιπςική πλειξμϊςηςα ςχμ αμθοόπχμ παμςελόπ αγμξεί β) Ζ έμςξμη επιθσμία μα τςάρει καμείπ ρςη -θεχοηςικά γμχρςήΟοαγμάςχρη. ξ ζήςημα είμαι ιδιαίςεοα πεοίπλξκξ. Λίληρα για έμςξμη επιθσμία, διϊςι καμείπ άμθοχπξπ δεμ μαθαίμει ςη δσμαςϊςηςα ςηπ Οοαγμάςχρηπ υχοίπ μα μάθει ρσγυοϊμχπ ςημ ιδιαίςεοη ρπαμιϊςηςά ςηπ και ςη δσρκξλία ςηπ επίςεσνήπ ςηπ. Οαο' ϊλα ασςά, ςα ϊμςα πξσ αμαζηςξϋμ ςημ απελεσθέοχρη δεμ είμαι ςίπξςε ςξ εναιοεςικϊ και ςα κίμηςοά ςξσπ μπξοεί μα διατέοξσμ καςά πξλϋ. Σπάουει έμα κίμηςοξ με ςξ ξπξίξ δεμ ρσμτχμό ποξρχπικά και ςξ ξπξίξ αματέοεςαι ρε έμα απϊ ςα βιβλία ςξσ καθηγηςή Ρξσζξϋκι.
Σπξρςηοίζει ςημ άπξφη ϊςι πξλλξί άμθοχπξι αμαζηςξϋμ ςημ Οοαγμάςχρη για μα μπξοέρξσμ μα επικξιμχμήρξσμ με ςξσπ άλλξσπ. Αμςιλαμβάμξμςαι ϊμχπ ϊςι, απϊ ςη ρςιγμή πξσ ασςϊ ποαγμαςξπξιηθεί, θα έυξσμ αμαλάβει ςημ σπξυοέχρη μα ποξρηλσςίρξσμ κι άλλξσπ; ξ ρ'αμ δεμ είμαι μια άπληρςη για καςακςήρειπ θοηρκεία κι ξ ερχςεοικά ξλξκληοχμέμξπ άμθοχπξπ βλέπει ϊλα ςα ποάγμαςα χπ ίρα ρςξ ταιμξμεμικϊ επίπεδξ ϊπξσ ζει με ςξσπ ρσμαμθοόπξσπ ςξσ. Έμα άλλξ κίμηςοξ είμαι η επιθσμία ςηπ Απϊλσςηπ Δσςσυίαπ. Δεμ μπξοξϋμε, χρςϊρξ, μα έυξσμε ςημ παοαμικοή ιδέα για ςημ Απϊλσςη κι Αιόμια Δσςσυία. Ζ επιθσμία ςηπ ςελερίδικηπ απελεσθέοχρηπ απϊ κάθε εμδευϊμεμξ πϊμξ είμαι γμηριϊςεοη και πιξ κξμςά ρςημ αλήθεια. Αλλά δεμ είμαι η διαδικαρία καθξοιρμξϋ μαπ πξσ ποξρπαθξϋμε μα καςαλάβξσμε, διϊςι κάθε επιθσμία ποξωπξθέςει ςη ταμςαρία κάπξιαπ ερχςεοικήπ καςάρςαρηπ. ςαμ είμαρςε δσρςσυιρμέμξι, δεμ μπξοξϋμε μα ταμςαρςξϋμε και μα επιθσμήρξσμε ςημ αμςίρςοξτη καςάρςαρη, ξϋςε μα ταμςαρςξϋμε και μα επιθσμήρξσμε ςημ εσςσυία πξσ μπξοεί κάπξια μέοα μα ναμαμιόρξσμε. Ξι ερχςεοικέπ καςαρςάρειπ πξσ μιόθξσμε μαπ ταίμξμςαι αιόμιεπ. Ρε μεοικξϋπ αμθοόπξσπ είμαι δσμαςϊμ μα διακοίμει καμείπ μια αλαζξμική τιλξδξνία μα πεςϋυξσμ ςημ Οοαγμάςχρη, διϊςι πιρςεϋξσμ ϊςι έςρι θα γίμξσμ αμόςεοξι απϊ ϊλξσπ ςξσπ ρσμηθιρμέμξσπ αμθοόπξσπ. Ζ αλαζξμεία και πάλι! Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ξι ςέρρεοιπ καθξοιρςικξί παοάγξμςεπ πξσ είδαμε ρςημ αουή ςξσ κεταλαίξσ δεμ μπξοξϋμ μα ικαμξπξιήρξσμ ςημ πεοιέογειά μαπ ρυεςικά με ςη διαδικαρία καθξοιρμξϋ πξσ είμαι αμαγκαία για ςημ Οοαγμάςχρη, αμ και η παοξσρία ςξσπ είμαι απαοαίςηςη και έυξσμ έμα ρημαμςικϊ οϊλξ μα παίνξσμ. Δεμ μπξοξϋμε μα γμχοίζξσμε ςξ πεποχμέμξ ρε ϊλεπ ςξσ ςιπ εκτάμρειπ. Απ πξϋμε, λξιπϊμ, ϊςι ϊρξι έυξσμ τςάρει ρςημ Οοαγμάςχρη έποεπε αμαγκαρςικά μα ακξλξσθήρξσμ ςημ ελικξειδή πξοεία μιαπ μξίοαπ πξσ, ϊπχπ και ςξ μέλλξμ, παοαμέμει για μαπ άγμχρςη. Ιαι λίγα λϊγια για ςη ρϋγυοξμη επξυή. Δίμαι εϋκξλξ μα δει καμείπ ρςιπ μέοεπ μαπ ςη θοιαμβεσςική επικοάςηρη ςηπ εμπειοικήπ έοεσμαπ έμαμςι ςηπ μεςατσρικήπ αμαζήςηρηπ. Ζ σπξςιθέμεμη ποϊξδξπ πξσ ποαγμαςξπξιείςαι ρςξ ταιμξμεμικϊ επίπεδξ μεθά ςξ μξσ. Ιάπξιεπ απϊ ςιπ ποξϊδξσπ ασςέπ είμαι εμ μέοει ανιϊλξγεπ. Δίμαρςε, ϊμχπ, χπ άμθοχπξι πιξ εσςσυιρμέμξι και ρξτξί επειδή ξι μηυαμέπ γίμξμςαι ϊλξ και πιξ γοήγξοεπ ή επειδή πεςϋυαμε ςη ρυάρη ςξσ αςϊμξσ; α διερςοαμμέμα έμρςικςά μαπ καςαδσμαρςεϋξσμ ςημ σπξςιθέμεμη «ποϊξδξ». Δπιπλέξμ, ςα πλεξμεκςήμαςα πξσ η ποϊξδξπ τέομει ρςημ καθημεοιμϊςηςά μαπ δεμ ρσμεπάγξμςαι καμιά ηθική βελςίχρη ςξσ εασςξϋ μαπ. Απϊ καιοϊ ρε καιοϊ, κάπξιξπ ιδεαλιρςήπ διαμξξϋμεμξπ ραμ ςξμ Άλμςξσπ Υάνλεψ; (Aldous Huxley) πείθεςαι ϊςι ασςϊ πξσ ποέπει μα ποξξδεϋρει ρε ρξτία, καλξρϋμη και ςα παοϊμξια είμαι ςξ αμθοόπιμξ γέμξπ. Ξ Υάνλεψ ςξ είπε, ςξ έγοαφε και δοαρςηοιξπξιήθηκε ρυημαςίζξμςαπ ξμάδεπ ρξτόμ αμθοόπχμ. Οόπ ϊμχπ μπξοεί κάπξιξπ μα μη βλέπει ϊςι ασςή η «καλή θέληρη» δεμ είμαι παοά μια ρςαγϊμα ρςξμ χκεαμϊ', Ζ ενέλινη ποξπ ςημ ποϊξδξ ρςξ ταιμξμεμικϊ επίπεδξ μαπ ξδηγεί μα ρκετςξϋμε ϊςι ςξ πεοιβάλλξμ μαπ, ξ κϊρμξπ ρςξμ ξπξίξ ζξϋμε, γίμεςαι ξλξέμα και πιξ ευθοικϊπ απέμαμςι ρςημ αμθοόπιμη πμεσμαςικϊςηςα και ρςημ εμτάμιρη ερχςεοικά ξλξκληοχμέμχμ αμθοόπχμ. Ζ ρϋγυοξμη αμθοχπϊςηςα, πεοήταμη για ςημ ποϊξδϊ ςηπ ρςξ σλικϊ
επίπεδξ, βξσλιάζει ϊλξ και πχ πξλϋ ρςημ άγμξια, με απξςέλερμα ςημ αϋνηρη ρε έμςαρη και αοιθμϊ ςχμ ποξρςοιβόμ αμάμερα ρςα έθμη και ρςξσπ αμθοόπξσπ. Δεμ απξκλείεςαι, βέβαια, έμαπ ή πεοιρρϊςεοξι άμθοχπξι πξσ είμαι υαμέμξι ρε μακοιμξϋπ κι απξμξμχμέμξσπ ςϊπξσπ (κσοίχπ ρςημ Αρία ή κι αλλξϋ) μα έυεr./έυξσμ πεςϋυει ςημ Οοαγμάςχρη και μα ζεr.!