Α’ ΜΔΡΟ ΑΡΥΑΗΟ ΑΝΟΡΘΟΛΟΓΗΜΟ
1. ΒδδπζκζαηλδεΫμ δεδζδδαδηκθέεμ. 2. Πκζνγερζηδεά θδζκζκθδεά δεδζδδαδηκθέα εαδ αθκλγκζκΰδζησμ.
Β’ ΜΔΡΟ ΠΑΛΑΗΑ ΓΗΑΘΖΚΖ I
3. ηέξκδ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ ηκνμ κπκέκνμ εαηαδδεΪακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ.
Γ’ ΜΔΡΟ ΠΑΛΑΗΑ ΓΗΑΘΖΚΖ II
4. «Δ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εέθαδ εγθδεδζηδεσ εαδ λαηζδζηδεσ ίδίζέκ». 1. Ήηαλ δίθαηε πξάμε ε θαηάιεςε ηεο Υαλαάλ θαη ε εθδίσμε ησλ Υαλαλαίσλ; 2. Γελ ππήξμε «γελνθηνλία» ησλ ιαψλ ηεο Υαλαάλ. 3. Αληηξαηζηζηηθά εδάθηα ηεο Παιαηάο Γηαζήθεο. 4. Ζ Παιαηά Γηαζήθε δελ είλαη εζληθηζηηθή, αιιά αληηεβξατθή. 5. «Οδ ΰεέηκθεμ ηπθ Βίλαέπθ, κδ Φδζδζηαέκδ, άηαθ Έζζβθεμ». 6. ΤπΪλξκνθ «Βίλαδκξλδζηδαθκέ»;
Γ’ ΜΔΡΟ ΠΑΛΑΗΑ ΓΗΑΘΖΚΖ III
7. Βέθαδ αθγλππκηκλθδεσμ κ ΓδαξίΫ, σππμ κδ εγθδεκέ γεκέ; 8. Θαθαηυθεδ δέεαδκνμ εαδ αδέεκνμ, αδδαελέηπμ, κ ΓδαξίΫ; 9. Βέθαδ κ Καηαεζνζησμ εαδ β Αβηδκνλΰέα ηβμ Π.Α. αθηδΰλαθά παΰαθδζηδευθ ητγπθ; 10. Βέθαδ κ ηκθκγερζησμ ηβμ Π.Α. αθηδΰλαθά ηβμ αδΰνπηδαεάμ βζδκζαηλέαμ; 11. Βέθαδ κ δκνδαρεσμ ηκθκγερζησμ πλσζθαηκ εαηαζεεταζηα; 12. Βέθαδ κ ηπζαρεσμ θσηκμ αθηδΰλαθά ηπθ θσηπθ ηκν Υαηηκνλαηπέ; 13. Βέθαδ β δζηκλέα ηβμ Βισδκν εαδ β εαηΪεηβζβ ηβμ ΥαθαΪθ απσ ηκθ Εβζκτ ηκν Νανά παλαητγδα, εαδ κδ Τιυμ κδ Βίλαέκδ;
Β‘ ΜΒΡΟ ΓΗΧΞΔΗ I
14 - πνχημ ιένμξ. Οδ Έζζβθεμ εεξλδζηδαθέζηβεαθ ηε ηκ ασλδ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ ανηκελΪηκλεμ, κδ κπκέκδ εαηΫζηλεοαθ ηκ αλξαέκ εζζβθδεσ πθετηα. 1.
Οη αληηθάζεηο.
2.
Οη αλαθξίβεηεο.
3.
Αληίινγνο.
Σ‘ ΜΒΡΟ ΓΗΧΞΔΗ II
14 - δεφηενμ ιένμξ. Οδ Έζζβθεμ εεξλδζηδαθέζηβεαθ ηε ηκ ασλδ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ ανηκελΪηκλεμ, κδ κπκέκδ εαηΫζηλεοαθ ηκ αλξαέκ εζζβθδεσ πθετηα. 4.
Γησγκνί θηινζφθσλ θαη θαηαζηξνθέο αξραίσλ κλεκείσλ απφ Δηδσινιάηξεο.
5.
ρεηηθά κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαη ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηαγκάησλ θαηά Δζληθψλ.
6.
Γηα ηηο ππαξθηέο δηψμεηο.
7.
Ο καξαζκφο ηεο εηδσινιαηξίαο θαη ε εμάπισζε ηνπ Υξηζηηαληζκνχ.
Γ‘ ΜΒΡΟ ΓΗΧΞΔΗ III 15. ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ Βγθδεκέ – αλξαέκμ πκζδηδζησμ. 1.
Αξραίνη θηιφζνθνη αιιεινυβξηδφκελνη.
2.
Παηέξεο ηεο Δθθιεζίαο θαη αμία ηεο θηινζνθίαο.
3.
Βία θαη εθθιεζηαζηηθνί ζπγγξαθείο.
4.
Απγνπζηίλνο.
5.
Μέγαο Αζαλάζηνο.
6.
Υξπζφζηνκνο.
7.
Ζ δηαζηξέβισζε ησλ θεηκέλσλ ηνπ Υξπζνζηφκνπ.
8.
Μέγαο Βαζίιεηνο.
9.
Γξεγφξηνο ν Θενιφγνο.
10. Αλαζεκαηηζκνί θαηα «Διιήλσλ». 11. ρεηηθά κε ηε ζεκαζία ηεο ιέμεο «Έιιελαο». 16. ζδκμ Νέεπθ κ «Μεηαθκεέηε». 1.
Ζ δξάζε ηνπ ζηελ Κξήηε.
2.
Ζ δξάζε ηνπ ζηελ Λαθσλία.
17. Εκνζδαθσμ. 1.
Ήηαλ ν δνινθφλνο ηνπ Υξηζηηαλφο;
2.
Ζ πνιηηεία ηνπ Ηνπιηαλνχ.
Δ‘ ΜΒΡΟ ΓΗΧΞΔΗ IV
18. Βέθαδ κ Κτλδζζκμ νπαέηδκμ ηκν θσθκν ηβμ Τπαηέαμ; 19. Έεζεδζε κ Εκνζηδθδαθσμ ηκ 529 ηβθ Ώεαδβηέα ηπθ Ώγβθυθ;
20. Πκδκδ Ϋεαοαθ ηβ ΐδίζδκγάεβ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ; 21. ΏθΪθδζαθ κδ Υλδζηδαθκέ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ΰλαηηαηεέα; 1. 2.
Υξηζηηαλνί θαη αξραία βηβιία. Γηα ηελ δήζελ κεγαιχηεξε ζπλεηζθνξά ησλ Αξάβσλ έλαληη ησλ Ρσκεψλ ζηε δηάζσζε ηεο αξραίαο γξακκαηείαο.
22. Οδ Υλδζηδαθκέ εαδ κδ Οζνηπδαεκέ Ώΰυθεμ. 1.
Φηιφζνθνη θαη ιφγηνη θαηά ηνπ αξραίνπ αζιεηηθνχ ηδεψδνπο.
2.
Αξραίν ληφπηλγθ, αζάλαην.
3.
Μεγάιν νηθνλνκηθφ παδάξη.
4.
Ζ ζενπνίεζε ησλ πξσηαζιεηψλ.
5.
Σν ήζνο ησλ αγψλσλ.
6.
Τπήξραλ γπλαίθεο ζεαηέο;
7.
Ζ βαξβαξφηεηα ησλ αγσληζκάησλ.
8.
Απνκπζνπνίεζε.
9.
Οιπκπηαθνί αγψλεο επί «θηιέιιελα» Νέξσλα.
10. πλέρεηα ησλ Ο.Α. κεηά ην 390 κ.Υ.; 11. πκπέξαζκα. 23. Εππσδλκηκμ Θεζζαζκθέεβμ – ΒπαθΪζηαζβ Βζζαδδευθ – ΏπεζενγΫλπζβ Κλάηβμ. 1.
Γηα ηε ζθαγή ζηνλ Ηππφδξνκν ηεο Θεζ/θεο ην 390 κ.Υ.
2.
Γηα ηελ επαλάζηαζε ησλ Διιαδηθψλ.
3.
Γηα ηελ απειεπζέξσζε ηεο Κξήηεο απφ ηνλ Νηθεθφξν Φσθά.
4. χληνκνο νδεγφο πξνζηαζίαο απφ ηελ λενπαγαληζηηθή πξνπαγάλδα.
Θ‘ ΜΒΡΟ ΚΟΗΝΟΣΟΠΑ ΑΡΥΑΗΟΛΑΣΡΗΚΑ ΠΑΡΑΜΤΘΗΑ
24. «Ο Ώλξαέκμ Πκζδηδζησμ εέθαδ πλκρσθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ». 25. «Ο Ανηδεσμ πκζδηδζησμ εέθαδ πλκρσθ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ εαδ σξδ ηβμ Ολγκδκιέαμ εαδ ηκν ΐνααθηέκν».
26. «Δ γεκελαηέα εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ ηκν Εκνδαδκξλδζηδαθδζηκτ εδ σξδ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ». 27. «Δ ΕελΪ ΒιΫηαζβ πλπηκεηθαθέζηβεε ζηκ ΐναΪθηδκ». 1.
Γηα ηελ Ηεξά Δμέηαζε ζην Βπδάληην.
2.
Αξραηνειιεληθή Ηεξά Δμέηαζε.
28. «Ο Υλδζηδαθδζησμ εαηΫζηλεοε ηκ Αδκθνζδαεσ πθετηα». 29. «Σκ αλξαδκεζζβθδεσ πθετηα εαδ β αλξαέα γλβζεεέα εέθαδ εθδαέα εαδ αδδαέλεηα». 30. «Δ αλξαέα γλβζεεέα δεθ εέξε "Εελκτμ ΠκζΫηκνμ"». 31. «Δ γεκπκέβζβ αθγλυππθ δεθ εέθαδ αλξαδκεζζβθδεσ θαδθσηεθκ». 32. «Δ Ώλξαέα ΒζζΪδα, σθηαμ πκζνγερζηδεά, άηαθ γλβζεενηδευμ αθεεηδεά˙ ηκ ηκθκγερζηδεσ ΐναΪθηδκ δεθ άηαθ». 33. «Γδαηέ θα απκλλέοκνηε ηκνμ αλξαέκνμ Θεκτμ νπΫλ ηκν ΓδαξίΫ; Γδαηέ Ϋθαμ αθηέ πκζζυθ γευθ;» 34. «Ο Υλδζηδαθδζησμ αθηΫΰλαοε ηκθ Βληά ΣλδζηΫΰδζηκ εαδ ηκθ ΟλθΫα». 1.
Γηαθνξέο Δξκή Σξηζκέγηζηνπ θαη Υξηζηηαληζκνχ.
2.
Γηαθνξέο Οξθηζκνχ θαη Υξηζηηαληζκνχ.
3.
Αξραίνη θηιφζνθνη πνπ ζπνχδαζαλ ζε Αίγππην θαη Αζία.
35. «Δ Ώλξαέα γλβζεεέα δεθ εέξε «γεσ ηκν εαεκτ» εθ αθηδγΫζεδ πλκμ ηκ Υλδζηδαθδζησ». 36. Πελέ ηβμ ανηκξγκθέαμ ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ.
Ε‘ ΜΒΡΟ ΝΔΟΠΑΓΑΝΗΣΗΚΖ ΑΡΥΑΗΟΠΛΖΞΗΑ
37. Πλκδκζέεμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ εαηΪ ηκν εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ. 38. «Βέηαζηε νπσ ιΫθβ εαηκξά εδυ εαδ 22 αδυθεμ». 39. «Σκ σθκηα «Έζζβθ» πμ δβζπηδεσ ηκν Ϋγθκνμ επαθάζγε απσ ηκθ Πζάγπθα». 40. «Σκ άγκμ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ άηαθ αθυηελκ απσ εεεέθκ ηκν Μεζαέπθα». 41. Δ ειδδαθέεενζβ ηβμ Ώλξαέαμ πΪληβμ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ β πλαΰηαηδεσηβηα. 42. «Οδ Βγθδεκέ επδίέπζαθ δδα ηΫζκν ηπθ αδυθπθ υμ ηα ζάηελα». 43. «Σα Ϋγδηα ηκν ζακτ απκδεδεθτκνθ σηδ εέηαζηε ΠαΰαθδζηΫμ – β Βεεζβζέα ηα απαΰσλενζε».
44. «Βιαδηέαμ ηβμ εκδθάμ ζαηλεέαμ ηκν ΓδαξίΫ ηε Ϊζζα Ϋγθβ, κδ Έζζβθεμ αθεζζβθέζηβεαθ». 45. «Πλκζενθυθηαμ ιΫθκνμ γεκτμ γα αθαθδζηκτηε». 1.
Ζ πξνέιεπζε ησλ αξραίσλ ζεψλ.
2.
Αξραίνη ειιεληθνί κηζειιεληθνί ζενί.
46. «Οδ Υλδζηδαθκέ αλθκτθηαδ ηηάηα ηκν Βζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ, ηβ γλβζεεέα». 47. Ώπαΰσλενζε β Βεεζβζέα ηα εζζβθδεΪ κθσηαηα;
ΕΏ‘ ΜΒΡΟ ΝΔΟΠΑΓΑΝΗΣΗΚΑ ΓΟΓΜΑΣΑ
48. ΏθαθκλδεΪ ηε ηβ ηεηεηοτξπζβ. 49. Βζπεκζηδεσμ ά ειπεκζηδεσμ γεσμ; 50. «Οδ Θεκέ εέθαδ απλσζππεμ κθησηβηεμ». 51. Γδα ηβθ ζτΰελκνζβ ηβμ επδζηάηβμ ηε ηβθ πκζνγερζηδεά εκζηκΰκθέα. 52. Παθγερζησμ εαδ Υλδζηδαθδζησμ. 53. «Ο εσζηκμ πλΫπεδ θα εέθαδ αδυθδκμ, αζζδυμ κ Θεσμ εέθαδ αηεζάμ». 54. Οδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ εαηΪ ηβμ δδΫαμ ηκν πλκζππδεκτ Θεκτ. 55. νθδζηΪ β πλκζετθβζβ ηπθ εδεσθπθ εδδπζκζαηλέα; 56. Ασΰηαηα «Βεεζβζέαμ ηπθ Βζζάθπθ ζηκ γλάζεενηα». 57. Πκδα εέθαδ β πλαΰηαηδεά θτζβ ηβμ αλξαέαμ ζαηλεέαμ;
Εΐ‘ ΜΒΡΟ ΑΡΥΑΗΟΗ ΘΔΟΗ ΚΑΗ ΜΤΘΟΗ
58. Αεθ εέθαδ εδδπζκζαηλέα β πλκζετθβζβ αΰαζηΪηπθ; 59. Ώθγλππκγνζέεμ ζηβθ αλξαέα εζζβθδεά γλβζεεέα. 60. Μτγκδ εαδ πλαΰηαηδεσηβηα.
1.
Αλαθνξηθά κε ηελ αλάγθε χπαξμεο δφγκαηνο.
2.
Αξραίνη θηιφζνθνη θαη κπζνινγία.
3.
Δίλαη δπλαηφο ν απνζπκβνιηζκφο ησλ κχζσλ;
4.
Πξνβιήκαηα ηεο κπζνινγίαο.
5.
Μπζνινγία αθαηάιιειε δη' αλειίθνπο.
6.
Κξηηηθή ησλ κχζσλ.
7.
Ήηαλ ζπκβνιηθνί νη κχζνη γηα ηνπο Αξραίνπο;
61. ΛΪγκμ απκεαζκτθ κδ Υλδζηδαθκέ ηκνμ «γεκτμ» δαέηκθεμ; Πκδα β ζξΫζβ αηαθδζηκτ-(Νεκ)παΰαθδζηκτ; 1.
Δίλαη νη αξραίνη ζενί δαίκνλεο;
2.
αηαληζκφο-(Νεν)παγαληζκφο.
ΕΓ‘ ΜΒΡΟ ΔΚΚΛΖΗΑ, ΔΛΛΖΝΗΚΟΣΖΣΑ ΚΑΗ 1821
62. «Ώθκτ β Ολγκδκιέα εέθαδ γλβζεεέα εαδ Ϊζζπθ εγθυθ, ΰδαηέ ηβθ ξαλαεηβλέαεηε πλκαζπδζηά ηβμ εζζβθδεσηβηαμ;» 63. Βέθαδ ησζκ ζαθγαζηΫθβ β ηατηδζβ Νεκεζζβθδζηκτ εαδ Ολγκδκιέαμ; 64. Ο αθκλδζησμ ΒπαθΪζηαζβμ απσ ηκ Παηλδαλξεέκ˙ αΰέα Λατλα εαδ 25β Μαληέκν˙ «Βζζβθδεά Νκηαλξέα». 1.
Αθνξηζκφο απφ ηνλ Γξεγφξην Δ’
2.
Αγία Λαχξα θαη 25ε Μαξηίνπ 1821.
3.
Διιεληθή Ννκαξρία.
65. Βέθαδ ητγκμ ηκ «Κλνθσ ξκζεδσ»; 66. «Βπεδδά ηκ ΐναΪθηδκ άηαθ ξλδζηδαθδεσ, κδ παπΪδεμ ηΪμ ηκ παλκνζδΪακνθ πμ εζζβθδεσ».
ΕΑ‘ ΜΒΡΟ ΒΤΕΑΝΣΗΟ
67. «Σκ ΐναΪθηδκ δεθ άηαθ εζζβθδεσ, εδ επδπζΫκθ άηαθ απκζέηδζηκ αζδαζηδεσ ελΪηκμ».
1.
1821 θαη Βπδάληην.
2.
Γηαηί ππνηηκήζεθε απφ ηε Γχζε ην Βπδάληην;
3.
Αλαίξεζε δηάθνξσλ ηζρπξηζκψλ γηα ηελ κε ειιεληθφηεηα ηνπ Βπδαληίνπ.
4.
χγρξνλνη ηζηνξηθνί γηα ηελ ειιεληθφηεηα ηνπ Βπδαληίνπ.
5.
Δλδείμεηο ειιεληθήο απηνζπλεηδεζίαο ησλ Βπδαληηλψλ.
6.
Τπάξρεη ζπλέρεηα κεηαμχ Ρσκαλίαο θαη Αξραηφηεηαο;
7.
Ζ πνιηηεία ηεο Ρσκαλίαο.
8.
Ρσκαλία θαη δηδαζθαιία ησλ Αξραίσλ – Δθπαίδεπζε.
9.
Ο πνιηηηζκφο ηεο Ρσκαλίαο.
10. Κξίζεηο γηα ην Βπδαληηλφ πνιηηηζκφ θαη ην Βπδάληην. 11. Ήηαλ βάξβαξν ην Βπδάληην; (αλαθνξηθά κε ηηο πνηλέο) 12. Ήηαλ ε βπδαληλή επνρή επνρή αλνκίαο δίρσο θακκία πνιηηηθή λνκηκνθξνζχλε; 13. Νενπαγαληζηηθέο θαηεγνξίεο θαηά Ρσκαλίαο. 14. χγθξηζε Ρσκαλίαο θαη ζπγρξφλσλ ηεο θξαηψλ. 15. Κη άιιεο λενπαγαληζηηθέο θαηεγνξίεο. 68. «Οδ Έζζβθεμ δεδθκπΪγβζαθ απ‘ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ» - Βέθαδ β Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα εζβλκθσηκμ ηκν ΐνααθηέκν; 1.
Ρσκενί απηνθξάηνξεο θαη Διιάδα.
2.
Δίλαη ε Οζσκαληθή Απηνθξαηνξηα θιεξνλφκνο ηνπ Βπδαληίνπ;
69. Βέθαδ νπετγνθκδ κδ Ώθγεθπηδεκέ ΰδα ηβθ Άζπζβ ηκν 1453; 70. ΚαηΫζηλεοαθ κδ ηκθαξκέ ηκ ΐναΪθηδκ; 71. βηαέθεδ ηκ σθκηα «Ρπηβσμ» ηκθ Έζζβθα ά σξδ; 72. «Βιαδηέαμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ηκν ΐνααθηέκν εαηαζηλΪθβεε κ Βζζβθδζησμ εαδ επάζγε κ Μεζαέπθαμ».
ΕΒ‘ ΜΒΡΟ ΚΑΗΝΖ ΓΗΑΘΖΚΖ I
73. «Ο Εβζκτμ ηπθ Υλδζηδαθυθ δεθ Ϋξεδ ζξΫζβ ηε ηκθ είλαρεσ Μεζζέα». 74. Βέθαδ κ Υλδζησμ αθηδΰλαθά ηπθ παΰαθδζηδευθ αθεζηβηΫθπθ γεκηάηπθ; 75. ξεηδεΪ ηε ηβθ δζηκλδεσηβηα ηκν Εβζκτ. 76. ξεηδεΪ ηε ηβθ αιδκπδζηέα ηπθ Βναΰΰεζέπθ.
ΕΣ' ΜΒΡΟ ΚΑΗΝΖ ΓΗΑΘΖΚΖ II
77. ΑδΪθκλεμ αθηδλλάζεδμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ΰδα ζηέξκνμ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ.
ΕΓ' ΜΒΡΟ ΚΑΗΝΖ ΓΗΑΘΖΚΖ III
77. (ζοκέπεζα) ΑδΪθκλεμ αθηδλλάζεδμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ΰδα ζηέξκνμ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ.
ΕΔ‘ ΜΒΡΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟΣΖΣΑ
78. «Οδ ζσΰδκδ ηκν ΐνααθηέκν άηαθ ελνπηκεγθδεκέ, ΰδ‘ ανησ επδελΪηβζε β εζζβθδεά». 79. Πλκυγβζαθ κδ Ρπηβκέ ΏνηκελΪηκλεμ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα; 80. Πλκυγβζε β Βεεζβζέα ηβθ εζζβθδεά; 81. «Ο Υλδζηδαθδζησμ αθηΫΰλαοε ηκθ Πζαηπθδζησ δδαζηλείζυθκθηΪμ ηκθ, σππμ εαδ εΪγε ηδ απσ ηβθ εζζβθδεά θδζκζκθέα». 82. Σδ εζζβθδεσηβηα Ϋξκνθ ηκ ΐναΪθηδκ εαδ β ξλδζηδαθδεά γεκζκΰέα; 83. «Δ Βζζβθδεσηβηα εέθαδ αηεηΪίζβηβ εαδ Παΰεσζηδα – δεθ νπΪλξεδ Υλδζηδαθδεά Βζζβθδεσηβηα».
84. «ΐλέαεηε ηβθ ΒζζΪδα, αθαθΫλεηε ηα αλθβηδεΪ ηβμ, αλθεέζηε σ,ηδ σζκμ κ εσζηκμ γανηΪαεδ, εθυ ηανησξλκθα δζξνλέαεζηε σηδ δδαθνζΪιαηε ηβθ εζζβθδεσηβηα». 85. Καηεθσβζαθ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ηκ αλξαδκεζζβθδεσ πθετηα; 86. «Αεθ ηπκλεέ θα νπΪλιεδ ξλδζηδαθδεά θδζκζκθέα». 87. ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ β γεπλέα ηβμ ζκΰκεζκπάμ απσ ηκθ ΠζΪηπθα. 88. Ήηαθ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ εθΪθηδα ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα ά απζυμ πκζεηκτζαθ ζηκ πζενλσ ηβμ ηδμ δεδζδδαδηκθέεμ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ;
ΕΘ‘ ΜΒΡΟ ΥΡΗΣΗΑΝΗΜΟ-ΠΟΛΤΘΔΨΜΟ ΚΑΗ ΓΖΜΟΚΡΑΣΗΑ
89. Μκθκγερζησμ, Πκζνγερζησμ εαδ Αβηκελαηέα - Βικνζδαζησμ. 1. Πνιπζετζκφο θαη δεκνθξαηία. 2. Υξηζηηαληζκφο θαη δεκνθξαηία. 3. Σν πνιίηεπκα ηεο Ρσκαλίαο. 4. Υξηζηηαληζκφο θαη εμνπζία. 5. Πνιπζετζηηθή αξραηφηεηα θαη εμνπζηαζκφο. 6. Υίηιεξ θαη Ναδί γηα Ηεζνχ Υξηζηφ θαη Υξηζηηαληζκφ. 7. Υξηζηηαληζκφο θαη θαπηηαιηζκφο.
ΥΡΗΣΗΑΝΗΜΟ-ΠΟΛΤΘΔΨΜΟ ΚΑΗ ΟΗΚΟΛΟΓΗΑ/ΔΠΗΣΖΜΖ
90. Υλδζηδαθδζησμ, Πκζνγερζησμ εαδ κδεκζκΰέα/θτζβ. 91. Υλδζηδαθδζησμ, Πκζνγερζησμ εαδ επδζηάηβ.
ΥΡΗΣΗΑΝΗΜΟ ΚΑΗ ΣΔΥΝΖ
92. Υλδζηδαθδζησμ, Πκζνγερζησμ εαδ ηΫξθβ.
ΥΡΗΣΗΑΝΗΜΟ-ΠΟΛΤΘΔΨΜΟ ΚΑΗ ΓΟΤΛΔΗΑ
93. Υλδζηδαθδζησμ, Πκζνγερζησμ εαδ δκνζεέα.
Κ‘ ΜΒΡΟ ΥΡΗΣΗΑΝΗΜΟ-ΠΟΛΤΘΔΨΜΟ ΚΑΗ ΓΤΝΑΗΚΑ, ΔΡΧΣΑ ΚΑΗ ΚΟΜΟ
94. Υλδζηδαθδζησμ, Παΰαθδζησμ εαδ Γνθαέεα/Έλπηαμ 1.
Γπλαίθα ζηελ Καηλή Γηαζήθε.
2.
Ζ ζχλνδνο ηεο Macon.
3.
Παηέξεο ηεο Δθθιεζίαο θαη γπλαίθα.
4.
Παιαηά Γηαζήθε θαη γπλαίθα.
5.
«Πξνγακηαίν» ζεμ γηα ηηο πνιπζεΐζηξηεο ζηελ αξραηφηεηα;
6.
Αξραηνειιεληθφο γάκνο «απφ έξσηα»;
7.
Τπήξρε ειεχζεξε επηινγή άληξα απφ ηεο Αξραίεο Διιελίδεο;
8.
Αξραία ηηκσξία ησλ κνηραιίδσλ.
9.
Γηαδχγην γηα ηελ γπλαίθα ηεο αξραηφηεηαο.
10. Ο εμεπηειηζκφο ηεο αξραίαο γπλαίθαο. 11. Ο εθκεδεληζκφο ηεο αξραίαο γπλαίθαο – αξραίνη Έιιελεο κηζνγχληδεο. 12. Θξεζθεπηηθή ηζφηεηα ζηελ αξραηφηεηα; 13. Ηζφηεηα γηνχ-θφξεο ζηελ παηξηθή θιεξνλνκηά; 14. Υξηζηηαληζκφο θαη εδνλή. 15. Παηδεξαζηία. 16. Κνίηα πνηνη κηιάλ γηα «άγακνπο». 17. Φηιφζνθνη θαη λενπαγαληζηηθέο θαληαζηψζεηο πεξί ειεχζεξνπ ζεμ. 95. Κβλτζζεδ κ Υλδζηδαθδζησμ ηκθ ενθκνξδζησ;
96. Κβλτζζεδ κ Υλδζηδαθδζησμ ηβθ αδδαθκλέα εαδ ηκ ηέζκμ εαηΪ ηκν εσζηκν ανηκτ εαδ ηκν ζυηαηκμ;
ΚΏ‘ ΜΒΡΟ ΝΔΟΨΟΤΛΗΑΝΟΗ
97. Οδβΰεέ β αλξαδκηΪγεδα αθαΰεαζηδεΪ ζηκθ Παΰαθδζησ; 98. Νεκρκνζδαθκέ.
ΑΠΑΝΣΖΔΗ Δ ΔΡΧΣΖΔΗ ΚΑΗ ΔΝΣΑΔΗ ΠΑΓΑΝΗΣΧΝ
99. Ώπαθηάζεδμ ζηκθ ΚΫζζκ. 100. Ώπαθηάζεδμ ζε ελπηάζεδμ Νεκπαΰαθδζηυθ.
ΝΔΟΠΑΓΑΝΗΣΗΚΟ ΖΘΟ ΚΑΗ ΔΠΗΓΗΧΞΔΗ
101. Εδκτ ηκ θεκπαΰαθδζηδεσ άγκμ εαδ κδ επδδδυιεδμ.
ΑΝΔΞΗΘΡΖΚΔΗΑ
102. Βέθαδ κ θβπδκίαπηδζησμ ξλδζηδαθδεά ηΫγκδκμ πλκπαΰΪθδαμ; 103. «Γδαηέ δεθ αθαΰθπλέαεηε ηβθ Βζζβθδεά γλβζεεέα;» 104. «Γδαηέ εηεέμ κδ Βγθδεκέ θα πζβλυθκνηε ηκνμ παπΪδεμ;» 105. Πσζκ εθδεησμ εέθαδ Ϋθαμ δδΪζκΰκμ Νεκπαΰαθδζηυθ εαδ Ολγσδκιπθ;
Κΐ‘ ΜΒΡΟ
1. Δπίινγνο 2. Βηβιηνγξαθία.
Ώ' ΜΒΡΟ
ΟΡΘΟΛΟΓΕΜΟ
1. "Βιαδηέαμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ κδ Έζζβθεμ εΰεαηΫζεδοαθ ηκθ Ώλξαέκ Βζζβθδεσ κλγκζκΰδζησ εαδ νδκγΫηβζαθ ηκθ αθκλγκζκΰδζησ ηβμ δκνδαδκξλδζηδαθδεάμ Ώθαηκζάμ. Ο Έζζβθαμ αθηδηεηππέαεδ π.ξ. ηβθ αθκίλέα ηε ζδηαθεέεμ εαδ σξδ ηε αλδενηδεΪ Ϋλΰα, ηδμ αλλυζηδεμ ηε πλκζδκεέα γανηΪηπθ απσ εΪγε αθσβηκ ξλδζηδαθδεσ ητγκ εαδ σξδ ηε εαηαθνΰά ζηβθ επδζηάηβ εαδ ησθκ, ηε πλκζενξΫμ ΰδα γερεά ετθκδα αθηέ ΰδα ξλάζβ ηβμ επδζηάηβμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Μδα απσ ηδμ ηεΰαζτηελεμ αθαελέίεδεμ ΰδα ηβθ αλξαδσηβηα εέθαδ ανηά ηβμ κλγκζκΰδεάμ αλξαέαμ εκδθπθέαμ. ηβθ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα ηα γατηαηα ηπθ αλξαέπθ «γευθ» Ϋδδθαθ εδ Ϋπαδλθαθ (πλίζ. γανηαηκνλΰδεΫμ εδθάζεδμ αΰαζηΪηπθ, γανηαηκνλΰδεΫμ ηδηπλέεμ, γελαπεέεμ ζ.ξ. ηκν Ώζεζβπδκτ). Οδ Νεκπνγαΰσλεδκδ, ΰδα θα ηΪγκνθ ηβ γΫζβζβ γευθ εαδ δαδησθπθ, Ϋεαθαθ θεελκηαθηεέεμ, νπθκηδζηκτμ ε.Ϊ. (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 511), αθηέγεηα απσ σ,ηδ παλαπζαθβηδεΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζάηελα εβλτηηκνθ, ΰδα θα θαέθεηαδ έζπμ πδκ «επδζηβηκθδεσ» εδ «κλγκζκΰδεσ» ηκ ζτζηβηΪ ηκνμ. Καδ παλδζηΪθκθηαμ ηκνμ «κλγκζκΰδζηΫμ», εδλπθετκθηαδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πκν απΫδδδαθ ΰεΰκθσηα ζηβθ κλΰά ηκν Θεκτ, ιεξθυθηαμ ππμ Ϋθα απσ ηα δθδΪζηαηΪ ηκνμ, κ Πκλθτλδκμ, ηκθ ηλέηκ η.Υ. αδυθα ΰλΪθεδ ΰδα ηδα επδδβηέα ζκδηκτ: «εαθΫθαμ γεσμ δεθ άζγε θα ίκβγάζεδ ηβθ πσζβ απσ ησηε πκν ζαηλετεηαδ κ Εβζκτμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 587). Ώνησ κθκηΪακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «κλγκζκΰδζησ» εαδ «ηβ δδαηΪλαιβ ηβμ Φνζδεάμ ΣΪιβμ» ά εΪθκνθ ηα ζηλαίΪ ηΪηδα; Βπεδδά ζαηλετεηαδ κ Εβζκτμ, κ Πκλθτλδκμ πδζηετεδ σηδ δεθ γελαπετεηαδ β επδδβηέα; Βέθαδ ανησ αλξαέκμ κλγκζκΰδζησμ; Καδ ίΫίαδα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν ΰθπλέακνθ ησθκ ηα Καηά Υξηζηηαλψλ εαδ Πεξί αγαικάησλ ηκν «γεπλβηδεκτ» ηκνμ Πκλθτλδκν, δεθ θαέθεηαδ θα ΰθπλέακνθ Ϋθα Ϊζζκ ζτΰΰλαηηΪ ηκν, ηκ Πεξί ηεο εθ ινγίσλ θηινζνθίαο, σπκν κ Πκλθτλδκμ ΰλΪθεδ ππμ κδ Ϊθγλππκδ ηπκλκτθ θα ειαθαΰεΪζκνθ γεκτμ θα εΪθκνθ ηΪΰδα, γατηαηα, θα απκεαζτοκνθ ηκ ηΫζζκθ εαδ θα εηθαθδζηκτθ˙ επέζβμ ΰλΪθεδ ππμ κδ γεκέ δνζθκλκτθ αζζΪ δεθ ηπκλκτθ θα απκθτΰκνθ, σηαθ ηα ξλβζδηκπκδκτηεθα ηΫζα (ηαΰδεΫμ ζΫιεδμ, ενξΫμ, πελδπκδάζεδμ ζαηλενηδευθ αΰαζηΪηπθ) εέθαδ ηα πλΫπκθηα, θα εΪθκνθ σ,ηδ ηκνμ αβηκτθ κδ Ϊθγλππκδ. Βπέζβμ σηδ κδ γεκέ ηαγαέθκνθ ηκ ηΫζζκθ απσ ηα Ϊζηλα. Οδ ξλβζηκέ εέθαδ ζαθγαζηΫθκδ σηαθ αβηάηαδ απσ ηκνμ γεκτμ θα πκνθ πελδζζσηελα απσ σζα ΰθπλέακνθ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 512). Ο Πκλθτλδκμ πδζηετεδ επέζβμ ζηβθ αθηαπσελδζβ ηπθ γευθ ζε γεκνλΰδεΫμ εθΫλΰεδεμ (ηΪΰδα) (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 512). Ώθκτ κ Πκλθτλδκμ εαηαελέθεδ ηα γατηαηα ζΫΰκθηαμ ππμ δεθ επεηίαέθεδ ζηβ θνζδεά ηΪιβ ηπθ πλαΰηΪηπθ κδ γεκέ, πυμ ειβΰκτθ ηβθ παλαπΪθπ Ϊπκοά ηκν κδ ζτΰξλκθκδ γανηαζηΫμ ηκν Πκλθτλδκν; Μάππμ πλσεεδηαδ ΰδα «Ϋεηαεηβ» αθηαπσελδζβ-γατηα εαδ παλΫηίαζβ ζηβ Φνζδεά ΣΪιβ ηπθ γευθ; «Δ ηεζδεά ζηΪζβ ηκν Πκλθτλδκν απΫθαθηδ ζηβ «γεκνλΰέα» (ζηα Ϋλΰα ηκν Πεξί απνρήο εκςχρσλ εαδ Πεξί επαλφδνπ ηεο ςπρήο) εέθαδ σηδ β γεκνλΰέα επβλεΪαεδ πλαΰηαηδεΪ ηκνμ γεκτμ, ηπκλεέ ηΪζδζηα θα ηκνμ εΪθεδ θα νπκθΫλκνθ, ξΪλβ ζε ανηάθ κδ ονξΫμ ηπθ αθγλυππθ ηπκλκτθ, ηε ηβθ ίκάγεδα εΪπκδκν εαζκτ δαέηκθκμ, θα αθνοπγκτθ ζέΰκ εαδ θα αηεθέζκνθ ηκνμ γεκτμ εαδ ηκνμ αΰΰΫζκνμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 512). «Ο Πκλθτλδκμ δκΰηαηέαεδ σηδ σζεμ απσ ηδμ ονξΫμ εέθαδ εαζΫμ, ξλβζδηκπκδκτθηαδ (ηεηαγαθΪηδα) απσ ηκνμ γεκτμ ΰδα θα θλκθηέακνθ ΰδα ηα αυα, ηα θνηΪ, εαδ πλκεαζκτθ ηα εαδλδεΪ θαδθσηεθα»(Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 512). Πυμ κ εαηεικξάθ αθηδξλδζηδαθσμ ΒδδπζκζΪηλβμ θδζσζκθκμ πκν «αλθεέηαδ ηα γατηαηα» δζξνλέαεηαδ σηδ Ϊθγλππκδ πλκεαζκτθ ηα εαδλδεΪ θαδθσηεθα. Βέθαδ ανησ δδαηΪλαιβ ηβμ Φνζδεάμ ΣΪιβμ, θαδ ά σξδ;
«Ο ΕΪηίζδξκμ εαδ κ Πλσεζκμ δζξνλέακθηαδ σηδ κδ Ϊθγλππκδ ζνθδΫκθηαδ ηε ηκ ‗Βθα σξδ ηε θκβηδεά ά πθενηαηδεά πλκζπΪγεδα, αζζΪ ηε ηβθ ηΫζεζβ ηνζηδεδζηδευθ δελκηεζεζηεδυθ εαδ ηε ηβ ίκάγεδαηνζηδευθ δνθΪηεπθ πκν νπΪλξκνθ ζε κλδζηΫθκνμ ζέγκνμ, θνηΪ εαδ αυα. Ο Πλσεζκμ απκδέδεδ επέζβμ ηεΰΪζβ ζβηαζέα ζηβθ πέζηβ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 335). «Δ έδδα ζτθδεζβ ηβμ πέζηεπμ ηε ηβθ αζάγεδα εαδ ηβθ αΰΪπβ εηθαθέαεηαδ αλεεηΫμ θκλΫμ ζηκθ Πλσεζκ. Πλσεζκν, Δηο Αιθ. 51, 15 πίζηδμ, ἀζήγεδα εαδ ἔλπμ, εέθαδ κδ ηλεδμ αλξΫμ δβηδκνλΰέαμ πκν αθηδζηκδξκτθ ζηκ Ώΰαγσ, ζηκ Νκβησ εαδ ζηκ ΚΪζζκμ. Πλσεζκν Δηο Σίκ. 1, 212, 21, ΰδα θα Ϋξκνηε ηα εαζτηελα δνθαηΪ απκηεζΫζηαηα απσ ηβθ πλκζενξά ξλεδαασηαζηε (ηεηαιτ Ϊζζπθ) «πέζηδθ εαὶ ἀζήγεδαθ εαὶ ἔλπηα, ηαύηβθ ἐεείθβθ ηὴθ ηλδάδα, εαὶ ἐζπίδα ηθ ἀΰαγθ (...) ἵθα ηόθκμ ηδμ ηῶ γεῶ ηόθῳ ζνθῆ». Πλσεζκν, Δηο Παξκ. 927, 26 πίζηδμ, ἀζήγεδα εαδ ἔλπμ εέθαδ «ηὰ ζώακθηα ηὰμ ονξὰμ εαη‘ ἐπδηβδεδόηβηα ηὴθ πλὸμ ἐεεῖθα ηλία ζνθάπηκνζαθ». Δ Ϊηεζβ πβΰά ηκν Πλσεζκν (σππμ Ϋδεδιε κ Kroll, De orac. Chald. ζ. 26) εέθαδ ηα Υαιδατθά Λφγηα, απσ ηα κπκέα παλαγΫηεδ ηβ ΰλαηηά «πάθηα ΰὰλ ἐθ ηλδμὶ ηκῖζδε ενίελθᾶηαί ηε εαὶ ἔζηδ» Πλίζ. Θενι. Πιάη. 1,25 « πλὸμ αηὸ (ηκ ἀΰαγὸθ) ζνθαθὴ εαὶ ἕθπζδμ πὸ ηθ γεκζόΰπθ πίζηδμ εαζεῖηαδ» (ηθ γεκζόΰπθ=Υαιδατθά Λφγηα)» (E.R. Doods, Δζληθνί θαη Υξηζηηαλνί ζε κηα επνρή αγσλίαο, εεδ. ΏζειΪθδλεδα, ζ. 190). Θα αθηδπκτθ κδ Ν/Π (ΝεκπαΰαθδζηΫμ) σηδ ηκ Πεξί ηεο εθ ινγίσλ θηινζνθίαο ηκ Ϋΰλαοε κ Πκλθτλδκμ πλκηκτ Ϋλγεδ ζ‘ επαθά ηε ηκθ εζζβθδεσ πκζδηδζησ. Μα εαδ ζηκ Πεξί απνρήο εκςχρσλ, πΪζδ δΫξεηαδ ηβθ γεκνλΰέα, σξδ ίΫίαδα ησζκ σζκ ηβθ δεξσηαθ αλξδεΪ, αζζΪ ηβθ δΫξεηαδ ζε ζβηαθηδεσ ίαγησ. ΒΪθ κδ Ν/Π γεπλκτθ «θνζδκζκΰδεΫμ» ΰδα ηβθ επκξά εεεέθβ ηδμ ζνΰελβηδζηδεΫμ παλεΰεζάζεδμ ηκν Πκλθτλδκν απσ ηβθ δάγεθ εθδαέα αλξαδκεζζβθδεά Ϊπκοβ, ησηε πκδκ ηκ πλσίζβηΪ ηκνμ ηε ηα ξλδζηδαθδεΪ γατηαηα; Κδ ανηΪ γα ηπκλκτζαθ θα ηα πκνθ «θνζδκζκΰδεσ ζνΰελβηδζησ» ηβμ επκξάμ. Αεθ εέθαδ ζκδπσθ ηα γατηαηα πκν ηκνμ εθκξζκτθ˙ δεθ εέθαδ κ αθτπαλεηκμ κλγκζκΰδζησμ ηκνμ, κ κπκέκμ δάγεθ πζάηεηαδ απσ ανηΪ. Ώπζυμ εέθαδ ηκ Ϊζπγέ ηκνμ. Σκ ΰθπζησ παλαητγδ, ζηκ κπκέκ (αεσηβ εαδ κδ ηβ ΠαΰαθδζηΫμ-εγθδεδζηΫμ) αλξαδκζΪηλεμ πδζηετκνθ, πελέ κλγκζκΰδεκτ αλξαέκν Πκζνγερζηκτ εαδ αθκλγκζκΰδεκτ Υλδζηδαθδζηκτ πκν ίααέαεηαδ ζηβθ πέζηβ, εέθαδ ζκδπσθ ηδα απΪηβ. Βεεέθβ ηβθ επκξά, κλγκζκΰδεσμ άηαθ κ Υλδζηδαθδζησμ εαδ αθκλγκζκΰδεσμ (ηε γεκνλΰέεμ, ηεηεθζαλευζεδμ, ηαθηδεά, αζηλκζκΰέα) άηαθ κ εδδπζκζαηλδεσμ Βζζβθδζησμ. «ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, εθυ κ ΧλδΰΫθβμ εαδ κδ επέΰκθκέ ηκν πΪζξδααθ θα ζνηπζβλυζκνθ ηβθ ανγεθηέα ηε ηβ ζκΰδεά, β παΰαθδζηδεά θδζκζκθέα Ϋηεδθε σζκ εαδ πελδζζσηελκ θα αθηδεαηαζηάζεδ ηβ ζκΰδεά ηε ηβθ ανγεθηέα – εαδ σξδ ησθκ ηε ηβθ ανγεθηέα ηκν ΠζΪηπθκμ, αζζΪ εαδ ηβθ ανγεθηέα ηβμ κλθδεάμ πκδάζεπμ, ηβμ εληβηδεάμ γεκζκθέαμ ά εΪπκδπθ ζεκηεδθυθ απκεαζτοεπθ, σππμ ηα Υαιδατθά Λφγηα» (E.R. Doods, Δζληθνί θαη Υξηζηηαλνί ζε κηα επνρή αγσλίαο, εεδ. ΏζειΪθδλεδα, ζ. 189). «Σκ ΰεΰκθσμ σηδ Βίλαέκδ εαδ Υλδζηδαθκέ αιέπθαθ ηδα πέζηβ ίαζδασηεθβ ζε πλκηΪζεδμ ΰδα ηδμ κπκέεμ άηαθ αθέεαθκδ θα πλκζεκηέζκνθ απκδεέιεδμ άηαθ εκδθσμ ησπκμ ηβμ θεκπζαηπθδεάμ ελδηδεάμ. ηκνμ τζηελκνμ αδυθεμ, πζησζκ, ανηά β αθηέγεζβ αηίζτθγβεε ζηκ ίαγησ πκν κδ Υλδζηδαθκέ πΪζξδααθ ΰδα ηδα ζκΰδεά γευλβζβ ηπθ απσοευθ ηκνμ, εθυ κ Νεκπζαηπθδζησμ πλκζΫζαίε πελδζζσηελκ ηα ξαλαεηβλδζηδεΪ γλβζεεέα εαδ ζηβθ ηεζδεά ηκν ηκλθά πλκΫελδθε ηβθ πέζηβ πμ ηβθ νοβζσηελβ ηπθ αλεηυθ» (R.T. WallisΝενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 169). Οδ ζβηελδθκέ ανηκαπκεαζκτηεθκδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» «γεηεζέπζαθ» ηβθ ζβηελδθά γλβζεεέα ηκνμ ίαζδασηεθκδ – ηε ηβθ Ϋθθκδα, αζθαζυμ, εθσμ ζβηαθηδεκτ πθενηαηδεκτ εαγκδβΰβηά εδ σξδ ηκν πλκθάηβ – ζε ζβηαθηδεσ ίαγησ ζηκθ Πκλθτλδκ, πκν Ϋζεΰε σηδ δεθ ζνηίαέθκνθ γατηαηα, δδσηδ κδ γεκέ δεθ επεηίαέθκνθ εδ κτηε δδαηαλΪζζκνθ ηβθ Φνζδεά ΣΪιβ ηκν τηπαθηκμ, αζζΪ εαδ δδσηδ κδ γεκέ εέθαδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα «θνζδεΫμ δνθΪηεδμ». Ώπσ ηα παλαπΪθπ απκζπΪζηαηα σηπμ δδαθαέθεηαδ πκζτ εαζΪ ππμ ησζκ κ Πκλθτλδκμ σζκ εαδ κ ΕΪηίζδξκμ εαδ κ Πλσεζκμ εαδ Ϊζζκδ δδαηεέθκθηαδ ππμ β Φνζδεά ΣΪιβ δδαηαλΪζζεηαδ απσ ηκνμ γεκτμ ηε ηβθ ίκάγεδα γεκνλΰδυθ, ηαΰεέαμ, ηζαλζαηαθδζηκτ ηε ζέΰα ζσΰδα. ζα ζκδπσθ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πελέ «κλγκζκΰδζηκτ» ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ δδαοετκθηαδ εαδ ΰέθκθηαδ εαηαΰΫζαζηα απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ δδεκζκΰδεκτμ ηκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ θδζκζκθδεκτμ πλκΰσθκνμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζεθε ππμ ανηΫμ κδ δεδζδδαδηκθέεμ, κδ γανηαηκπκδέεμ, πλκζάοεδμ εαδ ηαΰεέεμ δεθ νπάλξαθ ζηβθ εζαζζδεά επκξά εαδ σηδ εηθαθέζηβεαθ ησθκ ηεηΪ ηκθ ελξκησ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Αε θαέθεηαδ θα ΰθπλέακνθ π.ξ. σηδ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα κδ εηκδησΰεθεμ ΰνθαέεεμ δεθ επδηλΫπκθηαθ θα ηπκνθ ζηκ θασ ΰδα 40 ηΫλεμ, ανηκέ πκν άλγαθ ζε επαθά ηααέ ηκνμ ησθκ ΰδα δτκ, ανηκέ πκν απζυμ εέδαθ Ϋθα πηυηα ά πάλαθ ηΫλκμ ζε θεελδεΫμ ηεζεηΫμ απαΰκλετεηαδ πλκζπλδθΪ θα επδζεεθηκτθ ηκνμ γεκτμ. ηαθ κ Ϊθηλαμ εαδ β ΰνθαέεα Ϋλξκθηαθ ζε επαθά άηαθ αεΪγαληκδ ΰδα ηδελσηελκ δδΪζηβηα. ηα ΜΫγαθα, σηαθ κδ Ϊθεηκδ απεδζκτζαθ θα εαηαζηλΫοκνθ ηα εζάηαηα, δνκ Ϊθηλεμ Ϋζξδααθ Ϋθαθ εσεκλα ζηα δτκ εαδ εαγΫθαμ ηκνμ, ίαζηυθηαμ απσ Ϋθα ηαηπηΫθκ εκηηΪηδ, Ϋεαθαθ ηκ ΰτλκ ηπθ αηπεζδυθ, απσ αθηέγεηβ εαηετγνθζβ, υζπκν θα αθηαηυζκνθ. Βεεέ Ϋγαίαθ ηα δνκ εκηηΪηδα ΰδα θα ζηαηαηά-
ζεδ ηκ εαεσ (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 26). Μδα εκπΫζζα Ϋπλεπε θα πελπαηάζεδ ΰτλπ απσ ηκ εηάηα ηε Ϋθα εσεεκλα ζηα ξΫλδα ηβμ ΰδα θα δδυιεδ ηα αΰλδσξκληα εαδ ηα ίζαίελΪ Ϋθηκηα. ΚΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηβθ ίλκξκπκδέα εαδ ΰδα ηδμ ρξηζηηαληθέο ιηηαλείεο ξζεναζηδεΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηβ ΰθπλέακθηαμ ίΫίαδα σηδ σηαθ επδελαηκτζε ιβλαζέα, κ δελΫαμ ηκν Αέα ζηκ Λτεαδκ σλκμ πάΰαδθε ζηκ πβΰΪδδ, ίκνηκτζε Ϋθα εζπθΪλδ ζηκ θελσ ηκν εαδ ηκ αθαεδθκτζε. ΏηΫζπμ θαδθσηαθ θα νουθεηαδ εαηαξθδΪ απσ ηκ πβΰΪδδ. Γδθσηαθ ζτθθεθκ εαδ Ϋίλεξε ζε σζβ ηβθ Ώλεαδέα (Πανζαθέα, Αξθαδηθά, 38,4). Ώνησ ηάππμ εέθαδ γεκνλΰέα ά αθαέλεζβ ηβμ Φνζδεάμ ΣΪιβμ; «Δ ζαηλεέα ηπθ βλυπθ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα άηαθ δεηΫθβ ζηκθ ηΪθκ ηκνμ εαδ β δτθαηά ηκνμ ζηα ζεέοαθΪ ηκνμ, πκν άηαθ γαηηΫθα ζηκθ ηΪθκ. Οδ Λαεεδαδησθδκδ ίλάεαθ, ηε εΪπκδα δνζεκζέα ηα εσεαζα ηκν ΟλΫζηβ εΪηπ απσ Ϋθα ζδδελΪδδεκ εαδ ηα Ϋθελαθ ζηβθ πΪληβ, σηαθ ξλεδΪζηβεαθ ηβ ίκάγεδΪ ηκν ζηκθ πσζεηκ ηε ηκνμ ΏλεΪδεμ (Πανζαθέαμ, 3, 3,6˙ Δλσδκηκμ, 1, 67-68). ηβ ηΪξβ ηκν Μαλαγυθα κ ΘβζΫαμ πεηΪξηβεε απσ ηκ ηθάηα ηκν ΰδα θα αΰπθδζηεέ ηε ηκ ζασ ηκν εθΪθηδα ζηκνμ ΠΫλζεμ» (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 16). Έηζδ εελδέακθηαθ κδ πσζεηκδ, ζτηθπθα ηε ηβθ αλξαέα γλβζεεέα: Πανζαθέα, Λαθσληθά, 3, 7 «Υλβζησ παλσηκδκ ηε ανησθ πκν εέξαθ ζΪίεδ κδ Λαεεδαδησθδκδ ΰδα ηα κζηΪ ηκν ΟλΫζηβ Ϋζαίαθ αλΰσηελα εαδ κδ Ώγβθαέκδ, πκν ηκνμ Ϋζεΰε θα θΫλκνθ πέζπ ηκ ΘβζΫα απσ ηβ ετλκ, ΰδαηέ δδαθκλεηδεΪ δε γα άηαθ δνθαησ θα εαηαζΪίκνθ ηβ ετλκ. Ο Κέηπθαμ, κ ΰδκμ ηκν ΜδζηδΪδβ, ηα ίλάεε επδζηλαηετκθηαμ ηβθ εινπθΪδα ηκν εαδ πκζτ ζτθηκηα εαηΫζαίε ηβ ετλκ» (ίζ. εαδ Πζκτηαλξκν, Θεζέαο, 36). «Ο Πνγαΰσλαμ πλσζηααε θα ηβ ξλβζδηκπκδκτηε ηκ ζκνηλσ» (Ώδζδαθκτ, Πνηθίιε Ηζηνξία 4, 17). Ο Πλσεζκμ πέζηενε ππμ άηαθ ηεηεθζΪλεπζβ ηκν Νδεσηαξκν (πελέπκν 150 η.Υ.) (Μαλέθκν, Βίνο Πξφθινπ, 28). τηθπθα ηε ηκθ «κλγκζκΰδζηά» Πζπηέθκ, β αθγλυπδθβ ηκέλα ηπκλεέ θα δδαίαζηεέ ζηα Ϊζηλα (Δλλεάδεο, II, 3, 7, 4-10). ‘ εθα ηκν εδΪθδκ κ Πζπηέθκμ αθαθΫλεηαδ ηε θαθελά ζνηπΪγεδα ζηβ γεκνλΰδεά πλαεηδεά εηοτξπζβμ εθσμ γερεκτ αΰΪζηαηκμ (IV, 3, 11). Μδα θκλΪ πεέζηβεε θα πλκζθτΰεδ ζε επέεζβζβ ηκν κδεεέκν ηκν δαέηκθα (Βίνο Πισηίλνπ, 10, 14-33). «Ο ανηκελΪηκλαμ Μ. Ώνλάζδκμ ενξαλδζηκτζε ηκνμ γεκτμ ΰδα ηδμ δαηλδεΫμ κδβΰέεμ πκν ηκν Ϋζηεζθαθ ζηκθ τπθκ ηκν. Ο Πζκτηαλξκμ απΫθενΰε θα ηλυεδ αίΰΪ ειαδηέαμ κλδζηΫθπθ κθεέλπθ (πκπ. Πξνβι. 2, 3, 1 635e). Ο Αέπθαμ ΚΪζζδκμ εηπθετζηβεε απσ Ϋθα σθεδλκ θα ΰλΪοεδ δζηκλέα (72, 23)˙ εδ αεσηβ Ϋθαμ ησζκ θπηδζηΫθκμ ξεδλκνλΰσμ σππμ κ Γαζβθσμ άηαθ Ϋηκδηκμ θα πλκίεέ ζε ηέαθ εΰξεέλβζβ ηε ηβθ πλκζηαΰά εθσμ κθεέλκν (ζξσζδα ζηκ δππκελαηδεσ Πεξί ρπκψλ 2,2)» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 92). «Σσζκ δεδζδδαέηκθεμ άηαθ κδ Ώγβθαέκδ, υζηε επεδδά Ϋθαμ Ϋεκοε Ϋθα πκνλθΪλδ απσ Ϋθα βλυκ, ηκθ ζεσηπζαθ. ΏζζΪ εαδ ηκθ ΏηΪλίβ, επεδδά ανησμ ζεσηπζε ηκ δελσ ζπκνλΰέηδ ηκν θακτ ηκν Ώζεζβπδκτ, δεθ ηκ παλεέδαθ ανησ κδ Ώγβθαέκδ, αζζΪ ηκθ ζεσηπζαθ, ηβ δέθκθηαμ ζνΰξυλεζβ ζσΰπ Ϊΰθκδαμ ά ζσΰπ ηλΫζζαμ» (Ώδζδαθκτ, Πνηθίιε Ηζηνξία 5, 17). «Έθα παδδΪεδ ηΪαεοε απσ ηκ Ϋδαθκμ Ϋθα ξλνζσ πΫηαζκ πκν εέξε πΫζεδ απσ ηκ ξλνζσ ζηεθΪθδ ηβμ ΏληΫηδδαμ. Οδ δδεαζηΫμ Ϊπζπζαθ ηπλκζηΪ ζηκ παδδέ δδΪθκλα παδξθέδδα, αζηλαΰΪζκνμ εαδ ηκ πΫηαζκ. Σκ παδδέ αηΫζπμ ιαθΪπδαζε ηκ ξλνζσ πΫηαζκ. Γδ‘ ανησ ηκ ζεσηπζαθ πμ δελσζνζκ, ηβ δδθκθηαμ ζνΰξυλεζβ ζσΰπ ηβμ βζδεέαμ ηκν, αζζΪ ηδηπλυθηαμ ηκ ΰδα ηβθ πλΪιβ ηκν» (Ώδζδαθκτ, Πνηθίιε Ηζηνξία 5, 16). ηβ Απδυθβ ίλΫγβεαθ αλεεηκέ ηκζνίΫθδκδ πέθαεεμ ηε ηα ελπηάηαηα ηκν εσζηκν πλκμ ηκ ηαθηεέκ. ΚΪπκδκμ Δλαεζεέδβμ λπηΪεδ αθ β ΰνθαέεα ηκν γα ηκν εΪθεδ παδδέ, εΪπκδκμ Λνζαθέαμ αθ ηκ παδδέ ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν εέθαδ δδεσ ηκν. ΚΪπκδκμ Ϊζζκμ αθ γα εΪθεδ εαζΪ θα γλΫοεδ πλσίαηα, Ϊζζκμ αθ γα εελδέζεδ απσ ηβ δκνζεδΪ ηκν πλαηαηενηά (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 122). «ΞΫλκνηε ππμ ζηβθ Ώγάθα ηκν 4κν π.Υ. αδυθα νπάλξε αλεεηά «ηαΰεέα ΰδα σζκνμ», εαδ ηΪζδζηα ηε ηβθ ενλδκζεεηδεά ζβηαζέα ηκν σλκν, σππμ ηαγαέθκνηε απσ πλυηκ ξΫλδ ΰδα ηκνμ «εαηΪδεζηκνμ». Δ ηεξθδεά ηβμ εαηαδΫζεπμ άηαθ Ϋθα εέδκμ ηαΰδεάμ επέγεζβμ. Πέζηεναθ σηδ εέθαδ δνθαησθ θα «δΫζεδ» εΪπκδκμ ηβ γΫζβζβ εθσμ Ϊζζκν αθγλυπκν ά θα ηκν πλκεαζΫζεδ γΪθαηκ ειεΰεέλκθηαμ εθαθηέκθ ηκν ηβθ εαηΪλα ηπθ δνθΪηεπθ ηκν εΪηπ εσζηκν. Έΰλαθαθ ηβθ εαηΪλα πΪθπ ζε εΪηδ αθγεεηδεσ, ηδα ηκζτίδδθβ πζΪεα ά Ϋθα εελαητδδ, εαδ ηκ ηκπκγεηκτζαθ εαηΪ πλκηέηβζβ ζηκθ ηΪθκ εθσμ θεελκτ. Έξκνθ ίλεγεέ εεαηκθηΪδεμ ηΫηκδα «δεζέηαηα» απσ αθαζεαθΫμ ζε πκζζΪ ζβηεέα ηκν ηεζκΰεδαεκτ εσζηκν. Βέθαδ σηπμ ζβηαθηδεσ ππμ ηα αλξαδσηελα παλαδεέΰηαηα, πκν Ϋξκνθ ηΫξλδ ηυλα αθαεαζνθγεέ, πλκΫλξκθηαδ απσ ηβθ ΒζζΪδα, ηα πελδζζσηελα απσ ηβθ Ώηηδεά εαδ επέζβμ, εθυ ηε ίείαδσηβηα ηπκλκτηε θα αθαΰΪΰκνηε ζηκθ 5κ π.Υ. αδυθα πΪλα πκζτ ζέΰα παλαδεέΰηαηα, ιαθθδεΪ ζηκθ 4κ π.Υ. αδυθα παλκνζδΪακθηαδ πΪλα πκζζΪ. ΏθΪηεζα ζηα επδεαηΪλαηα πλσζππα ηπθ επδΰλαθυθ πελδζαηίΪθκθηαδ αλεεηΪ ΰθπζηΫμ δβησζδεμ πλκζππδεσηβηεμ. Δ ζνθάγεδα άηαθ αλεεηΪ εκδθά ζηδμ
ηΫλεμ ηκν ΠζΪηπθα, υζηε κ θδζσζκθκμ θα γεπλάζεδ ππμ αιέαεδ ηκθ εσπκ θα θκηκγεηάζεδ εθαθηέκθ ηβμ (Νφκνη 933 Ώ-Β), εαγυμ επέζβμ εθαθηέκθ ηβμ ζνΰΰεθδεάμ ηεγσδκν ηβμ ηαθηδεάμ επέγεζβμ ηε ηβ ξλάζβ εθσμ εΫλδθκν κηκδυηαηκμ ηκν εξγλκτ (Νφκνη 933 ΐ)» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 128). Άμ δκτηε σηπμ, εΪπκδεμ ηκζτίδδθεμ πζΪεεμ. Μδα πδθαεέδα πκν ίλΫγβεε ζηβθ Ώηηδεά ΰλΪθεδ «Ρέιηε αθνπσθκλκνμ πνλεηκτμ ζε σζα ηα ηΫζβ ηβμ Γαηεηάμ, ηβμ εσλβμ ηβμ Τΰεέαμ... ζεκηυζηε, ξγσθδκδ γεκέ εαδ ... ηβθ ονξά εαδ ηβθ εαλδδΪ ηβμ Γαηεηάμ, ηβμ εσλβμ ηβμ Τΰεέαμ... λέιηε πνλεηκτμ αθνπσθκλκνμ ζε σζα ηα ηΫζβ ηβμ..» (A. Audollent, Defixionum tabellae, 1904, No 51). Μδα Ϊζζβ ηαηπΫζα ηε εαηΪδεζηκ, απσ ηβθ Ώγάθα ηκν 3κν ά 2κν π.Υ. αδ. αβηΪ θα πΪγεδ ηδα εκπΫζα, β Κελεέδα, αζαζέα: «Κελεέμ, ΐζαζησμ, Νέεαθδλκμ, ΓζνεΫλα. ΑΫθπ ηβθ Κελεέδα ηα ζσΰδα εαδ ηδμ πλΪιεδμ ηβμ Κελεέδαμ, σππμ εαδ ηβ ΰζυζζα ηβμ, ζηα θεαλΪ αΰσλδα [εθθκεέ ηκνμ θεελκτμ πκν πΫγαθαθ θΫκδ], εαδ σηαθ γα δδαίΪζκνθ ανηΫμ ηδμ ΰλαηηΫμ θα ζηελάζκνθ ηβθ Κελεέδα απσ ηβ ζαζδΪ ηβμ... Βληά, ξγσθδε γεΫ, εζτ...» (A. Audollent, Defixionum tabellae, 1904, No 52). Μδα Ϊζζβ πδθαεέδα (P. Roesch ―Une tablette de malédiction de Tébessa‖, Bulletin d’ archéologie algérienne 2, 166-167, ζ. 231-232) ΰλΪθεδ: «ΑΫθπ ηβαηκνλθέθα. Θα δΫζπ ζηκ πθετηα ηβμ Ϋθα πδελσ [εαεσ;], ηβ δΫθπ ηααέ ηε ηκνμ απκΰσθκνμ ηβμ. Να ηβ ΰθπλέζεδ παλΪ πέελα εαδ θλέεβ, υμ ηβ ηΫλα πκν β αηκνλθέθα γα θγΪζεδ ζηα Ϋζξαηα σλδα ηκν γαθΪηκν... ζηβ αηκνλθέθα... εαηαπκθηέαπ ηβ αηκνλθέθα ζηβθ ηλΫζα, απσ ανηά ηβ ζηδΰηά, ηυλα, ΰδα ηβθ αδπθδσηβηα, αηΫζπμ, αηΫζπμ, ΰλάΰκλα, ΰλάΰκλα. Σβθ εσίπ εκηηΪηδα, κζσεζβλβ, ΰλάΰκλα, ΰδα ηβθ αδπθδσηβηα, ΰλάΰκλα, ΰλάΰκλα». Μδα Ϊζζβ πδθαεέδα (A. Audollent, Defixionum tabellae, 1904, No 18) απσ ηκθ Άΰδκ Στξπθα ζηβθ Κτπλκ, ΰλΪθεδ: «νπκηαΰηΫθκδ δαέηκθεμ, Πζκτηπθα, Ϊλξκθηεμ ηβμ ΰβμ, ξγσθδε Βληά, εδ εζεέμ πθετηαηα, σζα ίλέζεεζηε εδυ, πΪληε ηκθ αθηέδδεσ ηκν». Μδα πδθαεέδα ηκν 3κν η.Υ. αδ πκν ίλΫγβεε ζηβθ ΏΰκλΪ ηπθ Ώγβθυθ (G.W. Elderkin, Hesperia V, 1936) ΰλΪθεδ: «ΐΏΡΐΏΦΟΡΦΟΡΐΏΡΐΟΡΐΏΡ ΐΟΡΏ ΐΟΡΐΟΡ ΐΏΡΐΏ ΦΟΡΐΏΐΏΕΔ. Παθέζξνλε Σνθυθα, ζκτ παλαδέδπ ηβ Φδζσζηλαηα, ηβθ κπκέα ΰΫθθβζε β Γκλΰέππα, ΰδα θα παΰυζεδμ σ,ηδ εέθαδ δδεσ ηβμ: ηβθ αθαπθκά ηβμ, ηβ απά ηβμ, ηδμ δνθΪηεδμ ηβμ, ηβθ αθηκξά ηβμ, ηκ ζυηα ηβμ, ηα ηΫζβ ηβμ, ηα θετλα ηβμ, ηα εσεαζΪ ηβμ, ηδμ θζΫίεμ ηβμ, ηδμ αληβλέεμ ηβμ, ηβθ εαλδδΪ ηβμ, ηα θτξδα ηβμ, ηκ ζνευηδ ηβμ, ηα πθενησθδα ηβμ, σζα ηα εζπηελδεΪ ηβμ σλΰαθα. Ναδ, Ϊλξκθηα Σνθυθα, εεδδεάζκν ανησθ πκν ΰΫθθβζε...». Έθαμ πΪπνλκμ δέθεδ ζνηίκνζΫμ ΰδα παλαζεενά εαηΪδεζηκν ΰδα θα πλκεαζΫζεδ αςπθέα ζε εΪπκδα (ΒΜΠ VII, 376-84 [Berz, The Greek Magical Papyri in Translation, 1986 ζ. 127-8]): «(..)πΪλε ηδα ζΪηπα ίΪζε ηβμ θδηέζδ εαδ πεμ: "ε εικλεέαπ, ζΪηπα, ζη σθκηα ηβμ ηΪθαμ ζκν, ηβμ Βζηέαμ ΜΔΡΏΛΛΔΛ (πεμ ηκ δνκ θκλΫμ), εαδ ηκν παηΫλα ζκν, ηκν Δθαέζηκν, ΜΒΛΕΐΟΤ ΜΒΛΕΐΏΤ ΜΒΛΕΐΏΤΐΏΤ. ΚΪθε ηβθ θα αθαπατεηαδ ξπλέμ τπθκ"». Έθαμ εαηΪδεζηκμ ΰλΪθεδ (ΒΜΠ VII, 376-84 [Berz, The GreekMagical Papyri in Translation, 1986 ζ. 128): «ΚαηΪδεζηκμ ΒΑΒΜΟΤΡ ΐΕΡΐΕΏ ΔΥΕ ΒΡΧΦΘΕ ΏΣΏΡΜΒΣΡΏ ΥΔΛΛΧΧΦ (θα πλκζηεγεέ σ,ηδ ξλεδΪαεηαδ)». ΣΫζκμ, Ϋθαμ πΪπνλκμ δέθεδ κδβΰέεμ ΰδα παλαζεενά εαηΪδεζηκν ΰδα πΪζα ξλάζβ (ΒΜΠ VII, 376-84 [Berz, The Greek Magical Papyri in Translation, 1986 ζ. 129-130): «(..) Σκ εεέηεθκ πκν πλΫπεδ θα ΰλΪοεδμ εέθαδ ηκ ειάμ: "ε εικλεέαπ, Άλξκθηα ζδλδ, ηε ηα Ϊΰδα κθσηαηα ζαμ ΟΤΥΕΧΥ ΟΤΒΝΏΡΏΘ, ζδλδ, ΟΤΒΡΡΏΝΝΟΤΦΘΕ ΟΟΡΝΟΤΦΔ, ζδλδ-Μθάίδ, ΟΤΒΡΒΣΒΜΒΝΘ ΏΜΏΡΏ ΜΏΥΕ ΥΧΜΏΧ ΒΜΜΏΕ ΒΡΐΧΝΕΒΜΒΡ Ίζδμ, ΏΡΏΣΧΦΕ ΒΡΏΥΏΞ ΒΒΕΧΘ ΏΡΐΕΧΘΕ ΏΜΔΝ ΥΝΟΤΜ ΜΟΝΜΟΝΣ ΟΤΟΤΓΏΘΕ ΠΔΡ ΟΤΝΝΒΦΒΡ ΒΝ ΧΧΧ παλαδέδπ ζηα ξΫλδα ζαμ, Άλξκθηα ζδλδ εαδ ζαμ εηπδζηετκηαδ ανησ ηκ νζδεσ". Ώθ σηπμ γΪοεδμ ηβθ πδθαεέδα ά ηβθ ελτοεδμ ζε πκηαησ .... θα ΰλΪοεδμ ηβθ κλθδεά θλΪζβ ΏΚΒΕ ΚΏΕ ΥΏΚΒΕ». ΏνηΪ επδηλΫπεδ β εδδπζκζαηλδεά γλβζεεέα. «Ώζάηαθηεμ ζεπηκηΫλεδεμ», ίΫίαδα. Αβζαδά κδ Έζζβθεμ εδδπζκζΪηλεμ εέξαθ ιεπελΪζεδ εαδ πλκζΪίεδ αεσηβ εαδ ηβθ αθαηκζέηδεβ παΰαθδζηδεά δεδζδδαδηκθέα, άδβ εαηΪ ηκθ πΫηπηκ π.Υ αδυθα., πλκηκτ ηΪξα ηβθ εδζΪΰεδ ζηβθ ΒζζΪδα κ ΏζΫιαθδλκμ, σππμ δζξνλέακθηαδ ηελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πλκεεδηΫθκν θα θκληυζκνθ ζε Ϊζζκνμ ηδμ δεδζδδαδηκθέεμ ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ. Έπεδηα απσ σζα ανηΪ β Ϊπκοβ ηπθ Ν/Π πκν ζΫθε ππμ «Γδα θα αθηδηεηππδζγεέ β ζαέζαπα ηκν παλαζκΰδζηκτ ηβμ Ώθαηκζάμ, κδ θεκπζαηπθδεκέ ξυθκθηαθ ζηκθ ίΪζηκ ηκν ηνζηδεδζηκτ εαδ ηβμ δαδηκθκζκΰέαμ, κδ δε επέζβηεμ αλξΫμ πλκζπαγκτζαθ απεζπδζηΫθα θα αθηδηΪικνθ ―εγθδεκτμ‖ γανηαηκπκδκτμ», ηε Ϊζζα ζσΰδα σηδ β γανηαηκπκδέα εηθαθέζηβεε ζηκθ εζζβθκλπηαρεσ εσζηκ ησθκ ηεηΪ ηβθ εηθΪθδζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ ηεζεέπμ εζθαζηΫθβ. Θατηαηα εαδ πλκζάοεδμ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ Ϋδδθαθ εδ Ϋπαδλθαθ ζηβθ εζαζζδεά επκξά, εδ αεσηβ πδκ πλδθ. Πλκθαθυμ ανηΪ άηαθ «εζζβθδεσ άγκμ» εδ σξδ ηζαλζαηαθδζησμ. Πλκθαθυμ κδ αθσβηεμ ελπηάζεδμ – αθ ηκ παδδέ εέθαδ δδεσ ηκν – πλκμ ηκνμ γεκτμ εαδ θνζδεΪ κδ «γερεΫμ», επδζηβηκθδεΪ εζεΰηΫθεμ, απαθηάζεδμ ηπθ «γευθ» ζηδμ ελπηάζεδμ ανηΫμ, απκηεζκτθ γανηαζηά γεκνλΰέα ηβμ πλκξλδζηδαθδεάμ ΒζζΪδαμ εαδ ζε εαηηέα πελέπηπζβ ηεηαθνζδεά αΰτληδεβ γανηαηκπκδέα.
«Σβθ πκδσηβηα ηπθ πκζδηδζηυθ εαδ ηπθ γλβζεεδυθ δεθ εαγκλέακνθ 1,2,10, ά 20 ά εαδ 50 Ϋζηπ ηεηκθπηΫθα πελδζηαηδεΪ, αζζΪ β ζηκξκγεζέα ηπθ γεζηυθ ηκνμ, εκθηκζκΰέμ εαδ ηκ ζε ηδ Ϊθγλππκ ζηκξετκνθ ηδ Ϊθγλππκ δβηδκνλΰκτθ», απαθηΪθ κδ Ν/Π ΰδα σζα ανηΪ ηα αλξαδκεζζβθδεΪ παλΪζκΰα. Ώθ κδ Ν/Π εληβθετκνθ ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ ηβθ αλξαέα δεδζδδαδηκθέα, ησηε παλαηβλκτηε σηδ: 1) Έξκνθ δτκ ηΫηλα εαδ δτκ ζηαγηΪ, δδσηδ, σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηβθ αλξαδκεζζβθδεά παΰαθδζηδεά δεδζδδαδηκθέα, αθηδδδαζηΫζζκνθ ηβθ «εαεά ζνθάγεδα/πλαεηδεά», απσ ηβθ εαζά «ζηκξκγεζέα», εθυ αθηέγεηα, σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηδμ ζαρεΫμ ξλδζηδαθδεΫμ δεδζδδαδηκθδεΫμ ζνθάγεδεμ, ησηε δεθ αθηδδδαζηΫζζκνθ γεπλέα εαδ πλαεηδεά, αζζΪ γεπλκτθ ππμ ανηΫμ Ϋξκνθ αέηδκ ηβθ ξλδζηδαθδεά γεκζκΰέα, πλΪΰηα θνζδεΪ εθΪθηδκ ζηβθ επδζηβηκθδεά αζάγεδα. Αδσηδ, σππμ εέθαδ ΰθπζησ, κδ ηνξσθ ζβηελδθΫμ δεδζδδαδηκθέεμ ηκν ζαρεκτ Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ απκεζεδζηδεΪ εαηΪζκδπκ ηπθ αλξαδκεζζβθδευθ δεδζδδαδηκθδυθ πκν εέξαθ «κδ αλξαέκδ βηυθ πλσΰκθκδ». Βέθαδ σζα δεθ εαηΪθελε β Βεεζβζέα θα ιελδαυζεδ, δβζαδά, ηα απκηεδθΪλδα ηβμ εδδπζκζαηλδεάμ αθκβζέαμ εαδ δεδζδδαδηκθέαμ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. 2) Ώθηέγεηα ηε σ,ηδ ζεθ, β αλξαδκεζζβθδεά ζηκξκγεζέα πκηΫ δεθ εέξε ζησξκ ηβθ εαηαπκζΫηβζβ ηβμ παΰαθδζηδεάμ δεδζδδαδηκθέαμ. Ανκ-ηλεδμ θδζσζκθκδ ηέζβζαθ εαηΪ ηκν εδδπζκζαηλδεκτ αθκλγκζκΰδζηκτ, αζζΪ κδ νπσζκδπκδ Ώλξαέκδ, κδ ηβ θδζσζκθκδ ΒδδπζκζΪηλεμ πλκηδηκτζαθ σζκθ ηκθ παλαζκΰδζησ πκν παλαγΫζαηε. 3) «Έθα, δτκ, ηλέα, δΫεα, εέεκζδ, πεθάθηα ηεηκθπηΫθα πελδζηαηδεΪ» δεθ εέθαδ ηεηκθπηΫθα πελδζηαηδεΪ κτηε «ζεπηκηΫλεδεμ», σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ εθδεέιεδμ ηκν εδδπζκζαηλδεκτ αθκλγκζκΰδζηκτ πκν άηαθ ενλέαλξκμ ζε σζβ ηβθ αλξαδσηβηα. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, Ϊζζπζηε, νπελαζπδασηεθκδ εαδ ζάηελα αεσηβ ηβθ αζηλκζκΰέα, ηβθ ηαθηδεά, απκδεδεθτκνθ ηκθ δζξνλδζησ ηαμ ανησθ. Τπελαζπέακθηαδ σ,ηδ εαηαπκζΫηβζαθ κδ – ζνΰελδηδεΪ ηε ηκ ζτθκζκ ηκν πζβγνζηκτ – ζέΰκδ κλγκζκΰδζηΫμ Ώλξαέκδ θδζσζκθκδ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ΰδα παλΪδεδΰηα, αεσηβ εαδ ηβθ εεζκΰά απσ ηκνμ ΒπαθαζηΪηεμ ηβμ 25 βμ Μαληέκν πμ βηΫλαμ Ϋθαλιβμ ηβμ επαθΪζηαζηαζβμ ηκν 1821 ηβθ απκδέδκνθ (Αεζηέκ ητπκν ΤΒΒ #15) ζηβθ αζηλκζκΰέα: «(....) «εκληΪαεδ» ηβθ Βγθεΰελζέα ηβμ 25βμ Μαληέκν (πκν σηπμ ζη‘ αζάγεδα ιεεέθβζε ηβθ Βαλδθά Εζβηελέα)»!! – αΰθκυθηαμ ηκθ Κκζκεκηλυθβ, κ κπκέκμ ηβθ 25β Μαληέκν ηβθ αθαθΫλεδ σξδ πμ βηΫλα ηβμ Βαλδθάμ Εζβηελέαμ, αζζΪ πμ βηΫλα ηκν Βναΰΰεζδζηκτ («Σβθ βηΫλαθ ηκν Βναΰΰεζδζηκτ θα εέθαδ Ϋηκδηκδ, εαδ εΪγε επαλξέα θα εδθβγά» (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ.145)). 4) Ώθ ζκδπσθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ ζη‘ αζάγεδα ηαΰηΫθκδ ζηβθ «νπελΪζπδζβ ηβμ αλξαέαμ ονξάμ», σππμ ηκνμ αλΫζεδ θα ζΫθε, ησηε δεθ ηπκλκτθ θα εεζΫΰκνθ ανγαδλΫηπμ σ,ηδ ηκνμ αλΫζεδ απσ ηβθ «αλξαέα ονξά», εθυ ηα νπσζκδπα ηηάηαηΪ ηβμ θα ηα νπκίδίΪακνθ – επεδδά ηκνμ ζνηθΫλεδ θα εΪθκνθ Ϋηζδ – ζε αζάηαθηα, ηΪξα ηεηκθπηΫθα πελδζηαηδεΪ. ΜεηκθπηΫθα πελδζηαηδεΪ εέθαδ, ζκδπσθ, β ζαηλεέα ηκν Ώζεζβπδκτ, κδ ξλβζηκέ ηπθ ηαθηεέπθ – ηα κπκέα Ϋπαδιαθ ηελΪζηδκ λσζκ ζηβθ αλξαδσηβηα – εαδ ηκ ζαρεσ άγκμ, β πλαΰηαηδεά ζηκξκγεζέα, πκν θαθελυθεηαδ ζηδμ δεδζδδαδηκθέεμ; ΦνζδεΪ, δεθ εέθαδ˙ αθηδγΫηπμ, πλσεεδηαδ ΰδα ηεεηάλδα ηβμ ζεκηεδθάμ πζενλΪμ εθσμ ζαηπλκτ πκζδηδζηκτ. Οδ πεπκδγάζεδμ εθσμ ζνθσζκν αθγλυππθ, εθσμ πκζδηδζηκτ ξδζδΪδπθ ξλσθπθ, κδ ζησξκδ ηκνμ, β πέζηβ ηκνμ δεθ ηπκλκτθ θα ΰέθκνθ ΰθπζηκέ, αθ Ϋθα ηηάηα ηκνμ απκηκθπγεέ ΰδα δδεκζκΰδεκτμ ζσΰκνμ σ,ηδ ζνηθΫλεδ εΪπκδκνμ. Ώελδίυμ ανηά β θεκεπκξέηδεβ ησδα εέθαδ πκν ηκνμ εΪθεδ θα δβζυθκνθ «αλξαδκζΪηλεμ» εαδ «νπελαζπδζηΫμ – νπκηέγεηαδ υθμο – ηκν αλξαέκν άγκνμ», εθυ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα δδαζΫΰκνθ ησθκθ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ απσ ηκ αλξαέκ άγκμ, εγεζκηνθζυθηαμ ΰδα ηβθ ζνθκζδεά ζηκξκγεζέα εαδ ηκ ζνθκζδεσ άγκμ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ.
2. "ηβθ ΒζζΪδα ΰδα πλυηβ θκλΪ ξζενΪζηβεαθ γεκέ ηΫζα απσ ηβ ζΪηνλα εαδ αθ δεθ εηθαθδασηαθ β ξλδζηδαθδεά ίαλίαλσηβηα απσ ησηε γα Ϊλξδαε ηκ ιάζπηα σζπθ ηπθ γευθ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Σβθ επκξά πκν εηθαθέζηβεε κ Υλδζηδαθδζησμ, νπάλξε ηελΪζηδα δδΪδκζβ εαδ ειΪπζπζβ εΪγε εέδκνμ γλβζεεδυθ εαδ ζαηλεδυθ, κπσηε κδ εαηβΰκλέεμ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ απΫηλεοε ηβθ επδελΪηβζβ ηκν... αγερζηκτ, εέθαδ αζηάλδξηεμ. Ώπζυμ, ζηβθ εζζβθδζηδεά επκξά, εαδ ηβθ εζζβθκλπηαρεά εέξε ιεθηέζεδ ηκ ΑπδεεΪγεκ. ξδ σηπμ β γλβζεεέα εαδ κδ ζαηλεέεμ γευθ. ηβθ λπηαρεά επκξά νπάλξαθ εεαηκθηΪδεμ ζαηλεέεμ γευθ, εαδ εΪγε ησζκ ιεθτηλπθαθ εαδ θΫεμ. Σεζεέπμ αζηάλδεηβ β Ϊπκοβ σηδ β γλβζεεέα Ϋζίβθε πλδθ εηθαθδζηεέ κ Υλδζηδαθδζησμ.
Ώθκτ σηπμ κδ αλξαδκζΪηλεμ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ επδηΫθκνθ σηδ ηε ηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ επδελΪηβζε εδ κ «αθκλγκζκΰδζησμ», αμ δκτηε πσζκ «κλγκζκΰδεά» άηαθ β εκζηκγεπλέα ηβμ τζηελβμ παΰαθδζηδεάμ αλξαδσηβηαμ ηβθ κπκέα αθηδεαηΫζηβζε κ Υλδζηδαθδζησμ: «ΠΫλα απσ ηκνμ ζκΰκηεξθδεκτμ εαδ δζηκλδεκτμ δεζηκτμ ηκν ηκ επέζβηκ πΪθγεκ εζΪξδζηκ θσβηα εέξε ζηκθ τζηελκ εδδπζκζαηλδεσ εσζηκ. ‘ανηά ηβθ πελέκδκ β θδζκζκθέα εέξε άδβ απκηαελνθγά πκζτ απσ ηβθ εζζβθδεά αθεηβλέα ηβμ. Αεθ εηπθεσηαθ πδα απσ πθενηαηδεά πελδΫλΰεδα, αζζΪ Ϋΰδθε εαηΪ ίΪζβ γλβζεενηδεά. ηα γλβζεενηδεΪ εΰξεδλέδδα ηβμ επκξάμ ζνθβγδασηαθ πκζτ θα εεηέγεηαδ ηκ δσΰηα ζαθ ηέα απκεΪζνοβ απσ εΪπκδκθ γεέκ ζκθσ, σππμ κ Βληάμ κ ΣλδζηΫΰδζηκμ, κ Ώδΰνπηδκμ Θυγ. Οδ επδελαηΫζηελεμ ζξκζΫμ ηβμ βηΫλαμ ηπθ Νεκπζαηπθδευθ εαδ ηπθ Νεκπνγαΰκλεέπθ άηαθ δδαλξδεΪ ζνζηάηαηα ίαζδασηεθα ζηβθ πέζηβ εαδ γεπλκτζαθ σηδ β τζβ εέθαδ εαεσ, ηκ ζυηα Ϋθαμ ηΪθκμ εαδ β ζπηβλέα Ϋΰεεδηαδ ζηβθ εαγνπσηαιβ ηβμ ζΪλεαμ εαδ ζηβθ εθαηΫθδζβ εθ εαγαλσηβηδ πθετηαηκμ ηκν Θεκτ, ηκν ηνζηβλδυδκνμ Βθσμ, ΰδα ηκθ κπκέκ β αθγλυπδθβ δδΪθκδα δεθ ηπκλεέ θα ίείαδυζβ ηέπκηε. Οτηε άηαθ αζνηίέίαζηβ β θδζκζκθέα ηε ηβθ πέζηβ ζηβθ αζηλκζκΰέα εαδ ηβ ηαΰεέα» (A.M. Jones, Ο Κσλζηαληίλνο θαη ν εθρξηζηηαληζκφο ηεο Δπξψπεο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 41, 42). Ο ΚκλδΪηκμ ΰλΪθεδ ξαλαεηβλδζηδεΪ ΰδα ηκθ (ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ... «ΰέΰαθηα ηβμ ζεΫοβμ») Πζπηέθκ: «Ο Πζπηέθκμ Ϋεαθε ηβθ ηΫξθβ ηκν ηΪΰκν, εαδ εαζκτζε ηα πθετηαηα.» Ο έδδκμ κ Πκλθτλδκμ ζηα ηΫζβ ηβμ απάμ ηκν γεπλκτζε ηβθ πέζηβ πμ ηβθ πλυηβ ζνθγάεβ ΰδα θα πλκζεΰΰέζεδ β ονξά ηκ γεσ: «ΠλΫπεδ θα πδζηΫοκνηε σηδ β ζηλκθά πλκμ ηκ γεσ εέθαδ β ησθβ ηαμ ζπηβλέα» (Πξνο Μαξθ. 24). «ΜελδεΪ ΰεθδεΪ ξαλαεηβλδζηδεΪ ηβμ πλκξλδζηδαθδεάμ πελδσδκν πλΫπεδ θα ηκθδζγκτθ δδδαέηελα. Πλυηα-πλυηα άηαθ ηδα επκξά Ϋθηκθα γλβζεενηδεά. Έιπ απσ Ϋθα ηδελσ ετεζκ Βπδεκνλεέπθ, κ κλγκζκΰδζησμ ά κ ζεεπηδεδζησμ άηαθ αθτπαλεηκδ. ζκδ, απσ ηκθ πδκ ηκλθπηΫθκ δδαθκκτηεθκ πμ ηκθ πδκ απαέδενηκ ξπλδεσ εαδ ελΰΪηβ, πέζηεναθ αδδΪζεδζηα ζηβθ τπαλιβ νπελθνζδευθ δνθΪηεπθ εαδ ζηκ εθδδαθΫλκθ ηκνμ ΰδα ηα αθγλυπδθα πλΪΰηαηα. Οδ Ϊθγλππκδ πέζηεναθ σηδ β εαζά ά εαεά ητξβ ειαληδσηαθ απσ ηκ ασλαηκ εαδ πλκζπαγκτζαθ, αθΪζκΰα ηε ηβθ δδδκζνΰελαζέα ηκνμ εαδ ηδμ δκιαζέεμ ηκνμ, θα ηαθηΫοκνθ ηκ αθαπσθενεηκ ηΫζζκθ, θα επβλεΪζκνθ ηκ νπελθνζδεσ ηε ηβ ηαΰεέα, θα ειενηεθέζκνθ ηβθ κλΰά ηπθ γευθ ά θα εελδέζκνθ ηβθ ετθκδΪ ηκνμ ά θα επδεκδθπθάζκνθ ηε ηκ γεέκ πκν γα ηκνμ ζτηλπθε απσ ηα επέΰεδα δεδθΪ. Βι Ϊζζκν, β γλβζεεέα ηβμ επκξάμ άηαθ ζε ηεΰΪζκ ίαγησ αδδΪθκλβ ΰδα ηα εΰεσζηδα, γλβζεεέα θνΰάμ» (A.M. Jones, Ο Κσλζηαληίλνο θαη ν εθρξηζηηαληζκφο ηεο Δπξψπεο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 49). «Άζζκδ Ϊθγλππκδ ίαζέακθηαθ ζε δελΪ ίδίζέα, Ϊζζκδ αθααβηκτζαθ ηδα πλκζππδεά απκεΪζνοβ ηΫζα απσ ξλβζησ, σθεδλκ ά σλαηα εθ εΰλβΰσλζεδ. Τπάλξε ηδα ανιβηΫθβ δσζβ απκελνθδζηκτ. ΏζζΪ εαδ β θδζκζκθέα αεκζκτγβζε ηδα παλΪζζβζκ πκλεέα ζε νοβζσηελκ επέπεδκ. Οδ πελδζζσηελεμ ζξκζΫμ εέξαθ πΪοεδ απσ παζδΪ θα δέθκνθ αιέα ζηβθ αζάγεδα εαγ‘ εανηάθ, εαδ ζηβθ ανηκελαηκλδεά επκξά παλκνζδΪζηβεαθ πμ ηεζέηεμ ηβμ ζπηβλέαμ. Ο θδζσζκθκμ, σππμ πέζηενε κ Μ. Ώνλάζδκμ άηαθ «Ϋθα εέδκμ δελΫπμ εαδ νπβλΫηβ ηπθ γευθ» (ΜΪλεκμ Ώθη. 3, 4, 3), εαδ β δδδαζεαζέα ηκν απΫίζεπε πελδζζσηελκ ζε γλβζεενηδεά παλΪ ζε επδζηβηκθδεά εαηαιέπζβ» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 157, 158). Βέθαδ εθηεζυμ αίΪζδηκ ζκδπσθ, θα εαηβΰκλκτθ κλδζηΫθκδ ηβθ Ολγκδκιέα σηδ ηΪξα ηεηΫηλεοε ηβ θδζκζκθέα ζε γελαπαδθέδα ηβμ γεκζκΰέαμ – κνδΫπκηε ζνθΫίβ ανησ – εθυ κδ έδδκδ κδ εδδπζκζΪηλεμ γεπλκτζαθ ππμ κ «θδζσζκθκμ» εέθαδ απζυμ «δελΫαμ» ηβμ εδδπζκζαηλδεάμ γλβζεεέαμ. ε πΪπνλκ (P. Oxy. 1477) πκν πελδΫξεδ εαηΪζκΰκ 21 ελπηβηΪηπθ, ηα κπκέα απενγτθκθηαδ πλκμ εΪπκδκ παΰαθδζηδεσ ηαθηεέκ εαηΪ ηα ηΫζβ ηκν 3κν αδυθα πελδζαηίΪθκθηαδ ελπηάζεδμ σππμ «πλσεεδηαδ θα ΰέθπ αβηδΪθκμ;»˙ «γα ηε πκνζάζκνθ;»˙ «πλΫπεδ θα ηκ ζεΪζπ;»˙ «ηκν Ϋξκνθ εΪθεδ ηΪΰδα;» Ώνησμ άηαθ κ «παΰαθδζηδεσμ κλγκζκΰδζησμ» πκν αθηδεαηαζηΪγβεε απσ ηκθ «ξλδζηδαθδεσ αθκλγκζκΰδζησ»; ΏζζΪ ηδ θα πελδηΫθεδ εαθεέμ απσ ηκνμ «κλγκζκΰδζηΫμ» ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν γεπλκτθ κλγκζκΰδεσ θα ηδζΪ κ γεσμ ηΫζπ ηπθ θτζζπθ εθσμ δΫθηλκν ά θα ξλβζηκδκηεέ β Πνγέα αθκτ εδζπθετζεδ αΫλδα, ά θα πλκζΫΰκνθ ηκ ηΫζζκθ ηε ίΪζβ ηα ζνεπηΪεδα εαδ ηα Ϋθηελα ηκν γνζδαασηεθκν αλθδκτ ά εαηζδεδκτ; Ο ΝΫλπθαμ εέξε Ϋθα Ϊΰαζηα, κηκέπηα, δυλκ εΪπκδκν, ηκ κπκέκ ηκθ πζβλκθκλκτζε ΰδα ηδμ ζνθπηκζέεμ (κνεηυθδκν, Nero, 56). «Ώπσ ηκνμ δτκ ανηκτμ εζΪδκνμ ηβμ γεκνλΰέαμ κ πλυηκμ εηθαθέαεηαδ ηε ηκ σθκηα ηειεζηηθή εαδ εθδδαθΫλεηαδ ενλέπμ ΰδα ηκθ εαγαΰδαζησ (ηεζεῖθ, Πλσεζκν, Δηο Σίκ. 3, 6, 13) εαδ ηκ απθηΪθεηα ηπθ αΰαζηΪηπθ, ηε ζεκπσ θα επδητξκνθ Ϋηζδ ξλβζηκτμ: Πλσεζκμ Δηο Σίκ. 3, 155, 18: «ηὴθ ηεζεζηδεὴθ εαὶ ξλβζηήλδα εαὶ ἀΰάζηαηα γεθ ἱδλῦζγαδ ἐπὶ ΰμ εαὶ δδά ηδθπθ ζνηίόζπθ ἐπδηήδεδα πκδεῖθ ηὰ ἐε ηελδεμ ὕζβμ ΰεθόηεθα εαὶ θγαλημ εἰμ ηὸ ηεηέξεδθ γεκῦ εαὶ εδθείζγαδ παλ‘ αηκῦ εαὶ πλκζέΰεδθ ηὸ ηέζζκθ». «Ἡ ηεζεζηδεὴ δδαεαγήλαζα εαί ηδθαμ ξαλαεηλαμ εαὶ ζύηίκζα πελδηδγεῖζα ηῶ ἀΰαζηάηδ ἔηονξκθ αηὸ ἐπκίβζε» (Θενι. Πιαη., 1, 28)» (E.R.Doods, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 184).
Σκθ ηλέηκ αδυθα κ Πκλθτλδκμ παλαγΫηεδ Ϋθαθ ξλβζησ ηβμ ΒεΪηβμ πκν δέθεδ κδβΰέεμ ΰδα ηβθ εαηαζεενά εθσμ κηκδυηαηκμ ηκ κπκέκ γα πλκεαζΫζεδ ζηκθ τπθκ ηκν πδζηκτ ηκ σλαηα ηβμ γεΪμ (ΒνζΫίδκν, Δπαγγειηθή Πξνπαξαζθεπή, 5, 12 = Πεξί ηεο εθ ινγίσλ θηινζνθίαο ζζ. 129). Ο ΕΪηίζδξκμ παλαδΫξεηαδ σηδ αεΪγαληα ά δέξπμ πεέλα ηΫθηδκνη ζαηίΪθκνθ πκζζΫμ θκλΫμ σξδ ηκθ ζπζησ γεσ, ά αεσηβ ξεδλσηελα Ϋθα πκθβλσ πθετηα απσ εεεέθα πκν κθκηΪακθηαδ αληίζενη (Πεξί κπζηεξίσλ, 117, 7). Ο έδδκμ ζΫεδ ππμ ιεζεΫπαζε εΪπκηε Ϋθαθ νπκηδγΫηεθκ Ώπσζζπθα, κ κπκέκμ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα άηαθ απζυμ ηκ θΪθηαζηα εθσμ ηκθκηΪξκν (ΒνθΪπδκν, Βίνο νθ., 437). «Οδ θπηεδθΫμ εηθαθέζεδμ αθΪΰκθηαδ ζηα Υαιδατθά Λφγηα, σπκν παλΫξεηαδ β δδαίείαέπζβ σηδ ηε ηβθ απαΰΰεζέα κλδζηΫθπθ ηαΰδευθ κ θιήησξ ηπκλεέ θα δεδ «πνλ ηε ζξάηα αΰκλδκτ», ά Ϋθα «Ϊηκλθκ (αηχπσηνλ) πνλ, απ‘ σπκν ίΰαέθεδ θπθά», ά πκδεέζα Ϊζζα πλΪΰηαηα (Πλσεζκν, Δηο Πνι. 1, 1111 1). Μπκλκτηε θα ζνΰελέθκνηε εδυ ηα ππξαπγή θάζκαηα, ηα κπκέα ζΫΰεηαδ ππμ επΫδεδιαθ κδ «Υαζδαέκδ» ζηκθ ανηκελΪηκλα Εκνζδαθσ˙ ηα θάζκαηα Δθαηηθά θσηνεηδή, ηα κπκέα εέδε, σππμ δζξνλέαεηαδ κ Πλσεζκμ (Μαλέθκν, Βίνο Πξφθινπ, 28). Δ θπηεδθά δδδσηβηα πκν ζνθάγπμ απκδέδεηαδ ζηδμ εηθαθέζεδμ ανηΫμ ζνθδΫεηαδ ξπλέμ αηθδίκζέα ηε ηβθ «Υαζδαρεά» (πελζδεά) πνλκζαηλέα» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 192). Ο Παΰαθδζηάμ Πλσεζκμ, ηΪμ πζβλκθκλεέ σηδ β δεαθσηβηα ηβμ ονξάμ θα εΰεαηαζεέπεδ ηκ ζυηα εαδ θα επδζηλΫθεδ πέζπ επδίείαδυθεηαδ απσ ὅζα ηκῖμ ἐπὶ Μάλεκν γεκνλΰκῖμ ἐεδέδκηαδ˙ εαὶ ΰὰλ ἐεεῖθκδ δδὰ δὴ ηίθκμ ηεζεημ ηὸ αηὸ δλζδθ εἰμ ηὸθ ηεζκύηεθκθ (Πλσεζκν, Δηο Πνιηηείαλ, 2, 123, 8). Ο κλγκζκΰδζηάμ παΰαθδζηάμ Πλσεζκμ δδαηεέθεηαδ ππμ Ϋζαίε απσ ηκνμ δαέηκθεμ πκζζΫμ απκεαζτοεδμ ΰδα ηκ παλεζγσθ εαδ ηκ ηΫζζκθ (Δηο Πνιηηείαλ, 1, 86, 13). «Ώλεεηκέ απσ ηκνμ ξλβζηκτμ ηκν Πκλθτλδκν θαέθεηαδ θα πλκΫλξκθηαδ, εαγυμ Ϋδεδιε κ Frederic Myers («Greek Oracles», ζηα Hellenica ηκν Abbott, 488εε.) απσ ηδμ εεθπθάζεδμ ηπθ ηΫθηδκνημ, πκν εέξαθ πΫζεδ ζε Ϋεζηαζβ ΰδα ηκ ζεκπσ ανησ – θα εθζαλεπγεέ πλκζπλδθα κ γεσμ ηΫζα ζε Ϋθα αθγλυπδθκ κθ, ζε Ϋθαθ δνρέα – σξδ ζε επέζβηα δελΪ αζζΪ ζε δδδπηδεΫμ ζνΰεεθηλυζεδμ. Ο ΕΪηίζδξκμ, αθαθκλδεΪ ηε ηβθ ζνηπελδθκλΪ εαδ ηβθ ονξκζκΰδεά εαηΪζηαζβ ηκν ηΫθηδκνη ζΫεδ ζ.ξ. ππμ ηπκλεέ θα Ϋξκνηε αθαδζγβζέα, αεσηβ εαδ ΰδα ηβ θπηδΪ (110, 4 εε.)˙ ηπκλεέ θα Ϋξκνηε Ϋθηκθεμ εδθάζεδμ ηκν ζυηαηκμ ά πζάλβ αεδθβζέα (111, 17)˙ επέζβμ ηπκλεέ θα νπΪλικνθ αζζαΰΫμ ζηβ θπθά (112, 5εε.). Μπκλκτηε επέζβμ θα αθαθΫλκνηε ηβ ζβηαθηδεά παλαηάλβζβ πκν παλαγΫηεδ κ Πκλθτλδκμ, ζηκθ ΒνζΫίδκ, Πξνπαξαζθεπή Δπαγγειηθή, 5, 8, απσ ηκθ Πνγαΰσλα ηκθ Ρσδδκ, σηδ κδ «γεκέ» πλκζΫλξκθηαδ ζηβθ αλξά απλσγνηα, αζζΪ ενεκζσηελα σηαθ Ϋξκνθ ζνθβγέζεδ» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 190). Γδα ηκθ ΕΪηίζδξκ β γεέα ξΪλβ εέθαδ απαλαέηβηβ εαδ β ονξδεά δδΪγεζβ ηκν πλκθάηβ εέθαδ Ϋθα απζσ ζνθαέηδκ (Πεξί Μπζηεξίσλ, 3, 1), πλκεεδηΫθκν θα ΰέθεδ ζπζηά β πλκθβηεέα/ηαθηεέα. Ώνησθ ηκθ «κλγκζκΰδζησ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ» γευλβζε αθκβζέα, επδεέθδνθκ εαδ παλΪζκΰκ κ Υλδζηδαθδζησμ. Ώνησμ εέθαδ κ «Υλδζηδαθδεσμ Μεζαέπθαμ», πκν πκζΫηβζε ηε ζτζζα ανηΫμ ηδμ εδδπζκζαηλδεΫμ αθκβζέεμ. ΘανηΪζηε πλκξλδζηδαθδεσ κλγκζκΰδζησ: «Αεθ εέθαδ β θσβζβ πκν εθυθεδ ηκνμ γεκνλΰκτμ ηε ηκνμ γεκτμ˙ επεδδά, ηδ γα εηπσδδαε ηκνμ γεπλβηδεκτμ θδζκζσθκνμ θα επδητξκνθ γεκνλΰδεά Ϋθπζβ ηααέ ηκνμ; Ώνησ σηπμ δεθ Ϋΰδθε πκηΫ. Δ γεκνλΰδεά Ϋθπζβ επδηνΰξΪθεηαδ ησθκ ηε ηβθ εθΫλΰεδα ηπθ Ϊλλβηπθ έξγσλ, ηεζκνηΫθπθ ηε ηκθ αλησδδκ ηλσπκ, Ϋλΰπθ πκν εέθαδ πΫλα απσ εΪγε θσβζβ, εαδ ηε ηβ δτθαηβ ηπθ Ϊθγεΰεηπθ ζνηίσζπθ πκν ησθκ κδ γεκέ ηα εθθκτθ... αεσηβ εαδ δέξπμ εηεέμ θα ηα εθθκκτηε ηα ζπλζήκαηα ανηΪ εεηεζκτθ απσ ησθα ηκνμ ηκ δδεσ ηκνμ Ϋλΰκ» (ΕΪηίζδξκν, Πεξί κπζηεξίσλ, 96, 13). «ηκ Πεξί Μπζηεξίσλ, 3, 6 (112, 10εε.) ηα θαδθσηεθα ανηΪ εέθαδ ζαθυμ ζνθδεδεηΫθα ηε ηκθ πθενηαηδζησ: ηκ πθετηα ηπκλεέ θα παλαζνλγεέ πμ θζεΰσηεθβ ά θπηεδθά ηκλθά πκν εδζΫλξεηαδ (εἰζελδθόηεθκθ) ζηκ ζυηα ά πκν εΰεαηαζεέπεδ ηκ ζυηα ηκν ηΫθηδκνη˙ Ϋηζδ παλκνζδΪαεηαδ ζηκθ εζάηκλα (γεαΰπΰκῦθηδ) εαδ ζηκ ηΫθηδκνη (ηῶ δεξκηέθῳ) εαδ εαηηδΪ θκλΪ ζ‘ σζκνμ σζκδ παλενλέζεκθηαδ: β ηεζενηαέα πελέπηπζβ (β αηκοία ηκν Πλσεζκν) εέθαδ, σππμ ηαγαέθκνηε, β πδκ δεαθκπκδβηδεά. Ο Hopfner (Kindermedien, 73) εαδ Ϊζζκδ Ϋξκνθ επδζβηΪθεδ ηβ θαθελά αθαζκΰέα ηε ηκ ζεΰσηεθκ «εεησπζαζηα» ά «ηβζΫπζαζηα», ηκ κπκέκθ, σππμ δζξνλέακθηαδ, Ϋξκνθ δεδ ζτΰξλκθκδ παλαηβλβηΫμ θα αθαδτεηαδ απσ ηα ζυηαηα κλδζηΫθπθ ηΫθηδκνημ εαδ θα επδζηλΫθεδ πΪζδ εεεέ. ππμ αελδίυμ ηκ «εεησπζαζηα» Ϋηζδ εαδ ηα θαθηΪζηαηα ηπκλεέ θα ηβθ Ϋξκνθ ζξάηα (ἀηύππηα, ἀηόλθπηα) ά εαδ θα Ϋξκνθ (ηεηνππηέθα): Ϋθαμ ξλβζησμ ηκν Πκλθνλέκν (ΒνζΫίδ-
κν, Πξνπαξαζθεπή Δπαγγειηθή, 5, 8) κηδζεέ ΰδα ηκ «εαγαλσ πνλ πκν ηεηαίΪζζεηαδ ζε δελΫμ ηκλθΫμ» (E.R. Doods, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 192). Ώνησ εέθαδ β εαηΪζβιβ ηβμ εγθδεάμ θδζκζκθέαμ, ζηκθ 4κ αδυθα. Μελδεκέ θκηέακνθ ππμ ανηΪ άηαθ πελδγπλδαεΪ θαδθσηεθα. ηπμ κ Παΰαθδζησμ πλκμ ηα εεεέ ίΪδδαε, αθ δεθ ηκθ αθΫεκπηε κ Υλδζηδαθδζησμ. «Ο ΒνθΪπδκμ, ζ‘ Ϋθα εαηαηκπδζηδεσ ξπλέκ (Βίνο νθηζηψλ, 474εε. Boissonade.), ηΪμ αθαθΫλεδ ππμ κ ΒνζΫίδκμ απσ ηβ Μτθδκ ηβμ Καλέαμ, ηαγβηάμ ηκν ΏδδΫζδκν, πκν άηαθ ηαγβηάμ ηκν Εαηίζέξκν πλκεδδκπκδεέ ηκθ ηΫζζκθηα ανηκελΪηκλα Εκνζδαθσ θα πλκζΫξεδ ηκθ γεκνλΰσ ΜΪιδηκ, ηκθ γεαηλδεὸθ ἐεεῖθκθ γανηαηκπκδόθ. ‘ ανησθ κ Εκνζδαθσμ απΪθηβζε: «Ώζξκζάζκν ηε ηα ίδίζέα ζκν: ηκν Ϋδεδιεμ ανησθ πκν άγεζα» – εαδ εαηΫθνΰε ζηκθ ΜΪιδηκ. Όζηελα απσ ζέΰκ ζνθαθηκτηε ηκθ θεαλσθ Εκνζδαθσ θα παλαεαζεέ ηκθ θέζκ ηκν Πλέζεκ θα ηκν ειαζθαζέζεδ Ϋθα αθηέηνπκ ηπθ ζξκζέπθ πκν κ ΕΪηίζδξκμ Ϋεαθε πΪθπ ζηκθ ζνθυθνησ ηκν, ηκθ Εκνζδαθσ ηκθ γεκνλΰσ˙ επεδδά, ζΫεδ, «εέηαδ ζθκδλσμ ελαζηάμ ηβμ θδζκζκθέαμ ηκν ΕΪηίζδξκν εαδ ηβμ γεκζκθέαμ [γεκζκθία = γεκνλΰέα] ηκν ζνθπθτηκν ηκν εαδ θκηέαπ ππμ κδ Ϊζζκδ σζκδ δεθ αιέακνθ ηέπκηε» (Βπδζηκζαέ 12 Bidez = 71 Hertlein = 2 Wright)» (E.R. Doods, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 184). Βεεέ γα κδβΰκτζε ηβθ αθγλππσηβηα κ γθάζεπθ παΰαθδζησμ. ξδ ζηκθ «κλγκζκΰδζησ», αζζΪ ζηκ εεζκΰδεενηΫθκ ΠαλΪζκΰκ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, γα λέικνθ – σππμ πΪθηα – ηκ θηαέιδηκ ΰδα ηβ δεδζδδαδηκθέα ανηάθ ζηβθ επέδλαζβ ηβμ «εαεάμ Ώθαηκζάμ» επέ ηβμ ΒζζΪδαμ απσ ηκνμ εζζβθδζηδεκτμ ξλσθκνμ εαδ ηεηΪ. Κδ εδυ ζθΪζζκνθ, εαγσηδ πκζτ πλδθ ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά κδ ΒδδπζκζΪηλεμ Έζζβθεμ άηαθ δεδζδδαέηκθεμ. «ΓεθδεΪ νπΪλξεδ β ΰθυηβ σηδ κδ Βζζβθεμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ εέξαθ ηβθ ενηνξέα θα ηβθ εέθαδ δεδζδδαέηκθεμ. ΛνπΪηαδ πκν εέηαδ αθαΰεαζηΫθκμ θα αθαδλΫζπ ηβ ΰθυηβ ανηά. Ώπαθηκτηε πκζζά δεδζδδαδηκθέα ζηβθ ΒζζΪδα, αεσηα εδ σηαθ κ εζζβθδεσμ πκζδηδζησμ άηαθ ζηβθ αεηά ηκν, αεσηα εαδ ζηκ εΫθηλκ ανηκτ ηκν πκζδηδζηκτ, ηβθ Ώγάθα. ηκ ζτΰΰλαηηα ηκν ΕππκελΪηβ (5κμ π.Υ. αδ.) Πεξί ηεξήο λνχζνπ (επδζβοέαμ) δδαίΪακνηε σηδ εΪθ κ Ϊλλπζηκμ ηκνΰελέαεδ εδ Ϋξεδ ζπαζηκτμ ησηε νπετγνθβ ΰδ‘ ανησ εέθαδ β ΜεΰΪζβ ΘεΪ. ΒΪθ κδ θπθΫμ ηκν αλλυζηκν ηκδΪακνθ ηε ξλεηΫηδζηα αζσΰκν, ησηε, ζΫεδ κ ΕππκελΪηβμ, αδηέα εέθαδ κ Πκζεδδυθ, εδ εΪθ κδ θπθΫμ ηκν ηκδΪακνθ ηε ηδηέίδζηα, αθκληά εέθαδ κ Νσηδκμ Ώπσζζπθ. Βπεδδά κ γεσμ Ώεηαέπθαμ εαηΫζηλεθε ηα ξπλΪθδα ηπθ ΐκδπηυθ, ανηκέ, αεκζκνγυθηαμ ηβ ζνηίκνζά ηκν ηαθηεέκν, αζνζζσδεζαθ ηκ ΪΰαζηΪ ηκν ζε Ϋθα ίλΪξκ. Αε πλΫπεδ θα πελΪζεδμ Ϋθα πκηΪηδ πλδθ πλκζενξβγεέμ εκδηυθηαμ ηΫζα ζηα θελΪ ηκν ΰδαηέ κδ γεκέ γνηυθκνθ, ζΫεδ κ Δζέκδκμ. Με ηκθ ΟλΫζηβ δεθ Ϋπλεπε θα ζνθαθηβγεέμ ηβ θτξηα ζηκνμ δλσηκνμ, πέζηεναθ κδ Ώγβθαέκδ, ΰδαηέ άηαθ πκζτ πδγαθσ θα θαμ ιτζκ εαδ θα ζκτ αλπΪιεδ ηα λκτξα. Ο ΠζΪηπθαμ αθαθΫλεδ δδΪθκλεμ ηαΰΰαθεέεμ εαδ ηαΰεέεμ εαδ εαηΪλεμ πκν εέηαθ ζνθβγδζηΫθεμ ζηβθ επκξά ηκν, εαγυμ εαδ ΰδα ηδμ εελΫθδεμ εκτεζεμ πκν Ϋίαααθ ζηδμ πσληεμ, ζηα ζηανλκδλσηδα εαδ ζηκνμ ηΪθκνμ (Νφκνη, 10, 908-9). Δ πέζηβ ζηβ ηαΰδεά δτθαηβ ηβμ εαηΪλαμ δεθ πελδκλέακθηαθ ζηκ ζασ αζζΪ εέξε απζπγεέ εαδ ζηα αθυηελα ζηλυηαηα» (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 110, 111). «ππμ Ϋζεΰε κ Πνγαΰσλαμ, β αδηέα ηπθ ζεδζηυθ δεθ εέθαδ Ϊζζβ απσ ηβ ζτθαιβ ηπθ θεελυθ» (ΏλδζηκηΫζβμ, απσζπαζηα 196, ζηκθ Ώδζδαθσ, Πνηθίιε ηζηνξία 4, 17). ηαθ κ Κλκέζκμ ίλδζεσηαθ δεηΫθκμ πΪθπ ζηβθ πνλΪ, εαηαδδεαζηΫθκμ ζε γΪθαηκ απσ ηκθ εαηαεηβηά ηβμ Λνδέαμ, ηκθ Κτλκ, επδεαζΫζηβεε ηκθ Ώπσζζπθα «αθ πάλε πκηΫ εαθΫθα δυλκ απ‘ ηκθ Κλκέζκ, θα ηκθ ίκβγάζεδ εαδ θα ηκθ ΰζνηυζεδ απσ ηβ ζνηθκλΪ πκν ηκθ ίλάεε. Με δΪελνα ζηα ηΪηδα εαζκτζε ηκ γεσ, σηαθ ιαθθδεΪ, εθυ δεθ εέξε ζτθθεθα εαδ δε θνζκτζε αΫλαμ, ηααετηβεαθ ζτθθεθα, ιΫζπαζε γτεζζα, Ϋλδιε λαΰδαέα ίλκξά εαδ Ϋζίνζε ηβ θπηδΪ» (1, 87). ΣεζδεΪ εδ κ «ζνηίκζδεσμ γεσμ» Ώπσζζπθ δδαηαλλΪζεδ ηβ θτζβ ζυακθηαμ ηκνμ πδζηκτμ ηκν ΏζδΪηεμ. Ο Δζέκδκμ πλκηλΫπεδ ηα ειάμ: «Μβ εΪθεδμ ηκ θελσ ζκν κλγσμ, ΰνλδζηΫθκμ αΰθΪθηδ ζηκθ Ήζδκ˙/ εδ απ‘ ηβθ υλα πκν γα δτζβ υμ ηβθ υλα πκν γα ιαθαθΫίβ, πλσζεξε θα ηβθ εαηκνλάζβμ ηάηε ζηκ δλσηκ,/ ηάηε Ϋιπ απσ ηκ δλσηκ πλκξπλυθηαμ,/ ηάηε θα ΰνηθπγάμ: κδ θτεηεμ αθάεκνθε ζηκνμ ηαεΪλδκνμ γεκτμ˙/ κ γεκζείκτηεθκμ Ϊθγλππκμ κ θπηδζηΫθκμ ά εαγέαεδ/ ά ανΰυθεδ ζηκθ ηκέξκ εαζσεζεδζηβμ ηΪθηλαμ» (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 727-732) εαγυμ εαδ: «Μάηε θα ίΰΪζβμ Ϊζεηθα ζηα θσλα η‘ απσελνθΪ ζκν ηκζνζηΫθα απσ ηκ ζπΫληα ηΫζα ζηκ ζπέηδ ζκν ηπλκζηΪ ζηβθ εζηέα, ηα πκζτ θα ηκ θνζΪΰεζαδ» (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 733-734). Ο Δζέκδκμ ζνθεξέαεδ: «πκδκμ πελΪζβ πκηΪηδ ηε ηβ ζνθεέδβζά ηκν αεΪγαληβ εαδ ηε ηα ξΫλδα ηκν Ϊθδθηα/ πλκεαζεέ ηβθ αΰαθΪεηβζβ ηπθ γευθ εδ ανηκέ γα ηκν δυζκνθ ζνηθκλΫμ εαησπδ» (Έξγα θαη εκέξαη,
ζη. 740-741) εαδ αθκτ ηαμ πλκεδδκπκδεέ θα ηβθ πλκειΫξεδ εαθΫθα ηκτίζκ απσ ηκ ζπέηδ ηαμ σηαθ ηκ ξηέακνηε, δδσηδ ηπκλεέ θα εΪηζεδ εαηηδΪ εαλαεΪια εδ ανησ εέθαδ ηεΰΪζβ ΰλκνζκναδΪ, εαηαζάΰεδ: «ΠκηΫ ηβ ίΪαβμ ηβθ ελαζκεαθΪηα πΪθπ απσ ηκθ ελαηάλα [= ηεΰΪζκ αΰΰεέκ ελαζδκτ]/ ηβθ υλα πκν πέθκνθε˙ ηδα ΰλκνζκναδΪ πκζτ εαεά εέθαδ ζ‘ ανησ ηκ εΪηπηα» (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 744-745). ΣΫζκμ, κ Δζέκδκμ, γνηέακθηαμ δδΪθκλεμ αθηέζηκδξεμ απαΰκλετζεδμ ΰδα ζσΰκνμ νΰεέαμ πκν Ϋξκνθ ηα ίδίζέα ηβμ Π.Α. ζΫεδ: «Έθαμ Ϊθδλαμ δεθ πλΫπεδ θα ζκταεηαδ ηΫζα ζε θελσ πκν ζκτζηβεε ΰνθαέεα/ ΰδαηέ γαλγβ εαδ δπ β ηδηπλέα, αλΰΪ ίΫίαδα, αζζΪ θκίελά» (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 753-755). Ο Δλσδκηκμ δδβΰεέηαδ σηδ κ Κλκέζκμ πλκζπΪγβζε θα δεδ αθ κ Ώπσζζπθ ζηκνμ Αεζθκτμ ΰθυλδαε ηδ Ϋεαθε εαδ ηε ανηά ηβθ ελυηβζβ Ϋζηεδζε ηκνμ απεζηαζηΫθκνμ ηκν ζηκνμ Αεζθκτμ. Ο Ώπσζζπθ ηκν απΪθηβζε ζπζηΪ, ζΫΰκθηαμ σηδ κ Κλκέζκμ Ϋίαζε ζε ηδα ξΪζεδθβ ξτηλα θα ίλΪζκνθ ηδα ξεζυθα εαδ Ϋθα αλθέ ηααέ (Δλσδκηκμ, 1, 48-49). Θατηα. ηαθ κ παηΫλαμ ηκν Πεδζέζηλαηκν, ΕππκελΪηβμ, παλαεκζκνγκτζε ηκνμ Οζνηπδαεκτμ, ησηε «ζνθΫίβ Ϋθα ηεΰΪζκ γατηα: εαγυμ δβζαδά εγνζέαζε ηα εαγδελπηΫθα ζθΪΰδα, κδ ζΫίβηεμ Ϋηκδηκδ εαδ ΰεηΪηκδ ηε ελΫαηα εαδ θελσ, ξπλέμ θπηδΪ απσ εΪηπ Ϋίλαζαθ εαδ ειεξεέζδζαθ» (Δλσδκηκμ, 1, 59). Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ Έζζβθεμ ηβμ επκξάμ ηκν Πεδζέζηλαηκν άηαθ ησζκ αθσβηκδ, υζηε σηαθ κ ηεζενηαέκμ, πλκεεδηΫθκν θα επαθΫζγεδ γλδαηίενηδεΪ ζηβθ Ώγάθα, ζεαλθέζηβεε θα θητζεδ ηδα παθτοβζβ Ώγβθαέα ηε ελΪθκμ, παθκπζέα εαδ θα ηβθ ίΪζεδ θα εδζΫζγεδ ζηβθ Ώγάθα πΪθπ ζε Ϊληα Ϋξκθηαμ επδίζβηδεά ζηΪζβ, ανηκέ ηβθ ειΫζαίαθ ΰδα ηβθ... γεΪ ΏγβθΪ(!) β κπκέα ηΪξα ηκθ νπκδεξσηαθ ενηεθυμ εαδ ηδηβηδεΪ (Δλσδκηκμ, 1, 60). Ο Πεδζέζηλαηκμ αθΫεηβζε ηβθ ηνλαθθέδα. Πκζνγερζησμ, β γλβζεεέα ηπθ αθκάηπθ. Ο θεελσμ ηκν ΟλΫζηβ εέξε τοκμ επηΪ πάξεπθ (2,3 ηΫηλα), ζε ηδα επκξά σπκν κδ Ϊθγλππκδ εέξαθ τοκμ 1,5 ηΫηλκ (ησζκ Ϋξεδ κ ζεεζεησμ ηκν Φδζέππκν ΐ‘). ΘανηαζηΪ πκζνγερζηδεΪ ζνηίΪθηα (Δλσδκηκμ, 1, 68). τηθπθα ηε ηκ ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ κ Κλκέζκμ Ϋξαζε ηβθ εικνζέα σξδ απσ δδεσ ηκν ζθΪζηα, αζζΪ επεδδά «πζάλπζε ηδμ αηαληέεμ ηκν πΫηπηκν πλκΰσθκν ηκν» (Δλσδκηκμ, 1, 91). Με Ϊζζα ζσΰδα, ΰδα ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ δεθ νπάλξε β δδΫα ηβμ πλκζππδεάμ ενγτθβμ. τηθπθα ηε ηβθ πκζνγερζηδεά εκζηκαθηέζβοβ εέηαζηε νπετγνθκδ ζ.ξ. ΰδα ηδμ πλΪιεδμ ηπθ πλκπαππκτδπθ ηαμ εδ σξδ ηδμ δδεΫμ ηαμ! ηαθ κδ ΠΫλζεμ πλκζπΪγβζαθ θα ζνζάζκνθ ηκνμ Αεζθκτμ εδ Ϋθηαζαθ εκθηΪ ζηκ θασ ηκν Ώπσζζπθα, κ Δλσδκηκμ ζΫεδ (8, 37): «ηκνμ ίΪλίαλκνμ πΪζδ, εαγυμ εέξαθ θηΪζεδ ζηκ θασ ηβμ Πλκθαέαμ ΏγβθΪμ, Ϋηνξαθ γατηαηα ηεΰαζτηελα απσ εεεέθα πκν ‗ξαθ ζνηίά πλκβΰκνηΫθπμ. (...) Να ηδ Ϋΰδθε: εαγυμ κδ ίΪλίαλκδ πλκξπλκτζαθ εδ Ϋθηαζαθ εκθηΪ ζηκ θασ ηβμ Πλκθαέαμ ΏγβθΪμ Ϋπεζαθ ηανησξλκθα απ‘ ηκθ κνλαθσ εελανθκέ εαηαπΪθπ ηκνμ, εθυ απ‘ ηκθ Παλθαζζσ απκεσπβεαθ δτκ ίλΪξκδ εαδ εαηενγτθκθηαθ ηε πκζτ γσλνίκ πλκμ ηκ ηΫλκμ ηκνμ. Πκζζκτμ ηκνμ Ϋζεδπζαθ (..) Σβθ έδδα ζηδΰηά αεκτΰκθηαθ θπθΫμ εαδ πκζεηδεΫμ ελανΰΫμ ηΫζα απ‘ ηκ θασ ηβμ Πλκθαέαμ ΏγβθΪμ». «ηαθ κδ εΪηκδεκδ ηπθ Αεζθυθ ηκνμ [=ηκνμ ίαλίΪλκνμ] εέδαθ θα θετΰκνθ σληβζαθ εθαθηέκθ ηκνμ εαδ ζεσηπζαθ πκζζκτμ απ‘ ανηκτμ. (...) Οδ ίΪλίαλκδ πκν ιΫθνΰαθ Ϋζεΰαθ, εαγυμ πζβλκθκλκτηαδ σηδ, εεησμ απ‘ σζα δδβΰάγβεα, εέδαθ εδ Ϊζζα ζβηεέα εαδ ηΫλαηα ηε γερεά πλκΫζενζβ: δτκ κπζέηεμ ηε αθΪζηβηα ηεΰαζτηελκ απ‘ σ,ηδ επδίΪζζεδ β θτζβ ζηκνμ αθγλυπκνμ, ηκνμ αεκζκτγβζαθ ενθβΰυθηαμ ηκνμ εαδ ξηνπυθηαμ ηκνμ. Οδ εΪηκδεκδ ηπθ Αεζθυθ ζΫθε ππμ ανηκέ κδ δτκ άηαθ άλπεμ ηβμ πελδκξάμ, κ Φτζαεκμ εδ κ Ώνησθκκμ. Σπθ βλυπθ ανηυθ ηα δελΪ Ϊζζβ ίλέζεκθηαδ εκθηΪ ζηκ θασ», ΰλΪθεδ κ Δλσδκηκμ (8, 38-39). ΐζΫπκνηε, ππμ β πέζηβ ηπθ πκζνγερζηυθ ζε γατηαηα νπάλξε, σζκ εδ αθ κδ «κλγκζκΰδζηΫμ» ΝεκπαΰαθδζηΫμ αλθκτθηαδ σηδ ζνθΫίαδθαθ γατηαηα ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα. «Οδ Ώγβθαέκδ ζΫθε ππμ ηΫζα ζηκ θασ ηβμ Ώελσπκζβμ αεδ, θτζαεαμ, εΪπκδκ ηεΰΪζκ θέδδ. Πδζηετκθηαμ ππμ ηκ θέδδ νπΪλξεδ, ηκν εΪθκνθ εΪγε ηάθα εΪπκδα πλκζθκλΪ. Ώνηά β ηβθδαέα παλκξά εέθαδ ηδα ηεζσπδηηα. Δ ηεζσπδηηα ζκδπσθ ηκτηβ, εθυ πΪθηα ηδμ πλκβΰκτηεθεμ θκλΫμ ειαθαθέακθηαθ, Ϋηεδθε ησηε Ϊγδεηβ. ηαθ β δΫλεδα ηκ εέπε ζηκνμ Ώγβθαέκνμ, ανηκέ κδ ηεζενηαέκδ ηε ηεΰαζτηελβ πλκγνηέα εΰεαηΫζεδοαθ ηβθ πσζβ
ηκνμ, αθκτ εδ β γεΪ εέξε παλαηάζεδ ηβθ Ώελσπκζβ», ΰλΪθεδ (8, 41) κ Δλσδκηκμ. Αβζαδά, Ϋΰδθε γατηα εαδ κδ Ώγβθαέκδ εληβθετκθηΪμ ηκ πμ γατηα, πεέζηβεαθ θα εΰεαηαζεέοκνθ ηβθ πσζβ ηκνμ εθυ Ϋλξκθηαθ κδ ΠΫλζεμ. Σα γατηαηα ηπθ γευθ ηκν Πκζνγερζηκτ δεθ Ϋξκνθ ηεζεδπησ: «ΤπΪλξεδ ζηβθ αελσπκζβ ηβμ Ώγάθαμ θασμ ηκν ΒλεξγΫα πκν ζΫθε σηδ ηκθ ΰΫθθβζε β ΰβ. ΜΫζ‘ ζηκθ θασ ίλέζεκθηαδ ηδα εζδΪ εαδ ηδα πβΰά ηε αζηνλσ θελσ (...). Ώνηά ζκδπσθ β εζδΪ ζνθΫπεζε θα εαεέ απσ ηκνμ ΠΫλζεμ ηααέ ηε ηκθ νπσζκδπκ θασ. ηαθ σηπμ ηβ δετηελβ ηΫλα ηεηΪ ηβθ πνλεαΰδΪ αθΫίβεαθ ζηκ θασ κδ Ώγβθαέκδ πκν κ ΞΫλιβμ ηκνμ εέξε δδαηΪιεδ θα πλκζθΫλκνθ γνζέεμ, εέδαθ θα Ϋξεδ ιεπεηαξηεέ απσ ηκθ εκλησ Ϋθα ίζαζηΪλδ ηέα πάξβ ηαελτ. Έηζδ δδβΰάγβεαθ κδ Ϊθγλππκδ εεεέθκδ» (Δλσδκηκμ, 8, 55). Δ γεΪ ΏγβθΪ επεθΫίβ εαδ – παλαίδΪακθηαμ ηκνμ θσηκνμ ηβμ θτζβμ – Ϋεαθε υζηε θα ιεπεηαξηεέ απσ εαηηΫθκ δΫθηλκ θΫκμ εζυθκμ ηΫζα ζε δτκ ηΫλεμ. «Βέδαθ [κδ ΠΫλζεμ], ζκδπσθ, θα Ϋλξεηαδ απ‘ ηβθ Βζενζέθα ζεσθβ, ζαθ θα πελπαηκτζαθ εΪπκν ηλδΪθηα ξδζδΪδεμ Ϊηκηα. Ώθαλπηδσθηκνζαθ πκδκδ Ϊλαΰε Ϊθγλππκδ ζβευζαθε ανηά ηβ ζεσθβ. ΞαθθδεΪ Ϊεκνζαθ ηδα θπθά πκν θσηδζαθ σηδ άηαθ επέεζβζβ ηπθ ηνζηυθ πλκμ ηκθ Ίαεξκ. (...) Ο Αέεαδκμ [Ώγβθαέκμ ζηκ πζενλσ ηπθ Πελζυθ] απΪθηβζε: «εέθαδ κζκθΪθελκ ππμ, εθσζκθ β Ώηηδεά εέθαδ Ϊδεδα, κδ θπθΫμ Ϋξκνθ γερεά πλκΫζενζβ εδ Ϋλξκθηαδ απσ ηβθ Βζενζέθα ΰδα ίκάγεδα ηπθ Ώγβθαέπθ εαδ ηπθ ζνηηΪξπθ». (...) Δ ζεσθβ εαδ κδ θπθΫμ ζξβηΪηδζαθ ζτθθεθκ πκν ζβευγβεε ζηκθ κνλαθσ εαδ πάΰε πλκμ ηβ αζαηέθα, ζηκ εζζβθδεσ ζηλαησπεδκ. Έηζδ κδ Έζζβθεμ εαηΪζαίαθ ππμ άηαθ ΰλαθησ θα ξαγεέ ηκ θανηδεσ ηκν ΞΫλιβ», ηαμ ζΫεδ (8, 65) κ Δλσδκηκμ. Θατηαηα, γατηαηα, γατηαηα. ε ηέα γλβζεεέα, σπκν – σππμ πΪθε θα ηβ παλαπκδάζκνθ κδ «κλγκζκΰδζηΫμ» ΝεκπαΰαθδζηΫμ εδ κδ αγερζηΫμ αλξαδσπζβεηκδ – δεθ ζνθΫίαδθαθ γατηαηα εδ σζα άηαθ ζτηθπθα πλκμ ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ. «ΏηΫζπμ ησζδμ ιεεέθβζαθ, Ϋεαθαθ επέγεζβ εδ κδ ίΪλίαλκδ. Οδ Ϊζζκδ Έζζβθεμ πδζκΰτλδααθ εδ κδβΰκτζαθ ηα πζκέα ζηβθ αεηά.(...) Αδβΰκτθηαδ [κδ Έζζβθεμ] σηδ παλκνζδΪζηβεε Ϋθα θΪθηαζηα ΰνθαέεαμ. Μσζδμ εηθαθέζηβεε, ηέζβζε Ϋηζδ πκν θα ηβθ αεκτζκνθ ζ‘ κζσεζβλκ ηκ εζζβθδεσ ζηλαησπεδκ. Πλυηα σηπμ εαηζΪδδαζε ηκνμ Έζζβθεμ ηε ηα παλαεΪηπ ζσΰδα: «έζα ηε πκδκ ζβηεέκ, δνζηνξδζηΫθκδ, γα νπκξπλεέηε;» ΰλΪθεδ (8, 84) κ Δλσδκηκμ ΰδα ηβ θανηαξέα ηβμ αζαηέθαμ. Βέηε ζηκνμ αλξαδκζΪηλεμ εέηε σξδ, κδ Ώλξαέκδ ηκν 5 κν εαδ 6κν αδυθα π.Υ. παλαδΫξκθηαθ ππμ ΰέθκθηαθ γατηαηα. Πλδθ αλξέζεδ κ Πεζκπκθθβζδαεσμ Πσζεηκμ, εθυ αεσηβ κδ δτκ παλαηΪιεδμ πλκεηκδηΪακθηαθ, ενεζκθκλκτζαθ ξλβζηκέ εαδ πλκθβηεέεμ: «Σσηε δδαδέδκθηαθ πκζζΫμ πλκθβηεέεμ, εδ κδ ξλβζηκζσΰκδ απάΰΰεδζαθ πκζζκτμ ξλβζηκτμ εαδ ζηδμ πσζεδμ πκν άηαθ θα ζνΰελκνζηκτθ εαδ ζηδμ Ϊζζεμ πσζεδμ. Κδ αεσηα, ζέΰκ πλδθ απ‘ ηα ΰεΰκθσηα ηκτηα, Ϋΰδθε ζεδζησμ ζηβ Αάζκ, πκν δεθ εέξε πκηΫ ηβμ υμ ησηε ζεδζηεέ, αθσηκν γνηκτθηαδ κδ Έζζβθεμ. Έζεΰαθ, ζξεηδεΪ, εαδ ηκ πέζηεναθ, ππμ Ϋπλεπε θα ειβΰβγεέ ζα ζβηΪδδ ΰδα σζα άηαθ θα ζνηίκτθ. Μα εδ κ,ηδδάπκηε Ϊζζκ ηΫηκδκ Ϋηνξε θα ζηαγεέ, αθααβηδσηαθ ζ‘ σζα ηδα ηΫηκδα ζκΰάμ ειάΰβζβ» (Θκνεδδέδβμ, 2, 98, 2-3). Αεθ Ϊλξδζε θα εαηαεηΪ ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα β δεδζδδαδηκθέα ειαηέαμ ηκν ΏζειΪθδλκν ά ηβμ αζδαηδεάμ επδλλκάμ, σππμ εαευμ εδ ειεπέηβδεμ ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εγθδεδζηΫμ, αζζΪ άδβ, πλδθ ηκθ ΜεΰαζΫιαθδλκ, πλδθ ηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ Πσζεηκ εαδ ηδμ ηλκηελΫμ ζνθΫπεδεμ πκν ανησμ εέξε ζηα άγβ, κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ Ϋηλεξαθ ζε πλκθάηεμ, ηΪθηεδμ εαδ ξλβζηκζσΰκνμ, ΰδα θα εληβθετκνθ εΪγε ηνξαέκ θνζδεσ θαδθσηεθκ. Οδ δεεζκέ «πδζηετκνθ ππμ κ Ήθαδζηκμ Ϋξεδ ηκ ξαζεπηαηΪδδεσ ηκν ζηβθ ΕΫλα, επεδδά ηβ θτξηα θαέθεηαδ ζα θα αθαδέθκθηαδ απσ εεεέ ηεΰΪζεμ θζσΰεμ εαδ ηβθ βηΫλα εαπθσμ» (Θκνεδδέδβμ, 3, 88, 3). Πυμ ζΫηε, επδζηάηβ εαδ εδδπζκζαηλέα; Οδ εΪηκδεκδ ηβμ αλξαέαμ εζζβθδεάμ πσζβμ ΣεηΫζα εέξαθ ζδγκίκζάζεδ Ϋθαθ αγζβηά πκν εέξε ίδΪζεδ ηδα εκπΫζα. Γδα θα απκθτΰκνθ ηβθ κλΰά ηκν γνζέαααθ ζ‘ ανησθ εΪγε ξλσθκ εαδ ηδα εκπΫζα (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 110). Ο Βηπεδκεζάμ δζξνλέαεηαδ σηδ ηπκλεέ θα δδδΪιεδ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν θα ζηαηαηκτθ ηκνμ αθΫηκνμ ά θα απθηαθετκνθ ηκνμ πεγαηΫθκνμ εαδ ππμ κ έδδκμ εέθαδ γεσμ (Βηπεδκεζάμ, απ. 112.4). Βπέζβμ πέζηενε σηδ ηκ έδδκ ηκ απσελνθκ εΰυ ηκν εέξε εΪπκηε εαηκδεάζεδ ζ‘ Ϋθα γΪηθκ (Βηπεδκεζάμ, απ. 117). «ηβθ αλξαρεά επκξά κδ Έζζβθεμ Ϋξνθαθ νΰλΪ εαδ ηλκθΫμ ηε Ϋθα ζπζάθα ηκπκγεηβηΫθκ ζηδμ πεζδδθΫμ ζδαΰσθεμ ηκν απκζνθγεηΫθκν πηυηαηκμ ηπθ ζνΰΰεθυθ ηκνμ. Καγυμ δεέξθκνθ κδ αλξαδκζκΰδεΫμ ηαληνλέεμ, ανηκτ ηκν εέδκνμ β πελδπκέβζβ ηπθ θεελυθ ζνθεξδασηαθ αδδαηΪλαεηα, ηκνζΪξδζηκθ ζηβθ βπεδλπηδεά Βζ-
ζΪδα, εδ Ϋΰδθε ησζκ Ϊζεκπβ εαδ νπελίκζδεά ζηβθ Ώηηδεά, υζηε κ σζπθαμ (7κμ - 6κμ π.Υ. αδ.) Ϋπλεπε θα εδζαΰΪΰεδ θκηκγεζέα ΰδα θα ηβθ πελδκλέζεδ (Πζκτηαλξκν, φισλ 21), σππμ Ϋεαθε επέζβμ αλΰσηελα εαδ κ Αβηάηλδκμ κ ΦαζβλΫαμ (4κμ π.Υ. αδ.)» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 96). ξδ ησθκ πλκζθκλΫμ αθηδεεδηΫθπθ αζζΪ εαδ πλαΰηαηδεκέ ζπζάθεμ ηλκθάμ ίλΫγβεαθ αεσηβ εαδ ζε ηαθΫμ ηε απκηΫθλπζβ (Nock, Harv. Theol. Rev. 25 [1932] 322). τηθπθα ηε ηκθ ΠζΪηπθα κ γεσμ εδ σξδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ ηκ ηΫηλκ ηπθ πλαΰηΪηπθ (Νφκνη 716c), κ Ϊθγλππκμ εέθαδ δδδκεηβζέα («εηάηα») ηκν γεκτ (Νφκνη 902b, 906a), εαδ αθ γΫζεδ θα εέθαδ ενηνξάμ, γα πλΫπεδ θα εέθαδ «ηαπεδθσμ» ηπλκζηΪ ζηκ γεσ. Ολέζηε ηβ ξλδζηδαθδεά, ηβ γεκελαηκτηεθβ, αλξαδκεζζβθδεά ζεΫοβ. ηαθ κ πελΪηβμ λυηβζε ηκθ Βνγτθλκθα, Ϋθαθ ηνπδεσ εεπλσζππκ ηκν σξζκν ηπθ Βδδπζκζαηλυθ ηβμ Ώγάθαμ, «εζτ παλαδΫξεζαδ ππμ πδκ πκζτ κδ γεκέ πδΪθκθηαδ αθαηεηαιτ ηπθ εαδ σηδ εξγλετκθηαδ γαθαζέηπμ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκθ εαδ αζζβζκζεκηυθκθηαδ εαδ εΪηθκνθ πκζζΪ Ϊζζα ηκδατηα πκν ηα ζΫΰκνθ κδ πκδβηΫμ εαδ ηα αθαπαλδζηΪθκνθ κδ εαζκέ απΰλΪθκδ εαδ πκν ηε ανηΫμ ηδμ απΰλαθδΫμ εέθαδ δδαεκζηβηΫθα εαδ ηα Ϊζζα δελΪ ηαμ εαδ πλκπΪθηπθ κ πΫπζκμ ηβμ ΏγβθΪμ πκν εαηΪ ηα ΜεΰΪζα Παθαγάθαδα αθαίδίΪαεηαδ εδμ ηβθ Ώελσπκζβ ΰεηΪηκμ απσ ηΫηκδα ζηκζέδδα. Θα ηα παλαδεξγυηεθ σζα ανηΪ ΰδ‘ αζβγδθΪ, Βνγτθλκθ;», κ Βνγτθλκθαμ απαθηΪ «ηα σξδ ησθκθ ανηΪ, πελΪηβ, αζζΪ εαδ Ϊζζα πκζζΪ» (ΠζΪηπθα, Δπζχθξσλ, 6bc). ΜΪζδζηα σηαθ κ πελΪηβμ ηκτ ζΫεδ «Ϊλα β κζδσηβμ ηπκλεέ θα εέθαδ, Βνγτθλκθ, εΪπκδα εηπκλέα αθαηεηαιτ αθγλυππθ εαδ γευθ», κ Βνγτθλπθ απαθηΪ «αμ εέθαδ εαδ εηπκλέα, αθ ζκν αλΫζβ Ϋηζδ θα ηβθ κθκηΪαβμ» (Δπζχθξσλ, 14e). ΣΫηκδκ άηαθ ηκ επέπεδκ ηπθ πλαΰηαηδευθ Βδδπζκζαηλυθ. ηαθ πατγβεαθ απσ ηκ Λνεκτλΰκ κδ αθγλππκγνζέεμ (Πανζαθέα, Λαθσληθά 16, 10) ζηκ ίπησ ηβμ ΏληΫηδδκμ λγδαμ ζηβ πΪληβ, ανηΫμ αθηδεαηαζηΪγβεαθ ηε ηαζηέΰπηα εθάίπθ παληδαηυθ επΪθπ ζηκ ίπησ ηβμ. Ο Πανζαθέαμ αθαθΫλεδ: «ηβ ηαζηέΰπζβ παλενλέζεεηαδ εαδ β δΫλεδα ηβμ ΏληΫηδδκμ, ηε ηκ ισαθκ ηβμ γεΪμ ζηα ξΫλδα. Σκ ισαθκ εαθκθδεΪ εέθαδ εζαθλτ, ΰδαηέ εέθαδ ηδελσ˙ αθ σηπμ εεεέθκδ πκν ηαζηδΰυθκνθ εέθαδ θεδδπζκέ ζηα ξηνπάηαηΪ ηκνμ, ησηε ηκ ισαθκ ΰέθεηαδ ίαλτ ΰδα ηα ξΫλδα ηβμ δΫλεδαμ, ησζκ ίαλτ πκν δε ηπκλεέ θα ηκ ελαηΪεδ ετεκζα, εαδ εαηβΰκλεέ ηκνμ ηαζηδΰπηΫμ ηπθ θΫπθ, ζΫΰκθηαμ ππμ νπκθΫλεδ απσ ηκ ίΪλκμ ηκν ειαδηέαμ ηκνμ» (Πανζαθέα, Λαθσληθά 16, 10-11). Θατηα αλξαδκεζζβθδεσ! Μδα ίαλαέθεδ εαδ ηδα εζαθλαέθεδ έδδαμ ηΪααμ αθηδεεέηεθκ, αθΪζκΰα ηε ηβθ ίέα ηκν ηαζηδΰυηαηκμ. Σκ 267 π.Υ. κδ ΓαζΪηεμ εέξαθ επδηεγεέ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ εαδ εέξαθ εδζίΪζζεδ ζηκνμ Αεζθκτμ, κδ εΪηκδεκδ ηπθ κπκέπθ ζνΰελκτζηβεαθ ηααέ ηκνμ. Σσηε «σηαθ Ϋΰδθε β ζτΰελκνζβ, εελανθκέ εαδ ίλΪξκδ απκζπαζηΫθκδ απσ ηκθ Παλθαζζσ Ϋπεθηαθ ζηκνμ ΓαζΪηεμ, αζζΪ εαδ θκίελΫμ νπΪλιεδμ νπσ ηκλθάθ εθσπζπθ αθδλυθ παλκνζδΪζηβεαθ ζηκνμ ίαλίΪλκνμ. ΛΫθε ππμ δτκ απ‘ ανηκτμ, κ ΤπΫλκξκμ εαδ κ ΏηΪδκεκμ, άλγαθ απσ ηκνμ Τπελίσλεδκνμ· κ ηλέηκμ άηαθ κ Πτλλκμ, κ ΰδκμ ηκν ΏξδζζΫα» (Πανζαθέαμ, 10, 4, 4). ΤπΫλκξα. «ΛΫθε ππμ κ γΪθαηκμ ηκν Πτλλκν κθεέζεηαδ ζε ξητπβηα ηε εελαηέδα απσ ηέα ΰνθαέεα. Οδ Ώλΰεέκδ ζΫθε ππμ εεεέθβ πκν ηκθ ζεσηπζε δεθ άηαθ ΰνθαέεα, αζζΪ β Αάηβηλα ηε ηβ ηκλθά ηδαμ ΰνθαέεαμ. ΏνηΪ ζΫθε ζξεηδεΪ ηε ηκ γΪθαηκ ηκν Πτλλκν κδ έδδκδ κδ Ώλΰεέκδ εαδ κ θησπδκμ ειβΰβηάμ ΛνεΫαμ ηα αθαθΫλεδ ζε πκέβηΪ ηκν» (Πανζαθέαμ, 10, 13, 8). «Γδα ηκθ Βπδηεθέδβ ζΫθε ππμ πάΰε ζηβθ εικξά εαδ ηπάεε ζε ηδα ζπβζδΪ εαδ εκδηάγβεε εαδ δεθ ηκθ Ϊθβζε κ τπθκμ παλΪ αθκτ πλυηα εκδηάγβεε επέ ζαλΪθηα ξλσθδα· εαησπδθ ανησμ Ϋεαθε Ϋπβ εαδ εαγαληκτμ πσζεπθ» (Πανζαθέαμ, 10, 14, 4). «Ο Ώδζξτζκμ δδβΰκτθηαθ ππμ, σηαθ άηαθ θΫκμ εαδ εκδηυθηαθ εΪπκηε ζηβθ εικξά θνζΪΰκθηαμ ζηαθτζδα, ηκν παλκνζδΪζηβεε κ Αδσθνζκμ, κ κπκέκμ ηκθ παλαεέθβζε θα ΰλΪοεδ ηλαΰπδέα» (Πανζαθέαμ, 10, 21, 2). ΚαηΪ ηα Ϊζζα κδ «γεκέ» εέθαδ απλσζππεμ δνθΪηεδμ εδ σξδ πλσζππα εαδ κθησηβηεμ. Ο Πανζαθέαμ πέζηενε ππμ εΪπκδκμ «γεσμ» εδ σξδ κδ θνζδεκέ θσηκδ πλκεΪζεζαθ ίλκξά («κ γεσμ Ϋίλειε»), υζηε θα εικθηπγκτθ ζηάθβ αελέδπθ ζηκ σλκμ έπνζκ (Αηηηθά, 24, 8). ΚαηΪ ηα Ϊζζα κδ «γεκέ» δεθ επεηίαέθκνθ ζηβ θνζδεά ηΪιβ. Βέθαδ ΰθπζηά β δδαηΪξβ ΏγβθΪμ-Πκζεδδυθα ΰδα ηβθ ενλδσηβηα ηβμ Ώγάθαμ. ηαθ θέεβζε β πλυηβ, κ δετηελκμ γνηπηΫθκμ Ϋλλδιε, εαηΪ ηβ ηνγκζκΰέα, ηβθ ηλέαδθΪ ηκν ζηκ ίλΪξκ ηβμ Ώελσπκζβμ. Σκθ 2κ η.Υ. αδ. κ Πανζαθέαμ αθαθΫλεδ ηβ ΰθυηβ ηπθ... κλγκζκΰδζηυθ Βζζάθπθ Παΰαθδζηυθ (Αηηηθά, 26, 5): «νπΪλξεδ εαδ
ζβηΪδδ ηβμ ηλέαδθαμ ζηκ ίλΪξκ». Με Ϊζζα ζσΰδα, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, νπΪλξεδ εαδ ηλέαδθα εΪππμ ηεΰΪζκν ηεΰΫγκνμ, ηβθ κπκέα Ϋλλδιε.. κ Πκζεδδυθ (ηε ηκ αθηδζηκέξκν ηεΰΫγκνμ.. ξΫλδ ηκν) ζηβθ Ώελσπκζβ! Οδ Ώγβθαέκδ, πλδθ ηβ ηΪξβ ηκν Μαλαγυθα εέξαθ ζηεέζεδ ηκθ Φδζδππέδβ θα πΪεδ ζηβ πΪληβ αβηυθηαμ ίκάγεδα. ηκθ ΰνλδζησ ηκν «Ϋζεΰε αεσηα κ Φδζδππέδβμ ππμ κ Παθ ηκθ εέξε ζνθαθηάζεδ πελέ ηκ ΠαλγΫθδκ σλκμ εαδ ππμ εέξε πεδ ππμ ενθκεέ ηκνμ Ώγβθαέκνμ εαδ ππμ γΪλγεδ ζηκ Μαλαγυθα ΰδα θα πκζεηάζεδ ηααέ ηκνμ» (Πανζαθέαμ, 10, 28, 4). ΣεζδεΪ κδ «αυζεμ απλσζππεμ δνθΪηεδμ», κδ «γεκέ», πκν νπκηέγεηαδ σηδ εέθαδ ζτηίκζα ηβμ θτζβμ, σξδ ησθκ εαηκλγυθκνθ θα εηθαθέακθηαδ ζε γθβηκτμ εαδ ζνθκηδζκτθ(!) ηααέ ηκνμ, αζζΪ εαδ ενθκκτθ παλαηΪιεδμ εαδ ζνηπκζεηκτθ ηααέ ηκνμ. Άλα ησθκ θνζδεΪ ζτηίκζα εαδ απλσζππεμ (=αζνθεέδβηεμ) κθησηβηεμ δεθ εέθαδ, σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πλκζπαγκτθ θα ηκνμ παλκνζδΪζκνθ, υζηε θα πζαζΪλκνθ ζηκνμ αθέδεκνμ ηδα θεκεπκξέηδεβ εαδ οενδκκλγκζκΰδζηδεά εεδκξά ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. «Βδυ [=ζηκ Μαλαγυθα] εΪγε θτξηα ηπκλεέ εαθεέμ θα Ϋξεδ ηβθ αέζγβζβ εθσμ ξλεηεηδζηκτ αζσΰπθ εαδ ηΪξβμ αθδλυθ· αθ επεδέπιε σηπμ εαθεέμ απσ ζεκπκτ ηκ γΫαηα ανησ, πκηΫ δεθ ηκν ίΰάεε ζε εαζσ· αθ εαθεέμ δεθ εέξε αεκτζεδ ζξεηδεΪ, εαδ ηκν ζνθΫίβ ηνξαέα θ‘ αθηδζβθγεέ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα, ηα πθετηαηα δεθ κλΰέακθηαδ εθαθηέκθ ηκν» (Πανζαθέαμ, 10, 32, 4). Βδυ θα ηκθέζκνηε ππμ αελδίυμ επεδδά δεθ νπάλξε εΪπκδα Βεεζβζέα ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα, β αλξαέα γλβζεεέα ζνθέζηαηαδ ζηδμ αθκλγκζκΰδεΫμ απσοεδμ πκν παλαγΫηκνηε εδυ, άηαθ β ησθβ αζβγδθά πκζνγερζηδεά γλβζεεέα, εθυ κδ απσοεδμ ηπθ θδζκζσθπθ άηαθ πλκζππδεΫμ. Αεθ νπάλξε δβζαδά β «πλαΰηαηδεά γλβζεεέα» ηβθ κπκέα εεπλκζππκτζαθ κδ θδζσζκθκδ (εαδ πυμ γα ΰδθσηαθ θα ηβθ εεπλκζππκτζαθ, αθκτ εέξαθ δδαθκλεηδεΫμ ΰθυηεμ εαδ ηΪζδζηα κδ εεπλσζππκδ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ ηκτμ ενθβΰκτζαθ;). Ώθηέγεηα ζηκ Υλδζηδαθδζησ νπΪλξεδ Βεεζβζέα, πκν απαΰκλετεδ ηΫηκδεμ δεδζδδαδηκθέεμ. «Βθυ ίΪδδααθ [=κ πελζδεσμ ζηλαησμ], β Άληεηβ ηκ θελε θα ηκνμ ίλεδ β θτξηα· Ϋξαζαθ ησηε ηκ δλσηκ εαδ ίλΫγβεαθ ζηα κλεδθΪ ηβμ ξυλαμ. Πλκζπαγυθηαμ θα ειαελδίυζκνθ αθ νπΪλξεδ εκθηΪ ζηλΪηενηα εξγλδεσ, Ϋλλδξθαθ ίΫζβ εαδ ξηνπκτζαθ Ϋθαθ εκθηδθσ ίλΪξκ, κ κπκέκμ Ϋίΰααε ζηεθαΰησ εαδ ανηκέ ιαθΪ Ϋίαζζαθ ηε ηεΰαζτηελκ πεέζηα: ζηκ ηΫζκμ ειΪθηζβζαθ ηα ίΫζβ ηκνμ θκηέακθημ ππμ εηνπκτθ εξγλκτμ. (...) απ‘ ανηά ηβθ αθκληά Ϋεαθαθ Ϊΰαζηα ηβμ Άληεηβμ ζπηεέλαμ» (Πανζαθέαμ, 10, 40, 2-3). ηκθ «κλγκζκΰδεσ πκζνγερζησ» αεσηβ εαδ κδ ίλΪξκδ ίκΰΰΪθε. ηκ Άλΰκμ, ζηκ δελσ ηβμ ΏγβθΪμ «β ξλβζηκδκζέα, β κπκέα ζνθεξέαεηαδ εαδ επέ ηπθ βηελυθ ηαμ, ΰέθεηαδ πμ ειάμ: πλκθβηετεδ ηδα ΰνθαέεα (...) εΪγε ηάθα γνζδΪαεηαδ ηβ θτξηα ηδα πλκίαηέθα, ηβμ κπκέαμ σηαθ ΰενγεέ ηκ αέηα β ΰνθαέεα, "εαηΫξεηαδ" απσ ηκ γεσ» (Πανζαθέα, Κνξηλζηαθά, 24, 1). «ΠΪθπ ζ‘ ανησ [=ηκ σλκμ Ώλαξθαέκθ] νπΪλξκνθ ίπηκέ ηκν Αέα εαδ ηβμ Ήλαμ, σπκν γνζδΪακνθ, σηαθ ξλεδΪακθηαδ ίλκξά» (Πανζαθέα, Κνξηλζηαθά, 25, 10). Πκζνγερζησμ εαδ επδζηάηβ. «Ώνηκτ [=ζηκ δελσ ηβμ ΕζΪεδλαμ εαδ ηβμ Φκέίβμ] εέθαδ ελεηαζηΫθκ απσ ηβθ κλκθά Ϋθα ανΰσ ζνΰελαηκτηεθκ ηε ηαδθέεμ· ζεθ ππμ εέθαδ ηκ ανΰσ εεεέθκ πκν εαηΪ ηβθ παλΪδκζβ εέξε ΰεθθάζεδ β Λτδα» (Πανζαθέα, Λαθσληθά, 16, 1). Αβζαδά κδ ΛΪεπθεμ ΠκζνγερζηΫμ γεπλκτζαθ πμ πλαΰηαηδεά, εαδ σξδ πμ ζνηίκζδεά (σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν δδαζηλείζυθκνθ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα) ηβ ζνθετλεζβ Λτδαμ εαδ Αέα (κ Αέαμ εέξε ηβ ηκλθά ετεθκν), ηβθ κπκέα αθαθΫλεδ β ηνγκζκΰέα. Άλα δεθ γεπλκτζαθ «ζνηίκζδεά, ηε ελνθσ θσβηα» ηβθ δδάΰβζβ, δδσηδ αθ ηβθ γεπλκτζαθ, δε γα παλκνζέαααθ ηκ.. αίΰσ!Πχξ είκαζ δοκαηυκ, άθθςζηε, ιζα βοκαίηα κα βεκκήζεζ ααβυ ηζ υπζ ανέθμξ; Γδα ηκνμ αθσβηκνμ ΠκζνγερζηΫμ άηαθ δνθαησθ. «ΦΪλδα θκίκτθηαδ θα ίΰΪζκνθ απσ ηβ ζέηθβ [=ηκν Πκζεδδυθα], εδ σπκδκμ οαλΫοεδ, ζΫθε ππμ απσ Ϊθγλππκμ γα πΪλεδ ηβ ηκλθά ηκν οαλδκτ πκν ηκ ζΫθε αζδΫα» (Πανζαθέα, Λαθσληθά, 21, 5). ηκ Λαλτζδκ δελσ «ζηβθ αλξά ηβμ Ϊθκδιβμ ηεζκτθ ΰδκληά ΰδα ηκ Αδσθνζκ εαδ ζΫθε εαδ (...) ππμ ίλέζεκνθ ανηκτ Ϋθα υλδηκ ηζαηπέ ζηαθτζδα» (Πανζαθέαμ, 3, 22, 5). Ώεσηβ ηδα πελέπηπζβ σπκν κδ «γεκέ», κδ κπκέκδ ΰδα ηκνμ Νεκεπκξέηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ νπκηδγΫηεθεμ «απλσζππεμ κθησηβηεμ πκν δεθ επεηίαέθκνθ ζηβ Φνζδεά ΣΪιβ» γανηαηκνλΰκτθ. «ηαθ κδ εΪηκδεκδ ηπθ πσζεπθ ανηυθ [ζβη.= Ήηδμ, ΏθλκδδζδΪμ, έδβ] εέξαθ ιεζπδηπγεέ, αβηκτζαθ θα ίλκτθ πκτ γα Ϋπλεπε θα εΰεαηαζηαγκτθ. Τπάλιε ξλβζησμ ππμ β Άληεηβ γα ηκνμ δεέιεδ πκτ θα εαηκδεάζκνθ. Μσζδμ απκίδίΪζηβεαθ ζηβθ ιβλΪ παλκνζδΪζηβεε ζαΰσμ, ηκθ κπκέκ Ϋεαθαθ κδβΰσ ηβμ πκλεέαμ ηκνμ.
ηαθ κ ζαΰσμ ηλτππζε ζε ηδα ηνληδΪ, Ϋξηδζαθ ζηκ ηΫλκμ ανησ πσζβ [ζβη.= ηδμ ΐκδΫμ, ζβηελδθά ΝεΪπκζβ] εαδ ηβ ηνληδΪ εεεέθβ ηβ ζαηλετκνθ αεσηβ εαδ ηβθ κθκηΪακνθ Άληεηδθ ζπηεέλα» (Πανζαθέα, Λαθσληθά, 22, 12). ζηε Ϋθα ησζκ ζβηαθηδεσ ΰεΰκθσμ, σππμ β εεζκΰά ηκπκγεζέαμ ΰδα έδλνζβ πσζβμ, αθαηέγεηαδ ζε Ϋθαθ ζαΰσ· εαδ ζηβθ επκξά ηκν Πανζαθέα (2κμ αδυθαμ η.Υ.) κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ζΪηλεναθ Ϋθα δΫθηλκ, ηδα ηνληδΪ απκεαζυθηαμ ηβθ.. Άληεηβ, επεδδά ζ‘ ανηάθ ηλτππζε κ ζαΰσμ! ηάθ Βπέδανλκ ΛδηβλΪ (εκθηΪ ζηκθ ζβηελδθσ Άΰδκ ΕπΪθθβ ηβμ Λαεπθέαμ) κδ εΪηκδεκδ «ζΫθε ππμ εέξαθ θΫλεδ απσ ηβθ παηλέδα ηκνμ Βπέδανλκ Ϋθα θέδδ, ηκ κπκέκ ιΫθνΰε απσ ηκ πζκέκ εαδ ηλτππζε ζηβ ΰβ, σξδ ηαελδΪ απσ ηβ γΪζαζζα· Ϋηζδ ηα σθεδλα πκν εέδαθ εαδ ηκ ζβηΪδδ ηκν θδδδκτ ηκτμ Ϋεαηαθ θ‘ απκθαζέζκνθ ησθδηβ εΰεαηΪζηαζβ εεεέ» (Πανζαθέα, Λαθσληθά, 23, 7)! «ηκ θελσ ανησ, εαηΪ ηβ ΰδκληά ηβμ Εθκτμ, λέξθκνθ ανηαλδεΪ απσ ελδγαλΪζενλκ· αθ ηκ θελσ ηα πΪλεδ εΪηπ, εέθαδ αέζδκ ζβηΪδδ ΰδα εεέθκθ πκν ηα λέξθεδ· αθ ηα ίΰΪζεδ πΪθπ, ανησ γεπλεέηαδ εαεσ ζβηΪδδ» (Πανζαθέα, Λαθσληθά, 23, 8). ΘανηΪζηε κλγκζκΰδζησ. Ίζπμ Ϋπαδαε λσζκ εαδ β ηΪλεα ηπθ ανηαλδευθ. «Οδ Μαθηδθεέμ ζΫθε ππμ θαθελυγβεε εαδ κ Πκζεδδυθαμ ίκβγυθηαμ ηκνμ (...). Ππμ γεκέ εέθαδ παλσθηεμ ζε πκζΫηκνμ εαδ ζεκηπηκτμ αθγλυππθ αθαθΫλκνθ ζηα πκδάηαηΪ ηκνμ σζκδ εθδδαθΫλγβεαθ ΰδα ηα παγάηαηα ηπθ βλυπθ ζηβθ Σλκέα» (Πανζαθέα, Αξθαδηθά, 10, 8-9). ζηε κδ «γεκέ» δεθ άηαθ «ζτηίκζα» ΰδα ηκθ Πανζαθέα εαδ ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ (σππμ γα άγεζαθ θα ηαμ εΪθκνθ θα πδζηΫοκνηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, υζηε θα παλκνζδΪζκνθ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα πμ κλγκζκΰδζηδεά), αζζΪ εέθαδ πλσζππα, θαθελυθκθηαδ εαδ ζαηίΪθκνθ ηΫλκμ ζε πκζΫηκνμ. Ώθ άηαθ «ζτηίκζα» ά «δνθΪηεδμ» (ίλκξά, αΫλαμ), ησηε (πμ ΰθπζησθ κ αΫλαμ εαδ β ίλκξά αθάεκνθ ζε εΪγε ζασ) δεθ γα Ϋπαδλθαθ ηκ ηΫλκμ εαθεθσμ – εαδ ηΪζδζηα «ζνθεδδβηΪ» (ηυλα, πσζβ ζνθεέδβζβ Ϋξεδ ζ.ξ. β ίλκξά, εέθαδ Ϋθα γΫηα ηπθ ονξέαηλπθ). «ηβ ξυλα ηπθ Ολξκηεθέπθ ίλέζεεηαδ ηκ δελσ ηβμ νηθέαμ ΏληΫηδδκμ (...) ΒεζΫΰκνθ εαδ δΫλεδα εαδ Ϊθδλα δελΫα πκν Ϋξεδ επδελαηάζεδ θα πελθκτθ κζσεζβλβ ηβ απά ηκνμ ηΫζα ζε ηδα γλβζεενηδεά εαγαλσηβηα, σξδ ησθκ ζηδμ επαθΫμ ηε ηκ Ϊζζκ θτζκ, αζζΪ εαδ ΰεθδεσηελα: κτηε ζκνηλΪ ηκνμ επδηλΫπκθηαδ» (Πανζαθέαμ, 8, 13, 1). Ίζπμ β Άληεηβ θα ηκνμ Ϊθβθε θα ηκνμ θαθ κδ οεέλεμ. «ΜελδεΪ παδδδΪ πκν Ϋπαδααθ πελέ ηκ δελσ, δεθ γνηκτθηαδ πσζα, ίλάεαθ Ϋθα ζεκδθέ εαδ ηκ Ϋδεζαθ πελέ ηκθ ηλΪξβζκ ηβμ γεΪμ ζΫΰκθηαμ ππμ β Άληεηβ απαΰξκθέαεηαδ. ηαθ κδ Κδαθνεέμ αθαεΪζνοαθ ηβθ πλΪιβ ηπθ παδδδυθ, ηα ζεσηπζαθ ηε ζδγκίκζδζησ» (Πανζαθέαμ, 8, 23, 6-7). Οδ «γεκέ» πκν – εαηΪ ΤΒΒ δεθ επεηίαέθκνθ ζηβ θνζδεά ηΪιβ – επεηίαέθκνθ εαδ πλκεδδκπκδκτθ: «ΰδα ηβθ Ώγάθα κ γεσμ εέξε ίλΫιεδ ζηΪξηβ, Ϋθα ξλσθκ πλκηκτ κ πσζεηκμ πκν επΫθελε κ τζζαμ πλκιεθάζεδ ζκηνμ Ώγβθαέκνμ ηδμ ηεΰΪζεμ ζνηθκλΫμ» (Πανζαθέα, Βνησηηθά (9), 6, 6). «Ο γεσμ [Αδσθνζκμ] Ϋζνζε αδξηαζυηκνμ Θβίαέκνμ πκν ηκνμ ελαηκτζαθ ΘλΪεεμ» (Πανζαθέαμ, 9, 16, 6). Σκ ζτηίκζκ ηκν ελαζδκτ ζτθεδ ζεκδθδΪ. «Ο εκδθσμ ηΪθκμ ηκν Γάγκν εαδ ηκν Ώηθέκθα εέαθδ Ϋθαμ ζπλσμ ξυηαηκμ σξδ ηεΰΪζκμ· κδ εΪηκδεκδ ηβμ θπεδεάμ ΣδγκλΫαμ γΫζκνθ θα εζΫοκνθ ξυηα απ‘ ανησθ, σηαθ κ άζδκμ πελθΪεδ δδα ηκν αζηελδζηκτ ηκν Σατλκν· αθ ησηε πΪλκνθ απ‘ ανηκτ ξυηα εαδ η‘ ανησ πελδίΪζζκνθ ηκθ ηΪθκ ηβμ Ώθηδσπβμ, β ξυλα ηπθ ΣδγκλΫπθ γαΰέθεδ ετθκλβ, εθυ β ξυλα ηπθ Θβίαέπθ γα εέθαδ ζδΰσηελκ ετθκλβ. Γδ‘ ανησ κδ Θβίαέκδ εαηΪ ηκ ξλκθδεσ ηκτηκ δδΪζηβηα θλκνλκτθ ηκθ ηΪθκ» (Πανζαθέαμ, 9, 17, 4). Γδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκ κδ Ώλξαέκδ δεθ ξλβζδηκπκέβζαθ ηβθ ηνζηδεά νπεληεξθκζκΰέα ηκνμ ΰδα ηβθ εαζζδΫλΰεδα ηβμ ΰβμ: νπάλξε ξυηα ηΪθκν ΰδ‘ ανησθ ηκθ ζεκπσ. «[ζηκ δελσ ηβμ ηνεαζβζζέαμ Αάηβηλαμ] παλκνζδΪακνθ εαδ ηκ ειάμ γατηα: ηπλκζηΪ ζηα πσδδα ηκν αΰΪζηαηκμ ίΪακνθ εαλπκτμ πκν ΰέθκθηαδ ηκ θγδθσππλκ εδ ανηκέ ηΫθκνθ θλΫζεκδ σζβ ηβ ξλκθδΪ» (Πανζαθέαμ, 9, 19, 5). ξδ, δεθ εέθαδ γατηα, εέθαδ απκζτηπμ θνζδκζκΰδεά δδαδδεαζέα! ππμ ηε ηα ηαη-ηαη ηπθ ΕθδδΪθπθ. «ηαθ κ Πέθδαλκμ άηαθ θΫκμ, εθυ πάΰαδθε ζηδμ ΘεζπδΫμ, εκνλΪζηβεε εαδ ηκθ εαηΫζαίε ηδα επδγνηέα θα εκδηβγεέ. ππμ άηαθ ζκδπσθ, ιΪπζπζε ζέΰκ πδκ πΪθπ απσ ηκ δλσηκ· σηαθ απκεκδηάγβεε, ηΫζδζζεμ Ϊλξδζαθ θα πεηκτθ πλκμ ανησθ εαδ θα πζΪγκνθ ζηα ξεέζβ ηκν εελάγλα· ανησ ζηΪγβεε β αλξά ηβμ πκδβηδεάμ δβ-
ηδκνλΰέαμ ηκ ΠδθδΪλκν» (Πανζαθέαμ, 9, 23, 2). Ώνησμ άηαθ κ κλγκζκΰδζησμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ ηκν 2κν αδυθα η.Υ. «Οδ Μαεεδσθεμ κπζέηεμ πκν ηπάεαθ ζηκ δελσ ηπθ Καίέλπθ, ίλδζεσηεθκ εδ ανησ ζε ΰβ εξγλδεά, εαηαζηλΪθβεαθ ηε εελανθκτμ εαδ αζηλαπΫμ απσ ηκθ κνλαθσ. Σσζκ Ϊΰδκ άηαθ ηκ δελσ ανησ απσ ηβθ αλξά» (Πανζαθέαμ, 9, 25, 10). Σσζκ «κλγκζκΰδζηΫμ» άηαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ, απ‘ ηβθ αλξά υμ ηκ ηΫζκμ. Ο εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ Πανζαθέαμ, ηκλθπηΫθκμ εαδ ενζείάμ ζΪηλβμ ηπθ «γευθ» πδζηετεδ σηδ «κ γεσμ [Αέαμ] ειαθΪθδζε ηβθ Βζέεβ» (Αρατθά, 25, 1 εαδ 8) αθαθελσηεθκμ ζηκθ εαηαπκθηδζησ ηβμ πεζκπκθθβζδαεάμ ανηάμ πσζβμ· δεθ πέζηενε, σππμ κ ζνλδαεάμ εαηαΰπΰάμ ΜΪζξκμ (Πκλθτλδκμ), σηδ «κδ γεκέ δεθ επεηίαέθκνθ ζηβ θνζδεά ηΪιβ». ηβθ ΠΪηλα «ζηβθ πβΰά νπΪλξεδ ηαθηεέκ αζΪγβηκ, σξδ σηπμ ΰδα κ,ηδδάπκηε παλΪ ησθκ ΰδα αλλυζηκνμ: δΫθκνθ ηε εζπζηά Ϋθα εΪηκπηλκ εαδ ηκ εαηείΪακνθ ζηβθ πβΰά, νπκζκΰέακθηαμ θα ηβθ εαηείεέ πελδζζσηελκ απσ ηκ ζβηεέκ σπκν β ενεζδεά Ϊελβ ηκν εαησπηλκν γΪλγεδ ζ‘ επαθά ηε ηβθ επδθΪθεδα ηκν θελκτ. Καησπδθ πλκζετξκθηαδ ζηβ γεΪ [Αάηβηλα], εΪθκνθ γνηέαηα εαδ εκδηΪακνθ ζηκ εΪηκπηλκ, ηκ κπκέκ ηκνμ δεέξθεδ ηκθ Ϊλλπζηκ απθηαθσ ά θεελσ· υμ ανηκτ θηΪθεδ β ηαθηδεά δτθαηβ ηβμ πβΰάμ» (Αρατθά, 21, 12). Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ β επδζηάηβ ηβμ δαηλδεάμ εέθαδ πελδηηά ηε ηΫηκδα «ηαθηδεά δτθαηβ» ηπθ Βδδπζκζαηλυθ. ηαθ ζκδπσθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλδζηΪθκνθ ηκθ «κλγκζκΰδζηά», εαδ αθαηαζκτθ νζδζηδεΪ-αγερζηδεΪ επδξεδλάηαηα εαηΪ ηπθ ξλδζηδαθδευθ γανηΪηπθ, β ησθβ απΪθηβζβ εέθαδ απζυμ β παλΪγεζβ ηπθ αλξαδκεζζβθδευθ, πλδθ ηβθ επέδλαζβ ηβμ «εαεάμ Ώθαηκζάμ», παΰαθδζηδευθ γανηΪηπθ εαδ ηβμ ηαΰεέαμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ. Κδ αθηέ κδ δδΪθκλκδ Ϊγεκδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ θα δζξνλέακθηαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋθελε ηα γατηαηα εαδ ηκ παλΪζκΰκ, αμ δδεαδκζκΰάζκνθ πλυηα ηα αλξαέα γατηαηα. «ΑδαίΪακνηε ζηβθ «Βπδΰλαθά ηβμ Βπδδατλκν» ΰδα εΪπκδκθ Ϊθγλππκ πκν εκδηάγβεε Ϋιπ απσ ηκ θασ ηκν Ώζεζβπδκτ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ ηΫλαμ, σηαθ ιαθθδεΪ Ϋθα απσ ηα άηελα θέδδα ηκν γεκτ άλγε εαδ ηκν Ϋΰζνοε ηα πζβΰπηΫθα δΪεηνζα ηκν πκδδκτ˙ ιτπθβζε «ΰδαηλενηΫθκμ» εαδ εέπε ππμ κθεδλετγβεε Ϋθαθ πλαέκ θεαλσ πκν ηκν Ϋίαζε ηδα αζκδθά ζηα δΪεηνζα! ΏλεεηΫμ θκλΫμ β θαληαεκπκδέα ηκν Ώζεζβπδκτ εέθαδ εαγαλΪ ηαΰδεά˙ ίΪαεδ ηκνμ αζγεθεέμ ηκν θα εαηαπέθκνθ δβζβηάλδκ θδδδκτ, ζηΪξηεμ απσ ηκ ίπησ, ά θα παζαζεέίκνθ ηα ηΪηδα ηκνμ ηε αέηα Ϊζπλκν εσεκλα» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 87). Ώνησμ εέθαδ κ κλγκζκΰδζησμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ; ηπμ ΰδαηέ θα απκλεέ εαθεέμ ηε ηκνμ αλξαέκνμ, αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πδζηετκνθ ζηα Ϊζηλα, εαδ αεσηα εαδ ηβθ εεζκΰά απσ ηκνμ ΏΰπθδζηΫμ ηκν ‘21 ηβμ 25βμ Μαληέκν πμ ηΫλαμ Ϋθαλιβμ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ ηβθ απκδέδκνθ ζηβθ.. Βαλδθά Εζβηελέα; Θα πλκζπαγάζκνθ ηελδεκέ θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηα αδδεαδκζσΰβηα ηβμ ηαΰεέαμ ηβμ αλξαδσηβηαμ, ζΫΰκθηαμ αθεθσμ ππμ, δνζηνξυμ, αζζΪ αθαΰεαέα, β εζζβθδεσηβηα ζνθέζηαηαδ ησζκ απσ ηβθ θδζκζκθέα σζκ εαδ απσ ηβθ ζαρεά γλβζεενηδεσηβηα εαδ αθηέζβοβ ΰδα ηβ απά, δδσηδ δεθ ΰδθσηαθ σζκδ θα εέθαδ θδζσζκθκδ, αθεηΫλκν σηδ β ηαΰεέα ηβμ επκξάμ εεεέθβμ γεπλκτθηαθ πμ Ϋθα εέδκμ επδζηάηβμ, β ηεζενηαέα ζΫιβ ηβμ επδζηάηβμ, Ϊλα δεθ νπΪλξεδ πλσίζβηα ηε ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ηαΰεέα! ζα ανηΪ εέθαδ αλξαδκζαηλδεΫμ ηαξνδαεηνζκνλΰέεμ. Οδ θδζσζκθκδ – σζκδ απσ ανηκτμ δδΫπκθηαθ απσ ηκ ζηκδξεδυδβ κλγκζκΰδζησ – σξδ ησθκ εάλνιαθ πσζεηκ ζηβ ηαΰεέα, ηβθ αζηλκζκΰέα, εαδ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ζαηλεέα εθ ΰΫθεδ, εαδ ζνθεπυμ δεθ δζξτεδ εαθΫθα ηελαηκτλΰβηα πελέ «εθδαέαμ αζζΪ ηε δτκ εζΪδκνμ» αλξαέαμ εζζβθδεσηβηαμ: β ηέα «αλξαδκεζζβθδεσηβηα», ηπθ θδζκζσθπθ, αθηδηέγεθηαθ πζάλπμ ζηβθ Ϊζζβ. Γδα ηκ αάηβηα ηβμ ηαΰεέαμ, δεθ εέθαδ αζάγεδα σηδ δάγεθ γεπλκτθηαθ πμ «β επδζηάηβ ηβμ επκξάμ», ηκνζΪξδζηκθ ΰδα ηκνμ θδζκζσθκνμ, κδ κπκέκδ ξζεταααθ ηδμ ηαΰδεκγλβζεενηδεΫμ πλκζάοεδμ ηπθ νπκζκέππθ αλξαέπθ. Πυμ νπκζηβλέαεηαδ σηδ β ηαΰεέα ηβμ αλξαέαμ επκξάμ γεπλκτθηαθ εΪηδ ηκ γεηδεσ εαδ «επδζηβηκθδεσ» απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ αλξαέκνμ θδζκζσθκνμ, ηβ ζηδΰηά πκν κδ Βπδεκτλεδκδ, κδ Κνθδεκέ ε.Ϊ. θδζσζκθκδ ξζεταααθ ηβθ ηαΰεέα εαδ αζθαζυμ δεθ ηβθ γεπλκτζαθ «ηβθ επδζηάηβ ηβμ επκξάμ» ηκνμ; Πέζηβ ζηβθ ηαΰεέα πμ «επδζηβηκθδεά ηΫγκδκ» Ϋξκνθ ησθκ αθκλγκζκΰδζηΫμ εαδ ηΫηκδκδ ζαθυμ νπάλξαθ ζηβθ αλξαδσηβηα, αζζΪ β Ϊπκοά ηκνμ δεθ άηαθ β Ϊπκοβ ηπθ ζκθυθ ηβμ αλξαδσηβηαμ. Καηαελέθκθηαμ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ηαΰεέα εαδ αθκλγκζκΰδζησ δδσζκν δεθ «ελέθκνηε παζαδσηελεμ επκξΫμ ηε ζβηελδθΪ ελδηάλδα», δβζαδά ζαθγαζηΫθα, αζζΪ επαθαζαηίΪθκνηε ηβθ ελδηδεά πκν άδβ απσ ησηε εέξαθ αζεάζεδ κδ εινπθσηελκδ αλξαέκδ, κδ θδζσζκθκδ. ηδ απσ ησηε κδ θδζσζκθκδ εαηΫελδθαθ πμ αθηδεπδζηβηκθδεά εαδ αθσβηβ ηβ ηαΰεέα, ηβθ αζηλκζκΰέα, ηκθ αλξαέκ ηζαλζαηαθδζησ, εέθαδ ανησ β απσδεδιβ σηδ δεθ εγεπλεέηκ «Ϋθα εέδκμ επδζηάηβμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ» β
ηαΰεέα. ΣΫηκδα εέδκνμ ζτΰξνζβ αθκλΪ ησθκ πλπησΰκθκνμ, νπαθΪπηνεηκνμ ζακτμ πκν εέξαθ δελεέμ-ηΪΰκνμ δαηλκτμ, εδ αζθαζυμ σξδ ηβθ εζζβθδεά αλξαδσηβηα. Βπδζηάηβ νπάλξε ζηβθ αλξαδσηβηα εαδ δεθ εέξε εαηηέα ζξΫζβ ηε ηκθ αλξαδκεζζβθδεσ ζαρεσ, γλβζεενηδεσ εαδ ηβ, αθκλγκζκΰδζησ, ηκθ κπκέκ – σππμ ζάηελα ηελδεκέ γΫζκνθ θα εηθαθέακνθ επδζηβηκθδεά ηβθ αζηλκζκΰέα – πλκζπαγκτθ θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηελδεκέ αλξαδκζΪηλεμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ «Δ γεκνλΰέα δεθ εέθαδ εΪηδ ηκ παλΪζκΰκ κτηε Ϋξεδ εΪηδ ηκ απαηβζσ ά νπελθνζδεσ, σππμ ηβθ εαηβΰκλκτθ κδ Υλδζηδαθκέ. Βέθαδ πλκΪΰΰεζκμ ηβμ αθααάηβζβμ ΰδα ηβθ ζεΰσηεθβ εθκπκδβηΫθβ γεπλέα ηπθ θνζδευθ. Δ γεκνλΰέα ίαζέαεηαδ απκεζεδζηδεΪ ζε θνζδεκτμ θσηκνμ εαδ σξδ ζε ηδα νπελθνζδεά ηεζκζΪίβζβ πΪθπ ά πΫλα απσ ηκνμ θσηκνμ ανηκτμ». «Δ δδεαδκζσΰβζβ ηβμ γεκνλΰέαμ (Πλσεζκν Πεξί ηεξαηηθήο ηέρλεο CMAG VI 148-151) ίαζέαεηαδ ζηβ ηαΰδεά "Ώλξά ηβμ αθηδζηκδξέαμ" – ηβθ δδΫα πλυηκθ σηδ εΪγε ηΫλκμ ηκν ζτηπαθηκμ εαγλεθηέαεδ σζα ηα νπσζκδπα ηΫλβ, εαδ, δετηελκθ, αεσηβ πδκ ζβηαθηδεσ, σηδ ηκ ζτθκζκ ηκν νζδεκτ εσζηκν εέθαδ κ εαγλΫπηβμ ηπθ ασλαηπθ γερευθ δνθΪηεπθ˙ ΰδ‘ ανησ ηκθ ζσΰκ, δνθΪηεδ ηκν δδεητκν ηπθ δνθΪηεπθ κδ κπκέεμ ζνθδΫκνθ ηβθ εδεσθα ηε ηκ αλξΫηνπκ, κ ξεδλδζησμ ηπθ εαηΪζζβζπθ νζδευθ αθηδεεδηΫθπθ θΫλθεδ ηκνμ γεκνλΰκτμ ζε επαθά ηε ηδμ κθησηβηεμ πκν απεδεκθέακνθ. (...). Ήηαθ εκδθά πεπκέγβζβ σζπθ ηπθ Νεκπζαηπθδευθ σηδ β ζνηπΪγεδα πκν εθυθεδ σζα ηα ηΫλβ ηκν αδζγβηκτ εσζηκν εαγδζηΪ δεαθσ ηκθ ηΪΰκ θα αθηζεέ δτθαηβ απσ ηδμ κνλΪθδεμ ζθαέλεμ. (...) Δ ηεΰΪζβ δδαθκλΪ ηεηαιτ ηβμ θεκπζαηπθδεάμ γεκνλΰέαμ εαδ ηκν ξλδζηδαθδεκτ ηεζεηκνλΰδζηκτ άηαθ σηδ β πλυηβ γεπλκτζε ππμ β έδδα ξλβζδηκπκδκτζε δνθΪηεδμ εθνπΪλξκνζεμ ζηβ θνζδεά εκζηδεά ηΪιβ εαδ δεθ ειαληδσηαθ απσ εΪπκδα νπελθνζδεά γεέα ηεζκζΪίβζβ πΪθπ εαδ Ϋιπ απσ ηβθ ηΪιβ ανηά. (...) [β γεκνλΰέα] ίαζέαεηαδ απκεζεδζηδεΪ ζηκνμ γεηεζδυδεδμ εδλαδπηΫθκνμ απσ ηκ γεσ εκζηδεκτμ θσηκνμ εδ σξδ ζε ηδα νπελθνζδεά ηεζκζΪίβζβ πΪθπ εαδ πΫλα απσ ανηκτμ ηκνμ θσηκνμ» (R.T. Wallis, Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 177, 178-9, 198). ΒΪθ πλΪΰηαηδ ανηΪ δεθ άηαθ νπελθνζδεΪ θαδθσηεθα, εΪθ δβζαδά ειβΰκτθηαθ ηε ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ εαδ αέηδα, ησηε ξλεδΪαεηαδ β απσδεδιβ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηπθ θνζδευθ αδηδυθ. ΐΫίαδα, ηΫηκδα απσδεδιβ δεθ νπΪλξεδ˙ κδ γεπλέεμ εδεσθαμ εαδ εαγλεθηδζηκτ εέθαδ παΰαθδζηδεκέ αθηδεπδζηβηκθδεκέ παλαζκΰδζηκέ, αθαπσδεδεηκδ σζκ εαδ κδ δζξνλδζηκέ ηπθ αζηλκζσΰπθ, εαηΪζζβζκδ ΰδα ηδελΪ παδδδΪ. Δ γεκνλΰέα εέθαδ εαγαλά ηαΰεέα. ε πκδκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ ίαζέαεηαδ β «ζνηπΪγεδα» εδεσθαμ εαδ ζτηπαθηκμ; ε πκδα θνζδεΪ αέηδα; ε εαθΫθα. ΐΪζεδ πκδπθ επδζηβηκθδευθ δεδκηΫθπθ δδεαδκζκΰεέηαδ β «ηαΰδεά» δδδσηβηα ηπθ γεκνλΰδευθ αθηδεεδηΫθπθ; Έξκνθ πελΪζεδ δτκ ξδζδΪδεμ ξλσθδα απσ ησηε, αζζΪ κδ Νεκεπκξέηεμ εαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ νπκζηβλδξηΫμ ηβμ γεκνλΰέαμ αδνθαηκτθ αεσηβ θα απκδεέικνθ σηδ β γεκνλΰέα εέθαδ επδζηβηκθδεΪ γεηεζδπηΫθβ ζε θνζδεκτμ θσηκνμ εδ σξδ ζε αεαηαθσβηεμ θλΪζεδμ (π.ξ. σππμ ζηκνμ εαηΪδεζηκνμ) εαδ ζε νπελθνζδεά ηαΰεέα. Δ απΪθηβζβ ηπθ νπκζηβλδεηυθ ηβμ επδζηβηκθδεάμ σηδ «νπάλξαθ εΪπκηε παλΪδκια ΰεΰκθσηα ηα κπκέα αλΰσηελα απκδεέξηβεε σηδ άηαθ ίαζδζηΫθα ζε θνζδεκτμ θσηκνμ» δεθ Ϋξεδ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβ γεκνλΰέα. Κδ ανησ δδσηδ, κτηε πλδθ 1700 ξλσθδα κτηε πλδθ 200 ξλσθδα κτηε ζάηελα Ϋξεδ απκδεέξγεέ β γεκνλΰέα σηδ εέθαδ Βπδζηάηβ. Γδα πκδκ ζσΰκ θα Ϋπλεπε θα δεξηκτηε (απσ) ηυλα ηα επδξεδλάηαηα ηπθ αθηδξλδζηδαθυθ πκζνγερζηυθ, κδ κπκέκδ δζξνλέακθηαδ σηδ «εΪπκηε (έζπμ..) ΘΏ απκδεδξγεέ Βπδζηάηβ β γεκνλΰέα»; ηαθ εαδ αθ ΰέθεδ ανησ, γα δεξηκτηε ηβθ Ϊπκοά ηκνμ. Γδαηέ θα δεξηκτηε απσ ηυλα πμ δεδκηΫθβ ηδα ηεζζκθηδεά απσδεδιβ ηβμ «επδζηβηκθδεσηβηαμηβμ γεκνλΰέαμ»; Έπμ σηκν θα απκδεδξηεέ εΪηδ ηΫηκδκ, αδνθαηκτηε θα δεξηκτηε, ηδμ εε ηΫλκνμ ηπθ Πκζνγερζηυθ, απαηεπθέζηδεεμ εικηκδυζεδμ ηβμ γεκνλΰέαμ ηε ηβθ Βπδζηάηβ εαδ ηκνμ θσηκνμ ηβμ Φνζδεάμ˙ δδσηδ απζκτζηαηα, κδ «θσηκδ» ηβμ γεκνλΰέαμ εέθαδ αθαπσδεδεηκδ εαδ αζηάλδεηκδ ίΪζεδ ηβμ ζκΰδεάμ εαδ σζπθ ηπθ πεδλαηαηδευθ ηεγκδκζκΰδυθ. έΰκνλα νπάλιαθ πκζζΪ παλΪδκια ηα κπκέα ζε ηεηαΰεθΫζηελεμ επκξΫμ ειβΰάγβεαθ επδζηβηκθδευμ˙ ανησ δε ζβηαέθεδ ππμ πλΫπεδ θα απκδεξσηαζηε ηυλα πμ Βπδζηάηβ ηβθ εΪγε αθκβζέα ηκν εαγεθσμ Νεκεπκξέηβ Πκζνγερζηά. Σκ ΰεΰκθσμ ηΪζδζηα σηδ επέ ησζκθ πκζτ εαδλσ (1700 ξλσθδα) εαδ παλσζβ ηβθ ηελΪζηδα αθΪπηνιβ ηβμ Βπδζηάηβμ, κδ ΠκζνγερζηΫμ Νεκπζαηπθδεκέ/ΜΪΰκδ/Νεκεπκξέηεμ δεθ εαησλγπζαθ θα απκδεέικνθ ηέπκηα, απκδεδεθτεδ πζβλΫζηελα σηδ β εηηκθά ηκνμ θα ξαλαεηβλέακνθ ηβθ γεκνλΰέα πμ «επδζηάηβ ίαζδζηΫθβ ζε Φνζδεκτμ Νσηκνμ» εέθαδ παλΪζκΰβ εαδ απαηβζά. Οτηε κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηκν 4κν αδυθα δδεαδκζκΰκτθηαδ, σηδ ηΪξα δεθ νπάλξε ησηε επδζηάηβ, υζηε θα ηβθ ιεξπλέακνθ απσ ηβθ ηαΰεέα. Βέθαδ θηλκπά, ηβ ζηδΰηά πκν β εζζβθδζηδεά αλξαδσηβηα εέξε εαηαζεενΪζεδ αηηκεέθβηα ανησηαηα εαδ νπκζκΰδζηΫμ π.ξ. ηπθ Ώθηδενγάλπθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα πλκζπαγκτθ θα δδεαδκζκΰάζκνθ σ,ηδ πδκ δεδζδδαδηκθδεσ. Αεθ νπΪλξεδ θνζδεά ειάΰβζβ ηβμ γεκνλΰέαμ. Δ γανηαηκπκδέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ απεέλπμ κλγκζκΰδεσηελβ, αθκτ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ δεθ νπΪλξεδ παλΪ ησθκ κ νπΫλζκΰκμ Θεσμ εαδ β Κηέζβ. Ο Θεσμ δβηδκνλΰεέ εδ Ϊζζβ, ηεζεδσηελβ ηΪιβ, ηε ηκ γατηα. Ώθηέγεηα, ηκ θα πλκζπαγκτθ κδ Ν/Π θα εεζκΰδεετζκνθ ηβ ηαΰεέα ά ηκ νπελθνζδεσ, απκδέδκθηαμ ηδμ ηαΰδεΫμ δδδσηβηεμ ζε απζΪ αθηδεεέηεθα ηκν ζτηπαθηκμ, απκδεδεθτεδ πσζκ ιΫθκδ εέθαδ πλκμ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά επδζηάηβ εαδ ηκθ κλγκζκΰδζησ.
Καδ ηελδεΪ πλΪΰηαηα ΰδα ηα ξλδζηδαθδεΪ γατηαηα, εαδ ηβθ αθηδπΪγεδα ηπθ Ϊγεπθ αλξαδκζαηλυθ ΰδα εΪηδ πκν «δδαηαλΪζζεδ ηβθ θνζδεά ηΪιβ», ηκ γατηα εαδ ηκθ αέηδσ ηκν, ηκθ ειπεκζηδεσ Άεηδζηκ Θεσ: «ΚΪγε θκλΪ πκν β Ώΰέα Γλαθά εαδ β παηελδεά γεκζκΰέα πελδΰλΪθκνθ Ϋθα κπκδκδάπκηε γατηα πκηΫ δεθ εθκξζκτθηαδ κτηε γΫηκνθ πλσίζβηα ζτΰελκνζβμ πλκμ ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ. Οδ έδδκδ κδ θσηκδ εέθαδ Ϋθα γατηα εαδ εΪγε θΫα δβηδκνλΰδεά επΫηίαζβ ηκν Θεκτ εέθαδ ηδΪ απσ ηδμ Ϊπεδλεμ γεέεμ δνθαησηβηεμ θα εΪθεδ θσηκνμ. Γδ‘ ανησ πκηΫ κ Θεσμ ά Ϋθα κπκδκδάπκηε γατηα δεθ ζνΰελκτεηαδ ηε ηβ θνζδεά θκηκηΫζεδα˙ απκηεζεέ ηδα Ϊζζβ θκηκηΫζεδα, ηΫζα ζηβθ εθδαέα δκηά ηκν ζτηπαθηκμ, πμ πλκΫεηαζβ εαηΪ εΪπκδκ ηλσπκ ηβμ νπΪλξκνζαμ θκηκηΫζεδαμ. Με ηκθ ηλσπκ ανησ ηπκλκτηε θα εαηαζΪίκνηε ηβ δδαθκλΪ ηκν εδδπζκζαηλδεκτ γατηαηκμ εαδ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ δδδαζεαζέαμ ΰδα ηκ γατηα. Ο εδδπζκζΪηλβμ ηκ γεπλεέ Ϋθα παλΪιεθκ εαδ αζνθάγδζηκ ΰεΰκθσμ πκν ενλδαλξεέ εαη‘ ειαέλεζβ ζε ηδα πελδκξά, αθαηλΫπκθηαμ ΰθπζηΪ δεδκηΫθα. Ο Υλδζηδαθσμ γεπλεέ ηκ γατηα πλυηα πμ ηβ ζνθκζδεά Ϋεθλαζβ εαδ δκηά ηβμ δβηδκνλΰέαμ εαδ Ϋηζδ εΪγε επδηΫλκνμ γατηα εθηΪζζεηαδ πλυηα ζε ανησ ηκ ζτθκζκ εαδ Ϋπεδηα εινπβλεηεέ ηβθ εαγκζδεσηβηα ηκν ζξεδέκν ηβμ γεέαμ κδεκθκηέαμ ηΫζα ζηκ ζτηπαθ εαδ ζηκ δζηκλδεσ ΰέΰθεζγαδ. Γδ‘ ανησ ηκ γατηα Ϋξεδ ζσΰκ εαδ δδΪλγλπζβ ηΫζα ζε Ϋθα σζκ εαδ ζε Ϋθα ΰέΰθεζγαδ. Αεθ εέθαδ εΪηδ παλΪιεθκ κτηε ηνξαέκ κτηε αθαηλεπηδεσ ηβμ θνζδεάμ εαδ δζηκλδεάμ ηΪιβμ. Ώθ εέθαδ παλΪιεθκ, ηνξαέκ εαδ αθαηλεπηδεσ ανηάμ ηβμ ηΪιβμ εέθαδ εδδπζκζαηλδεσ γατηα. Δ εδζίκζά ηκν Θεκτ ζηβ θνζδεά εαδ δζηκλδεά ηΪιβ, πμ ενλέαλξβ εζενγελέα, δεθ ζβηαέθεδ ίΫίαδα εαηηδΪ ανγαδλεζέα κτηε εαηΪλΰβζβ ηβμ ηΪιβμ, ΰδαηέ ηδα ηΫηκδα πλαΰηαηδεσηβηα ηκδλαέα γα εαηΫζνε ηκθ έδδκ ηκθ Θεσ. ζκ εαδ αθ β εδζίκζβ ηκν Θεκτ ζηα δεδκηΫθα ανηΪ εέθαδ παλΪδκικ ΰεΰκθσμ, αθηδεπδζηβηκθδεσμ δζξνλδζησμ εαδ Ϊζζα πκζζΪ, ΰδα ηβθ πέζηβ εαδ ηβ γεκζκΰέα απκηεζεέ ηδα δδετλνθζβ επ‘ Ϊπεδλκθ ηβμ θνζδεάμ ηΪιβμ εαδ θκηκηΫζεδαμ ηε ηβ ηεηΪίαζβ απσ ηβ ηδα ηΪιβ ζηβθ Ϊζζβ εαδ σξδ εαηΪλΰβζβ ανηυθ. Με Ϊζζα ζσΰδα β γεκζκΰέα απσ ηβ ηδα ηελδΪ γα ζνηθπθκτζε ηε ηβ λάζβ ηκν ΏδθζηΪδθ σηδ κ Θεσμ δεθ παέαεδ ετίκνμ ζηκ ζτηπαθ, ΰδαηέ εέθαδ δβηδκνλΰσμ ηδαμ θνζδεάμ ηΪιβμ˙ απσ ηβθ Ϊζζβ σηπμ κ Θεσμ δεθ εέθαδ δβηδκνλΰσμ ηδαμ ησθκ θνζδεάμ ηΪιβμ, αζζΪ πκζζυθ Ϊζζπθ ηΪιεπθ. Βηζδ β δδετλνθζβ εαδ κ πζκνηδζησμ ανηάμ ηβμ ηΪιβμ εέθαδ ηκ έδδκ ηκ γεέκ Ϋλΰκ. Καδ ηκ γατηα, ηε Ϊζζα ζσΰδα, απσ ηβ ηδα ηελδΪ δεθ εαηαζτεδ ηβθ νπΪλξκνζα θνζδεά ηΪιβ εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ δβηδκνλΰεέ ά εαζζέηελα πλκεεηεέθεδ ανηά ηβθ ηΪιβ ζε ηδα ά ζε πκζζΫμ Ϊζζεμ ηεζεδσηελεμ. Ώθ κ Θεσμ ηπκλκτζε θα δβηδκνλΰάζεδ ηκθ εσζηκ ησθκ ηε ηέα ηΪιβ, ησηε γα άηαθ δεηΫθκμ ηε ηέα θνζδεά θκηκηΫζεδα. Δ δβηδκνλΰέα πκλετεηαδ ειεζδεηδεΪ ηΫζα απσ ηδα θνζδεά ηΪιβ πκν ζηβθ κζκεζάλπζά ηβμ θνζδεΪ ηπκλεέ θα πζαδζδπγεέ απσ αθαλέγηβηεμ Ϊζζεμ ηΪιεδμ» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Δπηζηήκε, θηινζνθία θαη ζενινγία ζηελ Δμαήκεξν ηνπ Μ. Βαζηιείνπ, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 69, 97, 112). ΐ' ΜΒΡΟ
ΠΏΛΏΕΏ ΑΕΏΘΔΚΔ
3. ΑδΪθκλεμ αθηδλλάζεδμ ηπθ επδελδηυθ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ. α') "Σκ σθκηα Elohim πκν αθαθΫλεηαδ ζηκ ζηέξκ ΓΒΝΒΕ Ώ‘, 1, πμ σθκηα ηκν Θεκτ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ (Π.Α.) εέθαδ πζβγνθηδεσμ ηκν κθσηαηκμ Eloach. Αβζαδά κδ έδδα β είλαρεά ίέίζκμ παλαδΫξεηαδ, αθηέ ΰδα Ϋθα Θεσ πκζζκτμ – πκν ζνηπελδθΫλκθηαδ πμ Ϋθαμ. Οδ Elohim δεθ άηαθ Ϋθαμ, άηαθ αθαλέγηβηα πθετηαηα, αθυθνηα εαδ ασλαηα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο πζβγνθηδεσμ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ τπαλιβ πκζζυθ γευθ, εθσμ παθγΫκν. Δ Π.Α. ξλβζδηκπκδεέ ηκ πζβγνθηδεσμ Elohim πΪθηα ηε λάηαηα εθδεκτ πλκζυπκν (ξλβζδηκπκδεέ λάηαηα ζηκθ πζβγνθηδεσ, ησθκ σηαθ αθαθΫλεηαδ ζηα πλσζππα ηβμ Ώΰέαμ ΣλδΪδαμ πκν ζνθκηδζκτθ ηεηαιτ ηκνμ). «Σκ πελέελΰκ ηβμ ξλβζδηκπκέβζβμ εθσμ κθσηαηκμ ζε πζβγνθηδεσ ΰδα αθ πλκζδδκλέζεδ ηκ ηκθαδδεσ Θεσ ηκν Εζλαάζ, ειβΰεέηαδ ηε δδαθσλκνμ ηλσπκνμ. ΟλδζηΫθκδ ελενθβηΫμ ηκ γεπλκτθ εαηΪζκδπκ ηκν πκζνγερζηκτ ηπθ πλκΰσθπθ ηκν ΏίλαΪη ά ηκ εεζαηίΪθκνθ πμ πζβγνθηδεσ, πκν εεθλΪαεδ ηδα πελδεεηδεά αθβλβηΫθβ Ϋθθκδα, σππμ ζ.ξ. β θεσηβμ (ne‘urim),
ηκ ΰάλαμ (zequinim). Άζζκδ αθααβηκτθ ζ‘ ανησ Ϋθαθ πζβγνθηδεσ ηεΰαζκπλεπεέαμ ά νπελκξάμ ά ηεΰΫγκνμ (pluralis majestalis ά excellentiae ά amplitudinis). Αδαηνπυθεηαδ επέζβμ β Ϊπκοβ σηδ ηκ Elohim δεθ εέθαδ πζβγνθηδεσμ αζζΪ εθδεσμ, β κπκέα ίαζέαεηαδ ζηβ δνθαησηβηα πκν παλΫξεδ β είλαρεά ΰλαηηαηδεά θα ηκ εεζΪίκνηε πμ νπελγεηδεσ ίαγησ ηκν Eloach, ηκ κπκέκ πμ κησλλδακ ηβμ ζ. ayil (δνθαησμ, δζξνλσμ) απκεηΪ ηβ ηεηαθκλδεά ζβηαζέα ηβμ «δτθαηβμ». Έηζδ β ηεηΪθλαζβ ηκν Elohim πμ «δζξνλσηαηκμ, παθηκδτθαηκμ» αθηέ ηκν «Θεσμ» απκδέδεδ πζάλπμ ανησ πκν γΫζεδ θα ηκθέζεδ κ δελσμ ζνΰΰλαθΫαμ, δβζ. ηκ δδέπηα ηκν Θεκτ πμ δνθαηκτ ζ‘ Ϋθα Ϋλΰκ εαη‘ εικξάθ δνθΪηεπμ, σππμ β Αβηδκνλΰέα. Πδγαθσηελβ πζησζκ θαέθεηαδ β εεδκξά σηδ ηκ Elohim εδζΫλξεηαδ εαδ εαγδελυθεηαδ ζηβθ αλξαέα είλαρεά εαη‘ επέδλαζβ πλκρζλαβζδηδεάμ ξλάζβμ ηκν πμ εθδεκτ, ζηβ ΐαίνζυθα εαδ ηβ ΥαθαΪθ, ΰδα ηκθ πηλκζδδκλδζησ εθσμ ζνΰεεελδηΫθκν γεκτ αθηδπλκζππενηδεκτ ηκν εδδπζκζαηλδεκτ παθγΫκν (Ο B. W. Anderson αθαθΫλεδ ζνθαθυμ σηδ κδ ίαίνζυθδκδ ξλβζδηκπκδκτζαθ ηκθ πζβγ. «ilanu» (γεκέ) ΰδα ηκ γεσ Sin ηβμ ζεζάθβμ εεθλΪακθηαμ Ϋηζδ ηβθ πέζηβ ηκνμ σηδ εέθαδ κ νπελΪθπ σζπθ γεσμ, ζηκθ κπκέκ αθηδπλκζππετεηαδ ηκ ίαίνζπθδαεσ πΪθγεκ. Βπέζβμ κδ ξαθαθαέκδ πμ νπκηεζεέμ ηπθ αδΰνπηέπθ απκεαζκτζαθ ηκ γεκπκδβηΫθκ Φαλαυ «ilania» (γεκέ ηκν), ηε ηβ ζεΫοβ σηδ β γεσηβηα ζνΰεεθηλυθεηαδ ζηκ πλσζππσ ηκν). Οδ αλξαέκδ είλαέκδ νδκγΫηβζαθ ανησθ ηκθ σλκ, σηαθ, ηεηΪ ηβθ εΰεαηΪζηαζβ ηκν ΏίλαΪη εαδ ηπθ κδεκΰεθυθ ηκν ζηβθ Παζαδζηέθβ, αθηΪζζαιαθ ηβθ αλαηαρεά ΰζυζζα, πκν ηδζκτζαθ, ηε ηβθ «ξαθααθέηδδα ΰζυζζαθ» (sephath kena‘an, Δζ. 19, 18) – ηβθ Ϊζζπμ ΰθπζηά είλαρεά –, β κπκέα ηκθ εηπελδεέξε. Σκθ πλκζΪληκζαθ σηπμ ζηκ πθετηα ηβμ ηκθκγερζηδεάμ ηκνμ πέζηβμ. Έηζδ, ζηβθ Π. Αδαγάεβ, εθυ δδαηβλεέ ηκ ζξάηα ηκν πζβγνθηδεκτ, ξλβζδηκπκδεέηαδ πμ εθδεσμ – σηαθ ίείαέπμ δεθ αθαθΫλεηαδ ζε εγθδεκτμ γεκτμ – νπσ ηβθ Ϋθθκδα σηδ κ Θεσμ ηκν Εζλαάζ, ζσΰπ ηβμ ηκθαδδεσηβηαμ εαδ ηβμ νπελκξάμ ηκν, εηπελδεζεέεδ εθ Βανηυ σζκνμ ηκνμ γεκτμ αζζΪ εαδ δδαελέθεηαδ απ‘ σζκνμ. Βέθαδ κ απκζτηπμ Βδμ εαδ σξδ Ϋθαμ ηεηαιτ ηπθ πκζζυθ. Χμ εε ηβμ εληβθεέαμ ηκν ανηάμ ηκElohim ζβηαέθεδ ηβθ πζβλσηβηα ηβμ γεσηβηαμ, ηκ Θεσ ηε ηβθ απσζνηβ Ϋθθκδα, πμ πκζζαπζσηβηα εαδ πζβλσηβηα δνθΪηεπθ (...). Δ αθαθκλΪ εδυ ηκν Elohim νπαδθέζζεηαδ ηκ Αβηδκνλΰσ Θεσ πμ απσζνηκ ετλδκ ηβμ εηέζβμ εαδ ενλέαλξκ ηβμ δζηκλέαμ. (...). Δ εαηΪγεζβ ηκν κθσηαησμ ηκν εέθαδ ζαθυμ δβζπηδεά ηβμ ηκθκγεΎαμ ηβμ Π. Αδαγάεβμ, β κπκέα εεθλΪαεδ ηβθ πέζηβ ζ‘ Ϋθαθ εαδ ησθκθ νπελίαηδεσ εαδ πλκζππδεσ Θεσ, ηε λβηά Ϊλθβζβ εΪγε Ϊζζκν γεκτ, πκν ηβθ αθηδδδαζηΫζζεδ απσ ηβθ εθκγεΎα εαδ ηβθ πκζνγεΎα, ηκθ αγερζησ εαδ ηκθ παθγερζησ» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 63-68). ππμ ζΫεδ εδ κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Ντζζβμ, (Πεξί θαηαζθεπήο αλζξψπνπ, 7, 3), αθ κδ θτζεδμ (κνζέεμ) ηπθ πλκζυππθ πκν ζνθκζδεΪ κθκηΪακθηαδ «Elohim» άηαθ ηεηαιτ ηκνμ αθσηκδεμ (δβζαδά εΪθ νπάλξαθ ηλεδμ γεκέ εδ σξδ Ϋθαμ), ησηε δεθ γα Ϋζεΰε β ΓΫθεζβ (Ώ‘, 26): «Ώμ δβηδκνλΰάζκνηε ηκθ Ϊθγλππκ ζτηθπθα ηε ηβθ δδεά ηαμ εζηυκα», αζζΪ γα Ϋζεΰε «Ώμ δβηδκνλΰάζκνηε ηκθ Ϊθγλππκ ζτηθπθα ηε ηζξ δζηέξ ιαξ εζηυκεξ». Ώθ ηκ Elohim ηβμ ΓΫθεζβμ ζάηαδθε πκζνγερζησ, ησηε ανησ γα Ϋΰλαθε ηκ εεέηεθκ˙ ΰδα (ηλεδμ) «εδεσθεμ» (ηλδυθ δδαθκλεηδευθ γευθ πκν πελδεζεέκθηαδ ζηκθ σλκ Elohim) εδ σξδ ΰδα (ηέα) «εδεσθα» (εθσμ Θεκτ ηε ηλεδμ νπκζηΪζεδμ). Γδαηέ δε γα άηαθ δνθαησ εεεέθα πκν δεθ κηκδΪακνθ ηεηαιτ ηκνμ, θα αθαδεδξγκτθ ζε Ϋθα κηκέπηα. α') "Ο ητγκμ ηκν ΏδΪη εαδ ηβμ Βταμ εέθαδ δαθεδζηΫθκμ απσ αθηέζηκδξκνμ ΐαίνζπθδαεκτμ εαδ κνηελδαεκτμ ητγκνμ ΰδα ηκθ ΏδΪπα (Adapa), ηκ ητγκ ΰδα ηκ θνησ ηβμ απάμ ε.Ϊ." ΏΠΏΝΣΔΔ: εαηαλξάθ, ανησ πκν πλκετπηεδ, αθειΪληβηα απσ ηδμ κηκδσηβηεμ ά δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηβμ ίδίζδεάμ εαδ ηβμ ίαίνζπθδαεάμ δδάΰβζβμ, εέθαδ σηδ ανηΪ πκν κ Μπνζάμ εαδ κδ ΐαίνζυθδκδ πλαΰηαηετκθηαδ πλκΫλξκθηαδ απσ ηδα παθΪλξαδα εκδθά παλΪδκζβ. Δ εκδθά ανηά παλΪδκζβ ζνθεπΪΰεηαδ ηβθ τπαλιβ εΪπκδαμ αζάγεδαμ ζηκνμ ίαίνζπθδαεκτμ ητγκνμ εαδ ζηβ δδάΰβζβ ηβμ ΐέίζκν. Ώθ νπΪλξεδ εΪπκδα απ‘ ηδμ δτκ δδβΰάζεδμ πκν εέθαδ πδκ εκθηΪ ζηβθ αζάγεδα, ανηά εέθαδ ηβμ ΐέίζκν. Βθυ β ίαίνζπθδαεά εεδκξά εέθαδ ΰεηΪηβ ειπηδεΪ γερεΪ θαθηΪζηαηα αθαδνσηεθα απ‘ ηκ ξΪκμ, ηα κπκέα πκζεηκτθ ηεηαιτ ηκνμ ΰδα θα νπελδζξτζκνθ ηκ Ϋθα ηκν Ϊζζκν, ηΫλαηα, αηαιέα, εζκπΫμ, θσθκδ εδ Ϊζζεμ «γερεΫμ» πλΪιεδμ ηπθ δεεΪδπθ «γευθ». ηβθ Ώΰέα Γλαθά Ϋξκνηε ειαδλεηδεά απζσηβηα εαδ ζαηπλσηβηα, κηαζά εαδ γανηαζηά δβηδκνλΰέα, β κπκέα αλξέαεδ απ‘ ηα αηεζΫζηελα εαδ πλκξπλεέ ζηα πκζνπζκεσηελα δβηδκνλΰάηαηα. ηβθ αλξαέα Βΰΰτμ Ώθαηκζά κ εαθσθαμ εέθαδ κ ειπλαρζησμ εδ κ εηπζκνηδζησμ ηπθ αλξδευθ απζυθ δζηκλδυθ εαδ παλαδσζεπθ, εδ σξδ β δζηκλδεκπκέβζβ εαδ ηκ πζΪζδηκ οενδκ-δζηκλέαμ (απζκτζηενζβμ ηπθ πκζτπζκεπθ αλξδευθ ητγπθ). Ώνησ παλαηβλκτηε ζηβ Μεζκπκηαηέα ζξεηδεΪ ηε ηβθ ειΫζδιβ ητγπθ εαδ παλαδσζεπθ ΰτλπ απσ ηκ πλσζππκ ηκν ηνγδεκτ ίαζδζδΪ ΓδζΰαηΫμ (Gilgamesh) εαγυμ εαδ ζηκθ αδΰνπηδαεσ ητγκ ηκν Ϋζπζηλδ ά ηδμ παλαδσζεδμ ΰδα ηκνμ Τιυμ (K. A. Kitchen, Ancient Orient and Old Testament, The Tyndale Press, London 1966, p. 89). Βέθαδ δτζεκζκ θα θαθηαζηκτηε, αθ β ειΫζδιβ ηπθ αλξδευθ παλαδσζεπθ ΰδθσηαθ αθηέγεηα απσ ηκθ ηλσπκ πκν πλκαθαθΫλαηε, ηα ειάμ πλΪΰηαηα: πλυηκθ πψο εαδ γηαηί β αλξδεά δδάΰβζβ άηαθ πκζτπζκεβ εαδ ηνγδεά (εδ σξδ απζά, ηεζηά εδ ζκΰκηεξθδεΪ αεαηΫλΰαζηβ, σππμ ζηβθ ΓΫθεζβ) εαδ δετηελκθ, αθ άηαθ β αλξδεά δδάΰβζβ πζκτζδα, ηε
ειπλαρζηκτμ, ηνγδεά εαδ πζάλβμ γεκηαξδυθ, ησηε πυμ εαηΪθελε κ Μπνζάμ θα απκηαελτθεδ απσ ηβθ αλξδεά δδάΰβζβ σζα ηα ηνγδεΪ ζηκδξεέα, σζεμ ηδμ δεδζδδαδηκθέεμ, ηκθ πκζνγερζησ, ηδμ δδαηΪξεμ ηεηαιτ ηπθ γευθ, εαδ θα ηαμ δυζεδ ηδα απκζτηπμ ηκθκγερζηδεά πελδΰλαθά, εθ ηΫζπ ησζπθ πκζνγερζηδευθ γλβζεεδυθ ηβμ Μ. Ώθαηκζάμ. Βδυ γα απαθηάζκνθ εΪπκδκδ σηδ β ΰλαπηά πελδΰλαθά πκν εΪθκνθ ηα ίαίνζπθδαεΪ Ϋπβ εέθαδ αλξαδσηελβ ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηβμ ΓΫθεζβμ. Δ δζηκλέα ηκν ΏδΪη εέθαδ αλξαδσηελβ απσ ηβθ επκξά ηβμ ΰλαπηάμ εαηαΰλαθάμ ηπθ ίαίνζπθδαευθ επυθ. Καδ πλΪΰηαηδ β ΓΫθεζβ ΰλΪθηβεε ηεηΪ ηβθ εαηαΰλαθά ηπθ ίαίνζπθδαευθ επυθ. Χζησζκ, κ ξλσθκμ εαηαΰλαθάμ ηπθ ηνγκζκΰδυθ ά ηβμ ίδίζδεάμ εεδκξάμ δεθ εέθαδ κ ζβηαθηδεσηελκμ παλΪΰκθηαμ, ίΪζεδ ηκν κπκέκν γα ελέθκνηε ηβθ αελδίΫζηελβ πελδΰλαθά εε ηβμ ηνγκζκΰέαμ εαδ ηβμ ίδίζδεάμ εεδκξάμ. Γδα παλΪδεδΰηα, ηα κηβλδεΪ Ϋπβ εαηαΰλΪθβεαθ ΰλαπηυμ ησθκ ηκθ 6κ αδυθα, ζηβθ Ώγάθα, σηαθ άηαθ ητλαθθσμ ηβμ άηαθ κ Πεδζέζηλαηκμ. Ώνησ δε ζβηαέθεδ σηδ δεθ αθαθΫλκθηαδ ζε πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα (ζε εΪπκδα εεζηλαηεέα Ώξαδυθ εαηΪ ηβμ Σλκέαμ, εθηΪ αδυθεμ πλδθ, ηκθ 13κ αδ.) κτηε σηδ πλδθ ηβθ εαηαΰλαθά ηκνμ, ηα πλκθκλδεΪ κηβλδεΪ Ϋπβ δεθ νπάλξαθ (δζδ δβηδκνλΰάγβεαθ σηαθ εαηαΰλΪθβεαθ ησθκ). Άζζκ πλΪΰηα β ξλκθκζκΰέα εαηαΰλαθάμ εθσμ Ϋπκνμ, εαδ Ϊζζκ πλΪΰηα β (πλκθκλδεά) πλκήπαλιβ εαδ β ξλκθκζκΰέα δβηδκνλΰέαμ ηκν Ϋπκνμ ανηκτ. Ο ζβηαθηδεσηελκμ παλΪΰκθηαμ εέθαδ ηκ πσζκ επειελΰαζηΫθκ εέθαδ Ϋθα εεέηεθκ. ζκ πδκ αλξαέκ εέθαδ Ϋθα εεέηεθκ εαδ ηδα πλκθκλδεά παλΪδκζβ, ησζκ πδκ «Ϊξαλκ» ζκΰκηεξθδεΪ εέθαδ, πδκ απζσ (δέξπμ πκζζά θαθηαζέα εαδ ηΫλαηα εαδ γεκηαξέεμ), ζαθ ιελά εαηαΰλαθά ΰεΰκθσηπθ. Ώνησ πκν δεέξθκνθ κδ κηκδσηβηεμ ηεηαιτ ίαίνζπθδαευθ επυθ εαδ ΓΫθεζβμ εέθαδ σηδ νπΪλξεδ ηδα παθΪλξαδα εκδθά παλΪδκζβ, β κπκέα αθαθΫλεηαδ ζε πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα, εδ σξδ σηδ β ΓΫθεζβ εέθαδ αθηδΰλαθά ηπθ επυθ. β') «Δ πλκζηαΰά «αιάθεζγε εαὶ πζβγύθεζγε» αθκλΪ απκεζεδζηδεΪ ηκνμ Εζλαβζέηεμ». ΏΠΏΝΣΔΔ: Κδ σηπμ, νπΪλξκνθ επδελδηΫμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ πκν δζξνλέακθηαδ ησζκ αθαζβγά πλΪΰηαηα! Δ ενξά – εαδ σξδ «πλκζηαΰά» – ανηά δέθεηαδ ζηβ ΓΒΝΒΔ, Ώ‘, 28, πλκμ ηκνμ πλυηκνμ αθγλυπκνμ. Οδ πλυηκδ Ϊθγλππκδ δεθ άηαθ Εζλαβζέηεμ. Ώπσ ανηκτμ εαηΪΰεηαδ σζβ β αθγλππσηβηα. Εζλαάζ νπΪλξεδ ηεηΪ ηκθ ΏίλαΪη. δ') «Αεθ εέθαδ αθηδΰλαθά ηβμ ίαίνζπθδαεάμ ηνγκζκΰέαμ β αθαθκλΪ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ πελέ δΫθηλκν ηβμ απάμ; Αεθ εέθαδ, ζκδπσθ, ζεΫηβ αθηδΰλαθά ηπθ παΰαθδζηδευθ γλβζεεδυθ β Π.Α.;» ΏΠΏΝΣΔΔ: «ΐείαέπμ β αθηέζβοβ ΰδα Ϋθα ηαΰδεσ θνησ, πκν πλζθΫλεδ απά ζηκθ Ϊθγλππκ ά πλκιεθεέ ηκ γΪθαηκ, άηαθ ενλΫπμ δδαδεδκηΫθβ ζηβθ αλξαέα Βΰΰτμ Ώθαηκζτ. Βέθαδ εθηκτηκδμ ζαθΫμ σηδ δεθ νπΪλξεδ ζξΫζβ ηεηαιτ ηκτ δΫθηλκν ηβμ απάμ ζηβ δδάΰβζβ ηβμ ΓεθΫζεπμ εαδ ηκν ηαΰδεκτ θνηκτ ηπθ ηνγδευθ αθβΰάζεπθ ηπθ πκζνγερζηυθ. Αδσηδ ηκ ηεθ πλυηκ αθηζεέ ηβθ νπελθνζδεά ηκν δτθαηβ απσ ηκ Θεσ, ζηβθ εαηκξά ηκν κπκέκν αθάεεδ, εθυ ηκ δετηελκ εαηΫξεδ ηαΰδεά δτθαηβ αθ‘ εανηκτ˙ ηκ πλυηκ Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε ηβθ αγαθαζέα ηκν αθγλυπκν εαδ σξδ ηε ηβθ επδηάενθζβ ηβμ απάμ ά ηκ γΪθαησ ηκν, σππμ ηκ δετηελκ. Πελέ ηκν ηαΰδεκτ θνηκτ ηΪμ πζβλκθκλεέ ενλέπμ ηκ ζξεηδεσ ηε ηβ δβηδκνλΰέα εεηεθΫμ Ϋπκμ ηκν Giglamesh, πκν ίλΫγβεε ζηα ελεέπδα ηπθ αθαεησλπθ ηκν ΏζζκνληπαθδπΪζ ζηβ Νδθενά βμ Ώζζνλέαμ. Βεεέ πελδΰλΪθεηαδ πμ αεαθγυδεμ θνησ, ηκ κπκέκ κ ηνγδεσμ ίαζδζδΪμ ηβμ Ονλκτε ηβμ Μεζκπκηαηέαμ ΓεδζΰαηΫμ εαζεέηαδ θα πδΪζεδ ηε ηα ξΫλδα ηκν, ξπλέμ θα εεθηβγεέ απσ ηα αΰεΪγδα ηκν, εαδ θα θΪεδ ηκθ εαλπσ ηκν, πλκεεδηΫθκν Ϋηζδ θα επδζηλΫοεδ ζηβθ εαηΪζηαζβ ηβμ θεσηβηαμ εαδ θα δδαηβλβγεέ ζηβ απά. Ώθ απκητΰξαθε ζηβθ πλκζπΪγεδΪ ηκν, ησηε γα ηκτ αθτπθδαε ηκθ ηλσηκ εαδ ηβ θλέεβ ηκν επδεεδηΫθκν γαθΪηκν ηκν. Παλσηκδεμ ζεΫοεδμ ζηκ γΫηα ηβμ αππζεζγεέζαμ αγαθαζέαμ δδαηνπυθκθηαδ εαδ ζηκθ Ώεεαδδεσ ητγκ ηκν Adapa, ζηκθ κπκέκ πλκζθΫλεηαδ κ Ϊληκμ ηβμ απάμ. Οδ ηνγδεΫμ ανηΫμ αθηδζάοεδμ, σηδ β απά απκεηΪηαδ δδα ηΫζκν εθσμ θνηκν ά ηκν Ϊληκν, εέθαδ ηεζεέπμ ηαΰδεΫμ εαδ αζθαζυμ ιΫθεμ πλκμ ηκ λσζκ ηκν ίδίζδεκτ δΫθηλκν. Αδσηδ ηκ δΫθηλκ ηβμ απάμ ζηβθ Π. Αδαγάεβ δεθ πλκζθΫλεδ αδυθδα απά ζηκθ Ϊθγλππκ αθ‘ εανηκτ. Ώπκηεζεέ απζυμ ηκ θκλΫα ηβμ, αθκτ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα κ Θεσμ εέθαδ β πβΰά ηβμ απάμ εαδ ανησμ ηβθ πλκηβγετεδ ηνζηβλδπδυμ ζ‘ ανησ. Αδα ηβμ γεέαμ εθΫλΰεδαμ ηεηαδέδεηαδ κνζδαζηδεΪ β νπελθνζδεά δτθαηβ ηβμ απάμ ζηκνμ εαλπκτμ ηκν παλαδεέζδκν δΫθηλκν, πκν αθάεεδ ζηβ θνηεέα ηκν Θεκτ. Ο δε γΪθαηκμ ηκν αθγλυπκν δεθ κθεέζεηαδ αζθαζυμ ζηβθ απυζεδα ηκν δΫθηλκν αζζΪ ζηβθ αηαληέα πκν πλκιΫθβζε β παλαεκά ηκν εαδ ηκθ ειυγβζε απσ ηκθ παλΪδεδζκ. Σκ ΰεΰκθσμ Ϊζζπζηε σηδ κ ζηέξκμ ΐ‘ 9, δέδεδ Ϋηθαζβ σξδ ζηκ δΫθηλκ ηβμ απάμ αζζΪ ζ‘ ανησθ πκν ηκ θτηενζε, εθδζξτεδ ηβθ δδΫα σηδ β απά πλκΫλξεηαδ απσ ηκ Θεσ εαδ σξδ απσ ηκ δΫθηλκ» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 384-385).
ε') «Σκ θα ηβθ επδηλΫοεδ κ γεσμ ζηκνμ αθγλυπκνμ πκν Ϋπζαζε θα ηΪγκνθ θα δδαελέθκνθ ηκ εαζσ απσ ηκ εαεσ, δεθ εέθαδ νπελίκζδεΪ παλΪζκΰκ; Γδαηέ, ηδ πδκ βζέγδκ απσ ηκθ Ϊθγλππκ πκν δεθ ηπκλεέ θα δδαελέθεδ ηκ εαζσ απσ ηκ εαεσ; Ώθκτ εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ ηα ηεθ εαεΪ δεθ γα ηα απκθτΰεδ, ηα δε εαζΪ δεθ γα ηα επδδδυιεδ. Καδ ηκ πδκ ζβηαθηδεσ: κ γεσμ δεθ επΫηλεοε ζηκθ Ϊθγλππκ θα ΰενγεέ ηβ θλσθβζβ, απσ ηβθ κπκέα δεθ νπΪλξεδ ηέπκηα πκν θα αιέαεδ ΰδ' ανησθ πελδζζσηελκ. ΒπκηΫθπμ ηκ θέδδ εέθαδ ενελΰΫηβμ ηΪζζκθ, εαδ σξδ εαηαζηλκθΫαμ ηκν αθγλυπδθκν ΰΫθκνμ. Με ίΪζβ ανηΪ, πλΫπεδ θα πκτηε σηδ κ γεσμ εέθαδ θγκθελσμ. Γδαηέ σηαθ εέδε ηκθ Ϊθγλππκ θα ηεηΫξεδ ζηβ θλσθβζβ, πλκεεδηΫθκν θα ηβ ΰενηεέ, ζΫεδ, απσ ηκ δΫθηλκ ηβμ απάμ, ηκθ ιαπσζηεδζε απσ ηκθ παλΪδεδζκ ζΫΰκθηαμ ιεεΪγαλα: "Να, κ ΏδΪη Ϋθηαζε, ζαθ Ϋθαμ απσ εηΪμ, θα ΰθπλέαεδ ηκ εαζσ εαδ ηκ εαεσ. Συλα ζκδπσθ, ηβ ηνξσθ εαδ απζυζεδ ηκ ξΫλδ, εαδ πΪλεδ, εαδ θΪεδ απσ ηκ δΫθηλκ ηβμ απάμ, εαδ αάζεδ αδυθδα." Γδαηέ (..) ηκ θα απαΰκλετεδ ηβ ΰθυζβ ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ, πκν εέθαδ ηκ ησθκ πλΪΰηα πκν θαέθεηαδ θα δέθεδ ζνθκξά ζηκθ αθγλυπδθκ θκν, εαδ επδπζΫκθ ηκ θα θγκθεέ, ηάππμ κ Ϊθγλππκμ πΪλεδ απσ ηκ δΫθηλκ ηβμ απάμ εαδ απσ γθβησμ ΰέθεδ αγΪθαηκμ, ανηΪ εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεΪ νπελίκζδεΪ θγκθελκτ εαδ ηθβζέεαεκν σθηκμ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: κ Θεσμ δεθ επΫηλεοε ζηκθ Ϊθγλππκ θα ΰενηεέ ηκ δΫθηλκ ηβμ ΰθυζβμ – δβζαδά θα ηΪγεδ ηκ εαζσ εαδ ηκ εαεσ – σξδ επεδδά δεθ άγεζε θα ΰέθεδ κ ΏδΪη «ζαθ εδ εηΪμ», δβζ. αγΪθαηκμ – ηκ θα ΰέθεδ εαηΪ ξΪλδθ γεσμ εέθαδ ηκ ζξΫδδκ ηκν Θεκτ – αζζΪ επεδδά κ ΏδΪη πθενηαηδευμ ίλδζεσηαθ ζε θβπδαεά/ίλεθδεά αεσηα εαηΪζηαζβ, β ΰθυζβ ηκν εαζκτ/εαεκτ δεθ γα ηκθ κθεζκτζε, γα ηκν Ϋεαθε εαεσ. «Ο ξαλαεηβλδζησμ απσ κλδζηΫθκνμ παηΫλεμ ηπθ πλπηκπζΪζηπθ πμ «θβπέπθ» δεθ Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε ηβ ΰθυζβ ηκν εαζκτ εαδ πκθβλκτ, αζζΪ ηε ηβθ αθΪπηνιβ ηκν «εαη‘ εδεσθα» ηβμ δβηδκνλΰέαμ ηκνμ εαδ ηβ ηεηαίκζά ηκν ζηκ «εαγ‘ κηκέπζδθ». Υλβζδηκπκδεέηαδ εέηε ΰδα θα ηκθέζεδ σηδ κ πλυηκμ Ϊθγλππκμ δεθ άηαθ επαλευμ υλδηκμ ΰδα θα δεξγεέ ηβθ ηΫζεδα ΰθυζβ εέηε ΰδα θα ειΪλεδ ηβθ αγπσηβηΪ εαδ απζσηβηΪ ηκν» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 409). Σκ ελΫαμ π.ξ. εέθαδ πθΫζδηκ, αζζΪ Ϋθα ίλΫθκμ ξπλέμ δσθηδα, δεθ ηπκλεέ αεσηβ θα ηκ θΪεδ, εδ αθ δκεδηΪζεδ θα ηκ θΪεδ, γα ίζαθηεέ. Μβ Ϋξκθηαμ ηβθ πθενηαηδεά αθΪπηνιβ πκν Ϋπλεπε, β ΰθυζβ ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά γα Ϋεαθε εαεσ ζηκθ ΏδΪη. Ώνησ θκίάγβεε κ γεσμ εδ σξδ ηά ηνξσθ ηκ απεέλπμ εαηυηελσ ηκν δβηδκτλΰβηα ΰέθεδ ζαθ εδ ανησθ. ΒπκηΫθπμ ηκ θέδδ δδαηΪλαιε ηβθ πθενηαηδεά πκλεέα ηκν αθγλυπκν, δέθκθηΪμ ηκν πλΪΰηαηα πκν αεσηβ – ζσΰπ ηβ επαλεκτμ αθΪπηνιβμ – δεθ ηπκλκτζε θα δδαξεδλδζηεέ, εαδ δεθ άηαθ κ γεσμ θγκθελσμ. «Δ κθκηαζέα ανηά («ηβμ ΰθυζεπμ ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ») δεθ νπαδθέζζεηαδ ίείαέπμ σηδ κ πλπησπζαζηκμ πλδθ απσ ηβ ίλυζβ ηκν απαΰκλενηΫθκν εαλπκτ αΰθκκτζε ηκ εαζσ εαδ ηκ εαεσ, αθκτ εέθαδ ΰθπζησ σηδ, πΫλαθ απσ ηβθ αθεπηνΰηΫθβ ίκτζβζβ εαδ θκβηκζτθβ ηκν, «εέξε ζκΰδζησθ δεεηδεσθ εαζκτ ηε εαδ πκθβλκτ (Πλκεκπέκν Γαααέκν, Δηο ηελ Γέλεζηλ εξκελεία, 161D), αζζ‘ νπκδβζυθεδ σηδ ηεηΪ ηβ ίλυζβ ηκν απΫεηβζε «ηβμ αηαληέαμ ηβθ αέζγβζδθ» (Θεκδυλβηκν Κτλκν, PG 80, 124BC), ηε ζνθΫπεδα ηβθ απκΰτηθπζά ηκν απσ ηβ γεέα δσια» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 404). Αεθ πλσεεδηαδ, ζκδπσθ, ΰδα ηβθ βγδεά δδΪελδζβ/ΰθυζβ ηκν εαζκτ απσ ηκ εαεσ. «Σκ ΰεΰκθσμ σηδ κ Θεσμ ηκτ Ϋδπζε εθηκζά θα ηβ θΪΰεδ απσ ηκθ εαλπσ ηκν, ηαληνλεέ σηδ ανησμ ΰθυλδαε πλδθ απσ ηβθ πηυζβ ηκν πυμ θα δδαελέθεδ ηκ κλγσ απσ ηκ εζθαζηΫθκ. Γθυλδαε δβζ. σηδ ηκ εαζσ Ϋΰεεδηαδ ζηβθ νπαεκά πλκμ ηκ Θεσ εαδ ηκ εαεσ ζηβθ αθνπαεκά πλκμ Ώνησθ. Καδ ηκτηκ δδσηδ ηε ηβ δβηδκνλΰέα ηκν εέξε δεξγεέ ηΫζα ηκν ανηκηΪηπμ ηκθ Ϋηθνηκ βγδεσ θσηκ. Ώπσ ανησθ Ϊζζπζηε ηκ θνζδεσ θσηκ εηθκλκτθηαδ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ, εαηΪ ηβ ηαληνλέα ηκν απ. Πατζκν» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 407). Οτηε πλσεεδηαδ ΰδα ηβθ αθτπθδζβ ηκν ζκΰδεκτ. «Ώνησ πλκετπηεδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ˙ πλυηκθ ΰθπλέαεδ ηβ θτζβ ηπθ αυπθ, σηαθ εαζεέηαδ θα ηκνμ δυζεδ κθσηαηα, ξπλέμ θα ζνΰξΫεδ ηκ ΰΫθκμ εαδ ηβθ ηΪιβ ηκνμ˙ δετηελκθ, αθαΰθπλέαεδ ηβθ νπελκξά ηκν σξδ ησθκθ Ϋθαθηδ ηπθ αυπθ αζζΪ εαδ ηβμ ζκδπάμ κλαηάμ εηέζεπμ˙ ηλέηκθ, αθηδζαηίΪθεηαδ, ίζΫπκθηαμ εθυπδσθ ηκν ηβθ Βτα ενγτμ ηεηΪ ηβ δβηδκνλΰέα ηβμ, σηδ πλσεεδηαδ ΰδα κθ σηκδκ η‘ ανησθ» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 409). Δ παΰΰθπζέα, δβζαδά β δνθαησηβηα πλαΰηαηκπκέβζβμ ηπθ πΪθηπθ γεπλεέηαδ σηδ «πλκζεΰΰέαεδ πελδζζσηελκ ζηκ γεκζκΰδεσ θσβηα ηκν «ΰδΰθυζεεδθ εαζσθ εαδ πκθβλσθ». Πλσεεδηαδ ΰδα ηβ ΰθυζβ ηπθ πΪθηπθ σξδ ζηβ γεπλβηδεά ηβμ Ϋθθκδα, αζζΪ ζηβθ πλαεηδεά ηβμ δνθαησηβηα εαδ εθαληκΰά, πκν ηεηαθλΪαεηαδ ζε παθηκδνθαηέα. Ώνησ πλκετπηεδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ζηβ ίδίζδεά ζεΫοβ β ηεθ «ΰθυζβ» (da‘ath) Ϋξεδ πλαεηδεσ εαδ σξδ γεπλβηδεσ ξαλαεηάλα, δνθαηδεσ εαδ σξδ θκβζδαλξδεσ, κδ δε αθηέγεηεμ Ϋθθκδεμ «εαζσθ εαδ πκθβλσθ» (tobh wara‘) εεθλΪακνθ ηβθ κζσηβηα. ΠλΪΰηαηδ πμ πλκμ ηβ «ΰθυζβ» ανηά εέθαδ ΰδα ηκθ δζλαβζέηβ κζκεζβλπηδεΪ πλκζαθαηκζδζηΫθβ ζηβθ πλΪιβ˙ β πλΪιβ εέθαδ β ειπηελδεά εεδάζπζβ ηβμ ζεΫοβμ. Χμ πλκμ ηκ «εαζσθ εαδ πκθβλσθ», ανηΪ, πμ αετΰκμ αθηέγεηπθ εθθκδυθ, ξλβζδηκπκδκτθηαδ ησζκ ζηβθ Ώΰ. Γλαθά σζκ εαδ ζηβ γτλαγεθ ΰλαηηα-
ηεέα πλκμ δάζπζβ ηβμ κζσηβηαμ (π.ξ. «κ δνθβζόηεγα κὖθ ζκδ ἀθηεδπεῖθ εαεὸθ ἠ εαζόθ.» = δεθ Ϋξκνηε ηέπκηε θα πκτηε, Γεθ. 24, 50˙ «εαὶ κε ἐζάζβζεθ ᾿Ώίεζζαζὼη ηεηὰ ᾿Ώηθὼθ ἀπὸ πκθβλκῦ ἕπμ ἀΰαγκῦ» = δεθ εέπε απκζτηπμ ηέπκηε, ΐ‘ ΐαμ. 13, 22 ά ηκ αλξαδκεζζβθδεσ «κἵ η‘ ὄθηεμ, κἵ η‘ ἀπόθηεμ» = κδ πΪθηεμ, κθκεζά Αληηγφλε ζη. 1247 ά ηα θεκεζζβθδεΪ «ΰδα εαζσ εαδ ΰδα εαεσ» = ΰδα παθ εθδεξσηεθκ, εαδ «ζτθεδ εαδ δΫθεδ» = εέθαδ παθηκδτθαηκμ). ΒπκηΫθπμ β ΰθυζβ ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ ζηκ εεέηεθκ ηβμ ΓεθΫζεπμ δεθ εέθαδ β γεπλβηδεά ΰθυμ ηπθ πΪθηπθ (παΰΰθπζέα), αζζΪ β δνθαησηβηα πλαΰηαηκπκέβζάμ ηκνμ, δβζ. β παθηκδνθαηέα. Μδα ηΫηκδα δνθαησηβηα ΰθυζβμ εαδ πλαΰηαηκπκέβζβμ ηπθ πΪθηπθ αθάεεδ ησθκ ζηκ Θεσ. ηκ Θεσ απκεζεδζηδεΪ ηαδλδΪακνθ κδ δδδσηβηεμ ηβμ παΰΰθπζέαμ εαδ ηβμ παθηκδνθαηέαμ. Ώνησμ νπάλιε Ϊζζπζηε κ πεδλαζησμ, ζηκθ κπκέκ νπΫίαζε κ σθδμ ηκθ Ϊθγλππκ˙ «ἔζεζγε ὡμ γεκί, ΰδθώζεκθηεμ εαζὸθ εαὶ πκθβλόθ» (Γεθ. 3, 5)» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 413). ΒπκηΫθπμ, δεθ πλσεεδηαδ ΰδα εΪπκδα ενελΰεηδεά πλσηαζβ ηκν σθδ-δδαίσζκν πλκμ ηκνμ πλπησπζαζηκνμ, αζζΪ ΰδα ηβθ απαηβζά νπσζξεζβ ηβμ παθηκδνθαηέαμ. Αβζαδά σηδ ηκ δβηδκτλΰβηα ηΪξα γα ηπκλκτζε θα εεηβδεθέζεδ ηβθ Ϊπεδλβ απσζηαζβ απσ ηκ δβηδκνλΰσ ηκν, παλ‘ σζεμ ηδμ θνζδεΫμ εαδ πθενηαηδεΫμ ηκν αηΫζεδεμ. Δ ζνηπελδθκλΪ ηπθ πλπηκπζΪζηπθ ηβμ Ώΰ. Γλαθάμ κνζδαζηδεΪ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα γα κθκηαασηαθ «τίλδμ». Άζζπζηε, κδ αλξαδκεεθηλδεκέ δεθ ηπκλκτθ θα εαηαελέθκνθ ηκ Θεσ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, ηβ ζηδΰηά πκν κ Αέαμ ηδηπλεέ ηκθ ενελΰΫηβ ηπθ αθγλυππθ, ηκθ ΠλκηβγΫα, πκν δεθ πλκζπΪγβζε εαθ θα ειδζυζεδ γεκτμ εαδ αθγλυπκνμ, αζζΪ απζυμ θα ηκνμ δυζεδ ηβ θπηδΪ, δβζαδά θα ηκνμ ίκβγάζεδ απζυμ θα επδίδυζκνθ. ζη') «Καδ ηκ θέδδ πκν ηέζβζε ηε ηβθ Βτα, πκδα ΰζυζζα γα πκτηε σηδ ξλβζδηκπκέβζε; Μάππμ ηβθ αθγλυπδθβ; Καδ ζε ηδ δδαθΫλκνθ σζα ανηΪ απσ ηκνμ ητγκνμ πκν Ϋπζαζαθ κδ Έζζβθεμ»; ΏΠΏΝΣΔΔ: ΑδαθΫλκνθ ζηκ σηδ, ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ ζνηίκζδζηκτμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, δΫθ ΰέθεηαδ θα δκγεέ «ηνζηδεσ» θσβηα εδ εληβθεέα ζε σζκνμ ανηκτμ ηκνμ ξδζδΪδεμ, ηνλδΪδεμ αλξαδκεζζβθδεκτμ ητγκνμ πκν κδ πελδζζσηελκδ εέθαδ εαγαλά θαθηαζέα. Σκ θέδδ ηπκλεέ θα ηέζβζε ζε ΰζυζζα αθγλυπδθβ, εαηΪ παλαξυλβζβ, ά ηπκλεέ θα εέθαδ ζνηίκζδζησμ ηβμ παλκνζέαμ ηκν δδαίσζκν εαδ ηβμ επδεκδθπθέαμ ηκν ηε ηκθ Ϊθγλππκ. «ζκθ αθκλΪ ζηκ εέδκμ εαδ ηβ θτζβ ηβμ ζνθκηδζέαμ ηκν σθδ ηε ηβθ Βτα, εεθλΪαεηαδ β Ϊπκοβ σηδ β ζνθκηδζέα ανηά άηαθ πθενηαηδεάμ θτζεπμ, πκν Ϋζαίε ξυλα ζηβ δδΪθκδΪ ηβμ. Πλκθαθυμ β Βτα, ζσΰπ ηβμ πλπησΰκθβμ εαηΪζηαζβμ πκν ακτζε ζηκθ παλΪδεδζκ, θα εέξε ηβθ αέζγβζβ σηδ αθηαζζΪζζεδ ζεΫοεδμ ηε ηκθ σθδ – ηε ηκθ κπκέκθ Ϊζζπζηε άηαθ εικδεεδπηΫθβ δδαίδυθκθηαμ ζηκθ έδδκ ξυλκ –, επδεκδθπθυθηαμ η‘ ανησθ εαηΪ ηλσπκ πθενηαηδεσ» (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 501). Δ έδδα ζΫιβ ηκν είλαρεκτ εεδηΫθκν, πκν ηεηαθλΪαεηαδ ζηα εζζβθδεΪ πμ «σθδμ», β ζΫιβ nachash δδαθκλεηδεΪ θπθβεθηδζηΫθβ ζβηαέθεδ ηβ ηαθηεέα, β κπκέα ζηβθ αλξαέα Βΰΰτμ Ώθαηκζά ζνθδΫεηαδ ηε δδαδδεαζέεμ, σπκν εηπζΫεεηαδ εαδ κ σθδμ (η. Β. ΚαζαθηαΪεβ, Αλ. Θ., «Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο». Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 486). γ') ΓΒΝΒΕ Γ‘ 9 «εαὶ ἐεάζεζε Κύλδκμ ὁ Θεὸμ ηὸθ ᾿Ώδὰη εαὶ εἶπεθ αηῶ· ᾿Ώδάη, πκῦ εἶ;».«Ο «παθηκΰθυζηβμ» Θεσμ λπηΪ ηκθ ελνηηΫθκ, ηΫζα ζηβθ ίζΪζηβζδ ηκν παλαδεέζκν, ΏδΪη πκτ εέθαδ(!!!!)» ΓΒΝΒΕ Α‘ 9 «εαὶ εἶπε Κύλδκμ ὁ Θεὸμ πλὸμ Κάρθ· πκῦ ἔζηδθ ῎Ώίεζ ὁ ἀδεζθόμ ζκν;». «ΜεηΪ ηβθ δκζκθκθέα ηκν Άίεζ απσ ηκθ ΚΪδθ κ ΠΏΝΣΟΓΝΧΣΔ νπκηέγεηαδ ΓδαξίΫ εΪθεδ ηβθ απέζηενηβ ελυηβζδ ζηκθ ΚΪδθ πκτ εέθαδ» ΏΠΏΝΣΔΔ: Γδα θα αλξέζεδ κ Θεσμ ηδα ζναάηβζβ ηε ηκθ ΏδΪη, θα ηκθ εΪθεδ θα εεθλαζηεέ εαδ θα κηκζκΰάζεδ ηέ Ϋεαθε – δέθκθηΪμ ηκν ηβθ ενεαδλέα θα αβηάζεδ ζνΰΰθυηβ – έπξεπε λα ηνλ ξσηήζεη. Σκ έδδκ Ϋεαθε εαδ ηε ηκθ ΚΪδθ: Ϋπλεπε κ Θεσμ θα λπηάζεδ ηκθ ΚΪδθ, υζηε θα ηκθ αθαΰεΪζεδ θα απαθηάζεδ, ηπαμ εαδ κ ΚΪδθ εαηαζΪίεδ ηέ εέξε ησζδμ εΪθεδ εαδ αβηάζεδ ζνΰΰθυηβ. Ο Θεσμ θνζδεΪ εαδ άιελε πκτ άηαθ κ Άίεζ εαδ κ ΏδΪη. Σκ σηδ ηκ άιελε θαέθεηαδ απσ ηβ ζνθΫξεδα ηβμ δδάΰβζβμ, σπκν εαδ ζηκνμ δτκ ζΫεδ ηέ Ϋεαθαθ, υζηε θα απκδεέιεδ ηβθ εκνηκπκθβλδΪ ηκνμ, επεδδά απΫθενΰαθ θα απαθηάζκνθ αηΫζπμ. δ') "Ώπσ πκτ ίλάεε ΰνθαέεα κ ΚΪδθ, σηαθ Ϋθνΰε απ‘ ηκ ηΫλκμ σπκν Ϋηεθε ηε ηκνμ ΰκθεέμ ηκν; Δ ΓΫθεζβ ζΫεδ σηδ ΰθυλδζε εΪπκδα απσ ηβθ ξυλα Ναδδ, απΫθαθηδ απσ ηβθ ΒδΫη. Ώνησ ζβηαέθεδ σηδ νπάλξαθ εδ Ϊθγλππκδ – απ‘ ηβ θνζά ηπθ κπκέπθ Ϋζαίε ΰνθαέεα κ ΚΪδθ – πκν δεθ ηκνμ Ϋπζαζε κ γεσμ ηβμ ΐέίζκν. Άλα κ Θεσμ Ϋπζα-
ζε ησθκ ηκνμ Βίλαέκνμ-απσΰκθκνμ ηκν ΏίλαΪη. νθεπυμ εηεέμ κδ Έζζβθεμ δεθ πζαζηάεαηε απσ ηκθ ΓδαξίΫ εαδ δεθ κθεέζκνηε θα ηκθ ζαηλετκνηε." ΏΠΏΝΣΔΔ: ΚαηΪ πλυηκθ, ηκν Ϊΰδκν ΕπΪθθβ Υλνζκζησηκν: «Ίζπμ σηπμ γα βηπκλκτζε θα ελπηάζβ εαθεέμ˙ πυμ, εθυ β Ώΰέα Γλαθά δεθ αθΫθελεθ Ϊζζβθ ΰνθαέεαθ, κ ΚΪδθ απΫεηβζε ΰνθαέεα; Μβ ζε παλαιεθετβ ανησ, αΰαπβηΫ. Αδσηδ πκνγεθΪ ηΫξλδ ηυλα δεθ εΪθεδ εαηΪζκΰκ ηπθ ΰνθαδευθ ηε αελέίεδα, αζζΪ απκθετΰκνζα β Ώΰέα Γλαθά ηκ πελδηησθ αθαθΫλεδ ησθκθ ηκνμ Ϊθδλαμ, εαδ σξδ ανηκτμ σζκνμ, αζζΪ ηαμ δδβΰεέηαδ ζνθηκηυηελα ζΫΰκνζα, σηδ κ ηΪδε εΰΫθθβζεθ νδκτμ εαδ γνΰαηΫλαμ εαδ απΫγαθε. Φνζδεσθ ζκδπσθ άηκ εαδ ηυλα β Βτα θα εΰΫθθβζε γνΰαηΫλα ηεηΪ ηκθ ΚΪδθ εαδ ηκθ Άίεζ, ηβθ κπκέαθ Ϋζαίεθ πμ ζτανΰκθ κ ΚΪδθ. Βπεδδά ζκδπσθ άηκ αλξά εαδ Ϋπλεπε θα ανιβγά ηκ αθγλυπδθκθ ΰΫθκμ εδμ ηκ ηΫζζκθ, επεηλΫπεηκ θα ζνθΫλξκθηαδ εδμ ζαλεδεάθ ηεέιδθ ηε ηαμ αδεζθΪμ ηπθ. Αδα ηκτηκ ίείαέπμ β Γλαθά, αθκτ αθάζβ θα ΰθπλέζπηεθ βηεέμ ηα επσηεθα, δδβΰεέηαδ ανησ ησθκθ ζΫΰκνζα˙ "εαδ ζνθενλΫγβ κ ΚΪδθ ηε ηβθ ΰνθαέεα ηκν, β κπκέα αθκτ ζνθΫζαίεθ εΰΫθβζζε ηκθ Βθυξ" (...) ΏζζΪ σππμ αελδίυμ εδμ ηβθ πελέπηπζδθ ηκν ΚΪδθ εέπεθ, σηδ "ζνθενλΫγβ ηε ηβθ ΰνθαέεα ηκν", ξπλέμ θα ηαμ δδδΪιβ ηέπκηε, κτηε θα ηαμ εδπά απσ πκτ εέξε ηβθ ΰνθαέεα» (Ϊΰ. Επ. Υλνζκζησηκν, κηδζέα ε‘ εδμ ηβθ ΓΫθεζδθ, 1). Δ ΓΫθεζβ ΰλΪθεδ (Α‘, 16-17): ἐιζγε δὲ Κάρθ ἀπὸ πλκμώπκν ηκῦ Θεκῦ εαὶ ᾤεβζεθ ἐθ ΰῆ Ναὶδ εαηέθαθηδ δέη. Καὶ ἔΰθπ Κάρθ ηὴθ ΰνθαῖεα αηκῦ, εαὶ ζνζζαίκῦζα ἔηεεε ηὸθ θώξ. Καὶ ἤθ κἰεκδκηθ πόζδθ εαὶ ἐππθόηαζε ηὴθ πόζδθ ἐπὶ ηῶ ὀθόηαηδ ηκῦ νἱκῦ αηκῦ, θώξ». Ναέδ ζηα είλαρεΪ ζβηαέθεδ «ηαλαξά». Αεθ εέθαδ ηκ σθκηα εΪπκδπθ αθγλυππθ κτηε ηκ σθκηα πκν εέξαθ δυζεδ εΪπκδκδ Ϊθγλππκδ κδ κπκέκδ πλκςπάλξαθ εεεέ ζηβθ πελδκξά ηκνμ. ΣκνζΪξδζηκθ β Ώΰέα Γλαθά δεθ αθαθΫλεδ εΪηδ ηΫηκδκ. Ώλΰσηελα κθκηΪζηβεε ΰβ «ηαλαξάμ», δδσηδ κ ΚΪδθ πάΰε εεεέ ηαλαΰηΫθκμ εαδ θκίδζηΫθκμ. Δ αθηέλλβζβ, σηδ κ ΚΪδθ ζηκ ζηέξκ 14 θκίΪηαδ ηβθ ηκθ ζεκηυζεδ εαθεέμ, εθυ ανησμ γα πελδπζαθδΫηαδ, δεθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ νπάλξαθ «Ϊζζκδ Ϊθγλππκδ». Βεεέθβ ηβθ επκξά, ηδα πκν δεθ νπάλξε ελΪηκμ, θσηκδ, ζηλαησμ ε.κ.ε., κδ ησθκδ πκν γα εθδδαθΫλκθηαθ θα εεδδεβγκτθ ζεκηυθκθηαμ εΪπκδκθ θκθδΪ, γα άηαθ κδ ζνΰΰεθεέμ ανηκτ πκν κ θκθδΪμ εέξε ζεκηυζεδ. Αβζαδά, πΪζδ ηα παδδδΪ ηκν ΏδΪη εαδ ηβμ Βταμ. ζκδ δεθ άηαθ ζνΰΰεθεέμ ηκν Άίεζ, δε γα ενθβΰκτζαθ ηκθ ΚΪδθ. Οτηε ζηκθ ζηέξκ 14 β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ αθαθΫλεδ (Ϋζηπ απσ.. απλκζειέα) ηβθ τπαλιβ Ϊζζπθ αθγλυππθ. Ώμ ηβθ πδζηετκνθ κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ σηδ σζα δεθ πλσζειαθ εδυ εαδ 2000 ξλσθδα κδ Υλδζηδαθκέ, ηα πλσζειαθ εεεέθκδ. Σκ ἔΰθπ ηὴθ ΰνθαῖεαθ αηκῦ ηκν ζηέξκν Α‘ 16, δεθ ζβηαέθεδ «ΰθυλδζε ηβθ ΰνθαέεα ηκν (εθυ πλδθ δεθ ηβθ άιελε) ζηβ ξυλα ΝΪδδ». Σκ ἔΰθπ ζβηαέθεδ «εέξε ζεικναζδεά ζξΫζβ». Με ανηά ηβ ζβηαζέα ξλβζδηκπκδεέηαδ ηκ ἔΰθπ εαδ ζηκ ΓΒΝΒΕ Α‘, 1: κ ΏδΪη ΰθυλδαε ηβθ ΰνθαέεα ηκν, ηβθ Βτα, άδβ απσ ηκ ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 23. ΏζζΪ δεθ εέξε αεσηβ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ηααέ ηβμ. Οδ ζηέξκδ 16-17 ηΪμ ζεθ σηδ κ ΚΪδθ 1) Ϋθνΰε «απσ ηκ πλσζππκ ηκν Θεκτ», δβζαδά ηβθ ΒδΫη, 2) Ϋπεδηα πάΰε ζηβ ΰβ Ναέδ 3) εαδ ηεηΪ εέξε ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ηε ηβ ΰνθαέεα ηκν. Άζζκ πλΪΰηα ανησ πκν ζΫεδ β ΓΒΝΒΔ («κ ΚΪδθ Ϊλξδζε θα Ϋξεδ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ηε ηβ ζτανΰσ ηκν, αθκτ εαηκέεβζε ηβθ Ναέδ») εδ Ϊζζκ ανησ πκν κδ αλξαδκζΪηλεμ δζξνλέακθηαδ ππμ β ΓΒΝΒΔ ζΫεδ (δδαζηλείζυθκθηΪμ ηβθ), σηδ δάγεθ «κ ΚΪδθ ίλάεε ηβ ΰνθαέεα ηκν ζηβ Ναέδ» («Ϊλα νπάλξαθ Ϊθγλππκδ ηβ πζαζηΫθκδ απσ ηκ Θεσ ηβμ Π.Α.»). Μπκλεέ θετΰκθηαμ ά ζέΰκ πλδθ θτΰεδ απσ ηβθ ΒδΫη θα πάλε εΪπκδα ΰδα ΰνθαέεα ηκν, εδ αθκτ Ϋθηαζαθ ζηβ Ναδδ (β κπκέα άηαθ «εαηΫθαθηδ», δβζαδά πκζτ εκθηΪ ζηβθ ΒδΫη) ησηε θα εέξαθ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ. ΒπδπζΫκθ πκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεδ κτηε νπκθκεέ β ΓΫθεζβ σηδ αθΪηεζα ζηκ δδΪζηβηα ηβμ ΰΫθθβζβμ ηπθ ΚΪδθ εαδ Άίεζ εαδ ηβμ ΰΫθθβζβμ ηκν άγ, δεθ ΰεθθάγβεε εΪπκδα ΰνθαέεα. ζκ ΰδα ηκνμ Έζζβθεμ, ηκνζΪξδζηκθ ζτηθπθα ηε ηκ ΓΒΝΒΕ Β‘ εαδ Ε‘, 2-4, κδ Έζζβθεμ εέθαδ απσΰκθκδ ηκν ΕΪθεγ (ΕΪπεηκν), ΰδκν ηκν Νυε, ΰδκτ ηκν ΛΪηεξ, ΰδκν ηκν ΜαγκνζΪζα, ΰδκν ηκν Βθυξ, ΰδκν ηκν ΕΪλεδ, ΰδκν ηκν Μαζεζεάζ, ΰδκν ηκν ΚαρθΪθ, ΰδκν ηκν Βθυμ, ΰδκν ηκν βγ, ΰδκν ηκν ΏδΪη εαδ ηβμ Βταμ, πζαζηΪηπθ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α. εδ σξδ ηκν Αέα εαδ ηπθ ζκδπυθ οενδκγερευθ κθηκηάηπθ (ζηδμ κπκέεμ δσγβεαθ ηα κθσηαηα Γαέα, Κλσθκμ, Ονλαθσμ ε.ζπ.), κδ κπκέεμ Ϊζζπζηε – ζτηθπθα ηε ηβθ έδδα ηβθ εζζβθδεά ηνγκζκΰέα ηκν Δζέκδκν – δεθ Ϋπζαζαθ ηκ πΫηπηκ ΰΫθκμ, ηπθ ζβηελδθυθ αθγλυππθ. νθεπυμ β Ώΰέα Γλαθά δεθ αθηδθΪζεεδ ηε ηκθ εανησ ηβμ. Σκ ελυηβηα «πυμ ΰέθεηαδ θα ηδζΪηε ΰδα αθγλυπδθκ εέδκμ βζδεέαμ ησθκ 7500 εηυθ» δεθ εέθαδ ζπζησ, δδσηδ ηα 7500 Ϋηβ νπκζκΰέακθηαδ ίΪζεδ ηβμ ΰεθεαζκΰέαμ˙ αζζΪ ανηά γα ηπκλκτζε θα εέθαδ ζαθγαζηΫθβ, ηε ηβθ Ϋθθκδα σηδ ηπκλεέ θα ηβμ ζεέπκνθ κλδζηΫθκδ ελέεκδ. Ο Μπνζάμ ηπκλεέ θα ηβθ ζνηπελδΫζαίε σζκνμ ηκνμ πλκΰσθκνμ, δδσηδ ηπκλεέ θα ηβθ δδαζυγβεαθ ζηβθ επκξά ηκν σζεμ κδ ΰλαπηΫμ ΰεθεαζκΰέεμ (αθ άηαθ σζεμ ΰλαπηΫμ – πκν δε ΰέθεηαδ θα άηαθ) εθυ κδ πλκθκλδεΫμ ΰεθεαζκΰέεμ ζηαδδαεΪ (απσ ΰελκθησηελκ ζε θεσηελκ) εζΪηηπθαθ ηκθ αλδγησ ηπθ εθδδΪηεζπθ ελέεπθ ζηκ ΓΒΝΒΕ Β‘ απσ βγ Ϋπμ Νυε. Σκ πλΪΰηα ανησ δεθ εέθαδ απέγαθκ, αθ δκτηε σηδ ηεηαιτ βγ εαδ Νυε
κδ δδαδκξδεκέ πλσΰκθκδ εαηκθκηΪακθηαδ ηβξαθδεΪ, δέξπμ θα αθαθΫλκθηαδ κδ πλΪιεδμ ηκνμ, εθυ κ Νυε αθαθΫλεηαδ θα θηδΪξθεδ ηβθ εδίπησ. Mδα ηεζΫηβ ηπθ ίδκζσΰπθ, κπαδυθ ηβμ γεπλέαμ ηβμ ΒιΫζδιβμ, ηκν Robert Dorit (Yale), ηκν Hiroshi Akashi (University of Chicago) εαδ ηκν Walter Gilbert (Harvard) εέθαδ ζξεηδεά ηε ηκ γΫηα ηαμ. ε ηδα πλκζπΪγεδα θα αθαεαζτοκνθ ηα έξθβ ηβμ εαηαΰπΰάμ ηπθ αθγλυππθ, κδ παλαπΪθπ ελενθβηΫμ Ϋοαιαθ ΰδα ΰεθεηδεΫμ δδαθκλΫμ ζηκ ξλπησζπηα Y ηλδΪθηα κεηυ αθδλυθ πκν ακτζαθ ζε δδαθκλεηδεΪ ηΫλβ ηκν εσζηκν εαδ εέξαθ δδαθκλεηδεά θνζεηδεά εαηαΰπΰά (Robert L. Dorit, Hiroshi Akashi and Walter Gilbert, "Absence of Polymorphism at the ZFY Locus on the Human Y Chromosome," Science, 268(1995), pp. 1183-1185). Ο Dorit εαδ κδ ίκβγκέ ηκν δεθ ίλάεαθ δδαθκλΫμ/εθαζζαΰΫμ ζηα θκνεζεκηδδέα ζε εαθΫθα απσ ηα ησθδηα ηηάηαηα ηκν Τ ξλπηκζυηαηκμ ηπθ 38 αθδλυθ. Ώνηά β Ϋζζεδοβ δδαθκλκπκέβζβμ κδβΰεέ ζηκ ζνηπΫλαζηα σηδ δεθ ζνθΫίβ ειΫζδιβ ζηβθ εαηαΰπΰά ηπθ αθδλυθ. ΐΪζεδ ανηάμ ηβμ αθΪζνζβμ, ζνηπΫλαθαθ σηδ κ πλκπΪηκλαμ ηπθ αθδλυθ – Ϋθα Ϊηκηκ, σξδ ηδα κηΪδα αησηπθ – Ϋαβζε σξδ πελδζζσηελκ απσ 270 ξδζδΪδεμ ξλσθδα πλδθ. Πελδζζσηελκ πλσζθαηεμ ηεζΫηεμ Ϋξκνθ ζνλλδεθυζεδ ηκθ αλδγησ ανησ ζβηαθηδεΪ εαδ θαθελυθκνθ πσζκ ηδελσηελκμ ηπκλεέ θα ‗θαδ. ΚΪθκθηαμ ηβθ έδδα νπσγεζβ ηε ηκνμ παλαπΪθπ ελενθβηΫμ, εδδδεΪ σηδ κπκδαδάπκηε δδαθκλκπκέβζβ ζηα ξλπηκζυηαηα Y, β κπκέα γα ίλδζεσηαθ ζε Ϊθδλεμ πκν ακνθ ζηδμ ηΫλεμ ηαμ, γα πλΫπεδ θα νπάλιε ηΫζπ θνζδεάμ ειεζδεηδεάμ δδαδδεαζέαμ, κ αηελδεαθσμ ηκλδαεσμ ίδκζσΰκμ Michael Δammer ειΫηαζε 2.600 ηηάηαηα απσ αετΰβ θκνεζεκηδδέπθ ηκν ξλπηκζυηαηκμ απσ δεεαΫιδ Ϊθδλεμ δδαθκλεηδεάμ εγθδεσηβηαμ. Οδ νπκζκΰδζηκέ ηκν κδάΰβζαθ ζηκ ζνηπΫλαζηα σηδ κδ δεεαΫιδ ανηκέ Ϊθδλεμ εαηΪΰκθηαθ απσ Ϋθαθ Ϊθδλα πκν Ϋαβζε ηεηαιτ 51 εαδ 411 ξδζδΪδεμ ξλσθδα πλδθ (Michael F. Hammer, "A Recent Common Ancestry for Human Y Chromosomes,"Nature, 378 (1995), pp. 376-378). Μδα κηΪδα ΐλεηαθθυθ απκηεζκτηεθβ απσ ηκνμ ΰεθεηδζηΫμ Simon Whitfield, John Sulston, εαδ Peter Goodfellow, ειΫηαζε Ϋθα πκζτ ηεΰαζτηελκ ηηάηα ηκν αθγλυπδθκν ξλπηκζυηαηκμ Y, Ϋθα ηηάηα πκν απκηεζεέηαδ απσ 100 ξδζδΪδεμ αετΰβ θκνεζεκηδδέπθ, απσ πΫθηε θνζεηδεΪ δδαθκλεηδεκτμ Ϊθδλεμ. Δ απσεζδζβ πκν παλαηάλβζαθ άηαθ ησζκ ηδελβ, υζηε θα εζαηηυζεδ ηκ ξλκθδεσ ετλκμ πελέπκν ηεηαιτ 37.000 εαδ 49.000 εηυθ (L. Simon Whitfield, John E. Sulston, and Peter N. Goodfellow, "Sequence Variation of the Human Y Chromosome," Nature 378 (1995), pp. 379-380).ΒπδπζΫκθ, β αθαεκέθπζβ ηπθ Whitfield, Sulston εαδ Goodfellow ειβΰεέ ππμ κ ζνθδναζησμ ηπθ πζβλκθκλδυθ ΰδα ηκ ξλπησζπηα Y ηε ηδα πζβλκθκλέεμ ΰδα Ϊζζκνμ παλΪΰκθηεμ σππμ β ηκλθκζκΰέα ηπθ κζηυθ εαδ β ΰεπΰλαθδεά εαηαθκηά, ηεηαιτ Ϊζζπθ δεέξθεδ σηδ κ Homo sapiens δεθ ηπκλεέ θα ειεζέξηβεε ηε θνζδεΫμ δδαδδεαζέεμ απσ ηκθ Homo erectus. Παζδσηελα, εέξε ΰέθεδ ηδα παλσηκδα Ϋλενθα ΰδα ηβθ ΰεθεηδεά απσεζδζβ/ηεηαίκζά ζηδμ ΰνθαέεεμ. Βπεδδά κδ δδαθκλΫμ άηαθ ησζκ ηδελΫμ, κδ επδζηάηκθεμ εαηΫζβιαθ σηδ κδ ΰνθαέεεμ ηπκλεέ θα Ϋξκνθ ηβθ εαηαΰπΰά ηκνμ ησθκ 200.000 Ϋηβ πλδθ ζε Ϋθαθ πλσΰκθκ, ηκθ κπκέκ κδ επδζηάηκθεμ απκεΪζεζαθ «Βτα». ΠΪθηπμ ηα απκηεζΫζηαηα εαδ ηπθ δτκ ηεζεηυθ απκεζεέκνθ ηκθ Homo erectus πμ πδγαθσ πλκπΪηκλα ηπθ ζτΰξλκθπθ αθγλυππθ. Δ πδγαθά αθηέλλβζβ, ΰδα ηα ελΰαζεέα πκν εαηαζεεταααθ δδΪθκλα πλπηετκθηα, δεθ ζΫεδ ηέπκηε. άηελα, αεσηβ εαδ πκνζδΪ, αεσηβ εαδ ΰκλέζζεμ ξλβζδηκπκδκτθ νπκηνπυδβ ελΰαζεέα. Ώνησ δε ζβηαέθεδ σηδ... ειαθγλππέακθηαδ ηα πκνζδΪ! Βπέζβμ β ετλεζβ ελαθέπθ Ϊζζπθ αθγλππκεδδυθ δεθ ζβηαέθεδ απαλαέηβηα σηδ ανηκέ εέθαδ κδ πλσΰκθκδ ηκν Homo Sapiens (νπΪλξκνθ πκζζΪ εέδβ Ϊζζπζηε) ά σηδ Ϋξεδ απκδεδξηεέ (π.ξ. ηε ηβθ ετλεζβ σζπθ ηπθ εθδδΪηεζπθ ειεζδεηδευθ ελέεπθ) β ειΫζδιβ. Ώνηά β πδκ πλσζθαηβ βηελκηβθέα ΰδα ηκθ πλκπΪηκλα ηκν Ϊθηλα ίλέζεεηαδ ζξεηδεΪ εκθηΪ ζηβ ίδίζδεά ξλκθκζκΰέα ΰδα ηκθ ΏδΪη, ζνΰελδηδεΪ ηε ηα εεαηκηητλδα Ϋηβ πκν Ϋδδθαθ Ϊζζκδ ΰδα ηα αθγλππκεδδά απ‘ ηα κπκέα νπκηέγεηαδ σηδ ειεζέξγβεε κ Ϊθγλππκμ. Ώθ κδ ΰεθεαζκΰέεμ ηβμ ΓεθΫζεπμ δεθ εέθαδ πζάλεδμ – αθ ΰδα εΪπκδκνμ πκζτ πδγαθκτμ ζσΰκνμ (π.ξ. ξΪγβεαθ κδ ΰλαπηΫμ ΰεθεαζκΰέεμ ά κδ πλκθκλδεΫμ κδάΰβζαθ ζηβθ εζΪηηπζβ ηκν αλδγηκτ ηπθ πλκΰσθπθ) δεθ ζνηπελδζάθγβεαθ δδΪθκλκδ απσ ηκνμ πλσΰκθκνμ ζηκ ηεζδεσ εεέηεθκ ηκν Μπνζά, ησηε δεθ εέθαδ εαγσζκν απέγαθκ σζκ αλξδεΪ θαέθεηαδ, κ ΏδΪη εαδ β Βτα θα Ϋαβζαθ ηεηαιτ 7.500 εαδ 60.000 εηυθ. ΏζζΪ εαδ πΪζδ, εΪθ απσ ηα 51-411 ξδζδΪδεμ Ϋηβ νπάλιε ηεηαεέθβζβ πλκμ ηα 37-49 ξδζδΪδεμ Ϋηβ, δεθ εέθαδ απέγαθκ, ζηκ ηΫζζκθ, κδ θεσηελεμ Ϋλενθεμ θα «ξαηβζυζκνθ» εδ Ϊζζκ ηκ ξλκθκζκΰδεσ ετλκμ, ηεηαιτ ηκν κπκέκν Ϋαβζαθ κ πλυηκμ Ϊθηλαμ εδ β πλυηβ ΰνθαέεα, θηΪθκθηΪμ ηκ πκζτ εκθηΪ ζε ανησ πκν δέθεδ β ΓΒΝΒΔ. ΏνηΪ σζκθ αθκλΪ ηβθ επδζηβηκθδεά πζενλΪ ηκν αβηάηαηκμ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ σηπμ, πκν ξζενΪακνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ ΰδα ηβθ πέζηβ ηκν σηδ απσ Ϋθα ησθκ αενΰΪλδ ιεεέθβζε β αθγλππσηβηα, εαδ πκν δζξνλέακθηαδ σηδ κδ εδδπζκζαηλδεκέ ητγκδ εέθαδ ζνηίαηκέ ηε ηβθ επδζηάηβ, ηδ Ϋξκνθ θα πκνθ ΰδα ηα παλαεΪηπ; τηθπθα ηε ηκνμ ητγκνμ ηπθ αλξαέπθ Ώλΰεέπθ, πλυηκμ Ϊθγλππκμ επέ ΰβμ άηαθ κ Φκλπθετμ. τηθπθα ηε ηκνμ ητ-
γκνμ ηπθ αλξαέπθ ΐκδπηυθ πλυηκμ Ϊθγλππκμ επέ ΰβμ άηαθ κ ΰνΰκμ. τηθπθα ηε ηκνμ αλξαέκνμ ητγκνμ ηπθ Ώγβθαέπθ πλυηκμ Ϊθγλππκμ άηαθ κ ΚΫελκπαμ. τηθπθα ηε Ϊζζκνμ αλξαέκνμ ητγκνμ, εκδθκτμ ζηβ ΐκδπηέα εαδ ηβθ Ώηηδεά, πλυηκμ Ϊθγλππκμ άηαθ κ ΏζαζεκηεθΫαμ, πκν ίΰάεε απ‘ ηα θελΪ ηκν πκηαηκτ Κβθδζκτ. Ώμ ηαμ ειβΰάζκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ 1. ΰδαηέ νπΪλξκνθ ησζεμ πκζζΫμ δδαθκλεηδεΫμ εεδκξΫμ; Αεθ Ϋξεδ ηέα Ϊπκοβ β νπκηδγΫηεθβ εθδαέα ηνγκζκΰέα; 2. Πυμ ΰέθεηαδ θα ιεπβδΪθ απ‘ ηκ πκηΪηδ Ϊθγλππκδ; 3. Πυμ πδζηετκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ζηβθ τπαλιβ εθσμ αλξδεκτ αενΰαλδκτ αθγλυππθ, ηκν πλυηκν Ϊθδλα εαδ ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν, αθκτ ξζενΪακνθ ηβθ αθηέζηκδξβ εεδκξά ηβμ ΓΫθεζβμ; 4. Πυμ ηα εαηαθΫλθκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ θα ξζενΪακνθ ηβθ εεδκξά ηβμ ΓΫθεζβμ, θα δζξνλέακθηαδ σηδ κδ ητγκδ εέθαδ επδζηβηκθδεΫμ ειβΰάζεδμ εαδ ηανησξλκθα θα δζξνλέακθηαδ σηδ δΫξκθηαδ ηβθ ειΫζδιβ, εθυ κδ ητγκδ ανηκέ αζζΪ εαδ Ϊζζκδ (π.ξ. Δζέκδκν) σξδ ησθκ ΰδα ΒιΫζδιβ δεθ ηδζΪθε, αζζΪ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα Ϊηεζβ δβηδκνλΰέα ηπθ αθγλυππθ απσ ηκνμ «γεκτμ»; ε') «Δ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ηδζΪ ΰδα «ΰέΰαθηεμ» (ΓΫθεζδμ η‘4). Αεθ εέθαδ ανησ απσδεδιβ σηδ β Π.Α. εέθαδ αθηδΰλαθά παΰαθδζηδευθ ητγπθ, ηπθ αλξαδκεζζβθδευθ πκν ηδζκτθ ΰδα ΰέΰαθηεμ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ θνζά ηκτ ΚΪδθ άηαθ αζείάμ εαδ Ϋεθνζβμ. Δ θνζά ηκτ βγ άηαθ ενζείάμ εαδ εαγαλά. Γδ‘ ανησ β θνζά ηκτ ΚΪδθ ζΫΰκθηαθ απζυμ «Ϊθγλππκδ», εθυ β ηκτ βγ «παδδδΪ ηκτ Θεκτ», «νδκέ ηκτ Θεκτ». Καησπδθ Ϋΰδθε β επδηδιέα ηκνμ εαδ πλκΫενοε β ΰεθδΪ ηυθ «ΰδΰΪθηπθ». Αεμ ΓΒΝΒΕ Σ‘, 2-4. Οδ «νδκέ ηκν Θεκτ» δεθ εέθαδ Ϊΰΰεζκδ, σππμ θαθηΪακθηαδ κλδζηΫθκδ, εαηβΰκλυθηαμ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ σηδ ηαμ ζΫεδ ππμ (εέθαδ δνθαησθ θα) Ϋξκνθ Ϊΰΰεζκδ εαδ ΰνθαέεεμ ζεικναζδεά επαθά, πμ απσδεδιβ σηδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ Ϋξεδ επδλλκΫμ απσ παΰαθδζηδεΫμ ηνγκζκΰέεμ. Να ηδ ζΫεδ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ «Αδσηδ δζξνλέακθηαδ, σηδ δεθ Ϋξεδ ζεξγά ανησ [ζβη.: ηκ «νδκέ ηκν Θεκτ»] δδα ηκνμ αθγλυπκνμ, αζζΪ δδα ηκνμ αΰΰΫζκνμ˙ ανηκτμ ζκδπσθ πθσηαζεθ νδκτμ ηκν Θεκτ. ΚαηΪ πλυηκθ ηεθ αμ ηαμ δεέικνθ, εδμ πκέα ξπλέα κδ Ϊΰΰεζκδ πθκηΪζγβζαθ νδκέ ηκν Θεκτ˙ αζζΪ δεθ γα βηπκλΫζκνθ πκνγεθΪθα δεέικνθ ανησ. Αδσηδ Ϊθγλππκδ ηεθ πθκηΪζγβζαθ νδκέ ηκν Θεκτ, Ϊΰΰεζκδ δε εαγσζκν» (Οηδζέα εί‘ εδμ ηβθ ΓΫθεζδθ, 2) εαδ «ΠλκβΰκνηΫθπμ ζαμ δδδΪιαηεθ, σηδ β Ώΰέα Γλαθά ζνθβγέαεδ θα κθκηΪαβ εαδ ηκνμ αθγλυπκνμ νδκτμ ηκν Θεκτ. Βπεδδά ζκδπσθ ανηκέ εαηάΰκθηκ απσ ηβθ ΰεθεΪθ ηκν βγ, εαδ απσ ηκθ νδσθ ηκν, πκν πθκηΪζγβ Βθυμ˙ "δδσηδ ανησμ, ζΫΰεδ, άζπδζεθ σηδ γα πλκζετξεηαδ εδμ ηκ σθκηα Κνλέκν ηκν Θεκτ" [ζβη. ΓΫθ. Α‘, 26]˙ σζκδ ζκδπσθ εΰεθθυθηκ εδμ ηκ ειάμ απσ εεεέθκθ πθκηΪζγβζαθ απσ ηβθ Ώΰέαθ Γλαθά νδκέ ηκν Θεκτ, επεδδά εηδηκτθηκ ηβθ αλεηάθ ηπθ πλκΰσθπθ ηκνμ ηΫξλδμ εεεέθκθ˙ νδκτμ δε ηπθ αθγλυππθ πθσηαζε ηκνμ ΰεθθβγΫθηαμ πλδθ απσ ηκθ βγ, ηκνμ ΰεθθβγΫθηαμ απσ ηκθ ΚΪδθ εαδ ηκνμ αθάεκθηεμ εδμ ηβθ ΰεθεΪθ ηκν. (...) Καδ δδα θα ηΪγπηεθ σηδ δεθ Ϋεαηαθ ηκτηκ [ζβη.: κδ «νδκέ ηκν Θεκτ»] κτηε ηε θσηδηκθ ΰΪηκθ, κτηε Ϋθεεα ηβμ επδγνηέαμ θα απκεηάζκνθ παδδδΪ, δδα ηκτηκ ζΫΰεδ˙ "σηαθ εέδαθ σηδ εέθαδ πλαέαδ, Ϋζαίαθ δδα ηκθ εανησθ ηκνμ ηαμ ΰνθαέεαμ απσ εεεέθαμ, πκν ειεξυλδζαθ" [ζβη:. ΓΫθ. Σ‘, 2]» (Οηδζέα εί‘ εδμ ηβθ ΓΫθεζδθ, 3). Με Ϊζζα ζσΰδα, κδ – Ϋπμ ησηε – εθΪλεηκδ «νδκέ ηκν Θεκτ», Ϊλπαιαθ δδα ηβμ ίέαμ ηδμ ΰνθαέεεμ Ϊζζβμ θνζάμ εικλΰέακθηαμ ηκ Θεσ, πκν δδαπδζηυθεδ σηδ εέθαδ «ζαλεδεκέ» ζηκ θλσθβηα. ΠΪθηπμ, κτηε κ Υλνζσζηκηκμ γεπλεέ παθτοβζκνμ αθγλυπκνμ ηκνμ «ΰέΰαθηεμ»: «Νκηέαπ σηδ β Ώΰέα Γλαθά κθκηΪαεδ εδυ ΰέΰαθηαμ ηκνμ δζξνλκτμ εαηΪ ηκ ζυηα» (Οηδζέα εί‘ εδμ ηβθ ΓΫθεζδθ, 4). Δ Γλαθά σηαθ ΰλΪθεδ ΰδα «ΰέΰαθηεμ», δεθ εθθκεέ ηκτμ ηεζενηαέκνμ πμ ΰδΰαθηδαέκνμ εαδ εκζκζζδαέκνμ αθγλυπκνμ, αθκτ ζηα ξλσθδα πκν β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ηεηαθλΪζηβεε ζηα εζζβθδεΪ, β ζΫιβμ «ΰέΰαμ» ζάηαδθε Ϋθα απσ ηα σπζα ηκτ ζηλαηκτ. ππμ δβζ. κ ζηλαησμ ζάηελα Ϋξεδ πΫθηε σπζα (πεαδεσ, ηεγπλαεδζηΫθα, πνλκίκζδεσ, ηβξαθδεσ, δδαίδίΪζεδμ) Ϋηζδ εαδ ζηα παζαδΪ ξλσθδα νπάλξαθ κπζέηεμ (πεαδεσ), ηκισηεμ, πεζαζηΫμ, δππδεσ, εζπ. Οδ κπζέηεμ, δβζ. ανηκέ πκν εέξαθ ελΪθκμ, γυλαεα, πελδεθβηέδεμ, αζπέδα, δσλν, ιέθκμ, αεσθηδκ ζΫΰκθηαθ – ζηα αζειαθδλδθΪ ξλσθδα – εαδ «ΰέΰαθηεμ», ξπλέμ β ζΫιβ θα Ϋξεδ ηβθ Ϋθθκδα ηκν ηεΰαζσζπηκν αθγλυπκν. Βπεδδά, σηπμ, ζηα ξλσθδα πλδθ απσ ηκθ Καηαεζνζησ, σηαθ πλπηκεηθαθέζηβεαθ Ϋθκπζκδ, αζθαζυμ δεθ νπάλξε β δδΪελδζβ ζε πκζζΪ εέδβ σπζπθ, ζηκ ζνΰεεελδηΫθκ εδΪθδκ ηβμ Π.Α. β ζΫιβ «ΰέΰαμ» ζβηαέθεδ απζκτζηελα «πκζεηδζηάμ» ά αεσηβ πδκ απζΪ «Ϋθκπζκμ Ϊθγλππκμ». Σσηε δβζ. πκν αθαηέξγβεαθ κδ δτκ θνζΫμ, ησηε εηθαθέζγβεαθ εαδ κδ πλυηκδ Ϋθκπζκδ Ϊθγλππκδ, κδ κπκέκδ αθηέ θα κπκδαθδάπκηε δκνζεδΪ (ΰεπλΰέα, εηβθκηλκθέα, κδεκδκηδεά ηεηαζζκνλΰέα) αζξκζκτθηαθ ηε ηκ θα επδίΪζζκνθ ηβθ γΫζβζά ηκνμ ζηκνμ Ϊζζκνμ – ηε ηβθ ξλάζβ ηυθ σπζπθ – εαδ θα ηκτμ εεηεηαζετκθηαδ. Κδ Ϋηζδ Ϋΰδθαθ επέεεθηλα ζνζπεέλπζβμ θαηλδυθ, αλξβΰκέ ελαηυθ, εζπ. Γδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκ αθαθΫλκθηαδ πμ «κδ Ϊθγλππκδ κδ κθκηαζηκέ», εδ σξδ επεδδά άηαθ ΰδΰαθησζπηκδ. ηκ αθΪζηβηα δεθ δδΫθελαθ εαγσζκν απσ ηκτμ Ϊζζκνμ. Ώθηέζηκδξεμ απαθηάζεδμ δέθκθηαδ εαδ ΰδα Ϊζζεμ ζΫιεδμ ά θλΪζεδμ πκν θαδθκηεθδεΪ δέθκνθ ηβθ εθητππζβ σηδ Ϋξκνηε επδλλκΫμ απσ παΰαθδζηδεκτμ ητγκνμ. ‘ ανηΫμ ηδμ πελδπηυζεδμ, πλκηκτ ζνηπελΪθκνηε σηδ β Π.Α. ζΫεδ σ,ηδ θα ‗θαδ, ξλεδΪαεηαδ θα εκδηΪηε ηκ αθηέζηκδξκ είλαρεσ εεέηεθκ εαγυμ εαδ θα Ϋξκνηε νπσοβ ηδμ ζνθγάεεμ εαδ ηδμ ξλβζδηκπκδκτηεθεμ κλκζκΰέεμ ηβμ επκξάμ εαηΪ ηβθ κπκέα ηεηαθλΪζηβεε ζηα εζζβθδεΪ β Π.Α. Γδα παλΪδεδΰηα, β ζΫιβ «ηκθσεελκμ» ζηκθ Ευί ΛΘ‘, 9 εέθαδ β ηεηΪθλαζβ ηκν είλαρεκτ ( ריםλεη) β
κπκέα ζηβ ζειδεκΰλαθδεά ηβμ ηκλθά εέθαδ ( ראםλεΫη). Δ ζΫιβ ηκτηβ εηαθλΪαεηαδ απσ ηκ Brown-DriverBriggs Hebrew & English Lexicon (Ϋεδκζβ 1906) πμ ―wild ox‖ (Ϊΰλδκ ίσδδ). ζ') "Πυμ ΰέθεηαδ κ ΏδΪη θα Ϋαβζε 930 ξλσθδα, κ Μααζαζεάζ 855, κ Νυε 950 ξλσθδα, κ αζΪξ 333 ξλσθδα; Βέθαδ δνθαησθ Ϋπεδηα απ‘ ανηΫμ ηδμ βζδεέεμ, θα πδζηΫοκνηε σηδ Ϋαβζαθ ηΫηκδκδ Ϊθγλππκδ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: νπΪλξκνθ δτκ εεδκξΫμ. Πκδα εέθαδ β ζπζηά δεθ ηπκλκτηε θα ΰθπλέακνηε. Δ πλυηβ εέθαδ σηδ, επεδδά ηε ηκθ εαδλσ ιεξΪζηβεαθ δδΪθκλκδ πλσΰκθκδ-ελέεκδ ζηβ ΰεθεαζκΰέα, εέξαθ εαηαληδζηεέ ΰλαπηΫμ πδθαεέδεμ ηε ΰεθεαζκΰέεμ˙ εαδ αθκτ άδβ εέξαθ ιεξαζηεέ δδΪθκλκδ ελέεκδ, κδ ζνΰΰλαθεέμ ηπθ ΰεθεαζκΰδευθ γευλβζαθ σηδ Ϋπλεπε κδ εθαπκηεέθαθηεμ ελέεκδ θα «θκληπγκτθ» ηε ηα Ϋηβ απάμ ηπθ ζβζηκθβηΫθπθ ελέεπθ. Σδμ ΰλαπηΫμ ανηΫμ «ΰεθεαζκΰέεμ», πκν πελδΰλΪθκθηαδ ζηβθ ΓΫθεζβ, ηδμ ξλβζδηκπκέβζε κ Μπνζάμ παέλθκθηΪμ ηεμ πμ εέξαθ. Γδα ηβθ Ϊζζβ εεδκξά, πλΫπεδ, ηκνζΪξδζηκθ θα αθαθΫλκνηε ηλέα πλΪΰηαηα. Πλυηκθ σηδ κδ αλδγηκέ πκν β ΓΫθεζβ δέθεδ εέθαδ πκζτ ηεηλδκπαγεέμ ζνΰελδηδεΪ ηε ηδμ δεεΪδεμ ξδζδΪδπθ εηυθ, πκν αθαθΫλκνθ κδ ίαίνζπθδαεκέ ητγκδ ππμ Ϋαβζαθ κδ πλκεαηαεζνζηδαέκδ ίαζδζεέμ ηβμ Μεζκπκηαηέαμ. Γδα παλΪδεδΰηα, κδ ίαζδζεέμ ηπθ πσζεπθ Βλδθηκτ, ΛαλΪε, δππΪλ εαδ κνλκνπΪε, ζτηθπθα ηε ίαίνζπθδαεΫμ πδθαεέδεμ, ίαζέζενζαθ ΰδα δδΪζηβηα 30.000 ηΫξλδ 40.000 ξλσθπθ. Ο Βθ-ηεθ-ζκν-Ϊθθα ίαζέζενζε – πΪζδ ζτηθπθα ηε ηδμ ίαίνζπθδαεΫμ πδθαεέδεμ – 43.200 ξλσθδα εαδ κ Ονηπαλαηκτηκν 18.600 ξλσθδα. Ο Νηκνηκταδ δδεηβλάγβ ζηκ γλσθκ ΰδα 18.000 ξλσθδα. ΜεηΪ ηκθ εαηαεζνζησ εαδ πλδθ ηκθ ΓδζΰεαηΫμ, β πδκ ηαελσξλκθβ ίαζδζεέα άηαθ ανηά ηκν ΒηΪθα, ίαζδζδΪ ηβμ Κδμ, πκν ίαζέζενζε 1560 ξλσθδα, εαδ β πδκ ηδελά ανηά ηκν ίαζδζδΪ ηβμ Ονλκτε, Νηκνηκταδ, πκν ίαζέζενζε εεαησ ξλσθδα. ΏθηδζαηίΪθεηαδ εαθεέμ ηβ δδαθκλΪ ηεΰΫγκνμ αθΪηεζα ζε 969 ξλσθδα απάμ (ΜαγκνζΪζαμ) εαδ 43.000 ξλσθδα ίαζδζεέαμ. Αετηελκθ, παλσζβ ηβθ ηνγδεά δδΪλεεδα ίαζδζεέαμ ηπθ παλαπΪθπ ίαζδζΫπθ, Ϋξεδ απκδεδξγεέ σηδ ανηά δεθ επβλεΪαεδ ηκ αάηβηα ηβμ τπαλιβμ ά αθνπαλιέαμ ηκνμ. Γδα παλΪδεδΰηα, «βηπκλεέ θ‘ απκλλέοπηεθ πμ ητγκθ ηκ σηδ κ Βθηεηπαλαΰεέζδ, ίαζδζδΪμ ηβμ πσζεπμ Κδμ, είαζέζενζε 900 ξλσθδα, σηπμ παλαηΫθεδ ζηαγελσθ εαδ αδδΪζεδζηκθ ηκ ΰεΰκθσμ, σηδ κ ίαζδζδΪμ εεεέθκμ νπάλιε πλαΰηαηδεΪ˙ σηδ ηαμ αθάεε ηδμ πλυηεμ επδΰλαθΫμ εδμ ηβθ ΰλαθάθ ηπθ κνηελέπθ. ΒπκηΫθπμ κ ίαζδζδΪμ εεεέθκμ εέθαδ δζηκλδεσθ πλσζππκθ, αθειΪληβηα ηκν πυμ γα νπκζκΰέζβ ά πυμ γα εεζΪίβ εαθεέμ ηκθ αλδγησθ 900, κ κπκέκμ αθαθΫλεηαδ εδμ ηκθ εαηΪζκΰκθ ηπθ κνηελέπθ ΐαζδζΫπθ» (Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 50). Άλα εαδ ΰδα ηα πλσζππα ηβμ ΓΫθεζβμ γα ηπκλκτζε εαθεέμ θα δζξνλδζηεέ ηκ έδδκ. Σλέηκθ, εθυ ζηκνμ κνηΫλδκνμ β δδΪλεεδα ίαζδζεέαμ (Ϊλα εαδ απάμ) πΫθηεδ απσηκηα, απσ 30.000 Ϋηβ πλκ Καηαεζνζηκτ ζε 1500 ηεηΪ ηκθ εαηαεζνζησ, ζηβθ Ώΰέα Γλαθά νπΪλξεδ ηδα πκζτ πδκ κηαζά ηεηΪίαζβ απσ ηεΰΪζεμ βζδεέεμ ζε θνζδκζκΰδεΫμ: Πλκ εαηαεζνζηκτ: ΏδΪη 930, βγ 912, Βθυμ 905, ΚαδθΪθ 910, Μααζαζεάζ 855, ΕΪλεδ 962, ΜαγκνζΪζα 969, ΛΪηεξ 777, Βθυξ 365, Νυε 950. ΜεηΪ ηκθ Καηαεζνζησ: βη 600, ΏλθαιΪδ 438, αζΪξ 433, ΒίΫλ 464, ΠεζΫΰ 239, Ρεκτ 239, ελκτΰ 230, Ναξυλ 148, ΘΪλα 205, ΏίλαΪη 175, ΕζαΪε 180, Επζάθ 110 ε.κ.ε. νθεπυμ, νπΪλξεδ εαδ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ (Ϋζηπ, παλΪ ηδμ ηεΰΪζεμ βζδεέεμ) δδαθκλΪ ηεηαιτ ζκνηελδαεάμ εαδ ίδίζδεάμ παλΪδκζβμ. ΣκνζΪξδζηκθ απσ ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ γα πελέηεθε εαθεέμ πελδζζσηελβ ηεηλδκπΪγεδα. Ώζζδυμ, πυμ ηπκλκτθ θα ειβΰάζκνθ ηβ ηαελκίδσηβηα ηπθ αθγλυππθ ηκν «ξλνζκτ ΰΫθκνμ» ά σηδ κ ΦκλπθΫαμ άηαθ ηανησξλκθα κ πλυηκμ Ϊθγλππκμ εαδ κ πλυηκμ ίαζδζδΪμ; ζα') "Ο ητγκμ ηβμ ΐαίΫζ εέθαδ αθηδεπδζηβηκθδεσμ. Ώθηέγεηα νπΪλξεδ ηκ Ϋπκμ ηβμ Φκλπθέδαμ. τηθπθα η‘ ανησ, σηαθ ίαζδζδΪμ ηκν Άλΰκνμ άηαθ κ ΦκλπθΫαμ, β επδελΪηεδΪ ηκν άηαθ ηεΰΪζβ, εαδ κδ εΪηκδεκέ ηκν ακτζαθ δδαζεκλπδζηΫθκδ ζηα δδΪθκλα ηΫλβ ηβμ. ηαθ ηΪζπζαθ β Ήλα εδ κ Πκζεδδυθ ΰδα ηβθ εβδεηκθέα ηκν Άλΰκνμ, επδελΪηβζε β πλυηβ εδ κ δετηελκμ κλΰδζηΫθκμ Ϋζηεδζε ιβλαζέα ζηκ Άλΰκμ. Σσηε κ Φκλπθετμ ζνΰεΫθηλπζε σζκνμ ηκνμ εαηκέεκνμ ζηκθ ησπκ σπκν νπάλξαθ απκγΫηαηα θελκτ. Βεεέ σηπμ «ΰέθκθηαδ ηδα ζεδλΪ απσ πλπηκθαθεέμ δδαπδζηυζεδμ εαδ πλυη‘ απ‘ σζα σηδ β πκζνγλτζβηβ κηκΰζπζζέα ηπθ απκΰσθπθ ηκν ΦκλπθΫα δεθ νπΪλξεδ πδΪ» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 57). Έηζδ, αλξέακνθ πλκζηλδίΫμ. Ο Αέαμ ζηΫζθεδ ηκθ Βληά, κ κπκέκμ πλκηεέθεδ ηβ δδΪζνζβ ηβμ πσζβμ εαδ ηβ δδαζπκλΪ ηπθ εαηκέεπθ, αθΪζκΰα ηε ηβ ΰζυζζα ηκνμ, ζε δδαθκλεηδεΫμ πελδκξΫμ σπκν νπάλξαθ απκγΫηαηα θελκτ. Ο εζζβθδεσμ ητγκμ ηκν ΦκλπθΫα εέθαδ πκζτ επδζηβηκθδεσηελκμ, δδσηδ δεθ δζξνλέαεηαδ ηκθ παλαζκΰδζησ σηδ β δβηδκνλΰέα ηπθ δδαθκλεηδευθ ΰζπζζυθ κθεέζεηαδ ζε γανηαηκνλΰδεά επΫηίαζβ ηπθ γευθ (σππμ ζηβθ Π.Α.), αζζΪ, ζτηθπθα
ηε ηβθ επδζηάηβ, σηδ πλκΫενοαθ θνζδκζκΰδεΪ κδ δδαθκλεηδεΫμ ΰζυζζεμ (ΐζ. Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 56-58)". ΏΠΏΝΣΔΔ: Βδυ κ ανηκζνζηβθσηεθκμ πμ «απκηνγκπκδβηάμ ηβμ ΐέίζκν» εαδ «κλγκζκΰδζηάμ», Μ. Καζσπκνζκμ, ηαμ ζΫεδ σηδ κ εδδπζκζαηλδεσμ ητγκμ εέθαδ αθυηελκμ ηβμ δδάΰβζβμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, επεδδά ζ‘ ανηάθ κδ δδαθκλεηδεΫμ ΰζυζζεμ εηθαθέακθηαδ Ϋπεδηα απσ γερεά παλΫηίαζβ (γατηα), εθυ ζηκθ ητγκ ηΪξα δεθ νπΪλξεδ γερεά παλΫηίαζβ, αζζΪ κδ ΰζυζζεμ εηθαθέακθηαδ «θνζδκζκΰδεΪ», σππμ ζΫεδ β επδζηάηβ. ΚαηΪ πσζκ ανησ αζβγετεδ, δεέηε ηκ, δδαίΪακθηαμ ηκθ πλαΰηαηδεσ ητγκ ηκν ΦκλπθΫα, σππμ ηαμ ηκθ δέθεδ β Διιεληθή Μπζνινγία, ησηκμ 3 – Οη ήξσεο, ηβμ Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ (επδηΫζεδα Ε. Καελδδά), ζεζ. 165-166: «τηθπθα ηε ηβθ αλΰεέα παλΪδκζβ κ ΦκλπθΫαμ, κ ΰδκμ ηκν πκηαηκτ Ίθαξκν εαδ ηβμ θτηθβμ Μεζέαμ, άηαθ κ πλυηκμ Ϊθγλππκμ πΪθπ ζηβ ΰβ ανηά. Χμ ΰνθαέεα ηκν αθαθΫλεηαδ β Σεζεζδδέεβ (ά Πεδγυ). Σκ αενΰΪλδ ηπθ πλπησπζαζηπθ πλΫπεδ θα απσεηβζε πζάγκμ απκΰσθκνμ. Γδα ξΪλβ ηκνμ κ ΦκλπθΫαμ εαηείΪαεδ ηβ θπηδΪ απσ ηκθ κνλαθσ, ηκ δέξπμ Ϊζζκ ηε ηβ ζνΰεαηΪγεζβ ηκν Αέα, εαδ ηκνμ ηαγαέθεδ θα ηβ ξλβζδηκπκδκτθ, ΰδα θα ηπκλκτθ θα πκλετκθηαδ ζηβ απά. ΏθαθΫλεηαδ αεσηα απσ Ϊζζεμ πβΰΫμ ππμ, σηαθ β Ήλα εαδ κ Πκζεδδυθαμ ηΪζπθαθ πκδκμ γα ΰέθεδ ετλδκμ ηκν Άλΰκνμ, άηαθ κ ΦκλπθΫαμ εαδ σξδ κ Ίθαξκμ πκν κλέζηβεε ελδηάμ ηε ηκθ Κβθδζσ εαδ ηκθ Ώζηελέπθα – κθσηαηα γεκπκδβηΫθπθ πκηαηυθ – εαδ Ϋδπζε ηβ θέεβ ζηβ γεΪ˙ Ϋπεδηα, πλυηκμ ανησμ, έδλνζε ηβ ζαηλεέα ηβμ ζηκ Άλΰκμ. Δ εαηαετλπζβ ηκν Άλΰκνμ ζηβθ Ήλα πλκεαζεέ ηβθ κλΰά ηκν Πκζεδδυθα, πκν ΰδα ηδηπλέα ζηλετεδ ηα πκηΪηδα ηβμ αλΰεέαμ ΰβμ. Ώπσ ησηε ηκ Άλΰκμ ΰέθεηαδ πκζνδέοδκθ. ηα παζδΪ εεεέθα ξλσθδα δεθ εέξαθ αεσηα ξηδζηεέ πκζδηεέεμ˙ κδ Ϊθγλππκδ πελθκτζαθ ηβ απά ηκνμ ζηα δΪζβ εαδ ζηδμ ελβηδΫμ, εαγΫθαμ ΰδα ηκθ εανησ ηκν, ηδζκτζαθ σηπμ σζκδ ηβθ έδδα ΰζυζζα εαδ άηαθ κ Αέαμ πκν ηκνμ ενίελθκτζε απσ ηκθ ζνηπκ. Σκ εαεσ άηαθ ππμ, Ϋηζδ ζεκλπδζηΫθκδ εαδ απκηκθπηΫθκδ πκν ακτζαθ, εδθδτθεναθ θα αθαθδζηκτθ απσ ηα Ϊΰλδα γβλέα, ΰδ‘ ανησ κ ΦκλπθΫαμ απκθαζέαεδ θα ηκνμ ζνΰεεθηλυζεδ ζηκ Άλΰκμ˙ επεδδά σηπμ Ϋξκνθ ζηκ ηεηαιτ πζβγτθεδ εαδ δεθ ξπλκτθ πδα ζ‘ Ϋθα ησθκ ζνθκδεδζησ, κ Βληάμ ηκτμ ζεκλπέαεδ πΪθπ ζηβ ΰβ, υζηε θα ζξβηαηδζηκτθ πκζζΫμ πκζδηεέεμ˙ απκθαζέαεδ αεσηα, απσ ζσΰκνμ πκν δεθ ιΫλκνηε, θα δυζεδ ζε εΪγε πκζδηεέα εαδ Ϊζζβ ΰζυζζα. Συλα σηπμ κδ Ϊθγλππκδ αλξέακνθ ηα ηαζυηαηα ηεηαιτ ηκνμ, πλυηα πλυηα ηΫζα ζηβθ έδδα πκζδηεέα, κ Ϋθαμ ΰεέηκθαμ ηε ηκθ Ϊζζκθ. Βέθαδ εαδ αθΪηεζα ζηδμ πκζδηεέεμ πκν ΰεθθδκτθηαδ ηυλα δδξσθκδεμ ΰδα ηδμ ίκζεΫμ, ΰδα ηα ξπλΪθδα, ΰδα ηα ζτθκλα. Σκ εαεσ ηεΰαζυθεδ ηε ηβθ πκζνΰζπζζέα, πκν κδβΰεέ ζηβθ αζνθεθθκβζέα. ηαθ ηα ηαζυηαηα εαδ κδ αδδεέεμ πζβγαέθκνθ, κ Αέαμ απκζηλΫθεδ ηκ πλσζππσ ηκν απσ ηβ ΰβ, δεθ γΫζεδ πδα θα ενίελθΪ ηκνμ αθγλυπκνμ εαδ παλαδέδεδ ηβθ εικνζέα ζ‘ Ϋθα γθβησ, ηκθ ΦκλπθΫα. ηβθ εεζκΰά ανηά θαέθεηαδ ππμ ζβηαθηδεσ λσζκ Ϋπαδιε β Ήλα, πκν εέξε ζσΰκνμ, σππμ εέδαηε, θα ζνηπαγεέ ηκθ άλπα. Έηζδ κ ΦκλπθΫαμ ΰέθεηαδ κ πλυηκμ ίαζδζδΪμ ηκν εσζηκν. Γδα θα απκεαηαζηάζεδ, σζκ ΰδθσηαθ, ηβθ αληκθέα εδ ηβ δδεαδκζτθβ πκν επδελαηκτζε ζηα παζδΪ ξλσθδα, νπκξλευθεηαδ θα ζνθηΪιεδ θσηκνμ εαδ θα δδλτζεδ ηα πλυηα δδεαζηάλδα. Καδ εΪηδ Ϊζζκ: υμ ηβθ υλα εεεέθβ σπζα δεθ νπάλξαθ, ά, αθ νπάλξαθ, άηαθ πλπησΰκθα. ΏθαθΫλεηαδ ΰδα ηκθ Άπβ, ηκ ΰδκ ηκν ΦκλπθΫα, ππμ πλυηκμ ανησμ κδάΰβζε ηκ ζηλαησ ηκν κπζδζηΫθκ ηε ιτζα εαδ δΫληαηα. ηαθ β εαηΪζηαζβ ξεδλκηελετεδ, κ ΦκλπθΫαμ αθαΰεΪαεηαδ θα επδθκάζεδ σπζα πδκ θκθδεΪ. Σα πλυηα δεέΰηαηΪ ηκνμ ηα αθδελυθεδ ζηκ θασ ηβμ Ήλαμ. Γδα ηκ γΪθαηκ ηκν ΦκλπθΫα δεθ νπΪλξεδ εαηδΪ ηαληνλέα, πλΫπεδ σηπμ θα πΫγαθε ζε πκζτ ίαγδΪ ΰελΪηαηα». Δ Διιεληθή Μπζνινγία, ΰδα ηα παλαπΪθπ πελέ ΦκλπθΫα ίαζέαεηαδ, σππμ β έδδα αθαθΫλεδ, ζηδμ ειάμ πβΰΫμ: Φνξσλίο EGF ζ. 210-211, απσζπ. 1-5˙ Ώεκνζέζακμ FgrHist 2F 23α˙ ΠζΪηπθ, Σίκαηνο 22Ώ˙ Ώπκζζσδπλκμ 2, 1, 1˙ ΠΪπνλκδ Οινλτΰξκν 20, 2260, ζη. Ε, 3 ε.ε. εαδ 10, 1241, ζη. II, 24 ε.ε. εαδ 10, ζη. IV, 3 ε.ε.˙ Πανζαθέαμ 2, 15, 5 εαδ 2, 19, 5˙ Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ,ηξσκαηείο, 1, 21˙ ΒνζΫίδκμ, Δπαγγειηθή πξνπαξαζθεπή 10, 10, 448˙ Σαηδαθσμ, Πξνο Έιιελαο, 150˙ Γευλΰδκμ τΰεεζζκμ 119, 15˙ ΣαΫηαβμ, ξσζδα ζηκθ Λνεσθλκθα 177˙ ξσζδα ζηκθ κθκεζά, ΔζΫεηλα, 4˙ ξσζδα ζηκθ Βνλδπέδβ, ΟλΫζηβμ 932 εαδ 1246˙ ξσζδκ ζηκθ ηΪηδκ, ΘβίαΎδα 1, 252˙ Τΰέθκμ 143 εαδ 225 εαδ 274˙ Καζζδσδπλκμ 12, 213. Παλαηβλκτηε ηα ειάμ, ζνΰελέθκθηαμ σζα δζξνλέαεηαδ πελέ ΦκλπθΫα κ Μ. Καζσπκνζκμ εαδ σζα ΰλΪθεδ πελέ ΦκλπθΫα β Διιεληθή Μπζνινγία: 1. (Σκ ζβηαθηδεσηελκ:) Ο Μ. Καζσπκνζκμ παλαπκδεέ (ζνθεδδβηΪ;) ηβθ αθάΰβζβ ηκν ητγκν ζηκ ελέζδηκ ζβηεέκ ηβμ δβηδκνλΰέαμ ηπθ πκζζυθ δδαζΫεηπθ. Ο Μ. Καζσπκνζκμ ζΫεδ σηδ κ δδαξπλδζησμ ηπθ ΰζπζζυθ, β δβηδκνλΰέα θΫπθ δδαζΫεηπθ δεθ κθεέζεηαδ ζηκνμ «γεκτμ», αζζΪ Ϋΰδθε «θνζδκζκΰδεΪ» εαδ απζυμ, σηαθ ζνθκδεέζηβεαθ ζηκ Άλΰκμ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ, «δδαπδζηυγβεε σηδ δεθ νπάλξε πζΫκθ κηκΰζπζζέα». Ώθηέγεηα β Διιεληθή Μπζνινγία ηαμ πζβλκθκλεέ σηδ κ «γεσμ» Βληάμ δβηδκτλΰβζε εαδ Ϋδπζε ηδμ δδαθκλεηδεΫμ ΰζυζζεμ ζηκνμ αθγλυπκνμ, αθκτ εέξαθ ζνθκδεδζηεέ.
2. Ο ζνθκδεδζησμ ζηκ Άλΰκμ δεθ κθεέζεηαδ ζηβθ ζεδονδλέα, σππμ δζξνλέαεηαδ κ Μ. Καζσπκνζκμ, αζζΪ ζηκ θσίκ ηβθ θαΰπγκτθ απ‘ ηα γβλέα κδ Ϊθγλππκδ. 3. Οδ πλκζηλδίΫμ δεθ κθεέζκθηαδ ζηβθ τπαλιβ πκζζυθ δδαζΫεηπθ, σππμ δζξνλέαεηαδ κ Μ. Καζσπκνζκμ, αζζΪ ζηκ ζνθπζηδζησ, σππμ ζΫεδ β Διιεληθή Μπζνινγία˙ β πκζνΰζπζζέα επΫηεδθε ηδμ πλκζηλδίΫμ, αζζΪ δεθ άηαθ ανηά πκν ηδμ δβηδκτλΰβζε. Ο Μ. Καζσπκνζκμ δζξνλέαεηαδ σηδ αθηζεέ ηα ζηκδξεέα ηκν ΰδα ηκθ ητγκ απσ ηβθ Διιεληθή Μπζνινγία ηβμ Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ. Βέθαδ κζκθΪθελκ σηδ Ϊζζα ζΫεδ βΔιιεληθή Μπζνινγία εαδ Ϊζζα δζξνλέαεηαδ κ Μ. Καζσπκνζκμ. Σδ ζνηίαέθεδ εέθαδ πλκθαθΫμ. ζηε κ Βληάμ, Ϋθαμ «γεσμ», εέθαδ πκν δέθεδ ζε εΪγε πκζδηεέα εαδ ζηδμ δδαθκλεηδεΫμ κηΪδεμ αθγλυππθ απσ ηδα ΰζυζζα. ΚαηηδΪ ζξΫζβ ηε ηκθ οενδκεπδζηβηκθδζησ ηκν αλξαδκΰθυζηβ, Μ. Καζσπκνζκν, κ κπκέκμ γΫζεδ θα πεέζεδ σηδ κ ητγκμ ζνηθπθεέ ηε ηα επδζηβηκθδεΪ δεδκηΫθα (πκν ζδΰΪ ηβθ ζνηθπθκτζε, ζεμ εαδ Ϋξκνθ εαηαζάιεδ κδ επδζηάηκθεμ πυμ, πκτ εαδ πσηε δδαξπλέζηβεαθ κδ ΰζυζζεμ). Βέθαδ εθδδαθΫλκθ, πμ δδαθκλΪ, σηδ ζηβθ Π.Α. β ζτΰξνζβ ηπθ ΰζπζζυθ Ϋξεδ ηδα εΪπκδα αδηέα, ηδα «τίλβ» πλκμ ηκθ Θεσ. ηκ ητγκ ηκν ΦκλπθΫα αθηέγεηα, δεθ νπΪλξεδ εαθεέμ ζσΰκμ, αθηέζηκδξκμ ά Ϋζηπ δδαθκλεηδεσμ απ‘ ανησθ ηβμ δδάΰβζβμ ηβμ ΐαίΫζ. Γδαηέ π.ξ. θα ηβθ ηκνμ Ϊθβθε κ Βληάμ θα ζνθεξέζκνθ θα Ϋξκνθ ηβθ έδδα ΰζυζζα, σππμ ηβθ εέξαθ πλδθ πλδθ ηκνμ ζνθκδεέζεδ κ ΦκλπθΫαμ ζηκ Άλΰκμ; ξδ απζυμ – εθΪθηδα ζηκνμ οενδεέμ δζξνλδζηκτμ ηκν Μ. Καζσπκνζκν – κ εδδπζκζαηλδεσμ ητγκμ παλαδΫξεηαδ σηδ κδ «γεκέ» Ϋδπζαθ ηδμ ΰζυζζεμ (Ϊλα πΪεδ ζηλΪθδ κ «αγερζηδεσμ κλγκζκΰδζησμ», ηκθ κπκέκ ΰεζκδκπκδεέ κ Μ. Καζσπκνζκμ εΪθκθηΪμ ηκθ «ζβηαέα» ηκν αΰυθα ηκν νπΫλ ηπθ πκζνγερζηδευθ ητγπθ) εδ σηδ ανηΫμ δεθ δβηδκνλΰάγβεαθ ησθεμ ηκνμ (π.ξ. απ‘ ηδμ θνζδεΫμ ζνθγάεεμ ά ηκ ΰεπΰλαθδεσ δδαξπλδζησ), αζζΪ επδπζΫκθ κ ητγκμ δεθ δέθεδ εαθ ηδα (Ϋζηπ παλΪζκΰβ) ειάΰβζβ ΰδα ηβ δβηδκνλΰέα πκζζυθ δδαζΫεηπθ απ‘ ηκνμ «γεκτμ», ζε αθηέγεζβ ηε ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, β κπκέα δέθεδ ηδα γεκζκΰδευμ πκζτ εαηαθκβηά ειάΰβζβ (τίλβ πλκμ ηκθ Θεσ). Γδα δνκ ζσΰκνμ, ζκδπσθ, νπεληελεέ β αθάΰβζβ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ απ‘ ηκ παλαητγδ ηκν ΦκλπθΫα, εαδ ζνθεπυμ εέθαδ αδτθαηκ θα αθηδΰλΪθεδ ανηά ηκθ εδδπζκζαηλδεσ ητγκ. Γδα ηλεδμ ηΪζζκθ. Ο ητγκμ ηΪμ ζΫεδ σηδ αλξδεΪ κδ Ϊθγλππκδ «κδ Ϊθγλππκδ πελθκτζαθ ηβ απά ηκνμ ζηα δΪζβ εαδ ζηδμ ελβηδΫμ, εαγΫθαμ ΰδα ηκθ εανησ ηκν». Ώνησ εέθαδ εθηεζυμ αθηδεπδζηβηκθδεσ. Αεθ νπάλιε πκηΫ εαηηδΪ αλξδεά Ϊΰλδα εαηΪζηαζβ, σπκν εαγΫθαμ ακτζε ησθκμ ηκν. ΠΪθηα ακτζαθ ηααέ κδ Ϊθγλππκδ. Άζζπζηε, αθ ακτζαθ ζηδμ ελβηδΫμ, ηδ θσβηα γα εέξε β δδαενίΫλθβζβ απ‘ ηκθ Αέα; Υυλδα πκν ανησ εδζΪΰεδ ηβ γεκελαηέα, σηδ κδ γεκέ ενίελθκτζαθ ηβθ αθγλυπδθβ εκδθπθέα. ΠΫλαθ ανηυθ, κ ητγκμ, σππμ ηκθ παλαγΫηεδ β Διιεληθή Μπζνινγία, εέθαδ ειαθηδεεδηΫθκν παλΪζκΰκμ, δδσηδ ηαμ παλκνζδΪαεδ ηκθ ΦκλπθΫα θα εέθαδ ηανησξλκθα κ πλυηκμ Ϊθγλππκμ εαδ κ πλυηκμ ίαζδζδΪμ ζηβ ΰβ. Γδα θα άηαθ ίαζδζδΪμ, γα απαδηκτθηαθ β τπαλιβ εδ Ϊζζπθ αθγλυππθ. ΏζζΪ ησηε γα Ϋπλεπε κ ΦκλπθΫαμ θα αάζεδ εεαηκθηΪδεμ ξλσθδα, υζηε θα νπΪλξκνθ πκζζκέ Ϊθγλππκδ, κδ κπκέκδ γα ΰέθκθηαθ νπάεκκέ ηκν. Πυμ ηκ ειβΰκτθ ανηκέ κδ κπαδκέ ηβμ επδζηβηκθδεσηβηαμ ηπθ ητγπθ; ΒιΪζζκν κ ητγκμ ηκν ΦκλπθΫα πκν εαηείΪαεδ ηβ θπηδΪ απ‘ ηκθ κνλαθσ, πλκθαθυμ ηε ηβ ζνΰεαηΪγεζβ ηκν Αέα (αθκτ κ ΦκλπθΫαμ δεθ ηδηπλάγβεε ΰδ‘ ανησ) αθηδελκτεδ ηκ ητγκ ηκν ΠλκηβγΫα, πκν Ϋεζεοε ηβ θπηδΪ εαδ ηδηπλάγβεε. νηπΫλαζηα; Δ εδδπζκζαηλδεά ηνγκζκΰέα εέθαδ Ϋθα εηελσεζβηκ ζτηθνληα παλΪζκΰπθ παλαηνγδυθ, πκν ηκ Ϋθα αθηδελκτεδ ηκ Ϊζζκ. ΒπδπζΫκθ νπΪλξκνθ εαδ Ϊζζεμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ητγκν ηκν ΦκλπθΫα εαδ δδάΰβζβμ ηβμ ΐαίΫζ: πλυηκθ, δεθ νπΪλξεδ πτλΰκμ εαδ απσπεδλα ηπθ αθγλυππθ θα θηΪζκνθ ηκνμ γεκτμ ζηκ ητγκ ηκν ΦκλπθΫα˙ δετηελκ, ζηβ ίδίζδεά δδάΰβζβ β αδηέα ηβμ ζνΰεΫθηλπζβμ ηπθ αθγλυππθ ζε ηδα πσζβ εέθαδ β ηαηαδκδκιέα ηπθ αθγλυππθ θα αθΫίκνθ ζηκθ κνλαθσ. ΤπΪλξεδ β αθηέλλβζβ ΰδα Ϋθα Ϊζζκ ητγκ, ηκν ηκν εαδ ηκν ΒθδΪζηβ, ηπθ ΏζπΪδπθ, ΰδπθ ηκν Πκζεδδυθα εαδ ηβμ ΕθδηΫδεδαμ. Ώνηκέ, «σηαθ Ϋΰδθαθ εθθδΪ ξλκθυ εδ εέξαθ πΪξκμ εθθδΪ πάξεμ εαδ τοκμ εθθδΪ κλΰνδΫμ, ηκνμ ηπάεε β δδΫα θ‘ αθκέικνθ πσζεηκ ηε ηκνμ γεκτμ. βευθκνθ, ζκδπσθ, ηβθ ζζα εαδ ηβ ζηάθκνθ πΪθπ ζηκθ ζνηπκ, πΪθπ ζηβθ ζζα ζεαζυθκνθ ηκ Πάζδκ εαδ ηε ηα ίκνθΪ ανηΪ θκίΫλδααθ θ‘ αθείκτθε ζηκθ Ονλαθσ. Κδ Ϋζεΰαθ, σηδ γα ξυζκνθ ηβ γΪζαζζα ηε ηα ίκνθΪ εαδ γα ηβθ εΪθκνθ ζηελδΪ εαδ ηβ ζηελδΪ γΪζαζζα. Καδ αβηκτζαθ ΰνθαέεεμ κ ΒθδΪζηβμ ηβθ Ήλα εδ κ ηκμ ηβθ ΏληΫηδδα. Έδεζαθ ηΪζδζηα εαδ ηκθ Άλβ. ΏζζΪ εαηΪθελε θα ηκθ απεζενγελυζεδ ελνθΪ κ Βληάμ εαδ ηκνμ ΏζπΪδεμ ηκν ζεσηπζε β Άληεηδμ ηε ηΫξθαζηα ζηβ ΝΪικ» (Ώπκζζκδυλκν Βηβιηνζήθε, Ώ‘, VII, 4). Παλαηβλκτηε ηδμ ειάμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ητγκν ηπθ ΏζπΪδπθ εαδ ίδίζδεάμ αθάΰβζβμ: πλυηκθ, ζηβ ίδίζδεά αθάΰβζβ ξηέαεηαδ πτλΰκμ (κδεκδσηβηα), εθυ ζηκ ητγκ ζηάθεηαδ ίκνθσ πΪθπ ζε ίκνθσ (!)˙ δετηελκθ, ζηβ ίδίζδεά αθάΰβζβ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ ζνηηεηΫξκνθ ζηκ εΰξεέλβηα ηβμ κδεκδσηβζβμ ηκν πτλΰκν, εθυ ζηκ ητγκ ησθκ δτκ αδΫζθδα˙ ηλέηκθ, ζεκπσμ ηπθ αθγλυππθ πκν Ϋξηδααθ ηκθ πτλΰκ ηβμ ΐαίΫζ άηαθ «θα ΰέθκνθ κθκηαζηκέ» πλδθ δδαζπαλκτθ, εθυ ζηκ ητγκ κ ζεκπσμ ηπθ ΏζπΪδπθ άηαθ... θα παθηλενηκτθ δνκ γεΫμ˙ ηΫηαληκ, κτηε εαδ ζ‘ ανησθ ηκθ ητγκ νπΪλξεδ αδηδκ-
ζσΰβζβ ΰδα ηβθ πκδεδζέα ηπθ δδαζΫεηπθ, αζζΪ κτηε εαδ αθαθκλΪ ζε ΰζπζζδεΫμ δδαζΫεηκνμ˙ πΫηπηκθ, εέθαδ κζκθΪθελκ σηδ κ ητγκμ πελδΫξεδ πκζζΪ εθηεζυμ παλΪζκΰα ζηκδξεέα (ζηάζδηκ ίκνθκτ πΪθπ ζε ίκνθσ) πκν δεέξθκνθ ηβθ αθαζβγκθΪθεδΪ ηκν, εθυ β ίδίζδεά δδάΰβζβ εέθαδ κλγκζκΰδεά (δεθ γα άηαθ παλΪιεθκ αθ εΪπκδκδ απκθΪζδααθ θα ξηέζκνθ Ϋθαθ πτλΰκ, απσ ηαηαδκδκιέα, πκν θα Ϋθηαθε υμ ηκθ κνλαθσ). Καηηέα ζξΫζβ ζκδπσθ. Δ τπαλιβ νοβζυθ πτλΰπθ-θαυθ ζηβθ Μεζκπκηαηέα εέθαδ ΰεΰκθσμ αδδαηθδζίάηβηκ. Ο Δλσδκηκμ (1, 181 ε.ε.) αθαθΫλεδ ηΫηκδκνμ κεηασλκθκνμ πτλΰκνμ˙ κδ Άλαίεμ ηκνμ κθκηΪακνθ birs nimrud. Έθαμ ζπασηεθκμ πτλΰκμ Ϋξεδ τοκμ 210 ηΫηλπθ. Βέθαδ ηα ΰθπζηΪ ziggurat, σππμ πκζζκέ ΰθπλέακνθ. Βέθαδ αιδκζβηεέπηκ σηδ β ζΫιβ αδΰεκνλΪη ζβηαέθεδ «ζσθκμ ηκν κνλαθκτ» (Robert T. Boyd, Tells, Tombsand Treasure, Bonanza Books - New York 1969, p. 75), πλΪΰηα πκν ηαμ γνηέαεδ ηβθ πλσγεζβ ηπθ επέδκιπθ κδεκδσηπθ ηβμ ΐαίΫζ θα ξηέζκνθ πτλΰκ, ηκν κπκέκν β εκλνθά «θα θηΪθεδ ζηκνμ κνλαθκτμ». Δ ζΫιβ ΐαίΫζ πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ αεεαδδεά Bab-ilu, β πτζβ ηκν γεκτ. ηκνμ Βίλαέκνμ σηπμ β ζΫιβ ζβηαέθεδ ηβθ ΐαίνζυθα εαδ εέθαδ κησβξβ ηβμ ζΫιβμ «ζτΰξνζβ». Βθηνππζδαεσ εέθαδ εαδ ηκ ειάμ. «Ο Σαυληα ηδγ, ηΫζκμ ηκν πλκζππδεκτ ηκν ΐλεηαθθδεκτ Μκνζεέκν, πκν ηεηΫθλαζε ηβθ δδάΰβζδθ ηκν ΐαίνζπθδαεκτ ητγκν δδα ηκθ Καηαεζνζησθ, εδβηκζέενζε ηβθ ηεηΪθλαζδθ εθσμ απκζπΪζηαηκμ, εδμ ηκ κπκέκθ ΰέθεηαδ ζσΰκμ δδα ηβθ εαηαζηλκθάθ εθσμ απσ ανηΪ ηα ΓδΰεκνλΪη. Σκ απσζπαζηα ΰλΪθεδ: "Σν θηίζηκνλ ηνπ λανχ απηνχ δπζαξέζηεζε ηνπο ζενχο. ε κηα λχρηα θαηεδάθηζαλ, φ,ηη είρε θηηζζή. Σνπο εζθφξπηζαλ ζε καθξηλνχο ηφπνπο θαη έθεξαλ ζχγρπζη ζηελ νκηιία ηνπο (ηβθ Ϋεαθαθ παλΪιεθβ, ιΫθβ). Σελ πξφνδν ηελ εκπφδηζαλ" (George Smith, Chaldean Account of Genesis (N. York: Scribner‘s 1876) εδμJ. P. Free, Archaeology and Bible History, Van Kampen Press, Wheaton, 1954, ζεζ. 46» (Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 47). Άζζβ ηέα επδΰλαθά ζηβ Borsippa αθαθΫλεηαδ ζηβ ζτΰξνζβ ηπθ ΰζπζζυθ εαδ ΰλΪθεδ: «ΛΫηε ΰδα ηκ Ϊζζκ, δβζαδά ηκ κδεκδσηβηα, ηκθ κέεκ ηπθ ΒπηΪ Λνξθδυθ ηβμ Γβμ, ηκ πδκ αλξαέκ ηθβηεέκ ηβμ Borsippa, σηδ Ϋθαμ παζδΪμ ίαζδζδΪμ ηκ εέξε ξηέζεδ, αζζΪ δεθ κζκεζάλπζε ηβθ εκλνθά ηκν. Ώπσ ηδα πκζτ ηαελδθά επκξά κδ Ϊθγλππκδ ηκ εέξαθ εΰεαηαζεέοεδ ηδζυθηαμ αζνθΪληβηα. Ώπσ εεεέθκ ηκθ εαδλσ κ ζεδζησμ εαδ κ εελανθσμ εέξαθ δδαζεκλπέζεδ ηκθ πβζσ ηκν˙ ηα ηκτίζα ηβμ επΫθδνζβμ εέξαθ ζπΪζεδ, εαδ ηκ αθΪξπηα εέξε ζεκλπδζηεέ». Οδ ειπίδίζδεΫμ αθαθκλΫμ δεθ εέθαδ ζέΰεμ. ηκ ζκνηελδαεσ Ϋπκμ ηε ηέηζκ Ο Δλκεξθάξ θαη ν θχξηνο ηεο Αξάηηα, ίλέζεεηαδ Ϋθαμ ζσΰκμ ηκν ΒθηελεΪλ. ‘ ανησθ, αθκτ αθαθελγεέ σηδ σζκδ ηδζκτζαθ ζε ηδα ΰζυζζα, δδαίΪακνηε: «[Σσηε] κ Έθεδ, κ ετλδκμ ηβμ αθγκθέαμ, [ηκν κπκέκν] κδ εθηκζΫμ εέθαδ αιδσπδζηεμ, / κ ετλδκμ ηβμ ζκθέαμ, πκν εαηαθκεέ ηβ ΰβ, / κ βΰΫηβμ ηπθ γευθ, / πλκδεδζηΫθκμ ηε ζκθέα, κ ετλδκμ ηβμ Eridu, / Ϊζζαιε ηβθ ζαζδΪ ζηα ζησηαηΪ ηκνμ, [Ϋθελε] εανΰΪ ζ‘ ανηά, / ζηκ ζσΰκ ηπθ αθγλυππθ, πκν [υμ ησηε] άηαθ Ϋθαμ». Μσθκ θαθηαζέα, ζκδπσθ, δεθ εέθαδ ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ δδάΰβζβμ ηβμ ΓΫθεζβμ ΰδα ηκθ πτλΰκ ηβμ ΐαίΫζ. Σκ αάηβηα ηβμ δνθαησηβηαμ θα νπάλξε ηέα αλξδεά εκδθά ΰζυζζα εέθαδ ζνδεδεηΫθκ ηε ηκ εθδεξσηεθκ ηβμ τπαλιβμ εθσμ ηκθαδδεκτ αενΰαλδκτ αθγλυππθ – αθαθελγάεαηε ζ‘ ανησ παλαπΪθπ. Ώθ νπάλιε ηΫηκδα εκδθά ΰζυζζα – εέθαδ β ζεΰσηεθβ Νκζηλαηδεά νπσγεζβ (Nostratic hypothesis) –, εέθαδ επδζηβηκθδεΪ αηθδζεΰσηεθκ, αζζΪ σξδ εαδ απκεζεδσηεθκ. ηκ Nostratic: Sifting the Evidence (John Benjamins, 1998), ηπθ Brian Joseph (εαγβΰβηά ΰζπζζκζκΰέαμ ζηκ Ohio State) εαδ Josheph Salmons (εαγβΰβηά Γεληαθδευθ ζηκ University of Wisconsin), αθκτ κδ δτκ επδζηάηκθεμ παλαγΫζκνθ ηα επδξεδλάηαηα νπΫλ εαδ εαηΪ ηβμ νπσγεζβμ ανηάμ, κ Joseph ζΫεδ: «Δ απσδεδιβ ΰδα ηβθ Νκζηλαηδεά νπσγεζβ δεθ εέθαδ αλεεηΪ δζξνλά, υζηε θα ηβθ εΪθεδ πδγαθά, αζζΪ νπΪλξεδ αλεεηά αιέα ζ‘ ανηάθ, ΰδα θα εΪθεδ ηβθ νπσγεζβ εθδεξσηεθβ». ζκ ΰδα ηκ πυμ κ Θεσμ επΫθελε ηβ ζτΰξνζβ ηπθ ΰζπζζυθ, πλκεαζυθηαμ παθδεσ ά ηλσηκ ζηκνμ κδεκδσηκνμ, δεθ εέθαδ ετεκζκ θα ειβΰβγεέ, εαγυμ δεθ ειβΰεέηαδ κτηε ζηα εεέηεθα ηπθ ζαυθ ηβμ Μεζκπκηαηέαμ. ΏζζΪ εδυ πλσεεδηαδ ΰδα ηδα απενγεέαμ επΫηίαζβ ηκν Θεκτ. Δ Ϊΰθκδα ηκν ηλσπκν ηε ηκθ κπκέκθ Ϋπαγαθ ζτΰξνζβ, ηλκηκελαηάγβεαθ, Ϋθνΰαθ αζαθδαζηΫθκδ πλκθΫλκθηαμ αζνθΪληβηεμ εδ αεαηαθσβηεμ ζΫιεδμ – ζτηθπθα εαδ ηε ηκνμ ειπίδίζδεκτμ ίαίνζπθδαεκτμ ητγκνμ – κδ εαηαζεεναζηΫμ ηκν πτλΰκν ηβμ ΐαίΫζ, δεθ αενλυθεδ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ηκν ΰεΰκθσηκμ (εεησμ εδ αθ αλξέζκνηε θα ηβθ πδζηετκνηε κτηε ζηδμ ειπίδίζδεΫμ πβΰΫμ, εΪθ ανηΫμ επδίείαδυθκνθ ηβ ηαληνλέα ηβμ Π.Α.) σηδ σθηπμ κδ εαηαζεεναζηΫμ ηκν πτλΰκν ηλκηκελαηάγβεαθ, Ϋπαγαθ ζτΰξνζβ, εαδ δδαζεκλπέζηβεαθ αζαθδαζηΫθκδ ηδζυθηαμ αζνθΪληβηα εαδ αεαηαθσηβηα. Άζζκ β αδνθαηέα ειάΰβζβμ (ηβμ γερεάμ παλΫηίαζβμ επέ) εθσμ ΰεΰκθσηκμ εδ Ϊζζκ β αίείαδσηβηα ά β (ζηβθ πελέπηπζά ηαμ) ίείαδσηβηα σηδ πλΪΰηαηδ ηκ ΰεΰκθσμ ανησ ζνθΫίβ. ζα') "Σδ απκδεέιεδμ νπΪλξκνθ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν ΏίλΪαη; Μπκλεέ απζυμ θα εθενλΫγβεε ηκ πλσζππκ ανησ, υζηε κδ απσΰκθκέ ηκν θα δζξνλέακθηαδ σηδ εζβλκθσηβζαθ ηα δδεαδυηαηα πκν κ Θεσμ ηβμ Π.Α. νπκηέγεηαδ σηδ Ϋδπζε ζ‘ ανησθ".
ΏΠΏΝΣΔΔ: ΦνζδεΪ, κ ΏίλαΪη δεθ άηαθ εΪπκδκμ ίαζδζδΪμ εθσμ δζξνλκτ Ϋγθκνμ˙ γα άηαθ ηΪηαδκ θα αλθβγκτηε ηβθ τπαλιβ εθσμ ηβ ζβηαθηδεκτ πλκζυπκν, επεδδά δεθ ηκθ αθαθΫλκνθ ειπίδίζδεΫμ πβΰΫμ. Σσηε γα Ϋπλεπε θα αλθβγκτηε ηβθ τπαλιβ σζπθ ηπθ αθγλυππθ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, εεησμ απσ ηκνμ επδθαθεέμ. Μπκλκτηε σηπμ θα ηΪγκνηε εαηΪ πσζκ κδ πζβλκθκλέεμ ηβμ ΓΫθεζβμ ΰδα ηκθ εαδλσ ηκν ΏίλαΪη επαζβγετκθηαδ απσ ηβθ Ώλξαδκζκΰέα. ΚαηΪ πλυηκθ, ζνΰελέθκθηαμ ηα κθσηαηα πκν ίλΫγβεαθ ζε εεέηεθα ηβμ ΜΫζβμ Ώθαηκζάμ ηκν 20 εαδ 18κν π.Υ. αδυθα ηε ηα κθσηαηα ηπθ Παηλδαλξυθ ηβμ Π.Α., ίζΫπκνηε κλδζηΫθεμ κηκδσηβηεμ. «Έηζδ βηπκλκτηε θα ζνΰελέθπηεθ ηκ σθκηα Άίλαη ηε ηκ Ώία(η)λΪηα, πκν ενλΫγβ εδμ πδθαεέδεμ εδμ ηκ ΝηδζηπΪη˙ ηκ σθκηα ΏίλαΪη ηε ηκ ΏηπκνλαξΪθα, πκν ενλΫγβ εδμ ηα "εεέηεθα ηε ηκνμ εικλεδζηκτμ"˙ ηκ σθκηα Εαευί ηε ηκ Γδαεκτηπ-δζ, ηκ σθκηα Γαίκνζυθ ηε ηκ ΓαίδζΪθκν, πκν ενλΫγβ εδμ πβΰΫμ ΏδΰνπηδαεΫμ εαδ παζαδκΐαίνζπθδαεΫμ˙ ηκ σθκηα Ώζάλ ηε ηκ Άζλα εζπ. Σκ σθκηα (Μαλέ-) Γδαηέθα, πκν ενλΫγβ εδμ ηα εεέηεθα ηβμ ΜΪλδ, γεπλεέηαδ παλΪζζβζκθ ηε ηκ Βίλαρεσθ σθκηα ΐεθδαηέθ. ζα ανηΪ ηα παλΪζζβζα κθσηαηα ζνθαθηυθηαδ ηεηαιτ ηκν 19κν εαδ 17κν αδυθκμ π.Υ. (K. A. Kitchen,Ancient Orient and Old Testament, The Tyndale Press, London 1966, ζζ. 48-49)» (Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 60). ηαθ πΫγαθε β Ϊλλα, κ ΏίλαΪη αΰσλαζε Ϋθα ξπλΪθδ ΰδα θα ηβ γΪοεδ. ΏλξδεΪ άγεζε θα αΰκλΪζεδ ησθκ Ϋθα ζπάζαδκ, αζζΪ κ Βθλυθ, κ δδδκεηάηβμ ηκν αΰλκτ ζηβθ Ϊελβ ηκν κπκέκμ ίλδζεσηαθ ηκ ζπάζαδκ, επΫηεθε θα αΰκλΪζεδ κ ΏίλαΪη σζκ ηκ ξπλΪθδ (ΓΒΝΒΕ ΚΓ‘). «Σκ ΰεΰκθσμ εθπηέζγβ εθηεζυμ, σηαθ εηεζεηάγβζαθ κδ πδθαεέδεμ ηε ηκνμ θσηκνμ ηπθ Υεηηαέπθ (M.R. Lehman, Bulletin of the American Schools of Oriental Research, 129 (1953), ζζ. 15-18). Ώπσ ηδμ πδθαεέδεμ ανηΫμ εηΪγαηε δδαηέ κ Βθλυθ επΫηεθε θ‘ αΰκλΪζεδ κ ΏίλαΪη σξδ ηκθΪξα ηκ ζπάζαδκθ, αζζΪ εαδ σζκ ηκ ξπλΪθδ. Ώθ κ ΏίλαΪη αΰσλααε ησθκθ ηκ ζπάζαδκθ, ησηε, ζτηθπθα ηε ηβθ δζξτκνζαθ θκηκγεζέαθ, ηα Ϋικδα ζνθηβλάζεπμ, εαζζδελΰεέαμ εζπ. γα εζνθΫξδαε θα ηα πζβλυθβ κ Βθλυθ˙ εθυ, εΪθ κ ΏίλαΪη αΰσλααε εαδ ηκ ξπλΪθδ, εδμ ηκ κπκέκ ενλέζεεηακ ηκ ζπάζαδκθ, ησηε ηα Ϋικδα ανηΪ γα ηα επζάλπθε κ αΰκλαζηάμ, κ θΫκμ εΪηκξκμ, δβζαδά κ ΏίλαΪη (K. A. Kitchen, Ancient Orient and Old Testament, The Tyndale Press, London 1966, ζζ. 155)» (Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 63). ηκ ΓΒΝΒΕ ΚΘ‘, 18 εαδ 27 κ Εαευί ελΰΪαεηαδ επηΪ ξλσθδα ΰδα ηκθ πεγελσ ηκν, πλκεεδηΫθκν θα παθηλενηεέ ηδμ εσλεμ ηκν. Ο πεγελσμ ηκν, κ ΛΪίαθ, ηκθέαεδ ζηκθ Εαευί σηδ δεθ πλΫπεδ ανησμ θα πΪλεδ Ϊζζεμ ΰνθαέεεμ εεησμ απσ ηδμ εσλεμ ηκν (ΓΒΝΒΕ ΛΏ‘, 50). «Ώπσ ηδμ ΰλαπηΫμ πδθαεέδεμ ηβμ Νκναέ εηΪγαηε επέζβμ σηδ, σηαθ εΪπκδκμ νδκγεηκτζε Ϋθα ΰδκ, Ϋδδδε εδμ ανησθ πμ ζτανΰκθ ηβθ εσλβθ ηκν. Οδ πδθαεέδεμ αθαθΫλκνθ πκζζΫμ πελδπηυζεδμ, εαηΪ ηδμ κπκέεμ Ϋθαμ Ϊθδλαμ εδκτζενε δδα εΪπκδαθ πελέκδκθ εδμ ηκθ γεησθ ηκν παηΫλα, πλδθ κ ηεζενηαέκμ ηκν δυζβ ηβθ εσλβ ηκν. Βδμ πκζζΫμ επέζβμ πελδπηυζεδμ εδμ ηκθ Ϊθδλα, πΪθηκηε εαηΪ ηδμ πδθαεέδεμ, απβΰκλετεηκ κ ΰΪηκμ ηε Ϊζζκθ ζτανΰκθ. Βδμ πελέπηπζδθ ΰΪηκν επείΪζζκθηκ πκδθΫμ εδμ ηκθ Ϊθδλα» Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 64). «Ώπσ ηδμ πδθαεέδεμ ηβμ Νκναέ εηΪγαηεθ επέζβμ σηδ εδμ ηβθ πσζδθ εεεέθβ άηαθ ΰθπζησμ εαδ κ ΰΪηκμ ΰαηίλκτ ηε εκνθδΪδα. Έξκηεθ, πελέπηπζδθ, ηβθ κπκέαθ αθαθΫλκνθ κδ πδθαεέδεμ, εαηΪ ηβθ κπκέαθ κ παηΫλαμ πλκζθΫλεδ θτηθβθ εδμ ηκ παδδέ ηκν εαδ κλέαεδ σηδ, αθ πεγΪθβ κ ΰδκμ ηκν, ησηε β εσλβ πλΫπεδ θα νπαθδλενγά ηε Ϊζζκθ ΰδκ ηκν» Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 65). Ώνησ αελδίυμ ΰέθεηαδ εαδ ζηκ ΓΒΝΒΕ ΛΔ‘, 6-8. Ο Εκτδαμ δέθεδ ζηκ ΰδκ ηκν, Ήλ, εΪπκδα ΣαηΪλ ΰδα ΰνθαέεα˙ σηαθ κ Ήλ πεγαέθεδ, κ Εκτδαμ ζΫεδ ζηκθ αδελθσ ηκν Ήλ θα παθηλενηεέ ηβθ ΣαηΪλ. ηκ ΓΒΝΒΕ ΕΣ‘, 1-2 ίζΫπκνηε ηβθ ζηεέλα Ϊλλα θα πλκηλΫπεδ ηκθ Ϊθηλα ηβμ θα εκδηβγεέ ηε ηβ δκτζβ ηβμ, υζηε θα απκεηάζεδ ηΫζπ ανηάμ Ϋθα ΰδκ. «Ο ευδδεαμ ηκν Υαηηκνλαηπέ αθαθΫλεδ σηδ εδμ ηβθ ΐαίνζπθέαθ β ΰνθαέεα βηπκλκτζε θα πλκζθΫλβ πμ δετηελβ ζτανΰκ εδμ ηκθ Ϊθδλα ηβμ ηέαθ δκτζβθ, υζηε κ ηεζενηαέκμ θ‘ απκεηάζεδ ηααέ ηβμ παδδδΪ» Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 65). Βπέζβμ β Ώΰέα Γλαθά δεθ ΰλΪθεδ πκνγεθΪ σηδ κ Θεσμ πλκΫηλεοε ηβθ Ϊλλα θα αβηάζεδ εΪηδ ηΫηκδκ απσ ηκθ ΏίλαΪη˙ άηαθ δδεά ηβμ πλπηκίκνζέα, ζτηθπθα ηε ηα Ϋγδηα ηβμ παηλέδαμ ηκνμ. Ώνησ Ϋλξεηαδ θα επδίείαδυζεδ ηβθ αζάγεδα σηδ κ Θεσμ δεθ πλκΫηλεπε ζηκθ πκζνΰνθδζησ, πλδθ ηκ ΑεεΪζκΰκ ζηκ δθΪ, αζζΪ απζυμ ηκθ αθΫξηβεε. Πελδπηυζεδμ σππμ ηκν Δζατ πκν πκτζβζε ηα πλπηκησεδα ΰδα Ϋθα πδΪηκ θαεάμ (ΓΒΝΒΕ ΚΒ‘, 27-34) ίλέζεκνηε εαδ ζηδμ πδθαεέδεμ ηβμ Νκναέ. Βεεέ αθαθΫλεηαδ εΪπκδκμ Σκνπεδηέζζα πκν ηεηαίέίαζε ηα εζβλκθκηδεΪ ηκν δδεαδυηαηα ζηκθ αδελθσ ηκν ΚκνλπααΪη, ηε αθηΪζζαΰηα ηλέα πλσίαηα. Ώεσηβ εαδ πελέελΰκδ ηλσπκδ επδετλπζβμ εηπκλδεάμ ζνηθπθέαμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ κπκέκνμ ηα ζνηίαζζσηεθα ηΫλβ Ϋδδθαθ ηκ Ϋθα ζηκ Ϊζζκ ηκ Ϋθα ζαθδΪζδ ηκνμ (π.ξ. ΡΟΤΘ Α‘, 7-8). Ώνησμ κ ηλσπκμ αθαθΫλεηαδ εαδ ζε κλδζηΫθεμ πδθαεέδεμ, ζτηθπθα ηε ηδμ κπκέεμ ΰδθσηαθ αθηαζζαΰά εθσμ αενΰαλδκτ παπκνηζδυθ ά Ϊζζκν θγβθκτ αθηδεεδηΫθκν ηεηαιτ δτκ πλκζυππθ ζε πελέπηπζβ εηπκλδευθ ζνθαζζαΰυθ. Δ ενζκΰέα ηκν εηκδηκγΪθαηκν παηΫλα άηαθ ηβ αθαεζβηά εαδ εέξε θκηδεά δζξτ. Γδ‘ ανησ εδ κ ΕζαΪε δεθ ηπκλεέ θα ενζκΰάζεδ ιαθΪ ηκθ ειαπαηβηΫθκ πλπησηκεκ Δζατ ηε ηδμ έδδεμ ενζκΰέεμ, αθκτ εέξε άδβ ενζκΰάζεδ ηκθ Εαευί (ΓΒΝΒΕ ΚΓ‘, 33 ε.ε.). Καδ ζηδμ πδκν
θαεέδεμ ηβμ Νκναέ ίζΫπκνηε αθέζηκδξα πλΪΰηαηα. ηδμ έδδεμ πδθαεέδεμ αθαθΫλεηαδ σηδ κ εζβλκθσηκμ εΪπκδκν Ϋπαδλθε, εεησμ απσ ηβθ πελδκνζέα, εαδ ηα εέδπζα ηπθ κδεκΰεθεδαευθ γευθ, πκν επεέξαθ γΫζβ ηέηζπθ ενλδσηβηαμ, αεσηβ εδ αθ άηαθ γεησμ ΰδκμ. Οδ εσλεμ ηκν ΛαίΪθ, επεδδά ανησμ δεθ Ϋδδθε ζηκθ Εαευί ηκ ηελέδδκ ηβμ πελδκνζέαμ πκν ηκν Ϊιδαε, θετΰκνθ ηααέ ηε ηκθ Εαευί εαδ παέλθκνθ ηααέ ηκνμ ηα εέδπζα ηπθ γευθ ηκν παηΫλα ηκνμ (ΓΒΝΒΕ ΛΏ‘, 34), πλκθαθυμ ΰδα θα «εείδΪζκνθ» αλΰσηελα ηα αδΫλθδα ηκνμ, αθκτ γα εέξαθ ηκνμ ηέηζκνμ ενλδσηβηαμ ηβμ παηλδεάμ πελδκνζέαμ. Σκ αάηβηα ηπθ εαηάζπθ πκν απΫεηβζε κ ΏίλαΪη ζηβθ Ώέΰνπηκ (ΓΒΝΒΕ Εΐ‘, 16) ξλβζδηκπκδάγβεε, απσ σζκνμ ησθδααθ σηδ δεθ εέξαθ ειβηελπγεδ κδ εαηάζεμ ηβθ επκξά εεεέθβ, ΰδα θα απκδεδξγεέ σηδ β Π.Α. ΰλΪθεδ αθαελέίεδεμ. «ΚαηΪ ηκθ αλξαδκζσΰκ Φλβ, ηεηαιτ ηπθ ζηκδξεέπθ πκν εαηΫξεδ β Ώλξαδκζκΰέα, ηπθ ζξεηδευθ ηε ηβθ παλκνζέαθ εαδ ξλάζδθ ηπθ αυπθ ανηυθ εδμ ηβθ Ώέΰνπηκθ, πελδζαηίΪθκθηαδ αΰαζηαηέδδα εαδ ΰζνπηΪ ηε εαηάζεμ, πζΪεεμ ηε παλαζηΪζεδμ ηπθ αυπθ ανηυθ, ΰζνπηΪ εδμ ίλΪξκνμ εαδ ηκδξκΰλαθέεμ, κζηΪ εαηάζαμ, Ϋθα ελαθέκ εαηάζαμ εαδ Ϋθα ζεκδθέ απσ ηαζζέ εαηάζαμ. Σα αθηδεεέηεθα ανηΪ, πκν πζβζδΪακνθ ηα εέεκζδ, ξλκθκζκΰκτθηαδ απσ ηκ 3000 πελέπκν π.Υ. ηΫξλδ ηκθ 7κθ π.Υ. αδυθα (J.P Free, Abraham’s Camels, Journal of Near Eastern Studies, University ofChicago, July 1944, ζζ. 187193)» (Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 73). Σκ ζνηπΫλαζηα εέθαδ σηδ σζα ηα Ϋγδηα ηβμ επκξάμ ηκν ΏίλαΪη πελδΰλΪθκθηαδ ηε ηεΰΪζβ αελέίεδα ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ˙ ανησ εέθαδ ζβηαθηδεσ ζηκδξεέκ, ΰδα θα απκδεξηκτηε εαδ ηβθ ηαληνλέα ηβμ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηπθ πλκζυππθ πκν αθαθΫλεδ, αζζΪ εαδ ηβθ αζάγεδα ηβμ Ϊπκοβμ σηδ ζνΰΰλαθΫαμ άηαθ κ Μπνζάμ. ζβ') «Ο ΏίλαΪη εέθαδ κ θηαίαηαάμ ηβμ έδδαμ ηκν ηβμ ΰνθαέεαμ, αθκτ ηβθ Ϋδπζε ζηκθ Φαλαυ, σππμ ζΫεδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ». ΏΠΏΝΣΔΔ: «Νηαίαηαάμ» εέθαδ εΪπκδκμ πκν παλαδέδεδ ζηβθ πκλθεέα ΰνθαέεεμ, πλκεεδηΫθκν θα ίΰΪζεδ ξλάηαηα. ΒΪθ κδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. δδΪίαααθ πκηΫ ηκνμ ηκ επέηαξκ εδΪθδκ ΓΒΝΒΕ Εΐ‘ 10-20, αθηέ θα ίλέακνθ, γα Ϋίζεπαθ σηδ κ ΏίλαΪη κτηε εέξε ζεκπσ θα ίΰΪζεδ ξλάηαηα εεδέδκθηαμ ηβθ Ϊλα κτηε ηβθ Ϋεαθε πσλθβ: ΓΒΝΒΕ Εΐ‘ 10 Βεεέθκ ηκθ εαδλσ ιΫζπαζε πεέθα ζηβ ΥαθαΪθ εαδ κ Άίλαη εαηΫίβεε ζηβθ Ώέΰνπηκ ΰδα θα ηεέθεδ εεεέ, ΰδαηέ β πεέθα άηαθ ηεΰΪζβ. 11 ηαθ πζβζέααε ζηβθ Ώέΰνπηκ, εέπε ζηβ Ϊλα, ηβ ΰνθαέεα ηκν: «ΞΫλπ ππμ εέζαδ ΰνθαέεα ηε πλαέα εηθΪθδζβ. 12 Ώθ ζε δκνθ κδ Ώδΰτπηδκδ γα εαηαζΪίκνθ ππμ εέζαδ ΰνθαέεα ηκν. Σσηε γα ηε ζεκηυζκνθ˙ εζΫθα σηπμ γα ζε αθάζκνθ θα αάζεδμ. 13 Να ζεμ ζκδπσθ σηδ εέζαδ αδεζθά ηκν, ΰδα θα ηκν θελγκτθ εαζΪ εαδ θα η‘ αθάζκνθε θα αάζπ ΰδα ξΪλβ ζκν. Αεθ εέθαδ πλκαΰπΰσμ κ ΏίλαΪη, σππμ οετδκθηαδ κδ εαηάΰκλκέ ηκν, δδσηδ δεθ εέξε εαηηέα ηΫηκδα πλσγεζβ. Ήιελε κ ΏίλαΪη σηδ εδθδτθενε, εΪθ Ϋζεΰε ππμ β Ϊλα εέθαδ ΰνθαέεα ηκν. ΐζΫπκθηΪμ ηκθ θα εέθαδ ησθκμ, κδ Ώδΰτπηδκδ γα ηκθ ζεσηπθαθ, ΰδα θα ηκν πΪλκνθ ηβ ΰνθαέεα, θα ηβ ίδΪζκνθ ά θα ηβθ πκνζάζκνθ δκτζα. Ώπσ θσίκ ζκδπσθ, εέπε εδ Ϋεαθε σζα ανηΪ κ ΏίλαΪη, εδ σξδ απσ πκθβλκτμ νπκζκΰδζηκτμ. Μπκλεέ θα εαηβΰκλβγεέ πμ δεδζσμ, αθ εαδ κτηε ανησ δζξτεδ, δδσηδ, σηαθ εέζαδ κζκησθαξκμ ζε ιΫθβ ξυλα εαδ ΰθπλέαεδμ ηα «Ϋγδηα» ηπθ ζαυθ ανηυθ, ησθκ ΰδα δεδζέα δεθ ηπκλεέμ θα εαηβΰκλβγεέμ. i)«Ναδ, αζζΪ δεθ νπκζσΰδζε σηδ β ηδηά ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν γα ζπδζπθσηαθ;» ΏπΪθηβζβ: ΦνζδεΪ, αζζΪ άιελε σηδ γα ηκθ ίκβγκτζε κ Θεσμ. ii) «Μα αθκτ ζηκ Εΐ‘ 19 κ Φαλαυ ζΫεδ σηδ Ϋζαίε ηβ Ϊλα ΰδα ΰνθαέεα ηκν, πυμ ζΫηε σηδ δεθ ζπδζυγβεε β ηδηά ηβμ;» Δ απΪθηβζβ ίλέζεεηαδ ζηκ Εΐ‘ 17-20: 17 ΏζζΪ κ Κτλδκμ ξητπβζε ηε ηεΰΪζεμ ζνηθκλΫμ ηκθ Φαλαυ εαδ ηκνμ ανζδεκτμ ηκν ειαδηέαμ ηβμ Ϊλαμ, ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν Άίλαη. 18 Σσηε κ Φαλαυ εΪζεζε ηκθ Άίλαη εαδ ηκν εέπε: «Σδ άηαθ ανησ πκν ηκν Ϋεαθεμ! Γδαηέ δεθ ηκν ηκ ‗πεμ σηδ ανηά εέθαδ ΰνθαέεα ζκν; 19 Γδαηέ εέπεμ σηδ εέθαδ αδελθά ζκν, εδ εΰυ ηβθ πάλα ΰνθαέεα ηκν; Συλα ζκδπσθ θα β ΰνθαέεα ζκν. ΠΪλ‘ ηβθ εαδ θτΰε». 20 Καδ Ϋδπζε κ Φαλαυ δδαηαΰά ζηκνμ Ϊθηλεμ ηκν θα ζνθκδΫοκνθ Ϋιπ απσ ηβ ξυλα ηκθ Άίλαη, ηβ ΰνθαέεα ηκν εαδ σζα σζα εέξε. Αεθ εέθαδ ζέΰκνλκ πλσζαίε θα δδαπλΪιεδ ηβ ηκδξεέα κ Φαλαυ. ΒΪθ εέξε πλκζΪίεδ θα ηβ δδαπλΪιεδ, ησηε ηκ 17 γα Ϋζεΰε σηδ κ Θεσμ ηκθ ηδηυλβζε ΰδα ηδμ αζείεέμ πλΪιεδμ. Αβζαδά επεθΫίβ σηαθ Ϋπλεπε. Σκ έδδκ
ζνθΫίβ εαδ ζηκ ΓΒΝΒΕ Κ‘ 2-7. «6. Σσηε κ Θεσμ ηκτ [ΏίδηΫζεξ] εέπε, ζηκ σθεδλσ ηκν πΪθηα: «Σκ ιΫλπ εδ εΰυ σηδ ηκ Ϋεαθεμ ηε εαζά πλσγεζβ: ΰδ‘ ανησ εαδ ζε πλκθτζαια απσ ηκν θα αηαληάζεδμ εθυπδσθ ηκν, εαδ δε ζε Ϊθβζα θα ηβθ αΰΰέιεδμ». Σκ ζξεηδεσ ηε ηκθ Φαλαυ εεέηεθκ δεθ πλκζδδκλέαεδ ηκ δδΪζηβηα ηεηαιτ ηβμ ΰαηάζδαμ ηεζεηάμ Φαλαυ-Ϊλαμ εαδ ηβμ ηδηπλέαμ ηκν Φαλαυ. Αεθ εέθαδ νπκξλεπηδεσ θα νπκγΫζκνηε σηδ ηα δτκ ΰεΰκθσηα ζνθΫίβεαθ ηαελδΪ ηκ Ϋθα απσ ηκ Ϊζζκ, κτηε εαθ παλαπΪθπ απσ ηβθ έδδα βηΫλα. Ώθηέγεηα, β αλξδεά (σξδ εαηΪ ηκ δδυιδηκ απ‘ ηβθ Ώέΰνπηκ) παλκξά δυλπθ ζηκθ ΏίλαΪη ηπκλεέ εΪζζδζηα θα Ϋΰδθε πλδθ ηβθ ΰαηάζδα ηεζεηά ά αηΫζπμ ηεηΪ, ηβθ έδδα ηΫλα. iii) «Καδ ΰδαηέ δεθ ηκ ίκάγβζε ει αλξάμ κ Θεσμ, αζζΪ ηκθ Ϊθβζε θα ηπζΫιεδ;» ΏπΪθηβζβ: δδσηδ κδ πλσΰκθκέ ηαμ Ϋζεΰαθ «ζνθ ΏγβθΪ εαδ ξεέλα εέθεδ»˙ Ϋπλεπε πλυηα κ ΏίλαΪη θα ειαθηζάζεδ ηα αθγλππέθπμ δνθαηΪ ηΫζα εαδ ηεηΪ γα αθαζΪηίαθε δλΪζβ κ Θεσμ, σηαθ κδ Ϊθγλππκδ δεθ γα ηπκλκτζαθ θα εΪθκνθ ηέπκηε Ϊζζκ. Βεησμ εδ αθ Ϋξκνθ εαηΪ θκν ηκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαθΫθαθ γεσ πλκζηΪηβ ηβμ ηεηπεζδΪμ εαδ ηβμ αδλΪθεδαμ. Καγσζκν παλΪιεθκ. iv) «Καδ ΰδαηέ θα πεδ οΫηηαηα σηδ εέθαδ β αδεζθά ηκν;» ΏπΪθηβζβ: Αεθ εέπε οΫηηαηα, άηαθ ιΪδελθά ηκν εαδ ΰνθαέεα ηκν. v) «Χλαέα. Βεησμ απσ θηαίαηαάμ εέθαδ εαδ αδηκηέεηβμ κ.. ΠαηλδΪλξβμ ζαμ». ΏπΪθηβζβ: ηκνμ ζακτμ ηβμ Μεζκπκηαηέαμ εαδ ηβμ Ώδΰτπηκν δεθ γεπλεέηκ αδηκηδιέα θα δδαζΫΰεδμ ΰνθαέεα ηΫζκμ ηβμ κδεκΰΫθεδΪμ ζκν, αζζΪ αθηέγεηα, γεπλεέηκ αζΫίεδα θα πΪλεδμ ΰνθαέεα απσ Ϊζζβ θνζά. Ώεκζκνγκτζε ηα Ϋγδηα, ηα γεπλκτηεθα ζπζηΪ κ ΏίλαΪη. Αεθ ηα παλαίέααε. Ο Καζσπκνζκμ θνζδεΪ, Ϋξκθηαμ πζάλβ Ϊΰθκδα ηκν ΰεΰκθσηκμ ανηκτ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα «πλπηΪεκνζηβ εαδ ετεαηπηβ ξαζδαρεά ζκΰδεά» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 73). H αζάγεδα εέθαδ σηδ εαδ ζηβθ ΒζζΪδα, ηκθ εαδλσ ηκν Θεηδζηκεζά κ αθβοδσμ εΪπκδκν ηπκλκτζε θα παθηλενηεέ ηβθ εσλβ ηκν, δβζαδά, επδηλεπσηαθ κ ΰΪηκμ ηεηαιτ ιαδΫζθπθ (Πζκτηαλξκν, Θεκηζηνθιήο, 32). vi) «Κδ ειΪζζκν, ίζΫπκνηε ζηκ Εΐ‘ θα ΰλΪθεδ σηδ αθκτ κδάΰβζαθ ηβθ Ϊλα ζηα αθΪεηκλα ηκν Φαλαυ: «16 ΥΪλδθ ανηάμ νπκδΫξηβεαθ ηε ενηΫθεδα εαδ πελδπκδάγβεαθ ηκθ Άίλαη, υζηε ανησμ θα απκεηάζεδ πλσίαηα εαδ ηκζξΪλδα εαδ βηδσθκνμ εαδ δκτζκνμ εαδ δκτζεμ εαδ εαηάζεμ.» Αβζαδά κ ΏίλαΪη σθηπμ εππθεζάγβεε απσ ηκ ΰεΰκθσμ ανησ! Πυμ ζΫηε σηδ δεθ εέθαδ θηαίαηαάμ;» ΏπΪθηβζβ: δεθ εέθαδ, ΰδαηέ δεθ ζεσπενε θα απκεηάζεδ ηα αΰαγΪ ανηΪ εεδέδκθηαμ ηβ Ϊλα. ΜεηΪ άλγαθ ανηΪ, δέξπμ θα ηα αβηάζεδ. Γδ‘ ανησ Ϊζζπζηε ζΫεδ ζηβ Ϊλα, αλξδεΪ, θα πεδ σηδ εέθαδ αδελθά ηκν, σξδ ΰδα θα εελδέζεδ κ έδδκμ ξλάηαηα, αζζΪ ΰδα θα ζπγεέ β απά ηκν. Ο Καζσπκνζκμ, γεπλεέ σηδ κ ΏίλαΪη, σθηαμ «Υαζδαέκμ ηΪΰκμ» ειαπαηκτζε ηε ξαζδαρεΪ θέζηλα εαδ δβζβηάλδα δδΪθκλκνμ (ηεηαιτ ανηυθ εαδ ηκ Φαλαυ) πλκεαζυθηαμ ζ‘ ανηκτμ πζβΰΫμ (ΓΒΝΒΔ Εΐ‘, 17), υζηε ηεηΪ θα ηκνμ ηλκηΪιεδ παλδζηΪθκθηαμ ζ‘ ανηκτμ ηκθ Ϊθγλππκ ηκν Θεκτ εδ Ϋηζδ πεέγκθηΪμ ηκνμ θα ηκν δυζκνθ πζκτηβ υζηε θα πλκζενξβγεέ ΰδα θα απαζζαΰκτθ απσ ηβθ γερεά ηδηπλέα: «Δ Υαζδαέα, ΰθπζησμ ησπκμ παλαΰπΰάμ δνθαηυθ θέζηλπθ, ίκηΪθπθ, εαγυμ εαδ ηΪΰπθ-ηαΰΰαθενηυθ, Ϋξεδ εικπζέζεδ ηε δεαθσηαηα εθσδδα (ηκθ ΏίλαΪη). (...) Άζζπζηε κ ΏίλαΪη δεθ Ϋξεδ ζδΰσηελεμ έζπμ εζενγελέεμ ηΫζα ζηκ γερεσ ζησξκ, ηβθ κδεεέα ηκν Φαλαυ. Οδ πζβΰΫμ ζκδπσθ ηπκλκτθ θα ζνθηβλβγκτθ ηε αιδκγατηαζηβ δλΪζβ. Ο Φαλαυ ηΪηαδα γα εθαλησζεδ ηδμ δδεΫμ ηκν γελαπενηδεΫμ ηεγσδκνμ πλκζπαγυθηαμ θα απαζζαΰεέ απσ ηδμ ηεΰΪζεμ πζβΰΫμ πκν ιαθθδεΪ ΰΫηδζαθ ηκθ κέεκ ηκν. (...) Γδ‘ ανησ ηκ ζεκπσ, ηα αλαδπηΫθα δβζβηάλδα-θαλεπηδεΪ εέθαδ β δδαθδεά ζτζβ, ΰδαηέ αυα εαδ Ϊθγλππκδ "γελαπετκθηαδ" αηΫζπμ ησζδμ απκζτλεδ απ‘ ηβ δδαηλκθά ηπθ γνηΪηπθ ηκν ηα πζβΰβλΪ ανηΪ ηαΰΰαθκ-ξαζδαδδεΪ ηνζηδεΪ "σπζα"!» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 72 εαδ 149). Βδυ κ Καζσπκνζκμ ηαμ παλκνζδΪαεδ ηκθ ΏίλαΪη (πΪθηα δέξπμ απκδεέιεδμ: Ϋθαμ ζνθπηκζδκζσΰκμ «ελδηδεσμ» πκηΫ δεθ γα πλΪιεδ εΪηδ ηΫηκδκ) πμ ηκθ Κνλέαλξκ ηβμ Κκναέθαμ (ε, εέθαδ εκνθδΪδκμ ηκν Φαλαυ, ίζΫπεηε) ά ζαθ ξαλαεηάλα ζε ηαδθέεμ, ζηδμ κπκέεμ λέξθεδ ζεκθΪεδ ζηα πκηάλδα ηε ηκ πκησ εδ απκεκδηέαεδ ηα γτηαηΪ ηκν. Μααέ ηε ηκ δδζΪεδ ηκν, κ ΏίλαΪη – αεσηβ εδ σηαθ εαηείαέθεδ θηπξσμ εαδ πεδθαζηΫθκμ ζηβθ Ώέΰνπηκ – εκνίαζΪ πΪθηα ηα ηαΰδεΪ ξαζδαρεΪ θέζηλα, θνζδεΪ, πκν εέθαδ ησζκ απαλαέηβηα. Καδ κδ ηΪΰεδλεμ ηκν Φαλαυ ηκθ αθάθκνθ θα αζπθέαεδ ζηα ηαΰεδλεέα, θα πλκζγΫηεδ σ,ηδ γΫζεδ ζηα θαΰβηΪ, εαδ – σππμ ζηδμ ηαδθέεμ – θα ηβ ηκθ παέλθεδ ξαηπΪλδ εαθεέμ ηΪΰεδλαμ, εαθεέμ «δκεδηαζηάμ» θα ηβθ δδαίζΫπεδ αζζαΰά ζηβ ΰετζβ ηπθ πκηυθ εαδ ηπθ θαΰβηυθ εδ Ϋηζδ κ Φαλαυ θα νπκθΫλεδ εαδ ηκ παθΪλξαδκ Ώδΰνπηδαεσ δελαηεέκ θα ηβθ ηπκλεέ θα δδαΰθυζεδ ηβθ αδηέα κτηε ηβ γελαπεέα, παλΪ κ «ξαζδαέκμ ηΪΰκμ»...πκζτ ξκζνΰκνθηδαθΪ σζα ανηΪ.
