Ν. Ζαχαριάδης: Θέσεις για την ιστορία του ΚΚΕ

Θ Ε Σ Ε Ι Σ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ

Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ Τ Η Σ Κ Ε Ν Τ Ρ ΙΚ Η Σ Ε Ι ΙΙΤ Ρ Ο Π Η Σ Τ Ο Υ Κ Κ Ε

4 Ν.

ΖΑΧΑΡΙΛΔΗ

ΘΕΣΕΙΣ ΓΙ Α ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΎ Κ Κ Ε

ΑΘΗΝΑ

1945

Τ Π Ι 2 Θ Η Κ Ε ΤΟΝ Ο Χ ΤΩ ΒΡΗ ΤΟΓ 1945 ΣΕ 3 0 0 0 Α Ν Τ ΙΤ Π ΙΑ ΓΙΑ Λ Ο ΓΑΡΙΑΣΜ Ο Τ Ο Γ Ε Κ Δ Ο Τ Ι Κ Ο Υ ΤΜ ΗΜ ΑΤΟΣ Τ Η Σ Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Η Σ Ε Π ΙΤ Ρ Ο Π Η Σ ΤΟΓ Κ Κ Ε

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Σ τ α χ ρ ό ν ια τή ς κ ρ ά τ η σ ή ς του σ τις φ υ λα κ ές Κ έρ κ υρ α ς ό σ. Ν . Ζα» χ α ρ ιά δ η ς σ ύ ν θ ε σ ε τέ σ σ ερ α ε ρ γ α : α) τή μ ελ έτ η γ ια τό ν ΐία λ α μ ά '

β) τή

μ ελ έτ η γ ι α τά β α σ ικ ά ν ε ο ε λ λ η ν ικ ά π ρ ο β λ ή μ α τ α ' γ ) τό π ρ ο σ χ έ δ ιο γ ια το π ρ ό γ ρ α μ μ α το υ

Κ Κ Ε κ α ί δ) τ ις θ έ σ ε ις γ ι α

ε λ λ η ν ικ ό κ ο ινό εχει τό π ρ ώ τ ο

ε ρ γ ο σ τή ν

τ η ν ισ το ρ ία τοΰ Κ Κ Ε . Τ ό

τελευ τ α ία (τέ τα ρ τη )

έκ δ οσ ή

του ( ’ Α θ ή ν α , 1 9 4 5 ). Τ ά δ υ ό ά λ λ α δ έν κ α τ ο ρ θ ώ θ η κ ε α κ ό μ α ν ά β ρ ε θ ο ύ ν καί

ν ά δ η μ ο σ ιευ τ ο ύ ν . Τ ό ρ α ά π ο χ τ ά ε ι τ η ν

ρ(οση ν ό μ ι μ η

π ρ ώ τ η μετά τή ν

έκ δ ο σ η απ ό τό τέτα ρτο ερ γο .

Ε ίν ε α ν ά γκ η

ά π ελευθένά δοθοΰν

γι α ύ τ ό ο ρ ισ μ έ ν ε ς π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς . Τ ό ερ γο γρά φ τη κ ε τό ν Ί ο ύ νη έπ έτρ επ α ν

νά μ π α ίν ε ι σ τη

π α ν ί (φ ό δ ρ ε ς κ λ π .) Τ ό

τοΰ 1939. ’Α ντ ί γ ια χ α ρ τ ί, π ο ύ δ έν

φυλακή,

χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ α ν κ ο μ μ ά τ ια ά π ό

ερ γο κυκλοφ όρησε, π α ρ ά

νω σ η κ α ί κ άτω ά π ό μ εγ ά λ ο υ ς κ ινδ ύ νο υ ς,

ανά μ εσα

Α π ' α ύ το ύ ς ό σ. Δ. Π α ρ τ σ α λ ίδ η ς κ α τ ό ρ θ ω σ ε

τή ν

α υ σ τη ρ ή α π ο μ ό ­

στούς κ ρ α τ ο υ μ ένο υ ς.

νά συγκροτήσει

π ε ρ ίλ η ψ ή του, π ο ύ φ ρ ό ν τ ισ ε νά τή σ τ ί ί λ ε ι εξω . Σ τ ή ν πρώ τη μ ο ρ φ ή ο ί « Θ έσ εις» κ υ κ λ ο φ ό ρ η σ α ν

δα κ τυλογρ α φ η μ ένες

ευ ρ ύ τ α τη του ς α υ τή

κ α ί π ε ρ ιε ίχ α ν :

α) π ε ρ ίλ η ψ η τή ς κ ο ιν ω ν ικ ή ς εξέλιξης" γ ια τ ί σ τή ν 'Ε λ λ ά δ α κ α θ υ σ τ έ ρ η σ ε ή σ ο σ ια λ ιο τ ικ ή θ ε ω ρ ία κ α ί ο ρ γ ά ν ω σ η , β) ‘Η ν ό δ ε υ α ν τό τε

σ η μ ε ιώ σ ε ις τοΰ

σ.

ίδ ρ υ σ η τοΰ Κ Κ Ε . Τ ις σ υ ­

Π α ρ τ σ α λ ίδ η γ ια τά δ ιά φ ο ρ α θ έ μ α τ α ,

πού α π α σ χόλ η σ α ν τούς κ ρ α τουμ ένους,

κα θώ ς καί

σ. Ζ α χ α ρ ιά δ η . ’ Α π ’ αυτές α ν α δ η μ ο σ ιε ύ ο υ μ ε τά κής

μ ερ ικ ές σκ έψ εις τοΰ

παρακάτω :

«1) Β α σ ικ ά ζ η τ ή μ α τ α γ ια επ ε ξ ε ρ γ α σ ία

[τής

ν ε ο ε λ λ η ν ι ­

ι σ τ ο ρ ί α ς ] :..... Κ α τ η γ ο ρ ία 3η : Ι σ τ ο ρ ί α τοΰ ν ε ο ε λ λ η ν ικ ο ύ

έ θ ν ο υ ς : π ο ιο ς ό η γ ε μ ό ν α ς τή ς Ε π α ν ά σ τ α σ η ς τοΰ 21 σ τ ή ν ο ρ γ ά ­ νω ση κ α ί κ ή ρ υ ξή τ η ς · π ο ιε ς ο ί κ ύ ρ ιες φ ά σ ε ις τη ς' π ό τ ε π ε ρ ν ά ε ι ή η γ ε μ ο ν ία σ τή ν α ν τ ίδ ρ α σ η · π ο ιο ς ό ειδ ικ ό ς λ ό γ ο ς γ ια τό π έ ρ α σ μ α α ύ τ ό ’ π ο ι ο ι α ρ χ η γ ο ί εκ π ρ ο σ ω π ο ύ ν τις δ ιά φ ο ρ ε ς τά ξ εις. Ι Ι ο ιά ή γ ε ­ νικ ή π ο ρ ε ία τοΰ νε ο ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ρ ά του ς (Κ α π ο δ ίσ τ ρ ια ς , * Ό θ ω ν , 1843 α π ο κ λ ε ισ μ ό ς

1815,

δ ιώ ξ ιμ ο το ΰ " Ο θ ω να , 1 8 6 3 , Γ ε ο ιρ γ ιο ς

8 β α λ κ α ν ικ ο ί π ό λ ε μ ο ι κ λπ·)' [ τ ή ς σ υ γ γ ρ α φ έ α ς ε π ιμ έ ν ε ι ειδ ικ ά

ί σ το y ί u ς

π ο ύ σ τ ά θ η κ ε τό ιδ εο λ ο γ ικ ό , κ ο ινω νικ ό , σ ύ σ τη μ α τή ς α ντ ίδ ρ α σ η ς

από

τ ο υ ς ά>ς τά σ ή μ ε ρ α . 3) Ή β λ έ ψ ε ις

σ τα

Κ Κ Κ] : 2) Ό

π ο λ ιτ ικ ό

κ αί

ο ικ ο ν ο μ ικ ό

τη ν ίδ ρ υ σ η τ ο υ ν ε ο ε λ λ η ν ικ ο ύ

κρά­

« μ εγ ά λη ιδ έα » μ έ τ ις μ ,εγ α λ ο ϊδ ε ά τ ικ ε ς

Β α λ κ ά ν ια κ αί στη Μ ικ ρ ά

’Α σ ία

τ ις α ι τ ί ε ς π ο ύ δ έ λ ύ θ η κ ε δ η μ ο κ ρ α τ ικ ά τό Β α λ κ ά ν ια . 4)

το ϋ

σ τή ν κ α τ α ν ό η σ η τη ς « μ ιγ ά λ η ς ιδ έα ς» ,

σ τ ά θ η κ ε μ ια απ ό

ε θ ν ικ ό

π ρ ό β λ η μ α στα

Κ ο ινή ή τ α ν ή α φ ε τ η ρ ία στή δ ια μ ό ρ φ ω σ η τη ν ε θ ν ικ ή

ό λ ω ν τω ν β α λ κ α ν ικ ώ ν ε θ ν ώ ν μ έσ α στό Β υ ζ ά ν τ ιο . Ή

τού ρκ ικη κα-

τ ά χτ η σ η χ ώ ρ ισ ε α υ τή τή ν ε θ ν ι κ ή δ ια μ ό ρ φ ω σ η ώ στε α π ό τή ν κοινή α φ ε τ η ρ ία ξ ε π ε τ ά χ θ η κ α ν ό χ ι ε ν α μά π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α ε θ ν η . Γ ι α ύ ι ό τή β υ ζ α ν τ ιν ή κ λ η ρ ο ν ο μ ιά τή δ ιε κ δ ικ ο ΰ ν ε λ λ η ν ε ς , σ έρ β ο ι, β ο ύ λ γ α ρ ο ι κ α ί ρ ο υ μ ά νο ι. Τ ή ν κ ο ινή έ θ ν ι κ ή κ α τ α γω γή τώ ν β α λ κ α νικ ώ ν λ α ώ ν μ α ρ ­ τυ ρού ν π ο λ λ ά

κ ο ιν ά

ή θ η κ α ί έ θ ι μ α , τ ρ α γ ο ύ δ ια ,

π α ρ α μ ύ θ ια , χο-

λ π .» . "Ο ταν κ όμματος ή

κατορθώ θηκε

νά

π ε ρ ί λ η ψ η

τώ ν « Θ έσ εω ν», δ η μ ο σ ιεύ τη κ ε στή ν « Κ ο μ μ ο υ ­

φ τ ά σ ει στά χ έ ρ ια τή ς κ α θ ο δ ή γ η σ η ς τού

νισ τικ ή ’ Ε π ιθ ε ώ ρ η σ η » (τε ύ χο ς 6 , Ν ο έμ β ρ η ς 1942, σ. 21-2 8 ), Τ ά « χ ε ιρ ό γ ρ α φ α » (π α νιά ) το ΰ έρ γ ο υ σ ώ θ η κ α ν τ υ χ α ία . Ό ρ ιά δ η ς τά ε ίχ ε κ ρ ύ ψ ει στό μ α ξ ιλ ά ρ ι δω σε

σ το

σ. Π α ρ τ σ α λ ίδ η ,

(1 9 4 2 ). Ά π ό φα*

πού

τά φ ερε

κ εΐ σ τ ά λ θ η κ ε έξω σ τό

(π α ν ιά ),

σ. Ζαχα»

τ ο υ , π ο ύ , δ τα ν τό ν π ή ρ α ν άπ ό τή ν

Κ έρ κ υρα , ε π ε σ ε στά χ έ ρ ι α ε ν ό ς ά λ λ ο υ φ υ λ α κ ισ μ έ ν ο υ .

Α υτός

τά

παρέ*

μ α ζί του σ τή ν Ά κ ρ ο ν α υ π λ ί α

κόμμα

α ν τ ίγ ρ α φ ο .

Τ ά « χ ειρ ό γ ρ α ­

κ ρ υ μ μ έν α μ έσ α σ τό σ τ ρ ώ μ α , μ ετ α φ έ ρ Ο η κ α ν στό σ τ ρ α τ ό ­

π ε δ ο τή ς Λ ά ρ ισ α ς κι α π ό κ εΐ στό Χ α ϊδ ά ρ ι. Ά π ό τό Χ α ϊδ ά ρ ι ό σ. Β λ ά σ ης Β α λ α σ ό π ο υ λ ο ς , π ο ύ έκ τ ελ έσ τη κ ε μ α ζ ί μέ τού ς 2 0 0 τή ν πρώ το μ α γ ιά το ΰ 1 9 4 4 , κ α τ ό ρ θ ω σ ε νά τά

β γ ά λ ει εξω κ ’ ετ σ ι εφ τ α σ α ν σ τή ν κ α θ ο δ ή ­

γ η σ η το ΰ κ ό μ μ α τ ο ς. " Ε τσ ι

σ τις

α ρ χές

τοΰ

1 9 4 3 , κ α τ ο ρ θ ώ θ η κ ε ν ά « ά ν τ ιγ ρ α φ ο ϋ ν » τά

« χ ε ιρ ό γ ρ α φ α » τ ο ΰ έρ γ ο υ μ έ τή ν επ ιμ έ λ ε ια τ ώ ν σ. Π . Ρ ο ύ σ ο υ κ α ί Κ α τ ί­ να ς Σ α μ α ρ α δ έ λ η κ αί νά δ η μ ο σ ιε υ τ ο ύ ν σέ ιδ ια ίτ ε ρ ο τόν

τ ίτ λ ο :

’Α θ ή ν α

‘Ι σ τ ο ρ ί α

τοΰ

1 9 4 4 , σ. 1 - 2 4 ).

Τό

ΚΚΕ

(έκ δ οσ η

π α ρ ά ν ο μ ο τ ε ύ χο ς μέ

« Κ ο μ μ . Έ π .» , ά ρ ι θ . 2,

τε ύ χ ο ς α ύ τό κ υ κ λ ο φ ό ρ η σ ε κ α τ ό π ιν κ α ί σέ

δ ιά φ ο ρ ε ς επ α ρ χ ια κ έ ς α να τ υ π ώ σ ε ις . Σ τό

Ιδ ο

τε ύ χ ο ς

τή ς

« Κ ο μ μ . Έ π .»

ά ρ θ ρ ο (τοΰ σ. Π έ τ ρ ο υ Ρ ο ύ σ ο υ ) φωσή

μ ας»,

όπου

ά να φ έρ οντα ν

ώ ς τ ό τ ε ’ κι αύτά ή τ α ν : 1) Τ ό

(Ί ο ύ λ ,η ς 1948) δ η μ ο σ ιεύ τ η κ ε

ιέ τ ό ν τίτ?ιθ : « Π ρ ο σ ο χ ή

στη

μ ό ρ·

τά β ιβ λ ία π ο ύ ε ΐ χ α ν κ υ κ λ ο φ ο ρ ή σ ε ι

κ α τ α σ τα τικ ό τοΰ Κ Κ Ε . 2) Ο ί α π ο φ ά σ ε ις

τή ς π α ν ε λ λ α δ ικ ή ς σ υ νδ ιά σ κ εψ η ς τοΰ Δεκ. 1942. 3) Ή 4 ) Δ ια λ εχ τ ικ ό ς κ α ί τοΰ

1936.

Γ ια

ισ το ρ ικ ό ς μ α τ ε ρ ια λ ισ μ ό ς .

τή ν

« 'Ι σ τ ο ρ ία

τοΰ

ΚΚΕ»

ισ τ ο ρ ία του Κ Κ Ε .

5) Τ ό σ ο β ιε τικ ό σ ύ ν τ α γ μ α ό

σ υ ν τ ά χ τ η ς το ΰ ά ρ θ ρ ο υ

έ'γ ρ α φ ε (σ . 15) : «Τ ό

υ π έ ρ ο χ ο α υ τ ό κ α ί β α θ ύ έρ γο α ν α λ ύ ε ι, π α ρ 5 όλη τή σ υ ν­

τ ο μ ία το υ , μ έ δ ια ύ γ ε ια κ α ί σ α φ ή ν ε ια καί ά κ ρ ιβ ο λ ο γ ία μ ο ν α δ ικ ή , τις α ιτ ίε ς π ο ύ ο δ ή γ η σ α ν σ τή ν ε ξ α θ λ ίω σ η τοΰ λ α ο ΰ κ α ί τ ε λ ε ιω τ ικ ά σ τό σκλάβω μά

το υ .

Κ αί

μ έ τή ν ϊ δ ι α δ ύνα μ η δ ια γ ρ ά φ ε ι τό ρ όλο που

επ α ιξ ε κ α ί ε χ ε ι να π α ίξ ε ι τό

Κ Κ Ε γ ια τή ν α π ο λ ύ τ ρ ω σ η τοΰ λαοΰ

κ α ί τή ν κ α θ ο δ ή γ η σ ή του στό δ ρ ό μ ο τή ς

δ ο υ λ ε ι ά ς , τή ς λε υ τ ερ ιά ς,

τή ς ευ τ υ χ ία ς. Τ ό π ο λ ύ τ ιμ ο α υ τό ν τ ο κ ο υ μ έ ν τ ο θ ά ε ίν ε ά π ό δώ καί π έ ρ α τό Θ εμέλιο για τή μ ό ρ φ ω σ η τώ ν έλ λ ή νω ν κ ο μ μ ο υ νισ τώ ν» . Ή

σ η μ ε ρ ιν ή έκ δ ο σ η τοΰ έρ γ ο υ γ ίν ε τ α ι μέ τό σ ω σ ιό του τίτ λο πού·

ε ΐν ε : « Θ έ σ ε ι ς

για

τήν

Α θ ή ν α , Ό χ τ ώ β ρ η ς 194 5

ιστορία

τοΰ

ΚΚΕ».