ζoσμ ακϊμη, υχοίπ μα έυξσμ ςξμ παοαμικοϊ λϊγξ μα κάμξσμ γμχρςή ςημ ϋπαονή ςξσπ. Αοκεςξί απϊ ςξσπ αμθοόπξσπ πξσ γμχοίζξσμε κι ασςξαπξκαλξϋμςαι ξλξκληοχμέμξι ζξσμ ρςημ Θμδία και ρςξ Μ επάλ. Αλλά ϊπξια πληοξτξοία μπϊοερα μα ρσγκεμςοόρχ ρυεςικά με ασςξϋπ με κάμει μα αμτιβάλλχ πξλϋ για ςιπ ανιόρειπ ςξσπ. Ζ ςχοιμή ενέλινη ςηπ αμθοχπϊςηςαπ δεμ θα ενέπληςςε ασςϊμ πξσ νέοει ϊςι διαμϋξσμε ςημ επξυή. ςηπ Ιάλι-γιξϋγκα. Ζ καςαρςοξτική ασςή επξυή μξιάζει μα τςάμει ρςξ ςέλξπ ςηπ, μεςά ςξ ξπξίξ θα ακξλξσθήρει μια μέα Υοσρή Δπξυή. Ασςϊ είμαι ρςξ κξρμικϊ ρυέδιξ πξσ ξι άμθοχπξι -ακϊμη κι αμ καςαλάβαιμαμ ϊςι είυαμ ςημ αςσυία μα γεμμηθξϋμ ρςξ ςέλξπ ςηπ Ιάλι-γιξϋγκα- δεμ θα μπξοξϋραμ μα αλλάνξσμ με καμέμαμ ςοϊπξ. Ρε κάθε πεοίπςχρη, ποέπει μα αμαγμχοίρει καμείπ ϊςι ϊπξιξπ αμαζηςάει ρήμεοα ςημ Οοαγμάςχρη έυει μα αμςιμεςχπίρει εναιοεςικά μεγάλα εμπϊδια.
4. ΟΩΡ ΔΟΘΣΥΑΜΔΑΘ Ζ ΟΠΞΞΔΔΣΘΙΖ ΛΔΘΩΡΖ ΖΡ ΑΚΑΕΞΜΔΘΑΡ
Δπαμεουϊμαρςε ςόοα ρςξ ρημαμςικϊ ζήςημα ςξσ πόπ μα πεοάρει καμείπ απϊ ςη διαμξηςική ή θεχοηςική αμςίληφη ρςημ ποακςική Γμόρη, πξσ έυει αληθιμϊ αμςίκοιρμα ρςη ζχή. Έυξσμε ήδη μιλήρει γι' ασςϊ ρςξ ςοίςξ μέοξπ ςξσ βιβλίξσ, ςόοα ϊμχπ είμαι απαοαίςηςξ μα ςξμίρξσμε ξοιρμέμα ρημεία. Έυξσμε ςξμίρει ϊςι η έλεια απειμϊςηςα είμαι ςξ κλειδί για ςημ Οοαγμάςχρη. ξ ποόςξ ποάγμα, λξιπϊμ, πξσ ποέπει μα κάμει έμαπ ρσμηθιρμέμξπ άμθοχπξπ πξσ έυει καςαμξήρει ςη ρημαρία ςηπ ποξηγξϋμεμηπ δήλχρηπ είμαι μα ποξρπαθήρει μα καλλιεογήρει ςημ απειμϊςηςα. Αλλά δεμ είμαι δσμαςϊμ μα σιξθεςήρει καμείπ ςημ αληθιμή απειμϊςηςα, απϊ ςη ρςιγμή πξσ η τιλασςία ενακξλξσθεί μα στίρςαςαι με ρςαθεοϊςηςα μέρα μαπ. Έςρι, η έλεια απειμϊςηςα γίμεςαι έμα σπξθεςικϊ ζήςημα. ρξ η Οοαγμάςχρη δεμ έυει λάβει υόοα, ξι άμθοχπξι, απϊ ςημ πξλϋ ςοστεοή ηλικία (με ςημ εμτάμιρη ςηπ διαμξηςικήπ λειςξσογίαπ), ςασςίζξσμε ςημ ϋπαονή μαπ με ςξ Δγό. Δίμαι αδϋμαςξμ μα αμςιλητςξϋμε ςξμ Δασςϊ, ακϊμη κι αμ κάπξιξπ ςξμ ενηγξϋρε ρε έμα παιδΘ Λϊμξ ρςημ ετηβεία θα μπξοξϋρε μα καςαλάβει έμαπ άμθοχπξπ κάπχπ θεχοηςικά ςημ έμμξια ςξσ Δασςξϋ, μέρα απϊ έμα βιβλίξ ή αμ ςξσ ςημ ενηγξϋρε έμαπ Δάρκαλξπ. ξ Δγό είμαι πάμςα και ρςαθεοά παοϊμ, και γίμεςαι εμεογϊ απϊ ςη ρςιγμή πξσ η διαμξηςική λειςξσογία ατσπμίζεςαι ρςξ παιδί, καςά ςημ πεοίξδξ πξσ μαθαίμει μα μιλάει. Έςρι, ποιμ απϊ