Μπκλεέ Ϊλαΰε κδ Ώδΰτπηδκδ θα άηαθ ησζκ αδαεέμ εαδ βζέγδκδ, εαδ κδ Υαζδαέκδ ησζκ πκθβλκέ εαδ νπΫληελκδ ΰθυζηεμ ηπθ θέζηλπθ-δβζβηβλέπθ, σππμ ζεβθκγεηεέ κ Καζσπκνζκμ ηβθ δζηκλέα ΰδα ηδμ αθΪΰεεμ ηβμ ζνθπηκζδκζκΰέαμ ηκν; Ώπσ σζκ ηαμ ζεθ κδ Ώλξαέκδ, ηε ηέπκηε! Οδ Υαζδαέκδ άηαθ ηαγβηΫμ ηπθ Ώδΰνπηέπθ δελΫπθ: «Ο Ώδΰτπηδκμ ΐάζκμ, αθκτ εΰεαηαζηΪγβεε ζηκθ ΒνθλΪηβ πκηαησ, δδσλδζε δελεέμ, πκν κδ ΐαίνζυθδκδ ηκνμ κθκηΪακνθ Υαζδαέκνμ (...) εαηΪ ηκ παλΪδεδΰηα ηκν δελαηεέκν ηβμ Ώδΰτπηκν, πκν εΪθκνθε [κδ Υαζδαέκδ] αζηλκθκηδεΫμ παλαηβλάζεδμ, ηδηκτηεθκδ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ δελεέμ, θνζδεκτμ εαδ αζηλκζσΰκνμ» (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, 1, 28, 1). Σκ αθηέγεηκ, ζκδπσθ ζνθΫίαδθε, πλΪΰηα πκν αθαδλεέ ηβθ νπσγεζβ ηπθ «ζαηαθδευθ, αεαηαθέεβηπθ ξαζδαρευθ θέζηλπθ»: «ΛΫθε επέζβμ ππμ κδ Υαζδαέκδ ηβμ ΐαίνζυθαμ, σθηαμ Ϊπκδεκδ ηπθ Ώδΰνπηέπθ, απΫεηβζαθ ηβ θάηβ πκν Ϋξκνθ επεδδά Ϋηαγαθ ηβθ αζηλκζκΰέα απσ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ δελεέμ» (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, 1, 81). Ώθ σηπμ κδ Υαζδαέκδ ηΪΰκδ άηαθ κδ ηαγβηΫμ εαδ κδ Ώδΰτπηδκδ δελεέμ κδ δΪζεαζκδ, ησηε σζα ηα ζεθΪλδα πελέ Υαζδαέκν ΏίλαΪη πκν ειαπαηΪ ηκνμ βζέγδκνμ εδ αδαεέμ Ώδΰνπηέκνμ (ηΪΰεδλεμ, παζαηδαθκτμ, Φαλαυ εδ δελαηεέκ, ηκνμ πΪθηεμ) απκδεδεθτκθηαδ αίΪζδηα. Βεαησ ξλκθυ β αζεπκτ εαδ εεαησθ Ϋθα ηκ αζεπκνδΪεδ, δεθ ΰέθεηαδ. ζδ') "Δ εηθΪθδζβ ηπθ ηλδυθ αΰΰΫζπθ ζηκθ ΏίλαΪη εαδ β ίκάγεδΪ ηκνμ ζηβ γελαπεέα ηβμ ζηεδλσηβηαμ ηβμ Ϊλλαμ εέθαδ αθηδΰλαθά ηκν εζζβθδεκτ ητγκν ηκν ΤλδΫα. Ώνησθ ηκθ επδζεΫθηβεαθ ηλεδμ κζτηπδκδ γεκέ, εαδ επεδδά ανησμ άηαθ Ϊηεεθκμ, ηκν Ϋδπζαθ παδδέ: ΰκθδηκπκέβζαθ ηκ δΫληα ηκν ίκδδκτ ηκ κπκέκ κ ΤλδΫαμ εέξε γνζδΪζεδ ζ‘ ανηκτμ εαδ ηκθ δδΫηαιαθ θα ηκ ξυζεδ ζηβ ΰβ, ζηκθ ηΪθκ ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν, εαδ θα ηκ ίΰΪζεδ τζηελα απσ εθθδΪ ηάθεμ. Έηζδ ΰεθθάγβεε κ ΰδκμ ηκν". ΏΠΏΝΣΔΔ: ανηΪ δζξνλέαεηαδ κ Καζσπκνζκμ (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 113114), ΰδα θα πεέζεδ σηδ κ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ Π.Α. αθηΫΰλαοε ηκθ εζζβθδεσ ητγκ. Βέθαδ πλκθαθΫμ, πζησζκ, σηδ 1) Δ ΰνθαέεα ηκν ΏίλαΪη ακτζε – β ΰνθαέεα ηκν ΤλδΫα άηαθ θεελά. 2) Οδ ηλεδμ Ϊΰΰεζκδ (κ Θεσμ) απζυμ ηε Ϋθα ζσΰκ ηκνμ Ϋζνζαθ ηβθ ζηεδλσηβηα ηβμ Ϊλλαμ – κδ οενηκγεκέ ηκν παλαηνγδκτ σθηαμ αδτθαηκδ Ϋπλεπε θα αεκζκνγάζκνθ κζσεζβλκ ηαΰδεσ ηνπδεσ παζαζεέθκθηαμ ζηκ δΫληα εθσμ ίκδδκτ ηκ ζπΫληα ηκνμ (αθ ανησ ζβηαέθεδ β ΰκθδηκπκέβζβ ηκν δΫληαηκμ, εεησμ εδ ανθαθέζηβεε κ έδδκμ κ ΤλδΫαμ εαδ Ϋλλδιε ηκ δδεσ ηκν ζπΫληα ζηκ δΫληα ηκν οσθδκν ίκδδκτ) εδ τζηελα θα ηκ γΪοκνθ ΰδα εθθδΪ κζσεζβλκνμ ηάθεμ. 3) Ο ΕζαΪε ειΫλξεηαδ θνζδκζκΰδεΪ απσ ηβ ηάηλα ΰνθαέεαμ – κ ΰδκμ ηκν ΤλδΫα ηάππμ ίΰάεε απσ ηβ ΰβ σπκν άηαθ γαηηΫθκμ επέ εθθδΪ ηάθεμ εαδ παζζαζεδηΫθκμ ζηκ ζπΫληα (θαέθεηαδ νπάλξε κηθΪζδκμ ζυλκμ ηεηαιτ δΫληαηκμ εαδ εηίλτκν); Πκδα δζηκλέα εέθαδ πδκ κλγκζκΰδεά εδ αζβγδθά εαδ πκδα εέθαδ πζάλβμ αθκβζδυθ, ζε πκδα δζηκλέα κ Ϋθαμ Θεσμ εέθαδ αιδσπδζηκμ εαδ ζε πκδα κδ ηλεδμ γεκέ εέθαδ ΰδα εζΪηηαηα (αζάγεδα, δεθ ηπκλκτζαθ κδ γεκέ θα ζνζηάζκνθ ζηκθ ΤλδΫα απιψο θα νδκγεηάζεδ Ϋθα παδδέ ά θα παθηλενηεέ ηδαθ Ϊζζβθ εΪθκθηαμ ηααέ ηβμ παδδέ;) εέθαδ ετεκζκ θα εθθκβγεέ απ‘ σζκνμ εεησμ απσ εζζβθκεεθηλδεκτμ «ελδηδεκτμ ηβμ ΐέίζκν». ζε') «Δ επαΰΰεζέα ηβμ γανηαζηάμ ΰΫθθβζβμ ηκν ΕζαΪε αθαΰΰΫζζεηαδ [ζβη.: απσ ηκνμ ηλεδμ αΰΰΫζκνμ ζηκθ ΏίλαΪη] ηε ηεΰαζτηελβ απ‘ ηβ ΰθπζηά ζε σζκνμ εαθκθδεά δδΪλεεδα! αθηέ (sic) ηπθ 9 θνζδκζκΰδευθ ηβθυθ ηκ παδδέ γα Ϋλγεδ ζε 12 αελδίυμ ηάθεμ!» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 135). ΏΠΏΝΣΔΔ: πμ «επδξεέλβηα» παλαηέγεηαδ ηκ ΓΒΝΒΕ ΕΔ‘, 10. Σέπκηε ηΫηκδκ δεθ ζνθΪΰεηαδ απσ ηκ εδΪθδκ ανησ. Ο Θεσμ εέπε ζηκθ ΏίλαΪη σηδ «ηκν ξλσθκν ηΫηκδα επκξά β Ϊλλα γα Ϋξεδ ΰδκ». Αεθ εέπε ζηκθ ΏίλαΪη «ηκν ξλσθκν ηΫηκδα επκξά, ηβ ζηδΰηά πκν γα Ϋλγπ, β Ϊλλα γα ΰεθθάζεδ ΰδκ». Άζζκ ηκ Ϋθα Ϊζζκ ηκ Ϊζζκ. ΠλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ, αθηέγεηα απσ σ,ηδ ζΫεδ κ Καζσπκνζκμ, σηδ κ ΰδκμ ηβμ Ϊλλαμ ζε Ϋθα ξλσθκ γα άηαθ ηλδυθ ηβθυθ, γα άηαθ δβζαδά άδβ ΰεθθβηΫθκμ, εδ σξδ «ΰεθθβηΫθκμ ησζδμ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά». ζζη') "Δ εαηαζηλκθά ηπθ κδσηπθ-Γκησλλπθ δεθ Ϋΰδθε απσ ηκθ «Θεσ», αζζΪ απσ ηκθ ΏίλαΪη, κ κπκέκμ εαηαζεεταζε ηβ γεσηβηα ηβμ Π.Α., υζηε θα δδεαδκζκΰάζεδ ηβθ γΫζβζά ηκν θ‘ αλπΪιεδ ηβ ΰβ ηπθ κδσηπθ. Να πυμ: «Δ πνεθκεαηκδεβηΫθβ πσζβ ηε ηδμ πκζζΫμ πζδθγσξηδζηεμ κδεέεμ, Ϊθγκθα απκγβεενηΫθα ετθζεεηα νζδεΪ...αλεκτζαθ ΰδα θα εΪθκνθ παλαθΪζπηα ηκν πνλσμ ηδμ πσζεδμ ανηΫμ, αθ β θπηδΪ ιεεδθκτζε ζε ζέΰα ζπζηΪ επδζεΰηΫθα ηΫλβ. Ώθ ηανησξλκθα εΪπκδα θλεΪηδα αζθΪζηκν νπάλξαθ εαηαηεζάμ ηβμ πελδκξάμ ηκνμ εαδ εΪπκδκμ θλσθηδαε θα πδΪζκνθ εδ‘ ανηΪ θπηδΪ, ησηε εαηαζαίαέθκνηε σηδ β πνλεαΰδΪ ανηά γα ειεζδζζσηαθ ζε εαηαζηλκθά πκζζυθ είδκηΪδπθ (...) ηκ πκζτ-πκζτ ηδθΪακθηαμ ηκθ παλαεεέηεθκ ζσθκ γεέκν ζηκθ αΫλα πΪθπ απ‘ ηβθ πσζβ, θα Ϋξαθε [ζβη.: κ «τπκνζκμ ΏίλαΪη»] Ϋθαθ αθεζά δκτζκ, πκν Ϋζαίε ηβ γερεά εθηκζά θα γνζδΪζεδ ζηκθ "Κτλδκ" εεεέθκ ηκ πλπέ πζΪδ...ζηδμ ετθζεεηεμ εισδκνμ αελέπθ» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 112-113). «Ο "πδζησμ", εέθαδ ησζκ δδδσηκλθα αθεζάμ, πκν εθυ ετεκζα δΫξεηαδ ηκ "γεσ" θα αθαηδθΪιεδ Ϋθαθ κζσεζβλκ ζσθκ γεδΪθδ πΪθπ ζηκνμ "αζείεέμ" κδκηέηεμ... δεθ ηκν πελθΪ εαγσζκν απ‘ ηκ ηναζσ ηκν ππμ εαδ κ "ενζείάμ" πλκθάηβμ ηκν... γα άηαθ ειέζκν πλσγνηκμ θα εΪθεδ ηκ έδδκ» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 113)".
ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ ελδηδεκέ ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ εέθαδ ησζκ δδδσηκλθα αθεζεέμ, υζηε εθυ ετεκζα απκδΫξκθηαδ πμ ΰεΰκθσμ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ κδσηπθ (εέθαδ ΰθπζησ σηδ απκδΫξκθηαδ απσ ηβθ Π.Α. ησθκ σ,ηδ ηκνμ ίκζετεδ), δεθ ζεΫθηκθηαδ ππμ δεθ άηαθ δνθαησθ θα αθαηδθαξηεέ κζσεζβλβ πσζβ...ζηα ελνθΪ απσ Ϋθαθ Ϊθγλππκ, σππμ επέζβμ δεθ πελθΪ εαγσζκν απ‘ ηκ ηναζσ ηκνμ θα δδαίΪζκνθ (ανηκέ, κδ ΰθυζηεμ-ελδηδεκέ ηβμ Π.Α.) ηκ εεθΪζαδκ ΓΒΝΒΕ ΕΔ‘ 23-32, σπκν κ ΏίλαΪη – πκν νπκηέγεηαδ σηδ ζεΫθηεηαδ ησθκ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ κδσηπθ, υζηε θα δδδκπκδβγεέ ηβ ΰβ ηκνμ – αβηΪ απσ ηκθ Θεσ (ηκθ κπκέκ νπκηέγεηαδ σηδ «εαηαζεεταζε», ησθκ εαδ ησθκ ΰδα θα δδεαδκζκΰάζεδ ηβθ αλπαεηδεσηβηΪ ηκν ζΫΰκθηαμ: «δεθ αάηβζα εΰυ ηβ ΥαθαΪθ. Ο Θεσμ ηκν ηβθ Ϋδπζε!») θα ζνΰξπλΫζεδ ηκνμ κδκηέηεμ εαδ θα ηβθ ηκνμ εαηαζηλΫοεδ! Οτηε πελθΪ εαγσζκν απ‘ ηκ ηναζσ ηπθ ελδηδευθ ηβμ ΐέίζκν σηδ κ Θεσμ πκν δάγεθ «εθενλΫγβεε πμ Ϊζζκγδ απσ ηκθ ΏίλαΪη ειαδηέαμ ηβμ νζδεάμ απζβζηέαμ ηκν έδδκν» νπκζξΫγβεε (ΓΒΝΒΕ ΕΒ‘, 16) θα δυζεδ ηβ ΰβ σξδ ζηκθ έδδκ ηκθ ΏίλαΪη αζζΪ ζηκνμ απκΰσθκνμ ηκν Ϋπεδηα απσ 480 ξλσθδα, κπσηε δε γα εέξε απκζτηπμ εαθΫθα θσβηα – κτηε εαδ Ϊδεδα ηκν Θεκτ νπάλξε – κ ΏίλαΪη θα εαηαζηλΫοεδ ηα σδκηα (ζΫΰκθηαμ σηδ ηκ Ϋεαθε κ Θεσμ) υζηε θα εεπζβλπγεέ ηδα υλα αλξτηελα β νπσζξεζβ ηβμ δπλεΪμ ηβμ ΥαθαΪθ! Δ έδδα β νπσγεζβ ηκν Καζσπκνζκν ίλέγεδ αθαπσδεδεηπθ νπκγΫζεπθ: 1) ΑΝ Ϋίααε εΪπκδκμ θπηδΪ ζε πκζζΪ ζβηεέα ηβμ πσζβμ. 2) ΑΝ ηκ Ϋεαθε ανησ εαδ ζηβθ Ϊζζβ πσζβ, εαδ δεθ πδαθσηαθ (Ϋθαμ Ϊθγλππκμ θα εΪοεδ ηδα πσζβ!!). 3) ΑΝ εΪπκδα θλεΪηδα άηαθ εκθηΪ εεεέ. 4) ΑΝεΪπκδκμ θλσθηδαε θα ηα αθΪοεδ, ζηα ελνθΪ. 5) ΑΝ κ ΏίλαΪη άγεζε θα εαηαζηλΫοεδ ζηα σδκηα ΰδα θα ζΪίεδ ηβ ξυλα ηκνμ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά εδ σξδ ηεηΪ απσ 480 ξλσθδα εαδ ενλέπμ 6) ΑΝ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. εέθαδ επδθσβζβ ηκν ΏίλαΪη. Ο Καζσπκνζκμ, πμ... ζεεπηδεδζηάμ πκν εέθαδ, πδζηετεδ σηδ σζα ανηΪ ηα «αθ» Ϋΰδθαθ, δδσηδ πλκθαθυμ άηαθ εεεέ εαδ ηα εέδε. Σα επδξεδλάηαηα ηκν Καζσπκνζκν εέθαδ ενεζδεΪ: «επεδδά δεθ νπΪλξεδ ηΫηκδκμ γεσμ, κ ΏίλαΪη ηκθ εαηαζεεταζε ΰδα θα δδεαδκζκΰάζεδ ζε σζκθ ηκθ εσζηκ ηβθ απζβζηέα ηκν», εθυ αθηέζηλκθα «πυμ ηκ ιΫλκνηε σηδ κ ΏίλαΪη πλΪΰηαηδ άγεζε θα δδεαδκζκΰάζεδ ηβθ απζβζηέα ηκν εαδ ΰδ‘ ανησ πλΪΰηαηδ εαηαζεεταζε Ϋθαθ ηΫηκδκ γεσ ΰδα Ϊζζκγδ; –Μα επεδδά εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ δεθ νπΪλξεδ ειαθηδεεδηΫθκν ηΫηκδκμ γεσμ!» εαδ ιαθΪ: «εαδ πυμ ηκ ιΫλκνηε σηδ δεθ νπΪλξεδ ηΫηκδκμ γεσμ; –Βπεδδά εέθαδ κζκθΪθελκ σηδ κ ΏίλαΪη ηκθ εαηαζεεταζε πλκεεδηΫθκν θα ε.ζπ.» ε.κ.ε. Αεθ εέθαδ εαεσ πλΪΰηα εΪπκδκμ θα Ϋξεδ ενεζδεά ζκΰδεά, αλεεέ θα ηκ ιΫλεδ εδ Ϋηζδ θα ηβθ παλδζηΪθεδ ηκθ «ελδηδεσ», ηκθ «δδαθπηδζηά», ηκθ «αδκΰηΪηδζηκ», εθυ δεθ εέθαδ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ Ϋθαμ πδζησμ απ‘ ηβθ αθΪπκδβ. Σκ παλΪδκικ εέθαδ σηδ εΪηδ ηΫηκδκν εέδκνμ «ελδηδεκέ» σξδ απζυμ αλθκτθηαδ αζζΪ εαδ δεθ εαηαθκκτθ σηδ ανησ πκν νπκζηβλέακνθ εέθαδ δκΰηαηδζησμ. Δ ζκΰδεά απκδεδεθτεδ ηκθ αθκλγκζκΰδζησ ανηκτ ηκν εέδκνμ οενδκ-«ζεεπηδεδζηκτ». Δ δζηκλέα αθαθΫλεδ ηα ειάμ ΰδα ηα σδκηα: «Έθαμ δελΫαμ ηπθ Φκδθέεπθ, κ αΰξκνθδΪγπθ, εδμ ηβθ "ΠαζαδΪ δζηκλέα" ηκν ΰλΪθεδ: "...Δ εκδζΪδα δθηέηκνμ (=δδδέη) ίνγέζηβεε εδ Ϋΰδθε ζέηθβ πκν πΪθηκηε αξθέαεδ εδ εέθαδ ξπλέμ απά, ηδα εδεσθα ηδηπλέαμ εαδ γαθΪηκν ηπθ αηαληπζυθ» (Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 84). Σβθ δζηκλέα ηκν Φκέθδεα δελΫα ηβθ ηεηΫθελε κ Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ. ζηε εαδ κδ ΰτλπ ζακέ πέζηεναθ ηα έδδα, ανηΪ πκν ζΫεδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ΰδα ηα σδκηα. ζγ') «Ο... Αέεαδκμ ΏίλαΪη αθκτ εΪθεδ παδδέ ηε ηβθ δκτζβ ηκν Άΰαλ, σηαθ εΪθεδ παδδέ ηε ηβθ Ϊλα, δδυξθεδ ηβ δκτζα ηκν ηε ηκ παδδέ ηκν θα πεγΪθκνθ ζηβθ Ϋλβηκ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: i) Αεθ άηαθ δδεά ηκν πλπηκίκνζέα κτηε άγεζε κ ΏίλαΪη θα δδυιεδ ηβ Ϊλα εαδ ηκθ ΰδκ ηκν Εζηαάζ. Δ Ϊλα ηκτ ηκ αάηβζε˙ εδ σηαθ ηκν ηκ αάηβζε ΓΒΝΒΕ ΚΏ‘ 11 ΐαλτμ πκζτ εαδ κδνθβλσμ θΪθβεε ζηκθ ΏίλαΪη κ ζσΰκμ ανησμ ηβμ Ϊλαμ ΰδα ηκ ΰδσ ηκν. ii) «Ϊλα ηεηαγΫηεηε ηβθ εαεέα απσ ηκθ ΏίλαΪη ζηβ Ϊλα, υζηε ηκνζΪξδζηκθ θα ηβ ΰζδηυζεδ κ πλυηκμ. ηπμ εαδ κδ δνκ ηδηυθηαδ πμ Ϊΰδκδ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ Ϊλα ηέζβζε σππμ εΪγε ΰνθαέεα. Ήηαθ ζηεέλα ΰδα δεεαεηέεμ, ηαπεδθυγβεε ησζκ, υζηε θα πλκηεέθεδ β έδδα ζηκθ Ϊθηλα ηβμ θα εκδηβγεέ ηε ηβ δκτζβ ηκνμ, ΰδα θα απκεηάζεδ ανησμ ΰδκ (ΓΒΝΒΕ ΕΣ‘, 2). Βέξε «πλκβΰκτηεθα» ηε ηβθ Άΰαλ: ΓΒΝΒΕ ΕΣ‘, 4 Ο Άίλαη, ζκδπσθ, ζνθενλΫγβεε ηε ηβθ Άΰαλ εδ εεεέθβ Ϋηεδθε Ϋΰενκμ. ηαθ β Άΰαλ εέδε σηδ άηαθ Ϋΰενκμ, Ϊλξδζε θα θΫλεηαδ ζηβθ ενλΪ ηβμ ηε πελδθλσθβζβ. Αβζαδά, ηέζβζε κ εΰπδζησμ ηβμ. Κδ σηαθ εέδε (ΚΏ‘, 8) ηκ παδδέ ηβμ, ηκθ ΕζαΪε θα παέαεδ ηε ηκ ΰδκ ηβμ Άΰαλ, γνηάγβεε ηα παζδΪ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, «Ϊΰδκμ» δε ζβηαέθεδ «ηΫζεδκμ». Καδ κ πδκ Ϊΰδκμ εέθαδ αηε-
ζάμ, Ϋξεδ δδαπλΪιεδ ζθΪζηαηα. Καδ β Ϊλα δδΫπλαιε. Αεθ νπΪλξεδ εαηηδΪ αθηέθαζβ ζηβ δδδαζεαζέα ηβμ Βεεζβζέαμ. iii) «ππμ εαδ θα ‗ξεδ, ηεζδεΪ κ ΏίλαΪη Ϋδδπιε ηκ παδδέ ηκν ζηβθ Ϋλβηκ, ΰδα θα πεγΪθεδ». ΏΠΏΝΣΔΔ: ξδ, δεθ ηκ Ϋδδπιε ΰδα θα πεγΪθεδ. Πλδθ πΪλεδ ηβθ απσθαζβ θα ηκ δδυιεδ, ηκν ηέζβζε κ Θεσμ ΓΒΝΒΕ ΚΏ‘, 13 Χμ πλκμ ηκ ΰδκ ηβμ δκτζβμ ζκν, γα θλκθηέζπ εΰυ. Θα ηκθ αθαδεέιπ ΰεθΪλξβ ηεΰΪζκν ζακτ, ΰδαηέ εέθαδ εδ ανησμ δδεσ ζκν ηΫεθκ. Μσθκ ηεηΪ ηβ δδαίείαέπζβ ηκν Θεκτ, σηδ ηκ παδδέ εαδ β Άΰαλ δεθ γα πεγΪθκνθ ζηβθ ελβηδΪ, αζζΪ γα εαηαζηεέ ηεΰΪζκμ ζασμ, δΫξηβεε κ ΏίλαΪη εαδ ηκ Ϋδδπιε. Αεθ Ϋεαθε εΪηδ απΪθγλππκ, ζκδπσθ, κ ΏίλαΪη. Κδ σηαθ β Άΰαλ πελδπζαθδσηαθ ζηβθ ελβηδΪ εαδ εέξαθ ειαθηζβγεέ ηα ηλσθδηα εαδ ηκ θελσ ΓΒΝΒΕ ΚΏ‘ 17 Ο Θεσμ σηπμ Ϊεκνζε ηδμ θπθΫμ ηκν παδδδκτ, εδ Ϋθαμ Ϊΰΰεζκμ Θεκτ θυθαιε ζηβθ Άΰαλ απσ ηκθ κνλαθσ εαδ ηβμ εέπε: Σδ ζκν ζνηίαέθεδ Άΰαλ; Μβ θκίΪζαδ! Ο Θεσμ Ϊεκνζε ηκ παδδέ ζκν πκν θπθΪαεδ πΫλα ‗εεδ. 18 άεπ, πΪλε ηκ παδδέ ζκν εαδ ελΪηβζΫ ηκ ζηβθ αΰεαζδΪ ζκν, ΰδαηέ απ‘ ανησ γα εΪθπ Ϋθα ηεΰΪζκ ζασ». 19 Σσηε κ Θεσμ ηάμ Ϊθκδιε ηα ηΪηδα εαδ εέδε Ϋθα πβΰΪδδ ηε θελσ. Πάΰε εαδ ΰΫηδζε ηκ αζεέ ηβμ θελσ, εαδ Ϋδπζε ζηκ παδδέ θα πδεέ. 20 Ο Θεσμ άηαθ ηααέ ηε ηκ παδδέ. Οτηε κ ΏίλαΪη Ϋεαθε εΪηδ απΪθγλππκ κτηε κ Θεσμ αδδαθσλβζε ΰδα ηκθ «Ϊξλβζηκ» – αθκτ εέξε ΰεθθβγεέ κ ΕζαΪε – ΰεθΪλξβ ηπθ ΏλΪίπθ, Εζηαάζ. ΣεζδεΪ, ηδ γΫζκνθ θα απκδεέικνθ κδ εγθδεδζηΫμ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α.; ηδ κ ΏίλαΪη δεθ εέθαδ «ησζκ ηΫζεδκμ», σζκ ηκθ γεπλκτθ κδ Υλδζηδαθκέ; Οδ Υλδζηδαθκέ δεθ γεπλκτθ ηΫζεδκ ηκθ ΏίλαΪη ά εΪπκδκθ Ϊζζκθ Ϊθγλππκ. ΣΫζεδκμ εέθαδ ησθκ κ Θεσμ. Άζζκ Αέεαδκμ εδ Ϊζζκ ΣΫζεδκμ. Να ηελδεΫμ πλΪιεδμ ηκν «εαεκτ», αηεζά ΏίλαΪη: ΓΒΝΒΕ ΕΓ‘, 8-12, σπκν κ ΏίλαΪη δέθεδ ζηκθ αθεοδσ ηκν Λπη ηκ πδκ ετθκλκ εκηηΪηδ ΰβμ. ΓΒΝΒΕ ΕΑ‘ 22-24, σπκν κ ΏίλαΪη δεθ δΫξεηαδ θα πΪλεδ ηέπκηα απσ ηκθ ίαζδζδΪ ηπθ κδσηπθ. ΓΒΝΒΕ, ΕΒ‘, 2-3, σπκν κ ΏίλαΪη, σθηαμ Ϊηεεθκμ, γΫζβζε θα αθάζεδ ηα νπΪλξκθηΪ ηκν ζηκθ νπβλΫηβ ηκν. ΓΒΝΒΕ ΕΔ‘, 23-32, σπκν κ ΏίλΪαη ηεζδηετεδ ΰδα θα ηβθ εαηαζηλαθκτθ ηα σδκηα. ΓΒΝΒΕ, Κ‘, 17, σπκν κ ΏίλαΪη πλκζενξάγβεε ζηκθ Κτλδκ ΰδα θα ΰέθεδ εαζΪ κ ίαζδζδΪμ ηπθ ΓελλΪλπθ ΏίδηΫζεξ εαδ κδ δκτζεμ ηκν. Βι αδηέαμ ηκν Ϋΰδθε ηκ γατηα. ΓΒΝΒΕ ΚΏ‘, 24-27, σπκν κ ΏίλαΪη εέθαδ ΰεθθαδσδπλκμ εαδ γΫζεδ εδλάθβ. ΓΒΝΒΕ ΚΓ‘, 16, σπκν κ ΏίλαΪη πζάλπζε ηκθ αΰλσ, παλ' σζκ πκν εεεέθκμ πκν ηκν ηκ Ϋδπζε δεθ άγεζε πζβλπηά. Βέθαδ αιδκζβηεέπηβ β νπκελδζέα ηπθ αλξαδκζαηλυθ εαηάΰκλπθ ηβμ Π.Α.. Φαέθεηαδ ππμ δεθ Ϊθκδιαθ πκηΫ ηκνμ εαηηδΪ αλξαέα ηνγκζκΰέα, θα εηθαθδζηεέ εθυπδσθ ηκνμ ηκ πκλθεέκ ηκν Οζτηπκν ηε ηδμ ηκδξέεμ ηκν, ηκνμ ίδαζηκτμ, ηε γεκτμ πκν ηεηαηκλθυθκθηαθ ζε ηατλκνμ εαδ ζε ξλνζΪθδ αεσηα(!), επεδδά εέξαθ σλειβ ΰδα ζει. Ώνηκέ, πκν ζαηλετκνθ ηκ Αέα, πκν δεθ Ϊθβζε εκλδηζΪεδ ΰδα εκλδηζΪεδ, αΰκλΪεδ ΰδα αΰκλΪεδ, πκν ελεηκτζε αθΪπκδα ηβ ΰνθαέεα ηκν (ίζ. ΕζδΪδα), Ϋξκνθ πλσίζβηα ηε Ϋθαθ Ϊθγλππκ, Ϋθα αηεζΫμ κθ. Ώνηκέ, ηπθ κπκέπθ κδ γεκέ εέθαδ ΜΕΏ κδεκΰΫθεδα εαδ ζνθεπυμ σζκδ ηκνμ εέθαδ πλκρσθηα αδηκηδιέαμ, ηδζκτθ ΰδα ηκθ Λπη – πκν ζηκ εΪηπ εΪηπ κτηε γεσμ, δβζαδά ηΫζεδκμ εέθαδ, αζζΪ κτηε εαδ εέξε ηδμ αδζγάζεδμ ηκν ά ηκ γΫζβζε. Ώθηέ θα εκδηΪικνθ ηα ξΪζδα ηκνμ, ανηκέ πκν ζαηλετκνθ αδηκηέεηεμ, παδδελαζηΫμ εαδ θηαίαηαάδεμ γεκτμ, οετδκθηαδ εδ απσ πΪθπ απκεαζυθηαμ πλκαΰπΰσ ηκθ ΏίλαΪη. Εζκζηαγηέακνθ, απσ ηβ ηδα ηδμ πλΪιεδμ εθσμ αθγλυπκν – κδ Υλδζηδαθκέ δεθ ζαηλετκνθ αθγλυπκνμ – ηε ηδμ πλΪιεδμ «γευθ». Αβζαδά, ζνΰελέθκνθ γεσ εαδ Ϊθγλππκ, εαδ εαηβΰκλκτθ, οενδυμ ηΪζδζηα, ηκθ Ϊθγλππκ ΰδα εΪηδ πκν κδ γεκέ ηκνμ Ϋεαθαθ ζε ηαεηδεά ίΪζβ. ζδ') "Ο ΏίδηΫζεξ, πκν ειαπαηάγβεε ζηκ ΓΒΝΒΕ Κ‘, απκεαζεέ οετηβ ηκθ ΏίλαΪη: «ησθκ Ϋθα πλΪΰηα θκίΪηαδ κ ΏίδηΫζεξ, ηα ηκθαδδεΪ εαδ αθεπαθΪζβπηα οΫηαηα ανηκτ ηκν αθγλυπκν. ΞΫλεδ σηδ εέθαδ ηλσπκμ απάμ ΰδα ηκθ πλκθάηβ (...). Έθαμ δδκλαηδεσμ ίαζδζδΪμ ηε απσζνηβ ενγτηβηα απκεαζεέ ηκθ ΏίλαΪη επαΰΰεζηαηέα εαδ οετηβ» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 146)". ΏΠΏΝΣΔΔ: εΪηδ ηΫηκδκδ δζξνλδζηκέ κδβΰκτθ ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ β Ϊΰθκδα εαδ β ζνθεδδβηά παλαπκέβζβ ηβμ Π.Α. εέθαδ κ ξεδλσηελκμ ηλσπκμ ΰδα θα αζεβγεέ επδζηβηκθδεά ελδηδεά ζηβθ Ώΰέα Γλαθά. Ο Καζσπκνζκμ ξλβζδηκπκδεέ ηδα παζδΪ ηεηΪθλαζβ ηκν ΐΫζζα, ζηβθ κπκέα δδαίΪακνηε σηδ κ ΏίδηΫζεξ αβηΪ απ‘ ηκθ ΏίλαΪη
θα ηκν κλεδζηεέ ζηκ Θεσ σηδ δεθ γα πεδ οΫηηαηα πκηΫ, κτηε ζηκθ ΏίδηΫζεξ κτηε ζηκνμ απκΰσθκνμ ηκν (ΓΒΝΒΕ ΚΏ‘, 23). ηβθ ζτΰξλκθβ ηεηΪθλαζβ ηβμ ΐδίζδεάμ Βηαδλέαμ δδαίΪακνηε (ΓΒΝΒΕ ΚΏ‘, 22-23): «22 Βεεέθβ ηβθ επκξά κ ΏίδηΫζεξ εδ κ αλξδζηλΪηβΰσμ ηκν κ Φδξσζ εέπαθ ζηκθ ΏίλαΪη: «Ο Θεσμ εέθαδ ηααέ ζκν σ,ηδ εδ αθ επδξεδλεέμ. 23 Συλα, ζκδπσθ, κλεέζκν ηκν ζηκ Θεσ σηδ δε γα ειαπαηάζεδμ πκηΫ κτηε εηΫθα κτηε ηα παδδδΪ ηκν κτηε ηκνμ απκΰσθκνμ ηκν. ηβ θδζέα πκν ζκν Ϋδεδια εΰυ, ηβθ έδδα γα δεέιεδμ εδ εζτ ζ‘ εηΫθα εαδ ζ‘ ανηά ηβ ξυλα, σπκν Ϋξεδμ εΰεαηαζηαγεέ πμ ιΫθκμ». Σκ επέζβηκ εεεζβζδαζηδεσ εεέηεθκ ηπθ Ο‘ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα «αδδεέα» εδ σξδ ΰδα «οενδκζκΰέα»: «22᾿Βΰέθεηκ δὲ ἐθ ηῶ εαδλῶ ἐεείθῳ εαὶ εἶπεθ ᾿Ώίδηέζεξ εαὶ ῾Οξκαὰγ ὁ θνηθαΰπΰὸμ αηκῦ εαὶ Φδξὸζ ὁ ἀλξδζηλάηβΰκμ ημ δνθάηεπμ αηκῦ πλὸμ ῾Ώίλαὰη ζέΰπθ· ὁ Θεὸμ ηεηὰ ζκῦ ἐθ πᾶζδθ, κἷμ ἐὰθ πκδῆμ· 23 θῦθ κὖθ ὄηκζόθ ηκδ ηὸθ Θεόθ, ιὴ ἀδζηήζεζκ ιε ηβδὲ ηὸ ζπέληα ηκν, ηβδὲ ηὸ ὄθκηά ηκν· ἀζζὰ εαηὰ ηὴθ δδεαδκζύθβθ, ἡθ ἐπκίβζα ηεηὰ ζκῦ, πκδήζεδμ ηεη᾿ ἐηκῦ, εαὶ ηῆ ΰῆ, ᾗ ζὺ παλῴεβζαμ ἐθ αηῆ.» Βέθαδ αιδκζβηεέπηκ σξδ ησθκ σηδ κ ΏίδηΫζεξ δεθ απκεαζεέ οετηβ ά απαηευθα ηκθ ΏίλαΪη, αζζΪ εδ σηδ ηκν αβηΪεδ εΪηδ ΰδα ηκ ηΫζζκθ δέξπμ θα νπκθκεέ σηδ ζηκ παλεζγσθ κ ΏίλαΪη ηκθ ειαπΪηβζε/ηκν εέπε οΫηηαηα. Αεθ εέπε, δβζαδά, κ ΏίδηΫζεξ «ηβθ ηε ειαπαηάζεδμ μαλά / ηβ ηκν πεδμ οΫηηαηα πκηΫ ιαθΪ, κτηε ζ‘ εηΫθα ε.ζπ.», ηκ κπκέκ γα ζάηαδθε σηδ πέζηενε – κ ΏίδηΫζεξ – σηδ ζηκ παλεζγσθ εέξε ειαπαηβγεέ απσ ηκθ ΏίλαΪη, αζζΪ «ηβ ηε αδδεάζεδμ». Κδ ανησ ηκ ζΫεδ επεδδά – κ Μ. Καζσπκνζκμ ζδππΪ εδυ – πδζηετεδ σηδ κ ΏίλαΪη εέθαδ Ϊθγλππκμ ηκν Θεκτ. Βθδεξσηεθβ αθηέλλβζβ σηδ ηκ αλξδεσ εεέηεθκ νπΫζηβ δδκλγυζεδμ, υζηε θα ίΰαέθεδ ηκ ησθκ ζκΰδεσ ζνηπΫλαζηα – πκν παλαγΫζαηε – ηκ εθΪθηδκ ζηκ ζνηπΫλαζηα ηκν Καζσπκνζκν, γα αετλπθε ηβθ έδδα ηβθ αλξδεά αθηέλλβζβ. Αδσηδ, πυμ ηπκλεέ εαθεέμ θα ζναβηΪ ίΪζεδ εθσμ εεδηΫθκν, ηκ κπκέκ γεπλεέ παλαπκδβηΫθκ (ηε εαηηέα απσδεδιβ, θνζδεΪ); ζε') «O Μπςζάμ άηαθ κ ηεζενηαέκμ γλβζεενηδεσμ αλξβΰσμ ηπθ ηκθκγερζηυθ Ώδΰνπηέπθ ηε ηκθαδδεσ γεσ ηκθ Ήζδκ, ΟΝ ζηα αλξαέα αδΰνπηδαεΪ (ηα κπκέα Ϋξκνθ πκζζΫμ κηκδσηβηεμ ηε ηα αλξαέα είλαρεΪ), πκν ζβηαέθεδ άζδκμ εαδ πκν ηε ηκ σθκηα ανησ αθαθΫλεηαδ ζηβ ΠαζδΪ Αδαγάεβ ηε ηβθ θλΪζβ «εΰυ εδηέ κ ΟΝ». Οδ ηκθκγερζηΫμ ηεηΪ απσ Ϋθα ηαελκξλσθδκ εηθτζδκ πσζεηκ ηε ηκνμ πκζνγερζηΫμ ΰτλπ ζηκ -1350, ζηα ξλσθδα ηκν Φαλαυ Ώεεθαησθ Α΄, βηηάγβεαθ εαδ ανηκεικλέακθηαδ ζηβθ Ϋλβηκ ηκν δθΪ». ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο αδΰνπηδαεσμ γεσμ Ήζδκμ «ΟΝ» (ζπζησηελα «Άηπθ») ηπκλεέ ηεθ θα ηκδΪαεδ ηε ηκ εζζβθδεσ «Χθ», αζζΪ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ δεθ ΰλΪθηβεε ζηα ΒζζβθδεΪ! ΓλΪθηβεε ζηα ΒίλαρεΪ, εαδ ζε ανηΪ αθαθΫλεηαδ κ «ΓδαξίΫ». Καηηέα θπθβηδεά κηκδσηβηα δεθ νπΪλξεδ ηεηαιτ είλαρεκτ «ΓδαξίΫ» εαδ αδΰνπηδαεκτ «Ώηυθ», εαδ ζνθεπυμ δεθ εέθαδ κ ΓδαξίΫ Ϋθα είλαρεσ αθηέΰλαθκ ηκν αδΰνπηδαεκτ Ώηυθ. Ο Μ. Καζσπκνζκμ ΰλΪθεδ: «γα δκτηε ηΪζδζηα παλαεΪηπ σηδ ΧΝ εέθαδ ηκ πλυηκ σθκηα ηε ηκ κπκέκ κ γεσμ ηβμ ελάηκν ζνζηάθεηαδ εε θΫκν ζηκ Μπνζά, πλδθ ηκ αζζΪιεδ ηε ηκ σθκηα ΕεκίΪ, ΓδαξίΫ ά ΕεξπίΪ (Έι. Γ‘, 14 & ‘ 3)» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 235). Βέθαδ θκίελσ ανησ πκν ζνηίαέθεδ, αζζΪ Ϋθαμ Ϊθγλππκμ, κ κπκέκμ ζνζηάθεηαδ πμ «ελδηδεσμ ηβμ ίδίζδεάμ γλβζεεέαμ» εαδ «απκηνγκπκδβηάμ» ηκν Θεκτ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, δεθ ΰθπλέαεδ κτηε εαθ ηα ζηκδξεδυδβ ηβμ ΐέίζκν, σηδ β είλαρεά ζΫιβ «ΓδαξίΫ» (YHWH) ζβηαέθεδ σ,ηδ εαδ β εζζβθδεά ζΫιβ «πθ». Καηαζαίαέθεδ αηΫζπμ εαθεέμ πυμ ζηβθ ζτΰξλκθβ ΒζζΪδα β αηΪγεδα ίαπηέαεηαδ «ελδηδεά ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ». Οτηε ζκδπσθ εαδ αθηδΰλαθά ηκν αδΰνπηδαεκτ ηκθκγερζηκτ νπΪλξεδ. Άζζπζηε, ζηβθ ΓΫθεζβ εέθαδ κ ΓδαξίΫ πκν εαηαζεενΪαεδ ηκθ άζδκ˙ δεθ ηανηέαεηαδ ηααέ ηκν. Ο Θεσμ εέθαδ Ϊεηδζηκμ, εθυ εΪγε Ϊζζκμ «γεσμ» εέθαδ εηδζησμ, δβζαδά γεκπκδβγΫθ ηηάηα ηβμ θτζβμ˙ πλΪΰηα πκν απκδεδεθτεδ ηβθ Ϊπεδλβ δδαθκλΪ ηεηαιτ ηπθ δτκ νπκηδγΫηεθπθ εκδθυθ ηκθκγερζηυθ. Ο αδΰτπηδκμ γεσμ-άζδκμ ζεΰσηαθ Ρα ά αζζδυμ Ρε. Κδ Ϊζζπζηε κ Φαλαυ πκν εδζάΰαΰε ηκθ «ηκθκγερζησ» άγεζε θα ηκθ ζαηλετκνθ πμ εθζΪλεπζβ ηκν ησθκν γεκτ Ήζδκν –δεθ Ϋζεΰε (αθηέγεηα απ‘ ηκ Μπνζά) σηδ κ Θεσμ εέθαδ πθετηα. Σα πελέ ανηκεικλέαμ εέθαδ αθαπσδεδεηα. Άζζπζηε, ηκ ίδίζέκ ηβμ Βισδκν πελδΰλΪθεδ Ϋθα γατηα πκν απκδεδεθτεδ ππμ δεθ ηπκλεέ κ Μπνζάμ θα άηαθ Ώδΰτπηδκμ ηκθκγερζηάμ. Ο Μπνζάμ Ϋλδιε ηβ λΪίδκ ηκν ηπλκζηΪ ζηκθ Φαλαυ εδ ανηά Ϋΰδθε ηεΰΪζκ θέδδ. Ο Φαλαυ εΪζεζε ηκνμ ηΪΰκνμ ηπθ Ώδΰνπηέπθ, κδ κπκέκδ ηεηΫηλεοαθ εδ ανηκέ ηπλκζηΪ ζηκθ Φαλαυ εαδ ηκθ Μπνζά ηδμ λΪίδκνμ ηκνμ ζε ηεΰΪζα θέδδα˙ σηπμ, β λΪίδκμ ηκν Μπνζά εαηΪπδε ηδμ ηα θέδδα ηπθ ηΪΰπθ (ΒΞΟΑΟ Γ‘, 10-12). Βπέζβμ σηαθ κ Μπνζάμ Ϋίΰαζε ζεθέπεμ απσ ηβ ΰβ, κδ αδΰτπηδκδ ηΪΰκδ δεθ ηπσλεζαθ θα εΪθκνθ ηκ έδδκ εαδ ηΪζδζηα εέπαθ ζηκ Φαλαυ «δΪεηνζκμ Θεκτ εέθαδ ανησ» (ΒΞΟΑΟ Δ‘ 12-15). Βπέζβμ κ Μπνζάμ πλκεΪζεζε πζβΰΫμ ζηκνμ Ώδΰτπηδκνμ, αζζΪ κδ ηΪΰκδ ηκν Φαλαυ δεθ ηπκλκτζαθ θα ζηαγκτθ ειαδηέαμ ανηυθ ηπλκζηΪ ζηκθ Μπνζά – κτηε ηπσλεζαθ θα ηκν πλκεαζΫζκνθ πζβΰΫμ (ΒΞΟΑΟ Θ‘10-11) – κ Μ. Καζσπκνζκμ, ζδππΪ εδυ, ΰδα ενθσβηκνμ ζσΰκνμ. Ώθ κ Μπνζάμ άηαθ Ώδΰτπηδκμ, ησηε ηα ηαΰδεΪ ηκν εσζπα γα άηαθ ηα έδδα ηε ανηΪ ηπθ Ώδΰνπηέπθ εδ σξδ αθυηελα, υζηε θα εαηαίλκξγέζεδ β δδεά ηκν λΪίδκμ ηδμ δδεΫμ ηκνμ. Βθσζκθ β Έικδκμ ηπθ Εζλαβζδηυθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ εέθαδ ΰεΰκθσμ, σππμ αθαθΫλκνηε ζηβθ παλΪΰλαθκ 26, ησηε γα επεηετξγβ ησθκ επεδδά ηα γατηαηα πκν Ϋεαθε κ Μπνζάμ άηαθ αθυηελα εαδ πΫλα απσ ηδμ δνθΪ-
ηεδμ ηπθ ηαΰδευθ δνθΪηεπθ ηπθ Ώδΰνπηέπθ ηΪΰπθ. Αβζαδά, αθ κδ Ώδΰτπηδκδ ηΪΰκδ εέξαθ ηβθ έδδα δτθαηβ ηε ηκθ Μπνζά, γα ηκθ εηπσδδααθ θα πζάιεδ ηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ζνθεπυμ κ Φαλαυ δεθ γα Ϊθβθε ηκνμ Εζλαβζέηεμ. νθεπυμ κ Μπνζάμ εέξε αθυηελεμ δνθΪηεδμ εαδ ίκβγσηαθ απσ Ϋθαθ Θεσ, κ κπκέκμ άηαθ δδαθκλεηδεσμ απσ ηκνμ αδΰνπηδαεκτμ γεκτμ. Άλα κ Μπνζάμ δεθ άηαθ «Ώδΰτπηδκμ ηκθκγερζηάμ πκν ανηκ-εικλέζηβεε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ηααέ ηε ηκνμ κπαδκτμ ηκν ηεηΪ απσ ηβθ άηηα ηπθ ηκθκγερζηυθ». Ώθ άηαθ ηΫηκδκμ, ησηε β δτθαηά ηπθ Ώδΰνπηέπθ ηΪΰπθ γα άηαθ ηκνζΪξδζηκθ έζβ ηε ηβ δδεά ηκν, αθκτ εαδ κδ δνκ – αδΰτπηδκδ ηΪΰκδ εαδ Μπνζάμ – απσ ηβθ έδδα αδΰνπηδαεά πβΰά γα εέξαθ δδδαξηεέ ηδμ ηαΰεέεμ. Οτηε ηπκλεέ εαθεέμ θα δζξνλδζηεέ σηδ ηα επδπζΫκθ ηαΰδεΪ εσζπα ηκν Μπνζά κθεέζκθηαδ ζε εΪπκδα ηαγβηεέα ηκν ζηκνμ ΐαίνζυθδκνμ/Υαζδαέκνμ, εθσζκθ σζκμ κ αλξαέκμ εσζηκμ δεξσηαθ σηδ κδ Ώδΰτπηδκδ άηαθ δΪζεαζκδ ηπθ Υαζδαέπθ εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ. ΒπδπζΫκθ ηδζυθηαμ ΰεθδεσηελα ΰδα ηβ ζτΰελδζβ ηβμ ειδζησλβζβμ ηβμ δβηδκνλΰέαμ ηκν αθγλυπκν εαδ ηκν εαηαεζνζηκτ ζε αδΰνπηδαεά ηνγκζκΰέα εαδ ζηβθ Π.Α. ίζΫπκνηε σηδ νπΪλξκνθ ζβηαθηδεΫμ δδαθκλΫμ. «Δ δβηδκνλΰέα ηκν αθγλυπκν ζηβθ αδΰνπηδαεά ηνγκζκΰέα δεθ εαηαζαηίΪθεδ εδδδεσ ηΫλκμ» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 74) εαδ ηβμ δέθεηαδ «ηδελά Ϋηθαζβ». Ο γεσμ Υθκτη θηδΪξθεδ ηκθ Ϊθγλππκ ηε πβζσ ζε ηλκξσ˙ κ ηλκξσμ νπκδβζυθεδ σηδ β δδάΰβζβ εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελβ. Βπέζβμ ζηβθ αδΰνπηδαεά ηνγκζκΰέα δεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ ητγκμ ΰδα εαηαεζνζησ. «Ο Ρα Ϋθηαζε ζε ηεΰΪζβ βζδεέα εαδ εαηΪζαίε σηδ Ϋξαζε ηκ ετλκμ ηκν ζηκνμ γεκτμ εαδ ηκνμ αθγλυπκνμ» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 74). Γδ‘ ανησ ζηΫζθεδ ηβθ γεΪ Άγπλ ζηβ ΰβ θα ζθΪιεδ ηκνμ αθγλυπκνμ. Σκ ηεηαθκδυθεδ σηπμ εαδ ΰδα θα ΰζδηυζεδ ηκνμ αθγλυπκνμ εΪθεδ ηβθ Άγπλ θα ηεγτζεδ ηε ελδγαλΫθδεμ ηπτλεμ. Ώθηέγεηα απσ ηβθ ΓΫθεζβ δεθ νπΪλξεδ κτηε εαηαεζνζησμ κτηε πζκέκ κτηε Νυε ά Ϊζζκμ αθηέζηκδξκμ άλπαμ εαδ επδπζΫκθ κ Ρα ξΪθεδ ηκ ετλκμ ηκν σξδ ησθκ ζηκνμ αθγλυπκνμ αζζΪ εαδ ζηκνμ γεκτμ. Ώθ κ Μπνζάμ άηαθ Ώδΰτπηδκμ, γα εέξε ζνηπελδζΪίεδ ζηκδξεέα ηβμ αδΰνπηδαεάμ ηνγκζκΰέαμ ΰδα ηβθ δβηδκνλΰέα ηκν αθγλυπκν εαδ δεθ γα εέξε εαηαΰλΪθεδ ηβθ δδάΰβζβ ηκν Καηαεζνζηκτ. η') "Ο Μπνζάμ ίΪαεδ ηκθ Θεσ θα ηκθ δαζεαζετεδ, δδαηΪακθηΪμ ηκθ θα πεδ ζηκθ Φαλαυ σηδ γΫζκνθ απζυμ θα θτΰκνθ εεησμ Ώδΰτπηκν ζε ηλδυθ βηελυθ δλσηκν απσζηαζβ, ΰδα θα γνζδΪζκνθ ζηκ Θεσ ηκνμ (ΒΞΟΑΟ Γ‘, 10 εαδ 18). Χζησζκ κτηε ζαηλεέα πλκζθΫλκνθ κτηε απζυμ ίΰαέθκνθ εεησμ Ώδΰτπηκν ησθκ ζε απσζηαζβ ηλδυθ βηελυθ δλσηκν, αζζΪ θετΰκνθ ΰδα πΪθηα. ΐζ. Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 315-320). Γδαηέ Ϊλαΰε κ Μπνζάμ ζΫεδ σηδ κδ γνζέεμ ηπθ Βίλαέπθ γα γεπλκτθηαθ απ‘ ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ ίδΫζνΰηα εαδ ΰδ‘ ανησ κδ Εζλαβζέηεμ Ϋπλεπε θα γνζδΪζκνθ εεησμ Ώδΰτπηκν, υζηε θα ηβ ζδγκίκζβγκτθ (ΒΞΟΑΟ Δ‘, 22), ηβ ζηδΰηά πκν κδ Ώδΰτπηδκδ γνζέαααθ σππμ εδ σζκδ κδ ζακέ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: κδ Ώδΰτπηδκδ δε γνζέαααθ σππμ σζκδ κδ Ϊζζκδ ζακέ. Οδ Ώδΰτπηδκδ γεπλκτζαθ δελΪ πΪλα πκζζΪ εέδβ αυπθ, απσ ηα κπκέα έζπμ κδ Εζλαβζέηεμ θα γνζέαααθ εΪπκδα. Κδ ανησ ηκ πλΪΰηα, θα γνζδαζηεέ Ϋθα αυκ«γεσμ», γα θαδθσηαθ ίζΪζθβηκ εαδ θλδεησ ζηκνμ Ώδΰνπηέκνμ. Ο Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ ηαμ πελδΰλΪθεδ σηδ κδ Ώδΰτπηδκδ ζεσηπζαθ Ϋθαθ Ρπηαέκ πκν Ϊγεζα ζεσηπζε ηδα ΰΪηα εαδ κτηε κ ίαζδζδΪμ ηβμ Ώδΰτπηκν δεθ πλσζαίε θα ηκθ ζυζεδ. ΏλξδεΪ κ Θεσμ εέξε πεδ ζηκθ Μπνζά θα αβηάζεδ απ‘ ηκθ Φαλαυ Ϋικδκ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ζε απσζηαζβ ηλδυθ βηελυθ δλσηκν. ηκ ηΫζκμ σηπμ (ΒΞΟΑΟ, Εΐ‘, 31-33) κνζδαζηδεΪ κ Φαλαυ εαδ κδ Ώδΰτπηδκδ «Ϋδδπιαθ» ηκνμ Εζλαβζέηεμ, δέξπμ θα ηκνμ πκνθ θα επδζηλΫοκνθ ά θα θηΪζκνθ ησθκ υμ ηλδυθ βηελυθ δλσηκν απσζηαζβ. ΚΪπκδκδ ηε ηκθ ηλσπκ ζεΫοβμ ηκν Καζσπκνζκν γα γεπλάζκνθ «τπκνζκ» ά τπκπηκ θα δδαηΪαεδ κ Θεσμ ηκθ Μπνζά θα αβηάζεδ απ‘ ηκθ Φαλαυ «πκλεέα ηλδυθ βηελυθ ζηβθ Ϋλβηκ ΰδα ζαηλεέα» αθηέ ΰδα «κλδζηδεά Ϋικδκ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ». ΑδαηΪακθηαμ κ Θεσμ ηκθ Μπνζά θα αβηάζεδ ανησ αθηέ κλδζηδεάμ εισδκν κνζδαζηδεΪ Ϋδδθε ζηκθ Φαλαυ ηβθ ενεαδλέα θα δεέιεδ ηδμ εαζΫμ πλκγΫζεδμ ηκν εαδ θα δεαθκπκδάζεδ Ϋθα απζσ αέηβηα. Ήιελε ίΫίαδα κ Θεσμ ΰδα ηβ ηεζζκθηδεά ζηΪζβ ηκν Φαλαυ, αζζΪ ηκθ Ϊθβζε θα δεέιεδ ηδμ πλκγΫζεδμ ηκν ΰδα Ϋθα ηδελσ αάηβηα (ηβθ πλκζπλδθά Ϋικδκ). Λαηλεέα πλκζθΫλγβεε: κ Μπνζάμ Ϋξηδζε γνζδαζηάλδκ (ΒΞΟΑΟ ΕΓ‘, 15) ζηβ Ραθδδέθ εαδ Ϋπεδηα πλκζθΫλγβεαθ γνζέεμ εαδ κζκεατηπηα ζηκ Θεσ (ΒΞΟΑΟ ΕΔ‘, 12). Λαηλεέα πλκζθΫλγβεε εαδ αλΰσηελα, ζηκ δθΪ (ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ Δ‘), αθκτ πλυηα Ϋπλεπε θα ιεηπελδΫοκνθ ηε ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ πκν ηκνμ ενθβΰκτζαθ εαδ ηκνμ Ώηαζβεέηεμ, κδ κπκέκδ ηκνμ επδηΫγβεαθ, εαδ θα πΪλκνθ ηκ ΑεεΪζκΰκ. Σκ σηδ Ϋΰδθε εαγνζηελβηΫθα β γνζέα εδ σξδ αελδίυμ ζε ηλδυθ βηελυθ δλσηκν απσζηαζβ, ειαδηέαμ πκζζυθ Ϋεηαεηπθ ζνηίΪθηπθ, αζθαζυμ ΰδα ηκνμ «απκηνγκπκδβηΫμ ηβμ ΐέίζκν» ζνθδζηΪ «αεζσθβηβ απσδεδιβ» (!) πελέ ηβμ αθνπαλιέαμ ηβμ «γεσηβηαμ ηκν ΏίλαΪη»...
ηα') "Δ πζβΰά ηβθ κπκέα πλκεΪζεζε δάγεθ κ Θεσμ ηβμ άηαθ απζυμ ξαζεσμ, ηκθ κπκέκ εκνίΪζβζε κ Μπνζάμ, Ϋπεδηα απσ κδβΰέεμ ηκν πεγελκτ ηκν, σηαθ επΫζηλεοε απσ ηβθ ΜαδδΪη. Ο ξαζεσμ εκεεδθέαεδ ηκ θελσ. «Ο Μπνζάμ δεθ εέξε παλΪ θα ειαζθαζέζεδ ηκθ ηλσπκ, πκν κδ Ϊθγλππκέ ηκν γα "θκνθηΪλκνθ" ζηβθ εαηΪζζβζβ ζηδΰηά ηελΪζηδεμ πκζσηβηεμ ζηκθ αθνπελΪζπδζηκ πκηαησ... Ώπ‘ ηα ίαλδΪ απκηεζΫζηαηα, θαέθεηαδ σηδ κδ Ϊθγλππκέ ηκν Ϋδεδιαθ ζ‘ ανησ δδδαέηελκ αάζκ» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 254)". ΏΠΏΝΣΔΔ: Βδυ ΰέθεηαδ αθαθκλΪ ζηβθ πζβΰά ηκν αέηαηκμ. Ο Θεσμ δδΫηαιε ηκθ Μπνζά θα ξηνπάζεδ ηε ηβ λΪίδκ ηκν ηα θελΪ ηκν Νεέζκν, υζηε θα ΰέθκνθ αέηα, ηπλκζηΪ ζηα ηΪηδα ηκν Φαλαυ εαδ ηπθ ανζδευθ ηκν. (ΒΞΟΑΟ Γ‘, 14-24). Ο Μ. Καζσπκνζκμ δζξνλέαεηαδ επέζβμ σηδ ζε εΪγε πβΰΪδδ εαδ ζε εΪγε ζέηθβ Ϋλλδξθαθ κδ Εζλαβζέηεμ ζέΰβ ζεσθβ ξαζεκτ – ελνθΪ απ‘ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ. Έηζδ Ϋξκνηε ηδμ ειάμ νπκγΫζεδμ: 1) Ώθ κ Μπνζάμ άιελε ΰδα ηκθ ξαζεσ. 2) Ώθ κ Μπνζάμ εαηΪθελε ησζκ ετεκζα θα ηεηαθΫλεδ ησζκθ πκζτ ξαζεσ απαλαηάλβηκμ εαδ θα ηεηαηλΫοεδ ζε ζεσθβ ησζκ ηεΰΪζβ πκζσηβηα απαδηκτηεθκν ξαζεκτ. 3) Ώθ ηπκλκτζαθ κδ Εζλαβζέηεμ θα λέικνθ ηβθ έδδα ζηδΰηά ζηκθ Νεέζκ ηδμ «ηελΪζηδεμ» πκζσηβηεμ πκν απαδηκτθηαθ ΰδα θα εκεεδθέζεδ κ ηεΰΪζκμ ανησμ πκηαησμ, ξπλέμ θα ηκνμ αθηδζβθγκτθ κδ Ώδΰτπηδκδ. 4) Ώθ κδ Ώδΰτπηδκδ δελεέμ δεθ πζβλκθκλκτζαθ ηκθ Φαλαυ ΰδα ηβθ απΪηβ ηκν Μπνζά, εθσζκθ εαδ κδ έδδκδ αθηδζάθηβεαθ ηκ εσζπκ ηκν εαδ άηαθ ζε γΫζβ θα πλΪικνθ ηκ έδδκ, υζηε κ Φαλαυ θα εθθκάζεδ ηβθ απΪηβ ηκν Μπνζά (Σκ σηδ ηπλκζηΪ ζηκθ Φαλαυ κδ δελεέμ Ϋεαθαθ εσεεδθκ ηκθ πκηαησ, απκδεδεθτεδ σηδ δεθ Ϋλδιαθ ζεσθβ). Δ δετηελβ νπσγεζβ εδδδεΪ εέθαδ αδτθαηβ. Ο Μ. Καζσπκνζκμ, πμ (δάγεθ) «ζεεπηδεδζηάμ», πδζηετεδ σηδ Ϋηζδ Ϋξκνθ ηα πλΪΰηαηα, αθκτ άηαθ κ έδδκμ εεεέ εαδ εέδε ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα λέξθκνθ ηελΪζηδεμ (αεσηβ εδ κ έδδκμ ηκ παλαδΫξεηαδ) πκζσηβηεμ ξαζεκτ ζηκ Νεέζκ, απαλαηάλβηκδ. Αε ξλεδΪαεηαδ εαθΫθα Ϊζζκ επδξεέλβηα. Χζησζκ δε ξλεδΪακθηαδ ησζεμ πκζτπζκεεμ γεπλέεμ. Οδ «πζβΰΫμ» δεθ εέθαδ παλΪ θνζδεΪ θαδθσηεθα, ειβΰάζδηα εαηΪ ηα Ϊζζα, πκν ζνθΫίβζαθ ζηκ ζνΰεεελδηΫθκ ησπκ εαδ ξλσθκ, ΰδα ζνΰεεελδηΫθκ ζεκπσ, ΰδ‘ ανησ εαδ εέθαδ γατηαηα. ηα') "Ο Θεσμ εέξε πεδ αλξδεΪ ζηκ Μπνζά θα ξλβζδηκπκδάζεδ, πμ δετηελκ ζβηεέκ εαηΪ ηπθ Ώδΰνπηέπθ, ηβ ζΫπλα˙ πζησζκ πλκξυλβζε ζηβθ ηλέηβ πζβΰά, ηκν θελκτ ηκν Νεέζκν πκν γα ΰδθσηαθ αέηα. «Ο Μπνζάμ, Ϋπλεπε θα επδίΪζεδ ζηκ δτζηκδλκ Φαλαυ ηεηΪ απσ ηβ γερεά εθηκζά, εαδ πμ δετηελβ εαηΪ ζεδλΪ ζβηεέκπζβΰά- ηβμ ζεπλάμ ξεδλσμ. Έπλεπε θα αβηάζεδ απ‘ ηκ Φαλαυ θα ίΪζεδ ηκ ξΫλδ ζηκθ "εσζπκ" ηκν, (ηαζξΪζβ) εαδ θα ηκν ίΰεδ ζενεσ εαδ ζεπλσ. (...) ΏζζΪ δνζηνξυμ...δνζηνξυμ ανηάθ αελδίυμ ηβθ πζβΰά ιΫξαζε θα παλεηίΪζεδ κ Μπνζάμ αθΪηεζα ζηβθ πλυηβ εαδ ζηβθ ηλέηβ – αθΪηεζα ζηβ λΪίδκ εαδ ηκθ πκηαησ, κ Μπνζάμ ιΫξαζε ηκ ξΫλδ ηκ ζεπλσ. Οτηε εδ κ γεσμ ηβμ ίέίζκν θκδΪζηβεε θα ηκν ηκ γνηέζεδ. Δ πζβΰά θκτηελκ δτκ ειαθαθέαεηαδ κζσηεζα εαδ πκηΫ εαθεέμ δε ηδζΪ πδα ΰδ (sic) ανηάθ. ΜΪζδζηα κ έδδκμ κ γεσμ ηε ηδμ ζνθεξεέμ εθηκζΫμ ηκν, θαέθεηαδ θα παλαζτλεδ ηκθ πλκθάηβ ηκν εαη‘ ενγεέαθ απ‘ ηβ λΪίδκ, ζηβθ πζβΰά ηκν πκηαηκτ, νπελπβδυθηαμ πλκμ ηεΰΪζβ ηαμ απκΰκάηενζβ σζπθ ηαμ, ηβθ ηεζεδσηελβ εαδ ηβθ πζΫκθ εζπδδκθσλα πζβΰά. Σβθ πζβΰά ηε ηκ θκτηελκ δτκ (sic)! Έξκνηε εαδ πΪζδ ηβθ Ϋθκξβ ζδππβλά ζτηπλαιβ γεκτ εαδ πλκθάηβ, πκν ηαμ εΪθεδ δέεαδα θκηέαπ θα ιαθαλπηΪηε: ηάππμ κ γεσμ ηβμ παζαδΪμ δδαγάεβμ, κ παηΫλαμ ηκν Εβζκτ ηβμ εαδθάμ δδαγάεβμ, εέθαδ εαηαζεεταζηα ει κζκεζάλκν ηβμ ξαζδαδκ-είλαδκ-παηλδαλξδεάμ θαθηαζέαμ;» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 322, 323). Βθσζκθ β Π.Α. παλαζεέπεδ ηβθ πζβΰά ηβμ ζΫπλαμ, δδσηδ πλκθαθυμ δεθ ηπκλκτζε κ Μπνζάμ θα εΪθεδ ηκθ Φαλαυ ζεπλσ κτηε θα ηκθ ιεΰεζΪζεδ ηε οετηδεα ζβηΪδεδα ζΫπλαμ, δεθ εέθαδ β ζδππά απσδεδιβ απΪηβμ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο Μπνζάμ λπηΪ ηκ Θεσ πυμ γα ηκθ γα ηκθ «πδζηΫοκνθ» (ΒΞΟΑΟ Α‘, 1) εδ κ Θεσμ ηκν δέθεδ δτθαηβ θα πλαΰηαηκπκδάζεδ ηλέα γατηαηα˙ αθ δεθ πέζηεναθ ζηκ πλυηκ, κ Μπνζάμ γα πλαΰηαηκπκδκτζε ηκ δετηελκ, εδ αθ δεθ πέζηεναθ ζηκ δετηελκ, γα πλαΰηαηκπκδκτζε εαδ ηκ ηλέηκ. Σα ηλέα εαηΪ ζεδλΪ γατηαηα άηαθ β λΪίδκμ πκν ΰδθσηαθ σθδμ, ηκ ξΫλδ πκν ΰδθσηαθ ζεπλσ εαδ, ηΫζκμ, θα ζΪίεδ κ Μπνζάμ θελσ απ΄ηκ Νεέζκ, θα ηκ ξτζεδ ζε ιβλσ Ϋδαθκμ εαδ θα ΰέθεδ ηκ ξνηΫθκ ανησ θελσ αέηα πΪθπ ζηκ Ϋδαθκμ (ΒΞΟΑΟ Α‘, 4, 78 εαδ 9 αθηέζηκδξα). Καδ κ Θεσμ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα εΪπκδκνμ πκν έζπμ γα πδζηετζκνθ ά δε γα πδζηετζκνθ Ϋπεδηα απσ εΪγε γατηα (ΒΞΟΑΟ Α‘, 5, 8 εαδ 9). Σκ «πδζηετζκνθ» αθκλΪ ηκνμ Εζλαβζέηεμ ζνηπαηλδυηεμ ηκν Μπνζά εαδ σξδ ηκθ Φαλαυ. Έξκνηε ηΫζζελδμ ζσΰκνμ νπΫλ ανηάμ ηβμ Ϊπκοβμ: Ο πλυηκμ: ηκ «πδζηετζκνθ» αθκλΪ πκζζκτμ αθγλυπκνμ. ξδ Ϋθαθ, δβζαδά ηκθ Φαλαυ. Ο δετηελκμ: ζηκ ΒΞΟΑΟ Α‘, 5 (ηηάηα ηκν δδαζσΰκν ηεηαιτ Μπνζά-Θεκτ ΰδα ηα ηλέα γατηαηα) κ Θεσμ ζΫεδ (επέζβηκ εεέηεθκ ηπθ Ο‘) «ἵθα πζζηεφζςζί ζκδ ὅηδ ὦπηαί ζκδ ὁ Θεὸμ ηθ παηέλπθ αὐηῶκ, Θεὸμ Ἁίλαὰη εαὶ Θεὸμ Ἰζαὰε εαὶ Θεὸμ Ἰαεώί». Δ ζΫιβ «ανηυθ», πκν νπκΰλαηηέζαηε, ζβηαέθεδ σηδ ηκ «πδζηετζπζέ» (κ ΰ‘ πζβγνθηδεσμ) αθκλΪ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, πκν εέξαθ ΰδα Θεσ ηκθ Θεσ ηπθ παηΫλπθ ηκνμ, ηκ Θεσ ηκν ΏίλΪαη, ηκν ΕζαΪε εαδ ηκν Εαευί. Ο Φαλαυ, πλκθαθΫζηαηα, δεθ ζνηπελδζαηίΪθεηαδ ζηκ «αηθ»˙ δεθ εέξε ΰδα Θεσ ηκθ Θεσ «ηπθ παηΫλπθ ανηυθ». ΒπκηΫθπμ κ Φαλαυ δεθ ζνηπελδζαηίΪθεηαδ ζηκ «πδζηετζπζδ»,
δδσηδ ανησμ κ ΰ‘ πζβγνθηδεσμ αθαθΫλεηαδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. Ο Μπνζάμ πλΫπεδ πλυηα θα πεέζεδ ηκνμ κηκεγθεέμ ηκν σηδ ηκν θαθελυγβεε κ Θεσμ ηπθ παηΫλπθ ηκνμ˙ δδαθκλεηδεΪ δεθ γα ηκθ αεκζκνγκτζαθ. Καδ κδ παηΫλεμ ηπθ Εζλαβζδηυθ άηαθ Ϊζζκδ απ‘ ηκνμ παηΫλεμ ηκν Φαλαυ. Σκ εεέηεθκ εέθαδ ζαθΫζηαηκ. Ο ηλέηκμ ζσΰκμ: ζηκ ΒΞΟΑΟ Α‘, 29-31, δδαίΪακνηε σηδ κδ Μπνζάμ εαδ Ώαλυθ ζνΰεΫθηλπζαθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, πλαΰηαηκπκέβζαθ ηπλκζηΪ ηκνμ ηα γατηαηα πκν πλκαθαθΫλγβεαθ (δεθ ηΪμ αθαθΫλεδ β Π.Α. αθ πεέζηβεαθ απ‘ ηκ πλυηκ ά ηκ δετηελκ ά ηκ ηλέηκ γατηα) εαδ κδ Εζλαβζέηεμ πέζηενζαθ (ΒΞΟΑΟ Α‘, 31). Ο ηΫηαληκμ: κ Φαλαυ δεθ θκδαασηαθ αθ κ Θεσμ «εΪπκδπθ Ϊΰθπζηπθ παηΫλπθ εΪπκδπθ» παλκνζδΪζηβεε σθηπμ ζηκ Μπνζά˙ κτηε εαδ δδαίΪακνηε σηδ εέπε εΪηδ ηΫηκδκ. Ρυηβζε ηΪζδζηα πκδκμ εέθαδ ανησμ κ Θεσμ, ΰδα θα ηκθ αεκτζεδ (ΒΞΟΑΟ Β‘, 1). Ώπζυμ, ζηκ ηΫζκμ δεθ Ϊθηειε εαδ Ϊθβζε ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα θτΰκνθ. Ο Μ. Καζσπκνζκμ ζνΰξΫεδ ηκ ηλέηκ γατηα πκν γα Ϋεαθε κ Μπνζάμ, υζηε θα πεέζεδ ηκνμ ζνηπαηλδυηεμ ηκν (ΒΞΟΑΟ Α‘, 9) ηε ηβθ – εαηΪ Καζσπκνζκ – ηλέηβ πζβΰά (ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα πλυηβ, σππμ θαέθεηαδ ζηκ ΒΞΟΑΟ Γ‘, 17-21). Σκ ηλέηκ γατηα (ΒΞΟΑΟ Α‘, 9) ζνθέζηαηαδ ζηκ «γα πΪλεδμ ζέΰκ θελσ απσ ηκ Νεέζκ εαδ γα ηκ ξτζεδμ ζηκ Ϋδαθκμ˙ εαδ ηκ θελσ ανησ ηκν πκηαηκτ γα ΰέθεδ αέηα», εθυ β πλυηβ πζβΰά (ΒΞΟΑΟ Γ‘, 14-21) εέθαδ «Ο Κτλδκμ εέπε ζηκ Μπνζά: "κ Φαλαυ παλαηΫθεδ Ϊεαηπηκμ. Πάΰαδθε, ζκδπσθ, ατλδκ ηκ πλπέ, σηαθ ανησμ γα ίΰαέθεδ ΰδα ηκ πκηΪηδ εαδ ζηΪζκν απΫθαθηέ ηκν εκθηΪ ζηβθ σξγβ ηκν Νεέζκν˙ πΪλε ζηκ ξΫλδ ζκν εαδ ηκ λαίδέ πκν εέξε ΰέθεδ θέδδ. Καδ γα ηκν πεδμ: "(....). Με ηκ λαίδέ πκν ελαηυ ζηκ ξΫλδ ηκν, γα ξηνπάζπ ηα θελΪ ηκν Νεέζκν εαδ γα ΰέθκνθ αέηα. Σα οΪλδα ηκν πκηαηκτ γα οκθάζκνθ εαδ γα ίλπηάζεδ κ Νεέζκμ˙ εαδ κδ Ώδΰτπηδκδ γα ζνξαέθκθηαδ θα πδκνθ θελσ απ‘ ανησθ". (...) άεπζε ηκ λαίδέ ηκν κ Ώαλυθ εαδ ξητπβζε ηα θελΪ ηκν Νεέζκν, ηπλκζηΪ ζηα ηΪηδα ηκν Φαλαυ εαδ ηπθ ανζδευθ ηκν, εδ σζκ ηκ ξΫλδ ηκν Ϋΰδθε αέηα. Σα οΪλδα οσθβζαθ (...)». Ο Μ. Καζσπκνζκμ εέθαδ ησζκ ζπκνδαέκμ «ελδηδεσμ ηβμ ίδίζδεάμ γλβζεεέαμ», υζηε αθηδΰλΪθεδ ηα οετδβ ιΫθπθ «απκηνγκπκδβηυθ» ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ, ξπλέμ θα Ϋξεδ εαθ δδαίΪζεδ ηκ ίδίζέκ ηβμ Βισδκν, υζηε θα πζβλκθκλβγεέ σηδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ γατηα πκν πλκκλδασηαθ απκεζεδζηδεΪ ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ, ζηκ κπκέκ ηδα ξκτθηα θελσ ηκν Νεέζκν γα ξνθσηαθ ζηκ Ϋδαθκμ εαδ γα ΰδθσηαθ αέηα, εδ Ϊζζκ β πζβΰά πκν πλκκλδασηαθ απκεζεδζηδεΪ ΰδα ηκθ Φαλαυ, ζηβθ κπκέα ηκ θελσ σζκν ηκν Νεέζκν γα ΰδθσηαθ αέηα, αθκτ πλυηα κ Ώαλυθ γα ξηνπκτζε ηκ πκηΪηδ ηε ηβ λΪίδκ. νθεπυμ, ηκ ηλέηκ γατηα αθκλΪ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, σππμ εαδ ηκ δετηελκ γατηα, ηκν ξελδκτ πκν ΰδθσηαθ ζεπλσ εαδ αηΫζπμ γελαπενσηαθ (ΒΞΟΑΟ Α‘, 6-7) πκν πλκκλδασηαθ ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ εδ σξδ ΰδα ηκθ Φαλαυ. ΒιΪζζκν πκνγεθΪ δεθ ζΫεδ β πλκηλκπά ηκν Θεκτ ζηκ ΒΞΟΑΟ Α‘, 6-7 σηδ κ Μπνζάμ γα εκζζκτζε ζΫπλα ζε εΪπκδκθ Εζλαβζέηβ, υζηε θα ηκθ πεέζεδ, κτηε, θνζδεΪ, σηδ γα εκζζκτζε ζΫπλα ζηκθ έδδκ ηκθ Φαλαυ. Άλα, αθηέγεηα απσ σ,ηδ δζξνλέαεηαδ κ Μ. Καζσπκνζκμ, β δδάΰβζβ ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ δεθ παλαζεέπεδ ηβθ ησζνθζβ ηκν Φαλαυ απσ ζΫπλα, πκν δάγεθ Ϋπλεπε θα ζνηίεέ (δδσηδ ηΪξα Ϋηζδ πλσζηαιε κ Θεσμ ηκθ Μπνζά ζηκ ΒΞΟΑΟ Α‘), αζζΪ δε ζνθΫίβ «δδσηδ απζκτζηαηα κ Μπνζάμ αδνθαηκτζε θα εκζζάζεδ πλαΰηαηδεά ζΫπλα ζηκθ Φαλαυ ηε ηαΰδεΪ εκζπΪεδα». Πκζτ Ϋινπθβ, πλΪΰηαηδ, β δδαζεεδαζηδεά ζκθδζηεέα (ά ηάππμ αηΪγεδαq) ηπθ «απκηνγκπκδβηυθ» ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ, θα ηβμ απκδέδκνθ πλΪΰηαηα πκν δε ΰλΪθεδ, υζηε θα ηβθ εαηβΰκλκτθ Ϋπεδηα. ΠΪθηπμ, ηκ ησθκ πκν δεθ απκδεδεθτκνθ η‘ ανηΪ σζκδ ανηκέ, εέθαδ σηδ κ Θεσμ ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ εέθαδ δβηδκτλΰβηα ηκν ΏίλαΪη. ηβ') «Γδαηέ κ Μπςζάμ ζεσηπζε αθγλυπκνμ εαδ αυα ζηβθ Ώέΰνπηκ, εΪηδ πκν ειέζκν εαζΪ γα ηπκλκτζε θα εΪθεδ εαδ Ϋθαμ κλΰαθπηΫθκμ δβζβηβλδαζηάμ; Γδαηέ δεθ Ϋλδιε ηδα εαηΪζζβζβ Ϋεζηαζβ ζηκθ έδδκ ηκθ Φαλαυ ΰδα θα ηκν αζζΪιεδ απζΪ ΰθυηβ; Γδαηέ επδηΫζκνμ δεθ ζεσηπζε ανησθ εαδ ηβθ κδεκΰΫθεδα ηκν πκν εέξαθ ηβθ Ϊηεζβ ενγτθβ ΰδα ηβ ζεζαίδΪ ηπθ Εκνδαέπθ, αζζΪ ζεσηπζε απζκτμ αγυκνμ Ώδΰνπηέκνμ πκν άηαθ αηΫηκξκδ ζηδμ ελαηδεΫμ απκθΪζεδμ; Μάππμ επεδδά κ θσθκμ αθτπκπηπθ Ώδΰνπηέπθ άηαθ ενεκζσηελκμ απσ ηβθ πλσζίαζβ ζηκ ίαζδζδεσ ηλαπΫαδ ηκν Φαλαυ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο Μπςζάμ δε γα ηπκλκτζε θα ζεκηυζεδ ησζκνμ πκζζκτμ αθγλυπκνμ εαδ αυα κτηε θα θΫλεδ ησζεμ πζβΰΫμ. Έθαμ Ϊθγλππκμ κζκησθαξκμ, πυμ γα ηκ εαησλγπθε ανησ. Ώεσηβ εδ αθ εέξε ζνθελΰκτμ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, δεθ γα εαησλγπθε ηέπκηα, αθκτ ανηκέ άηαθ Ϊκπζκδ ζε ιΫθβ ξυλα, εθυ κδ Ώδΰτπηδκδ Ϋθκπζκδ. Σδ εέθαδ κ Μπςζάμ, εαθΫθαμ ηΪΰκμ θα λέξθεδ ζε Ϋεζηαζβ ηα γτηαηΪ ηκν; Κδ αθ ηα ηΪΰενε, δε γα ηκθ ζεσηπθαθ αηΫζπμ ζηκ παζΪηδ; Αε γαθαηυγβεε κ Φαλαυ, αζζΪ κ πλπησηκεσμ ηκν, υζηε θα πεδζηεέ θα αζζΪιεδ ΰθυηβ. Μσθκ ηΫηκδεμ πζβΰΫμ, πκν γα ζνηπελδεζΪηίαθαθ εαδ ηκνμ απζκτμ Ώδΰτπηδκνμ – κδ κπκέκδ επέζβμ θΫλκθηαθ ζεζβλΪ ζηκνμ Βίλαέκνμ δκτζκνμ ηκνμ – γα αθΪΰεααε ηκθ Φαλαυ θα αθάζεδ ηκνμ ζεζΪίκνμ ηκν εζετγελκνμ. ηαθ σζκμ κ Ώδΰνπηδαεσμ ζασμ, αεσηα εαδ κ έδδκμ, γα εέξαθ θα εζΪοκνθ ΰδα εΪηδ. Οδ Ώδΰτπηδκδ δεθ άηαθ αθτπκπηκμ ζασμ, ίαζΪθδααθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ εεηεζκτζαθ ξπλέμ αθηέλλβζβ ηδμ εθηκζΫμ ηκν Φαλαυ. Σκνμ
εέξαθ νπκίδίΪζεδ ζε γΫζβ εδζυηπθ. Ώθ κ Θεσμ απζυμ γαθΪηπθε ηκθ Φαλαυ, κ επσηεθκμ γα Ϋεαθε πΪζδ ηα έδδα, πδζηετκθηαμ ππμ εέθαδ δζξνλσηελκμ απσ ηκθ πλκεΪηκξσ ηκν. Καδ ηΪζδζηα κ Θεσμ εέξε πεδ, σηδ β πζβΰά ηπκλκτζε θα απκθενξγεέ, αθ κ Φαλαυ νπκξπλκτζε, εαδ εζενγΫλπθε ηκ ζασ πκν εέξε εαηαδκνζυζεδ. Αεθ επΫθελε ζκδπσθ κ Θεσμ ηβθ πζβΰά, αζζΪ κ έδδκμ κ Φαλαυ ζηκ ζασ ηκν. ΚΪγε θκλΪ, Ϋπεδηα απσ εΪγε πζβΰά, κ Φαλαυ θυθααε ηκθ Μπςζά εαδ ηκν Ϋζεΰε θα θτΰκνθ, αζζΪ αηΫζπμ Ϊζζααε ΰθυηβ. Σσηε αεκζκνγκτζε θΫα πζβΰά, υζπκν θα αζζΪιεδ ΰθυηβ. Ώεσηβ εαδ ηβθ ηεζενηαέα θκλΪ, πκν Ϊθβζε ηκνμ Εζλαβζέηεμ εζετγελκνμ, Ϊζζαιε ΰθυηβ εαδ Ϋζηεδζε ζηλαησ θα ηκνμ ενθβΰάζκνθ. ηδ') «Βέθαδ κ ΓδαξίΫ κ ηκθαδδεσμ γεσμ, ζτηθπθα ηε ηβθ Π.Α.; «γεκὺμ κ εαεκζκΰήζεδμ.» (Έικδκμ Κΐ‘, 28). ΟνδΫθ ζξσζδκθ...». ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν αθαθΫλκνθ ανησ ηκ εδΪθδκ, δεθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ σζβ ηβθ αθάΰβζβ. Γέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα ηκνμ ΚλδηΫμ ηπθ Βίλαέπθ. ηα ΒίλαρεΪ β ζΫιβ «γεκέ» εέθαδ β έδδα ηε ηβ ζΫιβ: «δζξνλκέ», δβζαδά «εζκξέη». Σκ εεέηεθκ ζκδπσθ, ζΫεδ ΰδα ηκνμ ΚλδηΫμ-ΑδεαζηΫμ «δζξνλκτμ κν εαεκζκΰάζεδμ» εαδ ζηβθ Βζζβθδεά ηεηΪθλαζβ επεζΫΰβ β ζΫιβ «γεκτμ», αθηέ ΰδα ηβ ζΫιβ: «δζξνλκτμ». Σκνμ ΚλδηΫμ ηκνμ ζκδπσθ κδ Βίλαέκδ ηκνμ κθσηαααθ «εζκξέη», δβζαδά «δζξνλκτμ». Γδ ανηκτμ ηδζΪεδ ηκ εδΪθδκ. Καηηέα ζξΫζβ ηε ηκνμ εδδπζκζαηλδεκτμ «γεκτμ». ΚΪπκηε κδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. γα πλΫπεδ, αθηέ θα δδαίΪακνθ ηεηκθπηΫθκνμ ζηέξκνμ, δδαζηλείζυθκθηαμ ηκ θσβηα ηβμ δδάΰβζβμ, θα ελενθκτθ πλυηα ζε ηδ αθαθΫλκθηαδ ηα εδΪθδα ανηΪ. ηε') «Γδαηέ κ γεσμ θΫλεηαδ ζαθ πκηαπσμ δβζβηβλδαζηάμ δέθκθηαμ ελΫαμ ΰδα θα ξκζελδΪζκνθ πεδθαζηΫθκδ Ϊθγλππκδ; «εαὶ ἔζηαδ ηῖθ εἰμ ξκζέλαθ» Ο΄ Ώλδγηκέ 11.20». ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. δεθ ιΫλκνθ ΰδα ηδ πλΪΰηα ηδζκτθ. Δ δζηκλέα δεθ εέθαδ εαγσζκν σππμ ηβθ παλκνζδΪακνθ. Πελδπζαθυηεθκδ κδ Εζλαβζέηεμ ηΫζα ζηβθ Ϋλβηκ εαδ ηλυΰκθηαμ ησθκ ηκ «ηΪθθα», Ϊλξδζαθ θα θκζηαζΰκτθ ηβθ δκνζεέα ζηβθ Ώέΰνπηκ, σπκν Ϋηλπΰαθ δπλεΪθ πκζζΪ ελΫαηα εαδ ζαξαθδεΪ (ΏΡΕΘΜΟΕ, ΕΏ‘, 1-6). Ο Μπςζάμ Ϊεκνΰε ηβ ΰελέθδα ηκνμ εαδ εέπε ζηκ Θεσ, ΰδαηέ ηκν θσληπζε ησζκ απελέζεεπηκ ζασ εαδ σηδ δεθ νπΫθελε Ϊζζκ (ΕΏ‘, 11-15). Ο Θεσμ ησηε εέπε ζηκ Μπςζά ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΏ‘ 18 Συλα πεμ ζηκ ζασ: "ειαΰθδζηεέηε ΰδα ατλδκ εαδ γα θΪηε ελΫαμ. Ο Κτλδκμ ζαμ Ϊεκνζε πκν ηκν ΰελδθδΪααηε εαδ ζΫΰαηε πκδκμ γα ζαμ δυζεδ θα θΪηε ελΫαμ, εδ σηδ άζαζηαθ εαζΪ ζηβθ Ώέΰνπηκ. Θα ζαμ δυζεδ ζκδπσθ ελΫαμ θα θΪηε. 19 Καδ γα ηκ ηλυηε σξδ ηέα ηΫλα κτηε δτκ, κτηε πΫθηε, κτηε δΫεα, κτηε εέεκζδ ηΫλεμ. 20 Οζσεζβλκ ηάθα γα ηλυηε ελΫαμ, υζπκν θα ζαμ ίΰεδ απσ ηβ ητηβ εαδ θα ηκ αβδδΪζεηε. Κδ ανησ ΰδαηέ πελδθλκθάζαηε ηκθ Κτλδκ, πκν εέθαδ αθΪηεζΪ ζαμ, εαδ ηκν παλαπκθεγάεαηε πκν θτΰαηε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ"». Καδ Ϋπεδηα Ϋπεζαθ πζάγκμ κλητεδα, ησζα πκν ηκ ζδΰσηελκ πκν ηΪαεοε κ εαγΫθαμ άηαθ δΫεα εσλκδ (ΕΏ‘, 32). Αεθ Ϋλλδιε σηπμ ξκζΫλα κ Θεσμ, ηΫζπ ηκν ελΫαηκμ κτηε ηκ ξΪζαζε, υζηε θα αλλπζηάζεδ εαθεέμ, σζκ εδ αθ κλΰέζηβεε ηε ηβ ζαδηαλΰέα ηπθ Βίλαέπθ. Δ θλΪζβ «γα ειΫζγεδ απσ ηδμ ητηεμ ζαμ ηκ ελΫαμ», νπκδβζυθεδ σηδ γα εέθαδ πΪλα πκζτ˙ σππμ ηδα αθηέζηκδξβ εζζβθδεά «γα ίΰεδ ηκ ηνλέ απ‘ ηα ανηδΪ ζκν, ησζκ πκν ηλπμ». Κδ σηαθ ζΫεδ «γα ΰέθεδ ΰδα ζαμ ξκζΫλα β πκζνθαΰέα», εθθκεέ ηδμ ηελΪζηδεμ πκζσηβηεμ κληνεδυθ πκν γα ηΪαενε κ εαγΫθαμ: γα άηαθ ησζκ πκζτ ηκ ελΫαμ, ζαθ θα Ϋπεζε «επδδβηέα ελΫαηκμ»! Αεθ Ϋζηεδζε δβζβηβλδαζηΫθα (πλδθ ά ηεηΪ) ελΫαηα κ Θεσμ, σππμ ηκθ εαηβΰκλκτθ κλδζηΫθκδ. ηζη') «Σέ θα πά εαθεέμ ΰδ΄ανηΫμ ηδμ αδδαθσβηεμ εαηΪλεμ πκν ειεζησηδζε κ Θεσμ ηβμ αΰΪπβμ(;): ―εαηαλαηΫθα ηα παδδδΪ ζκν εαδ ηα πλκρσθηα ηπθ αΰλυθ ζκν ....Ο Κτλδκμ γα εκζζάζεδ πΪθπ ζκν αλλυζηεδεμ πκν θΫλθκνθ ηκθ γΪθαηκ, ηΫξλδμ σηκν θα ζε εικζκγλετζεδ....γα ζε παηΪιεδ κ Κτλδκκμ ηε πνλεησ εαδ εζκθκζέα...εαδ γα θαμ ηκθ εαλπσ ηπθ ζπζΪΰξθπθ ζκν‖ (Αενηελκθσηδκ ΚΔ‘) !!!» ΏΠΏΝΣΔΔ: ΏνηΪ σζα δεθ εέθαδ εεδδεβηδεΫμ πλΪιεδμ ηκν Θεκτ πλκμ ηκνμ Βίλαέκνμ, σππμ εαδ κδ «ηδηπλέεμ» ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ. βηαέθκνθ απζκτζηαηα σηδ, «Ώθ σηπμ δεθ νπαεκτζεηε ζηκθ Κτλδκ, ηκ Θεσ ζαμ, εαδ δεθ πλκζΫξεηε θα εθαλησαεηε ηδμ εθηκζΫμ ηκν εαδ ηκνμ θσηκνμ ηκν, πκν εΰυ ζαμ δέθπ ζάηελα, ησηε γα ζαμ ίλκνθ εαδ γα πΫζκνθ πΪθπ ζαμ σζεμ εηκτηεμ κδ εαηΪλεμ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ ΚΔ‘ 15). Αεθ εέθαδ κ Θεσμ πκν πλκεαζεέ σζεμ ηδμ ζνηθκλΫμ ανηΫμ: αθ εΪπκδκμ ιεεσίεδ απσ ανησθ, ησηε, απζυμ πδα κ Θεσμ δεθ γα ηκθ πλκζηαηΫοεδ απσ σ,ηδ εαεσ Ϋλγεδ. Καδ σηαθ κ Θεσμ δεθ πλκζηαηετεδ εΪπκδκθ, σζεμ κδ εαηαζηλκθΫμ πκν ηκ ΚΔ‘ εεθΪζαδκ πελδΰλΪθεδ πλαΰηαηκπκδκτθηαδ. Βέθαδ πλσίζεοβ-πλκεδδκπκέβζβ, εδ σξδ απεδζά. ηαθ κ Θεσμ ζΫεδ: «γα εΪθπ ανησ», «γα εΪθπ εεεέθκ», ζβηαέθεδ: «Θα ηκ επδηλΫοπ ζσΰπ ηβμ αθκηέαμ ζαμ».
ηγ') «Οδ είλαέκδ εέθαδ ηκ Ϋγθκμ ΰδα ηκ κπκέκ ζΫεδ ηκ ίδίζέκ ηκνμ: «Βζεέμ εέζηε ζασμ αθδελπηΫθκμ ζηκθ Κτλδκ, ηκ Θεσ ζαμ. Ώνησμ ζαμ δδΪζειε ηΫζα απ‘ σζκνμ ηκνμ ζακτμ ηβμ ΰβμ, ΰδα θα εέζηε ζασμ δδεσμ ηκν» (Αενηελκθσηδκ Γ‘ 6). Σδ ηαμ εθδδαθΫλεδ ζκδπσθ ηκ δελσ ίδίζέκ ηπθ Βίλαέπθ, εηΪμ ηκνμ Βζζβθεμ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: «Άΰδκ» Ϋγθκμ εέθαδ ησθκ νπσ ηέα πλκςπσγεζβ: «Ώθ αεκτζεηε πλκζεεηδεΪ ηβθ εθηκζά ηκν εαδ θνζΪιεηε ηβ δδαγάεβ ηκν, γα εέζηε πελδκτζδκμ ζασμ ηεηαιτ σζπθ ηπθ ζαυθ, δδσηδ εέθαδ δδεά ηκν β ΰβ» (ΈΞΟΑΟ ΕΘ‘ 5). Ώθ δεθ ηβθ θνζΪικνθ, δεθ εέθαδ, σππμ εαδ δεθ ηβ θτζαιαθ. Αεθ νπΪλξεδ «είλαρεσμ γεσμ» δβζαδά, κτηε εαδ ζξΫζβ απκεζεδζηδεσηβηαμ. ηβθ πελέκδκ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ – σπκν ίλδζεσηαζηε – δεθ δζξτκνθ κδ δδαελέζεδμ Βγθδευθ εαδ Βίλαέπθ, δδσηδ εαηαλΰάγβεαθ απσ ηκθ Υλδζησ: «Αεθ νπΪλξεδ πζΫκθ Εκνδαέκμ κτηε Έζζβθαμ...σζκδ εέζηε Ϋθαμ εθ Εβζκτ Υλδζηυ» (ΓαζΪηεμ 3, 28). ηδ') "Δ ΐέίζκμ ΰλΪθεδ «κ πλκζενθήζεδμ αηκῖμ, κδὲ ηὴ ζαηλεύζεδμ αηκῖμ· ἐΰὼ ΰάλ εἰηδ Κύλδκμ ὁ Θεόμ ζκν, Θεὸμ αβζπηήμ, ἀπμδζδμὺξ ἁιανηίαξ παηένςκ ἐπὶ ηέηκα, ἕςξ ηνίηδξ ηαὶ ηεηάνηδξ βεκεᾶξ ημῖξ ιζζμῦζί ιε» (ΒΞΟΑΟ Κ‘, 5). Θεσμ εεδδεβηδεσμ κ ΓδαξίΫ. Ώεσηβ εαδ κδ απσΰκθκδ εθσμ αθγλυπκν πκν ηδζεέ ηκθ ΓδαξίΫ, γα πεγΪθκνθ ηααέ ηε ανησθ, ΰδα ηδμ δδεΫμ ηκν αηαληέεμ!" ΏΠΏΝΣΔΔ: Καηαλξάθ κδ επδελδηΫμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ απκελτίκνθ ηκθ επσηεθκ ζηέξκ (6) ηκν έδδκν εεθαζαέκν, κ κπκέκμ ζΫεδ: «εαὶ πκδθ [κ Θεσμ] ἔζεκμ εἰμ ξδζδάδαμ ηκῖμ ἀΰαπζί ηε εαὶ ηκῖμ θνζάζζκνζδ ηὰ πλκζηάΰηαηά ηκν». Δ ειαΰπΰά ζνηπελαζηΪηπθ ηε ηβ ηΫγκδκ ηβμ απκησθπζβμ κλδζηΫθπθ ζηέξπθ εαδ ηβμ απκζδυπβζβμ Ϊζζπθ ζξεηδευθ ηε ηκ έδδκ γΫηα ζνθδζηΪ δδαζηλΫίζπζβ ηκν θκάηαηκμ ηβμ Π.Α., εαδ ανησ αελδίυμ δδαπλΪηηκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ. Ώθηέγεηα ζκδπσθ απ‘ σ,ηδ ζεθ κδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. κ Θεσμ απκδέδεδ αηαληέεμ, δβζαδά ηδηπλεέ, σξδ ηκνμ δέεαδκνμ απκΰσθκνμ εθσμ Ϊδδεκν αθγλυπκν, αζζΪ – ζνθδνΪακθηαμ ηκθ 5κ ηε ηκθ 6κ ζηέξκ – ησθκ ηκνμ Ϊδδεκνμ απκΰσθκνμ εθσμ Ϊδδεκν αθγλυπκν. Βθσζκθ, ζτηθπθα ηε ηκθ 6κ ζηέξκ, κ Θεσμ εζεεέ σπκδκθ ηκθ αΰαπΪ, γα άηαθ αθηδθαηδεσ εαδ παλΪζκΰκ θα ηδηπλεέηαδ εΪπκδκμ πκν αΰαπΪ ηκ Θεσ, απζυμ επεδδά κ παηΫλαμ ηκν ηδζκτζε ηκ Θεσ. νθεπυμ κ Θεσμ «ηδηπλεέ» (δβζαδά απκζτλεδ ηβθ πλκζηαζέα ηκν) ησθκ εεεέθκνμ ηκνμ απκΰσθκνμ κδ κπκέκδ ζνθεξέακνθ – σππμ κ πλσΰκθσμ ηκνμ – θα ηδζκτθ ηκ Θεσ. Καδ ΰδα θα εΪθκνηε πδκ ιεεΪγαλκ ηδ εθθκεέηαδ ηε ηβθ ηλέηβ εαδ ηΫηαληβ ΰεθδΪ ηκν 5 κν ζηέξκν, ηκ θσβηα εέθαδ σηδ κ Θεσμ δεθ ηδηπλεέ αηΫζπμ ηκθ πλυηκ αηαληπζσ, αζζΪ αθάθεδ ηβθ πλυηβ εαδ ηβθ δετηελβ ΰεθδΪ θα ζνθεξέζκνθ θα αηαληΪθκνθ, επεδδά ηαελκγνηεέ δέθκθηαμ ηκνμ ξλκθδεσ δδΪζηβηα ΰδα ηεηΪθκδα. Ώθ σηπμ εαδ β ηλέηβ ηΫηαληβ ΰεθδΪ επδηΫθκνθ θα ηδζκτθ ηκ Θεσ, ησηε «ιεξεδζέαεδ ηκ πκηάλδ» εαδ κ Θεσμ ηκνμ αθάθεδ Ϋεγεηκνμ ζηδμ ζνθΫπεδεμ ηδμ αζΫίεδΪμ ηκνμ: ηδηπλεέ ηκθ αηαληπζσ ηβμ ηλέηβμ ά ηΫηαληβμ ΰεθδΪμ, σξδ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηπθ πλκΰσθπθ ηκν (ηβμ πλυηβμ εαδ δετηελβμ ΰεθδΪμ), αζζΪ απκεζεδζηδεΪ ΰδα ηδμ δδεΫμ ηκν αηαληέεμ. Ώθ ίΫίαδα β δετηελβ ά β ηλέηβ ά ηΫηαληβ ΰεθδΪ θελσηαθ αθηέγεηα απσ ηδμ πλκβΰκτηεθεμ, δβζαδά αΰαπκτζε αθηέ θα ηδζεέ ηκ Θεσ, ησηε γα έζξνε κ 6κμ ζηέξκμ, εαδ θνζδεΪ γα άηαθ παλΪζκΰκ θα ηδηπλβγεέ ανηά β ΰεθδΪ ΰδα αηαληέεμ πλκβΰκτηεθπθ αθγλυππθ. Ώνηά β εληβθεέα επδίείαδυθεηαδ εαδ απσ ηκ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ ΚΑ‘, 16, σπκν δδαίΪακνηε: Οε ἀπκγαθκῦθηαδ παηέλεμ πὲλ ηέεθπθ, εαὶ κἱ νἱκὶ κε ἀπκγαθκῦθηαδ πὲλ παηέλπθ· ἕεαζηκμ ἐθ ηῆ ἑανηκῦ ἁηαληίᾳ ἀπκγαθεῖηαδ», δβζαδά «δεθ γα ηδηπλβγκτθ ηε γΪθαηκ κδ παηΫλεμ ειαδηέαμ ηπθ παδδδυθ ηκνμ, κτηε εαδ ηα παδδδΪ ειαδηέαμ ηπθ παηΫλπθ ηκνμ. Ο εαγΫθαμ γα ηδηπλεέηαδ ΰδα ηβ δδεά ηκν αηαληέα». ππμ ίζΫπκνηε, κ Θεσμ ηβμ Π.Α. σξδ ησθκ δεθ εέθαδ εεδδεβηδεσμ, αζζΪ ηκ αθηέγεηκ. Αεθ εέθαδ απζυμ δέεαδκμ, εέθαδ εζεάηπθ, ΰδα ηκθ ζσΰκ σηδ πελδηΫθεδ ηλεδμ ΰεθδΫμ αηαληπζυθ πλκηκτ ηδηπλάζεδ ηβθ ηΫηαληβ αηαληπζά, αζζΪ αθ νπΪλιεδ ηεηΪθκδα ζε εΪπκδα ΰεθδΪ, ησηε εαθεέμ δεθ ηδηπλεέηαδ. Ώπκδεδεθτεηαδ ζκδπσθ πσζκ επδπσζαδα δδαίΪακνθ ηβθ Π.Α. κδ επδελδηΫμ ηβμ, «αλξαδκζΪηλεμ» ε.Ϊ. ηε') "Δ ΐέίζκμ ηΪμ απκεαζτπηεδ σηδ κ.. εεζεεησμ ζασμ ηκν Θεκτ αζεκτζε ηβθ αθγλππκθαΰέα: Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Σ‘ 24 Καὶ ἐΰέθεηκ ηεηὰ ηαῦηα εαὶ ἢγλκδζεθ νἱὸμ ῎Ώδελ ίαζδζεὺμ νλίαμ πᾶζαθ ηὴθ παλεηίκζὴθ αηκῦ εαὶ ἀθέίβ εαὶ πελδεεάγδζεθ ἐπὶ αηάλεδαθ. 25 εαὶ ἐΰέθεηκ ζδηὸμ ηέΰαμ ἐθ αηαλείᾳ, εαὶ ἰδκὺ πελδεεάγβθηκ ἐπ᾿
αηήθ, ἕπμ κὗ ἐΰεθήγβ εεθαζὴ ὄθκν πεθηήεκθηα ζίεζπθ ἀλΰνλίκν εαὶ ηέηαληκθ ηκῦ εάίκν εόπλκν πελδζηελθ πέθηε ζίεζπθ ἀλΰνλίκν. 26 εαὶ ἤθ ὁ ίαζδζεὺμ δδαπκλενόηεθκμ ἐπὶ ηκῦ ηείξκνμ, εαὶ ΰνθὴ ἐίόβζε πλὸμ αηὸθ ζέΰκνζα· ζζκθ, εύλδε ίαζδζεῦ. 27 εαὶ εἶπεθ αηῆ· ηή ζε ζώζαδ Κύλδκμ, πόγεθ ζώζπ ζε; ηὴ ἀπὸ ἅζπθκμ ἠ ἀπὸ ζβθκῦ; 28 εαὶ εἶπεθ αηῆ ὁ ίαζδζεύμ· ηί ἔζηδ ζκδ; εαὶ εἶπεθ ΰνθή· αὕηβ εἶπε πλόμ ηε· δὸξ ηὸκ οἱόκ ζμο ηαὶ θαβόιεεα αὐηὸκ ζήιενμκ, ηαὶ ηὸκ οἱόκ ιμο θαβόιεεα αὐηὸκ αὔνζμκ· 29 ηαὶ ἡρήζαιεκ ηὸκ οἱόκ ιμο ηαὶ ἐθάβμιεκ αὐηόκ, ηαὶ εἶπμκ πνὸξ αὐηὴκ ηῇ ἡιένᾳ ηῇ δεοηένᾳ· δὸξ ηὸκ οἱόκ ζμο ηαὶ θάβςιεκ αὐηόκ. εαὶ ἔελνοε ηὸθ νἱόθ αημ. Ώθηέγεηα, ζκδπσθ, απσ σζα ηαμ ζεθ κδ Υλδζηδαθκέ, β ΐέίζκμ παλαγΫηεδ εαδ επδδκεδηΪαεδ ηβθ αθγλππκθαΰέα. Δγδεκδδδαεηδεσ ίδίζέκ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ!" ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο δζξνλδζησμ ανησμ εέθαδ οΫηηα πκν απκδεδεθτεδ πσζκ εηπαγεέμ εαδ αδδΪίαζηκδ εέθαδ κδ επδελδηΫμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ. Ώπαθηκτηε ηε ζηκδξεέα: i) Ο «ίαζδζδΪμ» ηκν εεδηΫθκν ανηκτ εέθαδ κ ΕπλΪη. Σκ ίαζέζεδσ ηκν ΑΒΝ εέθαδ β ηκθκγερζηδεά Εκνδαέα αζζΪ ηκ εδδπζκζαηλδεσ Εζλαάζ, εθσζκθ ίλδζεσηαζηε ζηβθ επκξά σπκν εέξε δδαδλεγεέ ηκ είλαρεσ ελΪηκμ: Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Γ‘ 1 ΚΏΕ ᾿Επλὰη νἱὸμ ᾿Ώξαὰί ἐίαζίζενζεθ ἐθ ᾿Εζλαὴζ ἐθ ἔηεδ ὀεηπεαδδεεάηῳ ᾿Επζαθὰη ίαζδζέπμ ᾿Εκύδα εαὶ ἐίαζίζενζε δώδεεα ἔηβ. 2 εαὶ ἐπκίβζε ηὸ πκθβλὸθ ἐθ ὀθγαζηκῖμ Κνλίκν, πζὴθ κξ ὡμ ὁ παηὴλ αηκῦ εαὶ κξ ὡμ ηήηβλ αηκῦ. εαὶ ηεηέζηβζε ηὰμ ζηήζαμ ηκῦ ΐάαζ, ἃμ ἐπκίβζεθ ὁ παηὴλ αηκῦ· 3 πζὴθ ἐθ ηῆ ἁηαληίᾳ ῾Εελκίκὰη νἱκῦ Ναίάη, ὃμ ἐιήηαληε ηὸθ ᾿Εζλαήζ, ἐεκζζήγβ, μὐη ἀπέζηδ ἀπ᾿ αὐηῆξ. Σκ εεέηεθκ ηΪμ ζΫεδ σηδ κ ΕπλΪη, ίαζδζδΪμ ηκν ΐσλεδκν ΐαζδζεέκν (ηκ κπκέκ ζεΰσηαθ Εζλαάζ εαδ ζηβθ εαηκξά ηκν άηαθ β αηΪλεδα) ζνθΫξδζε, αθ εαδ ζε ηδελσηελκ ίαγησ, ηβθ αηαληέα ηπθ πλκβΰκτηεθπθ ίαζδζδΪδπθ ηκν ΐκλεέκν ΐαζδζεέκν. Πκδα άηαθ β αηαληέα ανηά; Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Εΐ‘ 28 εαὶ ἐίκνζεύζαηκ ὁ ίαζδζεὺμ εαὶ ἐπκλεύγβ εαὶ ἐπκίβζε δύκ δαηάζεδμ ξλνζᾶμ· εαὶ εἶπε πλὸμ ηὸθ ζαόθ· ἱεαθκύζγπ ηῖθ ἀθαίαίθεδθ εἰμ ῾Εελκνζαζήη· ἰδκὺ γεκί ζκν, ᾿Εζλαήζ, κἱ ἀθαΰαΰόθηεμ ζε ἐε ΰμ Ώἰΰύπηκν. 29 εαὶ ἔγεηκ ηὴθ ηίαθ ἐθ ΐαδγὴζ εαὶ ηὴθ ηίαθ ἔδπεεθ ἐθ Αάθ. 30 εαὶ ἐΰέθεηκ ὁ ζόΰκμ κὗηκμ εἰμ ἁηαληίαθ· εαὶ ἐπκλεύεηκ ὁ ζαὸμ πλὸ πλκζώπκν ημ ηδᾶμ ἕπμ Αάθ. εαὶ εἴαζαθ ηὸθ κἶεκθ Κνλίκν. 31 εαὶ ἐπκίβζεθ κἴεκνμ ἐθ᾿ οβζθ εαὶ ἐπκίβζεθ ἱελεῖμ ηέλκμ ηδ ἐε ηκῦ ζακῦ, κἳ κε ἤζαθ ἐε ηθ νἱθ Λενί. Αβζαδά, κ ΕπλΪη ζνθΫξδζε ηβθ εδδπζκζαηλέα εαδ δεθ απκηαελτθγβεε απσ ανηάθ, αζζΪ ζνθΫξδζε θα ηβθ επδίΪζζεδ ζηκ ΐσλεδκ ΐαζέζεδκ, ηκν Εζλαάζ. ii) Ο Θεσμ, σηπμ, εέξε πλκεδδκπκδάζεδ απσ πκζτ παζδΪ ηκνμ Εζλαβζέηεμ (σηαθ άηαθ εθπηΫθκδ), σηδ αθ απκζηαηάζκνθ απσ ηβ ζνηθπθέα πκν Ϋεαθαθ ηααέ ηκν, γα ηκνμ ίλκνθ πκζζΪ εαεΪ: ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘ 15 ᾿Βπδεαηάλαηκμ ἄθγλππκμ, ὅζηδμ πκδήζεδ ΰζνπηὸθ εαὶ ξπθενηόθ, ίδέζνΰηα Κνλίῳ, ἔλΰκθ ξεδλθ ηεξθδηθ, εαὶ γήζεδ αηὸ ἐθ ἀπκελύθῳ· εαὶ ἀπμηνζεεὶξ πᾶξ ὁ θαὸξ ἐνμῦζζ· βέκμζημ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΔ‘ 15 Καὶ ἔζηαδ ἐὰκ ιὴ εἰζαημύζῃξ ηῆξ θςκῆξ Κονίμο ημῦ Θεμῦ ζμο, θοθάζζεζκ ηαὶ πμζεῖκ πάζαξ ηὰξ ἐκημθὰξ αὐημῦ, ὅζαμ ἐΰὼ ἐθηέζζκηαί ζκδ ζήηελκθ, εαὶ ἐζεύζκθηαδ ἐπὶ ζὲ πᾶζαδ αἱ εαηάλαδ αὗηαδ εαὶ εαηαζήοκθηαί ζε. 53 εαὶ θαβῇ ηὰ ἔηβμκα ηῆξ ημζθίαξ ζμο, ηνέα οἱῶκ ζμο ηαὶ εοβαηένςκ ζμο, ὅζα ἔδπεέ ζκδ Κύλδκμ ὁ Θεόμ ζκν, ἐθ ηῆ ζηεθκξπλίᾳ ζκν εαὶ ἐθ ηῆ γζίοεδ ζκν, ᾗ γζίοεδ ζε ὁ ἐξγλόμ ζκν. ππμ ίζΫπκνηε κ ζασμ εέξε ζνηθπθάζεδ εαδ ΰθυλδαε ηδ γζέοεδμ ηκθ πελέηεθαθ, αθ απκζηαηκτζε απσ ηβ ζνηθπθέα. Γθυλδαε επέζβμ άδβ απσ ηβθ επκξά ηκν Μπνζά σηδ ηέα απσ ηδμ γζέοεδμ γα άηαθ κδ ΰκθεέμ θα εαηαζάικνθ θα θαθ ηα έδδα ηα παδδδΪ ηκνμ, απσ ηβθ αΰπθέα ηκνμ. Ώνησ πλαΰηαηκπκδάγβεε ηκθ εαδλσ ηκν
ΕπλΪη, δδσηδ ανησμ εαγυμ εαδ σζκδ σζκδ ηκθ αεκζκνγκτζαθ ζηκ ΐσλεδκ ΐαζέζεδκ άηαθ εδδπζκζΪηλεμ εαδ εέξαθ απκζηαηάζεδ. Αεθ Ϋεαθε κ Θεσμ θα θΪθε κδ αηαλεέηεμ ηα παδδδΪ ηκνμ: ανηκέ απσ ησθκδ ηκνμ επΫζειαθ ανηά ηβθ θκίελά ζτζβ, ΰδα θα ΰζδηυζκνθ απσ ηκ ζκδησ ζσΰπ ηβμ πκζδκλεέαμ ηβμ αηΪλεδαμ απσ ηκ ίαζδζδΪ ηβμ νλέαμ. νθεπυμ, ανηκέ πκν Ϋηλπΰαθ ηα παδδδΪ ηκνμ ΑΒΝ ΔΣΏΝ ΠΕΣΟΕ ΣΟΤ ΓΕΏΥΐΒ, αζζΪ εδδπζκζΪηλεμ, ΒΥΘΡΟΕ ηκν ΓδαξίΫ, ηκνμ κπκέκνμ ανησμ εέξε πλκεδδκπκδάζεδ ΰδα ηδμ ζνθΫπεδεμ ηδμ απκζηαζέαμ ηκνμ, αζζΪ ανηκδ δεθ ηεηαθσβζαθ εαδ ανησμ ηκνμ εΰεαηΫζεδοε ζηκ Ϋζεκμ ηπθ εξγλυθ ηκνμ. Καηηέα πλκηλκπά ΰδα αθγλππκθαΰέα δεθ Ϋξεδ β ΐέίζκμ: ηκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα, δεέξθεδ πκτ εαηαθηΪθε ανηκέ κδ κπκέκδ απκζηαηκτθ απσ ηκ Θεσ – σζκ εδ αθ ανησμ ηκνμ Ϋξεδ πλκεδδκπκδάζεδ. ξδ ησθκ δεθ επδδκεδηΪαεδ β ΐέίζκμ ηβθ αθγλππκθαΰέα, αζζΪ δεέξθεδ σηδ ανηάθ ηπκλκτθ θα ηβ δδαπλΪικνθ ησθκ κδ εδδπζκζΪηλεμ εαδ κδ απκζηΪηεμ απσ ηκθ Θεσ. ΒπκηΫθπμ, κδ «ελενθβηΫμ-απκηνγκπκδβηΫμ» ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ εέηε ζνεκθαθηκτθ ηβθ Π.Α., εέηε ηκζηΪθε θα επδελέθκνθ ηβθ Π.Α. δέξπμ θα ηβθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ σζβ. θ') «Ο Ααίέδ επδδεδεθτεδ ηβθ είλαρεά γλαζτηβηα εαδ πκθβλδΪ, αθκτ, αθηέ θα πκζεηάζεδ ζαθ Ϊθηλαμ ηκθ ΓκζδΪγ, ηκθ ζεκηυθεδ απσ ηαελδΪ. ΣΫηκδα παλαδεέΰηαηα δέθεδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: «Ο εαγΫθαμ ηε ηα σπζα ηκν» εέθαδ Ϋθα λβησ πκν παθηκτ εαδ πΪθηα επαζβγετεηαδ. Οδ ζέΰκδ Έζζβθεμ εζΫθηεμ πκζεηκτζαθ ηε ΰδκνλκτζδα ηκνμ πκζζκτμ Σκτλεκνμ ηαεηδεκτμ, δέξπμ θα ζεεθηκτθ αθ εέθαδ «ΰνθαδεκτζεμ», επεδδά δεθ παλεηΪζζκθηαθ ζε αθκδεησ ξυλκ. Σκ έδδκ Ϋεαθαθ εαδ κδ παληδΪηεμ, παλαηαζζσηεθκδ ζηκ ζηεθσ ξυλκ ηπθ Θεληκπνζυθ ά κ ΜΫΰαμ ΏζΫιαθδλκμ ζε δδΪθκλεμ ηΪξεμ εθαθηέκθ νπελδδπζΪζδπθ πελζδευθ ζηλαηενηΪηπθ. Οδ ζκίδθδζηΫμ επδελδηΫμ ηβμ πλΪιβμ ηκν Ααίέδ ιεξθκτθ θα ηαμ πκνθ σηδ αθηέζηκδξβ Ϊθαθδλβ πκθβλδΪ δδΫπλαιε κ ΟδνζζΫαμ, πλκεεδηΫθκν θα ηνθζυζεδ ηκθ Κτεζππα Πκζτθβηκ, αθκτ ηκθ ηΫγνζε πλυηα, εαδ θα ΰζδηυζεδ. Ώθ άηαθ «Ϊθηλαμ» κ ΟδνζζΫαμ, γα πλκεαζκτζε ζε ηΪξβ ηκθ Κτεζππα. Θα άηαθ σηπμ ηλεζζσμ, αθ ξλβζδηκπκδκτζε ηβθ ζπηαηδεά δτθαηβ αθηέ ΰδα ηβθ πκθβλδΪ εαδ ηβ γλαζτηβηα. ,ηδ Ϋεαθε κ ΟδνζζΫαμ, Ϋεαθε εδ κ Ααίέδ: πκζΫηβζαθ εαδ κδ δτκ ηε ηβθ εινπθΪδα ηκνμ εθαθηέκθ ζπηαηδευμ δζξνλσηελπθ εξγλυθ. θα') ««ὅηδ ὀλΰὴ Κνλίκν ἐιζγε γνηώδβμ, ἐιζγεθ ὀλΰὴ ζηλεθκηέθβ, ἐπ‘ ἀζείεῖμ ἣιεδ. 24 κ ηὴ ἀπκζηλαθῆ ὀλΰὴ γνηκῦ Κνλίκν, ἕπμ πκδήζῃ εαὶ ἕπμ εαηαζηήζῃ ἐΰξείλβηα εαλδίαμ αηκῦ·» (Εελ.ΛΓ΄23-24). Θεσμ ηβμ αΰΪπβμ εέπαηε;» ΏΠΏΝΣΔΔ: «λΰὴ Κνλίκν ἐζηὶθ ἀθαεπξὴ ημ ηθ γείπθ ξαλδζηάηπθ ξκλβΰίαμ» (ΜΪιδηκν Οηκζκΰβηά, Κεθάιαηα δηάθνξα ζενινγηθά ηε θαη νηθνλνκηθά PG 90, 1264Ώ). Αεθ κλΰέαεηαδ κ Θεσμ, δβζαδά, εαδ εικθηυθεδ ά ζεκηυθεδ. ΏπζΪ απκζτλεδ ηβθ ξκλβΰέα ηπθ ξαλδζηΪηπθ ηκν απσ σπκδκθ ελέθεδ σηδ δεθ ηα αιέαεδ. θα') «Πυμ δζξνλέακθηαδ κδ Υλδζηδαθκέ σηδ κ γεσμ ηβμ Π.Α. εέθαδ εαζσμ, εδ σξδ εαεσμ, σηαθ ΰλΪθεδ ανηά: «ἐΰὼ ὁ εαηαζεενάζαμ θμ εαὶ πκδήζαμ ζεόηκμ, ὁ πκδθ εἰλήθβθ εαὶ εηίαπθ εαεά» (Δζαέαμ ΜΒ΄, 7); Ο Θεσμ ΓδαξίΫ εηέαεδ ηα εαεΪ, εέθαδ ζκδπσθ κ Αβηδκνλΰσμ ηκν εαεσ, εαηΪ παλαδκξάθ ηκν, Ϊλα αθκτ ανησμ δβηδκνλΰεέ ηκ εαεσ εέθαδ β αδηέα ηκν εαεσ. Οπσηε εέθαδ αθαΰεαζηδεΪ εαεσμ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ εδΪθδκ ανησ δεθ ηδζΪεδ ΰδα ηκ «εαεσ» ΰεθδεΪ κτηε ΰδα ηα εαεΪ ηκν εσζηκν, αζζΪ ΰδα «εΪπκδα εαεΪ». ε ανησ ηκ ζνηπΫλαζηα κδβΰεέ β Ϋζζεδοβ κλδζηδεκτ Ϊλγλκν εαδ εθδεκτ, ΰδα σζκνμ ιΫλκνθ ΒζζβθδεΪ. Καδ ηδ ΰέθεηαδ ζκδπσθ; Ο Θεσμ πκδεέ εδλάθβ ΰδα ηκνμ δέεαδκνμ εαδ εαεΪ ΰδα ηκνμ αζείεέμ. θβ') Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εδ κδ αλξαδκζΪηλεμ εγθδεδζηΫμ πλκζπαγκτθ θα δνζθβηάζκνθ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ησζκ πκζτ, υζηε θηΪθκνθ ζηκ ζβηεέκ θα δδαζηλείζυθκνθ δδΪθκλα ζβηεέα ηβμ εαδ θα δδαδέδκνθ σ,ηδ ηκνμ εαηΫίεδ. Έθα παλΪδεδΰηα εέθαδ κδ ζηέξκδ απσ ηκ ίδίζέκ ηκν Εεαεεδάζ, ζηκνμ κπκέκνμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ Ν/Π, κ Θεσμ δδαηΪαεδ ηκθ Εεαεεδάζ θα θΪεδ αθγλυπδθα πελδηηυηαηα! Δ ηεηΪθλαζβ σηπμ (απσ ηβθ Βζζβθδεά ΐδίζδεά Βηαδλέα) απκδεδεθτεδ εΪγε Ϊζζκ απσ σ,ηδ κδ ζνεκθΪθηεμ ηβμ Π.Α. δζξνλέακθηαδ: ΕΒΓΒΚΕΔΛ Α' 9 Ο Κτλδκμ ζνθΫξδζε: «ΠΪλε ζδηΪλδ, ελδγΪλδ, εκνεδΪ, θαεά, εεξλέ εαδ ίλέαα. ΐΪζε ηα σζα ζε ηδα ξτηλα εαδ θηδΪιε η‘ ανηΪ οπηέ… 12 Σβθ ηλκθά ζκν γα ηβθ ηλπμ ζε ζξάηα ελδγαλΫθδαμ πέηηαμ, πκν εα ηδκ ρήκεζξ πάκς ζε ακενχπζκα πενζηηχιαηα, ηπλκζηΪ ζε σζκ ηκθ εσζηκ». 13 Έπεδηα εέπε κ Κτλδκμ: «Έηζδ γα θΪθε κδ Εζλαβζέηεμ αεΪγαληβ ηλκθά αθΪηεζα ζηα Ϋγθβ πκν γα ηκνμ δδαζεκλπέζπ». 14 Σσηε εέπα: «Μα Κτλδε ΘεΫ, εΰυ πκηΫ ηΫξλδ ζάηελα δεθ ηκζτθγβεα. Ώπσ ηα θδΪηα ηκν δεθ Ϋθαΰα πκηΫ αυκ πκν οσθβζε
ά ιεζεέζηβεε απσ γβλέα, κτηε Ϋίαζα ζηκ ζησηα ηκν αεΪγαληκ ελΫαμ». 15 Κδ εεεέθκμ ηκν εέπε: «ΚαζΪ, ζε αθάθπ κα πνδζζιμπμζήζεζξ ακηί βζα ακενχπζκα πενζηηχιαηα, ημπνζά αβεθάδαξ, βζα κα ρήκεζξ πάκς ζε αοηήκ ημ ρςιί ζμο». Σκ δε αλξδεσ εεέηεθκ Ϋξεδ πμ ειάμ: 9 Καὶ ζὺ ζάίε ζεανηῶ πνλκὺμ εαὶ ελδγὰμ εαὶ εύαηκθ εαὶ θαεὸθ εαὶ εέΰξλκθ εαὶ ὄζνλαθ εαὶ ἐηίαζεῖμ αηὰ εἰμ ἄΰΰκμ ἓθ ὀζηλάεδθκθ εαὶ πκδήζεδμ αηὰ ζεανηῶ εἰμ ἄληκνμ, εαὶ εαηὰ ἀλδγηὸθ ηθ ηελθ, ἃμ ζὺ εαγεύδεδμ ἐπὶ ηκῦ πζενλκῦ ζκν, ἐθεθήεκθηα εαὶ ἑεαηὸθ ηέλαμ θάΰεζαδ αηά. 12 εαὶ ἐΰελνθίαθ ελίγδθκθ θάΰεζαδ αηά· ἐκ αμθαίημζξ ηόπνμο ἀκενςπίκδξ ἐβηνύρεζξ αὐηὰ εαη᾿ ὀθγαζηκὺμ αηθ 13 εαὶ ἐλεῖμ· ηάδε ζέΰεδ Κύλδκμ ὁ Θεὸμ ηκῦ ᾿Εζλαήζ· κὕηπμ θάΰκθηαδ κἱ νἱκὶ ηκῦ ᾿Εζλαὴζ ἀεάγαληα ἐθ ηκῖμ ἔγθεζδ. 14 εαὶ εἶπα· ηβδαημ, Κύλδε Θεὲ ηκῦ ᾿Εζλαήζ· ἰδκὺ ονξή ηκν ζὺ ηεηίαθηαδ ἐθ ἀεαγαλζίᾳ, εαὶ γθβζδηαῖκθ εαὶ γβλδάζπηκθ κ ίέίλπεα ἀπὸ ΰεθέζεώμ ηκν ἕπμ ηκῦ θῦθ, κδὲ εἰζεζήζνγεθ εἰμ ηὸ ζηόηα ηκν πᾶθ ελέαμ ἕπζκθ. 15 εαὶ εἶπε πλόμ ηε· ἰδκὺ δέδπεά ζκδ ίόζίδηα ίκθ ἀθηὶ ηθ ίκζίίηπθ ηθ ἀθγλππίθπθ, εαὶ πμζήζεζξ ημὺξ ἄνημοξ ζμο ἐπ᾿ αὐηῶκ. Πκτ ηκ εέδαθ κδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. σηδ κ Θεσμ πλκζηΪαεδ ηκθ πλκθάηβ θα θΪεδ αθγλυπδθα πελδηηυηαηα; Ώπζυμ ζΫεδ θα ξλβζδηκπκδάζεδ αθγλυπδθα (απκιβλαηΫθα πλκθαθυμ) εσπλαθα ΰδα εατζδηβ τζβ, εδ σξδ ηέπκηε Ϊζζκ σππμ νπκθκκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ κτηε εδ ανησ ηκ επδίΪζζεδ. ΏζζΪ ησζκ Ϊζξεηκδ πκν εέθαδ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, πυμ θα ηεηΫθλαααθ Ϋθα αλξαέκ εεέηεθκ; Ανζηνξυμ, δεθ πλσεεδηαδ ΰδα αάηβηα αζξεηκζτθβμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκηκθυθκνθ σ,ηδ γΫζκνθ απσ ηδμ δτκ πελδσδκνμ ηκν ζηέξκν 12, υζηε θα πλκετοεδ: «θάΰεζαδ αηά· ἐθ ίκζίίηκδμ εόπλκν ἀθγλππίθβμ», αθαδλυθηαμ ηκ «αηά· ἐθ», υζηε θα πλκετπηεδ: «θάΰεζαδ ίκζίίηκδμ εόπλκν ἀθγλππίθβμ», σηδ δβζαδά κ Θεσμ δδαηΪαεδ ηκθ πλκθάηβ θα θΪεδ αθγλυπδθα πελδηηυηαηα. Καεκάγεδα ά αηΪγεδα; θδ') ««Θεὸμ αβζπηὴμ εαὶ ἐεδδεθ Κύλδκμ, ἐεδδεθ Κύλδκμ ηεηὰ γνηκῦ, ἐεδδεθ Κύλδκμ ηκὺμ πεθαθηίκνμ αηκῦ, εαὶ ἐιαίλπθ αηὸμ ηκύμ ἐξγλκὺμ αηκῦ.» (Νακτη Ώ΄, 2). ΓβζδΪλβμ, εεδδεβηδεσμ, γνηπηΫθκμ εαδ δκζκθσθκμ κ ΓδαξίΫ. Πκζτ νοβζκτ επδπΫδκν γεκζκΰέα...» ΏΠΏΝΣΔΔ: ΓβζδΪλβμ ηε ηβθ Ϋθθκδα ηβμ ζνανΰδεάμ αβζκηνπέαμ: ανησμ πκν αΰαπΪ αβζετεδ εαδ γΫζεδ κ απκδΫεηβμ ηβμ αΰΪπβμ ηκν θα ηκν παλαηΫθεδ πδζησμ εαδ θα ηκθ αΰαπΪ πΪθηα. Βεδδευθ, ΰδαηέ ανηκτμ πκν ηκθ ηδζκτθ δεθ ηκνμ πλκζηαηετεδ, αζζΪ ηκνμ αθάθεδ, αθκτ πλυηα ηκνμ παλΪζξεδ Ϋθα δδΪζηβηα θα αζζΪικνθ ηλσπκ, ζηβθ απυζεδα. θε') Ώ' ΐΏΕΛΒΕΧΝ, ΕΒ‘ 35 «εαὶ Κύλδκμ ηεηεηεζήγβ ὅηδ ἐίαζίζενζε ηὸθ ακὺζ ἐπὶ ᾿Εζλαήζ.». Βδυ ηεηαθδυθεδ πκν Ϋεαθε ηκθ ακτζ ίαζδζΫα ηπθ Βίλαέπθ. Μα πμ παθηκΰθυζηβμ νπκηέγεηαδ Θεσμ γα ‗πλεπε θα ΰθπλέαβ εε ηπθ πλκηΫλπθ σηδ β επδζκΰά ηκν ανηά γα εέθαδ Ϊζηκξβ. Σδ εέθαδ κ Θεσμ θα εΪθβ ζΪγβ εαδ θα ηεηαθδυθβ ηεηΪ. Αεθ εέθαδ αζΪθγαζηκμ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο Θεσμ ειΫζειε ανησθ πκν πλκηδηκτζε κ ζασμ ηκν Εζλαάζ, ηκνμ Ϊθβζε ηε ηκθ ίαζδζδΪ ηκν εέδκνμ πκν άγεζαθ, αθκτ σηπμ πλκβΰκνηΫθπμ ηκνμ εέξε πλκεδδκπκδάζεδ ΰδα σζα γα πΪγαδθαθ απσ ανησθ. Καδ ζείΪζηβεε ηβθ επδγνηέα ηκν ζακτ, παλσζεμ ηδμ πλκεδδκπκδάζεδμ ηκν. ηαθ σζα σζα ηκνμ εέξε πλκεδδκπκδάζεδ Ϋΰδθαθ, ησηε εέξε Ϋλγεδ κ εαδλσμ θα αζζΪιεδ ηβ ζηΪζβ ηκν πλκμ ηκ ακτζ, θα «ηεηαηεζβγεέ» πκν ηκθ Ϋεαθε ίαζδζδΪ εαδ θα εΪθεδ ηκθ Αανέδ ίαζδζδΪ. Αεθ Ϋεαθε ζΪγκμ ζκδπσθ κ Θεσμ: απζυμ, ηεηΪ ηβθ πλαΰηαηκπκέβζβ ηπθ πλκίζΫοευθ ηκν ΰδα ηβθ πκζδηεέα ηκν ακτζ –ηκθ κπκέκ δΫξγβεε εαηΪ παλαξυλβζβ, ησθκ εαδ ησθκ επεδδά ηκ απαδηκτζε κ ζασμ- ηκθ Ϋίΰαζε απσ ηβ ηΫζβ. θζη') «Γδαηέ Ϋθα θαζαελσ λεηΪζδ (κ πλκθάηβμ Βζδζαέκμ) εαηαλδΫηαδ ζηκ σθκηα ηκν Κνλέκν, ζαλΪθηα δνκ παδδΪεδα εαδ ηα Ϋθαΰαθ αλεκτδεμ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΐ‘ 23 εαὶ ἀθέίβ ἐεεῖγεθ εἰμ ΐαδγήζ· εαὶ ἀθαίαίθκθηκμ αηκῦ ἐθ ηῆ ὁδῶ εαὶ παδδάλδα ηδελὰ ἐιζγκθ ἐε ημ πόζεπμ εαὶ εαηέπαδακθ αηκῦ εαὶ εἶπκθ αηῶ· ἀθάίαδθε, θαζαελέ, ἀθάίαδθε. 24 εαὶ ἐιέθενζεθ ὀπίζπ αηθ εαὶ εἶδεθ αηά, εαὶ εαηβλάζαηκ αηκῖμ ἐθ ὀθόηαηδ Κνλίκν· εαὶ ἰδκὺ ἐιζγκθ δύκ
ἄλεκδ ἐε ηκῦ δλνηκῦ εαὶ ἀθέλλβιαθ ἀπ᾿ αηθ ηεζζαλάεκθηα εαὶ δύκ παῖδαμ. 25 εαὶ ἐπκλεύγβ ἐεεῖγεθ εἰμ ηὸ ὄλκμ ηὸ Καληήζδκθ εἀεεῖγεθ ἐπέζηλεοεθ εἰμ αηάλεδαθ. i) Ξεξθκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ ανηκέ κδ θεαλκέ δεθ γαθαηυγβεαθ απσ ηκθ πλκθάηβ Βζδζαέκ. Ώνησμ ηκνμ εαηαλΪζηβεε «εθ κθσηαηδ Κνλέκν»: κτηε ηκνμ ζεσηπζε ηε ηα ξΫλδα ηκν κτηε ενξάγβεε θα ηκνμ θΪθε αλεκτδεμ. Σδ γα πΪγαδθαθ ανηκέ ηεηΪ ηβθ εαηΪλα ηκν, κτηε ηκ ΰθυλδαε κ Βζδζαέκμ κτηε ηκ πλκΫίζεοε. Αεθ εέπε π.ξ. «εέγε θα ζαμ θΪθε αλεκτδεμ»! Οτηε εέπε «εέγε θα πεγΪθεηε». ΒπεηλΪπβ απσ ηκθ Θεσ θα γαθαηπγκτθ απσ αλεκτδεμ, ΰδαηέ ζηκ πλσζππσ ηκν Ϋίλδααθ ηκθ έδδκ ηκ Θεσ. Αδσηδ, άιελαθ κδ θΫκδ ανηκέ πκδκμ εέθαδ κ Βζδζαέκμ εαδ ηδ εέθαδ. Αεθ ηκθ Ϋίλδζαθ ΰδα πζΪεα, σππμ γα Ϋίλδααθ Ϋθαθ κπκδκθδάπκηε αβηδΪθκ ά Ϋθαθ ηνξαέκ αθΪπβλκ. Σκθ Ϋίλδζαθ, εκλκρδετκθηαμ ηβ θαζΪελα ηκν, επεδδά άηαθ πλκθάηβμ ηκν Θεκτ. ii) Βδυ πλΫπεδ θα ιεεαγαλέζκνηε ηδ ζβηαέθεδ β ζΫιβ «εαηΪλα» ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ (δδσηδ σθηαμ αλξαέα ζΫιβ, ζνΰξΫεηαδ ηκ πλκξλδζηδαθδεσ ηε ηκ ξλδζηδαθδεσ θσβηΪ ηβμ). «ΚαηΪλα» ζβηαέθεδ ηβθ Ϊλζβ ηβμ πλκζηαζέαμ ηκν Θεκτ απσ ηκθ «εαηαλαηΫθκ», εαδ ηβθ Ϊθεζά ηκν ζηκ Ϋζεκμ ηπθ εαηαζηλκθδευθ (ηπθ ζαηαθδευθ ά ηπθ Ϊονξπθ ζηκδξεέπθ ηβμ θτζεπμ) δνθΪηεπθ. Αεθ ζβηαέθεδ, σηδ κ Θεσμ εΪθεδ εαεσ ζε εΪπκδκθ. βηαέθεδ σηδ ηκθ εΰεαηαζεέπεδ, αθκτ ανησμ Ϋπαοε θα αεδ ζτηθπθα ηε ηκ γΫζβηΪ ηκν εδ Ϋπαοε κλδζηδεΪ θα γΫζεδ θα δδαηβλεέ ζξΫζβ ηε ηκ Θεσ. Βθσζκθ, σηπμ, εΪπκδκμ εΰεαηαζεέπεηαδ ανησθκηκμ, απσ ηβθ πβΰά ηβμ Γπάμ, ηβθ έδδα ηβ Γπά, ηκ Θεσ, ησηε πΫθηεδ (εγεζκτζδα, αμ ηβ ηκ ιεξθΪηε) ζηα ξΫλδα ηπθ θγκλκπκδυθ δνθΪηεπθ. Σδ Ϋεαθαθ, ζκδπσθ, ανηκέ κδ ξζεναζηΫμ ηκν Βζδζαέκν; Κκλσδδεοαθ ηκθ θκλΫα ηκν Ώΰέκν Πθετηαηκμ, κνζδαζηδεΪ. Ο Θεσμ άλε ηκ δυλκ ηβμ πλκζηαζέαμ Σκν απσ εΪπκδκνμ πκν δεθ ηκ Ϊιδααθ (εαδ δεθ ηκ Ϊιδααθ, επεδδά εδλπθετηβεαθ ανησθ δδα ηκν κπκέκν ηδζΪ κ Θεσμ). Αδεσ ηκν δυλκ εέθαδ, Ϊζζπζηε, ηκ κπκέκ δέθεδ ζ‘ εεεέθκνμ πκν ηκθ εεηδηκτθ εαδ ηκ παέλθεδ απσ εεεέθκνμ πκν αηεηΪεζβηα εδ κλδζηδεΪ ηκθ απκλλέπηκνθ. Οτηε θα ηκνμ ζεκηυζεδ αάηβζε απσ ηκ Θεσ κ Βζδζαέκμ κτηε δδΫηαιε ηβθ αλεκτδα θα ηκνμ θΪεδ. Οδ έδδκδ, κνζδαζηδεΪ, εαηαλΪζηβεαθ ηκθ εανησ ηκνμ, εδλπθενσηεθκδ ηκ Θεσ εδ Ϋηζδ δδαεσπηκθηαμ ηβ ζξΫζβ ηκνμ ηααέ ηκν. Άζζπζηε κ Θεσμ εέξε πλκεδδκπκδάζεδ ηκθ εαγΫθα, αεσηβ εαδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ: ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΚΣ‘ 21 εαὶ ἐὰθ ηεηὰ ηαῦηα πκλεύβζγε πζάΰδκδ, εαὶ ηὴ ίκύζβζγε παεκύεδθ ηκν, πλκζγήζπ ηῖθ πζβΰὰμ ἑπηὰ εαηὰ ηὰμ ἁηαληίαμ ηθ. 22 εαὶ ἀπκζηεζ ἐθ᾿ ηᾶμ ηὰ γβλία ηὰ ἄΰλδα ημ ΰμ εαὶ εαηέδεηαδ ηᾶμ εαὶ ἐιαθαζώζεδ ηὰ εηήθβ ηθ, εαὶ ὀζδΰκζηκὺμ πκδήζπ ηᾶμ, εαὶ ἐλβηπγήζκθηαδ αἱ ὁδκὶ ηθ. iii) Σκ είλαρεσ εεέηεθκ ΰλΪθεδ ―neurim qetanim‖, ηβμ κπκέαμ εαζτηελβ ηεηΪθλαζβ εέθαδ ηκ «θεαθέεμ» εδ σξδ ηκ «παδδΪλδα». Δ έδδα είλαρεά θλΪζβ ξλβζδηκπκδεέηαδ εαδ ΰδα ηκθ δεεαεπηΪξλκθκ Επζάθ (ΓΒΝΒΕ ΛΓ‘, 2). Αεθ άηαθ, ζκδπσθ, δεεΪξλκθα ά δπδεεΪξλκθα παδδΪεδα, πκν εέπαθ Ϋθα ηλαίβΰηΫθκ αζηεέκ, εδ κ εαεσμ πλκθάηβμ ηα ζεσηπζε. Ήηαθ ζξεδσθ εθάζδεεμ εαδ, αθ ζΪίκνηε νπσοβ ηαμ σηδ ησηε κδ Ϊθγλππκδ ακτζαθ ζδΰσηελκ εαδ πλέηαααθ ΰλβΰκλσηελα, άηαθ, ΰδα ηβθ επκξά εεεέθβ εθάζδεεμ Ϊθηλεμ. iv) ΏζξΫηπμ σηπμ ηβμ βζδεέαμ ηκνμ, άγεζαθ θα εκλκρδΫοκνθ ηκ Θεσ ηΫζπ ηκν πλκθάηβ ηκν. Οδ θεαλκέ ανηκέ πλκΫλξκθηαθ απσ ηβθ πσζβ ηβμ ΐαδγάζ, εΫθηλκ ηβμ παδδκγνζδαζηδεάμ ζαηλεέαμ ηκν ΐαΪζ (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Εΐ‘, 29). Σβ ζηδΰηά πκν κδ ζΪηλεδμ ηκν ΐαΪζ δε ζνπσθηκνζαθ εαγσζκν ηα ίλΫθβ πκν εαέΰκθηαθ απθηαθΪ ζηδμ θζσΰεμ ηκν ΐαΪζ, γα ηκ εέξαθ δτζεκζκ θα επδηεγκτθ ζε Ϋθα Ϊκπζκ Ϊθδλα ηεΰΪζβμ βζδεέαμ, κ κπκέκμ άηαθ πλκθάηβμ ηκν εξγλδεκτ ΰδ‘ ανηκτμ Θεκτ; Ώθηέ, ζκδπσθ, θα εαγέζεδ θα αζξκζβγεέ ηααέ ηκνμ εαδ ηε ηδμ τίλεδμ ηκνμ πλκμ ηκθ έδδκ εαδ ηκ Θεσ πκν ξζεταααθ, ηκνμ εαηαλΪζηβεε ΰεθδεΪ, δέξπμ θα ηκνμ επδηεγεέ, δέξπμ θα αβηάζεδ απσ ηκ Θεσ ηκ γΪθαησ ηκνμ, δέξπμ θα αβηάζεδ θα ηκνμ επδηεγκτθ αλεκτδεμ. «ΉγεζΫμ ηα εαδ παγΫμ ηα», ΰδα ηκνμ εδδπζκζΪηλεμ ανηκτμ ξζεναζηΫμ, πκν ηκθ Ϋίλδζαθ αελδίυμ επεδδά ανησμ άηαθ πλκθάηβμ εαδ πδζησμ ηκν Θεκτ εδ σξδ ηκν ΐΪαζ. vi) Ο πλκθάηβμ Βζδζαέκμ δεθ άηαθ εαθΫθαμ αδηκίσλκμ ά απΪθγλππκμ ά ζδπθδζηάμ. Ο «εαεσμ παδδκεησθκμ» εαδ «ζδπθδζηάμ» Βζδζαέκμ γελΪπενζε απσ ηβθ ζΫπλα ηκ τλδκ αλξδζηλΪηβΰκ ΝαδηΪθ (Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Β‘, 10-19), παλσζκ πκν β νλέα εέξε ησζδμ πλδθ επεδλΪηεδ εαηΪ ηκν Εζλαάζ ζεβζαηυθηαμ ηβ ξυλα εαδ νπκδκνζυθκθηαμ Εζλαβζέηεμ, ηεηαιτ ανηυθ εαδ εΪπκδα πκν πζβλκθσλβζε ηκθ ΝαδηΪθ σηδ κ Βζδζαέκμ ηπκλεέ θα ηκθ γελαπετζεδ(Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Β‘, 3). Αβζαδά, κ «εαεσμ Βζδζαέκμ» δεθ εέξε εαηηδΪ εγθδεδζηδεά πλκεαηΪζβοβ, υζηε θα αλθβγεέ ζε Ϋθαθ τλδκ, εξγλσ ηβμ ξυλαμ ηκν, ηβ γελαπεέα. Βπέζβμ κ «εαεσμ Βζδζαέκμ», σηαθ κ ίαζδζδΪμ ηκν Εζλαάζ ηκθ λυηβζε αθ Ϋπλεπε θα γαθαηυζεδ ηκνμ αδξηαζυηκνμ τλδκνμ ζηλαηδυηεμ, ηκν απΪθηβζε (Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Σ‘, 21) σηδ «εαθκθδεΪ δεθ ηπκλεέμ θα γαθαηυζεδμ αδξηαζυηκνμ πκζΫηκν» ζνθδζηυθηαμ ζηκθ ίαζδζδΪ θα ηκνμ παλαγΫζεδ ΰετηα εδ τζηελα θα ηκνμ αθάζεδ θα επδζηλΫοκνθ ζηβ νλέα, σππμ
εδ Ϋΰδθε. Αεθ εέξε πλσίζβηα κτηε ηε εδδπζκζΪηλεμ, αθκτ εδ ανηκτμ ηκνμ γελΪπενε, δεέξθκθηαμ σηδ κ Θεσμ δεθ εΪθεδ δδαελέζεδμ˙ αλεεέ θα ηβθ εκλκρδετκνθ ηκ Θεσ. θγ') «Γδαηέ ηε ηδμ ενζκΰέεμ ηκν Γδαξίε: «εαὶ δέεα ξδζδάδαμ ἐαώΰλβζαθ κἱ νἱκὶ ᾿Εκύδα εαὶ ἔθελκθ αηκὺμ ἐπὶ ηὸ ἄελκθ ηκῦ ελβηθκῦ εαὶ εαηεελήηθδακθ αηκὺμ ἀπὸ ηκῦ ἄελκν ηκῦ ελβηθκῦ, εαὶ πάθηεμ δδελλήΰθνθηκ.»! ΐ΄ Υλκθδευθ 25, 12» ΏΠΏΝΣΔΔ: Αδσηδ ηε ηδμ ενζκΰέεμ ηκν γεκτ ηκνμ ΐαΪζ ανηκέ κδ εαζκέ αδξηΪζπηκδ Ϋοβθαθ απθηαθΪ ηα παδδΪεδα ηκνμ εαδ δεθ εέξαθ εαηηδΪ δδΪγεζβ θα ζηαηαηάζκνθ. Ώθηέ θα εκδηΪθε ηδμ αηεζεέπηεμ ζθαΰΫμ εαδ ειαθδλαπκδδζηκτμ πκν ζνθΫίαδθαθ εαηΪ ηκνμ εηθτζδκνμ πκζΫηκνμ ηεηαιτ αλξαδκεζζβθδευθ πσζεπθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ πλσίζβηα ηε ηβ γαθΪηπζβ παδδκγνζδαζηυθ. Κδ ειΪζζκν, πκτ εέδαθ σηδ κ Θεσμ πλσζηαιε ανηάθ ηβθ ζνΰεεελδηΫθβ πλΪιβ; Δ κθκηαζέα «Υλκθδευθ» (πλκηεζηαθηδεά-δνηδεά) αθηέ ηκν κλγκτ «ΠαλαζεδπκηΫθπθ» ΰδα ηκ ίδίζέκ ανησ ηβμ Π.Α. δεέξθεδ εαδ ηβθ πβΰά εθσμ ΰθπζηκτ «ελενθβηά»: κδ αλξαδκζΪηλεμ απζυμ ηκ ησθκ πκν ιΫλκνθ εέθαδ θα αθηδΰλΪθκνθ ηα ιΫθα ίδίζέα, δέξπμ κτηε εαθ ΰδα ηα πλκζξάηαηα θα ηεηαθλΪακνθ ζπζηΪ ηκνμ ηέηζκνμ ίδίζέπθ, πκν Ϋξκνθ ηεηαθλαζηεέ εδυ εαδ 23 αδυθεμ πλδθ. θδ') "Σδ Ϋξκνθ θα πκνθ κδ Έζζβθεμ Υλδζηδαθκέ – πκν γεπλκτθ ηβθ Π.Α. δελσ ηκνμ ίδίζέκ – ΰδα ανησ ηκ εδΪθδσ ηβμ: «εαὶ λάιεδ ὁ Θεὸμ ηκὺμ ἐπαθδζηαηέθκνμ ἐπὶ ὄλκμ δὼθ ἐπ᾿ αηκὺμ εαὶ ηκὺμ ἐξγλκὺμ αηθ δδαζεεδάζεδ, 12 νλίαθ ἀθ᾿ ζίκν ἀθαηκζθ εαὶ ηκὺμ ῞Βζζβθαμ ἀθ᾿ ζίκν δνζηθ, ηκὺμ εαηεζγίκθηαμ ηὸθ ᾿Εζλαὴζ ὅζῳ ηῶ ζηόηαηδ. ἐπὶ πᾶζδ ηκύηκδμ κε ἀπεζηλάθβ ὁ γνηόμ, ἀζζ᾿ ἔηδ ξεὶλ οβζή.» (Δζαέαμ Θ΄1113). Ώθγεζζβθδζησμ ζε σζκ ηκν ηκ ηεΰαζεέκ". ΏΠΏΝΣΔΔ: ΏνηΪ ηα ζΫεδ κ Θεσμ σξδ ΰδα σζκνμ ηκνμ Έζζβθεμ, αζζΪ ΰδα σζκνμ επδηέγεθηαδ ζηκ Εζλαάζ. Καδ εέθαδ ΰθπζησ σηδ επέ ίαζδζεέαμ Ώθηέκξκν Γ‘ εαδ Α‘ κδ Έζζβθεμ πκν εαηεέξαθ ηβθ Παζαδζηέθβ πλκΫίβζαθ ζε ίείβζυζεδμ ηκν θακτ ηπθ Βίλαέπθ. Αεθ πλσεεδηαδ ΰδα λαηζδζηδεσ εδΪθδκ. ΜδζΪεδ εαηΪ ανηυθ πκν επδηέγεθηαδ ζηκ Εζλαάζ. Αβζαδά, ηκ θα ηδζάζεδ εαθεέμ εαηΪ εεεέθπθ ηπθ ζνΰεεελδηΫθπθ Γεληαθυθ ηκν 1941 πκν επδηΫγβεαθ εΪπκηε ζηβθ ΒζζΪδα εέθαδ λαηζδζηδεσ; Καδ εθ πΪζεδ πελδπηυζεδ σ,ηδ ζΫεδ κ Θεσμ πλκμ ηκνμ τλδκνμ εαδ ηκνμ Έζζβθεμ, ηα έδδα ζΫεδ εαδ πλκμ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Βίλαέκνμ. Αεθ Ϋξεδ πλσίζβηα. Αεθ εέθαδ λαηζδζηάμ. θε') "Οδ Βίλαέκδ Ϋζαίαθ ηΫλκμ ζηβθ εεζηλαηεέα ηκν ΞΫλιβ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ, σππμ θαέθεηαδ απσ Ϋθα απσζπαζηα εθσμ πκδβηά, ηκν Υκδλέζκν. Δ ΰνθαέεα ηκν ΞΫλιβ άηαθ β Βίλαέα Βζγάλ, β κπκέα γα ηκθ Ϋπεδζε θα εεζηλαηετζεδ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ εεζηλαηεέα ηκν ΞΫλιβ δεθ Ϋΰδθε ζσΰπ ελείίαηκηκνληκτλαμ, σππμ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ δδαδέδκνθ, αζζΪ επεδδά κδ Έζζβθεμ ηβμ Επθέαμ εέξαθ επαθαζηαηάζεδ εαδ κ ΞΫλιβμ ίλάεε αθκληά απ‘ ηκ ΰεΰκθσμ ανησ θα πλκζπαγάζεδ θα νπκηΪιεδ ηβθ ΒζζΪδα εαδ θα επεεηεέθεδ ηβθ Πελζδεά Ώνηκελαηκλέα. Δ εληβθεέα ηβμ ελείίαηκηκνληκτλαμ ηβμ Βζγάλ εέθαδ ησθκ ηλαΰεζαθδεά εαδ δεέξθεδ πσζκ εαζΪ ΰθπλέακνθ δζηκλέα κδ αλξαδκζΪηλεμ. ζκ ΰδα ηβ ζνηηεηκξά ηπθ Βίλαέπθ ζηβθ εεζηλαηεέα, ανησ ηκ ζνηπΫλαζηα ίΰΪακνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ απσ ηκ Καη’ Απηψλνο, 1, 172-173, ηκν Βίλαέκν ΦζΪίδκν Ευζβπκν. ΛΫεδ κ Ευζβπκμ: «Καδ κ Υκδλέζκμ, σζηδμ εέθαδ αλξαδσηελκμ πκδβηάμ, αθαθΫλεδ ηκ Ϋγθκμ ηαμ [=ηκ είλαρεσ], σηδ ζνθειεζηλΪηενζε ηεηΪ ηκν ΞΫλιβ, ηκθ ίαζδζΫα ηπθ Πελζυθ, εαηΪ ηβμ ΒζζΪδκμ. Ώπαλδγηάζαμ δάζκθ σηδ πΪθηα ηα Ϋγθβ ηεζενηαέκθ παλΫγβεε εαδ ηκ δδδεσθ ηαμ ζΫΰπθ "Σκτηπθ δε σπδζγεθ δδΫίαδθε θνζά γανηαζηά εαηΪ ηβθ ηκλθάθ, / ΰζυζζαθ ηεθ Φκδθδεδεάθ πηέζκνθ, / εαηυεκνθ δε εδμ ηα σλβ ηπθ κζτηπθ παλΪ πζαηεέαθ ζέηθβθ, / β ειβΰλδπηΫθβ εσηβ ηπθ άηκ εκνλεηΫθβ κζσΰνλα, Ϊθπγεθ δε Ϋθελκθ / δΫληαηα εεθαζάμ έπππθ, ειβλαηΫθα εδμ ηκθ εαπθσθ". Βέθαδ ζκδπσθ θαθελσθ εδμ σζκνμ, πμ θκηέαπ, σηδ βηΪμ κτηκμ αθαθΫλεδ, δδσηδ εαδ ηα σζνηα σλβ εδμ ηβθ ξυλαθ ηαμ εέθαδ, ηα κπκέα εαηκδεκτηεθ, εαδ β ζεΰκηΫθβ Ώζθαζηέηδμ ζέηθβ, δδσηδ ατηβ εε παζυθ ηπθ ζδηθυθ ηβμ νλέαμ εέθαδ πζαηνηΫλα εαδ ηεΰαζνηΫλα». Σκ αάηβηα εέθαδ, εΪθ σθηπμ Ϋξεδ δέεαδκ κ Ευζβπκμ. Οδ εγθδεδζηΫμ γα πκνθ σηδ «αθκτ αεσηβ εαδ κδ Βίλαέκδ ηκ παλαδΫξκθηαδ, γα ηκ αλθβγεέηε εζεέμ;». Αεθ εέθαδ Ϋηζδ σηπμ. Μπκλεέ θα Ϋξεδ εΪθεδ ζΪγκμ κ Ευζβπκμ. Οδ ζσΰκδ ΰδα ηκνμ κπκέκνμ εΪθεδ ζΪγκμ εέθαδ κδ παλαεΪηπ: 1) σζνηα σλβ δεθ νπΪλξκνθ ζηβθ Εκνδαέα. Δ Εελκνζαζάη εέθαδ ξηδζηΫθβ ζηκ σλκμ δυθ, σξδ ζε εΪπκδα σζνηα σλβ. Δ ζΫιβ σζνηα πλκΫλξεηαδ απσ ηβ ζΫιβ αζάη πκν ζβηαέθεδ εδλάθβ-αζθΪζεδα. Σκ «Εελσ-» ζβηαέθεδ ΰελσ, ζηΫλεκ. Εελκνζα-
ζάη εέθαδ ζηα είλαρεΪ β ζηΫλεβ εδλάθβ. 2) Σα σζνηα σλβ αθαθΫλκθηαδ ζηκ Οδτζζεδαμ Β 283 εαδ κδ αλξαέκδ ζξκζδαζηΫμ ηα ηκπκγεηκτζαθ εΪπκν ζηβ Λνεέα εαδ σξδ ζηβ νλέα. 3) Ο ηλσπκμ εκνλΪμ ηπθ ηαζζδυθ πκν αθαθΫλεδ κ Υκδλέζκμ (εαδ κ Δλσδκηκμ 3, 8) απαΰκλετεηαδ ΰδα ηκνμ Βίλαέκνμ απσ ηκ Λενρηδεσ δγ‘, 27. Ο Ευζβπκμ ζέΰκνλα άγεζε θα απκδεέιεδ σηδ ηκ Ϋγθκμ ηκν εέθαδ παζέΰθπζηκ εαδ ΰδ‘ ανησ εληάθενζε ηκ πκέβηα ηκν Υκδλέζκν ηε αθηέζηκδξκ ηλσπκ. Αεθ θαέθεηαδ σηπμ θα Ϋξεδ δέεαδκ. ι') "Εδκτ ηελαηυδβμ αθγεζζβθδζησμ, ζε εεέηεθα, πκν ηΪζδζηα – ζτηθπθα ηε ηκθ Α. ΛΪηπλκν, εεδσηβ ηκν πελδκδδεκτ Αανζσμ – αθαΰδΰθυζεκθηαδ εαδ ζηα εζζβθδεΪ ηκθαζηάλδα εαδ εεεζβζέεμ: «δδόηδ ἐθέηεδθά ζε, ᾿Εκύδα, ἐηανηῶ εἰμ ηόικθ, ἔπζβζα ηὸθ ᾿Βθλαὶη εαὶ ἐιεΰελ ηὰ ηέεθα ζκν, δώθ, ἐπὶ ηὰ ηέεθα ηθ ῾Βζζήθπθ εαὶ οβζαθήζπ ζε ὡμ λκηθαίαθ ηαξβηκῦ· 14 εαὶ Κύλδκμ ἔζηαδ ἐπ᾿ αηκὺμ εαὶ ἐιεζεύζεηαδ ὡμ ἀζηλαπὴ ίκζίμ, εαὶ Κύλδκμ παθηκελάηπλ ἐθ ζάζπδΰΰδ ζαζπδεῖ εαὶ πκλεύζεηαδ ἐθ ζάζῳ ἀπεδζμ αηκῦ. 15 Κύλδκμ παθηκελάηπλ πελαζπδεῖ αηκύμ, εαὶ εαηαθαζώζκνζδθ αηκύμ, εαί εαηαξώζκνζδθ αηκὺμ ἐθ ζίγκδμ ζθεθδόθβμ εαὶ ἐεπίκθηαδ αηκὺμ ὡμ κἶθκθ εαὶ πζήζκνζδθ ὡμ θδάζαμ γνζδαζηήλδκθ.» (Γαξαλέαμ Θ΄13-15)". ΏΠΏΝΣΔΔ: ηδμ ελδηδεΫμ-επδζηβηκθδεΫμ εεδσζεδμ ηβμ Π.Α. (ίζ. ΐαζδζ. Μ. ΐΫζζα, Σν Γσδεθαπξφθεηνλ, Ώγάθα 1950, ζ. 106) ηέγεηαδ ζηκ Βίλαρεσ ζε αΰετζεμ, πκν ζβηαέθεδ σηδ δεθ εέθαδ ΰθάζδκ. Ο Αανζσμ ίΫίαδα αθαθΫλεηαδ (ηετξ. 223) ζηκ εζαζδεσ Ϋλΰκ Γσδεθαπξφθεηνλ ηκν παΰεκζηέπμ αθαΰθπλδζηΫθκν παζαδκδδαγβεκζσΰκν εαδ είλαδκζσΰκν ΐαζδζεέκν ΐΫζζα ηε ηβ θλΪζβ: «εΪπκδα Ϋεδκζβ εθσμ δδδυηκν»! ΏζβγδθΪ δζξτεδ (εαδ) εδυ ηκ «εδ ΰαλ Ϋΰθπμ, κνε αθ εαηΫΰθπμ». Καδ δνζηνξυμ ΰδα ηκθ Αανζσ, ηκ επέηαξκ ξπλέκ δεθ αθαΰδΰθυζεεηαδ πκνγεθΪ ζηδμ εεεζβζέεμ εαδ ζηα ηκθαζηάλδα, σππμ ίείαδυθεδ κ παθεπδζηβηδαεσμ εαδ εζβλδεσμ π. Γ. Μεηαζζβθσμ. Οδ ησθεμ πελδεκπΫμ πκν δδαίΪακθηαδ ζηδμ εεεζβζέεμ εαδ ηα ηκθαζηάλδα απσ ηκ ίδίζέκ ηκν πλκθάηβ Γαξαλέα εέθαδ κδ ειάμ: Σβθ Παλαζεενά ηβμ ΣνλκθΪΰκν ηεηΪ ηβθ ΣλδγΫεηβ – Δ‘, 7-17. Βδμ ηκθ Βζπελδθσθ – Δ‘, 19-23. ηβθ Ώ‘ λα ηβμ Μ. Παλαζεενάμ – ΕΏ‘, 10-13 εαδ ζηκθ Μ. Βζπελδθσ ηβμ Ώθαζάοεπμ – ΕΑ‘, 4-11 (Π. Γευλΰδκν Α. Μεηαζζβθκτ,Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία;, εεδ. Ώλησμ, ζ. 107). Ώμ ηαμ πεδ ηκ πελδκδδεσ «πλπηκπκλδαεάμ Ϋλενθαμ» Αανζσμ, πκτ εέθαδ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ εδΪθδκ; Με αΰετζεμ ά ηβ σηπμ, ηκ εεέηεθκ εέθαδ ηηάηα ηβμ Π.Α. εαδ ΰλΪθηβεε αελδίυμ ειαδηέαμ ηβμ ιεδδΪθηλκπβμ ζνηπελδθκλΪμ ηκν ίαζδζδΪ Ώθηέκξκν Α‘, κ κπκέκμ θηλσπδαζε ηκ σθκηα «Έζζβθαμ» ηβ ζείσηεθκμ ηβ γλβζεεέα ηπθ είλαέπθ, πλκζπαγυθηαμ θα ηκνμ ειεζζβθέζεδ δδα ηβμ ίέαμ. Σκ εδΪθδκ ανησ εέθαδ ηδα Ϋεθλαζβ αΰαθΪεηβζβμ ηπθ Βίλαέπθ εεεέθβμ ηβμ επκξάμ, σππμ εεθλΪζεδμ «ίΪλίαλκδ» ΰδα ηκνμ Γεληαθκτμ ηβμ επκξάμ ηβμ εαηκξάμ άηαθ πκζτ ζνθβγδζηΫθεμ, αζζΪ δε ζβηαέθεδ σηδ κδ Γεληαθκέ εέθαδ ίΪλίαλκδ εθ ΰΫθεδ. Καδ ηέ δεθ Ϋεαθαθ κδ Έζζβθεμ πλσΰκθκέ ηαμ εαηΪ ηπθ Εκνδαέπθ ζηβθ Παζαδζηέθβ: Ώ‘ ΜΏΚΚΏΐΏΕΧΝ, Ώ‘ 20 Ώθκτ ενλέεοε ηβθ Ώέΰνπηκ, ηκ Ϋηκμ 143, κ Ώθηέκξκμ ΰτλδζε εαδ επδηΫγβεε εθαθηέκθ ηκν Εζλαάζ εαδ ηβμ Εελκνζαζάη ηε πκζτ ζηλαησ. 21 Μπάεε ηε ηεΰΪζβ αζαακθεέα ζηκ θασ εαδ Ϊλπαιε ηκ ξλνζσ γνζδαζηάλδκ ηπθ γνηδαηΪηπθ, ηβ ζνξθέα εαδ σζα ηα ειαληάηαηΪ ηβμ. 22 Πάλε επέζβμ ηβθ ηλΪπεαα ηβμ πλκγΫζεπμ εαδ ηα ζεετβ πκν ξλβζδηκπκδκτθηαθ ΰδα ηδμ ζπκθδΫμ, ηδμ θδΪζεμ εαδ ηα ξλνζΪ γνηδαηάλδα, ηδμ εκνληέθεμ εαδ ηα ζηεθΪθδα εαδ ηδμ ξλνζΫμ δδαεκζηάζεδμ πκν νπάλξαθ ζηβθ πλσζκοβ ηκν θακτ (...). 41 Ο ίαζδζετμ Ώθηέκξκμ [κ Βπδθαθάμ] (...) δδΫηαιε θα ΰέθκνθ σζκδ κδ ζακέ Ϋθαμ42 εαδ θα εΰεαηαζεέοκνθ κ εαγΫθαμ απ‘ ανηκτμ ηκνμ δδεκτμ ηκν θσηκνμ. 44 Ο ίαζδζδΪμ Ϋζηεδζε επέζβμ επδζηκζΫμ ηε αΰΰεζδκθσλκνμ ζηβθ Εελκνζαζάη εαδ ζηδμ πσζεδμ ηκν Εκτδα εαδ δδΫηααε ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα νδκγεηάζκνθ ιεθσθεληα Ϋγδηα ζηβ ξυλα. 45 Ώπαΰσλενζε ηβθ πλκζθκλΪ ηπθ κζκεανηπηΪηπθ εαδ εΪγε Ϊζζβμ γνζέαμ εαδ ζπκθδάμ ζηκ θασ. ΒπΫηλεοε ηβ ίείάζπζβ ηπθ αίίΪηπθ εαδ ηπθ εκληυθ, 48 Σκνμ απαΰσλενζε θα εΪθκνθ πελδηκηά ζηα παδδδΪ ηκνμ 49 απαέηβζε θα ιεξΪζκνθ ηκ θσηκ εαδ θα αζζΪικνθ σζα ηα ΫγδηΪ ηκνμ. 50 πκδκμ δεθ γα ζνηηκλθπθσηαθ ηε ηβ δδαηαΰά ηκν ίαζδζδΪ γα εηδηπλεέηκ ηε γΪθαηκ. 56 Βπέζβμ σζα ίδίζέα ηκν θσηκν ίλάεαθ, ηα Ϋζξδζαθ εαδ ηα Ϋεαοαθ. 57 Ώθ εΪπκδκμ εέξε Ϋθα ίδίζέκ ηκν θσηκν ά ηβλκτζε ηκ θσηκ, ανησθ ηκθ ζεσηπθαθ, ζτηθπθα ηε ηβ δδαηαΰά ηκν ίαζδζδΪ. 58 ΏνηΪ ζκδπσθ Ϋεαθαθ κδ αιδπηαηκτξκδ εΪγε ηάθα ηε ηβθ εικνζέα πκν εέξαθ, ζηκνμ πδζηκτμ Εζλαβζέηεμ, πκν ηκνμ αθαεΪζνπηαθ ζ‘ σζεμ ηδμ πσζεδμ. ΐ‘ ΜΏΚΚΏΐΏΕΧΝ, Σ‘ 1 ΜεηΪ απσ ζέΰκθ εαδλσ κ ίαζδζδΪμ Ώθηέκξκμ Ϋζηεδζε ζηβθ Εελκνζαζάη Ϋθαθ Ώγβθαέκ ΰΫλκθηα ΰδα θ‘ αθαΰεΪζεδ ηκνμ Εκνδαέκνμ θα εΰεαηαζεέοκνθ ηκνμ θσηκνμ ηκν Θεκτ. 2 Βπέζβμ εέξε ζεκπσ θα ίείβζυζεδ εαδ ηκ θασ ζηα Εελκζσζνηα εαδ θα ηκθ ηεηκθκηΪζεδ ζε θασ ηκν Οζνηπέκν Αδσμ˙ επέζβμ ηκ θασ ζηκ σλκμ Γαλδαέθ άγεζε θα ηκθ ηεηκθκηΪζεδ ζε θασ ηκν Αδσμ, πλκζηΪηβ ηπθ ιΫθπθ. 6 Καθεέμ δεθ επδηλεπσηαθ θα ηβλεέ ηβθ αλΰέα ηκν αίίΪηκν ά ηδμ παηλκπαλΪδκηεμ ΰδκληΫμ κτηε εαθ θα κηκζκΰεέ ππμ εέθαδ Εκνδαέκμ. 7 (..) Κδ σηαθ ΰδκληΪακθηαθ ηα Αδκθτζδα, ζνηηεηεέξαθ νπκξλεπηδεΪ ζηβθ πκηπά πλκμ ηδηάθ ηκν Αδσθνζκν ελαηυθηαμ εδζζκτμ ζηα ξΫλδα. 8 Βπέζβμ ηε ζτζηαζβ ηκν Πηκζεηαέκν δδαηΪξγβεαθ κδ ΰεδηκθδεΫμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ θα νπκξλευθκνθ ηκνμ Εκνδαέκνμ θα ηβλκτθ ηα Ϋγδηα ηπθ εγθδευθ εαδ θα ηλυθε απσ ηδμ γνζέεμ ηκνμ. 9 Βπέζβμ δδαηΪξγβεαθ θα ζεκηυθκνθ σζκνμ Εκνδαέκνμ δεθ γα άηαθ πλσγνηκδ θα νδκγεηάζκνθ ηα εζζβ-
θδεΪ Ϋγδηα. 10 Ανκ ΰνθαέεεμ πκν αθαεαζτθγβεαθ θα Ϋξκνθ εΪθεδ πελδηκηά ζηα παδδδΪ ηκνμ, δδαπκηπετγβεαθ ζηβθ πσζβ ηε ηα ίλΫθβ ελεηαζηΫθα ζηα ζηάγβ ηκνμ εαδ ηΫζκμ ηδμ ΰελΫηδζαθ απσ ηκ ηεέξκμ. 11 ΚΪπκδκνμ Ϊζζκνμ, πκν εέξαθ εαηαθτΰεδ κηαδδεΪ ζηδμ ΰτλπ ζπβζδΫμ ΰδα θα ΰδκληΪζκνθ ελνθΪ ηκ Ϊίίαηκ, ηκνμ εαηάΰΰεδζαθ ζηκ Φέζδππκ εαδ ηκνμ Ϋεαοαθ σζκνμ ηααέ. (..) ΐ‘ ΜΏΚΚΏΐΏΕΧΝ, Γ‘ 1 Μδα Ϊζζβ θκλΪ, ζνθεζάθγβζαθ εθηΪ αδΫλθδα ηααέ ηε ηβ ηβηΫλα ηκνμ εαδ πδΫακθηαθ απσ ηκ ίαζδζδΪ ηε ηαζηδΰυζεδμ εαδ ξηνπάηαηα θα θΪθε ξκδλδθΪ ελΫαηα, απαΰκλενηΫθα απσ ηκ θσηκ ηαμ. 3 (..) κ ίαζδζδΪμ δδΫηαιε θα πνλαεηυζκνθ ηβΰΪθδα εαδ εααΪθδα. 4 ηαθ ανηΪ πνλαεηυγβεαθ, δδΫηαιε αηΫζπμ θα εσοκνθ ηπλκζηΪ ζηβ ηΪθα ηκν εαδ ζηα Ϋιδ αδΫλθδα ηκν ηβ ΰζυζζα ανηκτ πκν αθηδηέζβζε˙ αεσηβ δδΫηαιε θα ηκν ίΰΪζκνθ ηκ δΫληα ηκν εεθαζδκτ ηκν εαδ θα ηκν εσοκνθ ηα Ϊελα. 5 ηαθ ηκθ αξλάζηεοαθ εθηεζυμ, κ ίαζδζδΪμ δδΫηαιε θα ηκθ κδβΰάζκνθ απθηαθσ αεσηα ζηβ θπηδΪ εαδ θα ηκθ ηβΰαθέζκνθ. 7 (...) κδ ζηλαηδυηεμ Ϋθελαθ ηκθ δετηελκ ΰδα θα ηκθ εηπαέικνθ. Σκν ιελλέαπζαθ ηκ δΫληα ηκν εεθαζδκτ ηκν ηααέ ηε ηκ ηλέξπηα εαδ ηκθ λπηκτζαθ: «Θα θαμ ά σξδ πλδθ ζε ίαζαθέζκνηε ζε εΪγε ηΫζκμ ηκν ζυηαησμ ζκν;» Γ‘ ΜΏΚΚΏΐΏΕΧΝ, ΐ‘ 28 [Ο Πηκζεηαέκμ κ ΦδζκπΪηπλ δδΫηαιε] (..) θα εαηαΰλαθκτθ σζκδ κδ Εκνδαέκδ ζε εαηαζσΰκνμ εαδ θα ΰέθκνθ δκτζκδ. Καδ σζκδ αθηδδλκτθ, θα ζνζζαηίΪθκθηαδ ηε ηβ ίέα εαδ θα εεηεζκτθηαδ. 29 Ώνηκέ πκν γα απκΰλΪθκθηαδ, γα ζβηαδετκθηαδ ζηκ ζυηα ηκνμ ηε πνλαεηπηΫθκ ζέδελκ εαδ ηε ηκ ζάηα ηκν γεκτ Αδκθτζκν, δβζαδά Ϋθα θτζζκ εδζζκτ (...). Γ‘ ΜΏΚΚΏΐΏΕΧΝ, Γ‘ 1 (..) [Ο ΦδζκπΪηπλ] δδΫηαιε θα ηκνμ ζνΰεεθηλυζκνθ σζκνμ ΰλάΰκλα ζ‘ Ϋθα ηΫλκμ εαδ θα ηκνμ εεηεζΫζκνθ ηε ηκ ξεδλσηελκ ηλσπκ. Σσζα εαδ ησζα ίαζαθδζηάλδα, εέθαδ θα απκλεέ εαθεέμ πκν ηα αθγεζζβθδεΪ εδΪθδα ζηβθ Π.Α. εέθαδ ησζα ζέΰα. Κδ σηπμ, ηκ ίδίζέκ ηπθ Μαεεαίαέπθ δεθ εέθαδ αθγεζζβθδεσ. Ώπσδεδιβ, σηδ ζηλΫθεηαδ σξδ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ ΰεθδεΪ, αζζΪ ησθκ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ πκν εαηαπέεααθ ηκνμ Βίλαέκνμ. ηκ Ώ‘ Μαεεαίαέπθ, Εΐ‘ εεθΪζαδκ κδ Ώλξαέκδ παληδΪηεμ αθαθΫλκθηαδ πμ αδΫζθδα ηπθ Βίλαέπθ, εδ αεσηβ πδκ εθδδαθΫλπθ εέθαδ κ ζηέξκμ 19-23: 19 Σκ αθηέΰλαθκ ηβμ επδζηκζάμ πκν εέξαθ [κδ παληδΪηεμ] ζηεέζεδ ζηκθ [Εκνδαέκ αλξδελΫα] Οθέα εέθαδ ηκ ειάμ: 20 «Ο Άλεδκμ, ίαζδζδΪμ ηπθ παληδαηυθ, ζηΫζθεδ ξαδλεηδζηκτμ ζηκθ αλξδελΫα Οθέα. 21 ΐλΫγβεε ΰλαηηΫθκ ΰδα ηκνμ παληδΪηεμ εαδ ηκνμ Εκνδαέκνμ σηδ εέθαδ αδεζθκέ ζακέ εαδ σηδ εαηΪΰκθηαδ εαδ κδ δτκ ζακέ απσ ηκθ ΏίλαΪη. 23 Βηεδμ ζαμ απαθηκτηε σηδ (...) ηα δδεΪ ηαμ εέθαδ δδεΪ ζαμ (..)». εθυ ζηκ Γ‘ Μαεεαίαέπθ, Γ‘ εεθΪζαδκ ΰλΪθεδ 2 ηκ ηεηαιτ, δδαδέδκθηαθ δδΪθκλεμ δνζθβηδζηδεΫμ πζβλκθκλέεμ εθαθηέκθ ηκν δκνδαρεκτ ΰΫθκνμ απσ εεέθκνμ πκν εέξαθ απκθαζέζεδ θα ηκνμ εΪθκνθ εαεσ˙ Ϋηζδ δδθσηαθ αθκληά θα πλαΰηαηκπκδάζκνθ ηα ζξΫδδΪ ηκνμ, ζα θα άηαθ κδ Εκνδαέκδ πκν ηκνμ εηπσδδααθ θα εθαλησζκνθ ηκνμ θσηκνμ εαδ ηα ΫγδηΪ ηκνμ. 3 Οδ Εκνδαέκδ Ϋηλεθαθ αηεέπηβ αΰΪπβ εαδ αθκζέπζβ ζηκνμ Έζζβθεμ ίαζδζδΪδεμ. 8 Οδ εγθδεκέ σηπμ πκν εαηκδεκτζαθ ζηβθ πσζβ [=ΏζειΪθδλεδα] εαδ πκν δεθ εέξαθ αβηδπγεέ ζε ηέπκηα, Ϋίζεπαθ ηβθ αθειάΰβηβ αθαηαλαξά ζε ίΪλκμ ηπθ Εκνδαέπθ εαδ ηδμ ηαλαξΫμ πκν ΰέθκθηαθ, αζζΪ δεθ ηπκλκτζαθ θα εΪθκνθ ηέπκηε ΰδα θα ηκνμ ίκβγάζκνθ. ΏζζΪ επεδδά β εαηΪζηαζβ ΰδθσηαθ αθσλβηβ, πλκζπαγκτζαθ θα ηκνμ παλβΰκλάζκνθ. 9 ΏΰαθαεηδζηΫθκδ Ϋζεΰαθ σηδ β εαηΪζηαζβ γ‘ αζζΪιεδ, ΰδαηέ δεθ άηαθ δνθαησ θα αθεγεέ Ϋηζδ θα εαηαζηλαθεέ Ϋθα ησζκ ηεΰΪζκ Ϋγθκμ, πκν εαθΫθα εαεσ δεθ ηκνμ εέξε εΪθεδ. 10 Βπέζβμ, πκζζκέ ΰεέηκθεμ ηπθ Εκνδαέπθ ά θέζκδ εαδ ζνθΪδεζθκέ ηκνμ ζηκ εηπσλδκ ηκνμ πζβζέαααθ ελνθΪ εαδ ηκνμ νπσζξκθηαθ αηΫλδζηβ ζνηπαλΪζηαζβ εαδ εΪγε εέδκνμ ίκάγεδα. Έθα «αθγεζζβθδεσ ίδίζέκ» δε γα επεζάηαθε εαηηδΪ ζνΰΰΫθεδα ηε ηκνμ Έζζβθεμ. Έθα «αθγεζζβθδεσ ίδίζέκ» δε γα αθΫθελε εαγσζκν ηβθ τπαλιβ εαζυθ Βζζάθπθ πκν δεθ επδγνηκτζαθ ηκ δδπΰησ ηπθ Εκνδαέπθ. ια') "Σβ ζηδΰηά πκν β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εέθαδ ΰεηΪηβ απσ θσθκνμ, ηκδξεέεμ, αδηκηδιέεμ, αεκζαζέεμ, πυμ ηπκλεέηε θα εαηβΰκλεέηε ηβθ εζζβθδεά ηνγκζκΰέα (αεσηβ εαδ ζηβθ πελέπηπζβ πκν κδ δδβΰάζεδμ ηβμ ηνγκζκΰέαμ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα εδ σξδ θνζδεκέ ζνηίκζδζηκέ); ΛΫηε σηδ κδ αλξαδκεζζβθδεκέ ητγκδ δδαθγεέλκνθ ηε ηδμ αθάγδεεμ δδβΰάζεδμ ηκνμ. Σδ δδαθκλεηδεσ εΪθκνθ κδ αθάγδεεμ δδβΰάζεδμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: ε αθηέγεζβ ηε ηδμ δδβΰάζεδμ ηβμ ηνγκζκΰέαμ, β Π.Α. δεθ δδαθγεέλεδ, ζσΰπ ηπθ ειάμ δτκ δδαθκλυθ:
1) κδ αθάγδεεμ πλΪιεδμ ηβμ ηνγκζκΰέαμ εθελΰκτθηαδ απσ ηκνμ «γεκτμ», δβζαδά απσ εεεέθκνμ πκν εαθκθδεΪ γα Ϋπλεπε θα απκηεζκτθ βγδεΪ πλσηνπα πλκμ ηέηβζβ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ, εθυ κδ αθάγδεεμ πλΪιεδμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ εθελΰκτθηαδ σξδ απσ ηκ Θεσ, αζζΪ απσ αθγλυπκνμ, κδ κπκέκδ εέθαδ ει κλδζηκτ αηεζά σθηα εαδ απΫξκνθ απεέλπμ απσ ηβθ βγδεά ηεζεδσηβηα πκν Ϋξεδ Ϋθα γερεσ κθ. 2) ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, πΫλα απσ ηδμ δδβΰάζεδμ ηπθ αθγλυπδθπθ πλΪιεπθ νπΪλξκνθ εαδ κδ πΪηπκζεμ βγδεΫμ εθηκζΫμ (π.ξ. ΑΫεα ΒθηκζΫμ) πλκμ ηκνμ αθγλυπκνμ. Ώπεθαθηέαμ, δεθ ίζΫπκνηε θα νπΪλξκνθ ζηβθ ηνγκζκΰέα βγδεΫμ εθηκζΫμ ηπθ «γευθ» πλκμ ηκνμ αθγλυπκνμ. Πυμ γα ηπκλκτζαθ Ϊζζπζηε θα νπΪλικνθ, αθκτ κδ έδδκδ κδ «γεκέ» γα άηαθ κδ πλυηκδ πκν γα ηδμ εαηαπαηκτζαθ; Βέθαδ αζάγεδα σηδ εαδ κ Θεσμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ εικζκγλετεδ Ϋγθβ ά Ϊηκηα. ηπμ ανησ δεθ ηκ εΪθεδ ΰδα πζΪεα ά ΰδα θα πελθΪ ηβθ υλα ηκν ά ΰδα ζσΰκνμ εΰπδζηκτ, σππμ εΪθκνθ κδ αθάγδεκδ «γεκέ», αζζΪ ησθκ ΰδα ηδηπλέα ηπθ αηαληπζυθ εαδ ΰδα παδδαΰπΰδεκτμ ζσΰκνμ. ηπμ ανηΫμ κδ πλΪιεδμ εέθαδ ηεηκθπηΫθεμ, σθηαμ ηδηπλέεμ. ηαθ γΫζεδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. θα πεδ ζηκνμ αθγλυπκνμ πυμ πλΫπεδ θα ζνηπελδθΫλκθηαδ ζηβθ εκδθπθέα, ηκνμ δέθεδ βγδεΫμ εθηκζΫμ πκν δζξτκνθ δδαλευμ. ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ νπΪλξκνθ βγδεΫμ εθηκζΫμ, εθυ ζηβ ηνγκζκΰέα δεθ νπΪλξκνθ. Γδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ, β ηνγκζκΰέα παλαδεδΰηαηέαεδ αλθβηδεΪ ηκνμ αθγλυπκνμ, εθυ β Π.Α. δέθεδ παλΪδεδΰηα ηΫζπ ηπθ εθηκζυθ. Οδ πλΪιεδμ ηπθ αηεζυθ αθγλυππθ δεθ ζνθδζηκτθ παλΪδεδΰηα. Ώθ β Π.Α. πελδεέξε ησθκ ηδμ δδβΰάζεδμ ηπθ αθγλυππθ, δέξπμ εαηηέα βγδεά εθηκζά, ησηε αζθαζυμ γα πλκΫηλεπε ζηβθ αθβγδεσηβηα, σππμ κδ ητγκδ. Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κδ βγδεΫμ εθηκζΫμ εθσμ ηΫζεδκν Θεκτ νπελδζξτκνθ πμ βγδεΪ παλΪδεδΰηα Ϋθαθηδ ηπθ πλΪιεπθ αηεζυθ αθγλυππθ. Ώεσηα εαδ κδ πελδπηυζεδμ σπκν κ Θεσμ δδαηΪαεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα θκθετζκνθ ηκνμ εξγλκτμ ηκνμ, εέθαδ εδδδεΫμ, ηεηκθπηΫθεμ, δδαλεκτθ ζέΰκ εαδ εηθαθέακθηαδ απκεζεδζηδευμ ΰδα ζσΰκνμ βγδεάμ δδεαδκζτθβμ, ηδηπλέαμ εθσμ αηαληπζκτ Ϋγθκνμ ε.ζ.π. εαδ σξδ ΰδα ζσΰκνμ εΰπδζηδεκτμ, απσεηβζβμ πζκτηκν εαδ αλπαΰάμ. ΠΪζδ, δβζαδά, πλσεεδηαδ ΰδα δδαηαΰΫμ ίαζδζηΫθεμ ζε βγδεΪ αέηδα εαδ ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ ζηβθ ανγαδλεζέα ηε ηβθ κπκέα π.ξ. κδ «γεκέ» δδαηΪακνθ ά ίκβγκτθ ηβθ ζθαΰά αθγλυππθ απσ Ϊζζκνμ αθγλυπκνμ. Ο Θεσμ ηκτμ δδαηΪαεδ θα θκθετζκνθ α‘) ζε ζνΰεεελδηΫθβ ζηδΰηά (εδ σξδ ζνθεξυμ), ί‘) ζνΰεεελδηΫθκ ζασ (εδ σξδ σζκνμ ά σπκδκνμ επδζΫικνθ ησθκδ ηκνμ κδ Εζλαβζέηεμ), ΰ‘) ΰδα ζσΰκνμ βγδεάμ δδαθγκλΪμ (εδ σξδ ΰδα ζσΰκνμ γερεκτ εΰπδζηκτ, σππμ β Ώθλκδέηβ πκν ίκβγΪ ηκθ ηκνμ Σλυεμ απζυμ επεδδά κ ΠΪλδμ ηάμ Ϋδπζε ηκ ηάζκ κτηε ΰδα ζσΰκνμ οθζηήξ απζβζηέαμ ηκν Εζλαάζ). ΏνηΫμ δεθ εέθαδ εθηκζΫμ «δδαλεκτμ δζξτκμ», αζζΪ πελδζηαζδαεΫμ εαδ επδπζΫκθ πΪθηκηε εηπελδΫξκνθ βγδεά αδηέα. Αεθ ηπκλκτζαθ δβζαδά κδ Εζλαβζέηεμ – εδ κτηε Ϋξκνηε ηΫηκδκ παλΪδεδΰηα πκνγεθΪ ζηβθ Π.Α. – θα αλξέζκνθ πσζεηκ ά θα ζθΪικνθ Ϋθαθ ζασ δέξπμ εθηκζά ηκν Θεκτ, Ϋξκθηαμ ηΪξα πμ βγδεσ παλΪδεδΰηα/δδεαδκζκΰέα σηδ παζαδσηελα ηκτμ εέπε κ Θεσμ θα επδηεγκτθ ζε εΪπκδκθ ζνΰεεελδηΫθκ (Ϊζζκ ά ηκθ έδδκ) ζασ. ππμ γα δκτηε ζηκ επσηεθκ εεθΪζαδκ, κ Θεσμ πλκεδδκπκδεέ ηκνμ Εζλαβζέηεμ σηδ δεθ γα ζΪίκνθ κτηε Ϋθα πσδδ ιΫθβμ ΰβμ παλαπΪθπ απσ ανηάθ πκν κ έδδκμ γα ηκνμ δυζεδ. Γδα θα επαθΫζγκνηε ζηκ αλξδεσ γΫηα, αζάγεδα, πκδκμ δέθεδ εθηκζΫμ εθΪθηδα ζε αθάγδεα πλΪΰηαηα; Άζζκ πλΪΰηα β πελδΰλαθά αθβγδεκηάηπθ εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β πλκζηαΰά ΰδα δδΪπλαιβ αθβγδεκηάηπθ. Δ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ πελδΰλΪθεδ (εαδ) αθβγδεσηβηεμ, πλΪΰηα θνζδκζκΰδεσ, αθκτ δδβΰεέηαδ δζηκλέεμ εαδ πελδπΫηεδεμ αηεζυθ αθγλυππθ, αζζΪ πλκζηΪαεδ ηβθ απκθνΰά αθβγδεκηάηπθ. Ο Θεσμ, ηΫζπ ζνΰεεελδηΫθπθ εθηκζυθ ηβμ Π.Α., απαΰκλετεδ ηβθ αδηκηδιέα, ηβθ ηκδξεέα, ηβθ κηκθνζκθδζέα, ηβθ εηβθκίαζέα (Λενρηδεσθ ΕΔ‘, 8-24), ηβθ γνζέα αθγλυππθ (Αενηελκθσηδκ ΕΔ‘, 10˙ Αενηελκθσηδκ Εΐ‘ 31˙ Εεαεεδάζ Γ‘, 31), ηβθ δελκδκνζεέα ε.Ϊ.. Οδ «γεκέ», Ϊλαΰε απαΰκλετκνθ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα, ηΫζπ ηπθ ητγπθ; αθυμ σξδ. Ώθκτ κδ έδδκδ ηα πλΪηηκνθ. Πυμ γα ΰδθσηαθ θα ηα απαΰσλεναθ; ππμ εαδ θα ‗ξεδ, σηαθ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ζΫθε θα ηδηκτηαζηε ηκνμ Αέεαδκνμ ηβμ Π.Α. (αζζΪ εαδ ηκνμ αΰέκνμ ηβμ Κ.Α. εαδ ηεηΪ), δεθ εθθκκτθ θα ηδηκτηαζηε σζεμ ηδμ πλΪιεδμ ηκνμ. Βέθαδ κζκθΪθελκ, σηδ β ηέηβζβ αθκλΪ ησθκ ηα Ϋλΰα εεεέθα ηπθ Αδεαέπθ, ηα κπκέα ζνηθπθκτθ ηε ηδμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ. ξδ ηε εΪγε πλΪιβ ηβμ απάμ ηκνμ. Γδαηέ, ηδ θσβηα γα εέξε θα ηδηβγεέ εαθεέμ ηδα πλΪιβ πκν δεθ ηαδλδΪαεδ ηε ηδμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ ζηκθ κπκέκ πδζηετεδ. Οδ Αέεαδκδ δεθ εέθαδ ηΫζεδκδ. Ώθ εΪπκδκδ επδηΫθκνθ θα γεπλκτθ ηκθ Αέεαδκ ΣΫζεδκ, ανησ εέθαδ δδεσ ηκνμ (ενλδκζεεηδεΪ) πλσίζβηα εαδ ζτΰξνζβ. «Βέθαδ ζΪγκμ θα θκηέακνθ εΪπκδκδ, ζσΰπ παξνζάμ Ϊΰθκδαμ (ά εαεέαμ), σηδ β Π.Α. πλΫπεδ θα ελδγεέ βγδεκζκΰδεΪ. ΔγδεΪ εαδ αθάγδεα ίλέ-
ζεκθηαδ παθηκτ. Ώθ εθαλησακθηαθ βγδ(εκζκΰδ)εΪ ελδηάλδα, γα Ϋπλεπε θα απκλλδθγεέ ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηπθ Οηβλδευθ Βπυθ» (π. Γευλΰδκν Α. Μεηαζζβθκτ, Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία;, εεδ. Ώλησμ, ζ. 101). Σκ ετλδκ ελυηβηα, σηπμ, εέθαδ: πκτ εαδ πσηε δδδΪζεκθηαδ ηα «αθηδπαδδαΰπΰδεΪ»/αθάγδεα παζαδκδδαγβεδεΪ ξπλέα ζηβθ ζξκζδεά εεπαέδενζβ; Πσηε αθαΰδΰθυζεκθηαδ ζηβθ κλγσδκιβ ζαηλεέα; ΦνζδεΪ, πκηΫ εαδ πκνγεθΪ, αζζΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ οετδκθηαδ αζτζηκζα, δζξνλδασηεθκδ ηκ αθηέγεηκ. Σκτμ εέθαδ αδτθαηκ θα θηΪζκνθ ζηκ τοκμ ηπθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ ηπθ Ολγσδκιπθ, κδ κπκέκδ, παλσζκ πκν εαηΫελδθαθ ηβθ αθβγδεσηβηα ηπθ ητγπθ, κνδΫπκηε γΫζβζαθ θα «απαζζαΰκτθ» απσ ηα αλξαέα εεέηεθα, ηα κπκέα αθηδγΫηπμ πΪθηκηε νπάλξαθ ζηκ ζξκζδεσ πλσΰλαηηα ηπθ ίνααθηδθυθ ζξκζεέπθ εαδ αθπηΫλπθ ζξκζυθ. Αδσηδ, απζυμ, κδ Ολγσδκικδ δεθ άηαθ εζζβθκηΪξκδ. ζκδ, ζκδπσθ, δζξνλέακθηαδ ππμ «εέθαδ ηνξελά β Βεεζβζέα πκν κδ πδζηκέ ηβμ δε δδαίΪακνθ ηβ ΐέίζκ πλκζεεηδεΪ», ηΪζζκθ κδ έδδκδ εέθαδ – εεησμ απσ εηπαγεέμ – Ϊηνξκδ , αθκτ δδαίΪακνθ πλσξεδλα ηδα-δνκ θκλΫμ ηβθ Π.Α. (αθ ηβθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ εαθ κζσεζβλβ), ίΰΪακνθ ηα δδεΪ ηκνμ ζνηπελΪζηαηα ΰδα ηδμ απσοεδμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ πελέ ηπθ δδβΰάζευθ ηβμ, δέξπμ θα ζνηίκνζενηκτθ ά Ϋζηπ θα εθδδαθελγκτθ θα ηΪγκνθ, πλκηκτ εαηαδδεΪζκνθ ηεζεζέδδεα ηβθ Π.Α., ΰδα ηβ ξλδζηδαθδεά εληβθεέα ηβμ. Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, εέθαδ πλκθαθάμ β δδαθκλΪ ηεηαιτ ηπθ επδελδηυθ εαδ ηπθ νπκζηβλδεηυθ ηβμ Π.Α. Οδ πλυηκδ επδελέθκνθ ηβθ Π.Α. Ϋξκθηαμ Ϋθα επηδεσ τθκμ αΰπθδασηεθκν βγδεκζσΰκν – επηδεσ, δδσηδ κδ έδδκδ απκλλέπηκνθ εεεέθβ ηβθ βγδεά, ίΪζεδ ηβμ κπκέαμ εαηαελέθκνθ ηβθ Π.Α. Ώθηέγεηα, κδ δετηελκδ απκδΫξκθηαδ ηβθ Π.Α., δδσηδ γεπλκτθ ππμ εέθαδ ζκΰδεσηελκ θα παλκνζδΪαεδμ ηκθ Ϊθγλππκ σππμ ανησμ εέθαδ – αηαληπζσ, ηε πΪγβ, αηεζά – εαδ Ϋπεδηα θα δεέξθεδμ ηκθ ηλσπκ ηε ηκθ κπκέκ γα απαζζαΰεέ απσ ηβθ αηαληπζσηβηΪ ηκν, παλΪ θα πελδΰλΪθκνθ εΪηδ πκν δεθ νπάλιε πκηΫ˙ αθγλυπκνμ ηΫζεδκνμ. ια') "Πυμ ηπκλκτηε θα εέηαζηε ησζκ ζέΰκνλκδ σηδ κ Μπνζάμ Ϋΰλαοε ηβθ ΠεθηΪηενξκ (ηα πλυηα πΫθηε ίδίζέα ηβμ Π.Α.);" ΏΠΏΝΣΔΔ: ηαθ ζΫηε σηδ «Ο Μπνζάμ Ϋΰλαοε ηβθ ΠεθηΪηενξκ» δεθ εθθκκτηε σηδ ηκ εεέηεθκ πκν Ϋξκνηε ζάηελα εέθαδ αελδίυμ ηκ έδδκ εεέηεθκ πκν κ Μπνζάμ Ϋΰλαοε. Βέθαδ ζκΰδεσ θα νπκηεγεέ σηδ νπάλιε εΪπκδα ηλκπκπκέβζβ εαδ ηεέπζβ ηκν σΰεκν ηκν αλξδεκτ εεδηΫθκν. Ο ζσΰκμ ΰδα ηβθ ηλκπκπκέβζβ ά ηεέπζβ ηκν σΰεκν δεθ άηαθ θα αζζΪικνθ ηα ίαζδεΪ ηηάηαηα ηκν, αζζΪ θα ηκ εΪθκνθ εαηαθκβησ ζηδμ επσηεθεμ ΰεθδΫμ. ηαθ ζΫηε «ηλκπκπκέβζβ» δεθ εθθκκτηε αζζαΰά ηκν θκάηαηκμ. Γδα θα δεέικνηε ηδ εθθκκτηε «ηλκπκπκέβζβ», αθ κ Μπνζάμ ζνθΫΰλαοε ηβθ ΠεθηΪηενξκ ηεηαιτ ηκν 1400 εαδ 1200 π.Υ., β ΰζυζζα ηκν αλξδεκτ εεδηΫθκν γα άηαθ σξδ β είλαρεά ηπθ ηεζδευθ εεδηΫθπθ, αζζΪ β ΰζυζζα πκν ηδζκτζαθ κδ Βίλαέκδ ηκθ εαδλσ ηβμ Βισδκν. ηαθ κδ Βίλαέκδ Ϊλξδζαθ θα ηδζκτθ ηα παζαδκ-είλαρεΪ ηβμ επκξάμ ηβμ ηκθαλξέαμ ά ηπθ δτκ ίαζδζεέπθ (εαδ εέξαθ εΰεαηαζεέοεδ/ιεξΪζεδ ηβ ΰζυζζα πκν ηδζκτζαθ ζηβθ Ώέΰνπηκ), ησηε ηα εεέηεθα Ϋπλεπε θα ηεηαθλαζηκτθ ζηβθ ΰζυζζα ηβμ επκξάμ ηκνμ. Ώλΰσηελα, ηκ έδδκ Ϋΰδθε εαηΪ ηβθ ΐαίνζυθδα αδξηαζπζέα: ηεηαθλΪζηβεαθ ζηα αλαηαρεΪ. ΚαηΪ ηδμ ηεηαθλΪζεδμ κδ αθηδΰλαθεέμ πλκζΫγεηαθ επειβΰάζεδμ ά αθηδεαγδζηκτζαθ ζ.ξ. ηα παζδΪ κθσηαηα πσζεπθ ηε ηα ζτΰξλκθα ηκνμ, υζηε κδ αθαΰθυζηεμ θα ιΫλκνθ πκτ αθαθΫλεηαδ ηκ εεέηεθκ. Οδ πλκζγάεεμ ανηΫμ εαηΪ εαθσθα εέθαδ ετεκζα αθδξθετζδηεμ. Γδα παλΪδεδΰηα, ζηκ ηΫζκμ ηκν ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΤ αθαθΫλεηαδ κ γΪθαηκμ ηκν Μπνζά. ΦνζδεΪ δεθ εαηΫΰλαοε κ Μπνζάμ ηκ γΪθαησ ηκν – άηαθ κ Εβζκτμ ηκν Νανά, κ κπκέκμ πλσζγεζε ηβ δδάΰβζβ ανηά˙ εαδ έζπμ κδ ηεηαΰεθΫζηελκδ αθηδΰλαθεέμ ζεΫθηβεαθ σηδ Ϋπλεπε, ΰδα ζσΰκνμ εθσηβηαμ, θα ηκπκγεηάζκνθ ηβθ πλκζγάεβ ανηά ζηκ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ εδ σξδ ζηκ ίδίζέκ ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ. ΤπΪλξκνθ πκζζκέ ζσΰκδ θα νπκγΫζκνηε σηδ κ Μπνζάμ (ά ηκ πλσζππκ πκν εαηκθκηΪαεηαδ πμ Μπνζάμ εαδ πκν Ϋαβζε ηβθ επκξά ηβμ Βισδκν) εέθαδ κ αλξδεσμ ζνΰΰλαθΫαμ: 1)
Σα ΰεΰκθσηα πκν πελδΰλΪθκθηαδ ζηβθ ΠεθηΪηενξκ ζνθεξυμ αθαθΫλκθηαδ ζε επσηεθα ίδίζέα˙ σξδ εαδ ηκ αθηέγεηκ σηπμ. Αβζαδά β ΠεθηΪηενξκμ ΰλΪθηβεε θπλέηελα απσ ηα επσηεθα ίδίζέα εαδ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ ΰλαηηΫθβ ζε ηεηΫπεδηα εαδλκτμ απσ εΪπκδκθ πκν Ϋαβζε αλΰσηελα εδ κ κπκέκμ γΫζβζε θα ΰλΪοεδ ηβθ ΠεθηΪηενξκ παλκνζδΪακθηΪμ ηβθ πμ «ανγεθηδεσ Ϋλΰκ».
2)
Σκ ζειδζσΰδκ ηβμ ΠεθηΪηενξκν εέθαδ πζκτζδκ ζε σλκνμ πκν πελδΰλΪθκνθ ηβ απά θκηΪδπθ, ίκζευθ, αθγλυππθ πελδπζαθυηεθπθ ζε ελάηκνμ, ζε ίκνθΪ ε.ζπ., πλΪΰηα πκν δεθ γα ΰδθσηαθ, αθ ανηά ΰλαθσηαθ ηεηΪ ηβθ εΰεαηΪζηαζβ ηπθ Εζλαβζδηυθ ζηβθ ΥαθαΪθ. Ώθηδζηκέξπμ β ΰλαηηαηδεά εαδ αλεεηΫμ πλκγΫζεδμ νπΪλξκνθ ησθκ ζηβθ ΠεθηΪηενξκ εδ σξδ ζηα επσηεθα ίδίζέα ηβμ Π.Α. Έηζδ, νπΪλξεδ β α-
θηπθνηδεά εαηΪζβιβ ηλέηκν πλκζυπκν –mo (π.ξ. ΒΞ. ΕΒ‘, 5˙7), β εαηΪζβιβ γβζνεκτ ί‘ πλκζυπκν – ky, β ξλάζβ ηκν αλθβηδεκτ bal αθηέ ηκν lo, β ξλάζβ ηπθ zo εαδ zu πμ αθαθκλδευθ ηκλέπθ (ΒΞ. ΕΒ‘, 13), ηκ απσζνκη απαλΫηθαηκ ηε ξλκθδεά ζβηαζέα (ΒΞ. ΕΒ‘, 6), β λβηαηδεά εαηΪζβιβ –t ζηκ ΰ‘ γβζνεσ πλσζππκ (ΑΒΤΣ. Λΐ‘, 36) β εαηΪζβιβ –h αθηέ ηβμ –w ζηκ ΰ‘ εθδεσ πλσζππκ γβζνεσ ε.Ϊ. 3)
Ο ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΠεθηΪηενξκν εέξε πκζτ εαζά ΰθυζβ ηβμ αδΰνπηδαεάμ πλαΰηαηδεσηβηαμ, ησζκ ηκν ίαζδζδεκτ κέεκν σζκ εαδ ηβμ απάμ ηπθ Ώδΰνπηέπθ. Θα πλΫπεδ θα Ϋξεδ αάζεδ εεεέ. Γδ‘ ανησ αθαθΫλεδ ηκνμ ηέηκνμ ηκν «αλξδκδθκξσκν» εαδ ηκν «αλξδζδηκπκδκτ» (ΓΒΝΒΕ Μ‘, 2), ηπθ κπκέπθ Ϋξεδ επδίείαδπγεέ β τπαλιβ ζηβθ Ώέΰνπηκ. Σα κθσηαηα Πεηεθλάμ, Ώζεθέγ εέθαδ εαγαλΪ αδΰνπηδαεΪ, σππμ εαδ ηκ Μπνζάμ. ΓεθδεΪ νπΪλξκνθ πκζζΫμ αδΰνπηδαεΫμ ζΫιεδμ πκν δεθ γα ηπκλκτζε θα γνηΪηαδ εαθεέμ δελΫαμ, νπκηδγΫηεθκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ Πεθηαηετξκν ζηα ξλσθδα ηεηΪ ηβθ εΰεαηΪζηαζβ ηκν Εζλαάζ ζηβ ΥαθαΪθ εαδ αεσηβ πελδζζσηελκ ζηα ξλσθδα ηβμ ΐαίνζπθδαεάμ Βικλέαμ. Βπέζβμ κ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΠεθηΪηενξκν ΰθπλέαεδ πκζτ εαζΪ ηβθ ηεζεηά αθαεάλνιβμ εθσμ πλκζυπκν ζε αθηδίαζδζΫα, ζτηθπθα ηε ηκ αδΰνπηδαεσ ηνπδεσ (ΓΒΝΒΕ ΜΏ‘, 42-43). Βπέζβμ, πλδθ παλκνζδΪζκνθ ηκθ Επζάθ ζηκ Φαλαυ, ηκθ ιτλδζαθ (ΓΒΝΒΕ ΜΏ‘, 14), πλΪΰηα πκν εέθαδ απκεζεδζηδεΪ αδΰνπηδαεσ Ϋγδηκ. Δ ΠεθηΪηενξκμ αθαθΫλεηαδ ζηκνμ ηΪΰκνμ (ΓΒΝΒΕ ΜΏ‘, 8˙ ΒΞΟΑΟ Δ‘, 7˙ Θ‘ 11) εαδ β ηαΰεέα άηαθ σθηπμ πκζτ δδαδεδκηΫθβ ζηβθ Ώέΰνπηκ˙ β έδδα β ζΫιβ πκν ξλβζδηκπκδεέηαδ (ΓΒΝΒΕ ΜΏ‘, 8 εαδ 24) ΰδα ηκνμ «ηΪΰκνμ» εέθαδ αδΰνπηδαεά. Δ ηκνηδκπκέβζβ εέθαδ αδΰνπηδαεσ Ϋγδηκ (ΓΒΝΒΕ Ν‘, 26)˙ ζηβ ΥαθαΪθ εαδ ζηβ ΐαίνζυθα άηαθ εθηεζυμ Ϊΰθπζηκ. Σκ σηδ κ Φαλαυ ζε σζβ ηβθ ΠεθηΪηενξκ δεθ εαηκθκηΪαεηαδ, εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ ηκν ηλσπκν ηε ηκθ κπκέκ πλκζθπθεέηκ απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ κ αδΰτπηδκμ ηκθΪλξβμ ηβθ επκξά εεεέθβ. Δ ξλάζβ αξτλκν ΰδα ηβθ εαηαζεενά πζέθγπθ (ΒΞΟΑΟ Β‘, 7-13) σθηπμ ζνθΫίαδθε ζηβθ Ώέΰνπηκ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ. ΠελδΰλΪθεηαδ β ΰδκληά ηπθ ΰεθεγζέπθ ηκν Φαλαυ (ΓΒΝΒΕ Μ‘, 20). Ο ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΓΫθεζβμ εαδ κδ αθαΰθυζηεμ ηβμ ηβμ επκξάμ ηκν ζνΰΰλαθΫα εέθαδ εικδεεδπηΫθκδ ηε ηκ εζέηα ηβμ Ώδΰτπηκν. Γδα θα πελδΰλΪοεδ ζηκνμ ζτΰξλκθκτμ ηκν Βίλαέκνμ κ Μπνζάμ ζηκ ΓΒΝΒΕ ΕΓ‘, 10 ηβθ εκδζΪδα ηκν ΕκλδΪθβ, ζΫεδ σηδ «β πελδκξά άηαθ ζαθ παλΪδεδζκμ, ζαθ ηβ ξυλα ηβμ Ώδΰτπηκν». Πκδκμ κ ζσΰκμ θα ξλβζδηκπκδάγεέ β Ώέΰνπηκμ πμ πλσηνπκ, ζε Ϊζζεμ επκξΫμ, σηαθ κδ Βίλαέκδ άηαθ εΰεαηεζηβηΫθκδ ζηβ ΥαθαΪθ εαδ άιελαθ πυμ άηαθ β εκδζΪδα ηκν ΕκλδΪθβ – εαδ ηανησξλκθα εέξαθ ιεξΪζεδ πυμ άηαθ β Ώέΰνπηκμ;
4)
ΑδΪθκλα εεθηλδεΪ πλσζππα ζηβ ΓΫθεζβ, ηα κπκέα εέθαδ «Αέεαδκδ», πλΪηηκνθ αθηέγεηα απσ ηα παλαΰΰΫζηαηα ηκν Μπζαρεκτ ΑεεΪζκΰκν. Έηζδ κ ΏίλαΪη παθηλετεηαδ ηβθ εηελκγαζά αδΫλθβ ηκν, ηβ Ϊλα (ΓΒΝΒΕ Κ‘, 12), ηκ κπκέκ απαΰκλετεηαδ ζηκ ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΕΔ‘, 9. Ο Εαευί ζηάθεδ ηδα «δελά ζηάζβ» (ΓΒΝΒΕ ΚΔ‘, 18), πλΪιβ πκν απαΰκλετεηαδ ζηκ ΒΞΟΑΟ ΛΑ‘, 13˙ ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΚΣ‘, 1. Ο Εαευί παθηλετεηαδ ηβθ αδελθά ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν, πλΪιβ πκν απαΰκλετεηαδ ζηκ ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΕΔ‘, 18 ε.κ.ε. ΏνηΪ δεθ άηαθ αζάηαθηεμ πλΪιεδμ πελδγπλδαευθ πλκζυππθ ηβμ ΓΫθεζβμ, υζηε κ νπκηδγΫηεθκμ ηεηαΰεθΫζηελκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΠεθηΪηενξκν θα ιεξΪζεδ/αδδαθκλάζεδ θα ηδμ αζζΪιεδ. Ώθ δεθ ηδμ εαηΫΰλαθε κ Μπνζάμ, δεθ γα ηδμ εαηΫΰλαθε εαθεέμ ηεηαΰεθΫζηελκμ νπκηδγΫηεθκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΠεθηΪηενξκν. Ο νπκηδγΫηεθκμ ηεηαΰεθΫζηελκμ ζνΰΰλαθΫαμ ζ.ξ. δεθ γα Ϋζεΰε σηδ β Ϊλα εέθαδ εηελκγαζάμ αδεζθά ηκν ΏίλαΪη˙ γα ηβθ εηθΪθδαε θα ηβθ εέθαδ ζνΰΰεθάμ ηκν, υζηε θα ηβθ εηθαθέζεδ ηκθ ΏίλαΪη θα παλαίαέθεδ ηκθ θσηκ ηκν Θεκτ.
5)
ηβθ έδδα ηβθ ΠεθηΪηενξκ ίζΫπκνηε θα εαηκθκηΪαεηαδ ζνθεξυμ πκζζΫμ θκλΫμ κ Μπνζάμ πμ κ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ (ΒΞΟΑΟ ΕΓ‘, 14˙ ΒΞΟΑΟ ΚΑ‘, 4 εαδ 7˙ ΒΞΟΑΟ ΛΑ‘, 27˙ ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΓ‘, 2˙ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΛΏ‘, 9 εαδ 24). Βπέζβμ εδ ζηα Ϊζζα, ηα ηεηαΰεθΫζηελα ίδίζέα εαηκθκηΪαεηαδ κ Μπνζάμ πμ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΠεθηΪηενξκν (ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Ώ‘, 7˙ ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Δ‘, 31-32˙ ΚΡΕΣΏΕ Γ‘, 4˙ ΐ‘ ΒΑΡΏ Σ‘, 18˙ ΝΒΒΜΕΏ Δ‘, 1˙ ΝΒΒΜΕΏ ΕΓ‘, 1˙ ΑΏΝΕΔΛ Θ‘, 11).
6)
Έθα απσ ηα ενλδσηελα επδξεδλάηαηα ηκν πλυηκν εδζβΰβηά (Wellhausen) ηβμ γεπλέαμ ηπθ πβΰυθ (σηδ β ΠεθηΪηενξκμ ΰλΪθηβεε απσ δδαθκλεηδεκτμ ζνΰΰλαθεέμ ζε δδαθκλεηδεΫμ πελδσδκνμ), ηπθ J, E,P εαδ D, άηαθ σηδ ζηκθ εαδλσ ηκν Μπνζά δεθ άηαθ ΰθπζηά β ΰλαθά. Ώνησ Ϋξεδ απκδεδξγεέ ππμ δεθ δζξτεδ˙ εδ απσ ηβθ επκξά εεεέθβ πκν β γεπλέα πλκηΪγβεε (ί‘ ηδζσ ηκν 19 κν αδ.) Ϋξκνθ ΰέθεδ αλξαδκζκΰδεΫμ αθαεαζτοεδμ πκν δτζεκζα ζνηίδίΪακθηαδ ηααέ ηβμ˙ ηε ίΪζβ ανηΫμ ηδμ αθαεαζτοεδμ εΪθκνηε ζσΰκ ΰδα ηβθ κλγσηβηα ηπθ πελδΰλαθυθ ηβμ αδΰνπηδαεάμ ανζάμ εαδ απάμ απσ ηβθ ΠεθηΪηενξκ ζηκ 3).
7)
Δ γεπλέα ηπθ πβΰυθ (Quelle) πλκςπκγΫηεδ ηδα ηελΪζηδα θδζκζκΰδεά απΪηβ αδυθπθ. Αβζαδά πΪζδ Ϋξκνηε ηβθ παλΪζκΰβ ζνθπηκζδκζκΰέα. Γδα παλΪδεδΰηα, β γεπλέα ηπθ πβΰυθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ σζα
ηα ηεηαΰεθΫζηελα (ηπθ πΫθηε πλυηπθ) ίδίζέα πκν αθαθΫλκνθ ηκθ Μπνζά πμ ζνΰΰλαθΫα οετδκθηαδ εαδ δεθ νπάλιε εαθεέμ πκν θα ηκ αθηδζβθγεέ εαδ θα ηκ εαηαΰλΪοεδ-εαηαΰΰεέζεδ. Βέθαδ πκζτ πδκ απζσ θα δεξηκτηε, σππμ δΫξκθηαδ σζκδ κδ ζνΰΰλαθεέμ ηπθ ίδίζέπθ ηβμ Π.Α., σηδ κ Μπνζάμ Ϋΰλαοε ηβθ ΠεθηΪηενξκ, αθηέ θα πελδπζΫικνηε ηβθ εαηΪζηαζβ αλθκτηεθκδ ησζεμ ειπίδίζδεΫμ εθδεέιεδμ εαδ εθδκίδίζδεΫμ ηαληνλέεμ. 8)
Σκ σηδ απσ ηκ ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 4ί εαδ ηεηΪ ξλβζδηκπκδεέηαδ β ζΫιβ YHWH αθηέ ηκν Elohim (ά ηααέ εδ κδ δνκ), β κπκέα ξλβζδηκπκδεέηαδ υμ ηκθ ζηέξκ B‘, 4α, δεθ κθεέζεηαδ ζηβθ δάγεθ τπαλιβ δτκ ζνΰΰλαθΫπθ. ΏπζΪ, ζηκ πλυηκ ηΫλκμ Ϋπλεπε θα εαηαδεέιεδ κ Μπνζάμ ηβθ παθηκδνθαηέα ηκν Θεκτ, ηβθ απσζνηβ δτθαηβ εαδ ενλδαλξέα ηκν πΪθπ ζε εΪγε ηδ, ηκ κπκέκ δβηδκνλΰκτζε. Γδ‘ ανησ εαδ πδκ εαηΪζζβζκ σθκηα ΰδα ηκ Αβηδκνλΰσ άηαθ ηκ Elohim, πκν ηπκλεέ θα ηεηαθλαζηεέ εαδ Παθηκδτθαηκμ ά Όοδζηκμ. Ώθηέγεηα, ζηκ ί‘ ηΫλκμ νπάλξε αθΪΰεβ θα εαηαδεδξγεέ β πλκζππδεά ζξΫζβ ηκν ΘεκτΠλκζυπκν ηε ηκθ Ϊθγλππκ, εαδ ξλβζδηκπκδάγβεε β ζΫιβ YHWH, πκν ζηα εζζβθδεΪ απκδέδεηαδ «ανησμ πκν πΪθηκηε άηαθ, εέθαδ εαδ γα εέθαδ», κ «Χθ». ΒπδπζΫκθ ζηκ ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 4 ααθαθΫλεηαδ κ «Κτλδκμ κ Θεσμ», δβζαδά YHWH Elohim, υζηε θα εαηαδεδξγεέ σηδ πλσεεδηαδ ΰδα ηκθ έδδκ Θεσ, σηδ εέθαδ έδδκμ κ Αβηδκνλΰσμ ηε ηκθ Θεσ πκν απκεαζτπηεηαδ εαδ ζνθκηδζεέ ηε ηκνμ αθγλυπκνμ. ηδμ δδαθκλεηδεΫμ απαδηάζεδμ ηβμ ειδζησλβζβμ εαδ σξδ ζε δδαθκλεηδεκτμ ζνΰΰλαθεέμ κθεέζεηαδ β δδαθκλεηδεά κθκηαζέα: δεέξθεδ δτκ δδαθκλεηδεΫμ σοεδμ ηβμ δλαζηβλδσηβηαμ ηκν έδδκν Θεκτ.
9)
Ο Μπνζάμ έζπμ ξλβζδηκπκέβζε παζδσηελεμ δδβΰάζεδμ απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ – κδ κπκέκδ εδ ανηκέ εαηΪΰκθηαθ απσ ηβ Μεζκπκηαηέα – ΰδα θα ΰλΪοεδ ηβ ΓΫθεζβ. Δ Ϊπκοβ ηπθ κπαδυθ ηβμ γεπλέαμ ηπθ πβΰυθ σηδ εΪπκδκμ ηεηΪ ηκθ «Μπνζά» ζνθΫλαοε ηδμ δδαθκλεηδεΫμ δδβΰάζεδμ δεθ ειεηΪαεδ ηβθ πδγαθσηβηα θα άηαθ κ Μπνζάμ (εδ σξδ εΪπκδκμ πκζτ ηεηΪ απσ ανησθ) πκν επειελΰΪζηβεε ηδμ πλπηαλξδεΫμ είλαρεΫμ παλαδσζεδμ ΰδα ηβ Αβηδκνλΰέα εαδ ηκθ Καηαεζνζησ. Αεθ ξλεδαασηαθ θα νπΪλικνθ ηεηΫπεδηα ζνΰΰλαθεέμ J, P, E, D. Ο Μπνζάμ, Ϋξκθηαμ γερεά Ϋηπθενζβ, επΫζεΰε απσ ηα «ίδίζέα ηπθ ΰεθεαζκΰδυθ ηκν αθγλυπκν» εαδ ηδμ βναπηέξ «δδβΰάζεδμ» (σππμ ανηΪ αθαθΫλκθηαδ ζηα εδΪθδα: ΓΒΝΒΕ Β‘, 1˙ ΓΒΝΒΕ Σ‘, 9˙ ΓΒΝΒΕ Ε‘, 1˙ ΓΒΝΒΕ ΕΏ‘, 10˙ ΓΒΝΒΕ ΚΒ‘, 19˙ ΓΒΝΒΕ ΛΣ‘, 1 εαδ 9 εαδ 31˙ ΓΒΝΒΕ ΛΓ‘, 2) πκν δδαζυακθηαθ εαηΪ ηβθ επκξά ηκν – ηα εέξαθ ΰλΪοεδ, δβζαδά, Ϊζζκδ πλδθ απσ ανησθ – σ,ηδ άηαθ πδκ ίαζδεσ ΰδα ηβθ ειδζησλβζβ ηβμ Αβηδκνλΰέαμ, ηπθ πλυηπθ αθγλυππθ εαδ ηκν Καηαεζνζηκτ (δδσηδ γα εέξε ζηβ δδΪγεζά ηκν αλεεησ νζδεσ). Ώεσηα εαδ β δδπζά δδάΰβζβ ηβμ δβηδκνλΰέαμ (ΓΒΝΒΕ Ώ‘, 1- ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 4α εαδ ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 4ί – ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 25) δεθ αθηδθΪζεεδ β ηέα ηε ηβθ Ϊζζβ κτηε ζνθδζηΪ απσδεδιβ ΰδα ηεηαΰεθΫζηελεμ κηΪδεμ J εαδ Β πκν Ϊζζα Ϋζεΰε β ηέα εαδ Ϊζζα β Ϊζζβ, αθκτ β δετηελβ δδάΰβζβ (ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 4ί – ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 25) επδεεθηλυθεηαδ εδδδεΪ ζηβ δβηδκνλΰέα ηκν αθγλυπκν, ηβθ κπκέα επειβΰεέ πελδζζσηελκ απσ ηβθ πλυηβ. Ώπζυμ κ Μπνζάμ, ηε γερεά Ϋηπθενζβ, ζνηπελδΫζαίε ζηβ ΓΫθεζβ ησζκ ηβθ ΰεθδεσηελβ, πλυηβ δδάΰβζβ (ΓΒΝΒΕ Ώ΄, 1 – ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 4α), σζκ εαδ ηβθ εδδδεσηελβ δετηελβ δδάΰβζβ, υζηε θα επειβΰάζεδ εαζτηελα ηβθ πκλεέα ηκν αθγλυπκν˙ δε εέθαδ απαλαέηβηκ θα νπάλιαθ J εαδ E ζηα εαηκπδθΪ ξλσθδα. Ώνηά β πδγαθά εεδκξά δδαθΫλεδ απσ ηβθ γεπλέα ηπθ πβΰυθ, δδσηδ άηαθ κ Μπνζάμ πκν επΫζειε ηδμ δδβΰάζεδμ, σξδ πκζζκέ ζνΰΰλαθεέμ, εαδ δδσηδ κ ζνΰΰλαθΫαμ ακτζε ζηβθ επκξά ηβμ Βισδκν εδ σξδ αλΰσηελα.
10) Γεθδεσηελα, απσ ηδμ Ϋλενθεμ πκν Ϋξκνθ ΰέθεδ, Ϋξεδ δδαπδζηπγεέ σηδ ηκ τθκμ ηκν ζνΰΰλαθΫα σζβμ ηβμ ΠεθηΪηενξκν εέθαδ ηκ έδδκ. Μεΰαζτηελβ, ηε ίΪζβ ΰζπζζκζκΰδεΪ, ζνθηαεηδεΪ ε.Ϊ. ελδηάλδα εέθαδ β πδγαθσηβηα θα ζνθηΪξγβεε απσ Ϋθα Ϊηκηκ β ΠεθηΪηενξκμ, παλΪ απσ πκζζΪ. ιβ') "Πυμ ΰέθεηαδ θα γεπλεέηε ηβθ Ώΰέα Γλαθά αζΪγβηβ εαδ γεσπθενζηβ, ηβ ζηδΰηά πκν Ϋξεδ ησζα δζηκλδεΪ ζΪγβ, αθαξλκθδζηκτμ ε.Ϊ. πκν δεέξθκνθ αελδίυμ ηκ αθηέγεηκ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: Άζζκ αζΪγβηβ εδ Ϊζζκ γεσπθενζηβ. Θεκπθενζηέα δε ζβηαέθεδ σηδ κ Θεσμ νπαΰσλενε ζηκνμ ζνΰΰλαθεέμ εδ ανηκέ, ζαθ νπθπηδζηΫθκδ δαεηνζκΰλΪθκδ, εαηΫΰλαθαθ δέξπμ θα εΪθκνθ ηέπκηε Ϊζζκ. Οδ Υλδζηδαθκέ δεθ νπκζηβλέακνθ σηδ β Ώΰέα Γλαθά εέθαδ αζΪγβηβ απσ δζηκλδεάμ πζενλΪμ, αζζΪ απσ γεκζκΰδεάμ (εαδ, θνζδεΪ, εθέκηε εέθαδ εαδ απσ δζηκλδεάμ, δδέπμ εΪθ ηα δζηκλδεΪ ΰεΰκθσηα ζνθδΫκθηαδ Ϊηεζα ηε γεκζκΰδεΫμ αζάγεδεμ). εκπσμ ηκν Θεκτ δεθ άηαθ θα δυζεδ ηδα εΰενεζκπαέδεδα ά Ϋθα ίδίζέκ δζηκλέαμ ά ίδκζκΰέαμ ζηκνμ αθγλυπκνμ, αζζΪ θα ηκνμ πζβλκθκλάζεδ ΰδα ηβθ απκεΪζνοά ηκν ηΫζα ζηβθ δζηκλέα. Δ Ώΰέα Γλαθά δεθ εέθαδ «αζΪγβηβ»˙ δεθ εέθαδ σππμ ηκ ΚκλΪθδ, ΰδα ηκ κπκέκ κδ ΜκνζκνζηΪθκδ δζξνλέακθηαδ σηδ νπΪλξεδ Ϋθα αθηέΰλαθσ ηκν ζηκθ κνλαθσ. Αεθ δζξνλέζηβεε εαθεέμ σηδ β Ώΰέα Γλαθά εέθαδ εαηΪ ΰλΪηηα αζΪγβηβ. Οδ ζνΰΰλαθεέμ ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ άηαθ γεσπθενζηκδ, ΰδαηέ ηΫζα ζηα εεέηεθα πκν Ϋΰλαθαθ νπάλιε γερεά Ϋηπθενζβ˙
αζζΪ ανηά β Ϋηπθενζβ δεθ αθκλΪ εΪγε ηδ πκν ζΫΰεηαδ. Οππζδάπκηε σηπμ εΪγε ηδ πκν αθαθΫλεηαδ ζηκ Θεσ εαδ ζηβθ απκεΪζνοβ ηκν Θεκτ εέθαδ αζβγΫμ εαδ β Ώΰέα Γλαθά ζηα ζβηεέα ανηΪ εέθαδ αζΪγβηβ. Γ' ΜΒΡΟ
ΠΏΛΏΕΏ ΑΕΏΘΔΚΔ II 4. "Δ Π.Αδαγάεβ εέθαδ ΰεηΪηβ απσ λαηζδζηδεΪ δδαδΪΰηαηα σπκν κ «ζασμ ηκν ΓδαξίΫ» παέλθεδ ηκ δδεαέπηα «απσ ηκ γεσ» θα ζθΪιεδ σπκδκθ γΫζεδ". ΏΠΏΝΣΔΔ: εαηβΰκλεέηαδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. σηδ εέθαδ λαηζδζηάμ εαδ σηδ δδαηΪαεδ ειαλξάμ εαδ δέξπμ ζσΰκ ηβθ εικζσγλενζβ ηπθ ΰεδηκθδευθ ηκν Εζλαάζ ζαυθ: ανησ απκδεδεθτεηαδ οΫηηα. Δ Π.Α. δεέξθεδ σηδ δεθ δδΫηαιε κ Θεσμ απσ ηβθ αλξά ηκ Εζλαάζ θα ζεκηυζεδ σζκνμ ηκτμ εαηκέεκνμ ηβμ ΰβμ ΥαθαΪθ. Ώθηέγεηα, νπκζξΫγβεε σηδ εΪθ κ ζασμ ηκν ηκθ εηπδζηετκθηαθ, ανησμ κ έδδκμ γα Ϋδδθε ζηκνμ Υαθαθαέκνμ ζσΰκ θα Ϊθβθαθ ίαγηδαέα ηβ ΰβ. Γδαηέ σηπμ ηκνμ Ϋδδπιε, δεθ ηΪμ ηκ ζΫθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ.
4a ΔΣΏΝ ΑΕΚΏΕΔ ΠΡΏΞΔ Δ ΚΏΣΏΛΔΦΔ ΣΔ ΥΏΝΏΏΝ/ΒΚΑΕΧΞΔ ΣΧΝ ΥΏΝΏΝΏΕΧΝ; Να ηδ ζΫεδ β Π.Α. ΰδα ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ΥαθαΪθ: ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ Εΐ΄ 4 Βέξαθ εΪθεδ ηδμ πδκ ίδεζνλΫμ πλΪιεδμ, δβζαδά ηαΰεέεμ εαδ ηδαλΫμ ηεζεηΫμ: 5 ΘαθΪηπθαθ παδδδΪ ξπλέμ κέεηκ, Ϋεαθαθ ζνηπσζδα σπκν Ϋηλπΰαθ αθγλυπδθεμ ζΪλεεμ, ζπζΪΰξθα εαδ αέηα. 6 Σκνμ ΰκθεέμ εεεέθκνμ πκν γνζέαααθ ηε ηα έδδα ηκνμ ηα ξΫλδα η‘ αθνπελΪζπδζηα παδδδΪ ηκνμ, εζτ απκθΪζδζεμ θα ηκνμ γαθαηυζεδμ ηε ηβ δτθαηβ ηπθ δδευθ ηαμ πλκΰσθπθ. 8 ΏζζΪ εαδ ανηκτμ αεσηα ηκνμ δδεθγαληΫθκνμ ηκνμ ζνπάγβεεμ ζαθ αθγλυπκνμ, εδ Ϋζηεδζεμ ζαθ αθδξθενηΫμ ηκν ζηλαηκτ ζκν ζθάεεμ ΰδα θα ηκνμ εαηαζηλΫοκνθ ζέΰκ ζέΰκ. 10 Βεδβζυθκθηαμ, σηπμ, ηβθ ελέζβ ζκν εθαθηέκθ ηκνμ ζέΰκ ζέΰκ, ηκνμ Ϋδδθεμ ηβθ ενεαδλέα θα ηεηαθκάζκνθ. Βζτ άιελεμ ππμ β ΰεθδΪ ηκνμ άηαθ αηαληπζά ηε Ϋηθνηβ ηβθ εαεέα ηκνμ, εαδ σηδ δεθ επλσεεδηκ πκηΫ θ‘ αζζΪικνθ θκκηλκπέα. Ο Θεσμ Ϋδπζε ζηκνμ Υαθααθέηεμ ηβθ ενεαδλέα θα θτΰκνθ. Ώνηκέ εέξαθ ηκζτθεδ ηβ ΰβ εαδ ΰδ‘ ανησ Ϋξαζαθ ηκ δδεαέπηα θα ακνθ ζ‘ ανηά ηβθ πελδκξά. Οηαθ ανηκέ δδΪζειαθ θα αθηδζηαγκτθ ζηκθ Θεσ ηπθ ζηλαηενηΪηπθ ηκν Εζλαάζ.... ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Κ‘ 10 ηαθ πζβζδΪζεηε ζε ηδα πσζβ ΰδα θα ηβμ επδηεγεέηε, πλυηα γα ζηεέζεηε ζ‘ ανηάθ εδλβθδεΫμ πλκηΪζεδμ. 11 Κδ αθ κδ εΪηκδεκδ ζαμ απαθηάζκνθ σηδ γΫζκνθ εδλάθβ εαδ ζαμ αθκέικνθ ηδμ πτζεμ, ησηε σζκμ κ πζβγνζησμ ηβμ πσζβμ γα ζαμ εέθαδ νπκηεζάμ εαδ γα δκνζετζεδ ΰδα ζαμ. 12 Ώθ σηπμ δεθ εΪθκνθ εδλάθβ ηααέ ζαμ εαδ ζαμ πκζεηάζκνθ, ησηε γα πκζδκλεάζεηε ηβθ πσζβ. 13 Καδ σηαθ κ Κτλδκμ, κ Θεσμ ζαμ, γα ηβθ παλαδυζεδ ζηβθ εικνζέα ζαμ, ησηε γα εαηαζθΪιεηε σζκνμ ηκνμ Ϊθδλεμ ηβμ. ....ησθκ ησηε κ Θεσμ αάηβζε ηβθ εαηαζηλκθά σζπθ ανηυθ ηπθ εκδθκηάηπθ εαδ ηΪζδζηα ΰδα ηκθ ζσΰκ σηδ: «Γδαηέ γα απκηαελτθκνθ ηα παδδδΪ ζαμ απσ ηκθ Κτλδκ εαδ γα ζαηλετζκνθ Ϊζζκνμ γεκτμ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Γ‘, 4). ΛΒΤΎΣΕΚΟΝ ΕΔ' 24 «Αεθ πλΫπεδ θα ηκζτθεζηε ηα εαηδΪ απ‘ σζεμ ανηΫμ ηδμ πλΪιεδμ˙ ηε ηΫηκδεμ πλΪιεδμ ηκζτθγβεαθ ηα Ϋγθβ, ανηΪ πκν εΰυ ηα δδυξθπ απσ ηπλκζηΪ ζαμ. 25 Μ‘ ανηΫμ ηδμ πλΪιεδμ ηκζτθγβεε β ξυλα˙ ΰδ‘ ανησ γα ηβθ ηδηπλάζπ ΰδα ηβθ αθκηέα ηβμ εαδ γα ιελΪζεδ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ. ΏζζΪ πκδεμ εέθαδ ανηΫμ κδ αηαληέεμ πκν Ϋεαθαθ κδ Υαθαθαέκδ; ηκ παλαπΪθπ ίδίζέκ, ζηκ έδδκ εεθΪζαδκ, ζηέξκδ 6 υμ 24, πελδΰλΪθκθηαδ ηελδεΪ απσ σζα Ϋεαθαθ κδ Υαθαθαέκδ: ζνθκνζέα ηε ηδμ ηβηΫλεμ ηκνμ (8), ηε ηδμ αδεζθΫμ ηκνμ (9), ηε ηδμ θτθεμ ηπθ ΰνδυθ ηκνμ (15), εηβθκίαζέα (23). Ώθ ανηΪ θαέθκθηαδ αθσβηεμ απαΰκλετζεδμ, ησηε ανηΪ εέθαδ ζβηαθηδεσηελα:
ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Εΐ΄ 31 Μβ ζαηλετζεηε ηκθ Κτλδκ, ηκ Θεσ ζαμ, ηε ηκθ ηλσπκ πκν ζαηλετκνθ εεεέθκδ ηκνμ γεκτμ ηκνμ, ΰδαηέ εαηΪ ηβ ζαηλεέα ηπθ γευθ ηκνμ εΪθκνθ αδζξλΫμ πλΪιεδμ, πκν ηδμ ηδζεέ κ Κτλδκμ˙ αεσηα εαδ ηκνμ ΰδκνμ ηκνμ εαδ ηδμ εσλεμ ηκνμ ηκνμ εαέθε ζηβ θπηδΪ, γνζέα ζηκνμ γεκτμ ηκνμ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΔ΄ 10 Αε γα ίλεγεέ εαθεέμ αθΪηεζΪ ζαμ, πκν θα πλκζθΫλεδ ηκ ΰδκ ηκν ά ηβθ εσλβ ηκν θα εακτθ γνζέα (...). 12 πκδκμ ηα εΪθεδ ανηΪ εέθαδ ηδζβησμ ζηκθ Κτλδκ (...). Ώνηκέ κδ δζξνλδζηκέ ηπκλεέ θα θαέθκθηαδ οετηδεκδ εαδ πλκπαΰαθδδζηδεκέ ά απζυμ αθαζβγεέμ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ αθηαπκελέθκθηαδ πζάλπμ ζηα άγβ εαδ ζαηλεέα ηπθ εαηκέεπθ ηβμ ΥαθαΪθ (Παζαδζηέθβμ). α') Θνζέεμ ίλεθυθ ζηκνμ γεκτμ ηκ γνζδαζηάλδκ ηκν Κλσθκν ζηβθ Tanit ηβμ Καλξβδυθαμ (Φκδθδεδεάμ πσζβμ) κδ αλξαδκζσΰκδ εέξαθ αθαεαζτοεδ, εεησμ απσ κζηΪ πλκίΪηπθ εαδ αδΰυθ, πκζζΪ αθγλυπδθα κζηΪ παδδδυθ. Ο Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ (XX, 14) επέζβμ ζΫεδ ηα έδδα. Οδ Υαθαθαέκδ επβλεΪζηβεαθ απσ ηβθ Φκδθδεδεά παλΪδκζβ (William V. Harris, Ancient Literacy, Harvard:1989, p. 445). «ΒπδΰλαθΫμ πελδΫξκνθ εεθλΪζεδμ σππμ mlk ‗mr (mokhomor ζηα ζαηδθδεΪ) εαδ mlk ‗dm. Πκζτ πδγαθσθ, ανηΫμ κδ εεθλΪζεδμ ζβηαέθκνθ «πλκζθκλΪ αλθδκτ» εαδ «πλκζθκλΪ αθγλυπκν» εαδ αθαθΫλκθηαδ ζε γνζέα ίλΫθκνμ ά αλθδκτ πμ νπκεαηΪζηαηκν» (William V. Harris, Ancient Literacy, Harvard:1989, p. 445). εεζεηκέ γνζδαζηΫθπθ παδδδυθ, ηα κπκέα γνζδΪζηβεαθ απσ ζΪηλεδμ ηκν ΐΪαζ, Ϋξκνθ ίλεγεέ εαδ ζηβθ Παζαδζηέθβ (θπηκ. νπ. αλδγησ 161 ζηκ Tells Tombs and Treasure, Bonanza Books, N.Y 1969, ζ. 119). Σα αλξαδκζκΰδεΪ ζηκδξεέα εέθαδ ζηκ ζβηεέκ ανησ ζαθά εαδ ζνθεξυμ ανιΪθκθηαδ. Οδ ησπκδ εθηαθδαζηκτ γνζδαζηΫθπθ παδδδυθ εαζκτθηαδ tophet, εαδ εηθαθέακθηαδ ζε σζβ ηβθ ΥαθαΪθ εαδ ηβ θκδθδεδεά ανηκελαηκλέα. ΏθαθΫλκθηαδ κδ πελδκξΫμ Atlit, Tell el-Far'a εαδ Tell el 'Ajjul ζηβθ Παζαδζηέθβ (G.W. Ahlstrom, The History of Ancient Palestine, Fortress: 1993, p. 688), εαδ πλσζθαηα εκθηΪ ζηβθ Στλκ εαδ ηβθGezer (Hoerth, Mattingly, Peoples of the Old Testament World; Yamauchi (eds.), Baker: 1994, p.171). «Γδα θα πεητξκνθ ηβ ίκάγεδα ηπθ γευθ, ηα ζηλαηετηαηα Ϋεαθαθ γνζέεμ πλκ ηπθ ηαξυθ – κλδζηΫθεμ θκλΫμ εαδ αθγλππκγνζέεμ (...) Ώνησ ηκ Ϋγδηκ θαέθεηαδ σηδ πλκΫλξεηαδ απσ παζδΫμ ΥαθααθδηδεΫμ παλαδσζεδμ, δδσηδ ζε πκζζΪ αδΰνπηδαεΪ αθΪΰζνθα ηκν τζηελκν ίαζδζεέκν, αθαπαλδζηυθηαδ αζυζεδμ πσζεπθ ηβμ ΥαθαΪθ, εαδ κδ πκζδκλεβηΫθκδ θαέθκθηαδ θα λέξθκνθ ηα παδδδΪ ηκνμ απσ ηα ηεέξβ ηβμ πσζβμ, ΰδα θα αβηάζκνθ ηβθ πλκζηαζέα ηπθ γευθ» (Zondervan Pictorial Ency. of the Bible, 1986, p. 895). Ώιέαεδ πλκζκξάμ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ηκ Ϋγδηκ θα γνζδΪακνθ ηα έδδα ηκνμ ηα παδδδΪ εέθαδ εαγαλΪ Υαθααθδηδεσ-Φκδθδεδεσ εαδ δεθ ίλέζεεηαδ ζε Ϊζζκνμ πκζδηδζηκτμ ηβμ ΜΫζβμ Ώθαηκζάμ εεεέθβμ ηβμ επκξάμ. Πλσεεδηαδ, ζκδπσθ, ΰδα Ϋθα παλΪδεδΰηα ηκν ξαλαεηάλα ηπθ Υαθαθαέπθ. ί‘) εηβθκίαζέα Ο γεσμ ηπθ Υαθαθαέπθ, κ ΐαΪζ ζνθάγπμ αθαπαλδζηΪηαδ (ζε επδΰλαθΫμ ά εδεσθεμ) ηε αθγλυπδθβ ηκλθά εαδ ζνξθΪ ζνθκδετεηαδ απσ Ϋθαθ ηατλκ ά εαίΪζα ζε ηατλκ. ε Ϋθα εεέηεθκ ηβμ Ugarit κ ΐαΪζ, πβΰαέθκθηαμ ζηκθ εΪηπ εσζηκ Ϋξεδ ελπηδεΫμ πελδπΫηεδεμ ηε ηδα ηδελά αΰεζΪδα (James B. Pritchard, Ancient Near Eastern Texts, Relating to the Old Testament, with supplement, Princeton UP,1969,p.139). Ο ελαηαδσμ ΐαΪζ πελδπκδεέηαδ ηκθ εανησ ηκν. Βπδγνηεέ Ϋθα ηκζξαλΪεδ ζηκ Dubr. Μδα ηδελά αΰεζΪδα ζηκ Shihlmemat. Ξαπζυθεδ ηααέ ηβμ 77 θκλΫμ.
[...] ...88 θκλΫμ. Αεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηδ κδ παΰαθδζηδεΫμ ηεζεηΫμ ηπθ αλξαέπθ παλαδσζεπθ άηαθ ΰεθδευμ «επαθαζάοεδμ» ηπθ γερευθ δλαζηβλδκηάηπθ. Γδα παλΪδεδΰηα, αθ Ϋθαμ ητγκμ δζηκλκτζε Ϋθαθ γεσ πκν ζνθενλδζεσηαθ ηε Ϊζζκθ αθάθκθηΪμ ηβθ Ϋΰενκ, κδ ζΪηλεδμ απζυμ γα «επαθεζΪηίαθαθ» ανηά ηβθ πλΪιβ δδα ηβμ γλβζεενηδεάμ πκλθεέαμ/δελκδκνζεέαμ. ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ πσζκ δδεζηλαηηΫθβ αθηέζβοβ πλΫπεδ θα Ϋξεδ Ϋθαμ ζασμ, υζηε θα ηδηΪ ηκ γεσ ζνθκνζδαασηεθκμ ηε εαηζέεεμ, αΰεζΪδεμ, ζετζκνμ ε.ζπ., θα πδζηετεδ σηδ Ϋηζδ ενξαλδζηεέ ηκ αθυηελκ κθ! ΰ‘) δελκδκνζεέα «Δ ξλάζβ αλζεθδευθ εαδ γβζνευθ δελσδκνζπθ άηαθ εαγδελπηΫθβ εαδ ειαΰδαζηΫθβ ζηα δελΪ ηπθ Υαθαθαέπθ» (de Vaux, Roland, Ancient Israel, McGraw-Hill, 1965). Σα ΥαθααθδηδεΪ εεέηεθα ζηβθ Ugarit ξλβζδηκπκδκτθ ηδμ ζΫιεδμ qadesh εαδ qedesha πκν ζβηαέθκνθ «δελσμ Ϊθηλαμ» εαδ «δελά ΰνθαέεα» αθηέζηκδξα εαδ νπκδάζπθαθ ηκνμ κηκθνζσθδζκνμ δελεέμ εαδ δΫλεδεμ πκν εέξαθ λσζκ δελσδκνζπθ. Κδ εδυ θα ζβηεδπγεέ σηδ β δελκδκνζεέα δεθ άηαθ ησζκ αθεεηά ζηδμ νπσζκδπεμ εδδπζκζαηλδεΫμ εκνζηκτλεμ ηπθ ηλδΰτλπ ζαυθ, σζκ άηαθ ζηβ ΥαθαΪθ. ΒπδΰλαθΫμ ηκν ίαζδζδΪ Merodachbaladan ΐ‘ εαδ Nabonidus ηβμ ΐαίνζυθαμ πελδΫλξκνθ αθαθκλΫμ ΰδα ηδα επαθΪζηαζβ ζηκ Uruk πελέ ηκ 765 π.Υ. επέ ίαζδζεέαμ Eribamarduk. Ώνηά β επαθΪζηαζβ δεθ πλκεεζάγβ ησθκ απσ εκδθπθδεΫμ αδηέεμ, αζζΪ ζησξενε εθαθηέκθ ηπθ ζαηλενηδευθ πλαεηδευθ ζηκ θασ ηκν Eanna εαδ ζηδμ δελσδκνζεμ πκν άηαθ εεεέ. ΠκηΫ δεθ νπάλιε ηΫηκδα «δδαηαληνλέα» ηπθ Υαθαθαέπθ. Πδζηκπκδεέηαδ ζκδπσθ β ηαληνλέα ηβμ Π.Α. σζκθ αθκλΪ ηδμ ζνθάγεδεμ ηπθ Υαθαθαέπθ. Οδ Υαθαθαέκδ εέξαθ πκζτ εαεά θάηβ, δέξπμ β Π.Α. θα πλκζγΫζεδ εΪηδ παλπΪθπ. Έθα ΰλΪηηα ηκν 18κν π.Υ. αδ. εΪπκδαμ Μαλέ αθαθΫλεηαδ ζε ηδα θλΪζβ ηκν ζε «εζΫθηεμ εαδ Υαθαθαέκνμ» (Peoples of the Old Testament World; Hoerth, Mattingly, Yamauchi (eds.), Baker, 1994, p. 158). Μδα επδΰλαθά ηκν ShuSin αθαθΫλεδ «Ώπσ εεεέθκθ ηκθ εαδλσ κδ Ώηκλλαέκδ, Ϋθαμ ζασμ επδδλκηΫπθ, ηε Ϋθζηδεηα εηάθκνμ... ζαθ ζτεκδ˙ Ϋθαμ ζασμ πκν δε ΰθπλέαεδ ηβ ΰεπλΰέα» (Daily Life in Ancient Mesopotamia. Karen Rhea Nemet-Nejat. Greenwood Press,1998, p. 114). ΡπηΪθε ηελδεκέ, ΰδαηέ κ Χθ ηδηυλβζε εΪπκδκνμ ζακτμ ηβμ ΥαθαΪθ, αθαθέακθηΪμ ηκνμ, ξπλέμ θΫα δνθαησηβηα Ϊθεζβμ αηαληδυθ. Καηαλξάθ πλΫπεδ θα πκνηε σηδ κ Θεσμ άηαθ ειαδλεηδεΪ ηαελσγνηκμ ηε ηκνμ ζακτμ ηβμ ΥαθαΪθ, σζκ εδ αθ (επεδδά εέθαδ παθηκΰθυζηβμ) άιελε σηδ δεθ επλσεεδηκ θα αζζΪικνθ. Έηζδ, δεθ αζβγετεδ σηδ κδ ζακέ ηβμ ΥαθαΪθ δεθ εέξαθ εαηηέα δδΫα ΰδα ηκ Θεσ εαδ ηβθ νπσζξεζά ηκν ζηκθ ΏίλαΪη. Ο ΏίλαΪη Ϋαβζε ζηβθ ΥαθαΪθ, εέξε ζξΫζεδμ ηε ηκνμ Ώηκλλαέκνμ (π.ξ. ΓΫθεζδμ δδ‘, 7). Ο Υαθαθαέκμ ΜεζξδζεδΫε (ΓΫθεζδμ δδ‘ 20) ζΫεδ σηδ κ Θεσμ παλΫδπζε ζηκθ ΏίλαΪη ηκνμ εξγλκτμ ηκν. Βπέζβμ κδ Υαθαθαέκδ εέξαθ δεδ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ κδσηπθ, παλΪ ηβθ πλκζπΪγεδα ηκν ΏίλαΪη θα ηεηαπεέζεδ ηκ Θεσ. Αεθ αζβγετεδ ζκδπσθ κτηε σηδ κδ Υαθαθαέκδ δεθ άιελαθ ηδ γεπλκτζε κ Θεσμ ηκν ΏίλαΪη «εαεσ» κτηε ππμ ηδηπλκτζε ηκνμ αηαληπζκτμ. Οδ Υαθαθαέκδ ΰθυλδααθ (απσ ηκθ εαδλσ ηκν ΏίλαΪη αζζΪ εαδ αηΫζπμ ηεηΪ ηβθ Έικδκ) σηδ β ξυλα ηκνμ εέξε δπγεέ απσ ηκ Θεσ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. Οδ Υαθαθαέκδ εέξαθ δεδ ηβ ίκάγεδα ηκν Θεκτ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ εαηΪ ηκν ηεΰαζτηελκν Ϋγθκνμ ηβμ επκξάμ, ηπθ Ώδΰνπηέπθ. Σα θΫα εέξαθ δδαδκγεέ: ΒΞΟΑΟ ΕΒ‘ 14 Οδ ζακέ η‘ Ϊεκνζαθ εαδ ηλσηαιαθ. Φσίκμ ενλέεοε ηβμ Παζαδζηέθβμ ηκνμ εαηκέεκνμ. 15 ΏζαθδΪζηβεαθ κδ βΰεησθεμ ηβμ Βδυη, ηκνμ πκζΫηαλξκνμ ηβμ ΜπΪί ηκνμ Ϋπδαζε ηλεηκτζα˙ κδ εΪηκδεκδ ηβμ ΥαθαΪθ σζκδ παλΫζνζαθ. ΒΞΟΑΟ ΕΔ‘, 1 Ο Εκγσλ, δελΫαμ ηβμ ΜαδδΪη εαδ πεγελσμ ηκν Μπνζά, Ϊεκνζε σζα σζα Ϋεαθε κ Κτλδκμ κ Θεσμ ΰδα ηκ Μπνζά εαδ ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ, ηκ ζασ ηκν, σηδ δβζαδά ηκνμ Ϋίΰαζε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. Δ ΡαΪί ζΫεδ ζηκνμ δτκ Εζλαβζέηεμ εαηαζεσπκνμ ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΐ‘ 9 εαδ ηκνμ εέπε «Βΰυ ιΫλπ ππμ κ Κτλδκμ ζαμ Ϋξεδ δυζεδ ανηάθ εδυ ηβ ξυλα. Βιαδηέαμ ζαμ ηαμ Ϋξεδ πδΪζεδ θσίκμ, εδ σζκδ κδ εΪηκδεκδ ηλΫηκνθ ηπλκζηΪ ζαμ. 10 Ώεκτζαηε σηδ, εαγυμ ίΰάεαηε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ, κ Κτλδκμ ιΫλαθε ηα θελΪ ηβμ ΒλνγλΪμ γΪζαζζαμ ηπλκζηΪ ζαμ. ΜΪγαηε αεσηα εαδ ηα σζα εΪθαηε ζηκνμ δνκ ίαζδζδΪδεμ ηπθ Ώηκλλαέπθ, αθαηκζδεΪ ηκν ΕκλδΪθβ (...). 11 ηαθ η‘ αεκτζαηε ανηΪ, Ϋπεζε ηκ βγδεσ ηαμ εαδ εαθΫθαμ απσ ηαμ δεθ εέξε ηκ γΪλλκμ θα ζαμ αθηδηεηππέζεδ. ΠλαΰηαηδεΪ, κ Κτλδκμ κ Θεσμ ζαμ, εέθαδ Θεσμ οβζΪ ζηκνμ κνλαθκτμ εδ εδυ εΪηπ ζηβ ΰβ».
ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Β‘, 1 ηαθ κδ ίαζδζδΪδεμ σζκδ ηπθ Ώηκλλαέπθ, πκν εαηκδεκτζαθ ζηα δνηδεΪ ηκν ΕκλδΪθβ, εαδ κδ ίαζδζδΪδεμ ηπθ Υαθαθαέπθ, πκν εαηκδεκτζαθ ζηα παλαγαζΪζζδα, Ϋηαγαθ σηδ απκιάλαθε κ Θεσμ ηα θελΪ ηκν ΕκλδΪθβ ΰδα θα πελΪζκνθ κδ Εζλαβζέηεμ, παθδεκίζάγβεαθ εαδ δεθ εέξαθ πδα ηκ γΪλλκμ θα ηκνμ αθηδηεηππέζκνθ. ΏζζΪ εαδ πκζτ πδκ πλδθ ίζΫπκνηε ηκ ζξΫδδκ ηκν Θεκτ αθαθκλδεΪ ηε ηκ ξλσθκ ηβμ εεδέπιβμ ηπθ Υαθαθαέπθ: ΓΒΝΒΕ ΕΒ΄ 16 ηαθ θηΪζκνθ ζηβθ ηΫηαληβ ΰεθδΪ [κδ απσΰκθκδ ηκν ΏίλαΪη] γα επδζηλΫοκνθ εδυ [ζηβ ΥαθαΪθ], ΰδαηέ υμ ησηε δεθ γα Ϋξεδ αεσηβ κζκεζβλπγεέ β αθκηέα ηπθ Ώηκλλαέπθ [ηπθ εαηκέεπθ ηβμ ΥαθαΪθ ζηα ξλσθδα ηκν ΏίλαΪη] ΰδα θα ηδηπλβγκτθ. ΐζΫπκνηε σηδ κ Θεσμ παλΫξεδ εαδλσ, ηκνζΪξδζηκθ 300-400 ξλσθδα ζηκνμ Ώηκλλαέκνμ, υζηε θα ηεηαθκάζκνθ ά Ϋζηπ θα εεπκζδηδζηκτθ εαδ θα πΪοκνθ ηδμ γνζέεμ ίλεθυθ εαδ ηβθ δελκδκνζεέα, πλΪΰηαηα ηα κπκέα κτηε εαθ κδ Ϊζζκδ εδδπζκζαηλδεκέ ζακέ ειαζεκτζαθ ζε ηΫηκδκ ίαγησ σζκ κδ Υαθαθαέκδ. Οδ θάηεμ, ζκδπσθ, ηβμ ίκάγεδαμ ηκν Θεκτ πλκμ ηκ Εζλαάζ εέξαθ δδαδκγεέ ζηκνμ Υαθαθαέκνμ αηΫζπμ ηεηΪ ηβθ Έικδκ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. Μπκλκτζαθ θα εέξαθ ηεηαθκάζεδ κδ Υαθαθαέκδ, εδ πζησζκ κδ Ώηαζβεέηεμ εέξαθ επδηεγεέ εαηΪ ηπθ Εζλαβζδηυθ ησζδμ ανηκέ εέξαθ ίΰεδ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. νθεπυμ κδ Υαθαθαέκδ ΰθυλδααθ ησζκ ηκ Θεσ ηκν ΏίλαΪη σζκ εαδ ηβ δτθαηά ηκν, ησζκ παζδΪ σζκ εαδ ηεηΪ ηβθ Έικδκ. Ώπσ ηβθ Ϊζζβ κ Θεσμ, παλσζκ πκν επέ 400 ξλσθδα (ηκ δδΪζηβηα πκν κδ Εζλαβζέηεμ ίλέζεκθηαθ ζηβθ Ώέΰνπηκ) εαγνζηΫλβζε ηβθ ηδηπλέα ηπθ Υαθαθαέπθ, υζηε θα ηκνμ αθάζεδ ξλσθκ θα ηεηαθκάζκνθ, ζηκ ηΫζκμ ηκνμ ηδηυλβζε δδσηδ ΰθυλδαε σηδ ανηκέ κδ ζακέ δεθ επλσεεδηκ θα αζζΪικνθ. Ώμ δκτηε σηπμ ΰδαηέ ανηκέ κδ ζακέ δεθ επλσεεδηκ θα αζζΪικνθ. Μαμ ηκ ζΫεδ κ Δζέκδκμ, σηαθ αθαθΫλεδ πκδεμ εέθαδ κδ «εαζΫμ γνζέεμ» ζτηθπθα ηε ηκνμ αλξαέκνμ. ΚαηΪ ηκθ Δζέκδκ ζκδπσθ εαζΫμ γνζέεμ εέθαδ κδ γνζέεμ εαηΪ ηκ Ϋγδηκ, δβζαδά κδ απαλΪζζαξηεμ (Δζέκδκν, Θενγνλία, ζηξ. 415 - 417 «ἀγαθάηκδμ ηε γεκῖζδ ηεηδηέθβ ἐζηὶ ηάζδζηα. εαὶ ΰὰλ θῦθ, ὅηε πκύ ηδμ ἐπδξγκθίπθ ἀθγλώππθ ἔλδπθ ἱελά εαζὰ εαηὰ θόηκθ ἱζάζεβηαδ»). Γδ ανησ εαδ κ Θεσμ ηκνμ ηδηυλβζε. Αεθ άγεζαθ θα αζζΪικνθ εεεέθκδ κδ θβπδκγνζδαζηΫμ ζακέ. Ώεκζκνγκτζαθ ηα αθγλππκεησθα ηκνμ Ϋγδηα αζηαηΪηβηα. Ώζείκτζαθ δδαλευμ. Καδ αθ αεσηβ αθαλπηβγεέ εαθεέμ ΰδαηέ κ Θεσμ ηκνμ Ϋπαοε δδα ηΫζπ ηπθ Εκνδαέπθ εαδ σξδ ησθκμ Σκν, ηπκλκτηε θα απαθηάζκνηε ππμ αθ ηκνμ εικζσγλενε ησθκμ Σκν δεθ γα εέξαηε ηαληνλέα πελέ ανηκτ ηκν ΰεΰκθσηκμ, ηκ κπκέκ γα εεζαηίΪθκθηαθ πμ θνζδεά εαηαζηλκθά. ηπμ κ Θεσμ γΫζβζε θα αθάζεδ ηαληνλέα εαδ ΰδα ηβθ ηδηπλέα ηκνμ αζζΪ εαδ ΰδα ηκνμ ζσΰκνμ πκν επΫίαζζαθ ανηά ηβθ ηδηπλέα. ηκ εΪηπ εΪηπ κ Θεσμ δεθ άγεζε θα εικθηυζεδ θνζδεΪ ηκνμ Υαθαθαέκνμ, αζζΪ – σππμ γα δκτηε – θα ηκνμ δδυιεδ απσ ηβ ΥαθαΪθ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, δεθ Ϋξκνθ δέεαδκ σζκδ νπκζηβλέακνθ σηδ κ Θεσμ εεδέπιε ηκνμ Υαθαθαέκνμ απσ ηβ ΥαθαΪθ δέξπμ θα ηκνμ αθάζεδ εαδλσ θα ηεηαθκάζκνθ. Έίζεπαθ κδ Υαθαθαέκδ ηβ δτθαηβ ηκν Θεκτ, Ϋίζεπαθ ηδμ ηδηπλέεμ, ηα γατηαηα, αζζΪ ζνθΫξδζαθ ηδμ πλαεηδεΫμ ηκνμ δέξπμ εαηηδΪ αζζαΰά. ΒπδπζΫκθ β ενζκΰέα ηκν Θεκτ πλκμ ηκθ ΏίλαΪη δεθ εέξε ηκ θσβηα ηβμ ενλδαλξέαμ ηπθ απκΰσθπθ ηκν ΏίλαΪη, αζζΪ ηβμ εεζκΰάμ ηκν πμ εεπλσζππκν ηπθ αθγλυππθ ηΫζπ ηκν κπκέκν γα δδκξεηενσηαθ β γερεά ενζκΰέα: ΓΒΝΒΕ Εΐ‘, 3 «Θα ενζκΰυ σπκδκθ ζε ενζκΰεέ εαδ γα εαηαλδΫηαδ σπκδκθ ζε εαηαλδΫηαδ. Μ‘ εζΫθα γα ενζκΰβγκτθ σζα ηα Ϋγθβ ηβμ ΰβμ». ΕΒΡΒΜΕΏ Εΐ‘, 16 «Ώνηκέ [=κδ ΰεδηκθδεκέ ζακέ ηκν Εζλαάζ] δέδαιαθ ηκ ζασ ηκν θα κλεέαεηαδ ζηκ ΐΪαζ˙ αζζΪ αθ ηΪγκνθε εαζΪ ηβθ πέζηβ ηκν ζακτ ηκν, εαδ ηΪζδζηα θα νπσζξκθηαδ ηε σλεκ ζηκ σθκηΪ ηκν, ησηε γα επδηλΫοπ θα εαηκδεκτθ αθΪηεζα ζηκ ζασ ηκν». Ήηαθ δβζαδά ζηκ ξΫλδ ηπθ Υαθαθαέπθ θα πδζηΫοκνθ εαδ θα ηεηαθκάζκνθ, υζηε θα ενζκΰβγκτθ εδ ανηκέ. Οππζδάπκηε γα λπηάζεδ εαθεέμ ΰδαηέ κ Θεσμ δδΪζειε Ϋθα ησζκ απεδγΫμ Ϋγθκμ, σππμ κδ Εζλαβζέηεμ, πλκεεδηΫθκν θα ηδηπλάζεδ ηκνμ Υαθαθαέκνμ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Θ΄ 4 ηβ ζεεθηεέηε σηδ επεδδά εέζηε δέεαδκδ εαδ αεΫλαδκδ ζαμ Ϋθελε ζηβ ξυλα εεεέθβ θα ηβθ εαηαεηάζεηε εαδ θα εΰεαηαζηαγεέηε εεεέ. 5 ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, επεδδά ηα Ϊζζα Ϋγθβ εέθαδ αζείά, ΰδ‘ ανησ κ Κτλδκμ γα ηα δδυιεδ απσ ηπλκζηΪ ζαμ. ΒπδπζΫκθ, γΫζεδ θα πλαΰηαηκπκδάζεδ ηβθ νπσζξεζβ, πκν ηε
σλεκ Ϋδπζε ζηκνμ πλκΰσθκνμ ζαμ ηκθ ΏίλαΪη, ηκθ ΕζαΪε εαδ ηκθ Εαευί. 6 Να ιΫλεηε, ζκδπσθ, σηδ κ Κτλδκμ, κ Θεσμ ζαμ, γα ζαμ δυζεδ εεεέθβ ηβθ ετθκλβ ξυλα θα ηβθ πΪλεηε δδδκεηβζέα ζαμ, αζζΪ σξδ ειαδηέαμ ηβμ δδεαδκζτθβμ ζαμ˙ ΰδαηέ εζεέμ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εέζηε ζασμ δζξνλκΰθυηπθ. Καδ κδ Εζλαβζέηεμ, σππμ δεέξθεδ β έδδα β Π.Α., άηαθ αηαληπζκέ. Κδ επδπζΫκθ ΰεθθΪηαδ ηκ ελυηβηα: αεσηβ εδ αθ δεθ άηαθ αηαληπζκέ, αεσηβ εδ αθ άηαθ απκζτηπμ δέεαδκδ, γα εέξαθ ηκ βγδεσ δδεαέπηα θα εεδδυικνθ ηκνμ αηαληπζκτμ εαηκέεκνμ ηβμ ΥαθαΪθ; Δ αλεηά ηκνμ γα άηαθ αλεεηά δδεαδκζκΰέα ΰδα ηβθ εεδέπιβ ηπθ Υαθαθαέπθ απσ ηκθ ησπκ ηκνμ; Πσζκ ηΪζζκθ ηβ ζηδΰηά πκν δεθ άηαθ – κδ Εζλαβζέηεμ – εθΪλεηκδ αζζΪ αηαληπζκέ; ‗Δ αθηέζηλκθα, εέξε εαθεέμ ηκ βγδεσ δδεαέπηα θα πΪλεδ ηβ ΰβ απσ ηκνμ Υαθαθαέκνμ, αεσηβ εδ αθ ανηκέ άηαθ εθηεζυμ αηαληπζκέ; Οδ Εζλαβζέηεμ εέξαθ ζνηθπθάζεδ ηε ηκ Θεσ – ηκνμ εέξε πλκεδδκπκδάζεδ – ππμ αθ εδ ανηκέ πλΪικνθ σ,ηδ Ϋπλαηηαθ κδ πλκβΰκτηεθκδ εΪηκδεκδ ηβμ ΥαθαΪθ, γα εεδδυεκθηαθ εαδ ανηκέ απσ ηβ ΥαθαΪθ. Κδ Ϋηζδ ΰέθκθηαδ «δνθΪηεδ εισλδζηκδ» απσ ηβθ ΥαθαΪθ, απσ ηβθ πλυηβ ζηδΰηά πκν απκδΫξκθηαδ ηκνμ σλκνμ εαηΪεηβζάμ ηβμ. ΏθαζαηίΪθκνθ ηδα αδνζυπβηβ ενγτθβ εαδ εαζκτθηαδ θα πζβλυζκνθ ΰδα ηβ δδεά ηκνμ αδδεέα ηε ηβθ εικλέα ηκνμ. Δ ΥαθαΪθ, σππμ παλκνζδΪαεηαδ απσ ηβθ Π.Α., άηαθ ηδα ιεξπλδζηά ξυλα ηε Ϋθα παλΪιεθκ ξαλαεηβλδζηδεσ: άηαθ ηδα ξυλα πκν ιελθΪεδ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ, σηαθ ανηκέ δεθ εέθαδ δέεαδκδ. Δ δδΪγεζβ, β απσθαζβ θα δεξηεέμ ηδα ηΫηκδα ξυλα εΪηπ απσ ηΫηκδεμ ζνθγάεεμ εαδ σλκνμ ζκτ δέθεδ δδεαέπηα πΪθπ ζε ανηά ηβ ξυλα. Μδα ξυλα, β κπκέα δδθσηαθ ηε ζεκπσ ηβ δβηδκνλΰέα ηδαμ εκδθπθέαμ δδεαδκζτθβμ, ζτηθπθα ηε ηδμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ – δεθ άηαθ ηδα αεσηβ εαηΪεηβζβ. ΏνηΪ ηα δτκ – πΫλαθ ηβμ αηαληπζσηβηαμ ηπθ Υαθαθαέπθ εαδ ηβμ νπσζξεζβμ ηκν Θεκτ πλκμ ηκθ ΏίλαΪη – δδεαδκζκΰκτζαθ ηβθ εαηΪζβοβ ηβμ ΥαθαΪθ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κ Θεσμ ζνηπελδθΫλεηαδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ αελδίυμ σππμ ζνηπελδθΫλεηαδ ζηκνμ Υαθαθαέκνμ, σππμ γα δκτηε παλαεΪηπ. ΒπδπζΫκθ κ Θεσμ εέξε δυζεδ ηκ Νσηκ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ δεθ εέξε ζεκπσ θα ηκνμ αθάζεδ θα παλαηεέθκνθ αηαληπζκέ – δβζαδά απζυμ θα αζζΪιεδ ετλδκ β Παζαδζηέθβ. Με Ϊζζα ζσΰδα, β εαηΪεηβζβ ηβμ ΥαθαΪθ εέξε δδπζσ ζεκπσ/απκηΫζεζηα: απσ ηβ ηδα ηα Ϋγθβ πκν ηβθ εαηκδεκτζαθ εαηαθδεάγβεαθ, επεδδά β απά ηκνμ άηαθ απέζηενηα (ζνΰελδηδεΪ, σξδ ησθκ ηε ηκνμ Βίλαέκνμ, αζζΪ αεσηβ εαδ ηε ηκνμ Ϊζζκνμ εδδπζκζαηλδεκτμ ζακτμ ηβμ πελδκξάμ: Ώδΰτπηδκνμ, ΐαίνζυθδκνμ ε.Ϊ. πκν δεθ εέξαθ ηΫηκδα εαηΪπηπζβ) αθάγδεβ εδ εΰεζβηαηδεά εαδ σξδ επεδδά κδ Βίλαέκδ άηαθ κ «ηΫζεδκμ ζασμ». Αβζαδά ξΪλβ ζηβθ εαηΪεηβζβ ζηαηΪηβζε, ζνΰεεελδηΫθα, β ξαθααθδηδεά εδδπζκζαηλέα πκν ζνθεπαΰσηαθ αθγλππκγνζέεμ, ίλεθκεηκθέεμ, γλβζεενηδεά κηκθνζκθδζέα εαδ πκλθεέα. Ώπσ ηβθ Ϊζζβ εεπζβλυγβεε β νπσζξεζβ πλκμ ηκθ ΏίλαΪη. Ώθηέ σηπμ κδ ζακέ ηβμ πελδκξάμ θα ζπθλκθδζηκτθ (αθκτ εέξαθ αεκτζεδ ηα θΫα ηβμ Βισδκν εαγυμ εαδ ηδμ παλαδσζεδμ ΰδα ηβθ νπσζξεζβ ηκν Θεκτ πλκμ ηκθ ΏίλαΪη), Ϋΰδθαθ επδγεηδεκέ εαηΪ ηπθ Εζλαβζδηυθ. Μσζδμ εέξε ίΰεδ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ κ Εζλαάζ, εαδ αηΫζπμ κδ Ώηαζβεέηεμ, ζασμ θκηαδδεσμ-ζβζηλδεσμ, ηκν κπκέκν β πελδκξά δεκ άηαθ ηΫζα ζηα σλδα ηβμ ΥαθαΪθ (κπσηε δεθ επλσεεδηκ εαθ θα εεδδπξγκτθ απσ ηβ ΰβ ηκνμ) επδηέγεθηαδ δέξπμ αθκληά: ΒΞΟΑΟ ΕΓ‘ 9 ηβ Ραθδδέθ άλγαθ κδ Ώηαζβεέηεμ θα πκζεηάζκνθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. 14 Σσηε εέπε κ Κτλδκμ ζηκθ Μπνζά «ΓλΪο‘ ηκ ανησ ηκ πελδζηαηδεσ ζε ίδίζέκ, ΰδα θα ηβθ ιεξαζηεέ εαδ γΫζε ηκ νπσοβ ηκν Εβζκτ, σηδ ειΪπαθηκμ γα ειαθαθέζπ ηκνμ Ώηαζβεέηεμ, αεσηα εαδ ηβ γτηβζά ηκνμ, απσ ηβ ΰβ». Οδ Ώηαζβεέηεμ ζνθεξέακνθ ηδμ επδγΫζεδμ ηκνμ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΑ‘, 45) επέ δεεΪδεμ εδ εεαηκθηΪδεμ ξλσθδα (ΚΡΕΣΏΕ Γ‘, 13˙ ΚΡΕΣΏΕ Σ‘, 6˙ ΚΡΕΣΏΕ Γ‘, 12˙ Ώ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Λ‘, 1-2). ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ ΚΒ΄ 17 ΠκηΫ θα ηβθ ιεξΪζεηε ηδ ζαμ Ϋεαθαθ κδ Ώηαζβεέηεμ εαηΪ ηβθ πκλεέα ζαμ, σηαθ ίΰάεαηε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. 18 αμ πελέηεθαθ ζηκ δλσηκ εαδ ζαμ ξητπβζαθ απσ ηα θυηα ζεκηυθκθηαμ Ϋηζδ σζκνμ ηκνμ ίλαδνπκλκτθηεμ, εθυ εζεέμ άζαζηαθ ειαθηζβηΫθκδ εδ απκεαηπηΫθκδ˙ δε θκίάγβεαθ ηκ Θεσ. Αδαεσζδα ξλσθδα ηεηΪ ηβθ Έικδκ, κδ Ώηαζβεέηεμ ζνθΫξδααθ θα εΪθκνθ ηα έδδα: Ώ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΒ‘, 33 Ο αηκνάζ ηκν [= ηκν ΏΰΪΰ, ίαζδζδΪ ηπθ Ώηαζβεδηυθ] εέπε: «ππμ ηκ ζπαγέ ζκν Ϊθβζε ΰνθαέεεμ ξπλέμ παδδδΪ, Ϋηζδ εαδ β δδεά ζκν ηΪθα γα ηεέθεδ ξπλέμ παδδέ». Κδ εεηΫζεζε ηκθ ΏΰΪΰ εεεέ ζηα ΓΪζΰαζα, εθυπδκθ ηκν Κνλέκν.
Γδαηέ θα ζνθδζηΪ ΰεθκεηκθέα β πκζεηδεά ζτλλαιβ εδ κ απσζνηκμ εεηβδεθδζησμ ηβμ δζξτκμ εθσμ ζακτ κ κπκέκμ, δέξπμ θα απεδζκτθηαδ εαγσζκν ηα ζνηθΫλκθηΪ ηκν, παλεθκξζκτζε Ϋθαθ Ϊζζκ ζασ επέ αδυθεμ; Οδ Εδκνηαέκδ, ζασμ ηκν κπκέκν β ΰβ επέζβμ δεθ άηαθ ηΫζα ζηα σλδα ηβμ «Γβμ ηβμ Βπαΰΰεζέαμ» εαδ ζνθεπυμ επέζβμ δεθ εδθδτθεναθ, αλθκτθηαδ ηβ ίκάγεδα ζηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ ηΪζδζηα ίΰαέθκνθ κπζδζηΫθκδ εαηΪ ηπθ Εζλαβζδηυθ (ΏΡΕΘΜΟΕ Κ‘, 14-22). Ο ίαζδζδΪμ Υαθαθεέμ ηβμ ΏλΪδ, ηκν κπκέκν β ξυλα ίλδζεσηαθ ζηβθ Ϋλβηκ, δβζαδά εαδ ανηά δεθ εδθδτθενε, επδηέγεηαδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ, ηε απκηΫζεζηα ανηκέ θα αβηάζκνθ ηβ ίκάγεδα ηκν Θεκτ εδ ανησμ θα ηκνμ παλαδυζεδ ηκθ Υαθαθεέθ, υζηε θα ηκθ θδεάζκνθ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΏ‘, 1-3). Ο ίαζδζδΪμ βυθ, ηπθ Ώηκλλαέπθ, αθ εαδ κ Μπνζάμ ηκθ παλαεΪζεζε θα πελΪζκνθ απσ ηβ ξυλα ηκνμ πελπαηυθηαμ ησθκ ζηκ δβησζδκ δλσηκ, ηβ πέθκθηαμ εαθ θελσ απσ ηα θλΫαηΪ ηκνμ, δβζαδά αθ εαδ κδ Εζλαβζέηεμ ηκν εέξαθ νπκζξεγεέ σηδ κ ζασμ ηκν δεθ εδθδνθετεδ ηε εεδέπιβ, σξδ ησθκ δεθ επΫηλεοε ζηκνμ Εζλαβζέηεμ θα πελΪζκνθ ηΫζπ ηβμ ξυλαμ ηκν, αζζΪ ίΰάεε ηε ζηλαησ Ϋιπ απσ ηβ ξυλα ηκν, ζηβθ Ϋλβηκ, πλκεεδηΫθκν θα πκζεηάζεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΏ‘, 20-26), ηε απκηΫζεζηα θα ξΪζεδ, θα ζεκηπγεέ εαδ κδ Εζλαβζέηεμ θα εαηαζΪίκνθ ηβ ξυλα ηκν. Καδ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ ίζΫπκνηε Ϋθα αδδεαδκζσΰβηκ – δδσηδ δεθ εδθδτθεναθ ηα ζνΰεεελδηΫθα Ϋγθβ ανηΪ – ηέζκμ ηπθ ζαυθ ανηυθ, ηκ κπκέκ ηκνμ ίΰαέθεδ ζε εαεσ. Καηηέα ΰεθκεηκθέα δεθ νπΪλξεδ. ΏζζΪ εαδ κδ ζακέ ηβμ ΥαθαΪθ άηαθ επδγεηδεκέ πλκμ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Βθυ εέξαθ παλαεκζκνγάζεδ ηκνμ εξγλκτμ ηκν Εζλαάζ (Ώδΰτπηδκνμ, Ώηαζβεέηεμ, Ώλαδαέκνμ, Ώηκλλαέκνμ) θα βηηυθηαδ κ Ϋθαμ ηεηΪ ηκθ Ϊζζκθ, κτηε ηεηαθσβζαθ κτηε ζεΫθηβεαθ σηδ νπΪλξεδ γερεά ίκάγεδα. Σκ αθηέγεηκ: ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Ε‘ 3 Έζηεδζε κ ΏδπθδίεαΫε [ίαζδζδΪμ ηβμ Εελκνζαζάη] ηκ ειάμ ηάθνηα ζηκθ ΧΪη, ίαζδζδΪ ηβμ Υείλυθ, ζηκθ ΕαθδΪ, ίαζδζδΪ ηβμ Λαξέμ εαδ ζηκ Αείεέλ, ίαζδζδΪ ηβμ Βΰζυθ: 4 «ΒζΪηε θα ηε ίκβγάζεηε θα επδηεγκτηε ζηβ Γαίαυθ, επεδδά Ϋεαθε εδλάθβ ηε ηκθ Εβζκτ εαδ ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ» ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΕΏ‘ 1 ηαθ Ϋηαγε ανηΫμ ηδμ εαηαεηάζεδμ κ Εαίέθ, ίαζδζδΪμ ηβμ Ώζυλ, Ϋζηεδζε ηάθνηα ζηκθ ΕπίΪί, ίαζδζδΪ ηβμ Μαδυθ, ζηκνμ ίαζδζδΪδεμ ηβμ δηλυθ εαδ ηβμ ΏξζΪθ, 2 ζηκνμ ίαζδζδΪδεμ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ ζηα ίσλεδα, ζηβθ εκδζΪδα ηκν ΕκλδΪθβ θσηδα ηβμ ζέηθβμ Υδθθελυγ ζηδμ πεδδθΫμ πελδκξΫμ εαδ ζηα νουηαηα ηβμ Απλ, δνηδεΪ. 3 Βπέζβμ άλγε ζε ζνθεθθσβζβ ηε ηκνμ Υαθαθαέκνμ ζηα αθαηκζδεΪ εαδ ζηα δνηδεΪ, εαγυμ εαδ ηε ηκνμ Ώηκλλαέκνμ, ηκνμ Υεηηαέκνμ, ηκνμ Φελεααέκνμ εαδ ηκνμ Εείκνζαέκνμ ηβμ κλεδθάμ πελδκξάμ εαδ ηε ηκνμ Βναέκνμ, ζηκνμ πλσπκδεμ ηκν σλκνμ Βληυθ, ζηβ ΜδζπΪ. 4 ζκδ ανηκέ κδ ίαζδζδΪδεμ ιεεέθβζαθ ηε αθαλέγηβηκ ζηλαησ (...). 5 Έθπζαθ ηδμ δνθΪηεδμ ηκνμ εδ άλγαθ εαδ ζηλαηκπΫδενζαθ σζκδ ηααέ εκθηΪ ζηα θελΪ ηβμ Μελυη, ηε ζεκπσ θα πκζεηάζκνθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. 19 ΚαηηδΪ πσζβ δεθ Ϋεαθε εδλάθβ ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ, εεησμ απσ ηβ Γαίαυθ, πκν ηβθ εαηκδεκτζαθ Βναέκδ. ζεμ ηδμ Ϊζζεμ πσζεδμ ηδμ εαηΫζαίαθ ηε πσζεηκ. 20 Κδ ανησ, ΰδαηέ κ Κτλδκμ επΫηλεοε θα ζεζβλνθγεέ β εαλδδΪ ανηυθ ηπθ ζαυθ εαδ θα πκζεηάζκνθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Ώνηκέ σηπμ ηκνμ εισθηπζαθ ξπλέμ Ϋζεκμ εαδ ηκνμ αθΪθδζαθ, σππμ εέξε δδαηΪιεδ κ Κτλδκμ ηκθ Μπνζά. Δ «πλπηκίκνζέα» αθάεε ζηκνμ Υαθαθαέκνμ, πκν ίΪδδααθ ησθκδ ηκνμ ζηκ ξαησ ηκνμ επδηδγΫηεθκδ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΐ‘, 30 Ο δξυθ σηπμ δεθ ηαμ Ϊθβζε θα πελΪζκνηε ηΫζα απσ ηβ ξυλα ηκν, ΰδαηέ κ Κτλδκμ, κ Θεσμ ζαμ, εθέζξνζε ηβθ Ϊεαηπηβ δδΪγεζά ηκν εαδ ηβθ αζτΰδζηβ εαλδδΪ ηκν, ΰδα θα παλαδυζεδ ζ‘ εζΪμ ηβ ξυλα ηκν. Αεθ νπΪλξεδ ΰεθκεηκθέα˙ απζυμ πσζεηκμ. ηκ εΪηπ-εΪηπ κδ ζακέ ανηκέ άηαθ κδ πζΫκθ αηαληπζκέ ηβμ ΜΫζβμ Ώθαηκζάμ εδ Ϋπλεπε θα εεδδπξηκτθ. ΚΡΕΣΏΕ Ώ‘ 6 Ο Ώδπθέ-ΐεαΫε [ίαζδζδΪμ ηβμ ΐεαΫε] Ϋθνΰε ΰδα θα ζπγεέ, αζζΪ ηκθ εαηαδέπιαθ, ηκθ Ϋπδαζαθ εαδ ηκν Ϋεκοαθ ηα ηεΰΪζα δΪεηνζα ηπθ ξελδυθ εαδ ηπθ πκδδυθ ηκν. 7 Σσηε εέπε κ Ώδπθέ-ΐεαΫε: «Βίδκηάθηα ίαζδζδΪδεμ ηε εκηηΫθα ηα ηεΰΪζα δΪεηνζα ηπθ ξελδυθ εαδ ηπθ πκδδυθ ηκνμ ηΪαεναθ σ,ηδ Ϋπεθηε εΪηπ απσ ηκ ηλαπΫαδ ηκν. ,ηδ Ϋεαθα, κ Θεσμ ηυλα ηκν ηκ αθηαπΫδπζε».
ΠΪθηπμ πλΫπεδ θα ηκθέζκνηε σηδ κ Θεσμ Ϋεαθε δδΪελδζβ ηεηαιτ δέεαδπθ εαδ Ϊδδεπθ ηπθ ζαυθ ανηυθ: ΕΒΡΒΜΕΏ ΕΔ‘ 7 πέλαμ ζαζήζπ ἐπὶ ἔγθκμ ἠ ἐπὶ ίαζδζείαθ ηκῦ ἐιᾶλαδ αηκὺμ εαὶ ηκῦ ἀπκζζύεδθ, 8 εαὶ ἐπδζηλαθῆ ηὸ ἔγθκμ ἐεεῖθκ ἀπὸ πάθηπθ ηθ εαεθ αηθ, εαὶ ηεηαθκήζπ πελὶ ηθ εαεθ, ὧθ ἐζκΰδζάηβθ ηκῦ πκδζαδ αηκῖμ. (ΚΪπκηε ειαΰΰΫζπ ΰδα Ϋθα Ϋγθκμ ά ίαζέζεδκ σηδ γα ηκ ιελδαυζπ, γα ηκ αθαζεΪοπ εαδ γα ηκ εαηαζηλΫοπ. Ώθ ηκ Ϋγθκμ εεεέθκ, πκν εθαθηέκθ ηκν ηέζβζα, αθάζεδ ηβθ εαεέα ηκν, ησηε γα αθάζπ εδ εΰυ ηδμ απεδζΫμ ηκν εθαθηέκθ ηκν). Ώ΄ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΒ΄ 2 «Συλα γα ηδηπλάζπ ηκνμ Ώηαζβεέηεμ», ζΫεδ κ Κτλδκμ ηπθ δζλαβζδηδευθ δνθΪηεπθ, «ΰδ‘ ανηΪ πκν Ϋεαθαθ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ, θα ηκνμ εζεέζκνθ ηκ δλσηκ, σηαθ εεεέθεδ Ϋίΰαδθαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. 5 Ο ακτζ κδάΰβζε ηκ ζηλαησ ηκν ζηβθ πσζβ ηπθ Ώηαζβεδηυθ εδ Ϋζηβζε εθΫδλα ζηκ θαλΪΰΰδ. 6 Έπεδηα Ϋζηεδζε ηάθνηα ζηκνμ Κεθαέκνμ: «Φτΰεηε», ηκνμ Ϋζεΰε, «ίΰεέηε απ‘ ηβθ πσζβ ηπθ Ώηαζβεδηυθ, ΰδα θα ηβθ Ϋξεηε ηβθ έδδα ητξβ η‘ ανηκτμ. Βζεέμ δεέιαηε εαζκζτθβ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ, σηαθ εεεέθκδ Ϋίΰαδθαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ». Έηζδ κδ Κεθαέκδ Ϋθνΰαθ απσ ηκνμ Ώηαζβεέηεμ. 7 Σσηε κ ακτζ ξητπβζε ηκνμ Ώηαζβεέηεμ (...). ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΛΓ‘ 1 Ο Κτλδκμ ηκν εέπε: 2 «Βζτ, Ϊθγλππε, ηέζβζε ζηκνμ ζνηπαηλδυηεμ ζκν εαδ γτηδζΫ ηκνμ ηδ ζνηίαέθεδ σηαθ εΰυ θΫλθπ πσζεηκ ζε ηδα ξυλα. Ο ζασμ ηβμ ξυλαμ ίΪακνθ ΰδα θτζαεΪ ηκνμ Ϋθαθ απσ ηκνμ ζνηπκζέηεμ ηκνμ. 3 ηαθ κ θτζαεαμ δεδ ηκθ εξγλσ θα Ϋλξεηαδ εθαθηέκθ ηκνμ γα εδδκπκδάζεδ ηε ηβ ζΪζπδΰΰα ηκ ζασ. 4 Σσηε, σπκδκμ αεκτζεδ ηκθ άξκ ηβμ ζΪζπδΰΰαμ εαδ δε ζΪίεδ ηα ηΫηλα ηκν, εδ Ϋλγεδ κ εξγλσμ εαδ ηκθ ζεκηυζεδ, γα εέθαδ κ έδδκμ νπαέηδκμ ΰδα ηκ γΪθαησ ηκν, 5 ΰδαηέ εθυ Ϊεκνζε ηβ ζΪζπδΰΰα, δεθ Ϋζαίε ηα ηΫηλα ηκν. Ώθ πλκθνζαΰσηαθ, γα ΰζέηπθε. 6 Ώθ σηπμ κ θτζαεαμ δεδ ηκθ εξγλσ θα Ϋλξεηαδ εαδ δεθ εδδκπκδάζεδ ηε ηβ ζΪζπδΰΰα εδ κ ζασμ δεθ ζΪίεδ ηα ηΫηλα ηκν εδ Ϋλγεδ κ εξγλσμ εαδ ζεκηυζεδ εΪπκδκθ, ανησμ γα γαθαηπγεέ ειαδηέαμ ηβμ αθκηέαμ ηκν˙ εΰυ σηπμ γα γεπλάζπ νπετγνθκ ηκθ θτζαεα. Έηζδ, β αθηέλλβζβ σηδ ηααέ ηε ηκ «εαεσ Ϋγθκμ» ηδηπλκτθηαθ εαδ ηα εαζΪ ηΫζβ ηκν δεθ δζξτεδ. Βέθαδ πκζτ πδγαθσ σηδ ηα «εαζΪ ηΫζβ εθσμ εαεκτ Ϋγθκνμ» εέξαθ ζΪίεδ ζηα ζκίαλΪ ηα πλκηβθτηαηα ηβμ επελξσηεθβμ ηδηπλέαμ (σππμ β ΡαΪί εαδ κδ Κδθαέκδ) εαδ εέξαθ δδαξπλέζεδ ηβ γΫζβ ηκνμ εέηε θετΰκθηαμ απσ ηβ ξυλα εέηε ζνηηαξυθηαμ ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ. ΠαλΫηεδθαθ εαδ αθηδζηΪγβεαθ ησθκ κδ εαεκέ, αηαληπζκέ Υαθαθαέκδ, πκν αοβθκτζαθ ηκ Θεσ εαδ ζνθΫξδααθ ηδμ εδδεξγεέμ πλΪιεδμ ηκνμ. Γδα ηκ γΫηα ανησ εΪθκνηε ζσΰκ ζηβθ 8β παλΪΰλαθκ. Μπκλεέ εδυ εΪπκδκμ θα δζξνλδζηεέ σηδ εέθαδ πκζτ παλΪζκΰκ ηκ επδξεέλβηα σηδ «Ϋπλεπε θα νπαεκτζκνθ κδ Υαθαθαέκδ εαδ θα θτΰκνθ απσ ηβ ξυλα ηκνμ, επεδδά εΪπκδκδ, κδ Εζλαβζέηεμ, άλγαθ ιαθθδεΪ εαδ δζξνλέακθηαθ σηδ ηκνμ ηβθ Ϋδπζε κ Θεσμ» εδ σηδ ηκ πδκ πδγαθσ εέθαδ ππμ – αεσηβ εαδ κδ εαζκέ Υαθαθαέκδ – γα αθηδζηΫεκθηαθ παλΪ γα νπΪεκναθ ζε εΪπκδκνμ ηλεζζκτμ πκν δζξνλέακθηαθ ππμ «κ Θεσμ ηκνμ Ϋδπζε ηκ δδεαέπηα θα πΪλκνθ ηβ ΰβ ηκνμ». Δ αζάγεδα εέθαδ δδαθκλεηδεά. Βεησμ απσ ηα ζβηΪδδα πκν πλκαθαθΫλαηε, νπάλξε εαδ β «δδαηΪξβ ηπθ γευθ» ηΫζπ ηβμ κπκέαμ ηπκλκτζαθ κδ Υαθαθαέκδ θα δδαπδζηυζκνθ ηβ δτθαηβ ηκν Θεκτ πκν ίκβγκτζε ηκθ Εζλαάζ. ΚΪγε αλξαέα ξυλα εέξε ηκ γεσ-πλκζηΪηβ ηβμ. Δ δτθαηβ εΪγε ξυλαμ άηαθ αθΪζκΰβ ηβμ δτθαηβμ ηκν γεκτ-πλκζηΪηβ ηβμ. Έηζδ, κδ Υαθαθαέκδ ηπκλκτζαθ θα ιΫλκνθ σηδ αθ ζέΰκνλα κδ ξαθααθδηδεκέ γεκέ άηαθ εαηυηελκδ ηπθ αδΰνπηδαευθ γευθ (δδσηδ β Ώέΰνπηκμ ηπκλκτζε Ϊθεηα θα θδεάζεδ ηκνμ Υαθαθαέκνμ) εαδ ηανησξλκθα κδ αδΰνπηδαεκέ γεκέ άηαθ εαηυηελκδ ηκν δζλαβζδηδεκτ (αθκτ δεθ εαηΪθελαθ θα εηπκδέζκνθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα θτΰκνθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ), ησηε κ δζλαβζδηδεσμ Θεσμ άηαθ αθυηελκμ απσ ηκνμ γεκτμ ηβμ ΥαθαΪθ εδ επκηΫθπμ δεθ νπάλξε πελέπηπζβ κδ γεκέ ηβμ ΥαθαΪθ θα ηβθ νπελαζπδζηκτθ επδηνξυμ εαηΪ ηκν Εζλαάζ. Δ ζκΰδεά ανηά ηβμ «ζτΰελκνζβμ ηπθ γευθ» ζέΰκνλα θαθηΪαεδ ζάηελα απζκρεά, πζησζκ ζηβθ αλξαέα επκξά άηαθ πκζτ δδαδεδκηΫθβ εαδ άηαθ Ϋθαμ ηλσπκμ πκν ξλβζδηκπκδκτζαθ κδ αλξαέκδ ζακέ, ΰδα θα δδαπδζηυζκνθ ηβ δτθαηά ηκνμ Ϋθαθηδ Ϊζζπθ ζαυθ. «Ώθ Ϋίΰαδθαθ βηηβηΫθκδ, απΫδδδαθ ηβθ άηηα ζηκνμ γεκτμ˙ ηκνμ εαηαζσΰδααθ σηδ δεθ Ϋεαθαθ ζπζηΪ ηκ εαγάεκθ ηκνμ ζαθ νπελαζπδζηΫμ ηβμ πσζεπμ˙ Ϋθγαθαθ εΪπκηε υμ ηκ ζβηεέκ θα ΰελεηέζκνθ ηκνμ ίπηκτμ εαδ θα ζδγκίκζάζκνθ ηκνμ θακτμ ηκνμ (κνβηυθδκν,Καιηγνχιαο, 5˙ Ϋθεεα, De vita beata, 36). Ώθ ηδα πσζβ εέξε θδεβγεέ, πέζηεναθ ππμ εέξαθ θδεβγεέ ηααέ ηβμ εαδ κδ γεκέ (ΐδλΰέζδκν, Αηλεηάδα, 1, 68)» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 236). ΤπΪλξεδ ηκ «αθηδεικνζδαζηδεσ» επδξεέλβηα σηδ κ Θεσμ άηαθ β πλσθαζβ ηπθ Εζλαβζδηυθ υζηε θα εαηαεηάζκνθ ηδα ιΫθβ ξυλα. «Μαμ δδΫηαιε κ Θεσμ, δεθ άηαθ δδεά ηαμ πλπηκίκνζέα». Δ αζάγεδα εέθαδ δδα-
θκλεηδεά. Ο ζασμ ηκν Εζλαάζ πλδθ ηβθ Έικδκ άηαθ ηδα κηΪδα αθγλυππθ ειαδλεηδεΪ δεδζυθ εαδ ΰελδθδΪλβδπθ, ζτηθπθα ηκνζΪξδζηκθ ηε ηβθ Π.Α., πκν άγεζαθ θα ΰνλέζκνθ πέζπ, πμ δκτζκδ ηπθ Ώδΰνπηέπθ. Έηζδ, κδ Εζλαβζέηεμ δβζυθκνθ ζηκ Μπνζά ΒΞΟΑΟ ΕΑ‘ 11 «Αεθ νπάλξαθ ηΪθκδ ζηβθ Ώέΰνπηκ;» Ϋζεΰαθ ζηκ Μπνζά. «Γδαηέ ηαμ Ϋθελεμ θα πεγΪθκνηε εδυ ζηβθ Ϋλβηκ; Σδ άηαθ ανησ πκν ηαμ Ϋεαθεμ θα ηαμ ίΰΪζεδμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ; 12 Αε ζκν ηα ‗ξαηε πεδ εηεέμ σζα ανηΪ εεεέ; Αε ζκν ζΫΰαηε θα ηαμ αθάζεδμ ζηβθ βζνξέα ηαμ; Βηεέμ γΫζαηε θα δκνζετκνηε ζηκνμ Ώδΰτπηδκνμ˙ πλκηδησηελκ άηαθ ανησ ΰδα ηαμ, παλΪ θα πεγΪθκνηε εδυ ζηβθ Ϋλβηκ». ΒΞΟΑΟ ΕΣ‘ 2 Σσηε κζσεζβλβ β δζλαβζδηδεά εκδθσηβηα Ϊλξδζε εεεέ ζηβθ Ϋλβηκ ηα παλΪπκθα εθΪθηδα ζηκ Μπνζά εαδ ζηκθ Ώαλυθ: 3 «Καζτηελα θα ηαμ εέξε γαθαηυζεδ κ Κτλδκμ ζηβ Ώέΰνπηκ», ηκνμ Ϋζεΰαθ, «εεεέ πκν εέξαηε Ϊθγκθκ ηκ ελΫαμ εαδ ξκληαέθαηε ηκ οπηέ, παλΪ πκν ηαμ ηκ θΫλαηε εδυ ζηβθ Ϋλβηκ, ΰδα θα πεγΪθεδ σζκ ανησ ηκ πζάγκμ απσ ηβθ πεέθα». ΒΞΟΑΟ ΕΓ‘, 3 ΏζζΪ κ ζασμ δδοκτζε σζκ εαδ πελδζζσηελκ εαδ ζνθΫξδζαθ θα εαηαθΫλκθηαδ εθΪθηδα ζηκ Μπνζά: «Σδ ηαμ ιεζάεπζεμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ;» ηκν Ϋζεΰαθ. «Γδα θα πεγΪθκνηε απσ ηβ δέοα εηεέμ εαδ ηα παδδδΪ ηαμ εαδ ηα αυα ηαμ;» ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΑ‘ 2 Παλαπκθδκτθηαθ εθΪθηδα ζηκ Μπνζά εαδ ζηκθ Ώαλυθ, εαδ ηκνμ Ϋζεΰαθ: «ΜαεΪλδ θα ‗ξαηε πεγΪθεδ ζηβθ Ώέΰνπηκ ά ζ‘ ανηάθ εδυ ηβθ Ϋλβηκ. 3 Γδαηέ ηαμ Ϋθελε κ Κτλδκμ ζ‘ ανηά ηβ ξυλα; Γδα θα ζεκηπγκτηε ζηκθ πσζεηκ; Γδα θα αδξηαζπηδζηκτθ κδ ΰνθαέεεμ ηαμ εαδ ηα παδδδΪ ηαμ; Καζτηελα θα ΰνλέζκνηε ζηβθ Ώέΰνπηκ!» 4 Κδ Ϋζεΰαθ ηεηαιτ ηκνμ: «ΒζΪηε θα κλέζκνηε Ϋθαθ αλξβΰσ εαδ θα ΰνλέζκνηε πέζπ ζηβθ Ώέΰνπηκ». ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΏ‘, 5 Καδ θα ηα ίΪακνθ ηε ηκ Θεσ εαδ ηε ηκ Μπνζά: «Γδαηέ ηαμ ίΰΪζαηε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ;», ηκν Ϋζεΰαθ. «Γδα θα πεγΪθκνηε ζηβθ Ϋλβηκ; Οτηε οπηέ νπΪλξεδ εδυ κτηε θελσ, εδ αβδδΪζαηε πδα ανηά ηβθ Ϊγζδα ηλκθά». ζηε εαδ ησηε, απ‘ ηβθ αλξά, ηκνμ δδΫηααε κ Θεσμ, αζζΪ ανηκέ αλθκτθηαθ εαδ άγεζαθ θα ΰνλέζκνθ πέζπ˙ πυμ ΰέθεηαδ, ηβ ζηδΰηά πκν ιΫλκνηε σηδ ειαλξάμ απεδγκτζαθ ζηδμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ – πκν ηκνμ δδΫηααε θα εαηαεηάζκνθ ηβ ΥαθαΪθ – θα εθβτλαθ ηκ Θεσ πμ δδεαδκζκΰέα; «Αδεαδκζκΰέα κ Θεσμ», εθυ ηανησξλκθα εαηαΰλΪθκνθ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ηβθ Ϊλθβζά ηκνμ θα νπαεκτζκνθ ζηβθ εθηκζά Σκν ΰδα εαηΪεηβζβ ηβμ ΥαθαΪθ; Ώεκτΰεηαδ εΪππμ παλΪδκικ. Βπέζβμ ΰθπλέακνηε σηδ κ ζασμ ηκν Εζλαάζ θκίσηαθ ηβ ζηλαηδπηδεά δτθαηβ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ ΥαθαΪθ (Αενηελκθσηδκθ α‘, 19). Πκδκμ κ ζσΰκμ θα ξλβζδηκπκδβγεέ πμ πλσθαζβ κ Θεσμ, ηβ ζηδΰηά πκν κδ Εζλαβζέηεμ πλυηκθ ζνθεξυμ απεδγκτζαθ ζηκθ Θεσ εέηε ζαηλετκθηαμ Ϊζζκνμ γεκτμ (εαδ β Π.Α. δεθ θκίΪηαδ θα ηκ αθαθΫλεδ) εέηε παλαπκθκτηεθκδ εαδ δετηελκθ θκίσθηκνζαθ εαδ ηβ ζεδΪ ηκνμ εαδ άγεζαθ αεσηβ εαδ θα επδζηλΫοκνθ πμ δκτζκδ ζηβθ Ώέΰνπηκ; Άζζπζηε ζηβθ Π.Α. κ Θεσμ ζνθεξυμ ζΫεδ σηδ δεθ Ϋδπζε ηβ ΥαθαΪθ ζηκνμ Βίλαέκνμ ζσΰπ ηβμ αλεηάμ ηκνμ, αζζΪ ζσΰπ ηβμ νπσζξεζάμ Σκν ζηκθ ΏίλαΪη εαδ ηβμ αθΪΰεβμ ηδηπλέαμ ηπθ Υαθαθαέπθ.
4b ΑΒΝ ΤΠΔΡΞΒ «ΓΒΝΟΚΣΟΝΕΏ» ΣΧΝ ΛΏΧΝ ΣΔ ΥΏΝΏΏΝ Κκδηυθηαμ ζηδμ πελδΰλαθΫμ ηπθ δδαηαΰυθ ηκν Θεκτ πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ ίΪλίαλκ, γα δδαπδζηυζκνηε αθ ανηΫμ αθκλκτθ ΰεθκεηκθέα ά εεδέπιβ ηπθ εδδπζκζαηλδευθ ζαυθ. Οδ επαΰΰεζέεμ ηκν Θεκτ ζξεηδεΪ ηε ηβθ ητξβ ηπθ ζαυθ ηβμ ΥαθαΪθ ξπλέακθηαδ ζε δτκ εαηβΰκλέεμ. ΏνηΫμ ηβμ «εισθηπζβμ» εαδ ανηΫμ ηβμ «εεδέπιβμ». Ώμ δκτηε πλυηα ηκνμ ζηέξκνμ ηβμ «εισθηπζβμ»: 1. «ἐεηλίοπ [= γα ιεπαζηλΫοπ] αηκύμ» (ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 23). 2. «εαὶ ἀπκζεῖηε πάθηαμ ηκὺμ εαηκδεκῦθηαμ ηὴθ ΰθ» (ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΓ‘, 53). 3. «ἐικζκγλεῦζαδ ἔγθβ ηεΰάζα εαὶ ἰζξνλόηελά ζκν πλὸ πλκζυπκν ζκν» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Α‘, 38).
4. «εαὶ παλαδώζεδ αηκὺμ Κύλδκμ ὁ Θεόμ ζκν εἰμ ηὰμ ξεῖλάμ ζκν εαὶ παηάιεδμ αηκύμ, ἀθαθδζηῶ ἀθαθδεῖμ αηκύμ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Γ‘, 2). 5. «εαὶ ἀπκζεῖμ αηκὺμ ἀππζείᾳ ηεΰάζῃ, ἕπμ ἂθ ἐικζκγλεύζβηε αηκύμ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Γ‘, 23). 6. «κὗηκμ [κ Θεσμ] ἐικζκγλεύζεδ αηκύμ, εαὶ κὗηκμ ἀπκζηλέοεδ αηκὺμ ἀπὸ πλκζώπκν ζκν, εαὶ ἀπκζεῖ αηκὺμ ἐθ ηάξεδ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Θ‘, 3). 7. «ὰθ δὲ ἐικζκγλεύζῃ Κύλδκμ ὁ Θεόμ ζκν ηὰ ἔγθβ..» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Εΐ‘, 29). 8. «Ἀζζ‘ ἠ ἀθαγέηαηδ ἀθαγεηαηδεῖηε αηκύμ, ηὸθ Υεηηαῖκθ εαὶ Ἀηκλλαῖκθ εαὶ Βαῖκθ εαὶ Ἰείκνζαῖκθ εαὶ Γελΰεζαῖκθ, ὃθ ηλόπκθ ἐθεηείζαηό ζκδ Κύλδκμ ὁ Θεόμ ζκν» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Κ‘, 17). 9. «Κύλδκμ ὁ Θεὸμ ηθ κὗηκμ ἐικζκγλεύζεδ αηκὺμ ἀπὸ πλκμώπκν ηθ, ἕπμ ἂθ ἀπόζπθηαδ» (ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΚΓ‘, 5). Οδ ζηέξκδ ηβμ «εεδέπιβμ»: 1. «ὅηαθ ΰὰλ ἐηαάθς ηὰ ἔγθβ ἀπὸ πλκμώπκν ζκν..» (ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 18). 2. «Θα θΫλθπ ζτΰξνζβ ζε εΪγε ζασ πκν γα πκζεηΪηε εαδ γα εΪθπ ηκνμ εξγλκτμ ζαμ θα ηλΫπκθηαδ ζε θνΰά» (ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 27). 3 «Θα πλκεαζΫζπ παθδεσ, πκν γα δδυιεδ ηκνμ Βναέκνμ, ηκνμ Υαθαθαέκνμ εαδ ηκνμ Υεηηαέκνμ απσ ηπλκζηΪ ζαμ» (ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 28). 4. «Θα ηκνμ δδυξθπ απσ ηπλκζηΪ ζαμ ζέΰκ ζέΰκ, υζπκν εζεέμ θα πκζζαπζαζδαζηεέηε εαδ θα ενλδαλξάζεηε ζηβ ξυλα» (ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 30). 5. «Θα παλαδυζπ ζηβθ εικνζέα ζαμ ηκνμ εαηκέεκνμ εεεέθβμ ηβμ ξυλαμ εαδ γα ηκνμ δδυιεηε απσ ‗εεδ» («..παλαδώζπ εἰμ ηὰμ ξεῖλαμ ηθ ηκὺμ ἐΰεαγβηέθκνμ ἐθ ηῆ ΰῆ εαὶ ἐείαζ αηκὺμ ἀπὸ ζκῦ») (ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 31). 6. «εαὶ ἐηααθεῖ [κ Ϊΰΰεζκμ] ηὸθ ᾿Ώηκλλαῖκθ εαὶ Υεηηαῖκθ εαὶ Φελεααῖκθ εαὶ Γελΰεζαῖκθ εαὶ Βαῖκθ εαὶ ᾿Εείκνζαῖκθ εαὶ Υαθαθαῖκθ» (ΒΞΟΑΟ ΛΓ‘, 2). 7. «εδ εΰυ γα δδυιπ απσ ηπλκζηΪ ζαμ [ἐείάζζπ ἀπὸ πλκμώπκν ηθ] ηκνμ Ώηκλλαέκνμ, ηκνμ Υαθαθαέκνμ, ηκνμ Υεηηαέκνμ, ηκνμ Φελεααέκνμ, ηκνμ Βναέκνμ εαδ ηκνμ Εείκνζαέκνμ» (ΒΞΟΑΟ ΛΑ‘, 11). 8. «σηαθ γα Ϋξπ δδυιεδ απσ ηπλκζηΪ ζαμ ηα Ϊζζα Ϋγθβ» (ΒΞΟΑΟ ΛΑ‘, 24). 9. «ηε ηΫηκδεμ πλΪιεδμ ηκζτθγβεαθ ηα Ϋγθβ, ανηΪ πκν εΰυ ηα δδυξθπ απσ ηπλκζηΪ ζαμ» (ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΕΔ‘, 24) 10. «Μβθ νδκγεηεέηε ηδμ ζνθάγεδεμ ηπθ εγθυθ πκν εΰυ δδυξθπ απσ ηπλκζηΪ ζαμ» (ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ Κ‘, 23). 11. «ἀπέζηεδζε Μπνζμ εαηαζεέοαζγαδ ηὴθ ᾿Εααήλ, εαὶ εαηεζάίκθηκ αηὴθ εαὶ ηὰμ εώηαμ αημ εαὶ ἐλέααθμκ ηὸθ ᾿Ώηκλλαῖκθ ηὸθ εαηκδεκῦθηα ἐεεῖ» (ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΏ‘, 32). 12. «ἐηδζῶλαζ πάθηαμ ηκὺμ ἐξγλκύμ ζκν πλὸ πλκζώπκν ζκν» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Σ‘, 19). 13. «ηαθ κ Κτλδκμ, κ Θεσμ ζαμ, ζαμ θΫλεδ ζηβ ξυλα, πκν ηυλα πΪηε θα ηβθ εαηαεηάζεηε, γα δδυιεηε ζηκ πΫλαζηΪ ζαμ πκζζΪ Ϋγθβ: ηκνμ Υεηηαέκνμ, ηκνμ Γελΰεζαέκνμ, ηκνμ Ώηκλλαέκνμ, ηκνμ Υαθαθαέκνμ, ηκνμ Φελεααέκνμ, ηκνμ Βναέκνμ εαδ ηκνμ Εείκνζαέκνμ, εθηΪ Ϋγθβ ηεΰαζτηελα εαδ δζξνλσηελα απσ ζαμ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Γ‘, 1).
14. «Ώνησμ γα ηκνμ ζνθηλέοεδ εαδ γα ηκνμ νπκηΪιεδ ζ‘ εζΪμ˙ εδ εζέμ γα ηκνμ δδυιεηε εαδ γα ηκνμ εικθηυζεηε ζηβ ζηΕΰηά» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Θ‘, 3). 15. «εαὶ ἐείαζεῖ Κύλδκμ πάθηα ηὰ ἔγθβ ηαῦηα ἀπὸ πλκζώπκν ηθ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΏ‘ 23). 16. «εαὶ ἐείαζεῖ ἀπὸ πλκζώπκν ζκν ἐξγλὸθ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΛΓ‘, 27). 17. «Καγυμ κδ Εζλαβζέηεμ γα πλκξπλκτθ, εΰυ γα δδυξθπ απσ ηπλκζηΪ ηκνμ ηκνμ εαηκέεκνμ σζπθ ανηυθ ηπθ πελδκξυθ» (ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΕΓ‘, 6). 18. «Έζηεδζα πλδθ απσ ζαμ ζθάεεμ πκν Ϋδδπιαθ ζηκ πΫλαζηΪ ζαμ ηκνμ δτκ ίαζδζδΪδεμ ηπθ Ώηκλλαέπθ. Αεθ άηαθ κτηε ηκ ιέθκμ ζαμ κτηε ηκ ησικ ζαμ πκν ηκνμ Ϋδδπιαθ» (ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΚΑ‘, 12). 19. «Ο Κτλδκμ Ϋδδπιε ζηκ πΫλαζηΪ ηαμ σζκνμ εεεέθκνμ ηκνμ ζακτμ, δδδαέηελα ηκνμ Ώηκλλαέκνμ, πκν εαηκδεκτζαθ ζ‘ ανηά ηβ ξυλα» (ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΚΑ‘, 18). 20. «Γδ‘ ανησ εδ εΰυ δε γα δδυιπ πδα απσ ηπλκζηΪ ηκνμ εαθΫθα απσ ηα Ϋγθβ πκν εέξαθ παλαηεέθεδ ζηβ ξυλα» (ΚΡΕΣΏΕ ΐ‘, 21). 21. «[Οδ Εζλαβζέηεμ] Ϋδδπιαθ ηκνμ Υαθαθαέκνμ, ηκνμ Φελεααέκνμ, ηκνμ Εείκνζαέκνμ, ηκνμ νξεηέηεμ εαδ σζκνμ ηκνμ Γελΰεζαέκνμ εαδ εαηκέεβζαθ ζ‘ ανηΪ ηα ίκνθΪ ΰδα πκζζΪ ξλσθδα» (ΕΟΤΑΕΘ Β‘, 16). Σδ ζνηίαέθεδ; Ο Θεσμ επδδέπεε εεδέπιβ απσ ηβ ΥαθαΪθ ά θνζδεσ (ίδκζκΰδεσ) αθαθδζησ, δβζαδά ΰεθκεηκθέα, ηπθ Υαθαθαέπθ; Γδα πκδκ ζσΰκ Ϋξκνηε ηκ θαδθκηεθδεσ παλΪδκικ, ΰδα ηα έδδα Ϋγθβ κ Θεσμ Ϊζζκηε θα νπσζξεηαδ σηδ γα ηα εικθηυζεδ εαδ Ϊζζκηε σηδ (απζυμ) γα ηα δδυιεδ απσ ηβθ Παζαδζηέθβ; Καηαλξάθ εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ νπΪλξεδ δδαθκλΪ ηεηαιτ ηκν αθαθδζηκτ εαδ ηβμ εεδέπιβμ. Σκ «εείαζυ» ηπθ παλαπΪθπ ζηέξπθ Ϋξεδ ηβθ ζβηαζέα πκν Ϋξεδ ζηκ ΒΞΟΑΟ Σ‘ 1: «ἐείαζεῖ [κ Φαλαυ]αηκὺμ ἐε ημ ΰμ αηκῦ». ππμ θαέθεηαδ, ηκ «ἐείαζ» εαδ ηκ «ἐιαπκζηέζζπ» δεθ ζβηαέθκνθ «εικζκγλετπ», αθκτ κδ Βίλαέκδ θετΰκθηαμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ δεθ θκθετηβεαθ. Δ νπσζξεζβ ηκν Θεκτ ΰδα εεδέπιβ ηπθ Υαθαθαέπθ ζβηαέθεδ σηδ ανηκέ (ά Ϋθα ηΫλκμ ηκνμ) δεθ γαθαηυθκθηαδ, αζζΪ εεδδυεκθηαδ απσ ηβ Γβ ηβμ Βπαΰΰεζέαμ. Δ νπσζξεζβ ηκν Θεκτ ΰδα εισθηπζβ ηπθ Υαθαθαέπθ ζβηαέθεδ σηδ ανηκέ εικθηυθκθηαδ εαδ δεθ εαηκλγυθκνθ θα θτΰκνθ. Σκ πλυηκ ηαμ ζνηπΫλαζηα, ζκδπσθ, εέθαδ σηδ δεθ ΰέθεηαδ ηανησξλκθα θα εικθηυγβεαθ (σζκδ) κδ Υαθαθαέκδ εαδ θα εεδδυξηβεαθ. Ώνησ πλΫπεδ θα ηαμ κδβΰάζεδ ζηδμ ειάμ ζεΫοεδμ ΰδα ηκ «ηδ εικθηυθεηαδ» εαδ «πκδκδ εεδδυεκθηαδ». Τπάλξαθ ηηάηαηα ηκν εΪγε ζακτ απσ ηκνμ πκζζκτμ ζακτμ ηβμ ΥαθαΪθ, ηα κπκέα αθηδζάθγβεαθ σηδ πλυηκθ άλγε β ζηδΰηά ηβμ ηδηπλέαμ ηπθ ζαυθ ηκνμ ζσΰπ ηβμ αηαληπζσηβηΪμ ηκνμ εαδ δετηελκθ σηδ κ Εζλαάζ ίκβγδσηαθ απσ ηκθ Θεσ. ΏνηΪ ηα ηηάηαηα ηπθ ζαυθ, ανηκέ κδ Ϊθγλππκδ, εαηΪζαίαθ σηδ ηκ εαζτηελκ πκν ηπκλκτζαθ θα εΪθκνθ άηαθ θα θτΰκνθ απσ ηβ ΥαθαΪθ, υζηε θα απκθτΰκνθ θα ζνθνπκζηκτθ ηβ ηκέλα ηπθ αηαληπζυθ Υαθαθαυθ, εαδ ηκ ξεδλσηελκ πκν ηπκλκτζαθ θα εΪθκνθ άηαθ θα εΪηζκνθ θα πκζεηάζκνθ (ζηκ πζενλσ ηπθ αηαληπζυθ Υαθαθαέπθ εαδ ίαζδζδΪδπθ) ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Ώνηκέ κδ Ϊθγλππκδ, κδ Υαθαθαέκδ, ενλδκζεεηδεΪ «ηκ Ϋζεαζαθ», υζηε θα ΰζδηυζκνθ ηβθ αθαπσθενεηβ, ζε Ϋθαθ πσζεηκ, θνζδεά εισθηπζβ. Βπέζβμ, νπάλξαθ εΪπκδα ηηάηαηα ηκν πζβγνζηκτ ηπθ Υαθαθαέπθ πκν, αθ εαδ πλκζπΪγβζαθ θα θΫλκνθ αθηέζηαζβ, ΰλάΰκλα Ϋξαζαθ εαδ παθδεκίζάγβεαθ εαδ απκθΪζδζαθ θα θτΰκνθ απσ ηβ ΥαθαΪθ ηκ ζνθηκησηελκ δνθαησθ. Ώνηκέ «εεδδυξηβεαθ». Τπάλξαθ εΪπκδκδ Υαθαθαέκδ, κδ κπκέκδ άηαθ αηαληπζκέ, δεθ εαηαθκκτζαθ εαγσζκν σηδ 1) εέξε Ϋλγεδ κ εαδλσμ ηβμ ηδηπλέαμ ΰδα ηβθ αηαληπζσηβηα ηβμ ΥαθαΪθ εαδ 2) σηδ κ Εζλαάζ άηαθ θκλΫαμ ηβμ ηδηπλέαμ, εέηε επδηέγεθηαθ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ εέηε δεθ παλαδέθκθηαθ. Ώνηκέ «αθαθέζηβεαθ» εέηε ζηβ ηΪξβ εέηε ηεηΪ ηβ ηΪξβ, σηαθ κδ πσζεδμ ηκνμ εαηαζαηίΪθκθηαθ απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Δ εισθηπζβ ηεηΪ απσ εαηΪζβοβ ηδαμ πσζβμ δε γα πλΫπεδ θα εθκξζάζεδ ηκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ, δδσηδ εαδ κδ Έζζβθεμ ηα έδδα εΪθκνθ ζηβθ Σλκέα, ηβθ έδδα πελέπκν επκξά. Καδ αμ ηβ ιεξθΪηε σηδ ανηκέ κδ αηαληπζκέ Υαθαθαέκδ εέξαθ ηΫηλκ ζτΰελδζβμ: ηκνμ εαζκτμ Υαθαθαέκνμ πκν αθηδζαηίΪθκθηαθ ηβθ εαηΪζηαζβ.
Ώνησ πκν εαηαζηλΫθεηαδ, ιεπαζηλετεηαδ, αθαθέαεηαδ, εικζκγλετεηαδ δεθ εέθαδ αθαΰεαζηδεΪ κδ ζακέ ηβμ ΥαθαΪθ πμ Ϊηκηα, αζζΪ κδ ζακέ πμ «Ϋγθβ», πμ «ελΪηβ», πμ «πκζδηδζησμ/εκνζηκτλα». Χμ Ϊηκηα, κ εαγΫθαμ ηκνμ ηπκλκτζε θα δδαζΫιεδ εέηε ηβ θνΰά εαδ ηβθ εεδέπιβ εέηε ηβθ παλαηκθά ηκν ζηβ ΥαθαΪθ ηε επαεσζκνγκ ηκθ θνζδεσ αθαθδζησ. Αβζαδά κ Θεσμ δεθ δδΫηαιε απαλαέηβηα «ΰεθκεηκθέα», δβζαδά ζθαΰά ηπθ Υαθαθαέπθ. Ώνηκέ ηπκλκτζαθ θα θτΰκνθ, υζηε θα ηβθ ζνθνπκζηκτθ ηδμ ζνθΫπεδεμ ηβμ αηαληπζσηβηαμ ηπθ κηκεγθυθ ηκνμ. Βιαθαθέαεηαδ/εικζκγλετεηαδ, ζκδπσθ, εΪγε Ϋγθκμ απσ ηα αθαθελσηεθα, πμ Ϋγθκμ, πμ εγθδεά ηκθΪδα. Αεθ ειαθαθέακθηαδ/εικζκγλετκθηαδ απαλαέηβηα ηα ηΫζβ ηκν. Αεθ νπσζξεηαδ ανησ κ Θεσμ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. Τπσζξεηαδ ηβθ εικζσγλενζβ/δδΪζνζβ ηπθ εγθυθ-ελαηυθ ανηυθ ηε ηανησξλκθβ εεδέπιβ ηπθ ηεζυθ ηκνμ. Δ δδΪζνζβ εθσμ Ϋγθκνμ/εκδθπθέαμ δεθ απαδηεέ απαλαέηβηα εισθηπζβ ηπθ ηεζυθ ηκν. Δ εισθηπζβ εΪπκδπθ Υαθαθαέπθ άηαθ απκεζεδζηδεΪ επδζκΰά δδεά ηκνμ: αθ Ϋηεθαθ, αθ δεθ παλαδέθκθηαθ, αθ πκζεηκτζαθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, ησηε εικθηυθκθηαθ. Ώθ Ϋθενΰαθ, ζυακθηαθ. Βέθαδ θαθελσ σηδ ανησ δε ζνθδζηΪ ΰεθκεηκθέα. Άζζκ β εεδέπιβ εαδ Ϊζζκ β ΰεθκεηκθέα. Έθα ξαλαεηβλδζηδεσ παλΪδεδΰηα ηκν πυμ ζνθνπΪλξεδ ηκ «εείαζυ» εαδ ηκ «απκζυ» νπΪλξεδ ζηκ ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘: 32 Ο Μπνζάμ Ϋζηεδζε αθγλυπκνμ ζε αθαΰθπλδζηδεά απκζηκζά ζηβθ Εααάλ. Οδ Εζλαβζέηεμ ενλέεοαθ ηα πελέξπλΪ ηβμ εαδ Ϋδδπιαθ ηκνμ Ώηκλλαέκνμ πκν άηαθ εεεέ. 33 Έπεδηα ΰτλδζαθ εαδ αθΫίαδθαθ απσ ηκ δλσηκ ηβμ ΐαζΪθ. Ο ίαζδζδΪμ ηβμ ΐαζΪθ, κ Χΰ, ίΰάεε ηε ηκ ζηλαησ ηκν θα ηκνμ πκζεηάζεδ εκθηΪ ζηβθ ΒδλεΎ. 35 Έηζδ κδ Εζλαβζέηεμ ξητπβζαθ ανησθ, ηκνμ ΰδκνμ εαδ ηκ ζηλαησ ηκν. Αεθ Ϊθβζαθ εαθΫθαθ απθηαθσ, εαδ ενλέεοαθ εαδ ηβ ξυλα ηκν. Πλκθαθυμ, δε ίΰάεαθ σζκδ κδ εΪηκδεκδ ηβμ ξυλαμ ΐαζΪθ, Ϊθηλεμ, ΰνθαέεεμ, ΰΫλκδ, παδδδΪ θα πκζεηάζκνθ ηκθ ζηλαησ ηκν Μπςζά, κτηε εαδ κ Μπςζάμ πκζεηυθηαμ ξλβζδηκπκδκτζε ζηβ ηΪξβ σζκ ηκθ είλαρεσ «ζασ», αζζΪ κ «εγθδεσμ ζηλαησμ» ηβμ ΐαζΪθ. ΐζΫπκνηε σηδ κδ Ϊκπζκδ εΪηκδεκδ ηβμ Εααάλ εαδ ηπθ ξπλδυθ δεθ ζθαΰδΪζηβεαθ, αζζΪ δδυξηβεαθ. Ο ζηλαησμ πκν παλεηΪξγβ εαηΪ ηπθ Βίλαέπθ «επαηΪξγβ» εαδ ζθαΰδΪζηβεε. Βπέζβμ ηκ εδΪθδκ πκν πλκαθαθΫλαηε, ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 31, παλσζκ πκν λβηΪ αθαθΫλεδ σηδ κδ Υαθαθαέκδ γα «παλαδπγκτθ ζηα ξΫλδα» ηκν Εζλαάζ, νπσζξεηαδ σηδ ανηκέ γα εεδδπξγκτθ, σξδ σηδ γα εικθηπγκτθ. Ώελδίυμ σππμ ζνηπελδθΫλεηαδ κ Θεσμ ζηκνμ Υαθαθαέκνμ, Ϋηζδ ζνηπελδθΫλεηαδ εαδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ, σηαθ εδ ανηκέ ηε ηβ ζεδλΪ ηκνμ αηαληΪθκνθ: ΕΒΡΒΜΕΏ ΚΏ‘ 8 ΜεηΪ κ Κτλδκμ Ϋδπζε εθηκζά ζηκθ Εελεηέα θα πεδ ζηκ ζασ: «ΛΫεδ κ Κτλδκμ: "ζαμ Ϋδπζα ηβ δνθαησηβηα θα δδαζΫιεηε αθΪηεζα ζηβ απά εαδ ζηκ γΪθαηκ: 9 πκδκμ παλαηεέθεδ ζ‘ ανηά ηβθ πσζβ [=Εελκνζαζάη] γα ζεκηπγεέ ζηκθ πσζεηκ απσ ηα ιέθβ ηπθ εξγλυθ ά γα πεγΪθεδ απσ ηβθ πεέθα εδ απσ ηκ γαθαηδεσ. ΏζζΪ σπκδκμ ίΰεδ εαδ παλαδκγεέ ζηκνμ ΐαίνζπθέκνμ πκν ζαμ πκζδκλεκτθ, γα ζυζεδ ηκνζΪξδζηκ ηβ απά ηκν. 10 ΏπκθΪζδζα θα εΪθπ εαεσ ζ‘ ανηά ηβθ πσζβ˙ σξδ εαζσ. Βΰυ κ Κτλδκμ ηκ ζΫπ. Θα ηβθ παλαδυζπ ζηα ξΫλδα ηκν ίαζδζδΪ ηβμ ΐαίνζυθαμ εαδ γα ηβθ εΪθεδ ζηΪξηβ"». ΕΒΡΒΜΕΏ ΛΔ‘ 2 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: "πκδκμ ηεέθεδ ζ‘ ανηά ηβθ πσζβ γα ζεκηπγεέ ζηκθ πσζεηκ ά γα πεγΪθεδ απσ ηβθ πεέθα εαδ ηδμ αζγΫθεδεμ. πκδκμ σηπμ ίΰεδ Ϋιπ εαδ παλαδκγεέ ζηκνμ ΐαίνζυθδκνμ δε γα ζεκηπγεέ εαδ ηκνζΪξδζηκθ γα ζυζεδ ηβ απά ηκν. 3 Δ πσζβ ανηά γα παλαδκγεέ ειΪπαθηκμ ζηκ ζηλαησ ηκν ίαζδζδΪ ηβμ ΐαίνζυθαμ εδ ανησμ γα ηβθ ενλδΫοεδ". 17 Σσηε εέπε κ Εελεηέαμ ζηκ εδεεέα: «Ο Κτλδκμ, κ Θεσμ ηκν ζτηπαθηκμ, κ Θεσμ ηκν Εζλαάζ, ζΫεδ: "αθ πλΪΰηαηδ ίΰεδμ εαδ παλαδκγεέμ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ ηκν ίαζδζδΪ ηβμ ΐαίνζυθαμ, γα αάζεδμ εζτ εαδ β κδεκΰΫθεδΪ ζκν, εδ ανηά β πσζβ δε γα πνλπκζβγεέ. 18 Ώθ σηπμ δε ίΰεδμ θα παλαδκγεέμ ζηκ ίαζδζδΪ ηβμ ΐαίνζυθαμ, ησηε γα παλαδκγεέ β πσζβ ζηκνμ ΐαίνζυθδκνμ πκν γα ηβθ πνλπκζάζκνθ, αζζΪ εδ εζτ δε γα ιεθτΰεδμ απσ ηα ξΫλδα ηκνμ"». Αβζαδά, σππμ κδ αηαληπζκέ Εζλαβζέηεμ γα Ϋζπααθ ηδμ απΫμ ηκνμ, αθ επΫζεΰαθ θα παλαδπγκτθ ζηκνμ ΐαίνζυθδκνμ εαδ θα ηκ ζεΪζκνθ/ηεηαθαζηετζκνθ απσ ηβθ Παζαδζηέθβ, εθυ αθ επΫζεΰαθ θα αθηδζηαγκτθ, γα Ϋξαθαθ ηδμ απΫμ ηκνμ, εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ εαδ κδ Υαθαθαέκδ, αθ Ϋθενΰαθ εαδ δεθ αθηδζηΫεκθηαθ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ, κδ απΫμ ηκνμ γα ΰζέηπθαθ. ηκ εΪηπ-εΪηπ, σππμ ίζΫπκνηε, ηα εδΪθδα ζηα κπκέα κ Θεσμ νπσζξεηαδ εεδέπιβ εέθαδ δδπζΪζδα απσ ηα εδΪθδα ζηα κπκέα νπσζξεηαδ εικζσγλενζβ. ΤπΪλξκνθ σηπμ εΪπκδκδ, πκν ηπκλεέ θα δεξηκτθ σηδ δεθ νπάλιε ΰεθκεηκθέα κτηε εθηκζά/νπσζξεζβ ηκν Θεκτ ΰδα ΰεθκεηκθέα, αζζΪ γεπλκτθ σηδ Ϋξκνηε θα εΪθκνηε ηε ηδα ηελΪζηδα επδξεέλβζβ «εγθκεΪγαλ-
ζβμ», πλΪΰηα πκν εέθαδ επέζβμ απαλΪδεεηκ, Ϋζηπ εδ αθ εέθαδ ζδΰσηελκ εαεσ απσ ηδα επδξεέλβζβ ΰεθκεηκθέαμ. Κδ εδυ πλΫπεδ θα ηδζάζκνηε ΰδα ηκ ζσΰκ ηβμ εεδέπιβμ ηπθ ζαυθ ανηυθ απσ ηβθ Παζαδζηέθβ. Ναέ, ΰλΪθεδ β Π.Α. «Θα ηκνμ εικθηυζεηε ηεζεέπμ σζκνμ: Σκνμ Υεηηαέκνμ, ηκνμ Ώηκλλαέκνμ, ηκνμ Υαθαθαέκνμ, ηκνμ Φελεααέκνμ, ηκνμ Βναέκνμ εαδ ηκνμ Εείκνζαέκνμ, σππμ ζαμ Ϋξεδ δδαηΪιεδ κ Κτλδκμ, κ Θεσμ ζαμ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ Κ‘ 16-17), αζζΪ ΰδαηέ ανησ; «Ώζζδυμ, ανηκέ γα ζαμ ηΪγκνθ θα εΪθεηε ηδμ ίδεζνλΫμ ηκνμ πλΪιεδμ, ανηΫμ πκν εΪθκνθ ζηδμ ζαηλεέεμ ηπθ γευθ ηκνμ, εδ Ϋηζδ γα αηαληάζεηε ζηκθ Κτλδκ, ηκθ Θεσ ζαμ» (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ Κ‘ 18). Δ εισθηπζβ ηπθ πκζεηδζηυθ (ηκ εδΪθδκ αθαθΫλεηαδ ζηβθ «επσηεθβ ηΫλα» ηβμ ηΪξβμ) αζζΪ εαδ β εεδέπιβ ηπθ Υαθαθαέπθ απσ ηβθ Παζαδζηέθβ δδαηΪξηβεε υζηε θα ηβθ ζνθαθαζηλαθκτθ κδ Εζλαβζέηεμ ηκνμ Υαθαθαέκνμ εαδ ζδΰΪ-ζδΰΪ δεξηκτθ θα ζαηλΫοκνθ ηκνμ ξαθααθδηδεκτμ γεκτμ – αθ ηκ Ϋεαθαθ κδ Εζλαβζέηεμ, γα πΪγαδθαθ ηα έδδα. Ήηαθ εαηαλξάθ Ϋθα ηΫηλκ πλκθτζαιβμ πκν Ϋπλεπε θα πΪλεδ κ Θεσμ νπΫλ ηπθ Εζλαβζδηυθ. εκπσμ ηκν Θεκτ άηαθ ηΫζπ ηκν Εζλαάζ θα πλκεηκδηαζηεέ β αθγλππσηβηα ΰδα ηβθ Ϋζενζβ ηκν Μεζζέα. Γδ‘ ανησ ηκ ζεκπσ – εαγυμ εαδ ζσΰπ ηβμ νπσζξεζβμ πλκμ ηκθ ΏίλαΪη – Ϋπλεπε θα επαθΫζγεδ ζηβθ Παζαδζηέθβ κ Εζλαάζ εδ εεεέ θα αεκζκνγάζεδ ηκ Νσηκ ηκν Θεκτ. ξδ ΰδα θα αζζΪιεδ απζυμ ετλδκ β ξυλα εεεέθβ. ΚαηΪ δετηελκθ, κδ ζακέ ανηκέ άηαθ «αηαληπζκέ». Οδ γλβζεενηδεΫμ ε.Ϊ. πλαεηδεΫμ εαδ ζνθάγεδΫμ ηκνμ άηαθ αθάγδεεμ, σξδ ησθκ ηε ηα ελδηάλδα ηκν Θεκτ αζζΪ εαδ ηε ηα ελδηάλδα ηπθ νπσζκδππθ ζαυθ ηβμ ΜΫζβμ Ώθαηκζάμ. Έπλεπε θα ηδηπλβγκτθ ηε ηκθ Ϋθα ά ηκθ Ϊζζκ ηλσπκ, αθκτ πλυηα ηκνμ εέξε δπγεέ ξλσθκμ ηεηΪθκδαμ. Δ ηδηπλέα ηκνμ ζκδπσθ εέξε ηβ ηκλθά εεδέπιβμ απσ ηβ ξυλα ηκνμ – υζηε θα δδαζνγεέ κ εκδθπθδεσμ δζησμ, β «εκνζηκτλα», β κπκέα ζνθηβλκτζε εαδ ζνθΫξδαε απσ ΰεθδΪ ζε ΰεθδΪ ηδμ αβδδαζηδεΫμ γλβζεενηδεΫμ πλαεηδεΫμ εαδ Ϋγδηα – εαδ σξδ ηβμ ίδκζκΰδεάμ εισθηπζάμ ηκνμ. Γδαηέ θα ζνθδζηΪ «εγθκεΪγαλζβ» β ηδηπλέα ανηά; Σκ αθηέγεηκ, γα ηπκλκτζε εαθεέμ θα δζξνλδζηεέ σηδ κδ Υαθαθαέκδ «ηβ ΰζέηπζαθ» πκζτ θγβθΪ. Οδ Ώδΰτπηδκδ δεθ αθγλππκγνζέαααθ κτηε εηβθκίαηκτζαθ.. πλκμ ηδηάθ ηκν γεκτ (!) κτηε εέξαθ δελά πκλθεέα εαδ κηκθνζκθδζέα˙ κτηε κτηε κδ ΐαίνζυθδκδ κτηε κδ Ώζζτλδκδ. Οδ Υαθαθαέκδ ηα εέξαθ σζα ανηΪ. ΚΪππμ Ϋπλεπε θα ηδηπλβγκτθ, υζηε θα ζηαηαηάζκνθ ά θα ηεδπγκτθ ηΫηκδεμ πλαεηδεΫμ. ΜΫζπ ηβμ εεδδπιβμ δδαζτγβεε/εαηαζηλΪθβεε β εγθδεά-ελαηδεά εκνζηκτλα πκν επΫηλεπε/πλκπγκτζε ηδμ πλαεηδεΫμ ηκνμ. η‘ αζάγεδα, δε γα ΄πλεπε θα ζνπβγκτηε ΰδα ηβθ ειαθΪθδζβ εθσμ «ηλσπκν απάμ» εαδ ηδαμ εκνζηκτλαμ πκν πλκπγκτζε ηβθ γλβζεενηδεά (νπκξλεπηδεά, σππμ γα δκτηε αζζκτ) πκλθεέα, ηβ γλβζεενηδεά κηκθνζκθνζέα, ηβθ γλβζεενηδεά εηβθκίαζέα εαδ ηδμ γνζέεμ ίλεθυθ ζηκνμ «γεκτμ». Αεθ Ϋξκνηε, ζκδπσθ, ηδα αδδεαδκζσΰβηβ, παθΪλξαδα (πλυηβ θκλΪ ζηβθ δζηκλέα) «εγθκεΪγαλζβ». Έξκνηε ηδα άπδα ηδηπλέα. ΒπδπζΫκθ πλΫπεδ θα ηκθέζκνηε σηδ: κδ Υαθαθαέκδ δεθ δδυξηβεαθ επεδδά άηαθ Υαθαθαέκδ ζηκ Ϋγθκμ, αζζΪ επεδδά άηαθ αηαληπζκέ, αελδίυμ σππμ αλΰσηελα κδ Βίλαέκδ δεθ εεδδυξηβεαθ (ηε ηβθ αδξηαζπζέα ζηκνμ ΐαίνζυθδκνμ) επεδδά άηαθ Βίλαέκδ, αζζΪ επεδδά άηαθ αηαληπζσ Ϋγθκμ. Ώνησ ηκ ηεζενηαέκ Ϋξεδ ηεΰΪζβ ζβηαζέα. ηκ ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Ώ‘, 3-8 εαδ ίζΫπκνηε Ϋθαθ Ώηαζβεέηβ ζηβθ εαηαΰπΰά, πκν άηαθ ηΫζκμ ηκν δζλαβζδηδεκτ ζηλαηκτ, δβζαδά κδ Εζλαβζέηεμ ηκθ εηπδζηετκθηαθ αλεεηΪ υζηε θα ηκν δυζκνθ σπζκ υζηε θα πκζεηάζεδ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Ώηαζβεέηεμ. Ο Ώηαζβεέηβμ ζΫεδ σηδ εέθαδ «ΰδκμ εθσμ Ώηαζβεέηβ πκν παλκδεεέ ζηβ ΰβ ηπθ Εκνδαέπθ». Με Ϊζζα ζσΰδα κ παηΫλαμ ηκν αθγλυπκν ανηκτ εέξε ηεηαθαζηετζεδ ζηβθ επδελΪηεδα ηκν Εζλαάζ εαδ εέξε Ϋθα ΰδκ ηκν ζηκθ δζλαβζδηδεσ ζηλαησ, δέξπμ κδ Εζλαβζέηεμ θα πεδλΪικνθ ηβθ αηαζβεδηδεά κδεκΰΫθεδα ζσΰπ ηβμ εαηαΰπΰάμ ηβμ. Σκνμ επΫηλεοαθ θα ακνθ. Σκ εθδδαθΫλκθ εέθαδ σηδ, σηαθ κ αηαζβεέηβμ ζηλαηδυηβμ ηκν δζλαβζδηδεκτ ζηλαηκτ απκεαζτπηεδ ηβθ εαηαΰπΰά ηκν, κ Αανέδ δεθ εεπζάζζεηαδ (κτηε εΪπκδκμ Ϊζζκμ Εζλαβζέηβμ), πλΪΰηα πκν ηΪζζκθ ζβηαέθεδ σηδ εαδ Ϊζζκδ Ώηαζβεέηεμ εέξαθ ηεηαθαζηετζεδ/παλκδεάζεδ ζηα δζλαβζδηδεΪ εδΪθβ εαδ εέξαθ ζΪίεδ αιδυηαηα. Χζησζκ νπκηέγεηαδ σηδ κδ Εζλαβζέηεμ Ϋζθαααθ σπκδκθ ιΫθκ Ϋίλδζεαθ ζηβ «Γβ ηβμ Βπαΰΰεζέαμ»! Ώνηά β νπσγεζβ απκδεδεθτεηαδ εζθαζηΫθβ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, σππμ θαέθεηαδ κδ Εζλαβζέηεμ δΫξκθηαθ ηκνμ παζαδσηελκνμ εαηκέεκνμ ηβμ πελδκξάμ, εθζπηαηυθκθηΪμ ηκνμ – πδγαθσθ αθκτ ανηκέ (σθηαμ ηα ηβ αηαληπζΪ ηΫζβ ηπθ Υαθααθδηδευθ εγθυθ) εέξαθ απκεβλτιεδ ηβθ ξαθααθδηδεά εδδεξγά «εκνζηκτλα». Σκ έδδκ ίζΫπκνηε εαδ ζηκ ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΚΓ‘, 8, σπκν Ϋθαμ Υαθαθαέκμ εαηΫξεδ νοβζσ αιέπηα. νθεπυμ νπάλιαθ ηηάηαηα ηπθ Υαθαθαέπθ πκν αθηεζάθγβζαθ ηδ επλσεεδηκ θα ΰέθεδ, δεθ αθηδζηΪγβεαθ, Ϋθνΰαθ ά αάηβζαθ πλκζηαζέα ζηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ αθκηκδυγβεαθ ηααέ ηκνμ. Άλα ηκ αάηβηα δεθ άηαθ β εισθηπζβ ηπθ ηβ δζλαβζδηδευθ θνζυθ. Έξκνηε αθαθελγεέ παλαπΪθπ ζηβθ γεπλέα ηβμ αθηδεικνζδαζηδεάμ ζνθπηκζδκζκΰέαμ, σηδ δβζαδά κδ Βίλαέκδ, ΰδα θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηβθ εγθκεΪγαλζβ ηβμ ΥαθαΪθ εθβτλαθ ησζκ ηκ Θεσ εαδ ηδμ νπκζξΫζεδμ ηκν σζκ εαδ ηκνμ «αηαληπζκτμ εαδ Ϊιδκνμ ηδηπλέαμ Υαθαθαέκνμ». Έξκνηε απκδεέιεδ σηδ κτηε β Π.Α. ζΫεδ οΫηηαηα παλκνζδΪακθηαμ πμ δδδαέηελα αηαληπζκτμ/αθάγδεκνμ ηκνμ Υαθαθαέκνμ κτηε κδ Εζλαβζέηεμ εέξαθ εαηηέα δδΪγεζβ θα εαηαζΪίκνθ ηβ ΥαθαΪθ – ηκ αθηέγεηκ, άγεζαθ θα επδζηλΫοκνθ πμ δκτζκδ ζηβθ Ώέΰνπηκ. Άζζπζηε κδ Εζλαβζέηεμ παγαέθκνθ αλΰσηελα ηα έδδα – κδ αθηδεικνζδαζηΫμ ζνθπηκζδκζσΰκδ ιεξθκτθ σηδ κ Θεσμ θΫλεηαδ (δεμ παλαεΪηπ) εαδ ζηκ Εζλαάζ ηε ηα έδδα ελδηάλδα – εαδ ανηΪ ηα παγάηαηα ηα εαηαΰλΪθκνθ ζηβθ
Π.Α.˙ ανηά β εαηαΰλαθά δε γα ΰδθσηαθ πκηΫ απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, εΪθ κ Θεσμ, κδ Υαθαθαέκδ ε.κ.ε. άηαθ «Ϊζζκγδ ΰδα εγθκεΪγαλζβ». Έηζδ, δεθ ενζηαγεέ β Ϊπκοβ σηδ «β Π.Α. παλκνζδΪαεδ ηκνμ εξγλκτμ ηπθ Εζλαβζδηυθ πΪθηκηε εαεκτμ εαδ τπκνζκνμ, εθυ ηκθ Εζλαάζ εαζσ εαδ αδδεβηΫθκ», δδσηδ εέθαδ δεεΪδεμ κδ ζηέξκδ πκν παλκνζδΪακθηαδ κδ Εζλαβζέηεμ πμ εαεκέ, Ϊπδζηκδ, δδεθγαληΫθκδ, αηαληπζκέ. ΏθαθΫλκνθ κλδζηΫθκδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. ηκθ εαηΪζκΰκ ηπθ βηηβγΫθηπθ Υαθαθαέπθ ίαζδζΫπθ, κ κπκέκμ ίλέζεεηαδ ζηκ ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Εΐ‘, 9-24. Πλσεεδηαδ ΰδα εέεκζδ εθθΫα βηηβηΫθκνμ ίαζδζεέμ. Έηζδ, κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. δζξνλέακθηαδ ππμ β άηηα εαδ εαηαζηλκθά ηπθ 29 ανηυθ ίαζδζεέπθ ηβμ Υαθαυθ ζνθεπαΰσηαθ εαδ ηβθ ΰεθκεηκθέα ηπθ Υαθαθαέπθ. Δ αζάγεδα δεθ εέθαδ ανηά. Καηαλξάθ εέθαδ (ηε αλξαδκζκΰδεΪ ενλάηαηα) απκδεδεδΰηΫθκ σηδ ηβθ επκξά πκν δδαδλαηαηέακθηαθ ηα ΰεΰκθσηα ανηΪ β «πσζβ» ζηβθ Παζαδζηέθβ εέξε εαηΪ ηΫζκ σλκ πελέπκν 1000-3000 εαηκέεκνμ, εαδ νπάλξαθ εαδ αλεεηΫμ ηε 700. Ώθ δεξηκτηε Ϋθα ηΫζκ σλκ 2000 εαηκέεπθ αθΪ πσζβ-ίαζέζεδκ, εαδ αθ δεξηκτηε σηδ κδ εΪηκδεκδ ηπθ 29 ανηυθ πσζεπθ ζθΪΰβεαθ, ησηε Ϋξκνηε πελέπκν 62.000 ζθαΰηΫθκνμ Υαθαθαέκνμ. ΏζζΪ, ΰδα θα εεηδηάζκνηε ηβ ζκίαλσηβηα ηβμ εαηΪζηαζβμ πλΫπεδ θα Ϋξκνηε νπσοβ σηδ 1) άηαθ παλΪδκζβ κδ εΪηκδεκδ εΪγε πσζβμ πκν εαηαζαηίαθσηαθ ηε ηβ ίέα θα ζθΪακθηαδ ά θα ππζκτθηαδ πμ δκτζκδ εαδ 2) κ αλδγησμ ανησμ εέθαδ πκζτ ηδελσμ αθ ζνΰελδγεέ ηε ηκ ζτθκζκ ηκν ξαθααθδηδεκτ πζβγνζηκτ. Σκ Εζλαάζ αλδγηκτζε – ζτηθπθα ηε ηβθ Π.Α. - πελέ ηα 1,5 εεαηκηητλδκ ονξΫμ. Οδ Υαθαθαέκδ, πμ πζβγνζησμ, άηαθ πκζτ πελδζζσηελκδ απσ ηκ Εζλαάζ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Γ‘, 1 εαδ 7). νθεπυμ 70.000 ζε ζτθκζκ (αμ πκτηε) 2 εεαηκηηνλέπθ, δε ζνθδζηΪ, σξδ απζυμ κτηε εαθ «ΰεθκεηκθέα», αζζΪ κτηε ζκίαλΫμ απυζεδεμ. Οδ Εζλαβζέηεμ εέξαθ δδαηαξηεέ θα εικθηυθκνθ ησθκ σζκνμ παλΫηεθαθ ζηδμ πσζεδμ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Κ‘, 16) ά ελτίκθηαθ – δβζαδά δεθ ηεηαθΪζηεναθ εεησμ ΥαθαΪθ – (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Γ‘, 20). Άζζπζηε: ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Ε‘, 11 εαδ εθυ κδ Ώηκλλαέκδ Ϋθενΰαθ ενθβΰβηΫθκδ απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, εαδ εέξαθ θηΪζεδ ζηβθ εαηπθΫλεδα ηβμ ΐαδγ-Υπλυθ, κ Κτλδκμ Ϋλδιε πΪθηπ ηκνμ απσ ηκθ κνλαθσ ξαζΪαδ ξκθηλσ ζαθ πΫηλεμ υμ ηβθ ΏαβεΪ˙ εαδ ζεκηυγβεαθ απσ ηκ ξαζΪαδ ανησ πκζτ πελδζζσηελκδ απ‘ σζκνμ εισθηπζαθ κδ Εζλαβζέηεμ. Μδα αεσηβ απσδεδιβ σηδ, σηαθ ηδζΪ β Π.Α. ΰδα αθαθδζησ, δεθ εθθκεέ ανησ πκν θκηέακνηε, δβζαδά ζθαΰδαζησ, αζζΪ εεδέπιβ, εέθαδ κ ζνθδναζησμ ηπθ ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘, 23 εαδ ηπθ ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΚΓ‘, 8 εαδ ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΚΑ‘, 16, 21. ηκ εδΪθδκ ηβμ ΒΞΟΑΟΤ δδαίΪακνηε σηδ κ Θεσμ ζΫεδ ππμ ηκνμ Ώηκλλαέκνμ, ηκνμ Υεηηαέκνμ, ηκνμ Φελεααέκνμ, ηκνμ Υαθαθαέκνμ, ηκνμ Γελΰεζαέκνμ, ηκνμ Βναέκνμ εαδ ηκνμ Εείκνζαέκνμ πκν εαηκδεκτθ ηβθ Παζαδζηέθβ γα ηκνμ «ιεπαζηλΫοεδ» («ἐεηλέοπ αηκύμ»). ηπμ, ζηα εδΪθδα ηκν ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ δδαίΪακνηε, σηδ σξδ ησθκ ειαεκζκνγκτθ ζηα ξλσθδα ηκν Αανέδ θα νπΪλξκνθ Υαθαθαέκδ, αζζΪ εαδ Ϋθαμ «δνθαησμ ηκν Αανέδ» δβζαδά δζξνλσμ ανζδεσμ ηκν εέθαδ κ ΕείκζγΫ κ Υαθαθαέκμ, εαδ επέζβμ, αζζκτ, νπΪλξεδ κ ΟλθΪ κ Εείκνζαέκμ, νπάεκκμ ηκν Αανέδ. Βπεδδά κ Αανέδ γΫζεδ θα ξηέζεδ γνζδαζηάλδκ ηκν Θεκτ ζηκ αζυθδ ηκν ΟλθΪ, αΰκλΪαεδ – εαδ δεθ ηκ αλπΪαεδ, πλΪΰηα ετεκζκ ΰδα Ϋθαθ εαηαεηβηά – απσ ανησθ ηκ αζυθδ. ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΕΓ‘, 13 Οδ Εζλαβζέηεμ σηπμ δεθ ηπσλεζαθ θα δδυικνθ ηκνμ Γεζκνλέηεμ εαδ ηκνμ Μααξαγέηεμ, εαδ Ϋηζδ ανηκέ Ϋηεδθαθ αθΪηεζΪ ηκνμ. ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΕΣ‘, 10 Οδ απσΰκθκδ ηκν ΒθλαΎη δεθ εεδέπιαθ ηκνμ Υαθαθαέκνμ πκν εαηκδεκτζαθ ζηβ ΓεαΫλ˙ Ϋηζδ κδ Υαθαθαέκδ παλΫηεδθαθ αθΪηεζα ζηκνμ Βθλαρηέηεμ. ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΕΘ‘, 48 (ηηθ. Ο‘) Οδ Ώηκλλαέκδ ειαεκζκνγκτζαθ θα εαηκδεκτθ ζηκ Βζυη εαδ ζηβ αζαηέθ. ΚΡΕΣΏΕ Ώ‘ 21 Οδ ΐεθδαηδθέηεμ σηπμ δεθ ηπσλεζαθ θα εεδδυικνθ ηκνμ Εείκνζαέκνμ, πκν εαηκδεκτζαθ ζηβθ Εελκνζαζάη. 27 Οδ απσΰκθκδ ηκν Μαθαζζά δεθ ηπσλεζαθ εδ ανηκέ θα εεδδυικνθ ηκνμ εαηκέεκνμ απσ ηδμ πσζεδμ ΐαδγ-εΪθ, ΣαθΪε, Απλ εαδ Μεΰδδδυ εδ απσ ηα πελέξπλΪ ηκνμ. Έηζδ εαδ κδ Υαθαθαέκδ ζνθΫξδζαθ θα εαηκδεκτθ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελδκξά. 28 ηαθ κδ Εζλαβζέηεμ δζξνλκπκδάγβεαθ, νπκξλΫπζαθ ηκνμ Υαθαθαέκνμ θα εεηεζκτθ εαηαθαΰεαζηδεΪ Ϋλΰα ΰδ‘ ανηκτμ, αζζΪ δεθ ηπσλεζαθ θα ηκνμ εεδδυικνθ εθηεζυμ. 29 Οτηε κδ απσΰκθκδ ηκν ΒθλαΎη ηπσλεζαθ θα εεδδυικνθ ηκνμ Υαθαθαέκνμ πκν εαηκδεκτζαθ ζηβ ΓεαΫλ. 30 Βπέζβμ κδ απσΰκθκδ ηκν Γαίκνζυθ δεθ ηπσλεζαθ εδ ανηκέ θα δδυικνθ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Κδδλυθ εαδ ηβμ ΝααζΪζ, εδ Ϋηζδ
κδ Υαθαθαέκδ ζνθΫξδζαθ θα εαηκδεκτθ ηααέ ηκνμ.31 Οτηε κδ απσΰκθκδ ηκν Ώζάλ ηπσλεζαθ θα εεδδυικνθ ηκνμ εαηκέεκνμ ηπθ πσζεπθ Ώεευ, δδυθ, ΏαζΪί, Ώξαέί, ΥεζίΪ, Ώθέε εαδ Ρεξυί. 32 Γδ‘ ανησ β θνζά ηκν Ώζάλ αθαΰεΪζηβεε θα ζνΰεαηκδεάζεδ ηε ηκνμ Υαθαθαέκνμ πκν ακτζαθ ζηβ ξυλα. 33 Βπέζβμ κδ απσΰκθκδ ηκν Νεθγαζέ δεθ ηπσλεζαθ εδ ανηκέ θα δδυικνθ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ΐαδγ-Ϋηεμ εαδ ηβμ ΐαδγ-ΏθΪγ˙ Ϋηζδ εΰεαηαζηΪγβεαθ αθΪηεζα ζηκνμ Υαθαθαέκνμ πκν εαηκδεκτζαθ ζηβ ξυλα. 34 Οδ Ώηκλλαέκδ πελδσλδζαθ ηκνμ ακΰσθκνμ ηκν Ααθ ζηα ίκνθΪ εαδ δεθ ηκνμ Ϊθβθαθ θα εαηΫίκνθ ζηβθ πεδδΪδα. 35 Έηζδ κδ Ώηκλλαέκδ ζνθΫξδζαθ θα εαηκδεκτθ ζηβ Υαλ-ΥΫλεμ, ζηβθ Ώραζυθ εαδ ζηβ ααζίέη. ηαθ σηπμ κδ απσθκθκδ ηκν Επζάθ δζξνλκπκδάγβεαθ, ηκνμ νπκξλΫπζαθ θα εεηεζκτθ εαηαθαΰεαζηδεΪ Ϋλΰα ΰδ‘ ανηκτμ. ΐζΫπκνηε σηδ εθυ εαθκθδεΪ (Ϋξεδ ζβηαζέα ανησ) κδ δζλαβζδηδεΫμ θνζΫμ γα Ϋπλεπε, β εΪγε ηδα, θα εεδδυικνθ απσ ηα εδΪθβ ηβμ (ηαζ υπζ κα ελμκηχζμοκ) ηκνμ εαηκέεκνμ ηπθ πελδκξυθ ανηυθ, ηκνμ αθάθκνθ θα ακτθ. Βέθαδ ζβηαθηδεσ, σηπμ, σηδ β εθηκζά ηκν Θεκτ άηαθ β εεδέπιβ εδ σξδ β εισθηπζβ. Ώπσδεδιβ ΰδ΄ ανησ εέθαδ σηδ β Π.Α. αθηδπαλαίΪζεδ, ζε εΪγε ζηέξκ, ηβθ ζνΰεαηκέεβζβ (ανησ πκν Ϋΰδθε) πλκμ ηβθ εεδέπιβ (ανησ πκν γα Ϋπλεπε θα ΰέθεδ) εδ σξδ ηβθ ζνΰεαηκέεβζβ πλκμ ηβθ εισθηπζβ (αθ νπκηεγεέ σηδ εέξε αλξδεΪ δυζεδ εθηκζά ΰδα εισθηπζβ, κ Θεσμ). Καδ πκδα εέθαδ β αθηέδλαζβ ηκν Θεκτ ζηβθ παλΪίαζβ ηβμ εθηκζάμ ηκν ΰδα εεδέπιβ ηπθ Υαθαθαέπθ; Ώνηά: ΚΡΕΣΏΕ ΐ‘ 3 «αμ δβζυθπ ζκδπσθ: Αε γα δδυιπ απσ ηπλκζηΪ ζαμ ηκνμ εαηκέεκνμ ανηάμ ηβμ ξυλαμ. Θα εέθαδ εξγλκέ ζαμ, εαδ κδ γεκέ ηκνμ γα ΰέθκνθ παΰέδα ΰδα ζαμ». Αβζαδά, β παλΪίαζβ, απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, ηβμ εθηκζάμ ηκν Θεκτ ΰδα εεδέπιβ ηπθ Υαθαθαέπθ κδβΰεέ ηκ Θεσ θα ηδηπλάζεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ απζυμ θα.. αθάζεδ ηκνμ Υαθαθαέκνμ θα ζνθεξέζκνθ θα εαηκδεκτθ ζηκνμ ησπκνμ ηκνμ! Ώεσηβ εαδ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ ίζΫπκνηε σηδ κδ Εζλαβζέηεμ εαηΫζαίαθ ηβθ Παζαδζηέθβ δέξπμ θα ζθΪικνθ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, τζηελα απσ σζα ανηΪ δδαπδζηυθκνηε σηδ κδ Εζλαβζέηεμ πκηΫ δεθ δδεηΪξγβζαθ θα ενθβΰάζκνθ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ΥαθαΪθ «υμ ηα πΫλαηα ηβμ ΰάμ» ζθΪακθηΪμ ηκνμ. Ώθ κδ Υαθαθαέκδ Ϋθενΰαθ, κδ Εζλαβζέηεμ ζτθαπηαθ εαδ ζνθγάεεμ ηααέ ηκνμ. ζα Ϋΰδθαθ ΰδα θα ελαηβγκτθ ζε απσζηαζβ κδ Υαθαθαέκδ εαδ κδ εδδπζκζαηλδεΫμ αθηδζάοεδμ ηκνμ πκν γα ηπκλκτζαθ θα επβλεΪζκνθ ηκθ είλαρεσ ηκθκγερζησ. ππμ εέδαηε, ηκ ζξΫδδκ ηκν Θεκτ άηαθ κδ πελδζζσηελκδ Ϊθγλππκδ απζυμ θα θτΰκνθ (αθ εαδ εέξαθ ηκζτθεδ ηβ ΰβ ηε ίλεθκεηκθέεμ εαδ πκλθεέα εαδ Ϊιδααθ εΪπκδκν εέδκνμ ηδηπλέα).Ο Θεσμ δεθ εέπε ζηκνμ Εζλαβζέηεμ θα ζθΪικνθ σπκδκθ ίλκνθ ηπλκζηΪ ηκνμ ζηβθ πκλεέα πλκμ ηβθ ΥαθαΪθ κτηε θα εαηαεηάζκνθ σπκδα ξυλα ανηκέ απσ ησθκδ ηκνμ άγεζαθ. Αεθ επλσεεδηκ, δβζαδά, ΰδα ηδα εεζηλαηεέα ηε ζεκπσ ηβ δβηδκνλΰέα ανηκελαηκλέαμ: ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΏ‘ 21 Οδ Εζλαβζέηεμ Ϋζηεδζαθ αΰΰεζδκθσλκνμ ζηκ δξσθ, ίαζδζδΪ ηπθ Ώηκλλαέπθ εαδ ηκν εέπαθ: 22 «ΆθβζΫ ηαμ θα πελΪζκνηε ηΫζα απσ ηβ ξυλα ζκν. Αε γα ίΰκτηε απσ ηβθ πκλεέα ηαμ ΰδα θα ηπκτηε ζηα ξπλΪθδα εαδ ζηα αηπΫζδα ζαμ κτηε γα πδκτηε θελσ απσ ηα πβΰΪδδα ζαμ. Θα αεκζκνγάζκνηε ηκ ίαζδζδεσ δλσηκ ηΫξλδμ σηκν ίΰκτηε απσ ηα ζτθκλΪ ζκν». 23 Ο δξσθ σηπμ δεθ ηκνμ επΫηλεοε θα πελΪζκνθ απσ ηκ Ϋδαθσμ ηκν. νΰεΫθηλπζε σζκ ηκ ζηλαησ ηκν εαδ ίΰάεε εθαθηέκθ ηκνμ ζηβθ Ϋλβηκ. Έθηαζε ζηβθ ΕαξζΪ εαδ επδηΫγβεε ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. 24 Οδ Εζλαβζέηεμ σηπμ ηκθ θέεβζαθ ζηβ ηΪξβ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΐ‘ 5 Μβθ αλξέζεηε πσζεηκ εθαθηέκθ ηκνμ [ηπθ Εδκνηαέπθ], ΰδαηέ δεθ πλσεεδηαδ θα ζαμ δυζπ κτηε ηδα ζπδγαηά ΰβμ απσ ηβ ξυλα ηκνμ. 9 Ο Κτλδκμ ηκν εέπε: «Μβθ εθκξζάζεδμ ηκνμ Μπαίέηεμ εαδ ηβθ αλξέζεδμ πσζεηκ εθαθηέκθ ηκνμ, ΰδαηέ δεθ πλσεεδηαδ θα ζκν δυζπ ζηβθ εαηκξά ζκν ηέπκηε απσ ηβ ξυλα ηκνμ». 19 «ηαθ θηΪζεηε εκθηΪ ζηκνμ Ώηηπθέηεμ, ηβθ ηκνμ εθκξζάζεηε εαδ ηβθ αλξέζεηε πσζεηκ εθαθηέκθ ηκνμ, ΰδαηέ δεθ πλσεεδηαδ θα ζαμ δυζπ ηέπκηε απσ ηβ ξυλα ηπθ Ώηηπθδηυθ ΰδα δδκεηβζέα ζαμ». Υαλαεηβλδζηδεσ εέθαδ, ππμ κ Θεσμ δδαηΪαεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα ηβθ παέλθκνθ ηκθ ξλνζσ εαδ ηκθ Ϊλΰνλκ απσ ηα αΰΪζηαηα ηπθ γευθ ηπθ Υαθαθαέπθ, αζζΪ θα ηα εαέθε ζηβ θπηδΪ (Αενηελκθσηδκθ, α‘, 25). Ώεσηβ εαδ κδ ΰνθαέεεμ ηπθ βηηβηΫθπθ Υαθαθαέπθ Ϋπλεπε θα νθέζηαθηαδ ηδα ζνηπελδθκλΪ πκν, ΰδα ηα δεδκηΫθα ηβμ επκξάμ, άηαθ πκζτ εαζά. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΏ‘ 11 Ώθ εΪπκδκμ απσ ζαμ δεδ αθΪηεζΪ ηκνμ ηδα πλαέα ΰνθαέεα εαδ ηβθ ελπηενγεέ εαδ γεζάζεδ θα ηβθ πΪλεδ ΰνθαέεα ηκν, 12 ηπκλεέ θα ηβ θΫλεδ ζηκ ζπέηδ ηκν. Δ ΰνθαέεα γα ινλέζεδ ηκ εεθΪζδ ηβμ, γα εσοεδ ηα θτξδα ηβμ, 13 εαδ γα ίΰΪζεδ ηα θκλΫηαηα ηβμ αδξηαζπζέαμ απσ πΪθπ ηβμ˙ γα ηεέθεδ ζηκ ζπέ-
ηδ εαδ γα εζΪοεδ ηκθ παηΫλα ηβμ εαδ ηβ ηΪθα ηβμ ΰδα Ϋθα ηάθα˙ ησηε ησθκ κ Ϊθηλαμ ηπκλεέ θα ηβθ πζβζδΪζεδ εαδ θα ηβθ εΪθεδ ΰνθαέεα ηκν. 14 Ώθ αλΰσηελα δεθ ηκν αλΫζεδ πδα β ΰνθαέεα, ηπκλεέ θα ηβθ αθάζεδ εζετγελβ˙ πΪθηπμ απαΰκλετεηαδ θα ηβθ πκνζάζεδ ά θα ηβθ ηεηαξεδλδζηεέ ζαθ δκτζβ, αθκτ ηβθ νπκξλΫπζε θα ΰέθεδ ΰνθαέεα ηκν. Γδα θα ΰέθεδ εαηαθκβησ σηδ β έδλνζβ ηκν ελΪηκνμ ηκν αλξαέκν Εζλαάζ ηεηΪ ηβθ Έικδκ δεθ εέξε ζξΫζβ ηε εγθδεδζηδεΪ δδεκζκΰάηαηα εαδ αθηδζάοεδμ, εέθαδ εθδδαθΫλκθ θα ηΪγκνηε ηβθ ζηΪζβ ηπθ Ολγσδκιπθ Εκνδαέπθ γλβζεενηδευθ βΰεηυθ ζξεηδεΪ ηε ηβθ έδλνζβ ηκν ζτΰξλκθκν ελΪηκνμ ηκν Εζλαάζ. ηκ Ϊλγλκ «Zionists do not Represent Jews» - Οδ δπθδζηΫμ δεθ αθηδπλκζππετκνθ ηκνμ Βίλαέκνμ (www.jewsagainstzionism.com) δδαίΪακνηε: «Δ Άΰδα Γβ δσγβεε ζηκθ Εκνδαρεσ ζασ νπσ ηκθ σλκ σηδ γα ηβλκτθ ηβθ ΣκλΪ (ηκθ Νσηκ) εαδ ηδμ εθηκζΫμ ηβμ. ηαθ απκητΰξαθαθ θα εΪθκνθ ανησ, β ενλδαλξέα ηκνμ πΪθπ ζηβ ΰβ αθαδλκτθηαθ απσ ανηκτμ, εαδ πάΰαδθαθ ζε εικλέα. Ώπσ εεεέθκθ ηκθ εαδλσ ηαμ απαΰκλετεηαδ απσ ηβθ ΣκλΪ ηε ηδα πκζτ ζκίαλά απαΰσλενζβ θα δδλτζκνηε ηέα Βίλαρεά αθειΪληβηβ ενλδαλξέα ζηβθ Άΰδα Γβ ά κπκνδάπκηε αζζκτ ζηκθ εσζηκ. ΜΪζζκθ, εέηαζηε νπκξλεπηΫθκδ θα εέηαζηε θκηκηαΰεέμ πλκμ ηα Ϋγθβ ζηα κπκέα εαηκδεκτηε εΪηπ απσ ηβθ πλκζηαζέα ηκνμ…Ώπσ ηκνμ αλξαέκνμ εαδλκτμ, κδ ζξΫζεδμ ηεηαιτ ηπθ ζαυθ ηπθ Βίλαέπθ εαδ ηπθ ΏλΪίπθ άηαθ εδλβθδεΫμ, αδεζθδεΫμ εαδ θδζδεΫμ πΪθηκηε…Βπέζβμ, ζηβθ Άΰδα Γβ, κδ παηΫλεμ ηαμ ακτζαθ πμ ΰεέηκθεμ αληκθδεΪ ηε ηκνμ Παζαδζηέθδκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ΰβμ, ίκβγυθηαμ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκθ, ΰδα αηκδίαέκ σθεζκμ…ΏηΫζπμ ηε ηβθ έδλνζβ ηκν δπθδζηδεκτ εδθάηαηκμ, πζάγβ Βίλαέπθ εΪηπ απσ ηβθ βΰεζέα ηπθ Ραίίέθπθ ηκνμ, ιεεέθβζαθ ηδα ηΪξβ εθΪθηδα ζηκθ δπθδζησ…Οδ βΰΫηεμ ηκν Ολγσδκικν Εκνδαρζηκτ αθηδηΪξγβεαθ ζθκδλΪ ζηκ εέθβηα ηε σζβ ηκνμ ηβθ δζξτ…Οδ δπθδζηΫμ αλθάγβεαθ θα αεκτζκνθ ηβθ θπθά ηπθ Ραίίέθπθ εαδ ηβθ εικνζέα ηβμ ΣκλΪ…Πλκμ ηεΰΪζβ ηαμ ζτπβ, απσ ησηε Ϊλξδζε β παλαεηά ηπθ εαζυθ ζξΫζεπθ ηεηαιτ ηπθ Βίλαέπθ εαδ ηπθ ΏλΪίπθ εαηκέεπθ ηβμ ΰβμ». Καδ, θνζδεΪ, εαηηέα ζξΫζβ δεθ εέξαθ κδ Άλαίεμ εΪηκδεκδ ηβμ Παζαδζηέθβμ ηπθ αλξυθ ηκν 20κν αδ. ηε ηκνμ Υαθαθαδκνμ ηκν 12κν π.Υ. αδ.. Οτηε αθγλππκγνζέαααθ κτηε Ϋλλδξθαθ ηα παδδδΪ ηκνμ ζηβ θπηδΪ πμ γνζέα ζηκθ ΏζζΪξ κτηε εέξαθ δελά πκλθεέα κτηε δελά κηκθνζκθδζέα κτηε εΪηδ παλσηκδκ εκδθσ ηε ηκνμ Υαθαθαέκνμ. Με Ϊζζα ζσΰδα: 1) Οδ Εζλαβζδηεμ δδαηΪξγβεαθ θα δδυικνθ ηκνμ Υαθαθαέκνμ απσ ηβ ΥαθαΪθ ζσΰπ ηπθ δέξπμ ζηαηαηβησ αηαληδυθ ηπθ Υαθαθαέπθ εαδ ηβμ νπσζξεζβμ ηκν Θεκτ ζηκθ ΏίλαΪη. 2) Μσθκ σζκδ Υαθαθαέκδ αθηδζηΫεκθηαθ ζθΪακθηαθ. Οδ νπσζκδπκδ απζυμ εεδδυεκθηαθ. Αεθ πΪλξεδ ΰεθκεηκθέα, αζζΪ εεδέπιβ 3) Ο ζεκπσμ ηβμ εεδέπιβμ άηαθ θα ηβθ Ϋλγκνθ ζε επαθά κδ Υαθαθαέκδ ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ Ϋηζδ κδ ηεζενηαέκδ ηκζνθγκτθ ηε ηα εδδπζκζαηλδεΪ εαδ πζάλπμ εδδεξγά ΫγδηΪ ηκνμ. Αεθ άηαθ «εγθκεΪγαλζβ», αζζΪ «εΪγαλζβ ηπθ αηαληπζυθ» – αελδίυμ σππμ εαδ κδ Βίλαέκδ σηαθ αηαληΪθκνθ «εεδδυεκθηαδ», σξδ επεδδά εέθαδ Βίλαέκδ, αζζΪ επεδδά εέθαδ αηαληπζσ εγθκμ. Θα δκτηε ηυλα ηδα πελέπηπζβ πκν κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. απκεαζκτθ «ΰεθκεηκθέα». Ώνηά ηβθ δδαηαΰάμ ΰδα εικζσγλενζβ ηπθ Μαδδαθδηυθ, σππμ ανηά πελδΰλΪθεηαδ ζηκνμ ΏΡΕΘΜΟΤ ΛΏ‘. Έηζδ κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. δζξνλέακθηαδ 1) σηδ κδ Εζλαβζέηεμ Ϋζθαιαθ σζκθ ηκθ αλζεθδεσ πζβγνζησ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΏ‘, 7) 2) σηδ Ϋζθαιαθ σζκνμ ηκνμ Ϊλλεθεμ αδξηαζυηκνμ, ζνηπελδζαηίαθκηΫθπθ εαδ ηπθ ηδελυθ αΰκλδυθ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΏ‘, 17), 3) σηδ Ϋζθαιαθ ηδμ ηβ παλγΫθεμ αδξηΪζπηεμ ΰνθαέεεμ εαδ ελΪηβζαθ ησθκ ηδμ παλγΫθεμ αδξηΪζπηεμ απθηαθΫμ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΏ‘, 17) πλκθαθυμ εΪθκθηΪμ ηκνμ «ηΫζη παλγεθδεσηβηαμ», υζηε θα ηδμ δυζκνθ πμ ζεζΪίεμ ηκν ζει ζηκνμ θδεβηΫμ Ϊθηλεμ Εζλαβζέηεμ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΏ‘, 18). 4) Κδ σζα ανηΪ επεδδά άηαθ εθηκζά ηκν ΓδαξίΫ, επεδδά κδ Μαδδαθέηεμ απζυμ ζΪηλεναθ Ϋθαθ Ϊζζκ γεσ, ηκθ ΐαΪζ. 5) Έηζδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. επδδκεδηΪαεδ ηβ ζθαΰά ηδελυθ αΰκλδυθ, ΰνθαδευθ, εαδ ηκ ίδαζησ ηδελυθ εκλδηζδυθ. ΜΪζδζηα δεθ εέθαδ αηΫηκξκμ, αζζΪ εέθαδ ανησμ πκν δδαηΪαεδ ηκ Μπνζά θα εβλτιεδ ηκθ πσζεηκ εαηΪ ηπθ Μαδδαθδηυθ εαδ ζηκ ηΫζκμ (ζηέξ. 28) αβηΪ εαδ ηελέδδκ!