ΤΟ ΕΚ ΔΟ Τ ΙΚ Ο ΤΜ ΗΜ Α

Σ Η Μ Ε Ι Ω Σ Η II ιστορία αυτή «σκαρώ θηκε» γιά τά 20χρονα τον Κ ομμού νιστικοϋ κόμματος της 'Ελλάδας. Τή μέρα κείνη, στις 2 2 Ν ο έμ ­ βρη 1938, εδώ στην Κέρκυρα, ενας ήρωας, δ Χρηστός Μ αλτέζος, πέ&αινε· Και ενας προδότης, ό Μανωλέας, εκανε δήλω ση· Σ υ μ ­ βολική σύμπτωση· Άναδείχνοντας τέτιονς ηρω ες και ξεκαϋαρί~ ζοντας τέτιονς προδότες, τό Κ Κ Ε στέρεα, ακλόνητα, α ποφ ασι­ στικά βαδίζει πρός τή νίκη παρ ’ δλες τις δυσκολίες, τις 'θυ­ σίες και τις προδοσίες. Ο εργαζόμενος λαός βλέπει» πιστεύει και άκολον&εΤ τους ηρωες και φτύνει τους προδότες. Στην άσβεστη θύμηση τών ηρώων μας αυτών και στον άνεξίτηλο στιγματισμό τών προδοτών, αφιερώνεται ή Ιστορία τούτη ° Οπως γρ ά ­ φεται ή Ιστορία αυτή τόρα, στις συνϋ·ήκες τοΰ Θ (*), υποχρεω ­ τικά ϋ·ά αποτελεστεΐ από σύντομες και γενικές ϋέσεις και διαπι­ στώσεις, που ϋά πρέπει να βρουν τήν ενσωμάτωσή τους μέσα στο ζωντανό και ουσιαστικό ιστορικό υλικό, που δια&έτει ό καδένας► Ν. Ζ .

(*) Θ εϊνε τό σ τοιχείο πού ε χ ει μ ια α κτίνα τών φ υ λα κ ώ ν τής Κ έ ρ κ υ ρ α ς ,. οπού ηταν π α ρα χω μ ένο ι ζω ντανοί οι κομ,μουνιστες ό Μ α νια δάκ η ς. Έ κ ε ΐ, σ* ενα άπό τά

που εστελνε για έξόντω οη

κελλιά της, εμεινε ό

Ν.

Ζ α χα ρ ιά δη ς

τέσσερα χρόνια περίπ ου (1 9 3 6 - 1 9 4 0 ). Έ κ ε ΐ, με έντολή τής βα σιλοφ α σιστική ς κυβέρνησ ης και τον Μ α νια δάκη , βασανίστηκε καί πέ&ανε ό σ. Μ αλτέζος, γρ α μ ­ ματέας τής 'Ο μοσπονδίας κομ μ ο υνιστικ ώ ν νεολαιώ ν τής "Ελλάδας (σ η μ . εκ

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ! Ιστορία τοΰ νεοδλληνικοΰ κράτους άποτελεΐ "βασικά μια ατελείωτη σειρά άπό λαϊκά ξεσπάσματα και ξΐση κ ώ ματα, εσωτερικά άλληλοφαγώματα, οικονομικέ; χρ3ωκοπίες,. στρατιω τικά κινήματα, δυναστικές μεταβολές, πολιτικές δολο­ φονίες, ξενικές επεμβάσεις, στρατιωτικές αποτυχίες και κατα­ στροφές. 'Ό λ α αυτά δίνουν μια αδιάκοπη εσωτερική άνοομαλία, οικονομική, πολιτική, κοινωνική. 'Η ανωμαλία αυτή εχει, τις ρίζες της στο γεγονός δτι οί κ· ρίαρχε; άστοτσιφλικάδικες τάξεις, δεμένες οικονομικά και πολιτικά μέ τό ξένο κεφάλαια (κατά πρώτο λόγο μέ τό εγγλέζικο), επέβαλαν στον τόπο μια. μισοαποικιακή εκμετάλλευση καί αποστράγγιση, πού στραγγά­ λιζε την ανάπτυξη τής χώρας, επνιγε τις εσωτερικές παρα γω ­ γικές δυνατότητες, καταδίκαζε το λαό στήν πιο βαρ~ιά εξα­ θλίωση και κακοπέραση. Π ά νω στή βάση αυτή τρεφότανε καί φούντωνε ή άδιάκοπη1 εσωτερική ανωμαλία, π ο ' χρόνο μέ χρόνο αυξαινε. "Οσο μεγά­ λωνε ή άστοτσιφλικάδικη εκμετάλλευση και ή λαϊκή εξαθλίωση r τόσο πρόβαλλε και πιο επιταχτικά ή ανάγκη (ζωτική και α πα ­ ραίτητη για τήν ύπαρξη τοΰ λαοΰ και τής χώρας) για τή ν ύπερνίκησή τους, τόσο δυνάμων? ή εσωτερική ανωμαλία. Ή μοναρχοφασιστική δικτατορία τής 4ης Αύγουστου, άποτελώντας συνέχεια τής άστοτσιφλικάδικης πολιτικής στήν πιο αντιδραστική, καί αντιλαϊκή της μορφή, τή φασιστική, επιβλήθηκε κατά δια­

Η

ταγήν τών ντόπιων και ξένιον πλουτοκρατών, για νά φράξει τό λαϊκό μέτωπο - τήν απαρχή, δηλαδή, μιας λαϊκής άντιπλουτοκρατικής πολιτικής, πού ή Ε λ λ ά δ α βάδιζε στό πρώτο μισό τοΰ 19ο6. Ποιος είνε ό θεωρητικός μανδύας, πού ή άστοτσιφλικάδικη αντίδραση φόρεσε στήν πολιτική της για νά έξαπατήσει καί π α ­ ρ α σ ιτεί πιο εύκολα τόν ελληνικό λαό ; Ε ινε ό μανδύας τής «μεγάλης ιδέας». Ή ιδεολογία αυτή δεν εχει καμμιά σχέση με τις γνήσιες λαϊκές νεοελληνικές παραδόσεις, τις παραδόσεις τοΰ Μωριά καί τής Ρούμελης, τής κλεφτουριάς, τής Φιλικής εται­ ρίας τοΰ 1821. Τή συναρμολόγησαν οι φαναριώτες, οι κοτζαμπάσηδες και •οι άστο'ι πλουτοκράτες, για νά δώσουν «ιστορική ράση» στις μεγαλοελλαδίτικες καταχτητικές βλέψεις και επιδιώξεις, για νά κρύψουν, κάτω άπ* αυτή, τήν καταλήστευση τοΰ λαοΰ κα'ι τό ξε­ πούλημα τής χώρας, πού ολοένα μεγάλωναν. Ή ιδεολογία καί ή πολιτική αυτή κόστισαν στούς εργαζόμενους ανυπολόγιστες ■θυσίες καί καταστροφές. "Ομως ή 4η Αύγουστου, παρ* όλες τις διακηρύξεις της ότι δημιούργησε «νέο κράτος» καί φέρνει «εθνική αναγέννηση», δχι μόνο τήν αποδέχτηκε, μά καί τήν ολοκλήρωσε «θεω ρητικά». Γ ια τί κι αυτή, εκφράζοντας τό συμφέρο τών ντόπιω ν καί τών ξένων εκμεταλλευτών, πού εινε αδιάσπαστα δεμένο μέ τό ξεζούμισμα τοΰ λαοΰ καί τήν ολόπλευρη καθυστέ­ ρηση τοΰ τόπου καί τό ξεπούλημα στούς ξένους, δέ μπορούσε κ α ί ούτε ήθελε νά θ ίξ ΐΐ τό συμφέρο αυτό, παρ3 δλες τις α ντίθε­ τες μεγαλόστομες δημαγωγικές διακηρύξεις της. Ά π ό τήν 4η Αύγούστου, οπίος κι απ’ δλη τήν προηγούμενη άστοτσιφλικάδικη πολιτική, λείπει δχι μονάχα ή πίστη στην Ανεξάντλητη δΐ]μιουρ γικη δυνατότητα και ζωτικότητα τον λαον, μά καί η θέληση γιά τη δημιουργία μιας πραγματικά ίλενϋερης και άνεξάρτητης Ε λ ­ λάδας, μ ε δλόπλευρη άνάπτνξη τών ίσοοτερικων παραγω γικώ ν δυ­ νάμεω ν, τής λαϊκής ευτυχίας, τον λαϊκού πολιτισμού■

15 ’Απόδειξη ότι όλοκλήριοσε τήν εσωτερική λαϊκή υποδού­ λωση στήν πλουτοκρατική ολιγαρχία. Κ αι τό γεγονός αύτό εχει άμεση σχέση μέ τό δτι ή 4η Αύγουστου, πού διακήρυξε ότι θ α φτιάξει τόν «τρίτο ελληνικό πολιτισμό», τό «φασιστικό», έ'φερε σέ τρία χρόνια τή χώρα μπροστά στον άμεσο κίνδυνο νά τσεκουρωθεϊ, νά χάσει τήν ανεξαρτησία της. eO πρώτος πολιτισμός, ό αρχαιοελληνικός, πού στηριζόταν στούς δουλοχτήτες και τήν εκμετάλλευση των δουλών, ακριβώς γ ι αύτό ύπόκυψε στήν κατάχτηση από τούς μακεδόνες και τούς ρωμαίους. Ό δεύτερος «ελληνικός» πολιτισμός τής βυζαντινής αύτοκρατορίας, τού ασιατικού δεσποτισμού, κατάρρευσε άπό εσω­ τερική πρώ τ3 ά π 3 δλα αποσύνθεση και σαπίλα, για τί τρεφόταν άπό τή δουλεία των λαών. Ό τρίτος πολιτισμός, πού «δημιουρ­ γεί» ή 4η Αύγουστου, εχει για πρωτότυπο και ιδανικό τήν αρχαία Σ πά ρ τη , πού ζοϋσε άπό τό κρέας και τό α ίμ α τών εΐλοάτοον τού Εύρώ τα και άπό τις ληστρικές επιδρομές, πού άρνήθηκε πάντα κάθε άνώτερη πνευματική και εκπολιτιστική ζωή και πού στερνά εγινε και μισθοφόρος τών περσών ενάντια στούς ελληνες. 'Η 4η Αύγουστου καλλιεργεί τήν ψυχολογία τοΰ είλω τα, μετατρέπει τούς νεοέλληνες σέ είλωτες τών πλουτοκρατών. Μά έ'να καθε­ στώς πού εφαρμόζει τήν εσωτερική ύποδούλοοση, φέρνει ετσι είτε άλλοιώς, αργά εϊτε γρήγορα, μά αναπότρεπτα, και στήν ξενική υποταγή, στήν ξενική κατάχτηση. *’Οποιος μα&αίνει νά σηκώνει το ενα χέρι, ·&ά οηκώαει ανριο και τά δνό. Α ύτό κάνει ή 4η Αύγουστου. Ε φ αρ μ όζοντα ς εσω­ τερικά τό φασισμό και διδάσκοντα; τή χιτλερομουσολινολατρεία δέν εκανε ά'λλο παρά να ανοίξει τό δρόμο στον εξωτερικό φα σ ι­ σμό. Σ ’ αύτουνοΰ τ’ αυλάκι έ'χυνε νερό. Κ αι τά γεγονότα τό άπόδειξαν μέ καταπληχτική ω μότητα. Κ αί αύτά τά ίδ ια γεγονότα διακήρυξαν τήν ούσιαστική καί αναμφισβήτητη ιδεολογική χρ εο ­ κοπία τής 4 η ; Αύγουστου, δίπλα καί στήν εσωτερική της α ποτυ­ χία. Ά φ ο ΰ δείξαν δτι ο φασισμό; εινε άμεσος εχθρό; μ α ; έξω-

10 τερικά, για τί άπειλεϊ τήν ακεραιότητα και ανεξαρτησία και εσω­ τερικά, για τί μάς θέλει είλωτες, δηλαδή μάς θέλει και μάς κάνει ανίκανους να ύαΓερασπίσουμε τή λευτεριά μας εσωτερικά κα ι εξωτερικά. Κ αί ό λαός -θα είχε σαρώσει τήν πανούκλα τής 4ης Αύγου­ στου αν ή απειλή τοΰ Μ ουσ ολίνι-Χ ίτλερ δέ συγκέντρωνε δλΐ> τήν προσοχή του. Π ερνάμε στιγμές δύσκολες. Κ αι τις δυσκολίες αυτές μπορεΐ να τις αντιμετωπίσει αποτελεσματικά μόνο ενα εθ νι κό μέτωπο. Το εθνικό μέτωπο θα συγκεντρώσει όλους που καταλα­ βαίνουν ότι μόνο μια π ρα γμ α τικά εσωτερική ενότητα θα επιτρέ­ ψει τήν πανελλαδική παλλαϊκή πανστρατιά, πού μέ τή βοήθεια και τοΰ παγκόσμιου άντιφασισμοΰ, θα χαλάσει τα σχέδια τοΰ Μουσολίνι και τοΰ Χίτλερ. Μια τέτια εσωτερική ενότητα εϊνε δυνατή μονάχα αν ά ποκατασταθεϊ εσωτερικά ή λαϊκή λευτεριά κα'ι αν εξυπηρετηθεί τό πραγματικό λαϊκό συμφέρο. Τό ότι ή μοναρχοφασιστική δικτατορία συνεχίζει τήν εσωτερική αντιλαϊκή της πολιτική, δείχνει για μια ακόμα φορά ότι δέν εχει καμμιά απόλυτα σχέση μέ τό πραγματικό εθνικό συμφέρο. Φοβάται περισσότερο τον ελεύθερο λαό άπό τήν εξωτερική φασιστική κατάχτηση. Κ α ι εινε έτοιμη να συνθηκολογήσει, να δεχτεί τήν κατάχτηση γιά να κρατήσει δοΰλο τό λαό. Φ οβάται σήμερα περισσότερο άπό κ ά θ ί άλλη φορά τό Κ Κ Ε , πού τά πράγματα τό δικαίωσαν πάλι απόλυτα καί στερέωσαν καί πλάτυναν τό πολιτικό του γόητρο. Γ ι αυτό καί τό χτυπά λυσσασμένα. Μά δσο περισσότερους κομμουνιστές πιάνει, τόσο πιο κοντά στήν Ά θ η ν α φέρνει τό Μουσολίνι. Κ ι αυτό, ενα καθήκον επιβάλλει στον κάθε κάτοικο τής χώρας αυτής : πραγματοποίηση τον εϋνικον μετώ πον παρά τη θέληση και ενάντια στη &εληση τών ντό­ πιων και ξένων πλοντοκρατών· Ά να τρ έπ ο ντα ς τή δικτατορία, μόνο ετσι θ α κάνουμε δυνατή τήν ΰπεράσ ιση τής λευτεριάς μας κι ά'ς εινε ό Μουσολίνι δέκα

17 φορές πιο εξοπλισμένο;. Ε ίμαστε μεΐς εκατό φορές πιο αποφα­ σισμένοι νά πε&άνονμε παρά νά σκλαβωθούμε. Γ ια να καταπο­ λεμηθεί αποφασιστικά ή μοναρχοφασι,στική δικτατορία πρέπει νά ά να π τυχθεϊ σωστά καί το Ιδεολογικό μέτωπο, να τής κουρε­ λιαστεί ό Χ ω ρητικός μανδύα;, ή ψευτοεπιστημονική «ιστορική βάση», να αφοπλιστεί ιδεολογικά. ΕΙνε άφάνταστο τό ιδεολογικό πελάγωμα πού χαρακτηρίζει τού; «θεωρητικούς» τής δικτατορίας. Α υτό εινε αναπόφευκτο. Ή φασιστική δικτατορία δέ μπορεΐ να εχει Ιδεολογική συνέπεια καί ενότητα. Γ ια τί, ενώ ουσιαστικά δουλεύει στούς πλουτο­ κράτες, θέλει νά παρουσιάζεται οτι εξυπηρετεί το λαό καί ότι απ’ αυτόν προέρχεται. (Μια πλευρά αυτής τής προσπάθειας εινε καί δτι ό Μ εταξάς κρατικοποίησε αΐ τή Γενική συνομοσπονδία τώ ν εργατών, τις οργανώσεις τών επαγγελματιών, τούς α γροτι­ κούς συνεταιρισμούς καί τήν Ε Ο Ν καί, επιβάλλοντας στις διοι­ κήσεις του; δικά του όργανα, θέλει νά κάνει τις οργανώσεις αυτές στηρίγματα για το «νέο κόμμα» του καί νά το παρουσιά­ σει ετσι οτι εκφράζει τή θέληση τοΰ λαοΰ). ’Έ τσ ι ό Μεταξάς, μια διακηρύττει οτι τό νέο κράτος «στη­ ρίζεται στή θρησκεία, οικογένεια, πατρίδα και βασιλιά» (σάμπο)ς εκατό τόσα χρόνια ό ελληνικός λαός δέν ταχει δλα αυτά χωρίς να βλέπει ήλιου πρόσωπο), τήν άλλη δ τ ι δέν εινε δικτατορία, μά κράτος τών εργατών καί αγροτών, τήν τρίτη οτι «ό τρίτος ελληνικός πολιτισμός» εινε αστικός κ λ π . Έ ν ώ πρα γμ α τικά εινε εκείνο πού είπε στούς πλουτοκράτες λίγες μέρες ΰστερ9 άπό τήν 4 Α ύγουστου: «δώστε λίγα για να σώσετε τα πολλά». Ό Ν ικολοΰδης λέει ότι ή 4 Αύγουστου εινε δικτατορία «άφοΰ δικτα ­ τορία ήτανε καί ή Α θ ή ν α τοΰ Περικλή» καί ό Κ οτζιάς διακη­ ρύττει δτι ή 4η Αύγούστου εινε λαϊκή «επανάσταση»' ή παρέα τοΰ Δημητράτου οτι τό «νέο κράτος εινε σοσιαλιστικό»... κλπ. Σ τή βάση δλων αυτών βρίσκεται πάντα ή ιδεολογία τή ; «μεγάλη; Ιδέας». Ή «μεγάλη Ιδέα», σαν θεωρία καί σαν πράξη, iV. Ζ α χ α ρ ι ά δ η : Θ έσεις για την ιστορία τοϋ Κ Κ Ε