ςημ Οοαγμάςχρη (αμ και ετϊρξμ ρσμβεί ρε έμαμ άμθοχπξ) ξσδέπξςε βιόμξσμε μια ρςιγμή αληθιμήπ ςαπειμϊςηςαπ. Οόπ, λξιπϊμ, θα μπξοξϋραμε μα καλλιεογήρξσμε ςημ απειμϊςηςα μέρα μαπ, αμ δεμ σπάουει ξϋςε έμα κϊκκξπ απϊ ασςήμ; Δίμαι πιθαμϊμ ξι απϊφειπ μξσ ασςέπ μα ραπ έυξσμ ποξκαλέρξσμ έκπληνη ή και εμϊυληρη. Ίρχπ μα έυεςε ρςξ μξσ ραπ πξλλά γμχρςά ραπ άςξμα πξσ δείυμξσμ μα μημ έυξσμ καθϊλξσ τιλασςία, εγχιρμϊ. Για παοάδειγμα, έμαπ εσγεμικϊπ, «πξλιςιρμέμξπ» άμθοχπξπ, με καλή αμαςοξτή, δεμ επιςοέπεςαι μα δείυμει ςη τιλασςία ςξσ. Αλλά ςξ ϊςι δεμ εκδηλόμει ςημ αλαζξμεία ςξσ δεμ ρσμεπάγεςαι κι ϊςι είμαι ςαπειμϊπ. ςαμ ήμξσμ πξλϋ μικοϊπ θσμάμαι πξσ κάπξιξπ απϊ ςξσπ γξμείπ μξσ με κοαςξϋρε αγκαλιά' ρςαμάςηρε μποξρςά ρε μια τάομα κι άουιρε μα τλσαοεί με μια νεδξμςιαρμέμη γοιά αγοϊςιρρα. Νατμικά είπα: «Δεμ έυει καμέμα δϊμςι!» και η δϋρςσυη γεοϊμςιρρα απάμςηρε: «Οϊρξ κακά είμαι ςα παιδιά!» Δεμ είυα ακϊμη απξκςήρει καλξϋπ ςοϊπξσπ, δεμ είυα «εκπξλιςιρςεί». Αμ απξκαλϋπςαμε ςι ποαγμαςικά ρκετςϊμαρςε ξ έμαπ για ςξμ άλλξμ, η κξιμχμική ζχή θα ήςαμ αδϋμαςη. Ζ διακοιςικϊςηςα πξσ σπάουει ρςιπ ρυέρειπ μαπ βξηθάει μα ρσμσπάουξσμε κάπχπ ειοημικά, ϊμχπ δεμ έυει καμία ρυέρη με ςημ ςαπειμϊςηςα. Οξλϋ πεοιρρϊςεοξ, δείυμει ϊςι ξ έμαπ ποξρςαςεϋει ςη τιλασςία ςξσ άλλξσ, απξτεϋγξμςαπ έςρι μα ενξογίζξσμε ςξσπ ρσμαμθοόπξσπ μαπ, ποξκειμέμξσ μα μημ ςξσπ κάμξσμε ευθοξϋπ μαπ. Ξι τιλικέπ ποξθέρειπ μαπ απέμαμςι ρε κάπξιξμ δεμ μαπ εμπξδίζξσμ, βέβαια, μα ρκετςϊμαρςε ςελείχπ αμςίθεςα γι' ασςϊμ! Οϊρξ Φέμα ... Ιαι είμαι αρταλόπ ξ εγχιρμϊπ ςξσ «πξλιςιρμέμξσ» αμθοόπξσ πξσ σπαγξοεϋει μια ςέςξια ρςάρη και ϊυι η αληθιμή ςαπειμϊςηςα. Ρε γεμικέπ γοαμμέπ, η τιλασςία -η ποχςαουική έγμξια για ςξμ εασςϊ μαπ- εμτσςεϋεςαι ςϊρξ βαθιά και ςϊρξ ρςέοεα ρςημ Φσυή μαπ απϊ ςξ νεκίμημα ςηπ ζχήπ πξσ, εκ ςχμ ποαγμάςχμ, απξκλείεςαι η καθαοή απειμϊςηςα ϊρξ δεμ λαμβάμει υόοα ξ πμεσμαςικϊπ θάμαςξπ ςξσ Δγό. Λϊμξμ η Οοαγμάςχρη τέομει ςημ καθαοή απειμϊςηςα. Δεμ μπξοξϋμε μα εμδσμαμόρξσμε βαθμιαία μια αληθιμή απειμϊςηςα πξσ δεμ έυξσμε. Οοέπει μα καςεσθϋμξσμε ςημ ποξρξυή μαπ ρςη τιλασςία μαπ, με ρκξπϊ μα ςημ απξκαλϋφξσμε, μα ςημ αμαγμχοίρξσμε, έυξμςαπ ςη βεβαιϊςηςα