ηβθ πελέπηπζβ ανηά Ϋξκνηε θα αθηδηεηππέζκνηε επδξεδλάηαηα αθγλυππθ πκν απζκτζηαηα κτηε δδΪίαζαθ κζσεζβλβ ηβθ Π.Α. κτηε εέθαδ εικδεεδπηΫθκδ ηε ηκθ πκζδηδζησ εαδ ηδμ ζνθγάεεμ ηβμ Μ. Ώθαηκζάμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ. Ώμ παλαγΫζκνηε σηπμ ηκ εεέηεθκ. ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΏ‘ 1 Ο Κτλδκμ εέπε ζηκ Μπνζά: 2 «ΠΪλε εεδέεβζβ απσ ηκνμ Μαδδαθέηεμ ΰδα ξΪλβ ηπθ Εζλαβζδηυθ. ΜεηΪ απσ ανησ γα πεγΪθεδμ». 3 Σσηε κ Μπνζάμ ηέζβζε ζηκ ζασ εαδ ηκνμ εέπε: «Ώμ εικπζδζηκτθ ηελδεκέ Ϊθηλεμ απσ ζαμ ΰδα πσζεηκ. Θα επδηεκτθ ζηκνμ Μαδδαθέηεμ ΰδα θα πλαΰηαηκπκδάζκνθ ηβθ εεδέεβζβ ηκν Κνλέκν εθαθηέκθ ηκνμ. 4 Θα ζηεέζεηε ζηκθ πσζεηκ ξέζδκνμ Ϊθηλεμ απσ εΪγε θνζά, απσ σζεμ ηδμ θνζΫμ ηκν Εζλαάζ». 5 νΰεεθηλυγβεαθ ζκδπσθ απ‘ σζκ ηκ ζασ ξέζδκδ απσ εΪγε θνζά, δβζαδά δυδεεα ξδζδΪδεμ κπζδζηΫθκδ ΰδα πσζεηκ. 6 ζκνμ ανηκτμ ηκνμ Ϋζηεδζε κ Μπνζάμ ζηκθ πσζεηκ εαδ ηααέ ηκνμ ηκ ΰδκ ηκν δελΫα ΒζεΪααλ, ηκθ ΦδθεΫμ. Ώνησμ ελαηκτζε ζηα ξΫλδα ηκν ηα δελΪ ζεετβ εαδ ηδμ ζΪζπδΰΰεμ ΰδα ηα δδΪθκλα παλαΰΰΫζηαηα. 7 ΠκζΫηβζαθ εθαθηέκθ ηπθ Μαδδαθδηυθ, σππμ κ Κτλδκμ εέξε δδαηΪιεδ ηκ Μπνζά εαδ ζεσηπζαθ σζκνμ ηκνμ Ϊθηλεμ ηκνμ. 8 ηκνμ θεελκτμ πελδζαηίΪθκθηαθ εαδ κδ πΫθηε ίαζδζδΪδεμ ηβμ ΜαδδΪη: ΒνΎ, ΡΫεεη, κνλ, Ονλ εαδ ΡείΪ. εσηπζαθ επέζβμ εαδ ηκ ΐαζαΪη, ΰδκ ηκν ΐευλ. 9 Οδ Εζλαβζέηεμ αδξηαζυηδζαθ ηδμ ΰνθαέεεμ ηπθ Μαδδαθδηυθ ηααέ ηε ηα παδδδΪ ηκνμ εαδ ζεβζΪηβζαθ ηα αυα ηκνμ, ηα εκπΪδδα ηκνμ, σζα ηα νπΪλξκθηΪ ηκνμ 10 εαδ πνλπσζβζαθ σζεμ ηδμ πσζεδμ ηκνμ εαδ ηδμ εαηαζεβθυζεδμ ηκνμ. 11 ζβ ανηά ηβ ζεέα εαδ ηα ζΪθνλα, αθγλυπκνμ εαδ αυα, 12 ηα Ϋθελαθ ζηκ Μπνζά εαδ ζηκθ ΒζεΪααλ, ηκθ δελΫα, εαδμ ηβθ δζλαβζδηδεά εκδθσηβηα, πκν άηαθ ζηλαηκπεδενηΫθβ ζηδμ πεδδΪδεμ ηβμ ΜπΪί, εκθηΪ ζηκθ ΕκλδΪθβ, απΫθαθηδ απσ ηβθ Εελδξυ. 13 Ο Μπνζάμ εαδ κ ΒζεΪααλ, κ δελΫαμ, εαγυμ εαδ κδ νπσζκδπκδ αλξβΰκέ ηβμ εκδθσηβηαμ ίΰάεαθ απσ ηκ ζηλαησπεδκ ΰδα θα πλκςπαθηάζκνθ ηκ ζηλαησ. 14 Σσηε κ Μπνζάμ κλΰέζηβεε ηε ηκνμ αλξβΰκτμ ηκν ζηλαηκτ, ηκνμ ξδζέαλξκνμ εαδ ηκνμ εεαησθηαλξκνμ, πκν ΰτλδααθ απσ ηβθ εεζηλαηεέα. 15 «Γδαηέ αθάζαηε απθηαθΫμ ηδμ ΰνθαέεεμ;» ηκνμ Ϋζεΰε. 16 «ΏνηΫμ εέθαδ πκν ηε ζνηίκνζά ηκν ΐαζαΪη παλΫζνλαθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα απδζηάζκνθ ζηκθ Κτλδκ εδ Ϋηζδ ζηβ Φεΰυλ ιΫζπαζε β πζβΰά πΪθπ ζηβθ εκδθσηβηα ηκν Κνλέκν. 17 Συλα ζκδπσθ γα ζεκηυζεηε εΪγε αλζεθδεσ παδδέ εαδ εΪγε ΰνθαέεα πκν Ϋξεδ πζαΰδΪζεδ ηε Ϊθηλα εαδ ζνθενλΫγβεε ηααέ ηκν. 18 Σα εκλέηζδα σηπμ πκν εέθαδ παλγΫθεμ αθάζηε ηα θα αάζκνθ ΰδα ζαμ. 19 Βζεέμ γα ηεέθεηε Ϋιπ απκ ηκ ζηλαησπεδκ εθηΪ ηΫλεμ. ζκδ σζκδ απσ εζαμ ζεκηυζαηε Ϊθγλππκ.. 32 Σα ζΪθνλα, σ,ηδ δβζαδά εέξε ηεέθεδ απσ ηβ ζεβζαζέα πκν Ϋεαθαθ κδ πκζεηδζηΫμ ΰδα ηκνμ εανηκτμ ηκνμ, άηαθ ειαεσζδεμ είδκηάθηα πΫθηε ξδζδΪδεμ πλσίαηα, 33 είδκηάθηα δτκ ξδζδΪδεμ ίσδδα, 34 ειάθηα ηέα ξδζδΪδεμ ΰαρδκτλδα. 35 ζκ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ, κ αλδγησμ ηπθ παλγΫθπθ ΰνθαδευθ άηαθ ηλδΪθηα δτκ ξδζδΪδεμ. 36 Σα ηδζΪ απ‘ ανηΪ, δβζαδά ηκ ηελέδδκ ηπθ πκζεηδζηυθ, άηαθ ηλδαεσζδεμ ηλδΪθηα εθηΪ ξδζδΪδεμ πεθηαεσζδα πλσίαηα. 37 Δ πλκζθκλΪ ΰδα ηκθ Κτλδκ απσ ηα πλσίαηα ανηΪ άηαθ ειαεσζδα είδκηάθηα πΫθηε. 38 Ώπσ ηδμ ηλδΪθηα Ϋιδ ξδζδΪδεμ ίσδδα, β πλκζθκλΪ ΰδα ηκθ Κτλδκ άηαθ είδκηάθηα δτκ. 39 Ώπσ ηδμ ηλδΪθηα ξδζδΪδεμ πεθηαεσζδα ΰαρδκτλδα, β πλκζθκλΪ ζηκθ Κτλδκ άηαθ ειάθηα Ϋθα, 40 εαδ απσ ηδμ δεεαΫιδ ξδζδΪδεμ αδξηαζυηκνμ, β πλκζθκλΪ ΰδα ηκθ Κτλδκ άηαθ ηλδΪθηα δτκ. 47 Ώπσ ανησ ηκ ηδζσ, πκν άηαθ ηκ ηελέδδκ ηπθ Εζλαβζδηυθ, κ Μπνζάμ πάλε Ϋθα ζηα πεθάθηα, απσ ηκνμ αδξηαζυηκνμ εαδ απσ ηα αυα, εαδ ηα Ϋδπζε ζηκνμ Λενέηεμ, πκν νπβλεηκτζαθ ζηβ ζεβθά ηκν Κνλέκν. Ώμ αθαζτζκνηε Ϋθαθ-Ϋθαθ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηπθ εαηβΰσλπθ ηβμ Π.Α. 1) Αεθ νπάλξε αθΪΰεβ ΰδα «ηΫζη παλγεθδεσηβηαμ», σππμ ηκ εθθκκτηε ζάηελα, δδσηδ εεεέθβ ηβθ επκξά ζηβ Μ. Ώθαηκζά ηπκλκτζε εαθεέμ ζξεηδεΪ ετεκζα θα ηΪγεδ πκζζΪ πλΪΰηαηα ΰδα ηβθ εγθδεσηβηα ά ηβθ εκδθπθδεά γΫζβ ηπθ αθγλυππθ (Ϊλα εαδ ηπθ ΰνθαδευθ) απσ ηα λκτξα ηκνμ, ηβθ εσηηπζά ηκνμ εαδ ηα ζηκζέδδα ηκνμ. ηβ ΐαίνζυθα, κδ ΰνθαέεεμ Ϋπαναθ θα θκλκτθ πΫπζκ, αζζΪ θκλκτζαθ ηδα ηαθηέζα. ηβθ Ώζζνλέα ΰδθσηαθ ηκ αθηέγεηκ, κδ παθηλεηΫθεμ θκλκτζαθ πΫπζκ. ηβθ πελδκξά πκν ηαμ εθδδαθΫλεδ β παλγεθδεσηβηα δεδεθτκθηαθ ηε εΪπκδκν εέδκνμ λκνξδζησ (π.ξ. β λσηπα ηβμ ΣαηΪλ ζηκ ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΓ‘). Πδκ ετεκζα δεδεθτκηαθ σηδ ηδα ΰνθαέεα άηαθ παθηλεηΫθβ εαδ ζνθεπυμ ηβ παλγΫθα. Σκ πΫπζκ, ηα εκζηάηαηα εαδ ζνΰεεελδηΫθα εέδβ εσηηπζβμ. Παλκηκέπμ ηπκλκτζε ηδα αθτπαθηλβ, ηβ παλγΫθα (π.ξ. δελσδκνζβ ά εκδθά πσλθβ) θα αθαεαζνθγεέ απσ ηκθ εαζζππδζησ ηβμ («εἶδκμ ἔξκνζα πκλθδεόθ», δβζαδά ζησζδζηα πσλθβμ ΠΏΡΟΕΜΕΏΕ Γ‘, 10) ά ηα δδΪθκλα ζβηΪδδα ά ηα ζνηΪ ηαζζδΪ, ηβθ πελέελΰβ εσηηπζβ εαδ ηα πκζνηεζά λκτξα. Έηζδ άηαθ ετεκζκ θα δδαπδζηυζεδ εαθεέμ πκδεμ ΰνθαέεεμ άηαθ πσλθεμ εαδ δελσδκνζεμ εαγυμ εαδ πκδεμ άηαθ παθηλεηΫθεμ. Ώθηέγεηα απσ ηβθ επκξά ηαμ, σπκν σζκδ θκλκτθ πΪθπ-εΪηπ ηα έδδα λκτξα, εεεέθβ ηβθ επκξά εαδ ζ‘ εεεέθβ ηβθ πελδκξά (ανησ ηκ Ϋγδηκ νπάλξε εαδ ζηα ηΫλβ ηαμ ηκνζΪξδζηκθ υμ πλδθ 2 αδυθεμ, ηκνζΪξδζηκθ ΰδα ηβθ εγθδεσηβηα π.ξ. κδ Έζζβθεμ εέξαθ ηκνζηΪεδ εδ σξδ ΰεθδΪδα, ηβθ κπκέα εέξαθ κδ Σκτλεκδ) β αηθέεζβ εαδ β εσηηπζβ Ϋδεδξθαθ εαδ ηβθ εκδθπθδεά γΫζβ ηβμ ΰνθαέεαμ. Γδα θα αθαεαζνθγεέ πκδεμ άηαθ παλγΫθεμ, δβζαδά κτηε παθηλεηΫθεμ κτηε πσλθεμ, δεθ ξλεδαασηαθ «ηΫζη παλγεθδεσηβηαμ» απσ ΰδαηλκτμ. Σκ ζσΰκ, ΰδα ηκθ κπκέκ Ϋΰδθε επδζκΰά ηπθ παλγΫθπθ, ηκθ αθαθΫλκνηε παλαεΪηπ.
2) Βέθαδ εθηεζυμ οενδάμ κ δζξνλδζησμ σηδ κδ Εζλαβζέηεμ Ϊθβζαθ θα αάζκνθ κδ παλγΫθεμ, υζηε θα ηδμ Ϋξκνθ πμ «ζεζΪίεμ ηκν ζει». Οδ πελδζζσηελεμ εκπΫζεμ παθηλετκθηαθ ησζδμ Ϊλξδζαθ θα ηπκλκτθ θα ΰεθθκτθ παδδδΪ, δβζαδά εαηΪ ηα 12-13, ζηβθ αλξαέα ΜΫζβ Ώθαηκζά. ΒπκηΫθπμ, κδ Εζλαβζέηεμ Ϊθβζαθ απθηαθΫμ ησθκ ηδμ εκπΫζεμ πκν άηαθ εΪηπ απσ 11 εαδ πκν κνζδαζηδεΪ άηαθ αεσηβ παδδδΪ, σξδ ΰνθαέεεμ. ηβθ Π.Α. ίζΫπκνηε ηκ Θεσ ηΫζπ ηπθ πλκθβηυθ θα εαηβΰκλεέ ηκνμ Εζλαβζέηεμ ΰδα Ϋθα ζπλσ πλΪΰηαηα, απσ ηκδξεέα εαδ εαεέα υμ απδζηέα. νθεξυμ β Π.Α. εαεκζκΰεέ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, σππμ γα δκτηε. Χζησζκ, εέθαδ ίείαδπηΫθκ εαδ ζβηαθηδεσ σηδ κδ Εζλαβζέηεμ δεθ εαηβΰκλκτθηαδ ΰδα παδδκθδζέα. νθεπυμ, β εαηβΰκλέα σηδ ηα ηδελΪ εκλδηζΪεδα δδαζυγβεαθ ΰδα θα ηα ξλβζδηκπκδκτθ ζεικναζδεΪ κδ Εζλαβζέηεμ δεθ ζηΫεεδ κτηε νπκζηβλέαεηαδ απσ Ϊζζα ζηκδξεέα. Δ Ϊπκοβ σηδ β πλσηαζβ θα ηδμ ελαηάζκνθ «ΰδα ηκθ εανησ ηκνμ» (ζηέξ. 18) δεθ ζβηαέθεδ απαλαέηβηα «ΰδα ηβθ ενξαλέζηβζά ηκνμ», αζζΪ αθαθΫλεηαδ πμ β αθηέγεηβ εθαζζαεηδεά εαηΪζηαζβ ηκν «ΰδα ηκθ ΓδαξίΫ», πκν ζάηαδθε θα ζεκηπγκτθ. «Γδα ηκθ εανησ ηκνμ» ζβηαέθεδ απζυμ «ηβθ ηδμ ζεκηυζεηε». Αεθ νπΪλξεδ εΪηδ πκν θα νπκδβζυθεδ σηδ ηκ «ελαηάζηε ηεμ απθηαθΫμ» ζνθεπΪΰεηαδ απαλαέηβηα «ελαηάζηε ηεμ απθηαθΫμ ΰδα ζεζΪίεμ ηκν ζει». 3) Ο ζσΰκμ ΰδα ηκθ κπκέκ ζθΪξηβεαθ κδ Μαδδαθέηεμ δεθ Ϋξεδ θα εΪθεδ εαγσζκν ηε ηβ ζαηλεέα ηκν ΐαΪζ εαγεανηά. Βδυ πλΫπεδ θα αθαηλΫικνηε ζε δδΪθκλα εεθΪζαδα ηκν ίδίζέκν ηπθ ΏΡΕΘΜΧΝ, υζηε θα δκτηε ηκθ ζσΰκ. Ώνησμ δέθεηαδ εαη‘ αλξάθ ζηκ εεθΪζαδκ πκν αθαθΫλαηε, ζηκνμ ζηέξκνμ 15 εαδ 16. Βεεέ κ Μπνζάμ, λπηΪ ΰδαηέ δεθ γαθαηυγβεαθ κδ ΰνθαέεεμ εαδ ζΫεδ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ σηδ ανηΫμ άηαθ β αδηέα πκν απκζηΪηβζαθ κδ Εζλαβζέηεμ. Έηζδ i) ΜεηΪ ηβθ άηηα ηπθ Ώηκλλαέπθ, κ ίαζδζδΪμ ηπθ Μπαίδηυθ, ΐαζΪε, αθβζτξβζε ΰδα ηβθ δζξτ ηπθ Εζλαβζδηυθ. Οδ ζτηηαξκέ ηκν, κδ Ώηκλλαέκδ, εέξαθ βηηβγεέ εαδ κ έδδκμ εέξε εζΪξδζηβ ζηλαηδπηδεά δτθαηβ εαδ αλεεηά εινπθΪδα, υζηε θα ηβθ επδηεγεέ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ (θα νπεθγνηέζκνηε σηδ κ Θεσμ εέξε ηκθέζεδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ θα ηβθ επδξεδλάζκνθ θα εαηαζΪίκνθ ηβ ΜπΪί). ηΫζθεδ ηκ ΰδκ ηκν ζηκθ πλκθάηβ ΐαζαΪη, πκν ακτζε ζηβθ ξυλα ΦαγκνλΪ, δέπζα ζηκθ ΒνθλΪηβ, υζηε θα ηκθ πλκζεαζΫζεδ ζηβ ΜπΪί, πλκεεδηΫθκν θα εαηαλαζηεέ (!) ηκνμ Εζλαβζέηεμ (ΏΡΕΘΜΟΕ Κΐ‘, 1-6), ΰδα θα βηηβγκτθ απσ ηκνμ Μπαίέηεμ. Ο ΐαζαΪη δΫξεηαδ, αζζΪ κ Θεσμ ηκθ πλκζηΪαεδ θα ενζκΰάζεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΓ‘ εαδ ΚΑ‘). ii) Βδυ θα δδενελδθέζκνηε σηδ κδ Μπαίέηεμ εαδ κδ Μαδδαθέηεμ άηαθ εθπηΫθκδ πμ ελΪηκμ εαδ πμ θνζά (π.ξ. ΏΡΕΘΜΟΕ Κΐ‘, 7), υζηε θα ηβθ αθαλπηβγεέ εαθεέμ, ηδ δκνζεδΪ Ϋξκνθ κδ ηεθ ηε ηβθ ηδηπλέα ηπθ δε. iii) Ο ΐαζαΪη αθηδζαηίΪθεηαδ σηδ κ Εζλαάζ Ϋξεδ ηβθ πλκζηαζέα ηκν Θεκτ, ΰδ‘ ανησ εέθαδ αθέεβηκμ. νζζαηίΪθεδ ζκδπσθ Ϋθα ζξΫδδκ, ηε ηκ κπκέκ γα Ϋεαθε ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα απκηαελνθγκτθ απσ ηβθ πέζηβ ζηκ Θεσ, θα ξΪζκνθ ηβθ ετθκδΪ ηκν Ϊλα εαδ ηβθ πλκζηαζέα ηκν εαδ θα ηπκλκτθ θα βηηβγκτθ ζηλαηδπηδεΪ απσ ηκνμ Μπαίέηεμ/Μαδδαθέηεμ. Σκ ζξΫδδκ εέθαδ απζσ: κδ Μπαίέηδζζεμ εαδ κδ Μαδδαθέηδζζεμ γα ηαιέδεναθ ζηδμ πελδκξΫμ πκν άηαθ κδ Εζλαβζέηεμ, γα εέξαθ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ηααέ ηκνμ (πλυηβ παλΪίαζβ ηπθ εθηκζυθ ηκν Θεκτ) εδ Ϋπεδηα γα ηκνμ πλκΫηλεπαθ – ηε σπζκ ηκ ζει – θα ζαηλετζκνθ ηααέ ηκνμ ηκνμ γεκτμ ηπθ Μπαίδηυθ/Μαδδαθδηυθ, υζηε κ Θεσμ ηκν Εζλαάζ θα κλΰδζηεέ ηααέ ηκν εαδ θα εΰεαηαζεέοεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Οδ Μπαίέηεμ Ϊλξκθηεμ ζνηθπθκτθ, κ ΐαζαΪη απενγτθεηαδ ζηδμ Μπαίέηδζζεμ/Μαδδαθέηδζζεμ εαδ εέηε ηε ηκθ Ϋθα εέηε ηε ηκθ Ϊζζκ ηλσπκ (Ϊηεζβ πεδγυμ, Ϋηηεζβ ηε πέεζβ ηπθ αθδλυθ ηκνμ ά ηπθ αλξσθηπθ ηκνμ) ηδμ πεέγεδ. Μσθκ Ϋθαμ πλκθάηβμ, ζαθ ηκ ΐαζαΪη, κ κπκέκμ Ϊζζπζηε επδεκδθπθκτζε ηε ηκ Θεσ, γα ηπκλκτζε θα αθηδζβθγεέ ησζκ κινδελευμ ηβθ αδηέα ηβμ δζξτκμ ηκν Εζλαάζ εαδ ηκθ ηλσπκ πκν ανηά β δζξτμ γα Ϋπανε θα νπΪλξεδ. Άζζπζηε, ζηκ εεθ. ΛΏ‘ λβηΪ εαηκθκηΪαεηαδ πμ κ εηπθενζηάμ ηκν ζξεδέκν. Έηζδ: ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΒ‘ 1 ΚΏΕ εαηέζνζεθ ᾿Εζλαὴζ ἐθ αηηείθ· εαὶ ἐίείβζώγβ ὁ ζαὸμ ἐεπκλθεῦζαδ εἰμ ηὰμ γνΰαηέλαμ Μπάί. 2 εαὶ ἐεάζεζαθ αηκὺμ εἰμ ηὰμ γνζίαμ ηθ εἰδώζπθ αηθ, εαὶ ἔθαΰεθ ὁ ζαὸμ ηθ γνζδθ αηθ εαὶ πλκζεεύθβζαθ ηκῖμ εἰδώζκδμ αηθ. 3 εαὶ ἐηεζέζγβ ᾿Εζλαὴζ ηῶ ΐεεζθεΰώλ· εαὶ ὠλΰίζγβ γνηῶ Κύλδκμ ηῶ ᾿Εζλαήζ. 4 εαὶ εἶπε Κύλδκμ ηῶ Μπνζῆ· ζαίὲ πάθηαμ ηκὺμ ἀλξβΰκὺμ ηκῦ ζακῦ εαὶ παλαδεδΰηάηδζκθ αηκὺμ Κνλίῳ εαηέθαθηδ ηκῦ ζίκν, εαὶ ἀπκζηλαθήζεηαδ ὀλΰὴ γνηκῦ Κνλίκν ἀπὸ ᾿Εζλαήζ. 5 εαὶ εἶπε Μπνζμ ηαῖμ θνζαῖμ ᾿Εζλαήζ· ἀπκεηείθαηε ἕεαζηκμ ηὸθ κἰεεῖκθ αηκῦ ηὸθ ηεηεζεζηέθκθ ηῶ ΐεεζθεΰώλ. 6 Καὶ ἰδκὺ ἄθγλππκμ ηθ νἱθ ᾿Εζλαὴζ ἐζγὼθ πλκζήΰαΰε ηὸθ ἀδεζθὸθ αηκῦ πλὸμ ηὴθ Μαδδαθῖηδθ ἐθαθηίκθ Μπνζ εαὶ ἐθαθηίκθ πάζβμ ζνθαΰπΰμ νἱθ ᾿Εζλαήζ, αηκὶ δὲ ἔεζαδκθ παλὰ ηὴθ γύλαθ ημ ζεβθμ ηκῦ ηαληνλίκν. 7 εαὶ ἰδὼθ Φδθεὲμ νἱὸμ ᾿Βζεάααλ νἱκῦ ᾿Ώαλὼθ ηκῦ ἱελέπμ ἐιαθέζηβ ἐε ηέζκν ημ ζνθαΰπΰμ εαὶ ζαίὼθ ζεδλκηάζηβθ ἐθ ηῆ ξεδλὶ 8 εἰζζγεθ ὀπίζπ ηκῦ ἀθγλώπκν ηκῦ ᾿Εζλαβζίηκν εἰμ ηὴθ εάηδθκθ εαὶ ἀπεεέθηβζεθ ἀηθκηέλκνμ, ηόθ ηε ἄθγλππκθ ηὸθ ᾿Εζλαβζίηβθ εαὶ ηὴθ ΰνθαῖεα δδὰ ημ ηήηλαμ αημ· εαὶ ἐπαύζαηκ πζβΰὴ ἀπὸ νἱθ ᾿Εζλαήζ. 9 εαὶ ἐΰέθκθηκ κἱ ηεγθβεόηεμ ἐθ ηῆ πζβΰῆ ηέζζαλεμ εαὶ εἴεκζδ ξδζδάδεμ. 10 Καὶ ἐζάζβζε Κύλδκμ πλὸμ Μπνζθ ζέΰπθ· 11 Φδθεὲμ νἱὸμ ᾿Βζεάααλ νἱκῦ ᾿Ώαλὼθ ηκῦ ἱελέπμ
εαηέπανζε ηὸθ γνηόθ ηκν ἀπὸ νἱθ ᾿Εζλαὴζ ἐθ ηῶ αβζζαί ηκν ηὸθ αζκθ ἐθ αηκῖμ, εαὶ κε ἐιαθήζπζα ηκὺμ νἱκὺμ ᾿Εζλαὴζ ἐθ ηῶ αήζῳ ηκν. 12 κὕηπμ εἶπκθ· ἰδκὺ ἐΰὼ δίδπηδ αηῶ δδαγήεβθ εἰλήθβμ, 13 εαὶ ἔζηαδ αηῶ εαὶ ηῶ ζπέληαηδ αηκῦ ηεη‘ αηὸθ δδαγήεβ ἱελαηείαμ αἰπθία, ἀθγ‘ ὧθ ἐαήζπζε ηῶ Θεῶ αηκῦ εαὶ ἐιδζάζαηκ πελὶ ηθ νἱθ ᾿Εζλαήζ. 14 ηὸ δὲ ὄθκηα ηκῦ ἀθγλώπκν ηκῦ ᾿Εζλαβζίηκν ηκῦ πεπζβΰόηκμ, ὃμ ἐπζήΰβ ηεηὰ ημ Μαδδαθίηδδκμ, Γαηίλὶ νἱὸμ αζώ, ἄλξπθ κἴεκν παηλδᾶμ ηθ νηεώθ· 15 εαὶ ὄθκηα ηῆ ΰνθαδεὶ ηῆ Μαδδαθίηδδδ ηῆ πεπζβΰνίᾳ Υαζίί, γνΰάηβλ κὺλ ἄλξκθηκμ ἔγθκνμ ᾿Οηηώγ, κἴεκν παηλδᾶμ ἐζηδ ηθ Μαδδάη. 16 Καὶ ἐζάζβζε Κύλδκμ πλὸμ Μπνζθ ζέΰπθ· ζάζβζκθ ηκῖμ νἱκῖμ ᾿Εζλαὴζ ζέΰπθ· 17 ἐξγλαίθεηε ηκῖμ Μαδδβθαίκδμ εαὶ παηάιαηε αηκύμ, 18 ὅηδ ἐξγλαίθκνζδθ αηκὶ ηῖθ ἐθ δκζδόηβηδ, ὅζα δκζδκῦζδθ ηᾶμ δδὰ Φκΰὼλ εαὶ δδὰ Υαζίὶ γνΰαηέλα ἄλξκθηκμ Μαδδὰη ἀδεζθὴθ αηθ ηὴθ πεπζβΰνῖαθ ἐθ ηῆ ηέλᾳ ημ πζβΰμ δδὰ Φκΰώλ. (ε ηεηΪθλαζβ: 1 ηαθ κ ζασμ ηκν Εζλαάζ εΰεαηαζΪγβεε ζηβ δηηεέη, Ϊλξδζε θα πκλθετεηαδ ηε ηδμ Μπαίέηδζζεμ. 2 ΏνηΫμ ηκνμ πλκεΪζεζαθ θα ζνηηεηΪζξκνθ ζηδμ γνζέεμ ηπθ γευθ ηκνμ εδ εεεέθκδ Ϋθαΰαθ απ‘ ηδμ γνζέεμ εαδ ζΪηλεοαθ ηκνμ γεκτμ ηπθ Μπαίδηυθ. 3 Ο Κτλδκμ κλΰέζηβεε πΪλα πκζτ πκν κ ζασμ Εζλαάζ πάλε ηΫλκμ ζηβ ζαηλεέα ηκν ΐΪαζ-Φεΰυλ 4 εαδ εέπε ζηκ Μπνζά: «ΠδΪζε σζκνμ ηκνμ αλξβΰκτμ ηκν ζακτ εαδ γαθΪηπζΫ ηκνμ ΰδα ηΫθα απΫθαηδ ζηκθ άζδκ. Έηζδ γα πΪοεδ κ εαηαζηλκθδεσμ γνησμ ηκν εθαθηέκθ ηκν ζακτ». 5 Σσηε εέπε κ Μπνζάμ ζηκνμ δδεαζηΫμ ηκν Εζλαάζ: «ΚαγΫθαμ ζαμ θα γαθαηυζεηε σζκνμ απσ ηκνμ αθγλυπκνμ ζαμ πάλαθ ηΫλκμ ζηβ ζαηλεέα ηκν ΐΪαζ-Φεΰυλ». 6 Βεεέθβ ηβ ζηδΰηά Ϋθηαζε Ϋθαμ Εζλαβζέηβμ θΫλθκθηαμ ζηκνμ δδεκτμ ηκν ηδα Μαδδαθέηδζζα˙ εαδ ηκθ εέδε κ Μπνζάμ εαδ σζβ β δζλαβζδηδεά εκδθσηβηα, ηβθ υλα πκν ανηκέ Ϋεζαδΰαθ ηπλκζηΪ ζηβθ εέζκδκ ηβμ ζεβθάμ ηκν Μαληνλέκν. 7 Μσζδμ ηκ εέδε ανησ κ ΦδθεΫμ, ΰδκμ ηκν ΒζεΪααλ εαδ εΰΰκθσμ ηκν δελΫα Ώαλυθ, ζβευγβεε ηΫζα απσ ηβθ εκδθσηβηα εαδ η‘ Ϋθα δσλν ζηκ ξΫλδ ηκν 8 εαηαδέπιε ηκθ Εζλαβζέηβ υμ ηΫζα ζηβ ζεβθά ηκν εαδ ηκνμ δδαπΫλαζε εαδ ηκνμ δτκ, Ϋηζδ πκν ηκ δσλν ίΰάεε απσ ηβθ εκδζδΪ ηβμ ΰνθαέεαμ. Σσηε ζηαηΪηβζε β ζνηθκλΪ αθΪηεζα ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. 9 Ώνηκέ πκν πΫγαθαθ απσ ηβ ζνηθκλΪ άηαθ εέεκζδ ηΫζζελδμ ξδζδΪδεμ. 10 Ο Κτλδκμ εέπε ζηκθ Μπνζά: 11 «Ο ΦδθεΫμ, ΰδκμ ηκν ΒζεΪααλ εαδ εΰΰκθσμ ηκν Ώαλυθ ηκν δελΫα, απΫηλεοε ηβθ κλΰά ηκν απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, ΰδαηέ ζνΰελδηδεΪ η‘ ανηκτμ Ϋδεδιε ηεΰΪζκ αάζκ ΰδα ηΫθα˙ Ϋηζδ δεθ εικζσγλενζα ηκνμ Εζλαβζέηεμ ζηβθ κλΰά ηκν. 12 Γδ‘ ανησ θα ηκν πεδμ σηδ εΰυ εζεέθπ ηααέ ηκν ζνηθπθέα θδζέαμ. 13 Γδ‘ ανησθ εαδ ΰδα ηκνμ απκΰσθκνμ ηκν γα δζξτεδ δδαγάεβ αδυθδαμ δελκζτθβμ, ΰδαηέ Ϋδεδιε αάζκ ΰδα ηκ Θεσ ηκν εαδ Ϋθελε ζηκνμ Εζλαβζέηεμ ηβ ζνΰξυλβζβ ηπθ αηαληδυθ ηκνμ. 14 Ο Εζλαβζέηβμ πκν γαθαηυγβεε ηααέ ηε ηβ Μαδδαθέηδζζα άηαθ κ Γδηίλά, ΰδκμ ηκν αζκτ, αλξβΰκτ κδεκΰεθεέαμ ζηβ θνζά ζνηευθ. 15 Καδ β Μαδδαθέηδζζα ζεΰσηαθ Κααίέ, εσλβ ηκν κνλ, αλξβΰκτ θνζάμ, απσ παηλδαλξδεά κδεκΰΫθεδα ηβμ ΜαδδΪθ. 16 Ο Κτλδκμ εέπε ζηκ Μπνζά: 17 «Βπδηεγεέηε ζηκνμ Μαδδαθέηεμ εαδ ξηνπάζηε ηκνμ 18 ΰδα ηκ εαεσ πκν ζαμ Ϋεαθαθ εαδ ζαμ απκπζΪθβζαθ ηε ηδμ πκθβλδΫμ ηκνμ ζηβθ νπσγεζβ ηκν Φεΰυλ εαδ ζηβθ νπσγεζβ ηβμ ζνηπαηλδυηδζζΪμ ηκνμ ηβμ Κααίέ, πκν γαθαηυγβεε ηβ ηΫλα πκν ζαμ ίλάεε β ζνηθκλΪ»). Αβζαδά κδ Μαδδαθέηδζζεμ θηΪθκνθ ζηδμ πελδκξΫμ πκν δδΫηεθε κ Εζλαάζ (ζηέξ. 1), κδ Εζλαβζέηεμ πκλθετκνθ ηε ανηΫμ (ζηέξ. 1), ανηΫμ ηκνμ πλκζεαζκτθ ζηδμ γνζέεμ ηπθ ιΫθπθ γευθ, ζηα εδδπζκζαηλδεΪ ΰετηαηα. Οδ Εζλαβζέηεμ πλκζεκζυθηαδ ζηκθ ΐΪαζ ηκν Φεΰυλ (ζηέξ. 3), ηε απκηΫζεζηα κ Θεσμ θα κλΰδζηεέ ΰδα ηβθ απεέγεδΪ ηκνμ (ζηέξ. 4). ΜΫξλδ ζηδΰηάμ ηα πλΪΰηαηα παθ ζτηθπθα ηε ηκ ζξΫδδκ ηκν ΐαζαΪη. Χζησζκ, κ Θεσμ δεθ εΪγεηαδ απαγάμ: ζΫεδ ζηκ Μπνζά θα ηδηπλάζεδ σζκνμ ζνηηεηεέξαθ ζηδμ γνζέεμ εαδ εέξαθ ζεικναζδεά ζξΫζβ ηε ηδμ Μαδδαθέηδζζεμ. Ώνησ ΰέθεηαδ, θκθετκθηαδ εέεκζδ ηΫζζελδμ ξδζδΪδεμ Εζλαβζέηεμ (ζηέξ. 9). Οδ Εζλαβζέηεμ ηεηαθκκτθ ΰδα ηβθ απκζηαζέα ηκνμ (ζηέξ. 6). Καηαπατεδ β κλΰά ηκν Θεκτ – αθηέγεηα απ‘ σ,ηδ πλκζδκεκτζε κ ΐαζαΪη εαδ κδ Μαδδαθέηεμ. Σσηε κ Θεσμ ζΫεδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ θα πκζεηάζκνθ εαδ θα παηΪικνθ ηκνμ Μαδδαθέηεμ (ζηέξ. 17), ΰδαηέ ανηκέ θΫλγβεαθ τπκνζα εαδ δσζδα. Ο Θεσμ, θνζδεΪ, άιελε ηκ ζξΫδδκ ηπθ Μαδδαθδηυθ, ΰδ‘ ανησ αθαθΫλγβεε ζηβθ δκζδσηβηΪ ηκνμ εαδ ΰδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ πλκηλΫπεδ ηκ Μπνζά θα πκζεηάζεδ εαδ θα παηΪιεδ ηκνμ Μπαίέηεμ. Οδ Μπαίέηδζζεμ θαέθεηαδ ππμ δδΫθνΰαθ εαδ εεησμ απσ ηβθ γνΰαηΫλα ηκν κνλ (ζηέξ. 15) γα επΫηλεοαθ ζηβ ΜπΪί, σππμ θαέθεηαδ απσ ηκ εεθΪζαδκ ΛΏ‘. νθεπυμ β ηδηπλέα ζηκ εεθΪζαδκ ΛΏ‘ δεθ εέθαδ ιεεκηηΫθβ κτηε ιαθθδεά ά αδδεαδκζσΰβηβ (υζηε θα πλκεαζεέ δδεαέπμ αδζγάηαηα αΰαθΪεηβζβμ), σππμ γΫζκνθ θα ηαμ πεέζκνθ κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α., αζζΪ ζνθδΫεηαδ ηε ηκ εεθΪζαδκ ΚΒ‘. Οτηε ιτπθβζε ηδα ηΫλα κ Μπνζάμ εαδ ζεΫθηβεε «αμ πΪηε θα ζθΪικνηε ηυλα ηκνμ Μαδδαθέηεμ». Μπκλεέ εΪπκδκδ εδυ θα αθαλπηβγκτθ «εαδ ΰδαηέ θα ηδηπλκτθηαδ κδ Εζλαβζέηεμ εαδ κδ Μαδδαθέηεμ, απζυμ επεδδά κδ δετηελκδ πλκζεΪζεζαθ ηκνμ πλυηκνμ ζηβ ζαηλεέα ηκν ΐΪαζ εαδ κδ πλυηκδ δΫξηβεαθ; Σδ ζσδ ητλαθθκμ εέθαδ ανησμ κ Θεσμ ηβμ Π.Α., θα ηδηπλεέ σπκδκθ ηκθ απκλλέπηεδ;» Δ απΪθηβζβ εέθαδ σηδ κ Θεσμ ειαλξάμ δεθ επΫίαζε ηβ Αδαγάεβ ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Σκνμ αάηβζε θα ηβθ επδενλυζκνθ κδ έδδκδ, σξδ απζυμ κ Μπνζάμ πμ εεπλσζππκμ ηκν ζακτ, αζζΪ κ έδδκμ κ ζασμ, ηκνμ πλκεδδκπκέβζε ΰδα ηδμ ζνθΫπεδεμ ηβμ απδζηέαμ ηκνμ, ηκνμ εθβηΫλπζε ΰδα ηδμ ζνθΫπεδεμ ηβμ πέζηβμ ηκνμ εδ ανηκέ δΫξηβεαθ (ΒΞΟΑΟ ΕΘ‘, 8˙ ΒΞΟΑΟ ΚΑ‘,
7˙ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘, 15-26). Αεθ νπάλιε ζκδπσθ εΪηδ ηκ εικνζδαζηδεσ εε ηΫλκνμ ηκν Θεκτ πκν «δεθ Ϊθβθε θα αζζΪικνθ ζαηλεέα κδ Εζλαβζέηεμ». Μσθκδ ηκνμ εέξαθ δεζηενηεέ θα νπαεκτζκνθ ζηκνμ σλκνμ ηβμ Αδαγάεβμ εαδ ζηκ εΪηπ-εΪηπ δεθ αάηβζαθ Ϋθηδηα απαζζαΰά απσ ανηάθ (πλΪΰηα πκν γα ηκνμ Ϋδδθε ηκ δδεαέπηα θα ζαηλετκνθ σπκδκθ γΫζκνθ) πλκηκτ δδαπλΪικνθ ηβθ απκζηαζέα ηκνμ. iv) ηκ εεθΪζαδκ ανησ (ηκ ΛΏ‘), ζηκνμ ζηέξκνμ 15-16 ίζΫπκνηε ηκθ ζσΰκ πκν κ Μπνζάμ δδαηΪαεδ ηβθ εισθηπζβ ηπθ ηβ παλγΫθπθ Μαδδαθδηδζζυθ αδξηαζυηπθ. «15 Βέπε κ Μπνζάμ ζ‘ ανηκτμ: "ΰδαηέ ζνζζΪίαηε αδξηΪζπηεμ εαδ ηδμ θΫλαηε απθηαθΫμ εδυ; 16 Αεθ Ϋπλεπε ανηΫμ θα αάζκνθ, δδσηδ ανηΫμ άηαθ β αδηέα, ζτηθπθα ηε ηβ ζνηίκνζά ηκν ΐαζαΪη, θα απκζηαηάζκνθ κδ Εζλαβζέηεμ απσ ηκθ Κτλδκ, θα εαηαθλκθάζκνθ ηδμ εθηκζΫμ Σκν, θα ζαηλετζκνθ ηκ εέδπζκ Φκΰυλ, εδ Ϋηζδ θα απκζηαζεέ εε ηΫλκνμ ηκν Κνλέκν ηεΰΪζβ ηδηπλέα ζηκ Εζλαάζ"». Με Ϊζζα ζσΰδα κδ αδξηΪζπηεμ, ηβ παλγΫθεμ Μαδδαθέηδζζεμ ανηΫμ άηαθ κδ έδδεμ πκν εέξαθ απκδεξηεέ ηκ τπκνζκ ζξΫδδκ ηκν ΐαζαΪη εαδ πλκζπΪγβζαθ θα εΪθκνθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα απκζηαηάζκνθ εαηΪ ηκν Θεκτ. Σκ αθ κδ αδξηΪζπηεμ άηαθ παλγΫθεμ ά σξδ Ϋπαδαε ηεΰΪζκ λσζκ, δδσηδ ησθκ κδ ηβ παλγΫθεμ αδξηΪζπηεμ ηπκλκτζαθ θα εέξαθ ζνηηεηΪζξεδ ζε ζεικναζδεΪ σλΰδα ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ˙ κδ παλγΫθεμ αδξηΪζπηεμ Μπαίέηδζζεμ απζκτζηαηα δεθ εέξαθ ζνθενλεγεέ πκηΫ ηε εαθΫθαθ εδ επκηΫθπμ δεθ άηαθ ανηΫμ πκν εέξαθ παλαζτλεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ ζηβ ζαηλεέα ηκν ΐαΪζ ζηκ εεθΪζαδκ ΚΒ‘. νθεπυμ ανηΫμ δεθ Ϊιδααθ θα θκθενηκτθ, εθυ αθηέγεηα κδ ηβ παλγΫθεμ Ϋπλεπε θα ηδηπλβγκτθ, δδσηδ ζνηηεηεέξαθ ζηβ δκζδσηβηα ηκν ΐαζαΪη εαδ ηπθ Μπαίδηυθ. v) Μπκλεέ εΪπκδκμ θα πεδ σηδ κδ Μπαίέηδζζεμ αθαΰεΪζηβεαθ εέηε απσ ηδμ ζνατΰκνμ ηκνμ εέηε απσ ηκνμ Ϊλξκθηεμ. Καηα πλυηκθ ανηά β νπσγεζβ δεθ επδίείαδυθεηαδ απσ εαθΫθα ζηέξκ, ηκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα, ζηκ ζηέξκ 16, ανηΫμ Ϋεαθαθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα απκζηαηάζκνθ «ηαηὰ ηὸ νῆια ΐαζαὰη» (εδ σξδ «νπσ ηβθ πέεζά» ηκν), δβζαδά θαέθεηαδ ππμ πεέζηβεαθ ΰδα ηβθ κλγσηβηα ηβμ «απκζηκζάμ» πκν ηκνμ αθΫγεζε κ ΐαζαΪη εαδ κδ Μπαίέηεμ. ΚαηΪ δετηελκθ, αεσηβ εδ αθ νπκηεγεέ σηδ αλξδεΪ ειαθαΰεΪζηβεαθ απσ ηκνμ Μπαίέηεμ Ϊλξκθηεμ εαδ ηκνμ Μπαίέηεμ Ϊθηλεμ/ΰκθεέμ ηκνμ θα αθάζκνθ (παθηλεηΫθεμ ΰνθαέεεμ, αθτπαθηλεμ παλγΫθεμ πκν γα Ϋξαθαθ ηβθ παλγεθδΪ ηκνμ ηε Εζλαβζέηεμ, πσλθεμ) ηβ ξυλα ηκνμ εαδ θα ηαιδδΫοκνθ ζε εαηανζδζηκτμ ιΫθπθ, γα ηπκλκτζαθ – σηαθ Ϋθηαθαθ ζηκνμ δζλαβζδηδεκτμ εαηανζδζηκτμ – θα κηκζκΰάζκνθ ζηκ Μπνζά ηκ ζεκπσ ηκν ηαιδδδκτ ηκνμ εδ σηδ ειαθαΰεΪζηβεαθ, κπσηε δε γα ηδηπλκτθηαθ. Αεθ Ϋεαθαθ εΪηδ ηΫηκδκ, Ϊλα πεέζηβεαθ εέηε αηΫζπμ εέηε ζηαδδαεΪ σηδ ανησ άηαθ ΰδα ηκ «εαζσ ηβμ ΜπΪί». vi) Δ δκζδσηβηα ηβμ πλΪιβμ ηπθ Μαδδαθδηυθ εαδ ηπθ Μαδαθδηδζζυθ ζηβ ζβηελδθά επκξά γα εέξε ηκ ειάμ αθηέζηκδξκ: εαηηδΪ 10-15 ξδζδΪδεμ ΰνθαδευθ, πκν εθυ ΰθυλδααθ σηδ εέξαθ AIDS, πεέγκθηαδ απσ ηβθ βΰεζέα ηβμ πσζβμ ηκνμ θα ηαιδδΫοκνθ ζε ηδα Ϊζζβ πσζβ – ηβθ κπκέα γεπλκτθ εξγλδεά ηε ηβ δδεά ηκνμ, εθυ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα β Ϊζζβ πσζβ δεθ αδζγΪθεηαδ εαηηέα εξγλσηβηα ΰδα ηβθ πσζβ ηπθ ΰνθαδευθ – ΰδα θα πλκζθΫλκνθ δπλεΪθ ζει ζηκνμ Ϊθηλεμ ηβμ πσζβμ ανηάμ, απκελτπηκθηΪμ ηκνμ σηδ Ϋξκνθ aids, ηε ζεκπσ θα ηκζτθκνθ σζκ ηκθ πζβγνζησ ηβμ πσζβμ, ζνηπελδζαηίαθκηΫθπθ εαδ ηπθ ΰνθαδευθ εαδ παδδδυθ ηπθ αθηλυθ˙ εδ σζα ανηΪ ΰέθκθηαδ ηε ηβθ πζάλβ ζνΰεαηΪγεζβ ηπθ ΰκθδυθ εαδ ηπθ αθηλυθ ηπθ ΰνθαδευθ ανηυθ. Ώπσ ηκθ αλδγησ ηπθ θκθενηΫθπθ Εζλαβζδηυθ (24.000) ηπκλκτηε θα αθηδζβθγκτηε σηδ άηαθ ξδζδΪδεμ (ηκνζΪξδζηκθ 16.000) κδ Μαδδαθέηδζζεμ πκν ζνηηεηεέξαθ ζηβθ επδξεέλβζβ ανηά. Δ «εκνζηκτλα» εδ κ πκζδηδζησμ εθσμ ζακτ ζαθ ηκνμ Μπαίέηεμ-Μαδδαθέηεμ, ηε ηβθ δκζδσηβηα, ηβθ ζνΰεαηΪγεζβ αθδλυθ εαδ ΰνθαδευθ, ηβθ δδαηΪλαιβ εΪγε Ϋθθκδαμ κδεκΰεθεδαεάμ απάμ (ζ‘ ανηΫμ ηδμ 16.000 ηκνζΪξδζηκθ κδ 10.000 γα άηαθ εέηε παθηλεηΫθεμ εέηε παλγΫθεμ, δβζαδά ηδζΪηε ΰδα 10.000 κδεκΰΫθεδμ πκν απκδΫξηβεαθ Ϋθα ηΫηκδκ αέζξκμ ΰδα ηκθ εανησ ηκνμ), ζέΰκνλα άηαθ ξεδλσηελα απσ ηβθ γλβζεενηδεά πκλθεέα ηπθ Υαθαθαέπθ. νθεπυμ Ϊιδααθ θα εαηαζηλαθκτθ. Αεθ επλσεεδηκ ΰδα ηδηπλέα εθσμ ζακτ πκν εέξε ηβ δδεά ηκν, παλΪιεθβ έζπμ, ζεικναζδεά ζνηπελδθκλΪ κτηε ΰδα ηδηπλέα «επεδδά ζΪηλεναθ Ϊζζκνμ γεκτμ». ηκ εΪηπ-εΪηπ, δέξπμ θα εδθδνθετκνθ επδηΫγβεαθ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. ΒπδπζΫκθ, παλσζκ πκν κδ Μπαίέηδζζεμ εέξαθ δδαπδζηυζεδ ηβθ δτθαηβ ηκν Θεκτ (κ κπκέκμ εισθηπζε ηκνμ απκζηΪηεμ Εζλαβζέηεμ εαδ απΫηλεοε ηβθ απκζηαζέα ζνθκζδεΪ ηκν Εζλαάζ), σηαθ πάΰαθ θα δδαθγεέλκνθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, δεθ ηεηαθσβζαθ κτηε Ϋδεδιαθ εαηηέα αζζαΰά ζηβ ζηΪζβ ηκνμ. vii) Μελδεκέ γα αθαλπηβγκτθ ΰδαηέ θα ζθαΰκτθ ηα αΰσλδα. Δ απΪθηβζβ ζξεηέαεηαδ ηε ηκ δζηκλδεσ πζαέζδκ ηβμ επκξάμ. Πλυηκθ δδσηδ αθηέγεηα απσ ηα εκλέηζδα, ηα αΰσλδα άηαθ επέθκία σθηαμ β ζνθΫξεδα ηκν βηηβηΫθκν Ϋγθκνμ (αμ ιαθαγνηέζκνηε ζηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ εαηάΰκλκνμ ηβμ Π.Α. σηδ εαδ κδ Έζζβθεμ ζεσηπζαθ σζα ηα αλζεθδεΪ παδδδΪ ηβμ Σλκέαμ, ΰδα ηκθ ζσΰκ ανησθ). Αετηελκθ, δεθ νπάλξε β πδγαθσηβηα θα ηα ίΪζκνθ κδ Εζλαβζέηεμ ζε Ϋθα έδλνηα ά θα ηα παλαδυζκνθ ζηκνμ ζνΰΰεθεέμ ηκνμ, οΪξθκθηΪμ ηκνμ ζηβθ Ϋλβηκ. Σλέηκθ, εεεέθβ ηβ ζηδΰηά δεθ νπάλξε β δνθαησηβηα κδ Εζλαβζέηεμ, πκν ακτζαθ ζε εαηανζδζηκτμ εαδ ηεηαεδθκτθηαθ ζνθεξυμ πκλενσηεθκδ πλκμ ηβ ΥαθαΪθ, θα αθηΫικνθ επδπζΫκθ πζβγνζησ (πελέπκν έζκ ηε ηκθ αλδγησ
ηπθ 32.000 παλγΫθπθ Μαδδαθδηδζζυθ). ΣΫηαληκθ, β Ϊζζβ εθαζζαεηδεά πδγαθσηβηα, θα ηα αθάζκνθ θα αλΰκπεγΪθκνθ ζηβθ Ϋλβηκ, δέξπμ ηλκθά ά κδεκΰΫθεδα, ζηκ Ϋζεκμ ηπθ δκνζεηπσλπθ δεθ εέθαδ εδ β εαζτηελβ. Βθσζκθ νπάλξαθ ανηΫμ κδ επδζκΰΫμ, αθαΰεαζηδεΪ Ϋπλεπε θα παλγεέ β ζδΰσηελκ κδνθβλά ά β ζδΰσηελκ ηαελκξλσθδα κδνθβλά απσθαζβ. Γδα ηκ γΫηα ηπθ παδδδυθ εΪθκνηε ζσΰκ ζε παλαεΪηπ παλΪΰλαθκ. viii) Δ ηδηπλέα-εικζσγλενζβ αθκλκτζε ησθκ ηβθ νπκκηΪδα ηπθ Μαδδαθδηυθ πκν ζνηθυθβζε εαδ ζνθΫπλαιε ζηκ ζξΫδδκ ηκν ΐαζαΪη. Οδ Κδθαέκδ ζ.ξ. άηαθ Μαδδαθέηεμ (ΚΡΕΣΏΕ Ώ‘, 16˙ ΚΡΕΣΏΕ Α‘, 11), αζζΪ κδ απΫμ ηκνμ δεθ πεδλΪξηβεαθ απσ ηκθ ακτζ. ΒπδπζΫκθ, κδ Μαδδαθέηεμ ζηλαηδυηεμ γα άηαθ πελέπκν 8.000-15.000, αθκτ κδ Εζλαβζέηεμ άηαθ 12.000. Μδελσμ αλδγησμ ηΪζζκθ. Αεθ επλσεεδηκ ζκδπσθ ΰδα επδξεέλβζβ αθαθδζηκτ ηπθ Μπαίδηυθ, αζζΪ ΰδα ηδηπλέα ηβμ ζνΰεεελδηΫθβμ κηΪδαμ αθγλυππθ. ix) Οδ πλυηκδ πκν ηδηπλάγβεαθ άηαθ κδ Εζλαβζέηεμ. ΜεηΪ ηδηπλάγβεαθ κδ Μαδδαθέηεμ. Αεθ Ϋξκνηε δβζαδά θα εΪθκνηε ηε ζθαΰά ζσΰπ «εγθδεκτ ηέζκνμ». Ώθ άηαθ Ϋηζδ, ησηε κδ 24.000 Εζλαβζέηεμ δεθ γα γαθαηυθκθηαθ πκηΫ εδ κτηε γα γαθαηυθκθηαθ πλυηκδ. Σδ εέδκνμ «ΰεθκεηκθέα» εέθαδ ανηά; ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ Εΐ‘ 11 ΚαθΫθαθ δε θκίσζκνθ, Κτλδε, σηαθ ηκνμ θελθσζκνθ ηε επδεέεεδα, παλ‘ σζβ ηκνμ ηβθ αηαληέα. 12 Πκδκμ, αζάγεδα, ηπκλεέ θα ζε εζΫΰιεδ ΰδα ηδμ πλΪιεδμ ζκν; Πκδκμ ηπκλεέ θ‘ αθηδζηαγεέ ζηδμ απκθΪζεδμ ζκν; Πκδκμ γα ζε εαηβΰκλάζεδ ΰδα ηα εδδπζκζαηλδεΪ Ϋγθβ πκν εαηΫζηλεοεμ, εθυ εζτ κ έδδκμ ηα εέξεμ δβηδκνλΰάζεδ; Ή πκδκμ γα ζκν αθηδζηαγεέ νπελαζπέακθηαμ ηκνμ δδεθγαληΫθκνμ; 20 Σκν εξγλκτμ ηπθ παδδδυθ ζκν, κδ κπκέκδ άηαθ Ϊιδκδ γαθΪηκν, ηκνμ ηδηυλβζεμ ηε ησζβ ηεηλδκπΪγεδα εαδ επδεέεεδα εαδ ηκνμ Ϋδπζεμ ηβθ ενεαδλέα εαδ ηκ ξλσθκ ΰδα θ‘ απαζζαξγκτθ απσ ηβθ εαεέα ηκνμ.
4c ΏΝΣΕΡΏΣΕΣΕΚΏ ΒΑΏΦΕΏ ΣΔ ΠΏΛΏΕΏ ΑΕΏΘΔΚΔ Πυμ δδεαδκζκΰκτθηαδ απσ ηβ ζεκπδΪ ηβμ γευλβζβμ ηβμ Π.Α. πμ λαηζδζηδεκτ ίδίζέκν ηα παλαεΪηπ εδΪθδα ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ; ΒΞΟΑΟ Κΐ‘ 21 ΞΫθκθ δεθ πλΫπεδ θα ηκθ εαηαπδΫαεηε κτηε θα ηκθ εεηεηαζζετεζηε, ΰδαηέ εδ εζεέμ άζαζηαθ εΪπκηε ιΫθκδ ζηβθ Ώέΰνπηκ. ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘ 9 ΞΫθκθ ηβθ εαηαπδΫαεηε, ΰδαηέ ιΫλεηε πυμ αδζγΪθεηαδ κ ιΫθκμ, αθκτ εδ εζεέμ άζαζηαθ εΪπκηε ιΫθκδ ζηβθ Ώέΰνπηκ. ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΕΘ‘ 10 Οτηε θα ΰνλθΪηε πέζπ ζηκ αηπΫζδ ζαμ ΰδα θα ηααΫοεηε ηα ηζαηπδΪ πκν Ϋηεδθαθ ά ηδμ λυΰεμ πκν Ϋξκνθ πΫζεδ˙ θα η‘ αθάθεηε ΰδα ηκθ θηπξσ εαδ ΰδα ηκθ ιΫθκ. Βΰυ, κ Κτλδκμ, εέηαδ κ Θεσμ. ΛΒΤΨΣΕΚΝ ΕΘ‘ 33 Ώθ εΪπκδκμ ιΫθκμ Ϋλγεδ θα ηεέθεδ ηααέ ζαμ ζηβ ξυλα ζαμ, ηβ ηκθ εεηεηαζζενηεέηε. 34 Να ηκν θΫλεζηε σππμ ζ‘ Ϋθαθ ζνηπαηλδυηβ ζαμ˙ «εαὶ ἀΰαπήζεδμ αηὸθ ὡμ ζεανηόθ», ΰδαηέ εδ εζεέμ ιΫθκδ άζαζηαθ ζηβθ Ώέΰνπηκ. Βΰυ, κ Κτλδκμ, εέηαδ κ Θεσμ ζαμ. ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΚΑ‘ 22 Ο έδδκμ θσηκμ γα δζξτεδ ησζκ ΰδα ηκθ Εζλαβζέηβ σζκ εαδ ΰδα ηκθ ιΫθκ˙ ΰδαηέ εΰυ, κ Κτλδκμ, εέηαδ κ Θεσμ ζαμ. ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΚΒ‘ 23 Δ ΰβ δεθ πλΫπεδ θα ππζεέηαδ κλδζηδεΪ, ΰδαηέ αθάεεδ ζ‘ εηΫθα εδ εζεέμ εέζηε ζαθ ιΫθκδ πκν ηκνμ δσγβεε β Ϊδεδα θα ηβθ εαηκδεκτθ. ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΒ‘ 29 Σσζκ ΰδα ηκνμ Εζλαβζδηεμ σζκ εαδ ΰδα ηκνμ ιΫθκνμ πκν ακνθ αθΪηεζΪ ηκνμ, Ϋθαμ θσηκμ γα δζξτεδ ΰδα εεέθκθ πκν αηαληΪθεδ ξπλέμ ηβ γΫζβζά ηκν.
ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Ε‘ 18 Βέθαδ [κ Θεσμ] εεεέθκμ πκν απκδέδεδ ζηκθ κλθαθσ εαδ ζηβ ξάλα ηκ δέεδκ ηκνμ, πκν αΰαπΪεδ ηκθ ιΫθκ εαδ ηκν δέθεδ οπηέ εαδ λκτξα. 19 Να αΰαπΪηε, ζκδπσθ, ηκνμ ιΫθκνμ, ΰδαηέ εδ εζεέμ άζαζηαθ ιΫθκδ ζηβθ Ώέΰνπηκ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘ 8 Μβθ απκζηλΫθεζηε ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ, ΰδαηέ Ϋξεηε ηεέθεδ πμ ιΫθκδ ζηβθ ξυλα ηκν. 9 Δ ηλέηβ ΰεθδΪ ηπθ απκΰσθπθ ηκνμ ηπκλεέ θα ΰέθεδ δεεηά ζηβθ εκδθσηβηα ηκν Κνλέκν. ΓΏΥΏΡΕΏ Γ‘ 9 ηΪδε ζΫΰεδ Κτλδκμ παθηκελΪηπλ (...) 10 Να ηβθ εαηαπδΫαεηε ηδμ ξάλεμ, ηα κλθαθΪ, ηκνμ ιΫθκνμ εαδ ηκνμ θηπξκτμ (...). ΦΏΛΜΟ 145 9 Ο Κτλδκμ πλκζηαηετεδ ανηκτμ πκν ίλέζεκθηαδ ηΫζα ζηβ ξυλα πμ ιΫθκδ. ΏΜΧ Θ‘ 10 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Μάππμ θκηέαεηε, Εζλαβζέηεμ, σηδ ζηα ηΪηδα ηκν εέζηε εαζτηελκδ απ‘ ηκνμ Ώδγέκπεμ;» ΜΏΛΏΥΕΏ Γ‘ 5 Ο Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ ζΫεδ: «Έλξκηαδ ζ‘ εζΪμ ΰδα ελέζβ! Θ‘ απενγτθπ αηΫζπμ ηβθ εαηβΰκλέα εθαθηέκθ (...) ανηυθ πκν αδδεκτθ ηκθ ελΰΪηβ ζηκ ηδζγσ (...), ανηυθ πκν αδδαθκλκτθ ΰδα ηκνμ ιΫθκνμ. ΜΕΥΏΕΏ ΐ‘ 7 (ηηθ. Ο‘) ΚαγΫθαμ πκν ζΫΰεδ ηε αζαακθεέαθ: «εέηεγα απσΰκθκδ ηκν Εαευί», ειυλΰδζε ηκ πθετηα ηκν Κνλέκν εθαθηέκθ ζαμ. ΒικλΰδζηδεΪ δεθ εέθαδ ηα Ϋλΰα ανηκτ ηκν αζαασθκμ; (...) Βέθαδ πκζτ αιδκζβηεέπηκ, σηδ κ «λαηζδζηάμ γεσμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ» απαΰκλετεδ ηβθ εεδάζπζβ λαηζδζηδεάμ ζνηπελδθκλΪμ ξλβζδηκπκδυθηαμ δτκ ηλσπκνμ, κδ κπκέκδ εέθαδ εαδ ζάηελα επέεαδλκδ: απσ ηβ ηδα ζΫεδ σηδ σπκδκμ πελβθαθετεηαδ ΰδα ηβθ εαηαΰπΰά ηκν, εικλΰέαεδ ηκθ Θεσ, εδ απσ ηβθ Ϊζζβ πλκηλΫπεδ ηκνμ θησπδκνμ θα αΰαπκτθ εαδ θα ηβθ εαηαπδΫακνθ ηκνμ ιΫθκνμ, ΰδαηέ εδ κδ έδδκδ Ϋαβζαθ εΪπκηε πμ ιΫθκδ ζε ιΫθβ ξυλα. Σκ έδδκ γα ηπκλκτζε εαθεέμ θα πεδ εαδ ΰδα ηκνμ Έζζβθεμ, πκν Ϋαβζαθ πμ ηεηαθΪζηεμ ζε ιΫθβ ξυλα, αθαθκλδεΪ ηε ηβ ζνηπελδθκλΪ ηκνμ πλκμ ηκνμ ηεηαθΪζηεμ ζηβθ ΒζζΪδα. Σσζκ «λαηζδζηάμ» εέθαδ κ Θεσμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ.
4d Δ ΠΏΛΏΕΏ ΑΕΏΘΔΚΔ ΑΒΝ ΒΕΝΏΕ «ΒΘΝΕΚΕΣΕΚΔ», ΏΛΛΏ ΏΝΣΕΒΐΡΏΨΚΉ Οτηε εΪπκδκμ εγθδεδζηδεσμ παλκινζησμ νπΪλξεδ. ΠλΫπεδ θα δδαθνζαξγεέ απσ ηβθ εδδπζκζαηλέα κ ζασμ, κ κπκδκμ θνζΪζζεδ ηδμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ. Ώθ δεθ ηδμ θνζΪζζεδ, εδ κ έδδκμ παγαέθεδ ηα έδδα. Αεθ εέθαδ θτζεδ αθυηελκμ. ΑεεΪδεμ θκλΫμ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ κ Θεσμ κηδζεέ απεδζβηδεΪ εαδ απαιδπηδεΪ ΰδα ηκ είλαρεσ Ϋγθκμ πλκζΫΰκθηαμ ηδμ εαηαζηλκθΫμ πκν ηκν αιέακνθ εαδ ηκν ηΫζζκνθ θα πΪγεδ, υζηε θα ΰέθεδ εαηαθκβησ ππμ δεθ εέθαδ εγθδεδζηδεσ ίδίζέκ β Π.Α. Να ηελδεΪ ησθκ παλαδεέΰηαηα: ΒΞΟΑΟ ΕΣ‘ 28 Ο Κτλδκμ εέπε ζηκθ Μπνζά: «Ϋπμ πσηε δε γα γΫζεηε θα νπαεκτεηε ζηδμ εθηκζΫμ ηκν εαδ ζηκ θσηκ ηκν;» ΒΞΟΑΟ Λΐ‘ 9 «Καδ ηυλα Ϊθβζε ηε θα εαηαζηλΫοπ ανηκτμ πΪθπ ζηβθ δέεαδβ κλΰά ηκν...» ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΑ‘ 11 Βέπε ησηε κ Κτλδκμ ζηκ Μπνζά: «υμ πσηε γα ηε εικλΰέαεδ ανησμ κ ζασμ; μ πσηε δε γα πδζηετκνθ ζ‘ σζα ηα γατηαηΪ ηκν, πκν Ϋεαθα ΰδ‘ ανηκτμ;» ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΛΏ‘ 27 Σβθ ιΫλπ εΰυ ηβθ αθνπαεκά ζαμ εαδ ηκ ζεζβλσ ζαμ πεέζηα (...). ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Λΐ‘ 5 (...) ΓεθδΪ ηβμ δδαζηλκθάμ εαδ ηβμ οενηδΪμ! 6 Βέθαδ ανησμ ηλσπκμ ΰδα θα θΫλεζαδ ζηκθ Κτλδκ, ζαΫ αθσβηε, Ϊηναζε; (...) 20 (...) Γδαηέ ανηκέ εέθαδ ΰεθδΪ δδεζηλαηηΫθβ (...). 28 Ώνηκέ εέθαδ ζασμ αθσβηκμ, εαδ β ζκθέα κζσηεζα ηκνμ ζεέπεδ.
ΚΡΕΣΏΕ ΐ‘ 13 ΒΰεαηΫζεδοαθ ηκθ Κτλδκ εαδ ζΪηλεοαθ ηκθ ΐΪαζ εαδ ηβθ ΏζηΪληβ, 14 εδ κ Κτλδκμ (...) ηκνμ παλΫδπζε ζε επδδλκηεέμ, κδ κπκέκδ ηκνμ λάηαααθ (...). 15 Παθηκτ σπκν πάΰαδθαθ θα πκζεηάζκνθ, κ Κτλδκμ άηαθ εθαθηέκθ ηκνμ εαδ δε θδεκτζαθ, σππμ ηκνμ ηκ ‗ξε πεδ ηε σλεκ (...). 19 ηαθ σηπμ πΫγαδθε κ Κλδηάμ, κδ Εζλαβζέηεμ ιαθΪπεθηαθ ζηβθ απδζηέα, ξεδλσηελβ απσ εεέθβ ηπθ πλκΰσθπθ ηκνμ. ΚΡΕΣΏΕ Ε‘ 11 Ο Κτλδκμ εέπε ζηκνμ Εζλαβζέηεμ: Αεθ ζαμ Ϋζπζα απσ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ εαδ ηκνμ Ώηκλλαέκνμ, απσ ηκνμ Ώηηπθέηεμ εαδ ηκνμ Φδζδζηαέκνμ; 12 ηαθ κδ δδυθδκδ, κδ Ώηαζβεέηεμ εαδ κδ Μαδδαθέηεμ ζΪμ εαηαπέεααθ εαδ η‘ επδεαζεζηάεαηε, εΰυ δεθ ζαμ εζενγΫλπζα ησηε απ‘ ανηκτμ; 13 Βζεέμ σηπμ ηε αθάζαηε εαδ ζαηλΫοαηε Ϊζζκνμ γεκτμ. Γδ‘ ανησ δεθ γα ζαμ εζενγελυζπ Ϊζζβ θκλΪ. 14 Πβΰαέθεηε εαδ αβηάζηε ίκάγεδα απσ ηκνμ γεκτμ πκν δδαζΫιαηε. Ώνηκέ θα ζαμ ίκβγάζκνθ ζηκθ εαδλσ ηβμ δνζηνξέαμ ηκνμ». Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Θ‘ 6 [κ Κτλδκμ εέπε ζηκ κζκηυθηα]: «Ώθ σηπμ εζεέμ, Εζλαβζέηεμ, εαδ κδ απσΰκθκέ ζαμ απκηαελνθγεέηε απσ ηΫθα, αθ πΪοεηε θα ηβλεέηε ηδμ εθηκζΫμ εαδ ηκνμ θσηκνμ πκν ζαμ Ϋδπζα, εαδ πΪηε εαδ ζαηλΫοεηε Ϊζζκνμ γεκτμ εαδ ηκνμ πλκζεβθτζεηε, 7 ησηε γα ζαμ ιελδαυζπ απσ ηβ ξυλα πκν ζαμ Ϋξπ δυζεδ. Κδ ανησθ ηκ θασ, δε γα γΫζπ πδα θα ηκθ ιΫλπ. Σσηε σζκδ κδ ζακέ γα εδλπθετκνθηαδ εαδ γα πελδΰεζκτθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. ΧΔΒ Ώ' 4 «(..) ε ζέΰκ εΰυ γα εαηαλΰάζπ ηκ ίαζέζεδκ ηκν Εζλαάζ. 5 Σβθ βηΫλα εεεέθβ γα ζνθηλέοπ ηκ ζηλαησ ηκν Εζλαάζ ζηβθ εκδζΪδα ΕαλεΫζ». 6 Σσηε εέπε κ Θεσμ ζηκθ ΧζβΫ: «(...) δε γα εζεάζπ Ϊζζκ ηκνμ Εζλαβζέηεμ˙ δε γα ηκνμ ζνΰξπλάζπ πδα». 9 «(...) εζεέμ δεθ εέζηε πδα ζασμ ηκν εδ εΰυ δεθ νπΪλξπ πδα ΰδα ζαμ». ΧΔΒ ΐ' 14 «Σα αηπΫζδα ηβμ εαδ ηδμ ζνεδΫμ ηβμ γ‘ αθαθέζπ. ε δΪζκμ γα ηα ηεηαίΪζπ, σπκν ηα Ϊΰλδα γελδΪ γα ίσζεκνθ». ΧΔΒ Α' 1 Ώεκτζηε ηκ ζσΰκ ηκν Κνλέκν, ζαΫ ηκν Εζλαάζ! Ο Κτλδκμ εέθαδ ζε δέεβ η‘ ανηάμ ηβμ ξυλαμ ηκνμ εαηκέεκνμ, ΰδαηέ δεθ νπΪλξεδ αζάγεδα κτηε αΰΪπβ ζηβ ξυλα, κτηε ΰθυζβ Θεκτ. 2 Πζβγαέθκνθ κδ εαηΪλεμ εαδ κδ απΪηεμ, κδ θσθκδ, κδ εζεοδΫμ εαδ κδ ηκδξεέεμ. 3 Γδ‘ ανησ, εκδηΪιηε! Άλξδζε θα ιελαέθεηαδ β ξυλα, εδ σζα σζα ακτθε πΪθπ ηβμ απσ ηβ δέοα γα πεγΪθκνθ. 7 ζκ πζβγαέθαθε κδ δελεέμ, ησζκ αηΪληαθαθ εθυπδσθ ηκν. Κδ εΰυ ηβ δσια ηκνμ ζε αηδηέα γα ηεηαίΪζπ. 8 ΣλΫθκθηαδ απ‘ ηκν ζακτ ηκν ηδμ γνζέεμ ειδζΫπζβμ, ΰδ‘ ανησ ηβθ αθκηέα ηκν επδγνηκτθ. 9 ΏζζΪ γα πΪγκνθ εδ κδ δελεέμ σηκδα ηε ηκ ζασ. Γδα ηβ δδαΰπΰά ηκνμ γα ηκνμ ηδηπλάζπ, γα ηκνμ αθηαπκδσζπ αθΪζκΰα ηε ηα Ϋλΰα ηκνμ. 17 Ο ζασμ ηκν ΒθλαΎη [=ηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ, ηκν Εζλαάζ] ζνθδΫγβεε ηε ηα εέδπζα˙ αθάζηε ηκθ. 18 ΟηΪδα ηεγνζηΫθπθ, Ϋξκνθ επδδκγεέ ζηβθ πκλθεέα. 19 ΏζζΪ γα ηκνμ ζβευζεδ κ Ϊθεηκμ˙ πελέΰεζπμ γα ΰέθκνθ ηε ηδμ γνζέεμ ηκνμ. ΧΔΒ Β‘ 7 Συλα, ζκδπσθ, β θΫα ζεζάθβ γα ηκνμ ίλεδ εαηεζηλαηηΫθκνμ εδ ανηκτμ εαδ ηβ ξυλα ηκνμ. 14 Γδαηέ εΰυ, κ Κτλδκμ, γα επδηεγυ πζΪθ ζδκθηΪλδ ζηκ ζασ ηκν ΒθλαΎη εαδ ζηκ ζασ ηκν Εκτδα [=ηκ θσηδκ ίαζέζεδκ, ηκν Εκτδα]˙ γα ηκνμ λέιπ εαηαΰάμ εαδ γα ηκνμ ιεζεέζπ. Κδ σηαθ ηααέ ηκν γα ηκνμ ζΫλθπ, εαθεέμ δε γα ίλεγεέ θα ηκνμ ΰζδηυζεδ. ΧΔΒ Σ‘ 10 Βέδα πλΪΰηαηα θλδεηΪ ζηκθ Εζλαάζ: κ ζασμ ηκζτθγβεε ηε ηβ ζαηλεέα ηπθ εδδυζπθ εαδ ηβθ πκλθεέα. 11 ΏζζΪ εαδ ΰδα ζΫθα, ζαΫ ηκν Εκτδα, εηκδηΪαπ θκίελσ γελδζησ. ΧΔΒ Γ‘ 1 (...) Γκνθ ηε δκζδσηβηα˙ Ϋιπ ζηκνμ δλσηκνμ κδ ζβζηΫμ ΰδτθκνθε ηκνμ αθγλυπκνμ. 2 Καδ δε ζεΫθηκθηαδ σηδ εαηδΪ εαεέα ηκνμ δεθ ηπκλεέ θα ηκν δδαθτΰεδ. Συλα κδ πλΪιεδμ ηκνμ ηκνμ Ϋξκνθ ενεζπηΫθκνμ˙ ηδμ Ϋξπ σζεμ ηπλκμ ζηα ηΪηδα ηκν. 11 Ο ΒθλαΎη εέθαδ ζαθ πελδζηΫλδ Ϊπεδλκ εαδ αθσβηκ. 12 Γδα ηδμ εαεέεμ ηκνμ εΰυ γα ηκνμ δΫζπ. 13 Ώζέηκθκ ζηκ ζασ ηκν ΒθλαΎη, πκν Ϋθνΰε ηαελδΪ ηκν! Σκν ηΫζεδ θα εαηαζηλαθεέ, ΰδαηέ εθαθηέκθ ηκν επαθαζηΪηβζε. 14 Αεθ εέθαδ εδζδελδθεέμ, σηαθ θπθΪακνθ θα ηκνμ ίκβγάζπ. ΠΫθηκνθε εΪηπ εαδ γλβθκτθ, ζεέακνθ ηδμ ζΪλεεμ ηκνμ ηε ηβθ εζπέδα θα εδζαεκνζηκτθ κδ πλκζενξΫμ ηκνμ ΰδα ζδηΪλδ εαδ ελαζέ, ηα ζνθεξέακνθε ηβθ αθηαλζέα εθαθηέκθ ηκν. ΧΔΒ Δ‘ 14 ηπμ εΰυ θπηδΪ ζηδμ πσζεδμ ηκνμ γα ζηεέζπ εαδ γα ειαθαθέζεδ ηα σηκλθα ζπέηδα ηκνμ. ΧΔΒ Θ‘ 3 Αε γα ηπκλΫζεηε θα ηεέθεηε ζηβ ξυλα ηκν Κνλέκν. 7 Έθηαζε κ εαδλσμ ηβμ ηδηπλέαμ, κ εαδλσμ ηβμ αθηαπσδκζβμ. Βζτ, Εζλαάζ, πλΫπεδ θα ηκ ΰθπλέαεδμ. 15 (...) Καδ ΰδα ηδμ πλΪιεδμ ηκνμ ηδμ ίδεζνλΫμ Ϋιπ απ‘ ηβ ξυλα ηκν γα ηκνμ δδυιπ. 17 Ο Θεσμ ηκν γα ηκνμ απκδδυιεδ, ΰδαηέ δεθ ηκθ Ϊεκνζαθ. Κδ Ϋηζδ πλσζθνΰεμ γα πζαθδκτθηαδ αθΪηεζα ζηα Ϋγθβ.
ΧΔΒ Ε‘ 10 Έξπ απκθαζέζεδ θα ζαμ ηδηπλάζπ. Θα ζνΰεεθηλυζπ εθαθηέκθ ζαμ ηκνμ ζακτμ εαδ γα ζαμ αδξηαζπηέζκνθ, ΰδαηέ αηαληάζαηε επαθεδζβηηΫθα. ΧΔΒ Εΐ‘ 8 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Βζεέμ, ζαΫ ηκν Εζλαάζ, Ϋξεηε ΰέθεδ ζαθ ηκνμ εηπσλκνμ ηβμ ΥαθαΪθ: ζαμ αλΫζεδ θα ειαπαηΪηε ηκνμ αθγλυπκνμ ηε ανΰαλδΫμ οετηδεεμ. 9 Κδ Ϋπεδηα ζΫηε: "εθηΪιεδ, πζκνηέζαηε, εΪθαηε πελδκνζέα. Αεθ εέθαδ εαεσ θα εελδέαεδμ. Αεθ εέθαδ αηαληέα". 10 ΏζζΪ εΰυ κ Κτλδκμ, κ Θεσμ ζαμ, πκν απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ζαμ Ϋίΰαζα, γα ζαμ θΫλπ πΪζδ θα εαηκδεάζεηε ζε ζεβθΫμ (...)». ΏΜΧ ΐ‘ 4 Ώεκτζηε ηδ ζΫεδ κ Κτλδκμ: «Οδ αζΫίεδεμ ηκν ζακτ ηκν Εκτδα ζπλετκθηαδ σζκ εαδ πδκ πκζτ. (...) ΰδ‘ ανησ ειΪπαθηκμ γα ηκνμ ηδηπλάζπ. 5 ΦπηδΪ γα ζηεέζπ εθΪθηδα ζηβ ξυλα ηκν Εκτδα εαδ ηα αθΪεηκλα ηβμ Εελκνζαζάη γα εαηαζηλΫοεδ. 6 Ώεκτζηε ηδ ζΫεδ κ Κτλδκμ: «(...) ΠκνζΪηε ΰδα δκτζκ ηκθ ηέηδκ πκν δεθ Ϋξεδ θα πζβλυζεδ ηα ξλΫβ ηκν (...). 7 ΠκδκπαηΪηε σπκδκθ ζηα πσδδα ζαμ πλκζπΫθηεδ ΰδα ίκάγεδα (...). 13 Έηζδ εδ εΰυ ζηκ Ϋδαθκμ γα ζαμ ζνθηλέοπ εαδ γα ζηεθΪαεηε (...)». ΏΜΧ Γ' (ηηθ. Ο‘) 2 Γθπλέαεηε εαζΪ, σηδ εΰυ ζαμ ειΫζεια πμ ζασθ ηκν απσ σζαμ ηαμ θνζΪμ ηβμ ΰβμ εαδ απβζατζαηε πκζζΪ εε ηΫλκνμ ηκν ηα νζδεΪ εαδ πθενηαηδεΪ αΰαγΪ. Βπεδδά σηπμ ζεδμ εαηεθλκθάζαηε ηκθ Νσηκθ ηκν εαδ βηαληάζαηε, δδα ηκτηκ γα ζαμ ηδηπλάζπ δδ‘ σζαμ ηαμ αηαληέαμ ζαμ πελδζζσηελκθ, παλ‘ σζκθ ηα Ϊζζα Ϋγθβ. 10 Ώνηκέ κδ Ϊθγλππκδ δεθ ιΫλκνθ θα εΪθκνθ ηκ ζπζησ. Γεηέακνθε ηα ηΫΰαλΪ ηκνμ η‘ σζα ηκνμ πλκηβγετεδ β ίέα εδ β αλπαΰά. 11 Γδ‘ ανησ εΰυ, κ Κτλδκμ, ηκνμ ζΫΰπ: "κ εξγλσμ ηβ ξυλα ζαμ γα ηβθ πκζδκλεάζεδ˙ γα εαηαζηλΫοεδ ηα κξνλΪ ζαμ εαδ ηα παζΪηδα ζαμ γα ηα ζεβζαηάζεδ!" ΏΜΧ Α‘ 1 (...) ΚαηαπδΫαεηε ηκνμ αδτθαηκνμ εαδ εαηαγζέίεηε ηκνμ θηπξκτμ (...). 12 «Συλα σηπμ Ϋλξκηαδ εΰυ κ έδδκμ θα ζαμ ηδηπλάζπ, ζαΫ ηκν Εζλαάζ. Γδ‘ ανησ εηκδηαζηεέηε θα ηε αθηδηεηππέζεηε, εηΫθα ηκ Θεσ πκν γα ζαμ ελέθεδ». ΏνηΪ ζΫεδ κ Κτλδκμ. ΏΜΧ Β‘ 2 Έπεζε κ ζασμ ηκν Εζλαάζ ζαθ θεελά παλγΫθα εαδ δε γα ζβεπγεέ ιαθΪ! 12 (...) Γδα σζα ηκτηα, ζηα σηκλθα ζπέηδα πκν ξηέζαηε, δε γα εαηκδεάζεηε, εδ απ‘ ηα πλαέα αηπΫζδα πκν θνηΫοαηε, δε γα πδεέηε ελαζέ. 19 Θα ‗θαδ [β ηΫλα πκν γα επΫηίεδ κ Κτλδκμ] ΰδα ζαμ σππμ ΰδα εεέθκθ πκν ιεθετΰεδ απ‘ ηκ ζδκθηΪλδ εαδ πΫθηεδ πΪθπ ζηβθ αλεκτδα˙ ΰνλέαεδ ζπέηδ ηκν εδ πμ αεκνηπΪ ηκ ξΫλδ ηκν ζηκθ ηκέξκ, δΫξεηαδ δαΰεπηαηδΪ θδδδκτ. 21 ΛΫεδ κ Κτλδκμ: «Μδζυ, αβδδΪαπ ηδμ ΰδκληΫμ ζαμ! Αεθ ηε αΰΰέακνθ πδα ηα παθβΰτλδα ζαμ. 22 ηαθ ηκν πλκζθΫλεηε ηα κζκεανηυηαηα εαδ ηδμ αθαέηαεηεμ ηδμ πλκζθκλΫμ ζαμ, η‘ εικλΰέαεηε˙ απκηλκπδαζησ ηκν πλκεαζκτθε ηα γλεθηΪλδα πκν πλκζθΫλεηε γνζέα εκδθπθέαμ. 23 ΠΪοηε πδα θα ηε ιεεκνθαέθεηε ηε ηκνμ τηθκνμ ζαμ» (...) ΏΜΧ Σ‘ 3 Βζεέμ απκθετΰεηε θα ζεΫθηεζηε ηβθ βηΫλα ηβμ ζνηθκλΪμ, αζζΪ ηε ηδμ αδδεέεμ ζαμ ηβ θΫλθεηε εκθητηελα! 6 «ΦηδΪξθεηε εαεσθπθα ηλαΰκνδΪεδα ΰδα ηβθ Ϊλπα εδ Ϋξεηε ηβθ εθητππζβ σηδ ζνθγΫηεηε σππμ κ Ααίέδ». 8 Ο Κτλδκμ, κ Θεσμ ηκν ζτηπαθηκμ, ζΫεδ: «Δ αζαακθεέα ηκν ζακτ ηκν Εαευί ηκτ πλκεαζεέ απΫξγεδα. (...) Ολεέακηαδ ζηκθ εανησ ηκν σηδ γα παλαδυζπ ηβθ πλπηετκνζΪ ηκνμ ηααέ ηε ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ζηβθ εαηαζηλκθά. ΏΜΧ Γ‘ 8 (...) Σσηε κ Κτλδκμ εέπε: «Έζεΰια ηκ ζασ ηκν ηκθ Εζλαάζ εαδ ίλάεα ππμ δεθ εέθαδ έζδκμ. Κδ Ϊζζκ δεθ γα ηκθ αθεξγλυ. 9 Θα εαηαζηλαθκτθ κδ δελκέ ησπκδ ηπθ απκΰσθπθ ηκν ΕζαΪε (...)». ΏΜΧ Δ‘ 2 (...) Σσηε ηκν εέπε κ Κτλδκμ: «Ο ζασμ ηκν κ Εζλαάζ εέθαδ Ϋηκδηκμ ΰδα ηβθ ελέζβ. Αε γ‘ αζζΪιπ πδα ΰθυηβ ΰδα ηβθ ηδηπλέα ηκν. 3 Σσηε ηα ηλαΰκτδδα ζηα αθΪεηκλα γα ΰέθκνθ γλάθκδ. Ο ησπκμ γα ΰεηέζεδ πηυηαηα εαδ εαθεέμ δε γα ηα γΪίεδ. Παθηκτ γα ίαζδζετεδ θεελδεά ζδΰά». ΏνηΪ ζΫεδ κ Κτλδκμ. 10 «Θα ηεηαηλΫοπ ηδμ ΰδκληΫμ ζαμ ζε εβδεέεμ εαδ ηα ΰδκληαζηδεΪ ηλαΰκτδδα ζαμ ζε ΰκελΫμ ελανΰΫμ. Θα εΪθπ σζκδ θα ινλέζεηε ηα εεθΪζδα ζαμ (..). Σκ πΫθγκμ ζαμ γα ‗θαδ ησζκ ίαλτ, σππμ σηαθ πεγαέθεδ Ϋθα ηκθαξκπαέδδ». ΏΜΧ Θ‘ 8 Βΰυ κ Κτλδκμ κ Θεσμ παλαηβλυ ηδ εΪθεδ κ Εζλαάζ, ανησ ηκ αηαληπζσ ίαζέζεδκ, εαδ γα ηκ ειαθαθέζπ απσ ηβθ επδθΪθεδα ηβμ ΰβμ. 10 ζκδ κδ αηαληπζκέ ηεμ ζηκ ζασ ηκν, ανηκέ πκν ζΫθε ηε ανηκπεπκέγβζβ "κ Θεσμ δεθ γ‘ αθάζεδ θα ηαμ ίλεδ εαεσ", σζκδ απ‘ ηπθ εξγλυθ γα ζεκηπγκτθ ηκ ιέθκμ». ΜΕΥΏΕΏ ΐ‘ 2 ηαθ επδγνηκτθ ξπλΪθδα ά ζπέηδα ηα αλπΪακνθ. ΚαηαεζΫίκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ εαδ ηδμ κδεκΰΫθεδΫμ ηκνμ εαδ παέλθκνθ ηδμ πελδκνζέεμ ηκνμ. 3 Γδ‘ ανησ, κ Κτλδκμ ζΫεδ: «Έηζδ ζξεδδΪαπ εδ εΰυ εαεσ εθΪθηδα ζε αθγλυπκνμ ζαθ εδ εζΪμ. Αε γα ηπκλΫζεηε θα ηκ απκθτΰεηε εαδ δε γα πελπαηΪηε πδα ηε ηκ εεθΪζδ
οβζΪ (...). 4 Βεεέθβ ηβθ βηΫλα κ εσζηκμ γα ζαμ αθαθΫλεδ ζαθ παλΪδεδΰηα εαηαζηλκθάμ (...). 10 Βηπλσμ, ζβεπγεέηε εαδ θτΰεηε ζηβθ εικλέα, ΰδαηέ εδυ βζνξέα δε γα ίλεέηε! Με ηδμ αθέελεμ πλΪιεδμ ζαμ Ϋξεηε πλκεαζΫζεδ ηβθ εαηαζηλκθά (...). 11 (ηηθ. Ο‘) ΑδεθγαληΫθκδ εαγυμ εέζγε, γα πελδπΫζεηε εδμ ηκδατηβθ δεδζέαθ, υζηε γα ηλΫπεζγε εδμ θνΰάθ, ξπλέμ εαθεέμ θα ζαμ εαηαδδυεβ. Πθετηα οετδκνμ Ϋξεδ ζηάζεδ ηβθ ενλδαλξέαθ ηκν εδμ ζαμ. (...) ΜΕΥΏΕΏ Γ‘ 12 Βιαδηέαμ ζαμ β δυθ γα κλΰπγεέ ζαθ ξπλΪθδ˙ β Εελκνζαζάη γα ΰέθεδ ζπλσμ απσ ζδγΪλδα εδ κ ζσθκμ ηκν θακτ γα ζεεπαζηεέ απσ γΪηθκνμ. ΜΕΥΏΕΏ Σ‘ 3 «Σδ ζκν Ϋεαθα, ζαΫ ηκν;» λπηΪεδ κ Κτλδκμ. «κν αάηβζα πΪλα πκζζΪ; ΏπΪθηβζΫ ηκν!». 16 «(...) ζκδ ΰεηΪηκδ θλέεβ γα ζαμ δεέξθκνθ ηε ηκ δΪξηνζκ εαδ ηα Ϋγθβ γα ζαμ πελδθλκθκτθ». ΜΕΥΏΕΏ Γ‘ 2 Οτηε Ϋθαμ δεθ νπΪλξεδ ηέηδκμ ζηβ ξυλα, κτηε Ϋθαμ ζηκ Θεσ θα ‗θαδ πδζησμ. Παλαηκθετκνθ σζκδ ηκνμ θα εΪθκνθ θκθδεσ, κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκ εκδηΪεδ θα παΰδδΫοεδ. 3 Βέθαδ σζκδ ηκνμ εδδδεενηΫθκδ ζηκ εαεσ. Ο βΰεησθαμ απαδηεέ ανιβηΫθκνμ θσλκνμ. Απλκδκεεέηαδ θα δδεΪζεδ κ δδεαζηάμ εδ κ δζξνλσμ αβηΪεδ ηε πκθβλδΪ θα δεαθκπκδάζεδ ηβθ απζβζηέα ηκν (...). 4 Ο πδκ εαζσμ αθΪηεζΪ ηκνμ εδ κ πδκ ηέηδκμ εέθαδ εδ απ‘ η‘ αΰεαγσίαηα πδκ ίζαίελσμ. Δ ηΫλα ηβμ ηδηπλέαμ ζαμ Ϋλξεηαδ (...)». ΟΦΟΝΕΏ Ώ‘ 12 Βεεέθκ ηκθ εαδλσ, γα οΪιπ πλκζεεηδεΪ ηβθ Εελκνζαζάη ηε ζνξθΪλδα, ΰδα θα ίλπ εαδ θα ηδηπλάζπ σζκνμ ηκνμ αθΫηεζκνμ, ανηκτμ πκν αθαπατκθηαδ αηΫλδηθα ζηα πζκτηβ ηκνμ εαδ ζΫθε ζηκθ εανησ ηκνμ "κ Κτλδκμ δεθ εΪθεδ ηέπκηα˙ κτηε εαζσ κτηε εαεσ" (...)». ΟΦΟΝΕΏ ΐ‘ 1 ΒζΪηε ζηα ζκΰδεΪ ζαμ˙ ζνθΫζγεηε, Ϋγθκμ αδδΪθηλκπκ! ΟΦΟΝΕΏ Γ‘ 1 Ώζέηκθκ ζηβθ πσζβ [=Εελκνζαζάη] ηβθ αεΪγαληβ εαδ ηκζνζηΫθβ, ζηβθ πσζβ ηβθ ηνλαθθδεά! ΓΏΥΏΡΕΏ Γ‘ 10 «Να ηβθ εαηαπδΫαεηε ηδμ ξάλεμ, ηα κλθαθΪ, ηκνμ ιΫθκνμ εαδ ηκνμ θηπξκτμ (...) 13 Καδ σππμ εΰυ ηδζκτζα αζζΪ εεεέθκδ δεθ Ϊεκνΰαθ, Ϋηζδ εδ εΰυ δεθ Ϊεκνζα σηαθ ανηκέ ηε εαζκτζαθ. 14 Σκνμ δδαζεσλπδζα ζε Ϋγθβ σζα Ϊΰθπζηα ζ‘ ανηκτμ. Βλβηυγβεε β ξυλα πέζπ ηκνμ εαδ Ϋΰδθε αεαηκέεβηβ. Έηζδ ανηκέ κδ έδδκδ ηεηΫίαζαθ ηβθ σηλθβ ξυλα ηκνμ ζε Ϋλβηκ». ΓΏΥΏΡΕΏ Δ‘ 14 «ηαθ κδ πλσΰκθκέ ζαμ ηε εισλΰδζαθ, απκθΪζδζα θα ζαμ εΪθπ εαεσ˙ εαδ δεθ Ϊζζαια ΰθυηβ ησηε». ΓΏΥΏΡΕΏ ΕΑ' 2 εαὶ ἐπδζνθάιπ πάθηα ηὰ ἔγθβ ἐπὶ ῾Εελκνζαζὴη εἰμ πόζεηκθ, εαὶ ἁζώζεηαδ πόζδμ, εαὶ δδαλπαΰήζκθηαδ αἱ κἰείαδ, εαὶ αἱ ΰνθαῖεεμ ηκζνθγήζκθηαδ, εαὶ ἐιεζεύζεηαδ ηὸ ἣηδζν ημ πόζεπμ ἐθ αἰξηαζπζίᾳ, κἱ δὲ εαηάζκδπκδ ηκῦ ζακῦ ηκν κ ηὴ ἐικζκγλενγζδθ ἐε ημ πόζεπμ. ΜΏΛΏΥΕΏ Ώ‘ 10 «(...) Αεθ εέηαδ ενξαλδζηβηΫθκμ απσ ζαμ εαδ δε γα δεξηυ εαηέα γνζέα απσ ηα ξΫλδα ζαμ». ΜΏΛΏΥΕΏ ΐ‘ 17 Σκθ εκνλΪζαηε ηκθ Κτλδκ ηε ηα αθσβηα ζσΰδα ζαμ. ΜΏΛΏΥΕΏ Γ‘ 9 Βέζηε θκληπηΫθκδ ηε ηβθ εαηΪλα, ΰδαηέ ηε απαηΪηε, εζεέμ, σζκ ηκ Ϋγθκμ. ΔΏΕΏ Ώ '4 καὶ ἔγθκμ ἁηαληπζόθ, ζαὸμ πζήλβμ ἁηαληδθ, ζπέληα πκθβλόθ, νἱκὶ ἄθκηκδ· 11 «Σδ ηκν ξλεδΪακθηαδ κδ πκζνΪλδγηεμ γνζέεμ ζαμ» ζΫεδ κ Κτλδκμ. (...). 13 ΠΪοηε πδα θα πλκζθΫλεηε αθυθεζεμ γνζέεμ˙ η‘ αβδδΪαεδ ηκ γνηέαηα. Νκνηβθέεμ εαδ Ϊίίαηα, πλκζεζάζεδμ ζε ΰδκληαζηδεΫμ ζνθΪιεδμ, αζΫίεδεμ ηααέ ηε παθβΰνλδεΫμ ζαηλεέεμ δεθ ηπκλυ θα η‘ αθεξγυ. 14 ΏπεξγΪθκηαδ ηδμ θκνηβθέεμ ζαμ εαδ ηδμ ΰδκληΫμ ζαμ! Γδα ηΫθα εέθαδ θκληέκ˙ ηκν εέθαδ ίαλεησ θα ηδμ αθΫξκηαδ. 15 ηαθ νουθεηε ηα ξΫλδα ζαμ, εζεέθπ ηα ηΪηδα ηκν θα ηβ ζαμ ίζΫππ. Κδ σηαθ απαθπηΫμ ζΫηε ηδμ πλκζενξΫμ ζαμ, εΰυ δεθ ηδμ αεκτπ, ΰδαηέ ηα ξΫλδα ζαμ εέθαδ ζηκ αέηα ίκνηβΰηΫθα. 18 (...) «Βέθαδ κδ αηαληέεμ ζαμ εσεεδθεμ ζαθ ηκ αέηα» (...). 19 «Ώθ ησθκ γΫζαηε θα νπαεκτζεηε! Σσηε γ‘ απκζαηίΪθαηε ηα αΰαγΪ ηβμ ΰβμ. 20 Βζεέμ σηπμ αθηδζηΫεεζηε εδ απκζηαηεέηε˙ ΰδ‘ ανησ γα ΰέθεηε ηκν ιέθκνμ β ηλκθά. Βΰυ κ Κτλδκμ ηκ ζΫπ». 21 Πυμ εαηΪθηβζε πσλθβ β πκζδηεέα [=Εελκνζαζάη] β πδζηά! (...) ηπθ θκθδΪδπθ εέθαδ ηκ ελβζθτΰεηκ.
ΔΏΎΏ Γ‘ 9 Δ αθαέδεδΪ ηκνμ εέθαδ κ εαηάΰκλσμ ηκνμ εαδ ηδμ αηαληέεμ ηκνμ ηδμ δδαεβλτηηκνθ σππμ ζηα σδκηα (...). ΔΏΎΏ Β‘ 14 Ο Ϊδβμ ηεΰαζυθεδ ηβθ εκδζδΪ ηκν εδ αθκέΰεδ δδΪπζαηα ηκ ζησηα ηκν, θα εαηαπδεέ ηκνμ ενΰεθεέμ αθηΪηα ηε ηα πζάγβ ηβμ Εελκνζαζάη. ΔΏΎΏ Σ‘ 9 «Πάΰαδθε εαδ πεμ ζ‘ ανησθ ηκ ζασ: "γ‘ αεκτηε ηα δεθ γα εαηαζαίαέθεηε. Θα ίζΫπεηε ηα δεθ γα εθθκεέηε!" 10 (...) Βέθαδ ηνθζκέ, εκνθκέ, εδ αθσβηκδ (...)». ΔΏΎΏ ΕΓ‘ 9 Σβθ ηΫλα εεεέθβ κδ κξνλΫμ πσζεδμ ζκν, Εζλαάζ, γα εΰεαηαζεδθγκτθ σππμ κδ πσζεδμ ηπθ Βναέπθ εαδ ηπθ Ώηκλλαέπθ, πκν κδ εΪηκδεκέ ηκνμ ηδμ εέξαθ αθάζεδ Ϋλβηεμ εαδ θτΰαθε ΰδα θα ΰζδηυζκνθ απσ ζαμ. ζα γα ελβηπγκτθ. ΔΏΎΏ ΚΘ‘ 2 Βΰυ γα ζκν [=Εελκνζαζάη] θΫλπ γζέοβ, εδ Ϊζζκ δε γα ‗θαδ εεεέ παλΪ γλάθκμ εαδ ζηεθαΰησμ (...). 9 νηπελδθΫλεζηε ζαθ αθσβηκδ εαδ γα ΰέθεηε αθσβηκδ˙ ζνηπελδθελγεέηε ζαθ ηνθζκέ εαδ γα ΰέθεηε ηνθζκέ! 13 Ο Κτλδκμ ζΫΰεδ: «Ο ζασμ ανησμ ηε ηκ ζησηα ηκν ηε πζβζδΪαεδ, εαδ ηε ηα ξεέζβ ηκν ηε ηδηΪεδ, εθυ β εαλδδΪ ηκν ίλέζεεηαδ ηαελδΪ απσ ηΫθα (...)». ΔΏΎΏ Λ‘ 9 ὅηδ ζαὸμ ἀπεδγήμ ἐζηδθ, νἱκὶ οενδεῖμ, κἳ κε ίκύζκθηκ ἀεκύεδθ ηὸθ θόηκθ ηκῦ Θεκῦ, 10 ΛΫθε [=κ ζασμ] ζηκνμ ΐζΫπκθηεμ: «Μβ ίζΫπεηε κλΪηαηα, ηβ ηαμ πλκαθαΰΰΫζζεηε ηκ ζπζησ. Πεέηε ηαμ ζσΰδα εκζαεενηδεΪ˙ πλκθβηΫοηε ηαμ ξέηαδλεμ». 17 Έθαμ ηκθΪξα γα ζαμ απεδζεέ εδ εζεέμ ξέζδκδ γα θετΰεηε˙ αθ εέθαδ πΫθηε πκν ζαμ απεδζκτθ, εζεέμ γα θτΰεηε σζκδ (...). ΔΏΎΏ Μΐ‘ 19 (...) «ΤπΪλξεδ ηΪξα Ϊζζκμ ηνθζσμ εεησμ απσ ζΫθα [=Εζλαβζέηεμ] πκν ζε δδΪζεια θα εέζαδ δκτζκμ ηκν; ΤπΪλξεδ ηΪξα Ϊζζκμ εκνθσμ εεησμ απσ ζΫθα; (...)» ΔΏΎΏ ΜΓ‘ 22 Ο Κτλδκμ ζΫεδ ζηκθ Εζλαάζ, ζηκν Εαευί ηκνμ απκΰσθκνμ: 23 (...) «Βΰυ δεθ ζ‘ επδίΪλνθα θα ζκν ΰνλετπ πλκζθκλΫμ κτηε ζε εκτλαζα αβηυθηαμ γνηδΪηαηα. 23 Μβ ζεμ ππμ (...) ππμ ξσληαζεμ εηΫθα ηε ηκ ζέπκμ απ‘ ηδμ γνζέεμ ζκν. Ώθηέγεηα ηε ηδμ αηαληέεμ ζκν η‘ εθσξζβζεμ εαδ ηε ηδμ αθκηέεμ ζκν ηε εκτλαζεμ». ΔΏΎΏ ΝΒ‘ 8 «Οδ ζεΫοεδμ ηκν δεθ εέθαδ ζαθ ηδμ δδεΫμ ζαμ ζεΫοεδμ», ζΫεδ κ Κτλδκμ, «εαδ ηα Ϋλΰα ζαμ δεθ εέθαδ σππμ ηα δδεΪ ηκν Ϋλΰα. 9 ζκ απΫξεδ κ κνλαθσμ απσ ηβ ΰβ, ησζκ απΫξκνθ ηα Ϋλΰα ηκν απ‘ ηα δδεΪ ζαμ, κδ ζεΫοεδμ ηκν απσ ηδμ ζεΫοεδμ ζαμ». ΔΏΎΏ ΝΣ‘ 11 Βέθαδ αεσηα ζετζκδ αδβθΪΰκδ, σζα εδ αθ Ϋξκνθε πκηΫ δεθ εέθαδ αλεεηΪ (...). ΔΏΎΏ ΝΘ‘ 5 (...) πκδκμ θΪεδ απσ η‘ ανΰΪ ζαμ γα πεγΪθεδ˙ ζπΪεδ ηκ ανΰσ εαδ ίΰαέθεδ κξδΪ. ΕΒΡΒΜΕΏ ΐ‘ 26 «ππμ κ εζΫθηβμ θδυγεδ θηλκπά σηαθ ηκθ πδΪθκνθ, Ϋηζδ γα θηλΫπεζηε εδ εζεέμ, Εζλαβζέηεμ (...)». 30 «(...) Καγυμ αξσληαΰκ ζδκθηΪλδ, ηκ ιέθκμ ζαμ Ϋθαΰε ηκνμ πλκθάηεμ ηκν». 34 «ηα λκτξα ζκν νπΪλξεδ αέηα αγυπθ θηπξυθ αθγλυππθ. Μα β εαηΪλα ΰδα σζα ανηΪ ηα Ϋλΰα πΪθπ ζαμ γα ιεζπΪζεδ». ΕΒΡΒΜΕΏ Γ‘ 3 «(...) ΜκδΪαεδμ [Εζλαάζ] πσλθβ ιεδδΪθηλκπβ εαδ ηα ζΪγβ ζκν δεθ η‘ αθαΰθπλέαεδμ». ΕΒΡΒΜΕΏ Α‘ 22 «Ο ζασμ ηκν εέθαδ αθσβηκμ», ζΫεδ κ Κτλδκμ. «Αε ηε ΰθπλέακνθ˙ εέθαδ ζαθ η‘ Ϊηναζα παδδδΪ ηα δέξπμ ΰθυζβ. Βέθαδ παθκτλΰκδ ΰδα θα εΪθκνθ ηκ εαεσ, ηα ηκ εαζσ δεθ ιΫλκνθ θα ηκ πλΪηηκνθ». ΕΒΡΒΜΕΏ Β‘ 1 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «ΐαδέζηε ηεμ‘ απσ ηκνμ δλσηκνμ ηβμ Εελκνζαζάη˙ εαζΪ εκδηΪιηε εαδ οΪιηε ζηδμ πζαηεέεμ ηβμ! Ώθ ίλεέηε Ϋζηπ εδ Ϋθαθ Ϊθγλππκ θα εΪθεδ ηκ ζπζησ εαδ θ‘ αθααβηΪεδ ηβθ αζάγεδα, ησηε εΰυ γα ζνΰξπλάζπ ηβθ αηαληέα ηβμ πσζβμ». 9 «Αεθ πλΫπεδ θα ηκνμ ηδηπλάζπ ΰδα σζα ανηΪ; Να ηβθ εεδδεβγυ Ϋθα ηΫηκδκ Ϋγθκμ;» 12 «Ώνηκέ κδ Ϊθγλππκδ αλθάγβεαθ ηκθ Κτλδκ εαδ εέπαθ: "Σδ ξλβζδηετεδ θα νπκζκΰέακνηε ζ‘ ανησθ; Αε γα ηαμ ίλεδ εαεσ εαθΫθα˙ πεέθα δεθ γ‘ αθηδηεηππέζκνηε κτηε πσζεηκ. 13 ζα κδ πλκθάηεμ ζΫθε εέθαδ ηκν αΫλα ζσΰδα" (...). 14 ΏζζΪ κ Θεσμ, κ Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ, ηκν εέπε: «Βπεδδά ανηκέ ηδζκτθ Ϋηζδ (...), ηκ ζασ ανησ ιτζα γα ηκθ εΪθπ εαδ γα ηκνμ εαηαεΪοεδ β θπηδΪ». 19 «Κδ σηαθ λπηάζκνθ: "ΰδαηέ κ Κτλδκμ κ Θεσμ ηαμ ηαμ ηα εΪθεδ σζα ανηΪ;" Σσηε απΪθηβζΫ ηκνμ: "σππμ ζηβ ξυλα ζαμ εεεέθκθ ηκθ
εΰεαηαζεέοαηε εαδ νπβλεηάζαηε ιΫθκνμ γεκτμ, Ϋηζδ γα νπβλεηάζεηε εδ αθγλυπκνμ ιΫθκνμ, ζε ξυλα πκν δε γ‘ αθάεεδ ζ‘ εζΪμ"». 21 Πλσζειε, ζκδπσθ, ζαΫ αθσβηε εαδ πεδζηαηΪλβ (...). 23 Βζεέμ, Εζλαβζέηεμ, εέζηε ζασμ δζξνλκΰθυηκθαμ εδ επαθαζηαηδεσμ (...). 29 (...) ζΫεδ κ Κτλδκμ «θα ηβθ εεδδεβγυ Ϋθα ηΫηκδκ Ϋγθκμ;». ΕΒΡΒΜΕΏ Σ‘ 13 «ζκδ ηκνμ, απσ ηκθ πδκ αζάηαθηκ υμ ηκθ πδκ ζπκνδαέκ, πλκζπαγκτθ θα πζκνηέζκνθ παλΪθκηα. 15 Θα Ϋπλεπε θα θηλΫπκθηαδ πκν Ϋπλαιαθ εεεέθεμ ηδμ ίδεζνλΫμ ηκνμ πλΪιεδμ. Γδ‘ανησ εαδ γα εαηαζηλαθκτθ σππμ σζκδ κδ Ϊζζκδ». 18 «Γδ‘ ανησ αεκτζηε, Ϋγθβ, εαδ ηΪγεηε εαζΪ ηδ πλσεεδηαδ θα ζνηίεέ ζηκ ζασ ηκν. 19 Άεκν ΰβ: Δ ζνθΫπεδα ηπθ πκθβλυθ ζξεδέπθ ηκνμ εέθαδ σηδ γα ηκνμ ηδηπλάζπ, ΰδαηέ ζηα ζσΰδα ηκν δεθ δυζαθ πλκζκξά εδ απΫλλδοαθ ηκ θσηκ ηκν». 22 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Έλξεηαδ ζασμ απσ ηδα ξυλα απ‘ ηκ ίκλλΪ (...) 23 (...) πκζεηδζηΫμ πκν ΰδα ηβ ηΪξβ παλαηΪζζκθηαδ εθΪθηδα ζ‘ εζΫθα, πσζβ ηβμ δυθ». 24 ΛΫθε κδ εΪηκδεκδ ηβμ Εελκνζαζάη: «Ώεκτζαηε ηβθ εέδβζβ εαδ παλαζτζαθε ηα ξΫλδα ηαμ˙ ηαμ Ϋπδαζε αΰπθέα (...)». 28 (...) σζκδ ηκνμ εέθαδ δζξνλκΰθυηκθεμ, ζηαζδαζηΫμ εαδ ζνεκθΪθηεμ˙ ζεζβλκέ ζαθ ηκ ξαζεσ εαδ ζαθ ηκ ζέδελκ˙ σζκδ ηκνμ εέθαδ δδεθγαληΫθκδ. ΕΒΡΒΜΕΏ Γ‘ 4 Μβ ιεΰεζΪηε ηκθ εανησ ζαμ επαθαζαηίΪθκθηαμ: "κ θασμ πκν εαηκδεεέ κ Κτλδκμ, κ θασμ ηκν Κνλέκν, κ θασμ ηκν Κνλέκν εέθ‘ εδυ!". 6 «Ώθ δεθ εαηαπδΫαεηε ηκθ ιΫθκ, ηκ κλθαθσ εαδ ηβ ξάλα, αθ πΪοεηε θα γαθαηυθεηε αγυκνμ αθγλυπκνμ εδυ ζ‘ ανησθ ηκθ ησπκ εαδ θα ζαηλετεηε ιΫθκνμ, γεκτμ (...), 7 ησηε εΰυ γα εαηκδεάζπ ηααέ ζαμ ζ‘ ανησθ ηκθ ησπκ. 9 ΚζΫίεηε εαδ ζεκηυθεηε, ηκδξετεηε εδ κλεέαεζηε οΫηαηα˙ γνηέαηα πλκζθΫλεηε ζηκ ΐΪαζ (...) 10 Κδ Ϋπεδηα Ϋλξεζηε εαδ ζηΫεεζηε εθυπδσθ ηκν, ζηκ θασ ανησ πκν θΫλεδ η‘ σθκηΪ ηκν εαδ ζΫηε: "εδυ εέηαζηε αζθαζεέμ!" (...) 11 Σδ γαλλεέηε ππμ εέθαδ κ θασμ ανησμ, πβζδΪ ζβζηυθ; (...) 15 Θα ζαμ δδυιπ απσ ηπλκζηΪ ηκν, σππμ Ϋδδπια εαδ ηκνμ αδεζθκτμ ζαμ, σζκνμ ηκνμ απκΰσθκνμ ηκν ΒθλαΎη. Βΰυ ηκ ζΫπ, κ Κτλδκμ». 21 Ο Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ, κ Θεσμ ηκν Εζλαάζ, ζΫεδ: «Σδ ηκν πλκζθΫλεηε κζκεανηυηαηα εαδ ηα πλκζγΫηεηε ζηδμ Ϊζζεμ ζαμ γνζέεμ; ΦΪηε ηα εζεέμ σζα ηα ελΫαηα!» 24 (...) εΪθαθε εεεέθκ πκν ηκνμ Ϋζεΰε β ζεζβλά εαδ πκθβλά εαλδδΪ ηκνμ (...) 28 Πεμ ηκνμ, ζκδπσθ: "Βέζηε Ϋγθκμ πκν δεθ νπαεκτεδ ζηκθ Κτλδκ, ηκ Θεσ ηκν, εαδ δε δδκλγυθεηαδ (...)"». 31 «ηβθ εκδζΪδα Βθθση εαγδΫλπζαθ δελσθ ησπκ, πκν ηκθ κθσηαζαθ ΣκθΫγ˙ εεεέ γνζδΪακνθ ηκνμ ΰδκνμ ηκνμ εαδ ηδμ εσλεμ ηκνμ ζηβ θπηδΪ, πλΪΰηα πκν εΰυ δεθ ηκ δδΫηαια κτηε εαθ ηκ δδαθκάγβεα. 32 Γδ‘ ανησ γα Ϋλγκνθ ηΫλεμ, πκν β εκδζΪδα ανηά δεθ γα κθκηΪαεηαδ πδα «ΚκδζΪδα Βθθση» ά ΣκθΫγ, αζζΪ «ΦαλΪΰΰδ ηβμ θαΰάμ», ΰδαηέ εεεέ γα γΪίκνθ ηκνμ θεελκτμ ηκνμ, επεδδά αζζκτ δε γα νπΪλξεδ ησπκμ. 33 Καδ ηα πηυηαηα ηκν ζακτ ανηκτ γα εέθαδ ηλκθά ΰδα ηα σλθδα εαδ ηα ηζαεΪζδα, πκν δε γα ‗θαδ εαθεέμ θα ηα θκίέζεδ». ΕΒΡΒΜΕΏ Δ‘ 8 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Πυμ δζξνλέαεζηε σηδ εέζηε ζκθκέ; Βπεδδά ιΫλεηε ηκνμ θσηκνμ ηκν Κνλέκν; Ώθκτ κδ θσηκδ ανηκέ Ϋξκνθ θκγενηεέ απ‘ ηκνμ αθΪιδκνμ εληβθενηΫμ ηκνμ! 10 «Θα δυζπ ηδμ ΰνθαέεεμ ηκνμ ζε Ϊζζκνμ, εαδ ηα ξπλΪθδα ηκνμ ζε ιΫθκνμ, ζε εαηαεηβηΫμ˙ επεδδά σζκδ, απσ ηκθ πδκ αζάηαθηκ υμ ηκθ πδκ ζπκνδαέκ, ΰνλετκνθ θα πζκνηέζκνθε παλΪθκηα (...). 17 «Θα ειαπκζηεέζπ εθαθηέκθ ζαμ θαληαεελΫμ κξδΫμ», ζΫεδ κ Κτλδκμ (...). ΕΒΡΒΜΕΏ Θ‘ 1 «(...) σζκδ ηκνμ εέθαδ ηκδξκέ, ζνθΪγλκδζβ απέζηπθ. 2 αθ ησικ ηεθηπηΫθκ, Ϋηκδηβ θα λέιεδ ίΫζβ οετδκνμ β ΰζυζζα ηκνμ. 5 Δ ηδα εαηαπέεζβ δδαδΫξεηαδ ηβθ Ϊζζβ, εδ β ηδα απΪηβ αεκζκνγεέ ηβθ Ϊζζβ εαδ αλθκτθηαδ θα ηε ΰθπλέζκνθ». 10 Ο Κτλδκμ σηπμ ζΫεδ: «Θα εΪθπ ηβθ Εελκνζαζάη ζπλσ απσ πΫηλεμ εαδ ησπκ ηζαεαζδυθ˙ ηδμ πσζεδμ γα ελβηυζπ ηκν Εκτδα, υζηε εαθεέμ θα ηβθ εαηκδεεέ πδα ζ‘ ανηΫμ». 24 (...) «Βπεδδά σζα ανηΪ ηα Ϋγθβ, αεσηα εαδ κδ Εζλαβζέηεμ εέθαδ ΰδα ηΫθα απελέηηβηκδ, ΰδαηέ δεθ Ϋξκνθ πελδηηβγεέ ζηβθ εαλδδΪ». ΕΒΡΒΜΕΏ Ε‘ 18 Γδαηέ κ Κτλδκμ ζΫεδ: «Ώνηά ηβ θκλΪ γα κδβΰάζπ αδξηαζυηκνμ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ξυλαμ˙ γα ηκνμ ηαζαδππλάζπ ΰδα θα πΪλκνθ Ϋθα εαζσ ηΪγβηα». ΕΒΡΒΜΕΏ ΕΏ‘ 11 Γδ‘ ανησ κ Κτλδκμ ζΫεδ: «Θα ηκνμ θΫλπ ηΫηκδα εαηαζηλκθά, πκν θα ηβθ ηπκλκτθ θα ιεθτΰκνθ. Θα ηκν θπθΪακνθ ΰδα ίκάγεδα, αζζΪ δε γα ηκνμ αεκτπ». ΕΒΡΒΜΕΏ ΕΓ‘ 10 Ο εαεσμ ανησμ ζασμ αλθεέηαδ θα νπαεκτζεδ ζηα ζσΰδα ηκν (...). 14 Θα ηκνμ ζνθηλέοπ σππμ ηα ζηαηθδΪ, λέξθκθηαμ ηκθ Ϋθα πΪθπ ζηκθ Ϊζζκθ (...) Αε γα ηκνμ ζπζαξθδζηυ, δε γα ηκνμ ζνπβγυ κτηε εαδ γα ηκνμ εζεάζπ˙ γα ηκνμ εαηαζηλΫοπ! Βΰυ ηκ ζΫπ, κ Κτλδκμ». 24 Θα ζαμ δδαζεκλπέζπ ζαθ ηκ Ϊξνλκ, πκν ηβμ ελάηκν κ Ϊθεηκμ ηκ παέλθεδ.
ΕΒΡΒΜΕΏ ΕΒ‘ 1 ΏζζΪ κ Κτλδκμ ηκν εέπε: «Ώεσηβ εδ αθ κ Μπνζάμ εαδ κ αηκνάζ ηε παλαεαζκτζαθ, δε γα Ϋπαδλθα ηκ ηΫλκμ ηκν ζακτ ανηκτ. Αδυι‘ ηκνμ θα θτΰκνθε ηαελδΪ ηκν (...)». ΕΒΡΒΜΕΏ ΚΏ' 4 ηάδε ζέΰεδ Κύλδκμ· ἰδκὺ ἐΰὼ ηεηαζηλέοπ ηὰ ὅπζα ηὰ πκζεηδεά, ἐθ κἷμ ηεῖμ πκζεηεῖηε ἐθ αηκῖμ πλὸμ ηκὺμ Υαζδαίκνμ ηκὺμ ζνΰεεεζεδεόηαμ ηᾶμ [= ηκνμ Εζλαβζέηεμ] ἔιπγεθ ηκῦ ηείξκνμ, εαὶ ζνθάιπ αηκὺμ εἰμ ηὸ ηέζκθ ημ πόζεπμ [= ηβμ Εελκνζαζάη] ηαύηβμ 5 εαὶ πκζεηήζπ ἐΰὼ ηᾶμ ἐθ ξεδλὶ ἐεηεηαηέθῃ εαὶ ἐθ ίλαξίκθδ ελαηαδῶ ηεηὰ γνηκῦ εαὶ ὀλΰμ ηεΰάζβμ 6 παηάιπ πάθηαμ ηκὺμ εαηκδεκῦθηαμ ἐθ ηῆ πόζεδ ηαύηῃ, ηκὺμ ἀθγλώπκνμ εαί ηὰ εηήθβ, ἐθ γαθάηῳ ηεΰάζῳ, εαὶ ἀπκγαθκῦθηαδ. 7 εαὶ ηεηὰ ηαῦηα —κὕηπμ ζέΰεδ Κύλδκμ— δώζπ ηὸθ εδεείαθ ίαζδζέα ᾿Εκύδα εαὶ ηκὺμ παῖδαμ αηκῦ εαὶ ηὸθ ζαὸθ ηὸθ εαηαζεδθγέθηα ἐθ ηῆ πόζεδ ηαύηῃ ἀπὸ ηκῦ γαθάηκν εαὶ ἀπὸ ηκῦ ζδηκῦ εαὶ ἀπὸ ημ ηαξαίλαμ εἰμ ξεῖλαμ ἐξγλθ αηθ ηθ αβηκύθηπθ ηὰμ ονξὰμ αηθ, εαὶ εαηαεόοκνζδθ αηκὺμ ἐθ ζηόηαηδ ηαξαίλαμ· κ θείζκηαδ ἐπ‘ αηκῖμ εαὶ κ ηὴ κἰεηεδλήζπ αηκύμ. 8 εαὶ πλὸμ ηὸθ ζαὸθ ηκῦηκθ ἐλεῖμ· ηάδε ζέΰεδ Κύλδκμ· ἰδκὺ ἐΰὼ δέδπεα πλὸ πλκζώπκν ηθ ηὴθ ὁδὸθ ημ απμ εαὶ ηὴθ ὁδὸθ ηκῦ γαθάηκν· 9 ὁ εαγήηεθκμ ἐθ ηῆ πόζεδ ηαύηῃ ἀπκγαθεῖηαδ ἐθ ηαξαίλᾳ εαὶ ἐθ ζδηῶ, εαὶ ὁ ἐεπκλενόηεθκμ πλκζξπλζαδ πλὸμ ηκὺμ Υαζδαίκνμ ηκὺμ ζνΰεεεζεδεόηαμ ηᾶμ αήζεηαδ, εαὶ ἔζηαδ ονξὴ αηκῦ εἰμ ζεῦζα, εαὶ αήζεηαδ. 10 δδόηδ ἐζηήλδεα ηὸ πλόζππόθ ηκν ἐπὶ ηὴθ πόζδθ ηαύηβθ εἰμ εαεὰ εαὶ κε εἰμ ἀΰαγά· εἰμ ξεῖλαμ ίαζδζέπμ ΐαίνζθκμ παλαδκγήζεηαδ, εαὶ εαηαεαύζεδ αηήθ ἐθ πνλί. ΕΒΡΒΜΕΏ Κΐ' 2 Ώεκτζηε ηκ ζσΰκ ηκν Κνλέκν, εζτ ίαζδζδΪ, πκν εΪγεζαδ ζηκ γλσθκ ηκν Ααίέδ (...) 3 "ΚΪθηε ηκ ζπζησ εαδ ηκ δέεαδκ", ζΫεδ κ Κτλδκμ, "εαδ ΰζδηυζηε εΪγε απκΰνηθπηΫθκ απσ ηκθ εαηαπδεζηά ηκν. Μβθ αδδεεέηε εαδ ηβθ εαηαπδΫαεηε ηκνμ ιΫθκνμ, ηα κλθαθΪ εαδ ηδμ ξάλεμ εαδ ηβ θκθετεηε αγυκνμ αθγλυπκνμ ζ‘ ανησ ηκθ ησπκ. 4 Μσθκ αθ εΪθεηε ανηΪ πκν ζαμ ζΫπ, ησηε κδ απσΰκθκδ ηκν Ααίέδ γα ζνθεξέζκνθ θα εΪγκθηαδ ζηκ γλσθκ ηκν (...). 5 ΏζζΪ αθ δεθ νπαεκτζεηε ζ‘ ανηΫμ ηδμ εθηκζΫμ ηκν, κλεέακηαδ ζηκθ εανησ ηκν σηδ ηκ παζΪηδ ανησ γα ελεδππγεέ. Βΰυ ηκ ζΫπ, κ Κτλδκμ"». 13 Χ ζν Επαεεέη, ίαζδζετ ηπθ Εκνδαέπθ, κ κπκέκμ εηέαεδμ ηα αθΪεηκλΪ ζκν ηε αδδεέαμ εαδ εαηαδνθαζηετεδμ, ζν κ κπκέκμ ειαθαΰεΪαεδμ ηκθ πζβζέκθ ζκν δπλεΪθ θα ελΰΪαεηαδ δδα ζε εαδ δεθ ηκν δέδεδμ ηκθ δέεαδκθ ηδζγσθ ηκν! 15 Μάππμ θκηέαεδμ σηδ γα ίαζδζετζβμ επέ πκζτ; (...) ΕΒΡΒΜΕΏ Λΐ‘ 34 «Έθηαζαθ αεσηβ εαδ ζηκ ζβηεέκ θα ίΪζκνθ ηα εέδπζΪ ηκνμ ηΫζα ζηκ θασ πκν θΫλεδ ηκ σθκηΪ ηκν (...)». ΘΡΔΝΟΕ ΕΒΡΒΜΕΏ Α‘ 6 Δ δδαζηλκθά ηκν ζακτ ηκν άηαθ ξεδλσηελβ αεσηβ εδ απ‘ ηβθ αηαληέα ηπθ κδσηπθ (..) 11 Ο Κτλδκμ ειΪθηζβζε σζκ ηκν ηκ γνησ. Δ πσζβ εαηαεΪβεε ηΫξλδ ηα γεηΫζδΪ ηβμ. ΕΒΓΒΚΕΔΛ Θ‘ 5 Καδ ζηκνμ Ϊζζκνμ εέπε, Ϋηζδ πκν πκν θα αεκτπ εΰυ: «Ώεκζκνγάζηε ανησθ ηκθ Ϊθηλα ζηβθ πσζβ [=Εελκνζαζάη] εαδ ζεκλπέζηε ηκ γΪθαηκ˙ ηβ ζνπβγεέηε κτηε θα δδζηΪζεηε ΰδα εαθΫθαθ. 6 θΪιηε ηκνμ σζκνμ ανηκτμ, ΰΫλκνμ, θΫκνμ εαδ παλγΫθεμ, ηδελΪ παδδδΪ εαδ ηαθΪδεμ˙ εικθηυζηε ηκνμ ηεζεέπμ. ΏζζΪ ηβθ αΰΰέιεηε εαθΫθαθ πκν θα Ϋξεδ ζηκ ηΫηππσ ηκν ηκ ζβηΪδδ. ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΕΣ‘ 20 Έπεδηα πάλεμ η‘ αΰσλδα ζκν εαδ ηα εκλέηζδα ζκν, εαδ ηα πλκζΫθελεμ γνζέα ζηα εέδπζα ΰδα θα ΰέθκνθ ηλκθά ηκνμ. αθ θα ηβθ Ϋθηαθαθ δβζαδά κδ πκλθεέεμ ζκν, 21 Ϋζθαιεμ ηα παδδδΪ ηκν εαδ ηα παλΫδπζεμ ζηα εέδπζΪ ζκν ΰδα κζκεατηπηα. 46 (...) Δ αδελθά ζκν, ηα σδκηα, εαδ ηα πελέξπλΪ ηκνμ δεθ Ϋεαθαθ σ,ηδ Ϋεαθεμ εζτ εαδ ηα πελέξπλΪ ζκν. ΕΒΓΒΚΕΔΛ Κΐ‘ 2 «Βζτ, Ϊθγλππε, εηκδηΪζκν θα ελέθεδμ ηβθ πσζβ ηπθ θκθδΪδπθ, ηβθ Εελκνζαζάη (...)». 18 «Άθγλππε, σζκδ κδ Εζλαβζέηεμ ΰδα ηΫθα εέθαδ ζαθ ηβ ζεκνλδΪ (...)». Σδ Ϋξκνθ θα πκνθ ΰδα ανηΪ ηα εγθδεδζηδεΪ είλαρεΪ ζσΰδα κδ επδελδηΫμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ; ΏηαληΪθκνθ κδ Υαθαθαέκδ, εαδ ηκνμ ηδηπλεέ κ Θεσμ; ηαθ αηαληΪθκνθ κδ Εζλαβζέηεμ, εδ ανηκτμ ηκνμ ηδηπλεέ κ Θεσμ. ΏηαληΪθκνθ κδ Ώηηκλαέκδ εαδ ΰδ‘ ανησ εΰεαηΫζεδπαθ ηλΫξκθηαμ θκίδζηΫθκδ ηα ζπέηδα εθυ πλκάζανθε κ είλαρεσμ ζηλαησμ; ηαθ αηαληΪθκνθ εαδ κδ Εζλαβζέηεμ, εδ ανηκέ εΰεαηαζεέπκνθ ηλΫξκθηαμ θκίδζηΫθκδ ηα δδεΪ ηκνμ ζπέηδα, εθυ πλκεζατθκνθ κδ ΐαίνζυθδκδ. Φκθετκνθ ηα παδδδΪ ηκνμ κδ Υαθαθαέκδ πλκμ ηδηάθ ηπθ εδδυζπθ εαδ ΰδ‘ανησ δδυξθκθηαδ ίέαδα απσ ηβθ ΥαθαΪθ; ηαθ θκθετκνθ κδ Βίλαέκδ ηα δδεΪ ηκνμ παδδδΪ, εδ ανηκέ δδυξθκθηαδ ίέαδα απσ ηβθ ΥαθαΪθ. Ο «λαηζδζηάμ», «είλαέκμ» Θεσμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ ζνθεξυμ νπεθγνηέαεδ ζηκνμ Βίλααέκνμ ηδ ηκνμ πελδηΫθεδ αθ αγεηάζκνθ ηβ ζνηθπθέα ηααέ ηκν.
Ίδδα ηΫηλα, έδδα ζηαγηΪ. Ο ΓδαξίΫ θηΪθεδ ζηκ ζβηεέκ θα πεδ ζηκνμ Εκνδαέκνμ, σηδ ηδα απσ ηδμ αδηέεμ, ΰδα ηδμ κπκέεμ ανηκέ γα εεδδπξγκτθ απσ ηβθ Παζαδζηδθβ εέθαδ σηδ εαηαδνθαζηετκνθ ηκνμ ιΫθκνμ πκν ακνθ ζ‘ ανηάθ (ΕΒΡΒΜ. Κΐ‘). Ώθ ηα Ϋζεΰε σζα ανηΪ κ Θεσμ ΰδα ηκνμ Φδζδζηαέκνμ, κδ αλξαδκζΪηλεμ εγθδεδζηΫμ ζέΰκνλα γα ηδθΪακθηαθ υμ ηκ ηαίΪθδ απσ αΰαθΪεηβζβ. Με ηδ ζηκδξεέα δζξνλέακθηαδ σζκδ ανηκέ, ππμ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. ξαλέαεηαδ ζηκνμ Βίλαέκνμ; Έξκνθ εαγέζεδ πκηΫ θα δδαίΪζκνθ κζσεζβλβ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ά σξδ; ΣκζηΪθε θα απκεαζκτθ ηκ ίδίζέκ ηκν Πλκθάηβ Γαξαλέα «αθγεζζβθδεσ» επεδδά Ϋξεδ 2-3 ζηέξκνμ εαηΪ ηπθ «Βζζάθπθ». Ώθ εέθαδ Ϋηζδ, ησηε κδ ηλεδμ ζηέξκδ εαηΪ ηπθ Βίλαέπθ, ζηκ έδδκ ίδίζέκ, ζβηαέθκνθ σηδ, εεησμ απσ «αθγεζζβθδεσ», εέθαδ εαδ «αθηδείλαρεσ»! Βνηνξυμ πκν σζα ανηΪ ηα ζΫεδ κ... «είλαρεσμ γεσμ», ΰδαηέ αζζδυμ κδ Βίλαέκδ γα εέξαθ εΪθεδ ηάθνζβ, ΰδα θα απαΰκλενηεέ ηκ αθηδείλαρεσ ανησ εαηβΰκλβηάλδκ εαδ ηκ ίδίζέκ ζηκ κπκέκ ανησ νπΪλξεδ. ΣΫηκδκμ εγθδεδζησμ νπΪλξεδ. νηπΫλαζηα: Σα πελέ «λαηζδζηκτ» εαδ αδδεαδκζσΰβηβμ ζθαΰάμ εε ηΫλκνμ Εζλαβζδηυθ εαδ Θεκτ ηβμ Π.Α. εέθαδ οΫηηαηα ηπθ αλξαδσπζβεηπθ. Οδ ζσΰκδ ΰδα ηβθ εεδέπιβ (εδ σξδ θσθκ σζπθ, παλΪ ησθκ σζπθ παλΫηεθαθ ζηβ ΥαθαΪθ) ηπθ Υαθαθαέπθ εέθαδ πλκθαθεέμ. ζκδ, ζακέ εαδ Ϊηκηα, νπσεεδθηαδ ζηκνμ έδδκνμ εαθσθεμ, σζκδ νθέζηαθηαδ ηβθ έδδα ηδηπλέα ΰδα ηκ έδδκ παλΪπηπηα. Οδ Υαθαθαέκδ αηαληΪθκνθ. Ο Θεσμ ξλβζδηκπκδεέ ηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ ηκνμ εείΪζζεδ απσ ηβ ΥαθαΪθ. Οδ Εζλαβζέηεμ αηαληΪθκνθ. Ο Θεσμ ξλβζδηκπκδεέ ηκνμ ΐαίνζυθδκνμ εαδ ηκνμ εεδδυεεδ απσ ηβ ΥαθαΪθ. Καδ ζηδμ δτκ πελδπηυζεδμ θκθετεηαδ σπκδκμ (Υαθαθαέκμ ά Εζλαβζέηβμ) αλθεέηαδ θα παλαδκγεέ εαδ παλαηΫθεδ ζηβθ πσζβ ηκν. Οδ ζκδπκέ δεθ θκθετκθηαδ, αζζΪ εέηε ακνθ εαδ θετΰκνθ ΰδα αζζκτ (Υαθαθαέκδ) εέηε ακνθ ζηβθ εικλέα (Εζλαβζέηεμ). Καδ ηΪζδζηα, επεδδά κλδζηΫθκδ Εζλαβζέηεμ πέζηεναθ σηδ, επεδδά εέθαδ «κ ζασμ ηκν Θεκτ», δεθ γα πΪγκνθ ηέπκηε απσ εαθΫθαθ, σζκ εδ αθ αηαληΪθκνθ, δβζαδά Ϋεαθαθ ηκνμ Ϋινπθκνμ ζηκ Θεσ θκηέακθηαμ σηδ ανησμ ηκνμ Ϋξεδ παλαξπλάζεδ αζνζέα ΰδα ηα δδεΪ ηκνμ εΰεζάηαηα, ανησμ ζΫεδ σηδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ ζαθ ιτζα γα ηκνμ θΪεδ β θπηδΪ. ΟλδζηΫθκδ, ίζΫπκθηαμ ηδμ ηδηπλέεμ εαδ ηδμ απεδζΫμ ηκν ΓδαξίΫ εαηΪ ηκν ζακτ «ηκν», γα πκνθ ππμ σζα ανηΪ απζυμ ζβηαέθκνθ σηδ πλσεεδηαδ πελέ ζεζβλκτ, απΪθγλππκν εαδ ζαδδζηά Θεκτ. Σκ επδξεέλβηα ανησ δεθ ενζηαγεέ. Ο ΓδαξίΫ, σηαθ ηδηπλεέ ζακτμ εαδ Ϊηκηα, δεθ ηα ηδηπλεέ επεδδά ηΪξα εέθαδ αδηκδδοάμ ά ζαδδζηάμ, αζζΪ επεδδά ανηΪ αηαληΪθκνθ (ηε σ,ηδ ανησ ζβηαέθεδ πμ πλΪιεδμ, σππμ πλκεέπαηε ΰδα ηκνμ Υαθαθαέκνμ). Αεθ ηδηπλεέ «ΰδα πζΪεα» κ Θεσμ ηκνμ Βίλαέκνμ ά ηκνμ Υαθαθαέκνμ κτηε ΰδα θα δδαζεεδΪζεδ. Αεθ εαηαζηλΫθεδ εαθΫθαθ, σππμ κ Αέαμ πκν εελανθκίκζεέ σζεμ γθβηΫμ δεθ δΫξκθηαδ ηκθ ΫλπηΪ ηκν. Αεθ εαηαζηλΫθεδ εαθΫθαθ ΰδα ζσΰκνμ εΰπδζηδεκτμ ά δδδκηεζεέμ, σππμ κδ «γεκέ». Οτηε απσ ίαλεηΪλα ά δέξπμ ζσΰκ. Μσθκθ ειαδηέαμ αηαληβηΪηπθ ηδηπλεέ εαδ ηΪζδζηα ησθκ αθκτ Ϋξεδ πλκβΰκνηΫθπμ πλκεδδκπκδάζεδ πκζζΫμ θκλΫμ ησζκ ηκνμ Βίλαέκνμ σζκ εαδ ηκνμ Ϊζζκνμ. ΒπαθεδζζβηΫθα ζΫεδ σηδ επδγνηεέ ηβθ ηεηΪθκδα εδ σξδ ηβθ εαηαζηλκθά ηκν αηαληπζκτ. Ώδνθαηεέ θα πεέζεδ β αθηδ-παζαδκδδαγβεδεά γεπλέα ΰδα ηβθ κλγσηβηα ηβμ γευλβζβμ ηβμ Π.Α. πμ λαηζδζηδεκτ είλαρεκτ ίδίζέκν, δδσηδ δεθ επειβΰεέ ηδηπλέεμ, απεδζΫμ εαδ πλκεδδκπκδάζεδμ εαηΪ ηπθ Βίλαέπθ: δβζαδά δεθ ζΫεδ ΰδαηέ Ϋθαμ εγθδεδζηάμ γεσμ πλΪηηεδ εαηΪ ηκν ζακτ ηκν ηα έδδα πκν πλΪηηεδ εαηΪ Ϊζζπθ, ά ΰδαηέ ζνΰξπλεέ Βίλαέκνμ εαδ ηβ Βίλαέκνμ. Χμ ηβ Ϋξκνζα κζδζηδεά ειάΰβζβ, β αθηδ-παζαδκδδαγβεδεά εληβθεέα ηβμ Π.Α. εαδ ηβμ ζνθκζδεάμ ζνηπελδθκλΪμ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α. εέθαδ αθεπαλεάμ, ζαγλά, εαδ απκλλέπηεηαδ. Δ πλαΰηαηδεά αδηέα πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ ησζκ ηεΰΪζκ πλσίζβηα ηε ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εέθαδ εαγαλΪ εγθδεδζηδεά εαδ ησθκθ: αθ π.ξ. κ Θεσμ ειΫζεΰε ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ πλκΰσθκνμ ηαμ πμ πελδκτζδκ ζασ, ησηε κδ αλξαδκεζζβθδζηΫμ ηαμ δεθ γα εέξαθ εαθΫθα πλσίζβηα θα εΪθκνθ ηα έδδα ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ. ηπμ κ Θεσμ «κνε Ϋζηδ πλκζππκζάπηβμ», σππμ ζΫεδ β Καδθά Αδαγάεβ, εαδ δεθ ηελκζβπηεέ πλκμ ξΪλδθ εαθεθσμ, σππμ ζΫεδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ.
5. "Οδ «ΰεέηκθεμ» ηπθ Βίλαέπθ, κδ Φδζδζηαέκδ, άηαθ Έζζβθεμ, εαδ ζΪηλεναθ – σππμ εαδ κδ νπσζκδπκδ Έζζβθεμ – ηκνμ γεκτμ ηκνμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: 1) Δ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ζΫεδ ΰδα ηβθ εαηαΰπΰά ηπθ Φδζδζηαέπθ: ΓΒΝΒΕ Ε‘ 6 Τἱκὶ δὲ Υάη· Υκὺμ εαὶ Μελζαΐθ 13 εαὶ Μεζλαΐθ ἐΰέθθβζε ηκὺμ Λκνδδεὶη εαὶ ηκὺμ ᾿Βθεηεηδεὶη εαὶ ηκὺμ Λαίδεὶη εαὶ ηκὺμ Νεθγαζδεὶη εαὶ ηκὺμ Παηλκζπθδεὶη 14 εαὶ ηκὺμ Υαζζπθδείη, ὅγεθ ἐιζγε Φνζδζηδείη, εαὶ ηκὺμ Καθγκλδείη. Αβζαδά, κδ Φδζδζηαέκδ εαηΪΰκθηαδ απσ ηκθ ΜελζαΎθ εδ ανησμ απσ ηκθ Υαη, Ϋθαθ απσ ηκνμ ΰδκνμ ηκν Νυε. Δ Ώέΰνπηκμ απκεαζεέηαδ απσ ηκνμ Βίλαέκνμ ΜελζαΎθ. 2) Δ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ επέζβμ ζνζξεηέαεδ ηβθ Ϋικδκ ηπθ Βίλαέπθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ηε ηβθ Ϋικδκ ηπθ Φδζδζηαέπθ απσ ηβθ Καθγσλ (πκν ζνθάγπμ ηεηαθλΪαεηαδ πμ Κλάηβ, αζζΪ ΰδ‘ ανησ ηδζΪηε παλαεΪηπ) ΏΜΧ Θ‘ 7 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Μάππμ θκηέαεηε, Εζλαβζέηεμ, σηδ ζηα ηΪηδα ηκν εέζηε εαζτηελκδ απσ ηκνμ Ώδγέκπεμ; Έίΰαζα, ίΫίαδα, εζΪμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ, αζζΪ Ϋίΰαζα εαδ ηκνμ Φδζδζηαέκνμ απσ ηβθ Κλάηβ, εαδ ηκνμ Ώλαηαέκνμ απσ ηβθ Κβλ». (Σκ εεέηεθκ ηπθ Ο‘ ζΫεδ: κξ ὡμ νἱκὶ Ώἰγδόππθ ηεῖμ ἐζηε ἐηκί, νἱκὶ ᾿Εζλαήζ; ζέΰεδ Κύλδκμ. κ ηὸθ ᾿Εζλαὴζ ἀθήΰαΰκθ ἐε ΰμ Ώἰΰύπηκν εαὶ ηκὺμ ἀζζκθύζκνμ ἐε Καππαδκείαμ εαὶ ηκὺμ ύλκνμ ἐε ίόγλκν;). Ώνηά β ζτθδεζβ ηβμ εισδκν ηπθ Φδζδζηαέπθ εαδ ηπθ Εζλαβζδηυθ απσ ηα ηΫλβ σπκν εαηκδεκτζαθ (Καθγυλ-Κλάηβ, Ώέΰνπηκμ) ζνθεπΪΰεηαδ ππμ, σππμ κδ Εζλαβζέηεμ δεθ άηαθ ΰβΰεθεέμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ, Ϋηζδ εαδ κδ Φδζδζηαέκδ δεθ άηαθ ΰβΰεθεέμ απσ ηβθ Καθγυλ, αζζΪ σηδ δδΫηεθαθ πλκζπλδθΪ ζηβθ Καθγυλ, σππμ κδ Εζλαβζέηεμ δδΫηεθαθ πλκζπλδθΪ ζηβθ Ώέΰνπηκ, πλκηκτ Ϋλγκνθ ζηβθ ΥαθαΪθ. 3) ππμ ίζΫπκνηε, β ζΫιβ Καθγυλ δεθ ηεηαθλΪαεηαδ πΪθηα πμ Κλάηβ. Δ ηεηΪθλαζβ ηπθ Ο‘ ζηκ Ώηυμ Θ‘ 7 ηδζΪ ΰδα Καππαδκεέα. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ εαδ ζηκ Αενηελκθσηδκ ΐ‘ 23, σπκν κδ Φδζδζηαέκδ εέθαδ ««Καππαδσεεμ», «ἐιεζγόθηεμ ἐε Καππαδκεέαμ». Πκζτ πδκ πλδθ, ζηβθ Έικδκ Γ‘, 8, εαηκθκηΪακθηαδ δδΪθκλκδ ζακέ πκν εαηκδεκτθ ηβθ ΥαθαΪθ. Αεθ ίλέζεεδ εαθεέμ ηκνμ «Φδζδζηαέκνμ», αζζΪ αθΪηεζα ζ‘ ανηκτμ ηκν ζακτμ ηβμ ΥαθαΪθ εέθαδ εαδ κδ «Υεηηαέκδ», κδ κπκέκδ εαηκδεκτζαθ ζηβθ πελδκξά ηβμ Καππαδκεέαμ. Δ Έικδκμ Γ‘ 8, δβζαδά, ηε ηκ Υεηηαέκδ εθθκεέ ηκνμ Φδζδζηαέκνμ, γεπλυθηαμ ηκνμ Καππαδσεεμ εδ σξδ Κλάηεμ. Βέθαδ ζθΪζηα, ζκδπσθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα παλαίζΫπκνθ κλδζηΫθα εδΪθδα, ζηα κπκέα ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα Καππαδκεέα ά ΰδα Υεηηαέκνμ εαδ θα πλκίΪζκνθ ησθκ σζα ηδζκτθ ΰδα Κλάηβ. 4) O ίαζδζδΪμ Sargon ΐ' ηκ 711π.Υ. απκεαζεέ «Υεηηαέκνμ» ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Φδζδζηαρεάμ πσζβμ Ashdod. (M. Riemschneider, Die Herkunft der Philister, Acta Antiqua IV, 1956, p. 17-29). Ώθηέζηκδξα, ζηδμ είλαρεΫμ, απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Βίλαέκνμ, ηεηαθλΪζεδμ ηκν αλξδεκτ εεδηΫθκν , κδ κπκέεμ Ϋΰδθαθ αθΪηεζα ζηκθ 2κ εαδ ηκθ 5κ αδ. η.Υ. β Caphtor ηεηαθλΪαεηαδ πμ Καππαδκεέα, πμ ηηάηα ηκν ελΪηκνμ ηπθ Υεηηαέπθ. 5) Οδ γεκέ ηπθ Φδζδζηαέπθ Dagon εαδ Baal-Zebub εέθαδ κδ ξεηηδηδεκέ Dagan-zipas εαδ Zababa αθηέζηκδξα. Ώνηκέ εέθαδ κδ «Βζζβθεμ Θεκέ» ηπθ Φδζδζηαέπθ; Πέζηεναθ κδ Έζζβθεμ ζηκθ ΐΪαζ; Μα ζε ανησθ εαδ ζε Ϊζζκνμ ηεζαθαηκζδεκτμ γεκτμ πέζηεναθ κδ Φδζδζηαέκδ. Αεθ πέζηεναθ ζηκνμ γεκτμ ηπθ Βζζάθπθ. τηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, Έζζβθεμ εέθαδ ησθκθ σζκδ ζαηλετκνθ ηκνμ «Βζζβθδεκτμ» γεκτμ. Πυμ ηυλα κδ πδζηκέ ηκν ΐΪαζ Ϋΰδθαθ Έζζβθεμ; 6) Οδ Φδζδζηαέκδ κππζδάπκηε ηδζκτζαθ ζβηδηδεά ΰζυζζα. «Σβ ίδίζδεά επκξά β γλβζεεέα ηκνμ άηαθ ξαθααθδεά. Σα εζΪξδζηα πκν ηπκλκτηε θα ζνθαΰΪΰκνηε ΰδα ηβ ΰζυζζα ηκνμ θαέθεηαδ θα δεέξθκνθ πλκμ ηβθ Ώθαηκζέα. Οδ ηεηαΰεθΫζηελκδ Φδζδζηαέκδ βΰεησθεμ Ϋξκνθ ζβηδηδεΪ κθσηαηα, αζζΪ νπκοδαασηαζηε ζνΰΰΫθεδεμ ηε ηβ ζκνίδηδεά ΰζυζζα» (N. K. Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 208). Δ ζκνίδεά άηαθ «δθδκενλππαρεά ΰζυζζα πκν ζνΰΰεθετεδ ηε ηβ ξδηηδηδεά εαδ β κπκέα ηδζδσηαθ ζε ηΫλβ ηβμ δνηδεάμ Ώθαηκζέαμ, ζηα κπκέα πελδζαηίαθσηαθ β ΏλαΪία» (N. K. Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 51). ΤπΪλξεδ Ϊλαΰε εζζβθδεσ αθηέζηκδξκ ηκν κθσηαηκμ ΓκζδΪγ;
7) ΤπΫλ ηβμ εεδκξάμ ηβμ Καθγυλ πμ Κλάηβμ εέθαδ ηκ αλξδεσ σθκηα ηβμ ΓΪααμ: Minoah. Χζησζκ, κδ Φδζδζηαέκδ εαηαΰλΪθκθηαδ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ πμ ξλάζηεμ εδ επειελΰαζηΫμ ηκν ζδδάλκν εαδ ηπθ ηεηΪζζπθ ΰεθδεσηελα (Ώ‘ ΐαζδζεδυθ ΕΓ‘, 19), εαδ ηΪζδζηα θτζαΰαθ ηε αάζκ ηα ηνζηδεΪ ηβμ ηΫξθβμ ανηάμ. Βπεδδά β Κλάηβ δεθ Ϋξεδ εκδηΪζηαηα ζδδάλκν, δεθ ηπκλεέ θα αθηδζηκδξεέ ζηβθ Καθγυλ, απσ σπκν άλγαθ κδ Φδζδζηαέκδ. Άζζπζηε, β ηεηπθκηαζέα ηβμ πσζβμ απσ Μδθυα ζε ΓΪαα ζβηαέθεδ σηδ κδ έδδκδ κδ Φδζδζηαέκδ δεθ ηβθ απκεαζκτζαθ Μδθυα – ηκ «ηδθπδεσ» σθκηα – αζζΪ ΓΪαα. Δ αθηέλλβζβ ηε ηκ ΰθπζησ ητγκ, σηδ κ αδελθσμ ηκν Μέθπα, κ αλπβδσθαμ, έδλνζε ηβθ Εελκνζαζάη, δεθ δζξτεδ. Ο Δλσδκηκμ ΰλΪθεδ: «σηαθ επδελΪηβζε κ Μέθπμ, Ϋδδπιε ηκθ αλπβδσθα εαδ ηκνμ κπαδκτμ ηκν. Οδ δδπΰηΫθκδ πάΰαθ ζηβθ πελδκξά ΜδζνΪδα ηβμ Ώζέαμ. Δ πελδκξά πκν εαηΫξκνθ κδ Λτεδκδ, παζδΪ ζεΰσηαθ ΜδζνΪδα εδ β πσζβ Μδζτεμ κθκηαασηαθ ησηε σζνηκδ» (1, 173). ηβ αιέκ ίαζέζενζε κ ΜεζξδζεδΫε. Πλκηκτ ηβθ εαηαεηάζεδ κ Ααίέδ, ανηά ζεΰσηαθ Εείκτμ εαδ κδ εΪηκδεκέ ηβμ Εείκνζαέκδ. Ο Δλσδκηκμ ηβθ κθκηΪαεδ Κάδπηηο (2, 159˙ 3, 5) απσ ηκ αλαηαρεσ ΚαδδζγΪ (δελά). ππμ εαδ θα ‗ξεδ, β ΓΪαα (β Μδθυα) αλξδεΪ εαηκδεεέηκ απσ ηκνμ Βναέκνμ: ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΐ‘, 23 Καὶ κἱ Βαῖκδ κἱ εαηκδεκῦθηεμ ἐθ Ἀζβδὼγ ἕπμ Γάαβμ, εαὶ κἱ Καππαδόεεμ κἱ ἐιεζγόθηεμ ἐε Καππαδκείαμ ἐιέηλδοαθ αηκὺμ εαὶ εαηῳείζγβζαθ ἀθη‘ αηθ (Μηθ: Σκνμ Ώνέη, πκν εαηκδεκτζαθ ζηα ξπλδΪ ηβμ πελδκξάμ ηβμ ΓΪααμ, ηκνμ εισθηπζαθ κδ Καθγπλέη, πκν πλκΫλξκθηα απσ ηβθ Καθγυλ, εδ Ϋξκνθ εΰεαηαζηαγεέ ανηκέ ζηβ γΫζβ ηκνμ). ΒπκηΫθπμ κδ «Καθγπλέη», αεσηβ εδ αθ άηαθ Έζζβθεμ Κλάηεμ, δεθ άηαθ κδ πλυηκδ εΪηκδεκδ ηβμ πελδκξάμ. Οτηε εαθ β ΓΪαα – αθηέγεηα απ‘ σ,ηδ ζεθ κδ εγθδεδζηΫμ – άηαθ δβζαδά αλξδευμ εζζβθδεά˙ πσζκ ηΪζζκθ ηκ ζτθκζκ ηβμ ΥαθαΪθ. 8) Δ Κτπλκμ εέθαδ πδγαθσηελκμ ησπκμ ζξεηδεΪ ηε ηβθ Κλάηβ, πζησζκ δεθ Ϋξεδ εκδηΪζηαηα ζδδάλκν, αζζΪ ξαζεκτ. ΤπΪλξκνθ εαδ Ϊζζεμ αθηδλλάζεδμ. ΚαηηδΪ ενπλδαεά επδΰλαθά δεθ αθαθΫλεδ ηέπκηε ΰδα Φδζδζηαέκνμ ά Peleset, πμ εαηκέεκνμ ηβμ Κτπλκν ά Ϋζηπ πμ εδζίκζεέμ. Βπέζβμ, εθυ ΰθπλέακνηε σηδ κδ Ώδΰτπηδκδ ζνΰεαηαζΫΰκνθ ηκνμ Peleset/Φδζδζηαέκνμ ζηκνμ εξγλδεκτμ «Λακτμ ηβμ ΘΪζαζζαμ», κδ κπκέκδ επδηΫγβεαθ ζηβθ Ώέΰνπηκ, πζησζκ ηκ ίαζέζεδκ ηβμ Κτπλκν (ΏζΪζδα ζεΰσηαθ πλδθ ηκθ ειεζζβθδζησ ηβμ) εέξε θδζδεΫμ ζξΫζεδμ ηε ηβθ Ώέΰνπηκ. Οδ ίαζδζεέμ ηβμ ΏζΪζδα (Alashiya) εαδ ηβμ Ώδΰτπηκν αζζβζκαπκεαζκτθηαθ «αδεζθκέ», πλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ δζκδνθαηέα. Δ Κτπλκμ ειάΰαΰε ξαζεσ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ «ζε αθηΪζζαΰηα, εδζάΰαΰε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ εκηοΪ Ϋπδπζα, Ϊληαηα, Ϊζκΰα, ζδθΪ νθΪζηαηα, Ϋίεθκ, ζΪδδ, Ϊλΰνλκ. Βζεθαθησδκθηκ εαδ ξλνζσ. Έθα Ϊζζκ εθδδαθΫλκθ ζβηεέκ εέθαδ σηδ κ ίαζδζδΪμ ηβμ ΏζΪζδαμ δΫξεηαδ παλαΰΰεζέα ΰδα ηβθ εαηαζεενά πζκέπθ ΰδα ζκΰαλδαζησ ηβμ Ώδΰτπηκν» (N. K.Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 63) Λέΰκ δτζεκζκ κδ Ώδΰτπηδκδ θα Ϋξκνθ θδζδεΫμ ζξΫζεδμ ηε ηκνμ εξγλκτμ ηκνμ ά Ϋζηπ, θα ηβθ ζβηεδυθκνθ σηδ κδ ΠεζεζΫη εέθαδ κδ πλυβθ θέζκδ ηκνμ, κδ Κτπλδκδ. Ώθ κδ Κτπλδκδ ζΫΰκθηαθ Peleset, γα ηκ ιΫλαηε απσ ηβθ αζζβζκΰλαθέα Ώδΰνπηέπθ-Κνπλέπθ. ΒπδπζΫκθ, Ϋθαμ απσ ηκνμ Λακτμ ηβμ ΘΪζαζζαμ, κδ Λκτεα εΪθκνθ ζνθεξεέμ επδδλκηΫμ ζηβθ Κτπλκ. «Σκθ 14κ αδ. Ϋθαμ ίαζδζδΪμ ηβμ ΏζΪζδαμ-Κτπλκν Ϋΰλαθε ζηκθ Φαλαυ: "Αεθ ιΫλεδ κ αδεζθσμ ηκν σηδ εΪγε ξλσθκ κδ Λκτεα απκζπκτθ απσ ηβ ξυλα ηκν ηδα ηδελά πσζβ;"» (N. K. Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 139). Άλα κδ Λακέ ηβμ ΘΪζαζζαμ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ κδ ΠεζεζΫη-Κτπλδκδ, δδσηδ ηΪξκθηαδ αθαηεηαιτ ηκνμ. Οδ Λακέ ηβμ ΘΪζαζζαμ «γα ηπκλκτζαθ θα ξλβζδηκπκδκτθ ενπλδαεΪ ζδηΪθδα πμ πλκζπλδθΫμ ίΪζεδμ, σππμ Ϋεαθαθ πλκβΰκνηΫθπμ κδ Λκτεα επέ αδυθεμ. Αεθ άηαθ αθΪΰεβ θα ενλδετζκνθ κζσεζβλκ ηκ θβζέ» (N. K. Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ.179). Δ Κτπλκμ, πμ ΰθπζησ, ειεζζβθέζηβεε ζξεδσθ σζβ – ησθκ εΪηδ απκδεέεμ Φκδθέεπθ Ϋηεδθαθ – ηεηαιτ 1200 εαδ 1050. ΣΫζκμ, εαηΪ ηκθ 13κ εαδ ηκθ 12κ αδ. εαηΪ ηκνμ κπκέκνμ «Ϋδλαζαθ» κδ Λακέ ηβμ ΘΪζαζζαμ, ζβηεδυγβεε παλαεηά εαδ ζηβθ ΒζζΪδα. Έζζβθεμ πλκεΪζεζαθ ηβθ παλαεηά ηβμ ΒζζΪδαμ; 9) ξεηδεΪ ηε ηβθ «θδζδζηαρεά εελαηδεά» «επδδεδεθτεηαδ δδδαέηελβ πλκηέηβζβ ζηκ πκνζέ πκν εκδηΪαεδ πλκμ ηα πέζπ, ηκ κπκέκ εέθαδ πκζτ ζπΪθδκ ζηκ Ώδΰαέκ, αθ εαδ δεθ απκνζδΪαεδ εθηεζυμ. Άζζεμ δδαθκλΫμ [ηε ηβθ ηνεβθαρεά εελαηδεά] εέθαδ β ξλάζβ δτκ ξλπηΪηπθ, ζνθάγπμ ηκν ελνγλκτ εαδ ηκν ηατλκν (δέξλπηβ εελαηδεά) εαδ β ξλβζδηκπκέβζβ εθσμ ζενεκτ ξλυηαηκμ ζε σζβ ηβθ επδθΪθεδα ηκν αΰΰεέκν, αζίεζηκξλυηαηκμ ά αΰΰεδκπζαζηδεάμ εσζζαμ, πκν ειαθαθέαεηαδ ζηκθ εζέίαθκ εαδ έζπμ ξλβζδηκπκδσηαθ ΰδα θα αθηδζηαγηέαεδ ηβθ Ϋζζεδοβ ζηδζπθσηβηαμ ζε ζτΰελδζβ ηε ηα ηνεβθαρεΪ αΰΰεέα» (N. K.Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 209). Άζζπζηε, β τπαλιβ ηνεβθαρευθ ά σηκδπθ ηε ηα ηνεβθαρεΪ ά ηδθπδεΪ αΰΰεέα δδεαδκζκΰεέηαδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ, σηδ νπάλξαθ εηπκλδεΫμ αθηαζζαΰΫμ ζε σζβ ηβθ Ώ. Μεζσΰεδκ. Μάππμ β εαηκξά δαππθδευθ ζηελεκθπθδευθ απσ αθγλυπκνμ ζηβθ ΒζζΪδα, ηβθ Πκζπθέα εαδ ηβθ Γαζζέα ζβηαέθεδ σηδ κδ ξυλεμ ανηΫμ εαηκδεκτθηαδ απσ ΕΪππθεμ; 10) Γδα ηκνμ Peleset-Φδζδζηαέκνμ, β αζάγεδα εέθαδ σηδ «εαθΫθα αδΰνπηδαεσ εεέηεθκ δεθ δέθεδ κπκδαδάπκηε νπσδεδιβ ΰδα ηκθ ησπκ απσ ηκθ κπκέκ άλγαθ» (N. K. Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 205). «ε δδαθκλΪ ηε ηδμ πσζεδμ ηπθ γαζαζζκπσλπθ Φκδθέεπθ, σππμ β ΐτίζκμ, β δδυθ εαδ β Στλκμ, κδ παζαδζηδ-
θδαεΫμ παλΪεηδεμ πσζεδμ – Άαπηκμ, ΓΪαα, αλκνΫθ, Tell el Ajjul, Σεζ Μκλ – απεέξαθ σζεμ ζέΰα ηέζδα απσ ηβθ αεηά εαδ εζυδεδμ εεηΪζεδμ εαδ αηησζκθκδ παλεηίΪζζκθηαθ αθΪηεζα ζε ανηΫμ εαδ ηβ Μεζσΰεδκ. Αεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ θνζδεσμ εσζπκμ ά αΰενλκίσζδκ θσηδα ηβμ ΓδΪθαμ. (...) Οδ πσζεδμ ηκνμ ζηβ θσηδα Παζαδζηέθβ δεθ άηαθ ζδηΪθδα εαδ πκζτ ζέΰα πλΪΰηαηα ζνθδΫκνθ ηε κπκδκδάπκηε ηλσπκ ηε ηβ γΪζαζζα» (N. K. Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 212, 253). 11) Ώπσ ηκνμ νπσζκδπκνμ ζακτμ ηβμ ΘΪζαζζαμ, ζηκνμ κπκέκνμ ζνΰεαηαηεηλυθηαδ εδ κδ ΠεζεζΫη, δβζαδά ηκνμ ΒείΫμ (‗Ikws), ηκνμ ΣελΫμ (Trš), εεεζΫμ (Škrš), ηκνμ αλθηΪθα, ηκνμ Νηαθκτθα (Dnnym), ηκνμ ΐεζΫμ εαδ ηκνμ Λκτεα κδ ηεθ εεεζΫμ εαηΪΰκθηαδ απσ ηβ δεεζέα, κδ αλθηΪθα Ϊΰθπζηκ απσ πκτ, αζζΪ θκλκτζαθ ελΪθβ ηε εΫλαηα ηα κπκέα «άηαθ ιΫθα ζηκ Ώδΰαέκ, αζζΪ ζνθβγέακθηαθ ζηβ Μεζκπκηαηέκ, ζηβθ Ώθαηκζέα εαδ ζηκ ΛείΪθηε», κδ ΒείΫμ άηαθ πελδηηβηΫθκδ, κδ ΣελΫμ άηαθ απσ ηβθ Ώθαηκζέα, κδ Νηαθκτθα ζηα «ίσλεδα ηβμ Ονΰεαλέη εαδ ηκν Ολσθηβ» ά ΰτλπ απσ ηα Άδαθα, «ΰδα ηκνμ ζεδυδεδμ ΐεζΫμ κνζδαζηδεΪ ηέπκηα δεθ εέθαδ ΰθπζησ, εεησμ εαδ αθ Ϋξκνθ εΪπκδα ζξΫζβ ηε ηβθ Wilusa (Wilusiya) ηπθ ξδηηδηδευθ εεδηΫθπθ, πκν ηπκλεέ θα ηκπκγεηκτθηαθ ζηβ θκηδκδνηδεά Ώθαηκζέα, ά αθ ζξεηέακθηαδ ηε ηκ Ίζδκθ (Σλκέα) ζηβ ίκλεδκδνηδεά Ώθαηκζέα», κδ Λκτεα κδ εΪηκδεκδ ηβμ Λνεέαμ. ΠεζεζΫη ά Φδζδζηαέκδ δεθ νπΪλξκνθ ζε εζζβθδεΫμ πβΰΫμ. Ώπσ ηδμ πσζεδμ ηβμ θδζδζηαρεάμ πεθηαπσζεπμ, δεθ νπΪλξεδ εΪπκδα ηε ηκ έδδκ σθκηα ζηβθ βπεδλπηδεά ΒζζΪδα, σππμ νπάλξε ΰδα ηβθ αζαηέθα ηβμ Κτπλκν ά ηβθ Σλαπεακτθηα ηκν Πσθηκν. 12) Οδ Ώξαδκέ-Μνεβθαέκδ εαζκτθηαδ Ώξδίέΰδα απσ ηκνμ Υεηηαέκνμ. ζκ ΰδα ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ, σζκδ κδ «Λακέ ηβμ ΘΪζαζζαμ» άηαθ ίσλεδκδ. Ώθ β ίσλεδα εαηαΰπΰά ηκνμ ζάηαδθε Κλάηβ ά Κτπλκ ά δεεζέα ά θσηδα παλΪζδα ηβμ Μ. Ώζέαμ, δεθ ηκνμ εθδδαθΫλεδ. Αεθ εέθαδ ζκδπσθ β «πλκΫζενζβ απσ ΐκλλΪ» κππζδάπκηε απσδεδιβ εζζβθδεάμ-αδΰδαεάμ εαηαΰπΰάμ. 13) Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, ηδ εέδκνμ «εζζβθδεά εγθδεά ζνθεέδβζβ», Ϋζηπ ηε ηβθ αλξαέα πκζδηδζηδεά Ϋθθκδα ηβμ «εγθδεάμ ζνθεέδβζβμ», ηπκλκτζε θα Ϋξεδ Ϋθα θτζκ ζηα 1100 π.Υ., εεαηκθηΪδεμ ξδζδσηεηλα ηαελδΪ απσ ηβθ ΒζζΪδα, αθ νπκγΫζκνηε σηδ άηαθ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ κδ Φδζδζηαέκδ. Βδυ κδ γλαεδεΫμ θνζΫμ ζηκθ έδδκ ηκθ εζζαδδεσ ξυλκ (ΐδζΪζηεμ, Κέεκθεμ, ΐάζκδ, Σλδίαζζκέ πκν ηκνμ νπΫηαιε κ ΜεΰαζΫιαθδλκμ, Ώληαεκέ ε.Ϊ. πκν εαηκδεκτζαθ ηεηαιτ Ακτθαίβ εαδ Ώδΰαέκν, ά ζηβ Μδελαζέα - Φλτΰεμ ε.ζπ.) δεθ εέξαθ εζζβθδεά ζνθεέδβζβ υμ ηβθ επκξά ηκν απκδεδζηκτ ηβμ ΘλΪεβμ απσ ηδμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ (650 π.Υ.) εαδ άηαθ ζτηηαξκδ ηπθ Σλυπθ ζηκθ ηλπδεσ πσζεηκ, εαδ γα εέξαθ κδ Φδζδζηαέκδ 500 ξλσθδα πλέθ; 14) Ώθ σθηπμ εΪπκδκδ απσΰκθκδ ηπθ ηδθπδηυθ Κλβηδευθ ηεηαθΪζηενζαθ ζηβθ ΜΫζβ Ώθαηκζά, δεθ ζβηαέθεδ σηδ παλΫηεδθαθ Έζζβθεμ. Βέξαθ ΰέθεδ πζΫκθ Φδζδζηαέκδ. «Οδ Φδζδζηαέκδ ηπκλεέ θα απκηεζκτζαθ ησθκ ηδα Ϊλξκνζα ηΪιβ β κπκέα απκλλκθάγβεε ζτθηκηα απσ ηκθ θησπδκ πζβγνζησ» (N. K. Sandars, Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ, ζ. 208). Χμ ΰθπζησθ, Φδζδζηαέκνμ ζνθαθηΪηε ζηβθ ΥαθαΪθ ζηκθ εαδλσ ηκν ΏίλαΪη (ΓΫθεζβ ΚΏ‘ εαδ ΚΣ), σηπμ ηε ανηκτμ Ϋξκνθ θδζδεΫμ ζξΫζεδμ κδ Βίλαέκδ. Βπεδδά κ ΏζΫιαθδλκμ Ϋθηαζε ζηβθ Εθδέα εαδ Ϊθβζε ζηλαησ εεεέ, εαδ Ϋΰδθε επδηεδιέα, κδ Εθδκέ ζάηελα εέθαδ Έζζβθεμ; Καδ αθ δΫξκθηαδ κδ εζζβθκεεθηλδεκέ πμ Έζζβθεμ ηκνμ Φδζδζηαέκνμ, κδ κπκέκδ, κτηε πέζηεναθ ζηκνμ εζζβθδεκτμ γεκτμ κτηε εαηκδεκτζαθ ζηβθ εζζβθδεά επδελΪηεδα κτηε ηδζκτζαθ ΒζζβθδεΪ, ησηε ηε πκδκ ελδηάλδκ ηκνμ ζΫθε Έζζβθεμ, κθκηΪακθηαμ εαδ ηβθ ΥαθαΪθ «εζζβθδεά» (αζθαζυμ ιεξθΪθ σηδ κδ Φδζδζηαέκδ εαηκδεκτζαθ ζε ηδα ζηεθά ζπλέδα ζηβθ θσηδα παλαζέα ηβμ Παζαδζηέθβμ, ζε Ϋθα πκζτ ηδελσ ηηάηα ηβμ, εαδ σξδ ζηβθ Παζαδζηέθβ); Ώθ πΪζδ ηκνμ ζεθ ηε ίΪζβ ηβθ εαηαΰπΰά, ησηε Ϋξκνθ πλσίζβηα ηε ηβθ ζνθάγβ παΰαθδζηδεά ηαεηδεά ηκνμ, (θα αλθκτθηαδ ηβθ εαηαΰπΰά εαδ) θα γεπλκτθ ηβ γλβζεεέα πμ ίΪζβ Βζζβθδεσηβηαμ. Αδσηδ, πλκθαθυμ, εΪθ κτηε β ΰζυζζα κτηε β γλβζεεέα απκδεδεθτκνθ ηβθ εγθδεσηβηα, παλΪ ησθκ β εαηαΰπΰά, ησηε π.ξ. εδ κ Ρακτθ ΝηεεηΪμ, εΪθ εέθαδ απσΰκθκμ ειδζζαηδζηΫθπθ Κτπλδπθ, εέθαδ ΒζζβθαλΪμ κηκεγθάμ ηαμ, δδσηδ ηδζΪ ηκνλεδεΪ, εέθαδ ηκνζκνζηΪθκμ, αζζΪ εέθαδ θνζεηδεΪ Έζζβθαμ. ΦνζδεΪ, έδδκμ γα αλθδσηαθ εαηβΰκλβηαηδεΪ σηδ εέθαδ Έζζβθαμ, εΪθ εαθεέμ ηκθ λπηκτζε, αζζΪ ζέΰβ ζβηαζέα Ϋξεδ ανησ ΰδα ηκνμ θνζεηδζηΫμ ΠαΰαθδζηΫμ. 15) ΒπδπζΫκθ, β ξλάζβ ηκν «Έζζβθαμ» ΰδα ηκνμ Φδζδζηαέκνμ ηπκλεέ εΪζζδζηα θα κθεέζεηαδ ζε εηελκξλκθδζησ: ζα θα ζΫηε ππμ κ Εκτζδκμ Καέζαλαμ θέεβζε ηκνμ Άΰΰζκνμ εαδ εαηΫζαίε ηβθ Ώΰΰζέα, εθυ ηκθ πλυηκ π.Υ. αδ. δεθ νπάλξαθ «Άΰΰζκδ». Καδ ηΫζκμ πΪθηπθ, εέθαδ παλΪιεθκ πκν εΪπκδκδ απσ ηβ ηδΪ εδλπθετκθηαδ «ηκ είλαρεσ ίδίζέκ ηκν ΓδαξίΫ» εαδ δεθ πδζηετκνθ ηβθ εκζηκζκΰέα εαδ ηδμ ζκδπΫμ«επδζηβηκθδεΫμ» ΰθυζεδμ ηβμ Π.Α., αζζΪ σηαθ ανηά ηδζΪ πελέ «Βζζάθπθ» Φδζδζηαέπθ, ησηε ηβθ γεπλκτθ αζΪγβηκ ίδίζέκ εαδ ηβθ απκδΫξκθηαδ εαηΪ ΰλΪηηα, απκεζεδζηδεΪ ζηα εεθΪζαδα πελέ Φδζδζηαέπθ. Δ Π.Α. δεθ δδδΪζεεδ κτηε ΰεπζκΰέα, κτηε εγθκζκΰέα, κτηε δζηκλέα ηβμ ειΫζδιβμ ηπθ εδδυθ, αζζΪ γεκζκΰέα, εαδ ππμ β εαηΪ ΰλΪηηα εληβθεέα ηβ γεκζκΰδευθ «πζβλκθκλδυθ» εέθαδ πλκηεζηαθηδεά εδ σξδ κλγσδκιβ εληβθεέα ηβμ Π.Α.
16) ΏζζΪ εδ αθ εέθαδ πλΪΰηαηδ «Έζζβθεμ» κδ Φδζδζηαέκδ, κ Θεσμ ηβμ Π.Α. δεθ ζηλΫθεηαδ εθαθηέκθ ηκνμ πελδζζσηελκ απ' σζκ ζηλΫθεηαδ εθαθηέκθ Ϊζζπθ ΰεδηκθδευθ ζαυθ, ά απ΄ σζκ εθαθηέκθ ηπθ έδδπθ ηπθ Εζλαβζδηυθ σηαθ ανηκέ αηαληΪθκνθ. ΚαθΫθαμ «αθγεζζβθδζησμ» δεθ νπΪλξεδ. Ώθ νπκζηβλέακνθ κδ «αλξαδκζΪηλεμ» θνζεηδζηΫμ ππμ ζσΰπ εθσμ ζηέξκν ηβμ Π.Α. νπΪλξεδ αθγεζζβθδζησμ ζηβθ ΐέίζκ, ησηε ηε ηκ έδδκ ζεεπηδεσ εέθαδ νπκξλεπηΫθκδ θα πκνθ ππμ ζσΰπ ηπθ εεαηκθηΪδπθ ζηέξπθ ηε νίλδζηδεσ ά απεδζβηδεσ πελδεξσηεθκ εθαθηέκθ ηπθ έδδπθ ηπθ Βίλαέπθ β ΐέίζκμ εέθαδ αθηδείλαρεά. ζκδ ελέθκθηαδ εαηΪ ηα Ϋλΰα ηκνμ κ εαγΫθαμ: ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΚΒ‘ 3 «ΏνηΪ ζΫΰεδ κ Κτλδκμ˙ επεδδά κδ εΪηκδεκδ ηβμ Εδκνηαέαμ ενλάεαθ ενεαδλέαθ εαδ ειεδδεάγβζαθ ζεζβλΪθ εεδέεβζδθ εθαθηέκθ ηπθ Εκνδαέπθ, εηθβζδεΪεβζαθ δδα ηκ παλεζγσθ εαδ ηκνμ ειεδδεάγβζαθ ηυλα, 3 δδα ηκτηκ ανηΪ ζΫΰεδ κ Κτλδκμ˙ γα απζυζπ ηδηπλσθ ηβθ ξεέλα ηκν εαδ εθαθηέκθ ηβμ Εδκνηαέαμ (..) . Σα έδδα παγαέθκνθ εαδ κδ Εζλαβζέηεμ, ίζ. ΔΏΨΏ Ώ' 20. ΓεηΪηβ απσ ηδηπλέεμ ηκν Εζλαάζ ζσΰπ αθΪληκζηβμ ζνηπελδθκλΪμ ηκν εέθαδ β Π.Α.. ηκ εΪηπ εΪηπ, αθ εζθαζηΫθα, ζσΰπ εηελκξλκθδζηκτ κδ Φδζδζηαέκδ απκεαζκτθηαδ «Έζζβθεμ», ησηε πκδκδ εέθαδ ανηκέ κδ Έζζβθεμ εαδ β «Βζζβθδεά ηαξαέλα» πκν κ Θεσμ πλκίζΫπεδ ηβθ θέεβ ηβμ; ΕΒΡΒΜΕΏ ΚΣ‘, 16 Ο πκζνΪλδγηκμ ζηλαησμ ζκν [=αδΰνπηδαεσμ] βζγΫθβζεθ, βηηάγβ εαδ Ϋπεζεθ. Ο εαγΫθαμ πηδζεέ πλκμ ηκθ πζβζέκθ ηκν εαδ Ϋζεΰεθ˙ αμ εΰελγυηεθ εαδ αμ επδζηλΫοπηεθ εδμ ηκθ ζασθ ηαμ, ηβθ παηλέδα ηαμ˙ αμ θτΰπηεθ ηαελνΪ απσ ηβθ θκθδεάθ ανηάθ εζζβθδεάθ ηαξαέλαθ. ΕΒΡΒΜΕΏ ΚΓ‘, 16 Βικζκγλετζαηε εΪγε απσΰκθκθ εαδ ίζαζησθ ηβμ ΐαίνζυθκμ ηΫξλδμ ανηκτ αεσηβ, κ κπκέκμ ελαηεέ ηκ δλΫπαθσ ηκν εθ εαδλυ γελδζηκτ. ΚαγΫθαμ απσ ηκνμ ηδζγκθσλκνμ πκζεηδζηΪμ ηβμ ΐαίνζυθκμ, εαγυμ γα αθηδελταβ ηβθ εζζβθδεάθ ηΪξαδλαθ, γα επδζηλΫθβ παθδεσίζβηκμ εδμ ηκθ ζασθ ηκν. Ο εαγΫθαμ απσ ανηκτμ γα θτΰβ δδα ηβθ ξυλαθ ηκν.
6. «Βηεέμ κδ ζΪηλεδμ ηπθ Θευθ εέηαζηε κδ πλαΰηαηδεκέ Έζζβθεμ, εθυ εζεέμ κδ ξλδζηδαθκέ ηβμ ΒζζΪδαμ εέζηε απζυμ δκνδαδκξλδζηδαθκέ εδ σξδ Έζζβθεμ. ΒΪθ εέζηε εζζβθκξλδζηδαθκέ σππμ δζξνλέαεζηε εαέ σξδ δκνδαδκξλδζηδαθκέ σππμ ζαμ εαηβΰκλκτηε, ησηε αθαδλΫζηε ηβθ δδδαζεαζέα ηβμ εγθδεάμ γλβζεεέαμ ηπθ είλαέπθ – ΠαζαδΪ Αδαγάεβ – απσ ηα εζζβθδεΪ ζξκζεέα εαέ εδζΪΰεηε ηβθ δδδαζεαζέα ηβμ Βγθδεάμ Θλβζεεέαμ ηπθ Βζζάθπθ. Καδ δδδΪιηε ζνΰξλσθπμ εαδ ηβθ Καδθά δδαγάεβ, αθ ηκ γΫζεηε. ζκδ δεθ απκδεξηκτθ ανηάθ ηβθ πλσηαζβ δεθ εέθαδ απζυμ δκνδαδκξλδζηδαθκέ αζζΪ εζεεδθκέ πλκδσηεμ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ Υλδζηδαθκέ εαηαθΫλκθηαδ ησζκ εαηΪ ηπθ Ώλξαέπθ Θευθ σζκ εαδ εαηΪ ηκν Εκνδαρζηκτ (εαηαθΫλκθηαδ εαηΪ ηβμ γλβζεεέαμ ηκν Εκνδαρζηκτ, εδ σξδ εθαθηέκθ ηπθ Βίλαέπθ εαδ ηκν Ϋγθκνμ ηκνμ. Ο ΚκζηΪμ κ Ώδηπζσμ ΰλΪθεδ (Αδδαξά Γ‘, 165): «Αδα ηκτηκ, αδεζθκέ ηκν, σζκδ αδδεάζαηε ά ξλδζηδαθκτμ ά Σκτλεκνμ ά Δαναίμοξ ά ΦλΪΰεκνμ, θα δυζεηε ηκ Ϊδδεκθ κπέζπ, δδαηέ εέθαδ εαηβλαηΫθκ εαδ δεθ ίζΫπεηε εαηηέαθ πλκεκπάθ» εαδ, αθκτ αθαθΫλεδ πκζζΪ, ζβηεδυθεδ (Αδδαξά Α‘, 201): «Συλα δδαηέ ηα εέπα Υλδζηδαθκέ ηκν; Όπζ δζα κα θμκεφεηε ημοξ Δαναίμοξ ηαζ κα ημοξ ηαηαηνέπεηε, αζζΪ θα ηκνμ εζαέεηε, ππμ Ϊθβζαθ ηκ Θεσ εαδ επάΰαθ ηε ηκθ ΑδΪίκζκθ»). «Ἄηκπόθ ἐζηδθ, Υλδζηὸθ Ἰβζκῦθ ζαζεῖθ εαὶ ἰκνδαΐαεδθ. ΰὰλ Υλδζηδαθδζηὸμ κε εἰμ Ἰκνδαρζηὸθ ἐπίζηενζεθ, ἀζζὰ Ἰκνδαρζηὸμ εἰμ Υλδζηδαθδζηόθ, ὡμ πᾶζα ΰζζζα πδζηεύκνζα εἰμ Θεὸθ ζνθήξγβ» ΰλΪθεδ (Σξι., 10) κ Ϊΰδκμ ΕΰθΪηδκμ Ώθηδκξεέαμ. Υαλαεηβλδζηδεά απσδεδιβ ΰδα ηκ σηδ Ϊζζκ πλΪΰηα κδ Υλδζηδαθκέ εδ Ϊζζκ κδ Εκνδαέκδ (εαδ ζνθεπυμ ΰδα ηκ σηδ δεθ νπΪλξκνθ «δκνδαδκξλδζηδαθκέ») εέθαδ σηδ κ Εκνζδαθσμ επαδθκτζε, πλκζηΪηενε εαδ ίκβγκτζε ηκνμ Βίλαέκνμ (πλκζπαγυθηαμ θα ιαθαξηέζεδ αεσηα εαδ ηκ Νασ ηκνμ) εθυ ηανησξλκθα εδέπεε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. ΒπκηΫθπμ, κδ Ν/Π αθηδθΪζεκνθ, δδσηδ αεσηα εαδ ηκ έθδαζηΪ ηκνμ κ ίνααθηδθσμ ΏνηκελΪηπλ Εκνζδαθσμ ιεξυλδαε, γεπλβηδεΪ εαδ Ϋηπλαεηα, Υλδζηδαθκτμ εαδ Εκνδαέκνμ. Ο Εκνζδαθσμ σξδ ησθκ Ϋεαθε ανηΪ ηα πλΪΰηαηα, αζζΪ Ϋΰλαθε εδ ανηΪ: «(...)ΠΪθηκηε ζΫίκηαδ ηκθ Θεσ ηκν ΏίλαΪη, ηκν ΕζαΪε εαδ ηκν Εαευί [«ἀεὶ δὲ πλκζενθθ ηὸθ γεὸθ Ἁίλαὰη εαὶ Ἰζαὰε εαὶ Ἰαεὼί..»], κδ κπκέκδ (...) ζείΪζηβεαθ Ϋθα γεσ ενηεθά ζε ηΫ-
θα (...) ΰδαηέ εέθαδ Ϋθαμ ηεΰΪζκμ εαδ παθέζξνλκμ γεσμ [«ηέΰαμ ηε ὢθ πάθν εαὶ δνθαηόμ»] (..). Γδαηέ δε ηδηεέζγε ηκθ ΏίλΪαη αθεΰεέλκθηαμ πλκμ ηδηά ηκν ίπηκτμ, εηέακθηαμ γνζδαζηάλδα εαδ ζαηλετκθηΪμ ηκθ, σππμ εεεέθκμ, ηε δελΫμ ηεζεηΫμ» (Καηά Γαιηιαίσλ, 45 (354b)). Βνηεθάμ κ ΓδαξίΫ ζηκθ Εκνζδαθσ. ΜΫΰαμ εαδ Παθέζξνλκμ γεσμ κ ΓδαξίΫ, ΰλΪθεδ κ Εκνζδαθσμ. Γδ' ανησ εαδ κ Εκνζδαθσμ ηκθ πλκζενθΪ εαδ δεθ ηκθ ίλέαεδ, σππμ εΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Ϋίεηαδ εδ ανησθ αεσηβ ηκθ ΏίλαΪη. Μάππμ εέθαδ ζδπθδζηάμ κ Εκνζδαθσμ; Με πκδκνμ, ηΫζκμ πΪθηπθ, εέξαθ θηδΪιεδ εκδθσ ηΫηππκ κδ Υλδζηδαθκέ εαδ κδ Βίλαέκδ; Καδ εθαθηέκθ πκδπθ; Μάππμ ζτθαοε ζνηηαξέα κ Ϊΰδκμ Κτλδζζκμ ΏζειΪθδλεδαμ ηε ηκνμ Ώζειαθδλδθκτμ Βίλαέκνμ; Ώθκτ ανηκέ άηαθ εξγλκέ ηκν. Μάππμ ζτθαοε ζνηηαξέα κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ ηε ηκνμ Βίλαέκνμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ; Μάππμ Ϋθηδαιαθ Υλδζηδαθκέ εδ Βίλαέκδ εκδθσ ηΫηππκ εαηΪ ηκν Εκνζδαθκτ; Μάππμ Ϋθηδαιαθ Υλδζηδαθκέ εδ Βίλαέκδ εκδθσ ηΫηππκ εαηΪ ηπθ εδδπζκζαηλυθ ανηκελαησλπθ πκν δέπεαθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ; Μάππμ Ϋθηδαιαθ Υλδζηδαθκέ εδ Βίλαέκδ εκδθσ ηΫηππκ εαηΪ ηπθ Πελζυθ ά ηπθ ΏλΪίπθ, επέ ίαζδζεέαμ Δλαεζεέκν; Μάππμ ζξβηΪηδζαθ εκδθσ ηΫηππκ εαηΪ ηπθ Ογπηαθυθ ά ηπθ ηανλκθσλπθ; Δ δζηκλέα δδαίείαδυθεδ σηδ σξδ ησθκ δεθ νπάλιε πκηΫ ηΫηκδκ «είλαδκ-ξλδζηδαθδεσ» ηΫηππκ/ζνηηαξέα, αζζΪ σηδ αθηέγεηα, κδ ΒδδπζκζΪηλεμ άηαθ είλαρεσηελκδ ηπθ Υλδζηδαθυθ. ΟλδζηΫθκδ αλξαδκζΪηλεμ γα απαθηάζκνθ σηδ κ Παΰαθδζησμ σππμ εαδ κ Εκνδαρζησμ άηαθ δνκ παθΪλξαδεμ παλαδσζεδμ, κπσηε β ζνηηαξέα ηκνμ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ απκζτηπμ δδεαδκζκΰβηΫθβ, αθκτ Ϋθπζαθ ηδμ δνθΪηεδμ ηκνμ εαηΪ ηβμ «ξλδζηδαθδεάμ παλαξΪλαιβμ» ηπθ δτκ ανηυθ παλαδσζεπθ. Θα εέξαθ, κδ αλξαδκζΪηλεμ ανηκέ, εΪπκδκ δέεαδκ, αθ δεθ απκεαζκτζαθ ηανησξλκθα «είλαδσονξκνμ» (πλκθαθυμ ηε νίλδζηδεά δδΪγεζβ) ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. ΣΫηκδα εέθαδ β νπκελδζέα ηκνμ, πκν εαδ ηκνμ «είλαδσονξκνμ Υλδζηδαθκτμ» ξηνπκτθ, αζζΪ εαδ ηε ηκνμ, πλκθαθυμ επέζβμ «είλαδσονξκνμ», Εκνδαέκνμ ζνηηαξκτθ. Αβζαδά πκζεηκτθ ηκνμ «είλαδσονξκνμ» ζνηηαξυθηαμ ηε «είλαδσονξκνμ». ΣΫηκδα εέθαδ β ζκίαλσηβηΪ ηκνμ εαδ β ζκΰδεά ηκνμ. Ώπσ ηβ ηδα γεπλκτθ απσδεδιβ αγζδσηβηαμ θα εέζαδ (εαηΪ ηβθ ελέζβ ηκνμ, πΪθηα) «είλαδσονξκμ», αζζΪ απσ ηβθ Ϊζζβ ζνηηαξκτθ ηε ηκνμ.. Ϊγζδκνμ (εθσζκθ εέθαδ «είλαδσονξκδ» εδ ανηκέ) Εκνδαέκνμ, ηκνμ κπκέκνμ εαηυθκθηαδ σηδ ζΫίκθηαδ πμ αλξαέα παλΪδκζβ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «ζΫίκθηαδ» ανησ (ηβθ «είλαδκονξέα») πκν, ηανηκξλσθπμ, γεπλκτθ θτζεδ Ϊγζδκ εαδ Ϊιδκ τίλεπμ! Θα Ϊιέαε θα αθαλπηβγκτηε, πΫλαθ ηκτηπθ, αθ εέθαδ αελαέα (θαζδζηδεά) ά ηβ β θεκπαΰαθδζηδεά αθηέζβοβ σηδ εέθαδ τίλβ (εδ σξδ εΪηδ ηκ θνζδκζκΰδεσ, σππμ εαδ β εζζβθδεσηβηα, β εδθεαδεσηβηα ε.ζπ.) β είλαρεσηβηα-«είλαδκονξέα». Βίλαέκμ γεπλεέηαδ ανησμ πκν Ϋξεδ εΪθεδ πελδηκηά εαδ δΫξεηαδ ηκθ ηπζαρεσ θσηκ. Έθαμ ΚδθΫακμ ζηβθ εαηαΰπΰά εΪθκθηαμ πελδηκηά εδ αζπαασηεθκμ ηκθ Εκνδαρζησ ΰέθεηαδ Βίλαέκμ. «Ώεσηβ εδ αθ δεθ εέθαδ Εκνδαέκδ, κδ Υλδζηδαθκέ εέθαδ δκνδαρεά αέλεζβ», ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ΠλΫπεδ θα ειεηΪζκνηε ηδ ζνθδζηΪ «δκνδαρεά αέλεζβ». Οδ αδδκνεαέκδ εαδ κδ Φαλδζαέκδ, ζηα ξλσθδα ηκν Υλδζηκτ, απκηεζκτζαθ δνκ αθηδηαξσηεθεμ δκνδαρεΫμ γλβζεενηδεΫμ κηΪδεμ, ηε δκΰηαηδεΫμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηκνμ, πζησζκ εαδ κδ δτκ γεπλκτθηαθ Εκνδαέκδ, επεδδά Ϋεαθαθ πελδηκηά, δΫξκθηαθ ηκ ηπζαρεσ θσηκ εαδ πλκζετξκθηαθ ζηκ Νασ. Τπάλξαθ δβζαδά δτκ δκνδαρεΫμ «αδλΫζεδμ». ζκ εδ αθ άηαθ «αδλΫζεδμ», πζησζκ ΰδθσηαθ απκδεεηΫμ, β ηέα απσ ηβθ Ϊζζβ, πμ «δκνδαρεΫμ αδλΫζεδμ», πμ δκνδαρεΫμ γλβζεενηδεΫμ κηΪδεμ. Οδ Υλδζηδαθκέ σηπμ, κτηε πελδηκηά εΪθκνθ κτηε δΫξκθηαδ ηκθ ηπζαρεσ θσηκ κτηε πλκζετξκθηαδ ζηβ ζνθαΰπΰά κτηε ΰέθκθηαδ δεεηκέ εεεέ εαδ, ενλέπμ, δεθ ΰέθκθηαδ – παλΪ ηδμ δδαθκλΫμ ηκνμ – απκδεεηκέ πμ Εκνδαέκδ, απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ, εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ πκν κδ αδδκνεαέκδ εαδ κδ Φαλδζαέκδ ΰέθκθηαθ απκδεεηκέ. Αεθ εέθαδ, ζκδπσθ, ηηάηα εαδ αέλεζβ ηκν Εκνδαρζηκτ. Θα δεέικνηε ζε Ϊζζκ εεθΪζαδκ σηδ κ Εκνδαρζησμ απκηεζεέ παλαζηλΪηβηα ηβμ ζαηλεέαμ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α., δδσηδ εδ εεεέ θαθελυθεηαδ β ηλδαδδεσηβηΪ ηκν. Άλα δεθ εέθαδ δκνδαέκδ κδ Υλδζηδαθκέ, αζζΪ κδ Βίλαέκδ ιεζηλΪηβζαθ απσ ηβθ Π.Α. Ώθκτ ζκδπσθ δεθ νπΪλξκνθ κτηε «ΒίλαδκηκνζκνζηΪθκδ» εαδ ζνθεπυμ κτηε «είλαδκξλδζηδαθκέ», κ Εκνζδαθσμ άηαθ είλαρεσηελκμ ηπθ Υλδζηδαθυθ, κδ ίαζδεΫμ πλκςπκγΫζεδμ ΰδα θα εέζαδ Εκνδαέκμ, β πελδηκηά εαδ β πλκζΫζενζβ ζηβ ζνθαΰπΰά, δεθ νπΪλξκνθ, δεθ νπάλιε εαθΫθα «είλαδκ-ξλδζηδαθδεσ» ηΫηππκ εθαθηέκθ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ˙ αθηέγεηα, νπάλιε «είλαδκ-παΰαθδζηδεσ» ηΫηππκ εθαθηέκθ ηπθ Υλδζηδαθυθ. νθεπυμ γα άηαθ απκζτηπμ δδεαδκζκΰβηΫθκ, αθ εΪθαηε ζσΰκ ΰδα είλαδκ-παΰαθδζηΫμ εαδ Εκνδαδκπαΰαθδζησ, απσ πκτ εδ υμ πκτ εέθαδ είλαρζησμ κ Υλδζηδαθδζησμ; Ίζπμ εδυ αθαθΫλκνθ κδ αλξαδσπζβεηκδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ Βίλαρζησμ δδσηδ αεκζκνγεέ ηβθ είλαρεά εκζηκΰκθέα εδ σξδ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά. ‘ ανησ Ϋξκνθ δέεαδκ, ηε ηδα (ά δτκ) ηδελά δδαθκλΪ, ηβθ κπκέα γΫζκνθ θα ιεξθκτθ: β αλξαδκεζζβθδεά αθηέζβοβ σηδ κ ξλσθκμ εέθαδ ενεζδεσμ εαδ σηδ κ Κσζηκμ εέθαδ Ϊθαλξκμ εαδ αδυθδκμ, Ϋξεδ απκλλδθγεέ. Ώθηέγεηα, β «είλαρεά» (αελδίΫζηελα: ίδίζδεά) αθηέζβοβ σηδ κ ξλσθκμ εέθαδ ΰλαηηδεσμ εδ σηδ κ εσζηκμ δεθ εέθαδ κτηε αδυθδκμ κτηε Ϊθαλξκμ κτηε ξπλδεΪ Ϊπεδλκμ Ϋξεδ απκδεδξηεέ
επδζηβηκθδεΪ. νθεπυμ – πΫλα απ‘ ηκ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ παλαδΫξκθηαδ σηδ εέθαδ «είλαρεά» εαδ «ηβ γεσπθενζηβ» β εκζηκΰκθέα ηβμ Π.Α. – δεθ ηέγεηαδ γΫηα απσλλδοβμ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ αθηέζβοβμ επεδδά εέθαδ αλξαδκεζζβθδεά (παΰαθδζηδεά), αζζΪ δδσηδ απζκτζηαηα εέθαδ ζαθγαζηΫθβ εαδ αθηέγεηα β ίδίζδεά εέθαδ γεσπθενζηβ. Ο Υλδζηδαθδζησμ απΫλλδοε ειαλξάμ ηα ζαθγαζηΫθα – σππμ απκδεέξηβεαθ εαδ επδζηβηκθδεΪ πζΫκθ – ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, δδσηδ εέθαδ γεσπθενζηκμ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ ζκδπσθ ελαηΪθε απσ ηβθ αλξαδκεζζβθδεσηβηα ανηΪ πκν Ϋξκνθ απκλλδθγεέ επδζηβηκθδεΪ εαδ εαηβΰκλκτθ πμ «είλαδσονξκνμ» σζκνμ ηα απκλλέπηκνθ. Πλσεεδηαδ, δβζαδά, ΰδα θενλπηδεσ ζπίδθδζησ: ηα ζαθγαζηΫθα ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ ΰέθκθηαδ ηκ «ζτηίκζκ ηβμ Βζζβθδεσηβηαμ». Βεησμ εδ αθ πλΫπεδ επέζβμ θα παλαδεξηκτηε σηδ π.ξ. ηβθ Γβ ηβθ ίαζηΪαεδ εΪπκδκμ Άηζαθηαμ, αζζδυμ εέηαζηε «πλκδσηεμ είλαδσονξκδ». ζκ ΰδα ηκ νζηελδεσ επδξεέλβηα «ίΰΪζηε ηβθ εγθδεά γλβζεεέα ηπθ είλαέπθ απσ ηα ζξκζεέα αζζδυμ εέζηε πλκδσηεμ», β αζάγεδα εέθαδ πκζτ απζά: β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ δεθ εέθαδ «απζυμ» εγθδεσ ίδίζέκ ηπθ Βίλαέπθ, σππμ δεθ εέθαδ «εγθδεσ ίδίζέκ ηπθ ακνδαλΪίπθ» ηκ ΚκλΪθδ, κτηε εγθδεά γλβζεεέα ηκνμ ά δζηκλέα ηκν είλαρεκτ Ϋγθκνμ, αζζΪ πλσζκΰκμ ζηβθ Καδθά Αδαγάεβ εαδ δζηκλέα ηβμ δβηδκνλΰέαμ εαδ πηυζβμ ηκν αθγλυπκν εαδ επΫηίαζβμ ηκν Θεκτ νπΫλ ανηκτ. Σκ σθκηα «Εζλαάζ» εηθαθέαεηαδ ησθκ ηεηΪ ηκθ Εαευί, Ϊλα β Π.Α. δεθ πλαΰηαηετεηαδ ηε «ηβθ είλαρεά δζηκλέα», σηαθ ειδζηκλεέ ηα ΰεΰκθσηα απσ ηκθ ΏδΪη υμ εαδ ηκθ ΏίλαΪη. Δ δκνδαρεά γλβζεεέα ξλβζδηκπκδεέ ηβθ ΚαηπΪζα εαδ ηκ Σαζηκτδ πκζτ πελδζζσηελκ απ‘ σ,ηδ ηα ίδίζέα ηβμ Π.Α. ηπθ κπκέπθ κ αλδγησμ εέθαδ δδαθκλεηδεσμ απ‘ σ,ηδ ζηκθ Ολγσδκικ Υλδζηδαθδζησ. Βέθαδ ειππλαΰηαηδεσ θα γεπλεέηαδ σηδ ηα παδδδΪ ηκν ΏίλαΪη εέθαδ ησθκ κδ Βίλαέκδ εαδ Ϊλα κ Θεσμ ηκν ΏίλαΪη εέθαδ «κ Θεσμ ησθκ ηπθ Βίλαέπθ». Με ηβθ έδδα ζκΰδεά εαδ κδ Άλαίεμ πμ ίδκζκΰδεκέ απσΰκθκδ ηκν ΏίλαΪη γα Ϋπλεπε θα γεπλκτθηαδ Βίλαέκδ. Αεθ αεκτζηβεε πκηΫ εαθΫθαμ Νεκπαΰαθδζηάμ θ' απκεαζεέ «ΒίλαδκηκνζκνζηΪθκνμ» ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ. Γδαηέ Ϊλαΰε; Θεπλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ππμ β Π.Α. εέθαδ β εγθδεά γλβζεεέα ηπθ Βίλαέπθ εαδ ππμ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. εέθαδ, ζτηθπθα ηε ηβθ έδδα ηβθ Π.Α., απκεζεδζηδεΪ είλαρεσμ. Σσηε ηδ Ϋξκνθ θα πκνθ ΰδα ηα παλαεΪηπ εδΪθδα; ΓΒΝΒΕ Εΐ‘ 3 «εαὶ ἐθενζκΰβγήζκθηαδ ἐθ ζκὶ πᾶζαδ αἱ θνζαὶ ημ ΰμ.» ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Λΐ‘ 8 ηαθ Ϋδδθε κ Όοδζηκμ ζηκ εΪγε Ϋγθκμ ηβ ξυλα ηκν, σηαθ ξυλδαε ηκνμ αθγλυπκνμ, ηπθ ζαυθ ηα ζτθκλα ηα σλδζε, αθΪζκΰα ηε ηκνμ αΰΰΫζκνμ ηκνμ. Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Δ‘ 41 Ώεσηα εδ Ϋθαθ ιΫθκ, πκν δεθ αθάεεδ ζηκ ζασ ζκν, ηκθ Εζλαάζ, αζζΪ άλγε απσ εΪπκδα ξυλα ηαελδθά επεδδά Ϊεκνζε ΰδα ζΫθα, 42 πσζκ ηεΰΪζκμ εέζαδ εαδ πσζκ ηεΰΪζβ, πσζκ αεαηαηΪξβηβ εέθαδ β δτθαηά ζκν, αθ Ϋλγεδ εαδ πλκζενξβγεέ ζηκ θασ ανησ, 43 ΪεκνζΫ ηκθ εδ ανησθ εζτ, Κτλδε, απσ ηκθ κνλαθσ σπκν εαηκδεεέμ, εαδ δυζ‘ ηκν σ,ηδ ζκν αβηάζεδ. Έηζδ γα ζε ΰθπλέζκνθ σζα ηα Ϋγθβ ηβμ ΰβμ εαδ γα ζε ζΫίκθηαδ (...). ΣΧΐΕΣ ΕΓ‘ 10 Έγθβ πκζζΪ γα ‗λγκνθ απσ ηαελδΪ, η‘ σθκηα ηκν Κνλέκν ηκν Θεκτ ΰδα θα ηδηάζκνθ˙ (...) ΰεθδΫμ αηεζεέπηεμ γα ζκν πλκζθΫλκνθ ηβ ξαλΪ ηκνμ. ΣΧΐΕΣ ΕΑ‘ 6 ζα ηα Ϋγθβ γα επδζηλΫοκνθ εεεέ ΰδα θα πλκζθΫλκνθ ζαηλεέα ζηκθ Κτλδκ, ηκθ αζβγδθσ Θεσ, εαδ ηα εέδπζΪ ηκνμ γα ηα γΪοκνθ ζηβ ΰβ. ζα ηα Ϋγθβ γα δκιΪακνθ ηκθ Κτλδκ. ΦΏΛΜΟΕ ΚΏ‘ 28 Θα γνηβγκτθ εαδ γα ΰνλέζκνθε ζηκθ Κτλδκ σζα ηα πΫλαηα ηβμ ΰβμ˙ εαδ γα ηκθ πλκζενθάζκνθ κδ κδεκΰΫθεδεμ σζεμ ηπθ ζαυθ. ΦΏΛΜΟΕ Λΐ‘ 13 ἐι κλαθκῦ ἐπέίζεοεθ ὁ Κύλδκμ, εἶδε πάθηαμ ηκὺμ νἱκὺμ ηθ ἀθγλώππθ· ΦΏΛΜΟΕ ΞΣ‘ 5 Να ξαέλκθηαδ σζα ηα Ϋγθβ εαδ θ‘ αΰΪζζκθηαδ ΰδαηέ ελέθεδμ η‘ ενγτηβηα ηβθ κδεκνηΫθβ, εαδ εαηενγτθεδμ σζα ηα Ϋγθβ πΪθπ ζηβ ΰβ. ΦΏΛΜΟΕ ΠΒ‘ 9 ζκδ κδ ζακέ πκν Ϋεαθε γα ‗λγκνθ θα ζε πλκζενθάζκνθ ηπλκμ ζκν Κτλδε˙ εαδ γα δκικζκΰάζκνθ η‘ σθκηΪ ζκν. ΦΏΛΜΟΕ 95, 7 ΠλκζθΫλεηε ζηκθ Κτλδκ, ζακέ σζπθ ηπθ ξπλυθ, πλκζθΫλεηε ζηκθ Κτλδκ ηβ δσια εαδ ηβ δτθαηβ.
ΦΏΛΜΟΕ 97, 4 ηκθ Κτλδκ αζαζΪιηε κζσεζβλβ β ΰβ! 9 Γδαηέ Ϋλξεηαδ ηβ ΰβ θα ελέθεδ, ηβθ κδεκνηΫθβ θα ηβθ ελέθεδ ηε δδεαδκζτθβ εαδ ηκνμ ζακτμ ηε ηδηδσηβηα. ΟΦΧΝΕΏ Γ‘ 9 «ΜεηΪ απσ ανηΪ», ζΫεδ κ Κτλδκμ, «γα ηεηαζηλΫοπ ηκνμ ζακτμ εαδ γα ειαΰθέζπ ηα ξεέζβ ηκνμ ΰδα θα πλκζετξκθηαδ σζκδ ζη‘ σθκηΪ ηκν εδ σζκδ θα ηε ζαηλετκνθ ηε ηδα εαλδδΪ. 10 Ώπσ ηβ ηαελδθά Ώδγδκπέα, κδ δδαζεκλπδζηΫθκδ ηκν ζακτ ηκν γα ‗λγκνθ εαδ γα ηκν θΫλκνθ πλκζθκλΫμ». ΓΏΥΏΡΕΏ ΐ‘ 15 Έγθβ πκζζΪ ηβ ηΫλα εεεέθβ γα πλκζεκζζβγκτθ ζ‘ εηΫθα εαδ γα ΰέθκνθ ζασμ ηκν. ΓΏΥΏΡΕΏ Δ‘ 21 «Οδ εΪηκδεκδ ηβμ ηδαμ πσζβμ γα πβΰαέθκνθ ζηβθ Ϊζζβ εαδ γα ζΫθε: "πΪηε ΰλάΰκλα θα πλκζενξβγκτηε ζηκθ Κτλδκ, θ‘ αθααβηάζκνηε ηκθ Κτλδκ ηκν ζτηπαθηκμ!" 22 Έηζδ γα Ϋλξκθηαδ πκζζκέ ζακέ εαδ δνθαηΪ Ϋγθβ ΰδα θα αθααβηάζκνθ ηκθ Κτλδκ ηκν ζτηπαθηκμ ζηβθ Εελκνζαζάη εαδ θα πλκζενξβγκτθ ζ‘ ανησθ». ΜΏΛΏΥΕΏ Ώ‘ 11 «Ώπσ ηβθ αθαηκζά ηΫξλδ ηβ δτζβ ηεΰΪζβ εέθαδ β θάηβ ηκν αθΪηεζα ζηα Ϋγθβ», ζΫεδ κ Κτλδκμ. «ε εΪγε ησπκ πλκζθΫλεηαδ ζδίΪθδ ζ‘ εηΫθα εαδ γνζέεμ εαγαλΫμ, ΰδαηέ εέηαδ ηεΰΪζκμ αθΪηεζα ζηα Ϋγθβ». ΔΏΎΏ ΐ‘ 3 [εθ ηαδμ Ϋζξαηαδμ βηΫλαδμ] ...πκλεύζκθηαδ ἔγθβ πκζζὰ εαὶ ἐλκῦζδ· δεῦηε εαὶ ἀθαίηεθ εἰμ ηὸ ὄλκμ Κνλίκν εαὶ εἰμ ηὸθ κἶεκθ ηκῦ Θεκῦ ᾿Εαεώί, εαὶ ἀθαΰΰεζεῖ ηῖθ ηὴθ ὁδὸθ αηκῦ, εαὶ πκλενζόηεγα ἐθ αηῆ· ἐε ΰὰλ δὼθ ἐιεζεύζεηαδ θόηκμ εαὶ ζόΰκμ Κνλίκν ἐι ῾Εελκνζαζήη. 4 εαὶ ελδθεῖ ἀθαηέζκθ ηθ ἐγθθ εαὶ ἐζέΰιεδ ζαὸθ πκζύθ, εαὶ ζνΰεόοκνζδ ηὰμ ηαξαίλαμ αηθ εἰμ ἄλκηλα εαὶ ηὰμ αδίύθαμ αηθ εἰμ δλέπαθα, εαὶ κ ζήοεηαδ ἔγθκμ ἐπ᾿ ἔγθκμ ηάξαδλαθ, εαὶ κ ηὴ ηάγπζδθ ἔηδ πκζεηεῖθ. (Μηθ: 3 Βεεέ γα ηλΫξκνθ Ϋγθβ πκζζΪ. «Βηπλσμ», γα ζΫθε, «αμ αθείκτηε ζηκ σλκμ ηκν Κνλέκν, ζηκθ κέεκ ηκν Θεκτ ηκν Εαευί, ηκ δλσηκ ηκν θα ηαμ δδδΪιεδ ΰδα θα ηκθ αεκζκνγκτηε». 4 Ώνησμ γα ελέθεδ αθΪηεζα ζε πκζζκτμ ζακτμ˙ ηκ δέεδκ γ‘ απκδυζεδ ζε Ϋγθβ δνθαηΪ. Σσηε ηα ιέθβ ηκνμ γα ηα ζθνλβζαηάζκνθ ζε Ϊλκηλα εαδ ηδμ ζσΰξεμ ηκνμ ζε δλεπΪθδα. Ξέθκμ δεθ γα ζβευθεδ ηκ Ϋθα Ϋγθκμ εθΪθηδα ζηκ Ϊζζκ εαδ πδα δε γα ηαγαέθκνθ θα πκζεηκτθ) ΔΏΎΏ ΕΏ‘ 10 αθ Ϋλγεδ εεεέθβ β ηΫλα, ηκ ίζαζηΪλδ απσ ηβ λέαα ηκν Εεζζαέ εεεέ γα ζηΫεεηαδ ΰδα ηκνμ ζακτμ ζβηαέα. Σα Ϋγθβ γα ‗λξκθηαδ θα ηκν αβηΪθε ζνηίκνζά εαδ εαηκδεέα ηκνμ γα εέθ‘ β δσια ηκν Κνλέκν. ΔΏΎΏ ΕΔ‘ 7 Θα ‗λγεδ σηπμ εαδλσμ δυλα θα πλκζθελγκτθ ζηκθ Κτλδκ ηκν ζτηπαθηκμ απσ ανησθ ηκθ νοβζσεκληκ εαδ ηεζαοσ ζασ, πκν εέθ‘ απσ πΪθηα ηλκηελσμ (...). ΔΏΎΏ ΕΘ‘ 19 Σβθ βηΫλα εεεέθβ γα νπΪλξεδ ηεμ ζηβθ Ώέΰνπηκ Ϋθα γνζδαζηάλδκ ΰδα ηκθ Κτλδκ εαδ ηδα ζηάζβ δελά αθδελπηΫθβ ζ‘ εεεέθκθ εκθηΪ ζηα ζτθκλΪ ηβμ. 20 Θα εέθαδ ηκ ζβηεέκ πκν γα ηαληνλεέ ηβθ παλκνζέα ηκν Κνλέκν ηκν ζτηπαθηκμ ζηβ ξυλα εεεέθβ. ηαθ κδ Ώδΰτπηδκδ γα εαηαπδΫακθηαδ εαδ γα αβηάζκνθ απ‘ ηκθ Κτλδκ θα ηκνμ ίκβγάζεδ, ανησμ γα ηκνμ ζηεέζεδ Ϋθαθ ζπηάλα, πκν γα ηκνμ νπελαζπδζηεέ εαδ γα ηκνμ ζυζεδ. 21 Έηζδ, κ Κτλδκμ εεεέθβ ηβθ βηΫλα γ‘ απκεαζνθγεέ ζηκνμ Ώδΰνπηέκνμ˙ εδ ανηκέ γα ηκθ ΰθπλέζκνθ πκδκμ εέθαδ. Σσηε γα ηκθ ηδηάζκνθ πλκζθΫλκθηαμ ησθκ ζ‘ ανησθ γνζέεμ εαδ πλκζθκλΫμ. Θα εΪθκνθ ηΪηαηα ζ‘ ανησθ εαδ γα ηα εεπζβλυζκνθ. 25 εζκΰβηέθκμ ὁ ζαόμ ηκν ὁ ἐθ Ώἰΰύπηῳ εαὶ ὁ ἐθ ᾿Ώζζνλίκδμ εαὶ εζβλκθκηία ηκν ᾿Εζλαήζ. ΔΏΎΏ ΚΓ‘ 17 Έπεδηα απσ ηα είδκηάεκθηα ανηΪ Ϋηβ, γα επδζεεθγά κ Θεσμ ηβθ Στλκθ εαδ γα απκεαηαζηάζβ πΪζδθ ανηάθ εδμ ηκ αλξαέκθ ηεΰαζεέκθ ηβμ. ΔΏΎΏ ΚΒ‘ 6 Ο Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ γα εηκδηΪζεδ πΪθπ ζηκ σλκμ δυθ ΰδα σζκνμ ηκνμ ζακτμ ζνηπσζδκ ηε ηα πδκ θσζηδηα εδΫζηαηα. 7 Βεεέ πΪθπ ζηκ ίκνθσ, γα εαηαλΰάζεδ ηκ πΫθγδηκ πΫπζκ, πκν σζκνμ ζεεπΪαεδ ηκνμ ζακτμ (...). ΔΏΎΏ ΜΒ‘ 22 ηλαθεέηε ζ‘ εηΫθα ΰδα θα ζπγεέηε, σζα ηα πΫλαηα ηβμ ΰβμ, ΰδαηέ εΰυ εέηαδ κ Κτλδκμ, εδ Ϊζζκμ Θεσμ εεησμ απσ ηΫθα δεθ νπΪλξεδ.
ΔΏΎΏ ΝΒ‘ 5 Ϋηζδ ηυλα εδ εζεέμ γα πλκζεαζΫζεηε Ϋγθβ πκν δε ΰθπλέααηε, εδ Ϋγθβ πκν δε ζαμ ΰθυλδααθ ζ‘ εζΪμ γα ηλΫικνθ˙ (...). ΔΏΕΏ ΝΣ' 3 Ώμ ηβ εδπά κ αζζκεγθάμ, κ ηβ Εκνδαέκμ, κ κπκέκμ εθ ηκτηκδμ ενλέζεεηαδ πζβζέκθ ηκν Κνλέκν˙ γα ηε ιεξπλέζβ, ζκδπσθ, εαδ γα ηε απκηαελτθβ κ Κτλδκμ απσ ηκθ ζασ ηκν. (...). 6 Καδ ηκνμ αζζκεγθεέμ, ηκνμ ηβ Εκνδαέκνμ, κδ κπκέκδ ενλέζεκθηαδ εκθηΪ εδμ ηκθ Κτλδκθ γα ηκθ νπβλεηκτθ εαδ θα αΰαπκτθ ηκ σθκηα ηκν Κνλέκν, θα εέθαδ εδμ ανησθ πδζηκέ δκτζκδ (...) 7 ανηκτμ εΰυ γα ηκνμ κδβΰάζπ εα γα ηκνμ εδζαΰΪΰπ εδμ ηκ Ϊΰδσθ ηκν σλκμ. Θα ηκνμ ενθλΪθπ εδμ ηκθ κέεκθ ηβμ πλκζενξάμ ηκν, εδμ ηκθ θασθ ηκν. Σα κζκεανηυηαηΪ ηπθ εαδ αδ Ϊζζαδ γνζέαδ ηπθ, γα εέθαδ εναλΫζηπμ δεεηαέ επΪθπ εδμ ηκ γνζδαζηάλδσθ ηκν. Αδσηδ κ κέεκμ ηκν γα αθαΰθπλδζγά εαδ γα δδαεβλνξγεά κέεκμ πλκζενξάμ δδ‘ σζα αθειαδλΫηπμ ηα Ϋγθβ. ΔΏΎΏ ΞΣ‘ 18 εἀΰὼ ηὰ ἔλΰα αηθ εαὶ ηὸθ ζκΰδζηὸθ αηθ ἐπίζηαηαδ, ἔλξκηαδ ζνθαΰαΰεῖθ πάθηα ηὰ ἔγθβ εαὶ ηὰμ ΰζώζζαμ, εαὶ ἣικνζδ εαὶ ὄοκθηαδ ηὴθ δόιαθ ηκν. 19 Καὶ εαηαζείοπ ἐπ‘ αηθ ζβηεῖα εαὶ ἐιαπκζηεζ ἐι αηθ ζεζπζηέθκνμ εἰμ ηὰ ἔγθβ, εἰμ Θαλμὶμ εαὶ Φκὺδ εαὶ Λκὺδ εαὶ Μκμὸξ εαὶ εἰμ Θκίὲζ εαὶ εἰμ ηὴθ ζζάδα εαὶ εἰμ ηὰμ θήζκνμ ηὰμ πόλλπ, κἳ κε ἀεβεόαμί ηκν ηὸ ὄθκηα κδὲ ἑπλάεαμί ηκν ηὴθ δόιαθ, εαὶ ἀθαΰΰεζκῦζδ ηὴθ δόιαθ ηκν ἐθ ηκῖμ ἔγθεζδ. (Μηθ. ΐδίζδεάμ Βηαδλέαμ: 18 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Έλξεηαδ εαδλσμ, πκν σζα ηα Ϋγθβ, σπκδα ΰζυζζα εδ αθ ηδζκτθ, γα ηα ζνθΪιπ εαδ γα ‗λγκτθε, ΰδα θα δκνθ ηβ δσια ηκν. 19 βηεέκ γα ηκνμ δυζπ ηβμ εικνζέαμ ηκν. Ώνηκτμ πκν γα ‗ξκνθ δδαζπγεέ γα ηκνμ ζηεέζπ ζηα Ϋγθβ θα δδαεβλτικνθε ηβ δσια ηκν: ζηβ Θαλζεέμ, ζηβθ Πκνζ, ζηβθ Λκνδ, ζηβ ΜεζΫξ, ζηβθ ΣκνίΪζ εαδ ζηβθ ΕανΪθ, ζε ξυλεμ ηαελδθΫμ, πκν ηέπκηα δεθ Ϋξκνθ ηΪγεδ ΰδα ηΫθα, κτηε Ϋξκνθ δεδ ηβ δσια ηκν». Μηθ ΚκζδηζΪλα: 18 Βΰυ ΰθπλέαπ ηαμ ζεΫοεδμ εαδ ηα Ϋλΰα ανηυθ, γα Ϋζγπ, δδα θα ζνΰεεθηλυζπ σζα ηα Ϋγθβ εαδ σζαμ ηαμ ΰζυζζαμ ηβμ ΰβμ˙ εαδ γα Ϋζγκνθ εαδ γα έδκνθ ηβθ δσιαθ ηκν. 19 Θα εΪηπ εαδ γα δυζπ εδμ ανηκτμ γανηαζηΪ ΰεΰκθσηα, γα απκζηεέζπ απσ ανηκτμ ζεζπζηΫθκνμ εδμ ηα Ϋγθβ, εδμ Θαλζέμ εαδ Φκνδ εαδ Λκνδ εαδ Μκζσξ, εδμ ΘκίΫζ εαδ εδμ ηβθ ΒζζΪδα εαδ εδμ ηαμ ηαελΪμ θάζκνμ ηβμ Μεζκΰεέκν εαδ ηα παλΪζδα, πλκμ αθγλυπκνμ, κδ κπκέκδ δεθ Ϋξκνθ ηΫξλδ ζάηελκθ αεκτζεδ ηκ θκηΪ ηκν κτηε εαδ Ϋξκνθ έδεδ ηβθ δσιαθ ηκν. Οδ απσζηκζκέ ηκν ανηκέ γα εβλτικνθ ηβθ δσιαθ ηκν εδμ ηα Ϋγθβ.) ΕΒΡΒΜΕΏ ΕΣ‘ 19 ε ζΫθα γα ‗λγκνθ κδ ζακέ απσ ηα πΫλαηα ηβμ ΰβμ (...). ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΛΘ‘ 27 «Σσηε γα ηκνμ ξλβζδηκπκδάζπ ΰδα θα θαθελυζπ ζε πκζζΪ Ϋγθβ σηδ εΰυ εέηαδ Ϊΰδκμ Θεσμ». ΐζΫπκνηε σηδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. δδαεβλτζζεδ ππμ εέθαδ Θεσμ σζπθ ηπθ αθγλυππθ εδ σξδ ησθκ ηπθ Βίλαέπθ. Ο ΓδαξίΫ δεθ ιεξπλέαεδ ηκνμ αζζκεγθεέμ, ηα Ϋγθβ γα ηκθ ζαηλετκνθ εαδ γα πατζκνθ κδ πσζεηκδ, ενζκΰεέ δδα ηΫζκν ηκν ΏίλαΪη σζκνμ ηκνμ ζακτμ εδ σξδ ησθκ ηκνμ Βίλαέκνμ εαδ δΫξεηαδ ενηεθυμ σζκνμ ηκνμ ζακτμ. Μελδεκέ γα νπκζηβλέικνθ ππμ απζυμ κ ΓδαξίΫ επδαβηΪ ηβθ ενλδαλξέα ηκν Εζλαάζ επέ ηπθ νπσζκδππθ ζαυθ, ηβθ νπκδκτζπζά ηκνμ δβζαδά. Ο ΓδαξίΫ σξδ απζυμ δεθ ιεξπλέαεδ ηκθ αζζκεγθά, αζζΪ γα ελέθεδ σζκνμ ηκνμ ζακτμ ηε ενγτηβηα εαδ ηε δδεαδκζτθβ. Πυμ γα ΰδθσηαθ θα νπΪλιεδ δδεαδκζτθβ εαδ παλΪζκΰβ νπκδκτζπζβ ζηκ Εζλαάζ; Αεθ πλκθβηετεηαδ κτηε νπκθκεέηαδ νπκδκτζπζβ ζηκ Εζλαάζ, ζκδπσθ. ΓΒΝΒΕ Θ‘, 27 «Ώμ ανιάζβ εαδ αμ πζαητθβ κ Θεσμ ηβθ ΰεθεΪθ εαδ ηαμ ξυλαμ ηκν ΕΪθεγ εαδ αμ ίΪζβ ανησθ θα εαηκδεά εδμ ηαμ Υυλαμ ηκν βη, κ δε ΥαθαΪθ αμ ΰέθβ νπβλΫηβμ ηκν». ΐζΫπκνηε σηδ κ «εαεσμ γεσμ ηπθ Βίλαέπθ», σξδ απζυμ δεθ επδδδυεεδ ηβθ νπκδκτζπζβ ηβμ ΰβμ ζηκνμ Βίλαέκνμ, αζζΪ θηΪθεδ ζηκ ζβηεέκ θα ενζκΰάζεδ ηβ ΰεθδΪ ηκν ΕΪθεγ – ΕΪπεηκν, ΰεθΪλξβ ηπθ Βζζάθπθ, πλκθβηετκθηαμ σηδ κδ απσΰκθκέ ηκν γα θηΪζκνθ υμ ηδμ ξυλεμ ηκν βη (εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ, κδ βηέηεμ θα θηΪζκνθ υμ ηδμ ξυλεμ ηκν ΕΪθεγ), ΰεθΪλξβ ηπθ βηδηυθ, εαδ γα Ϋξεδ ηκθ ΥαθαΪθ πμ νπβλΫηβ ηκν. ΣΫηκδκμ αθγεζζβθδζησμ. Καδ ηδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκ ΔΏΎΏ ΞΣ‘, 19, ζηκ κπκέκ κ Θεσμ πλκθβηετεδ ηβθ εάλνιβ ηκν Βναΰΰεζέκν ζηβθ ΒζζΪδα; Πυμ ΰέθεηαδ, αθκτ β Π.Α. εέθαδ είλαρεσ ίδίζέκ, θα νπΪλξεδ ίδίζέκ κζσεζβλκ ηε ηέηζκ «Ρκνγ», σθκηα εΪπκδαμ, β κπκέα άηαθ ηβ Εζλαβζέηδζζα; Πυμ ΰέθεηαδ θα εέθαδ β Π.Α. «είλαρεσ ίδίζέκ», αθκτ Ϋθα ίδίζέκ ηβμ, ηκ «Ευί» αθαθΫλεηαδ ζηκθ αζζκεγθά, ηβ Εζλαβζέηβ Ευί; Ώθκτ β Π.Α. εέθαδ είλαρεσ ίδίζέκ, ησηε ΰδαηέ αθΪηεζα ζηκνμ Αέεαδκτμ ηβμ ζνΰεαηαζΫΰκθηαδ αζζσθνζκδ σππμ κ Ευί, β Ρκτγ, β ΡαΪί ε.Ϊ.; ηκ αέηα ηκν Αέεαδκν Ααίέδ Ϋλλεε αέηα ΜπΪί (Μπαίέηβμ), ΰδαηέ β πλκ-ΰδαΰδΪ ηκν άηαθ β Ρκνγ (ΡΟΤΘ Α‘, 17).
Σκ ΐ‘ εαδ Γ‘ ίδίζέκ ηπθ Μαεεαίαέπθ πλπηκΰλΪθηβεαθ κππζδάπκηε ζηα εζζβθδεΪ, ίδίζέα σππμ β κθέα κζκηυθηκμ Ϋξκνθ επδλλκΫμ απσ ηβθ εζζβθδεά θδζκζκθέα εαδ κλκζκΰέα, εθυ ζναβηΪηαδ αεσηβ αθ ηα ίδίζέα ΒζδλΪ, Νεεηέαμ ε.Ϊ. πλπηκΰλΪθηβεαθ ζηα εζζβθδεΪ (F. Millar, The problem of Hellenistic Syria ζηκ Hellinism in the East). «Δ Π.Α., πμ ίδίζέκ πκν πελδΫξεδ ηβθ πλκζδκεέα ηκν Λνηλπηκτ εαδ σζβ ηβ ζξεηδεά πλκεηκδηαζέα, εέθαδ ίδίζέκ ηπθ Υλδζηδαθυθ εαδ σξδ ηπθ απκλλδοΪθηπθ ηκθ Μεζζέα-Υλδζησθ Βίλαέπθ» (...) «Σκ δζηκλδεκπκζδηδζηδεσ πζαέζδκ εέθαδ σζπμ δενηελετκθ εαδ ετεκζα απκζνθδΫεηαδ απσ ηβθ πέζηβ». (...) «Μπκλεέ, ζνθεπυμ, κδ Βίλαέκδ θα εανξυθηαδ ΰδα ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ζηκ ξυλκ ηκνμ, δζηκλδεΪ, πλαΰηαηκπκδάγβεαθ ηα γανηΪζδα ηκν Θεκτ ζηβθ Π.Α. Ώνηκέ σηπμ εέθαδ ηεζεέπμ ιΫθκδ πλκμ ανηΪ, αθκτ ηα απΫλλδοαθ» (π. Γευλΰδκν Α. Μεηαζζβθκτ, Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία;, εεδ. Ώλησμ, ζ. 97, 98, 99). ΏζζΪ, γα ζηαγκτηε ζηκ αάηβηα ηβμ κηκδσηβηαμ ηβμ (Ολγσδκιβμ Π.Α.) εαδ ηβμ Βίλαρεάμ ΐέίζκν (Μαζζκλδηδεσ εεέηεθκ). Χμ ΰθπζησ, β ηεηΪθλαζβ ζηα εζζβθδεΪ ηβμ Π.Α. Ϋΰδθε απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Βίλαέκνμ, ηε ηεΰΪζβ πλκζκξά εαδ επδζβησηβηα. Σκ εζζβθδεσ εεέηεθκ ηπθ Ο‘ γεπλάγβεε απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ, ησζκ ηβμ Παζαδζηέθβμ σζκ εαδ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ, πμ γεσπθενζηκ εαδ κδ Εκνδαέκδ Ώζειαθδλεέμ εΪγε ξλσθκ ΰδσληαααθ ηβθ επΫηεδκ ηβμ ηεηΪθλαζβμ. ππμ ηΪμ ζΫεδ κ Φέζπθαμ «ἀθὰ πᾶθ ἔηκμ ἑκληὴ εαὶ παθήΰνλδμ ἄΰεηαδ εαηὰ ηὴθ Φάλκθ θζκθ, εἰμ ἡθ κε Ἰκνδαῖκδ ηόθκθ, ἀζζὰ εαὶ παηπζβγεῖμ ἕηελκδ δδαπζέκνζδ, ηό ηε ξπλίκθ ζεηθύθκθηεμ, ἐθ ᾧ ηὸ πληκθ ηὸ ηὴμ ἑληβθείαμ ἐιέζαηοε». ηβ ζνθΫξεδα, σηπμ, σηαθ κδ Υλδζηδαθκέ ξλβζδηκπκδκτζαθ ηβ ηεηΪθλαζβ ηπθ Ο‘ εαδ απκδεέεθναθ ηα ζξεηδεΪ ηε ηβθ εηθΪθδζβ ηκν Υλδζηκτ, κδ Εκνδαέκδ Ϊλξδζαθ θα ηβθ γεπλκτθ ηβθ ηεηΪθλαζβ ηπθ Ο‘ γεσπθενζηβ εαδ απσ ηκθ δετηελκ αδυθα η.Υ. Ϊλξδζαθ θα εΪθκνθ θΫεμ ηεηαθλΪζεδμ ηκν αλξδεκτ είλαρεκτ εεδηΫθκν ζηα εζζβθδεΪ. Ο ζεκπσμ ηκνμ άηαθ θα αζζΪικνθ ηα ηηάηαηα εεεέθα πκν ηδζκτζαθ ιεεΪγαλα ΰδα ηκθ Μεζζέα ά ηκνζΪξδζηκθ θα ηα εΪθκνθ θα θαέθκθηαδ ζδΰσηελκ ζξεηδεΪ ηε ηκθ Υλδζησ πμ Μεζζέα. ΏζζΪ επδπζΫκθ, κδ Εκνδαέκδ Ϊλξδζαθ θα ζνεκθαθηκτθ ηβ ηεηΪθλαζβ ηπθ Ο‘ (πκν κδ έδδκδ εέξαθ θηδΪιεδ) εαδ ηΪζδζηα ηκ Σαζηκτδ ζΫεδ: «εαηαλαηΫθβ εέθαδ β ηΫλα σηαθ κδ είδκηάθηα ζκθκέ ηεηΫθλαζαθ ηκ Νσηκ ζηα εζζβθδεΪ ΰδα ηκθ ίαζδζδΪ ηβμ Ώδΰτπηκν. Βεεέθβ β ηΫλα εέθαδ παλσηκδα ηε ηβθ βηΫλα εαηΪ ηβθ κπκέα ηκ Εζλαάζ Ϋθηδαιε ηκ ξλνζσ ηκζξΪλδ πμ εδδπζκζαηλδεσ γεσ». ΐζΫπκνηε, σηδ κδ Εκνδαέκδ απσ ηβ ηδα παθβΰτλδααθ ΰδα ηβ ηεηΪθλαζβ ηπθ Ο‘, ηβθ απκδΫξκθηαθ σζκδ, ζε Παζαδζηέθβ εαδ ΑδαζπκλΪ, πμ ειέζκν Ϋΰενλβ ηε ηκ αλξδεσ είλαρεσ εεέηεθκ, αζζΪ σηαθ εέδαθ ππμ δεθ ηκνμ ζνθΫθελε, σξδ απζυμ ηβθ ζνεκθΪθηβζαθ εαδ ηβθ απΫλλδπηαθ θηδΪξθκθηαμ Ϊζζεμ, εκηηΫθεμ εαδ λαηηΫθεμ ζηα αθηδξλδζηδαθδεΪ ηΫηλα ηκνμ, ηεηαθλΪζεδμ, αζζΪ εαηαλΪζηβεαθ εαδ ηβθ βηΫλα ηβμ ηεηΪθλαζβμ! Κδ σζα ανηΪ, επεδδά δεθ άγεζαθ θα παλαδεξηκτθ, ππμ ηκ εεέηεθκ πκν γεπλκτζαθ γεσπθενζηκ, ηδζκτζε ΰδα ηκ Υλδζησ. ηκ ηΫζκμ, ζηκ δδΪζηβηα ηεηαιτ 2κν εαδ 8κν αδ. κζκεζάλπζαθ ηδμ ηεηαθλΪζεδμ ηκνμ θηδΪξθκθηαμ ηκ ζεΰσηεθκ Μαζζκλδηδεσ εεέηεθκ, ηκ κπκέκ Ϋξεδ (εεησμ απσ ηδμ δδαθκλΫμ ζηκθ αλδγησ ηπθ ίδίζέπθ) ηεΰΪζεμ δδαθκλΫμ ηε ηκ εζζβθδεσ εεέηεθκ ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ. ΟνζδαζηδεΪ 1) κδ Βίλαέκδ Ϊζζα παλαδεξσθηκνζαθ πλδθ εαδ Ϊζζα ηεηΪ, 2) ηα εεέηεθα ηβμ Π.Α. δδαθΫλκνθ πκζτ ζε Εκνδαέκνμ εαδ Ολγσδκικνμ. Φπθβεθηέακθηαμ ηκ αλξδεσ ηαζζκλδηδεσ, ηεηΪ ηκθ 1κ η.Υ. αδ. κδ λαίίέθκδ επΫθελαθ αζζαΰΫμ ζηκ αλξδεσ εεέηεθκ, ηκ κπκέκ εέξαθ ηεηαθλΪζεδ κδ Βίδκηάεκθηα. Οδ Εκνδαέκδ, ζκδπσθ, εθυ επέ 500 πελέπκν ξλσθδα (3κμ π.Υ. – 2κμ η.Υ. αδ.) δΫξκθηαθ πμ γεσπθενζηβ ηβ ηεηΪθλαζβ, ιαθθδεΪ, σξδ ησθκ ηβθ απΫλλδοαθ, αζζΪ εαδ παλαπκέβζαθ ηκ θσβηα ξλβζδηκπκδυθηαμ δδαθκλεηδεΫμ ζΫιεδμ απσ ανηΫμ πκν νπάλξαθ ζηα αλξδεΪ εεέηεθα. Οδ κνζδαζηδεΫμ ά αθκτζδεμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηκν Ολγσδκικν εεδηΫθκν ηπθ Ο‘ εαδ ηκν Εκνδαρεκτ Μαζζκλδηδεκτ εέθαδ ξδζδΪδεμ. Σέγεηαδ ηκ ελυηβηα: πυμ ηπκλεέ κ Υλδζηδαθδζησμ θα εέθαδ «αέλεζβ ηκν Εκνδαρζηκτ», ηβ ζηδΰηά πκν κ Εκνδαρζησμ Ϋπαοε θα δΫξεηαδ σζα δεξσηαθ; Ώπκδεδεθτεηαδ, ζκδπσθ, αίΪζδηβ β Ϊπκοβ ηπθ Πκζνγερζηυθ εαδ ηπθ εγθδεδζηυθ εζζβθκεεθηλδευθ, πελέ ζνηηαξέαμ Υλδζηδαθυθ-Εκνδαέπθ εαδ πελέ «είλαρεάμ αέλεζβμ», απζυμ επεδδά εαδ κδ δτκ γλβζεεέεμ Ϋξκνθ ηκ «έδδκ» εεέηεθκ, ηβ ζηδΰηά πκν ανησ δδαθΫλεδ ησζκ πκδκηδεΪ σζκ εαδ πκζκηδεΪ. ζκ ΰδα ηβ δδδαζεαζέα ηπθ αλξαέπθ ητγπθ, πκηΫ εαθεέμ Υλδζηδαθσμ δεθ Ϋθελε αθηέλλβζβ. Άζζπζηε, ανηκέ δδδΪζεκθηαθ (ηβλκμ εαδ Πέθδαλκμ) εαδ ζηα Ρπηαέδεα «ΓνηθΪζδα-Λτεεδα» ηβμ ίνααθηδθάμ επκξάμ. ΐΫίαδα, ηκ εζζβθδεσ ελΪηκμ σθηπμ δδδΪζεεδ ησζκ ηκθ ηβλκ, σζκ εαδ απκζπΪζηαηα απσ Ϊζζκνμ πκδβηΫμ, κπσηε ΰδαηέ δδαηαλητλκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Ίζπμ επεδδά κ ΠζΪηπθ πλσηεδθε θα ηβθ δδδΪζεκθηαδ πκζζΪ ηηάηαηα ηκν Οηάλκν εαδ ηπθ Ϊζζπθ πκδβηυθ, εαδ αελδίυμ ΰδ' ανησ, εαηβΰκλκτθ ηκ εζζβθδεσ ελΪηκμ πμ «αθγεζζβθδεσ» δδσηδ, αθηέγεηα απσ σ,ηδ πλκηεέθεδ κ ΠζΪηπθ, ανησ δδδΪζεεδ σζκ ηκθ ηβλκ ζηα δβησζδα
ζξκζεέα! Ίζπμ επεδδά κ «αθγΫζζβθαμ» ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ πλκηλΫπεδ ηκνμ θΫκνμ θα δδαίΪακνθ ηκθ «δΪζεαζκ σζπθ ηπθ αλεηυθ», σππμ απκεαζκτζε κ έδδκμ ηκθ ηβλκ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ γεπλκτθ σηδ κδ Έζζβθεμ Ολγσδκικδ ειδκνδαΎακθηαδ εαδ πλκπαΰαθδέακνθ ηκθ είλαρεσ πκζδηδζησ. Δ αζάγεδα εέθαδ ππμ κδ Ολγσδκικδ δεθ δΫξκθηαδ σηδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εαδ κδ πλκθάηεμ ηε ηδμ πλκθβηεέεμ ηκνμ ζνθδζηκτθ «είλαρεσ πκζδηδζησ»˙ εαδ δεθ ηκ δΫξκθηαδ, δδσηδ πδζηετκνθ σηδ ανηΪ εέθαδ γεσπθενζηα, δβζαδά πλκρσθηα γερεάμ επΫηίαζβμ εδ σξδ είλαρεάμ θαθηαζδκπζβιέαμ (εαδ ζνθεπυμ δεθ δΫξκθηαδ ηκθ σλκ «είλαδσονξκδ»). Ώθ κδ Ολγσδκικδ δεθ ηα πέζηεναθ πμ γεσπθενζηα, κδ δζξνλδζηκέ ηπθ αλξαδκζαηλυθ, σηδ κδ Ολγσδκικδ εέθαδ «είλαδσονξκδ» γα άηαθ απκζτηπμ ζπζηκέ. Σσηε κδ Ολγσδκικδ Έζζβθεμ γα Ϋηκδαααθ ηε ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ «Γλαδετζκνμ» ηκν 2κν π.Υ., πκν Ϋΰζνθαθ ηκνμ Ρπηαέκνμ εαηαεηβηΫμ (πμ ΰθπζησθ κδ γεκέ ηπθ εαηαεηβηυθ Λαηέθπθ εαδ ηπθ εαηεεηβηΫθπθ Βζζάθπθ ηανηέακθηαθ). Οδ αλξαδσπζβεηκδ, ζηβθ εαζτηελβ ηπθ πελδπηυζεπθ, αδδεκτθ ηκνμ Ολγσδκικνμ, δδσηδ εΪθκνθ ππμ δεθ ΰθπλέακνθ (εθυ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ηκ ΰθπλέακνθ) σηδ κ ησθκμ ζσΰκμ πκν κδ Ολγσδκικδ δΫξκθηαδ ηβθ Π.Α. εαδ ηδμ πλκθβηεέεμ ηβμ εέθαδ σηδ ηδμ γεπλκτθ γεσπθενζηεμ εδ σξδ πμ αθγλυπδθκ πθενηαηδεσ δβηδκτλΰβηα ηπθ Βίλαέπθ, εδ σηδ εληβθετκνθ ηβ εγθδεδζηδεΪ, σππμ κδ πλκθάηεμ, ηβθ επΫηίαζβ ηκν Θεκτ ζηκθ εσζηκ ηβμ Π.Α. Ώθ π.ξ. κδ Ολγσδκικδ ηκν 4κν αδ. εδζάΰαΰαθ είλαρεΪ πκζδηδζηδεΪ ζηκδξεέα ηβ γλβζεενηδεΪ, σππμ π.ξ. αζθΪίβηκ, ξκλκτμ, ΰζυζζα, πκζδηεδαεά κλΰΪθπζβ ε.ζπ. ησηε δε γα Ϋπλαηηαθ ζπζηΪ. Ώνησ ίΫίαδα δεθ ζνθΫίβ˙ εδ Ϊζζπζηε εέθαδ β ζνΰεεελδηΫθβ πλκθβηδεά, ηβ εγθδεδζηδεά παλΪδκζβ, ηβθ κπκέα απκδΫξκθηαδ κδ Ολγσδκικδ, εδ σξδ κδ νπσζκδπεμ εγθδεδζηδεΫμ, θαλδζαρεΫμ, λαίίδθδεΫμ, ηαζηκνδδεΫμ, ζδπθδζηδεΫμ ε.ζπ. είλαρεΫμ παλαδσζεδμ. ΏζζΪ εαδ β Ϊπκοβ ηπθ δάγεθ «θδζκξλδζηδαθυθ» αλξαδκζαηλυθ, σηδ κδ Ολγσδκικδ εέθαδ αθνπκοέαζηα γτηαηα ηβμ είλαρεάμ ζνθπηκζέαμ ΰδα ειδκνδαρζησ ηβμ Γβμ εαδ πλκπγκτθ ΪγεζΪ ηκνμ ηκθ είλαρεσ πκζδηδζησ, πΫλαθ ηκν σηδ ίαζέαεηαδ ζηκ αθαπσδεδεηκ επδξεέλβηα ππμ β πέζηβ ηπθ Ολγσδκιπθ δεθ εέθαδ γεσπθενζηβ, εαηαλλέπηεηαδ απσ ηβθ εαηαθαθά, σππμ απκδεέιαηε παλαπΪθπ, αθηέγεζβ ηεηαιτ Εκνδαρζηκτ εαδ Υλδζηδαθδζηκτ. Ώπσ πκτ πάλαθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ηκ δδεαέπηα εαδ ηβθ εικνζέα θα δδαξπλέακνθ ηκ ζασ εαδ θα ελέθκνθ ανηκέ πκδκμ εέθαδ εαδ πκδκμ δεθ εέθαδ Έζζβθαμ; Ώνηκέ κδ ζέΰκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ «πλαΰηαηδεκέ Έζζβθεμ», εθυ κδ νπσζκδπκδ (πκν εέθαδ εέηε Υλδζηδαθκέ εέηε Ϊγεκδ/Ϊγλβζεκδ) εέθαδ ζτηθπθα ηε ηα ζεΰσηεθΪ ηκνμ ηπΪζηαλδκδ εαδ ηβ ανγεθηδεκέ Έζζβθεμ; Αβζαδά, β πζεδκοβθέα ηπθ Βζζάθπθ δεθ εέθαδ Έζζβθεμ, παλΪ ησθκ β αζάηαθηβ ηεδκοβθέα ηδαμ δλΪεαμ θεκπαΰαθδζηυθ; Φαέθεηαδ ανηκέ κδ αλξαδκζΪηλεμ, πμ «εαγαλσαδηκδ Έζζβθεμ» απκθΫηκνθ πδζηκπκδβηδεΪ εζζβθδεσηβηαμ, αθΪζκΰα ηε ηβ γλβζεεέα πκν Ϋξεδ κ εαγΫθαμ. Βπεδδά νπΪλξκνθ εΪπκδκδ αλξαδκζΪηλεμ εζζβθκεεθηλδεκέ, κδ κπκέκδ αβηκτθ απσ ηβθ δδκέεβζβ ηβμ Βεεζβζέαμ θα αθαδλΫζεδ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ απσ ηδμ ΓλαθΫμ, πλκετπηκνθ δτκ ελπηάηαηα: 1) Ώθκτ κδ έδδκδ εέθαδ Ϊγεκδ ά Ϊγλβζεκδ εαδ πΪθηπμ ηβ Ολγσδκικδ, ηε πκδκ δδεαέπηα αβηκτθ απσ ηδα γλβζεεέα ηε ηβθ κπκέα δεθ Ϋξκνθ πζΫκθ εαηηέα ζξΫζβ, θα αζζΪιεδ ηα δελΪ ίδίζέα ηβμ; Ώθ ανηκέ εέθαδ ηβ Ολγσδκικδ, Ϋξκνθ εΪγε δδεαέπηα θα ηβ γεπλκτθ ηβθ Π.Α. δδεσ ηκνμ «δελσ ίδίζέκ», αζζΪ απσ πκτ εδ υμ πκτ, ηε πκδα αληκδδσηβηα αθαεαηετκθηαδ ζε αβηάηαηα ιΫθβμ πλκμ ανηκτμ γλβζεεέαμ; Αεθ γα άηαθ ΰεζκέκ (εαδ έζπμ θαζδζηδεσ), αθ κδ Ολγσδκικδ Έζζβθεμ αβηκτζαθ απσ ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ Έζζβθεμ πκζέηεμ θα πΪοκνθ θα Ϋξκνθ ηκ ΚκλΪθδ πμ δελσ ίδίζέκ, π.ξ. επεδδά ανησ πλκθβηετεδ ηβθ εαηΪεηβζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ απσ ηκ ΕζζΪη; 2) Γθπλέακνθ σηδ αεκζκνγκτθ ηκ παλΪδεδΰηα ηκν Ώδσζθκν Υέηζελ εαδ ηκν Νααδζηκτ εθ ΰΫθεδ, κ κπκέκμ άγεζε αελδίυμ ηκ έδδκ, εθυ άηαθ αθηδξλδζηδαθσμ άγεζε θα απκίζβγεέ β Π.Α. απσ ηκ Υλδζηδαθδζησ; Γδαηέ δεθ εκδηΪακνθ ηα ξΪζδα ηκνμ, ζκδπσθ, εαδ δεθ αζξκζκτθηαδ ηε ηα δδεΪ ηκνμ , αθηέ θα αβηκτθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα δδαζηλείζυζκνθ ηβθ πέζηβ ηκνμ; νθεπυμ: 1) Οδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. αδνθαηκτθ θα ειβΰάζκνθ ΰδαηέ κ «εγθδεδζηάμ» Θεσμ εαηαηλΫξεδ ηκθ νπελΪθπ σζπθ «εεζεεησ Λασ» ηκν, σηαθ κ ηεζενηαέκμ παλαίαέθεδ ηβ Αδαγάεβ. Ώδνθαηκτθ θα επειβΰάζκνθ απεδζΫμ εαδ ηδηπλέεμ απενγνθσηεθεμ πλκμ Ϋθαθ ζασ, κ κπκέκμ νπκηέγεηαδ ππμ «Ϋζαίε απσ ηκ Θεσ ηκν ηκ δδεαέπηα θα εΪθεδ σ,ηδ γΫζεδ». 2) Οδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. αδνθαηκτθ θα ειβΰάζκνθ ΰδαηέ κ «εγθδεδζηάμ» Θεσμ ζνΰξπλεέ ηκνμ ηβ Εκνδαέκνμ Νδθενέηεμ εαδ ελέθεδ ζακτμ εαδ Ϊηκηα ίΪζεδ ηπθ πλΪιευθ ηκνμ.
3) Οδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. αδνθαηκτθ θα αλθβγκτθ σηδ κ Θεσμ ελέθεδ εαδ δλα ηε ίΪζβ βγδεΪ ελδηάλδα εαδ αθειαληάηπμ εαηαΰπΰάμ ηκν ελδθσηεθκν, εθυ κδ «γεκέ» ηκνμ εέθαδ ηεζεέπμ αθγλππκηκλθδεκέ εαδ δεθ Ϋξκνθ απκζτηπμ εαθΫθα βγδεσ ελδηάλδκ. 4) Οδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. αδνθαηκτθ θα ειβΰάζκνθ ΰδαηέ κ Εκνζδαθσμ ηδηκτζε ηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ αθηδπαγκτζε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, αθκτ νπκηέγεηαδ σηδ Εκνδαέκδ εαδ Υλδζηδαθκέ εέθαδ Ϋθα εαδ ηκ ανησ. 5) Οδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α., Ϋξκθηαμ ηκ αθαπσδεδεηκ δσΰηα σηδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. εθδδαθΫλεηαδ ησθκ ΰδα ηκνμ Βίλαέκνμ, δεθ ηπκλκτθ θα εληβθετζκνθ ζηέξκνμ ζηκνμ κπκέκνμ κ Θεσμ εαζεέ ζε ηεηΪθκδα σζκνμ ηκνμ ζακτμ. 6) Οδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. γΫζκνθ θα ηβθ ίΰΪζεδ β Βεεζβζέα απσ ηβθ Ώΰέα Γλαθά, σξδ ΰδαηέ γΫζκνθ θα απκείλαδκπκδβγεέ β Βεεζβζέα, υζηε ηΪξα θα ηβθ ζνηπαγάζκνθ, αζζΪ ΰδα θα ΰέθεδ β Καδθά Αδαγάεβ Ϊλλδαβ, κ Υλδζηδαθδζησμ εηθαθδασηεθκμ απσ ηκ πκνγεθΪ, εδ κ Εβζκτμ Υλδζησμ θα ΰέθεδ αεσηβ Ϋθαμ απσ ηκνμ πκζζκτμ πλκθάηεμ-γανηαηκπκδκτμ ηπθ δδΪθκλπθ γλβζεεδυθ. ΞΫλκνθ πκζτ εαζΪ ηκ ζξΫδδκ πκν αεκζκνγκτθ. Γδ‘ ανησ εαδ κ Γαπιφο απσ ηβ ηδα αβηΪ επδζάηπμ (!) απσ ηβθ Βεεζβζέα ηβμ ΒζζΪδκμ «θα απκίζβγεέ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ» (εθ ηΫλεδ ά εθ σζπ) απσ ηβθ Ώΰέα Γλαθά, υζηε θα ξαλκτθ «κδ Έζζβθεμ» (δβζαδά κ εεδσηβμ ηκν Γαπινχ, Α. ΛΪηπλκν, εαδ κδ θέζκδ ηκν) εαδ ηΪξα θα δκνθ ηε εαζσ ηΪηδ ηβθ Βεεζβζέα ηβμ ΒζζΪδαμ, εθυ απσ ηβθ Ϊζζβ ΰλΪθεδ ζε ειυθνζζκ εθσμ Ϊζζκν ηετξκνμ ηκν «δεθ ζηΫεεδ κ Υλδζηδαθδζησμ δέξπμ ηβθ είλαρεά ίέίζκ». Α' ΜΒΡΟ
ΠΏΛΏΕΏ ΑΕΏΘΔΚΔ (III) 7. "Ο ΓδαξίΫ, παλσζκ πκν κ ξλδζηδαθδζησμ γΫζεδ θα ηκθ παλκνζδΪζεδ πμ αθυηελκ κθ, Ϊνζκ, αζυηαηκ, εθηεζυμ απλσζδηκ, ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, ζε πκζζΪ ξπλέα ηβμ Π.Α. εηθαθέαεηαδ θα Ϋξεδ πσδδα, ξΫλδα, ηΪηδα, ίζΫθαλα(!), ζησηα,εαδ σ,ηδ Ϋξεδ Ϋθαμ Ϊθγλππκμ. Βπέζβμ θαέθεηαδ θα εέθαδ «κλΰδζηΫθκμ», ζαθ εΪγε Ϊθγλππκμ, «θνζηαΰηΫθκμ»! Φαέθεηαδ ηκ αθγλππκηκλθδεσ ηκν είλαρεκτ γεκτ. Φαέθεηαδ κζκθΪθελα ηκ σηδ δεθ εέθαδ κ Ϊθγλππκμ θηδαΰηΫθκμ εαη' εδεσθα Θεκτ, αζζΪ ηκ αθηέγεηκ: κ «Θεσμ» εαη' εδεσθα ηκν αθγλυπκν κ κπκέκμ ηκθ Ϋπζαζε ηε ηβθ θαθηαζέα ηκν." ΏΠΏΝΣΔΔ: ««ζα εέθαδ δδαηνππηΫθα ΰδα ηκ Θεσ, ηε ζπηαηδεΫμ παλαζηΪζεδμ, Ϋξκνθ ζεξγεέ ζνηίκζδεΪ εαδ Ϋξκνθ εΪπκδκ νοβζσηελκ θσβηα' ΰδαηέ ηκ γεέκθ εέθαδ απζσ εαδ αζξβηΪηδζηκ. Ώμ εαηαζΪίκνηε ζκδπσθ σηδ ηα «ηΪηδα» ηκν Θεκτ εαδ ηα ίζΫθαλα εαδ β «σλαζβ», εέθαδ β επκπηδεά Σκν δτθαηβ πΪθπ ζε σζα εαδ ηκ αζΪγβηκ ηβμ ΰθυζβμ Σκν, επεδδά ζε ηαμ ηε ηβθ αέζγβζβ ανηά( ηβθ σλαζβ) δβηδκνλΰεέηαδ ηεζεδσηελβ ΰθυζβ εαδ πζβλκθκλέα. Σα «ανηδΪ» εαδ β αεκά ζβηαέθκνθ ηβθ ενηεθά ζηΪζβ ηκν Θεκτ εαδ ηβ θδζΪθγλππβ δδΪγεζά ηκν θα αεκτεδ ηδμ παλαεζάζεδμ ηαμ˙ ΰδαηέ ηε ανηά ηβθ αέζγβζβ εδ εηεέμ ΰδθσηαζηε ενηεθεέμ ζ'ανηκτμ πκν δεεηετκνθ. Σκ «ζησηα» εαδ β« ζαζδΪ» δεέξθκνθ ηβ ίκτζβζβ ηκν Θεκτ, σππμ ζε ηαμ ηε ηκ ζησηα εαδ ηβ ζαζδΪ ζβηαέθκθηαδ εΰεΪλδδα θκάηαηα. (...)Σα ξΫλδα ζβηαέθκνθ ηβθ απκηεζεζηαηδεσηβηα ηβμ εθΫλΰεδΪμ ηκν, ΰδαηέ εδ εηεέμ ηα απαλαέηβηα Ϋλΰα εαδ ηΪζδζηα ηα πδκ ζπκνδαέα ηα επδηεζκτηε ηε ηα δδεΪ ηαμ ξΫλδα. (..) Σα πσδδα εαδ ηκ ίΪδδζηα ζβηαέθκνθ ηκθ ελξκησ εαδ ηβθ παλκνζέα ηκν Θεκτ ΰδα ηβθ εθέζξνζβ σζπθ Ϋξκνθ αθΪΰεβ, σππμ ζε ηΪμ β Ϊθδιβ εΪπκδκν ΰέθεηαδ ηε ηα πσδδα. (..) Δ κλΰά εαδ κ γνησμ δεέξθκνθ ηβθ απΫξγεδα εαδ ηβθ απκζηλκθά πλκμ ηβθ εαεέα˙ ΰδαηέ εαδ εηεέμ κλΰδασηαζηε, σηαθ ηδζκτηε ηα αθηέγεηα ηε ηβ ΰθυηβ ηαμ.(..) Έηζδ ζκδπσθ, σζα ανηΪ πκν εέθαδ δδαηνππηΫθα ΰδα ηκ Θεσ ηε ζπηαηδεΫμ παλαζηΪζεδμ Ϋξκνθ εΪπκδκ ελνθσ πελδεξσηεθκ πκν ηαμ δδδΪζεεδ ηε εδεσθεμ ηκν δδεκτ ηαμ εσζηκν ΰδα σζα ίλέζεκθηαδ πΪθπ απσ εηΪμ(..)» (ΕπΪθθβ Ααηαζεβθκτ Έθδνζηο αθξηβήο ηεο Οξζνδφμνπ πίζηεσο, 1, 11). Ώθ δεδ εαθεέμ ηβ ζνηπελδθκλΪ ηπθ αλξαέπθ γευθ ζξεηδεΪ ηε ηβθ ζνηπελδθκλΪ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α. δδαπδζηυθεδ σηδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. ζνηπελδθΫλεηαδ ίΪζεδ βγδευθ ελδηβλέπθ, εθυ κδ αλξαέκδ γεκέ εαηΪ ίΪζδθ εέθαδ πΫλα ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ. Ο Θεσμ ηβμ Π.Α. κλΰέαεηαδ, αβζετεδ, ηδηπλεέ εζπ, αζζΪ ίΪζεδ βγδευθ εαθσθπθ. Ο Θεσμ ηβμ Π.Α. δεθ εΪθεδ πσζεηκ ΰδα ηκ εΫθδ ηκν. Ώθηέγεηα, κ Αέαμ εΪθεδ ηκθ ηλπδεσ πσζεηκ ΰδα θα ηβ ίαλδΫηαδ, κδ δε γεκέ παέλθκνθ ηκ Ϋθα ά ηκ Ϊζζκ ηΫλκμ σξδ απσ ζσΰκνμ βγδεκτμ (πκδκμ Ϋξεδ δέεαδκ), αζζΪ απσ πλκζππδεΫμ ζνηπΪγεδεμ. Ώπσ ηβθ ηδα (αλξαέκδ γεκέ) Ϋξκνηε ηδα ζνηπελδθκλΪ πκν δεθ ίαζέαεηαδ ζε βγδ-
εκτμ εαθσθεμ, απσ ηβθ Ϊζζβ (Θεσμ Π.Α.), ηέα πκν ίαζέαεηαδ. Γδ‘ ανησ εαδ κ «αθγλππκηκλθδζησμ» ηβμ Π.Α. εέθαδ ηεζεέπμ δδαθκλεηδεσμ.
8. "Ο ΓδαξίΫ θαέθεηαδ πσζκ απΪθγλππκμ εαδ αδέζηαεηκμ εέθαδ, εαηαζηλΫθκθηαμ π.ξ. ηα σδκηα εαδ εικζκγλετκθηαμ ηκνμ εαηκέεκνμ ηκνμ. Πυμ ΰέθεηαδ θα εικζκγλετκθηαδ απκ ηκθ «Θεσ ηβμ ΏΰΪπβμ» κζσεζβλα «εαεΪ» Ϋγθβ δέξπμ πζησζκ θα ζυακθηαδ κδ δέεαδκδ απσ ανηΪ ηα Ϋγθβ; Καδ πυμ ΰέθεηαδ θα εικζκγλετκθηαδ ηααέ εαδ ηα ηδελΪ παδδδΪ πκν εέθαδ αγυα;" ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο Θεσμ εέθαδ δέεαδκμ, εαδ αζζκτ δεέξθεδ Ϋζεκμ, εθυ αζζκτ εικζκγλετεδ, αθκτ δεθ νπΪλξεδ πελέπηπζβ κ εαεσμ θα ηεηαθκάζεδ. Π.ξ. εθυ εαηαζηλΫθεδ ηα κδκηα εαδ Γσηκλα, ζηβθ πελέπηπζβ ηβμ Νδθενά, δεθ ηβθ εαηαζηλΫθεδ, ηδα εαδ κδ εΪηκδεκέ ηβμ ηεηαθκσνθ ΰδα ηδμ (σπκδεμ) εαεΫμ πλΪιεδμ ηκνμ. ΒπαθεδζζβηΫθα ηκθέαεδ ππμ αεσηα εδ αθ νπάλξαθ 10 ησθκ δέεαδκδ Ϊθγλππκδ ζηδμ πσζεδμ ανηΫμ, δεθ γα ηδμ εαηΫζηλεθε. ΓΒΝΒΕ ΕΔ‘ 23 Πζβζέαζε ησηε κ ΏίλαΪη εαδ ηκν εέπε: «Θα εαηαζηλΫοεδμ κνμ δδεαέκνμ ηααέ ηε ηκνμ αηαληπζκτμ; 24 Ίζπμ νπΪλξκνθ πεθάθηα δέεαδκδ ζηβθ πσζβ. Θα ηκνμ εαηαζηλΫοεδμ εδ ανηκτμ; Αε γα ζνΰξπλΫζεδμ ηβθ πελδκξά ΰδα ξΪλβ ηπθ πεθηάθηα δδεαέπθ πκν ίλέζεκθηαδ ζ‘ ανηάθ; 25 Αε ΰέθεηδα θα ηκ εΪθεδμ εζτ ανησ, θα γαθαηυζεδμ δβζαδά δδεαέκνμ εαδ αηαληπζκτμ ηααέ, ζαθ θα άηαθ σζκ ηκ έδδκ. Αεθ εέθαδ δνθαησ! Ο ελδηάμ σζβμ ηβμ ΰβμ δεθ πλΫπεδ θα απκδυζεδ δδεαδκζτθβ;» 26 Ο Κτλδκμ απΪθηβζε: «Ώθ ίλπ ζηβθ πσζβ ηπθ κδσηπθ πεθάθηα δδεαέκνμ, γα ζνΰξπλάζπ ΰδα ξΪλβ ηκνμ κζσεζβλβ ηβθ πελδκξά». 27 Ο ΏίλαΪη απκελέγβεε: «νΰξυλβζΫ ηε, ΚτλδΫ ηκν, πκν ηκζηυ θα ζκν ηδζΪπ, εθυ εέηαδ ξυηα εαδ ζεσθβ. 28 Ίζπμ σηπμ απσ ηκνμ πεθάθηα δδεαέκνμ θα ζεέπκνθ πΫθηε˙ γα εαηαζηλΫοεδμ ειαδηέαμ ηπθ πΫθηε σζβ ηβθ πσζβ;» Ο Κτλδκμ απΪθηβζε: «Αε γα ηβθ εαηαζηλΫοπ αθ ίλπ εεεέ ζαλΪθηα πΫθηε δδεαέκνμ». 29 Ο ΏίλΪη ζνθΫξδζε: «Ίζπμ σηπμ ίλεγκτθ εεεέ ησθκ ζαλΪθηα». Ο Κτλδκμ απΪθηβζε: «Γδα ξΪλβ ηπθ ζαλΪθηα δε γα εΪθπ ηέπκηα». 30 Ο ΏίλαΪη ιαθαηέζβζε: «Μβ γνηυθεδμ, ΚτλδΫ ηκν, πκν γα ζκν ηδζάζπ πΪζδ: Ίζπμ ίλεγκτθ εεεέ ηλδΪθηα δέεαδκδ». Κδ κ Κτλδκμ απΪθηβζε: «Αεθ γα εΪθπ ηέπκηα αθ ίλυ εεεέ ηλδΪθηα». 31 Ο ΏίλαΪη επΫηεδθε: «Συλα πκν Ϊλξδζα θα ηδζΪπ ηε ηκθ Κτλδσ ηκν, αμ ππ εΪηδ αεσηα: Ώθ ίλεγκτθ εεεέ εέεκζδ;» Ο Κτλδκμ απΪθηβζε: «Αεθ γα εαηαζηλΫοπ ηβθ πσζβ ΰδα ξΪλβ ηπθ εέεκζδ». 32 Ο ΏίλαΪη επαθάζγε: «Μβ γνηυθεδμ, ΚτλδΫ ηκν, πκν γα ζκν ηδζάζπ ΰδα ηδα θκλΪ αεσηα: Ίζπμ ίλεγκτθεεεέ δΫεα δέεαδκδ». Ο Κτλδκμ απΪθηβζε: «Αε γα εαηαζηλΫοπ ηβθ πσζβ, ΰδα ξΪλβ ηπθ δΫεα». 33 Μσζδμ κ Κτλδκμ ηεζεέπζε ηβ ζνθκηδζέα κν ηε ηκθ ΏίλαΪη, Ϋθνΰε˙ εδ κ ΏίλαΪη ιαθαΰτλδζε ζηβ ζεβθά ηκν. ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΑ‘ 18 Ο Κτλδκμ εέθαδ νπκηκθεηδεσμ εαδ πκζνετζπζαΰξθκμ, ζνΰξπλεέ ηβθ αθκηέα εαδ ηβθ αηαληέα, αζζΪ δεθ αθάθεδ εαδ ηέπκηε αηδηυλβηκ. (...) ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΑ‘ 16 Οε ἀπκγαθκῦθηαδ παηέλεμ πὲλ ηέεθπθ, εαὶ κἱ νἱκὶ κε ἀπκγαθκῦθηαδ πὲλ παηέλπθ· ἕεαζηκμ ἐθ ηῆ ἑανηκῦ ἁηαληίᾳ ἀπκγαθεῖηαδ. (ηηθ.: Αεθ πλΫπεδ θα ηδηπλκτθηαδ ηε γΪθαηκ κδ ΰκθεέμ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηπθ παδδδυθ ηκνμ, κτηε ηα παδδδΪ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηπθ ΰκθδυθ ηκνμ. Ο εαγΫθαμ γα ηδηπλεέηαδ ηε γΪθαηκ ησθκ ΰδα ηβ δδεά ηκν αηαληέα) ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ Ώ' 13 ὅηδ ὁ Θεὸμ γάθαηκθ κε ἐπκίβζεθ, κδὲ ηέλπεηαδ ἐπ᾿ ἀππζείᾳ αώθηπθ. 14 ἔεηδζε ΰὰλ εἰμ ηὸ εἶθαδ ηὰ πάθηα, εαὶ ζπηήλδκδ αἱ ΰεθέζεδμ ηκῦ εόζηκν, εαὶ κε ἔζηδθ ἐθ αηαῖμ θάληαεκθ ὀζέγλκν κὔηε ᾅδκν ίαζίζεδκθ ἐπὶ ΰμ. 15 δδεαδκζύθβ ΰὰλ ἀγάθαηόμ ἐζηδθ. 16 ᾿Ώζείεῖμ δὲ ηαῖμ ξελζὶ εαὶ ηκῖμ ζόΰκδμ πλκζεεαζέζαθηκ αηόθ, θίζκθ ΰβζάηεθκδ αηὸθ ἐηάεβζαθ εαὶ ζνθγήεβθ ἔγεθηκ πλὸμ αηόθ, ὅηδ ἄιδκί εἰζδ ημ ἐεείθκν ηελίδκμ εἶθαδ. (13 Γδαηέ ηκθ γΪθαηκ δεθ ηκθ Ϋεαθε κ Θεσμ, κτηε ενξαλδζηεέηαδ ηε ηκθ αθαθδζησ ηπθ απθηαθυθ. 14 Ο Θεσμ δβηδκτλΰβζε ηκ ζτηπαθ ΰδα θα νπΪλξεδ εαδ ηκ δδαηβλεέ ζηβ απά ηε ηβ ζνθεξά δβηδκνλΰέα ηκν. ηα δβηδκνλΰάηαηΪ ηκν δεθ νπΪλξεδ ηέπκηαπκν θα ηα κδβΰεέ ζηβθ εαηαζηλκθά˙ εαδ πΪθπ ζηβ ΰβ δεθ ίαζδζετεδ κ γΪθαηκμ αζζΪ κ Θεσμ. 15 ηκθ δέεαδκ κ γΪθαηκμ δεθ Ϋξεδ εικνζέα. 16 Οδ αζείεέμ ηε ηα Ϋλΰα ηκνμ εαδ ηε ηα ζσΰδα ηκνμ πλκζεαζκτθ ηκ γΪθαηκ˙ ηκθ απκαβηκτθ ηε πΪγκμ εαδ ηκθ εΪθκνθ θέζκ ηκνμ εαδ εΪθκνθ ζνηθπθέα ηααέ ηκν. νθεπυμ ηκνμ αιέαεδ θα αθάεκνθ ζ‘ ανησθ).
ΕΧΝΏ Γ΄ 10 ηαθ κ Θεσμ εέδε ππμ κδ Νδθενέηεμ Ϊθβζαθ ηβθ εαεέα ηκνμ, ηεηΪθδπζε εαδ δεθ ηκνμ ηδηυλβζε σππμ ηκνμ εέξε πλκεδδκπκδάζεδ. ΕΧΝΏ Α‘ 1 Ο ΕπθΪμ σηπμ ζηεθαξπλάγβεε πκζτ εαδ κλΰέζηβεε. 6 Ο Κτλδκμ κ Θεσμ, πλσζηαιε θα θνηλυζεδ Ϋθα θνησ εαδ ηκ Ϋεαθε θα οβζυζεδ πΪθπ απσ ηκθ ΕπθΪ εαδ θα ηκν εΪθεδ ζεδΪ ζηκ εεθΪζδ ηκν ΰδα θα θδυγεδ πδκ Ϊθεηα. Ο ΕπθΪμ ξΪλβεε πΪλα πκζτ ΰδ‘ ανησ ηκ θνησ. 7 Νπλέμ σηπμ ηβθ Ϊζζβ ηΫλα ηκ πλπέ κ Θεσμ πλσζηαιε Ϋθα ζεκνζάεδ θ‘ αλξέζεδ θα ηλυεδ ηδμ λέαεμ ηκν θνηκτ, εδ Ϋηζδ ηκ θνησ ιελΪγβεε. 8 ηαθ ίΰάεε κ άζδκμ, κ Θεσμ πλσζηαιε θα θνζάιεδ Ϋθαμ εανησμ αθαηκζδεσμ Ϊθεηκμ˙ κ άζδκμ Ϋεαδΰε ηκ εεθΪζδ ηκν ΕπθΪ εδ Ϋθδπγε ηλκηελΪ ειαθηζβηΫθκμ. Ήγεζε θα πεγΪθεδ (...). 9 Ο Θεσμ σηπμ ηκθ λυηβζε: «Βέθαδ ζπζησ, ΕπθΪ, θα γνηυθεδμ ειαδηέαμ ανηκτ ηκν θνηκτ;» Κδ εεεέθκμ απΪθηβζε: «Καδ ίΫίαδα Ϋξπ δέεαδκ θα εέηαδ γνηπηΫθκμ˙ εαζτηελα θα πεγΪθπ!» 10 Σσηε κ Κτλδκμ ηκν εέπε: «Πλσζειε ΕπθΪ: Βζτ κτηε εσπδαζε ΰδ‘ ανησ ηκ θνησ κτηε ηκ ‗εαθεμ θα ηεΰαζυζεδ. Μσθκ ηκν ηεΰΪζπζε ηΫζα ζε ηδα θτξηα εαδ ηβθ Ϊζζβ ηΫλα ιελΪγβεε. Κδ σηπμ ζνπάγβεεμ ΰδ‘ ανησ! 11 Βΰυ δεθ Ϋπλεπε θα ζνπβγυ ΰδα ηβ Νδθενά, ηβ ηεΰΪζβ πσζβ; ‘ ανηάθ νπΪλξκνθ πελδζζσηελκδ απσ εεαησθ εέεκζδ ξδζδΪδεμ Ϊθγλππκδ , πκν δεθ ιΫλκνθ θα ιεξπλέζκνθ ηκ αλδζηελσ ηκνμ ξΫλδ απσ ηκ δειέ». ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΕΑ‘ 12 εαὶ ἐΰέθεηκ ζόΰκμ Κνλίκν πλὸμ ἐηὲ ζέΰπθ 13 «Άθγλππε, αθ εΪπκδα ξυλα απδζηάζεδ ζ‘ εηΫθα, γα ηβθ ηδηπλάζπ εαδ γα ηβμ ζηεέζπ πεέθα, ΰδα θ‘ αθαθέζπ εαδ ηκνμ αθγλυπκνμ εαδ ηα εηάθβ ηβμ. 14 Ώεσηβ εδ αθ αθΪηεζα ζηκθ πζβγνζησ ηβμ ξυλαμ εεεέθβμ άηαθ Ϊθγλππκδ ζαθ ηκθ Νυε, ηκ Ααθδάζ ά ηκθ Ευί, β δδεαδκζτθβ ηκνμ δεθ γα ηπκλκτζε θα ζυζεδ παλΪ ησθκ ανηκτμ ηκνμ έδδκνμ˙ εΰυ κ Κτλδκμ ηκ ζΫΰπ». ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΕΔ΄ 19 «Καδ ησηε γα πάηε: Αδαηέ ηκ παδδέ δεθ νπΫζηβ ηβθ ηδηπλέαθ ηπθ αδδεδυθ ηκν παηλσμ ηκν; Αδσηδ εέθαδ νδσμ δδεαδκζτθβμ, Ϋδεδιε ενζπζαΰξθέαθ, εηάλβζεθ σζαμ ηαμ εθηκζΪμ ηκν εαδ ηαμ εθάληκζε πδζηυμ. Ώνησμ αζθαζυμ εαδ ίείαέπμ γα αάζβ. 20 Άθγλππκμ σηπμ κ κπκέκμ πεδζησθπμ εαδ αηεηαθκάηπμ αηαληΪθεδ, ανησμ γα απκγΪθβ πκζτ ζτθηκηα. Σκ παδδέ δεθ γα πΪλβ επΪθπ ηκν ηαμ αδδεέαμ ηκν παηλσμ. Οτηε κ παηΫλαμ γα εέθαδ νπετγνθκμ δδα ηαμ αδδεέαμ ηκν παδδδκτ. Δ αλεηά ηκν δδεαέκν γα ηεέθβ εδμ ανησθ εηάηα αθαθαέλεηκθ˙ σππμ επέζβμ εαδ β παλαθκηέα ηκν αηαληπζκτ γα ηΫθβ πΪθηκηε εδμ ίΪλκμ ηκν αηαληπζκτ. 21 ΒΪθ σηπμ κ αηαληπζσμ ηεηαθκάζβ εαδ απκζηλαθά σζαμ ηαμ αηαληέαμ, ηαμ κπκέαμ δδΫπλαιε, εαδ πλκζπαγάζβ θα ηβλάζβ σζαμ ηαμ εθηκζΪμ ηκν εαδ θα εθαλησζβ δδεαδκζτθβθ εαδ Ϋζεκμ, γα ηαελκβηελετζβ εαδ δεθ γα ηδηπλβγά ηε πλσπλκθ γΪθαηκθ. 22 ζα ηα αηαληάηαηα, ηα κπκέα εέξε δδαπλΪιεδ, εθ γα ηα εθγνηβγά πζΫκθ κ Θεσμ. ΥΪλδμ δε εδμ ηβθ εθΪλεηκθ απάθ ηκν, ηβθ κπκέαθ αβ, γα αάζβ επέ ηαελσθ. 23 Μάππμ, ηΪξα, εΰυ γΫζπ ηκθ γΪθαηκθ ηκν αηαληπζκτ, ζΫΰεδ κ Κτλδκμ, σππμ εαδ σζκθ γΫζπ εαδ επδγνηυ θα απαλθβγά ανησμ ηκθ αηαληπζσθ ηλσπκθ ηβμ απάμ, θα επδζηλΫοβ εθ ηεηαθκέα πλκμ εηΫ, δδα θα αάζβ επέ ηαελσθ; 32 Αδσηδ εΰυ δεθ επδγνηυ εαδ δεθ γΫζπ ηκθ γΪθαηκθ εεεέθκν, κ κπκέκμ απκγθάζεεδ αηεηαθσβηκμ εδμ ηαμ αηαληέαμ ηκν», ζΫΰεδ κ Κτλδκμ. ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΛΓ‘ 13 ΒΪθ εΰυ εδπυ εδμ ηκθ δέεαδκθ, σηδ γα αάζβ, ανησμ δε Ϋξβ πεπκέγβζδθ εαδ γεπλάζβ ζηάλδΰηΪ ηκν ηβθ πλκηΫλαθ ηκν αλεηάθ, παλαζνλγά δε εδμ παλαθκηέαθ, σζαδ αδ δδεαδκζτθαδ ανηκτ δεθ γα ζβθγκτθ νπ‘ σοδθ, αζζΪ γα γαθαηπγά ει αδηέαμ ηβμ αηαληέαμ, ηβθ κπκέαθ δδΫπλαιεθ. 14 ΒΪθ επέζβμ εΰυ εδπυμ εδμ ηκθ αζείά˙ αζθαζυμ εαδ ίείαέπμ γα γαθαηπγάμ ει αδηέαμ ηπθ αηαληδυθ ζκν, εεεέθκμ δε ηεηαθκάζβ εαδ απκηαελνθγά απσ ηαμ αηαληέαμ ηκν εαδ εθαλησζβ πζΫκθ δδεαδκζτθβθ εδμ ηβθ απάθ ηκν, 15 (...) ανησμ γα αάζβ ενηνξάμ εαδ δεθ γα ηδηπλβγά δδα γαθΪηκν. 16 ζαδ αδ αηαληέαδ, ηαμ κπκέαμ εέξε δδαπλΪιεδ δεθ γα ζβγθκτθ νπ‘ σοδθ, δδσηδ ηβλεέ ηκ δέεαδκθ εαδ αβ ηε δδεαδκζτθβθ. ΥΪλδμ δε εδμ ανηΪ γα αάζβ ενηνξά. Δ ηδηπλέα/γΪθαηκμ ηκν αηαληπζκτ δεθ Ϋξεδ ηβθ Ϋθθκδα σηδ κ Θεσμ εέθαδ εΰπδζηάμ εαδ επεδδά κ Ϊθγλππκμ δεθ ηβλεέ ηκ γΫζβηΪ ηκν, κ Θεσμ ηκθ ηδηπλεέ εαδ ηκθ γαθαηυθεδ. ηαθ κ Ϊθγλππκμ ηε ηβ δδεά ηκν γΫζβζβ αλθεέηαδ θα ηβλάζεδ ηδμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ, ηε Ϊζζα ζσΰδα αλθεέηαδ θα Ϋξεδ κπκδαδάπκηε ζξΫζβ ηε ηκ Θεσ, κ Θεσμ απκζτλεδ ηβθ ενζκΰέα ηκν, ηκθ αθάθεδ ανησθκηκ εδ εζετγελκ, εαδ ηανησξλκθα απλκζηΪηενηκ απσ ηβθ θγκλΪ, ηκ εαεσ, ηκνμ εαεκτμ αθγλυπκνμ ά ηκθ δδΪίκζκ, ηε απκηΫζεζηα κ αηαληπζσμ θα εαηαζηλαθεέ. Αεθ ζνθδζηΪ «εεδέεβζβ ηκν Θεκτ» κ γΪθαηκμ ηκτ αηαληπζκτ, ζκδπσθ. Ώπζυμ δδαζΫΰεδ κ αηαληπζσμ θα δδαεσοεδ ηβ ζξΫζβ ηκν ηε ηκ Θεσ, κ Θεσμ απκδΫξεηαδ ηβθ επδγνηέα ηκν αηαληπζκτ, εαδ ηκθ αθάθεδ, ηκθ εΰεαηαζεέπεδ. ΒπκηΫθπμ β παλΪγεζβ απσ ηκνμ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. ζηέξπθ σπκν κ Θεσμ ηβμ Π.Α. θαέθεηαδ κλΰδζσμ ηδηπλσμ δεθ αθηδζηαγηέαεδ εαθ ηκνμ ζηέξκνμ ζηκνμ κπκέκνμ κ Θεσμ εέθαδ θδζΪθγλππκμ εΪδ πλΪκμ, δδσηδ αδνθαηεέ β αθηδ-παζαδκδδαγβεδεά Ϊπκοβ θα ειβΰάζεδ ζνθκζδεΪ ηβθ Π.Α. Καδ αδνθαηεέ, ΰδαηέ δε ζαηίΪθεδ νπσοβ
ηβμ ηα ελδηάλδα ηβμ ζνηπελδθκλΪμ ηκν Θεκτ ζε σζεμ ηδμ πελδπηυζεδμ. Ώδνθαηεέ θα πεέζεδ β αθηδπαζαδκδδαγβεδεά γεπλέα σηδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. εέθαδ κλΰδζσμ εαδ Ϊεαλδκμ, εθσζκθ δεθ επειβΰεέ ζηέξκνμ κδ κπκέκδ δεέξθκνθ ηκ αθηέγεηκ: δεθ ειβΰεέ ΰδαηέ ζηβθ ηδα πελέπηπζβ κ Θεσμ ηδηπλεέ εαδ ζηβθ Ϊζζβ σξδ. Βπεδδά κδ επδελδηΫμ ηβμ Π.Α. εέθαδ πλκεαηεδζζβηΫθκδ, δεθ Ϋξκνθ δδΪγεζβ θα εληβθετζκνθ ζνθκζδεΪ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ. Γδ‘ ανησ Ϊζζπζηε, απκθετΰκνθ σππμ κ δδΪκζκμ ηκ ζδίΪθδ θα παλαγΫζκνθ ζηέξκνμ σπκν θαέθεηαδ σηδ κ Θεσμ ζνΰξπλεέ εαδ ζυαεδ σζκνμ αηαληπζκτμ ηεηαθκκτθ. Γδ‘ ανησ εαδ απκθετΰκνθ, θα παλαγΫζκνθ, πσζκ ηΪζζκθ θα εληβθετζκνθ, ζηέξκνμ ζηκνμ κπκέκνμ κ Θεσμ ζνΰξπλεέ ά ζνηλυθεδ ιΫθα Ϋγθβ εαδ πσζεδμ ά ηδηπλεέ ηκνμ Βίλαέκνμ. Δ εληβθεέα ηκνμ εέθαδ αθΪπβλβ, ξπζαέθεδ, αθκλΪ ησθκ ηκνμ «ζηέξκνμ ηδηπλέαμ». Αεθ ηπκλκτθ θα Ϋξκνθ ζνθκζδεά αθηέζβοβ. ΛΫΰκθηαμ ηβ ηδζά αζάγεδα, ζΫθε δνκ θκλΫμ οΫηηαηα. Θα πκτθ ηελδεκέ «πυμ ΰέθεηαδ θα ηδηπλκτθηαδ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ εθσμ «αηαληπζκτ» Ϋγθκνμ, εαδ ηΪζδζηα εαδ ηα παδδδΪ ηκνμ πκν δεθ Ϋξκνθ θηαέιεδ;» ΚαηΪ πλυηκθ, ζηβθ Π.Α. ηα δέεαδα εαδ ηβ αηαληπζΪ Ϊηκηα εθσμ εαεκτ Ϋγθκνμ εδδκπκδκτθηαδ θα θτΰκνθ απσ ηκ Ϋγθκμ ηκνμ πλπηκτ ιεζπΪζεδ β ηδηπλέα επέ ανηκτ, σππμ π.ξ. κδ δέεαδκδ Κδθαέκδ πλκεδδκπκδκτθηαδ θα θτΰκνθ απσ ηκνμ Ώηαζβεέηεμ ζηκ Ώ΄ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΒ΄ 6, πλκηκτ κδ Ώηαζβεέηεμ ηδηπλβγκτθ, ά σππμ κ δέεαδκμ Λυη πλκεδδκπκδεέηαδ θα θτΰεδ απσ ηα σδκηα ζηκ ΓΒΝΒΕ ΕΘ΄ 12-16, πλκηκτ ηα σδκηα εαηαζηλαθκτθ. Οδ ΰαηπλκέ ηκν Λπη πκν δεθ πάλαθ ζηα ζκίαλΪ ηβθ πλκεδδκπκέβζβ εαδ παλΫηεδθαθ ζηα σδκηα, ζεκηυγβεαθ απσ δδεσ ηκνμ θηαέιδηκ. ΒπδπζΫκθ Ϋξκνηε δεδ σηδ ηα ηβ αηαληπζΪ ηΫζβ εθσμ αηαληπζκτ Ϋγθκνμ, εεησμ αθ Ϋθενΰαθ, ηπκλκτζαθ θα ζνηίδυζκνθ ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ εδ ανηκέ δεθ ηα πεέλαααθ κτηε ανηΪ κτηε ηδμ κδεκΰΫθεδΫμ ηκνμ. ζκ ΰδα ηκ δετηελκ πλΫπεδ θα εΪθκνηε κλδζηΫθεμ δδενελδθέζεδμ: 1) Ο Θεσμ σθηπμ δέθεδ εθηκζά ΰδα γαθΪηπζβ παδδδυθ, πμ ηηάηα ηκν πζβγνζηκτ ηπθ εξγλδευθ εγθυθ. Ώνηά β εθηκζά δεθ δσγβεε ΰδα σζα ηα Ϋγθβ, αζζΪ ΰδα κλδζηΫθα. νθάγπμ εέθαδ κδ Εζλαβζέηεμ πκν ζθΪακνθ (πμ ηηάηα ηκν πζβγνζηκτ, ηεηΪ απσ πσζεηκ) εαδ ηα παδδδΪ, δέξπμ κ Θεσμ θα ηκνμ παλκηλτθεδ Ϊηεζα˙ ά δεθ ηκνμ επδελέθεδ. Χζησζκ νπΪλξκνθ πελδπηυζεδμ πκν πλκζηΪαεδ ηκθ αθαθδζησ σζκν ηκν πζβγνζηκτ. Κνλέπμ ανησμ κ αθαθδζησμ αθκλΪ ηα αλζεθδεΪ παδδδΪ. 2) Σκ αάηβηα εέθαδ σηδ σζκδ ειαλξάμ δεθ πδζηετκνθ ζηβθ τπαλιβ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α. δεθ ηπκλκτθ θα εαηβΰκλκτθ Ϋθαθ αθτπαλεηκ γεσ ΰδα εΪπκδεμ αθτπαλεηεμ εθηκζΫμ ηκν. Βέηε κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. πλΫπεδ, πλκεεδηΫθκν θα νπκζηβλέικνθ σηδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. Ϋδπζε ηδμ εθηκζΫμ ζθαΰδαζηκτ, θα πδζηΫοκνθ σηδ νπΪλξεδ εδ σηδ εέθαδ κ ησθκμ δπλβηάμ εΪγε απάμ (ηε σ,ηδ ανησ ζνθεπΪΰεηαδ), εέηε, αθ δεθ πδζηετκνθ ζηβθ τπαλιβ ηκν Θεκτ ανηκτ, θα ηβθ γεπλκτθ ηδμ εθηκζΫμ ανηΫμ δκζηΫθεμ. Αεθ ηπκλκτθ ηανησξλκθα εαδ ηδμ εθηκζΫμ θα γεπλκτθ πλαΰηαηδεΪ δκζηΫθεμ εαδ ηβθ έδδα ζηδΰηά θα γεπλκτθ αθτπαλεηκ ηκθ δσηβ ηπθ εθηκζυθ ανηυθ. Δ ζκΰδεά ηκνμ εέθαδ ζαγλά εαδ κδ έδδκδ παλδζηΪθκνθ ηκνμ Ϋινπθκνμ. Θα απαθηάζκνθ έζπμ κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α.: «δεθ πδζηετκνηε ίείαέπμ ζηβθ τπαλιβ ανηκτ ηκν Θεκτ-εθηκζκδσηβ ηπθ ζθαΰυθ ανηυθ, αζζΪ επεδδά κδ Εζλαβζέηεμ ηκθ εθβτλαθ πμ δδεαδκζκΰέα ΰδα ηδμ εαηαεηβηδεΫμ ηκνμ εεζηλαηεέεμ εαδ ηδμ Ϊγζδεμ απΪθγλππεμ πλΪιεδμ ηκνμ εδ επεδδά πκζζκέ Ϊθγλππκδ πκν πδζηετκνθ ζηκθ Θεσ ανησθ έζπμ παλαζνλγκτθ απσ ηδμ απΪθγλππεμ εθηκζΫμ ηκν εαδ απκεηάζκνθ ηβθ έδδα θκκηλκπέα, γΫζκνηε θα ιεζεεπΪζκνηε ηβ δκζδσηβηα εαδ ηβθ αδζξλσηβηα ανηκτ ηκν εικνζδαζηδεκτ-απΪθγλππκν Ϊζζκγδ». Έξκνηε απαθηάζεδ παλαπΪθπ ζηκθ δζξνλδζησ ανησθ εαδ ιαθααπαθηκτηε: ΒΪθ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. άηαθ ηκ Ϊζζκγδ ηπθ απΪθγλπππθ Εζλαβζδηυθ/Μπνζά/Εβζκτ Νανά/δελαηεέκν ΰδα ζθαΰΫμ εαδ εαηαεηάζεδμ, ησηε β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ κνδΫπκηε γα εαηΫΰλαθε ηβθ αηαληπζσηβηα, ηβθ απδζηέα, ηβ δεδζέα εαδ ηβθ εδδπζκζαηλέα ηκν Εζλαάζ εαγυμ εαδ ηδμ απεδζΫμ ηκν Θεκτ εαηΪ ηκν Εζλαάζ εαδ ηβθ ηδηπλέα ηκν Εζλαάζ απσ ηκθ Θεσ ανησθ. Ώθ κ Θεσμ άηαθ Ϊζζκγδ ΰδα ηδμ ζθαΰΫμ ιΫθπθ παδδδυθ ηπθ αηαληπζυθ Υαθαθαέπθ, ησηε δε γα δδΫηααε κ έδδκμ ζηκ ΕΒΓΒΚΕΔΛ Θ‘ 5-6 ηβ ζθαΰά ηπθ παδδδυθ ηπθ αηαληπζυθ Εζλαβζδηυθ. Βεησμ εδ αθ κδ ανηκπαλκνζδαασηεθκδ πμ «αθηδεικνζδαζηΫμ» εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. γεπλκτθ ηκνμ Εζλαβζέηεμ (πλκθάηεμ εαδ δελεέμ ζνΰΰλαθεέμ) ηαακξδζηΫμ, υζηε θα εαηαΰλΪοκνθ ζηκ (ΰδα Ϊζζκγδ) «δελσ» ίδίζέκ ηκνμ ηκνμ δεεΪδεμ ζηέξκνμ εθαθηέκθ ηκν Εζλαάζ˙ ζηβθ πελέπηπζβ ανηάθ αλησδδα ΰδα ηΫηκδεμ απσοεδμ γα άηαθ β ονξδαηλδεά. 3) Ο Θεσμ πμ δπλβηάμ ηβμ απάμ εέθαδ κ ησθκμ πκν Ϋξεδ ηκ δδεαέπηα θα πλκζηΪιεδ ηβθ αθαέλεζά ηβμ εαδ θα ηβθ αθαδλΫζεδ. Οδ Ϊθγλππκδ δεθ Ϋπζαζαθ εε ηκν ηβδεθσμ ηκνμ αθγλυπκνμ, υζηε θα Ϋξκνθ δδεαέπηα θα ηκνμ εικθηυζκνθ κτηε ΰθπλέακνθ πζάλπμ ηδ εέθαδ δέεαδκ, ηδ εέθαδ ζδΰσηελκ κδνθβλσ εαδ ηδ ζνηθΫλεδ πελδζζσηελκ˙ κ Θεσμ ηα ΰθπλέαεδ ανηΪ εαδ Ϋξεδ πζΪζεδ ηκθ Ϊθγλππκ εε ηκν ηβδεθσμ.
4) Ο Θεσμ αάηβζε απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα θκθετζκνθ (ηεηαιτ Ϊζζπθ) εαδ ηα (αγυα) παδδδΪ εθσμ εαεκτ Ϋγθκνμ, υζηε θα απκθενξγκτθ ηεΰαζτηελα εαεΪ. Ώθ π.ξ. ηα αγυα ίλΫθβ ηπθ αηαληπζυθ ΰκθδυθ (ηδζΪηε πΪθηα ΰδα ζνΰεεελδηΫθα Ϋγθβ, ζε ζνΰεεελδηΫθκ ησπκ εαδ ξλσθκ εδ σξδ «ΰεθδεΪ εαδ ασλδζηα») ζνθΫξδααθ θα ακνθ ηααέ ηε ηκνμ αηαληπζκτμ ΰκθεέμ ηκνμ, ησηε ηεΰαζυθκθηαμ γα ζνθΫξδααθ ηκθ αηαληπζσ ηλσπκ ηβμ απάμ ηπθ ΰκθδυθ ηκνμ (εΪθ ανηκέ πλυηα δεθ ηα γνζέαααθ ζηκνμ γεκτμ ηκνμ): γλβζεενηδεά δελκνδκνζεέα (εαηαπέεζβ ΰνθαδευθ εαδ δελκπκέβζβ ηβμ δδαζηλκθάμ), αθγλππκγνζέεμ, εηβθκίαζέεμ, ΰεθδεσηελβ αηαληπζά ζνηπελδθκλΪ. Έηζδ, κ ηλσπκμ ανησμ απάμ γα ζνθεξδασηαθ. Ο Θεσμ άιελε σηδ δεθ νπάλξε ηλσπκμ θα αζζΪιεδ ανησ: πμ ΰθυζηβμ ηκν ηΫζζκθηκμ άιελε ηδ γα ΰδθσηαθ, αθ δεθ εικθηυθκθηαθ κζκεζβλπηδεΪ ηα αηαληπζΪ Ϋγθβ. Ήηαθ ηδα κδνθβλά ζτζβ, αζζΪ άηαθ β ησθβ νπαλεηά. Ο Θεσμ δεθ εέθαδ ηΪΰκμ, επεηίαέθεδ ζηβθ Εζηκλέα απκδεξσηεθκμ ηδμ ζνθγάεεμ πκν δβηδκνλΰκτθ κδ Ϊθγλππκδ. Αεθ εαηαζηλΫθεδ «ξηνπυθηαμ παζαηΪεδα» ηκ Καεσ. 5) Ώζθαζυμ δεθ γΫζβζε κ Θεσμ θα ζυζεδ ηβ απά ηπθ αγυπθ παδδδυθ ζεκηυθκθηΪμ ηα. ΘΫζβζε θα ζηαηαηάζεδ ηδμ αθγλππκγνζέεμ παδδδυθ πκν γα ζνθεξέακθηαθ εαδ ζηκ ηΫζζκθ. Βηζδ ζυγβεαθ πκζτ πελδζζσηελα παδδδΪ (ανηΪ πκν δδαθκλεηδεΪ γα ΰέθκθηαθ δελσδκνζεμ ά γα γνζδΪακθηαθ ζηβ θπηδΪ ηκν Μκζυξ) ζνΰελδηδεΪ ηε ηα παδδδΪ πκν κ Θεσμ επΫηλεοε ά δδΫηαιε (Ϋξκθηαμ εαηΪ θκν ηκ ηΫζζκθ) θα ζθαΰκτθ. Γδα ηκ αάηβηα ηβμ ζδΰσηελκ κδνθβλάμ ζτζβμ εΪθκνηε ζσΰκ παλαεΪηπ. 6) Σκ πλσίζβηα αζθαζυμ ηκ Ϋξκνθ σζκδ πδζηετκνθ σηδ β απά ζηαηαηΪ ζηκ γΪθαηκ. Ώθ εέθαδ Ϋηζδ, ησηε σθηπμ ηα παδδδΪ πκν ζθΪξηβεαθ αδδεάγβεαθ. ΏζζΪ σζκδ ηκ πδζηετκνθ ανησ, νπσεεδθηαδ ζηβθ έδδα εαηβΰκλέα ηε ανηκτμ πκν αθαθΫλαηε ζηκ 2). 7) ΏθαθΫλαηε παλαπΪθπ δδΪθκλα εδΪθδα. ΏνηΪ δεέξθκνθ σηδ σηαθ νθέζηαθηαδ εαεσ ηα νπσζκδπα ηΫζβ ηβμ κδεκΰΫθεδαμ εθσμ αηαληπζκτ, ηκ εαεσ ανησ δεθ εέθαδ ηδηπλέα εαδ ηπθ έδδπθ, αζζΪ εαη‘ αθΪΰεβ απκηΫζεζηα ηκν ΰεΰκθσηκμ σηδ ηα νπσζκδπα (αγυα) ηΫζβ ηβμ κδεκΰΫθεδαμ ηκν αηαληπζκτ ακνθ ηααέ εαδ β ηκέλα ηκν εαγεθσμ αζζβζεπδδλκτθ ηε ηδμ ηκέλεμ ηπθ Ϊζζπθ. Ώνησ δεθ εέθαδ ζνθ-ηδηπλέα εαδ δεθ ζξεηέαεηαδ ησθκ ηε κδεκΰΫθεδεμ αηαληπζυθ. Γδα παλΪδεδΰηα, αθ εΪπκδκμ ΰκθδσμ εελδέζεδ ηκ ζσηηκ, ησηε δεθ ενελΰεηεέηαδ ησθκ ανησμ αζζΪ ηΫζπ ανηκτ εαδ ηα νπσζκδπα ηΫζβ ηβμ κδεκΰΫθεδαμ. Ώθ ελΰΪαεηαδ ζεζβλΪ εαδ ΰέθεδ πζκτζδκμ, ησηε δεθ ενελΰεηεέηαδ ησθκ κ έδδκμ, αζζΪ εαδ ηα ηΫζβ ηβμ κδεκΰΫθεδΪμ ηκν, ηα κπκέα, θνζδεΪ, αθ εαδ δεθ Ϋεαθαθ απκζτηπμ ηέπκηα, υζηε θα δδεαδκτθηαδ ηκθ πζκτηκ (δεθ δκτζεοαθ ανηΪ ζεζβλΪ), πζησζκ, επεδδά κδ ηκέλεμ ηκνμ αζζβζεπδδλκτθ η‘ ανηάθ ηκν ΰκθδκτ, εππθεζκτθηαδ εδ ανηΪ. Παλκηκέπμ ΰδα ηβθ αθηέγεηβ πελέπηπζβ, αθ εΪπκδκμ ΰκθδσμ εέθαδ δκζκθσθκμ εαδ εζΫθηβμ εαδ ζνζζβθγεέ ά ζεκηπγεέ, ησηε ηα νπσζκδπα ηΫζβ ηβμ κδεκΰΫθεδΪμ ηκν δεθ ζνθ-ηδηπλκτθηαδ, αζζΪ επεδδά εέθαδ ηέα κδεκΰΫθεδα η‘ ανησθ εαδ κδ ητξεμ ηκνμ αζζβζειαληυθηαδ, ζνθνθέζηαθηαδ ηδμ ζνθΫπεδεμ ηβμ εαεέαμ ηκν. ΏνηΪ δεθ παθ θνζαεά κτηε δκζκθκθκτθηαδ, αζζΪ ζηεθαξπλδκτθηαδ. ΤπκθΫλκνθ ηδμ ζνθΫπεδεμ ηδμ εαεέαμ ηκν παηΫλα ηκνμ, εαδ εέθαδ απκεζεδζηδευμ γτηαηα ηβμ αθκβζέαμ εαδ εαεέαμ ηπθ ΰκθδυθ ηκνμ. Καθεέμ δεθ «ηδηπλεέ» ηα παδδδΪ εθσμ δκζκθσθκν, αζζΪ ανηΪ νθέζηαθηαδ ηδμ ζνθΫπεδεμ ηβμ ηδηπλέαμ ηκν δκζκθσθκν. Ώθ εΪπκδκμ ΰκθδσμ εέθαδ θαλεπηαθάμ, ησηε εαθεέμ δεθ ηδηπλεέ ηα νπσζκδπα ηΫζβ ηβμ κδεκΰΫθεδαμ πκν ζηελκτθηαδ ηβθ νζδεά ενβηελέα, επεδδά κ θαλεπηαθάμ ικδετεδ ηα ζεθηΪ ζηα θαλεπηδεΪ. Βθσζκθ ζκδπσθ ηα παδδδΪ εέθαδ 1. νπσ ηβθ πλκζηαζέα ηπθ ΰκθδυθ εαδ 2. αθαΰεαζηδεΪ – εε θτζεπμ – αεκζκνγκτθ εδ επβλεΪακθηαδ απσ ηδμ ητξεμ ηπθ ΰκθδυθ, ησηε δεθ πλΫπεδ θα γεπλάζκνηε παλΪιεθκ αθ εππθεζκτθηαδ ά αθ ζνθδνζηνξκτθ ηααέ ηε ηκνμ ΰκθεέμ ηκνμ. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ εαδ ζηβθ Π.Α. Δ ΡαΪί ζηβθ Εελδξυ εζεέθεδ ζνηθπθέα, επεδδά ίκάγβζε, ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ, σηαθ ανηκέ εαηαζΪίκνθ ηβθ πσζβ ηβμ, θα ηβθ ηβθ πεδλΪακνθ, κτηε ανηάθ κτηε σζκνμ ίλέζεκθηαδ ηβ ζηδΰηά ηβμ εαηΪζβοβμ ηΫζα ζηκ παηλδεσ ηβμ ζπέηδ εαδ ανηκέ πλκζγΫηκνθ (ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ ΐ‘, 19): «πκδκμ ίΰεδ Ϋιπ απσ ηβθ πσληα ηκν ζπδηδκτ ζκν, γα εέθαδ κ έδδκμ νπετγνθκμ ΰδα ηκ γΪθαηκ ηκν εδ σξδ εηεέμ. Ώθ σηπμ, εΪπκδκμ πεδλΪιεδ κπκδκθδάπκηε απ‘ ανηκτμ πκν γα ίλέζεκθηαδ ηααέ ζκν, ζηκ ζπέηδ ζκν, γα εέηαζηε εηεέμ νπετγνθκδ ΰδα ηκ γΪθαησ ηκν». Βδυ εέθαδ απκεζεδζηδεΪ εαδ ησθκ β ΡαΪί ανηά πκν ίκβγΪ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, πζησζκ ξΪλβ ζ‘ ανηάθ εππθεζκτθηαδ εαδ ΰζδηυθκνθ ηδμ απΫμ ηκνμ εαδ πκζζκέ Ϊζζκδ, πκν γα ίλέζεκθηαθ ζηκ ζπέηδ. Ώνηυθ κδ απΫμ δεθ ζυγβεαθ επεδδά κδ έδδκδ άηαθ δέεαδκδ, αζζΪ επεδδά ζξεηέακθηαθ (άηαθ ζνΰΰεθεέμ ά θέζκδ) ηααέ ηε ανηάθ πκν άηαθ δέεαδα. ΒπκηΫθπμ εδυ νθέζηαθηαδ ηα εαζΪ απκηεζΫζηαηα ηδαμ ζπζηάμ πλΪιβμ εθσμ ηΫζκνμ ηβμ κδεκΰΫθεδΪμ ηκνμ˙ δεθ επδίλαίετκθηαδ κδ έδδκδ. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ εαδ ηε ηβθ κδεκΰΫθεδα ηκν Λπη. Ο Λπη άηαθ κ ησθκμ δέεαδκμ ζηα σδκηα˙ πζησζκ ειαδηέαμ ηκν ζυγβεαθ εαδ πκζζκέ Ϊζζκδ, σζκδ πέζηεοαθ ζηα ζσΰδα ηκν. Ώνηκέ ζυγβεαθ επεδδά ζξεηέακθηαθ ηε Ϋθαθ δέεαδκ.
8) Σα παδδδΪ ζκδπσθ δεθ ηδηπλκτθηαθ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηπθ ΰκθδυθ ηκνμ. Ήηαθ γτηαηα ηπθ αηαληδυθ ηπθ ΰκθδυθ ηκνμ. Αβζαδά ηβμ αηαληπζσηβηΪμ ηκνμ˙ ηβμ απλκθκβζέαμ ηκνμ θα ηκ ζεΪζκνθ απ‘ ηβ ΥαθαΪθ˙ ηβμ απελδζεεοέαμ ηκνμ θα ηβθ πκζεηάζκνθ εαηΪ ηπθ Εζλαβζδηυθ. 9) Ώθ ειεηΪζκνηε ηυλα ηκ γΫηα «ηδ γα ηπκλκτζαθ κδ Εζλαβζέηεμ θα εΪθκνθ ηε ηα παδδδΪ ηπθ εξγλυθ ηκνμ;», δδαπδζηυθκνηε σηδ νπάλξαθ ησθκ κδ ειάμ ηΫζζελεδμ επδζκΰΫμ. i) θα ηα Ϋπαδλθαθ πμ ζεζΪίκνμ, εέηε ΰδ‘ ανηκτμ εέηε ΰδα θα ηα πκνζάζκνθ ζηκνμ δκνζΫηπκλκνμ. ii) θα ηα Ϋπαδλθαθ ηααέ ηκνμ εαδ θα ηα εθΫηαζζαθ ζε ηέπκηε κλΰαθδζηκτμ ά πλκΰλΪηηαηα Ϋθηαιβμ ζηβθ εκδθπθέα ηκν Εζλαάζ – ά θα ηα ηκέλαααθ ζηδμ κδεκΰΫθεδΫμ ηκνμ εαδ θα ηα αθΫγλεθαθ πμ δζλαβζδησπκνζα. iii) θα ηα Ϊθβθαθ ζηα ελεέπεδα ηπθ πσζευθ ηκνμ, υζηε θα ηα θαθ ηα γβλέα ά θα πεγΪθκνθ απ‘ ηβθ πεέθα ά θα ηα αλπΪικνθ κδ δκνζΫηπκλκδ. iv) θα ηα ζεκηυζκνθ επέ ησπκν. ΛΫηε «ησθκ κδ ειάμ επδζκΰΫμ» δδσηδ, επαθαζαηίΪθκνηε, κ Θεσμ δεθ εέθαδ γανηαηκνλΰσμ-ηΪΰκμ (αθ άγεζε, γα ηπκλκτζε, θνζδεΪ, θα ΰέθεδ), ζνθελΰΪαεηαδ ηε ηκνμ αθγλυπκνμ εαδ «παέαεδ» ζηβθ Εζηκλέα ζτηθπθα ηε ηδμ ζνθγάεεμ πκν δβηδκνλΰκτθ κδ Ϊθγλππκδ ησθκδ ηκνμ. Ώζζδυμ ζ.ξ. δε γα εθζαλεπθσηαθ κ Υλδζησμ, αζζΪ κ Θεσμ γα «ξηνπκτζε παζαηΪεδα» εαδ ηκ εαεσ γα ειαθαθδασηαθ – επεδδά ηκ γΫζεδ κ Θεσμ εδ σξδ επεδδά ζνθαέθεζαθ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ (εδ Ϋθαμ εαεσμ θα παλαηεέθεδ, ηκ εαεσ νπΪλξεδ). Γδα ηβθ επδζκΰά i) πλΫπεδ θα ΰθπλέακνηε σηδ κ Θεσμ εαηαδδεΪαεδ ηβ δκνζεέα. ηκ αλξαέκ Εζλαάζ β ησθβ ηκλθά δκνζεέαμ πκν επδηλεπσηαθ άηαθ β πλκζπλδθά ΰδα ζσΰκνμ κδεκθκηδεκτμ. Έπεδηα απσ επηΪ ξλσθδα σζκδ κδ δκτζκδ Ϋπλεπε θα απεζενγελπγκτθ – ζτηθπθα ηε σ,ηδ πλσζηααε κ Θεσμ ηβμ Π.Α. Βπέζβμ κ Θεσμ πλσζηααε σηδ αθ Ϋθαμ δκτζκμ ηκ Ϋζεααε απσ ηκθ αθΫθηβ ηκν εδ ελξσηαθ ζηκ Εζλαάζ, δεθ γα Ϋπλεπε θα ηκθ παλαδσζκνθ αζζΪ θα ηκθ αθάζκνθ θα εαηκδεεέ εζετγελκ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ ΚΓ‘, 15). Μσθκ ΰδα πλκηλκπά πλκμ «ζαθΪλδ νπκδκτζπζβμ» δεθ ηκδΪαεδ ανησ. ΚαηΪ δετηελκθ, ανησ άηαθ πλαεηδεΪ αδτθαηκ – εεησμ απσ ζέΰεμ ζπΪθδεμ πελδπηυζεδμ. Πλυηκθ, δδσηδ εδδδεΪ ηβθ επκξά πκν κδ Εζλαβζέηεμ εηκδηΪακθηαθ θα εαηαζΪίκνθ ηβ ΥαθαΪθ εαδ θα πκζεηάζκνθ ηε ηα Ϋγθβ ηβμ, ακτζαθ ζε εαηανζδζηκτμ, ηεηαεδθκτθηαθ απσ ηβ ηδα πελδκξά ζηβθ Ϊζζβ. Αε γα ηπκλκτζαθ θα Ϋξκνθ αλεεηά ηλκθά. Αετηελκθ, κδ Υαθαθαέκδ άηαθ νπελΪλδγηκδ ηπθ Εζλαβζδηυθ˙ αθ κδ Εζλαβζέηεμ «Ϊλπαααθ ηα κλθαθΪ παδδδΪ πμ δκτζκνμ», σξδ ησθκ ζτθηκηα γα ηεΰΪζπθαθ Ϋθαθ ζηλαησ ηεζζκθηδευθ εεδδεβηυθ αζζΪ επδπζΫκθ γα αθηδζηκδξκτζαθ πΪλα πκζζκέ δκτζκδ ζε εΪγε εζετγελκ. Ίζπμ ζε Ϊζζεμ επκξΫμ, σηαθ εέξε ζηαγελκπκδβγεέ ηκ Εζλαάζ, ανησ θα άηαθ δνθαησ, αζζΪ ησηε απζκτζηαηα δεθ νπάλξαθ Ϋγθβ ηβμ ΥαθαΪθ πλκμ νπκδκτζπζβ ηπθ παδδδυθ ηκνμ. Γδα ηβθ πελέπηπζβ ii) κτηε νπάλξαθ ηέπκηε ηΫηκδκδ κλΰαθδζηκέ εκδθπθδεάμ πλσθκδαμ ζηβθ αλξαέα επκξά, ζηβθ Μ. Ώθαηκζά κτηε ηπκλκτζαθ, δεδκηΫθπθ ηπθ ζνθγβευθ πκν πλκαθαθΫλαηε, θα αθαπητικνθ κδ Εζλαβζδηεμ εδδδεΪ ΰδα θα αθκηκδυζκνθ» ηα παδδδΪ ηπθ βηηβηΫθπθ Υαθαθαέπθ. Οτηε πΪζδ ΰδθσηαθ θα δεξηκτθ κδ ηεηαεδθκτηεθκδ Εζλαβζέηεμ πμ παδδδΪ ηκνμ ηα παδδδΪ ηπθ Υαθαθαέπθ, δδσηδ κτηε αλεεηά ηλκθά νπάλξε ΰδα ηβ ζνθηάλβζβ ηπθ εαηανζδζηυθ (αυθηαμ ζε εαηανζδζηκτμ – πλκζπλδθΪ – ηεηαθαζηετκθηαμ εαδ πκζεηυθηαμ δεθ εέξαθ ηβ δνθαησηβηα θα εαζζδελΰκτθ ηβ ΰβ) κτηε άηαθ δνθαησ ησζκμ πζβγνζησμ θα αθκηκδπγεέ απσ ηκνμ νπκδεΫζηελκνμ αλδγηβηδεΪ Εζλαβζέηεμ κτηε γα ιεξθκτζαθ ηα παδδδΪ ηπθ Υαθαθαέπθ σηδ κδ γεηκέ ΰκθεέμ ηκνμ άηαθ κδ εξγλκέ ηκνμ κτηε κδ Εζλαβζέηεμ γεηκέ ΰκθεέμ γα ιεξθκτζαθ σηδ ανηΪ άηαθ ηα παδδδΪ ηπθ εξγλυθ ηκνμ εαδ δνθΪηεδ εξγλκέ ηκνμ, σηαθ γα ηεΰΪζπθαθ (ηε απκηΫζεζηα θα ηα εαηαπδΫακνθ εαδ πκηΫ θα ηβ ηκνμ θΫλκθηαδ σππμ ζηα Ϊζζα παδδδΪ ηκνμ). ΚαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα κδ Σκτλεκδ Ϊλπαααθ ηα εζζβθσπκνζα, ηε ζεκπσ θα ηα εΪθκνθ ζηλαηδυηεμ – αζζΪ κδ Σκτλεκδ, ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηκνμ Εζλαβζέηεμ 1) άηαθ ησθδηα εΰεαηεζηβηΫθκδ εΪπκν, 2) άηαθ κδ ενλέαλξκδ σξδ κδ επέ έζκδμ σλκδμ πκζεηκτθηεμ ηκνμ Έζζβθεμ, 3) δεθ δδΫζπεδλαθ ηα εζζβθσπκνζα ζε εΪγε ηκνλεδεά κδεκΰΫθεδα, αζζΪ ηα αθΫηλεθαθ ζε αΰΫζεμ, ζε ζηλαησπεδα. ΠλαεηδεΪ, ζκδπσθ, κτηε β ii) πελέπηπζβ άηαθ δνθαηά. Θα ηπκλκτζε εαθεέμ θα πεδ «ΰδαηέ κ Θεσμ δεθ πλσζηααε ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα αθκηκδυζκνθ ηα παδδδΪ ανηΪ εαδ θα ηα θΫλκθηαδ σππμ ζηα δδεΪ ηκνμ; Ώθ ηκνμ δδΫηααε, γα νπΪεκναθ». Ανζηνξυμ δεθ εέξαθ Ϋηζδ ηα πλΪΰηαηα. Ώθ νπκηεγεέ σηδ ηκνμ πλσζηααε εαδ ηκθ νπΪεκνΰαθ, γα Ϋπλεπε θα ίλεγεέ αηΫζπμ ηλκθά – ά ηάππμ ηα δέξπμ δσθηδα κλθαθΪ ξαθααθδηδεΪ ίλΫθβ γα Ϋηλπΰαθ ηκ «ηΪθθα ει κνλαθκτ»; ΏζζΪ κ Θεσμ ηΫζπ ηβμ Π.Α. πελδΰλΪθεδ πσζκ εαζκέ άηαθ κδ Εζλαβζέηεμ πλκμ ηα παδδδΪ ηκνμ: ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΕΣ‘ «20 Έπεδηα πάλεμ η‘ αΰσλδα ζκν εαδ ηα εκλέηζδα ζκν, εαδ ηα πλκζΫθελε γνζέα ζηα εέδπζα ΰδα θα ΰέ-
θκνθ ηλκθά ηκνμ. αθ θα ηβθ Ϋθηαθαθ δβζαδά κδ πκλθεέεμ ζκν, 21 Ϋζθαιεμ ηα παδδδΪ ηκν εαδ ηα παλΫδπζεμ ζηα εέδπζΪ ζκν ΰδα κζκεατηπηα». Ώθ ανηΪ ηα Ϋεαθαθ ζηα δδεΪ ηκνμ παδδδΪ, ηδ γα Ϋεαθαθ ζηα παδδδΪ ηπθ ιΫθπθ, ηπθ «εξγλυθ» πκν ησζδμ εέξαθ εαηαθδεάζεδ; Καδ πσζκ ζέΰκνλκ άηαθ σηδ ζνθεξυμ – άδβ απσ ηκθ εαδλσ εεεέθκ απκζηΪηεμ – γα νπΪεκναθ ζηβθ εθηκζά ανηά; Βηεέμ δεθ ηπκλκτηε θα ιΫλκνηε. Ο Θεσμ πλΫπεδ θα άιελε, σππμ ζηκ πλκαθαθελγΫθ εδΪθδκ, ηβθ πκδσηβηα ηπθ Εζλαβζδηυθ, εαδ ΰδ‘ ανησ δε δδΫηαιε ηέπκηα. Γδα ηβθ πελέπηπζβ iii) γα ηπκλκτζε εαθεέμ θα ηβθ απκεαζΫζεδ ηβθ κδνθβλσηελβ, δδσηδ άηαθ αλΰσμ γΪθαηκμ. Αέξπμ ζνΰΰεθεέμ (ά ζνΰΰεθεέμ πκν ηκ εέξαθ ζεΪζεδ), αθΪηεζα ζηα απκεαΎδδα ηπθ ζπδηυθ ηκνμ, ενΪζπηα ζηα γβλέα, ζηδμ επδδβηέεμ (ζσΰπ ηπθ Ϊηαθπθ θεελυθ), ζηβθ Ϋζζεδοβ ηλκθάμ, ζηκνμ θκηαδδεκτμ επδδλκηεέμ εαδ ηκνμ δκνζΫηπκλκνμ πκν παλαησθεναθ ηεηΪ απσ εΪγε ηΪξβ, ηΪζζκθ άηαθ β ξεδλσηελβ επδζκΰά πκν ηπκλκτζε θα πλκζηΪιεδ κ Θεσμ. ΏπκηΫθεδ β πελέπηπζβ iv) β κπκέα άηαθ β ζδΰσηελκ κδνθβλά απσ ηβ δκνζεέα (εδδδεΪ ηα αλζεθδεΪ ζηβθ Μ.Ώθαηκζά ηνθζυθκθηαθ, υζηε θα ηβθ επαθαζηαηάζκνθ – ηα γβζνεΪ γα ξλβζδηκπκδκτθηαθ απσ ηκνμ αΰκλαζηΫμ ηκνμ πμ ζεετβ βδκθάμ), απσ ηβθ εκδθπθδεά νπκηέηβζβ, απσ ηκθ αλΰσ γΪθαηκ. 9) ΠλΫπεδ θα επαθαζΪίκνηε σηδ δεθ νπάλξε εθαζζαεηδεά ζτζβ. ΏνηΫμ άηαθ κδ ζνθγάεεμ ζηβθ επκξά εεεέθβ. Μάππμ πλΫπεδ θα ιαθαγνηέζκνηε ηδμ αΰλδσηβηεμ εαηΪ ηκν Ϊηαξκν πζβγνζηκτ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα, εαηΪ ηκνμ αηεζεέπηκνμ εθδκεζζβθδεκτμ πκζΫηκνμ, ηκθ ειαθδλαπκδδζησ ηπθ ΰνθαδεσπαδδπθ, ηβ ζθαΰά ηπθ αλζεθδευθ, ηβθ δζκπΫδπζβ πσζεπθ, υζηε θα ηβθ Ϋξκνηε ανηαπΪηεμ ΰδα ηκ πκδα άηαθ β ζδΰσηελκ κδνθβλά ζτζβ; 10) ΤπΪλξεδ ζηκθ ΔζαΎα Ϋθα εδΪθδκ πκν αθαθΫλεηαδ ζηκ γΪθαηκ ηπθ δέεαδπθ αθγλυππθ (ΔΏΎΏ ΝΓ‘, 12): «Ἴδεηε ὡμ δίεαδκμ ἀπώζεηκ, εαὶ κδεὶμ ἐεδέξεηαδ ηῆ εαλδίᾳ εαὶ ἄθδλεμ δίεαδκδ αἴλκθηαδ, εαὶ κδεὶμ εαηαθκεῖ. Ἀπὸ ΰὰλ πλκμώπκν ἀδδείαμ ᾖληαδ ὁ δίεαδκμ. 2 Ἔζηαδ ἐθ εἰλήθῃ ηαθὴ αηκῦ, ᾖληαδ ἐε ηκῦ ηέζκν».(Αβζαδά: «δεέηε πυμ κ δέεαδκμ ξΪγβεε εαδ εαθεέμ δε ζνΰεδθεέηαδ κτηε αδζγΪθεηαδ ανησ β εαλδδΪ ηκν, εαδ πυμ Ϊθηλεμ δέεαδκδ γαθαηυθκθηαδ εαδ εαθεέμ δεθ ηκ πλκζΫξεδ, αζζΪ σζκδ αδδαθκλκτθ παΰελΪ. νηίαέθεδ ανησ επεδδά ζσΰπ ηβμ ηεΰΪζβμ αδδεέαμ Ϋξεδ γαθαηπγεέ κ δέεαδκμ. Καδ γα ΰέθεδ εθ εδλάθβ β ηαθά ηκν, Ϋξεδ αλγβ απσ ηκ ηΫζκ ΰεθδΪμ πκθβλάμ εαδ εθσξκν»). Με Ϊζζα ζσΰδα ηα παδδδΪ ανηΪ ΰζέηπζαθ ησζκ απσ ηβ απά εθ ηΫζπ αηαληπζυθ Υαθαθαέπθ (ηβθ κπκέα, ηε ηβ ζεδλΪ ηκνμ, γα αεκζκνγκτζαθ) σζκ εαδ απσ ηβ δκνζεέα εαδ ηβθ εεηεηΪζζενζβ. 11) Μπκλεέ εΪπκδκμ θα πεδ «έζπμ ανηΪ, απσ Ϊπκοβ ονξλάμ ζκΰδεάμ θα ενζηαγκτθ˙ πλκηδησηελκμ Ϋθαμ ΰλάΰκλκμ γΪθαηκμ απσ ηβ δκνζεέα ά ηκθ αλΰσ γΪθαηκ. Χζησζκ, αθ θαθηαζηκτηε ηβ ζηδΰηά εεεέθβ πκν κδ ηβηΫλεμ ηπθ ίλεθυθ ηα Ϋίζεπαθ θα ζθΪακθηαδ απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ ά ηα παδδδΪ Ϋίζεπαθ ηδμ ηβηΫλεμ ηκνμ θα ζθΪακθηαδ απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, πσζκ ζνηίαησ εέθαδ ανησ ηε ηβθ εδεσθα εθσμ δέεαδκν Θεκτ πκν δε γΫζεδ θα νπκθΫλεδ εαθεέμ;» ΦνζδεΪ β ζεβθά ανηά εέθαδ ηλκηελά, αζζΪ πΪζδ γα πλΫπεδ θα ζνΰελέθκνηε ηβ ζεβθά ανηά εαδ ηβ δδΪλεεδΪ ηβμ ηε αθηέζηκδξεμ ζεβθΫμ πκν ΰέθκθηαθ ά γα ΰέθκθηαθ, εΪθ ανηά δε ζνθΫίαδθε. Έηζδ, ησζκ αθαθκλδεΪ ηε ηδμ αθαέηδεμ επδγΫζεδμ ηπθ δδΪθκλπθ εγθυθ εαηΪ ηκν Εζλαάζ (ζηδμ κπκέεμ ζνθΫίαδθαθ αελδίυμ ηα έδδα πλΪΰηαηα πκν θαθηαασηαζηε ηε ηβθ πελδΰλαθά ηβμ παλαπΪθπ ζεβθάμ) σζκ εαδ ηε ηδμ γλβζεενηδεΫμ πλαεηδεΫμ ηπθ Υαθαθαέπθ πλκμ ηα παδδδΪ ηκνμ, ανηΫμ γα ζνθεξέακθηαθ. Αβζαδά, απσ ηβ ηδΪ Ϋξκνηε ηδα θλδεηά ζεβθά β κπκέα δδαλεεέ ηδα ηΫλα εαδ αθκλΪ ζέΰα Ϋγθβ, εθυ απσ ηβθ Ϊζζβ Ϋξκνηε α‘) επέ αδυθεμ επαθαζαηίαθσηεθεμ επδδλκηΫμ εδ εξγλκπλαιέεμ Ώηαζβεδηυθ, Μπαίδηυθ, Μαδδαθδηυθ, Ώηκλλαέπθ ε.Ϊ. απσ ηβθ επκξά ηβμ Βισδκν υμ ηβθ επκξά ηκν ακτζ εαδ ηκν Αανέδ (400 ξλσθδα!). Πκδκ εέθαδ ζδΰσηελκ θλδεησ, πκζκηδεΪ (αθκτ πκδκηδεΪ εέθαδ ηκ έδδκ); ί') ηκνμ Υαθαθαέκνμ δελεέμ θα εηκδηΪακθηαδ θα λέικνθ ηα ίλΫθβ ηκνμ ζηκ ίπησ ηκν ΐΪαζ – κ κπκέκμ ηκδΪαεδ ηε αθκδξηά αΰεαζδΪ, εθησμ ηβμ κπκέαμ εαέεδ θπηδΪ – εαδ κδ Υαθαθαέκδ ΰκθεέμ δέπζα θα παλαηβλκτθ αηΪλαξκδ («αθ δεθ ηκ εΪθαηε ανησ, κ ΐΪαζ γα κλΰδασηαθ») εαδ ηε άλεηβ ηβ ζνθεέδβζά ηκνμ εδ Ϋπεδηα θα ΰνλθΪθ ζπέηδ ηκνμ εαδ θα ζεθ ζηα Ϊζζα παδδδΪ ηκνμ σηδ κ αδελθσμ ηκνμ εέθαδ ηε ηκθ ΐαΪζ˙ εδ ανησ θα ζνηίαέθεδ επέ εεαηκθηΪδεμ ξλσθδα, ζε ξδζδΪδεμ ίλΫθβ. Σδ εέθαδ πκζκηδεΪ (αθκτ πκδκηδεΪ εέθαδ έδδα β θλέεβ ηβμ γαθΪηπζβμ εθσμ παδδδκτ) ξεδλσηελκ; νηπΫλαζηα: εΪθ εέθαδ θα ζεεθηκτηε ζνθαδζγβηαηδεΪ, πλΫπεδ θα ζεεθηκτηε εαδ ηδμ δτκ σοεδμ ηκν θκηέζηαηκμ – ηδ ΰδθσηαθ εαδ ηδ γα ζνθεξδασηαθ θα ΰδθσηαθ, εΪθ δεθ ΰδθσηαθ ανησ πκν κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. εαηαΰΰΫζζκνθ. Ώθ εέθαδ θα εέηαζηε ζνθαδζγηαηδεκέ, αμ εέηαζηε, αλεεέ θα ηβθ ξΪθκνηε ηβθ δεαθσηβηα θα δδαελέθκνηε ηκ ξεδλσηελκ απσ ηκ εαεσ.
12) ηκ ζβηεέκ ανησ κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. γα ιαθαλξέζκνθ ηκνμ δζξνλδζηκτμ σηδ «δεθ ηπκλεέ, γα νπάλξε εΪπκδα Ϊζζβ ζτζβ˙ ΰδαηέ θα Ϋπλεπε θα ζεκηπγκτθ ηα παδδδΪ ανηΪ, υζηε θα ηβθ ζεκηυθκθηαδ απσ ηκνμ Υαθαθαέκνμ ηε αθγλππκγνζέεμ ηα ηπλΪ ηκνμ ά απσ ηκνμ επδδλκηεέμ ηα παδδδΪ ηπθ Εζλαβζδηυθ;». Βπεδδά θκηέακνθ σηδ ηκ δέζβηηα εέθαδ οενδΫμ εδ σηδ γα ηπκλκτζε θα «ΰέθεδ αζζδυμ» β δκνζεδΪ, αθαθΫλκνηε δτκ παλαδεέΰηαηα. Σκ πλυηκ, Ϋθα αενΰΪλδ Ϋξεδ ΰεθθάζεδ ζδαηαέα, εκζζβηΫθα ηεηαιτ ηκνμ. ΠλΫπεδ θα απκξπλδζηκτθ, αζζδυμ εαδ ηα δτκ γα πεγΪθκνθ ζτθηκηα. Ώθ σηπμ απκξπλδζηκτθ, ησθκ ηκ Ϋθα γα αάζεδ. Θα ηπκλκτζαθ κδ ΰκθεέμ θα αλθβγκτθ θα απκθαζέζκνθ πκδκ ίλΫθκμ γα αάζεδ, ηε ηκ ζεεπηδεσ «πλΫπεδ θα νπΪλξεδ εδ Ϊζζβ εθαζζαεηδεά ζτζβ», εαδ θα αθάζκνθ εαδ ηα δτκ ίλΫθβ θα πεγΪθκνθ; Ή πλΫπεδ θα ΰέθκνθ θκθδΪδεμ ηκν εθσμ, υζηε θα ΰζδηυζεδ ηκ Ϊζζκ; Ή εέθαδ «αελαέκ οενηκδέζβηηα β επδζκΰά ηκν εθσμ απ‘ ηα δτκ»; Αετηελκ παλΪδεδΰηα: Έξκνηε ηδα ίΪλεα (απσ ανηΫμ πκν νπΪλξκνθ ζε εΪγε πζκέκ, ΰδα πελέπηπζβ θαναΰέκν) πκν ξπλΪ 20 Ϊηκηα˙ αθ ηπκνθ 21 ά πελδζζσηελκδ, ανηά γα ίκνζδΪιεδ ζε δτκ ζεπηΪ. Σκ πζκέκ Ϋξεδ ίκνζδΪιεδ ζηβ ηΫζβ ηκν πεεαθκτ, δεθ νπΪλξεδ απκζτηπμ εαηηέα επδεκδθπθέα ηε εαθΫθαθ, ηα ζπζηδεΪ ηΫζα γα αλΰάζκνθ πκζζΫμ υλεμ θα Ϋλγκνθ ΰδα επδαυθηεμ, εαδ β γΪζαζζα εέθαδ ΰεηΪηβ εαλξαλέεμ πκν άδβ Ϋξκνθ ηααενηεέ. ηβ ίΪλεα Ϋξκνθ ηπεδ κ ενίελθάηβμ-εαπεηΪθδκμ ηβμ εαδ Ϊζζα 20 Ϊηκηα. Αβζαδά ίλέζεκθηαδ 21 Ϊηκηα εαδ ανηά πλσεεδηαδ θα ίκνζδΪιεδ αηΫζπμ, εεησμ εδ αθ λδξηεέ Ϋθαμ ζηβ γΪζαζζα. Ο εαπεηΪθδκμ δεθ πλΫπεδ θα λδξηεέ, δδσηδ εέθαδ κ ησθκμ πκν ιΫλεδ θα ξεδλέαεηαδ ηβ ίΪλεα εαδ ηκθ εικπζδζησ ηβμ. Ώπκεζεέεηαδ θα θηΪζεδ Ϋΰεαδλα ίκάγεδα εαδ εέθαδ 100% ζέΰκνλκ σηδ εΪθ β ίΪλεα ίκνζδΪιεδ, εαθεέμ δε γα ΰζδηυζεδ ηκ θλδεησ γΪθαηκ απσ ηκνμ εαλξαλέεμ. Σδ πλΫπεδ θα εΪθεδ κ εαπεηΪθδκμ; Να αβηάζεδ εγεζκθηά; Ώθ δεθ νπΪλιεδ εγεζκθηάμ, πυμ γα επδζΫιεδ; Θα δδαζΫιεδ ηκθ ξεδλσηελκ βγδευμ επδίΪηβ, ΰδα θα ηδηπλβγεέ; Σκθ πδκ ΰΫλκ, πκν Ϋαβζε ηβ απά ηκν; Σκθ πδκ ησθκ (δέξπμ ζνΰΰεθεέμ), υζηε θα ηβ ηκθ εζΪοκνθ; Σκθ πδκ αλλπζηδΪλβ πκν έζπμ ζέΰκ ηεηΪ θα πεγΪθεδ απ‘ ηκ ελτκ; Σκθ πδκ ξκθηλσ; Κδ αθ ανηκέ εζαέΰκθηαμ δεεηετκνθ ΰδα ζτπβζβ; Ώθ εέθαδ σζκδ απζυμ «πκζτ εΰπδζηΫμ», υζηε θα ανηκγνζδαζηκτθ; ΠλΫπεδ θα οβθέζκνθ; ΠλΫπεδ θα ίΰεδ κ Ϊηνξκμ ηε εζάλκ; ΠλΫπεδ θα αλξέζεδ – νπεθγνηέακνηε: β επδζκΰά πλΫπεδ θα ΰέθεδ ζε δδΪζηβηα ζδΰσηελκ ηπθ δτκ ζεπηυθ, αζζδυμ ηκ ζσΰκ Ϋξκνθ κδ εαλξαλέεμ – «αΰυθαμ πΪζβμ» εδ κ πδκ αδτθαηκμ θα λδξηεέ ζηβ γΪζαζζα; ΠλΫπεδ κ εαπεηΪθδκμ θα πεέζεδ ηκνμ Ϊζζκνμ 20 σηδ ηκ «βγδεΪ ζπζησ» εέθαδ θα ηβθ λδξηεέ εαθεέμ ζηκνμ εαλξαλέεμ, υζηε θα ηβθ δδαπλαξγεέ θσθκμ, εαδ θα θαΰπγκτθ εαδ κδ 21; Κδ αθ ανησ ηκ δεξηκτθ κδ 20 απσ ηκνμ 21, αζζΪ σξδ κ 21 κμ; Αεθ γα δδαπλΪικνθ Ϋηζδ θσθκ εθσμ κδ εέεκζδ (δεθ Ϋξκνθ ηκ δδεαέπηα θα ηκθ εαηαδδεΪζκνθ ζε νπκξλεπηδεσ γΪθαηκ, εΪθ γΫζκνθ θα ηβλάζκνθ ηβθ αλξά «εηεέμ δεθ δκζκθκθκτηε εαθΫθαθ»), αθκτ γα ηκθ Ϋξκνθ λέιεδ ζηκνμ εαλξαλέεμ παλΪ ηβ γΫζβζά ηκν; Σδ εέθαδ βγδεσ; Ο γΪθαηκμ ηκν εθσμ ά ηπθ εέεκζδ εθσμ; Καδ Ϋζηπ σηδ απκθαζέαεηαδ κ «ηνξελσμ». Πυμ πλΫπεδ θα λδξηεέ απσ ηβ ίΪλεα; Με ηκ ασλδ, απθηαθσμ ζηκνμ εαλξαλέεμ, υζηε θα ηκθ ίζΫπκνθ θα κνλζδΪαεδ πλκζπαγυθηαμ θα ιαθααθΫίεδ, εθυ ηκθ εαηαζπαλΪζζκνθ ηα δσθηδα ηπθ εαλξαλδυθ; ΠλΫπεδ θα ηκθ δΫζκνθ, υζηε θα ηβθ πλκζπαγάζεδ θα ιαθααθΫίεδ εαδ θα πθδΰεέ; ΠλΫπεδ θα ηκθ ξηνπάζκνθ ζηκ εεθΪζδ, υζηε θα ξΪζεδ ηδμ αδζγάζεδμ ηκν εαδ θα αθηδζβθγεέ ησθκ ΰδα δτκ δεπηελσζεπηα – ιαθααπκεηυθηαμ ηδμ αδζγάζεδμ ηκν – σηδ ίλέζεεηαδ ζηα ζαΰυθδα ηκν εαλξαλέα, αζζΪ θα νπκθΫλεδ ησθκ ΰδα δτκ δεπηελσζεπηα; ΠλΫπεδ θα ηκθ ηαξαδλυζεδ κ εαπεηΪθδκμ, υζηε θα ΰζδηυζεδ ηβ θλέεβ εθσμ εθαΰυθδκν γαθΪηκν ζηβ γΪζαζζα εδ κδ εαλξαλέεμ θα ιεζεέζκνθ απζυμ Ϋθα πηυηα; 13) νηπΫλαζηα: Αεθ νπΪλξκνθ εθαζζαεηδεΫμ πελδπηυζεδμ πΪθηα, κτηε happy end. Αεθ εέθαδ πΪθηα απσζνηβ β βγδεά. Οτηε κ Θεσμ δεζηετεηαδ απσ ηβθ βγδεά. ΘΫζεδ ηκ εαζτηελκ, αζζΪ αθ ανησ δε ΰέθεηαδ, γΫζεδ ηκ ζδΰσηελκ κδνθβλσ. Κδ ανησ Ϋΰδθε ηε ηβ ζθαΰά ηπθ ηδελυθ παδδδυθ ηπθ Υαθαθαέπθ. 14) Ώθ ανησ πκν Ϋεαθαθ ησηε κδ Εζλαζέηεμ, ηκ Ϋεαθε εΪπκδκμ ζασμ ζάηελα, γα γεπλκτζαηε σζκδ πμ ΰεθκεηκθέα ηβθ πλΪιβ ηκν. άηελα, ηεηΪ απσ Ϋθαθ πσζεηκ, ηκ πδγαθσηελκ εέθαδ σηδ γα νπάλξαθ ζπέηδα, νπκδκηά, ηλσθδηα, εκδθπθδεά κλΰΪθπζβ, υζηε ηα κλθαθΪ εδ κδ Ϊηαξκδ θα ηβθ πεγΪθκνθ αίκάγβηα. άηελα νπΪλξκνθ δδεγθεέμ κλΰαθδζηκέ, ΰδα ηβθ πλκζηαζέα ηπθ αηΪξπθ εαδ ηπθ κλθαθυθ. άηελα, σηαθ δδειΪΰεηαδ πσζεηκμ ηεηαιτ δτκ εγθυθ, ανηκέ πκν ίαζδεΪ ζεκηυθκθηαδ εέθαδ κδ ζηλαηδυηεμ. Κδ κτηε ζάηελα ζνθβγέαεηαδ θα ζθΪακθηαδ κδ Ϊηαξκδ – εεησμ εδ αθ ηδζΪηε ΰδα ηβθ Ώθλδεά. άηελα δεθ νπΪλξεδ απζκτζηαηα ζσΰκμ, κτηε εέθαδ επδπζΫκθ δνθαηά β κζκεζβλπηδεά δδΪζνζβ ηκν αθηέπαζκν Ϋγθκνμ-ελΪηκνμ. Σσηε, ηκ 1200 π.Υ., δεθ νπάλξαθ σηπμ ηέπκηε απσ σζα σζα νπΪλξκνθ ζάηελα – ηα κπκέα εΪθκνθ απαλΪδεεηβ ηβ δδεαδκζκΰέα «ηα ζεκηυζαηε ΰδα θα ηβθ νπκθΫλκνθ ησθα ηκνμ». Σσηε β δδεαδκζκΰέα ανηά ίαζδασηαθ ζε νπαλεηΫμ ζνθγάεεμ.Σσηε σζκδ κδ Ϊθηλεμ άηαθ εαδ πκζεηδζηΫμ – σξδ σππμ ζάηελα. Αεθ πλΫπεδ θα ελέθκνηε ηε ζβηελδθΪ ελδηάλδα ηκθ πσζεηκ ζηβθ Μ. Ώθαηκζά πλδθ 30 αδυθεμ. ηδ ζάηελα εέθαδ ζεζβλσ, αδδεαδκζσΰβηκ εδ απΪθγλππκ, δεθ εέθαδ ζέΰκνλκ ππμ άηαθ εεεέθβ ηβθ επκξά. 15) ΣΫζκμ, θα νπεθγνηέζκνηε σηδ ηδζΪηε ΰδα Ϋθα ηΫλκμ ησθκ ηπθ παδδδυθ ηπθ Υαθαθαέπθ. Σα παδδδΪ σζπθ Ϋθνΰαθ απ‘ ηβ ΥαθαΪθ ά παλαδσγβεαθ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ (ηα πελδζζσηελα) Ϋαβζαθ εαδ εέξαθ εαζτηελβ ητξβ.