2

18 συγκροτεί ολόκληρο to οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό κ α ί πνευματικό σικττημα τής άστοτσιφλικάδικης αντίδρασης άπό τότε πού κυβέρνα τόν τόπο, δηλ. άπό τότε πού υπάρχει ή νέα Ε λ ­ λάδα μέχρι τις μέρες μας. 'Ό π οιος -θέλει να συλλάββι τό πραγ­ ματικό νόημα στό νεοελληνικό ξετΰλιγμα, πρέπει σωστά νά α να ­ λύσει καί νά χωνέψει τήν ουσία τής «μεγάλης ιδέας» για να •φωτίσει σωστά καί τό δρόμο τής νεοελληνικής λαϊκής άπελευ-θέρωσης, το δρόμο πρός τη λαϊκή δημοκρατία·) πρώ το στα&μό πρός τό ολοκληρωτικό κοινωνικό ξεοκλάβωμα τον λαον της Ε λ ­ λάδας. Σ αν συμβολή στό έργο αυτό προσφέρεται καί ή ιστορία αυτή. 12 τοΰ Ί ο ύ ν η 1939

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.— Τό νέο ελληνικό έθνος, απλώνοντας τις ρίζες του στό βυζαντινό μεσαίωνα, πήρε τή βασική του διαμόρφωση κάτοο από τήν κυριαρχία τών σουλτάνων. Ζυμώ θηκε κι άνδρώθηκε μέσα σέ άτέλειωτη σειρά άπό εθνικούς καί δημοκρατικούς αγώ ­ νες. Κ αί τήν απελευθερωτική του επανάσταση τή θέλησε καί τήν άρχισε σαν έθνικοδημοκρατικο ξεσκλάβωμα άπό τήν οθο)μανική υποδούλωση καί τή φαναριώ τικη καί κοτζαμπασίδικη εκμετάλλευση καί δχι μονάχα για τούς ελληνες, άλλα καί για •όλους τούς βαλκανικούς λαούς. ’Έ τσ ι τραγούδησε καί δούλεψε τήν επαναστατική ιδέα ό Ρ ήγας ό βελεστινλής, έτσι προετοίμασε τό 21 ή Φ ιλική εταιρία. '2.— Ή άστοτσιφλικάδικη αντίδραση, παίρνοντας μέ τή βοήθεια τής άντιδραστικής Ευρώπης τήν ηγεμονία τής επανά­ στασης καί, σαν συνέχεια, τΐ διακυβέρνηση τής χώρας, διαστρέβλοοσε καί έπνιξε τούς δημοκρατικούς σκοπούς της καί στή θέση τους έβαλε τήν ιδεολογία καί τήν πολιτική τής «μεγάλης Ιδέας». 3 .— Ή «μεγάλη ιδέα», ενάντια σ’ δλα τά δεδομένα τής ιστορίας καί τής επιστήμης, διακήρυξή : α) δτι ή νέα Ε λ λ ά δα άποτελεΧ απόγονο, κληρονόμο καί συνεχιστή τής αρχαίας Ε λ ­ λάδας τών δουλοχτητών καί τής βυζαντινής αυτοκρατορίας τοΰ ασιατικού δεσποτισμον. Κ αί δτι για ιστορική αποστολή, πού τής εινε δοσμένη «άπό τά πάνω», έχει νά ςαναφκιάξει τήν «ελλη­ νική αυτοκρατορία», πού δέν υπήρξε ποτέ. ’Έ τσ ι διατύπωσε με-

20 γαλοελλαδίτικες καταχτητικές βλέψεις πάνω σ* όλα τά Βαλκάνια καί τή Μικρά ’Α σία και αύτοΰ πρέπει να βροΰμε μια από τις κυριότερες αιτίες γιατ'ι δέ λύθηκε δημοκρατικά τό βαλκανικό πρόβλημα καί γιά τό εξοντωτικό αλληλοφάγωμα τών λαών, πού· κατοικούν τή χερσόνησο τοΰ Α ίμου' β) δτι ή νέα Ε λ λ ά δ α δέ μπορεΐ να ζήσει στα στενά της δρια καί δτι τη λιίση για δλα τά προβλήματα της καί όλες τις δυσκολίες της θ α τή βρει στήν πραγματοποίηση τής «μεγάλης ιδέας». Τότε -θα πλουτίσει καί -θα ευτυχήσει καί σαν λαός καί σαν τόπος. Γ ι αυτό στην πραγμ ατο­ ποίηση αΰτοΰ τοΰ σκοποΰ πρέπει να αφιερωθούν δλες οΐ δυνά­ μεις. Γ ια τό σκοπό αι>τόν πρέπει να γίνουν δλες καί οί πιο β α ρειές θυσίες καί ό λαός να δεχτεί δλα καί τα πιο μεγάλα βάρη. 4 .— Μέ τό θάμπος καί τήν ακτινοβολία, πού ειχε ή «με­ γάλη ιδέα», ή άστοτσιφλικάδικη αντίδραση εκρυβε καί κάλυπτε τήν πραγματική της πολιτική, τα ουσιαστικά έ'ργα της : α) Διατήρησε τά κοτσαμπασίδικα προνόμια καί τις μισοφεουδαρχικές σχέσεις στήν αγροτική οικονομία, δηλ. δέν έ'λυσε άστικοδημοκρατικά τό αγροτικό ζήτημα, απα ρα ίτητη προϋπόθεση γιά να δημιουργηθει πλατεία καί ρωμαλέα εσωτερική αγορά, βάση για να αναπτυχθούν οι εσωτερικές παραγο)γικές δυνάμεις. β) Κατοχύρωσε τον καθυστερημένο αγροτικό εμπορομεσιΤακό χαρακτήρα τής οικονομίας τής χα>ρας, πράγμα πού έκανε τήν Ε λ λ ά δ α αγροτικό εξάρτημα για τις βιομηχανικές χώρες. γ) Γ ιά ν3 άνταποκριθεϊ στις κολοσσιαίες οικονομικές α π α ι­ τήσεις τής «μεγάλης ιδέας» : Α) επιδόθηκε σ5 έναν άντιοικονομικό εξοοφρενικό δανεισμό, πού χρόνο μέ χρόνο, ολοένα καί πιο πολΰ, έ'δενε τή χώρα στήν ξενική οικονομική καί πολιτική εξάρ­ τηση, την ξεπουλοΰσε ουσιαστικά στους ξένους καί Β) φόρτοοσε τό λαό καί τη χώρα μέ τεράστια οικονομικά καί φορολογικά βάρη πού έπνιγαν τήν παραγω γική ζω τικότητα καί δυναμικότητά τους, Ι'φραζαν τήν ανάπτυξή τους. δ) Κ αταδίκαζε τό λαό στήν πιο βαρεία εξαθλίοοση, κατα-

21 ττίεση καί εκμετάλλευση. ’Έ τσ ι ή χρήμα αστική ολιγαρχία τής ^/(όρας, πού συνένωνε κάτω από τή μονοπωλιακή σχεδόν οικονο­ μική ηγεμονία τής Ε θ ν ικ ή ς τράπεζας τό εμπορομεσιτικό κεφά­ λαιο καί τήν κοτζαμπασίδικη πλουτοκρατία, μαζί μέ τήν κυριαρ­ χική συμμετοχή τοΰ ξένου κεφαλαίου, κρατοΰσε τήν Ε λ λ ά δα αέ μια ολόπλευρη οικονομική, κοινωνική, εκπολιτιστική καθυστέ­ ρηση καί πισοδρόμηση, πού τήν εδεναν στο τελευταίο σκαλοπάτι τοΰ σΰγχρονου πολιτισμοΰ. Αύτό όμως δέν τήν ενοχλούσε, για τί ακριβώς άπό αύτό εβγαζε τά δισεκατομμύριά της. «ό.— Ή λειτουργία τών νόμων τής κεφαλαιοκρατικής οικο­ νομίας, ή κεφαλαιοκρατική εκμετάλλευση καί συσσώρευση, είχαν σαν συνέπεια τή δημιουργία καί τήν ανάπτυξη τής ντόπιας βιο­ μηχανίας. "Ομως ή βιομηχανία αυτή, όπως σταδιοδρόμησε κάτω άπό τήν εποπτεία καί μέ τή συμμετοχή τού έμπορομεσιτικοΰ κε­ φαλαίου καί τής κοτζαμπασίδικης πλουτοκρατίας, είχε άπό τήν αρχή καί διατήρησε τό χαρακτήρα μιας καθυστερημένης ελα­ φριάς βιομηχανίας αγροτικής χ(όρας, πού για τις μηχανές, τήν τεχνική, πολλές πρώτες ύλες καί μισοκατεργασμένο βιομηχανικό υλικό καί τις βασικές καύσιμες ύλες, εξαρτιόταν άπό το εξωτε­ ρικό. ’Έ τσ ι καί τό βιομηχανικό κεφάλαιο, ή πιο «προοδευτική» μερίδα τής αστικής τάξης, δέν άπόβλεψε ποτέ στο δημοκρατικό εσωτερικό ξίκαθάρισμα. Ζήτησε καί πραγματοποίησε πάντα τό συμβιβασμό μέ τούς κοτζαμπάσηδες καί τό εμπορομεσιτικό κεφά­ λαιο. Σ τάθηκε πάντα μέσα στα πλαίσια τοΰ άστοτσιφλικάδικου συνασπισμού. ’Α ποδέχτηκε ολοκληρωτικά τήν πλατφόρμα τής «μεγάλης ιδέας». Ή πάλη του μέσα στον άστοτσιφλικάδικο συ­ νασπισμό άπόβλεπε στο νά εξασφαλίσει τήν ηγεμονία σ’ αυτόν καί τή διακυβέρνηση τής χώρας α) για νά υπερασπίσει πιο" στέ­ ρεα τά συμφέροντά του καί β) για νά οργανώσει πιο συστημα­ τικά καί γερά τήν εξωτερική εξόρμηση τής «μεγάλης ιδέας». ().— Ή άστοτσιφλικάδικη αντίδραση πίεζε κα ταθλιπτικά πά βασικά εσωτερικά ζητήματα, μά δέ μ,ποροΰσε καί νά τά

22 εκμηδενίσει, νά τα εξαφανίσει. Α ν τ ίθ ε τ α , δσο μεγάλωνε ή πίεση αυτή, δσο αΰξαινε ή καθυστέρηση τής χώρας, τόσο τά προβλήματα αυτά - πού εκφράζανε τήν οργανική καί ζω τική ανάγκη καί απαίτηση του λαοΰ καί τοΰ τόπου νά ζήσει καί να προοδέψει-προωθοΰνταν πιο επιταχτικά στό προσκήνιο τής κοινωνικο-πολιτικής ζωής τής χιύρας, ζητίόντας ολοένα καί πιο επί­ μονα τή λΰση τους. Α υτή ή βασική εσωτερική άντιν'ομία τής άστοτσιφλικάδικης Ε λλ ά δα ς βρίσκεται στή βάση της α κατάπαυ­ της πολιτικής ανωμαλίας, πού γιομίζεί ΐή ζωή τής νέας Ε λ λ ά ­ δας σ3 όλο τό μάκρος τ ις. Ή αγροτιά παλεύει καί προβάλλει διαρκώς τις απαιτήσεις της, μά τά κινήματα της, ανοργάνωτα και αυθόρμητα, τα εκμεταλλεύεται κάθε φορά για λογαριασμό της ή μια εϊτ3 ή άλλη άστοτσιφλικάδικη κλίκα, χωρίς αυτό νά μειώνει τήν προοδευτική σημασία τους. Ή ανάπτυξη τής βιομη­ χανίας αύξαίνει τό προλεταριάτο, πού ά π 3 αυτή τήν κοινωνική του προέλευση και τις άνάγκες τής ύπαρξης του, εινε φορέας άπό καινούριες αξίες καί τάσεις και αντικειμενικά ήγε ιόν ας στο λαϊκό απελευθερωτικό κίνημα. Οί μικροαστικές μάζες, ή φτω χο­ λογιά τών πόλεων, σπρώχνονται κι αίιτες αντικειμενικά σέ προο­ δευτικές κατευθύνσεις. ’Έ τσ ι σιγά μά σταθερά ωριμάζουν οί άναγκαίες άντικειμενικές προϋποθέσεις καί συγκεντρώνονται οι δυνάμεις για μια ριζική εσωτερική μεταβολή, έ'ξω καί ενάντια στή «μεγάλη ιδέα». 7.— "Ομως ή κίνηση αυτή δέ βρίσκει ακόμα τό συνειδητό Ιδεολογικό κίνημα καί τον πολιτικό οργανωτή της. Ή άστοτσι­ φλικάδικη άντίδραση τόσο συστηματικά δούλεψ2 τά μυαλά τοΰ λαοΰ μέ τήν ιδεολογία τής «μεγάλης ιδέας», ωστε ό κόσ ιος π ι­ στεύει σ’ αυτή καί εινε έτοιμος νά παλέψει για τήν πραγμ ατο­ ποίησή της. Ή «μεγάλη ιδέα» κι^ριαρχεϊ παντού καί υποχρεώνει κάθε άλλη πνευματική, πολιτική, κοινωνική κίνηση νά στεγαστεί κάτω από τα φτερά της. ’Έ τσ ι, πάνω στό φόντο τής ολόπλευρης καθυστέρησης τής χώρας, ή τέτια κατα&λιπτικη και μονοπω λιακή

23 ηγεμονία τής ιδεολογίας τής «μεγάλης ιδέας», άποτελει τον ειδικό λόγο που εξηγεί γιατί στην προπολεμική Ε λ λ ά δ α καθυστέρησε τόσο ή μαρξιστική θεωρία και σκέψη και η σοσιαλιστική πολίτικη κίνηση και οργάνωση και γενικά κάθε μαζικό ριζοσπαστικό δ η μ ο ­ κρατικό κίνημα. 'Η τέτια καθυστέρηση είχε σαν συνέπεια οτι τά βασικά νεοελληνικά προβλήματα δέ βρήκαν τήν επιστημονική μαρξιστική διαφώτιση και επεξεργασία τους. Π ρ ά γμ α πού είχε τή σοβαρή αρνητική επίδρασή του σέ δλη τήν κατοπινή γιά το λαϊκό επαναστατικό κίνημα εξέλιξη. 8 .— Σ τη βάση τής «μεγάλης ιδέας» έστεκε μια αντινομία που προδίκαζε τήν ίδια της αποτυχία, για τί ενώ ή επίδοση σέ τέτιους μεγάλους καταχτητικούς σκοπούς απαιτούσε να υπάρχει γερή εσωτερική οικονομική βάση κα'ι άνθιση καί στερεή κοινω­ νική καί πολιτική οργάνωση, πού θα ήταν ικανές να κρατήσουν τόσο βαρύ φορτίο, ή «μεγάλη ιδέα» ανέβαλλε τήν εξασφάλιση τών προϋποθέσεων αυτών τής επιτυχίας ύστερ3 άπό τήν πρα γ­ ματοποίησή της ! ’Έ τσ ι γινόταν φανερό δτι δέ θα βάσταγαν τά ϊδ ια της τα πόδια, άφοϋ εκρυβε μέσα της τό σπέρμα τής αποτυ­ χίας της. Α υτό δμοος μπορούσε να γίνει κτήμα τού λαού μόνο πάνω στή βάση τής ιδίας του τής πείρας μέσα στη ζωή και στήν πάλη. Α υτό και γίνηκε δταν ήρθε ή αποτυχία τής «μεγάλης ιδέας» σαν γενική δοκιμή στα 1897 - !)8 καί σαν καταστροφική κατάρρευση στα 1922 (ή σχετική επιτυχία της στα 1 9 1 2 -1 9 1 3 δεν αλλάζει τή γενική ε’ικόνα). Ή τέτια πείρα προώθησε τήν ώρίμανση τών υποκειμενικών προϋποθέσεοίν για τή ριζική εσω­ τερική μεταβολή. Α υτά τά βασικά χαρακτηριστικά γνω ρίσματα παρουσιάζει ή οικονομική καί κοινωνικοπολιτική διάρθρωση τής χώρας, δταν ζύγωνε να κλείσει τά 100 χρόνια άπό τήν έθνικοαπελευθερωτική της επανάσταση, στις παραμονές τής δημιουργίας τού Κομμου­ νιστικού κόμματος τής Ε λ λ ά δα ς. 13 τοΰ Ί ο ύ ν η 1939

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

ΙΔΡΥΣΗ

ΠΡΩΤΟ

Τ ΟΥ Κ Κ Ε

1.— Οι πόλεμοι χειροτέρεψαν τή γονική κατάσταση στήν Ε λ λ ά δα . “Ό ξυ να ν ακόμα πιο πολύ όλες τις εσωτερικές καί εξω­ τερικές αντιθέσεις της. ’Έ μ πα σ α ν τή χώρα στή γενική της κρίση, πού συνεχίζεται ακόμα καί πού τό τέρμα της συνδέεται αναπό­ φευκτα καί ιστορικά μέ τήν ανάγκη νά γίνει μια συθέμελη -επα­ ναστατική εσωτερική κοινωνική αλλαγή, πού θα μπάσει τήν Ε λ λ ά δ α σέ καινούριο λαϊκό δρόμο, ενάντια στον άστοτσιχρλικάδικο, εξω άπό τά πλαίσια καί ενάντια στή «μεγάλη ιδέα». 2 .— Οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για τήν αλλαγή αυτή ωριμάζουν πιο γρήγορα. Συγκεντρώνονται καί συνειδητοποιούν­ τα ι πι,ό γοργά οί υποκειμενικές, οί κοινωνικές δυνάμεις πού •έχουν την ιστορική αποστολή για τήν πραγματοποίησή της. Οί πόλεμοι : α) μεγάλωσαν τήν οίκονομική αποστράγγιση τοϋ τό­ που, τή φτώχεια καί τή μιζέρια τοΰ λαοΰ, τήν εξάρτηση της χώ­ ρας άπό τούς ξένους' β) έδειξαν στο λαό οτι καί υταν άκόμη π ε­ τυχαίνουν (19.12-13), δέ φέρνουν ευτυχία, μά πιό μεγάλη εξα­ θλίω ση' έ'τσι υπόσκαψαν τά θεμέλια τής «μεγάλης ιδέας»’ γ) μαζί μέ τό αιματηρό άλληλοφάγωμα μέσα στον άστοτσιφλικάδικο συνασπισμό έδειξαν για ποιόν δουλεύουν τά κόμματα τής πλουτοκρατίας' δ) έμπλεξαν πιό πολύ τήν εξωτερική θέση τής Ε λλά δα ς τόσο στή Μακεδονία - Θράκη δσο καί στή Μεσόγειο.