ϊςι η τιλασςία είμαι η πηγή ςξσ πϊμξσ ρςη ζχή μαπ -πϊμξπ πξσ εμαλλάρρεςαι με επιρταλείπ ρςιγμέπ εσςσυίαπ πξσ γεμμά ξ εγχιρμϊπ μαπ. Ζ έλεια απειμϊςηςα, η μϊμη αληθιμή μξοτή ςαπειμϊςηςαπ, μπξοεί μα καςαλάβει ςξμ άμθοχπξ απϊςξμα (Οοαγμάςχρη). Ωρςϊρξ, δεμ απξκλείεςαι η ερχςεοική ασςή αμαςοξπή μα είμαι απξςέλερμα μιαπ αςελξϋπ ςαπειμϊςηςαπ. πξιξπ αμςιλαμβάμεςαι, κας' επαμάληφη και ρε βάθξπ, ϊςι η απειμϊςηςα είμαι ξ μξμαδικϊπ επιθσμηςϊπ ρκξπϊπ, ϊςι η τιλασςία και ξι εκδηλόρειπ ςηπ είμαι αμϊηςεπ, υσδαίεπ κι ϊςι μαπ απξμακοϋμξσμ απϊ ςημ Απϊλσςη Δσςσυία, απευθάμεςαι μα υοξμξςοιβεί με ποάγμαςα και καςαρςάρειπ πξσ ςξμ κξλακεϋξσμ. Ζ ρχρςή ρςάρη ρσμίρςαςαι ακοιβόπ ρςξ μα αγαπά καμείπ ςημ απειμϊςηςα, επειδή είμαι η μϊμη πξσ μαπ ξδηγεί ρςημ εσςσυία, και μα απξρςοέτεςαι ςημ αλαζξμεία εναιςίαπ ςχμ ςελείχπ αμςίθεςχμ ρσμεπειόμ ςηπ. Ριγά-ριγά, η θεχοηςική ασςή αμςίληφη μεςαμξοτόμεςαι ρε βιχμαςική Γμόρη, ϊςαμ ρςη διάοκεια ςηπ ζχήπ μαπ γιμϊμαρςε πιξ ποξρεκςικξί ρςιπ -ενχςεοικέπ ή απλόπ ερχςεοικέπ-
:εκδηλόρειπ ςηπ αλαζξμείαπ μαπ, απξοοίπςξμςάπ ςεπ χπ δσράοερςεπ και βλαβεοέπ. Δίμαι αδϋμαςξμ μα παοαςηοήρει καμείπ ςημ εμτάμιρη μιαπ αςελξϋπ ςαπειμϊςηςαπ μέρα ςξσ, διϊςι η ςαπειμϊςηςα δεμ έυει παοαςηοήριμεπ εκδηλόρειπ. Ωρςϊρξ, είμαι δσμαςϊμ μα παοαςηοήρξσμε ϊςι ρε πεοιπςόρειπ πξσ μιόθξσμε ρσμήθχπ κξλακεσμέμξι, αουίζξσμε ριγά-ριγά μα μιόθξσμε ϊςι κξλακεσϊμαρςε ϊλξ και λιγϊςεοξ και ϊςι μιόθξσμε λιγϊςεοξ ικαμξπξιημέμξι ςη ρςιγμή εκείμη ρε ρυέρη με παλιά. Δεμ θα ρσμιρςξϋρα ϊμχπ ςημ παοαςήοηρη ασςή, διϊςι σπάουει ξ κίμδσμξπ μα εμεογξπξιηθεί μέρα μαπ η αλαζξμεία ςηπ «επίςεσνηπ ςηπ ςαπειμϊςηςαπ». Ζ «αλαζξμεία ςηπ ςαπειμϊςηςαπ » μξσ θσμίζει μια διαρκεδαρςική ιρςξοία με έμαμ αουιεπίρκξπξ πξσ έλεγε: «ρξμ ατξοά ςημ ςαπειμϊςηςα, δεμ πιρςεϋχ καμέμαμ». Ξ Άγιξπ Τοαγκίρκξπ ςηπ Αρίζηπ είμαι έμα υαοακςηοιρςικϊ παοάδειγμα ςηπ «αλαζξμείαπ ςηπ ςαπειμϊςηςαπ». Ρσμξφίζξμςαπ, θα έλεγα ϊςι ϊλη η εογαρία ςηπ παοαςήοηρηπ ςξσ εασςξϋ ποέπει μα ατξοά ςημ παοαςήοηρη και καςαμϊηρη ςχμ πξικίλχμ μξοτόμ αλαζξμείαπ και ςχμ εκδηλόρεόμ ςξσπ ρςιπ καθημεοιμέπ μαπ ρυέρειπ, ϊπχπ είμαι η τιλασςία, η μαςαιξδξνία, η σπξκοιρία, η καυσπξφία, η εσθινία, η κξμπξοοημξρϋμη κςλ. Για πξιξ λϊγξ η ποαγμαςική Γμόρη μαπ κάμει ικαμξϋπ μα παοαςηοξϋμε ςη τσρική μαπ αλαζξμεία κι ϊυι μια έρςχ αςελή ςαπειμϊςηςα; Διϊςι -αλίμξμξ!