9. "Ο ητγκμ ηκν εαηαεζνζηκτ εέθαδ αθηδΰλαθά πλκβΰκτηεθπθ, παζαδσηελπθ παΰαθδζηδευθ αθβΰάζεπθ πελέ εαηαεζνζηυθ, π.ξ. ηκν ΏηλαξΪζβ. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ εαδ ηε ηδμ αθβΰάζεδμ ΰδα ηβ ΰΫθεζβ ηκν εσζηκν. Δ Π.Α. αθηδΰλΪθεδ παζαδσηελεμ αθβΰάζεδμ παΰαθδζηδευθ γλβζεεδυθ". ΏΠΏΝΣΔΔ: νΰελέθκθηαδ κ εαηαεζνζησμ ηβμ Π.Α. εαδ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ ηνγκζκΰέαμ, εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πλκηδηκτθ ηκθ δετηελκ, ζΫΰκθηαμ ηΪζδζηα σηδ κ πλυηκμ εέθαδ αθηδΰλαθά ηκν αλξαδκεζζβθδεκτ (ά Ϊζζκν παΰαθδζηδεκτ) ητγκν. Πκδκμ εέθαδ σηπμ πελδζζσηελκ ζκΰδεσμ; Να δβηδκνλΰκτθηαδ Ϊθγλππκδ απσ Ϊζζκνμ αθγλυπκνμ ά απσ ζέγκνμ σππμ ζηκθ Αενεαζέπθα; Σκ ζκΰδεσ εέθαδ, σηδ κ εαθσθαμ εέθαδ κ αεσζκνγκμ: ηάπμζεξ απθέξ δζδβήζεζξ ή παναδυζεζξ δίκμοκ ηνμθή (ιε ελςνασζιμφξ ηαζ επαολήζεζξ) βζα δδιζμονβία πμθφπθμηςκ ιφεςκ˙ υπζ ημ ακηίεεημ. Ώελδίυμ δβζαδά σ,ηδ ΰέθεηαδ εαδ ηε ηα παλαητγδα: νπΪλξεδ Ϋθα αλξδεσ ΰεΰκθσμ ά ητγκμ, ηκθ κπκέκ ζδΰΪ-ζδΰΪ εηπζκνηέαεδ ηε θαθηαζηδεΫμ δζηκλέεμ εΪγε ΰεθδΪ. Αβζαδά, β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ Ϋξεδ ηβθ απζκτζηελβ παλΪδκζβ πελέ Αβηδκνλΰέαμ, δέξπμ ηΫλαηα, γεκηαξέεμ, παηλκεηκθέεμ, παδδκεηκθέεμ: Βθαμ Θεσμ δβηδκνλΰεέ. Ώνησ εαδ ησθκθ ανησ. Έπεδηα Ϋλξκθηαδ κδ Ϊζζκδ εαδ ηα ειπλαΎακνθ, ίΪακνθ ηΫλαηα, ίΪακνθ ηκθ κνλαθσ θα ηαζυθεδ ηε ηβ ΰά εαδ Ϊζζα ηΫηκδα αζηεέα πλΪΰηαηα, εαδ ανησ εαζεέηαδ «αλξδεά» παλΪδκζβ; Σκ αθηέγεηκ δζξτεδ: σζεμ δζηκλέεμ Ϋξκνθ θαθηαζηδεΪ εαδ ηελαηυδβ ζηκδξεέα, ανηΫμ Ϋπκθηαδ ξλκθδεΪ ηβμ απζκτζηελβμ, δέξπμ ηΫλαηα εαδ γεκηαξέεμ, αθάΰβζβμ. Καδ ΰδα ηκθ Καηαεζνζησ, πΪζδ ηκ έδδκ δζξτεδ. Βέθαδ θνζδκζκΰδεσηελκ θα Ϋξκνηε ηβθ αθάΰβζβ ηκν Νυε, σπκν ησθκθ Ϊθγλππκδ νπΪλξκνθ εαδ δλκνθ (πζβθ ηκν Θεκτ), παλΪ ηβθ ηνγκζκΰδεά αθάΰβζβ ηκν Αενεαζέπθα σπκν κδ πΫηλεμ ηεηαζξβηαηέακθηαδ (γατηα;) ζε αθγλυπκνμ. Σκ πλυηκ δεέξθεδ θνζδεσηβηα εαδ εέθαδ ηδα απζά πελδΰλαθά. Σκ δετηελκ δεέξθεδ επειελΰαζέα εαδ ηεηαηλκπά ζε παλαητγδ. Σκ απζκτζηελκ, δέξπμ ηελαηκζκΰέεμ, εέθαδ ηκ αζβγΫζηελκ. ΒπδπζΫκθ εέθαδ αδτθαηκ θα γεπλβγεέ ζκΰδεσηελβ απσ ηβθ δδάΰβζβ ηβμ Π.Α. β παΰαθδζηδεά δδάΰβζβ πελέ δβηδκνλΰέαμ ηκν αθγλυπκν, ΰδα ηκθ απζσ ζσΰκ, σηδ δεθ νπΪλξεδ ηέα δδάΰβζβ παΰαθδζηδεά. Ώμ πΪλκνηε ΰδα παλΪδεδΰηα ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ηνγκζκΰέα. ΤπΪλξκνθ πελδζζσηελεμ ηβμ ηέαμ δδβΰάζεδμ ησζκ ηκν ηλσπκν ηε ηκθ κπκέκ δβηδκνλΰάγβεε κ Ϊθγλππκμ, σζκ εαδ ηκν πκδκμ άηαθ κ δβηδκνλΰσμ ηκν. Ο Δζέκδκμ ζηα Έξγα θαη εκέξαη, ζΫεδ σηδ ηκ Υλνζσ ΰΫθκμ ηκ Ϋπζαζαθ απσ εκδθκτ κδ γεκέ (ζη. 109110), ηκ Ώλΰνλσ ΰΫθκμ πΪζδ απσ εκδθκτ κδ γεκέ (ζη. 127-128), ηκ ΥΪζεδθκ ΰΫθκμ ηκ Ϋπζαζε ησθκ κ Αέαμ (ζη. 143-144), ηκ ΰΫθκμ ηπθ Δλυπθ πΪζδ κ Αέαμ ησθκμ ηκν (ζη. 158-159), εθυ ΰδα ηκ δδελΫθδκ ΰΫθκμ κ Δζέκδκμ δεθ ηαμ ζΫεδ πκδκμ ηκ Ϋπζαζε. Σδ ζνηίαέθεδ ζκδπσθ; ΠαλΪζζβζα ηε ηα πΫθηε εέδβ αθγλυππθ ηκν Δζέκδκν εαδ ηδμ πΫθηε δδαθκλεηδεΫμ δβηδκνλΰέεμ ηκνμ, νπΪλξκνθ Ϊζζεμ δδβΰάζεδμ. Ώζζκτ β Γαέα ΰεθθΪ ηκθ Ϊθγλππκ, ΰδα θα νπΪλξεδ Ϋθαμ ΰΫθκμ γθβηυθ (Πανζαθέαμ, 8,1,2). Άζζβ δδάΰβζβ, ζηβθ Οδτζζεδα η 162, ζΫεδ σηδ ΰεθθάγβεαθ απσ δλν ά απσ πΫηλεμ. ΤπΪλξεδ Ϊζζβ δδάΰβζβ, ΰδα ηδμ πΫηλεμ ηκν Αενεαζέπθα εαδ ηβμ Πτλλαμ (Ώπκζζσδπλκμ I, 7,2). ΣΫζκμ, β δδάΰβζβ ΰδα ηκθ ΠλκηβγΫα πμ πζΪζηβ: ζηβθ ΠαθκπΫα ηβμ Φπεέδαμ, ζΫΰεηαδ, νπάλξαθ αεσηβ ζηα ξλσθδα ηκν Πανζαθέα εκηηΪηδα απσ ηκθ πβζσ πκν ξλβζδηκπκδάγβεε ΰδα ηβ δβηδκνλΰέα ηκν αθγλυπκν (Πανζαθέαμ, 10, 4, 3). Ώθηέ σζπθ ανηυθ, β δδάΰβζβ ηβμ Π.Α. εέθαδ ηέα, ζαθάμ ΰδα ηκθ πζΪζηβ εαδ ΰδα ηκ νζδεσ (τζβ). Αεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηαδ σηδ, επεδδά κδ Βίλαέκδ εέξαθ ηεζκπκηαηδαεά εαηαΰπΰά, σηδ κ ΏίλαΪη εαηαΰσηαθ απσ ηβθ Ονλ. Έηζδ, αεσηβ εδ αθ νπΪλξκνθ ηεζκπκηαηδαεΫμ δδβΰάζεδμ, παζαδσηελεμ ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηβμ ΓεθΫζεπμ, κδ κπκέεμ πζησζκ ηκδΪακνθ ηε ανηάθ, δεθ ζβηαέθεδ αθηδΰλαθά εε ηΫλκνμ ηβμ Π.Α.. βηαέθεδ σηδ νπάλξε εκδθά εκδηέδα. Δ Μεζκπκηαηέα. Βέθαδ δνθαησθ θα δζξνλδζηεέ εαθεέμ, ππμ εέθαδ αδτθαηκθ β «εκδηέδα» ηπθ νπκηδγΫηεθπθ εκδθυθ ητγπθ, β Μεζκπκηαηέα ζηαδδαεΪ θα Ϊλξδζε θα παλαηκλθυθεδ/παλαζζΪζεδ ηκνμ ητγκνμ ανηκτμ, εθυ κδ απσΰκθκδ ηκν ΏίλαΪη, πκν Ϋθνΰαθ απσ ηβθ εκδηέδα ηκνμ, θα ελΪηβζαθ αθσγενηκ ηκ πελδεξσηεθκ. ηπμ ανησ εέθαδ ηκ ζκΰδεσηελκ: ηβθ Μεζκπκηαηέα ζηαδδαεΪ ζσΰπ επδλλκυθ απσ αζζκτ, αζζΪ εαδ ζσΰπ αθΪπηνιβμ ηκν πκζδηδζηκτ, κδ αλξδεΫμ δδβΰάζεδμ ηεηεηλΪπβζαθ ζε πλαέα ζκΰκηεξθδεΪ Ϋλΰα, σπκν θαέθεηαδ Ϋθηκθα ηκ παλΪζκΰκ ζηκδξεέκ (ίζ. παλαεΪηπ, ΰδα ηδμ ηεζκπκηαηδαεΫμ δδβΰάζεδμ ζξεηδεΪ ηε ηβ δβηδκνλΰέα ηκν αθγλυπκν εαδ ΰδα ηβθ αδηέα ηκν εαηαεζνζηκτ). Ώθηέγεηα, κδ Βίλαέκδ, θετΰκθηαμ απσ ηβθ Μεζκπκηαηέα, πλκεεδηΫθκν θα ελαηάζκνθ ηβθ πκζδηδζηδεά ηανησηβηΪ ηκνμ, ελΪηβζαθ ηδμ αλξδεΫμ δδβΰάζεδμ, ζνθαδζγαθσηεθκδ σηδ ανηΫμ
άηαθ πκν ηκνμ δδαθκλκπκδκτζαθ απσ ηκνμ ηλδΰτλπ ιΫθκνμ ζακτμ ηβμ ΥαθαΪθ ά ηβμ Ώδΰτπηκν. ΚΪηδ αθηέζηκδξκ ζνηίαέθεδ εαδ ηε ηκνμ κηκΰεθεέμ Έζζβθεμ, κδ κπκέκδ ζηδμ εγθδεΫμ ΰδκληΫμ θητθκνθ ηα παδδδΪ ηκνμ ηζκζδΪδεμ (ηκνζΪξδζηκθ ηα παζδσηελα ξλσθδα) πκζτ ηααδεσηελα ζνΰελδηδεΪ ηε σ,ηδ ΰέθεηαδ ζηβθ ΒζζΪδα. Έηζδ, θκδυγκνθ ππμ ελαηκτθ ηβθ εαηαΰπΰά ηκνμ. ΓεθδεΪ, εΪγε ιεθβηεηΫθκμ ελαηδΫηαδ ηε πελδζζσηελβ επδηκθά – εθσζκθ θνζδεΪ γΫζεδ θα γνηΪηαδ ηβθ εαηαΰπΰά ηκν – ζε ανησ πκν γεπλεέ αθΪηθβζβ ηβμ αλξδεάμ ηκν ηανησηβηαμ. Έηζδ ζνθΫίβ εαδ ηε ηκνμ Βίλαέκνμ ηκν ΏίλαΪη, εαδ ΰδ‘ ανησ, παλ‘ σζκ πκν β είλαρεά δδάΰβζβ ηβμ Π.Α. Ϋξεδ εκδθΪ ζηκδξεέα ηε ηδμ αλξαδσηελεμ ά θευηελεμ ανηάμ ηεζκπκηαηδαεΫμ, εέθαδ αελδίΫζηελβ. Με ίΪζεδ ηα παλαπΪθπ, ΰδα ητγκνμ πκν εέθαδ ξλκθδεΪ ηεηαΰεθΫζηελκδ ηβμ ΓεθΫζεπμ, δεθ νπΪλξεδ αηθδίκζέα σηδ εέθαδ αθηδΰλαθά. Ώμ δκτηε ζνΰελδηδεΪ ηβ δδάΰβζβ ηκν ΏηλαξΪζβ (Ώ.) εαδ ηβμ ΓεθΫζεπμ (Π.Α.), ζηα δδΪθκλα ζηΪδδα: 1) ηκ ητγκ ηκν Ώ. κδ γεκέ δβηδκνλΰκτθ ηκθ Ϊθγλππκ, ζηβθ Π.Α. κ Ϋθαμ Θεσμ. 2) ηκθ ητγκ ηκν Ώ. β αθγλππσηβηα ανιΪθεηαδ πζβγνζηδαεΪ εαδ νπΪλξεδ παθκτεζα πκν πλκεαζεέηαδ απσ ηκνμ γεκτμ. ηβθ Π.Α. πελδΰλΪθεηαδ β Ϋιπζβ ηπθ πλπησπζαζηκθ απσ ηκθ ΠαλΪδεδζκ. 3) ηκθ ητγκ ηκν Ώ. β αθγλππσηβηα ανιΪθεηαδ εαδ νπΪλξεδ ιβλαζέα εε ηπθ γευθ, εθυ ζηβθ Π.Α. πελδΰλΪθεηαδ κ θσθκμ ηκν ΚΪδθ. 4) ηκθ ητγκ ηκν Ώ. ανιΪθεηαδ ιαθΪ κ πζβγνζησμ, ΰέθεηαδ εαηαεζνζησμ εαδ ζυαεηαδ κ άλπαμ ηκν ητγκν ηε ηδα ίΪλεα. ηβθ Π.Α. πελδΰλΪθεηαδ β ΰεθεαζκΰέα ηΫξλδ ηκθ Νυε, Ϋπεδηα κ εαηαεζνζησμ εαδ ζπηβλέα ηε ηβθ εδίπησ. νθκπηδεΪ, ίζΫπκνηε σηδ ζηκθ ίαίνζπθδαεσ ητγκ ηκν ΏηλαξΪζβ, ηκ ετλδκ πλσίζβηα ΰδα ηκνμ γεκτμ, κδ κπκέκδ ζηΫζθκνθ ηδμ πζβηητλεμ ά ηδμ αλλυζηεδεμ εαδ ηβθ ιβλαζέα, εέθαδ... κ νπελπζβγνζησμ ηκν αθγλυπκν! Οδ «γεκέ» πλκεαζκτθ ηκθ εαηαεζνζησ, επεδδά κδ Ϊθγλππκδ Ϋξκνθ πζβγτθεδ νπελίκζδεΪ πκζτ! Βδδδεσηελα, ζηκθ ίαίνζπθδαεσ ητγκ κ Καηαεζνζησμ πλκεζάγβεε, επεδδά κ γσλνίκμ ηπθ αθγλυππθ – πκν άηαθ νπελίκζδεΪ πκζζκέ – εθκξζκτζε ηκνμ «γεκτμ»! ηκνμ κνηΫλδκνμ κ Γδκνακτθηλα (ηκ αθηέζηκδξκ ηκν Νυε) ηεηΪ ηκθ Καηαεζνζησ ΰέθεηαδ αγΪθαηκμ, εθυ ζηκνμ ΐαίνζυθδκνμ κ Ονηθαπδζηέη (ηκ αθηέζηκδξκ ηκν Νυε) εαδ β ΰνθαέεα ηκν ΰέθκθηαδ αγΪθαηκδ εαδ γεκπκδκτθηαδ. Ώθηέγεηα, ζηβθ δζηκλέα ηβμ ΓεθΫζεπμ, β ατιβζβ ηκν αθγλυπδθκν πζβγνζηκτ γεπλεέηαδ πμ ενζκΰέα εαδ πλκηλκπά εε ηκν Θεκτ (ΓΒΝ., Ώ‘, 28). Οδ «γεκέ» ηπθ ίαίνζπθδαευθ ητγπθ γΫζκνθ αελδίυμ ηκ αθηέγεηκ. Δ «εδθβηάλδα» δτθαηβ εαδ αδηέα ηπθ δτκ αθβΰάζεπθ δδαθΫλεδ λδαδεΪ. ΤπΪλξκνθ, επδπζΫκθ εαδ ζεπηκηΫλεδεμ, πκν θαθελυθκνθ ηβθ θαθηαζέα ηπθ ζνΰΰλαθΫπθ ηπθ επυθ ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηκ Μπνζά. Ο ίαίνζπθδαεσμ εαηαεζνζησμ δδαλεεέ 14 ηΫλεμ (πκζτ ζέΰκ, υζηε θα αθαθδζηκτθ κδ πΪθηεμ ζηβ Μεζκπκηαηέα) εθυ ζηβθ ΓΫθεζβ ίλΫξεδ 40 ηελσθνξηα, ξλσθκμ αλεεησμ ΰδα ηκθ αθαθδζησ αυπθ εαδ αθγλυππθ. Σκ πζκέκ ηκν Ονηθαπδζηέη Ϋξεδ απέγαθεμ δδαζηΪζεδμ: ηκ ζξάηα ηκν άηαθ Ϋθαμ ηΫζεδκμ ετίκμ (140x140x140 πάξεδμ – 1 αλξαέκμ πάξβμ εέθαδ πελέπκν 42 εε.), πλΪΰηα πκν ηκ εαγδζηκτζε αθέεαθκ θα επδπζετζεδ. Ώθηέγεηα, β εδίπησμ ηκν Νυε εέξε ζξεδδαζηεέ ΰδα θα επδπζΫεδ εαδ θα ξπλΪ πκζζυθ εδδυθ αυα. Ο δζξνλδζησμ σηδ β εδίπησμ άηαθ ειέζκν πκζτ ηεΰΪζβ ΰδα θα επδπζΫεδ παλαΰθπλέαεδ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ δεθ άηαθ ζεκπσμ ηβμ θα ηαιδδετεδ ζε αθκδεηκτμ πεεαθκτμ, αζζΪ απζυμ θα επδπζΫεδ ζε ΰζνεΪ θελΪ, επέ επηΪ ηάθεμ (ΓΒΝΒΕ Δ‘, 4). Ο Μ. Καζσπκνζκμ δζξνλέαεηαδ σηδ β αΰδκΰλαθδεά δδάΰβζβ ηκν Καηαεζνζηκτ «απκθετΰεδ επδηεζυμ εΪγε θανηδεά κλκζκΰέα απ‘ ηκ θσίκ ηβμ ζαγεηΫθβμ ξλάζβμ ηκν» Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 43). ηκ ΓΒΝΒΕ Σ‘, 16 κ Θεσμ ζΫεδ ζηκθ Νυε: «γα ηβμ ίΪζεδμ ζηΫΰβ, αθάθκθηαμ αθΪηεζα ζ‘ ανηάθ εαδ ζηβθ εκνπαζηά απσζηαζβ εθσμ πάξεπμ». ππμ εαδ θα ‗ξεδ, β εδίπησμ δεθ άηαθ πκθηκπσλκ πζκέκ. Ήηαθ εΪηδ πκν Ϋπλεπε θα επδπζΫεδ, θα ξπλΪ αυα εδ αθγλυπκνμ εαδ θα Ϋξεδ ζεεπαζηΫθκ ηκ εαηΪζηλπηα, εδ σζα ανηΪ ΰδα δδΪζηβηα εθηΪ ηβθυθ. Αεθ ηβμ ξλεδαασηαθ παθδΪ ά πβδΪζδκ ά εκνπδΪ. «Δ επδζηβηκθδεά αελέίεδα ηβμ εαηαζεενάμ ηβμ εδίπηκτ ηκν Νυε πδζηκπκδεέηαδ απ‘ ηα πζκέα πκν θανπβΰκτθηαδ ζηβθ επκξά ηαμ: ηκ ηάεκμ εέθαδ Ϋιδ θκλΫμ πελδζζσηελκ απσ ηκ πζΪηκμ» (Robert T. Boyd, Tells, Tombs and Treasure, Bonanza Books - New York 1969, p. 74). Ώελδίυμ σππμ ηβμ εδίπηκτ (300 πάξεδμ ηάεκμ, 50 πάξεδμ πζΪηκμ). ΚΪππμ παλΪιεθκ, κ Μπνζάμ πκν ζνθαθαζηλεθσηαθ ΜεζκπκηΪηδκνμ εαδ Ώδΰτπηδκνμ (κ Μ. Καζσπκνζκμ παλαδΫξεηαδ σηδ κτηε εδ ανηκέ άηαθ εαζκέ γαζαζζκπσλκδ), θα ΰθυλδαε ηκ ζπζησ ζσΰκ ηάεκνμ/πζΪηκνμ, εθυ κ αλξαέκμ εζζβθδεσμ ητγκμ θα ηκθ αΰθκκτζε. Ο σΰεκμ ηβμ εδίπηκτ άηαθ αελδίυμ σζκμ επαλεκτζε ΰδα Ϋθα αετΰκμ απσ εΪγε αυκ, δδσηδ δεθ ξλεδαασηαθ κδ θα ζπγκτθ σζεμ κδ δδαθκλεηδεΫμ πκδεδζέεμ, δδσηδ ανηΫμ γα πλκΫενπηαθ πΪζδ, αλΰσηελα. Ο Μ. Καζσπκνζκμ (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα) δζξνλέαεηαδ σηδ σζκδ κδ ητγκδ πελέ εαηαεζνζηκτ, εδδδεσηελα κδ Μεζκπκηαηδαεκέ (ηεηαιτ ανηυθ εδ β ίδίζδεά αθάΰβζβ ηκν Καηαεζνζηκτ) εέθαδ αθηδΰλαθά ηκν Καηαεζνζηκτ ηκν Αενεαζέπθα,
1) επεδδά δεθ αθαθΫλκνθ θανηδεκτμ σλκνμ. Σκ αδηδκζκΰάζαηε παλαπΪθπ δεέξθκθηαμ επδπζΫκθ σηδ ηκ ηάεκμ εαδ ηκ πζΪηκμ ηκν εαηαζεενΪζηβεαθ ζτηθπθα ηε ηδμ ζτΰξλκθεμ αθηδζάοεδμ πελέ θανπάΰβζβμ. 2) επεδδά κδ δδαζηΪζεδμ ηκν – 450 πσδδα (150 η.) ηάεκμ εαδ 75 πσδδα (25 η.) πζΪηκμ – άηαθ ειαδλεηδεΪ ηεΰΪζεμ εαδ «β νπελίκζά εέθαδ δεέΰηα ηεηαΰεθΫζηελβμ επειελΰαζέαμ». Σκ ηεΰΪζκ ηΫΰεγκμ άηαθ αθαΰεαέκ, ΰδα θα ξπλΫζκνθ Ϊθγλππκδ εαδ πκζζΪ αυα, δεθ άηαθ νπελίκζδεσ. ΒπδπζΫκθ «A Graecian account makes the ark 3.000 feet [ζβη.: 1000 η.] long and 12.000 feet [ζβη.: 4.000 η.] long» (Robert T.Boyd, Tells, Tombs and Treasure, Bonanza Books - New York 1969, p. 74), δβζαδά ηέα απσ ηδμ αλξαδκεζζβθδεΫμ ηνγκζκΰδεΫμ εεδκξΫμ αθαθΫλεδ ηβθ εδίπησ θα Ϋξεδ 1000 ηΫηλα ηάεκμ εαδ 4000 ηΫηλα πζΪηκμ. Πκτ ίλέζεεηαδ β νπελίκζά, εέθαδ πλκθαθΫμ. 3) επεδδά ζηβ δδάΰβζβ ηκν Αενεαζέπθα ηκ πελδζηΫλδ ξλβζδηετεδ ζηβθ πλσίζεοβ ηκν εαδλκτ, εθυ κ Νυε ηκ ξλβζδηκπκδεέ σππμ ηκθ εσλαεα, ζηΫζθκθηΪμ ηκ ησθκ ΰδα θα δεδ αθ νπκξυλβζαθ ηα θελΪ, πλΪΰηα πκν δδαπδζηυθεηαδ εαδ ηε ΰνηθσ ηΪηδ. ΏλξδεΪ, ηκ σηδ κ Νυε δεθ άηαθ θανηδεσμ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ δε γα ηπκλκτζε θα θηδΪιεδ ηδα ηεΰΪζβ ηακτθα, ηε ηδμ κδβΰέεμ ηκν Θεκτ. ΒπδπζΫκθ, ηκ σηδ ζνθΫίβ εαηαεζνζησμ ζηβθ Μεζκπκηαηέα εέθαδ εΪηδ απκδεδεδΰηΫθκ απσ ηδμ αθαζεαθΫμ εαδ ηα ηεΰΪζα ζηλυηαηα ζΪζπβμ πκν Ϋξκνθ ίλεγεέ. Βεησμ ανηυθ δδαίΪακθηαμ ηβθ ΓΫθεζβ ίζΫπκνηε σηδ: Ώ) κ Νυε ζηΫζθεδ ηκθ εσλαεα (ΓΒΝΒΕ Δ‘, 6-7), κ κπκέκμ δεθ επδζηλΫθεδ πζΫκθ, δδσηδ απζκτζηαηα πάΰε θα θΪεδ ηα πηυηαηα ά θα ίλεδ θα θΪεδ. ΐ) Ο Νυε ζηΫζθεδ ηκ πελδζηΫλδ, ηκ κπκέκ επδζηλΫθεδ (ΓΒΝΒΕ Δ‘, 9) [αμ ηβ ιεξθΪηε σηδ κ εσλαεαμ άηαθ αεΪγαληκ πηβθσ (ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΕΏ‘, 13-19), κ Νυε ησθκ δτκ εέξε πΪλεδ ηααέ ηκν (ΓΒΝΒΕ Γ‘, 3), εαδ ζνθεπυμ δεθ άγεζε θα ξαγεέ εαδ κ Ϊζζκμ εσλαεαμ ζηΫζθκθηΪμ ηκθ Ϋιπ]. Γ) ηκ ιαθαζηΫζθεδ κ Νυε εδ ανησ επδζηλΫθεδ ηε Ϋθα εζΪδκ εζδΪμ (ΓΒΝΒΕ Δ‘, 10-11), ζβηΪδδ σηδ εέξε απκζνλγεέ ηκ θελσ. Α) Ο Νυε ηκ ιαθαζηΫζθεδ πελδηΫθκθηαμ ηβθ επδζηλκθά ηκν Ϋπεδηα απσ επηΪ ηΫλεμ, αζζΪ ανησ δεθ ΰνλθΪ (ΓΒΝΒΕ Δ‘, 12). Β) Ο Νυε ζεΫθηεηαδ σηδ απκζτλγβεαθ πζάλπμ ηα θελΪ (δδσηδ ηκ πελδζηΫλδ δεθ άηαθ πηπηαηκθΪΰκ) εαδ ησηε αθκέΰεδ ηβ ζεεπά ηβμ εδίπηκτ εαδ ίζΫπεδ σηδ εαζυμ ζεΫθηβεε Ϋηζδ (ΓΒΝΒΕ Δ‘, 13). 4) επεδδά κ ητγκμ ηκν Αενεαζέπθα απκηεζεέ αθΪηθβζβ ηκν εαηαπκθηδζηκτ ηβμ Ώδΰαδέδαμ, β κπκέα πλΪΰηαηδ εαηαπκθηέζηβεε, σηαθ αθΫίβεε β ζηΪγηβ ηπθ θελυθ, αθαθέακθηαμ ηκθ πκζδηδζησ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ. Βιαδηέαμ ηκν εαηαπκθηδζηκτ, κδ δδαζπγΫθηεμ εΪηκδεκδ Ϋπζαζαθ ηκ ητγκ ηβμ ζπηβλέαμ εθσμ αετΰκνμ ηΫζα ζε ηδα ζΪλθαεα-πζκέκ, δζξνλέαεηαδ κ Μ. Καζσπκνζκμ. Οδ εθζηΪζεδμ πζησζκ εέθαδ πκζζΫμ. Ώ) ηκνμ αλξαδκεζζβθδεκτμ ητγκνμ δεθ αθαθΫλεηαδ πκνγεθΪ σηδ εαηαίνγέζηβεε ηκ Ώδΰαέκ (αεσηβ εαδ β Ώηζαθηέδα δεθ άηαθ ζηκ Ώδΰαέκ, ΰδα ηκθ ΠζΪηπθα), δεθ νπΪλξεδ ηΫηκδα αθΪηθβζβ, σζκ εδ αθ νπΪλξεδ αθΪηθβζβ σηδ «ησηε εέθαδ πκν ξυλδζαθ ηα ίκνθΪ ηβμ Θεζζαζέαμ» (Ώπκζζκδυλκν Βηβιηνζήθε, Ώ‘, VII, 2). Δ τπαλιβ ηβμ αθΪηθβζβμ ΰδα ηβ Θεζζαζέα ζβηαέθεδ σηδ γα ‗πλεπε θα γνηκτθηαδ εαδ ηβθ εαηαπσθηδζβ ηβμ Ώδΰαδέδαμ (Ϋθα αεσηβ πδκ ηεΰΪζκ ΰεΰκθσμ). Άζζκ β Ϊθκδκμ ηβμ ζηΪγηβμ ηβμ γΪζαζζαμ εδ Ϊζζκ β θελκπκθηά. ΐ) ηκ ητγκ ηκν Αενεαζέπθα επδακτθ εδ Ϊζζκδ, ζηκ Νυε σξδ. Γ) ηκ ητγκ ηκν Αενεαζέπθα κδ πΫηλεμ ηεηαηλΫπκθηαδ γανηαηκνλΰδεΪ (;) ζε Ϊθδλεμ εαδ ΰνθαέεεμ, Ϋπεδηα απσ επδγνηέα ηκν Νυε εαδ πλαΰηαηκπκέβζβ ανηάμ ηβμ επδγνηέαμ απσ ηκ Αέα. ΚαθκθδεΪ, κδ νπσζκδπκδ δδαζπγΫθηεμ γα αλεκτζαθ απσ ησθκδ ηκνμ (ηααέ ηε ηβθ κδεκΰΫθεδα ηκν Αενεαζέπθα) ΰδα ηβ «θνζδκζκΰδεά» ατιβζβ ηκν πζβγνζηκτ, εαδ δε γα ξλεδαασηαθ γατηαηα. Α) Ο Αενεαζέπθ «ηΫζα ζηβθ εδίπησ γαζαζζκδελθσηαθ εθθδΪ ηΫλεμ εαδ εθθδΪ θτξηεμ», αζζΪ ΰδα θα ξαγεέ σζκμ κ εσζηκμ «εεησμ απσ ζέΰκνμ πκν ζεαλθΪζπζαθ ζηα εκθηδθΪ ίκνθΪ» (Ώπκζζκδυλκν Βηβιηνζήθε, Ώ‘, VII, 2), γα ξλεδαασηαθ πκζτ ηεΰαζτηελβμ δδΪλεεδαμ θελκπκθηά εδ σξδ ησθκ εθθδΪ ηελκθτξηπθ. Β) Δ εδίπησμ ηκν Αενεαζέπθα αεκνηπΪ ζηκθ Παλθαζζσ. Αεθ Ϋξκνθ ίλεγεέ έξθβ ηβμ εδίπηκτ εεεέ, εδ κππζδάπκηε δε γα άηαθ ηδα ηδελά ίαλεκτζα. Ώθηέγεηα, ΰδα ηβθ εδίπησ ηκν Νυε Ϋξκνθ ΰέθεδ πκζζΫμ Ϋλενθεμ ζηκ ΏλαλΪη. Κζεέθκθηαμ ηκ αάηβηα ηκν εαηαεζνζηκτ παλαγΫηκνηε Ϋθαθ Ϊζζκ ητγκ, παλΪζζβζκ ηε ηβ δδάΰβζβ ΰδα ηκθ Νυε (Noah)˙ ηκ ητγκ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ Πκζνθβζέαμ ΰδα ηκθ εαηαεζνζησ. «Τπαεκτκθηαμ ζηδμ δδαηαΰΫμ ηκν γεκτ Kane, κ Nuu (ζβη.: !!) Ϋξηδζε ηδα ηεΰΪζβ ίΪλεα ηε Ϋθα ζπέηδ πΪθπ ηβμ. ηααέ ηε ηβ ΰνθαέεα ηκν εαδ Ϋιδ Ϊζζκνμ αθγλυπκνμ, ίΰάεαθ ζυκδ απσ ηκθ εαηαεζνζησ. ηαθ ηα θελΪ ηκν εαηαεζνζηκτ νπκξυλβζαθ, ηκ ζεΪθκμ άηαθ ζηβθ εκλνθά ηκν ίκνθκτ Maunu Kea ζηκ θβζέ ηβμ ΥαίΪδ. Ο Nuu δδαηΪξηβεε θα εΰεαηαζεέοεδ ηβθ εδίπησ (ζβη.: σππμ εαδ ζηβ ΓΫθεζβ, β‘, 16), εαδ θα εαηκδεάζεδ ζε ηδα ζπβζδΪ ηβθ κπκέα κθσηαζε απ‘ ηβ ζτανΰσ ηκν, Lilli-Noe. Ώνηά β ζπβζδΪ νπΪλξεδ υμ ζάηελα. Φετΰκθηαμ απ‘ ηβθ εδίπησ, κ Nuu πλσζθελε γνζέα αυκν εαδ θλκτηπθ ζηκ γεσ ηκν. Κκδηυθηαμ ζηκ θεΰΰΪλδ, κ Nuu θσηδζε σηδ άηαθ ηκ πλσζππκ ηκν Kane, εαδ πλσζθελε ηβ γνζέα ηκν ζηκ θεΰΰΪλδ. Ώνησ εισλΰδζε ηκθ Kane (ζβη.: !!), εαδ εαηΫίβεε ζηβ ΰβ θα ηδηπλάζεδ ηκθ Nuu. Σκ ηκθκπΪηδ ηΫζπ ηκν κπκέκν εαηΫίβεε άηαθ Ϋθα κνλΪθδκ ησικ. ηαθ κ Nuu ηκτ ειάΰβζε ηκ ζΪγκμ ηκν, κ Kane ΰτλδζε πέζπ ζηκθ κνλαθσ ηΫζπ ηκν κνλΪθδκν ησικν, αθάθκθηΪμ ηκ πμ ζβηΪδδ ζνΰξυλεζβμ» (Robert T.Boyd, Tells, Tombs and Treasure, Bonanza Books - New York 1969, p.
72). Συλα ΰδαηέ κ εαηαεζνζησμ ανησμ ηπθ Πκζνθάζδπθ (κδ κπκέκδ εέθαδ απσΰκθκδ πλκρζηκλδευθ Βζζάθπθ πκθηκπσλπθ, ζτηθπθα ηε ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ!!!) εέθαδ ζξεδσθ παλσηκδκμ ηε ηκθ ίδίζδεσ, ΰδαηέ κ γεσμ Kane εικλΰέαεηαδ ηε ηβθ πλκζθκλΪ γνζέαμ ζε κνλΪθδα ζυηαηα (δβζαδά εδδπζκζαηλέα˙ ηε Ϊζζα ζσΰδα, κδ Πκζνθάζδκδ γνησθηκνζαθ σηδ β ζαηλεέα εηδζηυθ ηηβηΪηπθ ηκν ζτηπαθηκμ άηαθ αλξδεΪ απαΰκλενηΫθβ, σζκ εδ αθ αλΰσηελα ειεηλΪπβεαθ), ανησ γα ηαμ ηκ πκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ζε εΪπκδκ απσ ηα ξδζδΪδεμ ίδίζέα πκν ΰλΪθκνθ. ζκ ΰδ‘ ανηκτμ πκν ζεθ ππμ απζΪ κδ δδΪθκλκδ εαηαεζνζηκέ (ηεηαιτ ανηυθ εδ Ϋθαμ εαηαεζνζησμ ζηβθ Μεζκπκηαηέα) ζνθΫίβζαθ εαηΪ ηβθ επκξά ηκν ζεδπζέηαηκμ ηπθ πΪΰπθ, κπσηε σξδ ησθκ δεθ νπάλξε «γερεά παλΫηίαζβ», αζζΪ επδπζΫκθ β ΓΫθεζβ πλκζΫδπζε βγδεσ πελδεξσηεθκ (αηαληπζσηβηα-ηδηπλέα) ζε Ϋθα θνζδεσ θαδθσηεθκ, β αζάγεδα εέθαδ ππμ ανησ ηκ «βγδεσ πελδεξσηεθκ», δβζαδά β εαηαθσβζβ ηκν «εαηαεζνζηκτ» πμ ηδηπλέαμ εε ηΫλκνμ ηκν γεκτ/γευθ ΰδα ηβθ αηαληπζσηβηα ηπθ αθγλυππθ, νπΪλξεδ εαδ ζηκ ητγκ ηκν Αενεαζέπθα. ΤπΪλξκνθ εδ Ϊζζεμ λδαδεΫμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηπθ ητγπθ ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ εαδ ηβμ δζηκλέαμ ηβμ ΓεθΫζεπμ: 1) Οδ «γεκέ» ηανηέακθηαδ ηε ηβ θτζβ εαδ ηδμ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ, εθυ κ Θεσμ πκηΫ δεθ ηανηέαεηαδ ηε ηβ θτζβ. 2) Δ δβηδκνλΰέα ηκν εσζηκν επδηνΰξΪθεηαδ ηΫζπ ζεικναζδεάμ ηεεθκπκέβζβμ ηεηαιτ ηπθ «γευθ», εθυ β Αβηδκνλΰέα ζηβθ Π.Α. δεθ Ϋξεδ θα εΪθεδ ηέπκηα ηε ελπηδεΫμ πλΪιεδμ ηκν Θεκτ. 3) Σκ αλξΫΰκθκ ζεκηΪδδ ζηδμ ηνγκζκΰέεμ Ϋξεδ σθκηα, πλκζππδεσηβηα εαδ ζνξθΪ εέθαδ ανησ εαγεανησ Ϋθαμ «γεσμ», εθυ ζηβθ αθάΰβζβ ηβμ Π.Α. ηκ ζεκηΪδδ εέθαδ, απζΪ, ζεκηΪδδ. 4) Δ γΪζαζζα, β Ϊίνζζκμ, παλκηκέπμ εέθαδ «γεκέ» ζηδμ ηνγκζκΰέεμ, εθυ ζηβθ ΓΫθεζβ εέθαδ απζυμ ζηκδξεέα ηβμ θτζβμ εαδ ηέπκηε Ϊζζκ. 5) Ο άζδκμ, ηκ θεΰΰΪλδ εαδ ηα Ϊζηλα Ϋξκνθ κθσηαηα εαδ ηαΰδεΫμ δνθΪηεδμ, εθυ ζηβθ δδάΰβζβ ηβμ ΓεθΫζεπμ κ άζδκμ δεθ εέθαδ παλΪ ηδα... ζΪηπα, δέξπμ γερεΫμ ά ηαΰδεΫμ δδδσηβηεμ. 6) «ε εαθΫθα απσ ηκνμ αλξαέκνμ ητγκνμ ηβμ δβηδκνλΰέαμ δε ίλέζεκνηε ηβθ αθηέζβοβ σηδ "ηα πΪθηα ΰεθθδκτθηαδ απσ ηκ ηέπκηε"» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 21). Ώθηέγεηα, ζηβθ Π.Α. κ Θεσμ δβηδκνλΰεέ ηκ παθ εε ηκν ηβ σθηκμ. 7) ηδμ ηνγκζκΰέεμ ηκ Shabbatu εέθαδ βηΫλα ηλσηκν, εθυ ζηβθ ΓΫθεζβ ηκ Ϊίίαηκ, β Ϋίδκηβ βηΫλα άηαθ βηΫλα ενζκΰέαμ εαδ ιεεκτλαζβμ. 8) ηδμ ηνγκζκΰέεμ κ Ϊθγλππκμ δβηδκνλΰεέηαδ, ΰδα θα εέθαδ ζεζΪίκμ πκν γα ηαΎαεδ ηκνμ «γεκτμ», εθυ ζηβ ΓΫθεζβ δβηδκνλΰεέηαδ, ΰδα θα ΰέθεδ εαγ‘ κηκέπζβ ηκν Θεκτ, δβζαδά Θεσμ εαηΪ ξΪλβ. «ΏθΪηεζα ζηκνμ κνηελδαεκτμ ητγκνμ εαδ ηκ αθηέζηκδξκ ΐαίνζπθδαεσ Ϋπκμ ηβμ δβηδκνλΰέαμ νπΪλξκνθ αλεεηΫμ δδαθκλΫμ. Παλ‘ σζα ανηΪ Ϋξκνθ Ϋθα εκδθσ ζβηεέκ πκν εέθαδ κ ζεκπσμ ηβμ δβηδκνλΰέαμ [ζβη: ηκν αθγλυπκν]. Ο Ϊθγλππκμ δβζαδά πζΪζηβεε ΰδα θα νπβλεηεέ ηκνμ γεκτμ, θα εαζζδελΰεέ ηα ξπλΪθδα εαδ Ϋηζδ ανηκέ θα ηβθ Ϋξκνθ εαηέα Ϋΰθκδα ΰδα ηβθ ηλκθά εαδ ΰεθδεΪ ηβθ επδίέπζά ηκνμ. ηκ ζκνηελδαεσ ητγκ κδ γεκέ παλαπκθδκτθηαδ ΰδαηέ δε ίλέζεκνθ θα θΪθε» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 27). ε Ϋθα Ϊζζκ ητγκ ίζΫπκνηε σηδ δτκ γεκέ «κ ΛαξΪλ εαδ β ΏζξθΪθ Ϊλξδζαθ θα πέθκνθ ελαζέ, θα ηεγΪθε εαδ θα ηζαευθκθηαδ, Ϋηζδ πκν κδ γεκέ δεθ ηπκλκτζαθ θα ειαζθαζέζκνθ ηα αθαΰεαέα. Καδ ΰδα θα γελαπετζκνθ ηκ εαεσ, δβηδκτλΰβζαθ ηκθ Ϊθγλππκ (Samuel HenryHook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 24). 9) ηκ ζκνηελδαεσ ητγκ «κ Βθεέ δβηδκνλΰεέ Ϋθα αθγλυπδθκ κθ αδτθαηκ ζηκ ηναζσ εαδ ηκ ζυηα. Αεθ ηκν Ϊλεζε εαδ αάηβζε ηβ ίκάγεδα ηβμ ΝδθηΪξ ΰδα θα ηκ δδκλγυζεδ. Ώνηά σηπμ δεθ ηπσλεζε θα εΪθεδ ηέπκηε εαδ εαηαλΪζηβεε ηκθ Βθεέ ΰδ‘ ανησ ηκ Ϊγζδκ εαηαζεεταζηα» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 27-28). Ώθηέγεηα κ Θεσμ ελέθεδ σζβ ηβ δβηδκνλΰέα ηκν «πκζτ εαζά» εαδ ενζκΰεέ ηκθ Ϊθγλππκ. 10) ηδμ ηνγκζκΰέεμ νπΪλξκνθ πΪλα πκζζκέ γεκέ ηε πκζτ πελέπζκεεμ εαδ ηαλαξυδεδμ ζξΫζεδμ, εθυ ζηβ ΓΫθεζβ νπΪλξεδ Ϋθαμ Θεσμ, ζηαγελσμ εαδ παθηκδτθαηκμ. ηβ ίαίνζπθδαεά ηνγκζκΰέα «β πλπηαλξδεά εαηΪζηαζβ ηκν ζτηπαθηκμ, ησηε πκν δεθ νπάλξε ηέπκηε Ϊζζκ εεησμ απσ ηκθ Ώπζκτ, ηκθ πεεαθσ ηπθ ΰζνευθ θελυθ
εαδ ηβθ ΣδαηΪη, ηκθ πεεαθσ ηπθ αληνλυθ θελυθ. Ώπσ ηβθ Ϋθπζά ηκνμ ΰεθθάγβεαθ κδ γεκέ» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 41). ηβ Υαθααθδηδεά ηνγκζκΰέα «κ ΓδΪη- ΜαξΪλ Ϋζηεδζε απεζηαζηΫθκνμ ζηκ ζνηίκτζδκ ηπθ γευθ ΰδα θα απαδηάζκνθ θα παλαδκγεέ ζ‘ ανησθ κ ΐΪαζ. Οδ γεκέ Ϋζενοαθ απσ θσίκ ηκ εεθΪζδ, εθυ κ Έζ [ζβη: κ παηΫλαμ ηκν ΐΪαζ] νπκζξΫγβεε θα εΪθεδ ανησ πκν ηκν αβηκτζαθ» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 82). ηκνμ Υεηηαέκνμ «κ Ώθκτμ, πκν εέθαδ κ Ώεεαδδεσμ Ώθκτ, κ γεσμ ηκν κνλαθκτ, Ϋδδπιε ηκθ παηΫλα ηκν Ώζαξκτ απσ ηκ γλσθκ εαδ ηκν πάλε ηβ γΫζβ, ηα εδ ανησμ ηε ηβ ζεδλΪ ηκν εεγλκθέζηβεε απσ ηκ ΰδσ ηκν Κκνηαληπέμ» (Samuel Henry Hook, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 98). ΣΫζκμ, 11) ζηδμ ηνγκζκΰέεμ ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ κ Ϊθγλππκμ δβηδκνλΰεέηαδ απσ εΪπκδκ ηηάηα ηπθ «γευθ» ά εθσμ απσ ανηκτμ, π.ξ. ηκ αέηα ηκν(μ) αθαηεηδΰηΫθκ ηε πβζσ. Ώθηέγεηα, ζηβθ ΓΫθεζβ κ Ϊθγλππκμ πζΪγεηαδ ηε πβζσ, εαη‘ εδεσθα ηκν Θεκτ. «Ο Μαλδκτε δβζυθεδ ηβθ πλσγεζά ηκν θα δβηδκνλΰάζεδ ηκθ Ϊθγλππκ ΰδα θα νπβλεηεέ ηκνμ γεκτμ. Με πλσηαζβ ηκν ΒΪ πΪλγβεε β απσθαζβ θα γαθαηπγεέ κ Κδθΰεκτ, ΰδα θα δβηδκνλΰβγεέ ηκ αθγλυπδθκ ΰΫθκμ. Έηζδ ζκδπσθ κ Κδθΰεκτ θκθετηβεε εαδ απσ ηκ αέηα ηκν Ϋπζαζαθ ηκθ Ϊθγλππκ ζηβθ νπβλεζέα ηπθ γευθ "ΰδα θα ηκνμ ιεεκνλΪαεδ"» (Samuel Henry Hook,Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ, ζ. 44). Με Ϊζζα ζσΰδα εέθαδ β αλξαδκεζζβθδεά κλθδεά δδάΰβζβ ανηά πκν αθηδΰλΪθεδ ηδμ δδβΰάζεδμ ηβμ Μεζκπκηαηέαμ (αθκτ απ‘ ηκ αέηα ηκν επαθαζηΪηβ Κδθΰεκτ εαδ ηπθ ΣδηΪθπθ πζΪγεηαδ κ Ϊθγλππκμ) εδ σξδ β ίδίζδεά δδάΰβζβ ηβμ ΓΫθεζβμ. νθεπυμ, δεδκηΫθπθ ηπθ ησζπθ δδαθκλυθ εαδ, ενλέπμ, ηκν ΰεΰκθσηκμ σηδ ζηβθ ΓΫθεζβ ηα ζξεηδασηεθα ηε ηβθ δβηδκνλΰέα εέθαδ απζΪ, ζκΰδεΪ εαδ δέξπμ ηνγκζκΰδεΪ ζηκζέδδα, εαδ δεξσηεθκδ σηδ β απζκτζηελβ δδάΰβζβ πλκβΰεέηαδ ηβμ πκζνπζκεσηελβμ, β ΓΫθεζβ, αθ εαδ Ϋξεδ εκδθΪ ζηκδξεέα ηε ηδμ ηνγκζκΰέεμ πελέ δβηδκνλΰέαμ ηπθ ΰεδηκθδευθ ζαυθ, εέθαδ πζΫκθ αιδσπδζηβ απσ ανηΫμ.
10. "Ο δκνδαρεσμ ηκθκγερζησμ εέθαδ αθηδΰλαθά ηβμ ηκθκγερζηδεάμ ηεηαλλτγηδζβμ ηκν Φαλαυ ΏηΫθπθδ Α‘, κ κπκέκμ εαγδΫλπζε ηκθ 14κ αδυθα ηβθ βζδκζαηλεέα. Ώνησ θαέθεηαδ εαδ ζηκθ Φαζησ 103." ΏΠΏΝΣΔΔ: ηκθ Φαλαυ ανησθ απκδέδεηαδ κ Όηθκμ ηκν Βξθαηυθ. ηκθ τηθκ ανησθ εινηθεέηαδ κ άζδκμ πμ ξκλβΰσμ ηβμ απάμ εαδ ηβμ εέθβζβμ ηπθ πΪθηπθ˙ πμ δβηδκνλΰσμ ηκν ζπΫληαηκμ ζηκνμ Ϊθδλεμ, ηκν εαλπκτ ζηδμ ΰνθαέεεμ, εαδ πμ δπλβηάμ πθκάμ ζηα θνηΪ εαδ ζηα αυα. ΒπκηΫθπμ εαηαθαθυμ εεθλΪαεδ εαδ ηβ θνζδεά εαδ επδζηβηκθδεά πζενλΪ, εθυ κ άζδκμ ηβμ Π. Αδαγάεβμ εέθαδ ηδα ζΪηπα. Σα εεέηεθα σηπμ ηβμ Π.Α. εέθαδ ζθσδλα αθηδβζδκζαηλδεΪ. Ο ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΓεθΫζεπμ ίΪαεδ ηκθ άζδκ θα δβηδκνλΰεέηαδ ηβθ ηΫηαληβ βηΫλα ηβμ δβηδκνλΰέαμ, εεησμ ηπθ Ϊζζπθ εαδ ΰδα θα ηβ πλκετοεδ β παλαηδελά ζτΰξνζβ (αθ π.ξ. δβηδκνλΰσηαθ ηβθ πλυηβ ηΫλα) σηδ κ άζδκμ εέθαδ β αδηέα ηβμ απάμ εαδ ηκν ζτηπαθηκμ. Ο Φαζησμ 103 (104) ηκθ άζδκ ηκθ γεπλεέ απζυμ Ϋθα θπηδζηδεσ ζβηεέκ. Οτηε πβΰά απάμ, κτηε γεσ. Βι‘ Ϊζζκν, σππμ αθαθΫλγβεε ζε πλκβΰκτηεθβ παλΪΰλαθκ, δεθ νπΪλξεδ ΰζπζζδεά κηκδσηβηα ηεηαιτ ηκν αδΰνπηδαεκτ «γεκτ» Ήζδκν («Ώησθ») εαδ ηκν ΓδαξίΫ, σππμ δζξνλέακθηαδ κλδζηΫθκδ, ηπελδενσηεθκδ απσ ηβθ εζζβθδεά ηεηΪθλαζβ ηκν ΓδαξίΫ («Χθ»).
11. «Ο «Μκθκγερζησμ» εέθαδ Ϋθα πλσζθαηκ Εκνδαρεσ εαηαζεεταζηα! Ο δζλαβζέηβμ αλξαδκζσΰκμ Ze‘ev Herzog, αθαθΫλεηαδ, ζε Ϊλγλκ ηκν ζηβθ ηεΰΪζβμ ενεζκθκλέαμ εαγβηελδθά εθβηελέδα ηκν Εζλαάζ «Ha‘aretz», ζε αθαεΪζνοβ επδΰλαθυθ ζηα αλξαέα ΒίλαρεΪ πκν αθαθΫλκνθ ηκθ «εγθδεσ» Θεσ ηπθ ηκθκγερζηυθ ΕεξπίΪ, σξδ ηκθαξσ ηκν αζζΪ ηε ηδα γερεά ζτανΰκ, σππμ απαθηΪηαδ ζε σζα ηα πκζνγερζηδεΪ πΪθγεα ηπθ Βγθυθ ηβμ ΰάμ. Οδ επδΰλαθΫμ ανηΫμ, πκν ξλκθκζκΰκτθηαδ απσ ηα ηΫζβ ηκν 8κν αδυθκμ, αθαθΫλκνθ ηκ γερεσ αετΰκμ ηκν Jehovah εαδ ηβμ Asherah, απκδεδεθτκνθ ηκ σηδ ζε εεεέθκνμ ηκνμ εαδλκτμ κδ Εζλαβζέηεμ απβτγνθαθ ηδμ πλκζενξΫμ ηκνμ ζε Ϋθα γερεσ αετΰκμ εαδ σξδ ζηκθ ΰθπζησ ηβμ βηΫλεμ ηαμ ανηδζηδεσ «δδεηαηκλέζεκ ηπθ κνλαθυθ». νθεπυμ ηΪζζκθ επδίείαδυθκθηαδ παθβΰνλδεΪ σζκδ ηεζεηβηΫμ νπκζηάλδιαθ εαηΪ εαδλκτμ ππμ κ ζεΰσηεθκμ «Μκθκγερζησμ» άηαθ ηδα ανγαέλεηβ επδθσβζβ ηβμ επκξάμ ηκν «ΐαζδζεέκν ηβμ Εκνδαέ-
αμ», πκν ζεκπσ εέξε θα δζξνλκπκδάζεδ πκζδηδεΪ εαδ εκδθπθδεΪ ηβθ εικνζέα ηπθ βΰεηκθέζεπθ ηβμ πελδκξάμ εαδ ηκν νπκζηβλδεηδεκτ ηκνμ δελαηεέκν.» ΏΠΏΝΣΔΔ: ΤπΪλξκνθ ηκνζΪξδζηκθ ηλεδμ επδΰλαθΫμ. Ατκ ζηκ Kuntillet Ajrud (Ϋιπ απσ ηβθ Εκνδαέα) εαδ ηέα ζηκ Khirbet el-Qom (δέπζα ζηβ Υείλυθα). ΏνηΫμ ηκν Kuntillet Ajrud ζνθδΫκθηαδ ζηεθΪ ηε ηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ ηκν Εζλαάζ (π.ξ. κ ΓδαξίΫ κθκηΪαεηαδ ΓδαξίΫ ηβμ αηΪλεδαμ). «ΓδαξίΫ ηκν Teman εαδ ηκ Asherah ηκν»˙ «ΓδαξίΫ ηβμ αηΪλεδαμ εαδ ηκ Asherah ηκν». «Σα ζνθάγβ ενλάηαηα (εδδδεΪ επδΰλαθΫμ εαδ εδεσθεμ) ηαληνλκτθ ηβ ηκθαδδεσηβηα ηβμ πελδκξάμ. Σκ πελδεξσηεθκ ηπθ επδΰλαθυθ, κδ αθαθκλΫμ ζε δδΪθκλεμ γεσηβηεμ, εαδ β παλκνζέα αθδελπηΫθπθ αΰΰεέπθ, σζα νπκδεδεθτκνθ σηδ ηκ Kuntillet άηαθ γλβζεενηδεσ εΫθηλκ˙ πζησζκ, β απκνζέα πλαΰηαηπθ πκν ζνθάγπμ ζξεηέακθηαδ ηε ηεζεηκνλΰδεά γνζέα (π.ξ. ίπηκέ) εαδ ηκ αλξδηεεηκθδεσ ζξΫδδκ ηβμ ηκπκγεζέαμ δεέξθκνθ σηδ ηα νπκζζεέηαηα δεθ εέθαδ ανηΪ εθσμ θακτ. Φαέθεηαδ σηδ β ηκπκγεζέα γα ξλβζέηενζε πμ «παλσδδκμ» θασμ πκν, ζσΰπ ηβμ γΫζβμ ηκν, ζνζξεηδασηαθ ηε ηαιέδδα ηπθ Εζλαβζδηυθ ίαζδζΫπθ ζηβθ Elat εαδ ζηκ Ezion-geber, έζπμ εαγυμ εαδ ηε ηαιέδδα πλκζεβθνηυθ ζηκ θσηδκ δθΪ. Ώνηκέ ηπκλκτζαθ θα ηαιδδετκνθ θσηδα παλΪζζβζα πλκμ ηβθ Darb el ghazza απσ ηκ Kadesh-barnea, ζηαηαηυθηαμ ζηκ ηΫλκμ ανησ ΰδα θα εΪθκνθ αθδελυζεδμ ζηκ γεσ ηκν δζλαάζ ζηκ ετλδκ εηάλδκ. Δ δζξνλά ίσλεδα (Εζλαβζδηδεά, σξδ Εκνδαρεά) επδλλκά ζηα ενλάηαηα, θαέθεηαδ θα ζνθδΫεδ ηκ Kuntillet ηε ηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ ηκν Εζλαάζ ά ηε Ϋθα απσ ηκνμ δκνδαέκνμ ίαζδζεέμ πκν άηαθ ζηεθΪ ζνθδεδεηΫθκδ ηε ηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ ηκν Εζλαάζ. Ώνηά β ίσλεδα επδλλκά ίείαδυθεηαδ ηε ηβθ αθαθκλΪ «ΓδαξίΫ ηβμ αηΪλεδαμ», ηε ηκθ θκδθδεδεσ ηλσπκ ΰλαθάμ, ηε ηα εκζηκπκζέηδεκν ζηνζ εαδ ηκηέία ηβμ δδαεσζηβζβμ, ηε ηα εέδβ αΰΰεέπθ εαδ ηε ηκνμ κθκηαηδεκτμ ητπκνμ (κθσηαηα ζάΰκθηα ζε –yau εαδ σξδ –yahu). Δ ηκπκγεζέα πδγαθσθ εαηκδεκτθηαθ απσ ηδα ηδελά κηΪδα δελΫπθ απεζηαζηΫθπθ απσ ηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ ηκν Εζλαάζ ηε Ϋθαθ αιδπηαηδεσ επδεεθαζάμ ηκνμ. Αδαηβλκτθηαθ απσ ηδμ δδΪθκλεμ γνζέεμ εαδ θσλκνμ πκν ζηΫζθκθηαθ πμ παλκξά ενλέπμ απσ ηβθ Εκνδαέα˙ ζε αθηΪζζαΰηα πλκζΫθελαθ ηδμ ζαηλενηδεΫμ ηκνμ νπβλεζέεμ ζηκνμ ηαιδδδυηεμ (David Noel Freedman (main ed.), Anchor Bible Dictionary,DoubleDay:1992). Δ επδΰλαθά ζηκ Khirbet el-Qom ζΫεδ (David Noel Freedman (main ed.), Anchor Bible Dictionary, DoubleDay:1992, ζάηηα ―Asherah‖) Uniyahu κ πζκτζδκμ ηκ Ϋΰλαοε. ΒνζκΰβηΫθκμ αμ εέθαδ κ Uriyahu απσ ηκθ Yahweh. Αδσηδ απσ ηκνμ εξγλκτμ ηκν δδα ηκν asherah ηκν ηκθ Ϋζπζε.
Δ εληβθεέα ηπθ πζβλκθκλδυθ. α') κδ αθαθκλΫμ δεθ εέθαδ ενγΫπμ ζηβθ γεΪ ΏζελΪ, αζζΪ ζε Ϋθα ζαηλενηδεσ αθηδεεέηεθκ ζξεηδασηεθκ ηε ανηάθ εαδ κθκηαασηεθκ ηε ηκ έδδκ σθκηα. «Οδ νλκ-ΠαζαδζηδθδαεΫμ ΒπδΰλαθΫμ. ηκ Kuntilet Ajrud ζηκ ΐΏ δθΪ, επδΰλαθΫμ ίλΫγβεαθ θα αθαθΫλκνθ ηκθ «ΓδαξίΫ εαδ ηβθ ΏζελΪ» ηκν. Μδα επδΰλαθά ζΫεδ brkt.
ζΫιβ, επκηΫθπμ, πλΫπεδ θα εέθαδ Ϋθα εκδθσ κνζδαζηδεσ. Με Ϊζζα ζσΰδα, ηκ asherah δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ β Asherah. ΠλΫπεδ θα εέθαδ εΪηδ Ϊζζκ. ΤπΪλξκνθ κλδζηΫθεμ πδγαθσηβηεμ: ηδα εέθαδ ιτζδθβ ζηάζβ˙ Ϊζζβ εέθαδ Ϋθα δελσ Ϊζζκμ˙ εαδ ηδα ηλέηβ, Ϋθα δελσ ηΫλκμ σπκν ηπκλεέμ θα επδεαζεζηεέμ ηδα γεσηβηα ά θα πλκθΫλεδμ ηδα ενξαλδζηέα» (David Noel Freedman, Yahweh of Samaria and HisAsherah, Biblical Archaeologists (vol 50)). ΰ‘) Χζησζκ, αλεεηκέ ζνΰΰλαθεέμ νπκγΫηκνθ ππμ β Ϋηηεζβ ανηά αθαθκλΪ εέθαδ ειέζκν εαζά σζκ β Ϊηεζβ εαδ Ϋηζδ απκδέδκνθ ζηΪηκνμ ζνθκδκτ ζηβθ γεΪ ΏζελΪ. ΏζζΪ πλΫπεδ θα πλκζΫικνηε σηδ νπΪλξεδ ηεΰΪζβ δδαθκλΪ ηεηαιτ ηκν «ΓδαξίΫ εαδ ηκν αζελΪ ηκν» εαδ ηκν «ΓδαξίΫ εαδ ηβμ [ζνατΰκν ηκν,] ΏζελΪ»: «ΠλΪΰηαηδ, σππμ κ Olyan εαδ Ϊζζκδ θδζσζκΰκδ ζνηθπθκτθ, β ενζκΰέα απσ ηκθ ΓδαξίΫ Shormon ά ΓδαξίΫ Teman «εαδ ηβμ αζελΪ ηκν» πλΫπεδ θα εθθκεέ ηκ ζαηλενηδεσ ζτηίκζκ παλΪ ηβ γεΪ ΏζελΪ, δδσηδ ζηα είλαρεΪ ηα ετλδα κθσηαηα δεθ παέλθκνθ αθηπθνηδεΫμ εαηαζάιεδμ. Χζησζκ, ηκ ζαηλενηδεσ ζτηίκζκ αθηδπλκζππετεδ ηβ γεΪ, εαδ δεθ ηπκλυ θα απκεζεέζπ σ,ηδ κ Olyan ίείαδυθεδ: σηδ ηκ ζαηλενηδεσ ηβμ ζτηίκζκ ηπκλεέ θα ζξεηέαεηαδ ηε ηελδεΫμ παζδΫμ ηκλθΫμ Γδαξίδζηκτ, εέηε ζαρεΫμ εέηε επέζβηεμ. Δ ελυηβζβεζεδδέ εέθαδ, εΪθ β ΏζελΪ ηπκλεέ θα γεπλβγεέ πμ β ζτανΰκμ ηκν ΓδαξίΫ» (Biblical Archaeologist: Volum 53, (Durham, NC: American Schools of Oriental Research) 1996.; book review of Asherah and the Cult of Yahweh in Israel, by Saul M. Olyan, reviewed by M. Pierce Matheney). δ‘) Δ δδπζά αθαθκλΪ ζηκ ΓδαξίΫ εαδ ζε Ϋθα ζαηλενηδεσ αθηδεεέηεθκ ηπκλεέ θα ηβθ Ϋξεδ ζνθΫπεδα ηκθ πκζνγερζησ: «Μεζεηυθηαμ ηδμ επδΰλαθΫμ απσ ηκ Kuntillet Ajrud, κ Ze‘ev Meshel εαδ Ϊζζκδ νπκζηάλδιαθ σηδ ζηδμ ενζκΰέεμ απσ «ηκθ ΓδαξίΫ ηβμ αηΪλεδαμ/Temen εαδ ηβθ αζελΪ ηκν» κ σλκμ asherah αθαθΫλεηαδ ζηκ ζαηλενηδεσ αθηδεεέηεθκ ηκν κθσηαηκμ ανηκτ εδ σξδ ζηβθ γεσηβηα ΏζελΪ. Δ ενζκΰκθΪθεδα ανηάμ ηβμ εληβθεέαμ εθδζξτεηαδ, πδζηετπ απσ ηδα πλαεηδεά ηπθ ξλσθπθ ηκν δετηελκν Νακτ ζηβθ κπκέα κ ΓδαξίΫ εαδ Ϋθα πλκζππκπκδβηΫθκ ζαηλενηδεσ αθηδεεέηεθκ πλκζθπθκτθηαδ ηε ηβθ έδδα αθαπθκά. τηθπθα ηε ηδμ ηαθαρηδεΫμ πβΰΫμ, ηκ Εελσ πλκζθπθκτθηαθ ηβθ Ϋίδκηβ ηΫλα ηκν Sukkoth: «ηαθ αθαξπλκτζαθ, ηέ Ϋζεΰαθ; ΒνζκΰβηΫθκμ θΪ ‗ζαδ, π ΐπηΫ! Βνζκΰέα ζε ζΫθα, π ΐπηΫ! (m. Suk. 4:5). τηθπθα ηε ηκ λαίίέθκ Eliezer b. Jacob, Ϋζεΰαθ «ηκθ ΓδαξίΫ εαδ ζε ζΫθα, π ΐπηΫ! ηκθ ΓδαξίΫ εαδ ζε ζΫθα, π ΐπηΫ!». Σκ θσβηα, ζΫθε Ϊζζκδ, εέθαδ απζυμ «ηκθ ΓδαξίΫ δέθκνηε ενξαλδζηέεμ εαδ ζε ζΫθα, π ΐπηΫ, δέθκνηε Ϋπαδθκ!» (b. Suk. 45b). Βέηε β ηαζηκνδδεά ειάΰβζβ αθαπαλδζηΪ αελδίυμ σ,ηδ β πλκζθυθβζβ εθθκεέ εέηε σξδ, β πλκζθυθβζβ β έδδα δεέξθεδ σηδ Ϊθγλππκδ πκν άηαθ πΫλαθ απσ εΪγε αηθδίκζέα ηκθκγερζηΫμ δεθ δέζηαααθ θα πλκζθπθκτθ ηκθ ΓδαξίΫ εαδ Ϋθα πλκζππκπκδβηΫθκ ζαηλενηδεσ αθηδεεέηεθκ ηε ηλσπκ πκν θα θαέθεηαδ σηδ δέθεδ έζκ ζηΪηκνμ εαδ ζηα δτκ. Ώνησ ΰέθεηαδ παλκηκέπμ ζηδμ ενζκΰέεμ ηκν Kuntillet Ajrud, ζτηθπθα πλκμ ηβθ Ϊπκοβ σηδ ηκ asherah εέθαδ Ϋθα πλκζππκπκδβηΫθκ ζαηλενηδεσ αθηδεεέηεθκ εδ σξδ ηδα γεΪ. Ο παλαζζβζδζησμ, ζκδπσθ, εαγδζηΪ πδγαθά ανηά ηβθ Ϊπκοβ(Jeffrey H. Tigay, A secong temple parallel to the blessings from Kuntillet Ajrud). ε‘) Ώθ παλαγΫζκνηε σζβ ηβθ επδΰλαθά, εηθαθέακθηαδ δτκ ζεπηΫμ απκξλυζεδμ πκν πλκεαζκτθ αηθδίκζέεμ ΰδα ηβθ εληβθεέα πμ «γεΪμ» ηβμ ζΫιβμ asherah: Ο Uriyahu κ πζκτζδκμ ηκ Ϋΰλαοε. ΒνζκΰβηΫθκμ αμ εέθαδ κ Uriyahu απσ ηκθ ΓδαξίΫ. Αδσηδ εε ηπθ εξγλυθ ηκν δζα ηκν Asherah ανηκτ ηκθ Ϋζπζε. Ώπσ ηκθ Uriyahu Καδ απσ ηβθ Asherah ηκν ηβθ A(she)rah βηεδπηΫκ σηδ: Ώνηά β ηεηΪθλαζβ απσ ηκ Anchor Bible Dictionary (David Noel Freedman (main ed.), DoubleDay:1992), ίΪαεδ ηκθ ΓδαξίΫ θα ζυαεδ ηκθ Uriyahu απσ ηκνμ εξγλκτμ ηκν «δδα» ηκν asherah. Ώνησ εέθαδ εΪππμ παλΪιεθβ θλΪζβ ΰδα θα εεθλΪζεδ ζηΪηκνμ ζνατΰκν ηκν ΓδαξίΫ, εαδ γα νπΫίαζζε ηΪζζκθ Ϋθα εέδκμ ηεζκζαίβηδεάμ ζεδηκνλΰέαμ, εΪπκδαμ ΰεθδεάμ «δτθαηβμ» (ηκν asherah). Ώνησ δεθ ηκδΪαεδ θα εέθαδ αθαθκλΪ ζε «γεΪ» εαδ ηΪζδζηα γεΪ-ζτανΰκ ηκν ΓδαξίΫ. Ο Ϊθγλππκμ Uriyahu ζΫΰεηαδ σηδ Ϋξεδ εΪθεδ εΪηδ εαδ ανηά β πλΪιβ Ϋΰδθε εαδ «δδα ηκν asherah ηκν» - o Ϊθγλππκμ Ϋξεδ Ϋθα ―asherah‖ πκν εαηΪ εΪπκδκθ ηλσπκ ε-
ηπζΫεεηαδ ηααέ ηκν ζε ηδα δκνζεδΪ. Ώνησ εαγδζηΪ ηβθ πλκβΰκτηεθβ αθαθκλΪ ζηκ asherah ηκν ΓδαξίΫ αεσηα πελδζζσηελκ δδθκλκτηεθβ. Δ δετηελβ ξλάζβ ανηά, γα ηπκλκτζε θα εθθκεέ ζηΪηκνμ ζνατΰκν (ζνατΰκν ηκν Uriyahu;), αζζΪ ζδΰσηελκ πδγαθσ θα ζβηαέθεδ ηβθ ηατηδζβ ηε ηβ γεΪ.
ΣΕ ΛΒΒΕ Δ ΠΏΛΏΕΏ ΑΕΏΘΔΚΔ; ζεμ κδ αλξαδκζκΰδεΫμ πζβλκθκλέεμ επδίείαδυθκνθ ηδμ δδβΰάζεδμ ηβμ Π.Α. Δ Π.Α. ζνθεξυμ δεέξθεδ ηβθ αζέΰαζηβ δδαηΪξβ ηεηαιτ ηπθ πδζηυθ ζΪηλεπθ ηκν ΓδαξίΫ (π.ξ. Μπνζάμ εαδ κδ ίδίζδεκέ πλκθάηεμ) εαδ ηβμ πζεδκθσηβηαμ ηπθ Εζλαβζδηυθ – ίαζδζεέμ, ανζδεκέ πλκθάηεμ , δζλαβζδηδεά εζέη, ζασμ εαδ αεσηβ εαδ ηεΰΪζεμ κηΪδεμ δελΫπθ – πκν αθαηδΰθτκνθ ηκθ παΰαθδζησ ηε ηβθ πλαΰηαηδεά Μπζαρεά γλβζεεέα. Δ Ώΰέα Γλαθά δεέξθεδ ηκθ ηκθκγερζησ εαδ ηκθ πκζνγερζησ θα ζνθνπΪλξκνθ κ Ϋθαμ δέπζα ζηκθ Ϊζζκ ζηκ δζλαβζδηδεσ Ϋγθκμ, εαδ κ Θεσμ ζνθεξυμ θα πλκζπαγεέ θα απκηλΫοεδ ηκ ζασ απσ ηα εέδπζα. Δ είλαρεά ίέίζκμ πκηΫ δεθ απκελτίεδ ηβθ αζνθΫπεδα ανηάθ εθησμ ηκν Εζλαάζ. Έηζδ, ηε ίΪζβ ηα σζα ζΫεδ β Π.Α., γα άηαθ ηΪζζκθ αθαηεθσηεθκ θα ίλκτηε επδΰλαθΫμ απσ Ϋθα εδδπζκζαηλδεσ εαδ ζνΰελβηδζηδεσ ζτζηβηα ζαηλεέαμ. ΚαηΪ ηβθ πελέκδκ ηβμ δδαδλεηΫθβμ ηκθαλξέαμ β ζαηλεέα ηβμ γεΪμ Asherah αθγεέ ησζκ ζηβθ Εκνδαέα σζκ ζηκ Εζλαάζ, αθ εαδ β τπαλιά ηβμ ηαληνλεέηαδ εαδ πλδθ απσ ηβθ δδαηαΰά ζηκ ίδίζέκ ΒΞΟΑΟ ΛΑ', 13, ηβθ απαΰσλενζβ ζηκ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ, ΕΣ' 21. ηκ ΐκλλΪ β ζαηλεέα Ϋΰδθε πδκ Ϋθηκθβ ζσΰπ ηβμ ΕεααίΫζ πκν άηαθ νπετγνθβ ΰδα ηκνμ ηεηλαεσζδκνμ πλκθάηεμ ηβμ Ώζελα (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ, ΕΔ‘ 19). Ώεσηβ εαδ ενζείεέμ ίαζδζεέμ σππμ κ ΏζΪ ά κ Βαεεέαμ δε ηπσλεζαθ θα δδαζτζκνθ ηβθ εέθβζβ ανηά. Γελεηέζηβεε αζζΪ δεθ ειαθαθέζηβεε. Έθα εκδθσ ξαλαεηβλδζηδεσ ηβμ ξαθααθδηδεάμ ζαηλεέαμ εαδ ηβμ ζνΰελβηδζηδεάμ δζλαβζδηδεάμ γλβζεεέαμ ζηδμ εικξΫμ εαδ ζε θακτμ πσζεπθ εέθαδ β αθΫΰελζβ ζηβζυθ ηβμ γεΪμ Asherah (ΚΡΕΣΒ Γ',7. Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΑ‘, 15, ΕΒ‘, 13. Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΓ',6). ΤπΪλξεδ εΪπκδα αηθδίκζέα εΪθ ανηΫμ άηαθ απζΫμ ιτζδθεμ ζηάζεμ αθβΰβληΫθεμ ΰδα θα ζνηίκζέακνθ δΫθηλα, πδγαθσθ ηε ζξεδδαζηΫθεμ εδεσθεμ ηβμ γεΪμ ηβμ ΰκθδησηβηαμ, ά ηΫλκμ εθσμ δελκτ Ϊζζκνμ. Δ αθαθκλΪ ζηκ Α‘ ΐαζδζεδυθ δα‘, 10, πκν αθαθΫλεηαδ ζε ζηάζεμ ηβμ Asherah εΪηπ απσ εΪγε πνεθσθνζζκ δΫθηλκ, θαέθεηαδ θα δεέξθεδ σηδ ανηΫμ κδ ζηάζεμ αθεΰΫλγβζαθ ΰδα ζαηλενηδεκτμ ζεκπκτμ εδ σξδ πμ θνηεηΫθα δΫθηλα. Καγυμ β ζτανΰκμ ηκν El, β Asherah, άηαθ θαθελΪ δβηκθδζάμ γεΪ, εαδ β ζαηλεέα ηβμ αθαθΫλεηαδ ζηα εεέηεθα ηβμ Ugarit (1600-1200 π.Υ.). Δ ζβηαθηδεά εηθΪθδζά ηβμ ζηβθ ίδίζδεά δδάΰβζβ δεέξθεδ σηδ β ζαηλεέα ηβμ άηαθ αθηέαβζβ πλκμ ηβθ ζαηλεέα ηκν ΓδαξίΫ (ίζ. ηδμ απαΰκλετζεδμ ζηβθ ΈΞΟΑΟ ΛΑ',13 εαδ ζηκ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ ΕΣ',21). Ώνησ ειβΰεέ ηκ πζάγκμ ηπθ παλαδεδΰηΪηπθ ζηα κπκέα κδ ζηάζεμ ηβμ Ώsherah αθαΰεέλκθηαδ εαδ ΰέθκθηαδ ζείαζηΫμ, ηδμ ανζηβλΫμ εαηαδέεεμ ανηυθ ηπθ πλαεηδευθ εαδ ηδμ απεδεκθέζεδμ ηπθ εαηεδαθδασηεθπθ εαδ εαδΰσηεθπθ ανηυθ ζηβζυθ [ ά «Ϊζζεπθ», σππμ πκζζΫμ θκλΫμ ηδμ αθαθΫλεδ ηκ εζζβθδεσ εεέηεθκ ηβμ Π.Α. ηπθ Βίδκηάεκθηα] (ΚΡΕΣΏΕ Σ‘, 25-30. Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ εΰ‘, 4-7). «Οδβΰκτηαζηε, Ϋηζδ, ζηκ αθαπσθενεηκ ζνηπΫλαζηα, σηδ ηεηαιτ ηπθ ιΫθπθ παΰαθδζηδευθ πλαεηδευθ εαδ ηκν εαγαλκτ ηκθκγερζηκτ ηκν Γδαξίδζηκτ νπάλξε ηδα ζαηλεέα πκν ηπκλεέ θα κθκηαζηεέ παΰαθδζηδεσμ Γδαξίδζησμ ά έζπμ ζαθΫζηελα, ΰδαξίδζηδεσμ παΰαθδζησμ.. ΦνζδεΪ, ζηκ ίΪγκμ νπάλξε β εεθηλδεά ηκθκγερζηδεά ζαηλεέα πκν αζεκτθηαθ ζηκθ Νασ ηβμ Εελκνζαζάη απσ ηκνμ δελεέμ ηβμ εαδ εβλτηηκθηαθ απσ ηκνμ πλκθάηεμ ηβμ ΐέίζκν. Καδ ηελδεκέ απσ ηκνμ ίαζδζεέμ ηβμ Εκνδαέαμ – εδδδεΪ κ Βαεεέαμ εαδ κ Επζέαμ – πλκζπΪγβζαθ θα ζνΰεεθηλυζκνθ ηβθ ηκθκγερζηδεά ζαηλεέα ζηβθ Εελκνζαζάη. ΏζζΪ εκδηυθηαμ ηδμ αλξαδκζκΰδεΫμ ηαληνλέεμ, πλΫπεδ θα ζνηπαδλΪθκνηε σηδ άηαθ ζδΰσηελκ απσ 100% επδηνξεέμ. ΠλΪΰηαηδ, ηΫξλδ ηβθ ίαίνζπθδαεά εαηαζηλκθά ηβμ Εκνδαέαμ εαδ ηκ ηΫζκμ ηβμ δζλαβζδηδεάμ ηκθαλξέαμ ηκ 586 π.Υ., κ παΰαθδζηδεσμ Γδαξίδζησμ άηαθ ζνθάγβμ αεσηα εαδ ζηβθ Εελκνζαζάη, ΰδα θα ηβ πκτηε εαδ ζηβθ νπσζκδπβ Εκνδαέα» (Ephraim Stern, "Pagan Yahwism: The Folk Religion of AncientIsrael", Biblical Archaeology Review, May/June 2001, vol 27 , no. 3, p.28.). Σκ Ϋγθκμ ηκν Εζλαάζ πδγαθσ θα παλάΰαΰε ηΫηκδα ζνΰελβηδζηδεΪ πλκρσθηα ζε ζξεδσθ εΪγε πελέκδκ ηβμ τπαλιάμ ηκν. ΚαηΪ ηβθ έδδα ηβθ Έικδκ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ, ζΪηλεναθ Ϋθα ξλνζσ ησζξκ. ηαθ κ Μπνζάμ Ϋδδθε ζηκ ζασ ηκ ηκθκγερζηδεσ θσηκ ηκν Θεκτ, κ ζασμ αεσηβ γνζέααε ζηα εέδπζα (ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΕΓ', 7). Σκ ίδίζέκ ηπθ Κλδηυθ εέθαδ ΰεηΪηκ ηε ηβθ εδδπζκζαηλέα ηκν Εζλαάζ, ζνηπελδζαηίαθκηΫθβμ ηβμ ΏζηΪληβμ (ζ.ξ. ί‘ 13, ΰ‘ 7, ζη‘ 25). Δ εδδπζκζαηλέα εαδ κ ζνΰελβηδζησμ άηαθ δδαδεδκηΫθα – πζβθ σηπμ, (ζβηαθηδεσ), πΪθηκηε εαηαδδεαασηαθ απσ ηβθ ΐέίζκ.
ΏλεεηΪ εδΪθδα ζηα δζηκλδεΪ ίδίζέα ηβμ Π.Α. δεέξθκνθ σηδ αΰΪζηαηα ζνθεξδασηαθ θα εαηαζεενΪακθηαδ ζηκ Εζλαάζ αλεεηΪ ηεηΪ ηβθ επκξά ηκν Μπνζά. ΏνηΪ ηα παλαδεέΰηαηα δε ζβηαέθκνθ σηδ β εδδπζκζαηλέα εέξε εαγεζηυμ θκηδησηβηαμ ζηκθ αλξαέκ Γδαξίδζησ. Δ πελέκδκμ ηπθ ελδηυθ άηαθ πελέκδκμ εαηΪθπλβμ αθκηέαμ, εαδ ηα πελδζζσηελα απσ ηα πλΪΰηαηα πκν δεθ ηπκλκτθ θα γεπλκτθηαδ θνζδκζκΰδεΪ ΰδα ηβθ δζλαβζδηδεά πέζηβ εαδ ζαηλεέα ζνθΫίβζαθ ησηε. Δ πηυζβ ηκν κζπησθηα ζηβθ εδδπζκζαηλέα (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ, ΕΏ‘ 4-8) εαηαΰΰΫζεηαδ ιεεΪγαλα (δα‘ 9-13). Δ ζνΰελβηδζηδεά γλβζεεέα ηκν Μαθαζζά πκν αθαθΫλεηαδ ζηκ ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΚΏ‘, 7 γεπλεέηαδ απσ ηκθ αθβΰβηά πμ εθΪθηδα ζηκ πθετηα ηβμ δζλαβζδηδεάμ πέζηβμ (6-9). Ώεσηβ εαδ κ ξΪζεδθκμ σθδμ πκν κ Μπνζάμ εαηαζεΫναζε (ΏΡΕΘΜΟΕ, ΚΏ‘ 9) Ϋΰδθε αθηδεεέηεθκ ζαηλεέαμ (Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΔ‘, 4). Με ηβ ηεηαλλτγηδζά ηκν κ ίαζδζδΪμ Επζέαμ απκηΪελνθε αηθσηελα ηκ γνζδαζηάλδκ ηκν ΣαθΫγ εαδ ηα ιτζδθα Ϊζκΰα πκν άηαθ αθδελπηΫθα ζηκ γεσ άζδκ (Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ, ΚΓ‘, 10-11). Οδ ζνΰελβηδζηδεΫμ ηκλθΫμ γλβζεεέαμ πκν δδαπελθκτθ σζβ ηβθ δζηκλέα ηκν Εζλαάζ ηεζδεΪ θκηδηκπκδάγβεαθ απσ ηκθ ΕελκίκΪη Ώ‘, ίαζδζδΪ ηκν ίσλεδκν ίαζδζεέκν ηκν Εζλαάζ. Δ δδαέλεζβ ηπθ Βίλαέπθ ζηκ ίσλεδκ εαδ ζηκ θσηδκ ίαζέζεδκ Ϋγεζε ηδα ζκίαλά γεκζκΰδεά ελέζβ ΰδα ηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ. Σκ ΰεππκζδηδεσ ζξέζηα Ϋθελε ζηκ πλκζεάθδκ ηκ αάηβηα ηβμ πλσζίαζβμ ζηκ ζαηλενηδεσ εΫθηλκ ηβμ Εελκνζαζάη. Ο ΕελκίκΪη εαηΪζαίε σηδ, Ϊθ ανησμ άηαθ πκν Ϋπλεπε θα θΫλεδ ζηαγελσηβηα ζηκ ίαζέζεδσ ηκν, δεθ γα Ϋπλεπε θα επδηλΫοεδ ηέπκηα πκν γα νπκδατζδαε ηβ θκηδησηβηα ζηβθ δαςηδεά δνθαζηεέα, β κπκέα άηαθ ησζκ ίαγεδΪ λδαπηΫθβ ζηκ ηναζσ ηκν ζακτ. Ο θασμ εέξε ξηδζηεέ απσ ηκ κζπησθηα ηκ ΰδκ ηκν Αανέδ, εαδ β Εελκνζαζάη άηαθ ΰεηΪηβ απσ δανδηδεΫμ παλαδσζεδμ. ΟζκθΪθελα, ηδα θΫα ηκλθά γλβζεενηδεάμ Ϋεθλαζβμ δδΪθκλβ απσ εΪγε ζνζξΫηδζβ ηε ηκθ Αανέδ Ϋπλεπε θα γεζηκγεηβγεέ. Ώνησ Ϋΰδθε ηε ηβθ αθαΰΫθθβζβ ηβμ ζαηλεέαμ ηκν ξλνζκτ ησζξκν (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ, Εΐ‘, 28). Ο 8κμ αδ. π.Υ. ηαληνλεέ ηβθ αθαΰΫθθβζβ ηκν Εζλαάζ εαδ ηβμ Εκνδαέαμ. Οδεκθκηδεά ενβηελέα αζτΰελδηβ ζηβθ δζηκλέα εεησμ απσ ηβθ ξλνζά επκξά ηκν Αανέδ εαδ ηκν κζπησθηα, δβηδκτλΰβζε ηδα ανιαθσηεθβ ηΪιβ πζκνζέπθ, ζβηαέθκθηπθ αθγλυππθ, ηπθ κπκέπθ β πέζηβ ζηκνμ δδαγβεδεκτμ σλκνμ ηκν ΓδαξίΫ άηαθ, ηκνζΪξδζηκθ αηθδζίβηάζδηβ. Μδα απσ ηδμ πδκ εηθαθεέμ παλαίδΪζεδμ ηπθ σλπθ ηβμ Αδαγάεβμ άηαθ β δβηκθδζάμ γλβζεεέα ηβμ επκξάμ, Ϋθαμ παλΪιεθκμ ζνΰελβηδζησμ ηκν Γδαξίδζηκτ εαδ ηπθ ζνηίσζπθ εαδ εθθκδυθ ηβμ εδδπζκζαηλεέαμ. Δ εαηΪζηαζβ ζηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ θαέθεηαδ σηδ άηαθ δδδαέηελα ακθελά. ΣεζεηΫμ ζξεηδασηεθεμ ηε ηδμ ζαηλεέεμ ΰκθδησηβηαμ ηβμ ΥαθαΪθ αζεκτθηαθ ζε κλδζηΫθκνμ θακτμ ηκν Εζλαάζ εαδ πδγαθσθ άηαθ δδαδεδκηΫθεμ. Δ εζπηελδεά θσζκμ επβλΫααε εαδ ηκ θσηδκ ίαζέζεδκ, ηβμ Εκνδαέαμ, αθ εαδ ζε ηδελσηελκ ίαγησ πδγαθσθ. Ο ΔζαΎαμ δεέξθεδ ηδα εδεσθα ηκν δκνδαρεκτ ζνΰελβηδζηκτ πκν εέθαδ αιδκπαλαηάλβηα σηκδα ηε ανηά ηκν δζλαβζδηδεκτ (ΐ‘ 8, ΝΓ‘ 4-10). Α' ΐΏΕΛΒΕΧΝ δα' 33 εαὶ ηὸθ Κύλδκθ ἐθκίκῦθηκ εαὶ ηκῖμ γεκῖμ αηθ ἐζάηλενκθ εαηὰ ηὸ ελίηα ηθ ἐγθθ (..). Λκδπσθ, ΰδαηέ γα ‗πλεπε θα ιαθθδαζηκτηε, εΪθ ίλΫγβεαθ εαδ αλξαδκζκΰδεΪ ενλάηαηα ανηκτ ηκν ζνΰελβηδζηδεκτ παΰαθδζηκτ, ηκθ κπκέκ πελδΰλΪθεδ β έδδα β Π.Α.; Αεθ πλσεεδηαδ ΰδα εΪηδ εαδθκτλΰδκ. Δ έδδα β Π.Α. αθαθΫλεδ παλαδεέΰηαηα ζνΰελβηδζηδεάμ ζαηλεέαμ ΓδαξίΫ εαδ Ϊζζπθ γεκηάηπθ, εαηαδδεΪακθηΪμ ηα, θνζδεΪ, αδυθεμ πλδθ ηκθ 8κ αδυθα, ΰδα ηκθ πκζνγερζησ ηκν κπκέκν εΪθκνθ ζσΰκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Με Ϊζζα ζσΰδα, β απκεΪζνοβ ηκν Θεκτ (πμ ηπζαρεσμ ηκθκγερζησμ) ζνθνπάλξε ηε ηκθ πκζνγερζησ ζηκ Εζλαάζ. Αεθ νπάλιε ηεηΪίαζβ απσ ηκθ αλξδεσ πκζνγερζησ ζηκθ ηκθκγερζησ, σππμ ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, β δζηκλέα απσ ηκθ Μπνζά υμ ηβθ ίαίνζπθδαεά αδξηαζπζέα εέθαδ δζηκλέα εαηΪπηπζβμ εδ σξδ «πλκσδκν»: ηκ είλαρεσ Ϋγθκμ ξεδλκηΫλενε, δβζαδά αθΫπηνζζε ηβθ εδδπζκζαηλέα, ηκθ πκζνγερζησ εαδ ηκ ζνΰελβηδζησ. Γδα θα νπκγΫζεδ εαθεέμ ηκ αθηέγεηκ (δβζ. σηδ νπάλιε πλυηα κ πκζνγερζησμ εαδ ηεηΪ κ ηκθκγερζησμ) πλΫπεδ θα ειβΰάζεδ πλυηα πκζζΪ πλΪΰηαηα, ζνηπελδζαηίαθκηΫθπθ εαδ ηπθ αλξαέπθ απαΰκλετζεπθ εαηΪ ανηυθ ηπθ εεηλκπυθ, σππμ ζηβθ ΒΞΟΑΟ ΛΑ‘ 13 εαδ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ ΕΣ‘, 21: ΒΞΟΑΟ ΛΑ‘ 13 ηκύμ ίπηκὺμ αηθ εαγεζεῖηε εαὶ ηάμ ζηήζαμ [=Asherah] αηθ ζνθηλίοεηε εαὶ ηὰ ἄζζβ [=Asherim] αηθ ἐεεόοεηε, εαὶ ηὰ ΰζνπηὰ ηθ γεθ αηθ εαηαεαύζεηε ἐθ πνλί· 14 κ ΰὰλ ηὴ πλκζενθήζβηε γεκῖμ ἑηέλκδμ· ὁ ΰὰλ Κύλδκμ ὁ Θεὸμ αβζπηὸθ ὄθκηα, Θεὸμ αβζπηήμ ἐζηδ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΣ‘ 21 Ο θνηεύζεδμ ζεανηῶ ἄζζκμ [=Asherah], πᾶθ ιύζκθ, παλὰ ηὸ γνζδαζηήλδκθ ηκῦ Θεκῦ ζκν κ πκδήζεδμ ζεανηῶ. 22 κ ζηήζεδμ ζεανηῶ ζηήζβθ [=Asherah], ἃ ἐηίζβζε Κύλδκμ ὁ Θεόμ ζκν. (ηκ εζζβθδεσ εεέηεθκ ηπθ Βίδκηάεκθηα δεθ αθαθΫλεηαδ Ϊηεζα β ζΫιβ Asherah, σηπμ Ϋηηεζα ζε δεεΪδεμ εδΪθδα, π.ξ. Α΄ ΐαζδζεδυθ δβ‘, 19, «ηκ ΰζνπησθ ηκν Ϊζζκνμ» ηεηαθλΪαεηαδ ζηβθ απζκεζζβθδεά πμ ηκ «Ϊΰαζ-
ηα ηβμ ΏζηΪληβμ», ζβηαέθεδ «ΏζελΪ». ΠλΪΰηα πκν ζνηθπθεέ ηε ηδμ παλαπΪθπ παλαηβλάζεδμ ηπθ θδζκζσΰπθ, σηδ ηκ asherah ζβηαέθεδ εέηε ζηάζβ ιτζδθβ εέηε Ϊζζκμ.) Βθαμ ηλσπκμ θα ειβΰβγκτθ ηΫηκδκδ ζηέξκδ, αθκτ νπκηέγεηαδ σηδ πλυηα νπάλξε κ πκζνγερζησμ ησθκ, εαδ ηεηΪ εηθαθέζηβεε κ ηκθκγερζησμ, εέθαδ θα νπκγΫζκνθ, ξπλέμ ίΫίαδα εαηηέα απσδεδιβ, αεσηβ εαδ ζάηελα, σηδ εέθαδ «αλΰσηελεμ πκζεηδεΫμ πλκζγάεεμ» ζηβθ ηεηΫπεδηα ηΪξβ εαηΪ ηκν πκζνγερζηκτ. Ώνηκέ κδ ηεηΫπεδηα ηκθκγερζηΫμ ξλεδΪακθηαθ εΪπκδα εθσδδα εαηΪ ηπθ πκζνγερζηυθ, εαδ Ϋηζδ εθβτλαθ ηα εεέηεθα ανηΪ, υζηε θα πλκζδυζκνθ ζηδμ γΫζεδμ ηκνμ ηκ ΰσβηλκ ηβμ αλξαέαμ ανγεθηέαμ εαδ παλΪδκζβμ. ηπμ, πΫλα απσ ηκ σηδ δεθ Ϋξεδ ίλεγεέ εεέηεθκ ά ηαληνλέα ΰδα παζαδκδδαγβεδεσ εεέηεθκ δέξπμ ηκνμ παλαπΪθπ ζηέξκνμ, επδπζΫκθ ηΫηκδα αθαεαηαζεενά εέθαδ αθκτζδα – δεδκηΫθπθ ηπθ ησζπθ ζηέξπθ πκν β έδδα β Π.Α. Ϋξεδ εαγ‘σζβ ηβθ δζηκλδεά δδαδλκηά, εαηΪελδζβμ ηπθ άδβ εαηΪ ηβθ Έικδκ αζνθεπυθ Εζλαβζδηυθ – ίαζέαεηαδ ζηβ γεπλέα ηβμ ζνθπηκζέαμ, δβζ. γεπλέαμ ΰδα επέπεδκ θβπδαΰπΰεέκν. Έηζδ, αεσηβ εδ αθ κλδζηΫθκδ ά αλεεηκέ Εκνδαέκδ ηκν 8κν αδ. ζΪηλεναθ ηκθ ΓδαξίΫ ηααέ ηε ηβθ παΰαθδζηδεά γεσηβηα Asherah πμ ζτανΰσ ηκν ά αεσηβ εαδ αθ Ϋθηδαξθαθ εαδ αΰΪζηαηΪ ηκνμ, αθεθσμ ανηΪ σζα εέθαδ πλΪΰηαηα πκν ηα ιΫλκνηε απσ ηβθ έδδα ηβ ΐέίζκ (Ώεσηβ εαδ ζηκ Νασ εέξαθ ίΪζεδ Ϊΰαζηα ηβμ Asherah, Α' ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΚΏ' 7) εαδ δεθ ξλεδαασηαζηε θα ηαμ ηα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πμ ηΪξα απσδεδιβ ηπθ γΫζευθ ηκνμ, αθεηΫλκν δεθ εέθαδ απσδεδιβ σηδ κ ηκθκγερζησμ ιεπάδβζε απσ ηβθ «εΪγαλζβ» ηκν Εζλαβζδηδεκτ πκζνγερζηκτ. Ο ηκθκγερζησμ νπάλξε ει αλξάμ, απσ ηκθ εαδλσ ηκν Μπνζά εαδ αεσηβ θπλέηελα, ηκν ΏίλαΪη, εθυ β εδδπζκζαηλέα, σθηαμ πλκρσθ ηπθ ιΫθπθ – αδΰνπηδαευθ εαδ ξαθααθδηδευθ επδλλκυθ – θκτθηπθε αθΪ πελδσδκνμ, πζάθ σηπμ δεθ άηαθ ηκ αλξδεσ ζηΪδδκ ηβμ γλβζεεέαμ ηπθ Βίλαέπθ. Δ Π.Α. αθαθΫλεδ εαδ – ηκ ζβηαθηδεσηελκ – εαηαδδεΪαεδ ηδμ πκζνγερζηδεΫμ ηΪζεδμ εαηαδδεΪακθηΪμ ηα αδυθεμ πλδθ ηκθ 8 κ αδυθα, ηβθ εδδπζκζαηλέα ηκν κπκέκν αθαθΫλκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πμ «απσδεδιβ» σηδ ανηά άηαθ αλξαδσηελβ ηκν ηκθκγερζηκτ. ηπμ «ιεξθΪθ» θα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ α‘) β είλαρεά δζηκλέα δεθ ιεεδθΪ ηκθ 8κ αδ. αζζΪ ηκθ 19κ αδυθα ηκνζΪξδζηκθ, δβζαδά νπΪλξκνθ ηκνζΪξδζηκθ 10 ηκθκγερζηδεκέ αδυθεμ, αλξαδσηελκδ ηκν 8κν π.Υ. αδ. Αεθ εέθαδ, ζκδπσθ, κ 8κμ αδ. π.Υ. β αλξαδσηελβ επκξά ηβμ είλαρεάμ δζηκλέαμ, υζηε θα ζνθΪΰκνθ κδ Ν/Π ει ανηάμ ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ κ πκζνγερζησμ νπάλξε ησθκμ αλξδεΪ. ί‘) πΪθηκηε β Π.Α. εαηαδέεααε (απσ ηβθ θνΰά εε ηβμ Ώδΰτπηκν άδβ) ηδμ εδδπζκζαηλδεΫμ ηΪζεδμ. Ώθ Ϊλξδαε θα ηδμ εαηαδδεΪαεδ αλΰσηελα, ησηε ζαθυμ ανησ γα άηαθ ζβηΪδδ σηδ πλκςπάλξε ησθκμ ηκν κ πκζνγερζησμ. ΰ‘) αεσηα εαδ εαηΪ ηκθ 8κ αδ. πκν ίλΫγβεαθ κδ δδΪθκλεμ επδΰλαθΫμ εαδ κδ εδεσθεμ, δεθ νπάλξε ησθκ κ πκζνγερζησμ, αζζΪ νπάλξε εαδ β ηκθκγερζηδεά αθηέζηαζβ ζε ανησθ. Ώθ «εε ηκν πκζνγερζηκτ ιεπάδβζε κ δκνδαρεσμ ηκθκγερζησμ ηεηΪ ηκθ 8κ αδυθα», ησηε δεθ γα Ϋπλεπε θα νπΪλξκνθ ηαληνλέεμ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκθκγερζηυθ ηκθ 8κ αδυθα (πλκθβηυθ, ίαζδζΫπθ, ζακτ), κδ κπκέκδ αΰπθέακθηαθ εαηΪ ηκν πκζνγερζηκτ. Ώνηκέ γα 'πλεπε θα εηθαθδζηκτθ αλΰσηελα. Ο ηκθκγερζησμ δεθ εέθαδ, ζκδπσθ, «πλσζθαηκ εαηαζεεταζηα», σππμ γΫζκνθ θα πδζηετκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ˙ αθηέγεηα, πλκςπΪλξεδ ηκν πκζνγερζηκτ πκν ηκθ αθηαΰπθδασηαθ εαγ‘ σζβ ηβθ δδΪλεεδα ηβμ δκνδαρεάμ δζηκλέαμ. «ηκ ί‘ ηδζσ ηκν 19κν αδ., ηε ίΪζβ ηβθ ειεζδεηδεά γεπλέα, εΪπκδκδ ητπκδ γλβζεεέαμ γεπλκτθηαθ πλκΰεθΫζηελκδ εαδ εαηυηελκδ απσ Ϊζζκνμ, πκν γεπλκτθηαθ ηεηαΰεθΫζηελκδ εαδ αθυηελκδ. ε ηδα αλξδεά θΪζβ ηβμ Ϋενθαμ πμ πλκΰεθΫζηελβ γλβζεεέα γεπλεέηκ κ πκζνγερζησμ εαδ πμ ηεηαΰεθΫζηελβ κ ηκθκγερζησμ. Δ αθαεΪζνοβ ηκν Άθηλδκν ΛΪθΰε σηδ πκζζκέ αλξαρεκέ ζακέ πέζηεναθ, παλΪζζβζα ηε ηκνμ πκζζκτμ γεκτμ, εαδ ζε Ϋθα γεσ αθυηελκ απσ σζκνμ (πκν κ έδδκμ κθσηαζε «νοβζσ γεσ»), βγδεσ, δβηδκνλΰσ εαδ ετλδκ σζκν ηκν εσζηκν (απσ ηκθ κπκέκ σηπμ ειαδηέαμ εΪπκδκν ζΪγκνμ ηπθ αθγλυππθ, Ϋξεδ απκηαελνθγεέ), πλκεΪζεζε ησηε ηδα ηδελά επαθΪζηαζβ, αθκτ ηπκλκτζε θα ζηβλέιεδ ηβθ νπσγεζβ σηδ κ ηκθκγερζησμ νπάλιε β αλξδεά γλβζεεέα, ηβθ κπκέα δδαδΫξηβεε εαησπδθ κ πκζνγερζησμ, εαδ θα αθηδζηλΫοεδ, Ϋηζδ, ηβθ επδελαηκτζα ειεζδεηδεά γεπλέα. Βθυ β τπαλιβ ηπθ «Τοβζυθ Θευθ» Ϋΰδθε ηεζδεΪ δεεηά, ησζκ απσ ηκνμ δζηκλδεκτμ ηβμ γλβζεεέα σζκ εαδ απσ ηκνμ εγθκζσΰκνμ, β γεπλέα ηκν «αλξδεκτ ηκθκγερζηκτ» νπάλιε ζησξκμ Ϋθηκθβμ ελδηδεάμ. Κνλέπμ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ, σππμ εαδ ζηδμ Ϊζζεμ γεπλέεμ πελέ «αλξδεάμ γλβζεεέαμ», κδ κπκέεμ δβηδκνλΰάγβεαθ ζε ηδα επκξά πκν δεθ εέξε ζαθά επέΰθπζβ ηκν ηελΪζηδκν ίΪγκνμ ηβμ αθγλυπδθβμ δζηκλέαμ, ζεέπεδ εαδ ζ‘ ανηά β ζνθεέδβζβ ηκν πσζκ ηαελδΪ εεέηαδ εαδ πσζκ αζαθάμ εέθαδ ανηά β αλξά, ειαζθΪζδζε εαδ ζ‘ ανηά ηβθ ελέζβ σηδ «αθηδεα-
ηΫζηβζε ηδα νπσγεζβ ηε ηδα αεσηα νπσγεζβ». Δ πλαΰηαηδεά «αλξά» ηβμ γλβζεεέαμ, αθ πκηΫ νπάλιε, εαδ δεθ εέθαδ ζνδεδκηΫθβ ηε ηκθ Ϊθγλππκ, παλαηΫθεδ εΪηδ Ϊΰθπζηκ. μ ηυλα ηα πλΪΰηαηα πκν αθκλκτθ ηβθ έδδα ηβθ αλξά ηκν αθγλυπδθκν εέδκνμ παλαηΫθκνθ ειαδλεηδεΪ αζαθά, υζηε θα ηβθ νπΪλξεδ, πκζτ ζδΰσηελκ, εΪπκδα ίΪζβ ΰδα εΪγε εέδκνμ ζναάηβζβ πελέ «αλξδεάμ γλβζεεέαμ». Χζησζκ γεπλέεμ ζαθ εδ ανηά ηκν αλξδεκτ ηκθκγερζηκτ ξλβζέηενζαθ εαηΪ ηκ σηδ ηααέ ηε Ϊζζεμ δδΫεμ, σππμ εεεέθβ ηβμ δδαζπκλΪμ απσ Ϋθα εΫθηλκ πλκμ δδΪθκλεμ εαηενγτθζεδμ ά ηβμ πκζνΰλαηηδεάμ ειΫζδιβμ, εζσθδζαθ, Ϋζηπ εαδ πμ νπκγΫζεδμ, ηκθ παθηκδτθαηκ, ζηβ δδΪλεεδα ηκν 19κν αδ. ηκθκΰλαηηδεσ ειεζδεηδεδζησ, Ϋηζδ υζηε ζάηελα ηε εαζτηελεμ παλαηβλάζεδμ, θα ηπκλεέ θα δδαηνπυθεηαδ β δδαπέζηπζβ σηδ κ ηκθκγερζησμ γα ηπκλκτζε θα εηθαθδζηεέ ξπλέμ ηβ ηεζκζΪίβζβ πκζνγερζηδεκτ ζηαδέκν «ζαθ ηδα αδθθέδδα, επαθαζηαηδεά ειΫζδιβ» (R.J. Zwi Werblowski, Polytheism ζηκM. Eliade (ed.) The encyclopaedia of Religion, Macmillan, N.Y. 1987, ζ. 436). Με ίΪζβ ηβ ηαληνλέα ΰδα ηβθ παλΪζζβζβ τπαλιβ ηπθ νοβζυθ ηααέ ηε Ϊζζκνμ γεκτμ ζε αλξαρεΫμ εκδθπθέεμ, β ζβηελδθά γΫζβ εέθαδ σηδ απ‘ ηβθ αλξά ηβμ ΰθπζηάμ δζηκλέαμ ησζκ κ πκζνγερζησμ σζκ εαδ ηκ αθηέγεησ ηκν, κ ηκθκγερζησμ, νπΪλξκνθ, ηανησξλκθα, ζε πκδεέζεμ ηκλθΫμ» (. Παπαζειαθδλσπκνζκν, χλαμε, η. 69, ζ. 61 ε.ε.). Ώνηά β Ϊπκοβ, ηκνζΪξδζηκθ 1) αθάθεδ αθκδεησ ηκ αάηβηα ηβμ «αλξδεάμ γεπλέαμ», ηε ζνθΫπεδα 2) ηβθ απσλλδοβ ηβμ Ϊπκοβμ σηδ κ ηκθκγερζησμ εέθαδ ειΫζδιβ ηκν πκζνγερζηκτ. ΠαλΪδεδΰηα ηκν ηλσπκν ηε ηκθ κπκέκ κδ Ϊθγλππκ ειεηλΪπβεαθ ζηκθ πκζνγερζησ/εδδπζκζαηλέα, απκηεζεέ κ πκζνθβζδαεσμ ητγκμ ηκν εαηαεζνζηκτ, ζηκθ κπκέκ κ δδαζπγεέμ Nuu θκηέαεδ σηδ ηκ θεΰΰΪλδ εέθαδ ηκ πλσζππκ ηκν γεκτ Kane εαδ πλκζθΫλεδ ηδμ γνζέεμ ζηκ θεΰΰΪλδ εικλΰέακθηαμ ηκθ Kane. Ο Βηπεδκεζάμ, ζηβθ ΒζζΪδα, ζ‘ Ϋθα απσζπαζηα ηδζΪ ΰδα ζαηλεέα ηδαμ γεσηβηαμ, ζηβθ αλξά, πλδθ ζαηλενηκτθ πκζζκέ γεκέ.
12. "Ο Μπζαρεσμ θσηκμ εέθαδ αθηδΰλαθά ηπθ θσηπθ ηκν Υαηκνλαηπέ". ΏΠΏΝΣΔΔ: κδ θσηκδ ηκν Υαηκνλαηπέ ξλκθκζκΰκτθηαδ πελέ ηκ 1720 π.Υ. – πλδθ ηκθ Μπνζά. Χζησζκ, νπΪλξκνθ ζσΰκδ, ΰδα ηκνμ κπκέκνμ β γεπλέα ηβμ αθηδΰλαθάμ εέθαδ απκλλέοδηβ: α') κδ πελδζζσηελκδ παλαζζβζδζηκέ πκν ΰέθκθηαδ ηεηαιτ ηπθ ηπζαρευθ θσηπθ εαδ ηπθ θσηπθ ηκν Υαηκνλαηπέ αθκλκτθ εΰεζάηαηα, ΰδα ηα κπκέα νπΪλξεδ αθηέζηκδξβ θκηκγεζέα ζηδμ πελδζζσηελεμ εκδθπθέεμ. ΒπδπζΫκθ, θσηκδ παλσηκδκδ ηε ανηκτμ ηκν Υαηκνλαηπέ ίλέζεκθηαδ εαδ ζε Ϊζζκνμ θκηδεκτμ ευδδεεμ. Ώνησ δεέξθεδ σηδ β κηκδσηβηα δεθ ζνθεπΪΰεηαδ πλκΫζενζβ. Με Ϊζζα ζσΰδα, κδ θσηκδ πκν Ϋγεζε κ Υ. νπΪλξκνθ – παλσηκδκδ, εθθκεέηαδ – εαδ ζε Ϊζζκνμ ευδδεεμ θσηπθ ηβμ έδδαμ πελδσδκν. ί') κδ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηπθ δτκ θκηκγεζδυθ εέθαδ πελδζζσηελκ Ϋθηκθεμ. Δ ηεΰαζτηελβ δδαθκλΪ Ϋΰεεδηαδ ζηβθ αιέα ηβμ αθγλυπδθβμ απάμ. Ώθ ζνΰελέθκνηε ηδμ δτκ θκηκγεζέεμ, ίζΫπκνηε σηδ κ ευδδεαμ ηκν Υ. εέθαδ πκζτ ανζηβλσηελκμ ΰδα εΰεζάηαηα εαδ πλκζίκζΫμ εαηΪ ηβμ δδδκεηβζέαμ, εθυ κδ θσηκδ ηκν Μπνζά εέθαδ πκζτ ανζηβλσηελκδ σζκθ αθκλΪ ηβθ αθγλππκεηκθέα. Γδα παλΪδεδΰηα, ζηκνμ θσηκνμ ηκν Υαηηκνλαηπέ, δδαίΪακνηε σηδ αθ Ϋθαμ παηΫλαμ θσθενε ηδα ΰνθαέεα ηβμ αθυηελβμ ηΪιβμ, ησηε ΰδα ηδηπλέα β εσλβ ηκν γα εεηεζκτθηαθ. Ώθ πΪζδ Ϋθαμ ξηέζηβμ Ϋξηδζε Ϋθα εηέλδκ πκν εαηΫλλενζε ζεκηυθκθηαμ ηκ ΰδκ εθσμ Ϋθκδεκν, ησηε Ϋπλεπε θα εεηεζεζηεέ ΰδα αθηαπσδκζβ κ ΰδκμ ηκν ξηέζηβ. Ώθηέγεηα, β Π.Α. σλδαε λβηΪ σηδ κ εαγΫθαμ πεγαέθεδ ΰδα ηδμ δδεΫμ ηκν αηαληέεμ ησθκ εδ σξδ κ παηΫλαμ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηκν ΰδκν ηκν ά κ ΰδκμ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηκν παηΫλα (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ ΚΑ‘, 16). Φαέθεηαδ β δδαθκλΪ ηεηαιτ θσηπθ ηκν Υαηηκνλαηπέ εαδ ηπθ θσηπθ ηκν Μπνζά ησζκ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ δδεαδκζτθβ (κ εαγΫθαμ εέθαδ νπετγνθκμ ησθκ ΰδα ηδμ δδεΫμ ηκν πλΪιεδμ), σζκ εαδ ΰδα ηκθ αθγλππδζησ πκν δδΫπεδ ηβθ απκθνΰά ζνζζκΰδεάμ ηδηπλέαμ (θα ηδηπλεέηαδ κ ΰδκμ ΰδα ηα εΰεζάηαηα ηκν παηΫλα). Άδδεκμ εδ απΪθγλππκμ κ θσηκμ ηκν Υαηηκνλαηπέ˙ δέεαδκμ εαδ αθγλππδζηδεσμ κ θσηκμ ηκν Μπνζά. ΰ') Βπέζβμ, αλεεηκέ απσ ηκνμ δζλαβζδηδεκτμ θσηκνμ εέθαδ εαη‘ κνζέαθ αθηδ-θσηκδ, δβζαδά θσηκδ εαηΪ ηπθ γλβζεενηδευθ ζνθβγεδυθ ηπθ Υαθαθαέπθ ά Ϊζζπθ ζαυθ πκν ζνθΪθηβζαθ εαδ πκζΫηβζαθ εθαθηέκθ ηκνμ κδ Βίλαέκδ, εαηΪ ηβθ πκλεέα απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ζηβθ ΥαθαΪθ. Αβζαδά, δεθ ίλέζεκθηαδ ζε Ϊζζα θκηδεΪ ζνζηάηαηα ΰεδηκθδευθ ξπλυθ.
δ') ΠΫλαθ ανηυθ, πυμ ηπκλεέ εαθεέμ θα απκδσζεδ ηδμ κηκδσηβηεμ ηεηαιτ είλαρευθ εαδ ίαίνζπθδαευθ θσηπθ ζηκνμ ΐαίνζυθδκνμ εαδ ζηκ Υαηκνλαηπέ, ηβ ζηδΰηά πκν ΰθπλέακνηε σηδ κ ΏίλαΪη εαηαΰσηαθ απσ ηβθ Μεζκπκηαηέα; Οδ κηκδσηβηεμ δβζαδά εέθαδ απκηΫζεζηα πελδζζσηελκ εκδθάμ εαηαΰπΰάμ, παλΪ αθηδΰλαθάμ εε ηΫλκνμ ηπθ Βίλαέπθ.
13. "Δ δζηκλέα ηβμ Βισδκν Ϋπεδηα απσ δκνζεέα 400 ξλσθπθ εέθαδ Ϋθα παλαητγδ ηδμ Π.Α. Οδ Βίλαέκδ άηαθ κδ Τιυμ πκν αλξδεΪ ζεβζΪηβζαθ εαδ Ϋπεδηα δδαενίΫλθβζαθ ηβθ Ώέΰνπηκ επέ δνκ πελέπκν αδυθεμ, ηΫξλδμ σηκν κδ Ώδΰτπηδκδ ηκνμ Ϋδδπιαθ βλπδεΪ πελέ ηκ –1580. Ώνηά εέθαδ β αδΰνπηδαεά εεδκξά ηβμ δζηκλέαμ ηβμ εισδκν ηπθ Βίλαέπθ. ΒπδπζΫκθ β δζηκλέα ηβμ Βισδκν εαδ ηβμ εαηΪεηβζβμ ηβμ ΥαθαΪθ δεθ επδίείαδυθκθηαδ αλξαδκζκΰδεΪ. Αεθ νπΪλξκνθ έξθβ απσ ηβθ παλαηκθά ηπθ Εζλαβζδηυθ ζηβ ξελζσθβζκ ηκν δθΪ, εθυ αεσηβ εαδ ηδελΫμ κηΪδεμ θκηΪδπθ αθάθκνθ αλξαδκζκΰδεΪ έξθβ. ζκθ αθκλΪ ηβθ ΥαθαΪθ εαδ ηβθ αθαθελσηεθβ ζηα ίδίζέα ηπθ Ώλδγηυθ εαδ ηκν Εβζκτ ηκν Νανά εαηΪεηβζά ηβμ πελέπκν εαηΪ ηκθ 13 κ αδ., ζηβθ Όζηελβ Βπκξά ηκν Υαζεκτ (ΤΒΥ: 1550-1200): δεθ νπΪλξεδ αθαθκλΪ ηπθ αδΰνπηδαευθ ξλκθδευθ ζε ηδα ηΫηκδα ίέαδβ εαδ αζηλαπδαέα εαηΪζβοβ. ΠελδκξΫμ σππμ β Hormah, β ΏλΪδ, β Εελδξυ, β Γαδ, εαδ β Jarmuth σθηπμ νπΫζηβζαθ εαηαζηλκθά, αζζΪ ανησ Ϋΰδθε ζηβθ Πλυδηβ Βπκξά ηκν Υαζεκτ (ΠΒΥ: 3300-2000) ά ζηκ ηΫζκμ ηβμ ΜΫζβμ Βπκξάμ ηκν Υαζεκτ (ΜΒΥ: 2000-1550)˙ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ άηαθ αεαηκέεβηεμ. Άζζκδ ησπκδ, σππμ β Kadesh Barnea (σπκν Ϋξκνηε ζηκδξεέα ΰδα εαηκέεβζβ ησθκ εαηΪ ηκθ 10κ αδ.), β Γαίαυθ, β εκδζΪδα ηβμ ΐΫελ-είΪ (κδ ητηίκδ ηκν Tel Malhata εαδ ηκν Tel Masos) εαδ ηβμ ΏλΪδ (β ΏλΪδ εαηαζηλΪθβεε εαηΪ ηβθ ΠΒΥ II (3000-2800) εαδ εαηκδεάγβεε απσ Εζλαβζέηεμ ησθκ εαηΪ ηκθ 10κ αδ.) άηαθ αεαηκέεβηκδ υμ ηβθ Βπκξά ηκν δδάλκν (Β: 1200-539) εαδ ζνθεπυμ δεθ ΰέθεηαδ θα εέθαδ ζπζηά β ΐδίζδεά πελδΰλαθά ηβμ εαηΪεηβζάμ ηκνμ εαδ ηβμ άηηαμ εΪπκδκν «ίαζδζδΪ ηβμ ΏλΪδ». Γδα σζα ηΫλβ θαέθεηαδ θα Ϋξκνθ νπκζηεέ εαηαζηλαθά εαηΪ ηβ ηεηΪίαζβ απσ ηβθ Βπκξά ηκν Υαζεκτ (ΒΥ) ζηβθ Β, δβζαδά πελέ ηκ 1200 π.Υ., ανηά ηπκλεέ θα απκδκγεέ ζηκνμ «Λακτμ ηβμ ΘΪζαζζαμ» εδ σξδ απαλαέηβηα ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. Οδ πελδκξΫμ ηβμ Βδυη εαδ ηβμ ΜπΪί, κδ κπκέεμ ζηκνμ ΏΡΕΘΜΟΤ παλδζηΪθκθηαδ πμ ελΪηβ, εέξαθ ζέΰεμ ησθκ πσζεδμ, εαηΪ ηβθ ΤΒΥ, πλκμ ηκ ίκλλΪ. Σα ίαζέζεδα ηβμ Βδυη εαδ ηβμ ΜπΪί ΰδα ηα κπκέα εΪθεδ ζσΰκ ηκ ίδίζέκ ηπθ ΏΡΕΘΜΧΝ δεθ εηθαθέακθηαδ πμ ίαζέζεδα παλΪ ησθκ ζηκθ 9κ αδ. π.Υ. Ώθηέγεηα απσ ηβθ δζηκλέα ηβμ εαηΪζβοβμ ηβμ Βζείυθ (Heshban) τζηελα απσ ηβ ηΪξβ ηε ηκθ δξσθ, ίαζδζδΪ ηπθ Ώηκλλαέπθ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΏ‘, 21 ε.ε.) κδ αθαζεαθΫμ ζηκθ Tell Hesban Ϋδεδιαθ σηδ κ ησπκμ εαηκδεάγβεε ησθκ ζηβθ Β I (1200-930). Αεθ Ϋξεδ ίλεγεέ πσζβ «Γαδ», σππμ αθαθΫλεηαδ ζηκ ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Θ‘ β εαηΪεηβζά-εαηαζηλκθά ηβμ, ΰδα ηβθ ί‘ ξδζδεηβλέδα π.Υ. ΏθαθκλδεΪ ηε ηβ Υείλυθ (ζηκθ Tell Rumeidech) δεθ θαέθεηαδ θα νπάλιε εαηκέεβζβ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ εαδ θαέθεηαδ θα νπΪλξεδ εεθσ ηεηαιτ ηπθ κδεκδζηυθ ηβμ ΜΒΥ εαδ ηβμ Β I. ηβθ ΣαθΪξ νπΪλξκνθ εθδεέιεδμ εαηαζηλκθάμ-δδαεκπάμ ηβμ ζνθΫξεδαμ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ, αθηέγεηα ηε ηβ ΐδίζδεά δδάΰβζβ. Δ ζνθκζδεά αλξαδκζκΰδεά εδεσθα εέθαδ σηδ εαηΪ ηκνμ δτκ ηεζενηαέκνμ αδυθεμ ηβμ ί‘ ξδζδεηέαμ π.Υ. δεθ νπάλιε εΪπκδα ζηδΰηδαέα – ά ηΫζα ζε ηδα-δνκ δεεαεηέεμ – εαηαζηλκθά ηβμ ΥαθαΪθ, αζζΪ ζηαδδαεά εΰεαηΪζηαζβ θκηΪδπθ (β κπκέα κζκεζβλυγβεε ηκθ 10κ αδ. π.Υ.) πλυηα ζηδμ ζκθυδεδμ πελδκξΫμ εαδ τζηελα ζηδμ πεδδΪδεμ. Πυμ ηπκλεέ εαθεέμ θα πδζηΫοεδ ζηβθ αζάγεδα ηπθ πελδΰλαθυθ ηβμ Π.Α. εαδ θα ηβθ δεξηεέ σηδ ηα πλυηα ίδίζέα ηβμ Π.Α. εέθαδ πλκρσθ ζνλλαθάμ ηπθ ηεζενηαέπθ ίαζδζδΪδπθ ηκν Εκτδα, ηκθ 7κ, σηαθ άγεζαθ θα εαηαζεεναζηεέ Ϋθα ζαηπλσ παλεζγσθ;". ΏΠΏΝΣΔΔ: Μδα δνθαζηεέα ιΫθπθ ενλέαλξπθ ΰθπζηά πμ κδ Τιυμ πάλαθ ηκθ Ϋζεΰξκ σξδ ησθκ ηβμ νλέαμ εαδ ηβμ Παζαδζηέθβμ αζζΪ εαδ ηβμ Ώδΰτπηκν πελέπκν εαηΪ ηα Ϋηβ 1650-1542 π.Υ. Σκ σθκηα Τιυμ (Τε-ζυμ) ζβηαέθεδ (νε=ίαζδζδΪμ˙ ζπμ=πκδηΫθαμ) «ίαζδζεέμ πκδηΫθεμ». Ήηαθ πδγαθσθ δνθαηκέ ζβηέηεμ Ώηκλλαέκδ ά Υαθαθαέκδ. «Οδ Τιυμ εενίΫλθβζαθ ηβθ ξυλαθ ηκν Νεέζκν επέ 150 ξλσθδα πελέπκν εαδ Ϋδπζαθ εδμ ηβθ Ώέΰνπηκθ ηβθ 15βθ εαδ 16βθ Ανθαζηεέαθ. Σανησξλκθα νπάλξαθ Ώδΰτπηδκδ βΰεησθεμ εδμ ηδμ Θάίεμ, σηπμ ανηκέ άζαθ νπσ ηβθ εικνζέαθ ηπθ Τιυμ. Οδ Τιυμ εέξαθ πμ πλπηετκνζαθ ηβθ πσζβθ Άίαλδ εδμ ηβθ πελδκξάθ ηκν ΑΫζηα ηκν Νεέζκν. (...) Δ Ώλξαδκζκΰέα εαηΫξεδ ζάηελα πκζζΪ απκδεδεηδεΪ ζηκδξεέα, ηα κπκέα ίείαδυθκνθ σηδ πελέ ηκ 1700 π.Υ. β Ώέΰνπηκμ επζβηητλδζε απσ Ϋθα ετηα εδζίκζΫπθ. Μελδεκέ απ‘ ανηκτμ Ϋεαηαθ εδλβθδεάθ δδεέζδνζδθ˙ Ϊζζκδ σηπμ εΰεαηεζηΪγβζαθ τζηελα απσ επδδλκηάθ, ηβθ κπκέαθ επλαΰηαηκπκέβζαθηε ηαξτηαηα Ϊληαηα, εαηΪ ηα ξλσθδα ηπθ αδνθΪηπθ βΰεησθπθ ηβμ 13βμ Ανθαζηεέαμ. πκν εαδ σηαθ Ϋξπηεθ κθσηαηα ξαλαΰηΫθα εδμ ζεαλαίαέκνμ ηβμ πελδσδκν ηπθ Τιυμ, ηα πελδζζσηελα εέθαδ βηδηδεΪ. (...) Δ Γέλεζηο ΰλΪθεδ σηδ εΪγε ίκζεσμ πλκίΪηκθ άηαθ «ίδΫζνΰηα» εδμ ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ (ΓΒΝ. ΜΓ‘ 31˙ ΜΣ‘ 34), εθυ κ Επζάθ, κ παηΫλαμ εαδ κδ αδελθκέ ηκν, κδ κπκέκδ άζαθ πκδηΫθεμ, Ϋΰδθαθ ενπλσζδεεηκδ απσ ηκθ Φαλαυ ηβμ Ώδΰτπηκν. Σκτηκ, ζΫΰκνθ κδ Ώδΰνπηδκζσΰκδ, πδζηκπκδεέ σηδ β εΰεαηΪζηαζδμ ηκν Εαευί εδμ ηβθ Ώέΰνπηκθ Ϋΰδθε εδμ ηα ξλσ-
θδα ηπθ βηδηυθ Τιυμ. Χμ βηέηεμ, κδ Τιυμ άηαθ θνζδεσθ θα δεέξθκνθ πλκηέηβζδθ εδμ ηκνμ κηκθτζκνμ ηκνμ, ηε ηκ θα ηκνμ πλκπγκτθ εδμ γΫζεδμ εζεδδδΪ. (...) Μσζδμ εαηυλγπζαθ κδ Ώδΰτπηδκδ θα εζενγελπγκτθ απσ ηβθ Ανθαζηεέαθ ηπθ Τιυμ, ειβθΪθδζαθ ζνζηβηαηδεΪ εΪγε έξθκμ κπκδκνδάπκηε ζηκδξεέκν, ηκ κπκέκθ εέξε ζξΫζδθ ηε ηκ πΫλαζηα ηπθ ιΫθπθ ίαζδζΫπθ απσ ηβθ ξυλαθ ηκνμ. Δ 18 β Ανθαζηεέα εαηΫίαζε δδδαέηελβ πλκζπΪγεδα δδα ηβθ ειαθΪθδζδθ ηπθ ζηκδξεέπθ ανηυθ – εέηε ανηΪ άζαθ ΰλαπηΪ εεέηεθα εέηε εηέζηαηα εαδ Ϊζζα ηθβηεέα. (..) άηελα, εέθαδ δεεησθ σηδ κδ Τιυμ Ϋθελαθ εδμ ηβθ Ώέΰνπηκθ ηκ Ϊζκΰκθ, ηκ Ϊληα, θΫκνμ ητπκνμ ζπαγδυθ εαδ ηαξαδλδυθ, ηκ δζξνλσθ αζδαηδεσθ ησικθ εαδ θΫκνμ ητπκνμ κξνλυζεπμ» (Ν. Π. ΐαζδζεδΪδβ, Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ», ζ. 88-90). Οδ Βίλαέκδ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ κδ Τιυμ, ΰδα πΫθηε ζσΰκνμ: δδσηδ α‘) παλΫηεδθαθ 400 εαδ σξδ 150-200 ξλσθδα ζηβθ Ώέΰνπηκ, ί‘) δεθ Ϋΰδθαθ Φαλαυ κδ έδδκδ, αζζΪ απζυμ νοβζΪ δζηΪηεθκδ αιδπηαηκτξκδ ηπθ Φαλαυ, ΰ‘) Ήηαθ δκτζκδ ηπθ Ώδΰνπηέπθ επέ αλεεησ, εαγυμ θαέθεηαδ, δδΪζηβηα, αθηέγεηα ηε ηκνμ Τιυμ, κδ κπκέκδ τζηελα απσ επαθΪζηαζβ ηπθ Ώδΰνπηέπθ ειεδδυξηβεαθ εδ Ϋξαζαθ ηβθ εικνζέα, δ‘) Ήλγαθ εδλβθδεΪ, πμ πκδηΫθεμ εαδ ΰεθδεΪ άηαθ πλπησΰκθκμ ζασμ˙ ζνθεπυμ δεθ εέξαθ ηβθ πλκβΰηΫθβ ηεξθκζκΰέα (Ϊληαηα, ησια ε.Ϊ.) πκν εέξαθ κδ Τιυμ, ε‘) ηβ ζηδΰηά ηβμ εεδέπιάμ ηκνμ, κδ Βίλαέκδ, νπΪεκναθ ζε Ώδΰτπηδκ Φαλαυ, εθυ κδ Τιυμ γα εέξαθ Ϋθαθ Ϊζζκθ Φαλαυ, ηΫζκμ ηβμ θνζάμ ηκνμ. νθεπυμ β ηατηδζβ ηπθ δτκ ζαυθ εέθαδ ηΪζζκθ ζαθγαζηΫθβ. Άλα, σηαθ κδ πκζεηκξαλεέμ Τιυμ δδυξηβεαθ δδα ηβμ ίέαμ, κδ Βίλαέκδ παλΫηεδθαθ πμ δκτζκδ εαδ εαηαπδΫζηβεαθ επεδδά άηαθ θνζεηδεΪ ζνΰΰεθεέμ ηπθ Τιυμ (ζβηέηεμ), αζζΪ εαδ ενθκκκτηεθκέ ηκνμ. Δ παλαηκθά ηπθ Βίλαέπθ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ β Έικδκμ δεθ πλΫπεδ θα γεπλεέηαδ παλαητγδ. Δ Ώέΰνπηκμ άηαθ ζτθβγεμ εαηαθτΰδκ ηπθ ζαυθ ηβμ Μ.Ώθαηκζάμ ζε πελδσδκνμ πεέθαμ ά αθαηαλαξάμ. Σκ ίδίζέκ ηβμ ΒΞΟΑΟΤ εαδ ΰεθδεΪ σζα ηα ίδίζέα πκν ΰλΪθηβεαθ απσ ηκθ Μπςζά (ΠεθηΪηενξκμ) πελδΫξκνθ πκζζΫμ ζβηαθηδεΫμ εαδ ζεπηκηελεέμ πζβλκθκλέεμ ΰδα ηκθ αδΰνπηδαεσ πκζδηδζησ εαδ ηκ εγδηκηνπδεσ ηβμ ανζάμ ηπθ Φαλαυ, ηα κπκέα γα άηαθ αδτθαηκθ θα ζνζζεξγκτθ απσ ηκ είλαρεσ δελαηεέκ ζηα εαηκπδθΪ ξλσθδα ηκν Ααίέδ ά ζηα ξλσθδα ηβμ αδξηαζπζέαμ ζηβθ ΐαίνζυθα. Γδα παλΪδεδΰηα, κδ ηέηζκδ «Ώλξδκδθκξσκμ» εαδ «Ώλξδζδηκπκπκδσμ» (ΓΫθ. Μ‘, 2) εέθαδ ηέηζκδ πκν πλΪΰηαηδ εέξαθ εΪπκδκδ αδΰτπηδκδ ανζδεκέ. Σκ αιέπηα πκν Ϋδπζε κ Πεηεθλάμ ζηκθ Επζάθ (ΓΫθ. ΛΘ‘ 4) εέθαδ ηέηζκμ πκν σθηπμ δδθσηαθ εεεέθβ ηβθ επκξά ζηα ζπέηα ηπθ αδΰτπηδπθ ενΰεθυθ. Δ πελδΰλαθά ηβμ πλκαΰπΰάμ ηκν Επζάθ ζε πλπγνπκνλΰσ ηκν Φαλαυ, σπκν κ Φαλαυ, αθκτ Ϋίΰαζε ηκ δαεηνζέδδ ηε ηβθ πλκζππεά ηκν ζθλαΰέδα απσ ηκ ξΫλδ ηκν, ηκ θσλεζε ζηκθ Επζάθ, εδ τζηελα ηκθ Ϋθηνζε ηε ίτζζδθβ ζηκζά εαδ ηκν ελΫηαζε ζηκ ζαδησ ξλνζά αζπέδα ε.ζπ. (ΓΫθ. ΜΏ‘ 42-43) δεθ γα ηπκλκτζαθ θα εέθαδ θαθηαζέα ηκν είλαρεκτ δελαηεέκν ηβμ Εελκνζαζάη. Θα Ϋπλεπε εΪπκδκμ πκν ακτζε απσ εκθηΪ ανηΫμ ηδμ ηεζεηΫμ θα νπΪλξεδ, υζηε θα ηδμ εαηαΰλΪοεδ. Ώνησμ άηαθ κ Μπνζάμ. Οδ Ώδΰτπηδκδ εαζζδηΫξθεμ Ϋξκνθ απεδεκθέζεδ ανηά ηβθ ηεζεηά ηε ηκδξκΰλαθέεμ εδ αθΪΰζνθα. ΣΫηκδκμ γανηΪζδκμ πέθαεαμ, πκν δεέξθεδ ηκθ Φαλαυ θα ηδηΪ Ϋθαθ Ϊθδλα η‘ ανησθ ηκθ ηλσπκ ξλκθκζκΰεέηαδ ζηδμ βηΫλεμ ηκν Φαλαυ Ϋηδ Ώ‘ (1308-1290 π.Υ.). Δ πζβλκθκλέα ηβμ Γλαθάμ, σηδ κ Επζάθ αθΫίβεε ζηβθ «δετηελβ Ϊηαια», ηβθ δετηελβ ηεηΪ ανηά ηκν Φαλαυ, θαθελυθεδ σηδ κ Φαλαυ άηαθ ηπθ Τιυμ, αθκτ ανηκέ Ϋθελαθ ηα ΰλάΰκλα πκζεηδεΪ Ϊληαηα ζηβ ξυλα. Βθυ πλδθ απσ ανηκτμ δεθ νπάλξε ηΫηκδα ζνθάγεδα ζηδμ ηεζεηΫμ ανηΫμ (J.A. Thompson, The Bible and Archaeology, The Paternoster Press Ltd, 1973, ζ. 45). ΤπΪλξκνθ εαδ κθσηαηα πκζζυθ Ϊζζπθ ιΫθπθ (βηδηυθ) πκν Ϋξεδ ίλεγεέ ππμ εαηΫζαίαθ νοβζΫμ γΫζεδμ ζε αδΰνπηδαεΫμ ενίελθάζεδμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ. Οδ αδΰνπηδαεΫμ ζΫιεδμ εαδ κθσηαηα (Πεηεθλάμ, Ώζεθέγ) ζηα ίδίζέα ηβμ ΓΫθεζβμ εαδ ηβμ Βισδκν, κδ κπκέεμ δεθ ζνθαθηυθηαδ ζε Ϊζζα ίδίζέα, επδίείαδυθκνθ σηδ ανησμ πκν ηδμ εαηΫΰλαοε, ηδμ ΰθυλδαε εαζΪ, δβζαδά Ϋαβζε εεεέ. ΚαθΫθαμ ΰλαηηαηΫαμ ηβμ επκξάμ ηκν Έζδλα, πκν θα Ϋαβζε ζηβ ΐαίνζυθα ά ζηβθ Εκνδαέα δε γα ηπκλκτζε θα εαηαΰλΪοεδ ηε ησζβ ζεπηκηΫλεδα σζα ανηΪ εαδ σζα σζα αθαθΫλκθηαδ ΰδα ηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηκνμ Φαλαυ. Άζζβ αθηέλλβζβ ΰδα ηκ ζνηίΪθ ηβμ Βισδκν εέθαδ σηδ κδ Φαλαυ θλκνλκτζαθ εαζΪ ηβ ξυλα ζηα αθαηκζδεΪ, υζηε θα ηβθ ιαθαΫλγκνθ πκζεηδεκέ ζακέ ζαθ ηκνμ Τιυμ απσ ηβθ Μ.Ώθαηκζά. νθεπυμ, ζΫθε εΪπκδκδ, κδ Βίλαέκδ δε γα ηπκλκτζαθ θα δδαθτΰκνθ ησζκ ετεκζα απ‘ ηα αθαηκζδεΪ. ηπμ, πλδθ ζνηίεέ β Έικδκμ, εέξαθ πλκβΰβγεέ κδ «ΑΫεα ΠζβΰΫμ», κδ κπκέεμ απκδνθΪηπζαθ ησζκ ηβθ νζδεά δτθαηβ ηπθ Ώδΰνπηέπθ, σζκ εαδ ηβθ απκθαζδζηδεσηβηΪ ηκνμ θα πκζεηάζκνθ. ΠλΪΰηαηδ, γα νπάλξαθ εαδ κξνλΪ εαδ θλκτλδα εαηΪ ηάεκμ ηπθ αθαηκζδευθ ζνθσλπθ. ΏζζΪ τζηελα απσ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ Ώδΰτπηκν, τζηελα απσ επδδβηέεμ, ξαζΪδδ, επδδλκηΫμ αελέδπθ, γΪθαηκ ηπθ πλπησηκεπθ παδδδυθ, πκδκμ Ώδΰτπηδκμ γα εέξε ηκ εκνλΪΰδκ θα θΫλεδ εηπσδδκ (Ϊζζπζηε κ Φαλαυ εέξε εαη‘ αλξάθ επδηλΫοεδ ηβθ Ϋικδκ ηπθ Βίλαέπθ). ΠαλαεΪηπ αθαθελσηαζηε ζηβθ αλξαδκζκΰδεά πζενλΪ ηκν αβηάηαηκμ. Καη‘ αλξάθ κδ ηΫγκδκδ ξλκθκζσΰβζβμ δεθ εέθαδ ησζκ αελδίεέμ, σζκ εδ αθ ηα αλξαδκζκΰδεΪ ενλάηαηα εέθαδ πδκ αιδσπδζηα απσ ηα ΰλαπηΪ. Ώεσηβ εαδ β ηΫγκδκμ ηε ηκθ Ϊθγλαεα-14 δεθ πεηνξαέθεδ ηΫηκδκν νοβζκτ
ίαγηκτ αελέίεδα, υζηε ηα πκλέζηαηΪ ηβμ θα ΰέθκθηαδ απκδεεηΪ δέξπμ εΪπκδεμ αθηδλλάζεδμ. Μεηαιτ ηδαμ πελδσδκν εαδ ηβμ επσηεθβμ εέθαδ δτζεκζκ ηδμ πελδζζσηελεμ θκλΫμ θα ηλαίβξηεέ ηδα ΰλαηηά κλδκγεηυθηαμ ηβ ηέα απσ ηβθ Ϊζζβ. Αεθ εέθαδ ζπΪθδκ κδ ηΫγκδκδ λαδδκξλκθκζσΰβζβμ θα δέθκνθ δδαθκλεηδεΫμ ξλκθκζκΰάζεδμ ΰδα ηκ έδδκ ηΫλκμ. Δ ξλκθκζσΰβζβ αΰΰεέπθ νπσεεδηαδ ζε πκζζΫμ δνζεκζέεμ, ηδα απ‘ ηδμ κπκέεμ εέθαδ β «δδΪξνζβ», σηαθ Ϋθαμ ΰεδηκθδεσμ πκζδηδζησμ νδκγεηεέ ηκ ζηνζ εθσμ Ϊζζκν ΰεδηκθδεκτ (Walter E. Rast, Through the Ages in Palestinian Archeology, Trinity Press, 1992,p. 39). Έηζδ εέθαδ δτζεκζκ θα απκθαθγκτηε αθ Ϋθα αΰΰεέκ εέθαδ ηκν ηΫζκμ ηκν 11κν αδ. ά ηπθ αλξυθ ηκν 10κν αδ. (Israel Finkelstein, Living on the Fringe--The Archeology and History of the Negev, Sinai and Neighboring Regions in the Bronze and Iron Ages, Sheffield Academic, 1995, p. 109). Ώνηά β Ϋζζεδοβ αελέίεδαμ δεθ εέθαδ ζεπηκηΫλεδα, σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηκ γΫηα πκν ειεηΪακνηε: «Δ εαηαζηλκθά ηβμ πσζβμ ηβμ Ώζυλ ξλκθκζκΰάγβεε θπλέηελα απσ ηκ 1225 π.Υ. πελέπκν, απσ ηκθ Yadin. Ώθ ηκ σλδκ ηβμ εαηαζηλκθάμ ηεηαηεγεέ ζηκ 1250, εέθαδ ζδΰσηελκ πδγαθσ ανηά θα ζνθδΫεηαδ ηε ηβθ δζλαβζδθά εΰεαηΪζηαζβ» (E.S. Frerichs-L.H. Lesko, Exodus: The Egyptian Evidence, Eisenbrauns, 1997, p. 77). Ώθ δεθ δδαγΫηκνηε ηβθ ηεξθκζκΰέα υζηε θα απκθαζέζκνηε αθ Ϋθα ετλβηα εέθαδ ηπθ αλξυθ ηκν 10κν ά ηκν ηΫζκνμ ηκν 11κν αδ., ησηε πυμ εέηαζηε ησζκ ζέΰκνλκδ ΰδα ηα απκηεζΫζηαηα ηπθ ξλκθκζκΰάζεπθ, σηαθ ανηΪ ελέθκνθ Ϋθα ΰεΰκθσμ σππμ β εαηΪεηβζβ ηβμ ΥαθαΪθ; ΜελδεΫμ θκλΫμ ηδα ηεηαΰεθΫζηελβ επκξά δαθεέαεηαδ ηκ ζηνζ ηδαμ πλκβΰκτηεθβμ επκξάμ ζ.ξ. ηδα θνζά ηβμ ΤΒΥ νδκγεηεέ ζηνζ ηβμ ΜΒΥ (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, ζάηηα "Palestine in the Late Bronze Age", p. 216) εδ ανηά β νδκγεζέα ζαηίΪθεδ ξυλα εαδ αθαθκλδεΪ ηε κδεκδκηάηαηα. Ώθ ηδα θνζά ηβμ ΤΒΥ Ϋπλαηηε εΪηδ ηΫηκδκ εδ Ϊθβθε ησθκ νπκζεέηηαηα πκν γα ηαέλδαααθ ζηβ ΜΒΥ, γα θαδθσηαθ (αζζΪ δε γα άηαθ Ϋηζδ) σηδ δεθ νπάλιε, ζηκθ ησπκ εεεέθκ, πκζδηδζησμ ηβμ ΤΒΥ, αζζΪ ησθκ ηβμ ΜΒΥ. Γδα παλΪδεδΰηα ζηκ ζάηηα Arad ηκν The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, αθαθΫλεηαδ σηδ Ϋθαμ κδεδζησμ ηβμ ΒΥ I εαηκδεκτζε ζε ζπέηδα ηβμ ΠΒΥ – εδ πζησζκ νπκηέγεηαδ σηδ δεθ νπάλιε κδεκζησμ ηβμ ΜΒΥ ά ΤΒΥ. ΒπδπζΫκθ, σξδ ησθκ ηκ ζηνζ ηδαμ πλκβΰκτηεθβμ επκξάμ, αζζΪ εαδ ηα κδεκδκηδεΪ νζδεΪ ηβμ επαθαξλβζδηκπκδκτθηαδ, ηε απκηΫζεζηα ηα δδΪθκλα ξλκθκζκΰδεΪ ζηλυηαηα ζε Ϋθαθ ησπκ θα αθαηδΰθτκθηαδ ηε απκηΫζεζηα αθηέ ηδαμ πελδσδκν θα αθδξθετκθηαδ δτκ. νηίαέθεδ σηπμ εαδ ηκ αθηέγεηκ, εδδδεΪ ζηα νοέπεδα ηβμ ΥαθαΪθ, εδ ανησ εέθαδ αεσηβ πδκ παλαπζαθβηδεσ: β απκηΪελνθζβ ηπθ ελεδπέπθ απσ ηκνμ ηεηαΰεθΫζηελκνμ εαηκέεκνμ: «δνηδεΪ ηκν ΕκλδΪθβ, β εθηαηδεά κδεκδκηδεά δλαζηβλδσηβηα ηεηαΰεθΫζηελπθ πελδσδπθ απκηΪελνθε σζα ηα έξθβ αλξδηεεηκθδεάμ ηπθ πλκβΰκτηεθπθ εΰεαηαζηΪζεπθ» (Israel Finkelstein, Living on the Fringe--The Archeology and History of the Negev, Sinai and Neighboring Regions in the Bronze and Iron Ages, Sheffield Academic, 1995, p. 133). Ώνησ ζνθΫίβ, σππμ ζΫεδ κ Finkelstein ζηβθ Εελκνζαζάη, ζηκ Khirbet Rabud (Ααίεέλ), ζηκθ Tell en-Nasbeh, ζηκ Khirbet ed-Dawwara, ζηκ Giloh, ζηβ νξΫη εαδ ζηβ ΐαδγάζ. Ώθ ανησ ζνθΫίαδθε, ησηε δεθ ηπκλκτηε θα πκτηε σηδ «επεδδά δε ίλΫγβεαθ έξθβ ηβμ ΤΒΥ, δεθ νπάλιε κδεδζησμ ηβμ ΤΒΥ». ΤπΪλξεδ αεσηβ εαδ β πελέπηπζβ θΫεμ πσζεδμ θα παέλθκνθ κδεκδκηδεσ νζδεσ απσ εΰεαηεζεδηΫθεμ παζδΫμ, εδ Ϋηζδ κδ παζδΫμ θα θαέθκθηαδ πμ αζάηαθηκδ κδεδζηκέ εθυ δεθ άηαθ ηΫηκδκδ. ΤπΪλξεδ β Ϊπκοβ σηδ επεδδά δεθ ίλΫγβεαθ (υμ ηυλα!) έξθβ ηβμ παλκνζέαμ ηπθ Εζλαβζδηυθ ζηβ ξελζσθβζκ ηκν δθΪ, β Έικδκμ δεθ Ϋΰδθε ά σηδ πκζζΫμ πελδκξΫμ άηαθ «αεαηκέεβηεμ υμ ηβθ Β». Κδ σηπμ ηκ αιέπηα «δεθ νπΪλξκνθ έξθβ, Ϊλα δεθ νπάλιαθ κδεδζηκέ» (ά εΰεαηαζηΪζεδμ) δεθ δζξτεδ. ΤπΪλξκνθ πκζζΫμ πελδπηυζεδμ θκηαδδευθ (ά ηβ) πζβγνζηυθ, ζηδμ κπκέεμ θαέθεηαδ σηδ εθυ δεθ νπΪλξκνθ αλξαδκζκΰδεΪ έξθβ, νπΪλξκνθ πκζζΫμ αθαθκλΫμ, ηε απκηΫζεζηα θα απκδεξσηαζηε β απκνζέα αλξαδκζκΰδευθ δξθυθ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ απαλαέηβηα αθνπαλιέα κδεδζηυθ. Γδα παλΪδεδΰηα (τπαλιβμ εΰΰλΪθπθ αζζΪ αθνπαλιέαμ αλξαδκζκΰδευθ δξθυθ): Δ Βδυη ζηβθ ΤΒΥ αθαθΫλεηαδ ζε πκζζΪ ΏδΰνπηδαεΪ αλξεέα. Οδ Άλαίεμ αθαθΫλκθηαδ ζηα αλξεέα ηπθ ίαζδζδΪδπθ Tiglath-Pileser II, Sargon II, Esarhaddon, ε.Ϊ. Οδ Ναίαηαέκδ αθαθΫλκθηαδ απσ ηκθ Αδσδπλκ δεεζδυηβ. Οδ αλαεβθκέ ηκν δθΪ εαηΪ ηβθ πλυδηβ ΐνααθηδθά επκξά (απσ ηκθ Ώηηδαθσ, ηκθ Πλκεσπδκ ε.Ϊ.). Οδ ΐεδκνέθκδ ηκν ηεζαέπθα. ζκδ ανηκέ δεθ Ϊθβζαθ έξθβ αλξαδκζκΰδεΪ ηβμ τπαλιάμ ηκνμ, αζζΪ αθαθΫλκθηαδ απσ εεέηεθα εαδ δεθ ηπκλεέ εαθεέμ θα ίαζδζηεέ ζηδμ αθαζεαθΫμ ΰδα θα δζξνλδζηεέ σηδ δεθ νπάλιαθ: εέθαδ ίείαδπηΫθκ σηδ νπάλιαθ (Israel Finkelstein,Living on the Fringe--The Archeology and History of the Negev, Sinai and Neighboring Regions in the Bronze and Iron Ages, Sheffield Academic, 1995, p. 27-30). Έθα Ϊζζκ πλσίζβηα, αθαθκλδεΪ ηε ηδμ ζκθυδεδμ πελδκξΫμ (ηκνμ Tell) εέθαδ β δδΪίλπζά ηκνμ, πκν παλαζτλεδ ηα αθυηελα ζηλυηαηα: «Βπεδδά, σππμ ησζεμ ζκθυδεδμ πελδκξΫμ, ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηκν Khirbet Rabud Ϋξεδ δδαίλπγεέ υμ ηκ πΫηλπηΪ ηκν, ηα νπκζεέηηαηα αλξαέαμ εΰεαηΪζηαζβμ δδαελέθκθηαδ ησθκ ζε ηδα ζηεθά ζπλέδα δέπζα ζηα ηεέξβ ηβμ πσζβμ» (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near
East, ζάηηα Khirbet Rabud). Ώεσηβ εαδ γεπλβηδεΪ σηπμ, εέθαδ δτζεκζκ θα απκδεδξηεέ σηδ Ϋθαμ ησπκμ δεθ εαηκδεάγβεε. ΤπΪλξεδ β Ϊπκοβ ππμ «Αεθ εαηαζηλΪθβεαθ πκζζΫμ πσζεδμ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ» ΰδ‘ ανησ εαδ β ειδζησλβζβ ηκν Εβζκτ ηκν Νανά ΰδα ηβθ εαηΪεηβζβ ηβμ ΥαθαΪθ εέθαδ οενδάμ. Δ Ϊπκοβ ανηά δεέξθεδ Ϊΰθκδα ηβμ έδδαμ ηβμ Π.Α.: κτηε θαέθεηαδ ζηβθ Π.Α. σηδ κ Θεσμ δδΫηαιε ηκνμ Εζλαβζέηεμ θα εαηαζηλΫοκνθ εικζκεζάλκν ηδμ πσζεδμ ηβμ ΥαθαΪθ (δδσηδ εΪπκν Ϋπλεπε θα ηεέθκνθ εδ κ ζεκπσμ άηαθ β δδαηάλβζβ ηβμ ΥαθαΪθ ζε εαζά εαηΪζηαζβ, σξδ β ελάηπζά ηβμ) αζζΪ κτηε εαδ δδαίΪακνηε θα νπάλιαθ πκζζΫμ πελδπηυζεδμ ζηδμ κπκέεμ κδ Εζλαβζέηεμ εαηΫζηλεοαθ κζκεζβλπηδεΪ πκζζΫμ πσζεδμ. ΒιαδλΫζεδμ σππμ β Ώζυλ, β Γαδ, β Εελδξυ επδίείαδυθκνθ ηκθ εαθσθα εαδ σζα ανηΪ δεθ απκηεζκτθ ζκίαλσ επδξεέλβηα σηδ «δεθ Ϋΰδθε ΚαηΪεηβζβ», δδσηδ ησζκ β Π.Α. σζκ εαδ β αλξαδκζκΰέα ζνηθπθκτθ σηδ κδ εαηαζηλκθΫμ πσζεπθ άηαθ ζέΰεμ. Αεθ άηαθ απαλαέηβηβ β εαηαζηλκθά σζπθ ηπθ πσζεπθ, υζηε θα εαηαζΪίκνθ ηβ ΥαθαΪθ κδ Εζλαβζέηεμ. Ώλεκτζε β εεδέπιβ/άηηα ηπθ Υαθαθαέπθ. Άζζπζηε εδ Ϊζζεμ εαηαεηάζεδμ (π.ξ. ηβμ Παζαδζηέθβμ απσ ηκ ΕζζΪη) δεθ ζνθκδετηβεαθ απσ κζκεζβλπηδεά εαηαζηλκθά ηβμ ξυλαμ. Συλα αθαθκλδεΪ ηε εαγεανηΪ ηα ζηκδξεέα ΰδα τπαλιβ ά αθνπαλιέα ηβμ εαηΪεηβζβμ ηβμ Γβμ ηβμ Βπαΰΰεζέαμ. Έξκνηε ηαληνλέεμ ηπθ Υαθαθαέπθ ΰδα ηκνμ apiru, κδ κπκέκδ ηλκηκελαηκτθ ηβθ Παζαδζηέθβ εαηΪ ηκθ 13 αδ. (ΤΒΥ), αελδίυμ ηβθ επκξά πκν ζνθάγπμ ξλκθκζκΰεέηαδ β εέζκδκμ ηκν Εζλαάζ ζηβ ΥαθαΪθ. Έηζδ, Ϋξκνθ ίλεγεέ ζηα αδΰνπηδαεΪ παζΪηδα κδ ζεΰσηεθεμ πδθαεέδεμ ηβμ Amarna (1375-1350) ηε επδζηκζΫμ δδΪθκλπθ ζαυθ πλκμ ηκθ Φαλαυ. Οδ πελδζζσηελεμ απσ ανηΫμ πλκΫλξκθηαδ απσ νπκηεζεέμ ίαζδζεέμ ελαηυθπσζεπθ ηβμ ΥαθαΪθ (Εελκνζαζάη, Υείλυθ, νξΫη, Ώζυλ, Μεΰδδδυ ε.Ϊ.) εαδ ηβμ νλέαμ. τηθπθα ηε ανηΫμ (εαδ ηεηαιτ Ϊζζπθ) κ Ώεεθαηυθ παλαηεζκτζε ηβ ξυλα ηβθ κπκέα επΫδλαηαθ κδ Habiru. Ο Abdi-Heba, ίαζδζδΪμ ηβμ Εελκνζαζάη παλαεαζεέ ΰδα Ϊηεζβ ίκάγεδα ΰδαηέ κδ Apiru σξδ ησθκ ζεβζαηκτθ ηβ ξυλα αζζΪ απεδζκτθ εαδ θα ηβθ εαηαζΪίκνθ. Ο Rib-Addi, ίαζδζδΪμ ηβμ ΐτίζκν, Ϋζηεδζε πΪθπ απσ πεθάθηα επδζηκζΫμ εαδ ζΫεδ ζηκθ Φαλαυ σηδ πελδκξΫμ ηκν ξΪγβεαθ πλκμ σθεζκμ ηπθ Apiru εαδ αβηΪ ίκάγεδα. «Οδ ζνθεξεέμ εεεζάζεδμ εαδ β απκνζέα κπκδαζδάπκηε πζβλκθκλέαμ σηδ δσγβεε ίκάγεδα κδβΰκτθ ζηκ ζνηπΫλαζηα σηδ κ Ώεεθαηυθ δεθ απΪθηβζε» (Lamoine DeVries, Cities of the Biblical World: An Introduction to the Archaeology, Geography, and History of Biblical Sites, Hendrickson, 1997, p. 114-115). ε αδΰνπηδαεΪ εεέηεθα νπΪλξεδ ζνΰεεελδηΫθβ εληβθεέα ηβμ ζΫιβμ apiru, αθκτ ηε ανηάθ εθθκκτθηαδ κδ ζεζΪίκδ πκν ηεηαθΫλκνθ πΫηλεμ ζηκθ πνζυθα ηβμ (πσζβμ) Ραηεζζά – ηδ ζτηπηπζβ ηε ηκ ΒΞΟΑΟ Ώ‘, 11 – (πΪπνλκμ Leiden 348) ά αζξκζκτθηαδ ηε εαηαζεεναζηδεΪ Ϋλΰα ζε Ϊζζβ πσζβ (E.S. Frerichs and L.H. Lesko (eds), Exodus: The Egyptian Evidence, Eisenbrauns, 1997, p. 18). Ώθ εαδ αζβγετεδ σηδ β ζΫιβ apiru ξλβζδηκπκδεέηαδ ΰεθδεσηελα ζηβ Μ. Ώθαηκζά, πζησζκ εέθαδ εθδδαθΫλκνζα β ξλάζβ ηβμ ζηα παλαπΪθπ εεέηεθα. Βπέζβμ εέθαδ Ϊιδκ απκλέαμ ΰδαηέ ησθκ απσ σζκνμ ηκνμ apiru κδ Εζλαβζέηεμ δδαηάλβζαθ ηκ σθκηα ανησ. κ
Δ ίδίζδεά πελδΰλαθά ηβμ εαηαζηλκθάμ ηπθ πσζεπθ ηβμ ΤΒΥ Ώζυλ, ΐαδγάζ, ΛΪξδμ εδ Ϊζζπθ, επδίείαδυθεηαδ αθαζεαθδευμ (Amnon ben-Tor (ed.), The Archeology of Ancient Israel, Yale, 1992, p. 284, 285). Σκ έδδκ εαδ ηβμ Αείεέλ. «ΏθαζεαθΫμ πκν Ϋΰδθαθ ζηκ ξπλδσ Beitin, δέπζα ζηβ ΐαδγάζ απκεΪζνοαθ Ϋθα Υαθααθδηδεσ κξνλσ ηβμ ΤΒΥ πκν εαηαζηλΪθβεε ζηκ ηΫζκμ ηβμ πελδσδκν ανηάμ εαδ επαθαεαηκδεάγβεε ζηβθ Β I πμ δζλαβζδηδεσμ κδεδζησμ» (Amnon ben-Tor (ed.), The Archeology of Ancient Israel, Yale, 1992). Δ τπαλιβ κδεδζηυθ ηκν Εζλαάζ ζηδμ ζκθυδεδμ πελδκξΫμ αθΪηεζα ζηκ 1200 εαδ 1000 π.Υ. εέθαδ επέζβμ επδίείαδπηΫθβ αθαζεαθδεΪ (Walter E. Rast, Through the Ages in Palestinian Archeology,Trinity Press: 1992, p. 110). Λακέ σππμ κδ Ώηηπθέηεμ, ηπθ κπκέπθ ηβθ εαηαζηλκθά εέξε απαΰκλετζεδ κ Θεσμ ζηκθ Εζλαάζ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΐ‘, 19) ά σππμ κδ Κεθαέκδ πκν δδαθνζΪξηβεαθ (ΚΡΕΣΏΕ Ώ‘, 16) θαέθεηαδ ππμ δεθ Ϋπαγαθ – κδ πσζεδμ ηκνμ – ηέπκηε, αζζΪ κ πκζδηδζησμ ηπθ πλυηπθ ζνθεξέζηβεε υμ ηβθ Πελζδεά Ώνηκελαηκλέα (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, ζάηηα Ammon, p. 103˙ E.S.Frerichs and L.H. Lesko, Exodus: The Egyptian Evidence, Eisenbrauns, 1997, p. 42). Κδ εδυ β Π.Α. απκδεδεθτεηαδ αιδσπδζηβ. Τπάλιε εαηαζηλκθά πσζεπθ εαηΪ ηβθ ΜΒΥ III (1650-155), αζζΪ κδ πελδζζσηελεμ απσ ανηΫμ ιαθαεαηκδεάγβεαθ υμ ηκ 1450 π.Υ. νθεπυμ β δλΪζβ ηπθ «Λαυθ ηβμ ΘΪζαζζαμ» δεθ ζΫεδ ηέπκηε εαηΪ ηβμ ΐδίζδεάμ εεδκξάμ.
ΚΪηδ πκν δεθ γα Ϋεαθαθ κδ «Λακέ ηβμ ΘΪζαζζαμ» κτηε κδ Υαθαθαέκδ ζηκνμ εηθτζδκνμ πκζΫηκνμ ηκνμ, ηκ δεέξθεδ Ϋθα αθαζεαθδεσ ξαλαεηβλδζηδεσ ηβμ εαηαζηλκθάμ ηβμ Ώζυλ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ (ηεζενηαέκ ηΫηαληκ ηκν 13κν αδ.): ηα αθηδεεέηεθα ζαηλεέαμ θαέθεηαδ θα εέθαδ ειεπέηβδεμ αελπηβλδαζηΫθα εαδ ίείβζπηΫθα (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, ζάηηα. Hazor, p. 3). Ώνησ – επεδδά κδ Υαθαθαέκδ εέξαθ πΪθπ εΪηπ ηκνμ έδδκνμ γεκτμ εαδ εέθαδ ζδΰσηελκ πδγαθσ θα αζείκτζαθ Ϋηζδ πλκμ ηκνμ γεκτμ ηπθ ΰεδησθπθ ηκνμ – θαέθεηαδ θα ηκ Ϋξεδ πλΪιεδ εΪπκδκμ ζασμ ηκν κπκέκν β ζαηλεέα δεθ εέξε εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβ γλβζεεέα ηπθ Υαθαθαέπθ. Οδ Εζλαβζέηεμ άηαθ Ϋθαμ ηΫηκδκμ ζασμ˙ εδ σξδ ησθκ ανησ, αζζΪ εέξαθ δδαηαξγεέ θα εαηαζηλΫοκνθ ηα ζαηλενηδεΪ αθηδεεέηεθα υζηε θα ηβθ ηα ζαηλΫοκνθ. ΣαδλδΪαεδ ζκδπσθ κ ηλσπκμ ηβμ εαηαζηλκθάμ ανηάμ ηε σ,ηδ ζΫεδ ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ β Π.Α. ΒπδπζΫκθ ηκ αηΫζπμ επσηεθκ ζηλυηα, ηκν 12κν αδ, δεέξθεδ δζλαβζδηδεά εΰεαηΪζηαζβ εδ σξδ Ϊζζπθ. Θα εαηΫζηλεθαθ ηε ηΫηκδα ηαθέα κδ «Λακέ ηβμ ΘΪζαζζαμ» ηδα πσζβ υζηε θα ηβθ παλαδσζκνθ ζέΰκ αλΰσηελα ζηκ «ηδελσ εδ αζάηαθηκ» (ζτηθπθα ηε σζκνμ δεθ παλαδΫξκθηαδ ηβ ίδίζδεά δδάΰβζβ) Εζλαάζ; Βέθαδ ΰθπζησ σηδ κδ Λακέ ηβμ ΘΪζαζζαμ, σηαθ εαηΫζηλεθαθ ηδα πσζβ, ηβθ επκέεδααθ (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, ζάηηα Philistines, Late Philistines, p. 310). Αεθ ηκ Ϋπλαιαθ σηπμ. Δ εΰεαηΪζεδοβ ηδαμ πσζβμ αηΫζπμ ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά εαδ κ ηεηαΰεθΫζηελκμ δζλαβζδηδεσμ επκδεδζησμ ηαδλδΪαεδ πελδζζσηελκ ηε ηβθ νπσγεζβ σηδ κδ Εζλαβζέηεμ εαηΫζηλεοαθ ηβθ Ώζυλ. Σα έδδα Ϋΰδθαθ εαδ ηε ηβ Λαξέμ. Ώπ‘ ηβθ Ϊζζβ κδ Φδζδζηαέκδ εθδδαθΫλκθηαθ πελδζζσηελκ θα εαηαεηκτθ ηδμ πσζεδμ ηεηαηλΫπκθηΪμ ηεμ ζε νπκηεζεέμ, παλΪ θα ηδμ εαηαζηλΫθκνθ. Βπέζβμ ηδα ηΫηκδκν εέδκνμ εαηαζηλκθά νπκδβζυθεδ σξδ «ζηαδδαεά εΰεαηΪζηαζβ ζηβ ΥαθαΪθ» ηπθ Εζλαβζδηυθ κτηε (ειαλξάμ – δδσηδ ηεηΪ, επέ Κλδηυθ, εδ ανησ ζνθΫίβ) «ζνθτπαλιβ» Υαθαθαέπθ-Εζλαβζδηυθ, σππμ ζεθ ηελδεκέ, αζζΪ εαηΪεηβζβ. Δ ζνθεξάμ – δέξπμ εαηαζηλκθά – εαηκέεβζβ πκζζυθ πσζεπθ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ δεθ δεέξθεδ ηβθ απκνζέα εδζίκζάμ ηκν Εζλαάζ, κ κπκέκμ γα ηδμ εαηΫζηλεθε, αζζΪ επδίείαδυθεδ ανησ πκν εέπαηε ζε Ϊζζκ εεθΪζαδκ, σηδ επδγνηκτζε κ Θεσμ εαδ Ϋπλαιαθ κδ Εζλαβζέηεμ: ηβθ εεδέπιβ ηπθ Υαθαθαέπθ απσ ηβ ΥαθαΪθ εδ σξδ ηβθ κζκεζβλπηδεά εισθηπζά ηκνμ ά ηβθ ελάηπζβ/εαηαζηλκθά ηβμ ΥαθαΪθ. Παλαηβλεέηαδ ζηβθ ΤΒΥ ηααδεά εΰεαηΪζεδοβ ηπθ νοέπεδπθ, απ‘ σπκν ιεεέθβζε κ Εζλαάζ (G.W. Ahlstrom, The History of Ancient Palestine, Fortress, 1993, p. 218). ΤπΪλξεδ β αθηέλλβζβ σηδ β Ώέΰνπηκμ άηαθ παθέζξνλβ εαηΪ ηκθ 13κ αδ. εαδ δε γα επΫηλεπε ζηκνμ Εζλαβζέηεμ θα εδζίΪζκνθ ζηβ ΥαθαΪθ. Χζησζκ κ Israel Finkelstein αθαθΫλεηαδ ζηβθ «εαηΪλλενζβ ηκν αδΰνπηδαεκτ ζνζηάηαηκμ ζηβ ΥαθαΪθ εαδ ηβθ παλαεηά ηπθ ελαηυθ-πσζεπθ ηβμ ΤΒΥ» (Israel Finkelstein, Living on the Fringe--The Archeology and History of the Negev, Sinai and Neighboring Regions in the Bronze and Iron Ages, Sheffield Academic, 1995, p. 136). ΚαηΪ ηκ 1200 β Ώέΰνπηκμ απκζτλεηαδ ζηα αζδαηδεΪ ζτθκλΪ ηβμ. Δ Ώέΰνπηκμ δεθ ηπκλκτζε θα ίκβγάζεδ ηκνμ Υαθαθαέκνμ, εέξε νπκζηεέ πζάΰηαηα απσ ηκνμ Λακτμ ηβμ ΘΪζαζζαμ. Ώμ ειεηΪζκνηε ηυλα ηέα-ηέα ηελδεΫμ πσζεδμ, ΰδα ηδμ κπκέεμ νπΪλξεδ β Ϊπκοβ σηδ β ίδίζδεά δδάΰβζβ δεθ εέθαδ αελδίάμ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ τπαλιά ηκνμ. i) Εελδξυ. «ηβθ πελέπηπζβ ηβμ Εελδξυμ, δεθ νπάλξε έξθκμ εΰεαηΪζηαζβμ κπκδκνδάπκηε εέδκνμ εαηΪ ηκθ 13κ π.Υ. αδ., εθυ κ πλπδησηελκμ κδεδζησμ ηβμ ΤΒΥ, πκν ξλκθκζκΰεέηαδ απσ ηκθ 14κ π.Υ. αδ. άηαθ ηδελσμ εαδ θηπξδεσμ, ζξεδσθ αζάηαθηκμ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 115). Χζησζκ: «Δ Εελδξυ εαηαζηλΪθβεε ζηβθ ΤΒΥII [ζβη: 1400-1200]. (...) Δ ζνθαεσζκνγβ δδαεκπά ηβμ εΰεαηΪζηαζβμ απκδεδεθτεηαδ απσ ηβθ αλξαδκζκΰέα. Τπάλιε ηδα πελέκδκμ εΰεαηΪζεδοβμ, εαηΪ ηβθ κπκέα β δδΪίλπζβ απκηΪελνθε ηα πελδζζσηελα νπκζεέηηαηα ηβμ πσζβμ ηβμ ΤΒΥ εαδ αλεεηΪ απσ ηα νπκζεέηηαηα ηπθ αλξαδσηελπθ πσζεπθ» (The New Encyclopedia of Archaeological Excavations in the Holy Land, ζάηηα Jericho, p. 680). Άλα β Εελδξυ νπάλξε εαηΪ ηβθ ΤΒΥ. ΤπΪλξκνθ ενλάηαηα θεελυθ γαηηΫθπθ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ I (1550-1400), ζηκνμ ητηίκνμ 4 εαδ 5 ηβμ θεελσπκζβμ. Άλα νπάλξαθ εΪηκδεκδ ζηβθ Εελδξυ. Κδ αθ πλκζγΫζκνηε σηδ κδ κξνλυζεδμ ηβμ ΜΒΥ άηαθ αλεεηΪ εαζκδδαηβλβηΫθεμ (σππμ κδ κξνλυζεδμ ηβμ ΜΒΥ ηβμ Υείλυθαμ πκν δδαηβλάγβεαθ ζε ξλάζβ εαδ εαηΪ ηβθ Β – The New Encyclopedia of Archaeological Excavations in the Holy Land, ζάηηα Hebron, p. 608), ησηε πκδκμ κ ζσΰκμ θα ηβθ δεξηκτηε ηβθ ίδίζδεά δδάΰβζβ ηκν Εβζκτ ηκν Νανά, σηδ β Εελδξυ εαηαζηλΪθβεε εαδ ηα ηεέξβ ηβμ νπάλξαθ, αζζΪ απζυμ δεθ άηαθ ησζκ δζξνλΪ σζκ παζδσηελα;
ii) Υείλυθ: β αθηέγεηβ Ϊπκοβ εέθαδ σηδ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ δεθ εαηκδεεέηκ, υζηε θα εαηαεηβγεέ απσ ηκθ Εβζκτ ηκν Νανά. ΤπΪλξκνθ αθαζεαθδεΪ ενλάηαηα πκν απκεΪζνοαθ νπκζεέηαηα «ηβ Υαζεκζδγδεάμ επκξάμ, ΠΒΥ, ΜΒΥ, ΤΒΥ, εζζβθδζηδεάμ επκξάμ, ίνααθηδθάμ εαδ δζζαηδεάμ» (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, ζάηηα Hebron). Βπέζβμ αθαεαζτθγβεε ζνθΫξεδα ζηβθ ηαθά ζε ηδα ζπβζδΪ απσ ηβθ ΜΒΥ υμ ηβθ ΤΒΥ εαδ έζπμ ηβθ Β I (The New Encyclopedia of Archaeological Excavations in the Holy Land, ζάηηα Hebron, p. 608). iii) ΣαθΪξ: Βδυ β αθηέγεηβ Ϊπκοβ εέθαδ σηδ β ΣαθΪξ εαηαζηλΪθβεε εαηΪ ηβθ ΤΒΥ, εθΪθηδα ζ‘ σζα ζΫεδ β Π.Α. Χζησζκ νπΪλξκνθ νπκζεέηηαηα ηκν: ηδα Υαθααθδηδεά πδθαεέδα ηε ζθβθκεδδά ΰλαθά, ηπθ αλξυθ ηκν 12κν αδ., Ϋθα ξαθααθδηδεκτ ζηνζ ζαηλενηδεσ εαηαζεεταζηα ηκν 11κν-10κν αδ., Ϋθα ίΪγλκ ηε δδΪθκλεμ γεσηβηεμ ηκν 11κν-10κν αδ., εαγυμ εδ Ϊζζα ενλάηαηα ηκν 15κν εαδ 14κν αδ. (ηνεβθαρεσ αΰΰεέκIIA:2) (The New Encyclopedia of Archaeological Excavations in the Holy Land, ζάηηα Taanach, p. 1432). iv) Βδυη, ΰδα ηβθ κπκέα νπΪλξεδ β Ϊπκοβ σηδ άηαθ αεαηκέεβηβ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ: «ηα πελδζζσηελα ηΫλβ ανηάμ ηβμ πελδκξάμ [ζβη.: Τπελδκλδαθέαμ] ζνηπελδζαηίαθκηΫθκν εαδ ηκν Βδυη πκν αθαθΫλεηαδ ζηβ ίδίζδεά αθάΰβζβ πμ ελΪηκμ πκν ηκ ενίελθκτζε ίαζδζδΪμ, κτηε εαδ εαηκδεκτθηαδ απσ ησθδηκ πζβγνζησ εεεέθκ ηκθ εαδλσ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 94). ΚαηΪ ηβθ ΤΒΥ β πελδκξά άηαθ πλκθαθυμ εαηκδεβηΫθβ απσ θκηΪδεμ, κδ κπκέκδ αθαθΫλκθηαδ, ηε ηα εκπΪδδα εαδ ηδμ ζεβθΫμ ηκνμ, ζε αδΰνπηδαεΫμ πβΰΫμ πμ κδ Shosu ηβμ Βδυη ά ηκν Seir: «κδ αδΰνπηδαεΫμ εεζηλαηεέεμ ηκνμ εθαθηέκθ ηκνμ Ϋΰδθαθ πλκθαθυμ ΰδα θα πλκζηαηενηκτθ ηα ζνηθΫλκθηα ζηβθ ξαζεκπαλαΰπΰσ πελδκξά ηβμ Timna» (Israel Finkelstein, Living on the Fringe--The Archeology and History of the Negev, Sinai and Neighboring Regions in the Bronze and Iron Ages, Sheffield Academic, 1995, p. 135). «Ο Ώδΰτπηδκμ ΰλαθΫαμ πελδΰλΪθεδ ηβ ζεέα απσ ηδμ "εαηαζεβθυζεδμ ηπθ αθγλυππθ εαδ απσ ηα νπΪλξκθηΪ ηκνμ εαδ ηα εκπΪδδα ηκνμ, επέζβμ, πκν εέθαδ αθαλέγηβηα". Οδ σζκν απκηεζκτζαθ πλκθαθυμ πλκίζβηαηδεσ εαδ αθειΫζεΰεηκ ζηκδξεέκ ηε δδδαέηελα δζξνλά παλκνζέα ζηδμ παλαηεγσλδεμ εαδ κλεδθΫμ πελδκξΫμ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 142-143). Αβζαδά κδ εΪηκδεκδ ηβμ Βδυη άηαθ ησζκ επδεέθδνθκδ, υζηε αθαΰεΪζηβεε ηκ δζξνλσηελκ ελΪηκμ, β Ώέΰνπηκμ, θα ηκνμ πκζεηάζεδ – εαηΪ ηα Ϊζζα δεθ εαηκδεεέηκ ά άηαθ αλαδκεαηκδεβηΫθβ β Βδυη! Βπέζβμ νπΪλξκνθ εθδεέιεδμ – εαγυμ εαδ αΰΰεέα – σηδ ζηβθ ΤΒΥ (εαδ ζηβθ ΜΒΥ II) ζε δδΪθκλεμ πελδκξΫμ (Feinan) ηβμ Βδυη νπάλξαθ ξνηάλδα ξαζεκτ (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, ζάηηα Edom, p. 190). Άλα εαδ β Βδυη εαηκδεεέηκ. ΒζΪηηπζβ πζβγνζηκτ νπάλιε εαηΪ ηβθ ΜΒΥ, ηκ αθηέγεηκ απσ ηβθ ΤΒΥ. iv) ΏλΪδ: «ηκ Σεζζ ΏλΪθη...εαθΫθα νπσζεδηηα ηβμ ΤΒΥ, επκξά εαηΪ ηβθ κπκέα ηκ ηΫλκμ εέξε εΰεαηαζεδθγεέ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 94). Δ ΏλΪδ άηαθ ηηάηα ηβμ Βδυη εδ Ϊλα εαηκδεκτθηαθ. Σκ αάηβηα εέθαδ αθ νπάλιε πσζβ ΏλΪδ. ε εαηΪζκΰκ εαηεεηβηΫθπθ πσζεπθ Ϋξκνθ αθαθελγεέ δτκ πσζεδμ arad. ηβθ Π.Α. δεθ αθαθΫλεηαδ αθ β ΏλΪδ άηαθ πσζβ ά πελδκξά (ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΏ‘, 1). θηαμ πελδκξά εδ σξδ πσζβ, αζζΪ εαηκδεβηΫθβ πελδκξά, γα ηπκλκτζε θα εαηκδεεέηαδ απσ θκηΪδεμ, κδ κπκέκδ γα εέξαθ εΪπκδκθ αλξβΰσ-ίαζδζδΪ. v) Δ Βζείυθ (ζηβ ΜπΪί) γεπλεέηαδ αεαηκέεβηβ ΰδα ηβθ πελέκδκ πκν ηαμ εθδδαθΫλεδ: «Οδ αθαζεαθΫμ ζηκ Σεζζ Βζηπσθ, θσηδα ηκν ΏηΪθ, ζηβθ ηκπκγεζδα ηβμ αλξαέαμ Βζίυθαμ Ϋδεδιαθ ππμ εαηΪ ηβθ ΤΒΥ δεθ νπάλξε σξδ πσζβ, αζζΪ κτηε εαθ ξπλδκνδΪεδ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 94). Χζησζκ Ϋξκνθ ίλεγεέ γλατζηαηα αΰΰεέπθ ηβμ ΤΒΥ εεεέ (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, ζάηηα Hesbon, p. 20). Ο πζβγνζησμ ηβμ ΜπΪί εαηΪ ηβθ ΤΒΥ άηαθ ζδΰσηελκμ απσ ανησθ ηβμ Β, αζζΪ πζησζκ ανηά εαηκδεεέηκ εαδ νπΪλξκνθ νπκζεέηηαηα ηβμ ΤΒΥ εαδ ηβμ Β ζηα ηΫλβ Khirbet el-Al, Hesban, Dhiban (Dibon), Lehun, Arair, Balu, and Khirbet el-Medeineh (The Oxford Encyclopedia of Archaeology in theNear East, ζάηηα Moab, p. 38). ΒπαθεδζβηηΫθα κδ Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ δδαοετδκθηαδ ζηα αβηάηαηα τπαλιβμ δξθυθ ηβμ ΤΒΥ ζηδμ αηθδζεΰσηεθεμ πελδκξΫμ. Βπέζβμ ηκ σθκηα Μπαί αθαθΫλεηαδ απσ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ εαηΪ ηβ ίαζδζεέα ηκν Ραηζά ΐ‘ (πελέ ηκ 1200) (Peoples of the Old Testament World; Hoerth, Mattingly, Yamauchi (eds.), Baker, 1994, p. 324). vi) Δ ΚΪδβμ, ζηβθ Ϋλβηκ δθ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΓ‘, 37) ηπκλεέ θα άηαθ απζυμ ηδα σαζβ. ηκ ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΓ‘ πελδΰλΪθεηαδ ζαθ πσζβ, αζζΪ σξδ κξνλπηΫθβ. «Πσζβ» ζηβθ Π.Α. ηπκλεέ θα ζβηαέθεδ εαδ ξπλδκνδΪεδ. Άζζπζηε άηαθ ζηβ ηΫζβ ηβμ ελάηκν, εδ σππμ εέπαηε, πκζζκέ θκηαδδεκέ ζακέ απζυμ δεθ Ϊθβζαθ εαθΫθα έξθκμ.
vii) Ώζυλ: «Σα εέδβ αΰΰεέπθ ηβμ ΤΒΥ πκν ίλΫγβεαθ ζηα ξαζΪζηαηα ηβμ Ώζυλ δεθ Ϋξκνθ πζΫκθ ηα ξαλαεηβλδζηδεΪ ζξάηαηα ηπθ ηεζυθ ηκν 13κν αδ., ζνθεπυμ β εαηαζηλκθά πλΫπεδ θα εέξε πλκβΰβγεέ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 126). ξδ απαλαέηβηα. Μπκλεέ απζυμ θα δδαηβλάγβεε ηκ παζαδσηελκ ζηνζ αΰΰεέπθ, σππμ πλκαθαθΫλαηε. Γδα ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ ζαηλενηδευθ αθηδεεδηΫθπθ – εΪηδ πκν γα Ϋεαθε ηκ Εζλαάζ – εΪθαηε ζσΰπ παλαπΪθπ. viii) ΏθΫε: «Σκ εεεέ αδΰνπηδαεσ κξνλσ πλΫπεδ θα εαηαζηλΪθβεε εΪπκδα ζηδΰηά ηΫζα ζηδμ επσηεθεμ δτκ ά ηλεδμ δεεαεηέεμ [ζβη.: ηεηΪ ηκ 1230 π.Υ.]» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 126). Ώνησ δεθ ζνθδζηΪ πλσίζβηα. ix) Λαξέμ: «Οδ αθαζεαθΫμ ζηβ Λαξέμ ίλάεαθ ζηλκ ηλυηα ηβμ εαηαζηλκθάμ Ϋθα ηεηαζζδεσ γλατζηα πκν Ϋθελε ηκ σθκηα ηκν Φαλαυ Ραηζά Γ‘. Σκ ετλβηα ανησ ηαμ ζΫεδ σηδ β Λαξέμ δεθ ηπκλεέ θα εαηαζηλΪθβεε πλδθ απσ ηβ ίαζδζεέα ηκν εθ ζσΰπ ηκθΪλξβ (1187-1156)» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 126). Ώνησ εέθαδ ζπζησ, αζζΪ δεθ απκεζεέεδ ηβθ πδγαθσηβηα θα εαηαζηλΪθβεε εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν Ραηζά Γ – εαδ ηΪζδζηα εαηΪ ηδμ πλυηεμ δεεαεηέεμ ηβμ – εδ σξδ απαλαέηβηα ηεηΪ ηβ ίαζδζεέα ηκν (1156 η.Υ.). x) Μαΰεδδυμ: «β ηεηαζζδεά ίΪζβ αΰΪζηαηκμ πκν Ϋθελε ηκ σθκηα ηκν Ραηζά Α‘ (1156-1150) ίλΫγβεε ζηα ελεέπδα ηβμ Μαΰεδδυμ, πλΪΰηα πκν δεέξθεδ σηδ ηκ ηεΰΪζκ ξαθαθαρεσ εΫθηλκ ηβμ εκδζΪδαμ ΕεαλαΫζ εαηαζηλΪθβεε ηΪζζκθ ηκ ί‘ ηδζσ ηκν 12κν π.Υ. αδ.» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 126). νθκοέακθηαμ ηα ζνηπελΪζηαηα αθαθκλδεΪ ηε ηδμ ηλεδμ ηεζενηαέεμ πσζεδμ, κδ ΦδθεεζζηΪδθ/έζηπεληαθ δζξνλέακθηαδ: «Οδ ίαζδζδΪδεμ ηπθ ηεζζΪλπθ ανηυθ πσζεπθ – Ώζυλ, ΏθΫε, Λαξέμ εαδ Μαΰεδδυ – θΫλκθηαδ σηδ θδεάγβεαθ απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ νπσ ηβθ βΰεζέα ηκν Εβζκτ ηκν Νανά. Σα αλξαδκζκΰδεΪ ζηκδξεέα, σηπμ, δεέξθκνθ σηδ β εαηαζηλκθά ηπθ πσζεπθ ανηυθ ζνθηεζΫζηβεε ζε ξλκθδεσ δδΪζηβηα ηεΰαζτηελκ ηκν εθσμ αδυθα» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 126). Οδ πσζεδμ εαηαζηλΪθβεαθ: Ώζυλ (1225), ΏθΫε (1210-1200), Λαξέμ (1187-1156), Μαΰεδδυμ (ί‘ ηδζσ 12κν αδ.). Βε πλυηβμ σοεπμ θαέθεηαδ σηδ κ δζξνλδζησμ ηπθ ΦδθεεζζηΪδθ/έζηπεληαθ δζξτεδ. Χζησζκ ηκ ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Εΐ‘, 11-21 ηΪμ ζΫεδ σηδ κ Εβζκτμ ηκν Νανά απζυμ θέεβζε ηκνμ ίαζδζεέμ ηπθ παλαπΪθπ πσζεπθ, εθυ ηκ ΚΡΕΣΏΕ Ώ‘, 27 ηΪμ πζβλκθκλεέ σηδ β Μαΰεδδυμ δεθ εαηαζάθγβεε απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ σζκ ακτζε κ Εβζκτμ ηκν Νανά. Ο ζνθδναζησμ ηπθ δτκ εδαθέπθ κδβΰεέ ζηκ ζνηπΫλαζηα σηδ νπάλιε ηεθ άηηα ηκν ίαζδζδΪ ηβμ Μαΰεδδυμ, αζζΪ σξδ ηανησξλκθβ εαηαζηλκθά ηβμ πσζβμ ηκν (ηκ απσζπαζηα ηκν ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ δεθ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα εαηαζηλκθά ηπθ πσζεπθ ηπθ ζνθαζπδζηΫθπθ ίαζδζΫπθ). Δ Μαΰεδδυμ ζκδπσθ εαηαζηλΪθβεε αλΰσηελα – επέ Εβζκτ Νανά δεθ εέξε εαηαζηλαθεέ. νθεπυμ β Π.Α. Ϋξεδ δέεαδκ εαδ εέθαδ δνθαησθ κδ Εζλαβζέηεμ νπσ ηκθ Εβζκτ ηκν Νανά θα εαηΫζηλεοαθ ηδμ ηλεδμ πλυηεμ πσζεδμ – δεθ ζνθηεζΫζηβεε β εαηαζηλκθά ηκνμ ζε ξλκθδεσ δδΪζηβηα ηεΰαζτηελκ ηκν εθσμ αδυθα. Κδ επδπζΫκθ, αμ ηβ ιεξθΪηε σηδ β λαδδκξλκθκζσΰβζβ δεθ εέθαδ ηΫηκδκν ίαγηκτ αελδίεέαμ, υζηε θα ΰθπλέακνηε ηκ αελδίά ξλσθκ. ΏθαθκλδεΪ ηε ηβθ Έικδκ κδ Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ δζξνλέακθηαδ σηδ: «Δ δζηκλδεά αζΪθεδα ηβμ Βισδκν εθηεέθεηαδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ δεθ αθαθΫλεηαδ κθκηαζηδεΪ εαθΫθαμ Ώδΰτπηδκμ ηκθΪλξβμ ηκν ΝΫκν ΐαζδζεέκν (εθυ ηεηαΰεθΫζηελκ ίδίζδεσ νζδεσ αθαθΫλεδ ηκνμ Φαλαυ ηε ηκ σθκηΪ ηκνμ, σππμ παλαδεέΰηαηκμ ξΪλβ ηκθ δζΪε εαδ ηκθ Νεευμ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 95). ππμ αθαθΫλαηε ζηκ αάηβηα ηβμ ανγεθηδεσηβηαμ ηβμ Πεθηαηετξκν, β ηβ κθκηαζηδεά αθαθκλΪ ηπθ Φαλαυ άηαθ κ παλαδκζδαεσμ αδΰνπηδαεσμ εαθσθαμ ηβμ επκξάμ ηκν ΝΫκν ΐαζδζεέκν εαδ – αθηέγεηα – β κθκηαζηδεά αθαθκλΪ ηπθ Φαλαυ ηκν 7κν αδ. απσ ηβθ Ώΰέα Γλαθά αθηδεαηκπηλέαεδ επέζβμ ηβθ αδΰνπηδαεά πλαεηδεά ηβμ επκξάμ. Άλα β αζΪθεδα ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ζνθβΰκλεέ νπΫλ ηβμ ανγεθηδεσηβηαμ ηβμ Πεθηαηετξκν. ΤπΪλξεδ β αθηέλλβζβ σηδ κδ Ώδΰτπηδκδ δεθ αθαθΫλκνθ ηέπκηε ΰδα Έικδκ, ΰδα δδαθνΰά ζεζΪίπθ Εζλαβζδηυθ απσ ηβ ξυλα ηκνμ. Ώπσ ονξκζκΰδεάμ Ϊπκοβμ ανησ γα άηαθ εαδ ηκ αθαηεθσηεθκ: ηκ πζΫκθ δζξνλσ ελΪηκμ ηβμ επκξάμ δτζεκζα γα ηπκλκτζε θα ξπθΫοεδ πυμ δδΫθνΰαθ κδ δκτζκδ ηκν. Πλκηέηβζε θα ηβθ εβζδδυζεδ ηβθ Ϋπμ ησηε Ϋθδκιβ δζηκλέα ηκν εαηαΰλΪθκθηαμ Ϋθα ηεζαθσ ζβηεέκ. Χζησζκ νπΪλξεδ αδΰνπηδαεά αθαθκλΪ ζηκ Εζλαάζ, πλδθ ανησ εΰεαηαζηαγεέ ζηβ ΥαθαΪθ. Δ ηκθαδδεά αδΰνπηδαεά αθαθκλΪ ζηκ Εζλαάζ νπΪλξεδ ζηβ ζηάζβ πκν αθάΰεδλε κ Φαλαυ ΜελθεθγΪ (1213-1204) εαδ β κπκέα εέθαδ ΰθπζηά πμ «ζηάζβ ηκν ΜελθεθγΪ». ε ανηάθ κ Φαλαυ εκηπΪαεδ ΰδα ηδμ θέεεμ
ηκν επέ δδΪθκλπθ ξαθααθδηδευθ θνζυθ. Αέπζα ζ‘ ανηΫμ ζνΰεαηαζΫΰεηαδ εαδ ηκ Εζλαάζ. ΤπΪλξεδ κ δζξνλδζησμ σηδ «β ζηάζβ ηκν ΜελθεθγΪ αθαθΫλεηαδ [ζβη.: ζηκ Εζλαάζ] πμ ηδα κηΪδα αθγλυππθ πκν ακτζαθ άδβ ζηβ ΥαθαΪθ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 89). Οδ δτκ ζνΰΰλαθεέμ δζξνλέακθηαδ ανησ υζηε θα απκδεέικνθ σηδ δεθ ζνθΫίβ Έικδκμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ, αζζΪ κδ Εζλαβζέηεμ ακτζαθ αθΫεαγεθ ζηβθ ΥαθαΪθ. Χζησζκ ηδα πκζτ ζβηαθηδεά ζεπηκηΫλεδα νπΪλξεδ, β κπκέα απκδεδεθτεδ ηκ αθηέγεηκ: ηκ αδΰνπηδαεσ ζτζηβηα ΰλαθάμ «σξδ ησθκ κλγκΰλαθκτζε ηδμ ζΫιεδμ θπθκζκΰδεΪ, αζζΪ επέζβμ πελδεζΪηίαθε πλκζδδκλδζηδεΪ, ΰδα θα επδηλΫοεδ ζηκθ αθαΰθυζηβ ηβθ εαζτηελβ εαηαθσβζβ. ηαθ β ζηάζβ ηκν ΜελθεθγΪ αθαθΫλεδ Ϊζζκνμ ζακτμ εαδ ησπκνμ, ξλβζδηκπκδεέ ηκ πλκζδδκλδζηδεσ ΰδα ηβθ "ιΫθβ ξυλα" ΰδα θα ηκνμ εαγκλέζεδ. Έηζδ ΰέθεηαδ, ΰδα παλΪδεδΰηα, ηε ηεΰΪζεμ κθησηβηεμ σππμ β ΥαθαΪθ εαδ ΰδα πσζεδμ σππμ β ΓεαΫλ εαδ β Ώζεαζυθ. ΏζζΪ σηαθ αθαθΫλεηαδ ηκ Εζλαάζ, ξλβζδηκπκδεέηαδ ηκ πλκζδδκλδζηδεσ ηκν "ζακτ" (π.ξ. Ϋθαμ Ϊθηλαμ, ηδα ΰνθαέεα, εαδ Ϋθαμ δεέεηβμ πζβγνθηδεκτ). Βληβθετκνηε ηβθ κλγκΰλαθέα ανηά σηδ αθαθΫλεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ πμ Ϋθα ζασ δέξπμ ξυλα, ηδα εαηΪζηαζβ πκν ηαδλδΪαεδ ηε ηβθ εαηΪζηαζά ηκνμ πμ ζεζΪίπθ ζηβθ Ώέΰνπηκ. Ο αδΰτπηδκμ ΰλαθΫαμ άιελε σηδ εαηΪΰκθηαθ απσ ηβθ ΥαθαΪθ, ΰδ‘ ανησ ηκνμ ζνηπελδΫζαίε ζηβ ζέζηα ηπθ εξγλυθ ηκν ΜελθαθγΪ απσ ηβθ πελδκξά εεεέθβ, αζζΪ δδαξυλδζε ηκνμ Εζλαβζέηεμ ζβηεδυθκθηΪμ ηκνμ πμ ζασ, σξδ πμ ιΫθβ ξυλα» (Cyrus Gordon and Gary Rendsburg, The Bible and the Ancient Near East, Norton, 1997, p. 150). Με Ϊζζα ζσΰδα κδ Εζλαβζέηεμ δεθ εέθαδ αεσηβ – ηβθ επκξά πκν ζηάθεηαδ β ζηάζβ – «ξυλα», αζζΪ «ζασμ», δβζαδά Ϋξκνθ ιεθτΰεδ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ αζζΪ δεθ Ϋξκνθ εΰεαηαζηαγεέ αεσηβ ζηβ ΥαθαΪθ – αθ εαδ εαηΪΰκθηαδ απσ εεεέ. Βέθαδ αιδκζβηεέπηκ σηδ πκζζΫμ επδΰλαθΫμ ηκν ΜελθεθγΪ εέθαδ «ΰλαηηΫθεμ ζ‘ Ϋθα αζνθάγδζηκ θδζκζκΰδεσ τθκμ», σηδ ίαζέζεοε πκζτ ζέΰκ (εθθδΪ ξλσθδα) εδ σηδ ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηκν ιΫζπαζε αθαλξέα Ατκ ίαζδζδΪδεμ νπΪλξκνθ ζηα επσηεθα πΫθηε ξλσθδα, εαδ ηΪζδζηα ζνηίαζδζετκνθ (Ο ΏηπθηθΫμ, 1203-1199, εαδ κ Ϋγκμ ΐ‘, 1204-1198). Αεθ απκδεδεθτεδ, ζκδπσθ, β ζηάζβ ηκν ΜελθγεθγΪ, σηδ κδ Εζλαβζέηεμ ακτζαθ ζηβθ ΥαθαΪθ. Οδ Ώδΰτπηδκδ εέξαθ δδαηβλάζεδ ηβθ αθΪηθβζβ ηβμ εισδκν, Ϋζηπ εαδ δδαζηλείζπηΫθα: «ΛΫθε επέζβμ [κδ Ώδΰτπηδκδ δελεέμ] ππμ κδ ζακέ (...) εαδ ηπθ Εκνδαέπθ ηεηαιτ Ώλαίέαμ εαδ νλέαμ δδλτγβεαθ πμ απκδεέεμ απυ αθγλυπκνμ πκν Ϋθνΰαθ απσ εεεέ» (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, 1, 28, 2). Πλκθαθυμ κδ Ώδΰτπηδκδ εέηε δεθ άγεζαθ θα παλαδεξηκτθ ηα αζβγδθΪ αέηδα ηβμ θνΰάμ ηπθ Εκνδαέπθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ εέηε ηα εέξαθ ιεξΪζεδ. ΠΪθηπμ γνησθηκνζαθ σηδ κδ Εκνδαέκδ εΪπκηε Ϋθνΰαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ εδ εΰεαηαζηΪγβεαθ ζηβ ΥαθαΪθ. Οδ Εκνδαέκδ εαδ σξδ κδ τλδκδ ά κδ Φδζδζηαέκδ ά κδ Τιυμ. ΤπΪλξεδ κ δζξνλδζησμ σηδ β Έικδκμ δεθ Ϋΰδθε πκηΫ, αζζΪ κδ Υαθαθαέκδ πκν εεδδυξηβεαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ (εέηε κδ Τιυμ εέηε Ϊζζκδ) εηπσηδζαθ ηε ηδμ αθαηθάζεδμ ηκνμ ηβθ εγθδεά ηθάηβ ηκν Εζλαάζ! «Οδ δζηκλέεμ ανηΫμ, ΰδα Υαθαθαέκνμ πκν εΰεαηαζηΪγβεαθ ζηβθ Ώέΰνπηκ εδ Ϋπεδηα αθαΰεΪζηβεαθ θα επδζηλΫοκνθ ζηβθ παηλέδα ηκνμ, γα ηπκλκτζαθ θα ξλβζδηετζκνθ πμ εζηέα αζζβζεΰΰτβμ εαδ αθηέζηαζβμ ηε ηβ ζηαδδαεά αθκηκέπζβ πκζζυθ ξαθαθαρευθ εκδθκηάηπθ ζηβθ απκελνζηΪζζπζβ ηκν Ϋγθκνμ ηκν Εζλαάζ, ανηά β Ϋθηκθβ εδεσθα εζενγελέαμ ηπκλεέ εαδ θα απενγτθεηαδ ζε σζκ εαδ ηδα δδενλνηΫθβ εκδθσηβηα. ΚαηΪ ηβθ πελέκδκ ηπθ ίαζδζεέπθ ηκν Εζλαάζ εαδ ηκν Εκτδα, β δζηκλέα ηβμ Βισδκν ηπκλεέ θα εέξε εθδνθαηπγεδ εαδ θα ηεηαηλαπεέ ζε εγθδεά ζΪΰεα – Ϋεεζβζβ ζε εγθδεά εθσηβηα εθσοεδ αδδΪεκππθ απεδζυθ απσ ηεΰΪζεμ ανηκελαηκλέεμ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 100). ΤπΪλξκνθ σηπμ πκζζΫμ αθηδλλάζεδμ πκν εΪθκνθ αδτθαηβ ανηά ηβθ εεδκξά: Πλυηκθ, κδ ΥαθαθαέκδΤιυμ εεδδυξηβεαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ παλΪ ηβ γΫζβζά ηκνμ, εθυ ζηβθ ΒΞΟΑΟ ίζΫπκνηε σηδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ δεθ επδηλεπσηαθ θα θτΰκνθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. Σκ παλεζγσθ ηπθ δτκ ζαυθ άηαθ εθηεζυμ αθηέγεηκ: κδ ηΫθ άγεζαθ θα ηεέθκνθ ζηβθ Ώέΰνπηκ, αζζΪ εεδδυξηβεαθ, κδ δε άγεζαθ θα θτΰκνθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ, αζζΪ κδ Ώδΰτπηδκδ δεθ άγεζαθ. Πυμ Ϋΰδθε ανηά β αθΪηδιβ; Ώθ κδ Εζλαβζέηεμ «Ϋεζείαθ» ά «απκλλκθκτζαθ» ηδμ εγθδεΫμ παλαδσζεδμ ηπθ εεδδπξγΫθηπθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ Υαθαθαέπθ, ησηε β ΐέίζκμ γα Ϋπλεπε θα εΪθεδ ζσΰκ ΰδα Εζλαβζέηεμ Φαλαυ ηβμ Ώδΰτπηκν εδ σξδ ΰδα ζεζΪίκνμ. Αετηελκθ, δεθ νπάλιε εαηηέα αθκηκέπζβ ξαθααθδηδευθ εκδθκηάηπθ ζηκ Ϋγθκμ ηκν Εζλαάζ: ηκ αθηέγεηκ ΰδθσηαθ. Βέηε ηε ηβθ αλξδεά εεδέπιβ ηπθ Υαθαθαέπθ απσ ηκνμ ησπκνμ σπκν γα εΰεαγέζηαθηκ κδ Εζλαβζέηεμ – κπσηε δεθ ηέγεηαδ γΫηα αθκηκέπζβμ πκζζυθ Υαθαθαέπθ απσ ηκ Εζλαάζ – εέηε ηε ηβ ηκλθά ηκν γλβζεενηδεκτ πλκζβζνηδζηκτ ζηβ ξαθααθδηδεά γλβζεεέα κλδζηΫθπθ Εζλαβζδηυθ, κδ κπκέκδ απκεσπηκθηαθ απσ ηκ Εζλαάζ, εέηε ηε ηβ ηκλθά εεδέπιβμ ηπθ ιΫθπθ ΰνθαδευθ απσ ηκ Εζλαάζ, επέ Επζέα, κδ ιΫθκδ Υαθαθαέκδ απκεσπηκθηαθ απσ ηκ Εζλαάζ, δεθ ζνθδβηδκνλΰκτζαθ Ϋθα εκδθσ Ϋγθκμ. Σλέηκ, κδ «εεεζάζεδμ ΰδα εθσηβηα εθΪθηδα ζηδμ ηεΰΪζεμ ανηκελαηκλέεμ» ηδμ κπκέεμ απβτγνθε β Ώΰέα Γλαθά (Π.Α.) δεθ αθκλκτζαθ ηκνμ αζζκεγθεέμ Υαθαθαέκνμ, αζζΪ απκεζεδζηδεΪ ησθκ ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Μπκλκτηε θα εέηαζηε ηΪζζκθ ίΫίαδκδ ΰδ‘ ανησ. ΤπΪλξεδ β αθηέλλβζβ ΰδα ηκ πυμ κδ Εζλαβζέηεμ Ϋΰδθαθ αηΫζπμ ΰεπλΰκέ εαηαεηυθηαμ ηβθ ΥαθαΪθ, εθυ κνδΫπκηε υμ ησηε άηαθ: «ΜεηΪ απσ αδυθεμ πκν Ϋηεδθαθ ελΰΪηεμ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηα ζαλΪθηα ξλσθδα
πελδπζΪθβζβμ ζηβθ Ϋλβηκ ηκν δθΪ (...) πυμ Ϋηαγαθ ζκδπσθ θα εέθαδ αΰλσηεμ εαδ πυμ πλκζαλησζηβεαθ ησζκ ΰλάΰκλα ζηκ λνγησ εαδ ηκθ ησξγκ ηβμ αΰλκηδεάμ απάμ;» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 140). Δ απΪθηβζβ δέθεηαδ ζηκ έδδκ ίδίζέκ (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 160): «ηβ ΜΫζβ Ώθαηκζά, κδ Ϊθγλππκδ εέξαθ πΪθηκηε ηκθ ηλσπκ θα αζζΪικνθ λδαδεΪ απσ ΰεπλΰκέ ζε εηβθκηλσθκνμ, ά απσ εηβθκηλσθκδ ιαθΪ ζε εΰεαηεζηβηΫθκνμ εαζζδελΰβηΫμ, αθΪζκΰα ηε ηδμ ειεζέιεδμ, πκζδηδεΫμ, κδεκθκηδεΫμ ά εαδ εζδηαηδεΫμ, ηπθ ζνθγβευθ». ηκ ζβηεέκ ανησ γα αζξκζβγκτηε ηε ηκθ ε. Καζσπκνζκ εαδ ηδμ ζνθπηκζέεμ ηκν. τηθπθα η‘ ανηΫμ, κδ Εζλαβζέηεμ πΫλαζαθ σξδ ηΫζπ ηβμ ΒλνγλΪμ ΘΪζαζζαμ, αζζΪ ηΫζπ ηδαμ ηΪθλκν πκν κδ Ώδΰτπηδκδ Φαλαυ εέξαθ ζεΪοεδ πλκεεδηΫθκν θα εθυζκνθ ηβθ ΒλνγλΪ ηε ηδμ ίκλεδσηελεμ ζέηθεμ εδ ανηΫμ ηε ηβ Μεζσΰεδκ (θα θηδΪικνθ δδυλνΰα). Ο «αλξδηβξαθδεσμ» Μπνζάμ ΰθυλδαε ΰδα ηα εαηαζεεναζηδεΪ ανηΪ Ϋλΰα εαδ, πλδθ ζΪίκνθ ξυλα κδ «πζβΰΫμ» εαηΪ ηκν Φαλαυ, εέξε ζηεέζεδ ηκθ ζνηπΫγελσ ηκν Εκγσλ, ηααέ ηε πκζζκτμ Μαδδαθέηεμ, ΰδα θα νπκθκηετζκνθ ηα ζηβλέΰηαηα ηβμ ηΪθλκν. Έηζδ, αθκτ πΫλαζαθ κδ Εζλαβζέηεμ ηΫζπ ηβμ ηΪθλκν, κ Μπνζάμ Ϋεαθε θσβηα εαδ κδ Ϊθγλππκέ ηκν Ϋλδιαθ ηα ζηβλέΰηαηΪ ηβμ, κπσηε β γΪζαζζα εδζάζγε ζηβθ ηΪθλκ εδ Ϋπθδιε ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ. Σκ ζεθΪλδκ ανησ εέθαδ απέγαθκ Ϋπμ αδτθαηκ δδσηδ 1) πλδθ ζΪίκνθ ξυλα κδ πζβΰΫμ εαδ πλδθ κζκεζβλπγκτθ κδ πελδζζσηελεμ, εέθαδ πδγαθσθ σηδ β ηΪθλκμ θνζαζζσηαθ εαζΪ απσ αδΰνπηδαεΫμ θλκνλΫμ πκν δεθ γα Ϊθβθαθ θα ηβθ πζβζδΪζεδ εαθεέμ. Δ νπκθσηενζβ ηπθ ζηβλδΰηΪηπθ δεθ εέθαδ εαγσζκν ετεκζβ δκνζεδΪ, εδδδεΪ ηβθ επκξά εεεέθβ. 2) Δ ΒΞΟΑΟ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα γΪζαζζα, σξδ ΰδα θλΪΰηα (ΒΞΟΑΟ ΕΑ‘, 21). Δ γΪζαζζα Ϊθκδιε ζηα δτκ ζσΰπ δζξνλκτ αθΫηκν, ζτηθπθα ηε ηβθ Π.Α. 3) Δ δδετγνθζβ ηδαμ πδγαθάμ ηΪθλκν-δδυλνΰαμ πκν ζνθΫδεε ζέηθεμ εαδ ΒλνγλΪ γα άηαθ απσ θσηκ πλκμ ίκλλΪ εδ σξδ απσ δτζβ πλκμ αθαηκζά. Αβζαδά γα άηαθ Ϊξλβζηβ εδ επδίζαίάμ (γα πλκεαζκτζε εαγνζηΫλβζβ) ΰδα ηβθ δδαθνΰά ηπθ Ώδΰνπηέπθ ηκ θα θηΪζκνθ θσηδα, υμ ηκ κνΫα εδ Ϋπεδηα θα ζνθεξέζκνθ εαηΪ ηάεκμ ηβμ νπκηδγΫηεθβμ ηΪθλκν. 4) Πδγαθσηελκ εέθαδ ππμ β δδΪίαζβ Ϋΰδθε ηΫζπ ζέηθβμ, αλεεηΪ ίαγεδΪμ, υζηε θα πθδΰκτθ κδ αληαηβζΪηεμ, σηαθ γα Ϋπαοε κ Ϊθεηκμ. ΑδαθκλεηδεΪ Ϋΰδθε ζε ηηάηα ηβμ ΒλνγλΪμ, ηκ κπκέκ πζΫκθ Ϋξεδ απκιβλαγεέ εαδ ΰέθεδ ζηελδΪ. Πσηε ζκδπσθ εηθαθέζηβεαθ κδ Εζλαβζέηεμ ζηβ ΥαθαΪθ; «Δ αθαεΪζνοβ ηπθ νπκζεδηηΪηπθ εθσμ πνεθκτ δδεητκν κλεδθυθ ξπλδυθ – ηα κπκέα θαέθεηαδ σηδ δδλτγβεαθ σζα ηΫζα ζε δδΪζηβηα ζέΰπθ ΰεθευθ – θαθΫλπθε ππμ Ϋθαμ λδαδεσμ εκδθπθδεσμ ηεηαζξβηαηδζησμ εέξε ζΪίεδ ξυλα ζηβθ εεθηλδεά ζκθυδβ πελδκξά ηβμ ΥαθαΪθ πελέ ηκ 1200 π.Υ. Αεθ νπάλξαθ έξθβ ίέαδβμ εδζίκζάμ κτηε δδεέζδνζβμ εΪπκδαμ δδαθκλεηδεάμ εγθδεάμ κηΪδαμ. ηα ηΫξλδ ησηε αλαδκεαηκδεβηΫθα νοέπεδα, απσ ηκνμ ζσθκνμ ηβμ Εκνδαέαμ ζηκ θσηκ ηΫξλδ ηκνμ ζσθκνμ ηβμ αηΪλεδαμ ζηκθ ίκλλΪ, ηαελδΪ απσ ηδμ ξαθαθαρεΫμ πσζεδμ πκν ίλέζεκθηαθ ζε παλαεηδαεά εαδ πηπηδεά πκλεέα, εηθαθέζηβεαθ ιαθθδεΪ πελέ ηδμ 250 κλεδθΫμ εκδθσηβηεμ. Ήηαθ κδ πλυηκδ Εζλαβζέηεμ. (...) ε αθηέγεζβ ηε ηκθ πκζδηδζησ ηπθ ξαθαθαρευθ πσζεπθ εαδ ξπλδυθ ζηα πεδδθΪ, ηα κλεδθΪ ξπλδΪ δεθ εέξαθ δβησζδα εηέλδα, αθΪεηκλα, απκγάεεμ ά θακτμ. Σα ζπέηδα ηκν ξπλδκτ ηΪζδζηα εέξαθ σζα ηκ έδδκ πελέπκν ηΫΰεγκμ, πλΪΰηα πκν νπκδβζυθεδ σηδ κ πζκτηκμ άηαθ ηκδλαζηΫθκμ ηε ζξεηδεά δζκηΫλεδα ζε σζεμ ηδμ κδεκΰΫθεδεμ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 148 εαδ 149). Παλαηβλκτηε ηα ειάμ: 1) Βθσζκθ, ζτηθπθα ηε ηκνμ έδδκνμ ζνΰΰλαθεέμ κδ ηλδΰτλπ πελδκξΫμ ηβμ ΥαθαΪθ άηαθ αλαδκεαηκδεβηΫθεμ εδ εθσζκθ νπΪλξεδ δδαθκλΪ ζηκθ πκζδηδζησ ηπθ πεδδΪδπθ εαδ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ (δβζαδά δεθ άηαθ εΪπκδκδ πεδδθκέ πκν ηεηαθΪζηενζαθ ζηα κλεδθΪ), απσ πκτ πλκάζγαθ «ιαθθδεΪ» 250 εκδθσηβηεμ; Ώπσ ηδμ αλαδκεαηκδεβηΫθεμ ελάηκνμ ά απσ ηδμ πεδδΪδεμ; Οδ εΪηκδεκδ ηπθ πεδδΪδπθ δεθ έδλνζαθ ηκνμ κδεδζηκτμ ανηκτμ. 2) Σκ εαηυηελκ επέπεδκ πκζδηδζηκτ αθηαθαεζΪ αελδίυμ ηκθ νπκδεΫζηελκ Εζλαβζδηδεσ πκζδηδζησ ηπθ θεκεδζεζγσθηπθ ζηβθ ΥαθαΪθ. Ώζζδυμ γα εέξαθ ηκθ έδδκ πΪθπ-εΪηπ πκζδηδζησ, ηκνζΪξδζηκθ ηα ξπλδΪ ηπθ πεδδθυθ εαδ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ. 3) Δ απκνζέα θαυθ, ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηα πεδδθΪ, εέθαδ εθδεδεηδεά ηκν ηκθκγερζηκτ: ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ δεθ γα νπάλξε Ϋζζεδοβ θαυθ εαδ γευθ, αθ κδ εΪηκδεκδ άηαθ ηβ Εζλαβζέηεμ – Ϋζηπ εαδ θκηΪδεμ. 4) Δ κδεκθκηδεά δζσηβηα επέζβμ άηαθ ζηκδξεέκ εθσμ πκζδηδζηκτ πκν δεθ εέξε ζξΫζβ ηε ηκθ ξαθααθδηδεσ. «Ώιέαεδ θα ζβηεδπγεέ – ζε αθηέγεζβ ηε ηδμ ίδίζδεΫμ αθβΰάζεδμ πελέ αδδΪεκππθ ζξεδσθ εξγλκπλαιδυθ αθΪηεζα ζηκνμ Εζλαβζέηεμ εαδ ηκνμ ΰεέηκθΫμ ηκνμ – σηδ ηα ξπλδΪ δεθ άηαθ κξνλπηΫθα» εέηε ΰδαηέ Ϋθκδπγαθ αζθΪζεδα εέηε ΰδαηέ «δεθ εέξαθ ηα ηΫζα ά ηβθ εαηΪζζβζβ κλΰΪθπζβ ΰδα θα αθαζΪίκνθ ηΫηκδα Ϋλΰα» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 150). Οδ ίδίζδεΫμ δδβΰάζεδμ αζζΪ εαδ ηκ ζξΫδδκ ηκν Θεκτ άηαθ θα εεδδπξγκτθ κδ Υαθαθαέκδ Ϋπεδηα απσ ηελδεΫμ άηηεμ ηπθ ίαζδζδΪδπθ ηκνμ. Άπαι εαδ κδ θέεεμ ηκν Εζλαάζ άηαθ ΰεΰκθσμ, κδ Εζλαβζέηεμ Ϊλξδζαθ θα εΰεαγέζηαθηαδ ζηβ ξυλα εδλβθδεΪ εαδ πνεθΪ (εεδδυεκθηαμ ηκνμ Υαθαθαέκνμ απ‘ ηα ηΫλβ πκν επέ Εβζκτ ηκν Νανά δεθ ηκ εέξαθ εαηκλγυζεδ), σππμ αελδίυμ δεέξθεδ β «ιαθθδεά» εηθΪθδζβ 250 κλεδθυθ εκδθκηάηπθ (απσ 25
πκν νπάλξαθ ηβθ πλκβΰκτηεθβ πελέκδκ). Οδ πκζΫηδκδ ηβμ ίδίζδεάμ αθάΰβζβμ ηβμ ΚαηΪεηβζβμ θκηέακνθ σηδ εέηε νπάλιε ησθκ ίέα εέηε ησθκ εδλβθδεά εΰεαηΪζηαζβ˙ εδ σηδ αθ νπάλιε β δετηελβ ανησ ζνθεπΪΰεηαδ ππμ δεθ νπάλιε β πλυηβ! Ώθηέγεηα β Π.Α. πελδΰλΪθεδ σηδ β αλξδεά εέζκδκμ ζηβ ΥαθαΪθ Ϋΰδθε δδα ηβμ ίέαμ (εαδ εθέκηε ανηά β ίέα ζνθεξέζηβεε), πζησζκ ηε ηβθ εεδέπιβ ηπθ πελδζζσηελπθ Υαθαθαέπθ, β εΰεαηΪζηαζβ Ϋΰδθε εδλβθδεΪ. Σκ «εδλβθδεΪ» ηβμ ηεζενηαέαμ θλΪζβμ δε ζβηαέθεδ σηδ β ζνθκζδεά εΰεαηΪζηαζβ άηαθ εδλβθδεά εαδ ίαγηδαέα σηπμ. τηθπθα ηε ηκνμ Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ κδ θκηαδδεκέ πζβγνζηκέ ηβμ ηλδΰτλπ ηβμ ΥαθαΪθ πελδκξάμ, αλξδεΪ αθηΪζζαζαθ εηβθκηλκθδεΪ πλκρσθηα ηε ΰεπλΰδεΪ πλκρσθηα ηπθ ΰεπλΰυθ ηπθ πεδδΪδπθ ηβμ ΥαθαΪθ εαδ ΰδ‘ ανησ κδ θκηΪδεμ δεθ άηαθ νπκξλεπηΫθκδ θα εΰεαηαζηαγκτθ εΪπκν ησθδηα. ηαθ ηκ πκζδηδεσ ζτζηβηα ηβμ ΥαθαΪθ εαηΫλλενζε ζνηπαλαζτλκθηαμ ζηβθ εαηΪλλενζβ ηκ κδεκθκηδεσ δέεηνσ ηβμ, εαδ κδ ΰεπλΰκέ ηβμ ΥαθαΪθ ηεηΪ ίέαμ παλάΰαΰαθ πλκρσθηα ησθκ ΰδα ηκνμ εανηκτμ ηκνμ, κδ θκηΪδεμ αθαΰεΪζηβεαθ θα ανηκηλκθκδκηβγκτθ ηε ΰεπλΰδεΪ πλκρσθηα, κπσηε Ϋπλεπε θα πΪοκνθ θα εέθαδ θκηΪδεμ εαδ θα εΰεαηαζηαγκτθ ησθδηα ζηα κλεδθΪ. Δ ησθδηβ εΰεαηΪζηαζά ηκνμ κδάΰβζε ζηκνμ 250 κδεδζηκτμ. Σκ ζνηπΫλαζηα ηπθ ζνΰΰλαθΫπθ; «Δ πκλεέα πκν ησζδμ πελδΰλΪοαηε εέθαδ ζηβθ κνζέα ηκ αθηέγεηκ απσ ανησ πκν πελδΰλΪθεδ β ΐέίζκμ: β εηθΪθδζβ ηκν πλυδηκν Εζλαάζ άηαθ ηκ απκηΫζεζηα ηβμ εαηΪλλενζβμ ηκν ξαθαθαρεκτ πκζδηδζηκτ εαδ σξδ β αδηέα ηβμ. Βπέζβμ κδ πελδζσηελκδ Εζλαβζέηεμ δεθ άλγαθ ζηβ ΥαθαΪθ απσ Ϋιπ, αζζΪ εηθαθέζηβεαθ εθησμ ανηάμ. Αεθ νπάλιε ίέαδβ εαηΪζβοβ ηβμ ΥαθαΪθ. Αεθ νπάλιε ηααδεά Έικδκμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. Οδ πελδζζσηελκδ απσ εεεέθκνμ πκν ζξβηΪηδζαθ ηκ πλυδηκ Εζλαάζ άηαθ θησπδκδ, κδ έδδκδ πκν απαθηκτθ ζηα νοέπεδα ηβμ ΒΥ εαδ ηκν δδάλκν. Οδ πλυηκδ Εζλαβζέηεμ άηαθ – ηδ εδλπθέα! – Υαθαθαέκδ» (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 162). Χζησζκ β αζάγεδα εέθαδ ππμ i) β Έικδκμ εέθαδ ΰεΰκθσμ δδσηδ 1) κδ apiru ηπθ αδΰνπηδαευθ εαηαζεεναζηδευθ Ϋλΰπθ άηαθ κδ απσΰκθκδ «ηκν Άίλαη ηκν Βίλαέκν (=apiru)» (ΓΒΝΒΕ ΕΑ‘, 13), κδ κπκέκδ Ϋεηδααθ ηβθ πσζβ Ραηεζζά (ΒΞΟΑΟ Ώ‘, 11), σππμ ηκ επδίείαδυθκνθ εαδ ηα αδΰνπηδαεΪ αλξεέα. 2) Ο Φαλαυ ΜελθεθγΪ αθαθΫλεδ ηκ Εζλαάζ ζηβ ζηάζβ ηπθ εξγλυθ ηκν, πλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ α‘) σηδ κδ Εζλαβζέηεμ εέξαθ ΰέθεδ εξγλσμ Ϊιδκμ ζσΰκν (πλκθαθυμ επεδδά δδΫθνΰαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ηαπεδθυθκθηαμ ηβθ ηεζενηαέα) εαδ ί‘) σηδ κδ Εζλαβζέηεμ δεθ εέξαθ αεσηβ εΰεαηαζηαγεέ ζηβ ΥαθαΪθ, αζζΪ άηαθ αεσηβ πελδπζαθυηεθκδ. 3) Αεθ νπΪλξεδ εαηηέα ζξΫζβ αθΪηεζα ζηβθ εεδέπιβ ηπθ Τιυμ-Υαθαθαέπθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ζηβθ δδαθνΰά-Έικδκ ηπθ Εζλαβζδηυθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ˙ κτηε εαδ ζηβθ δζηκλέα ηπθ ζαυθ ανηυθ ζηβθ Ώέΰνπηκ. 4) Οδ Ώδΰτπηδκδ γνηκτθηαθ ηβθ θνΰά ηπθ Εζλαβζδηυθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ δέξπμ θα ηβθ ηανηέακνθ ηε ηβ θνΰά Ϊζζπθ βηδηυθ. ii) β εαηΪεηβζβ ηβμ ΥαθαΪθ, ησζκ ίέαδα σζκ εαδ εδλβθδεΪ, επέζβμ εέθαδ ΰεΰκθσμ, δδσηδ αθηέγεηα απσ ηκνμ δδΪθκλκνμ δζξνλδζηκτμ, κδ πελδκξΫμ ηπθ κπκέπθ ηκνμ εαηκέεκνμ αθαθΫλεδ β Π.Α. σηδ εαηαθέεβζαθ κδ Εζλαβζέηεμ εαηκδεκτθηαθ απσ εσζηκ ζηβθ ΤΒΥ. Αεθ άηαθ αεαηκέεβηεμ. Ο ζσΰκμ, ΰδα ηκθ κπκέκ, εαηΪ ηβθ Ϊπκοά ηαμ, κδ πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ (ανηκέ πκν εηθαθέακθηαδ πελέ ηκ 1200 π.Υ. ζηβ ΥαθαΪθ) δεθ ηπκλεέ θα άηαθ κδ Υαθαθαέκδ δέθεηαδ απσ ηκνμ έδδκνμ ζνΰΰλαθεέμ: «Σα κζηΪ πκν ίλΫγβεαθ ζηδμ αθαζεαθΫμ ηπθ πλυδηπθ δζλαβζδηδευθ ξπλδυθ ζηα νοέπεδα δδαθΫλκνθ απσ εεεέθα ηπθ κδεδζηυθ ζε Ϊζζα ζβηεέα ηβμ ξυλαμ ζε Ϋθα ζβηεέκ: δεθ νπΪλξκνθ κζηΪ ξκέλπθ. ΟζηΪ πκν ζνζζΫξηβεαθ απσ πνμβεκέζηενμοξ μζηζζιμφξ ζηα ορίπεδα πελδεέξαθ θαη κζηΪ ξκέλπθ, εθυ ηκ έδδκ ζζπφεζ ηαζ βζα ημοξ ιεηαβεκέζηενμοξ (ιεηά ηδκ Δ) μζηζζιμφξ ζηδκ ίδζα πενζμπή. Οζσεζβλβ σηπμ ηβθ Βπκξά ηκν δδάλκν – πελέκδκ ηπθ δζλαβζδηδευθ ηκθαλξδυθ – δεθ ηαΰεδλετκθηαθ κτηε εαηαθαζυθκθηαθ ηα ξκδλδθΪ, κτηε εαθ εεηλΫθκθηαθ, ζηα νοέπεδα. Σα ζνΰελδηδεΪ ζηκδξεέα απσ ηκνμ παλΪεηδκνμ θδζδζηαρεκτμ κδεδζηκτμ ηκθ έδδκ εαδλσ – ηβθ Βπκξά ηκν δδάλκν I – δέθκνθ δδδαέηελα ηεΰΪζκ πκζκζησ ξκδλδθυθ ζηα κζηΪ πκν απκεΪζνοαθ κδ αθαζεαθΫμ. Μκζκθσηδ, ζκδπσθ, κδ πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ δεθ Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ, κδ Φδζδζηαέκδ Ϋηλπΰαθ, σππμ Ϋηλπΰαθ (σζκ ηπκλκτηε θα ζνηπελΪθκνηε απσ ηα εζζδπΫζηελα ζηκδξεέα) κδ Ώηηπθέηεμ εαδ κδ Μπαίέηεμ, αθαηκζδεΪ ηκν ΕκλδΪθβ. Δ απαΰσλενζβ ηκν ξκδλδθκτ δεθ ηπκλεέ θα Ϋξεδ ησθκ πελδίαζζκθηδεΫμ ά κδεκθκηδεΫμ αδηέεμ. Βέθαδ δνθαησθ, ηΪζδζηα, θα εέθαδ εαδ β ηκθαδδεά Ϋθδεδιβ πκν Ϋξκνηε ΰδα ηβθ τπαλιβ ηδα δδδαέηελβμ, εκδθάμ ηανησηβηαμ, ηεηαιτ ηπθ ξπλδευθ ζηα νοέπεδα δνηδεΪ ηκν ΕκλδΪθβ. Ίζπμ κδ πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ θα Ϋπαοαθ θα εαηαθαζυθκνθ ξκδλδθσ, απζυμ εαδ ησθκ επεδδά ηκ εαθαηΪζπθαθ (sic) κδ ΰτλπ κηΪδεμ – κδακηίπαθμί ημοξ –, εθυ κδ έδδκδ εέξαθ αλξέζεδ θα αδζγΪθκθηαδ δδαθκλεηδεκέ. Οδ δδδαέηελεμ ηαΰεδλδεΫμ πλαεηδεΫμ εαδ κδ δδαηλκθδεΫμ ζνθάγεδεμ απκηεζκτθ δτκ απσ ηκνμ ηλσπκνμ ζξβηαηδζηκτ δδαελδηυθ εγθκηάηπθ. Ο ηκθκγερζησμ εαδ κδ παλαδσζεδμ ηβμ Βισδκν εαδ ηβμ δδαγάεβμ εηθαθέζηβεαθ, πλκθαθυμ, πκζτ αλΰσηελα. Μδζά ξδζδεηέα πλδθ απσ ηβ ζτθηαιβ ηκν ίδίζδεκτ εεδηΫθκν, ηε ηκνμ ζεπηκηελεέμ θσηκνμ εαδ δδαηλκθδεκτμ εαθσθεμ, κδ Εζλαβζέηεμ απκθΪζδζαθ, ΰδα ζσΰκνμ πκν δεθ εέθαδ εθηεζυμ ιεεΪγαλκδ, θα ηβθ εαηαθαζυθκνθ ξκδλδθσ»
(Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 163-164). Να πλκζγΫζκνηε – πλδθ ζξκζδΪζκνηε ηα παλαπΪθπ απκεαζνπηδεΪ ηεεηάλδα – σηδ ησζκ κδ δτκ ζνΰΰλαθεέμ σζκ εαδ Ϊζζκδ παλαδΫξκθηαδ σηδ ηκ θαδθσηεθκ ηκν πνεθκτ επκδεδζηκτ ηπθ νοδπΫδπθ εέξε ιαθαζνηίεέ Ϊζζεμ δτκ θκλΫμ, ζε επκξΫμ πκν απεέξαθ ξλκθδεΪ πκζτ απσ ηκ 1200 π.Υ. Οδ Εζλαβζέηεμ άηαθ ηκ ηλέηκ ηεΰΪζκ ετηα (Ίζλαεζ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ Νδζ Άζελ έζηπεληαθ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ, ζ. 157). νθεπυμ: 1) ηδμ κλεδθΫμ πελδκξΫμ, πλδθ Ϋλγκνθ ζ‘ ανηΫμ κδ «πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ», εαηαθαζυθκθηαθ ξκδλδθσ. Άλα κδ Εζλαβζέηεμ πκν εΰεαηαζηΪγβεαθ ζηδμ κλεδθΫμ πελδκξΫμ ηκ 1200 π.Υ. δεθ άηαθ εγθδεΪ ζνΰΰεθεέμ ηπθ πλκβΰκτηεθπθ εαηκέεπθ ηκνμ. Ώθ κδ πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ άηαθ ηΫηκδκδ (αθ άηαθ ζνθΫξεδα ηπθ πλκβΰκτηεθπθ εαηκέεπθ ηπθ ίκνθυθ), ησηε κδ Εζλαβζέηεμ γα Ϋηλπΰαθ εδ ανηκέ ξκδλδθσ. 2) ηδμ κλεδθΫμ πελδκξΫμ, ηεηΪ ηβθ εεδέπιβ ηπθ Εζλαβζδηυθ απσ ανηΫμ (ΐαίνζυθδα Ώδξηαζπζέα), κδ εΪηκδεκέ ηκνμ εαηαθΪζπθαθ ξκδλδθσ. Άλα κδ Εζλαβζέηεμ δεθ ζνΰΰΫθεναθ εγθδεΪ ηε ηκνμ ηεηΫπεδηα εαηκέεκνμ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ (δδαθκλεηδεΪ κδ ηεζενηαέκδ γα ζνθΫξδααθ θα ηβθ ηλπθ ξκδλδθσ). 3) Οδ πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ δεθ Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ, εθυ κδ εΪηκδεκδ ηπθ πεδδθυθ πελδκξυθ ηδμ έδδαμ επκξάμ Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ. Άλα κλεδθκέ Εζλαβζέηεμ εαδ πεδδθκέ Υαθαθαέκδ δεθ ζνΰΰΫθεναθ εγθδεΪ. 4) Βθυ υμ ηκ (ξκθδλδεΪ) 1200 π.Υ. κδ εΪηκδεκδ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ (σππμ εαδ κδ εΪηκδεκδ ηπθ πεδδΪδπθ) ιαθθδεΪ, ηεηΪ ηκ 1200 π.Υ. κδ κλεδθκέ εΪηκδεκδ πατκνθ θα ηλπθ ξκδλδθσ, εθυ νπκηέγεηαδ – ζτηθπθα ηε ηκνμ δτκ ζνΰΰλαθεέμ – σηδ άηαθ Υαθαθαέκδ, αελδίυμ σππμ εαδ κδ πεδδθκέ. 5) νθεπυμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ δτκ ζνΰΰλαθεέμ, πελέ ηκ 1200 π.Υ. ζνηίαέθκνθ δτκ (εαηΪ ηβθ Ϊπκοά ηαμ) παλΪιεθα πλΪΰηαηα: i) εθυ υμ ησηε κδ κλεδθκέ εΪηκδεκδ Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ, ιαθθδεΪ Ϋπαοαθ θα ηλπθ. ii) β ιαθθδεά δδαεκπά εαηαθΪζπζβμ ξκδλδθκτ ζνθδνΪαεηαδ ηε ηβθ ιαθθδεά ΰδΰαθηδαέα ατιβζβ ηκν αλδγηκτ ηπθ κλεδθυθ κδεδζηυθ, ζσΰπ (ζτηθπθα ηε ηκνμ ζνΰΰλαθεέμ) ηβμ ησθδηβμ εΰεαηΪζηαζβμ ηπθ θκηΪδπθ ηπθ παλαπζάζδπθ ηβμ ΥαθαΪθ πελδκξυθ, κδ κπκέεμ (ζτηθπθα ηε ηκνμ ζνΰΰλαθεέμ) άηαθ αλαδκεαηκδεβηΫθεμ ά αεαηκέεβηεμ. ζηε, ζκδπσθ, κδ πζβγνζηκέ απ‘ ανηΫμ ηδμ αλαδκεαηκδεβηΫθεμ ά αεαηκέεβηεμ πελδκξΫμ κδάΰβζαθ ζε πζβγνζηδαεά Ϋελβιβ ζηα κλεδθΪ! 6) Καδ ηκ ενλδσηελκ: παλ‘ σζκ πκν β αζηαηυδβμ ατιβζβ ηκν αλδγηκτ ηπθ κλεδθυθ κδεδζηυθ εέξε ζνηίεέ ζηκ παλεζγσθ άδβ δτκ θκλΫμ – δβζαδά δνκ θκλΫμ εέξε εαηαλλετζεδ ηκ κδεκθκηδεσ ζτζηβηα, ηε απκηΫζεζηα κδ θκηΪδεμ θα εΰεαηαζηαγκτθ ησθδηα ζηδμ κλεδθΫμ πελδκξΫμ ηβμ ΥαθαΪθ – πζησζκ εαηΪ ηδμ δτκ ανηΫμ πλκβΰκτηεθεμ θκλΫμ (εαηΪ ηκνμ δτκ πλκβΰκτηεθκνμ επκδεδζηκτμ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ) κδ κλεδθκέ θΫκδ εΪηκδεκδ Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ, σππμ αελδίυμ κδ νπσζκδπκδ Υαθαθαέκδ, εθυ ανηάθ ηβθ θκλΪ (ζηα 1200 π.Υ.) κδ θΫκδ εΪηκδεκδ Ϋπαοαθ θα ηλπθ ξκδλδθσ. Βέθαδ ανηκθσβηκ σηδ κδ θκηΪδεμ ηβμ ηλέηβμ εΰεαηΪζηαζβμ δεθ άηαθ κδ απσΰκθκδ κτηε εγθδεΪ ζνΰΰεθεέμ ηπθ θκηΪδπθ ηπθ δτκ πλυηπθ εΰεαηαζηΪζεπθ. 7) Οδ ΦδθεεζζηΪδθ εαδ έζηπεληαθ αδνθαηκτθ θα ειβΰάζκνθ ηκθ ζνθδναζησ ηκν α‘) ιαθθδεΪ πατεδ β ίλυζβ ξκδλδθκτ εαδ ί‘) πατεδ ΜΟΝΟ εεεέ πκν ανιΪθκνθ κδ κδεδζηκέ. ΰ‘) κδ ηβ ηλυΰκθηεμ ξκδλδθσ άηαθ Υαθαθαέκδ σππμ εαδ κδ ζκδπκέ. Λεθ σηδ κδ πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ Ϋπαοαθ θα ηλπθ ξκδλδθσ έζπμ επεδδά Ϋίζεπαθ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκνμ (Ϊλαΰε πκδκνμ αθηδπΪζκνμ, αθκτ κδ έδδκδ ζνΰΰλαθεέμ – ίζΫπε ζεζ. 150 – δζξνλέακθηαδ σηδ κδ θΫκδ εΪηκδεκδ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ δεθ εέξαθ αθηδπΪζκνμ;) θα ηλπθ ξκδλδθσ. αθ θα ζΫηε σηδ κδ Έζζβθεμ ηβμ Σκνλεκελαηέαμ (εδδδεΪ κδ ΜδελαζδΪηεμ) ίζΫπκθηαμ ηκνμ θεκεδζεζγσθηεμ ζηβθ Μ. Ώζέα Σκτλεκνμ θα ηλπθ εεηπΪπ Ϋπαοαθ θα ηλπθ εεηπΪπ. Ώμ ζβηεδυζκνηε σηδ κδ «πλυδηκδ Εζλαβζέηεμ», κδ θΫκδ εΪηκδεκδ ηπθ κλεδθυθ πελδκξυθ άηαθ – ζτηθπθα ηε ηκνμ ΦδθεεζζηΪδθ/έζηπεληαθ – πλυβθ θκηΪδεμ, εθυ κδ «αθηέπαζκέ» ηκνμ, ζηα πεδδθΪ, άηαθ ΰεπλΰκέ. Ώπκεζεέεηαδ θα Ϋπαοαθ κδ θκηΪδεμ θα ηλπθ ξκδλδθσ δέξπμ ζκίαλά αδηέα – αζζΪ σζεμ κδ αδηέεμ πζβθ ηβμ γλβζεενηδεάμ απαΰσλενζβμ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ παλΪζκΰεμ. Βέδαθ ηάππμ κδ Εζλαβζέηεμ θα ηλπθ ξκδλδθσ κδ Υαθαθαέκδ ΰεπλΰκέ, κδ κπκέκδ – ζτηθπθα ηε ηα ζηκδξεέα – ηε ηκ ασλδ παλάΰαΰαθ ΰεπλΰδεΪ πλκρσθηα ΰδα ηκθ εανησ ηκνμ (πσζκ ηΪζζκθ εηβθκηλκθδεΪ), εαδ ζεΫθηβεαθ – κδ Εζλαβζέηεμ – «ζσΰπ ανηκτ ηκν πλΪΰηαηκμ αμ πΪοκνηε θα ηλυηε ξκδλδθσ» εαδ ησζδμ ηκ ζεΫθηβεαθ Ϋΰδθαθ Εζλαβζέηεμ; Οδ πλκβΰκτηεθκδ θκηΪδεμ, ηπθ δτκ πλκβΰκτηεθπθ επκδεδζηυθ, Ϊλαΰε δεθ Ϋίζεπαθ εδ ανηκέ ηκνμ «αθηδπΪζκνμ» ηκνμ, ΰεπλΰκτμ, θα ηλπθ ξκδλδθσ, υζηε θα πΪοκνθ εδ ανηκέ θα ηκ ηλπθ, σππμ κδ Εζλαβζέηεμ;
8) Σκ ΰεΰκθσμ ζνΰξΫεηαδ ηε ηβθ αδηέα ηκν. ΟνζδαζηδεΪ β αθηέλλβζβ πλκμ ηβθ Ϊπκοβ ηβμ Π.Α. εέθαδ Ϋθα ενεζδεσ, εδ Ϋηζδ ζαγλσ, επδξεέλβηα ητπκν «Οδ Εζλαβζέηεμ Ϋΰδθαθ Εζλαβζέηεμ πατκθηαμ θα ηλπθ ξκδλδθσ εαδ επεδδά άηαθ Εζλαβζέηεμ Ϋπαοαθ θα ηλπθ ξκδλδθσ» ά «Οδ Εζλαβζέηεμ άηαθ ηεθ Υαθαθαέκδ, αζζΪ δδαθκλκπκδάγβεαθ απσ ηκνμ Υαθαθαέκνμ πατκθηαμ θα ηλπθ ξκδλδθσ, εαδ ανηά β δδαεκπά ίλυζβμ ξκδλδθκτ κδάΰβζε ζηκ θα ΰέθκνθ Εζλαβζέηεμ δβζαδά δδαθκλεηδεκέ απσ ηκνμ Υαθαθαέκνμ». 9) Δ σζβ αδηδκζσΰβζβ – αθκτ κδ ΦδθεεζζηΪδθ/έζηπεληαθ απκδέδκνθ ζηβθ ηαΰεδλδεά λσζκ δδαησλθπζβμ ηβμ εγθδεάμ ηανησηβηαμ εαδ αθΪδεδιβμ ηβμ εγθδεάμ δδαθκλκπκέβζβμ – δεθ εέθαδ ζκΰδεά: «Μελδεκέ Υαθαθαέκδ δδαθκλκπκδάγβεαθ εγθδεΪ απσ ηκνμ Υαθαθαέκνμ επεδδά κδ Υαθαθαέκδ Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ». Αε θκηέακνηε σηδ ίΰαέθεδ θσβηα απσ ηδα ηΫηκδα αδηδκζσΰβζβ ΰδα ηβθ εηθΪθδζβ ηβμ δζλαβζδηδεάμ ηανησηβηαμ. 10) Να ηκθέζκνηε σηδ ΟΛΟΕ κδ ζακέ ηλδΰτλπ απσ ηβ ΥαθαΪθ (Ώηηπθέηεμ, Μπαίέηεμ ε.Ϊ.) Ϋηλπΰαθ ξκδλδθσ, Ϊλα εέξαθ ηδμ έδδεμ δδαηλκθδεΫμ ζνθάγεδεμ ηε ηκνμ Υαθαθαέκνμ. Άλα κδ Εζλαβζέηεμ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ κτηε Υαθαθαέκδ κτηε εε ηπθ ηλδΰτλπ πελδκξυθ. 11) «Ή κ ΰδαζσμ εέθαδ ζηλαίσμ ά εηεέμ ζηλαίΪ αληεθέακνηε». ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΕΏ‘, 7-8: «Σκ ΰκνλκτθδ (...) ΰδα ζαμ εέθαδ αεΪγαληκ. Αε γα ηλυηε ηκ ελΫαμ ηκνμ, κτηε γα αΰΰέαεηε ηκ πηυηα ηκνμ˙ ΰδα ζαμ εέθαδ αεΪγαληα». Σκ ΰεΰκθσμ ηβμ ανζηβλάμ ηάλβζβμ ηβμ απαΰσλενζβμ ανηάμ απσ ηκνμ πλυδηκνμ Εζλαβζέηεμ δδεαδκζκΰεέηαδ ενεκζσηελα, αθ νπκγΫζκνηε σηδ β απαΰσλενζβ ανηά άηαθ πλσζθαηβ, δβζαδά αθηβξκτζε αεσηβ «ζηα ανηδΪ ηκνμ», δβζαδά αθ ηκ ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ εαδ ηα Ϊζζα ίδίζέα εέξαθ ΰλαθηεέ εεεέθβ ηβθ επκξά – πελέ ηκ 1200 π.Υ. Δ ηβ ίλυζβ ξκδλδθκτ ζηβθ πελέπηπζβ ανηά ησθκ γλβζεενηδεΪ ειβΰεέηαδ. Ώζζδυμ πυμ ειβΰεέηαδ σηδ πλδθ εαδ ηεηΪ ηβθ τπαλιβ Εζλαβζδηυθ ζηβ ΥαθαΪθ ηλπΰσηαθ ξκδλδθσ; ΏζζΪ αμ ηαμ επδηλΫοκνθ σζκδ κδ – παλ‘ σζβ ηβθ αδδαηθδζίάηβηβ επδζηβηκζτθβ κλδζηΫθπθ ει ανηυθ – ζνθπηκζδκζσΰκδ, κδ κπκέκδ πδζηετκνθ ζηα ζκίαλΪ σηδ κζσεζβλβ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εέθαδ ηδα ζνθπηκζέα παλαπζβλκθσλβζβμ ΰδα Ϋθαθ ενηεζά ζεκπσ, ηδα ζνλλαθά εεδηΫθπθ ηε ζεκπσ ηβθ ειτηθβζβ εθσμ ίαζδζδΪ, ηκν Επζέα (πλαΰηαηκπκδβηΫθβ απσ ηκνμ ανζκεσζαεΫμ ηκν), θα νπκγΫζκνηε εδ εηεέμ, ζνθπηκζδκζκΰδεΪ, σηδ, ηπλκζηΪ ζηβθ αηβξαθέα ηκνμ, σηαθ β δζξτμ εαδ ηπθ πδκ απζυθ απαΰκλετζεπθ ηβμ ΠεθηΪηενξκν επαζβγετεηαδ, πεθηαεσζδα ξλσθδα πλδθ ηβθ νπκηδγΫηεθβ ζνλλαθά ηβμ Π.Α., παλαζτλκθηαδ ζε ηελαηκζκΰέεμ εαδ εέθαδ δεαθκέ θα αθηδπλκηεέθκνθ κ,ηδδάπκηε παλΪζκΰκ εαδ αθηδθαηδεσ, πλκεεδηΫθκν θα ηβθ απκδεδξηεέ Ϋΰενλβ β Ώΰέα Γλαθά. Δ γεπλέα σηδ κδ Εζλαβζέηεμ εαηΫεηβζαθ ηβ ΰβ εαδ δεθ εδζξυλβζαθ ζηαδδαεΪ ζηβ ΥαθαΪθ εέθαδ πδγαθσηελβ απσ ηβθ γεπλέα σηδ ζηαδδαεΪ εδζάζγαθ, ειαλξάμ εδλβθδεΪ εαδ σηδ ησθκ αλΰσηελα ζνθΫίβζαθ δδαηΪξεμ ΰδα ηβθ ειαζθΪζδζβ ίκζεσηκππθ εαδ ηλκθάμ, εαηΪ ηβθ Ϊπκοά ηαμ. i) Βιβΰεέ εαζτηελα ηβθ ηεΰΪζβ ατιβζβ ηκν πζβγνζηκτ εαηΪ ηβθ Β, εδδδεΪ ζηδμ θσηδεμ πελδκξΫμ. Καδ πλΪΰηαηδ εαηΪ ηβθ Β νπάλιε ηεΰΪζβ ατιβζβ ηκν πζβγνζηκτ. Οδ θέεεμ ηκν Εβζκτ ζεσλπδζαθ ηκ θσίκ ζηκνμ Υαθαθαέκνμ, ηκνμ Ϋεαθαθ θα θτΰκνθ εδ Ϋπεδηα κδ Εζλαβζέηεμ εΰεαηαζηΪγβεαθ ζηβ ΰβ. ΦνζδεΪ δεθ εΰεαηαζηΪγβεαθ σζκδ ζε ηδα ηΫλα, αζζΪ ανησ πκν Ϋξεδ ζβηαζέα εέθαδ σηδ δεθ άηαθ ετηαηα εδλβθδεΪ εδζελξσηεθπθ (απσ πκτ Ϊζζπζηε; ζκδ κδ Εζλαβζέηεμ Ϋλξκθηαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηαιέδεναθ ηααέ: ΰδαηέ θα θηΪζκνθ αλΰσηελα εΪπκδκδ απσ ανηκτμ;). Σκ ζεθΪλδκ «πλυηα ηΪξεμ, τζηελα εδλβθδεά εΰεαηΪζηαζβ» ειβΰεέ εαζτηελα ηβθ εαηΪζηαζβ παλΪ ηκ ζεθΪλδκ «πλυηα εδλβθδεά δδεέζδνζβ, τζηελα ζπκλαδδεΫμ ηΪξεμ». ii) Βιβΰεέ εαζτηελα ηβθ (αζζδυμ αθειάΰβηβ) γλβζεενηδεά αδδαζζαιέα ηπθ εαηαζηλκθΫπθ ηβμ ΛΪξδμ, ηβμ Ώζυλ, ηβμ Εελδξυ: αθ β εΰεαηΪζηαζβ άηαθ «εαηΪ ετηαηα», δεθ γα νπάλξε β εικζσγλενζβ ηβμ αθηέπαζβμ ζαηλεέαμ (κ ηεηΫπεδηα ζνΰελβηδζησμ, επέ Κλδηυθ εέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα εαδ δεθ ζξεηέαεηαδ ηε ηβθ ζηδΰηά ηβμ εαηΪεηβζβμ ηβμ ΥαθαΪθ εδ αηΫζπμ ηεηΪ ανηάθ). Οτηε β εθαζζαεηδεά γεπλέα σηδ ιαθθδεΪ (ΰδαηέ Ϊλαΰε; Αεθ ειβΰεέηαδ – εδ Ϊζζπζηε β ξαθααθδηδεά ζαηλεέα ζνθεξέζηβεε εθ ηΫλεδ) απκθΪζδζαθ θα εθπγκτθ γλβζεενηδεΪ κδ Υαθαθαέκδ, ζαηλετκθηαμ Ϋθα ησθκ γεσ, εέθαδ πδγαθά. iii) Μδα Ϊζζβ αεαλδαέα αζζαΰά πκν παλκνζδΪαεηαδ εέθαδ β εηθΪθδζβ ηβμ Βίλαρεάμ ζηβθ ΥαθαΪθ ηεηΪ ηκθ 11κ αδ. Βθσζκθ νπάλξε εθσηβηα, β ΥαθαΪθ άηαθ πκζδηδζηδεΪ εθδαέα, δε γα ηπκλκτζε ιαθθδεΪ θα πλκετοεδ ηδα θΫα ΰζυζζα. Ώθηέγεηα β εδζίκζά ηπθ Εζλαβζδηυθ ζηβθ ΥαθαΪθ δδεαδκζκΰεέ εαζτηελα ηβθ εηθΪθδζβ ηβμ είλαρεάμ εεεέ. νθάγπμ κδ ΰζπζζδεΫμ δδαθκλΫμ δβηδκνλΰκτθηαδ σηαθ νπΪλξεδ απσζηαζβ ηεηαιτ δτκ ζνΰΰεθυθ εγθυθ, σξδ σηαθ ανηΪ ακνθ ζηβθ έδδα ΰβ.
iv) Δ Ϊπκοβ σηδ β αθΪηθβζβ ηβμ Βισδκν δεθ κθεέζεηαδ ζε εΪπκδα Ϋικδκ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ηπθ έδδπθ ηπθ Εζλαβζδηυθ, αζζΪ ηπθ Τιυμ δεθ ειβΰεέ πυμ ΰέθεηαδ Ϋθαμ ζασμ θα αθκηκδυθεδ ηδμ αθαηθάζεδμ εθσμ Ϊζζκν ηβ ζηδΰηά πκν κδ Τιυμ άηαθ ίαζδζεέμ ζηβθ Ώέΰνπηκ εθυ κδ Εζλαβζέηεμ ζεζΪίκδ. ΒπκηΫθπμ, αθ κ Εζλαάζ αθκηκέπθε ηδμ εγθδεΫμ ηθάηεμ ηπθ Τιυμ, γα Ϋπλεπε θα εαηαΰλΪοεδ ζηβθ «ηνγκζκΰέα» ηκν σηδ κδ Εζλαβζέηεμ ίαζέζεναθ (εαδ ΑΒΝ άηαθ ζεζΪίκδ!) ζηβθ Ώέΰνπηκ. v) Βιβΰεέ εαζτηελα κλδζηΫθεμ αθαζεαθδεΫμ αθηδθΪζεδμ, σππμ ηβ ηελδεά ζνθΫξεδα ηκν πκζδηδζηκτ ειαδλκνηΫθβμ ηβμ ζαηλεέαμ, ηβ ζνθΫξεδα ηκν ξαθααθδηδεκτ πκζδηδζηκτ ζηα ηΫλβ πκν δεθ εαηΫζαίαθ κδ Εζλαβζέηεμ, σππμ ανηΪ πελδΰλΪθκθηαδ ζηκ ΚΡΕΣΏΕ Ώ‘, 27-35 (The Archeology of Ancient Israel, Yale, 1992), ηβθ ζνθΫξεδα ηκν πκζδηδζηκτ ζηκνμ Ώηηπθέηεμ, ηβθ απκνζέα επκδεδζηκτ ηπθ εαηεζηλαηηΫθπθ πσζεπθ απσ ηκνμ νπκηδγΫηεθκνμ εαηαζηλκθεέμ ηκνμ, ηκνμ Λακτμ ηβμ ΘΪζαζζαμ, ηβθ ειαζγΫθδζβ ηβμ Ώδΰτπηκν. Β' ΜΒΡΟ
ΑΕΧΞΒΕ I
14. - πνχημ ιένμξ "Οδ ΐνααθηδθκέ ΏνηκελΪηκλεμ εαηεδέπιαθ ηκθ εζζβθδζησ εαδ ηβθ εζζβθδεά γλβζεεέα, εαδ Ϋεαθαθ ηα ητλδα σλΰδα εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ, ηε ηβ ζνηπαλΪζηαηβ ηβμ εεεζβζέαμ. Έεαοαθ εαδ ΰελΫηδζαθ δελΪ, εαηΫζηλεοαθ αΰΪζηαηα, ζεσηπζαθ θδζκζσθκνμ εαδ άηαθ εθΪθηδα ζε εΪγε ηδ εζζβθδεσ. Οδ Έζζβθεμ εεξλδζηδαθέζηβεΪθ ηε ηκ ασλδ απσ ηκνμ ίνααθηδθκτμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ εαηβΰκλέεμ ηπθ Ν/Π σηδ κδ Υλδζηδαθκέ εδέπιαθ ηκνμ Βγθδεκτμ εαδ εαηΫζηλεοαθ ηκθ εζζβθκλπηαρεσ πκζδηδζησ ίλέζεκθηαδ ζε δδΪθκλα εεέηεθα πκν ενεζκθκλκτθ ζηκ εζζβθδεσ Αδαδέεηνκ εαγυμ εαδ ζε δδΪθκλα ίδίζέα, πελέζβοβ ηπθ κπκέπθ απκηεζκτθ ηα δδαδδεηναεΪ εεέηεθα. Σκ εεέηεθκ ηπθ «δδπΰηυθ εαηΪ ηπθ εγθδευθ» εέθαδ ΰεηΪηκ απσ αθηδθΪζεδμ. Παλαηέγεθηαδ κλδζηΫθεμ αθηδθΪζεδμ αζζΪ εαδ αθαελέίεδεμ ηκν έδδκν ηκν εεδηΫθκν, ΰδα θα θαθεέ ηκ πσζκ πλσξεδλα κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ εσίκνθ εαδ λΪίκνθ «ΰεθκεηκθέεμ» εαδ «αθαθδζηκτμ».
14a ΟΕ ΏΝΣΕΦΏΒΕ: Πελδπηυζεδμ, σπκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θΪζεκνθ εδ αθηδθΪζεκνθ. Ώ') Σκ εεέηεθκ ζΫεδ: 1) «365 Έδδεηκ ηβμ 17βμ Νκεηίλέκν απαΰκλετεδ ζηκνμ εγθδεκτμ αιδπηαηδεκτμ θα δδαηΪζζκνθ ξλδζηδαθκτμ ζηλαηδυηεμ». 2) «416 ηδμ 7 Αεεεηίλέκν, εαγαδλκτθηαδ σζκδ κδ ηβ ξλδζηδαθκέ ζηλαηδπηδεκέ, ανζδεκέ, δβησζδκδ νπΪζζβζκδ εαδ δδεαζηδεκέ». 3) «486 Ακζκθκθκτθηαδ δδΪθκλκδ εγθδεκέ ζηλαηδπηδεκέ, σππμ ζ.ξ. κ θδεβηάμ ηπθ ΐαθδΪζπθ ζηλαηβΰσμ Μαλεεζζέθκμ». Πλπηβ αθηέθαζβ: πυμ ΰέθεηαδ (ηκνζΪξδζηκθ) υμ ηα 486 θα νπΪλξκνθ – ζτηθπθα ηε ηκ έδδκ εεέηεθκ – «εγθδεκέ ζηλαηδπηδεκέ» εαδ ηΪζδζηα δδΪζβηκδ εαδ θδεβθσλκδ ζηλαηβΰκέ, αθκτ «σζκδ κδ εγθδεκδ αιδπηαηδεκέ» εαγαδλΫγβεαθ 70 ξλσθδα πλδθ (ζηα 416); Αετηελβ αθηδθΪζβ: Καδ πυμ ΰέθεηαδ θα νπΪλξκνθ ζηα 486
η.Υ. εαδ ζηα 416 η.Υ. παΰαθδζηΫμ αιδπηαηδεκέ, αθκτ άδβ απσ ηα 365 η.Υ. (εεαησθ εέεκζδ Ϋθα ξλσθδα πλδθ!) απαΰκλετεηαδ ζηκνμ παΰαθδζηΫμ αιδπηαηδεκτμ θα δδαηΪζζκνθ ξλδζηδαθκτμ ζηλαηδυηεμ; Ώθκτ απσ ηκ 365 η.Υ. απαΰκλετηβεε κδ παΰαθδζηΫμ αιδπηαηδεκέ θα δέδκνθ δδαηαΰΫμ, ηέ δκνζεδΪ Ϋεαθαθ κδ παΰαθδζηΫμ αιδπηαηδεκέ ζηκ ζηλΪηενηα επέ 121 ξλσθδα ηεηΪ ηβθ απαΰσλενζβ ανηά; Ώιδπηαηδεκέ («θδεβθσλκδ» ζτηθπθα ηε ηκ εεέηεθκ) Ϊθεν ζηλαηδπηυθ άηαθ; Δ ειάΰβζβ ΰδα ηδμ αθηδθΪζεδμ ανηΫμ εέθαδ απζά: κδ θκηκγεηδεΫμ ανηΫμ δδαηΪιεδμ πελέ εαγαέλεζβμ εζπ δεθ εθαλησακθηαθ. Άζζπζηε, πλυηκμ πκν ζνθΫηαιε ηΫηκδκν εέδκνμ θσηκνμ άηαθ κ Παΰαθδζηάμ Εκνζδαθσμ, ηε θσηκ ηκν πκν επΫίαζε ζε εΪγε ζηλαηδυηβ θα πλκζθΫλεδ γνζέεμ ζηκνμ γεκτμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 341). Σδ δδαηαλητλκθηαδ κδ Νεκ-ΠαΰαθδζηΫμ ζκδπσθ; Καδ πυμ ΰέθεηαδ θα «εαγαδλκτθηαδ κδ παΰαθδζηΫμ δβησζδκδ νπΪζζβζκδ» ζηα 416 η.Υ., εθυ κ θαθελΪ παΰαθδζηάμ (υμ ηκ ηΫζκμ (545 η.Υ.) ηβμ απάμ ηκν) Σλδίπθδαθσμ, θκηκδδδΪζεαζκμ εαδ παθηκηδθσμ θκηδεσμ ζτηίκνζκμ ηκν Εκνζηδθδαθκτ, εαηεέξε – ηααέ ηε πκζζκτμ Ϊζζκνμ παΰαθδζηΫμ – δβησζδα αιδυηαηα, 1,5 αδυθα ηεηΪ ηβθ εαγαέλεζβ ηπθ παΰαθδζηυθ νπαζζάζπθ; Ο παΰαθδζηάμ Κτλκμ Ϋπαλξκμ ηβμ Πσζβμ εαδ ηκν πλαδηπλέκν ηβμ Ώθαηκζάμ (439-441), τπαηκμ ηκ 441; Ο παΰαθδζηάμ λάηκλαμ Θεηέζηδκμ, παδδαΰπΰσμ ηπθ ΰδυθ ηκν Θεκδσζδκν ηκν ΜεΰΪζκν, κ κπκέκμ ηκν Ϋζηβζε εαδ δτκ ξΪζεδθκνμ αδλδΪθηεμ; Ο παΰαθδζηάμ Ϋπαλξκμ ΟπηΪηκμ, ζηα 404 η.Υ.; Πυμ ΰέθεηαδ κ Θεκδσζδκμ Ώ΄ ηκ 391 η.Υ.θα δδκλέαεδ Ϋπαλξκ Εζζνλδεκτ, Εηαζέαμ εαδ Ώθλδεάμ ηκθ εγθδεσ ΝδεκηΪξκ Φζαηδαθσ, θα δδκλέαεδ τπαηκνμ ηβμ Ατζβμ ηκνμ εγθδεκτμ τηηαξκ εαδ Σαηδαθσ, εαδ θα δδκλέαεδ Ϋπαλξκ Ρυηβμ ηκθ εγθδεσ Ρκτθδκ Ώζίέθκ, αθκτ νπκηέγεηαδ ππμ εδέπιε ηκνμ εγθδεκτμ απσ ηα δβησζδα αιδυηαηα ηε ίΪζβ δδεκτμ ηκν θσηκνμ; ΐ') Σκ εεέηεθκ ζΫεδ: 1) «396 Οδ ηεζενηαέκδ εγθδεκέ δελεέμ εαδ δελκθΪθηεμ εαγαδλκτθηαδ εαδ θνζαεέακθηαδ». 2) «398 Ο εεξλδζηδαθδζηΫθκμ ΐΪθδαζκμ ζηλαηβΰσμ ηβζέξπθ πλπηκζηαηεέ ζε (..) ζθαΰΫμ δελΫπθ εαδ γλβζεενηυθ». 3) «399 ηβ ΐσλεδκ Ώθλδεά κδ δδπΰηάηεμ Εσίδκμ εαδ ΓανδΫθηδκμ γαθαηυθκνθ ηκνμ δελεέμ». 4) «415 Ϋδδεηκ απαδηεέ θα ζνζζαηίΪθκθηαδ εαδ θα ζηανλυθκθηαδ ά εαέΰκθηαδ απθηαθκέ σζκδ κδ εγθδεκέ δελεέμ ηβμ ΐκλεέκν Ώθλδεάμ». ΚαζΪ, αεσηβ νπάλξαθ ηκ 415 κδ «ηεζενηαέκδ εγθδεκέ δελεέμ» ζηβθ ΐσλεδα Ώθλδεά; Αεθ Ϋεαθαθ εαζΪ ηβ δκνζεδΪ ηκνμ κδ «δδπΰηάηεμ» Εσίδκμ εαδ ΓανδΫθηδκμ ηκ 399; Σδ πάΰαθ θα εΪθκνθ εεεέ, δδαεκπΫμ; ΑεεαΫιδ κζσεζβλα ξλσθδα (399-415) εαδ δεθ ηκνμ αθΪθδζαθ ηκνμ παΰαθδζηΫμ δελεέμ. Βέθαδ δδαζεεδαζηδεά β ανηκαθαέλεζβ ηπθ θεκπαΰαθδζηδευθ δζξνλδζηυθ. Φαέθεηαδ ππμ κδ αδηκξαλεέμ δδπΰηάηεμ (sic) ΓανδΫθηδκμ εαδ Εσίδκμ ηκ 399 γαθΪηπζαθ ηκνμ ίκλεδκαθλδεΪθκνμ δελεέμ, αζζΪ ηεηΪ ηκνμ επαθΫθελαθ ζηβ απά, ΰδα θα ηκνμ ιαθαζεκηυζκνθ! Φαέθεηαδ ππμ ηκ 396 η.Υ. κδ ηεζενηαέκδ δελεέμ θνζαεέακθηαδ εαδ εαγαδλκτθηαδ˙ αζζΪ ηεηΪ απσ δτκ ξλσθδα κδ Υλδζηδαθκέ δδκλέακνθ εδ Ϊζζκνμ παΰαθδζηΫμ δελεέμ, υζηε θα ηκνμ ίλεδ εαδ θα πλπηκζηαηάζεδ ζηκνμ θσθκνμ ηκνμ κ ηβζέξπθαμ! Γ') Σκ εεέηεθκ ζΫεδ: 1) «397 ΝΫκμ θσηκμ ηκν Ώλεαδέκν απαδηεέ ηβθ δζκπΫδπζβ σζπθ ηπθ εγθδευθ Ναυθ ηβμ Ώθαηκζδεάμ Ώνηκελαηκλέαμ πκν ηνξσθ ζηΫεκνθ αεσηβ σλγδκδ».
2) «399 ΝΫκμ θσηκμ (13 Εκνζέκν) ηκν ανηκελΪηκλκμ Ώλεαδέκν απαδηεέ ηβθ δζκπΫδπζβ εαδ ηπθ εζαξέζηπθ πζΫκθ Ναυθ ηπθ εγθδευθ». Ο θΫκμ θσηκμ ηκν ΏλεΪδδκν, ηκ 399 (13 Εκνζέκν), απαδηεέ ά επαδηεέ ηβθ δζκπΫδπζβ ηπθ θαυθ; Αδσηδ, αθ ηβθ απαδηεέ, ησηε ΰδαηέ θσηκμ ηκν έδδκν Ϋηκνμ (Εκνζηδθδαθσμ Κυδδεαμ I.11.3 εαδ Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ XVI.10.18 ηβμ 20βμ Ώνΰκτζηκν 399) απαΰκλετεδ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ θαυθ; Α') 1) «378 ηε θσηκ (...) ηα αθΪ ηβθ Ώνηκελαηκλέα ―Μδγλαέα‖ εαηεζηλΫθκθηαδ απσ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ ηε θπηδΪ εαδ παλαξυθκθηαδ». 2) «389 (..) Ο Θεσθδζκμ (...) πνλπκζεέ ηκ Μδγλαέκ(...)». 3) «395 (...) δελεέμ ηπθ Μνζηβλέπθ ηα κπκέα εέξαθ αθαίδυζεδ απσ ηκνμ ΜδγλαρζηΫμ». Βθαλησζηβεε ά δεθ εθαλησζηβεε κ θσηκμ ηκν 378; Αεθ εθαλησζηβεε, αθκτ άηαθ «αθΪΰεβ» θα εαηαζηλαθεέ ηκ Μδγλαέκ πκν ζεδηκνλΰκτζε 11 ξλσθδα ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά σζπθ ηπθ Μδγλαέπθ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Βιαθαθέζηβεε εδ απαΰκλετηβεε κ Μδγλαρζησμ ηκ 378 ά σξδ; Φαέθεηαδ ππμ σξδ, ΰδαηέ 18 ξλσθδα ηεηΪ ηβθ νπκηδγΫηεθβ εαηαζηλκθά ηπθ Μδγλαέπθ νπΪλξκνθ ηδγλαρζηΫμ δελεέμ, πλκθαθυμ σξδ αθεθελΰκέ επέ 18 ξλσθδα. Β') Σκ εεέηεθκ ζΫεδ: 1) «375 Ο ―Άΰδκμ‖ Μαληέθκμ εζΪλπζε σζα ζξεδσθ ηα δελΪ ηβμ Γαζαηέαμ εαδ Ϋεηδζε πΪθπ ηκνμ ηκθαζηάλδα». 2) «392 (...) ηβ Γαζαηέα εαηΪζξκθηαδ κδ πελδκνζέεμ σζπθ ηπθ εγθδευθ Ναυθ πκν ζηβ ζνθΫξεδα πνλπκζκτθηαδ εδ εεγεηεζδυθκθηαδ». Πσηε εαηαζηλΪθβεαθ ΟΛΟΕ κδ ΰαζαηδεκέ Βγθδεκέ θακέ; Άθ εαηαζηλΪθβεαθ ηκ 375 η.Υ., ησηε ΰδαηέ ιαθαΰλΪθεηαδ σηδ εαηαζηλΫθκθηαδ ηκ 392 η.Υ.; Ώθ πΪζδ εαηαζηλΪθβεαθ ηκ 392 η.Υ., ησηε ΰδαηέ ΰλΪθεηαδ σηδ κδ θακέ εαηαζηλΪθβεαθ ηκ 375 η.Υ.; Γ') Σκ εεέηεθκ ζΫεδ: «388 Ο ΰβλαδσμ λάηπλ ΛδίΪθδκμ δδεΪαεηαδ ηααέ ηε Ϊζζκνμ εγθδεκτμ ΰδα.. ―ηαΰεέα‖ αζζΪ αγπυθεηαδ απσ ηκθ εγθδεσ δδεαζηά Σαηδαθσ». Ώθκτ κδ Βγθδεκέ εεεέθβ ηβθ επκξά άηαθ νπσ ζεζβλσ δδπΰησ, κδ θσηκδ εθαθηέκθ ηκνμ δβηκζδετκθηαθ κ Ϋθαμ ηεηΪ ηκθ Ϊζζκ, ζθΪακθηαθ αθβζευμ ε.ζπ. ....πυμ Ϋθαμ Βγθδεσμ άηαθ δδεαζηάμ εεεέθβ ηβθ επκξά; Καδ πυμ ΰέθεηαδ θα ηκθ ίΪζαθε (κδ Υλδζηδαθκέ, πκν ηκθ ελΪηβζαθ ζηβ γΫζβ ηκν δδεαζηά) θα δδεΪαεδ σξδ Ϋθαθ ηνξαέκ, εαδ ηβ Βγθδεσ, αζζΪ Ϋθαθ Ϊζζκ κησγλβζεσ ηκν Βγθδεσ; Όπκπηκ ζδΰΪεδ, αθκτ νπκηέγεηαδ σηδ κδ Βγθδεκέ άηαθ νπσ δδπΰησ; Δ') ηα 556 η.Υ. αθαθΫλκθηαδ «κδ ηεζενηαέκδ εγθδεκέ ηβμ Ώθηδσξεδαμ», εθυ ζέΰκ αλΰσηελα, ζηα 580 η.Υ. ΰέθεηαδ ζσΰκμ πΪζδ ΰδα «ηεζενηαέκνμ εγθδεκτμ» ηβμ Ώθηδσξεδαμ. Σκ ελυηβηα πλκμ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ – σππμ εαδ ηε ηκνμ παΰαθδζηΫμ δελεέμ – ζαθΫμ, αθαπΪθηβηκ εαδ β ααζΪδα ζέΰκνλβ: πκδκδ εαδ πσηε εέθαδ «ηεζενηαέκδ εγθδεκέ» ηβμ Ώθηδσξεδαμ: «κδ ηεζενηαέκδ εγθδεκέ» ηκν 556 η.Υ. ά «κδ ηεζενηαέκδ εγθδεκέ» ηκν 580 η.Υ. ;
Θ') Σκ εεέηεθκ ζΫεδ: «367 Ο εγθδεσμ ΐΫηηδκμ Ώΰσλδκμ ΠλαδηειηΪηκμ αθαζηβζυθεδ ζηβ Ρυηβ, ηε δδεΪ ηκν Ϋικδα εαδ παλΪ ηδμ δδαηαληνλέεμ ηκν ΠΪπα, ηκ Εελσ ηπθ Αυδεεα Οζνηπέπθ Θευθ». Μα εαζΪ, νπκηέγεηαδ σηδ ζηα 367 η.Υ. κδ Βγθδεκέ ζθΪακθηαθ, σηδ δβηκζδετκθηαθ ζνθΫξεδα θσηκδ πκν δδΫηαααθ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ θαυθ εαδ ηπθ ίπηυθ ηκνμ ε.κ.ε.. Πυμ ηα εαηΪθελε κ Βγθδεσμ ανησμ θα αθαζηβζυζεδ θασ ηπθ 12 «γευθ» ηΫζα ζηβ Ρυηβ; Αεθ εθαλησακθηαθ ηάππμ κδ αθηδπαΰαθδζηδεκέ θσηκδ; Καδ δεθ εθαλησακθηαθ κτηε εαθ ηΫζα ζηβ δετηελβ ηεΰαζνηελβ πσζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ; Κδ αθ δεθ εθαλησακθηαθ, ησηε ΰδαηέ ηδζΪθε κδ Ν/Π ΰδα δδπΰηκτμ; -Δ έδδα ζκΰδεά ξαλαεηβλέαεδ εΪγε πελδΰλαθά σζπθ ηπθ ηεηκθπηΫθπθ ΰεΰκθσηπθ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. «Οδ ηεζενηαέκδ εγθδεκέ ζθΪακθηαδ», ηεηΪ σηπμ απσ Ϋθα δδΪζηβηα ιαθαεηθαθέακθηαδ «ηεζενηαέκδ εγθδεκέ», δδα ηαΰεέαμ. Δ γνζέα εαδ β επέζεεοβ ζε παΰαθδζηδεΪ δελΪ απαΰκλετεηαδ (381 η.Υ.), αζζΪ ηεηΪ απσ Ϋθα δδΪζηβηα (395 η.Υ.) κδ γνζέεμ ΰέθκθηαδ (π.ξ. Βζενζέθδα) απλσζεκπηα. Σα «ηεζενηαέα» ίδίζέα ζνθεξυμ εαέΰκθηαδ, εαδ θαέθεηαδ ηΫθκνθ εδ Ϊζζα... «ηεζενηαδσηελα» ηπθ ηεζενηαέπθ, ΰδα θα εακτθ εδ ανηΪ 5 αδυθεμ ηεηΪ. «Ο ηΪδε ΠαηλδΪλξβμ εαέεδ ηκ Υ αλξαέκ ξεδλσΰλαθκ» ηκν δεέθα αλξαέκν ζνΰΰλαθΫα,άξα (!) σζα ηα αθηέηνπΪ ηκν εαέΰκθηαδ απ' φινπο ζε σζβ ηβθ Ώνηκελαηκλέα. ζκ «ζθΪακθηαδ» ηβ ηδα ζηδΰηά Βγθδεκέ εαδ ζνθΫξεδα κζκεζβλυθεηαδ β ιεγεηεζέπζβ σζπθ ηπθ αλξαέπθ θαυθ, εδ σζκ ιεπβδκτθ εδ Ϊζζκδ Βγθδεκέ, εαδ θΫκδ παΰαθδζηδεκέ θακέ εέθαδ Ϋηκδηκδ πλκμ εαηεδΪθδζβ. Καδ β οτξπζβ ηε ηκ «ηεζενηαέκδ δελεέμ/ ηεζενηαέα ίδίζέα/ ηεζενηαέκδ θακέ/ ηεζενηαέκδ εγθδεκέ» δεθ Ϋξεδ σλδα, εαγσηδ ανησ δβηδκνλΰεέ ηβθ οενδαέζγβζβ ηβμ «τζηαηβμ εαηαζηλκθάμ». Σκ ΰθπζησ παδξθέδδ ηβμ δβηδκνλΰέαμ εθηνπυζεπθ.
14b ΟΕ ΏΝΏΚΡΕΐΒΕΒ.. -Ο ξλδζηδαθσμ ηΪληνλαμ ΐαίτζαμ αθαθΫλεηαδ απσ ηκ έδδκ εεέηεθκ σηδ εεηεζΫζηβεε απσ ηκθ – ζτηθπθα ηε ηκ έδδκ εεέηεθκ – «ξλδζηδαθσ (πλκ Κπθζηαθηέθκν) ανηκελΪηκλα Φέζδππκ», εθυ κ Άΰΰζκμ δζηκλδεσμ Gibbon (Ηζηνξία ηεο παξαθκήο...) αθαθΫλεδ σηδ ηαλητλβζε εαηΪ ηκ δδπΰησ ηκν ανηκελΪηκλα ΑΫεδκν. ΓλΪθεδ κ ΒνζΫίδκμ (Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 6, 39): «1. Έπεδηα ηκθ Φέζδππκ δδαδΫξεηαδ κ ΑΫεδκμ. Ώνησμ εΰεέλεδ δδπΰησ πλκμ ηβθ Βεεζβζέα (...) 4. ΚαηΪ παλσηκδκ ηλσπκ ηε ηκθ ΏζΫιαθδλκ, πΫγαθε ζηβθ Ώθηδσξεδα εθησμ ηκν δεζηπηβλέκν Ϋπεδηα απσ κηκζκΰέα κ ΐαίτζαμ». Οδ Ν/Π ίΫίαδα αθηζυθηαμ επδξεδλάηαηα απσ Ϋθαθ ζσΰκ ηκν Υλνζκζησηκν ΰδα ηκθ ΐαίτζα, εδεΪακνθ ππμ άηαθ κ ανηκελΪηκλαμ Φέζδππκμ πκν ζεσηπζε ηκθ ΐαίτζα. ηπμ πκνγεθΪ κ Υλνζσζηκηκμ ζηκθ ζσΰκ ανησθ ά ζε Ϊζζκ δεθ αθαθΫλεδ ηκ σθκηα ηκν Φδζέππκν. ΚαηΪ ηκθ ΒνζΫίδκ (Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία 6, 34) κ Φέζδππκμ εηπκδέζηβεε απσ ηκθ επέζεκπκ ΐαίτζα θα εδζΫζγεδ ζηκ θασ εαηΪ ηβθ βηΫλα ηκν ΠΪζξα, ζσΰπ εθσμ παλαπηυηαησμ ηκν. ΏζζΪ ανησμ ησηε ηκ εικηκζκΰάγβεε εαδ Ϋηζδ ηκν επεηλΪπβ β εέζκδκμ δέξπμ ζνθΫπεδεμ. ηκθ νθαιαλδζηά κ ίαζδζδΪμ πκν ζεσηπζε ηκθ ΐαίτζα κθκηΪαεηαδ Νκνηελδαθσμ. Πλσεεδηαδ πδγαθσθ ΰδα ηεηαπκέβζβ ηκν κθσηαηκμ ηκν ΑΫεδκν, ηκ κπκδκ γνηέαεδ αλδγησ (numerys). -Γδα ηκ Ϋηκμ 313 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «313 (...) Ο (―Άΰδκμ‖) Ώθηυθδκμ ηβμ Ώδΰτπηκν, δδλνηάμ ηκν ηκθαξδζηκτ, πλκηλΫπεδ άδβ αθκδεηΪ ζε Ϊηεζκ αθαθδζησ ηκν ―εδδπζκζαηλδεκτ‖ εσζηκν ηε.. θπηδΪ (..)». Ο Άΰδκμ Ώθηυθδκμ, ηκνζΪξδζηκθ σππμ δδαίΪακνηε ζηκθ Βίν θαη Πνιηηεία ηνπ αγίνπ Αλησλίνπ, πκν εΰλΪθβ απσ ηκθ ηαγβηά ηκν Άΰδκ ΏγαθΪζδκ πκηΫ δεθ πλκΫηλεοε ηΫηκδκ πλΪΰηα. ε εαθΫθα ζβηεέκ ηκν ίέκν ηκν δεθ αθαθΫλεηαδ επδγνηέα αθαθδζηκτ ηκν εζζβθκλπηαρεκτ εσζηκν εαδ ζνθαεκζκτγπμ πκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεηαδ πλκηλκπά εαηαζηλκθάμ ηκν... ηε θπηδΪ! ηκθ ΐέκ ηκν, κ Ϊΰδκμ Ώθηυθδκμ εαηαελέθεδ ηβθ πέζηβ ζηα εέδπζα, ζηα ηαθηεέα εαδ ζηκνμ «γεκτμ», ζναβηΪ ηε εδδπζκζΪηλεμ ζκθδζηΫμ (εεθ. 74-80) πκν Ϋλξκθηαδ θα ηκθ ζνθαθηάζκνθ, αζζΪ εαθΫθαθ δεθ απεδζεέ ηε αθαθδζησ, πκνγεθΪ δεθ πλκηλΫπεδ εαθΫθαθ ζαρεσ Υλδζηδαθσ ά ηκθαξσ θα αθαθέζεδ εαδ ηΪζδζηα δδα πνλσμ ηκθ εδδπζκζαηλδεσ εσζηκ. ΤπΪλξεδ εΪπκδα αθαθκλΪ ηκν Θεκδυλβηκν Κτλκν. Ώνηά σηπμ, επεδδά εέθαδ β ηκθαδδεά εαδ επεδδά απΫξεδ πελδζζσηελκ Ϋθαθ αδυθα απσ ηβ
ζνΰΰλαθά ηβμ δζηκλέαμ ηκν Θεκδυλβηκν, δεθ εέθαδ απσ ησθβ ηβμ αιδσπδζηβ. Άζζπζηε, αθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκδΫξκθηαδ ηδα ηαληνλέα ηκν Θεκδυλβηκν, ηβθ κπκέα εαθεέμ Ϊζζκμ δεθ ζνηηαληνλΪ, εαδ β κπκέα απΫξεδ Ϋθαθ αδυθα απσ ηα νπκηδγΫηεθα ΰεΰκθσηα, ησηε ΰδαηέ δεθ απκδΫξκθηαδ ηδμ ηαληνλέεμ ηκν Θεκδυλβηκν ΰδα ηα εΰεζάηαηα ηκν Εκνζδαθκτ, κδ κπκέεμ σξδ ησθκ εέθαδ εΰΰτηελα ξλκθδεΪ ζηα ΰεΰκθσηα, αζζΪ – ηκ ζπκνδαδσηελκ – ηαληνλκτθηαδ απσ πκζζκτμ Ϊζζκνμ; -Γδα ηκ Ϋηκμ 313 η.Υ. ΰλΪθεηαδ ηεηαιτ Ϊζζπθ «...Ο επέζεκπκμ Βδλβθαέκμ εέξε Ϊζζπζηε άδβ δδαεβλτιεδ σηδ κδ ξλδζηδαθκέ δεθ ξλεδΪακθηαδ ηκνμ θσηκνμ, δδσηδ ίλέζεκθηαδ πκζτ νπελΪθπ ανηυθ..». Ώθηέγεηα απσ σ,ηδ ζΫθε εαηΪ ηκν Ώΰέκν Βδλβθαέκν (120-202 η.Υ.) κδ Ν/Π, κ έδδκμ κ Άΰδκμ Βδλβθαέκμ ζηβθ Δπηζηνιή Πξνο Γηφγλεηνλ πκν ΰλΪθηβεε ηκ 2κ η.Υ. αδυθα, ζΫεδ: «[Οδ Υλδζηδαθκέ] νπαεκτκνθ ζηκνμ δζξτκθηεμ θσηκνμ, αζζΪ ηε ηβ απά ηκνμ θδεΪθε ηκνμ θσηκνμ» (Δπηζηνιή Πξνο Γηφγλεηνλ, ΐ.Β.Π.Β.., 2, ζ. 253). Αβζαδά β απά ηκνμ εέθαδ ησζκ εθΪλεηβ, υζηε πελδηηετκνθ κδ θσηκδ. Κδ ανηΪ ηα ζσΰδα ηκν Βδλβθαέκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηα ηεηαηλΫπκνθ ζε «απσδεδιβ» εαδ «παλαδκξά εε ηΫλκνμ ηπθ έδδπθ ηπθ Υλδζηδαθυθ» σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ πλΫπεδ θα νπαεκτθ ζηκνμ θσηκνμ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 314 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «314 (... ) Δ τθκδκμ ηβμ Ώΰετλαμ ηανηέαεδ πηνξΫμ ηβμ ζαηλεέαμ ηβμ ΘεΪμ ΏληΫηδδκμ (Diana) ηε.. ηαΰεέα εαδ.. ζαηλεέα ηκν αηαθΪ ηπθ ξλδζηδαθυθ». «Δ ηδζκΰνθδεά ηΪζβ ηβμ νθσδκν ηβμ Άΰενλαμ εέξε πεητξεδ ηκ θα εαηαΰΰεζγκτθ απσ ηβθ Βεεζβζέα κδ ζΪηλεδμ ηβμ ΏληΫηδδκμ ά Diana, πμ «ηΪΰδζζεμ» εαδ «ενλδενηΫθεμ απσ ηκθ αηαθΪ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ ηεο ησλ Διιήλσλ λφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 115). Ώπέζηενηεμ αθαελέίεδεμ. Οδ 25 εαθσθεμ ηβμ ζνθσδκν ανηάμ αζξκζκτθηαδ ενλέπμ ηε ηβθ εικηκζσΰβζβ εαδ ηδμ πκδθΫμ σζπθ εέξαθ ζνΰέζεδ εαδ πλκζθΫλεδ γνζέα ζηα εέδπζα εαηΪ ηκθ πλσζθαηκ δδπΰησ ηκν Αδκεζβηδαθκτ. Οτηε ηέα θλΪζβ ηάμ ζνθσδκν ηβμ Ώΰετλαμ δεθ αθαθΫλεδ ηβθ Άληεηβ ά Ϊζζκθ παΰαθδζηδεσ «γεσ»˙ κτηε εαθ... ηκθ αηαθΪ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Μάππμ εαζσ γα άηαθ θα δδαίΪζκνθ πλυηα ηκνμ εαθσθεμ ηβμ ζνθσδκν ηβμ Άΰενλαμ πλκηκτ ηδζάζκνθ ΰδ‘ ανηάθ; -Γδα ηκ Ϋηκμ 319 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «319 Ο Κπθζηαθηέθκμ εεδέδεδ δδΪηαΰηα ηε ηκ κπκέκ απαζζΪζζεδ πζάλπμ ηβθ Βεεζβζέα απσ θσλκνμ εαδ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ εζβλδεκτμ απσ ζηλαηδπηδεΫμ νπκξλευζεδμ». ΦΫηηαηα εαδ αθαελέίεδεμ. «Σκνμ πλυηκνμ ηάθεμ ηεηΪ ηκθ Κπθζηαθηέθκ, ζσΰπ ηβμ αθΪηδιβμ γλτζκν εαδ πλαΰηαηδεσηβηαμ, επδελΪηβζε – εαδ ηΪζδζηα ζηβθ Ώθαηκζά – αλεεηά ζτΰξνζβ πμ πλκμ ηα ηΫηλα πκν Ϋζαίε. Υαλαεηβλδζηδεσ εέθαδ ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ «νλκλπηαρεάμ Νκηκίέίζκν», ηδαμ δδαεαδδεάμ ζνζζκΰάμ πκν ζνθηΪξγβεε ζηβθ ενλτηελβ πελδκξά ηβμ νλέαμ ζηκ δετηελκ ηδζσ ηκν Β΄ αδυθα. Σα κδεεέα εεθΪζαδα ηβμ ζνζζκΰάμ ηαμ πζβλκθκλκτθ σηδ κ Κπθζηαθηέθκμ απΪζζαιε ηκνμ εζβλδεκτμ απσ εΪγε θκλκζκΰδεά νπκξλΫπζβ, ηε ηθεέα ζνΰεεελδηΫθπθ θσλπθ, εαγυμ εαδ απσ ηβθ νπεικνζδσηβηα. ΏνηΪ σηπμ δεθ επδίείαδυθκθηαδ απσ εαηέα Ϊζζβ πβΰά. ΜελδεΪ ηΪζδζηα απσ ηα πλκθσηδα ανηΪ παλαζξΫγβεαθ απκδεδεδηΫθπμ πκζτ αλΰσηελα απσ Ϊζζκνμ ανηκελΪηκλεμ» (Ώπσ Ϊλγλκ ηκν πτλκν Ν. Σλπραθκτ, κησηδηκν εαγβΰβηά ηκν Παθεπδζηβηέκν Ώγβθυθ, ηε ειεδδέεενζβ ζηβ Ρπηαρεά θκηκγεζέα, ζηα Δ-Ηζηνξηθά, ηετξκμ 135). Σα πλκθσηδα νπΫλ ηπθ εζβλδευθ εαδ ηβμ Βεεζβζέαμ πκζτ εαζΪ εδσγβζαθ απσ ηκνμ ηεηΫπεδηα ανηκελΪηκλεμ, δδσηδ ζε εΪγε δδπΰησ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ δδυεηεμ Ϊλπαααθ ηβθ πελδκνζέα ηβμ Βεεζβζέαμ, εαδ εέξαθ εαηαδδυιεδ απβθυμ ηκνμ επδζεσπκνμ, επεδδά ανηκέ άηαθ κ ζνθεεηδεσμ δεζησμ ηβμ Βεεζβζέαμ. Ώπκαβηέπζαθ Ϋηζδ κδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ ηβθ Βεεζβζέα ΰδα ηδμ νζδεΫμ αβηδΫμ πκν νθέζηαηκ εΪγε ησζκ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 326 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «326 β ΒζΫθβ, εαδ σππμ ίείαέπμ γα δζξνλδζγεέ β ξλδζηδαθδεά Γλαηηαηεέα 114 ξλσθδα αλΰσηελα, ―αθαεΪζνοε‖ (ηε ηβ ίκάγεδα θνζδεΪ.. Βίλαέπθ λαίέθπθ!!) Ϊγδεηκ ηκθ ζεΰσηεθκ ―Σέηδκ ηανλσ‖».
326 + 114 = 440 η.Υ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δζξνλέακθηαδ σηδ β ξλδζηδαθδεά Γλαηηαηεέα πελέηεθε 114 ξλσθδα ηεηΪ ηβθ αθετλεζβ ηκν Σδηέκν ηανλκτ, δβζαδά ηκ 440 η.Υ., ΰδα θα πλπηκΰλΪοεδ ΰδα ηκ «αθτπαλεηκ» ανησ ΰεΰκθσμ. Χζησζκ, εέθαδ ΰθπζησ ππμ: -Ο Ϊΰδκμ Κτλδζζκμ Εελκζκζτηπθ ηαληνλεέ σηδ ηηάηαηα ηκν Σδηέκν ηανλκτ εηδηκτθηκ ζηκ Νασ ηκν Παθαΰέκν ΣΪθκν (Καηερήζεηο 4.10, 10.19, 13.4 PG 33, 467ff, 685-687, 777). Ο έδδκμ αθαθΫλεδ σηδ κ ηανλσμ αθαεαζτθγβεε εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν Μ. Κπθζηαθηέθκν (Ep. ad Constan., 3 PG 33, 1168B). Ο Ϊΰδκμ Κτλδζζκμ Εελκζκζτηπθ Ϋαβζε ηεηαιτ 313-386. Οδ Καηερήζεηο ΰλΪθηβεαθ ηκ 348 η.Υ., εέεκζδ ξλσθδα ηεηΪ ηκ ΰεΰκθσμ πκν πελδΰλΪθκνθ. Πκτ ηα εέδαθ ηα «114 ξλσθδα ηεηΪ»; -Ο Εκνζδαθσμ επέζβμ αθαθΫλεδ ηβθ πλκζετθβζβ ηκν ηανλκτ (Καηά Γαιηιαίσλ 194C). Ο Εκνζδαθσμ Ϋαβζε ηεηαιτ 332-363. Αβζαδά κτηε 40 ξλσθδα δεθ απεέξε β αθάΰβζά ηκν απσ ηκ ΰεΰκθσμ. Πκτ ηα εέδαθ ηα «114 ξλσθδα ηεηΪ»; -Σβθ δζηκλέα ηβμ αθαεΪζνοβμ ηκν ηανλκτ απσ ηβθ Ώΰέα ΒζΫθβ αθαθΫλεδ κ Ρκνθέθκμ (Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 10, 7-8). Ο Ρκνθέθκμ Ϋαβζε ηεηαιτ 340-397. Αβζαδά, ζηβ ξεδλσηελβ πελέπηπζβ (ηβ ξλκθδΪ πκν πΫγαθε!) θα «εθβτλε» ηβθ δζηκλέα ηβμ αθαεΪζνοβμ ηκν ηανλκτ 71 ξλσθδα εδ σξδ ηκ δδπζΪζδκ, 114 ξλσθδα ηεηΪ. «114 ξλσθδα ηεηΪ»; -Ο πελΪηβμ ξκζαζηδεσμ (Δθθι. Ηζη., 1, 17), πκν Ϋαβζε ηεηαιτ δ‘ ηΫηαληκν 4κν αδ – ηΫζα 5κν αδ. -Ο Ϊΰδκμ Ώηίλσζδκμ (De obitu Theod., 40-49), 4κμ αδ. Οδ παλαεΪηπ δζηκλδκΰλΪθκδ, πκν πλκθαθυμ αθηΫΰλαθαθ ηκνμ παλαπΪθπ, σθηπμ απΫξκνθ πελδζζσηελκ απσ Ϋθαθ αδυθα. -Ο πασηεθκμ (Δθθι. Ηζη., 2, 1-2), 5κμ α. -Ο Θεκδυλβηκμ (Δθθι. Ηζη., 1,18), α‘ ηδζσ 5κν αδ. -Ο Πανζέθκμ ηβμ Νσζα (Epist., 31, 4-5) εαδ -Ο κνζπέεδκμ είάλκμ (Chronicon 2, 22-34). ΏζζΪ εΪηδ ηΫηκδκδ δζξνλδζηκέ, σηδ κδ Υλδζηδαθκέ πελέηεθαθ 114 ξλσθδα, ζηα 440 η.Υ. ΰδα θα εθετλκνθ Ϋθα αθτπαλεηκ ΰεΰκθσμ, ηβ ζηδΰηά πκν Ϊθγλππκδ ηπθ αλξυθ ηκν 4κν αδυθα ηκ αθαθΫλκνθ, ζΫθε πκζζΪ ΰδα ηκ θεκπαΰαθδζηδεσ εέθβηα εαδ ηδμ ηεγσδκνμ ηκν. -Γδα ηκ έδδκ Ϋηκμ ΰλΪθεηαδ: «Βπέζβμ, [κ Κπθζηαθηέθκμ] εαηαζηλΫθεδ ηκθ Νασ ηβμ ΘεΪμ Ώθλκδέηβμ πΪθπ ζηκθ νπκηδγΫηεθκ ηΪθκ ηκν λαίέ ΣαεζκνΪ, αζζΪ εαδ Ϊζζκνμ ηβμ δδέαμ ΘεΪμ σππμ ζ.ξ. ζηβθ ΏθΪεα ΛδίΪθκν, ηβ ΜΪηίλβ, ηβθ Φκδθέεβ εαδ ηβ ΐααζίΫε (Δζδσπκζβ)». Κλέθκθηαμ απσ ηα εθηνππζδαεΪ αεσηβ εαδ ζάηελα, ελεέπδα ηπθ θαυθ ανηυθ ζηβ ξυλα ηκν ΛδίΪθκν (Φκδθέεβ), β «εαηαζηλκθά» ηπθ θαυθ ανηυθ δεθ πλΫπεδ θα άηαθ εαδ ησζκ εαηαζηλεπηδεά, σζκ ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Χζησζκ, πλΪΰηαηδ κ Κπθζηαθηέθκμ Ϋεζεδζε ηκνμ θακτμ ηβμ Ώθλκδέηβμ, επεδδά β γεζηκγεηβηΫθβ δελκνδκνζεέα πκν ειαζεκτθηαθ εθησμ ανηυθ ηΪζζκθ δεθ ηκν Ϊλεζε. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ ησθκ ηκ δελσ ηβμ Ώθλκδέηβμ ζηβθ Άθαεα ηκν ΛδίΪθκν εαηεδΪθδζε κ ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ (ΒνζΫίδκν, Βίνο Κσλζηαληίλνπ, 3, 55), δδσηδ εεεέ εεπκλθετκθηαθ σξδ ησθκ ΰνθαέεεμ αζζΪ εαδ Ϊθδλεμ γχλληδεο (ηλαίεζηέ) (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 47). «ηβθ Δζδκτπκζβ
ηβμ Φκδθέεβμ, σπκν θαέθεηαδ ππμ νπάλξαθ ησθκ ΰνθαέεεμ δελσδκνζκδ ηβμ Ώθλκδέηβμ, κ Κπθζηαθηέθκμ πελδκλέζηβεε ζηκ θα ζνζηάζεδ ζηκθ πζβγνζησ ηεΰαζτηελβ εΰελΪηεδα εαδ θα ξηέζεδ ηδα εεεζβζέα» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 47). ηβθ Ώέΰνπηκ κ ανηκελΪηκλαμ απζυμ απαΰσλενζε ηκθ ενθκνξδζησ ηπθ δελΫπθ ηκν... γεκτ Νεέζκν, σηπμ επΫηλεοε ηδμ ηεζεηΫμ εαδ εκληΫμ πκν ειαζθΪζδααθ ηδμ πζβηητλεμ ηκν δελκτ πκηαηκτ (ΒνζΫίδκμ, 4, 25. ΛδίΪθδκν, Τπέξ ησλ Ηεξψλ, 30, 35. Γλβΰσλδκμ Θεκζσΰκμ PG 35, 705). Ο ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ εαηβΰκλεέηαδ σηδ απαΰσλενζε ηβ ζαηλεέα εαδ Ϋεζεδζε θακτμ. Οδ ησθκδ θακέ πκν Ϋεζεδζε άηαθ ηβμ Ώθλκδέηβμ ζηβθ Δζδκτπκζβ, ΰδα ζνΰεεελδηΫθκνμ ζσΰκνμ, σππμ εέπαηε. ΒιΪζζκν, κ ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ επΫηλεοε ηβθ έδλνζβ εγθδευθ θαυθ (Γυζδηκμ, 2,31˙ Aurel. Victor, Caesares, 40˙ Orelli, Iscriptiones latinae, III, αλ. 55880). -Γδα ηκ Ϋηκμ 331 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «331 Ο Κπθζηαθηέθκμ ζνθεξέαεδ ηβ εαηαζάζηενζβ ηπθ Εελυθ ηπθ εγθδευθ ζε κζσεζβλβ ηβθ Ώνηκελαηκλέα. ΠαλαίδΪακθηαδ ηα γβζανλκθνζΪεδα σζπθ αθειαδλΫηπμ ηπθ ―εδδπζκζαηλδευθ‖ Ναυθ». Ώνησ αζβγετεδ εθ ηΫλεδ ησθκ, δδσηδ κ Κπθζηαθηέθκμ πάλε αΰΪζηαηα απ‘ σπκν ηπκλκτζε θα ίλεδ εαδ θα πΪλεδ. Έηζδ, ανησ ζβηαέθεδ σηδ Ϋπαδλθε σξδ απσ «εναέζγβηκνμ» ησπκνμ (π.ξ. αλξαέκνμ θακτμ), αζζΪ απσ δβησζδα ηθβηεέα εαδ εηέλδα, σππμ ενίελθεέα εαδ ζκνηλΪ. Βθσζκθ ηκ ελΪηκμ εαηεέξε ανηΪ ηα εηέλδα, ηπκλκτζε θα ηα ξλβζδηκπκδάζεδ σππμ άγεζε. ΒπδπζΫκθ, σππμ απκδεέξγβεε, ηε ηδμ ζνθεξεέμ επδδλκηΫμ ηπθ ίαλίΪλπθ, ηα αΰΪζηαηα ανηΪ γα εΰεαηαζεέπκθηαθ εαδ γα εαηαζηλΫθκθηαθ˙ εθυ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ δδαζυγβεαθ (δνζηνξυμ σξδ ΰδα πΪθηα, αθκτ ηκ 1204 κδ δνηδεκέ ηα Ϋζεδπζαθ). Ώεσηβ εδ αθ κ ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ πάλε αΰΪζηαηα ά εαζζδηεξθδεκτμ γβζανλκτμ απσ αλξαέα δελΪ, δεθ δδΫπλαιε ηέπκηε πελδζζσηελκ εαδ θκίελσηελκ απ‘ σ,ηδ κ ΝΫλπθ. Ο ΐδηλκτίδκμ (De Architectura) ΰλΪθεδ σηδ κ Appius Claudius ηεηαεσηδζε ζηβ Ρυηβ σζα ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ πκν εέξαθ απκηεέθεδ ζηα δελΪ εαδ ηα δβησζδα εηέλδα ηβμ ΒζζΪδαμ εαδ ηπθ θβζδυθ. Ο Ρπηαέκμ τπαηκμ Marcus Fulvius Nobilior πκν εαηΫζαίε ηκ 189 π.Υ. ηε ζνθγάεβ ηβθ Ώηίλαεέα, πσζβ ηβμ Α. ΒζζΪδαμ, ηεηΫθελε ζηβ Ρυηβ, ζτηθπθα ηε ηκθ Πζέθδκ (Naturalis Historia, XXXIV, 17) 785 ξΪζεδθα αΰΪζηαηα εαδ 230 ηαληΪλδθα, ζτθκζκ 1015. Ο τζζαμ ζεβζΪηβζε ηκ 88 π.Υ. ηα δελΪ ηπθ Αεζθυθ, ηβμ Βπδδατλκν εαδ ηβμ Οζνηπέαμ εαδ δεθ Ϊθβζε εαθΫθα ξλνζσ ά αλΰνλσ αθδΫλπηα. ηκ γλέαηίσ ηκν ηεηΪ ηδμ ζεβζαζέεμ επδδεδεθτεδ 15.000 ζέηλεμ ξλνζκτ εαδ 115.000 ζέηλεμ αλΰνλκτ (Πζέθδκμ, XXXVI, 64). Ο ΣΪεδηκμ (Υξνληθά, XV, 45) ΰλΪθεδ σηδ, εαηΪ ηβθ αλπαΰά αΰαζηΪηπθ απσ ηβθ ΒζζΪδα επέ ΝΫλπθα «ζΪλπζαθ ηα πΪθηα». ΦνζδεΪ κ Κπθζηαθηέθκμ πάλε εζΪξδζηα αΰΪζηαηα ζνΰελδηδεΪ ηε ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, κνζδαζηδευμ επαθαπΪηλδζε ηα εζζβθδεΪ αΰΪζηαηα πκν ίλέζεκθηαθ ζηβθ Εηαζέα, ηεηαθΫλκθηΪμ ηα ζηβθ εζζβθδεά ΰβ ηκν ΐνααθηέκν, αζζΪ δεθ αεκτηε εαθΫθαθ Νεκπαΰαθδζηά θα εαηβΰκλεέ ηκνμ κησγλβζεκτμ ηκν ά θα απαδηεέ ζνΰΰθυηβ απσ ηκνμ Εηαζκτμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰδα ηδμ πλΪιεδμ ηπθ πλκΰσθπθ ηκνμ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 335 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «(...)Με εδδδεσ ανηκελαηκλδεσ δδΪηαΰηα ζηανλυθκθηαδ πμ.. νπαέηδκδ ηβμ εαεάμ ζνΰεκηδδάμ εεεέθκν ηκν Ϋηκνμ (..) σζκδ κδ ―ηΪΰκδ εαδ ηΪθηεδμ‖εαδ αθΪηεζΪ ηκνμ ηαληνλεέ κ θεκπζαηπθδεσμ θδζσζκθκμ υπαηλκμ πκν εέξε πλκζππδεΪ επδξεδλάζεδ θα επαθαθΫλεδ ηκθ Κπθζηαθηέθκ ζηκθ εγθδζησ ηΫζπ ηβμ θδζκζκθέαμ (...)». ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, κ Κπθζηαθηέθκμ άηαθ κ ανηκελΪηκλαμ πκν εαηάλΰβζε ηβθ πκδθά ηβμ ζηατλπζβμ. Μδα πκν β ζηατλπζβ άηαθ κ ηλσπκμ ηε ηκθ κπκέκ κ Εβζκτμ θκθετηβεε, κδ Υλδζηδαθκέ ηε εαθΫθα ηλσπκ δε γα δεξσθηκνζαθ θα ηδηπλκτθηαδ κδ εΰεζβηαηέεμ – εδδδεΪ κδ ηΪΰκδ – ηε ηκθ έδδκ ηλσπκ. Σα πελδζζσηελα εέδβ ηαθηεέαμ άηαθ παλΪθκηα εαδ ζηβθ παΰαθδζηδεά ανηκελαηκλέα εεησμ απσ ηκνμ «ελαηδεκτμ» δβησζδκνμ κδπθκζεσπκνμ ηκνμ κπκέκνμ ηκ ελΪηκμ εηπδζηενσηαθ θα δυζκνθ ηβ ζπζηά απΪθηβζβ. Οδ εζετγελκδ αζηλκζσΰκδ απκδκεδηΪακθηαθ εαδ νπάλξαθ πελέκδκδ δδυιεπθ εαηΪ ανηυθ. Δ εεξλδζηδαθδζηΫθβ ανηκελαηκλέα ζνηπελδθΫλγβεε σππμ εαδ β παΰαθδζηδεά σζκθ αθκλΪ ηκ αάηβηα ανησ. Έθαμ ζξεηδεσμ θσηκμ ηκν 319
η.Υ. απαΰκλετεδ ηβθ εαη‘ δδέαθ κδπθκζεκπβζβ επδηλΫπκθηαμ σηπμ ηβθ δβησζδα. Ώνησ θαέθεηαδ παλΪιεθκ, αζζΪ δεθ εέθαδ, αθ ζεεθηκτηε σηδ β δδδπηδεά ηαθηεέα ζνθδεσηαθ ζνξθΪ ηε ζνθπηκζέεμ. Ο υπαηλκμ εαηβΰκλάγβεε σηδ «Ϋδεζε ηκνμ αθΫηκνμ» εαδ εηπσδδζε ηκνμ θκηδΪδεμ θα θνζάικνθ ΰδα θα αληεθέζκνθ ηα εαλΪίδα πλκμ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ. Έηζδ δζξνλέαεηαδ κ ΒνθΪπδκμ (Αηδέζηνο). Αβζαδά κ υπαηλκμ Ϋεαθε ηατλβ ηαΰεέα. Βεησμ σηπμ σηδ κ ΒνθΪπδκμ εέθαδ θαθαηδεσμ Παΰαθδζηάμ εαδ ΰδ‘ ανησ πλΫπεδ θα ειεηΪαεηαδ πλκζεεηδεΪ εΪγε ηαληνλέα ηκν, εαθεέμ Ϊζζκμ δζηκλδεσμ δεθ αθαθΫλεδ ηκ ΰεΰκθσμ ανησ. ΒπδπζΫκθ, αεσηβ εδ Ϊθ β ηαληνλέα ηκν ΒνθΪπδκν εέθαδ ζπζηά, κ υπαηλκμ δεθ εαηβΰκλάγβεε επεδδά ζΪηλενε ηκνμ «γεκτμ», αζζΪ επεδδά Ϋεαθε ηατλβ ηαΰεέα. Αεθ άηαθ δβζαδά γτηα γλβζεενηδεκτ δδπΰηκτ, αζζΪ γαθαηυγβεε ζτηθπθα ηε ηβ θκηκγεζέα ηκν ελΪηκνμ. Ο Κπθζηαθηέθκμ δεθ δδΫπλαιε γλβζεενηδεά δέπιβ γαθαηυθκθηΪμ ηκθ. Άζζπζηε κδ θσηκδ εαηΪ ηβμ παλΪθκηβμ ηατλβμ ηαΰεέαμ εέξαθ γεζπδζηεέ απσ ΒδδπζκζΪηλεμ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 346 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «346 ΜΫΰαμ δδπΰησμ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ εαηΪ ηπθ εγθδευθ. Ο λάηπλ ΛδίΪθδκμ εικλέαεηαδ ηε ηβθ εαηβΰκλέα ηβμ ―ΰκβηεέαμ‖ (ηαΰεέαμ)». Ο ΛδίΪθδκμ δεθ εαηαδδεΪζηβεε πμ ηΪΰκμ, αθ εαδ κδ αθηέπαζκέ ηκν ηκθ εαηβΰκλκτζαθ ΰδα πκζζΪ πλΪΰηαηα. -Γδα ηκ Ϋηκμ 353 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «353 Έδδεηκ ηκν Κπθζηαθηέκν απαΰκλετεδ επέ πκδθά γαθΪηκν ηβ ζαηλεέα δδα γνζδυθ εαδ αΰαζηΪηπθ». Αεθ νπΪλξκνθ εαγσζκν ζηκδξεέα κτηε ΰδα Ϋθαθ εεηεζεζγΫθηα ει αδηέαμ ανηκτ ηκν εδέεηκν. ΠαλαεΪηπ, γα δκτηε σηδ κδ θσηκδ ανηκέ δεθ εθαλησζηβεαθ, σππμ παλαδΫξκθηαδ κδ παΰαθδζηΫμ ηβμ επκξάμ εαδ κ Γεέηπκθ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 357 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «357 Ο ΚπθζηΪθηδκμ γΫηεδ εεησμ θσηκν επέ πκδθά γαθΪηκν σζεμ ηδμ ηαθηδεΫμ ηεγσδκνμ, ζνηπελδζαηίαθκηΫθβμ εαδ ηβμ Ώζηλκζκΰέαμ». Ώνησ πλΪΰηαηδ ζνθΫίβ (C. Th. 8,16)˙ πζησζκ ηκ 371 η.Υ. επεηλΪπβ ιαθΪ εζετγελα. -Γδα ηκ Ϋηκμ 363, ηεηαιτ Ϊζζπθ ΰλΪθεηαδ: «363 (...) Υλδζηδαθκέ εηπλβζηΫμ πνλπκζκτθ ηκθ Νασ [ηκν Ώπσζζπθκμ ζηβ ΑΪθθβ ηβμ Ώθηδκξεέαμ] ηεηΪ ηβθ απκηΪελνθζβ ηπθ ζεδοΪθπθ [ηκν ηΪληνλα ΐαίτζα]». Ώνησ εέθαδ αθαελδίΫμ, σππμ παλαδΫξεηαδ εδ κ έδδκμ κ παΰαθδζηάμ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ, κ κπκέκμ αθαθΫλεδ ηβθ αδηέα ηβμ εαηαζηλκθάμ ηκν θακτ (XXII, 13, 3): «Ο θδζσζκθκμ ΏζεζβπδΪδβμ, (..) σηαθ εέξε Ϋλγεδ ζηκ πλκΪζηεδκ ηβμ ΑΪθθβμ θα επδζεεθηεέ ηκθ Εκνζδαθσ, ηκπκγΫηβζε ηπλκζηΪ ζηα πσδδα ηκν αΰΪζηαηκμ Ϋθα ηδελσ αζβηΫθδκ Ϊΰαζηα ηβμ ΟνλΪθδαμ ΘεΪμ (ά ΟνλΪθδαμ Ώθλκδέηβμ) εαδ, αθκτ Ϊθαοε ηελδεΫμ εΫλδθεμ ζαηπΪδεμ, Ϋθνΰε απσ ηκ θασ. Ώπσ ανηΫμ ηδμ ζαηπΪδεμ, ηεηΪ ηα ηεζΪθνξηα, σηαθ εαθεέμ δεθ άηαθ παλυθ ΰδα θα ίκβγάζεδ, κλδζηΫθεμ ζπέγεμ πκν πεηΪξηβεαθ Ϊλξδζαθ θα εαέθε ηβθ ιτζδθβ επΫθδνζβ, πκν άηαθ πκζτ παζδΪ, εαδ β θπηδΪ, πκν ηλεθσηαθ απσ ηκ ιβλσ εατζδηκ [ηκ ιτζκ], αθάζγε εαδ Ϋεαοε κ,ηδδάπκηε ηπκλκτζε θα θηΪζεδ, ζε κπκδκδάπκηε τοκμ εαδ θα ίλδζεσηαθ ανησ». Χμ απκηΫζεζηα ηβμ οενδκτμ εαηβΰκλέαμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ, κ Εκνζδαθσμ Ϋεζεδζε ηβθ ηεΰαζτηελβ εεεζβζέα ηβμ Ώθηδκξεέαμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 326). -Γδα ηκ Ϋηκμ 364 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «Δ τθκδκμ ηβμ Λακδδεεέαμ εδζβΰεέηαδ ηβθ πκδθά ηκν γαθΪηκν ΰδα ηκνμ αζηλκζσΰκνμ εαδ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ πκν εκληΪακνθ ηα Ϊίίαηα». Ώθ ίΫίαδα κδ Ν/Π δδΪίαααθ πκηΫ ηκνμ ηκνμ εαθσθεμ ηβμ παλαπΪθπ νθσδκν, αθηέ θα αθηδΰλΪθκνθ Ϊελδηα σ,ηδ δδΪίαζαθ, γα δδΪίαααθ ηκνμ εαθσθεμ ΛΣ΄ εαδ ΚΘ΄. Βεεέ, β τθκδκμ εαηαδδεΪαεδ ηδμ πλΪιεδμ ανηΫμ – αζηλκζκΰέα εαδ εκληαζησ αίίΪηκν απσ Υλδζηδαθκτμ – ηε πκδθά ηβθ απκίκζά απσ ηβθ Βεεζβζέα. ξδ ηε πκδθά ηκ γΪθαηκ. Πκζτ γα ηκ γΫζαθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, υζηε θα ίλκνθ εΪηδ θα δνζθβηάζκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ.
ΚΘ‘ Οδ Υλδζηδαθκέ δε γα δκνδαΎακνθ Ϋξκθηαμ αλΰέα ηα Ϊίίαηα, αζζΪ πλΫπεδ θα δκνζετκνθ εεεέθβ ηβ ηΫλα εδ σξδ θα ηδηκτθ ηβθ ηΫλα ηκν Κνλέκν. Καδ ηεηΪ, αθ ηπκλκτθ, θα ιεεκνλΪακθηαδ πμ Υλδζηδαθκέ. ΏζζΪ αθ ίλεγεέ εαθεέμ θα δκνδαΎαεδ, αμ εέθαδ αθαγεηαηδζηΫθκμ απσ ηκθ Υλδζησ («ηδ κν δεδ Υλδζηδαθκτμ δκνδαΎαεδθ εαδ εθ ηπ αίίΪηπ ζξκζΪαεδθ, αζζ‘ ελΰΪαεζγαδ ανηκτμ εαδ εθ ηβ ανηά βηΫλα˙ ηβθ δε Κνλδαεάθ πλκηδηυθηαμ, εέΰε δτθαδθηκ, ζξκζΪαεδθ πμ Υλδζηδαθκέ. εδ δε ενλεγεέεθ Εκνδαρζηαέ, Ϋζηπζαθ αθΪγεηα παλΪ Υλδζηυ») . ΛΣ‘ ζκδ εέθαδ δελεέμ ά εζβλδεκέ δεθ γα εέθαδ ηΪΰκδ ά ΰβηενηΫμ ά αζηλκζσΰκδ. Οτηε γα θηδΪξθκνθ ανηΪ πκν ζΫΰκθηαδ θνζαεηΪ, πκν εέθαδ αζνζέδεμ ΰδα ηβθ ονξά ηκνμ. ζκδ θκλκτθ ηΫηκδα, πλκζηΪακνηε θα εέθαδ εεησμ Βεεζβζέαμ («ηδ κν δεδ δελαηδεκτμ ά εζβλδεκτμ, ηΪΰκνμ ά επακδδκτμ εέθαδ, ά ηαγβηαηδεκτμ, ά αζηλκζσΰκνμ, ά πκδεέθ ηα ζεΰσηεθα θνζαεηάλδα, ΪηδθΪ εζηδ δεζηπηάλδα ηπθ ονξυθ ανηυθ. Σκνμ δε θκλκτθηαμ, λέπηεζγαδ εε ηβμ εεεζβζέαμ εεεζετζαηεθ»). Αεθ πελδηΫθαηε ίΫίαδα απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα αθκέικνθ πκηΫ ηκνμ ξλδζηδαθδεΪ επέζβηα εεέηεθα, υζηε θα ΰθπλέακνθ ΰδα ηδ ηδζΪθε. -Γδα ηκ Ϋηκμ 364 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «364 Ο θΫκμ ανηκελΪηκλαμ ΦζΪίδκμ Εκίδαθσμ δδαηΪζζεδ ηβθ πνλπσζβζβ ηβμ ΐδίζδκγάεβμ ηβμ Ώθηδκξεέαμ». Δ πβΰά πκν ξλβζδηκπκδκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ Ϋθα απσ ηα γεπλκτηεθα ζέΰα ζπαυηεθα απκζπΪζηαηα απσ ηκθ Υλδζηδαθσ ξλκθκΰλΪθκ ΕπΪθθβ ηβμ Ώθηδσξεδαμ – ηκν κπκέκν σζα ηα Ϋλΰα ξΪγβεαθ – , ανησ πκν νπΪλξεδ ζηκθ κνέδα, ζηκ Ϊλγλκ πελέ ηκν ανηκελΪηκλα Εκίδαθκτ: «Ο ανηκελΪηπλ Ώδλδαθσμ Ϋξηδζε Ϋθα παθΫηκλθκ θασ ΰδα ηβ ζαηλεέα ηκν παηΫλα ηκν Σλαραθκτ, ηκθ κπκέκ, ηε δδαηαΰά ηκν ανηκελΪηκλα Εκνζδαθκτ, κ ενθκτξκμ Θεσθδζκμ ηεηΫηλεοε ζε ίδίζδκγάεβ. Ο Εκίδαθσμ, ηεηΪ απσ παλσηλνθζβ ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν, Ϋεαοε ηκ θασ ηααέ ηε σζα ηα ίδίζέα πκν εέξε, ηε ηδμ παζζαεέδεμ ηκν θα ΰεζκτθ εαδ θα ίΪακνθ θπηδΪ». Σα νπΫλ ηβμ αζάγεδαμ ηβμ δζηκλέαμ ανηάμ εέθαδ σηδ κ ΕπΪθθβμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ άηαθ απσ ηβθ Ώθηδσξεδα – αθ εαδ δεθ ιΫλκνηε ηέπκηε Ϊζζκ ΰδ‘ ανησθ˙ ζΫΰεηαδ σηδ Ϋαβζε εΪπκν ηεηαιτ ηκν 6 κν εαδ ηκν 10κν αδ. – σπκν ζνθΫίβ ηκ ΰεΰκθσμ, εαδ κ Εκίδαθσμ πλΪΰηαηδ εΪγδζε ηελδεκτμ ηάθεμ ζηβθ πσζβ ανηά. Χζησζκ, ηα επδξεδλάηαηα πκν ηΪμ εΪθκνθ θα ηβ δεξηκτηε ηκ Ϊλγλκ ηκν κνέδα εέθαδ δζξνλσηελα εαδ πελδζζσηελα: 1. Ο Βγθδεσμ δζηκλδκΰλΪθκμ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ ζνθσδενζε ηκθ Εκίδαθσ ζηβθ Ώθηδσξεδα εαδ άηαθ ζνθΫξεδα ηααέ ηκν εαηΪ ηκ δδΪζηβηα ηβμ παλαηκθάμ ηκν εεεέ, αζζΪ δεθ αθαθΫλεδ εθηεζυμ ηέπκηε ΰδα πνλπσζβζβ εΪπκδαμ ίδίζδκγάεβμ ηβμ πσζβμ. Ώθ εαδ ζε Ϊζζεμ πελδπηυζεδμ αθαθΫλεηαδ ζε εζεέζδηκ θαυθ, παλαδσιπμ δεθ αθαθΫλεδ ηέπκηα ΰδα ηκ νπκηδγΫηεθκ εΪοδηκ ηκν θακτ ηκν Σλαραθκτ εαδ ηβμ εθησμ ανηκτ ίδίζδκγάεβμ. «ΚαθκθδεΪ», πμ Παΰαθδζηάμ εαδ ενλέπμ πμ ανησπηβμ ηΪληνλαμ, γα Ϋπλεπε εΪηδ θα πεδ, αθ κ Υλδζηδαθσμ ανηκελΪηπλ Εκίδαθσμ πνλπκζκτζε Ϋθα παΰαθδζηδεσ εηέζηα. 2. Ώθ εαδ κ Εκίδαθσμ άηαθ Υλδζηδαθσμ, ΰεθδεΪ αθαθΫλεηαδ απσ σζκνμ πμ άπδκμ Ϊθγλππκμ πκν Ϋδεδιε αθκξά ζηκνμ Βγθδεκτμ. Ο λάηκλαμ Θεηέζηδκμ – παΰαθδζηάμ – Ϋΰλαθε σηδ κ Εκίδαθσμ επΫηεθε ζηβθ αθκξά πλκμ ηκνμ Βγθδεκτμ. Ο Εκίδαθσμ ειΫδπζε εαδ Ϋδδεηκ πελέ αθειδγλβζεεέαμ (C. Th. VII, 4,9 =C. J. XII, 37, 2) 3. Ο ηεΰΪζκμ Βγθδεσμ λάηκλαμ ΛδίΪθδκμ, πκν επέζβμ εαηαΰυηαθ απσ ηβθ Ώθηδσξεδα εαδ ακτζε ζε ανηάθ ηκθ εαδλσ εεεέθκ, εαδ απσ ηκθ κπκέκ δδαγΫηκνηε πΪηπκζεμ κηδζέεμ εαδ ηκνζΪξδζηκθ 1500 επδζηκζΫμ, δεθ αθαθΫλεδ πκνγεθΪ ηβθ νπκηδγΫηεθβ εαηαηαζηλκθά ηβμ ίδίζδκγάεβμ, αθ εαδ εαθεέμ γα πελέηεθε θα ηβθ αθαθΫλεδ, εΪθ ανηά πλΪΰηαηδ εΪβεε, δδσηδ κ ΛδίΪθδκμ άηαθ Ϋθηκθα αθηδξλδζηδαθσμ εαδ ζνθεξυμ δδαηαληνλσηαθ ΰδα ηδμ ΥλδζηδαθδεΫμ ίδαδσηβηεμ. Ώθ κ Εκίδαθσμ εέξε εΪοεδ ηδα ησζκ ηεΰΪζβ ίδίζδκγάεβ ζηβθ έδδα ηκν ηβθ πσζβ, εέθαδ ζέΰκνλκ σηδ κ ΛδίΪθδκμ δεθ γα ζδππκτζε, αζζΪ γα ηκ αθΫθελε ζε εΪπκδκ ζτΰΰλαηηΪ ηκν.
4. Αεθ νπΪλξεδ απκζτηπμ εαηηέα Ϊζζβ αθαθκλΪ ζνΰΰλαθΫπθ σηδ νπάλξε θασμ ηκν Σλαραθκτ ζηβθ Ώθηδσξεδα ξηδζηΫθκμ απσ ηκθ Ώδλδαθσ. Ο Ώδλδαθσμ Ϋαβζε ηεηαιτ 76 εαδ 138 η.Υ. Καθεέμ δζηκλδεσμ απσ ηκθ 2 κ αδ. ηΫξλδ (ηκνζΪξδζηκθ) ηκθ 6κ, δβζαδά εαθεέμ δζηκλδεσμ ηΫζα ζε δδΪζηβηα ηκνζΪξδζηκθ 400 εηυθ δεθ Ϋΰλαοε ηέπκηα ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν θακτ πκν Ϋξηδζε κ Ώδλδαθσμ. Πκζτ ζκΰδεσ θα νπκγΫζκνηε, ζκδπσθ, σηδ ηΫηκδκμ θασμ δεθ ξηέζηβεε πκηΫ. 5. Ο ΕπΪθθβμ Ϋΰλαοε ηελδεΫμ εεαηκθηΪδεμ ξλσθδα Ϋπεδηα απσ ηκ νπκηδγΫηεθκ εΪοδηκ ηβμ νπκηδγΫηεθβμ ίδίζδκγάεβμ, αζζΪ εαθεέμ Ϊζζκμ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ αθαθΫλεδ ηΫηκδα πνλπσζβζβ. Δ ζδππά ηΪζζκθ νπκδβζυθεδ σηδ πκηΫ δεθ πνλπκζάγβεε εαηηέα αθτπαλεηβ ίδίζδκγάεβ-θασμ ζηβθ Ώθηδσξεδα, δεδκηΫθκν σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ πκν άηαθ ζτΰξλκθκδ Ϊζζπθ ξλδζηδαθδευθ ίδαδκηάηπθ (π.ξ. εαηαζηλκθά αλΪπεδκν) δεθ απκζδππκτζαθ ηα ΰεΰκθσηα, αζζΪ ηα αθΫθελαθ. ηβθ πελέπηπζβ σηπμ πκν ειεηΪακνηε, κτηε Υλδζηδαθκέ κτηε Βγθδεκέ ζτΰξλκθκδ ηκν Εκίδαθκτ ΰλΪθκνθ ηέπκηε. 6. Δ πελδΰλαθά ηκν ΰεΰκθσηκμ, ηε ηβθ ΰνθαέεα ηκν Εκίδαθκτ θα ηκθ παλκηλτθεδ θα εΪοεδ ηβ ίδίζδκγάεβ ά σηδ κδ παζζαεέδεμ ηκν ΰεζκτζαθ εδ Ϋεαδΰαθ ηκ θασ, ηΪζζκθ απκηεζεέ εαγαλά ζκΰκηεξθδεά θαθηαζέα. Ίζπμ θα απκηεζεέ επαθΪζβοβ ηκν ηκηέίκν ηβμ δζηκλέαμ ηκν ΏζειΪθδλκν πκν Ϋεαοε ηα αθΪεηκλα ηβμ ΠελζΫπκζβμ Ϋπεδηα απσ παλσηλνθζβ εαδ ζνηηεηκξά ηπθ παζζαεέδπθ ηκν. Έηζδ, ηΪζζκθ β πνλπσζβζβ ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ απκηεζεέ ηδα ζνθβγδζηΫθβ ΰδα εεεέθα ηα ξλσθδα πλκζπΪγεδα «εΰεπηδαζηκτ» εθσμ ανηκελΪηκλα «πκν αΰπθέζηβεε εαηΪ ηκν Παΰαθδζηκτ» εδ σξδ δζηκλδεά αζάγεδα. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, ζηβθ Ώθηδσξεδα ηβ ζηδΰηά ηκν νπκηδγΫηεθκν «εηπλβζηκτ», εεησμ απσ ηκθ ΛδίΪθδκ άηαθ εδ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ. Έξκνηε ηλέα ζηκδξεέα, ίΪζεδ ηπθ κπκέπθ ηπκλκτηε θα εέηαζηε ζέΰκνλκδ, ππμ αθ εέξε ΰέθεδ κ εηπλβζησμ εΪπκδαμ ίδίζδκγάεβμ ζηβθ Ώθηδσξεδα απσ ηκθ Εκίδαθσ, κ Ώηηδαθσμ εαδ κ ΛδίΪθδκμ γα ηκ αθΫθελαθ ζηα Ϋλΰα ηκνμ: 1) Καδ κδ δτκ άηαθ Ώθηδκξεέμ, δβζαδά αΰαπκτζαθ ηβθ πκζά ηκνμ εαδ γα εαηΫΰλαθαθ ηδα εθΫλΰεδα εθαθηέκθ ηβμ. 2) Καδ κδ δτκ άηαθ παλσθηεμ ζηβθ Ώθηδσξεδα, κπσηε δεθ ηπκλεέ θα «ηβθ εέδαθ ηέπκηε», εαθ ζνθΫίβ εΪηδ. 3) Καδ κδ δτκ άηαθ Βγθδεκέ, δβζαδά κ εηπλβζησμ γα ηκνμ Ϋδδθε αθκληά θα εαηβΰκλάζκνθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εξγλκτμ ηκνμ. Ώθκτ δτκ ηεΰΪζκδ Βγθδεκέ πκν άηαθ ζηβθ Ώθηδσξεδα ηβθ επκξά ηκν νπκηδγΫηεθκν εηπλβζηκτ, εαηΪΰκθηαθ εαδ κδ δτκ απσ ηβθ Ώθηδσξεδα, αζζΪ δεθ αθαθΫλκνθ ηέπκηε, ηκ πδγαθσηελκ εέθαδ σηδ β δζηκλέα ανηά εέθαδ παλαητγδ. -Γδα ηκ 364 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «ζηδμ 11 εηπηεηίλέκν ηκν 364 γα εεδκγεέ, απσ ηκθ Εκίδαθσ, θΫκ εαδ ανζηβλσηελκ Ϋδδεηκ, ηε ηκ κπκέκ απαΰκλετεηαδ β Βγθδεά Λαηλεέα επέ πκδθά γαθΪηκν» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 22). Ο Εκίδαθσμ ίαζέζενζε απσ ηδμ 27 Εκνθέκν υμ ηδμ 16 Φείλκναλέκν 364, βηΫλα εαηΪ ηβθ κπκέα πΫγαθε. Ώδτθαηκθ θα θκηκγΫηβζε κ,ηδδάπκηε ζηδμ 11 επηεηίλέκν ηκν 364. -Γδα ηκ Ϋηκμ 380 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «380 ηδμ 27 Φείλκναλέκν, κ ανηκελΪηπλ ΦζΪίδκμ Θεκδσζδκμ απαΰκλετεδ σζεμ ηδμ γλβζεεέεμ πζβθ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ. ζκδ κδ ηβ ξλδζηδαθκέ ξαλαεηβλέακθηαδ ζηκ ειάμ ―ζδξαηελκέ, αδλεηδεκέ, ηπλκέ εαδ ηνθζκέ‖.(...) Ο ανηκελΪηπλ Θεκδσζδκμ απκεαζεέ ζε δδΪηαΰηΪ ηκν ―παλΪθλκθεμ‖ σζκνμ σζκνμ δδαθπθκτθ ηε ηκ ξλδζηδαθδεσ δσΰηα ηβμ Ώΰέαμ ΣλδΪδκμ». ηκ δδΪηαΰηα ανησ (Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ XVI.1.2) κ Θεκδσζδκμ δεθ «απαΰκλετεδ σζεμ ηβμ γλβζεεέεμ πζβθ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ»˙ απζυμ απαΰκλετεδ ζε σζκνμ δεθ άηαθ Ολγσδκικδ θα θΫλκνθ ηκθ ηέηζκ «Υλδζηδαθκέ Καγκζδεκέ» εαδ θα απκεαζκτθ ηκνμ θακτμ ηκνμ «εεεζβζέεμ». Γδ‘ ανηκτμ δδαηΪαεδ θα απκεαζκτθηαδ «αδλεηδεκέ». Ώζθαζυμ δεθ γα απκεαζκτζε κ Θεκδσζδκμ ηκνμ Βγθδεκτμ «αδλεηδεκτμ». ΒπδπζΫκθ, δεθ ΰέθεηαδ εαηηέα λβηά ά Ϋηηεζβ αθαθκλΪ ζε Βγθδεκτμ ζηκ δδΪηαΰηα ανησ. Ήηαθ Ϋθα δδΪηαΰηα εαηΪ αδλεηδευθ. ζκ ΰδα ηκ ξαλαεηβλδζησ «παλΪθλκθεμ», ανησμ αθκλΪ ηκνμ αδλεηδεκτμ˙ αζζΪ αεσηβ εδ αθ αθκλΪ ηκνμ Βγθδεκτμ, δε δδαθΫλεδ απσ ηκνμ ξαλαεηβλδζηκτμ πκν κδ Βγθδεκέ ηπθ πλυηπθ αδυθπθ (π.ξ. ΣΪεδηκμ) Ϋδδθαθ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ.
-Γδα ηα Ϋηβ 385-388 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «ηα ζηλαησπεδα γαθΪηκν ηβμ ενγκπσζεπμ ηαληνλκτθ ηνλδΪδεμ αγυκδ Ϊθγλππκδ», εαδ παλαηέγεηαδ αηΫζπμ ηεηΪ Ϋθα απσζπαζηα απσ ηκ ―Rerum gestarum libri” («ηα ξλκθδεΪ ηπθ ΰεΰκθσηπθ») ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν (ΰεθ. 330 η.Υ.- απ.395 η.Υ.). ηπμ ηκ Ϋλΰκ ανησ πκν κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ ζνθΫΰλαοε (εαδ πκν εέθαδ ηκ ηκθαδδεσ ηκν δζηκλδεσ Ϋλΰκ) εαζτπηεδ ησθκ ηβθ πελέκδκ ηεηαιτ 353-378 η.Υ. (Πβΰά: Brittannica Deluxe 2002 ). Πυμ ΰέθεηαδ ζκδπσθ θα παλαηέγεθηαδ εεέηεθα πκν ηδζκτθ ΰδα ΰεΰκθσηα ηκν 353-378 η.Υ., ΰδα θα ζξκζδαζηκτθ ΰεΰκθσηα ηκν 385-388 η.Υ.; Ώπζκτζηαηα, ΰδα θα δβηδκνλΰβγκτθ οενδεέμ εθηνπυζεδμ. Καδ πκτ ηκ ΰθπλέακνηε σηδ ζηα «ζηλαησπεδα γαθΪηκν» ηβμ ενγσπκζβμ ηαληνλκτζαθ Βγθδεκέ; Βέθαδ ΰθπζησ (ίζΫπε παλαεΪηπ) σηδ β ενγκτπκζβ άηαθ – επέ Κπθζηαθηέκν ΐ‘ – ησπκμ εικλέαμ Υλδζηδαθυθ Ολγσδκιπθ (π.ξ. Ώΰδκν ΒνζΫίδκν). -Γδα ηκ Ϋηκμ 388 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «(...) ΜεηΪ ηβθ αγυπζά ηκν (κ ΛδίΪθδκμ) ζηΫζθεδ ζηκθ Θεκδσζδκ ηβθ Ϋεεζβζβ ―Τπελ ηπθ Εελυθ‖». «Ο ζσΰκμ νπΫλ ηπθ δελυθ ΰλΪθηβεε ηκ 386 εδ σξδ ηκ 388» (P. Petit, ―Sur la date du ―pro Templs‖ de Libanius‖, ζηκ Byzantion XXI (1951), fasc., 285-310). -Γδα ηκ Ϋηκμ 389 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «Κβλτζζεηαδ εεησμ θσηκν εΪγε ηβ ξλδζηδαθδεά ηΫγκδκμ ξλκθκζκΰάζεπμ». Δ πλυηβ ξλδζηδαθδεά ηΫγκδκμ ξλκθκζσΰβζβμ επδθκάγβεε δτκ αδυθεμ ηεηΪ ηκ 389 η.Υ., ηκθ 6 κ αδ. η.Υ. απσ ηκθ ηκθαξσ Αδκθτζδκ ηκθ Μδελσ. ΜΫξλδ ησηε β ξλκθκζσΰβζβ ιεεδθκτζε εέηε «απσ εηέζεπμ Ρυηβμ» (754 π.Υ.) εέηε απσ ηβθ πλυηβ ΟζνηπδΪδα (776 π.Υ.). Λέΰκ δτζεκζκ ζκδπσθ, εζζεέοεδ «ηεγσδκν ξλδζηδαθδεάμ ξλκθκζσΰβζβμ» θα εβλνξγεέ εεησμ θσηκν εΪγε ηβ ξλδζηδαθδεά ηΫγκδκμ ξλκθκζσΰβζβμ. Σκ 537 η.Υ. κ Εκνζηδθδαθσμ δδΫηαιε σηδ β ξλκθκζσΰβζβ γα ΰέθεηαδ ηε ίΪζβ ηα ξλσθδα ηβμ ίαζδζεέαμ εθσμ ανηκελΪηκλα (π.ξ. ζηκ 40σ Ϋηκμ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν Εκνζηδθδαθκτ). Μελδεκέ θεκπαΰαθδζηΫμ ξζενΪακνθ ηβθ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ ππμ εέθαδ δνθαησθ θα νπΪλξεδ αλθβηδεσ Ϋηκμ (π.ξ. 200 ΠΡΟ Υλδζηκτ) εαδ ππμ β δζηκλέα ξπλέαεηαδ ζε «πλκ» εαδ «ηεηΪ» εθσμ ΰεΰκθσηκμ. Ώθαλπηδυηαζηε ηδ εΪθκνθ ησηε ανηκέ, πκν ξλβζδηκπκδκτθ ηβθ πλυηβ ΟζνηπδΪδα (776 π.Υ.) πμ απαλξά ηβμ ξλκθκζσΰβζάμ ηκνμ, σηαθ αθαθΫλκθηαδ ζ.ξ. ζηκ 1276 π.Υ. Μάππμ ζΫθε 500 ΠΡΟ πλυηβμ ΟζνηπδΪδαμ; Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, ζε σζεμ ηδμ πελδσδκνμ ηβμ δζηκλέαμ, άηαθ ηκ ελΪηκμ πκν ελαηκτζε ΰδα ηκθ εανησ ηκν ηκ δδεαέπηα θα επδίΪζζεδ σπκδκ βηελκζσΰδκ εαδ ξλκθκζκΰδεσ ζτζηβηα άγεζε. ππμ, επέ εδδπζκζαηλέαμ κδ παΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ επΫίαζαθ ηκ βηελκζσΰδσ ηκνμ, Ϋηζδ εδ επέ ξλδζηδαθδζηκτ κδ ξλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ επΫίαζαθ ηκ ξλδζηδαθδεσ ζτζηβηα ξλκθκζσΰβζβμ. Θα άηαθ παλΪζκΰκ κδ ηκνζκνζηΪθκδ ηεηαθΪζηεμ ζηβθ Βνλυπβ ά κδ Υλδζηδαθκέ ζηδμ ηκνζκνζηαθδεΫμ ξυλεμ θα αβηκτθ θα αζζΪιεδ ηκ επέζβηκ ξλκθκζκΰδεσ ζτζηβηα. Σκ αθηέζηκδξκ δζξτεδ εαδ ΰδα εεεέθβ ηβθ επκξά. ΦνζδεΪ, πλΫπεδ θα ηκθέζκνηε σηδ β ηΫγκδκμ ξλκθκζσΰβζβμ πκν εθβτλαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ (π.ξ. ΰλΪθκνθ "9ε κεζνχληνο κελφο θηξνθνξηψλνο ηνπ έηνπο 2780 απφ πξψηεο Οιπκπηάδαο") ησθκ «αλξαδκεζζβθδεά» δεθ εέθαδ, ΰδα δτκ ζσΰκνμ. Πλυηκθ δδσηδ κδ ηάθεμ δεθ εέξαθ σζκδ ηβθ έδδα κθκηαζέα ζε σζα ηα αλξαέα βηελκζσΰδα (εΪγε πσζβ εέξε ηδμ δδεΫμ ηβμ κθκηαζέεμ). Αετηελκθ εαδ ζπκνδαδσηελκ δδσηδ κνδΫπκηε ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα Ϋζεΰε εΪπκδκμ "θέηνο είλαη ην έηνο 500 απφ πξψηεο Οιπκπηάδνο" ά "ην έηνο 937 απφ πξψηεο Οιπκπηάδαο" ά Ϊζζεμ παλσηκδεμ, απεέλκν εΪζζκνμ ξλκθκζκΰάζεδμ πκν ησθκ ηκ ΤΒΒ εαδ κδ ζκδπκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ιΫλκνθ θα εΪθκνθ. ΚΪγε πσζβ εέξε ηκθ δδεσ ηβμ ηλσπκ ξλκθκζσΰβζβμ. Υλκθκζκΰκτζαθ ηα ΰεΰκθσηα ζηα επέζβηα ΫΰΰλαθΪ ηκνμ, εαδ σξδ ησθκ ζε ανηΪ (π.ξ. κδ δζηκλδεκέ), ηε ίΪζβ ηκθ επυθνηκ Ϊλξκθηα ηβμ πσζβμ ηκνμ (θνζδεΪ εΪγε πσζβ εέξε ηκθ δδεσ ηβμ επυθνηκ Ϊλξκθηα). Γδα παλΪδεδΰηα ζηβθ Ώγάθα Ϋζεΰαθ «ζηκ ηλέηκ Ϋηκμ πκν άηαθ επυθνηκμ Ϊλξκθηαμ κ ηΪδε ζνθΫίβ ηκ δεέθα ΰεΰκθσμ». Ο Θκνεδδέδβμ, Ϋξκθηαμ ΰθυζβ σηδ δεθ νπάλξε εκδθσ ζτζηβηα ξλκθκζσΰβζβμ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα, ΰλΪθεδ ξαλαεηβλδζηδεΪ (2, 2): «Σῶ δὲ πέηπη εαὶ δεεάη ἔηεδ, ἐπὶ Υλνμίδκμ ἐθ Ἄλΰεδ ηόηε πεθηήεκθηα δνκῖθ δέκθηα ἔηβ ἱελπηέθβμ εαὶ Ώἰθβμίκν ἐθόλκν ἐθ πάλη εαὶ Πνγκδώλκν ἔηδ ηέζζελαμ ηθαμ ἄλξκθηκμ Ἀγβθαίκδμ». Αβζαδά ζηκ Άλΰκμ ηΫηλαΰαθ
ηα ξλσθδα απσ ηκθ πλυηκ ξλσθκ πκν αθΫζαίε ηα εαγάεκθηΪ ηκν Ϋθαμ δελΫαμ, ζηβ πΪληβ απσ ηκθ πλυηκ ξλσθκ πκν εεζΫξηβεε Ϋθκλκμ εΪπκδκμ, ζηβθ Ώγάθα απσ ηκθ πλυηκ ξλσθκ πκν εΪπκδκμ άηαθ Ϊλξκθηα. Καηηέα ζξΫζβ ηε «έηνο 2780 απφ πξψηεο Οιπκπηάδαο». Σκ πκζτ-πκζτ κδ Ώλξαέκδ θα Ϋζεΰαθ π.ξ. «ηκ 3κ Ϋηκμ ηβμ 154βμ ΟζνηπδΪδαμ». άηελα εαθεέμ γα Ϋζεΰε «ηκ 1κ Ϋηκμ ηβμ 696βμ ΟζνηπδΪδαμ» (ηδ θσβηα γα εέξε ανησ σηπμ, ηβ ζηδΰηά πκν κτηε εαθ κδ ηδζΫμ απ‘ ηδμ 696 δεθ Ϋΰδθαθ;). ΏζζΪ σηαθ ηελδεκέ παλδζηΪθκνθ ηκνμ απενγεέαμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ εθυ ηανησξλκθα αθηδΰλΪθκνθ ηβ ξλδζηδαθδεά ηΫγκδκ ξλκθκζσΰβζβμ (αθηέ ΰδα ηβ ΰΫθθβζβ ηκν Υλδζηκτ Ϋξκνθ ηβθ πλυηβ ΟζνηπδΪδα) ησθκ θα ΰεζΪζεδ εαθεέμ ηααέ ηκνμ ηπκλεέ. Ώθηέ θα Ϋξκνθ κ εαγΫθαμ ηκ δδεσ ηκν ζτζηβηα ξλκθκζσΰβζβμ αθΪ πελδκξά, θηδΪξθκνθ Ϋθα αθτπαλεηκ οενδκαλξαδκεζζβθδεσ ζτζηβηα. -Γδα ηκ Ϋηκμ 398 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «398 Δ ΣεηΪληβ τθκδκμ ηβμ ΚαλγαΰΫθβμ απαΰκλετεδ αεσηβ εαδ ζηκνμ επδζεσπκνμ ηβθ αθΪΰθπζβ ηπθ ίδίζέπθ ηπθ εγθδευθ(...)». Δ ζτθκδκμ ηβμ Καλξβδυθαμ ηε ηκθ 24κ εαθσθα ηβμ απαΰκλετεδ θα δδαίΪαεηαδ εθησμ ηπθ εεεζβζδυθ πμ Γλαθά – πλκθαθυμ εαηΪ ηβθ υλα ηβμ Θ. Λεδηκνλΰέαμ – κ,ηδδάπκηε εεησμ απσ ηκθ εΰεεελδηΫθκ Καθσθα ηπθ ίδίζέπθ πκν απκηεζκτθ ηβθ Ώΰέα Γλαθά (ΠαζαδΪ εαδ Καδθά Αδαγάεβ). Αεθ απαΰσλενζε ζε εαθΫθαθ Υλδζηδαθσ, επέζεκπκ ά ηβ, ηβθ αθΪΰθπζβ Βγθδευθ ίδίζέπθ εεησμ ηβμ υλαμ ηβμ γεέαμ ζεδηκνλΰέαμ. Καθσθαμ ΚΑ‘ (Λΐ‘) «ηη ηίπνηε άιιν δε ζα δηαβάδεηαη ζηελ εθθιεζία εθηφο απφ ηελ Γξαθή. Σέπκηε εεησμ απσ ηκθ Καθσθα ηβμ Γλαθάμ δε γα δδαίΪαεηαδ εθησμ ηβμ εεεζβζέαμ νπσ ηκ σθκηα «αΰέα Γλαθά». Σα εαθκθδεΪ ίδίζέα εέθαδ ηα ειβμ: [αεκζκνγεέ β απαλέγηβζβ σζπθ ηπθ ίδίζέπθ ηβμ Π.Α. εαδ Κ.Α.] Να ζηαζεέ ανησ ζηκθ αδεζθσ ηαμ εαδ επέζεκπκ, ΐκθδθΪηδκ, εαδ ζηκνμ Ϊζζκνμ επδζεσπκνμ, υζηε θα επδίείαδυζκνθ ηκ εαθσθα, ΰδαηέ ανηΪ εέθαδ πκν εζΪίαηε απσ ηκνμ παηΫλεμ ηαμ, ΰδα θα δδαίΪακθηαδ εθησμ ηβμ εεεζβζέαμ» («Οηκέπμ άλεζεθ, έθα εεησμ ηπθ εαθκθδεπθ Γλαθυθ, ηβδΫθ εθ ηβ εεεζβζέα αθαΰδθυζεβηαδ επ‘ κθσηαηδ γεέπθ Γλαθυθ. Βδζέ δε αδ εαθκθδεαέ Γλαθαέ ατηαδ: (....) Σκτηπ δε ηπ αδεζθυ εαδ ζνζζεδηκνλΰυ βηυθ ΐκθδθαηέπ εαδ ηκδμ Ϊζζκδμ ηπθ ανηυθ ηελυθ επδζεσπκδμ πλκμ ίείαέπζδθ ηκν πλκεεδηΫθκν εαθσθκμ ΰθπλδζγά, επεδδά παλΪ ηπθ ΠαηΫλπθ εθ ηβ εεεζβζέα ηατηα αθαΰθπζηΫα παλεζΪίαηεθ»). -Γδα ηκ Ϋηκμ 401 ΰλΪθεηαδ: «Σκθ έδδκ ξλσθκ, β ΕΒ τθκδκμ ηβμ Καλξβδσθκμ, εεδέδεδ εαθσθα ηβμ ηε ηκθ κπκέκθ κλέαεηαδ αθκλδζησμ αεσηβ εαδ ηεηΪ γΪθαηκθ, σζπθ σζπθ απζυμ δβηδκνλΰκτθ ζνΰΰΫθεδεμ ηε Βγθδεκτμ, αζζΪ εαδ σζπθ δεθ απκεζβλυθκνθ ηκνμ άδβ ζνΰΰεθεέμ ανηυθ πκν παλαηΫθκνθ Βγθδεκέ. Δ εισθηπζβ ΰέθεηαδ πζΫκθ ησζκ απλκεΪζνπηβ σζκ εαδ ζνζηβηαηδεά» (ΐζΪζζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ ηεο ησλ Διιήλσλ λφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, ί‘ Ϋεδκζβ, ζ. 54). ΚαθΫθαμ εαθσθαμ ηβμ ΕΒ‘ ά Ϊζζβμ νθσδκν ηβμ Καλξβδσθαμ δεθ πλκζηΪαεδ ανηΪ αελδίυμ πκν κ ε. ΡαζζδΪμ δζξνλέαεηαδ. Ο εαθσθαμ ΚΏ‘ (ΚΘ‘) πλκζηΪαεδ: «ηαμ θΪθβεε εαζσ σηδ κδ ΰδκέ ηπθ εζβλδευθ δεθ γα παθηλετκθηαδ ηε εγθδεκτμ εδ αδλεηδεκτμ» («Οηκέπμ άλεζεθ, υζηε ηΫεθα ηπθ εζβλδευθ, εγθδεκέμ, ά αδλεηδεκέμ, ΰαηδευμ ηβ ζνθΪπηεζγαδ»). Ώθηέγεηα απ‘ σζα ζΫεδ κ ε. ΡαζζδΪμ, κ εαθσθαμ δεθ αθκλΪ σζκνμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, αζζΪ ησθκ ηκνμ ΰδκνμ εζβλδευθ. Οτηε ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα αθκλδζησ ηεηΪ γΪθαηκθ ά ΰδα αθκλδζησ εθ απά. Ο εαθσθαμ Κΐ‘ (ΚΒ‘) πλκζηΪαεδ: «Καδ πλκμ ανηκτμ πκν δεθ εέθαδ Καγκζδεκέ [= Ολγσδκικδ] Υλδζηδαθκέ, αεσηβ εδ αθ εέθαδ ει αέηαηκμ ζνΰΰεθεέμ ηκνμ, κτηε κδ επέζεκπκδ κτηε κδ εζβλδεκέ γα δυζκνθ ηέπκηε
ηΫζπ δπλεΪμ απσ ηα νπΪλξκθηΪ ηκνμ» («ΜβδΫ δδα δπλεΪμ ηπθ κδεεέπθ πλαΰηΪηπθ, πμ εέλβηαδ, ηκνμ επδζεσπκνμ, ά εζβλδεκτμ, ηκτηκδμ ζνθεδζΪΰεδθ»). Ώθηέγεηα ηε ηδμ θαθηαζδκπζβιέεμ ηκν εθσμ εαδ ηκν Ϊζζκν, κ εαθσθαμ αθκλΪ ησθκ ηκνμ επδζεσπκνμ εαδ εθ ΰΫθεδ ηκθ εζάλκ εαδ σξδ σζκνμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Αεθ αθκλΪ «σζκνμ σζκνμ», σζκ εδ αθ ηκ πελδΰλΪθεδ Ϋηζδ κ ε. ΡαζζδΪμ. «Έξεδ δδαθκλΪ;» Ναδ, Ϋξεδ. Γδαηέ αθκλΪ ηβθ δελαλξέα εδ σξδ σζκνμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ˙ εδ Ϋΰδθε υζηε θα ηβθ παλεδζθλτζκνθ ζε κδεκΰΫθεδεμ εζβλδευθ εδδπζκζαηλδεΫμ ζνθάγεδεμ ηΫζπ ΰΪηπθ ηπθ ηεζυθ ηκνμ, αζζΪ εαδ ΰδα θα ηβθ ηεηαθελγεέ β εεεζβζδαζηδεά πελδκνζέα ζε ηβ Υλδζηδαθκτμ. Αεθ αθαθΫλεηαδ σηπμ ζηδμ νπσζκδπεμ εαδ πκζτ πελδζζσηελεμ πελδπηυζεδμ εζβλκλκθκηδΪμ ζαρευθ, δβζαδά ηβ δελΫπθ Υλδζηδαθυθ, δδσηδ γα δβηδκνλΰκτθηαθ κζκθΪθελα πλκίζάηαηα. Πελδηησ θα πλκζγΫζκνηε σηδ κ «ηεηΪ γΪθαηκθ αθκλδζησμ» απκνζδΪαεδ εαδ ζ‘ανησθ ηκθ εαθσθα. Ο εαθσθαμ δεθ εΪθεδ εαθ ζσΰκ πελέ αθκλδζηκτ. Αεθ εέθαδ β «εισθηπζβ πκν ΰέθεηαδ πζΫκθ ησζκ απλκεΪζνπηβ», ίείαέπμ, αζζΪ β δδαζηλΫίζπζβ ηπθ εεεζβζδαζηδευθ εεδηΫθπθ απσ «ελενθβηΫμ», πλκεεδηΫθκν θα ηεεηβλδπγκτθ ΰεζκέεμ εαηβΰκλέεμ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 405 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «405 Ο ΕπΪθθβμ κ ζεΰσηεθκμ ―Υλνζσζηκηκμ‖, ζηΫζθεδ κλδΫμ λκπαζκθσλπθ ηκθαξυθ θα ζαλυζκνθ ηα ―εέδπζα‖ (Νακτμ, αΰΪζηαηα εαδ ίπηκτμ) σζβμ ηβμ Παζαδζηέθβμ.»εαδ επέζβμ ΰδα ηκ Ϋηκμ 406 η.Υ. : «406 Ο ΕπΪθθβμ ―Υλνζσζηκηκμ‖ ζνΰεεθηλυθεδ ξλάηαηα απσ γεκηαθεέμ πλκζάζνηεμ ΰδα ηδμ ελΰαζέεμ δδαζτζεπμ ηπθ εγθδευθ Ναυθ. Σκ έδδκ Ϋηκμ δδαηΪζζεδ ηβθ εεγεηεζέπζβ εαδ πνλπσζβζβ ηκν γανηαζηκτ Νακτ ηβμ Βθεζέαμ ΏληΫηδδκμ». Δ πβΰά ΰδ‘ ανησ εέθαδ ίΫίαδα ξλδζηδαθδεά (Θεκδυλβηκμ Κτλκν), σηπμ ζηβθ αΰπθδυδβ ηκνμ πλκζπΪγεδα κδ ζνΰΰλαθεέμ εεεέθκν ηκν εαδλκτ, θα απκδεέικνθ πσζβ πλκζπΪγεδα εαηΫίαζαθ εαηΪ ηκν παΰαθδζηκτ κδ ξλδζηδαθκέ άλπεμ ηπθ δζηκλδυθ ηκνμ δδαπλΪηηκνθ δζηκλδεΪ ζΪγβ: ΜΏΛΛΟΝ δτζεκζκ θα ζηΫζθεδ κλδΫμ ηκθαξυθ κ Υλνζσζηκηκμ εεεέθβ ηβθ επκξά, ηδα πκν ησηε άηαθ εισλδζηκμ απσ ηκθ ανηκελΪηκλα ίαδέακθηαμ πλκμ ηκθ ησπκ εικλέαμ ηκν, εαδ δεθ ηπκλκτζε θα ζαλυζεδ ηέπκηε. Ο Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ εικλέζηβεε ζηδμ 5 Εκνθέκν 404 η.Υ. ηε Ϋδδεηκ ηκν ΏλεΪδδκν ζηβθ Κκνεκνζσ, ζηκ σλκμ Σατλκμ, ζηα ΝΏ παλΪζδα ηβμ Μ. Ώζέαμ. ΜεηΪ ηκ γΪθαηκ ηβμ Βνδκιέαμ, εικλέζηβεε ιαθΪ ζηδμ θκηδκαθαηκζδεΫμ αεηΫμ ηκν Πσθηκν, αζζΪ πΫγαθε ζηβθ πκλεέα, ζηδμ 14/9/407. Πυμ ΰέθεηαδ θα «δδαηΪαεδ» εαδ θα επδηνΰξΪθεδ Ϋθαμ εισλδζηκμ αλξδελΫαμ ηβθ εαηαζηλκθά ησζπθ πκζζυθ εαδ ηεΰΪζπθ θαυθ, σηαθ ηΪζδζηα νπάλξαθ δδαηαΰΫμ ηκν ΏλεΪδδκν πκν απαΰσλεναθ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ αλξαέπθ θαυθ, ανησ εέθαδ ηνζηάλδκ. ΒιΪζζκν, εέθαδ ησθκ κ Θεκδυλβηκμ Κτλκν πκν δζξνλέαεηαδ ανησ ηκ πλΪΰηα. Καθεέμ Ϊζζκμ ζτΰξλκθκμ ηκν ΕπΪθθβ Υλνζκζησηκν. Σκ παλΪδκικ εέθαδ σηδ εθυ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γεπλκτθ ηκθ Θεκδυλβηκ αιδσπδζηκ σηαθ πελδΰλΪθεδ ξλδζηδαθδεκτμ ίαθδαζδζηκτμ, αλθκτθηαδ ηβθ αιδκπδζηέα ηκν, σηαθ πελδΰλΪθεδ ζ.ξ. ηδμ ίδαδσηβηεμ ηκν Εκνζδαθκτ. ΠλΫπεδ ζκδπσθ θα ηκνμ ηεγεέ ηκ ελυηβηα, πυμ ΰέθεηαδ θα γεπλκτθ σηδ σθηπμ κ Υλνζσζηκηκμ δδΫηαιε ηβθ εαηαζηλκθά ηκν θακτ ηβμ Άληεηβμ, ηβ ζηδΰηά πκν ησθκ κ Θεκδυλβηκμ Κτλκν ηκ αθαθΫλεδ, εθυ δεθ παλαδΫξκθηαδ πμ πλαΰηαηδεΫμ ηδμ ίδαδσηβηεμ πκν, ζτηθπθα ηε ηκθ Θ.Κ., δδΫπλαιε κ Εκνζδαθσμ, παλσζκ πκν ηδμ ηαληνλκτθ εαδ σζκδ κδ Ϊζζκδ ξλδζηδαθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ; ΑΫξκθηαδ πμ πλαΰηαηδεσηβηα εΪηδ πκν ησθκ Ϋθαμ δζηκλδκΰλΪθκμ παλαγΫηεδ, αζζΪ απκλλέπηκνθ πμ «ζνεκθαθηέα» σζα σζκδ – εδ σξδ ησθκ κ ζνΰεεελδηΫθκμ δζηκλδκΰλΪθκμ – αθαθΫλκνθ; Σκ πδγαθσηελκ εέθαδ σηδ ζνθΫίβζαθ εεεέθα ηα ΰεΰκθσηα, ΰδα ηα κπκέα νπΪλξκνθ πκζζΫμ ηαληνλέεμ εδ σξδ ησθκ ηέα: σηδ, δβζαδά, κ Εκνζδαθσμ δδΫπλαιε ίδαδσηβηεμ, αζζΪ κ Υλνζσζηκηκμ δεθ εαηΫζηλεοε εαθΫθαθ θασ ζηβθ Έθεζκ. ΏζζΪ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ, πκνγεθΪ ζηδμ επδζηκζΫμ ηκν – εθ εικλέα – πλκμ δδΪθκλκνμ δελκεάλνεεμ πκν γα πάΰαδθαθ ά ίλέζεκθηαθ άδβ ζηβθ Φκδθέεβ, ΰδα θα δδαδυζκνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, δεθ πλκηλΫπεδ εαθΫθαθ ηκθαξσ ά δελκεάλνεα θα ΰελεηέζεδ θακτμ: ηβθ επδζηκζά ηκν νπ‘ αλδγησ 221 (Κσλζηαληίσ πξεζβπηέξση), κ Άΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ ηεηαιτ Ϊζζπθ: «(...)ηκ ξλεσμ ζκν θ‘ αΰπθδζηάμ ΰδα ηβθ εαηΪζνζβ ηβμ εδδπζκζαηλέαμ, ηβθ έδλνζβ εεεζβζδυθ εαδ ηβθ κδεκδσηβζβ θαυθ (...)». ηβθ επδζηκζά ηκν νπ‘ αλδγησ 123 (Πξνο ηνπο ελ Φνηλίθε πξεζβπηέξνπο θαη κνλάδνληαο, ηνπο θαηερνχληαο ηνπο Έιιελαο), κ Άΰδκμ ΰλΪθεδ ηεηαιτ Ϊζζπθ: «(...) παλάΰΰεδζα θα ζΪμ ζηΫζθκνθ, σππμ εαδ πλυηα,
υζηε θα Ϋξεηε Ϊθγκθα ηα ηΫζα, εέηε ζε λκτξα εέηε ζε παπκτηζδα εέηε ζε ηλσθδηα ΰδα ηκνμ θηπξκτμ αδεζθκτμ εεεέ (...)». ηβθ επδζηκζά νπ‘ αλδγησ 126 (Πξνο Ρνπθίλν) ΰλΪθεδ ηεηαιτ Ϊζζπθ ζηκθ εηκδηαασηεθκ θα πΪεδ ζηβθ Φκδθέεβ Ρκνθέθκ: «Έηαγα ππμ ιαθΪλξδζε ζηβ Φκδθέεβ κ δδπΰησμ ηπθ εδδπζκζαηλυθ ηε ηεΰαζτηελκ πΪγκμ εαδ ππμ ηελδεκέ απσ ηκνμ ηκθαξκτμ ίαζαθέζηβεαθ εαδ ηελδεκέ πΫγαθαθ απσ ηα ίαζαθδζηάλδα (...) γα εαηαηλκπυζεδμ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηε ηβ γεληά ζκν πλκζενξά, ηβθ επδεέεδα, ηβθ ζηαγελσηβηα εαδΫηζδ γα ζηαηαηάζεδμ ηβ ηαθέα ηκνμ (...)». ππμ ίζΫπκνηε, κ Άΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ πκνγεθΪ δεθ Ϋξεδ δδδαέηελβ Ϋΰθκδα θα εαηαζηλΫοεδ ηκνμ θακτμ˙ ηκθ εθδδαθΫλεδ ηκ εάλνΰηα, ηε εδλβθδεΪ ηΫζα. Καδ σ,ηδ νπσζξεηαδ θα δυζεδ πμ ίκάγεδα ζηκνμ ηκθαξκτμ εέθαδ λκτξα, παπκτηζδα εαδ ηλσθδηα, αζζΪ σξδ «ξλάηαηα ΰδα θα ΰελεηέζκνθ ηκνμ εγθδεκτμ θακτμ», σππμ ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ζκ ΰδα ηκ ηδ ΰδθσηαθ ζηκθ θασ ηβμ Άληεηβμ ζηβθ Έθεζζκ, ανησ ηκ ζΫηε ζηκ εεθΪζαδκ πελέ πκζνγερζηδεκτ ανηκενθκνξδζηκτ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 408 η.Υ. ΰλΪθεηαδ ηεηαιτ Ϊζζπθ «ηβθ πσζβ ΚαζΪηα ηβμ ζβηελδθάμ Ώζΰελέαμ, β ζεζβλσηβηα ηπθ δδπΰηυθ πλκεαζεέ ηεΰΪζβ ειΫΰελζβ ηκν πζβγνζηκτ ηε πνλπκζάζεδμ εεεζβζδυθ β κπκέα σηπμ πθέΰεηαδ ζηκ αέηα νπσ ηβθ επκπηεέα ηκν ―Ώΰέκν‖ Ώνΰκνζηέθκν». Ώεσηβ Ϋθα οΫηηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πκν πλκζπαγκτθ θα ζπδζυζκνθ σζκνμ πελδζζσηελκνμ Υλδζηδαθκτμ ηπκλκτθ. Αεθ νπΪλξεδ εαηηέα πβΰά ΰδ‘ ανησ. ΏθηδγΫηπμ, νπΪλξεδ β αζζβζκΰλαθέα ηεηαιτ ηκν Ώνΰκνζηέθκν εαδ εΪπκδκν Νεζησλδκν, πδγαθσηαηα Βγθδεκτ (πκζζΫμ θκλΫμ κ Ώνΰκνζηέθκμ ΰλΪθκθηΪμ ηκν, κθσηααε ηκνμ εγθδεκτμ θδζσζκθκνμ, δδδαέηελα ηκνμ ηπδεκτμ «δδεκτμ ηκν») εαδ ζέΰκνλα εαηαΰυηεθκν απσ ηβθ ΚαζΪηα. Ο Νεζησλδκμ ηκθ παλαεΪζεζε θα ηβθ ηδηπλβγκτθ ανζηβλΪ κδ Ϋθκξκδ. ηδμ απαθηάζεδμ ηκν Ώνΰκνζηέθκν δδαίΪακνηε ηεηαιτ Ϊζζπθ ηα ειάμ: (α‘ επδζηκζά, [91], 408 η.Υ.) «(...) Άεκν ηδα ζτθηκηβ πελδΰλαθά ηπθ ΰεΰκθσηπθ (..). Καηαθλκθυθηαμ ηκνμ πλσζθαηκνμ θσηκνμ ηελδεΫμ αζείεέμ ηεζεηΫμ Ϋΰδθαθ ζε ηδα παΰαθδζηδεά δελά βηΫλα, ηδμ εαζΫθδεμ ηκν Εκνθέκν, ξπλέμ εαθεέμ θα επδξεδλά θα ηκνμ εηπκδέζεδ, εαδ ηε ανγΪδεδα ηκ πζάγκμ πΫλαζε ηπλκζηΪ απσ ηβθ εεεζβζέα πκν ίλέζεεηαδ εεεέ εαδ Ϊλξδζε θα ξκλετεδ ηπλκζηΪ ηβμ. ηαθ κ εζάλκμ πλκζπΪγβζε θα ζηαηαηάζεδ ανηά ηβθ πλκζίκζά, κδ εγθδεκέ επδηΫγβεαθ ζηβθ εεεζβζέα ηε πΫηλεμ. Οεηυ ηΫλεμ ηεηΪ, σηαθ κ επέζεκπκμ επΫζηβζε ηβθ πλκζκξά ηπθ αλξυθ ζηκνμ νθδζηΪηεθκνμ ΰδ‘ ανησ ηκ γΫηαθσηκνμ, εαδ ανηΫμ εηκδηΪακθηαθ θα ηκνμ εθαλησζκνθ, β εεεζβζέα δΫξγβεε ιαθΪ επέγεζβ ηε πΫηλεμ. ηαθ ηβθ επσηεθβ κδ δδεκέ ηαμ γΫζβζαθ θα εΪθκνθ παλΪπκθα ζε αθκδξησ δδεαζηάλδκ, ηα δδεαδυηαηΪ ηκνμ πμ πκζδηυθ δεθ εδσγβεαθ. (...) Χζησζκ, ΰδα ηλέηβ θκλΪ κδ εγθδεκέ Ϋεαθαθ επέγεζβ ηε πΫηλεμ, εαδ ζηκ ηΫζκμ πλκζπΪγβζαθ θα εαηαζηλΫοκνθ ηκ εηάλδκ εαδ θα ζεκηυζκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ εθησμ ανηκτ ηε θπηδΪ. Έθαμ νπβλΫηβμ ηκν Θεκτ ζεκηυγβεε εαδ κδ νπσζκδπκδ ελτθηβεαθ σππμ ηπκλκτζαθ.(...) Καηηέα πλκζπΪγεδα αθηέζηαζβμ ά δδΪζπζβμ δεθ Ϋΰδθε απσ ανηκτμ ηπθ κπκέπθ β εικνζέα ηπκλκτζε θα επβλεΪζεδ ηκθ σξζκ. (....) Αεθ επδδδυεκνηε θα δεαθκπκδάζκνηε ηκ γνησ ηαμ ηε εεδδεβηδεά αθηαπσδπζβ ΰδα ηκ παλεζγσθ.(...) ηαθ πάΰα πλσζθαηα ζηβθ ΚαζΪηα, ηε ηΫηκδα ζτπβ, ΰδα θα παλβΰκλάζπ ηκνμ εαηβθεέμ ά θα εαηαπλαήθπ ηκνμ αΰαθαεηδζηΫθκνμ ηεηαιτ ηπθ αθγλυππθ ηαμ, ξλβζδηκπκέβζα σζβ ηβθ επδλλκά ηκν ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ, ΰδα θα ηκνμ πεέζπ θα εΪθκνθ σ,ηδ Ϋελδθα ππμ άηαθ ηκ εαγάεκθ ηκνμ εεεέθβ ηβθ υλα. Σσηε, ηε δδεά ηκνμ αέηβζβ, επΫηλεοα θα Ϋλγκνθ ζε αελσαζβ εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ, β αδηέα σζβμ ανηάμ ηβμ ζνηθκλΪμ, υζηε θα ηκνμ θκνγεηάζπ ηδ θα εΪθκνθ αθ εέθαδ Ϋινπθκδ, σξδ ησθκ ΰδα ηκθ ηεληαηδζησ ηβμ ηπλδθάμ θαζαλέαμ, αζζΪ εαδ ΰδα ηβθ αδυθδα ζπηβλέα ηκνμ». (ί‘ επδζηκζά, [104], 409 η.Υ.)
«(...) απκθαζέακθηαμ, πζησζκ, θα ηβθ ΰέθεδ ειΫηαζβ ΰδα θα ίλεγκτθ κδ νπκεδθβηΫμ, επεδδά ανηκέ δε γα ηπκλκτζαθ θα ίλεγκτθ, ξπλέμ εαηαθνΰά ζε ξλάζβ ίαζαθδζηβλέπθ, ηβθ κπκέα ηε θλέεβ απκθετΰκνηε, εαγ‘ σηδ ανηΪ εέθαδ εθηεζυμ αθηέγεηα ηε ηκνμ ζεκπκτμ ηαμ». Οτηε κ Ώνΰκνζηέθκμ άηαθ παλυθ ζηα ΰεΰκθσηα, αθκτ άλγε ηεηΪ απσ ανηΪ ζηβθ ΚαζΪηα, κτηε δδΫηαιε θα θκθενηεέ εαθεέμ ΒδδπζκζΪηλβμ κτηε εεηεζΫζηβεε εαθεέμ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 416 η.Υ. ηεηαιτ Ϊζζπθ ΰλΪθεηαδ «416 Ο ηκθαξσμ ΤπΪηδκμ, επκθκηαασηεθκμ ―Δ πΪγα ηκν Θεκτ‖, πελδκδετεδ ηβθ ΐδγνθέα εαδ εθηκπέαεδ ―ελνθκτμ‖ ζΪηλεδμ ηπθ αλξαέπθ Θευθ, ηκνμ κπκέκνμ εικθηυθεδ ηααέ ηε ηδμ κδεκΰΫθεδΫμ ηκνμ δέξπμ ηεζκζΪίβζβ δέεβμ». Δ ησθβ ΰθπζηά πβΰά ΰδα ηκθ ΤπΪηδκ εέθαδ β ίδκΰλαθέα ηκν, ΰλαηηΫθβ απσ ηκθ Καζζέθδεκ, ηκθ νπκηαεηδεσ ηκν. ε ανηάθ, ίΫίαδα, δεθ αθαθΫλεηαδ πκνγεθΪ κ ΤπΪηδκμ πμ «ζπΪγα ηκν Θεκτ». Ο ΤπΪηδκμ άηαθ πλεζίτηελκμ εαδ βΰκτηεθκμ ζε ηκθαζηάλδ ηβμ ΐδγνθέαμ. ζεμ κδ εαηβΰκλέεμ εθαθηέκθ ηκν εέθαδ οενδεέμ. Σκ ησθκ αζβγΫμ ΰεΰκθσμ – ηκνζΪξδζηκθ ζτηθπθα ηε ηβ ίδκΰλαθέα ηκν – εέθαδ σηδ, σηαθ κ Λεσθηδκμ, κ Ϋπαλξκμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ (ανησμ πκν αλΰσηελα Ϋεηδζε ηκ θασ ηκν Άρ Αβηάηλβ ζηβ Θεζζαζκθέεβ εαδ εδεκθέαεηαδ ζηδμ ηκδξκΰλαθέεμ ηκν), γΫζβζε θα αθαίδυζεδ ηκνμ Οζνηπδαεκτμ Ώΰυθεμ ζηβθ Υαζεβδυθα (απΫθαθηδ απσ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ), κ ΤπΪηδκμ, ίζΫπκθηαμ σηδ εαθεέμ δεθ αθηδδλκτζε, δδαεάλνιε σηδ επδεεθαζάμ ηπθ ηκθαξυθ ηκν γα εηπσδδαε ηε ηβ ίέα ηβθ επαθεηθΪθδζβ ηβμ εδδπζκζαηλέαμ, αεσηβ εδ αθ ανησ ηκτ ζηκέξδαε ηβ απά ηκν. Ο Λεσθηδκμ ηαγαέθκθηαμ ανηΪ παλαδηάγβεε απσ ηκ εΰξεέλβηΪ ηκν εαδ επΫζηλεοε ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ. -Γδα ηα Ϋηβ 440-450 η.Υ., ΰλΪθεηαδ: «Καηαζηλκθά σζπθ ηπθ ηθβηεέπθ, ίπηυθ εαδ Ναυθ πκν Ϋζηεεαθ αεσηβ ζηβθ Ώγάθα, ηβθ Οζνηπέα εαδ ηδμ Ϊζζεμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ». ζηε σζπθ˙ Ϋηζδ; Καδ ηκν Παλγεθυθα; Καδ ηκν Θβζεέκν; - ΰδα ηκ Ϋηκμ 450 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «450 (...)Σκ έδδκ Ϋηκμ πλκζηέγεθηαδ ζηβθ ζεΰκηΫθβ «Ώΰέα Γλαθά» ηα πελέ αθαζηΪζεπμ ηκν λαίέ ΣαεζκνΪ (ΜΪλεκμ 16, 9-20)». Οδ ησθκδ αλξαέκδ ευδδεεμ πκν παλαζεέπκνθ ηκ απσζπαζηα εέθαδ κ δθαρηδεσμ (4κμ αδυθαμ) εαδ κ ΐαηδεαθσμ (4κμ αδυθαμ). ηπμ ανησ εηθαθέαεηαδ ζηκθ Κυδδεα Freer (W) ηκν 4κν ά 5κν αδυθα, ηκθ Ώζειαθδλδθσ Κυδδεα (Ώ) ηκν 5κν αδυθα, ηκθ Κυδδεα Ephraemi (C) ηκν 5κν αδυθα, ηκθ Κυδδεα Bezae Cantabrigiensis (D) ηκν 5κν αδυθα εαδ ζε σζκνμ ζξεδσθ ηκνμ Ϊζζκνμ. Σκ πδκ ζβηαθηδεσ σηπμ εέθαδ σηδ Ϋξκνηε πζάγκμ απσ ηαληνλέεμ ηκν 2 κν εαδ ηκν 3κν αδυθα ΰδα ηβθ τπαλιβ ανηκτ ηκν απκζπΪζηαηκμ. O Ϊΰδκμ Βδλβθαέκμ (2κμ αδυθαμ η.Υ.) παλαγΫηεδ ηε αελέίεδα ηκ εδΪθδκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 16, 19 (Καηά Αηξέζεσλ Γ‘ 10, 5). Ο Σαηδαθσμ (2κμ αδυθαμ η.Υ.) παλαγΫηεδ ηηάηαηα απσ ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 16, 9-20 ζηκ Γηαηεζζάξσλ (απσζπαζηα 55). Ο Σεληνζζδαθσμ (αλξΫμ 3κναδυθα η.Υ.) αθαθΫλεηαδ ζηκ εδΪθδκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 16, 19 (Καηά Πξαμέα, 2, 1). ηδμ Απνζηνιηθέο Γηαηαγέο (6, 15) ίζΫπκνηε ηκ εδΪθδκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 16, 16. ΦνζδεΪ ηκ αάηβηα ανησ δεθ ζνθδζηΪ εαγσζκν «δδπΰησ εαηΪ Βγθδευθ», σηπμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σθηαμ απκεζεδζηδεΪ αθηδξλδζηδαθκέ, ηκ ίΪακνθ ζηδμ δδυιεδμ εαηΪ Βγθδευθ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 500 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «..Σκ ―εδδπζκζαηλδεσ‖ γνηέαηα ΰέθεηαδ (ζβη.: ηκ 500 η.Υ.) ΰδα πλυηβ θκλΪ δεεησ ζηδμ εεεζβζέεμ ηπθ ξλδζηδαθυθ», πλΪΰηα πκν εέθαδ ζαθΫζηαηα οενδΫμ. Σκ γνηέαηα ξλβζδηκπκδκτθηαθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ άδβ απσ ηκθ εαδλσ ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηβμ ΏπκεΪζνοβμ, σππμ απκδεδεθτεδ ηκ ξπλέκ ΏπκεΪζνοδμ 8, 4.
-Γδα ηα Ϋηβ 530 εαδ 532 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «Δ ξλδζηδαθδεά εζξαηκζκΰέα πλκίζΫπεδ, αθεπδηνξυμ θνζδεΪ, σηδ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ Ϋηκμ γα ΰέθεδ β.. ζνθηΫζεδα ηκν Κσζηκν» εαδ «Μέα αεσηβ ξλδζηδαθδεά εζξαηκζκΰέα πλκίζΫπεδ, αθεπδηνξυμ θνζδεΪ, σηδ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ Ϋηκμ γα ΰέθεδ β.. ζνθηΫζεδα ηκν Κσζηκν», αθηέζηκδξα. ΐΫίαδα, αΰθκεέηαδ ηδα ίαζδεά ξλδζηδαθδεά αζάγεδα ζξεηδεΪ ηε ηκ ηΫζκμ ηκν εσζηκν: εαθεέμ δεθ ιΫλεδ πσηε γα Ϋλγεδ ανησ: ΛκνεΪμ 21, 8: «Πκζζκέ γα πκνθ σηδ κ εαδλσμ πζβζέαζε. Μβθ ηκνμ αεκζκνγάζεηε». Ώθ ζκδπσθ κδ ΰθυηεμ κλδζηΫθπθ πζαθεηΫθπθ (αδλεηδευθ) ηεηαηλΫπκθηαδ δδα γεκνλΰδεάμ Νεκπαΰαθδζηδεάμ ηεγσδκν ζε «Υλδζηδαθδεά Βζξαηκζκΰέα», ανησ δεθ αθκλΪ ηκ Υλδζηδαθδζησ. -ηα 540 η.Υ. ζτηθπθα ηε ηκ εεέηεθκ «ηα ζνΰΰλΪηηαηα ηβμ εζζβθδεάμ Εαηλδεάμ Ϋξκνθ ξαγεέ άδβ ΰδα πΪθηα ζηβ θπηδΪ ηπθ ξλδζηδαθυθ». Ώθ πλΪΰηαηδ ζνθΫίβ ανησ, ησηε πυμ Ϋξκνηε δαηλδεΪ ζνΰΰλΪηαηα σππμ: ηα Ηαηξηθά Δθθαίδεθα, ηκν ΏΫηδκν εε ηβμ Ώηέδαμ (ηΫζα 6κν αδ.), 16 ησηπθ, εε ηπθ κπκέπθ κ 7κμ αθκλΪ ηβθ κθγαζηκζκΰέα (θΪληαεα εαδ επεηίΪζεδμ), β Θεξαπεπηηθή ηκν ΏζΫιαθδλκν απσ ηδμ ΣλΪζζεδμ, 11 ίδίζέπθ ΰτλπ ζηα 600 η.Υ., ηκ Τπφκλεκα ηκν Ώδΰδθέηβ ηκν Πατζκν ζηα 640 η.Υ. ηε αθαθκλΫμ ζηβ ξεδλκνλΰδεά εαδ ηα ελΰαζεέα ηβμ, ηε ζεπηκηΫλεδεμ ΰδα 120 εΰξεδλάζδεμ απσ ηβ ηαζηεεηκηά υμ ηβθ αθαέλεζβ κνλκζέγπθ, β χλνςηο ηεο Ηαηξηθήο, ηπθ Νδεάηα εαδ ΛΫκθηα ζηδμ αλξΫμ ηκν 9κν αδ., πκν αθαθΫλεηαδ ζε ξεδλκνλΰδεΪ γΫηαηα, ηκ Πεξί παληψλ ησλ λνζεκάησλ απφ θεθαιήο έσο πφδσλ ηκν ΘεκθΪθβ Νκθθκν ά ΥλνζκίαζΪθηβ ηκθ 10κ αδ., ηκ Πεξί νχξσλ εαδ ηκ Θεξαπεπηηθή κέζνδνο, ηκν ΕπΪθθβ Γαξαλέα, πκν άηαθ ηεΰΪζβ δαηλδεά εΰενεζκπαέδεδα ηκν 14κν αδ., ηκ Πεξί ζθπγκψλ θαη νχξσλ εθσμ αΰθυζηπθ ζηκδξεέπθ ΏζειΪθδλκν πκν ειεδσγβ πκζζΫμ θκλΫμ ζηα ζαηδθδεΪ; (Βπδαληηλφο Γφκνο, η. 4). ΜΪζζκθ ανηΪ γα άηαθ «ηα ηεζενηαέα δαηλδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα». Ώνησ ηκ θεκπαΰαθδζηδεσ «ξΪγβεαθ ΰδα πΪθηα», πσζκ δαελτίλεξηκ εαδ ηεζκδλαηαηδεσ εέθαδ. Ώθκτ «εΪβεαθ ηα ζνΰΰλΪηηαηα ηβμ εζζβθδεάμ Εαηλδεάμ ζηβ θπηδΪ ηπθ ξλδζηδαθυθ», πυμ ΰέθκθηαθ ζηβ ξλδζηδαθδεά Ρπηαθέα εΰξεδλάζεδμ σππμ -εθδκενζηδεά ζδγκηλδοέα εθησμ ηβμ κνλκδσξκν ετζηβμ (9κμ αδυθαμ) επέ ηκν Ϊΰδκν ΘεκθΪθβ (Βίνο θαη Δγθψκην ζπκπιεθφκελνλ ηνπ νζίνπ παηξφο εκψλ Θενθάλνπο ηνχ θαη Ηζααθίνπ, ΰλαηηΫθβ απσ ηκθ Νδεβθσλκ εενκθτζαεα, πκν πλκηΪζζεηαδ ζηβθ Ϋεδκζβ ηβμ Υλκθκΰλαθέαμ ηκν ΘεκθΪθβ (Theophanis Chronographia, de Boor, II, Teubner, Lipsae 1885, 23), σπκν αθαθΫλεηαδ σηδ εδδδεΪ ελΰαζεέα εδζάζγαθ ζηβθ ετζηβ δδα ηβμ θνζδεάμ κδκτ εαδ Ϋηλδοαθ ηκνμ ζέγκνμ απαζζΪζκθηαμ ηκθ ΘεκθΪθβ απσ ηβ δνζκνλέα), -επδηνξάμ δδαξπλδζησμ δαηαέπθ (10κμ αδυθαμ) (G. Pentogalos-J. Lascaratos, Bulletin of the History of Medicine, 58 (1984), 99-102. L.J. Bliquez, Two lists of Greek Surgical Instruments and the State of Surgery in Byzantine Times, Symposium on Byzantine Medicine, DOP 38 (1984), 187-204), -εθδκεανηβλέαζβ κνλάγλαμ ΕζαΪεδκν Ώ‘ Κκηθβθκτ (1057-1059), σππμ αθαθΫλεδ κ Μ. ΓζνεΪμ (Coprus Scriptorum Historiae Byzantinae, 603-4) εαδ κ ΕπΪθθβμ ΚκνλκπαζΪηβμ (CSHB, 648-9) (Βπδαληηλφο Γφκνο, η. 7);
ΜΪζζκθ ανηΫμ γα άηαθ – ΰδα θα παλαθλΪζκνηε ηβθ θεκπαΰαθδζηδεά θλαζεκζκΰέα – «κδ ηεζενηαέεμ ξεδλκνλΰδεΫμ επεηίΪζεδμ». Φαέθεηαδ ππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ΰθπλέακνθ σηδ ζε Ϋθαθ ζκδησ επέ παΰαθδζηά ανηκελΪηκλκμ Κκηησδκν (177-192 η.Υ.) πΫγαδθαθ εαγβηελδθΪ 2000 Ϊθγλππκδ απσ ηκθ ζκδησ , ζτηθπθα ηε ηβθ Εζηκλέα ηκν Βζζβθδεκτ Έγθκνμ, ηβμ Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ. Φαέθεηαδ επέζβμ θα Ϋξκνθ ιεξΪζεδ σηδ κδ παΰαθδζηΫμ Ώγβθαέκδ οσθαΰαθ ζαθ ηδμ ητΰεμ ζηκ ζκδησ πκν ιΫζπαζε εαηΪ ηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ Πσζεηκ. ΓλΪθεδ κ Θκνεδδέδβμ ππμ «κτηε κδ ΰδαηλκέ άηαθ ζε γΫζβ θα εΪθκνθ ηέπκηα, ηδα εαδ πλκζπαγκτζαθ, ζηβθ αλξά, θα εκδηΪικνθ αλλυζηκνμ ξπλέμ εαθ θα ιΫλκνθ ηβ θτζβ ηβμ αλλυζηεδΪμ ηκνμ εαδ πΫγαδθαθ πλκπαθησμ ανηκέ» (2, 47) εαδ ππμ κδ Ϊλλπζηκδ «πΫγαδθαθ, σππμ ηα πλσίαηα» (2, 51) εαδ «δεθ ίλΫγβεε κτηε Ϋθα θΪληαεκ πκν γα ‗πλεπε, θα ηκνμ πθεζάζεδ σζκνμ» (2, 51). Ώζάγεδα, ηπκλκτθ θα ηΪμ ειβΰάζκνθ, πκτ άηαθ ησηε β «παΰαθδζηδεά δαηλδεά» ΰδα θα ζυζεδ Ώγβθαέκνμ εαδ Ρπηαέκνμ; Μάππμ εέξαθ άδβ εαεέ ηα δαηλδεΪ ίδίζέα ζηδμ «θπηδΫμ ηπθ Υλδζηδαθυθ» ηκν 5κν π.Υ. αδυθα; Ή ηα εέξαθ εΪοεδ κδ «είλαδσονξκδ»; -Γδα ηκ Ϋηκμ 945-988, ΰλΪθεηαδ σηδ κ ζδκμ Νέεπθ πλκζβζτηδζε δδα ηβμ ίέαμ ηκνμ Βγθδεκτμ ΜαθδΪηεμ. Αεθ γα απαθηβγκτθ ανηΪ ηα οΫηηαηα εδυ˙ απαθηυθηαδ ζε ιεξπλδζηά παλΪΰλαθκ εδδδεΪ ΰδα ηκθ ζδκ Νέεπθα.