20 ε) πρόσθεσαν καινούριας εσιοτερικές δυσκολίες (εθνικό - προσφυ­ γιού ζήτημα)' στ) δυνάμωσαν τήν εργατική τάξη με τή σχετική ανάπτυξη τής βιομηχανίας* ζ) φέραν τή μικρασιατική κα τα ­ στροφή" η) επιτάχυναν τήν ιδεολογική χειραφέτηση και τήν ορ­ γανω τική συσπείρωση του εργαζόμενου λαοΰ και π ρ ώ τ3 ά π3 δλα τής εργατικής τάξης' θ) προώθησαν τήν ^άλη τής αγροτιάς για τή λύση τοΰ αγροτικού ζητήματος. 2 τή ν Ε λλ ά δα έχουμε τότε π ο λ ι τ ι κ ή έ π α ν α σ τ α τ ι κ ή κ ρ ί σ η. ?>.— 01 προοδευτικές ιδέες καί τάσεις άρχισαν νά καταντούν τις μάζες, νά μί-ττατρέπονται σέ υλική δύναμη, νά άποχτοϋν ορ­ γανω τικά εξοΓίλισμό. "Ολη αυτή ή γοργή κίνηση μαζών, προ­ βλημάτων καί ιδεών, σέ τελευταία ανάλυση, αντικειμενικά, εκ­ φράζει τούτο δώ : ‘Η χρεοκοπία τής «μεγάλης ιδέας» εδειξε δτι ή άστοτσιφλικάδικη πολιτική δεν οδηγεί :ταρά μόνο σέ κατα­ στροφές, εξαθλίωση, ξεπούλημα. Γ ια νά ζήσει ή Ε λ λ ά δα πρέπει νά αλλάξει πορεία έξω άπό τή «μεγάλη Ιδέα», ενάντιά της, δηλ. νά άποβλέιρει στήν εσωτερική αναδημιουργία·, σπάζοντας τά δεσμά που την εμποδίζουν, πράη άπ ολα τά μισοφεουδαρχικά ν π σ λείμματα και τλ'/ν ξενική εξάρτηση, γιά ν Ζ άνοίξει τό δρόμο στην ανάπτυξη τών εσωτερικών παραγω γικώ ν δυνάμεων, που εινε ζ ω ­ τική προϋπόθεση για νά δρ&οποδήσει ό λαός και δ τόπος, δηλ· από τον άστοτσιφλικάδικο δρόμο ανάπτυξης νά μπει στ όν άστ ικοδημοκρατικό μετασχηματισμό · Ή συσσιόρευση αντιθέσεων καί προ­ βλημάτων, ή ανακατάταξη τών κοινωνικών δυνάμεων πού έφερνε, ιστορικά αυτό το πρόβλημα έβαζαν γιά άμεση λύση μπρο­ στά στή νέα Ε λ λ ά δ α καί τό λαό της. 4 .—Ή προδοσία τής άστικής τάξης, ή άρνηση και εγκα τά ­ λειψη τής δημοκρατικής αποστολ ής της, προώθησαν στην ηγεμο­ νία του άστικοδημοκρατικου μετασχηματισμού την πιο προοδευ­ τική τάξη της κοινωνίας, την εργατική , επί κεφαλής τής αγροτιάς και τον άλλον εργαζόμενου λαόν- ’Έ τσ ι ο μετασχηματισμός αυ­ τός έπαιρνε λαοκρατικά δημοκρατικό χαρακτήρα, δηλ. στρέφον­

27 ταν καί ενάντια στην αστική τάξη καί, στη νεοελληνική επανα­ στατική κλίμακα, τοποθετούνταν, ά π3 αυτή τήν επιταχτική Ιστο­ ρική ανάγκη τής ολοκλήρωσης τής κοινωνικής απελευθέρωσης τής εργατιάς καί ολου τοΰ εργαζόμενου λαοΰ, σαν ενας σταθμός πριν άπό τήν προλεταριακή σοσιαλιστική επανάσταση. 5.— Σ τό τέλος τοΰ μεγάλου πολέμου ή κατάσταση στήν 'Ελλάδα α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ά εινε ώριμη για να λυθεί τό β α ­ σ ι κ ό π ρ ό β λ η μ α πού ή ιστορία τότε εβαζε μπροστά : ή ά σ τ ι κ ο δ η μ ο κ ρ α τ ι κ ή ε π α ν ά σ τ α σ η , μέ κινητήρα τήν εργατική τάξη επί κεφαλής τής άγροτιάς καί τοΰ άλλου εργαζό­ μενου λαοΰ. Υ ποκ ειμ ενικά , ή ανάγκη τής αλλαγής καταχτάει τά μυαλά. Οί σοσιαλιστικές οργανώσεις δημιουργοΰνται στις βασικές πόλεις. Ή συνδικα?αστική όργάνοοση της εργατικής τά­ ξης καί οί αγώνες της απλώνουν γοργά. Ή κοινω νική έπανάσταστ καί άναστάτωστ, πού κλονίζει τά θεμέλια τής Ευρώ πης καί πρώ τ3 απ’ δλα ή νίκη τής επανάστασης τοΰ Ό χτώ β ρ η στή Σοβιετική "Ενίοση, επιδρούν μέ εξαιρετική δύναμη πάνω στήν επαναστατική κρίση πού αγκαλιάζει τή χώρα μας, πάνω στόν επαναστατικό ρυθμό στήν Ε λ λ ά δα . Ή κατάσταση εϊνε ώ ριμη για τη δημιουργία τοΰ κόμματος εκείνου, που πολιτικά θζ. εκφράσει, θά συνενώ σει θά δργανώσει, θά κατευθύνει το προλεταριακά και λαϊκό επαναστατικό κίνημα για τη ριζική εσωτερική κοινω­ νική αλλαγή. Κ αί τό κόμμα αυτό, τό Κομμουνιστικό κόμμα τής Ε λλ ά δα ς, ιδρύεται τό Νοέμβρη τοΰ 1918. Τον προηγούμενο μήνα είχε Ιδρυθεί ή Γενική συνομοσπονδία τών εργατών τής Ε λλά δα ς. Να ποιές ανάγκες, αιτίες καί συνθήκες γέννησαν τό ΚΚΕ,. 'Η ίδρυση του άποτελει έναν άπό τούς πιο σημαντικούς σταθμούς στο νεοελληνικό κοινωνικό ξετύλιγμα. Το κόμμα, δταν ιδρύθηκε, ονομάστηκε σοσιαλεργατικό καί προσχώρησε στή 2η σοσιαλι­ στική διεθνή. Τό 1920, στό δεύτερο συνέδριό του, προσχωρεί

■στήν 3η Κ ομμουνιστική διεθνή καί στον τίτλο του προσθέτει τή λέξη κομμουνιστικό μέσα σέ παρένθεση. Σ τα 1924 ονομάστηκε Κ ΚΕ-ελληνικό τμ ήμ α τής Κ ομμουνιστικής διεθνούς. Τά γεγονότα αυτά προβάλλοντας μερικοί «ιστορικοί» τοΰ κόμματος, άρνήθηκαν τό 1918 σαν αρχή τοΰ Κ Κ Ε . 'Ό μ ω ς, τό κόμμα πού ιδρύ­ θηκε στά 1918, παρέμεινε τό πρώτο, ενιαίο, αδιάσπαστο και μοναδικό κόμμα τοΰ προλεταριάτου καί μέ μια αδιάκοπη φυσιο­ λογική εσωτερική εξέλιξη καί ανάπτυξη, βρήκε τό σωστό, τό ■νεοελληνικό μπολσεβίκικο δρόμο. Α ύτό τό γεγονός επιβάλλεται αναμφισβήτητα καί ανατρέπει τούς δογματικούς μηχανιστικούς Χσχυρισ ιούς, πού πρόβαλλαν οι «ιστορικοί» αυτοί. 1 4 τοΰ Ί ο ΰ ν η 1989

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

Η ΚΡΙΣΗ

ΔΕΥΤΕΡΟ

ΤΟΥ ΚΚΕ

(1918-1931) 1.— Μέ τήν ίδρυσή του τό Κ Κ Ε μπαίνει σέ μια βαθεια καί μακρόχρονη εσωτερική κρίση, πού για α ιτία εχει τοΰτη τή βα­ σική αντίθεση - αντίθεση πού εξηγήθηκε ή ιστορική της προέ­ λευση, πού χαρακτηρίζει και αντανακλά σέ ολόκληρο το λαϊκό επαναστατικό κίνημ,α : Έ ν ώ α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ά ή κατάσταση, τό καλεΐ νά οργανώσει καί καθοδηγήσει τον εργαζόμενο λαό στή λαοκρατική δημοκρατική μεταβολή, πού εινε ώριμη, ν π ο κ ε ι μ ε ν ι κ ά τό κόμμα δέ μπορεΐ νά συλλάβει τό νόημα τής εποχής του, να δώσει τό νεοελληνικό μπολσεβίκικο πρόγραμμα τής μ,εταβολής αυτής, νά τοπ οθετη θεί σωστά στό πεδίο τών πο­ λιτικών, κοινωνικών συγκρούσεων τής περιόδου αυτής. Ά ν α μασσά καί μεταφέρνει α π ’ εξω γενικές, άφηρημένες, δογματικές θέσεις καί διαπιστώσεις, χρησιμοποιεί έ'τσι είτε άλλοιώς άφηρημένη επαναστατική φρασεολογία, δέ μπορεΐ όμως μέσα άπό τή νεοελληνική κοινωνική ζωή καί πραγμ ατικότητα νά χαράξει τόνεοελληνικό μπολσεβίκικο δρόμο εξέλιξης. Α ύτό τό γεγονός τό κρατα ουσιαστικά μακριά άπό τή ζωντανή δημ ιουργική πολιτική δράση, άπο τις πολιτικές ανάγκες καί ζυμώσεις τής στιγμής. Τό κόμμα παλεύει άκοΰραστα καί άποτελεσματικα για τήν οργάνωση καί τις οικονομικές διεκδικήσεις τών εργαζομένων* κατά πρώτο λόγο τής εργατικής τάξης. "Ομως δέν εχει καθημε“

•οινή νεοελληνική επαναστατική πολιτική. Δέν άνταποκρίνεται στις πολιτικές απαιτήσεις, πού κάθε στιγμή προβάλλουν τα γε­ γονότα, ή γοργή εξέλιξη καί κίνηση τής εποχής, οί μάζες. Δε μ πο ρ εΐ νά δώσει μαρξιστικά - λενινιατικά τή θεω ρητική - π ρ ογρ α μ­ ματική σύνθεση τής τότε νεοελληνικής πραγματικότητας, rd φ ω ­ τίσει σωστά το δρόμο τής άνέλιξης και ίισ ι νά συνενώσει και νά κατευθύνει πολιτικά τον τεράστιο λαϊκό επαναστατικό οργασμό π ρ ό ς τή λαοκρατική δημοκρατική μεταβολή, που εϊνε τότε τό ώριμο χ α ι πραγματοποιήσιμο καθήκον· Σέ μια περίοδο πού τή χοορα τήν κλονίζει πρω τόφαντη επαναστατική κρίση, πού ή άστοτσι-φλικάδικη πλουτοκρατία «δέ μπορεΐ νά κυβερνήσει όπως πριν» καί ό λαός «δέ θέλει νά κυβερνηθεί όπως πρίν», πού ή πολε­ μική μικρασιατική κατάρρευση συμπαρασυρει δλες τις παλιές •αξίες, ό πολιτικό κ ό μ μ α , που Ιστορικά και αντικειμενικά εϊνε ό πρω τεργάτης, ό δργανωτής, ό καθοδηγητής και κινητήρας τής χοινα)νικής ανατροπής, υποκειμενικά δε μπορ εΐ νά άνταποκριθεΐ orà προστάγματα τής περιόδου αυτής Τού λείπει ή νεοελληνική μαρξιστική - λενινιστική θεωρία, βγαλμένη, ζ\>μωμένη, δημιουργη μ ένη , φυτροίμένη μέσα άπό τή νεοελληνική πραγμ ατικότητα, άπό τή δυστυχία, τις ανάγκες καί τή θέληση τού εργαζόμενου λαού. Αυτό τό κρατα πολιτικά μακριά άπό τό λαό. Ν ά πάνω σέ ποια βάση καί άπό ποιές αιτίες ξέσπασε ή μακροχρόνια εσοκερική κρίση τοΰ Κ Κ Ε. 2.— Ή κρίση τοΰ κόμματος ήταν βασικά καί κυρία κ ρ ί σ η ■τ ών κ α θ ο δ η γ ή σ ε ω ν τ ο υ καί στις βασικές καμπές, πού σημείωσε ή μεταπολεμική εξέλιξη τής χώρας, παρουσιάζει τις παρακάτω κύριες φάσεις : α) Ό π π ο ρ τ ο ν ν ι σ μ ό ς (1918 - 24·). Γιά φορείς του έχει τούς μικροαστούς διανοουμένους, πού τό επαναστατικό ρεύμα τής εποχής τούς εσπροίξ; πρός τ 5 αριστερά καί πρός τό Κ Κ Ε , τό μοναδικό κόμμα πού έστεκε ενάντια στήν άστοτσιφλικάδικη αντίδραση. Ε ϊνε ή πρώτη άμεσα ύστερ* άπό τον πόλεμο

Γ>1 επαναστατική περίοδο. Τό έπαναστατικό ξεσήκωμα τών μαζών, ή οικονομική κρίση, ή μικρασιατική εκστρατεία και κα τα ­ στροφή, κλονίζουν συθέμελα τήν άστοτσιφλικάδικη κυριαρχία. Ό όππορτουνισμός, πού δέν πιστεύει στή δυνατότητα μιας ανε­ ξάρτητης προλεταριακής πολιτικής και λΰσης τής κρίσης, εγκα­ ταλείπει τήν πολιτική πρωτοβουλία στα «προοδευτικά» αστικά κόμ ιατα και δένει τήν' εργατική τάξη καί τό επαναστατικό κί­ νημα στήν ούρα τής αστικής δημοκρατίας, διατυπώνοντας τή θεω ρία «το κόμμα εχει ανάγκην μακρας νομί ιου ύπάρξεως», δηλ. πρέπει να μείνει εξω άπό τήν πολιτική ζωή καί δράση τής χ(όρας. Αύτό καί εφαρμόζει, ενώ ή άστική τάξη π ραγματοποιεί τή «δημοκρατική» μεταβολή, καλμάρει τό λαϊκό επαναστατικό κίνημα μέ μικρές παραχίορήσεις καί ξεπερνά ετσι τή βαθεια επαναστατική κρίση. β) Λ ι κ β ι ν τ α ρ ι σ μ ό ς (192() - 28). Ή άστική δημο­ κρατία για τό λόγο δτι δέν ελυσε κανένα άπό τά βασικά ζητή­ ματα τοΰ λαόν καί τον τόπου, περνά, ενα χρόνο υστέρα άπό τήν εγκαθίδρυσή της, τήν προκη βαθεια κρίση της μέ τή δικτα ­ τορία τοΰ Π αγκάλου. “Αμέσως υστέρα ή πλουτοκρατία πρα γμ α ­ τοποιεί τό πέρασμα στήν περίοδο τής σχετικής σταθεροποίησης σέ βάρος τών εργαζομένων. Ή πείρα τής ζωής δείχνει τήν άποτυχία για τό λαό τής άστικής δημοκρατίας. Ή ανάγκη γιά μιά Λαοκρατική δημοκρατική διέξοδο προβάλλει πιο καθαρά καί πιο επιτα χτικά άπό κάθε άλλη φορά. "Ομως, ό μικροαστικός ριζοσπαστισ ιός του λικβινταρισμοΰ κηρύσσει ουσιαστικά τήν πολι­ τική άποχή (πού πραγμ ατοποιεί εμπραχτα ό άρχηγός του) καί τή διάλυση τοΰ Κ Κ Ε γιά ενα «νέο ξεκίνημα», πού θ α φκιάσει καινούριο κόμμα άπό τά «καλύτερα» επαναστατικά στοιχεία ! Ρ ίχνει τό κόμμα σέ μιά άποσυνθετική εσωτερική διαμάχη, ενώ ή πλουτοκρατία πραγ ιατοποιεΐ τή μερική σταθεροποίηση. 'Ο λικβινταρισμός βρήκε γρήγορα τό θεωρητικό - πολιτικό - οργανιοτικό στέγασμά του κάτο) άπό τ« φτ;·ρ<χ τοΰ άντεπαναστατι-

κοΰ τροτσκισμοί'. γ) Ό φ ρ α ξι ο ν ι σ μ ό ς δ ί χ ω ς 'Η

α ρ χ έ ς (1929 - 31).