- η αλαζξμεία είμαι ξ «τσριξλξγικϊπ » καμϊμαπ πξσ ιρυϋει καςά ςιπ βεβιαρμέμεπ κιμήρειπ ςξσ Δγό μα μιμηθεί ςημ Οοαγμάςχρη. ςαμ λέχ «τσριξλξγικϊπ», εμμξό «ρσμηθιρμέμξπ», ατξϋ ξι πεοιρρϊςεοξι άμθοχπξι στίρςαμςαι ςιπ ρσμέπειεπ ςξσ «ποξπαςξοικξϋ λάθξσπ». Δπειδή ποακςικά η αλαζξμεία απξςελεί ςξ γεμικϊ καμϊμα, είμαρςε απϊλσςα ρε θέρη μα αμαγμχοίρξσμε ςιπ εκδηλόρειπ ςηπ ακοιβόπ γιαςί είμαρςε ενξικειχμέμξι με ασςέπ. Ζ απειμϊςηςα δεμ είμαι ςίπξςε άλλξ απϊ έμα ρςιγμιαίξ οήγμα ρε μια ρσμηθιρμέμη ρςάρη τιλασςίαπ ή μια γεμική απξδσμάμχρη ςηπ ρςάρηπ εκείμηπ, καςά ςημ ξπξία αμςιλαμβαμϊμαρςε πχπ η τιλασςία παοαμέμει ιρυσοή και ςίπξςε δεμ δείυμει ϊςι ρσοοικμόμεςαι. Ρςημ ξσρία, θα μπξοξϋραμε μα ξοίρξσμε ςημ απειμϊςηςα χπ «απξδσμάμχρη ςηπ ρσμηθιρμέμηπ τιλασςίαπ» ή χπ «ςημ ενατάμιρή ςηπ ρςξμ απελεσθεοχμέμξ άμθοχπξ». Σπάουει κι έμαπ άλλξπ θασμάριξπ ςοϊπξπ μα καςατέοξσμε υςσπήμαςα ρςημ αλαζξμεία: ξι ςαπειμόρειπ. Για μα υοηριμξπξιήρξσμε μια ςαπείμχρη, ποέπει μα ποξρπαθήρξσμε μα ςημ απξδευςξϋμε, ςασςϊυοξμα αμαγμχοίζξμςαπ ελεϋθεοα ϊςι η πεοίρςαρη ή ςξ ποϊρχπξ πξσ μαπ έκαμε μα αιρθαμθξϋμε ςαπειμχμέμξι είυε ποάγμαςι πξλϋ μεγάλη ανία. Απϊ ςημ άλλη μεοιά, ποέπει μα ποξρπαθξϋμε μα μημ αμαμαρξϋμε ςξμ πϊμξ και ςημ αιςία πξσ μαπ ςξμ ποξκάλερε, κι ασςϊ μπξοξϋμε μα ςξ πεςϋυξσμε με ςξ μα ρσγκεμςοόμξσμε ςημ ποξρξυή μαπ ρε κάςι άλλξ, υχοίπ μα νευμξϋμε ϊςι πήοαμε μια πξλϋ ρημαμςική κι χτέλιμη πληοξτξοία. Ρσμήθχπ, βέβαια, δεμ αμςιμεςχπίζξσμε έςρι ςημ ςαπείμχρη ξϋςε και τοξμςίζξσμε μα διαςηοξϋμε ςημ πξλϋςιμη αμάμμηρή ςηπ. Ρσυμά, έμιχθα ςημ παοϊομηρη μα πχ ρε κάπξιξμ απϊ ςξσπ αρθεμείπ μξσ: «Λε λίγα λϊγια, θϋμχρεπ ... ». Για μα πάοχ ςημ απάμςηρη: «Ηϋμχρα; Ιαθϊλξσ ... Απλόπ έμιχρα ςέςξιξ πϊμξ ... ». Ζ απάμςηρη ασςή είμαι πξλϋ ρσμηθιρμέμη γι' ασςϊ και πάμςα ρςαμαςάχ εκεΘ Ξ άμθοχπξπ πξσ επιθσμεί ςημ ενάλειφη ςηπ αλαζξμείαπ ςξσ αμςιλαμβάμεςαι μεοικέπ τξοέπ ϊςι θσμόμει με έμα ρσγκεκοιμέμξ είδξπ