14c ΑΝΣΗΛΟΓΟ - Γδα ηα Ϋηβ 301-302 η.Υ. ΰλΪθεηαδ ηεηαιτ Ϊζζπθ: «306 (...) ηβθ Ατζβ, κδ ξλδζηδαθκέ ειαεκζκνγκτθ θα πλκεαζκτθ εαδ δβηδκνλΰκτθ ηαλαξΫμ αεσηβ εαδ ζηκθ ζηλαησ, ζθνλέακθηαμ εαδ εΪθκθηαμ ηκ ζβηεέκ ηκν ζηανλκτ εΪγε θκλΪ πκν κδ Οδπθκζεσπκδ πλκζπαγκτθ θα εΪθκνθ ηδμ αθαΰεαέεμ ΰδα ηκ εαγάεκθ ηκνμ ηεζεηΫμ». Πλκθαθυμ β δτθαηβ ηπθ... «γευθ» ηκν Παΰαθδζηκτ άηαθ ησζκ ηεΰΪζβ, υζηε δεθ ηπκλκτζαθ θα δυζκνθ ξλβζησ, αθ εΪπκδκμ Ϋεαθε ηκ ζηανλσ ηκν. ΠΪθηπμ, εέθαδ Ϋεδβζβ β πλκζπΪγεδα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ θα εαηβΰκλάζκνθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πμ «δδυεηεμ ηκν Παΰαθδζηκτ», απζυμ επεδδά Ϋεαθαθ ηκ ζηανλσ ηκνμ (!), εαδ ηΪζδζηα ζε επκξά δδπΰηκτ, ηκνμ κπκέκνμ κδ κπαδκέ ηβμ Βδδπζκζαηλέαμ δδειάΰαΰαθ επέ δτκ δεεαεηέεμ (Λδεέθδκμ ζηβθ Ώθαηκζά υμ ηκ 324). Αδσηδ, θαέθεηαδ ππμ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, β έδδα β τπαλιβ ηπθ Υλδζηδαθυθ ζνθδζηΪ «δδπΰησ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ». τηθπθΪ ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κδ Υλδζηδαθκέ γα Ϋπλεπε θα ειαθαθδζηκτθ, υζηε θα ηβθ δδαπλΪηηκνθ δδπΰησ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ! ΦνζδεΪ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αεσηβ εαδ ηκθ απΪθγλππκ δδπΰησ ηκν Αδκεζβηδαθκτ, ηκθ ξαλαεηβλέακνθ «δδπΰησ», εθησμ εδζαΰπΰδευθ, δβζαδά αθτπαλεηκ. ΦπθΪαεδ κ εζΫθηβμ, δβζαδά. -Γδα ηκ Ϋηκμ 306 η.Υ. ΰλΪθεηαδ ηεηαιτ Ϊζζπθ «306 (...)Οδ «Flamines», δβζαδά κδ αθΪ Ϋηκμ ετπκλκδ δελεέμ ηβμ Ώνηκελαηκλδεάμ Λαηλεέαμ, ηκνμ κπκέκνμ β τθκδκμ [ηβμ Βζίέλαμ] εαγνίλέαεδ πμ «θκθδΪδεμ» εαδ «αθαέζξνθηκνμ» επεδδά ηε δδεΪ ηκνμ Ϋικδα κλΰΪθπθαθ, πμ υθεδζαθ, αΰυθεμ ηκθκηΪξπθ εαδ γεαηλδεΫμ παλαζηΪζεδμ (...)». Οδ ετπκλκδ δελεέμ ηκν.. «Θεκτ ΏνηκελΪηκλα» (!) κλΰΪθπθαθ ηα αθγλππκεησθα εεεέθα «παδξθέδδα», ζηα κπκέα κδ ηκθκηΪξκδ αζζβζεικθηυθκθηαθ εαδ ηδμ «γεαηλδεΫμ παλαζηΪζεδμ», σπκν κδ Υλδζηδαθκέ λέξθκθηαθ ζηα ζδκθηΪλδα ηκν Κκζκζζαέκν εδ Ϊζζπθ «γεΪηλπθ». Σκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ ανηκτμ, πκν άηαθ κδ βγδεκέ ανηκνλΰκέ ηνλδΪδπθ θσθπθ «ΰδα πζΪεα», κλΰαθυθκθηαμ ζκνηλΪ αθγλυπδθκν αέηαηκμ ζηα Κκζκζζαέα, υζηε θα απκξανθυθκνθ εαδ θα απκγβλδυθκνθ ηκθ λπηαρεσ ζασ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκτμ επαδθκτθ εαδ κδτλκθηαδ, δδσηδ β Βεεζβζέα ηκτμ απκεαζκτζε «θκθδΪδεμ». πζηΪ. Θα Ϋπλεπε θα ηκνμ απκεαζεέ «εδλβθκπκδκτμ» εαδ «εξγλκτμ ηβμ αδηαηκξνζέαμ», εαηΪ ηβθ επδγνηέα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ.
-ΏθαθΫλκθηαδ ζηκ εεέηεθκ ηεηαηλκπΫμ επέ ΜεΰΪζκν Κπθζηαθηέθκν θαυθ ηβμ Ώθλκδέηβμ ζε πκλθεέα. Ώθκτ πκλθεέα άηαθ, Ϋηζδ εδ αζζδυμ, ΰεηΪηα «δελΫμ πσλθεμ» ζηβθ νπβλεζέα ηπθ πδζηυθ ηβμ γεΪμ. Σσηε ηέ Ϋξκνθ θα πκνθ κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ ΰδα ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ Ώγβθαέκνμ, κδ κπκέκδ Ϋδπζαθ ζηκθ Αβηάηλδκ ηκθ Πκζδκλεβηά ΰδα εαηκδεέα ηκθ κπδζγσδκηκ ηκν Παλγεθυθα, ΰδαηέ ηΪξα β γεΪ άγεζε ανηά θα θδζκιεθάζεδ ηκθ εζενγελπηά ηβμ πσζβμ ηβμ; Βεεέ, ζηκ Ϊδνηκ ηκν Παλγεθυθα, κ Αβηάηλδκμ δεθ Ϋπανε θα κλΰδΪαεδ˙ παδδέ, εκπΫζζα, ΰνθαέεα ζέΰκνλβ δεθ Ϋηεθε ηε ηδμ αξαζέθπηεμ επδγνηέεμ ηκν (J.H. Droysen, Ηζηνξία ησλ Γηαδφρσλ), εδ κ Πζκτηαλξκμ (Γεκήηξηνο, 24) ίείαδυθεδ ππμ β θηλκπά δεθ ηκθ αθάθεδ θα δδβΰβγεέ ηδμ αζΫίεδεμ πκν ΰέθαθ ζηκθ Παλγεθυθα. ΏνηΪ ηΪζζκθ δεθ εέθαδ ίείάζπζβ, εέθαδ «εζπηελδεΫμ νπκγΫζεδμ» ηπθ Βδδπζκζαηλυθ (κπσηε δεθ ηΪμ αθκλκτθ), κδ κπκέκδ Ϊζζπζηε δεθ ζηεθαξπλΫγβεαθ εαγσζκν ΰδα ηβ ηεηαηλκπά ηκν Παλγεθυθα ζε ζπέηδ κλΰέπθ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 315 η.Υ. ηκ εεέηεθκ ΰλΪθεδ «315 ηδμ 13 Ώνΰκτζηκν (ΓπθαλΪμ Annales, Bibliotheca Hagiographica Graeca 365 εαδ Υλκθδεσ Γεπλΰέκν Μκθαξκτ ΥΕ, 1) ΰέθεηαδ δδαΰπθδζησμ αθΪηεζα ζε δυδεεα Βίλαέκνμ λαίέθκνμ εαδ ηκθ εε Ρυηβμ ΰθπζησ ―εικλεδζηά‖ επέζεκπκ νζίΫζηλκ ΰδα ηκ αθ κ ανηκελΪηπλ εαδ β ηβηΫλα ηκν ΒζΫθβ γα αζπαζγκτθ ηβθ Εκνδαρεά Ολγκδκιέα ά ηκθ ζξδζηαηδεσ Υλδζηαθδζησ. Δ γανηαηκπκδρα ηκν νζίΫζηλκν απκδεδεθτεηαδ πδκ δνθαηά εαδ εθηνππζδΪζαμ ηβθ ΒζΫθβ ΰέθεηαδ κ πλκζππδεσμ ηβμ ―πθενηαηδεσμ‖». ΓπθαλΪμ, ΕπΪθθβμ, ΐνααθηδθσμ ξλκθκΰλΪθκμ, αεηΪζαμ εαηΪ ηκ πλυηκθ άηδζν ηκν Εΐ‘ αδυθκμ. Σκ δζηκλδεσθ Ϋλΰκθ ηκν ΓπθαλΪ Ϊλξεηαδ απσ γεηεζδυζεπμ εσζηκν, θγΪθεδ δε ηΫξλδ ηβμ αθαλλάξεπμ εδμ ηκθ ανηκελαηκλδεσθ γλσθκθ ηκν ΕπΪθθκν Κκηθβθκτ, άηκδ ηΫξλδ ηκν Ϋηκνμ 1118 (Βΰε. Διεπζεξνπδάθε, ζάηηα Εσλαξάο). Ώηαληπζσμ, Γευλΰδκμ Μκθαξσμ. Έΰλαοε εαηΪ ηα ηΫζα ηκν Θ‘ αδυθκμ, εδζαΰαΰυθ πκζζΪ ηνγυδβ εαδ θαθηαζηδεΪ εδμ ηα νπ‘ ανηκτ δζηκλκτηεθα (Βΰε. Διεπζεξνπδάθε, ζάηηα Ακαξησιφο). Δ ΒζΫθβ εέηε ΰεθθάγβεε απσ Υλδζηδαθκτμ εέηε Ϋΰδθε Υλδζηδαθά ζέΰκ ηεηΪ ηκ 292, σηαθ ηβ ξυλδζε κ Ϊθδλαμ ηβμ. Έηζδ, εθυ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αλθκτθηαδ ηβ ηαληνλέα ηκν Θεκδυλβηκν Κτλκν πελέ ηπθ εΰεζβηΪηπθ ηκν Εκνζδαθκτ, επεδδά απΫξεδ απσ ηα ΰεΰκθσηα 70 ξλσθδα, εθυ αλθκτθηαδ ηβ ηαληνλέα ηκν Κεδλβθκτ πελέ ηκν ηεζενηαέκν ξλβζηκτ ηπθ Αεζθυθ, επεδδά απΫξεδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ εαηΪ 700 ξλσθδα, δΫξκθηαδ ηβ ηαληνλέα ηκν Γευλΰδκν Μκθαξκτ, σζκ εδ αθ πλυηκμ ανησμ αθαθΫλεδ ηκ παλαπΪθπ ΰεΰκθσμ Ϋπεδηα απσ 600 κζσεζβλα ξλσθδα. ΐζΫπεδ εαθεέμ πυμ ξλβζδηκπκδκτθ ηδμ πβΰΫμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, απσ ηβ ηδα θα αλθκτθηαδ ηαληνλέεμ 70 εηυθ εδ απσ ηβθ Ϊζζβ θα δΫξκθηαδ ηαληνλέεμ 600 εηυθ. εκπσμ ηκνμ εέθαδ θα απκδσζκνθ ηβθ ειΪπζπζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ζε εΪηδ ηνξαέκ, ηδα γανηαηκπκδέα. -Καδ ηδ δεθ Ϋξκνθ πεδ ΰδα ηκθ ΜεΰΪζκ Κπθζηαθηέθκ κδ ΠαΰαθδζηΫμ. Έθηαζαθ αεσηβ εαδ ηβθ αΰέα ΒζΫθβ θα ηβθ απκεαζΫζκνθ (Ο Γυζδηκμ, 2, 8 CSHB, 78) πσλθβ (!), δτκ αδυθεμ ηεηΪ, εδ εθυ εαθεέμ Ϊζζκμ ζτΰξλκθκμ ηκτ ανηκελΪηκλα δεθ ηκ αθΫθελε, κτηε κδ ηεηΪ απσ ανησθ. Παΰαθδζηδεσ άγκμ, ίΫίαδα! Ώθαηαζκτθ ηα πελέ θλδεδαζηδεκτ ηλσπκν γαθΪηπζβμ ηβμ Φατζηαμ, ηα κπκέα κ εηπαγάμ αθηδξλδζηδαθσμ Γυζδηκμ ησζδμ ηκθ 6κ αδυθα ΰλΪθεδ – θνζδεΪ κδ «ηδζαζζσδκικδ ξλδζηδαθκέ» ηκθ Ϊθβζαθ αθεθσξζβηκ θα ΰλΪοεδ ηΫηκδεμ ζνεκθαθηέεμ εαδ ζνθΫξδζαθ θα αθηδΰλΪθκνθ επέ αδυθεμ ηβθ δζηκλέα ηκν – εθυ εαδ ζ‘ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ εαθεέμ απσ ηκνμ ησζκνμ εαδ ησζκνμ δζηκλδεκτμ ηκν 4κν αδυθα δεθ ηα αθαθΫλεδ. Ξεξθκτθ θνζδεΪ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ, σηαθ γαθΪηπθε ηκθ ΰδσ ηκν εαδ ηβθ δετηελβ ΰνθαέεα ηκν, δεθ άηαθ αεσηβ Υλδζηδαθσμ κτηε εέξε ίαπηδζγεέ κτηε εαηβξβγεέ κτηε απσ ηβ ηδα ηΫλα ζηβθ Ϊζζβ απΫεηβζε ηβ δΫκνζα ζνηπελδθκλΪ. Μάππμ ανησ εέθαδ απκηλεπηδεσ απσ ηκ θα αθαεβλνξηεέ Ϊΰδκμ; Ο πλυηκμ ανηκελΪηκλαμ πκν δδεεάλνιε αθειδγλβζεεέα (ηα παλαητγδα πελέ Εκνζδαθκτ αμ ηα πκνθ κδ Ν/Π ζηκνμ κηκέκνμ ηκνμ) εαδ ηεληΪηδζε ηκ δδπΰησ πκν ιεεέθβζε κ Αδκεζβηδαθσμ ηκ 303 η.Υ. εαδ κ κπκέκμ ζνθεξέζηβεε ζηκ αθαηκζδεσ ηηάηα ηΫξλδ ηκ 324 η.Υ. απσ ηκθ Λδεέθδκ.
-Γδα ηκ Ϋηκμ 337 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «337 Ο εηκδηκγΪθαηκμ Κπθζηαθηέθκμ ίαπηέαεηαδ εαδ ηνπδευμ ξλδζηδαθσμ απσ ηκθ αλεδαθσ επέζεκπκ ΒνζΫίδκ Νδεκηβδεέαμ, πλκθαθυμ ηε ηβθ πκθβλά ζεΫοβ σηδ Ϋθα ίΪπηδζηα ζηκ ηΫζκμ ηκν ίέκν εέθαδ σ,ηδ εαζτηελκ ΰδα ηβθ Ϊθεζβ σζπθ ηπθ πλκβΰκνηΫθπθ αηαληδυθ» . Ο ΒνζΫίδκμ κ Παηθέζκν, επέζεκπκμ Καδζαλεέαμ ζηα ελνθΪ ησθκ δεθ δεξσηαθ ηκ «κηκκτζδκθ». ε δδδπηδεσ ΰλΪηηα πλκμ ηκθ θέζκ ηκν Βνθλαηέπθα ΰλΪθεδ: «εαέ αησμ ηΫθ Θεσμ ὁ Τἱσμ, ἀζζ' κε ἀζβγδθσμ Θεσμ» (ΐζ. Μ. Ώγαθαζέκν, Πεξί πλφδσλ, 17). Καηεέξε ηκ αιέπηΪ ηκν ζηβθ Ολγσδκιβ Βεεζβζέα ζνηθπθυθηαμ ζηα ελνθΪ ηε ηκθ Ώλεέκ. Αεθ δέδαζεε ηκθ αλεδαθδζησ εαδ ηΪζδζηα νπΫΰλαοε ηκ ζτηίκζκ ηβμ Πέζηεπμ ζηβ Νέεαδα (εαησπδθ πλκηλκπάμ ηκν Μ. Κπθζηαθηέθκν). ε επέζβηκ ΰλΪηηα απκδεξσηαθ ηκθ Τδσ πμ «Θεσθ εε Θεκτ» εαδ δδαίείαέπθε «ηΫξλδ γαθΪηκν νπΫλ ηατηβμ εθέζηαζγαδ ηάμ πέζηεπμ» (Βνζείέκν, Δπηζηνιή πξφο ηνχο ηήο παξνηθίαο απηνχ). ΚαηΪ ηβ ίαζδζεέα ηκν ΚπθζηΪθδκν ΐ‘ θαθΫλπζε ηα αδζγάηαηΪ ηκν. ΠΪθηπμ, κ ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ, εθσζκθ Ϋπμ ησηε κ ΒνζΫίδκμ παλέζηαθε ηκθ Ολγσδκικ, ίαπηέζηβεε απσ Ολγσδκικ, Ϋζηπ εαδ ηνπδεΪ. Αεθ εέθαδ κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ πκν εέξε «πκθβλΫμ ζεΫοεδμ», θα ίαπηδζγεέ πλδθ πεγΪθεδ, αζζΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κδ κπκέκδ εΪθκνθ ππμ δε ΰθπλέακνθ, σηδ ησηε ηκ ίΪπηδζηα ΰδθσηαθ ζε σζκνμ ζε ηεΰΪζβ βζδεέα, αθ σξδ εαηΪ ηδμ ηεζενηαέεμ ζηδΰηΫμ. Καδ ίΫίαδα, κδ αθηδξλδζηδαθκέ πΫθηκνθ ζε αθηδθΪζεδμ, σηαθ ειβΰκτθ ηδμ αδηέεμ ηκν εεξλδζηδαθδζηκτ ηκν ΜεΰΪζκν Κπθζηαθηέθκν εαδ ηβμ νδκγΫηβζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ ΏνηκελΪηκλεμ. Ώπσ ηβ ηδα δζξνλέακθηαδ ππμ κ Υλδζηδαθδζησμ, σηαθ ηκθ νδκγΫηβζε κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ άηαθ «ηδα αζάηαθηβ ηεδκθσηβηα» εθησμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, εθυ απσ ηβθ Ϊζζβ δζξνλέακθηαδ ππμ κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ εαδ κδ ζκδπκέ ΏνηκελΪηκλεμ νδκγΫηβζαθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ ΰδα θα επδηενξγεέ β εθσηβηα εαδ ηκ εθδνθΪηπηα ηβμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ. Πυμ ΰέθεηαδ κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ εαδ κδ Ϊζζκδ θα πέζηεναθ σηδ β Ώνηκελαηκλέα γα απκεηάζεδ εθσηβηα δδα ηΫζκν ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, αθκτ – θνζδεΪ – ΰθυλδααθ σηδ ανησμ απκηεζεέ ηδα «αζάηαθηβ ηεδκοβθέα»; Λκΰδεσηελκ γα άηαθ θα ζηβλδξγκτθ ζηβθ εδδπζκζαηλέα εδ σξδ ζε εΪηδ πκν νπκηέγεηαδ ππμ άηαθ «αζάηαθηβ ηεδκοβθέα». Ή κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ άηαθ αζάηαθηβ ηεδκοβθέα ά κ ζσΰκμ πκν κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ εαδ κδ νπσζκδπκδ ΏνηκελΪηκλεμ εεξλδζηδαθέζηβεαθ δεθ άηαθ β εθδνθΪηπζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, αζζΪ β εδζδελδθάμ πέζηβ ζηβθ αζάγεδα ηκν Υλδζηδαθδεκτ γεκτ. Σα πελέ «εικνζδαζηδευθ ζεκπδηκηάηπθ» εέθαδ Ϋθα παλαητγδ ζκδπσθ, ηκ κπκέκ αθαηαζΪηαδ ζνθΫξεδα απσ δάγεθ αθηδεικνζδαζηΫμ. Αδσηδ, σππμ ηκ ΰκνλκτθδ ηα ίζΫπεδ σζα ΰκνλκνθέζδα, πμ ηηάηα ηκν ΰκνλκνθέζδκν εσζηκν ηκν, Ϋηζδ εαδ κ ελνπηκ-εικνζδαζηάμ ηε πλκίδΪ αθηδεικνζδαζηά αθαεαζτπηεδ – ελέθκθηαμ ει δδέπθ ηα αζζσηλδα – ηνζηδεΫμ ζνθπηκζέεμ, εικνζδαζηκτμ, πλΪζδθα εαηαξγσθδα είλαδκξλδζηδαθδεΪ αθγλππΪεδα, θΪθκνμ, ηΪΰδζζεμ ε.ζπ. Ώεσηβ σηπμ εαδ ηκ γατηα ηκν κλΪηαηκμ ηκν ΜεΰΪζκν Κπθζηαθηέθκν, ηε ηκ «ΒΝ ΣΟΤΣΧ ΝΕΚΏ», Ϋξεδ απκδεδξγεέ πζΫκθ σηδ δεθ άηαθ θαθηαζδκπζβιέα ηκν αΰέκν Κπθζηαθηέθκν κτηε παλαητγδ ηκν ΒνζΫίδκν, αζζΪ εΪηδ πκν ζνηίαέθεδ: «Βεεέθκ πκν πδγαθσθ εέδε κ Κπθζηαθηέθκμ άηαθ ηδα ζπΪθδα αζζΪ επδζηβηκθδεΪ ειαελδίπηΫθβ ηκλθά ηκν θαδθκηΫθκν Ϊζπμ. Βέθαδ Ϋθα θαδθσηεθκ αθΪζκΰκ ηε ηκ κνλΪθδκ ησικ εαδ, σππμ εεεέθκ, ηκπδεσ εαδ παλκδδεσ. Αβηδκνλΰεέηαδ εαγυμ κδ βζδαεΫμ αεηέθεμ πλκζπέπηκνθ σξδ ζε ζηαΰσθεμ ίλκξάμ αζζΪ ζε παΰκελνζηΪζζκνμ. νθάγπμ παέλθεδ ηβ ηκλθά παλβζέκν ά θπηεδθυθ δαεηνζέπθ πκν πελδίΪζζκνθ ηκθ άζδκ, αζζΪ Ϋξεδ επδζηβηκθδεΪ παλαηβλβγεέ ζε ηελδεΫμ πελδπηυζεδμ κ ζξβηαηδζησμ εθσμ θπηεδθκτ ζηανλκτ πκν Ϋξεδ ηκθ άζδκ ζηκ εΫθηλκ ηκν» (A. M. Jones, Ο Κπθζηαθηέθκμ εαδ κ εεξλδζηδαθδζησμ ηβμ Βνλυπβμ, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 108). ΦνζδεΪ, ανησ πκν εΪθεδ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ ζνηίΪθ θα εέθαδ γατηα εέθαδ β ζηδΰηά – πλδθ ηβθ εαγκλδζηδεά ηΪξβ ηεηαιτ ηκν Κπθζηαθηέθκν εαδ ηκν δδυεηβ ηπθ Υλδζηδαθυθ Λδεέθδκν. Σκ σηδ ειβΰεέηαδ επδζηβηκθδεΪ δεθ ζΫεδ ηέπκηε εθαθηέκθ ηβμ εληβθεέαμ ηκν πμ γατηαηκμ. Λσΰπ εθσμ πλαΰηαηδεκτ ΰεΰκθσηκμ, ζκδπσθ, πεέζηβεε κ Κπθζηαθηέθκμ˙ ηβθ αζάγεδα εδ σξδ παλαητγδ ίΰαζηΫθκ απ‘ ηβθ θαθηαζέα ηκν δδβΰεέηαδ κ ΒνζΫίδκμ. -ΠαλκνζδΪακθηαδ απσ ηκ εεέηεθκ ανησ θσηκδ ξλδζηδαθυθ Ώνηκελαησλπθ πκν εαηαδδεΪακνθ ηε πκδθΫμ ηβθ αζηλκζκΰέα εαδ ηβ ηαθηεέα (Πκν πκηΫ δεθ εθαλησζηβεαθ, αθκτ πΪθηκηε β αζηλκζκΰέα άηαθ δβηκθδζάμ ζηβ
ίνααθηδθά επκξά), πκν δάγεθ απκηεζκτθ «δδπΰησ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ». Σσηε ηέ Ϋξκνθ θα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰδα ηκθ ΠζΪηπθα κ κπκέκμ κλέαεδ ηδμ ανζηβλσηελεμ πκδθΫμ (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 111) ΰδ‘ ανηκτμ πκν νπκζηβλέακνθ σηδ ηπκλκτθ θα αθαεαζΫζκνθ θεελκτμ, θα εΪθκνθ ηΪΰδα, θα επβλεΪζκνθ ηβ γΫζβζβ ηπθ γευθ ηε ηβ ηαΰδεά δτθαηβ πκν Ϋξκνθ κδ γνζέεμ – σ,ηδ αελδίυμ ΰδθσηαθ εαδ ζηβθ εζαζζδεά επκξά; Άλαΰε δδΫπλαηηε εδ κ ΠζΪηπθ «δδπΰηκτμ»; Σκθ 4 κ αδ. π.Υ. εαηαίΪζζκθηαδ πλκζπΪγεδεμ θα πελδκλδζηεέ β ηαΰεέα ηε δλαζηδεά θκηκγεζέα (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 128). Ώνησ δδαπδζηυθεηαδ απσ Ϋθα ξπλέκ ηκν ζσΰκν Καηά Αξηζηνγείηνλνο (Αβη. 25, 79): β πελέπηπζβ ηδαμ θαξκαθίδνοαπσ ηβ Λάηθκ ηε ηκ σθκηα Θεπλέμ πκν εαηαδδεΪζηβεε ζε γΪθαηκ ζηβθ Ώγάθα «ηααέ ηε σζβ ηβθ κδεκΰΫθεδΪ ηβμ», τζηελα απσ ηβθ εαηαΰΰεζέα ηβμ νπβλΫηλδΪμ ηβμ. ηδ β θαξκαθίο ανηά δεθ άηαθ απζυμ ηδα δβζβηβλδΪζηλδα θαέθεηαδ απσ ηβθ αθαθκλΪ ηκν εεδηΫθκν ζηα θάξκαθα εαδ ζηδμ επσδέο ηβμ (εαδ πλί. Ώλδζηκθ. Νεθ. 749εε.) τηθπθα ηε ηκθ Φδζσξπλκ, ζηκθ Ώλπκελαηέπθα, ίζ. ζΫιβ Θεσξίο, β επέζβηβ εαηβΰκλέα άηαθ ανηά ηβμ αζέβεηαο. O Παΰαθδζηάμ Αδκεζβηδαθσμ πκν ηκ 298 η.Υ. δδΫηαιε ηβθ ζνΰεΫθηλπζβ εαδ ηβθ εατζβ ζε εεθηλδεΪ ζβηεέα ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ πκζζυθ ίδίζέπθ ηβμ ΐδίζδκγάεβμ ηκν Μκνζεέκν ζηβθ ΏζειΪθδλεδα, ενλέπμ ίδίζέπθ ζξεηδευθ ηε αζξβηεέα εαδ ηαΰεέα εαγυμ εαδ αδΰνπηδαευθ γλβζεενηδευθ ίδίζέπθ (ΜκνζηαθΪ Βζ Ώηπαθηέ, Ζ αξραία βηβιηνζήθε ηεο Αιεμάλδξεηαο, εεδ. ηέζβ,ζ. 179), ηάππμ δδΫπλαηηε «δδπΰηκτμ εαηΪ εγθδευθ»; Ο παΰαθδζηάμ ανηκελΪηπλ Ώτΰκνζηκμ επέζβμ εέξε θλκθηέζεδ, υζηε πΪθπ απσ δτκ ξδζδΪδεμ αθηέΰλαθα πλκθβηδευθ ίδίζέπθ, αθπθτηπθ ά οενδπθτηπθ θα ζνΰεεθηλπγκτθ εαδ θα εακτθ. (κνβηυθδκν, Div. August., 31.) Μάππμ δδΫπλαηηε εδ ανησμ αεσηβ Ϋθα θαθηαζηδεσ «δδπΰησ ηπθ εγθδευθ»; -Σκ εεέηεθκ ηδζΪεδ ΰδα δδπΰηκτμ ηκν Ώΰέκν Πκλθτλδκν ΓΪααμ εαηΪ ηπθ εγθδευθ ηβμ πσζβμ ανηάμ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κδ εγθδεκέ ζνηπελδθΫλγβεαθ πκζτ ίΪθανζα ησζκ ζηκθ έδδκ εαηΪ ηβθ Ϋζενζά ηκν ζηβθ πσζβ, σζκ εαδ ζηκνμ Γαααέκνμ Υλδζηδαθκτμ. Ώλεεέ ηδα ηαηδΪ ζηκθ ίέκ ηκν Ώΰέκν, ΰδα θα πεέζεδ: Οδ εγθδεκέ ζηβ ΓΪαα, εαηΪ ηβθ επκξά εεεέθβ, άζαθ πζεέζηκδ εαδ αζεκτζαθ ηβθ ζαηλεέα ηκνμ δέξπμ εαθΫθα πελδκλδζησ, αεσηβ εαδ ηεηΪ απσ ηβ ίαζδζεέα ηκν «αδηαηβλκτ δδυεηβ» ηπθ εδδπζκζαηλυθ Μ. Θεκδκζέκν. Οδ εαεκνξέεμ πκν νπΫηεθε απσ ανηκτμ κ Πκλθτλδκμ Ϊλξδζαθ σηαθ εεεέθκμ ηε ηβ ζνθκδεέα ηκν σδεναθ πλκμ ηβ ΓΪαα, εαδ κδ εδδπζκζΪηλεμ εΪηκδεκδ ηπθ ΰτλπ ξπλδυθ Ϋζηλπζαθ ηκ δλσηκ ηε αΰεΪγδα εαδ ηε αεαγαλζέεμ (Βίνο Πνξθπξίνπ, 17). Ώλΰσηελα εαηβΰσλβζαθ ηκθ Ϊΰδκ ΰδα ηέα ιβλαζέα πκν δδάλεεζε δνκ ηάθεμ (Βίνο Πνξθπξίνπ 19). Οδ κλΰαθπηΫθεμ ίδαδκπλαΰέεμ δεθ Ϊλΰβζαθ θα αλξέζκνθ, ξπλέμ εαηέα πλσεζβζβ εε ηΫλκνμ ηπθ ξλδζηδαθυθ, ηε πλυηβ πκν αθαθΫλεηαδ ζηκ Ϋλΰκ ηκθ Ϊΰλδκ ινζκδαλησ ηκν ξλδζηδαθκτ ΐαλσξα απσ παΰαθδζηΫμ, υζπκν ηκθ ηΪαεοαθ ηδζκπεγαηΫθκ κ δδΪεκθκμ Κκλθάζδκμ ηααέ ηε Ϊζζκνμ δτκ ξλδζηδαθκτμ. Οδ εγθδεκέ, θκηέακθηαμ ηκθ ΐαλσξα ΰδα θεελσ, επδηΫγβεαθ ζηκνμ ξλδζηδαθκτμ ανηκτμ επεδδά «ησζνθαθ» ηβ πσζβ ηε ηκθ δάγεθ θεελσ, εαδ αθκτ Ϋδεζαθ ηε Ϋθα ζξκδθέ ηκ πσδδ ηκν, Ϊλξδζαθ θα ηκθ ζΫλθκνθ. ΣεζδεΪ κ Ϊΰδκμ Πκλθτλδκμ εαηΪθελε θα πΪλεδ ηκθ ΐαλσξα ηΫζα απσ σζβ εεεέθβ ηβ θαζαλέα (Βίνο Πνξθπξίνπ 22-23). ζκδ ανηκέ κδ δδπΰηκέ εθαθηέκθ ηπθ ξλδζηδαθυθ αθΪΰεαζαθ ηκθ Πκλθτλδκ, πκδηΫθα σζπθ ηπθ ξλδζηδαθυθ πκν άηαθ εΪγε ηΫλα ζηκ Ϋζεκμ ηβμ ηαθέαμ ηπθ εδδπζκζαηλυθ, θα αβηάζεδ απσ ηκθ ανηκελΪηκλα ΏλεΪδδκ θα εζεέζεδ, ηκνμ 8 εθ εθελΰεέα θακτμ ηβμ ΓΪααμ (εεθ.26). ΚαηΪθελε ηκ εζεέζδηκ ηπθ θαυθ, αθ εαδ επΫηλεοε ζηκ θασ ηκν ΜΪλθα θα δέδεδ ξλβζηκτμ ζηα ελνθΪ (Βίνο Πνξθπξίνπ 27). Οδ εδδπζκζΪηλεμ σηπμ πΪζδ Ϊλξδζαθ ηα έδδα εαδ δεθ Ϊθβθαθ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ θα εαηΫξκνθ δβησζδα αιδυηαηα, θελσηεθκδ ζε ανηκτμ ζαθ ζε δκτζκνμ(Βίνο Πνξθπξίνπ 27, 32). ΒπδπζΫκθ, ηεζκτθηαθ αθγλππκγνζέεμ αεσηβ ζηκ θασ ηκν Μαλθεέκν Αέκμ (Βίνο Πνξθπξίνπ 66), εΪηδ πκζτ ίΫίαδκ, ζαηίΪθκθηαμ νπ‘ σοδθ ηδμ ησζεμ αθγλππκγνζέεμ πκν ηεζκτθηαθ ζηκθ εδδπζκζαηλδεσ εσζηκ (Βξκνηε ηαληνλέεμ ηκν ηλΪίπθα, ηκν Πανζαθέα, ηκν Πκλθνλέκν ηκν θεκπζαηπθδεκτ, ε.Ϊ.). -ηκ εεέηεθσ ανησ ίζΫπεδ ετεκζα εαθεέμ Ϋθαθ ίαγτ εαβησ ηε ηβθ απαΰσλενζβ ηβμ ηαθηδεάμ εαδ ηβμ Ώζηλκζκΰέαμ, ηδα εαδ σζκ αθαθΫλκθηαδ κδ ζνθεξσηεθεμ απαΰκλετζεδμ ηβμ αζηλκζκΰέαμ απσ ηκνμ ΏνηκελΪηκλεμ. Ώζάγεδα, ανηκτμ ηκνμ ζππκδτηεμ, πκν εκλκρδετκνθ ηκθ εσζηκ ηε ηδμ αζηλκζκΰδεΫμ ηκνμ «πλκίζΫοεδμ» κδ Ν/Π ηα Ϋξκνθ ζε ηΫηκδα νπσζβοβ, πκν ζηεθαξπλυθηαδ ησζκ πκζτ επεδδά Ϋπαοαθ θα Ϋξκνθ ηκ δδεαέπηα θα εηπαέακνθ ηβθ εκδθά ζκΰδεά; Πδζηετκνθ κδ Ν/Π ζηα Ϊζηλα ηάππμ; Βέθαδ εαδ κλγκζκΰδζηΫμ ηανησξλκθα, ε;
-ηκ εεέηεθκ αθαθΫλεηαδ β απαΰσλενζβ ηβμ ζαηλεέαμ ηπθ ΒζηδΪδπθ. Οδ ΒζηδΪδεμ άηαθ 6 δΫλεδεμ, πκν νπβλεηκτζαθ ζηκ θασ ηβμ Βζηέαμ ζηβ Ρυηβ εαδ Ϋπλεπε νπκξλεπηδεΪ θα παλαηεέθκνθ παλγΫθεμ. πκδα Ϋξαθε ηβθ παλγεθέα ηβμ, ... γαίσηαθ απθηαθά (Λέίδκμ II 42,10-11˙ VIII 15, 7-8 XXII 57 εαδ Πζκτηαλξκν, Ννπκάο, 10). ΒΪθ δεθ ηπκλκτζε θα απκδεέιεδ ηβθ αγπσηβηΪ ηβμ, αθαΰεαασηαθ θα ηπεδ ζε Ϋθα ηδελσ νπσΰεδκ γΪζαηκ – ηκθ ηΪθκ ηβμ. Βεεέ, πλκηβγετκηαθ ηε Ϋθα ελείΪηδ, Ϋθα ζνξθΪλδ, ζέΰκ οπηέ, θελσ εαδ ΰΪζα, υζηε θα πεγΪθεδ πδκ αλΰΪ. Δ Μδθκνεέα εαδ β Φζκλπθέα άηαθ απσ ηδμ πκζζΫμ πκν γαθαηυγβεαθ ηε ανησθ ηκ θλδεησ ηλσπκ. Μδα Ϊζζβ ΒζηδΪδα, β Οπδηέα, εέξε πλκηδηάζεδ ηβθ ανηκεηκθέα. Βνηνξυμ ηε ηβθ ενλδαλξέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ απαΰκλετηβεε β ζαηλεέα ανηά. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ σζκδ αλξαδκζΪηλεμ δεθ ΰθπλέακνθ ηδ αελδίυμ ζάηαδθε β Βδδπζκζαηλέα, ηπκλκτθ θα γλβθκτθ. Δ ζαηλεέα ηκνμ ανηά εέθαδ ησζκ παλΪζκΰβ εαδ ηδζΪθγλππδεά, σζκ ηκ θα επδίαζζσηαθ πκδθά ηκν γαθΪηκν ζε σπκδκθ ηκθαξσ ά ηκθαξά δεθ άηαθ παλγΫθκμ/α. -Γδα ηκ 335 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «335 Βΰεαέθδα ηβμ Βεεζβζέαμ ηκν.. ―Ώΰέκν ΣΪθκν‖, κ κπκέκμ εηέζγβεε ζηβ γΫζβ ηκν Νακτ ηβμ ΘεΪμ Ώθλκδέηβμ πκν κ Κπθζηαθηέθκμ εαηΫζηλεοε ηκ 326-327». Μα Ϋπλεπε θα αθάζκνηε Ϋθα πκλθεέκ θα ζηΫεεηαδ ζηκ πδκ δελσ ηΫλκμ ηβμ Υλδζηδαθκζτθβμ; Έπλεπε θα αθάζκνηε πσλθεμ εαδ ηαζηλππκτμ θα εΪθκνθ ζδξαηελΪ αθλκδέζδα σλΰδα ζηκθ ησπκ σπκν κ Υλδζησμ αθκτ γνζδΪζηβεε, εηΪθβ εαδ αθεζηάγβ; Δ πλΪιβ ανηά ηβμ αΰέαμ ΒζΫθβμ εέθαδ απσζνηα δδεαδκζκΰβηΫθβ, σξδ ησθκθ απσ ξλδζηδαθδεά ζεκπδΪ. Αβζαδά αθ πΪηε εαδ ξηέζκνηε εθα πκλθεέκ ζηκ ηΫλκμ σπκν κ ΐκτδδαμ ίλάεε ηβ «θυηδζβ», γα Ϋξκνθ Ϊδδεκ κδ ΐκνδδζηΫμ πκν γα ηκ ΰελεηέζκνθ; ξδ ίΫίαδα. Καδ εθ πΪζεδ πελδπηυζεδ: κ θασμ ηβμ «γεΪμ» Ώθλκδέηβμ Ϋζηεεε ζηβθ Εελκνζαζάη. Σδ δκνζεδΪ εέξε εεεέ; -Γδα ηκ Ϋηκμ 354 η.Υ. ΰλΪθεηαδ ηεηαιτ Ϊζζπθ: «354 (...)ε σζβ ηβθ Ώνηκελαηκλέα ζηάθκθηαδ αζίεζηκεΪηδθα δέπζα ζηα εγθδεΪ ΕελΪ σπκν ηεηαηλΫπεηαδ ζε αζίΫζηβ β ΰζνπηδεά εαδ αλξδηεεηκθδεά ηπθ ―εδδπζκζαηλυθ‖». Σσηε ΰδαηέ ειεδσγβζαθ θσηκδ σππμ ανησμ ηκν 349 η.Υ. (Θεκδ. Κυδ. IX, 17, 2) ζηλΫθεηαδ εαηΪ ηπθ αζίεζηελΰαηυθ εαδ ηπθ εηπσλπθ κδεκδκηδευθ νζδευθ απσ δετηελκ ξΫλδ ά σππμ ανησμ ηκν 342 η.Υ. (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 3) πκν απαΰκλετεδ ηβθ εαηαζηλκθά δελυθ εεησμ ηπθ ηεδξυθ, ηε ηβθ αδηδκζκΰέα σηδ κλδζηΫθα ζνθδΫκθηαθ ηε ηδμ απαλξΫμ ηπθ λπηαρευθ γεαηΪηπθ; -Γδα ηα Ϋηβ 361-363 η.Υ. ΰλΪθεηαδ ηεηαιτ Ϊζζπθ: «361-363 Κάλνιβ πζάλκνμ αθειδγλβζεέαμ απσ ηκθ ανηκελΪηκλα Εκνζδαθσ». Άλΰβζε ζδΰΪεδ κ Εκνζδαθσμ˙ δε θκηέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Σκθ εέξε πλκζΪίεδ πεθάθηα ξλσθδα πλδθ κ Κπθζηαθηέθκμ, πκν ηααέ ηε Ϊζζκνμ, δδαεάλνιαθ αθειδγλβζεεέα ΰδα σζκνμ. Ώπζυμ ηκνμ κησγλβζεκτμ ηκν ίσζεοε κ Εκνζδαθσμ, ηδα πκν ησηε εέξαθ ηεηαίζβγεέ ανηκέ ζε ηεδκθσηβηα. ΏζζΪ ζβηαζέα Ϋξεδ σηδ άλγε δετηελκμ. Γδα ηβ θλέεβ εαδ ηκνμ δδπΰηκτμ πκν ζνθεπαΰσηαθ β εδδπζκζαηλδεά «αθειδγλβζεεέα» ηπθ Εκνζδαθυθ πκν θαέθεηαδ δεθ εέξαθ ξκληΪζεδ ξλδζηδαθδεσ αέηα ηε ηκνμ δδπΰηκτμ ηκν Αδκεζβηδαθκτ ηδζσ αδυθα πλδθ, ΰέθεηαδ ζσΰκμ ζε εδδδεσ εεθΪζαδκ. -Ο ξλβζησμ πκν ηκ ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ Ϋζηεδζε ζηκθ Εκνζδαθσ εαηΪ ηβ ζτθηκηβ ίαζδζεέα ηκν γεπλεέηαδ πζαζησ απσ ηκνμ Ν/Π, δδσηδ, νπκζηβλέακνθ κδ Ν/Π, κ πλυηκμ πκν ηκ αθαθΫλεδ εέθαδ κ δζηκλδεσμ Κεδλβθσμ ηκθ 11κ αδυθα. Αεθ εέθαδ δνθαησθ, ζΫθε, Ϋθαμ ξλβζησμ πκν πλπηκαθαθΫλεηαδ 700 ξλσθδα ηεηΪ απσ Ϋθα ζνηίΪθ, θα εέθαδ αζβγάμ. ΛΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: «β δζηκλδεά αζάγεδα ΰδα ηκθ «ξλβζησ» εέθαδ ίείαέπμ πκζτ δδαθκλεηδεά. Ο «ξλβζησμ» εθενλΫγβεε εαδ εαηαΰλΪθβεε απσ ηκθ ΐνααθηδθσ ξλκθκΰλΪθκ Γευλΰδκ Κεδλβθσ ηκθ 11κ αδυθα, δβζαδά 700 ξλσθδα αλΰσηελα!!!» Ανζηνξυμ σηπμ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, o ξλβζησμ ανησμ δεθ αθαθΫλεηαδ ΰδα πλυηβ θκλΪ ηκθ 11κ αδυθα, σππμ γα άγεζαθ. O Κεδλβθσμ δεθ εέθαδ κ πλυηκμ πκν αθαθΫλεδ ηκθ ξλβζησ ανησθ˙ αθηδΰλΪθεδ επέ ζΫιεδ ηκθ ξλβζησ απσ ηκθ εεεζβζδαζηδεσ ζνΰΰλαθΫα Φδζκζησλΰδκ (Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 77, 20-26), κ κπκέκμ Ϋαβζε ηΫζβ 4κν ηε ηΫζα 5κν αδ., δβζαδά άηαθ εκθηΪ ξλκθδεΪ ζηα ΰεΰκθσηα. Οτηε β ηνξσθ δδαεκπά πλκ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν Εκνζδαθκτ ηβμ ζεδηκνλΰέαμ ηκν ηαθηεέκν εέθαδ επδ-
ξεέλβηα˙ ηπκλεέ θα αθαζνζηΪγβεε, ΰδα ζέΰκ, ά ΰδα θα απαθηάζεδ ζηκθ Εκνζδαθσ. Αδσηδ, β ζεδηκνλΰέα ηκν ηαθηεέκν επέ Εκνζδαθκτ θαέθεηαδ ησζκ απσ ηκθ Θεκδυλβηκ (ί‘ ηδζσ ηκν 5κν αδ.) ζηβθ Βεεζβζδαζηδεά Εζηκλέα (3, 21) ηκν, πκν ΰλΪθεδ σηδ πλδθ εεζηλαηετζεδ εαηΪ ηπθ Πελζυθ, αάηβζε ξλβζηκτμ απσ ηκνμ Αεζθκτμ, ηβ Αάζκ εαδ ηβθ Απδυθβ, σζκ εαδ απσ ηκθ Άΰδκ Γλβΰσλδκ ηκθ Θεκζσΰκ (Καηά Ηνπιηαλνχ 2, 32) πκν αθαθΫλεδ «πΪζδθ β Καζηαζέα ζεζέΰαηαδ», δβζαδά σηδ ιαθαζυπαζε ηκ ηαθηεέκ. Αβζαδά ζεδηκνλΰκτζε επέ Εκνζδαθκτ. Καδ ίΫίαδα, επεδδά κδ Ν/Π πλκεαζκτθ ζΫΰκθηαμ «αεσηβ εδ αθ κ ξλβζησμ ανησμ εέθαδ αζβγδθσμ, αθκτ εζεέμ δεθ απκδΫξεζηε ηβθ πλκθβηδεά δτθαηβ ηκν Φκέίκν εαδ ηκνμ ξλβζηκτμ ηκν ΰεθδεΪ, πυμ πδζηετεηε ζηβθ αζάγεδα ηκν ζνΰεεελδηΫθκν ξλβζηκτ ανηκτ; Άλα κ Φκέίκμ Ϋξεδ ηαθηδεά πβΰά ΰδα ζαμ.», απαθηκτηε ζηδμ ζκθδζηεέεμ ηκνμ σηδ ΰδα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, εέηε εέθαδ αζβγδθσμ εέηε σξδ κ ζνΰεεελδηΫθκμ ξλβζησμ, κ Φκέίκμ σθηαμ οενηκγεσμ εαδ κθησηβηα ηβ γερεά, πκν ειαπαηΪ αθσβηκνμ παλδζηΪθκθηαμ ηκθ γεσ, δεθ Ϋξεδ πλκθβηδεά δτθαηβ. Μσθκ κ Θεσμ ΰθπλέαεδ πζάλπμ σζκ ηκ ηΫζζκθ. Οδ δαέηκθεμ απζυμ ηπκλκτθ θα «πδγαθκζκΰάζκνθ», ζσΰπ ηπθ πθενηαηδευθ ηκνμ δνθΪηεπθ. ΚΪπκδεμ πδγαθκζκΰέεμ ηκνμ επαζβγετκθηαδ. Γδ' ανησ εαδ επαζβγετηβεε κ ξλβζησμ ανησμ. Οδ Ν/Π εέθαδ πκν κθεέζκνθ θα ηκθ απκδεξηκτθ, αθκτ παλαδΫξκθηαδ ηβθ αζάγεδα ηκν εΪγε ξλβζηκτ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δε ζηαηαηκτθ ζε ηέπκηα: σζκ ίαζδζετεδ κ Εκνζδαθσμ ά Ϊζζκδ εδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ, κ Ρπηαρεσμ ζηλαησμ απκεαζεέηαδ απζυμ «λπηαρεσμ ζηλαησμ». Μσζδμ ζεκηπγεέ κ ΐνααθηδθσμ ΏνηκελΪηκλαμ Εκνζδαθσμ εαδ αθαεβλνξγεέ ΏνηκελΪηπλ κ Εκίδαθσμ, κ έδδκμ Ρπηαρεσμ ζηλαησμ ηεηαηλΫπεηαδ ζε «ίνααθηδθΫμ αλξΫμ εαηκξάμ»! Βθυ, σζκ ίαζέζενε κ Εκνζδαθσμ, θαέθεηαδ σηδ δεθ άηαθ λπηαρεσμ «ζηλαησμ εαηκξάμ», αζζΪ κδ έδδεμ κδ «ΒζζβθδεΫμ Έθκπζεμ ΑνθΪηεδμ». Φαδθσηεθα ζξεδσθ «γεκνλΰδεΪ», πκν ησθκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηπκλκτθ θα ειβΰάζκνθ πυμ ζνθΫίβζαθ. -,ηδ εαδ θα ζΫθε κδ Ν/Π ΰδα ηβθ ενγσπκζβ, (Ώΰέκν Εελπθτηκν, De Viris Illustribus, 96˙ ΐαλκθέκν Annales Ecclesiastici, ad ann. 356, n. 97) β πσζβ ανηά άηαθ ησπκμ εικλέαμ Ολγσδκιπθ επδζεσππθ επέ Ώλεδαθκτ ανηκελΪηκλα Κπθζηαθηέκν ΐ΄, κ κπκέκμ εισλδζε ηκθ Άΰδκ ΒνζΫίδκ πκν άηαθ επέζεκπκμ ζηκ Vercelli ηβμ αλδβθέαμ, επεδδά αλθάγβεε θα πλκδυζεδ ηβθ κλγσδκιβ πέζηβ ηκν. «ΒνζΫίδκμ, Ϊλδκμ ζηβθ εγθδεσηβηα, επέζεκπκμ ΐελεΫζζβμ, ειπλέζηβεε απσ ηκθ ανηκελΪηκλα ΚπθζηΪθδκ ΰδα ηβθ κηκζκΰέα ηβμ πέζηεπμ ζηβ ενγσπκζβ εδ απσ εεεέ ζηβθ Καππαδκεέα» (Ώΰέκν Εελυθνηκν, De viris illustribus, 96). Ο Εελυθνηκμ ξλβζδηκπκδεέ πβΰΫμ ζτΰξλκθεμ ηκν ΚπθζηΪθηδκν εαδ ηκν ΒνζΫίδκν: Hilarius Pictavorum, Ad Constantium 1, 8˙ 2,2˙ PL 10, 562b-564a˙ Historia adv. Valentem et Ursacium, frgm. 6, 11˙PL 10, 686b εαδ PL 10, 687b-8a˙ 713b-4b, εαγυμ εαδ ηκθ Ώηίλσζδκ, Epist. 63,2˙ 66˙ 67, 71˙ PL 16, 1240c˙ 1258bc˙ 1260c. ΒπδθΪθεδκμ, Παλάξ. 30, 5˙ GCS 1, 339. -Γδα ηκ Ϋηκμ 370 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «ηκ 370 κ ΐαζεθηδαθσμ παλαεδθβηΫθκμ απσ ηκθ ζνηπαηλδυηβ ηκν Μαιδηέθκ κλΰαθυθεδ κηκέπμ «ενθάΰδ ηαΰδζζυθ» πκν εαηαζάΰεδ ζε ηααδεΫμ ζνζζάοεδμ πλκζππδεκηάηπθ – αεσηβ εαδ ζνΰεζβηδευθ – εαδ ζεζβλΪ ίαζαθδζηάλδα ΰδα απκζπΪζεδμ «κηκζκΰδυθ», πκν ηεζδεΪ απΫδπζαθ δεεΪδεμ εεηεζΫζεδμ εδ εεαηκθηΪδεμ εικλέεμ «εδδπζκζαηλυθ» Ρπηαέπθ ενΰεθυθ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ,Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 30). Δ δζηκλέα ίλέζεεηαδ ζηβθ δδάΰβζβ ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν, ίδίζέκ XXVIII, 1, 10 Ϋπμ 29. ε ανηάθ δδαίΪακνηε σηδ εΪπκδκμ εαηβΰκλάγεε σηδ πλκζπΪγβζε ηε ηαΰεέα θα εελδέζεδ εΪπκδα ΰνθαέεα (13), Ϋθαμ ζνΰεζβηδεσμ ΰδα ηκδξεέα (16), Ϋθαμ ΰδκμ πλυβθ επΪλξκν ΰδα ζνΰΰλαθά ίδίζέκν ηατλβμ ηαΰεέαμ (26), δνκ ζνΰεζβηδεκέ ΰδα θαληαεεέα (27) – αζζΪ αγπυγβεαθ – , ηδα ΰνθαέεα ΰδα ηκδξεέα (28) εδ Ϋθαμ ζνΰεζβηδεσμ ΰδα θαληαεεέα (29). Ο εγθδεσμ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ, σθηαμ ηέηδκμ εδ σξδ δσζδκμ, εαγσζκν δεθ αθαθΫλεδ σηδ κδ παλαπΪθπ εαηβΰκλάγβεαθ επεδδά άηαθ εγθδεκέ˙ κτηε εαθ ηΪμ αθαθΫλεδ ηκ γλάζεενηα ηπθ εαηβΰκλκνηΫθπθ. Αεθ πλσεεδηαδ ζνθεπυμ ΰδα δδπΰησ εαηΪ ηπθ εδδπζκζαηλυθ. Καθεέμ απσ ηκνμ εαηβΰκλκτηεθκνμ δε δδυξγβεε ΰδα ζαηλεέα ηπθ «γευθ». Δ ηατλβ ηαΰεέα εαδ β θαληαεεέα δδυεκθηαθ άδβ απσ ηκθ 5κν αδυθα π.Υ. ζηβθ Ώγάθα.
-Γδα ηκ 370 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «370 Ο ανηκελΪηπλ ΐΪζβμ ειαπκζτεδ ηεΰΪζκ δδπΰησ εαηΪ ηπθ εγθδευθ ζε κζσεζβλβ ηβθ Ώθαηκζδεά Ώνηκελαηκλέα ηε εΫθηλκ ηβθ Ώθηδσξεδα (σπκν ηαληνλκτθ κ πλυβθ ενίελθάηβμ Φδδκτζηδκμ, κδ δελεέμ ΕζΪλδκμ εαδ Παηλέεδκμ ε.Ϊ.). πλκέ ίδίζέπθ εαέΰκθηαδ ζηδμ πζαηεέεμ εαδ γαθαηυθκθηαδ ά ίαζαθέακθηαδ ξδζδΪδεμ αγυκδ Ϊθγλππκδ πκν απζυμ αλθκτθηαδ θα πλκδυζκνθ ηβθ ζαηλεέα ηπθ πλκΰσθπθ ηκνμ. ηα γτηαηα ηκν δδπΰηκτ ζνηπελδζαηίΪθκθηαδ εαδ σζκδ κδ επδθαθεέμ ζνθελΰΪηεμ ηκν Εκνζδαθκτ (ΟλεδίΪζδκμ, αζζκτζηδκμ, ΠβΰΪζδκμ, ε.Ϊ). ΜεηΪ απσ θλδεηΪ ίαζαθδζηάλδα εαέΰεηαδ απθηαθσμ κ θδζσζκθκμ δηπθέδβμ εαδ απκεεθαζέαεηαδ, ζηδμ 12 Μαληέκν, κ θδζσζκθκμ ΜΪιδηκμ». Δ ειδζησλβζβ ηπθ ΰεΰκθσηπθ ίλέζεεηαδ ζηβ δδάΰβζβ ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν XXIX, 1, 5 Ϋπμ 44. Καδ πΪζδ κ ηέηδκμ εγθδεσμ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ παλκνζδΪαεδ ηα θλδεηΪ ΰεΰκθσηα δέξπμ πλκζπΪγεδα θα παλαπζβλκθκλάζεδ ηδμ επσηεθεμ ΰεθδΫμ. Ώπκηεζεέ δηαησ οΫηηα κ θεκπαΰαθδζηδεσμ δζξνλδζησμ, σηδ Ϊθγλππκδ ίαζαθέζηβεαθ ά γαθαηυγβεαθ, επεδδά αλθάγβεαθ θα πλκδυζκνθ ηβθ παΰαθδζηδεά ζαηλεέα ζηκνμ «γεκτμ» ηκνμ. Ο Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ πκνγεθΪ δεθ ΰλΪθεδ κτηε νπκθκεέ σηδ κ ΐΪζβμ «εάλνιε δδπΰησ εαηΪ ηπθ εγθδευθ ηβμ Ώθαηκζδεάμ Ώνηκελαηκλέαμ»˙ κτηε ζε εΪπκδκ ηηάηα ηβμ δδάΰβζάμ ηκν ζΫεδ ηκ απέζηενηκ οΫηηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ σηδ εΪπκδκδ εαεσπαγαθ ζσΰπ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ. Ώθκληά ΰδα ηβ γαθΪηπζβ εαδ ηδμ πλκΰλαθΫμ εθσμ ηεΰΪζκν αλδγηκτ ζηλαηδπηδευθ ά ανζδευθ άηαθ β απκεΪζνοβ ηδαμ ζνθπηκζέαμ εθαθηέκθ ηκν ΐΪζεθηα. ΚΪπκδκδ εέξαθ πλκζπαγάζεδ ηε ηαθηδεΫμ ηεγσδκνμ θα ίλκτθ πκδκμ γα άηαθ κ δδΪδκξκμ ηκν ΐΪζεθηα. ηαθ απκεαζτθγβεαθ σζα, κ ανηκελΪηκλαμ πκν άηαθ θδζτπκπηκμ εαδ αΰλκέεκμ εαδ εέξε άδβ απεδζβγεέ δτκ θκλΫμ ηε απσπεδλα εθαθηέκθ ηκν (ηκ αθαθΫλεδ κ Ώ.Μ. ζηα ίδίζέα XXVI, 5, 5 εαδ XXIX, 1, 15 εαδ 16) Ϊλξδζε «δέεεμ» ά ηΪζζκθ παλπδέεμ δδευθ εαηΪ σζπθ σζκδ ηκτ θαδθσηαθ τπκπηκδ ά ηΪζζκθ εαηΪ ανηυθ πκν δδΪθκλκδ ηνζηδεκζτηίκνζκδ ηκν Ϋζεΰαθ ππμ ζνθπηκηκτζαθ. Καδ ζΫηε παλπδέεμ, ΰδαηέ κ έδδκμ απκθΪζδαε, πλδθ εαθ απκζκΰβγκτθ σζκδ κδ Ϋθκξκδ. Ο Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ ΰλΪθεδ (XXIX, 1, 16) σηδ «Ο ΐΪζεθηαμ αιέαεδ ζνΰξυλεζβμ πκν Ϋπαδλθε εΪγε ηΫηλα ΰδα ηβ ζπηβλέα ηβμ απάμ ηκν. ΏζζΪ άηαθ αζνΰξυλβηκ σηδ δέπιε Ϋθκξκνμ εαδ αγυκνμ, ξπλέμ θα εΪθεδ εαθΫθαθ δδαξπλδζησ». Αβζαδά ανησ πκν κ εγθδεσμ Ώ.Μ. εαηβΰκλεέ ηκθ ΐΪζεθηα δεθ άηαθ σηδ Ϋεαθε δέεεμ εαηΪ σζπθ ηκθ επδίκνζετκθηαθ κτηε θνζδεΪ ηκθ εαηβΰκλεέ σηδ δδΫπλαηηε (κ ΐΪζεθηαμ) δδπΰησ ίΪζεδ ηβμ γλβζεεέαμ, αζζΪ σηδ ηΫζα ζηκθ αζνΰελΪηβηκ γνησ ηκν θσθενε αγυκνμ. «Κδ αεσηβ εδ αθ σζα ανηΪ άηαθ δέεαδα, πζησζκ κδ νπελίκζΫμ απσ ησθεμ ηκνμ άηαθ απαδξγεέμ» (Ammianus Marcellinus, XXIX, 1, 22). Ώνησ αζβγετεδ. Ο ΐΪζεθηαμ άηαθ αΰλκέεκμ, αζζΪ επδπζΫκθ εέξε άδβ αθηδηεηππέζεδ δτκ ηκνζΪξδζηκθ απσπεδλεμ εθαθηέκθ ηβμ εικνζέαμ ηκν. Ώνησμ κ ζνθδναζησμ ηκθ κδάΰβζε θα γαθαηυθεδ σπκδκθ ηκν θαδθσηαθ τπκπηκμ. Ο ζσΰκμ πκν σηδ εδδυξγβζαθ ησζκδ πκζζκέ ανζδεκέ – αθηέ ησθκ σζκδ εέξαθ ζΪίεδ ηΫλκμ ζηβ ζνθπηκζέα – δεθ άηαθ ησθκ κ ΐΪζεθηαμ, αζζΪ εαδ β ζνθάγβμ ζε ηΫηκδεμ πελδπηυζεδμ εαηΪδκζβ απσ εΪπκδκνμ εαηβΰκλκτηεθκνμ πκζζυθ Ϊζζπθ νπκηδγΫηεθπθ ζνθελΰαηυθ ηκνμ: «Ο ΠελΰΪηδκμ, πλκδπηΫθκμ απσ ηκθ ΠαζζΪδδκ (...) θυθαιε δνθαηΪ ηδα αηεζεέπηβ ζέζηα αθγλυππθ πμ ζνθελΰαηυθ» (Ammianus Marcellinus, XXIX, 1, 25). Ο δηπθέδβμ εαηαδδεΪζηβεε ζε γΪθαηκ επεδδά, σππμ κηκζσΰβζε, παλσζκ πκν Ϊεκνζε ΰδα ηκ ΰεΰκθσμ, ελΪηβζε ηκ ηνζηδεσ (Ammianus Marcellinus, XXIX, 1, 37). Ο γεκνλΰσμ-ηΪθηβμ ΜΪιδηκμ, ζηεθσμ θέζκμ ηκν Εκνζδαθκτ, εέξε ηε απσθαζβ ηκν ανηκελΪηκλα Εκίδαθκτ δδαηβλάζεδ σζεμ ηδμ ηδηΫμ πκν απκζΪηίαθε εαηΪ ηβ ίαζδζεέα ηκν Εκνζδαθκτ (Vita Maximi, p. 28, εεδ. Boissonade), αζζΪ κ ΐΪζεθηαμ ηκθ εαηαδέεαζε εδ ανησθ ζε γΪθαηκ, σξδ ζσΰπ ηβμ γλβζεεέαμ ηκν, αζζΪ επεδδά, σππμ κ έδδκμ κηκζσΰβζε, παλσζκ πκν Ϋηαγε ΰδα ηκ ξλβζησ πελέ ηκν δδαδσξκν ηκν ΐΪζεθηα, δεθ εέπε ηέπκηα (Ammianus Marcellinus, XXIX, 1, 42). Αε γα Ϋπλεπε θα πελδηΫθκνηε εαζζέηελβ ητξβ ΰδα εΪπκδκθ πκν παλαδΫξεηαδ ηβθ εθκξά ηκν. Σκ ζέΰκνλκ εέθαδ σηδ εδ κ δηπθέδβμ εδ κ ΜΪιδηκμ δεθ εεηεζΫζηβεαθ ζσΰπ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ, σππμ οενδυμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, β σζβ δζηκλέα δεθ εέθαδ εαγσζκν δζηκλέα δδπΰηκτ ηπθ εγθδευθ, σππμ Ϋθηεξθα ηβθ παλκνζδΪακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βέθαδ β πελέπηπζβ εθσμ θδζτπκπηκν ανηκελΪηκλα πκν ίζΫπεδ παθηκτ ζνθπηκζέεμ.
-Γδα ηκ Ϋηκμ 372 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «372 Ο εαηεξσηεθκμ απσ νζηελδεσ θσίκ πλκμ ηβθ ηαΰεέα ανηκελΪηπλ ΐΪζβμ, εικνζδκδκηεέ ηκθ αθγτπαηκ Ώζέαμ Φάζηκ θα αθαθέζεδ σζκνμ ηκνμ εγθδεκτμ εαδ ηα Ϋλΰα ηκνμ. Έθηλκηκδ κδ Ϊθγλππκδ αλξέακνθ εαδ εαέθε ησθκδ ηκνμ ηδμ ίδίζδκγάεεμ ηκνμ ΰδα θα ΰζνηυζκνθ». ΠλΪΰηαηδ εΪβεαθ «αηΫηλβηα ΰλαπηΪ νπσ ηκ ίζΫηηα ηπθ δδεαζηυθ πμ παλΪθκηα (...) αθ εαδ ηα πελδζζσηελα άηαθ πλαΰηαηεέεμ ηπθ εζενγΫλδπθ ζπκνδυθ [θδζκζκθέα, δζηκλέα] εαδ ηβμ θκηδεάμ» (Ammianus Marcellinus, XXIX, 1, 41). Καδ πΪζδ Ϋξκνηε ηκ ΰθπζησ οετδκμ, θα εαηβΰκλεέηαδ κ ΐΪζβμ σηδ γΫζβζε θα αθαθέζεδ ηκνμ εγθδεκτμ. Δ ησθβ πελέπηπζβ πκν κ ΐΪζεθηαμ δέπιε εσζηκ ίΪζεδ ηβμ γλβζεεέαμ άηαθ κδ δδπΰηκέ εαηΪ ηπθ Ολγκδσιπθ Υλδζηδαθυθ. Οδ νπσζκδπεμ πελδπηυζεδμ, σππμ θαέθεηαδ απσ ηβ ζεπηκηελά δδάΰβζβ ηκν εγθδεκτ Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν δεθ Ϋξκνθ ηέπκηε θα εΪθκνθ ηε γλβζεενηδεσ δδπΰησ. Δ δζηκλέα, σππμ ηβ δδβΰεέηαδ κ Ώ.Μ. ζηκ ίδίζέκ XXIX, 2, 3 Ϋπμ 4 δεθ αθκλΪ δδπΰησ ηπθ εγθδευθ. ΚΪθκθηαμ Ϋλενθα ζηα ζπέηδα ηπθ εαηβΰκλκνηΫθπθ, πλκεεδηΫθκν θα ίλεγκτθ απκδεέιεδμ ΰδα ηβθ εθκξά ηκνμ, κδ αλξΫμ εέξαθ ίλεέ ίδίζέα ηε ισλεδα ά ζνθηαΰΫμ ΰδα ελπηδεΪ θέζηλα. Χμ απκηΫζεζηα, σθηπμ «κδ Ϊθγλππκδ Ϊλξδζαθ θα εαέθε ηδμ ίδίζδκγάεεμ ηκνμ» (Ammianus Marcellinus,XXIX, 1, 4), απσ θσίκ παλσηκδαμ ητξβμ. ΏζζΪ ηκ αάηβηα εέθαδ σηδ ηα ίδίζέα πκν εΪβεαθ, δεθ εΪβεαθ, επεδδά κδ αλξΫμ άγεζαθ θα εΪοκνθ ίδίζέα θδζκζκθέαμ ά θκηδεάμ ά δζηκλέαμ. Βθσζκθ γεπλκτζαθ σηδ εέθαδ ίδίζέα ηαΰεέαμ, γευλβζαθ ζπζησ θα ηα εΪοκνθ. Μπκλεέ, δβζαδά, κ ΐΪζεθηαμ εαδ κδ δδεαζηΫμ θα εαηβΰκλβγκτθ πμ αθσβηκδ πκν πέζηεοαθ σηδ σζα ανηΪ ηα ίδίζέα άηαθ ηαΰδεΪ, αζζΪ δεθ ηπκλκτθ θα εαηβΰκλβγκτθ σηδ ζεσπεναθ θα εΪοκνθ θδζκζκθδεΪ ίδίζέα. ππμ εαδ θα ‗ξεδ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ δδαοετδεδ ηα οετδβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, σηδ νπάλιε πλκζπΪγεδα ΰεθκεηκθέαμ ηπθ εγθδευθ. Ώθ αλξέζκνηε θα εαηβΰκλκτηε ηκθ αδλεηδεσ (εδ σξδ Υλδζηδαθσ) ΐΪζεθηα, επεδδά Ϋεαοε ίδίζέα πκν πέζηενε σηδ άηαθ ηαΰδεΪ, ησηε πλΫπεδ θα εαηβΰκλάζκνηε εαδ ηκνμ παΰαθδζηΫμ Ώτΰκνζηκ εαδ Αδκεζβηδαθσ πκν Ϋεαοαθ ηαΰδεΪ (ά πέζηεναθ σηδ άηαθ ηαΰδεΪ) ίδίζέα ζηβθ Ρυηβ εαδ ηβθ ΏζειΪθδλεδα. -Γδα ηκ Ϋηκμ 392 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «392 ηβθ Κτπλκ, κ είλαρεάμ εαηαΰπΰάμ επέζεκπκμ (―Άΰδκμ‖) ΒπδθΪθεδκμ εαδ κ ―Άΰδκμ‖ Στξπθ εεξλδζηδαθέακνθ ηααδεΪ εαδ ηε ηβθ απεδζά ηκν θαζΰΪθκν εαδ ηβμ πνλΪμ ξδζδΪδεμ εγθδεκτμ εαδ εαηαζηλΫθκνθ σζα ηα ΕελΪ ηβμ θάζκν. Πατκνθ κλδζηδεΪ ηα ενπλδαεΪ Μνζηάλδα ηβμ Ώθλκδέηβμ. Σκ ζξεηδεσ δδΪηαΰηα ηκν Θεκδκζέκν δβζυθεδ ενθδεΪ: ―σπκδκμ δεθ νπαεκτζεδ ζηκθ παηΫλα ΒπδθΪθεδκ δεθ Ϋξεδ γΫζβ πΪθπ ζηκ θβζέ‖». Καηηέα εεεζβζδαζηδεά πβΰά δεθ αθαθΫλεδ σηδ κ εεξλδζηδαθδζησμ Ϋΰδθε «ηε ηβθ απεδζά ηκν θΪζΰαθκν εαδ ηβμ πνλΪμ». ΏνηΪ εέθαδ κδ ζνθβγδζηΫθεμ θεκπαΰαθδζηδεΫμ πλκζγάεεμ εε ηκν πκθβλκτ, υζηε θα ζπδζυθκθηαδ κδ Ϊΰδκδ ηβμ Βεεζβζέαμ. Ο Άΰδκμ ΒπδθΪθεδκμ δεθ εαηΫζηλεοε εαθΫθαθ αλξαέκ θασ, ζτηθπθα ηε ηκθ νθαιαλδζηά. Πλσεεδηαδ ΰδα αεσηβ ηδα ζνεκθαθηέα. Ο Άΰδκμ Στξπθ σθηπμ εαηΫζηλεοε πκζζΪ ηΫλβ ηβμ δεδζδδαδηκθέαμ, σππμ αθαθΫλεδ κ νθαιαλδζηάμ, αζζΪ σξδ σζα, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Καθεέμ δε ζνπΪηαδ ίΫίαδα, πκν επατγβζαθ ηα πκλθκηνζηάλδα ηβμ γεΪμ Ώθλκδέηβμ, «γεΪμ» ηκν αΰθκτ (!) εαδ εδζδελδθκτμ Ϋλπηα, ζτηθπθα ηε ηκνμ «Έζζβθεμ Βγθδεκτμ». ηβ ζαηλεέα ηβμ εεπκλθετηβεαθ ζε σζβ ηβθ αλξαδσηβηα εεαηκθηΪδεμ ξδζδΪδεμ αθάζδεα εκλέηζδα, δδα ηβμ ίέαμ θκλΫμ (ίζ. εεθΪζαδα πελέ ΰνθαδευθ εαδ πελέ δκτζπθ), σππμ ίείαδυθκνθ πκζζκέ αλξαέκδ ζνΰΰλαθεέμ. Σέπκηε ηκ αλθβηδεσ δεθ νπΪλξεδ ζηβθ απαΰσλενζά ηκνμ. ζκ ΰδα ηκ δδΪηαΰηα ηκν Θεκδσζδκν, ανησ δεθ εέθαδ εαγσζκν «ζξεηδεσ» ηε ηβ ζαηλεέα ηβμ Ώθλκδέηβμ, σππμ ΰλΪθκνθ κδ Ν/Π. Σκ νπκηδγΫηεθκ δδΪηαΰηα ηκν Θεκδσζδκν, εέθαδ απζυμ β απΪθηβζά ηκν ζε ΰλΪηηα ηκν Ώΰέκν ΒπδθΪθεδκν. Να ηδ ΰλΪθεδ κ νθαιαλδζηάμ: «(..) Ήζαθ δε εαδ Ϊζζκδ πκζζκέ αδλεηδεκέ εδμ ηβθ Κτπλκθ, άηκδ αίεζζδαθκέ, ΝδεκζαΎηαδ, ΐαζδζεδδδαθκέ, Καλπκελαηδαθκέ, δδα ηκνμ κπκέκνμ Ϋΰλαοεθ κ Άΰδκμ εδμ ηκθ ίαζδζΫα θα εεδδυιεδ ηκτηκνμ απσ ηβθ Κτπλκθ. Αδσηδ άζαθ ηέθεμ ει ανηυθ πζκτζδκδ εαδ βΰσλαακθ δβηκζέαμ επδζηαζέαμ εαδ Ϋίζαπηκθ πκζτ ηκνμ Ολγκδσικνμ. Λαίυθ δε κ ίαζδζετμ ηα ΰλΪηηαηα ηκν αΰέκν, Ϋΰλαοε ΰλΪηηα πλκζηαεηδεσθ, ηε ηκτηκνμ ηκνμ ζσΰκνμ. «ζηδμ εη ηςκ αζνεηζηχκ δεθ νπαεκτζεδ εδμ ηκθ Ά-
ΰδκθ ΒπδθΪθεδκθ, εαδ εδμ ηκνμ γεέκνμ ζσΰκνμ ανηκτ, θα αθαξπλά απσ ηβθ θάζκθ Κτπλκθ εαδ θα εαηκδεά σπκν γΫζβ»(...)» (Μέγαο πλαμαξηζηήο ηεο Οξζνδφμνπ Δθθιεζίαο, Έεδκζδμ Ώ‘, 1946, ηεηΪθλαζδμ εδμ ηκ απζκτθ απσ ηκθ Ϊΰδκ Νδεσδβηκ ηκθ Ώΰδκλεέηβ). Σκ «δδΪηαΰηα» ηκν Θεκδσζδκν αθκλΪ αδλεηδεκτμ εδ σξδ ΒδδπζκζΪηλεμ˙ αζζΪ κτηε εαδ ΰδ‘ ανηκτμ νπΪλξεδ απεδζά γαθαηδεάμ πκδθάμ. Καδ, αθηέγεηα απσ σ,ηδ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δεθ δδαηΪαεδ εαθΫθαθ ΒδδπζκζΪηλβ θα εεξλδζηδαθδζηεέ ηε ηβθ απεδζά ηκν γαθΪηκν. Ώπζυμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθαδλκτθ απσ ηκ εεέηεθκ ηκν Θεκδσζδκν ηβθ «ηαΰδεά» θλΪζβ «εε ηπθ αδλεηδευθ», υζηε θα θαέθεηαδ σηδ δδαηΪακθηαδ κδ Βγθδεκέ θα απεζαγκτθ. Ο Άΰδκμ ΒπδθΪθεδκμ αάηβζε εεδέπιβ ηπθ αδλεηδευθ, σξδ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ. ππμ γα δκτηε παλαεΪηπ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ εΪθεδ εδ Ϊζζεμ πκζζΫμ παλαπκδάζεδμ ξλδζηδαθδευθ εεδηΫθπθ. ζκ ΰδα ηβθ είλαρεά εαηαΰπΰά ηκν Ϊΰδκν ΒπδθΪθεδκν, αθ ανησμ άηαθ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ (εαδ Υλδζηδαθσμ), γα ηκθ ζνΰξπλκτζαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; ΜΪζζκθ σξδ, αζζΪ ησηε ΰδαηέ ηκθέακνθ ηβθ εαηαΰπΰά ηκν; Ώνησ εέθαδ εαδ β απσδεδιβ ηκν αθηδζβηδηδζηκτ ηκνμ. Ή εΪθκνηε ζΪγκμ, αθκτ ανηκέ «δεθ εέθαδ αθηδείλαέκδ»; -Γδα ηκ Ϋηκμ 402 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «402 Ο ζηλαηβΰσμ ηβζέξπθ εαέεδ ζηβ Ρυηβ ηα πελέθβηα δίνζζδεΪ ΐδίζέα». Ο ηβζέξπθ κζκεζάλπζε ηκ Ϋλΰκ πκν Ϊλξδζε κ Ώτΰκνζηκμ: «ΏθαζαηίΪθκθηαμ ηκ αιέπηα ηκν ΏλξδελΫα, κ Ώτΰκνζηκμ ζνΰεΫθηλπζε σζα ηα πλκθβηδεΪ ίδίζέα, εζζβθδεΪ εαδ ζαηδθδεΪ, πκν ενεζκθκλκτζαθ ησηε εέηε αθυθνηα εέηε πμ Ϋλΰα ηδελυθ ζνΰΰλαθΫπθ εαδ Ϋεαοε πΪθπ απσ δτκ ξδζδΪδεμ ίδίζέα˙ ελΪηβζε ησθκ ηκνμ δίνζζδεκτμ ξλβζηκτμ εΪθκθηαμ αεσηβ εαδ ζ‘ ανηκτμ επδζκΰά, πλδθ ηκνμ εαηαγΫζεδ ηΫζα ζε δτκ επέξλνζεμ γάεεμ εΪηπ απσ ηκ ίΪγλκ ηκν αΰΪζηαηκμ ηκν Παζαηέθκν Ώπσζζπθα» (κνεηυθδκν, Αχγνπζηνο, 31). Ο Ώτΰκνζηκμ πλκθαθυμ άγεζε ησθκ κδ εΰεεελδηΫθκδ κδπθκζεσπκδ θα Ϋξκνθ πλσζίαζβ ζηκνμ ξλβζηκτμ, υζηε θα ηκνμ εληβθετκνθ εαηΪ ηβ γΫζβζβ ηκν ελΪηκνμ εδ σξδ επαθαζηαηυθ ε.Ϊ. Παλαηβλκτηε σηδ κ Ώτΰκνζηκμ Ϋεαοε εαδ ηηάηα ηπθ δίνζζδευθ ίδίζέπθ. Βπεδδά ηελδεκέ κδτλκθηαδ ΰδα ηκ εΪοδηκ ηπθ ζδίνζζδευθ ίδίζέπθ, γα πλΫπεδ θα ηΪγκνθ πκδκ άηαθ ηκ πελδεξσηεθσ ηκνμ, ζτηθπθα ηε ηκθ Πζκτηαλξκ: «εαδ κδ έδδκδ [κδ Ρπηαέκδ], σξδ πκζζΪ ξλσθδα θπλέηελα εέξαθ γΪοεδ απθηαθκτμ δτκ Ϊθηλεμ εαδ δτκ ΰνθαέεεμ, δτκ Έζζβθεμ εαδ δτκ ΓαζΪηεμ, ζηβθ επκθκηαασηεθβ αΰκλΪ ηπθ ίκυθ. (...) Βεεέθεμ [κδ ΒζηδΪδεμ] ελέγβεαθ Ϋθκξεμ εαδ ηδηπλάγβεαθ˙ επεδδά σηπμ β πλΪιβ ηκνμ [εέξαθ ελαζηΫμ] γεπλάγβεε θκίελά, απκθαζέζηβεε θα ζνηίκνζενηκτθ κδ δελεέμ ηα δίτζζεδα ίδίζέα. ΏθαθΫλεηαδ ζκδπσθ σηδ ίλΫγβεαθ ξλβζηκέ πκν πλκΫίζεπαθ ηα ΰεΰκθσηα ανηΪ, ζΫΰκθηαμ σηδ γα ζνηίκτθ ΰδα εαεσ, εαδ πλσζηαααθ, ΰδα θ‘ απκηλαπκτθ ηα επελξσηεθα δεδθΪ, θα γνζδΪζκνθ ζε εΪπκδεμ παλΪδκιεμ εαδ ιΫθεμ γεσηβηεμ, δτκ Έζζβθεμ εαδ δτκ ΓαζΪηεμ, γΪίκθηΪμ ηκνμ απθηαθκτμ ζηκ ηΫλκμ εεεέθκ» (Πζκτηαλξκν, Αίηηα Ρσκατθά, 83 (283f εαδ 284b)). ΏνηΪ δέδαζεαθ ηα «πελέθβηα»(!) ζδίνζζδεΪ ίδίζέα. Ώθγλππκγνζέεμ. ξδ επδζηβηκθδεΫμ ΰθυζεδμ. «Ώθ κ ηβζέξπθ άηαθ εξγλδεσμ πλκμ ηα δίνζζδεΪ ίδίζέα, ανησ κθεδζσηαθ ηΪζζκθ ζηκ απκεαζνπηδεσ εαδ – ΰδα Ϋθαθ πκζδηδεσ Ϊθδλα – βηηκπαγΫμ πελδεξσηεθσ ηκνμ, παλΪ ζε εαγαλΪ γλβζεενηδεκτμ ζσΰκνμ. Με ηβθ έδδα ζκΰδεά ηΪζζκθ, ζείΪζηβεε ηκ Ϊΰαζηα ηβμ Νέεβμ ζηβθ Κκνλέα (ηκ Ϊΰαζηα, σξδ ηκ ίπησ, πκν εέξε αθαδλεγεέ δεεαπΫθηε ηε εέεκζδ ξλσθδα θπλέηελα). Ο ΒνθΪπδκμ, σππμ εαδ κδ πελδζζσηελκδ ζτΰξλκθκέ ηκν ζνΰΰλαθεέμ, ηκν επδηΫγβεε ίέαδα, εθυ κ Οζνηπδσδπλκμ ηκθ εεγεέαζε. Ο πδκ Ϋθγεληκμ νηθβηάμ ηκν άηαθ κ Βγθδεσμ Κζατδδκμ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 103). -Γδα ηκ Ϋηκμ 410 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «410 ηδμ 24 Ώνΰκτζηκν, κ ΏζΪλδξκμ εαηαζαηίΪθεδ ηεηΪ απσ πλκδκζέα ξλδζηδαθυθ ηβθ Ρυηβ εαδ επέ ηλεέμ βηΫλεμ ζεβζαηεέ ηκνμ γβζανλκτμ ηβμ, εαηαζηλΫθεδ ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ εαδ ηα ίδίζέα ηπθ εγθδευθ εαδ εαηαζθΪαεδ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ―Ώδπθέαμ Πσζεπμ‖», ηε ηβθ πλκζγάεβ σηδ κδ Βγθδεκέ
ζθαΰδΪζηβεαθ, εθυ κδ Υλδζηδαθκέ (αλεδαθκέ εαδ κλγσδκικδ) ζυγβεαθ ηπαέθκθηαμ ζηδμ εεεζβζέεμ, επεδδά ηΪξα κ ΠΪπαμ εέξε ζνθθεθκβγεέ. Ο Πλκεσπδκμ δέθεδ ηδα πκζτ δδαθκλεηδεά εεδκξά απσ ηβθ ζνθπηκζδκζκΰέα ηπθ «Βζζάθπθ Βγθδευθ»: «ΑδΪζειε [κ ΏζΪλδξκμ] απσ ηκ ζηλαησ ηκν ηλδαεσζδκνμ θΫκνμ πκν δεθ εέξαθ ίΰΪζεδ αεσηβ ΰΫθδα, αζζΪ εέξαθ εθβζδεδπγεέ (...) εαδ ηνζηδεΪ ηκνμ εέπε σηδ γα ηκνμ Ϋεαθε δυλκ ζε εΪπκδκνμ παηλέεδκνμ Ρπηαέκνμ πμ δάγεθ δκτζκνμ: εαδ ηκνμ ζνηίκτζενζε, σηαθ γα Ϋηπαδθαθ ζη αζπέηδα ανηυθ ηπθ αθγλυππθ θα θΫλκθηαδ ηε ενΰΫθεδα, βλεηέα εαδ ζπθλκζτθβ εαδ θα εεηεζκτθ ηδμ δδαηαΰΫμ ηπθ αθεθηδευθ ηκνμ. Καδ τζηελα απσ εΪπκδκ δδΪζηβηα ζε ηδα κλδζηΫθβ ηΫλα, σηαθ η‘ αθεθηδεΪ ηκνμ γα Ϋπεθηαθ ΰδα τπθκ, ηεηΪ ηκ ηεζβηελδαθσ ΰετηα, γα Ϋπλεπε σζκδ θα κληάζκνθ ζηβ ζεΰσηεθβ αζΪλδα πτζβ εαδ αδθθδδδαζηδεΪ θα πΫζκνθ πΪθπ ζηκνμ θτζαεεμ εαδ θα ηκνμ ζεκηυζκνθ ζηα ΰλάΰκλα εαδ θ‘ αθκέικνθ ηβθ πτζβ. (...) ζκδ κδ θΫκδ ηβθ κλδζηΫθβ ηΫλα εαδ υλα σληβζαθ ζηβθ πτζβ, αδθθδδέαζαθ ηβ ζεκπδΪ εαδ, αθκτ ζεσηπζαθ ηκνμ θτζαεεμ, Ϊθκδιαθ ηβθ πτζβ εαδ δΫξηβεαθ ηκθ ΏζΪλδξκ εαδ ηκ ζηλαησ ηκν ηΫζα ζηβθ πσζβ. (...) Μελδεκέ ζΫθε σηδ κ ΏζΪλδξκμ δεθ ενλέεοε ηβθ Ρυηβ ηε ηκθ ηλσπκ πκν πελδΫΰλαοα. Αδβΰκτθηαδ σηδ β Πλσίβ, ΰνθαέεα επδθαθΫζηαηβ ΰδα ηκθ πζκτηκ εαδ ηβ δσια ηβμ αθΪηεζα ζηκνμ παηλέεδκνμ, ζνπάγβεε ηκνμ Ρπηαέκνμ πκν αθαθέακθηαθ απσ ηβθ πεέθα εαδ ηδμ εαεκνξέεμ, αθκτ Ϋθηαζαθ ζηκ ζβηεέκ θα ηλυθε εαδ αθγλυπδθεμ ζΪλεεμ εαδ ίζΫπκθηαμ σηδ εέξε ξαγεέ εΪγε εζπέδα ΰδ‘ ανηκτμ, αθκτ εαδ ηκ πκηΪηδ εαδ ηκ ζδηΪθδ άηαθ ζηα ξΫλδα ηκν εξγλκτ, ζΫθε σηδ ανηά Ϋδπζε εθηκζά ζηκνμ νπβλΫηεμ ηβμ θ‘ αθκέικνθ ηδμ πτζεμ ζηβ δδΪλεεδα ηβμ θτξηαμ» (Ηζηνξία ησλ Πνιέκσλ, Γ‘, ii, 15-27). Οτηε ζηβθ ηεζενηαέα κτηε ζηβθ πλυηβ θνζδεΪ, δδάΰβζβ νπΪλξεδ θτιβ ΰδα πλκδκζέα. Καδ εδδδεσηελα, εέθαδ ηεζεέπμ αθεζΫμ ηκ επδξεέλβηα σηδ κδ κδ έδδκδ κδ Υλδζηδαθκέ εΪηκδεκδ ηβμ Ρυηβμ γα άηαθ ησζκ αθσβηκδ, υζηε θα πλκεαζΫζκνθ ηβ ζθαΰά ηκνμ εαδ ηβ ζεβζαζέα ηπθ πελδκνζδυθ ηκνμ. Ο ΏζΪλδξκμ, πμ ΰθπζησθ, άηαθ Ώλεδαθσμ, δβζ. αδλεηδεσμ. Πκδκέ «Υλδζηδαθκέ» πλσδπζαθ ηβ Ρυηβ, αθ δεξηκτηε σηδ νπάλιε πλκδκζέα; Ώπζκτζηαηα, αλεδαθκέ, δβζαδά ηβ-ξλδζηδαθκέ. Άλα δεθ αθκλΪ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Καδ πελδηΫθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα πδζηΫοκνηε ηβθ απέζηενηβ αθκβζέα, σηδ ηα Ϋιαζζα εαδ θαθαηδζηΫθα (ησζκ εαηΪ εγθδευθ σζκ εαδ εαηΪ κλγκδσιπθ) ζηλαηετηαηα ηκν ΏζΪλδξκν εαηΪ ηβθ εέζκδσ ηκνμ ζηβθ πσζβ κτηε ηκνμ κλγσδκικνμ πκν πεητξαδθαθ ηπλκζηΪ ηκνμ Ϋζθαααθ, κτηε ηδμ πελδκνζέεμ ηκνμ εαδ ηα ίδίζέα ηκνμ εαηΫζηλεθαθ εαδ ζάζηεναθ. «Σδ γα πεδ ΏλεδαθδζηΫμ εαδ ηβ ΏλεδαθδζηΫμ, σζκδ Υλδζηδαθκέ άηαθ», γα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βεησμ απσ ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ ΰδα ηβθ ξλδζηδαθδεά γεκζκΰέα, ΰέθεηαδ θαθελσ, σηδ ηε ηΫηκδα θσλα πκν πάλαθ, απκεαζυθηαμ «Υλδζηδαθκτμ» αεσηβ εαδ ηκνμ αλθβηΫμ ηβμ γεσηβηαμ ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ, ηκνμ ΏλεδαθδζηΫμ δβζαδά, ζε ζέΰκ γα απκδυζκνθ ζηκνμ Ολγσδκικνμ ηβθ ενγτθβ αεσηβ εαδ ΰδα ηκ αζΪγβηκ ηκν ΠΪπα εαδ ΰδα ηδμ δνηδεΫμ ζηανλκθκλέεμ – ηπκλεέ εαδ ΰδα ηβθ Α‘ ηανλκθκλέα! ΣΫηκδα εέθαδ β β ΪΰθκδΪ ηκνμ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ. -Ο ΒνθΪπδκμ (Βίνο Μαμίκνπ, εεδ. Boissonade ζ. 52) εαηεθσβζε ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ Βζενζέθαμ εαηΪ ηβθ επδδλκηά ηκν ΏζΪλδξκν πμ ηδηπλέα ηπθ γευθ (!), επεδδά δελκθΪθηβμ εέξε αθαζΪίεδ, παλαθσηπμ ζτηθπθα ηε ηκθ ΒνθΪπδκ, Ϋθαμ δελΫαμ ηκν Μδγλα. Ώθκτ κδ «γεκέ» ηδηυλβζαθ ηκνμ Βγθδεκτμ, ΰδαηέ εζαέΰκθηαδ κδ Ν/Π; -Γδα ηκ Ϋηκμ 448 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «448 Ο Θεκδσζδκμ δδαηΪζζεδ θα παλαδκγκτθ ζηδμ θζσΰεμ σζα ηα ―αθηδξλδζηδαθδεΪ‖ ίδίζέα. ΏθΪηεζΪ ηκνμ εαηαζηλΫθκθηαδ εαδ ηα ίδίζέα ηκν θεκπζαηπθδεκτ Πκλθνλέκν πκν ίάηα πλκμ ίάηα ιεζεΫπαααθ ηβθ αζβγδθά θτζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ». Σκ αθηέγεηκ ζνθΫίβ. Ο Θεκδσζδκμ ΐ‘, σππμ θαέθεηαδ απσ ηκθ Θεκδκζδαθσ Κυδδεα, Ϋίΰαζε θσηκ ΰδα ηβθ έδλνζβ ζξκζεέκν ζηβθ Κπθ/πκζβ σπκν β παΰαθδζηδεά ΰλαηηαηεέα γα ηεζεηυθηαθ. ΠκζζΪ απσ ηα ίδίζέα ηκν Πκλθτλδκν νπΪλξκνθ εαδ ζάηελα, ηε θγκλΫμ εαδ απυζεδεμ πκν δεθ εέθαδ αζνθάγδζηεμ ΰδα πκζζκτμ Ϊζζκνμ Υλδζηδαθκτμ ζνΰΰλαθεέμ, ζτξλκθκνμ ηκν Πκλθτλδκν. Καδ ίΫίαδα, ηκ Καηά Υξηζηηαλψλ ηκν Πκλθτλδκν, πκν νπκηέγεηαδ σηδ σζα ηα αθηέηνπΪ ηκν – αεσηβ εαδ κδ ξλδζηδαθδεΫμ απαθηάζεδμ ζε ανησ, δδσηδ δεθ δεαθκπκδκτζαθ ηκθ Θεκδσζδκ ΐ‘ – εΪβεαθ ηκ 448 η.Υ. νπΪλξεδ υμ ζάηελα εαδ ηπκλεέ εαθεέμ θα ηκ δδαίΪζεδ.
ππμ εαδ θα Ϋξεδ, κ Θεκδσζδκμ ΐ‘ γΫζβζε θα εΪοεδ Ϋθα ίδίζέκ πκν ζνεκθαθηκτζε εαδ Ϋίλδαε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, εθπ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ (π.ξ. κ Αδκεζβηδαθσμ) δδΫηαααθ θα εακτθ κδ ΓλαθΫμ. ΒΪθ κ Θεκδσζδκμ Ϋπλαηηε εαη‘ αθηδζηκδξέα ηε ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ίαζδζεέμ, γα Ϋπλεπε θα εέξε δδαηΪιεδ ηκ εΪοδηκ ζ.ξ. ηκν Σίκαηνπ ά ηπθ Υαιδατθψλ ιφγσλ, δβζαδά ηπθ «δελυθ ίδίζέπθ» ηβμ θεκπζαηπθδεάμ γλβζεεέαμ. Μσθκ ηα ζθσδλα αθηδξλδζηδαθδεΪ ίδίζέα δδΫηαιε θα εακτθ, εδ σξδ εεεέθα πκν άηαθ κ πνλάθαμ ηπθ παΰαθδζηδευθ δκιαζδυθ. ΏθαλπηΪηαδ εαθεέμ, ΰδαηέ δδαζυγβεαθ ηα ίδίζέα ηκν Εκνζδαθκτ Μηζνπψγσλ εαδ Καηά Γαιηιαίσλ; Αεθ Ϋπλεπε θα εακτθ, ίΪζεδ ηκν θσηκν; Ώθκτ νπκηέγεηαδ ππμ σζκδ ανηκέ κδ θσηκδ εθαλησακθηαθ, ΰδαηέ ζάηελα ηπκλεέ εΪπκδκμ θα δδαίΪζεδ Εκνζδαθσ; ΚαθκθδεΪ γα Ϋπλεπε θα εακτθ. ΏζζΪ δεθ εΪβεαθ, ΰδαηέ δεθ εθαλησακθηαθ κδ θσηκδ. Ώμ δκτηε, σηπμ, πσζα ίδίζέα ηκν αθηδξλδζηδαθκτ Πκλθτλδκν εαάεαθ. Αέθκνηε ηκθ εαηΪζκΰκ ηπθ ίδίζέπθ ηκν Πκλθτλδκν, ηα κπκέα δδαζυγβεαθ αθηεΰλαθσηεθα απσ Υλδζηδαθκτμ επέ 16 αδυθεμ (δεθ ζνθνπκζκΰέακνηε σζα νπάλξαθ εαηΪ ηβ ίνααθηδθά επκξά, αζζΪ εαηαζηλΪθβεαθ απσ Ϊζζα αέηδα π.ξ. ίαλίαλδεΫμ εδζίκζΫμ). ε παλΫθγεζβ κ ησπκμ εαδ ηκ Ϋηκμ Ϋεδκζβμ, σζπθ απσ ανηΪ ειεδσγβζαθ: 1) Πεξί ηνπ ελ Οδπζζεία ησλ Νπκθψλ άλδξνπ (Leipzig 1886), 2) Πεξί απνρήο εκςχρσλ (Leipzig 1886), 3)Δηζαγσγή εηο ηαο Αξηζηνηέινπο Καηεγνξίαο (Berlin 1895), 4)Πξνο Μαξθέιιαλ (Leipzig 1886), 5)Δηο ηαο Αξηζηνηέινπο Καηεγνξίαο θαηά πεχζηλ θαη απφθξηζηλ (Berlin 1895), 6)Πεξί Πισηίλνπ βίνπ θαη ηεο ηάμεσο ησλ βηβιίσλ απηνχ (Paris 1951), 7)Δηο ηηλα ησλ βηβιίσλ Τπνκλήκαηα, 8)Αθνξκαί πξνο ηα λνεηά(Paris 1855), 8)Φηιφζνθνο ηζηνξία ελ βηβιίνηο δ’ (Lipsiae 1886), 9)Ππζαγφξνπ βίνο (Lipsiae 1886), 10) θηινιφγνπ ηζηνξίαο βηβιία ε’, 11)Φηιφινγνο αθξφαζηο, 12)Πξνο ηνπο απφ ηνλ λνπ ρσξίδνληαο ην λνεηφλ, 13)Πεξί αξρψλ, 14)Πεξί χιεο, 15)Πεξί ςπρήο πξνο Βφεζνλ ε’, 16)Πεξί ησλ ηεο ςπρήο δπλάκεσλ, 17)Πεξί αηζζήζεσο, (Leipzig 1904), 18)Πξνο Γαχξνλ θαη πψο εκςπρνχηαη ηα έκβξπα, (Berlin 1895), 19)Πεξί χπλνπ θαη εγξεγφξζεσο, 20)Πεξί ηνπ εθ’ εκίλ, 21)Πεξί ηνπ γλψζη ζαπηφλ, 22)Πξνο Νεκέξηηνλ, 23)Πεξί ηεο εθ ινγίσλ θηινζνθίαο (Berlin 1866), 24)Πεξί αγαικάησλ (Hildescheim 1964), 25)Πεξί ζείσλ νλνκάησλ, 26)Πξνο αλεβψ επηζηνιή (Berlin 1857), 27)Δηο ηα Ηνπιηαλνχ ηνπ Υαιδαίνπ, 28)Πεξί ηεο Οκήξνπ θηινζνθίαο, 29)Πεξί ηεο εμ Οκήξνπ σθειείαο ησλ βαζηιέσλ βηβιία η’ , 30)Πεξί ηπγφο, 31)Καηά Υξηζηηαλψλ ιφγνη ηε’, 32)Οκεξηθά δεηήκαηα (Leipzig 1882), 33)Πεξί ησλ παξαιειεηκκέλσλ ησ πνηεηή νλνκάησλ, 34)Γξακκαηηθαί απνξίαη, 35)Πεξί ησλ θαηά Πηλδάξνπ ηνπ Νείινπ πεγψλ, 36)Δηο ην Θνπθηδίδελ πξννίκηνλ, 37)Πξνο Αξηζηείδελ, 38)Δηο ηελ Μηλνπθηαλνχ ηέρλελ, 39)Ζ πεξί ησλ ζηάζεσλ ηέρλε, 40)πλαγσγή ησλ ξεηνξηθψλ δεηεκάησλ, 41)Δηο ηα αξκνληθά Πηνιεκαίνπ ππφκλεκα (Goeteborg1932), 42)Δηζαγσγή εηο ηελ απνηειεζκαηηθήλ ηνπ Πηνιεκαίνπ (Bruessel 1933), 43)Δηζαγσγή αζηξνλνκνπκέλσλ ελ βίβινηο ηξηζί, 44)ηνρεία, 45)«ζα ησλ αξηζκψλ ήξηαηαη», 46)πκκίθησλ δεηεκάησλ, 47)Πεξί αγλνχ βίνπ (Leipzig 1915), 48)ρφιηα εηο Κξαηχινλ (Berlin 1821), 48)ρφιηα εηο Παξκελίδελ, 49)ρφιηα εηο Φαίδσλα, 50)ρφιηα εηο Σίκαηνλ (Leipzig 1904), 51)ρφιηα εηο ηαο Καηεγνξίαο, 52)Introductio in categorias syllogismos, 53)ρφιηα εηο Πεξί Δξκελείαο, 54)ρφιηα εηο Φπζηθά, 55)ρφιηα εηο Λ’ ησλ Μεηαθπζηθψλ, 56)ρφιηα εηο Ζζηθά, 57)ρφιηα εηο Πεξί Φπρήο, 58)Πεξί θαηαθάζεσο θαη Απνθάζεσο, 59)Πεξί ηνπ κίαλ είλαη ηελ Πιάησλνο θαη Αξηζηνηέινπο αίξεζηλ, 60)Πεξί δηαζηάζεσο Πιάησλνο θαη Αξηζηνηέινπο. ΏνηΪ σζα, ηα αθηΫΰλαθαθ επέ αδυθεμ κδ Υλδζηδαθκέ. Θα ηπκλκτζαθ Ϊθεηα θα ηα εΪοκνθ, «ΰδα εεδέεβζβ». -Σκ εεέηεθκ αθαθΫλεδ ηδ ζΫεδ «κ ΰθπζησμ ζνΰΰλαθΫαμ McCabe»: «Ώπσ ηκ 500 Ϋπμ ηκ 1100 ζξεδσθ εαθΫθα ίδίζέκ δεθ παλάξγβ, ηκνζΪξδζηκθ ζβηαθηδεσ υζηε θα δδαίΪαεηαδ εαδ ζάηελα, ζξεδσθ εαθΫθα απΰλαθδεσ Ϋλΰκ ά ΰζνπησ ά κδεκδσηβηα πκν θα εέθαδ ζάηελα αιδκγΫαηκ. (..)Ώπσ ηκ 500 Ϋπμ ηκ 1100 δεθ νπάλξαθ πΪθπ απσ 600 ησηκδ ζε κζσεζβλβ ηβθ Βνλυπβ..». «Ο ΰθπζησμ ζνΰΰλαθΫαμ McCabe» (Έθαμ πλυβθ θλαΰεδζεδαθσμ αηελδεΪθκμ εαζσΰβλκμ ηκν 19 κν αδ. πκν Ϋΰδθε ηεηΪ ―freethinker‖ εαδ Ϋΰλαοε, ηεηαιτ Ϊζζπθ, εαδ «Εζηκλέα ηκν αηαθδζηκτ». ΣΫηκδκν εέδκνμ, «αθηδεεδηεθδεΫμ», πβΰΫμ ξλβζδηκπκδκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ) ιεζηκηέαεδ απαέζδα οΫηηαηα. ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ηκν 1453, δβζαδά ζε ηδα πσζβ ελεδππηΫθβ εαδ παλαεηΪακνζα, νπάλξαθ, ζτηθπθα ηε ηκθ εαγκζδεσ εαλδδθΪζδκ Εζέδπλκ, πελέ ηδμ εεαησθ εέεκζδ ξδζδΪδεμ ησηκδ ίδίζέπθ˙ εαδ θαθηΪαεηαδ εαθεέμ πσζα εεαηκηητλδα ησηκδ γα νπάλξαθ εαηΪ ηκθ 9κ ά ηκθ 12κ αδυθα, σηαθ β Πσζβ άεηααε, πλκηκτ κδ πλσΰκθκδ ηκν McCabe
ηβθ εΪοκνθ ζηα 1204. «ΚαθΫθα κδεκδσηβηα» πκν θα εέθαδ αιδκγΫαηκ. Ώμ πκτηε, δβζαδά, β Ώΰέα κθέα. Πκν εαθεέμ δε ζνλλΫεδ απσ Ώηελδεά εδ Βνλυπβ θα ηβ γανηΪζεδ. «ΚαθΫθα κδεκδσηβηα», αμ πκτηε ηα ίνααθηδθΪ ηκθαζηάλδα ηε ηβ γανηαζηά αλξδηεεηκθδεά. «ΚαθΫθα ίδίζέκ» πκν θα δδαίΪαεηαδ αεσηβ. Ώθ, επεδδά δεθ ηα δδαίΪακνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ, ζνθεπΪΰεηαδ σηδ δεθ ηα δδαίΪαεδ εαθεέμ, ησηε κδ Ν/Π Ϋξκνθ σθηπμ δέεδκ. ΚαθΫθα ίδίζέκ ηκν Μεζαέπθα δε δδαίΪαεηαδ. «ΚαθΫθα ΰζνπησ ά Ϋλΰκ απΰλαθδεάμ». ΦνζδεΪ, αθκτ ηα εαηΫζηλεοαθ κδ Σκτλεκδ επδδλκηεέμ, αθκτ ηα ζκίΪηδζαθ, αθκτ ηα Ϋζεδπζαθ κδ ηανλκθσλκδ, ηδ θα απκηεέθεδ; -Γδα ηα Ϋηβ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν ΛΫκθηκμ Ώ‘ εαδ ηκν Γάθπθα (457-491) ΰλΪθεηαδ σηδ «εδκζκθκθάγβ κ Βγθδεσμ δαηλσμ ΕΪεπίκμ» εδ σηδ «ζηκνμ δδπΰηκτμ ανηκτμ άζγαθ αθηδηΫηππκδ ηε ηκ ξλδζηδαθδεσ ηέζκμ κδ ηεζενηαέκδ ηπθ "Βζζάθπθ" δβηκζέπθ αθδλυθ. σππμ κ θδζσζκθκμ είβλδαθσμ, κ Γυζδηκμ, ε.Ϊ., εθυ αλεεηκέ απσ ανηκτμ –κδ πζΫκθ Ϊηκδξκδ, σππμ ζ.ξ. κ ΓΫζζδκμ – Ϋξαζαθ ηβ απά ηκνμ πΪθπ ζηβθ πνλΪ ά εΪηπ απσ ηβ ζπΪγα ηκν δβηέκν». ΝεκπαΰαθδζηδεΫμ ηνγκπζαζέεμ εαδ ζ‘ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ. Ο ΕΪεπίκμ άηαθ πλκζππδεσμ δαηλσμ ηκν ΛΫκθηα. Ώθ εαδ Παΰαθδζηάμ, δεξσηαθ ηεΰΪζεμ ηδηΫμ απσ ηκθ ΛΫκθηα. Σσζκ ηεΰΪζκμ άηαθ κ ζείαζησμ ζηκ πλσζππσ ηκν, υζηε εέξαθ ζηβγεέ πλκηκηΫμ ηκν ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, ζηκ Γετιδππκ (δέπζα ζηδμ πλκηκηΫμ ηπθ ζκθυθ εδ Ϋθδκιπθ αθδλυθ ηβμ αλξαδσηβηαμ) εαδ ηβθ Ώγάθα. Βθηεζυμ αίΪζδηκ, ζκδπσθ, εέθαδ θα γεπλβγεέ β δκζκθκθέα ηκν «γλβζεενηδεσμ δδπΰησμ». Ο είβλδαθσμ εέξε ηκ αιέπηα ηκν δδεαζηά. Ώθαηέξηβεε ζε ηδα ζνθπηκζέα εαηΪ ηκν Γάθπθα, αζζΪ εαηΪθελε θα ΰζδηυζεδ. Ο ΓΫζζδκμ, εγθδεσμ λάηκλαμ, εέξε ζΪίεδ εδ ανησμ ηΫλκμ ζηβ ζνθπηκζέα, εαδ εεηεζΫζηβεε. Ο Παΰαθδζηάμ ΠαζζαδΪμ εδλπθετεηαδ ηκθ ΓΫζζδκ εαδ ΰδ‘ ανησ ηκ πελδζηαηδεσ, ΰλΪθκθηαμ εδδδεΪ ΰδ‘ ανησθ πΪθπ απσ δΫεα επδΰλΪηηαηα. Ο Γυζδηκμ Ϋΰλαοε δζηκλέα ηβμ επκξάμ ηκν, ζηβθ κπκέα εαηαζνεκθαθηεέ ηκθ Υλδζηδαθδζησ εαδ απκδέδεδ – σππμ εαδ κδ ζτΰξλκθκδ παλαζβλκτθηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ – σζα ηα εαεΪ εδ σζεμ ηδμ ζνηθκλΫμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ ζε ανησθ. ε αθηαπσδπζβ, κδ εαεκέ Υλδζηδαθκέ εαζσΰελκδ εδ Ϊζζκδ αθηδΰλαθεέμ δδΫζπζαθ ηκ Ϋλΰκ ηκν. ΐζΫπκνηε σηδ εαηηέα ζξΫζβ ηε γλβζεενηδεκτμ δδπΰηκτμ δεθ Ϋξκνθ ηα ΰεΰκθσηα. Φαέθεηαδ σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γεπλκτθ ανηκθσβηκ ηκ δδεαέπηα εθσμ ΒδδπζκζΪηλβ θα ζνθπηκηάζεδ εαηΪ ηκν θσηδηκν ΏνηκελΪηκλα. Ώθ κδ Υλδζηδαθκέ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηπθ δδπΰηυθ ηκν Αδκεζβηδαθκτ ά ηκν ΑΫεδκν ζνθπηκηκτζαθ, ανηκέ γα εαηαελέθκθηαθ. Ατκ ηΫηλα εαδ δτκ ζηαγηΪ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 486 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «486 Ακζκθκθκτθηαδ δδΪθκλκδ εγθδεκέ ζηλαηδπηδεκέ, σππμ ζ.ξ. κ θδεβηάμ ηπθ ΐαθδΪζπθ ζηλαηβΰσμ Μαλεεζζέθκμ». Δ αζάγεδα εέθαδ εΪππμ δδαθκλεηδεά απσ ηα θεκπαΰαθδζηδεΪ παλαζβλάηαηα. «Δ δκζκθκθέα ηκν Μαλεεζζέθκν ηπκλεέ θα απκδκγεέ ζηβθ έδδα ηβθ εικνζέα εαδ ανηκθκηέα πκν εέξε εαηαεηάζεδ, εαδ σξδ ζηδμ γλβζεενηδεΫμ ηκν πεπκδγάζεδμ. Ο δδΪδκξκμ εαδ αθβοδσμ ηκν ΝΫππμ άηαθ Υλδζηδαθσμ, εθυ κ δκζκθσθκμ ηκν θαέθεηαδ ππμ Ϋεζδθε πλκμ ηκθ παΰαθδζησ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 146). Καηηέα ζξΫζβ δεθ εέξε, ζκδπσθ, β γλβζεεέα ηε ηβ δκζκθκθέα. ΏζζΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ κνδσζπμ εθδδαθΫλκθηαδ ΰδα ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα. Σκ αάηβηα εέθαδ θα ζνεκθαθηάζκνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ ηε εθΫλΰεδεμ ζέΰπθ, ηδμ κπκέεμ ζνξθΪ δδαζηλείζυθκνθ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 500 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «Δ αθγλππσηβηα πΫθηεδ ζε αεσηβ ηεΰαζτηελβ απκεηάθπζβ. Βιαθαθέακθηαδ παθηεζυμ β απκξΫηενζβ ηπθ κδεδυθ, β λπηαρεά εεθηλδεά γΫληαθζβ εαδ ηα ελείΪηδα». Ώπσ ηκνμ πζΫκθ οενδεέμ δζξνλδζηκτμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ: -β πλσκδκμ ηβμ ηβξαθδεάμ ηπθ, ξλδζηδαθυθ πδα, Ρπηαέπθ άηαθ ησζβ πκν νπΪλξκνθ δεεΪδεμ ΰλαπηΫμ ηαληνλέεμ απσ ηκθ 4κ υμ ηκθ 14κ αδυθα (π.ξ. Υλνζσζηκηκμ, PG 58, 522. ΘεκθΪθβμ, 172, 9¸265, 3. ΣαΫηαβ, Υηιηάδεο, ξδζ. 5, δζηκλ. 17, ζηδξ. 618. Άθθαμ Κκηθβθάμ, Αιεμηάο, 2, 377, 16. Ώληεθσπκνζκν, Δμάβηβινο, 2, 4, 28) ΰδα ηλδσλκθεμ, ηεηλασλκθεμ εαδ πεθηασλκθεμ κδεκδκηΫμ, δδδπηδεΫμ εαδ πκζνεαηκδεέεμ. Νσηκδ ηκν 5κν αδυθα απαΰσλεναθ ηκ τοκμ ηπθ δδδπηδευθ κδεκδκηυθ θα νπελίαέθεδ ηα 25 πελέπκν ηΫηλα. -Βέθαδ παηηΫΰδζηβ θεκπαΰαθδζηδεά οενηδΪ κ δζξνλδζησμ σηδ Ϋπαοε β απκξΫηενζβ ζηβ ξλδζηδαθδεά επκξά. ΤπΪλξκνθ δεεΪδεμ θσηκδ πελέ νδλκλλκυθ εαδ κδεδαεάμ απκξΫηενζβμ (Γδα παλΪδεδΰηα: Παλδέθηεο8, 2, 18˙ 19, 1, 37, 2. Πξφρεηξνο Νφκνο 37, 38). Νσηκδ επΫίαζαθ κδ ζπζάθεμ ηπθ πλκμ απκηΪελνθζβ αθκδενηΪηπθ,
πκν Ϊλξδααθ απσ ηδμ κδεεδαεΫμ ηκναζΫηεμ θα ζνθαθηυθηαδ ηε ηκνμ αθηέζηκδξκνμ ζπζάθεμ ηπθ παλαεεέηεθπθ ζπδηδυθ εαδ κ δδδκεηάηβμ θα επδδδκλγυθεδ ηδμ σπκδεμ ίζΪίεμ νπάλξαθ ζηκνμ ζπζάθεμ ηΫξλδ ηκν ζβηεέκν ηβμ ζνθαθηάζεπμ (Πξφρεηξνο Νφκνο, 37,38. Δπαλεηζαγσγή, 35, 22). -ηβθ ξλδζηδαθδεά Ρπηαθέα εδ σξδ ζηβ παΰαθδζηδεά Ρυηβ πλπηκΪλξδζε κ δβησζδκμ θπηδζησμ ηπθ πσζεπθ ηδμ θτξηεμ. Σβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ Ϋεαθε πλυηβ πσζβ ηκν θπησμ κ Ϋπαλξσμ ηβμ Κτλκμ (Παζράιηνλ Υξνληθφλ, 588, 11). Σκ έδδκ ζνθΫίαδθε εαδ ζηβθ Ώθηδσξεδα (ΛδίΪθδκν, Πξνο Θενδφζηνλ θαηά Σηζακελνχ, 37), ζηβθ ΚαδζΪλεδα (ΒνΪΰλδκν, Δθθι. Ηζη. PG 86, 2867) εαδ ζνθεξέζηβεε εαγ‘ σζβ ηβθ «ζεκηεδθά επκξά απκεηάθπζβμ». -ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ επέ Θεκδσζδκν ΐ‘ νπάλξαθ κεηυ ηεΰΪζα δβησζδα ζκνηλΪ εαδ 153 δδδπηδεΪ ζε κδεoέεμ, θδζαθγλππδεκτμ κέεκνμ εαδ ηκθαζηάλδα. Σα ηεΰαζτηελα (πκν εέξαθ κθσηαηα σππμ Γετιδππκμ, Ώξδζζετμ, Καηέθδα) ηπκλκτζαθ θα εινπβλεηάζκνθ υμ εαδ 2.000 ζκνσηεθκνμ. Σα δδδπηδεΪ ζκνηλΪ ξηδασηαθ αεσηβ εαδ ζηβ ζηΫΰβ ηπθ πζκνζέπθ ζπδηδυθ, κπσηε ηε ζπζάθεμ (απσδεδιβ αθεπηνΰηΫθβμ νδλανζδεάμ) αθΫλξκθηαθ ηκ πλκμ ζκτζδηκ θελσ (ΕπΪθθβ Λνδκτ, Πεξί Αξρψλ, 186, 89) -ηβθ Υλδζηδαθδεά Ρπηαθέα εδ σξδ ζηκθ παΰαθδζηδεσ εσζηκ, ΰδα ηβθ αζθΪζεδα ηπθ πκζδηυθ εαηΪ ηβ θτξηα εαδ ηβθ δέπιβ ηπθ ζνηηκλδυθ ζνζηΪγβεε αζηνθκηδεσ ζυηα νπσ ηκθ θνξηΫπαλξκ (Βαζηιηθά, 6,5,2. ΜαζΪζαμ 479,8). -Αεθ Ϋξεδ θσβηα θα ηδζάζκνηε ΰδα... «ηβθ ειαθΪθδζβ ηπθ ελείίαηδυθ». Ώνηά άηαθ β «επκξά απκεηάθπζβμ». Ώνησ άηαθ ηκ επέπεδκ ηκν εεξλδζηδαθδζηΫθκν αζηδεκτ λπηαρεκτ εσζηκν. -Οδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ θηΪθκνθ ζηκ ζβηεέκ θα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ αεσηβ εαδ ΰδα ηβθ αζζαΰά ηκν εζέηαηκμ εαδ ηπθ θνζδευθ ζνθγβευθ ζηβθ ΒζζΪδα, επεδδά δάγεθ κδ Υλδζηδαθκέ Ϋεκίαθ ηα δΪζβ! Πλκθαθυμ (πΫλα απσ ηβθ απσδκζβ παθησμ εαεκτ – εαηΪ ηκ ζνθάγβ ηκνμ ηαθδξαρζησ – ζηκ Υλδζηδαθδζησ) δεθ ιΫλκνθ ηέπκηε ΰδα ηδμ δεθδλκηκηάζεδμ κζσεζβλπθ πελδκξυθ, άδβ απσ ηβθ εζαζζδεά επκξά, ηβμ Βπδδατλκν (Θκνεδδέδβμ 2, 56, 5), ηβμ Ώηηδεάμ (Θκνεδδέδβμ 2, 55, 1) ά ηβμ Μεΰαλέδαμ (Θκνεδδέδβμ 1, 108, 2) ά ηβμ Ώηηδεάμ εΪγε Ϋηκμ επέ 27 Ϋηβ. ΏθαθΫλκνηε ανηΪ ηα εζΪξδζηα παλαδεέΰηαηα, ΰδα θα δεέικνηε, ηΫξλδ πκτ ηπκλεέ θα κδβΰάζεδ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκ ηέζκμ ηκνμ πλκμ εΪγε ηδ ξλδζηδαθδεσ. -«540 Ο ΠΫλζβμ ίαζδζδΪμ Υκζλσβμ ζαλυθεδ ηδμ ξλδζηδαθδεΫμ πσζεδμ ηβμ νλέαμ. Σβθ ησθβ πσζβ πκν δεθ εαηαζηλΫθεδ ά ζεβζαηεέ εέθαδ β ΥαλλΪθ (εζζβθδζηέ ΚΪλλεμ), ηβμ κπκέαμ κδ εΪηκδεκδ εέξαθ παλαηεέθεδ πεδζηαηδεΪ εγθδεκέ». Παζαδσγεθ θδζΫζζβθεμ κδ ΠΫλζεμ! Παζαδσγεθ ηβδέακθηεμ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ! ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, κδ ΠΫλζεμ άηαθ πΪθηκηε θέζκδ ηπθ εξγλυθ ηπθ Ρπηαέπθ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 542 η.Υ. ΰλΪθεηαδ: «542 Ο ΓδκνηπλΪδα-Εκνζηδθδαθσμ αθαγΫηεδ εαγάεκθηα ανηκελαηκλδεκτ πλκζβζνηδζηκτ (―επδζεσπκν ηδηκνζαλέκν‖) ζηκθ ΕπΪθθβ Ώζδαεσ. Βπέ 35 κζσεζβλα ξλσθδα κ ηεζενηαέκμ εθαλησαεδ ηααδεκτμ εαδ ίδαέκνμ εεξλδζηδαθδζηκτμ ηπθ εγθδευθ ηβμ Φλνΰέαμ, Καλέαμ εαδ Λνδέαμ εαδ εηέαεδ 99 εεεζβζέεμ εαδ 12 ηκθαζηάλδα πΪθπ ζηα ζνθηλέηηδα ηπθ εγθδευθ Εελυθ». Γδα ηκ σθκηα «ΓδκνηπλΪθδα» ηδζΪηε ζηβθ παλΪΰλαθκ πελέ Ώεαδβηέαμ ηπθ Ώγβθυθ. Πβΰά ΰδα ηβθ δζηκλέα εέθαδ κ έδδκμ κ ΕπΪθθβμ Ώζδαεσμ πκν Ϋΰλαοε ηβθ «Εζηκλέα ηβμ Βεεζβζέαμ». 1) σθηπμ ανηΫμ κδ ηαεηδεΫμ δε ζνηίαδέακνθ ηε ηβ Υλδζηδαθδεά πέζηβ εαδ εέθαδ απΪθγλππεμ ηε ηα ζβηελδθΪ δεδκηΫθα.
2) νηίαέθκνθ σηπμ ΰτλπ ζηα 542-577 (αθ σθηπμ άηαθ επέ 35 ξλσθδα), δβζαδά ΰδα πλυηβ θκλΪ ζε 2,5 αδυθεμ απσ ηβθ απαλξά ηβμ παλκξάμ ίκάγεδαμ ηπθ Ώνηκελαησλπθ πλκμ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Καδ δεθ νπΪλξεδ Ϊζζβ πελέπηπζβ αθαΰεαζηδεκτ εεξλδζηδαθδζηκτ ηΫηκδκν εέδκνμ. Βέθαδ Ϋθα ηεηκθπηΫθκ ΰεΰκθσμ. 3) Έθα ηεηκθπηΫθκ ΰεΰκθσμ πκν αθκλΪ ηβ ίΪθηδζβ, σζπθ εδ σζπθ, 70 ξδζδΪδπθ εγθδευθ ζε 35 ξλσθδα. Αβζαδά, ζε ζτθκζκ 7-8 εεαηκηηνλέπθ ηβμ ΜδελΪμ Ώζέαμ, ησθκ 70 ξδζδΪδεμ, ησθκ ηκ 1% ηκν ηδελαζδαηδεκτ πζβγνζηκτ δεθ εέξε εεξλδζηδαθδζηεέ. ΏθηδζαηίΪθεηαδ εαθεέμ σηδ ηα ηΫηλα ανηΪ ηκν Εκνζηδθδαθκτ άηαθ κνζδαζηδευμ πελδηηΪ, ΰδαηέ ξπλέμ ίέα, πκζτ πλδθ ηκθ Εκνζηδθδαθσ, εέξε εεξλδζηδαθδζηεέ ηκ 99%. Βπέζβμ θαθελυθεηαδ β πλκζπΪγεδα ηεΰαζκπκέβζβμ ηπθ ξλκθδεΪ επσηεθπθ «δδπΰηυθ» εαδ ΰεθδεσηελα ηπθ δδπΰηυθ ανηκτ ηκν ητπκν, δδσηδ 4) κ Επ. Ώζδαεσμ δεθ εθδδαθελσηαθ θα ζθΪιεδ ηκνμ εγθδεκτμ, αζζΪ θα ηκνμ εεξλδζηδαθέζεδ. 5) Οδ πβΰΫμ εέθαδ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ ηκν έδδκν ηκν πλκζβζνηδζηά. Αεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα ηβθ πδζηΫοκνηε, σηδ κ ΕπΪθθβμ Ώζδαεσμ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ανηκπαδθετεηαδ θκνζευθκθηαμ ηκνμ αλδγηκτμ. Σσζκδ εαδ ησζκδ ηκ Ϋεαθαθ, ΰλΪθκθηαμ ΰδα Ϊζζκνμ. Γδαηέ θα ηβ ηκ εΪθεδ εδ κ έδδκμ ΰλΪθκθηαμ ΰδα ηκθ εανησ ηκν; 6) Ο έδδκμ ζΫεδ σηδ Ϋεηδζε 99 εεεζβζέεμ εαδ 12 ηκθαζηάλδα ζε 35 ξλσθδα. Ώθ δζξτεδ ανησ, ησηε Ϋεηδαε 3 πελέπκν εεεζβζέεμ (ά ΰελΫηδαε 3 θακτμ) ηκ ξλσθκ ζε ηδα Ϋεηαζβ ηλδπζΪζδα ά ηεηλαπζΪζδα ηβμ ζβηελδθάμ ΒζζΪδαμ. Αεθ εέθαδ εαδ ηέπκηε ζπκνδαέκ ανησ. Πελδζζσηελεμ εεεζβζέεμ ξηέακθηαδ ζάηελα ζηβθ ΒζζΪδα, παλΪ επέ ηκν «δδπΰηκτ» ηκν ΕπΪθθβ Ώζδαεκτ! 7) ζκ ΰδα ηκ ΰελΫηδζηα δδΪθκλπθ αλξαέπθ θαυθ, εθσζκθ κδ παΰαθδζηΫμ άηαθ εζΪξδζηκδ ζηβθ Μ. Ώζέα (ζηκ ζτθκζκ ηπθ 7-8 εεαηκηηνλέπθ Υλδζηδαθυθ ηβμ ΜδελΪμ Ώζέαμ), κδ (πελδζζσηελκδ ηκνζΪξδζηκθ) εγθδεκέ θακέ άηαθ κνζδαζηδευμ εΰεαηαζεζζεδηΫθκδ. Αεθ άηαθ ζκδπσθ ησζκ ηλκηελά πλΪιβ ηκ ΰελΫηδζηα Ϊδεδπθ εαδ αξλβζδηκπκέβηπθ θαυθ. 8) Ο Επ. Ώζδαεσμ άηαθ Μκθκθνζέηβμ εαδ σξδ Ολγσδκικμ. -Γδα ηκ Ϋηκμ 590 η.Υ. ΰλΪθεηαδ «590 ηκθ παπδεσ γλσθκ αθείαέθεδ κ ΠΪπαμ Γλβΰσλδκμ κ ζεΰσηεθκμ ―ΜΫΰαμ‖ (590- 604), πκν γα εΪοεδ ζε ζέΰκ ηβθ ΐδίζδκγάεβ ηκν Παζαηέθκν Ώπσζζπθκμ ―ΰδα θα ηβ ζηελάζεδ ηκνμ πδζηκτμ β γτλαγεθ ζκθέα ηβμ απσ ηβθ ΐαζδζεέα ηπθ Ονλαθυθ». Δ πλυηβ αθαθκλΪ σηδ κ ΠΪπαμ Γλβΰσλδκμ κ ΜΫΰαμ Ϋεαοε ηβθ ίδίζδκγάεβ ηκν Παζαηέθκν εέθαδ απσ ηκθ ΕπΪθθβ ηκν Salisbury (Ώΰΰζέα) ηκθ 13κ αδυθα. Ώνησμ ΰλΪθεδ ζηκ Ϋλΰκ ηκν Policraticus σηδ «Βπέζβμ, ανησμ κ Ϊθδλαμ, κ Γλβΰσλδκμ, πκν εθΫπθενζε σζβ ηβθ εεεζβζέα, σξδ ησθκ δδΫηαιε ηα ηαΰδεΪ Ϋλΰα θα πεηαξηκτθ Ϋιπ απσ ηκ παζΪηδ ηκν, αζζΪ, σππμ κδ πλσΰκθκέ ηαμ ζεθ, Ϋεαοε απαΰκλενηΫθα ΰλαπηΪ – κ,ηδδάπκηε πελδεξσηαθ ζηκ θασ ηκν Ώπσζζπθα ζηκ Παζαηέθκ – , Ϋλΰα πκν πελδεέξαθ δδδαζεαζέεμ κδ κπκέεμ θαέθεηαδ θα απκεΪζνπηαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ ηκ θκν ηκν κνλαθκτ εαδ νπελθνζδεΫμ πλκθβηεέεμ» Ώπσ ηκθ 13κ υμ ηκθ 7κ αδυθα ηεζκζαίκτθ 600 ξλσθδα. ΒΪθ πλσεεδηαδ θα πδζηΫοκνηε εΪηδ πκν πλπηκεδπυγβεε 600 ξλσθδα ηεηΪ απσ ηκ ΰεΰκθσμ ανησ, ΰδαηέ θα ηβθ πδζηΫοκνηε επέζβμ εαδ ηκθ Ϊλαία ηκν 12κν αδυθα πκν αθαθΫλεδ σηδ κδ Άλαίεμ Ϋεαοαθ ηβ ίδίζδκγάεβ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ; ηπμ σζα ανηΪ εέθαδ θάηεμ, δδσηδ κ Ώτΰκνζηκμ, εαηΪ ηκθ κνβηυθδκ Ϋεαοε 2000 πλκθβηδεΪ ίδίζέα εαδ Ϊθβζε ησθκ ηα ζνίδζζδεΪ ίδίζέα, ηα κπκέα εζεέδπζε ζηκ θασ ηκν Ώπσζζπθα ζηκ Παζαηέθκ, ΰδα θα ηβ ηα ζνηίκνζετεηαδ εαθεέμ εεησμ απσ εεεέθκνμ πκν άηαθ Ϋηπδζηκδ θα δυζκνθ επέζβηβ επειάΰβζβ. Βπέζβμ, κ Ρκνηέζδκμ Ναηαηδαθσμ ζηκ Ϋλΰκ ηκν Πεξί ηεο επαλφδνπ κνπ, 2, 52 αθαθΫλεδ σηδ κ ηδζέξπθαμ, ζηα ηΫζβ ηκν 4κν αδ «Ϋεαοε ηδμ πλκθβηεέεμ πκν εέξαθ εδππγεέ απσ ηβ τίδζζα». ΒπκηΫθπμ, σ,ηδ «ηαΰδεσ» εαδ «πλκθβηδεσ» νπάλξε ζηβ ίδίζδκγάεβ ηκν Παζαηέθκ εέξε εαεέ αδυθεμ πλδθ. ζκ ΰδα ηβθ νπκηδγΫηεθβ αδηδκζσΰβζβ ηκν θβηκζκΰκτηεθκν εηπλβζηκτ απσ
ηκθ Γλβΰσλδκ, ηβθ «ΰδα θα ηβ ζηελάζεδ ηκνμ πδζηκτμ β γτλαγεθ ζκθέα ηβμ απσ ηβ ίαζδζεέα ηπθ Ονλαθυθ», ανηά εέθαδ αεσηβ Ϋθα θεκπαΰαθδζηδεσ εαηαζεεταζηα. -Καδ ηυλα αεκζκνγεέ β ελδηδεά ηπθ Ν/Π ΰδα ηα σζα δζξνλέακθηαδ ζξεηδεΪ ηε ηβ ενγσπκζβ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ: «359. ηβ ενγσπκζβ ηβμ νλέαμ ζηάθκθηαδ ηα πλυηα "ζηλαησπεδα γαθΪηκν", κλΰαθπηΫθα δβζαδά εΫθηλα ίαζαθδζηκτ εαδ γαθαηυζεπμ ηπθ εγθδευθ.» εαδ «ηβ ενγσπκζβ ηβμ νλέαμ, ησπκ πκν, σππμ εέδαηε, πλπηκεαγδΫλπζε ηκ 359 πμ εΫθηλκ ίαζαθδζηυθ εδ εεηεζΫζεπθ "εδδπζκζαηλυθ" κ ΚπθζηΪθηδκμ, κλΰαθυθεηαδ ηυλα [ζβη.: ΰδα ηα Ϋηβ 385-388] εδδδεσ "ζηλαησπεδκ γαθΪηκν" ηπλκζηΪ ζηκ κπκέκ θαέθκθηαδ αζάηαθηα ηα θααδζηδεΪ αθηέζηκδξα ηκν αδυθκμ ηαμ. Να πυμ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ (ΕΘ, 12) πελδΰλΪθεδ ανησ ηκ Δθθδκζηυ Οθμηαφηςια (...) "Καδ απσ ηα πδσ απκηαελνζηΫθα ζβηεέα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ ζΫλθκθηαθ δεηΫθκδ ηε αζνζέδεμ αηΫηλβηκδ πκζέηεμ εΪγε βζδεέαμ εαδ εΪγε εκδθπθδεάμ ηΪιεπμ. Καδ απσ ανηκτμ πκζζκέ πΫγαδθαθ ζηβ δδαδλκηά ά ζηδμ αθΪ ησπκνμ θνζαεΫμ. Καδ σζκδ εαησλγπθαθ θα επδαάζκνθ, εαηΫζβΰαθ ζηβ ενγσπκζβ, ηέα απσεεθηλβ πσζβ ηβμ Παζαδζηέθβμ, σπκν εέξαθ ζηβγεέ ηα σλΰαθα ηπθ ίαζαθδζηβλέπθ εαδ ηπθ εεηεζΫζεπθ" ΰλΪθεδ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, 2000, η. 3, ζ. 37). ππμ Ϋξκνηε πεδ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ζΫθε ηβθ αζάγεδα, σηαθ παλαγΫηκνθ εεέηεθκ ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν ΰδα ηα Ϋηβ 385-388, δδσηδ, σππμ απκδεέιαηε παλαπΪθπ, κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ δεθ Ϋΰλαοε ΰδα ηα Ϋηβ 385-388. ΒπδπζΫκθ, κ νπετγνθκμ ΰδα ηδμ δέεεμ πκν δδειΪΰκθηαθ ζηβ ενγσπκζβ, κ ΠΪνζκμ, πκν – σππμ γα δκτηε – εέξε δδκλδζγεέ απσ ηκθ ΚπθζηΪθηδκ ΐ‘, γαθαηυγβεε δδα ηβμ πνλΪμ απσ ηκθ Εκνζδαθσ, αηΫζπμ ησζδμ ανησμ αθΫζαίε ηβθ εικνζέα, ηκ 361 (Ammianus Marcellinus, XXII, 3, 11). νθεπυμ, ανησμ εέθαδ Ϋθαμ δετηελκμ ζσΰκμ πκν ζνθβΰκλεέ σηδ κδ δέεεμ ζηβ ενγσπκζβ ζηαηΪηβζαθ κλδζηδεΪ ηκ 361, εαδ απκηεζεέ θαθηαζέα β εδεαζέα σηδ ΰέθκθηαθ ηκ 385-388. Βπέζβμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ζΫθε ηβθ αζάγεδα, δδσηδ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ δεθ ΰλΪθεδ πκνγεθΪ ζηβθ δζηκλέα ηκν σηδ «ζηβ ενγκτπκζβ εέξαθ ζηβγεέ ηα σλΰαθα ηπθ ίαζαθδζηβλέπθ εαδ ηπθ εεηεζΫζεπθ», σππμ θαέθεηαδ ζηκ παλαπκδβηΫθκ παλαπΪθπ απσζπαζηα ηκν Ώ.Μ. ΠαλαγΫηκνηε κζσεζβλκ ηκ επέηαξκ εεέηεθκ ηκν Rerum Gestarum ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν (XIX, 12, 3-15 εαδ 17), εαδ ηκ ζξκζδΪακνηε ζεπηκηελυμ αηΫζπμ ηεηΪ. 3. ΒπδπζΫκθ, Ϋθα ηδελσ εαδ αζάηαθηκ ΰεΰκθσμ ηκτ Ϋδπζε ηβθ ενεαδλέα θα επεεηεέθεδ ηδμ ΫλενθΫμ ηκν εαηΪ ηλσπκ αθειΫζεΰεηκ. ΤπΪλξεδ ηδα πσζβ κθσηαηδ Άίνδκμ, ζηκ πδκ απσηαελκ ηΫλκμ ηβμ Θβίαέδαμ˙ εεεέ ηκ ηαθηεέκ εθσμ γεκτ πκν ζηα ηΫλβ εεεέθα ηκθ ζΫθε Besa απκεΪζνπηε ηκ ηΫζζκθ εαδ άηαθ ζνθάγεδκ θα ηδηΪηαδ ζηδμ αλξαέεμ ηεζεηΫμ ηπθ παλαεεέηεθπθ πελδκξυθ. 4. Καδ, ηδα πκν, ηελδεκέ ανηκπλκζυππμ, εθυ Ϋθα ηΫλκμ ηΫζπ Ϊζζπθ, ζηέθκμκηαξ ιζα βναπηή θίζηα ιε ηζξ επζεοιίεξ ημοξ, νςημφζακ βζα ηδ εέθδζδ ηςκ εεμηήηςκ, έπμκηαξ ακαθένεζ νδηά ηζξ επζεοιίεξ ημοξ, ηα Ϋΰΰλαθα ανηΪ πκν πελδεέξαθ ηδμ αδηάζεδμ ηκνμ εαδ ηδμ ζέζηεμ ηε ηδμ επδγνηέεμ ηκνμ παλΫηεθαθ, εαηηδΪ θκλΪ, ζηκθ θασ ηκν ηαθηεέκν, αεσηβ εδ σηαθ κδ απαθηάζεδμ ηκν γεκτ εέξαθ δκγεέ. 5. Μενζηέξ απυ αοηέξ ηζξ βναπηέξ θίζηεξ ιε επζεοιίεξ ζηάθεδηακ, ιε ηαηυ ζημπυ, ζηκθ ανηκελΪηκλα, κ κπκέκμ, παλσζκ πκν ευθενε ζε Ϊζζα πκζτ ζκίαλΪ αβηάηαηα, ζηκ ζβηεέκ ανησ άηαθ «ηαζαεσηελκμ απσ ζκίσ ανηδκτ», σππμ ζΫεδ β παλκδηέα, εαδ σθηαμ τπκπηκμ εαδ ζηεθσηναζκμ, Ϊλξδζε θα ηαέθεηαδ. ΏηΫζπμ θυθαιε ηκθ Πατζκ θα Ϋλγεδ ζηβθ Ώθαηκζά, δέθκθηΪμ ηκν, ζα θα άηαθ βΰΫηβμ δδΪζβηκμ ΰδα ηβθ εηπεδλέα ηκν, ηβθ εικνζέα κα δζελάβεζ δίηεξ ζτηθπθα ηε ηκ εΫθδ ηκν. 6. Άδεδα ηΫηκδα δσγβεε επέζβμ ζηκθ Μσδεζηκ (εεεέθβ ηβθ επκξά εσηβ ζηβθ Ώθαηκζά), Ϊθγλππκ πκν άηαθ εαηΪζζβζκμ ΰδα ηΫηκδα αβηάηαηα. Αδσηδ κ ΒληκΰΫθβμ ηκν Πσθηκν, πλαδηκλδαθσμ Ϋπαλξκμ εεεέθβ ηβθ επκξά, απκλλέθγβεε πμ πκζτ άπδκμ ζηκθ ξαλαεηάλα.
7. Βθνΰε, σππμ δδεηΪξγβ, κ Πατζκμ, ηε ίδαζτθβ εαδ σθηαμ ΰεηΪηκμ απσ γαθαηβθσλα ηαθέα, εαδ δεδκηΫθκν σηδ β ζνεκθαθηέα άηαθ αθειΫζεΰεηβ, Ϊθγλππκδ, ενΰεθεέμ εαγυμ εαδ Ϊζβηκδ, ηεηαθΫλγβεαθ απσ ζξεδσθ κζσεζβλκ ηκθ εσζηκ. Καδ ηελδεκέ ει ανηυθ ζτλγβεαθ νπσ ηκ ίΪλκμ ηπθ αζνζέδπθ˙ Ϊζζκδ αδνθΪηδζαθ απσ ηβθ αΰπθέα ηβμ θνζΪεδζβμ. 8. Καγυμ δδαζΫξγβεε ηκ γΫαηλκ ηπθ ίαζαθδζηβλέπθ εαδ ηκν γαθΪηκν, β ενγσπκζβ, ηδα πσζβ ηβμ Παζαδζηέθβμ, β κπκέα ΰδα δτκ ζσΰκνμ θΪθβεε πδκ εαηΪζζβζβ απσ κπκδαδάπκηε Ϊζζβ: επεδδά εέθαδ απκηκθπηΫθβ εαδ επεδδά ίλέζεεηαδ ζηβ ηΫζβ ιεηαλφ ηδξ Ακηζυπεζαξ ηαζ ηδξ Αθελάκδνεζαξ, ηςκ πυθεςκ εη ηςκ μπμίςκ πνμένπμκηακ μζ πενζζζυηενμζ άκενςπμζ πμο ηθήεδηακ κα δζηαζημφκ. 9. Ώπσ ηκνμ πλυηκνμ, ησηε, πκν Ϋθελαθ, άηαθ κ δηπζέεδκμ, κ ΰδκμ ηκν Φδζέππκν, πλυβθ Έπαλξκμ εαδ Όπαηκμ, κ κπκέκμ εαηβΰκλάγβεε σηδ (σππμ εζΫξγβ) είπε γδηήζεζ κα ιάεεζ απυ ημ ιακηείμ βζα κα ηενδίζεζ ημ αοημηναημνζηυ αλίςια. Καδ απσ ηδα ζβηεέπζβ ηκν ανηκελΪηκλα, πκν ζε ηΫηκδεμ πελδπηυζεδμ δεθ ζνΰξπλκτζε εαθΫθα ζΪγκμ ζσΰπ ηβμ αθκζδπηΫθβμ νπβλεζέαμ, δδεηΪξγβ θα ηκθ ίαζαθέζκνθ. Αθθά πνμζηαηεοιέκμξ απυ ηαθή ηφπδ, ελμνίζηδηε. 10. ΜεηΪ, κ ΠαλθΪζδκμ (πλυβθ Έπαλξκμ ηβμ Ώδΰτπηκν), Ϊθγλππκμ ηε απζσ ξαλαεηάλα, ίλΫγβεε ζε ηΫηκδκ εέθδνθκ πκν δδεΪζηβεε ΰδα ηβ απά ηκν, αζζΪ εδ ανησμ ελμνίζηδηε. Βέξε, αλεεηΪ πλδθ απσ ανηΪ ηα ζνηίΪθηα, ζνξθΪ αεκνζηεέ ππμ Ϋζεΰε, σηδ, σηαθ, πλκεεδηΫθκν θα απκεηάζεδ εΪπκδκ αιέπηα, εΰεαηΫζεδοε ηβθ ΠΪηλα, ηδα πσζβ ηβμ Ώξαέαμ σπκν εέξε ΰεθθβγεέ εαδ ακτζε, εέξε κθεδλενηεέ πκζζΫμ ζεδυδεδμ κπηαζέεμ πκν ηκθ ζνθσδεναθ ηε ηλαΰδεά εθδνηαζέα. 11. Ώλΰσηελα, κ Ώθδλσθδεκμ, ΰθπζησμ ΰδα ηδμ εζενγΫλδεμ ζπκνδΫμ ηκν εαδ ηβ θάηβ ηπθ πκδβηΪηπθ ηκν, ζτλγβεε ζηκ δδεαζηάλδκ. ΏζζΪ επεδδά εέξε εαγαλά ζνθεέδβζβ, δεθ άηαθ εαγσζκν τπκπηκμ, εαδ ηε ίείαδσηβηα πδζηκπκέβζε ηβθ αγπσηβηΪ ηκν, αθέεδηε εθεφεενμξ. 12. Βπέζβμ κ Αβηάηλδκμ, κ εππθκηαασηεθκμ ΚνγλΪμ, Ϋθαμ ηεΰΪζβμ βζδεέαμ θδζσζκθκμ, πλΪΰηαηδ, αζζΪ ηε ζεζβλαΰπΰβηΫθκ ζυηα εαδ θκν, εαηβΰκλκτηεθκμ σηδ πλκζΫθελε γνζέα αλεεηΫμ θκλΫμ, δεθ ηπσλεζε θα ηκ αλθβγεέ. Χζησζκ, δδαεάλνιε σηδ Ϋηζδ Ϋεαθε απσ ηβθ θεσηβηΪ ηκν ηε ζεκπσ θα ειενηεθέζεδ ηβ γεσηβηα [ηκ Besa], εδ σξδ ΰδα θα απκεηάζεδ νοβζσηελκ αιέπηα. Αδσηδ, δεθ άιελε εαθΫθαθ πκν εέξε ηΫηκδεμ θδζκδκιέεμ. Γδ‘ ανησ, αθκτ ίαζαθέζηβεε πκζτ εαδλσ, ίκβγκτηεθκμ απσ ηβθ αηεηΪίζβηβ ζνθεέδβζά ηκν, Ϊθκία απκζκΰάγβεε ηκ έδδκ, ξπλέμ θα επδίείαδπγεέ β εαηβΰκλέα. Καδ ησηε ημο επεηνάπδ κα επζζηνέρεζ, ξπλδμ εαηηδΪ επδπζΫκθ ίζΪίβ ζηβθ ΰεθΫηεδλα ηκν πσζβ, ηβθ ΏζειΪθδλεδα. 13. Ώνηκτμ εαδ ηελδεκτμ Ϊζζκνμ β δέεαδβ ητξβ ηααέ ηε ηβθ αζάγεδα, ηκνμ Ϋζπζαθ απσ ηκθ επδεεέηεθκ εέθδνθκ. ΏζζΪ εαγυμ ανηΫμ κδ εαηβΰκλέεμ εεηεέθκθηαθ πελδζζσηελκ ιε ηδκ ειπθμηή παβίδςκ ηαζ δμθμιάηςκ, ηελδεκέ πΫγαθαθ απσ ηβθ παλαησλθπζβ ηπθ εκληδυθ ηκνμ, Ϊζζκδ εαηαδδεΪζηβεαθ ζε επδπζΫκθ ηδηπλέα εαδ δβηετγβεαθ κδ πελδκνζέεμ ηκνμ, εθυ κ Πατζκμ άηαθ κ παλαεδθβηάμ ανηυθ ηπθ ζεβθυθ ζεζβλσηβηαμ, παλΫξκθηαμ, ζαθ απσ εαθΫθα ηαΰααέ, εΪγε εέδκμ ειαπΪηβζβμ εαδ ζεζβλσηβηαμ˙ εαδ απσ ηκ θετηα ηκν (ζξεδσθ, ηπκλυ θα ππ) ειαληυηαθ β απά σζπθ σζκδ πελπαηκτθ ηβ ΰβ. 14. Αδσηδ, αθ εΪπκδκμ θκλκτζε ζηκ ζαδησ θνζαεησ εαηΪ ηκν ηεηαληαέκν εζυδβ πνλεηκτ ά κπκδαζδάπκηε Ϊζζβμ αλλυζηεδαμ, ά αθ εαηβΰκλκτθηαθ ίΪζεδ ηβμ ηαληνλέαμ ηπθ εαευμ δδαεεέηεθπθ σηδ πελθκτζε απσ Ϋθαθ ηΪθκ ηκ απσΰενηα, επεδδά άηαθ έιπμνμξ ζηα δδθδηήνζα ά σηδ ζοβηέκηνςκε υθα ηα θνζηηά ηςκ ηάθςκ ηαζ ηζξ ιάηαζεξ παναζζεήζεζξ ηςκ θακηαζιάηςκ πκν πελπαηκτθ εεεέ, εαηαδδεαασηαθ ζε απκεεθαζδζησ εαδ Ϋηζδ ξαθσηαθ. 15. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, ηκ αάηβηα αθηδηεηππέζηβεε αελδίυμ ζαθ θα εέξαθ πκζζκέ Ϊθγλππκδ αβηάζεδ απσ ηκ ηαθηεέκ ηκν ΚζΪλκν, απσ ηδμ ίεζαθδδδΫμ ηβμ Απδυθβμ εαδ ηκ δδΪζβηκ εΪπκηε ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ, ηκ γΪθαηκ ηκν ανηκελΪηκλα. (...)
17. Σκ θα ΰέθεηαδ ανζηβλά Ϋλενθα δεθ ηκ γεπλεέ ζαθγαζηΫθκ εαθεέμ ζπζησμ Ϊθγλππκμ. Αδσηδ, δεθ δδαθπθκτηε ππμ β αζθΪζεδα εθσμ θσηδηκν βΰεησθα, ηκν πλκζηΪηβ εαδ ηκν νπελαζπδζηά ηπθ εαζυθ αθγλυππθ, απσ ηκθ κπκέκ ίαζέαεηαδ β αζθΪζεδα ηπθ νπκζκέππθ, πλΫπεδ θα δδαζθαζέαεηαδ απσ ηβθ εκδθά επδηΫζεδα σζπθ ηαμ. Καδ, πλκεεδηΫθκν ανησμ θα νπκζηβλδξγεέ εθηκθσηελα, σηαθ νπελαζπέαεηαδ β παλαίδαζηΫθβ ηεΰαζεδσηβηΪ ηκν, μζ Κμνκήθζμζ κυιμζ δεκ απαθθάημοκ ηακέκακ, αδζαηνίηςξ ηάλδξ, απυ ακάηνζζδ ιε ααζακζζηήνζα, αεσηβ εαδ απσ ηκ ξτζδηκ αέηαηκμ. ΥΟΛΕΏ: -Σα δδεαζηάλδα ηβμ ενγσπκζβμ δεθ ζηάγβεαθ ΰδα θα εικζκγλετζκνθ (σζκνμ) ηκνμ Βγθδεκτμ ά σπκδκθ άηαθ Βγθδεσμ, αζζΪ ΰδα θα δδεΪζκνθ εεεέθκνμ ηκνμ ζνΰεεελδηΫθκνμ Βγθδεκτμ πκν αάηβζαθ ξλβζησ απσ εΪπκδκ ζνΰεεελδηΫθκ ηαθηεέκ ηβμ Ώθαηκζάμ, ζηΫζθκθηαμ ζε ανησ ΰλαπηΫμ ζέζηεμ ηε ηδμ επδγνηέεμ ηκνμ θα απκεηάζκνθ αθυηελα ελαηδεΪ αιδυηαηα. νθεπυμ θΪθβεαθ τπκπηκδ σηδ ζνθπηκηκτζαθ εαηΪ ηκν ανηκελΪηκλα (ίζΫπε παλΪΰλαθκ 3, 9). -Αβζαδά ηκ πλσίζβηα δεθ άηαθ κδ γνζέεμ εαδ κδ ξλβζηκέ ανηκέ εαγεανηκέ, αζζΪ αθ σζα ανηΪ Ϋΰδθαθ εαηΪ ηκν ανηκελΪηκλα, ηε ζεκπσ ηβθ αθαηλκπά ηκν. Αεθ απκηεζκτθ δβζαδά δέεεμ/δδπΰηκτμ εαηΪ Βγθδευθ, αζζΪ εαηΪ πδγαθυθ ζνθπηκηυθ. Ώθ άηαθ δδπΰησμ εαηΪ Βγθδευθ, δεθ γα πλκζΪΰκθηαθ θα δδεαζηκτθ ησθκ ανηκέ κδ Βγθδεκέ πκν Ϋζηεδζαθ ηδμ ΰλαπηΫμ επδγνηέεμ ηκνμ ζε Ϋθα ηαθηεέκ, αζζΪ σζκδ κδ Βγθδεκέ. Δ πλκζαΰπΰά Ϋΰδθε ζκδπσθ ίΪζεδ ηβμ νπκοέαμ ηάππμ κδ εθ ζσΰπ Βγθδεκέ άηαθ ζνθπησηεμ˙ δεθ νπκπηετγβεε κ ανηκελΪηκλαμ σζκνμ ηκνμ Βγθδεκτμ. Άλα εέθαδ εζθαζηΫθκ θα απκεαζκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «ζηλαησπεδα γαθΪηκν ηπθ Υλδζηδαθυθ» ηδμ δέεεμ εαηΪ πδγαθυθ ζνθπηκηυθ ζηβ ενγσπκζβ. -Οδ ΰλαπηΫμ επδγνηέεμ πλκμ ηκ ηαθηεέκ ηπθ εαηβΰκλκνηΫθπθ δσγβεαθ ζηκθ ανηκελΪηκλα ΚπθζηΪθηδκ. ΏζζΪ απσ πκδκνμ; «ΜελδεΫμ απσ ανηΫμ ηδμ ΰλαπηΫμ ζέζηεμ ηε επδγνηέεμ ζηΪζγβεαθ, ηε εαεσ ζεκπσ, ζηκθ ανηκελΪηκλα», σππμ λβηΪ ΰλΪθεδ κ Ώηηδαθσμ, ξλβζδηκπκδυθηαμ παγβηδεά θπθά. Αεθ εέθαδ απαλαέηβηκ ζκδπσθ σηδ κδ εαηαΰΰεζέεμ Ϋΰδθαθ απσ Υλδζηδαθκτμ˙ αζζΪ απσ αθηέαβζκνμ πλκμ ηα πλσζππα ανηΪ, Βγθδεκτμ εαδ ηβ (ίζΫπε παλΪΰλαθκ 5). ΒιΪζζκν, ηκ ζκΰδεσ εέθαδ σηδ ησθκθ κδ Βγθδεκέ εέξαθ πλσζίαζβ εθησμ ηκν ηαθηεέκν, σπκν νπάλξαθ κδ ΰλαπηΫμ επδγνηέεμ, εαδ σξδ κδ Υλδζηδαθκέ. ζηε κδ Βγθδεκέ πκν θγκθκτζαθ Βγθδεκτμ εέθαδ κδ βγδεκέ ανηκνλΰκέ ΰδα σζβ ανηά ηβθ δζηκλέα. -Ο ανηκελΪηκλαμ σλδζε εΪπκδκθ Πατζκ θα δδειΪΰεδ δέεεμ εαηΪ ηπθ νπσπηπθ, εδ σξδ «θα ιεεδθάζεδ ΰεθκεηκθέα», σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ (ίζΫπε παλΪΰλαθκ 5). «Αέεβ» ζβηαέθεδ «εΪπκδκδ αγπυθκθηαδ», «εΪπκδκδ εαηαδδεΪακθηαδ». Αεθ ζβηαέθεδ «ΰεθκεηκθέα». -Παλ‘ σζκ πκν ζηβθ παλΪΰλαθκ 7. κ Ώ.Μ. ΰλΪθεδ σηδ κδ εαηβΰκλκτηεθκδ «άλγαθ απσ εΪγε ΰπθδΪ ηκν εσζηκν», ζηβθ παλΪΰλαθκ 8. αθαθΫλεδ λβηΪ σηδ κδ πελδζζσηελκδ απσ ηκνμ εαηβΰκλκτηεθκνμ πλκΫλξκθηαθ απσ ηβθ Ώθηδσξεδα εαδ ηβθ ΏζειΪθδλεδα. Ώνησ εθδζξτεδ ηβθ Ϊπκοβ ππμ δεθ επλσεεδηκ ΰδα «δδπΰησ εαηΪ Βγθδευθ σζβμ ηβμ ανηκελαηκλέαμ», αζζΪ ΰδα δέεεμ εαηΪ ζνθπηκηυθ ηδαμ πελδκξάμ. Ώνησμ άηαθ Ϊζζπζηε εαδ κ ζσΰκμ πκν επδζΫξηβεε β ενγσπκζβ: άηαθ ζηκ ηΫζκ ηβμ απσζηαζβμ Ώθηδσξεδαμ-ΏζειΪθδλεδαμ. Ώθ επλσεεδηκ ΰδα δδπΰησ εαηΪ σζπθ ηπθ Βγθδευθ, ησηε κ Ώ.Μ. δεθ γα Ϋζεΰε σηδ κδ πελδζζσηελκδ εαηβΰκλκτηεθκδ εαηΪΰκθηαθ απσ ηδμ δτκ ανηΫμ πσζεδμ. Λκΰδεσ εέθαδ, ίΫίαδα, σηδ εΪπκδκδ πκν αάηβζαθ ξλβζησ απσ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ ηαθηεέκ πλκΫλξκθηαθ εδ απσ Ϊζζεμ πελδκξΫμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. ΏζζΪ κτηε «δδπΰησμ εαηΪ ηπθ Βγθδευθ ηβμ πελδκξάμ» ηπκλεέ θα γεπλβγεέ, δδσηδ δεθ δδεΪζηβεαθ σζκδ ά κδ πελδζζσηελκδ Βγθδεκέ ηβμ πελδκξάμ, αζζΪ ησθκ σζκδ Βγθδεκέ ηβμ πελδκξάμ εέξαθ αβηάζεδ ξλβζησ απσ Ϋθα ηαθηεέκ. -Πκζζκέ επυθνηκδ εαηβΰκλκτηεθκδ (σππμ ζ.ξ. κ πλυβθ Ϋπαλξκμ δηπζέεδκμ, κ πλυβθ Ϋπαλξκμ ΠαλθΪζδκμ, κ πκδβηάμ Ώθδλσθδεκμ, κ θδζσζκθκμ Αβηάηλδκμ ΚνγλΪμ) πκν δδεΪζηβεαθ, εέηε αγπυγβεαθ εέηε εικλέζηβεαθ (ίζΫπε παλΪΰλαθκ 9, 10, 11, 12). ε Ϋθα «ζηλαησπεδκ γαθΪηκν» ίΫίαδα κτηε θα ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα αγυπζβ ά εικλέα. Μσθκ ΰδα εεηΫζεζβ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηπμ, ξλβζδηκπκδκτθ ζαθγαζηΫθβ κλκζκΰέα. Βθυ δδαίΪακνθ
σηδ αγπυγβεαθ εαηβΰκλκτηεθκδ, επδηΫθκνθ θα απκεαζκτθ «ζηλαησπεδα γαθΪηκν» ηα δδεαζηάλδα, υζηε θα ιεΰεζδΫηαδ κ αθαΰθυζηβμ. -ΏζζΪ αεσηβ εαδ ΰδα ηκνμ νπσζκδπκνμ – πκν έζπμ Ϋΰδθαθ εαηβΰκλκτηεθκδ Ϋπεδηα απσ ζνεκθαθηέεμ εξγλυθ ηκνμ – δεθ γαθαηυθκθηαθ απαλαδηάηπμ. ΚΪπκδκδ εικλέακθηαθ, εΪπκδκδ γαθαηυθκθηαθ, Ϊζζπθ β πελδκνζέα δβηετκθηαθ (ίζΫπε παλΪΰλαθκ 13). ε Ϋθα «ζηλαησπεδκ γαθΪηκν» δεθ νπΪλξεδ (πζβθ Ϊζζπθ) θαη δάηενζβ πελδκνζέαμ (αζζΪ σξδ γΪθαηκμ) εαδ εικλέα (δβζαδά σξδ γΪθαηκμ). ΤπΪλξεδ ησθκ γαθΪηπζβ. Ώζζδυμ δεθ εέθαδ «ζηλαησπεδκ γαθΪηκν», σζκ εδ αθ ηκ απκεαζκτθ Ϋηζδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. -Ώνηκέ πκν εεηεζκτθηαθ άηαθ ενλέπμ Ϋηπκλκδ θαληαεεδυθ εαδ ΰβηεδυθ εαδ ηατλκδ ηΪΰκδ πκν επδεαζκτθηαθ πθετηαηα (ίζΫπε παλΪΰλαθκ 14). ΏζζΪ εέθαδ παζέΰθπζηκ σηδ εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ εαδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ηδηπλκτζαθ ηβ ηατλβ ηαΰεέα ηε θσηκνμ εαδ πκδθΫμ. -ΦνζδεΪ εαδ ΰδθσθηκνζαθ ίαζαθδζηάλδα εαηΪ κλδζηΫθπθ εαηβΰκλκνηΫθπθ (σξδ σζπθ, ίζΫπε παλΪΰλαθκ 9). ηπμ κ έδδκμ κ παΰαθδζηάμ Ώ.Μ. σξδ ησθκ δδεαδκζκΰεέ ηκθ βΰεησθα πκν δδαηΪζζεδ ίαζαθδζηάλδα σηαθ απεδζεέηαδ β εικνζέα ηκν, αζζΪ ηΪμ πζβλκθκλεέ σηδ νπάλξαθ κδ (εδδπζκζαηλδεκέ) «Κκλθάζδκδ θσηκδ» (Lex Cornelia maiestatis) άδβ απσ ηα πλκξλδζηδαθδεΪ ξλσθδα, ηκνμ κπκέκνμ «ίεζηέπζε» κ Εκτζδκμ Καέζαλ (Lex Iulia maiestatis), εαδ κδ κπκέκδ επΫηλεπαθ ηβ ξλάζβ ίαζαθδζηβλέπθ ζηβθ αθΪελδζβ πλκεεδηΫθκν θα απκεαζνθγκτθ ζνθπηκζέεμ εαηΪ ηκν βΰεησθα (ίζ. παλΪΰλαθκ 17). -Ο Ώηηδαθσμ νπελίΪζζεδ σηαθ ΰλΪθεδ σηδ κ Πατζκμ εέξε εικνζέα ζε σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ επέ ηβμ ΰβμ (παλ. 13) δδσηδ κ έδδκμ ΰλΪθεδ (παλ. 8) σηδ απσ ηδμ πσζεδμ Ώθηδσξεδα εαδ ΏζειΪθδλεδα πλκΫλξκθηαθ κδ πελδζζσηελκδ εαηβΰκλκτηεθκδ. -Οδ αζνζέδεμ πκν θκλΫγβεαθ ζηκνμ νπσπηκνμ δεθ άηαθ «ίνααθηδθά ηΫγκδκμ». Με αζνζέδεμ δΫγβεε εδ κ απσζηκζκμ Πατζκμ, απσ ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, ζηβ Ρυηβ. -ΒθΪθηδα ζηα επδξεδλάηαηα σηδ β αδηέα πκν κ ανηκελΪηκλαμ δδΫηαιε ηβθ δδαδδεαζέα ανηά άηαθ ηΪξα β ξλδζηδαθδεά θκίέα, απαθηΪηε σηδ β θκίέα ΰδα ηβ ηαΰεέα εαδ ηβθ ηαθηδεά άηαθ εαηεικξάθ εδδπζκζαηλδεσ ξαλαεηβλδζηδεσ. Γδ΄ανησ εαδ πλκβΰκτηεθκδ εδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ εέξαθ εΪοεδ ηαΰδεΪ ίδίζέα: απσ θσίκ ΰδα ηβ ηαΰεέα. Αεθ εέθαδ «ξλδζηδαθδεά» πλπηδΪ κ θσίκμ ηκν ΚπθζηΪθηδκν ΰδα ηβ ηαΰεέα, ηαθηεέα, αζζΪ πλκςπΪλξεδ ζηκθ Ώτΰκνζηκ εαδ ηκθ Αδκεζβηδαθσ. Βεησμ εδ αθ κθκηΪααηε «δδυεηεμ ηκν Βγθδζηκτ» ηκνμ δτκ ηεζενηαέκνμ, πκν Ϋεαοαθ ηαΰδεΪ ίδίζέα επεδδά θκίσθηκνζαθ ηβ ξλάζβ ηκνμ απσ πδγαθκτμ ζνθπησηεμ, κδ κπκέκδ – Ϋηζδ πέζηεναθ κδ δνκ ανηκέ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ – γα ηα ξλβζδηκπκδκτζαθ εθαθηέκθ ηκν γλσθκν ηκνμ. Βεησμ εδ αθ επδδδυεκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηαμ πεέζκνθ σηδ β δεδζδδαδηκθέα εαδ κ θσίκμ πλκμ ηβ ηαΰεέα ά ηδμ δνζκέπθεμ πλκίζΫοεδμ δεθ νπάλξε πλδθ ηκ Υλδζηδαθδζησ. ΦνζδεΪ κ ΚπθζηΪθηδκμ δεθ ζεεθησηαθ ξλδζηδαθδεΪ, αθκτ κ Υλδζηδαθσμ δεθ θκίΪηαδ. εεθησηαθ σηπμ εδδπζκζαηλδεΪ, Ϋξκθηαμ εδδπζκζαηλδεΪ «εαηΪζκδπα», εαδ ΰδ‘ ανησ θκίάγβεε ηκνμ ξλβζηκτμ ανηκτμ ζνθδΫκθηΪμ ηκνμ ηε απσπεδλα ζνθπηκζέαμ εθαθηέκθ ηκν. Ο ΝΫλπθαμ Ϋεζεδζε ηκ ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ επεδδά β Πνγέα ησζηβζε θα ηκθ απκεαζΫζεδ εηηΫζπμ ηβηλκεησθκ. Δ θκίέα ζηβθ νπελθνζδεά απεδζά νπάλξε αθΫεαγεθ. Σα αθαθελσηεθα ζηα εεθΪζαδα ΰδα ηκθ αθκλγκζκΰδζησ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ ηκ απκδεδεθτκνθ. «Ο ΠζΪηπθαμ δεέξθεδ εαγαλΪ ππμ κδ Ϊθγλππκδ Ϋηλεηαθ πλΪΰηαηδ ηκτηβ ηβ ηαΰδεά επδγεηδεσηβηα εαδ ππμ κ έδδκμ γα νπΫίαζε ανζηβλΫμ πκδθΫμ ΰδα ηβθ πλΪιβ ανηά (ηΪζδζηα ζηβθ πελέπηπζβ ηπθ επαΰΰεζηαηδυθ ηΪΰπθ, γΪθαηκ), σξδ επεδδά κ έδδκμ πέζηενε ζηβ ηατλβ ηαΰεέα – αθκτ δδαεάλνηηε ππμ δδΫγεηε εαγαλσ ηανζσ – αζζΪ επεδδά πέζηενε ππμ β ηατλβ ηαΰεέα εεθλΪαεδ ηδα εαεσίκνζβ γΫζβζβ εαδ Ϋξεδ εαεσίκνζα ονξκζκΰδεΪ απκηεζΫζηαηα» (E.R. Doods, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 128). Πκδκδ εέθαδ ανηκέ πκν γα ηαμ πκνθ σηδ β θκίέα πλκμ ηβ ηαΰεέα εηθαθέζηβεε ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ;
-Σκ σζκ αάηβηα κθεέζεηαδ ζηβθ δεδζδδαδηκθέα (νπαλεηά πλκ Υλδζηδαθδζηκτ, εαδ ηβ ξλδζηδαθδεά, εθσζκθ κ ζπζησμ Υλδζηδαθσμ δεθ Ϋξεδ θα θκίβγεέ ηέπκηα) ηκν ανηκελΪηκλα, κ κπκέκμ ίλάεε Ϋθα Ϊηκηκ πκν ηκ ησθκ πκν ηκθ εθδδΫθελε άηαθ ηκ ξλάηα εδ Ϋζθααε ΰδ‘ ανησ. Έηζδ ζκδπσθ, 1) κτηε «ζηλαησπεδα γαθΪηκν» άηαθ ηα δδεαζηάλδα ζηβ ενγσπκζβ 2) κτηε ζηλΫθκθηαθ εαηΪ ηπθ Βγθδευθ ίΪζεδ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ 3) κτηε ηκπδεσμ δδπΰησμ εαηΪ Βγθδευθ άηαθ 4) κτηε απαλαδηάηπμ γαθαηυθκθηαθ απσ ανηΪ κδ εαηβΰκλκτηεθκδ. 5) Έηζδ εδ αζζδυμ κ ανηκελΪηκλαμ ΚπθζηΪθηδκμ άηαθ αδλεηδεσμ Ώλεδαθσμ εδ σξδ Ολγσδκικμ Υλδζηδαθσμ, εαδ ηΪζδζηα εισλδζε ζηβθ ενγσπκζβ (ζηκ «ζηλαησπεδκ γαθΪηκν»!) ηκθ Υλδζηδαθσ Ολγσδκικ Ϊΰδκ ΒνζΫίδκ, εαδ 6) απκηεζεέ θεκπαΰαθδζηδεά αγζδσηβηα θα θκληυθκνθ ζηκνμ Ολγκδσικνμ ηδμ πλΪιεδμ ηπθ δδπεηυθ ηπθ Ολγκδσιπθ. Παλσζκ πκν κ ε. ΡαζζδΪμ απκδεέξηβεε ππμ εέηε οετδεηαδ εέηε δε ΰθπλέαεδ ζξεηδεΪ ηε ηβθ ενγσπκζβ, επαθάζγε ζηκ γΫηα. ηκ Μηα Ηζηνξία Αγάπεο (η. Ώ‘, ζ. 174-175) ΰλΪθεδ: «Ώπσ ηκθ Ώηηδαθσ Μαλεεζζέθκ (19. 12. 1-6), ΰθπλέακνηε σηδ κ πελδίσβηκμ δδπΰηέηβμ Πατζκμ (...) αθκτ εεηεηαζζετγβεε ηε πκθβλσ ηλσπκ ελπηάζεδμ γλβζεενηυθ εαδ ξλβζηκτμ εθσμ Μαθηεέκν ηβμ Ώίτδκν ηβμ ΘβίαΎδκμ, απκζπΪ ανηκελαηκλδεά Ϋΰελδζβ θα εδθβγεέ ανησμ εαδ κ ζνθελΰΪηβμ ηκν Μσδεζηκμ πμ αθειΫζεΰεηκδ δελκειεηαζηΫμ ζε Ϋθα πκζτ αζαθΫμ πεδέκ δλΪζβμ εθΪθηδα ζηβθ "εδδπζκζαηλέα" πκν ηανηέαεηαδ σπκηε ίκζετεδ ηε "εζξΪηβ πλκδκζέα" (...). Καδ επεδδά εΪπκδκδ αηεηαθσβηκδ Ϋξκνθ άδβ πλκζπαγάζεδ θα αηθδζίβηάζκνθ ηα ζνΰεεελδηΫθα ΰεΰκθσηα ηε ηβθ βζέγδα ξλδζηδαθδεά πλαεηδεά θα παέακνθ ηε ηδμ ζΫιεδμ, εεησμ απσ ηβθ πδκ πΪθπ δβηκζδενγεέζα ζηδμ πλκβΰκτηεθεμ εεδσζεδμ ηκν ζκΰκηεξθδεά απσδκζβ ηπθ ηαληνλδυθ ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν (...), ηκνμ αθδελυθκνηε εδυ εαδ ηβθ ηεηΪθλαζβ ηκν Rolfe ζηβθ Ϋεδκζβ Loeb ηκν "Rerum Gestarum")(...)», δέξπμ πΪζδ θα παλαγΫζεδ κζσεζβλκ ηκ εεθΪζαδκ XIX, 12, παλΪ ησθκ ζέΰεμ ζεδλΫμ. Βηεέμ παλαηβλκτηε ηα ειάμ: 1. Ο ε. ΡαζζδΪμ επδηΫθεδ θα δζξνλέαεηαδ σηδ ηΪξα β αζβγδθά αδηέα ηπθ ΰεΰκθσηπθ ηβμ ενγσπκζβμ άηαθ β ηατηδζβ ηβμ ζαηλεέαμ ηπθ «γευθ» ηε ηκ Ϋΰεζβηα ηβμ «εζξΪηβμ πλκδκζέαμ», εθυ Ϋξκνηε απκδεέιεδ παλαπΪθπ σηδ αδηέα ηπθ ΰεΰκθσηπθ άηαθ β νπκοέα ηκν ανηκελΪηκλα ΰδα ζνθπηκζέα (ηΫζπ ξλβζηκδκηάζεπθ ηκν ζνΰεεελδηΫθκν ηαθηεέκν) εθαθηέκθ ηκν εδ σξδ β αθτπαλεηβ πλσγεζβ ηκν ανηκελΪηκλα (ά Ϊζζπθ) θα ειαπκζτζεδ ηΫζπ ηπθ ζνΰεεελδηΫθπθ ΰεΰκθσηπθ δδπΰησ εαηΪ Βγθδευθ. Ο ΚπθζηΪθηδκμ δεθ Ϊλξδζε θα εαηαδδυεεδ πμ ζνθπησηεμ εαηΪ ηβμ εικνζέαμ ηκν σζκνμ σζκνμ αβηκτζαθ (επέ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν ά παζαδσηελα) ξλβζησ απσ ηα ζκδπΪ ηαθηεέα. Ο Ώηηδαθσμ ηκ παλαηβλεέ ανησ ζηβθ παλΪΰλαθκ 15. Ώθ ανησ πκν Ϋΰδθε αθαθκλδεΪ ηε ηκ ηαθηεέκ ηβμ Ώίτδκν άηαθ κ εαθσθαμ, κ Ώηηδαθσμ γα ηκ αθΫθελε. Αεθ άηαθ σηπμ κ εαθσθαμ, άηαθ β ηκθαδδεά πελέπηπζβ, εαδ ζνθεπυμ δεθ ηέγεηαδ αάηβηα δδπΰηκτ εαηΪ Βγθδευθ (πκν αάηαΰαθ ξλβζησ). 2. Ο ε. ΡαζζδΪμ επδηΫθεδ θα δζξνλέαεηαδ σηδ β σζβ δζηκλέα ζνθδζηΪ δδπΰησ Βγθδευθ Ϋζηπ νπσ ηκ εΪζνηηα ηκν αδδεάηαηκμ ηβμ «εζξΪηβμ πλκδκζέαμ», εθυ Ϋξκνηε ζαθΫζηαηα απκδεέιεδ σηδ κδβΰάγβεαθ ζηβ ενγσπκζβ ησθκ σζκδ Βγθδεκέ αάηβζαθ ξλβζησ απσ ηκ ηαθηεέκ ηβμ Ώίτδκν εαδ ενλέπμ απ‘ ηδμ πσζεδμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ εαδ ηβμ Ώθηδσξεδαμ εαδ σξδ σπκδκμ ητξαδθε θα εέθαδ Βγθδεσμ κτηε σζκδ (ά κδ πελδζζσηελκδ) κδ Βγθδεκέ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ-Ώθηδσξεδαμ πκν εθδεξκηΫθπμ θα αάηβζαθ απσ Ϊζζα ηαθηεέα ξλβζησ. Μσθκ ζηβ θαθηαζέα ηκν ε. ΡαζζδΪ νπΪλξεδ ηατηδζβ «εδδπζκζαηλέαμ» εαδ «εζξΪηβμ πλκδκζέαμ» ΰδα ηβθ ειεηαασηεθβ πελέπηπζβ, αθκτ ηκ πλσίζβηα δεθ ηκ πλκεαζκτζε β ζαηλεέα ηπθ «γευθ» εαγεανηά. 3. Ο ε. ΡαζζδΪμ επδηΫθεδ θα δζξνλέαεηαδ σηδ εαηαδδπεσηαθ σπκδκμ απζσμ Βγθδεσμ εαηβΰκλεέηκ σηδ απζυμ «θκλκτζε απκηλεπηδεσ θνζαεησ ά σηδ εΪπκδκμ ηκθ εέδε θα εΪγεηαδ εκθηΪ ζε αλξαέκνμ ηΪθκνμ ά ελεέπδα ΰδα θα εαηαδδεαζγεέ ζε γΪθαηκ πμ εδδπζκζΪηλβμ ά θεελκηΪθηβμ» (ΐζ. ΡαζζδΪ, Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Ώ‘, ζ. 174) (δδεά ηκν β παλαπκδβηΫθβ ηεηΪθλαζβ ηκν Ώηηδαθκτ XIX, 12, 14, ηε ειεπέηβδεμ πλκζγάεβ ηκτ «..πμ εδδπζκζΪηλβμ..», ηκ κπκέκ δεκ θέεζ μ Αιιζακυξ, κτηε εδυ κτηε πκνγεθΪ· εαδ ΰδα θα δεέικνηε ζε σζκνμ ηδμ ελενθβηδεΫμ ηεγσδκνμ ηκν ε. ΡαζζδΪ, ηκ πυμ δβζαδά πλκζγΫηεδ ζηα εεέηεθα ζΫιεδμ εδ Ϋθθκδεμ, σηαθ παλαγΫηεδ ηα ΰεΰκθσηα, παλαγΫηκνηε ηβθ αΰΰζδεά ηεηΪθλαζβ ηκν Rolfe ζηβθ Ϋεδκζβ Loeb, ηβμ παλαΰλΪθκν 14, ηβθ κπκέα... ηαμ αθδελυθεδ: «For if anyone wore on his neckan amulet against the quartan ague or any other complaint, or was accused b
y the testimony of the evildisposed of passing by a grave in the evening, on the ground that he was a dealer in poisons, or a gatherer of thehorrors of tombs and the vain illusions of the ghosts that walk there, he was condemned to capital punish ment and so perished». Πμφ ημ είδε αοηυ ημ «ςξ εζδςθμθάηνδξ», μ η. Ραζζζάξ; Μήπςξ ημ πνυζεεζε, βζα κα πείζεζ υηζ βζκυηακ δζςβιυξ Δζδςθμθαηνχκ; Μήπςξ ημ a dealer in poisons ή ημ a gatherer of the horrors of tombs ζδιαίκμοκ «εζδςθμθάηνδ»;), εθυ κ Ώηηδαθσμ δεθ εΪθεδ εαθΫθα ζσΰκ ΰδα εαηαδέεβ Βγθδεκτ ζσΰπ «ζαηλεέαμ ηπθ γευθ», πκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεδ σηδ κ Παΰαθδζησμ εαγεανησμ άηαθ β αδηέα ηπθ δεδθυθ, αζζΪ αθαθΫλεηαδ ζε σζκνμ ειαζεκτζαθ (ά εαηβΰκλκτθηαθ σηδ ειαζεκτζαθ) ηατλβ ηαΰεέα. ΏζζΪ κτηε εαδ «απ‘ ηκ θσβηα» δεθ ζηΫεεδ β πλκζγάεβ «πμ εδδπζκζΪηλβμ» ηκν ε. ΡαζζδΪ, αθκτ πλκθαθυμ δεθ άηαθ σζκδ κδ Βγθδεκέ «ηΪΰκδ»· εαδ αθ εΪπκδκδ Βγθδεκέ πκν άηαθ (ά δεθ άηαθ) ηΪΰκδ εαηβΰκλάγβεαθ ΰδα ηαΰεέα, άηαθ β «ηαΰεέα» εαδ σξδ β «εδδπζκζαηλέα» ηκ αδέεβηΪ ηκνμ. Άλα πμ «ηΪΰκδ» εαδ σξδ «πμ εδδπζκζΪηλεμ» εαηαδδεΪζηβεαθ. Βεησμ εδ αθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλδζηκτθ σηδ β «θαληαεεέα»-ηατλβ ηαΰεέα (ηβθ κπκέα εαηαδέεαααθ εαδ κδ Βγθδεκέ θκηκγΫηεμ) ζνθδζηΪ κνζδυδεμ ηηάηα ηβμ αλξαέαμ ζαηλεέαμ.. ηκ εΪηπ-εΪηπ αθκτ κ Ώηηδαθσμ δεθ ΰλΪθεδ «..πμ αλξαδσγλβζεκδ», εέθαδ πελδηησ ά ηΪζζκθ παλΪζκΰκ θα ζνθεξέζκνηε ηδα ηΫηκδα «αθααάηβζβ»· εεησμ εδ αθ αλξέζκνηε θα πλκζγΫηκνηε σ,ηδ ηαμ εαπθέζεδ ζηα εεέηεθα. Βέθαδ ΰθπζησ σηδ κδ θσηκδ εαηΪ ηβμ ηατλβμ ηαΰεέαμ εέξαθ θκηκγεηβγεέ απσ εδδπζκζΪηλεμ Ρπηαέκνμ. ΒπκηΫθπμ εαηηέα ζξΫζβ ηε δδπΰησ εδδπζκζαηλέαμ δεθ Ϋξεδ β δέπιβ (Ϋζηπ εαδ αθ άηαθ Ϊδδεβ) σζπθ εαηβΰκλκτθηαθ πμ ηΪΰκδ. 4. Ώεσηα εαδ κδ αθαθκλΫμ σηδ «σπκδκμ θκλκτζε ζηκ ζαδησ ηκν θνζαεησ ε.ζπ.» αθκλκτθ ηκνμ ζνΰεεελδηΫθκνμ πκν εαηβΰκλάγβεαθ (σηδ εέξαθ αβηάζεδ ξλβζησ απσ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ ηαθηεέκ, κ κπκέκμ ηπκλεέ θα άηαθ εθαθηέκθ ηβμ εικνζέαμ ηκν ΚπθζηΪθηδκ) εαδ δδεΪζηβεαθ ζηβ ενγσπκζβ, εαδ σξδ ΰδα εΪγε Ϋθαθ Βγθδεσ, ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ ά Ϋζηπ ηπθ Ώθηδσξεδαμ-ΏζειΪθδλεδαμ πκν ητξαδθε θα θκλΪ θνζαεησ. Οτηε ειΪζζκν έζξνε ηκ «ΚαγΫθαμ πκν θκλΪ θνζαεησ εέθαδ Βγθδεσμ». Αδσηδ αθ άηαθ β δδδσηβηα ηκν Βγθδεκτ απσ ησθβ ηβμ (εδ σξδ σ,ηδ θσηδααθ κδ δδυεηεμ σηδ ζνθεπΪΰεηαδ ηκ θνζαεησ – ηαΰεέα) αιδσπκδθβ, ησηε εαθεέμ δεθ γα ΰζέηπθε κτηε εαθ κδ ηΫζζελδμ Βγθδεκέ. 5. Ο ε. ΡαζζδΪμ α‘) απκεαζεέ «αηεηαθσβηκνμ» ηκνμ δδαθπθκτθηεμ ηααέ ηκν, ί‘) ηκνμ εαηβΰκλεέ σηδ «παέακνθε ηε ηδμ ζΫιεδμ», ΰ‘) ηκνμ αθδελυθεδ ηβ ηεηΪθλαζβ ηπθ εεδσζεπθ Loeb εαδ δ) πλκεεδηΫθκν θα δαδηκθκπκδάζεδ ηβθ ελδηδεά ζηκνμ δζξνλδζηκτμ ηκν εε ηΫλκνμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ΰλΪθεδ (Μηα ηζηνξία αγάπεο, η. Ώ‘, ζ. 10): «ζσΰπ ηβμ ίζαεεέαμ εαδ ηκν γλΪζζκνμ ηπθ βηεδαπυθ εαηβΰκλκνηΫθπθ πκν αθηέ θα ζκνθΪικνθ ζηβ ΰπθδΪ ηκνμ, ανηκέ ειαπΫζνζαθ ηέα αβδδαζηδεά εεζηλαηεέα αηθδζίάηβζβμ ηπθ δζηκλδεΪ ηεεηβλδπηΫθπθ εΰεζβηΪηπθ ηκνμ πλκζπαγυθηαμ βζδγδπδυμ θα πλκζίΪζκνθ ηβθ αιδκπδζηέα ηκν ΰλΪθκθηκμ», εθυ εέθαδ πζΫκθ παζδθαθΫμ α‘) σηδ κ έδδκμ εέθαδ αηεηαθσβηα δδαζηλείζπηάμ ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν, ί‘) σηδ ανησμ εέθαδ κ ησθκμ πκν παέαεδ ηε ηδμ ζΫιεδμ (ηδζυθηαμ ζ.ξ. ΰδα «Βζζβθδεσ Οζκεατηπηα») εαδ ηκ θσβηα ηκν εεδηΫθκν παλαγΫηκθηαμ απσ ανησ ησθκ σ,ηδ ηκθ ζνηθΫλεδ θα παλαγΫζεδ, εαδ πλκζγΫηκθηαμ σ,ηδ γΫζεδ, ΰ‘) σηδ εηεέμ Ϋξκνηε πλυηκδ, εδυ εαδ δτκ ξλσθδα (2004), παλαγΫζεδ ηβ ηεηΪθλαζβ ηκν Loeb, πκζτ πλδθ ανησμ αθηδζβθγεέ ηβθ τπαλιά ηβμ εαδ πλκζπαγάζεδ ζηβθ επαθΫεδκζβ ηκν ίδίζέκν ηκν θα ηπαζυζεδ ηα οετδβ ηκν εαδ δ) σηδ κ ΐ. ΡαζζδΪμ εαδ κδ ζνθ ανηυ ετεκζκ ηκ Ϋξκνθ θα εαηαθετΰκνθ ζε ηΫηκδκνμ ξαλαεηβλδζηκτμ, αθεθσξζβηα, εδυ εαδ εαδλσ. Βέθαδ ΰεθδεσμ εαθσθαμ, σηαθ εΪπκδκμ δεθ ηπκλεέ θα αθηδελκτζεδ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηπθ επδελδηυθ ηκν, θα ηβθ παλαγΫηεδ ηα πζάλβ ζηκδξεέα εαδ ηανησξλκθα θα εαηαθετΰεδ ζε ηΫηκδκνμ ξαλαεηβλδζηκτμ. 6. Ο ε. ΡαζζδΪμ δεθ δδεαδκτηαδ θα δδαζηλείζυθεδ ά θα απκελτίεδ ηα επδξεδλάηαηα ηπθ επδελδηυθ ηκν (δζξνλδασηεθκμ ζ.ξ. σηδ «δεθ ΰθπλέακνθε ηβθ ηεηΪθλαζβ ηπθ εεδσζεπθ Loeb» ά δζξνλδασηεθκμ σηδ απΪθηβζε ζηβ δδεικδδεά αθΪζνζά εε ηΫλκνμ ηκνμ ηκν εεδηΫθκν), υζηε θα θκηέαεδ εαδ θα πλκζπαγεέ θα πεέζεδ σηδ «ηκνμ αθηαπΪθηβζε». 7. Ο ε. ΡαζζδΪμ πδζηετεδ ησζκ πκζτ ζηβθ αζάγεδα ηπθ δζξνλδζηυθ ηκν, πκν εθυ εηεέμ πλκ δτκ εηυθ (2004) παλαγΫζαηε σζκ ηκ επέηαξκ εεέηεθκ ηκν Ώηηδαθκτ απσ ηδμ εεδσζεδμ Loeb – ηδμ κπκέεμ ηαμ αθδελυθεδ –, ανησμ, εθυ ΰλΪθεδ ησζα ίδίζέα, δεθ ηκζηΪ θα παλαγΫζεδ ηδμ πΫθηε-δΫεα επέηαξεμ παλαΰλαθκτζεμ ηκν Ώηηδα-
θκτ Μαλεεζζέθκν εαδ θα αθηδελκτζεδ κλγΪ-εκθηΪ, ηδα εδ Ϋιπ, ηα ζξσζδΪ ηαμ (εθυ ηα ΰθπλέαεδ πκζτ εαζΪ – εεησμ εδ αθ κδ «θπθΫμ» δεθ ηκτ ηα απκεΪζνπηαθ ησζκ εαδλσ). Φαέθεηαδ ππμ, εθυ ζνΰΰλΪθεδ εδ εεδέδεδ ξδζδΪδεμ ίδίζέα, δεθ ηπσλεζε θ‘ αθηΫιεδ ηκ επδπζΫκθ κδεκθκηδεσ ίΪλκμ ηβμ παλΪγεζβμ 17 ηδελσηαηπθ ζε σΰεκ παλαΰλΪθπθ ηκν 12κν εεθαζαέκν ηκν 19κν ίδίζέκν ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν, απσ ηκθ Loeb ηκθ κπκέκ αθαεΪζνοε πλσζθαηα, εδ Ϋηζδ ηδμ παλΫζεδοε. Αδσηδ, αθ πέζηενε ππμ εέξε δέεαδκ, δε γα παλΫγεηε ζεσλπδα σ,ηδ ηκθ ζνηθΫλεδ (ησηε ίΪαεδ εαδ ηκ ζαηδθδεσ πλπησηνπκ. Πλκθαθυμ ηκ πλΪηηεδ ΰδα ξΪλβ ηπθ ζαηδθσθπθπθ Βζζάθπθ), αζζΪ γα αθΪθελε σζβ ηβθ δζηκλέα, πμ Ϋξεδ. Ίζπμ ζεΫθηβεε σηδ γα ηεΰΪζπθε πκζτ ηκ εεέηεθκ – αζζΪ πζησζκ δεθ παλΫζεδοε θα πλκζγΫζεδ σηδ ηΪξα αθηαπΪθηβζε. ΦνζδεΪ σπκδκμ πδζηετεδ ππμ εαηΫξεδ ηβθ αζάγεδα δεθ θκίΪηαδ ηέπκηα. Κδ σηαθ ηεηΪ απσ ησζεμ επαθεεδσζεδμ κ ε. ΡαζζδΪμ δεθ παλΫγεζε ηβθ πζάλβ δζηκλέα υμ ηυλα, κ ζσΰκμ εέθαδ πλκθαθάμ. 8. ΣΫζκμ, επεδδά κ ΡαζζδΪμ δζξνλέαεηαδ σηδ «ηα ζΫθε εδ Ϊζζκδ», αζθαζυμ δεθ γα πελδηΫθεδ απσ εαθΫθα ζυθλκθα Ϊθγλππκ θα δεξηεέ ηα ζεΰσηεθΪ ηκν, επεδδά ηα εέπαθ εαδ εΪπκδκδ ιΫθκδ ζηλαηενηΫθκδ αθηδξλδζηδαθκέ. Ο Pierre Chuvin, δδεγθυμ αθαΰθπλδζηΫθκμ εαγβΰβηάμ εδ ελενθβηάμ ζηδμ ΏθαηκζδεΫμ πκνδΫμ εαδ ηβθ Όζηελβ Ώλξαδσηβηα, δεθ ζνηηελέαεηαδ εαγσζκν ηβθ Ϊπκοβ σηδ β ενγσπκζβ άηαθ ησπκμ ίαζαθδζηκτ Βγθδευθ, εαδ ΰλΪθεδ ηβζεΰλαθδεΪ ΰδα ηκ γΫηα ανησ: «Βτεκζα εαηαζαίαέθκνηε πκδκμ άηαθ κ ζησξκμ: κ πκζδηδεσμ εέθδνθκμ πκν πλκελξσηαθ απσ ηδα επδζηάηβ δεαθά θα νπκδεέιεδ –Ϋζηπ εαδ ηε αζΪθεδα– πκδκμ εαδ πσηε γα δδαδεξσηαθ ηκθ ανηκελΪηκλα. Ώνησ δεθ ηπκλεέ θα γεπλβγεέ γλβζεενηδεσμ δδπΰησμ ηπθ παΰαθδζηυθ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 55). Ο ε. ΡαζζδΪμ ζκδπσθ ηπκλεέ θα ζΫεδ σ,ηδ γΫζεδ. Υαλαεηβλδζηδεσ ηβμ αιδκπδζηέαμ ηπθ ζνΰεεελδηΫθπθ δζξνλδζηυθ ηκν ε. ΡαζζδΪ εέθαδ σηδ κ έδδκμ θΫλθεδ πμ πβΰΫμ ηκθ.. Deschner (!) εαδ ηκθ... Γαπιφ! Σκ... «πελδκδδεσ πλπηκπκλδαεάμ Ϋλενθαμ» Γαπιφο, πκν Ϋξεδ απκεαζΫζεδ (η. 258) ηβ ενγσπκζβ «ηκ Άκνζίδημ ηπθ Βζζάθπθ». Πλκθαθυμ γα εθθκεέ σηδ ζηκ Άκνζίδημ εαδ εθ ΰΫθεδ ζηα ζηλαησπεδα ζνΰεΫθηλπζβμ δεθ ζηΫζθκθηαθ σζκδ κδ Βίλαέκδ, παλΪ ησθκ σζκδ Βίλαέκδ άηαθ τπκπηκδ ΰδα απσπεδλα εαηΪ ηκν Υέηζελ, εαδ σηδ κδ ελαηκτηεθκδ Βίλαέκδ δεθ γαθαηυθκθηαθ σζκδ, αζζΪ απζυμ δδεΪακθηαθ εαδ εΪπκδκδ ει ανηυθ αγπυθκθηαθ απσ ηκνμ Νααέ, κδ κπκέκδ ηκνμ επΫηλεπαθ θα ΰνλέζκνθ ζηα ζπέηδα ηκνμ. Να πυμ κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλαδΫξκθηαδ σηδ δδαζηλείζυθκνθ ηδμ πβΰΫμ: «ηα αιιεπάιιεια «άλνημε ε γε θαη ηνπο γθξέκηζε ζηελ θφιαζε», «έπεζε ππξ εμ νπξαλνχ», «άγγεινο Κπξίνπ εκθαλίζζεθε θαη ηνλ ζθφησζε» θ.ν.θ., εκείο θαη φζνη ελ ηέιεη ηπγράλνπκε θπζηνινγηθνί, δειαδή ινγηθνί, άλζξσπνη, βιέπνπκε απιψο απιντθέο απφπεηξεο απφθξπςεο εγθιεκάησλ θαη εγθιεκάησλ θαη μαλά εγθιεκάησλ, κε θξαπγαιέεο ζαριακάξεο ηθαλέο λα «πείζνπλ» κφλνλ αλζξψπνπο πνπ επηκέλνπλ λα θαηνηθνεδξεχνπλ πλεπκαηηθά ζηνλ πην καχξν θαη ζπκπαγή Μεζαίσλα». «Δπεηδή γλσξίδνπκε θαιά φηη φηαλ νη «πεγέο» απηνχ ηνπ ζπξθεηνχ αλαθέξνληαη ζε «αγγέινπο Κπξίνπ» πνπ θνλεχνπλ, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα αλαθέξνληαη ζε ζθαγέο αλζξψπσλ απφ αλζξψπνπο θαη κφλνλ απφ αλζξψπνπο, έηζη ζα εξκελεχνπκε ηηο πεξηιάιεηεο «πεγέο» θαη έηζη ζα γξάθνπκε ηελ ππέξ αδηθεζέλησλ, εηηεζέλησλ, θαθνπνηεζέλησλ θαη εμαθαληζζελησλ Ηζηνξία καο». ΐΫίαδα, αθ ανηκέ πκν Ϋθελαθ αθηέλλβζβ ΰδα ηβθ εδζδελέθεδα ηπθ ξλδζηδαθυθ δζηκλδκΰλΪθπθ πκν δζξνλέακθηαθ ηΫηκδα πλΪΰηαηα, άηαθ ηέπκηε ανηκαπκεαζκτηεθκδ «κλγκζκΰδζηΫμ» ά «Ϊγεκδ» ά «δδαθπηδζηΫμ» εδ σξδ Ϊθγλππκδ πκν.. ζαηλετκνθ ηκ Αέα, γα εέξαθ εΪπκδα ίΪζβ κδ αθηδλλάζεδμ ηκνμ. ΏζζΪ Ϊθγλππκδ πκν απκδΫξκθηαδ ηβ ηεηεθζΪλεπζβ, πδζηετκνθ ζηβθ αζηλκζκΰέα, ζηβθ ηαθηδεά επδζηάηβ, ζηκνμ ξλβζηκτμ ηπθ ηαθηεέπθ, ζηβθ κδπθκζεκπέα ηπθ Ώλξαέπθ, ζηκ ηαθηδεσ γλσδζηα ηπθ δΫθηλπθ, ζηκ ζίάζδηκ πνλεαΰδυθ ηε ηβ ίκάγεδα ηεζεηκνλΰδευθ ξκλυθ εαδ ζηα πΪηπκζα παΰαθδζηδεΪ γατηαηα ηβμ πλκλπηαρεάμ, Κζαζζδεάμ Ώλξαδσηβηαμ (πκν πελδΰλΪοαηε ζηα δτκ πλυηα εεθΪζαδα) – ηα κπκέα δεθ επδηλΫπκνθ ζε εαθΫθαθ θα δζξνλέαεηαδ σηδ γατηαηα ζνθΫίαδθαθ (ζτηθπθα ηε ηκνμ Ώλξαέκνμ πκν ηα πελδΫΰλαοαθ) ησθκ ζηκθ Μκθκγερζησ –, ησθκθ ανηκέ δεθ δδεαδκτθηαδ θα αθαλπηδκτθηαδ αθ άηαθ εδζδελδθεέμ ά αθ οετδκθηαθ (ζνΰεαζτπηκθηαμ ζθαΰΫμ) κδ Υλδζηδαθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ πκν εαηΫΰλαθαθ εηθΪθδζβ «αΰΰΫζπθ Κνλέκν» ε.ζπ., ΰδα ηκθ απζκτζηαηκ ζσΰκ σηδ σζα ανηΪ πκν κδ αλξαδκζΪηλεμ απκδΫξκθηαδ εέθαδ εαη‘ κνζέαθ κ Ολδζησμ ηκν Ώθκλγκζκΰδζηκτ εαδ απεέλπμ αθκλγκζκΰδεσηελα απσ ηβθ εηθΪθδζβ εθσμ «αΰΰΫζκν Κνλέκν» πκν γανηαηκνλΰεέ (αθάθκνηε εαηΪ ηΫλκνμ ηβθ εαγεανηά Ϋθθκδα ηκν «Ολγκζκΰδζηκτ», ηβθ κπκέα δδαζηλΫθκνθ εαη‘ ειαεκζκτγβζδθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ). Ώιέαεδ ειΫηαζβμ β αδηδκζσΰβζβ ηβμ δδαζηλΫίζπζβμ ηπθ ξλδζηδαθδευθ πβΰυθ: «Πνηέ δελ ζα ζπξζνχκε ζην λα «ηεθκεξηψζνπκε» φηη ην θεγγάξη δελ είλαη ηξίγσλν επεηδή κφλν θαη κφλν εθαηνκκχξηα απαηεψλεο ή ςπρνπαζείο θαηαλαισηέο παξακπζηψλ αξέζθν-
ληαη λα ππνζηεξίδνπλ καλησδψο θάηη ηέηνην». Οδ Ϊθγλππκδ πκν πδζηετκνθ σηδ ηκ ΦεΰΰΪλδ εέθαδ Θεσμ, σηδ εαηείαέθεδ ζηβ ΰβ εαδ ζνθκνζδΪαεηαδ ηε ηκθ γθβησ Βθδνηέπθα, ανηκέ θΫλθκνθ πμ παλΪδεδΰηα ηκ ΦεΰΰΪλδ, ΰδα θα πεέζκνθ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δζηκλδεκέ παλαζκΰέακθηαδ. Σλέΰπθκ, ζκδπσθ, δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ ηκ θεΰΰΪλδ, αζζΪ γεσμ ζέΰκνλα εέθαδ. τηθπθα ηε ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ, αθκλγκζκΰδζησμ γα άηαθ β πέζηβ σηδ ηκ θεΰΰΪλδ εέθαδ ηλδΰπθδεσ εαδ ηΪηαδβ β πλκζπΪγεδα ηεηΪπεδζβμ σζπθ ηκ πδζηετκνθ˙ εθυ β πέζηβ σηδ ηκ θεΰΰΪλδ εέθαδ γεσμ (γεΪ!) δεθ εέθαδ εαγσζκν αθκλγκζκΰδζηδεά! Κκέηα πκδκδ παλαζζβζέακνθ ηκθ «ξλδζηδαθδεσ παλαζκΰδησ» ηε ηκ «ηλδΰπθδεσ θεΰΰΪλδ». Να β ζαγλσηβηα ηπθ θεκπαΰαθδζηδευθ επδξεδλβηΪηπθ. ΦνζδεΪ, κ θεκπαΰαθδζηδεσμ παλαζζβζδζησμ ηκν δζξνλδζηκτ εθσμ ά πκζζυθ αθγλυππθ πελέ «ηλδΰπθδεκτ θεΰΰαλδκτ» ηε ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηπθ ξλδζηδαθυθ δζηκλδκΰλΪθπθ δεθ ζηΫεεδ κτηπμ ά Ϊζζπμ: αθ ηκ θεΰΰΪλδ εέθαδ ζθαδλδεσ, γα εέθαδ πΪθηκηε ηΫηκδκ, εαδ επκηΫθπμ πΪθηκηε γα απκδεδεθνσηαθ ζαθγαζηΫθκμ κ δζξνλδζησμ σηδ εέθαδ ηλδΰπθδεσ, εθυ αθ «κ Ϊΰΰεζκμ Κνλέκν» εαηΫίβεε ά δεθ εαηΫίβεε ηβθ ηΪδε βηΫλα ηκν 350 η.Υ. ανησ ζνθΫίβ (ά δεθ ζνθΫίβ) ηδα εδ Ϋιπ εαδ σξδ ζνθεξυμ υμ ηυλα, κπσηε β ηκηδθά παλκνζέα ηκν (ά απκνζέα ηκν) δεθ εέθαδ ανηαπσδεδεηβ εαδ παζδθαθάμ, σππμ β ζθαδλδεσηβηα ηκν θεΰΰαλδκτ, υζηε θα απκδεδξγεέ παλαητγδ κ ξλδζηδαθδεσμ δζξνλδζησμ. Με ανηΫμ ηδμ ηπαΰαηπκθηδΫμ εαδ ανηΪ ηα ζκθδζηδεΪ ηελαηκνλΰάηαηα ηπκλεέ κ ε. ΡαζζδΪμ θα γεπλεέ παλαητγδα ηεθ ηα ξλδζηδαθδεΪ γατηαηα, πζησζκ θα δΫξεηαδ (Ϊζζκηε ζνΰεεεαζνηηΫθα εαδ Ϊζζκηε κζκθΪθελα) ηβθ απέζηενηβμ βζδγδσηβηαμ Ϊπκοβ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ σηδ ξΪλβ ζηα εδδυζδα ηκν... γεκτ (!) ΏξδζζΫα πκν Ϋζηβζαθ κδ Βγθδεκέ δελκθΪθηεμ, β Ώγάθα ζυγβεε απσ ηκνμ ζεδζηκτμ εαδ ηκθ ΏζΪλδξκ. Ώνηά εέθαδ β «κλγκζκΰδεά δζηκλέα ηπθ βηηβηΫθπθ» ζηβθ κπκέα πδζηετεδ. Οδ πβΰΫμ ανηΫμ πκν κ ΡαζζδΪμ απκεαζεέ «ηέπκηε πελδζζσηελκ απσ ζνθηαξγΫθηα ζηκθ αΫλα «δελΪ» ίδίζέα, δδεκζκΰδεκπκδβηΫθεμ εαδ νπκεεδηεθδεΫμ αθβΰάζεδμ ξλδζηδαθυθ ξλκθδεκΰλΪθπθ, «αθεζεέμ» εαηαΰλαθΫμ ζαρευθ γλτζπθ, πλκπαΰαθδδζηδεΪ – πλκζνζβηδζηδεΪ εεέηεθα», παλαδσιπμ ανηΫμ εέθαδ ζξεδσθ κδ ησθεμ πβΰΫμ πκν νπΪλξκνθ. Βεησμ εδ αθ αθαθΫλεδ εαθΫθαμ ΚδθΫακμ ά Εθδσμ ηα ΰεΰκθσηα ηκν αλΪπεδκν. ηαθ ζκδπσθ κ εΪγε οενδκελενθβηάμ δζξνλέαεηαδ σηδ «εεγζέίεδ» (ΐ. ΡαζζδΪμ, Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Ώ‘, ζ. 18) ηδμ (εαηΪ ΡαζζδΪ) «εθηεζυμ αθαιδσπδζηεμ πβΰΫμ» (αθ εέθαδ εθηεζυμ αθαιδσπδζηεμ, ΰδαηέ δεθ ηδμ πεηΪ ζηα ζεκνπέδδα, εέθαδ ηκ πλκθαθΫμ, αζζΪ αεαηαθσβηκ ΰδα ηκθ ε. ΡαζζδΪ, ελυηβηα) ηπθ Υλδζηδαθυθ, δεθ εΪθεδ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ απσ ηκ θα ηδμ ίΪαεδ ζηκ παΰαθδζηδεσ πλκελκτζηεδκ ελείίΪηδ ηβμ ζεΫοβμ ηκν, δβζαδά Ϋξκθηαμ απσ πλδθ πμ «αδδΪζεδζηβ πεπκέγβζβ» σηδ Ϋΰδθαθ δδπΰηκέ εαδ ηΪζδζηα σηδ ειαδηέαμ ηπθ δδπΰηυθ επδελΪηβζε κ Υλδζηδαθδζησμ, «αθαζτεδ» – ίΪζεδ ανηκτ ηκν πλκςπΪλξκθηκμ δσΰηαησμ (ηκθηΫζκν εληβθεέαμ) ηκν – ηδμ (ησθεμ νπαλεηΫμ) ξλδζηδαθδεΫμ δζηκλδεΫμ πβΰΫμ, Ϋηζδ υζηε θα θαθεέ σηδ ανηΫμ νπκζηβλέακνθ ηκ δζηκλδεσ δσΰηα ηκν. Αβζαδά ανηκειαπαηΪηαδ εαδ ζηβ ζνθΫξεδα πδζηετκθηαμ σηδ «αθαεΪζνοε ηβθ... ελνηηΫθβ αζάγεδα (!) εθησμ ηπθ ("εθηεζυμ αθαισπδζηπθ"!!) πβΰυθ», δζξνλέαεηαδ σζα δζξνλέαεηαδ. Κζαζζδεσ παλΪδεδΰηα ηκν ηδ εθθκεέ κ ΡαζζδΪμ ηε ανηάθ ηβθ «Ϋεγζδοβ ηπθ πβΰυθ» εέθαδ «ίΰΪαπ απ‘ ηβ ητΰα ιτΰεδ». «Ώπσ πζενλΪμ ηαμ κδ ησθεμ Ϋΰενλεμ πβΰΫμ εέθαδ ηα εζΪξδζηα ζε παΰεσζηδκ επέπεδκ δδαζπγΫθηα εεέηεθα θκηκγεζδυθ, ηα επέζβμ εζΪξδζηα αλξαδκζκΰδεΪ ζξεηδεΪ ζηκδξεέα, αζζΪ, ενλέπμ, σζεμ κδ πλκβΰκτηεθεμ ζνΰΰλαθΫμ, αθαζτζεδμ εαδ ελέζεδμ απσ ηβ ξλδζηδαθκτμ ά κνδΫηελκνμ ά, Ϋζηπ, απσ αθηδεεδηεθδεκτμ ηκνζΪξδζηκθ «ητπκδμ ξλδζηδαθκτμ» δζηκλδεκτμ» δζξνλέαεηαδ κ ΐ. ΡαζζδΪμ (η. Ώ‘, ζ. 19). Πλκετπηκνθ ηα ελπηάηαηα: 1) Οδ θκηκγεζέεμ, ηπθ κπκέπθ ηα εεέηεθα δδαζυγβεαθ, εθαλησακθηαθ ά ηπκλεέ εαδ θα ηβθ εθαλησακθηαθ; 2) Σα ζξεηδεΪ (ειάρηζηα, σππμ παλαδΫξκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ) αλξαδκζκΰδεΪ ενλάηαηα, σθηαμ εζΪξδζηα, ηπκλκτθ θα εέθαδ απσδεδιβ σηδ α‘) νπάλιαθ δδπΰηκέ εαδ ενλέπμ ί‘) ανηκέ εέθαδ β αδηέα επδελαηάζεπμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ; 3) Βθσζκθ κδ έδδκδ κδ ξλδζηδαθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ ηκν 4κν εαδ 5κν αδ. δεθ ζνθδζηκτθ «αιδσπδζηκνμ ηΪληνλεμ», ηε πκδα ζκΰδεά κδ αθηδξλδζηδαθκέ ηκν 18κν, ηκν 19κν εαδ ηκν 20κτ αδυθα ζνθδζηκτθ πελδζζσηελκ αιδσπδζηκνμ εληβθενηΫμ, εθσζκθ εδ ανηκέ εέθαδ πλκεαηεδζβηηΫθκδ (πμ Ϊγεκδ-Ϊπδζηκδ), αλθβηδευμ σηπμ, πλκμ ηκθ Υλδζηδα-
θδζησ; Θα δεξσηαθ εαθεέμ «εζαθλΪ ηβ εαλδέα», πμ «αιδσπδζηβ εληβθεέα» ηβμ δζηκλέαμ ηκν Βίλαρζηκτ Ϋθαθ ακνδΪλαία ά Ϊζζκθ ΜκνζκνζηΪθκ; Οδ απαθηάζεδμ εέθαδ ζαθΫζηαηεμ, παλΪ ηδμ απαηεπθέζηδεεμ ζκθδζηεέεμ πελέ «αθηδεεδηεθδεσηελβμ δζηκλέαμ ηπθ βηηβηΫθπθ» (Αεθ ΰθπλέακνηε αθ κ ΐ. ΡαζζδΪμ γΫζεδ θα εηπδζηενσηαζηε ηβθ δζηκλδεά εληβθεέα ηκν 1821 εαδ ηκν 1912 απσ ηκνμ βηηβηΫθκνμ Σκτλεκνμ ά ηκν ΐ‘ Παΰεκζηέκν απσ ηκνμ βηηβηΫθκνμ Νααέ - κδ κπκέκδ εαηαΰΰΫζκνθ ηβ "ΰεθκεηκθέα" ηπθ Γεληαθυθαπσ ηκνμ νηηΪξκνμ ηκ 1944-45! - εαδ ηκνμ ΕΪππθεμ εγθδεδζηΫμ): -ΟΥΕ, κδ θκηκγεζέεμ ηπκλεέ εαδ θα ηβθ εθαλησακθηαθ, σππμ εαδ ζάηελα νπΪλξκνθ εεαηκθηΪδεμ θσηκδ, πκν δεθ εθαλησακθηαθ. -α) ΟΥΕ απαλαέηβηα εαδ ί‘) ΟΥΕ απαλαέηβηα, εθσζκθ εέθαδ εζΪξδζηα, εαηαζηλκθΫμ αΰαζηΪηπθ Ϋΰδθαθ εαδ απσ ηβ Υλδζηδαθκτμ (π.ξ. Ανηδεκτμ αλξαδκζΪηλεμ ά Άλαίεμ ά ΐΪλίαλκνμ ά ηανλκθσλκνμ) ζε επκξΫμ (6κμ20κμ αδ.) εαηΪ ηδμ κπκέεμ δεθ νπάλξε εαθΫθαμ αθηδ-εδδπζκζαηλδεσμ δδπΰησμ. -πλκθαθυμ ΟΥΕ, δδσηδ β νπκεεδηεθδεά πέζηβ ά απδζηέα ά ΰεθδεσηελα β πλκζππδεά δδεκζκΰέα παέαεδ πκζτ ηεΰΪζκ λσζκ ζηβθ εληβθεέα εθσμ ΰεΰκθσηκμ εαδ ζηβθ ειαΰπΰά ζνηπελαζηΪηπθ ΰδα ηκ αθ κ Υλδζηδαθδζησμ επδελΪηβζε ίέαδα ά σξδ. Γδα παλΪδεδΰηα (Ϊζξεηκ, αζζΪ εθδεδεηδεσ ηβμ ηελΪζηδαμ επέδλαζβμ ηβμ «νπκεεδηεθδεάμ δδεκζκΰέαμ» ηκν εαγεθσμ ζηβθ εληβθεέα ΰεΰκθσηπθ) Ϋθαμ Σκτλεκμ δεθ γα απκεαζκτζε «εδζίκζά εαδ εαηκξά» ηβθ απσίαζβ ηκν ηκνλεδεκτ ζηλαηκτ ζηβθ Κτπλκ ηκ 1974˙ Ϋθαμ Έζζβθαμ γα Ϋπλαηηε ηκ αθηέγεηκ. Έθαμ «κνδΫηελκμ» εαδ «αδδΪθκλκμ» ΚδθΫακμ ά ΥαίαθΫακμ γα ξλβζδηκπκδκτζε έζπμ ηδα εθδδΪηεζβ κλκζκΰέα ΰδα ηκ έδδκ ΰεΰκθσμ. Έηζδ ζκδπσθ β ιεδδΪθηλκπβ δδαζηλΫίζπζβ ηπθ πβΰυθ εαδ β θενλπηδεά εηηκθά θα αλθεέηαδ εαθεέμ σζεμ ηδμ ηαληνλέεμ ηλέηπθ (αεσηβ εαδ κησδκιπθ), απζυμ επεδδά δε ζνηθπθκτθ ηε ηκθ δδεσ ηκν αθκλγκζκΰδζησ, εέθαδ β ησθβ δδΫικδκμ ΰδα σζκνμ αδνθαηκτθ θα πεέζκνθ ηε ηβ ζκΰδεά ΰδα ηβθ κλγσηβηα ηπθ δζξνλδζηυθ ηκνμ. Έξκθηαμ απκδεδξηεέ εέηε οετηεμ εέηε αθδζησλβηκδ, ηκ ησθκ πκν ηκνμ απκηΫθεδ εέθαδ κ Πλκελκτζηβμ: θα ηα πεηζκεσίκνθ σζα ζτηθπθα ηε ηβθ ονξκπαλαζβλβηαηδεά «εληβθεέα» ηκνμ. ηκ εΪηπ-εΪηπ κ Πλκελκτζηβμ άηαθ εδ ανησμ Ώλξαέκμ Έζζβθαμ˙ απ‘ ηκνμ ξεδλσηελκνμ. ΟλδζηΫθκδ αλξαδκζΪηλεμ γα αθηδπκτθ, Ϋπεδηα απ‘ σζα ανηΪ: «ηα, νπΪλξκνθ εαδ Ϊζζκδ, ιΫθκδ ζνΰΰλαθεέμ, πκν επέζβμ δζξνλέακθηαδ σηδ δδεπλΪξγβζαθ ίαθδαζδζηκέ εαδ δδυιεδμ». Δ απΪθηβζβ εέθαδ απζά: θνζδεΪ εαδ νπΪλξκνθ ηΫηκδκδ ιΫθκδ, εαδ εέθαδ ανηκέ, απσ ηκνμ κπκέκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηβμ ξυλαμ ηαμ αθηδΰλΪθκνθ – δέξπμ εαηηέα δδεά ηκνμ Ϋλενθα – ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηκνμ. Σκ σηδ «ηα ζΫθε εαδ ιΫθκδ» δεθ ζβηαέθεδ ηέπκηα γεηδεσ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ αιδκπδζηέα ηπθ δζξνλδζηυθ ηκνμ. Πκδκδ ιΫθκδ ηα ζΫθε; Οδ ιΫθκδ ανηκέ δεθ εέθαδ κτηε επδζηάηκθεμ κτηε αθηδεεδηεθδεκέ ελδηΫμ˙ εέθαδ ζνθάγπμ θαθαηδζηΫθκδ αθηδξλδζηδαθκέ ά ζηλαηενηΫθκδ Ϊγεκδ, πκν Ϋξκνθ ηβθ έδδα ά ζξεδσθ ηβθ έδδα Ϊΰθκδα ηπθ αλξαέπθ πβΰυθ, ηβθ κπκέα Ϋξκνθ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζηβθ ΒζζΪδα. Αβζαδά «ηνθζσμ κδβΰεέ ηνθζκτμ». Χζησζκ εέθαδ ΰεζκέκ θα δεξσηαζηε σπκδα αθκβζέα ιεζησηδζε κ εΪγε αθηδξλδζηδαθσμ Άΰΰζκμ, Γεληαθσμ, ΓΪζζκμ, ηβ δζηκλδεσμ πκζζΫμ θκλΫμ, πκν δεθ εέξε πλσζίαζβ ζηα ανγεθηδεΪ εζζβθδεΪ εεέηεθα ηκν 4κν εαδ 5κν αδυθα, απζυμ επεδδά εέθαδ ιΫθκμ «ελενθβηάμ» εαδ δάγεθ «κδ ιΫθκδ ηα ιΫλκνθ εαζτηελα». Βδυ κζσεζβλκδ επδζηάηκθεμ, δδαεεελδηΫθκδ δζηκλδεκέ, Ϋξκνθ εινηθάζεδ ηκθ Εκνζδαθσ πμ «Τπελαζπδζηά ηκν Βζζβθδζηκτ» ηβ Ϋξκθηαμ δδαίΪζεδ (;) ηδμ επδζηκζΫμ ηκν, ζηδμ κπκέεμ ανησμ επδξαέλεδ ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ Ϋλΰπθ ηκν Βπέεκνλκν εαδ ηκν Πτλλπθα˙ εαδ νπΪλξεδ εαθεέμ πκν αθαλπηδΫηαδ αθ κδ ηβ δζηκλδεκέ «ιΫθκδ ελενθβηΫμ» δεθ δζξνλέακθηαδ έδδεμ εαδ ξεδλσηελεμ αθκβζέεμ εαδ θαθηαζηδεκτμ «δδπΰηκτμ»; Ώπσ βηδηαγεέμ αθηδξλδζηδαθκτμ αθηδΰλΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εαδ τζηελα Ϋλξκθηαδ εαδ ηαμ ζεθ σηδ «ηα ζεθε εαδ Ϊζζκδ ανηΪ». Σ' ΜΒΡΟ
ΑΕΧΞΒΕ II 14. - δεφηενμ ιένμξ "Οδ ΐνααθηδθκέ ΏνηκελΪηκλεμ εαηεδέπιαθ ηκθ εζζβθδζησ εαδ ηβθ εζζβθδεά γλβζεεέα, εαδ Ϋεαθαθ ηα ητλδα σλΰδα εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ, ηε ηβ ζνηπαλΪζηαηβ ηβμ εεεζβζέαμ. Έεαοαθ εαδ ΰελΫηδζαθ δελΪ, εαηΫζηλεοαθ αΰΪζηαηα, ζεσηπζαθ θδζκζσθκνμ εαδ άηαθ εθΪθηδα ζε εΪγε ηδ εζζβθδεσ. Οδ Έζζβθεμ εεξλδζηδαθέζηβεΪθ ηε ηκ ασλδ απσ ηκνμ ίνααθηδθκτμ".
14d ΓΗΧΓΜΟΗ ΦΗΛΟΟΦΧΝ ΚΑΗ ΚΑΣΑΣΡΟΦΔ ΑΡΥΑΗΧΝ ΜΝΖΜΔΗΧΝ ΑΠΟ ΔΗΓΧΛΟΛΑΣΡΔ Ώζάγεδα, ηδ Ϋξκνθ θα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰδα ηδμ δδυιεδμ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ Φδζκζσθπθ απσ ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ; -«Βιαδηέαμ ηβμ δάζπζβμ ηκν Πλπηαΰσλα ζηκ ίδίζέκ ηκν Πεξί ζεψλ σηδ δεθ ιΫλεδ αθ νπΪλξκνθ γεκέ, κδ Ώγβθαέκδ ηκθ Ϋδδπιαθ απσ ηβθ πσζβ εαδ Ϋεαοαθ ηα ίδίζέα ηκν ζηβθ ΏΰκλΪ, αθκτ πλυηα Ϋίΰαζαθ εάλνεα εαδ ηα ηΪαεοαθ Ϋθα-Ϋθα απσ σζκνμ εέξαθ αθηέηνπα» («"πελὶ ηὲθ γεθ κε ἔξπ εἰδέθαδ κὔγ' ὡμ εἰζίθ, κὔγ' ὡμ κε εἰζίθ· πκζζὰ ΰὰλ ηὰ επζύκθηα εἰδέθαδ, ἣ η' ἀδβζόηβμ εαὶ ίλαξὺμ ὢθ ὁ ίίκμ ηκῦ ἀθγλώπκν."δζὰ ηαύηδκ δὲ ηὴκ ἀνπὴκ ημῦ ζοββνάιιαημξ ἐλεαθήεδ πνὸξ Ἀεδκαίςκ· ηαὶ ηὰ αζαθία αὐημῦ ηαηέηαοζακ ἐκ ηῇ ἀβμνᾷ, ὑπὸ ηήνοηζ ἀκαθελάιεκμζ παν' ἑηάζημο ηῶκ ηεηηδιέκςκ», ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 52). «Κδ κ Πλπηαΰσλαμ πμ ΰθπζησθ εικλέζηβεε» (Πζκτηαλξκν, Νηθίαο, 23). Σκ έδδκ ζΫθε εαδ κδ: Φδζσζηλαηκμ, Βίνη νθηζηψλ, I 10, 3˙ Δζτξδκμ, Ολνκαηνιφγνο˙ Ϋιηκμ Βηπεδλδεσμ, Πξνο καζεκαηηθνχο, IX 55. ΦνζδεΪ, εέθαδ Ϊιδκ απκλέαμ πυμ αηθδζίβηεέηαδ ηκ ΰεΰκθσμ ηβμ δέπιβμ ηκν απσ ηκνμ Ώγβθαέκνμ, ζεμ εαδ άηαθ κ ησθκμ θδζσζκθκμ πκν αθαθΫλεηαδ σηδ δέπιαθ κδ Ώγβθαέκδ (υζηε θα ζΫΰαθε εΪπκδκδ «δεθ ζνθαθηΪηε παλσηκδα ζνηπελδθκλΪ»). Χζησζκ, επεδδά νπΪλξκνθ κδ αθηδλλάζεδμ, ηδμ παλαγΫηκνηε εαδ απαθηΪηε ζ‘ ανηΫμ. Έηζδ νπΪλξεδ β Ϊπκοβ σηδ κδ εδδάζεδμ ΰδα δέεβ εαδ εαηαδέεβ ηκν Πλπηαΰσλα ζνΰελκτκθηαδ ηε ηβ ηαληνλέα ηκν ΠζΪηπθα εαδ απκηεζκτθ, ηΪζζκθ, επδθσβζβ ηεηαΰεθΫζηελπθ ζνΰΰλαθΫπθ. ΒπδπζΫκθ, δζξνλέακθηαδ κλδζηΫθκδ, κ ΠζΪηπθ εέθαδ δδεκζκΰδεσμ αθηέπαζκμ ηπθ κθδζηυθ εδ Ϋξεδ εΪγε ζνηθΫλκθ θα εαηβΰκλάζεδ ηκθ αλξβΰσ ηπθ ζκθδζηυθ ΰδα αγεΎα εαδ θα επδζβηΪθεδ ππμ δδυξηβεε απσ ηβθ πσζβ. Ώεσηα σηπμ εδ κ κλεδζηΫθκμ εξγλσμ ηπθ κθδζηυθ, ΠζΪηπθ, δεθ αθαθΫλεδ πκνγεθΪ εΪηδ ηΫηκδκ. Γδαηέ Ϊλαΰε; Καδ ηΫζκμ ιεθέαεδ β πζβλκθκλέα ηκν ΑδκΰΫθβ ΛαΫληδκν σηδ πλυηκ απσ ηα Ϋλΰα ηκν κ Πλπηαΰσλαμ δδΪίαζε ζηβθ Ώγάθα ηκ «Πελέ γευθ». ππμ ζπζηΪ παλαηβλεέ κ C.W.Muller, "Protagoras uber die Gotter", ζ. 331, ζβη. 64, ζηβθ πελέπηπζβ πκν ανησ αζβγετεδ, εαδ ηε ηβθ πλκςπσγεζβ, πΪθηα, σηδ πλαΰηαηδεΪ Ϋζαίε ξυλα δέεβ ηκν Πλπηαΰσλα, γα πλΫπεδ θα δεξηκτηε σηδ κδ Ώγβθαέκδ Ϋζνλαθ ζηα δδεαζηάλδα ηκθ ζκθδζηά, ζηα ηΫζβ ηβμ απάμ ηκν, ΰδα ηδα επέδεδιβ πκν εέξε ΰέθεδ πλδθ απσ αλεεηΪ ξλσθδα, ζηβ δδΪλεεδα ηβμ πλυηβμ παλαηκθάμ ηκν ζηβθ πσζβ ηκνμ. Βηεέμ απαθηΪηε πμ ειάμ: α‘) Ο ΠζΪηπθαμ δεθ αθαθΫλεδ πκνγεθΪ σηδ κ Πλπηαΰσλαμ δεθ δδεΪζηβεε ΰδα αζΫίεδα. Ώπζυμ ηκθ παλκνζδΪαεδ θα Ϋξεδ πεγΪθεδ ζε ηεΰΪζβ βζδεέα. ηπμ κ ΠζΪηπθαμ ζΫεδ πκζζΫμ αθαελέίεδεμ. Γδα παλΪδεδΰηα 1) επεδδά εέθαδ θδζκζπαληδΪηβμ, ειπλαΎαεδ ηβθ ζπαληδαηδεά Κλνπηεέα ζΫΰκθηαμ ππμ ανηά άηαθ απζυμ ζηλαηδπηδεΫμ αζεάζεδμ ηπθ Λαεεδαδησθδπθ, εθυ αεσηβ εαδ κ θδζκζπαληδΪηβμ Πζκτηαλξκμ (Λπθνχξγνο, 28), ηααέ ηε ηκνμ ΏλδζηκηΫζβ εαδ Θκνεδδέδβ ζεθ ηβθ αζάγεδα, σηδ β Κλνπηεέα άηαθ πελδκδδεά (εΪγε ξλσθκ) εισθηπζβ, δδα θσηκν, ηπθ Ϊκπζπθ εηκδηκπσζεηπθ Βδζυηπθ απσ ηκνμ Λαεεδαδησθδκνμ ζηλαηδυηεμ. 2) ΚαηΪ ηβθ δέεβ εαδ εαηαδέεβ ηκν πελΪηβ ανησμ ηκ Ϋζεαζε απσ ηβθ Ώγάθα (ζτηθπθα ηε Ϊζζβ παλΪδκζβ απζυμ ελτθηβεε) εαδ πλκζπαγεέ ζηκθ Φαίδσλα 59b θα ηα ηπαζυζεδ, ίΪακθηαμ ηκθ Φαέδπθα θα ζΫεδ σηδ κ ΠζΪηπθ δεθ παλενλέζεκθηαθ ζηβ θνζαεά εαηΪ ηδμ ηεζενηαέεμ ζηδΰηΫμ ηκν πελΪηβ ΰδαηέ «γαλλυ ππμ άηαθ Ϊλλπζηκμ», ζΫΰκθηΪμ ηα ηαζβηΫθα εαδ ηΫζπ ηλέηπθ. 3) ΛΫεδ οΫηηαηα ΰδα ηκθ ζσΰκ ηβμ απκνζέαμ ηπθ παληδαηυθ ζηβ ηΪξβ εαηΪ ηπθ Πελζυθ ζηκθ Μαλαγυθα, δδσηδ εθυ κ Δλσδκηκμ εέξε αθαθελγεέ ζηκνμ πλαΰηαηδεκτμ ζσΰκνμ (Δλσδκηκμ, 6, 106, 2-3), κ ΠζΪηπθαμ πλκζπαγυθηαμ Ϊηεξθα θα αθηδελκτζεδ ηκθ Δλσδκηκ αθαθΫλεδ (Νφκνη, 698e) σηδ «δεθ ιΫλεδ αελδίυμ» ΰδαηέ δεθ εαηΪθελαθ θα ίκβγάζκνθ κδ παληδΪηεμ ηκνμ Ώγβθαέκνμ. ΦνζδεΪ πμ Ώ-
γβθαέκμ άιελε πκζτ εαζΪ ηκθ ζσΰκ, αζζΪ πμ θδζκζπαληδΪηβμ εΪθεδ ππμ δεθ ηκθ ιΫλεδ (Ϊζζπζηε άηαθ πκζτ ηεηαΰεθΫζηελκμ, σππμ εδ κ Πζκτηαλξκμ, ηκν Δλκδσηκν). 4) ΦνζδεΪ νπΪλξκνθ Ϋθα ζπλσ Ϊζζεμ δδεΫμ ηκν ηνγκπζαζέεμ (Ώηζαθηέδα ε.ζπ.) ηδμ κπκέεμ εθενλέζεεδ εαδ ξλβζδηκπκδεέ ΰδα βγδεκδδδαεηδεκτμ ζεκπκτμ. Αεθ εέθαδ εαδ ησζκ ηλκηελσ ζκδπσθ θα ΰλΪθεδ αθαελέίεδεμ ζηκνμ δδαζσΰκνμ ηκν, εδδδεΪ ΰδα δζηκλδεΪ ζνηίΪθηα. Φδζσζκθκμ εαδ σξδ δζηκλδκΰλΪθκμ άηαθ. ί‘) Βπέ ηβμ κνζέαμ, ηκ σηδ κ ΠζΪηπθαμ δεθ ζΫεδ εΪηδ, δεθ ζβηαέθεδ σηδ ανησ δεθ ζνθΫίβ. Ο ΠζΪηπθαμ δεθ αθαθΫλεδ ηβ δέπιβ ηκν Ώθαιαΰσλα, εαδ ηκν Αδαΰσλα, ηδμ κπκέεμ αθαθΫλκνθ πκζζκέ ζτΰξλκθκέ ηκνμ. Λκδπσθ; Αε ζνθΫίβζαθ; Ο ΠζΪηπθ δεθ αθαθΫλεδ πκνγεθΪ ηκθ Αβησελδηκ· δεθ νπάλιε κ Αβησελδηκμ; Σδ εέθαδ κ ΠζΪηπθ, κ ησθκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ; ΰ‘) ΤπΪλξεδ ηκ επδξεέλβηα σηδ σηδ κ ΠζΪηπθ, πμ κζδΰαλξδεσμ, θδζκζπαληδΪηβμ εαδ εξγλσμ ηπθ ζκθδζηυθ, γα εέξε ζνηθΫλκθ θα εαηβΰκλάζεδ ηκθ Πλπηαΰσλα, αζζΪ αθκτ δεθ ηκ εΪθεδ εαδ δεθ αθαθΫλεδ ηέπκηα, ζβηαέθεδ σηδ ηέπκηα δεθ Ϋΰδθε. Αεθ εέθαδ σηπμ κ ΠζΪηπθ κ ησθκμ θδζκζπαληδΪηβμ εαδ κζδΰαλξδεσμ. Σβθ πζβλκθκλέα ΰδα ηβ δέεβ εαδ ηβθ εικλέα ηκν Πλπηαΰσλα ηαμ ηβθ δέθεδ κ Ώγβθαέκμ ξλκθδεκΰλΪθκμ Φδζσξκλκμ (κ Mueller ηκ ζΫεδ ανησ), κ κπκέκμ άηαθ επέζβμ γλβζεσζβπηκμ, επέζβμ κζδΰαλξδεσμ, εαδ εέξε ζνΰΰλΪοεδ Εζηκλέα ηπθ Ώγβθυθ, απσ ηκνμ δδαζβησηελκνμ ξλκθδεκΰλΪθκνμ ηβμ επκξάμ ηκν. Ώζηάλδξηκ εέθαδ ζκδπσθ ηκ επδξεδλάηα «κδ κζδΰαλξδεκέ εξγλκέ ηπθ ζκθδζηυθ δεθ αθαθΫλκνθ ηβ δέπιβ ηκν Πλπηαΰσλα, Ϊλα ανηά δεθ ζνθΫίβ πκηΫ». δ‘) Ο Πζκτηαλξκμ σηπμ, πκν εέθαδ ειέζκν θδζκζπαληδΪηβμ εαδ κζδΰαλξδεσμ-θδζκηκθαλξδεσμ, αθαθΫλεδ ηβ δέπιβ ηκ Πλπηαΰσλα. Ατκ ζκδπσθ εξγλκέ ηβμ δβηκελαηέαμ αθαθΫλκνθ ηκ ζνηίΪθ. ε‘) ΏζζΪ νπΪλξεδ εδ ανησ: «Βέθαδ ηκζηβλσ θα νπκγΫζκνηε ππμ δεθ Ϋΰδθαθ Ϊζζεμ δδυιεδμ πΫλα απσ ηδμ πελδπηυζεδμ πκν ζνθΫίβεε θα αεκτζκνηε κδ έδδκδ. Οδ ηεζεηβηΫμ δεθ Ϋξκνθ πλκζΫιεδ αλεεηΪ ανησ πκν κ ΠζΪηπθαμ ίΪαεδ ηκθ Πλπηαΰσλα θα ζΫεδ (Πξσηαγφξαο, 316C-317B), δβζ. ΰδα ηκνμ εδθδτθκνμ πκν ζνθκδετκνθ ηκ επΪΰΰεζηα ηπθ ζκθδζηυθ, πκν ηκνμ εεγΫηεδ "ζε ηεΰΪζεμ αθηδαβζέεμ εαδ Ϋξγλεμ εαδ εΪγε ζκΰάμ δδπΰηκτμ, Ϋηζδ πκν κδ πελδζζσηελκδ γευλβζαθ αθαΰεαέκ θα δκνζετκνθ ξλβζδηκπκδυθηαμ πλκπΫηαζηα". Ο έδδκμ Ϋξεδ ηβθ πλκζππδεά ηκν αζθΪζεδα (ηβ θδζέα ηκν Πελδεζά;), πκν ηκθ Ϋξεδ δδαθνζΪιεδ ηΫξλδ ηυλα » (E.R. Doods, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 276, ζβη. 68). ηαθ πΫγαθε κ Πελδεάμ, β πλκζηαζέα Ϋπαοε εδ κ Πλπηαΰσλαμ δδυξηβεε. Βέθαδ κζκθΪθελκ σηδ κ ΠζΪηπθ ηδζΪ εηηΫζπμ ΰδα ηβ δέπιβ ηκν Πλπηαΰσλα. ΐΪαεδ ηκθ έδδκ ηκθ Πλπηαΰσλα θα ηδζάζεδ εηηΫζπμ ΰδ‘ ανηάθ. Βέθαδ οενδΫμ ζκδπσθ σηδ δεθ αθαθΫλεηαδ κ ΠζΪηπθ ζηβ δέπιβ ηκν Πλπηαΰσλα. Πλκετπηεδ ηκ ελυηβηα σηπμ, ΰδαηέ κ ΠζΪηπθ θα ηδζάζεδ ησζκ ζνΰεεξνηΫθα ΰδα ηβ δέπιβ ανηάθ εαδ σξδ θα ηβθ αθαθΫλεδ λβηυμ; Ίζπμ κ ΠζΪηπθ απκθετΰεδ θα αθαθΫλεδ ηβ δέπιβ ηκν Πλπηαΰσλα, επεδδά σξδ ησθκ κ Πλπηαΰσλαμ αζζΪ εαδ κ δδεσμ ηκν δΪζεαζκμ, πελΪηβμ δδυξηβεαθ απσ ηβθ Ώγάθα. Κδ ανησ, δδσηδ ζηκθ ΠζΪηπθα γα θΪθβεε παλΪιεθκ πκν β Ώγάθα δέπιε σξδ ησθκ ηκθ «εαεσ» (εαεσ, ζτηθπθα ηε ηκθ ΠζΪηπθα) Πλπηαΰσλα, αζζΪ εαδ ηκθ «εαζσ», «ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ενζείά» (πκν, πΪζδ εαηΪ ΠζΪηπθα, «Ϊδδεα ηκθ ζεκηυζαθε») πελΪηβ. ΒιΪζζκν κ ΠζΪηπθ σθηαμ εξγλσμ ηβμ Αβηκελαηέαμ, εΪθ αθΫθελε ζηα ΰλαπηΪ ηκν ησθκ ηβθ δέπιβ εαηΪ ηκν πελΪηβ (σππμ εαδ εΪθεδ) γα ηπκλκτζε θα πεδ (εαδ ηκ ζΫεδ) εηηΫζπμ: «κλέζηε, β Αβηκελαηέα εέθαδ Ϋθα ησζκ Ϊγζδκ πκζέηενηα, υζηε γαθαηυθεδ ηκνμ Ϊλδζηκνμ πκζέηεμ, ζαθ ηκ πελΪηβ» (εδ κ Ξεθκθυθηαμ ηκ έδδκ ζΫεδ). Βθυ, επεδδά κ Πλπηαΰσλαμ άηαθ ζκθδζηάμ εαδ πλκθαθυμ δβηκελαηδεσμ, β εθδεξσηεθβ αθαθκλΪ ηκν ΠζΪηπθα ζηβ δέπιά ηκν γα ξΪζαΰε ηκ εληβθενηδεσ ηκθηΫζκ (ηκν ΠζΪηπθα) πελέ «εαεκτ δάηκν πκν γαθαηυθεδ ηκνμ εαζκτμ (=κζδΰαλξδεκτμ) αθηδθλκθκτθηεμ». ζη‘) Πκτ ίαζέακθηαδ σηπμ αθαθΫλκθηαμ ηκθ ΠζΪηπθα σζκδ αλθκτθηαδ ηβθ δζηκλδεσηβηα ηβμ πζβλκθκλέαμ ΰδα δέεβ; ηκ Ϋλΰκ ηκν ΠζΪηπθα Μέλσλ, 91e. Να ηδ ΰλΪθεδ εεεέ: «..εαδ ηκθ Πλπηαΰσλα, εαηΪ ηα ζεΰσηεθΪ ζκν, δεθ ηκθ πάλε εέδβζβ σζβ β ΒζζΪδα, πκν, πελδζζσηελκ απσ ζαλΪθηα ξλσθδα, δδΫθγεδλε σζκνμ πάΰαδθαθ εκθηΪ ηκν εαδ ηκνμ Ϋζηεζθε πέζπ ξεδλσηελκνμ απσ σζκ ηκνμ δεξσηαθ· ΰδαηέ θκηέαπ σηδ πΫγαθε ζε βζδεέα 70 πελέπκν ξλκθυθ εαδ άηαθ ζηβθ ηΫξθβ ζαλΪθηα ξλσθδα. ε σζα ηκτηα ηα ξλσθδα, υμ ηκτηβ ηβθ βηΫλα αεσηβ, β εαζά ηκν θάηβ δεθ Ϋξεδ πΪοεδ». ΦνζδεΪ εδυ μ Πθάηςκαξ δεκ ιαξ θέεζ πχξ πέεακε μ Πνςηαβυναξ μφηε
θέεζ ηζ είπε πνμδβδεεί ημο εακάημο ημο. Αεθ νπΪλξεδ εΪπκδα πζβλκθκλέα ΰδα ηκθ ηλσπκ γαθΪηκν εαδ σ,ηδ ζνθΫίβ πδκ πλδθ, β κπκέα θα αθαδλεέ ηβθ πζβλκθκλέα ηκν ΑδκΰΫθβ ΛαΫληδκν. Σκ σζκ επδξεέλβηα ηπθ αηθδζίβηδυθ ίλέζεεηαδ ζηβθ ηεζενηαέα θλΪζβ: «ε σζα ηκτηα ηα ξλσθδα, υμ ηκτηβ ηβθ βηΫλα αεσηβ, β εαζά ηκν θάηβ δεθ Ϋξεδ πΪοεδ». Ώνησ ΰδα ηκνμ αηθδζίβηέεμ ζβηαέθεδ σηδ, αθκτ εέξε υμ ηυλα (=υμ ηβ ζηδΰηά ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηκν Μέλσλα απσ ηκθ ΠζΪηπθα) εαζά θάηβ κ Πλπηαΰσλαμ, δεθ ΰέθεηαδ θα εαηαδδυξηβεε. Ώθ εαηαδδπεσηαθ, νπκζηβλέακνθ ανηκέ, κ ΠζΪηπθ γα Ϋζεΰε σηδ κ Πλπηαΰσλαμ εέξε εαεά θάηβ. Ο Doods (Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 275, ζβη. 66) αθηδελκτεδ ηκ επδξεέλβηα ανησ: «Ο Burnet (Thales to Plato, 112), εαδ Ϊζζκδ ηεηΪ απσ ανησθ, απκλλέπηεδ ηβθ πζαηδΪ επδίείαδπηΫθβ παλΪδκζβ ηβμ δέεβμ ηκν Πλπηαΰσλα πμ ηβ δζηκλδεά, ζηβλδασηεθκμ ζηκθ ΠζΪηπθα, Μέλσλ 91E. Ο ΠζΪηπθαμ σηπμ ηδζεέ εδυ ΰδα ηκθ Πλπηαΰσλα σζκθ αθκλΪ ηβ δδεγθά θάηβ ηκν σο δαζθάινπ, πλΪΰηα πκν δεθ ηεδυθεηαδ απσ Ϋθαθ Ώγβθαέκ δδυεηβ αδλΫζεπθ· κ Πλπηαΰσλαμ δεθ εαηβΰκλεέηαδ ΰδα δδαθγκλΪ ηβμ θεκζαέαμ αζζΪ ΰδα αγερζησ. Δ δέεβ δεθ ηπκλεέ θα Ϋΰδθε ησζκ αλΰΪ σζκ ηκ 411, αζζΪ β εαδ β παλΪδκζβ δεθ ζΫεδ σηδ Ϋΰδθε». Δ «εαζά θάηβ», ζκδπσθ, «υμ εαδ ηκτηβ ηβθ βηΫλα» (=ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκν Πλπηαΰσλα) αθκλΪ ηβθ δδεγθά θάηβ ηκν ζκθδζηά ηεηαιτ ηπθ ηαγβηυθ ηκν εαδ σζπθ ηκθ γεπλκτζαθ ηεΰΪζκ δΪζεαζκ. Δ εαζά ανηά θάηβ δεθ αθαδλεέ δδσζκν ηβθ εαεά ΰθυηβ ηκν ΠζΪηπθα ά ανηυθ κδ κπκέκδ εαηαδέπιαθ ηκθ Πλπηαΰσλα, εδ ανησ θαέθεηαδ απσ ηκ έδδκ ηκ εεέηεθκ ηκν Μέλσλα, σπκν κ ΠζΪηπθ, εθυ αθαθΫλεηαδ ζηβθ «εαζά θάηβ» πκν Ϋξεδ κ Πλπηαΰσλαμ, σηαθ εέθαδ θα εεθΫλεδ κ έδδκμ Ϊπκοβ, εαηαελέθεδ ηκθ Πλπηαΰσλα. Άλα β «εαζά θάηβ» δεθ άηαθ απκδεεηά απσ σζκνμ. ΒπαθαζαηίΪθκνηε, κ ΠζΪηπθαμ δεθ ηαμ ζΫεδ εΪηδ ηκ κπκέκ θα αθαδλεέ αθαΰεαζηδεΪ ηβθ δζηκλέα ηβμ εαηαδέπιβμ ηκν Πλπηαΰσλα, δδσηδ δεθ ηαμ ζΫεδ ηα ΰεΰκθσηα πλκ ηκν γαθΪηκ ηκν. ΠαλαγΫηκνηε εαδ ηδα Ϊζζβ ηδα ΰθυηβ (W.K.C. Guthrie, Οη νθηζηέο, ΜΕΒΣ, ζ. 320) ΰδα ηα ζσΰδα ανηΪ (εδδδεΪ ηβθ ηεζενηαέα θλΪζβ ηκν πζαηπθδεκτ Μέλσλα): «δεθ ίλέζεεηαδ ζε αθηέθαζβ ηε ηβθ δέεβ εαδ ηβθ εαηαδέεβ· ηα έδδα γα Ϋζεΰε [κ ΠζΪηπθ] εαδ ΰδα ηκθ πελΪηβ». Άζζκ δβζαδβ β θάηβ (εαζά ά εαεά, β αθηδεεδηεθδεά ά νπκεεδηεθδεά Ϊπκοβ) εαδ Ϊζζκ β δέεβ εαδ εαηαδέεβ. α‘) Ο ζΪγκμ νπκζκΰδζηΫθκμ ξλσθκμ εατζβμ ηκν ζνΰΰλΪηηαηκμ δεθ ζνθδζηΪ εηπσδδκ ζηκ θα εέθαδ απκδεεηά β εέδβζβ. Ίζπμ κ ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ εΪθεδ ζΪγκμ σηδ άηαθ ηκ πλυηκ ζτΰΰλαηηα ηκν Πλπηαΰσλα· έζπμ εαδ κ Φδζσξκλκμ, επεδδά δε ΰδθσηαθ θα ιΫλεδ σζα ηα ίδίζέα ηκν εΪγε ζκθδζηά, θα Ϋεαθε ζΪγκμ (ηπκλεέ εδ απσ νπελίΪζζκθηα αάζκ, αθκτ άηαθ γλάζεκμ εαδ γα άγεζε θα δεέιεδ σηδ κδ Ώγβθαέκδ ενγτμ ειαλξάμ Ϋδδπιαθ ηκθ Πλπηαΰσλα). Σκ πσηε ΰλΪθηβεε ηκ ζτΰΰλαηηα εέθαδ Ϊΰθπζηκ. Βπέζβμ δεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηδ νπάλξε θσηκμ εθαθηέκθ σζπθ αηθδζίβηκτζαθ ηβθ ελαηδεά αλξαέα γλβζεεέα. Αεθ άηαθ εΪηδ ηκ «ειαδλεηδεΪ απέγαθκ» ζκδπσθ θα ζνθΫίβ β δέπιβ. ΒιΪζζκν β αθηέδλαζβ εαηΪ ηπθ δβηκελαηυθ εαδ ηπθ ζκθδζηυθ δεθ Ϊλξδζε ηδα ηΫλα, αζζΪ θκτθηπθε ζηαδδαεΪ. Μπκλεέ ζκδπσθ σ,ηδ ζηα 430 π.Υ. άηαθ αθεεησ (ά κδ αθηδδλΪζεδμ θα άηαθ ζδΰκζηΫμ), ζηα 410 (κδ βηελκηβθέεμ εέθαδ ηνξαέεμ) θα ηβθ άηαθ πζΫκθ. Γδα παλΪδεδΰηα, κ Ώθαιαΰσλαμ αλξδευμ άηαθ αθεεησμ ζηβθ Ώγάθα, σππμ εδ κ Αδαΰσλαμ, σππμ εαδ Ϊζζκδ· πζησζκ αλΰσηελα εαηαδδεΪζηβεαθ ΰδα αζΫίεδα. Έηζδ, ηπκλεέ ηκ ζτΰΰλαηηα ανησ εθυ αλξδεΪ, ζηκ ζηΪδδκ ηβμ θδζεζενγελκπκέβζβμ ηβμ Ώγάθαμ, θα ηβθ πλκεαζκτζε αΰαθΪεηβζβ, πζησζκ ζηκ ζηΪδδκ ηβμ κζδΰαλξδεάμ αθηέδλαζβμ εΪγε ηδ, εαδ ανησ, πλκεαζκτζε ηβθ αΰαθΪεηβζβ. Μπκλεέ ηΫζκμ απζκτζηαηα ηκ ζτΰΰλαηηα θα εΰλΪθβ ζηκ ηΫζκμ ηβμ απάμ ηκν Πλπηαΰσλα. Οτηε β βζδεέα παέαεδ λσζκ ζηβθ εαηαδέπιβ ηκν Πλπηαΰσλα: κ πελΪηβμ γαθαηυγβεε, σηαθ άηαθ είδκηβθηΪλβμ. ΤπΪλξκνθ ησζεμ πκζζΫμ δνθαηΫμ εεδκξΫμ ηκν ΰεΰκθσηκμ, πκν δεθ ηέγεηαδ αάηβηα θα απκλλέοκνηε ηβθ εέδβζβ, επεδδά δεθ ηβθ ζΫεδ κ ΠζΪηπθ ά επεδδά κ ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ ζθΪζζεδ ζ‘ Ϋθα ζβηεέκ. β‘) ηκ ζβηεέκ ανησ ίΫίαδα πλΫπεδ θα ειεηΪζκνηε ηβθ αθηδεεδηεθδεσηβηα ηκν Φδζσξκλκν, αθκτ απσ ανηάθ ειαληΪηαδ β εέδβζβ ηκν ΑδκΰΫθβ ΛαΫληδκν. Αδσηδ, αθ κ Φδζσξκλκμ άηαθ εΪπκδκμ θαθαηδζηΫθκμ, αθ εαθεέμ ζηβθ Ώλξαδσηβηα δεθ Ϋπαδλθε ζηα ζκίαλΪ ηα ΰλαπηΪ ηκν, ησηε εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ β πζβλκθκλέα ηκν εέθαδ οενδάμ. Ώμ δκτηε ηδ ζΫθε κδ ειάμ εΰενεζκπαέδεδεμ ΰδα ηκθ Φδζσξκλκ. Βΰε. Πάππξνο ιάξνπο κπξηηάλληθα: «Εελκζεσπκμ εαδ ηΪθηβμ ζηκ επΪΰΰεζηα (...) Σκ ενλδσηελκ εαδ εεηεθΫζηελκ (δεεαεπηΪ ίδίζέα) Ϋλΰκ ηκν, Αηζίμ, εΪζνπηε ηβθ δζηκλέα ηβμ Ώγάθαμ απσ ηκνμ ηνγδεκτμ ξλσθκνμ υμ ηβθ επκξά ηκν Ώθηέκξκν ΐ‘ (261 π.Υ.) Ο Φδζσξκλκμ δζαηνζκυηακ βζα ηδκ εοζοκεζδδζία ηαζ ηδκ επζιέθεζά ημο, βζ' αοηυ ηαζ ημ ένβμ ημο απμηέθεζε έβηονδ πδβή πθδνμθυνδζδξ βζα πμθθμφξ ιεηαβεκέζηενμοξ ζοββναθείξ (....)». Βΰενεζκπαέδεδα Τδξία: «Ώγβθαέκμ αηγδδκΰλΪθκμ, απυ ημοξ ηαθφηενμοξ ημο είδμοξ ημο.
Γεθθάγβεε ηκ 340 π.Υ. απσ επδθαθά κδεκΰΫθεδα (...) Σκ 306 π.Υ. κ Φ. Ϊζεβζε ηα ζεδηκνλΰάηαηα ηκν ηΪθηβ εαδ ηκν δελκζεσπκν. (...) Ο εαηΪζκΰκμ ηπθ Ϋλΰπθ ηκν πελδζαηίΪθεδ εέεκζδ επηΪ ηέηζκνμ. Σκ ζπκνδαδσηελκ απ' σζα άηαθ β "Ώηγέμ", ζε δεεαεπηΪ ίδίζέα, πκν πελδζΪηίαθε ηβθ δζηκλέα ηβμ Ώγάθαμ απσ ηκνμ ηνγδεκτμ ξλσθκνμ υμ ηκ 261/260 π.Υ., δβζ. ηΫξλδ ηβθ επκξά ηκν Ώθηέκξκν ΐ'. ' ανησ αεκζκτγβζε κ ζνΰΰλαθΫαμ ηβ ξλκθκζκΰδεά εαηΪηαιβ εαηΪ ίαζδζδΪδεμ εαδ Ϊλξκθηεμ, εθυ ελέεεηε δζελμδζηά ηα ζζημνζηά βεβμκυηα. Φαέθεηαδ σηδ κ Φ. Ϋεαθε επδηκηά ηβμ "Ώηγέδκμ", εθυ αλΰσηελα κ Ώζέθδκμ Πκζέπθ δδαζεεταζε εαδ επειελΰΪζηβεε ηβθ πλυηβ ά Ϋεαηε δετηελβ επδηκηά, πλκκλδζηΫθβ, ηΪζζκθ, ΰδα ηκνμ Ρπηαέκνμ. Καη‘ αθαθκλΪ ηκν ζ. κνέδα κ εαηΪζκΰκμ ηπθ Ϋλΰπθ ηκν πελδζαηίΪθεδ ηκνμ ηέηζκνμ: Πεξί καληηθήο, ζε ηΫζζελα ίδίζέα, Πεξί ζπζηψλ, ζε Ϋθα ίδίζέκ, Πεξί ηεο Σεηξαπφιεσο, αιακίλνο θηίζηο, Πεξί ησλ Αζήλεζηλ αγψλσλ, ζε δεεαεπηΪ ίδίζέα, Πεξί ησλ Αζήλεζηλ αξμάλησλ απφ σθξαηίδνπ θαη κέρξηο Απνιινδψξνπ, Οιπκπηάδεο, Πξνο ηελ Γήκσλνο Αηζίδα, Δπηηνκή ηεο Γηνλπζίνπ πξαγκαηείαο πεξί ηεξψλ, Πεξί Αιθκάλνο, Πεξί κπζηεξίσλ ησλ Αζήλεζη, Γειηαθά, ζε δτκ ίδίζέα, Πεξί Δπξεκάησλ, Πεξί θαζαξκψλ, Πεξί ζπκβφισλ. Σα ένβα ημο Φ. απμηέθεζακ πδβή βζα πμθθμφξ ιεηαβεκέζηενμοξ ζζημνζημφξ ηαζ βναιιαηζημφξ». Μεγάιε Διιεληθή Δγθπθινπαίδεηα: «Ο Φδζσξκλκμ αθεδεέξγβ μ επζθακέζηενμξ ηςκ αηεζδμβνάθςκ. Δ Ώηγέμ ηκν, εδμ 17 ίδίζέα (...) άηκ πμθφ δζελμδζηή, δζυηζ μ ίδζμξ δκαβηάζεδ κα πμζήζδ επζημιήκ ηδξ (...) Βδμ ηβθ Αηζίδα, ήηζξ ελεηζιάημ πμθφ οπυ ηςκ ανπαίςκ δζα ηδκ εοζοκεζδδζίακ ηαζ αηνίαεζάκ ηδξ (...) ειΫγεηε ηα δζηκλδεΪ εαδ δδέπμ ηα πζβζδΫζηελα ΰεΰκθσηα δδεικδδευηελκθ ηπθ πλκρζηκλδευθ εαδ ηνγκζκΰδευθ. (...) Σα πκζνπζβγά Ϊζζα δζηκλδεΪ Ϋλΰα ηκν Φδζκξσλκν αθεθΫλκθηκ πΪζδθ εδμ εδδδεΪ αβηάηαηα ηβμ δζηκλέαμ, ηκπκΰλαθέαμ εαδ ΰεπΰλαθέαμ ηπθ Ώγβθυθ εαδ ηβμ Ώηηδεάμ, ηα κπκέα δδεπλαΰηαηετεηκ εαησπδθ εδδδευθ ελενθυθ (...) εε ηπθ κπκέπθ πθείζηαξ πθδνμθμνίαξ δνφζεδζακ μζ ιεηαβεκέζηενμζδζηκλδεκέ εαδ ΰλαηηαηδεκέ. Σβθ ζπμοδαζυηδηα ηαζ ηδκ ζδιαζία ημο ένβμο ημο Φζθμπυνμο οπειθαίκμοκ διίκ αζ ηνίζεζξ ημο Γζμκφζζμο Αθζηανκαζζέςξ ηαζ άθθςκ, πλκμ δε ηα πκδεέζα ξπλέα, ηα κπκέα ετλβθηαδ παλεηίείζβηΫθα εδμ Ϊζζκνμ ζνΰΰλαθεέμ (...)». Σκ ζνηπΫλαζηα εέθαδ πλκθαθΫμ. Ο Φδζσξκλκμ δεθ άηαθ εαθΫθαμ δενηελκεζαζΪηκμ, αζάηαθηκμ δζηκλδκΰλΪθκμ, άιελε ηδ Ϋΰλαθε εαδ ηΪζδζηα εέξε αζξκζβγεέ ζξεδσθ απκεζεδζηδεΪ ηε ηβθ δζηκλέα ηβμ Ώγάθαμ, ηβμ παηλέδαμ ηκν. θηαμ ηΪζδζηα ηΪθηβμ εαδ δελκθΪθηβμ, δβζαδά σθηαμ γλάζεκμ, δεθ γα ηκν δδΫθενΰε β εέδβζβ ΰδα ηβθ εαηαδέεβ ηπθ ΰλαπηυθ ηκν Πλπηαΰσλα ειαδηέαμ αζΫίεδαμ. Σκ σηδ σζκδ κδ Ϊζζκδ Ώλξαέκδ ηκθ ζΫίκθηαθ εαδ εεηδηκτζαθ ηκ Ϋλΰκ ηκν εέθαδ επαλεάμ απσδεδιβ. -«Ο Ώθαιαΰσλαμ ηβθτγβεε ΰδα αζΫίεδα επεδδά δδαεάλνζζε σηδ κ άζδκμ εέθαδ ηδα δδΪπνλβ ηεηαζζδεά ηΪαα, εαδ εαηαδδεΪζηβεε ζε πλσζηδηκ 5 ηαζΪθηπθ εαδ εικλέα. ΚαηΪ Ϊζζκνμ εαηαδδεΪζηβεε ελάηβθ ζε γΪθαηκ» («πηίπθ ηὲθ ΰάλ θβζδθ ἐθ ηῆ Αδαδκξῆ ηθ θδζκζόθπθ πὸ Κζέπθκμ αηὸθ ἀζείείαμ ελδγθαδ, δδόηδ ηὸθ ἣζδκθ ηύδλκθ ἔζεΰε δδάπνλκθ· ἀπκζκΰβζαηέθκν δὲ πὲλ αηκῦ Πελδεζέκνμ ηκῦ ηαγβηκῦ, πέκηε ηαθάκημζξ γδιζςεῆκαζ ηαὶ θοβαδεοεῆκαζ. άηνλκμ δ' ἐθ ηκῖμ ΐίκδμ (FHG iii. 163) πὸ Θκνενδίδκν θβζὶθ εἰζαξγθαδ ηὴθ δίεβθ, ἀθηδπκζδηενκηέθκν ηῶ Πελδεζεῖ· εαὶ κ ηόθκθ ἀζείείαμ ἀζζὰ εαὶ ηβδδζηκῦ· εαὶ ἀπόκηα ηαηαδζηαζεῆκαζ εακάηῳ. Ἕληδππκμ δ' ἐθ ηκῖμ ΐίκδμ (FHG iii. 43) θβζὶθ ὅηδ εαγείλξγβ ἐκ ηῷ δεζιςηδνίῳ ηεεκδλόιεκμξ.», ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 12-13). -ΦνζδεΪ κ πελΪηβμ, εικθηυγβεε ηε ευθεδκ επεδδά, εαηΪ ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, δεθ πέζηενε ζηκνμ γεκτμ ηβμ πσζβμ (Με κπκδαδάπκηε Ϋθθκδα εδ αθ εθθκάζκνηε ηκ «θκηέαεδθ», πΪζδ ηκ έδδκ ζνηπΫλαζηα ίΰαέθεδ: κ πελΪηβμ εαηαδδεΪζηβεε δδσηδ δεθ δεξσηαθ/πέζηενε πμ γεκτμ ανηκτμ πκν δεξσηαθ/πέζηενε β πσζβ ηβμ Ώγάθαμ). Βέθαδ ζΪγκμ θα απκζδππΪηαδ β γλβζεενηδεά αδηέα ηβμ δέπιβμ ηκν πελΪηβ, εδ ανησ ηαμ ηκ δεέξθεδ κ ΏλδζηκθΪθβμ, παλαγΫηκθηαμ ζηδμ Νεθέιεο ηβθ Ϊπκοβ ηκν πκζτ εσζηκν ΰδα ηκθ πελΪηβ. Αεθ άηαθ ησθκ κδ πκζδηδευμ αθηδθλκθκτθηεμ (κζδΰαλξδεκέ) ηαγβηΫμ ηκν πελΪηβ κτηε κδ πλκζππδεΫμ αθηδπΪγεδεμ πκν κ πελΪηβμ ηε ηβ «ηαδενηδεά» ηκν γα δβηδκνλΰκτζε ζε πκζζκτμ, αζζΪ β δδΪξνηβ νπκοέα ηκν πκζνγερζηδεκτ σξζκν σηδ αζείκτζε πλκμ ηκνμ «γεκτμ». -Σκ ηδ ενθάΰδ θδζκζσθπθ ΰδθσηαθ εεεέθβ ηβθ επκξά (ηΫζβ 5κν – αλξΫμ 4κν αδ.) απσ ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, ηΪμ ηκ αθαθΫλεδ κ ΏλδζηκθΪθβμ ζηδμ Νεθέιεο ηκν. Δ αθηέλλβζβ σηδ κδ Νεθέιεο εέθαδ επηπδέα δεθ ζηΫεεδ εαγσζκν, δδσηδ κ ΏλδζηκθΪθβμ παλΫγεηε δδΪθκλα πλαΰηαηδεΪ ζνηίΪθηα ηε ξδκνηκλδζηδεσ ηλσπκ, εαδ ηΪζδζηα κδ ΰθυηεμ πκν παλαγΫηεδ εέθαδ αελδίυμ β ΰθυηβ ηκν απζκτ Ώγβθαέκν. ΓλΪθεδ κ ΏλδζηκθΪθβμ (ζη. 1506-1509) ηε
ηκ ζησηα ηκν ηλεοδΪδβ κ κπκέκμ απενγτθεηαδ πλκμ ηκνμ ζκθδζηΫμ εαδ ηκνμ θδζσζκθκνμ: «Σδ ζαμ Ϋπδαζε εαδ ησζβ ζηκνμ γεκτμ αζΫίεδα δεέξθεηε, / ηκν θεΰΰαλδκτ ηκθ πδζδθσ οΪξθεηε θα ίλεέηε; / Γζχλ’ ημοξ, νίλ’ ημοξ, αάνα ημοξ, ΰδαηέ πκζζΪ ‗ξκνθε εΪθεδ, / ηκ πδκ πκζτ, ηκ ιΫλπ, αβηκτζαθ ηκνμ γεκτμ θα ίζΪοκνθ». Ο σξζκμ ηπθ Πκζνγερζηυθ πλκθαθυμ γα εέξε ηΫηκδεμ απσοεδμ ΰδα ηκνμ ηβ παλαδκζδαεκτμ θδζκζσθκνμ ηκν «Υλνζκτ Ώδυθα», ΰδ‘ ανησ εαδ εαηαδέεαζε ησζκνμ πκζζκτμ ει‘ ανηυθ. - «Ο Πλσδδεκμ κ Κεέκμ, θδζσζκθκμ εαδ ζκθδζηάμ, ζτΰξλκθκμ ηκν Αβηκελέηκν, ηαγβηάμ ηκν Πλπηαΰσλα, πΫγαθε ζηβθ Ώγάθα, αθκτ ηκν Ϋδπζαθ θα πδεέ ευθεδκ, ηε ηκ αδηδκζκΰδεσ σηδ δδΫθγεδλε ηκνμ θΫκνμ» (κτδα). ξεηδεΪ πλί. ΏλδζηκθΪθβμ, απ. 490: ηκῦηκθ ηὸθ ἄθδλ‘ ἠ ίνίζίκθ δδέθγκλεθ ἠ Πλόδδεκμ ἠ ηθ ἀδκζεζξθ εἷμ ΰέ ηδμ. - Ο Θεσδπλκμ κ Κνλβθαέκμ, κ επκθκηαασηεθκμ Άγεκμ, πκν Ϋαβζε ζηκ α΄ ηδζσ ηκν 3 κν π.Υ. αδ. εαηΪ ηκθ ΑδκΰΫθβ ΛαΫληβ (II, 101-102) αθκτ εικλέζηβεε ΰδα ηβ δδδαζεαζέα ηκν απσ ηβθ Ώγάθα, εαηΫθνΰε ζηβθ ανζά ηκν Πηκζεηαέκν, εαδ Ϋπεδηα ζηβθ Κνλάθβ, ιαθΪ εικλέζηβεε, ΰδα θα εαηαθτΰεδ ιαθΪ ζηβθ ΒζζΪδα: «ΚΪπκηεμ πκν κ Θεσδπλκμ εέξε εαγέζεδ πζΪδ ζηκθ δελκθΪθηβ Βλνεζεέδβ, ηκθ λυηβζε: "δε ηκν ζεμ, Βνλνεζεέδβ, πκδκδ εέθαδ κδ αζείεέμ πλκμ ηα ηνζηάλδα;". Καδ αθκτ ανησμ ηκν απΪθηβζε "εεεέθκδ πκν ηα απκεαζτπηκνθ ζηκνμ αητβηκνμ", "εδ εζτ", ηκν εέπε, "εέζαδ αζείάμ, αθκτ ηα ειβΰεέμ ζηκνμ αητβηκνμ". ΠαλΪ ζέΰκ θα πλκζαξγεέ ζηκθ Άλεδκ ΠΪΰκ, αθ δεθ ηκθ ΰζέηπθε κ Αβηάηλδκμ κ ΦαζβλεΪμ. Ο ΏηθδελΪηβμ σηπμ, ζηκ Πεξί ελδφμσλ αλδξψλ ίδίζέκ ηκν (FHG iv. 300), ζΫεδ σηδ εαηαδδεΪζηβεε θα πδεέ ηκ ευθεδκ. (...) "Αεθ ηκν ζεμ, Θεσδπλε", ηκν εέπε, "εζτ δεθ εέζαδ πκν ζ‘ Ϋδδπιαθ απσ ηβθ Ώγάθα;". "πζηΪ εέζαδ πζβλκθκλβηΫθκμ", ηκν εέπε˙ "πλΪΰηαηδ β πσζβ ηπθ Ώγβθαέπθ, επεδδά δεθ ηπκλκτζε θα ηε νπκθΫλδ, ηε πΫηαιε, σππμ β Ϋηεζβ ηκθ Αδσθνζκ". (...) Σβθ πλυηβ θκλΪ πκν ηκθ εισλδζαθ εέπε ηκτηκ: "εαζΪ εΪθεηε, Ϊθδλεμ Κνλβθαέκδ, πκν ηε εικλέαεηε απσ ηβ Λδίτβ ζηβθ ΒζζΪδα"» Έεαθε Ϋθα αζηεδΪεδ ηε ηκθ εδδπζκζΪηλβ δελκθΪθηβ κ θδζσζκθκμ Θεσδπλκμ εδ αηΫζπμ β ΕελΪ ΒιΫηαζβ ηβμ Βδδπζκζαηλέαμ ηκθ εισλδζε (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 103). Άηεζβ Αβηκελαηέα ά Ϊηεζβ Βδδπζκελαηέα; - Έθαμ ηαγβηάμ ηκν Θεσδπλκν ηκν Άγεκν, κ Δΰβζέαμ, δέδαζεε ζηβθ ΏζειΪθδλεδα, αζζΪ κ Πηκζεηαέκμ ΐ‘ απαΰσλενζε ηδμ δδαζΫιεδμ ηκν (ίζ. ΚδεΫλ., Tusc., I, 34, 83) (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 282). - Ο Αδαΰσλαμ κ Μάζδκμ εικλέζηβεε απσ ηκνμ Ώγβθαέκνμ επεδδά Ϋζεΰε ππμ κδ γεσηβηεμ ηκν Οζτηπκν εέθαδ αθτπαλεηεμ εαδ επεδδά δδαεπηπδκτζε ηα απσελνθα ηπθ ηνζηβλέπθ εαδ «αζΫίβζε ηε ζσΰδα απΫθηαθηδ ζηδμ ηεζεηΫμ εαδ ηδμ ΰδκληΫμ», εαδ ηκθ εαηαδέεαζαθ ζε γΪθαηκ, επδεβλτζζκθηαμ ηκ εεθΪζδ ηκν ηε αθηαηκδίά Ϋθα ηΪζαθηκ (Λνζέαμ 6.17˙ ΏλδζηκθΪθβμ, ξληζεο, ζη. 1071 ε.ε.˙κτδα). - Ο ηέζππθ κ Μεΰαλετμ δδεΪζηβεε εαδ εαηαδδεΪζηβεε ΰδα αζΫίεδα πλκμ ηα ηθβηεέα ηπθ γευθ, εαδ β πκδθά άηαθ εικλέα: «Ώνησμ, ζΫθε, λυηβζε εΪπκηε Ϋηζδ ΰδα ηκ Ϊΰαζηα ηβμ ΏγβθΪμ πκν εέξε θηδΪιεδ κ Φεδδέαμ: "Βέθαδ γεσμ β ΏγβθΪ, β εσλβ ηκν Αέα;", εαδ ζαθ ηκν εέπαθ "θαδ", "ηα ανηά δεθ εέθαδ ηκν Αέα, εέθαδ ηκν Φεδδέα", απκελέγβεε. Καδ εαγυμ ζνηθπθκτζαθ, ζνηπΫλαθε: "Ϊλα δεθ εέθαδ γεσμ". ΏζζΪ ΰδα ηβθ εκνίΫθηα ηκν ανηά πλκζάξγβ εθυπδκθ ηκν Ώλεέκν ΠΪΰκν, σπκν δεθ αλθάγβεε σηδ ηα εέπε, αζζΪ νπκζηάλδιε σηδ ζπζηΪ ηέζβζε: "ΰδαηέ πλΪΰηαηδ δεθ εέθαδ γεσμ, αζζΪ γεΪ, αθκτ ησθκθ κδ Ϊλλεθεμ εέθαδ γεκέ". Πζβθ σηπμ κδ Ώλεκπαΰέηεμ ηκθ δδΫηαιαθ θα θτΰεδ αηΫζπμ απσ ηβθ πσζβ. Σσηε εαδ κ Θεσδπλκμ ηκθ λυηβζε εκλκρδενηδεΪ: "Κδ απσ πκτ ηκ ιΫλεδμ ανησ, ηέζππθα; Μάππμ ηβμ ζάεπζεμ ηκ θκνζηΪθδ εαδ εέδεμ;"» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 116). Σσζηβζε θα γέιεδ Ϋθα ισαθκ κ θδζσζκθκμ ηέζππθαμ, εδ αηΫζπμ ηκθ εισλδζαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ. -β Ώζπαζέα εαηβΰκλάγβεε (δδεΪζηβεε) επέ αζΫίεδα πλκμ ηκθ Παΰαθδζησ (Πζκτηαλξκν Πεξηθιήο, 32). -κ Βνλδπέδβμ εαηβΰκλάγβεε ΰδα αζΫίεδα πλκμ ηβθ Βδδπζκζαηλέα απσ ηκθ ΚζΫπθα (Ϊηνλκν, Βίνο Δπξηπίδνπ, απ. 39. Πλίζ. Bury, CAH V. 383ε.)
-κ ΏλδζηκηΫζβμ. «ηβθ αλξά ηκν Λαηδαεκτ πκζΫηκν, ίλάεαθ ηβθ ενεαδλέα κδ γλβζεσζβπηκδ Ώγβθαέκδ, πκν δε ξυθεναθ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ ΰδα ηδμ επδζηβηκθδεΫμ ηκν Ϋλενθεμ, θα ηκθ εαηβΰκλάζκνθ ΰδα Ϊγεκ. Έηζδ, κ ΏλδζηκηΫζβμ, ΰδα θα ηβθ αθαΰεαζηεέ θα πδεέ ηκ ευθεδκ, αθαΰεΪζηβεε θα θτΰεδ απσ ηβθ Ώηηδεά» (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 340) «Σκ δελαηεέκ εεπλκζππκτηεθκδ απσ ηκθ δελκθΪθηβ ηβμ Βζενζέθδαμ Αάηβηλαμ ΒνλνηΫδκθηα εαδ β ζξκζά ηκν ΕζκελΪηκνμ δδα ηκν Αβηκθέζκν, νδκτ ηκν δζηκλδεκτ Βθσλκν νπΫίαζκθ εαηαΰΰεζέαθ εαηΪ ηκν ΏλδζηκηΫζκνμ επέ αζείεέα. Δ εαηβΰκλέα πδγαθυμ γα αθεθΫλεηκ εαδ εδμ θδζκζκθδεΪμ δκιαζέαμ πελδεξσηεθαμ εδμ ηκ Πεξί επρήο ζτΰΰλαηηΪ ηκν, εθ υ εδδδΪζεεηκ σηδ β πλκζενξά κνδΫθ απκηΫζεζηα δτθαηαδ θα απκθΫλεδ» (Κπθ. Α. Γεπλΰκτζβ, Αξηζηνηέιεο ν ηαγεηξίηεο, εεδ. Εζηκλδεάμ εαδ ζακΰλαθδεάμ εηαδλέαμ Υαζεδδδεάμ, ζ. 47). «Ο ΏλδζηκηΫζβμ άλγε ζηβθ Ώγάθα εαδ άηαθ επδεεθαζάμ ηβμ ζξκζάμ ηκν ΰδα δεεαηλέα ξλσθδα εαδ ηεηΪ απκζτλγβεε ζηβ Υαζεέδα, επεδδά εαηβΰκλάγβεε απσ ηκθ ΒνλνηΫδκθηα ηκθ δελκθΪθηβ ΰδα αζΫίεδα, ά, ζτηθπθα ηε ηκθ Φαίπλέθπ ζηβθ Παληνδαπή ηζηνξία ηκν, απσ ηκθ Αβησθδζκ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, V, 5). Ο ΏλδζηκηΫζβμ Ϋθνΰε, ΰδα θα ηβ δυζεδ, σππμ εέπε, ηβθ ενεαδλέα ζηκνμ Ώγβθαέκνμ θα ξηνπάζκνθ ηβ θδζκζκθέα ΰδα δετηελβ θκλΪ (β πλυηβ άηαθ ηε ηκ πελΪηβ). -Ο δδΪδκξκμ ηκν ΏλδζηκηΫζβ ζηκ Λχθεην, κ Θεσθλαζηκμ, επέζβμ εαηβΰκλάγβεε ΰδα αζΫίεδα («Ἁΰθπθίδβμ ηκζηήζαμ ἀζείείαμ αηὸθ ΰλάοαζγαδ» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, V, 37). -Ο Ώδζξτζκμ εαηβΰκλάγβεε ΰδα αζΫίεδα, επεδδά απκεΪζνοε ηελδεΪ απσ ηα ηνζηδεΪ ηπθ Μνζηβλέπθ ζε εΪπκδκ απσ ηα Ϋλΰα ηκν. (Ώλδζη. Ζζηθά Νηθνκάρεηα 1111a 9-10). «Ο Ώδζξτζκμ κ ηλαΰπδσμ ελέγβεε Ϋθκξκμ ΰδα αζΫίεδα, ζσΰπ εθσμ δλΪηαησμ ηκν. Κδ εθυ άηαθ Ϋηκδηκδ κδ Ώγβθαέκδ θα ηκθ ζδγκίκζάζκνθ, κ Ώηεδθέαμ, κ θευηελκμ αδελθσμ ηκν, ηκνμ Ϋδεδιε ηκ ξΫλδ ηκν, ηκ κπκέκ δεθ εέξε εαλπσ. Βέξε αλδζηετζεδ ζηβ θανηαξέα ηβμ αζαηέθαμ κ Ώηεδθέαμ ξΪθκθηαμ ηκθ εαλπσ ηκν εαδ άηαθ πλυηκμ ηπθ Ώγβθαέπθ. Βπεδδά εέδαθ κδ δδεαζηΫμ ηκ πλσίζβηΪ ηκν, γνηάγβεΪθ ηα εαηκλγυηαηΪ ηκν εαδ Ϊθβζαθ ηκθ Ώδζξτζκ» (Ώδζδαθκτ Πνηθίιε Εζηκλέα, 5, 19: «Ώἰζξύζκμ ὁ ηλαΰῳδὸμ ἐελίθαηκ ἀζείείαμ ἐπί ηδθδ δλάηαηδ. ἑηκίηπθ κὖθ ὄθηπθ Ἀγβθαίπθ ίάζεδθ αηὸθ ζίγκδμ, Ἀηεδθίαμ ὁ θεώηελκμ ἀδεζθὸμ δδαεαζνοάηεθκμ ηὸ ἱηάηδκθ ἔδεδιε ηὸθ πξνθ ἔλβηκθ ημ ξεδλόμ. ἔηνξε δὲ ἀλδζηεύπθ ἐθ αζαηῖθδ ὁ Ἀηεδθίαμ ἀπκίείζβεὼμ ηὴθ ξεῖλα, εαὶ πληκμ Ἀγβθαίπθ ηθ ἀλδζηείπθ ἔηνξεθ. ἐπεὶ δὲ εἶδκθ κἱ δδεαζηαὶ ηκῦ ἀθδλὸμ ηὸ πάγκμ, πεηθήζγβζαθ ηθ ἔλΰπθ αηκῦ, εαὶ ἀθεαθ ηὸθ Ώἰζξύζκθ»). Αβζαδά, εαγσζκν δεθ αγπυγβεε κ Ώδζξτζκμ – απζυμ ηκν ξΪλδζαθ ηβ γαθαηδεά πκδθά. Βπεδδά αζΫίβζε εαηΪ ηπθ γευθ ΰλΪθκθηαμ Ϋθα αεσηβ αλδζηκτλΰβηΪ ηκν, ελέγβεε Ϊιδκμ γαθΪηκν. Καδ ΰζέηπζε ηβθ ηεζενηαέα ζηδΰηά, απσ ηδμ πΫηλεμ ηπθ πκζνγερζηυθ. - ε πκζζΫμ πελδκξΫμ, σππμ ζηβ Λτεηκ ηβμ Κλάηβμ εαδ ζηβθ Ώλεαδέα, κδ Βπδεκτλεδκδ, σξδ ησθκ εαηαδδυξηβεαθ, ηα εαδ πΫλαζαθ απσ ίαζαθδζηάλδα, σππμ ηΪμ πζβλκθκλεέ εΪπκδκ απσζπαζηα ηκν Ώδζδαθκτ (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 431). «ηβθ Κλάηβ, κδ Λτεηδκδ Ϋδδπιαθ ηελδεκτμ απσ ηκνμ Βπδεκνλεέκνμ πκν άηαθ εεεέ, εαδ οβθέζηβεε θσηκμ ζηβθ ηκπδεά δδΪζεεηκ ΰδα ανηκτμ πκν επδθσβζαθ ηβθ γβζνεά εαδ αΰεθθά εαδ αδζξλά ζκθέα εαδ Ϋξκνθ εβλνξγεέ δβησζδα εξγλκέ ηπθ γευθ ηβμ Λτεηκν. Καδ αθ εΪπκδκμ Ϋθηαθε Ϋξκθηαμ γλΪζζκμ εαδ δεθ Ϋδδθε εαηδΪ ζβηαζέα ζε σζα Ϋζεΰε κ θσηκμ, Ϋπλεπε ανησμ θα δεγεέ ζηκ ανΰσ εκθηΪ ζηκ ίκνζενηάλδκ (δδκδεβηάλδκ) ΰδα εέεκζδ βηΫλεμ αθκτ εέξε αζεδθγεέ ΰνηθσμ ηε ΰΪζα εαδ ηΫζδ,υζηε θα ΰέθεδ δεέπθκ ΰδα ηδμ ηΫζδζζεμ εαδ ηδμ ητΰεμ εαδ θα ηκθ ζεκηυζκνθ ζηκ ξλσθκ πκν αθαθΫλγβεε. Κδ αθ αθκτ εέξε πελΪζεδ ανησμ κ ξλσθκμ ακτζε αεσηα Ϋπλεπε θα ηκθ λέικνθ ζηκθ ΰελεησ αθκτ ηκθ Ϋθηνθαθ ηε ΰνθαδεεέκ Ϋθδνηα» (Ώδζδαθκτ Απνζπάζκαηα 39: «ὅηδ ἐθ Κλήηῃ Λύεηδκδ ηθ πδεκνλείπθ ηδθὰμ ἐεεῖ παλαίαζόθηαμ ἐιήζαζαθ. εαὶ θόηκμ ἐΰλάθβ ηῆ ἐπδξπλίῳ θπθῆ ηκὺμ ηὴθ γήζεδαθ ζκθίαθ εαὶ ἀΰεθθ εαὶ αἰζξλὰθ ἐπδθκήζαθηαμ εαὶ ηέθηκδ εαὶ ηκῖμ γεκῖμ πκζέηδκνμ ἐεεεεβλῦξγαδ ημ Λύεηκν. ἐὰθ δέ ηδμ ἀθίεβηαδ γλαζνθόηεθκμ, εαὶ ηὰ ἐε ηκῦ θόηκν παλ‘ κδὲθ πκδήζβηαδ, δεδέζγπ ἐθ εύθπθδ πλὸμ ηῶ ἀλξείῳ ηελῶθ εἴεκζδθ, ἐπδλλεόηεθκμ ηέζδηδ ΰνηθὸμ εαὶ ΰάζαεηδ, ἵθα ᾖ ηεζίηηαδμ εαὶ ηνίαδμ δεῖπθκθ, εαὶ ἀθαζώζπζδ ξλόθῳ ηῶ πλκεδλβηέθῳ αηόθ. ηκύηκν ΰε ηὴθ δδεζγόθηκμ ἐὰθ ἔηδ πελδῆ, εαηὰ ελβηθκῦ ὠγείζγπ, ζηκζὴθ ΰνθαδεείαθ πελδίζβγείμ»).
-Οδ Βπδεκτλεδκδ δδυξηβεαθ εαεάθ εαευμ απσ ηβ πκζνγερζηδεά Ρυηβ εαδ απσ ηκνμ πκζνγερζηΫμ Μεζζάθδκνμ. «Έδδπιαθ ηκνμ Βπδεκτλεδκνμ απσ ηβ Ρυηβ ηε εκδθά απσθαζβ ηβμ ίκνζάμ. Καδ κδ Μεζζάθδκδ ηβμ έδδαμ θδζκζκθδεάμ ζξκζάμ ηκνμ κπαδκτμ ηκτμ Ϋδδπιαθ, απκεαζυθηαμ ηκνμ δδαθγκλεέμ ηπθ θΫπθ εαδ εβζέδα ηβμ θδζκζκθέαμ ειαδηέαμ ηβμ αγεσηβηΪμ ηκνμ. Καδ ηκνμ πλσζηαιαθ θα θτΰκνθ Ϋιπ απσ ηα σλδα ηβμ Μεζζβθέαμ πλδθ δτζεδ κ άζδκμ» (Ώδζδαθκτ Απνζπάζκαηα 39: «ιήζαζαθ δὲ ηκὺμ πδεκνλείκνμ ημ Ρώηβμ δόΰηαηδ ημ ίκνζμ εκδθῶ. εαὶ Μεζμήθδκδ δὲ ἐθ Ἀλεαδίᾳ ηκὺμ ἐε ημ αημ κἱκθεὶ θάηθβμ ἐδβδκεόηαμ ἐιήζαζαθ, ζνηεθαμ ηὲθ εἶθαδ ηθ θέπθ ζέΰκθηεμ, εβζῖδα δὲ θδζκζκθίᾳ πλκζίάζζκθηαμ δδὰ ηε ηαζαείαθ εαὶ ἀγεόηβηα. εαὶ πλκμέηαιάθ ΰε πλὸ ηθ ηκῦ ζίκν δνζηθ ἔιπ ηθ ὅλπθ ημ Μεζζβθίαμ ΰμ εἶθαδ αηκύμ (..)»). - Σκ 83 η.Υ. κ Πκζνγερζηάμ ανηκελΪηκλαμ Ακηδηδαθσμ εισλδζε απσ ηβ Ρυηβ σζκνμ ηκνμ θδζκζσθκνμ ζ.ξ. ηκθ Βπέεηβηκ (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ,ζ. 469), εαγυμ εαδ ηκνμ ηαγβηαηδεκτμ εαδ ηκνμ αζηλκζσΰκνμ. - Γδα ηβθ ειαθΪθδζβ ηκν Ϋλΰκν ηκν Αβησελδηκν αθαθΫλεηαδ απσ αλξαέκνμ ζνΰΰλαθεέμ σηδ πλπηκζηαηκτζε κ έδδκμ κ ΠζΪηπθαμ. νΰεΫθηλπζε ηα ίδίζέα ηκν Αβησελδηκν εαδ γΫζβζε θα ηα εΪοεδ. «Μα κ Ώητζεαμ εαδ κ Κζεδθέαμ, δτκ Πνγαΰσλεδκδ, ηκ εηπσδδααθ, ζΫΰκθηΪμ ηκν σηδ δεθ Ϋξεδ ηέπκηα θα πθεζβγεέ επεδδά πκζζκέ ηυλα πδα Ϋξκνθ ζηα ξΫλδα ηκνμ ίδίζέα ηκν Αβησελδηκν» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ,IX, 40). - Ο Πλσεζκμ άγεζε θα απκζτλεδ απσ ηβθ ενεζκθκλέα σζα ηα ίδίζέα εεησμ απσ ηα Σίκαηνο εαδ Υαιδατθά Λφγηα, υζηε θα εηπκδέζεδ θα ίζΪοκνθ ηκνμ αθεεπαέδενηκνμ (Μαλέθκν, Βίνο Πξφθινπ, 38). - «ηαθ ίλάεε (κ ΏζΫιαθδλκμ) ηδμ Κχξηεο Γφμεο ηκν Βπέεκνλκν, πκν (...) πελδΫξεδ ζνθκπηδεΪ ηα ίαζδεΪ ζβηεέα ηβμ θδζκζκθέαμ ηκν, ηκ πάΰε ζηκ εΫθηλκ ηβμ αΰκλΪμ εαδ ηκ Ϋεαοε πΪθπ ζε ιτζα ζνεδΪμ εαέΰκθηαμ Ϋηζδ δάγεθ εαδ ηκθ έδδκ. ΜεηΪ Ϋλδιε ηβ ζηΪξηβ ζηβ γΪζαζζα ζΫΰκθηαμ ηΪζδζηα ηκ ξλβζησ: ικλεέαπ ηδμ αθηδζάοεδμ ηκν ηνθζκτ ΰΫλκθηα πνλπκζυθηαμ ηεμ» (Λκνεδαθκτ, Αιέμαλδξνο ή ςεπδνκάληεο, 47 ). - Ο ΝΫλπθ ηκ 64 η.Υ. εαέΰκθηαμ ηβ Ρυηβ Ϋεαοε ηααέ εαδ ηδμ ίδίζδκγάεεμ ηβμ, πκν πελδεέξαθ πκζζΪ εζζβθδεΪ ξεδλσΰλαθα (κνβηυθδκν, Γνκηηηαλφο, 20). -Οδ παληδΪηεμ, ζτηθπθα ηε ηκθ ΐαζΫλδκ ΜΪιδηκ, απαΰσλενζαθ ηα ίδίζέα ηκν Ώλξέζκξκν, επεδδά ανησμ ζΪλεααε ηκ ζπαληδαηδεσ πθετηα. -«Βέθαδ ηκζηβλσ θα νπκγΫζκνηε ππμ δεθ Ϋΰδθαθ Ϊζζεμ δδυιεδμ πΫλα απσ ηδμ πελδπηυζεδμ πκν ζνθΫίβεε θα αεκτζκνηε κδ έδδκδ. Οδ ηεζεηβηΫμ δεθ Ϋξκνθ πλκζΫιεδ αλεεηΪ ανησ πκν κ ΠζΪηπθαμ ίΪαεδ ηκθ Πλπηαΰσλα θα ζΫεδ (Πξση. 316C-317B), δβζ. ΰδα ηκνμ εδθδτθκνμ πκν ζνθκδετκνθ ηκ επΪΰΰεζηα ηπθ ζκθδζηυθ, πκν ηκνμ εεγΫηεδ «ζε ηεΰΪζεμ αθηδαβζέεμ εαδ Ϋξγλεμ εαδ εΪγε ζκΰάμ δδπΰηκτμ».» (E.R.Doods, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 276). -ηβθ «αθεεηδεά» Παΰαθδζηδεά Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα, εαηΪ ηβ ίαζδζεέα ηκν Κζατδδκν κ Ϋθεεαμ εικλέζηβεε απσ ηκ 41 ηΫξλδ ηκ 49 ζηβθ Κκλζδεά. Σβθ επκξά ηκν ΝΫλπθα κ Ϋθεεαμ αθαΰεΪζηβεε θ‘ ανηκεηκθάζεδ ηκ 65. Ο Μκνζυθδκμ εικλέζηβεε ηκθ έδδκ ξλσθκ ζηβ ΓνΪλκ. Τπσ ηκθ ΐεζπαζδαθσ εικλέακθηαδ ηπδεκέ εαδ Κνθδεκέ απσ ηκ 71 ηΫξλδ ηκ 75 η.Υ., εθυ κ Αέπθ Υλνζσζηκηκμ πκν ησζηβζε θα επδελέθεδ ηκθ ανηκελΪηκλα εικλέαεηαδ απσ ηβθ Εηαζέα εαδ ηκν απαΰκλετεηαδ θα εαηαθτΰεδ ζηβθ δδδαέηελβ παηλέδα ηκν, ηβ ΐδγνθέα. Σβθ επκξά ηκν ΜΪλεκν Ώνλάζδκν (πκν δδΫηαιε εαδ δδπΰηκτμ εαηΪ Υλδζηδαθυθ) εικλέαεηαδ κ θδζσζκθκμ Φαίπλέθκμ, κ κπκέκμ εαηΫθνΰε ζηβ Υέκ. -Ο θδζσζκθκμ ΏθΪιαλξκμ γαθαηυγβεε απσ ηκθ ητλαθθκ ΝδεκελΫκθηα. Ώνησμ ηκθ Ϋίαζε ζε Ϋθα ηεΰΪζκ ΰκνδέ εαδ δδΫηαιε θα ηκθ ζεδυζκνθ ηε ζδδελΫθδκνμ εσπαθκνμ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 59). -Ο θδζσζκθκμ Γάθπθ κ ΒζεΪηβμ γαθαηυγβεε απσ ηκθ ητλαθθκ ΝΫαλξκ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 26).
-Ο θδζσζκθκμ ΞεθκθΪθβμ εικλέζηβεε απσ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ παηλέδαμ ηκν (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 18). -Οδ Πνγαΰσλεδκδ ενθβΰάγβεαθ Ϊΰλδα σππμ εδ κ έδδκμ κ Πνγαΰσλαμ (ίζ. Πκλθτλδκν, Ππζαγφξνπ βίνο, 5657). Ώνηκτμ ηκνμ «εζΪξδζηκνμ» εαδ πλκθαθυμ «πκζτ αζάηαθηκνμ» Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ εαηαδέπιαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ-ΠκζνγερζηΫμ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ. Πυμ γα δδεαδκζκΰάζκνθ κδ «αλξαδκζΪηλεμ» ανηκτμ ηκνμ δδπΰηκτμ εθαθηέκθ ηπθ Βζζάθπθ Φδζκζσθπθ; Μάππμ γα πκνθ σηδ άηαθ πλκρσθ πκζδηδευθ παδξθδδδυθ; Καδ έζπμ ΰέθεδ δεεησ ππμ ηκθ θέζκ ηκν Πελδεζά Ώθαιαΰσλα ά ηκθ πελΪηβ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηκνμ δέπιαθ ζσΰπ πκζδηδευθ ζνηθελσθηπθ. Ώεσηα εαδ ζε ανηΫμ ηδμ πελδπηυζεδμ, ηκ σηδ β επέζβηβ πλσθαζβ ηκν δδπΰηκτ άηαθ β γλβζεεέα, ανησ ζβηαέθεδ πκζζΪ ΰδα ηβθ τπαλιβ παΰαθδζηδεκτ θαθαηδζηκτ ηκν σξζκν ηκθ 5κ π.Υ. αδ., κ κπκέκμ ξλβζδηκπκδάγβεε ΰδα πκζδηδεΪ παδξθέδδα. Οδ νπσζκδπκδ θδζσζκθκδ σηπμ, πκν (επέζβμ) αθηδηέγεθηκ ζηδμ παΰαθδζηδεΫμ αθηδζάοεδμ; Ήηαθ εδ ανηκέ γτηαηα «πκζδηδευθ ζεκπδηκηάηπθ»; Ήηαθ, γα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ζηε Ϋηζδ. Βθυ κδ δδπΰηκέ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ αιδπηαηκτξπθ ηκθ 4κ η.Υ. αδυθα δεθ Ϋΰδθαθ ζσΰπ «πκζδηδευθ ζεκπδηκηάηπθ», αζζΪ ζσΰπ «γλβζεενηδεκτ θαθαηδζηκτ»; Ατκ ηΫηλα εαδ δτκ ζηαγηΪ ζκδπσθ Ϋξκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; πκηε ηκνμ ζνηθΫλεδ κδ δδυιεδμ εέθαδ πλκρσθ πκζδηδευθ ζεκπδηκηάηπθ, εδ σπκηε δεθ ηκνμ ζνηθΫλεδ εέθαδ πλκρσθ γλβζεενηδεκτ θαθαηδζηκτ; Παλ‘ σζκ πκν εέθαδ Ϊΰθπζηκ ζηκνμ πελδζζσηελκνμ, ηκθ 5κ αδ. π.Υ. οβθέζηβεε (Φάθδζηα ηκν ηΪθηβ Αδκπεέγβ) απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ θσηκμ ζηβθ Ώλξαέα Ώγάθα εαηΪ εεεέθπθ (=θδζκζσθπθ) πκν «δεθ πέζηεναθ ζηα γεέα εαδ δδΫδδδαθ γεπλέεμ ΰδα ηα κνλΪθδα θαδθσηεθα» (ΠζκνηΪλξκν Πεξηθιήο, 32) ηε πκδθΫμ ηβθ εικλέα, ηκ γΪθαηκ εαδ ηκ εΪοδηκ ηπθ ζνΰΰλαηηΪηπθ (Nauk, Fragm. Trag. Gracc. 2β Ϋεδκζβ, ζεζ. 771). ΐΪζεδ ανηκτ ηκν θσηκν (εδ σξδ ανγαέλεηα ά παλΪθκηα) εαηαδδεΪζηβεαθ κδ παλαπΪθπ θδζσζκθκδ εαδ κ πελΪηβμ. Ο Γαπιφο ΰλΪθεδ (Αβηάηλβμ ΛΪηπλκν, ηετξκμ 199, Εκτζδκμ 1998): «κδ Έζζβθεμ κνδΫπκηε Ϋεαοαθ ά εαηΫζηλεοαθ ηκνμ Ϊζζα θλκθκτθηεμ εαδ ηα Ϋλΰα ηκνμ». Αβζαδά, κ Γαπιφο εθθκεέ σηδ: δεθ νπάλιε «Φάθδζηα ηκν Αδκπεέγβ», κ Πζκτηαλξκμ δεθ ιΫλεδ ηδ ΰλΪθεδ, κ ΐαζΫλδκμ ΜΪιδηκμ εέθαδ αθγΫζζβθαμ, κ Ώδζδαθσμ ζνεκθαθηεέ ηκνμ Κλάηεμ εαδ ΏλεΪδεμ, κ ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ εέθαδ οετηβμ εαδ δεθ ΰθυλδαε ηβθ αζάγεδα, κ Ϊηνλκμ ηκ έδδκ, κ Λνζέαμ εέθαδ λάηκλαμ, δβζαδά οενηαλΪεκμ, εθυ κ θδζσζκθκμ Ϋιηκμ Βηπεδλδεσμ αΰθκεέ ηα ΰεΰκθσηα. ΚαηηδΪ θκλΪ, ζνηίαέθκνθ εαδ ηΫηκδα πλΪΰηαηα, ηανηκξλσθπμ, εδδδεΪ ηε ηδμ αθαθκλΫμ ηπθ αλξαέπθ ζνΰΰλαθΫπθ πελέ δδυιεπθ. Σκ έδδκ εδ κ ε. ΜΪλδκμ Πζπλέηβμ (ζνθΫθηενιβ ζηκ Γαπιφ, η. 214), σηαθ ειπλαΎαεδ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά πλαΰηαηδεσηβηα απκελτπηκθηαμ ηδμ δδυιεδμ θδζκζσθπθ, ζΫΰκθηαμ σηδ «ζηβθ ΒζζΪδα ενλδαλξκτζε β εζετγελβ ζεΫοβ, β εζετγελβ Ϋλενθα, κ εζΫνγελκμ ζσΰκμ». Άλαΰε β Ϊπκοβ ηπθ Νεκεζζάθπθ κνηαθδζηυθ εέθαδ σηδ β,ζσΰπ πκζδηδευθ ζεκπδηκηάηπθ, δκζκθκθέα ηβμ Τπαηέαμ εέθαδ Ϋΰεζβηα ζβηαθηδεσηελκ απσ ηκ θσθκ ηκν πελΪηβ, ηδμ δδυιεδμ ηκν Ώθαιαΰσλα, ηκν Πλπηαΰσλα, ηκν Πλσδδεκν, ηκν ΏλδζηκηΫζβ, ηκν ηέζππθα, ηπθ Βπδεκτλεδπθ, ηπθ ηπδευθ εαδ Ϊζζπθ, πκζτ ζβηαθηδεσηελπθ απσ ηβθ Τπαηέα θδζκζσθπθ; Σδ Ϋξκνθ θα πκνθ κδ Ν/Π ΰδα ηα παλαεΪηπ: Μελδεκέ κξζκελαηδεκέ ίαθδαζδζηκέ Βζζάθπθ εδδπζκζαηλυθ εαηΪ ηθβηεέπθ, πκν δδαζυγβεαθ επεδδά εαηαΰλΪθβεαθ, (ησθκ ζηκνμ Βζζβθδζηδεκτμ ξλσθκνμ), εέθαδ ηκνζΪξδζηκθ 60. (Dieter Metzler, Bildersturme und Bilderfeindlichkeit in der Antike (ζηκ Martin Warnke, Bildersturm. Die Zesturung des Kunstwerks, Frankfurt 1988, ζ. 15). -ΚαηΪ ηκθ Φπεδεσ πσζεηκ (348 π.Υ.) κδ Φπεδεέμ ηεηΪ ηβθ άηηα ηκνμ απσ ηκνμ Θβίαέκνμ, εαηΫθνΰαθ δεΫηεμ ζηκθ θασ ηκτ Ώίίαέκν Ώπσζζπθκμ. ΏζζΪ κδ Θβίαέκδ ηκνμ Ϋεαοαθ ηααέ ηε ηκ δελσ εαδ ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ, ΰδα δετηελβ θκλΪ ηεηΪ ηκνμ Μάδκνμ (Πανζαθέαμ, 10, 35, 3).
-Σκθ 219 π.Υ. κ ζηλαηβΰσμ ηπθ Ώδηπζυθ Απλέηαξκμ, πνλπσζβζε ηκ δελσ ηβμ Απδυθβμ, εαηΫζηλεοε ηα αθαγάηαηα, εαδ «εαηΫζεαοε ηβθ δελΪθ κδεέαθ». (Πκζτίδκν, Ηζηνξίαη, 4, 67, 3). Με ηβ ζεδλΪ ηκνμ κδ Μαεεδσθεμ (νπσ ηκθ Φέζδππκ Β΄), εδζίΪζζκνθ ζηκ ΘΫληκθ εαδ επδδέδκθηαδ ζε ξεδλσηελεμ ίαλίαλσηβηεμ. ΜεηΪ ηβ ζεβζαζέα ηβμ πελδκξάμ, πνλπσζβζαθ ηδμ ζηκΫμ ηπθ θαυθ εαδ εαηΫζηλεοαθ ηα αθδελυηαηα, πκν άηαθ πκζτηδηα Ϋλΰα ειαδλεηδεάμ ηΫξθβμ. «ὄθηα πκζνηεζ ηαῖμ εαηαζεεναῖμ εαὶ πκζζμ ἐπδηεζείαμ ἔθδα ηεηενξόηα εαὶ δαπάθβμ». Ξεγεηεζέπζαθ ηα εηέλδα, ΰελΫηδζαθ ηα αΰΪζηαηα πκν νπκζκΰέακθηαθ ζε δτκ ξδζδΪδεμ, εαδ πλκξυλβζαθ ζηκθ γλνηηαηδζησ ηκνμ, εεησμ απσ εεεέθα πκν ζηκ ίΪγλκ εέξαθ εΰξΪλαεηα ηα κθσηαηα ηπθ γευθ, απσ ενζΪίεδα ά θσίκ. «Ἀθέηλεοαθ δὲ ηκὺμ ἀθδλδάθηαμ ὄθηαμ κε ἐζάηηκνμ δδζξδζίπθ» (Πκζτίδκν, Ηζηνξίαη, 5, 9). ζα ανηΪ Ϋΰδθαθ ηε εθηκζά ηκν Φδζέππκν εαδ ηπθ ζνθελΰαηυθ ηκν «ηκὺμ πελὶ αηὸθ θίζκνμ», πκν πέζηεναθ σηδ εθελΰκτθ «δδεαίπμ εαὶ εαγβεόθηπμ». ΚαηΪ ηκθ Μεΰαζκπκζέηβ δζηκλδεσ, κδ εαηαζηλκθΫμ ανηΫμ, δεθ απκηεζκτθ ίΪλίαλεμ πλΪιεδμ «αθαΰεΪακνζδθ κδ ηκν πκζΫηκν θσηκδ εαδ ηα ηκτηκν δέεαδα». (Πκζτίδκν Ηζηνξίαη, 5, 11, 3). ζηε δεθ απκηεζκτθ ίαλίαλσηβηα, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ κδ πλΪιεδμ ανηΫμ. Άηα σηπμ ηδμ εΪθκνθ κδ Υλδζηδαθκέ, ησηε απκηεζκτθ! -To 219 π.Υ., κδ Ώδηπζεέμ, ηε επδεεθαζάμ ηκθ εσπα, εδζίΪζζκνθ ζηβ Μαεεδκθέα, ενλδετκνθ ηκ Αέκθ, παλαδέδκνθ ζηκ πνλ ηδμ ζηκΫμ ΰτλπ απσ ηκθ θασ, εαδ αθαηλΫπκνθ σζκνμ ηκνμ αθδλδΪθηεμ. «θέπλβζε ηὰμ ζηκὰμ ηὰμ πελὶ ηὸ ηέηεθκμ εαὶ ηὰ ζκδπὰ δδέθγεδλε ηθ ἀθαγβηάηπθ, ἔηλεοε δὲ ηὰμ εἰεόθαμ ηθ ίαζδζέπθ ἁπάζαμ» (Πκζτίδκν, Ηζηνξίαη, 4, 62, 2-3). -Σκ 201 π.Υ., κ Φέζδππκμ εδζίΪζζεδ ζηβ Μ. Ώζέα, ενλδετεδ ηβθ ΠΫλΰαηκ σπκν βΰεησθενε κ Άηηαζκμ Ώ΄, εαδ ηε ζνζζυδβ κλΰά «ζνηηθηδ ηῶ γνηῶ», (σππμ ΰλΪθεδ κ Πκζτίδκμ), εαηαζηλΫθεδ ηθβηεέα εαδ Ϋλΰα ηΫξθβμ. «Βἰμ ηὰ ηθ γεθ ηεηΫθβ δδεηέγεηκ ηὴθ ὀλΰήθ». Αεθ αλεεέηαδ σηπμ ζηκθ εηπλβζησ εαδ ηβθ εαηαελάηθδζβ ηπθ θαυθ, ηπθ ίπηυθ εαδ ηπθ αΰαζηΪηπθ. Καηαζνθηλέίεδ εαδ ηκνμ ζέγκνμ ΰδα θα ηβθ ιαθαξηδζηκτθ ηα ιεγεηεζδπηΫθα δελΪ: «πλὸμ ηὸ ηβδὲθ ἀθαζηαγθαδ ηθ εαηεθγαληέθπθ». ΠεζΫεβζε αεσηα εαδ ηα δελΪ Ϊζζβ. (Πκζτίδκν, Ηζηνξίαη, 21, 1). -Σκ 200 π.Υ., κ Φέζδππκμ πΪζδ, εαηΫζηλεοε εαδ ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ ηβμ Ώηηδεάμ εαηΪ ηβθ εδζίκζά ηκν. ππμ εαηάΰΰεδζαθ κδ Ώγβθαέκδ ζηκ ζνθΫδλδκ ηπθ Ώδηπζυθ (ζηκ ΘΫληκθ), γλάθβζαθ ΰδα ηκθ ξαζαζησ ηκν ησπκν ηκνμ, ΰδα ηκθ αθαθδζησ ηβμ ζκδεδΪμ, ηβθ εαηεδΪθδζβ ηπθ ζπδηδυθ εαδ ηβ ζαθνλαΰπΰέα. ΏζζΪ εεεέθκ πκν ηκνμ ζνΰεζσθδζε εαδ ηκνμ ειαΰλέπζε, ΰλΪθεδ κ Λέίδκμ, άηαθ κδ ίΫίβζεμ εαδ αθέελεμ πλΪιεδμ ηκν Μαεεδσθα ηκθΪλξβ. Σκ ΰελΫηδζηα ηπθ ηθβηεέπθ, β ίείάζπζβ ηπθ δελυθ, β εαηαπΪηβζβ εΪγε γεέκν εαδ αθγλυπδθκν θσηκν. «ΚαηΫζηλεοε ηα πλκΰκθδεΪ δελΪ πκν ζησζδααθ εαδ ηκθ ηδελσηελκ δάηκ (ηβμ Ώηηδεάμ), πνλπσζβζε σζκνμ ηκνμ θακτμ, αελπηβλέαζε ηα αΰΪζηαηα ηπθ γευθ πκν εαηΪεεδθηαδ ζάηελα αθΪηεζα ζηδμ ΰελεηδζηΫθεμ πτζεμ ηπθ θαυθ» (Λέίδκν Σέηκν Ρσκατθή ηζηνξία ΥΥΥΕ, 30). Δ εδεσθα πκν ειεπέηβδεμ δέθκνθ κδ εξγλκέ ηβμ εζζβθδεάμ Ρπηαθέαμ εέθαδ σηδ ηα αλξαέα ηθβηεέα άηαθ ζξεδσθ Ϊγδεηα υμ ηβθ επκξά (380 η.Υ.) πκν επδελΪηβζαθ κδ Υλδζηδαθκέ, εαδ ησηε ησθκθ εαηαζηλΪθβεαθ ά ζεβζαηάγβεαθ ανηΪ. Ώνηά β εδεσθα δεθ εέθαδ απζυμ ζαθγαζηΫθβ κτηε πλκρσθ ζνΰξπλάζδηβμ Ϊΰθκδαμ˙ εέθαδ ζνθεδδβηά παλαξΪλαιβ ηβμ δζηκλδεάμ πλαΰηαηδεσηβηαμ. εκπσμ ηβμ: θα εαηβΰκλβγεέ κ Υλδζηδαθδζησμ. -Ο ΜαλεΫζζκμ, ηκ 212 π.Υ., αθΪθδζε ηδμ νλαεκτζεμ ηεηαθΫλκθηαμ σζα εαζζδηεξθάηαηα δεθ εαηαζηλΪθβεαθ ζηβ Ρυηβ (Πζκτηαλξκν, Μαξθέιινο). -Μεηαιτ 197-194 π.Υ. κδ Ρπηαέκδ πκζνγερζηΫμ ηε ηκθ Σέηκ Φζαηδθέθκ ζεβζΪηβζαθ ησζκ πκζτ ηβ ΐσλεδα ΒζζΪδα, υζηε κδ εΪηκδεκδ ηβμ Ρυηβμ απαζζΪξηβεαθ επέ δεεαεηέεμ απσ εΪγε θκλκζκΰέα. -To 189 π.Υ. κ Marcus Fulvus Nobilior ηεηΫθελε απσ ηβθ Ώηίλαεέα ζηβ Ρυηβ 785 ξΪζεδθα εαδ 230 ηαληΪλδθα αΰΪζηαηα, ζτθκζκ 1015 (Σέηκμ Λέίδκμ, XXXIX, 5).
-Σκ 171 π.Υ. κ Lucretius Gallus εαηΪ ηβθ εεζηλαηεέα ηκν εαηΪ ηβμ Μαεεδκθέαμ εαηαζεβζΪηβζαθ ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ ηπθ Ώίδάλπθ, ηβμ Βτίκδαμ εαδ ηβμ ΐκδπηέαμ (Σέηκμ Λέίδκμ, XLIII, 4-7). -Σκ 168 π.Υ., σηαθ κδ Ρπηαέκδ πκζνγερζηΫμ εαηΫζνζαθ ηκ Μαεεδκθδεσ ελΪηκμ, παλΫζαζαθ ζηβ Ρυηβ 250 Ϊηαιεμ θκληπηΫθεμ ηε αθδλδΪθηεμ, ΰζνπηΪ, απΰλαθδεκτμ πέθαεεμ (Πζκτηαλξκν, Αηκίιηνο Παχινο). ηαθ εαηεζηΪζβ β ειΫΰελζβ ηπθ Μαεεδσθπθ, ζηα 148 π.Υ., κδ Λαηέθκδ ιαθΪ ζεβζΪηβζαθ ηβ Μαεεδκθέα. Σσηε ηεηαθΫλγβεαθ κδ αθδλδΪθηεμ ηπθ εθέπππθ εηαέλπθ ηκν ΏζειΪθδλκν πκν Ϋπεζαθ ζηκθ Γλαθδεσ. -Σκ 146 π.Υ. β Κσλδθγκμ ιεγεηεζδυθεηαδ εαδ σζα εαζζδηεξθάηαηα δεθ αθαθέζηβεαθ ηεηαθΫλγβεαθ ζηβθ Εηαζέα. Ο ηλΪίπθ αθαθΫλεδ σηδ ηα πζεέζηα εαδ Ϊλδζηα απσ ηα εαζζδηεξθάηαηα ηπθ εδδπζκζαηλδευθ θαυθ ηβμ Ρυηβμ εαδ ηπθ ΰτλπ πσζεπθ πλκΫλξκθηαθ απσ ηβ ζεβζαζέα ανηάθ. -O Μσηηδκμ αλπΪαεδ ηκθ Έλπηα ηπθ Θεζπδυθ, δβηδκτλΰβηα ηκν ΠλαιδηΫζβ. -Σκ 132 π.Υ. αλξέακνθ ζηβ Ρυηβ κδ πζεδζηβλδαζηκέ ηπθ εαζζδηεξθβηΪηπθ ηβμ ΠελΰΪηκν (Πζέθδκν, Φπζηθή Ηζηνξία, XXXIV, 48). -Σκ 103 π.Υ. κ Λδεέθδκμ ΚλΪζζκμ ηεηΫθελε απσ ηβθ Ώγάθα ηεΰΪζκ αλδγησ αΰαζηΪηπθ εαδ εδυθπθ (Πζέθδκμ, XVII, 6). -Σκθ 1κ π.Υ. αδ. β Κδζδεέα εαδ β Κλάηβ Ϋΰδθαθ κληβηάλδα πεδλαηυθ. Ώνηκέ εαηΫζηλεοαθ ηκ Δλαέκθ ζηβ Ϊηκ, ζεβζΪηβζαθ ηα δελΪ ηβμ αηκγλΪεβμ, εαηΫζηλεοαθ ηκ ηαθηεέκ ηκν Ώπσζζπθα ζηβθ ΚζΪλκ, ηκ θασ ηπθ ΐλαΰξδδυθ ζηκνμ Αδδτηκνμ ηβμ Μδζάηκν, ηκ δελσ ηβμ Υγκθέαμ Αάηβηλαμ ζηβθ Βληδσθβ, ηκν Ώζεζβπδκτ ζηβθ Βπέδανλκ εαδ ζηκ Σαέθαλκ, ηβμ Ήλαμ ζηκ Άλΰκμ, ηκν Ώπσζζπθα ζηκ Άεηδκ. Σκ 69 π.Υ. πεδλαηΫμ εαηΫζηλεοαθ σ,ηδ απΫηεδθε ζηβ Αάζκ. -Ο τζζαμ Ϊλπαιε ηκ ει εζεθαθηκζηκτ Ϊΰαζηα ηβμ ΏγβθΪμ απσ ηδμ ΚζαακηεθΫμ, πέθαεεμ ηκν Γετιδδκμ, ηκ εκζκζζδαέκ Ϊΰαζηα ηκν Ώπσζζπθα απσ ηβθ Ώπκζζπθέα ηκν Πσθηκν. Ο Ώτΰκνζηκμ ηεηΫθελε απσ ηβθ ΣεΰΫα ζηβ Ρυηβ ηκ Ϊΰαζηα ηβμ ΏζΫαμ ΏγβθΪμ (Πανζαθέαμ, 8, 46, 1). -Γδα θα εεδδυικνθ ηκνμ πεδλαηΫμ, κδ Ρπηαέκδ εαηΫζαίαθ εαδ λάηαιαθ ηβθ Κλάηβ, ηκ 69 π.Υ., εαδ, σππμ ΰλΪθκνθ κ ηλΪίπθ (1, 477), κ ΚδεΫλπθ (Pro Murena, 35, 74) εαδ κ Βνηλσπδκμ (6, 11) ελβηυγβεαθ κδ πσζεδμ εαδ ηα ξπλδΪ ηκν θβζδκτ. Σα έδδα Ϋΰδθαθ ηκ 58 π.Υ. ζηβθ Κτπλκ. -Σκ 87 π.Υ. κδ Ρπηαέκδ, ηε ηκθ τζζα εαδ ηκθ Λκτεκνζζκ ειεζηλΪηενζαθ ζηβθ ΒζζΪδα, ΰδα θα αθηδηεηππέζκνθ ηκθ ΜδγλδδΪηβ. Οδ δτκ ζηλαηβΰκέ Ϋξκθηαμ αθΪΰεβ ξλβηΪηπθ Ϊλπαιαθ ηα ξλνζΪ αθαγάηαηα πκν ίλέζεκθηαθ ζηβθ Βπέδανλκ, ηβθ Οζνηπέα, ζηκνμ Αεζθκτμ., σπκν «πκζὺθ ἄλΰνλκθ εαὶ ξλνμὸθ, ἔηδ δὲ εαὶ ηὴθ ἄζζπθ πκζνηεζ εαηαζεενὴθ ἀθαζαίὼθ ἢγλκδζε ξλβηάηπθ πζγκμ» (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, 38, 7). Πνλπσζβζαθ δελΪ Ϊζζβ ζηβθ Ώηηδεά εαδ εαηΫζηλεοαθ ηβθ Ώεαδβηέα εαδ ηκ Λτεεδκ. Ο ΜδγλδδΪηβμ εαηΫζηλεοε ηβ Αάζκ, πκν εέξε ηεέθεδ πδζηά ζηκνμ Ρπηαέκνμ. Ο τζζαμ εαηΫζηλεοε ηκθ ΠεδλαδΪ εαδ δζκπΫδπζε κζσεζβλεμ πσζεδμ (Πζκτηαλξκν, χιιαο, 14 εαδ 26). Ώθαέλεζε εέκθεμ εαδ εδκθσελαθα απ‘ ηκ θασ ηκν Αέα ζηβθ Ώγάθα (Πζέθδκμ, XXXVI, 45). ηκ δελσ ηβμ ΏγβθΪμ ζηδμ ΏζεκηεθΫμ ηβμ ΐκδπηέαμ Ϊλπαιε ηκ ζαηλενηδεσ Ϊΰαζηα. Έεηκηε ηκ ηεΰΪζκ ίκδπηδεσ δελσ Ϋζίβζε (ηλΪίπθ, 9, 413). -Ο Verres ζτηθπθα ηε ηκθ ΚδεΫλπθα (Actiio in C. Verrem secunda) Ϋεζεοε απσ ηκθ Παλγεθυθα ηεΰΪζκ αλδγησ ξλνζυθ αθαγβηΪηπθ. ηβ Υέκ αλπΪξηβεαθ αΰΪζηαηα. Ώπσ ηβθ ΣΫθεδκ εζΫίεηαδ ηκ ζαηλενηδεσ Ϊΰαζηα ηκν ΣΫθβηκμ, πκν εεηέγεηαδ ζηκ Forum ηβμ Ρυηβμ. Ώεκζκνγεέ αλπαΰά ηκν αΰΪζηαηκμ ηβμ Ήλαμ απσ ηκ θασ ηβμ ζηβ Ϊηκ.
-ΚαηΪ ηκνμ ί‘ εαδ ΰ‘ Μδγλδδαηδεκτμ πκζΫηκνμ β ΒζζΪδα νπΫζηβ πκζζΫμ εαηαζηλκθΫμ. Μσθκ απσ ηβ Ρσδκ κδ Ρπηαέκδ εδδπζκζΪηλεμ Ϊλπαιαθ πελέ ηα 5000 αΰΪζηαηα εαδ Ϊζζα 500 απσ ηκνμ Αεζθκτμ. -ΚαηΪ ηκνμ εηθτζδκνμ πκζΫηκνμ ηεηαιτ Καέζαλα εαδ Πκηπβέκν, ηκ 48 π.Υ. κδ Ρπηαέκδ Ϊλπαιαθ 3000 Ϋλΰα ηΫξθβμ απσ ηβ Ρσδκ. Σα ΜΫΰαλα αθαθέζηβεαθ απσ ηκθ ζηλαησ ηκν Καέζαλα. -ΚαηΪ ηκθ κνεηυθδκ (Αχγνπζηνο, 71), κ Ώτΰκνζηκμ Ϋζεδπζε σζα ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ απσ ξλνζσ εαδ Ϊλΰνλκ, ηα κπκέα ίλάεε ζηβθ ΏζειΪθδλεδα. ηκθ πσζεηκ Ώθηυθδκν-Οεηαίδαθκτ, αθκτ επδελΪηβζε κ δετηελκμ, εεδδεάγβεε ηκνμ ΏλεΪδεμ ζνηηΪξηκνμ ηκν πλυηκν, ζεβζαηυθηαμ ηκ δελσ ηβμ ΏζΫαμ, αλπΪακθηαμ ηκ παθΪλξαδκ Ϊΰαζηα ηβμ ΏγβθΪμ (6κμ π.Υ. αδ.), Ϋλΰκ ηκν Βθδκέκν εαγυμ εαδ ηα δσθηδα ηκν ηνγδεκτ εαζνδυθδκν εΪπλκν (Πανζαθέαμ, 8, 46, 1). -Βπέ ΜΪλεκν Ώνλάζδκν ίΪλίαλκδ απσ ηβ ΐκβηέα εαδ ηβ Μκλαίέα ζεβζαηκτθ ηβ ΘλΪεβ εαδ ηβ Μαεεδκθέα πλκηκτ θδεβγκτθ ζηβθ ΒζΪηεδα, ηκ 161 η.Υ. -Ο ΝΫλπθαμ εέξε ζηεέζεδ εδδδεσ απεζηαζηΫθκ, ηκθ εεκτθδκ Καλέα, ζηβθ ΒζζΪδα εαδ ηβθ εζζβθδεά ΜδελΪ Ώζέα, ΰδα.. ζαθΪλδ εαζζδηεξθβηΪηπθ εαδ αΰαζηΪηπθ, ηκ κπκέκ άηαθ ειαδλεηδεΪ απκδκηδεσ. Ώπσ ηβθ Οζνηπέα Ϊλπαιε εεησμ Ϊζζπθ ηα αΰΪζηαηα ηκν ΟδνζζΫα, ηκν Αέα, ηκν Αδσθνζκν εαδ ηκν ΟλθΫα (Πανζαθέαμ, 5, 26, 3-4). Ώπσ ηκνμ Αεζθκτμ Ϊλπαιε Ϊζζα 500 αΰΪζηαηα, ζτηθπθα ηε ηκθ Πανζαθέα. ΏνηΪ ηα ζέΰα ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ αλξαέπθ εαζζδηεξθβηΪηπθ, απσ Έζζβθεμ εαδ Ρπηαέκνμ, πλδθ ηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Ώθ ζνθνπκζκΰέζκνηε ζηα εαηεζηλαηΫθα 1) ηα ζεβζαηβηΫθα εαδ ηα εαηεζηλαηΫθα εαηΪ ηκ δλσηκ πλκμ ηβ Ρυηβ (π.ξ. θανΪΰδα πζκέπθ θκληπηΫθπθ ηε αΰΪζηαηα, πέθαεεμ, πκζτηδηα ηΫηαζζα εαδ εέπθεμ), αθ ζνθνπκζκΰέζκνηε 2) ηδμ εαηαζηλκθΫμ αΰαζηΪηπθ πκν δδΫπλαιαθ κδ ηανλκθσλκδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, ηκ 1204, κδ Σκτλεκδ εαδ κδ Άλαίεμ ζηβ Μ. Ώζέα εαδ ηβθ ΜΫζβ Ώθαηκζά, κδ Ανηδεκέ «πελδβΰβηΫμ» εαδ ηνξκδδυεηεμ επέ Σκνλεκελαηέαμ (Έζΰδθ, Μκλκαέθβμ κ κπκέκμ ίκηίΪλδδζε εαδ εαηΫζηλεοε ηκ 1687 ηκθ Παλγεθυθα) πκν Ϊλπαααθ Ϋλΰα ηΫξθβμ, αθ, ηΫζκμ, ζνθνπκζκΰέζκνηε 3) ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ (θακέ εαδ αΰΪζηαηα) πκν εαηαζηλΪθβεαθ απζυμ απσ ηβ θγκλΪ ηκν ξλσθκν (ελάηπζβ πελδκξυθ, εδζίκζΫμ ίαλίΪλπθ ζηβθ Ώ. Μεζσΰεδκ, ζεδζηκέ) ησηε αζθαζυμ πλκετπηεδ σηδ άηαθ εζΪξδζηα ανηΪ πκν εαηΫζηλεοαθ κδ Υλδζηδαθκέ ηβμ Ρπηαθέαμ˙ εδ σζα εαηαζηλΪθβεαθ άηαθ εζΪξδζηα εαδ β εαηαζηλκθά ηκνμ Ϋΰδθε εαηΪ ίΪζβ απσ ηβ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ Υλδζηδαθκτμ ΏζδΪηεμ˙ δβζαδά πλαΰηαηδεά αδηέα άηαθ κδ νπσΰεδεμ εγθδεΫμ ζνΰελκτζεδμ εδ σξδ κ Υλδζηδαθδζησμ. ΏζζΪ εαδ κτηε εαδ ΰδα ηδμ ζέΰεμ πελδπηυζεδμ ηπθ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ ίαθδΪζπθ ενγτθεηαδ κ Υλδζηδαθδζησμ, κ κπκέκμ εαηαδδεΪαεδ ηβ ίέα.
14e ΥΔΣΗΚΑ ΜΔ ΣΖΝ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΚΑΗ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΧΝ ΓΗΑΣΑΓΜΑΣΧΝ ΚΑΣΑ ΔΘΝΗΚΧΝ Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθέακνθ ηε Ϋηθαζβ ηδμ εαηαζηλκθΫμ αλξαέπθ θαυθ ζσΰπ ηπθ δδαηΪιεπθ ηκν Θεκδκζέκν Ώ‘. ηπμ ανηΫμ κδ εαηΪ ηκν παΰαθδζηκτ απαΰκλενηδεΫμ δδαηΪιεδμ ηκν Θεκδσζδκν Ώ‘, πκν πλπηκεεδσγβεαθ ηκ 391, εθαλησζηβεαθ ενλέπμ ζηβθ νπαλξέα Ώθαηκζάμ (ενλέπμ ζηβθ Ώέΰνπηκ) εαδ εζΪξδζηα ζηβθ ΒζζΪδα, β κπκέα άηαθ ηηάηα ηβμ νπαλξέαμ Εζζνλδεκτ. ΓλΪθεδ ξαλαεηβλδζηδεΪ κ Γεληαθσμ δζηκλδεσμ F. Gregorovius σηδ απσ ηα Ϋδδεηα ηκν Θεκδσζδκν Ώ‘, β ΒζζΪδα Ϋπαγε ηα ζδΰυηελα ζνΰελδηδεΪ ηε σζβ ηβθ νπσζκδπβ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα, εδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ επδελΪηβζε εδλβθδεΪ ζηβθ Ώγάθα. Πκζζκέ κθκηαζηκέ αλξαέκδ θακέ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ ηΪζδζηα Ϋπεζαθ πκζτ αλΰσηελα, απσ ζεδζηκτμ εαδ Ϊζζεμ γεκηβθέεμ εδ σξδ απσ ίαθδαζδζηκτμ: «ε ηκῦ ηκδκύηκν ίαθδβζδζηκῦ [πκν Ϋΰδθε ίΪζεδ ηπθ εδέεηπθ ηκν Θεκδσζδκν] ἥηζζηα παξῶκ ηῶκ πςνῶκ ἔπαεεκ ἡ ἀνπαία θθάξ. Κνλίπμ δ‘ αἱ Ἀεῆκαζ ἔιεζκακ ἀπδθθαβιέκαζ ηαηαζηνμθῶκ. Οδὲθ ηθ ηεΰάζπθ ἱελθ ηθ ἐθ
Ἀγήθαδμ ὀθκηαζηθ εαηέπεζε ηόηε. (...) Υνζζηζακζζιὸξ ἀκεδείπεδ ἴζςξ ἐκ Ἀεήκαζξ εὐθααέζηενμξ πνὸξ ηὰ ικδιεῖα ηῆξ ἀνπαίαξ ηέπκδξ ἢ ἀθθαπμῦ ἐκ ηαῖξ πόθεζζ ηῆξ ῥςιασηῆξ αὐημηναημνίαξ. ιαδλκνηέθπθ ἐθίπθ εαηαζηλκθθ εαζζδηεξθβηάηπθ εαὶ ἱελθ, πλὸμ ἃ εἶξε ηεη‘ ἰδδαακύζβμ ἐηηκθμ ζνηθν ἀλξαία πίζηδμ, ἡ κζηῶζα ενδζηεία θαίκεηαζ θααμῦζα ηαημπὴκ ηῶκ Ἀεδκῶκ ἐκ εἰνήκῃ (...) Οἱ ἀλξαῖκδ θακὶ ηθ Ἀγβθθ κἱ ηεηαίζβγέθηεμ εἰμ ἐεεζβμίαμ, ἐθ κἷμ αηόξλβηα κἱ ζαηπλόηαηκδ, δεδεθύκνζδθ ἀεόηβ εαὶ ηὴθ ζήηελκθ ὁπόζκθ ηεΰάζβθ εζάίεδαθ ἐπέδεδιαθ κἱ Ἀγβθαῖκδ εαηὰ ηὴθ εἰμ ἐεεζβμίαμ ηεηαζεενὴθ αηθ (...) Ἡ εαηαζηλκθὴ ηκῦ ζνηπίεδκν δὲθ δύθαηαδ θἀπκδκγῆ εἰμ ηὸθ ίαθδβζδζηὸθ ΐνααθηέθκν ἀθγνπάηκν ἠ εἰμ ηὸθ εζεί αζκθ ἐπδζεόπκν ηδθόμ. Σὸ ΰδΰάθηεδκθ εηίλδκθ ηκῦ ἐε ηθ ξλόθπθ ηκῦ Ἀδλδαθκῦ ζνηπδεῖκθ ηόθκθ πὸ γεκηβθίαμ εἶθε πδγαθὸθ ὅηδ εαηεγλνηηαηίζγβ (...) Πμθθμὶ δὲ καμὶ ηαηεζηνάθδζακ ὑπὸ ζεζζιῶκ, ηαὶ δὴ ἐκ ἐπζβεκεζηένῳ πνόκῳ [ὁ ηκῦ Αδὸμ ἐθ ζνηπίᾳ ηὸθ ἕεηκθ αἰθα εαὶ] ὁ ὀθκηαζηὸμ ἐθ Κναίεῳ ηεηὰ ηὸθ ἑθδέεαηκθ αἰθα πεληεζκῦθηα» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η. 1, ζ. 97, 128, 133). ζκ ΰδα ηκθ ΏζΪλδξκ, κ Gregorovius αθαθΫλεδ σηδ εέθαδ νπελίκζά θα πδζηετκνηε σηδ κ ΏζΪλδξκμ εέξε ζεκπσ θα εαηαζηλΫοεδ ηα δελΪ. ΠλΪΰηα ζκΰδεσ, αθκτ κ ΏζΪλδξκμ ηκ πζδΪηζδεκ ησθκ εέξε εαηΪ θκν: «Οὐδεὶξ ἱζημνζηὸξ ιανηονεῖ, ὅηζ ὁ ααζζθεὺξ ηῶκ ααναάνςκ ἐλδηόκηζζε ηὸκ πονξὸκ ημῦ ἐιπνδζιμῦ εἰξ ηὸ ἱενὸκ ηῆξ Γήιδηνμξ. (...) πελίάζζκνζδ δεδθμ ηὰ πλάΰηαηα κἱ γεπλκῦθηεμ αηκὺμ πλκίάθηαμ ἐιεπίηβδεμ εὶμ ζεόπδηκθ εαηαζηλκθὴθ ηθ ἱελθ, ἀθάΰκθηεμ δ‘ εἰμ ηὸθ Ἀζάλδξκθ ηὴθ ἐικζόγλενζδθ ηθ ἐγθδεθ γεθ ηθ ζζήθπθ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η. 1, ζ. 101, 103). ΓλΪθεδ κ Gregorovius: «Ώἱ Ἀγθαδ ἔπαγκθ εαηὰ ηὴθ πὸ ηθ Οζδΰόηγπθ εαηάεηβζδθ πλκθαθμ ὀζδΰώηελα ἠ ἐθ ηκῖμ ξλόθκδμ ηκῦ Αειίππκν. Καὶ αηκὶ δ‘ ἐεεῖθκδ κἱ ἱζηκλδεκὶ κἱ πκδκύηεθκδ ζόΰκθ πελὶ ημ ἁζώζεπμ ημ πόζβμ κδὲθ ζέΰκνζδ πελὶ δῃώζεπμ αημ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η. 1, ζ. 105). Ο Gregorovius αηθδζίβηεέ ηδμ αζνθαληβζέεμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, ππμ ηΪξα κδ «ΐνααθηδθκέ» ζεσπεναθ ζηβθ εαηαζηλκθά ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ εαδ ΰδ‘ανησ ζνθΫίβ β εεζηλαηεέα ηκν ΏζΪλδξκν. Σκθέαεδ αεσηβ κ Γεληαθσμ δζηκλδεσμ, σηδ κδ ζσΰκδ πκν Ϊλΰβζε θα αθηδδλΪζεδ β εικνζέα εαηΪ ηκν ΏζΪλδξκν άηαθ, πλυηκθ β δκζκθκθέα ηκν Ρκνθέθκν, β κπκέα απκδδκλΰΪθπζε ηβ δδκέεβζβ ηκν ελΪηκνμ, εαδ δετηελκθ β δνζπδζηέα ηκν ΏνηκελΪηκλα πλκμ ηκθ ηβζέξπθα – θκίσηαθ σηδ εδ ανησμ γα ζνηηαξκτζε ηε ηκθ κηκεγθά ηκν ΏζΪλδξκ, αθηέ θα ηκθ εαηαδδυιεδ: « ηεζίξπθ εἶξε ζπεύζεδ ηεηὰ ημ αηκελαηκλδεμ ζηλαηδᾶμ ἀπὸ ηθ Μεδδκζάθπθ [ΜδζΪθκ] εἰμ ηὴθ ζζάδα εαὶ ἀεκζκνγήζεδ ηκὺμ Γόηγκνμ δδὰ ημ Πίθδκν, ἀζζ‘ ὁ θδζύπκπηκμ Ἀλεάδδκμ ἐεέζενζεθ αηὸθ θὰ ἐΰεαηαζίπῃ ηὰμ ξώλαμ ηκῦ ἀθαηκζδεκῦ ῥπηαρεκῦ ελάηκνμ. (...) Ἡ δὲ ηελαζηία εαηαζηλκθὴ ἐπαεκζκνγήζαζ‘ ἀπ‘ ἐθαθηίαμ ηόη‘ ἐθ ζζάδδ δὲθ πλιε ηόζκθ ἀπκηέζεζηα ημ παλὰ Ρκνθίθκν πλκδκμίαμ, ὅζῳ ηᾶζζκθ ημ ἀθδεαθόηβηκμ ηθ ΐνααθηίθπθ πελὶ ηὸ πκζδηεύεζγαδ εαὶ ηκῦ ἀηάξκν αηθ ηθ ζζήθπθ. Ώηὸμ δ‘ κ Ρκνθίθκμ ἔπεζεθ ἐθ Κπθζηαθηδθκνπόζεδ ηῆ 27 Νκεηίλίκν 395 πὸ ηκῦ ιίθκνμ ηκῦ Γαρθᾶ˙ ὁ δὲ θόκμξ αὐημῦ πανέθοζε πνὸξ ὥνακ ηὴκ δύκαιζκ ηῆξ ηοαενκήζεςξ, ηαε’ ὂκ πνόκμκ ὁ Ἀθάνζπμξ ἀπ’ ἐκακηίαξ δζέααζκε ηὰξ Θενιμπύθαξ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η. 1, ζ. 99). «Οδ εθ Κπθζηαθηδθκνπσζεδ θκίβγΫθηεμ νπΫδεδιαθ ζηκθ ΏζΪλδξκ θα εΪηεδ ηαμ επδδλκηΪμ ηκν πλκμ ηκ Εζζνλδεσθ, ηκ κπκέκθ Ϋπλεπε εαηΪ ηκθ ηδζέξπθα θα αθάεεδ εδμ ηβθ Ατζδθ. Σκτηκ βθΪΰεαζε ηκθ ηδζέξπθα θα Ϋζγεδ εδμ ηκ Εζζνλδεσ, ξπλέμ σηπμ θα πλκίεέ εδμ κλδζηδεσθ αΰυθα (...). Οδ εθ Κπθζηαθηδθκνπσζεδ άζαθ απβζξκζβηΫθκδ ηε ηκνμ Οτθθκνμ, κδ κπκέκδ εέξαθ εδζίΪζεδ δδα ηκν ΚανεΪζκν εδμ ηβθ ΜδελΪθ Ώζέαθ, εαδ δεθ Ϋζπενζαθ εΰεαέλπμ θα εηνπάζκνθ ηκθ ΏζΪλδξκθ» (Κ. ΏηΪθηκν, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, ητπκδμ Ώγ. Ώ. Παπαζπτλκν, Ώγάθα 1939, ζ. 74, 75). Με Ϊζζα ζσΰδα, κδ δζξνλδζηκέ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ σηδ δάγεθ κδ ΐνααθηδθκέ άγεζαθ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ ΒζζΪδαμ εδ σηδ αδδαθσλβζαθ ΰδα ηβθ ζεβζαζέα ηκν ΏζΪλδξκν εέθαδ απκζτηπμ αίΪζδηκδ εαδ εαεσίκνζκδ.
Σκ ελΪηκμ εέξε παλαζτζεδ ηε ηβ δκζκθκθέα ηκν «πλπγνπκνλΰκτ» Ρκνθέθκν εδ κ ανηκελΪηκλαμ ΏλεΪδδκμ απκηΪελνθε ηκθ Γσηγκ ηεζέξπθα ησθκ επεδδά νπκοδαασηαθ ππμ κ ηεζενηαέκμ γα ζνηηαξκτζε ηε ηκθ κηκεγθά ηκν ΏζΪλδξκ. ηαθ πεέζηβεε σηδ ανησ δε γα ΰδθσηαθ, δδΫηαιε ηκθ ηεζέξπθα θα ενθβΰάζεδ εαδ θα δδυιεδ ηκθ ΏζΪλδξκ. Βπέζβμ ίζΫπκνηε σηδ β ενίΫλθβζβ κνδσζπμ αδδαθσλβζε ΰδα ηβθ επδδλκηά ηκν ΏζΪλδξκν, αζζΪ ειαδηέαμ ηβμ ηανησξλκθβμ εδζίκζάμ ηπθ Οτθθπθ ζηβθ Μδελαζέα, δεθ ηπκλκτζε θα αθηδδλΪζεδ πκζεηυθηαμ ζε δτκ ηΫηππα. Γδ‘ ανησ, κδ ενθνΫζηαηκδ δδπζπηΪηεμ Ϋπεδζαθ ηκθ ΏζΪλδξκ θα πΪεδ πλκμ ηκ Εζζνλδεσ (ξδ πλκμ ηβθ «ΒζζΪδα» σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δδσηδ ηκ «Εζζνλδεσ» πελδεζΪηίαθε εδ Ϊζζεμ πελδκξΫμ εεησμ απσ ηβθ ΒζζΪδα, ηκνζΪξδζηκθ έζεμ ζε Ϋεηαζβ ηε ανηάθ), υζηε θα πλκεζβγεέ δδαηΪξβ ηεηαιτ ηδζέξπθα εαδ ΏζΪλδξκν ΰδα ηβθ εαηκξά ηκν εαδ θα αζζβζκεικνδεηελπγκτθ. ηπμ, θαέθεηαδ ππμ κ ηεθ ηδζέξπθαμ θκίσηαθ θα εηπζαεεέ ζε ζτΰελκνζβ ηε ηκθ ΏζΪλδξκ, β δε ενίΫλθβζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, αηΫζπμ ηεηΪ νπκοδΪζηβεε σηδ κδ δτκ Γσηγκδ έζπμ ζνηηαξκτζαθ. ΠΪθηπμ, παλσζβ ηβθ αδνθαηέα ηκν ελΪηκνμ εεεέθβ ηβθ ζηδΰηά, εαδ παλσζβ ηβθ παλκνζέα Οτθθπθ, Γσηγπθ ηκν ΏζΪλδξκν εαδ Γσηγπθ ηκν ηδζέξπθα ζηα εδΪθβ ηβμ, β Ρπηαθέα εαησλγπθε εδ εικνδεηΫλπθε Ϋθα-Ϋθαθ ηκνμ ιΫθκνμ. Βέθαδ αθσβηκμ, ζκδπσθ, κ δζξνλδζησμ, σηδ κδ «ΐνααθηδθκέ» Ϋζηεδζαθ ηκθ ΏζΪλδξκ ζηβθ ΒζζΪδα ηε εθηκζά θα ηβθ εαηαζηλΫοεδ. ΣΫζκμ, κ Γλβΰκλσίδκμ αθαθΫλεδ σηδ παλ‘ σζβ ηβθ εαηαζηλκθά πκν επΫθελε κ ΏζΪλδξκμ, πκζζΫμ Ϋθδκιεμ αλξαδσηβηεμ ζηβθ Πεζκπσθθβζκ εέξαθ δδαζπγεέ: «Ἂθ δὲ ηεηὰ ηὴθ ΰκηγδεὴθ δῄπζδθ ἢγεζεθ ἐπδζεεθγῆ ηὰμ ξώλαμ ημ ἀλξαίαμ ζζάδκμ δεύηελόμ ηδμ Πανζαθίαμ, γὰ ἢγεζε ηὲθ εὕλεδ θέα ἐλείπδα πλὸμ ἀθαΰλαθήθ, ἀζζὰ εαὶ παλαηβλήζεδ ηεη‘ εξαλδζηήζεπμ, ὅηδπμθθαὶ ἔκδμλαζ ἀνπαζόηδηεξ, ηαὶ ἐκ αὐηῇ ηῇ Πεθμπμκκήζῳ εἶπμκ δζαζςεῇ. Καὶ πενὶ αὐηῆξ δὲ ηῆξ θοιπίαξ δύκαηαζ κὰ θεπεῇ ημῦημ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η.1, ζ. 107). ΦνζδεΪ, κδ αθαθκλΫμ ηπθ εδδπζκζαηλυθ δζηκλδευθ ζε «ηκθαξκτμ» πκν ζνθσδεναθ ηκθ ΏζΪλδξκ αθκλκτθ ηκνμ αλεδαθδζηΫμ εδ σξδ ηκνμ κλγσδκικνμ εαζσΰελκνμ. Αδσηδ, σξδ ησθκ νπάλξε εαδ αδλεηδεσμ ηκθαξδζησμ, αζζΪ επδπζΫκθ δεθ άηαθ δνθαησ, θα δΫξεηαδ ΰδα ζνηηΪξκνμ, κ ΏζΪλδξκμ, ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκν, ηκνμ Ολγσδκικνμ ηκθαξκτμ. Βέθαδ ζΪγκμ θα νπεληκθέαεηαδ β ξλδζηδαθδεά (πκν κτηε εδ ανησ δζξτεδ ίΫίαδα˙ αδλεηδεκέ άηαθ, αλεδαθκέ) δδδσηβηα ηπθ Γσηγπθ ηκν 4κν η.Υ. αδυθα, ΰδα θα εληβθενγκτθ κδ εαηαζηλκθΫμ εαδ κδ ζεβζαζέεμ πκν δδΫπλαιαθ ζηβθ ΒζζΪδα. Οδ Γσηγκδ επΫδλαηαθ εαηΪ ηβμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ (εαδ ηβμ ΒζζΪδαμ ζνΰεεελδηΫθα) σξδ ησθκ αθκτ εεξλδζηδαθέζηβεαθ, αζζΪ εαδ πκζτ πδκ πλδθ, σηαθ άηαθ αεσηβ παΰαθδζηΫμ. ηκθ 3 κ αδ. η.Υ. εέξαθ επεδλΪηεδ πκζζΫμ θκλΫμ εαηΪ ηβμ ΒζζΪδαμ. Έηζδ: -Σκ 253 η.Υ. κδ Γσηγκδ θηΪθκνθ ζηβθ Έθεζζκ. -Σκ 254 επΫδλαηαθ εθαθηέκθ ηβμ ΒζζΪδαμ. -Σκ 262 ελβηυγβεε β Επθέα εαδ κδ ΰεδηκθδεΫμ πελδκξΫμ -ηκ 256 β ΐδγνθέα εαδ β ίκλεδκδνηδεά Μδελα Ώζέα ζεβζαηάγβεαθ. -ηκ 267 κδ Γσηγκδ ζεβζαηκτθ ηβ Ανηδεά Μ. Ώζέα, ηβθ Έθεζζκ, ηβθ Νδεκηάδεδα, ηβθ Σλκέα˙ ενλδετκνθ εαδ ζαθνλαΰπΰκτθ ηκ Άλΰκμ, ηκ ΐναΪθηδκ, ηβθ Κταδεκ εαδ ηβθ Κσλδθγκ, ενλδετκνθ ηκθ ΠεδλαδΪ εαδ ηβ Ώγάθα εαδ εαέθε ίδίζδκγάεεμ –κδ ΠαΰαθδζηΫμ Γσηγκδ – εαγυμ εαδ ηκθ Παλγεθυθα, ηκν κπκέκν β ζηΫΰβ εαηαλλΫεδ. νηπΫλαζηα: κδ Γσηγκδ άηαθ ίΪλίαλκδ επδδλκηεέμ, εέηε άηαθ ΠαΰαθδζηΫμ εέηε Υλδζηδαθκέ. Δ ΒζζΪδα ηκνμ πλκζεέζενε, ζσΰπ ηκν πζκτηκν ηβμ, αθειαληάηπμ ηβμ γλβζεεέαμ πκν ανηκέ αεκζκνγκτζαθ. Αεθ εέθαδ ζκΰδεσ θα απκδπγεέ β ηΪζβ ηκνμ ΰδα επδδλκηΫμ εαηΪ ηβμ ΒζζΪδαμ ζηβθ (αδλεηδεά) ξλδζηδαθδεά ηκνμ πέζηβ,
ΰδαηέ αθ απκδδδσηαθ, ησηε, ηε ηβθ έδδα ζκΰδεά, ΰδα ηδμ επδδλκηΫμ ηκν 3κν αδ. γα ενγνθσηαθ β παΰαθδζηδεά ηκνμ γλβζεεέα. Κδ Ϊλα ηα επδξεδλάηαηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ζηλΫθκθηαδ εθαθηέκθ ηκνμ. Ο ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ Ϋζεΰε ζηκνμ νπβεσκνμ ηκν «πβΰαέθεηε ζηκνμ ίπηκτμ εαδ ζηα δβησζδα δελΪ εαδ ηεζΫζηε ηδμ ηεζεηΫμ εαηΪ ηδμ ζνθάγεδΫμ ζαμ» (Θεκδ. Κυδ. IX, 16, 1 εαδ 2, θσηκδ ηκν 319 εαδ 320 η.Υ.) «Γδθσηαθ δδΪελδζβ ηεηαιτ ηβμ θσηδηβμ ηαΰεέαμ, πκν Ϋξεδ πμ αθηδεεέηεθκ ηβθ νΰεέα εαδ ηδμ ζκδεδΫμ, εαδ ηβμ παλΪθκηβμ, πκν ζηκξετεδ ζηκ γΪθαηκ ά ηβθ απκπζΪθβζβ εΪπκδκν (Θεκδ. Κυδ. IX, 16, 3, ηκν Ϋηκνμ 319 η.Υ.). Άζζπζηε ηΫηκδκδ πελδκλδζηκέ απβξκτθ σθηπμ ηκ δέεαδκ ηβμ ΑπδεεαδΫζηκν εαδ ηβ θκηκγεζέα ηβμ πλυδηβμ Ώνηκελαηκλέαμ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 45). Γδα ηα σζα ζΫεδ κ ΛδίΪθδκμ ζξεηδεΪ ηε ηκνμ θσηκνμ ηκν ΚπθζηΪθηδκν κ Παπαλβΰσπκνζκμ ζξκζδΪαεδ: «ΏζζΪ σηδ κ ΛδίΪθδκμ ζΫεδ νπελίκζΫμ εαδ σηδ κτηε εεεέθκδ κδ λβηκέ θσηκδ (ηκν ΚπθζηΪθηδκν) εεηεζΫζηβεαθ, ζνηπελαέθεηαδ απσ ηβ ζνθεξά επαθΪζβοά ηκνμ εαδ απσ πκζζΫμ Ϊζζεμ αθαηθδζίάηβηεμ ηαληνλέεμ εαδ ΰεΰκθσηα. Βπέζβμ κ εγθδεσμ τηηαξκμ ίείαδυθεδ σηδ κ έδδκμ κ ΚπθζηΪθηδκμ, πκν ηκ 353 ειΫδπζε ηκ θσηκ 4, σηαθ επδζεΫθγβεε ηβ Ρυηβ ηεηΪ απσ 4 ξλσθδα (357), δδαηάλβζε ενζαίδεΪ ηα πλκθσηδα ηπθ ΒζηδΪδπθ εαδ ΰεθδεΪ επΫηλεοε κ έδδκμ ηβθ ζαηλεέα» (Κ. Παπαλβΰσπκνζκν, Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, 1885, επαθΫεδ. εεδ. ΚΪεηκμ, 1992, η. 8,3). «Δ πκζδηδεά πκν ξΪλαιε κ ΏνηκελΪηκλαμ ΚπθζηΪθηδκμ ηε ηκνμ αθηδπαΰαθδζηδεκτμ θσηκνμ ηκν ηκτ 356-7 Ϋηεζζε θα ηεέθεδ θεελσ ΰλΪηηα υμ ηκθ Θεκδσζδκ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 54). Σδ ζΫεδ κ Gibbon, απσ ηβθ «Εζηκλέα ηβμ παλαεηάμ εαδ πηυζβμ ηβμ Ρπηαρεάμ ανηκελαηκλέαμ»: «..ΤπΪλξεδ ζκίαλσμ ζσΰκμ θα πδζηετκνηε σηδ ησ ηκ επέζβηκ Ϋδδεηκ [ζβη. :ηπθ Ώνηκελαησλπθ ΚπθζηΪθηδκν εαδ Κυθζηα εαηΪ ηπθ Βγθδευθ] εέηε εΰλΪθβ δέξπμ θα δβηκζδενγεέ, εέηε εδβηκζδετγβ δέξπμ θα εεηεζεζηεέ. Δ ηαληνλέα ηπθ ΰεΰκθσηπθ εαδ ηα ηθβηεέα πκν αεσηβ εέθαδ ζε τπαλιβ, απκδεδεθτκνθ ηβθ δβησζδα ειΪζεβζβ ηβμ παΰαθδζηδεάμ ζαηλεέαμ εαγ‘ σζβ ηβ ίαζδζεέα ηπθ ΰδυθ ηκν Κπθζηαθηέθκν. ηβθ Ώθαηκζά εαγυμ εαδ ζηβ Ατζβ, ζηδμ πσζεδμ εαγυμ εαδ ζηβθ επαλξέα, ηεΰΪζκμ αλδγησμ θαυθ παλΫηεδθε ζείαζησμ, ά ηκνζΪξδζηκθ δδαζυγβεαθ˙ εαδ ηκ ενζείΫμ πζάγκμ αεσηα απκζΪηίαθε ηβθ πκζνηΫζεδα ηπθ γνζδυθ, ηπθ ηεζεηυθ εαδ ηπθ πκηπυθ, ηε ηβθ Ϊδεδα ά ηβθ ζνΰεαηΪγεζβ ηβμ δβησζδαμ αλξάμ. ΣΫζζελα πελέπκν ξλσθδα ηεηΪ ηβθ νπκηδγΫηεθβ βηελκηβθέα ηκν θκίελκτ Ϋδδεηκτ ηκν, κ ΚπθζηΪθηδκμ επεζεΫθγβ ηα ηεηΫθβ ηβμ Ρυηβμ εαδ β εθηδησηβηα ηβμ ζνηπελδθκλΪμ ηκν ζνθδζηΪηαδ απκ Ϋθαθ παΰαθδζηά λάηκλα πμ Ϋθα παλΪδεδΰηα Ϊιδκ ηέηβζβμ απσ ηκνμ επσηεθκνμ βΰεησθεμ. «Ο ανηκελΪηπλ», ζΫεδ κ τηηαξκμ, «επΫηλεοε θα ηεέθκνθ Ϊγδεηα ηα πλκθσηδα ηπθ ΒζηδΪδπθ. Βΰΰνάγβεε ηβ εαγκλδζηΫθβ παλκξά ΰδα θα παλΪζξεδ ηα Ϋικδα ηπθ δβησζδπθ ηεζεηυθ εαδ γνζδυθ. Καδ παλ‘ σζκ πκν αζπΪαεηαδ ηδα Ϊζζβ γλβζεεέα, πκηΫ δε ζεΫθηβεε θα ζηελάζεδ ηβθ ανηκελαηκλέα απσ ηβθ δελά ζαηλεέα ηβμ αλξαδσηβηαμ» (E. Gibbon, The decline and fall of the Roman Empire, Collier Books, N.Y., N.Y., Vol. 1, p. 399). Ο τηηαξκμ (επδζηκζά, Migne, 18, 391) επαδθεέ ηκθ ΚπθζηΪθηδκ σηδ επδετλπζε ηα πλκθσηδα ηπθ ΒζηδΪδπθ, απΫθεδηε δελαηδεΪ αιδυηαηα ζε ειΫξκθηεμ Ρπηαέκνμ εαδ Ϋδπζε επδξκλβΰάζεδμ ζε εγθδεκτμ θακτμ εαδ αΰυθεμ. Ο ΚπθζηΪθηδκμ ηελέηθβζε εαδ ΰδα ηβθ εεζκΰά εγθδεκτ πλπγδελΫπμ ηβμ Ώθλδεάμ ηε εδδδεσ θσηκ ηκν (C. Th., XII, 1, 46), ηκ Ϋηκμ 358. Έηκμ δδπΰηυθ, εαηΪ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βπέζβμ, κ ΚπθζηΪθηδκμ επεετλπζε ηα δδεαδυηαηα ηπθ πκθηδθάεπθ επέ ηβμ επδγευλβζβμ ηπθ δελυθ γεζηυθ, ηε θσηκ (C. Th., IX, 17, 2) ηκ Ϋηκμ 349.
«Δ εθαληκΰά ηπθ θσηπθ (ηκν ΚπθζηΪθηδκν) Ϋΰδθε ζε πελδκλδζηΫθκ ίαγησ. Οδ εγθδεκέ εθ πκζζκέμ δδΫζπααθ ηβ ζαηλεέα ηκνμ ηε πζΪΰδα ηΫζα, ηα κπκέα ετεκζα ηπκλεέ εαθεέμ θα θαθηαζηεέ. Οδ εγθδεκέ ζνηηαξκτζαθ ηε ηκνμ αλεδαθκτμ, ΰδα θα απκεηάζκνθ ηβθ ετθκδα ηκν αλεδαθσθλκθα ΚπθζηΪθηδκν εαδ δδαηβλάζκνθ ηβ ζαηλεέα ηκνμ: «Ἕζζβθεμ ηὲθ κὖθ ὥζπελ ὠθκύηεθκδ ηῆ πκΰλαθῆ (Ϋΰΰλαθκ, ηε ηκ κπκέκ ηεηΪ ηκ 355 δΫξκθηαθ «ὃθ ἂθ ἀπκζηείζῃ ίαζδζεὺμ») ηὴθ ηθ εἰδώζπθ ἀζνζίαθ» ΰλΪθεδ κ ΜΫΰαμ ΏγαθΪζδκμ (επδζηκζά πξνο Μνλαρνχο, 55)» (ΐαζ. Κ. ηεθαθέδβ, Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 4β Ϋεδκζβ 1978, εεδ. Ώζηάλ, ζ. 146). Με Ϊζζα ζσΰδα, κ ΛδίΪθδκμ δδαοετδεηαδ απσ πζάγκμ δζηκλδευθ. «Πκζζκέ θευηελκδ εδδδεκέ δδαηεέθκθηαδ σηδ κ Θεκδσζδκμ νπΫίαζζε ανηκτμ πκν παλαίέαααθ ηκθ αθηδπαΰαθδζηδεσ ανησ θσηκ ζε «ανζηβλσηαηεμ πκδθΫμ». ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα σηπμ, δεθ εέθαδ δδσζκν ζαθΫμ αθ κ παλαπΪθπ θσηκμ σλδαε ζεζβλσηελεμ πκδθΫμ, απσ ηβθ επδίκζά πλκζηέηκν εαδ ηβθ δάηενζβ ηβμ πελδκνζέαμ. (...) Ώεσηβ πδκ εθδδαθΫλκθ εέθαδ σηδ κ Οθυλδκμ εαδ κ Θεκδσζδκμ ΐ‘ (ΰδκέ ηκν Θεκδσζδκν Ώ‘) επεθΫίβζαθ ΰδα θα πλκζηαηετζκνθ ηκνμ θκηκηαΰεέμ Βγθδεκτμ απσ εαεκπκδάζεδμ απσ ηΫλκνμ ηπθ θαθαηδευθ ξλδζηδαθυθ εαδ απαέηβζαθ ζτηθπθα ηε θσηκ θα εαηαίΪζζεηαδ δδπζΪζδα απκαβηέπζβ ΰδα εζκπά πελδκνζδυθ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ.345). Codex Theodosianus XVI.10.24 (8 Εκνθέκν 423 η.Υ.) ΏνηκελΪηκλεμ Γλαηδαθσμ, ΐαζεθηδθδαθσμ εαδ Θεκδσζδκμ πλκμ Ώζεζβπδσδκηκ, 'Βπαλξκ Πλαδηκλέκν: «(...) ΕδδαδηΫλπμ δδαηΪζζκνηε ηκνμ πλαΰηαηδεκτμ ξλδζηδαθκτμ εαδ ανηκτμ πκν δζξνλέακθηαδ σηδ εέθαδ, θα ηβθ εΪθκνθ εαηΪξλβζβ ηβμ εικνζέαμ πκν ηκνμ δέθεδ β Βεεζβζέα εαδ ηκζηάζκνθ θα απζυθκνθ ίέαδκ ξΫλδ επΪθπ ζηκνμ είλαέκνμ εαδ εγθδεκτμ πκν ακνθ άζνξα εαδ δεθ επδξεδλκτθ εθΪθηδκ ζηβθ ηΪιβ εαδ ζηκνμ θσηκνμ Μαμ. Γδαηέ αθ ηΫηκδκδ ξλδζηδαθκέ θελγκτθ ίέαδα εθαθηέκθ θδζάζνξπθ αθγλυππθ πκν ακνθ ηε αζθΪζεδα, ά ζεβζαηάζκνθ ηα αΰαγΪ ηπθ, γα νπκξλεπγκτθ θα αθηδεαηαζηάζκνθ εδμ δδπζκτθ, ηλδπζκτθ ά εαδ αεσηβ ηεηλαπζκτθ ανηΪ πκν Ϋεζεοαθ. Βπέζβμ, κδ δδκδεβηΫμ ηπθ επαλξδυθ, ηκ πλκζππδεσ ηκνμ εαδ κδ εΪηκδεκδ ηπθ επαλξδυθ ανηυθ αμ εθβηελπγκτθ σηδ δεθ γα επδηλΫοκνθ θα δδαπλαξγεέ Ϋθα ηΫηκδκ Ϋΰεζβηα. Ώζζδυμ, γα ηδηπλβγκτθ εδ ανηκέ ηε ηκθ έδδκ ηλσπκ η‘ ανηκτμ πκν δδΫπλαιαθ ηκ Ϋΰεζβηα».
ξεηδεΪ ηε ηβθ ητξβ ηπθ αλξαέπθ θαυθ εαδ κδεκδκηβηΪηπθ, ίΪζεδ ηπθ Ρπηαρευθ θσηπθ: Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ, XVI, 10, 3, ΏνηκελΪηπλ ΚπθζηΪθηδκμ Ώτΰκνζηκμ πλκμ Καηκνζζέθκθ, Έπαλξκ ηβμ Πσζεπμ (1 Νκεηίλέκν 342 η.Υ.): «Βπδγνηέα ηαμ εέθαδ κδ θακέ πκν ίλέζεκθηαδ Ϋιπ απσ ηα ηεέξβ ηβμ πσζβμ θα παλαηεέθκνθ αεΫλαδκδ εαδ αζυίβηκδ. Γδαηέ, εαγυμ εΪπκδα αγζβηδεΪ παδξθέδδα ά γεΪηαηα ηκν δππκδλσηκν ά Ϊζζκδ αΰυθεμ Ϋζεκνθ ηβθ εαηαΰπΰά απσ ηκνμ θακτμ, δεθ αλησαεδ θα ηκνμ εαηαζηλΫθκνηε, αθκτ ζε ανηκτμ κθεέζεηαδ β ηΫζεζβ εκληυθ πκν δδαζεεδΪακνθ ηκ ζασ ηβμ Ρυηβμ». Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ, XVI.10.8, ΏνηκελΪηκλεμ Γλαηδαθσμ, ΐαζεθηδθδαθσμ εαδ Θεκδσζδκμ πλκμ ΠαζζΪδδκ, Ακτεα ηβμ Οζλκβθάμ (30 Νκεηίλέκν 382 η.Υ.): «Με ηβθ Ϋΰελδζβ ηκν δβηκζέκν ζνηίκνζέκν δδαηΪζζκνηε σηδ κδ θακέ σπκν πλκβΰκνηΫθπμ ζτξθαααθ ηα πζάγβ, εαδ πκν ίλέζεκθηαδ αεσηα ζε δβησζδα ξλάζβ, γα παλαηεέθκνθ αθκδεηκέ. Έηζδ γα ηπκλκτθ ηα πζάγβ ΰβΰεθυθ εαδ επδζεεπηυθ θα ίζΫπκνθ ηκ θασ. Δ αιέα ηπθ αΰαζηΪηπθ, πκν ίλέζεκθηαδ ηΫζα ζηκνμ θακτμ, γα νπκζκΰέαεηαδ ηε ίΪζβ ηβθ αδζγβηδεά ηκνμ εαδ σξδ ηκθ δελσ ηκνμ ξαλαεηάλα (..)». Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ, XVI.10.15, ΏνηκελΪηκλεμ ΏλεΪδδκμ εαδ Οθυλδκμ πλκμ Μαελσίδκ, ΐδεΪλδκ ηβμ Εζπαθέαμ, εαδ Πλκεζδαθσθ, ΐδεΪλδκ ηπθ ΠΫθηε Βπαλξδυθ (29 Εαθκναλέκν 399 η.Υ.):
«(..) επδγνηκτηε εαδ θα δδαηβλβγκτθ ηα δδαεκζηβηδεΪ ζηκδξεέα ηπθ δβηκζέπθ εηδλέπθ. Ώθ εΪπκδκμ επδξεδλάζεδ θα εαηαζηλΫοεδ ανηΪ ηα Ϋλΰα, δεθ γα ίαζέαεηαδ ζε εαηέα εικνζέα». Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ XVI.10.18, ΏνηκελΪηκλεμ ΏλεΪδδκμ εαδ Οθυλδκμ πλκμ Ώπκζζσδπλκ, Ώθγτπαηκ Ώθλδεάμ (20 Ώνΰκτζηκν 399 η.Υ.): «Ώθ εΪπκδκμ επδξεδλάζεδ θα εαηαζηλΫοεδ θακτμ, κδ κπκέκδ εέθαδ εεθκέ απσ παλΪθκηα αθηδεεέηεθα, δεθ γα Ϋξεδ ηβθ ανηκελαηκλδεά νπκζηάλδιβ. ΑδαηΪζζκνηε σηδ β εαηΪζηαζβ ηπθ εηδλέπθ γα πλΫπεδ θα παλαηεέθεδ αζυίβηβ (..)». Εκνζηδθδαθσμ Κυδδεαμ I.11.3, ΏνηκελΪηκλεμ ΏλεΪδδκμ εαδ Οθυλδκμ πλκμ Μαελσίδκ εαδ ΐδεΪλδκ Πλκεζδαθσ (399 η.Υ.) : «ππμ απαΰκλετγβεαθ κδ γνζέεμ, Ϋηζδ γΫζκνηε θα δδαηβλάζκνηε ηα δδαεκζηβηδεΪ ζηκδξεέα ηπθ δβηκζέπθ εηδλέπθ. πκδκμ επδξεδλάζεδ θα εαηαζηλΫοεδ ανηΪ ηα Ϋλΰα, δεθ ίαζέαεηαδ ζε εαηέα εικνζέα. Ώθ ηνξσθ εηθαθέζεδ εΪπκδα ανηκελαηκλδεά απΪθηβζβ ά θσηκ ΰδα θα νπελαζπέζεδ ηκθ εανησθ ηκν, ηα Ϋΰΰλαθα ανηΪ γα απκζπαζγκτθ απ‘ ηα ξΫλδα ηκν εαδ θα παλαπεηθγκτθ ζηβ κθέα Μαμ». «Οδ θακέ πκν ίλέζεκθηαθ ζε ανηκελαηκλδεΪ εηάηαηα γα ξλβζδηκπκδκτθηαθ ΰδα Ϊζζεμ ξλάζεδμ, εθυ κδ δδδυηεμ άηαθ νπκξλεπηΫθκδ θα εαηαζηλΫοκνθ ηα αΰΪζηαηα εαδ ηκνμ ίπηκτμ ηκνμ (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 19 ηκν Ϋηκνμ 408). ΚαηΪ εαθσθα κδ ανηκελΪηκλεμ πλκζηΪηεναθ ηβθ εζβλκθκηδΪ ηκνμ εαδ Ϊζζαααθ ηβ ξλάζβ ηβμ˙ εαηΫζηλεθαθ ησθκ ηα παζδΪ δδδπηδεΪ δελΪ, επεδδά άηαθ δνζεκζσηελκ θα εζεΰξγεέ αθ ξλβζδηκπκδκτθηαθ αεσηβ ΰδα ζαηλενηδεκτμ ζεκπκτμ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 100). Δ Ϊπκοβ ππμ κδ πκζζκέ αλξαέκδ θακέ εαηαζηλΪθβεαθ εαδ ππμ ανησ κθεέζεηαδ ζηδμ ανηκελαηκλδεΫμ δδαηαΰΫμ, ηε απκηΫζεζηα θα εαηβΰκλκτθηαδ κδ ΏνηκελΪηκλεμ ΰδα εαηαζηλκθά ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ εέθαδ ηΪζζκθ αζηάλδξηβ. ΤπΪλξεδ ίΫίαδα ηκ δδΪηαΰηα ηβμ 10βμ Εκνζέκν 399 (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 16), πκν δδαηΪαεδ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ θαυθ ζε επαλξδαεΫμ ησθκ πελδκξΫμ. ΏζζΪ αηΫζπμ ηεηΪ, ηκθ έδδκ ξλσθκ, ζηδμ 20 Ώνΰκτζηκν 399 (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 18) απαΰκλετεηαδ β εαηαζηλκθά θαυθ πκν εέθαδ Ϊδεδκδ απσ αΰΪζηαηα εαδ δεθ ξλβζδηκπκδκτθηαδ ΰδα παΰαθδζηδεά ζαηλεέα. Σδ άγεζαθ κδ ΏνηκελΪηκλεμ θα πλΪικνθ ζηκ αάηβηα ηβμ δδαηάλβζβμ ά ηβ ηπθ θαυθ, θαέθεηαδ απσ ηκ δδΪηαΰηα πκν ειεδσγβ ζηδμ 15 Νκεηίλέκν 407 ά 408 (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 19): «αθ εΪπκδα αΰΪζηαηα ίλέζεκθηαδ αεσηβ ηΫζα ζηκνμ θακτμ εαδ ηα δελΪ εαδ εΪθ Ϋξκνθ δεξγεέ ά δΫξκθηαδ αεσηβ ηβ ζαηλεέα ηπθ εδδπζκζαηλυθ, σπκν εδ αθ ζνηίαέθεδ ανησ, γα ιελδαπγκτθ εε γεηεζέπθ, αθκτ αθαΰθπλέακνηε σηδ ανησμ κ εαθκθδζησμ Ϋξεδ δδαηνππγεέ εαδ επδενλπγεέ εαη‘ επαθΪζβοβ πκζτ ζνξθΪ. Σα έδδα εηέλδα ηπθ θαυθ πκν ίλέζεκθηαδ ζε πσζεδμ ά επηκπσζεδμ ά εαδ Ϋιπ απσ ανηΫμ, γα παλαξπλβγκτθ ζε εκδθά ξλάζβ. Παθηκτ κδ ίπηκέ γα εαηαζηλαθκτθ εαδ κδ θακέ πκν ίλέζεκθηαδ ηΫζα ζε ανηκελαηκλδεΪ εηάηαηα γα ηεηαθελγκτθ ά γα δκγκτθ ζε Ϊζζεμ πδκ αλησδδεμ ξλάζεδμ. Οδ δδδκεηάηεμ ηκνμ γα νπκξλεπγκτθ θα ηκνμ εαηαζηλΫοκνθ(...)». Δ παΰαθδζηδεά γλβζεεέα εαζυμ ξΪγβεε˙ εαδ ηέ θκδΪαεδ ηκθ εαγΫθα ζάηελα: ζβηαζέα Ϋξεδ αθ δδεηΪξγβεε β δζκπΫδπζβ ηπθ θαυθ. ΏζζΪ κδ ανηκελΪηκλεμ δεθ ζεσπεναθ θα εαηαζηλΫοκνθ ηκνμ θακτμ. νηπΫλαζηα: 1) Σκ ΚλΪηκμ εθδδαθελσηαθ θα πΪοεδ θα ξλβζδηκπκδκτθηαδ πμ ησπκδ ζαηλεέαμ ηβμ παζδΪμ γλβζεεέαμ ηα εηέλδα ηπθ θαυθ εδ σξδ αζθαζυμ ανηκέ θα ΰελεηδζηκτθ. Σκ πλυηκ ηκνμ αλεκτζε. Ώθ κ θασμ Ϊδεδααε απσ ηκ Ϊΰαζηα εαδ ηκ ίπησ, ηπκλκτζε θα ζηΫεεηαδ σλγδκμ. Ώνησ Ϋΰδθε ηκνζΪξδζηκθ ζηβθ ΒζζΪδα. 2) Οηκέπμ, κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ κνδΫπκηε π.ξ. αάηβζαθ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ αΰαζηΪηπθ πκν ζησζδααθ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ. Σδ ζβηαέθεδ ανησ αθαθκλδεΪ ηε ηβ ζηΪζβ ηκνμ πλκμ ηβθ αλξαέα ηΫξθβ; Άπαι εαδ ανηΪ Ϋπαναθ θα εέθαδ ζαηλενηδεΪ αθηδεεέηεθα, κνδεέμ εθδδαθελσηαθ θα ηα εαηαζηλΫοεδ. Γδα ηβ ζηΪζβ ηπθ ΠαηΫλπθ αθαθκλδεΪ ηε ηβ ίέα πμ ηΫγκδκ επδελΪηβζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ΰδα ηκ αθ κδ ΠαηΫλεμ πλκεΪζεζαθ ηα δδαηΪΰηαηα εαηΪ ηβμ αλξαέαμ ζαηλεέαμ εΪθκνηε ζσΰκ ζηκ επσηεθκ εεθΪζαδκ.
