Η αρχιτεκτονική στην Αρχαία Ελλάδα
Η αρχιτεκτονική στην Αρχαία Ελλάδα 1. Οι ρυθμοί Ο ∆ωρικός ρυθμός Τα μνημεία του 6ου και του 5ου αιώνα
Βιβλιογραφία • • • • • • • •
Χ. Μπούρας, Μαθήματα Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής Α’ , Αθήνα 1991 H. Stierlin, Greece. From Mycenae to the Parthenon, Köln, 1997. Α Πετρονώτης Α. Πετρονώτης, Αρχιτεκτονική της απώτερης και κλασικής αρχαιότητας αρχαιότητας, Θεσσαλονίκη, 1991. W. Müller-Wiener, Η αρχιτεκτονική στην Αρχαία Ελλάδα, Μετ. Μ Σμιτ∆ούνα,Θεσσαλονίκη, 1995 T. Spawforth, Αρχαίοι Ελληνικοί Ναοί, Μετ. Μ. Μαχαίρα, Αθήνα, 2006. Perseus Digital Library @ www.perseus.tufts.edu www perseus tufts edu Οδυσσεύς. Πύλη του Ελληνικού Πολιτισμού στο διαδίκτυο. Υπουργείο Πολιτισμού: :http://odysseus.culture.gr Media Center for Art History and Archaeology, Columbia University http://www.mcah.columbia.edu
Πρώιμοι ναοί • •
Τετράγωνος ή ορθογώνιος τύπος ιερού ∆ελφίνιο Κρήτης, μέσα 8ου αι.
• • • •
Aψιδωτός τύπος ιερού Ναϊσκος από το Ηραίο Άργους Ναϊσκος από την Περαχώρα 8ος αι π.Χ. πΧ
Μεγαρόσχημος τύπος
Ναός Α, Πρινιάς 625-600π.Χ.
Ηραίο Σάμου 630π.Χ.
Λευκαντί Ευβοιας, Ηρώο και Κοιμητήριο 10ος-9ος αι.π.Χ.
Εν παραστάσι
Π ό Πρόστυλος λ
∆ιπλός εν παραστάσιι
αμφιπρόστυλος
Εν παραστάσι παραστάσι, πρόστυλος
∆ιπλός εν παραστάσι, περίπτερος
Περίπτερος
∆ίπτερος
Ψευδοπερίπτερος
Ψευδοδίπτερος
Τα μέρη του ναού
Πρόναος
Άδυτο
Σηκός
Οπισθόδομος
Πτερό ή περίσταση = το σύνολο των κιόνων
Πτερό = ο χώρος ανάμεσα στις κιονοστοιχίες και στον σηκό ό
H διάταξη των κιόνων του πτερού στις γωνίες
Θέρμο, Ναός Απόλλωνα, περί το 630π.Χ. • •
Αναπαράσταση του θριγκού Μετόπη: ο Περσέας διαφεύγει με το κεφάλι της Μέδουσας
Ναός Αθηνάς Αφαίας Αίγινα 490π.Χ. Μακέτα στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου
Ναός Αθηνάς Αφαίας Αίγινα Μακέτα α έ α στη σ η Γλυπτοθήκη υ οθή η του ου Μονάχου ο άχου
αέτωμα θριγκός κίονας ί
κρηπίδα
Καταέτιο γείσο ακρωτήριο σίμη
γείσο
ζωφόρος επιστύλιο
κιονόκρανο
Κορμός κίονα με ραβδώσεις
θριγκός
υδρορρόη
Πρόμοχθος Μετόπη Τ ί λ Τρίγλυφο Κανόνας Σταγόνες
υδρορρόη
Σίμη Καταέτιο γείσο γείσο πρόμοχθος μετόπη τρίγλυφος κανόνας
άβα ας άβακας εχίνος ιμάντες ά υποτραχήλιο
Το πρόβλημα της γωνίας
Πρόπλασμα στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου
Αίγινα, Ναός Αθηνάς Αφαίας Αίγινα, Ναός Αθηνάς Αφαίας, 490π.Χ.