ρσμπεοιτξοάπ κάπξιξσ ή με εκείμη ή ςημ άλλη πεοίρςαρη' ςη ρςιγμή εκείμη πξσ ςξ αμςιλαμβάμεςαι έυει ςημ εσκαιοία μα απξδευςεί ασςϊ πξσ ρσμβαίμει, κάςι πξσ απαιςεί βέβαια μεγάλη σπξμξμή. Ζ έλεια απειμϊςηςα είμαι έμα απϊ ςα υαοακςηοιρςικά ςξσ ξλξκληοχμέμξσ αμθοόπξσ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ςξ Δγό ςξσ είμαι πμεσμαςικά μεκοϊ κι ξ ίδιξπ δέυεςαι με αδιατξοία ϊ,ςι άλλξςε πλήγχμε ςξ Δγό ςξσ. Ηα ήθελα μα ρσμπληοόρχ κάςι ακϊμη ρςημ παοαςήοηρή μξσ ρυεςικά με ςημ απξδσμάμχρη ςηπ αλαζξμείαπ. Ηα μπξοξϋρε κάπξιξπ μα πιρςέφει ϊςι ϊρξ απξδσμαμόμεςαι η αλαζξμεία ςϊρξ εμδσμαμόμεςαι η απειμϊςηςα. Ασςϊ ϊμχπ δεμ είμαι ακοιβέπ. Ηα ποξρπαθήρχ μα απξρατημίρχ ςημ άπξφή μξσ με έμα ρυήμα. Έυξσμε δει ϊςι η έλεια απειμϊςηςα ρσμεπάγεςαι ϊςι δεμ σπάουει καθϊλξσ αλαζξμεία (βλ. ςξ υαμηλϊςεοξ ρημείξ ςξσ Ρυήμαςξπ 5). Οάμχ απϊ ςξ ρημείξ ασςϊ ςοαβό μια κάθεςη γοαμμή πξσ αμαπαοιρςά ςημ ξλξκληοχςική απξδσμάμχρη ςηπ αλαζξμείαπ. Ζ γοαμμή καςεβαίμει ποξπ ςξ μηδέμ, μια μικοή ϊμχπ παϋρη αμαπαοιρςά ασςϊ πξσ ςξ ρ'αμ ξμξμάζει άβσρρξ και ςξπξθεςείςαι αμάμερα ρςξ ταιμξμεμικϊ και ρςξ Μξηςϊ Ηεψκϊ. Έυχ ήδη μιλήρει λίγξ γι' ασςϊ καθόπ και για ςξ ακαοιαίξ άλμα πξσ κάμει ξ ατσπμιρμέμξπ Δασςϊπ ρε ϊπξιξμ άμθοχπξ τςάμει ρ' ασςϊ ςξ ρςάδιξ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, ϊλα ϊρα μπξοξϋμε μα κάμξσμε για μα απξδσμαμόρξσμε ςημ αλαζξμεία μαπ αμήκξσμ ρςξμ κϊρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ. Ρσμεπόπ, δεμ επηοεάζξσμ ςξ γετϋοχμα ςηπ αβϋρρξσ και ςημ ποϊρβαρη ρςξ υόοξ ςξσ Μξηςξϋ Ηεψκξϋ., Δεμ μπξοξϋμε μα καςακςήρξσμε ςημ Οοαγμάςχρη, μπξοξϋμε μϊμξ μα είμαρςε κξμςά ρςημ ςέλεια ςαπειμϊςηςα, αμξιυςξί ρςημ ατϋπμιρη ςξσ Δασςξϋ. Βαθμϊπ έμςαρηπ ςηπ αλαζξμείαπ αμάλξγα με ςξ άςξμξ Άβσρρξπ αμάμερα ρςξμ κϊρμξ ςχμ Ταιμξμέμχμ και ρςξ υόοξ ςξσ Μξηςξϋ Ηεψκξϋ (Απξδσμάμχρη ςηπ αλαζξμείαπ έλεια απειμϊςηςα • Οοαγμάςχρη ςξσ Δασςξϋ
υήμα 5. Ο Αομηςικόπ Δοόμξπ ςηπ Σαπειμόςηςαπ.Ζ κάθεςη γοαμμή καθώπ καςεβαίμει αμαπαοιρςά ςημ ελάςςχρη ςηπ αλαζξμείαπ. Σελικά, όςαμ η ςέλεια ςαπειμόςηςα ρσμβαίμει, σπάουει ακόμη η άβσρρξπ πξσ υχοίζει ςξμ κόρμξ ςχμ ταιμξμέμχμ από ςξμ θεψκό. Ωρςόρξ, άμθοχπξπ πξσ έυει τςάρει ρε ασςό ςξ ρςάδιξ είμαι ςώοα αμξιυςόπ ρςημ Ποαγμάςχρη ςξσ Δασςξύ.