Σκ 1994 δβηκζδετγβεε ζηκ πελδκδδεσ «ΒζζβθδεΪ» (Σετξκμ 44, Θεζζαζκθέεβ 1994, ζ. 31-50), ηεζΫηβ ηβμ ε. Πκζτηθδαμ ΏγαθαζδΪδβ, εαγβΰάηλδαμ ηκν Παθεπδζηβηέκν Ώγβθυθ, ηε ηκθ ηέηζκ: «Σκ ζνεσθπμ ηπθ Θευθ ζηβθ Ώθαηκζδεά Μεζσΰεδκ: ηκδξεέα αθΪζνζβμ ΰδα ηλεδμ επέ ηΫλκνμ πελδκξΫμ». Δ ε. ΏγαθαζδΪδβ, επΫζειε εεεέ ηλεδμ πελδκξΫμ ηβμ ανηκελαηκλέαμ ηε δδαθκλεηδεά ΰεπΰλαθδεά θνζδκΰθπηέα, δζηκλδεσ νπσίαγλκ εαδ δβηκΰλαθδεά ζτθγεζβ, ειαζθαζέακθηαμ Ϋηζδ ηεΰαζτηελβ αιδκπδζηέα ζηβθ ΫλενθΪ ηβμ. Οδ πελδκξΫμ ανηΫμ εέθαδ β ΒζζΪδα, β Κπθζηαθηδθκτπκζβ εαδ β νλέα – Παζαδζηέθβ. Έηζδ αθηδηεηππέαεδ ετεκζα ηδμ «ΰεθδεετζεδμ ηκν Λδίαθέκν» σζκ εαδ ηκθ «νπελίκζδεΪ ηεΰΪζκ αλδγησ θδζκζκΰδευθ ηαληνλδυθ» ζε Υλδζηδαθκτμ εαδ εγθδεκτμ ζνΰΰλαθεέμ ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ θαυθ, πκν εαηαθηΪ σππμ ζΫεδ: «τπκπηκμ»! ΓλΪθεδ: «ηδκ πνμζπάεεζά ημοξ κα δνςμπμζήζμοκ επζζηυπμοξ ηαζ αοημηνάημνεξ, ζε ιζα πενίμδμ, ηαηά ηδκ μπμία μ ενδζηεοηζηυξ θακαηζζιυξ εεςνείημ ανεηή, ζοπκά μζ εηηθδζζαζηζημί ζοββναθείξ απέδζδακ ζ’ αοημφξ θακηαζηζηέξ ηαηαζηνμθέξ καχκ ά ζηβθ εαζτηελβ πελέπηπζβ, ηεΰαζκπκδκτζαθ ηα βλκζηλΪηεδα αθδλαΰαγάηαηΪ ηκνμ». Δ έδδα β ζνΰΰλαθΫαμ αθαθΫλεδ σηδ «ε ηυπμοξ υπςξ δ Αεήκα ή μζ Γεθθμί, μ ηακυκαξ είκαζ υηζ ηα ιεηαβεκέζηενα ζηνχιαηα έπμοκ ηαηαζηναθεί απυ ημοξ ίδζμοξ ημοξ ανπαζμθυβμοξ ζηδκ πνμζπάεεζά ημοξ κα θηάζμοκ υζμ ημ δοκαηυκ βνδβμνυηενα ζημ ηθαζζηυ οπυζηνςια ηςκ ακαζηαθχκ. Σδμ παλαηβλκτηεθεμ εαηαζηλκθΫμ απκδέδκνθ κδ αλξαδκζσΰκδ ζηκνμ ζεδζηκτμ, ηδμ ίαλίαλδεΫμ επδδλκηΫμ (4 κ - 6κ αδυθα) εαδ ηβθ εΰεαηΪζεδοβ. Σα αλξαέα ηθβηεέα ηπθ Ώγβθυθ εαδ ηπθ Αεζθυθ Ϋηεδθαθ απεέλαξηα απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ». «Ο ίαθδαζδζησμ δελυθ αθηδεεδηΫθπθ άηαθ πλΪιβ ζπΪθδα ζηβθ ΒζζΪδα» δΫξεηαδ β ε. ΏγαθαζδΪδβ. ΣΫηκδεμ πελδπηυζεδμ εέθαδ «ηεηκθπηΫθεμ». «Δ ΰεθδεά εθητππζβ απσ ηβθ ΒζζΪδα εέθαδ σηδ β θγέθκνζα αλξαέα πέζηβ εθΫπθεε ζηκνμ θεκθυηδζηκνμ Υλδζηδαθκτμ, παλΪ ηβ δκηδεά ηδζζαζκδκιέα ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ, ζείαζησ εαδ ζνξθΪ εΪπκδα ζνΰεέθβζβ». Μσθκ εεεέ πκν δεθ νπάλξε «επαθά ηε ηβθ αζηδεά παδδεέα ηκν Βζζβθκλπηαρεκτ εσζηκν», εεησμ δβζαδά ηκν δζηκλδεκτ Βζζβθδεκτ ξυλκν, εαδ σπκν «β παλαδκζδαεά γλβζεεέα εέξε δζξνλΫμ λέαεμ», παλαηβλεέηαδ θαθαηδζησμ εαδ ΰέθκθηαδ εαηαζηλκθΫμ. Ώνησ ζνθΫίαδθε πελδζζσηελκ ζηβθ Ώθαηκζά (νλέα – Φκδθέεβ – Παζαδζηέθβ). Δ ε. ΏγαθαζδΪδβ σηπμ εληβθετεδ ηε ηα επδζηβηκθδεΪ ελδηάλδΪ ηβμ ηδμ ζνηπελδθκλΫμ εαδ ζε πελδκξΫμ σππμ β νλέα: «Βδυ δεθ Ϋξκνηε ηδαθ αηδΰά πελέπηπζβ γλβζεενηδεκτ θαθαηδζηκτ, αζζΪ εέθαδ ιΫζπαζηα εκδθπθδεκτ εαδ θνζεηδεκτ ηέζκνμ, Ϋθα νπκζνθεέδβηκ, εγθδεσ εέθβηα ηε αηθέεζβ, ίΫίαδα, γλβζεενηδεά». ηα έδδα πκλέζηαηα εαηαζάΰεδ εαδ κ ΰθπζησμ αλξαδκζσΰκμ Άΰΰεζκμ ΥπλΫηβμ, εληβθετκθηαμ ηβθ πελέπηπζβ ηκν ΜεΰΪζκν Θεκδκζέκν. ΚαηΪ ΰλαπηά δάζπζά ηκν, «ηκ δδΪηαΰηα ηκν Θεκδκζέκν ηκν ΜεΰΪζκν (391 – 3 η.Υ.), αθαθΫλεδ απαΰσλενζβ ζαηλεέαμ ζε αλξαέα δελΪ εαδ ηβθ εέζκδκ ζηκνμ θακτμ, δεθ εθηΫζζεηαδ σηπμ ηβθ εαηαζηλκθά ηκνμ. Άζζπζηε δεθ θαέθεηαδ ηΫηκδα εαηαζηλκθά ζηδμ αλξαδκζκΰδεΫμ αθαζεαθΫμ. Σα ηεΰΪζα εΫθηλα ηβμ αλξαέαμ ζαηλεέαμ, εεεέθα αελδίυμ πκν ζκΰδεΪ γα Ϋπλεπε θα νπκζηκτθ ηβ ηεΰαζτηελβ εαηαζηλκθά, σππμ κδ Αεζθκέ, β Οζνηπέα, β Απδυθβ, ηα δελΪ ηπθ Ώγβθυθ ε.Ϊ. δεθ θαέθεηαδ, αθαζεαθδεΪ ηκνζΪξδζηκθ, θα Ϋπαγαθ αβηδΫμ απσ αθγλυπδθκ ξΫλδ ζηα ηΫζβ ηκν 4κν αδ. η.Υ. Βι‘ Ϊζζκν πκζζκέ θακέ ηβμ αλξαέαμ ζαηλεέαμ ζυγβεαθ πμ ηδμ βηΫλεμ ηαμ ζξεδσθ αθΫπαθκδ, ενλέπμ ζηβθ ΚΪηπ Εηαζέα εαδ ηβ δεεζέα (σπκν επέζβμ ίαζέζενε κ Μ. Θεκδσζδκμ), αζζΪ εαδ ηβθ ενλέπμ ΒζζΪδα, σππμ ηκ ζνΰελσηβηα ηβμ Ώελκπσζεπμ ηπθ Ώγβθυθ, κ θασμ ηκν Δθαέζηκν (Θβζεέκθ) εαδ κ Νασμ ηκν Εζδζζκτ». Πελέ ηκν Ϋλΰκν ηκν Λδίαθέκν «ΤπΫλ ηπθ Εελυθ», ηκ κπκέκ επδεαζκτθηαδ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ πμ απσδεδιβ ΰδα ηκνμ δάγεθ Υλδζηδαθδεκτμ ίαθδαζδζηκτμ ει‘ αδηέαμ ηκν δδαηΪΰηαηκμ ηκν ΜεΰΪζκνμ Θεκδκζέκν, κ αλξαδκζσΰκμ Άΰΰεζκμ ΥπλΫηβμ παλαηβλεέ ηκ ειάμ:
«Ο ζσΰκμ ηκν Λδίαθέκν «ΤπΫλ ηπθ Εελυθ» δεθ ΰλΪθηβεε ζσΰπ αελκηάηπθ, πκν Ϋΰδθαθ εδμ εθαληκΰάθ ηκν δδαηΪΰηαηκμ εαηΪ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. Σκ δδΪηαΰηα ηκν Θεκδσζδκν Ώ' ειεδσγβ ηκ 391 εαδ ηκ εεέηεθκ ηκν Λδίαθέκν ΰλΪθηβεε ηκ 386, δβζαδά πΫθηε κζσεζβλα ξλσθδα εθπλέηελα ηε Ϊζζβ ενεαδλέα (P. Petit, ―Sur la date du ―pro Templs‖ de Libanius‖, ζηκ Byzantion XXI (1951), fasc., 285-310). Ο Θεκδσζδκμ δδσλδζε τπαλξκ ηβμ Ώθαηκζάμ εΪπκδκθ ζνηπαηλδυηβ εαδ θέζκ ηκν, ηκθ Ίίβλα ΜΪηελθκ Κνθάΰδκ. Ο Ϊθγλππκμ ανησμ άηαθ θαθαηδεσμ γλβζεσζβπηκμ εαδ Ϋιαζζκμ. Τπεεέθβζε πλΪΰηαηδ ηκθ σξζκ, επέ εεθαζάμ ηκν κπκέκν άηαθ θαθαηδεκέ εαζσΰελκδ, εαδ Ϊλξδζαθ θα εαηαζηλΫθκνθ ηα αλξαέα δελΪ, ζηβθ αλξά ενλέπμ ηα ηδελΪ εαδ απλκζηΪηενηα) δελΪ ηβμ νπαέγλκν εαδ εθ ζνθεξεέα Ϊλξδζαθ θα ηπαέθκνθ εαδ θα εαηαζηλΫθκνθ δελΪ εαδ ηΫζα ζηδμ πσζεδμ. Σσηε κ ΛδίΪθδκμ ΰλΪθεδ ηκθ πελέθβηκ εαδ πλαδσηαηκ ζσΰκ ηκν «ΤπΫλ ηπθ Εελυθ». Δ αθηέδλαζβ ηκν «γλβζεσζβπηκν» Θεκδκζέκν άηαθ θα… απαΰκλετζεδ ζηκνμ ηκθαξκτμ ηβθ εέζκδκ ζηδμ πσζεδμ, πλκζηαηετκθηαμ Ϋηζδ ηα εγθδεΪ δελΪ ηπθ Ϊζηεπθ εαδ σηαθ ζε ζέΰκ πΫγαθε κ ΜΪηελθκμ Κνθάΰδκμ ηκπκγΫηβζε Όπαλξκ ηβμ Ώθαηκζάμ ηκθ ζυθλκθα εγθδεσ Βνησζηδκ Σαηδαθσ, κ κπκέκμ εαηΪθελε θα βλεηάζεδ ηα πλΪΰηαηα εαδ θα θΫλεδ ηβθ εαηαζζαΰά. «ΚαηαζηλκθΫμ αΰαζηΪηπθ εαδ θαυθ αεκτηε απσ Ϊζζεμ πελδκξΫμ: απσ ηβθ Ώέΰνπηκ, ηβ νλέα εαδ ηβ ΜδελΪ Ώζέα. Ώπσδεδιβ σηδ κ Βζζβθδζηδεσμ πκζδηδζησμ ζε ανηΫμ ηδμ πελδκξΫμ πκηΫ δεθ εέξε ΰέθεδ «ζαρεά εκνζηκτλα» εδ επκηΫθπμ άηαθ ετεκζκ θα νπκεδθεέηαδ κ ζασμ ζε εαηαζηλεπηδεΫμ εθΫλΰεδεμ. Γδ‘ ανηκτμ ηκνμ ζακτμ ηκ «εζζβθδεσ» απζυμ δεθ άηαθ "πλαέκ"» (Lorenz Gyömörey, Ζ δχζε ηεο Γχζεο, εεδ. Παπααάζβ). Βέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ σηδ εαδ ηκ πελδκδδεσ Γαπιφο (η. 138, ζ. 8022-23) ζβηεδυθεδ: «ζκδ ζξεδσθ κδ εαηαζηλκθεέμ αλξαέπθ Βζζβθδευθ ηθβηεέπθ εέθαδ Υλδζηδαθκέ ει Εκνδαέπθ, δβζαδά Βίλαέκδ. Οδ Υλδζηδαθκέ ει εγθδευθ, δβζαδκέ κδ Έζζβθεμ, ζπΪθδα ηεηεέξαθ ζε δδπΰηκτμ Βζζάθπθ». «Δ ΒζζΪδα ίλδζεσηαθ εεησμ ηβμ δδεαδκδκζέαμ ηκν επΪλξκν ηκν πλαδηπλέκν ηβμ Ώθαηκζάμ˙ δεθ νπΪλξκνθ ηαληνλέεμ πκν θα αθαθΫλκνθ εαηαζηλκθΫμ θαυθ ανηάθ ηβθ πελέκδκ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 81). Τπσ ηκ θπμ ηκθ παλαπΪθπ ζηκδξεέπθ κ δζξνλδζησμ ηκν αλξαδκζΪηλβ αλΪθηκν Παθσμ (Γαπιφο, η. 229, ζ. 14628) σηδ κ πλαΰηαηδεσμ ζησξκμ ηπθ Ώνηκελαησλπθ άηαθ β εαηαζηλκθά ηκν Βζζβθδζηκτ εδ σηδ «κδ θακέ εαδ κδ ίπηκέ, κδ ζξκζΫμ εαδ ηα ζηΪδδα ηβμ Ρυηβμ κνδΫθ Ϋπαγαθ. Μσθκ ηπθ Βζζάθπθ ηα Ϋλΰα ΰελεηέζγβεαθ εαδ κδ Βζζβθδεκέ γεζηκέ εαηαλΰάγβεαθ, αεσηβ εαδ γεζηκέ Ϊζξεηκδ πλκμ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα, εαδ ησθκ ησθκ δδεκζκΰδεΪ εαδ θνζεηδεΪ Έζζβθεμ ζθαΰδΪζγβεαθ» εέθαδ ηεζεέπμ αίΪζδηκμ. Σκ αελδίυμ αθηέγεηκ ζνθΫίβ. ξδ ησθκ κδ εαζτηελα δδαηβλβηΫθκδ αλξαέκδ θακέ ίλέζεκθηαδ ζηβθ ΒζζΪδα, σξδ ησθκ ηα αλξαέα εηέλδα εαδ εαζζδηεξθάηαηα π.ξ. ηπθ Ώγβθυθ δδαζυγβεαθ ζε αθηέγεζβ ηε ανηΪ ηβμ Ρυηβμ, πκν εαηαζηλΪθβεαθ, αζζΪ ΰθπλέακνηε σηδ εαηαζηλκθΫμ αλξαέπθ θαυθ ζνθΫίβζαθ ενλέπμ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηβ νλέα˙ εαδ θνζδεΪ κνδεέμ Έζζβθαμ ζθαΰδΪζηβεε. Αε ΰθπλέακνηε αθ ηα οετδβ ηκν αλξαδκζΪηλβ Παθσμ εέθαδ ζνθεδδβηΪ εαδ ζεσπδηα˙ ηκ ησθκ πκν ΰθπλέακνηε εέθαδ ππμ ηΫζπ ηπθ αίΪζδηπθ ανηυθ δζξνλδζηυθ, κ αλξαδκζΪηλβμ Παθ, σππμ εαδ κδ σηκδκέ ηκν, νπκδανζέαεδ ηκθ αθηδξλδζηδαθδεσ ηέζκμ εαδ ηκθ θαθαηδζησ ηπθ αθαΰθπζηυθ ηκν Γαπινχ ζΫΰκθηΪμ ηκνμ παθκτλΰα οετδβ, πκν δεθ αθηΫξκνθ ζε εαηηέα ελδηδεά. Δ Helen SaradiMendelovici (―Christian Attitudes toward Pagan Monuments in Late Antiquity and their Legacy in Later Byz antine Centuries‖, Dumbarton Oaks Papers 44 (1990), 47), ηκπκγεηεέ ζηα ηΫζβ ηκν 4κν αδυθα ηβθ Ϋιαλζβ ηβμ εξγλδεάμ ζηΪζβμ ηπθ Υλδζηδαθυθ πλκμ ηα παΰαθδζηδεΪ δελΪ, αζζΪ ηανησξλκθα εαηαδεδεθτεδ σηδ δ επενζηή ζηάζδ ηςκ Υνζζηζακχκ πνμξ αοηά μφηε βεκζηυ θαζκυιεκμ οπήνλε μφηε ζοζηδιαηζηή πμθζηζηή. Ο ΐαζεθηδαθσμ Ώ‘ (364-375 η.Υ.) δδαεβλτζζεδ σηδ «...κδ θσηκδ πκν ειΫδπζα εαηΪ ηβθ αλξά ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν, πκν επδηλΫπκνθ ζηκθ εαγΫθα θα αεκζκνγεέ ηβθ γλβζεεέα ζηβθ κπκέα αθάεεδ» (Θεκδ. Κυδ., IX, 16, 9 ηκν Ϋηκνμ 371 η.Υ.).
«Ο ΐαζεθηδαθσμ πελδκλέζηβεε ζηκ θα απαΰκλετζεδ, επέ πκδθά γαθΪηκν, ηδμ θνξηελδθΫμ ηεζεηΫμ (Θεκδ. Κυδ., X, 1, 8 εαδ IX, 16, 9 ηβμ 9βμ επηεηίλέκν 364). Βπέζβμ απαΰκλετεδ θα αθαζαηίΪθεδ Υλδζηδαθσμ ηβθ ενγτθβ εθσμ παΰαθδζηδεκτ θακτ. ηπμ ανηΪ ηα ηΫηλα, σππμ ηκθέαεδ κ G. Fowden, πελδσλδααθ επέζβμ ηβ δδεαδκδκζέα ηπθ επδζεσππθ ζε αβηάηαηα δβησζδαμ ηΪιβμ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 66). Με Ϊζζα ζσΰδα, απΫηλεπαθ ηδμ ανγαδλεζέεμ ηπθ Υλδζηδαθυθ επδζεσππθ. «ηδμ 29 ΜαΎκν 371 η.Υ. κδ δτκ ανηκελΪηκλεμ ΐαζεθηδαθσμ εαδ ΐΪζβμ εθΫελδθαθ ηβθ πλαεηδεά ηβμ δβησζδαμ πλκθβηεέαμ ζηβ λπηαρεά τΰεζβηκ, εαγυμ εαδ «σζα ηα γλβζεενηδεΪ Ϋγδηα πκν επΫηλεπαθ κδ πλσΰκθκδ» (omnis concessa a maioribus religio)» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 70). «Αεθ εαηαδδεΪακνηε [ηβθ πλκθβηεέα], αζζΪ απαΰκλετκνηε ηβ ξλάζβ ηβμ ΰδα επδίζαίεέμ ζεκπκτμ», δδαηΪακνθ (Θεκδ. Κυδ., IX, 16, 9). Θεκδυλβηκν Κτλκν, Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 5, 20: «Χζησζκ, κ ΐΪζεθηαμ [364-378 η.Υ.] επΫηλεοε ζε σζκνμ θα ζαηλετκνθ εαδ θα ηδηκτθ εαγ‘ κπκδκθδάπκηε ηλσπκ άγεζαθ σ,ηδ άγεζαθ. Μσθκ εαηΪ ηπθ νπελαζπδζηυθ ηπθ Ώπκζηκζδευθ εθηκζυθ επΫηεδθε ζε πσζεηκ. ΚαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν ΐΪζεθηα ηκ πνλ ηπθ θαυθ άηαθ αθαηηΫθκ, κδ ζπκθδΫμ εαδ κδ γνζέεμ πλκζθΫλκθηαθ ζηα εέδπζα, δβησζδεμ εκληΫμ ΰέθκθηαθ ζηδμ πζαηεέεμ, εαδ κδ ζΪηλεδμ ηπθ δδκθνζδαευθ κλΰέπθ ηλδΰνλθκτζαθε θκλυθηαμ δΫληαηα αδΰυθ, ζε ίαεξδεσ παλαζάλβηα, εαδ ΰεθδεΪ ζνηπελδθελσηεθκδ ηε ηΫηκδκ ηλσπκ, υζηε θα δεέξθκνθ ηβθ εαεκάγεδα ηκν αθΫθηβ ηκνμ». ΐζΫπκνηε σηδ, ζε ηδα επκξά πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηβθ πελδΰλΪθκνθ πμ ακθελά εαδ ηε ζνθεξσηεθκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ, Ϋθαμ «ίνααθηδθσμ» ανηκελΪηκλαμ δδυεεδ ηκνμ Ολγσδκικνμ εδ αθάθεδ απεέλαξηκνμ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ. «Ο Γλαηδαθσμ (...) απκδκεέηααε ηδμ δδυιεδμ ζσΰπ ηπθ δδαθκλεηδευθ γλβζεενηδευθ πέζηεπθ εαδ επαθΫθελε σζκνμ σζκδ εέξαθ εικλδζηεέ ζσΰπ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ. Βπέζβμ ειΫδπζε Ϋθα θσηκ ηε ηκθ κπκέκ γΫζπδζε σηδ κ εαγΫθαμ ηπκλκτζε εζετγελα θα ειαζεεέ ηα γλβζεενηδεΪ ηκν εαγάεκθηα εαδ επδηλεπσηαθ θα εΪθεδ γλβζεενηδεΫμ ζνθαγλκέζεδμ». (πασηεθκν, Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 7, 1). «ΏζζΪ κ ΏνηκελΪηκλαμ [ζβη. κ Γλαηδαθσμ: 375-383 η.Υ.] εθεέζγβ ηπθ αΰαζηΪηπθ ηπθ γευθ πκν κ ζασμ ζείσηαθ˙ 424 [εδδπζκζαηλδεκέ] θακέ ά θαΎδλδα αεσηβ νπάλξαθ, ΰδα θα δεαθκπκδκτθ ηβθ αθκζέπζβ ηκν ζακτ˙ εαδ ζε εΪγε ζνθκδεεέα ηβμ Ρυηβμ β εναδζγβζέα ηπθ Υλδζηδαθυθ πλκζίαζζσηαθ απσ ηκνμ εαπθκτμ ηπθ εδδπζκζαηλδευθ γνζδυθ» (E. Gibbon, The decline and fall of the RomanEmpire, Collier Books, N.Y., N.Y., Vol. II, p. 73). τηθπθα ηε ηκνμ Ν/Π, κδ Βγθδεκέ ζθΪακθηαθ ζαθ ηα ζθαξηΪλδα εεεέθβ ηβθ επκξά˙ εδ κδ θακέ ηκνμ ΰελεηέακθηαθ. ΐΫίαδα κ Γλαηδαθσμ άηαθ ανησμ πκν δδΫηαιε ηβθ απκηΪελνθζβ ηκν αΰΪζηαηκμ ηβμ Νέεβμ απσ ηκ εηέλδκ ηβμ νΰεζάηκν. ΏζζΪ ζε ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ πλσεεδηαδ ΰδα Ϋθα ελαηδεσ εηέλδκ. Αεθ πλσεεδηαδ πελέ εγθδεκτ θακτ. Αδεαέπηα ηκν ελΪηκνμ άηαθ θα απκηαελτθεδ απσ ηα εηέλδα ηβμ δδκέεβζβμ ηα ζτηίκζα ηβμ παζδΪμ γλβζεεέαμ. Με ίΪζβ σζα ηα παλαπΪθπ κδ δδυιεδμ εαηΪ ηβμ ζνΰεζβηδεάμ αλδζηκελαηεέαμ εε ηΫλκνμ ηκν ΐΪζεθηα δεθ ζβηαέθκνθ «δδπΰησ εαηΪ ηπθ εγθδευθ». Ο ΐΪζεθηαμ πμ ΰθπζησθ δέπιε εαδ Ολγσδκικνμ εαδ ενλέπμ ηκνμ ηκθαξκτμ. Δ εαηαΰπΰά (απσ επαλξέα) εαδ β εκδθπθδεά πλκΫζενζβ (ξπλδεκέ εαδ ζηλαηδυηεμ) ηκν ΐΪζεθηα δεέξθκνθ ηκνμ «ζσΰκνμ» πκν δέπιε ηβθ παλαδκζδαεά αλδζηκελαηέα. Τπάλξε αθηέγεζβ ηεηαιτ ζηλαηδπηδεάμ εαδ παλαδκζδαεάμ αλδζηκελαηέαμ, σηαθ απσ ηκθ 3κ αδυθα εαδ ηεηΪ Ϊλξδζαθ θα αθΫλξκθηαδ ζηβθ δελαλξέα Ϊηκηα ηβ αλδζηκελαηδεάμ εαηαΰπΰάμ, εδ ανηά αελδίυμ ηβθ αθηέγεζβ εεθλΪακνθ κδ δδπΰηκέ ηκν ΐΪζεθηα, εαδ σξδ ηβθ αθηέγεζβ εγθδζηκτ-ξλδζηδαθδζηκτ, ηδα εαδ σππμ εέπαηε κ ΐΪζεθηαμ εδέπεε εαδ ξλδζηδαθκτμ.
Βθα παΰαθδζηδεσ επδξεέλβηα ππμ κ παΰαθδζησμ επΫαβζε ζηβθ επαλξέα υμ ηκθ 10 αδ. επεδδά εεεέ β ανηκελαηκλδεά εικνζέα άηαθ αδτθαηβ. Ώδτθαηβ β ανηκελαηκλδεά εικνζέα πκν εέξε ζηβ δδΪγεζά ηβμ Ϊπεδλα ξλάηαηα εαδ ζηλαησ; Δ παΰαθδζηδεά Ρυηβ εέξε ηβθ δεαθσηβηα θα δδαηΪζζεδ ηαελκξλσθδκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ ζηδμ επαλξέεμ ηβμ, εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ ησζδμ εεξλδζηδαθέζηβεε ηκ ελΪηκμ, ανησηαηα Ϋξαζε ηβθ δεαθσηβηα ηκν θα εΪθεδ επέζβμ ηαελκξλσθδκνμ δδπΰηκτμ ζηδμ επαλξέεμ; Αδα ηαΰεέαμ, ιαθθδεΪ ηβθ Ϋξαζε; Σκ σηδ ηελδεκέ ανηκελΪηκλεμ εαηεδέπιαθ ηκνμ παΰαθδζηΫμ ηεηΪ ηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ δεθ ζΫεδ ηέπκηα εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Ώθσηκν Ϋΰδθαθ πκζζκέ ξλδζηδαθκέ, άηαθ θνζδεσ πκζζκέ θα ηβθ εέθαδ εηπκηδζηΫθκδ, πμ θεκθυηδζηκδ, ηε ηκ πθετηα ηπθ βλπδευθ ηαλητλπθ ξλδζηδαθυθ ηπθ πλκβΰκτηεθπθ αδυθπθ, εαδ θα ζεδηκνλΰκτθ υμ σξζκμ. ηαθ ανιΪθεδ β πκζσηβηα, β πκδσηβηα πΫθηεδ. Φαέθεηαδ, πΪθηπμ, ππμ άηαθ «γερεσ Ϋλΰκ» β απαΰσλενζβ ηκν παΰαθδζηκτ απσ ηκθ Θεκδσζδκ, δδσηδ κδ έδδκδ κδ Βγθδεκέ ηκθ εέξαθ αθαεβλτιεδ γεσ ηκνμ ζηα 393 – αθκτ εέξε αλξέζεδ θα εεδέδεδ αθηδπαΰαθδζηδεκτμ θσηκνμ – ζΫΰκθηαμ ζε εκληαζηδεά ζνθεδλέαζβ ηβμ τΰεζβηκν: "Deum dedit Hispania quem videmus" = Δ Εζπαθέα ηαμ ξΪλδζε ηκ Θεσ πκν ίζΫπκνηε (Κ. δησπκνζκν, Ο Μχζνο ησλ κεγάισλ ηεο ηζηνξίαο, Ώγάθα 1995, ζ. 355). ΏθαλπηδΫηαδ εαθεέμ αθ ειαεκζκνγκτθ θα πδζηετκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζηβθ εΰενλσηβηα ηβμ γεκπκέβζβμ ηκν Θεκδσζδκν απσ ηκνμ παΰαθδζηΫμ. Οδ αλξαέκδ εγθδεκέ δεθ εέξαθ ηΫηκδεμ πλκεαηαζάοεδμ. Έθαμ «γεσμ» αζθαζυμ γα ηπκλκτζε θα εΪθεδ σ,ηδ γΫζεδ ηα εδδπζκζαηλδεΪ δελΪ. Άζζπζηε, κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νπελαζπέακθηαδ, σππμ εέδαηε, ηε πΪγκμ ηκνμ δελεέμ ηβμ ζαηλεέαμ ηκν «Θεκτ ΏνηκελΪηκλα». ΏθηδθΪζεδμ επέ αθηδθΪζεπθ. Δ εαηαζηλκθά ηπθ εγθδευθ θαυθ εαδ ηπθ αΰαζηΪηπθ ηπθ γευθ δεθ Ϋΰδθε απσ «ξλδζηδαθδεσ ηέζκμ εαηΪ ηκν Βζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ» σππμ θκηέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κτηε απσ Ϋζζεδοβ εεηέηβζβμ ΰδα ηβθ εζζβθδεά ηΫξθβ. Έΰδθε απκεζεδζηδεΪ ζσΰπ γλβζεενηδεάμ Ϋξγλαμ. ΑδαθκλεηδεΪ, εαδ κδ ΒδεκθκηΪξκδ ίνααθηδθκέ ανηκελΪηκλεμ ηκν 8κν-9κν αδ. πκν εαηΫζηλεθαθ ηδμ εδεσθεμ γα Ϋπλεπε θα εαηβΰκλκτθηαδ ΰδα «Ϋζζεδοβ εεηέηβζβμ πλκμ ηβθ ίνααθηδθά ηΫξθβ». Με Ϊζζα ζσΰδα, επεδδά εεεέθβ ηβθ επκξά δεθ νπάλξε απσ σζκνμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ β αθηέζβοβ ηπθ αΰαζηΪηπθ ά ηπθ εδεσθπθ πμ Ϋλΰπθ ηΫξθβμ, αζζΪ ησθκ πμ γλβζεενηδευθ αθηδεεδηΫθπθ, ΰδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ ανηΪ εαηαζηλΪθβεαθ. ΒΪθ εαθεέμ δδαθπθεέ ηε ανησ, γα πλΫπεδ θα ειβΰάζεδ ΰδαηέ κδ εδεκθκηΪξκδ ΐνααθηδθκέ ανηκελΪηκλεμ άηαθ εθΪθηδα ζηκθ ΐνααθηδθσ πκζδηδζησ ηβμ έδδαμ ηβμ ξυλαμ ηκνμ. Άζζπζηε, αθ δεθ εεηδηκτζαθ κδ ΐνααθηδθκέ ηβθ αλξαέα εζζβθδεά ηΫξθβ, δεθ γα ηεηΫθελαθ ησζα αλξαδκεζζβθδεΪ αΰΪζηαηα (εαδ γευθ) ζηκ ΠαζΪηδ, ηκθ Εππσδλκηκ, ηδμ κδκτμ εαδ ζηδμ πζαηεέεμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ. Βέθαδ πΫλα πμ πΫλα αίΪζδηκμ κ θεκπαΰαθδζηδεσμ δζξνλδζησμ, σηδ πκζζΪ ΒζζβθδεΪ ζαηλενηδεΪ αΰΪζηαηα – εαηΪ δδαηαΰά ηκν Θεκδσζδκν Ώ‘ – «απάξγβζαθ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ εαδ εηκπκγεηάγβζαθ, δέεβθ δδαεκζηβηδευθ ζαθτλπθ, ζε δβησζδκνμ ξυλκνμ, σπκν ηκ πθενηαηδεΪ ειαγζδπηΫθκ πζάγκμ ηπκλκτζε αθεθσξζβηκ θα ηα ίείβζυθεδ εαδ θα ηα θητθεδ, εεηκθυθκθηαμ ηα πδκ ξαηβζΪ ΫθζηδεηΪ ηκν απΫθαθηδ ζηκνμ ―ξλδζηκηΪξκνμ‖ Έζζβθεμ πκν ―Ϋθηδαιαθ ανηΪ ηα ισαθα εαδ ηα πλκζεετθβζαθ‖» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 48). Οδ Ρπηβκέ Έζζβθεμ πλσΰκθκέ ηαμ ηα δδΫζπζαθ απσ ηδμ εεαηκθηΪδεμ ίαλίαλδεΫμ εδζίκζΫμ ζε ΐαζεΪθδα εαδ Μ. Ώζέα ηκπκγεηυθηαμ ηα ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ. Αεθ ηκπκγεηάγβεαθ ηα αΰΪζηαηα, ΰδα ηα ξζενΪαεδ ηκ πζάγκμ, σππμ οετδκθηαδ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ ΰδα θα ηα γανηΪαεδ. ξδ ησθκ δεθ ηα ξζεταααθ εαδ ηα Ϋθηνθαθ, αζζΪ ζνθεπαληΫθκδ απσ ανηΪ, ηα εέξαθ πμ πλσηνπα ίΪζεδ ηπθ κπκέπθ Ϋθηδαξθαθ ηκνμ αδλδΪθηεμ εαδ ηα αΰΪζηαηα επδθαθυθ πλκζυππθ, ανηκελαησλπθ, ζηλαηβΰυθ εαδ αληαηβζΪηπθ. Δ Κπθζηαθηδθκτπκζβ άηαθ Ϋθα πλαΰηαηδεσ ηκνζεέκ ηε σζκνμ ηκνμ γβζανλκτμ˙ εαδ γα νπάλξαθ αεσηβ ηα αΰΪζηαηα ανηΪ, αθ δεθ εέξε ζνηίεέ β ηκδλαέα Άζπζβ ηκν 1204, εαηΪ ηβθ κπκέα κδ Ανηδεκενλππαέκδ ηα Ϋζεδπζαθ, πλκεαζυθηαμ ηκ γλάθκ Ρπηβυθ σππμ κ Νδεάηαμ ΥπθδΪηβμ πκν άηαθ παλυθ
ζηβθ Άζπζβ. «Ώπυζεδεμ [αΰαζηΪηπθ] ζβηεδυγβεαθ ησθκ απσ ζεδζηκτμ, πνλεαΰδΫμ εαδ εζπηελδεΫμ αθαηαλαξΫμ – ζαρεΫμ ειεΰΫλζεδμ, ζνΰελκτζεδμ εαδ εαηαζηκζΫμ. Οδ ξλδζηδαθκέ ηβμ πλπηετκνζαμ γατηαααθ ηα αΰΪζηαηα πκν ζησζδααθ ηβθ πσζβ ηκνμ» (Κ. δησπκνζκν, Ζ ιεειαζία θαη θαηαδξνκή ησλ Διιεληθψλ Αξραηνηήησλ, Ώγάθα 1997, ζ. 213). «Οδ ΐνααθηδθκέ δδαθκκτηεθκδ – αεσηα εαδ γεκζσΰκδ – Ϋξκνθ ίαγδΪ ΰθυζβ ηβμ αλξαέαμ ηΫξθβμ εαδ εεθλΪακνθ ξπλέμ επδθνζΪιεδμ ηκθ απελδσλδζηκ γανηαζησ ηκνμ. νξθσηαηεμ ζηκνμ ίνααθηδθκτμ αδυθεμ κδ αθαΰπΰΫμ ζηκθ αλξαέκ εζζβθδεσ πκζδηδζησ εαδ ηκνμ επδθαθεέμ δβηδκνλΰκτμ ηκν εαδ κδ ζνΰελέζεδμ ηβμ ίνααθηδθάμ εδεκθκΰλαθέαμ ηε ηβθ εζαζζδεά απΰλαθδεά πκν απκεαζτπηκνθ εκδθΪ ά παλΪζζβζα εαζζδηεξθδεΪ δδευδβ» (Κ. δησπκνζκν, Ζ ιεειαζία θαη θαηαδξνκή ησλ Διιεληθψλ Αξραηνηήησλ, Ώγάθα 1997, ζ. 227). Μσθκ ζηβθ πζαηεέα ηκν Γετιδππκν νπάλξαθ ηα αΰΪζηαηα ηκν Ώδζξέθβ, ηκν ΏλδζηκηΫζβ, ηκν Δζέκδκν, ηκν δηπθέδβ, ηκν ΏθαιδηΫθβ, ηκν ΚΪζξα, ηβμ απθκτμ, ηκν Ώπσζζπθα (ηλέα), ηβμ Ώθλκδέηβμ (ηλέα), ηκν Καέζαλα, ηκν ΠζΪηπθα, ηκν ΣΫλπαθδλκν, ηκν Πελδεζά, ηκν Πνγαΰσλα, ηκν Αβησελδηκν, ηκν Δλαεζά, ηκν Ώδθεέα, ηβμ ΏθδλκηΪξβμ, ηκν ΜεθεζΪκν, ηβμ ΒζΫθβμ, ηκν ΟδνζζΫα, ηβμ ΒεΪίβμ, ηβμ ΚαζζΪθδλαμ, ηκν Ώέαθηα, ηκν ΕζκελΪηβ, ηκν ΏξδζζΫα, ηκν αλπβδυθα, ηκν Βληά, ηκν Οηάλκν, ηκν Φελεεέδβ, ηκν ΜΫθαθδλκν, ηκν Θκνεδδάδβ, ηκν Δλκδσηκν, ηκν ΠδθδΪλκν, ηκν Ξεθκθυθηα, ηκν ΏζεηΪθα εαδ ηκν ΐδλΰδζέκν (Υλδζησδπλκν Κκπηέηβ, Έθθξαζηο ησλ αγαικάησλ ησλ εηο ην δεκφζηνλ γπκλάζηνλ ηνπ επηθαινπκέλνπ Εεπμίπνπ , Παζαηδθά Ώθγκζκΰέα). Βτεκζα θαθηΪαεηαδ εαθεέμ πσζα αΰΪζηαηα εκζηκτζαθ δλσηκνμ, πζαηεέεμ εαδ δβησζδα εηέλδα ηβμ εζζβθέδαμ ΐαζδζετκνζαμ υμ ηκ 1204. ΏνηΪ αζθαζυμ ηα αΰΪζηαηα γευθ, βλυπθ, θδζκζσθπθ, πκδβηυθ, δεθ ηα εέξαθ «ΰδα θα ηα θητθκνθ», αζζΪ ΰδα θα ηα γανηΪακνθ. Γεκ ημοξ πείναγε θμζπυκ ημοξ Υνζζηζακμφξ ημ άβαθια ςξ άβαθια, ςξ ηαθθζηέπκδια. Χξ ακηζηείιεκμ θαηνείαξ ημοξ πείναγε. Χξ άβαθια ημ δζαηδνμφζακ ηαζ ημ έααγακ ζε πενίμπηδ δδιυζζα εέζδ, σππμ αλΰσηελα ζηβ Ανηδεά Βνλυπβ. Ώεσηβ εαδ κδ ΰδκληΫμ ηπθ Βγθδευθ δεθ απαΰκλετκθηαθ, ηε ηβθ πλκςπσγεζβ θα ηβ ΰδθσηαθ γνζέα: Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ XVI, 10, 8, ΏνηκελΪηκλεμ Γλαηδαθσμ, ΐαζεθηδαθσμ εαδ Θεκδσζδκμ πλκμ ΠαζζΪδδκθ, Ακτεα ηβμ Οζλκβθάμ (30 Νκεηίλέκν 382 η.Υ.): «Με ζεκπσ θα ηπκλκτθ ηα πζάγβ, ησζκ ηπθ ΰβΰεθυθ σζκ εαδ ηπθ επδζεεπηυθ, θα ίζΫπκνθ ηκ θασ, β Βηπεδλέα ζκν γα δδαηβλάζεδ σζεμ ηδμ ΰδκληΫμ εαδ ηδμ ηεζεηΫμ». Θεκδκζδαθσμ Κυδδεαμ XVI, 10, 17, ΏνηκελΪηκλεμ Ώτΰκνζηκδ ΏλεΪδδκμ εαδ Οθυλδκμ πλκμ Ώπκζζσδπλκθ, Ώθγτπαηκ Ώθλδεάμ (20 Ώνΰκτζηκν 399 η.Υ.) : «δεθ επδηλΫπκνηε θα εαηαλΰβγκτθ κδ εκληαζηδεΫμ ζνΰεεθηλυζεδμ πκζδηυθ εαδ β απσζανζβ πκν παέλθκνθ σζκδ απσ ανηΫμ. Έηζδ απκθαζέακνηε, σηδ, ζτηθπθα ηε ηα αλξαέα Ϋγδηα, γα ειαεκζκνγάζκνθ θα παλΫξκθηαδ δδαζεεδΪζεδμ ζηκ ζασ, ξπλέμ σηπμ γνζέεμ, εαδ γα επδηλΫπεηαδ ζηκθ εσζηκ θα παλενλέζεεηαδ ζε εκληαζηδεΪ ζνηπσζδα σπκηε ηκ επδγνηεέ». 14f ΓΗΑ ΣΗ ΤΠΑΡΚΣΔ ΓΗΧΞΔΗ «Μδηεέζηε ηβθ κλΰά εαδ ηβθ δλδητηβηα ηπθ Εκνδαέπθ εαηαζηλΫθκθηαμ δελΪ εαδ ίπηκτμ εαδ εαηαζθΪιαηε σξδ ησθκ ηκνμ δδεκτμ ηαμ πκν δεθ εΰεαηΫζεδοαθ ηβθ παηλκΰκθδεά ζαηλεέα, αζζΪ εαδ εεέθκνμ απσ εζΪμ πκν εέθαδ παλαπζαθβηΫθκδ σππμ εζεέμ, ηκνμ αδλεηδεκτμ πκν δεθ γλβθκτθ ηκθ πεγαηΫθκ ηε ηκθ έδδκ ηλσπκ πκν ηκ εΪθεηε εζεέμ. Απηά φκσο είλαη κάιινλ δηθά ζαο γλσξίζκαηα γηαηί πνπζελά, νχηε ν Ηεζνχο ζαο παξέδσζε ηέηνηεο εληνιέο νχηε ν Παχινο,» ΰλΪθεδ κ Εκνζδαθσμ, παλαδεξσηεθκμ Ϋηηεζα σηδ δεθ εέθαδ ηκ ξλδζηδαθδεσ δσΰηα νπαέηδκ ΰδα ηα παλαπηυηαηα εαευθ Υλδζηδαθυθ. Σκ έδδκ παλαδΫξεηαδ εδ κ ΛδίΪθδκμ, σηαθ Ϋζεΰε ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ ππμ αθ ηεηΫλξκθηαδ ίέα ζε αβηάηαηα πέζηβμ παλαίδΪακνθ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ ηκνμ θσηκνμ. ΞεξθΪ σηπμ σηδ κδ ελαηδεΫμ δδυιεδμ εαηΪ σζπθ δε ζνηηελέακθηαθ ηβ γλβζεεέα ηκν ελΪηκνμ δεθ άηαθ κτηε απκεζεδζηδευμ Υλδζηδαθδεσ θαδθσηεθκ κτηε Υλδζηδαθδεά εθετλεζβ. Οδ παΰαθδζηδεΫμ αλξαέεμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ εαδ β παΰαθδζηδεά Ρυηβ άηαθ κδ πλυηεμ δδδΪιαζεμ. Κδ σηπμ, κδ Ν/Π εαηβΰκλκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ ΰδα εΪπκδεμ πλΪιεδμ εαευθ (=ηβ αεκζκνγκτθηπθ ηδμ εθηκζΫμ ηκν Υλδζηκτ) Υλδζηδαθυθ.
Οδ δδπΰηκέ ηπθ Υλδζηδαθυθ απσ ηκνμ Βγθδεκτμ κτηε εαηΪ δδΪθκδα δε ηπκλκτθ θα ζνΰελδγκτθ ηε ηκνμ εζΪξδζηκνμ δδπΰηκτμ ηπθ Βγθδευθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ: Οδ Υλδζηδαθκέ, πμ ηδελά ηεδκοβθέα δδυεκθηαθ αθβζευμ, αελδίυμ επεδδά άηαθ ζέΰκδ, β ητΰα ηεμ ζηκ ΰΪζα – εδ Ϋηζδ κ δδπΰησμ θκηδηκπκδκτθηαθ ζηβθ εκδθά ΰθυηβ – εθυ κδ ΠαΰαθδζηΫμ, επεδδά απκηεζκτζαθ ηεΰΪζκ ηηάηα ηκν ζακτ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ αεσηβ, δεθ ΰδθσηαθ θα εικθηπγκτθ ά θα ηλκηκελαηβγκτθ απζυμ ίΪζεδ ηελδευθ δδαηαΰηΪηπθ – κ δδπΰησμ ηκν ηδζκτ πζβγνζηκτ δεθ εέθαδ δδεαδκζκΰέζδηκμ ζηα ηΪηδα ηβμ εκδθάμ ΰθυηβμ, εαδ ΰδ‘ανησ δεθ πλαΰηαηκπκδεέηαδ. Γδ‘ ανησ κδ δδπΰηκέ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ άηαθ πκζζκέ εαδ ζεζβλσηαηκδ, εθυ κδ δδπΰηκέ εαηΪ ηπθ πκζζυθ Παΰαθδζηυθ άηαθ εζΪξδζηκδ εαδ πκζτ άπδκδ. ΒπδπζΫκθ, εαηΪ ηκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ νπάλιαθ εεαηκθηΪδεμ ξδζδΪδεμ γτηαηα, απκεεθαζδζηΫθκδ, ζθαΰηΫθκδ, ζηανλπηΫθκδ, εαηηΫθκδ, πκδεδζκηλσππμ γαθαηπηΫθκδ. ΚΪηδ αθηέζηκδξκ ζε πκζσηβηα δεθ νπΪλξεδ, ΰδα ηκνμ νπαλεηκτμ δδπΰηκτμ εαηΪ Παΰαθδζηυθ. Ίζπμ πλκπβζαεέακθηαθ ζηδμ επαλξέεμ σζκδ επδξεδλκτζαθ θα εηπκδέζκνθ ηβθ εαηεδΪθδζβ εεεέθπθ ηπθ αλξαέπθ θαυθ πκν εαηεδαθέζηβεαθ, αζζΪ δεθ νπάλιε ηααδεά, σππμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ, εισθηπζβ ηκν πζβγνζηκτ, υζηε δδα ηκν θνζδεκτ αθαθδζηκτ εαδ εζΪηηπζβμ ηκν πζβγνζηκτ ηπθ Βγθδευθ θα εεζεέοεδ β αλξαέα ζαηλεέα. ΤπΪλξεδ, δβζαδά ηδα κνζδυδβμ δδαθκλΪ ηεηαιτ ηπθ ζεζβλυθ δδπΰηυθ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ εαδ ηπθ ζπκλαδδευθ άπδπθ δδπΰηυθ εαηΪ ηπθ Βγθδευθ: κδ παΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ (π.ξ. ΑΫεδκμ) επδδέπεαθ ηβθ ειαθΪθδζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ηΫζπ ηβμ θνζδεάμ εισθηπζβμ ηκν ξλδζηδαθδεκτ πζβγνζηκτ, εθυ κδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ επδδέπεαθ ηβθ ειαθΪθδζβ ηβμ αλξαέαμ ζαηλεέαμ ηε ηβθ απαΰσλενζβ ηπθ γνζδυθ εαδ, ζπαθδσηελα, ηβθ εαηεδΪθδζβ ηπθ αλξαέπθ θαυθ. Έηζδ, κδ δτκ δδαθκλΫμ ηεηαιτ δδπΰηυθ εαηΪ ηπθ ξλδζηδαθδευθ πζβγνζηυθ εαδ απαΰκλετζεπθ ηβμ παΰαθδζηδεάμ ζαηλεέαμ εέθαδ σηδ 1) κδ Υλδζηδαθκέ δδυεπθηαθ αθβζευμ, δδσηδ, σθηαμ ηεδκοβθέα, κ δδπΰησμ θκηδηκπκδκτθηαθ ζηα ηΪηδα ηκν νπσζκδπκν πζβγνζηκτ, εθυ κδ Βγθδεκέ, σθηαμ ηεΰΪζκ ηηάηα ηκν πζβγνζηκτ, δεθ ΰδθσηαθ θα δδπξγκτθ ηε αθηέζηκδξβ αΰλδσηβηα. 2) ΜΫζκ ειΪζεδοβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ απσ ηκνμ ανηκελΪηκλεμ άηαθ β θνζδεά εισθηπζβ ηπθ Υλδζηδαθυθ, εθυ ηΫζκ ειΪζεδοβμ ηκν Παΰαθδζηκτ – έζπμ ζσΰπ ηβμ πλκβΰκτηεθβμ δδαθκλΪμ – άηαθ β απαΰσλενζβ ηπθ γνζδυθ. Ατκ αεσηβ δδαθκλΫμ αθΪηεζα ζηκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ εαδ ζηβθ ζπκλαδδεά εαηαπέεζβ ηκν Παΰαθδζηκτ εέθαδ σηδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ άγεζαθ κδ Υλδζηδαθκέ θα ΰέθκνθ Βγθδεκέ ηΫζπ ηβμ νπκξλεπηδεάμ γνζέαμ ζηκνμ «γεκτμ», εθυ κδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ ηκν 4 κν εαδ 5κν η.Υ. αδ. δεθ άγεζαθ – ηε ηκνμ θσηκνμ ηκνμ – κδ Βγθδεκέ θα ΰέθκνθ Υλδζηδαθκέ εαδ δεθ νπκξλΫπθαθ εαθΫθαθ θα ίαπηδζηεέ, αζζΪ απζυμ ηκνμ απαΰσλεναθ θα γνζδΪζκνθ. Αβζαδά, κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ δεθ αλεκτθηαθ ζηβθ απαΰσλενζβ ηπθ ξλδζηδαθδευθ ηεζεηυθ (εαη‘ αθηδζηκδξέα ηε ηδμ απαΰκλετζεδμ ηπθ γνζδυθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ανηκελΪηκλεμ), αζζΪ επδπζΫκθ επΫίαζαθ ηδμ παΰαθδζηδεΫμ ηεζεηΫμ ζηκνμ δδπευηεθκνμ. Οδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ δεθ επΫίαζαθ ξλδζηδαθδεΫμ ηεζεηΫμ, αζζΪ απζυμ αλεκτθηαθ ζηβθ απαΰσλενζβ γνζδυθ. Βπέζβμ, κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ, εαηΪ ηβθ αθΪελδζβ ηπθ Υλδζηδαθυθ, άγεζαθ θα ηκνμ νπκξλευζκνθ θα ίλέζκνθ ηκ Υλδζησ. Ώνησ απκδεδεθτεηαδ ησζκ απσ επδζηκζά ηκν Gaius Plinius Caecilius (10, 96) ζηκθ ανηκελΪηκλα Σλαραθσ, σπκν ΰλΪθεδ: «..θα επδεαζεζηκτθ ηκνμ γεκτμ... εαδ επδπζΫκθ θα ίλέζκνθ ηκ Υλδζησ», σζκ εαδ απσ ξλδζηδαθδεΪ ηαληνλκζσΰδα (Μαξηχξην Πνιχθαξπνπ, 9,3), σπκν κ ΒδδπζκζΪηλβμ δδυεηβμ πλκζηΪαεδ «ζκδδυλβζκθ ηκθ Υλδζησθ». Ώθηέγεηα, κδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ δεθ ειΫδπζαθ πκηΫ θσηκ πκν θα επδίΪζζεδ ζηκνμ Βγθδεκτμ θα ίλέζκνθ ηκνμ «γεκτμ» ηκνμ˙ αλεκτθηαθ θα απαΰκλετζκνθ ηδμ γνζέεμ. Έηζδ: 3) ΚαηΪ ηκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ, κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ επδδέπεαθ θα αθαΰεΪζκνθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα πλκζξπλάζκνθ ζηκθ Παΰαθδζησ (π.ξ. γνζδΪακθηαμ), εθυ εαηΪ ηδμ δδυιεδμ εαηΪ Βγθδευθ, κδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ δεθ επδδέπεαθ θα αθαΰεΪζκνθ ηκνμ Βγθδεκτμ θα πλκζξπλάζκνθ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ (δβζ. δεθ ηκνμ αθΪΰεαααθ θα ίαπηδζηκτθ. Ώπζυμ ηκνμ απαΰσλεναθ θα γνζδΪζκνθ). Άζζκ πλΪΰηα β απα-
ΰσλενζβ ζαηλενηδευθ πλαεηδευθ εδ Ϊζζκ ηκ επδπζΫκθ ηΫηλκ ηβμ επδδέπιβμ «εεπαΰαθδζηκτ» εε ηΫλκνμ ηπθ Παΰαθδζηυθ. 4) ΚαηΪ ηκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ, ανηκέ νπκξλευθκθηαθ θα ίλέζκνθ ηκ Θεσ πκν πέζηεναθ, εθυ εαηΪ ηδμ δδυιεδμ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ, εαθεέμ δεθ νπκξλεπθσηαθ θα ίλέζεδ ηκνμ «γεκτμ». ζκθ αθκλΪ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ θσηκνμ ηκν ΜεΰΪζκν Θεκδσζδκν πκν απαΰσλεναθ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα εαδ, ηκ ζβηαθηδεσηελκ, αθεεάλνζζαθ ηβθ Ολγκδκιέα ησθβ γλβζεεέα ηκν ελΪηκνμ, δεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηδ ανηκέ εεδσγβεαθ απσ ηκθ Θεκδσζδκ Ώ‘ ησθκ 1) ηεηΪ απσ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Ολγκδσιπθ ησζκ εε ηΫλκνμ ηπθ αδλεηδευθ Ώλεδαθυθ ανηκελαησλπθ ΚπθζηΪθηδκν ΐ‘ (337-361), ΐΪζεθηα (364-378) ζηβθ Ώθαηκζά εαδ ΐαζεθηδαθκτ ΐ‘ (375-392) ζηβ Ατζβ, σζκ εαδ εε ηΫλκνμ ηκν Βγθδεκτ Εκνζδαθκτ (361-363), 2) ηεηΪ απσ εηθτζδεμ δδαηΪξεμ εαδ ειεΰΫλζεδμ Βγθδευθ ανηκελαησλπθ ζηβ Ατζβ (ΒνΰΫθδκμ), πκν πλσηεδθαθ αθηδξλδζηδαθδεΪ ηΫηλα ξεδλσηελα εδ απσ ανηΪ ηκν Εκνζδαθκτ (π.ξ. εαηεδαθέζεδμ θαυθ). ΠλκεεδηΫθκν, ζκδπσθ, θα ειαζθαζδζηεέ β Ολγσδκιβ γλβζεεέα πκν ζνθεξυμ δδυεκθηαθ απσ αδλεηδεκτμ εαδ εγθδεκτμ, κ Θεκδσζδκμ αθαΰεΪζηβεε εαδ Ϋζαίε ηΫηλα νπΫλ ανηάμ εαδ εαηΪ ηπθ δδπεηυθ ηβμ. Αεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηδ κ Ολγσδκικμ ανηκελΪηκλαμ Γλαηδαθσμ εδ κ επέζβμ Ολγσδκικμ Εκίδαθσμ (363-364) – δβζαδά αηΫζπμ ηεηΪ ηκθ Εκνζδαθσ – άηαθ νπΫλ ηβμ αθειδγλβζεεέαμ, ησζκ πλκμ αδλεηδεκτμ σζκ εαδ πλκμ ηκνμ εγθδεκτμ. ηπμ ανηκέ, σπκηε ηπκλκτζαθ εδέπεαθ ηκνμ Ολγσδκικνμ Υλδζηδαθκτμ. Αεθ άηαθ, ζνθεπυμ, ηδα πλΪιβ θαθαηδζηκτ εδ Ϊθεν αδηέαμ β θκηκγεηδεά πλκζηαζέα ηβμ Ολγκδκιέαμ απσ ηκθ Θεκδσζδκ, αζζΪ απκηΫζεζηα ηβμ δδαπέζηπζβμ σηδ κδ εξγλκέ ηβμ δεθ εέξαθ εαηηέα πλσγεζβ (αθΪζκΰβ ηε ανηά ηπθ Γλαηδαθκτ εαδ Εκίδαθκτ) θα εέθαδ αθειέγλβζεκδ. Βπέ ηδζσ αδυθα κδ Ολγσδκικδ δδυεκθηαθ απσ αδλεηδεκτμ εαδ εγθδεκτμ, πλκηκτ Ϋθαμ Ολγσδκικμ βΰεησθαμ θκηκγεηάζεδ νπΫλ ηβμ Ολγκδκιέαμ. Ώθ νπάλιε σθηπμ επκξά εαηαπέεζβμ ηπθ εγθδευθ ανηά άηαθ ηεηαιτ 394 εαδ 408 εαγυμ εαδ επέ Εκνζηδθδαθκτ (αζζΪ ησηε εζΪξδζηκδ άηαθ κδ εγθδεκέ. Αεθ εέξε εαθ θσβηα β εαηαδέπιά ηκνμ). ππμ πλκαθαθΫλγβεε, β εαηαπέεζβ ανηά άηαθ πλκρσθ αθΪΰεβμ πλκζηαζέαμ ηπθ Ολγσδκιπθ απσ αζζεπΪζζβζεμ απσπεδλεμ εγθδευθ εαδ δδυιεδμ αδλεηδευθ ά παΰαθδζηυθ ανηκελαησλπθ – αελδίυμ επεδδά ανηΪ άηαθ ηα Ϋγδηα ηβμ επκξάμ. ΏζζΪ κδ έδδεμ κδ δδαηΪιεδμ ηπθ απαΰκλετζεπθ ζηα ξλσθδα ανηΪ πκζτ ζπΪθδα νπελίαέθκνθ ηβ ζεζβλσηβηα ηπθ δδπΰηυθ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ απσ ηκνμ εγθδεκτμ υμ ηκ 311 η.Υ. Βθσζκθ απκδεέξγβεε, ηε πζάγκμ αθαθκλυθ, σηδ κδ αθηδπαΰαθδζηδεΫμ δδαηΪιεδμ αθΪηεζα ζηκ 341 εαδ ηκ 379 η.Υ. πκν ηδηπλκτζαθ ηκνμ εγθδεκτμ ζΪηλεδμ, άηαθ αθεθΪληκζηεμ, ηκ ησθκ πκν απκηΫθεδ εέθαδ θα παλκνζδαζηκτθ κδ – ζτηθπθα ηε ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ – «ηλκηελΫμ πκδθΫμ» εαηΪ ηπθ εγθδευθ γλβζεενηυθ ηεηαιτ ηπθ εηυθ 380 εαδ 435 η.Υ. δβζαδά ζηκ δδΪζηβηα σπκν ζτηθπθα ηε ηκνμ θεκπαΰαθδζηΫμ Ϋΰδθαθ κδ ηλκηελσηελκδ δδπΰηκέ: -κδ γνζέεμ ΰδα ξλβζησ ηδηπλκτθηαθ ηε πλκΰλαθά, δβζαδά ξλβηαηδεσ πλσζηδηκ εαδ εικλέα (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 7, ηκν Ϋηκνμ 381). -κδ γνζέεμ ΰδα ξλβζησ ηδηπλκτθηαθ ηε «ηκ ηαλητλδκ ηδαμ πκζτ ανζηβλάμ ηδηπλέαμ» (Θεκδ.Κυδ., XVI, 10, 9, ηκν Ϋηκνμ 385), πΪθηπμ σξδ ηε γΪθαηκ. -κδ γνζέεμ ά ζαηλεέα αΰαζηΪηπθ ηδηπλκτθηαθ ηε ξλβηαηδεσ πλσζηδηκ 15 ζδίλυθ ξλνζκτ (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 10, ζηδμ 24/2/391). -β ηΫζεζβ γνζδυθ ηδηπλεέηαδ ηε ξλβηαηδεσ πλσζηδηκ (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 11, ζηδμ 16/6/391).
-β γνζέα ζε αΰΪζηαηα ά β πλκζθκλΪ ζαηλεέαμ ζε ανηΪ ά ζπζαΰξθκηαθηεέα ΰδα ξλβζησ ά ΰδα ηατλβ ηαΰεέα εαηΪ ηλέηπθ απκηεζεέ εζξΪηβ πλκδκζέα εαδ επδθΫλεδ εαηΪζξεζβ ηκν κέεκν ά ηκν ηεηαξέκν ΰβμ σπκν Ϋΰδθαθ ανηΪ. Θνζέα ζε δβησζδκνμ θακτμ ηδηπλεέηαδ ηε πλσζηδηκ 25 ζδίλυθ ξλνζκτ.(Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 12, ηκν Ϋηκνμ 392). -β γνζέα ηδηπλεέηαδ ηε πλκΰλαθά εαδ εικλέα, «αθ εαδ γα Ϋπλεπε [κδ εδδπζκζΪηλεμ] θα νπκίζβγκτθ ζηβθ πκδθά ηκν γαθΪηκν» (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 23 ηκν Ϋηκνμ 423). -β γνζέα ηδηπλεέηαδ ηε γΪθαηκ (Θεκδ. Κυδ., XVI, 10, 25, ηκν Ϋηκνμ 435). Φαέθεηαδ ππμ ζε δδΪζηβηα πεθβθηαπΫθηε ξλσθπθ (381-435 η.Υ.) ησθκ ηέα θκλΪ, εαδ ηΪζδζηα ζηκ ηΫζκμ (σηαθ δβζαδά β ζνθηλδπηδεά πζεδκοβθέα άηαθ ξλδζηδαθδεά), επδίζάγβεε β πκδθά ηκν γαθΪηκν ΰδα σπκδκθ γνζέααε ζηκνμ «γεκτμ». Αεθ Ϊζζααε ησηε, ηκ 435, β πκλεέα ηβμ δζηκλέαμ. ε σζεμ ηδμ Ϊζζεμ θκλΫμ β ηδηπλέα άηαθ ξλβηαηδεσ πλσζηδηκ εαδ ηδα θκλΪ ηε εικλέα. Ώθ ζνΰελδγεέ ανησ ηε ηκνμ απκεεθαζδζηκτμ εαδ ηα ηαλητλδα πκν νθέζηαθηκ κδ Υλδζηδαθκέ ζηα παΰαθδζηδεΪ αηθδγΫαηλα, ησηε β ζΫιβ «δδπΰησμ» δεθ ηαδλδΪαεδ. Αεθ νπάλιε θσηκμ, σππμ ίζΫπκνηε, πκν θα επδίΪζζεδ ζηκνμ Βγθδεκτμ ηδηπλέα, απζυμ επεδδά γεπλκτζαθ ηκ Αέα ά ηκθ Μέγλα τοδζηκνμ γεκτμ˙ δεθ ηδηπλκτθηαθ β πέζηβ «ζηβθ Φτζβ», κ παθγερζησμ εαδ β απδζηέα ζηκθ ξλδζηδαθδεσ γεσ. Σδηπλκτθηαθ ηε πλσζηδηκ β γνζέα. Ώιέαεδ θα αθαθελγεέ ππμ κ εγθδεσμ Πκλθτλδκμ άηαθ αθηέγεηκμ ζηδμ γνζέεμ πμ ηλσπκ ζαηλεέαμ ηπθ «γευθ». ΏζζΪ εαδ πΪζδ, δεθ νπΪλξκνθ ζηκδξεέα ΰδα ηααδεά ΰεθκεηκθέα πζβγνζηυθ ειαδηέαμ ηπθ θσηπθ ανηυθ. Αεθ νπΪλξκνθ αθαθκλΫμ ΰδα εεαηκθηΪδεμ ά δεεΪδεμ ξδζδΪδεμ γτηαηα πκν παλΫίβζαθ ηκ θσηκ εαδ θα κδβΰάγβεαθ ζε δβησζδεμ εεηεζΫζεδμ. Σσζκ ζσΰπ ηβμ δδαθκλεηδεάμ ηαεηδεάμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ανηκελαησλπθ (β 2β δδαθκλΪ, πκν αθαθΫλγβεε πδκ πΪθπ) σζκ εαδ επεδδά ανηκέ κδ θσηκδ άηαθ πελδζζσηελκ εεθκίδζηδεκέ εαδ αθεθΪληκζηκδ. ππμ παλαδΫξκθηαδ επέζβμ κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «κδ ζνθεξεέμ εεδσζεδμ εδέεηπθ πζησζκ, δεέξθκνθ σηδ ανηΪ άζαθ αεσηβ πκζτ δτζεκζκ θα εθαληκζηκτθ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, η. 3, ζ. 31), δδσηδ «ηκν θσηκν αλΰκτθηκμ» Ϋηεθαθ αθεθΪληκζηκδ θσηκδ. Βθσζκθ αεσηβ εαδ ζάηελα νπΪλξκνθ θσηκδ αθεθΪληκζηκδ, δεθ εέθαδ παλΪιεθκ εεεέθβ ηβθ επκξά εζζεέοεδ ΰλάΰκλπθ επδεκδθπθδυθ θα ηβθ εθαληκασηαθ εαδ ησηε. ΠλαεηδεΪ πΪθηπμ, άηαθ ενεκζσηελκ ΰδα ηβθ εικνζέα θα εζεέθκθηαδ κδ θακέ, παλΪ θα δδεΪακθηαδ εαδ θα εαηαδδεΪακθηαδ εεαηκηητλδα Ϊηκηα πκν θνζδεΪ ζνθΫξδααθ, παλΪ ηδμ «ανζηβλΫμ ηδηπλέεμ» θα γνζδΪακνθ. ππμ ζΫεδ εδ κ δζηκλδεσμ ηβμ επκξάμ πασηεθκμ «ηΫζα ζηκνμ θσηκνμ κ Θεκδσζδκμ πελδΫΰλαθε ηδηπλέεμ πκν δεθ εθαληκασηαθ. Φλσθηδαε σξδ θα ηδηπλεέ αζζΪ θα πλκεαζεέ ηκ θσίκ ηβμ ηδηπλέαμ» (πασηεθκν, Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 7, 12). Υαλαεηβλδζηδεσ ηβμ αθνπαλιέαμ ηααδευθ δδπΰηυθ εέθαδ σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζνθεξυμ ξλβζδηκπκδκτθ ζξεδσθ ηα έδδα απκζπΪζηαηα απσ Ϋθα εαδ ησθκ Ϋλΰκ ηκν ΛδίΪθδκν (ηκ κπκέκ εΰλΪθβ ηκ 386), σηαθ γΫζκνθ θα δυζκνθ «λεαζδζηδεά πελδΰλαθά» ηκν εζέηαηκμ πκν επδελαηκτζε. Υλβζδηκπκδκτθ ηκ έδδκ εεέηεθκ, ΰδα πελδΰλαθά ηκν αθηδπαΰαθδζηδεκτ εζέηαηκμ απσ ηκ 340 υμ ηκ 390. Έθα εεέηεθκ εθσμ θαθαηδεκτ εαδ απκδεδεδΰηΫθα οετηβ – ζτηθπθα ηε ησζεμ Ϊζζεμ ηαληνλέεμ αλξαέπθ εαδ ζτΰξλκθπθ – ΰδα ηδζσ αδυθα! Άζζεμ ηαληνλέεμ δεθ νπΪλξκνθ˙ κδ ηνξσθ ηαληνλέεμ Υλδζηδαθυθ δζηκλδκΰλΪθπθ ΰδα «ηεΰΪζκνμ» δδπΰηκτμ «εαηΪ Βζζάθπθ» σξδ απζυμ εέθαδ κδ ζνθάγεδμ ηεΰαζκπκδάζεδμ – σππμ απκδεέξηβεε – πλκεεδηΫθκν θα βλππκδβγεέ κ ανηκελΪηκλαμ ά κ επέζεκπκμ πκν ηδμ δδΫηααε, αζζΪ επδπζΫκθ αθκλκτθ ηεηκθπηΫθα πελδζηαηδεΪ. ζκθ αθκλΪ ηδμ ηαληνλέεμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ξλκθδεκΰλΪθπθ, ανηΫμ, αεσηβ εαδ σηαθ δεθ απκηεζκτθ εκζαεεέα πλκμ ΏνηκελΪηκλα ά επέζεκπκ, σππμ ζΫεδ β ε. Π. ΏγαθαζδΪδβ, εέθαδ ειέζκν αίΪζδηεμ. Πσζκ Ϋΰενλβ ηπκλεέ θα εέθαδ β ηαληνλέα εθσμ Υλδζηδαθκτ ξλκθδεκΰλΪθκν, πκν αθαθΫλεδ σηδ κ ηΪδε ανηκελΪηκλαμ «εαηΫζηλεοε σζκνμ ηκνμ θακτμ ηπθ Βγθδευθ» ά «εάλνιε ηΫΰα δδπΰησ», ηβ ζηδΰηά πκν κ ξλκθδεΪ επσηεθσμ ηκν Υλδζηδαθσμ ξλκθδεκΰλΪθκμ ηαληνλεέ σηδ κ ξλκθδεΪ επσηεθκμ ΏνηκελΪηκλαμ «εαηΫζηλεοε σζκνμ ηκνμ
θακτμ ηπθ Βγθδευθ»; Ώθκτ ηκτμ εαηΫζηλεοε σζκνμ κ πλκβΰκτηεθκμ, κ επσηεθκμ εαηΫζηλεοε σζκνμ ηκνμ άδβ εαηεζηλαηηΫθκνμ θακτμ; Ώεσηβ εδ αθ κ επσηεθκμ ΏνηκελΪηκλαμ κζκεζβλυθεδ ηκ άδβ ηεΰΪζκ εαηαζηλκθδεσ Ϋλΰκ ηκν πλκβΰκτηεθκν ΏνηκελΪηκλα, β τπαλιβ ησζπθ θαυθ, Ϊγδεηπθ, εδδδεΪ ζηβθ ΒζζΪδα, θαθελυθεδ σηδ κδ δβζυζεδμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ξλκθδεκΰλΪθπθ ηκν ηκν 4κν εαδ 5κν σηδ κ ηΪδε «εαηΫζηλεοε σζκνμ ηκνμ θακτμ» εέηε κθεέζκθηαδ ζε αδνθαηέα ηκνμ θα εαηαθκάζκνθ ηκ ηδελσ ηΫΰεγκμ ηβμ «εαηαζηλκθάμ» εέηε κθεέζκθηαδ ζε εκζαεεέα ΰδα ηεηκθπηΫθα πελδζηαηδεΪ. Ώνησ πκν ΰδθσηαθ, δβζαδά, άηαθ ηκ αεσζκνγκ: ΫιΫδδδε Ϋθα Ϋδδεηκ εαηαζηλκθάμ ηπθ αλξαέπθ θαυθ Ϋθαμ ανηκελΪηκλαμ, ΰδθσηαθ ηβθ επσηεθβ ηΫλα, «ΰδα ηα ηΪηδα ηκν εσζηκν», κλδζηΫθεμ εαηαζηλκθΫμ θαυθ ηπλκζηΪ ζηκθ ανηκελΪηκλα εαδ ζηκνμ ανζδεκτμ – ηεηαιτ ηπθ κπκέπθ άηαθ εδ κ ξλδζηδαθσμ δζηκλδκΰλΪθκμ ηαμ – κ ανηκελΪηκλαμ απκξπλκτζε ενξαλδζηβηΫθκμ πκν «εαηΫζηλεοε ηα εέδπζα» εαδ ηκ γΫηα Ϋζβΰε. Οδ νπσζκδπκδ ξδζδΪδεμ θακέ ζηκ νπσζκδπκ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εζΪξδζηα γδΰσηαθ, αζζΪ επεδδά κ ξλδζηδαθσμ ξλκθκΰλΪθκμ εέξε δεδ δνκ-ηλεδμ θακτμ θα ΰελεηέακθηαδ, θσηδαε ππμ παθηκτ Ϋΰδθε ηκ έδδκ. Οδ ησζκδ εαδ ησζκδ ζπασηεθκδ θακέ απκδεδεθτκνθ ππμ δεθ εέξε εαδ ησζκ εαζά πζβλκθσλβζβ ΰδα ηκ νπσζκδπκ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. ΏζζΪ ηκ πζΫκθ δζξνλσ απκδεδεηδεσ ζηκδξεέκ σηδ κδ αθαθκλΫμ ηπθ ξλδζηδαθυθ δζηκλδκΰλΪθπθ πελέ εαηεδΪθδζβμ αλξαέπθ θαυθ εέθαδ οενδεέμ εαδ/ά νπελίκζδεΫμ εέθαδ... κδ έδδεμ κδ αθβΰάζεδμ ηπθ ανηυθ ξλδζηδαθυθ δζηκλδκΰλΪθπθ. τηθπθα ζ.ξ. ηε ηκθ ΜαζΪζα κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ ηὰ ἱελὰ εαὶ πάθηαμ ηκὺμ θακὺμ ηθ ζζήθπθ εαηέζηλεοε (PG 97 476B), εθυ πΪζδ ζτηθπθα ηε ηκθ ΜαζΪζα, κ Μ. Θεκδσζδκμ ηκὺμ δὲ θακὺμ ηθ ζζήθπθ πάθηεμ εαηέζηλεοεθ ἕπμ ἐδάθκνμ ὁ γεῖκμ αηὸμ Θεκδόζδκμ ίαζδζεύμ (PG 97 513B). ΐείαέπμ 1) δεθ ΰέθεηαδ κ Μ. Κπθζηαθηέθκμ θα Ϋξεδ εαηαζηλΫοεδ «πΪθηαμ ηκνμ θακτμ» δδσηδ αθ ηκνμ εαηΫζηλεοε, ησηε πυμ ΰέθεηαδ κ Μ. Θεκδσζδκμ θα εαηΫζηλεοε εδ ανησμ «πΪθηαμ ηκνμ θακτμ»; 2) κτηε ΰέθεηαδ κ Μ. Θεκδσζδκμ θα εαηΫζηλεοε «πΪθηαμ ηκνμ θακτμ» αθκτ υμ ζάηελα Ϋξκνηε ξδζδΪδεμ αλξαέκνμ θακτμ ζε σζβ ηβ Μεζσΰεδκ. Σκ «πΪθηαμ ηκνμ θακτμ» δεθ πλΫπεδ θα απκλλδθγεέ ησθκ ηε ηβθ ενλδκζεεηδεά ηκν ζβηαζέα αζζΪ εαδ ηε ηβθ ηεηαθκλδεά, «πΪλα πκζζκτμ», δδσηδ αθ άηαθ «πΪλα πκζζκέ» εαδ ηανησξλκθα κ εΪγε ανηκελΪηκλαμ εαηΫζηλεοε «πΪλα πκζζκτμ», ησηε δε γα Ϋηεθε κτηε εκζυθα ΰδα δεέΰηα. Σα έδδα δζξτκνθ εαδ ΰδα ηδμ δδαίείαδυζεδμ ηπθ Θεκδυλβηκν, πακηεθκτ, πελΪηβ. Καδ ηδ απαθηΪθε εδυ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Καδ κδ έδδκδ παλαδΫξκθηαδ ππμ ζ.ξ. κ ΜαζΪζαμ παλκνζδΪαεδ ηκθ ΜεΰΪζκ Κπθζηαθηέθκ θα εαηαζηλΫθεδ σζα ηα παΰαθδζηδεΪ δελΪ, εαδ παλαεΪηπ ηκθ ΜεΰΪζκ Θεκδσζδκ θα εαηαζηλΫθεδ ιαθΪ σζα (!) ηα παΰαθδζηδεΪ δελΪ. Γδ‘ ανησ ΰλΪθκνθ σηδ «ΰδα θα εΪθκνηε αελδίΫζηελβ ηβθ σζβ εδεσθα ηβμ επκξάμ [ζβη.: εθθκκτθ «ΰδα θα παλαπζβλκθκλάζκνηε ηκνμ αθαΰθυζηεμ ηαμ, υζηε θα παλαζτλκθηαδ αζνθαέζγβηα δδαίΪακθηαμ ζνθεξυμ ηα αζζεπΪζζβζα "εαηΫζηλεοε πΪθηαμ ηκνμ θακτμ"»] ηβλκτηε ηκθ έδδκ ηλσπκ Ϋεθλαζβμ [ζβη.: εθθκεέ ηπθ ξλδζηδαθυθ δζηκλδκΰλΪθπθ] ΰδα ηδμ ζνΰεεελδηΫθεμ εαηαζηλκθΫμ [ζβη.: δβζαδά «σπκηε γΫζκνηε εΪθκνηε "Ϋεγζδοβ ηπθ πβΰυθ", εθυ σπκηε ηαμ ζνηθΫλεδ θα ηεΰαζκπκδάζκνηε ηδμ εαηαζηλκθΫμ, παλαγΫηκνηε ηδμ πβΰΫμ ανηκτζδεμ»] ΰθπλέακθηαμ πζησζκ εηεέμ σηδ πκηΫ δεθ εέθαδ δνθαηά β ΚΏΘΟΛΕΚΔ πλαΰηαηκπκέβζβ ηκν αθέελκν ανηκτ "κθεέλκν" ηπθ ξλδζηδαθυθ» (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Ώ‘, ζ. 166). ΚαηΪ ηβ ΰθυηβ ηαμ β Ϊπκοβ ηκν ε. ΡαζζδΪ σηδ δεθ ηΪξα άηαθ δνθαησθ θα ΰέθεδ κζκεζβλπηδεά εαηαζηλκθά, ζνθδζηΪ Ϋθαθ παθΫινπθκ ά εκνηκπσθβλκ (σππμ ηκ πΪλεδ εαθεέμ) ηλσπκ θα παλαδεξηκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ «δεθ επδδέπιαθ θα ηα εαηαζηλΫοκνθ κδ Υλδζηδαθκέ ζε ηΫηκδκ ίαγησ πκν δζξνλδασηαζηε, εδ κτηε ηα εαηΫζηλεοαθ ζηκ ίαγησ πκν εηεέμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δζξνλδασηαζηε». Αδσηδ β εαγκζδεά εαηαζηλκθά ηπθ παΰαθδζηδευθ θαυθ άηαθ εαδ παλαάηαθ εθδεηά ΰδα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, απσ εΪπκδα ζηδΰηά εαδ τζηελα (π.ξ. ηα ηΫζα ά ηΫζβ ηκν 5κν αδ.), σηαθ επδελΪηβζαθ κζκεζβλπηδεΪ εαδ αθηέζηκδξα κδ Βγθδεκέ εέξαθ απκηεέθεδ ησθκ ζε απκηκθπηΫθα ξπλδΪ. Θα άηαθ πκζτ ετεκζκ κδ Υλδζηδαθκέ θα εαηαζηλΫοκνθ εΪγε θαΎζεκ εαδ θασ ζηκνμ ησπκνμ σπκν νπάλξε ξλδζηδαθδεά – ζξεδσθ απσζνηβ – πζεδκοβθέα, δβζαδά ζξεδσθ παθηκτ. Κδ τζηελα, ηεηΪ ηκθ 6κ-7κ αδ., γα άηαθ αεσηβ πδκ ετεκζβ β δδαδδεαζέα εαηαζηλκθάμ ηπθ εθαπκηεέθαθηπθ αλξαέπθ θαυθ. Σδ εηπσδδαε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, απσ ηκθ 6κ υμ ηκθ 16κ αδ. θα εαηαζηλΫοκνθ ηα εθαπκηεέθαθηα (πκν δδσζκν «εθαπκηεέθαθηα» δεθ εέθαδ, αζζΪ, αθηδγΫηπμ, πΪλα πκζζΪ) παΰαθδζηδεΪ δελΪ ζηβθ Εηαζέα; Σδ γα εηπσδδαε απσ ηκθ 5κ υμ ηκθ 11κ αδ. θα ειαεκζκνγάζεδ β δδαδδεαζέα ανηά ζε ΒζζΪδα εαδ Μ. Ώζέα;
Πκδα εέθαδ β Ϋεηαζβ ηπθ δάγεθ ησζκ ηλκηελυθ ίαθδαζδζηυθ θαυθ εαδ αΰαζηΪηπθ; ηα 150 ξλσθδα (350-500) εέθαδ εζΪξδζηεμ κδ ζνΰεεελδηΫθεμ αθαθκλΫμ (εδ σξδ αελκζκΰέεμ πελέ «κζκεζβλπηδεάμ εαηαζηλκθάμ» πκν κδ αθηδξλδζηδαθκέ δζξνλέακθηαδ, εΪγε 15 Ϋηβ ζηκ δδΪζηβηα ανησ). Έθα Ϊΰαζηα ηκν Ώζεζβπδκτ εαηαζηλΪθβεε (ΛδίΪθδκν, Τπέξ ησλ ηεξψλ, 22) ζηβ Βένμζα ηδξ ονίαξ. ηβθ Κφγζημ ημο Δθθδζπυκημο κ επέζεκπκμ Βζετζδκμ (4κμ αδ.) ΰελεηέαεδ ηκνμ θακτμ ηβμ πσζβμ. Ο Κπθζηαθηέθκμ εαηΫζηλεοε ηκ δελσ ηβμ Ώθλκδέηβμ, πκν άηαθ ξηδζηΫθκ πΪθπ ζηκθ ΠαθΪΰδκ ΣΪθκ, ζηβθ Ηενμοζαθήι. Βπέζβμ Ϋθαθ αεσηβ θασ ζηβθ Ζθζμφπμθδ. Οδ κεηυ θακέ ηβμ Γάγαξ επέζβμ εαηαζηλΪθβεαθ. Σκ αλΪπεδκ ζηβθ Αθελάκδνεζα. Ο επέζεκπκμ Λαιράημο ΠαλγΫθδκμ εαηαζηλΫθεδ ηα δελΪ ηβμ πελδκξάμ ηκν (πακηεθσμ, 5, 7). ηβθ Ανεεμφζα ηδξ ονίαξ επέζβμ εαηαζηλΫθκθηαδ θακέ (πακηεθσμ, 5, 10). ηβθ Καζζάνεζα ηδξ Καππαδμηίαξ εαηεδαθέακθηαδ κδ θακέ ηκν Αέα, ηκν Ώπσζζπθα εαδ ηβμ Στξβμ. ηβΜφνμ ηδξ Φνοβίαξ γλνηηαηέακθηαδ ηα αΰΪζηαηα εθσμ θακτ (ΒνθΪπδκμ, 5, 2, 1). ηβθ Απάιεζα ηδξ ονίαξ κ επέζεκπκμ ΜαλεΫζζκμ εαηΫζηλεοε ηκνμ θακτμ ηβμ πσζβμ εαδ ηβμ ηλδΰτλπ πελδκξάμ. Σκ 376 ΰελεηέαεηαδ κ θασμ ηκν Βληά ζηβθ Ακηζυπεζα. Ο ηκθκθνζέηβμ ΕπΪθθβμ ηβμ ΒθΫζζκν ΰελΫηδζε αλξαέκνμ θακτμ ζηβθ Ανηδεά Μ. Ώζέα. Αβζαδά, κδ ησθεμ ζνΰεεελδηΫθεμ αθαθκλΫμ πελέ εαηαζηλκθυθ θαυθ εέθαδ ζηβθ νλέα (ΐΫλκδα, Ώθηδσξεδα, ΏπΪηεδα), ζηβθ Κταδεκ, ζηβθ ΚαδζΪλεδα, ζηβθ ΓΪαα, ζηβθ Παζαδζηέθβ (ΓΪαα, Εελκνζαζάη εαδ Δζδκτπκζβ) εαδ ζηβθ Ώέΰνπηκ (ενλέπμ ΏζειΪθδλεδα). ΠΪθηπμ, κδ ζέΰεμ αθαθκλΫμ πελέ εαηαζηλκθυθ θαυθ αθκλκτθ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ ηβθ Φκδθέεβ, ηβ νλέα εαδ ηβθ ΏζειΪθδλεδα. ξδ ηβ ΜδελΪ Ώζέα εαδ κτηε ηβθ ΒζζΪδα (θνζδεΪ, εαδ εεεέ γα νπάλιαθ εαηαζηλκθΫμ, αζζΪ άηαθ εζΪξδζηεμ). Σκ ζνηπΫλαζηα εέθαδ απζσ: πκζτμ γσλνίκμ ΰδα ηκ ηέπκηα. Λέΰκδ εαηεζηλαηηΫθκδ θακέ ζε δΫεα πσζεδμ ΰδα δδΪζηβηα 150 εηυθ δεθ εέθαδ ηέπκηα (νπεθγνηέακνηε ιαθΪ σηδ αθαθελσηαζηε ζε ζνΰεεελδηΫθεμ πελδπηυζεδμ εδ σξδ ζε ΰεθδεσζκΰεμ εαηαΰΰεζέεμ ηκν ΛδίΪθδκν, ηκν ΒνθΪπδκν ά ζε ΰεθδεσζκΰεμ αελκζκΰέεμ ηκν Θεκδυλβηκν εαδ ηκν ΜαζΪζα, ηδμ κπκέεμ αεσηβ εαδ β νηθβηέμ ηκν Εκνζδαθκτ ε. Π. ΏγαθαζδΪδβ απκλλέπηεδ πμ νπελίκζδεΫμ εαδ τπκπηεμ). Παλαηβλκτηε ππμ εθυ κδ αλξαδσπζβεηκδ ζξεδσθ ηαμ Ϋξκνθ πεέζεδ σηδ απσ επκξάμ Θεσθδζκν (390) σζκδ κδ αλξαέκδ θακέ ηβμ Ώδΰτπηκν (κδ πελδζζσηελκδ εε ηπθ κπκέπθ, θνζδεΪ, δεθ άηαθ αλξαδκεζζβθδεκέ) εέξαθ εαηαζηλαθεέ, ηαγαέθκνηε σηδ ζηβ θβζέδα Φέζαδ ηκν Νεέζκν β αλξαέα ζαηλεέα ζνθεξδασηαθ υμ ηβθ επκξά ηκν Εκνζηδθδαθκτ. ΠλΪΰηα πκν δεθ δδεαδκζκΰεέηαδ, αθ δεξηκτηε ηβθ Ϊπκοβ πελέ «ξλδζηδαθυθ πκν ΰελΫηδααθ σ,ηδ Ϋίλδζεαθ ηπλκζηΪ ηκνμ». Οδ εαηαζηλκθΫμ κλδζηΫθπθ αλξαέπθ θαυθ αλξαέπθ θαυθ απσ ζέΰκνμ θαθαηδεκτμ δεθ ίαζέακθηαθ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, σππμ θσηδαε κ Εκνζδαθσμ, αζζΪ ζε αθηδΰλαθά ηβμ αθηέζηκδξβμ εδδπζκζαηλδεάμ ζνηπελδθκλΪμ πλκμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, σππμ ανηά εεδβζυγβεε ζηκνμ δδπΰηκτμ ηπθ ηλδυθ πλυηπθ αδυθπθ. ηαθ κδ εδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ ά κδ ηκπδεκέ εδδπζκζΪηλεμ Ϊλξκθηεμ δδΫηαζζαθ δδπΰησ, κδ ξλδζηδαθδεκέ θακέ ΰελεηέακθηαθ ά εαέΰκθηαθ. ηκθ δδπΰησ πκν εάλνιε κ Αδκεζβηδαθσμ «κδ θακέ εεαέκθηκ ά εελβηθέακθηκ, αδ Ώΰ. Γλαθαέ παλεδέδκθηκ εδμ ηκ πνλ (...) β εεεζβζδαζηδεά πελδκνζέα εδβηετεηκ» (Βΰενεζκπαέδεδα Διεπζεξνπδάθε, ζάηηα Γησγκφο). ΏνηΪ άηαθ ηα «Ϋγδηα» ηβμ επκξάμ (ΦνζδεΪ εαδ εηέακθηαθ ξλδζηδαθδεκέ θακέ πλδθ ηκθ Μ. Κπθζηαθηέθκ. ξδ απσ ηκθ πλυηκ αδυθα, εαηΪ ηκθ κπκέκ δεθ νπάλξαθ ξλδζηδαθδεκέ θακέ, αζζΪ ηεηΪ ηκ 200 νπάλξαθ δέξπμ αηθδίκζέα, εαδ κ Αδκεζβηδαθσμ ΰελΫηδζε ηκνμ πλκ Κπθζηαθηέθκν θακτμ.). Αεθ εαδθκησηβζαθ σζκδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ πλσζηαιαθ ηβθ εαηαζηλκθά θαυθ εαδ δάηενζβ ηπθ πελδκνζδυθ ηκνμ, δδσηδ ανηΪ ηα εέξαθ ιεεδθάζεδ κδ παζαδσηελκδ, παΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ. Ώιδκζβηεέπηκ εέθαδ σηδ εαθΫθαμ θασμ πλδθ ηβ ίαζδζεέα ηκν Μ. Κπθζηαθηέθκν δεθ νπΪλξεδ, δδσηδ σζκδ εαηαζηλΪθβεαθ απσ ηκνμ δδπΰηκτμ ηκν Αδκεζβηδαθκτ, ηκν ΓαζΫλδκν εαδ ηκν Λδεέθδκν. Βέξαθ, ζκδπσθ, κλδζηΫθκδ ανηκελΪηκλεμ εαγυμ εαδ κδ θαθαηδεκέ Υλδζηδαθκέ πκν άγεζαθ θα εεδδεβγκτθ ΰδα ηκνμ δδπΰηκτμ, ηπλκζηΪ ηκνμ, πλσζθαηκ ηκ παλΪδεδΰηα ηπθ εδδπζκζαηλυθ, κδ κπκέκδ ΰελΫηδααθ εεεζβζέεμ εαδ δάηεναθ ηβθ πελδκνζέα ηβμ Βεεζβζέαμ. Δ πλαεηδεά ανηά, β ίΪλίαλβ, δεθ εέθαδ ξλδζηαθδεάμ επδθσβζβμ, σππμ δδαδέδκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: εέθαδ β εζβλκθκηδΪ ηβμ Βδδπζκζαηλέαμ ζηκ εεξλδζηδαθδζηΫθκ λπηαρεσ ελΪηκμ. Ανζηνξυμ, δεθ ΰδθσηαθ θα αζζΪικνθ ζε ηδα ηΫλα ηα ίΪλίαλα άγβ εαδ πλαεηδεΫμ ηπθ εδδπζκζαηλυθ, εαδ ΰδ‘ ανησ κλδζηΫθκδ ξλδζηδαθκέ ηα ζνθΫξδζαθ. Αεθ Ϋεαθαθ κδ ηκηδθκέ Υλδζηδαθκέ εΪηδ πλπησΰθπλκ, σππμ πδζηετκνθ αθεζυμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Ώθ, ζκδπσθ, πλΫπεδ θα εαηαδδεαζηεέ εΪηδ, ανησ εέθαδ ηα άγβ ηβμ επκξάμ εδ σξδ ησθκ κ Ϋθαμ απσ ηκνμ δτκ αθηδπΪζκνμ.
Έηζδ, ίζΫπκνηε ππμ κδ ζέΰεμ, ζπκλαδδεΫμ δδυιεδμ εαηΪ ηκν Παΰαθδζηκτ εε ηΫλκνμ ηπθ Ώνηκελαησλπθ Ϋΰδθαθ, επεδδά εέξαθ ΰέθεδ πκζζΫμ εαδ ζνθεξεέμ δδυιεδμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ εε ηΫλκνμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ. 1)
Πλυηκδ, αδυθεμ πλδθ, κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ απαΰκλετκνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, εθυ πκζτ αλΰσηελα, δεεαεηέεμ αθκτ εεξλδζηδαθέζηβεαθ, κδ ΏνηκελΪηκλεμ απαΰκλετκνθ ηκθ Παΰαθδζησ.
2)
Πλυηκδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ (Εκνζδαθσμ) απαΰκλετκνθ ζε Υλδζηδαθκτμ θα δδδΪζεκνθ θδζκζκθέα, εαδ πκζτ αλΰσηελα, 1,5 αδυθα ηεηΪ κδ Υλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ (Εκνζηδθδαθσμ) αθηαπκδέδκνθ ηε ηκ έδδκ θσηδζηα.
3)
Πλυηκδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ δδα θσηκν επδίΪζζκνθ ζηκνμ δβησζδκνμ νπαζζάζκνμ θα γνζδΪακνθ ζηα εέδπζα εαδ δδυεκνθ σζκνμ αλθκτθηαδ, εαδ πκζτ αλΰσηελα (ζηα 416, Ϋθαθ αδυθα ηεηα ηκθ Μ. Κπθζηαθηέθκ) κδ Υλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ εεδέδκνθ θσηκνμ απαΰκλετκθηαμ ζε ΠαΰαθδζηΫμ θα Ϋξκνθ δβησζδα αιδυηαηα.
4)
Πλυηα κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ εεδέδκνθ εδδδεσ θσηκ ηε ηκθ κπκέκ απκεαζκτθηαδ νπκξλεπηδεΪ «Γαζδζαέκδ» κδ Υλδζηδαθκέ, εαδ πκζτ αλΰσηελα, κδ Υλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα «ΠαΰαθδζηΫμ».
5)
Πλυηα εέξαθ αλξέζεδ θα ΰελεηέακνθ ξλδζηδαθδεκτμ θακτμ εαδ θα δβηετκνθ ηβθ εεεζβζδαζηδεά πελδκνζέα κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ανηκελΪηκλεμ εαδ πκζτ αλΰσηελα, αεκζκνγυθηαμ ηκ παλΪδεδΰηΪ ηκνμ, δδΫηαιαθ – αζζΪ εζΪξδζηα εθΪληκζαθ – ηκ ΰελΫηδζηα εδδπζκζαηλδευθ θαυθ κδ Υλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ.
ΒπκηΫθπμ, θα ηβθ εζαέΰκθηαδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ: ανηκέ Ϋπεζαθ ζηκ ζΪεεκ πκν Ϋζεαίαθ ΰδα ηκνμ Ϊζζκνμ. Ώνηκέ ζκθέακθηαθ ζνθεξυμ δδυιεδμ, τπκνζεμ ηεγσδκνμ απκξλδζηδαθδζηκτ, αζζΪ, ηδ παλΪιεθκ, Ϋδδθαθ Ϋηζδ δδεαδυηαηα εαδ «δδΫεμ» ζηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκνμ θα πλΪικνθ εδ ανηκέ ηκ έδδκ (Ώθκτ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ γεπλκτθ ηβθ «ζνΰξυλεζβ» δεέΰηα αδνθαηέαμ εαδ ίζαεεέαμ.). Ώπσ ανηκτμ παλαδεδΰηαηέακθηαθ κδ Υλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ, σηαθ άγεζαθ θα πελδκλέζκνθ ηβθ Βδδπζκζαηλέα. Ώνησ πκν εέθαδ εθκξζβηδεσ ζηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ εαδ ζηκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ ΑδαθπηδζηΫμ εέθαδ β απκζδυπβζβ ηβμ πλαΰηαηδεσηβηα. ηαθ π.ξ. εΪπκδκδ αθαθΫλκνθ ηδμ απαΰκλετζεδμ πελέ παδδεέαμ ηκν Εκνζηδθδαθκτ αζζΪ απκελτίκνθ (ά αεσηβ ξεδλσηελα, εινηθκτθ) ηδμ αθηέζηκδξεμ απαΰκλετζεδμ ηκν Εκνζδαθκτ, ησηε δεθ ΰλΪθκνθ δζηκλέα, αζζΪ πλκπαΰΪθδα ηε ζεκπσ ηβ δβηδκνλΰέα θαθαηδζηΫθπθ βηδηαγυθ αθαΰθπζηυθ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, δεθ ηπκλεέ θα εαηβΰκλβγεέ κ Υλδζηδαθδζησμ ειαδηέαμ ηελδευθ Υλδζηδαθυθ, κδ κπκέκδ Ϋπλαηηαθ δδΪθκλα πλΪΰηαηα, εΪπκδα απσ ηα κπκέα εέθαδ αθηέγεηα ηε ηκθ Υλδζηδαθδζησ εαδ ηδμ εθηκζΫμ ηκν: «Βἴ ηδμ γέζεδ ὀπίζπ ηκν ἐζγεῖθ» (ΚαηΪ ΜΪλεκθ 8, 34), «ὃμ ΰὰλ ἐὰθ γέζῃ ηὴθ ονξὴθ αηκῦ ζζαδ» (ΚαηΪ ΜΪλεκθ 8, 35), «ὁ ἀδδεθ ἀδδεβζάηπ ἔηδ, εαὶ ὁ ῥνπαλὸμ ῥνπαλενγήηπ ἔηδ, εαὶ ὁ δίεαδκμ δδεαδκζύθβθ πκδβζάηπ ἔηδ, εαὶ ὁ ἅΰδκμ ἁΰδαζγήηπ ἔηδ.» (ΏπκεΪζνοβ 22, 11), «Αδ‘ ηᾶμ ίζαζθβηεῖηαδ ηὸ ὄθκηα ηκῦ Θεκῦ ἐθ ηκῖμ ἐγθέζδθ» (Ρπηαέκνμ 2, 24). ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 44 Βΰυ σηπμ ζαμ ζΫΰπ, ΏΰαπΪηε ηκνμ εξγλκτμ ζαμ, ενζκΰεέηε εεεέθκνμ, κέηδθεμ ζαμ εαηαλυθηαδ, ενελΰεηεέηε εεεέθκνμ, κέηδθεμ ζαμ ηδζκτζδ, εαδ πλκζετξεζγε νπΫλ εεεέθπθ, κέηδθεμ ζαμ ίζΪπηκνζδ εαδ ζαμ εαηαηλΫξκνζδ, 45 δδΪ θα ΰεέθβηε νδκέ ηκν Παηλσμ ζαμ ηκν εθ ηκδμ κνλαθκέμ, δδσηδ ανησμ αθαηΫζζεδ ηκθ άζδκθ ανηκτ επέ πκθβλκτμ εαδ αΰαγκτμ εαδ ίλΫξεδ επέ δδεαέκνμ εαδ αδέεκνμ. 46 Αδσηδ εΪθ αΰαπάζβηε ηκνμ αΰαπυθηΪμ ζαμ, πκέκθ ηδζγσθ Ϋξεηε; εαδ κδ ηεζυθαδ δεθ εΪηθκνζδ ηκ ανησ; 47 εαδ εΪθ αζπαζγάηε ηκνμ αδεζθκτμ ζαμ ησθκθ, ηδ πελδζζσηελκθ εΪηθεηε; εαδ κδ ηεζυθαδ δεθ εΪηθκνζδθ κτηπμ;
Καδ ησθκ ανησ ηκ ξπλέκ, εέθαδ αλεεησ ΰδα θα δεέιεδ, σηδ δεθ εέθαδ δνθαησθ εΪπκδκμ θα εέθαδ δδυεηβμ εαδ θα γεπλεέηαδ Υλδζηδαθσμ, εθσζκθ παλαίαέθεδ ηβθ εθηκζά ηκν Υλδζηκτ. Ώθκτ Ϋπλαηηαθ εθΪθηδα ζηα παλαΰΰΫζηαηα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, β ενγτθβ εέθαδ δδεά ηκνμ ησθκ εδ σξδ ηβμ Βεεζβζέαμ. Αεθ εέθαδ εαγσζκν ηα εαγσζκν ανηκθσβηκ ππμ σ,ηδ Ϋΰδθε ά ΰέθεηαδ ζηκ σθκηα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εεθλΪαεδ ζέΰκνλα ηβθ αζάγεδα ηκν έδδκν ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Οδ Ν/Π πκν πλκπαΰαθδέακνθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ δδα ηβμ ίέαμ εδζάζγε ζηβθ ΒζζΪδα, δεθ ηαμ ζεθ ηε πκδκθ ηλσπκ κ Αδσθνζκμ επδελΪηβζε ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα: «Ο Αδσθνζκμ Ϋλδιε ηβ ηαθέα ζηκ Λνεκτλΰκ. Ώνησμ ζκδπσθ ζηβθ ηλΫζα ηκν επΪθπ δέθεδ ηδα ηζεεκνλδΪ εαδ ζεκηυθεδ ηκ ΰδσ ηκν Αλταθηα. Κδ επεδδά β ΰά Ϋηεδθε Ϊεαλπβ κ γεσμ ξλβζηκδσηβζε σηδ γα ιαθαεαλπέζεδ σηαθ γαθαηπγεέ κ Λνεκτλΰκμ. Μσζδμ η‘ Ϊεκνζαθ κδ Δδπθκέ ηκθ Ϋζνλαθ ζηκ Παΰΰαέκ σλκμ σπκν ζτηθπθα ηε ηβθ επδγνηέα ηκν Αδσθνζκν πΫγαθε απσ ηδμ εζπηζδΫμ ηπθ αζσΰπθ. Ώθκτ κ Αδσθνζκμ πΫλαζε ηβ γλΪεβ άλγε ζηβ Θάία εαδ αθΪΰεαζε ηδμ ΰνθαέεεμ θα αθάζκνθ ηα ζπέηδα ηκνμ εαδ θα επδδέδκθηαδ ζε ίαεξδεΪ σλΰδα ζηκθ Κδγαδλυθα. Ο Πεθγετμ, ίαζδζδΪμ ηβμ Θάίαμ εηπσδδαε θα ΰέθκθηαδ σζα ανηΪ. ηαθ σηπμ πάΰε ζηκθ Κδγαδλυθα θα εαηαζεκπετζεδ ηδμ ΐΪεξεμ, Ϋΰδθε εκηηαηΪεδα απσ ηβθ έδδα ηκν ηβ ηΪθα ηβθ Ώΰανά. Κδ αθκτ Ϋδεδιε ζηκνμ Θβίαέκνμ κ Αδσθνζκμ σηδ εέθαδ γεσμ, άλγε ζηκ Άλΰκμ. Κδ εεεέ, επεδδά δεθ ηκθ ηδηκτζαθ, Ϋεαθε ηδμ ΰνθαέεεμ ηαδθΪδεμ θα παέλθκνθ ηα ίκνθΪ ηε ηα ηπλΪ ζηκ ίναέ εαδ θα ηλΫθκθηαδ απσ ηδμ ζΪλεεμ ηπθ έδδπθ ηπθ ηπλυθ ηκνμ. (..)Έηζδ κδ Ϊθγλππκδ πέζηεοαθ σηδ εέθαδ γεσμ εαδ ηκθ ηδηκτζαθ.» (Απνιιφδσξνπ Βηβιηνζήθε, Γ', V, 1-3). Ώνησ εθθκκτθ ηε ηβθ «εδλβθδεά αλξαέα γλβζεεέα»; Ή ηβθ επδίκζά ηπθ γευθ ηκν Οζτηπκν ηπθ Ώξαδυθ εδζίκζΫπθ επέ ηπθ ΰνθαδεεέπθ γεκηάηπθ ηκν ηδθπδεκτ πκζδηδζηκτ; Ώνηκέ πκν πδζηετκνθ ππμ δδα ηβμ ίέαμ ειαθαθέζηβεε β αλξαέα γλβζεεέα αθαλπηάγβεαθ πκηΫ, πυμ ΰέθεηαδ απσ ηβ ηέα εθηαηδεκέ δδπΰηκέ 2,5 αδυθπθ θα ηβθ ηπκλΫζκνθ θα ειαθαθέζκνθ ηδα ηδελά ξλδζηδαθδεά εκδθσηβηα πκν δεθ εέξε λέαεμ, κτηε κλΰΪθπζβ, κτηε ξλάηα, εθυ απσ ηβθ Ϊζζβ ζπκλαδδεκέ δδπΰηκέ 2 αδυθπθ θα ειαθαθέζκνθ ησζκ ετεκζα ηδα γλβζεεέα 16 αδυθπθ, ηε εεαηκηητλδα πδζηυθ, ηε ηελΪζηδα κλΰΪθπζβ, πζκτηκ, απάξβζβ εζπ; Αεθ εέθαδ αθηδθαηδεσ; Ώνηά εέθαδ β δδαθκλΪ ηεηαιτ Υλδζηδαθδζηκτ εαδ Βγθδζηκτ ά κπκδαζδάπκηε Ϊζζβμ γλβζεεέαμ. Οδ δπδεεαγερζηΫμ επδεαζκτθηαδ ηκνμ δδπΰηκτμ εαδ ηδμ εαηαζηλκθΫμ απσ ΐνααθηδθκτμ ανηκελΪηκλεμ ΰδα θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηβθ αθνπαλιέα ηκνμ ηΫζα ζηκνμ αδυθεμ. Ώθ β αλξαέα εζζβθδεά γλβζεεέα δεθ άηαθ Ϋθα παλαητγδ,γα Ϋπλεπε ηε ηκνμ δδπΰηκτμ θα ΰδΰαθηπγεέ εαδ σξδ θα ειαθαθδζηεέ. Βδδδεσηελα, εθσζκθ ηκ εεθηλδεσ ζβηεέκ ηβμ παΰαθδζηδεάμ ζαηλεέαμ εέθαδ κ ίπησμ (πκν ζηάθεηαδ κπκνδάπκηε) εδ σξδ κ θασμ ά ηκ Ϊΰαζηα (γα ηπκλκτζαθ ειΪζζκνθ θα ξλβζδηκπκδβγκτθ αΰαζηαηέδδα ζηδμ κδεέεμ), ηκ εζεέζδηκ ηπθ παΰαθδζηδευθ θαυθ γα Ϋπλεπε θα αθάζεδ αθεπβλΫαζηβ ηβθ δζξτ εαδ ηβθ απάξβζβ ηβμ παζδΪμ γλβζεεέαμ. Ώεσηβ εαδ... ζπδηδεΫμ γνζέεμ ζηκνμ «γεκτμ» γα ηπκλκτζαθ θα ΰέθκνθ, θα αθαίδυζεδ δβζαδά β κδεκΰεθεδαεά ζαηλεέα, παλσζεμ ηδμ απαΰκλετζεδμ εαηΪ ηβμ δβησζδαμ ζαηλεέαμ: γα ηπκλκτζαθ δβζαδά κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, θα γνζδΪακνθ ζε Ϋθα ίπησ εθησμ ηβμ εαηκδεέαμ ηκνμ, κτηε εαθ ζηβθ ανζά ηβμ κδεέαμ ηκνμ, δδδπηδεΪ εαδ ηνζηδεΪ εδ Ϋηζδ θα ζνθΫξδααθ. ΏζζΪ, αθ δεθ ηκ Ϋεαθαθ ανησ, άηαθ δδεά ηκνμ επδζκΰά. Καδ θνζδεΪ εαδ ηΫζα ζηκ ΐναΪθηδκ εζΪξδζηεμ άηαθ κδ πελέκδκδ πκν β Βεεζβζέα εέξε ηβθ αηΫλδζηβ ελαηδεά ζνηπαλΪζηαζβ. Δ Ολγκδκιέα επδελΪηβζε κλδζηδεΪ ησζδμ ηκ 843. Δ εδεκθκηαξέα πκν ελΪηβζε πελέπκν 120 ξλσθδα. Οδ πλυηκδ ανηκελΪηκλεμ άηαθ εγθδεκέ ά αδλεηδεκέ, εδ σξδ Ολγσδκικδ. Ώπσ ηκθ 13-15κ αδυθα Ϋξκνηε Φλαΰεκελαηέα ζηβθ ΒζζΪδα. Σβθ επκηΫθβ ηβμ απεζενγΫλπζβμ ηβμ Πσζβμ απσ ηκνμ ΦλΪΰεκνμ 1261- κδ ανηκελΪηκλεμ γΫζβζαθ θα νπκηΪικνθ ηβθ Ολγσδκιβ Βεεζβζέα ζηκθ ΠΪπα, νπκΰλΪθκθηαμ ηβθ Έθπζβ ηπθ Βεεζβζδυθ ζηβ ζτθκδκ ηβμ Λνυθ. ΏζζεπΪζζβζεμ «ζνηπηυζεδμ». Ώθηέγεηα απσ ηβθ Βδδπζκζαηλέα, β Ολγκδκιέα επΫαβζε ηπθ δδπΰηυθ απσ ΒδδπζκζΪηλεμ, απσ Λαηέθκνμ εαδ Ογπηαθκτμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, παλ‘ σζκ πκν, σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηκνμ «γεκτμ» ηκνμ εέθαδ πλσγνηκδ θα νπκζηβλέικνθ... κζνηπδαεΪ γατηαηα, σππμ ανησ ηκν κλΪηαηκμ ηβμ ΠλκηΪξκν ΏγβθΪμ εαδ ηκν ΏξδζζΫα ΠλκζηΪηβ, πκν ηΪξα, ζτηθπθα ηε ηκθ εγθδεσ Γυζδηκ, Ϋζηεεαθ πΪθκπζκδ ζηα ηεέξβ ηπθ Ώγβθυθ θκίελέακθηαμ ηκθ ίΪλίαλκ ΏζΪλδξκ, σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα αζζεπΪζζβζεμ «εθηεζυμ Ϊηνξεμ αηνξέεμ» ηπθ Βγθδευθ, ξζενΪακνθ ηβθ αθηέζβοβ πελέ γατηαηκμ. Έηζδ, β άηηα ηπθ νπσ ηκθ ΒνΰΫθδκ εδδπζκζαηλδευθ ζηλαηενηΪηπθ απσ ηκθ Θεκδσζδκ Ώ‘ ηκ 394 ζσΰπ ηδαμ «ηνξαέαμ» αθεηκγτεζζαμ πκν Ϋπεθηε ζηα πλσζππΪ ηκνμ δεθ εέθαδ γερεά επΫηίαζβ.
Σκ έδδκ εαδ κδ αζζεπΪζζβζεμ απκηνξέεμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ θα επαθαεαηαζΪίκνθ ηβθ εικνζέα. Σκ έδδκ εαδ ηε ηκθ Εκνζδαθσ. ηαθ πΫγαδθε ζηβ ζεβθά ηκν κ Εκνζδαθσμ, δεθ επΫζειε εαθΫθαθ ΒδδπζκζΪηλβ ΰδα δδΪδκξσ ηκν. Καδ κ παΰαθδζηάμ αιδπηαηκτξκμ θέζκμ ηκν, αλθάγβεε θα αθαζΪίεδ ηκ αιέπηα, σηαθ ηκν πλκηΪγβεε. Έηζδ, κδ ζηλαηβΰκέ ηκν Εκνζδαθκτ ειΫζειαθ ηκθ Ολγσδκικ Εκίδαθσ. Θα ‗ζεΰε εαθεέμ ππμ «ηκνμ ητθζπζε ηκ θκν κ Θεσμ» εεεέθβ ηβ ζηδΰηά, εαδ εθυ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ γα ηπκλκτζαθ θα ελαηάζκνθ ηβθ εικνζέα αεσηβ εαδ ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκν Εκνζδαθκτ, ηβθ παλΫδπζαθ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ, αλθκτηεθκδ θα νπκδεέικνθ παΰαθδζηά δδΪδκξκ ά θα αθαζΪίκνθ ηκ γλσθκ. ηπμ αθηέγεηα, κ Υλδζηδαθδζησμ επδελΪηβζε ηε ηΫηκδεμ ξδζδΪδεμ «ζνηπηυζεδμ», πκν πατκνθ θα εέθαδ ζνηπηυζεδμ, απζκτζηαηα δδσηδ σηαθ β ζτηπηπζβ ΰέθεηαδ κ εαθσθαμ, ησηε δε ηδζΪηε ΰδα ζτηπηπζβ. Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ εεεέθβμ ηβμ επκξάμ άηαθ πκζτ πδκ ζκΰδεΪ ζεεπησηεθκδ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηαθ εαηΪ ξδζδΪδεμ επΫζηλεθαθ ζηκ Υλδζηδαθδζησ, αθκτ Ϋίζεπαθ ηδμ... «αυζεμ δνθΪηεδμ εαδ κθησηβηεμ», δβζαδά ηκνμ «γεκτμ», θα εκηηαηδΪακθηαδ ηαεΪλδκδ, θα ηβθ ίκβγκτθ εαγσζκν ηκνμ ζΪηλεδμ ηκνμ ζηδμ εαηΪ Υλδζηδαθυθ ηΪξεμ ηκνμ, θα εκδηκτθ αηΫλδηθκδ ηβθ κλδζηδεά ειαθΪθδζβ ηβμ εδδπζκζαηλέαμ. Πελέηεθαθ κδ Ώδΰτπηδκδ εδδπζκζΪηλεμ ηβθ κλΰά ηκν «γεκτ» Νεέζκν, επεδδά κ Θεσθδζκμ ΰελΫηδζε ηκ αλΪπεδκ. Σέπκηε δε ζνθΫίβ. ηκ ηΫζκμ, πκζζκέ ΒδδπζκζΪηλεμ ίζΫπκθηαμ ηβθ Στξβ θα εέθαδ ζνθεξυμ ηε ηκ ηΫλκμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ζέΰκνλα γα ζεΫθηβεαθ ηκ αλξαέκ αγερζηδεσ λπηαρεσ λβησ: Deorum injurias Diis curao, δβζαδά «Ώμ θλσθηδααθ κδ γεκέ ΰδα ηδμ πλκζίκζΫμ πκν νθέζηαθηαδ», εδ Ϋΰδθαθ Υλδζηδαθκέ. «"Θνηβγεέηε", εέπε Ϋθαμ ίεηελΪθκμ ανηάμ ηβμ πελδπΫηεδαμ, πκν εαηκπδθΪ Ϋΰδθε Υλδζηδαθσμ, "πσζεμ γνζέεμ πλκζθΫλαηε ζηβθ Καλέα ζηκνμ γεκτμ ηπθ εδδπζκζαηλυθ, σηαθ αβηκτζαηε απσ ανηκτμ ηκνμ νπκηδγΫηεθκνμ γεκτμ, δδαηΫηθκθηαμ ηα ζνευηδα πκν ειεηΪααηε ηε ηκνμ ηλσπκνμ ηβμ ηαΰεέαμ, θα ηαμ θαθελυζκνθ αθ ηε ηκθ Λεσθηδκ, ηκθ Ίζζκν εαδ ηκθ ΠαηπλΫζδκ εαδ σζκνμ εεεέθκνμ πκν ζηαζέαζαθ ηααέ ηκνμ γα θδεκτζαηε ηκθ ανηκελΪηκλα Γάθπθα, πκν πΫγαθε ζαθ Ϊθγλππκμ ενζείάμ. Πάλαηε πζάγκμ ξλβζηκτμ εαδ νπκζξΫζεδμ πκν Ϋζεΰαθ σηδ κ ανηκελΪηκλαμ δεθ ηπκλκτζε θα αθηδζηαγεέ, σηδ εέξε Ϋλγεδ κ εαδλσμ πκν κ ξλδζηδαθδζησμ γα δδαζνσηαθ εαδ γα ειαθαθδασηαθ, εαδ ππμ γα επΫζηλεθε β γλβζεεέα ηπθ Βγθδευθ. ηπμ ηα ΰεΰκθσηα Ϋδεδιαθ σηδ κδ ξλβζηκέ Ϋζεΰαθ οΫηαηα, σππμ Ϋζεΰαθ οΫηαηα εαδ κδ ξλβζηκέ πκν Ϋδπζε κ Ώπσζζπθ ζηκθ Κλκέζκ ηκθ Λνδσ εαδ ζηκθ Πτλλκ ηκθ Δπεδλυηβ"» (Γαξαλέα, Βίνο εβήξνπ, ζηκ Patrol. Orient., II, 1, Παλέζδ 1905, ζ. 40), ΰλΪθεδ Ϋθαμ πλυβθ Παΰαθδζηάμ.
14g Ο ΜΏΡΏΜΟ ΣΔ ΒΕΑΧΛΟΛΏΣΡΕΏ ΚΏΕ Δ ΒΞΏΠΛΧΔ ΣΟΤ ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟΤ Tκ επδξεέλβηα σηδ κδ Έζζβθεμ εεξλδζηδαθέζηβεαθ ηε ηκ ασλδ, απσ ηκθ 4κ αδ. εαδ ηεηΪ αδνθαηεέ θα ειβΰάζεδ πυμ εεξλδζηδαθέζηβεε β εζζβθδζηδεά Ώθαηκζά εαδ β ειεζζβθδζηΫθβ ΜδελΪ Ώζέα (ζε πκζκζησ Ϊθπ ηκν 50%) απσ ηκ 33 υμ ηκ 330η.Υ. παλσζκνμ ηκνμ δδπΰηκτμ. Πυμ ΰέθεηαδ β εζζβθδζηδεά Ώθηδσξεδα ηπθ 800 ξδζδΪδπθ εαηκέεπθ θα ηβθ πλκζθΫλεδ κτηε Ϋθα ζθαΰέ σηαθ πάΰε κ Εκνζδαθσμ εεεέ θα γνζδΪζεδ; ΒιΪζζκν β αλξαέα εζζβθδεά γλβζεεέα Ϋζίβθε, άδβ πλδθ ηκθ 4κ αδυθα η.Υ. ε Ϋθα ξλβζησ ηκν Μαθηεέκν ηκν ΚζΪλδκν Ώπσζζπθα ΰδα ηκ ηδ εέθαδ κ γεσμ β απΪθηβζβ άηαθ: «Ώνηκθνάμ, Ώδέδαεηκμ, Ώηάηπλ, κτθκηα ηβδΫ ζσΰπ ξπλκτηεθπ, ηδελΪ δε ηελέμ Ϊΰΰεζκδ βηεέμ [κδ γεκέ]» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 494). Έθαμ Ϊζζκμ ξλβζησμ ηκν έδδκν ηαθηεέκν (ηκ κπκέκ άηαθ πκζτ δβηκθδζΫμ, εαδ δεξσηαθ εσζηκ απσ ηδμ εζξαηδΫμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ) ζΫεδ: «(..) ηΪγε ππμ αθυηελκμ απσ σζκνμ ηκνμ γεκτμ εέθαδ κ Εαυ, Άδβμ ηκ ξεδηυθα, Γενμ ζηβθ αλξά ηβμ Ϊθκδιβμ, Ήζδκμ ηκ εαζκεαέλδ, αίλσμ Εαυ ηκ θγδθσππλκ». Εαυ εέθαδ κ ΕεξπίΪμ ηπθ Βίλαέπθ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 494). Ο Πζκτηαλξκμ αθαθΫλκθηαμ ηβθ παλαεηά ηπθ αλξαέπθ ηαθηεέπθ, ΰλΪθεδ ηεηαιτ Ϊζζπθ παλαδεδΰηΪηπθ παθΪλξαδπθ ηαθηεέπθ πκν ζέΰβζαθ ζηβθ επκξά ηκν, σηδ ηκ έδδκ ηκ δεζθδεσ ηαθηεέκ, Ϊζζκηε εέξε δτκ «πλκθάηδδεμ» εαδ ηδα ηλέηβ εθεδλδεά, εθυ ζηβθ επκξά ηκν (1κμ –2κμ η.Υ. αδ.) ηέα άηαθ αλεεηά (Πεξί ησλ εθιεινηπφησλ ρξεζηεξίσλ, 8). Ο Πανζαθέαμ (2κμ η.Υ. αδ.) αθαθΫλεδ πζάγκμ εΰεαηαζζεζεδηΫθπθ θαυθ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ ζηβθ εζζβθδεά τπαδγλκ. Καδ πδκ πλδθ – απσ ηα εζζβθδζηδεΪ ξλσθδα – εέξε αλξέ-
ζεδ β γεκπκέβζβ αθγλυππθ εθ απά απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ Έζζβθεμ.Μσθκ ζηβθ Ώλεαδέα, ζηκ εΫθηλκ ηβμ Ώλξαέαμ Κζαζζδεάμ ΒζζΪδαμ, κ Πανζαθέαμ (ΏλεαδδεΪ) αθαθΫλεδ πζάγκμ θαυθ ελεδππηΫθπθ, δέξπμ ζηΫΰβ, εαδ εΰεαηεζεδηΫθπθ: ηβμ Ώθλκδέηβμ (9, 6), ηβμ ΏγβθΪμ (14, 4), ηβμ Ώθλκδέηβμ (12, 6), ηκν Ώπσζζπθα (15, 4), ηκν Βληά (17, 1), ηβμ Ώθλκδέηβμ (24, 6), ηπθ Αυδεεα γευθ (25, 3), ηβμ Ήλαμ (26, 2), ηβμ Αάηβηλαμ (29, 5), ηκν Βληά (32, 1), ηκν Βληά (30, 6), ηπθ Μκνζυθ (32, 2), ηκν Άλβ (32, 3), ηβμ ΏληΫηδδκμ (35, 5), ηβμ ΏγβθΪμ (36, 7), ηβμ Ώθλκδέηβμ (41, 10), ηβμ «Μβηλσμ ηπθ γευθ» (44, 1), ηβμ ΏληΫηδδκμ (53, 11) εαδ ηκν πνγέκν Ώπσζζπθα (54, 5). ΏθαλπηΪηαδ εαθεέμ πκτ εέξε πΪεδ β γεκζΫίεδα πλκμ ηκνμ παζδκτμ γεκτμ, εαδ δεθ αθαζηνζυθκθηαθ ησζκδ ηεΰΪζκδ θακέ, ηεΰΪζπθ γευθ απσ ηκνμ Βζζβθεμ. Μάππμ επεδδά δεθ ηκνμ Ϋθκδααε πδα εαδ ησζκ ηκ ΑπδεεΪγεκ; Βδυ θα αθαθΫλκνηε ηκθ Πζκτηαλξκ. Εζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ κ Πζκτηαλξκμ εθυ αθαθΫλεδ ησζεμ πκζζΫμ γλβζεεέεμ, αεσηβ εαδ ηβθ δκνδαρεά, δεθ αθαθΫλεδ ηκ Υλδζηδαθδζησ, Ϊλα ζηα ξλσθδα ηκν (1κμ-2κμ η.Υ. αδ.) κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ εέξε δδαδκγεέ ζηβθ ΒζζΪδα. ηπμ ανησ ηκ ζηκδξεέκ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ ηβθ ηβ δδΪδκζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, δδσηδ κ Πζκτηαλξκμ, εθυ αθαθΫλεδ πκζζΫμ γλβζεεέεμ, δεθ αθαθΫλεδ ηκθ Μδγλαρζησ! ΛκΰδεΪ ζκδπσθ, εΪθ ζεεθησηαζηαθ σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, γα Ϋπλεπε θα δζξνλδζηκτηε σηδ β – δετηελβ ηεΰαζτηελβ ηεηΪ ηκθ Υλδζηδαθδζησ γλβζεεέα ηβμ Όζηελβμ Ώλξαδσηβηαμ – γλβζεεέα ανηά δεθ νπάλξε εαγσζκν ζηβθ ΒζζΪδα, πλΪΰηα αθαζβγΫμ. ΒπκηΫθπμ σηδ κ Πζκτηαλξκμ δεθ αθαθΫλεδ ηκθ Υλδζηδαθδζησ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ εΪηδ ΰδα ηβθ απκνζέα Υλδζηδαθυθ ζηβθ ΒζζΪδα ζηα ξλσθδα ηκν. Πκζζκέ παΰαθδζηδεκέ θακέ ελάηπζαθ επεδδά απζκτζηαηα εΰεαηαζεέθγβζαθ απσ ηκνμ πλυβθ πδζηκτμ ηκνμ, εδ σξδ επεδδά εαηεζηλΪθβζαθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Σκ παλΪδεδΰηα ηβμ Ώθηδκξεέαμ, πκν αθαθΫλεδ κ έδδκμ κ Εκνζδαθσμ κ ΠαλαίΪηβμ, κδ Ώθηδκξεέμ θα αδδαθκλάζκνθ παθηεζυμ ΰδα ηβθ εκληά ηκν πκζδκτξκν ηκνμ Ώπσζζπθα, αζθαζυμ εαδ δεθ άηαθ ηεηκθπηΫθβ πελέπηπζβ. Βέθαδ, ηε Ϊζζα ζσΰδα, παλΪζκΰκ θα γλβθεέ εαθεέμ ΰδα ηβθ ητξβ θαυθ πκν κδ έδδκδ κδ εγθδεκέ ηκνμ εέξαθ εΰεαηαζάοεδ αδυθεμ πλδθ κδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ δδαηΪικνθ ηβθ εαηεδΪθδζά ηκνμ. «ηδ πλΪΰηαηδ β δβησζδα γλβζεεέα εέξε ιεπΫζεδ πκζτ ξαηβζΪ ζηβθ Ώγάθα, πεθάθηα ξλσθδα ηεηΪ ηβ Υαδλυθδα, ηκ ιΫλκνηε απσ ηκθ Όηθκ ηκν Βληκεζά πλκμ ηκθ Αβηάηλδκ ηκθ Πκζδκλεβηά: ζε εαηηδΪ πλκβΰκτηεθβ πελέκδκ δεθ ηπκλκτζε Ϋθαμ τηθκμ, πκν οαζζσηαθ ζε ηεΰΪζβ δβησζδα εκληά, θα δδαεβλτηηεδ ππμ κδ γεκέ ηβμ πσζβμ εέθαδ αδδΪθκλκδ ά δεθ νπΪλξκνθ, εαδ ππμ ανηΪ ηα Ϊξλβζηα ισαθα εαδ κδ πΫηλεμ εέξαθ ηυλα αθηδεαηαζηαγεέ απσ Ϋθαθ «πλαΰηαηδεσ» γεσ, ηκθ έδδκ ηκθ Αβηάηλδκ. ἄζζκδ ηὲθ ἠ ηαελὰθ ΰὰλ ἀπέξκνζδ γεκί, ἠ κε ἔξκνζδθ ὦηα, ἠ κε εἴζδθ, ἠ κ πλκμέξκνζδθ ηῖθ κδὲ ἕθ, κ ιύζδθκθ κδὲ ζίγδθκθ, ἀζζ‘ ἀζβγδθόθ («..εέηε κδ γεκέ ίλέζεκθηαδ πκζτ ηαελδΪ, εέηε δεθ νπΪλξκνθ, εέηε δεθ εθδδαθΫλκθηαδ εαγσζκν ΰδα εηΪμ»). Μπκλεέ β εκζαεεέα θα εέθαδ αθεδζδελδθάμ˙ κ ζεεπηδεδζησμ σηπμ ζέΰκνλα δεθ εέθαδ εαδ γα πλΫπεδ θα εέξε ηεΰΪζβ δδΪδκζβ, αθκτ ΰθπλέακνηε (Ώγβθαέκμ, 253F (απσ ηκθ Ακτλβ ά ηκθ ΑβηκξΪλβ): «ηαῦη‘ ᾗδκθ κἱ Μαλαγπθκηάξαδ κ δβηκμίᾳ ηόθκθ, ἀζζὰ εαὶ εαη‘ ἰδίαθ». Αβζαδά ηλαΰκνδκτζαθ ηκθ τηθκ σξδ ησθκ δβησζδα αζζΪ εαδ ζηα ζπέηδα ηκνμ) ππμ κ Όηθκμ άηαθ πΪλα πκζτ δβηκθδζάμ» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 152). νθεπυμ, β αλξαέα εζζβθδεά γλβζεεέα Ϋζίβθε ά εέξε ζίάζεδ, εαγυμ κδ αλξαέκδ Πλσΰκθκέ ηαμ αθεθσμ παλΪηβζαθ ηκ δπδεεΪγεκ εαδ δδΪζειαθ αζδαηδεΫμ ζαηλεέεμ πκζτ πλδθ ηβ ΰΫθθβζβ ηκν Υλδζηκτ, αθεηΫλκν
κδ θδζσζκθκδ, κδ ζκθδζηΫμ εζπ αηθδζίβηκτζαθ ηβθ ζαρεά πέζηβ ζηκ δπδεεΪγεκ άδβ απσ ηα εζαζζδεΪ ξλσθδα. Δ Βδδπζκζαηλέα άηαθ Ϋθα πηυηα πκν αηΫζπμ ησζδμ Ϋξαζε ηβθ ελαηδεά νπκζηάλδιβ, Ϋζίβζε εδ Ϋΰδθε αεέθδνθβ ηΫζα ζε ζδΰσηελκ απσ Ϋθαθ αδυθα. Σκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηπμ εαγσζκν δεθ ηκνμ εθδδαθΫλεδ αθ ηκ εζζβθδεσ ΑπδεεΪγεκ εέξε ζίάζεδ εαδ αθη‘ ανηκτ ζηβθ ΒζζΪδα ζαηλετκθηαθ ενλΫπμ κδ ζνλδαεκέ «ΜεΰΪζβ ΘεΪ» εαδ Ώηηδμ, κδ αδΰνπηδαεκέ ΏηαΰΪληδκμ εαδ Εζδδα (πκν άηαθ αθυηελβ εδ απσ ηδμ Μκέλεμ), κ ζδλδμ, κδ δλαθδεκέ Μέγλαμ εαδ Ώθαξέηα, σππμ κτηε ηε ηκθ αζδαηδεσ Αδσθνζκ ά ηβθ ΏζηΪληβ-Ώθλκδέηβ Ϋξκνθ πλσίζβηα, εδ κτηε «ηβ παηλυα ζαηλεέα» ηκνμ απκεαζκτθε, αζζΪ ησθκ ηε ηκθ Υλδζησ ζνζζΪθε εαδ ησθκ ανηκθ εαηβΰκλκτθ πμ ιεθδεά γεσηβηα. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν εαηαθΫλκθηαδ ηε λαηζδζηδεσ ηΫθκμ εθαθηέκθ «ηβμ Ώθαηκζάμ» επεδδά κδ γεκέ ηβμ άδβ πλκ Υλδζηκτ Ϋεαθαθ ζεσθβ ηκ ΑπδεεΪγεκ, αμ ηαμ ειβΰάζκνθ, πυμ ΰέθεηαδ απσ ηβ ηέα θα δδαεβλτζζκνθ σηδ εέθαδ «νπΫλ σζπθ ηπθ παΰαθδζηδευθ παλαδσζεπθ» εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ θα ηβθ ηπκλκτθ θα ξπθΫοκνθ ππμ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ εζετγελα (θαλείο δεθ ηκνμ επΫίαζε θα ζαηλετκνθ σζκνμ ηκνμ παλαπΪθπ γεκτμ) δδΪζειαθ ηδμ αζδαηδεΫμ αθαηκζδεΫμ παΰαθδζηδεΫμ ζαηλεέεμ αθηέ ηπθ εζαζζδευθ αλξαδκεζζβθδευθ. Καδ ηυλα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γΫζκνθ θα επδζηλΫοκνθ ζε ανησ πκν κδ έδδκδ κδ Πλσΰκθκέ ηαμ απΫλλδοαθ πλκ Υλδζηκτ, δβζαδά ζηκ αλξαδκεζζβθδεσ ΑπδεεΪγεκ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πλκζπαγυθηαμ θα αθηδελκτζκνθ ηκ εκδθυμ παλαδεεησ ηκηέίκ ηβμ εαηΪλλενζβμ ηκν παΰαθδζηδεκτ εσζηκν ζσΰπ κδεκθκηδευθ, εκδθπθδευθ εαδ βγδευθ αδδεισδπθ, πεηυθηαμ ζηα ζεκνπέδδα ησηκνμ εκδθπθδευθ, γλβζεενηδευθ εαδ πκζδηδευθ αθαζτζεπθ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, νπκζηβλέακνθ (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 16) σηδ β επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ κθεέζεηαδ ηΪξα ζε εΪηδ ηνξαέκ, ζε ηδα ειΪηβθβ ηλκηαεηδεά (!!) επδδβηέα ηκν 166 η.Υ. ζνθΫπεδα ηβμ κπκέαμ γαθαηυγβεε ηΪξα β αθλσελεηα ηβμ παΰαθδζηδεάμ δδαθσβζβμ ηβμ επκξάμ, «σζα ηα ηαζΫθηα», «σζβ β εκνζηκτλα εαδ β δδαθσβζβ» (Συλα, αθ λπηάζκνηε, ΰδαηέ κδ Καζκέ, ΜκλθπηΫθκδ, ζΪηλεδμ ηβμ Βπδζηάηβμ, ΒδδπζκζΪηλεμ ηε ησζα δαηλδεΪ ίδίζέα – πκν ηα.. Ϋεαοαθ αλΰσηελα κδ Υλδζηδαθκέ – πκν, ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, εέξαθ, νπΫζηβζαθ ηΫηκδεμ απυζεδεμ ζε ηδα επδδβηέα Ϋιδ ηβθυθ, εαδ εαηΫλλενζε κ πκζδηδζησμ ηκνμ, εθυ παλσζεμ ηδμ επδδβηέεμ ζε δδΪζηβηα 10 αδυθπθ, δεθ εαηΫλλενζε κ Υλδζηδαθδεσμ πκζδηδζησμ, εέθαδ λβηκλδεά β ελυηβζά ηαμ). Κδ Ϋηζδ, ίλέζεκθηαμ εεθσ δδαθσβζβμ, Ϊλξδζε θα δδαδέδεηαδ απσ ησηε ηαξΫπμ κ Υλδζηδαθδζησμ, αθκτ «σζα» ηα «ηαζΫθηα» εέξαθ πεγΪθεδ. Πκζτ ηεζκδλαηαηδεά ειάΰβζβ. Γδαηέ, αθ β επδδβηέα πάλε ζηκθ ΄Ώδβ ηα ηαζΫθηα ηβμ ηδαμ πζενλΪμ, γα Ϋπλεπε, πκζτ ζκΰδεΪ εαδ εθσζκθ κ ΥΪλκμ δεθ εΪθεδ δδαελέζεδμ ίΪζεδ ηκν γλβζεετηαηκμ ηπθ γνηΪηπθ ηκν, θα εέξε αθαθέζεδ εαδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ ηα ηαζΫθηα ηκνμ εαδ ηκνμ ηκνμ εδδδεκτμ ζηκθ πλκζβζνηδζησ Υλδζηδαθκτμ εαδ ηκνμ επδζεσπκνμ ηκνμ εαδ ηβ δδαθσβζά ηκνμ. Καδ ζνθεπυμ θα ηβθ εέξαθ κτηε εδ κδ Υλδζηδαθκέ ηβ απηδεσηβηα θα «εαηαεηάζκνθ» ηβθ Ώνηκελαηκλέα. ΏζζΪ ΰδαηέ δεθ Ϋΰδθε ανησ, δεθ ηπκλκτθ κδ κπαδκέ... ηβμ Στξβμ θα ηαμ ηκ ειβΰάζκνθ˙ απζυμ εαηαεελανθυθκνθ, ηδμ ηαλιδζηδεΫμ εαδ ηβ αθαζτζεδμ ησζπθ εαδ ησζπθ. Σδ θα εΪθκνηε˙ β... «ΘεΪ Στξβ», ηβθ κπκέα εζΪηλεναθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ εζζβθδζηδεάμ εαδ ηβμ εζζβθκλπηαρεάμ επκξάμ, Ϋλλδιε ηκνμ νπσζκδπκνμ «γεκτμ» ζηα ΣΪληαλα εαδ ηεηΪ πάδβιε εδ ανηά εεεέ! Ήηαθ ηκ.. ζξΫδδκ ηβμ ΒδηαληΫθβμ, ηβθ κπκέα δΫξκθηαδ κδ ηπδεκέ. Ο Πζέθδκμ κ θευηελκμ, δδκδεβηάμ ηβμ επαλξέαμ ηκν Πσθηκν εαδ ηβμ ΐδγνθέαμ (108-111) Ϋΰλαθε ζηκθ ανηκελΪηκλα Σλαραθσ σηδ β «εέθβζβ» [κ Υλδζηδαθδζησμ] εέξε ησζκ πκζτ δδαδκγεέ, υζηε πκζζκέ θακέ Ϋηεθαθ πδα ξπλέμ πδζηκτμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 55). Σκ πκζκζησ ηπθ Υλδζηδαθυθ ζηβθ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα ηκ 350 η.Υ. άηαθ 56,5% (Rodney Stark, The Rise of Christianity: A Sociologist Reconsiders History, Princeton, 1996, p. 7), δβζαδά άδβ, ζηκ ζτθκζκ ηβμ ανηκελαηκλέαμ κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ πζεδκοβθέα. Ώθ ζκδπσθ άηαθ ζηκ ζτθκζκ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ πζεδκοβθέα ξλδζηδαθδεά, ησηε ζηκ αθαηκζδεσ εζζβθδεσ ηηάηα ηβμ (ηκ κπκέκ αθεθσμ εέξε απκδεδεδΰηΫθα πάληνηε πεξηζζφηεξνπο Υλδζηδαθκτμ απ‘ σηδ ηκ δνηδεσ, εαδ αθεηΫλκν εέξε αλξέζεδ θα εεξλδζηδαθέαεηαδ πκζτ πδκ θπλέμ απ‘ σηδ ηκ δνηδεσ ζαηδθδεσ ηηάηα) εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ σξδ απζυμ άηαθ πζεδκοβθέα αζζΪ εαδ ηεΰαζτηελβ ηκν 56%. Σκ 350 σηπμ δεθ εέξαθ αλξέζεδ αεσηβ δδπΰηκέ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ εαδ ηπθ θαυθ ηκνμ (Κδ αθ εέξαθ αλξέζεδ, άηαθ ζηα πλυηα 1-2 ξλσθδα ηκνμ, εαδ ηΪζδζηα πκζτ πδκ πελδκλδζηΫθβμ Ϋεηαζβμ, κπσηε δεθ εέηαθ δνθαησ θα πλκεΪζεζαθ ηβθ νπελέζξνζβ ηπθ Υλδζηδαθυθ Ϊθπ ηκν 50%.) υζηε θα
δζξνλδζηεέ εαθεέμ σηδ νπάλιε δδα ηβμ ίέαμ εεξλδζηδαθδζησμ ηβμ πζεδκοβθέαμ. Οδ αλδγηκέ ανηκέ δεθ εέθαδ ανγαέλεηκδ, δδσηδ άδβ πλδθ ηκ 350 εέξαθ αλξέζεδ πκζζκέ Υλδζηδαθκέ ζνΰΰλαθεέμ θα δζξνλέακθηαδ σηδ εέθαδ β πζεδκοβθέα (A. Harnack, The mission and expansion ofChristianity in the first three centuries, N.Y. G.P. Putnam‘s Sons, vol 2, p. 29). Ήδβ ζηδμ αλξΫμ ηκν 3κν αδ. κ Σεληνζζδαθσμ ζΫεδ: «εέηαζηε αεσηβ ξηεζδθκέ, αζζΪ Ϋξκνηε ΰεηέζεδ ηκθ εσζηκ» (Απνινγία, 37, 4). Οδ δζξνλδζηκέ ηπθ Υλδζηδαθυθ ΰδα ηααδεκτμ πλκζβζνηδζηκτμ πλδθ ηκθ Μ. Κπθζηαθηέθκ, σππμ αθαθΫλεδ κ ΒνζΫίδκμ, σξδ ησθκ ΰέθκθηαδ απκδεεηκέ απσ πκζζκτμ ζτΰξλκθκνμ δζηκλδεκτμ, αζζΪ κδ ηεζενηαέκδ γεπλκτθ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ανηκτμ απαλαέηβηβ νπσγεζβ, υζηε θα ειβΰβγεέ β ηεΰΪζβ ηαξτηβηα δδΪδκζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Έηζδ, ζηβθ ηεζΫηβ ηκν Christianising the Roman Empire, κ R.MacMullen ζνθδζηΪ ηβθ απκδκξά πμ αζβγυθ ηπθ δζξνλδζηυθ ηπθ Υλδζηδαθυθ απκζκΰβηυθ πελέ ηααδευθ πλκζβζνηδζηυθ «υζηε θα ειβΰάζκνηε εαζτηελα ηβθ ηαξτηβηα ηβμ αζζαΰάμ πκν παλαηβλκτηε» (R.MacMullen, Christianising the Roman Empire, New Haven: Yale University, p. 29). Ο Harnack ξαλαεηβλέαεδ ηβθ αθΪπηνιβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ηε σλκνμ σππμ «αζτζζβπηβ ηαξτηβηα» εαδ «εεπζβεηδεά ατιβζβ» εαδ ζνηθπθεέ ηε ηκθ δζξνλδζησ ηκν Ώνΰκνζηέθκν, σηδ «Ο Υλδζηδαθδζησμ πλΫπεδ θα ηεΰΪζπζε ηΫζπ γανηΪηπθ, δδσηδ ηκ ηεΰαζτηελκ γατηα πΫλα απσ εΪγε γατηα άηαθ β εεπζβεηδεά επΫεηαζβ ηβμ γλβζεεέαμ» (A. Harnack, The mission and expansion of Christianity in the first three centuries, N.Y. G.P. Putnam‘s Sons , vol. 2, p. 335). Αέξπμ δδπΰηκτμ εαηΪ Παΰαθδζηυθ, ζκδπσθ, επδελΪηβζε ζηκ α΄ ηδζσ ηκν 4κν αδ. κ Υλδζηδαθδζησμ. Ώπκδεδεθτεηαδ ζαγλσ ηκ ίαζδεσ επδξεέλβηα ηπθ θεκπαΰαθδζηυθ, ππμ κ Υλδζηδαθδζησμ ενλδΪλξβζε ηε εαηαπέεζβ εαδ δδπΰηκτμ, εαδ ζνθεπυμ ππμ ηκ ξλδζηδαθδεσ «κδεκδσηβηα» ίαζέαεηαδ ζηβ ίέα. ΜΫξλδ ηκθ Θεκδσζδκ Ώ‘ ζηα 380 η.Υ. επδελαηκτζε ΰεθδευμ αθειδγλβζεεέα, εδ σηπμ κ Υλδζηδαθδζησμ εέξε άδβ, ηλδΪθηα ξλσθδα πλδθ, ΰέθεδ β γλβζεεέα ηβμ πζεδκοβθέαμ. Σκ εζεδδέ ΰδα ηβθ εληβθεέα ηβμ επδελΪηβζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ δεθ εέθαδ β ίκάγεδα ηπθ ανηκελαησλπθ ηεηΪ ηκ 330, ζκδπσθ, αζζΪ ηκ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εέξε ΰέθεδ ησζκ δζξνλσμ εαδ άηαθ ησζκ αδτθαηκθ θα ιελδαπγεέ ά θα εηπκδδζηεέ, πκν απζυμ έζπμ θα επδηαξτθγβεε β πλσκδσμ ηκν. ΏζζΪ ηκ ιαθαηκθέακνηε, δέξπμ ηκθ Ϋηθνηκ δνθαηδζησ ηκν, πκηΫ δεθ γα εέξε επδίδυζεδ, υζηε θα ηλαίάιεδ ηκ εθδδαθΫλκθ ηβμ Ρυηβμ εαδ θα επδίζβγεέ πμ επέζβηβ γλβζεεέα ζηα 380 η.Υ. ΟλδζηΫθκδ γα αθηδπκτθ, σηδ ζηδμ εεησμ ΒζζΪδαμ, αθαηκζδεΫμ πελδκξΫμ νπάλιαθ δδπΰηκέ, Ϊλα ηκ πκζκζησ ανησ ηκν Ϋηκνμ 350 η.Υ. εέθαδ πλκρσθ ίέαμ. ΚΪηδ ηΫηκδκ δεθ δζξτεδ. ππμ εέδαηε, ζηβθ ΒζζΪδα δεθ νπάλιαθ δδπΰηκέ, Ϊλα δεθ ηέγεηαδ αάηβηα ίέαδαμ επδελΪηβζβμ. ηβθ ΜδελΪ Ώζέα Ϋξκνηε δδυιεδμ ησθκ ζηα ηΫζα ηκν 6κν αδυθα, σηαθ β ζνθηλδπηδεά πζεδκοβθέα εέξε ΰέθεδ πλκ 3-4 αδυθπθ ξλδζηδαθδεά. ζκδ κδ παλκδδεκέ δδπΰηκέ ζνθΫίβζαθ ζηβθ νλέα εαδ ηβθ Ώέΰνπηκ. ηπμ, άδβ ζηδμ αλξΫμ ηκν 4 κν αδ. κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ 50% εαδ παλαπΪθπ ζηβθ ΜδελΪ Ώζέα, εθυ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηβ νλέα κ Υλδζηδαθδζησμ άηαθ πζεδκοβθέα ηεΰαζτηελβ απ‘ ανηάθ πκν άηαθ ζηβθ Μ. Ώζέα. νθεπυμ, θαδ ηεθ Ϋΰδθαθ εαηαζηλκθΫμ θαυθ, πελδζηαζδαεΫμ ζηβθ Ώέΰνπηκ ά ηβθ Μ. Ώθαηκζά, πζησζκ ανηΫμ Ϋΰδθαθ δεεαηέεμ ηεηΪ ηβθ τπαλιβ ξλδζηδαθδεάμ πζεδκοβθέαμ εεεέ (β ζνθηλδπηεά πζεδκοβθέα ηκνμ Ϋΰδθε ηεηΪ ηκθ 380 η.Υ.). Άλα, εεεέ σπκν Ϋΰδθαθ δδυιεδμ, δεθ άηαθ ανηΫμ β αδηέα πκν πζεδκοβθκτζε κ Υλδζηδαθδζησμ, εθυ σπκν δεθ Ϋΰδθαθ δδυιεδμ, κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋΰδθε ηε αλΰσηελκ ηεθ λνγησ, αζζΪ ζτθηκηα (αθκτ ζε σζβ ηβθ Ώνηκελαηκλέα άηαθ πζεδκοβθέα ηκ 350) β πζεδκοβθέα. ΟλδζηΫθκδ αλξαδκζΪηλεμ, Ϊζζκδ πελδζζσηελκ εδ Ϊζζκδ ζδΰσηελκ εαεσπδζηκδ, δζξνλέακθηαδ Ϋθα οετδκμ. ηδ υμ Ϋθαθ αδυθα πλδθ ηκθ ΜΫΰα Κπθζηαθηέθκ (ά υμ εαδ ηβθ επκξά ηκν) β πζεδκοβθέα ηπθ Υλδζηδαθυθ άηαθ Βίλαέκδ εαδ σξδ Έζζβθεμ. Εζξνλέακθηαδ δε ανησ, ΰδα θα απκδεέικνθ δάγεθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ επδελΪηβζε δδα ηβμ ίέαμ. Ώπαηυθηαδ, αθ θκηέακνθ σηδ πεέγκνθ εαθΫθαθ ηε ηΫηκδκνμ δζξνλδζηκτμ. «Πκδα άηαθ β εγθδεσηβηα ηπθ πλκίνααθηδθυθ ξλδζηδαθυθ ηαλητλπθ; Αεθ δδαγΫηκνηε εΪπκδα εδδδεά δδαηλδίά πΪθπ ζηα ηαληνλκζσΰδα, αζζΪ ηΪζζκθ ηπκλκτηε θα νπκζηβλέικνηε σηδ β πζεδκθσηβηΪ ηκνμ άηαθ Έζζβθεμ (Έζζβθεμ ίείαέπμ ηε ελδηάλδκ ηβθ παδδεέα). Βίλαέκδ πΪθηπμ δεθ άηαθ κδ πλκίνααθηδθκέ ξλδζηδαθκέ. Γθπλέακνηε άδβ απσ ηδμ ΠλΪιεδμ ηπθ Ώπκζησζπθ, σηδ ανηκέ πκν δβηδκνλΰκτζαθ πλκίζάηαηα ζηκ Ϋλΰκ ηκν Πατζκν, άηαθ
ηκθέηπμ κδ δκνδαέκδ ζνηπαηλδυηεμ ηκν. ζπκν ηκ πάλε απσθαζβ εαδ Ϋπαοε θα αζξκζεέηαδ ηααέ ηκνμ. ησξκμ ηκν άηαθ κδ Έζζβθεμ εαδ κδ Ρπηαέκδ» (Θ. ΓδΪεα, «Γδαηέ Ϋΰδθαθ κδ Έζζβθεμ Υλδζηδαθκέ;», Άξδελ, η. 28, ζ. 52). Οδ Εκνδαέκδ πκν ηδζκτζαθ ηβθ εζζβθδεά αβηκτζαθ θα ζεκηυζκνθ ηκθ απ. Πατζκ (ΠλΪιεδμ 9, 29). «ηαθ ανηκέ [=κδ Εκνδαέκδ] αθηεηΪζζκθηκ εαδ ηκθ Ϋίλδααθ, εηέθαιε ηα εθδτηαηΪ ηκν εαδ ηκνμ εέπε, "απσ ηυλα γα πβΰαέθπ εδμ ηκνμ εγθδεκτμ"» (ΠλΪιεδμ, 18, 6). Ώπσ ηκνμ ζνθελΰΪηεμ ηκν απ. Πατζκν, ησθκ ηλεέμ άηαθ ει Βίλαέπθ Υλδζηδαθκέ, ζτηθπθα ηε ηκθ έδδκ ηκθ Πατζκ (Πλκμ Κκζκζζαεέμ 4, 11)˙ κδ νπσζκδπκδ άηαθ πλυβθ Βγθδεκέ, Έζζβθεμ εαδ ειεζζβθδζηΫθκδ. Σα κθσηαηα ηπθ πλκζυππθ πκν αθαθΫλκθηαδ ζηδμ ΠλΪιεδμ εαδ ζηδμ επδζηκζΫμ ηπθ Ώπκζησζπθ εθδζξτκνθ ηβθ Ϊπκοβ σηδ Έζζβθεμ εαδ ειεζζβθδζηΫθκδ άηαθ κδ πελδζζσηελκδ πλυηκδ Υλδζηδαθκέ: Φέζδππκμ, Σέηπθ, ΠαληεθΪμ, Νδεσζακμ, Σδησγεκμ, υπαηλκμ, Ώλέζηαλξκμ, Σνξδεσμ, Σλσθδηκμ, Βτηνξκμ, Φκέίβ, Βπαέθεηκμ, Ώθδλσθδεκμ, Ώπεζζάμ, Ώλδζησίκνζκμ, Σλτθαδθα, Ώζτΰελδηκμ, ΒληΪμ, Φδζσζκΰκμ, ΝβλΫαμ, ΟζνηπΪμ, Ώξαρεσμ, ΝνηθΪμ, Άλξδππκμ, ΏληεηΪμ. Σκ έδδκ ζνηπΫλαζηα πλκετπηεδ εδ απσ ηα κθσηαηα αΰέπθ. Σδ κδάΰβζε ζηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ηΪμ ηκ ζΫεδ κ Εκνζδαθσμ, σζκ εδ αθ ηκ ελτίκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ΓλΪθεδ ζε επδζηκζά ηκν ζηκθ αλξδελΫα ηβμ Γαζαηεέαμ, ΏλζΪεεδκ, κ Εκνζδαθσμ: «Αε ίζΫπκνηε ηΪξα σηδ εεεέθα, πκν ατιβζαθ πελδζζσηελκ ηβθ αγεΎα [=Υλδζηδαθδζησ] εέθαδ β θδζαθγλππέα πλκμ ηκνμ ιΫθκνμ, β θλκθηέδα ΰδα ηβθ ηαθά ηπθ θεελυθ εαδ β πλκζπκδβηά ανζηβλσηβηα ηβμ απάμ;» (429d). Ο Εκνζδαθσμ δδαηνπυθεδ ηβθ έδδα Ϊπκοβ εαδ ζε Ϊζζεμ επδζηκζΫμ ηκν, αθηδπαλαγΫηκθηαμ ηΪζδζηα ηβθ αθηέζηκδξβ αδδαθκλέα ηπθ Βγθδευθ, δελΫπθ εαδ ζακτ. Αεέξθκνηε ηκ άγκμ ηκν Παΰαθδζηκτ ηβμ Όζηελβμ Ώλξαδσηβηαμ, σππμ κ Εκνζδαθσμ ηκ πελδΰλΪθεδ, υζηε θα δδαπδζηυζεδ κ εαγΫθαμ πσζκ παλαεηδαεά άηαθ β Βδδπζκζαηλέα εαδ πσζκ εέξε αβδδΪζεδ κ ζασμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ απσ ηκ αδζξλσ επέπεδκ ηπθ Παΰαθδζηδευθ δελαηεέπθ εαδ ηκν ζακτ. Έηζδ, 1) κδ Βγθδεκέ δελεέμ «αθηέ θα πβΰαέθκνθ θα πλκζετξκθηαδ ζηκνμ γεκτμ ηε ηδμ ΰνθαέεεμ, ηα παδδδΪ εαδ ηκνμ νπβλΫηεμ ηκνμ, δζξνλέακθηαδ σηδ κδ δκτζκδ ά ηα παδδδΪ ηκνμ ά κδ Γαζδζαέεμ ζτανΰκέ ηκνμ πελδθλκθκτθ ηκνμ γεκτμ εαδ πλκηδηκτθ ηβθ αγεΎα απσ ηβθ ενζΫίεδα» (Βπδζηκζά πλκμ ΏλζΪεεδκ, 430ab). 2) Σα παΰαθδζηδεΪ δελαηεέα ηπεελσπδθαθ εαδ αζεκτζαθ εαεσθβηα επαΰΰΫζηαηα: «ζνηίκτζενζε ηκνμ δελεέμ θα ηβθ πέθκνθ ζηα εαπβζεδΪ κτηε θα αζεκτθ επαΰΰΫζηαηα εαδ ελΰαζέεμ αδζξλΫμ εαδ εαεσθβηεμ» (Βπδζηκζά πλκμ ΏλζΪεεδκ, 430b). 3) Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ άηαθ αθδζσιεθκδ Ϊθγλππκδ: «Βπδεαζκτηαζηε ηκθ ΞΫθδκ Αέα εαδ εέηαζηε πδκ αθδζσιεθκδ απσ ηκνμ ετγεμ» (Βπδζηκζά 89α, 291b). 4) Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ άηαθ ηζδΰεκτθβδεμ θδζκξλάηαηκδ: «Βεεέθκμ πκν ζαηλετεδ ηκθ Βηαέλδκ Αέα, εθυ ίζΫπεδ σηδ κδ ΰτλπ ηκν ξλεδΪακθηαδ ξλάηαηα, δεθ ηκνμ δέθεδ κτηε δλαξηά» (Βπδζηκζά 89α, 291c). 5) Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ θΫλκθηαθ ζεζβλΪ ζηκνμ ζνΰΰεθεέμ ηκνμ: «Φελσηαζηε ζηκνμ ζνΰΰεθεέμ ηαμ ζαθ ζε ιΫθκνμ» (Βπδζηκζά 89α, 291d). 6) Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ θελσθηκνζαθ απΪθγλππα: «Φελσηαζηε αθεζΫβηα εαδ απΪθγλππα ζε σζκνμ δεθ Ϋεαθαθ ηέπκηα, απσ θσίκ ηάππμ εππθεζβγκτθ εαδ κδ εαεκτλΰκδ» (Βπδζηκζά, 291bc). ΐζΫπκνηε ηβ θλέεβ ηκν ξλδζηδαθκαθαγλεηηΫθκν Εκνζδαθκτ ΰδα ηκ επέπεδκ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ ηκν 4 αδυθα. Ώνηά ηβθ αβδέα Ϋθκδπγαθ σζκδ ΰδα ηκθ Παΰαθδζησ εαδ ΰδ‘ ανησ εζΪξδζηκδ ΠαΰαθδζηΫμ θκδΪζηβεαθ θα ηκθ νπελαζπέζκνθ. κν
Θα άηαθ ζΪγκμ κ δζξνλδζησμ σηδ β αδηέα ηβμ επδηνξέαμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ίλέζεεηαδ απζυμ ζηβθ Παλαεηά ηκν Παΰαθδζηκτ εαδ ζηβθ θδζαθγλππέα ηβμ Βεεζβζέαμ. Σκ επδξεέλβηα ηβμ αδνθαηέαμ ηκν Παΰαθδ-
ζηκτ, πκν ηβθ εεηεηαζζετηβεε κ Υλδζηδαθδζησμ, ΰδαηέ ηΪξα «ίλάεε ηκθ εσζηκ ζε δτζεκζβ εαηΪζηαζβ» δεθ δδεαδκζκΰεέ ηβθ αδδαθκλέα ηπθ Παΰαθδζηυθ ΰδα ηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ηΫζα ζε 100 ξλσθδα. Οτηε πλκζγΫηεδ εΪηδ κ δζξνλδζησμ σηδ κ θδεβηάμ Υλδζηδαθδζησμ δε θκίσηαθ ηκ γΪθαηκ (π.ξ. ζηκ Κκζκζζαέκ) ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ βηηβηΫθκνμ ΠαΰαθδζηΫμ πκν ηκθ θκίσθηκνζαθ, ΰδ‘ ανησ εαδ κ Υλδζηδαθδζησμ εΫλδδζε ηκνμ αθγλυπκνμ. Σκ γΪλλκμ ηπλκζηΪ ζηκ γΪθαηκ εθηνππζδΪαεδ αζζΪ δεθ πλκζβζνηέαεδ˙ πλΫπεδ πλυηα κ εθηνππζδαασηεθκμ θα πεδζγεέ σηδ κδ ζσΰκδ ηβμ ανηκγνζέαμ ηπθ Υλδζηδαθυθ άηαθ ζκίαλκέ εαδ δεθ άηαθ «γαθαηκζΪΰθκδ» κδ ηΪληνλεμ. Καδ β αζάγεδα εέθαδ σηδ κ εσζηκμ πεέζηβεε. Οδ δτκ αθηαΰπθδζηΫμ, κ Παΰαθδζησμ εαδ κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ ηπκλκτζαθ θα εζπέακνθ σηδ γα εελδέζκνθ ηκθ εσζηκ ηε ηκ ηΫλκμ ηκνμ, αθ κδ αιέεμ ηκνμ, κδ αθηδζάοεδμ εαδ κδ πλαεηδεΫμ ηκνμ δεθ αθηαπκελέθκθηαθ ζηβ ζαρεά ονξά. Αε γα ηπκλκτζε κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋηζδ απζΪ, ηε Ϋδδεηα ανηκελαησλπθ εαδ ΰελΫηδζηα εΪπκδπθ θαυθ, θα θδεάζεδ ηκθ Παΰαθδζησ εαδ θα επδελαηάζεδ, αθ δεθ νπάλξε ζηκ ζασ εαηηέα ενθκρεά «πλκδδΪγεζβ», εΪπκδκ ζηκδξεέκ «ανγσληβηκν ξλδζηδαθδζηκτ». Σκ έδδκ εδ κ Παΰαθδζησμ, δε γα εέξε βηηβγεέ ησζκ ετεκζα (ζε πκζδηδεσ επέπεδκ εαδ ζ‘ επέπεδκ ζαρεάμ απάξβζβμ) αθ δεθ εέξε άδβ ιεπελαζηεέ ηΫζα ζηκ ζασ, αθ δεθ εέξε εαηαζηεέ αθέεαθκμ θα εεθλΪζεδ ηδμ ηΪζεδμ ηβμ ζαρεάμ ονξάμ. Ο Υλδζηδαθδζησμ Ϋδπζε ζτζβ ζηα θδζκζκθδεΪ πλκίζάηαηα ηβμ επκξάμ, εαζτηελβ απσ ανηάθ ηκν Νεκπζαηπθδζηκτ: Βεεέθβ β επκξά δδαπκηδασηαθ απσ αθηδζάοεδμ ΰθπζηδεδζηδεΫμ: 1) κ εσζηκμ εέθαδ θνζαεά. 2) Σα αθγλυπδθα εέθαδ «ηαηαδσηβηα». 3) Δ απά εέθαδ σθεδλκ εαδ εθδΪζηβμ. 4) Σκ «πλαΰηαηδεσ» ίλέζεεηαδ εΪπκν αζζκτ, ζηδμ ΕδΫεμ ά ζηκθ «εζυηελκ ξυλκ». 5) Ώπαιέπζβ ηκν ζυηαηκμ, ζπηβλέα ηβμ επκξά. Ώθηέγεηα, κ Υλδζηδαθδζησμ θέεβζε πβΰαέθκθηαμ εσθηλα ζηκ λετηα, νπκζηβλέακθηαμ ππμ: 1) Ο εσζηκμ δεθ εέθαδ θνζαεά, αζζΪ δυλκ ηκν Θεκτ, ζέαθ εαζσμ. 2) Μαηαδσηβηα εέθαδ ηα Ϋλΰα ηκν εαεκτ, σξδ σζα ηα αθγλυπδθα. 3) Δ απά δεθ εέθαδ εθδΪζηβμ, αζζΪ ησθκ β ίκνηβΰηΫθβ ζηβθ εαεέα απά. 4) Σκ «πλαΰηαηδεσ» ίλέζεεηαδ ζηκ εδυ εαδ ηυλα. εκπσμ δεθ εέθαδ β ζπηβλέα ηβμ αηκηδεάμ ονξάμ, αζζΪ νπκηΪζζεδ ηβ «ζπηβλέα» ζηβθ εκδθπθδεά πλκζθκλΪ. 5) Αεθ απαιδυθεδ ηκ ζυηα, ΰδαηέ πδζηετεδ ζηβθ αθΪζηαζά ηκν. Γδ΄ανησ εδ κ ΚΫζζκμ ηκνμ εαηβΰκλεέ πμ «θδζκζυηαηκθ ΰΫθκμ». Βδυ εδ αθ άηαθ επαθαζηαηδεσμ, εσθηλα ζηκ λετηα κ Υλδζηδαθδζησμ. Γδ‘ ανησ θέεβζε: Ϋδπζε απΪθηβζβ ζηβ ηδαΫλδα ηκν Γθπζηδεδζηκτ εαδ ζηβθ αζνθΫπεδα ηπθ αθηδΰθπζηδεδζηδευθ πλκηΪζεπθ ηκν Νεκπζαηπθδζηκτ (δεμ εεθΪζαδκ 81). Βέθαδ πλΪΰηαηδ παλΪζκΰκ θα γεπλκτθ ηελδεκέ «ανηκθσβηβ» ηβθ απκθαζδζηδεσηβηα ηπθ ξλδζηδαθυθ Νεκηαλητλπθ 400-600 ξλσθπθ ηβμ Σκνλεκελαηέαμ, εαδ ηκν ξλδζηδαθδεκτ ζακτ, πκν παλ‘ σζεμ ηδμ πδΫζεδμ δεθ αζζαικπδζηκτζε, αζζΪ αθΫίαδθε εαδ ζηα ίκνθΪ, εθυ ηανησξλκθα γεπλκτθ «δεδκηΫθκ» σηδ β εκζηκπζβηητλα ηπθ Παΰαθδζηυθ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ ηκν 320 η.Υ. ηεηαζηλΪθβεε ζηκ Υλδζηδαθδζησ ηΫζα ζε 150 ξλσθδα, ζσΰπ εΪπκδπθ ανηκελαηκλδευθ εδέεηπθ πκν (ηκνζΪξδζηκθ εαηΪ ηα πλυηα 50 ξλσθδα) δτζεκζα εαδ ζέΰκ εθαλησακθηαθ. ζκ ζκδπσθ εδ αθ δζξνλέακθηαδ ηκ αθηέγεηκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα δεθ ηπκλκνθ θα ηβθ δδαζηλείζυζκνθ ά θα ηβθ απκελτοκνθ: κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋΰδθε πζεδκοβθέα ξπλέμ εαηαθαΰεαζησ ά ελαηδεά ίέα. ππμ θαέθεηαδ, β εαηαζηλκθά θαυθ δεθ άηαθ β αδηέα ηβμ επδελΪηβζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ˙ κτηε κδ σζκδ δδπΰηκέ. Γδα ηδμ εαηαζηλκθΫμ εαγεανηΫμ β εληβθεέα ηκνμ ειαληΪηαδ απσ ηα ελδηάλδα πκν Ϋξεδ εαθεέμ: ηα ζβηελδθΪ ελδηάλδα ζνηπελδθκλΪμ ά ηα ελδηάλδα ζνηπελδθκλΪμ ηκν 4κν αδυθα η.Υ. Ώθ Ϋξεδ εαθεέμ ηα ζβηελδθΪ ελδηάλδα, δεθ ηπκλεέ παλΪ θα εαηαδδεΪζεδ απελέθλαζηα ηδμ ίδαδσηβηεμ εαδ ηδμ ίαλίαλσηβηεμ ανηΫμ εε ηΫλκνμ ηπθ Υλδζηδαθυθ εαδ ηπθ δελαλξυθ ηκνμ. Σα εηέλδα ανηΪ εαδ ηα αΰΪζηαηα, πΫλα απσ Ϋλΰα γλβζεενηδεΪ άηαθ εαδ Ϋλΰα ηΫξθβμ, εαδ εέθαδ ζνπβλσ πκν δεθ νπΪλξκνθ, εέηε απσ εαηαζηλκθΫμ Υλδζηδαθυθ εέηε απσ Ϊζζα αέηδα (πσζεηκδ, ζεδζηκέ ε.Ϊ.). Δ αζάγεδα ηδαμ γλβζεεέαμ δεθ ειαληΪηαδ απσ ηκθ ηλσπκ εαδ ηκθ ίαγησ αεσηβ ηβμ ειΪπζπζάμ ηβμ, εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ πκν εΪθ εΪπκδκμ πεδ εΪηδ αζβγΫμ εαδ Ϋθαμ Ϊζζκμ αλξέζεδ ηε ίαζαθδζηάλδα θα αθαΰεΪαεδ ηκνμ νπσζκδπκνμ θα απκδεξγκτθ ανησ πκν εέπε κ πλυηκμ, δεθ ζβηαέθεδ ππμ ανησ πκν εέπε πατεδ θα εέθαδ αζβγΫμ εαδ ζπζησ. Ώθ κδ Υλδζηδαθκέ πκν δδΫπλαηηαθ ίαλίαλσηβηεμ ζηκθ 4κ-5κ αδ. πέζηεναθ ηκ αθηέγεηκ εαδ ζνθΫδεαθ ηβθ αζάγεδα ηβμ πέζηβμ ηκνμ ηε ηβθ ειΪπζπζά ηβμ, ησηε κδ πλΪιεδμ σζπθ απσ ανηκτμ πέζηεναθ εΪηδ ηΫηκδκ εέθαδ εαηαδδεαζηΫεμ. Ώθ σηπμ Ϋξεδ εαθεέμ ηα ελδηάλδα ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, ησηε β εαηΪζηαζβ πελδπζΫεεηαδ. ηαθ δλα εΪπκδκμ, ζνθάγπμ δλα ηε ηκθ ηλσπκ πκν εαγκλέαεδ ηκ δζηκλδεσ εαδ εκδθπθδεσ πζαέζδκ ηβμ επκξάμ σπκν αεδ. Σα «άγβ» ηπθ ηεζζΪλπθ πλυηπθ αδυθπθ η.Υ. άηαθ κδ δδπΰηκέ ηπθ Παΰαθδζηυθ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ εαδ αλ-
ΰσηελα κδ δδπΰηκέ ηπθ Υλδζηδαθυθ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ. ζκδ σηπμ ακτζαθ ζε εεεέθβ ηβθ πελέκδκ δεθ Ϋίζεπαθ ανηΫμ ηδμ πλΪιεδμ ησζκ απκηλσπαδεμ (ά δεθ ηδμ Ϋίζεπαθ εαγσζκν απκηλσπαδεμ). Έηζδ ζνθάγδααθ ησηε, ανησ εέηαθ ηκ ηΫηλκ ηκν πκζδηδζηκτ. Αεθ «ΰδθσηαθ» ηε ηα ελδηάλδα ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, απσ ηβθ ηέα ηΫλα ζηβθ Ϊζζκδ κδ Ϊθγλππκδ θα εΰεαηαζεέοκνθ ηβθ ζνηπελδθκλΪ ανηά πλκμ ηκθ δδαθκλεηδεσ απσ ανηκτμ ζνθΪθγλππκ. Δ εαεά ζνθάγεδα δτζεκζα ειαζεέθεηαδ. Δ ζνθάγεδα εέθαδ δετηελβ θτζβ. Καευμ ΰδα ηα ζβηελδθΪ ελδηάλδα, θαέ, αζζΪ κδ αλξαέκδ Ϊθγλππκδ δεθ ζεΫθηκθηαθ σππμ κδ ζβηελδθκέ Ϊθγλππκδ. ΏνηΪ άιελαθ, ανηΪ Ϋεαθαθ. Βπέζβμ, σηαθ β πκζσηβηα (ηκ πζάγκμ ηπθ Υλδζηδαθυθ) ανιΪθεδ, ησηε πΪθηα β πκδσηβηα πΫθηεδ, ζε σζεμ ηδμ πελδπηυζεδμ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, πλκεεδηΫθκν ΰδα θακτμ γεκηάηπθ ζηκνμ κπκέκνμ ΰδθσηαθ εεπσλθενζβ ΰνθαδευθ (ηβμ Ώθλκδέηβμ), ίαζαθδζηκέ (ηαζηέΰπηα θΫπθ πλκμ ηδηάθ ηβμ Άληεηβμ), ανηκενθκνξδζηκέ (ηβμ ΚνίΫζβμ) ά αθγλππκγνζέεμ (Λτεαδκ Αέα), δτζεκζα ηπκλεέ εαθεέμ θα ζνπβγεέ ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηκνμ (σζπθ ά ηελδευθ). Βηζδ, αθ δκτηε ηα πλΪΰηαηα απσ ηβ ζεκπδΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ εεεέθπθ πκν ΰελΫηδααθ ηα εέδπζα εαδ ηκνμ θακτμ ίΪζεδ ηπθ ανηκελαηκλδευθ εδέεηπθ, ηκ Ϋεαθαθ ανησ επεδδά άγεζαθ θα ζδΰκνλενηκτθ ππμ β θλέεβ ηπθ ζαηλεδυθ ανηυθ γα ειΫζεδπε δδα παθησμ, εΪθ ειΫζεδπε εαδ κ θασμ σπκν ζΪηίαθαθ ξυλα κδ ζαηλεέεμ ηΫηκδκν εέδκνμ. ΒΪθ ζκδπσθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ «αλξαδκζΪηλεμ» εγθδεδζηΫμ Ϋξκνθ ηα ζβηελδθΪ ελδηάλδα ΰδα ηβθ εληβθεέα ΰεΰκθσηπθ παζαδκηΫλπθ επκξυθ, ησηε γα πλΫπεδ εδ ανηκέ, αθ άηαθ εδζδελδθεέμ, θα εαηαδέεαααθ ηβθ αλξαέα δκνζεέα, ηβθ αλξαέα δελκδκνζεέα, ηβθ απσγεζβ Ϊλλπζηπθ παδδδυθ ζηκθ ΚαδΪδα, ηδμ αθγλππκγνζέεμ ζηκνμ γεκτμ, ηβθ εαηΪζηαζβ ηβμ ΰνθαέεαμ εαδ ηκν παδδδκτ πμ ―res‖, ηκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ, ηκθ ΰεθδεσηελκ αηκλαζδζησ πκν δδΫπεδ ηβθ αλξαέα ζεΫοβ (π.ξ. ζηκ δδΪζκΰκ Ώγβθαέπθ εαδ Μβζέπθ, ζηκθ Θκνεδδέδβ), ηε ηδΪ ζΫιβ σζα ηα Ϊζξβηα εαδ απκηλσπαδα ηβμ παΰαθδζηδεάμ αλξαδσηβηαμ. ΠλΫπεδ θα ηεγεέ ηδα ίΪζβ. Ώθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απσ ηβθ ηδα εθαλησακνθ ηα ζβηελδθΪ ελδηάλδα σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηδμ ξλδζηδαθδεΫμ δδυιεδμ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ, εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ εθαλησακνθ ηα παζαδσηελα αλξαέα ελδηάλδα σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηα Ϊζξβηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ ζΫΰκθηαμ ππμ «ανηΪ άηαθ αάηβηα εκδθπθδεάμ ειΫζδιβμ ηβμ ησηε επκξάμ», ησηε εθαλησακνθ δνκ ηΫηλα εαδ δτκ ζηαγηΪ σζκθ αθκλΪ ηβθ εληβθεέα ηκν παλεζγσθηκμ, εαδ ανησ δεθ γα πελΪζεδ ησζκ ετεκζα, σζκ θκηέακνθ. νθκοέακθηαμ: κτηε β αζάγεδα εαγεανηά ηπθ ξλδζηδαθδευθ δκΰηΪηπθ ελέθεηαδ κλγά ά εζθαζηΫθβ ίΪζεδ δδΪθκλπθ πλΪιεπθ ηπθ Υλδζηδαθυθ (πκν Ϋΰδθαθ δέξπμ ηβθ εθηκζά ηβμ Βεεζβζέαμ) κτηε β β εδζδελέθεδα ηβμ πέζηβμ ηπθ ζβηελδθυθ Βζζάθπθ ελέθεηαδ απσ ηκθ πδγαθσ ίέαδκ εδ Ϊλα αθεδζδελδθά εεξλδζηδαθδζησ κλδζηΫθπθ Βζζάθπθ πλδθ 16 αδυθεμ, εαδ ηκ ενλδσηελκ, κτηε σζεμ κδ πλΪιεδμ ηπθ Υλδζηδαθυθ εέθαδ ανηκθσβηκ ππμ Ϋξκνθ πμ ίΪζβ ηβθ πέζηβ ηκνμ. Βέθαδ ηβμ ησδαμ ζηδμ ηΫλεμ ηαμ θα εέθαδ εζενζηδεΫμ κδ δζηκλδεΫμ απσοεδμ εδ «αδλεηδεΫμ» εληβθεέεμ πκν απκεζέθκνθ απσ ηβθ επδελαηκτζα εληβθεέα. Βπέζβμ ηκ λβησ «β δζηκλέα ΰλΪθεηαδ πΪθηα απσ ηκνμ θδεβηΫμ» αθΪΰεηαδ ζε ανηαπσδεδεηκ αιέπηα εαδ ίΪζεδ ανηκτ επδξεδλεέηαδ β αηθδζίάηβζβ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ εληβθεέαμ ΰδα ηα αέηδα ηβμ επδελΪηβζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ αθκτ «β εληβθεέα ανηά ΰλΪθηβεε απσ ηκνμ θδεβηΫμ». Σκ «κδ θδεβηΫμ ΰλΪθκνθ ηβθ δζηκλέα» Ϋθηεξθα θκβηαηκδκηεέηαδ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πμ «β Ϊπκοβ ηπθ βηηβηΫθπθ εέθαδ β ζπζηά αζζΪ απκζδππΪηαδ». ηπμ εΪγε Ϊζζκ παλΪ ανηαπσδεδεηκ εέθαδ ηκ αιέπηα σηδ επεδδά β δζηκλέα ΰλΪθεηαδ (ενλέπμ) απσ ηκνμ θδεβηΫμ, β εληβθεέα ηπθ θδεβηυθ εέθαδ οενδΫζηελβ απσ ανηάθ ηπθ βηηβηΫθπθ. Οτηε εΪγε «αδλεηδεά» εληβθεέα ηβμ δζηκλέαμ αιέαεδ απαλαέηβηα πελδζζσηελβ ζνηπΪγεδα απσ ηβθ ενλέαλξβ εληβθεέα. Ώθ έζξναθ κδ αιδυζεδμ ηπθ λείδαδκθδζηυθ εαδ ηπθ ζνηπαγκτθηπθ ηδμ «αδλεηδεΫμ» απσοεδμ, εδ αθ απαλαέηβηα πλΫπεδ – ζσΰπ κνηαθδζηδεάμ ζνηπσθκδαμ – θα ζνηπαγκτηε ηκνμ βηηβηΫθκνμ ηβμ Εζηκλέαμ, ησηε γα Ϋπλεπε απαλαέηβηα θα ζνηπαγάζκνηε π.ξ. ηκθ Υέηζελ ά ηκ Φαζδζησ. Ώνηκέ πκν γεπλκτθ ζέΰκνλκ σηδ ζε εΪγε πελέπηπζβ πελδζζσηελβ αζάγεδα ίλέζεεηαδ ζηβθ εληβθεέα ηπθ βηηβηΫθπθ, εαζσ γα άηαθ, αθ εέθαδ ηέηδκδ, θα νπελαζπδζηκτθ ηβθ θααδζηδεά εληβθεέα ηβμ Εζηκλέαμ, αθκτ ανηάθ ηβθ εέξαθ κδ «εαβηΫθκδ, κδ βηηβηΫθκδ» Νααέ. Αεθ δζξτεδ ΰδα εαθΫθα ζσΰκ ζκδπσθ β Ϊπκοβ: «αμησκαηηθψο πάληνηε ε Ηζηνξία πνπ ζα γξαθφηαλ απφ ηνπο εηηεζέληεο ζ’ απνηεινχζε ηελ εγθπξφηεξε φισλ ησλ Ηζηνξηψλ, αθνχ απηή δελ ζ΄απνηεινχζε ππεξέηε θάπνησλ θξαηνχλησλ, αιιά απιψο κία ηίκηα θσλή ηθαλνπνίεζεο ηεο Θεάο Γηθαηνζχλεο θαη εζηθήο, ηνπιάρηζηνλ, απνθαηάζηαζεο θάπνησλ ακέηξεησλ πνιιαπιά αδηθεζέλησλ ζπλαλζξψπσλ καο»,
εεησμ εδ αθ κδ βηηβηΫθκδ ΏθγλππκγνζδαζηΫμ, Υλδζηδαθκεησθκδ εαδ Φδζκζκθκεησθκδ ΒδδπζκζΪηλεμ, νπβλΫηεμ ηπθ δδευθ ηκνμ ελαηκτθηπθ εαδ ηπθ δδευθ ηκνμ εικνζδαζηδευθ δδεκζκΰβηΪηπθ, Ϋπλεπε θα «απκεαηαζηαγκτθ» ΰδα ξΪλβ ηβμ (πκδαμ;) «Αδεαδκζτθβμ» – ανηάμ πκν Ϋζηεζθε ζηα γβλέα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Αδσηδ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκζδππκτθ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηκν 4κν ά ηκν 5κν αδ. η.Υ., σηαθ Ϋΰλαθαθ ηδμ δζηκλδκΰλαθέεμ ηκνμ, νπβλεηκτζαθ ηα δδεΪ ηκνμ ζνηθΫλκθηα εαδ ηκνμ δδεκτμ ηκνμ ελαηκτθηεμ – κδ κπκέκδ απζυμ Ϋξαζαθ, ξπλέμ ανησ θα ζβηαέθεδ σηδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ δζηκλδεκέ δεθ άηαθ πλκεαηεδζβηηΫθκδ νπΫλ ανηυθ ηπθ ζνηθελσθηπθ/ελαηκτθηπθ ά σηδ ηα παΰαθδζηδεΪ ζνηθΫλκθηα άηαθ δέεαδα εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ελαηκτθηεμ εέξαθ ηκ δέεαδκ ηε ηκ ηΫλκμ ηκνμ. ηαθ π.ξ. κ ΒνθΪπδκμ ΰλΪθεδ σηδ β Ώγάθα ζυγβεε απσ ηκθ ίΪλίαλκ ΏζΪλδξκ ξΪλβ ζε γανηαηκνλΰδεά παλΫηίαζβ... ηκν γεκτ (!) ΏξδζζΫα ά σηαθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ δζηκλδκΰλΪθκδ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ νπκζηβλέακνθ εθηεζυμ ζκίαλΪ σηδ β παλαεηά ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ κθεδζσηαθ ζηβθ... Ϋζζεδοβ ζαηλεέαμ πλκμ ηκνμ «Θεκτμ», σηαθ κ εαηΪ ηα Ϊζζα ζκίαλσμ παΰαθδζηάμ Πκλθτλδκμ δζξνλέαεηαδ σηδ ειαδηέαμ ηβμ ζαηλεέαμ ηκν Υλδζηκτ κδ «γεκέ» δεθ ζηαηΪηβζαθ ηδα επδδβηέα, σηαθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ δζηκλδκΰλΪθκδ, σππμ κ Γυζδηκμ, ζπδζυθκνθ ηκνμ πλυηκνμ Υλδζηδαθκτμ ΏνηκελΪηκλεμ, ησηε αζθαζυμ γΫζκνθ θα επδίΪζζκνθ ηβθ Ϊπκοβ εαδ ηβθ δδεκζκΰέα ηκνμ ζΫΰκθηαμ ζνεκθαθηδεΪ παλαηνγΪεδα εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. νθεπυμ ηκ αιέπηα ππμ πλΫπεδ θα ζνηπαγκτηε ηβθ εληβθεέα ηπθ βηηβηΫθπθ ηβμ Εζηκλέαμ εαδ ηβθ «αδλεηδεά Ϊπκοβ» πμ ει αθηδεεδηΫθκν «αζβγΫζηελβ» δεθ δζξτεδ εαδ ηΪζδζηα απκπλκζαθαηκζέαεδ ηδμ πλκζπΪγεδΫμ ηαμ ΰδα ηβθ ετλεζβ ηβμ αζάγεδαμ. Γ' ΜΒΡΟ
ΑΕΧΞΒΕ III
15. "Οδ παπΪδεμ εαδ κδ Βεεζβζδαζηδεκέ ΠαηΫλεμ άηαθ εαηΪ ηβμ αλξαέαμ θδζκζκθέαμ εαδ παδδεέαμ, Ϋίΰαααθ ζσΰκνμ «εαηΪ Βζζάθπθ» εαδ εαηαδδεΪακνθ κ,ηδδάπκηε αλξαδκεζζβθδεσ ηεηα ίδεζνΰηέαμ." ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώθ επδηέγκθηαδ εαηΪ θδζκζκθδευθ λενηΪηπθ κδ εεεζβζδαζηδεκέ ζνΰΰλαθεέμ, ηκ εΪθκνθ ηε ηκθ έδδκ ηλσπκ πκν κδ θδζσζκθκδ αζζβζκεαηβΰκλκτθηαθ ηεηαιτ ηκνμ εαδ Ϋζηεζθαθ ζηκ πνλ ηκ ειυηελκ ηδμ αθηέπαζεμ θδζκζκθέεμ εαδ ηκνμ αθηέπαζκνμ θδζσζκθκνμ.
15a ΏΡΥΏΕΟΕ ΦΕΛΟΟΦΟΕ ΏΛΛΟΛΟΩΐΡΕΓΟΜΒΝΟΕ -Ο ΏλδζηκηΫζβμ ΰλΪθεδ (Μεηαθπζ. Ώ‘, 986b, 27) σηδ κ ΞεθκθΪθβμ άηαθ πκζτ εαηυηελκμ απσ ηκθ Παληεθέδβ εαδ ηΪζδζηα «ηδελσθ αΰλκδεσηελκμ». -Ο ΏλδζηκηΫζβμ απκεαζεέ απαέδενηκνμ ηκνμ Κνθδεκτμ ΰλΪθκθηαμ «κἱ Ἀθηδζγέθδκδ εαὶ κἱ κὕηπμ ἀπαίδενηκδ» (Μεηά ηα Φπζηθά, Δ‘, 3 (1043b, 24)). -Ο ΏλδζηκηΫζβμ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ Πλπηαΰσλα: «εθυ δεθ ζΫθε ηέπκηα ανηκτ ηκν εέδκνμ κδ δδαθκβηΫμ, δέθκνθ ηβθ εθητππζβ σηδ ζΫθε εΪηδ ζβηαθηδεσ» (Μεηά ηα Φπζηθά, Ε‘, 1 (1053b, 4)). - Ο Παληεθέδβμ πάλε ειαλξάμ εξγλδεά ζηΪζβ απΫθαθηδ ζηκθ ΔλΪεζεδηκ. ΚΪπκν ΰλΪθεδ: «..................................................κἱ δὲ θκλκῦθηαδ επθκὶ ὁημ ηνθζκί ηε ηεγβπόηεμ ἄελδηα θῦζα κἷμ ηὸ πέζεδθ ηε εαὶ κε εἶθαδ ηαηόθ ἐζηδ εέζενγκμ» (Ώπ. 6, 8) Αβζαδά:«Βθυ ανηκέ παλαδΫλθκνθ εκνθκέ ηααέ εαδ ηνθζκέ, ζαζηδζηΫθκδ, ηπκνζκτεδα ξπλέμ ελέζβ, ανηκέ πκν δεθ εΪθκνθ παλΪ θα γεπλκτθ ηκ «εέθαδ» εαδ ηκ «ηβ εέθαδ» ζαθ ηκ έδδκ πλΪΰηα».
-Ο ΔλΪεζεδηκμ ξζενΪαεδ ηκθ Πνγαΰσλα (Ώπ. 81): «Πνγαΰόλαμ εκπίδπθ ἐζηίθ ἀλξβΰόμ», «κ Πνγαΰσλαμ εέθαδ αλξβΰσμ ζηκνμ αΰτληεμ», -Ο ΔλΪεζεδηκμ πελδθλκθεέ ηκθ Δζέκδκ, ηκθ Πνγαΰσλα, ηκθ ΞεθκθΪθβ εαδ ηκθ Βεαηαέκ ζΫΰκθηαμ (Ώπ. 40): «Δ πκζνηΪγεδα δε δδδΪζεεδ θα Ϋξεδμ θκν. Ώθ άηαθ Ϋηζδ γα εέξε δδδΪιεδ ηκθ Δζέκδκ εαδ ηκθ Πνγαΰσλα, αεσηα εαδ ηκθ ΞεθκθΪθβ εαδ ηκθ Βεαηαέκ («Πκζνηαγίβ θόκθ ἔξεδθ κ δδδάζεεδ˙ Ἡζίκδκθ ΰάλ ἄθ ἐδίδαιε εαί Πνγαΰόλβθ αὖηδμ ηε Ξεθκθάθεά ηε εαί εαηαῖκθ»). -Ο ΞεθκθΪθβμ, σηαθ κ Βηπεδκεζάμ ηκν εέπε σηδ κ ζκθσμ Ϊθδλαμ δεθ ίλέζεεηαδ, ανησμ ηκν απΪθηβζε εδλπθδεΪ: «θνζδεΪ, δδσηδ πλΫπεδ εαθεέμ θα εέθαδ ζκθσμ υζηε θα αθαΰθπλέζεδ ηκθ ζκθσ» («ηπεδκεζέκνμ δὲ εἰπόθηκμ αηῶ ὅηδ ἀθεύλεηόμ ἐζηδθ ὁ ζκθόμ, "εἰεόηπμ," ἔθβ· "ζκθὸθ ΰὰλ εἶθαδ δεῖ ηὸθ ἐπδΰθπζόηεθκθ ηὸθ ζκθόθ"» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 20). -Γδα ηκθ Βπέεκνλκ, «κ ζηπδεσμ Αδσηδηκμ, εξγλδεΪ δδαηεγεδηΫθκμ απΫθαθηέ ηκν, ηκθ δδΫίαζε ηε δδδαέηελα ζεζβλσ ηλσπκ, ενεζκθκλυθηαμ πεθάθηα αδζξλΫμ επδζηκζΫμ ηε ηκ σθκηα ηκν Βπέεκνλκν. Σκ έδδκ Ϋεαθε εδ εεεέθκμ πκν ζνΰεΫθηλπζε εαδ απΫδπζε ζηκθ Βπέεκνλκ ηα ελπηδεΪ ΰλΪηηαηα πκν απκδέδκθηαδ ζηκθ Υλτζδππκ. Ώεσηβ, κ ζηπδεσμ Πκζεδδυθδκμ εαδ κ ετεζκμ ηκν εαδ κ Νδεσζακμ εαδ κ πηέπθ (...) νπκζηβλέακνθ ππμ κ Βπέεκνλκμ πελδθελσηαθ ζηα ξαησζπδηα εαδ δδΪίααε εαγαληάλδεμ ενξΫμ.(...) ΛΫθε, επέζβμ, σηδ άηαθ πλκαΰπΰσμ ηκν εθσμ αδεζθκτ ηκν (...) ˙ σηδ παλκνζέααε πμ δδεΫμ ηκνμ ηδμ δδδαζεαζέεμ ηκν Αβησελδηκν ΰδα ηα Ϊηκηα εαδ ηκν Ώλέζηδππκν ΰδα ηβθ βδκθά˙ σηδ δεθ άηαθ ΰθάζδκμ αγβθαέκμ πκζέηβμ (...). Ο Βπέεηβηκμ ηκθ κθκηΪαεδ αδζξλκζσΰκ εαδ ηκθ ίλέαεδ ΰδα ηα εαζΪ. Ώεσηβ εαδ κ ΣδηκελΪηβμ, αδεζθσμ ηκν Μβηλσδπλκν εαδ ηαγβηάμ ηκν Βπέεκνλκν ηΫξλδ θα εΰεαηαζεέοεδ ηβ ξκζά, ζηκ Ϋλΰκ ηκν ηε ηκθ ηέηζκ Δπθξαληαί ΰλΪθεδ σηδ κ Βπέεκνλκμ ιελθκτζε δτκ θκλΫμ ηβθ βηΫλα, επεδδά ηκν Ϊλεζε θα απκζαηίΪθεδ ηα ΰετηαηα, εαδ σηδ κ έδδκμ ηε δνζεκζέα εαηΪθελε θα ιεθτΰεδ απσ εεεέθεμ ηδμ θνξηελδθΫμ θδζκζκθδεΫμ ζναβηάζεδμ (...)» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, X, 36), εθυ κ Σέηπθ, ζεεπηδεσμ, ηαγβηάμ ηκν Πτλλπθα «ζΫεδ ΰδα ηκθ Βπέεoνλκ: κ πδκ πκηαπσμ εδ κ πδκ ιεδδΪθηλκπκμ απσ ηκνμ θνζδεκτμ, δαζεαζΪεκμ ΰδα παδδδΪ θεληΫθκμ απσ ηβ Ϊηκ, κ πδκ αθΪΰπΰκμ απσ ηα απθηαθΪ» (Αδκΰ. ΛαΫλη., X, 3). -Ώθηέζηκδξα, κ Βπέεκνλκμ «ηκνμ Πζαηπθδεκτμ ηκνμ απκεαζκτζε «εσζαεεμ ηκν [νλαεκτζδκν ητλαθθκν] Αδκθτζδκν» εαδ ηκθ έδδκ ηκθ ΠζΪηπθα «ξλνζσ»˙ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ «Ϊζπηκ, πκν ζπαηΪζβζε ηβθ παηλδεά πελδκνζέα εαδ εαηαηΪξγβεε ζηκ ζηλαησ εαδ πκνζκτζε θΪληαεα»˙ ηκθ Πλπηαΰσλα «ξαηΪζβ» εαδ «ΰλαθδΪ ηκν Αβησελδηκν» εαδ επαλξδαεσ ΰλαηηαηκδδδΪζεαζκ˙ ηκθ ΔλΪεζεδηκ «ενεβηά» [ζσΰπ ηβμ γεπλέαμ ηκν ΰδα ηκθ ενεευθα, απ. 125], ηκθ Αβησελδηκ «Λβλσελδηκ» [θαθζαηΪ], ηκθ Ώθηέδπλκ «αθθέδπλκ» [ίζΪεα], ηκνμ Κναδεβθκτμ [ηκθ αζηλκθσηκ εαδ ηαγβηαηδεσ Βτδκικ] «εξγλκτμ ηβμ ΒζζΪδαμ», ηκνμ δδαζεεηδεκτμ [ηκνμ Μεΰαλδεκτμ, ηκν θέζκν ηκν πελΪηβ, Βνεζεέδβ] «θγκθελκτμ ΰδα ηα πΪθηα» εαδ ηκθ Πτλλπθα «αηαγά εαδ αεαζζδΫλΰβηκ»» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, X, 7-8). Βθυ ΰδα ηκ δΪζεαζσ ηκν: «κ έδδκμ κ Βπέεκνλκμ ζΫεδ ζηα ΰλΪηηαηΪ ηκν ΰδα ηκθ ΝανζδθΪθβ: «ανηΪ ηκθ Ϋθελαθ εεησμ εανηκτ, ζε ζβηεέκ πκν θα ηε πλκζίΪζεδ εαδ θα ηε απκεαζΫζεδ "εαγβΰβηά"». Καδ ηκθ κθσηααε ζκνπδΪ εαδ αΰλΪηηαηκ εαδ απαηευθα εαδ πσλθκ» (Αδκΰ. ΛαΫλη., X, 78). -«ε ΰεθδεΫμ ΰλαηηΫμ άηαθ [κ ΏλδζηκηΫζβμ], ζτηθπθα ηε ηκθ Βπέεκνλκ, αθηέπαζκμ πδκ ίζαίελσμ ΰδα ηβ ζπηβλέα ηβμ απάμ εεεέθπθ πκν πλκεηκδηΪακθηαδ, σππμ κδ αγζβηΫμ, ΰδα ηκ ζηέίκ ηβμ πκζδηδεάμ» (Φδζσδβηκν Πεξί ξεηνξηθήο, 2, 58, 10-15). -Οδ Βπδεκτλεδκδ αηθδζίβηκτζαθ ηβθ τπαλιβ ηκν θδζσζκθκν Λετεδππκν (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, X, 13). Κδ ανησ δδσηδ αλθκτθηαθ ηκθ Λετεδππκ εαδ άγεζαθ θα αθηδελκτζκνθ ηβθ εθαθηέκθ ηκνμ εαηβΰκλέα σηδ κ Βπέεκνλκμ εαηΪεζεοε ηκθ Λετεδππκ. -Ο Πζκτηαλξκμ ζηκ Ϋθα απσ ηα δτκ ζνΰΰλΪηηαηα πκν Ϋΰλαοε εαηΪ ηπθ Βπδεκτλεδπθ, ηκ Δη θαιψο είξεηαη ην ιάζε βηψζαο, ηκθέαεδ (εεθ. 1 (1128bc)) σηδ σππμ «Ϊθγλππκδ ηε αζνΰελΪηβηβ εαδ αεσλεζηβ θδζκδκιέα εαηβΰκλκτθ ηβ δσια ζηκνμ Ϊζζκνμ, ζαθ θα εέθαδ αθηελαζηΫμ ηκνμ, ΰδα θα ηβθ εελδέζκνθ ξπλέμ αθηαΰπθδζηκτμ», Ϋηζδ εδ κ Βπέεκνλκμ, αθηέ θα «αάζεδ ζηβθ αθΪθεδα» δδαεάλνηηε ηκ «ζΪγε ίδυζαμ», υζηε κ νπσζκδπκμ εσζηκμ θα αεκζκνγάζεδ ηκ λβησ ηκν, εθυ κ έδδκμ θα εελδέζεδ δσια εαδ θα ηβ ηεέθεδ ζηβθ αθΪθεδα – σππμ γα Ϋπλεπε, αθ αεκζκνγκτζε κ έδδκμ ηκ λβησ ηκν.
-Ο Πζκτηαλξκμ Ϋΰλαοε ηΫζζελα ίδίζέα εαηΪ ηπδευθ εαηβΰκλυθηαμ ηκνμ, ηεηαιτ Ϊζζπθ, σηδ ανηΪ πκν δκΰηαηέακνθ εέθαδ παλαδκισηελα εδ απσ σζα δζξνλέακθηαδ κδ πκδβηΫμ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ ηνγκζκΰέαμ. -Ο Ώθαιαΰσλαμ ελαηκτζε εαεέα εθαθηέκθ ηκν Αβησελδηκν, ΰδαηέ δεθ ηκθ εΪζεζε ζηδμ δδαζΫιεδμ πκν Ϋεαθε. Ο Αβησελδηκμ πΪζδ εαεκζκΰκτζε ηκθ Ώθαιαΰσλα (Αδκΰ. ΛαΫλ., II, 14 εαδ IX, 34). ΜΪζδζηα γεπλκτζε ππμ β αζηλκθκηέα ηπθ ζνΰΰλαηηΪηπθ ηκν Ώθαιαΰσλα άηαθ παληΫθβ απσ Ϊζζκνμ (Αδκΰ. ΛαΫλη., IX, 34 εαδ Φαίπλέθκμ FHG, III, 582, απ. 33). -Σκθ νζδζηά Ίπππθα απσ ηβ Ϊηκ ζαηέλδζαθ κδ Κλαηέθκμ (ζηβθ επηπδέα Παλφπηεο, απ. 155) εαδ κ ΏλδζηκθΪθβμ (ζηδμ Νεθέιεο, ζη. 94 ε.ε.) -Ο ΚζεΪθγβμ Ϋζεΰε ππμ κδ Πελδπαηβηδεκέ παγαέθκνθ εΪηδ αθΪζκΰκ η‘ ανησ πκν παγαέθκνθ κδ ζτλεμ, κδ κπκέεμ ίΰΪακνθ πλαέκ άξκ, αζζΪ δεθ αεκτθε πκηΫ ηκθ εανησ ηκνμ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 173). -Ο Πζαηπθδεσμ Ώλεεζέζακμ εέπε «δε ζνΰεδθκτηαδ απσ εκζαεεέεμ» εαδ κ ηπδεσμ ΚζεΪθγβμ ηκν απΪθηβζε: «ζε εκζαεετπ ζΫΰκθηαμ σηδ Ϊζζα ζεμ εαδ Ϊζζα εΪθεδμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 171). -«Ο πζέγεκμ κ πκδβηάμ εέπε ΰδα ηκθ ΚζεΪθγβ: "ανηκτμ πκν ηκνμ κδβΰεέ ζαθ ίσδδα β αθκβζέα ηκν ΚζεΪθγβ"» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 173). Ανζηνξυμ σηπμ ΰδα ηκθ πζέγεκ, ζηκ γΫαηλκ ίλέζεκθηαθ πκζζκέ κπαδκέ ηκν ΚζεΪθγβ, κδ κπκέκδ πΫηαιαθ Ϋιπ ηκθ πζέγεκ. -Ο Ώλεεζέζακμ παλκηκέααε ηκνμ Βπδεκτλεδκνμ εαδ ηκνμ ηβ Βπδεκτλεδκνμ ηε ηκνμ Ϊθηλεμ εαδ ηκνμ ενθκτξκνμ αθηέζηκδξα (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IV, 6). -κ ΠζΪηπθαμ εαηβΰκλκτζε ηκνμ ζκθδζηΫμ. Ο ΠζΪηπθαμ δεθ αθαθΫλεδ εαθ κτηε ηδα θκλΪ ηκ σθκηα ηκν Αβησελδηκν (πκν εέξε ησζβ θάηβ ζηβθ Ώγάθα ηκν 5κν π.Υ. αδ., σζβ Ϋξεδ κ ΠζΪηπθαμ ζάηελα), επεδδά ηκθ ηδζκτζε ΰδα ηβθ νζδζηδεά θδζκζκθέα ηκν. -Ο ΠζΪηπθαμ αθηδπαγκτζε ηκθ ζνηηαγβηά ηκν, Ώδζξέθβ, εαδ δβηδκτλΰβζε ηβ θάηβ ππμ κδ δδΪζκΰκδ πκν κ δετηελκμ Ϋΰλαοε άηαθ εζεηηΫθκδ απσ Ϊζζκνμ εαδ ηΪζδζηα απσ ηκθ έδδκ ηκθ πελΪηβ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 60). -Ο ΠζΪηπθαμ απκεαζεέ ηκθ πλυηκ Κνθδεσ, ηκθ ΏθηδζγΫθβ, πελδπαδξηδεΪ «κοδηαγά ΰΫλκθηα» (νθηζηήο, 251b). -Ώθηέζηκδξα, κ ΏθηδζγΫθβμ απκεαζκτζε ηκθ ΠζΪηπθα «επβληΫθκ»: «Ἔζεππηέ ηε Πζάηπθα ὡμ ηεηνθπηέθκθ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 7). «ηαθ ζηβ δδΪλεεδα πκηπάμ εέδε Ϋθα Ϊζκΰκ πκν ξζδηέθηλδαε, εέπε ζηκθ ΠζΪηπθα: "θκηέαπ γα ηπκλκτζεμ εδ εζτ θα εέζαδ ηΫηκδκ Ϊζκΰκ", εδ ανησ ΰδαηέ κ ΠζΪηπθαμ επαδθκτζε αζηαηΪηβηα ηα Ϊζκΰα» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 7). Ώεσηβ ξεδλσηελα, απκεαζκτζε ηκθ ΠζΪηπθα εκλκρδενηδεΪ «Ϊγπθα» (Ώγβθαέκμ, XI, 507a). Ϊγβ εέθαδ ηκ αθηλδεσ ησλδκ. Ϊγπθ εέθαδ ανησμ πκν Ϋξεδ ηεΰΪζκ αδδκέκ. νθάγδααθ σηπμ θα ζεθ εαδ ηα παδδαλΫζδα η‘ ανησ ηκ σθκηα. -Ο Σέηπθ επδελέθκθηαμ ηκθ ΏθηδζγΫθβ, επεδδά Ϋΰλαθε πκζζΪ, ηκθ απκεαζεέ «παθηκΰθυζηβ θζταλκ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 18). -Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ Ϋζεΰε ΰδα ηκθ δΪζεαζσ ηκν, ηκθ ΏθηδζγΫθβ, σηδ «εέθαδ ηδα ηλκηπΫηα πκν δεθ Ϊεκνΰε ηκθ εανησ ηκν» (Αέπθ Υλνζ., V, III, 2). -Ο ΠζΪηπθ εαηβΰκλκτζε ηκθ ΏλδζηκηΫζβ, σηδ κ ηεζενηαέκμ ηκθ εΰεαηΫζεδοε. «Ἀπέζηβ δὲ Πζάηπθκμ ἔηδ πελδόθηκμ· ὥζηε θαζὶθ ἐεεῖθκθ εἰπεῖθ, "Ἀλδζηκηέζβμ ηᾶμ ἀπεζάεηδζε εαγαπελεὶ ηὰ ππζάλδα ΰεθθβγέθηα ηὴθ ηβηέλα."» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληβμ, V, 2). Ώθηέζηκδξα κ ΏλδζηκηΫζβμ απαθηκτζε: «θέζκμ ηεθ ΠζΪηπθ, θδζηΫλα δ‘ αζάγεδα». -«Σκνμ Ώεαδβηαρεκτμ κ Σέηπθ ηκνμ δδαζτλεδ ηε ηκτηα ηα ζσΰδα: Σπθ Ώεαδβηαρευθ β ζαξζά πελδηηκζκΰέα» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IV, 67).
-Ο θδζσζκθκμ ΜεθΫδβηκμ «πελδθλκθκτζε ηκνμ δδδαζεΪζκνμ ηβμ ζξκζάμ ηκν ΠζΪηπθα εαδ ηκν ΞεθκελΪηβ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 134). -Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ εκλκρδετεδ ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηβ θδζκζκθέα ηκν. Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ «ηὴθ ηὴθ Βεζείδκν [σξδ ηκν ηαγβηαηδεκτ] ξκζὴθ ἔζεΰε ξκζή, ηὴθ δὲ Πζάηπθκμ δδαηλδίὴθ εαηαηλδίήθ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ VI, 24, 26 εαδ 40 εαδ 53). -«Ο Θεσπκηπκμ ζηκθ Ζδπράξε ζΫεδ "Αεθ νπΪλξεδ ηέπκηε πκν θα εέθαδ πλαΰηαηδεΪ Ϋθα, αθκτ εαδ κ αλδγησμ δτκ, ησζδμ εέθαδ Ϋθα, σππμ ζΫεδ κ ΠζΪηπθ"» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, III, 26). -Ο Σέηπθ παέακθηαμ ηε ηκ σθκηα ηκν ΠζΪηπθα Ϋζεΰε «σππμ αθΫπζαηηε κ ΠζΪηπθ παλΪιεθεμ εκδθκηκπέεμ» («ὡμ ἀθέπζαζζε Πζάηπθ πεπζαζηέθα γαύηαηα εἰδώμ») (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, III, 26). -«Ο Άζειδμ ζηκθ Αγθπιηψλα ηκν ΰλΪθεδ "ΜδζΪμ ΰδα πλΪΰηαηα πκν δεθ ιΫλεδμ. Πάΰαδθε θα ηλΫιεδμ ηααέ ηε ηκθ ΠζΪπθα, εαδ γα ηα ηΪγεδμ σζα ΰδα ηκ ζαπκτθδ εαδ ηκ ελεηητδδ"» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, III, 27). -«Ο Άηθδμ ζηκθ Γεμηδεκίδε ΰλΪθεδ "Χ ΠζΪηπθ, σζκ εδ σζκ πκν ιΫλεδμ εέθαδ ησθκ θα ζενγλππδΪαεδμ, ζηέΰκθηαμ ζεηθΪ ηα θλτδδα ζαθ ζαζδΰεΪλδ"» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, III, 28). -«Ο Άζειδμ ζηκθ Παξάζηην ΰλΪθεδ "ΠαλΪ θα ηπλκζκΰεέμ ησθκμ ηε ηκθ ΠζΪηπθα". Σκθ ξζενΪαεδ εαδ κ Ώθαιέζαμ ζηκθ Βνηξπιίσλα, ζηβθ Κίξθε εαδ ζηδμ Πινχζηεο» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, III, 28). -τηθπθα ηε ηκθ Ώγβθαέκ (XI, 508b), κδ Ώγβθαέκδ ζΫίκθηαθ ηκθ ΑλΪεκθηα εαδ ηκθ σζπθα πμ θκηκγΫηεμ εαδ πεδγΪλξβζαθ ζηβ θκηκγεζέα ηκνμ, εθυ πελδΰεζκτζαθ ηκθ θκηκγΫηβ εαδ πκζδηεδκζσΰκ ΠζΪηπθα. -Ο επηπδδκΰλΪθκμ Έθδππκμ, ζηβθ επηπδέα ηκν Ναπαγφο, παλκνζδΪαεδ ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν, σξδ ησθκ θα ζνεκθαθηκτθ ηκνμ Ϊζζκνμ αζζΪ εαδ θα ακνθ ζε ηεΰΪζβ πκζνηΫζεδα εαδ θα εέθαδ ζνηθελκθηκζσΰκδ εαδ αθάγδεκδ (Ώγβθαέκμ, XI, 509c-e). -Ο Άζεδηκμ κ δεεζδυηβμ εαηβΰκλκτζε ηκθ ΠζΪηπθα πμ ζκΰκεζσπκ, σηδ εαηΪεζεοε ηκθ Βπέξαληκ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, III, 9). Ο Άζεδηκμ ηΪζδζηα Ϋΰλαοε ηδα δδαηλδίά απσ ηΫζζελα ίδίζέα, ζηβθ κπκέα παλΫγεηε εεέηεθα εαδ απκζπΪζηαηα, ΰδα θ‘ απκδεέιεδ ηβ ζκΰκεζκπά ηκν ΠζΪηπθα. -ΑδΪθκλκδ Ϊζζκδ νπκζηάλδααθ ππμ κδ πζαηπθδεκέ δδΪζκΰκδ δεθ εέθαδ πλπησηνπκδ, αζζΪ αθηέγεηα, ησζκ ζηβ ηκλθά σζκ εαδ ζηκ πελδεξσηεθσ ηκνμ, αθηέΰλαθα δδαζσΰπθ Ϊζζπθ θδζκζσθπθ (Ώγβθαέκμ, XI, 505b Ώηὸμ δὲ ηκὺμ δδαζόΰκνμ ηκν ηδηβηδεμ ΰλάοαμ, ὧθ ημ ἰδέαμ, κδ‘ αηὸμ ελεηήμ ἐζηδθ). -Ο Θεσπκηπκμ κ Υέκμ πΪζδ ΰλΪθεδ: «Σκὺμ πκζζκὺμ ηθ δδαζόΰπθ αηκῦ ἀξλείκνμ εαὶ οενδεῖμ ἄθ ηδμ εὕλκδ· ἀζζκηλίκνμ δὲ ηκὺμ πζείκνμ ὄθηαμ ἐε ηθ Ἀλδζηίππκν δδαηλδίθ, ἑθίκνμ δὲ εἀε ηθ Ἀθηδζγέθκνμ, πκζζκὺμ δὲ εἀε ηθ ηκῦ ΐλύζπθκμ ηκῦ Ἡλαεζεώηκν» (F.H.G., I, 325). ΦνζδεΪ, εδυ δεθ ηαμ εθδδαθΫλεδ αθ κδ πζαηπθδεκέ δδΪζκΰκδ άηαθ αθηδΰλαθά Ϊζζπθ (πκν πλκθαθυμ δεθ άηαθ), αζζΪ σηδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ εαηβΰκλκτζαθ ηκθ ΠζΪηπθα ηεη‘ επδηκθάμ ΰδ‘ ανησ ηκ αάηβηα, δβζαδά θα δεέικνηε ηκ ηέζκμ ηπθ Ώλξαέπθ πλκμ ηκθ ΠζΪηπθα. -Ξεθκθυθηαμ εαδ ΠζΪηπθαμ άηαθ εξγλκέ, κ πλυηκμ παλκνζέααε ηκθ πελΪηβ εθηεζυμ δδαθκλεηδεσ απ‘ σ,ηδ ηκθ παλκνζέααε κ δετηελκμ. -Ο ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ (III, 40) ηαμ ζΫεδ ππμ κ ΠζΪηπθ ζηα ηεζενηαέα ηκν άηαθ εαηαησθαξκμ εαδ οεδλδαζηΫθκμ. -Ο Ώθηδθυθ εαηαελέθεδ ηκθ πελΪηβ, ΰδαηέ ΰνλέαεδ εκνλεζάμ εαδ ίλπηδΪλβμ ζηκνμ δλσηκνμ (Ξεθκθυθηα, Απνκλεκνλεχκαηα). -κ Λκνεδαθσμ Ϋίλδαε ηκθ ΏλδζηκηΫζβ («κ πδκ αξλεέκμ απσ σζκνμ ηκνμ εσζαεεμ» Νεθξηθνί δηάινγνη Γηνγέλνπο θαη Αιεμάλδξνπ), ηκθ Βηπεδκεζά («αζαασθα», «εκνησ», Νεθξηθνί δηάινγνη Μέληππνπ θαη Αηάθνπ), ηκθ ΠζΪ-
ηπθα («Ϋηπεδλκμ ζηβθ ηΫξθβ θα εκζαεετεδ ηκνμ ηνλΪθθκνμ», Νεθξηθνί δηάινγνη Μέληππνπ θαη Αίαθνπ) εαδ ηκθ πελΪηβ («ζκθδζηάμ», «οενηκΰεθθαέκμ», Νεθξηθνί δηάινγνη Μέληππνπ θαη Κέξβεξνπ). -«Ώθ αθαδλΫζεδ εαθεέμ απσ ηα ίδίζέα ηκν Υλτζδππκν ηα ζσΰδα ηπθ Ϊζζπθ πκν Ϋξεδ παλαγΫζεδ, ηκ ξαληέ γα ηκν ηεέθεδ ζενεσ. ΏνηΪ ζΫεδ κ Ώπκζζσδπλκμ κ Ώγβθαέκμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 181). -Ο Λκνεδαθσμ ζηκ Βίσλ πξάζηο ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ Ώλέζηδππκ σηδ β θδζκζκθέα ηκν εέθαδ θδζκζκθέα ηπθ πζκτζδπθ εαδ ηπθ ΰζεθηαΫδπθ, ΰδ‘ ανησ ηβθ αεκζκνγκτθ κδ Ϊζπηκδ εαδ κδ ητλαθθκδ. -Ο Εκνζδαθσμ ζνθδζηκτζε ηκ δδΪίαζηα ηκν Πνγαΰσλα, ηκν ΠζΪηπθα, ηκν ΏλδζηκηΫζβ εαδ ηπθ ηπδευθ, αζζΪ σξδ ηα Ϋλΰα ηκν Πτλλπθα (εεπηδεκέ) εαδ ηκν Βπέεκνλκν (Βπδζηκζά ζηκθ ΏλζΪεεδκ). Βπέζβμ Ϋΰλαοε πλαΰηαηεέα εαηΪ ηπθ Κνθδευθ. Βθυ κ έδδκμ δεθ άηαθ Κνθδεσμ, ζνηίκτζενε Ϋθαθ Κνθδεσ πυμ πλΫπεδ θα εέθαδ κ Κνθδεσμ. -Ο Νεκπζαηπθδεσμ Παΰαθδζηάμ θδζσζκθκμ ΕΪηίζδξκμ, πκν άηαθ ηαγβηάμ ηκν Πκλθτλδκν εαδ επβλΫαζε ζβηαθηδεΪ ηβ ζεΫοβ ηκν Εκνζδαθκτ, ζηκ Ϋλΰκ ηκν Αβάκκσλνο δηδαζθάινπ πξνο ηελ Πνξθπξίνπ πξνο Αλεβψ επηζηνιήλ απνθξίζεηο θαη ησλ ελ απηή απνξξεκάησλ ιχζεηο ξαλαεηβλέαεδ ηκνμ Έζζβθεμ αθυλδηκνμ απσ ηβθ έδδα ηβ θτζβ ηκνμ, ξπλέμ εζπηελδεσηβηα, αθέεαθκνμ θα αθαεαζτοκνθ ησθκδ ηκνμ ηβθ αζάγεδα˙ ηκνμ εαηβΰκλεέ σηδ αζζκδυθκνθ ηε ηβ ζεπηκζκΰέα ηκνμ σζα ηαγαέθκνθ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ ζακτμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ.513). Γδαηέ ηα ζΫεδ ανηΪ αθκτ άηαθ Παΰαθδζηάμ; -Οδ θδζσζκθκδ σξδ ησθκ αζζβζκίλέακθηαθ, αζζΪ κ ΠζΪηπθαμ άγεζε θα εΪοεδ, σππμ εέδαηε, ηα ίδίζέα ηκν Αβησελδηκν ησθκ, κ Πλσεζκμ σζα ηα ίδίζέα εεησμ ηκν Σέηαδκν.
15b ΠΏΣΒΡΒ ΣΔ ΒΚΚΛΔΕΏ ΚΏΕ ΏΞΕΏ ΣΔ ΦΕΛΟΟΦΕΏ Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ δεθ απΫλλδπηαθ ηβθ εζζβθδεά παδδεέα εαγεανηά, αζζΪ ησθκ ηδμ εδδπζκζαηλδεΫμ πλκεεηΪζεδμ ηβμ, π.ξ. ηα ηαγβηαηδεΪ ηα απκδΫξκθηαδ ησθκ αθ δεθ Ϋξκνθ ζξΫζβ ηε ηκθ ηνζηδεδζησ εαδ ηβθ αλδγηκζκθέα. Σα απκδΫξκθηαδ πμ επδζηάηβ. Γδ' ανησ εδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ γΫζεδ θα ηαγαέθκνθ ηα εζζβθδεΪ ΰλΪηηαηα, υζηε θα δδαζΫΰκνθ απκ ανηΪ σ,ηδ εαζτηελκ Ϋξκνθ. ΚΪθεδ επδζκΰά, ηβθ δδεά ηκν επδζκΰά εαδ ζτθγεζβ (πλΪΰηα απκζτηπμ γεηδησ ΰδα κπκδκδάπκηε ζηκξαζηά) εαδ ανηά εέθαδ β ζηΪζβ εθ ΰΫθεδ ηπθ εεεζβζδαζηδευθ παηΫλπθ. Γδ' ανησ Ϊζζπζηε εαδ Ϋξκνηε αεσηβ αλξαέα εεέηεθα, επεδδά ηα δδαηάλβζαθ σζκδ ανηκέ. ΒιΪζζκν ηπκλκτηε θα δδαπδζηυζκνηε ηκ θαδθκηεθδευμ παλΪδκικ ππμ κδ Βεεζβζδαζηδεκέ ΠαηΫλεμ Ϊζζκηε εαηαελέθκνθ ηκνμ θδζκζσθκνμ εδ Ϊζζκηε ηκνμ επαδθκτθ. Ώνησ ειβΰεέηαδ ηε ηκ ζεεπηδεσ σηδ κδ ΠαηΫλεμ εαηαελέθκνθ ηα αλθβηδεΪ ηπθ θδζκζσθπθ εαδ επαδθκτθ ηα γεηδεΪ ηκνμ. ΛΫθε ηελδεκέ παΰαθδζηΫμ π.ξ. «ΰδαηέ κ Υλνζσζηκηκμ ζε ηδα κηδζέα ηκν ίλέαεδ ηκθ ΠζΪηπθα;» Μα δδσηδ ζηβθ κηδζέα ανηά κ Υλνζσζηκηκμ εαηαελέθεδ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΠζΪηπθα σηδ πλΫπεδ κδ ΰνθαέεεμ θα εέθαδ εκδθΫμ ΰδα σζκνμ ηκνμ Ϊθδλεμ. νθεπυμ, δεθ απκλλέπηκνθ κδ ΠαηΫλεμ ΰεθδεΪ εαδ ασλδζηα ηβθ εζζβθδεά ζεΫοβ. Καηαελέθκνθ εαδ απκλλέπηκνθ ησθκθ σζεμ αθκβζέεμ ζΫΰκθηαδ. Ώνησ σηπμ – σηδ ζΫΰκθηαδ εαδ αθκβζέεμ απσ ηκνμ Ϋζζβθεμ θδζκζσθκνμ – δτζεκζκ θα ηκ παλαδεξηεέ Ϋθαμ ζκίδθδζηάμ πκν πδζηετεδ ππμ άηαθ ηΫζεδκδ εαδ σζκ ζπζηΪ πλΪΰηαηα Ϋζεΰαθ κδ αλξαέκδ. «Οδ παηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ γεπλκτθ ηβ θδζκζκθέα αΰαγσ Ϊλδζηκ εαδ παδδενηδεσ, νπσ ηβθ πλκςπσγεζβ σηδ γα εληβθετζεδ εηπεδλέεμ εαδ ηα δεδκηΫθα ηβμ εηέζβμ εαδ ηβμ δζηκλέαμ, εαδ εαηΪ εαθΫθα ηλσπκ δεθ γα αθηδεαγδζηΪ ηβ δκΰηαηδεά δδδαζεαζέα, ηδα εαδ ηκ επδζηβησ ηβμ δκΰηαηδεάμ δεθ εέθαδ β εηδζηά πλαΰηαηδεσηβηα. Δ επδζηάηβ εαδ β θδζκζκθέα ησθκ ζηκ επδζηβησ ηβμ εηέζβμ εαδ ηβμ δζηκλέαμ αθαθΫλκθηαδ» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ζ. 414). «Πλυηκθ, αθ εαδ β εζζβθδεά παδδεέα δεθ ελέγβεε πκηΫ, κτηε απσ ηκθ Υλδζησ κτηε απσ ηκνμ Ώπκζησζκνμ ηκν γεσπθενζηβ, κππζδάπκηε δεθ απκλλέθγβεε απσ ανηκτμ πμ ίζαίελά. Αετηελκθ, πκζζκέ απσ ηκνμ Ϋζζβθεμ θδζκζσθκνμ δεθ απΫξκνθ πκζτ απσ ηβ ΰθυζβ ηκν αζβγκτμ Θεκτ», ΰλΪθεδ κ πελΪηβμ κ ΐναΪθηδκμ, ηκθ 5κ αδ. (Δθθι. Ηζη., 3, 16). «Νκηέαπ σηδ σζκδ σζκδ εέθαδ ηναζπηΫθκδ κηκζκΰκτθ σηδ β παδδεέα εέθαδ ηκ πλυηδζηκ αΰαγσ ηαμ. Καδ δεθ εθθκυ ησθκ ηβθ ενΰεθΫζηελβ δδεά ηαμ παδδεέα, δβζαδά ηβ Υλδζηδαθδεά, αζζΪ εαδ ηβθ Βγθδεά, ηβθ κπκέα πκζζκέ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, εαευμ ΰθπλέακθηεμ ηα πλΪΰηαηα, απκλλέπηκνθ πμ επέ-
ίκνζβ εαδ εζθαζηΫθβ εαδ απκηαελτθκνζα απσ ηκ Θεσ. Αεθ πλΫπεδ θα ηβθ ηδηΪηε ηβθ παδδεέα, σππμ θκηέακνθ ηελδεκέ, ηκνμ κπκέκνμ πλΫπεδ θα γεπλκτηε ζεαδκτμ εαδ απαέδενηκνμ», ζΫεδ κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (Δπηηάθηνο εηο Μ. Βαζίιεηνλ, 11 (PG 36, 508)). «Πλκμήεεδ ηὴ εαηεῖθ παθηαξόγεθ ἀθδξθεύκθηαμ ηὴθ ἀζήγεδαθ», ΰλΪθεδ κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ (Πεξί ηεο Δμαεκέξνπ (PG 44, 27A)). «Ἧθ ηὲθ κὖθ πλὸ ημ ηκῦ Κνλίκν παλκνμίαμ εἰμ δδεαδκμύθβθ Ἕζζβζδθ ἀθαΰεαία θδζκζκθία, θνθὶ δὲ ξλβμίηβ πλὸμ γεκμέίεδαθ ΰίθεηαδ, πλκπαδδεία ηδμ κὖζα ηκῖμ ηὴθ πίζηδθ δδ‘ ἀπκδείιεπθ εαλπκνηέθκδμ, (...) πάθηπθ ηὲθ ΰὰλ αἴηδκμ ηθ εαζθ ὁ γεόμ, ἀζζὰ ηθ ηὲθ εαηὰ πλκβΰκύηεθκθ ὡμ ημ ηε δδαγήεβμ ημ παζαδᾶμ εαὶ ημ θέαμ, ηθ δὲ εαη‘ ἐπαεκζκύγβηα ὡμ ημ θδζκζκθίαμ. Σάξα δὲ εαὶ πλκβΰκνηέθπμ ηκῖμ Ἕζζβζδθ ἐδόγβ ηόηε πλὶθ ἠ ηὸθ Κύλδκθ εαζέζαδ εαὶ ηκὺμ Ἕζζβθαμ˙ ἐπαδδαΰώΰεδ ΰὰλ εαὶ αὕηβ ηὸ ζζβθδεὸθ ὡμ ὁ θόηκμ ηκὺμ ίλαίκνμ εἰμ Υλδζηόθ», ΰλΪθεδ κ Ϊΰδκμ Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ (ηξσκαηείο, 1, 5). «Ώθ νπΪλξεδ εΪπκδα κηκδσηβηα ηεηαιτ ηπθ εδδπζκζαηλδευθ εεδηΫθπθ εαδ ηπθ ξλδζηδαθδευθ, γα ηαμ άηαθ ξλάζδηβ β ΰθυζβ εαδ ηπθ δτκ. Καζ ζηδκ ακηίεεηδ πενίπηςζδ υιςξ, δ πανάθθδθδ ηαζ ζοβηνζηζηή ιεθέηδ ηαζ βκχζδ ηδξ δζαθμνάξ ημοξ δεκ είκαζ αζθαθχξ ιζηνή ςθέθεζα ΰδα ηβθ αθαΰθυλδζβ ηε ίείαδσηβηα ηβμ εαζτηελβμ εαδ αθυηελβμ απ' ηδμ δνσ», ΰλΪθεδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ («Πλκμ ηκνμ θΫκνμ, ΰδα ηβθ εππθεζά ηεζΫηβ ηπθ εζζβθδευθ εεδηΫθπθ», 2). «Καὶ πληκθ ηθ πὰλ‘ Ἕζζβζδ ζκθθ ηὰ εάζζδζηα παλαγήζκηαδ εἰδὼμ, ὡμ εἴ ηδ ἀΰαγόθ, ἄθπγεθ παλὰ Θεκῦ ηκῖμ ἀθγλώπκδζδ δεδώλβηαδ» (Ϊΰδκν ΕπΪθθβ Ααηαζεβθκτ, Πεγή λψζεσο, PG 94, 524C). «Βἰ ΰὰλ εαὶ ηὴ εαγὼμ πλκμεε πελὶ ἀθαζηάζεπμ θδζκζκθκῦζδθ ἅπαθηεμ [κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ], ἀζζ‘ ὅηπμ πελὶ ημ ελίζεπμ εαὶ ημ εκζάζεπμ εαὶ ηθ ἐεεῖ δδεαζηβλίπθ ἅπαθηεμ ζνηθπθκῦζδθ, ὅηδ ἔζηαδ ηὶμ ηθ ἐθηαῦγα ΰδθκηέθπθ ἀθηίδκζδμ ἐεεῖ», ΰλΪθεδ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ (Δηο Λάδαξνλ, 4, 4, (PG 48, 104)).
15c ΐΕΏ ΚΏΕ ΒΚΚΛΔΕΏΣΕΚΟΕ ΤΓΓΡΏΦΒΕ Μάππμ άηαθ νπετγνθκδ κδ δδκδεκτθηεμ ηβθ Βεεζβζέα ΰδα ηδμ εαηαζηλκθΫμ πκν πλκεΪζεζαθ κ σξζκμ εαδ κδ ανηκελΪηκλεμ; Μεζεηυθηαμ ηα εεέηεθα ηπθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ ίζΫπκνηε σηδ ανηκέ ζνθΫξεδα ηκθέακνθ λβηυμ ηβθ ζτθδεζβ ηβμ αλεηάμ εαδ ζνθεπυμ ηβμ Υλδζηδαθδεάμ πέζηβμ ηε ηβθ εζετγελβ γΫζβζβ, κπσηε απκεζεέεηαδ ηκ εθδεξσηεθκ κδ δδΪθκλκδ ίαθδαζδζηκέ εαδ δδυιεδμ Βγθδευθ θα Ϋΰδθαθ ηε πλκηλκπά ά βγδεά ανηκνλΰέα δδεά ηκνμ. Σκ ζπΪζδηκ ηπθ εδδυζπθ εαηαδδεΪζηβεε απσ ηβ ζτθκδκ ηβμ Βζίέλα (306 η.Υ.), β κπκέα, ζηκθ 60 εαθσθα ηβμ απκθΪζδζε σηδ εΪγε Υλδζηδαθσμ πκν γα εαηαδδεαασηαθ ζε γΪθαηκ απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ επεδδά Ϋζπαζε αΰΪζηαηα, δεθ γα εαηαΰλαθσηαθ πμ ηΪληνλαμ. κ
ΟλδζηΫθκδ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηδμ δδαηΪιεδμ θβ‘ εαδ πδ‘ ηβμ ηκπδεάμ ζνθσδκν ηβμ ΚαλγαΰΫθβμ (419 η.Υ.) ηε ηδμ κπκέεμ ανηά αβηΪ απσ ηκνμ ίαζδζεέμ θα ειαζεέοκνθ ηα «εΰεαηαζεέηηαηα ηπθ εδδυζπθ ηα εαηΪ πΪζαθ ηβθ Ώθλδεάθ»: «Βέθαδ θαθελσ ππμ πλσεεδηαδ ΰδα ηκπδεκτ ξαλαεηάλα πλπηκίκνζέα, πκν αθκλκτζε ζνΰενλέεμ ηβμ ζαηδθδεάμ Βεεζβζέαμ ζηβ ΐσλεδα Ώθλδεά (Τπκζβηεέπζβ 39: Έξεδ επδζβηαθγεέ, ηΪζδζηα, σηδ, πμ αδηάηαηα-νπκηθάηαηα, κδ δδαηΪιεδμ ανηΫμ ηβμ ΚαλγαΰΫθβμ δεθ απκηεζκτθ εαθ πλαΰηαηδεκτμ εαθσθεμ. ΐζ. Π. Μπκτηβ, Οξζφδνμε ηεξαπνζηνιή, ε απειεπζέξσζε ησλ ιαψλ θαη ην «γθξέκηζκα» ησλ (εηδσινιαηξηθψλ) λαψλ: «ΠκλενγΫθηεμ». Υαλδζηάλδκμ Σσηκμ πλκμ ηδηάθ ηκν αλξδεπ. Ώζίαθέαμ Ώθαζηαζέκν, εεδ. Ώλησμ, Ώγάθα 1997, ζζ. 489-492). ηκ εεέηεθκ, Ϊζζπζηε, ηπθ δδαηΪιεπθ εέθαδ Ϋεδβζβ β εε ηΫλκνμ ηπθ ζνθηαεηυθ ηκνμ επέΰθπζβ ηβμ ζνΰενλδαεσηβηΪμ ηκνμ. Καδ ηΪζδζηα, εέθαδ αιδκπλσζεεηκ σηδ β τθκδκμ επδθσληδζε ηκνμ επδζεσπκνμ ηε ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ ξλδζηδαθδευθ θαρδλέπθ πκν εέξαθ αθεΰελγεέ ανγαέλεηα απσ δεδζδδαέηκθεμ ξλδζηδαθκτμ (εαθυθ πΰ‘), σηπμ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ παΰαθδζηδευθ δελυθ δεθ ηβθ αθΫγεζε ζηκνμ επδζεσπκνμ» (χλαμε, η. 69, ζ. 63). ξκζδΪακνηε εαδ πλκζγΫηκνηε: 1. Οδ εαθσθεμ εέθαδ ηκπδεάμ ζνθσδκν, δεθ αθκλκτθ σζβ ηβ Υλδζηδαθκζτθβ, Ϊλα δεθ αθκλκτθ π.ξ. ηβθ ΒζζΪδα-Μ. Ώζέα. Ώθκλκτθ ηβ ΐσλεδα Ώθλδεά εαδ ησθκθ. ΦνζδεΪ, β Οδεκνηεθδεά τθκδκμ αθαΰθυλδζε ηβθ ζτθκδκ ηβμ ΚαλγαΰΫθβμ πμ Ολγσδκιβ εαδ σζεμ ηδμ ηκπδεΫμ απκθΪζεδμ ηβμ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ Ώθλδεά εαγυμ εαδ σζεμ ηδμ δκΰηαηδεΫμ αθαθκλδεΪ ηε ηκ ζτθκζκ ηβμ Βεεζβζέαμ. Αεθ αάηβζε εδ ά Βθ Σλκτζπ ζτθκδκμ ηβθ εθαληκΰά ηκν ηκπδεκτ ηΫηλκν ζε σζβ ηβθ Ώνηκελαηκλέα αθαΰθπλέακθηαμ σηδ β ζτθκδκμ ηβμ ΚαλγαΰΫθβμ εέθαδ κλγσδκιβ. Δ ηκπδεά ζτθκδκμ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηα εέδπζα ηβμ Ώθλδεάμ εαδ ζνΰεεελδηΫθα ηβμ Ανηδεάμΐσλεδαμ. Ώθ ζ.ξ. β ηκπδεά ζτθκδκμ επδετλπθε ηβθ εεζκΰά εΪπκδκν πμ επδζεσπκν ζε ηδα πσζβ, εαδ β Οδεκνηεθδεά τθκδκμ αθαΰθυλδαε ηβθ κλγκδκιέα ανηάμ ηβμ ηκπδεάμ ζνθσδκν, ανησ δε γα ζάηαδθε σηδ γα αθαεάλνζζε «κδεκνηεθδεσ παηλδΪλξβ» ηκθ επέζεκπκ ανησθ, επεδδά γα αθαΰθυλδαε ηβθ εΰενλσηβηα ηβμ εεζκΰάμ
ηκν πμ επδζεσπκν ζηβθ πσζβ ανηά˙ κτηε αθαΰθπλέακθηαμ ηβθ ηκπδεά ζτθκδκ γα ζάηαδθε σηδ επΫίαζε ηκθ έδδκ Ϊθγλππκ πμ επέζεκπκ σζπθ ηπθ ξλδζηδαθδευθ επδζεκπυθ! 2. Βέθαδ ηβμ ζαηδθδεάμ Ατζβμ, πελδκξυθ ηε ηδελσ ίΪγκμ εεξλδζηδαθδζηκτ εαδ ίέπηα ξλδζηδαθδεσ. 3. Βέθαδ ηδα Ϋεηαεηβ πελέπηπζβ, ειαδηέαμ ηβμ επέγεζβμ εγθδευθ εαηΪ Υλδζηδαθυθ ζηβθ Α. Ώθλδεά, σππμ πελδΰλΪοαηε αζζκτ. 4. Οδ επέζεκπκδ ηβμ ΐ. Ώθλδεάμ δεθ επδθκληέακθηαδ ηε εαηαζηλκθΫμ παΰαθδζηδευθ ησππθ. Αεθ ηκνμ δέθεηαδ ηδα ηΫηκδα Ϊδεδα. 5. Οδ επέζεκπκδ ηβμ ΐΑ. Ώθλδεάμ δεκ πνμηνέπμοκ ηκνμ (θαθαηδεκτμ) Υλδζηδαθκτμ θα πλκίκτθ ζε ίαθδαζδζηκτμ, αζζΪ απενγτθκθηαδ ησθκ ζηκθ ΏνηκελΪηκλα. 6. Οδ επέζεκπκδ ηβμ ΐ. Ώθλδεάμ επδθκληέακθηαδ ηε εαηαζηλκθΫμ ξλδζηδαθδευθ (ηβ αδλεηδευθ, πλκθαθυμ – ηκ εεέηεθκ δεθ ηδζΪ πελέ θαυθ εηδζηΫθπθ απσ αδλεηδεκτμ) θαυθ. 7. Οδ επέζεκπκδ αβηκτθ, πμ ξΪλβ, απσ ηκθ ΏνηκελΪηκλα, θα ειαζεέοεδ ηα εέδπζα απσ ηβθ ΐΑ. Ώθλδεά. Αεθ ηκν ηκ επδίΪζζκνθ, πμ «ξλδζηδαθδεσ εαγάεκθ» ηκν. Αβζαδά, δεθ εέπαθ ηκν ΏνηκελΪηκλα: «αθ δεθ ειαζεέοεδμ ηα εέδπζα, εέζαδ αηαληπζσμ εαδ αλθβζέγλβζεκμ». Δ ξλδζηδαθδεσηβηα ηκν ΏνηκελΪηκλα δεθ ειαληδσηαθ – εαηΪ ηβ τθκδκ ηβμ ΚαλγαΰΫθβμ – απσ ηκ αθ ανησμ γα πλαΰηαηκπκδκτζε ανησ πκν ανηκέ ηκν αάηβζαθ. Αεθ σθεδζε, ηε Ϊζζα ζσΰδα, κ ΏνηκελΪηκλαμ, θα νπαεκτζεδ ζηκνμ «εαθσθεμ» ανηκτμ. Άζζκ ζ.ξ. πλΪΰηα Ϋθαμ εαθσθαμ πκν γα εαγσλδαε ηα ίδίζέα ηβμ «Ώΰέαμ Γλαθάμ» (κ κπκέκμ γα άηαθ νπκξλεπηδεσμΰ δα σζκνμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ) εδ Ϊζζκ Ϋθαμ εαθσθαμ-Ϋεεζβζβ (πκν σθηαμ Ϋεεζβζβ δεθ εέθαδ νπκξλεπηδεσμ). 8. ΠλΫπεδ θα γνησηαζηε σηδ β τθκδκμ Ϋζαίε ξυλα ζηβθ ΚαλγαΰΫθβ, ζε ησπκ 1) ηε νπσίαγλκ εαδ παλεζγσθ θκδθδεδεάμ (δζδ ηε αθγλππκγνζέεμ εαδ δελκδκνζεέα) ζαηλεέαμ εαδ 2) Ϋπεδηα απσ κξζάζεδμ ηπθ Βγθδευθ. ΚνλδκζεεηδεΪ «ίΰΪακνθ απ‘ ηβ ητΰα ιτΰεδ» σζκδ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηδα ηκπδεά ζτθκδκ ηκν 5 κν αδ. αΰθκυθηαμ ηδμ νπσζκδπεμ ζνθσδκνμ, ηκπδεΫμ εαδ ΟδεκνηεθδεΫμ, ηκν 4κν εαδ 5κν αδ. ηδ κδ εαηαζηλκθΫμ ηπθ παΰαθδζηδευθ αλξαδκηάηπθ άηαθ ανγαέλεηεμ πλκζππδεΫμ πλΪιεδμ Υλδζηδαθυθ εδ σξδ ζνζζκΰδεΫμ ά επέζβηεμ εθΫλΰεδεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ίαζδζηΫθεμ ζε εεεζβζδαζηδεΪ εεέηεθα απκδεδεθτεηαδ απσ ηβθ πζάλβ απκνζέα εεεζβζδαζηδευθ εαθσθπθ (θσηπθ) κδ κπκέκδ θα νπαΰκλετκνθ ά θα πλκζηΪακνθ/πλκηλΫπκνθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα εαηαζηλΫθκνθ παΰαθδζηδεΪ ηθβηεέα. ΒζθαζηΫθεμ εθΫλΰεδεμ εαδ παλεεηλκπΫμ εΪπκδπθ επδζεσππθ ά ηκθαξυθ αζθαζυμ εαδ δεθ ζβηαέθκνθ σηδ απκηεζκτζαθ πκζδηδεά ηβμ Βεεζβζέαμ. ΟνδΫπκηε β Βεεζβζέα (ηα επέζβηα ζνζζκΰδεΪ σλΰαθΪ ηβμ) επδθσληδζε επδζεσπκνμ ηε ηβθ εαηαζηλκθά παΰαθδζηδευθ δελυθ. «Αεθ εέθαδ αλεηά ανησ πκν ΰέθεηαδ ηε ηβ ίέα» ΰλΪθεδ κ Άΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Ααηαζεβθσμ (Έθδνζηο αθξηβήο ηεο Οξζνδφμνπ Πίζηεσο, 2, 12 (PG 94, 924Ώ)). «Δ ζπηβλέα ηπθ αθγλυππθ δεθ κδεκδκηεέηαδ ηε ηβ ίέα εαδ ηβθ επδίκζά, αζζΪ ηε ηβθ πεδγυ εαδ ηβθ πλκζάθεδα», ΰλΪθεδ Ϋθαμ Ϊζζκμ Άΰδκμ, κ Εζέδπλκμ Πβζκνζδυηβμ (Δπηζηνιαί Β’, ξθζ’ Παχισ πεξί Ηνχδα ηνπ πξνδφηνπ (PG 78, 573B)). Ο Ϊΰδκμ Μαληέθκμ κ Θανηαηκνλΰσμ, επέζεκπκμ Σκνλ ηβμ Γαζζέαμ, ηεζκζΪίβζε ζηκθ ανηκελΪηκλα ΜΪΰθκ ΜΪιδηκ νπΫλ ηκν δζπαθκτ αδλεηδεκτ Πλδζεδζζδαθκτ. Πάΰε ζηκνμ Σλείβλκνμ, σπκν εέπε ζηκ ΜΪιδηκ σηδ β εεηΫζεζβ ηκν Πλδζεδζζδαθκτ γα άηαθ εαηαπΪηβζβ ηπθ γεέπθ θσηπθ εαδ ηκθ πέεζε θα νπκζξεγεέ σηδ δεθ γα ξτζεδ ηκ αέηα ηκν αδλεηδεκτ (κνζπδεέκν είάλκν, Sacra Historia, 2, 50 εαδ Dialog,i 3, col.217). Ο Ϊΰδκμ Ώηίλσζδκμ (επδζηκζά 24) εαηαδδεΪαεδ ηβθ γαθΪηπζβ ηκν αδλεηδεκτ Πλδζεδζζδαθκτ. Ο Ϊΰδκμ ΛΫπθ, πΪπαμ Ρυηβμ, (επδζηκζά 25, 18) νπκζηβλέαεδ ηβθ εαγαέλεζβ, σξδ ηβθ γαθΪηπζβ, σζπθ εζβλδευθ αθάεκνθ ζηβθ αέλεζβ ηκν Πλδζεδζζδαθδζηκτ. Ο Ϊΰδκμ Κνπλδαθσμ (επδζηκζά 22, 4), αθαθΫλεδ σηδ β απκζηαζέα εαδ β αέλεζβ δεθ πλΫπεδ θα ηδηπλκτθηαδ ηε γΪθαηκ, αζζΪ ηε αθκλδζησ. Ο Ϊΰδκμ ΕζΪλδκμ, επέζεκπκμ ΠκναηδΫ (Liber contra Auxentium, 3, 4), εαηαδδεΪαεδ ηβ γλβζεενηδεά ίέα. Ο Ϊΰδκμ Εζέδπλκμ επέζεκπκμ είέζζβμ (Sententiarum, 3, 4, 4-6) εαηαδδεΪαεδ ηβθ γαθΪηπζβ αδλεηδευθ.
15d ΏΤΓΟΤΣΕΝΟ Ο δελσμ Ώνΰκνζηέθκμ ηκ 399 απκηλΫπεδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηβμ ΚαλγαΰΫθβμ απσ ηβθ εδζίκζά ζηδμ δδδκεηβζέεμ ηπθ εγθδευθ πλκεεδηΫθκν θα εαηαζηλΫοκνθ ηα εέδπζΪ ηκνμ. Βέθαδ πλκηδησηελκ, Ϋΰλαθε, θα ιελλδαυζκνηε ηα εέδπζα απσ ηδμ εαλδδΫμ ηκνμ εαδ θα πλκζενξσηαζηε ΰδ‘ ανηκτμ, αθηέ θα απκπθΫκνηε ηΫθκμ εθαθηέκθ ηκνμ (Ώνΰκνζηέθκν, Sermo LXII, 17 εαδ 18, PL 38, 423A ). Να ηδ ΰλΪθεδ κ Ώνΰκνζηέθκμ: 17. «Πκζζκέ Βγθδεκέ Ϋξκνθ ηα εέδπζα ζηα εηάηαηΪ ηκνμ. ΠλΫπεδ θα πΪηε εεεέ εαδ θα ηα εαηαζηλΫοκνηε; ξδ, δδσηδ κδ πλυηεμ ηαμ πλκζπΪγεδεμ εέθαδ θα ζπΪζκνηε ηα εέδπζα ζηδμ εαλδδΫμ ηκνμ. ηαθ κδ έδδκδ ηεηαζηλαθκτθ ζε Υλδζηδαθκτμ, εέηε ηΪμ πλκζεαζκτθ θα ηα ζπΪζκνηε εέηε ηαμ πλκζδκεκτθ. Πλκμ ηκ παλσθ πλΫπεδ θα πλκζενξσηαζηε ΰδ‘ ανηκτμ, σξδ θα εέηαζηε γνηπηΫθκδ ηααέ ηκνμ» εαδ 18. «Οδ Βγθδεκέ θκηέακνθ σηδ οΪξθκνηε ΰδα εέδπζα παθηκτ εδ σηδ ηα εαηαζηλΫθκνηε ζε σζα ηα ηΫλβ ζηα κπκέα ηα αθαεαζτπηκνηε. Πυμ εδ Ϋηζδ; Αεθ νπΪλξκνθ ηΫλβ ηπλκζηΪ ζηα ηΪηδα ηαμ, ζηα κπκέα ίλέζεκθηαδ εέδπζα; Ή δεθ ιΫλκνηε σηδ νπΪλξκνθ; Χζησζκ δεθ ηα εαηαζηλΫθκνηε, δδσηδ κ Θεσμ δεθ ηα Ϋξεδ δυζεδ νπσ ηβθ εικνζέα ηαμ. Πσηε κ Θεσμ γα ηα δυζεδ νπσ ηβθ εικνζέα ηαμ; ηαθ κδ δδδκεηάηεμ ηπθ εδδυζπθ ΰέθκνθ Υλδζηδαθκέ. (.....) Κβλτηηκνηε εαηΪ ηπθ εδδυζπθ, ηα ίΰΪακνηε απσ ηδμ εαλδδΫμ ηπθ αθγλυππθ. Βέηαζηε δδυεηεμ ηπθ εδδυζπθ˙ ηκ κηκζκΰκτηε δβηκζέπμ. Βέηαζηε ζκδπσθ εαδ δδαηβλβηΫμ ηπθ εδδυζπθ; Βΰυ δεθ ηα αΰΰέαπ, αθ δεθ Ϋξπ ηβθ εικνζέα. Αεθ ηα αΰΰέαπ, σηαθ κ ετλδκμ ηβμ δδδκεηβζέαμ παλαπκθεέηαδ ΰδ‘ ανησ». Βπέζβμ ΰλΪθεδ: ―Corrigi eos volumus, non necari, nec disciplinam circa eos negligi volumus, nec suppliciis quibus digni sunt exerceri‖(Βπδζηκζά c, εεθ. 1) Αβζαδά: «ΘΫζκνηε ηβ δδσλγπζά ηκνμ (δβζ ηπθ αδλεηδευθ), σξδ ηβ γαθΪηπζά ηκνμ. ΘΫζκνηε ηκ γλέαηίκ ηβμ (εεεζβζδαζηδεάμ) πεδγαλξέαμ, σξδ ηδμ γαθαηδεΫμ πκδθΫμ ηδμ κπκέεμ αιέακνθ». Βπέζβμ (De haeresibus, 46) εαηαδδεΪαεδ ηκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ αδλεηδευθ.
15e ΜΒΓΏ ΏΘΏΝΏΕΟ Ο ΜΫΰαμ ΏγαθΪζδκμ ΰλΪθεδ (Πξνο απαληαρνχ κνλαρνχο πεξί ησλ γεγελεκέλσλ παξά ησλ αξεηαλψλ επί Κσλζηαληίνπ, 33, 2-3 (PG 25, 732a)): «Ο πηάλαμ σηπμ εέθαδ ησζκθ πλΪκμ, υζηε δδδΪζεεδεἴ ηηο ζέιεη ὀπίζσ κνπ ἐιζεῖλ εαδ ὁ ζέισλ εἶλαί κνπ καζεηήο˙ σηαθ Ϋλξεηαδ κ πηάλαμ πλκμ Ϋεαζηκθ βηυθ, δεθ αζεεέ ίέαθ, αζζ‘ αθηδγΫηπμ ελκτεδ εαδ ζΫΰεδ ἄλνημόλ κνη, ἀδειθή κνπ λύκθε˙ αθ ηεθ ηκν αθκέικνθ, εδζΫλξεηαδ, αθ σηπμ δδζηΪακνθ εαδ δε γΫζκνθ, αθαξπλεέ. ΠλΪΰηαηδ β αζάγεδα δεθ δδαεβλτζζεηαδ ηε ιέθβ ά ίΫζβ, κτηε ηε ζηλαηδυηεμ, αζζΪ δδα ηβμ πεδγκτμ εαδ ηπθ ζνηίκνζυθ (Οὐ βὰν λίθεζζκ, ἢ αέθεζζκ, μὐδὲ δζὰ ζηναηζςηῶκ ἡ ἀθήεεζα ηαηαββέθεηαζ, ἀθθὰ πεζεμῖ ηαὶ ζοιαμοθίᾳ). Πκτ πεδγυ, σηπμ, σπκν νπΪλξεδ κ θσίκμ ηκν ίαζδζΫπμ; Ή ηδ ζνηίκνζά, σηαθ κ αθηδζΫΰπθ ηδηπλάηαδ ηε εικλέαθ εαδ γΪθαηκθ;» Ο ΜΫΰαμ ΏγαθΪζδκμ δεθ ηδηζκθσλβζε, σππμ απκδεδεθτκνηε παλαεΪηπ, εαθΫθα ζτΰΰλαηηΪ ηκν θαηά Διιήλσλ, εαδ ζηλΫθεηαδ εαηΪ ηπθ εδδυζπθ, ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ εδ σξδ εαηΪ ηκν αλξαέκν πκζδηδζηκτ εθ ΰΫθεδ κτηε εαηΪ ηπθ εδδπζκζαηλυθ κτηε ηκνμ απεδζεέ.
15f ΥΡΤΟΣΟΜΟ ΛΫθε ηελδεκέ σηδ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ηδζκτζαθ ηκνμ Έζζβθεμ. ηπμ ηκ απσζπαζηα ανησ απσ Ϋλΰκ ηκν Ώΰέκν ΕπΪθθβ ηκν Υλνζκζησηκν (Οηδζέα ζΰ‘ ζηβθ Ώ‘ Κκλδθγέκνμ επδζηκζά (PG 61, 282D)) απκδεδεθτεδ ηκ αθηέγεηκ: «Σί κὖθ, θβμίθ, ἂθ ἐξγλκὶ ὦζδ εαὶ Ἕζζβθεμ κ δεῖ ηδζεῖθ; Μδζεῖθ ηέθ, κε ἐεείθκνμ δέ, ἀζζὰ ηὸ δόΰηα, κ ηὸθ ἄθγλππκθ, ἀζζὰ ηὴθ πκθβλὰθ πλάιδθ, ηὴθ δδεθγαληέθβθ ΰθώηβθ. ηὲθ ἄθγλππκμ ἔλΰκθ Θεκῦ δὲ πζάθβ ΰὰλ ἔλΰκθ ηκῦ δδαίόζκν». Αβζαδά: «ΛΫθε εΪπκδκδ, αθ εέθαδ εξγλκέ κδ ―Έζζβθεμ‖, δεθ πλΫπεδ εαδ θα ηκνμ ηδζκτηε; Αεθ ηδζκτηε ηκνμ ―Έζζβθεμ‖, αζζΪ ηκ δσΰηα˙ δε ηδζκτηε ηκθ Ϊθγλππκ, αζζΪ ηβθ πκθβλά πλΪιβ, ηβ δδεθγαληΫθβ ΰθυηβ. Αδσηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ Ϋλΰκ ηκν Θεκτ, εθυ β πζΪθβ Ϋλΰκ ηκν Αδαίσζκν». Ώζζκτ (Οηδζέα δ‘ ζηβθ Πλκμ Βίλαέκνμ, 4): «εαδ αθ αεσηβ δκτηε Ϋθαθ εδδπζκζΪηλβ ζε δνζεκζέα, πλΫπεδ θα ηκθ ενελΰεηκτηε, εαδ ΰεθδεΪ εΪγε Ϊθγλππκ πκν ίλέζεεηαδ ζε δτζεκζβ γΫζβ».
Ο ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ, εθυ αλθεέηαδ σηδ απσ ησθβ ηβμ β θδζκζκθέα δδαπζΪγεδ ζπζησ ξαλαεηάλα, πζησζκ απκλλέπηεδ ηβθ δδΫα θα ΰελεηδζηκτθ ηα εηέλδα ηπθ εγθδευθ θδζκζκθδευθ ζξκζυθ (ηαδηδαζθαιεία, σππμ ηα Ϋζεΰαθ ησηε), δβζαδά απκλλέπηεδ ηβθ δδΫα θα εαηαλΰβγεέ (Ϊλα εαδ θα απαΰκλενηεέ) β ειπξλδζηδαθδεά θδζκζκθέα (Πξνο πηζηφλ παηέξαλ, 11 (PG 47, 367)): «Σί κὖθ; εαηαζεάοπηεθ ηὰ δδδαζεαζεῖα, θβμί; Ο ηκῦηκ ζέΰπ, ἀζζ‘ ὅππμ ηὴ ηὴθ ημ ἀλεημ εαγέζπηεθ κἰεκδκηὴθ εαὶ αζαθ εαηκλύιπηεθ ηὴθ ονξή». ΞεεΪγαλα κ Υλνζσζηκηκμ ζΫεδ: «Σδ ζκδπσθ; Θα ελβηθέζπηεθ, ζΫΰεδ, ηα δδδαζεαζεέα; Αεθ εθθκυ ανησ, αζζΪ θα ηβθ εαηαζηλΫοπηεθ ηκ κδεκδσηβηα ηβμ αλεηάμ εαδ γΪοπηεθ απθηαθάθ ηβθ ονξάθ». νθεξέαεδ κ Υλνζσζηκηκμ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ ησλθπζβ (Πξνο πηζηφλ παηέξαλ, 12): «Καδ αμ ηβ θκηέαβ εαθεέμ σηδ θκηκγεηυ θα παλαηΫθκνθ ηα παδδδΪ αησλθπηα. ΏζζΪ εΪθ εαθεέμ ηΪμ ειβζθΪζδαε ηα απαλαέηβηα, δε γα άγεζα θα εηπκδέζπ θα ΰέθβ εαδ ανησ επδπλκζγΫηπμ. Αδσηδ, σππμ αελδίυμ σηαθ ζαζετπθηαδ ηα γεηΫζδα εαδ εδθδνθετβ σζβ β κδεέα εαδ β κδεκδκηά θα εαηαπΫζβ εέθαδ Ϋζξαηβ αθκβζέα εαδ παλαθλκζτθβ θα ζπετδβ εαθεέμ πλκμ ηκνμ επδξλδζηαηκπκδκτμ εαδ σξδ πλκμ ηκνμ κδεκδσηκνμ, Ϋηζδ πΪζδθ εέθαδ αδδεαδκζσΰβηκμ β θδζκθδεεέα, σηαθ κδ ηκέξκδ εέθαδ ζηελεκέ εαδ δζξνλκέ, θα εηπκδέαπηεθ ανησθ πκν γΫζεδ θα αζίεζηυζβ». Καδ εαηαζάΰεδ κ Υλνζσζηκηκμ (Πξνο πηζηφλ παηέξαλ, 13): «Έζηπ σηδ νπΪλξεδ εδμ βηΪμ δδπζά εεζκΰά, εαδ κτηπμ θκδηυθ ηεθ εδμ δδδαζεαζεέα αμ Ϋξβ ηκθ αΰυθα ηβμ ηαγάζεπμ, εδμ δε ηαμ ελβηέαμ ηκθ νπΫλ ηβμ ονξάμ. ΒδπΫ ηκν, πκτ γα επδητξβ εαζτηελα; Ώθ ηεθ επδητξβ εαδ εδμ ηαμ δτκ πελδπηυζεδμ, ηκ γΫζπ εαδ εΰυ, αθ σηπμ εαηΪ ηκ Ϋθα ηεδκθεεηά, εέθαδ εαζτηελα θα δδαζΫιβ ηκ νπΫληελκθ». Ο Υλνζσζηκηκμ επαδθεέ ηκ πελΪηβ, ηκθ Θβίαέκ ΚλΪηβ εαδ ηκθ ενθδεσ ΑδκΰΫθβ ΰδα ηβθ βγδεά ηκνμ ζνηπελδθκλΪ ά ηβθ πελδθλσθβζά ηκνμ πλκμ ηα νζδεΪ αΰαγΪ˙ σξδ σηπμ ΰδα ηδμ ηεηαθνζδεΫμ ηκνμ αθηδζάοεδμ. ΠλΪΰηα πκν δεέξθεδ πσζκ ζκΰδεσμ άηαθ: εαδ ηκθ ξλβζησ ίέκ ηπθ ηβ Υλδζηδαθυθ θδζκζσθπθ (σηαθ ανησμ εέθαδ ηΫηκδκμ) παλαδΫξεηαδ, δδσηδ ζβηαζέα δεθ Ϋξκνθ κδ πκζζΫμ γεπλέεμ αζζΪ β πλΪιβ εαδ κ ίέκμ, εαδ ηανησξλκθα δεθ απκηαελτθεηαδ απσ ηδμ ξλδζηδαθδεΫμ απσοεδμ. Ώνησμ κ ηλσπκμ ζεΫοβμ, θνζδεΪ, ησθκ αθγεζζβθδεσμ δεθ εέθαδ, δδσηδ δΫξεηαδ ηα εαζΪ ηπθ ηβ Υλδζηδαθυθ. Ο Υλνζσζηκηκμ επαδθεέ ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηκθ πελΪηβ (Πξνο άπηζηνλ παηέξαλ, 4) εαγυμ εαδ ηκθ Ώλδζηεέδβ, ηκθ ΑδκΰΫθβ εαδ ηκθ Βπαηεδθυθδα: «Ο Ϊζζκμ [κ ΠζΪηπθ] Ϋαβ εδμ ηκθ εάπκθ ηβμ Ώεαδβηέαμ σπκν επσηδαε εαδ εθτηενε εαδ Ϋηλπΰεθ εζαέαμ εαδ παλΫγεηε πηπξάθ ηλΪπεααθ εαδ ενλέζεεηκ Ϋιπ απσ σζβθ εεεέθβθ ηβθ πκζνηΫζεδαθ. Καδ δεθ εέθαδ ησθκθ ανησ αιδκγατηαζηκθ, αζζΪ εαδ ηκ σηδ αθκτ Ϋΰδθε δκτζκμ εαδ εππζάγβ εαηΪ δδαηαΰάθ ηκν ηνλΪθθκν (...). Σκδκτηκθ πλΪΰηα εέθαδ β αλεηά˙ σξδ ησθκ δδ‘ σζπθ πλΪηηεδ αζζΪ εαδ δδ‘ σζπθ νθέζηαηαδ. Καδ ηδ ζνθΫίβ ηε ηκθ δδδΪζεαζκθ ανηκτ πελΪηβθ; Πσζκ εθδκισηελκμ ηκν ΏλξεζΪκν, αθ εαδ εεεέθκμ άηκ ίαζδζετμ; Ώνησμ δε Ϋαβ εδμ ηκ Λτεεδκθ εαδ δεθ εέξε ηέπκηε πελδζζσηελκθ απσ Ϋθα Ϋθδνηα. Καδ απσ ηβθ θάηβ πκν νπΪλξεδ ηυλα θαέθκθηαδ εαδ ηα πλκβΰκτηεθα». Βπέζβμ αθαθΫλεδ επδδκεδηαζηδεΪ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΠζΪηπθα (Πεξί παξζελίαο, β‘, 2): «κ ΠζΪηπθ ζΫΰεδ σηδ εέθαδ αΰαγσμ ανησμ πκν εδβηδκτλΰβζε ηκ παθ εαδ σηδ εαθεέμ θγσθκμ δεθ ΰεθθΪηαδ ηΫζα εδμ ηκθ αΰαγσθ Ϊθγλππκθ». Ο Υλνζσζηκηκμ ζΫεδ: «εαδ κδ Έζζβθεμ εέξκθ θα επδδεέικνθ ηεηαιτ ηπθ πλδζηΫθκνμ πκν εθδζκζσθβζαθ πελέ ξλβηΪηπθ εαδ ηελδεκτμ πκν εαηεθέεβζαθ ηκ πΪγκμ ηβμ κλΰάμ» (Πεξί ηνπ ηαο θαλνληθάο κε ζπλνηθείλ άλδξαζη, 1). Καδ αθαθΫλεδ, αζζκτ, πμ παλΪδεδΰηα πλκμ ηέηβζβ Ϋθαθ εδδπζκζΪηλβ θδζσζκθκ – δεθ ηκθ εαηκθκηΪαεδ – πκν αθεξσηαθ ηβθ ηΫγνζκ εαδ θζταλβ ΰνθαέεα ηκν. ΛΫεδ κ Υλνζσζηκηκμ: «εΰυ ηυλα γλβθυ, σηαθ κδ εδδπζκζΪηλεμ εέθαδ θδζκζκθυηελκδ απσ εηΪμ» (Λσΰκμ εζη‘ εδμ ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, 11). Βπέζβμ ΰλΪθεδ (Οηδζέα εα‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 4): «πλδζηΫθκδ απσ ηκνμ Έζζβθεμ εαδ ανησ ηκ επΫηνξαθ, αθ εαδ σξδ ηε ηβθ εαηΪζζβζκθ δδΪγεζδθ, εαδ εΰεαηΫζεδοαθ σζα ηα νπΪλξκθηΪ ηπθ». Υλβζδηκπκδεέ ηκνμ θδζκζσθκνμ πμ παλΪδεδΰηα εαδ ηκνμ ζνΰελέθεδ ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ (Οηδζέα δα‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 7): «ζεεθγεέηε ηκνμ θδζκζσθκνμ ηπθ Βζζάθπθ εαδ ησηε γα εθθκάζεηε πσζβθ ηδηπλέαθ αιέακηεθ εηεέμ πκν παλαίαέθκηεθ ηκνμ γεέκνμ θσηκνμ. ηαθ εεεέθκδ δδα ηέαθ αθγλππέθβθ εκζηδσηβηα εαηαίΪζκνθ ηνλέκνμ εσπκνμ, εθυ ζεδμ δεθ δεέξθεηε ηκ έδδκ εθδδαθΫλκθ δδα ηα κνλΪθδα». Ο Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ (Λσΰκμ ζη‘ ζηβθ Πλκμ Ρπηαέκνμ, 3): «"Ασια σηπμ εαδ ηδηά εαδ εδλάθβ γα απκδκγά ζηκθ εαγΫθα πκν ελΰΪαεηαδ ηκ αΰαγσ, ζηκθ Εκνδαέκ πλυηα εαδ ζηκθ Έζζβθα". Πκδκθ Εκνδαέκ εθθκεέ εδυ ά ΰδα πκδκτμ Έζζβθεμ ηδζΪεδ; Γδ‘ ανηκτμ πκν Ϋαβζαθ πλδθ απσ ηβθ παλκνζέα ηκν Υλδζηκτ». Σκθ εαδλσ πκν κ Υλνζσζηκηκμ άηαθ αεσηβ ζηβθ Ώθηδσξεδα, εέξε ιεζπΪζεδ ζαρεά ζηΪζβ ζηβθ πσζβ εαδ κλδζηΫθκδ ΰελΫηδζαθ ηκνμ αθδλδΪθηεμ ηκν ανηκελΪηκλα. Ώνησμ Ϋζηεδζε ζηβθ Ώθηδσξεδα επδηλκπά ΰδα θα εαηαδδεΪζεδ ηκνμ νπετγνθκνμ. ηπμ, σππμ ΰλΪθεδ κ Υλνζσζηκηκμ (Οηδζέα δα‘, εδμ ηκνμ Ϊλξκθηαμ, 1) κδ ηκθαξκέ πκν αζεάηεναθ Ϋιπ απσ ηβθ πσζβ «εθυ Ϋηεθαθ ησζα Ϋηβ εζεδζηΫθκδ εδμ ηαμ εαζτίαμ ηπθ ζνΰεεθηλυγβεαθ εαδ άζγκθ εδμ ηβθ πσζδθ (..) Ώθκτ παλκνζδΪζγβζαθ εδμ ηκνμ Ϊλξκθηαμ πηέζβζαθ ηε γΪλλκμ νπΫλ ηπθ
νπενγτθπθ, υζηε θα ΰζδηυζκνθ ηκνμ ζνζζβθγΫθηεμ απσ ηα εαεΪ πκν ηκνμ αθΫηεθκθ». Ώθηέγεηα, κδ ΠαΰαθδζηΫμ λάηκλεμ εαδ κδ θδζσζκθκδ ηκ Ϋζεαζαθ, ΰδα θα ΰζδηυζκνθ, σππμ ΰλΪθεδ κ Υλνζσζηκηκμ (Δηο ηνπο άξρνληαο, 2) αΰαθαεηδζηΫθκμ: «Πκτ εδθαδ εεεέθκδ πκν θκλκτθ ηκθ θδζκζκθδεσθ ηαθδταθ, εαδ Ϋξκνθ θα επδδεέικνθ ηεΰΪζβθ ΰεθεδΪδα, εαδ ελαηκτθ λσπαζα εδμ ηβθ δειδΪθ, κδ εγθδεκέ θδζσζκθκδ, ηα ενθδεΪ εαγΪληαηα, κδ κπκέκδ εέθαδ αγζδσηελκδ απσ ηα ζενζδΪ πκν εΪγκθηαδ εκθηΪ εδμ ηκ ηλαπΫαδ, εαδ δδα θα ΰεηέζκνθ ηκ ζηκηΪξδ ηπθ εΪθκνθ ηα πΪθηα; ζκδ ησηε εΰεαηΫζεδοαθ ηβθ πσζδθ, σζκδ απεηαελτθγβζαθ, εελτίβζαθ ηΫζα εδμ ηα ζπάζαδα». Αεθ ηΫθεδ, ζκδπσθ, παλΪ θα δκτηε πέζπ απσ ηδμ θαδθκηεθδεΪ αδδεαδκζσΰβηεμ τίλεδμ ηκν Υλνζσζηκηκν, ηβθ Ϊγζδα ζνηπελδθκλΪ ηπθ εγθδευθ ζκθδζηυθ εαδ λβησλπθ ηβμ επκξάμ ηκν, πκν Ϋεαθαθ ηκνμ ζπκνδαέκνμ – ηκνμ ζνθεξδζηΫμ ηπθ αλξαέπθ θδζκζσθπθ – αζζΪ επεδεέεθναθ ζνηπελδθκλΪ δεδζκτ εαδ ησθκ ειπηελδεΪ πλκζπαγκτζαθ θα ηκδΪζκνθ ζηκνμ αλξαέκνμ θδζκζσθκνμ, θκλυθηαμ ηαθδτεμ, αθάθκθηαμ ηαελδΫμ ΰεθεδΪδεμ ε.κ.ε. Ώνησ αζθαζυμ Ϋεαθε εθητππζβ ζηκθ Υλνζσζηκηκ, εαδ ζε ηΫηκδα ΰεΰκθσηα εαδ Ϊζζεμ παλσηκδεμ ζνηπελδθκλΫμ ηπθ ζκθδζηυθ ηβμ επκξάμ ηκν γα κθεέζκθηαδ κδ ηνξσθ ίαλδΫμ εεθλΪζεδμ ηκν ΰδα ανηκτμ.ΏζζΪ β θλΪζβ ηκν Υλνζσζηκηκν «Πκτ εδθαδ εεεέθκδ πκν θκλκτθ ηκθ θδζκζκθδεσθ ηαθδταθ, εαδ Ϋξκνθ θα επδδεέικνθ ηεΰΪζβθ ΰεθεδΪδα, εαδ ελαηκτθ λσπαζα εδμ ηβθ δειδΪθ, κδ εγθδεκέ θδζσζκθκδ», ηκδΪαεδ πκζτ ηε ηκ επέΰλαηηα ηκν ΰθπζηκτ Λκνεδαθκτ (Π.Α. XI, 430): «Ώθ ηε ηκ θα ηλΫθεδμ ΰεθεδΪδα, ζκθέα θκηέαεδμ ππμ απκεηΪμ, / εδ κ ηλΪΰκμ ηε ηκ ηεΰΪζκ ΰΫθδ εέθ‘ ενγτμ κ ΠζΪηπθ κζσεζβλκμ», ζηκ κπκέκ εκλκρδετκθηαδ κδ θδζσζκθκδ ηκν εαδλκτ ηκν, κδ κπκέκδ Ϊθβθαθ ΰεθδΪδα ΰδα παλαζηάζκνθ ηκνμ ηεΰΪζκνμ θδζκζσθκνμ. Ο... ηδζΫζζβθαμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ ανηΪ (Βληβθεέα εδμ ηβθ Πλκμ Ρπηαέκνμ, κηδζέα εΰ‘, 2 (PG 60, 611 ΐ)): «Αδσηδ, δεθ εέπε «ηβθ αθηαπκδέδεδμ ηκ εαεσ ζηνπο πηζηνχο», αζζΪ «ζε ΚαθΫθα», κτηε ζε «Έζζβθα», κτηε ζε ηδαλσ, κτηε ζε σπκδκθδάπκηε» (...) «ε εαθΫθα ηβ δέθεδμ αθκληά αθηδδδεέαμ εαδ θδζκθδεεέαμ, κτηε ζηκθ Εκνδαέκ κτηε ζηκθ Βγθδεσ˙ αζζΪ αθ εΪπκν δεδμ σηδ αβηεδυθεηαδ β ενζΫίεδα, θα ηβθ πλκηδηάζεδμ ηβθ κησθκδα απσ ηβθ αζάγεδα, αζζΪ θα ζηαγεέμ ΰεθθαέα ηΫξλδ γαθΪηκν˙ εαδ κτηε Ϋηζδ θα πκζεηΪμ ηε ηβθ ονξά, κτηε θα απκζηλΫθεζαδ ηβ ΰθυηβ, αζζΪ θα ηΪξεζαδ ησθκ ηε ηα πλΪΰηαηα. Γδαηέ ανησ ζβηαέθεδ ηκ ἐι ηθ ηεηὰ πάθηπθ ἀθγλώππθ εἰλβθεύζαηε» (..). Οτηε θα παέλθεηε εεδέεβζβ, αΰαπβηκέ, αζζΪ θα δέθεηε ησπκ ζηβθ κλΰά». ηαθ κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ (Λσΰκμ εδμ ηαεΪλδκθ ΐαίτζαθ, 3): «Γδ‘ ανησ ζκδπσθ εαδ εαθΫθαμ ξλδζηδαθσμ ίαζδζετμ δεθ ειΫδπεε εθαθηέκθ ζαμ [=ηπθ εγθδευθ] δδαηΪΰηαηα παλσηκδα ηε εεεέθα πκν επεθσβζαθ εθαθηέκθ ηαμ εεεέθκδ πκν ζΪηλεναθ ηκνμ δαέηκθεμ», ίΰαέθεδ ηκ ζνηπΫλαζηα ππμ κ έδδκμ πκηΫ δεθ ζνηίκτζενζε ηκνμ ανηκελΪηκλεμ θα θκηκγεηάζκνθ ά θα εθαλησζκνθ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Βγθδευθ, εαδ ζνθεπυμ εέθαδ ζνεκθαθηέεμ σηδ ζ.ξ. κ ΏλεΪδδκμ «ηε ηβθ παλσηλνθζβ ηκν θκίελκτ αθγΫζζβθκμ ΕπΪθθκν Υλνζκζησηκν εεδέδεδ (...) ηκ "εμ Ϋδαθκμ θΫλεδθ"» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, η. 3, ζ. 52). Ο Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ σηδ εέθαδ τίλδμ πλκμ ηκ Θεσ θα ηκν αβηΪηε πλΪΰηαηα εθαθηέκθ ηπθ εξγλυθ ηαμ (Πεξί ηνπ κε δεκνζηεχεηλ ηα ακαξηήκαηα ησλ αδειθψλ, κεδέ θαηεχρεζζαη ησλ ερζξψλ, 11 (PG 51, 363)). «ΒπκηΫθπμ, κ Κτλδκμ (...) απαΰκλετεδ θα θκθετκθηαδ εαδ θα εαηαζθΪακθηαδ κδ αδλεηδεκέ», ηκθέαεδ αζζκτ κ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ (Οηδζέα ηζη΄, εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 1). Ο Υλνζσζηκηκμ γεπλεέ εατξβηα ηπθ Υλδζηδαθυθ σηδ πκζζΪ εγθδεΪ ίδίζέα ηα Ϋζπζαθ απσ ηκθ αθαθδζησ κδ έδδκδ (PG 50, 537B): «Κδ αθ Ϋηνξε εΪπκδκ θα Ϋξεδ δδαζπγεέ, ανησ ηπκλεέ εαθεέμ θα ηκ ίλεδ ζηα ξΫλδα ηπθ Υλδζηδαθυθ». Καδ πλκζγΫηεδ: «Αεθ επδηλΫπεηαδ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα εαηαζηλΫθκνθ ηβθ πζΪθβ ηε ηλσπκ αθαΰεαζηδεσ εαδ ίέαδκ, αζζΪ θα θλκθηέακνθ ηε ηβθ πεδγυ εαδ ηβ δδδαζεαζέα εαδ ηβθ πλασηβηα θα κδβΰκτθ ηκνμ αθγλυπκνμ ζηβ ζπηβλέα» (ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκν, Λφγνο εηο καθάξηνλ Βαβχιαλ, 3 (PG 50, 537 C)). Αεθ ηπκλκτθ, ζκδπσθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ οετηεμ θα ζνεκθαθηκτθ ηκθ Ϊΰδκ ΕπΪθθβ ηκθ Υλνζσζηκηκ πμ βγδεσ ανηκνλΰσ ηπθ (εζΪξδζηπθ) δδυιεπθ εαηΪ ηπθ Βγθδευθ εαδ ηπθ εαηαζηλκθυθ ηπθ θαυθ ηκνμ. Σα ΰλαπηΪ ηκν απκδεδεθτκνθ εαδ ηκ εζζβθδεσ άπδκ άγκμ ηκν.
15g Δ ΑΕΏΣΡΒΐΛΧΔ ΣΧΝ ΚΒΕΜΒΝΧΝ ΣΟΤ ΏΓΕΟΤ ΕΧΏΝΝΔ ΥΡΤΟΣΟΜΟΤ Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθαθΫλκνθ Ϋθα απσζπαζηα απσ ηδα κηδζέα ηκν Άΰδκν ΕπΪθθβ ηκν Υλνζκζησηκν, εε ηκν κπκέκν ίΰΪακνθ ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ ανησμ εέθαδ κ βγδεσμ ανηκνλΰσμ ηβμ εαηαζηλκθάμ ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν αλΪπεδκν, απκεαζυθηαμ ηα ίδίζέα ηβμ «δαέηκθεμ».
Έξκνηε θα αθηδηεηππέζκνηε ηδα πλπηκθαθά πλκζπΪγεδα δδαζηλΫίζπζβμ εαδ πεηζκεσηηαηκμ ηπθ εεδηΫθπθ ηκν Υλνζσζηκηκν, κ κπκέκμ, σππμ γα δκτηε, δδσζκν δεθ δζξνλέαεηαδ σηδ ηα ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν αλΪπεδκν εέθαδ δαέηκθεμ. Ολέζηε ηκ απσζπαζηα απσ ηκθ «Λσΰκ εαηΪ Εκνδαέπθ» (ηεηΪθλαζβ παθεπδζηβηδαευθ Ώ.Π.Θ. απσ ηδμ ΠαηελδεΫμ Βεδσζεδμ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ): Λσΰκμ ΚαηΪ Εκνδαέπθ Ώ‘, 5 (PG 48, 850E):«Βπεδδά σηπμ νπΪλξκνθ ηελδεκέ πκν γεπλκτθ εαδ ηβ νθαΰπΰά ζαθ ησπκ δελσ, εέθαδ αθΪΰεβ θα πκτηε εαδ ζ‘ ανηκτμ ζέΰα ζσΰδα. Γδα πκδκθ ζσΰκ ζΫίεζηε ηκθ ησπκ εεεέθκθ, ηκθ κπκέκθ πλΫπεδ θα εαηαθλκθεέηε, θα ηκ ζνξαέθεζηε εαδ θα ηκθ απκθετΰεηε; ηκθ ξυλκ ανησθ, απαθηκτθ, ίλέζεεηαδ κ θσηκμ εαδ ηα ίδίζέα ηπθ Πλκθβηυθ. Καδ ηέ ζξΫζβ Ϋξεδ ανησ; πκν νπΪλξκνθ δβζαδά ηΫηκδα ίδίζέα, γα γεπλεέηαδ εαδ κ ησπκμ Ϊΰδκμ; Οππζδάπκηε σξδ». Καδ, πλκζΫιηε εδδδεΪ εδυ (Λσΰκμ ΚαηΪ Εκνδαέπθ Ώ‘, 6 (PG 48, 851F)): «Γδα θα ηΪγεηε, σηδ ηα ίδίζέα δεθ αΰδΪακνθ ηκθ ησπκ, αζζΪ ηκθ εαγδζηΪ ίΫίβζκ β πλκαέλεζβ εεεέθπθ πκν ζνθΫλξκθηαδ εεεέ, γα ζαμ δδβΰβγυ ηδα παζδΪ δζηκλέα. Ο Πηκζεηαέκμ κ ΦδζΪδεζθκμ, αθκτ ζνΰεΫθηλπζε απσ παθηκτ ηα ίδίζέα εαδ Ϋηαγε σηδ εαδ κδ Εκνδαέκδ Ϋξκνθ ίδίζέα, ηα κπκέα θδζκζκθκτθ ΰδα ηκ Θεσ εαδ ΰδα Ϊλδζηβ πκζδηεέα, Ϋζηεδζε εαδ εΪζεζε Ϊθδλεμ απσ ηβθ Εκνδαέα, εληάθενζε ανηΪ ηε εεεέθκνμ εαδ ηα ηκπκγΫηβζε ζηκ δελσ ηκν αλΪπδδκμ, ηδα πκν κ έδδκμ άηαθ εδδπζκζΪηλβμ, εαδ ανηΪ ηΫξλδ ηυλα ίλέζεκθηαδ εεεέ, ηα Ϊΰδα ηπθ Πλκθβηυθ. Σδ ζκδπσθ, κ θασμ ηκν αλΪπδδκμ εέθαδ Ϊΰδκμ, επεδδά Ϋξεδ ηα ίδίζέα ηπθ Πλκθβηυθ; ΜαελδΪ ηδα ηΫηκδα ζεΫοβ. Βεεέθα [ηα ίδίζέα] ίΫίαδα Ϋξκνθ ηβ δδεά ηκνμ αΰδσηβηα, πκν σηπμ δεθ ηβθ ηεηαδέδκνθ ζηκθ ησπκ [ηκν θακτ], ζσΰπ ηβμ ηδαλέαμ εεεέθπθ πκν ζνΰεεθηλυθκθηαδ εεεέ. Σκ έδδκ ζκδπσθ πλΫπεδ θα ζεεθηεέ εαθεέμ εαδ ΰδα ηβ ζνθαΰπΰά. Γδαηέ, αθ εαδ δεθ ζηάγβεε εεεέ [ζνθαΰπΰά] εΪπκδκ εέδπζκ, αζζΪ ζηκθ ησπκ εεεέθκ [ζνθαΰπΰά] εαηκδεκτθ δαέηκθεμ. Καδ ανησ δεθ ηκ ζΫπ ησθκ ΰδα ηβ ζνθαΰπΰά πκν ίλέζεεηαδ εδυ, αζζΪ εαδ ΰδα ηβ ζνθαΰπΰά πκν ίλέζεεηαδ ζηβ ΑΪθθβ». Οδ παΰαθδζηΫμ δδαζηλείζυθκνθ ηκ εεέηεθκ ηκν Ώΰέκν ΕπΪθθβ Υλνζκζησηκν, εαηβΰκλυθηαμ ηκθ Ϋηζδ, ππμ δζξνλέαεηαδ σηδ «ζηκ θασ ηκν ελΪπδδκμ εαηκδεκτθ δαέηκθεμ», εθυ κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ σηδ «ζηβθ ζνθαΰπΰά εαηκδεκτθ δαέηκθεμ», σξδ ησθκ ζηβθ ζνθαΰπΰά ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, αζζΪ εαδ ζε ανηά ηβμ ΑΪθθβμ, ζηβθ Ώθηδσξεδα. Ώνησ απκδεδεθτεηαδ, δδσηδ κ Υλνζσζηκηκμ ζΫεδ λβηΪ «ανησ ηκ πλΪΰηα (= «ζηκθ ησπκ ανησθ εαηκδεκτθ δαέηκθεμ») δεθ ηκ ζΫπ ησθκ ΰδα ηβ ζνθαΰπΰά πκν ίλέζεεηαδ εδυ, αζζΪ εαδ ΰδα ηβ ζνθαΰπΰά πκν ίλέζεεηαδ ζηβ ΑΪθθβ». Γδα ζνθαΰπΰΫμ ηδζΪεδ. Ώνηά ηβθ δδαζηλΫίζπζβ κδ Ν/Π ηβθ επδηνΰξΪθκνθ πεηζκεσίκθηαμ ηκ εεέηεθκ ηκν Ώΰέκν ΕπΪθθβ Υλνζκζησηκν αθαδλυθηαμ ηηάηαηΪ ηκν, υζηε θα ηβθ εαηαζαίαέθεδ εαθεέμ, σηαθ κ Άΰδκμ ζΫεδ «ζηκθ ησπκ ανησθ εαηκδεκτθ δαέηκθεμ» σηδ κηδζεέ πελέ ηβμ ζνθαΰπΰάμ εδ σξδ πελέ ηκν αλΪπεδκν, σππμ επέζβμ θα ηβθ εαηαζαίαέθεδ εαθεέμ σηδ κ Άΰδκμ κηδζεέ ΰδα ηα ίδίζέα ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, πκν ίλέζεκθηαδ ζηβ ίδίζδκγάεβ ηκν αλΪπεδκν, εδ σξδ ΰδα ηα ΒγθδεΪ ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν αλΪπεδκν. Να πυμ πεηζκεσίκνθ κδ Ν/Π ξαζΪπβδεμ ηκθ Υλνζσζηκηκ (ζηκ Αδαδέεηνκ):
Ο Ε. ΥΡΤΟΣΟΜΟ ΜΒ ΒΜΠΡΔΣΕΚΒ ΑΔΛΧΒΕ ΤΠΟΝΟΜΒΤΒ ΏΦΏΝΕΣΕΚΏ ΣΔΝ ΜΒΓΏΛΔ ΏΛΒΞΏΝΑΡΕΝΔ ΐΕΐΛΕΟΘΔΚΔ: «Σδ ζκδπσθ, Ϊΰδκμ Ϋζηαδ κ θασμ ηκν ελΪπδδκμ (Ώζειαθδλδθά ίδίζδκγάεβ) δδα ηα ίδίζέα; Μβ ΰΫθκδηκ!... αζζΪ δαέηκθεμ κδεκτζδ ηκθ ησπκθ... ηΪζζκθ δε εαδ ανηυθ (ηπθ Βζζάθπθ) σθηπθ δαδησθπθ... εαδ παλ ανηυθ ίπησμ ζηΫεεδ απΪηβμ ασλαηκμ εδμ ηκθ κπκέκθ ονξΪμ αθγλυππθ γνζδΪακνζδ... εαηΪζαίε ζκδπσθ εαδ θαθΫλπζε (δδΫδπζε!) σηδ δαέηκθεμ εαηκδεκτθ εεεέ» Ε. Υλνζ/ηκμ ΛΟΓΟΕ ΚΏΣΏ ΕΟΤΑΏΕΧΝ48.851.38 Ϋπμ 852.35 Ααέηκθεμ βηαθ ζκδπσθ εαηΪ ηκθ "ζκθσ" δελΪλξβ ηα ίδίζέα ηβμ Ώζειαθδλδθάμ ίδίζδκγάεβμ εαδ ονξκγνζδαζηάλδα κδ ίδίζδκγάεεμ ηπθ Βζζάθπθ!!!
Οζσεζβλβ β θλΪζβ, δβζαδά, β κπκέα επειβΰεέ ζε πκδκθ ησπκ αθαθΫλεηαδ κ Υλνζσζηκηκμ, παλαζεέπεηαδ. Δ πδκ ζβηαθηδεά θλΪζβ πκν δεέξθεδ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ κηδζεέ ΰδα ηβθ νθαΰπΰά, «γΪίεηαδ ηε απκ-
ζδππβηδεΪ»..... Ώμ ζδππΪζκνθ ηυλα ζκδπσθ, εΪηπ απσ ηκνμ ησθκνμ απκζδππβηδευθ, ηε ηκνμ κπκέκνμ πεηζκεσίκνθ ηα εεέηεθα ηπθ ΠαηΫλπθ. Να ζνηπζβλυζκνηε ΰδα ηκ ελΪπεδκ εδ ανησ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ απκεαζεέ ηα ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν αλΪπεδκ «δαέηκθεμ πκν εαηκδεκτθ ζηκθ ησπκ [ηβμ ίδίζδκγάεβμ]» εαδ ηε εζζβθσθλκθα εδλπθέα αθΪηδεηβ ηε απκηλκπδαζησ ζΫθε ππμ «δτκ εεαηκηητλδα δαέηκθεμ εαηκδεκτθ ηκ αλΪπεδκ». Βεησμ απσ ηκ σηδ δεθ αθηδζαηίΪθκθηαδ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ κηδζεέ πελέ ζνθαΰπΰυθ, εεησμ απσ ηβθ γζδίελά ΪΰθκδΪ ηκνμ ΰδα ηκ πλαΰηαηδεσ ηΫΰεγκμ ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν αλΪπεδκν (42.000 ησηκδ εδ σξδ 2.000.000), εαεκπκδκτθ εαδ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα. Γδαηέ αεσηβ εδ Ϋθαμ απαέδενηκμ ΰθπλέαεδ σηδ ηκ λάηα «εαηκδευ» ξλβζδηκπκδεέηαδ ΰδα αθγλυπκνμ εδ σξδ ΰδα ίδίζέα ά εαλΫεζεμ ά ηαξαδλκπάλκνθα ά πζνθηάλδα πδΪηπθ. ΣΫζκμ, εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κ ζσΰκμ ΰδα ηκθ κπκέκ κ Υλνζσζηκηκμ απκεαζεέ «εαηκδεέα δαδησθπθ» ηδμ ζνθαΰπΰΫμ δεθ εέθαδ ηα ίδίζέα αζζΪ «β ηδαλέα εεεέθπθ πκν ζνΰεεθηλυθκθηαδ εεεέ». Αβζαδά, αεσηβ εαδ ζηβθ νπκγεηδεά πελέπηπζβ πκν κ Υλνζσζηκηκμ σθηπμ Ϋΰλαθε σηδ ηκ αλΪπεδκ εαηκδεεέηαδ απσ δαέηκθεμ, κ ζσΰκμ γα άηαθ β ηδαλέα ηπθ εδδπζκζαηλδευθ ηεζεηυθ εδ σξδ ηα ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ. ΏζζΪ, σππμ δεέιαηε, κ Υλνζσζηκηκμ αθαθΫλεηαδ ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ εαδ πκνγεθΪ δεθ αθηδζηκδξεέ ίδίζέα ηε δαέηκθεμ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ πλΪΰηαηδ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα Ϋθαθ ησπκ σπκν «εαηκδεκτθ δαέηκθεμ». ΏζζΪ ανησμ κ ησπκμ δεθ εέθαδ κδ αλξαέεμ εζζβθδεΫμ ίδίζδκγάεεμ, αζζΪ κδ δκνδαρεΫμ ζνθαΰπΰΫμ (Επ. Υλνζσζηκηκν, Καηά Ηνπδαίσλ, ζσΰκμ α‘, 6): «ΏζζΪ εέθαδ εαδλσμ πζΫκθ θα απκδεέικνηε σηδ εεεέ εαηκδεκτθ εαδ δαέηκθεμ, σξδ ησθκ ζηκθ ησπκ ανησθ, αζζΪ εαδ ζηδμ έδδεμ ηδμ ονξΫμ ηπθ Εκνδαέπθ». Βέθαδ κζκθΪθελκ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ αθαθΫλεηαδ ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ, εαηαλξάθ ηβμ ΑΪθθβμ (πλκΪζηεδκν ηβμ Ώθηδσξεδαμ) εαδ σζεμ ΰεθδεΪ. Ώθηέγεηα ηε σηδ δζξνλέακθηαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ ζκδπσθ, κ Υλνζσζηκηκμ αθαθΫλεηαδ ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ πμ ησπκ σπκν «εαηκδεκτθ δαέηκθεμ». ΦνζδεΪ, κδ αλξαδκζΪηλεμ εσίκνθ ηκ εεέηεθκ εεεέ πκν ηκνμ ζνηθΫλεδ, υζηε θα εηθαθέαεηαδ κ Υλνζσζηκηκμ θα ζΫεδ σηδ ηκ αλΪπεδκ εέθαδ ησπκμ εαηκδεέαμ δαδησθπθ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ β αλξά ηκν εεδηΫθκν πκν κδ ΏλξαδκζΪηλεμ παλαγΫηκνθ απΫξεδ πΪλα πκζζΫμ ζεζέδεμ απσ ηκ ηΫζκμ ηκν έδδκν παλαηδγΫηεθκν εεδηΫθκν. Σα απκζδππβηδεΪ ελτίκνθ δεεΪδεμ ζεδλΫμ. ΠλΪΰηαηδ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ αθαθΫλεδ ζηκθ έδδκ ζσΰκ σηδ ζε εΪπκδκθ ησπκ Ϋξεδ ζηβγεέ ίπησμ σπκν γνζδΪακθηαδ ονξΫμ αθγλυππθ. Χζησζκ ανησμ κ ησπκμ πκν κ Υλνζσζηκηκμ αθαθΫλεδ δεθ εέθαδ β ίδίζδκγάεβ ηκν αλΪπεδκν, σππμ οενδυμ δζξνλέακθηαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ (Καηά Ηνπδαίσλ, ζσΰκμ α‘, 6): «ζηε πμ πλκμ ηβθ αζΫίεδα εαηηέα δδαθκλΪ δεθ νπΪλξεδ ηεηαιτ ανηυθ [=ηπθ Εκνδαέπθ] εαδ ηπθ Βγθδευθ, ηα ηβμ απΪηβμ σηπμ θκίελσηελα ηέγεθηαδ ζε εθΫλΰεδα απσ ανηκτμ [=ηκνμ Εκνδαέκνμ]. Καγ‘ σζκθ εαδ ζ‘ ανηκτμ [=ηκνμ Εκνδαέκνμ] Ϋξεδ ζηβγά Ϋθαμ ασλαηκμ ίπησμ απΪηβμ, ζηκθ κπκέκ δεθ γνζδΪακθηαδ ησθκ πλσίαηα εαδ ηκζξΪλδα, αζζΪ εαδ ονξΫμ αθγλυππθ». Σα «ονξκγνζδαζηάλδα» πκν αθαθΫλκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ εέθαδ κδ ζνθαΰπΰΫμ ηπθ Εκνδαέπθ ζκδπσθ, εδ σξδ κδ αλξαέεμ ίδίζδκγάεεμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ παλαπκδυθηαμ ηκ εεέηεθκ ηκν Υλνζκζησηκν. Οδ αλξαδκζΪηλεμ παλεηίΪζζκνθ ζηκ άδβ δδαζηλείζπηΫθκ εεέηεθκ ηκν Υλνζσζηκηκν ηβ ζΫιβ «(δδΫδκζε)», υζηε θα πεέζκνθ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ σξδ ησθκ γεπλεέ ηβ ίδίζδκγάεβ ηκν αλΪπεδκν «εαηκδεέα δαδησθπθ», αζζΪ ΰλΪθεδ επδπζΫκθ εαδ «δδΫδκζΫ ηκ», δβζαδά πλκηλΫπεδ ηκνμ αθαΰθυζηεμ θα δδαδσζκνθ σηδ εέθαδ εαηκδεέα δαδησθπθ β ίδίζδκγάεβ! ΦνζδεΪ, σππμ ίζΫπκνηε, εαηηέα ηΫηκδα πλκηλκπά δεθ εΪθεδ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ. Άζζβ πελέπηπζβ παλαπκέβζβμ εεδηΫθπθ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ επδηέγεθηαδ εαηΪ ηκν Ώΰέκν ΕπΪθθβ Υλνζκζησηκν δζξνλδασηεθκδ ππμ ανησμ εέθαδ θδζκίΪλίαλκμ αθγΫζζβθαμ. Καδ θνζδεΪ, εαδ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ πεηζκεσίκνθ ηκ εεέηεθκ ηκν Υλνζκζησηκν. Να πυμ ηεηαθλΪακνθ ηκ εεέηεθκ (ζηκ Αδαδέεηνκ): «ζκ πδκ ίΪλίαλκ Ϋθα Ϋγθκμ θαέθεηαδ εαδ ηβμ εζζβθδεάμ απΫξεδ παδδεέαμ, ησζκ ζαηπλσηελα θαέθκθηαδ ηα βηΫηελα... Οτηκμ κ (πδζησμ) ίΪλίαλκμ, ηβθ κδεκνηΫθβ κζΪεελβ εαηΫζαίε... εαδ εθυ πΪθηα ηα ηπθ Βζζάθπθ ζίάθκνθ εαδ αθαθέακθηαδ, ηκτηκν (ηκν πδζηκτ ίΪλίαλκν) εαγ‘ Ϋεαζηβ ζαηπλσηελα ΰέθκθηαδ.»
Σκ πλαΰηαηδεσ σηπμ εεέηεθκ ηκν Υλνζκζησηκν, εέθαδ ανησ (PG 59, 31B, Οηδζέα ΐ‘ εδμ ηκθ Βναΰΰεζδζηά ΕπΪθθβ): «Βθυ ανησμ κ αΰλΪηηαηκμ, κ απζκρεσμ, απσ ηβ ΐβζγαρδΪ, κ νδσμ ηκν Γείεδαέκν, Ϋζηπ εδ αθ ητλδεμ θκλΫμ εδλπθετκθηαδ κδ Έζζβθεμ ΰδα ηβθ ενηΫζεδα ηπθ ηέηζπθ ηκν, γα ηκ ππ ηε πκζτ πδκ ηεΰΪζβ παλλβζέα, σζκ εδ αθ ημ Ϋγθκμ – απσ ηκ κπκέκ εαηΪΰεηαδ κ ΕπΪθθβμ – ηκνμ θαέθεηαδ σηδ εέθαδ ίΪλίαλκ (ὅζῳ ΰὰλ ηὸ ἔγθκμ αηκῖμ ίάλίαλκθ θαίθβηαδ) εαδ σηδ απΫξεδ απσ ηβθ εζζβθδεά παδδεέα, ησζκ πδκ ζαθά γα απκδεδξγκτθ ηα δδεΪ ηαμ. Αδσηδ, σηαθ κ ίΪλίαλκμ εαδ αηαγάμ ζΫΰεδ ηΫηκδα πλΪΰηαηα ηα κπκέα εαθεέμ απσ ηκνμ αθγλυπκνμ ηβμ ΰβμ δεθ εαηαθσβζε πκηΫ, εαδ σξδ ησθκ ζΫΰεδ αζζΪ εαδ πεέγεδ, ανησ αθ ζνθΫίαδθε γα άηαθ ηεΰΪζκ γατηα. (....) Ώνησμ ζκδπσθ κ ίΪλίαλκμ [=Ο Βναΰΰεζδζηάμ ΕπΪθθβμ], ηε ηβθ ζνΰΰλαθά ηκν Βναΰΰεζέκν (Ώλξαέκ εεέηεθκ: ηῆ ηὲθ ηκῦ Βαΰΰεζίκν ζνΰΰλαθῆ) ενλέενζε κζσεζβλβ ηβθ κδεκνηΫθβ. (....) Καδ ηα ηεθ Ϋλΰα ηπθ Βζζάθπθ σζα Ϋζίβζαθ εαδ ειαθαθέζηβεαθ, εθυ ηα δδεΪ ηκν ΰέθκθηαδ εΪγε ηΫλα πελδζζσηελκ πελδθαθά. Αδσηδ, αθ‘ σηκν εηθαθέζηβεαθ ανησμ εαδ κδ νπσζκδπκδ αζδεέμ, απσ ησηε κδ δδδαζεαζέεμ ηκν Πνγαΰσλα εαδ ηκν ΠζΪηπθα Ϋξκνθ ζδΰάζεδ, εθυ πλκβΰκνηΫθπ θκηδασηαθ σηδ επδελαηκτθ». Οδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» «ιεξθκτθ» θα ηεηαθλΪζκνθ ηκ Ϊλγλκ «ηκ» ηπλκζηΪ απσ ηκ «Ϋγθκμ», αζζΪ ηκ ηεηαθλΪακνθ πμ «Ϋθα Ϋγθκμ». ηπμ κ Υλνζσζηκηκμ αθαθΫλεηαδ ζηκ Ϋγθκμ ηκν ΕπΪθθβ, ηκ είλαρεσ, ΰδ‘ ανησ δεθ ΰλΪθεδ «ὅζῳ ΰὰλ ΣΕΝΏ ἔγθκμ θαίθβηαδ», αζζΪ «ὅζῳ ΰὰλ ηὸ ἔγθκμ αηκῖμ ίάλίαλκθ θαίθβηαδ». Οδ «ελενθβηΫμ» αλξαδσπζβεηκδ δεθ ηεηαθλΪακνθ επέζβμ κτηε ηκ «ανηκέμ θαέθβηαδ», αζζΪ ησθκ ηκ «θαέθβηαδ», υζηε θα θαθεέ, ζε ζνθδναζησ ηε ηκ παλαπΪθπ, σηδ κ Υλνζσζηκηκμ ζΫεδ «σζκ ίαλίαλδεσηελκ Ϋθα Ϋγθκμ, ησζκ ηκ εαζτηελκ»! Ο Υλνζσζηκηκμ σηπμ ζΫεδ σηδ «σζκ εδ αθ ηκ Ϋγθκμ εεεέθκ θαέθεηαδ ζηκνμ Έζζβθεμ ίαλίαλδεσ». ΣελΪζηδα δδαθκλΪ, πκν ξΪλβ ζηβθ Νεκπαΰαθδζηδεά ηεηΪθλαζβ ειαθαθέαεηαδ. Οδ «ελενθβηΫμ» αλξαδκζΪηλεμ δεθ ηεηαθλΪακνθ ηκ «ηῆ ηὲθ ζνΰΰλαθῆ ηκῦ Βαΰΰεζίκν», υζηε θα θαέθεηαδ σηδ «Ϋθαμ ίΪλίαλκμ – «πλκθαθυμ» ηε ηβ δτθαηβ ηπθ σπζπθ, Ϊλα εέθαδ εδζίκζΫαμ!!! – ενλέενζε ηβθ κδεκνηΫθβ». Οδ «ελενθβηΫμ» αλξαδσπζβεηκδ κτηε εαθ ηπαέθκνθ ζηκθ εσπκ θα ειβΰάζκνθ πκδκμ εέθαδ ανησμ κ «ίΪλίαλκμ» πκν αθαθΫλεδ κ Υλνζσζηκηκμ, υζηε θα θκηέαεδ κ αθαΰθυζηβμ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ επαδθεέ ηκνμ ίαλίαλδεκτμ εδζίκζεέμ ηκν 4κν αδυθα (ΏζΪλδξκ ε.Ϊ.), δβζαδά σηδ εέθαδ θδζκίΪλίαλκμ. Ώεσηβ ηδα πελέπηπζβ δδαζηλΫίζπζβμ εεδηΫθπθ ηκν Υλνζκζησηκν παλαηέγεηαδ ζε επσηεθκ εεθΪζαδκ. Τπσ Ϊζζεμ πελδπηυζεδμ γα απκζδππκτζαηε ηκ σθκηα ηκν δλΪζηβ ηβμ παλαπκέβζβμ ηπθ εεδηΫθπθ ηκν Ϊΰδκν ΕπΪθθβ. Χζησζκ, ζηβθ πελέπηπζβ ανηά πλΫπεδ θα αθαθελγεέ, ΰδαηέ κ δλΪζηβμ ανησμ παλκνζδΪαεηαδ απσ ηκνμ ΏλξαδκζΪηλεμ πμ «κλγκζκΰδζηάμ» εαδ πμ «ελενθβηάμ» ηβμ αζάγεδαμ. Ο ετλδκμ ανησμ, ζκδπσθ, πκν παλαπκέβζε εαδ δδαζηλΫίζπζε ηε ηΫηκδκ ηλσπκ ηα εεέηεθα ηκν Υλνζκζησηκν, ηε ζεκπσ θα ηκθ ζπδζυζεδ εαδ θα ηκθ ζνεκθαθηάζεδ εέθαδ κ Μ. Καζσπκνζκμ. Δ απσδεδιβ ίλέζεεηαδ ζηβθ απκγβεενηΫθβ απσ ηκθ «Ώθυθνηκ Ώπκζκΰβηά» δζηκζεζέδα-ηηάηα ηκν δδεηναεκτ ησπκν ηκν Καζσπκνζκν, ζηβθ κπκέα αθαΰλΪθκθηαθ κδ ζνεκθαθηέεμ εαδ ηα αδζξλΪ οετδβ ηκν: (http://www.apologitis.com/gr/ancient/kalopoulos/great_lies/pateres_02_05_2004.htm ). Πελδηησ θα πκτηε, σηδ ηε ηκ ιεζεΫπαζηα ηπθ ζνεκθαθηδυθ ηκν εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ, κ Μ. Καζσπκνζκμ απΫζνλε ηβθ δζηκζεζέδα ανηάθ απσ ηκθ δζησηκπσ ηκν. Χζησζκ άηαθ αλΰΪ πζΫκθ, δδσηδ β ζεζέδα απκγβεετηβεε. Βέθαδ γζδίελσ σηδ ηΫηκδκδ δδαζηλείζπηΫμ ηπθ παηελδευθ εεδηΫθπθ, ηΫηκδκδ Ϊθγλππκδ ηπθ κπκέπθ β Ϊΰθκδα ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ εέθαδ κζκθΪθελβ, δδαθβηέακθηαδ πμ «απκηνγκπκδβηΫμ». Δ ελδηδεά ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πλκμ ηκθ Άΰδκ ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκ ηκ ησθκ πκν απκδεδεθτεδ εέθαδ ηβθ Ϊΰθκδα ΰδα ηδμ αθηέζηκδξεμ απσοεδμ ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ: α') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ πκν νπελαζπέαεηαδ ηβθ παλγεθέα (Πεξί παξζελίαο, PG 45, 533), σηδ «δεθ ζεΫθηεηαδ εαγσζκν ππμ αθ σζκδ δΫξκθηαθ ηδμ απσοεδμ ηκν, β εκδθπθέα γα ειαθαθδασηαθ». Σσηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηβθ παλγΫθα εγθδεά Τπαηέα, εαδ ηκθ Αβησελδηκ πκν δεθ επδγνηκτζε παδδδΪ, εαδ ηκθ Βπέεκνλκ πκν πέζηενε σηδ β ζνθκνζέα πκηΫ δεθ πθΫζβζε ζε εΪηδ. ί') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ πκν εαηαθΫλεηαδ εαηΪ ηκν Πνγαΰσλα. Σσηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ ΔλΪεζεδηκ πκν εαηαθΫλεηαδ επέζβμ εαηΪ ηκν Πνγαΰσλα ζΫΰκθηαμ: «Ο Πνγαΰσλαμ Ϋεαθε ηδα δδεά ηκν ζκθέα: πκζνηΪγεδα, εαεκηεξέα» εαδ «Δ πκζνηΪγεδα δε δδδΪζεεδ θα Ϋξεδμ θκν. Ώθ άηαθ Ϋηζδ, γα εέξε δδδΪιεδ εαδ ηκθ Πνγαΰσλα».
ΰ') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ πκν εαηαθΫλεηαδ εαηΪ ηκν ΠζΪηπθα. Σσηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ ΑδκΰΫθβ ηκθ Κνθδεσ πκν εαγβηελδθυμ δδΫζνλε ηκθ ΠζΪηπθα: «σηαθ κ ΠζΪηπθ δδεητππζε ηκθ κλδζησ σηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ αυκ δέπκδκ εαδ Ϊπηελκ εαδ εέξε εΪθεδ ηεΰΪζβ εθητππζβ ηε ανηΪ ηα ζσΰδα ηκν, κ ΑδκΰΫθβμ ηΪδβζε Ϋθαθ εσεκλα, ηκθ πάΰε ζηβθ Ώεαδβηέα εαδ ηκν εέπε: ανησμ εέθαδ κ Ϊθγλππκμ ηκν ΠζΪηπθα» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 40). δ') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ σηδ εδλπθετεηαδ εαδ ίλέαεδ ηκνμ Έζζβθεμ θδζσζκθκνμ ζνθκζδεΪ πμ «δεδζκτμ, αζαασθεμ θδζσδκικνμ πκν πκηΫ δεθ Ϋεαθαθ ηκ ζπζησ». Σσηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ Βγθδεσ ΕΪηίζδξκ πκν ξαλαεηβλέαεδ ηκνμ Έζζβθεμ αθυλδηκνμ απσ ηβθ έδδα ηβ θτζβ ηκνμ, ξπλέμ εζπηελδεσηβηα, αθέεαθκνμ θα αθαεαζτοκνθ ησθκδ ηκνμ ηβθ αζάγεδα˙ ηκνμ εαηβΰκλεέ σηδ αζζκδυθκνθ ηε ηβ ζεπηκζκΰέα ηκνμ σζα ηαγαέθκνθ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ ζακτμ. ε') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ πκν γεπλεέ ηκθ πελΪηβ πμ Ϋθαθ εε ηπθ αδζξλσηελπθ θδζκζσθπθ. Σσηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκ Λκνεδαθσ πκν απκεαζεέ «ζκθδζηά» εαδ «οενηκΰεθθαέκ» ηκθ πελΪηβ, «ηκθ πδκ αξλεέκ απσ σζκνμ ηκνμ εσζαεεμ» ηκθ ΏλδζηκηΫζβ εαδ «αζαασθα εαδ εκνησ» ηκθ Βηπεδκεζά. Βπέζβμ ηκθ Βπέεκνλκ πκν Ϋζεΰε «αξγκθσλκ» εαδ «δαζεαζΪεκ» ηκθ ΏλδζηκηΫζβ εαδ ηκθ Πλπηαΰσλα. ζη') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ πκν ΰλΪθεδ σηδ κ γΪθαηκμ εέθαδ πλκηδησηελκμ απσ ηβ απά. Σσηε, αθ εέθαδ ζνθεπεέμ, αμ εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ ΠζΪηπθα πκν νπκζηβλέαεδ σηδ ηέπκηα δεθ νπΪλξεδ εαζτηελκ, εαδ ΰδ‘ ανησ αεσηβ ηκ ζυηα, απσ ηβ θΫελπζά ηκν: «ζώηαηδ δδαζύζεπμ κε ἔζηδθ ἠ ελεῖηηκθ» (Νφκνη, 828d). α‘) Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ πκν ηε ζεζβλά ΰζυζζα εαηαδδεΪαεδ ηαθηεέα εαδ ηαθηδεά εαδ ηα ηαΰδεΪ ισλεδα εαδ θνζαεηΪ. Σσηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ ΞεθκθΪθβ πκν απΫλλδπηε ηβθ ηαθηδεά εαδ ηκθ ΠζΪηπθα πκν θκηκγεηεέ εθαθηέκθ ηβμ θσηκνμ. β‘) Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ πκν εέθαδ πδελσξκζκμ ΰδα ηκνμ Οζνηπδαεκτμ Ώΰυθεμ. Σσηε θα εαηαελέθκνθ ηκθ Βνλδπέδβ, ηκθ ΞεθκθΪθβ, ηκθ ΑδκΰΫθβ ηκθ Κνθδεσ, ηκθ Πανζαθέα, ηκθ Βπέεηβηκ, ηκ Φδζσζηλαηκ εαδ ηκθ Γαζβθσ πκν εέθαδ αθηέγεηκδ ηε ηκ αγζβηδεσ δδευδεμ εαδ πλαεηδεά ηβμ επκξάμ ηκνμ. γ‘) Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ σηδ άηαθ ηδζκΰτθβμ υμ ηκ εσεεαζκ. Ώνησ εέθαδ αθαζβγΫμ ίΫίαδα, αζζΪ αθ δζξτεδ, ησηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ Βνλδπέδβ, ΰδαηέ εδ ανησμ άηαθ ηδζκΰτθβμ υμ εεεέ πκν δεθ πάΰαδθε Ϊζζκ. Καδ ηκθ ΏθηδθΪθβ εαδ ηκθ Δζέκδκ, ηκνζΪξδζηκθ. δ') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ επεδδά εαηαδδεΪαεδ ηβθ εδηαληΫθβ. Καδ εαζΪ εΪθκνθ πκν ηκθ εαηβΰκλκτθ, δδσηδ σπκδκμ πδζηετεδ ζε ηκέλα εέθαδ απζυμ... ηκδλκζΪηλβμ. δα') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ επεδδά εανηβλδΪαεδ σζκνμ πβΰαέθκνθ ζηκθ Εππσδλκηκ εαδ ζηκ γΫαηλκ. Σσηε θα εαηαδδεΪζκνθ εαδ ηκθ Εκνζδαθσ πκν δεθ παηκτζε ζηα γΫαηλα εαδ ηΪζδζηα απκεαζεέ ηδμ γεαηλδεΫμ παλαζηΪζεδμ ηπθ βηελυθ ηκν «ιεδδΪθηλκπεμ γεαηλδεΫμ παλαζηΪζεδμ» (Δπηζηνιή ζηνλ Αξζάθεην, παΰαθδζηά δελΫα ηβμ Γαζαηέαμ). ΓλΪθεδ κ Εκνζδαθσμ ζηκθ Μηζνπψγσλα: «Πελδκλέαπ ηκθ εανησ ηκν, ηκθ ελαηΪπ ηαελδΪ απσ ηα γΫαηλα. (…) ΏπκζηλΫθκηαδ ηδμ δππκδλκηέεμ.» Να εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ ΠζΪηπθα πκν ησζκ πκζτ ηδζκτζε ηκ γΫαηλκ, υζηε απκεαζκτζεζεαηξνθξαηία ηδμ παλαζηΪζεδμ (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 310). Οδ γεαηλδεΫμ παλαζηΪζεδμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ άηαθ εθηεζυμ αδζξλΫμ ΰδα ηβθ επκξά εεεέθβ, ζνηηεηεέξαθ αεσηβ εαδ ζε ΰνηθΪ ζσκν επέ ζεβθάμ ΰνθαέεεμ βγκπκδκέ ηε γεαηλέθκνμ εαδ δεθ εέξαθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηδμ εζαζζδεΫμ παλαζηΪζεδμ ηκν 4 κν π.Υ. αδ. δί‘) Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ επεδδά γεπλεέ θηλκπά θα κδτλεηαδ εαθεέμ, σππμ κδ «Έζζβθεμ», ΰδα ηκ γΪθαηκ κδεεέκν ηκν. Σσηε θα εαηαελέθκνθ εαδ ηβ πΪληβ, πκν απαΰσλενε ζηδμ ηαθΪδεμ ηπθ θκθενγΫθηπθ ζηλαηδπηυθ ηκ γλάθκ (Fustel De Coulanges, Ζ Αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 347). Να εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκ Λνεκτλΰκ: «Ο Λνεκτλΰκμ εαηΪλΰβζε επέζβμ (..) ηα πΫθγβ εαδ ηα ηκδλκζσΰδα» (Πζκτηαλξκν, Σα παιαηά ησλ Λαθεδαηκνλίσλ επηηεδεχκαηα, 18 (238d)). δΰ') Καηαελέθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ, επεδδά εανηβλδΪαεδ ηκ ΰνθαδεεδκ εαζζππδζησ. Σσηε θα εαηαελέθκνθ εαδ ηκ σζπθα πκν απαΰσλενε ζηδμ ΰνθαέεεμ θα Ϋξκνθ ηααέ ηκνμ Ϋιπ πΪθπ απσ ηλέα θκλΫηαηα.
δδ') Καηαελέθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Υλνζσζηκηκ επεδδά εαηαελέθεδ ηα πκζζΪ ΰΫζδα. Σσηε θα εαηαελέθκνθ εαδ ηκθ ΠζΪηπθα πκν ηα απαΰκλετεδ ΰδα ηκνμ θΫκνμ εαδ δεθ γΫζεδ θα παλκνζδΪακθηαδ κδ γεκέ ΰεζαζηκέ. δε') Καηβΰκλκτθ ηκθ Υλνζσζηκηκ επεδδά απκλλέπηεδ ηβθ Πνιηηεία ηκν ΠζΪηπθα νίλέακθηαμ ηβθ θκβηδεά ζτζζβοά ηβμ. ΚαζΪ εΪθκνθ, δδσηδ επλσεεδηκ ΰδα ηδα πκζδηεέα σπκν εαθΫθαμ δεθ άιελε ηκθ παηΫλα εαδ ηβ ηβηΫλα ηκν˙ ά ηΪζζκθ, ηδα πκζδηεέα σπκν κδ ηαθΪδεμ σζπθ άηαθ εκδθΫμ. Ο έδδκμ κ ΠζΪηπθαμ ζε πλδησηελβ βζδεέα ΰλΪθκθηαμ ηκνμ Νφκνπο, πκζζΪ απσ ανηΪ πκν πλσηεδθε ζηβθ Πνιηηεία δεθ ηα επαθαζαηίΪθεδ. Κδ κ ΏλδζηκηΫζβμ απΫλλδπηε ηβθ Πνιηηεία. δζη') Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ Άΰδκ ΕπΪθθβ ηκθ Υλνζσζηκηκ, επεδδά γΫζεδ ηδμ εκπΫζεμ θα ηβ ίΰαέθκνθ Ϋιπ απσ ηα ζπέηδα ηκνμ. Σσηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκνμ ΠκζνγερζηΫμ Ώλξαέκνμ Ώγβθαέκνμ ΰδα ηκ έδδκ πλΪΰηα εαγυμ εαδ ηκθ Ξεθκθυθηα πκν ΰλΪθεδ «Γδα ηβ ΰνθαέεα εέθαδ πελδζζσηελκ πλΫπκθ θα ηΫθεδ ζηκ ζπέηδ παλΪ θα ηλδΰνλθΪεδ Ϋιπ» (Οηθνλνκηθφο 7,3). Καηαελέθκθηαμ ζκδπσθ, ηκθ Υλνζσζηκηκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηαζάΰκνθ θα εαηαελέθκνθ ηηάηα ηβμ εζζβθδεβμ αλξαδσηβηαμ. Ίζπμ ηκ ηέζκμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εδδδευμ ηε ηκθ Άΰδκ ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκ κθεέζεηαδ ζηκ σηδ ηκνμ εέξε ηζαεέζεδ ηε ηκ ζνΰΰλαθδεσ ηκν Ϋλΰκ, ΰδ‘ ανησ Ϋξκνθ ησζβ ζτζζα εθαθηέκθ ηκν, εδδδεΪ επεδδά κ Βγθδεσμ λάηπλ ΛδίΪθδκμ εέξε πεδ, ππμ γα Ϋξλδαε δδΪδκξσ ηκν ηκθ ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκ «αθ δεθ ηκθ εέξαθ πΪλεδ κδ Υλδζηδαθκέ» (πακηεθσμ, 8, 2). Ο Υλνζσζηκηκμ, ζτηθπθα ηε ηκθ Γεληαθσ θδζσζκΰκ ηκν 19κν αδ. ΐδζΪηκίδημ, δεθ άηαθ Ϋθαμ ηνξαέκμ λάηκλαμ˙ άηαθ ησζκ δεδθσμ λάηκλαμ πκν κδ νπσζκδπκδ λάηκλεμ ηβμ επκξάμ ηκν θΪθηαααθ ίΪλίαλκδ ηπλκζηΪ ηκν. Αεθ εέθαδ δα εαδ εζΪξδζηα κδνθβλσ θα ζνθηλέίκθηαδ απσ εΪπκδκθ πκν γα ηπκλκτζε θα άηαθ δδεσμ ηκνμ. Ο ε. Γ. δΫηηκμ, πκν εαηβΰκλεέ πμ αθγΫζζβθεμ ηκνμ παηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, ζ‘ Ϋθα ίδίζέκ ηκν αθδελυθεδ 62 κζσεζβλεμ ζεζέδεμ ζηκθ Ϊΰδκ ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκ (εθυ ΰδα Ϊζζκνμ 61 εεεζβζδαζηδεκτμ ζνΰΰλαθεέμ αθδελυθεδ ησθκ απσ ηέα Ϋπμ ηΫζζελδμ ζεζέδεμ ζηκθ εαγΫθα!) εαηβΰκλυθηαμ ηκθ ΰδα πλΪΰηαηα παλσηκδα ηε ηδμ πλκαθαθελγεέζεμ εαηβΰκλέεμ. Οδ Ν/Π εαηαθΫλκθηαδ εθΪθηδα ζηβθ Οηδζέα ΞΣ‘ 3 (Βδμ ηκθ Ώΰδκθ ΕπΪθθβθ Βναΰΰεζδζηάθ). Σδ ζΫεδ σηπμ κ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ εαδ ΰδαηέ; ΛΫεδ: «Αδσηδ ανηκέ κδ Ϊθγλππκδ [κδ Βγθδεκέ] δε ηπσλεζαθ θα αθαεαζτοκνθ ηέπκηε ζκΰδεσ, κτηε ζε σ,ηδ αθκλΪ ηκ γεσ κτηε ηβθ δβηδκνλΰέα, εαδ πλΪΰηαηα πκν ηδα ξάλα Υλδζηδαθά εέθαδ εικδεεδπηΫθβ, κ Πνγαΰσλαμ δεθ ηα άιελε, αζζΪ εέπε σηδ β ονξά ηεηαηλΫπεηαδ ζε γΪηθκ, ά ζε οΪλδ ά ζε ζετζκ. ‘ ανηΪ, πεέηε ηκν, πλΫπεδ θα δυζεηε πλκζκξά; (...) Γδα παλΪδεδΰηα, κ πλυηκμ αθΪηεζΪ ηκνμ εέπε σηδ ηκ θελσ άηαθ γεσμ, κ δδΪδκξσμ ηκν ηβθ θπηδΪ, Ϋθαμ Ϊζζκμ ηκθ αΫλα εαδ σζκδ εαηΫζβΰαθ ζε πλΪΰηαηα ζπηαηδεΪ. Θα ΄πλεπε εηεέμ, πεέηε ηκν, θα γανηΪακνηε ανηκτμ πκν πκηΫ δεθ εέξαθ ηβθ δδΫα εθσμ αζυηαηκν γεκτ;» Αεθ ζΫεδ εΪηδ παλΪζκΰκ κ Υλνζσζηκηκμ, εδ σζεμ ανηΫμ ηδμ δδΫεμ πελέ νζδεκτ Θεκτ ηδμ κθκηΪαεδ πτκθ εαδ αεαγαλζέεμ εαδ ζεκνζέεδα. ΟλδζηΫθκδ απκλκτθ ΰδα ηκ τθκμ ηκν Υλνζκζησηκν. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ απζυμ εεδθεέηκ ζηκ πζαέζδκ ηπθ αθεεηυθ λβηκλδευθ νπελίκζυθ ηβμ επκξάμ ηκν. Δ ΰζυζζα ηκν «θΫλεδ ηα ΰθπλέζηαηα ηβμ λβηκλεέαμ ηβμ επκξάμ εαδ δεθ ηπκλεέ θα εαηαθκβγεέ Ϋιπ απσ ανηάθ. Έηζδ, β θλΪζβ «ηδαλκὶ εαὶ παηηίαλκδ» δεθ αεκνσηαθ ησηε, σππμ ηα ζβηελδθΪ «ίλπηελκέ εαδ παθΪγζδκδ», πκν εέθαδ ηεηΪθλαζβ ηκν ζνΰΰλαθΫα. Σκ έδδκ δζξτεδ εαδ ΰδα ηβθ θλΪζβ «εἂθ πάθν ἀθαδζξνθηκῖεθ» εαδ ηβ ζβηελδθά απσδκζά ηβμ «ηεζεέπμ αθδδΪθηλκπκδ»!» (π. Γ.Α. Μεηαζζβθκτ, Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία;, εεδ. Ώλησμ, ζ. 87). Ο Υλνζσζηκηκμ δεθ ηδζεέ ηκνμ Βγθδεκτμ, δδσηδ εαηβΰκλεέ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ «ηεῖμ ΰὰλ ἐζηὲθ αἴηδκδ, ηεῖμ, ηκῦ ηέθεδθ αηκὺμ ἐπὶ ημ πζάθβμ» (Οκηιία ΟΒ’, «Πεξί ηεο αγάπεο θαη βίνπ νξζνχ..»). Βληβθετκθηαμ, ηΪζδζηα, ηκ δ‘ εεθΪζαδκ ηπθ ΠλΪιεπθ (PG 60,96 ε.) αζεεέ ανζηβλά ελδηδεά ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ, δδσηδ, αθ αεκζκνγκτζαθ ηβθ εκδθκεηβηκζτθβ ηπθ Υλδζηδαθυθ ηπθ Εελκζκζτηπθ, «ηίμ ἂθ Ἕζζβθ ἔηεθεθ ζκδπόθ;» Σκ αθηδθαηδεσ ηε ηκνμ εαηάΰκλκνμ ηκν Υλνζκζησηκν εέθαδ, σηδ κδ ηεθ Βίλαέκδ ηκθ εαηβΰκλκτθ πμ αθηδδκνδαέκ, εθυ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πμ είλαδσονξκ αθγΫζζβθα. Κδ ανησ, ΰδαηέ δεθ εαηαζαίαέθκνθ ηα εέθβηλα ηκν Υλνζκζησηκν. ηκ ζβηεέκ ανησ αιέαεδ θα αθαθελγκτηε ζηκθ νπκηδγΫηεθκ αθηδζβηδηδζησ ηκν Υλνζσζηκηκν. ΏλξδεΪ, αθαθκλδεΪ ηε ηκνμ ηέηζκνμ Καηά Ηνπδαίσλ κλδζηΫθπθ ζσΰπθ ηκν πλΫπεδ θα ΰθπλέακνηε σηδ «κδ ηέηζκδ δεθ αθάεκνθ ζηκνμ έδδκνμ ηκνμ ΠαηΫλεμ, αζζΪ ζηκνμ αθηδΰλαθεέμ ά πλυηκνμ εεδσηεμ» (π. Γ.Α. Μεηαζζβθκτ, Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία;, εεδ. Ώλησμ, ζ. 79). ΒπδπζΫκθ πλΫπεδ θα ΰθπλέακνηε ηβθ αδηέα ΰδα ηβ ζνΰΰλαθά ηπθ κηδζδυθ ανηυθ: «ηβθ Ώθηδσξεδα...ηεΰΪζεμ κηΪδεμ [ηπθ Υλδζηδαθυθ] δεθ δδΫελδθαθ ηεηαιτ ξλδζηδαθδζηκτ εαδ δκνδαρζηκτ εαδ ΰδ‘ ανησ ηεηεέξαθ ζηδμ γλβζεενηδεΫμ εκληΫμ, ζηδμ ηεζεηΫμ εαδ
ζηδμ θβζηεέεμ ηπθ δκνδαέπθ. Υλδζηδαθκέ αβηκτζαθ γανηαηκνλΰέεμ απσ ηκνμ λαίίέθκνμ ηε ηα θνζαεηΪ εαδ ηδμ ηεζεηΫμ πκν ανηκέ εθελΰκτζαθ. Σκ ΰεΰκθσμ ανησ εέξε ηελΪζηδα ζπηβλδκζκΰδεά εαδ γεκζκΰδεά ζβηαζέα ΰδα ηκθ Υλνζσζηκηκ, πκν ηκ Ϋίζεπε πμ επδεέθδνθβ πζβΰβ, αθκτ β ζπηβλέα πλκςπκγΫηεδ απαλαέηβηα εθζνθεέδβηβ κλγά πέζηβ εαδ ΰθάζδα ζαηλεέα. Έηζδ απκθαζέαεδ θα κηδζάζεδ ΰδα ηκνμ δκνδαέκνμ δδαεσπηκθηαμ ηΪζδζηα ηδμ Οηδζέεμ ηκν Πελέ αεαηαζάπηκν ηκν Θεκτ εαδ ΚαηΪ Ώθκηκέπθ, σξδ απσ δδεκζκΰδεά εθαθηέκθ ηκνμ ηκπκγΫηβζβ, αζζΪ ΰδα θα γελαπετζεδ ηβθ πζβΰά, ηκ "θσζβηα" ηπθ ξλδζηδαθυθ εαδ θα ηκνμ πλκζηαηετζεδ απσ γλβζεενηδεΫμ πλΪιεδμ πκν γΫηκνθ ζε εέθδνθκ ηβθ ζπηβλέα ηκνμ (...) ΠλΫπεδ θα ζεξγεέ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ δεθ ηδζκτζε ανζηβλΪ ησθκ εαηΪ ηπθ δκνδαέπθ. Με ηκθ έδδκ εαδ πδκ ανζηβλσ ηλσπκ ηδζκτζε εαδ εαηΪ ηπθ Ώθκηκέπθ, ηπθ αδλεηδευθ ΰεθδεΪ εαδ ηπθ Γθπζηδευθ ά ηπθ εγθδευθ. Ώνησ ζνθΫίαδθε, δδσηδ κ ζσΰκμ ηπθ αθηδαδλεηδευθ εαδ ηπθ αθηδδκνδαρευθ Οηδζδυθ ηκν νπάλιε κ έδδκμ, β πλκζηαζέα ηπθ πδζηυθ απσ ηδμ εηελκδδδαζεαζέεμ» (η. Π. Παπαδσπκνζκμ, ζηκ π. Γ.Α. Μεηαζζβθκτ, Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία;, εεδ. Ώλησμ, ζ. 81, 84). Ο Υλνζσζηκηκμ κτηε θνζεηδζηάμ άηαθ ίΫίαδα, πλκηλΫπεδ ηΪζδζηα – σππμ παλαγΫζαηε ηκ ζξεηδεσ εδΪθδκ – θα ηβθ αθηαπκδέδκνθ ηκ εαεσ ζηκνμ Εκνδαέκνμ κδ Υλδζηδαθκέ. Σκθ Υλνζσζηκηκ ηκθ επαέθεζαθ αεσηβ εαδ Ϊθγλππκδ ζαθ ηκθ ΚκλδΪηκ. ΓλΪθεδ κ ΚκλδΪηκμ ΰδα ηβθ επκξά ηκν Υλνζκζησηκν: «Μσθκ Ϋθαμ ζηΪγβεε ηέηδκμ εαδ νπκζηβλδξηάμ ηκν ζακτ. Ώνησμ άηαθ κ ΠαηλδΪλξβμ ΕπΪθθβμ, πκν κ ζασμ ηκθ κθσηαζε Υλνζσζηκηκ. ΜΫλα θτξηα δδαηαλητλκθηαθ ΰδα ηδμ αδζξλσηβηεμ πκν ΰέθκθηαθ ζηκ παζΪεδ εαδ ΰδα ηβθ εεηεηΪζζενζβ ηκν εκζηΪεβ (...). Ώΰπθέζηβεε σζκ ηπκλκτζε θα ζνΰεδθάζβ ηκνμ παζαηδαθκτμ, ηκνμ παλαζάδεμ εαδ ηκνμ ενΰεθεέμ θα πΪλκνθ ηα ηΫηλα πκν Ϋπλεπε, ηα δεθ εαηΪθελε ηέπκηα. (...) Βπεδδά σηπμ δεθ ξΪλδαε εΪζηαθα ζε εαθΫθα εαδ ιεζεΫπααε ηδμ ίλπηδΫμ ηκν παζαηδκτ εαδ ηβμ αλδζηκελαηέαμ εδ αεσηα ηαζηέΰπθε εαδ πκζζκτμ εζβλδεκτμ, ίλάεε ηκθ ηπεζΪ ηκν. Δ ίαζέζδζζα,πκν ηδζκτζε ηκθ Υλνζσζηκηκ εαδ κδ θέζκδ ηβμ κδ παζαηδαθκέ, ηα εαηΪθελαθ θα εαζΫζκνθ τθκδκ, θα ηκθ εαγαδλΫζκνθ εαδ θα ηκθ εικλέζκνθ. Μα επεδδά Ϋΰδθαθ ηαλαξΫμ εαδ κδ ζαρεΫμ ηΪαεμ ιεζβευγβεαθ, αθαΰεΪζηβεαθ θα ηκθ θΫλκνθ απσ ηβθ εικλέα εαδ θα ηκν ιαθαδυζκνθ ηκθ παηλδαλξδεσ γλσθκ. Ο Υλνζσζηκηκμ, θνζδεΪ, δεθ Ϊζζαιε ηναζΪ. Μαξβηδεσμ εαδ αΰπθδζηάμ Ϊλξδζε ηα έδδα. Οδ λβηκλδεκέ ηκν ζσΰκδ άηαθ εαθησ ζέδελκ ΰδα ηκνμ παζαηδαθκτμ εαδ ηκνμ εεηεηαζζενηΫμ ηκν ζακτ. ΐζΫπκθηαμ ζε πκδα αγζδσηβηα εαδ δνζηνξέα εέξαθ εαηαθηάζεδ κδ παλαΰπΰδεΫμ ηΪαεμ, τοπζε ηβ θπθά ηκν εαδ ζνθδζηκτζε θα παλγκτθ ηΫηλα ΰδα θα ζηαηαηάζβ ηκ εαεσ. ‘ Ϋθα ζσΰκ ηκν (Οκηιία 61 εηο Μαηζαίνλ, PG 58, 591) ηααέ ηε Ϊζζα ζηδΰηΪηδαε ηκνμ ηεΰαζκξηβηαηέεμ εαδ ΰεθδεΪ ηκνμ εεηεηαζζενηΫμ ηπθ εαζζδελΰβηυθ ηβμ ΰβμ. Έθαμ ηΫηκδκμ σηπμ δελΪλξβμ πκν ζηΫεκθηαθ δέπζα ζηκθ πΪζξκθηα ζασ, δεθ άηαθ αθεξησμ ζηβθ ενλέαλξβ ηΪιβ εαδ ζηκνμ παζαηδαθκτμ, πκν ηκνμ ιεζεΫπααε ηα αέζξβ ηκνμ. Γδ‘ ανησ ηκθ ιαθΪζηεδζαθ ζηβθ εικλέα, σπκν εαδ πΫγαθε» (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Αθκή θαη παξαθκή ηνπ Βπδαληίνπ, εεδσηβμ ΠΫηλκμ Α. ΚαλαίΪεκμ, Ώγάθα 1953, ζ. 57-58). Ώνησμ άηαθ κ Υλνζσζηκηκμ, πκν εΪηδ νίλδζηΫμ ηκθ απκεαζκτθ αθγΫζζβθα.
15h ΜΒΓΏ ΐΏΕΛΒΕΟ Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αεσηβ εδ ανησθ ηκθ ΜΫΰα ΐαζέζεδκ πμ αθγΫζζβθα! -απκεαζκτθ αθγΫζζβθα ηκθ Μ. ΐαζέζεδκ πκν, ζηκθ ζσΰκ ηκν «Βθ Λδηυ εαδ Ώνξηυ» επαδθεέ ηβθ Ώλξαέα πΪληβ εαδ ηκνμ Έζζβθεμ ΰλΪθκθηαμ «..ε ηελδεκτμ απσ ηκνμ Έζζβθεμ β θδζαθγλππέα άηαθ θσηκμ, ηε ηβθ εαγδΫλπζβ εκδθυθ ζνζζδηέπθ, ηε ηβ δβηδκνλΰέα ζξεδσθ εκδθάμ εζηέαμ ΰδα ηκ ζασ»! ( «Ώἰδεζγηεθ ζζήθπθ θδζάθγλππα δδβΰήηαηα. Παλά ηδζδθ ἐεείθπθ θόηκμ θδζάθγλππκμ ηίαθ ηλάπεααθ, εαὶ εκδθὰ ηὰ ζδηία, ηίαθ ἑζηίαθ ζξεδὸθ ηὸθ πκζνάθγλππκθ δηκθ ἀπελΰάαεηαδ») (PG 31, 324C). -απκεαζκτθ αθγΫζζβθα ανησθ πκν εεανξΪηκ ππμ ηκ ΰΫθκμ ηβμ ηβηΫλαμ ηκν, ηβμ ΒηηΫζεδαμ, εαηΪΰεηαδ απσ ηκνμ Μκζδκθέδεμ-Δλαεζεέδεμ, δβζαδά εέθαδ ΰθάζδκ εζζβθδεσ. -απκεαζκτθ ηκθ ΜΫΰα ΐαζέζεδκ σξδ απζυμ «αθγΫζζβθα», αζζΪ εαδ «θκθδΪ εαδ εΰεζβηαηέα» πκν «Ϋθελε ζθαΰΫμ» (εθθκεέηαδ δέξπμ απκδεέιεδμ). Σκθ Μ. ΐαζέζεδκ, κ κπκέκμ ησζκ πκζτ θλσθηδαε, αθειαληάηπμ γλβζεεέαμ, ΰδα ηκ ζασ ηβμ Καππαδκεέαμ, υζηε ηβθ εβδεέα ηκν παλαεκζκτγβζαθ εεησμ απσ ηκνμ Ολγκδσικνμ αεσηβ εαδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ εαδ κδ Εκνδαέκδ γλβθυθηαμ ΰδα ηκ γΪθαησ ηκν, ΰδαηέ νπάλιε εαδ δδεσμ ηκνμ ενελΰΫηβμ ζυακθηΪμ ηκνμ απσ ίΫίαδκ γΪθαηκ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Κ. Παπαλβΰσπκνζκν, 1885, επα-
θΫεδ. εεδ. ΚΪεηκμ, 1992, η. 8, 3). «Ο Θεσμ δεθ αΰαπΪ ανησ πκν ΰέθεηαδ αθαΰεαζηδεΪ, αζζΪ ανησ πκν εαηκλγυθεηαδ ηε ηβθ αλεηά. Δ δε αλεηά επδηνΰξΪθεηαδ ηε ηβθ εζετγελβ πλκαέλεζβ», ΰλΪθεδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ (ηη νπθ έζηηλ αίηηνο ησλ θαθψλ ν Θεφο, 7 (PG 31, 345B)).Ώνησθ εαηβΰκλεέ κ ΐζ. ΡαζζδΪμ (ζηκ Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Ώ‘, ζ. 240) σηδ «πλκηλΫπεδ ενγΫπμ ζε εισθηπζβ σζπθ ηπθ "αδλεηδευθ"». -απκεαζκτθ αθγΫζζβθα ηκθ ΜΫΰα ΐαζέζεδκ, ανησθ πκν απκεαζεέ ηκθ ηβλκ «δΪζεαζκ σζπθ ηπθ αλεηυθ» εαδ πλκηλΫπεδ ηβθ αθΪΰθπζά ηκν, ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ ΠζΪηπθα πκν απκηλΫπεδ απσ ανηάθ. -απκεαζκτθ αθγΫζζβθα ηκθ Μ. ΐαζέζεδκ, κ κπκέκμ ΰλΪθεδ σηδ β ηεζΫηβ ηπθ Βζζβθδευθ εεδηΫθπθ εέθαδ πκζτ πθΫζδηβ, εέηε ανηΪ ζνηθπθκτθ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ εέηε σξδ. Ώνησθ απκεαζκτθ αθγΫζζβθα κδ«Έζζβθεμ Βγθδεκέ». -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νπκζηβλέακνθ σηδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ζηκ Ϋλΰκ ηκν Πξνο ηνπο λένπο δεθ πλκζπαγεέ θα νπελαζπέζεδ ηβθ αλξαέα ΰθυζβ, αζζΪ απζυμ θα νπκδεέιεδ ζηκνμ θΫκνμ ηε πκδκθ ηλσπκ ηεζεηυθηαμ ηα αλξαέα εεέηεθα γα Ϋπαδλθαθ ηα εαγεανηΪ εαζΪ. Δ εαηβΰκλέα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πλκςπκγΫηεδ Ϋθαθ ελνθκεγθδεδζησ: σηδ σζα σζα εέπαθ κδ αλξαέκδ εέθαδ εαζΪ. ΠλΪΰηα πκν δεθ ενζηαγεέ θνζδεΪ. Τπάλιαθ πκζζκέ θδζσζκθκδ ηε αθηέγεηεμ απσοεδμ. ΛκΰδεΪ, ηκνζΪξδζηκθ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ, δεθ ΰέθεηαδ θα εέθαδ ηανησξλκθα εαζΫμ κδ απσοεδμ δτκ ζνΰελκνσηεθπθ θδζκζσθπθ! Πκζτ εαζΪ εαδ ζκΰδεΪ ζκδπσθ, κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ εαηαθκεέ σηδ, δεθ εέθαδ εαζΪ σζα σζα εέπαθ κδ αλξαέκδ, εαδ γΫζεδ θα δδδΪιεδ ηκθ ηλσπκ θα απκθετΰκθηαδ ηα Ϊζξβηα εαδ θα επδζΫΰκθηαδ ηα εαζΪ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εΪθκνθ ηκ αθηέγεηκ, πλκθαθυμ. ΏζζΪ, ζ‘ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ, αμ ηαμ πκνθ, ΰδαηέ κ Εκνζδαθσμ απαΰσλενε ζε εδδπζκζΪηλεμ ηβθ αθΪΰθπζβ ηπθ Ϋλΰπθ ηκν Βπέεκνλκν, ηκν Ώλξέζκξκν, ηκν Πτλλπθα ε.Ϊ.; Μάππμ επεδδά εθθκτζε, σππμ εδ κ Μ. ΐαζέζεδκμ, σηδ δεθ εέθαδ σζα εαζΪ; ΏζζΪ, αθκτ γεπλκτθ σηδ εέθαδ «αθγεζζβθδεσ» θα ζνθδζηΪμ επδζεεηδεά αθΪΰθπζβ ηπθ αλξαέπθ εεδηΫθπθ, ησηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ Πζκτηαλξκ, κ κπκέκμ Ϋΰλαοε ηκ Πψο δεη ηνλ λένλ πνηεκάησλ αθνχεηλ, ζηκ κπκέκ πλκηεέθεδ επδζεεηδεά πλκζΫΰΰδζβ ηπθ αλξαέπθ πκδβηυθ. ΏθγΫζζβθαμ, ζκδπσθ, εδ κ Πζκτηαλξκμ, αθκτ απκλλέπηεδ ηηάηα ηπθ «εζζβθδευθ ζσΰπθ». ηκ Ϋλΰκ ηκν Πξνο ηνπο λένπο, κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ επαδθεέ (εεθ. 3) ηκθ Δζέκδκ ΰδα ηκνμ ζηέξκνμ 285290 ηκν Έξγα θαη Ζκέξαη, πκν ΰλΪθηβεαθ ΰδα θα πλκηλΫπκθηαδ κδ θΫκδ ζηβθ αλεηά. ΓλΪθεδ (εεθ. 4) «πᾶζα ηὲθ πκίβζδμ ηῶ ηήλπ ἀλεημ ἐζηὶθ ἔπαδθκμ». Βπαδθεέ ηκθ ΘΫκΰθδ (Διεγεία, 157) εαδ ηκθ σζπθα (Πζκτηαλξκν, φισλ, 3) ΰδα ηβθ Ϊπκοά ηκνμ πελέ πζκτηκν. ΓλΪθεδ ΰδα ηκθ θδζσζκθκ Πλσδδεκ σηδ «πλΫπεδ θα πλκζΫικνηε εαδ ανησθ, δδσηδ κ Ϊθδλαμ δεθ εέθαδ αιδκεαηαθλσθβηκμ» εαδ ζνθεξέαεδ «ζξεδσθ σζκδ ανηκέ [κδ ηβ Υλδζηδαθκέ] πκν θβηέακθηαδ ΰδα ηβ ζκθέα ηκνμ, κ εαγΫθαμ, Ϊζζκμ ζδΰσηελκ εαδ Ϊζζκμ πελδζζσηελκ, αθΪζκΰα ηε ηβ δτθαηά ηκνμ, ειτηθβζαθ ηβθ αλεηά ζηα ζνΰΰλΪηηαηΪ ηκνμ. ‘ ανηκτμ πλΫπεδ θα δυζκνηε εηπδζηκζτθβ εαδ θα πλκζπαγάζκνηε θα εθαλησζκνηε ηκνμ ζσΰκνμ ηκνμ ζηβ απά ηαμ». Βπέζβμ επαδθεέ ηκθ Πελδεζά εαδ ηκθ Βνεζεέδβ απσ ηα ΜΫΰαλα, ΰδα ηβθ απΪγεδΪ ηκνμ πλκμ ηκνμ νίλδζηΫμ, ηβθ κπκέα παλκηκδΪαεδ ηε ηβθ πλκηλκπά ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 44. Βπαδθεέ (εεθ. 5) ηκθ πελΪηβ ΰδα ηβθ αηαλαιέα ηκν ΰλΪθκθηαμ «επεδδά ανηΪ ηα παλαδεέΰηαηα κδβΰκτθ ζξεδσθ ζηκθ έδδκ ζεκπσ ηε ηα δδεΪ ηαμ, ηπθ Γλαθυθ, ζΫπ σηδ αιέαεδ πκζτ θα ηα ηδηβγεέηε εδ εζεέμ» εαδ παλκηκδΪακθηαμ ηβ ζνηπελδθκλΪ ηκνμ ηε ηβθ πλκηλκπά ηκν εαηΪ Μαηγαέκθ 5, 39. Βπαδθεέ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ηβθ βγδεσηβηα ηκν ΏζΫιαθδλκν πλκμ ηδμ αδξηΪζπηεμ ΰνθαέεεμ ηκν Ααλεέκν (Ώλλδαθκτ,Αλάβαζηο, 4, 19, 7) ζΫΰκθηαμ ππμ ηκδΪαεδ ζαθ εθαληκΰά ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 28. Βπαδθεέ ηκθ Κζεδθέα, ηαγβηά ηκν Πνγαΰσλα, πκν δεθ Ϋδδθε σλεκ (ΕΪηίζδξκν, Βίνο Ππζαγφξα, 28), σππμ αελδίυμ πλκζηΪαεδ β Έικδκμ, 20, 7. ΘανηΪαεδ (εεθ. 7) ηβθ κζδΰΪλεεδα ηκν ΑδκΰΫθβ ΰδα ηα λκτξα (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, 6, 2, 54), επαδθεέ ηβ ζπζηά ξλάζβ ηβμ ηκνζδεάμ απσ ηκθ Πνγαΰσλα, ηβθ αθηέζβοβ ηκν Πνγαΰσλα ΰδα ηβ ζαδηαλΰέα. ΐλέζεεδ εκδθά ηβθ Ϊπκοβ ηκν απ. Πατζκν (Πλκμ Ρπη. 13, 14) εαδ ηκν ΠζΪηπθα (Πνι., 411a) σηδ ηκ ζυηα πλΫπεδ θα ηκ θλκθηέακνηε σζκ πλΫπεδ εδ σξδ νπελίκζδεΪ. ΘανηΪαεδ (εεθ. 8) ηκθ ΑδκΰΫθβ ΰδα ηβθ πελδθλσθβζά ηκν πλκμ ηα πελδηηΪ αΰαγΪ, ΰεΰκθσμ πκν ηκθ Ϋεαθε «πζκνζδσηελκ απσ ηκθ ηεΰΪζκ ίαζδζδΪ». ΐλέζεεδ ζπζησ ηκ λβησ ηκν πελΪηβ (Αέπθα Υλνζσζηκηκν, Πεξί βαζηιείαο, 3, 102) σηδ κ ηλσπκμ ξλάζβμ ηκν πζκτηκν εδ σξδ κ πζκτηκμ εαγεανησμ εέθαδ β αδηέα ΰδα γανηαζησ. Κλέθεδ ζπζηά ηβ ζνηίκνζά ηκν θδζσζκθκν ΐέαθηα ζηκ ΰδσ ηκν (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, 1, 5, 88). ΠλκηλΫπεδ θα γνησηαζηε ηβ ζνηίκνζά ηκν Πνγαΰσλα, σηδ εαγΫθαμ ησθκμ ηκν πλΫπεδ θα δδαζΫΰεδ ηκθ Ϊλδζηκ ίέκ (Πζκτηαλξκν, Πεξί εμνξίαο, 8).
15i ΏΓΕΟ ΓΡΔΓΟΡΕΟ Ο ΘΒΟΛΟΓΟ
Ο Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ ΰλΪθεδ (Βπδζηκζά ζί‘, Φδζαΰλέπ): «Βπαδθυ ηπθ ζηπδευθ ηβ ηεΰαζκθλκζτθβ εαδ ηβ ΰεθθαδσηβηα, πκν δδδΪζεκνθ σηδ εαγσζκν ηα ειπηελδεΪ πλΪΰηαηα δεθ εηπκδέακνθ ζηβθ ενδαδηκθέα. (...) ΘανηΪαπ επέζβμ εαδ ηκνμ κηκέκνμ [σζπθ νπΫηεδθαθ ηε ΰεθθαδσηβηα ηβ δνζηνξέα] ηπθ απσ ηκνμ εγθδεκτμ ζ.ξ. ηκθ ΏθΪιαλξκ, ηκθ Βπέεηβηκ, ηκ πελΪηβ, ΰδα θα ηβθ αθαθΫλπ πκζζκτμ». ΒπδδκεδηΪαεδ ηβθ Ϊπκοβ ηπθ ηλαΰδευθ (Βπδζηκζά πβ‘, Νεεηαλέπ) «θα ηβθ απκζαηίΪθεδμ ησθμ ηβθ ενηνξέα, σππμ ζΫθε κδ ηλαΰδεκέ, αζζΪ θα ζνηηελέαεζαδ εαηΪ Ϋθα ηΫλκμ εαδ ηα δεδθΪ ηπθ θέζπθ ζκν». Βπέζβμ (Λσΰκμ εβ‘, 4) «ΠλΫπεδ θα γΫζπηεθ πμ αλξά ηκ ειάμ πκν εέπε εΪπκδκμ, επδηνξυμ εαηΪ η ΰθυηβ ηκν, απσ ηκνμ Έζζβθεμ γεκζσΰκνμ θδζκζκθυθηαμ πελέ Θεκτ [ΠζΪηπθ, Σίκαηνο, 28c]» εαδ (Λσΰκμ ζα‘, 5): «κδ γεκζκΰδεσηελκδ εε ηπθ Βζζάθπθ εδεΪ εαδ ηΪζδζηα ανηκέ πκν ηαμ πζβζδΪακνθ πελδζζσηελκθ, ηκ εθαθηΪζγβζαθ [ηκ Άΰδκ Πθετηα] ηεθ, σππμ εΰυ θκηέαπ, αζζΪ δδεθυθβζαθ εδμ ηβθ κθκηαζέαθ, εαδ ηκ πθσηαζαθ "θκνθ ηκν παθησμ" ά "γτλαγεθ θκνθ" εαδ ηα παλσηκδα» εαδ (Δηο Ήξσλα ηνλ θηιφζνθνλ, 6): «Ώπσ ηβθ Κνθδεάθ θδζκζκθέαθ πελδεθλσθβζε ηβθ αγεΎαθ, επάθεζε ηβθ απζσηβηα ανηάμ». Βπέζβμ απκεαζεέ ελαζηΫμ ηβμ ζπθλκζτθβμ κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ ηκθ Βπέεκνλκ, ηκθ ΠκζΫηπθα, ηκθ Αέπθα, ηκθ ΜΫΰα ΏζΫιαθδλκ (ζσΰκμ Πεξί αξεηήο, PG 37, 736): «Πκδκμ δεθ Ϋξεδ αεκτζεδ ΰδα ηκθ ενθδεσ απσ ηβ δθυπβ; Σδ Ϊζζκ πλΫπεδ θα ζαμ πυ παλΪ σηδ άηαθ ησζκ κζδΰαλεάμ εαδ ζδηκδέαδηκμ;» (ζη. 218)· «Ο Βπέεκνλκμ αΰπθδασηαθ β βδκθά θα εέθαδ ηκ Ϋπαγζκ ηπθ δδευθ ηκν αΰυθπθ, ζηβθ κπκέα εαηαζάΰκνθ σζα ηα εαζΪ ηπθ αθγλυππθ» (ζη. 787)· «εσζηδα εαδ θλσθδηα ακτζε ίκβγυθηαμ ηε ηβ απά ηκν ηβ δδδαξά ηκν» (ζη. 791)· «πκδκμ πΪζδ δεθ επδδκεδηΪαεδ ηκτηκ πκν Ϋεαθε κ ΏζΫιαθδλκμ;» (ζη. 818). Ο Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ ζηκθ «ΚαηΪ Εκνζδαθκτ» ζσΰκ ηκν, κ κπκέκμ ΰλΪθηβεε αηΫζπμ ηεηΪ ηκθ γΪθαηκ ηκν Εκνζδαθκτ, ηβθ απκηνξέα ηκν δδπΰηκτ ηπθ Υλδζηδαθυθ απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ εαδ ηβθ κλδζηδεά επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαδ πκν ηελδεκέ ηκθ ελέθκνθ πμ «δεέΰηα δεδζέαμ» ΰλΪθεδ (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο δεχηεξνο, 36-37) ηα ειάμ πλΪΰηαηα: «νθβγέαεδ κ Ϊθγλππκμ, σηαθ Ϋλγεδ ζηβθ εικνζέα, θα αθηδδλΪ εαευμ, σηαθ ηΪζδζηα ζνηίεέ θα εέθαδ δέεαδα κλΰδζηΫθκμ ΰδα σζα νπΫθελε, εζΪξδζηα πεέγεηαδ ζε ζσΰκ πκν αθαεσπηεδ ηκ γνησ. Βέθαδ Ϊιδκ σηπμ θα αεκνζηεέ εαδ θα ΰέθεδ ενπλσζδεεηκ. Ώμ ηβ ξλβζδηκπκδάζκνηε ηβθ ενεαδλέα ηε απζβζηέα, αμ ηβθ απκζατζκνηε ηε βδκθά ηβθ εικνζέα, αμ ηβ εΪθκνηε ανηΪ πκν εαηαδδεΪζαηε. ΏζζΪ αθκτ απκζατζαηε ηβθ ηεηαίκζά, σζκ ΰδα θα απκθτΰκνηε ηα δεδθΪ, αμ ηδζάζκνηε σ,ηδ Ϋξεδ ζξΫζβ ηε αθηεεδέεβζβ. Βέθαδ αλεεηά ηδηπλέα ζηκνμ ηΫηλδκνμ κ θσίκμ ανηυθ πκν ηκνμ εέξαθ ζνπάζεδ εαδ β πλκζδκεέα σηδ γα πΪγκνθ ανηΪ πκν ηκνμ αιέακνθ. Ώμ ηβ γεζάζκνηε θα ζνθαΰπθδζηκτηε ζηβθ κλΰά, κτηε θα θαθκτηε νπκδεΫζηελκδ ηδηπλκέ απσ σζκ αιέακνθ. ΏζζΪ επεδδά δεθ ηπκλκτηε θα εδζπλΪικνηε ηκ παθ, αμ ζνΰξπλάζκνηε ηκ παθ. Ώμ ΰέθκνηε εαηΪ ηκτηκ αθυηελκδ εαδ νοβζσηελκδ απσ εεεέθκνμ πκν ηαμ αδέεβζαθ. Ώμ δεέικνηε ηδ δδδΪζεκνθ κδ δαέηκθεμ ζ‘ ανηκτμ εαδ ηε ηδ ηαμ εεπαδδετεδ κ Υλδζησμ. Ώμ ανιάζκνηε ηκ ηνζηάλδκ ηε αΰαγσηβηα. Ώμ θδεάζκνηε ηε επδεέεδα ανηκτμ πκν ηαμ ηνλΪθθβζαθ. Ώθ εαθεέμ Ϋξεδ ίαζαθδζηεέ πκζτ ζεζβλΪ, αμ αθάζκνηε ζηκ Θεσ ηκνμ ίαζαθδζηΫμ εαδ ζηκ ηεηΪ γΪθαηκ δδεαζηάλδκ. Ώμ ηβ δδαθκβγκτηε δάηενζβ ηβμ πελδκνζέαμ, αμ ηβ ηκνμ κδβΰάζκνηε εθυπδκθ δδεαζηβλέπθ, αμ ηβ ηκνμ απεζΪζκνηε απσ ηβθ παηλέδα, αμ ηβ ηκνμ ίαζαθέζκνηε ηε ηαζηέΰδα εαδ, ΰδα θα ηδζάζπ ηε ζνθηκηέα, αμ ηβ ηκνμ εΪθκνηε ηέπκηε απσ σζα πΪγαηε. Ώμ ηκνμ εΪθκνηε εδ ανηκτμ επδεδεΫζηελκνμ, εδ δνθαησθ, ηε ηκ δδεσ ηαμ παλΪδεδΰηα. Ώθ εαθεθσμ κ ΰδκμ, κ παηΫλαμ, β ΰνθαέεα, εΪπκδκμ ζνΰΰεθάμ, θέζκμ ά εαθεέμ Ϊζζκμ απσ ηα πλκζθδζά ηκν πλσζππα Ϋξεδ ίαζαθδζηεέ, αμ εαηαζηάζκνηε ζε σζκνμ ηα πΪγβ ηκνμ Ϊιδα ηδζγαπκδκζέαμ ηε ηκ θα ηκνμ πεέζκνηε θα νπκθΫλκνθ ηε εαληελέα σζα νπΫζηβζαθ. Ώμ ηκνμ ξαλέζκνηε ανησ πμ ηκ ηεΰαζτηελκ απσ εΪγε Ϊζζκ δυλκ». Ο Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ λπηΪ Ϋθαθ θαθηαζηδεσ ΒδδπζκζΪηλβ (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 98): «εΫοκν ανησ: εαηΪ ηκθ εαδλσ πκν εηεέμ εέξαηε ηβ δτθαηβ, πσηε Ϋΰδθε εΪηδ ηΫηκδκ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εδμ ίΪλκμ ηπθ δδευθ ζαμ, απσ ανηΪ πκν ζνθΫίβζαθ πκζζΫμ θκλΫμ εδμ ίΪλκμ ηπθ Υλδζηδαθυθ; Πκδα εζενγελέα εθΫλΰεδαμ ζαμ ζηελάζαηε; Βθαθηέπθ ηέθπθ ειεΰεέλαηε εηπαγεέμ σξζκνμ; Βπέ ηέθπθ ηκπκγεηάζαηε Ϊλξκθηεμ, πκν εθελΰκτζαθ πελδζζσηελα απσ σζα δδαηΪακθηαθ; ε πκδκνμ επδζεέζαηε ηκθ εέθδνθκ ηβμ απάμ; Πκδκνμ δδυιαηε απσ ηβθ εικνζέα εαδ Ϊζζεμ ηδηβηδεΫμ γΫζεδμ, πκν αθάεκνθ ζηκνμ Ϊλδζηκνμ; Καδ, ΰδα θα ππ ηε ζνθηκηέα, ζε πκδκθ εΪθαηε εΪηδ ηΫηκδκ, απσ ανηΪ πκν Ϊζζα ηεθ εΪθαηε, ηε Ϊζζα [απσ ανηΪ] εζεέμ απεδζάζαηε; ΏζζΪ δεθ ηπκλεέηε θα ηδζΪηε κτηε εζεέμ, κδ κπκέκδ ηαμ εαηβΰκλεέηε ΰδα ηβθ πλασηβηα εαδ ηβθ θδζαθγλππέα». ΏνηΪ ηα ζσΰδα δεέξθκνθ ηκ αθειέεαεκ ηκν Γλβΰσλδκν αζζΪ εαδ επδίείαδυθκνθ σηδ πλκ Εκνζδαθκτ δεθ νπάλιαθ δδυιεδμ εαδ ζνθεπυμ κ εεξλδζηδαθδζησμ ηβμ πζεδκοβθέαμ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εέξε ΰέθεδ εδλβθδεΪ.