μερική σταθεροποίηση τής άστοτσίφλικάδικης οικονομίας

κλονίζεται και καταρρέει, μια

πρωτόφαντη οικονομική κρίση,

πού τή συνοδεύει μια γρήγορη επαναστατική άνοδος τών μα­ ζών, αγκαλιάζει τή χώρα. "Εχουμε τό πέρασμα σχ'ήν τ ρ ί τ η περίοδο

τής μεταπολεμικής άστοτσίφλικάδικης εξέλιξης. Ό

σεχταριστικος δογματισμός καί ή μηχανικότητα, πού χαρακτηρί­ ζει τήν τότε κομματική καθοδήγηση, ενώ στα λόγια παραδέχε­ ται τή γραμμή

τής Κομμουνιστικής

χτικά δέ μπορεΐ νά δει τή γοργή καινούρια

διεθνο ύς, πολιτικά - πρα-

αλλαγή τής κατάστασης, τήν

επαναστατική ά'νοδο, τήν ώρίμανση τής καινούριας

επαναστατικής κρίσης καί έ'τσι σω σ à và προσανατολίσει τό κόμμα καί σω στά νά οργανώσει καί καθοδηγήσει τήν πάλη τώ ν μαζών. Ή ανικανότητα αυτή, πού τήν κρατά έξω άπό τή ζωή και τήν πραγματικότητα, τή ρίχνει— καί μαζί της δλο τό κόμμα — σέ μια δίχρονη δίχως αρχές φραξιονιστική διαπάλη, πού στήν οργάνωσή της παίρν3ΐ ενεργό μέρος και ό ταξικός εχθρός. Π ρα γ ­ ματοποιεί μια ιδεολογική πολιτική συνθηκολόγηση μέ τον άντεπαναστατικό τροτσκισμό, πού στό διάστημα πρόοδες σέ βάρος τού

κόμματος.

αυ τό

κάνει σοβαρές

Είνε ή φραξιονιστική πάλη

πού έφερε στό κόμμα τις πιο μεγάλες ζημιές. 3.— Αύτοι εινε οι κύριοι σταθμοί τής κρίσης τοΰ κόμμα­ τος. Τό Κ Κ Ε , ζωντανός επαναστατικός οργανισμός μέ υγιή προ­ λεταριακή βάση, έ'πρεπε μέ την ίδια του τήν πείρα άπό τή μα­ κρόχρονη κρίση να άνδροοθεΐ ως τό ξεπέρασμά της, ώς τήν ύπερνίκησή της. 15 τοΰ

Ίού νη

193 9

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

Τ Ρ ΙΤ Ο

ΤΕΛΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΚΚΕ 1.— Σ ’ όλη τη μακρόχρονη κρίση τοΰ κόμματος κυριαρχεί τοΰτο το κεντρικό χαρακτηριστικό : ή αντίθεση ανάμεσα στις u ιάφορ^ς καθοδηγήσεις τοΰ κόμματος καί τή βάση του, πού εμεινε πάντα ακλόνητα πιστή στήν Κομ,μοιννιστική fitcf)vT|. Και το κόμμα, μέσα άπό τήν πείρα καί τις καμπές τής κρίσης, ε'φερν · αργά μ « σταθερά στή συσσοίρευση τών απαραίτητων θείορητικών, πολιτικών και οργανίοτικών προϋποθέσεων γιά τό πέρασμα καί τήν ΰπερνίκηση τής κρίσης. ’ Ενώ οι διάφορες καθοδηγήσεις έμπλεκαν το κόμμα σέ φραξιονιστικές διαμάχες καί τό τραβού­ σαν από τον δππορτουνισμο στό λικβινταρισμό καί τό σεχταρι­ σμό, ή βάση τον κόμματος, στερεή, νγιής, προλεταριακή , πάλενε ακούραστα γιά τα ζητήματα καί την οργάνωση τής εργατικής τά ξης και τών εργαζομένων καί ετσι διατηρούμε καί μεγάλωνε τή

σύνδεση τοΰ κόμματος μέ τις μ<^ζες. Ξεκαθάριζε τις διάφορες αντικομματικές καθοδηγήσεις, διατηροΰσε καί φύλαγε τήν ενό­ τητα τοΰ κόμματος, παρά τό γεγονός δτι δλες οι καθοδηγήσεις τοΰ κόμματος, άπό τήν ίδρυσή του ω ς το λικβινταρισμό, διώχτη­ καν άπό τό κόμμα. Άνδρο^νονταν καί ωρίμαζε για τή λΰση τής κρίσης τοΰ Κ ΚΕ. 2 .— Ή τελευταία δίχως αρχές φραξιονιστική πάλη ( 1 9 2 9 vVl), πού στήν δργάνίοσή της πήρε μέρος και ό ταξικός εχθρός, Μ. Ζ α χ α ρ ι ά δ η : Θ ίοιις γιά τή ν ιστορία τον Κ Κ Ε

3

34 χτύπησε το κόμμα πιό πολύ απ’ όλες. Μά όσο πιό πολλές ζημιές εφ-ρε, τόσο πιό βαθεια ξεσήκωσε τό κόμμα γιά τήν εκμηδένισή της. Μέ τήν άμεση καί δραστήρια επέμβαση τής Κ ομμουνιστι­ κής διεθνούς, ό φραξιονισμός ξεκαθαρίζεται σύντομα. Τήν 1η τοΰ Νοέμβρη 1931 δημοσιεύτηκε στό «Ρ ιζοσπ άστη» έκκληση τής Εκτελεστικής

επιτροπής τής Κομμουνιστικής

τά μέλι τοΰ Κ Κ Ε », πού : α) έβαλε τέρμα

διεθνούς «ΙΊρύ;

στή

φραξιονιστική

πάλη καί β) καθόριζε για τό κόμμα τοΰτο τό κεντρικό καθήκο : νά καταπιαστεί, νά μελετήσει , νά γνωρίσει τά ζητήματα » τις ανάγ κες, τις άμεσες διεκδικήσεις της έργατικής τάξης και δλον του ερ­ γαζόμενου λαον νά οργανώσει,

την πάλη τών μαζών γιά τις διεκδικήσεις τους αυτές, εφαρμόζοντας κάθε φορά τις μορφές εκείνες τής πάλης πού άνταποκρίνονται στις συγκεκριμένες συν­ θήκες καί νά τείνει αδιάκοπα στό ξάπλίομα, στή συνένωση καί τό άνέβασμά τους μέχρι τή μαζική πολιτική απεργία. "Ετσι τό κόμμα θ α συνδεθεί μέ τις μάζες, θ α τις οργανώσει, θ α κατα­ χτήσει τήν εμπιστοσύνη τους, θα ριζίόσει μέσα τους καί, εξυψώ­ νοντας τες αδιάκοπα διά μέσου τής πάλης τους για τις άμεσες οικονομικές διεκδικήσεις, θ α τις βγάλει ολοένα καί πιό μαζικά στή λείϋφόρο τών ανοιχτών πολιτικών αγώνων, πρός τις βασικές διεκδικήσεις, πρός τήν εξουσία. Τήν όργάνο)ση αυτή τής λαϊ­ κής πάλης για τις άμεσες διεκδικήσεις καί τις πιό ελάχιστες, χρησιμοποιώντας καί τις πιό απλές μορφές αγώνα, καθόρισε ή έκκληση τών

τής Κ. Δ.

σαν

καθηκόντων

το

τοΰ

βασικό

κρίκο

κ ό μ μ α τ ο ς,

πού

στή

σειρά

ή κατοχή το ι'

θ α τού επιτρέψει νά κρατά ολόκληρη τήν άλυσσίδα. Μέσα άπ* αυτή τήν πάλη για τό ψωμί, τά καθυστερημένα στρώ μ ατα τών εργαζομένων θα φτάσουν μέ τήν ίδια τους τήν πείρα ώ ς τή συνεί­ δηση τής ανάγκης τοΰ άγιό να για τήν εξουσία καί τό κόμμα θα βαδίσει σταθερά πρός τήν κατάχτηση τής πλειοψηφίας τοΰ προ­ λεταριάτου καί τή συγκέντρωση γύρω του τής αγροτιάς καί τον άλλου εργαζόμενου λαοΰ.

I).— To κόμμα αποδέχτηκε ομόφωνα την έκκληση τη; Κ Λ .

καί ρίχτηκε στή δουλειά γιά τήν πραγματοποίησή της. Τ ’ απο­ τελέσματα ήρθαν σημαντικά. από τήν καθοδήγηση τοΰ

5Αναπτύσσονται γρήγορα, κάτοο

κόμματος,

οικονομικοί αγώνες

τών

μαζών πρώ τ’ απ’ ολα τών εργατών, πού ολοένα πλαταίνουν καί βαθαίνουν. Αυξάνουν οΐ οργανώσεις

τών

εργαζομένων καί ό

ρεφορμισμός περισφίγγ:-ται καί περιορίζεται σταθερά. Ό σκισμός

αφοπλίζεται

άσφυκτια Τό

κόμμα

ιδεολογικά,

μέσα σ3 ένα

καταρρέει

διαλυτικό

αναπτύσσεται

οργανωτικά

εσωτερικό

οργανωτικά

καί

τροτ­ καί

άλληλοφάγιομα. μεγαλώνει

τήν

πολιτική του επιρροή. Μ έσα από τήν αδιάκοπη αυτή επα­ φή μέ τό λαό, πού φέρνει στή μελέτη καί τή γνίόση της νεοελληνικής πραγματικότητας, ξεφυτρώνει οργανικά μια επιταχτική ανάγκ η: νά καθορίσει το κόμμα το ν ς τελικούς τον σκοπ ούς, νά φωτίσει δηλ. τά βαβικά νεοελλΐρ’ΐκά π ροβλήματα με τό φ ω ς τον μ α ρ ξισ μ ό ν - λενινισμόν, τής επιστημονικής αντι­

κειμενικότητας,

για

νά

καθορίσει

δρόμο στό νεοελληνικό ςετΰλιγμα, να βαδίσει

ή νέα 'Ελλάδα γιά

νά

σω στά

τον επαναστατικό

το δρόμο δηλ. π ον πρεπει φτάσει σε μ ια ολόπλευρη

αναγέννηση. Π ρέπει τό κόμμα να στεγάσει όλη του τή δουλειά

καί

τη δράση μέ τ ό

πρόγραμμά του, πού θ α προσανατολίσει

σω στά τόν εργαζόμενο λαό, θ α βάλει πάνω σέ μια καθαρή καί οτέρεη, πραγματοποιήσιμη καί κατανοητή για τις μάζες, βάση το πρόβλημα τή ς εξο υσ ία ς

και

τή ς π άλης γι αντή,

θα επι­

τρέψει στό κόμμα, σπάζοντας τις επιδράσεις τοΰ απολιτικού συνδικαλισμού, πού ουσιαστικά καί εμπραχτα καλλιεργούνταν μέχρι τότε, τική

y à εφαριιόσει

πολιτική,

νά

τής χώ ρ α ς και νά

πάρει

μιά λαϊκή καθημερινοί τή

θέσ η

τον

στήν

διεκδικήσει αποτελεσματικά

επ α να στα ­

πολιτική

ζω ή

τήν κ α θ ο δ ή ­

γησή της.

4 .^-Μ έ τήν άμεση καί δραστήρια ενίσχυση τής Κ .Δ. τό Κ Κ Ε ελνσε τό πρόβλημα αί>τό. Ή 6η όλομέλεια τής Κεντρική;

.·>(>

επιτροπής τοΰ Κ Κ Ε (Γενάρης

1 9 3 4 )* καθόρισε ! Ή

Ε λ λά δ α

είνδ χώρα αγροτική - βιομηχανική μέ μέση κεφαλαιοκρατική ανά­ πτυξη και μέ μισοφεουδαρχικά υπολείμματα στήν αγροτική οικο­ νομία. 'Η τέτια οικονομική διάρθρω ση τής χοί>ρας φέρνει τούτη τή βασική ιδιομορφία : τή σημαντική της πολιτικ ή εξάρτηση άπό το ξένο κεφάλαιο. Αυτή ή έξάρτ ηση, μαζί μέ τή διατήρηση τών φεουδαρχικών υπολειμμάτων στο χωριό, κρατούν τή χώρα στήν οικονομική και στήν ολόπλευρη της καθυστέρηση. 'Η αστική δημοκρατία δέν έ'θιξε το ξένο κεφάλαιο, αντίθετα μεγάλωσε τήν εξωτερική εξάρτηση τής χοόρας. Ή αγροτική «μεταρρύθμισή» της άντικατάστησε τό γαι όμ,ορό της μέ τήν πληρωμή γιά τήν εξαγορά τής γης. ’Έ τσι ουσιαστικά δέν άλλαξε τήν κατάσταση στο χωριό, δέν έκανε τον αγρότη λεύτερο παραγο3γό, μέ λεύτερη κατοχή τής γης και τών προϊόντων του. Δέν απάλλαξε τή φ τω χομεσαία αγροτική οικονομία άπό τά βάρη, πού τήν κρατούσαν σέ μια κατάσταση κατάπτωσης, ανικανότητας καί για μια απλή αναπαραγωγή. Για να σπάσει ή νέα Ε λ λ ά δ α τα δεσμά, πού κρατάνε δεμένες τις παραγωγικές της δυνάμεις καί τήν ολη της ανάπτυξη— δεσμά πού τής επιβάλλει ή άστοτσιφλικάδικη αντί­ δραση, πρέπει π ρ ώ τ ' α π ' όλα νά λνοει αντά τά δυο ά στικοδημ οκρατικά

κ α θή κ οντα .

Τ ό προλεταριάτο, πρω τοστατώ ντας

στή

λύση αυτή καί καθοδηγοοντας τήν αγροτιά καί τον άλλο εργαζό­ μενο λαό στήν πάλη για τήν πραγματοποίηση της, πού τους εν­ διαφέρει ζωτικότατα, καταχτά τήν έμ,πιστοσύνη τους καί τις εξυ­ ψώνει, μέσα άπό τήν ίδια τους τήν πείρα πού θ α τούς δώσει ή ανάγκη νά -συντριφτεί ή άστοτσιφλικάδικη αντίδραση ενάντια στή λύση αυτή, ώς τήν πάλη γιά τή σοσιαλιστική όλοκλήροιση τής λαϊκής κοινωνικής άπελευθέρωσης, δηλ.

ο)ς τήν

απαλλο­

τρίωση τής κεφαλαιοκρατίας καί τή σοσιαλιστική οργάνωση τής

(*) Κοίτ. τήν απόφαση τής 6ης 'Ολομέλειας (1934) στα «Δέκα χρόνΐ,α άγονες (19S3 - 1945)», Α θ ή ν α 1945, σελ. 1 9 -3 8 (σημ. έκδ.).

37 παραγωγής. Κ ατά συνέπεια, ή έιιερχυμενη επανάστασή στην *Ελλάδα, απο τά κ αθήκ οντα π ον π ρ α η ’ α π ’ ολα εχει νά λύσει, tV αρχίσει σαν άστικοδι μοκρατικη,

με π ερισσότερο η λιγότερο

γοργό πέρασμα στη σοσιαλιστική επανάσταση. Αυτό πρώτ5 άπ3 όλα θα

έξαρτηθεΐ από τήν ικανότητα της εργατική; τά ξη ; να

εξυιρο>σει ώ ; τήν κατανόηση τη ; ανάγκη; αυ τή; τή φτωχομεσαία αγροτιά καί την αλλη φτωχολογιά στις πόλεις. 5.— Κινητήριες δυνάμει; στήν επερχόμενη επανάσταση slv;; ή εργατική τάξη επί κεφαλής τή ; φτωχομεσαίας αγροτιάς, τών εθνικών μειονοτήτων καί. τ ή ; -άλλης φτωχολογιάς. Αυτώ ν τή ίΉχτατορία θα έγκαθιδρυσει ή επανάσταση, δηλ. τήν επαναστατική δημοκρατική διχτατορία τών εργατών καί χορικών μέ βάση τά σοβιέτ. Ή εσωτερική εξέλιξη τής επανάστασης καί το πέρασμ,α στή σοσιαλιστική θ α φέρει τήν περισσότερη συγκέντρωση τής εξουσίας στα χέρια του προλεταριάτου, στή διχτατορία τοΰ προλεταοιάτου, αέ βάση

τή σύσψιξη τής εργατοαγροτική:: συμμα-

•χίας. 'Η ιστορική σημασία τής (ΐης 'Ολομέλειας εινε οτι για πρώτη φ ορα εδωσε τήν επιστημονική ανατομία τής οικονομικής διάρθρωσης τής χώρας καί καθόρισε τό νεοελληνικό δρόμο τής λαϊκής απελευθέρωσης καί τής σοσιαλιστικής πραγματοποίησης. Βασικά ολοκλήρωσε τόν Ιδεολογικό εξοπλισμό τοΰ Κ ΚΕ καί τοΰ εδωσε μια αναμφισβήτητη υπεροχή απέναντι στήν άστοτσιφλικάδικη ιδεολογία καί τή δυνατότητα μιας δημιουργικής επανα­ στατικής λαϊκής πολιτική; δράσης. 16 τοΰ Ί ο ύ ν η

1939

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

ΤΕΤΑΡΤΟ

Σ Τ Ρ Α Τ Η Γ Ι Κ Η ΚΑΙ ΤΑΧΤΙΚΗ 1.·— Σέ τελευταία ανάλυση, δ χαρακτήρας της επανάστα­ σης έξαρταταί, άπό τό συσχετισμό τών ταξικών δυνάμεων. "Α ν ή άγροτιά δέ ζήσει μέ την ϊδια τήν πείρα της έτσι είτε άλλοιώςτόν άστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό, δέ μπορεΐ νά σηκωθεί ώς τήν κατανόηση τής ανάγκης για τή σοσιαλιστική επανάσταση.. Τό προλεταριάτο, πρω τοστατώ ντας στή λύση τοΰ βασικού ζη­ τήματος τής αγροτιάς, τοΰ ζητήματος τής γης, ενάντια στην άστοτσιφλικάδικη αντίδραση, άποσπα τήν άγροτιά άπό τήν πλου­ τοκρατική επιρροή, πραγματοποιεί μαζί της τή συμμ,αχία καί τήν υψώνει ώς τήν προλεταριακή σοσιαλιστική επανάσταση, που ή νίκη της εινε άδΰνατη χίορις αυΐην. Τό Κ ΚΕ, καθορίζοντας τους τελικούς του σκοπούς, μπόρεσε νά διατυπώσει σούστα κ«ι· τή στρατηγική του. Δηλ. νά καθορίσει τις στρατηγικές του επι­ διώξεις, πού ή εξασφάλισή τους επιφέρει τόν αναγκαίο μετα­ σχηματισμό στις ταξικές δυνάμεις γιά νά πραγματοποιηθούν οΐ τελικοί σκοποί. Σ τ ρ α τ η γ ι κ ή