Απϊ ϊρα ποξηγήθηκαμ, μπξοξϋμε μα αμςιλητθξϋμε ςι είμαι ξ λεγϊμεμξπ Αομηςικϊπ Δοϊμξπ. Ρςημ ποαγμαςικϊςηςα, αμ είυαμε ρσμείδηρη πξιξπ είμαι ξ βαθμϊπ ςαπειμϊςηςαπ πξσ διαθέςξσμε ρςξ πεοιθόοιξ ςηπ τιλασςίαπ η ξπξία δοα διαοκόπ μέρα μαπ, θα μπξοξϋραμε ρςη ρςιγμή μα ποξρπαθήρξσμε μα ασνήρξσμε ςημ αςελή ςαπειμϊςηςα. Ασςϊπ θα ήςαμ ξ Ηεςικϊπ Δοϊμξπ. πχπ ϊμχπ έυξσμε δει, δεμ είμαρςε ρε θέρη μα αμςιλητθξϋμε ςξ βαθμϊ ςηπ ςαπειμϊςηςάπ μαπ. Λπξοξϋμε μϊμξ μα ςημ εμδσμαμόρξσμε ρςαδιακά διαβοόμξμςαπ λίγξ-λίγξ και καςαρςοέτξμςαπ ςημ αλαζξμεία μαπ. Απ δξϋμε έμα υαοακςηοιρςικϊ παοάδειγμα. Απ ταμςαρςξϋμε έμα ρϋμπλεγμα κςιοίχμ (πξσ ρσμβξλίζξσμ ςημ αλαζξμεία) πάμχ ρε έμα κξμμάςι γηπ (πξσ ρσμβξλίζει ςημ ςαπειμϊςηςα), και απ σπξθέρξσμε ϊςι για κάπξιξ λϊγξ θέλχ μα υαοό ασςή ςημ έκςαρη γηπ. Δεμ μπξοό, ϊμχπ, μα κάμχ ςίπξςε για μα ικαμξπξιήρχ ςημ επιθσμία μξσ, διϊςι ασςϊ ςξ κξμμάςι γηπ είμαι γεμάςξ ξικξδξμέπ. Δπξμέμχπ, καςαβάλλξμςαπ μεγάλη ποξρπάθεια, θα ποέπει μα καςαρςοέφχ ασςέπ ςιπ εμξυληςικέπ καςαρκεσέπ. Ηα ποέπει μα καςεδατίρχ ςα κςίοια και μα μεςακιμήρχ ςα μπάζα, για μα μη μείμει ςίπξςε. Λέυοι η γη μξσ μα γίμει επίπεδη και καθαοή, δεμ μπξοό μα υοηριμξπξιήρχ έρςχ και ςξ παοαμικοϊ κξμμάςι ςηπ. Δπξμέμχπ, επειδή η καςαρςοξτή είμαι κάςι κακϊ, ξ δοϊμξπ πξσ έυχ μα ακξλξσθήρχ ποέπει μα ξμξμαρςεί «Αομηςικϊπ Δοϊμξπ».
Ιλείμξμςαπ ςξ κετάλαιξ θα έλεγα: «Ιαςαρςοέφςε ποξξδεσςικά ςημ αλαζξμεία ραπ». ρξ για ςημ ςαπειμϊςηςα πξσ είμαι ξ αληθιμϊπ ραπ ρκξπϊπ, μημ αρυξλείρςε μαζί ςηπ, ατήρςε ςημ μα αμαπςσυθεί υχοίπ μα επιδιόκεςε μα νέοεςε πόπ ποξυχοάει ασςή η αμάπςσνη ...