Ο Γ. δΫηηκμ (Ο αλζειιεληζκφο ζηα παηεξηθά θαη εθθιεζηαζηηθά θείκελα, ζ. 315) δζξνλέαεηαδ σηδ κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (ηααέ ηε Ϊζζκνμ ΠαηΫλεμ) απκεαζκτζε «ηδζκξλδζησηαηκθ» ηκθ ανηκελΪηκλα ΟνΪζβ, επεδδά κ ηεζενηαέκμ αεκζκνγκτζε «πκζδηδεά νπκζηάλδιβμ ηβμ αθειδγλβζεέαμ». Οδ αλξαδκζΪηλεμ ζνθάγπμ δδαζηλΫθκνθ εέηε ηα ΰεΰκθσηα εέηε (εδυ) ηδμ αδηέεμ. Ο ΟνΪζβμ άηαθ αδλεηδεσμ Ώλεδαθδζηάμ ανηκελΪηκλαμ εαδ δέπιε ζεζβλΪ ηκνμ Ολγσδκικνμ. Γδ‘ ανησ ηκθ ηΫηθεηαδ κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ˙ σξδ ΰδα ηβθ «αθειδγλβζεέα» ηκν, β κπκέα πμ ΰθπζησθ εθαληκασηαθ ΰδα σζκνμ πζβθ ηπθ Ολγκδσιπθ. 15j ΏΝΏΘΒΜΏΣΕΜΟΕ ΚΏΣΏ «ΒΛΛΔΝΧΝ» ΜδζΪθε ΰδα ηα δάγεθ αθαγΫηαηα ηβμ Βεεζβζέαμ εαηΪ ηβμ εζζβθδεάμ παδδεέαμ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ. ηπμ ηα εεεζβζδαζηδεΪ εεέηεθα δεθ εαηαδδεΪακνθ ηβθ εζζβθδεά παδδεέα εαγεανηά. Υαλαεηβλδζηδεσ εέθαδ ηα Κεθάιαηα θαηά Ησάλλνπ ηνπ Ηηαινχ, (11κμ αδ.) σπκν δδαίΪακνηε ηα ειάμ «(..) ε΄) Σκῖμ ηὰ ζζβθδεὰ δειδκῦζδ ηαγήηαηα, εαὶ ηὴ δδὰ παίδενζδθ ηόθκθ ηαῦηα παδδενκηέθκδμ, ἀζζὰ εαὶ ηαῖμ δόιαδμ αηθ εαὶ ηαῖμ ηαηαίαδμ ἑπκηέθκδμ, εαὶ ὡμ ἀζβγέζδ πδζηεύκνζδ, εαὶ κὕηπμ αηαῖμ, ὡμ ίέίαδκθ ἔξκνζαδμ (...) ἀθάγεηα». Αβζαδά: «Γδα σζκνμ ηαγαέθκνθ ηα «ΒζζβθδεΪ» σξδ ησθκ ΰδα θα ηκλθπγκτθ, αζζΪ εαδ ΰδα θα πδζηετκνθ ζηδμ «εζζβθδεΫμ» ΰθυηεμ πμ ζπζηΫμ (...) αθΪγεηα». Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ αθαγεηαηέαεηαδ σπκδκμ Υλδζηδαθσμ πδζηετεδ ζηδμ πλκξλδζηδαθδεΫμ ηεηαθνζδεΫμ ΰθυηεμ εδ σξδ σπκδκμ Υλδζηδαθσμ απζυμ δδδΪζεεηαδ εαδ ελενθΪ ηδμ πλκξλδζηδαθδεΫμ ΰθυηεμ. Σκ αθΪγεηα απενγτθεηαδ πλκμ ηΫζβ ηβμ Βεεζβζέαμ ηε ζεκπσ ηβ δδαζαθάθδζβ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ πέζηβμ εαδ ηβθ πλκθτζαιά ηβμ απσ εηελκδκιέεμ, εαδ δεθ απενγτθεηαδ «πλκμ Ϊπαθηεμ» – σππμ ειεπέηβδεμ νπκζηβλέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ – , υζηε θα απαΰκλετεδ β Βεεζβζέα ζε αζζσδκικνμ θα ηαγαέθκνθ εαδ θα πδζηετκνθ ζε παΰαθδζηδεΫμ δκιαζέεμ. Αβζαδά, πκτ ίλέζεκνθ ηκ παλΪιεθκ κδ αλξαδκζΪηλεμ; ηκ σηδ Ϋθαμ Υλδζηδαθσμ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ Υλδζηδαθσμ εαδ ηανησξλκθα θα πδζηετεδ ζηδμ αλξαέεμ ηεηαθνζδεΫμ ΰθυηεμ (Καδ ζε πκδεμ απσ ηδμ δεεΪδεμ δδαθκλεηδεΫμ ΰθυηεμ γα πλεπε θα πδζηετεδ, υζηε θα γεπλεέηαδ Έζζβθαμ; Μάππμ νπάλξε ηέα ησθκ αλξαέα ηεηαθνζδεά ΰθυηβ;); Αεθ γα Ϋπλεπε β Βεεζβζέα θα κλέζεδ ηε ζαθάθεδα ηα σλδα ηεηαιτ ηβμ δδδσηβηαμ ηκν Υλδζηδαθκτ πκν ηεζεηΪ ηα αλξαδκεζζβθδεΪ δσΰηαηα, εαδ ηκν ηβ Υλδζηδαθκτ, κ κπκέκμ (σξδ απζυμ ηεζεηΪ ηα αλξαέα εεέηεθα, αζζΪ επδπζΫκθ) πδζηετεδ ζηα αλξαδκεζζβθδεΪ δσΰηαηα; Λκΰδεσ δεθ εέθαδ σηδ σζκδ Υλδζηδαθκέ πδζηετζκνθ ζε δσΰηαηα δδαθκλεηδεΪ απσ ανηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ πατκνθ ανηκθσβηα θα εέθαδ Υλδζηδαθκέ; Β, ανησ ηκ πλκθαθΫμ πλΪΰηα εεθλΪαεδ κ αθαγεηαηδζησμ. Ώθαγεηαηδζησμ πκν ΰέθεηαδ, αμ ηκ ιαθαηκθέζκνηε, σξδ εαηΪ Βζζάθπθ ηκ ΰΫθκμ, σξδ εαηΪ ηβ Υλδζηδαθυθ, αζζΪ πλκμ Υλδζηδαθκτμ. ηκ εΪηπ εΪηπ, ηκ «αθΪγεηα» ηβμ Βεεζβζέαμ δεθ εέθαδ εΪηδ ηκ ηλκηελσ, κτηε εέθαδ λέιδηκ ζηβθ πνλΪ. Βέθαδ απζυμ β «πδζηκπκέβζβ» σηδ κ αθαγεηαηδζηΫθκμ Ϋξεδ πατζεδ θα εέθαδ ηΫζκμ ηβμ Βεεζβζέαμ. Αεθ πλσεεδηαδ ΰδα εαηαδέεβ εαγεανηάμ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ δκιαζέαμ˙ εαγΫθαμ ηβ Υλδζηδαθσμ ηπκλεέ θα ηβθ απκδΫξεηαδ πμ αζβγά εδ πμ ίΫίαδβ. Πλσεεδηαδ ΰδα εαηαδέεβ ηβμ Ϊπκοβμ σηδ ανηΫμ κδ δκιαζέεμ, πκν Ϋξκνθ ζξΫζβ ηε ηκθ πκζνγερζησ, ηβθ ηεηεηοτξπζβ ε.Ϊ., εέθαδ ξλδζηδαθδεΫμ. Άλα β Βεεζβζέα δεθ εαηαδδεΪαεδ κτηε ζ.ξ. ηκνμ Πζαηπθδεκτμ ά ηκθ Πζαηπθδζησ˙ εαηαδδεΪαεδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πκν ζηα δκΰηαηδεΪ αβηάηαηα πζαηπθέακνθ. Ώθ εΪπκδκμ δεθ εέθαδ Υλδζηδαθσμ, κτηε γα δδεαδκτηκ β Βεεζβζέα θα ηκθ αθαγεηαηέζεδ, αζζΪ κτηε εαδ Ϋπλαιε πκηΫ εΪηδ ηΫηκδκ. ΏζζΪ, πυμ θα πελδηΫθεδ εαθεέμ απσ αθέδεκνμ πκζνγερζηΫμ εαδ εδδπζκζΪηλεμ θα ελέθκνθ ά θα εαηαζΪίκνθ εαθ ηδ ζβηαέθεδ «αθαγεηαηδζησμ», ζε πκδκνμ απενγτθκθηαδ κδ αθαγεηαηδζηκέ εαδ ηδ ζΫεδ κ ζνΰεεελδηΫθκμ αθκλδζησμ, ηβ ζηδΰηά πκν εδ κ ΰθπζησμ αλγλκΰλΪθκμ ε. Μ. Πζπλέηβμ (ΐάηα, 11/6/2000) ΰλΪθεδ «...Καδ ηκ 797 β τθκδκμ ηβμ Νδεαέαμ, αθαγεηΪηδαε σζκνμ ηεζεηκτζαθ δδεικδδευμ ηα εζζβθδεΪ ηαγάηαηα» σξδ απζυμ αΰθκυθηαμ σηδ ηκ εεέηεθκ ανησ εΰλΪθβ ηκθ Ϋθαηκ εαδ ηκθ εθδΫεαηκ αδυθα εδ σξδ ηκ 797 – εαηηέα ζτθκδκμ δεθ δδειάξγβ ηκ 797 – αζζΪ επδπζΫκθ δδαζηλείζυθκθηαμ ηκ εεέηεθκ ηκν αθαγεηαηδζηκτ, δζξνλδασηεθκμ σηδ β τθκδκμ απαΰσλενζε αεσηβ εαδ ηβθ έδδα ηβθ ηεζΫηβ; Βεησμ εδ αθ κ ε. Πζπλέηβμ ηε ηκ «δδεικδδεά ηεζΫηβ» εθθκεέ «ηβθ απκδκξά σζπθ σζα ζεθ ηα εζζβθδεΪ εεέηεθα», δβζαδά σηδ ησθκ Ϊηα πδζηετεδμ εαδ ζνηθπθεέμ ηε σ,ηδ ΰλΪθεδ Ϋθαμ ζνΰΰλαθΫαμ, ηκθ ηεζεηΪμ δδεικδδεΪ. Π.ξ. ΰδα θα εαηαθκάζεδμ ηκ Mein Kampf ηκν Υέηζελ, πλΫπεδ θα εέζαδ θααδζηάμ υμ ηκ εσεεαζκ.
Παλσηκδα πελέπηπζβ, ηε γτηβ ανηά ηβ θκλΪ ηβθ Λ. ΓπΰλΪθκν, πκν, σππμ σζκδ κδ κησθλκθΫμ ηβμ, αθηδΰλΪθκθηαμ πμ ηνθζκζκτληβ ηβθ ιΫθβ ίδίζδκΰλαθέα, ξπλέμ θα λέιεδ Ϋζηπ ηδα ηαηδΪ ζηδμ πβΰΫμ, Ϋΰλαοε ΰδα εΪπκδκθ εεεζβζδαζηδεσ ζνΰΰλαθΫα κθσηαηδ Didache, ηβ (Αληηγλψζε, εεδ. ΏζειΪθδλεδα, ζ. 273) ΰθπλέακθηαμ σηδ δεθ πλσεεδηαδ πελέ πλκζυπκν, αζζΪ ΰδα ηκ αλξαέκ (1κμ η.Υ. αδ.) εεέηεθκ ηε ηέηζκ «Αδδαξαέ ηπθ Ώΰέπθ Ώπκζησζπθ». Πυμ ηεηΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εΪθκνθ εΪηδ εαζτηελκ; ΏζζΪ αεσηβ εαδ κδ εδδπζκζαηλδεΫμ ΰδκληΫμ, ζηδμ κπκέεμ αθαθΫλκθηαδ κθκηαζηδευμ κδ τθκδκδ ηβμ Βεεζβζέαμ (ΠΫθγεεηβ) εέθαδ ησθκ ζαηδθδεάμ πλκΫζενζβμ: απαΰκλετκθηαδ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηα «ΐκηΪ», ΰδκληά ηπθ αλξαέπθ Λαηέθπθ εδδπζκζαηλυθ, ηα «ΐλκνηΪζδα», επέζβμ ηπθ αλξαέπθ Λαηέθπθ, εαδ κδ «ΚαζΫθδεμ», επέζβμ ΰδκληά ηκν λπηαρεκτ εδδπζκζαηλδεκτ βηελκζκΰέκν (εαθσθαμ ιί‘).
15k ΏΝΏΦΟΡΕΚΏ ΜΒ ΣΔ ΛΒΞΔ ΒΛΛΔΝΏ Βδυ εαδ πκζτθ εαδλσ, κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ παέακνθ Ϋθα τπκνζκ παδξθέδδ, πλκεεδηΫθκν θα πεέζκνθ ηκθ εσζηκ σηδ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ άηαθ αθγΫζζβθεμ εαδ ηδζκτζαθ ηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ. Πλσεεδηαδ ΰδα ηδα απσ ηδμ πδκ ΰθπζηΫμ απσοεδμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Καηαλξάθ, πλΫπεδ θα ηκθδζηεέ σηδ, ηεηΪ ηκ 212 η.Υ. ηε δδΪηαΰηα σζκδ κδ εΪηκδεκδ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ απΫεηβζαθ ηβθ δδδσηβηα ηκν Ρπηαέκν πκζέηβ εαδ άηαθ πζΫκθ Ρπηαέκδ. Οδ πελδζζσηελκδ ανηκελΪηκλεμ πλκΫλξκθηαθ απσ πελδκξΫμ εεησμ ηβμ Εηαζέαμ. Δ ζβηελδθά ΒζζΪδα ξπλδασηαθ ζε δτκ επαλξέεμ πκν κθκηαασηαθ Μαεεδκθέα εαδ ΏξαΎα. ηβθ Καδθά Αδαγάεβ εαδ ζηα εεέηεθα ηπθ ΠαηΫλπθ ζνθαθηΪ εαθεέμ ξδζδΪδεμ θκλΫμ ηβ ζΫιβ «Έζζβθαμ». ηπμ κδ ΠαηΫλεμ εαδ κδ ζνΰΰλαθεέμ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ, σηαθ ΰλΪθκνθ «Έζζβθαμ» δεθ εθθκκτθ εΪπκδκθ πκν αθάεεδ ζηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ, αζζΪ ηκθ εδδπζκζΪηλβ, ηκθ παΰαθδζηά. Γδα ηκνμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, Ϋθαμ π.ξ. εδδπζκζΪηλβμ εΪηκδεκμ Εζπαθέαμ, ηε εαηαΰπΰά απσ ηβθ Εζπαθέα αθαθΫλεηαδ πμ «Έζζβθαμ», δδσηδ εέθαδ εδδπζκζΪηλβμ. Αεθ εέξε εαηηέα ζξΫζβ κ «Έζζβθαμ» πκν ζνθαθηκτηε ζηα παηελδεΪ εεέηεθα ηε ηκθ «Έζζβθα» σππμ ηκθ εαηαθκκτηε ζάηελα, δβζαδά ηκθ αθάεκθηα ζηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ. Παλαδεέΰηαηα Ϊπεδλα. Ατκ ησθκ: ΚαηΪ ΜΪλεκθ 7, 26, σπκν ΰλΪθεδ «... δὲ ΰνθὴ ἤθ ζζβθίμ, νλκθκδθίεδζζα ηῶ ΰέθεδ», πκν ηεηαθλΪαεηαδ «β ΰνθαέεα άηαθ εδδπζκζΪηλδμ, νλκθκδθέεδζζα ζηβθ εγθδεσηβηα». Ώθ ηκ «ζζβθέμ» ζάηαδθε «Βζζβθέδα ζηβθ εγθδεσηβηα», ησηε ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ γα Ϋΰλαθε «ζζβθὶμ ηῶ ΰέθεδ» εδ σξδ «νλκθκδθίεδζζα ηῶ ΰέθεδ». Ο Αδΰεθάμ Ώελέηαμ, ηκθ 10κ αδυθα, Ϋξεδ ηβηΫλα Υλδζηδαθά εαδ παηΫλα «Έζζβθα», ζτηθπθα ηε ηκ Ϋπκμ. Ο παηΫλαμ ηκν, σηπμ, δεθ εέθαδ εζζβθδεάμ εγθδεσηβηαμ κτηε εζζβθσθπθκμ κτηε εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ, αζζΪ αλαίσθπθκμ ΜκνζκνζηΪθκμ Άλαίαμ εηέλβμ. ΒΪθ νπκγΫηαηε σηδ β ζΫιβ «Έζζβθαμ» εέξε ηβ ζβηελδθά ζβηαζέα, ησηε κ παηΫλαμ ηκν Αδΰεθά γα άηαθ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ εαδ εγθδεσηβηαμ. ηπμ εέθαδ ιεεΪγαλκ ππμ κ «Έζζβθαμ» εέθαδ κ ηβ Υλδζηδαθσμ ΜκνζκνζηΪθκμ αλαίδεάμ εαηαΰπΰάμ. Ο Φδζκζησλΰδκμ (ζηκ Γυζδηκ) ζηα 425 η.Υ. ΰλΪθεδ ΰδα εΪπκδκθ Άηηαζκ, ηκθ κπκέκ επΫίαζε πμ ίαζδζδΪ ζηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Ρυηβμ κ πκζδκλεβηάμ ηβμ ΏζΪλδξκμ: Οὗηκμ δὲ Ἴπθ ηὲθ ἤθ ηὸ ΰέθκμ, Ἕζζβθ δὲ ηὴθ δόιαθ. «Ασια» εέθαδ β γλβζεεέα. Μαμ αθαθΫλεδ ηκθ ησπκ πλκΫζενζάμ ηκν εαδ ηβ γλβζεεέα ηκν – σξδ ηβθ εγθσηβηΪ ηκν ηε ηκ «Έζζβθ». Σκ σθκηα «Έζζβθαμ» Ϋξαζε ηβθ Ϋθθκδα ηκτ «Έζζβθαμ ηκ ΰΫθκμ», εαδ ζηαδδαεΪ, απσ ηκθ 11 κ – 12κ αδυθα Ϊλξδζε θα ζβηαέθεδ ιαθΪ ηκθ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ. μ ηα ηΫζβ ηκν 15κν αδυθα, β δδαδδεαζέα ανηά εέξε κζκεζβλπγεέ. ηκ ηεζκδδΪζηβηα ηεηαιτ 11κν εαδ 15κν αδυθα ζνθνπάλξαθ κδ δτκ ζβηαζέεμ, ζηβθ αλξά ενλδαλξκτζε β γλβζεενηδεά ζβηαζέα ηκν «Έζζβθαμ», εθυ ζηκ ηΫζκμ ενλδαλξκτζε β εγθδεά ζβηαζέα. ΠΫλα απσ ανηΪ ηα παλαδεέΰηαηα, β Ϊπκοβ σηδ ηκ «Έζζβθαμ» ηπθ εεδηΫθπθ ηβμ Βεεζβζέαμ ζβηαέθεδ ηκθ εζζβθδεάμ εγθδεσβηαμ εέθαδ παλΪζκΰβ. Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ζνξθΪ αθηδδδαζηΫζζκνθ «Υλδζηδαθκτμ» εαδ «Έζζβθεμ». Δ αθηδδδαζηκζζά ζνθεπΪΰεηαδ ά νπκθθκεέ ζτΰελδζβ. τΰελδζβ σηπμ εέθαδ δνθαηά ησθκ ηεηαιτ κηκεδδυθ «πλαΰηΪηπθ» πκν αθάεκνθ ζηβθ έδδα εαηβΰκλέα εαδ ζηκ έδδκ ενλτηελκ ζτθκζκ. Γδα παλΪδεδΰηα, β ζΫιβ «ΐκνδδδζηάμ» αθαθΫλεηαδ ζηβθ γλβζεενηδεά εαηβΰκλδκπκέβζβ, εθυ β ζΫιβ «ΏηελδεΪθκμ»
ζηβθ εγθδεά εαηβΰκλδκπκέβζβ. Αε γα ηπκλκτζαηε ζκδπσθ, θα πκτηε ππμ εΪπκδκμ «δεθ εέθαδ Ώηελδεαθσμ, επεδδά εέθαδ ΐκνδδδζηάμ». Δ ηδα ζΫιβ αθαθΫλεηαδ ζηβ γλβζεεέα, β Ϊζζβ ζηκ Ϋγθκμ. Μσθκ εΪθ β ζΫιβ «Ώηελδεαθσμ» ζάηαδθε ηκθ κπαδσ ηδαμ γλβζεεέαμ ά ησθκθ εΪθ β ζΫιβ ΐκνδδδζηάμ ζάηαδθε ηκθ αθάεκθηα ζε Ϋθα Ϋγθκμ, γα ηπκλκτζαηε θα πκτηε σηδ δεθ ηπκλεέ εΪπκδκμ θα κθκηΪαεηαδ εαδ «Ώηελδεαθσμ» εαδ «ΐκνδδδζηάμ». Βπέζβμ, δεθ ηπκλκτηε θα πλκζγΫζκνηε Ϋθα ηάζκ ζε δτκ ζίάζηλεμ εαδ θα ίΰΪζκνηε Ϊγλκδζηα «ηλέα», δδσηδ αθσηκδαμ εαηβΰκλέαμ πλΪΰηαηα κτηε ζνΰελέθκθηαδ κτηε πλκζηέγεθηαδ. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ εαδ ηε ηκθ «Έζζβθα» εαδ ηκθ «Υλδζηδαθσ» ηπθ παηελδευθ εεδηΫθπθ. ηαθ κδ ΠαηΫλεμ ζνΰελέθκνθ ηκθ «Έζζβθα» ηε ηκθ Υλδζηδαθσ, ηκ ησθκ ζκΰδεσ πκν ηπκλεέ εαθεέμ θα νπκγΫζεδ εέθαδ σηδ κ «Έζζβθαμ» εαδ κ «Υλδζηδαθσμ» αθάεκνθ ζηβθ έδδα εαηβΰκλέα, εέθαδ κηκεδδεέμ Ϋθθκδεμ. Βπεδδά σηπμ ηκ «Υλδζηδαθσμ» εέθαδ γλβζεενηδεά Ϋθθκδα, εέθαδ αθαΰεαέκ εαδ ζκΰδεσ ηκ «Έζζβθαμ» ΰδα ηκνμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ θα Ϋξεδ επέζβμ γλβζεενηδεά ζβηαζέα. Οδ ειαδλΫζεδμ επδίείαδυθκνθ ηκθ εαθσθα. Ώπκδεδεθτεηαδ ζκδπσθ, ησζκ ζκΰδεΪ σζκ εαδ απσ ηα εεέηεθα, σηδ ηκ «Έζζβθαμ» ηπθ εεεζβζδαζηδευθ ζνΰΰλαθΫπθ δεθ ζβηαέθεδ ηκθ Έζζβθα ζηβθ εαηαΰπΰά, αζζΪ ηκθ πκζνγερζηά. ΚαηΪ ζνθΫπεδα, κδ αθκλδζηκέ εαηΪ «Βζζβθδευθ απσοεπθ», κδ ζσΰκδ εαηΪ «Βζζάθπθ» δεθ Ϋξκνθ ζησξκ ηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ, αζζΪ ηκθ πκζνγερζησ εαδ ηδμ πκζνγερζηδεΫμ απσοεδμ. Ανζαθαζξεηεέ εδλπθδεΪ Ϋθα αλξαδκζαηλδεσ πελδκδδεσ, ηε ηβθ Ϋεδκζβ ζεδλΪμ παηελδευθ εεδηΫθπθ, επεδδά ανηά ηδηζκθκλεέηαδ «Έζζβθεμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ», δδσηδ ανηά, απσ ηβ ηδα ηεηαθλΪαεδ εθησμ ηπθ παηελδευθ εεδηΫθπθ σζα ηα «Έζζβθαμ» πμ «εδδπζκζΪηλβμ», αζζΪ απκεαζεέ «Έζζβθεμ» ηκνμ ΠαηΫλεμ εΪθκθηαμ ηΪξα ειαέλεζβ ζηβθ ηεηΪθλαζβ ηβμ ζΫιβμ. ΦνζδεΪ, σηαθ εαθεέμ γΫζεδ θα παέαεδ, ζα ηπλσ παδδέ, ηε ηδμ ζΫιεδμ, ηπκλεέ θα δδαηαλητλεηαδ, εΪθκθηαμ ππμ δεθ εαηαζαίαέθεδ σηδ πλΪΰηαηδ ηκ «Έζζβθαμ» ηπθ εεεζβζδαζηδευθ ζνΰΰλαθΫπθ ζβηαέθεδ ηκθ Παΰαθδζηά, εδ σηδ πλΪΰηαηδ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εέθαδ (κδ πελδζζσηελκδ) Έζζβθεμ ζηκ ΰΫθκμ: ηε Ϊζζα ζσΰδα, β ηεηΪθλαζβ (σππμ εαδ εΪγε ηεηΪθλαζβ) ΰέθεηαδ ηε ίΪζβ ηβ ζβηελδθά ζβηαζέα ηβμ ζΫιβμ «Έζζβθαμ». Αεθ εέθαδ ζκΰδεσ, ηβ ζηδΰηά πκν ηδα ζΫιβ Ϋξεδ δδαθκλεηδεά ζβηαζέα, θα ξλβζδηκπκδεέηαδ β παζαδσηελβ ζβηαζέα ηβμ, εδδδεΪ σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηεηΪθλαζβ εεδηΫθκν. Ίζπμ ηελδεκέ πκνθ σηδ, ζσΰπ ηβμ ειΪπζπζβμ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ, αεσηβ εαδ κδ ηβ Έζζβθεμ ζηκ ΰΫθκμ ΠαΰαθδζηΫμ εέξαθ ΰέθεδ Έζζβθεμ, εαδ ζνθεπυμ, κδ Ϋθθκδεμ Έζζβθαμ (εγθδεΪ) εαδ ηβ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ Παΰαθδζηάμ ζάηαδθαθ ηκ έδδκ πλΪΰηα, κπσηε ΰλΪθκθηαμ «εαηΪ Βζζάθπθ» κδ εεεζβζδαζηδεκέ ζνΰΰλαθεέμ Ϋΰλαθαθ εαηΪ Βζζάθπθ ηκ ΰΫθκμ. Ώνησ εέθαδ ζΪγκμ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κδ Έζζβθεμ ηκ ΰΫθκμ άηαθ πκν εΰεαηΫζεδοαθ ηκνμ γεκτμ ηκνμ εαδ ηκ δπδεεΪγεκ ΰδα ξΪλβ ηπθ αζδαηδευθ παΰαθδζηδευθ γευθ, εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ, δβζαδά κδ ΏζδΪηεμ θα εΰεαηαζεέοκνθ ηκνμ γεκτμ ηκνμ ΰδα ξΪλβ ηκν δπδεεΪγεκν. νθεπυμ, αθ άηαθ θα ξαλαεηβλέζκνηε Ϋθα Ϋγθκμ ίΪζεδ ηβμ γλβζεεέαμ ηκν, ησηε ηκνμ Έζζβθεμ ηκ ΰΫθκμ ηβμ λπηαρεάμ επκξάμ γα Ϋπλεπε θα ηκνμ ξαλαεηβλέζκνηε «Ώδΰτπηδκνμ», δδσηδ ζΪηλεναθ ηβθ Ίζδδα, «τλδκνμ», δδσηδ ζΪηλεναθ ηβθ ΚνίΫζβ, «ΠΫλζεμ», δδσηδ ζΪηλεναθ ηκ Μέγλα, εδ σξδ «Έζζβθεμ». Αεθ γα πλΫπεδ θα εαηβΰκλάζκνηε ηβθ Βεεζβζέα ΰδα ηβθ επδελΪηβζβ ηκν «Ρπηαέκμ» εαδ ηκθ παλαηελδζησ ηκν «Έζζβθαμ». Δ ητξβ ηπθ δτκ ζΫιεπθ άηαθ πλκρσθ ηπθ πκζδηδευθ ειεζέιεπθ. Σκ σθκηα «ΒζζΪμ» ξΪγβεε, αθκτ δεθ νπάλξε εαθ επαλξέα ηβμ παΰαθδζηδεάμ Ώνηκελαηκλέαμ ηε ηκ σθκηα «ΒζζΪδα» (ΏθηδγΫηπμ, επέ κλγσδκιβμ εζζβθδεάμ Ρπηαέδεβμ ανηκελαηκλέαμ νπάλιε επαλξέα Διιάο, β κπκέα εαδ ηανηδασηαθ ηε ηβθ αλξαρεά ΒζζΪδα). Σκ «Ρπηαέκμ» επδελΪηβζε επεδδά κδ Ρπηαέκδ δβηδκτλΰβζαθ ηβθ Ώνηκελαηκλέα. Δ δδδσηβηα ηκν λπηαέκν πκζέηβ εδσγβ ηκ 212 η.Υ., 170 ξλσθδα πλκηκτ β Ολγκδκιέα ΰέθεδ β επέζβηβ γλβζεεέα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Με Ϊζζα ζσΰδα, ηκ «Ρπηαέκμ» γα επδελαηκτζε, εέηε επδελαηκτζε κ Υλδζηδαθδζησμ εέηε σξδ. «Ώιέαεδ ίΫίαδα θα ζβηεδπγά εαδ β πλκμ ηβθ αθηέγεηβ εαηετγνθζδ απσπεδλα αζζαΰάμ ηβμ Ϋθθκέαμ ηκν κθσηαηκμ ηπθ Βζζάθπθ ζηβ ζαηδθδεά ηκλθά ηκν Γλαέεκδ. Βθυ ηκ σθκηα Έζζβθ ζηκ ζησηα ηπθ Υλδζηδαθυθ εαηΫζβιε θα ζβηαέθεδ εδδπζκζΪηλβμ, ηκ σθκηα Γλαδεσμ ζηκ ζησηα ηπθ Ρπηαέπθ Ϋηεδθε θα ζβηαέθβ Υλδζηδαθσμ. Οδ πλυηκδ Υλδζηδαθκέ ηβμ Ρυηβμ εαδ ηπθ Ϊζζπθ δνηδευθ πσζεπθ άζαθ εαηΪ ηκ πζεέζηκ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ εδ‘ εέξαθ πμ ΰζυζζα ζαηλεέαμ εαδ δδδαξάμ ηβθ εζζβθδεά (κδ δεεαηλεέμ απσ ηκνμ δεεΪιδ πλυηκνμ πΪπεμ άζαθ Έζζβθεμ), εδ‘ Ϋηζδ κδ Λαηέθκδ δεθ Ϋεαηαθ δδΪελδζβ ηεηαιτ Βζζάθπθ εαδ Υλδζηδαθυθ. Ο Σεληνζδαθσμ ηκθέαεδ ζ‘ Ϋθα απσ ηα Ϋλΰα ηκν, «αθ κ λπηαρζησμ εέθαδ ζπηβλέα ΰδα σζκνμ, ησηε ΰδαηέ δεθ ζνηπελδθΫλεζγε ηε εθηέηκνμ ηλσπκνμ πλκμ ηκνμ Γλαδεκτμ;» (Quid nunc, si est Romanitas omnisalus, nec honestis tamen modis ad Graios estis? De Pallio 3, PL 2, 1094). Καδ κ Εελυθνηκμ ίείαδυθεδ σηδ εαηΪ ηβθ παζαδσηελβ επκξά, σηαθ εηθαθδασηαθ ζηκ δλσηκ εΪπκδκμ Υλδζηδαθσμ κδ Ρπηαέκδ εελατΰαααθ «κδ ΰλαδεσμ, κ επδγΫηβμ», δβζαδά κ Έζζβθ, κ απαηευθ. (Graecus impostor, Epist. 54 ad Furiam, PL 22, 552). Ώνηά β πλκζπθνηέα δεέ-
ξθεδ θνζδεΪ ηκ θνζεηδεσ ηέζκμ ηπθ Ρπηαέπθ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ, εαδ ζνθεπυμ επέζβμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ» (Π.Κ. Υλάζηκν, Οη πεξηπέηεηεο ησλ εζληθψλ νλνκάησλ ησλ Διιήλσλ, εεδ. κέεκμ ΚνλκηΪθκμ, ζ. 83). νθκοέακθηαμ: 1) Με ηβ ζΫιβ «Έζζβθεμ» εεεέθβ ηβθ επκξά δεθ εθθκεέηκ ηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ, αζζΪ κδ ΠαΰαθδζηΫμ αθειαληάηπμ εγθδεσηβηαμ, ΰζυζζαμ ά εαηαΰπΰάμ˙ Εζπαθκέ εαδ τλδκδ, ΐλεηηαθκέ εαδ Ώδΰτπηδκδ, Καλξβδυθδκδ εαδ ΓαζΪηεμ. 2) Βέθαδ πλκθαθΫμ, σηδ αθΪηεζα ζηκνμ εζζβθδεκτμ πζβγνζηκτμ δεθ νπάλξαθ ησθκθ ΠαΰαθδζηΫμ, αζζΪ εαδ πζάγκμ Υλδζηδαθυθ˙ δεθ νπάλξαθ ησθκ Έζζβθεμ ηκ ΰΫθκμ, ζΪηλεδμ ηκν Αέα, αζζΪ εαδ Έζζβθεμ ηκ ΰΫθκμ, ζΪηλεδμ ηκν Υλδζηκτ, εαγυμ εαδ Έζζβθεμ ηκ ΰΫθκμ, ζΪηλεδμ ηκν Μέγλα. 3) Δ Βεεζβζέα δεθ Ϋεαθε εαηηδΪ δδΪελδζβ ηε ίΪζβ ηβθ εαηαΰπΰά ά ηβ ΰζυζζα. Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ΰλΪθκθηαμ «εαηΪ Βζζάθπθ» δεθ Ϋΰλαθαθ εαηΪ ηκν εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ, αζζΪ εαηΪ ηπθ εδδπζκζαηλυθ, εέηε ανηκέ αθάεαθ ζηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ εέηε ζηα νπσζκδπα Ϋγθβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. 4) Αεθ νπάλξε εαηηδΪ δδαηΪξβ ηεηαιτ Βζζάθπθ ηκ ΰΫθκμ (πκν άηαθ ηανησξλκθα ΠαΰαθδζηΫμ) εαδ Ρπηαέπθ ηκ ΰΫθκμ (πκν άηαθ Υλδζηδαθκέ), δδσηδ σζκδ κδ εΪηκδεκδ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ ζΫΰκθηαθ Ρπηαέκδ εαδ άηαθ λπηαέκδ πκζέηεμ. Να πΪοεδ ζκδπσθ ηκ εκνηκπσθβλκ παδξθέδδ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ-εγθδεδζηυθ αλξαδκζαηλυθ ηε ηδμ δτκ δδαθκλεηδεΫμ ζβηαζέεμ ηβμ ζΫιβμ «Βζζβθαμ». Πκδκθ θκηέακνθ ππμ εκλκρδετκνθ; Αεθ ηπκλκτθ θα εΪθκνθ ηδα ζπζηά ηεηΪθλαζβ αλξαέπθ εεδηΫθπθ; ζκδ, ζκδπσθ, αλξαδκζΪηλεμ εγθδεδζηΫμ εαδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλκνζδΪακνθ παηελδεΪ εεέηεθα αθαθελσηεθα ζε «Έζζβθεμ», πμ απσδεδιβ ηκν «αθγεζζβθδζηκτ», δέξπμ θα ελενθκτθ πλκζεεηδεΪ, εΪθ αθαθΫλεηαδ ζε εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ πζβγνζηκτμ ά ζε εδδπζκζΪηλεμ αδδαελέηπμ εαηαΰπΰάμ, ζκΰδεσ εέθαδ θα νπκγΫζκνηε, σηδ ανησ πκν εΪθκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ εγθδεδζηΫμ εαδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέηε Ϋξεδ ζεκπσ ηβθ ειαπΪηβζβ Ϊζζπθ εέηε εέθαδ απσδεδιβ ηβμ αηΪγεδΪμ ηκνμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδαηαλητλκθηαδ ΰδα ηκθ ξαλαεηβλδζησ «παΰαθδζηΫμ» (―pagani‖= ξπλδεκέ), πκν ηκνμ εδυγβ απσ ηκθ ΜεΰΪζκ Θεκδσζδκ. ΏζζΪ ιεξθκτθ δτκ πλΪΰηαηα, ά ηΪζζκθ απκθετΰκνθ θα ηα ζεεθηκτθ: Πλυηκθ, εδ κ Εκνζδαθσμ – 20 ξλσθδα πλδθ ηκθ Θεκδσζδκ Ώ‘ – απκεαζκτζε «Γαζδζαέκνμ» ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ άγεζε Ϋηζδ θα απκεαζκτθηαδ, θκηκγεηυθηαμ θα απκεαζκτθηαδ Ϋηζδ (Γλβΰσλδκν Θεκζκΰκν, Καηά Ηνπιηαλνχ), ηε ζεκπσ θα ηκνμ εδλπθενηεέ. Αετηελκθ, σηδ β κθκηαζέα «Υλδζηδαθκέ» εέθαδ εε ηπθ εδδπζκζαηλυθ, εαδ ηΪζδζηα ανηκέ ηβθ πλπηκΫδπζαθ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ, ΰδα ζσΰκνμ πΪζδ εδλπθδεκτμ. Σδ θπθΪακνθ ΰδα ηκ «παΰαθδζηΫμ» κδ θεκπαΰαθδζηΫμ; Ο ξαλαεηβλδζησμ ανησμ Ϊζζπζηε δσγβεε δδσηδ κδ ησθκδ ζΪηλεδμ ηπθ αλξαέπθ γευθ ακτζαθ ενλέπμ ζε ευηεμ. «ΚαηΪ Εκνζδαθκτ» ηκν Ώΰέκν Γλβΰσλδκν ηκν Θεκζσΰκν: 76. Βεεέθκ ηεθ ζκδπσθ εαδ πκζτ παδδαλδυδεμ άηαθ εαδ εεθσ εαδ δεθ Ϊληκαε σξδ ησθκ ζε Ϊθδλα ίαζδζΫα, αζζΪ κτηε εαδ ζε εαθΫθα απσ εεεέθκνμ πκν δδαγΫηκνθ ηεηλέπμ δζξνλσ θκτ, ηκ σηδ επεδδά ηε ηβθ αζζαΰά ηκν κθσηαηκμ θσηδζε σηδ γα αζζΪιεδ εαδ β δδΪγεζά ηαμ, ά σηδ γα ηαμ εΪθεδ θα θηλεπυηαζηε, ζα θα εαηβΰκλκτηαζηαθ ΰδα εΪηδ ηκ πκζτ αδζξλσ, εαδθκησηβζε αηΫζπμ, σζκθ αθκλΪ ζηβθ κθκηαζέα ηαμ, ηΪμ κθσηαζε εαδ θκηκγΫηβζε θα εαζκτηαζηε Γαζδζαέκδ αθηέ Υλδζηδαθκέ, δβζυθκθηαμ εηπλΪεηπμ σηδ β πλκζπθνηέα ηκν Υλδζηκτ εέθαδ πΪλα πκζτ Ϋθδκικ εαδ πκζτηδηκ πλΪΰηα, (...) εεησμ αθ θκίσθηαθ ηβ δτθαηβ ηβμ κθκηαζέαμ, σππμ κδ δαέηκθεμ, εαδ ΰδ' ανησ εαγδΫλπζε Ϊζζκ σθκηα. 77. Βηεέμ σηπμ δε γα ηπκλκτζαηε θα ΰεζκδκπκδάζκνηε ηα κθσηαηΪ ηκνμ. Γδαηδ δεθ νπΪλξεδ ηέπκηε ΰεζκδσηελκ ηκ κπκέκ γα ηπκλκτζαηε θα δδαθκβγκτηε απσ ηκνμ θαζζκτμ εαδ ηκνμ δγνθΪζζκνμ εαδ ηκνμ ηεζαηπτΰκνμ εαδ ηκνμ απτΰκνμ εαδ ηκθ ηλαΰσπκδα εαδ ηκθ αζαασθα ΠΪθα.(...) Γδαηέ, ηέ γα ηαμ εηπσδδαε εδ εηΪμ, πελδπαέακθηαμ εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ ηκθ ίαζδζδΪ ηπθ Ρπηαέπθ, σππμ θσηδαε απαηβγεέμ απσ ηκνμ δαέηκθεμ εαδ κζσεζβλβμ ηβμ ΟδεκνηΫθβμ, θα ηκθ απκεαζκτηε Βδδπζδαθσ εαδ Πδζαέκ εαδ Ώδπθαέκ εαδ Κανζέηανλκ; ζκ ΰδα ηκθ ηέηζκ «ΚαηΪ Βζζάθπθ» εθσμ Ϋλΰκν ηκν ΜεΰΪζκν Ώγαθαζέκν, ηκθ κπκέκ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ Ϋξκνθ αθαεβλτιεδ «θαθαηδεσ ηδζΫζζβθα», εέθαδ ΰθπζησ ππμ ανησμ δεθ άηαθ κ αλξδεσμ ηέηζκμ
ηκν Ϋλΰκν. ππμ ΰλΪθεδ κ εαγβΰβηάμ Παθεπδζηβηέκν Π. Υλάζηκν, «κ ηέηζκμ ανησμ απαθηΪ ηΪζζκθ ηεηαΰεθεζηΫλπμ, σππμ π.ξ. εδμ ηκ οενδκθπηδαθσθ Δγθψκηνλ εηο Αζαλάζηνλ (PG 102, 576). Βδμ ηκθ ηεΰαζτηελκθ αλδγησθ ξεδλκΰλΪθπθ εαδ εδμ ηέαθ ζεδλΪθ αλξαέπθ ηαληνλδυθ κ ηέηζκμ θΫλεηαδ πμ «ΚαηΪ Βδδυζπθ»˙ άηκδ εδμ ηκθ Λεσθηδκθ ΐναΪθηδκθ (Καηά Νεζηνξηαλψλ θαη κνλνθπζηηψλ,Gallandi Bibliotheca Veterum Patrum, ΐεθεηέα 1778, 12, ζ. 683), εδμ ηβθ Αδδαζεαζέαθ ΠαηΫλπθ (Diekamp, Doctrina Patrum, Münster i.W. 1907 (86, 88, 104, 327, δδα ηα δτκ ίδίζέα)), εδμ ηκθ Γεληαθσθ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ (Βπδζηκζά 4, PG 98, 169). ηδ δε ανησμ άηκ κ αλξδεσμ ηέηζκμ – «ΚαηΪ Βδδυζπθ» – θαέθεηαδ απσ ηκνμ ζσΰκνμ ηκν δδέκν ζνΰΰλαθΫπμ εδμ ηκ πλκκέηδκθ ηβμ δενηΫλαμ πλαΰηαηεέαμ πκν εζβηεδυζαηεθ εαδ πλκβΰκνηΫθπμ˙ «ὀζίΰα δδαζαίόθηεμ πελὶ ημ ηθ ἐγθθ πελὶ ηὰ εἴδπζα πζάθβμ». Βέθαδ ζαθΫμ σηδ κ ζνΰΰλαθετμ δεθ πκζεηεέ ηκνμ εδδπζκζΪηλαμ, ηκνμ Βγθδεκτμ, «ηκνμ Έζζβθαμ», αζζΪ ηβθ πζΪθβθ ηπθ πελέ ηα εέδπζα. Ώλΰσηελα εγεπλάγβ ηκ «ΚαηΪ Βζζάθπθ» πμ εαηαζζβζσηελκμ ηέηζκμ εαδ ανησμ αθηδεαηΫζηβζε ηκθ πλυηκθ». Σκ πδκ εθηνππζδαεσ εέθαδ σηδ κ ΜΫΰαμ ΏγαθΪζδκμ ζηκ ζτΰΰλαηΪ ηκν ανησ, παλαθλΪακθηαμ θλΪζβ ηκν Δλκδσηκν, αθαθΫλεηαδ ζηκνμ Ώλξαέκνμ Έζζβθεμ ηε ηκ σθκηα «Πεζαζΰκέ», εθυ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ηκνμ απκεαζεέ «Έζζβθεμ». Μ. Ώγαθαζέκν, Καηά Δηδψισλ, Έζζβθεμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, ηση. 1, Παηελδεαέ Βεδσζεδμ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1973, §23, ζ. 152: «Καδ ηκ αιδκγατηαζηκθ , εαγυμ ζΫΰκνθ ανηκέ πκν δζηκλκτθ , εέθε ηκ ειάμ· σηδ εθυ κδ Πεζαζΰκέ Ϋηαγαθ ηα κθσηαηα ηπθ Θευθ απσ ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ , δεθ ΰθπλέακνθ ανηκέ ηκνμ γεκτμ πκν ζαηλετκθηαδ εδμ ηβθ Ώέΰνπηκθ, εαδ ζαηλετκνθ Ϊζζκνμ γεκτμ δδαθκλεηδεκτμ απσ ηκνμ γεκτμ εεεέθπθ . Καδ εέθε ηεζεέπμ δδαθκλεηδεά β γεπλέα εαδ β γλβζεεέα ηπθ εγθυθ ηα κπκέα εαηεζάθγβζαθ απσ ηβθ ηαθέαθ ηπθ εδδυζπθ , εαδ δεθ ζνθαθηυθηαδ ηα ανηΪ εδμ ηκνμ ανηκτμ» («εαὶ ηόΰε γανηαζηόθ, ὅηδ, ὡμ κἱ ἱζηκλήζαθηεμ ἐιβΰκῦθηαδ , παλ‘ Ώἰΰνπηίπθ κἱ Πεζαζΰκὶ ηαγόθηεμ ηὰ ὀθόηαηα ηθ Θεθ, κε ἴζαζδθ κὗηκδ ηκὺμ παλ‘ Ώἰΰνπηίκδμ γεκύμ, ἀζζὰ ἄζζκνμ παλ΄ ἐεεέθκνμ γλβζεεύκνζδ. Καὶ ὅζπμ πάθηπθ ηθ ἐθ εἰδώζκδμ ηαθέθηπθ ἐγθθ δδάθκλόμ ἐζηδθ δόια εαὶ γλβζεεία, εαὶ κ ηὰ αηὰ παλὰ ηκῖμ αηκῖμ ελίζεεηαδ»). Τπσ ηβθ ζΫιδθ «κδ δζηκλάζαθηεμ» κ Μ. ΏγαθΪζδκμ εθθκεέ ηκθ Δλσδκηκ ηκν κπκέκν ηβθ πζβλκθκλέα αθαθΫλεδ εδυ. Ο Δλσδκηκμ ζΫΰεδ· «Αώδεεά ηε γεθ ἐππθνηίαμ ἔζεΰκθ πλώηκνμ Ώἰΰνπηίκνμ θκηίζαδ, εαὶ Ἕζζβθαμ παλὰ ζθέπθ ἀθαζαίεῖθ, ίπηκύμ ηε εαὶ ἀΰάζηαηα εαὶ θβκὺμ γεκῖζδ ἀπκθεῖηαδ ζθέαμ…», (Ηζηνξίαη 2, 4, 2). Ώζζ‘ κ ΏγαθΪζδκμ αθηέ ηκν «Έζζβθεμ» ζΫΰεδ «Πεζαζΰκέ». Πεζαζΰκέ αλξδευμ εζΫΰκθηκ ανηκέ πκν εαηυεκνθ εδμ ηβθ ΒζζζΪδα , πλκηκτ θα Ϋζγκνθ κδ Έζζβθεμ. ηαθ άζγκθ κδ Έζζβθεμ αθεηέξγβζαθ ηε ανηκτμ· εδμ πλδζηΫθα δε ηΫλβ Ϋηεδθαθ Ϊηδεηκδ. Οδ ηβλκμ, Δλσδκηκμ, Θκνενδέδβμ, εαδ ‗Βθκλκμ αθαθΫλκνθ σηδ νπάλξκθ Πεζαζΰκέ εδμ ηβθ Απδυθβθ ηβμ Δπεέλκν, ηβθ Θεζζαζέαθ, ηβθ Λάηθκθ, ηβθ Πεζκπσθθβζκθ, ηβθ Κλάηβθ. ΚαηΪ ηα εζζβθδζηδεΪ σηπμ εαδ ηΪζδζηα ηα ηεηαξλδζηδαθδεΪ ξλσθδα, επεδδά ηκ «Έζζβθεμ» Ϋζαίεθ Ϊζζβθ ζβηαζέαθ , κδ Έζζβθεμ άλξδζαθ θα ζΫΰπθηαδ ηε ηαμ παζαδΪμ ηκπδεΪμ κθκηαζέαμ, άηκδ Πεζαζΰκέ, Ώξαδκέ, Μαεεδσθεμ, εζπ. Ώθ κ Δλσδκηκμ Ϋζεΰε «Πεζαζΰκέ», γα Ϋζεΰε εαθεέμ σηδ κ ΏγαθΪζδκμ ζαηίΪθεδ ηκ ξπλέκθ, ξπλέμ θα ειεηΪζβ πκέκδ άζαθ κδ Πεζαζΰκέ. Βθ‘ σζκθ σηπμ ηεηαίΪζζεδ ηκ «Έζζβθεμ» ηκν Δλκδσηκν εδμ «Πεζαζΰκέ», Ϊλα εθ ΰθυζεδ ζΫΰεδ Πεζαζΰκτμ ηκνμ πλκ Υλδζηκτ εαδ ηκνμ θτθ ζεΰκηΫθκνμ Έζζβθαμ». ΐΫίαδα, Ϊθγλππκδ ζαθ ηκνμ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, κδ κπκέκδ αάηβηα εέθαδ αθ δδΪίαζαθ αεσηβ εαδ ηκ έδδκ ηκ Καηά Διιήλσλ ά Ϊζζα Ϋλΰα, υζηε θα αθηδζβθγκτθ σξδ ησθκ σηδ κ Μ. ΏγαθΪζδκμ άηαθ κ ετλδκμ ζησξκμ ηπθ Ώλεδαθυθ ά θα εαηαθκάζκνθ ηκ ίΪγκμ ηβμ ζεΫοβμ ηκν ητζκν ηβμ Ολγκδκιέαμ (Ο κπκέκμ εικλέζηβεε 16 ξλσθδα, πΫθηε θκλΫμ: 6/335-11/337, 3/340-10/346, 2/356-2/362, 10/362-9/363, 10/365-1/366), ετεκζκ ηκ ‗ξκνθ – ηΫηκδκδ Ϊθγλππκδ – θα ηδζκτθ ΰδα σζα αΰθκκτθ.
16. "Ο ...ζδκμ Νέεπθ, κ εικζκγλενηάμ ηπθ πλκΰσθπθ ηαμ, Ϋζθαιε ηκνμ Βγθδεκτμ Κλάηεμ εαδ ηκνμ ΜαθδΪηεμ Βγθδεκτμ. «945 – 988 Ο ζεζβλσμ ΏληΫθδκμ πλκζβζνηδζηάμ Νέεπθ, κ επδζεΰσηεθκμ «Μεηαθκεέηε», εεησμ απσ ηβθ εαηαζθαΰά ηπθ εθ «Λαεεδαδηκθέα» Εκνδαέπθ εαδ ηπθ αθεπδδΫεηπθ εεξλδζηδαθδζηκτ παΰαθδζηυθ ζΪίπθ ηβμ Λαεπθδεάμ (ηπθ Μεζδΰΰυθ εαδ Βαελδηυθ, ά ηζκνίαζβδσθ ηπθ «Σεζξέθπθ» σππμ ηκνμ Ϋζεΰαθ ζε πλκζπΪγεδα δαδηκθκπκδάζεπμ κδ ΐνααθηδθκέ) εθλσθηδζε επέζβμ εαδ ΰδα ηβθ εικζσγλενζβ ηπθ ηεζενηαέπθ δξθυθ ηβμ «αλξαέαμ εδδπζκζαηλέαμ» πκν, πλκζηαηενκηΫθβ νπσ ηκν δνζπλκζέηκν ΣαςΰΫηκν, ζεδηκνλΰκτζε εζενγΫλα εαδ αθεθσξζβηκμ νπσ ηβθ βΰεζέα ηκν Έζζβθκμ «Βθσλκν ηπθ Βγθδευθ ΰαδυθ» εαδ «Ακνεσμ ηπθ Βγθδευθ», Ώθηδσξκν («...σμ ηβθ δκνεδεάθ ηεθ αλξάθ δδεέπε ηβμ ηπθ εγθδευθ ξυλαμ...», «ΐέκμ Νέεπθκμ» 156 ί) . Ο ΏληΫθδκμ πλκζβζνηδζηάμ εισθηπζε ηε ηα έδδα ηκν ηα ξΫλδα ηκθ εαηΪ ηκθ ίδκΰλΪθκ ηκν «θδζκδαέηκθα» εαδ «αζαασθα» Ώθηέκξκ (ηβ δκζκθκθέα ανηά, κ ίδκΰλΪθκμ ηκν Νέεπθκμ ηβθ παλκνζδΪαεδ ίείαέπμ πμ... ηεηαγαθΪηδκ γατηα ηκν «Οζέκν» !), εγαθΪηπζε ηκνμ δελεέμ εαδ σζκνμ ηκνμ «ηκζηβηέεμ εαδ γλαζνεαλδέκνμ» αηε-
ηαπεέζηκνμ, αθκτ πλκβΰκνηΫθπμ, σππμ θαέθεηαδ απσ ηβθ ζεΰκηΫθβ «Αδαγάεβ» ηκν, ηε αθκληά ηδα απσ ηδμ πκζζΫμ επδδβηέεμ («γαθαηδεΪ») ηβμ επκξάμ, παλεεέθβζε απσ ηδμ Ώητεζεμ ηκνμ επάζνδεμ ξλδζηδαθκτμ ηβμ πελδκξάμ (κ έδδκμ κ ίδκΰλΪθκμ ηκν κηκζκΰεέ ζηκθ «ΐέκ» ηκν σηδ επλσεεδηκ πελέ «ηπθ ηβμ Λαεεδαέηκθκμ επκέεπθ», 130 α 25) θα ενθβΰάζκνθ ηκνμ Εκνδαέκνμ ηβμ πελδκξάμ εαδ θα εαηαζηλΫοκνθ ηκνμ ηεζενηαέκνμ Βγθδεκτμ εαδ ηα επέ ηκν ΣαςΰΫηκν πηπξδεΪ ΕελΪ ηκνμ: «Βδμ ηκνμ κπκέκνμ εΰυ απδελέγβεα σηδ επεδδά εαδ β κλΰά εέθαδ γερεά, εζεέμ δεθ Ϋξεηε πκτ θα θτΰεηε, δδαηέ κ Θεσμ σπκν εαηκδεΪ εδμ ηκνμ κνλαθκτμ ενλδετεδ εαδ ηβθ Ώθαηκζάθ εαδ ηβθ Ατζδθ, εαδ εδμ κπκέκθ ησπκθ εζεέμ γΫζεηε νπΪΰβδ, ενλέζεεδ ζαμ. ηπμ εζεέμ εΪηεηΫ ηκν ηέαθ κηκζκΰέαθ δδδσξεδλκθ, σηδ θα ηκν νπαεκτζεηε εδμ εεεέθα κπκτ ηΫζζπ θα εΪηπ. Σκ κπκέκθ εέθαδ ηκτηκ: θα ενΰΪζπ ηκνμ Βίλαέκνμ απσ ηΫζα απσ ηβθ ξυλαθ, θα νπΪΰκνθ Ϋιπ. Καδ ηα ηαεεζδΪ κπκτ εέθαδ πλκμ ηκθ Ϊΰδκθ ΒπδθΪθεδκθ θα ηα ξαζΪζκνθ...» («Αδαγάεβ Νέεπθκμ», σππμ δβηκζδετγβεε ζηκ «ΝΫκ Βζζβθκηθάηκθα», ηετξκμ 3.1906, ηε πκζτ εθδδαθΫλκθ ηκ εθηεζυμ Ϊζξεηκ ηλέηκ πζβγνθηδεσ πλσζππκ πκν ξλβζδηκπκδεέηαδ ζηκ «θα ηα ξαζΪζκνθ»). ηβθ έδδα ζηβθ πΪζαδ πκηΫ «εαηεέδπζκθ» πΪληβ, Ϋεηδζε αηΫζπμ ηεηΪ απσ σζα ανηΪ εεεζβζέα ηκν «πηάλκμ Υλδζηκτ» πΪθπ ζηκ δελσ ζσθκ ηκν δζηκλδεκτ Νακτ ηβμ ΘεΪμ Υαζεδκέεκν ΏγβθΪμ, αθκτ πλκβΰκνηΫθπμ πΫγαθε («ζνθΫίβ εαδ απΫγαθε») ηνζηβλδπδυμ Ϋθαμ αεσηβ Βγθδεσμ πκν ηκθ εηπσδδαε θα εηέζεδ ηβθ εεεζβζέα ηκν ζηκθ δελσ ησπκ, εαγυμ εαδ αθαλέγηβηεμ Ϊζζεμ εεεζβζέεμ επΪθπ ζε Ϊζζα ΕελΪ (ά ξλβζδηκπκδυθηαμ ηα ζνθηλέηηδα ηκνμ πμ δκηδεΪ νζδεΪ, σππμ ζ.ξ. ζηδμ εεεζβζέεμ ηπθ Γελκθγυθ), εθυ κδ ΐνααθηδθκέ κζκΫθα Ϋθελθαθ εαδ εΰεαγδζηκτζαθ ζηβ Λαεπθδεά εαηΪ κηΪδεμ επάζνδεμ ξλδζηδαθκτμ, ΰδα θα αζζκδυζκνθ ηβθ εγθδεά ζτθγεζβ ηπθ εθηκπέπθ» (ΐζ. ΡαζζδΪ, Δπίηνκνο Ηζηνξία ησλ παξηηαηψλ, Ϋηβ 945-988). μ ησηε κδ ΜαθδΪηεμ εαδ κδ ΛΪεπθεμ άηαθ εγθδεκέ". 16a α) ΚΡΔΣΔ ΚαηηδΪ πζβλκθκλέα απσ ηκθ ίέκ ηκν δεθ ηαμ κδβΰεέ ζηκ ζνηπΫλαζηα σηδ κ ζδκμ Νέεπθ «εαηΫζθαιε ηκνμ Κλάηεμ Βγθδεκτμ», σππμ δζξνλέακθηαδ κδ Ν/Π. Να ηκθέζκνηε, ππμ δεθ αθαθΫλκθηαδ εαθ «Κλάηεμ Βγθδεκέ», αζζΪ ησθκ Κλάηεμ ειδζζαηδζηΫθκδ. Σα οΫηηαηΪ ηκνμ κδ Ν/Π θα ηα πκνθ ζε σζκνμ δεθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ ηκθ ίέκ ηκν Οζέκν Νέεπθα. Να ηδ ζΫεδ ηκ εεέηεθκ (121α ε.ε.): «Ώθκτ ηεηΫίβ ζε πκζζΫμ αθαηκζδεΫμ πελδκξΫμ εαδ ηλαθυμ εεάλνιε ηβθ ηεηΪθκδα (..) απκθΪζδζε θα πζετζβ ζηβθ θάζκ ηβμ Κλάηβμ. (...) ΠαλΫπζενζε δε ηβθ θάζκ, β κπκέα πλκ πκζζκτ εέξε απκζπαζγά απσ ηα ξΫλδα ηπθ Ώΰαλβθυθ εαδ επαθεθπγά ζηβ Ρπηαρεά επδελΪηεδα απσ ηκθ Νδεβθσλκθ, ηκθ ακέδδηκ ίαζδζΫα (...). Έθελε δε αεσηβ β θάζκμ ζεέοαθα ηβμ ηδαλΪμ, ηπθ Ώΰαλβθυθ, εαεκπδζηέαμ, επεδδά κδ εΪηκδεκδ ανηάμ, απσ ηκθ ξλσθκ εαδ ηβθ ηαελΪ ηε ηκνμ αλαεβθκτμ ζνηίέπζβ, εέξαθ παλαζνλγά ζηα άγβ εεεέθπθ εαδ ζηδμ ίδεζνλΫμ εαδ αθέελεμ ηεζεηΫμ. ηαθ, ζκδπσθ, Ϊλξδζε θα ίκΪ κ ΜΫΰαμ ηκ Μεηαθκεέηε, εαηΪ ηβθ ζνθάγεδΪ ηκν, εεεέθκδ, επεδδά θκίάγβεαθ απσ ηκ παλΪιεθκ εαδ αζζσεκηκ ανησ εάλνΰηα εαδ πνλπκζάγβεαθ απσ γνησ, επδηΫγβεαθ ζθκδλυμ εαηΪ ηκν δδεαέκν, γΫζκθηεμ θα ηκθ θκθετζκνθ. Αδσηδ ηκνμ Ϊθαίε ηεΰΪζβ ηαθέα ηκ εαδθκτλΰδκ εαδ αζνθάγδζηκ πλΪΰηα, επεδδά, σππμ εδπυγβεε, εέξαθ παλαζνλγά ζηβθ δεδζδδαέηκθα πζΪθβ ηπθ αλαεβθυθ. ηαθ, ζκδπσθ, εέδε, κ ηαεΪλδκμ, ηκ ζεζβλσ εαδ αηέγαζκ ηκν ξαλαεηάλα ηκνμ, εαδ εαηεθσβζε σηδ δεθ γα ηπκλκτζε πκηΫ θα θδεάζβ ηβθ αθηέδλαζέ ηκνμ ξπλέμ εΪπκδκ ζκθσ ζξΫδδκ (...). Ώθκτ, ζκδπσθ, εΰεαηΫζεδοε ηκθ ηλσπκ ανησθ ηκν εβλτΰηαηκμ ηβμ ηεηαθκέαμ, Ϋζαίε δδδαδηΫλπμ ηελδεκτμ ει ανηυθ, ηκνμ κπκέκνμ εΰθυλδαε σηδ δδΫθελαθ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ εαηΪ ηβθ ΰθυζδ εαδ ηβθ απκδκξά ηκν εαζκτ, εαδ, εαη‘ αλξΪμ ηεθ, ηε ηεδζδξέκνμ ζσΰκνμ εαηεπλΪνθε, σζκ ηκ δνθαησθ, ηβθ ζεζβλά εαδ Ϊεαηπηβ ΰθυηβ ηκνμ, Ϋπεδηα δε, ηε εΪπκδα βλεηέα πλκζάΰΰδαε ηβθ εαλδδΪ ηκνμ εαδ άζεΰξε ηδμ ελνθΫμ ηκνμ πλΪιεδμ (..). Καδ ανηκέ, σηαθ εΰθυλδζαθ ηβθ πκζζάθ αλεηά πκν εθκδεκτζε ζ‘ ανησθ, αηΫζπμ, κ ηεθ γνησμ ηκνμ εαηΫπανζε εα β λαΰδαέα κλΰά ηκνμ ζηαηαηκτζε, εαδ β αλεηά ηκν αθδλσμ ηκτμ εαηαπζβΰκηΫθκνμ [απσ ηβθ αηαληέα] θδζκηδηκτζε πλκμ κδεκδκηά˙ εαδ κδβΰκτθηκ ζηβθ απζαθά πέζηδ, ηεηαηλΫπκθηεμ ηκ ηΫΰεγκμ ηβμ απεξγεέαμ ζε ηΫΰεγκμ ενθκέαμ εαδ επδδσζεπμ ζηκ εαζσ˙ δδσηδ β ζνθάγεδα ΰέθεηαδ κδσμ ΰδα ηα ηεΰαζτηελα εαδ ηεζεδσηελα, ζτηθπθα ηε ηκ ζεξγΫθ. (...) Ώπσ ησηε, ζκδπσθ, κδ Κλάηεμ, επεδδά ηκθ επέζηενζαθ πμ απσζηκζκθ ζηαζΫθηα απσ ηκθ Θεσθ, δδεθάηδζαθ ζε σζβ ηβθ θάζκ ηα αθαθελσηεθα ζ‘ ανησθ, εαδ απσ ησηε σζκδ ηκν εθΫλκθηκ επδεδευμ (..) εαδ σ,ηδ ανησμ Ϋζεΰε εαδ σλδαε, άηαθ ΰδα εεεέθκνμ θσηκμ. Ώθκτ, ζκδπσθ, ηεηΪ ειαζθΪζδζε Ϊθεζδ κ ηαεΪλδκμ, εεάλνιε ηα ζνθάγβ εαδ πλΫπκθηα, εαδ εθυηδζε εαδ εδέδαιε σζκνμ, εαδ πλκμ ηβθ αζβγδθά πέζηδ εξεδλαΰυΰβζε εαδ παλαηΫλδζε εΪγε εηπσδδκ απσ ηκ ηΫζκθ, εαδ πκζζΫμ εεεζβζέεμ Ϋεηδζε ζε σζβ ηβθ θάζκ, εαδ δελεέμ εαδ δδαεσθκνμ εαδ θεπεσλκνμ εαδ σζβ ηβθ Ϊζζβ ηΪιδ εΰεαηΫζηβζε εαδ ελλτγηδζε, εαδ εαγυμ πλΫπεδ θα ακνθ παλάΰΰεδζε. Βπέ πΫθηε δε κζσεζβλα ξλσθδα αθκτ εεαθσθδζε εαζυμ ηα πΪθηα, σζα άζαθ ζηβθ ζεΫοδ εαδ ηβθ πλσγεζέ ηκν, υζηε «ηβδέθα ηθ Κλβηθ εαηαζεῖοαδ ἀζνθηεζ ηκῦ εαζκῦ» (...).
Παλαηβλκτηε σηδ: 1)
Ο ίδκΰλΪθκμ ζνθεξυμ ηδζΪ ΰδα Κλάηεμ πκν εέξαθ ειδζζαηδζηεέ εδ σξδ ΰδα ΠαΰαθδζηΫμ Κλάηεμ. Δ ΰθυηβ ηπθ αλξαδκζαηλυθ εέθαδ αδζξλσηαηκ οΫηηα.
2)
Ο σζδκμ Νέεπθαμ δεθ ξλβζδηκπκέβζε εαθεθσμ εέδκνμ ίέα ΰδα θα ηκνμ ηεηαζηλΫοεδ ζηκ Υλδζηδαθδζησ. Σκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα, ηκνμ Ϋπεδζε ηε ηα ζσΰδα εαδ ηα γατηαηΪ ηκν, ηε άπδκ ηλσπκ.
16b ί) ΠΏΡΣΔ Καηαλξάθ, θα πκτηε ζέΰα ζσΰδα ΰδα ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηβμ Λαεπθέαμ. Βέθαδ ΰθπζησ ηκ εεέηεθκ ηκν Κπθ/θκν ΠκλθνλκΰΫθθβηκν, σηδ επέ ΐαζδζεέκν Ώ‘ Μαεεδσθκμ εεξλδζηδαθέζηβεαθ κδ ηεζενηαέκδ ΠαΰαθδζηΫμ ηβμ Λαεπθέαμ. ηπμ ανησ δε ζβηαέθεδ ππμ β ΜΪθβ εαδ β Λαεπθέα δεθ εέξαθ άδβ εαηΪ πζεδκοβθέα ΰέθεδ ξλδζηδαθδεΫμ, αδυθεμ πλδθ ηκθ ΐαζέζεδκ ηκθ Ώ‘. Οδ ηαληνλέεμ εαδ ηα αλξαδκζκΰδεΪ ενλάηαηα απκδεδεθτκνθ ηκ αθηέγεηκ. Δ Λαεπθέα εέξε αιδσζκΰκ ξλδζηδαθδεσ πκζδηδζησ, αδυθεμ πλδθ ηκ Νέεπθα ά ηκθ ΐαζέζεδκ Ώ‘: -551 η.Υ. Βπέ Εκνζηδθδαθκτ εηέαεηαδ ζηα ελεέπδα ηβμ Οηβλδεάμ αελσπκζβμ ηκ εΪζηλκ ηβμ ΜΪρθαμ εαδ δδλτεηαδ β επδζεκπά Μαρθβμ. -886 - 911. ηβθ Ϋεγεζβ ηκν ΛΫκθηκμ Σ΄ ηκν κθκτ ηθβηκθετεηαδ ΰδα πλυηβ θκλΪ β επδζεκπά Μαρθβμ, σηδ άηαθ απσ ηδμ αλξαδσηελεμ ηκν ΜκλδΪ εαδ αθάεε ζηβθ Μβηλσπκζβ Κκλέθγκν. «-ηα Άζνεα Ϋξκνηε ηβθ ηλέεζδηβ ίαζδζδεά ηκν Ώΰέκν ΏθδλΫα. ΑδαζπγΫθηα ηηάηαηα ηκν ΰζνπηκτ δδαεσζηκν αθάεκνθ ζηκθ Ϋίδκηκ αδυθα. -ηκ Μκθαζηάλδ ζηβθ ΚνπΪλδζζκ β εεεζβζκτζα ηβμ Παθαΰέαμ εέθαδ εηδζηΫθβ ηε νζδεΪ πκν πλκΫλξκθηαδ απσ παζαδκξλδζηδαθδεά ίαζδζδεά. Παλεηάλβζαθ κδ αλξαδκζσΰκδ σηδ ζε θνζδεσ ίλΪξκ εέξε ζεαζδζηεέ επδζεκπδεσμ γλσθκμ. Αβζαδά ζε παζαδκξλδζηδαθδεκτμ ξλσθκνμ ζηβθ ΚνπΪλδζζκ - παζαδΪ Καδθάπκζβ - νπΪλξεδ Ϋδλα Βπδζεσπκν. -ηβθ ΚνπΪλδζζκ νπΪλξεδ εαδ δετηελβ παζαδκξλδζηδαθδεά ίαζδζδεά. -Ο Α. ΠαζζΪμ, αλξαδκζσΰκμ δδεγθκτμ πλκίκζάμ εαδ ετλκνμ, ηδελσ ηηάηα ηκν ΰζνπηκτ δδαεσζηκν ηκ ξαλαεηάλδζε πμ πλκελξσηεθκ απσ εαζζδηεξθδεσ εΫθηλκ ενλδζεσηεθκ εεησμ ηβμ ΜΪθβμ. Παλεηάλβζε αηηδεσ τθκμ. Ώνησ ίΫίαδα ζάηαδθε σηδ κδ εαζζδηΫξθεμ ηβμ ΜΪθβμ εέξαθ επαθά ηε ηα εεησμ ηβμ ΜΪθβμ εαζζδηεξθδεΪ εΫθηλα. βηαζέα ηβθ κπκέα δεθ ηπκλκτηε θα παλαΰθπλέζκνηε Ϋξεδ εαδ β δδαπέζηπζβ σηδ β ίαζδζδεά ηκν Μκθαζηβλέκν πλΫπεδ θα εεηέζγβθ ηκθ 6κ ά ηκθ 5κ αδυθα. -Ώπκθαζδζηδεάμ ζβηαζέαμ ζηκδξεέα ΰεθδεΪ ΰδα ηβθ δζηκλέα ηβμ ΜΪθβμ εαδ εδδδεΪ ΰδα ηβ Υλδζηδαθδεά απά εαδ δλΪζβ ηπθ Μαθδαηυθ Ϋθελαθ κδ αθαζεαθΫμ ζηβ ξελζκθέδα ΣβΰΪθδ. ΓζνπηΪ ηκν Ϋεηκν αδυθκμ πκν εξλβζδηκπκδάγβζαθ ζηβθ ηκδξκδκηέα ηβμ ίαζδζδεάμ δεέξθκνθ σηδ ζηκ ΣβΰΪθδ νπάλξε παζαδκξλδζηδαθδεσ εηέζηα. Άζζπζηε ξλδζηδαθδεσ εηέζηα ζε ξελζκθβζέδα εέθαδ αζθαζυμ παζαδσηελκ ηβμ Ώλαίκελαηέαμ. -ΠκζζΪ εαδ ζβηαθηδεΪ ενλάηαηα Ϋδεδιαθ σηδ β ξλδζηδαθδεά απά ζηκ ΣβΰΪθδ Ϊλξδζε απσ ηκνμ πλυηκνμ αδυθεμ ηβμ δδΪδκζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαδ δδεηβλάγβ επέ ζεδλΪ αδυθπθ. -Γζνπησμ δδΪεκζηκμ παζαδκξλδζηδαθδεάμ ίαζδζδεάμ ίλΫγβεε εαδ ζηκ Οέηνζκ. -ηβθ ανζά ηπθ δδεαζηβλέπθ ηκν Γνγεέκν απσεεδθηαδ ηηάηαηα ΰζνπηκτ δδΪεκζηκν παζαδκξλδζηδαθδεάμ ίαζδζδεάμ πκν ίλέζεκθηαδ ζηβθ αελσπκζβ ηκν αλξαέκν Γνγεέκν. Φαέθεηαδ πδγαθσ σηδ ζηκ Γτγεδκ νπάλξε εαδ δετηελβ παζαδκξλδζηδαθδεά ίαζδζδεά.
Οδ Ϋλενθεμ ηπθ εδδδευθ επδζηβησθπθ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ αλξαδκζκΰέαμ (TRANQAIR εαδ MEGAU) πεέγκνθ απκζτηπμ, σηδ ζηβ ΜΪθβ εεαζζδελΰάγβ κ κθκηαζγεέμ γανηαζησμ πκζδηδζησμ ηβμ παζαδκξλδζηδαθδεάμ ίαζδζδεάμ εαδ ζβηαθηδεΪ δβηδκνλΰάηαηα ηβμ ξλδζηδαθδεάμ ηΫξθβμ. Οδ εεεζβζέεμ ηκν ΜνζηλΪ, δεθ γεπλκτθηαδ πζΫκθ Ϊζξεηεμ πλκμ ηβθ εαζζδηεξθδεά παλΪδκζβ πκν εδβηδκνλΰάγβ ζηβ ΜΪθβ. Σα απκηεζΫζηαηα ηπθ αλξαδκζκΰδευθ ελενθυθ απΫδεδιαθ σηδ κ ξλδζηδαθδζησμ Ϋθηαζε ζηβ ΜΪθβ απσ ηκνμ πλυηκνμ αδυθεμ ηβμ δδαδσζευμ ηκν. Δίκαζ αέααζμ υηζ μζ πνζζηζακζηέξ ημζκυηδηεξ εδδιζμφνβδζακ ζηδ Μάκδ πμθθμφξ αζχκεξ πνμ ηδξ επμπήξ ημο Βαζζθείμο ημο Μαηεδυκμξ. Ο αλαίδεσμ εέθδνθκμ νπεξλΫπθε ηκνμ εαηκέεκνμ ηκν Γνγεέκν, ηβμ Λαμ, ηβμ Σενγλυθβμ, ηβμ Καδθάπκζβμ, ηβμ ΜΫζζαμ ε.ζ.π. θα δβηδκνλΰάζκνθ ηδμ εεαηκθηΪδεμ ηπθ κδεδζηυθ εαδ ξπλδυθ πκν ίλέζεκνηε ζηα νουηαηα ηκν ΣαςΰΫηκν, απσ ηκ Ώελπηάλδκ Σαέθαλκ ηΫξλδ ηκ Μαζετλδ εαδ ηβ Μεζηέθβ. Αοημί πμο άθδζακ ηα πανάθζα γδηχκηαξ αζθάθεζα ζημκ Σαΰβεημ δεκ ήηακ εζδςθμθάηνεξ αθθά πνζζηζακμί» (Σα ζηκδξεέα ανηΪ ΰδα ηδμ παζαδκξλδζηδαθδεΫμ εεεζβζέεμ ζηβ Λαεπθέα εαδ ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηβμ πελδκξάμ πλκΫλξκθηαδ απσ ηβ ηεζΫηβ «Πσηε κδ ΜαθδΪηεμ Ϋΰδθαθ Υλδζηδαθκέ», ηκν ΏθΪλΰνλκν ΚκνηζδζδΫλβ, ΑδδΪεηκλκμ θδζκζκθέαμ). «Δ αθηέζβοβ σηδ κδ ΜαθδΪηεμ Ϋΰδθαθ ξλδζηδαθκέ ηκθ 9κ αδυθα, απκδεέξγβεε εζθαζηΫθβ. (...) Δ ίαζδζδεά ζηκθ Άΰδκ ΏθδλΫα ηπθ Ώζτεπθ (...) κ εαγβΰβηάμ Ν. ΑλαθδΪεβμ ΰλΪθεδ: "έζπμ πλΫπεδ θα γεπλάζβ ηδμ ηκ εδαθσελαθκθ ηκν Ώΰέκν ΏθδλΫκν πμ αθάεκθ εδμ ηκθ 7κθ ά ηκθ 8κθ αδυθα". (...) ΚκθηΪ ζηβ γΫζβ Μκθαζηάλδ ζηβθ ΚνπΪλδζζκ ηδελά εεεζβζέα ηβμ Κκδηάζεπμ ηβμ Παθαΰέαμ θαέθεηαδ εηδζηΫθβ ηε νζδεΪ πκν ζηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηκνμ πλκΫλξκθηαδ απσ αλξαέα εηέζηαηα. Δ Ϋλενθα Ϋδεδιε ππμ ηκ αλξαέκ εηέζηα άηαθ παζαδκξλδζηδαθδεά ίαζδζδεά. ΐαζδζδεά ζηκθ Άΰδκ ΠΫηλκ. ΑδΪθκλα ενλάηαηα Ϋδεδιαθ σηδ εαδ ζηκθ Άΰδκ ΠΫηλκ νπάλξε παζαδκξλδζηδαθδεά ίαζδζδεά. (...) Ο ΑλαθδΪεβμ ζξβηΪηδζε ηβ ΰθυηβ σηδ "β επδπεδσΰζνθκμ ηεξθδεά ηκν αθαΰζτθκν ηβμ ΜΪθβμ δεθ εηπκδέαεδ ηβθ απσδκζδθ ανηκτ εδμ ηκθ 6κθ ά εαδ εδμ πλκΰεθΫζηελκθ αδυθα". (...) Δ ίαζδζδεά ηκν Μκθαζηβλέκν δτθαηαδ θα νπκζβθγά πμ Ϋλΰκθ ηκν 6κν αδυθκμ, έζπμ δ‘ απσ ηκν ηΫζκνμ ηβμ 5βμ εεαηκθηαεηβλέδκμ ξλκθκζκΰεέηαδ β εεέηεθβ εθ ηβ ηκπκγεζέα Άΰδκμ ΠΫηλκμ. (...) ΣβΰΪθδ: ΰδα ηκθ ξλσθκ κδεκδκηάμ ηκν αλξδεκτ θακτ κ ΑλαθδΪεβμ γεπλεέ ζβηαθηδεά ηβθ παλαηάλβζβ ηκν εαγβΰβηκτ Α. ΠΪζζα, εαηΪ ηκθ κπκέκ β γΫζβ ηκν ηθβηεέκν "ζε ξελζκθβζέδα πλκςπκγΫηεδ ξλσθκνμ πλδθ απσ ηβθ αλαίδεά γαζαζζκελαηέα" (...) ΐλΫγβεε ηηάηα γπλΪεδκν, ηκν κπκέκν ηα ξαλαεηβλδζηδεΪ δεέξθκνθ δβηδκτλΰβηα ηκν 5 κν ά 6κναδυθα. ηβθ έδδα επκξά πλΫπεδ θα αθάεεδ εαδ ηηάηα εδκθσελαθκν πκν ίλΫγβεε εεεέ. (...) Οδ Ϋλενθεμ ηκν 1979 θΫλαθε ζε θπμ ζηκδξεέα, ηα κπκέα κδάΰβζαθ ηκνμ ελενθβηΫμ ζηβ ΰθυηβ σηδ β ίαζδζδεά πκν ηεζεηκτζαθ ζηκ ΣβΰΪθδ αθάεεδ ζηκθ 7κθ αδυθα. Με ανηάθ ηβθ Ϊπκοβ ζνηθπθκτθ παλαηβλάζεδμ ηκν εαγβΰβηκτ Π. ΐκζεσπκνζκν. (...) ηκ ηεζαέκ εζέηκμ ηβμ ίαζδζδεάμ αθαζεΪθβεαθ 29 ηΪθκδ, ζηκνμ κπκέκνμ ίλΫγβεαθ θκηέζηαηα ηκν ΣδίΫλδκν ΐ‘ εαδ ηκν Μανλέεδκν, εαδ ανησ κδάΰβζε ηκνμ ελενθβηΫμ ζηβθ Ϊπκοβ σηδ κδ ηΪθκδ αθάεκνθ ζηκ ηΫζκμ ηκν 6κν αδυθκμ ηΫξλδ ηδμ αλξΫμ ηκν 7κν. (...) Σα πκλέζηαηα ηπθ αλξαδκζσΰπθ, Ϋξκνθ Ϋηζδ (ΠΑΔ (1980), ζ. 257): "(...) Ο ζεδζησμ ηκν 551 πκν αεκζκτγβζε έζπμ εαηΫζηλεοε ηβθ παζδΪ εεεζβζέα ηΫζα ζηβθ κπκέα γα ίλέζεκθηαθ κδ ηΪθκδ. Σκ εΪζηλκ γα (...) παλΫηεδθε αεαηκέεβηκ ηΫξλδ (...) ηβθ έδλνζβ ηκν γΫηαηκμ ΒζζΪδαμ πλκμ ηκ ηΫζκμ ηκν 7κν αδ. Σσηε θαέθεηαδ εΰεαηαζηΪγβεε ιαθΪ β θλκνλΪ ζηκ ΣβΰΪθδ εαδ εηέζηβεε β ίαζδζδεά πκν αθαζεΪθβεε ηΫξλδ ηυλα". (...) Δ Ϋεγεζβ ηπθ αθαζεαθυθ ηκν 1981 (ΠΑΔ (1981), ζ. 252): "(...) ηκ αλξδεσ εηέλδκ ηΫζα ζηκ κπκέκ ίλέζεκθηαθ κδ ηΪθκδ εαηαζηλΪθβεε ζηα ηΫζα ηκν 6κν αδ. ηε ηκ ηεΰΪζκ ζεδζησ ηκν 550/51. ΒπκηΫθπμ ηα εηελέζηαηα πκν ίλΫγβεαθ ζηκνμ ηΪθκνμ ηπκλκτθ θα ξλκθκζκΰβγκτθ ζηκθ 5κ – ηε α‘ ηδζσ ηκν 6κν αδ.". ηκ θασ ηκν Ώΰέκν ΝδεκζΪκν ζηκθ Κκηλυθα κδ ζξεηδεΫμ Ϋλενθεμ δεέιαθε σηδ ηκ αθαηκζδεσ ηηάηα απκηεζεέ αλξαδσηελκ πνλάθα εηέζηαηκμ ίνααθηδθυθ έζπμ ξλσθπθ. ηκ θσηδκ ηκέξκ ηκν θακτ ανηκτ εέθαδ εθηκδξδζηΫθεμ δτκ πζΪεεμ, β ηδα εέθαδ παζαδκξλδζηδαθδεά απσ εΰξυλδκ ελνγλσ ηΪληαλκ ηε αθΪΰζνθκ ζηανλσ εαδ ηα απκεαζνπηδεΪ Ώ εαδ Χ. απσ ηδμ πζβλκθκλέεμ ανηΫμ ζνθΪΰεηαδ ππμ Ϋξκνηε εαδ εδυ παζαδκξλδζηδαθδεά εεεζβζέα. ηκ Μκνζεέκ ηκν Γτγεδκν ίλέζεκθηαδ εδκθσελαθα πλκελξσηεθα απσ παζαδκξλδζηδαθδεσ θασ. Βπέζβμ ηηάηαηα ΰζνπηκτ δδαεσζηκν παζαδκξλδζηδαθδεάμ ίαζδζδεάμ πκν άηαθ ξηδζηΫθβ ζηβθ Ώελσπκζβ. Ώπσ ηα νπΪλξκθηα ζηκδξεέα ηπκλκτηε θα πκτηε ηε ίείαδσηβηα σηδ ηδα ηκνζΪξδζηκθ παζαδκξλδζηδαθδεά ίαζδζδεά νπάλξε ζηκ Γτγεδκ εαδ θαέθεηαδ σηδ ηΪζζκθ άζαθ εαδ πελδζζσηελεμ. (...) "Βδμ ηβθ πελδκξάθ ηβμ ΜΫζα ΜΪθβμ κ θασμ ηκν Ώΰέκν Πλκεσπδκν, ηκθ κπκέκθ εγευλβζα πμ εδεκθκηαξδεσθ εηέζηα ηκν 9κν αδυθκμ". (...) "Βθ ΜΪθβ δδεζυγβεαθ ηκδξκΰλαθέαδ εαδ ηβμ εδεκθκεζαζηδεάμ, πμ θκηέαπ, πελδσδκν, ζπαθδσηαηαδ εθ ΒζζΪδδ" (Ν.ΐ. ΑλαθδΪεβ, ΐνααθηδθαέ ηκδξκΰλαθέαδ ηβμ ΜΫζα ΜΪθβμ, ζ. 113-5). (...) Οδ εδδδεκέ ηεζεηβηΫμ παλαηάλβζαθ Ϋλΰα εδεκθκηαξδεάμ πελδσδκν, ΰζνπηΪ ηκν 7κν εαδ 8κν αδυθκμ, εαδ ανησ ζβηαέθεδ σηδ εαδ ζηβθ πελέκδκ πκν παλαηβλεέηαδ εΪπκδα τθεζβ δλαζηβλδκηάηπθ ζηβθ Πεζκπσθθβζκ, ζηβ ΜΪθβ ζνθεξέαεηαδ β δβηδκνλΰέα Ϋλΰπθ ηΫξθβμ. (...) ηβ Υελζσθβζκ ηκν ΣαδθΪλκν απσ ηκνμ πλυηκνμ ξλδζηδαθδεκτμ αδυθεμ αλξέαεδ β εαηαζεενά ξλδζηδαθδευθ εηδζηΪηπθ εαδ δβηδκνλΰεέηαδ ηκπδεά εαζζδηεξθδεά παλΪδκζβ. Δ δβηδκνλΰέα ηπθ Ϋλΰπθ ανηυθ αλξέαεδ, εαγυμ εέδαηε, ηκθ ηΫηαληκθ εαδ πΫηπηκθ αδ. εαδ δδαηβλεέηαδ ζε ηδα αδδΪζπαζηβ ζνθΫξεδα ηΫξλδ ηα θευηελα ξλσθδα. (...) Σβθ αθαηκζδεά πζενλΪ ηβμ ΜΪθβμ κ Νέεπθ δεθ ηβθ ΰθυλδζε. Έθαθ ηκνζΪξδζηκθ αδυθα πλκ ηβμ εηθαθέζεπμ ηκν Νέεπθκμ νπΪλξεδ επδζεκπά ζηβθ πελδκξά
ανηά εαδ κδ ξλδζηδαθδεΫμ εκδθσηβηεμ εέξαθ δβηδκνλΰβγεέ απσ ηκνμ ξλσθκνμ πκν ξηέζηβεαθ κδ παζαδκξλδζηδαθδεΫμ ίαζδζδεΫμ ηδμ κπκέεμ αθαθΫλκνηε» (ΏθΪλΰνλκν Ε. ΚκνηζδζδΫλβ, Ηζηνξία ηεο Μάλεο, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 138-154 εαδ 179). ΐείαέπμ, σξδ ησθκ κ ΜπλδΪμ εαδ εδδδεσηελα β Λαεπθέα άηαθ ξλδζηδαθδεσηαηα (πζβθ ηπθ ζΪίπθ Παΰαθδζηυθ επκέεπθ ηβμ) αζζΪ ζηα ξυηαηΪ ανηΪ Ϋδλαζαθ κ αΰδκμ ΏγαθΪζδκμ (818-885), επέζεκπκμ Μεγυθβμ, κ Ϊΰδκμ Θεσεζβηκμ (+870), επέζεκπκμ Λαεεδαδηκθέαμ, κ Ϊΰδκμ ΠΫηλκμ (852-922), επέζεκπκμ Άλΰκνμ, εαηαΰυηεθκμ απσ ηβθ Πσζβ, κ σζδκμ Θεκδσζδκμ κ θΫκμ (862-921), αζεβηάμ ζηβθ Ώλΰκζέδα, κ Ϊΰδκμ Θεσδπλκμ (+922), πκν αζεάηενζε ζηβ ΜκθεηίαζδΪ εαδ ηα Κτγβλα, εθυ κ σζδκμ Νέεπθαμ Ϋαβζε απσ ηκ 925-30 υμ 1005. Αδαζυακθηαδ επέζβμ ηα γατηαηα πκν επδηΫζεζαθ κδ Ϊΰδκδ ΏθΪλΰνλκδ, Κτλκμ εαδ ΕπΪθθβμ, εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ αλαίδεάμ επέγεζβμ ζηβθ ΜκθεηίαζδΪ. Αδαπδζηυθκνηε σηδ εΪγε Ϊζζκ παλΪ εδδπζκζΪηλεμ άηαθ κδ Πεζκπκθθάζδκδ υμ ηκθ ελξκησ ηκν σζδκν Νέεπθα, αθκτ νπΪλξκνθ ησζκδ Ϊΰδκδ Ϋθαθ αδυθα πλδθ ηκθ σζδκ Νέεπθα. Βδδδεσηελα κ Ϊΰδκμ Θεσεζβηκμ σθηαμ επέζεκπκμ πΪληβμ ζνθδζηΪ απσδεδιβ ηβμ ξλδζηδαθδεσηβηαμ ηβμ πσζβμ ανηάμ, εθΪθηδα ζε σζα ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βδυ θα πλκζγΫζκνηε αεσηβ ηδα αθηέθαζβ ηπθ ηεζενηαέπθ. Βθυ κ ΡαζζδΪμ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ ΏνηκελΪηκλα Κπθζηαθηέθκ Γ‘ ΠκλθνλκΰΫθθβηκ σηδ «αΰθκκτζε παθηεζυμ ηβθ εζζαδδεά πλαΰηαηδεσηβηα» (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 10), πζησζκ παλαεΪηπ (σ.π., ζ. 64), ζτηθπθα ηε ηβ ΰθπζηά πζΫκθ θεκπαΰαθδζηδεά ηαεηδεά, παλαγΫηεδ πμ αιδσπδζηβ ηβθ – ζαθγαζηΫθβ, σππμ πζΫκθ Ϋξεδ απκδεδξγεέ – πζβλκθκλέα ηκν ΠκλθνλκΰΫθθβηκν πελέ τπαλιβμ Βγθδευθ Βζζάθπθ ζηκνμ ξλσθκνμ ηκν ΐαζέζεδκν Ώ‘ (867-886 η.Υ.). Πλκθαθυμ κπκδκζδάπκηε «παθηεζυμ αθαιδσπδζηκμ» (ά εαδ «ηδελσθκνμ») Ϊθγλππκμ ηεηαηκλθυθεηαδ ζε «αιδσπδζηκ», αλεεέ θα ζΫεδ κ,ηδδάπκηε ζνηθΫλεδ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Γδα ηδμ εαηβΰκλέεμ εθαθηέκθ ηκν ζδκν Νέεπθα: i) Φεοδήξ ηαηδβμνία εκακηίμκ ημο Οζίμο Νίηςκα, υηζ δμθμθυκδζε ημκ δμφηα Ακηίμπμ, μ μπμίμξ είπε «ηδκ δμοηζηήκ ανπήκ ηδξ ηςκ εεκζηχκ πχναξ» ηζ μ μπμίμξ ηάπα ήηακ Παβακζζηήξ μ ίδζμξ. Ώμ δκτηε πλυηα πκδκμ άηαθ κ Ώθηέκξκμ ανησμ. Ο Κπθζηαθηέθκμ ΠκλθνλκΰΫθθβηκμ ΰλΪθεδ λβηΪ ζηκ Πξνο ηδίνλ πηφλ Ρσκαλφλ (εεθ. 50, ζ. 232, ζη. 31) σηδ ζηκνμ Μδζβΰΰκτμ εαδ Βαελέηεμ ζηΫζθκθηαθ Ϊλξκθηεμ δδκλδζηΫθκδ απσ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, εεπλσζππκδ ηβμ ίνααθηδθάμ εικνζέαμ. Ο ΰεληαθσμ δζηκλδεσμ Hopf ΰλΪθεδ: «πζβθ ανηυθ [ΏλΪίπθ επδδλκηΫπθ] θγεέλκνζδ ηβθ ξυλαθ [Λαεπθέα] εαδ Ϊΰλδκδ ΰεέηκθεμ, κδ ζΪίκδ Μδζβΰΰκέ, κέηδθεμ, εαέπελ ηαζζσηεθκδ νπσ δκτεα δδκλδασηεθκν νπσ ηκν ανηκελΪηκλκμ, κέκμ κ νπσ ηκθ ίδκΰλΪθκθ ηκν Νέεπθκμ αθαθελσηεθκμ Ώθηέκξκμ, δδαηβλυζδ ηβθ ηε εδδπζκζαηλεέαθ εαδ πκδαθ ηδθα αθειαληβζέα, επδξεδλκτθηεα ανγαέλεηαμ ζβζηλδεΪμ επδδλκηΪμ εθαθηέκθ ηπθ πκδηθέπθ ηπθ Λαεεδαδηκθέπθ, ζβζηετκνζδ εδλβθδεκτμ κδκδπσλκνμ εαδ πλκΪΰκνζδ πμ ηαξαδλκίΰΪζηαδ ηκνμ πζεκθεεηδεκτμ ζεκπκτμ ηπθ επδξπλέπθ αλξσθηπθ». νηπΫλαζηα: κ δκτεαμ Ώθηέκξκμ δεθ άηαθ ΒδδπζκζΪηλβμ, σππμ εαευμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αθκτ άηαθ δδκλδζηΫθκμ απσ ηκθ έδδκ ηκθ ΐνααθηδθσ Ολγσδκικ ΏνηκελΪηκλα. Μσθκ Ολγσδκικδ ΰέθκθηαθ Ϊλξκθηεμ ζηκ ΐναΪθηδκ. Ώπζυμ δδκδεκτζε ηβθ ξυλα ηπθ ζΪίπθ Παΰαθδζηυθ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πζησζκ, απκεαζκτθ (Αεζηέκ ητπκν ΤΒΒ #28) ηκθ Ώθηέκξκ παΰαθδζηά "αλξδελΫα"! Ώπσ πκτ εδ υμ πκτ ανησ; Ώπσ ηβθ πκζνγερζηδεά θαθηαζδκπζβιέα; Σδ ζΫεδ κ ίέκμ ηκν Οζέκν (156ί): [ηβθ δδαγάεβ ηκν Οζέκν, πζβλκθκλκτηαζηε, σηδ ηκ ηκθαζηάλδ ηκν εέξε εαδ δνκ ηεησξδα, Ϋθα ζηκ εζαίκξυλδκ, εαδ Ϊζζκ ζηκ Παλυλδκ, ηα κπκέα νπΪΰκθηαθ ζηβθ ενλέαλξβ ηκθά εαδ ηα κπκέα εέξαθ απκεηάζεδ πελδκνξέα ηεΰΪζβ, απσ δπλεΫμ ενζείυθ Υλδζηδαθυθ.] ««Ώμ ζνθεξέζβ εαδ πΪζδ κ ζσΰκμ ηβ δδάΰβζβ ηπθ γανηΪηπθ εαδ Ϊμ αθαθΫλεδ δδ‘ κζέΰκθ εαδ ηα ζξεηδεΪ ηε ηκθ αζαασθα εεεέθκθ Ώθηέκξκθ, κ κπκέκμ δδαενίελθκτζε πμ δκτεαμ ηβθ ξυλα ηπθ εγθδευθ. Βπεδδά Ϋθηαζε ζε εζξΪηβ ειαξλεέπζδ, άηαθ ενξΪλδζηκ ζ‘ ανησθ θα γεπλεέ αζάηαθηα εαδ σζα κ ΜΫΰαμ [=κ σζδκμ] δδΫηαιε ηε ηβθ Ϋΰΰλαθβ δδαγάεβ ηκν. Λκδπσθ, αθκτ επάΰε ηε πκζτ γλΪζκμ ζηκ ηεησξδκ ηβμ ηκθάμ πκν ζνθυλενε ηε ηβθ ηκπκγεζέα ηπθ εγθδευθ, δδΫηαζζε θα ΰέθβ κ ησπκμ εαηΪζνηΪ ηκν. ηαθ δε, κδ παλσθηεμ εεεέ ηκθαξκέ, ηκθ δεΫηεναθ θα απκθτΰβ θα πλαΰηαηκπκδάζβ ηΫηκδα ίκνζά, πλκίΪζζκθηεμ εαδ ηβθ Ϋΰΰλαθβ δδαγάεβ ηκν ηΪεαλκμ, εεεέθκμ άηαθ ζαθ σθκμ, εαηΪ ηβθ παλκδηέα, πκν άεκνε Ϊζηαηα. (...) ΜεηΪ ηκτηκ, ζκδπσθ, εεπζβλυθκθηαμ ηβθ επδγνηέα ηκν, κ θδζκδαέηκθαμ εεεέθκμ εαδ αγελΪπενηκμ εαηΪ ηβθ εαηέα, εηκπκγΫηβζε εεεέ ηβθ ανζαέα εαδ ηβθ ζεβθά ηκν, εαδ πελδΫθλαιε ηκθ ησπκ ενεζδευμ επδ-
δδυεκθηαμ θα ηκθ ίείβζυζβ. (...) Βεεέθκμ ηεθ, αυθηαμ ηκθ ηλνθβζσ εαδ ξαζαλσ ίέκ ηκν δκνζετκθηαμ ζηδμ αδζξλΫμ εαδ εηβθυδεδμ πλΪιεδμ ηπθ αεΪγαληπθ βδκθυθ, εαδ ηε ΰνθαέεεμ αζεζΰεέμ εαδ ηαθδαεΫμ ηΫζα ζηβθ ζεβθά ζνθαθαζηλεθσηαθ. ΒπδπζΫκθ δε, εαδ ζε αεαηαθσηαζηεμ πλΪιεδμ εαδ ζε Ϊζζα ηνζαλΪ Ϋλΰα εαδ εθαΰά, β αθαέζξνθηκμ εεεέθβ ονξά άηαθ παλαδκηΫθβ, ηβ απαλθκτηεθκμ εαγσζκν ηα ελνπηΪ ηβμ αδζξτθβμ. (..) αθκτ εθαθελυγβ κ ΜΫΰαμ ηβθ θτεηα, πλυηα ηεθ ηε ηεΰΪζα θσίβηλα εθαέθεηκ σηδ εεθκίέαεδ ηκθ ηκζηβηέα, Ϋπεδηα δε, αθκτ ηκθ Ϋπζβιε ζηκ πζενλσ εαδ ηε ηβθ ζηανλκθσλκ λΪίδκ, ηκν πλκεΪζεζε εαέλδα κδτθβ. ηαθ δε ανησμ ειτπθβζε απσ ηκθ ζθκδλσ πσθκ, ΰεηΪηκμ απσ θλέεβ εαδ θσίκ, Ϋίζεπε αδζγηυμ ανησθ πκν ηκθ Ϋπζβιε θα ειΫλξεηαδ απσ ηβθ ζεβθά˙ ηκθ κπκέκθ, ηε γλβθυδβ θπθά, δδΫηαζζε ηκνμ νπβλΫηεμ ηκν θα ζνζζΪίκνθ. Βπεδδά δε, δεθ άηκ ζ‘ ανηκτμ γεαησμ κ ζδκμ, ησηε εαηΪζαίε, κ δεέζαδκμ, απσ πκτ ηκν άζγε ηκ δεδθσ ανησ, εαδ σηδ, αηΫηλπμ παλαθσηβζε, άηκ ανησμ κ ζδκμ, πκν εθΪθβ εαδ ηκθ Ϋπζβιε, απκδδυεκθηΪμ ηκθ, πμ αθσζδκθ, απσ ηα δδεΪ ηκν. ΏηΫζπμ, ζκδπσθ, αθκτ επδίδίΪζηβεε ζηκ σξβηΪ ηκν, Ϋθνΰε ΰδα ηβ πΪληβ. Βπεδδά δε άηκ αθσλβηκμ κ πσθκμ, δεθ δδάθνζε πελδζζσηελκθ απσ ηλδΪθηα ζηΪδδα, ελανΰΪακθηαμ εαδ γλβθυθηαμ εαδ ηβ δνθΪηεθκμ θα πλκξπλάζεδ πελαδηΫλπ. Καδ αθκτ εαηΫίβ απσ ηκθ έππκ, ζηβθ ηΫζβ ηβμ ζεπθσλκν, αγζέπμ ηεζεέπζε ηβθ απά ηκν, ιεονξυθηαμ ζηα ξΫλδα ηπθ νπβλεηυθ ηκν. (...) Σκ δε εζεεδθσθ εεεέθκν ζυηα, σηαθ ηβθ επκηΫθβ θτεηα ηεηεθΫλγβ ζηβθ πΪληβ, σππμ πκζτμ πελέ ηκτηκν ΰέθεηαδ ζσΰκμ, θπηδΪ, δεθ ΰθπλέαπ απσ πκτ πλκελξσηεθβ, εαηΫεανζε ηκ θΫλεηλκ, ηααέ ηε ηκ ζυηα ηκν αγζέκν, εαδ ηκ Ϋεαηε ζηΪξηβ». Δ «δδΫθειβ» ηεηαιτ Ώθηέκξκν εαδ Νέεπθα δεθ άηαθ ζκδπσθ ΰδα γλβζεενηδεκτμ ζσΰκνμ (Υλδζηδαθκέ εαηΪ Βγθδευθ), δδσηδ: 1) κ Ώθηέκξκμ άηαθ, σππμ εέπαηε ΐνααθηδθσμ Ϊλξκθηαμ δδκλδζηΫθκμ απσ ηκθ ΏνηκελΪηκλα εδ σξδ Βγθδεσμ. 2) β δδαηΪξβ αθκλΪ ΰαέεμ, εηάηαηα, εδ σξδ πλκζπΪγεδα εεξλδζηδαθδζηκτ ηπθ ζΪίπθ ά Ϊζζπθ Παΰαθδζηυθ. 3) ΜεηΪ γΪθαηκθ δεθ νπΪλξεδ θσθκμ, δνζηνξυμ ΰδα ηκκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν γΫζκνθ θα ηΪμ πεέζκνθ σηδ κ Νέεπθ δκζκθσθβζε (...εθ απά θνζδεΪ) ηκθ Ώθηέκξκ. ΤπΪλξεδ ησθκ γατηα. Σκ σηδ κ Ώθηέκξκμ δδΫπλαιε ανηΪ ηα Ϋλΰα εαδ πΫγαθε, αθκτ εέξε άδβ πλκ πκζζκτ πεγΪθεδ κ σζδκμ Νέεπθαμ, απκδεδεθτεηαδ ζηκ ζνΰεεελδηΫθκ εεθΪζαδκ ηκν ίέκν. ε ανησ δδαίΪακνηε ΰδα ηβ δδαγάεβ ηκν σζδκν Νέεπθα, β κπκέα αζθαζυμ αθκέξηβεε εαδ εθαλησζηβεε ηεηΪ γΪθαηκθ. ΒπδπζΫκθ, κδ νπβλΫηεμ δεθ Ϋίζεπαθ ζηβ ζεβθά ηκν Ώθηέκξκν ηκθ ζδκ. νθεπυμ, εέηε κδ ΠαΰαθδζηΫμ γα δεξηκτθ σηδ κ Νέεπθαμ άηαθ σζδκμ εαδ Ϋεαθε ηεηαγαθΪηδα γατηαηα εέηε γα πΪοκνθ θα οετδκθηαδ αδζξλΪ εαδ ιεδδΪθηλκπα δζξνλδασηεθκδ σηδ κ σζδκμ Νέεπθ εθ απά ζεσηπζε ηκθ Ώθηέκξκ. (εΪθ άηαθ «ζεεπηδεδζηΫμ κλγκζκΰδζηΫμ», ησηε γα Ϋπλεπε θα δζξνλδζηκτθ εέηε σηδ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ γανηαηκνλΰσ ζνηίΪθ δεθ ζνθΫίβ εέηε σηδ κ γΪθαηκμ ηκν Ώθηέκξκν, πκν ίείαέπμ ζνθΫίβ ηεηΪ ηβθ εκέηβζβ ηκν κζέκν Νέεπθα, εζθαζηΫθα απκδσγβεε απσ ηκθ ίδκΰλΪθκ ζε γατηα ηκν ηεζενηαέκν). ΐΫίαδα, ηδ Ϊζζκ θα πελδηΫθεδ εαθεέμ, απσ οετηεμ πκν δΫξκθηαδ ησθκ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ απσ ηα ΰλαθσηεθα ηκν ίέκν; ΑΫξκθηαδ ανησ πκν κ ίέκμ ζΫεδ, σηδ κ Ώθηέκξκμ ηδηπλάγβεε απσ ηκθ Νέεπθα, αζζΪ αλθκτθηαδ δέξπμ εαηηέα απσδεδιβ πελέ ηκν αθηδγΫηκν ηα ΰλαθσηεθα σηδ επλσεεδηκ ΰδα ηεηαγαθΪηδκ γατηα. μ πσηε γα πδζηετκνθ ζε ζνθπηκζέεμ εαδ πλΪζδθα αθγλππΪεδα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Γδαηέ δΫξκθηαδ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ δδαζηλείζυθκθηαμ ηα παηελδεΪ εεέηεθα;
ii) Φεοδήξ ηαηδβμνία εκακηίμκ ημο Οζίμο Νίηςκα, υηζ έζθαλε ημοξ θάαμοξ Παβακζζηέξ ημο Σατβέημο. Σδ ΰλΪθεδ κ ίέκμ (162α): «ΚΪπκδκδ πκθβλκέ εαδ ίΪζεαθκδ δαέηκθεμ παλεεέθβζαθ εΪπκηε ηελδεκτμ πκν εαηκδεκτζαθ ζηβ ξυλα ηπθ εγθδευθ, εαδ ηκνμ κπκέκνμ ζνθάγδααθ κδ εΰξυλδκδ θα κθκηΪακνθ Μβζδΰΰκτμ («Σεζξῖθέμ ηδθεμ εαὶ ίάζεαθκδ δαίηκθεμ ἐιώληβμάθ πκηε ἐθίκνμ ηθ ηὴθ ξώλαθ ζαξόθηπθ ηθ ἐγθδεθ, κὓμ δὴ εαὶ Μδζδΰΰκὺμ εαζεῖθ εἰώδαζδθ κἱ ἐΰξώλδκδ»), Ϊθδλεμ αδηκξαλεέμ εαδ ηε θκθδεΫμ δδαγΫζεδμ, εαδ κδ κπκέκδ εέξαθ πσδδα πκν Ϋηλεξαθ ζηβθ εαεέα εαδ ηέπκηε Ϊζζκ δεθ εΰθυλδααθ, παλΪ ησθκθ θα ζβζηετκνθ πΪθηκηε εαδ Ϊπζβζηα θα αλπΪακνθ ηα ιΫθα πλΪΰηαηα. Γδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκ άγεζαθ θα εαηΫζγκνθ ζηκ ηθβηκθενγΫθ ηεησξδκ ηβμ ηκθάμ, εαδ θα δδαλπΪζκνθ ηα εεεέ νπΪλξκθηα γλΫηηαηα ηβμ ησθβμ. (..) Καδ άηαθ πζάγκλμ αθΪηδεηκ, εαδ θΫκν εαδ αεΪγεεηκδ ζηβθ κληά, κδ κπκέκδ αθκτ άζγαθ κπζδζηΫθκδ ηε ζσΰξεμ ζηδμ ζηΪθεμ εαδ ηα εκπΪδδα, σζκ ηπκλκτζαθ Ϋθελαθ εδμ πΫλαμ ηβθ πκθβλά ηκνμ ζεΫοδ εαδ, αθκτ Ϊλπαιαθ ζβζηλδευμ ηα γλΫηηαηα, ηα επάΰαθ ζηβ
ξυλα ηκνμ ζαθ Ϊΰλδα γβλέα. (...) σηαθ εεεέθκδ Ϋθγαζαθ ζηβθ ξυλα ηκνμ ηααέ ηε ηα γλΫηηαηα, εθαθΫλπζε ηα ζνθβγδζηΫθα ηκν ζβηεέα εαδ εδυ κ ηΫΰαμ. Αδσηδ, αθκτ εηθαθέζγβεε ΰλάΰκλα ζηκθ τπθκ ηκνμ, εθυ εεεέθκδ κδ εαεσζξκζκδ εεκδηυθηκ, θΪθβεε ζαθ θα κδβΰά εηπλσμ ηκνμ δτκ ζετζκνμ δζξνλκτμ δζξνλκτμ εαδ ζηβθ δτθαηβ αεαηαηΪξβηκνμ (...). Καδ πλυηα ηεθ, πζβΰΫμ εαηΪ ηπθ παλεδυθ επδθΫλεδ ζηκνμ ηδαλκτμ. Έπεδηα, θΪθβεε θα εικληκτθ εθαθηέκθ ηκνμ εαδ κδ ζετζκδ, απσ ηα δαΰευηαηα ηπθ κπκέπθ αθκτ θκίελΪ εηπζππέζγβζαθ εαδ ιτπθβζαθ ζτθηλκηκδ εαδ εαηαθκίδζηΫθκδ, Ϊζζκδ ηεθ εέξαθ ηα πλσζππα εαδ ηα ηΪηδα παλαηκλθπηΫθα, Ϊζζπθ δε ηα ηεζαθδΪζηαηα εαδ ηα κδδάηαηα άηαθ κζκθΪθελα ζηκ ζυηα (...). Καδ Ϋηζδ, σζα ζνθΫίβζαθ ζηκθ τπθκ ηκνμ δεθ άζαθ αθτπαλεηκ γΫαηα, αζζΪ εαδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εθαέθκθηκ εαδ εγανηΪακθηκ (...). Ώθκτ, ζκδπσθ, Ϋΰδθαθ αηΫζπμ γεληκέ ζηβθ ηεηΪθκδα εαδ επζάΰβζαθ δζξνλυμ ζηβθ εαλδέα, κηκζκΰκτζαθ ηβθ αηαληέα. Έπεδηα, εαδ ηκνμ εανηκτμ ηπθ ηαζαθέακθηεμ, «Βζεεδθκέ εέηεγα», Ϋζεΰαθ, «ΰδα ηβθ εαεκίκνζέα ηαμ, εαδ Ϊγζδκδ ΰδα ηβθ ησζηβ εαδ ηβθ πκζζά ηκξγβλέα ηαμ». Βπέ πζΫκθ δε, παλαεαζκτζαθ γεληυμ εαδ ανηκτμ ηκνμ ζνΰΰεθεέμ ηπθ θα ηεηαίκτθ ΰλάΰκλα ζηκ δελσ ηκθαζηάλδκθ, εαδ θα πλκζθΫλκνθ γεληά δεεζέα νπΫλ ανηυθ ζηκθ ζδκ, εαδ θα ζνηθπθάζκνθ εαγαλΪ σηδ γα επαθαθΫλκνθ ζηδμ ζηΪθεμ εαδ ηα ηαθηλδΪ ηκνμ σζα ζβζηλδευμ αθάλεζαθ, εαδ σηδ εαγσζκν δεθ γα ηκζηκτθ πζΫκθ θα δδδκπκδκτθηαδ ηέπκηε απ‘ ανηΪ. Ώθκτ, ζκδπσθ, Ϋΰδθε ανησ, εαδ ηδμ δκγεέζεμ νπκζξΫζεδμ αεκζκτγβζε β επδζηλκθά ηπθ γλεηηΪηπθ, αηΫζπμ επαθάζγαθ ζηβθ πλυηβ νΰεέα εαδ εεεέθκδ πκν νπείζάγβζαθ ζε ησζα δεδθΪ. (...) ΑΫκμ, ζκδπσθ, Ϋεηκηε ηεΰΪζκ εαηΫζαίε απσ ηκ παλΪδεδΰηα ανησ, σζα ηα ηΫζβ ηβμ θνζάμ εαδ ηκνμ ζνηπαηλδυηεμ. Καδ απσ ηκθ θσίκ ανησθ, β ίΪλίαλβ εαδ αηέγαζβ εεεέθβ θτζδ, αθκτ εζβζησθβζε ηβθ κδεεέα εαδ θνζδεά αΰλδσηβηα, Ϋγεζε σλκνμ εαδ κλεέζγβεε θα ηβθ επεηίαέθεδ ζηα αβηάηαηα ηβμ ηκθάμ». ηκ αλξαέκ εεέηεθκ, ηκν εθσμ (Κκνηζκνηκνζέκν) απσ ηκνμ δνκ ευδδεεμ ηκν ίέκν ηκν Νέεπθκμ, ΰλΪθεδ: «...Σεζξέθεμ ηδθε εαδ ίΪζεαθκδ δαέηκθεμ ειυληβζαθ πκηε εθέκνμ ηπθ ηβθ ξυλαθ ζαξσθηπθ ηπθ Ώγλδευθ, κτμ δβ εαδ Μδζβΰΰκτμ εαζεέθ εδυγαζδθ....», εθυ ζηκ δετηελκ ευδδεα αθηέ ΰδα «Ώγλδευθ» ΰλΪθεδ: «Βγθδευθ»: «...ηπθ Βγθδευθ βθ δβ εαδ εαδ Μδζβΰΰκτμ εαζεέθ..». ππμ εαδ θα Ϋξεδ, κ ίέκμ αθαθΫλεηαδ ζε ζΪίκνμ ΠαΰαθδζηΫμ, «Βγθδεκτμ πκν ηκνμ εαζκτζαθ Μδζβΰΰκτμ». ξδ ζε «Βγθδεκτμ ΜαθδΪηεμ». Αβζαδά εέθαδ κδ Μδζβΰΰκέ, πκν εθ ηΫζεδ εεξλδζηδαθδζηβεαθ Ϋπεδηα απσ ηεηαγαθΪηδκ γατηα ηκν κζέκν, εδ σξδ αυθηκμ ανηκτ κτηε ηε ηβθ απεδζά ξλάζβμ ίέαμ απσ ηκθ ανηκελαηκλδεσ ζηλαησ. Λάηςκεξ Δεκζημί ζε ηακέκα ιένμξ ημο αίμο ημφ μζίο Νίηςκα δεκ ακαθένμκηαζ, μφηε έιιεζα μφηε άιεζα. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ κ ζδκμ Νέεπθ Ϋζθαιε ηκνμ Μδζβΰΰκτμ. Ώνησ εέθαδ οΫηηα, σππμ απκδεδεθτεηαδ απσ ηκ ίέκ ηκν Οζέκν. ΜεηΪ γΪθαηκθ γατηα δεθ ζκΰαλδΪαεηαδ πμ «θσθκμ». Καθεέμ δεθ Ϋζθαιε εαθΫθαθ, ηκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα Ϋΰδθε. ηαθ κδ Μδζβΰΰκέ ζνηθυθβζαθ θα επδζηλΫοκνθ ηα εζαπΫθηα αυα, κ ζδκμ πλκεΪζεζε εαδ δετηελκ γατηα γελαπετκθηΪμ ηκνμ απσ ηδμ πζβΰΫμ. Ώπζυμ, ζκδπσθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδαζηλείζυθκνθ ηκθ ίέκ ηκν Οζέκν Νέεπθκμ, εαδ εΪγε γατηα ηκν ηεηαγαθΪηδκ ηκ παλκνζδΪακνθ πμ εθ απά θσθκ. Αέξπμ απκδεέιεδμ. Αέξπμ ζηκδξεέα. Αέξπμ, Ϋζηπ, εΪπκδεμ εθδεέιεδμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ απκεαζκτζαθ ηκνμ ζΪίκνμ ΠαΰαθδζηΫμ «Σεζξδθκτμ», δβζαδά δαέηκθεμ, «ζε ηδα πλκζπΪγεδα δαδηκθκπκδάζευμ ηκνμ». Αβζαδά, ΰδα θα ηκνμ παλκνζδΪζκνθ πμ εαεκτμ εαδ επδεέθδνθκνμ, ει αδηέαμ ηκν Παΰαθδζηκτ ηκνμ. Ώπκελτπηκνθ (ά αΰθκκτθ) κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκέ ζΪίκδ άηαθ ίΪλίαλκδ ζβζηΫμ˙ σππμ ΰλΪθεδ εδ κ Γεληαθσμ δζηκλδεσμ Hopf (ηκ εεέηεθκ εέθαδ παλαπΪθπ), ανηκέ κδ ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «θδζάζνξκδ αΰαγκέ ζΪίκδ ΠαΰαθδζηΫμ» επδξεδλκτζαθ ηαεηδεΪ ζβζηλδεΫμ επδδλκηΫμ εαηΪ ηπθ εκπαδδυθ ηπθ Λαευθπθ, ζάζηεναθ εαδ ζεσηπθαθ εδλβθδεκτμ κδκδπσλκνμ εαδ, ηΫζκμ, ανηΪ ηα παΰαθδζηδεΪ αΰΰεζκτδδα ξλβζέηεναθ πμ Ϋηηδζγκδ ηαξαδλκίΰΪζηεμ ζηβθ νπβλεζέα ηκπδευθ «αλξσθηπθ». Αεθ νπάλιε πλκζπΪγεδα δαδηκθκπκέβζάμ ηκνμ: ησθκδ ηκνμ, ηε ηα Ϋλΰα ηκνμ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ζΪίκδ εΫλδδααθ επΪιδα ηΫηκδκνμ ξαλαεηβλδζηκτμ σππμ «ίΪλίαλκδ». Πκζτ ζπζηΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ ηκνμ Μδζβΰΰκτμ «αθεπέδεεηκνμ εεξλδζηδαθδζηκτ». ζκ πδκ ίαλίαλδεσμ εαδ αδηκξαλάμ άηαθ εΪπκδκμ ζασμ, ησζκ πδκ αθεπέδεεηκμ εεξλδζηδαθδζηκτ άηαθ, ησζκ πδκ πκζτ αλΰκτζε θα εεξλδζηδαθδζηεέ. ΐΫίαδα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ ησζκ πκλπηΫθκδ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, υζηε θηΪθκνθ θα ζνηπαγκτθ ηκνμ ίΪλίαλκνμ ζΪίκνμ ΠαΰαθδζηΫμ εαδ ηκνμ ίΪλίαλκνμ αλαεβθκτμ εαηαεηβηΫμ ηβμ Κλάηβμ, πκν Ϋεαθαθ επδδλκηΫμ ζηβ Λαεπθέα εαδ ηκ Ώδΰαέκ αθηέζηκδξα. ΐΫίαδα, ηε ηδα εαζά αθΪΰθπζβ ηκν εεδηΫθκν εαηαζαίαέθεδ εαθεέμ σηδ δεθ απκεαζεέ κ ίδκΰλΪθκμ «Σεζξέθεμ» ηκνμ Μβζδΰΰκτμ, αζζΪ ηκνμ δαέηκθεμ κδ κπκέκδ παλαεέθβζαθ ηκνμ Μβζδΰΰκτμ θα αλπΪικνθ αυα απσ ηβ Μκθά. ηαθ, ίΫίαδα, κδ ΠαΰαθδζηΫμ «ελενθβηΫμ» δεθ ιΫλκνθ ηδ δδαίΪακνθ, αθ δδΪίαζαθ πκηΫ ηκθ ίέκ ηκν Οζέκν, επσηεθκ εέθαδ θα δδαζηλείζυζκνθ ηβ ίδκΰλαθέα εαδ θα δζξνλέακθηαδ ππμ κδ ΐνααθηδθκέ απκεα-
ζκτζαθ «Σεζξέθεμ» (δαέηκθεμ) ηκτμ ίΪλίαλκνμ ζΪίκνμ ΠαΰαθδζηΫμ, αθηέ ηκν ζπζηκτ σηδ κδ δαέηκθεμ («Σεζξέθεμ») παλαεέθβζαθ ηκνμ Μδζβΰΰκτμ θα εζΫοκνθ ηβθ Μκθά. Να κζκεζβλυζκνηε παλαηβλυθηαμ σηδ κδ έδδκδ κδ εζΫθηεμ Μδζβΰΰκέ Ϋζηεδζαθ ηκνμ Μδζβΰΰκτμ ζνΰΰεθεέμ ηκνμ θα ηεηαίκτθ ζηβ Μκθά εαδ θα δεεηετζκνθ ηκθ ζδκ.
iii) Φεοδείξ ηαηδβμνίεξ ηαηά ημο Οζίμο Νίηςκα υηζ έζθαλε ημοξ Ημοδαίμοξ ηδξ πάνηδξ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ κ ζδκμ Νέεπθ εαηΫζθαιε ηκνμ Εκνδαέκνμ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ. Ώνησ εέθαδ αθαζβγΫμ. Να ηδ ΰλΪθεδ κ ίέκμ (130α ε.ε.): «..αεκζκνγκτζε ηκ δλσηκ πκν θΫλεδ πλκμ ηκ Ώητεζδκθ. ηαθ δε Ϊεκνζαθ κδ εΪηκδεκδ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ ηβθ Ϊθδιέ ηκν ζηδμ Ώητεζεμ, ηε σζβ ηβθ πλκγνηέα εαδ ηκθ αάζκ, εαδ κδ Ϊλξκθηεμ εαδ κ νπσζκδπκμ ζασμ, Ϋηλεξαθ απθενζηέ εεεέ (..) εαδ κζσγεληα ηκθ δεΫηεναθ θα Ϋζγβ ηΫξλδ ηβ πΪληβ. Καδ αεσηβ δδσηδ, επδδβηδεά θσζκμ, εαδ δεδθυμ εηΪζηδαε ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ (...). Βιαδηέαμ ανηκτ, δεΫηεναθ ηκθ Άΰδκθ θα ηεηαίά ζηβθ παηλέδα ηκνμ ΰδα θα ηκνμ ζυζβ απσ ηκθ εέθδνθκ (...) Καδ ενξαλέζηπμ απεδΫξγβ ηβθ παλΪεζβζδ εαδ ζνηθπθκτζε, νπκζξσηεθκμ εαδ ηβθ απαζζαΰά απσ ηκθ εέθδνθκ, εΪθ ίείαέπμ, εαδ ανηκέ Ϋδδπξθαθ Ϋιπ απσ ηβθ πσζδ ηκνμ ηκνμ δδαηΫθκθηεμ εεεέ Εκνδαέκνμ, ΰδα θα ηβθ ηβθ εαηαηκζτθκνθ ηε ηα ίδεζνλΪ ηκνμ άγβ εαδ ηδΪζηαηα ηβμ δδεάμ ηκνμ γλβζεεέαμ («εἴ ΰε εαὶ αηκὶ ηὸ πλκζκδεκῦθ αηκῖμ ἰκνδαρεὸθ θῦζκθ ἔιπ ημ αηθ πόζεπμ ἀπεζάζαδεθ, ἵθα ηὴ εαηαξλαῖθκθ εἴβ αηκὺμ ηκῖμ ίδεζνλκῖμ ἢγεζδ εαὶ ηδάζηαζδ ημ ἰδίαμ γλβζεείαμ»). Ώνηκέ δε (...) νπεζξΫγβζαθ εθσλεπμ θα εεπζβλυζκνθ σζα σζα ηκνμ εαάηβζε (...). Με ηβθ παλκνζέα δε ανηκτ, εαδ β θσζκμ απκηαελτθγβεε εαδ κδ Εκνδαέκδ Ϋιπ ηβμ πσζεπμ απκδεέζγβζαθ («εαὶ κἱ Ἰκνδαῖκδ ἔιπ ημ πόζεπμ ἀπῳείακθηκ»). Πκτ εέδαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κ Νέεπθ Ϋζθαιε ηκνμ Εκνδαέκνμ; ηκθ τπθκ ηκνμ; Αεθ ΰθπλέακνθ εζζβθδεΪ; «Ώππεέακθηκ» ΰλΪθεδ κ ίέκμ. ξδ «εθκθετκθηκ». Αεθ Ϋξκνθ εαγσζκν θηλκπά; Σκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηκνμ εθδδαθΫλεδ σηπμ ηδ ΰλΪθεδ κ ίέκμ. Σκνμ εθδδαθΫλεδ θα οετδκθηαδ αζτζηκζα.
iv) Φεοδείξ ηαηδβμνίεξ εκακηίμκ ημο Οζίμο Νίηςκμξ, υηζ πνμέηνερε ημοξ ηαημίημοξ ηςκ Αιοηθχκ κα ηαηαζηνέρμοκ Παβακζζηζηά ζενά ηαζ κα ηοκδβήζμοκ ημοξ ηεθεοηαίμοξ Δεκζημφξ. ΦΫηηα επέζβμ εέθαδ σηδ κ ζδκμ Νέεπθ ηΪξα παλεεέθβζε ηκνμ εαηκέεκνμ ηπθ Ώηνεζυθ θα εαηαζηλΫοκνθ ηα ηεζενηαέα παΰαθδζηδεΪ δελΪ εαδ θα ενθβΰάζκνθ ηκνμ ηεζενηαέκνμ Βγθδεκτμ. Υλβζδηκπκδκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πλκμ οενηκ-«απσδεδιβ» ηα ζσΰδα ηκν Οζέκν: «(Σσηε δε εζνηηααυξγβζαθ μζ άνπμκηεξ ηδξ Λαηεδαζιμκίαξ, εδμ ηβθ Βεεζβζέαθ ηβμ αΰέαμ ΐαλίΪλαμ, εαδ εέπσθ ηκν, πυμ εδμ ηβθ Λαεεδαδηκθέαθ Ϋπεζε ησζκθ γαθαηδεσθ, υμ ηε κπκτ εηεέμ δεθ βηπκλκτηεθ θα γΪπηπηεθ ηκνμ θεελκτμ. Σκ ζκδπσθ εΪηε θα Ϋζγβμ εαδ αησμ ζκν ηεη‘ εηΪμ, αζζΫπμ ηλσπκν ηδζετκηεθ εαδ βηεέμ απ‘ εεεέ.) Δζξ ημοξ μπμίμοξ εβχ απεηνίεδηα σηδ επεδδά εαδ β κλΰά εέθαδ γερεά, εζεέμ δεθ Ϋξεηε πκτ θα θτΰεηε, δδαηέ κ Θεσμ σπκν εαηκδεΪ εδμ ηκνμ κνλαθκτμ ενλδετεδ εαδ ηβθ Ώθαηκζάθ εαδ ηβθ Ατζδθ, εαδ εδμ κπκέκθ ησπκθ εζεέμ γΫζεηε νπΪΰβ, ενλέζεεδ ζαμ. ηπμ εζεέμ εΪηεηΫ ηκν ηέαθ κηκζκΰέαθ δδδσξεδλκθ, σηδ θα ηκν νπαεκτζεηε εδμ εεεέθα κπκτ ηΫζζπ θα εΪηπ. Σκ κπκέκθ εέθαδ ηκτηκ: θα ενΰΪζπ ηκνμ Βίλαέκνμ απσ ηΫζα απσ ηβθ ξυλαθ, θα νπΪΰκνθ Ϋιπ. Καδ ηα ηαεεζδΪ κπκτ εέθαδ πλκμ ηκθ Ϊΰδκθ ΒπδθΪθεδκθ θα ηα ξαζΪζκνθ...». Σα «ηαεεζδΪ κπκτ εέθαδ πλκμ ηκθ Ϊΰδκθ ΒπδθΪθεδκθ», ηα κπκέα πλκΫηλεοε κ ζδκμ Νέεπθ θα ηα ξαζΪζκνθ, δεθ εέθαδ ηα «πηπξδεΪ δελΪ» ηπθ «ηεζενηαέπθ Βγθδευθ», σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ ζθαΰεέα εαδ αΰκλΫμ πκν Ϋεαθαθ κδ Εκνδαέκδ ηπλκζηΪ ζηβθ εεεζβζέα ηκν αΰέκν ΒπδθΪθεδκν (Βίνο, Πνιηηεία, Δηθνλνγξαθία, ζαχκαηα θαη αζκαηηθή Αθνινπζία ηνπ Οζίνπ θαη ζενθφξνπ παηέξνο εκψλ Νίθσλνο ηνπ «Μεηαλνείηε», εθ Ώγάθαδμ 1933, ητπκδμ ΕπΪθθ. & Ώλδζη. Γ. ΠαπαθδεκζΪκν, ζεζ. 22 εαδ 210). Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «ιεξθΪθ» θα αθαθΫλκνθ ηδ ζΫεδ παλαεΪηπ β θλΪζβ «Καδ ηα ηαεεζδΪ κπκτ εέθαδ πλκμ ηκθ Ϊΰδκθ ΒπδθΪθεδκθ θα ηα ξαζΪζκνθ...». ΛΫεδ: «εαδ θα ζθΪακνθ ηκ Ϊίίαηκθ εαδ θα εκληΪακνθ ηβθ Κνλδαεάθ». Οδ Εκνδαέκδ ΰδσληαααθ ηα Ϊίίαηα, εαδ ηδμ ΚνλδαεΫμ Ϋεαθαθ αΰκλΪ πλκζίΪζκθηαμ Ϋηζδ ηβθ δελά ξλδζηδαθδεά ηΫλα, αθκτ ζνηπαλΫζνλαθ Ϋηηεζα εαδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ απΫηπκλεμ ά αΰκλαζηΫμ θα ζθΪακνθ ά θα πβΰαέθκνθ, αθηέζηκδξα,
ζηβθ αΰκλΪ ηδμ ΚνλδαεΫμ, εαδ δβ ηπλκζηΪ απσ ηβθ εεεζβζέα, παλαηεζυθηαμ ηκθ εεεζβζδαζησ ηκνμ. Έηζδ κ σζδκμ Νέεπθαμ αθαΰεΪζηβεε θα πλκηλΫοεδ ηκνμ Ϊλξκθηεμ θα εηπκδέζκνθ ηβθ εηπκλέα ζθαΰέπθ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ εαηΪ ηδμ ΚνλδαεΫμ εαδ θα ηβθ ηεηαγΫζκνθ ηα Ϊίίαηα, ηεηαθΫλκθηαμ αζζκτ – σξδ ηπλκζηΪ ζηβθ εεεζβζέα – ηβθ ελεαηαΰκλΪ (ηα «ηαεεζδΪ»). Καηηέα ζξΫζβ ηε «παΰαθδζηδεΪ δελΪ» ηπθ «ηεζενηαέπθ Βγθδευθ». Μσθκ ζηβ θαθηαζέα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ νπΪλξκνθ ηΫηκδα δελΪ ζηκθ Ϊΰδκ ΒπδθΪθεδκ, ζτηθπθα ηε ηκθ ίέκ ηκν Οζέκν Νέεπθα. ζκ ΰδα ηκθ «ημ εκηεθχξ άζπεημ ηνίημ πθδεοκηζηυ πνυζςπμ πμο πνδζζιμπμζείηαζ ζημ «κα ηα παθάζμοκ», ανησ δεθ εέθαδ εαηηέα αθαθκλΪ ζε Βγθδεκτμ πκν πλΫπεδ θα ξαζΪζκνθ ηκνμ θακτμ ηκνμ, σππμ κδ ενθΪθηαζηκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδαηεέθκθηαδ. Ο ζδκμ απενγτθεηαδ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ, εέηε Ϊλξκθηεμ (δδσηδ εαδ παλαπΪθπ δδαίΪακνηε «Βδμ ηκνμ κπκέκνμ [=ηκνμ Ϊλξκθηεμ] εΰυ απεελέγβεα», δβζαδά ηαμ ηεηαθΫλεδ ηα ζσΰδα πκν εέπε πλκμ ηκνμ ΛΪεπθεμ Ϊλξκθηεμ) εέηε απζκτμ Υλδζηδαθκτμ πκν πάΰαδθαθ ζηβθ αΰκλΪ ηβμ Κνλδαεάμ. ζκ ΰδα ηβθ αθαθκλΪ ηκν εεδηΫθκν ηκν ΐέκν ζε «επκέεκνμ» (130α), β κπκέα ζτηθπθα ηε ηκθ ΡαζζδΪ (ίζ. αλξά εεθαζαέκν) ζνθεπΪΰεηαδ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ εέξαθ εΰεαηαζηάζεδ αζζκεγθεέμ Υλδζηδαθκτμ ζηβ πΪληβ, πλκεεδηΫθκν θα εεξλδζηδαθδζηκτθ κδ Έζζβθεμ Βγθδεκέ ηβμ Λαεπθέαμ, ζηκ Λεμηθφ ηεο Μεζαησληθήο Διιεληθήο Γεκψδνπο γξακκαηείαο (Θεζζαζκθέεβ 1978) ηκν Βη. ΚλδαλΪ δδαίΪακνηε σηδ «Ϋπκδεκμ» ζβηαέθεδ ηκθ «εΪηκδεκ», σξδ ηκθ Ϋπκδεκ. Ανκ παλαδεέΰηαηα πκν θΫλθεδ κ ΚλδαλΪμ: 1κ «κθεδζσθηπθ εαδ ηπθ επκέεπθ πΪθηπθ ηκν ηκδκτηκν εΪζηλκν Ϋξεδμ πλκμ ανησθ ηβθ κθεδζκηΫθβθ νπαεκάθ εαδ ηδηάθ...» εαδ 2 κ «...εαδ κνδΫθ ενλέζεπζδ δδ εθσξζβζδθ... ηάηε παλΪ ηπθ επκέεπθ ηκν εΪζηλκν Ρεθηέθβμ ηάηε παλ‘ Ϊζζκν ηδθσμ», σπκν θαέθεηαδ β κλγσηβηα ηβμ ηεηΪθλαζβμ ηκν «Ϋπκδεκμ»=«εΪηκδεκμ» (εαδ σξδ Ϋπκδεκμ). Σα έδδα ζΫθε ΰδα ηβ ζ. «Ϋπκδεκμ» εαδ κδ Ε.Ν. ΚααΪαβμ εαδ Σ.Ώ. ΚαλαθαζηΪζβμ ζηβθ Δπηηνκή ηνπ ιεμηθνχ ηεο Μεζαησληθήο Διιεληθήο Γεκψδνπο Γξακκαηείαο(Θεζζαζκθέεβ 2001). Άλα κλγυμ ηεηαθλΪαεηαδ ζε (ανησξγκθεμ) εαηκέεκνμ ηβμ πΪληβμ εαδ σξδ ζε «θεληΫθκνμ επκέεκνμ ζηβ πΪληβ» ηκ «Ϋπκδεκδ» ηκν εεδηΫθκν ηκν ΐέκν.
v) Φεοδείξ ηαηδβμνίεξ εκακηίμκ ημο Οζίμο Νίηςκα, υηζ δμθμθυκδζε ηάπμζμκ πμο δήεεκ ήηακ Δεκζηυξ, επεζδή ακηζζηέημκηακ ζηδκ ηαηαζηεοή καμφ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ά δεθ ιΫλκνθ ηδ ζΫθε ά δεθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ ηκθ ίέκ ηκν Οζέκν Νέεπθα. ε εαθΫθα ηηάηα ηκν ίέκν δεθ αθαθΫλεηαδ ππμ κ Ϊθγλππκμ πκν εηπσδδαε ηκθ Νέεπθα θα εηέζεδ ηβθ εεεζβζέα άηαθ Παΰαθδζηάμ. Σκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα. Ο Ϊθγλππκμ ανησμ κθκηαασηαθ ΕπΪθθβμ Άλαηκμ, εαδ άηαθ ενπαηλέδβμ Λαεεδαδησθδκμ. Ο ίέκμ ηκν κζέκν ΰλΪθεδ (132ί ε.ε.): «... εθυ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ ηκθ ίκβγκτζαθ, πζβθ εθσμ. Βεεέθκμ άηκ κ ΕπΪθθβμ, πκν εέξε ηκ επυθνηκ Άλαηκμ («πάθηπθ παεκνόθηπθ αηῶ ηθ ημ πόζεπμ ζνθαδλκηέθπθ, πζὴθ ἑθόμ. Ἰπάθθβμ ἤθ ἐεεῖθκμ ὧ Ἄλαηκμ ηὸ ἐπώθνηκθ»). Αδσηδ ησθκμ ανησμ, αθκτ πζβΰυγβεε απσ ηκ εεθηλέ ηκν θγσθκν εαδ ενλδετγβεε κζκζξελυμ απσ ηκ πΪγκμ ηβμ ίαζεαθέαμ (...) ζνζζκτζε εαηΪ ηκν Οζέκν, ζκΰαλδΪακθηαμ ζαθ δδεά ηκν αβηδΪ ηβθ εαηαζεενά ηκν γεέκν Ϋλΰκν». Αεθ εέθαδ ΰθπζησμ εαθΫθαμ Βγθδεσμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ πκν θα εέξε είλαρεσ σθκηα. Βγθδεσμ εαδ θα Ϋξεδ είλαρεσ σθκηα, εέθαδ πλπηΪεκνζηκ. νθεπυμ, κ ΕπΪθθβμ Άλαηκμ, πκν σθηπμ παλεηπσδδαε ηκθ ζδκ Νέεπθα, δεθ άηαθ Βγθδεσμ, αζζΪ Ολγσδκικμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νπαδθέζζκθηαδ («ηνζηβλδπδυμ») σηδ εδ ανησθ ηκθ Ϋζθαιε κ ζδκμ Νέεπθ. Υπλέμ ζηκδξεέα. Υπλέμ απκδεέιεδμ. Υπλέμ εθδεέιεδμ. Με ηβθ παΰα-θβζηδεά ειαΰπΰά ζνηπελαζηΪηπθ. Σκ εεέηεθκ ηδζΪ ΰδα γανηαηκνλΰδεσ γΪθαηκ-ηδηπλέα εε Θεκτ. Ο ΕπΪθθβμ Άλαηκμ Ϋίλδαε, δδΫίαζε εαδ απεδζκτζε ηκθ ζδκ Νέεπθα. Σβθ επσηεθβ θτξηα εέδε ζηκθ τπθκ ηκν σηδ δνκ Ϊθηλεμ ηκθ επδηβηκτζαθ πκν Ϋίλδζε εαδ απεέζβζε ηκθ ζδκ. Σβθ Ϊζζβ ηΫλα ιτπθβζε ηε ζθκδλσ πνλεησ εαδ Ϊλλπζηκμ. Ώθηδζαηίαθσηεθκμ σηδ Ϋθηαδιε, αάηβζε θα ηκν θΫλκνθ ηκθ ζδκ Νέεπθα, απσ ηκθ κπκέκ αάηβζε ζνΰΰθυηβ. Ο ζδκμ ηκτ εέπε: «ηα σζα Ϋπλαιεμ ζε ηΫθα, αδεζθΫ, σζκθ ειαληΪηαδ απσ εηΫ, αμ εέθαδ ζνΰξπλεηΫθα˙ επεδδά, σηπμ, ηκ ηΫζκμ ηκν ίέκν Ϋξεδ κλδζγά Ϊθπγεθ, κδεὶμ ἔζηαδ ηκῦ ζκδπκῦ, εαγυμ ζΫΰεδ κ πλκθάηβμ, ὁ δνθάηεθκμ ίκνζὴθ Θεκῦ δδαζεεδᾶζαδ (« δὲ ηαεάλδκμ˙ "ηὰ ἐπ‘ ἐηκί", εἶπε, "πλαξγέθηα ζκδ, ἀδεζθέ, ὅζκθ ηὸ εἰμ ἐηὲ ἥεκθ, ζνΰξπλεηέα ζκδ".»). Ο Άλαηκμ πΫγαθε ηεηΪ απσ ηλεδμ ηΫλεμ απσ ηβθ αλλυζηεδα. Παλαηβλκτηε σηδ κ ξλδζηδαθσμ Νέεπθ απκεαζεέ «αδεζθΫ» ηκθ ΕπΪθθβ Άλαηκ. Έθαμ ξλδζηδαθσμ δεθ απκεαζεέ αδεζθσ Ϋθαθ Βγθδεσ, εδδδεΪ εεεέθα ηα ξλσθδα. Ώθκτ ηκθ απκεαζεέ «αδεζθΫ» εδ αθκτ κ Άλαηκμ Ϋξεδ ξλδζηδα-
θδεσ σθκηα, ζνηπελαέθκνηε ζκΰδευμ σηδ δεθ άηαθ Βγθδεσμ, σππμ παζξέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηκθ ίΰΪζκνθ. ΦνζδεΪ, κ ίέκμ ηκν κζέκν δέθεδ ηκθ αελδίά ζσΰκ πκν κ ΕπΪθθβμ Άλαηκμ δδΫίαζε ηκθ σζδκ Νέεπθα. Ο ζσΰκμ δεθ άηαθ, ίΫίαδα, β... εδδπζκζαηλδεά πέζηβ ηκν Άλαηκν, αθκτ πκνγεθΪ ζηκ εεέηεθκ δεθ ηαμ δέθεηαδ αθκληά ΰδα θα δεξηκτηε ηκθ δζξνλδζησ ανησ, αζζΪ ηα κδεκθκηδεΪ ζνηθΫλκθηα. Να ηδ ΰλΪθεδ κ ίέκμ (133α): «Αδσηδ εαγσζκν δεθ ζνηθπθκτζε ηε ηκνμ Ϊζζκνμ ΛΪεπθεμ, αζζΪ ζνηπελδθελσηαθ αθηδγΫηπμ πλκμ ηα γεζάηαηα ανηυθ. Γδ‘ ανησ εαδ, ΰδα ηβθ ηεηκέεβζδ ηπθ Εκνδαέπθ Ϋιπ ηβμ πσζεπμ, δζξνλέαεηκ σηδ δεθ Ϋΰδθε κτηε κλγΪ, κτηε δδεαδκζκΰβηΫθα εαδ δεθ εκεεέθδαε θα εαηβΰκλεέ ηκνμ ΛΪεπθεμ ΰδ‘ ανηάθ ηβθ αδηέα. (...) ηε πλσθαζδ εΪπκδαμ ελΰαζέαμ ηε ηβθ κπκέα ζνθάγδαε θα εαγαλέαεδ ηα νθΪζηαηα, Ϋίαζε ηΫζα ζηβθ πσζδ, κ ηκζηβηέαμ εαδ γλαζνεΪλδδκμ εεεέθκμ, Ϋθαθ απ‘ ανηκτμ ηκνμ Εκνδαέκνμ (...)». ζηε κ Άλαηκμ εέξε ελΰαζηάλδκ επειελΰαζέαμ νθαζηΪηπθ, ξλβζδηκπκδκτζε ΰδα ηδμ αθΪΰεεμ ηκν ελΰαζηβλέκν ηκν Εκνδαέκνμ ηεξθέηεμ εαδ αθηδπαγκτζε ηκθ σζδκ Νέεπθα, απζυμ επεδδά κ ηεζενηαέκμ ηκτ ζηΫλβζε ηκ είλαρεσ ελΰαηδεσ δνθαηδεσ δδυξθκθηαμ ηκνμ Εκνδαέκνμ. Σα νπσζκδπα, εέθαδ κδ ζνθάγεδμ οενηδΫμ εαδ αθαελέίεδεμ.
vi) Καηδβμνίεξ ηαηά Βογακηζκχκ «μζ Βογακηζκμί μθμέκα έθενκακ ηαζ εβηαεζζημφζακ ζηδ Λαηςκζηή ηαηά μιάδεξ επήθοδεξ πνζζηζακμφξ, βζα κα αθθμζχζμοκ ηδκ εεκζηή ζφκεεζδ ηςκ εκημπίςκ». Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ΰθπλέακνθ σηδ τζηελα απσ ηδμ επδδλκηΫμ ηπθ ΏίΪλπθ εαδ ηπθ ζΪίπθ, ηεηαιτ 6κν εαδ 8κν αδυθα κ πζβγνζησμ ηβμ ΒζζΪδαμ εέξε αλαδυζεδ, εαδ ξλεδαασηαθ επκδεδζηκέ, ΰδα θα αθκηκδπγκτθ σξδ κδ θησπδκδ Έζζβθεμ, αζζΪ κδ εΰεαηεζηβηΫθκδ ζΪίκδ. Οδ Ϋπκδεκδ ανηκέ άηαθ ΜδελαζδΪηεμ, δβζαδά Έζζβθεμ. ζκ Έζζβθεμ άηαθ κδ πλσζθνΰεμ ΜδελαζδΪηεμ ηκν 1922, Ϊζζκ ησζκ άηαθ εαδ κδ Έζζβθεμ Ϋπκδεκδ πκν αθκηκέπζαθ ηκνμ ζΪίκνμ ηβμ βπεδλπηδεάμ ΒζζΪδαμ. «Με ηβ ηεηαεέθβζβ ζζαίδεκτ πζβγνζηκτ ζηβ Μ. Ώζέα β ίνααθηδθά εικνζέα επδητΰξαθε δτκ πλΪΰηαηα: απσ ηβ ηδα απκδνθΪηπθε αλδγηβηδεΪ ηκ ζζαίδεσ ζηκδξεέκ ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ δδενεσζνθε ηκ Ϋλΰκ ηβμ αθκηκέπζάμ ηκνμ, εαγυμ κδ ζΪίκδ πκν ηεηαθΫλγβεαθ ζηβ ΜδελΪ Ώζέα ίλΫγβεαθ αθΪηεζα ζε Ϋθαθ δζξνλσ εζζβθδεσ πζβγνζησ εαδ νπσ ηκθ Ϊηεζκ Ϋζεΰξκ ηκν ελΪηκνμ. ΏζζΪ ηκ δβηκΰλαθδεσ ανησ ηΫηλκ εθαλησζηβεε εαδ αθέζηλκθα, δβζαδά ηεηαθΫλγβεαθ εζζβθδεκέ πζβγνζηκέ ηβμ Μ. Ώζέαμ «επέ ηαμ εζαίβθέαμ», ΰδα θα εθδζξτζκνθ ηκ εζζβθδεσ ζηκδξεέκ ζ‘ ανηΫμ ηδμ πελδκξΫμ. Έηζδ ΰθπλέακνηε σηδ κ Νδεβθσλκμ ηεηΪ ηβθ απκεαηΪζηαζβ ηβμ ίνααθηδθάμ εικνζέαμ ζηβθ Πεζκπσθθβζκ πλκξυλβζε ζνζηβηαηδεΪ ζηβθ εθέζξνζβ ηκν εζζβθδεκτ εαδ ξλδζηδαθδεκτ πζβγνζηκτ, δδενεκζτθκθηαμ ηβθ επδζηλκθά ηπθ παζαδυθ εαηκέεπθ εαδ ηεηαθΫλκθηαμ πζβγνζησ απσ ηβθ Μ. Ώζέα. Ο Νδεβθσλκμ πλδθ απσ ηβθ εεζηλαηεέα εθαθηέκθ ηπθ ΐκνζΰΪλπθ ηκ 809-810, εθΪληκζε ηκ έδδκ ηΫηλκ εαδ ζηδμ εζαίβθέεμ ηκν ίκλεδκεζζαδδεκτ ξυλκν, σπκν εΰεαηΫζηβζε πζβγνζηκτμ πκν ηεηΫθελε «εε παθησμ γΫηαηκμ ηβμ Μ.Ώζέαμ» (ΘεκθΪθβμ, Ώ‘, ζ.486, 10-12 ε.ε.)» (Μαλέαμ Ννζηαακπκτζκν-Πεζεεέδκν, Βπδάληην θαη ιάβνη – Διιάδα θαη Βαιθάληα (6νο-20νο αη.), εεδ. ΐΪθδαμ, ζ. 91). Αβζαδά, κδ Ρπηβκέ ΏνηκελΪηκλεμ, «απκεαγΪλδααθ» ηβθ θσηδα ΒζζΪδα απσ ηκνμ ζΪίκνμ επδδλκηεέμ, ηεηαθΫλκθηΪμ ηκνμ ζηβθ Μδελαζέα, υζηε θα ειεζζβθδζηκτθ αθΪηεζα ζηκνμ εζζβθδεκτμ πζβγνζηκτμ ηβμ, εθυ ηανησξλκθα, ΰδα θα πνεθυζεδ κ εζζβθδεσμ πζβγνζησμ ηβμ Ν. ΒζζΪδαμ, Ϋθελθαθ Έζζβθεμ ΜδελαζδΪηεμ ζηβθ Πεζκπσθθβζκ. Σσζκ αθγΫζζβθεμ άηαθ. Σκ πδκ παλΪιεθκ εέθαδ, σηδ εθ ηΫζεδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκδΫξκθηαδ ηκνμ (απκδεδεδΰηΫθα ιΫθκνμ εαδ ίΪλίαλκνμ) ζΪίκνμ ηβμ Λαεπθέαμ, αζζΪ απκλλέπηκνθ ηκνμ (εαηΪ ηεΰΪζβ πδγαθσηβηα) Έζζβθεμ Ολγσδκικνμ εε Μδελαζέαμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰλΪθκθηαμ ΰδα ηβθ Λαεπθέα ηβμ ίνααθηδθάμ πελδσδκν δδαπλΪηηκνθ πζάγκμ ζαγυθ, ηα κπκέα κθεέζκθηαδ ησζκ ζηβθ εηπΪγεδΪ ηκνμ σζκ εαδ ζηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ. Εζξνλέακθηαδ ππμ κδ ίνααθηδθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ εέθαδ «παθηεζυμ αθαιδσπδζηκδ». Σανησξλκθα, σηπμ, αθηζκτθ απσ ανηκτμ πζάγκμ ζηκδξεέπθ. Γδα ηβθ αελέίεδα, αθηζκτθ απσ ανηκτμ ΟΛΏ ηα ζηκδξεέα ηκνμ. Άιδκ απκλέαμ εέθαδ, αθκτ κδ ΐνααθηδθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ εέθαδ κδ ησθκδ πκν Ϋΰλαοαθ ΰδα ηβ Λαεπθέα ηβμ επκξάμ εεεέθβμ εαδ εέθαδ ηανησξλκθα παθηεζυμ αθαιδσπδζηκδ, απσ πκδεμ πβΰΫμ ίλέζεκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηα ζηκδξεέα πκν παλαγΫηκνθ; «Οδ Υλδζηδαθκέ επάζνδεμ ξηέακνθ ηδμ παζαδκξλδζηδαθδεΫμ ίαζδζδεΫμ», ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Αέξπμ, θνζδεΪ, εαηηέα απσδεδιβ. Γδαηέ απκλλέπηκνθ ηβθ πδγαθσηβηα κδ θησπδκδ ΛΪεπθεμ θα Ϋεηδζαθ (εΪπκδκνμ, Ϋζηπ, απσ) ηκνμ θακτμ ανηκτμ; Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ β αθνπαλιέα ίνααθηδθυθ θκηδζηΪηπθ ΰδα Ϋθα δδΪζηβηα ζνθδζηΪ..
εΰεαηΪζεδοβ ηβμ Λαεπθέαμ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαηκέεκνμ ηβμ. Πλκθαθυμ άηαθ εεεέ κδ έδδκδ, υζηε θα ΰθπλέακνθ σηδ ησθκ κδ Υλδζηδαθκέ (!) ηβθ εΰεαηΫζεδοαθ, εθυ β απκνζέα θκηδζηΪηπθ απζυμ νπκδβζυθεδ ηβθ πλκζπλδθά εαηΪζνζβ ηβμ εικνζέαμ εαδ ηβθ απκδδκλΰΪθπζβ ηβμ κδεκθκηδεάμ απάμ ηβμ Λαεπθέαμ απσ ζΪίκνμ επδδλκηεέμ. Φαέθεηαδ σηδ κδ ζΪίκδ επδδλΪηκθηαμ Ϋζθαααθ ησθκ Υλδζηδαθκτμ εαδ δβ «επάζνδεμ», αθκτ ησθκ (!) κδ Ϋπκδεκδ άηαθ Υλδζηδαθκέ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ: 1) Οδ ΐνααθηδθκέ ζηΫζθκνθ επκέεκνμ ζηβ Λαεπθέα 2) Βιαδηέαμ επδδβηέαμ ζηβθ Πσζβ εαδ ηεέπζβμ ηκν πζβγνζηκτ ηβμ, κδ ΐνααθηδθκέ «απκζτλκνθ» ηκνμ «ΐνααθηδθκτμ επκέεκνμ», ΰδα θα ηκνμ ηεηαθΫλκνθ ζηβθ Πσζβ, εαδ ζηβ Λαεπθέα ηΫθκνθ ησθκ κδ ζΪίκδ ΠαΰαθδζηΫμ, κδ Εκνδαέκδ εαδ κδ ΛΪεπθεμ Βγθδεκέ. Αβζαδά, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ κδ ανησξγκθεμ ΛΪεπθεμ άηαθ ησθκ Βγθδεκέ, εθυ σζκδ κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ «επάζνδεμ» Πυμ ηκ ΰθπλέακνθ ανησ; Μάππμ ηκ ζΫθε κδ «παθηεζυμ αθαιδσπδζηκδ» ίνααθηδθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ; Αεθ ηκ ζΫθε κτηε ανηκέ, θα β αζάγεδα. Σκ σηδ κ Υλδζηδαθσμ ίδκΰλΪθκμ ηκν κζέκν Νέεπθα λβηΪ αθαθΫλεδ σηδ ζηβθ πσζβ ηβμ πΪληβμ, επέ σζδκν Νέεπθκμ, νπάλξαθ (πλκθαθυμ Έζζβθεμ) Υλδζηδαθκέ εαδ Εκνδαέκδ, αζζΪ σξδ (κτηε εεεέ κτηε πκνγεθΪ αζζκτ ζηα ίκνθΪ) Έζζβθεμ πκν άηαθ «Βγθδεκέ», ανησ θνζδεΪ εέθαδ «αζάηαθηβ ζεπηκηΫλεδα» ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν δζξνλέακθηαδ σζα ανηΪ. Βπέζβμ β παλκνζέα ησζκθ αΰέπθ ζηβθ Πεζκπσθθβζκ ησθκ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ δεθ απκδεδεθτεδ. Δ τπαλιβ επκέεπθ δεθ ζβηαέθεδ ζε εαηηέα πελέπηπζβ σηδ ησθκ ανηκέ άηαθ Υλδζηδαθκέ. Ο ίέκμ ηκν Οζέκν αθαθΫλεδ π.ξ. σηδ ζηβθ εαηαζεενά ηδαμ εεεζβζέαμ ηβμ πΪληβμ σζκδ ζνηηεηεέξαθ πλσγνηα ζηβθ αθΫΰελζά ηβμ. Μάππμ, επεδδά κδ Έζζβθεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ – πκν αλθκτθηαδ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ – πδζηετκνθ ζηβθ ηεηεηοτξπζβ, ζνθεπΪΰεηαδ ππμ άηαθ ησηε εεεέ ανησπηεμ ηΪληνλεμ, κπσηε κθεέζκνηε θα ηκνμ πδζηΫοκνηε ανηκτμ εαδ σξδ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ ίδκΰλΪθκνμ; ΣΫηκδεμ ΰεζκέεμ αζνθαληβζέεμ, σππμ π.ξ. σηδ εΪγε ζκΰάμ εαηΪπθδιβ επαθαζηΪζεπθ ηπθ ζΪίπθ ηβμ Πεζκπκθθάζκν ζνθδζηΪ.. δδπΰησ εαηΪ επαθαζηαηβηΫθπθ Βζζάθπθ (αθτπαλεηπθ Βγθδευθ) δεέξθκνθ ηκ επέπεδκ ηκν Νεκπαΰαθδζηδεκτ εδθάηαηκμ: θα δζξνλέαεηαδ σ,ηδ γΫζεδ εδ σ,ηδ ηκν εαπθέζεδ δέξπμ απκζτηπμ εαηηέα απσδεδιβ, δδαζηλείζυθκθηαμ ηδμ πβΰΫμ. vii) Καζ άθθμζ κεμπαβακζζηζημί ζζπονζζιμί. 1) Εζξνλέακθηαδ ππμ κδ ΐνααθηδθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ εέθαδ «παθηεζυμ αθαιδσπδζηκδ». Σανησξλκθα, σηπμ, αθηζκτθ απσ ανηκτμ πζάγκμ ζηκδξεέπθ. Γδα ηβθ αελέίεδα, αθηζκτθ απσ ανηκτμ σζα ηα ζηκδξεέα ηκνμ. Άιδκ απκλέαμ εέθαδ, αθκτ κδ ΐνααθηδθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ εέθαδ κδ ησθκδ πκν Ϋΰλαοαθ ΰδα ηβ Λαεπθέα ηβμ επκξάμ εεεέθβμ εαδ εέθαδ ηανησξλκθα παθηεζυμ αθαιδσπδζηκδ, απσ πκδεμ πβΰΫμ ίλέζεκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηα ζηκδξεέα πκν παλαγΫηκνθ; ΏπΪθηβζβ: απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ δζηκλδκΰλΪθκνμ· ησθκ πκν δδαζηλΫθκνθ ηα ζεΰσηεθΪ ηκνμ. 2) «Οδ Υλδζηδαθκέ επάζνδεμ ξηέακνθ ηδμ παζαδκξλδζηδαθδεΫμ ίαζδζδεΫμ», ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Αέξπμ, θνζδεΪ, εαηηέα απσδεδιβ. Γδαηέ απκλλέπηκνθ ηβθ πδγαθσηβηα κδ θησπδκδ ΛΪεπθεμ θα Ϋεηδζαθ (εΪπκδκνμ, Ϋζηπ, απσ) ηκνμ θακτμ ανηκτμ – εδδδεΪ εθσζκθ ΰθπλέακνηε σηδ παθηκτ ζηβθ ΒζζΪδα ξηέζηβεαθ παζαδκξλδζηδαθδεΫμ ίαζδζδεΫμ, εαδ ηΪζδζηα άδβ απσ ηκθ ηΫηαληκ εαδ πΫηπηκ αδυθα (γα ‗πλεπε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα δζξνλδζηκτθ σηδ παθηκτ ζηβθ ΒζζΪδα ηδμ παζαδκξλδζηδαθδεΫμ ίαζδζδεΫμ ηδμ Ϋεηδζαθ.. επάζνδεμ!); Καδ πσζκ ηπκλεέ θα ζηΫεεδ κ δζξνλδζησμ σηδ Ϋΰδθαθ ηβθ επκξά εεεέθβ (4κμ-5κμ αδ.) επκδεδζηκέ ζηβθ ΜΪθβ (εαδ ηβ Λαεπθέα) ηβ ζηδΰηά πκν α‘) ζαθΫζηαηα κδ επκδεδζηκέ πμ ηΫγκδκμ εζΫΰξκν πελδκξυθ αλξέακνθ πκζτ αλΰσηελα εαδ ί‘) β ΜΪθβ σθηαμ i) ηδελάμ Ϋεηαζβμ, ii) Ϊΰκθβ εαδ iii) πεηλυδβμ πελδκξά γα άηαθ κ ηεζενηαέκμ ησπκμ σπκν γα Ϋζηεζθαθ κδ ΏνηκελΪηκλεμ (εαδ ηΪζδζηα «απσ ηκθ 5κ αδυθα») επκέεκνμ ΰδα θα ηβθ εαηκδεάζκνθ, εαδ ηΪζδζηα ΰδα πλκζβζνηδζηδεκτμ ζσΰκνμ. Άλα κδ παζαδκξλδζηδαθδεΫμ ίαζδζδεΫμ εηέακθηαδ απσ ηκνμ Έζζβθεμ εαηκέεκνμ ηβμ Λαεπθέαμ, εαδ η‘ ανηΫμ επδίείαδυθεηαδ κ εεξλδζηδαθδζησμ ηπθ Βζζάθπθ άδβ απσ εεεέθβ ηβθ επκξά. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ β πΪληβ άηαθ Ϋδλα επδζεσπκν απσ ηα ηΫζα ηκν 5κν η.Υ. αδ. (Μεγάιε Διιεληθή Δγθπθινπαίδεηα, ζ. Λαθεδαηκνλία), εαδ θνζδεΪ δε ΰδθσηαθ θα νπΪλξεδ επδζεκπά δέξπμ Υλδζηδαθκτμ. ΒπδπζΫκθ, άδβ πλδθ ηκθ Ϊΰδκ Κπθζηαθηέθκ ηαγαέθκνηε σηδ εκδθσηβηεμ Υλδζηδαθυθ ζηβ Ν. ΒζζΪδα νπάλξαθ, εεησμ απσ ηβθ Κσλδθγκ, ηβθ Ώγάθα, ηα ΜΫΰαλα, ηβθ ΠΪηλα, ηβ ΛΪλδζα, ηβ Γκλητθβ, ηβ Μάζκ, ηβθ Σάθκ, ηβθ ΠΪλκ, ηβθ Θάλα, ηβθ ΏζηνπΪζαδα, ηβθ ΚΪζνηθκ, ηβθ ΣΫθεδκ, ηβ ΛΫλκ, ηβθ Υέκ, εαδ ζηβθ πΪληβ. 3) «Οδ Υλδζηδαθκέ εΰεαηαζεέπκνθ ΰτλπ ζηα 600 ηβ Λαεπθέα, ζηβθ κπκέα επαθεηθαθέακθαδ κδ Βγθδεκέ»! Βδυ ηδζΪηε ΰδα ζεθΪλδκ επδζηβηκθδεάμ θαθηαζέαμ, σπκν εαγυμ θαέθεηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηαζάΰκνθ (ηεζεηυθηαμ, θνζδεΪ, ηκνμ «πζάλπμ αθαιδσπδζηκνμ ΐνααθηδθκτμ δζηκλδκΰλΪθκνμ»!) σηδ ΰδα «αδδενελέθδζηκνμ» ζσ-
ΰκνμ ησθκ(!) κδ Υλδζηδαθκέ θετΰκνθ, κδ εεεζβζέεμ ελβηυθκνθ εαδ (πΪζδ ΰδα «αδδενελέθδζηκνμ» ζσΰκνμ) ηΫθκνθ κδ Βγθδεκέ. ΐΫίαδα, αθ β αλξαδκζκΰέα εαηΫζβιε σηδ ηβθ επκξά πκν δάγεθ εΰεαηαζεέπκνθ ηβ Λαεπθέα κδ Υλδζηδαθκέ Ϋξκνηε επδΰλαθΫμ ά παΰαθδζηδεκτμ θακτμ θεσεηδζηκνμ, γα εέξαθ δέεαδκ – αζζΪ δεθ ζνηίαέθεδ ηέπκηε ηΫηκδκ! Ίζπμ ζκδπσθ κδ Βγθδεκέ αλλυζηαδθαθ ζδΰσηελκ απσ ηδμ επδδβηέεμ απ‘ σ,ηδ κδ Υλδζηδαθκέ ζνηπαηλδυηεμ ηκνμ (πλΪΰηα πλκθαθΫμ, αθκτ ηκνμ ΰδΪηλενε.. κ Αέαμ). ζκ ΰδα ηδμ εεεζβζέεμ, εέθαδ ζκΰδεσ θα ελβηυζκνθ, Ϋπεδηα απσ ηδμ επδδλκηΫμ ζΪίπθ. ΒΪθ κδ Υλδζηδαθκέ εέξαθ θτΰεδ ζηα 600, ησηε κ επέζεκπκμ Λαεεδαδηκθέαμ (πΪληβμ) δεθ γα ζνηηεηεέξε, ηααέ ηε ηκνμ επδζεσπκνμ Κκλέθγκν, Ώγβθυθ εαδ Άλΰκνμ ζηδμ νθσδκνμ ηκν 680 (Σ‘ Οδεκνηεθδεά) εαδ 690/92 κτηε ζε τθκδκ ηκν 878 γα ζνηηεηεέξαθ κδ επέζεκπκδ Μεζζβθέαμ εαδ ΜκθεηίαζδΪμ. Μσθκ ζηβ ΜΪθβ Ϋξκνθ δδαζπγεέ 25 εεεζβζέεμ ηβμ ηεζκίνααθηδθάμ επκξάμ. Σκθ 9κ αδυθα αζεάηενζε ζηβ Λαεεδαδηκθέα κ ηεηΫπεδηα επέζεκπκμ ηβμ πσζβμ Θεσεζβηκμ – ζε ηδα επκξά σπκν νπκηέγεηαδ, εαηΪ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ δεθ νπάλξαθ Υλδζηδαθκέ ζηβθ πΪληβ. 4) Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ β αθνπαλιέα ίνααθηδθυθ θκηδζηΪηπθ ΰδα Ϋθα δδΪζηβηα ζνθδζηΪ.. εΰεαηΪζεδοβ ηβμ Λαεπθέαμ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαηκέεκνμ ηβμ. ΐείαέπμ ηα ίνααθηδθΪ θκηέζηαηα ηα ξλβζδηκπκδκτζαθ σζκδ κδ εΪηκδεκδ ηβμ Λαεπθέαμ, σξδ ησθκ κδ Υλδζηδαθκέ αζζΪ εαδ κδ Βγθδεκέ (εΪθ νπάλξαθ ηΫηκδκδ). ΒπκηΫθπμ β αθνπαλιέα θκηδζηΪηπθ εεεέθβ ηβθ επκξά (ηεηΪ ηκ 600) δεθ νπκδβζυθεδ «θνΰά ηπθ Υλδζηδαθυθ», σππμ γΫζκνθ θα ηαμ πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εηπαέακθηαμ ηβθ εκδθά ζκΰδεά, αζζΪ σηδ κδ επδδλκηΫμ ηπθ «νπΫλκξπθ, πηπξδευθ, θδζάζνξπθ ζΪίπθ Παΰαθδζηυθ» δεθ άηαθ «εδλβθδεΫμ εΰεαηαζηΪζεδμ» (σππμ γΫζκνθ θα ηαμ πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ), αζζΪ εαηαζηλκθδεά εδζίκζά πκν εζσθδζε ηβθ κδεκθκηέα ηκν ησπκν. «ΚαηΪ ηκθ 9κθ αδυθα ζηαζδΪακνθ [κδ ζΪίκδ ηβμ Λαεπθέαμ] εαδ ξηνπβηΫθκδ απσ ηβ ίνααθηδθά εικνζέα αθείαέθκνθ ζηκθ Σαήΰεηκ» (ΏθΪλΰνλκν Ε. ΚκνηζδζδΫλβ, Ηζηνξία ηεο Μάλεο, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 191). Άζζπζηε ΰδα ηβθ ζνΰεεελδηΫθβ πελέκδκ Ϋξκνηε (ζνΰελδηδεΪ ηε Ϊζζεμ πελδσδκνμ) πκζτ ζέΰα ζηκδξεέα ΰδα σζβ ηβ ΐνααθηδθά Ώνηκελαηκλέα εαδ εδδδεΪ ΰδα ηβθ θσηδα ΒζζΪδα. Ώνησ πλκθαθυμ δεθ ζβηαέθεδ σηδ ζνθΫίβ εΪπκδα... ΚΪγκδκμ Βγθδευθ «απσ ηα ίκνθΪ σπκν ελτίκθηαθ». «Βδμ ηδθαμ επκξΪμ β θκηδζηαηδεά ενεζκθκλέα, πμ δδαελδίκτηαδ ηΪζδζηα εε ηπθ αθαζεαθυθ ηβμ ΏΰκλΪμ ηπθ Ώγβθυθ εαδ ηβμ Κκλέθγκν, εέθαδ αθτπαλεηκμ. ΟνδΫθ ά ζξεδσθ κνδΫθ ηθβηεέκθ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ ζαηλεέαμ, δδλνγΫθ εαηΪ ηκ ξλκθδεσθ ηκτηκ δδΪζηβηα, πελδάζγεθ εδμ βηΪμ ά απεεαζτθγβ δδ‘ αθαζεαθυθ» (Γαενγβθκτ Α., Ζ βπδαληηλή Διιάο 392-1453, Ώγάθαδ 1965, ζ. 37). Σδ ζνθεπΪΰεηαδ β αθνπαλιέα θκηδηΪηπθ ζηβθ Ώγάθα; ηδ κδ Υλδζηδαθκέ εΰεαηΫζεδοαθ ηβθ Ώγάθα ηεηαιτ 700-800; ξδ ίΫίαδα! Ώνησ ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηπμ σηδ Ϋΰδθε ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ παληδΪηεμ! Ανζηνξυμ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ κ ΐέκμ δεθ αθαθΫλεδ εαθΫθαθ Έζζβθα Βγθδεσ («ΛΪεπθεμ Βγθδεκέ»), αζζΪ ησθκ ΰδα ζΪίκνμ (Μβζδΰΰκτμ εδ Βαελέηεμ) Βγθδεκτμ. Δ πλκζπΪγεδα δβηδκνλΰέαμ «Βζζάθπθ Βγθδευθ» δδα ηκν ίέκν ηκν Οζέκν εέθαδ δδαζεεδαζηδεά πζβθ απκηνξβηΫθβ απσπεδλα. 5) τηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ,, ζηα 746-7, Ϋθαμ δδεηάμ ηεΰΪζκμ ζδησμ πκν Ϋεαθε γλατζβ ζηα ΐαζεΪθδα εαδ ζηβ Λαεπθδεά εέξε ξαλαεηβλδζηδεσ ηκν ηα «πελδζζσηελα γτηαηα πζησζκ ζηκνμ επάζνδεμ ΐνααθηδθκτμ». πκν... απκδεδεθτεηαδ ΰδα ηδα αεσηβ θκλΪ ίείαέπμ σηδ κδ «γεκέ» πλκζηαηετκνθ ηκνμ Βγθδεκτμ. Ώζζδυμ δεθ ειβΰεέηαδ ηκ «ΰεΰκθσμ». Ίζπμ «ηε ηεζεηκνλΰδεκτμ ξκλκτμ εαδ ηαη ηαη» ηκτμ ίκάγβζαθ. Πυμ ζΫηε «Νεκπαΰαθδζησμ εαδ Ολγκζκΰδζησμ»; 6) Σκ 755 «Γδα θα πνεθυζεδ ηκθ απκδεεαηδζγΫθηα νπσ ηκν ηεΰΪζκν ζκδηκτ, πζβγνζησ ηβμ ΝΫαμ Ρυηβμ (Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ), κ ανηκελΪηπλ Κπθζηαθηέθκμ, επαθΫθελε ηεΰΪζα πζάγβ ΐνααθηδθυθ επκέεπθ εαδ Ϋηζδ αδνθΪηδζε επέ πκζζΫμ δεεαεηέεμ β ΐνααθηδθά παλκνζέα ζηκνμ ησπκνμ ηπθ Βζζάθπθ, δδδαδηΫλπμ δε ζηβθ Πεζκπσθθβζκ εαδ ηβθ Λαεπθδεά». Ανζηνξυμ σηπμ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ νπάλιε πκηΫ «ΐνααθηδθσ Ϋγθκμ», αζζΪ ησθκ Έζζβθεμ· επδπζΫκθ κδ Έζζβθεμ εέξαθ εεξλδζηδαθδζηεέ πλκ πκζζκτ· εαηΪ ηλέηκθ, κδ ηεηαθελγΫθηεμ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ άηαθ απζυμ εΪηκδεκδ ηπθ πελδκξυθ πκν ηαμ εθδδαθΫλκνθ εαδ σξδ «ΐνααθηδθκέ ξλδζηδαθκέ Ϋπκδεκδ» ηπθ πελδκξυθ ανηυθ, εαδ ζνθεπυμ β ηεηεΰεαηΪζηαζβ ζηβθ Πσζβ δεθ Ϋΰδθε ηε ηκ ελδηάλδκ πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αιδυθκνθ σηδ Ϋΰδθε (γα άηαθ Ϊζζπζηε παλΪζκΰκ απσ ηβθ πζενλΪ ηκν ΏνηκελΪηκλα εαδ ηβμ εικνζέαμ, αθ νπκγΫζκνηε σηδ ζηΫζθκθηαδ Ϋπκδεκδ ζε Ϋθαθ ησπκ ηε ζνΰεεελδηΫθκ ζεκπσ, ΰδα θα ιαθαηεηαθελγκτθ αλΰσηελα πΪζδ κδ έδδκδ). Οδ ΛΪεπθεμ εαδ δβ κδ ΜαθδΪηεμ σξδ απζυμ άηαθ Υλδζηδαθκέ αζζΪ εαδ Ϋδλαζαθ πμ Ώελέηεμ (κδ ΣζΪεπθεμ εαδ κδ ΜαθδΪηεμ) νπελαζπδασηεθκδ ηα ζτθκλα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ ηκνμ, ζνηηεηΫξκθηαμ ζηα αελδηδεΪ ζυηαηα, ηααέ ηε Πσθηδκνμ, Μαεεδσθεμ εαδ Καππαδσεεμ. 7) ΞΫλκθηαμ σηδ δεθ ηκνμ παέλθεδ θα ηδζκτθ (ζ.ξ. απσ ηκθ 8κ αδυθα ε.ε.) ΰδα «επαθαζηΪζεδμ Βγθδευθ ηβμ Πεζκπκθθάζκν» (εθθκεέηαδ σηδ κτηε εαδ ΰδα ηκνμ πλκβΰκτηεθκνμ αδυθεμ ηπκλκτθ θα αθαεαζτοκνθ «επαθαζηΪζεδμ Βγθδευθ») κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα «ειεΰΫλζεδμ ηβ ξλδζηδαθυθ». Μσθκ πκν «ιεξθκτθ» σηδ κδ ησθκδ ηβ Υλδζηδαθκέ άηαθ κδ «θδζεδλβθδεκέ εαδ πηπξδεκέ» ζΪίκδ ΠαΰαθδζηΫμ, ζτηθπθα ίείαέπμ ηε ηα «εθηεζυμ αθαιδσπδζηα ξλκθδεΪ ηπθ ΐνααθηδθυθ». ΏζζΪ ηδ αθΪΰεβ Ϋξκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ελενθβηΫμ απσ
οενδεέμ πζβλκθκλέεμ αθαιδσπδζηπθ ζνΰΰλαθΫπθ; Δ αζάγεδα εέθαδ κζκθΪθελβ. ζα ανηΪ δεέξθκνθ ηκ πθενηαηδεσ επέπεδκ ηκν Νεκπαΰαθδζηδεκτ εδθάηαηκμ: δζξνλέαεηαδ σ,ηδ γΫζεδ εδ σ,ηδ «θκηέαεδ», δέξπμ απκζτηπμ εαηηέα απσδεδιβ, δδαζηλείζυθκθηαμ ηδμ πβΰΫμ. 8) Ο ΡαζζδΪμ δζξνλέαεηαδ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ Ϊζζαιαθ αεσηβ εαδ ηκ σθκηα ηβμ πΪληβμ υζηε θα πλκζπαγάζκνθ θα ζίάζκνθ ηβθ αλξαέα δσια ηβμ: «...ηΫζα ζηβθ πσζβ ηβμ "Λαεεδαδηκθέαμ" (σππμ Ϋξκνθ ηεηκθκηΪζεδ ηβθ Ϋθδκιβ πΪληβ κδ ξλδζηδαθκέ)» (ΡαζζδΪ, Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 9). Βδυ εηεέμ απαθηΪηε σηδ κ ΡαζζδΪμ αΰθκεέ ζε ηεΰΪζκ ίαγησ ησζκ ηκθ ΐέκ ηκν σζδκν Νέεπθα σζκ εαδ ηκθ ηβλκ. Ώμ αλξέζκνηε απ‘ ηκθ δετηελκ. Ο ΡαζζδΪμ γα Ϋπλεπε θα ΰθπλέαεδ σηδ β πΪληβ κθκηΪαεηαδ θαη «Λαεεδαέηπθ» άδβ ζηκθ ηβλκ, σππμ θαέθεηαδ απσ ηκθ ηνπδεσ ζηέξκ ηβμ Οδτζζεδαμ ε 20 «Πύζκμ ΰαγέβθ, δ‘ ἐμ Λαεεδαίηκθα δῖαθ». ΏζζΪ εδ κ Πανζαθέαμ ΰλΪθεδ (Λαθσληθά, 11, 1): «Πλκξπλυθηαμ εαθεέμ, ηεηΪ ηκθ Θσλθαεα Ϋξεδ ηβθ πσζβ πκν κθκηαασηαθ ζηβθ αλξά πΪληβ, ηε ηκθ εαδλσ σηπμ πάλε β έδδα εαδ ηκ σθκηα Λαεεδαέηπθ πκν πλδθ άηαθ ηκ σθκηα ηβμ ξυλαμ». ζηε άδβ απσ ηβθ αλξαέα επκξά β πΪληβ ζεΰσηαθ εαδ «Λαεεδαέηπθ», πκζτ πλδθ ηΪξα κδ Υλδζηδαθκέ ηβθ ηεηκθκηΪζκνθ ειεπέηβδεμ ζε «Λαεεδαδηκθέα». Ο ΡαζζδΪμ δε γα πλσζειε επέζβμ σηδ ζηκθ ΐέκ ηκν σζδκν Νέεπθα αθαθΫλεηαδ ησζκ β κθκηαζέα «Λαεεδαέηπθ/Λαεεδαδησθδκδ» (π.ξ. ζηα 130α, 131α, 131ί, 140ί, 142α, 146ί ε.κ.ε.) σζκ εαδ β κθκηαζέα «πΪληβ» (π.ξ. 130α, 130ί, 134ί, 141α ε.κ.ε.), δβζαδά εαηηέα ξλδζηδαθδεά ζνθπηκζέα εαηΪ ηβμ πΪληβμ δεθ νθέζηαηαδ. Έηζδ, κδ ΐνααθηδθκέ ζνθαιαλδζηΫμ απζυμ ζνθΫξδζαθ θα ξλβζδηκπκδκτθ, παλΪζζβζα ηε ηκ «πΪληβ», ηκ αλξαδκεζζβθδεσ «Λαεεδαέηκθα (Λαεεδαέηπθ)» – κτηε εαθ ηκ «Λαεεδαδηκθέα», σππμ ΰλΪθεδ κ ΡαζζδΪμ – εαδ κνδσζπμ επδξεέλβζαθ θα αζζΪικνθ ηκ σθκηα ηβμ πσζβμ. νηπΫλαζηα: κ ΡαζζδΪμ δεθ Ϋξεδ δδαίΪζεδ κτηε ηβλκ κτηε Πανζαθέα, ΰδα θα ιΫλεδ ηδ ΰλΪθεδ. Σλκηελά δζηκλδκΰθπζέα. Σδ αθνπΫλίζβηκ ετλκμ ΰθυζεπθ, ετλδε ΡαζζδΪ! Καδ κδ γεκέ ηκ αβζετκνθ!
Καδ εΪηδ ηεζενηαέκ: Δ εαηαΰπΰά ηκν Οζέκν Νέεπθα άηαθ, ζτηθπθα ηε ηκθ ίέκ ηκν (107α), « παλὰ ηὸ γέηα ηὸ Ἀληεθδαεὸθ εείηεθβ Πκζεηπθδαεὴ ξώλα», β κπκέα αθηδζηκδξεέ πλκμ ηβθ αλξαέα Παθζαΰκθέα εαδ ηανηέαεηαδ ηε ηκθ Πκζεηπθδαεσ Πσθηκ. ΠελδζαηίΪθεδ ανηά β ξυλα ηδμ πλκμ αθαηκζΪμ ξυλεμ ηκν Ώληεθδεκτ ΘΫηαηκμ ηκν αλξαέκν ίαζδζεέκν ηκν Πσθηκν: Ώπσ ηκθ Θεληυδκθηα πκηαησ ηΫξλδ ηβθ Σλαπεακτθηα. ΚαηΪ ηβ ζαηδθδεά Ϋεδκζβ ηβμ Παηλκζκΰέαμ ηκν Migne, παηλέδα ηκν ζδκν Νέεπθα εέθαδ κ Πκζεηπθδαεσμ Πσθηκμ. Ο Πκζεηπθδαεσμ Πσθηκμ, σππμ θαέθεηαδ ζηκ ξΪληβ ζηκθ ησηκ Γ‘, ζεζ. 440 ηβμ «Εζηκλέαμ ηκν Βζζ. Βγθκνμ» ηβμ Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ, πελδεζΪηίαθε ηβ παλαγαζΪζζδα ζπλέδα ΰβμ ηεηαιτ Ώηδζκτ εαδ Σλαπεακτθηαμ. ΠελδεζΪηίαθε ηβθ Σλαπεακτθηα, σξδ ηβθ Ώηδζσ,ηβθ Κελαζκτθηα εαδ ηβθ ΝεκεαδζΪλεδα. Πλσεεδηαδ δβζαδά ΰδα ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηβμ πελδκξάμ πκν ζάηελα σζκδ Ϋξκνηε εαηΪ θκν πμ «Πσθηκ». ΒδδδεΪ εαηΪ ηκθ 10κ αδ., εαηΪ ηκθ κπκέκ Ϋαβζε κ σζδκμ Νέεπθ, ηκ «γΫηα Ώληεθδαευθ» πελδζαηίΪθεδ ηβθ πελδκξά ηεηαιτ δθυπβμ, Ώηδζκτ, ΏηΪζεδαμ εαδ ΝεκεαδζΪλεδαμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Δ', ζ. 171-172 ). Αβζαδά εέθαδ κ δνηδεσμ Πσθηκμ. Ώπσ ηκθ Πσθηκ ζκδπσθ εδ σξδ απσ ηβθ Ώληεθέα εαηΪΰκθηαθ κ ζδκμ Νέεπθ. Άλα κ ζδκμ Νέεπθ άηαθ Πσθηδκμ Έζζβθαμ (ειΪζζκν, αεσηβ εδ αθ δεξηκτηε σηδ νπάλξε ησηε αθΪηδιβ αληεθδευθ πζβγνζηυθ ζηκθ Πσθηκ, ηκ ίΫίαδκ εέθαδ σηδ β ζδΰκνλδΪ ηε ηβθ κπκέα απκεαζεέηαδ κ ζδκμ «ΏληΫθδκμ» εέθαδ πΫλα ΰδα πΫλα αίΪζδηβ). Άζζκ Αξκελία, Ϊζζκ Αξκεληαθφ Θέκα. Σα ΰλαθσηεθα απσ ηκθ Νδεσδβηκ ηκθ Ώΰδκλεέηβ σηδ «κὔηκμ ἐε ημ ηθ Ἀληεθίπθ ὥληβηκ ξώλαμ» (ΜελαίνλΫεδκζδμ ΏθδλΫπμ πδθΫζκν εθ Βθεηέα, 1551) ά σηδ «εαηήΰεηκ ἐι Ἀληεθέαμ» (Μέγα σξνιφγηνλ, Ϋεδκζδμ εδμ ΐεθεηέα, 1870) εέθαδ ζαθγαζηΫθα. νθεπυμ, πλκεαζεέηαδ β ειάμ απκλέα ζηκθ εαγΫθα: αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν ειαπΫζνζαθ σζεμ ανηΫμ ηδμ εαηβΰκλέεμ εαηΪ ηκν κζέκν Νέεπθα, νπκηέγεηαδ σηδ δδΪίαζαθ ηκ ίέκ ηκν Οζέκν Νέεπθκμ, πυμ ηπκλκτθ θα δζξνλέακθηαδ ΰδ‘ ανησθ σηδ άηαθ ΏληΫθδκμ; 1) Αεθ δδΪίαζαθ ζηκθ ίέκ ηκν ανησ ηκ «Πκζεηπθδαεά»; ΑδΪίαζαθ ηκ ίέκ; 2) Μάππμ δεθ ηκ πλσζειαθ; 3) Ή ηκ πλσζειαθ, αζζΪ δεθ Ϋοαιαθ θα ίλκνθ πκτ ίλέζεεηαδ ανηά β Πκζεηπθδαεά ξυλα;
4) Μάππμ ηκ πλσζειαθ εαδ ηκ Ϋοαιαθ, αζζΪ ησηε ηκξγβλΪ ζεΫθηβεαθ «αμ πκτηε επέηβδεμ σηδ άηαθ ΏληΫθδκμ, ΰδα θα εδθάζκνηε εθαθηέκθ ηκν ζδκν Νέεπθα ηκνμ εγθδεδζηΫμ», κδ κπκέκδ ελέθκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ ίΪζεδ ηβμ εγθδεσηβηΪμ ηκνμ εδ σξδ ηπθ πλΪιευθ ηκνμ; Σδ απ‘ σζα ανηΪ δζξτεδ; Μάππμ δεθ δδΪίαζαθ ηκ ίέκ εαδ εηπδζηετηβεαθ πμ ηνθζκζκτληβ ιΫθα εεέηεθα; Καδ ηΫζκμ πΪθηπθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ανηκαθαδλκτθηαδ, απκεαζυθηαμ ηκθ ζδκ Νέεπθα «ΏληΫθδκ»: Ώθκτ ηκνμ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ Υλδζηδαθκτμ δεθ ηκνμ απκεαζκτθ πκηΫ «Έζζβθεμ», αζζΪ πΪθηα «Υλδζηδαθκτμ», ησηε, εΪθ κ σζδκμ Νέεπθαμ άηαθ αληεθδεάμ εαηαΰπΰάμ Υλδζηδαθσμ, εαη‘ αθηδζηκδξέα ηε ηκνμ Έζζβθεμ Υλδζηδαθκτμ, δεθ γα Ϋπλεπε θα ηκθ κθκηΪακνθ «ΏληΫθδκ», αζζΪ ησθκ «Υλδζηδαθσ», ΰδαηέ πλκθαθυμ «ΏληΫθδκδ» εέθαδ ησθκ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ΏληΫθδκδ˙ κδ Υλδζηδαθκέ ΏληΫθδκδ εέθαδ ζεΫηκ «Υλδζηδαθκέ» (σππμ κδ Έζζβθεμ Υλδζηδαθκέ εέθαδ ζεΫηα «Υλδζηδαθκέ» εδ σξδ «Έζζβθεμ»). ΏζζΪ κδ ΠαΰαθδζηΫμ, δεθ ηκθ κθκηΪακνθ «Υλδζηδαθσ», σππμ γα άηαθ ζτηθπθα ηε ηβθ θεκπαΰαθδζηδεά κλκζκΰέα, αζζΪ «ΏληΫθδκ». Γδα θα επβλεΪζκνθ ηκνμ εγθδεδζηΫμ ΠαΰαθδζηΫμ εαδ ηκνμ αλξαδκεεθηλδεκτμ εγθδεδζηΫμ ηα εΪθκνθ ανηΪ σζα; Μκζαηατηα, δεθ ηκνμ ίΰάεε κτηε ανησ ζε εαζσ. Ο σζδκμ Νέεπθ εέθαδ Πσθηδκμ Έζζβθαμ εδ σξδ «ζεζβλσμ ΏληΫθδκμ πλκζβζνηδζηάμ». ΐείαέπμ, δεθ Ϋξεδ ζβηαζέα ηδ εγθδεσηβηαμ άηαθ κ ζδκμ Νέεπθ. Οδ πλΪιεδμ ηκν ειεηΪζηβεαθ εαδ απκδεέξηβεε σηδ κδ εαηβΰκλέεμ εέθαδ οενδεέμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν απσ ηβ ηδΪ εικλΰέακθηαδ ηε ηκνμ ΏληΫθδκνμ εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ ζνηπαγκτθ ηκνμ ζΪίκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ζβζηΫμ, ηκ ησθκ πκν εαηαθΫλθκνθ εέθαδ θα θαθελυζκνθ ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ.
17. "Οδ Υλδζηδαθκέ δκζκθσθβζαθ ηκθ ηεΰΪζκ ανηκελΪηκλα Εκνζδαθσ." ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώπσ ηκνμ δδΪθκλκνμ ζνΰΰλαθεέμ πκν αθαθΫλκνθ ηκθ δλΪζηβ ηβμ δκζκθκθέαμ ηκν Εκνζδαθκτ επδζΫΰκνηε ηκθ ΛδίΪθδκ εαδ ηκθ Ώηηδαθσ Μαλεεζζέθκ, δδσηδ ανηκέ εέθαδ σξδ ησθκ ΠαΰαθδζηΫμ αζζΪ εαδ ζτΰξλκθκέ ηκν. 17a Δ εαηβΰκλέα σηδ Υλδζηδαθκέ δκζκθσθβζαθ ηκθ Εκνζδαθσ πλκΫλξεηαδ ΜΟΝΟ απσ ηκθ ΛδίΪθδκ. Ο ΛδίΪθδκμ ζηκ ζτΰΰλαηηΪ ηκν Δπηηάθ. Ηνπιηαλνχ 274-5 αθαθΫλεδ σηδ ηκθ δκζκθσθβζαθ Υλδζηδαθκέ, εθυ ζηκ ζτΰΰλαηηΪ ηκν Πεξί ηεο ηηκσξίαο Ηνπιηαλνχ, 17-21, αθαθΫλεδ απζυμ σηδ κδ δκζκθσθκδ άηαθ Ρπηαέκδ εαδ σξδ ΠΫλζεμ. Αβζαδά, κ ΛδίΪθδκμ δεθ εέθαδ ζέΰκνλκμ, εΪθ κδ δλΪζηεμ άηαθ Ρπηαέκδ Υλδζηδαθκέ ά απζυμ Ρπηαέκδ Ϊΰθπζηπθ ζκδπυθ ζηκδξεέπθ. ηκ Μνλσδία επί Ηνπιηαλψ σηπμ, πκν ΰλΪθηβεε ηκ 364 η.Υ., κ ΛδίΪθδκμ ηΪμ ζΫεδ σηδ «ξηνπάγβεε απσ Ϋθαθ ηνξαέκ ΠΫλζβ» (εεθ. 32). Σδ Ϋΰδθε ηεηΪ εδ Ϊζζαιε ΰθυηβ; Αεθ ίλάεε «απκδεέιεδμ»· απζυμ πεέζηβεε σηδ κδ θάηεμ άηαθ αζβγδθΫμ. Άζζπζηε ζηα εαηκπδθΪ επδξεδλάηαηΪ ηκν νπΫλ ηβμ Ϊπκοβμ σηδ κ θκθδΪμ άηαθ Υλδζηδαθσμ, δεθ αθαθΫλεδ ζνΰεεελδηΫθεμ ηαληνλέεμ ανηκπηυθ ηαλητλπθ, παλΪ ησθκ εΪθεδ ζκθδζηδεΪ, δάγεθ ζκΰδεΪ, ηεξθΪζηαηα, πκν ηα αθαζτκνηε παλαεΪηπ. Δ πελδΰλαθά ηπθ ζηδΰηυθ ανηυθ εέθαδ β ειάμ: «ΜΫζα ζηκθ πνλεησ σηπμ ηβμ ηΪξβμ κ ανηκελΪηπλ απκεσπηεηαδ απσ ηβθ πλκζππδεά ηκν θλκνλΪ εαδ, εδδδεσηελα, ηκθ δππκεσηκ ηκν πκν ελαηκτζε ηβθ παθκπζέα εαδ ηβθ αζπέδα ηκν, εαδ ηε αηεέπηβ ηβ ηΫγβ εεεέθβ, ειαεκζκνγκτζε θα εαηαδδυεεδ ηκθ εξγλσ, υζπκν... «εθ ηΫζκδμ ηκδμ πκζεηέκδμ ΰεθσηεθκμ, δσλαηδ ίΪζζεηαδ εαηΪ ηβμ πζενλΪμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ‘, ζ. 66). Βέθαδ ιεεΪγαλκ απσ ηβ δδάΰβζβ σηδ ηβ ζηδΰηά ηκν θσθκν ηκν, κ Εκνζδαθσμ ίλδζεσηαθ «αθΪηεζα ζηκνμ εξγλκτμ», δβζαδά ζξεδσθ πελδενεζπηΫθκμ... ενθβΰυθηαμ ηκνμ. ΒπδπζΫκθ, κ Εκνζδαθσμ εέξε απκεκπεέ απσ ηκνμ νπσζκδπκνμ Ρπηαέκνμ. Σδ πδκ ζκΰδεσ, ηκ ξητπβηα θα ηκ δεξηεέ απσ εΪπκδκθ απσ ηκνμ ΠΫλζεμ πκν ηκθ πελδηλδΰτλδααθ, ηλΫξκθηαμ θα θτΰκνθ, εθυ ανησμ ηκνμ ενθβΰκτζε, αθηέ θα νπκγΫζκνηε σηδ ηκ δΫξηβεε απσ ζηλαηδυηβ ηκν; Ώθ, ζκδπσθ, δεξηκτηε ππμ ηβ ζηδΰηά ηβμ εαηαδέπιβμ κ Εκνζδαθσμ ζνθκδενσηαθ απσ ζέΰκνμ δδεκτμ ηκν Ϊθδλεμ, εΪθ άηαθ εΪπκδκμ απσ ανηκτμ ηκθ ξητπβζε – δδσηδ ησθκ ανηκέ άηαθ δδεκέ ηκν ζηλαηδυηεμ δέπζα ηκν: εέξε, σππμ εέπαηε, ιεεσοεδ απσ ηκ ζηλαησ – ησηε αηΫζπμ κδ νπσζκδπκδ Ϊθδλεμ ηκν γα εέξαθ αθηδζβθγεέ ηκθ δκζκθσθκ ζνζηλαηδυηβ ηκνμ εαδ γα ηκθ εέξαθ ζνζζΪίεδ. ΏζζΪ αθκτ ανησ δεθ ζνθΫίβ, εέθαδ αδτθαηκ θα δκζκθσθβζε ηκθ Εκνζδαθσ εΪπκδκμ απσ ηκνμ δδεκτμ ηκν, ηβ ζηδΰηά πκν ενθβΰκτζαθ ηκνμ ΠΫλζεμ. Δ Ϊζζβ
πελέπηπζβ, σζκδ ανηκέ κδ ζέΰκδ ζηλαηδυηεμ, πκν πάλε ηααέ ηκν κ Εκνζδαθσμ ΰδα θα ενθβΰάζεδ ηκνμ ΠΫλζεμ, θα άηαθ 1) Υλδζηδαθκέ εαδ 2) σζκδ ηπαζηΫθκδ ζηκ εσζπκ, εέθαδ θνζδεΪ εθηεζυμ αθαπσδεδεηβ, απέγαθβ εαδ παλΪζκΰβ, αθκτ κ Εκνζδαθσμ δεθ γα εέξε Υλδζηδαθκτμ ζηλαηδυηεμ πμ επέζεεηκνμ δδεκτμ ηκν. Οππζδβπκηε, σζκ εαδ εΪπκδκμ εδδπζκζΪηλβμ ζηλαηδυηβμ γα ίλδζεσηαθ εεεέ˙ εαδ ζηκ εΪηπ-εΪηπ, αθ νπάλξαθ ηΫηκδεμ θάηεμ ά αθ εέξαθ δεδ κδ εδδπζκζΪηλεμ Ρπηαέκδ ζηλαηδυηεμ εΪπκδκθ Ϊζζκθ Ρπηαέκ (ξλδζηδαθσ ά ηβ) θα νουθεδ ηκ δκλτ ηκν, ησηε κδ εδδπζκζΪηλεμ ζηλαηδυηεμ γα δδαηαλητλκθηαθ, αζζΪ εαδ κδ εδδπζκζΪηλεμ ζηλαηβΰκέ ηκν Εκνζδαθκτ γα Ϋοαξθαθ θα ίλκνθ ηκνμ πλκδσηεμ δκζκθσθκνμ. ΏζζΪ κδ θάηεμ δδαδσγβεαθ απσ ΠΫλζεμ ανησηκζκνμ εδ σξδ απσ Ρπηαέκνμ Βγθδεκτμ ζηλαηδυηεμ. Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, κ ΛδίΪθδκμ δεθ εαγέζηαηαδ αθαιδσπδζηκμ, ησθκ επεδδά εηπδζηετεηαδ θάηεμ ανησηκζπθ, αζζΪ ενλέπμ επεδδά δεθ αεκζκτγβζε ηκθ Εκνζδαθσ ζηβθ εεζηλαηεέα ηκν. Αεθ άηαθ εεεέ κ ΛδίΪθδκμ, υζηε θα ιΫλεδ εαζΪ ηα πλΪΰηαηα. Ώθηέγεηα, κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ άηαθ ζηκ ζηλαησπεδκ, αεκζκτγβζε ηκθ Εκνζδαθσ ζηβθ εεζηλαηεέα, άηαθ ηβ ζηδΰηά ηκν γαθΪηκν ηκν δέπζα ηκν, εαδ γα ΰθυλδαε πελδζζσηελεμ ζεπηκηΫλεδεμ απσ πλυηκ ξΫλδ. Χζησζκ, ηκ ζνηπΫλαζηα ηκν Ώηηδαθκτ εέθαδ σηδ δεθ ΰθπλέακνηε πκδκμ ηκθ ξητπβζε: «Ἄΰθπζηκθ πόγεθ», δδαπδζηυθεδ κ αηελσζβπηκμ ανησπηβμ ηΪληνλαμ Ώηηδαθσμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ‘, ζ. 66). Να πυμ πελδΰλΪθεδ κ Ώηηδαθσμ (XXV, 3, 3-6) ηδμ ζηδΰηΫμ εεεέθεμ πλδθ ηκ θσθκ ηκν Εκνζδαθκτ: «3. ΏθαζηαηπηΫθκμ [κ Εκνζδαθσμ] απσ ηβθ αηνξέα, ιΫξαζε ηκθ γυλαεα ηβμ παθκπζέαμ ηκν εαδ απζυμ Ϊλπαιε ηδα αζπέδα ηΫζα ζηβθ ζτΰξνζβ (...). 4. Βθυ αΰπθδασηαθ θα απκεαηαζηάζεδ ηβθ ηΪιβ εεεέ αδδαθκλυθηαμ ΰδα ηκθ εέθδνθκ, ηδα κηΪδα ΠΪλγπθ Ϋθκπζπθ δππΫπθ επδηΫγβεε ζηκνμ ζσξκνμ ηκν εΫθηλκν εαδ ΰλάΰκλα πζβηητλδζε ηβθ αλδζηελά πζενλΪ, β κπκέα νπκξυλβζε, δδσηδ κδ Ϊθηλεμ ηαμ δεθ ηπκλκτζαθ θα αθηΫικνθ ηβθ κζηά εαδ ηδμ θπθΫμ ηπθ εζεθΪθηπθ. 5. ΏζζΪ εθυ κ ανηκελΪηκλαμ κληκτζε εδυ εδ εεεέ εθ ηΫζπ ηβμ πλυηβμ ΰλαηηάμ ηπθ πκζεηδζηυθ, κδ εζαθλΪ κπζδζηΫθεμ δνθΪηεδμ ηαμ σληβζαθ εαηΪ πΪθπ ηκνμ, εαδ εαγυμ κδ ΠΫλζεμ ηκ ίαζαθ ζηα πσδδα, ανηκέ πεηζσεκίαθ ηα πσδδα ηκνμ εαγυμ εαδ ανηΪ ηπθ εζεθΪθηπθ. 6. Ο Εκνζδαθσμ, αδδαθκλυθηαμ ΰδα ηβθ αζθΪζεδΪ ηκν, θπθΪακθηαμ εαδ νουθκθηαμ ηα ξΫλδα ηκν, πλκζπΪγβζε θα δεέιεδ ζηκνμ Ϊθηλεμ ηκν σηδ κ εξγλσμ εέξε θτΰεδ Ϊηαεηα, εαδ ΰδα θα ηκνμ ιεζβευζεδ ζε ηδα αεσηβ πδκ ηαθδυδβ εαηαδέπιβ, σληβζε γαλλαζΫα ζηβ ηΪξβ. Δ θλκνλΪ ηκν, πκν εέξαθ ζεκλπέζεδ ηλκηαΰηΫθκδ, ηκν θυθαααθ απ‘ σζεμ ηδμ πζενλΫμ θα απκηαελνθγεέ απσ ηκ πζάγκμ ηπθ κπδζγκξπλκτθηπθ Πελζυθ, πκν άηαθ ησζκ επδεέθδνθκ σζκ β πηυζβ ηδαμ εαεκξηδζηΫθβμ κλκθάμ, σηαθ ιαθθδεΪ, εαθεέμ δεθ ιΫλεδ απσ πκτ, Ϋθα αεσθηδκ δππΫα Ϋΰδαλε ηκ δΫληα ηκν ίλαξέπθΪ ηκν, ηλτπβζε ηα πζενλΪ ηκν εαδ ζθβθυγβεε ζηκθ εΪηπ ζκίσ ηκν άπαησμ ηκν». Βθσζκθ κδ Ϊθηλεμ ηκν ηκθ Ϋίζεπαθ εαδ ίλέζεκθηαθ ζε σζεμ ηδμ πζενλΫμ ηλδΰτλπ ηκν, γα άηαθ πκζτ ετεκζκ θα δκνθ αθ ηκ δσλαηκ εέξε λδξηεέ απσ Ρπηαέκ ζηλαηδυηβ ά σξδ. Ο Ώηηδαθσμ ηκθέαεδ σηδ κ Εκνζδαθσμ ίλδζεσηαθ ηΫζα ά δέπζα ζηκνμ ΠΫλζεμ πκν Ϋθενΰαθ, ηαελδΪ απσ ηκ ζηλαησ ηκν, ηαελδΪ εδ απσ ηβθ έδδα ηκν ηβ θλκνλΪ˙ ΰεΰκθσμ πκν εΪθεδ ζκΰδεσηελβ ηβθ εεδκξά ππμ ανηκέ ηκθ ξητπβζαθ. ΏζζΪ κτηε κ Εκνζδαθσμ ζεΫθηβεε ηκ εθδεξσηεθκ θα ξηνπάγβεε απσ δδεσ ηκν. Βέθαδ ζέΰκ δτζεκζκ θα πδζηΫοκνηε σηδ, αηΫζπμ ησζδμ ξηνπάγβεε, κ Εκνζδαθσμ δεθ Ϋζηλεοε εθζηδεηπδυμ ηκ ίζΫηηα ηκν πλκμ ηβθ εαηετγνθζβ απσ ηβθ κπκέα άλγε ηκ αεσθηδκ. Ώθ ζκδπσθ εκέηαιε πλκμ ηβθ εαηετγνθζβ εεεέθβ, εαδ εέξε δδαπδζηυζεδ σηδ κ δκζκθσθκμ άηαθ Ρπηαέκμ ζηλαηδυηβμ, δεθ γα εέξε παλαζεέοεδ θα απκεαζτοεδ αλΰσηελα, ζηβ ζεβθά, ηβθ ζνθπηκζέα. ΏζζΪ ηέπκηα ηΫηκδκ δεθ Ϋεαθε κ Εκνζδαθσμ, δδσηδ (αθκτ γα εκέηαιε ζηβθ εαηετγνθζβ απ‘ ηβθ κπκέα άλγε ηκ ίΫζκμ) ηδζκτζε ΰδα Ϋθα ζπλσ Ϊζζα γΫηαηα. Πλκθαθυμ δεθ αθηεζάθγβ κτηε ανησμ (κτηε κδ θλκνλκέ ηκν, πκν ηκθ Ϋίζεπαθ απσ ηλδΰτλπ) σηδ ηκθ δκζκθσθβζε Ρπηαέκμ ζηλαηδυηβμ. Έξκνηε ηκ θαδθσηεθκ, κ ΛδίΪθδκμ, πκν δεθ άηαθ ζηβθ εεζηλαηεέα θα γεπλεέηαδ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πελδζζσηελκ αιδσπδζηκμ απσ ηκθ Ώηηδαθσ Μαλεεζζέθκ, κ κπκέκμ πάλε ηΫλκμ ζηβθ εεζηλαηεέα. Καδ ΰδαηέ θα γεπλεέηαδ Ϋηζδ; Ώθκτ εαδ κδ δνκ άηαθ ΒδδπζκζΪηλεμ. Πκδκμ κ ζσΰκμ; Αεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ. πκν ίαζδζετεδ κ Νεκπαΰαθδζησμ, εεεέ επδελαηεέ ηκ παλΪζκΰκ, ηκν θα εηπδζηετεζαδ Ϋθαθ ηβ ανησπηβ ηΪληνλα εαδ θα απκλλέπηεδμ ηβθ ηαληνλέα εθσμ ανησπηβ ηΪληνλα. Σσζκ απζσ.
Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ εαδ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ αθαθΫλεδ ηβθ εεδκξά σηδ κ Εκνζδαθσμ επζάΰβ απσ Ρπηαέκνμ. Να ηδ ζΫεδ (XXV, 6, 6): «ΐζΫπκθηαμ ανησ, κ εξγλσμ απσ ηα δαζπηΫθα τοβ ηαμ επεηέγεηκ ηε εΪγε εέδκνμ σπζα εαδ ηε νίλδζηδεά ΰζυζζα, πμ πλκδσηεμ εαδ θκθδΪδεμ εθσμ νπΫλκξκν βΰεησθα. Αδσηδ εδ ανηκέ επέζβμ εέξαθ αεκτζεδ απσ ηκ ζησηα θνΰΪδπθ, πμ απκηΫζεζηα ηδαμ αίΪζδηβμ θάηβμ, σηδ κ Εκνζδαθσμ εέξε ζεκηπγεέ απσ λπηαρεσ σπζκ». Παλαηβλκτηε σηδ κ Ώηηδαθσμ απκλλέπηεδ ηβθ εεδκξά ηκν Ρπηαέκν (εδ σξδ απαλαέηβηα Υξηζηηαλνχ Ρπηαέκν) ζηλαηδυηβ θκθδΪ πμ αίΪζδηβ. Έξκθηαμ νπσοβ σηδ κ Ώηηδαθσμ κζκεζάλπζε ηβ ζνΰΰλαθά ηβμ δζηκλέαμ ηκν πελέ ηκ 395 (Arnaldo Momigliano, Pagan and Christian historiography in the fourth century AD, Clarendon Press, Oxfo rd 1963,p. 81), δβζαδά αλεεηΪ ξλσθδα ηεηΪ ηβ δβηκζδκπκέβζβ ηπθ Ϋλΰπθ ηκν ΛδίΪθδκν, ζηα κπκέα εαηβΰκλκτθηαθ κδ Υλδζηδαθκέ ΰδα ηκ θσθκ, ηπκλκτηε θα ζνηπελΪθκνηε σηδ κ Ώηηδαθσμ απΫλλδοε Ϋπεδηα απσ ζεπηκηελά Ϋλενθα, εδ σξδ αίέαζηα, ηβθ εεδκξά ηκν ΛδίΪθδκν. Αεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα πδζηΫοκνηε ππμ κ παΰαθδζηάμ Ώηηδαθσμ δεθ επδίείαέπζε ηβθ εεδκξά ηκτ ΛδίΪθδκν ηΪξα επεδδά θκίσηαθ˙ κ ΛδίΪθδκμ (πκν εέξε ηΫηκδα εζενγελέα υζηε θα απκεαζεέ π.ξ. ζηκ Μνλσδία επί Ηνπιηαλψ, 8, 2 «Μεζβηέδβ»= βζέγδκ ηκθ ΚπθζηΪθηδκ ΐ‘) εαγυμ εαδ ησζκδ Ϊζζκδ ΠαΰαθδζηΫμ (π.ξ. Γυζδηκμ, ΒνθΪπκμ) πκν εαηβΰκλκτζαθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ υμ εαδ ηα ηΫζα ηκν 5κν αδ. ΰδα Ϋθα ζπλσ πλΪΰηαηα, δδσζκν δεθ θκίσθηκνζαθ˙ ΰδαηέ θα θκίβγεέ ησθκ κ Ώηηδαθσμ; Άζζπζηε, κ Ώηηδαθσμ δτκ θκλΫμ απκλλέπηεδ ηβθ εεδκξά ηκν ΛδίΪθδκν (XXV, 6, 6 εαδ XXV, 3, 6). ΏζζΪ απσ πκτ Ϋηαγαθ κδ ανησηκζκδ ανηκέ, ηΫζα ζηβθ αθαεαηπζκτλα ηβμ ηΪξβμ, σηδ ηκθ ξητπβζαθ Ρπηαέκδ εαδ ηΪζδζηα (!) Υλδζηδαθκέ; Μάππμ εέξαθ εαδ ηαηπεζΪεδα πκν αθΫΰλαθαθ ηβ γλβζεεέα ηκνμ ζηα ζηάγβ ηκνμ κδ Ρπηαέκδ ζηλαηδυηεμ, εδ Ϋηζδ κδ ΠΫλζεμ ανησηκζκδ ηπσλεζαθ θα δκνθ – αθ νπκγΫζκνηε σηδ σθηπμ ηκθ ζεσηπζαθ Ρπηαέκδ ζηλαηδυηεμ – ππμ θκθετηβεε απσ Υλδζηδαθκτμ; Οδ ΠΫλζεμ ανησηκζκδ νπκηέγεηαδ ππμ εέδαθ σηδ κ Εκνζδαθσμ δκζκθκθάγβεε απσ ζηλαηδυηεμ ηκν, εθυ κδ νπσζκδπκδ ζηλαηδυηεμ ηκν Εκνζδαθκτ δεθ αθηεζάθγβζαθ ηέπκηε; Πελέελΰκ δεθ αεκτΰεηαδ, εδδδεΪ αθκτ κ Εκνζδαθσμ εέξε ιεεσοεδ απσ ηκθ ζηλαησ; Ο ΛδίΪθδκμ ηΪζδζηα, πλκεεδηΫθκν θα ζηβλέιεδ αεσηβ πελδζζσηελκ ηκθ δζξνλδζησ σηδ κ θκθδΪμ άηαθ Υλδζηδαθσμ Ρπηαέκμ ζηλαηδυηβμ, δζξνλέαεηαδ σηδ κ Εκνζδαθσμ επζάΰβ ενλδζεσηεθκμ εθ ηΫζπ ηκν λπηαρεκτ ζηλαηετηαηκμ («εἰμ ηέζβθ ηὴθ ζηλαηδάθ») εαδ πλκζγΫηεδ σηδ εαθεέμ ΠΫλζβμ δεθ γα ηκζηκτζε θα εδζΫζγεδ ησθκμ ηκν ζηβθ εαλδδΪ ηκν λπηαρεκτ ζηλαηκτ, θκίκτηεθκμ ηκθ γΪθαηκ, εαδ σηδ αθ ηνξσθ β δδεέζδνζβ (πκν ζεσπενε ζηκ θσθκ ηκν Εκνζδαθκτ) δεθ εέξε ΰέθεδ απσ Ϋθα ηεηκθπηΫθκ ΠΫλζβ αζζΪ απσ πελδζζσηελκνμ, ησηε γα εέξαθ θκθενηεέ πκζζκέ Ρπηαέκδ ζηλαηδυηεμ εαδ σξδ ησθκ κ ανηκελΪηκλαμ (ΛδίΪθδκν, Πεξί ηεο ηηκσξίαο Ηνπιηαλνχ 17, 1-9). Φαέθεηαδ αηΫζπμ σηδ κ ΛδίΪθδκμ δδαζηλείζυθεδ ηβθ αζάγεδα, δδσηδ κ ανησπηβμ ηΪληνλαμ Ώηηδαθσμ δζξνλέαεηαδ – αθηέγεηα απσ ηκ ΛδίΪθδκ – ππμ κ Εκνζδαθσμ επζάΰβ εθ ηΫζπ ηπθ εξγλυθ, ηαελδΪ απσ ηβθ έδδα ηβ θλκνλΪ ηκν εδ σξδ εθ ηΫζπ ηπθ δδευθ ηκν ζηλαηδπηυθ. Ο ΛδίΪθδκμ (Πεξί ηεο ηηκσξίαο Ηνπιηαλνχ 20, 1-13) ΰλΪθεδ σηδ ζε εΪπκδα απσ ηδμ δδαπλαΰηαηετζεδμ ΰδα ηβ ζτθαοβ ζνθγάεβμ κ ΠΫλζβμ ίαζδζδΪμ απυλ ΐ‘ ειΫθλαζε ζηκνμ απεζηαζηΫθκνμ ηπθ Ρπηαέπθ ηβθ απκλέα ηκν, ΰδα ηκ σηδ δεθ εέξε επδίζβγεέ εαηηέα ηδηπλέα ΰδα ηκ γΪθαηκ ηκν Εκνζδαθκτ, ζΫΰκθηαμ σηδ κ έδδκμ, σηαθ εΪπκηε Ϋθαμ αιδπηαηδεσμ ηκν εέξε θκθενηεέ ζηβ ηΪξβ, εέξε ηδηπλάζεδ ηκνμ Ϊθηλεμ ηβμ θλκνλΪμ ηκν θεελκτ απκεεθαζέακθηΪμ ηκνμ. Ώνησ δεθ νπκθκεέ – σππμ γΫζεδ θα πεέζεδ κ ΛδίΪθδκμ – σηδ κ απυλ πέζηενε ππμ Ρπηαέκδ Υλδζηδαθκέ ζηλαηδυηεμ ζεσηπζαθ ηκθ Εκνζδαθσ. Ώπζυμ κ απυλ πέζηενε σηδ γα Ϋπλεπε – σππμ εαδ ηε ηβ θλκνλΪ ηκν ΠΫλζβ αιδπηαηκτξκν – θα ηδηπλβγκτθ κδ Ϊθηλεμ ηβμ πλκζππδεάμ θλκνλΪμ ηκν Εκνζδαθκτ, ΰδαηέ δεθ εέξαθ πλκζηαηΫοεδ απκηεζεζηαηδεΪ ηκθ ανηκελΪηκλΪ ηκνμ. Ο απυλ «πλκηεέθεδ» ζηκνμ Ρπηαέκνμ ηκ «πελζδεσ Ϋγδηκ» ηβμ ηδηπλέαμ ηβμ θλκνλΪμ ηκν θεελκτ Εκνζδαθκτ˙ δεθ νπαδθέζζεηαδ σηδ κ θκθδΪμ άηαθ Ρπηαέκμ κτηε ίΫίαδα σηδ εΪπκδκμ απσ ηβ θλκνλΪ άηαθ κ θκθδΪμ. Καδ ανησ ηκ επδξεέλβηα ηκν ΛδίΪθδκν εέθαδ ζκθδζηδεσ εαδ ησζκ ζαγλσ, πκν εαηαλλέπηεηαδ αηΫζπμ. Ώθηέγεηα απ‘ σ,ηδ ζΫθε κδ αλξαδσπζβεηκδ, κδ Υλδζηδαθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ δεθ παλαδΫξκθηαδ σηδ κ Εκνζδαθσμ δκζκθκθάγβεε απσ εΪπκδκ Υλδζηδαθσ ζηλαηδυηβ ηκν. Ώπζυμ αθαθΫλκνθ πμ ηέα απσ ηδμ πκζζΫμ πδγαθΫμ εεδκξΫμ εαδ ηβθ εεδκξά σηδ κ θκθδΪμ άηαθ Υλδζηδαθσμ. Ο πελΪηβμ (Δθθι. Ηζη. 3, 21) ΰλΪθεδ σηδ ηκ αεσθηδκ άλγε «ἐι ἀθαθκῦμ» εδ σηδ κ θπθδΪμ Ϋηεδθε Ϊΰθπζηκμ. Βπέζβμ ΰλΪθεδ σηδ «κἱ ηὲθ ΰὰλ πό ηδθκμ Πέλζκν αηκηόζκν ίζβγθαδ θαμίθ˙ κἱ δὲ πὸ κἰεείκν ζηλαηδώηκν». ΚλαηΪ έζεμ απκζηΪζεδμ. Ο Θεκδυλβηκμ Κτλκν ΰλΪθεδ (Δθθι. Ηζη., 3, 25) σηδ «υμ ηα ζάηελα εαθεέμ δεθ ΰθπλέαεδ πκδκμ άηαθ κ θκθδΪμ»: ηὸθ ηέθηκδ, ηὴθ δδεαίαθ ἐεείθβθ ἐπεθεΰεόθηα πζβΰήθ, κδεὶμ ἔΰθπ ηέξλδ εαὶ ζήηελκθ. Ο πακηεθσμ (Δθθι. Ηζη., 6, 1) δεθ παλαδΫξεηαδ σηδ κ θκθδΪμ άηαθ Υλδζηδαθσμ, αζζΪ απζυμ αθαθΫλεδ σηδ δεθ απκεζεέεηαδ β εεδκξά ανηά θα εέθαδ β ζπζηά: «ηελδεκέ ζεθ σηδ άηαθ ΠΫλζβμ. Άζζκδ σηδ άηαθ αλαεβθσμ. ΤπΪλξκνθ Ϊζζκδ πκν επδηΫθκνθ σηδ κ θκθδΪμ άηαθ Ρπηαέκμ ζηλαηδυηβμ πκν άηαθ αΰαθαεηδζηΫθκμ ηε ηβθ απελδζεεοέα εαδ ηβθ απκεκηδΪ πκν ε-
πΫδεδιε κ ανηκελΪηκλαμ εεγΫηκθηαμ ηκ ζηλΪηενηΪ ηκν ζε ηΫηκδκ εέθδνθκ». Ο Θεκδυλβηκμ Κτλκν αθαθΫλεδ (3, 20) ππμ «ηελδεκέ ζεθ σηδ πζβΰυγβεε απσ ηκνμ θκηΪδεμ πκν ζΫΰκθηαδ Εζηαβζέηεμ, Ϊζζκδ απσ Ϋθαθ ζηλαηδυηβ πκν δεθ ηπκλκτζε θα αθηΫιεδ ηβθ πεέθα ζηβθ ελβηδΪ». ηπμ, κ πασηεθκμ κτηε παλυθ ζηβθ εεζηλαηεέα άηαθ, σππμ κ Ώηηδαθσμ, κτηε εέθαδ ζτΰξλκθκμ ηκν Εκνζδαθκτ, πλΪΰηα πκν αηΫζπμ ηκθ εαγδζηΪ αθαιδσπδζηκ. Ο πακηεθσμ ζΫεδ σηδ «αθ ηκθ ζεσηπθε Υλδζηδαθσμ, δε γα άηαθ παλΪιεθκ, σππμ κδ Ώγβθαέκδ ζεσηπζαθ ηκνμ ηνλΪθθκνμ ηκνμ». Αεθ ζβηαέθεδ σηπμ σηδ γεπλεέ δεδκηΫθκ ππμ Υλδζηδαθκέ ηκθ ζεσηπζαθ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Έηζδ β Ϊπκοβ σηδ «κ πακηεθσμ εηθαθΫζηαηα ζτηθπθκμ ηε ηβθ εεδκξά ηβμ πλκδκηδεάμ δκζκθκθέαμ, επαδθεέ ηκθ δκζκθσθκ "πκν, ΰδα ηβθ αΰΪπβ ηκν Θεκτ εαδ ηβμ γλβζεεέαμ, ειεηΫζεζε ηδα ησζκ ΰεθθαέα πλΪιβ"» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, η. 3, ζ. 26) εέθαδ εζθαζηΫθβ, σξδ ησθκ ΰδαηέ κ πακηεθσμ εεγΫηεδ σζεμ ηδμ πδγαθΫμ εεδκξΫμ, σππμ εέδαηε, αζζΪ εαδ ΰδαηέ ΰλΪθεδ, πλδθ απσ ηκ απσζπαζηα πκν παλαγΫηεδ κ ΡαζζδΪμ, εαδ «δεθ εέθαδ απέγαθκ σηδ εΪπκδκδ Ρπηαέκδ [Υλδζηδαθκέ] ζηλαηδυηεμ θα ζνθΫζαίαθ ηβθ δδΫα» (δβζαδά απζυμ εεζκΰδεετεδ ηβθ νπσγεζβ ανηάθ, πλκζπαγεέ θα δεέιεδ σηδ δε γα άηαθ απέγαθκ αθ ζνθΫίβ Ϋηζδ, δέξπμ σηπμ θα δζξνλέαεηαδ ππμ Ϋξεδ απκδεέιεδμ) εαδ, ηεηΪ ηκ απσζπαζηα πκν παλαγΫηεδ κ ΡαζζδΪμ, «πΫλαθ ανηυθ δεθ ΰθπλέαπ ηέπκηα ΰδα ηκνμ Ϊθδλεμ πκν Ϋεαθαθ ηκ θσθκ». Ο πακηεθσμ παλαγΫηεδ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΛδίΪθδκν σηδ κ θκθδΪμ άηαθ Υλδζηδαθσμ, εαδ ζξκζδΪαεδ: «έζπμ θα εέθαδ Ϋηζδ»: «Καὶ ὁ ηὲθ Λδίάθδκμ ὧδέ πβ ΰλάθπθ, Υλδζηδαθθ ἔζεζγαδ πκδβζκῖ Ἰκνζδαθκῦ ηὸθ ζθαΰέα· ἴζςξ δὲ ηαὶ ἀθδεέξ» (παπηεθσμ, 6, 2). Φαέθεηαδ σηδ ΰδα ηελδεκτμ ηκ «έζπμ» ζβηαέθεδ «κ ΛδίΪθδκμ Ϋξεδ ζέΰκνλα δέεαδκ». Ο πακηεθσμ ζΫεδ σηδ αθ κ δκζκθσθκμ άηαθ Υλδζηδαθσμ, γα δκζκθκθκτζε ΰδα ηβθ αΰΪπβ ηκν Θεκτ ε.ζπ. («ονξκζκΰεέ» ηκθ δκζκθσθκ, νπκγΫηεδ ηα εέθβηλΪ ηκν ζηβθ πελέπηπζβ πκν άηαθ Υλδζηδαθσμ), αζζΪ δεθ ζΫεδ σηδ κ ΛδίΪθδκμ Ϋξεδ δέεαδκ. Κδ εθθκεέηαδ σηδ εαθεέμ Υλδζηδαθσμ δε γα θηλεπσηαθ θα αθαθΫλεδ ηκθ δκζκθσθκ-ζπηάλα ηπθ Υλδζηδαθυθ, Ϋζηπ εαδ δέξπμ θα ηκθ δαεηνζκδεέιεδ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθαθΫλκνθ εΪηδ ηνγκπζαζέεμ ηκν 5κν εαδ 6κν αδυθα πελέ εΪπκδκν Μελεκτλδκν, ηκν Υλδζηδαθκτ πκν δκζκθσθβζε ηκθ Εκνζδαθσ. ΏνηΪ εέθαδ ηνγκπζαζέεμ Υλδζηδαθυθ ίδκΰλΪθπθ ηκν Μ. ΐαζδζεέκν εαδ δεθ αθαθΫλκθηαδ ζε εΪπκδκθ Μελεκτλδκ, αζζΪ ζε Ϊΰδκ Μελεκτλδκ, θεελσ 90 ξλσθδα πλδθ ηκ θσθκ ηκν Εκνζδαθκτ, κ κπκέκμ εαηείαέθεδ (!) απσ ηκθ κνλαθσ εαδ ζεκηυθεδ ηκθ Εκνζδαθσ. Ώνησ ιεξθΪθε θα ηαμ ηκ πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. «Οδ ξλδζηδαθκέ ζνΰΰλαθεέμ ίέπθ εαδ αΰέπθ εαηΪ ηκνμ δτκ επσηεθκνμ αδυθεμ δδΫδδδαθ δδΪθκλκνμ γλτζκνμ. ΚαηΪ ηκθ δβηκθδζΫζηελκ απσ ανηκτμ, κ γΪθαηκμ ηκν ανηκελΪηκλα απκδδδσηαθ ζηκθ ζηλαηδπηδεσ Ϊΰδκ Μελεκτλδκ, κ κπκέκμ ζΫΰεηαδ σηδ εέξε ηαληνλάζεδ ηε αθεέππηα ίαζαθδζηάλδα επέ ηκν ανηκελΪηκλκμ Αεεέκν (249-251). Σκ σθκηα ηκν Μελεκτλδκν ζνθδΫγβεε ηε ηκθ Εκνζδαθσ ησζδμ ζηα ηΫζβ ηκν 5 κν ά ζηδμ αλξΫμ ηκν 6κν αδ. Σκ ετλβηα ηπθ αΰδκΰλΪθπθ πκν επδθκάγβεε πδγαθσηαηα ζηβθ ΚαδζΪλεδα ηβμ Καππαδκεέαμ πελέ ηα ηΫζβ ηκν 5κν αδ. αθκλΪ Ϋθα νπκηδγΫηεθκ σθεδλκ ηκν Μ. ΐαζδζεέκν. ηκ σθεδλκ ανησ κ ΐαζέζεδκμ εέδε ηκ Υλδζησ (ά, ζτηθπθα ηε Ϊζζεμ εεδκξΫμ, ηβθ Παθαΰέα), εαγδζηΫθκ ζηκθ κνλΪθδκ γλσθκ ηκν, θα εαζεέ ηκθ Μελεκτλδκ εαδ θα ηκθ δδαηΪαεδ θα επδζηλΫοεδ ζηβ ΰβ ΰδα θα δκζκθκθάζεδ ηκθ Εκνζδαθσ. Μδα Ϊζζβ ηκλθά ηκν γλτζκν πκν, αθΪΰεηαδ ζηδμ αλξΫμ ηκν 6κν αδ., εΪθεδ ζσΰκ ΰδα Ϋθα σθεδλκ ηκν Εκίδαθκτ, πκν Ϋΰδθε ανηκελΪηκλαμ (363-364) ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκν Εκνζδαθκτ. Βδυ παλκνζδΪαεηαδ κ Μελεκτλδκμ θα εηθαθέαεηαδ ζηκθ Εκίδαθσ εαδ θα ηκν αθαΰΰΫζζεδ σηδ ζε ηλεδμ είδκηΪδεμ γα εηνπκτζε ηκθ Εκνζδαθσ ηε Ϋθα ίΫζκμ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ηΫηκδκμ Μελεκτλδκμ δεθ νπάλιε πκηΫ˙ αεσηβ εαδ ηκ σθκηα ηκν αΰέκν ανηκτ πλκάζγε απσ παλαθσβζβ εΪπκδκν ζνλδαεκτ ητγκν ΰδα ηκθ Μαλ (= «ετλδκμ») Κκτλδκμ (Κτλδκμ). Ίζπμ ΰδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκ κ Μελεκτλδκμ δεθ νπάλιε πκηΫ δβηκθδζάμ Ϊΰδκμ, παλΪ ηβ ζβηαθηδεά γΫζβ πκν εαηΫξεδ ζηβθ ίνααθηδθά αΰδκΰλαθέα» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ‘, ζ. 344). ΜδζΪηε, δβζαδά, ΰδα παλαητγδα ηβμ ΥαζδηΪμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πζησζκ, θηΪθκνθ ζηκ ζβηεέκ, ξπλέμ απκδεέιεδμ πΪθηα, Ϋθαθ Ϊΰδκ ζηα ηΫζα ηκν 3κν αδυθα πκν δεθ ιΫλκνηε αθ νπάλιε εαθ (πκηε ηκνμ ζνηθΫλεδ, κδ Ϊΰδκδ εέθαδ αθτπαλεηκδ εαδ ηα ζνθαιΪλδα ηκνμ εέθαδ πζαζηΪ, εθυ εδυ κ Μελεκτλδκμ σξδ απζυμ νπάλιε, αζζΪ Ϋαβζε εαδ 150 ξλσθδα) εαδ θα ηκθ «ηεηαθΫλκνθ» ζηα ηΫζα ηκν 4 κν αδυθα, υζηε θα ηκθ ίΪζκνθ θα ζεκηυθεδ ηκθ Εκνζδαθσ, εθΪηδζν αδυθα ηεηΪ ηβ δκζκθκθέα ηκν Εκνζδαθκτ. Εζξνλέακθηαδ πζάγκμ αθκβζδυθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: σηδ ηΪξα κ Μ. ΐαζέζεδκμ ά Ϊζζκμ εζβλδεσμ δδΫηαιε Ϋθαθ ζηλαηδυηβ Μελεκτλδκ θα δκζκθκθάζεδ ηκθ Εκνζδαθσ, δέξπμ θα ηαμ δεέικνθ εΪπκδκ εεέηεθκ ηκν Μ. ΐαζδζεέκν πκν θα ζΫεδ εΪηδ ηΫηκδκ ά θα ηαμ πκνθ ηβθ πβΰά. Εζξνλέακθηαδ σηδ «ηκ γεκελαηδεσ εαηεζηβηΫθκ ειΫζειε ηκθ Εκίδαθσ» πμ ανηκελΪηκλα, αηΫζπμ ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκ Εκνζδαθκτ Εζξνλέακθηαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ σηδ «ηκ γεκελαηδεσ εαηεζηβηΫθκ αθαεάλνιε ηκθ Εκίδαθσ» ανηκελΪηκλα, αηΫζπμ ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκ Εκνζδαθκτ (ΏζΫιαθδλκμ Υ. Μάηζδκμ, Άβαηνλ, η. 44, ζ. 74), εθυ σππμ πελδΰλΪθεδ ηβθ δδαδδεαζέα εεζκΰάμ ΏνηκελΪηκλα κ ανησπηβμ ηΪληνλαμ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ, κ κπκέκμ ίλδζεσηαθ ζηκ ζηλαηδπηδεσ ζνηίκτζδκ, κδ ζηλαηβΰκέ ηκν Εκνζδαθκτ ειΫζειαθ ηκθ Εκίδα-
θσ. ΜΪζδζηα κ Ώηηδαθσμ ζΫεδ σηδ πλυηα αάηβζαθ απ‘ ηκθ αζζκτζηδκ θα απκδεξηεέ ηκ ζηΫηηα (XXV, 5, 3), αζζΪ ανησμ αλθάγβεε.Ώεσηβ εαδ κ Γυζδηκμ ΰλΪθεδ: οήθῳ εκδθῆ ίαζδζεὺμ Ἰκίδαθὸμ ἀθαδείεθνηαδ (Νέα Ηζηνξία, Γ‘, xxx, 1). ΏζζΪ ηδ θα πελδηΫθεδ εαθεέμ απσ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Να ζεθ ηβθ αζάγεδα; Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ επδηΫθκνθ εαδ ζνθεξυμ ζΫθε σηδ, αθκτ κ ΠΫλζβμ ίαζδζδΪμ εέξε ηΪιεδ αηκδίά ζε σπκδκθ ζηλαηδυηβ ηκν ζεσηπθε Εκνζδαθσ, εαδ σηπμ δεθ παλκνζδΪζηβεε εαθεέμ ηεηΪ ηβ ηΪξβ θα αβηάζεδ ηβθ αηκδίά, Ϊλα (!) Υλδζηδαθκέ ηκν λπηαρεκτ ζηλαηκτ ηκθ ζεσηπζαθ. Μπκλεέ θα ζνθΫίβ ανησ, ηπκλεέ σηπμ εδ σξδ. Μπκλεέ ζ.ξ. κ ΠΫλζβμ πκν ηκθ ζεσηπζε θα ζεκηυγβεε εδ ανησμ ζέΰκ αλΰσηελα˙ ηπκλεέ θα ηβθ εαηΪζαίε πκδκθ ζησξενζε, δδσηδ κ Εκνζδαθσμ, σππμ εέπαηε ζηβθ αλξά, δεθ θκλκτζε κτηε ηβθ ανηκελαηκλδεά παθκπζέα ηκν κτηε ηβθ ανηκελαηκλδεά αζπέδα ηκν ηβ ζηδΰηά ηκν θσθκν ηκν, πλΪΰηα πκν ηεδυθεδ ηβθ πδγαθσηβηα κ θκθδΪμ θα ΰθυλδαε πκδκμ άηαθ ανησμ ηκθ κπκέκθ ξηνπκτζε˙ ηπκλεέ θα ζησξενε Ϊζζκθ εαδ θα πΫηνξε ανησθ, αζζΪ θα ηβθ εέδε, ηΫζα ζηβθ αθαεαηπζκτλα ηβμ ηΪξβμ, αθ πΫηνξε β ίκζά ηκν, εαδ πκδσθ πΫηνξε. Ώεσηβ εαδ ηβθ ΰθυηβ ηκν κ ΛδίΪθδκμ δεθ ηβθ πάλε απσ Ρπηαέκνμ ζηλαηδυηεμ ηβμ θλκνλΪμ ηκν, αζζΪ απσ ΠΫλζεμ! ηδ κδ ηεηΫπεδηα Υλδζηδαθκέ ζνΰΰλαθεέμ ξαέλκθηαδ ηε ηκ γΪθαησ ηκν, ά σηδ εαηαζεεταζαθ δζηκλέεμ ζηδμ κπκέεμ εΪπκδκμ Ϊΰδκμ Μελεκτλδκμ – πκν εέξε θκθενηεέ αδυθεμ πλδθ ηκθ Εκνζδαθσ – εαηείαέθεδ απ‘ ηκθ κνλαθσ εαδ ζεκηυθεδ ηκθ Εκνζδαθσ, σζα ανηΪ εέθαδ ΰεΰκθσηα, αζζα δεθ ζνθεπΪΰκθηαδ απαλαέηβηα σηδ ανηκέ ηκθ ζεσηπζαθ. Με ηβ ΰθπζηά πλκξεδλσηβηΪ ηκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ίΰΪακνθ ζνηπελΪζηαηα πκν ηκνμ ίκζετκνθ. Δ, αθαπσδεδεηβ Ϊζζπζηε, εεδκξά ηκν Υλδζηδαθκτ θκθδΪ ηκν Εκνζδαθκτ δεθ εέθαδ β ησθβ πκν κδ Υλδζηδαθκέ ζνΰΰλαθεέμ παλαγΫηκνθ – σππμ Ϋξκνηε δεέιεδ. Ο πασηεθκμ (Δθθι. Ηζη. 6, 1, 14), κ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (PG 35, 680), κ Θεκδυλβηκμ Κτλλκν, κ Φδζκζησλΰδκμ (7, 15), κ ΕπΪθθβμ Λνδσμ (Πεξί κελψλ 4, 118, 28-32), ζΫθε σηδ κ Εκνζδαθσμ θκθετηβεε απσ εΪπκδκθ αλαεβθσ δππΫα. Ο Φδζκζησλΰδκμ ζΫεδ σηδ αηΫζπμ ησζδμ Ϋθαμ απσ ηκνμ αλαεβθκτμ θσθενζε ηκθ Εκνζδαθσ, Ϋθαμ απσ ηκνμ νπαζπδζηΫμ ηκν Εκνζδαθκτ επδηΫγβεε εθαθηέκθ ηκν εαδ ηκν Ϋεκοε ηκ εεθΪζδ. Δ εεδκξά ανηά νδκγεηεέηαδ αεσηβ εδ απσ ηκθ ΛδίΪθδκ (Πεξί ηηκσξίαο Ηνπιηαλνχ 6, 4-6), πκν ζΫεδ σηδ εΪπκδκμ Σαρβθσμ άηαθ κ θκθδΪμ. Δ ζΫιβ Σατελφο εέθαδ β ζνλδαεά ζΫιβ ΰδα ηκνμ θκηΪδεμ ηβμ ελάηκν, ανηκτμ πκν αζζκτ αθαθΫλκθηαδ πμ αλαεβθκέ. Χζησζκ, εεεέθβ ηβθ επκξά κδ αλαεβθκέ πκζεηκτζαθ, πμ ηδζγκθσλκν, εαδ ζηκ πζενλσ ηπθ Πελζυθ (Ώηηδαθσμ, XXV, 6, 8) εαδ ζηκ πζενλσ ηπθ Ρπηαέπθ. νθεπυμ, αεσηβ εδ ανησμ κ δζξνλδζησμ ηκν ΛδίΪθδκν δεθ απκδεδεθτεδ ππμ κ θκθδΪμ άηαθ Υλδζηδαθσμ. Ο Βγθδεσμ Βνηλσπδκμ, δζηκλδκΰλΪθκμ ηκν 4κν αδ. ΰλΪθεδ (Βνηλσπδκν, Παηαλίνπ κεηάθξαζηο εηο ηελ ηνπ Δπηξνπίνπ Ρσκατθήλ δζηκλέαθ 10, 16, 7-11) σηδ κ Εκνζδαθσμ επζάΰβ απσ εΪπκδκθ εξγλσ («ίζβγεὶμ πό ηδθκμ ηθ πκζεηίπθ, ηὸθ ίίκθ ἀπέζδπεθ»)– δεθ ΰλΪθεδ σηδ επζάΰβ απσ ζηλαηδυηβ ηκν. Ο Παΰαθδζηάμ δζηκλδεσμ Γυζδηκμ ΰλΪθεδ (Νέα Ηζηνξία, Γ‘, xxix, 1) σηδ κ Εκνζδαθσμ επζάΰβ ζηβθ αεηά ηβμ ηΪξβμ εαδ, αθκτ ονξκλλΪΰβζε ηβ θτξηα, πΫγαθε, δέξπμ θα ΰλΪθεδ (κ Γυζδηκμ) ΰδα Υλδζηδαθσ θκθδΪ. Δ ζδππά ανηά ηκν θαθαηδεκτ αθηδξλδζηδαθκτ Γυζδηκν, πκν Ϋίλδαε ηκθ Μ. Κπθζηαθηέθκ εαδ ηβθ αΰέα ΒζΫθβ, δεθ ηπκλεέ αζθαζυμ θα εέθαδ β ζδππά εθσμ δεδζκτ πκν δεθ ηκζηΪ θα ζνεκθαθηάζεδ εαδ θα ίλέζεδ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκν. Ο Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (Καηά Ηνπιηαλνχ βαζηιέσο ζηειηηεπηηθφο δεχηεξνο, 13) εεησμ απσ ηβθ εεδκξά ηκν αλαεβθκτ ηΪμ ζΫεδ ππμ Ϊζζκδ ζΫθ σηδ θκθετγβεε απσ ΠΫλζεμ, Ϊζζκδ σηδ θκθδΪμ άηαθ εΪπκδκμ απσ ηκνμ ίΪλίαλκνμ ΰεζπηκπκδκτμ πκν αεκζκνγκτζαθ ηκνμ ζηλαηδυηεμ δέθκθηαμ παλαζηΪζεδμ ζηα ζνηπσζδΪ ηκνμ, δέξπμ θα αθαθΫλεδ πκδα εέθαδ β ζπζηά. Βπέζβμ, (Καηά Ηνπιηαλνχ, 2, 13) αθαθΫλεδ ηβθ εεδκξά σηδ εΪπκδκμ Ρπηαέκμ ζηλαηδυηβμ αΰαθαεηδζηΫθκμ απσ ηκθ Εκνζδαθσ ηκθ δκζκθσθβζε, επεδδά (2, 12) «κ ζέηκμ δεθ νπάλξε, β ζθαΰά άηκ ζξεδσθ ίΫίαδβ, ηλδΰτλπ κδ εξγλκέ˙ β πλκμ ηα εηπλσμ πκλεέα δεθ άηκ ετεκζκμ εαδ αδ ηλκθαέ κζδΰκζηαέ, κ ζηλαησμ εέξε εαηαζβθγά απσ δνζθκλέαθ εαδ κλΰά πλκμ ηκθ ίαζδζΫα˙ δεθ νπάλξε εαηηέα αδζέα εζπέμ˙ ηέα εδμ ηβθ παλκτζαθ εαηΪζηαζδθ εθαέθεηκ β ησθβ εαζζδηΫλα, θα απαζζαΰκτθ απσ ηβθ πκθβλΪθ ίαζδζεέαθ εαδ βΰεζέαθ». Με Ϊζζα ζσΰδα, σηαθ κ Εκνζδαθσμ απκθΪζδζε, ηΫζα ζηβθ εαλδδΪ ηβμ Πελζέαμ, νπκξυλβζβ, επεδδά αθηδζάθγβεε σηδ β εεζηλαηεέα εέξε εαηαζάιεδ ζε Ϋθα θδΪζεκ, β αΰαθΪεηβζβ ηκν ζηλαηκτ Ϋθηαζε ζηκ απκεκλτθπηΪ ηβμ. ΠλΪΰηαηδ, κ Εκνζδαθσμ δδΫηαιε πλΪΰηαηα πκν εισλΰδζαθ σζκ ηκ ζηλαησ, εαδ ζνθεπυμ β δκζκθκθέα ηκν απσ Ϋθαθ Ρπηαέκ ζηλαηδυηβ, σξδ απαλαέηβηα Υλδζηδαθσ, δεθ θαθηΪαεδ ησζκ παλΪδκιβ σζκ αεκτΰεηαδ αλξδεΪ. ππμ ζΫεδ κ πασηεθκμ (Δθθι. Ηζη., 6, 1, 7) κ Εκνζδαθσμ δδΫηαιε ηκνμ αλξβΰκτμ ηκν ζησζκν θα λέικνθ ηδμ πλκηάγεδεμ ζε ηλσθδηα ζηκ πκηΪηδ, υζηε κδ ζηλαηδυηεμ ηκν ηβ Ϋξκθηαμ Ϊζζβ επδζκΰά θα πκζεηάζκνθ ΰδα ηβθ ζπηβλέα ηκνμ ηε σζεμ ηκνμ ηδμ δνθΪηεδμ ΰδα ηβθ εαηΪζβοβ ηβμ Κηβζδθυθηκμ. Ο Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο ιφγνο δεχηεξνο, 11) ΰλΪθεδ σηδ άηαθ Ϋθαμ ΠΫλζβμ ενΰεθάμ πκν πλκζπκδεέηκ σηδ εέξε ανηκηκζάζεδ, απσ ηέζκμ ΰδα ηκθ ίαζδζδΪ ηπθ Πελζυθ, ζηκνμ Ρπηαέκνμ, κ κπκέκμ ηκθ ζνηίκτζενζε θα δδαηΪιεδ ανησ. Έπεδηα, εθυ εέξε απκθαζδζηεέ β νπκξυλβζβ, κ Εκνζδαθσμ δδΫηαιε ηβθ πνλπσζβζβ σζκν ηκν ζησζκν, σππμ αθαθΫλεδ κ ΕπΪθθβμ ΓπθαλΪμ (Δπηηνκή ηζηνξηψλ, 66, 9-10), πλΪΰηα πκν επέζβμ αθαθΫλκνθ κ ΛδίΪθδκμ (Δπηηάθηνο επί Ηνπιηαλψ, 262,1 ε.ε.) εαδ κ Θεκδυλβηκμ Κτλκν, κ κπκέκμ παλαηβλεέ
σηδ β πλΪιβ ανηά ηκν Εκνζδαθκτ απκγΪλλνθε αεσηβ πελδζζσηελκ ηκνμ ζηλαηδυηεμ. ΒπδπζΫκθ κ Εκνζδαθσμ δδΫπλαιε ηκ ζΪγκμ θα εηπδζηενηεέ αεσηβ Ϋθαθ ΠΫλζβ, πκν εέξε αθεγά θα αδξηαζπηδζηεέ απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ, εαδ εέξε νπκζξεγεέ θα ηκνμ κδβΰάζεδ ζυκνμ ζηβ Ρπηαρεά επδελΪηεδα κδβΰυθηαμ ηκνμ απσ ζΪγκμ δδαδλκηά, αζζΪ κηκζσΰβζε σηδ ηκ Ϋεαθε ανησ ειεπέηβδεμ (πασηεθκν, Δθθι. Ηζη., 6, 1, 12˙ Φδζκζησλΰδκμ, 6, 15). Ο Εκνζδαθσμ, ίζΫπκθηαμ σηδ ηκ ζηλΪηενηα εέξε αΰαθαεηέζεδ, ζε ζσΰκ ηκν νπκζξΫγβεε ζηκθ εΪγε ζηλαηδυηβ ηκ αζάηαθηκ πκζσ ηπθ εεαησ δβθαλέπθ, πλΪΰηα πκν θΪθβεε εκλκρδέα ζηκ ζηλΪηενηα, αθκτ ηκνμ Ϋηααε ηκ πκζσ ανησ πμ αθηαηκδίά, αθ εαησλγπθαθ θα ζυζκνθ ηκ ηκηΪλδ ηκνμ απσ ηκνμ ΠΫλζεμ (Ammianus Marcellinus,XXIV, 3 , 3). Ο Ώηηδαθσμ (XXV, 2, 1) παλαδΫξεηαδ σηδ εέξε απκεκπεέ πζάλπμ απσ ηδμ κδκτμ ηκν αθεθκδδαζηκτ ηκν, νπΫθελε απσ εΪγε ζκΰάμ εζζεέοεδμ εαδ (XXIV, 8, 3) σηδ ζ‘ σζα ανηΪ πλκζηέγκθηαθ κδ ητΰεμ εαδ ηα εκνθκτπδα πκν, σππμ ζΫεδ κ Ώηηδαθσμ, «Ϋελνίαθ ηκθ κνλαθσ». Βθθκεέηαδ ππμ εαηΪ ηβθ πκλεέα ηβμ νπκξυλβζάμ ηκνμ, πΫλα απσ ηδμ εαεκνξέεμ εαδ ηβθ Ϋζζεδοβ ηλκθυθ, κδ ζηλαηδυηεμ δΫξκθηαθ θκθδεΫμ επδγΫζεδμ απσ ηκθ εζεθηκπσζεηκ ηπθ Πελζυθ. Ο Θεκδυλβηκμ Κτλκν (3, 20) αθαθΫλεδ σηδ «κ Εκνζδαθσμ δεθ εέξε δδαηΪιεδ κτηε θα θΫλκνθ πλκηάγεδεμ απσ ηβ Ρυηβ κτηε θα ηλκθκδκηβγεέ ηε πλκηάγεδεμ ζεβζαηυθηαμ ηβθ Πελζέα. ΒπΫηεθε θα πλκξπλεέ κ ζηλαησμ ηΫζα απσ ελβηδΫμ. Οδ ζηλαηδυηεμ ηκν δεθ εέξαθ κτηε θα θαθ κτηε θα πδκτθ, δεθ εέξαθ εαθΫθαθ θα ηκνμ κδβΰάζεδ, εαδ πελδπζαθυηεθκδ ζε Ϋλβηβ ξυλα, αθηδζάθγβεαθ ηβθ αίκνζέα ηκν ζκθκτ ίαζδζδΪ ηκνμ». Έπεδηα απσ ηα παλαπΪθπ, δεθ ηπκλκτηε θα γεπλάζκνηε σηδ Ϋθαμ ζηλαησμ πκν κδβΰάγβεε ζε ιΫθβ ξυλα απσ ηκθ Εκνζδαθσ, δέξπμ ζκίαλά πλκεηκδηαζέα, γα παλΫηεθε ΰδα πΪθηα ζηκ πζενλσ ηκν ίαζδζδΪ ηκν. Σκ πδκ ζκΰδεσ άηαθ θα αΰαθαεηέζεδ ηε ηβθ πλκξεδλσηβηα εαδ ηβθ ηαηαδκδκιέα ηκν Εκνζδαθκτ (πκν αλθάγβεε πλσηαζβ εδλάθβμ ηκν ΠΫλζβ ίαζδζδΪ) κ κπκέκμ πλαΰηαηκπκέβζε ηβθ εεζηλαηεέα ησθκ εαδ ησθκ ΰδα θα απκεηάζβ δσια εθΪηδζζβ ηκν ΏζΫιαθδλκν, παέακθηαμ ηε ηδμ απΫμ ηπθ ζηλαηδπηυθ ηκν. Καγσζκν παλΪζκΰβ (ξπλέμ θα εέθαδ ίείαδσηβηα) δεθ εέθαδ β πδγαθσηβηα, εΪπκδκμ, Βγθδεσμ ά Υλδζηδαθσμ ζηλαηδυηβμ ηκν, θα ηκθ δκζκθσθβζε, σξδ απσ δδεκζκΰδεκτμ ζσΰκνμ, αζζΪ απσ αΰαθΪεηδζβ ΰδα ηδμ Ϊθεν ζσΰκν εαεκνξέεμ.
17b Δ ΠΟΛΕΣΒΕΏ ΣΟΤ ΕΟΤΛΕΏΝΟΤ Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, πκν έδλνζε αθηλδεΪ εαδ ΰνθαδεεέα (!!) ηκθαζηάλδα (Εκνζδαθκτ, Βπ. 81. I. 2.90. ε. ε. – 84. I.2.144.6 ε.ε. –86.I.2.147.15 ε.ε. –88.I.2.149.19 ε.ε. – 89α.I.2.151.19 ε.ε. – 89b.I.2.155.11. ε.ε., Ώηη. Μαλε. XXII, 7,6, πασηεθκμ, 5). Καεσ πλΪΰηα κ ηκθαξδζησμ, ηαδα! Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ εαβηΫθκ ηκθ Εκνζδαθσ, πκν σθηαμ πλυβθ Υλδζηδαθσμ εαδ θεκθυηδζηκμ ΒδδπζκζΪηλβμ, πέζηεοε ππμ ηπκλκτζε θα εηθνζάζεδ ζηκνμ ζνΰξλσθκνμ ηκν ΒδδπζκζΪηλεμ ηβθ Υλδζηδαθδεά αΰΪπβ ΰδα ηκθ πζβζέκθ ΰλΪθκθηαμ (Βπδζηκζά 89ί Πξνο αξρηεξέα Θεφδσξν, 290d-291a) «γα Ϋζεΰα επέζβμ, αθ εαδ εέθαδ παλαδκικζκΰέα, σηδ γα άηαθ Ϊΰδκ θα δέθαηε εαδ ζηκνμ εξγλκτμ λκτξα εαδ ηλκθά, επεδδά β εζεβηκζτθβ δέθεηαδ ζηκθ Ϊθγλππκ εαδ σξδ ζηκ ξαλαεηάλα». πζηΪ απκεαζεέ «παλαδκικζκΰέα» ηβ ίκάγεδα πλκμ ηκνμ εξγλκτμ κ Εκνζδαθσμ˙ δδσηδ Ϋηζδ αελδίυμ αεκνΰσηαθ ζηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ β πλκηλκπά ανηά εθσμ πλυβθ Υλδζηδαθκτ πλκμ ανηκτμ. Χμ παλΪζκΰβ. Αεθ ηκ ζΫεδ πκνγεθΪ β γλβζεεέα ηκνμ. ΦνζδεΪ, δεθ ηκθ Ϊεκνζαθ εαδ ηκθ ξζεταααθ ΰδα ηκ «θΫκ ζτζηβηα εγθδεάμ εεεζβζέαμ» ηκν. ΝΫκ ελαζέ ζε παζδκτμ αζεκτμ δεθ Ϋηπαδθε. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ πκν απαΰσλενε ηβθ εζετγελβ Ϊζεβζβ επαΰΰεζηΪηπθ ζηκνμ ξλδζηδαθκτμ, κδ κπκέκδ, αεσηβ εαδ σηαθ άγεζαθ θα εδθάζκνθ δέεβ, Ϋπλεπε θα πλκζθΫλκνθ γνζέα ζηκνμ γεκτμ, λέξθκθηαμ γνηέαηα ζηκνμ εγθδεκτμ γεκτμ; ΏθαθΫλεδ κ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο ιφγνο πξψηνο, 96) ππμ κ Εκνζδαθσμ εέξε γεζπέζεδ: «θα ζηελβγκτθ κδ Υλδζηδαθκέ εΪγε εζενγελέα Ϋεθλαζβμ, θα απκεζεέκθηαδ απσ σζα, ζνζζσΰκνμ, αΰκλΫμ, παθάΰνλεδμ, αεσηβ εαδ ηα δδεαζηάλδα θα ηβθ ηπκλεέ θα ξλβζδηκπκδάζεδ σπκδκμ δεθ γνζέααε ζηκνμ ίπηκτμ πκν ίλέζεκθηαθ ηπλκζηΪ». Ο Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ ζνθδζηΪ πκζτ αιδσπδζηβ πβΰά, δδσηδ άηαθ ζτΰξλκθκμ ηκν Εκνζδαθκτ εαδ δεθ ηπκλκτζε θα ζΫεδ σ,ηδ ηκν εαηΫίαδθε εθσζπ ίλέζεκθηαθ εθ απά κ ΛδίΪθδκμ, κ Ώηηδαθσμ ε.Ϊ. Βγθδεκέ νπελαζπδζηΫμ ηβμ ηθάηβμ ηκν Εκνζδαθκτ (δεμ εαδ ΕπΪθθθβ Υλνζηκζησηκν, PG 50, 573). Σέ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, πκν απκηΪελνθε ηκνμ ξλδζηδαθκτμ αιδπηαηδεκτμ απσ ηκ ζηλαησ (πελΪηβμ, 3,13˙ Γλβΰσλδκμ Θεκζ., PG 35 585C-D). «ΒιΫδκζε Ϋδδεηκ κ Εκνζδαθσμ δδαηΪακθηαμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα εεδδπξγκτθ απσ ηκ ζηλαησ», ΰλΪθεδ κ Θεκδυλβηκμ Κτλκν (Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 3, 4). «ζκδ αλθκτθηαθ θα γνζδΪζκνθ ζηκνμ γεκτμ, ηκνμ ζηελκτζε ηα πκζδηδεΪ δδεαδυηαηα εαδ ηκ πλκθσηδκ θα ζνηηεηΫ-
ξκνθ ζε ζνΰεεθηλυζεδμ εαδ ζηκ θσλκνη˙ επέζβμ δεθ ηκνμ επΫηλεπε θα εέθαδ δδεαζηΫμ ά εαηυηελκδ δδεαζηΫμ ά θα εαηΫξκνθ ζηλαηδπηδεΪ αιδυηαηα» (πασηεθκν, Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 5, 18). Σδ θα πεέ εαθεέμ ΰδα ηκθ αθειέγλβζεκ Εκνζδαθσ, πκν ηε εδδδεσ θσηκ επΫίαζε ηβθ κθκηαζέα «Γαζδζαέκδ» ζηκνμ ξλδζηδαθκτμ (Γλβΰ. Θεκζ., Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 76: «Γαζδζαίκνμ ἀθηὶ Υλδζηδαθθ ὀθκηάζαμ ηε εαὶ εαζεῖζγαδ θκηκγεηήζαμ»˙ Εκνζ., Καηά Γαιηιαίσλ, 39α, 43α); Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, πκν ει αδηέαμ ηκν β ανηκελαηκλέα ΰΫηδζε πζβλκθκλδκδσηεμ πκν εέξαθ αλξβΰσ ηκνμ ηκθ Magister officiorum, κ κπκέκμ βΰεέηκ ηπθ ανηκελαηκλδευθ ηαΰηΪηπθ scholae palatinae, ηπθ δδαδσξπθ ηπθ πλαδηπλδαθυθ. Οπκδαδάπκηε αθηέδλαζβ εαηαπθδΰσηαθ ζηβ ΰΫθεζεδ ηβμ. Σσζβ αθειδγλβζεεέα. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, πκν παλαηεζκτζε ηδμ ΥλδζηδαθδεΫμ επαλξέεμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ (ηκν) ζηκ Ϋζεκμ ηπθ εξγλυθ θλκθηέακθηαμ ησθκ ΰδα ηδμ εδδπζκζαηλδεΫμ. ππμ ΰλΪθεδ κ πασηεθκμ (5, 3, 46) «Ϋΰλαθε ζνξθΪ ζηα ζνηίκτζδα ηπθ πσζεπθ. Ώθ κδ πσζεδμ εέξαθ ζηλαθεέ πλκμ ηβθ εδδπζκζαηλέα, ηκνμ δεαθκπκδκτζε σζα ηκνμ ηα αδηάηαηα. Ώθ άηαθ ΥλδζηδαθδεΫμ, δάζπθε ηβθ απαέξγεδΪ ηκν ηε ηκ θα ηβθ ηδμ επδζεΫπηεηαδ εαδ ηε ηκ θα ηβθ δΫξεηαδ ηδμ αθηδπλκζππέεμ πκν ηκν Ϋζηεζθαθ ηε ηα παλΪπκθΪ ηκνμ». Ο πασηεθκμ αθαθΫλεδ πμ παλΪδεδΰηα ηβθ Νδζέίβ. Οδ πκζέηεμ ηβμ Νδζέίβμ αάηβζαθ (!) απσ ηκθ ανηκελΪηκλΪ ηκνμ – πκν άηαθ πκζνΰλαθσηαηκμ εαδ δεθ εέξε ξλσθκ, κ εαβηΫθκμ – θα ηκνμ ίκβγάζεδ εθαθηέκθ ηπθ Πελζυθ. Ώνησμ ηκνμ απΪθηβζε σηδ εθσζκθ δεθ Ϊθκδΰαθ ηκνμ θακτμ εαδ δεθ ζνηηεηεέξαθ ζηδμ γνζέεμ, δεθ Ϊιδααθ εαηηέα πλκζκξά. Καδ σηδ «β πσζβ ηκνμ άηαθ ηδαζηΫθβ εαδ δεθ γα παηκτζε εεεέ πλδθ ηΪγεδ σηδ ζηλΪθβεε πλκμ ηκθ Βζζβθδζησ. Παλσηκδεμ απαθηάζεδμ Ϋδπζε εαδ ζηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Κπθζηαθηέαμ ζηβθ Παζαδζηέθβ εαδ πλκζΪληβζε ηβθ πσζβ ηκνμ ζηβθ πσζβ ηβμ ΓΪααμ». Αβζαδά, κ Εκνζδαθσμ ζνηπελδθελσηαθ σξδ πμ βΰεησθαμ πκν πλκζηαηετεδ ηκ ελΪηκμ ηκν, αζζΪ ζαθ Ϋθαμ εκδθσμ ηαθδσακμ, πκν εείέααε ηκνμ νπβεσκνμ ηκν, πλκεεδηΫθκν... θα ηκνμ πλκζηαηετζεδ απσ ηκνμ ιΫθκνμ εδζίκζεέμ. ΣΫηκδα θλκθηέδα ΰδα ηκνμ αζζσγλβζεκνμ νπβεσκνμ ηκν. ΜπλΪίκ δζκπκζδηεέα! Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ «ηεηλδκπαγά»... θδζσζκθκ Εκνζδαθσ πκν ζξεδσθ... ζνθεξΪλβ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ πσζεπμ ηβμ Έηεζαμ, ΰδα ηκνμ εηπλβζηκτμ ηπθ ξλδζηδαθδευθ θαυθ (Μηζνπψγσλ, 28 (357b)); Ώνηκέ Ϋεαοαθ σζεμ ηδμ εεεζβζέεμ ηβμ πσζβμ ηκνμ, αζζΪ κ Εκνζδαθσμ, σππμ ΰλΪθεδ κ έδδκμ, δεθ εκτθβζε ηκ δαξηνζΪεδ ηκν˙ απζΪ αθαθΫλεδ αδδΪθκλα, ζξεδσθ επαδθεηδεΪ ηβθ πκζδηδζηΫθβ πλΪιβ ηκνμ. ΜΪζδζηα, ζΫεδ σηδ εΪηκδεκδ ηβμ Έηεζαμ εαηΫζηλεοαθ ηκνμ θακτμ εαδ ηκνμ ηΪθκνμ ηπθ Υλδζηδαθυθ Ϋπεδηα απσ δδεσ ηκν (!) ζτθγβηα. Οηκζκΰεέ, δβζαδά, κ Εκνζδαθσμ, σηδ εέθαδ κ βγδεσμ ανηκνλΰσμ ηπθ δδυιεπθ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ. Ώνηά άηαθ β δζκθκηέα εαδ β αθειδγλβζεεέα ηκν Εκνζδαθκτ. ΒπδπζΫκθ αγπυθκθηαμ –ηε ηβθ επδζηκζά πκν ηκνμ Ϋζηεδζε– ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ ΰδα ηκ θσθκ ηκν Γευλΰδκν, κνζδαζηδεΪ κ Εκνζδαθσμ Ϋζεΰε ζηκνμ Βγθδεκτμ ηβμ ανηκελαηκλέαμ: «ζθΪιηε, εΪοηε, ΰελεηέζηε, εΪθηε σ,ηδ γΫζεηε εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ˙ εΰυ δε γα ζαμ ηδηπλάζπ. Ώπζυμ δεθ γα εβλτιπ επδζάηπμ δδπΰησ». ΠλΪΰηαηδ, σππμ ΰλΪθεδ κ πελΪηβμ (3, 11) «Άθ εαδ αλξδεΪ κ Εκνζδαθσμ ζνηπελδθελσηαθ άπδα πλκμ σζκνμ, σζκ πΫλθαΰε κ εαδλσμ δεθ Ϋδεδξθε πδα ηβθ έδδα αηαλαιέα». Καδ (3, 12) «απΫξκθηαμ απσ ηβθ νπελίκζδεά ζεζβλσηβηα πκν κ Αδκεζβηδαθσμ εθΪληκαε, δεθ απεέξε πζησζκ απσ ηκνμ δδπΰηκτμ». ΒπδπζΫκθ (3, 13) «ε σζκνμ αλθκτθηαθ θα γνζδΪζκνθ επΫίαζε ίαλτ πλσζηδηκ». Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ δδυεηβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ Εκνζδαθσ, πκν (Βπδζηκζά Πξνο Δθδίθηνλ, Bizez 107, 377d-378abc) άγεζε θα αθαθέζεδ σζα ηα ξλδζηδαθδεΪ ίδίζέα: «ΚΪθε ηκν ηβ ξΪλβ θα ίλεδμ σζα ηα ίδίζέα ηκν Γευλΰδκν [ηκν Ώλεδαθκτ επδζεσπκν Ώζειαθδλεέαμ πκν δκζκθκθάγβεε]. Βέξε πκζζΪ ίδίζέα θδζκζκθδεΪ εαδ πκζζΪ λβηκλδεΪ, εέξε σηπμ εαδ πκζζΪ ηβμ δδδαξάμ ηπθ δνζζείυθ Γαζδζαέπθ˙αοηά ηα ηεθεοηαία εα ήεεθα αέααζα κα ηα ελαθακίζς μθμζπενχξ» («ἃ ίκνζκίηβθ ηὲθ θαθίζγαδ πάθηῃ»). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ... «εζηεηηΫθκ θδζσζκθκ» Εκνζδαθσ, ηκθ γλβζεσζβπηκ δδυεηβ αεσηβ εαδ ηπθ ηβ Υλδζηδαθδευθ ίδίζέπθ, ηπθ θδζκζκθδευθ ίδίζέπθ πκν Ϋΰλαθαθ πλΪΰηαηα αθηέγεηα ηε ηβθ δλαθδεά/ηδγλαρεά γλβζεεέα ηκν: (Βπδζηκζά 89ί Πξνο αξρηεξέα Θεφδσξν, 301c) «αξ ιδ θηάκεζ ζηδκ αημή επζημφνεζμξ ή ποννχκεζμξ θυβμξ. Σχνα αθήεεζα, μζ εεμί ηάκμκηαξ ηαθά ηαηέζηνερακ ηα ένβα ημοξ, έηζζ χζηε ηα πενζζζυηενα απυ ηα αζαθία ημοξ πάεδηακ». Αβζαδά κ Εκνζδαθσμ σξδ ησθκ άγεζε θα εΪοεδ ηα ξλδζηδαθδεΪ ίδίζέα – απζυμ δεθ ηπκλκτζε – αζζΪ εαδ ξαδλσηαθ ηε ηβθ απυζεδα θδζκζκθδευθ ίδίζέπθ! Φκίελσμ κ «εζηεηηΫθκμ θδζσζκθκμ» πκν ΰλΪθεδ «Μσθκ
β θδζκζκθέα ηΪμ ηαδλδΪαεδ» (Βπ. 89ί, 300d). ΐΫίαδα! Μσθκ β θδζκζκθέα πκν ηαμ ζνηθΫλεδ, ηαμ ηαδλδΪαεδ, εθθκεέηαδ. ,ηδ δεθ ηαμ ζνηθΫλεδ, ηκ Ϋξκνθ εΪοεδ ενηνξυμ κδ γεκέ. Οδ γεκέ, ζκδπσθ, δεθ πλκΪΰκνθ ηβθ θδζκζκθέα, ζτηθπθα ηε ηκθ Εκνζδαθσ, αζζΪ εαηαζηλΫθκνθ σ,ηδ δεθ ηκνμ αλΫζεδ. ΐζΫπκνηε ππμ κ Εκνζδαθσμ επδελκηεέ εηηΫζπμ ηδμ δδυιεδμ εαηΪ ηπθ «Ϊγεπθ» θδζκζσθπθ εαδ ηπθ Ϋλΰπθ ηκνμ. ΏζζΪ ηκ ενλδσηελκ εέθαδ σηδ κ Εκνζδαθσμ – απκζηκηυθκθηαμ ηκνμ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ – ηκθέαεδ ππμ ηα Ϋλΰα ηκν Βπέεκνλκν εαδ ηκν Πτλλπθα δεθ ηα εαηΫζηλεοαθ κδ Υλδζηδαθκέ, αζζΪ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ – ηε ηβθ ίκάγεδα ηπθ «γευθ». νΰεζκθδζηδεά κηκζκΰέα ΰδα ηβθ Βδδπζκζαηλδεά ΕελΪ ΒιΫηαζβ. Ώιέαεδ ηδα ζτΰελδζβ ηεηαιτ ηκν Εκνζδαθκτ, πκν αδδαθκλκτζε ΰδα σπκδκ ζτΰΰλαηηα δεθ ζνηθπθκτζε ηε ηδμ δκιαζέεμ ηκν, εαδ ηπθ «αηαγυθ» ηκθαξυθ πκν αθηΫΰλαθαθ ηα Ϋλΰα ηκν Εκνζδαθκτ εαγυμ εαδ ηπθ εζαζζδευθ ζνΰΰλαθΫπθ επέ 1000 ξλσθδα. Βπέζβμ αιέαεδ θα ζεεθηκτηε ηζ εα έπναηηεκ Εκνζδαθσμ, πσζα ζνΰΰλΪηηαηα, αλξαέα ά ξλδζηδαθδεΪ, γα Ϋεαδΰε, αθ επΫζηλεθε θδεβηάμ απσ ηβθ Πελζέα. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, κ κπκέκμ ζνθδζηκτζε παλΪζεδοβ σζπθ ηηβηΪηπθ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ δζηκλέαμ δεθ ζνηθπθκτζαθ ηε ηα ελδηάλδΪ ηκν; ΓλΪθεδ: «ΠλΫπεδ θα ηεζεηΪηε ηβθ δζηκλέα πκν ΰλΪθηβεε ηε ίΪζβ ηα πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα. Ώμ παλαζεέοκνηε σζα εεεέθα πκν ηκδΪακνθ ηε δζηκλέα πκν εθετλαθ κδ αλξαέκδ, δβζαδά ελπηδεΫμ νπκγΫζεδμ εαδ ηα παλσηκδα» (Βπδζηκζά 89ί, 301b). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ «Έζζβθα» Εκνζδαθσ, σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηΪμ ηκθ παλκνζδΪακνθ, πκν κδ γνζέεμ ηκν αθΪΰκθηαδ ζηκνμ Υαζδαέκνμ, β ηαΰεέα εδ κ Μέγλαμ απ ηβθ Πελζέα, β ηαθηδεά απσ ηβθ Καλέα. ππμ ζΫεδ κ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ «β Ώζέα άηαθ ηκ δδδαζεαζεέκ ηβμ αζΫίεδΪμ ηκν» (PG 35, 557). Σλκηελά εζζβθδεσηβηα. Σσζβ, πκν κ «‘Βζζβθ» ηαμ πέζηενε ππμ ηΫζα ηκν ιαθαακτζε β ονξά ηκν Μ. ΏζΫιαθδλκν (πελΪηβ, Δθθι. Ηζη., 3, 21). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, ηκθ «εζηεηηΫθκ θδζσζκθκ» πκν δάζπθε ζΪηλβμ ηβμ αΰνληεέαμ, ηβμ γεκνλΰέαμ δβζαδά. Ώνησ άηαθ ηκ Ϋθδκικ εζζβθδεσ ηΫζζκθ ηκν Ολγκζκΰδζηκτ πκν γα επδελαηκτζε ηε ηκθ Εκνζδαθσ: ξαληκλέξηλεμ, γεκνλΰκέ, ηΫθηδκνη, πτλδθεμ Ϊνζεμ κπηαζέεμ ε.ζπ. Ο Εκνζδαθσμ, ζΫΰκθηαμ «θδζκζκθέα» εθθκκτζε σζα ανηΪ ηα αθκλγκζκΰδεΪ πλΪΰηαηα εαδ ηκ θα απκεαζεέηαδ «εζηεηηΫθκμ θδζσζκθκμ» εΪπκδκμ πκν ξαδλσηαθ ηε ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ Βπδεκτλεδπθ ίδίζέπθ εαδ γατηααε ηβ γεκνλΰέα εαδ ηα ηΪΰδα, εέθαδ ησζκ παλΪζκΰκ σζκ θα απκεαζκτζαηε θδζσζκθκνμ ηα ηβζεηΫθηδκνη, ηδμ ξαληκλέξηλεμ, ηκνμ αζηλκζσΰκνμ ε.ζπ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ θαθηαΰηΫθκ πκζεηκεΪπβζκ Εκνζδαθσ πκν απΫλλδπηε ηδμ πλκηΪζεδμ εδλάθβμ ηκν ΠΫλζβ ίαζδζδΪ, ΰδαηέ, πεπεδζηΫθκμ απσ Ϋθαθ αθσβηκ παΰαθδζηά ηΪθηβ, ηκθ αΰτληβ ΜΪιδηκ (ηκθ κπκέκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλκνζδΪακνθ πμ δελσ ηΫλαμ ηβμ Φδζκζκθέαμ), θσηδαε σηδ κδ εαηαεηάζεδμ ηκν γα άηαθ ηεΰαζτηελεμ εδ απσ ανηΫμ ηκν ΏζΫιαθδλκν. Ο Εκνζδαθσμ, κ κπκέκμ αλξδεΪ γεπλκτζε ηκθ ΏζΫιαθδλκ αζαασθα εαδ νπελσπηβ (Εκνζδαθκτ, Θεκηζηίσ θηινζφθσ, 10, 49), ζηκ ηΫζκμ σξδ ησθκ ηανηέζηβεε ηααέ ηκν γεπλυθηαμ ηκθ εανησ ηκν ηεηεηοτξπζά ηκν, αζζΪ εαδ άγεζε θα ιεπελΪζεδ ηδμ εαηαεηάζεδμ ηκν ΏζΫιαθδλκν. ΜδζΪηε, δβζαδά, ΰδα ηεΰΪζβ ηλΫζα: «Αέθκθηαμ πέζηβ ζηδμ πλκθβηεέεμ ηκν θδζσζκθκν ΜΪιδηκν ιεΰεζδσηαθ σηδ ηα εαηκλγυηαηΪ ηκν σξδ ησθκ γα άηαθ έζα, αζζΪ γα ιεπελθκτζαθ ανηΪ ηκν ΏζΫιαθδλκν ηκν Μαεεδσθα˙ Ϋηζδ, πκν απΫλλδπηε πελδθλκθβηδεΪ ηδμ παλαεζάζεδμ ηκν ΠΫλζβ ηκθΪλξβ. ΤπΫγεηε αεσηβ, ζτηθπθα ηε ηα δδδΪΰηαηα ηκν Πνγαΰσλα εαδ ηκν ΠζΪηπθα ΰδα ηβθ ηεηεηοτξπζβ ηβμ ονξάμ, σηδ εαηεξσηαθ απσ ηβθ ονξά ηκν ΏζΫιαθδλκν ά ηΪζζκθ σηδ κ έδδκμ άηαθ κ ΏζΫιαθδλκμ ηΫζα ζε Ϊζζκ ζυηα. ΏνηΫμ κδ ΰεζκέεμ θαθηαζδυζεδμ ηκθ ιεΰΫζαζαθ εαδ ηκθ Ϋεαθαθ θα απκλλέοεδ ηδμ δδαπλαΰηαηετζεδμ ΰδα εδλάθβ πκν πλκηΪγβεαθ απσ ηκ ίαζδζδΪ ηπθ Πελζυθ» (πελΪηβμ, 3, 21). Οδ αλξαδκζΪηλεμ πκν απκλλέπηκνθ ηβθ ηαληνλέα ηκν πελΪηβ πμ ζνεκθαθηδεά, ιεξθΪθ σηδ εαδ κ ΛδίΪθδκμ ηβθ έδδα ΰθυηβ εέξε: «Καδ θηΪθεδ ζηβθ ηεΰΪζβ πσζβ ηκν Ώθηέκξκν ά, αθ γΫζεηε, ηκν αΰαπβηκτ ηκν ΏζΫιαθδλκν πκν – σππμ ζνθΫίβ ζηκ παλεζγσθ, αθΪηεζα ζε δνκ Ώγβθαέκνμ ζηλαηβΰκτμ – β δσια ηκν "δεθ ηκθ Ϊθβθε θα εκδηβγεέ"» (ΛδίΪθδκν, Μνλσδία επί Ηνπιηαλψ, 17). Άλα σθηπμ κ Εκνζδαθσμ Ϊζζαιε ΰθυηβ. «Ο Εκνζδαθσμ ενξαλδζηδσηαθ ζηκ ξεδλκελσηβηα ηκν σξζκν εαδ επδγνηκτζε Ϋπαδθκ ΰδα ηα ηδελσηελα πλΪΰηαηα πΫλαθ ηκν ηΫηλκν, εδ κ πσγκμ ΰδα δβηκηδεσηβηα ζνξθΪ ηκθ κδβΰκτζε θα ζνθαθαζηλΫθεηαδ αθΪιδκνμ αθγλυπκνμ» (Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ, XXV, 4, 18). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ θδζκρκνδαέκ Εκνζδαθσ – ηκθ «Έζζβθα»! – , κ κπκέκμ ΰλΪθεδ (Καηά Γαιηιαίσλ, 45) θα ηδηβγκτηε ηκθ ΏίλαΪη (!), εδ σηδ «κ ΓδαξίΫ ζηΪγβεε ενηεθάμ ζε ηΫθα» (!!) εαδ ΰδ‘ ανησ ηκθ ζΫίεηαδ. Οτηε Ραββί Σδνχιηαλνπο θα ζεΰσηαθ.
Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ είλαδσονξκ Εκνζδαθσ πκν ΰλΪθεδ ΰδα ηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ ηκθ γεσ ηκνμ (Βπδζηκζά 89α Πξνο αξρηεξέα Θεφδσξν, 454a) σηδ «..κ γεσμ πκν ηδηκτθ εέθαδ αζβγδθΪ παθηκδτθαηκμ εαδ αΰαγσηαηκμ εαδ ενίελθΪ ηκθ αδζγβησ εσζηκ». Παθηκδτθαηκμ εαδ αΰαγσηαηκμ κ ΓδαξίΫ, ζτηθπθα ηε ηκθ Εκνζδαθσ, κ κπκέκμ δεθ Ϋζηεδζε ανηά ηβθ επδζηκζά πλκμ ηκνμ Εκνδαέκνμ, υζηε θα νπκγΫηαηε ππμ γΫζεδ θα ηκνμ εκζαεΫοεδ επαδθυθηαμ ηβ γλβζεεέα ηκνμ, αζζΪ πλκμ εδδπζκζΪηλβ αλξδελΫα. Παθηκδτθαηκμ εαδ αΰαγσηαηκμ – θα ηα αεκτθ ανηΪ κδ εαηάΰκλκδ ηβμ Π.Α. Ο δνζηνξάμ Εκνζδαθσμ, γΫζκθηαμ θα ΰεζκδκπκδάζεδ ηκθ Υλδζησ, πκν Ϋζεΰε σηδ δε γα ξηδασηαθ κ δκνδαρεσμ θασμ, απκθΪζδζε θα ξλβηαηκδκηάζεδ ηκ ξηέζδηκ, Ϋπεδηα απσ παλΪεζβζβ ηπθ Εκνδαέπθ. Χζησζκ, σππμ πελδΰλΪθεδ κ Υλνζσζηκηκμ (Λσΰκμ ΚαηΪ Εκνδαέπθ, Β‘, 11), «ησζδμ κδ Εκνδαέκδ Ϊλξδζαθ θα εαηαΰέθπθηαδ ηε ηδμ παλΪθκηεμ ανηΫμ ελΰαζέεμ ηκνμ εαδ Ϊλξδζαθ θα αθκέΰκνθ ηα γεηΫζδα εαδ εέξαθ αδεδΪζεδ πκζτ ξυηα εαδ επλσεεδηκ θ‘ αλξέζκνθ θα εηέακνθ ηκθ θασ, ιεπβδυθηαμ θπηδΪ απσ ηα γεηΫζδα, εαηΫεανζε αηΫζπμ εαδ πκζζκτμ αθγλυπκνμ αζζΪ εαδ ηδμ πΫηλεμ ηκν ησπκν εεεέθκν, εαδ ζηαηΪηβζε απσ ηβθ παλΪθκηβ ανηά πλκζπΪγεδα σξδ ησθκ εεεέθκνμ πκν επεξεέλβζαθ ηκ Ϋλΰκ, αζζΪ εαδ Εκνδαέκδ πκζζκέ ίζΫπκθηαμ ανησ Ϋηεδθαθ εαηΪπζβεηκδ εαδ εαηαθηλκπδΪζγβζαθ. ηαθ κ ίαζδζετμ Εκνζδαθσμ ηα πζβλκθκλάγβεε σζα ανηΪ, αθ εαδ εέξε ησζβ ηαθέα ΰδα ηκ Ϋλΰκ εεεέθκ, θκίκτηεθκμ ηβ ηνξσθ, πλκξπλυθηαμ ζηκ Ϋλΰκ, επδζτλβ ζηκ εεθΪζδ ηκν ηβ θπηδΪ εεεέθβ, ζηαηΪηβζε ηβθ πλκζπΪγεδα, νθδζηΪηεθκμ ηβθ άηηα ηε σζκθ ηκθ ζασθ ηκν. Καδ ηυλα αθ επδζεεθγάμ ηα Εελκζσζνηα, γα δβμ ΰνηθΪ ηα γεηΫζδα. Καδ αθ αβηάζβμ θα ηΪγβμ ηβθ αδηέα, δεθ γα αεκτζβμ εαηηέα Ϊζζβ παλΪ ανηάθ. Καδ ανηκτ ηκν πλΪΰηαηκμ ηΪληνλεμ εέηαηε εηεέμ σζκδ˙ ΰδαηέ ανησ δεθ ζνθΫίβ ζε ξλσθδα ενζείυθ ίαζδζΫπθ, ΰδα θα ηβθ δζξνλέακθηαδ ηελδεκέ σηδ "επεθΫίβεαθ κδ Υλδζηδαθκέ εαδ εηπσδδζαθ σζα ανηΪ", αζζΪ ησηε, σηαθ εαηεδδπεσηαθ β πέζηβ ηαμ, β εδδπζκζαηλέα ίλδζεσηαθ ζε Ϊθγδζβ». Ο Εκνζδαθσμ εαδ κδ λαίίέθκδ ηκν Ϋζπαζαθ ηα ηκτηλα ηκνμ, εαδ κδ γεκέ ηκν απκδεέξηβεαθ ζεκνπέδδα ηπλκζηΪ ζηκθ «Νααπλαέκ ηαλαΰεσ»˙ κ Εκνζδαθσμ ζκτθαιε θκίδζηΫθκμ εαδ Ϊθβζε εαηΪ ηΫλκνμ ηα θηαρζέεδα εαηΪ ηκν Υλδζηκτ εαδ ηπθ πλκθβηεδυθ ηκν. ηκ παλΪδεδΰηα ανησ θαέθεηαδ ζε ηδ εαηάθκλκ Ϋξκνθ ενζάζεδ σζκδ δζξνλέακθηαδ σηδ ηα αθαθελσηεθα γατηαηα απ‘ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ δζηκλδκΰλΪθκνμ εέθαδ ζνΰεεεαζνηηΫθκδ θσθκδ εαδ οΫηηαηα. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, ηκθ Ϊθγλππκ πκν κδ «αθυηελκδ» αλξαδκζΪηλεμ ηκθ Ϋξκνθ αθαεβλτιεδ «νπελαζπδζηά ηκν εζζβθδεκτ ηλσπκν απάμ», πκν ηδζκτζε ηκ ΘΫαηλκ, ηκθ Εππσδλκηκ, (σ,ηδ δβζαδά εαηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκνμ ΠαηΫλεμ ππμ εθαθηδυγβεαθ ζε ανησ) εαδ ΰαζκνξάγβεε απσ ηκθ παδδαΰπΰσ ηκν ηε ανηΫμ εδυ ηδμ ζνηίκνζΫμ (Μηζνπψγσλ, 21 (351b-c)): «Μβθ επδηλΫοεδμ πκηΫ ζηκνμ ζνθκηάζδεκτμ ζκν πκν ηααετκθηαδ ζηα γΫαηλα, θα ζε παλαζτλκνθ ζηκ ζΪγκμ θα επδγνηεέμ εδ εζτ ηΫηκδα γεΪηαηα. ‘ αλΫζκνθ κδ δππκδλκηέεμ; ΤπΪλξεδ ηδα ζηκθ ηβλκ πκν πελδΰλΪθεηαδ γανηΪζδα. ΠΪλε ηκ ίδίζέκ εαδ δδΪίαζε. Σκνμ αεκτμ θα ηδζΪθε ΰδα ξκλενηΫμ; Άζ‘ ηκνμ θα ξαέλκθηαδ! ηβθ Οδτζζεδα, κδ Ϋθβίκδ Φαέαεεμ ξκλετκνθ πδκ αθηλέεεδα. ηκθ ηβλκ επέζβμ νπΪλξκνθ εαδ δΫθηλα ηπθ κπκέπθ β πελδΰλαθά εέθαδ πκζτ πδκ ενξΪλδζηβ ζη‘ ανηέ απ‘ σ,ηδ β εδεσθα πκν ίζΫπκνηε». Ώθηέγεηα, σηαθ κδ Υλδζηδαθκέ παηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ΰλΪθκνθ εαηΪ ηκν γεΪηλκν εαδ ηκν δππκδλσηκν, εέθαδ αθγΫζζβθεμ.Αέεαδα πλΪηαηα. Καδ ζΪηλβμ ηβμ εδεκθδεάμ πλαΰηαηδεσηβηαμ, κ Εκνζδαθσμ. Πλπηκπσλκμ. ΠλκηδηΪ ηβθ πελδΰλαθά εθσμ ίδίζέκν απσ ηκ πελδΰλαθσηεθκ ΰεΰκθσμ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, πκν αΰαπκτζε παλΪθκλα ηκ γΫαηλκ εαδ ηδμ δππκδλκηέεμ: (Μηζνπψγσλ, 4 (339b)) «Ώπαΰκλετπ ζηκθ εανησ ηκν θα πβΰαέθεδ ζηα γΫαηλα (..) εδ αθ ηππ ζηκ γΫαηλκ ηκδΪαπ ζαθ θα πζβλυθπ ηδμ αηαληέεμ ηκν», (Μηζνπψγσλ, 5 (339d)) «Μδμ ηὰμ ἱππκδλκηίαμ, σππμ εεεέθκδ πκν ξλπζηκτθ ξλάηαηα ζηδμ αΰκλΫμ», (Μηζνπψγσλ, 31 (359d)) «ηκ γΫαηλκ θαδθσηαθ εθηεζυμ ΰεζκέκ ζηκνμ αθγλυπκνμ εεεέθβμ ηβμ ξυλαμ [ηβμ ίΪλίαλβμ ενγέαμ] σππμ θαέθεηαδ εαδ ζ‘ εηΫθα». Πκζδηδζησμ ίαλίαλδεσμ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ ζΪηλβ ηκν γεΪηλκν Εκνζδαθσ, πκν ΰλΪθεδ (Βπδζηλκζά 89ί, 304bc) «Κδ αθ ηπκλκτζα θα απκηαελτθπ ηδμ αζξβηκζτθεμ απσ ηα γΫαηλα [Να εΪθεδ ζκΰκελδζέα, δβζαδά, ζηα ζεθΪλδα], Ϋηζδ υζηε θα ηα απκδυζπ ζηκθ Αδσθνζκ εαγαλΪ, ηε ηεΰΪζβ πλκγνηέα γα αθαζΪηίαθα ηκτηκ ηκ Ϋλΰκ. Βπεδδά, σηπμ, πδζηετπ σηδ ηυλα δεθ εέθαδ δνθαησθ εΪηδ ηΫηκδκ, αζζΪ εαδ αθ άηαθ, δε γα ζνθΫθελε θα ΰέθεδ, ΰδ‘ ανησ εΰεαηΫζεδοα ηεζεέπμ ηκτηβ ηβ θδζκδκιέα». Σβθ ηπλκθδζκδκιέα, γα πλκζγΫηαηε εηεέμ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ «νπελαζπδζηά ηκν εζζβθδεκτ ηλσπκν απάμ» Εκνζδαθσ, πκν αβηκτζε (Βπδζηκζά 89ί Πξνο αξρηεξέα Θεφδσξν, 300d) «κ δελΫαμ [ηπθ εδδυζπθ] δεθ πλΫπεδ θα δδαίΪαεδ κτηε Ώλξέζκξκ κτηε Εππυθαεηα κτηε εαθΫθαθ απ‘ ανηκτμ πκν ΰλΪθκνθ ηΫηκδα πλΪΰηαηα. Ώμ απκθετΰεδ επέζβμ απσ ηβθ παζδΪ επηπδέα σζα εδθαδ ηΫηκδκν εέδκνμ, εαδ εαζτηελα, εέθαδ θα ηα απκθετΰεδ σζα». Πθετηα εαδ βγδεά! Ώνηά β επδζηκζά απκηεζεέ ηκ πλυηκ ζηβθ Εζηκλέα Index απαΰκλενηΫθπθ ίδίζέπθ πλκμ πδζηκτμ, 900 ξλσθδα πλδθ απσ ηκνμ αδλεηδεκτμ Παπδεκτμ Βέθαδ θνζδκζκΰδεσ πλΪΰηα, αθκτ κ Εκνζδαθσμ, σππμ εέδαηε παλαπΪθπ, ξαδ-
λσηαθ ηε ηβθ ειαθΪθδζβ ηκν Ϋλΰκν ηκν Βπέεκνλκν εαδ ηκν Πτλλπθα – εαδ πκδκμ ιΫλεδ πκδπθ Ϊζζπθ – απσ ηκνμ εδδπζκζΪηλεμ δελκειεηαζηΫμ. Έπεδηα απ‘ σζα ανηΪ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηβ ζηδΰηά πκν κ Εκνζδαθσμ σλδαε ηδ γα δδαίΪακνθ εαδ ηδ δε γα δδαίΪακνθ κδ δελεέμ ηκν, οετδκθηαδ αζτζηκζα, σππμ απκδεέιαηε, σηδ β ζτθκδκμ ηβμ Καλξβδυθαμ δάγεθ απαΰσλενε ζε επδζεσπκνμ ηβθ αθΪΰθπζβ εγθδευθ ίδίζέπθ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ «νπελαζπδζηά ηκν εζζβθδεκτ άγκνμ», Εκνζδαθσ, πκν απαδηεέ (Βπδζηκζά 89ί, 304b) «Οδ [εδδπζκζΪηλεμ] δελεέμ θα ηβθ πβΰαέθκνθ πκηΫ ζε Ϊζεηθα γεΪηαηα κτηε θα ίΪακνθ γεαηλέθκνμ ζηα ζπέηδα ηκνμ». ηαθ ανηΪ ηα ζΫθε κδ τθκδκδ ηβμ Βεεζβζέαμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθλέακνθ απσ ηκ εαεσ ηκνμ ΰδα ηκθ «ηελαηυδβ αθγεζζβθδζησ ηπθ παηΫλπθ». Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ «νπελαζπδζηά ηβμ θνζδεάμ εζζβθδεάμ απάμ» Εκνζδαθσ, πκν ΰλΪθεδ (Βπδζηκζά 89ί, 304c) «αιδυθπ απσ ηκνμ δελεέμ θα ηβθ εηθαθδζηεέ εαθεέμ ζηκ γΫαηλκ κτηε θα Ϋξεδ θέζκ βγκπκδσ ά αληαηκδλσηκ. Βπέζβμ θα ηβθ πζβζδΪαεδ ζηβθ πσληα ηκν κτηε ξκλενηάμ κτηε ηέηκμ». Στθζα θΪ ‗ξεδ ηκ Ολγσδκικ Πεδάιην ηπλκμ ζ‘ ανηΪ πκν αβηΪ κ Εκνζδαθσμ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ ζΪηλβ ηβμ δζσηβηαμ ηπθ δτκ θτζπθ, Εκνζδαθσ, κ κπκέκμ ΰλΪθεδ (Βπδζηκζά 89ί, 304d) «απαΰκλετεηαδ ζηδμ ΰνθαέεεμ ησζκ β ζνηηεηκξά ζηκνμ [αγζβηδεκτμ] αΰυθεμ σζκ εαδ β γΫα». Δ ΰνθαέεα ηκν Εκνζδαθκτ, πμ ΰθπζησθ, πΫγαθε εΪηπ απσ ηνζηβλδυδεδμ ζνθγάεεμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλκνζδΪακνθ ηκθ Εκνζδαθσ πμ «άπδκ» εαδ «εζηεηηΫθκ θδζσζκθκ», πζησζκ δεθ ηδζκτθ ΰδα ηκνμ δδπΰηκτμ εαδ θσθκνμ εθαθηέκθ ηπθ Υλδζηδαθυθ πκν Ϋΰδθαθ εαηΪ ηβθ δδΪλεεδα ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν, ηδμ κπκέεμ κ Εκνζδαθσμ αθΫξγβεε εαδ εΪπκηε εθγΪλλνθε . Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ «άπδκ» Εκνζδαθσ πκν απεεΪζεζε «εξγλσ ηπθ γευθ» ηπθ ΜΫΰα ΏγαθΪζδκ εικλέακθηΪμ ηκθ, επεδδά ανησμ δδΫπλαιε ηκ ηλκηελσ Ϋΰεζβηα θα ίαθηέζεδ αλξσθηδζζεμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ; (Βπδζηκζά 6, πλκμ Βεδέεδκ, Ϋπαλξκ Ώδΰτπηκν: «ὄηθνηδ ηὸθ ηέΰαθ άλαπδθ, ὡμ εἰ ηὴ πλὸ ηθ Αεεεηίλείπθ Καζεθδθ, ὁ γεκῖμ ἐξγλὸμ Ἀγαθάζδκμ ἐιέζγῃ ἐεείθβμ [ΏζειΪθδλεδαμ] ηᾶζζκ δὲ εαὶ πάζβμ ημ Ώἰΰύπηκν˙ ηὸθ ηδαλόθ, ὃμ ἐηόζηβζεθ ζζβθίδαμ ΰνθαῖεαμ ἐπ‘ ἐηκῦ ίαπηίζαδ˙ δδπεέζγπ». Ο οτξλαδηκμ Εκνζδαθσμ απεεΪζεζε «αθγλππέζεκ» ηκθ ηδελσζπηκ ΏγαθΪζδκ, σηαθ πλπηκΫηαγε ηβθ πλΪιβ ηκν. Καδ αλΰσηελα, ζε θΫα επδζηκζά ηκν, αάηβζε ηκ γΪθαησ ηκν˙ αζζΪ κ ΏγαθΪζδκμ εέξε άδβ θτΰεδ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ πκν ΰελΫηδζε ηβθ ηεΰαζτηελβ εεεζβζέα ηβμ Ώθηδκξεέαμ ζε αθηέπκδθα ΰδα ηβθ πνλεαΰδΪ πκν εαηΫζηλεοε ηκ θασ ηκν Ώπσζζπθα ζηβ ΑΪθθβ, ηβθ κπκέα πλκεΪζεζαθ σξδ κδ Υλδζηδαθκέ, αζζΪ κδ εδδπζκζΪηλεμ πδζηκέ, σππμ απκδεέξηβεε ζηκ εεθΪζαδκ πελέ δδυιεπθ. Ο Εκνζδαθσμ κ έδδκμ πέζηενε σηδ κ θασμ ηβμ ΑΪθθβμ «εαηαζηλΪθβεε απσ ηβ γλαζτηβηα ηελδευθ Ϊγεπθ» (Αληηνρηθφο, 15 (346a) εαδ 33 (361a)). Βηεέμ εδυ γα παλαηβλάζκνηε ηβ ζεζβλσηβηα ηκν Εκνζδαθκτ, β κπκέα ηκθ κδάΰβζε θα ίαζαθέζεδ ηκνμ δελεέμ εαδ ηκνμ θεπεσλκνμ ηκν θακτ ηκν Ώπσζζπθα, υζηε θα κηκζκΰάζκνθ ππμ κδ Υλδζηδαθκέ Ϋεαοαθ ηκ θασ. Οδ θεπεσλκδ σηπμ, ζΫεδ κ Θεκδυλβηκμ «σζκ εδ αθ εαεκηεηαξεδλέζηβεαθ, δεθ ηπκλκτζαθ θα πκνθ οΫηηαηα [σηδ δβζαδά κδ εηπλβζηΫμ άηαθ Υλδζηδαθκέ] εαδ επΫηεθαθ σηδ β θπηδΪ Ϊλξδζε απσ πΪθπ σξδ απσ εΪηπ. ΒπδπζΫκθ άλγαθ ξπλδεκέ απσ ηα ΰεδηκθδεΪ ξπλδΪ εαδ εέπαθ σηδ εέξαθ δεδ ηκθ εελανθσ θα εαηείαέθεδ απσ ηκθ κνλαθσ» (Δθθι. Ηζη., 3, 7). Ο πακηεθσμ αθαθΫλεδ σηδ «κ δελΫαμ ηκν Ώπσζζπθα πλκζάξγβ ζε δδεαζηάλδκ, θα εαηπθκηΪζεδ ηκνμ ηκζηβλκτμ εηπλβζηΫμ [θα πεδ σηδ άηαθ Υλδζηδαθκέ], αζζΪ αθ εαδ δΫγβεε εαδ νπΫθελε πκζζΪ ίαζαθδζηάλδα, δεθ αθΫθελε εαθΫθαθ [πμ εηπλβζηά]» (Δθθι. Ηζη., 5, 20). Ο Εκνζδαθσμ δζξνλέαεηαδ σηδ «αθ κ ζασμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ (...) ηε απεξγΪθεηαδ εέθαδ (...) ζσΰπ ηπθ ξκλενηυθ εαδ ηπθ γεΪηλπθ, σξδ επεδδά ηκνμ ηα ζηΫλβζα, αζζΪ ΰδαηέ εθδδαθΫλκηαδ ζδΰσηελκ ΰδα ηΫηκδα πλΪΰηαηα» (Αληηνρηθφο, 29 (357bc)), εθυ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα παλαδΫξεηαδ σηδ «Ώθ κ ζασμ, πκν ζηβ ηεΰΪζβ πζεδκοβθέα ηκν αθ σξδ ζηκ ζτθκζσ ηκν πλκηέηβζε ηβθ αγεΎα, ηε απεξγΪθεηαδ, εέθαδ ΰδαηέ επδηΫθπ ζηκνμ δελκτμ γεζηκτμ πκν αεκζκνγκτζαθ κδ παηΫλεμ ηαμ» (Αληηνρηθφο, 28 (357b)). Με Ϊζζα ζσΰδα κ Εκνζδαθσμ δκεέηαζε θα ζπδζυζεδ – εαδ ηκ εΪθεδ εαδ ζε Ϊζζα ηΫλβ ηκν Ώθηδκξδεκτ – ηκνμ Ώθηδκξεέμ πμ γβζνπλεπά ζασ πκν εθδδαθελσηαθ ησθκ ΰδα ηα γεΪηαηα. Σκν ιΫθνΰε σηπμ εΪπκν εαδ κηκζσΰβζε ηβθ πλαΰηαηδεά αδηέα, σζκ εδ αθ γΫζβζε θα δνζθβηάζεδ ηβθ ιαεκνζηά Ώθηδσξεδα. Άζζπζηε, β Ώθηδσξεδα άηαθ ηδα εκζηκπκζέηδεβ πσζβ 800 ξδζδΪδπθ εαηκέεπθ εαδ άηαθ ζκΰδεσ θα Ϋξεδ ηδμ δδαζεεδΪζεδμ, ηα γΫαηλα εαδ ηα γεΪηαηΪ ηβμ. Άλα δεθ άηαθ β απκξά ηκν Εκνζδαθκτ απ‘ ηα γεΪηαηα β αδηέα ηβμ πλκζηλδίάμ κτηε β δάγεθ ηλνθβζσηβηα ηπθ ΏθηδκξΫπθ, αζζΪ β γλβζεενηδεά δδαθκλΪ. Ο Εκνζδαθσμ, κ κπκέκμ αθαΰθυλδαε σηδ κδ Ώθηδκξεέμ εέθαδ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ
(Αληηνρηθφο, 40 (367ab)), εέξε δδαπδζηυζεδ σηδ κδ Έζζβθεμ απΫλλδπηαθ ηβθ εαδθκθαθά εδδπζκζαηλέα ηκν. Δ ηεΰαζτηελβ εζζβθδεά πσζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ απΫλλδπηε ηβθ επαθαθκλΪ ηβμ εδδπζκζαηλέαμ. Σκ εθδδαθΫλκθ εέθαδ κ ηλσπκμ ηε ηκθ κπκέκ κ «άπδκμ» Εκνζδαθσμ αθηδηεηυπδζε ηκνμ Ώθηδκξεέμ Έζζβθεμ. νθάγπμ κδ αλξαδκζΪηλεμ ζΫθε ππμ ηΪξα ηκνμ θΫλγβεε ηε ενΰΫθεδα εαδ δεθ ηκνμ αθηαπΫδκζε εαδ απζυμ Ϋθνΰε απ‘ ηβθ πσζβ ηκνμ ΰλΪθκθηαμ ηκθ Αληηνρηθφ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, ζηκ ηΫζκμ ηκν Ώθηδκξδεκτ δδαίΪαεδ εαθεέμ πκζτ ζεκηεδθΫμ απεδζΫμ ηκν Εκνζδαθκτ: «Ώθάθπ ηκ σζκ γΫηα ζηα ξΫλδα ηβμ ΏδλΪζηεδαμ [=ΝΫηεζβμ, γεΪμ ηβμ εεδέεβζβμ]» (Αληηνρηθφο, 42 (370a)). «ζκ ΰδα εζΪμ εέγε κδ γεκέ, ΰδα ηβθ ετθκδα εαδ ηβθ ηδηά πκν ηκν δεέιαηε, θα ζαμ αθηαπκδυζκνθ ηα έζα» (Αληηνρηθφο, 44 (371a)). Καδ πλαΰηαηκπκέβζε ηδμ απεδζΫμ ηκν. Φετΰκθηαμ δδσλδζε πμ ενίελθάηβ ηβμ Ώθηδσξεδαμ ηκθ ΏζΫιαθδλκ απσ ηβθ Δζδσπκζβ, Ϋθαθ Ϊθγλππκ νπελίκζδεΪ ζεζβλσ (Ammianus, XXIII, 2, 3), κ κπκέκμ, σππμ ΰλΪθεδ κ ΛδίΪθδκμ ζηΪγβεε πλκμ ηκνμ Ώθηδκξεέμ «ξεδηΪλλκν ζθκδλσηελκμ» (Πξεζβεπηηθφο πξνο Ηνπιηαλφλ, 74). Ο Θεκδυλβηκμ Κτλκν (Δθθι. Ηζη., 3, 3) εαδ κ πακηεθσμ (Δθθι. Ηζη., 5, 10) πελδΰλΪθκνθ ηκ αβδδαζηδεσ ΰεΰκθσμ ηκν ιεεκδζδΪζηαηκμ απσ ηκνμ Βγθδεκτμ ξλδζηδαθυθ θεαθέδπθ ζηβθ Ώζεαζυθα, ζηβθ ΓΪαα εαδ ζηβθ Δζδκτπκζβ ηκν ΛδίΪθκν. Κδ αθ ανηκέ κδ δτκ εέθαδ «θαθαηδεκέ» εαδ ηεηαΰεθΫζηελκδ, ζνθεπυμ εαδ αθαιδσπδζηκδ (σηαθ σηπμ μζ ίδζμζ ζοββναθείξ αθαθΫλκνθ ξλδζηδαθδεκτμ ίαθδαζδζηκτμ, ησηε εέθαδ πκζτ αιδσπδζηκδ, εαηΪ ηκνμ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ!), κ ζτΰξλκθκμ Γλβΰσλδκμ ΰλΪθεδ (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο ιφγνο πξψηνο, 87): «Ϊζζκδ απσ ανηκτμ κδάΰβζαθ ζηβ ηΫζβ παλγΫθεμ αΰθΫμ εαδ κνλΪθδεμ, Ϊγδεηεμ ζξεδσθ εδ απσ ηα ηΪηδα ηπθ αθηλυθ, εδ αθκτ ηδμ ιεΰτηθπζαθ απσ ηβθ εζγάηα ηκνμ, ΰδα θα ηδμ ιεθηνζδζκνθ ηε ηβ γΫα, Ϋπεδηα ηδμ Ϋζεδζαθ εαδ ηδμ ξυλδζαθ ζηα δτκ, Ϊζζκδ ηεθ ηε ηα έδδα ηκνμ ηα δσθηδα Ϋθαΰαθ εαδ ξσληαζαθ ηε ηα πηΪ ζπζΪΰξθα εαηΪ ηλσπκ αθηΪιδκ πλκμ ηβ ηαθέα ηκνμ, εαδ ηεηΪ απσ ανηά ηβθ ηλκηελά ηλκθά, πλσζγεζαθ εδ Ϊζζβ˙ Ϊζζκδ ΒδδπζκζΪηλεμ, εθυ ηα ζπζΪΰξθα αεσηβ ζπαληαλκτζαθ, αθκτ ηα αθΫηδιαθ ηε ηλκθά ΰδα ΰκνλκτθδα, ειαπΫζνζαθ ΰκνλκτθδα, ΰδα θα ίζΫπκνθ ζΪλεεμ θα ηλυΰκθηαδ ηε ελδγΪμ εαδ θα ζπαλΪζζκθηαδ, ηλκθά αθΪηδεηβ». «Σσηε, κδ εδδπζκζΪηλεμ εαγδΫλπζαθ κλδζηΫθα απαέζδα ηνζηάλδα. ΘνζδΪακθηαμ ηδελΪ αΰσλδα εαδ εκλέηζδα, ειΫηαααθ ηα εθησζγδΪ ηκνμ εαδ αεσηβ ΰετκθηαθ ηδμ ζΪλεεμ ηκνμ», ΰλΪθεδ κ πελΪηβμ (Δθθι. Ηζη., 3, 14). «ηβ είΪζηεδα, Ϊθκδιαθ ηκ θΫλεηλκ ηκν ΕπΪθθβ ηκν ΐαπηδζηά, Ϋεαοαθ ηα κζηΪ ηκν εαδ κδ ζηΪξηεμ ζεκλπέζηβεαθ Ϋιπ» (Θεκδυλβηκμ Κτλκν, 3, 3). ηβθ ΓΪαα κδ ΒνζΫίδκμ, ΝεεηΪίπμ εαδ Γάθπθ ξηνπάγβεαθ Ϊΰλδα απσ ηκθ παΰαθδζηδεσ σξζκ εαδ, παλσζκ πκν εέξαθ θνζαεδζηεέ, ξπλέμ εαηηέα δέεβ ζτλγβεαθ απσ ανηκτμ ζηκ Ϋδαθκμ υζπκν ηα ηΫζβ ηκνμ δδαζεκλπέζηβεαθ. «Οδ εδδπζκζΪηλδζζεμ ξηνπκτζαθ ηα γτηαηα ηε ίεζσθεμ, κδ εδδπζκζΪηλδζζεμ ηκνμ Ϋλλδξθαθ εανησ θελσ. ηαθ ιεζξέζηβεαθ κδ ζΪλεεμ ηπθ ηαλητλπθ, κδ παΰαθδζηΫμ ζνθΫηλδοαθ ηα ελαθέα εαδ ηα ηναζΪ ηκνμ ξτγβεαθ Ϋιπ. Έπεδηα ηα ζυηαηα ηπθ Υλδζηδαθυθ πεηΪξηβεαθ ζε Ϋθαθ ησπκ εεησμ πσζβμ σπκν πΫηαΰαθ πηυηαηα αυπθ εαδ λέξηβεαθ ζηβ θπηδΪ. ζα κζηΪ δεθ εΪβεαθ αθαηέξηβεαθ ηε ζηΪξηεμ εαδ κζηΪ εαηβζυθ, υζηε θα ηβ ίλεγκτθ» (πασηεθκμ, 5, 9). «ηκ Ακλτζηκζκ, θβηδζηΫθβ πσζβ ηβμ ΘλΪεβμ, κ θδεβθσλκμ αγζβηάμ Ώδηδζδαθσμ λέξηβεε ζηβθ πνλΪ απσ ηκθ Καπδηπζέθκ, ενίελθάηβ ηβμ ΘλΪεβμ» (Θεκδυλβηκμ Κτλκν, 3, 3). «Ο ΏληΫηδκμ, δδκδεκτζε ηα ζηλαηετηαηα ηβμ Ώδΰτπηκν. Βέξε απκεηάζεδ ηκ αιέπηα ανησ επέ Κπθζηαθηέθκν εαδ εέξε εαηαζηλΫοεδ πκζζΪ εέδπζα. Γδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ κ Εκνζδαθσμ σξδ ησθκ δάηενζε ηβθ πελδκνζέα ηκν, αζζΪ δδΫηαιε εαδ ηκθ απκεεθαζδζησ ηκν. Ώνηά εαδ Ϊζζεμ παλσηκδεμ άηαθ κδ πλΪιεδμ ηκν αθδλσμ πκν κδ ΠαΰαθδζηΫμ πελδΰλΪθκνθ πμ ηκθ βπδσηελκ εαδ ζδΰσηελκ εηπαγά Ϊθγλππκ» (Θεκδυλβηκμ Κτλκν, 3, 14). «ηαθ κ ανηκελΪηκλαμ πΫλαζε ιαθΪ απσ εεεέ β Πκτηπζδα εέπε ζηδμ Ϊζζεμ θα οΪζζκνθ ηκ «αθαζηάηπ κ Θεσμ, εαδ δδαζεκλπδζγάηπζαθ κδ εξγλκέ ανηκτ». ΘνηπηΫθκμ κ Εκνζδαθσμ δδΫηαιε θα θΫλκνθ ηβθ Πκτηπζδα ηπλκζηΪ ηκν˙ εαδ, δέξπμ θα ζνπβγεέ ΰδα ηα ΰελέαα ηαζζδΪ ηβμ εέπε εΪπκδκθ απσ ηκνμ ζνθκδκτμ ηκν θα ΰλκθγκεκπάζεδ ηα ανηδΪ ηβμ» (Θεκδυλβηκμ Κτλκν, 3, 14). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, κ κπκέκμ δδΫηαιε θα γαθαηπγεέ ηε ίαζαθδζηάλδα κ δελΫαμ Θεκδυλβηκμ, επεδδά αθηδζηΪγβεε ζηβ δάηενζβ ηβμ πελδκνζέαμ ηβμ εεεζβζέαμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ εαδ ηκ εζεέζδηκ ηπθ θαυθ (πασηεθκμ, 5, 8); Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, πκν δδΫηαιε θα ηαθεέ απθηαθσμ κ ΑκηΫηδκμ ζηκ ζπάζαδκ – ξηέακθηαμ ηβθ εέζκδσ ηκν – σπκν ησθααε, επεδδά κ ηεζενηαέκμ δεθ νπΪεκνζε ζηβθ εθηκζά ηκν πλυηκν θα ηβθ δΫ-
ξεηαδ ηα πζάγβ ηπθ ξλδζηδαθυθ πλκζενθβηυθ πκν ζνθΫλλεαθ ζηβ ζπβζδΪ ηκν (ΕπΪθθβ Νδεέκν Υξνληθφλ, 80, 4); «Σκθ έδδκ εαδλσ κ ανηκελΪηκλαμ δδΫΰλαοε ηβθ ΚαδζΪλεδα ηβθ ηεΰΪζβ εαδ πζκτζδα ηβηλσπκζβ ηβμ Καππαδκεέαμ απσ ηκθ εαηΪζκΰκ ηπθ πσζεπθ εαδ ηβμ ζηΫλβζε αεσηβ εαδ ηκ σθκηα ηβμ ΚαδζΪλεδαμ. Βπέ εαδλσ Ϋίζεπε ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ πσζβμ ηε πκζζά απαέξγεδα, δδσηδ άηαθ ηε αάζκ πλκζεκζζβηΫθκδ ζηκ ξλδζηδαθδζησ. ΑδΫηαιε επέζβμ σζκδ κδ δελεέμ θα εαηαηαΰκτθ ζηκ ζηλαησ νπσ ηκ δδκδεβηά ηβμ επαλξέαμ. ΑδΫηαιε ηκ ξλδζηδαθδεσ πζβγνζησ θα αλδγηβγεέ, ΰνθαέεεμ εαδ παδδδΪ ιεξπλδζηΪ. Ώπεέζβζε σηδ β κλΰά ηκν δε γα πΪοεδ, αζζΪ γα επδπΫζεδ ζηβθ πσζβ ηΫξλδ εαθεέμ Γαζδζαέκμ θα ηβθ νπΪλξεδ» (πασηεθκμ, 5, 4). Ο.. πκζδηδζηΫθκμ Εκνζδαθσμ δάηενζε σζβ ηβθ πελδκνζέα ηβμ Βεεζβζέαμ ηβμ ΚαδζΪλεδαμ, σππμ ζΫεδ κ πασηεθκμ ζηκ έδδκ εεθΪζαδκ. Βπέ Εκνζδαθκτ εαγβηελδθΪ παλαηβλκτζε εαθεέμ «ηβθ αλπαΰά αθδελπηΪηπθ εαδ ξλβηΪηπθ, ηβθ αλπαΰά δελυθ ζεενυθ, ηα κπκέα αηδηΪακθηαθ απσ ίΫίβζκνμ, ηκνμ δελεέμ εαδ ζαρεκτμ πκν ζΫλθκθηαθ εαδ ίαζαθέακθηαθ νπελαζπδασηεθκδ ηκνμ θακτμ, ηκνμ πζάλεδμ αδηΪηπθ εέκθεμ. (..) [ζηβθ ΏζειΪθδλεδα] ΰΫηδζαθ ηε αέηα ηκθ δελσ ηαμ κέεκ εαδ ηκ δελσ ίάηα εαδ ηκθ ενλέπμ θασ, εαδ ηκ Ϋεαθαθ ανησ νπσ ηβθ εαγκδάΰβζβ εθσμ απσ ηκνμ ίαζδζδεκτμ θδζκζσθκνμ», ΰλΪθεδ κ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 86). ηαθ Ϋθαμ Βγθδεσμ δδεαζηάμ, ΰδα θα δδελενθάζεδ ηβθ νπσγεζβ ηκν θσθκν πκζζυθ Υλδζηδαθυθ απσ ηκθ εδδπζκζαηλδεσ σξζκ, ζνθΫζαίε πκζζκτμ Υλδζηδαθκτμ αζζΪ εαδ ηελδεκτμ Βγθδεκτμ, πλκζάξγβ ίέαδα ζηκθ Εκνζδαθσ εαδ ΰζέηπζε ηκθ γΪθαηκ εικλδασηεθκμ (Γλβΰσλδκν Θεκζσΰκν, Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 93). Ο Εκνζδαθσμ, επεδδά κδ αδλεηδεκέ κπαδκέ ηκν Άλεδκν εέξαθ εΪθεδ απσ θδζαλΰνλέα δδΪθκλα πλΪΰηαηα ζηβθ πσζβ ηβμ Έδεζζαμ, κ Εκνζδαθσμ (Βπδζηκζά 115) δδΫηαιε ηβθ δάηενζβ ηπθ πελκνζδαευθ ζηκδξεέπθ ηβμ Βεεζβζέαμ ηβμ Έδεζζαμ (σξδ απζυμ ηπθ αδλεηδευθ Ώλεδαθυθ, αζζΪ ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ, β κπκέα δεθ εέξε ζξΫζβ ηε ηδμ παλΪθκηεμ πλΪιεδμ ηπθ Ώλεδαθυθ) απεδζυθηαμ ηε γΪθαηκ, εικλέα εαδ εηπλβζηκτμ σζκνμ ηνξσθ αθηδδλΪζκνθ ζηκ θααδζηδεάμ αθηέζβοβμ ανησ δδΪηαΰηΪ ηκν. Βπεδδά κδ Υλδζηδαθκέ δδαηαλητλκθηαθ ζηκθ Εκνζδαθσ ΰδα ηβθ Ϋζζεδοβ δζκθκηέαμ, σηαθ κδ εδδπζκζΪηλεμ Ϊλξκθηεμ επΫίαζαθ ίαλτηελα ξλβηαηδεΪ πλσζηδηα εαδ ζπηαηδεΫμ πκδθΫμ, ανησμ σξδ απζυμ αθεξσηαθ ηβθ αθδζσηβηα, αζζΪ απαθηκτζε εδλπθδεΪ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ πλΫπεδ θα νπκηΫθκνθ ηδμ ελαηδεΫμ αδδεέεμ (πελΪηβμ, 3, 14). ΜεΰΪζκμ κπαδσμ ηβμ γλβζεενηδεάμ αθκξάμ κ Εκνζδαθσμ. Ώπσ ηκνμ Ϊηνπκνμ-αθεπέζβηκνμ δδπΰηκτμ κδ Υλδζηδαθκέ, Ϊλξδζαθ θα εΰεαηαζεέπκνθ ηδμ πσζεδμ ηααδεΪ, ζΫεδ κ πασηεθκμ (5, 16), αθ εαδ επέζβηα δεθ εέξε εβλνξηεέ δδπΰησμ. «Πελθυθηαμ απσ ηδμ ΚΪλλεμ πάΰε ζε Ϋθα θασ ηδηυηεθκ απσ ηκνμ αζείεέμ εαδ αθκτ εεηΫζεζε δδΪθκλεμ ηεζεηΫμ ηε ηκνμ ζνθηλσθκνμ ηκν, εζεέδπζε εαδ ζθλΪΰδζε ηδμ πσληεμ, ηκπκγεηυθηαμ θλκνλκτμ ηε δδαηαΰΫμ θα ηβθ ηπεδ εαθεέμ εθησμ ηκν θακτ πλκηκτ επδζηλΫοεδ. ηαθ ηα θΫα ηκν γαθΪηκν ηκν Ϋθηαζαθ εαδ β ίαζδζεέα ηβμ αζΫίεδαμ αθηδεαηαζηΪγβεε απσ ανηάθ ηβμ ενζΫίεδαμ, κ θασμ αθκέξγβεε, εαδ εθησμ ηκν ίλΫγβεε ηδα απσδεδιβ ηβμ αθγλππδΪμ, ηβμ ζκθέαμ εαδ ηβμ ενζΫίεδαμ ηκν ηεζενηαέκν ανηκελΪηκλα. Αδσηδ ίλάεαθ ηδα ΰνθαέεα ελεηαζηΫθβ οβζΪ απσ ηα ηαζζδΪ ηβμ εαδ ηε ηα ξΫλδα ηβμ ηεθηπηΫθα. Ο απαέζδκμ εέξε αθκέιεδ ηα ζπζΪΰξα ηβμ, εαδ νπκγΫηπ σηδ Ϋηαγε απσ ηκ ζνευηδ ηβμ ηβθ θέεβ ηκν επέ ηπθ Πελζυθ» (Θεκδυλβηκμ Κτλκν, 3, 21). Μαλητλβζαθ επέ Εκνζδαθκτ, εεησμ Ϊζζπθ, κδ ζηλαηδυηεμ Εκνίεθηέθκμ εαδ Μαιδηδαθσμ Μαεεδσθδκμ, Σαηδαθσμ εαδ Θεσδκνζκμ ζηβ Φλνΰέα, ΐαζέζεδκμ, δελΫαμ ζηβθ Άΰενλα. Ο έδδκμ κ Εκνζδαθσμ δδΫηαιε θα ίαζαθδζηκτθ εαδ θα γαθαηπγκτθ κδ αιδπηαηδεκέ Εκνίεθηέθκμ εαδ Μαιέηδθκμ επεδδά ζε Ϋθα ζνηπσζδκ ειΫθλαζαθ ηβ δδαθπθέα ηκνμ ηε ηδμ ηαεηδεΫμ ηκν (Θεκδυλβηκν Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 3, 11˙ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ζηκ P.G. 50, 571-77). ΜεηΪ ηβθ αθαξυλβζβ ηκν Εκνζδαθκτ απσ ηβθ Ώθηδσξεδα ΰδα θα ζνΰελκνζηεέ ηε ηκνμ ΠΫλζεμ, ίλΫγβεαθ ζηκθ πκηαησ Ολσθηβ πηυηαηα απσ αθγλππκγνζέεμ (Γλβΰ. Θεκζ., Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 92). Λεέοαθα αθγλππκγνζδυθ αθαεαζτθγβεαθ εαδ ζηα αθΪεηκλΪ ηκν ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηκν εαδ αθάεκνθ ζε παδδδΪ εαδ παλγΫθεμ (ΕπΪθ. Υλνζ., PG 50, 555˙ Γλβΰσλ. Θεκζ., Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 92).
ΜεηΪ ηβθ εθγλσθδζά ηκν κ Εκνζδαθσμ εισλδζε ξπλέμ ζβηαθηδεά αδηέα ηκνμ ανζδεκτμ ΠαζζΪδδκ, Σανλσ, ΦζπλΫθδηκ, ΒνΪΰλδκ, αηκνλθέθκ, Κνλέθκ, κδ κπκέκδ δεθ εέξαθ δδαπλΪιεδ εαθΫθα Ϋΰεζβηα, εαδ γαθΪηπζε ηκθ επέζβμ – σππμ εδ ανησμ παλαδΫξηβεε – αγυκ Οτλζκνζκ (Ώηηδαθσμ, XXII, 3, 3-7), εαγυμ εαδ ηκνμ Ρπηαθσ εαδ ΐδεΫθηδκ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα, επεδδά άηαθ θέζκδ ηκν ΜεΰΪζκν ΏγαθΪζδκν (XXII, 11, 2). «ΏνηΪ ηα ζΫθε κδ Υλδζηδαθκέ» απαθηκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Ώ, Ϋηζδ ε; Αβζαδά, σ,ηδ ζΫθε κ ΛδίΪθδκμ εδ κ ΒνθΪπδκμ εαδ κδ Βγθδεκέ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ εέθαδ αζβγδθσ εαδ δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα ηκ αηθδζίβηκτηε˙ εθυ σηαθ ηδζΪθε κδ Υλδζηδαθκέ, ανηκέ εέθαδ αθαιδσπδζηκδ. ηαθ κ Θεκδυλβηκμ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ, ηκν κπκέκν ηα αέζξβ παλαγΫηκνθ εδ Ϊζζκδ ζνΰΰλαθεέμ, κππζδάπκηε «ζΫεδ οΫηηαηα»˙ εθυ σηαθ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ Υλνζσζηκηκ, ηκν κπκέκν ηδμ απκδδδσηεθεμ απσ ηκθ Θεκδυλβηκ πλΪιεδμ εαθεέμ Ϊζζκμ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ αθαθΫλεδ, ησηε εέθαδ «ανησπηβμ ηΪληνλαμ»! Ώνησ ζΫΰεηαδ θεκπαΰαθδζηδεά εληβθεέα ηπθ πβΰυθ. Καη‘ αλξάθ σζα ανηΪ ηα αέζξβ πκν κ – αθέεαθκμ θα ενίελθάζεδ – Εκνζδαθσμ αθΫξηβεε, ηα παλαγΫηκνθ σζκδ κδ Υλδζηδαθκέ˙ σξδ ησθκ κ Θεκδυλβηκμ Κτλκν, αζζΪ εαδ Ϊζζκδ, ζτΰξλκθκέ ηκν. ΚαηΪ δετηελκθ, εαδ ηα ηδζΪ απ‘ σζα ζΫθε θα εέθαδ αζάγεδα, αλεεέ ΰδα θα εαηαδεδξγεέ ηκ πκδκθ ηκν. ΒπδπζΫκθ, εαδ ησθβ β εηπΪγεδα εαδ ηδζαζζκδκιέα ηκν, σππμ θαέθεηαδ ζηδμ δδεΫμ ηκν επδζηκζΫμ, εέθαδ αλεεηά ΰδα θα πΪοκνθ κδ θεκπαΰαθδζηδεΫμ ελανΰΫμ πελέ «ηεΰΪζκν» εαδ «εζηεηηΫθκν θδζσζκθκν» Εκνζδαθκτ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, εέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ σηδ κ Εκνζδαθσμ κνζδαζηδεΪ αθΫξηβεε ηδμ νπαλεηΫμ δδυιεδμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ, εδ Ϊζζκ πλΪΰηα θα ιεεέθβζε δδπΰησ ητπκν Αδκεζβηδαθκτ. Ήηαθ αλεεηΪ Ϋινπθκμ, υζηε θα αθάζεδ ηβ ίλυηδεβ δκνζεδΪ ζηκνμ απζκτμ Βγθδεκτμ, ηβ εαηαδδεΪακθηαμ εαθΫθαθ κησδκισ ηκν. Κδ εθυ πλαεηδεΪ αδδαθκλκτζε ΰδα ηκνμ δδπΰηκτμ πκν δδΫπλαηηαθ κδ κησγλβζεκέ ηκν, ζηκ πκζδηδεσ επέπεδκ επΫίαζε πελδκλδζηκτμ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Πκζτ Ϋινπθβ – πκζτ τπκνζβ ηαεηδεά. Ο Εκνζδαθσμ εδλπθενσηαθ ηκ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ ίαζέακθηαθ ζηβθ πέζηβ εαδ δάγεθ ζηβθ αηΪγεδα, ζε αθηέγεηβ ηε ηβ δδεά ηκν γλβζεεέα εαδ θδζκζκθέα. Ο Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ εκθδκληκπκδεέ ηα επδξεδλάηαηΪ ηκν: «Αδεκέ ηαμ, ζΫεδ κ Εκνζδαθσμ, εέθαδ κδ ζσΰκδ εαδ ηκ δδεαέπηα ηκν εζζβθέαεδθ αθάεεδ ζε εηΪμ, πκν ζείσηαζηε ηκνμ γεκτμ. ε ζαμ αθάεεδ β απελδζεεοέα εαδ β αηΪγεδα˙ εαδ ηέπκηε πελδζζσηελκ απσ ηκ "πέζηεοε" δεθ εέθαδ β ζκθέα ζαμ. Αε θκηέαπ σηδ γα ηαμ πελδΰεζΪζκνθ ΰδ‘ ανησ σζκδ απσ ηκνμ δδεκτμ ζαμ αεκζκνγκτθ ηβθ πνγαΰσλεδα θδζκζκθέα, ΰδα ηκνμ κπκέκνμ ηκ "ανησμ Ϋθα" απκηεζεέ ηκ πλυηκ εαδ ηεΰαζτηελκ δσΰηα. Αδσηδ ηεηΪ ηβθ πλυηβ εαδ πκζνγλτζβηβ θδζκζκθέα ηβμ ζδππάμ, ζ‘ σζκνμ ηνκτθηαθ ζηα δσΰηαηα ηκν Πνγαΰσλα, άηαθ επδηλεπησ, ελπηυηεθκδ επέ κπκδκνδάπκηε δσΰηαηκμ θα ηβθ απαθηκτθ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ ησθκ σ,ηδ εέξε δκΰηαηδζηεέ απσ ηκθ Πνγαΰσλα˙ εαδ κ ζσΰκμ ηκν δσΰηαηκμ άηαθ σ,ηδ αθετγνθκ εαδ αίαζΪθδζηκ δδαητππζε ανησμ. Οπσηε εαηαζάΰεδ ζηβθ έδδα ζβηαζέα ηκ "ανησμ Ϋθα" πλκμ ηκ δδεσ ηαμ "πέζηεοε", ηε Ϊζζεμ ζνζζαίΫμ εαδ λάηαηα, Ϋζηπ εδ αθ δεθ πΪνεηε θα ηκ δδαεπηπδεέηε εαδ θα ηκ δδαζτλεηε. Αδσηδ κ ζσΰκμ ζε ηαμ γΫζεδ θα ηβ δνζπδζηκτηε ζε σζα εδπυγβεαθ απσ ηκνμ γεκθσλκνμ Ϊθηλεμ, αζζΪ β αιδκπδζηέα εεεέθπθ θ‘ απκηεζεέ απσδεδιβ» (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 102). «Ώπαΰσλενζε ζηα παδδδΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ θα παέλθκνθ ηΫλκμ ζηβ ηεζΫηβ ηβμ πκέβζβμ, ηβμ λβηκλδεάμ εαδ ηβμ θδζκζκθέαμ» (Θεκδυλβηκμ Κτλκν, 3, 4). «Ώπαΰσλενζε ζηα παδδδΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ θα παλαεκζκνγκτθ ηα δβησζδα ζξκζεέα εαδ θα δδδΪζεκθηαδ ηα ΰλαπηΪ ηπθ Βζζάθπθ πκδβηυθ εαδ ζνΰΰλαθΫπθ» (πασηεθκμ, 5, 18). « ηέθηκδ ηκῦ ίαζδζέπμ θόηκμ, ὃμ ηκὺμ Υλδζηδαθκὺμ ἑζζβθδεμ παδδείαμ ἐεώζνε...» (πελΪηβμ, 3, 16). Ώεσηβ εδ αθ παλαδεξηκτηε σηδ εαδ κδ ηλεδμ δζηκλδκΰλΪθκδ εέξαθ Ϊδδεκ ά σηδ εαδ κδ ηλεδμ άηαθ οετηεμ εαδ σηδ «απζυμ» κ Εκνζδαθσμ άγεζε θα δδδΪζεκθηαδ ησθκ απσ παΰαθδζηΫμ δαζεΪζκνμ ηα εεέηεθα ηπθ θδζκζσθπθ, ετεκζα δδαίζΫπεδ εαθεέμ ηκθ παθδεσ ηκν εδδπζκζαηλδεκτ εσζηκν ηπλκζηΪ ζηβθ επδεεέηεθβ εαηΪλλενζά ηκν. ηδ κ Εκνζδαθσμ ειΫδκζε θσηκ πκν θα απαΰκλετεδ ηβ δδδαζεαζέα απσ Υλδζηδαθκτμ, ανησ απκδεδεθτεηαδ εδ απσ ηα έδδα ηκν ηα ζσΰδα. Ίζπμ θα ηβθ εεδσγβεε δδΪηαΰηα πκν θα απαΰσλενε ηβθ εζζβθδεά παδδεέα ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ, αζζΪ ανησ δεθ Ϋξεδ πκζζά ζβηαζέα, δδσηδ ηκ δδΪηαΰηα ηκν Εκνζδαθκτ εηηΫζπμ εηπσδδζε ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ θα ηβ ηεζεηκτθ, αθκτ κδ Υλδζηδαθκέ ΰκθεέμ, εδδδεΪ κδ ηκλθπηΫθκδ, Ϋπλεπε ά θα αθάζκνθ αησλθπηα ηα παδδδΪ ηκνμ ά θα εηπδζηενηκτθ ηβ ησλθπζά ηκνμ ζε εδδπζκζΪηλεμ – ηε πλκθαθεέμ ζνθΫπεδεμ: απκξλδζηδαθδζησ ηπθ θΫπθ Υλδζηδαθυθ. Έηζδ, αθκτ εαθεέμ Υλδζηδαθσμ δεθ άγεζε ηκ παδδέ ηκν θα ΰέθεδ εδδπζκζΪηλβμ, κ θσηκμ πκν απαΰσλενε ηβ δδδαζεαζέα απσ Υλδζηδαθκτμ εηηΫζπμ απαΰσλενε εαδ ηβθ δδδαζεαζέα απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Άλα κδ Υλδζηδαθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ εέξαθ δέεαδκ εαδ δεθ νπελΫίαζαθ ζΫΰκθηαμ σηδ κ Εκνζδαθσμ απαΰσλενε ηβθ εζζβθδεά παδδεέα. «Έπλεπε σηπμ θα ηαθεέ ζηβθ αδυθδα ζδππά εεεέθκ, σηδ δβζαδά απαΰσλενζε ζηκνμ λβηκλκδδδΪζεαζκνμ εαδ ζηκνμ ΰλαηηαηδεκτμ θα δδδΪζεκνθ, αθ ανηκέ άηαθ Υλδζηδαθκέ», παλαδΫξεηαδ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ (XXII, 10, 7). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκ δδΪηαΰηα ηκν – ηλκηκελαηβηΫθκν εαηΪ ίΪγκμ – Εκνζδαθκτ πκν απαΰσλενε ζε Υλδζηδαθκτμ θα δδδΪζεκνθ αλξαέα ζνΰΰλΪηηαηα: ζα θα ζΫηε σηδ απαΰκλετεηαδ ζε ηά ΐκνδδζηΫμ θα δδδΪ-
ζεκνθ ίκνδδζηδεΪ εεέηεθα, ά ζε ηβ ΚδθΫακνμ θα δδδΪζεκνθ εδθεαδεά δζηκλέα, ΰδαηέ πλΫπεδ θα ζνηθπθκτθ ηε σζα απσ ανηΪ πκν δδδΪζεκνθ. Μα εέθαδ κζκθΪθελκ ππμ π.ξ. εαθεέμ εεησμ ηκν έδδκν ηκν ΠζΪηπθα δεθ ΰέθεηαδ θα ζνηθπθάζεδ ηε σζα ηα πζαηπθδεΪ ζνΰΰλΪηαηα. Αεθ εέθαδ αζβγΫμ σηδ, εΪθ δεθ πδζηετεδμ ζε εΪηδ, ησηε δεθ ηκ Ϋξεδμ εαηαθκάζεδ ζπζηΪ, υζηε θα ηβθ ηπκλεέμ θα ηκ δδδΪιεδμ. Βέθαδ παλαπΪθπ απσ πλκθαθΫμ σηδ ζάηελα πΪλα πκζζκέ θδζσζκθκδ, Ανηδεκέ εαδ ΏζδΪηεμ, δδδΪζεκθηαδ απσ εαγβΰβηΫμ κδ κπκέκδ δεθ απκδΫξκθηαδ ηκ ζτθκζκ ηβμ θδζκζκθέαμ ηκνμ˙ πζησζκ εαθεέμ δεθ δδαηαληνλάγβεε σηδ κδ δδδΪζεκθηεμ δδαζηλείζυθκνθ ηδμ απσοεδμ ηπθ θδζκζσθπθ. Σκ «εζζβθέαεδθ», ζκδπσθ, δεθ εέθαδ αάηβηα πέζηβμ ζηα ισαθα, σππμ θσηδαε κ Εκνζδαθσμ. Αδσηδ, αθ έζξνε ανησ, ησηε σζκδ κδ Έζζβθεμ θδζσζκθκδ πκν ηδζκτζε κ Εκνζδαθσμ εαδ εαηαδέπιαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ, γα Ϋπλεπε θα ηβθ εέξαθ ηκ «εζζβθέαεδθ». Θα Ϋπλεπε π.ξ. ησθκ Βπδεκτλεδκδ (εδ σξδ ΰεθδεΪ κδ Βγθδεκέ) θα δδδΪζεκνθ Βπέεκνλκ. Ο Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ εαηαδεδεθτεδ ηβθ αηΪγεδα ηκν Εκνζδαθκτ, πκν ηατηδαε ηβθ ηνγκζκΰδεά δεδζδδαδηκθέα ηε ηβθ θδζκζκθέα. «νθκηδζεέ» κ Γλβΰσλδκμ ηε ηκθ Εκνζδαθσ (Καηά Ηνπιηαλνχ ζηειηηεπηηθφο πξψηνο, 103-109): «ε πκδκθ αθάεεδ ηκ δδεαέπηα θα δδδΪζεεδ εζζβθδεΪ; Ή γα δζξνλδζηεέμ σηδ ανησ εέθαδ απκεζεδζηδεσηβηα ηβμ γλβζεεέαμ ά ηκν Ϋγθκνμ εαδ εεεέθπθ πκν πλυηκδ εθβτλαθ ηβθ δδΪζεεηκ. ΒΪθ [ηκ πλκθσηδκ θα δδδΪζεκνθ ηκνμ εζζβθδεκτμ θδζκζκθδεκτμ ζσΰκνμ] εέθαδ ηβμ εδδπζκζαηλδεάμ γλβζεεέαμ, δεέιε ηκν πκτ εαδ ζε πκδκνμ απσ ηκνμ δελεέμ αθάεεδ ηκ πλκθσηδκ θα δδδΪζεκνθ εζζβθδεΪ, σππμ αθάεεδ [ηκ πλκθσηδκ] θα γνζδΪακνθ ζε κλδζηΫθκνμ δαέηκθεμ. Αδσηδ δεθ γνζδΪακνθ ζε σζκνμ ηα έδδα, κτηε ζε Ϋθαθ σζα κτηε εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ. (...) Πκτ ζκδπσθ β δδδαζεαζέα ηπθ εζζβθδευθ απκηεζεέ πλκθσηδκ εΪπκδκν απσ ηκνμ γεκτμ ά ηκνμ δαέηκθεμ; Ώθ εαδ, εαδ θα ζνθΫίαδθε ανησ, δε γα άηαθ απσδεδιβ σηδ εέθαδ εζζβθδεσ, παλΪ ησθκ εΪπκδκν απσ ηκνμ γεκτμ ζαμ. (...) Ώεσηβ εδ αθ ζνθΫίβ θα εέθαδ έδδκδ ανηκέ πκν κηδζκτθ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα εαδ ανηκέ πκν αεκζκνγκτθ ηβθ εδδπζκζαηλδεά γλβζεεέα, κδ ζσΰκδ δεθ εέθαδ ηβμ γλβζεεέαμ, υζηε θνζδκζκΰδεΪ εηεέμ θα εείζβγκτηε Ϋιπ απσ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα. Καδ αθ αεσηβ αηθσηελα αθαθΫλκθηαδ ζηκ έδδκ πλΪΰηα, δεθ εέθαδ εαδ ηεηαιτ ηκνμ έδδα, σππμ κτηε αθ νπκγΫηαηε σηδ Ϋθαμ ξλνζκξσκμ εέθαδ εαδ απΰλΪθκμ, δεθ πελδζαηίΪθεηαδ β ξλνζκξκΎα ζηβ απΰλαθδεά κτηε β απΰλαθδεά ζηβ ξλνζκξκΎα. (...) Οτηε β ΰζυζζα αθάεεδ ησθκ ζε εεεέθκνμ πκν ηβθ ίλάεαθ, αζζΪ ζε σζκνμ κδ κπκέκδ ζνηηεηΫξκνθ ζ‘ ανηάθ, κτηε εαηηέα ηΫξθβ ά εθαζξσζβζβ Ϊζζβ. (...) Αεθ εέθαδ εθετλεζβ ηπθ Φκδθέεπθ ηα ΰλΪηηαηα ά σππμ ζεθ ηελδεκέ ηπθ Ώδΰνπηέπθ; (..) Ώθ κδ Ώδΰτπηδκδ εαδ κδ Φκέθδεεμ, απ‘ ηκνμ κπκέκνμ εηεέμ εππθεζκτηαζηε ΰδα ηβ ησλθπζά ηαμ, ηα κδεεδκπκδκτθηαδ σζα ανηΪ ηε ηβ δδεαδκζκΰέα σηδ ηκνμ εθδδαθΫλκνθ, ηδ γα εΪθκνηε; Πκδα δδεαδκζκΰέα γα πλκίΪζκνηε πλκμ ανηκτμ, παΰδδενσηεθκδ ηε ηκνμ δδεκτμ ηαμ θσηκνμ; (...) ΒΪθ εανξΪζαδ ΰδα ηα σπζα, απσ πκδκθ Ϋζαίεμ ηα σπζα; Αεθ εέθαδ ηπθ Κνεζυππθ; (...) Οδ γνζέεμ δεθ πλκΫλξκθηαδ απσ ηκνμ Υαζδαέκνμ; Αεθ εέθαδ β ηαΰεέα πελζδεά εθετλεζβ; Δ ηαθηδεά ηΫξθβ ηπθ κθεέλπθ δεθ Ϊεκνζεμ σηδ εέθαδ ηπθ ΚΪλπθ; Δ κδπθδεά ηέθπθ; ξδ Ϊζζπθ παλΪ ηπθ Φλνΰυθ. Ώπσ πκν δδδΪξηβεεμ ηκ εαγΫθα; Αεθ δδδΪξηβεεμ Ϋθα απσ ηκθ εαγΫθα απσ ανηκτμ. Σδ ζκδπσθ; Θα δεξηκτηε, αθκτ σζα πελδκλδζηκτθ ζηκνμ πλυηκνμ δδδΪιαθηεμ εαδ εθενλΫηεμ, σηδ δεθ Ϋξκνηε ηέπκηε ηκ δδεσ ηαμ;» ΚνλδκζεεηδεΪ εεηβδεθέακθηαδ ηα απέζηενηβμ ΰεζκδσηβηαμ επδξεδλάηαηα ηκν Εκνζδαθκτ σηδ ησθκ κδ εθενλΫηεμ Ϋξκνθ δδεαέπηα ζηβ ξλάζβ ηδαμ εθετλεζβμ. τηθπθα ηε ηβθ αθηέζβοβ ηκν Εκνζδαθκτ, ησθκ απσΰκθκδ ηαγβηαηδευθ εαδ ησθκ ηκ Ϋγθκμ πκν εθβτλε ηα ηαγβηαηδεΪ δδεαδκτηαδ εαδ θα ηα δδδΪζεεδ, δδσηδ κδ Ϊζζκδ «ηα δδαζηλείζυθκνθ»! Αέεαδκ εέξε κ Άΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ, ζκδπσθ, εδ σξδ κ Εκνζδαθσμ. Ώνησμ άηαθ κ Εκνζδαθσμ κ «ΜΫΰαμ». ΏθαλπηΪηαδ εαθεέμ, ηε ηδ ελδηάλδα δέθεηαδ β πλκζπθνηέα «ΜΫΰαμ» ζε Ϋθαθ Ϊθγλππκ πκν ίαζέζενζε ησζδμ 17 ηάθεμ; Σδ πλσζαίε θα εΪθεδ, πκν άηαθ ησζκ ηεΰΪζκ εαδ ζπκνδαέκ; Έθαμ Ϊθγλππκμ πκν, σθηαμ βΰΫηβμ, δεθ εαηΪθελε εαθ θα γΫζεδ νπσ ηκθ Ϋζεΰξσ ηκν ηκνμ ηαδθσηεθκνμ Βγθδεκτμ νπβεσκνμ ηκν εαδ θα απκηλΫοεδ ηδμ ίδαδκπλαΰέεμ ηκνμ, πλκθαθυμ δδσηδ αθηέ θα ενίελθΪ πλκηδηκτζε θα ζνΰΰλΪθεδ. Έθαμ Ϊθγλππκμ πκν δεθ εαηΪθελε εαηηδΪ ζηλαηδπηδεά θέεβ πμ ίαζδζΫαμ; ΦνζδεΪ δεθ άηαθ «ΜΫΰαμ» κ Εκνζδαθσμ˙ Ϋηζδ ηκθ απκεαζκτθ κ θαθαηδεσμ παΰαθδζηάμ Γυζδηκμ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βέθαδ ζκΰδεσ, Ϊθγλππκδ πκν απκεαζκτθ θδζΫζζβθα ηκθ ΝΫλπθα, ανησ ηκ ηΫλαμ πκν Ϋεαδΰε ΰδα πζΪεα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ Ϊλπααε αλξαέα αΰΪζηαηα, θα απκεαζΫζκνθ εαδ ηκθ, ζσΰπ ηπθ κδεκΰεθεδαευθ ηκν αηνξδυθ, εηπαγά θεαλσ ίαζδζΪ «ΜΫΰα», πκν άγεζε ηκθ αθαθδζησ αλξαέπθ εαδ ξλδζηδαθδευθ ίδίζέπθ. «Βθσζκθ εΪπκδκμ δδυεεδ Υλδζηδαθκτμ, εέθαδ ηΫΰαμ εαδ θδζΫζζβθ», ζεθ απσ ηΫζα ηκνμ. ηπμ, γα ‗πλεπε θα απκεαζΫζκνθ εαδ ηκνμ ξλδζηδαθκηΪξκνμ κνζηΪθκνμ «ΜεΰΪζκνμ» εαδ θδζΫζζβθεμ. Αε ζΫηε σηδ δεθ εέξε εαδ γεηδεΪ ζηκδξεέα κ Εκνζδαθσμ. ΏζζΪ άηαθ ζαθ ηκνμ εδεκθκηΪξκνμ ανηκελΪηκλεμ. Ήγεζε ηε ηκ ζηαθδσ θα επδίΪζζεδ – Ϋζηπ εαδ ηε Ϋηηεζκ ηλσπκ – ηβ γλβζεεέα ηκν. Ώνησ δε ΰδθσηαθ. Αεθ Ϊζζααε κ λκνμ ηβμ δζηκλέαμ. Οδ εαζΫμ ηκν πλκζπΪγεδεμ ζ‘ Ϊζζα αβηάηαηα δεθ εέθαδ αλεεηΫμ, ΰδα θα θτΰκνθ κδ εβζέδεμ ηκν τπκνζκν Ϋηηεζκν (απσ θσίκ πελδζζσηελκ, σξδ απσ κνηαθδζησ) δδπΰηκτ πκν δδΫπλαηηε.
«Άθγλππκμ πκν ζε παζαρευηελκνμ ξλσθκνμ ηπκλκτζε θα θαθά ζηαζάγεδα θδζσζκθκμ, απσ θνζδεσ ηκν ζπκνδαέπμ εαγυμ εέηαθ κ θκτμ ηκν. Μα ηε ηκνμ δαζεΪζκνμ πκν Ϋηπζειε, ηε ηα πελδζηαηδεΪ ηβμ απάμ ηκν εαδ ηε ηκ δλσηκ πκν πάλε πδα ηυλα κ εσζηκμ, θαέθεηαδ παλΪεαδλκμ εαδ παλΪζκΰκμ εαδ κζσηεζα αηαέλδαζηκμ ηε ηα ζνζηάηαηα πκν εΰεαδθέαζε κ ηεΰαζκπέξελκμ γεέκμ ηκν» (Ώ. Βθηαζδυηβ,Ηζηνξία ηεο Ρσκηνζχλεο, ηνπκΰλαθεέκ ηβμ Βζηέαμ, Ώγάθα 1901, ζ. 121). Ο ΚαίΪθβμ, σηπμ, ηκθ κπκέκ ηελδεκέ ξαλαεηβλέακνθ ΒδδπζκζΪηλβ (Αεθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ ηβθ λβηά εαδ ιεεΪγαλβ κηκζκΰέα ξλδζηδαθδεάμ πέζηβμ ηκν, ηκ Μεηέπεηηα;), εέξε Ϊζζβ Ϊπκοβ. Αε ξαηπΪλδααε ηέπκηα απσ εΪηδ ηΫηκδεμ «δκνζδαθκζαηλέεμ» εαδ Ϋελδθε ανζηβλσηαηα ηκθ ΏπκζηΪηβ απκζηκηυθκθηαμ ηκνμ ζβηελδθκτμ νπκζηβλδεηΫμ ηκν: ηκθ ξζενΪαεδ, επεδδά Ϋπαδαε ηε «ζτζηβηα εαδθκτλδαμ εεεζβζέαμ, αζηεέκθ εαδ ζηβ ζτζζβοδ εαδ ζηβθ εθαληκΰά» («Ο Εκνζδαθσμ, κλυθ κζδΰπλέαθ»)˙ κνζδαζηδεΪ ηκθ απκεαζεέ δεδζσ, επεδδά νπκελδθσηαθ ηκθ Υλδζηδαθσ («Ο Εκνζδαθσμ εθ Νδεκηβδεέα»)˙ ηκθ απκεαζεέ «ηδαλσηαηκ», «απκηλσπαδκ» («ΜεΰΪζβ ζνθκδεέα ει δελΫπθ εαδ ζαρευθ»)˙ εδλπθετεηαδ «ηεμ πελέ ηπθ οενδυθ γευθ αελκζκΰέεμ ηκν, ηεμ αθδαλΫμ πελδανηκζκΰέεμ˙ ηβθ παδδαλδυδβ ηκν γεαηλκθκίέα˙ ηβθ Ϊξαλδ ζεηθκηνθέα ηκν˙ ηα ΰεζκέα ηκ ΰΫθδα» («Ο Εκνζδαθσμ εαδ κδ Ώθηδκξεέμ»)˙ εδλπθετεηαδ ηβθ ηΪξα ίαγνζησξαζηβ νοβζκθλκζτθβ-οβζκηνηκζτθβ ηκν («Ονε Έΰθπμ») εαδ ηκθ παλκνζδΪαεδ πμ Ϋθα νζηελδεσ θενλσζπαζηκ («Βδμ ηα πελέξπλα ηβμ Ώθηδκξεέαμ») εαδ Ϋθαθ αθσβηκ, επεδδά πεέζηβεε απσ ηδμ ζκθδζηεέεμ ηπθ γεκνλΰυθ («Ο Εκνζδαθσμ εθ ηκδμ ηνζηβλέκδμ»). ΐζΫπκνηε, ππμ κ ΚαίΪθβμ εαηαδδεΪαεδ απελέθλαζηα ηκθ Εκνζδαθσ, νδκγεηυθηαμ πζάλπμ ηδμ ξλδζηδαθδεΫμ απσοεδμ ΰδ‘ ανησθ, εαδ β ΰθυηβ ηκν Ϋξεδ ηεΰΪζβ ζβηαζέα, ΰδαηέ, αθκτ κ έδδκμ άηαθ ησζκ εζζβθκζΪηλβμ σζκ εαδ κηκθνζσθδζκμ, ετεκζα γα ηπκλκτζε, ζσΰπ αθηέδλαζβμ, θα νδκγεηάζεδ αθηδξλδζηδαθδεΫμ απσοεδμ˙ πζησζκ δεθ Ϋεαθε εΪηδ ηΫηκδκ. Ο Εκνζδαθσμ εαηκνζέα ΰελΫηδζε ηκ κδεκδσηβηα πκν Ϋξηδαε, αθκτ δεθ νπΫδεδιε δδΪδκξκ, αζζΪ αθηέγεηα Ϊλξδζε θα ζναβηΪ πελέ αθΫηπθ εαδ νδΪηπθ ηε ηκνμ θέζκνμ ηκν. Γδαηέ δεθ σλδζε Ϋθαθ παΰαθδζηά δδΪδκξκ ηκν γλσθκν, υζηε θα ζνθεξδζηεέ β επδελΪηβζβ ηκν Παΰαθδζηκτ; Σσζκ κ ΛδίΪθδκμ σζκ εαδ κ Ώηηδαθσμ ζδππκτθ αηάξαθα. Βέθαδ ζΪγκμ, πΪθηπμ, θα θκηέακνηε σηδ κ Εκνζδαθσμ αλθάγβεε θα κλέζεδ (παΰαθδζηά) δδΪδκξκ ζηκ γλσθκ, δάγεθ επεδδά εεεέθεμ ηδμ ζηδΰηΫμ δεθ εέξε ηδμ δνθΪηεδμ ΰδα θα ζεεθηεέ. Ο Εκνζδαθσμ γεπλβηδεκζκΰκτζε εαδ αηπεζκθδζκζκθκτζε ηε ηεΰΪζβ ενεκζέα υμ ηβθ υλα ηκν γαθΪηκν ηκν: Ϊλα εέξε ηδμ απαλαέηβηεμ δνθΪηεδμ ΰδα θα ζεεθηεέ, εαδ ηπκλκτζε θα εεζΫιεδ Ϋθαθ εε ηπθ ζνθελΰαηυθ ηκν ΰδα δδΪδκξκ. Δ ηβ νπσδεδιβ δδαδσξκν, ζκδπσθ, δεθ άηαθ αάηβηα αδνθαηέαμ ά ηεηλδκπΪγεδαμ ηκν Εκνζδαθκτ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κ Εκνζδαθσμ, πκν ησζκ θαθαηδεΪ πέζηενε σηδ κδ γεκέ ηκθ κδβΰκτζαθ θα επαθκλγυζεδ ηβθ αλξαέα ζαηλεέα εαδ θα εαηαζηλΫοεδ ηκ Υλδζηδαθδζησ, δεθ νπΫδεδιε δδΪδκξκ δδσηδ απζυμ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά δεθ πέζηενε πδα ζηβθ αζάγεδα ηβμ νπελκξάμ ηκν Παΰαθδζηκτ εαδ ηπθ αλξαέπθ γευθ. Οδ γεκέ ηκν ηκθ εέξαθ ειαπαηάζεδ˙ δεθ ηκθ κδάΰβζαθ ζηβ θέεβ, δεθ ηκθ πλκζηΪηεοαθ, αζζΪ ηκθ Ϊθβζαθ εδ ανησθ εαδ ηβθ πλκζπΪγεδΪ ηκν θα ξαγεέ. Ο,ηδ πέζηεοε κ Εκνζδαθσμ, πζΫκθ άηαθ θαθελσ σηδ απκητΰξαθε. Σδ θσβηα εέξαθ πζΫκθ σζα; Γδ‘ ανησ πλκηδηκτζε θα ζναβηΪ ΰδα ηβθ ονξά ηκν «πκν ζε ζέΰκ γα εθπγεέ ηε ηα Ϊζηλα». Δ Ϊλθβζβ-αδδαθκλέα ηκν Εκνζδαθκτ θα νπκδεέιεδ δδΪδκξκ (κτηε εαθ «ηκθ εαζτηελκ» δεθ νπΫδεδιε ζηκνμ ζηλαηβΰκτμ ηκν, Ϋζηπ απσ εθδδαθΫλκθ ΰδα ηβθ επδίέπζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εαδ ηκν ζηλαηκτ ηκν) απκηεζεέ ηβθ ζδππβλά κηκζκΰέα ηβμ άηηαμ ηκν εαδ ηβμ θέεβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ˙ ηκ αθ θυθαιε «θεθίεβεαμ Γαζδζαῖε», σππμ ζΫεδ κ Θεκδυλβηκμ Κτλλκν, ά σξδ, εζΪξδζηβ ζβηαζέα Ϋξεδ. Ο Εκνζδαθσμ, ίκνίσμ, αλθκτηεθκμ θα κλέζεδ δδΪδκξκ, πεγαέθκθηαμ παλαδεξσηαθ σηδ κδ γεκέ, κ Παΰαθδζησμ, άηαθ Ϋθα θδεβηΫθκ οετδκμ. Ίζπμ κ εαζτηελκμ ξαλαεηβλδζησμ ΰδα ηκθ Εκνζδαθσ ηκθ ΏπκζηΪηβ θα άηαθ ανησμ ηκν ΜεΰΪζκν Ώγαθαζέκν, σηαθ ανησμ Ϋθενΰε ΰδα ηβθ εικλέα, ηεηΪ ηκ δδΪηαΰηα ηκν Εκνζδαθκτ. «Έθα θεθτδλδκ εέθαδ», εέπε ζηκνμ πδζηκτμ. Έθα ζνθθεθΪεδ, πκν ΰλάΰκλα γα πελΪζεδ, εδ τζηελα ιαθΪ ΰαζαθσμ κ κνλαθσμ. Μδα ηεηλδσηβηα ειδδαθδεενηΫθβ ΰδα δδεκζκΰδεκτμ ζσΰκνμ. Πκζτ εαεσ ΰδα ηκ ηέπκηα. Δ' ΜΒΡΟ
ΑΕΧΞΒΕ IV
18. "Οδ ξλδζηδαθκέ εαηΫζθαιαθ ηβθ θδζσζκθκ Τπαηέα, σππμ ηκ πελδΰλΪθεδ Ϋθαμ ξλδζηδαθσμ, κ πελΪηβμ, ηε νπαδηδσηβηα ηκν ...«Ώΰέκν» Κνλέζζκν, επδζεσπκν ΏζειΪθδλεδαμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: ΠΫθηε πβΰΫμ εέθαδ ίαζδεΫμ. α') Ο δζηκλδκΰλΪθκμ ηβμ επκξάμ πελΪηβμ (Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία) Ϋξεδ ανηά ηβθ εεδκξά: 7, 13 «Ο ζασμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ ενξαλδζηεέηαδ ηε ηβθ αθαηαλαξά πελδζζσηελκ απσ σ,ηδ κπκδκζδάπκηε Ϊζζκμ ζασμ: εαδ εΪθ ζε κπκδαδάπκηε ζηδΰηά ίλεδ ηδα πλσθαζβ, ιεζπΪ ζηδμ πδκ αθνπσθκλεμ νπελίκζΫμ. Αδσηδ δεθ πατεδ πκηΫ απσ ηβθ αθαηαλαξά ηκν ξπλέμ αδηαηκξνζέα». 7, 15 «Ώεσηβ εαδ ανηά Ϋπεζε γτηα ηβμ πκζδηδεάμ αθηδαβζέαμ, πκν εεεέθβ ηβθ πελέκδκ επδελαηκτζε. Αδσηδ, δεδκηΫθκν σηδ ζνθαθηκτζε ζνξθΪ ηκθ ΟλΫζηβ, αθαθΫλγβεε ζνεκθαθηδεΪ ηεηαιτ ηκν Υλδζηδαθδεκτ ζακτ, σηδ ανηά άηαθ πκν απΫηλεπε ηκθ ΟλΫζηβ απσ ηβ ζνηθδζέπζβ ηε ηκθ επέζεκπκ [Κτλδζζκ]. Μελδεκέ απσ ανηκτμ, επκηΫθπμ, Ϋζπενζαθ ηε Ϊΰλδκ εαδ θαθαηδεσ αάζκ, ηκν κπκέκν νπκεδθβηάμ άηαθ Ϋθαμ αθαΰθυζηβμ κθσηαηδ ΠΫηλκμ, ηβμ Ϋζηβζαθ εαληΫλδ, σηαθ επΫζηλεθε ζπέηδ ηβμ, εαδ ζτλκθηΪμ ηβθ απσ ηβθ ΪηαιΪ ηβμ, ηβθ πάΰαθ ζηβθ εεεζβζέα πκν ζΫΰεηαδ ΚαδζΪλεδκ, σπκν ηβθ Ϋΰδνζαθ εθηεζυμ εαδ ηβ δκζκθσθβζαθ Ϋπεδηα ηε σζηλαεα». 5, 22 «ηβθ έδδα πσζβ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ, κδ αθαΰθυζηεμ εαδ κδ οΪζηεμ επδζΫΰκθηαδ αδδΪθκλα απσ ηκνμ εαηβξκτηεθκνμ εαδ ηκνμ πδζηκτμ. Βθυ ζε Ϊζζεμ εεεζβζέεμ, κ πδζησμ ησθκθ πλκΪΰεηαδ ζε ανηΪ ηα αιδυηαηα». ί') Ο ΜαζΪζαμ (6κμ αδ.) ΰλΪθεδ (Υξνλνγξαθία): «Σκθ εαδλσ εεεέθκ [επέ ίαζδζεέαμ Θεκδσζδκν ΐ'] κδ Ώζειαθδλδθκέ, αθκτ αθΫγβεαθ εθηεζυμ εζετγελκδ, ζνθΫζαίαθ εαδ Ϋεαοαθ ζε πνλΪ ηβθ θδζσζκθκ Τπαηέα, πκν εέξε ηεΰΪζβ θάηβ εαδ άηαθ ηεΰΪζβμ βζδεέαμ» («Καη' ἐεεῖθκθ δὲ ηὸθ εαδλὸθ παλλβμίαθ ζαίόθηεμ κἱ Ἀζειαθδλεῖμ θλνΰάθκδμ ἔεανζαθ παηίαθ ηὴθ πελδίόβηκθ θδζόζκθκθ»). ΰ') Ο παΰαθδζηάμ ΑαηΪζεδκμ (6κμ αδ.) αθαθΫλεδ ΰδα ηβθ Τπαηέα ηα ειάμ, ζηκ Ϋλΰκ ηκν Ηζηδψξνπ βίνο, πκν απκζπΪζηαηΪ ηκν ζυακθηαδ ζηκ Λειδεσ ηκν κνέδα πμ ειάμ: «Καγυμ κ Κτλδζζκμ, επέζεκπκμ ηβμ αθηέπαζβμ παλΪηαιβμ, πελθκτζε απσ ηκ ζπέηδ ηβμ Τπαηέαμ ζνθΪθηβζε Ϋθα ηεΰΪζκ πζάγκμ ζηβθ πσληα ηβμ, Ϋθαθ ενεευθα αζσΰπθ εαδ αθγλυππθ. ΟλδζηΫθκδ Ϋλξκθηαθ εαδ κλδζηΫθκδ Ϋθενΰαθ, εθυ Ϊζζκδ παλΫηεθαθ εεεέ. Ρυηβζε πκδκμ άηαθ κ ζεκπσμ ηβμ ζνΰεΫθηλπζβμ εαδ ΰδαηέ ΰδθσηαθ β θαζαλέα. Οδ αεσζκνγκέ ηκν απΪθηβζαθ σηδ άηαθ β εαηκδεέα ηβμ θδζκζσθκν Τπαηέαμ εαδ σηδ ηκ πζάγκμ εέξε ζνΰεεθηλπγεέ ΰδα θα ηβ ξαδλεηέζεδ. Δ πζβλκθκλέα ηκθ πζάΰπζε ησζκ πκζτ υζηε κλΰΪθπζε εθαθηέκθ ηβμ ηδα δκζκθκθδεά επέγεζβ ηκν ξεδλσηελκν εέδκνμ. ηαθ β Τπαηέα ίΰάεε απσ ηκ ζπέηδ ηβμ, ηελδεκέ ίΪλίαλκδ πκν δεθ θκίσθηκνζαθ κτηε ηβ γεέα δέεβ κτηε ηβθ αθγλυπδθβ ηδηπλέα, σληβζαθ ιαθθδεΪ πΪθπ ηβμ εαδ ηβ ζεσηπζαθ, θΫλθκθηαμ ζηβ ξυλα ηκνμ απΫλαθηκ σθεδδκμ εαδ ηκ ελέηα ηκν αέηαηκμ εθσμ αγυκν. ΠλαΰηαηδεΪ, β ανηκελαηκλέα ηλανηαηέζηβεε ίαλτηαηα απσ ανησ ηκ ΰεΰκθσμ εαδ κδ δκζκθσθκδ γα εέξαθ αζθαζυμ ηδηπλβγεέ αθ κ ΏδδΫζδκμ δεθ ειαΰσλααε ηκνμ θέζκνμ ηκν ανηκελΪηκλα. Ο ηεζενηαέκμ δεθ επΫίαζε πκδθΫμ (...)». δ') ηκ ζάηηα Τπαηέα ηκν Λειδεκτ ηκν κνέδα επέζβμ, πκν πλκΫλξεηαδ απσ ηκθ Ολνκαηνιφγν ηκν Δζτξδκν (6κμ αδ.), ζε Ϊζζβ παλΪΰλαθκ, αθαθΫλεηαδ πμ αδηέα ηκν θσθκν ηβμ ηα ειάμ: «ανησ ηκ Ϋπαγε ζσΰπ ηκν θγσθκν ΰδα ηβθ νπελίκζδεά ζκθέα ηβμ εαδ ηΪζδζηα ΰδα ηα ζξεηδεΪ ηε ηβθ αζηλκζκΰέα˙ Ϊζζκδ απκδέδκνθ ηκθ θσθκ ζηκθ Κτλδζκ εδ Ϊζζκδ ζηκ Ϋηθνηκ ηπθ Ώζειαθδλδθυθ ΰδα ηβθ κξζαΰπΰέα εαδ ηβθ απελδζεεοέα». ε') ηκ Υξνληθφ, 84 ηκν ΕπΪθθβ Νδεέκν (7κμ αδ.) δέθεηαδ ηδα αεσηβ πελδΰλαθά ηκν γαθΪηκν ηβμ: «Καδ ηεηΪ Ϋθα πζάγκμ πδζηυθ νπσ ηβθ εαγκδάΰβζβ ηκν ΠΫηλκν ηκν ηΪΰδζηκν – ανησμ άηαθ ηΫζεδκμ πδζησμ απσ εΪγε Ϊπκοβ ζηκθ Εβζκτ Υλδζησ – Ϊλξδζαθ θα οΪξθκνθ ηβθ εδδπζκζΪηλδζζα (...). Καδ σηαθ Ϋηαγαθ ηκ ηΫλκμ σπκν άηαθ, πλκξυλβζαθ πλκμ ανηάθ εαδ ηβθ εέδαθ θα εΪγεηαδ ζε ηδα νπελνοπηΫθβ εαλΫεζα. Ώθκτ ηβθ εαηΫίαζαθ, ηβθ ηλΪίβεαθ ηΫξλδ ηβθ ηεΰΪζβ εεεζβζέα πκν ζΫΰεηαδ ΚαδζΪλεδκθ. Ώνησ άηαθ ζε ηΫλεμ εκληάμ. Καδ ηβμ Ϋζεδζαθ ηα λκτξα εαδ ηβθ Ϋζνλαθ ζηκνμ δλσηκνμ υζπκν πΫγαθε». ζη') «Ο ΑαηΪζεδκμ αθαθΫλεδ πελδζβπηδεΪ αζζΪ εαηβΰκλβηαηδεΪ σηδ κζσεζβλβ β πσζβ ηβθ αΰαπκτζε εαδ ηβθ εεηδηκτζε. Βέξε επέζβμ δεξγεέ ζπλέα δβηκηδευθ δδαελέζεπθ (ίζ. Dam. frag. 102, ζεζ. 79.13-14 Zintzen). Ο Κτλδζζκμ δεθ ηπκλκτζε κτηε θα κθεδλενηεέ ηδα ηΫηκδα αθκζέπζβ» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 169).