εινε ή εξασφάλιση τών βασι­

κών προϋποθέσεων για τήν τελική νίκη. 2.— Οι στρατηγικές επιδιώξεις τοΰ Κ Κ Ε εινε : α) ή κατά­ χτηση τής πλειοψηφίας τής εργατικής τάξης, β) ή πραγματο­ ποίηση τής συμμαχίας μέ τή φτωχή και τή μεσαία αγροτιά, γ)

:-5‘ )

ή συνένωση, κάtco από τή συμμαχία αυτή, τώ ν άλλων στροίμάτcoy τοΰ εργαζόμενοί' λαοΰ (εθνικές μειονότητες, φτίοχολογιά καί μικροαστικές μάζες στις πόλεις, στρατ&υμένος λαός, υπάλληλοι, φτο)χοί διανοούμενοι), δηλ. κατάχτηση της πλειοψηφίας τοΰ ερ­ γαζόμενου λαοΰ, μέ τήν έννοια τοΰ λαοΰ πού δουλεύει καί πα­ λεύει στήν

παραγωγή. Σχηματικά καί βασικά αυτό μπορεΐ νά

διατυπωθεί έτσι: κατοχή τοΰ άξονα Π ειραιά - ’ Α θήνας - Σ α λ ο­ νίκης μέ τή γύ ρο αγροτική ενδοχο>ρα. Αυτό δέ σημαίνει βέβαια άγνοια ή ύποτίμτ]ση της Κ αβάλλας, τής Πελοποννήσου, τής Θ ρά­ κης, τής Κρήτης. Η.·— Ή κατάχτηση τής πλειοψηφίας τοΰ εργαζόμενον λαοΰ άπό το επαναστατικό κόμμα, πού άποτελει τον κύριο καί βασικό παράγοντα γιά τήν άνάπτυξη τής πολιτικής επαναστατικής κρί­ σης στό σύστημα τής κυριαρχίας τοΰ καθεστώ τος τής πλουτο­ κρατίας, θέτει στήν ημερήσια διάταξη γιά άμεση λύση τό πρό­ βλημα τής κατ /.χτησης τής εξουσίας. Αυτό προϋποθέτει τον άναγκαΐο υργαν(.οτικό-τεχνικό εξοπλισμό καί προετοιμασία τοΰ ΚΚΕ* 4.— Ό καθορισμός τών στρατηγικών επιδιώξεων επέτρεψε στό Κ Κ Ε νά αποσαφηνίσει τήν ταχτική του, νά τής δώσει τήν απαραίτητη ευρύτητα, ευλυγισία καί ευκινησία. Τ α χ τ ι κ ή εϊνε ή καθημερινή αδιάκοπη πάλη τοΰ κόμματος καί χΓηχ μαζών, πού άποβλέπει στο νά εξασφαλίσει κάθε φορά τό ανώτατο δυ­ νατό δριο επιτυχιών,

τήν προώθηση τώ ν θέσεων του, πού φέρ­

νουν ολοένα 7ορός τήν πραγματοποίηση

τών στρατηγικών επι­

διώξεων εν δψη πάντοτε τον τελικού σκοποΰ. Εϊνε ή ζ<:οντανή, ευλύγιστη, επιτελική παρεμβολή τοΰ κόμματος τών μαζών γιά

τήν οργάνω ση

στά

ζητήματα

τής πάλης τους, ή δραστήρια

συμμετοχή στήν οικονομική, πολιτική, κοινωνική καί πνευματική ζωή καί κίνηση τοΰ τόπου, που τείνει πάντα νά σηκώσει ώς τήν πάλη καί νά συνενο'κτει ολοένα καί πιο πλατειά τά εργαζόμενα στρώ μ ατα στον αγοίνα γιά τις οικονομικές καί πολιτικές επι­ διώξεις τους, άνεβάζοντάς τα μέσα άπό τήν ίδια τους τήν πείρα

40 ολοένα πιο ψηλά μέχρι τήν εξασφάλιση τών στρατηγικών προ­ ϋποθέσεων για τήν τελική νίκη. 'Η ταχτική τείνει στήν εξα σφ ά ­ λιση τών άπαραίτ?]των κρίκων, που επιτρέπει κάθε φορά τό πέ­ ρασμα άπό τή μια θέση στήν άλλη πρός τούς στρατηγικούς σκο­ πούς. Π ροω θ εί είτε άποσύρει άπό τό προσκήνιο τής πολιτική; ζωής καί δράσης τά διάφορα προβλ ήματα, σύμφωνα μέ τις ανάγ­ κες τής στιγμής καί σέ εξάρτηση άπό τό γενικό επαναστατικό συμφέρο. Μέ καθαρή πάντοτε τή γενική πορεία - γραμμή, πού δείχνει τούς τελικούς σκοπούς, ό ταχτικός χειρισμός άπό τό κόμμα εχει τήν πιο μεγάλη ελευθερία καί δυνατότητα

κινήσεων

και

ελιγμ,ών, πού τού επιτρέπει ζω ντανά νά άνταποκρίνεται καί νά αντιμετωπίζει τά προβλήματα καί τις άλλαγές πού προβάλλει κάθε φορά ή εξέλιξη της κατάστασης. 17 τοΰ Ί ο ύ ν η

1939

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

ΙΙΕ Μ ΙΙΤΟ

ΟΡ Γ Α Ν Ω Τ Ι Κ Α ΠΡ ΟΒΛ ΗΜΑ Τ Α 1.— Ή

όργανίΰτική πολιτική τοΰ Κ Κ Ε

υποτάσσεται στις

ανάγκες τις πολίτικης του γραμμής και δράσης και αποβλέπει κάθε φορά στή σω στή και γρήγορη διοχέτευση τής γραμμής αυτής στις μάζες και στήν κινητοποίησή τους γιά τήν π ραγμα­ τοποίησή της. ’ Έ τσι ή πραγματοποίηση τής πολιτικής γραμμής τοΰ κόμματος βρίσκεται σέ άμ,εση εξάρτηση άπό τήν οργανω ­ τική του πολιτική' δπως και ή ορθότητα τής πολιτικής γραμμής επιτρέπει τή ανάπτυξης. 2 .— Ή

δυνατότητα

σ(οστής οργανωτικής

οργανωτική πολιτική τοΰ

πολιτικής και

κόμματος καί ή σο>στή

ανάπτυξη καί εφαρμογή της στηρίζεται στή σω στή επιλογή καί τοποθέτηση τών στελεχών, ετσι που τό καθένα νά βρίσκεται στή θέση που va ανταποκρίνεται στις ίκανότητές του καί ν5 αποδί­ νει τό ανώ τατο κάθε φορά δυνατό όριο από αποτελέσματα’ δηλ. νά εξασφαλίζει κάθε φορά τή σω στή κινητοποίηση, διάταξη καί κατανομή τών κομματικών καί επαναστατικών δυνάμεων, σύμ­ φ ω να μέ τις ανάγκες που κάθε στιγμή προβάλλει ή πολιτική γραμμή τοΰ κόμματος καί ή αποτελεσματική πραγματοποίησή της. 3.— Ή

όργανίοτική

διάρθρωση

τοΰ κόμματος

βασίζεται

στήν αρχή τοΰ δημοκρατικοΰ συγκεντρωτισμοΰ, δηλ. στή σωστή

42 κάθε φορά

'<αί άνάλογα μέ τις συνθήκες δουλειάς τοΰ κόμμα­

τος (νομιμότητα, μισοπαρανομία, παρανομία) σχέση μεταξύ συγ­ κεντρωτισμού και δημοκρατίας, πράγμα πού εξασφαλίζει τήν κομματική ενότητα καί πειθαρχία, τή σωστή διάταξη τής κομ­ ματικής ιεραρχίας, τόν οργανισμό τής εσωκομματικής ζωής καί τής ανάπτυξης καί προιόθησης τών

στελεχών, τόν έλεγχο τής

βάσης πρός τα πάνω. Ό δημοκρατικός συγκεντρωτισμός

απο­

κλείει τήν αποκλειστική επιβολή τής μιας άπό τις δυό

αρχές

πού τόν συγκροτούν. 4.— Ή

αρχή τής οργανωτικής βάσης τοΰ κόμματος, πού

κυριαρχεί, εινε ή οργάνωση μέσα στήν παραγωγή. Τό κόμμα δημιουργεί οργανοίσεις παντού όπου δουλεύουν, ζοΰν, εινε οργα­ νωμένοι καί γενικά υπάρχουν εργάτες και εργαζόμενοι, χρησι­ μοποιεί κάθε φορά τις μορφές οργάνωσης πού εξασφαλίζουν τήν έγκαιρη

καί σωστή

κινητοποίηση

τών μαζών καί πραγματο­

ποίηση της πολίτικης του γραμμ,ής. Πλαισκυνει τις όργανίόσεις του μέ ολόκληρο σύστημα εξωκομματικών οργανώσεων, π ρώ τ’ άπ3 όλα της εργατιάς (συνδικάτα, επιτροπές εργοστασίων κλπ.), ιδρύει καί δουλεύει μέσα σ 3 (ίλες τις όργανιοσεις τών εργατών καί εργαζομένων καί σ’ αυτές πού περικλείνουν εργάτες καί ερ­ γαζόμενους. Ή οργάνωση τών εργαζομένων καί ή επικράτηση τής κομματικής γραμμής άποτελει προϋπόθεση για τήν πραγμα­ τοποίηση τών στρατηγικών του επιδιώξεων.

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

ΕΚ Τ Ο

ΣΤΗ ΦΩ Τ Ι Α ΤΗΣ Δ Ο Κ Ι Μ Α Σ Ι Α Σ 1.— Ή διαφώτιση άπό τό Κ Κ Ε τών τελικών του σκοπών καί τών στρατηγικών του επιδιο'/ξεων γίνεται σέ μια περίδο πού· τά

παρακάτο) γνιορίσματα : α) μια πρωτό­

φαντη σέ μάκρος καί

τή χαρακτηρίζουν

βάθος οικονομική κρίση πού φέρνει τήν

οικονομική χρεωκοπία, β) γοργή επαναστατική άνοδο τών μ α­ ζών, γ) μεγάλη δςυνση τής

διαπάλης μέσα στό άστοτσιφλικά-

δικο στρατόπεδο, πού συνοδεύεται άπό σειρά στρατίίυτικά κινή­ ματα και αιματηρές συγκρούσεις. Πάνίο στή βάση αυτή ώριμ.άζει γρήγορα μια καινούρια πολιτική κρίση τής άστοτσιφλικάδικης Ε λλάδας. 2 .“ Γ ιά νά αντιμετωπίσει τήν κατάσταση αυτή, πού δη­ μιουργεί σοβαρή απειλή ενάντια στήν άστικοτσιφλικάδικη κυ­ ριαρχία, ή πιό άντιδραστική μερίδα τής πλουτοκρατίας δυναμώ­ νει ολοένα τον έκφασισμό τής χαίρας καί κάτω άπό τήν καθοδή­ γηση τοΰ

ξένου

ιμπεριαλισμοί', π ρώ τ’ απ’ δλα τής ’Αγγλίας,

πραγματοποιεί τή μοναρχική πα/ανόρθίοση (Νοέμβρης 19:55) σαν βάση γιά τή συγκέντρωση

τών δυνάμ^ίον τής αντίδρασης, πού

τείνει στήν εγκαθίδρυση τής φασιστικής δικτατορίας. Τ ά κόμ­ ματα τής αστικής δημοκρατίας τήν παραδίνουν άμαχητει και ;μ,όνο τό Κ Κ Ε στέκεται υπερασπιστής της.

44 3 .— Τήν πολιτική γραμμή και δράση

στο διάστημα αυτό

τήν πλαισιώνει τούτη ή κεντρική π ροσπάθεια: να συγκε τρο> θοΰν γύρω από μια κοινή πλατφόρμα δράσης ολες οι δυνάμεις, δίχως καμμιά εξαίρεση, πού δέ ρία, πού ετοιμάζει ή άντίδρασ νιαδάκ

θέλουν τή (ρασιστική δικτατο­ μέ επί κεφαλής τό Μ εταξα - Μα~

και νά κατοχυρωθεί ή εσοκερική εξέλιξη σύμφωνα μέ

τή θέληση της πλειοψηφίας τοΰ λαοΰ. 4.— Ή

προσπάθεια αυτή τοΰ Κ Κ Ε , πού πήρε τήν πρώτη

της ώ θηση στό 5ο συνέδριο (’ Απρίλης 1934) και άπόχτησε τήν ■απαραίτητη ευρύτητα μέ τό ί»ο συνέδριο (Δεκέμβρης 1935) ύστερα άπό τό 7ο συνέδριο της Κομμουνιστικής διεθνούς, πα­ ρουσιάζει τις π αρακάτω σ υγκεκριμένες εκδηλώσεις : α) πραγμα­ τοποιεί τό ενιαίο εργατικό μέτωπο για τις άμεσες διεκδικήσεις, β) προο:>θεΐ άποτελεσματι κά τή συνδικαλιστική ενότητα και οι δυό Γενικές συνομοσπονδίες άποφασίζουν τήν ολοκλήρωσή της, γ) τό Σεπτέμβρη τοΰ 1934 σχ ίματίζει τό άντι.φασιστικό μέτωπο άπό τά κόμματα και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις τών εργαζομέ­ νων, δ) πραγματοποιεί με τό αγροτικό κόμμα Ε λ λά δα ς συμ­ φωνία λαϊκού μετώπου και ενότητας μαζί του τώ ν άντιπλουτοκρατικών δυνάμεων στό χωριό μέσα στό ενιαίο ’Αγροτικό κόμμα, που εινε τό κόμμα τής εργατοαγροτικής συμμαχίας στό χωριό καί τής πάλης γιά τις ά[ εσες διεκδικήσεις τών άγροτών και τόν άστικοδημο κρατικό

μετασχηματισμό, ε) υπογράφει τό Φλεβάρη

τού 193Η τό άντι.φασιστικό σύμφωνο μέ τό κόμμα τών φιλελευ­ θέρων για την υπεράσπιση

τών δημοκρατικών ελευθεριών καί

τά «μ έσ α λαϊκά αιτήματα. Γ).— Μέ βάση αυτή

τήν πολιτική, τό Κ ΚΕ άναπτύσσει στό

διάστημα αυτό τούς μαζικούς λαϊκούς άγώ ες. Οι εργατικές απεργίες παίρνου μια εξαιρετική καί προοτόφαντη έκταση, ■αγκαλιάζουν ολους τούς κλάδους καί άνυψώνονται άδιάκοπα. Ή μαζική πολιτική άπεργία γίνεται, όργανο καθημερινής πάλης καί πραγματοποιείται ή γενική άπεργία. Ή

ά τ φασιστική

δράση

45 ξαπλοίνεται σ3 όλα τά στροχιατα τοΰ πληθυσμού καί βρίσκει το κατακόρυφό

της

στό παλλαϊκό

επαναστατικό ξεσήκωμα

τ*)ς

Σαλονίκης στις 10 τοΰ Μ άη, πού εβαλε στην ημερήσια διάταξη τή λα ϊκή ανατροπή τής κυβέρνησης τοΰ Μ εταξά

(πού προχοορεί

στήν εγκαθίδρυση της φασιστικής δικτατορίας) καί τήν πραγ­ ματοποίηση τοΰ λαϊκού μετοίπου στήν πολιτικές δυνάμεις στήν Ε λ λ ά δ α πιό γοργά γύρω άπό

'Ελλάδα. Οί κοινωνικές

συγκεντροίνονται ολοένα καί

δυό πόλους : α) τό δρόμο πρός τό λαϊκό

μετίοπο καί τήν κυβέρνησή το υ, πού βαδίζει ή Ε λ λ ά δ α στό πρώτο μισό τοΰ 193(5 μέ τή θέλησ ι τής πλειοψηφίας τοΰ λαοΰ της καί β) τόν πόλο τής άντίδρασης πού βαδίζει γιά τή φασιστική δικτα­ τορία. 'Η μοναρχική παλινόρθίοση δέ δικαίίοσε τις προβλέψεις τής χρηματιστικής ολιγαρχίας καί τοΰ ξένο υ κεφαλαίου. νΕπρεπε μέ τή βία τής φασιστικής δικτατορίας νά σαρωθούν όλες οί λαϊ­ κές πολιτικές καταχτήσεις, νά χτυπηθεί τό λαϊκό κίνημα καί πρώ τ9 άπ’ όλα ό βασικός κινητήρας του, τό Κ Κ Ε , γιά νά διατη­ ρηθεί ή πλουτοκρατική εξουσία καί κυριαρχία. (κ— Τ ό Κ Κ Ε ξεσκεπάζει ζωντανά, συγκεκριμένα, καθημε­ ρινά τις προετοιμασίες τοΰ Μ εταξά γιά τή φασιστική δικτατο­ ρία, δείχνει τις καταστροφές πού θ α φέρει τόσο εσοοτερικά, όσο· και εξωτερικά, βάζοντας σέ ά'μεσο κίνδυνο τήν άνεξαρτησία καί τήν άκεραιότητα τής χώρας. Σ αν άπάντηση στα άντιλαϊκά μέ­ τρα