Ανατολικό αέτωμα
∆υτικό αέτωμα
Τα γλυπτά του ναού της Αθηνάς Αφαίας στην Αίγινα
Nαός Αρτέμιδος Κέρκυρα
• • •
Το παλαιότερο λίθινο αέτωμα στην Ελλάδα. 590-580π.Χ. Εξαιρετικό δείγμα αρχαϊκής γλυπτικής σε ναό
Nαός Αρτέμιδος Κέρκυρα
Ολυμπία, Ναός Ήρας, περί το 600π.Χ.
Το ακρωτήριο
Ποσειδωνία, Ναός Ήρας, “βασιλική”, μέσα 6ου αι.
Ποσειδωνία, Π δ ί Ναός Ν ό Ήρας, Ή “βασιλική”, μέσα 6ου αι.
Ναός Απόλλωνα Ναός Απόλλωνα Κόρινθος Κόρινθος περί το 540π 540π.Χ. Χ
Ναός Κυρήνεια Ναός ∆ιός. ∆ιός Κυρήνη, Λιβύη 6ος αι.Λιβύη π.Χ.
6ος αι. π.Χ.
Ναός Ηφαίστου Αθήνα 449-15π.Χ. Ναός Ηφαίστου Θησείο Θησείο Αθήνα 446π.Χ.
Θησείο
∆υτική ζωφόρος Θησείου
Σούνιο, Ναός Ποσειδώνα 449π.Χ.
Ναός του ∆ιός Ολυμπία 468-456π.Χ. Λίβων από την Ήλιδα
Ολυμπία Ολυμπία Ναός του ∆ιός
Ναός του ∆ιός
Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του ∆ιός Γκραβούρα του 19ου αιώνα
∆υτικό αέτωμα
∆υτικό αέτωμα. Αρχαιολογικο ρχα ο ογ ο Μουσείο Ολυμπίας
Ανατολικό αέτωμα
Ανατολικό αέτωμα. Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας
O Ηρακλής και ο ταύρος. μετόπη περί το 460 π.Χ. Λούβρο
Ακράγας Σικελία •
Ναός Ηρακλή, τέλος 6ου αι.
•
Ναός Ήρας περί το 430π.Χ.
Aκράγας Σικελία Ναός Ολυμπίου ∆ιός περί το 480π.Χ.
Aκράγας Σικελία Ναός Ολυμπίου ∆ιός περί το 480π.Χ.
Ακράγας, Σικελία, ναός Ομόνοιας, περί το 440π.Χ.
Σικελία Σελινούντας Ναός Ε Ήρας 465-450 π.Χ.
Συρακούσες, Σικελία, Ναός Αθηνάς 475π.Χ. Ενσωματωμένος σωμα ωμέ ος στο σ ο Duomo uo o
Εγέστα, Σικελία, δωρικός ναός περί το 425π.Χ.
Εγέστα, Σικελία, ναός περί το 425π.Χ
Ποσειδωνία Ναός Αθηνάς ή ∆ήμητρας περί το 500π.Χ.
Ποσειδωνία Ναός Αθηνάς ή ∆ήμητρας περί το 500π.Χ.
Ποσειδωνία Ναός Ήρας ΙΙ, 460-440π/Χ. Ποσειδωνία Ναός Ήρας ΙΙ, 460-440π/Χ.
Ποσειδωνία
Μεταπόντιο, Κάτω Ιταλία, Ναός Ήρας 520-510π.Χ.
Νεμέα Ναός του ∆ιός 4ος αι. π.Χ.
Ρόδος, Λίνδος, ναόςΛίνδος, Αθηνάςναός Λινδίας, περίΛινδίας, το 300π.Χ. Ρόδος, Αθηνάς περί το 300π.Χ.