τής κυβέρνησης Μ εταξά

γιά τήν υποχρεωτική διαιτησία

κλπ., οί δυό Γενικές σ υνομοσπονδίες αποφάσισαν για τις 5 Α ύ­ γουστου τοΰ 1986 τή γενική πανελλαδική άπεργία. Μέ τό πρό­ σχημα ότι ή άπεργία αυτή

άποβλέπει στήν άνατροπή τοΰ κοι­

νωνικού καθεστώτος ό Μ εταξάς τό βράδυ τής 4ης Αύγουστου εγκαθιδρύει τή φασιστική δικτατορία 7.— Ή μοναρχοφασιστική δικτατορία τής 4ης Αύγούστου εκφράζει τή θέληση τής άστοτσιφλικάδικης πλουτοκρατικής ολι­ γαρχίας, τής μοναρχίας και τοΰ ξένου κεφαλαίου, μέ επί κεφα­ λής τήν ’Αγγλία, νά πνίξου ν'τή

λαϊκή θέληση πού απειλούσε:

4(5 την κυριαρχία τους και νά εξυπηρετήσουν τά συμφέροντα τους, Επιβάλλοντας στό λαό και τον τόπο τήν πιο βίαιη καί ολοκλη­ ρωμένη καταπίεση. Και εκδηλώνει τήν αδυναμία τής πλουτο­ κρατίας να κυβερνήσει μέ το μέσο τοΰ αστικού κοινοβουλευτι­ σ μ ο ί, δηλ. τήν

αποξένωση

καί τή βασική της αντίθεση πρός

τό λαό. 8.— Ή μοναρχοφασιστική δικτατορία επιβλήθηκε για τον κΰριο καί βασικό λόγο, δτι τά αστικά κοινοβουλευτικά κόμματα ξεγελίόντας τις μάζες, οχι μόνο δέν τήν άπόκρουσαν μά καί τή βοήθησαν ενεργητικά είτε παθητικά. Τ ά γεγονότα τής 9 -10 τοΰ Μάη στή Σαλονίκη άπόδειξαν δτι τό Κ Κ Ε δέν ειχε τήν αναγκαία όργανωτικοτεχνική προετοιμασία για νά εκπληροόσει μόνο του τό έργο αυτό. 9.— Ή μοναρχοφασιστική συνθήματα τοΰ

δικτατορία, χρησιμοποιιόντας

Κ Κ Ε καί μια εξαιρετική

«εργατοαγροτική ',

«λαϊκή» δημαγωγία, θέλησε νά σκεπάσει τούς πραγματικούς της σκοπούς. Τ α γεγονότα όμως : ή χο)ρίς προηγούμενο

εξαθλίωση

καί αποστράγγιση τοΰ λαοΰ, ή αιματηρή βία καί τρομοκρατία, τό οικονομικό αδιέξοδο που δημιούργησε γιά τή χώρα που μεγαλ(ύνει ολοένα, ή αποσυνθετική εσωτερική τής δικτατορίας εξέλιξη καί ή αμεσι απειλή εξωτερικής καταστροφής πού δημιούργησε για τή χώρα, δείχνουν κάθε μέρα καί πιο καθαρά τήν ολόπλευρη αποτυχία της. 10.— Γ ιά νά καλύψει τήν αποτυχία της ή μοναρχοφασιστική δικτατορία χρησιμοποιεί κάθε τόσο τήν άντικομμουνιστική δημαγωγία καί τον κομμουνιστικό κίνδυνο, χτυπά τό κόμμα μέ τή βία, τις δολοφονίας, τό χαφιεδισμό, τήν προβοκάτσια καί τις δηλίόσεις προδοσίας. Μ ά πολιτικά δε μπόρεσε νά θίξει τό Κ Κ Ε , γιατί τά γεγονότα κάθε μέρα τό δικαιώνουν καί βρίσκοντας τό Κ Κ Ε καινούρια δύναμη καί ά'νδρωση άπό τήν πε ιρα, πού τοΰ δίνουν τά

ίδια του τά λάθη καί οι αδυναμίες

(σέ τελευταία

ανάλυση, μέ τις «δηλ(όσεις μετανοίας» δέ γίνεται άλλο παρά νά

47 καθαρίζεται τό κόμμα άπό τό σπέρμα τής π ροδοσία; καί συνθη­ κολόγησης), οδηγεί τό λαό διά μέσου τη ; σημερινής του οικονο­ μικής καί πολιτικής πάλης καί μέ τήν οργάνωση του άντιδικτατορικοΰ μετοιπου καί εθνικού μετώπου προ; την ανατροπή τής μοναρχοφασιστικής δικτατορίας, π ρός την επιβολή τής λαϊκής ϋέλ)]θΐ]ς π ον ανοίγει το

δρόμο

π ρος τη δεύτερη λαϊκή δημ ο­

κ ρατία τής νέας Ε λ λ ά δ α ς. 3Από τή φ ω τιά

τής πιό δύσκολης

δοκιμασία; πού «ντάμοοαε μέχρι σήμερα, τό ΙνΚΕ θά βγει πιό ώ ριμο πολιτικά καί πιο γερό οργανωτικά γιά να πραγματοποιή­ σει τήν αποστολή του. 18 τοΰ Ίούνη 1939

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο ΕΒ ΔΟ Μ Ο

ΚΚΕ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ 1 — Τό Κ Κ Ε Give τό τμήμα πού εχει στήν Ε λ λ ά δ α η Κ ομ­ μουνιστική διεθνής - τό παγκόσμιο κομμουνιστικό κόμμα. Γ α λουχήθηκε καί φορτίστηκε από τό πνεύμα και τή <ρ(οτιά τής προ­ λεταριακής επανάστασης τοΰ Ό χτίόβρη καί προσχώρησε στήν ΚΑ τό 1920. Σ ’ όλη του τή ζ<ν>ή καί ανάπτν'Εη βρήκε άπό την Κ Δ τήν

πιο άμεση

καί φωτισμένη βοήθεια καί καθοδήγηση.

Χειραγωγημένο

από τήν Κ Δ πέρασε τις δυσκολίες καί τή μα­

κρόχρονη κρίση

του καί εμεινε

πάντα πιστό στό πνεύμα της,,

στό πρόγραμμά της, στήν πολιτική καί οργανωτική γραμμή καί δράση, πιστό στή ρούσικη επανάσταση καί στή Σοβιετική ενίοση. Θ εωρεί τή δράση ton σαν ενα κομμάτι, τό ελληνικό κομμάτι τής ενιαίας κομμουνιστικής δράσης σ’ δλο τόν κόσμο καί τήν εργατοαγροτική επανάσταση στήν Ε λ λ ά δ α σαν τμήμα τής παγ­ κόσμιας επανάστασης, σαν τήν ελληνική συμβολή καί σφ ορά στήν

συνει­

παγκόσμια επαναστατική κομμουνιστική δημιουρ­

γία. Τό Κ Κ Ε στάθηκε πάντα πιστό στις επιταγές τής διεθνοΰς προλεταριακής επαναστατικής άλ?ι.ηλεγγύηε. 2.— Τήν εποχή μας τή χαρακτηρίζει ή σύγκρουση δυο κό­ σμων, τοΰ καπιταλισμού καί τοΰ σοσιαλισμού, τοΰ κόσμου ποιΥ πέφτει καί τοΰ κόσμοι» που ανεβαίνει, πού κινεί τήν ιστορία.

49 μπροστά. Κ αι αν τό πνεύμα τοΰ καπιταλισμού, τής πισοδρόμησης τό εκφράζει ό φασισμός, πού τόση καταστροφή, υποδού­ λωση καί βαρβαρότητα σπέρνει γύρω του, τό πνεύμα τής επο­ χής μας, τό καθολικό νόημα τής ιστορικής καμπής πού περνά ή παγκόσμια εξέλιξη, τό εκφράζει ό σταλινισμός. Αυτοί, οί δύο κό­ σμοι συγκρούονται. 3 .-—Στρατηγική μεταπολεμική επιδίωξη

τού

παγκόσμιου

ιμπεριαλισμού, στήν κάθε κεφαλαιοκρατική χώρα, ήταν και πα­ ραμένει ή έκμηδένιση τής Σοβιετικής "Ε νω σης, ή παλινόρθωση τού καπιταλισμ,ού στή Ρω σία. νΑ ν βρίσκονται κεφαλαιοκρατικές χώρες, πού πραγματοποιούν

διαφορετικούς ελιγμούς ταχτικής,

αυτό γίνεται πρώτ3 άπ3 δλα κάτω άπό τή λαϊκή πίεση καί δεί­ χνει τήν επίδραση τού σταλινισμού πάνω στα λαϊκά στρώ μ ατα τώ ν κεφαλαιοκρατικών χωρών, δείχνει δτι ό σταλινισμ,ός εκφρά­ ζει κι αυτών τή θέληση καί δταν δέν έχουν ακόμα σηκωθεί ώς τή συνείδηση τής ανάγκης για τήν επαναστατική μεταβολή στις χώρες τους. 4 .— 5,Α ν ό λενινισμός εκφράζει τό πέρασμα άπό τον ιμπε­ ριαλισμό στήν επανάσταση καί τή δικτατορία τού προλεταριά­ του, ό σταλινισμός εκφράζει τό πέρασμα στό σοσιαλισμό κάτω άπό τή δικτατορία τού προλεταριάτου. Ό

σταλινισμός θεωρη­

τικά φώτισε τό δρόμο τού σοσιαλισμού καί πρακτικά τον πραγ­ ματοποίησε. “Α λλά αυτό δέν εινε παρά τό ένα σκέλος του. 5.— Ό Στάλιν, ΰπως καί ό Λένιν, βλέπει στή

Σοβιετική

"Ενωση ενα κομμάτι, τό πιο προηοπόρο, τής παγκόσμιας επα­ νάστασης. Καί

μαζί

μέ τό Λένιν, ενάντια στήν τυχοδιωκτική

θεωρία τής «διαρκούς επανάστασης» τού τροτσκισμού πού τον εφερε στήν αγκαλιά τού φασισμού, πιστεύει δτι τό δημιουργικό παράδειγμα τής Σοβιετικής 'Έ νω σης, πού δείχνει τί μπορεΐ νά κάνει τό προλεταριάτο τόσο σύντομα καί σέ χώρα πού ήταν τόσο καθυστερημένη, άποτελει τήν πιό θετική συμβολή τής Σοβιετι­ κής "Ε νωσης στήν παγκόσμια εξανάστα ση, γιατί πείθει τις Ν. Ζ α χ α ρ ι ά δ η :

Θέσεις γιά την ιστορία τοΰ Κ Κ Ε

4

50 μάζες τώ ν κεφαλαιοκρατικών χωρών μέ τά γεγονότα τής δη­ μιουργίας, τής σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης, τοΰ 6.— Ή

σοσιαλισμού.

παγκόσμια επανάσταση ανοικοδομείται άπό τούς

έθνικοαπευλευθερωτικούς

και άγροτικούς πολέμους τώ ν άποι-

κιακών και υποδουλωμένων λαών, άπό τις άστικοδημοκρατικές, έργατοαγροτικές καί τις προλεταριακές επαναστάσεις πού άποτελοΰν μια σκάλα πού φέρνει δλο πρός τά πάνο), μέ επιστέγα­ σμα τήν παγκόσμια σοβιετική ένωση. Α ν ά μ ε σ α στα δυό αυτά σκέλη, πού κινοΰν τήν επανάσταση και τήν ιστορία μπροστά, υπάρχει ή πιό στενή και άδιάσπαστη σχέση και άλληλεξάρτηση. Και ό σταλινισμός εκφράζει αυτήν άκριβώς τή σύνθεση και τήν ενότητα, γι αύτό και περικλείνει τό καθολικό νόημα της εποχής μας. 7.— Τί λοιπόν εινε ό σταλινισμός ; Σταλινισμός εινε ό μαρ­ ξισμός - λενινισμός τής εποχής τοΰ σοσιαλισ ιοΰ. 'Η νίκη τοΰ σοσιαλισμού στο ένα έκτο τοΰ κόσμου, στήν 'Έ νω ση σοβιετικών σοσιαλιστικών

δημοκρατιών, άποτελεΐ τό βασικό κίνητρο, δη­

μιούργησε τό βάθρο για τή νίκη τής παγκόσμιας επανάστασης. 8.— Ή

δημιουργία τής Σοβιετικής "Ενωσης εσπασε τήν

παγκόσμια κεφαλαιοκρατική ενότητα καί άποτελεΐ τήν κύρια καί βασική αιτία γιά τή γενική κρίση τοΰ καπιταλισμού. Νά γιατί βασική στρατηγική επιδίωξη τοΰ παγκόσμιου καπιταλισ μοΰ εινε, μέσα άπ* όλες τις άντιθέσεις του, πού βαθαίνουν πάνω στή βάση τής γενικής κρίσης του (αντιθέσεις πού τόν μπλέκουν καί τόν εξασθενοΰν καί διασπούν τήν ενότητα δράσης του) ή εκμηδένιση τής Σοβιετικής 'Έ νω σης.

Καί νά γιατί ή υπεράσπιση τής

Σοβιετικής "Ενο)σης εινε τό βασικό καθήκον

τοΰ παγκόσμιου

επαναστατικού κινήματος, πού φυσικά τήν πιό γερή κατοχύρωσή της τή βρίσκει στήν άνάπτυξη καί πρόοδο τής παγκόσμιας επα­ νάστασης. Τ ό Κ Κ Ε , δίπλα στήν πάλη του για τή ζο)η καί τήν άπελευθέρωση τοΰ εργαζόμενου λαοΰ τής Ε λ λάδα ς, θεο)ρεϊ τήν υπεράσπιση τής Ε Σ Σ Δ

σαν υπόθεση πού συνδέεται στενά καί

51 άμεσα μέ τη ζωή, τή λεφτεριά καί τήν ανεξαρτησία του λο»οϋ καί τής χώρας. 9.— Α π ο σ το λ ή τοΰ παγκόσμιου προλεταριάτου εινε ή με­ ταβολή τοΰ κόσμου. Αυτή την αποστολή τήν εκφράζει ή φιλο­ σοφία του, ό διαλεχτικός υλισμός, πού εινε ή επιστήμη τής μετα­ βολής τοΰ κόσμου. "Ε τσι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι εινε οί πολίτι­ κοι μετατροπείς τοΰ κόσμου. Αυτοί, πού μέ τή γνώση τών νό­ μων πού διέπουν τόν κόσμο, κατευθύνουν πρός τά μπρος τήν ιστορία. Μόνο τό προλεταριάτο μπορούσε νά γίνει ό συνειδητός φορέας τής γνώσης αυτής και τής κίνησης αυτής. Γι αυτό και μόνο αυτό άνάδειξε τούς φιλόσοφους-πολιτικοΰς, πού καθοδηγούν τή μεταβολή τοΰ κόσμου μέσα άπό την κατάκτησή του. Τό οικο­ δόμημα

τοΰ παγκόσμιου

κομμουνισμού στηρίζεται σέ τέσσερα

ακλόνητα β άθρα : Μ άρξ, ’Ένγκελς, Λένιν, Στάλιν. Εινε ο! τέσσερες προβολείς, πού εκφράζουν τήν ϊδια θέληση, τήν ϊδια δύ­ ναμη, τήν ϊδια αποστολή - θέληση,δύναμη καί ιστορική αποστολή τοΰ παγκόσμιου προλεταριάτου. Α ν οίγου ν και φωτίζουν τόν ϊδιο δρόμο ολοένα καί πιο πέρα, μέ τελικό σκοπό τόν παγκόσμιο κομμουνισμό. Τό

ΚΚΕ

στέκει ατράνταχτα πιστό στό πνεύμα

τοΰ παγκόσμιου κομμουνισμού, στό πνεύμα τώ ν Μ άρξ, ’ Ένγκελς, Λένιν, Στάλιν. 19 τοΰ Ί ο ύ ν η

1939

Ε

Π

Ι Λ

Ο

Γ

Ο

Σ

Δυο βασικά διδάγματα μάς δίνει ή ιστορία τοΰ Κ Κ Ε , δι­ δάγματα πού εινε σήμερα πολύ επίκαιρα. Α '. Τ ό νευραλγικό σημείο, πού χαρακτηρίζει τό κομματικό άχτίφ (στελέχη) από τό μεσαίο πρός τά πάνω, εινε ό δογματι­ σμός, ή προσκόλληση, ή αποστέωση γΰρω από ορισμένες δογμα­ τικές αρχές, πού τις αποστηθίζουμε απόξω κι ανακατωτά, πού τις θεωρούμε αλήθειες απόλυτες εξω άπό τόπο και χρόνο καί πού νομίζουμε, πιστεύουμε πώς ή γνώση τους μάς κάνει Ικανούς νά λύσουμε δλα τά ζητήματα καί νά τά ξαίρουμε

δλα. Στήν

πραγματικότητα δμως συμβαίνει τό άντίθετο. Ό δογματισμός μάς άποξενώνει άπό τήν πραγματικότητα, μάς κάνει άνίκανους νά τήν άναλΰσουμε καί νά τή γνα)ρίσουμε σω στά. Τή στριμ ώ ­ χνουμε στα «θεω ρητικά» μας καλούπια καί σχήματα καί επειδή ή ζωτ καί ή πραγματικότητα

δέ δέχονται καλούπια «α ί

σχή­

ματα καί τα άναποδογυρίζουν ολοένα, καταντά να άναποδογυρίζουν κ’ εμάς. ’Έ τσ ι γινόμαστε ανίκανοι για σο)στή πολιτική καί γιά σο)στή δράση, γι αυτό δηλ. πού εινε απαραίτητο για κάθε κομμου­ νιστή καί πρώ τ3 άπ’ δλα για τά στελέχη. Στήν παλιά καθοδή­ γηση υπήρχε ενας «θεωρητικός» άρχηγός, πού επειδή είχε σπου­ δάσει τό μαρξισμό ελεγε : «εμείς», εννοοοντας τον εαυτό του, «δέ μπορούμε νά κάνουμε λάθη». "Ε να τέτιο πράγμα θά μπο­ ρούσε να τό πει ενας πραγματικά μεγάλος. Μά αυτοί συνήθως

53 δέ λένε τέτιες ανοησίες. Κ αι για τό «θεω ρητικό» μας τά γεγο­ νότα άπόδειξαν οτι δέν άποτελοΰσε ολόκληρος παρά ενα συμπυ­ κνωμένο λάθος.

Οί ιδρυτές τοΰ μαρξισμοΰ διακήρυξαν δτι ό

«μαρξισμός δέν εινε δόγμα, μά καθοδήγηση για δράση». Ή ζωή και τό εργο τοΰ Λένιν και τοΰ δογματισμοΰ.

Σ τό

Στάλιν

εινε μιά άρνηση τοΰ

6ο συνέδριο τώ ν μπολσεβίκων (Αΰγουστος

1917) ο Στάλιν είπ ε: «μερικοί νομίζουν δτι ό μαρξισμός εινε δόγμα, εγώ δέν είμαι αυτής τής γνώμης» (*). Ό

δογματισμός

ουσιαστικά άρνεϊται τήν κίνηση, τήν εξέλιξη, τή μεταβολή, ά ρνεΐται τή διαλεχτική, δηλ. άφαιρεΐ άπό τό κομμουνιστικό κόμμα τή δυνατότητα

τής πραγματοποί ησης τής αποστολής του, πού

εινε ακριβώς ή πιό βαθεια μεταβολή τής κοινωνίας τοΰ κόσμοχ). Σ έ τελευταία ανάλυση, ό δογματισμός άρνεϊται τόν υλισμό, άφοΰ ύλη χωρίς διαλεχτική ζωή και κίνηση δέν υπάρχει. Μ εθο­ δολογία του εχει τή μηχανικότ ητα, τις μηχανικές μεταφορές και εξισώσεις, πού φέρνουν στήν απλοποίηση και τήν ισοπέδωση τών εκδηλώσεων τώ ν πραγμάτων στή φΰση καί στήν κοινωνία, στήν άρνηση δηλ. τής γνώσης τώ ν πραγμάτων μέσα άπό

τήν πολλα­

πλότητα καί άντιφατικότητα τών εκδηλώσεων καί τής εξέλιξής τους, ομαλής καί άπότομης, μέσα άπό τήν (*) Ό

ενότητα τώ ν άντι-

σ· Ζ α χ α ρ ιά δ η ς ά ν α φ έρ ετα ι στή ν πο λ εμ ικ ή

συνέδριο ό σ. Σ τά λ ιν ενάντια

στούς τρ ο τσκ ισ τές, πού

πού έκαμε

στό

δ ο γ μ ά τιζα ν ήττο-

παΦ έστα τα ο τι ή Ρ ω σία δέν εΓνε « ώ ρ ιμ η » γιά τό σ ο σια λισ μ ό καί γ ια ύ τ ό τό λόγο τό προ λεταρ ιάτο τη ς ε π α ν ά σ τα σ η ,

δέν πρ έπ ει

νά

αν αυτή δέν ξεσπ ά σ ει καί σ τις

κρατικές χ ώ ρ ε ς. Ό

σ. Σ τ ά λ ιν ,

πού

κάνει

τήν π ρ ολεταρ ιακ ή

π ρ οχω ρ η μ ένες

εκαμε τή ν

π ολιτική

συ νέδριο άντί τοΰ σ. Λ ένιν πού διόκονταν καί κ ρ ύβονταν, τας

τό ν

τρ ο τσκισ τή

λόγια : « Δ έ ν

Π ρ ε ο μ π ρ α ζέ ν σ κ ι,

ελεγε

αυ τά τά

απ ο κ λείεται ή δυν ατό τη τα α κ ρ ιβ ώ ς ή

χ ώ ρ α πού θ ’ άν ο ίξει τό δ ρ ό μ ο γ ιά

κ εφ α λα ιο ­

εισήγηση σ τ ο άντικρούον-

πρ ο φη τι κ ή

Ρ ω σ ία νά σ τ α θ ε ί ή

τό σο σ ια λ ισ μ ό . . .

Π ρ έ π ε ι ν ’ ά π ο ρ ί-

ψ ουμε τήν άντίλη\μη π ώ ς μ όνο ή Ευρώπη μ π ο ρ εΐ νά μάς δ είξει τό δ ρ όμ ο. ‘ Υ π ά ρ χ ει ό μ α ρ ξισ μ ό ς

ό δογμα τικός

κι

ό

μ αρ ξισ μ ό ς ό

’ Ε γ ώ ε ίμ α ι μέ τό μέρος τοΰ τελευ τα ίο υ » (ση μ . έκδ.).

δη μ ιου ρ γικό ς.

54 θέσεών τους, γνίοση πού εινε απαραίτητη προϋπόθεση για τη μεταβολή, γιά τή μετατροπή τους. Ή ΰλη και πολύ περισσότερο ή κοινωνικοπολιτική

ζω ή

κινείται αντιφατικά, μεταβάλλεται, παρουσιάζει ολοένα καινού­ ριες εκδηλώσεις, καινούρια γεγονότα, καινούριες καταστάσεις. Α υτό πού χθες ήταν θέση, σήμερα εινε άρνηση και το αντίθετο. Π αρουσιάζει δηλ. ακατάπαυτα διαλεχτικό οργασμό. Και διαλεχτική εινε ή εκδήλωση, ή έκφραση τής ζωής, τής κίνησης, τής εξέλιξης, τής μεταβολής τής ύλης στή φύση και στήν κοινοονία. "Α ρνηση τής διαλεχτικής σημαίνει άρνηση τής ζωής, τής κίνη­ σης, τής εξέλιξης. Κ αι ό δογματισμός αυτό ουσιαστικά κάνει* κι αυτό και για εναν κομμουνιστή εινε θανάσιμο αμάρτημα. Ό κομμουνιστής πρέπει και μέ τά δυό του πόδια νανε στερεωμέ­ νος στή ζωή, στήν πραγματικότητα, σαν τά δόντια τοΰ δράκοντα πού έσπερνε στό διάβα του ό μυθικός Κάδμος (*). Νά μή θέλει πουθενά νά βρίσκει τήν επανάληψη, τή βεβαίωση

αύτοΰ

πού

άπό τά πριν εχει στό κεφάλι του, γιατί στή ζωή επανάληψη δεν (* )Ή

μ υ θ ο λ ο γ ία αναφ έρει ότι ό Κ ά δ μ ο ς είχε άδελ,φή τήν Ε υρ ώ π η ,

πού τή ν α γ ά π η σε κα ί την έκλεψ ε ό Ζ ευς. Ζ η τώ ν τα ς τήν αδελφ ή του ό Κ ά δ μ ο ς, πλανήΌ ηκε

στήν Κ ρ ή τ η , Ρ ό δ ο , Θ ά σ ο , Θ ή ρ α , Θ ρά κη και κ α τά λ η ξε

στούς Δε?νφούς, όπου τό μ α ν τείο το ΰ είπ ε νά πάψ ει νά ψάχνει καί νά εγκ ατα σ τ η θ ε ϊ έκεϊ όπου θ ά τόν ο δ η γού σε ενα δαμάλι,. Τ ό δαμ άλ ι τόν οδή γη σε στή Φέση,

όπου ό

Κ ά δ μ ο ς εχτισε

τή Θ ή β α . Θ υ σία σε

τό

δαμάλι στήν

Ά Φ η ν ά καί έστειλε τούς συντρόφ ους του σέ γειτονική πη γή νά ρουν

ν ερ ό .

Τ ή ν πηγή ό μ ω ς τή

συντρόφ ους του. 'Ο

Κ ά δμ ος,

φύλαγε ένας

μέ τή β ο ή θ ε ια

συ γκ ρ ού σθ η κ α ν εγιναν

μ ετα ξύ

τους

κι

σκ ό τω σ ε τ ό

τά δ ό ν τια το υ. Ά π ό

ή ρ ω ε ς, οί Σ π α ρ τ ο ί ,

άπόμ ειναν ζω ν τα ν ο ί

οί γενάρχες τώ ν α ρ ισ το κ ρ α τικ ώ ν

τοΰ φ έ ­

πού έφαγε τούς

τή ς Ά Φ η ν ά ς ,

δρ άκο κ α ί, μέ τή συ μβουλή τής θ ε ά ς , Ισ π ειρ ε σπορά αυ τή φ ύ τρ ω σα ν άπό τή γ ή πάνοπλοι

δ ρ άκο ς,

μόνο

γενών τή ς Θ ή β α ς . Ό

τή πού

πέντε, πού Κ άδμος

κα ταδικάσ τηκ ε γ ια τό φόνο τοΰ δ ράκοντα σέ ό χ τώ χ ρ όν ια δουλεία στον "Α ρ η . "Υ σ τ ε ρ α παντρεύτηκε τή ·θυγατέρα τοΰ “Αρτι καί τής ’ Α φ ρ ο δ ίτη ς, τήν 'Α ρ μ ο ν ία . Ή

‘ Α ρ μ ο ν ία εδω σ ε στούς έ'λληνες τις π ρ ώ τες γν ώ σεις τή ς

αρ μ ο ν ία ς, ό Κ ά δ μ ο ς τούς ε μ α θ ε

τή χρήση

τοΰ αλ φ α βή το υ (ση μ . έ κ δ .).

55 υπάρχει. Α ιώ νιο εϊνε μόνο εκείνο, πού διαρκώς μεταβάλλεται. Και κει όπου, με τήν πρώτη ματιά, φαίνεται δτι έχουμε πανο­ μοιότυπη επανάληψη, στήν πραγματικότητα κρύβεται και κάτι πιο καινούριο. Και τό βασικό εινε να μελετάμε, να γνο ρίζουμε αυτό τό καινούριο, γιά νά εποπτεύουμε και επιδρούμε ετσι στήν παραπέρα πορεία του και μεταβολή του. Τό μυαλό τοΰ κομμου­ νιστή δέν πρέπει νά εινε αποθήκη άπό παλιοομένες άξίες, γιατί κάθε αποθήκη τρέφει άράχνες, μούχλα, σκουριά.

Πρέπει νάνε

δημιουργικό εργαστήριο στερεοομένο στό γρανίτη τοΰ διαλεχτικοΰ υλισμού καί, εξοπλισμένο μέ τή διδασκαλία τοΰ μαρξισμοΰ - λενι­ νισμού - σταλινισμοΰ, πού δέν ε ινε δόγμα, μά

« καθοδήγηση για

δράση», θ α μελετά τή γύρω του πραγματικότητα, θ α ελέγχει κάθε μέρα τή δράστ] του μέ τό κριτήριο τής ζω ής καί τώ ν πραγμάτων, θ ά γνωρίζει τό καινούριο πού μάς δίνει ολοένα ή ζίϋή καί ή πάλη κ’ ετσι θ α μπορεΐ ν « τήν καθοδηγεί σο στά, νά κατευθύνει τήν πορεία της πρός τό γενικό κανάλι. Μέ τή

«μικρή»

μεταβολή,

πού επιορέρει στον κύκλο του, θ α συνεισφέρει στι ς μεγάλες μετα­ βολές. 'ΙΊ ποσοτική συσσώρευση μικρών αλλαγών, οποος καί ή ποιοτική επεξεργασία λίγίον μυαλών, φέρνει στό πέρασμα τής ποσότητας σέ ποιότητα : συσσωρεύονται πολλές δυνάμεις υπο­ κειμενικά ώριμες καί πραγματοποιούν τή μεγάλη μεταβολή, τήν επανάσταση .Ε ξοστρακισμός λοιπόν τοΰ δογματισμού, πού τρέφει καί τον όππορτο υνισμό καί τον εξτρεμισμό - σεχταρισμό, άπό τό θεωρητικό μας οπλοστάσιο καί τήν πραχτική μας δράση καί επανεξοπλισμός μέ τή διαλεχτική, πού επιτρέπει τή γνώση τών πραγ­ μάτων καί ετσι τή δυνατότητα ζίοντανής καί αποτελεσματικής πολιτικής δράσης για τή μεταβολή τους. Αυτή τήν πανοπλία πρέπει νά φορεΐ ο κάθε κομμουνιστής. Β '. Τ ό

κόμμα, αν εξαιρέσουμε τήν περίοδο τής σχετικής

παρανομίας μέ τή δικτατορία τοΰ Παγκάλου, μόνο σήμερα περνά πραγματική δοκιμασία. Ή

μακρόχρονη νόμιμη καί μισονόμιμη

ύπαρξή του συνετέλεσε στό να προο θηθοΰν στήν κομματική

56 ιεραρχία και άνθρωποι πού διαθέτανε λίγες ε’ίτε πολλές διανοη­ τικές ικανότητες, χωρίς όμω ς νοίχουν μπολσεβίκικη ψυχή. (Σ κλάβαινας, Μ ανωλέας και Σία. 'Ο Σκλάβαινας είχε λιποταχτήσει και στήν παγκαλι,κή δικτατορία και ειχε διαγραφεί άπό την κομμου­ νιστική νεολαία). Τούς έλειπε τόν πεύμα τής Ουσίας και αυτο­ θυσίας. "0,το<θί δεν ξαίρει νά πεϋαίνει όταν χρειάζεται, δεν ξαίρει καϊ νά ζ ε ϊ και

ητή ζω ή τον

μην πέσει , πρέπει ah δλο του

άποτνχει. 'Ό π ο ιο ς φοβάται

τό βίο

νά σερνεται

χάμου. ΕΙνε

ευτύχημα γιά τό κόμ,μα δτι πρόδωσαν, δπα>ς πρόδίοσαν. Γιατ'ι άψοΰ κρύβανε μέσα τους τό σπέρμα τής προδοσίας, κάποτε θ « πρόδιναν και τότε θάχαμε πολύ πιό μεγάλες ζημιές. Ή ά ν ά πτυξη λοιπόν τοΰ πνεύματος τής θυσίας, τής αυτοθυσίας, τού ηρωισμού, τοΰ πνεύματος τού Μαλτέζου, τοΰ Βαλιανάτου και τόσων ά'λλων, εινε τό δεύτερο δίδαγμα, τό ΐδιο σπουδαίο, αν δχι πιό σπουδαίο

άπό τό

πρώτο. Τό μπολσεβίκο τό συγκρο­

τού ν : γερό μυαλό, γερή καρδιά. Α ύ τ ο ι ν ι κ ο ύ ν κ α ι ό τ α ν πέφτουν. 19 τοΰ Ίο ύ ν η 1 939

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1.— Ξανατονίζεται πώς ή ιστορία αυτή σκοπό εχει νά δ ώ μόνο το βασικό, τό κεντρικό νόημα καί γραμμή στο νεοελ­ ληνικό ξετΰλιγμα γενικά, στήν ανάπτυξη τοΰ Κ ΚΕ ιδιαίτερα.


Έ δ ώ δίνεται μ,όνο ο σκελετός καί οποίος διαβάσει τήν ιστορία αυτή πρέπει τό σκελετό αυτόν ό'χι μόνο νά τον ενσωματώσει, άλλα καί νά τον δοκιμάσει μέσα στο ουσιαστικό υλικό πού δια­ θέτει. 2.— Πολλά σοβαρά ζητήματα, όπως λ. χ. τό αγροτικό καί τό εθνικό, θίχτηκαν

μόνο

ά'κρη - άκρη, ενώ θέλουν ολόκληρη

μελέτη καί διαφώτιση. 3.— ’Ά λ λ α προβλήματα, δπως λ.χ. ή άνέλιξη άπό τήν άστικοδημοκρατική καί εργατοαγροτική επανάσταση στή σοσιαλι­ στική προλεταριακή, άπό τήν επαναστατική δημοκρατική δικτα­ τορία τώ ν εργατών καί άγροτών στή δικτατορία τοΰ προλετα­ ριάτου, βρήκαν μόνο τήν κ α τ’ άρχήν, τή θεωρητική, τή «δογμα­ τική», τοποθέτησή τους. Δέ μποροΰσε νά γίνει άλλοιώς. Ή ζω ή θ ά καθορίσει, τή ζωντανή καί συγκεκριμένη πορεία καί πραγμα­ τοποίησή τους. 4 .— Ή γλώ σσα δέν εινε ή δημοτική πού πρέπει. ’ Ανάγκες βιασύνης καί συντομίας επέδρασαν αύτοΰ καί χρειάζεται παρα­ πέρα δούλεμα. 5 .—Εινε δεκτή κάθε συνεισφορά καί κριτική γιά τή βελ­ τίωση τής προσπάθειας αυτής. 2 0 ιο ϋ Ί ο ύ ν η 19Β9

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σ ε λ ίδ α Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ ΙΑ Κ Ο

Σ Η Μ Ε ΙΩ Μ Α

7

Σ Η Μ Ε ΙΩ Σ Η

11

Π ΡΟ ΛΟΓΟ Σ

13

Ε ΙΣ Α Γ Ω Γ Η

19

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

Α '. Ί 8 ρ u σ η

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

Β \ *Η

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

Γ '.

Τελικοί

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

Δ '.

Σ τ ρ α τ η γ ι κ ή

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

Ε '. ’ Ο ρ γ α ν ω τ ι κ ά

κρίση

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ Σ Τ '.

Στή

Κ Ε Φ Α Λ Α ΙΟ

ΚΚΕ

Ζ '.

τ οü too

25

Κ Κ £

σκοποί

φωτιά καί

Κ Κ Ε

καί

( 1 9 1 8 — 1931)

τ ο δ Κ Κ Ε τ α χ τ ικ ή

38

πρ οβ λ ή μ ατ α τής

41

δοκιμα σί ας

Κ ο μμ οο νιστ ικ ή

29 33

διεθνής

43 48

Ε Π ΙΛ Ο Γ Ο Σ

52

Σ Η Μ Ε ΙΩ Σ Ε ΙΣ

56

Π Ε Ρ ΙΕ Χ Ο Μ Ε Ν Α

59