α') «Αεθ νπΪλξκνθ ζσΰκδ ΰδα ηκνμ κπκέκνμ γα ηπκλκτζαθ θα γεπλάζκνθ ηβθ Τπαηέα ζτηηαξσ ηκνμ κδ εδδπζκζαηλδεΫμ κηΪδεμ ηβμ πσζβμ˙ γνησθηαθ ηβθ Ϋζζεδοβ ηκν εθδδαθΫλκθησμ ηβμ ζηβθ παλαδκζδαεά πέζηβ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηπθ πλσζθαηπθ αΰυθπθ ηκνμ ΰδα ηβ δδαηάλβζβ ηβμ εζζβθδεάμ γλβζεεέαμ» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 170). β') «Σκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ ζτηηαξκδ ηκν ΟλΫζηβ εαδ ηβμ Τπαηέαμ άηαθ εαηΪ ίΪζδθ ξλδζηδαθκέ πελδΫπζειε ηβθ εαηΪζηαζβ ΰδα ηκθ Κτλδζζκ εαδ ηκνμ εζβλδεκτμ ηκν. Άζζπζηε κ έδδκμ κ ΟλΫζηβμ άηαθ ξλδζηδαθσμ εαδ εεπλσζππκμ εθσμ ξλδζηδαθδεκτμ ελΪηκνμ, νπκζηβλδασηαθ απσ ηΫζβ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ δδαθσβζβμ ηβμ πσζβμ εαγυμ εαδ απσ Ϋθα ηηάηα ηκν ξλδζηδαθδεκτ πζβγνζηκτ πκν ηκθ εέξε νπελαζπδζηεέ ζηβθ επέγεζβ ηπθ ηκθαξυθ» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 167-168). γ') «Οδ Ϊθγλππκδ ηκν Κνλέζζκν ίλάεαθ Ϋθαθ ηλσπκ θα απκηαελτθκνθ ηβθ Τπαηέα απσ ηκθ απζσ εσζηκ: κ ΕπΪθθβμ Νδεέκν αθαθΫλεδ σηδ ηβθ παλκνζέαααθ ζαθ ηΪΰδζζα εαδ ηβθ εαηβΰκλκτζαθ ΰδα ηκ ξεδλσηελκ εέδκμ ηαΰεέαμ, ηβ ζεΰσηεθβ ηατλβ ηαΰεέα (..). Οδ θάηεμ ΰδα ηβθ Ϊζεβζβ ηατλβμ ηαΰεέαμ πλκεΪζεζαθ απΫλαθηκ θσίκ ηεηαιτ ηπθ απζυθ αθγλυππθ, κδ κπκέκδ ζνθεπυμ άηαθ Ϋηκδηκδ θα αθαζΪίκνθ ίέαδβ εαδ αθεζΫβηβ δλΪζβ εθαθηέκθ ηπθ ηΪΰπθ (...).Οδ εεεζβζδαζηδεκέ πλκπαΰαθδδζηΫμ εαηΪθελαθ ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ θα ζνθδΫζκνθ ηδα δζηκλέα ηαΰεέαμ ηε πζβλκθκλέεμ ΰδα ηδμ ηαγβηαηδεΫμ εαδ αζηλκθκηδεΫμ Ϋλενθεμ ηβμ Τπαηέαμ, ηα θδζκζκθδεΪ εαδ γλβζεενηδεΪ εθδδαθΫλκθηΪ ηβμ, εαδ ηδμ δδαδσζεδμ πκν ενεζκθκλκτζαθ ΰδ‘ ανηάθ ζηβθ πσζβ. Γδα θα επδίείαδπγκτθ κδ πζβλκθκλέεμ ζξεηδεΪ ηε ηδμ απαΰκλενηΫθεμ πλαεηδεΫμ ηβμ Τπαηέαμ, άηαθ αλεεηά β αθαθκλΪ ζηβθ απαζξσζβζβ ηκν παηΫλα ηβμ ηε ηβθ αζηλκζκΰέα εαδ ηβ ηαΰεέα, ηα ΰλαπηΪ ηκν ΰδα ηβθ εληβθεέα ηπθ κθεέλπθ εαδ ηδμ επδζεΫοεδμ ηπθ Ώζειαθδλδθυθ αζηλκζσΰπθ ζηκ ζπέηδ ηκν (...). ‖Σκ πλυηκ ηβμ γτηα άηαθ κ ενίελθάηβμ ηβμ πσζβμ, κ ΟλΫζηβμ‖. αθ απκηΫζεζηα ηπθ ηαΰδευθ ηβμ επδεζάζεπθ, ζηαηΪηβζε θα πβΰαέθεδ ζηβθ εεεζβζέα εαδ Ϊλξδζε ηδα δλαζηάλδα πλκζπΪγεδα «αγεκπκέβζβμ» ηπθ ξλδζηδαθυθ πδζηυθ» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 171). δ') «ππμ ζπζηΪ νπκζηβλέαεδ κ ΡκναΫ εαδ κλδζηΫθκδ Ϊζζκδ, κ Κτλδζζκμ δεθ ηπκλεέ θα γεπλβγεέ θκηδεΪ νπετγνθκμ ΰδα ηκθ ζξεδδαζησ ηκν εΰεζάηαηκμ. Ώπσ ηκ Ϊζζκ ηΫλκμ, β ζνηίκζά ηκν ζε ανησ νπάλιε ηεΰΪζβ, αεσηα εδ αθ δεξηκτηε σηδ κ θσθκμ ζξεδδΪζηβεε εαδ πλαΰηαηκπκδάγβεε απσ ηκνμ παλαίκζΪθκνμ εθ αΰθκέα ηκν. Αεθ νπΪλξεδ αηθδίκζέα σηδ άηαθ κ ίαζδεσμ νπκεδθβηάμ ηβμ εεζηλαηεέαμ εθαθηέκθ ηβμ Τπαηέαμ, νπκδανζέακθηαμ ηβθ πλκεαηΪζβοβ εαδ ηβθ εξγλσηβηα εθαθηέκθ ηβμ θδζκζσθκν εαδ πλκεαζυθηαμ θσίκνμ ΰδα ηδμ ζνθΫπεδεμ ηπθ νπκηδγΫηεθπθ ηαΰδευθ εθελΰεδυθ ηβμ επέ ηκν επΪλξκν» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 182). δα') «Σα αέηδα ηκν θσθκν ηβμ Τπαηέαμ άηαθ πελδζζσηελκ πκζδηδεΪ παλΪ γλβζεενηδεΪ. Δ Τπαηέα αθηέγεηα ηε Ϊζζκνμ παΰαθδζηΫμ ζνθαδΫζθκνμ ηβμ, δεθ άηαθ αθκζδπηΫθβ παΰαθέζηλδα: δεθ εαζζδελΰκτζε ηβθ θεκπζαηπθδεά ηαΰεέα, δεθ πάΰαδθε ζηα παΰαθδζηδεΪ δελΪ, δεθ αθηδδλκτζε ζηβθ ηεηαηλκπά ηκνμ ζε ξλδζηδαθδεΫμ εεεζβζέεμ, δεθ ζνηπαλαζηΪγβεε ζσΰπ ά Ϋλΰπ ζηκνμ αηνθσηεθκνμ ηΫζα ζηκ αλΪπεδκ ΠαΰαθδζηΫμ εαδ εέξε πκζζκτμ ξλδζηδαθκτμ πμ ηαγβηΫμ. Ατκ απσ ανηκτμ Ϋΰδθαθ επέζεκπκδ. Ο Κτλδζζκμ ηβθ Ϋίζεπε πμ Ϋθαθ δζξνλσ νπκζηβλδεηά ηκν Ϋπαλξκν ΟλΫζηβ (Ο ΟλΫζηβμ άηαθ Υλδζηδαθσμ ηεθ, αζζΪ δεθ ηκν Ϊλεζε β αθΪηεδιβ ηκν Κτλδζζκν ζηα πκζδηδεΪ αβηάηαηα· ηΪζδζηα πλκζηΪηεοε ηκνμ Βίλαέκνμ Ώζειαθδλδθκτμ σηαθ κ Κτλδζζκμ ηκνμ επδηΫγβεε), ζηβ δδαηΪξβ Πκζδηεέαμ εαδ εεεζβζέαμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ. Ο ΟλΫζηβμ ζνθδεσηαθ θδζδεΪ ηε ηβθ Τπαηέα. ΜεηΪ ηβ δκζκθκθέα ηβμ Τπαηέαμ ξΪγβεε Ϋθαμ δζξνλσμ νπκζηβλδεηάμ ηκν ΟλΫζηβ. Ο θσθκμ ηβμ Τπαηέαμ, κ κπκέκμ δδεπλΪξγβ απσ Ϊηκηα ζηβθ νπβλεζέα ηκν Κνλέζζκν, δεθ Ϋξεδ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβθ αθηδπαΰαθδζηδεά πκζδηδεά πκν αεκζκτγβζε κ Κτλδζζκμ αλεεηΪ ξλσθδα ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηβμ· ανηά Ϊλξδζε ηεηΪ ηκ 420» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 194). «Δ Τπαηέα δεθ δκζκθκθάγβεε ειαδηέαμ εΪπκδκν παΰαθδζηδεκτ αΰυθα. Σκ ΰεΰκθσμ σηδ άηαθ Βγθδεά απζυμ ηβθ Ϋεαθε πδκ ενΪζπηβ ζε ηδα ζτΰελκνζβ πκν ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εέξε θα εΪθεδ ηε ηβθ πκζδηδεά απά ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 112). Καηαζαίαέθεδ εαθεέμ πκζτ εαζΪ, ηδ θγβθά (ζε ετπδζηκνμ ά βηδηαγεέμ) πλκπαΰΪθδα εΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηαθ απκεαζκτθ ηβθ Τπαηέα «ηΪληνλα ηκν Βγθδζηκτ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, η. 3, ζ. 156) εαδ (πΪζδ κ ε. ΡαζζδΪμ) «δελκηΪληνλα»(!!). δί') «ΜεηΪ ηβθ εΰεζβηαηδεά εθΫλΰεδα, κ ΟλΫζηβμ πλΫπεδ θα αθαεζάγβεε ά θα νπΫίαζε ηβθ παλαέηβζά ηκν. ππμ εαδ θΪξεδ, δεθ ιαθαεκτζηβεε ηέπκηα ΰδ‘ ανησθ. ΤπΪλξκνθ ζσΰκδ θα νπκγΫζκνηε σηδ Ϋθκδπζε αβδέα ΰδα ηβθ πσζβ εαδ θκίάγβεε σηδ γα εέξε εδ ανησμ ηβθ ητξβ ηβμ Τπαηέαμ» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 176).
δΰ') «Οδ ησθκδ πκν πλκζπΪγβζαθ θα ζηλΫοκνθ ηκθ ανηκελΪηκλα εθαθηέκθ ηκν παηλδΪλξβ άηαθ κδ δβηκηδεκέ ζτηίκνζκδ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ. Ο Κτλδζζκμ παλκνζέαζε ηκ γΫηα ζαθ πΪζδ εθαθηέκθ ηκν παΰαθδζηκτ, σππμ ηκνζΪξδζηκθ δζξνλέζηβεε β επέζβηβ εεεζβζδαζηδεά πλκπαΰΪθδα. Μπκλκτηε θα ζνηπελΪθκνηε σηδ ανησ αελδίυμ Ϋεαθε ηπλκζηΪ ζηδμ αθυηαηεμ αλξΫμ, ίαζδασηεθκδ ζηα ΰλαπηΪ ηκν ΕπΪθθβ Νδεέκν κ κπκέκμ ζηκ ηΫζκμ ηβμ πελδΰλαθάμ ηκν αθαθΫλεδ σηδ ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηβμ Τπαηέαμ ―σζκδ νπκηΪξγβεαθ ζηκθ παηλδΪλξβ Κτλδζζκ, ηκθ κπκέκ απκεαζκτζαθ «θΫκ Θεσθδζκ» επεδδά εαηΫζηλεοε ηα ηεζενηαέα απκηεδθΪλδα ηβμ εδδπζκζαηλέαμ ζηβθ πσζβ‖» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 177). δδ') «ΜεηΪ απσ επαθεδζβηηΫθεμ αδηάζεδμ ζηβθ ανζά ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, ηκ δβηκηδεσ ζνηίκτζδκ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ Ϋζαίε κλδζηΫθα ηΫηλα ΰδα ηβθ ηδηπλέα ηκν Κνλέζζκν. ηδμ 5 Οεηπίλέκν 416 κ πλαδηπλδαθσμ Ϋπαλξκμ ΜκθΪιδκμ, δδΪδκξκμ ηκν Ώνλβζδαθκτ, ειΫδπζε δδΪηαΰηα ηκ κπκέκ αθαδλκτζε απσ ηκθ Κτλδζζκ ηβθ εικνζέα ηκν επέ ηπθ κθκηαασηεθπθ «παλαίκζΪθπθ» (ίζ. Θεκδκζδαθσ Κυδδεα 16.2, 42). Σκ ανηκελαηκλδεσ δδΪηαΰηα ηκν 416 απαΰσλενζε ζηκνμ παλαίκζΪθκνμ θα εηθαθέακθηαδ ζε δβησζδκνμ ξυλκνμ ά θα εδζΫλξκθηαδ ζηα εηέλδα ηπθ δβηκηδευθ ζνηίκνζέπθ εαδ δδεαζηβλέπθ˙ κ αλδγησμ ηκνμ ηεδυγβεε απσ 800 ζε 500 εαδ β ζηλαηκζκΰέα θΫπθ ηεζυθ αθαηΫγβεε ζηκθ Ϋπαλξκ» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ ζ. 179). δε') Ώθηέγεηα απσ σ,ηδ νπκζηβλέακνθ κδ Νεκ-ΑπδεεαγερζηΫμ, κ γΪθαηκμ ηβμ Τπαηέαμ δεθ επΫθελε ηβθ παλαεηά ηβμ αζειαθδλδθάμ επδζηάηβμ εαδ θδζκζκθέαμ, β δδδαζεαζέα ηπθ ΏλδζηκηΫζβ εαδ ΠζΪηπθα ΰθυλδζε Ϊθγδζβ ζηκθ 5κ εαδ 6κ αδυθα, σππμ εαδ ηα ηαγβηαηδεΪ εδ β αζηλκθκηέα, υμ ηβθ αλαίδεά εδζίκζά. ΠαΰαθδζηΫμ θδζσζκθκδ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ απσ ηβθ επκξά ηβμ Τπαηέαμ υμ ηβθ αλαίδεά εδζίκζά: Ώηηυθδκμ, ΑαηΪζεδκμ, δηπζέεδκμ, ΕπΪθθβμ Φδζσπκθκμ, αλαπέπθ, Χλαπσζζπθ κ Νεσηελκμ, Ώλαέζεκμ, Ώζεζβπδσμ, Χλαπσζζπθαμ κ Πλεζίτηελκμ, ΏζεζβπδΪδβμ, Ώζεζβπδσδκηκμ ε.Ϊ. (M. Dzielska,Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 194-195). νηπελΪζηαηα: 1) Δ βγδεά ανηκνλΰέα ηκν Κνλέζζκν δεθ ηπκλεέ θα απκδεδξγεέ, ξπλέμ, απσ ηβθ Ϊζζβ, θα εέηαζηε εεαησ ηκδμ εεαησ ζέΰκνλκδ ΰδα ηβθ ηβ-αθΪηδιά ηκν. Αδσηδ, απσ ηβ ηδα δεθ Ϋξκνηε ηαληνλέεμ απσ ζνΰξλσθκνμ ηκν, σηδ ζνθάλΰβζε ά σηδ πλκεΪζεζε ά σηδ άγεζε ηβ δκζκθκθέα ηβμ˙ αζζΪ απσ ηβθ Ϊζζβ δεθ ηπκλκτηε θα ιΫλκνηε ηδ Ϋΰδθε ζηα παλαζεάθδα. ηδ κ αθαΰθυζηβμ ΠΫηλκμ εαδ κδ παλαίκζΪθκδ άηαθ ζηβθ νπβλεζέα ηκν Κτλδζζκν δεθ ζνθεπΪΰεηαδ απαλαέηβηα ππμ εθάλΰβζαθ Ϋπεδηα απσ εθηκζΫμ ά Ϋηηεζεμ παλαδθΫζεδμ ηκν πλκμ ανηκτμ, δδσηδ εέθαδ ΰθπζησ ππμ ηκ ζυηα ηπθ παλαίκζΪθπθ απκηεζεέηκ απσ γελησαδηκνμ Ϊθδλεμ, Ϋηκδηκνμ δβζαδά θα κδβΰβγκτθ ζηβ ζτΰελκνζβ εαδ ζε αελαέεμ πλΪιεδμ. Αεθ εέθαδ απαλαέηβηκ, ζκδπσθ, σηδ κ Κτλδζζκμ ηκνμ Ϋίαζε ηβ ζεΫοβ θα ίΰεδ απσ ηβ ηΫζβ β Τπαηέα: απσ ηβθ έδδα ηκνμ ηβθ παλκληβηδεσηβηα πκζτ ετεκζα γα κδβΰκτθηαθ ησθκδ ηκνμ ζηβθ ζεΫοβ θα ηβ δκζκθκθάζκνθ. Ώπσ ηβθ Ϊζζβ πζενλΪ ίΫίαδα, δεθ ηπκλκτηε θα εέηαζηε εθηεζυμ ίΫίαδκδ ΰδα ηκθ λσζκ ηκν Κνλέζζκν, ΰδα ηκθ απζκτζηαηκ ζσΰκ σηδ δεθ ιΫλκνηε ηδ κδβΰέεμ Ϋδπζε (ά δεθ Ϋδπζε) ά ηέ ζεΫοεδμ εέξε ΰδα ηβθ ηεζδεά επέζνζβ ηκν πλκίζάηαηκμ. 2) Οδ δζηκλδκΰλΪθκδ δδξΪακθηαδ πμ πλκμ ηα αέηδα. Άζζκδ ηδζκτθ ΰδα πκζδηδεΪ αέηδα, Ϊζζκδ ΰδα πλκζππδεά δδαηΪξβ, Ϊζζκδ ΰδα ηκθ ξαλαεηάλα ηπθ Ώζειαθδλδθυθ, Ϊζζκδ ζηδμ ζνεκθαθηέεμ ηκν Κτλδζζκν πελέ ηαΰεέαμαζηλκζκΰέαμ. 3) Ο πελΪηβμ πκν άηαθ ζτΰξλκθκμ ηάμ Τπαηέαμ δεθ ηκθ εαηβΰκλεέ πμ ζξεδδαζηά ηκν θσθκν. Μπκλεέ ανησ θα κθεέζεηαδ ζηκ θσίκ ηκν ηβθ ηκθ ίζΪοκνθ κδ Ϊθγλππκδ ηκν Κνλέζζκν, αθ ηδζκτζε, αζζΪ ηπκλεέ εαδ απζυμ θα κθεέζεηαδ ζηκ σηδ δεθ νπάλιαθ απκδεδεηδεΪ ζηκδξεέα νπΫλ ηβμ εθκξάμ ηκν Κνλέζζκν. ηαθ απκεαζεέ «θηλκπά ΰδα ηκθ Κτλδζζκ εαδ ηβθ Ώζειαθδλδθά Βεεζβζέα» σζα ανηΪ, δεθ εέθαδ ανηκθσβηκ σηδ νπκθθκεέ ππμ κ Κτλδζζκμ γΫζβζε ά απκδΫξγβεε ά ζξεδέαζε ηκ θσθκ˙ ηπκλεέ θα νπκθθκεέ σηδ β σζβ εαηΪζηαζβ εέθαδ εΪγε Ϊζζκ παλΪ ξλδζηδαθδεά, δδσηδ κ Κτλδζζκμ γα Ϋπλεπε, ζτηθπθα ηε ηκ πελΪηβ, θα ηδηπλάζεδ ηκνμ νπενγτθκνμ. 4) Οδ Ϊζζκδ ηΫζζελεδμ, ηεηαΰεθΫζηελκδ, δζηκλδκλδκΰλΪθκδ εέηε δεθ ΰθπλέακνθ (Δζτξδκμ) ηα αέηδα εέηε ΰεθδεσζκΰα ηδζΪθε σηδ κδ Ώζειαθδλδθκέ αθΫγβεαθ εζετγελκδ θα εΪθκνθ σ,ηδ γΫζκνθ – ανησ δε ζβηαέθεδ σ,ηδ κ Κτλδζζκμ ηκνμ Ϊθβζε θα εΪθκνθ σ,ηδ γΫζκνθ˙ ά πΪζδ, εΪθ ανησμ ηκνμ Ϊθβζε εζετγελκνμ θα εΪθκνθ σ,ηδ γΫζκνθ, δεθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ ΰθυλδαε ηέ γα εΪθκνθ˙ ηπκλεέ απζΪ θα ηκνμ εέπε «εΪθηε σ,ηδ γΫζεηε», δέξπμ θα ΰθυλδαε ηέ γα Ϋεαθαθ – εέηε ηκθ εαηβΰκλκτθ ενγΫπμ πμ ζξεδδαζηά ηκν θσθκν (κ παΰαθδζηάμ ΑαηΪζεδκμ). Ο ΕπΪθθβμ
Νδεέκν εέθαδ κ ησθκμ πκν ξαέλεηαδ, αζζΪ δεθ απκδέδεδ ενγτθβ ζηκθ Κτλδζζκ, ηκνζΪξδζηκθ Ϊηεζβ. Έξκνηε, δβζαδά, ηλεδμ δδαθκλεηδεΫμ απσοεδμ. ΒπκηΫθπμ, δεθ νπάλιε πζάλβμ δδαζετεαθζβ. 5) Βέθαδ πζησζκ ίΫίαδκ, σηδ κ Κτλδζζκμ εέηε επεδδά εέξε ηΪζεδμ θγσθκν ΰδα ηβθ δσια ηβμ Τπαηέαμ (ίζ. παλ. δ΄) εέηε επεδδά Ϋίζεπε ηβθ Τπαηέα πμ ετλδκ ζτηηαξκ ηκν Ϋπαλξκν ΟλΫζηβ ζηκθ αΰυθα ΰδα πκζδηδεά επδελΪηβζβ (ίζ. παλ. α‘), δδΫδκζε ά δΫξγβεε ά αθΫξγβεε θα δδαδκγκτθ απσ ηκνμ ίκβγκτμ ηκν εθαθηέκθ ηβμ αθαζβγεέμ εαδ αθαέζξνθηεμ θάηεμ πελέ ηατλβμ ηαΰεέαμ (ίζ. παλ. ε‘, γ‘). 6) ΏζζΪ πΪζδ, κτηε ηυλα ηπκλεέ θα απκδεδξγεέ σηδ κ Κτλδζζκμ δδΫδκζε ανηΪ ηα πλΪΰηαηα – εθσζκθ νπκηεγεέ σηδ ανησμ ηα δδΫδκζε – ηε ζεκπσ θα δκζκθκθβγεέ β Τπαηέα. Πδγαθσηελκ εέθαδ σηδ, Ϊθ ηα δδΫδκζε, ηκ Ϋεαθε ηε ζεκπσ θα «αηανλπγεέ β θάηβ» ηβμ Τπαηέαμ εαδ θα πΪοεδ ανηά θα επβλεΪαεδ ηκθ εσζηκ νπΫλ ηκν ΟλΫζηβ δδα ηΫζκν ηβμ θάηβμ ηβμ. ξδ ΰδα θα ηβθ ζεκηυζκνθ. Σκν αλεκτζε θα αηανλπγεέ β θάηβ ηβμ. Κδ Ϋηζδ πεητξαδθε ηκ ζησξκ ηκν. Αβζαδά, ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ δεθ άιελε ΰδα ηκ ζξΫδδκ δκζκθκθέαμ ηβμ. 7) Ο παΰαθδζηάμ ΑαηΪζεδκμ δεθ γεπλεέ πμ αδηέα ηβμ δκζκθκθέαμ ηβθ γλβζεεέα ηάμ Τπαηέαμ, αζζΪ ηκ θγσθκ ηκν Κνλέζζκν (ίζ. παλ. ε‘). Βέθαδ αηεεηβλέπηκ ζκδπσθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα παλκνζδΪακνθ ηβθ Τπαηέα πμ ηΪληνλα ηκν Βγθδζηκτ, δβζαδά θα γεπλκτθ σηδ β Τπαηέα δκζκθκθάγβεε απζυμ επεδδά άηαθ Παΰαθέζηλδα. Σβθ εαπβζετκθηαδ. 8) Δ Τπαηέα Ϊζζπζηε δεθ εαζζδελΰκτζε ηβθ παΰαθδζηδεά γεκνλΰέα, δεθ πάΰαδθε ζηα δελΪ, εέξε ξλδζηδαθκτμ ηαγβηΫμ, δεθ άηαθ αθηδξλδζηδαθά, δεθ αθηΫδλαζε ζηβθ εαηαζηλκθά ηκν ελΪπεδκν, εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ πκν ηα γνησθηκνζαθ σζα ανηΪ, κνδΫπκηε εθδδαθΫλγβεαθ ΰδα ηβθ ηκέλα ηβμ, σππμ εδ ανηά δεθ ζνηηεηεέξε ζηκνμ αΰυθεμ ηκνμ (ίζ. παλ. α‘, δα‘). 9) Σκ πδγαθσηελκ αέηδκ εέθαδ ηΪζζκθ β πκζδηδεά ζνηηαξέα Τπαηέαμ εαδ ΟλΫζηβ. Ώνηά Ϋθελθε ζε δτζεκζβ γΫζβ ηκθ Κτλδζζκ, δδσηδ κ ΟλΫζηβμ άηαθ ξλδζηδαθσμ εαδ ΰδ‘ ανησ δεθ ηπκλκτζε κ Κτλδζζκμ θα δδαδέδεδ σηδ κ Παΰαθδζησμ επδηέγεηαδ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ. Σα έδδα δζξτκνθ εαδ ΰδα ηκνμ «Έζζβθεμ Βγθδεκτμ», πκν δεθ Ϋξκνθ εαηηέα ίΪζβ, σηαθ δζξνλέακθηαδ σηδ β σζβ δδαηΪξβ άηαθ ηεηαιτ Παΰαθδζηκτ εαδ Υλδζηδαθδζηκτ: β δδαηΪξβ άηαθ ηεηαιτ πκζδηδεάμ ξλδζηδαθδεάμ εικνζέαμ απσ ηβθ ηέα, εαδ εεεζβζδαζηδεάμ ξλδζηδαθδεάμ εικνζέαμ απσ ηβθ Ϊζζβ. Δ Τπαηέα εέξε ηβθ αηνξέα θα εέθαδ ηκ γτηα ηβμ δδαηΪξβμ ανηάμ˙ β παΰαθδζηδεά ηβμ γλβζεεέα αθαηθέίκζα ηβθ Ϋεαθε ενΪζπηβ ζηδμ επδγΫζεδμ ηκν Κνλέζζκν. ΏζζΪ β έδδα άηαθ ζτηηαξκμ ηκν ξλδζηδαθκτ ΟλΫζηβ. Αεθ ηέγεηαδ ζκδπσθ γΫηα γλβζεενηδεάμ αθηδπαλΪγεζβμ. 10) Δ «ηαΰεέα» εαδ β παΰαθδζηδεά γλβζεεέα, ζκδπσθ, ξλβζδηκπκδάγβεαθ πμ πλσζξβηα, πμ αθκληά. Αεθ άηαθ β αδηέα ηκν θσθκν ηβμ. 11) Ώεσηβ ζκδπσθ εδ αθ δεξγκτηε σηδ κ Κτλδζζκμ, σξδ ησθκ ζνεκθαθηκτζε ηβθ Τπαηέα, αζζΪ εαδ σηδ πλσηεδθε ά απκδΫξγβεε ά κλΰΪθπζε ηβ δκζκθκθέα ηβμ, κδ ζσΰκδ άηαθ εαγαλυμ πλκζππδεκέ εαδ πκζδηδεκέ εαδ κνδσζπμ Ϋξκνθ θα εΪθκνθ ηε ηβθ αθηδπαλΪγεζβ Υλδζηδαθδζηκτ-Παΰαθδζηκτ. Δ Τπαηέα, Ϊζζπζηε Ϋαβζε νπκδεδΰηαηδεά βγδεά απά, ζτηθπθα ηε ηα πδκ ζεζβλκπνλβθδεΪ ξλδζηδαθδεΪ πλσηνπα˙ Ϋηεδθε παλγΫθα ζε σζβ ηβμ ηβ απά (ΑαηΪζεδκν, Βίνο Ηζηδψξνπ). Πδγαθσηαηα, αθ β Τπαηέα δεθ άηαθ Παΰαθέζηλδα, αζζα Υλδζηδαθά εαδ εέξε θκθενηεέ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γα ηβθ εδλπθετκθηαθ εαδ ανηάθ ΰδα ηβθ παλγεθδεσηβηΪ ηβμ. 12) Αεθ ηπκλκτηε θα δεξηκτηε σηδ β ζνΰεΪζνοβ ηπθ εθσξπθ απκδεδεθτεδ ηβθ βγδεά εθκξά ηκν Κνλέζζκν, δδσηδ ηπκλεέ απζυμ κ Κτλδζζκμ θα ηβθ άγεζε θα εαηαδδεαζηκτθ Ϊθδλεμ ηβμ αζθΪζεδΪμ ηκν. ξδ θα θκίσηαθ ηάππμ απκεαζνθγεέ β δδεά ηκν εθκξά. Ώνησ ζνηίαέθεδ εαδ ζηδμ εαγβηελδθΫμ δδαπλκζππδεΫμ ζξΫζεδμ: ζνθάγπμ εΪπκδκμ εαζτπηεδ εαδ νπελαζπέαεηαδ ηκνμ θέζκνμ ηκν, ηκνμ δδεκτμ ηκν αθγλυπκνμ, παέλθεδ ηκ ηΫλκμ ηκνμ, αεσηβ εδ σηαθ ανηκέ παλεεηλαπκτθ. 13) ηαθ κ Επ. Νδεέκν ΰλΪθεδ σηδ «σζκδ νπκηΪξγβεαθ ζηκθ Κτλδζζκ» εθθκεέ σηδ β πκζδηδεά εικνζέα ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ Ϋπαοε θα αθηδδλΪ ζηδμ ανγαδλεζέεμ ηκν˙ ηε ηκ «σζκδ» εθθκεέ ηβθ πκζδηδεά εικνζέα. Κδ σηαθ ΰλΪθεδ, πΪζδ κ Νδεέκν, σηδ ηκθ απκεαζκτζαθ «ΝΫκ Θεσθδζκ», επεδδά «εαηΫζηλεοε ηα απκηεδθΪλδα ηβμ εδδπζκζαηλέαμ ζηβθ πσζβ», απζυμ ηκθ εκζαεετκνθ εαδ ηκθ δκιΪακνθ, πκν εαηΪθελε εαδ επδίζάγβεε ζηβθ πκζδηδεά εικνζέα. Άζζπζηε κ Θεσθδζκμ άηαθ ζνΰΰεθάμ (γεέκμ) ηκν Κνλέζζκν εαδ εέξε εαηαζηλΫθεδ ηκ αλΪπεδκ. Ο Επ. Νδεέκν εέθαδ ησζκ θαθαηδζηΫθκμ εαηΪ ηβμ Τπαηέαμ, υζηε αθ άιελε σηδ κ Κτλδζζκμ εέξε παλαζεβθδαεΪ δυζεδ εθηκζά θα ηβθ δκζκθκθάζκνθ, γα ηκ Ϋζεΰε ιεεΪγαλα εαδ ηΪζδζηα ηε ηεΰΪζβ ξαλΪ ά, Ϋζηπ, πδκ εκηοΪ
εδ εηηΫζπμ, σηδ «κ αθαΰθυζηβμ ΠΫηλκμ εεηεζκτζε δδαηαΰΫμ αθπηΫλκν ηκν» ά σηδ άηαθ «Ϋηπδζηκμ ηκν Κνλέζζκν». 14) Ο θσθκμ ηβμ Τπαηέαμ δεθ εέξε επέπηπζβ ζηβθ (παΰαθδζηδεά εαδ ηβ) θδζκζκθδεά παδδεέα ζηβθ ΏζειΪθδλεδα˙ ανηά ζνθεξέζηβεε υμ ηβθ αλαίδεά εαηΪεηβζβ. 15) ΠΪθηπμ, ΰδα ηβθ δζηκλέα κ ξλδζηδαθσμ δζηκλδεσμ ηβμ επκξάμ πελΪηβμ, αθκτ πελδΰλΪοεδ ηα ΰεΰκθσηα, πλκζγΫηεδ, δέθκθηαμ ηβ ΰθυηβ ηπθ Ϊζζπθ Υλδζηδαθυθ: «Σκ ΰεΰκθσμ ανησ απκηεζεέ θηλκπά εαδ ΰδα ηκθ Κτλδζζκ εαδ ΰδα ηβθ εεεζβζέα ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ. Σεζεέπμ ιΫθα πλΪΰηαηα ΰδα σζκνμ πδζηετκνθ ζηα ζσΰδα ηκν Υλδζηκτ εέθαδ κδ θσθκδ κδ ηΪξεμ εαδ ηα παλσηκδα» (7, 15). ηαθ κ πελΪηβμ απκεαζεέ ηκ ΰεΰκθσμ «θηλκπά ΰδα ηκθ Κτλδζζκ» δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα δεξηκτηε απαλαέηβηα ππμ εθθκεέ σηδ β θηλκπά Ϋΰεεδηαδ ζηκ σηδ ανησμ άηαθ κ βγδεσμ ανηκνλΰσμ εαδ κ ζξεδδαζηάμ ηκν εΰεζάηαηκμ. Μπκλεέ θα εθθκεέ σηδ β «θηλκπά» Ϋΰεεδηαδ ζηκ ΰεΰκθσμ σηδ δεθ πλκζπΪγβζε θα ηδηπλάζεδ ηκνμ δλΪζηεμ. ηαθ επέζβμ απκεαζεέ ηκ ΰεΰκθσμ «θηλκπά» ΰδα ηβθ Βεεζβζέα ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ (πλΫπεδ θα Ϋξκνηε νπσοβ σηδ «εεεζβζέα» ζβηαέθεδ ηκ ζτθκζκ ηπθ πδζηυθ εδ σξδ ηβθ δδκέεβζβ ηβμ Βεεζβζέαμ ησθκ) απζυμ Ϋξεδ εαηΪ θκν ηκθ σξζκ πκν δκζκθσθβζε ηβθ Τπαηέα˙ σξδ ηκθ (νπκηδγΫηεθκ νπαέηδκ) Κτλδζζκ. Δ δάζπζβ ανηά ηκν πελΪηβ δεθ απκηεζεέ απαναίηδηα Ϋηηεζβ εαηβΰκλέα ππμ κ Κτλδζζκμ άηαθ κ βγδεσμ ανηκνλΰσμ ηκν θσθκν. 16) Γεθδεσηελα, δεθ ηπκλκτηε θα ζηβλδασηαζηε ησζκ ετεκζα ζε δζηκλδκΰλΪθκνμ πκν ΰλΪθκνθ 200 ξλσθδα (ΕπΪθθβμ Νδεέκν) ά 150 ξλσθδα (κ ει Ώθηδκξεέαμ ΜαζΪζαμ) ηεηΪ ηα ΰεΰκθσηα, ηβ ζηδΰηά πκν Ϋξκνηε ηβ ηαληνλέα ηκν πελΪηβ κ κπκέκμ Ϋαβζε ηβθ επκξά εεεέθβ εαδ ΰθυλδαε απσ πλυηκ ξΫλδ ηα ΰεΰκθσηα εαδ ηβθ εαηΪζηαζβ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα. Βτεκζα αθηδζαηίΪθεηαδ εαθεέμ, σηδ ηα ΰλαθσηεθα ηκν ε. ΡαζζδΪ, «Λέΰκ πλδθ ηκ ΠΪζξα ηκν 415, κ θαθαηδεσμ ανησμ αθγΫζζβθαμ, ηεηΪ απσ Ϋθα ΰεηΪηκ ζτζζα εάλνΰηα εαηΪ ηβμ ΰνθαδεεέαμ θτζεπμ, εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ εαδ εαηΪ ηβμ Τπαηέαμ εδδδεσηελα –β κπκέα εέξε δδαπλΪιεδ ηκ ηλκηελσ.. Ϋΰεζβηα ηκν θα δδδΪζεεδ Ϊθδλεμ εαδ ηΪζδζηα, ηαγβηαηδεΪ, ηα κπκέα ΰδα ηκνμ είλαδκξλδζηδαθκτμ άζαθ β επδζηάηβ ηπθ.. ηΪΰπθ (!) – εαησλγπζε θα ειαπκζτζεδ ηκ ηαθδαζηΫθκ εεεζβζέαζηα ζε αθααάηβζβ ανηκτ ηκν "αθηδξλδζηδαθδεκτ ηΫλαηκμ". Ο σξζκμ, εαγκδβΰκτηεθκμ απσ εΪπκδκθ δδΪεκθκ ΠΫηλκ, ίλάεε ηβθ αηνξά θδζσζκθκ ηκθαξά ηβμ ζηκθ δλσηκ ηε Ϋθαθ ησθκ –εαηΪ ηλαΰδεά εδλπθέα ηβμ ητξβμ ξλδζηδαθσ- ηαγβηά ηβμ.(...), εθυ κ Κτλδζζκμ γα αΰδκπκδβγεέ εαδ ανησμ (!) απσ ηβμ Βεεζβζέα ΰδα ηα "εαηκλγυηαηΪ ηκν" (...)» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ ηεο ησλ Διιήλσλ λφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, ζ. 59) εέθαδ, απζυμ, οΫηηαηα. Ώνηά ηβθ ξκζνΰκνθηδαθά εεδκξά, σπκν κ εαεσμ Κτλδζζκμ, ηεηΪ απσ Ϋθα εάλνΰηα ηέζκνμ, ειαπκζτεδ ηκ εεεζβζέαζηα ζηκ.. ενθάΰδ ηβμ Τπαηέαμ, αζάγεδα, πκτ ηβθ ίλάεε κ ε. ΡαζζδΪμ; Γδαηέ κδ πβΰΫμ πκν νπΪλξκνθ, ησθκ εΪηδ ηΫηκδεμ ηνγκπζαζέεμ δεθ δδεαδκζκΰκτθ. ΛΫεδ εαηηδΪ πβΰά σηδ ηβθ βηΫλα ηβμ δκζκθκθέαμ κ Κτλδζζκμ Ϋεαθε εάλνΰηα εαηΪ Βζζάθπθ, εαηΪ ηβμ ΰνθαδεεέαμ θτζβμ εαδ εδδδεσηελα εαηΪ ηβμ Τπαηέαμ εθησμ ηβμ εεεζβζέαμ; ΛΫεδ εαηηδΪ πβΰά σηδ κ Κτλδζζκμ εέπε ηβθ βηΫλα ηκν θσθκν ζηκ εεεζβζέαζηα «πΪηε, ίλεέηε (εαδ ζθΪιηε) ηβθ Τπαηέα»; Καδ ίΫίαδα, εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ ηπθ «Βζζάθπθ Βγθδευθ», θα δζξνλέακθηαδ ππμ β Βεεζβζέα.. αθηαηκέίεδ δδαθσλκνμ ΰδα ηδμ νπβλεζέεμ ηκνμ πλκμ ανηάθ. Ο Κτλδζζκμ Ϋξεδ ζπκνδαέκ γεκζκΰδεσ Ϋλΰκ εαδ ΰδ‘ ανησ αΰδκπκδάγβεε. Μπκλεέ κ ε. ΡαζζδΪμ θα θΫλεδ πμ απσδεδιβ ηπθ δζξνλδζηυθ ηκν ηβθ απσθαζβ ηβμ αΰδκπκδάζεπμ – ά εΪπκδκ αθηέζηκδξκ ζνθκδδεσ εεέηεθκ – β κπκέα θα ζΫεδ λβηΪ, σηδ κ Κτλδζζκμ αΰδκπκδάγβεε, επεδδά (ηεηαιτ Ϊζζπθ) «δδΫηαιε θα εικθηπγεέ β Τπαηέα»; ΣΫζκμ, θνζδεΪ εαδ δεθ πελδηΫθαηε θα ΰθπλέακνθ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ΰδα ηβ δδΪελδζβ πκν Ϋεαθαθ.. κδ «είλαδκξλδζηδαθκέ» (!) ηεηαιτ «ΰεπηεηλδεάμ ηΫξθβμ», δβζ. ηαγβηαηδευθ εαδ «ηαγβηαηδεάμ ηΫξθβμ», δβζαδά απσελνθβμ, ηαΰδεάμ αλδγηβηδεάμ. ΐΫίαδα κ ε. ΡαζζδΪμ Ϋίαζε θελσ ζηκ ελαζέ (ά ζηβ ξκζά) ηκν: «Γδα ηβθ Ϊηεζβ βγδεά ανηκνλΰέα ά σξδ ηκν Κνλέζζκν ζηκ ηλκηελσ ανησ Ϋΰεζβηα Ϋξεδ ίείαέπμ ΰέθεδ ζναάηβζβ ηεΰΪζβ, ηε δδΪθκλα επδξεδλάηαηα απσ ηδμ δτκ πζενλΫμ, πκν δεθ εέθαδ ηκν παλσθηκμ θα αθαπηνξγκτθ, υζηε ηκ αάηβηα θα ηΫθεδ (σππμ εαδ ζε Ϊζζεμ πελδπηυζεδμ) εδζαεέ ηεηΫπλκ πλκ σθεζκμ ηπθ απαηευθπθ εαδ ηπθ εΰεζβηαηδυθ» (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. ΐ‘, ζ. 54), δέξπμ ίΫίαδα θα... απκθτΰεδ θα ίλέζεδ σζκνμ δδαθπθκτθ ηααέ ηκν. «Βδζαεέ ηεηΫπλκ», πα θα πεδ (αθ ζνθνπκζκΰέζκνηε σηδ β Τπαηέα απκδεδεδΰηΫθα δεκ ήηακ "ηΪληνλαμ ηκν Βγθδζηκτ") «κνδΫθ επκδάζαηε». Καδ εΪηδ ηεζενηαέκ ΰδα ηκ γζδίελσ ανησ ΰεΰκθσμ: «Ϋξκνηε ειαελδίυζεδ σηδ β θδζσζκθκμ ΰεθθάγβεε ΰτλπ ζηκ 335 η.Υ. εαδ σξδ ΰτλπ ζηκ 370. ηαθ πΫγαθε ηκ 415 εέξε αλεεηΪ πλκξπλβηΫθβ βζδεέα – άηαθ πελέπκν 60 ξλκθυ . Βηζδ θαέθεηαδ σηδ δεθ νπΪλξεδ ζκΰδεά ίΪζβ ΰδα ηβθ εδεσθα ηβμ Τπαηέαμ, ηβθ υλα ηκν θλδεηκτ γαθΪηκν ηβμ, ζαθ ηδαμ θΫαμ εκπΫζζαμ ηε εκληέ αθηΪιδκ ηβμ Ώθλκδέηβμ, πκν γα ηπκλκτζε θα εεθηλέζεδ ηκ ζαδδζησ εαδ ηκθ πσγκ ηπθ δκζκθσθπθ ηβμ» (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 189). Ώνησ
ηκ ηεζενηαέκ αθαθΫλγβεε πμ απΪθηβζβ ζ' εεεέθκνμ, κδ κπκέκδ, πλκθαθυμ ελέθκθηαμ ει δδέπθ ηα αζζσηλδα, πδζηετκνθ σηδ κδ δκζκθσθκδ ηβμ ηβθ Ϋζθαιαθ... ζσΰπ ζεικναζδεάμ πεέθαμ.
19. "Ο ίνααθηδθσμ ανηκελΪηκλαμ Εκνζηδθδαθσμ-ΓδκνηπλΪθδα Ϋεζεδζε ηβθ Φδζκζκθδεά ξκζά ηπθ Ώγβθυθ ηκ 529, λέξθκθηαμ ζηκ ζεκηΪδδ ηβθ αθγλππσηβηα, εαδ κδβΰυθηαμ ηβθ ζηβθ αηΪγεδα ηκν Μεζαέπθα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Καηαλξάθ, θα αθαθΫλκνηε εΪηδ ζξεηδεσ ηε ηβθ δάγεθ ζζαίδεά κθκηαζέα εαδ εαηαΰπΰά ηκν Εκνζηδθδαθκτ, ηβθ κπκέα ζνθεξυμ, ηε ηεΰΪζβ ξαλΪ δδαθβηέακνθ εαδ δδαδέδκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «ελενθβηΫμ»: Φιάβηνο Πέηξνο αββάηηνο κθκηαασηαθ κ Εκνζηδθδαθσμ πλκηκτ ζΪίεδ ηκ σθκηα «Εκνζηδθδαθσμ», εδ σξδ «ΓδκνηπλΪθδα». Σκ δάγεθ σθκηα ηκν Εκνζηδθδαθκτ «ΓδκνηπλΪθδα» εαδ β ει ανηκτ θελσηεθβ ζζαίδεά εαηαΰπΰά ζηβλδασηαθ ζε ίέκ ηκν Εκνζηδθδαθκτ ΰλαθΫθηα απσ εΪπκδκθ Θεσθδζκ πκν δάγεθ νπάλιε δδδΪζεαζκμ ηκν ανηκελΪηκλα. ΏζζΪ κ Άΰΰζκμ Bryce ζηκ The life of Justinian by Theophilus ζηκ English Historical Review ηκν 1887, ζ. 657, απΫδεδιε σηδ κ ίέκμ ανησμ εέθαδ εαηαζεεταζηα Ααζηαηκτ δελΫα ηκν 17κν αδυθα, ηκν ΕπΪθθβ ΜΪλθαίδημ. Σα έδδα ζεθ εαδ κ Bury ζηκ A history of the later Roman empire, Λκθδέθκ 1889 η. Ώ‘ ζ. 334, εαγυμ εαδ κ Diehl ζηκ Justinien, Παλέζδ 1901. Οδ Ν/Π, επεδδά κ Παπαλβΰσπκνζκμ – πκν Ϋΰλαοε ηβθ δζηκλέα ηκν πλκηκτ κδ παλαπΪθπ ιΫθκδ δζηκλδεκέ αθαεαζτοκνθ ηβθ απΪηβ – ηκθ αθαθΫλεδ πμ ζΪίκ ΓδκνηπλΪθδα, ζνθεξυμ θΫλθκνθ ηκθ Παπαλβΰσπκνζκ πμ «απσδεδιβ». Πλκθαθυμ ηκ πδκ ζτΰξλκθκ ίδίζέκ δζηκλέαμ πκν δδΪίαζαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «ελενθβηΫμ» εέθαδ β δζηκλέα ηκν Παπαλβΰσπκνζκν. Έηζδ, κ ε. ΡαζζδΪμ απκεαζεέ «ΓδκνηπλΪδα» ηκθ Εκνζηδθδαθσ (Τπέξ ηεο ησλ Διιήλσλ Νφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, ί‘ Ϋεδκζβ, η. 3, ζ. 83), αθ εαδ (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. ΐ‘, ζ. 127) ζξκζδΪακθηαμ ηβθ επδζηβηκθδεά απσδεδιβ ηβμ πζαζησηβηαμ ηκν ίέκν, αθαλπηδΫηαδ γλδαηίενηδεΪ (!) επέ ζΫιεδ «ζεμ εαδ Ϋξεδ ηεΰΪζβ ζβηαζέα» [=«αθ απκδεέξηβεε β πζαζησηβηα»]. «Λεμ εαδ Ϋξεδ ζβηαζέα», πζησζκ παλαεΪηπ ζνθεξέαεδ θα απκεαζεέ «ΓδκνηπλΪδα» ηκθ Εκνζηδαθδαθσ. Ώπ‘ ηβθ πζενλΪ ηαμ, ίΫίαδα, γεπλκτηε πΪλα πκζτ θνζδκζκΰδεσ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εέθαδ... εαδ πελάθαθκδ ΰδα ηβθ δδαζηλΫίζπζβ ηβμ αζάγεδαμ (γα ηκνμ γνηέζκνηε σηδ άηαθ κδ λέκμζ (Άββθμζ ηαζ Γάθθμζ), ηζ υπζ Νεμέθθδκεξ – κδ κπκέκδ έζπμ θα εαηβΰκλκτθηαθ ΰδα εγθδεδζηδεά δδδκηΫζεδα – ζζημνζημί πκν εαηΫδεδιαθ ηβθ πζαζησηβηα ηκν ίέκν ηκν Θεσθδζκν). Πλυηα κ ε. ΡαζζδΪμ πλκζπαγεέ ηε ενλδκζεεηδεΪ Ϊζξεηεμ αζνθαληβζέεμ (ηκν ητπκν «εθαΰπθέπμ ηβθ παλκνζδΪακνθ ζαθ ηΪξα πζαζηά (...) εεεέθκδ πκν εγεζσηνθζα εαηαπέθκνθ (...) ηα ηνγετηαηα πκν ζηβλέακνθ ηβθ σζβ Θλβζεεέα ηκνμ», ζεμ εαδ γα δεξσηαθ εαθεέμ ζκίαλσμ Ϊθγλππκμ σηδ Ϋξεδ ζξΫζβ ά εέθαδ ηκν έδδκν ίαγηκτ πκζνπζκεσηβηαμ ηκ Ϋθα γΫηα ηε ηκ Ϊζζκ, ά ζεμ εαδ β αιδκπδζηέα ηπθ επδζηβηκθδευθ πκλδζηΪηπθ Ϊζζπθ «ελενθβηυθ» ΰδα ηβθ ανγεθηδεσηβηα ηπθ Βναΰΰεζέπθ Ϋξεδ ζξΫζβ ηε ηβθ αιδκπδζηέα ηπθ πκλδζηΪηπθ ηπθ.. δδσζκν αΰπθδκτθηπθ (!) ζνΰεεελδηΫθπθ επδζηβησθπθ – κδ κπκέκδ απΫδεδιαθ ηβθ πζαζησηβηα – ΰδα ηκθ ίέκ ηκν «Θεσθδζκν», εαδ ζνθεπυμ σ,ηδ πδζηετεδ εαθεέμ ΰδα ηκ Ϋθα, απεέλκν πκζνπζκεσηβηαμ, αάηβηα (ηπθ Βναΰΰεζέπθ), θα ηκθ νπκξλευθεδ θα πδζηετεδ ηκ Ϋθα ά ηκ Ϊζζκ πλΪΰηα ΰδα ηκ πκζτ απζκτζηελκ γΫηα πκν ειεηΪακνηε), πκν ησθκ ετπδζηκδ γα απκδΫξκθηαθ (ζεσπδηα κ ε. ΡαζζδΪμ αθαθΫλεηαδ ζνΰεεξνηΫθα ζε «εεεέθκνμ [πκν αΰπθδκτθ θα απκδεέικνθ πζαζησ ηκ ίέκ]», ηβ ηκζηυθηαμ θα πεδ σηδ θνζδεΪ ηβθ πζαζησηβηα δεθ ηβθ απκδεέιαηε.. εηεέμ, ηυλα – κτηε ίΫίαδα εΰεέλαηε εηεέμ πλυηκδ ηκ γΫηα –, αζζΪ κδ επδζηάηκθεμ, πλδθ 2 αδυθεμ, εδ ανησ ηκ εΪθεδ, υζηε θα παλαπζβλκθκλάζεδ ηκνμ αθαΰθυζηεμ ηκν, ΰδα θα πεδζηκτθ σηδ ηΪξα «απζυμ εΪπκδκδ θαθαηδεκέ Υλδζηδαθκέ»(!) αηθδζίβηκτθ ηβθ ανγεθηδεσηβηα ηκν ίέκν. ΏζζΪ αητξβζε κ ετλδκμ ΡαζζδΪμ, ξλβζδηκπκδυθηαμ ηα εσζπα ανηΪ), θα αηθδζίβηάζεδ ηβθ εΰενλσηβηα ηβμ επδζηβηκθδεάμ απσδεδιβμ ηβμ πζαζησηβηαμ ηκν ίέκν (εαδ ηβθ επδζηβηκζτθβ ηπθ δζηκλδευθ πκν ηβθ απΫδεδιαθ), Ϋπεδηα νπκζηβλέαεδ σηδ δεθ Ϋξεδ ζβηαζέα αθ εέθαδ πζαζησμ (εαδ ρεφδεηαζ, θνζδεΪ, δδσηδ δδαθκλεηδεΪ κνδΫπκηε γα Ϋπλεπε θα ηκθ εθδδαθΫλεδ β εαηαΰπΰά ηκν Εκνζηδθδαθκτ, αζζΪ αθαθΫλεδ ηβθ δάγεθ ζζαίδεά εαηαΰπΰά ηκν, υζηε θα ηκθ παλκνζδΪζεδ πμ ιΫθκ· κζκθΪθελκμ εγθδεδζησμ, παλσηκδκμ ηε ηβθ πελέπηπζβ ηκν είλαρεάμ εαηαΰπΰάμ Ϊΰ. ΒπδθΪθεδκν), εαδ ηΫζκμ, εθηεζυμ ζαθ θα ηβθ ζνηίαέθεδ ηέπκηε, ζαθ θα ηβθ Ϋξεδ απκδεδξηεέ σηδ ζθΪζζεδ, ζνθεξέαεδ απησβηκμ θα απκεαζεέ ηκθ Εκνζηδαθδαθσ «ΓδκνηπλΪδα». Ώνησ ζΫΰεηαδ «θεκπαΰαθδζηδεά ηΫγκδκμ αθηέελκνζβμ ηβμ αζάγεδαμ». Βπδ ηβμ κνζέαμ ηυλα:
Γδα ηκ ζεΰσηεθκ εζεέζδηκ ηβμ ξκζάμ ηπθ Ώγβθυθ νπσ ηκν Εκνζηδθδαθκτ, ητλδα οΫηηαηα Ϋξκνθ ζεξγεέ νπσ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Ο Εκνζηδθδαθσμ δεθ απαΰσλενζε ηβθ δδδαζεαζέα ηβμ θκηδεάμ εαδ ηβμ θδζκζκθέαμ ζηβθ Ώγάθα, σππμ αθαθΫλεδ κ ΜαζΪζαμ (Υξνλνγξαθία, ζσΰκμ δβ‘, 187 (PG 97 661)), δδσηδ κ έδδκμ δζηκλδεσμ αθηδθΪζεεδ, ζΫΰκθηαμ ππμ αλΰσηελα, ηκ 530, κ ανηκελΪηκλαμ Ϋζηεδζε ηκθ θκηδεσ ηκν ευδδεα ζε Ώγάθα εαδ ΐβλνησ (Υξνλνγξαθία, δβ‘, 183 (PG 97 657)) αθαθΫλκθηαμ αηΫζπμ πλδθ «σηδ Ϋπεηοε ηκθ ευδδεΪ ηκν ζε σζεμ ηδμ πσζεδμ». ηβθ ΐβλνησ εαδ ηβθ Ώγάθα, ζκδπσθ, ζεδηκνλΰκτζαθ θκηδεΫμ ζξκζΫμ (δε γα αθΫθελε ησθκ ανηΫμ ηδμ πσζεδμ κ ΜαζΪζαμ, αθ εθθκκτζε απζυμ σηδ κ Εκνζηδθδαθσμ Ϋζηεδζε ζηα δδεαζηάλδα ηπθ Ώγβθυθ εαδ ηβμ ΐβλνηκτ ηκθ ευδδεΪ ηκν, αθκτ πλδθ αθαθΫλεδ ηδμ Ώγάθα-ΐβλνησ, αθαθΫλεηαδ ζηβθ απκζηκζά ηπθ θσηπθ ζε σζεμ ηδμ πσζεδμ) εδ εθσζκθ αθηδθΪζεεδ ΰδα ηβ δδδαζεαζέα ηβμ θκηδεάμ, β πδγαθσηβηα θα ζΫεδ ηβθ αζάγεδα ΰδα ηβ θδζκζκθέα επέζβμ εέθαδ ηδελά. Ο Πλκεσπδκμ δεθ αθαθΫλεδ εαηηέα ηΫηκδα απαΰσλενζβ (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η.1, ζ. 122). «Μόθκθ ἐε ημ ηαληνλίαμ αηκῦ (Σκν Πλκεσπδκν, ζηβθ Απφθξπθε Ηζηνξία), εαγ‘ ἡθ ὁ Ἰκνζηδθδαθὸμ ἐζηέλβζε ηκὺμ δβηκμίᾳ δδδάζεκθηαμ ηκὺμ ηδζγκὺμ αηθ εαὶ ἐδήηενζε ηὰ ἰδδπηδεὰ πὲλ ἐπδζηβηκθδεθ ζεκπθ εαγδδλύηαηα, ἐιήξγβ ηὸ ζνηπέλαζηα, ὅηδ δδάηαιδμ αὕηβ ἀθεθέλεηκ ενλίπμ εἰμ ηὴθ Ἀεαδβηίαθ ηθ Ἀγβθθ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η.1, ζ. 122). ηπμ, εέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα β δάηενζβ ηβμ πελδκνζέαμ εδ Ϊζζκ β απαΰσλενζβ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηβμ θδζκζκθέαμ ά ηκ εζεέζδηκ ηβμ Ώεαδβηέαμ. ΒιΪζζκν, κ Πλκεσπδκμ πκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεηαδ κθκηαζηδεΪ ζηβθ Ώγάθα κτηε σηαθ ΰλΪθεδ ππμ κ Εκνζηδθδαθσμ ζηΫλβζε ηκνμ ηδζγκτμ. ΠΫλα απ‘ ηκ σηδ β Απφθξπθε Ηζηνξία εέθαδ, πμ ΰθπζησθ, Ϋθαμ αθαιδσπδζηκμ ζέίεζζκμ, δεθ δδαγΫηκνηε απκζτηπμ εαθΫθα ζηκδξεέκ, Ϋδδεηκ ά αθαθκλΪ ζνΰΰλαθΫπθ, πκν θα ζΫεδ ηε ζαθάθεδα ά λβηΪ, σηδ κ Εκνζηδθδαθσμ δδΫηαιε ηβθ απαΰσλενζβ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηβμ θδζκζκθέαμ ζηβθ Ώγάθα ά ηκ εζεέζδηκ ηβμ Ώεαδβηέαμ. «ηδμ εδδδεΫμ δδαηΪιεδμ ηκν ευδδεα ηβμ ΠαθδΫεηβμ πκν ζνθΫηαιε κ Εκνζηδθδαθσμ απαΰκλετεηαδ β δδδαζεαζέα εΪγε ηαγάηαηκμ απσ εγθδεκτμ δδδΪζεαζκνμ (,ηδ Ϋεαθε θπλέηελα κ Εκνζδαθσμ ΰδα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ δδδαζεΪζκνμ. Δ εεδέεβζβ ηβμ Εζηκλέαμ, αθ εαδ εΪππμ αλΰΪ, σηαθ κ Παΰαθδζησμ εέξε ζίάζεδ.), αζζΪ πκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεηαδ λβηά δδΪηαιβ πελέ εαηΪλΰβζβμ ηπθ ζξκζυθ ηβμ Ώγάθαμ. Ο Ώΰαγέαμ, πκν ειδζηκλεέ ζεπηκηελυμ ηβθ απκδβηέα ηπθ επηΪ θδζκζσθπθ ηβμ Ώεαδβηέαμ ζηβθ ανζά ηκν Υκζλσβ, δε ζΫεδ σηδ Ϋθνΰαθ επεδδά εαηαλΰάγβεε β ζξκζά ηβμ Ώγάθαμ, σππμ άηαθ θνζδεσ θα πεδ, αθ πλΪΰηαηδ Ϋΰδθε ανηά β εαηΪλΰβζβ, αζζΪ ίείαδυθεδ σηδ ανηκέ ηεηαθΪζηενζαθ «ἐπεδδή αηκύμ παλά Ρπηαίκδμ ελαηκῦζα ἐπί ηῶ ελείηηκθδ δόια κε ἢλεζεεθ», επεδδά δβζαδά δεθ αζπΪακθηαθ ηβ γλβζεεέα πκν επδελαηκτζε εδυ» (Κ. Παπαλβΰσπκνζκν, Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, 1885, επαθΫεδ. εεδ. ΚΪεηκμ, 1992, η. 9, 3). «Ἡ πὸ ηκῦ Ἰκνζηδθδαθκῦ εαηάλΰβζδμ ηθ ἐθ Ἀγήθαδμ ζξκζθ δὲθ δύθαηαδ θἀπκδεδξγῆ ΰεθόηεθβ ὡμ ἐπίζβηκμ πλᾶιδμ ημ πκζδηείαμ (...) ἐιαεκζκύγβζαθ θδζηάηεθαδ ἐθ Ἀγήθαδμ ἰδδπηδεαὶ (Καδ β Ώεαδβηέα, σηπμ, δδδπηδεά ζξκζά ηκν ΠζΪηπθα άηαθ) ημ ῥβηκλδεμ εαὶ ΰλαηηαηδεμ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η.1, ζ. 122, 123). Δ Ώεαδβηέα, πμ ΰθπζησ, ξΪλβ ζηβθ ηελΪζηδα πελδκνζέα ηβμ ηπκλκτζε θα δΫξεηαδ σζκνμ ηκνμ ζπκνδαζηΫμ ξπλέμ δέδαεηλα, εθυ κδ νπσζκδπεμ ζξκζΫμ αβηκτζαθ δέδαεηλα ζπκνδυθ. νθεπυμ β δάηενζβ ηβμ πελδκνζέαμ ηβμ, αθ ανηά Ϋΰδθε, δεθ γα ζνθεπαΰσηαθ απαλαδηάηπμ εζεέζδηκ ηβμ Ώεαδβηέαμ, αζζΪ απζυμ σηδ κδ θκδηβηΫμ απσ δυ εαδ ζηκ ειάμ γα πζάλπθαθ ΰδα ηβ θκέηβζά ηκνμ εαγυμ εαδ σηδ κδ εαγβΰβηΫμ γα άηαθ ησθκ Υλδζηδαθκέ. Άζζκ πλΪΰηα β δάηενζβ ηβμ πελδκνζέαμ, Ϊζζκ ηκ εζεέζδηκ ηβμ Ώεαδβηέαμ. Ο Blumental (―529 and its Sequell: What happened to the Academy?‖ Revue Internationale des Etudes Byzantines t. XLVIII [1978], Bruxelles 1979, 370-385) εδζΪΰεδ εαδ Ϋθα Ϊζζκ πλσίζβηα πκν αθκλΪ ηβθ βηελκηβθέα εαηΪ ηβθ κπκέα εεδσγβεε κ θσηκμ. Έηζδ γεπλεέηαδ πμ πδγαθά βηελκηβθέα ΰδα ηβθ εθαληκΰά ηκν θσηκν ηκ Ϋηκμ 534 η.Υ. νθεπυμ δεθ νπΪλξεδ ίείαδσηβηα ΰδα ηκ αθ εΪπκδα απσ ηδμ ζξεηδεΫμ πλκίζΫοεδμ ηκν θσηκν νθέζηαηαδ άδβ απσ ηκ 529 η.Υ. «Πνυζθαηεξ ιεθέηεξ έδεζλακ υηζ ηνζάκηα έκα πνυκζα ιεηά, ημ 560, δ επίηαλδ ηδξ πενζμοζίαξ ηδξ ελαζνεηζηά ακεδνήξ Αηαδδιίαξ δεκ είπε αηυια μθμηθδνςεεί» (ΠΪκζκ ΣζεααλΫηδ,Θενδψξα˙ ε άλνδνο κηαο απηνθξάηεηξαο, εεδ. Χεεαθέδα, ζ. 240). «ΏθαθΫλεηαδ ζνξθΪ ηκ σηδ κ ανηκελΪηκλαμ Ϋεζεδζε ηβθ Ώεαδβηέα ζηβθ Ώγάθα ηκ 529. Παλ‘ σζα ανηΪ δ Αηαδδιία εηείκδ ζοκέπζζε κα θεζημονβεί βζα ιενζηέξ δεηαεηίεξ αηυια. Καδ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα, κ
εδδπζκζΪηλβμ Οζνηπδσδπλκμ δέδαζεε αεσηα θδζκζκθέα εαδ ηεηΪ ηκ 565, πκν πΫγαθε κ Εκνζηδθδαθσμ» (Sture Linnér, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Πνιηηηζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά, ζ. 93). Ο A. Cameron (―The Last Days of the Academy of Athens‖, Proceedings of the Cambridge Philolog ical Society 195 [1969], 8, 25) γεπλεέ σηδ δ δζδαζηαθία ηδξ θζθμζμθίαξ ζοκεπίζηδηε ζηδκ Αεήκα απυ ημ 532 ι.Υ. ιέπνζ πμο μζ θάαμζ θεδθάηδζακ ηδκ πυθδ, δδθαδή ζπεδυκ πεκήκηα πνυκζα ανβυηενα. Σβθ παλαπΪθπ γΫζβ ηκν ζηβλέαεδ κ A. Cameron ζ‘ Ϋθα απσζπαζηα ηκν Οζνηπδκδυλκν ζε ζξσζδκ πκν Ϋεαθε ζηκθ Αιθηβηάδε ηκν ΠζΪηπθα. ηκ ζξσζδκ ανησ ΰέθεηδα ζκΰκμ ΰδα παλαξυλβζβ ηβμ ξκζάμ απσ ηκθ ΠζΪηπθα ζε δδαδσξκνμ ηκν ΰδα ζσΰκνμ εαγαλΪ πλαεηδεκτμ, εθσζκθ κ έδδκμ άηαθ ενεαηΪζηαηκμ. Ο Οζνηπδσδπλκμ επδζβηαέθεδ σηδ β παλκνζέα ηβμ ξκζάμ νπάλιε δδαδκξδεά ηΫξλδ ηυλα, παλΪ ηβ ηκλθά ηελδεάμ εαηΪζξεζβμ ηβθ κπκέα νπΫζηβ. τηθπθα ηε ηκ ζεεπηδεσ ηκν Cameron ζηα 529 η.Υ. β πζαηπθδεά Ώεαδβηέα δεθ εέξε ξλβηαηδεΫμ παλκξΫμ, ηε απκηΫζεζηα θα πελδκλδζηκτθ κδ δλαζηβλδσηβηΫμ ηβμ, Ϋζηπ εαδ αθ ανηΫμ δεκ δζαηυπδηακ εκηεθχξ. ΐζΫπκνηε, δβζαδά, ηκθ Παΰαθδζηά θδζσζκθκ Οζνηπδσδπλκ θα εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηβμ Ώεαδβηέαμ ζηβθ επκξά πκν ανησμ (ΰλΪθεδ: «ηΫξλδ ηυλα») ακτζε (Ϊεηαζε πελέ ηκ 565 η.Υ.), αθαθΫλκθηαμ ηανησξλκθα – πλΪΰηα πκν εαγδζηΪ ηκ ζξσζδσ ηκν αιδσπδζηβ ηαληνλέα – ηβθ «ηελδεά (αζζΪ σξδ πζάλβ!) εαηΪζξεζβ» ηβμ πελδκνζέαμ. ΐζΫπκνηε, σηδ β Ϊπκοβ πελέ εζεδζέηαηκμ ηβμ Ώεαδβηέαμ ζδΰΪ-ζδΰΪ δεθ ΰέθεηαδ πζΫκθ απκδεεηά, αζζΪ εδ σηδ κ έδδκμ κ Εκνζηδθδαθσμ, αθ εαδ Ϋίΰαζε Ϋθα θσηκ απαΰκλετκθηαμ ηβ δδδαζεαζέα ηβμ θδζκζκθέαμ απσ ΠαΰαθδζηΫμ, κτηε κ έδδκμ κτηε κδ επσηεθκδ ανηκελΪηκλεμ ηκθ εθΪληκζαθ, ηκνζΪξδζηκθ ζηκ ίαγησ ζηκθ κπκέκ γΫζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα δεξηκτηε:. ΑδαθκλεηδεΪ, πυμ ειβΰεέηαδ σηδ κ Οζνηπδσδπλκμ δέδαζεε θδζκζκθέα ζηβθ ΏζειΪθδλεδα, Ϋδλα ηκν δετηελκν ηεΰαζτηελκν Παηλδαλξεέκν εαδ δετηελβ ηεΰαζτηελβ πσζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ; Οδ θσηκδ δεθ εθαλησακθηαθ. Πλκετπηεδ, ζκδπσθ, ηκ ελυηβηα, ΰδαηέ θα θτΰκνθ κδ επηΪ θδζσζκθκδ απσ ηβθ Ώγάθα, αθκτ κτηε β πελδκνζέα ηβμ Ώεαδβηέαμ εέξε εαηαζξεγεέ κτηε απαΰκλενσηαθ ζηβθ πλΪιβ β δδδαζεαζέα απσ Βγθδεκτμ; Βέθαδ αζβγδθά β ειδζησλβζβ ηκν Ώΰαγέα; Ή κ ζσΰκμ πκν Ϋθνΰαθ άηαθ ανησμ πκν αθαθΫλεδ κ Ώΰαγέαμ εαδ εαθΫθαμ Ϊζζκμ; Ο Εκνζηδθδαθσμ ζκδπσθ δεθ απαΰσλενζε ηβ δδδαζεαζέα ηβμ θδζκζκθέαμ ζηβθ πσζβ. Ώπσδεδιβ ΰδ ανησ εέθαδ σηδ ζηβθ Ώγάθα ζπκτδαζε θδζκζκθέα, ηαγβηαηδεΪ εαδ αζηλκθκηέα ζηδμ αλξΫμ ηκν 7 κναδυθα κ Θεσδπλκμ (602-690), ηεηΫπεδηα πλυηκμ αλξδεπέζεκπκμ Cantebury ηβμ Ώΰΰζέαμ (ΐ. παθδΪΰκν-Ρ.παθδΪΰκν-Α. Σλανζκτ, Οη ζεηηθνί επηζηήκνλεο ηεο βπδαληηλήο επνρήο, εεδ. Ώέγλα, ζ. 56), εαδ επέζβμ ζηβθ έδδα επκξά κ θδζσζκθκμ Σνξδεσμ κ ΐναΪθηδκμ ζπκτδαζε εεεέ θδζκζκθέα (ηάίεθ ΡΪθζδηαθ, Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 253). νθεπυμ οΫηηα ηΫΰδζηκ εέθαδ σηδ «Ϋζίβζαθ ηα θυηα ηβμ παδδεέαμ» ζηα 529 η.Υ. ζηβθ Ώγάθα. Βεεέθβ ηβθ επκξά, β πζεδκθσηβηα ηπθ ζπκνδαζηυθ άηαθ ξλδζηδαθκέ εαδ ζέΰκνλα γα νπάλξαθ ξλδζηδαθκέ εαγβΰβηΫμ. Σέπκηε δεθ απκεζεέεδ σηδ κδ ξλδζηδαθκέ εαγβΰβηΫμ, ζνθΫξδζαθ θα δδδΪζεκνθ θδζκζκθέα εαδ λβηκλδεά ηεηΪ ηβθ απσζνζβ ηπθ εδδπζκζαηλυθ. ΦνζδεΪ β Ϊπκοβ σηδ σζεμ κδ θδζκζκθδεΫμ ζξκζΫμ ενβηελκτζαθ ηκ 529 (ΦΫλθκνθ εαδ πκλέζηαηα ηπθ αηελδεαθδευθ αθαζεαθυθ ζηβθ αγβθαρεά ΏΰκλΪ πμ απσδεδιβ) εέθαδ αίΪζδηβ. Ώθκτ κδ ζξκζΫμ ενβηελκτζαθ, ΰδαηέ δεθ Ϋξκνηε, σππμ ΰδα παζδσηελκνμ αδυθεμ, κθσηαηα Βπδεκτλεδπθ ά ηπδευθ ά Ώλδζηκηεζδευθ πκν θα δδετγνθαθ ηδμ αθηέζηκδξεμ ενβηελκτζεμ ζξκζΫμ; Γδαηέ δεθ νπΪλξεδ εαηηέα ΰλαπηά ηαληνλέα ΰδα ηδμ ζξκζΫμ ανηΫμ, ηδμ κπκέεμ κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ αΰπθέακθηαδ θα απκδεέικνθ σηδ ενβηελκτζαθ; Οδ Πζαηπθδεκέ ζέΰκνλα ενβηελκτζαθ, αζζΪ ανηκέ ησθκ. Άζζκ πλΪΰηα β ενβηελέα ηβμ πσζβμ ηπθ Ώγβθυθ εαδ β εαζά εαηΪζηαζβ ηβμ ΏΰκλΪμ ΰεθδεΪ, εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β τπαλιβ ζξκζυθ – ηέπκηα δεθ αθαθΫλεηαδ ΰδ‘ ανηΫμ – ζηβθ ΏΰκλΪ ηβμ Ώγάθαμ ηκ 529. Ώπσ ηκ Ϋθα δεθ ζνθεπΪΰεηαδ ηκ Ϊζζκ. Ο A. Cameron (―The Last Days of the Academy of Athens‖, Proceedings of the Cambridge Philolog ical Society 195 [1969], 8, 25) επδζβηαέθεδ σηδ ηκ ζξκζδεσ εηέλδκ, πκν ελβηυγβεε ζηα ηΫζβ ηκν 6 κναδυθα δεθ απκηεζεέ απκδεδεηδεσ ζηκδξεέκ ΰδα ηβθ παλαπΪθπ γΫζβ (σηδ εέθαδ απσδεδιβ ππμ Ϋεζεδζε ηε δδΪηαΰηα β Ώεαδβηέα), εθσζκθ δεθ γεπλεέηαδ πμ ζνθΫπεδα ηκν θσηκν ηκν Εκνζηδθδαθκτ ζηα 529 η.Υ., αζζΪ απζυμ πμ ηηάηα ηέαμ ΰεθδεάμ παλαεηάμ ηβμ αγβθαρεάμ απάμ ανηάθ ηβθ πελέκδκ. ΐζΫπκνηε σηδ ηκ ζξκζδεσ εηέλδκ πκν ίλδζεσηαθ ζηβθ ΏΰκλΪ ηβμ Ώγάθαμ ελβηυγβεε ζηα ηΫζβ ηκν 6κν αδυθα, σξδ ζηδμ αλξΫμ ά ηα ηΫζα. Σκ ηεζενηαέκ γα ζνθΫίαδθε ησθκ αθ Ϋεζεδθε β Ώεαδβηέα ζηα 529 η.Υ. Ο ηεζενηαέκμ ζξκζΪλξβμ ηβμ Ώεαδβηέαμ ηπθ Ώγβθυθ, κ ΑαηΪζεδκμ, Ϋΰλαοε Ϋθα κΰευδεμ Ϋλΰκ πελέ ηαΰεέαμ εαδ γανηΪηπθ ζε ηΫζζελα ίδίζέα, ηκ κπκέκ ηεηαιτ Ϊζζπθ πελδεζΪηίαθε εαδ 63 εεθΪζαδα «πελέ ηπθ
ηεηΪ γΪθαηκθ εηθαδθκηΫθπθ ονξυθ παλΪδκια δδβΰάηαηα» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ.336). ΏνηΪ ηα δζξνλέαεηαδ κ Φυηδκμ, κ πδκ ηκλθπηΫθκμ Ϊθγλππκμ ηκν Μεζαέπθα. ΏζζΪ εδ κ Βίνο Πξφθινπ, ΰλαηηΫθκμ απσ ηκθ ηαγβηά ηκν, ηΪμ ζΫεδ, σηδ κ Πλσεζκμ, ζξκζΪλξβμ ηβμ Ώεαδβηέαμ (430482) «Ϋεαθε γατηαηα ξΪλβ ζηδμ ηαΰδεΫμ ηκν ΰθυζεδμ, ηεληΪηδζε ηδα πελέκδκ ιβλαζέαμ εαδ απκηΪελνθε ζεδζηκτμ ηε ηα θνζαεηΪ ηκν. Ο Ώζεζβπδσμ πλαΰηαηκπκέβζε ΰδα ξΪλβ ηκν γανηαηκνλΰδεΫμ δΪζεδμ, γελαπετκθηαμ ηβθ εσλβ ηκν δαζεΪζκν ηκν εαδ απαζζΪζζκθηαμ ηκθ έδδκ απσ ηδα αλγλέηδδα ζηκ ΰσθαηκ» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 128). Ώθκτ ηΪΰδα Ϋεαθε κ Πλσεζκμ, πκζτ πδγαθσθ θα Ϋεαθε ηα έδδα εδ κ ΑαηΪζεδκμ. Σλκηελσμ κ κλγκζκΰδζησμ ηβμ Ώεαδβηέαμ: εέξε πΪεδ (ζηκθ) πελέπαηκ. Σδ γλβθκτθ ζκδπσθ ΰδα ηβθ εαηΪλΰβζβ ηβμ Ώεαδβηέαμ; Γδα ηβθ «γεκνλΰέα» κδτλκθηαδ κδ κλγκζκΰδζηΫμ; Σκ εαηΪθηβηα ηβμ θδζκζκθέαμ ζε ηαΰεέα δεθ ηκνμ εθδδαθΫλεδ; ηβθ Ώγάθα ηκ 316 π.Υ. (εαηΪ C. Krüger) ά ηεηαιτ 307 εαδ 302 π.Υ. (εαηΪ ηκ ΡΫθκ Ώπκζηκζέδβ εαδ ηκνμ πελδζζσηελκνμ, πκν εέθαδ εαδ ηκ πδγαθσηελκ: ηεηΪ ηβθ απκεαηΪζηαζβ ηβμ δβηκελαηέαμ) πλκηΪγβεε εαδ οβθέζγβεε θσηκμ, θα ηβθ ηπκλεέ εαθεέμ θα Ϋξεδ θδζκζκθδεά ζξκζά ξπλέμ Ϊδεδα ηβμ ίκνζάμ εαδ ηκν δάηκν, εαδ β παλΪίαζβ θα ηδηπλεέηαδ ηε γΪθαηκ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, V, 38, «θόηκθ εἰζεθεΰεόθηκμ ηβδέθα ηθ θδζκζόθπθ ζξκζμ ἀθβΰεῖζγαδ ἂθ ηὴ ηῆ ίκνζῆ εαὶ ηῶ δήηῳ δόιῃ· εἰ δὲ ηή, γάθαηκθ εἶθαδ ηὴθ αβηίαθ»˙ Ώγβθαέκμ, 13, 610f ˙ Πκζνδετεβμ, 9, 42). ΜΪζδζηα «Δ Ώγάθα γΫζπδζε θσηκ πκν απαΰσλενε ηβθ εεπαέδενζβ ηπθ θΫπθ ξπλέμ πλκβΰκτηεθβ Ϊδεδα ηπθ αλξυθ (Ξεθκθυθηα, Απνκλεκνλεχκαηα, 1, 2, 31)» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 348).Γδαηέ οάθδζαθ ηΫηκδκνμ θσηκνμ κδ Ώλξαέκδ; Αεθ νπάλξε εζενγελέα δδδαζεαζέαμ; ξεηδεΪ ηε ηκθ παλαπΪθπ παΰαθδζηδεσ θσηκ, αζζΪ εαδ ηδμ δδυιεδμ εαηΪ θδζκζσθπθ κδ κπκέεμ Ϋζαίαθ ξυλα ζηκθ «Υλνζσ Ώδυθα» ζσΰπ θσηκν πκν οάθδζαθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηκν 5 κν αδ., εέθαδ ΰεΰκθσμ σηδ, ανησμ οβθέζηβεε απσ Ϋθα δβηκελαηδεσ εαγεζηυμ εαδ ζνθεπυμ νπετγνθκμ εέθαδ κ ζασμ ηπθ Παΰαθδζηυθ, κ κπκέκμ ηκθ οάθδζε, εθυ κ ίνααθηδθσμ θσηκμ, πκν απαΰσλενε ζε παΰαθδζηΫμ θα δδδΪζεκνθ, ειεδσγβ απσ ηβ δβηκελαηδεσ εαγεζηυμ, εαδ ζνθεπυμ δεθ ηπκλεέ θα εαηβΰκλεέ εαθεέμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. ΑδαθκλεηδεΪ, γα Ϋπλεπε θα εαηβΰκλκτθηαδ εαδ κδ Έζζβθεμ ΰδα ηκνμ θσηκνμ ηβμ δδεηαηκλέαμ. ΠΪθηπμ, δεθ Ϋεαθαθ ηέπκηε δδαθκλεηδεσ κδ ΏνηκελΪηκλεμ απσ ηκθ αγβθαρεσ δάηκ: σ,ηδ δεθ ηκνμ Ϊλεζε, ηκ απαΰσλεναθ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, κ Εκνζηδθδαθσμ δεθ άηαθ εθαθηέκθ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηβμ θδζκζκθέαμ ανηάμ εαγεανηάμ, αζζΪ εθαθηέκθ ηβμ δδδαζεαζέαμ απσ Βγθδεκτμ. Ο ζσΰκμ; ππμ Ϋξκνηε πεδ ζηκ εεθΪζαδκ πελέ δδυιεπθ, νπάλιαθ κνε κζέΰεμ πελδπηυζεδμ, ζηδμ κπκέεμ εΪπκδκδ ηπλκθδζσδκικδ (Ώεσηβ εδ κ Βγθδεσμ ΠαζζαδΪμ ηκτμ εδλπθετεηαδ) παΰαθδζηΫμ «θδζσζκθκδ» (γεκνλΰκέ) απκπεδλΪγβεαθ θα εεγλκθέζκνθ ηκθ θσηδηκ ανηκελΪηκλα. Γδ‘ ανησ, κ Εκνζηδθδαθσμ δεθ άηαθ δνθαησθ θα δεξηεέ (ζε γεπλβηδεσ επέπεδκ, αθκτ πλαεηδεΪ δεθ ζνθΫίβ ηέπκηε) ηβθ δδαηάλβζβ πδγαθυθ εζηδυθ ζνθπηκζέαμ απσ ηΫηκδκνμ ηπλκτμ θδζκζσθκνμ ηε πκζδηδεΫμ θδζκδκιέεμ. ΒΪθ κ Εκνζηδθδαθσμ άηαθ εθαθηέκθ ηβμ θδζκζκθέαμ ΰεθδεΪ, εδ σξδ απζυμ εθαθηέκθ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηβμ απσ Βγθδεκτμ, ησηε γα Ϋεζεδθε εΪγε Παθεπδζηάηδκ, ζνηπελδζαηίαθκηΫθκν εδ ανηκτ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ! ΜεηΪ ηβθ απεζενγΫλπζβ ηβμ Εηαζέαμ απσ ηκν Γσηγκνμ κ Εκνζηδθδαθσμ «απΫδπζεθ επέζβμ ηαμ αθθυθαμ εδμ ηκνμ ΰλαηηαηδεκτμ, λάηκλαμ, δαηλκτμ εαδ θκηδεκτμ "δδα θα πζβγνθγκτθ κδ θΫκδ κδ αζξκζκνηΫθκδ εδμ ηβθ πκζδηεέαθ ηαμ ηε ηαμ εζενγελέκνμ ζπκνδΪμ" (Appendix constitutionum dispersarum, NJ, VII, 22)» (Καλαΰδαθθσπκνζκν Επ. Β, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, η. Ώ‘, ζ. 590). ηπμ κ αδυθαμ ηκν Εκνζηδθδαθκτ εέθαδ ηδα πκζδηδζηδεΪ πκζτ ΰσθδηβ επκξά πκν Ϋξεδ θα επδδεέιεδ ζπκνδαέκνμ αλξδηΫεηκθεμ εαδ ηαγβηαηδεκτμ (Εζέδπλκμ, ΏθγΫηδκμ), ζπκνδαέκνμ δζηκλδεκτμ (Πλκεσπδκμ), ζπκνδαέκνμ πκδβηΫμ εαδ νηθκΰλΪθκνμ (Ώΰαγέαμ, Ρπηαθσμ Μεζπδσμ) εαγυμ εαδ αθεπαθΪζβπηεμ δβηδκνλΰέεμ (Ώΰέα κθέα, οβθδδπηΪ ΡαίΫθαμ). Πκτ ηβθ ίζΫπκνθ ηβθ πκζδηδζηδεά κπδζγκδλσηβζβ; ΠλΫπεδ θα δκτηε εαηΪ πσζκ αβηδυγβεε β δδδαζεαζέα απσ ηκθ Εκνζηδθδαθσ (527-565). Βέθαδ πδγαθσ σηδ κλδζηΫθα επδδσηαηα Ϋπαοαθ θα δέθκθηαδ ζηκνμ εαγβΰβηΫμ. ΏζζΪ πΫλαθ ανηκτ, ηδ Ϋΰδθε ηεηΪ ηκθ Εκνζηδθδαθσ, υζηε θα ζΫηε σηδ ανησμ αβηέπζε ηβθ παδδεέα; Έηζδ κ Lemerle αθαθΫλεδ ΰδα ηβθ επκξά ηκν Μανλέεδκν (582-602): «Αεθ νπΪλξεδ αηθδίκζέα σηδ ζηβθ αλξά ηβμ πελδσδκν πκν ηαμ απαζξκζεέ ειαεκζκνγκτζε θα παλΫξεηαδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ αθυηελβ εεπαέδενζβ ζτηθπθβ ηε ηκ παλαδκζδαεσ πλσΰλαηηα εαδ σηδ κ Μανλέεδκμ, ΰδα παλΪδεδΰηα, Ϋδδθε ηεΰΪζβ ζβηαζέα ζηβθ παδδεέα. Ο ΜΫθαθδλκμ δδβΰεέηαδ ζηκθ πλσζκΰσ ηκν σηδ (..) κ αδελθσμ ηκν Δλσδκηκμ, αθκτ δκεέηαζε ηα θκηδεΪ, ηα εΰεαηΫζεδοε. Ο έδδκμ Ϋεαθε θκηδεΫμ ζπκνδΫμ» (Lemerle P., Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 74). «Δ θλκθηέδα ηκν ελΪηκνμ ΰδα ηβθ πκδσηβηα ηβμ αθυηελβμ εεπαέδενζβμ ζηκνμ ξλσθκνμ ηκν Δλαεζεέκν εαδ ηκν παηλδΪλξβ Ϋλΰδκν θηΪθεδ ζε ηΫηκδκ ζβηεέκ υζηε, ηδα εαδ δε ζηΪγβεε δνθαησ θα πλκζεζενζηεέ κ Σνξδεσμ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, ζηΫζθκθηαδ ηαγβηΫμ θα παλαεκζκνγάζκνθ ηα ηαγάηαηΪ ηκν ζηβθ Σλαπεακτθηα,
έζπμ ηε Ϋικδα ηκν ελΪηκνμ» (Lemerle P., Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 80). «Σέπκηα δεθ δεέξθεδ σηδ ζηβ ζηκδξεδυδβ εεπαέδενζβ, ζηβ "ηΫζβ" εεπαέδενζβ, ζηβ ΰεθδεά ησλθπζβ πκν ζΫΰεηαδ εγθχθιηνο παηδεία, νπάλιε εΪπκδα δδαεκπά, αζζΪ κτηε εαθ αιδσζκΰβ αζζαΰά ζηβ δκηά εαδ ζηκ πλσΰλαηηα, ζε σζβ ηβθ πελέκδκ πκν ηαμ απαζξκζεέ, απυ ηα ηέθδ ημο 6μο υμ ηδμ αλξΫμ ηκν 9κν αδυθα. νθΫξεδα νπάλιε εαδ ζηβθ "αθυηελβ" εεπαέδενζβ, ζηκ "παθεπδζηάηδκ", εαγυμ εαδ ζηδμ δδδπηδεΫμ ζπκνδΫμ, ηπθ κπκέπθ β πελέπηπζβ ηκν Σνξδεκτ απκηεζεέ ζαηπλσ παλΪδεδΰηα, ηκνζΪξδζηκθ υμ ηα ηΫζα πελέπκν ά ηκ δετηελκ ηδζσ ηκν 7κν αδυθα: Ϋδλεμ, εαγβΰβηΫμ εαδ ηαγβηΫμ ηΪμ εέθαδ ΰθπζηΪ» (Lemerle P., Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 98). Σκ ησθκ πκν ζνθΫίβ ζνθεπυμ άηαθ β απαΰσλενζβ δδδαζεαζέαμ – αθεθΪληκζηβ, σππμ εέδαηε – ζηκνμ Βγθδεκτμ. Βε ηκν απκηεζΫζηαηκμ ζκδπσθ θαέθεηαδ σηδ κ Εκνζηδαθδαθσμ δεθ Ϋίζαοε ηβθ παδδεέα ζηκ ΐναΪθηδκ. Ο Εκνζηδαθδαθσμ πλκζπΪγβζε θα πελδκλέζεδ ηβθ ανγαδλεζέα ηπθ δνθαηυθ: «Βδμ ζεδλΪθ Νεαλυθ ηκν δδαεβλτζζεδ ηκ εαεσθ πκν κδ αζνθεέδβηκδ ηεΰαζκΰαδκεηάηκθεμ πλκιεθκτθ εδμ ηκνμ ζνηπκζέηαμ ηπθ εαδ ηκ ελΪηκμ εαδ ηα Ϊηδηα ηΫζα πκν ξλβζδηκπκδκτθ (NJ. 30. 5 ηκν 536). (...) Αδα θα εαηαπκζεηάζβ ηκ εαεσθ κ Εκνζηδαθδαθσμ δδαηΪζζεδ ηκνμ ενίελθάηαμ ηπθ επαλξδυθ θα παηΪζζκνθ εαδ ηε ηα ζεζβλσηεα αεσηβ ηΫηλα κδαθδάπκηε ανγαδλεζέαθ ηπθ δπλαηψλ ξλβζδηκπκδκτθηεμ εθ αθΪΰεβ εαδ ζηλαηδπηδεΪμ εθαθηέκθ ηπθ δνθΪηεδμ (NJ. 30, 7 ηκν 536)» (Καλαΰδαθθσπκνζκν Επ. Β, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, η. Ώ‘, ζ. 491). «Βδμ ηβθ θκλκζκΰδεάθ ηκν πκζδηδεάθ κ Εκνζηδθδαθσμ, παλΪ ηαμ αθηδγΫηκνμ εαηβΰκλέαμ ηκν Πλκεκπέκν, δεθ θαέθεηαδ θα πληΪηκ απσ ηνθζάμ ηαηδενηδεάμ πλκγΫζεπμ. Ώπεθαθηέαμ εδμ πκζζΪμ πελδπηυζεδμ Ϋδπεε δεέΰηαηα σζπμ δδαθκλεηδευθ ηΪζεπθ. Καηάλΰβζε ηκ 531 ηκθ θσλκθ ηκθ ΰθπζησθ πμ "ΰκηγδεσθ ινζΫζαδκθ", (...) απβΰσλενζε ηβθ δάηενζδθ πελδκνζδυθ ηπθ εαηαδδεαακηΫθπθ (NJ. 134,c. 13 ηκν 556) εαδ δτκ ηκνζΪξδζηκθ θκλΪμ εαηΪ ηβθ δδΪλεεδαθ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν, ηκ 522 εαδ 553, επΫηλεοεθ απαζζαΰάθ απσ εαγνζηελβηΫθπθ θσλπθ (NJ 147 ηκν 553). Βπέζβμ, εαηΪ ηβθ κηκζκΰέαθ ανηκτ ηκτηκν ηκν Πλκεκπέκν, Ϋδδδε θκλκζκΰδεάθ απαζζαΰάθ εδμ πΪζαθ πσζδθ πζβηηκηΫθβθ νπσ εξγλδεάμ επδδλκηάμ (Πλκε. ΏθΫεδ. 21, 1 εε.). Σεζεέπμ θΫκνμ θσλκνμ δεθ θαέθεηαδ θα επΫίαζεθ κ Εκνζηδθδαθσμ. Σσζκθ κδ νπσ ηκν Λνδκτ αθαθελσηεθκδ θσλκδ, σζκθ εαδ ηκ αελδεσθ ηκν Πλκεκπέκν άζαθ παζαδκέ θσλκδ ζνζηβηαηκπκδβγΫθηεμ ηΪζζκθ ά θσλκδ ηκ πλυηκθ νπσ ηκν Εκνζηδθδαθκτ εδζαξγΫθηεμ» (Καλαΰδαθθσπκνζκν Επ. Β, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, η. Ώ‘, ζ. 524). «Αδα θ‘ απκηλΫοβ αθπηαζέαμ εδμ ηβθ αΰκλΪθ εαδ ηβθ πκζδηδεάθ ηπθ ηδηυθ κ Εκνζηδθδαθσμ εδζάΰαΰε ηκ 544 αθυηαηκθ σλδκθ αηκδίυθ δδα ηεξθέηαμ, ελΰΪηαμ εαδ θανηδεκτμ έζκθ πλκμ ηα πλκ ηβμ ξλκθκζκΰέαμ ηατηβμ δζξτκθηα (NJ 122)» (Καλαΰδαθθσπκνζκν Επ. Β, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, η. Ώ‘, ζ. 525). Θα ζηαγκτηε ηυλα ζε Ϋθα ζνηίΪθ Ϊζξεηκ ηε ηβθ Ώεαδβηέα ηπθ Ώγβθυθ, αζζΪ ζξεηδεσ ηε ηβθ Ώγάθα. Ο ε. ΡαζζδΪμ δζξνλέαεηαδ σηδ κ Μδξαάζ ΥπθδΪηβμ, ηβηλκπκζέηβμ Ώγβθυθ, (12κμ αδ.) ξαδλσηαθ ηε ηβθ παλαεηά ηπθ Ώγβθυθ ζΫΰκθηαμ «σζπζε ζτηπαθ ηπθ Ώγβθυθ ηκ εζΫκμ!». «Έπλεπε ζκδπσθ –ΰδα θα ηπκλΫζεδ θα εανξβγεέ πκζζκτμ αδυθεμ αλΰσηελα κ αλξδεπέζεκπκμ Μδξαάζ ΥπθδΪηβμ σηδ "σζπζε ζτηπαθ ηπθ Ώγβθυθ ηκ εζΫκμ ! "- θα ηαπεδθπγκτθ ηα δτκ ενλέαλξα ζτηίκζα ανηάμ ηβμ "εδδπζκζαηλδεάμ" πσζεπμ(...)» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ ηεο ησλ Διιήλσλ Νφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, ί‘ Ϋεδκζβ, ζ. 84). Δ αζάγεδα εέθαδ, σηδ κ ε. ΡαζζδΪμ δεθ ζΫεδ ηβθ αζάγεδα ΰδα ηκθ Μδξαάζ ΥπθδΪηβ. Γδαηέ αζζδυμ, γα ΰθυλδαε (ά ηάππμ ηκ ΰθπλέαεδ;) σηδ β – ηΪξα πλκζίζβηδεά πλκμ ηβθ Ώγάθα – θλΪζβ, ηβθ κπκέα παλαγΫηεδ, εέθαδ ζηέξκμ απσ ηκθ απκεαζκτηεθκ «γλάθκ ηπθ Ώγβθυθ» ηκν Μ. ΥπθδΪηβ, ανηκτ πκν νπκηέγεηαδ σηδ «εανξΪηαδ» εαδ ξαέλεηαδ πκν ξΪγβεε ηκ εζΫκμ ηπθ Ώγβθυθ. ΠαλαγΫηκνηε σζκ ηκ πκέβηα ηκν ηβηλκπκζέηβ (εδ σξδ.. αλξδεπέζεκπκν Ώγβθυθ εαδ πΪζβμ ΒζζΪδκμ) Ώγβθυθ Μδξαάζ ΥπθδΪηβ.
Ἔλπμ Ἀγβθθ ηθ πάζαδ γλνζκνηέθπθ ἔΰλαοε ηαῦηα ηαῖμ ζεδαῖμ πλκζαγύλπθ εαὶ ηκῦ πόγκν ηὸ γάζπκθ παθαούξπθ. πεὶ δ‘ ἔη‘ κε ἤθ κδαηκῦ θεῦ! πλκζίζέπεδθ αηὴθ ἐεείθβθ ηὴθ ἀκίδβηκθ πόζδθ
Δ αΰΪπβ ΰδα ηβθ Ώγάθα, ηβθ Ϊζζκηε Ϋθδκιβ Ϋΰλαοε ανηκτμ ηκνμ ζηέξκνμ, αεσηα ζαηλετκθηαμ ηδμ ζεδΫμ εαδ θΫλθκθηαμ δλκζδΪ ζηβμ θκζηαζΰέαμ ηκν ηβ γΫληβ˙ ΰδαηέ πκνγεθΪ, αξ πκνγεθΪ, δε ίζΫπεδμ πδα
ηὴθ, δνζαλίγηκν εαὶ ηαελαίπθκμ ξλσθκν ζήγβμ ίνγκῖμ ελύοαθηκμ, θαθηπηέθβθ, ἐλπηκζήπηπθ ἀηεξθμ πάζξπ πάγκμ˙ κἳ ηὰμ ἀζβγεῖμ ηθ πκγκνηέθπθ γέαμ ἀηβξαθκῦθηεμ ὡμ παλόθηπθ πλκζίζέπεδθ, ηὰμ εἰεόθαμ ὁλθηεμ αηθ, ὡμ ζόΰκμ, παλαηνγκῦθηαμ, ηθ ἐλώηπθ ηὴθ θζόΰα. Ὡμ δνζηνξὴμ ἔΰπΰε, εαδθὸμ Ἰιέπθ, ἐλθ Ἀγβθθ, ὡμ ἐεεῖθκμ ημ Ἥλαμ. εἶηα ζαγὼθ εἴδπζκθ ΰεαζδζηέθκμ. Φεῦ! κἷα πάζξπ εαὶ ζέΰπ ηε εαὶ ΰλάθπ. Οἰεθ Ἀγήθαμ κε Ἀγήθαμ πκν ίζέππ, εόθδθ δὲ ζνπλὰθ εαὶ εεθὴθ ηαεαλίαθ. Πκῦ θῦθ ηὰ ζεηθὰ, ηζβηκθεζηάηβ πόζδμ; Ὡμ θλκῦδα πάθηα εαὶ εαηάζζβζα ηύγκδμ, δίεαδ, δδεαζηαὶ, ίήηαηα, οθκδ, θόηκδ, δβηβΰκλίαδ ( ηε ) πεδγαθάΰεβ ῥβηόλπθ, ίκνζαὶ, παθβΰύλεδμ ηε εαὶ ζηλαηβΰίαδ ηθ πεακηάξπθ ἅηα εαὶ ηθ θανηάξπθ, παθηκδαπὴ Μκῦζα, ηθ ζόΰπθ ελάηκμ. Ὄλωλε ζύμπαν ηῶν Ἀθηνῶν ηὸ κλέορ˙ ΰθώλδζηα δ‘ αηθ κδ‘ ἀηνδλόθ ηδμ ἴδῃ. νΰΰθπζηὸμ κεκῦθ, εἴπελ κε ἔξπθ ίζέπεδθ ηθ Ἀγβθαἰπθ ηὴθ ἀκίδβηκθ πόζδθ, ἴθδαζηα ηαύηβμ ΰλάθεδθ.
ηβθ ξδζδκηλαΰκνδδζηΫθβ πσζβ, σππμ άηαθ εΪπκηε. Πκζτμ κ εαδλσμ, αζτζζβπηκμ ΰδα ηδμ αδζγάζεδμ ηαμ, πκν ελτίεηαδ γαηηΫθβ ίαγεδΪ ηεμ ζηβ ζάγβ. Γδ‘ ανησ εδ εΰυ πδελΪ νπκθΫλπ, ζαθ ηκθ ελπηενηΫθκ πκν δεθ ηπκλεέ θα αθηδελέζεδ ηκ πλσζππκ ηβμ αΰαπβηΫθβμ ηκν, πκν δεθ ηπκλεέ θα ηβ δεδ ηπλκζηΪ ηκν κζκαυθηαθβ, εαδ ησθκ ηβθ εδεσθα ηβμ γνηΪηαδ, ζαθ θα ηδζΪεδ ηααέ ηβμ, παλβΰκλδΫηαδ εαδ ζίάθεδ ηβ θζσΰα ηκν ΫλπηΪ ηκν. Καεσηνξκμ ζκδπσθ εέηαδ εδ εΰυ, ζαθ ηκθ Ειέκθα: ΏΰαπΪπ ηβθ Ώγάθα σππμ ανησμ εΪπκηε αΰΪπβζε ηβθ Ήλα, αθτπκπηκμ αΰεαζδΪακθηαμ ηκ απαηβζσ ηβμ εέδπζκ. Πυμ πκθΪπ αζέ, ηέ ζΫπ, ηέ ΰλΪθπ; Γπ ζηβθ Ώγάθα, ηα πκνγεθΪ δεθ ίζΫππ ηβθ Ώγάθα, ησθκ ζεσθβ γζδίελά, πκνγεθΪ ΰθάζδα ενηνξέα. Σέ Ϋΰδθαθ κδ θακέ ζκν, δτζηκδλβ πσζβ; ΥΪγβεαθ σζα, ζαθ παλαητγδ: Σκ δδεαζηάλδκ εδ κδ δδεαζηΫμ, ηκ ίάηα ηπθ λβησλπθ, κδ οάθκδ, κδ θσηκδ, κδ δβηβΰκλέεμ ηπθ λβησλπθ, κδ ζνθεδλδΪζεδμ ηβμ ίκνζάμ, κδ ζαηπλΫμ ΰδκληΫμ, κδ πκζΫηαλξκδ ζηβ ζηελδΪ εαδ ζηβθ
γΪζαζζα, β πζβγπλδεά Μκτζα, β δτθαηβ ηκν ζσΰκν. Υάζεθε ρσξίο ίρλε ην κεγαιείν ηεο Αζήλαο, κτηε Ϋθα ζβηΪδδ δεθ Ϋηεδθε, Ϋζηπ εαδ γαηπσ. Γδ‘ ανησ ζνΰξπλΫζηε ηε, εηΫθα, πκν δεθ ηκτ Ϋδπζε β Μκέλα θα δπ ηε ηα ηΪηδα ηκν ηβθ πκζνγλτζβηβ πσζβ ηβμ ΏγβθΪμ, αθ β πΫθα ηκν ξΪλαιε εδυ ηβθ εδεσθα ηβμ
Ο ε. ΡαζζδΪμ, ζηκθ επέζκΰκ ηκν Δπίηνκνο ηζηνξία ησλ παξηηαηψλ, ζ. 207 (εαδ ζηκ Γηηπεηέο η. 52, ζ. 10-11), εαηαθΫλεηαδ εθαθηέκθ ηκν π. Γ. Μεηαζζβθκτ, επεδδά κ ηεζενηαέκμ ζηκ Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία; Ϋεαθε ζΪγκμ ζηκθ ηέηζκ εθσμ ίδίζέκν ηκτ πλυηκν (εαδ ηελδεΪ παλσηκδκν ηεΰΫγκνμ ζΪγβ πκν δεθ κθεέζκθηαδ ζηκθ έδδκ αζζΪ εθδεξκηΫθπμ ζηκ ζνΰεεελδηΫθκ θνζζΪδδκ πκν ηκν δσγβεε, ίζ. ζ. 129). ΏνηΪ ίλάεε, σζα εδ σζα, θα πεδ πμ αθηέελκνζβ ηπθ σζπθ ΰλΪθεδ κ π. Μεηαζζβθσμ. ΓλΪθεδ ηεηαιτ Ϊζζπθ κ ε. ΡαζζδΪμ: «Δ εΪγε πζενλΪ Ϊζζπζηε ηΪξεηαδ απκεζεδζηδευμ ηε σ,ηδ κδ εεπλσζππκέ ηβμ έπμοκ ιέζα ζηδκ ροπή ημοξ. Βηεέμ ηε ηκ θπμ, ηβθ αζάγεδα εαδ ηβθ αθπηελσηβηα, ανηκέ ηε ηκ ζεκηΪδδ, ηκ οετδκμ εαδ ηδκ ημπνζά» (δδεά ηαμ β Ϋηθαζβ). Καθεέμ ίΫίαδα δεθ εέθαδ αζΪγβηκμ εαδ αζνΰξυλβηκμ, αζζΪ γα άηαθ πκζτ εθδδαθΫλκθ θα ηΪγκνηε αθ κ ε. ΡαζζδΪμ – αθκτ ελέθεδ ηκθ π. Γ. Μεηαζζβθσ ΰδα ηα ζΪγβ ηκν εαδ απκεαζεέ εκπλσονξκνμ ηκνμ «εεπλκζυπκνμ» ηβμ δδεά ηαμ πζενλΪμ – αζεεέ ηβθ έδδα ελδηδεά ζηκθ εανησ ηκν ΰδα ηα δδεΪ ηκν ζΪγβ. τηθπθα ηε ηκθ ε. ΡαζζδΪ, «ηκθ [νθΫζδκ] ίλέζεκνηε θα εαηαθΫλεηαδ ηε ηεΰΪζβ απΫξγεδα εαηΪ ηπθ Ώγβθυθ, ζηβθ πλκ εδεκζαεηέαμ εεεέ επέζεεοά ηκν, πελδΰλΪθκθηαμ πελδθλκθβηδεΪ ηβθ πσζβ ζαθ.. δΫληα οσθδκν αυκν» (ΐζ. ΡαζζδΪ, Τπέξ ηεο ησλ Διιήλσλ λφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, ζ. 156). Ο νθΫζδκμ, ηαγβηάμ ηβμ Τπαηέαμ, ΰλΪθεδ πζησζκ: «δεθ νπΪλξεδ πδα ηέπκηα αιδκγατηαζηκ ζηβθ Ώγάθα, εεησμ απσ Ϋθδκια ηκππθτηδα. ππμ απσ ηκ ζθΪΰδκ, ηεηΪ ηβ γνζέα, δεθ Ϋξεδ απκηεέθεδ παλΪ ηκ δΫληα απσ ηκ κπκέκ αθαΰθπλέακνηε ηκ αυκ πκν νπάλιε εΪπκηε» (PG 66, 1524C). Δ πελδΰλΪθεδ ανηά δεθ Ϋξεδ ηέπκηε ηκ αθαζβγΫμ ά ηκ πελδθλκθβηδεσ, δδσηδ β Ώγάθα ηβμ επκξάμ εεεέθβμ δεθ άηαθ β Ώγάθα ηκν 1κν η.Υ. ά ηκν 5κν π.Υ. αδυθα. ΏζζΪ θαέθεηαδ ππμ εΪγε ελέζβ ΰδα ηβθ αεηά ά παλαεηά ηπθ Ώγβθυθ, ζνθεπΪΰεηαδ πελδθλσθβζβ πλκμ ηκθ αλξαδκεζζβθδεσ πκζδηδζησ! ΒιΪζζκν, κ νθΫζδκμ άηαθ Ώζειαθδλδθσμ, εαδ, σππμ ζΫεδ κ Pierre Chuvin, «ζνΰελέθεδ ηβθ Ώγάθα ηε ηβθ ενηελκτζα ΏζειΪθδλεδα ηβμ Τπαηέαμ: «θῦθ ηὲθ κὖθ ἐθ ηκῖμ εαγ‘ ηᾶμ ξλόθκδμ Ώἴΰνπηκμ ηλέθεδ ηὰμ παηίαμ δειαηέθβ ΰκθάμ, αἱ δὲ Ἀγθαδ, πάζαδ ηὲθ ἤθ πόζδμ ἑζηία ζκθθ, ηὸ δὲ θῦθ ἔξκθ ζεηθύθκνζδθ αηὰμ κἱ ηεζδηηκνλΰκί». Ώπσ πκτ εδ υμ πκτ ηδα θνζδκζκΰδεά αθηδαβζέα εθσμ Ώζειαθδλδθκτ ζνθεπΪΰεηαδ αθγεζζβθδζησ;
20. "Οδ Υλδζηδαθκέ Ϋεαοαθ ηβ ΐδίζδκγάεβ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ, ζηελυθηαμ Ϋηζδ ηβθ αθγλππσηβηα απσ ηβθ πκζτηδηβ Βζζβθδεά ΰθυζβ πκν εέξε ζνζζπλενγεέ εεεέ επέ αδυθεμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: ηκ ηΫΰα παλαητγδ πκν πκνζΪθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εαδ πκν δεθ εέθαδ Ϊζζκ απσ ηβθ δάγεθ εαηαζηλκθά ηβμ ΐδίζδκγάεβμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ εαηαζηλκθάμ ηκν ελΪπεδκν, εέθαδ ηδα απΪηβ.
1) Καηαλξάθ νπάλξαθ πελδζζσηελεμ ηβμ ηδαμ ίδίζδκγάεεμ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα. Οδ ενλδυηελεμ άηαθ β ζεΰσηεθβ «ΐαζδζδεά ΐδίζδκγάεβ» εαγυμ εαδ ηκ ζεΰσηεθκ «Μκνζεέκ» (400 ξδζδΪδεμ ησηκδ) πκν άηαθ ζηβθ πελδκξά ηκν ΐλκνξεέκν . ηδμ ίδίζδκγάεεμ ανηΫμ νπάλξαθ ζνΰΰλΪηαηα απσ σζκνμ ηκνμ ζακτμ εαδ γλβζεεέεμ, σξδ ησθκθ αλξαδκεζζβθδεΪ. Τπάλξαθ πελζδεΪ, αδΰνπηδαεΪ, είλαρεΪ (ΰδαηέ, ζκδπσθ, θα εΪοκνθ κδ Υλδζηδαθκέ ίδίζδκγάεεμ πκν πελδεέξαθ ηβθ Π.Α.;), αεσηα εαδ ίκνδδζηδεΪ. Δ ίδίζδκγάεβ ηκν ελΪπεδκν εέξε ΰτλπ ζηκνμ 42 ξζδ ησηκνμ. 2) Δ ΐαζδζδεά ΐδίζδκγάεβ εαηαζηλΪθβεε επέ Εκτζδκν Καέζαλα ηκ 48π.Υ.., εαηΪ ηδμ επδξεδλάζεδμ ηκν ζηβθ ΏζειΪθδλεδα. 3) Ο έδδκμ κ Καέζαλαμ, ζηβθ δζηκλέα ηκν, ηβλεέ ζδΰά δξγτκμ ΰδα ηδμ επδπηυζεδμ εαδ ηδμ δδαζηΪζεδμ ηβμ πνλπσζβζβμ πΪθπ ζηβθ έδδα ηβθ ΏζειΪθδλεδα, εαδ ανηά β ζηΪζβ ηκν δεθ απβξεέ ηκ ζνθβγδζηΫθκ ζνΰΰλαθδεσ ηκν τθκμ, αθκτ ΰεθδεΪ κδ πελδΰλαθΫμ ηκν εέθαδ πζάλεδμ, δδανΰεέμ εαδ επεεηεέθκθηαδ ζηα δλυηεθα ζ‘ κζσεζβλκ ηκθ πελέΰνλκ. 4) Ο νπαλξβΰσμ ηκν Καέζαλα, κ κπκέκμ Ϋΰλαοε ηκ ξλκθδεσ Αιεμαλδξηλφο Πφιεκνο (Bellum Alexandrinum), αθαθΫλεηαδ ζηβθ πνλπσζβζβ ηε τθκμ πελδζζσηελκ απκζκΰβηδεσ, αθκτ αθαθΫλεδ σηδ ηα εηάλδα ηβμ πσζβμ «ζξεδσθ εαγσζκν δεθ εδθδτθενζαθ θα εαηαζηλαθκτθ απσ ηβ θπηδΪ, επεδδά άηαθ ζδγσεηδζηα εαδ, ηΪζδζηα, κδ ζηΫΰεμ ηκνμ σξδ ησθκ δεθ νπκζηβλέακθηαθ απσ ιτζδθεμ δκεκτμ, αζζΪ άηαθ εδ ανηΫμ ζδγσεηδζηεμ.» (ΚεθΪζαδκ. 1). Χζησζκ, κ έδδκμ κ νπαλξβΰσμ, ζέΰκ παλαεΪηπ, ιεεΪγαλα αθαθΫλεδ σηδ ηα δβησζδα εηέλδα εέξαθ ιτζδθεμ ζηΫΰεμ, σηαθ ΰλΪθεδ σηδ κδ εΪηκδεκδ ηβμ πσζβμ, ζηβθ πλκζπΪγεδΪ ηκνμ θα θανπβΰάζκνθ θΫκ ζησζκ, ξλεδΪζηβεαθ ιτζα ΰδα θα θηδΪικνθ εκνπδΪ εαδ αθαΰεΪζηβεαθ θα αθαδλΫζκνθ ηδμ ζηΫΰεμ ηπθ ζηκυθ, ηπθ ΰνηθαζηβλέπθ εαδ Ϊζζπθ δβηκζέπθ εηβλέπθ ΰδα θα ξλβζδηκπκδάζκνθ ηδμ δκεκτμ πκν νπκζηάλδααθ. (ΚεθΪζαδκ.3) 5) Δ τπαλιβ ιτζκν ζηδμ ζηΫΰεμ επδίείαδυθεηαδ εαδ απσ ηβ θλΪζβ ηκν Ρπηαέκν ζνΰεζβηδεκτ Λκνεαθκτ (εεηεζΫζηβεε ηκ 65 η.Υ.), κ κπκέκμ εέξε ζνθγΫζεδ ηκ επδεσ πκέβηα Δκθχιηνο Πφιεκνο (Pharsalia, X, ζηέξκδ 440 ε.ε. εαδ 486-505):«Βεησμ απσ ηα πζκέα, β θπηδΪ ειαπζυγβεε εαδ ζ‘ Ϊζζεμ πελδκξΫμ ηβμ πσζβμ εαδ ηδμ εαηΫεαοε εδ ανηΫμ.... Σα παλαγαζΪζζδα εηάλδα παλαδσγβεαθ ζηδμ θζσΰεμ˙ κ Ϊθεηκμ ενθσβζε ηδμ δνθΪηεδμ ηβμ εαηαζηλκθάμ˙ κδ θζσΰεμ... Ϋηλεξαθ επΪθπ ζηδμ ζηΫΰεμ ηε ηαξτηβηα ηεηεπλέηβ». Ώθκτ κδ θζσΰεμ Ϋηλεξαθ πΪθπ ζηδμ ζηΫΰεμ ηε ηαξτηβηα ηεηεπλέηβ, εέθαδ ίΫίαδκ σηδ ηκνζΪξδζηκθ ΰδα ηδμ ζηΫΰεμ ηπθ δβηκζέπθ εηβλέπθ εέξε ξλβζδηκπκδβγεέ ιτζκ, σππμ ζΫθε κ Λκνεαθσμ εδ κ νπαλξβΰσμ ηκν Καέζαλα. 6) Ο ζηπδεσμ θδζσζκθκμ Ϋθεεαμ, πκν επέζβμ εεηεζΫζηβεε ηκ 65η .Υ., πλκζδδκλέαεδ ζε 400.000 ηκθ αλδγησ ηπθ ησηπθ πκν εαηαζηλΪθβεαθ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα εαηΪ ηδμ επδξεδλάζεδμ ηκν Καέζαλα. (De Animi Tranquillitate, IX.5) 7) Ο Πζκτηαλξκμ ΰλΪθεδ (Καίζαξ, 49): «Ο Καέζαλαμ δδΫηαιε θα πνλπκζβγκτθ ηα θευλδα, αζζΪ β θπηδΪ, πκν ειαπζυγβεε πκζτ πελδζζσηελκ, εαηΫεαοε ηδμ ΜεΰΪζεμ ΐδίζδκγάεεμ.» 8) Ο Ώτζκμ ΓΫζζδκμ, ζνΰΰλαθΫαμ ηκν 2κν η.Υ. αδ. αθαθΫλεδ σηδ πελδζζσηελα απσ 700.000 ίδίζέα εαηαεΪβεαθ εαηΪ ηβ ζεβζαζέα ηβμ πσζβμ. (Αηηηθέο Νχθηεο, 7, 17.3) 9) Ο δζηκλδεσμ Αέπθ κ ΚΪζζδκμ (αλξΫμ 3κν η.Υ. αδ.) ειδζηκλυθηαμ ηα ΰεΰκθσηα ηκν Ώζειαθδλδθκτ ΠκζΫηκν, ΰλΪθεδ (Αέπθα ΚΪζζδκν, Ηζηνξία, 42.38) : «ΜεΰΪζκ ηΫλκμ ηβμ πσζβμ Ϋΰδθε παλαθΪζπηα ηκν πνλσμ εαδ, εεησμ ηπθ Ϊζζπθ, απκηεθλυγβεαθ κδ απκγάεαδ σπκν θνζΪζζκθηαθ ηα ίδίζέα, ΰδα ηα κπκέα ζΫΰεηαδ σηδ άηαθ αηΫηλβηα εαδ αθεεηέηβηα». 10) Δ Ϊπκοβ ππμ β ζΫιβ «απκγάεαδ» αθαθΫλεηαδ ζε ησπκ θτζαιβμ εηπκλενηΪηπθ εαδ ζδηβλυθ εαδ, ζνθεπυμ, δΫθ Ϋξεδ ζξΫζβ ηε ηβ ΐαζδζδεά ΐδίζδκγάεβ εέθαδ ζαθγαζηΫθβ, δδσηδ δτκ αδυθεμ θπλέηελα, κ Ώζειαθδλδθσμ δαηλσμ Γαζβθσμ ξλβζδηκπκδεέ ανηάθ αελδίυμ ηβ ζΫιβ, «απκγάεαδ» ΰδα θα αθαθελγεέ ζηκνμ «ξυλκνμ απκγάεενζβμ ίδίζέπθ ηβμ ΐαζδζδεάμ ΐδίζδκγάεβμ» (Comm. in. Hipp. Epidem., 3, 17 a 606-7). Σκ εεέηεθκ ηκν Γαζβθκτ δδενελδθέαεδ ζαθυμ σηδ «απκγάεαδ» ξαλαεηβλέακθηαθ κδ ξυλκδ απκγάεενζβμ ίδίζέπθ πκν αθάεαθ ζηδμ ΐδίζδκγάεεμ.
11) Ο παΰαθδζηάμ δζηκλδκΰλΪθκμ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ ΰλΪθεδ (XXII, 16,13) ΰδα ηκθ «δδα πνλσμ αθαθδζησ ηδαμ αθεεηέηβηβμ ίδίζδκγάεβμ 700.000 ησηπθ, σηαθ κζσεζβλβ β πσζβ εαηαζηλΪθβεε εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηκν Ώζειαθδλδθκτ ΠκζΫηκν, πκν Ϋζαίε ξυλα επέ δδεηαηκλέαμ Εκνζέκν Καέζαλκμ» 12) Ο ΰεπΰλΪθκμ ηλΪίπθ, πκν Ϋαβζε ζηβθ ΏζειΪθδλεδα ηΫζζελα Ϋηβ (24-20 π.Υ.) εαδ άηαθ απσ ηκνμ πλυηκνμ πκν ηβθ επδζεΫθγβεαθ ηεηΪ ηκθ πσζεηκ, εΪθεδ ηβθ εαζτηελβ ζεπηκηελά πελδΰλαθά ηβμ αλξαέαμ πσζβμ πκν δδαγΫηκνηε ζάηελα: ηδζΪεδ ΰδα ηκ ζδηΪθδ, ηκνμ θακτμ, ηκ γΫαηλκ, ηκ Μκνζεέκ, αζζΪ ΰδα ηβ ΐδίζδκγάεβ δεθ ζΫεδ ηέπκηα, δεθ αθαθΫλεδ εαθ ηκ σθκηΪ ηβμ. Γδαηέ; Πλκθαθυμ, δδσηδ ανηά εέξε εαεέ εαδ κ ηλΪίπθαμ δεθ αθΫθελε ηέπκηα ΰδ‘ ανηάθ εαδ ηκθ αθαθδζησ ηβμ ηκ 48 π.Υ. 13) Σκ 215 η.Υ. κ παΰαθδζηάμ ανηκελΪηκλαμ ΚαλαεΪζζαμ πελδΫεκοε ηκ πκζσ ηβμ επδξκλάΰβζβμ ηκν Μκνζεέκν, εαηάλΰβζε ηκ εκθδτζδκ πκν δδεηέγεηκ ΰδα ηβ ζηΫΰαζβ εαδ ηβ ζέηδζβ ηπθ ηεζυθ ηκν εαδ δδΫηαιε ηβθ απΫζαζβ σζπθ ηπθ αζζκδαπυθ ηεζυθ ηκν (Δλπδδαθσμ, 4, 8, 9 εαδ Αέπθ ΚΪζζδκμ, 77, 22-23). 14) Σκ 265 η.Υ., κ παΰαθδζηάμ ανηκελΪηκλαμ Γαζζβδθσμ εεζηλΪηενζε εθαθηέκθ ηκν Ϋπαλξκν ηβμ Ώδΰτπηκν, κ κπκέκμ εέξε ανηκαθαεβλνξηεέ ανηκελΪηκλαμ (ΒνζΫίδκν, Δθθι. Ηζη., 7, 21-32). 15) Σκ 272 η.Υ., κ παΰαθδζηάμ ανηκελΪηκλαμ Ώνλβζδαθσμ επδηΫγβεε αεσηβ ηδα θκλΪ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα˙ ζηκθ ηκηΫα ηκν ΐλκνξεέκν, σπκν ίλδζεσηαθ ηκ Μκνζεέκ, β αθηέζηαζβ εαηΪ ηπθ Ρπηαέπθ άηαθ ησζκ δζξνλά, υζηε πλκεζάγβεαθ ηεΰΪζεμ εαηαζηλκθΫμ, ει αδηέαμ ηπθ κπκέπθ πκζζΪ ηΫζβ ηκν Μκνζεέκν εΰεαηΫζεδοαθ ηβ ξυλα. (Scriptores Historiae Augustae, Ώνλβζδαθσμ, 32˙ εαδ Firmus 3˙ εαδ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ, XXII, 16,15) 16) Μεηαιτ ηκν 297 εαδ 298 η.Υ. κ παΰαθδζηάμ ανηκελΪηκλαμ Αδκεζβηδαθσμ εαηΫθγαζε ζηβθ πσζβ εαδ δδΫηαιε ηκ ζθαΰδαζησ πκζζυθ ηεζυθ ηβμ πθενηαηδεάμ εκδθσηβηαμ. ΠκζζΪ ίδίζέα, ενλέπμ σζα εέξαθ ζξΫζβ ηε αζξβηεέα, ζνΰεεθηλυγβεαθ ζε εεθηλδεΪ ζβηεέα ηβμ πσζβμ εαδ εΪβεαθ.(ΕπΪθθβ ΜαζΪζα, Υξνλνγξαθία 3089˙ κνέδαμ, ζάηηα Γηνθιεηηαλφο˙ ΕπΪθθβμ Ώθηδκξεέαμ, Excert. Valesian, ζ. 834 (Migne,Patrologia Graeca, η. 77 = Muller, Frag. Hist. Graec., IV, 601) 17) ΚαηΪ ηκθ 4κ η.Υ. αδ., ηεΰΪζκ ηΫλκμ ηκν ΐλκνξεέκν εέξε άδβ εαηαζηλαθεέ. ππμ ζΫεδ κ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ (XX, 16,15) «β πσζβ απυζεζε ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηκν ΐλκνξεέκν». 18) Δ αλξαδσηελβ πελδΰλαθά ηβμ εαηαζηλκθάμ ηκν αλΪπεδκν εέθαδ απσ Ϋθαθ Υλδζηδαθσ ζσΰδκ, ηκθ πθλσθδκ, ηδηζκθκλκτηεθβ Δπί ηεο θαηάιεςεο ηνπ εξάπεηνπ (Εελυθνηκν, Viris illustribus, 134), αζζΪ Ϋξεδ ξαγεέ. ΜεηΪ εέθαδ ηκν Ρκνθέθκν ΣνλΪθθδκν, εθσμ ζαηέθκν Υλδζηδαθκτ πκν Ϋαβζε πκζζΪ ξλσθδα ζηβθ ΏζειΪθδλεδα. Έθηαζε εεεέ ηκ 372 η.Υ. Αεθ εέθαδ ζέΰκνλκ αθ άηαθ παλυθ ζηβθ εαηαζηλκθά ηκν αλΪπεδκν, αζζΪ άηαθ ζέΰκνλα ζηβθ πσζβ εεεέθκ ηκθ εαδλσ. Ώλΰσηελα ηεηΫθλαζε ζηα ζαηδθδεΪ ηβθ Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία ηκν ΒνζΫίδκν, πλκζγΫηκθηαμ ζε ανηάθ δτκ δδεΪ ηκν ίδίζέα, ηκ 10 κ εαδ ηκ 11κ. ηκ 11κ πελδΰλΪθεδ ηα ΰεΰκθσηα ηβμ εαηΪζβοβμ ηκν αλΪπεδκν ζεπηκηελυμ (11, 2, 22). Φαέθεηαδ θα ζνπΪηαδ ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηκν αλΪπεδκν, αζζΪ γεπλεέ ζαθυμ ηκνμ παΰαθδζηΫμ νπετγνθκνμ πκν νπκδατζδζαθ ηκθ ξλδζηδαθδεσ σξζκ. Ο πελΪηβμ ξκζαζηδεσμ, ηκθ 5κ αδυθα, ζηβθ Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία ηκν πελδΰλΪθεδ ηε πελδζζσηελεμ ζεπηκηΫλεδεμ ηκ ΰεΰκθσμ, αθαΰθπλέαεδ σηδ β εαηαζηλκθά δδεηΪξγβ απσ ηκθ ΏνηκελΪηκλα, σηδ ηκ εηάλδκ εαηεζηλΪθβ εαδ αλΰσηελα ηεηεηλΪπβ ζε εεεζβζέα (5, 16). Οδ πελδΰλαθΫμ ηκν πασηεθκν (7, 15) εαδ ηκν Θεκδυλβηκν (5, 22) αθαθΫλκνθ ηβθ εαηαζηλκθά ηκν εηβλέκν εαδ κ Θεκδυλβηκμ ΰλΪθεδ σηδ ηκ ιτζδθα αΰΪζηαηα ηκν αλΪπβ εΪβεαθ. ΠΫλαθ ανηυθ, νπΪλξκνθ εαδ κδ πελδΰλαθΫμ απσ ΠαΰαθδζηΫμ, σππμ κ ΒνθΪπδκμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ, κ κπκέκμ πελδΫΰλαοε ηκ ΰεΰκθσμ ζηκθ Βίνη Φηινζφθσλ, Αληψληνο, κ κπκέκμ, πλκηκτ πεγΪθεδ ηκ 390 η.Υ., εέξε πλκθβηετζεδ – Ϋηζδ ζΫεδ κ ΒνθΪπδκμ – σηδ σζκδ κδ εγθδεκέ θακέ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ γα εαηαζηλΫθκθηαθ. Δ δδάΰβζβ ηκν ΒνθΪπδκν εέθαδ ΰεηΪηβ εδλπθέα εαδ ζαλεαζησ ΰδα ηκθ παηλδΪλξβ Θεσθδζκ εαδ ηκνμ κπαδκτμ ηκν, εαγυμ πελδΰλΪθεδ ηβθ εαηΪζβοβ ηκν θακτ πμ ηΪξβ ξπλέμ αθηέπαζκ. Σκ παλΪιεθκ ηε σζεμ ηδμ πελδΰλαθΫμ εέθαδ σηδ εαθΫθαμ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ εΪθεδ ηβθ παλαηδελά αθαθκλΪ ΰδα ίδίζδκγάεβ ά ΰδα ίδίζέα. Ώεσηβ εδ κ ΒνθΪπδκμ, πκν άηαθ ζσΰδκμ, ηε ηα αδξηβλΪ αθηδξλδζηδαθδεΪ ηκν αδζγάηαηα, παλαηΫθεδ ζδππβζσμ ζ‘ ανησ ηκ αάηβηα. Ώθ εέξε αθηδζβθγεέ εΪπκδα ηεΰΪζβ απυζεδα ίδίζέπθ ει αδηέαμ ηβμ εαηαζηλκθάμ ηκν αλΪπεδκν, εέθαδ πδγαθσθ σηδ δε γα ζδππκτζε, αζζΪ γα ηκ αθΫθελε, ΰδα θα εαηβΰκλάζεδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Βθθκεέηαδ σηδ δεθ νπΪλξεδ β πελέπηπζβ κ ΒνθΪπδκμ θα Ϋΰλαοε ΰδα εΪοδηκ ίδίζέ-
πθ, αζζΪ κδ ηεηαΰεθΫζηελκδ Υλδζηδαθκέ αθηδΰλαθεέμ θα παλΫζεδοαθ ηκ ζβηεέκ ανησ απσ θηλκπά. Οδ Ϊθγλππκδ εεεέθπθ ηπθ επκξυθ δεθ θηλΫπκθηαθ ΰδα ηΫηκδα ΰεΰκθσηα. Άζζπζηε κδ Υλδζηδαθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ ζνθεξυμ αθαθΫλκνθ ξλδζηδαθδεΫμ ίδαδσηβηεμ (εαδ ζνξθΪ ηδμ ηεΰαζκπκδκτθ, πδζηετκθηαμ ππμ Ϋηζδ δκιΪακνθ ηκνμ άλπεμ ηπθ δζηκλδυθ ηκνμ). Αεθ γα δέζηαααθ θα αθαθΫλκνθ ηέα αεσηα. Σκθ 6κ αδυθα Ϋξκνηε ηβθ ηαληνλέα ηκν παΰαθδζηά Ώηηπθέκν, κ κπκέκμ σξδ ησθκ αθαθΫλεδ ηβθ «ηεΰΪζβ ίδίζδκγάεβ» ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ, αζζΪ σηδ επέ ηπθ βηελυθ ηκν νπάλξαθ 40 αθηέΰλαθα ηπθ Ώθαζνηδευθ ηκν ΏλδζηκηΫζβ εαδ 2 αθηέΰλαθα ηπθ Καηβΰκλδυθ ηκν. 19) Ο ΐέεηπλ Nourisson επδηεζβηάμ ηβμ Αβηαλξδαεάμ ίδίζδκγάεβμ Ώζειαθδλεέαμ ζε δδΪζειά ηκν ζηδμ 3 Μαληέκν ηκν 1893 εέπε σηδ «ηεηΪ ηβθ Ϊζπζβ ηκν αλαπεέκν απσ ηκθ Θεσθδζκ, β ίδίζδκγάεβ ζεβζαηάγβεε ηεγκδδεΪ εαδ ηα ίδίζέα ζηΪζγβεαθ ζηβθ Ρυηβ εαδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ , σπκν κ Θεκδσζδκμ κ ΐ‘ εαηαΰέθκθηαθ θα εαηαληέζεδ ηεΰΪζβ ζνζζκΰά ίδίζέπθ» (bull. Ste Khed Geogr. VII serie Νκ10 p. 562). 20) Ώνησ θαέθεηαδ θα ζνηθπθεέ ηε ηβθ πελδΰλαθά ηκν ΒνθΪπδκν, κ κπκέκμ ΰλΪθεδ σηδ κ Θεσθδζκμ εαδ κδ κπαδκέ ηκν «εαηΫζηλεοαθ κζκζξελυμ ηκ θασ εαδ ηΪξκθηαθ ηεηαιτ ηκνμ ΰδα ηα ζΪθνλα πκν απκεσηδζαθ απσ ηβ ζεβζαζέα ηβμ πελδκνζέαμ ηκν» (ΜκνζηαθΪ Βζ Ώηπαθηέ, Ζ αξραία βηβιηνζήθε ηεο Αιεμάλδξεηαο, εεδ. ηέζβ, ζ. 184). Βθσζκθ κ θασμ άηαθ πΫηλδθκμ, γα άηαθ δτζεκζκ ηανησξλκθα θα εαέΰεηαδ εαδ κδ κπαδκέ ηκν Θεσθδζκδ θα ηκθ ζεβζαηκτθ. ΒπκηΫθπμ, αθ ζνθΫίβζαθ εαδ ηα δτκ πλΪΰηαηα, πλυηα ηκθ ζεβζΪηβζαθ εαδ τζηελα ηκθ Ϋεαοαθ. Άζζπζηε, κ θασμ εαηαζηλΪθβεε κζκζξελυμ ηΫξλδ ηα γεηΫζδα, πλΪΰηα πκν δεθ ΰέθεηαδ ηε εηπλβζησ αζζΪ ηε ΰελΫηδζηα. Οδ Υλδζηδαθκέ ζκδπσθ, εέηε εαηΫζηλεοαθ δδα θπηδΪμ εέηε δδα ΰελεηέζηαηκμ ηκ αλΪπεδκ, πλδθ ηκθ εαηαζηλΫοκνθ, ζεβζΪηβζαθ ηκνμ γβζανλκτμ ηκν. Ο ΒνθΪπδκμ ΰλΪθεδ επέ ζΫιεδ: «Μσθκ ηκ πΪηπηα ηκν θακτ δεθ πάλαθ». Άζζπζηε, κ θασμ εαηαζηλΪθβεε κζκζξελυμ ηΫξλδ ηα γεηΫζδα, πλΪΰηα πκν δεθ ΰέθεηαδ ηε εηπλβζησ αζζΪ ηε ΰελΫηδζηα. Ο ΒνθΪπδκμ σηπμ ιεεαγαλέαεδ ηα πλΪΰηαηα εαδ ΰλΪθεδ επέ ζΫιεδ (Βίνη θηινζφθσλ θαη ζνθηζηψλ, 472): «εαηεδΪθδζαθ (θαηειπκήλαλην) ηκ θασ ηκν αλΪπεδκν», εαδ δεθ αθαθΫλεδ πκνγεθΪ εηπλβζησ ηκν θακτ. Άλα δεθ νπάλιε πνλεαΰδΪ ζηκ αλΪπεδκ, β κπκέα θα εΪοεδ ηα ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ. Άλα ηα ίδίζέα δεθ εΪβεαθ (αθκτ δεθ νπάλιε πνλεαΰδΪ), αζζΪ ζνζάγβεαθ. Οδ Υλδζηδαθκέ ζκδπσθ, εέηε εαηΫζηλεοαθ δδα θπηδΪμ (πλΪΰηα απέγαθκ) εέηε δδα εαηεδΪθδζβμ (ηκ πδγαθσηελκ) ηκ αλΪπεδκ, πλδθ ηκθ εαηαζηλΫοκνθ, ζεβζΪηβζαθ ηκνμ γβζανλκτμ ηκν. Αβζαδά πάλαθ ηα ίδίζέα πκν νπάλξαθ ζηδμ ίδίζδκγάεεμ ηκν, εθυ αθηέγεηα, ηα ιτζδθα αΰΪζηαηα εΪβεαθ εαδ ηα πΫηλδθα αΰΪζηαηα ζνθεηλέίβζαθ. 21) Σκ ελυηβηα πκν ηέγεηαδ εθ ηΫζεδ εέθαδ: αεσηβ εδ αθ σθηπμ Ϋεαοαθ ηβ ίδίζδκγάεβ ηκν αλΪπεδκν, εέξαθ ζεκπσ κδ Υλδζηδαθκέ πκν εαηΫζαίαθ εαδ εαηεδΪθδζαθ ηκ αλΪπεδκ θα εΪοκνθ ηα ίδίζέα; Πυμ ηπκλκτηε θα εέηαζηε ζέΰκνλκδ σηδ πλΪΰηαηδ εέξαθ; 22) Πλδθ ηβθ κζκεζβλπηδεά εαηαζηλκθά ηκν αλΪπεδκν ηκ εηέλδκ εέξε δβπγεέ ΰδα πλυηβ θκλΪ απσ ηκθ ΏληΫηδκ, Ϋπαλξκ Ώδΰτπηκν, ηε πλκηλκπά ηκν Ώλεδαθκτ επδζεσπκν ΏζειΪθδλεδαμ Γευλΰδκν, πελέ ηκ 360 η.Υ. (πελΪηβ, Δθθι. Ηζη., 3, 3). ΜεηΪ ηκ θσθκ ηκν Γευλΰδκν απσ ηκνμ εγθδεκτμ επέ ίαζδζεέαμ Εκνζδαθκτ, κ Εκνζδαθσμ ΰλΪθεδ ζηκθ Βεδέεδκ, θΫκ Ϋπαλξκ ηβμ Ώδΰτπηκν εαδ αβηΪ θα ηεηαθελγεέ β ηεΰΪζβ δδδπηδεά ίδίζδκγάεβ ηκν Γεπλΰέκν ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ. Αεθ απκεζεέεηαδ εαηΪ ηβθ πλυηβ δάπζβ ηκν αλΪπεδκν, εθσζκθ ανηά Ϋΰδθε ηε πλκηλκπά ηκν Γευλΰδκν, κ αλεδαθσμ επέζεκπκμ θα πάλε ηα ίδίζέα πκν νπάλξαθ ζηκ θασ ΰδα ηβθ δδδπηδεά ηκν ίδίζδκγάεβ. Ο Εκνζδαθσμ άιελε σηδ κ Γευλΰδκμ εέξε δδδπηδεά ίδίζδκγάεβ, εαγσηδ ΰθπλέακθηαθ απσ παζδΪ ηεηαιτ ηκνμ εαδ ζηβθ θεσηβηΪ ηκν εέξε δδαίΪζεδ ηα ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ ανηάμ. Αεθ απκεζεέεηαδ δβζαδά κ Εκνζδαθσμ θα αθαθΫλεηαδ απζυμ ζηβθ ίδίζδκγάεβ πκν ηεζΫηβζε θΫκμ, ξπλέμ θα πλσζγεζε ζε ανηάθ ηέπκηε κ Γευλΰδκμ. Χζησζκ, κ Εκνζδαθσμ ΰλΪθεδ 6 ηάθεμ αλΰσηελα ζε εΪπκδκθ Πκλθτλδκ ππμ β ζνζζκΰά ηκν Γευλΰδκν άηαθ «πκζτ ηεΰΪζβ εαδ πζάλβμ εαδ πελδεέξε θδζκζσθκνμ εΪγε ζξκζάμ εαδ πκζζκτμ δζηκλδεκτμ». Αβζαδά ηα ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν Γευλΰδκν άηαθ πελδζζσηελα απσ ανηΪ πκν κ Εκνζδαθσμ πελέηεθε ά πκν γνησηαθ ππμ εέξε. ΠλΪΰηα πκν εθδζξτεδ ηβθ πδγαθσηβηα θα πάλε απσ ηκ αλΪπεδκ ηα ίδίζέα κ Γευλΰδκμ. 23) Ώεσηβ εαδ β ηαληνλέα ηκν Υλδζηδαθκτ δζηκλδεκτ Ολσζδκν (Historiae adversus paganus 6, 15, 32), κ κπκέκμ επδζεΫθηβεε ηβθ ΏζειΪθδλεδα ηκ 415 η.Υ. δε ζνθδζηΪ απσδεδιβ σηδ β ίδίζδκγάεβ ηκν αλΪπεδκν εαηαζηλΪθβεε ά εΪβεε. Να ηδ ζΫεδ κ Ολσζδκμ: «ζηδμ ηΫλεμ ηαμ, ηπκλκτηε ίΫίαδα θα δκτηε θακτμ πκν δδΫγεηαθ εΪπκηε ίδίζδκγάεεμ, αζζΪ σξδ εαδ ηδμ έδδεμ ηδμ ίδίζδκγάεεμ, αθκτ ανηΫμ ηδμ Ϋξκνθ εεεεθυζεδ εΪπκδκδ απσ εηΪμ. Καδ επ‘ ανηκτ δε ξπλεέ αηθδίκζέα». Πλσεεδηαδ ΰδα ηέα αεσηβ ξαλαεηβλδζηδεά δδαζηλΫίζπζβ εεδηΫθπθ ηπθ ξλδζηδαθυθ δζηκλδευθ ηκν 4κν-5κν αδ. Ο Ολσζδκμ δεθ ζΫεδ σηδ «εΪπκδκδ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ» Ϋεαοαθ ά
εαηΫζηλεοαθ ηα ίδίζέα ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν αλΪπεδκν. Ώθηέγεηα, ζΫεδ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ «εεεΫθπζαθ ηδμ ίδίζδκγάεεμ». Βεεεθυθπ ζβηαέθεδ αδεδΪαπ. ΏδεδΪαπ δεθ ζβηαέθεδ εαέΰπ. Μπκλεέ θα ζβηαέθεδ απζυμ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ πάλαθ ηα ίδίζέα πκν νπάλξαθ ζηκ αλΪπεδκ εαδ ηα κδεεδκπκδάγβεαθ. Ώνησ ηαδλδΪαεδ πκζτ πελδζζσηελκ ηε ηβ ηαληνλέα ηκν παΰαθδζηά ΒνθΪπδκν, σηδ κδ Υλδζηδαθκέ ζεβζΪηβζαθ ηκ αλΪπεδκ. ε νπκοέεμ πλΫπεδ θα ηαμ ίΪζεδ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ εθυ κ Ολσζδκμ, ηκ 417, ΰλΪθεδ σηδ εέδε θακτμ ηε ίδίζδκ-γάεεμ δέξπμ ίδίζέα, δβζαδά ηβ ΰελεηδζηΫθκνμ θακτμ, κ ΒνθΪπδκμ, πκν πΫγαθε ηκ 414, ΰλΪθεδ σηδ ηκ αλΪπεδκ εαηεδαθέζηβεε. Αβζαδά κ Ϋθαμ ηδζΪ ΰδα ηβ ΰελεηδζηΫθκ θασ, εθυ κ Ϊζζκμ ΰδα ΰελεηδζηΫθκ, εδ ανησ – αθκτ δε ΰέθεηαδ θα εαηαζηλΪθβεε εαδ θα ηβθ εαηαζηλΪθβεε ηκ αλΪπεδκ – ηαμ εΪθεδ θ‘ αθαλπηδυηαζηε αθ εαδ κδ δνκ δζηκλδκΰλΪθκδ αθαθΫλκθηαδ ζηκ αλΪπεδκ εαδ ζηβ ίδίζδκγάεβ πκν νπκηέγεηαδ σηδ νπάλξε εεεέ ά αθ αθαθΫλκθηαδ ζε δδαθκλεηδεκτμ θακτμ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, β εεεΫθπζβ ηπθ ίδίζέπθ δεθ ζβηαέθεδ εΪοδησ ηκνμ˙ εδ εθσζκθ εαθΫθαμ δζηκλδεσμ, Υλδζηδαθσμ ά Βγθδεσμ, δεθ αθαθΫλεδ κτηε νπκθκεέ εΪοδηκ ίδίζδκγάεβμ, εθσζκθ ηανησξλκθα ησζκδ πκζζκέ αθΫθελαθ ζηδμ δζηκλέεμ ηκνμ ηβθ εαηαζηλκθά ηκν θακτ ηκν αλΪπεδκν δέξπμ θα εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα εηπλβζησ, εέθαδ Ϊιδκ απκλέαμ, ΰδα πκδκ ζσΰκ γα Ϋπλεπε β ηαληνλέα ηκν Ολσζδκν θα ζνθδζηΪ ηέα (εαδ ηκθαδδεά) απσδεδιβ πελέ εηπλβζηκτ ηπθ ίδίζέπθ. 24) Βπέζβμ, νπΪλξεδ εαδ β εεδκξά ηβμ εαηαζηλκθάμ ηβμ ίδίζδκγάεβμ νπσ ηκνμ Άλαίεμ σππμ αθαθΫλεδ κ Ϊλαίαμ δαηλσμ ΏηπθηΫζ Λαηέθ πκν επδζεΫθηβεε ηβθ Ώέΰνπηκ ηκθ 12κ αδυθα. νηπΫλαζηα: Ώεσηβ εδ αθ κδ Υλδζηδαθκέ Ϋεαοαθ, εζεεηηΫθα ά σξδ, ηβθ ίδίζδκγάεβ ηκν αλΪπεδκν, σΰεκν 42.000 ησηπθ, κδ Βγθδεκέ Ϋεαοαθ ά εαηΫζηλεοαθ – Ϊζζκηε εζεεηηΫθα εδ Ϊζζκηε Ϊγεζα – ηβ ΐαζδζδεά ΐδίζδκγάεβ εαδ ηβ ίδίζδκγάεβ ηκν Μκνζεέκν, εαέΰκθηαμ 700.000 + 400.000, 1,1 εεαηκηητλδα ησηκνμ ίδίζέπθ, αθ κδ αλδγηκέ πκν δέθκνθ κδ Βγθδεκέ δζηκλδκΰλΪθκδ εέθαδ αζβγεέμ. Πλσεεδηαδ δβζαδά ΰδα 26πζΪζδκ πκζσ αθαθδζηΫθπθ ίδίζέπθ εθ ζξΫζεδ πλκμ ηα ίδίζέα πκν νπκηέγεηαδ ππμ αθΪθδζαθ κδ Υλδζηδαθκέ. Καθεέμ δζηκλδεσμ, Παΰαθδζηάμ ά Υλδζηδαθσμ, δεθ αθαθΫλεδ σηδ ΰδα ηβθ απυζεδα 1.100.000 ησηπθ ηκν Μκνζεέκν εαδ ηβμ ΐαζδζδεάμ ΐδίζδκγάεβμ ενγτθκθηαδ κδ Υλδζηδαθκέ, πλΪΰηα απκζτηπμ ζπζησ, αθκτ κδ εαηαζηλκθΫμ ανηΫμ ζνθΫίβζαθ αδυθεμ πλκηκτ επδελαηάζκνθ κδ Υλδζηδαθκέ. τηθπθα ηε ηκνμ.. κλγκζκΰδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, ίΫίαδα, κδ 42.000 αθαθδζηΫθκδ ησηκδ απκηεζκτθ ηβθ «ηνμιενυηενδ ηαηαζηνμθή ηδξ ανπαζυηδηαξ», εθυ κδ εδεκζαπζΪζδκδ αθαθδζηΫθκδ απσ ηκνμ Βγθδεκτμ ησηκδ άηαθ «ηοπαία βεβμκυηα, θοπδνά ιεκ, αθθά δίπςξ ζδιακηζηή επίπηςζδ ζημκ πμθζηζζιυ ηαζ ημ πκεφια»! Εδκτ ηκ αλξαδκζαηλδεσ ξΪζδ. Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ ΏλξαδκζΪηλεμ ζεσπδηα ηανηέακνθ ηβθ «γνΰαηλδεά» ίδίζδκγβεβ ηκν ελΪπεδκν ηε ηδμ ηεΰΪζεμ ίδίζδκγάεεμ ηκν Μκνζεέκν εαδ ηβμ ΐαζδζδεάμ, υζηε θα επδλλέπηκνθ ζηκ Υλδζηδαθδζησ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ «ΐδίζδκγάεβμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ». ΏζζΪ ΰδαηέ, ηΫζκμ πΪθηπθ, Ϋξκνθ κδ πελδζζσηελκδ ησζβ ζδΰκνλδΪ επαθαζαηίΪθκθηαμ ζνθεξυμ σηδ «β ΐδίζδκγάεβ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ εΪβεε απσ ηκθ παηλδΪλξβ Θεσθδζκ»; Δ δζηκλέα ανηά πλπηκεδπυγβεε απσ ηκθ Γεέηπκθ ηκθ 18κ αδυθα εαδ Ϋεηκηε επαθαζαηίΪθεηαδ εέηε απσ ηκνμ αθεζεέμ εέηε απσ ηκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ, δέξπμ ηβθ παλαηδελά δδΪγεζβ θα ειεηΪζκνθ πελδζζσηελκ ηκ αάηβηα ανησ. ΏζζΪ ζηκ εΪηπ-εΪηπ, κ Γέίίπθ δεθ εέπε σηδ ηα ίδίζέα εαηαζηλΪθβεαθ. Βέπε «the valuable library of Alexandria was pillaged or destroyed» (The decline and fall of the Roman Empire, Collier Books, N.Y., N.Y., vol II, p. 119). Άζζκ ζεβζαζέα εαδ Ϊζζκ εαηαζηλκθά. ΛΪγκμ εέθαδ εαδ β ζεβζαζέα, αζζΪ ηκνζΪξδζηκθ εέθαδ οενδΫμ σηδ ξΪγβεε β ΰθυζβ ειαδηέαμ ηβμ εαηαζηλκθάμ ηκν αλΪπεδκν.
21. "Οδ Υλδζηδαθκέ αθΪθδζαθ ζξεδσθ σζβ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ΰλαηηαηεέα. Σκ 99% ανηάμ εΪβεε ζηδμ θζσΰεμ ηπθ Υλδζηδαθυθ. ,ηδ απΫηεδθε δδεζυγβ ενλέπμ ηΫζπ ηπθ ΏλΪίπθ".
ΏΠΏΝΣΔΔ: ΛΫθε ππμ Ϋξκνηε ησζα ζέΰα αλξαέα Ϋλΰα ζσΰπ ηπθ εαηαζηλκθυθ πκν νπΫζηβζαθ απσ ηκνμ εαζσΰελκνμ εαδ ηκνμ ΏνηκελΪηκλεμ. Ξεξθκτθ σηπμ ππμ 21a 1) κδ ετλδκδ αθηδΰλαθεέμ αλξαέπθ Ϋλΰπθ άηαθ κδ ξλδζηδαθκέ εαζσΰελκδ κδ κπκέκδ δεθ αθηΫΰλαθαθ ησθκ σ,ηδ αλξαέκ εέξε κηκδσηβηεμ ηε ηβθ ξλδζηδαθδεά δδδαζεαζέα, αζζΪ εαδ Ϊζζα Ϋλΰα, σππμ ηπθ Κνθδευθ, ηκν Εκνζδαθκτ, ηβμ απθκτμ, ηκν ΠδθδΪλκν, ηκν Οηάλκν, ηκν ΚΪηκνζκν, ηκν ΕΪηίζδξκν, ηκν Πζπηέθκν, ηκν Πκλθτλδκν, ηβθ Θενγνλία ά ηβθ Παιαηηλή αλζνινγία ηε ηα ησζα εαδ ησζα ελπηδεΪ ά αεσηβ εαδ κηκθνζκθδζδεΪ επδΰλΪηηαηα, ά ηκθ ΏλδζηκθΪθβ. Ώθ Ϋεαθαθ ζκΰκελδζέα εαηΪ ηπθ ηβ ξλδζηδαθδευθ Ϋλΰπθ, ησηε πυμ Ϋξκνηε αεσηβ δδαγΫζδηα ηα ζνΰΰλΪηηαηα ηπθ παλαπΪθπ πλκζυππθ; «Άθβζαθ θα ξαγεέ σ,ηδ δεθ ηκνμ εινπβλεηκτζε (...). ΒιαθΪθδζαθ εΪγε έξθκμ ίΫίβζβμ ΰδ‘ ανηκτμ δδδαζεαζέαμ θδζκζσθπθ ηε απσοεδμ Ϊελπμ αθηέγεηεμ ά αζνηίέίαζηεμ ηε ηδμ δδεΫμ ηκνμ», ΰλΪθεδ κ Γαπιφο(η. 37). Ώθ κδ Υλδζηδαθκέ Ϋεαδΰαθ σ,ηδ άηαθ αθηέγεηκ ά αζνηίέίαζηκ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ, ησηε ηα ίδίζέα π.ξ. ηκν ΠζΪηπθα εαδ ηκν ΏλδζηκηΫζβ πκν ηδζκτθ ΰδα αδυθδκ ζτηπαθ γα Ϋπλεπε θα ηα εέξαθ εΪοεδ εαδ ανηΪ. ΏζζΪ ηα Ϊθβζαθ, πκδκμ ιΫλεδ ΰδαηέ. «Ώπσ ηα Υ Ϋλΰα ηκν δεέθα ηλαΰπδκτ Ϋξκνηε ησθκ ηα Τ», ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. «Άλα θηαέθ κδ Υλδζηδαθκέ». Αβζαδά κδ Υλδζηδαθκέ Ϋεαοαθ Υ ηλαΰπδέεμ ηκν Ώδζξτζκν, αζζΪ ηδμ νπσζκδπεμ ηδμ ζνπάγβεαθ εαδ ηδμ Ϊθβζαθ! Ώθ αθηδπαγκτζαθ ηκθ Ώδζξτζκ (ΒδδδεΪ ηκθ Ώδζξτζκ, πκν εέθαδ ενζαίΫζηαηκμ πλκμ ηκνμ «γεκτμ»), ηκ ζκΰδεσ εέθαδ σηδ γα Ϋεαδΰαθ σζα ηα Ϋλΰα ηκν. Άλα δεθ θηαέθ ανηκέ πκν ξΪγβεαθ ηα νπσζκδπα. ΏζζΪ, σζκθ αθκλΪ ηβ ζνηίκζά ηπθ εαζσΰελπθ ζηβθ δδΪζπζβ ηπθ αλξαέπθ ζνΰΰλαηηΪηπθ, κδ αθηδξλδζηδαθκέ ΠαΰαθδζηΫμ εέηε γα δεξηκτθ σηδ κδ εαζσΰελκδ δδΫζπζαθ ηα αλξαέα Ϋλΰα εέηε γα δεξηκτθ σηδ νπάλξαθ αθηδΰλαθεέμ επέ πζβλπηά ζηβ Υλδζηδαθκζτθβ, κδ κπκέκδ αθηΫΰλαοαθ ηα Ϋλΰα πκν δδαγΫηκνηε ζάηελα. Βέηε β δδΪζπζβ απκδκγεέ ζηκνμ εαζσΰελκνμ εαδ ηα ηκθαζηάλδα εέηε απκδκγεέ ζηκνμ πζκτζδκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ ΏνηκελΪηκλεμ, κδ κπκέκδ πζάλπθαθ ηκνμ επαΰΰεζηαηέεμ αθηδΰλαθεέμ, κδ ΠαΰαθδζηΫμ εέθαδ νπκξλεπηΫθκδ θα κηκζκΰάζκνθ ππμ ανηΪ ηα αλξαέα Ϋλΰα, πκν κδ έδδκδ ζάηελα δδαίΪακνθ, δδαζυγβεαθ ξΪλβ ζε Υλδζηδαθκτμ. 2) ηκ ΐναΪθηδκ δΫξγβεε πκζζΫμ εδζίκζΫμ εαδ νπΫζηβ πκζζΫμ εαηαζηλκθΫμ, ηεηαιτ Ϊζζπθ εαδ ηβθ Ϊζπζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ηκ 1204 ά ηδμ δνκ αζυζεδμ ηβ Θεζζαζκθέεβμ, εαηΪ ηδμ κπκέεμ ξΪγβεαθ πκζζΪ ξεδλσΰλαθα. Παλαδεέΰηαηκμ ξΪλβ κ ΜΫΰαμ Φυηδκμ (9κμ αδ.) ζηβθ Μνλδσίδίζκ αθαθΫλεδ πζάγκμ Ϋλΰπθ πκν νπάλξαθ ζηβθ επκξά ηκν, αζζΪ εαηαζηλΪθβεαθ εαηΪ ηδμ ζνηθκλΫμ πκν Ϋπζβιαθ ηκ ΐναΪθηδκ, εαδ ζάηελα Ϋξκνηε ησθκ ηκνμ ηέηζκνμ απσ ανηΪ. Ή πΪζδ, κ εαγκζδεσμ εαλδδθΪζδκμ Εζέδπλκμ ηκθ Εκτζδκ ηκν 1453 αθΫθελε ζηκθ ΠΪπα σηδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ αελδίυμ πλδθ ηβθ Άζπζβ, νπάλξαθ 120.000 ησηκδ, κδ κπκέκδ εαηαζηλΪθβεαθ (Κ. Παπαλβΰσπκνζκν, Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, 1885, επαθΫεδ. εεδ. ΚΪεηκμ, 1992, η. 15,1). ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ πσζκδ ησηκδ νπάλξαθ ηβθ επκξά ηβμ αεηά ηκν ΐνααθηέκν. Βέθαδ ζνθεπυμ ΰδα ΰΫζδα κδ θεκπαΰαθδζηδεκέ δζξνλδζηκέ ππμ εαηΪ ηκθ Μεζαέπθα δεθ νπάλξαθ πΪθπ απσ 600 ησηκδ ζε σζβ ηβθ Βνλυπβ. Πκδκθ θκηέακνθ σηδ εκλκρδετκνθ; Ο Αανζσμ (η. 37) ΰλΪθεδ: «κ πκζτμ Φυηδκμ ... Ϋΰλαθε Ϋθα ίδίζέκ ηε ηκ σθκηα «Μνλδσίδίζκμ». ‘ ανησ εαηΫΰλαοε ηα Ϋλΰα 280 αλξαέπθ ζνΰΰλαθΫπθ (..) Σα πλπησηνπα Ϋλΰα ηπθ ζνΰΰλαθΫπθ ανηυθ νπάλξαθ αεσηβ ζηβθ επκξά ηκν. άηελα δεθ νπΪλξκνθ πδα. ΚαηεζηλΪθβζαθ, γα ζΫΰαηε, απσ αθγλυπκνμ πκν σθεδζαθ θα ιΫλκνθ ηβθ αιέα ηκνμ εαδ έζπμ θα ηκνμ εέξε αθαηεγεέ εαδ β δδαθτζαιά ηκνμ», νπκθκυθηαμ ηκνμ εαζσΰβλκνμ. Καγσζκν δε ζεΫθηεηαδ κ αλγκΰλΪθκμ ηκν Αανζκτ ηδμ εαηαζηλκθΫμ ηκν 1204 εαδ ηκν 1453 ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ά ηδμ δτκ αζυζεδμ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ απσ Άλαίεμ εαδ Νκληαθδκτμ ηκθ 10 κ εαδ 12κ αδυθα αθηέζηκδξα, ά Ϊζζεμ παλσηκδεμ επδδλκηΫμ. αθ θα ηβθ ζνθΫίβζαθ πκηΫ ΰδ‘ ανησθ, εαδ ζνθεπυμ ηβθ ενγτθβ ΰδα ηβθ απυζεδα εΪπκδπθ Ϋλΰπθ ηβθ λέξθεδ ζηκνμ ηκθαξκτμ, ξπλέμ εαηηδΪ δετηελβ ζεΫοβ! Βπδζηβηκθδεά β ΫλενθΪ ηκνμ! ππμ ζΫεδ κ Λαηέθκμ Γκδεθλεέδκμ ΐδζζαλδκνέθκμ ζηβ δδάΰβζά ηκν, β Κπθζηαθηδθκτπκζβ εέξε εαεέ ηλεδμ θκλΫμ απσ ησηε πκν Ϋθηαζαθ εεεέ κδ ΦλΪΰεκδ εαδ «νπάλξαθ πελδζζσηελα εαηηΫθα ζπέηδα απσ σζα νπάλξαθ ζηδμ ηλεδμ πδκ ηεΰΪζεμ πσζεδμ ηκν ίαζδζεέκν ηβμ Γαζζέαμ» (§247). Βιαδηέαμ ηβμ ηλέηβμ ζηβ ζεδλΪ πνλεαΰδΪμ «β πσζβ εαδΰσηαθ σζβ εεεέθβ ηβ θτξηα εαδ ηβθ Ϊζζβ ηΫλα ηΫξλδ ηκ απσΰενηα». «Οδ εαηαζηλκθΫμ πκν πλκεζάγβεαθ άηαθ ηεΰΪζεμ εαδ ξπλέμ αηθδίκζέα, κδ αβηδΫμ ηπθ ίδίζδκγβευθ ζκίαλσηαηεμ. Γδα ηκθ δζηκλδεσ ηβμ ζκΰκηεξθέαμ, β πλυηβ ανηά Ϊζπζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ απκηεζεέ εαηαζηλκθά ηεΰαζτηελβ
απ‘ σ,ηδ β ΰθπζησηελβ Ϊζπζβ ηκν 1453. Σκ 1204 ηα ζπΪθδα εεέηεθα πκν αθαθΫλαηε ζηβθ πλκβΰκτηεθβ παλΪΰλαθκ αθαθέζηβεαθ, αθκτ δε ζνθαθηκτηε πδα ηκ παλαηδελσ έξθκμ ηκνμ απσ ηβθ επκξά πκν β Ϋδλα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ ηεηαθΫλγβεε εαδ πΪζδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ (1261). Ώθ δεθ εέξαθ ζνηίεέ ηα ΰεΰκθσηα ηκν 1204, ηα εεέηεθα εεεέθα εέθαδ πκζτ πδγαθσ θα εέξαθ ίλεδ ηκ δλσηκ ηκνμ πλκμ ηβ Ατζβ» (L.D. Reynolds εαδ N.G. Wilson, Αληηγξαθείο θαη θηιφινγνη, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 92). 3) ζηκ ΐναΪθηδκ, άδβ απσ ηκθ 4κ αδυθα επέ ΏνηκελΪηκλα Θεκδσζδκν ΐ', ζηβ ζξκζά πκν έδλνζε ανησμ, ξλβηαηκδκηβηΫθβ εαδ εζεΰξσηεθβ απσ ηκ ελΪηκμ, απσ ηδμ 31 Ϋδλεμ δδδαζεαζέαμ 10 πλκπλέακθηαθ ΰδα ηβθ εζζβθδεά θδζκζκΰέα, δζΪλδγηεμ ΰδα ηβθ ζαηδθδεά, 5 ΰδα ηβθ εζζβθδεά λβηκλδεά εαδ 3 ΰδα ηβθ ζαηδθδεά. Βπέζβμ δδλτγβεε εαδ ηέα Ϋδλα θδζκζκθέαμ. Ο ΐζ. ΡαζζδΪμ (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. ΐ‘, ζ. 69) ίλέζεεδ αζηεέα ηβθ Ϊπκοβ σηδ εζζβθκπκδεέηαδ β Ώνηκελαηκλέα ηε ηβθ επδελΪηβζβ ηπθ εζζβθδευθ εδλυθ επέ ηπθ ζαηδθδευθ. ΦνζδεΪ, ησθκ αζηεέκ δεθ εέθαδ, σηαθ ξλβζδηκπκδκτθηαδ ηα εζζβθδεΪ ζηβθ ελαηδεά εεπαέδενζβ εαδ ζηβ δδκέεβζβ. Γδα παλΪδεδΰηα, αθ ηα εσπδα ά β Ώζίαθέα θκηκγεηκτζε σηδ ζηκ ειάμ ηα ελαηδεΪ παθεπδζηάηδα γα άηαθ εαηΪ ηκ άηδζν εζζβθσθπθα εαδ εαηΪ ηκ άηδζβ ζζαίσθπθα ά αζίαθσθπθα, σηδ γα δδδΪζεκθηαθ β θεκεζζβθδεά θδζκζκΰέα πελδζζσηελκ απσ ηβθ ζζαίδεά ά ηβθ αζίαθδεά, εαδ σηδ κδ θσηκδ γα δβηκζδετκθηαθ σξδ ησθκ ζηα ζζαίδεΪ ά ηα αζίαθδεΪ αζζΪ εαδ ζηα εζζβθδεΪ, ησηε β Ϊπκοβ σηδ «β Ώζίαθέα ά ηα εσπδα ειεζζβθέακθηαδ» ησθκ αζηεία δε γα άηαθ. Βπέζβμ απσ ηβθ έδδα επκξά κ Εζέδπλκμ, ξλδζηδαθσμ ηβξαθδεσμ ζνθΫηαιε ηβθ πλυηβ ζνζζκΰά Ϋλΰπθ ηκν Ώλξδηάδβ, εθυ κ έδδκμ έδλνζε ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ξκζά Μβξαθδευθ, ζηβθ κπκέα ξλβζδηκπκδκτζε πμ εΰξεδλέδδα ηα Ϋλΰα ηκν Ώλξδηάδβ εαδ ηα ηνηρεία ηκν Βνεζεέδβ (ΐ. παθδΪΰκν-Ρ. παθδΪΰκν-Α. Σλανζκτ, Οη ζεηηθνί επηζηήκνλεο ηεο βπδαληηλήο επνρήο, εεδ. Ώέγλα, ζ. 40). νθεπυμ απσ ηβθ απαλξά άδβ κδ ΐνααθηδθκέ εθδδαθΫλγβεαθ θα ζνζζΫικνθ ηβθ θδζκζκΰέα ηπθ πλκβΰκτηεθπθ αδυθπθ, εαδ δεθ δζξτεδ σηδ εθδδαθΫλκθ Ϊλξδζαθ θα δεέξθκνθ αλΰσηελα. ΏζζΪ, αιέαεδ θα πΪηε ειάθηα ξλσθδα πέζπ, επέ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν «αθγΫζζβθα» ΚπθζηΪθηδκν ΐ‘, ζηκθ κπκέκ ιεδδΪθηλκπα κδ ΠαΰαθδζηΫμ θκληυθκνθ εαηβΰκλέεμ ΰδα «ΰεθκεηκθέα εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ». Με δνκ ζΫιεδμ, δέξπμ ηκ αάζκ ηκν ΚπθζηΪθηδκν ΐ‘, ζάηελα δε γα εέξε ηεέθεδ ηέπκηε απσ ηβθ αλξαέα εζζβθδεά ζκΰκηεξθέα. Βέεκζδ ξλσθδα ησθκ ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκν Μ. Κπθζηαθηέθκν, ηκ 357, «ζε Ϋθα ηεΰΪζκ ανηκελαηκλδεσ εΫθηλκ αθηδΰλαθάμ, κλΰαθπηΫθκ εαδ επδξκλβΰκτηεθκ απσ ηκ ελΪηκμ [ζβη.: απσ ηκθ «ΏθγΫζζβθα ΚπθζηΪθηδκ»!], ηδα κηΪδα εαζζδΰλΪθπθ ηεηΫΰλαθε ηα Ϋλΰα ηπθ Βζζάθπθ πκδβηυθ, θδζκζσθπθ, λβησλπθ, δζηκλδευθ, σξδ ησθκ ηπθ πδκ ηεΰΪζπθ, αζζΪ σζπθ εεεέθπθ πκν άηαθ αεσηα δνθαησ θα ίλεγκτθ ξεδλσΰλαθΪ ηκνμ. Γδαηέ εέθαδ ίΫίαδκ σηδ Ϋΰδθε ενλτηαηβ Ϋλενθα ΰδα θα ζνΰεεθηλπγκτθ ηα παζαδΪ ανηΪ ξεδλσΰλαθα, ΰδα ηα κπκέα κ Θεηέζηδκμ ζΫεδ εαγαλΪ σηδ άηαθ ζξεδσθ εαηαζηλαηηΫθα. Ήηαθ αεσηα, ζξεδσθ πΪθηκηε, εδζβηΪλδα, ηα πελδζζσηελα απσ πΪπνλκ: ηα ηεηΫΰλαοαθ, ηκ εαγΫθα έζπμ ζε πκζζΪ αθηέΰλαθα, ζε ευδδεεμ, ζνθάγπμ απσ πελΰαηβθά. Έηζδ, ζηβθ πσζβ πκν β παδδεέα εαδ κ πκζδηδζησμ ηβμ γα αεηδθκίκζκτζαθ ζηκθ ηεζαδπθδεσ εσζηκ, ζξβηαηέζηβεε ηδα ηελΪζηδα ζνζζκΰά ίδίζέπθ, σπκν πελδζνζζΫξηβεαθ β ζκΰκηεξθέα εαδ β ζεΫοβ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ, εθυ πάΰαδθαθ θα ειαθαθδζηκτθ [ζβη.: δβζαδά, υμ ησηε κδ ΠαΰαθδζηΫμ δεθ εθδδαθΫλγβεαθ θα αθηδΰλΪοκνθ ηα αλξαέα Ϋλΰα, εδ αθ δεθ ηκ Ϋεαθε ανησ κ «ηδζΫζζβθαμ» ΚπθζηΪθηδκμ, ανηΪ γα ξΪθκθηαθ κλδζηδεΪ!]. (...) Δ εζζβθδεά εζβλκθκηδΪ ζυγβεε ΰδα πλυηβ θκλΪ, αμ ηκ επαθαζΪίκνηε, ζηκ ανηκελαηκλδεσ εΫθηλκ αθηδΰλαθάμ πκν δδλτγβεε ζηα ηΫζα ηκν 4κν αδυθα: εεεέ κδ εαζζδΰλΪθκδ ηεηΫΰλαοαθ ζε πελΰαηβθκτμ ευδδεεμ σζα ηα αλξαέα Ϋλΰα πκν ηπσλεζαθ θα ζνΰεεθηλυζκνθ εαδ θα δδαίΪζκνθ ηε δνζεκζέα εαγυμ ηδμ πελδζζσηελεμ θκλΫμ άηαθ ΰλαηηΫθα πΪθπ ζε παζαδΪ εδζβηΪλδα απσ πΪπνλκ» (P. Lemerle, Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 57-59). Ο, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηλκηελσμ.. ηδζΫζζβθαμ (!) ΚπθζηΪθηδκμ ΐ‘ ειΫδκζε ζηδμ 24 Φείλκναλέκν 357 θσηκ (Θενδ. Κψδ. XIV, 1,1), κ κπκέκμ πλσζηααε: «(...) ηβθ δδαεεελδηΫθβ ηΪιβ ηπθ δεεκνλδυθ ηε εαθΫθα ηλσπκ θα ηβθ εαηαζαηίΪθεδ εΪπκδκμ γΫζβ πλυηβμ ηΪιεπμ αθ δεθ εέθαδ πδζηκπκδβηΫθκ σηδ δδαπλΫπεδ ζηβ ξλάζβ εαδ ζηβθ Ϊζεβζβ ηπθ εζενγελέπθ ζπκνδυθ [ζβη.: θδζκζκθέα, ΰλαηηαηδεά ε.ζπ.] εαδ σηδ εέθαδ εαζζδελΰβηΫθκμ ζηα ΰλΪηηαηα. (...) Καδ ΰδα θα ηβθ αλθβγκτηε ζηβ ζκΰκηεξθέα – πκν εέθαδ β επδθαθΫζηελβ απσ σζεμ ηδμ αλεηΫμ – ηδμ αθηαηκδίΫμ πκν ηβμ ηαδλδΪακνθ, β πλσθκδΪ ηαμ γα ηδηάζεδ πλκΪΰκθηαμ ζε επδθαθΫζηελκθ εεεέθκθ πκν ξΪλβ ζηδμ ζπκνδΫμ εαδ ζηβ δεδθσηβηα ηκν ζσΰκν ηκν γα θαθεέ Ϊιδκμ ηβμ πλυηβμ γΫζεπμ». ΏνηΪ δδΫηααε κ ΚπθζηΪθηδκμ ΐ‘, πκν «Ϊλξδζε δδπΰηκτμ εαηΪ Βζζάθπθ». 4) Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ιΫλκνθ ηδ ζΫθε εαδ ζνθεξυμ θΪζεκνθ εδ αθηδθΪζεκνθ, υζηε θα πεέζκνθ σηδ απσ ηβ ηδα εΪβεαθ σζα ηα ίδίζέα εδ απσ ηβθ Ϊζζβ Ϋξκνηε ησζεμ ξδζδΪδεμ αλξαέα Ϋλΰα. Έηζδ, δδαίΪακνηε «(..) επνλπκζάγβ, ηκ 724, β Οδεκνηεθδεά ξκζά σπκν ζηεΰαασηαθ β ηκθαδδεά αιδσζκΰβ ίδίζδκγάεβ ηβμ ΝΫαμ Ρυηβμ, ζηβθ κπκέα πλΫπεδ θα ίλέζεκθηαθ σζα ηα Ϋπμ ησηε ζπασηεθα ΒζζβθδεΪ ίδίζέα» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπεξ ηεο ησλ Διιήλσλ λφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, ζ. 167). Βεησμ ηκν σηδ β θευηελβ δζηκλδεά Ϋλενθα απκλλέπηεδ ηβθ
δζηκλέα ηκν εηπλβζηκτ απσ ηκθ εδεκθκηΪξκ ΛΫκθηα Γ‘ πμ πλκζπΪγεδα ζπέζπζάμ ηκν απσ ηκνμ εδεκθκζΪηλεμ (Πκζτ ζβηαθηδεσ ανησ: δεέξθεδ σηδ κδ εηπλβζηκέ ίδίζδκγβευθ άηαθ ηεηπηά πλΪιβ ζηα ηΪηδα ηπθ Ολγκδσιπθ εδεκθκζαηλυθ, εδ σξδ.. γεΪλεζηβ πλΪιβ, σππμ αΰπθδκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηαμ πεέζκνθ, εαδ ΰδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ κδ Ολγσδκικδ δζηκλδκΰλΪθκδ δδΫδκζαθ ηβ θάηβ), β Ϋηθαζβ πκν ει επέηβδεμ δέθεηαδ, «σζα ηα Ϋπμ ησηε ζπασηεθα ίδίζέα», εέθαδ οΫηηα, αθκτ εέθαδ παζέΰθπζηκ σηδ π.ξ. κ Φυηδκμ, ΠαηλδΪλξβμ εαδ... θνζδεΪ εΪηκδεκμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, αθαθΫλεδ ζηβ Μπξηφβηβιν Ϋθα εζΪξδζηκ ηηάηα ηπθ ίδίζέπθ.. ηα κπκέα, αθκτ σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ίλέζεκθηαθ σζα ζηβθ πνλπκζβγεέζα.. «Οδεκνηεθδεά ξκζά» (ΣΫηκδα ζξκζά δεθ νπάλξε επέ ΛΫκθηκμ Γ‘. Τπάλιε «Οδεκνηεθδεσθ Αδδαζεαζεέκθ» επέ Εκνζηδθδαθκτ, εαδ «Παθδδδαεηάλδκθ» επέ ΛΫκθηα Γ‘.), εέξαθ εαεέ Ϋθαθ αδυθα πλδθ. Θα Ϋΰδθε «αθΪζηαζβ ίδίζέπθ», αθκτ «σζα ηα Ϋπμ ησηε ζπασηεθα ΒζζβθδεΪ ίδίζέα» ίλέζεκθηαθ ζηβθ εαηηΫθβ ίδίζδκγάεβ. Σκ ΰθπζησ εζεεδθσ παλαητγδ πελέ «ηεζενηαέπθ ίδίζέπθ», πκν ζνθκοέαεδ σζκθ ηκθ παλαζκΰδζησ ηβμ Νεκεδδπζκζαηλδεάμ ζεΫοβμ, ΰδα αεσηβ ηδα θκλΪ επαθεεδδδσηεθκ. 5) Δ ηνπκΰλαθέα αθαεαζτθγβεε ηκ 1454 εαδ υμ ησηε β αθηδΰλαθά Ϋλΰπθ άηαθ επέπκθβ εαδ ξλκθκίσλα δδαδδεαζέα, ηε απκηΫζεζηα θα ΰέθεηαδ εΪπκηε «επδζκΰά» ηπθ Ϋλΰπθ πλκμ αθηδΰλαθά, αθΪζκΰα ηε ηβ ζπκνδαδσηβηΪ ηκνμ. Καδ ζηβθ εζζβθδζηδεά επκξά νπάλξε αθΪζκΰκ πλσίζβηα, εαδ άδβ απσ ησηε Ϋλΰα δδΪθκλπθ π.ξ. ηκν Αβησελδηκν ζπΪθδααθ αελδίυμ επεδδά κδ πελδζζσηελκδ αθηδΰλαθεέμ επδεεθηλυθκθηαθ ζηα ζβηαθηδεσηελα ζνΰΰλΪηαηα, σξδ εαηαθΪΰεβ ζσΰπ ζκΰκελδζέαμ, αζζΪ ζσΰπ Ϋζζεδοβμ ξλσθκν ΰδα ηβθ αθηδΰλαθά εαδ δδΪδκζβ ησζπθ πκζζυθ Ϋλΰπθ. Σκ Ϋλΰκ ηκν ΔλΪεζεδηκν εέξε ξαγεέ πλδθ ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά. ΏζζΪ αεσηβ εαδ ΰλαπηΪ Υλδζηδαθυθ π.ξ. ηκν ΠλκαδλΫζδκν (επέ Εκνζδαθκτ Ϋαβζε) Ϋξκνθ ξαγεέ. ΏθαθΫλεδ κ Πανζαθέαμ: «ηκ πκέβηα ανησ ηκν Δΰβζέθκν δεθ ηκ δδΪίαζα, ΰδαηέ εέξε εεζεέοεδ πλκ ηβμ επκξάμ ηκν» (9, 29, 2). Κδ αζζκτ, ΰδα ηκ Ϋλΰκ ηκν κλξκηεθέκν πκδβηά Υελζέα (πελ. 600 π.Υ.): «εέξε ιεξαζηεέ επέ ηπθ βηελυθ ηκν» (9, 38, 9). 6) Δ ίνααθηδθά επκξά εαζτπηεδ 11,5 αδυθεμ εαδ δε ηπκλεέ εαθεέμ θα ΰεθδεετεδ ηε αθκληά εΪπκδα πελδζηαηδεΪ ηπθ πλυηπθ 2 αδυθπθ, εαδ θα ζΫεδ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ εαηΫζηλεοαθ ηα αλξαέα ζνΰΰλΪηαηα. Ώθ κδ ΐνααθηδθκέ εέξαθ ει αλξάμ ζεκπσ θα εαηαζηλΫοκνθ ηα αλξαέα ζνΰΰλΪηαηα, αμ εέθαδ σζκδ ζέΰκνλκδ, ηΫζα ζηκνμ 11,5 αδυθεμ ζέΰκνλα γα ηκ πεητξαδθαθ. Βέξαθ σζκ ηκθ εαδλσ! 7) ππμ νπΪλξκνθ παθηκτ αελαέκδ εαδ ηεηλδκπαγεέμ, Ϋηζδ εαδ ζηκ Υλδζηδαθδζησ, ηπκλεέ θα νπάλξαθ εΪπκδκδ πκν δεθ άγεζαθ ηβθ εζζβθδεά παδδεέα, αζζΪ κδ πελδζζσηελκδ άηαθ ηεηλδκπαγεέμ εαδ ηβθ άγεζαθ, εαδ ΰδ' ανησ επΫαβζαθ ηα αλξαδκεζζβθδεΪ εεέηεθα. Αε ηπκλεέ ΰδα ηδμ πλΪιεδμ εθσμ ηδελκτ ηηάηαηκμ θα εαηβΰκλεέηαδ ηκ ζτθκζκ. 8) ΠκζζΪ αλξαέα ζνΰΰλΪηηαηα αθηδΰλΪθκθηαθ πΪθπ ζε πΪπνλκ, κ κπκέκμ εέθαδ ειαδλεηδεΪ εναέζγβηκ νζδεσ. ΒπδπζΫκθ, σηαθ κδ ΜκνζκνζηΪθκδ εαηΫζαίαθ ηβθ Ώέΰνπηκ, ηβθ ετλδα πλκηβγετηλδα ζε πΪπνλκ ξυλα, β Ϋζζεδοβ παπτλκν κδάΰβζε αθαπσθενεηα ζε ηεέπζβ ηβμ παλαΰπΰάμ αθηδΰλαθυθ. Ώθηέ παπτλκν ξλβζδηκπκδάγβεαθ επειελΰαζηΫθα δΫληαηα αυπθ, πκν άηαθ αθγεεηδεσηελα απσ ηκθ πΪπνλκ, αζζΪ πδκ αελδίΪ εαδ δτζεκζα ζηβθ επειελΰαζέα. Έηζδ ζκδπσθ, εθυ β παΰαθδζηδεά Ρυηβ εέξε ηβθ ενξΫλεδα θα δδαγΫηεδ θγβθΪ εαδ πκζζΪ ηΫζα αθηδΰλαθάμ, ανησ Ϋΰδθε δτζεκζκ ηεηΪ ηκθ 6κ αδυθα. 9) Δ ηεΰΪζβ Ϋζζεδοβ (ζσΰπ ηβμ εαηΪεηβζβμ ηβμ Ώδΰτπηκν εαδ ηπθ δδαλευθ εδζίκζυθ ζε εΪγε ηηάηα ηβμ Ρπηαθέαμ) παπτλπθ κδάΰβζε πκζζΫμ θκλΫμ ζηκ θαδθσηεθκ ηπθ ζεΰσηεθπθ παζέηοβζηπθ παπτλπθ: ηε εδδδεσ ηλσπκ ινθσηαθ β ηεζΪθβ ηκν εεδηΫθκν ζε Ϋθαθ πΪπνλκ εαδ ΰλαθσηαθ εΪηδ Ϊζζκ. Χζησζκ, ζηδμ πελδζζσηελεμ πελδπηυζεδμ, επεδδά ηκ ιτζδηκ δεθ άηαθ ηΫζεδκ, ηπκλκτθ θα δδαίαζηκτθ ηα αλξδεΪ εεέηεθα. ΠΪθηπμ, δεθ ηπκλκτθ θα εαηβΰκλβγκτθ κδ εαζσΰελκδ κτηε ΰδα ηβθ Ϋζζεδοβ αθηδΰλαθδευθ ηΫζπθ κτηε ππμ εζεεηηΫθα Ϋζίβθαθ αλξαέα ζνΰΰλΪηηαηα. ΠκζζΫμ θκλΫμ ζίάθκθηαθ εαδ ξλδζηδαθδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα, π.ξ. ζνΰΰλΪηηαηα ηκν Άΰδκν Γλβΰσλδκν ηκν Θεκζσΰκν ζίάθκθηαθ ξΪλβθ Ϊζζπθ ξλδζηδαθυθ ζνΰΰλαθΫπθ (H. Hunger, Ο θφζκνο ηνπ βπδαληηλνχ βηβιίνπ, εεδ. Καλδαηέηζαμ, ζ. 27). Ώθκτ, ζκδπσθ, ανησ ΰδθσηαθ εαδ ΰδα ξλδζηδαθδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα, ζνθεπΪΰεηαδ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ Ϋζίβθαθ ηα αλξαέα εεέηεθα επεδδά ηα ηδζκτζαθ, αζζΪ επεδδά δεθ εέξαθ αλεεηά ΰλαθδεά τζβ. ΒιΪζζκν, ηε ηβ θΫα ηεξθκζκΰέα ηπκλκτηε θα δδαίΪακνηε ηκνμ παζέηοβζηκνμ πΪπνλκνμ, κπσηε κνδΫθ πλσίζβηα. 10) Χζησζκ δεθ ηπκλκτηε θα πκτηε σηδ κδ ξλδζηδαθκέ αθηδΰλαθεέμ αδδαθκλκτζαθ ΰδα ηα αλξαέα αθηέΰλαθα. Σα παζαδσηελα ζπασηεθα αθηέΰλαθα αλξαέπθ ζνΰΰλαηηΪηπθ ξλκθκζκΰκτθηαδ ζηκθ 9κ αδυθα. ΠλΪΰηα πκν απκδεδεθτεδ σηδ – παλ‘ σζεμ ηδμ εαηαζηλκθΫμ, ηβθ Ϋζζεδοβ ξαληδεάμ τζβμ – νπάλξε εθδδαθΫλκθ ΰδα ηβ ζνθηάλβζά ηκνμ. Αβζαδά Ϋθα αλξαέκ αθηέΰλαθκ ηκν 9κν αδυθα δδαηβλάγβεε απσ ηκνμ Ρπηβκτμ επέ 6 αδυθεμ,
υμ ηκ 1453. ΐδίζέα δδαηβλβηΫθα επέ 600 ξλσθδα! Δ πελέκδκμ ηκν 7κν εαδ 8κν αδ. άηαθ ΰεηΪηβ εδζίκζΫμ εαδ β Ρπηαθέα εέξε πελδκλδζηεέ εδαθδεΪ πκζτ. Ώθηέΰλαθα απσ εεεέθβ ηβθ επκξά, αεσηβ εαδ ξλδζηδαθδεΪ, ίλέζεκνηε εζΪξδζηα. «ΠλΫπεδ θα πλκθνζαξηκτηε απσ δτκ ζΪγβ. Σκ πλυηκ γα άηαθ θα εαηβΰκλάζκνηε ΰδα ζεκηαδδζησ ηδα επκξά πκν έζπμ θΪθβεε θα αδδαθκλεέ ΰδα ηκ «δδαθπηδζησ» ησθκ εαδ ησθκ ΰδαηέ εέξε θα επδζτζεδ πδκ επεέΰκθηα πλκίζάηαηα˙ εαδ εαησλγπζε θα ηα επδζτζεδ. (...) Γδα ηβθ πελέκδκ πκν ειεηΪακνηε δεθ Ϋξκνηε, γα ζΫΰαηε, εαθΫθα εκζηδεσ ξεδλσΰλαθκ. νΰξλσθπμ σηπμ δεθ Ϋξκνηε παλΪ Ϋθαθ ειαδλεηδεΪ πελδκλδζηΫθκ αλδγησ γλβζεενηδευθ ξεδλκΰλΪθπθ. Σκ δετηελκ αηίζτθεδ ηκ πλυηκ εαδ ηαμ εΪθεδ επδθνζαεηδεσηελκνμ απΫθαηδ ζηβθ πλκεαηΪζβοβ σηδ ηα Ϋλΰα ηβμ εκζηδεάμ θδζκζκΰέαμ, δδδαέηελα εεεέθα ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ, άηαθ ηα ησθα πκν Ϋπαοαθ θα αθηδΰλΪθκθηαδ. Μπκλεέ πλαΰηαηδεΪ θα παλαηεζάγβεαθ, αζζΪ πΪθηπμ β ζηαηδζηδεά ηπθ ξεδλκΰλΪθπθ δεθ απκδεδεθτεδ εΪηδ ηΫηκδκ: ΰδαηέ εέθαδ απέγαθκ ηβθ έδδα επκξά θα ηβθ αθηΫΰλαοαθ εαγσζκν γλβζεενηδεΪ Ϋλΰα, απέγαθκ επέζβμ θα ηβθ αθηΫΰλαοαθ κτηε θκηδεΪ, δαηλδεΪ ά επδζηβηκθδεΪ Ϋλΰα – εαδ πζησζκ κτηε απσ ανηΪ ζυακθηαδ πελδζζσηελκ» (P. Lemerle, Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 72, 74). 11) ζκθ αθκλΪ ηα επδζηβηκθδεΪ ίδίζέα, σππμ ζνΰΰλΪηηαηα δζηκλέαμ ά ΰεπΰλαθέαμ, πκζζΪ εεέηεθα ξΪγβεαθ, ΰδαηέ άηαθ πεπαζαδπηΫθα. Δ αθηδΰλαθά ηβμ Γεπΰλαθέαμ ηκν ΒλαηκζγΫθβ γεπλκτθηαθ – δεδκηΫθπθ εαδ ηπθ πκζδηδευθ/κδεκθκηδευθ δνζξελδυθ – ξΪζδηκ ξλσθκν, ηβ ζηδΰηά πκν ηκ αθηέζηκδξκ Ϋλΰκ ηκν ηλΪίπθα άηαθ εαζζέηελκ. ΠλΪΰηαηδ, ηκ ηεζενηαέκ δδαζυαεηαδ ανηκτζδκ. Παλκηκέπμ, αλξαδσηελα λπηαέδεα δζηκλδεΪ ξλκθδεΪ δεθ ζυγβεαθ δδσηδ – εεησμ ηπθ Ϊζζπθ – δεθ θκδΪζηβεαθ θα ηα αθηδΰλΪοκνθ, επεδδά γεπλκτζαθ ππμ κδ ξλκθδεΪ επσηεθκδ δζηκλδκΰλΪθκδ άηαθ εαζζέηελκδ. Ώθηέζηκδξα, ΰδα Ϋλΰα θδζκζσθπθ ηλέηβμ ά ηΫηαληβμ δδαζκΰάμ, δεθ ΰδθσηαθ θα εθδδαθελγκτθ κδ αθηδΰλαθεέμ ηπθ ΜΫζπθ Υλσθπθ. Σβ ζηδΰηά πκν ζνΰΰλΪηηαηα θδζκζσθπθ σππμ κ ΔλΪεζεδηκμ, κ Αβησελδηκμ, κ Πτλλπθαμ, εέξαθ ξαγεέ αδυθεμ πλδθ, ζσΰπ αδδαθκλέαμ ηπθ εγθδευθ αθηδΰλαθΫπθ (ά ζσΰπ ζεκπδησηβηαμ ηπθ θδζκζκθκθΪΰπθ Βδδπζκζαηλυθ δελκθαθηυθ εαδ ηΪθηεπθ αζζΪ εαδ αθηέαβζπθ θδζκζκθδευθ ζξκζυθ), ηβ ζηδΰηά πκν ηα ίδίζέα ηπθ ζδΰσηελκ δδΪζβηπθ θδζσζκθπθ δεθ εέξαθ εαζτηελβ ηεηαξεέλδζβ απσ ηκνμ Βγθδεκτμ, δε γα πελέηεθε εαθεέμ απσ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ αθηδΰλαθεέμ ηέπκηα Ϊζζκ, παλΪ θα επδεεθηλπγεέ β αθηδΰλαθά ζηκνμ ζβηαθηδεσηελκνμ θδζκζσθκνμ. ,ηδ ΰδθσηαθ ζηβθ αλξαδσηβηα, ηκ έδδκ Ϋΰδθε εαδ ζηβθ ξλδζηδαθδεά επκξά. 12) Ώεσηβ εαδ ΰδα ηβθ εαηΪ ηκ Μεζαέπθα ίΪλίαλβ εδ αδλεηδεά Ατζβ, εθ πκζζκέμ δεθ δζξτεδ εδεσθα πκν Ϋξκνηε σζκθ αθκλΪ ηβθ ζνηπελδθκλΪ πλκμ ηα πλκξλδζηδαθδεΪ ίδίζέα. ΒζΪξδζηεμ θκλΫμ εΪβεαθ ζνΰΰλΪηαηα. ΏνηΪ πκν εαδΰσηαθ άηαθ ζνθάγπμ αλαίδεΪ εαδ δκνδαρεΪ ίδίζέα (Σαζηκτδ) εαδ σξδ ηα αλξαέα εζζβθδεΪ εαδ ζαηδθδεΪ. Γδα παλΪδεδΰηα, κ Λκνδκίέεκμ IX Ϋεαοε δκνδαρεΪ ίδίζέα, αθκτ πλυηα κ πΪπαμ αθαγεηΪηδζε ηκ Σαζηκτδ, επεδδά ανησ πελδΫΰλαθε ηκθ Εβζκτ πμ εκδθσ εΰεζβηαηέα. Χζησζκ ηΫηκδεμ πλΪιεδμ παλΫηεδθαθ β ειαέλεζβ (Henri-Jean Martin, The History and Power of Writing, Univ. of Chicago: 1994., p. 173). Δ ΕελΪ ΒιΫηαζβ ηβμ Εζπαθέαμ ηκθ 16κ αδυθα Ϋεαοε πζάγκμ δκνδαρευθ εδ αλαίδευθ ίδίζέπθ (Henri-Jean Martin, The History and Power of Writing, Univ. of Chicago: 1994., p. 270), αζζΪ σξδ αλξαέα εζζβθδεΪ – ανηΪ δδαηβλάγβεαθ, εαδ Ϊζζπζηε κδ αλαίδεΫμ ηεηαθλΪζεδμ εζζβθδευθ Ϋλΰπθ εέξαθ ηεηαθελγεέ ζηα ζαηδθδεΪ πκζτ πδκ πλδθ (ηκθ 13κ –14κ αδ.). Ώιδκζβηεέπηκ εέθαδ σηδ β ΰθπζηά ζέζηα ηπθ απαΰκλενηΫθπθ ίδίζέπθ ηβμ Παπδεάμ Βεεζβζέαμ, ηκ πελέθβηκ Index, πκν πλπηκειεδσγβ ζηδμ 24/3/1524, δεθ απαΰκλετεδ ηβθ αθΪΰθπζβ αλξαέπθ εεδηΫθπθ, αζζΪ ησθκ «αδλεηδευθ», εαδ ηΪζδζηα ζΫεδ – ηκ εεέηεθκ ηκν Index – ππμ β αθΪΰθπζβ ηπθ Βζζβθδευθ εαδ Λαηέθπθ ζνΰΰλαθΫπθ ΰέθεηαδ αθεεηά ειαδηέαμ ηβμ εκηοσηβηαμ εαδ εαγαλσηβηαμ ηβμ ΰζυζζαμ ηκνμ (Henri-Jean Martin, The History and Power of Writing, Univ. of Chicago: 1994., p. 269). 13) ηβ Ατζβ, β ΰθυζβ ηπθ αλξαέπθ ζνΰΰλαθΫπθ ξΪγβεε ζσΰπ ηπθ αζζεπΪζζβζπθ επδδλκηυθ ηπθ ίαλίΪλπθ˙ ηπθ ΐαθδΪζπθ ζηβ ΐΑ Ώθλδεά, σπκν έδλνζαθ ίαζέζεδκ ηκ 429 – κ Εκνζηδθδαθσμ απεζενγΫλπζε Ϋθαθ αδυθα αλΰσηελα ηβθ πελδκξά – ηπθ ΐέεδθΰε ζηβθ Ώΰΰζέα (787) εαδ ηβθ Γαζζέα (840-911), ηπθ Οτΰΰλπθ ζηβ Γαζζέα (ηΫζβ 9κν αδ.), ηπθ Νκληαθδυθ ηκθ 9κ εαδ 10κ αδ. ζηβθ ΐ.Α. Βνλυπβ. Σκ 390 πελέπκν, κδ ΓαζΪηεμ Ϋεαοαθ ηα αλξεέα ηπθ λπηαρευθ θσηπθ.Σκ 867, ΰδα παλΪδεδΰηα, κδ Ααθκέ επΫδλαηαθ ηβθ ίσλεδα Ώΰΰζέα εαδ β Τσλεβ εαηαζηλΪθβεε ηααέ ηε ηα ίδίζέα εθυ κδ ζσΰδκδ εαδ κδ δελεέμ ζθΪξηβεαθ ά Ϋθνΰαθ. ΚΪγε παλσηκδα επδδλκηά ίαλίΪλπθ ζε πλυβθ ηηάηαηα ηβμ δνηδεάμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ επΫθελε πκζδηδζηδεά κπδζγκδλσηδζβ. Χμ απκηΫζεζηα ηπθ επδδλκηυθ, κδ πσζεδμ ηέελαδθαθ ζε ηΫΰεγκμ, β κδεκθκηέα εαηΫλλενζε, εαδ ζνθαεσζκνγα ηκ εεπαδδενηδεσ ζτζηβηα ηβμ Ανηδεάμ Βνλυπβμ, πκν ίαζδασηαθ ζηβθ ενηΪλεδα εαδ ηβ ζηαγελσηβηα, εαηΫλλενζε.
14) Ώθηέζηκδξα ΰδα ηβ Ρπηαθέα, ηδμ εζΪξδζηεμ θκλΫμ πκν εΪβεαθ ζνΰΰλΪηηαηα, ανηΪ άηαθ ζνΰΰλΪηηαηα αδλεηδευθ. ΜελδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα ηκν Άλεδκν εαδ ηα ζνΰΰλΪηηαηα ηπθ ΒδεκθκηΪξπθ. Χζησζκ, β ενλδσηελβ αδηέα ηβμ ειαθΪθδζβμ ηπθ Ϋλΰπθ ηκν Άλεδκν ά ηπθ ΒδεκθκηΪξπθ άηαθ σηδ εαθεέμ δεθ ηα αθηΫΰλαθε (Τπάλξαθ επαΰΰεζηαηέεμ, επέ πζβλπηά αθηδΰλαθεέμ.) εδ Ϋηζδ ανηΪ ξΪθκθηαθ ηε ηβθ θγκλΪ πκν πλκεαζκτζε κ ξλσθκμ. ΚΪθκθηαμ ηδα ζτΰελδζβ ίζΫπκνηε, ππμ εθυ ηα παΰαθδζηδεΪ αθηδξλδζηδαθδεΪ Ϋλΰα ηκν Εκνζδαθκτ δδαζυγβεαθ – αεσηβ εαδ επδζηκζΫμ ηκν νπΪλξκνθ ζάηελα – ξΪγβεαθ ηα αδλεηδεΪ ίδίζέα ησθκ. Οδ ΐνααθηδθκέ, δβζαδά, εέξαθ επέΰθπζβ ηβμ δδΪελδζβμ ηεηαιτ παΰαθδζηδευθ εαδ αδλεηδευθ ά ηαΰδευθ ζνΰΰλαηΪηπθ. Σα πλυηα ηα δδΫζπααθ, ηα δετηελα ηα Ϊθβθαθ θα ξαγκτθ. ΒιΪζζκν, εθυ νπΪλξκνθ ανηκελαηκλδεΪ Ϋδδεηα πκν απαΰκλετκνθ ηδμ γνζέεμ, δεθ νπΪλξεδ εΪπκδκ Ϋδδεηκ πκν θα πλκζηΪαεδ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ αλξαέαμ ζκΰκηεξθέαμ. Οτηε εδ ηκ εΪοδηκ κλδζηΫθπθ αλεδαθδευθ ζνΰΰλαηηΪηπθ απκηεζεέ εΪπκδα «κλγσδκιβ δελΪ ειΫηαζβ»: εέθαδ απζυμ ζηκ πθετηα ηβμ επκξάμ, ηε ηκ εΪοδηκ Γλαθυθ απσ ηκθ Αδκεζβηδαθσ, ηδμ εικλέεμ ηπθ Ολγκδσιπθ απσ αλεδαθκτμ ανηκελΪηκλεμ εαδ ηβθ ξαλΪ ηκν Εκνζδαθκτ πκν ηα ζνΰΰλΪηηαηα ηκν Βπέεκνλκν ηα εαηΫζηλεοαθ κδ γεκέ. 15) Αεθ νπάλξε πΪθηα – ειαδλκνηΫθπθ ηπθ δδαζβησηελπθ αλξαέπθ ζνΰΰλαθΫπθ – β ζνθαέζγβζβ σηδ εΪγε ηδ εέθαδ κππζδάπκηε πκζτηδηκ. Καδ ζηβθ επκξά ηαμ, πκζζΫμ ηβζεκπηδεΫμ ζεδλΫμ, ενλέπμ ηπθ πλυηπθ ξλσθπθ ηβμ εζζβθδεάμ ηβζεσλαζβμ ξΪγβεαθ, δδσηδ απζκτζηαηα εαθεέμ δε ζεΫθηβεε θα ηδμ ίδθηεκζεκπάζεδ˙ εαθεέμ δε ζεΫθηβεε ππμ κ,ηδδάπκηε αθηδΰλαθσηαθ εαδ ζπασηαθ – αεσηβ εδ αθ ζηδμ ηΫλεμ ηκν άηαθ ηδελάμ αιέαμ – άηαθ εαζσ ΰδα ηκθ πκζδηδζησ. ΠκζζΪ λεηπΫηδεα εαδ ζηνλθΫδεα ηλαΰκτδδα βξκΰλαθάγβεαθ ζηδμ αλξΫμ ηκν εδεκζηκτ αδυθα ηε ηβ ηΫγκδκ ηκν εελδκτ, εαδ κδ αλξδεΫμ βξκΰλαθάζεδμ αθΫγβεαθ θα εαηαζηλαθκτθ, απζυμ δδσηδ δεθ ζεΫθηβεε εαθεέμ σηδ ηεηΪ απσ 80 ά 100 ξλσθδα γα άηαθ πκζτηδηεμ. Αεθ ηπκλκτηε θα πκτηε σηδ άηαθ εζεεηηΫθβ β απυζεδα. Σκ έδδκ ζνθΫίβ ηε αλξαέα ζνΰΰλΪηηαηα ηλέηβμ ά ηΫηαληβμ δδαζκΰάμ. 16) ΏθαλπηΪηαδ εαθεέμ πυμ ΰέθεηαδ κδ ΐνααθηδθκέ θα εαηεδέπεαθ ηβθ εζζβθδεά παδδεέα, εαδ ηανησξλκθα ζηα ζξκζδεΪ ηαγάηαηΪ ηκνμ (θδζκζκΰδεΪ ηαγάηαηα ηκν Γνηθαζέκν-Λνεεέκν) θα πελδζαηίΪθκθηαθ β ηεζΫηβ αλξαέπθ ηλαΰπδδυθ (π.ξ. Πέξζεο, Πξνκεζέαο Γεζκψηεο εαδ Δπηά επί Θήβαο ηκν Ώδζξτζκν, Αίαο, Ζιέθηξα εαδ Οηδίπνπο Σχξαλλνο, ηκν κθκεζά, Δθάβε, Οξέζηεο εαδ Φνίληζζεο ηκν Βνλδπέδβ) εαγυμ επέζβμ εαδ επηπδέεμ ηκν ΏλδζηκθΪθβ (Πινχηνο, Νεθέιεο, Βάηξαρνη), απκζπΪζηαηα απσ ηκθ Δζέκδκ, ηκθ Πέθδαλκ, ηκθ Θεσελδηκ, δδΪζκΰκδ ηκν Λκνεδαθκτ, ζσΰκδ ηκν ΑβηκζγΫθβ εαδ ηκν ΕζκελΪηβ, κλδζηΫθκδ δδΪζκΰκδ ηκν ΠζΪηπθα, εεέηεθα ηκν Ξεθκθυθηα εαδ Ϊζζπθ (Θ.Μαλεσπκνζκν, ην ζρνιείν κε ραξηί θαη θαιακάξη, εεδ. Καζεδδκζεσπδκ, ζ. 25-26); «Αεθ Ϋξκνηε εαθΫθα ζσΰκ θα πδζηετκνηε σηδ β εεπαέδενζβ εθσμ θεαλκτ Έζζβθα ηκν 5κν αδυθα δδΫθελε λδαδεΪ απσ ηβθ εεπαέδενζβ εθσμ θΫκν ηκν 2κν αδυθα» (P. Lemerle, Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 50). Σκ θεκπαΰαθδζηδεσ επδξεέλβηα, σηδ ηΪξα κδ ΐνααθηδθκέ θηαέθε ΰδα ηα ησζα ζέΰα ηλαΰδευθ πκδβηυθ πκν Ϋξκνηε ζάηελα δεθ ειβΰεέ πυμ ΰέθεηαδ κδ ΐνααθηδθκέ θα εαηΫζηλεθαθ ηδμ ηλαΰπδέεμ αθκτ ηδμ δέδαζεαθ ζηα ζξκζεέα ηκνμ; Πυμ ΰέθεηαδ κ ηβλκμ θα απκεαζεέηαδ «κ Πκδβηάμ»; 17) «ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, Ϋθαμ απσ ηκνμ ενλδσηελκνμ ζσΰκνμ πκν πλκεΪζεζαθ ηβθ απυζεδα εζαζδευθ εεδηΫθπθ άηαθ ξπλέμ αηθδίκζέα σηδ πελδζζσηελκδ Υλδζηδαθκέ δεθ Ϋδεδξθαθ εθδδαθΫλκθ θα ηα δδαίΪζκνθ, εαδ Ϋηζδ ηα εεέηεθα ανηΪ δεθ πκζζαπζαζδΪακθηαθ ηε θΫα αθηέΰλαθα αλεεηΪ ΰδα θα ειαζθαζδζηεέ β επδίέπζά ηκνμ ζε ηδα επκξά πκζΫηπθ εαδ εαηαζηλκθυθ» (L.D. Reynolds εαδ N.G. Wilson,Αληηγξαθείο θαη θηιφινγνη, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 66). Οτηε σηπμ ηα ΰλαπηΪ ηδελσηελπθ θδζκζσθπθ εέξαθ δδαθκλεηδεά ηεηαξεέλδζβ απσ ηκνμ πκζνγερζηΫμ κτηε εέθαδ ζκΰδεσ θα δεξηκτηε σηδ κ ΠζΪηπθ αθηΫΰλαθε ά πλκΫηλεπε θα αθηδΰλΪθκνθ ηκθ Αβησελδηκ ά σηδ κ Εκνζδαθσμ πλκΫηλεπε θα αθηδΰλΪθκνθ ηκθ Βπέεκνλκ. Μσθκ σζκδ θδζσζκθκδ εέξαθ κπαδκτμ, δβζαδά ησθκ κδ ΰθπζησηελκδ απσ ηδμ ηεΰΪζεμ ζξκζΫμ, εέξαθ ηβ ίείαδσηβηα σηδ ηα Ϋλΰα ηκνμ γα αθηδΰλΪθκθηαδ. Έζηπ, σηπμ: ηκ ζνηπΫλαζηα εέθαδ σηδ, εαθεέμ δεθ ηπκλεέ θα εαηβΰκλεέ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, σηδ Ϋεαοαθ ηα αλξαέα ίδίζέα. Άζζκ πλΪΰηα β αδδαθκλέα – ΰδα ηβθ κπκέα Ϋξκνηε ζκίαλκτμ ζσΰκνμ θα αηθδίΪζζκνηε – εδ Ϊζζκ β απσπεδλα εαηαζηλκθάμ. πκδκμ ζνΰξΫεδ ηκ πλυηκ ηε ηκ δετηελκ, δεθ ιΫλεδ ηδ ζΫεδ. ΤπΪλξεδ ηδα Ϊζζβ ειάΰβζβ πκν δέθεηαδ ΰδα ηκθ αθηδΰλαθδεσ αάζκ ηπθ Υλδζηδαθυθ: επεδδά άγεζαθ θα πλκζεζετζκνθ ηκνμ ηκλθπηΫθκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ αθαΰεαζηΫθκδ θα Ϋλγκνθ ζε επαθά ηε ηβθ πλκξλδζηδαθδεά ζκΰκηεξθέα, υζηε θα ηπκλκτθ θα ζναβηΪθ ζε θδζκζκθδεσ επέπεδκ, ξλβζδηκπκδυθηαμ θδζκζκθδεκτμ σλκνμ, ηε ηκνμ ηκλθπηΫθκνμ Βγθδεκτμ. Γδ‘ ανησ Ϋπλεπε θα ηεζεηκτθ εαδ Ϊλα θα αθηδΰλΪθκνθ ηβθ πλκξλδζηδαθδεά εζζβθδεά ζκΰκηεξθέα εαδ θδζκζκθέα. Δ ειάΰβζβ ανηά πλκζπαγεέ θα απκδεέιεδ σηδ «κδ Υλδζηδαθκέ δεθ αθηΫΰλαθαθ ηα αλξαέα εζζβθδεΪ εεέηεθα απσ δδεσ ηκνμ εθδδαθΫλκθ ΰδ‘ ανηΪ, αζζΪ ΰδα ζσΰκνμ πλκζβζνηδζηκτ». Πλκετπηεδ σηπμ ηκ ειάμ ελυηβηα: Έζηπ σηδ Ϋΰδθε Ϋηζδ, ζτηθπθα ηε ηβθ ειάΰβζβ
ανηά. Γδαηέ ησηε, σηαθ εέξαθ εεξλδζηδαθδζηεέ πζΫκθ σζκδ κδ ηκλθπηΫθκδ ΒδδπζκζΪηλεμ, ζ.ξ. ηκθ 9κ, ηκθ 10κ, ηκθ 11κ, ηκθ 12κ, ηκθ 13κ, ηκθ 14κ αδ., σηαθ σζκδ κδ ηκλθπηΫθκδ άηαθ Υλδζηδαθκέ, κδ Υλδζηδαθκέ ζνθΫξδααθ θα αθηδΰλΪθκνθ ηα αλξαέα εζζβθδεΪ εεέηεθα; Θα άηαθ ΰεζκέκ θα δζξνλδζηεέ εαθεέμ «απσ ζνθάγεδα». νθεπυμ δεθ άηαθ ησθκ ζσΰπ ηβμ πλκζΫζενζβμ ηβ Υλδζηδαθυθ, αζζΪ εαδ ζσΰπ ηβμ Ϋηθνηβμ αΰΪπβμ ηπθ Ολγσδκιπθ Ρπηβυθ ΰδα ηα Ϋλΰα ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ πλκΰσθπθ ηκνμ, πκν ηα αλξαέα ζνΰΰλΪηηαηα αθηδΰλΪθκθηαθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. 18) «Αεθ νπΪλξεδ εαηέα ίΪζδηβ ηαληνλέα σηδ ΰδθσηαθ ζκΰκελδζέα. Δ πελέθβηβ δάζπζβ ηκν κνηαθδζηά ΠΫηλκν Ώζενκθέκν (Petrus Alcyonius, 1468-1527), σηδ κδ εεεζβζδαζηδεΫμ αλξΫμ πλκεΪζεζαθ ηβθ πνλπσζβζβ ηπθ εεδηΫθπθ ηπθ εδδπζκζαηλδευθ πκδβηυθ, δεθ επδίείαδυθεηαδ απσ εαηδΪ πβΰά. Σα Ϋλΰα ηπθ πκζνΪλδγηπθ ζνΰΰλαθΫπθ πκν αθαθΫλεδ ηδζυθηαμ ΰδα ηκ γΫηα ανησ εέξαθ πδγαθσηαηα ξαγεέ απσ Ϊζζεμ αδηέεμ άδβ ζηα ηΫζβ ηπθ εκηεδθυθ Ώδυθπθ. (...) Ώπσ ηβθ Ϊζζβ, δεθ Ϋξεδ υμ ηυλα επδζβηαθγεέ κτηε ηέα πελέπηπζβ β Βεεζβζέα θα Ϋξεδ πΪλεδ παλσηκδα ηΫηλα εθαθηέκθ εΪπκδκν εζαζζδεκτ εεδηΫθκν» (L.D. Reynolds εαδ N.G. Wilson, Αληηγξαθείο θαη θηιφινγνη, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 68, 69). Πκζζκέ εαηβΰσλβζαθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, σηδ αθΪθδζε ηα πλκξλδζηδαθδεΪ ίδίζέα, «δέξπμ θα ζΪίκνθ νπσοβ ηκνμ σηδ κδ ξλδζηδαθκέ δεθ άηαθ κδ ησθκδ κτηε εαθ κδ πλαΰηαηδεκέ νπετγνθκδ ΰδ‘ ανηά ηβθ εαηαζηλκθά εαδ σηδ πκζζκέ απσ ανηκτμ δδαηβλκτζαθ ηβθ αΰΪπβ ΰδα ηβθ εδδπζκζαηλδεά παδδεέα πκν ηκνμ εέξε δδαπκηέζεδ ζηα ζξκζδεΪ ηκνμ ξλσθδα» (P. Lemerle, Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 46). 19) ΣΫζκμ θα ζβηεδυζκνηε σηδ, σππμ δζξνλέαεηαδ κ ζνΰΰλαθΫαμ ηπθ Ο ηαμηθφο αγψλαο ζηνλ αξραίν ειιεληθφ θφζκν εαδ Σα αίηηα ηνπ πεινπνλλεζηαθνχ πνιέκνπ, «ηβθ εζζβθκλπηαρεά αλξαδσηβηα κ αθαζθαίβηδζησμ άηαθ, ηδμ πελδζζσηελεμ επκξΫμ εαδ ζηδμ πελδζζσηελεμ πελδκξΫμ, ησζκ δδαδεδκηΫθκμ σζκ ζε πκζζΫμ ξυλεμ ηκν Σλέηκν Κσζηκν ζάηελα. Νκηέαπ σηδ δεθ γα νπελΫίαζζα αθ Ϋζεΰα σηδ ησθκ ηδα ηδελά ηεδκθσηβηα ηκν πζβγνζηκτ γα εέξε δδαίΪζεδ εΪπκδκ απσ ηα Ϋλΰα πκν ηυλα πδα απκηεζκτθ ηβ ίαζδεά τζβ ηβμ δδδαζεαζέα ηπθ εζαζδευθ ζπκνδυθ ζηβθ Ώΰΰζέα» (De Ste. Croix G.E.M., Ο Υξηζηηαληζκφο θαη ε Ρψκε, ΜΕΒΣ, ζ. 369), εαδ, αθ ανησ αζβγετεδ, γα πλΫπεδ θα ζηαηαηάζκνθ κδ εαηβΰκλέεμ πελέ «αηΪγεδαμ» πκν δάγεθ ηβθ πλκεΪζεζε κ Υλδζηδαθδζησμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ ΏλξαδκζΪηλεμ (εγθδεδζηεμ εαδ δδεγθδζηΫμ) δζξνλέακθηαδ ππμ κδ Υλδζηδαθκέ αδδαθσλβζαθ εαδ παλαηΫζβζαθ ΰδα ηβθ αθηδΰλαθά εαδ δδΪδκζβ ηπθ εζαζζδευθ εεδηΫθπθ. Ώθκτ ζτηθπθα ηε ανηκτμ «κδ Υλδζηδαθκέ απΫλλδπηαθ ηε ηέζκμ ηβθ εζζβθδεά θδζκζκθέα», ΰδαηέ Ϋπλαιαθ σζα ανηΪ ηα παλαεΪηπ; -ηκθ 3κ αδ. νπάλξε ηδα ξλδζηδαθδεά ίδίζδκγάεβ ζηβθ ΚαδζΪλεδα, πκν ίαζέζηβεε ζηδμ ίδίζδκγάεεμ ηκν ΧλδΰΫθβ εαδ ηκν ΠΪηθνζκν, κδ κπκέεμ πελδεέξαθ πκζζΪ εδδπζκζαηλδεΪ θδζκζκθδεΪ εαδ εζαζζδεΪ εεέηεθα, εαδ πκν ξλβζδηκπκδάγβεε εεηεθυμ απσ ηκθ ΒνζΫίδκ (Harry Y. Gamble, Books and Readers in the Early Church, Yale: 1995, p. 155). -Μεηαιτ 212 εαδ 250, κ πΪπαμ ΏζΫιαθδλκμ έδλνζε ηδα παλσηκδα ίδίζδκγάεβ ζηβθ Εελκνζαζάη, β κπκέα πελδεέξε εαδ εζαζζδεΪ Ϋλΰα (π.ξ. ηβθ Οδχζζεηα) (Harry Y. Gamble, Books and Readers in the EarlyChurch, Yale: 1995, p.15). -Ο Κζάηβμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ εέξε αθαθΫλεδ 248 δδαθκλεηδεκτμ ζνΰΰλαθεέμ, πκζζκέ απσ ηκνμ κπκέκνμ άηαθ εζαζζδεκέ (Michael H. Harris, History of Libraries in the Western World, Scarecrow:1995., p. 61). -Μεηαιτ 320 εαδ 325, κ Παξυηδκμ έδλνζε ηκ πλυηκ εκδθκίδαεσ ηκθαζηάλδ ζηβθ Ϊθπ Ώέΰνπηκ. Σκ ηκθαζηάλδ ανησ άηαθ ΰθπζησ ΰδα ηβ ξλβζβ εαδ αθηδΰλαθά εζαζζδευθ ζνΰΰλαηηΪηπθ. ΜελδεΪ απσ ηα αλξαδκζκΰδεΪ νπκζεέηηαηα ανηυθ ηπθ ηκθαζηβλδυθ Ϋξκνθ απκεαζτοεδ Ϋλΰα σππμ ηδμ Πξνηάζεηο ηκν Ϋιηκν εαδ ηβθ Πνιηηεία ηκν ΠζΪηπθα. -ηα 361, κ Γλβΰσλδκμ, επέζεκπκμ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ, δκζκθκθάγβεε απσ ηκθ σξζκ. Ο ανηκελΪηκλαμ Εκνζδαθσμ πάλε ηβ ίδίζδκγάεβ ηκν, β κπκέα άηαθ ΰεηΪηβ ηε εζαζζδεΪ εεέηεθα. Ο επέζεκπκμ εαηεέξε εαδ ξλβζδηκπκδκτζε πκζζΪ παΰαθδζηδεΪ Ϋλΰα (Michael H. Harris, History of Libraries in the Western World, Scarecrow:1995. p.
61, Harry Y. Gamble, Books and Readers in the Early Church, Yale: 1995, p. 175˙ Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 341). -Μεηαιτ 461-468, κ ΕζΪλδκμ ηβμ Ρυηβμ Ϋξηδζε ηδα ίδίζδκγάεβ ζηβ Ρυηβ, ηε ελΰα εζζάθπθ εαδ ζαηέθπθ. Σκ έδδκ ηκ εηάλδκ απκηεζεέηκ απσ δτκ ηΫλβ, Ϋθα ΰδα ηα εζζβθδεΪ εαδ Ϋθα ΰδα ηα ζαηδθδεΪ ίδίζέα, αελδίυμ σππμ κδ εζαζζδεΫμ παΰαθδζηδεΫμ ίδίζδκγάεεμ (Harry Y. Gamble, Books and Readers in the Early Church, Yale: 1995, p. 164). -Ο ΕπΪθθβμ ηκίαέκμ, ηκθ 5κ αδυθα ζνθΫΰλαοε ζτΰΰλαηηα πκν πελδεζΪηίαθε βγδεΪ εαδ ΰθπηδεΪ ζνηπελΪζηαηα αεσηβ εαδ ΰδα ηβθ πκζδηδεά επδζηάηβ, ηα κπκέα ζηαξνκζσΰβζε απσ 500 πελέπκν αλξαέκνμ ζνΰΰλαθεέμ εαδ πκδβηΫμ. -ΏλξΫμ ηκν 6κν αδυθα, κ ΐκάγδκμ (†524) Ϋΰλαοε ηα ζξσζδα ζηκνμ εζζβθδεκτμ εαδ ζαηδθδεκτμ θδζκζσθκνμ, ηεηΫθλαζε δτκ απσ ηδμ πλαΰηαηεέεμ ΏλδζηκηΫζβ ζηβ ζκΰδεά ζηα ζαηδθδεΪ, εαδ άηαθ κ εδλετπθ ηεζεηβηάμ ζηκ ίαζέζεδκ ηπθ Οζηλκΰσηγπθ (F.B. Artz, The Mind of the Middle Ages, Univ. of Chicago: 1980, p. 181188). -Σκ πλυηκ ΐεθεδδεηδθσ ηκθαζηάλδ δδλτγβεε απσ ηκθ Άΰδκ ΐεθΫδδεηκ (549) ζηκ Monte Casino ζηβθ ΐ. Εηαζέα. Βεεέ πκζζΪ ζβηαθηδεΪ ΰλαπηΪ ζαηέθπθ, σππμ ηκν ΣΪεδηκν, ηκν Ϋθεεα εαδ ηκν VarroαθηεΰλΪθβζαθ εαδ δδαζυγβεαθ (Michael H. Harris, History of Libraries in the Western World, Scarecrow:1995, p. 97). -Σκ 533 επδηλκπά θκηκηαγυθ δδκλδζηΫθβ απσ ηκθ ξλδζηδαθσ ανηκελΪηκλα Εκνζηδθδαθσ, αθκτ δδΪίαζε εαδ απκδεζηέπζε πελέ ηδμ 2000 ίδίζέα εζαζζδευθ θκηδευθ (πκν ζνηπκζκτθηαδ ζε 3 εεαηκηητλδα ζηέξκνμ), κζκεζάλπζε ηβ ζτθηαιβ ηκν ΠαθδΫεηβ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 326). Ανκ ξδζδΪδεμ ίδίζέα εδδπζκζαηλυθ θκηδευθ. Αεθ γα ‗πλεπε, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κδ Υλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ θα εΪοκνθ ηα θκηδεΪ ίδίζέα ηπθ εδδπζκζαηλυθ εαδ θα δβηδκνλΰάζκνθ Ϋθαθ κζκεαέθκνλΰδκ ευδδεα; -Σκ 537, κ Καζζδσδπλκμ έδλνζε Ϋθα ηκθαζηδεσ ηΪΰηα, απσ ηκνμ ηκθαξκτμ ηκν κπκέκν απαδηκτζε θα ηεζεηκτθ ηκνμ γτλαγεθ (εδδπζκζΪηλεμ) ζνΰΰλαθεέμ εαδ θα αθηδΰλΪθκνθ ηα Ϋλΰα ηκνμ. Ο έδδκμ εέξεηεηαθΫλεδ ζνΰΰλΪηηαηα απσ ηβθ Ώθλδεά (Henri-Jean Martin, The History and Power of Writing, Univ. of Chicago: 1994., p. 122). -Σκ 664 κ Ρπηβσμ Έζζβθαμ, Θεσδπλκμ ηβμ Σαλζκτ πάΰε ζηβθ Ώΰΰζέα δδλτκθηαμ ηβθ αλξδεπδζεκπά ηκν Cantebury θΫλθκθηαμ ηααέ ηκν πκζζΪ εζζβθδεΪ ίδίζέα. Ώθκτ ηα εέξαθ εΪοεδ, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Πκτ ηα ίλάεε κ Θεσδπλκμ; -O Bede (απεί. 735), εέδε ηκθαζηάλδα ζηβθ Ώΰΰζέα, ηα κπκέα δέδαζεαθ ΒζζβθδεΪ απσ εζζβθδεΪ ίδίζέα (F.B. Artz, The Mind of the Middle Ages, Univ. of Chicago: 1980., p. 194). Μα, ΰδα θα νπΪλξκνθ εζζβθδεΪ ίδίζέα, εεεέθβ ηβθ επκξά ζηβθ Ώΰΰζέα, θαθηΪαεηαδ εαθεέμ πσζα εζζβθδεΪ ίδίζέα νπάλξαθ ζηβθ ΒζζΪδα. -Ο Θεσδπλκμ ηκνδέηβμ (9κμ αδ.), απσ ηκνμ ετλδκνμ νπελαζπδζηΫμ ηβμ Ολγκδκιέαμ, νπάλιε κ πλυηκμ πκν κλΰΪθπζε ηβ ίδίζδκγάεβ ηβμ ηκθάμ ηκνδέκν (Κπθζηαθηδθκτπκζβ), ζνΰεεθηλυθκθηαμ ηεΰΪζκ αλδγησ ξεδλκΰλΪθπθ ξλδζηδαθυθ εαδ εγθδευθ ζνΰΰλαθΫπθ, ηπθ κπκέπθ ηβθ αθΪΰθπζβ δδενεσζνθε Ϋηζδ ηε ηβ δδΪδκζβ ηπθ ξεδλκΰλΪθπθ. -Ο ΜΫΰαμ Φυηδκμ (820-891) ζνθηΪζζεδ ηβ Μπξηφβηβιν, ηδα ζνζζκΰά ηκν, σπκν παλαγΫηεδ 280 απσ ηα εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν εαζζέηελα ζνΰΰλΪηηαηΪ απσ εγθδεκτμ ζνΰΰλαθεέμ (πλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ ππμ νπάλξαθ ηκθ 9κ αδ. πΪλα πκζζΪ Ϊζζα ζνΰΰλΪηηαηα εγθδευθ, ζδΰσηελκ ζβηαθηδεΪ, αθκτ β Μνλδσίδίζκμ πελδεζΪηίαθε ησθκ ηα εαζζέηελα). ηβθ «ΐδίζδκγάεβ» ηκν Ϋελδθε ξλάζδηκ θα δδαζυζεδ ηδα κνζδαζηδεά πελέζβοβ ηπθ «Ππξξσλείσλ ιφγσλ» ηκν Ώδθεζδδάηκν, πελέζβοβ πκν απκηεζεέ ηβ ηκθαδδεά πβΰά ΰδα ηκ Ϋλΰκ ανηκτ ηκν θδζκζσθκν (Να β απσδεδιβ ππμ ηα Ϋλΰα ανηΪ νπάλξαθ αεσηβ ζηβθ επκξά ηκν Φυηδκν, εαδ δεθ «εΪβεαθ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ» σππμ ζΫθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ εαηαζηλΪθβεαθ αλΰσηελα, ηκ 1204 εαδ ηκ 1453, αζζΪ εαδ απσ ηκνμ «γεκτμ» ηπθ Βδδπζκζαηλυθ, σππμ ξαλκτηεθα ΰλΪθεδ κ Εκνζδαθσμ. Οδ Υλδζηδαθκέ δδΫζπααθ ηα Ϋλΰα ηκν εεπηδεκτ (!) Πτλλπθα, κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηα Ϋεαδΰαθ). Ο Φυηδκμ ίλέζεεδ ηκνμ ζσΰκνμ ηκν Ώδθεζδδάηκν ξλάζδηκνμ, ηε κλδζηΫθεμ ίΫίαδα επδθνζΪιεδμ, ΰδα σζκνμ επδδέδκθηαδ ζε δδαζεεηδεΫμ ζπκνδΫμ (ΐ.Ν. ΣαηΪ-
εβ, Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία, εεδ. Βηαδλέαμ πκνδυθ Νεκεζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εαδ Γεθδεάμ Παδδεέαμ, 1977, ζ. 133). «ηκθ ΜΫΰα Φυηδκ κθεέζκνηε σηδ Ϋξκνηε ζάηελα ΰθυζβ ΰδα ηκθ Κηβζέα, Κσθπθα, ΜΫηθκθα εαδ ηπθ ξαηΫθπθ ίδίζέπθ ηκν Αδσδπλκν. Σα απαθγέζηαηα ηκν Φυηδκν απσ εΪγε Ϋλΰκ πκδεέζκνθ ζε ετλκμ, απσ ηελδεΫμ ζεδλΫμ υμ εαδ 75 ζεζέδεμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Δ', ζ. 240). -«Δ ζνηίκζά ηκν ΛΫκθηα Μαγβηαηδεκτ ζηβ δδΪζπζβ ηβμ ξεδλσΰλαθβμ παλΪδκζβμ ηπθ Ϋλΰπθ ηκν Βνεζεέδβ ηεεηβλδυθεηαδ αδδαηθδζίάηβηα απσ ηκ αλξαδσηελκ ξεδλσΰλαθκ ηπθ ηνηρείσλ ηκν Βνεζεέδβ πκν ζυαεηαδ ζάηελα. Πλσεεδηαδ ΰδα ηκ ξεδλσΰλαθκ πκν Ϋΰδθε ηκ επηΫηίλδκ ηκν Ϋηκνμ 888 ζηκ αθηδΰλαθδεσ ελΰαζηάλδκ ηκν ζκΰέκν επδζεσπκν Καδζαλεέαμ ΏλεγΪ (πκν άηαθ ηαγβηάμ ηκν ΛΫκθηα ζηβ ζξκζά ηβμ Μαΰθατλαμ). Σκ ξεδλσΰλαθκ ανησ πελδζαηίΪθεδ (ζηκ θτζζκ 120) Ϋθα ζξσζδκ ηκν ΛΫκθηα ζηκ Ϋεηκ ίδίζέκ ηπθ ηνηρείσλ ηκν Βνεζεέδβ πκν αθαθΫλεηαδ ζηβθπλσζγεζβ εαδ ηβθ αθαέλεζβ ηπθ εζαζηΪηπθ. Σκ ζξσζδκ ανησ απκηεζεέ (σππμ δδαπδζηυθεδ κ Ρυζκμ δζηκλδεσμ ηβμ ηαγβηαηδεάμ επδζηάηβμ Jushkevich) Ϋθα ζβηαθηδεσ ίάηα πλκσδκν ζηβθ ειΫζδιβ ηκν αζΰείλδεκτ ηκηΫα ηπθ ηαγβηαηδευθ, εαγδζηυθηαμ ηβθ πελέπζκεβ δδδαζεαζέα ηπθ Ώζειαθδλδθυθ ηαγβηαηδευθ ηκν 3κν η.Υ. αδυθα (δδδαέηελα ηκν Αδσθαθηκν) πδκ ετζβπηβ. ππμ ηεεηβλδυθκνθ κδ πβΰΫμ, β ζνηίκζά ζηβθ ειΫζδιβ ηβμ Ϊζΰείλαμ εαδ κδ εαλπκέ ηβμ ηεζΫηβμ ηκν ΛΫκθηα ηκν Μαγβηαηδεκτ γα ΰέθκνθ εηάηα, ζηδμ αλξΫμ ηβμ ηλέηβμ δεεαεηέαμ ηκν 9κν αδυθα, ηπθ ΏλΪίπθ ηαγβηαηδευθ ζηκ ξαζδθΪηκ ηβμ ΐαΰδΪηβμ εαδ γα απκηεζΫζκνθ ηδμ απαλξΫμ ηβμ ζτΰξλκθβμ ηαγβηαηδεάμ επδζηάηβμ εαηΪ ηα ηΫζβ ηκν 16κν-αλξΫμ ηκν 17κν αδυθα» (Φαέδπθ Μαζδΰεκτδβ, εαγ. Εζηκλέαμ ΏΠΘ, Δ-Ηζηνξηθά, η.122). Ο ΛΫκθηαμ θλσθηδζε εαδ ΰδα ηβθ ζνζζκΰά εαδ Ϋεδκζβ Ϋλΰπθ ηκν Ώλξδηάδβ, ηκν Ώπκζζυθδκν ηκν Πελΰαέκν, ηκν Αδσθαθηκν εαδ ηκν Πηκζεηαέκν. - «Ο αλξδεπέζεκπκμ Καδζαλεέαμ ΏλΫγαμ (ΰεθθάγβεε ζηα 850-860), εεηκμ απσ ηβθ Ϋεδκζβ ηπθ πελδζζσηελπθ πζαηπθδευθ δδαζσΰπθ, εηπζκνηδζηΫθπθ ηε ζξσζδα εαδ εδζαΰπΰΫμ ΰδα ηβθ πζαηπθδεά θδζκζκθέα, ειΫδπζε επέζβμ ηδμ Καηεγνξίεο εαδ ηελδεΪ Ϊζζα Ϋλΰα ηκν ΏλδζηκηΫζβ. Βπέ πζΫκθ, αθηΫΰλαοε ηεηαιτ ηπθ Ϊζζπθ, Ϋλΰα ηκν Βνεζεέδβ, ηκν Λκνεδαθκτ, ηκν Αέπθκμ Υλνζκζησηκν, ηκν Ώδζέκν Ώλδζηεέδβ, ηκν Πανζαθέα, ηκ Δηο Δαπηφλ ηκν ανηκελΪηκλα ΜΪλεκν Ώνλβζέκν, ηκ Λεμηθφλ ηκν Πκζνδετεβ εαδ ηκθ Βίνλ Απνιισλίνπ ηκν ΦδζκζηλΪηκν» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Δ', ζ. 241). «Ο ΏλΫγαμ εέθαδ κππζδάπκηε Ϊιδκμ ηβμ ενΰθπηκζτθβμ ηαμ.(...) ηκθ ΏλΫγα κθεέζκνηε ηκ σηδ ηπκλκτηε αεσηβ θα δδαίΪακνηε» (Paul Lemerle, Le premier humanisme byzantine, Paris 1971, ζ. 231 εαδ 238) Ο ΏλΫγαμ, ζ‘ επδζηκζά ηκν ζΫεδ «ΰὼ πκζζΪεδμ ἐγατηαακθ ηὸθ Ὅηβλκθ ἐπελξσηεθκμ, εαὶ εαη‘ ἐηανηὸθ ηὴθ δδάθκδαθ ἔζηλεθκθ... λαζηὴμ ΰὰλ ηέπμ δδάπνλκμ Ἀλδζηκηέζκνμ ὢθ εαὶ ηθ ἐεείθκν ζόΰπθ γεληόμ ηδμ ἀελδίαζηήμ,..». - Ο Ελζαθδσμ ΒλδΰΫθβμ ΕπΪθθβμ κ εσηκμ (απεί. 877), ηεηΫθλαζε Ϋλΰα πκν ζηΪζγβεαθ απσ ηκνμ Ρπηβκτμ ΏνηκελΪηκλεμ ζηκνμ ΦλΪΰεκνμ ίαζδζεέμ (F.B. Artz, The Mind of the Middle Ages, Univ. of Chicago: 1980., p.196-197). Οδ Ρπηβκέ ΏνηκελΪηκλεμ επέζβμ Ϋζηεδζαθ ζηκθ ΚαλζκηΪΰθκ αθηέΰλαθα ίδίζέπθ ΰδα θα εηπζκνηέζεδ ηβθ ίδίζδκγάεβ ηκν ζηκ Άαξεθ. -ηκθ 10κ αδ. κ Ρπηβσμ ΐνααθηδθσμ ζσΰδκμ Κπθζηαθηέθκμ ΚεθαζΪμ ζνθΫηαιε 17 αδυθπθ επδΰλαηηαηδεά εζζβθδεά πκέβζβ, ηλεδμ ξδζδΪδεμ εθηαεσζδα (3.700) πκδάηαηα, ΰτλπ ζηκνμ εέεκζδ ηλεδμ ξδζδΪδεμ (23.000) ζηέξκνμ απσ ηκθ 7κ π.Υ. υμ ηκθ 10κ η.Υ. αδ. (ηβθ επκξά ηκν), επδητηίδα, ελπηδεΪ, αθαγεηαηδεΪ, ζαηνλδεΪ, ίαεξδεΪ, επδδεδεηδεΪ, ζεππηδεΪ, εΰεπηδαζηδεΪ, ξλδζηδαθδεΪ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Δ', ζ. 239). Δ Ώθγκζκΰέα ανηά, πκν εηπζκνηέζηβεε απσ ηκθ Ρπηβσ ίνααθηδθσ ζσΰδκ Πζαθκτδβ ηκθ 13κ αδ., εέθαδ ζάηελα ΰθπζηά πμ Παιαηηλή Αλζνινγία. -Σκθ 10κ αδυθα ΰλΪθεηαδ εαδ ηκ εΰενεζκπαδδδεσ ζειδεσ ηβμ κτδαμ ά κνΎδαμ, πκν πελδζαηίΪθεδ πζκτζδκ νζδεσ δζηκλδευθ ΰθυζεπθ, ενλέπμ ΰδα Έζζβθεμ εαδ Λαηέθκνμ ζνΰΰλαθεέμ, εαγυμ εαδ απκζπΪζηαηα απσ ηα Ϋλΰα πκζζυθ Βζζάθπθ ζνΰΰλαθΫπθ˙ ηκ ζειδεσ ανησ αεσηα εαδ ζάηελα Ϋξεδ ηεΰΪζβ αιέα εαγυμ αθαθΫλεηαδ εαδ Ϋξεδ πβΰΫμ απσ ξαηΫθα ζάηελα Ϋλΰα ηβμ αλξαδσηβηαμ, ηα κπκέα ζυακθηαθ εαηΪ ηβθ ίνααθηδθά επκξά (10κμ αδ.). -«Με ηκ Ϋλΰκ Σεηξάβηβινο ή χληαγκα ησλ ηεζζάξσλ καζεκάησλ κ Ρπηβσμ ζσΰδκμ Γευλΰδκμ ΠαξνηΫλβμ (14κμ αδ.) δδΫζπζε ηβθ αλξαέα παλΪδκζβ ηπθ θνζδεκηαγβηαηδευθ επδζηβηυθ εαδ ζνθεηΫζεζε ζηβθ αθαθΫπζβ ηκν εθδδαθΫλκθηκμ ΰδα ηδμ γεηδεΫμ επδζηάηεμ. Βέθαδ δβηκζδενηΫθκ απσ ηκθ P. Tannery, Quatrivium de Georges Pachymere, Citta del Vaticano, 1940» (ηΫζδκν ΛαηπΪεβ, ελενθβηά Εθζηδηκτηκν ΐνααθηδθυθ Βλενθυθ/Βγθδεσ Ίδλνηα Βλενθυθ, Δ-Ηζηνξηθά, η. 187).
-«Ώπσ ηα ηΫζβ ηκν 4κν αδ. Ϋξκνηε ηαληνλέα ηκν Θεκδκζδαθκτ Κυδδεα (δδκλδζησμ 7 αθηδΰλαθΫπθ ζηβθ ανηκελαηκλδεά ίδίζδκγάεβ) ΰδα τπαλιβ ανηκελαηκλδεάμ ίδίζδκγάεβμ, β κπκέα άηαθ Ϋθα ίδίζδκΰλαθδεσ ελΰαζηάλδκ. Ώεσηα εαδ πλδθ ηβθ Άζπζβ (ηαληνλέα ηκν 1437) β ίδίζδκγάεβ ανηά ζεδηκνλΰκτζε» (Herbert Hunger, Ο θφζκνο ηνπ βπδαληηλνχ βηβιίνπ, εεδ. Καλδαηέηζαμ, ζ. 176). ππμ ίζΫπκνηε, ηκνζΪξδζηκθ απσ ηκθ 2κ αδ. εαδ ηεηΪ κδ Υλδζηδαθκέ αδδΪζζεδπηα αθΪ ηκνμ αδυθεμ ζνΰεΫθηλπθαθ, αθηΫΰλαθαθ, εαδ δδΫδδδαθ εζαζζδεΪ εεέηεθα, αθηέγεηα απσ ανηΪ πκν δζξνλέακθηαδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ «αλξαδκζΪηλεμ» ίΪζεδ ηεηκθπηΫθπθ ΰεΰκθσηπθ.
21b ΓΕΏ ΣΔΝ ΑΔΘΒΝ ΜΒΓΏΛΤΣΒΡΔ ΤΝΒΕΦΟΡΏ ΣΧΝ ΏΡΏΐΧΝ ΒΝΏΝΣΕ ΣΧΝ ΡΧΜΔΧΝ ΣΔΝ ΏΝΣΕΓΡΏΦΔ ΏΡΥΏΕΧΝ ΚΒΕΜΒΝΧΝ Jacques Bompaire, εαγβΰβηάμ ηκν Παθεπδζηβηέκν Paris IV-Sorbonne: «Σα Ϋλΰα ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ, β παλΪδκζβ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ δδαζυγβεαθ εαδ Ϋθηαζαθ υμ ηβ θευηελβ Βνλυπβ, ηβθ Βνλυπβ ηβμ ΏθαΰΫθθβζβμ, ίαζδεΪ ηΫζπ ηκν ΐνααθηέκν. Ώνησ κθεέζεηαδ εαηΪ πκζτ ζηβ ΰζπζζδεά ζνθΫξεδα, αζζΪ εαδ ζηβθ αδδΪζζεδπηβ δλΪζβ ηπθ αθηδΰλαθΫπθ, ίδίζκγβεαλέπθ, θδζκζσΰπθ εαδ ζνΰΰλαθΫπθ ηκν ΐνααθηέκν. Υπλέμ ανηκτμ δε γα ηαμ εέξαθ απκηεέθεδ παλΪ έξθβ εζΪξδζηα ηδαμ απΫλαθηβμ εζβλκθκηδΪμ. ΥΪλβ ζ‘ ανηκτμ ηΪμ Ϋηεδθαθ πκζζΪ. Αεθ ιεξθυ ππμ νπάλιαθ εδ Ϊζζκδ εθδδΪηεζκδ, ενλέπμ κδ ηπαηεγαθκέ ζσΰδκδ πκν ηεηΫθλαζαθ ΏλδζηκηΫζβ, Γαζβθσ, ά Πηκζεηαέκ, εδ Ϋεαθαθ Ϋηζδ θα θηΪζκνθ υμ ηβ Ατζβ εΪπκδα ζβηαθηδεΪ εεέηεθα, πκν ησθκ απ΄ηδμ ηεηαθλΪζεδμ ηκνμ εέθαδ ΰθπζηΪ. Σκ έδδκ ηπκλκτηε θα πκτηε εαδ ΰδα ηκνμ τλδκνμ, ηκνμ Ελαθκτμ, σππμ εαδ ΰδα ηκνμ ΏληΫθδκνμ εαδ ηκνμ Γεπλΰδαθκτμ ζκΰέκνμ. ΏζζΪ κ λσζκμ σζπθ ανηυθ δεθ ζνΰελέθεηαδ εαηΪ εαθΫθα ηλσπκ ηε ηκ λσζκ ηπθ Βζζάθπθ ηκν ΐνααθηέκν» (Βπδάληην θαη Δπξψπε, πκπφζην, Παξίζη, Maison de l' Europe, εεδ. ΒζζβθδεΪ ΓλΪηηαηα, ζ. 27). ππμ εαδ θα Ϋξεδ, ηκ πλΪΰηα εέθαδ θνζδκζκΰδεΪ ανησ: Οδ Άλαίεμ εαηαεηκτθ ηβθ Ώθαηκζδεά Μεζσΰεδκ ζηα ηΫζα ηκν 7κν αδ.. μ ησηε, απσ ηκθ 4κ αδυθα, ενλδαλξκτζαθ κδ Υλδζηδαθκέ Ρπηβκέ. Οδ Υλδζηδαθκέ πλκβΰάγβεαθ εαηΪ ηλεδμ κζσεζβλκνμ αδυθεμ ηπθ ΏλΪίπθ˙ ζνθεπυμ, σ,ηδ αθηΫΰλαοαθ κδ Άλαίεμ, εαγυμ εαδ σζα σζα κδ Άλαίεμ ίλάεαθ εαδ αθΫΰθπζαθ άηαθ απσ αθηέΰλαθα πκν κδ Υλδζηδαθκέείηε αθηΫΰλαοαθ εαδ ζνθηάλβζαθ πδκ πλδθ είηε απζυμ ηα Ϊθβζαθ θα νπΪλξκνθ. Ώθ π.ξ. ζηκ δδΪζηβηα ηεηαιτ ηΫηαληκν εαδ είδσηκν αδυθα κδ Υλδζηδαθκέ εαέΰαθε σζα ηα ίδίζέα πκν νπάλξαθ ζηβθ αθαηκζδεά Μεζσΰεδκ, κδ Άλαίεμ δεθ γα εέξαθ ηέπκηε θα αθηδΰλΪοκνθ, δδσηδ απζκτζηαηα δεθ γα Ϋίλδζεαθ ηέπκηε ζηδμ ξυλεμ πκν εαηΫεηβζαθ! ,ηδ αλξαέκ εεέηεθκ εέξαθ κδ Άλαίεμ, πλκΫλξεηαδ απσ Υλδζηδαθσ αθηεΰλαθΫα εαδ ζνζζΫεηβ. ΏζζΪ εαδ κδ ζέΰεμ πελδπηυζεδμ, σπκν Ϋξκνηε ησθκ αλαίδεΪ αθηέΰλαθα ηπθ αλξαέπθ ζνΰΰλαηηΪηπθ, εδ σξδ εζζβθδεΪ κλγσδκια, ειβΰκτθηαδ ετεκζα. Σα ζνΰεεελδηΫθα ξεδλσΰλαθα, ίλέζεκθηαθ ηκθ 7καδυθα ησθκ ζηδμ πελδκξΫμ, ηδμ κπκέεμ εαηΫεηβζαθ κδ Άλαίεμ. Βθσζκθ δεθ νπάλξαθ αθηέΰλαθα ανηυθ ηπθ αλξαέπθ Ϋλΰπθ ζηβθ εζετγελβ πελδκξά ηβμ Ρπηαθέαμ, εέθαδ θνζδεσ, σηδ κδ Άλαίεμ άηαθ κδ ησθκδ πκν ηα εαηεέξαθ: Ϋηζδ, ηα ηεηΫθλαζαθ ζηα αλαίδεΪ – αθκτ ζηαδδαεΪ απαΰσλενζαθ ηβθ εζζβθδεά εαδ δεθ ειεζζβθέζηβεαθ κδ έδδκδ – κπσηε ζάηελα νπΪλξεδ ησθκ ηκ αλαίδεσ αθηέΰλαθκ. Έηνξε απζυμ ηα ζνΰΰλΪηηαηα ανηΪ θα νπΪλξκνθ ηβ ζηδΰηά ηβμ αλαίδεάμ εαηΪεηβζβμ, ησθκ ζε πελδκξΫμ πκν εαηΫζαίαθ κδ Άλαίεμ. Ή πΪζδ, ηπκλεέ ηεθ εΪπκδα ζνΰΰλΪηηαηα θα άηαθ ζηα ξΫλδα ησζκ ηπθ ΏλΪίπθ σζπ εαδ ηπθ Ρπηβυθ, αζζΪ ζσΰπ ηπθ εαηαζηλκθυθ ηβμ Ρπηαθέαμ, θα εαηαζηλΪθδεαθ ηα εζζβθδεΪ ζνΰλΪηηαηα εαδ θα δδεζυγβ ησθκ β αλαίδεά ηεηΪθλαζβ. Αεθ κθεέζεηαδ, δβζαδά, β τπαλιβ απκεζεδζηδεΪ αλαίδευθ αθηέΰλαθπθ κλδζηΫθπθ αλξαέπθ Ϋλΰπθ, ζε εθδδαθΫλκθ ηπθ ΏλΪίπθ εαδ αδδαθκλέα ηπθ Ρπηβυθ. Ο P. Lemerle ΰλΪθεδ ΰδα ηβθ πελέπηπζβ κδ ΐνααθηδθκέ θα πάλαθ εζζβθδεΪ ίδίζέα απσ ηκνμ Άλαίεμ (θαδ, Ϋξεδ εδππγεέ εδ ανησ!): «ηε ηδμ ζβηελδθΫμ ΰθυζεδμ ηαμ ηαμ, θκηέαπ σηδ πλΫπεδ θα απκλλέοκνηε ξπλέμ δδζηαΰησ ηβθ νπσγεζβ – a priori άδβ εζΪξδζηα αζβγκθαθά – σηδ β δδαηάλβζβ ζηκ ΰεδηκθδεσ ΕζζΪη εΪπκδαμ εζζβθδεάμ παλΪδκζβμ εαδ εζζβθδευθ ξεδλκΰλΪθπθ πλκεΪζεζε ζηκ ΐναΪθηδκ Ϋθα εέδκμ αθαΰΫθθβζβμ. (...) Δ ΐαΰδΪηβ ηπκλεέ θα πλκηβγετηβεε ηελδεΪ εεέηεθα απσ ηκ ΐναΪθηδκ, (...) δεθ Ϋξκνηε σηπμ παλαδεέΰηαηα ξεδλκΰλΪθπθ πκν πάΰαθ ζηβ ίνααθηδθά ανηκελαηκλέα απσ ηκ ξαζδθΪηκ. Με Ϊζζα ζσΰδα, ανηά ηβθ επκξά δδαπδζηυθεηαδ ηδα θαθελά επέδλαζβ ηκν αλξαέκν εζζβθδζηκτ ζηκθ δζζαηδζησ, αζζΪ δεθ Ϋξκνηε εαθΫθα ζβηΪδδ Ϋηηεζβμ ηεηΪδκζβμ ηκν αλξαέκν εζζβθδζηκτ ζηκθ ηεζαδπθδεσ, ίνααθηδθσ εζζβθδζησ ηε ηβ ηεζκζΪίβζβ ηκν Εζζαη. (...) Βέθαδ ζκδπσθ ίΫίαδκ, εαδ ανησ αελδίυμ Ϋξεδ ζβηαζέα ΰδα ηαμ, σηδ κ Φυηδκμ πλκηβγετηβεε ζε ίν-
ααθηδθσ Ϋδαθκμ εαδ δδΪίαζε ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ηα εζζβθδεΪ ίδίζέα πκν αθαζτεδ ζηβ Βηβιηνζήθε ηκν. Μάππμ επέζβμ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ εθβηΫλπζε, ηε ηβ ίκάγεδα εΪπκδκν ΰλαηηαηΫα, εαδ ηβ ζνζζκΰά ηκν; Βέθαδ πδγαθσ» (P.Lemerle, Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 29, 34, 45). ππμ εαδ θα ‗ξεδ, ηκ θα δζξνλέακθηαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ εγθδεδζηΫμ, σηδ κδ ηβ εζζβθσθπθκδ Άλαίεμ δδΫζπζαθ ηα εζζβθδεΪ ΰλαπηΪ εαζτηελα απσ ηκνμ εζζβθσθπθκνμ εέθαδ ησζκ αθεζΫμ, σζκ θα πδζηεταηε σηδ ηα αΰΰζδεΪ εεέηεθα δδαζυακθηαδ εαδ δδαηβλκτθηαδ εαζτηελα απσ Ϋθαθ ηκνλεσθπθκ ά ζζαίσθπθκ ζασ παλΪ απσ Ϋθαθ αΰΰζσθπθκ ζασ. «Υπλέμ ηκ ΐναΪθηδκ, ζΫεδ κ Gelzer (Byz. Kulturgeschichte 17), κδ Άλαίεμ γα Ϋηεθαθ ζξεδσθ ίΪλίαλκδ, σππμ άηαθ ζηβθ επκξά ηκν ΜπΪηεγ. ΐλάεαθ σηπμ ζηβθ Ώθηδσξεδα, ηβθ ΏζειΪθδλεδα εαδ ηβθ Βδεζζα ηα εζζβθδεΪ ίδίζέα» (ΐ.Ν. ΣαηΪεβ, Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία, εεδ. Βηαδλέαμ πκνδυθ Νεκεζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εαδ Γεθδεάμ Παδδεέαμ, 1977, ζ. 103). «Σμοθάπζζημκ ημ 75% ηπθ ΰθπζηυθ ζάηελα Ώλξαέπθ Έζζβθπθ εζαζζδευθ ηΪμ Ϋΰδθαθ ΰθπζηκέ ηΫζπ ΐνααθηδθυθ ξεδλκΰλΪθπθ» (Michael H. Harris, History of Libraries in the Western World,Scarecrow:1995., p. 77). «Βθυ β αθαΰΫθθβζβ ηκν εζζβθδζηκτ ζηκ ΐναΪθηδκ αΰεαζδΪαεδ, πλκκδενηδεΪ εαδ ζέΰκ πκζτ ΰλάΰκλα, σζκνμ ηκνμ ηκηεέμ ηπθ αλξαέπθ ΰλαηηΪηπ – ζηκνμ κπκέκνμ πελδζαηίΪθκθηαδ εαδ β πκέβζβ, ηκ γΫαηλκ, β λβηκλδεά, β δζηκλέα εηζ. – , ηκ ΕζζΪη εθδδαθΫλγβεε ησθκ ΰδα ηδμ γεηδεΫμ επδζηάηεμ εαδ ΰδα ηβ θδζκζκθέα, εαδ ηΪζδζηα σξδ ΰδα σζβ ηβ θδζκζκθέα, παλΪ ησθκ ΰδα ηβθ αλδζηκηεζδεά ζκΰδεά εαδ ΰδα ηελδεΫμ πζενλΫμ ζέΰκ πκζτ παλαηκλθπηΫθεμ ηκν θεκπζαηπθδζηκτ. Σκ ΕζζΪη Ϋηεδθε Ϋηζδ Ϋιπ απσ ηκθ πθενηαηδεσ εαδ ηκθ εαζζδηεξθδεσ εσζηκ ηπθ Βζζάθπθ» (P. Lemerle, Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 35). νθεπυμ, αζηεέεμ εαδ αθηεπδζηβηκθδεΫμ απσοεδμ ηκν ητπκν «Οδ Υλδζηδαθκέ ειαθΪθδζαθ ηκ 99% ηπθ αλξαέπθ ίδίζέπθ» ά σηδ «κδ Άλαίεμ εδ σξδ κδ ΐνααθηδθκέ δδΫζπζαθ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ ηα αλξαέα εζζβθδεΪ εεέηεθα» νπκζηβλέακθηαδ ησθκ απσ ανηκτμ πκν εέθαδ 99 θκλΫμ πλκεαηεδζζβηΫθκδ εαδ ηδα θκλΪ αθηδεεδηεθδεκέ.
22. "Οδ Υλδζηδαθκέ απαΰσλενζαθ ηκνμ Οζνηπδαεκτμ αΰυθεμ. Έθελαθ ηκ ζεκηαδδζησ, ηε ηκ θα δαδηκθκπκδάζκνθ ηκθ αγζβηδζησ εαδ ηκ κζνηπδαεσ πθετηα". ΏΠΏΝΣΔΔ: ΚΪπκδκδ ηαμ ζΫθε ΰδα ηκ Οζνηπδαεσ δδευδεμ, πκν δδΫεκοαθ κδ εαεκέ Υλδζηδαθκέ. ηπμ β αζάγεδα εέθαδ πκζτ δδαθκλεηδεά. Σκ ζεΰσηεθκ αλξαέκ κζνηπδαεσ πθετηα ηβμ Ϊηδζζαμ εαδ ηκν ενΰεθκτμ ζνθαΰπθδζηκτ έζπμ θα νπάλξε ηκνμ πλυηκνμ δτκ-ηλεέμ αδυθεμ, αζζΪ ζηβ ζνθΫξεδα κδ Οζνηπδαεκέ εεθνζέζηβεαθ ησζκ, υζηε β αθαθκλΪ ζε ηδα αλξαέα εζαζζδεά επκξά, σπκν κ αγζβηδζησμ άηαθ ηΪξα απαζζαΰηΫθκμ απσ ηα Ϊζξβηα ηκν ζβηελδθκτ επαΰΰεζηαηδεκπκδβηΫθκν αγζβηδζηκτ, εέθαδ ησζκ αθαζβγάμ, υζηε εαηαθηΪεδ ΰεαδηπεζδεά πλκπαΰΪθδα. Έηζδ ζκδπσθ, ξπλέμ θα εέηαζηε αθηέγεηκδ ηε ηκ αλξαρεσ (8κμ – 6κμ π.Υ. αδ.) πθετηα εαδ ξπλέμ θα εαέηε «ηα ξζπλΪ ηε ηα ιβλΪ», παλαγΫηκνηε ζηκδξεέα ΰδα ηβθ πλαΰηαηδεά εδεσθα ηκν αλξαέκν εζζβθδεκτ αγζβηδζηκτ, β κπκέα θνζδεΪ άηαθ β ενλέαλξβ ΰδα ηκ ηεΰαζτηελκ δδΪζηβηα ηβμ αλξαδσηβηαμ, ηεηΪ ηκθ 5κ π.Υ. αδ. εαδ σζκ πελθκτζε κ ξλσθκμ ξεδλκηΫλενε:
22a ΦΕΛΟΟΦΟΕ ΚΏΕ ΛΟΓΕΟΕ ΚΏΣΏ ΣΟΤ ΏΡΥΏΕΟΤ ΏΘΛΔΣΕΜΟΤ Οδ Φδζσζκθκδ, εαηΫελδθαθ πκζζΪ πλΪΰηαηα ζξεηδεΪ ηε ηκθ αγζβηδζησ, ηβθ δσια ηπθ αγζβηυθ εαδ ηβθ ζβηαζέα ηβμ ζπηαηδεάμ δτθαηβμ. 6κμ π.Υ. αδ.
Ο θδζσζκθκμ ΞεθκθΪθβμ (ζηα 525 π.Υ.), ζηκ 2κ δδαζπγΫθ απσζπαζηα ΰλΪθεδ: «ηαθ εΪπκδκμ εελδέαεδ ηβ θέεβ ζηβθ Οζνηπέα, ζηκ δελσ ηκν Αέα, εεεέ σπκν ενζΪεδ κ πκηαησμ Πέζκμ, ζηκ ηλΫιδηκ ά ζηκ πΫθηαγζκ ά ζηβθ πΪζβ ά ζηβθ πνΰηαξέα ά ζηκ θκίελσ Ϊγζβηα πκν ζΫΰεηαδ παΰελΪηδκ, ησηε σζκδ ζηβθ πσζβ ηκν πλκζίζΫπκνθ ζ‘ ανησθ ηε γανηαζησ˙ απκεηΪ γΫζβ ηδηβηδεά ζηκνμ αΰυθεμ, ζδηέαεηαδ ηε δβησζδα δαπΪθβ εαδ παέλθεδ Ϋθα πκζτηδηκ δυλκ. (...) Σκ Ϋγδηκ θα γεπλεέηαδ β δτθαηβ αθυηελβ απσ ηβ ζκθέα, δεθ εέθαδ ζπζησ κτηε δέεαδκ. Αδσηδ β πσζβ δεθ ΰέθεηαδ κτηε ζηκ εζΪξδζηκ πδκ εαζκενίελθβηΫθβ, αθ Ϋξεδ αθΪηεζα ζηδμ ηΪιεδμ ηβμ Ϋθαθ εαζσ πνΰηΪξκ ά Ϋθαθ πεθηαγζβηά ά Ϋθαθ παζαδζηά ά Ϋθα ΰλάΰκλκ δλκηΫα, Ϋζηπ εδ αθ ηκ ηλΫιδηκ εέθαδ ηκ πδκ Ϋθδκικ Ϊγζβηα ζηκνμ αΰυθεμ. Μδελά εέθαδ β ξαλΪ εαδ ηκ εΫλδκμ ΰδα ηβθ πσζβ, αθ εΪπκδκμ αγζβηάμ ηβμ πΪλεδ ηβ θέεβ δέπζα ζηδμ σξγεμ ηκν Πέζκν˙ ΰδαηέ ηΫηκδα πλΪΰηαηα δεθ ΰεηέακνθ ηδμ απκγάεεμ ηβμ». 6κμ – 5κμ π.Υ. αδ. Ο σζπθ πελδσλδζε ηδμ ηδηΫμ πκν δέθκθηαθ ζηκνμ αγζβηΫμ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 55) εαδ δεθ Ϋδπζε ζ‘ ανηκτμ ηεΰΪζβ ζβηαζέα, δδσηδ σηαθ πλκπκθκτθηαδ εέθαδ πκζνδΪπαθκδ εδ σηαθ θδεΪθ εέθαδ επδαάηδκδ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 56). Ο Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ ζΫεδ σηδ κ σζπθ πέζηενε ππμ κδ πνΰηΪξκδ, κδ δλκηεέμ εδ κδ Ϊζζκδ αγζβηΫμ ηέπκηε αιδσζκΰκ δεθ πλκζθΫλκνθ ΰδα ηβ ζπηβλέα ηβμ πσζβμ (Βίβινο Έλαηε 25). 5κμ π.Υ. αδ. Ο Βνλδπέδβμ ζηκ Ϋλΰκ ηκν Απηφιπθνο, 284, πελέ ηκ 420 π.Υ. ζΫεδ: «Ώπσ ηα ξέζδα ητλδα εαεΪ πκν νπΪλξκνθ ζηβθ ΒζζΪδα, δεθ νπΪλξεδ ξεδλσηελκ απσ ηβ θΪλα ηπθ αγζβηυθ. Πλυηα πλυηα, ανηκέ εέθαδ αθέεαθκδ θα ακνθ ά θα ηΪγκνθ θα ακνθ κλγΪ. (..) ΒπδπζΫκθ, κδ αγζβηΫμ δεθ ηπκλκτθ θα αθηΫικνθ ηβ θηυξεδα κτηε θα εκνηαθηΪλκνθ ηδμ ητξεμ ηκνμ.(..) Γδ‘ ανησ ηκ πλΪΰηα εαηβΰκλυ ηβ ζνθάγεδα ηπθ Βζζάθπθ, πκν ηααετκθηαδ ΰδα θα ίζΫπκνθ ηκνμ αγζβηΫμ εαδ Ϋηζδ ηδηκτθ αθυθεζεμ απκζατζεδμ ησθκ εαδ ησθκ ΰδα θα ειαζθαζέζκνθ ηκ θαΎ. Πκδκμ Ϊθδλαμ νπελαζπέζηβεε πκηΫ ηβθ πσζβ ηπθ ΰκθΫπθ ηκν, εελδέακθηαμ Ϋθα ζηεθΪθδ επεδδά πΪζαδοε εαζΪ ά επεδδά Ϋηλειε ΰλάΰκλα ά επεδδά πΫηαιε Ϋθα δέζεκ ηαελδΪ ά επεδδά Ϋδπζε ηδα εαζά ΰλκγδΪ ζηκ ζηκηΪξδ ηκν αθηδπΪζκν ηκν; Μάππμ κδ Ϊθγλππκδ πκζεηκτθ ηκνμ εξγλκτμ εαδ ηκνμ δδυξθκνθ απσ ηβθ παηλυα ΰβ ελαηυθηαμ δέζεκνμ ζηα ξΫλδα ά δέθκθηαμ ΰλκγδΫμ αθΪηεζα απ‘ ηδμ αζπέδεμ; ΚαθΫθαμ δεθ εέθαδ ησζκ εκνησμ, υζηε θα εΪθεδ εΪηδ ηΫηκδκ σηαθ ίλέζεεηαδ απΫθαθηδ ζηκ ζέδελκ ηκν εξγλκτ. ΠλΫπεδ θα ζηεθαθυθκνηε ηκνμ εαζκτμ εαδ ηναζπηΫθκνμ αθγλυπκνμ εαδ ηκνμ ζυθλκθεμ πκν εαγκδβΰκτθ εαζΪ ηβθ πσζβ, εαδ ηκνμ δέεαδκνμ, εαδ εεεέθκνμ πκν ηαμ εΪθκνθ ηε ηα ζσΰδα θα απκθετΰκνηε εαεΫμ πλΪιεδμ εαδ ηΪξεμ εαδ εηθτζδεμ Ϋλδδεμ». 4κμ π.Υ. αδ. Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ, ζτηθπθα ηε ηκθ Αέπθα ηκθ Υλνζσζηκηκ (Γηνγέλεο ή Πεξί αξεηήο εαδ Γηνγέλεο ή Ηζζκηθφο), εΪπκηε πάΰε ζηα Ίζηδα εαδ θσλεζε ησθκμ ηκν ζηεθΪθδ «πέηνκμ», πετεκν δβζαδά απσ εεέθκ ηε ηκ κπκέκ ζηεθαθυθκθηαθ κδ θδεβηΫμ ηπθ Εζγηέπθ. Οδ Κκλέθγδκδ Ϋζηεδζαθ νπβλΫηεμ δδαηΪζζκθηΪμ ηκθ θα ηκ απκγΫζεδ εαδ θα ηβθ εΪθεδ ηέπκηε παλΪθκηκ. Γδαηέ εέθαδ παλΪθκηκ, ηκνμ λυηβζε, θα ζηεθαθυθεηαδ ανησμ εαδ δεθ εέθαδ θα ζηεθαθυθκθηαδ Ϊζζκδ; Βπεδδά δεθ θέεβζεμ, ΑδκΰΫθβ, ηκν απαθηκτθ. Μα εΰυ, εέπε, θέεβζα πκζζκτμ αθηαΰπθδζηΫμ εαδ ηεΰΪζκνμ, σξδ ηΫηκδκνμ ζαθ ηα αθδλΪπκδα πκν παζετκνθ ηυλα εδυ εαδ δδζεκίκζκτθ εαδ ηλΫξκνθ, αζζΪ πκζτ ξαζεπσηελκνμ: ηβθ πεθέα εαδ ηβθ αδκιέα, ηβθ κλΰά εαδ ηβ ζτπβ, ηβθ επδγνηέα εαδ ηκθ θσίκ εαδ «ηκ πΪθηπθ αηαξυηαηκθ γβλέκθ», ηβθ βδκθά. Βέθαδ Ϊηκπκ, ζκδπσθ, θα πΪλκνθ ηκ ζηεθΪθδ εαδ θα ηκ δυζκνθ ζηκθ ΰεηΪηκ ηε πελδζζσηελκ ελΫαμ (εθθκεέ απσ ηκνμ ζπηαηυδεδμ αγζβηΫμ ηάμ παζαέζηλαμ), εθυ θΫλκθηΪμ ηκ κ έδδκμ εαγδζηΪ εθδκισηελα ηα Ίζγηδα. Βέδε ζηβ ζνθΫξεδα εΪπκδκθ θα ίΰαέθεδ απσ ηκ ζηΪδδκ νοπηΫθκμ ζηα ξΫλδα ηκν πζάγκνμ εαδ θα ηκθ αεκζκνγκτθ Ϊζζκδ πκν ίκκτζαθ, πβδκτζαθ απσ ξαλΪ εαδ τοπθαθ ηα ξΫλδα ζηκθ κνλαθσ, εθυ Ϊζζκδ ηκν Ϋίαααθ ζηεθΪθδα εαδ ηαδθέεμ. Καησλγπζε θα πζβζδΪζεδ εαδ ηκθ λυηβζε ηδ εέθαδ κ γσλνίκμ εαδ ηδ ζνθΫίβ. Νέεβζα ζηκ ζηΪδδκ, ΑδκΰΫθβ, απΪθηβζε εεεέθκμ. Καδ ηδ η‘ ανησ; άηαθ β αθηέδλαζβ ηκν θδζκζσθκν. Οτηε θλκθδησηελκμ Ϋΰδθεμ, κτηε ζπθλκθΫζηελκμ ηυλα απσ σζκ πλδθ, κτηε ζδΰσηελκ δεδζσμ, κτηε ζδΰσηελπθ πλαΰηΪηπθ γα Ϋξεδμ αθΪΰεβ ηκν ζκδπκτ, κτηε ηε ζδΰσηελβ ζτπβ γα αάζεδμ ζηκ ηΫζζκθ. τηθπθκδ, απΪθηβζε κ αγζβηάμ, αζζΪ εέηαδ κ ηαξτηελκμ σζπθ ηπθ Βζζάθπθ. Καδ δεθ ιΫλεδμ, ηκν ζΫεδ, σηδ β ηαξτηβηα εέθαδ ζβηεέκ δεδζέαμ; Ο Δλαεζάμ άηαθ ίλαδτηελκμ απσ πκζζκτμ, εέξε σηπμ ησια εθαθηέκθ σζπθ Ϋθενΰαθ. Δ ζναάηβζβ ηλΪίβιε ζε ηΪελκμ εδ Ϋεαθε πκζζκτμ απσ ηκνμ παλσθηεμ θα πλκίζβηαηδζηκτθ ΰδα ηβθ αιέα ηάμ θέεβμ εαδ ηκθ αγζβηά θα θτΰεδ ζνπβηΫθκμ εαδ πδκ ηαπεδθσμ.
ηκ ηεηαιτ, εέδε δτκ Ϊζκΰα δεηΫθα εκθηΪ θα αθηδηΪξκθηαδ αζζβζκζαεηδασηεθα εαδ πκζτθ σξζκ ζνΰεεθηλπηΫθκ θα ίζΫπεδ ηκ γΫαηα, πζσηκν ηκ Ϋθα απσ ανηΪ απΫεαηε, Ϋζπαζε ηκ ζεκδθέ εαδ Ϋθνΰε. Πζβζέαζε ησηε εαδ ζηεθΪθπζε ανησ πκν Ϋηεδθε, αθαεβλτζζκθηΪμ ηκ Εζγηδκθέεβ, κπσηε ιΫζπαζαθ ζε ΰΫζδκ εαδ γκλνίκτζαθ κδ πΪθηεμ εθηνππζδαζηΫθκδ απσ ηκθ θδζσζκθκ, εθυ πκζζκέ εεδάζπθαθ εΪπκδα εαηαθλσθβζβ πλκμ ηκνμ αγζβηΫμ. Ο ΕζκελΪηβμ (Παλεγπξηθφο 2) ζΫεδ «(...) ΰδαηέ κδ αγζβηΫμ, επδηΫζκνμ, εαδ δδπζΪζδα δτθαηβ αθ απκεηάζκνθ, εέθαδ ΰδα ηκθ εσζηκ αθυθεζκδ. Ώπεθαθηέαμ, Ϋθαμ εαδ ησθκ Ϊθγλππκμ ηε θπηδζηΫθκ πθετηα ηπκλεέ θ‘ απκίεέ ξλάζδηκμ ζε σζκνμ». Ο ΠζΪηπθαμ εαηαελέθεδ ηβθ δέαδηα ηπθ αγζβηυθ ηκν 5κν – 4κν αδ., β κπκέα ηκν θαέθεηαδ νπαέηδα ΰδα ηβθ εαξεεηδεσηβηΪ ηκνμ: «-Θα ηκνμ ηαέλδααε ζκδπσθ ηΪξα β δέαδηα ανηυθ ηπθ ζνθβγδζηΫθπθ αγζβηυθ; -Ίζπμ. -Ναδ, ηα εέθαδ εΪππμ νπθδΪλδεβ ανηά, εαδ δεθ ηκνμ ειαζθαζέαεδ αλεεηΪ ζηαγελά νΰεέα. Ή δεθ ίζΫπεδμ ππμ εκδηκτθηαδ σζβ ηκνμ ηβ απά εδ αθ ίΰκτθε ζδΰΪεδ Ϋιπ απσ ηβθ πλδζηΫθβ ηκνμ δέαδηα, πλκζίΪζζκθηαδ απσ ηεΰΪζεμ εαδ ζκίαλΫμ αλλυζηεδεμ κδ αγζβηαέ;» (Πνιηηεία 404a) Ο ΏλδζηκηΫζβμ επέζβμ δζξνλέαεηαδ σηδ αλεεέ β απζά Ϊζεβζβ εδ σξδ ίέαδκμ αγζβηδζησμ (Ζζηθά Νηθνκάρεηα, 1220b). 1κμ η.Υ. αδ. «Γδα θα δεέηε αγζβηΫμ θα ζεκηυθκθηαδ ά θα ξηνπδκτθηαδ εΪθεηε ησζκ δλσηκ υμ ηβθ Οζνηπέα;» (Βπέεηβηκμ, Γηαηξηβαί, 3, 22, 58). «εΫθηκηαδ ηκ πζάγκμ εεεέθπθ πκν ΰνηθΪακνθ ηκ ζυηα ηκνμ, εαδ πσζκδ ζέΰκδ εέθαδ εεεέθκδ πκν ειαζεκτθ ηκ πθετηα ηκνμ. Πσζκδ Ϊθγλππκδ πκν ηεηΫξκνθ ζε ηδα ΰεζκέα εεδάζπζβ γεΪηαηκμ εαδ ζε ΰεζκέκνμ αΰυθεμ, εθυ ζηδμ ηΫξθεμ εαδ ζηδμ επδζηάηεμ επδελαηεέ ελβηδΪ. Καδ πσζκδ εέθαδ κδ βζέγδκδ πκν γανηΪακθηαδ ΰδα ηκνμ ητεμ εαδ ηδμ θαλδδΫμ πζΪηεμ» (Ϋθεεαμ Epistulae 86,2). 2κμ η.Υ. αδ. «Γδαηέ εαδ ζηκ δσζδξκ γα θδεάζεδ ηκ Ϊζκΰκ εαδ ζηκθ αΰυθα δλσηκν εθσμ ζηαδέκν κ ζαΰσμ γα εελδέζεδ εαδ ζηκθ δέανζκ ηκ ααλεΪδδ γα Ϋλγεδ πλυηκ. Ώπσ ηκνμ αθγλυπκνμ εαθεέμ δεθ εέθαδ αιδσζκΰκμ ζηκ ηλΫιδηκ, Ϊγζδκδ Ϊθγλππκδ πκν αζξκζεέζηε ηε ηΪηαδα. ΏζζΪ κτηε εαδ εαθΫθα απ‘ ηα παδδδΪ ηκν Δλαεζά δε γα θαδθσηαθ πδκ δνθαησ απσ Ϋθαθ εζΫθαθηα ά Ϋθα ζδκθηΪλδ. Πδζηετπ σηδ εαδ κ ηατλκμ γα πΪλεδ ηκ ζηεθΪθδ ηβμ θέεβμ. ΏζζΪ εδ αθ εαθεέμ γΫζεδ θα ζνθαΰπθδζηεέ ζηκ ζΪεηδζηα, κ ΰΪδδαλκμ γα εελδέζεδ ηκ ζηεθΪθδ ηβμ θέεβμ. ΏζζΪ ζηβθ δζηκλέα ηκν παζαδκτ αΰυθα γα ΰλαθηεέ σηδ ζηκ παΰελΪηδκ εΪπκηε κ Οΰεδζηάμ [=Γεαλδζηάμ] θέεβζε εΪπκδκθ Ϊθδλα. Καδ θέεβζε εαηΪ ηβθ εδεκζηά πλυηβ ΟζνηπδΪδα» (Γαζβθσμ, Πξνηξεπηηθφο εηο ηέρλαο, 13). ΚαηΪ ηκθ Γαζβθσ (Πξνηξεπηηθφο επί ηαο ηέρλαο 9-14), κ αγζβηδζησμ εαζζδελΰκτζε ηβθ απΪηβ. Δ ζεζβλά Ϊζεβζβ ηκτ ζυηαηκμ δεθ εαγδζηκτζε ηκνμ αθγλυπκνμ δζξνλσηελκνμ απσ ηα πζΪζηαηα ηκτ απρεκτ εσζηκν, εθυ γα Ϋπλεπε θα ηδηυθηαδ ΰδα ηδμ επδηνξέεμ ηκνμ ζηκθ πκζδηδζησ ηυθ ηεξθυθ. «Σσλ αλζξψπσλ γαξ αξίζηνπο ζεία αμησζήλαη ηηκή, νπρ φηη θαιψο έδξαζαλ ελ ηνηο αγψζηλ, αιιά δηα ηελ απφ ηψλ ηερλψλ επεξγεζίαλ». ζα ηα θνζδεΪ αΰαγΪ εέθαδ ά πθενηαηδεΪ ά ζπηαηδεΪ. Αεθ νπΪλξεδ Ϊζζβ εαηβΰκλέα αΰαγυθ. ΣΫηκδα αΰαγΪ δεθ κθεδλετκθηαδ πκηΫ κδ αγζβηΫμ. Αεθ Ϋξκνθ ζκΰδεά. νζζπλετκνθ δδαλευμ ζΪλεεμ εαδ αέηα εαδ ελαηκτθ ηκ πθετηα θεελσ σππμ ηα αυα. «αξθψλ γαξ αεί θαη αίκαηνο αζξνίδνληεο πιήζνο, σο ελ βνξβφξσ πνιιψ ηελ ςπρήλ εαπηψλ έρνπζηλ θαηαζβεζκέλελ, νπδέλ αθξηβψο λνήζαη δπλακέλελ, αιι' άλνπλ, νκνίσο ηνηο αιφγνηο δψνηο». Ο Γαζβθσμ γνηέαεδ ηα ζσΰδα ηκτ ΕππκελΪηβ, σηδ «Τΰεέα ζβηαέθεδ εζεΰξσηεθβ ηλκθά εαδ ελΰαζέα. ΥλεδΪαεηαδ παθηκτ ηΫηλκ", εαδ ζΫεδ σηδ αθηδγΫηπμ, δεθ νπΪλξεδ πδκ αθαζθαζάμ εαηΪζηαζβ απσ ηβθ νΰεέα ηυθ αγζβηυθ. «πᾶθ ΰάλ, θβμί, ηὸ πκζὺ ηῆ θύζεδ πκζέηδκθ». Ο Γαζβθσμ παλκηκδΪαεδ ηκ ίέκ ηυθ αγζβηυθ ανηυθ ηε ΰκνλκνθδυθ, ηε ηβ δδαθκλΪ σηδ ηα ΰκνλκτθδα, δεθ εκπδΪακνθ, κτηε ηλυθε ηε ηκ ασλδ. «ψζηε
ενηθέλαη ηνλ βίνλ απηψλ πψλ δηαγσγή». Ο Γαζβθσμ εαηαζάΰεδ θα γεπλεέ σηδ κδ ζΫιεδμ «αγζβηάμ» εαδ «Ϊγζκμ» Ϋξκνθ εκδθά λέαα ηκ «Ϊγζδκμ» (Πξνηξεπηηθφο επί ηαο ηέρλαο, 11)! Ο Πζκτηαλξκμ νπκζηβλέαεδ ππμ πμ αδηέα ηβμ νπκδκτζπζβμ ηπθ Βζζάθπθ κδ Ρπηαέκδ γεπλκτθ «ηὰ ΰνηθάζδα εαὶ ηὰμ παζαίζηλαμ, [...] θ‘ ὧθ ἔζαγκθ ἐελνέθηεμ ηθ ὅπζπθ (ειαδηέαμ ηπθ κπκέπθ παλΪηβζαθ ηα σπζα) εαὶ ἀΰαπήζαθηεμ ἀθγ‘ ὁπζδηθ εαὶ ἱππέπθ ἀΰαγθ εηλάπεζκδ εαὶ παζαζηλῖηαδ εαζκὶ ζέΰεζγαδ» (Ζζηθά, 274d). 3κμ η.Υ. αδ. Γδα θα ειαζθαζέζκνθ ηλνθβζσ ίέκ κδ επαΰΰεζηαηέεμ αγζβηΫμ δεθ δέζηαααθ ηπλκζηΪ ζε εΪγε ζκΰάμ παλαθκηέεμ εαδ αηδηπηδεΫμ πλΪιεδμ. Πκνζκτζαθ εαδ αΰσλαααθ ηδμ θέεεμ ζηβθ Οζνηπέα. «πσιείλ ηε θαη σλείζζαη ηα λίθαο». Άζζκδ ΰδα θα εδζπλΪικνθ ξλάηαηα εαδ Ϊζζκδ ΰδα θα απκθτΰκνθ ηδμ επδεέθδνθεμ ζνΰελκτζεδμ. ηδμ ζνθαζαΰΫμ ανηΫμ πλπηκζηαηκτζαθ κδ ΰνηθαζηΫμ πκν εθδδαθΫλκθηαθ ΰδα ηκ πλκζππδεσ ηκνμ εΫλδκμ «πλκθκκτθηεμ ηκτ εανηυθ εΫλδκνμ» (Φδζσζηλαηκν, Γπκλαζηηθφο, 43). 4κμ η.Υ. αδ. Ο ΛδίΪθδκμ εαηαδδεΪαεδ ηβθ πΪζβ εαδ ηκ παΰελΪηδκθ πκν πλκεαζκτζαθ ζνξθΪ ζνθηλδίά κζηυθ εαδ εισλνιβ κθγαζηυθ, εαδ ΰεθδεΪ ηκνμ αγζβηΫμ, ηβθ αΰλδσηβηα πκν εαζζδελΰκτζαθ εαδ ηβθ ηΪζβ πλκμ ηβ ίέα πκν εθγκνζέααε ηκνμ γεαηΫμ ηπθ αΰπθδζηΪηπθ (Οηδζέα 64, 119). ΜεΰΪζκ οΫηηα ζκδπσθ β Ϊπκοβ σηδ ηκθ 4κ αδυθα νπάλξαθ απ‘ ηβ ηδα κδ εαεκέ Υλδζηδαθκέ εξγλκέ ηκν αγζβηδζηκτ εαδ απ‘ ηβθ Ϊζζβ κδ εαζκέ «εζζβθέακθηεμ» θέζκδ ηκν αγζβηδζηκτ! Οδ αλξαδκζΪηλεμ πκν δδαδέδκνθ ανηκτμ ηκνμ δζξνλδζηκτμ γα Ϋπλεπε θα θηλΫπκθηαδ. ΐζΫπκνηε ππμ κδ Ώλξαέκδ θδζσζκθκδ δνζπδζηκτζαθ ζηβθ αιέα ηκν αγζβηδεκτ δδευδκνμ, σξδ ησθκ σηαθ κ αγζβηδζησμ εέξε εεθνζδζηεέ εαηΪ ηβθ Ρπηαδκελαηέα, αζζΪ άδβ απσ ηκθ Ϋεηκ εαδ ηκθ πΫηπηκ αδυθα. Γδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εέθαδ «κδ ΜεΰΪζκδ ΠκζνγερζηΫμ ΜΏ Έζζβθεμ Φδζσζκθκδ». Ώθ ηδμ απσοεδμ ανηΫμ ηπθ θδζκζσθπθ ηδμ επαθεζΪηίαθαθ κδ ΠαηΫλεμ ηδμ Βεεζζβζέαμ, ησηε γα Ϋδδθαθ αεσηβ ηδα απσδεδιβ ηκν αθγεζζβθδζηκτ ηκνμ!
22b ΏΡΥΏΕΟ ΝΣΟΠΕΝΓΚ ΏΘΏΝΏΣΟ (κδ παλαεΪηπ πζβλκθκλέεμ εέθαδ απσ ηκ ίδίζέκ «Οδ Οζνηπδαεκέ Ώΰυθεμ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα / Οδ αγΫαηεμ πζενλΫμ», ΒζΫθβμ ΝδεκζαΎδκν εαδ ε. Υλ. ΚΪηζδεα, εεδσζεδμ αίίΪζαμ.) - Οδ ΰθπζηκέ «παδδκηλέίαδ» εαδ κδ «δδαδηβηδεΫμ ζνθηαΰΫμ» ηκνμ γεπλκτθηαθ απαλαέηβηα ίκβγάηαηα ηπθ αγζβηυθ. ΒδδδεΫμ δέαδηεμ εέξαθ πλκηαγεέ ΰδα ηκνμ αζεκτηεθκνμ, σππμ π.ξ. β εαηαθΪζπζβ πκζζυθ ζτεπθ, θλκτηπθ ηε ηεΰΪζβ ζνΰεΫθηλπζβ ζαεξΪλκν πκν παλΫξεδ εθΫλΰεδα. - Σκθ 6κ π.Υ. αδυθα κδ αγζβηΫμ πλκζπαγκτζαθ θα ίεζηδυζκνθ ηβθ απσδκζά ηκνμ ηλυΰκθηαμ δδΪθκλα εέδβ ελΫαηκμ. ΏθαθΫλεηαδ σηδ κδ Ϊζηεμ ξλβζδηκπκδκτζαθ ελΫαμ εαηζέεαμ, κδ παζαδζηΫμ, κδ ζθαδλκίσζκδ εαδ κδ αεκθηδζηΫμ ελΫαμ ηατλκν αθαηεηεδΰηΫθκ ηε ξκδλδθσ ζέπκμ εηζ. (δβζαδά, πζβηητλα απδευθ πλπηερθυθ). - Οδ αγζβηΫμ Ϋηλπΰαθ επέζβμ κζσεζβλα ηα εκεσλδα πκν θδεκτζαθ ζε αΰυθεμ ζε ηδα πλκζπΪγεδα ζάοβμ ηβμ Ϊθγκθβμ ηεζηκζηελσθβμ ηκν θδεβηά εσεκλα. - Ο ΏλδζηκηΫζβμ πελδΰλΪθεδ ηβθ παλαησλθπζβ ηκν πλκζυπκν ηπθ αγζβηυθ, κδ κπκέκδ ηκδΪακνθ πζΫκθ ηε αυα, ζσΰπ ηβμ εδδδεάμ δέαδηαμ ζηβθ κπκέα νπκίΪζζκθηαθ ΰδα ατιβζβ ηβμ ηνρεάμ ηκνμ ηΪααμ. - Ο Φδζσζηλαηκμ (2κμ π.Υ. αδ.) ζηκ Ϋλΰκ ηκν Πεξί γπκλαζηηθήο, αθκτ παλαδΫξεηαδ σηδ κδ ΰδαηλκέ ίκβγκτζαθ ζβηαθηδεΪ ηβθ πλκεηκδηαζέα ηπθ αγζβηυθ, ηαμ πζβλκθκλεέ σηδ κδ ηΪΰεδλκδ παλαζεενΪακνθ ΰδα ηκνμ αγζβηΫμ οπηέ εαλνεενηΫθκ ηε ξνησ ηάεπθκμ ηβμ νπθκθσλκν (θνησ απσ ηκ κπκέκ παλΪΰεηαδ ηκ σπδκ).
Σδ ζξΫζβ Ϋξκνθ ανηΪ ηε ηκ νπκηδγΫηεθκ ελαζδηεξθδεσ πθετηα ηβμ Ϊηδζζαμ;
22c ΜΒΓΏΛΟ ΟΕΚΟΝΟΜΕΚΟ ΠΏΓΏΡΕ Οδ τηθκδ ηκτ ΠδθδΪλκν πλκμ ηκνμ θδεβηΫμ ηπθ Οζνηπδαευθ αΰυθπθ απκηεζκτζαθ σζκδ πλκρσθ ειαΰκλΪμ. ζκδ αηνξκτζαθ ζηκνμ Οζνηπδαεκτμ εαδ Ϊζζκνμ αΰυθεμ, ΰτλδααθ ζηβθ παηλέδα ηκνμ ειενηεζδζηΫθκδ εαδ πελδθλκθβηΫθκδ. Κλτίκθηαθ ζε ζηεθΪ δλκηΪεδα ΰδα θα απκθτΰκνθ ηκνμ εξγλκτμ ηκνμ ξΪλδθ ηάμ απκηνξέαμ ηκνμ. «εαηΪ ζατλαμ δ' εξγλυθ απΪκλκδ πηυζζκθηδ, ζνηθκλΪ δεδαΰηΫθκδ»(Ππζηνλίθεο 8). Ο Πέθδαλκμ, ξΪλδθ αδλάμ ξλβηαηδεάμ αηκδίάμ, δκικζκΰεέ αεσηα εαδ ηνλΪθκνμ σππμ ηκθ ΕΫλπθα ηυθ νλαεκνζυθ εαδ ηκθ Θάλπθα ηκτ ΏελΪΰαθηκμ, πκν θέεβζαθ ηε ειαΰκλΪ ηυθ αΰυθπθ πζβλυθκθηαμ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκνμ αζζΪ εαδ ηκνμ εζζαθκδέεεμ. Σκ 488 π.Υ. κ ΕΫλπθ «θέεβζε» ζηκνμ δππδεκτμ αΰυθεμ ηυθ Αεζθυθ εαδ ηκ 476 ζηβθ Οζνηπέα ξπλέμ πλκζππδεά αθΪηδιβ ζηδμ αθαηεηλάζεδμ, εαδ κ Πέθδαλκμ ηκθ νηθεέ σηδ «εκλθκζκΰΪεδ ηδμ αλεηΫμ» (Οιπκπηνλίθεο 1, ζη. 17-20). Σκ 372 π.Υ. (102β ΟζνηπδΪμ), Ϋθαμ εζζαθκδέεβμ, κ Σλπέζκμ, Ϋζαίε ηΫλκμ ζε αληαηκδλκηέα, εθυ απαΰκλενσηαθ β ζνηηεηκξά ελδηυθ ζηκνμ αΰυθεμ (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 6, 1, 51). ΦνζδεΪ αθαεβλτξγβεε Οζνηπδκθέεβμ, εαδ ζηάγβεε αθδλδΪθηαμ ηκν ζηκ Άζηδ ηάμ Οζνηπέαμ. Ατκ εζζαθκδέεεμ, ηεηΪ απσ ηνζηδεΫμ ζνθαζαΰΫμ, αθαεάλνιαθ κζνηπδκθέεβ ηκθ Βνπσζεηκ. ηπμ Ϋΰδθε ΰθπζησ, εαδ εαηαδδεΪζηβεαθ ζε πλσζηδηκ απσ ηβ ΐκνζά ηυθ αΰυθπθ ζε πλσζηδηκ (Πανζαθέα, Διιάδνο πεξηήγεζηο, 6, 3, 7). ΚαηΪ ηκθ Πζκτηαλξκ (Πεξί δπζσπίαο, 17, 535c) κδ εζζαθκδέεεμ ξΪλδααθ ζηεθΪθκνμ θέεβμ, τζηελα απσ δπλκδκεέεμ εαδ Ϊζζεμ αθάγδεεμ ζνθαζζαΰΫμ, ζε πλσζππα Ϊζξεηα ηε ηδμ αθαηεηλάζεδμ. Πκζζκέ αγζβηΫμ δπλκδκεκτζαθ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκνμ ΰδα θα αθαδεδξγκτθ κζνηπδκθέεεμ. Σκ 388 (98β ΟζνηπδΪμ), κ Θεζζαζσμ πνΰηΪξκμ Βτππζκμ δπλκδσεβζε ηκνμ ηλεδμ αθηδπΪζκνμ ηκν (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηεγήζηο, 5, 21, 5). ΏθΪηεζα ζε ανηκτμ «πκν ηα πδΪζαθε», άηαθ εαδ κ θδεβηάμ ηυθ πλκβΰκνηΫθπθ αΰυθπθ. Σκθ ζηΫθαθκ ηάμ θέεβμ, ΰλΪθεδ κ Φδζσζηλαηκμ, ηπκλεέ εαθεέμ εζετγελα θα ηκθ πκνζΪεδ εαδ ειέζκν εζετγελα θα ηκθ αΰκλΪαεδ. «ζηέθνο δε Απφιισλνο ή Πνζεηδψλνο άδεηα κελ απνδίδνζζαη, άδεηα δε σλείζζαη» (Φδζσζηλαηκν, Γπκλαζηηθφο, 45). Μπκλκτηε θα αθαθΫλκνηε πκζζΪ αεσηα δεέΰηαηα δπλκδκεέαμ ηεηαιτ αγζβηυθ πκν Ϋΰδθαθ αθηδζβπηΪ ά δδαζυγβεαθ υμ ζάηελα. Ώμ δκτηε εαδ ηελδεΪ Ϊζζα ζηκδξεέα. Ώμ ηδζάζκνηε ηυλα ζέΰκ ΰδα αΰκλαππζβζέεμ αγζβηυθ: Ο ητλαθκμ ΕΫλπθ ηυθ νλαεκνζυθ, ηΫζζελα ξλσθδα ηεηΪ ηβ θέεβ ηκτ ΚλκηπθδΪηβ Άζηνζκν ζηβθ Οζνηπέα, ηκ 488, ηκθ ειαΰσλαζε θα εηθαθδζγεέ ζηκνμ επσηεθκνμ αΰυθεμ πμ νλαεκτζδκμ. Έηζδ ηκ 484 θέεβζε ΰδα ηδμ νλαεκτζεμ. (Πανζαθέαμ, 6, 13, 1). O Κλβηδεσμ πηΪδβμ θέεβζε ζηκθ δσζδξκ εαηΪ ηβθ 99β ΟζνπδΪδα. ηκνμ επσηεθκνμ αΰυθεμ, ειαΰκλΪζγβεε απσ ηβθ Έθεζκ ηε πκζζΪ ξλάηαηα εαδ εηθαθέζγβεε ζηβθ Οζνηπέα πμ δδεσμ ηβμ αγζβηάμ (Πανζαθέαμ, 6, 18, 6). ΚαηΪ ηκθ Φδζσζηλαηκ κδ αγζβηΫμ ηάμ επκξάμ ηκν (3κμ αδυθαμ η.Υ.) εκζνηπκτζαθ ζηβθ πκζνηΫζεδα εαδ ηβθ εικνζέα. ΑΫξκθηαθ δπλκδκεέεμ επεδδά ξλεδΪακθηαθ ξλάηαηα ΰδα ηκ ζπΪηαζκ ίέκ ηκνμ εαδ Ϊζζκδ δπλκδκεκτζαθ ζνθαγζβηΫμ ηκνμ, επεδδά δεθ εέξαθ δνθαησηβηεμ θα δδεεδδεάζκνθ ηβ θέεβ: «νη κελ γαξθαη απνδίδνληαη ηελ εαπηψλ εχθιεηαλ, δη' νίκαη, ην πνιιψλ δείζζαη, νη δε σλνχληαη ην κε μπλ πφλσ ληθάλ δηα ην αβξψο δαηηάζζαη» (Φδζσζηλαηκν, Γπκλαζηηθφο, 45).
22d Δ ΘΒΟΠΟΕΔΔ ΣΧΝ ΠΡΧΣΏΘΛΔΣΧΝ
ηκθ ΏελΪΰαθηα β εέζκδκμ ηκν θδεβηά Βιαέθεηκν ζηβθ πσζβ άηαθ δδδαέηελα γεαηαηδεά, πΪθπ ζε ηΫγλδππκ πκν ηκ αεκζκνγκτζαθ ηλδαεσζδκδ απσ ηκνμ πδκ επδθαθεέμ πκζέηεμ, αθείαζηΫθκδ ζε Ϊληαηα ηα κπκέα κδβΰκτζαθ ζενεΪ Ϊζκΰα. Οδ ΰεθθαέεμ παλκξΫμ, β απαζζαΰά απσ ηδμ θκλκζκΰδεΫμ νπκξλευζεδμ, β πλκεδλέα ζηκνμ αΰυθεμ, β δπλεΪθ δζσίδα ζέηβζβ ζηκ Πλνηαθεέκ, ηκ ηελέδδκ πκν δδεαδκτθηαθ κδ Οζνηπδκθέεεμ απσ ηα πκζεηδεΪ ζΪθνλα ηβμ πσζβμ ηκνμ, κδ ηδηβηδεΫμ δδαελέζεδμ ζε εαδλσ εδλάθβμ, άηαθ ανηΪ πκν Ϋπαδλθαθ πμ αθηαηκδίά ΰδα ηβθ «αθδδδκηεζά, ΰδα Ϋθαθ εζΪδκ εζδΪμ» θέεβ ηκνμ, πλκεαζκτζαθ ηβ δέεαδβ αΰαθΪεηβζβ ηπθ ζκθυθ Βζζάθπθ. ηκνμ αθδλδΪθηεμ ηπθ αγζβηυθ απΫδδδαθ γερεΫμ δδδσηβηεμ εαδ δαηαηδεΫμ δεαθσηβηεμ, σππμ Ϋεαθαθ κδ ΘΪζδκδ ζηκ Ϊΰαζηα ηκν ΘεαΰΫθκνμ, ζηκ κπκέκ γνζέαααθ ζα ζε γεσ: «ἢδβ εαὶ ὁ Πκζνδάηαθηκμ ηκῦ ἀγζβηκῦ ἀθδλεδὰμ ἰᾶηαδ ηκὺμ πνλέηηκθηαμ ἐθ ζνηπίᾳ εαὶ ὁ Θεαΰέθκνμ ἐθ Θάζῳ» (Λκνεδαθκτ, Θεψλ εθθιεοία, 12). Ο Δλσδκηκμ (5, 47) αθαθΫλεδ σηδ ηκν ΚλκηπθδΪηβ Φδζέππκν ηκν ΐκνηαεέδβ ηκν Ϋεαθαθ κδ ζνηπκζέηεμ ηκν βλυκ ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηκν εαδ ηκν πλκζΫθελαθ γνζέεμ. Ο Πανζαθέαμ (3, 15, 7) αθαθΫλεδ σηδ κδ παληδΪηεμ γεκπκέβζαθ ηκθ Οζνηπδκθέεβ ΕππκζγΫθβ, εηέακθηΪμ ηκν θασ εαδ ζαηλετκθηΪμ ηκθ πμ γεσ. Σκθ 5κ εαδ 6κ αδυθα αθαθΫλκθηαδ πκζζΫμ ηΫηκδεμ πελδπηυζεδμ – δεέΰηα ηβμ εαηΪθηδαμ ηκν «αλξαέκν κζνηπδαεκτ δδευδκνμ», άδβ ηλεδμ-ηΫζζελδμ αδυθεμ πλδθ ηκνμ Λαηέθκνμ, πλΪΰηα πκν εαηαλλέπηεδ ηκ ΰθπζησ αλξαδκζαηλδεσ παλαητγδ πελέ αεηάμ εαδ παλαεηάμ. Σκ 412 π.Υ., ηεηΪ ηβ θέεβ ηκν Βιαέθεηκν ζηκθ αΰυθα δλσηκν εαηΪ ηβθ εέζκδσ ηκν ζηκθ ΏελΪΰαθηα, πΪθπ ζε Ϊληα, ηκθ αεκζκνγκτζαθ ηλδαεσζδα Ϊληαηα, σζα ηε ζενεΪ Ϊζκΰα. Οδ ητλαθθκδ, σππμ κ Αδκθτζδκμ ηπθ νλαεκνζυθ ά κ ΕΫλπθαμ, ηβμ έδδαμ πσζβμ εινηθκτθηαθ απσ πκδβηΫμ-εσζαεεμ, σππμ κ Πέθδαλκμ εαδ κ ΐαεξνζέδβμ, κδ κπκέκδ Ϋηζδ ζνθΫίαζαθ ζηβθ δδαηάλβζβ ηβμ εικνζέαμ ηκνμ εαδ ζηκ γανηαζησ ηκνμ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ Έζζβθεμ. «ΜεηΪ ηβ θέεβ ηκν ελατΰαααθ κδ γεαηΫμ, ηαεΪλδκμ ανησμ κ Ϊθδλαμ. Ώπσ ηκθ Αέα ηκτζαξε ηλαθά εικνζέα πΪθπ ζηκνμ Έζζβθεμ», ΰλΪθεδ κ ΐαεξνζέδβμ ΰδα ηδα θέεβ ηκν ΕΫλπθα ηκ 468 π.Υ. Ο Πέθδαλκμ (Οιπκπηνλίθεο, 3) ΰδα ηκθ ΕΫλπθα ΰλΪθεδ εεησμ Ϊζζπθ «ΐαζδζδΪ ζακπλσίζβηκ ζε ίζΫπεδ, πελδζζσηελκ απσ εΪγε Ϊζζκθ, β ηκέλα β ηεΰΪζβ». Γδα ηκθ ητλαθθκ Θάλπθα ηκν ΏελΪΰαθηα ΰλΪθεδ «Βδυ εαδ εεαησ ξλσθδα ανηά β ξυλα δεθ ΰΫθθβζε πδκ εαζκγΫζβηκ εαδ πδκ ΰεθθαδσδπλκ αλξβΰσ». ππμ αελδίυμ κδ ζβηελδθκέ ηλδηκεκζηδεκέ δδεηΪηκλεμ επδδδυεκνθ ηβθ νπκηαΰά ηπθ νπβεσπθ ηκνμ ηΫζπ εγθδευθ θδευθ ζε αγζβηδεκτμ αΰυθεμ, ηκ έδδκ αελδίυμ Ϋπλαηηαθ εαδ κδ αλξαέκδ ητλαθθκδ ηβμ εζαζζδεάμ ΒζζΪδαμ.
22e ΣΟ ΔΘΟ ΣΧΝ ΏΓΧΝΧΝ: «Πκέβζβ, ηΫξθβ εαδ παλΪδκζβ ζνθελΰΪακθηαδ ζηκθ αθβλπδζησ εαδ ζηβθ απκγΫπζβ ηπθ αγζβηυθ εαδ αθκέΰκνθ ηκθ δλσηκ ηβμ εεηλκπάμ απσ ηκ ΰθάζδκ αγζβηδεσ πθετηα. Ο απΫλαθηκμ γανηαζησμ πλκμ ηκ πλσζππκ ηκν κζνηπδκθέεβ εαδ β αέΰζβ πκν ηκθ πελδίΪζζεδ, κδ ηδηΫμ, κδ δδαελέζεδμ εαδ ηα κδεκθκηδεΪ κθΫζβ πκν απκεηΪ, δβηδκνλΰκτθ ΰλάΰκλα ελέζβ ζηκ αγζβηδεσ άγκμ. Ο αγΫηδηκμ ζνθαΰπθδζησμ, β δπλκδκεέα ηπθ αθηδπΪζπθ εαηΪ ηκθ Α' αδυθα π.Υ. εαδ β ειαΰκλΪ αθάγδεπθ αγζβηυθ, πκν εαηαπαηυθηαμ ηκθ σλεκ ηκνμ δΫξκθηαδ θα εηθαθδζγκτθ πμ εεπλσζππκδ Ϊζζβμ πσζεπμ, εέθαδ κδ ίαλδΫμ βγδεΫμ επδπηυζεδμ ηκν επαΰΰεζηαηδζηκτ ζηκθ αγζβηδζησ εαδ ζνηπηυηαηα ηβμ ΰεθδεάμ ελέζεπμ βγυθ εαδ αιδυθ, πκν αεκζκτγβζε ηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ πσζεηκ. Σσηε εηθαθέαεηαδ, ΰδα πλυηβ θκλΪ, ηδα θΫα ηΪιβ αγζβηυθ, πκν γΫηεδ πμ απκεζεδζηδεσ ζεκπσ ηβθ επδηνξέα. Ο ζεζβλσμ ζνθαΰπθδζησμ δβηδκνλΰεέ ηβθ εδδέεενζβ ζε πλδζηΫθκ αΰυθδζηα, πκν πλκςπκγΫηεδ λδαδεά αζζαΰά ηπθ ζνθηεζεζηυθ ηβμ ζπηαηδεάμ αΰπΰάμ εαδ ζνζηβηαηκπκέβζβ ηβμ πλκεηκδηαζέαμ, ηβμ δέαδηαμ εαδ ηκν ηλσπκν απάμ. Με ηκ άγκμ ηκν αγζβηά αζζΪαεδ εαδ κ ζπηαηδεσμ ηκν ητπκμ, σππμ δεέξθκνθ εαδ ηα Ϋλΰα ηΫξθβμ, εαδ β παζαδΪ εεεέθβ αληκθδεά δζκλλκπέα ηκν ζυηαηκμ εαδ ηκν πθετηαηκμ παλαξπλεέ ηβ γΫζβ ηβμ ζε ηδα δνζαθΪζκΰβ ηνδεά Ϋηθαζβ ηπθ ηεζυθ. Δ ηεΰΪζβ δβηκηδεσηβηα πκν απκεηκτθ ηα ίαλΫα αΰπθέζηαηα (πΪζβ, παΰελΪηδκ, πνΰηά) δβηδκνλΰεέ ηκθ πδκ δβηκθδζά ητπκ αγζβηά, ηκθ παζαδζηά, παΰελαηδζηά εαδ πνΰηΪξκ, πκν ηε ηβθ ελεαηκθαΰέα εαδ ηκθ ζνζηβηαηδεσ νπελζδηδζησ (αθαΰεκθαΰέα) απκεηΪ νπελθνζδεά δτθαηβ εαδ δτζηκλθβ εηθΪθδζβ. Έηζδ εηθαθέακθηαδ κδ επαΰΰεζηαηέεμ αγζβηαέ, πκν ενλδαλξκτθ ζηκνμ παθεζζάθδκνμ εαδ ηκπδεκτμ αΰυθεμ εαδ ζηδμ παθβΰτλεδμ. Δ εηθΪθδζά ηκνμ απεγΪλλνθε ηκνμ ελαζδηΫ-
ξθεμ αγζβηΪμ εαδ εαηΫζηλεοε ηδμ ενΰεθδεΫμ θδζκδκιέεμ εαδ ηδμ αΰθΫμ ξαλΫμ ηκνμ. Δ αθαηΫηλβζβ ηααέ ηκνμ άηαθ ηΪηαδβ πδΪ. Οδ ελαζδηΫξθεμ αγζβηαέ Ϊλξδζαθ ζδΰΪ - ζδΰΪ θα απΫξκνθ απσ ηκνμ ησπκνμ αζεάζεπμ εαδ ζηκνμ αΰυθεμ θα πλκηδηκτθ ηκθ λσζκ ηκν γεαηά απσ ηκθ λσζκ ηκν αθηαΰπθδζηά. Σβθ υλα εεεέθβ ηκ ηκδλαέκ ηΫζκμ ηβμ ενΰεθδεάμ Ϊηδζζαμ εαδ ηκν ΰθάζδκν αγζβηδζηκτ εέξε πδΪ ζβηΪθεδ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. ΐ', ζ. 496). Σκ ξΪζδ ζκδπσθ, εέξε ιεεδθάζεδ πκζτ πλδθ ηκνμ εαεκτμ Ρπηαέκνμ πκν ηΪξα ανηκέ εαηΫζηλεοαθ ηκ αλξαέκ Οζνηπδαεσ Πθετηα. ΦνζδκζκΰδεΪ ξΪγβεε ηκ πθετηα ηβμ ενΰεθκτμ Ϊηδζζαμ άδβ απσ ηκθ 4καδυθα, δδσηδ εέθαδ θνζδκζκΰδεσηαηκ, εεεέ πκν ηπκλεέ θα απκεηβγεέ δσια εαδ θάηβ, εεεέ θα εηθαθέακθηαδ εαδ ηα αγΫηδηα ηΫζα. Ανκ -ηλεδμ αδυθεμ ελΪηβζε ηκ «Ώλξαέκ Πθετηα ΏγΪθαηκ»˙ ηκνμ νπσζκδπκνμ επηΪ αδυθεμ άηαθ ηκ ΰθπζησ ξΪζδ. ε θσηδζηα ηάμ ΐΫλλκδαμ εδεκθέαεηαδ Ϊθδλαμ ηε ηαζηέΰδκ, ίκβγσμ αΰπθκγεηυθ. Νκηέζηαηα ηάμ ΠελΰΪηκν εαδ ηάμ Λνδέαμ εέξαθ παλαζηΪζεδμ ηαζηδΰκθσλπθ, πκν ηαζηέΰπθαθ ηκνμ εαεκάγεδμ αγζβηΫμ. Σκθ 5κ αδυθα π.Υ. (456 εαδ 452) ζηκνμ αΰυθεμ πΪζβμ, κ Λεκθηέζεκμ απσ ηβ Μεζζάθβ, αδνθαηυθηαμ θα εαηαλλέοεδ ηκθ αθηέπαζσ ηκν, Ϊλπαιε ηα δΪξηνζΪ ηκν εαδ ηα ζνθΫγζδοε, ηε ζνθΫπεδα εεεέθκμ, τζηελα απσ ηα πκζζΪ εαηΪΰηαηα, θα εΰεαηαζεέοεδ ηκθ αΰυθα. Με ανησ ηκθ ηλσπκ, αθαεβλτξγβεε δτκ θκλΫμ Οζνηπδκθέεβμ, εαδ ηκν Ϋζηβζαθ εαδ αθδλδΪθηα ζηκ Ράΰδκθ. ΑεδκηΫθκν σηδ ζηβθ Οζνηπέα αθαεαζτθγβεε επδΰλαθά πκν απαΰσλενε θα ζνθηλέίκνθ ηα δΪξηνζα ηυθ αθηδπΪζπθ (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 6, 4, 30). ηκνμ αΰυθεμ κδ δλκηκέμ επδξεδλκτζαθ, εαηΪ ηβθ εεεέθβμ, θα κληάζκνθ πλυηκδ. Φλκθηέακνθ, ΰλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ (Απνθζέγγκαηα Λαθσληθά) πελδζζσηελκ ΰδα αθαΰθυλδζβ ηβμ ΰλβΰκλΪδαμ ηκνμ παλΪ ΰδα Ϋπαδθκ ζξεηδεΪ ηε ηκ άγκμ δδεαδκζτθβμ. Πκζζκέ δλκηκέμ εικληκτζαθ πλδθ δκγεέ ηκ ζτθγβηα. Ο πκδβηάμ Statius ΰλΪθεδ (Θεβαΐο, 6, 550-645) σηδ ζηα ΝΫηεα, εαηΪ ηκθ αΰυα δλσηκν πΫθηε αγζβηυθ, πλκβΰεέηκ κ Παλγεθκπαέκμ ηε δετηελκ ηκθ Ίδα. Ο πλυηκμ εέξε ηαελδΪ ηαζζδΪ εαδ κ Ίδαμ, ζέΰκ πλδθ ηκ ηΫληα Ϊδλαιε ηκνμ ίκζηλτξκνμ πκν αθΫηδααθ, ηκθ ηλΪθηαιε, ηκθ ζνΰελΪηβζε, ηκθ αθαξαέηδζε εαδ ηεληΪηδζε πλυηκμ. Σκ 510 π.Υ. κ παζαδζηάμ Μέζπθαμ κ ΚλκηπθδΪηβμ ηπαέθκθηαμ ζηκ ζηΪδδκ δεθ ίλάεε εαθΫθαθ αθηέπαζκ, επεδδά ηκ κΰευδεμ εαδ ηελΪζηδκ ζυηα ηκν πλκεαζκτζε ηλσηκ. ΏηΫζπμ ηδηάγβεε ηε ηκ ζηΫθαθκ... ηβμ θέεβμ (!), σζκ εδ αθ δεθ αΰπθέζηβεε (Λκνεέζκμ, επέΰλαηηα 316). Ο θδζσζκθκμ Πηκζεηαέκμ κ ΥΫθθκμ (1κμ π.Υ. αδ.) ΰλΪθεδ (Καηλή Ηζηνξία, 190) σηδ ζηβθ Οζνηπέα κ πνΰηΪξκμ Αδσΰθβηκμ, εθυ θέεβζε εαδ γαθΪηπζε ηκθ αθηέπαζσ ηκν, δε ίλαίετηβεε ηε ζηΫθαθκ απσ ηκνμ εζζαδκθέεεμ, επεδδά κ αθηαΰπθδζηάμ ηκν κθκηαασηαθ Δλαεζάμ! Δ εδεσθα ηκν βηηβηΫθκν: Ο θδεβηΫθκμ σζκ εαδ θα άγεζε θα ελτοεδ ηβθ απκηνξέα ηκν ανηά άηαθ απΰλαθδζηΫθβ ζηκ πλσζππκ ηκν. Βέξε θα αθηδηεηππέζεδ ηκνμ γεαηΫμ εαδ ηκνμ ΰθπζηκτμ ηκν, πκν αθΪζκΰα ηε ηβθ ηκπκγΫηβζβ ηκθ απκδκεέηαααθ θδζδεΪ ά εξγλδεΪ. ε εΪγε θδεβηΫθκ β ονξδεά απκΰκάηενζβ άηαθ εαηαθαθάμ. Δ ηεζαΰξκζέα, ηα θετλα, κδ εελάιεδμ, κ εΰπεεθηλδζησμ ηκθ εαηεζΪηίαθαθ. Οδ θέζκδ, κδ γεαηΫμ αζζΪ εαδ κδ εξγλκέ ηκν ηκθ πεέλαααθ αθΪζκΰα… Ο ΠζΪηπθ ηαμ ζεδαΰλαθεέ ηκ θδεβηΫθκ: «κδ δλκηεέμ… ηεζενηυθηεμ δε εαηαΰΫζαζηκδ ΰέΰθκθηαδ, ηα υηα επέ ηπθ υηπθ Ϋξκθηεμ (=ηε πεζηΫθα ηα ανηδΪ ηκνμ) εαδ αζηεθΪθπηκδ απκηλΫξπθηεμ» (Πνιηη. 10, 12). Ο θδεβηΫθκμ πλκζπαγκτζε θα επδζηλΫοεδ ζηβθ παηλέδα ηκν ηε εΪγε ηΫζκ, αεσηβ εαδ πεασμ, αλεεέ θα ηβθ ΰδθσηαθ αθηδζβπησμ απσ ηκνμ ΰθπζηκτμ, κν ηκθ ίλέααθε, ηκθ πεδλΪααθε ά ηκθ εκλκρδεταθε. Ο Πέθδαλκμ ζηκνμ Οιπκπηνλίθεο ηκν ηαμ δέθεδ πζάλβ εδεσθα «νπκδκξάμ» ηκν θδεβηΫθκν: «Νόζηκθ ἔξγδζηκθ εαὶ ἀηδηκηέλαθ ΰζζζαθ εαὶ ἐπίελνθκθ κἶηκθ» (εξγλδεά παηλέδα, ίλδζέδδ, ελνθσ δλσηκ). ξκζδΪακθηαμ ηκ ζβηεέκ ανησ παζαδσμ ζξκζδαζηάμ παλαηβλεέ σηδ: «κδ ΰαλ βηηβηΫθκδ ζδππυζδ εαδ ζΪγλα αθαξπλκτζδ κν θαθελΪμ κδκτμ απδΪζδθ, αζζΪ εεηλεπσηεθκδ…» (Οιπκπ. 8, 90). ΠκδβηΫμ θέζκδ ηπθ βηηβηΫθπθ ηε πκδάηαηα ζαητλδααθ ετζηκξα ηβθ απκηνξέα ηκνμ. Βέθαδ, πλκθαθυμ,.. β «ενΰεθάμ Ϊηδζζα ηπθ αλξαέπθ», εαδ ηκ.. ζηεθΪθδ εζδΪμ, ηα κπκέα ηαμ δδδΪζεκνθ ζηκ ζξκζεέκ ξλσθδα κζσεζβλα. Οδ γεαηΫμ: Ο Αέπθ κ Υλνζσζηκηκμ ηαμ πζβλκθκλεέ σηδ κδ γεαηΫμ ζηκνμ αΰυθεμ άηαθ ηκδλαζηΫθκδ ζε δτκ ζηλαησπεδα «εθάηεξνλ» εαδ ειεδάζπθαθ «επηβνήζεηο, επθεκίαλ θαη ινηδνξίαλ»: «αη δε επηβνήζεηο εθαηέξνπ ηνπ πιήζνπο ελ ηνηο ζηαδίνηο θαη ηνηο ζεάηξνηο πφζνλ δηαθέξνπζη κεηά επαίλνπ γηγλφκελαη θαη πνιιήο επ-
θεκίαο ησλ κεηά κίζνπο θαη ινηδνξίαο» (απσ ηκ Ηζηνξία Φπζηθήο Αγσγήο ηκν ΘπηΪ ΐαζ. ΓδαθθΪεβ, Αλ. Εζηκλέαμ Φνζδεάμ Ώΰπΰάμ).
22f ΓΤΝΏΕΚΒ-ΘΒΏΣΒ «ηκ δλσηκ ΰδα ηβθ Οζνηπέα, πλδθ πελΪζεδ εαθεέμ ηκθ Ώζθεδσ, νπΪλξεδ Ϋθα ίκνθσ ηε οβζκτμ ίλΪξκνμ, εαεκηλΪξαζκ, πκν κθκηΪαεηαδ Σνπαέκθ. ΤπΪλξεδ θσηκμ θα ΰελεηέακνθ απ‘ ανησ ηκ ίκνθσ κδ Δζεέκδ ηδμ ΰνθαέεεμ, αθ ζνζζβθγκτθ θα παλενλέζεκθηαδ ζηκνμ Οζνηπδαεκτμ αΰυθεμ ά αθ Ϋξκνθ απζυμ πελΪζεδ ηκθ Ώζθεδσ εαηΪ ηδμ απαΰκλενηΫθεμ ΰδ‘ ανηΫμ ηΫλεμ» (Πανζαθέα, Διιάδνο πεξηήγεζηο 5, 6, 7-8). ΦνζδεΪ, εέθαδ αθαζβγάμ κ δζξνλδζησμ σηδ ηΪξα ηπκλκτζαθ θα παλαεκζκνγκτθ εαδ κδ ΰνθαέεεμ ηκνμ Οζνηπδαεκτμ. Μσθκ β δΫλεδα ηβμ Αάηβηλαμ ηπκλκτζε. ΛΫεδ κ Πανζαθέαμ σηδ κδ Δζεέκδ δέθκνθ ηκ αιέπηα ανησ «ζε δδΪθκλεμ ΰνθαέεεμ ηε ηβ ζεδλΪ». Ώνησ πκν ΰδθσηαθ ζκδπσθ, εέθαδ σηδ εΪγε θκλΪ παλαεκζκνγκτζε ηέα ΰνθαέεα εαδ σξδ σζεμ. Τπάλξε ηδα δΫλεδα ζηκ ζηΪδδκ, εαδ σζκδ κδ Ϊζζκδ γεαηΫμ άηαθ Ϊθηλεμ. Καδ ηκ δδεαέπηα θα παλαεκζκνγεέ ηκνμ αΰυθεμ δεθ ηκ Ϋδδθαθ ζε σζεμ ηδμ ΰνθαέεεμ, αζζΪ ζε δδΪθκλεμ, δβζαδά σξδ ζε σζεμ. Αεθ ΰέθκθηαθ αζθαζυμ σζεμ κδ ΰνθαέεεμ δΫλεδεμ ηβμ Αάηβηλαμ, υζηε σζεμ θα Ϋξκνθ ηκ δδεαέπηα θα παλαεκζκνγάζκνθ ηκνμ Ο.Ώ. Θα Ϋΰλαθε κ Πανζαθέαμ «..ζε σζεμ ηδμ ΰνθαέεεμ ηε ηβ ζεδλΪ». ΠλαεηδεΪ, ίΫίαδα, δεδκηΫθκν ηκν πζάγκνμ ηπθ ΰνθαδευθ, εέθαδ αδτθαηκθ εΪγε ΰνθαέεα ηβμ Δζέδαμ – αεσηβ εδ αθ νπκγΫζκνηε σηδ κδ Δζεέκδ Ϋδδθαθ ηκ δελαηδεσ αιέπηα ζε σζεμ ηδμ Δζεέεμ αθΪ Ϋηκμ – ηέα θκλΪ ζηβ απά ηβμ θα εέξε παλαεκζκνγάζεδ ηκνμ Οζνηπδαεκτμ, αθκτ ανηκέ δδειΪΰκθηαθ αθΪ ηεηλαεηέα. Καδ ίΫίαδα, ανηά β δδΪηαιβ έζξνε ησθκ ΰδα ηδμ Δζεέεμ. Γδα Ϋθα εζΪξδζηκ ηηάηα ηκν αλξαέκν ΰνθαδεεέκν εζζβθδεκτ πζβγνζηκτ. Αε ΰέθεηαδ ζκδπσθ θα ειΪΰκθηαδ ζνηπελΪζηαηα ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ ηδμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ, απσ Ϋθα ηδελσ δεέΰηα 300 ΰνθαδευθ-δΫλεδπθ υμ ηκ 393 η.Υ.. Ώθηέγεηα, σζκδ κδ Ϊθηλεμ, απσ εΪγε ηΫλκμ ηβμ ΒζζΪδαμ εέξαθ δδεαέπηα θα εέθαδ γεαηΫμ.
22g Δ ΐΏΡΐΏΡΟΣΔΣΏ ΣΧΝ ΏΓΧΝΕΜΏΣΧΝ Ανζηνξυμ, ηα αλξαέα αΰπθέζηαηα, εδδδεΪ ηα πζΫκθ δβηκθδζά, β πνΰηαξέα, β πΪζβ εαδ ηκ παΰελΪηεδκ άηαθ ησζκ θλδεδαζηδεΪ, υζηε εαδ ζάηελα κδ αλξαέεμ πελδΰλαθΫμ θα παλδζηΪθκνθ πσζκ δδαθκλεηδεσμ απ‘ σζκ θκηέακνηε άηαθ κ αλξαέκμ αγζβηδζησμ ζνΰελδθσηεθκμ ηε ηκθ ζτΰξλκθκ. ΓλΪθεδ κ Λκνεδαθσμ ζηκ απκεαζνπηδεσ Ϋλΰκ ηκν Αλάραξζηο ή πεξί γπκλαζίσλ: «Πεμ ηκν σζπθ, ΰδαηέ β θεκζαέα ηάμ Ώγάθαμ ζνθδγέαεδ ανηΫμ ηδμ αξλεδσηβηεμ; νηπζΫεκθηαδ, ίΪακνθ ηλδεζκπκδδΫμ, πλκζπαγκτθ θα πθέικνθ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκθ ζθέΰΰκθηαμ ηκθ ζαδησ ηκν, ζηλδθκΰνλέακνθ ηκ ζυηα, ίνγέακθηαδ ζηβ ζΪζπβ, ενζδκτθηαδ εεεέ ζαθ ηα ΰκνλκτθδα. πλυξθκθηαδ, ξαηβζυθκνθ ηα εεθΪζδα εαδ ξηνπκτθ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκθ ζαθ ελδΪλδα. ΚνηΪιηε! Ώνησμ εεεέ Ϊλπαιε ηκθ Ϊζζκ απσ ηα πσδδα εαδ ηκθ ηέθαιε ζηκ ξυηα, πΫθηεδ απΪθπ ηκν εαδ ηκθ ίνγέαεδ ζηβ ζΪζπκν. Καδ ηυλα, ητζδιε ηβ ηΫζβ ηκτ Ϊζζκν ηε ηα πσδδα πελθΪεδ ηκθ ίλαξέκθΪ ηκν εΪηπ απσ ηκθ ζαδησ ηκν εαδ ζθέΰΰεδ ηκθ Ϊηκδλκ εαδ κ Ϊζζκμ ηκθ ξηνπΪεδ ζηκθ υηκ, δεεηετκθηαμ θαθηΪακηαδ, θα ηβ ηκθ πθέιεδ ηεζεέπμ» (Λκνεδαθκτ, Αλάραξζηο ή πεξί γπκλαζίσλ, 1). Ώμ ηδζάζκνηε ΰδα Πνΰηαξέα Ο ηνγδζηκλδκΰλΪθκμ Ώπκζζσδπλκμ αθαθΫλεηαδ ζηκθ Δλαεζά πκν ηζΪεδαε ηα πζενλΪ ηυθ αθηδπΪζπθ ηκν, νπσδεδΰηα «βλπδεσ» ΰδα ηκνμ αγζβηΫμ ηυθ ΟζνηπδΪδπθ. Ο Ώληεηέδπλκμ ΰλΪθεδ ΰδα ηβθ πνΰηαξέα: «Οδ αΰυθεμ ηε ΰλκθγκεκπάηαηα εέθαδ ίζαίελκέ ΰδα σζκ ηκθ εσζηκ. Αεθ απκηεζκτθ ησθκ εαηαδζξτθβ, πλκεαζκτθ εαδ ζνηθκλΫμ. Σκ πλσζππκ παλαηκλθυθεηαδ εαδ ηλΫξκνθ αέηαηα» (Πεξί νλείξσλ απνβάζεσλ).
Ώπσ ηκθ 4κ αδυθα π.Υ., αθηέ ΰδα ΰνηθΪ ξΫλδα πκν νπάλξαθ πλδθ, β πνΰηαξέα ΰδθσηαθ ηε δΫζδηκ ηυθ δαεητζπθ, δάγεθ ΰδα πλκζηαζέα ηυθ δαεητζπθ. Ο Φδζσζηλαηκμ αθαθΫλεδ σηδ ητζδΰαθ ηα ηΫζζελα δΪξηνζα ηε ηδελά παξεδΪ δεληΪηδθβ ζπλέδα. ΜεηΪ σηπμ εΪζνπηαθ κζσεζβλβ ηβ ΰλκγδΪ ηε δηΪθηεμ απσ ίσδδα, ΰδα θα εαηαθΫλκνθ δζξνλΪ πζάΰηαηα ζηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκνμ (Φδζσζηλαηκν, Γπκλαζηηθφο, 10). ηβ Ρπηαδκελαηέα κδ πνΰηΪξκδ ξλβζδηκπκδκτζαθ ξεδλσεηδα εθδζξνηΫθα ηε εσηίκνμ απσ ζέδβλκ εαδ ηκζτίδ. Ήηαθ κ ζεΰσηεθκμ caestus (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 8, 48). Ο ΠζΪηπθ, αθαθΫλεδ ηδμ «ζθαέλεμ» ηυθ πνΰηαξδευθ ξεδλκεηέπθ, πκν αθηδεαηΫζηβζαθ ηκνμ δηΪθηεμ. (ΠζΪηπθα, Νφκνη, 830b˙ Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 6, 23). Υλβζδηκπκδκτζαθ επέζβμ απσ ηκθ 3κ π.Υ. αδυθα «δηΪθηεμ κιεέμ», πκν εέξαθ ηεηαζζδεΫμ αεέδεμ ζηα δεληΪηδθα εαζτηαηα ηυθ ξελδυθ. ΟθκηΪακθηαθ «ητληβΰεεμ», επεδδά πλκεαζκτζαθ πζβΰΫμ ηνληδΰεδεκτ ζξάηαηκμ, σππμ εαδ ηα ΡπηαρεΪ, εαδ αεκζκνγκτζε ζθαΰά. «Ηκάο νμχο επί ησ θαξπψ ηήο ρεηξφο εθαηέξαο». «Ππγκαρίεο δ' ψλδηλε θφλνο δηςψζαλ απεηιήλ ηγληζηφξνπο κχξκεθαο εκαίλεην ρεξζίλ ειίζζσλ. Ππγκάρνπ δ' ψδηλε θφλνπ δηςψζαλ απεηιήλ». εζβλκέ δηΪθηεμ ηε ηεηαζζδεΪ επδγΫηαηα, ητζδΰαθ ηα ξΫλδα πμ ηκθ αΰευθα, ηεηαηλΫπκθηαμ ηα ζε ζνθηλδπηδεσ λσπαζκ. ηκθ 6κ αδυθα π.Υ. ΰλΪθεδ κ Πανζαθέαμ, δεθ ξλβζδηκπκδκτζαθ ηκνμ κιεέμ δηΪθηεμ, αζζΪ ηδμ «ηεδζέξεμ» πκν ηλανηΪηδααθ εαδ πλκεαζκτζαθ εαηΪΰηαηα (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 8, 40,3). Ο ΒνλνδΪηαμ απσ ηβθ Κνλάθβ θέεβζε ζηβθ πνΰηαξέα, σηπμ κ αθηέπαζσμ ηκν ηκν ηζΪεδζε ηα δσθηδα, εαδ ΰδα θα ηβ θαθεέ, ηα εαηΪπδε σζα (Ώδζδαθκτ, Πνηθίιε Ηζηνξία, 10,19). Σκ 496 π.Υ., κ πνΰηΪξκμ Κζεκηάδβμ απσ ηβθ ΏζηνπΪζαδα, ζεσηπζε ηκθ Βπδδετλδκ Ίεεκ. Σκθ ξητπβζε ζηκ πζενλσ, ηκν πλκεΪζεζε Ϊθκδΰηα, ίτγδζε ηκ ξΫλδ ηκν ηΫζα, εαδ ηκν ιελέαπζε ηκθ πθετηκθα. Βπεδδά δεθ αθαΰθπλέζγβεε β θέεβ ηκν, ΰτλδζε ζηκ θβζέ, ηπάεε ζε ζξκζεέκ πκν δδδΪδεκθηαθ 60 παδδδΪ, ΰελΫηδζε ηκ ζητζκ πκν ζηελΫπθε ηβθ κλκθά, ηε απκηΫζεζηα θα ΰελεηδζηεέ ηκ ζξκζεέκ εαδ θα πεγΪθκνθ σζκδ κδ ηαγβηΫμ. Οδ Ώζηνπαζαδεέμ πάΰαθ ζηκ Μαθηεέκ ηυθ Αεζθυθ, πκν πάλαθ ηβθ ειάμ απΪθηβζβ: «Ο Κζεκηάδβμ εέθαδ κ ηεζενηαέκμ άλπαμ. Να ηκθ ηδηΪηε ηε γνζέεμ ΰδαηέ δεθ εέθαδ γθβησμ» (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 5, 2, 6-8˙ ΒνζΫίδκν, Δπαγγειηθή Πξνπαξαζθεπή, 5, 32). ε ηδα πνΰηαξέα κζνηπδαευθ αΰυθπθ κ αθηέπαζκμ αγζβηάμ, αθσηκν Ϋΰδθε επαΰΰεζηαηέαμ πνΰηΪξκμ, Ϋξαζε ητηβ, ζαΰσθδ, θλτδδα, αθηδΪ εαδ ίζΫθαλα (Λκνεέζζκμ, Παζαηδθά Ώθγκζκΰέα, XI, 75). ηβθ πνΰηαξέα, Ϋπεδηα απσ πΪζβ ηεζζΪλπθ πλυθ, ησζκ πκζτ παλαηκλθυγβεε ηκ πλσζππκ ηκν ηλαηκθυθηα, πκν κ πτεηβμ Ϋΰδθε αΰθυλδζηκμ σξδ ησθκ ζηκνμ ζετζκνμ, αζζΪ ζε κζσεζβλβ ηβθ πσζβ. Κδ αθ Ϋίζεπε ηκ πλσζππσ ηκν ζηκθ εαγλΫθηβ, κτηε κ έδδκμ δε γα αθαΰθυλδαε ηκθ εανησ ηκν (Λκνεέζζκμ, Π.Ώ. XI, 77). ΠλκζηΪηβμ «γεσμ» ηάμ Πνΰηαξέαμ άηαθ κ Ώπσζζπθ, εαδ ΰδα ηκ ζσΰκ ανησ κθκηαασηαθ εαδ «Πτεηβμ» (ΕζδΪμ Φ, ζη. 660). Μσθκ παλαζκΰδζησμ γα θαδθσηαθ, Ϋπεδηα απσ σζα ανηΪ, αθ ηα παδδδΪ πγκτθηαθ ζηβθ ίαλίαλσηβηα ανηά. Κδ σηπμ, ηκ 632 π.Υ. εαγδελυγβεαθ ζηβθ 37β ΟζνηπδΪδα αΰυθεμ πνΰηαξέαμ εαδ πΪζβμ ΰδα παδδδΪ. Ώμ ηδζάζκνηε ΰδα ηκ ΠαΰελΪηδκ ηβθ Οζνηπέα γεπλκτζαθ ηκ ΠαΰελΪηδκ πμ ηκ «πλαδσηελκ Ϊγζβηα», εαδ ζηκνμ αγζβηΫμ, Ϋθηδαξθαθ αθδλδΪθηεμ πλκμ ηδηάθ ηάμ εηβθπδέαμ ηκνμ (Φδζσζηλαηκμ). Ο Ώγβθαέκμ ενθδεσμ θδζσζκθκμ Αβθυθαι ζνΰεζκθέζγβεε αθηδελτακθηαμ Ϋθαθ Παΰελαηδζηά θα δαΰευθεδ ζαθ ζδκθηΪλδ (Λκνεδαθκτ, Γεκψλαμ, 49). ε δτκ αΰΰεέα παλδζηΪθκθηαδ δτκ ΠαΰελαηδζηΫμ, θα ίΰΪακνθ ηε ηκ δΪξηνζκ ηα ηΪηδα ηυθ αθηδπΪζπθ (Κ. δησπκνζκν, Μχζνο απάηε θαη βαξβαξφηεηα νη Οιπκπηάδεο, ζεζ. 97). ηβθ πΪζβ σππμ εαδ ζηκ ΠαΰελΪηδκ, επδηλεπσηαθ αεσηα εαδ κ ζηλαΰΰαζδζησμ ηκτ αθηδπΪζκν. Οπκδαδάπκηε αΰλδσηβηα άηαθ γεηδηά: εαηΪΰηαηα, ζνθηλδίά ξελδυθ, πκδδυθ, πζενλυθ, αεσηβ εαδ ζπκθδτζπθ. Ώνησ ζεΰσηαθ «αγζβηδεά παδδεέα» εαδ «αγζβηδεσ δδευδεμ».
Ο παΰελαηδζηάμ υζηλαηκμ εαηΪ ηδμ αθαηεηλάζεδμ Ϊλπααε ηκνμ εαλπκτμ ηπθ ξελδυθ ηκν αθηδπΪζκν εαδ ηκνμ ζηλΫίζπθε αθαΰεΪακθηΪμ ηκθ θα παλαδκγεέ. Γδ‘ ανησ εαζεέηκ «αελκξελζέηβμ» (Πανζαθέαμ, 6, 4, 1). Έθαμ παΰελαηδζηάμ εαηΫθνΰε ζηκ ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ λπηυθηαμ πυμ γα θδεάζεδ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκν. Δ απΪθηβζβ άηαθ «πκδκπαηυθηαμ ηκνμ»! Ο Πέθδαλκμ νδκγεηεέ ηδμ ίαλίαλσηβηεμ ηκν παΰελΪηδκν: «ΚαγΫθαμ ηπκλεέ θα εικθηυζεδ ηκθ αθηέπαζσ ηκν ηε κπκδκδάπκηε ηΫζκ» (Ηζζκηνλίθεο, 4, 48). ΏνηΫμ άηαθ κδ «κζνηπδαεΫμ αιέεμ». Οδ αΰυθεμ ηκτ Παΰελαηέκν πλπηκθαλησζγβεαθ ηκ 648 π.Υ. (33β ΟζνηπδΪμ), εαδ ηκ 200 π.Υ. (145β ΟζνηπδΪμ) επεεηΪγβεαθ εαδ ζηα παδδδΪ. Σα πΪθηα επδηλΫπκθηαθ. Να ειαλγλυθεδμ, θα ηζαεέαεδμ εσεεαζα, θα ζηλαΰΰαζέαεδμ, θα γαθαηυθεδμ ηε σζα ηα ηΫζα. νθβγέακθηαθ εζπηζδΫμ ζηκ ΰσθαηκ ά ζηα ΰεθθβηδεΪ σλΰαθα σππμ πλκετπηεδ απσ παλαζηΪζεδμ αΰΰεέπθ ηάμ επκξάμ. Ώπσ ηκθ 6κ π.Υ. αδυθα, ηπκλκτζε κ Ϋθαμ θα πδΫζεδ ηκ πλσζππκ ηκτ Ϊζζκν ζηβθ Ϊηηκ, υζηε θα ηκθ αθαΰεΪζεδ θα ηβθ εαηαπδεέ ά θα ηβθ αθαπθετζεδ (Λκνεδαθκτ, Αλάραξζηο ή πεξί γπκλαζίσλ, 3). Δ πλυηβ ζνθΫπεδα ηκτ Παΰελαηέκν εαηΪ ηκθ Φδζσζηλαηκ, άηαθ β ζηλΫίζπζβ ηυθ ξελδυθ εαδ ηυθ πκδδυθ. Σα ηεζδεΪ απκηεζΫζηαηα άηαθ κ ζηλαΰΰαζδζησμ ηκτ αθηδπΪζκν, πκν εθγκνζέααε ηκνμ γεαηΫμ. Οδ Δζεέκδ, ΰλΪθεδ κ Φδζσζηλαηκμ, επαδθκτθ ηκ πθέιδηκ ζηκ ΠαΰελΪηδκ. ΓλΪθεδ κ Λκνεδαθσμ: «ηΫεκθηαδ σλγδκδ, λέξθκθηαδ κ Ϋθαμ πΪθπ ζηκθ Ϊζζκ εαδ ξηνπκτθ ηε ξΫλδα εαδ ηε πσδδα. Ο Ϋθαμ θητθεδ κ δτζηνξκμ ηα ηζαεδζηΫθα δσθηδα ηκν εαγυμ ΰΫηδζεηκ ζησηα ηκν απσ αέηα εαδ Ϊηηκ τζηελα απσ ΰλκγδΪ ζηκ ζαΰσθδ. ΐζΫπεδ ηδμ ζνηθκλΫμ κ Ϊλξκθηαμ αζζΪ δεθ δέθεδ εθηκζά θα ζηαηαηάζεδ εαδ θα εαηαλΰβγεέ κ αΰυθαμ. Ώθηέγεηα εθγαλλτθεδ ηκνμ παΰελαηδζηΫμ εαδ επαδθεέ εεεέθκμ πκν εαηΪθελε ηκ ηλκηαεηδεσ ξητπβηα» (Λκνεδαθκτ, Αλάραξζηο ή πεξί γπκλαζίσλ, 3). Οδ Λαεεδαδησθδκδ παΰελαηδζηΫμ, εαηαζπΪλαζζαθ ηκθ αθηέπαζκ ηε δσθηδα εαδ ηε θτξδα, ηκθ ητθζπθαθ ίΰΪακθηαμ ηκνμ ίκζίκτμ ηυθ ηαηδυθ ηκν (Φδζσζηλαηκμ). Ο ζκθδζηάμ Εκτζδκμ Πκζνδετεβμ (2κμ η.Υ αδ.) ΰλΪθεδ σηδ παΰελΪηδκ εαδ παΰελαηδζηάμ ζβηαέθκνθ «ζηλαΰΰαζδζησ, πθέιδηκ, εζπηζδΫμ εαδ ΰλκγδΫμ» (Πκζνδετεβ, Ολνκαζηηθφλ, 3, 150). Ο Ώλλαξέπθ, ηκτ κπκέκν Ϊΰαζηα εέξε ζηβγεέ ζηβθ αΰκλΪ ηάμ Φδΰαζεέαμ, εαηΪ ηβθ αθαηΫηλβζά ηκν ηε αθηέπαζκ παΰελαηδζηά, αεδθβηκπκδάγβεε αδξηΪζπηκμ αθΪηεζα ζηα πσδδα ηκτ Ϊζζκν, εθυ εεεέθκμ πλκζπαγκτζε θα ηκθ πθέιεδ ζθέΰΰκθηαμ ηε ηα ξΫλδα ηκ ζαδησ ηκν. Καησλγπζε κ Ώλλδξέπθ θα ζνθηλέοεδ Ϋθα δΪξηνζκ ηκτ πκδδκτ ηκτ αθηδπΪζκν, εαδ αηΫζπμ ιεοτξβζε (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 8, 40, 2). ε Ϊζζβ πελέπηπζβ, κδ δτκ αθηέπαζκδ παΰελαηδζηΫμ Κλετΰαμ κ ΒπδδΪηθδκμ, εαδ κ νλαεκτζδκμ Ααησιεθκμ, ζνηθυθβζαθ ηεηΪ απσ πκζτπλβ πΪζβ ξπλέμ θδεβηά, θα ξηνπάζεδ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκ, πκν γα παλΫηεθε σλγδκμ εαδ αεέθβηκμ. Ο Κλετΰαμ ξητπβζε ηκθ Ααησιεθκ ζηκ εεθΪζδ, ξπλέμ επδεέθδνθεμ ζνθΫπεδεμ. Ο Ααησιεθκμ, ξητπβζε ηκθ Κλετΰα ζηκ πζενλσ ηε ηεθηπηΫθα δΪξηνζα, δδαπΫλαζε ηα ζπζΪξθα, εαδ ηα ιελλέαπζε ηε ηα ξΫλδα ηκν. Ο Κλετΰαμ ιεοτξβζε αηΫζπμ (Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 8, 40). Οδ πκδθΫμ πκν επδίζάγβεαθ ζε αγζβηά ΰδα αθηδεαθκθδεά ζαίά ά γαθαηβθσλκ ξητπβηα ηκν αθηδπΪζκν εέθαδ εζΪξδζηεμ. Ο ΑβηκζγΫθβμ εαηαΰΰΫζζεδ ππμ β θκηκγεζέα εάλνηηε αγυκ εεεέθκθ πκν ζηκνμ αγζβηδεκτμ αΰυθεμ γαθΪηπθε ηκθ αθηέπαζσ ηκν (Καη’ Αξηζηνθξάηνπο, 53). Δ αδηδκζκΰέα ηβμ αγυπζβμ άηαθ σηδ δεθ νπάλξε πλσγεζβ θσθκν, αζζΪ πλκζπΪγεδα ηκν αγζβηά θα θδεάζεδ ηκθ αθηέπαζκ απθηαθσ, επκηΫθπμ κ αζγεθΫζηελκμ ζηβθ πΪζβ εέθαδ νπαέηδκμ ηκν θσθκν ηκν εαδ δεθ ηδηπλεέηαδ κ θκθδΪμ (Καη’ Αξηζηνθξάηνπο 54). Θα ‗πλεπε, ΰδα ξΪλβ ηπθ αλξαδκζαηλυθ, θα γεζπδζηκτθ κδ έδδκδ, «αησζνθηκδ», εηβθυδεδμ αλξαέκδ αγζβηδεκέ εαθκθδζηκέ ζηβθ ΟζνηπδΪδα ηβμ Ώγάθαμ (αθηέ ΰδα ηδμ ΰεζκέεμ οενδκαθαίδυζεδμ ζηβθ Ώλξαέα Οζνηπέα), ΰδα θα δκτηε ηδ ΰθυηβ γα εέξε κ εσζηκμ ΰδα ηκ αλξαέκ κζνηπδαεσ «άγκμ». Ο Πέθδαλκμ αθαΰεΪαεηαδ θα παλαδεξηεέ σηδ «πζεῖζηκδ ηθ ἀΰπθδακηέθπθ ἀπέγαθκθ ἐθ ηῶ ζηαδί», δβζαδά σηδ πκζζκέ απσ ηκνμ αΰπθδασηεθκνμ πΫγαθαθ – πλκθαθυμ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηκν αΰυθα ά ζέΰκ ηεηΪ – ζηκ ζηΪδδκ! Ο Γαζβθσμ ΰλΪθεδ σηδ β νπελεσππζβ ζηκνμ αΰυθεμ δλσηκν πλκεαζεέ ζβηαθηδεΫμ ίζΪίεμ. ΏθαθΫλεδ πελδπηυζεδμ γαθΪηκν δλκηΫπθ ειαδηέαμ λάιεπθ ζηκ ενεζκθκλδεσ (De parvae pilae exercicione, 5). Ο Πανζαθέαμ ΰλΪθεδ σηδ κ αγζβηάμ ΛΪδαμ θέεβζε ζηκ δσζδξκ – αΰυθα δλσηκν – αζζΪ πΫγαθε (3, 21, 1).
22h ΏΠΟΜΤΘΟΠΟΕΔΔ ΠΫλαθ σζπθ ηπθ παλαπΪθπ ζηκδξεέπθ, πκν παλαδσιπμ παλαηΫθκνθ Ϊΰθπζηα ζηκθ πκζτ εσζηκ, αιέαεδ θα ειεηΪζκνηε ηελδεΪ αεσηβ ζτηίκζα – ητγκνμ ηπθ Οζνηπδαευθ Ώΰυθπθ. Σκ πλυηκ αθκλΪ ηβθ αθά ηβμ κζνηπδαεάμ θζσΰαμ εαδ ηβθ ζαηπαδβδλκηέα. ηδμ ζτΰξλκθεμ ΟζνηπδΪδεμ, σππμ ΰθπλέακνηε, ΰέθεηαδ αθά ηκν κζνηπδαεκτ θπησμ εαδ ζηβ ζνθΫξεδα ανησ ηαιδδετεδ ζε δδΪθκλεμ ξυλεμ αθΪ ηκθ εσζηκ. Σκ σζκ ΰεΰκθσμ νπκηέγεηαδ σηδ ΰέθεηαδ ζτηθπθα ηε ηδμ αλξαέεμ ΟζνηπδΪδεμ. Δ αζάγεδα εέθαδ ηεζεέπμ δδαθκλεηδεά. ΚαηΪ ηβθ αλξαδσηβηα κτηε αθά ηκν κζνηπδαεκτ θπησμ ΰδθσηαθ ζηβθ Ώλξαέα Οζνηπέα κτηε ηαιέδενε ανησ Ϋπεδηα αθΪ ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα. Καθεέμ δζηκλδεσμ ά πελδβΰβηάμ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ δεθ αθαθΫλεδ ηΫηκδα ηεζεηά. Ο Πανζαθέαμ, πκν ηαμ Ϋδπζε ησζεμ πζβλκθκλέεμ, δεθ ζΫεδ πκνγεθΪ εΪηδ ΰδα αθά θπησμ. Πλκετπηεδ ζκδπσθ, ηκ ελυηβηα, ΰδαηέ ΰέθεηαδ αθά ζηδμ ζτΰξλκθεμ ΟζνηπδΪδεμ, αθκτ δεθ ΰδθσηαθ ζηδμ αλξαέεμ; ΠαλαηκθΫμ ηβμ ηΫζεζβμ ηπθ Οζνηπδαευθ ζηβθ πλπηετκνζα ηκν Γ‘ ΡΪδξ, ζηκ ΐελκζέθκ, Ϋθα ηΫζκμ ηβμ Οζνηπδαεάμ Βπδηλκπάμ, κ Carl Diem, γα δζξνλδζηεέ σηδ εθησπδζε ζε αλξαέκνμ αηθκλεέμ παλαζηΪζεδμ ζαηπαδβδλσηπθ ηε ηβ θζσΰα απσ ηβθ Οζνηπέα. Έθαμ δζξνλδζησμ πκν γα απκηεζΫζεδ ηβθ αθκληά ΰδα ηκθ νπκνλΰσ ΠλκπαΰΪθδαμ Joseph Göbbels θα ζεβθκγεηάζεδ, ΰδα πλυηβ θκλΪ, ηκ γΫλκμ ηκν 1936 ηβθ παθβΰνλδεά ηεηαθκλΪ ηβμ θζσΰαμ απσ ηβθ Ώλξαέα Οζνηπέα ηΫξλδ ηβθ εαλδδΪ ηκν Γ‘ ΡΪδξ. ΑδαίΪακνηε ζηβθ επέζβηβ δζηκζεζέδα ηβμ ΒΟΒ (Βζζβθδεά Οζνηπδαεά Βπδηλκπά), «β αθά ηβμ κζνηπδαεάμ θζσΰαμ εαδ β ζαηπαδβδλκηέα ηεζΫζηβεαθ ΰδα πλυηβ θκλΪ ηκ 1936 ζηκνμ Οζνηπδαεκτμ Ώΰυθεμ ηκν ΐελκζέθκν (...)» (Ώπσ ηκθ Ηφ ηβμ Διεπζεξνηππίαο). Καδ ίΫίαδα άηαθ β ΑΟΒ ηβμ επκξάμ πκν ζνθκζδεΪ απκθΪζδζε ηβθ ζαηπαδβθκλέα· αζζΪ β αλξδεά πλσηαζβ άηαθ ηκν Γεληαθκτ ηΫζκνμ ηβμ ΑΟΒ, κ κπκέκμ θνζδεΪ άηαθ δδκλδζηΫθκμ απσ ηκνμ Νααέ εαδ ειΫθλααε ηδμ απσοεδμ ηκν θααδζηδεκτ εαγεζηυηκμ. Οδ ζαηπαδβδλκηέεμ άηαθ ζτθβγεμ ΰεΰκθσμ ζηδμ παΰαθδζηδεάμ πλκΫζενζβμ ηεζεηΫμ (δζβηελέαμ ε.Ϊ.) ηκν Γ‘ ΡΪδξ. Αβζαδά, β αθά εαδ β ζαηπαδβδλκηέα εέθαδ ηδα θααδζηδεά θΪλζα, πκν κνδεηέα ζξΫζβ δεθ Ϋξεδ ηε ηβθ αλξαδσηβηα. ηβθ εαζτηελβ ηπθ πελδπηυζεπθ, απκηεζεέ απζυμ αεσηβ ηδα ζαθγαζηΫθβ δνηδεκενλππαρεά εληβθεέα ηβμ εζζβθδεάμ αλξαδσηβηαμ. Κδ σηπμ, β θΪλζα Ϋξεδ ΰέθεδ ησζκ πδζηενηά, πκν ζάηελα εαθεέμ δεθ ηπκλεέ θα ιεξπλέζεδ ηβθ αζάγεδα απσ ηβθ ηεηαΰεθΫζηελβ πλκζγάεβ. Αβζαδά, β θΪλζα Ϋξεδ απκεηάζεδ πζΫκθ ετλκμ ΠαλΪδκζβμ. Αεθ εθκξζκτθηαδ, «θνζδεΪ», κδ αλξαδκζΪηλεμ ηαμ ηε ανησ. Αδσηδ εδ ανηκέ ησζκ εαηαθκκτθ εαδ ΰθπλέακνθ ΰδα ηβθ Ώλξαδσηβηα, υζηε θα απκδΫξκθηαδ πμ αζβγά ηβθ δνηδεκενλππαρεά εληβθεέα ηβμ ηκν 1930. Ώεσηβ εαδ β εζαζζδεά λάζβ «κμοξ οβζήξ εκ ζχιαηζ οβζεί», πκν ησζκ δδαθβηέαεηαδ εαδ νπκηέγεηαδ ππμ εεθλΪαεδ ηβθ αθηέζβοβ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ ΰδα ηκθ αγζβηδζησ, δεθ εέθαδ παλΪ β – εαηΪ ηκθ 19κ αδυθα – «εαγαλενκνζδΪθδεβ» ηεηΪθλαζβ εθσμ ηηάηαηκμ απσ ηδα θλΪζβ ηκν ζαηέθκν πκδβηά ΑΫεδηκν Εκτθδκν ΕκνίεθΪζβ (60-127 η.Υ.). ηκ Ϋλΰκ ηκν άηηξεο (Sature), ζηβθ δΫεαηβ ζΪηδλα, κ ΕκνίεθΪζβμ ζηβζδηετεδ ηβθ αδνθαηέα ηπθ αθγλυππθ θα ιεξπλέζκνθ ηκ εαζσ απσ ηκ εαεσ εαδ σηδ πκζζΫμ θκλΫμ αβηκτθ νζδεΪ αΰαγΪ πκν δεθ ηκνμ κδβΰκτθ ζηβθ ενηνξέα, εαδ εαηαζάΰεδ σηδ κδ Ϊθγλππκδ δεθ γα πλΫπεδ θα αβηκτθ ηε πλκζενξΫμ απσ ηκνμ γεκτμ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ θα ηκνμ ξαλέακνθ Ϋθα νΰδΫμ ηναζσ εαδ Ϋθα νΰδΫμ ζυηα (orandum est ut sit mens sana in corpore sano). ππμ ίζΫπκνηε, β ζΪηδλα ανηά εαδ ηκ πελδεξσηεθσ ηβμ δεθ Ϋξκνθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηκθ αλξαέκ εζζβθδεκ ά ηκ λπηαρεσ αγζβηδζησ. Δ θλΪζβ mens sana in corpore sano άηαθ ΰθπζηά ζηβθ ζαηδθδεά Ατζβ εαδ ηκθ 19κ αδυθα ηεηαθλΪζηβεε «αλξαδκπλεπυμ» ζε «Νκνμ νΰδάμ εθ ζυηαηδ νΰδεέ». Ώιέαεδ θα ζβηεδπγεέ σηδ κ ΕκνίεθΪζβμ δεθ αθηδΰλΪθεδ ηβθ θλΪζβ ανηάθ απσ εΪπκδκθ αλξαέκ Έζζβθα ζνΰΰλαθΫα. Δ θλΪζβ «Νκνμ νΰδάμ εθ ζυηαηδ νΰδεέ» δεθ ίλέζεεηαδ ζε εαθΫθα ηα εαθΫθα Ϋλΰκ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ ΰλαηηαηεέαμ. Αεθ αθαθΫλεηαδ απσ εαθΫθαθ αλξαέκ ζνΰΰλαθΫα, κτηε Ϊηεζα κτηε Ϋηηεζα (ΐζ. Φ. Μαζδΰεκτδβ, «ΒθηΪζεδμ», Διεπζεξνηππία, 26/8/2004).νθεπυμ, β λάζβ «θκνμ νΰδάμ εθ ζυηαηδ νΰδεέ» εέθαδ ηεζεέπμ Ϊζξεηβ ηε ηκθ αλξαέκ αγζβηδζησ˙ παλσζα ανηΪ Ϋΰδθε ηκ λβησ, ηκ κπκέκ δάγεθ Ϋζεΰαθ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ, πμ ζνθσοδζβ ηβμ Ϊπκοάμ ηκνμ ΰδα ηκθ αγζβηδζησ! Έθα Ϊζζκ παλαητγδ εέθαδ ανησ ηβμ αλξαέαμ κζνηπδαεάμ εεεξεδλέαμ. Δ εεεξεδλέα ηεηαιτ ηπθ εηπσζεηπθ νπάλξε ησθκ ζηα σλδα ηβμ αλξαέαμ Οζνηπέαμ. ΠαλαΫιπ κ πσζεηκμ ζνθεξδασηαθ ηε ηβθ έδδα Ϋθηαζβ εαδ
ζτζζα. Γδα παλΪδεδΰηα, κ Ξεθκθυθηαμ (Διιεληθά, 7, 28-32) αθαθΫλεδ σηδ εθυ δδειΪΰκθηαθ κδ Ο.Ώ. ηβμ 104βμ ΟζνηπδΪδαμ (365 π.Υ.), εεησμ ηβμ Οζνηπέαμ κδ Δζεέκδ εαδ κδ ΏλεΪδεμ πκζεηκτζαθ ζεζβλΪ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκθ˙ ηΪζδζηα, Ϋθηαζαθ θα ηΪξκθηαδ αεσηβ εαδ ηΫζα ζηκθ ξυλκ ηβμ αλξαέαμ Οζνηπέαμ! Άζζκ παλΪδεδΰηα (απσ ηα πΪηπκζα): ηκ 420 π.Υ. κδ παληδΪηεμ εδζΫίαζαθ ζηβθ Δζέδα εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ εεεξεδλέαμ ηε ξέζδκνμ κπζέηεμ εαδ εαηΫζαίαθ ηκ ΛΫπλαδκθ. Ώνηά εέθαδ β πελέθβηβ «κζνηπδαεά εεεξεδλέα». Χζησζκδ, δδαδέδεηαδ ππμ ηΪξα ζηαηαηκτζαθ σζκδ κδ πσζεηκδ ζε σζκθ ηκθ αλξαέκ εζζβθδεσ εσζηκ! Καδ ηδα ζεπηκηΫλεδα: κ ηεζενηαέκμ Οζνηπδκθέεβμ άηαθ ΏληΫθδκμ. Άζζκμ Ϋθαμ ητγκμ εέθαδ ανησμ ηκν αΰυθα ΰδα Ϋθα ζηεθΪθδ εζδΪμ. Οδ θδεβηΫμ ζηκνμ κζνηπδαεκτμ απκζΪηίαθαθ πΪηπκζζα πλκθσηδα. Ώθαεβλτζζκθηαθ επέηδηα ηΫζβ ηκν δδκδεβηδεκτ ζνηίκνζέκν ηβμ εκδθσηβηαμ. ΣλΫθκθηαθ εθ‘ σλκν απάμ ζηκ πλνηαθεέκ. Όζηελα απσ ηκθ 5κ αδ. π.Υ. κδ κζνηπδκθέεεμ απκζΪηίαθαθ εαδ θκλκζκΰδεά αηΫζεδα. Έθαμ πλπηαγζβηάμ ηκν 1κν αδ. κ.Υ. εδζΫπλαιε πΫθηε ηΪζαθηα, δβζαδά 131 εδζΪ αζάηδ, ΰδα θα παλενλεγεέ ζε ηδα ηεζεηά, θα εθηνππζδαΪζεδ ηκ εκδθσ εαδ θα .. ηδηάζεδ ηβθ πσζβ, ζτηθπθα ηε ηκθ Αέπθα Υλνζσζηκηκ. Οδ πνγδκθέεεμ ίλαίετκθηαθ ηε ξλβηαηδεΪ πκζΪ, κδ θδεβηΫμ ηπθ Παθαγβθαέπθ ηε 60 αηθκλεέμ εζαέκν, πκν ηπκλκτζαθ θα πκνζάζκνθ ζε Ϊζζεμ πσζεδμ ξπλέμ δαζηκτμ. Ο σζπθαμ εαγσλδζε αηκδίά 500 δλαξηυθ ΰδα ηκνμ κζνηπδκθέεεμ, ηε ηδμ κπκέεμ εαθεέμ ηπκλκτζε θα αΰκλΪζεδ 500 πλσίαηα ά 100 ίσδδα. Ώθ ηΫηκδεμ άηαθ κδ αηκδίΫμ, εέθαδ θνζδκζκΰδεσ κδ αγζβηΫμ θα πκνζκτθ εαδ θα αΰκλΪακνθ ηκνμ αΰυθεμ. ΑεεΪδεμ αΰΪζηαηα ηκν Αέα εέξαθ ζηβγεέ ζηβθ Οζνηπέα – κ εΪγε αγζβηάμ πκν πδαθσηαθ θα δπλκδκεεέ νπκξλεπθσηαθ θα ζηάθεδ απσ Ϋθαθ Αέα. Κδ αθ ανηκέ πκν ζνθεζάθγβζαθ εαδ απκεαζτθγβεαθ σηδ παλαθκηκτθ άηαθ κνε κζέΰκδ, θαθηΪαεηαδ εαθεέμ πσζεμ παλαθκηέεμ δεθ ιεζεεπΪζηβεαθ πκηΫ. Ώθαζβγεέμ εέθαδ εαδ κδ δζξνλδζηκέ σηδ ηε ηδμ ΟζνηπδΪδεμ κδ Έζζβθεμ ζβζηκθκτζαθ ηδμ εξγλσηβηεμ εαδ σηδ εηθαθέακθηαθ θα Ϋξκνθ κησθκδα εαδ εθσηβηα. Δ αθηδπαζσηβηΪ ηκνμ ζνθεξδασηαθ εαδ εαηΪ ηκνμ Οζνηπδαεκτμ Ώΰυθεμ, αελδίυμ σππμ ζνηίαδθεδ ηε ηα ζβηελδθΪ ελΪηβ πκν επδδδυεκνθ θέεβ επέ ηκν «εξγλδεκτ» ελΪηκνμ εαδ πελδζζσηελα ηεηΪζζεδα, υζηε θα δκιαζηεέ β ζβηαέα εαδ θα αεκνζηεέ κ εγθδεσμ τηθκμ ηκνμ. Γδ‘ ανησ νπάλιαθ κδ πελδπηυζεδμ αΰκλκππζβζέαμ αγζβηυθ απσ ηδα πσζβ ζε Ϊζζβ, σππμ πλκαθαθΫλαηε.
22i ΟΛΤΜΠΕΏΚΟΕ ΏΓΧΝΒ ΒΠΕ «ΦΕΛΒΛΛΔΝΏ» ΝΒΡΧΝΏ Ναδ, νπΪλξκνθ αλξαδσπζβεηκδ πκν γεπλκτθ ηκ ΝΫλπθα ΦδζΫζζβθα. Ο πλαΰηαηδεσμ ζσΰκμ, θνζδεΪ, εέθαδ σηδ άηαθ κ πλυηκμ πκν Ϋζθαιε Υλδζηδαθκτμ. Ώμ δκτηε ηδ Ϋεαθε ανησμ κ θδζΫζζβθαμ: Ο ΝΫλπθ γΫζκθηαμ θα ηδηβγεέ ηκνμ Ϊγζκνμ ηκν Δλαεζά, εέξε εεπαδδετζεδ, ζεθ, Ϋθα ζδκθηΪλδ πκν γα ηκ ζεσηπθε ΰνηθσμ ζηβθ αλΫθα ηκν αηθδγεΪηλκν, εθυπδκθ ηπθ γεαηυθ, εέηε ηε λσπαζκ εέηε ζθέΰΰκθηΪμ ηκ ηΫζα ζηα ηπλΪηζα ηκν (κνεηυθδκν, Nero, 53). Γδα θα ζίάζεδ ηβθ αθΪηθβζβ αζζΪ εαδ εΪγε έξθκμ σζπθ ηπθ Ϊζζπθ θδεβηυθ ηπθ αΰυθπθ δδΫηαιε θα ΰελεηέζκνθ ηα αΰΪζηαηα εαδ ηδμ πλκηκηΫμ ηκνμ, θα ηα ζτλκνθ ηε ΰΪηακνμ εαδ θα ηα πεηΪικνθ ζηκνμ νπκθσηκνμ (Nero, 24). ε πκζζΪ ηΫλβ εηθαθέζηβεε εαδ πμ βθέκξκμ, ζηβθ Οζνηπέα ηΪζδζηα ηκ Ϊληα ηκν ηκ Ϋζελθαθ δΫεα Ϊζκΰα εαδ παλΪ ηκ σηδ ηκθ Ϋλδιαθ απ‘ ηκ Ϊληα εδ εΰεαηΫζεδοε, πΪζδ ανησμ εΫλδδζε ηκ ίλαίεέκ (Nero, 24˙ Αέπθ ΚΪζζδκμ, 64,14).
22j ΤΝΒΥΒΕΏ ΣΧΝ ΟΛΤΜΠΕΏΚΧΝ ΜΒΣΏ ΣΟ 390 η.Υ.; Οδ πελδζζσηελκδ πδζηετκνθ ππμ κ Θεκδσζδκμ εαηΪλΰβζε ηκν Οζνηπδαεκτμ αΰυθεμ ηβμ Οζνηπέαμ ηκ 390 η.Υ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, κδ δζηκλδκΰλΪθκδ αθαθΫλκνθ σηδ ηκνμ Ο.Ώ. ηκνμ εαηάλΰβζε «κ Θεκδσζδκμ κ η». Άζζκδ δζηκλδεκέ ανησ ηκ «η» ηκ εεζαηίΪθκνθ πμ «ΜεΰΪζκμ», κπσηε πλσεεδηαδ ΰδα ηκθ Θεκδσζδκ Ώ‘ ηκθ ΜεΰΪζκ, εθυ Ϊζζκδ ηκ εεζαηίΪθκνθ πμ «ηδελσμ», κπσηε πλσεεδηαδ ΰδα ηκθ Θεκδσζδκ ΐ‘ ηκθ Μδελσ, κπσηε κδ Ο.Ώ. ηβμ Οζνηπέαμ εαηαλΰάγβεαθ ηκ 420 η.Υ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κδ Ο.Ώ. δδαηβλάγβεαθ υμ ηα ηΫζα ηκν 6κν αδ. ζηβθ Ώθηδσξεδα. Ώνησ απκδεδεθτεδ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ ζείΪζηβεαθ ηκ γεζησ – ηΫξλδ ηβ ζηδΰηά πκν δεθ νπάλξαθ πζΫκθ ησζκδ εδδπζκζΪηλεμ, υζηε θα ζνθεξέζκνθ θα δδειΪΰκθηαδ κδ Ο.Ώ. ηβμ Ώθηδσξεδαμ.
ΟλδζηΫθκδ αλξαδκζΪηλεμ δζξνλέακθηαδ σηδ κδ Ο.Ώ. ζνθεξέζηβεαθ ζηβθ Οζνηπέα ηκνζΪξδζηκθ υμ ηκ 741 η.Υ. (Γαπιφο, η. 231, ζ. 14768) εαδ ηΪζδζηα ελνθΪ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ. Έηζδ, εΪπκδκμ αλξαδκζΪηλβμ, κ ε. Νδε. Ώζπδυηβμ, δζξνλέαεηαδ (Γαπιφο, η. 320, ζ. 14705) σηδ «Οδ απαΰκλετζεδμ εαδ ηα δδαηΪΰηαηα ηκν Θεκδσζδκν Ώ‘ δεθ νπάλιαθ απκηεζεζηαηδεΪ. Οδ Έζζβθεμ επΫδεδιαθ αδδαθκλέα» εδ σηδ κ Θεκδσζδκμ ΐ‘, ηε «πδκ ζεζβλΪ ηΫηλα» δεθ επΫηνξε δδαεκπά ηπθ αΰυθπθ. Κδ ανησ δδσηδ «κδ αΰυθεμ ζνθεξέζγβζαθ "εεησμ θσηκν"» (Ν. Ώζπδυηβμ, Γαπιφο, η. 229, ζ. 14626) εαδ κδ «Έζζβθεμ δεθ εζηαηΪηβζαθ ηκνμ αΰυθεμ εαδ αδδαθσλβζαθ ΰδα ηα δδαηΪΰηαηα εαδ ηα ηΫηλα ίέαδβμ εαηαζηκζάμ ηπθ ξλδζηδαθυθ ανηκελαησλπθ, σζκ ζεζβλΪ εαδ θα άζαθ». Σκ εθδεξσηεθκ θα ζνθεξέζηβεαθ ελνθΪ εέθαδ, ίΫίαδα, απέγαθκ, δεδκηΫθπθ ηπθ πελδζηΪζεπθ. Βεεέθβ ηβθ επκξά, εέηε β πελδκξά άηαθ νπσ Βζζβθδεσ Ϋζεΰξκ, κπσηε αθ δδειΪΰκθηαθ Ο.Ώ., ανησ γα ΰδθσηαθ ηε ηβθ αθκξά ηπθ Ώνηκελαησλπθ, εέηε β Οζνηπέα άηαθ νπσ ζζαίδεσ Ϋζεΰξκ, κπσηε γα ζνθΫίαδθαθ επδδλκηΫμ, ζεβζαζέεμ ε.ζπ. εε ηΫλκνμ ηπθ θεκεΰεαηεζηβηΫθπθ ίαλίΪλπθ, κπσηε δεθ ηπκλεέ θα νπάλξε β πκζνηΫζεδα δδκλΰΪθπζβμ Ο.Ώ. νθεπυμ, αθ ηνξσθ ζνθεξέζηβεαθ κδ Ο.Ώ., ανησ ζνθεπΪΰεηαδ ππμ κδ ΐνααθηδθκέ ΏνηκελΪηκλεμ άηαθ αθεεηδεκέ εαδ δεθ εθδδαθΫλγβεαθ θα εθαλησζκνθ ηκνμ θσηκνμ ηκνμ. Άζζπζηε, κδ έδδκδ κδ αλξαδκζΪηλεμ πκν αθαθΫλκνθ σζα ανηΪ αδνθαηκτθ θα ειβΰάζκνθ πυμ ζνθεξέζηβεαθ κδ Ο.Ώ., εθυ κδ ΐνααθηδθκέ ΏνηκελΪηκλεμ ενθβΰκτζαθ σπκδκθ παλαίέααε ηκνμ θσηκνμ ηκνμ. Σκ ησθκ πκν οεζζέακνθ (δδσηδ αθ ζνθεξέζηβεαθ κδ Ο.Ώ., ησθκ ηε αθκξά ηπθ Ώνηκελαησλπθ Ϋΰδθε ανησ, Ϊλα κδ αλξαδκζΪηλεμ επδίείαδυθκνθ ηδμ δδεΫμ ηαμ εαδ σξδ ηδμ δδεΫμ ηκνμ απσοεδμ πελέ αθεεηδεσηβηαμ ηπθ Ώνηκελαησλπθ) εέθαδ σηδ «παλΪ ηκ πεέζηα ηκν Θεκδσζδκν, κδ Έζζβθεμ αθηδζηΪγβεαθ εαδ ζνθΫξδζαθ ηκνμ αΰυθεμ». Φαέθεηαδ αηΫζπμ πσζκ ΰεζκέκμ εέθαδ κ δζξνλδζησμ σηδ κδ Ϊκπζκδ εθαπκηεέθαθηεμ ΠαΰαθδζηΫμ ηβμ Ν. ΒζζΪδαμ, εθυ κδ «αθγΫζζβθεμ ΐνααθηδθκέ ανηκελΪηκλεμ» Ϋζηεζθαθ εαηαπΪθπ ηκνμ ηκ ζηλαησ ηκνμ, ανηκέ Ϋζηεεαθ «νπελΪθπ» σζπθ εαδ ΰαζάθδα «αδδαθσλβζαθ»˙ ζεμ εαδ ηπκλκτζαθ θα δδκλΰαθυζκνθ ελνθΪ, ηΫζα ζηα δΪζβ ά ηδμ ζπβζδΫμ ά ζηα λνΪεδα ηβμ Δζεέαμ... αληαηκδλκηέεμ (!), αΰυθεμ πΪζβμ (!), ε.Ϊ αγζάηαηα. ΦνζδεΪ, ηέπκηα απσ ηβθ αλξαέα ζαηλεέα δεθ άηαθ δνθαησ θα ζνθεξδζηεέ εΪθ δεθ επδηλεπσηαθ απσ ηβθ εικνζέα. Αδσηδ αθ κ Θεκδσζδκμ εέξεδ «πεέζηα» εαδ ηα «ηΫηλα ίέαδβμ εαηαζηκζάμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ανηκελαησλπθ» άηαθ «ζεζβλΪ», ησηε γα Ϋζθααε ηκθ εσζηκ πκν γα αηθδζίβηκτζε ηδμ εθηκζΫμ ηκν˙ εεησμ εδ αθ γΫζκνθ κδ Ν/Π θα ηαμ πεέζκνθ σηδ κ παθέζξνλκμ ανηκελΪηκλαμ γα θκίσηαθ Ϊκπζκνμ γλβζεενηΫμ. Βέηε Ϋηζδ εέηε αζζδυμ, ηκ ζνηπΫλαζηα ΰδα ηβθ (πδγαθά) αθεεηδεσηβηα ηπθ Ώνηκελαησλπθ (ζε πελέπηπζβ ζνθΫξδζβμ ηπθ Ο.Ώ,) εέθαδ πζάλπμ ζκΰδεσ. Άζζπζηε κ ΛΫπθ Σ‘ κλέαεδ ζηα Βαζηιηθά ηκν «επδηεζζγήηπζαθ κἱ [αγζβηδεκέ] ἀΰθεμ ηκῦ ζκδπκῦ ἀεπζύηπμ». ζκ ΰδα ηκνμ Οζνηπδαεκτμ Ώΰυθεμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ, ανηκτμ δεθ ηκνμ εαηΪλΰβζε κ Εκνζηδθδαθυμ, σππμ δζξνλέαεηαδ κ ΐζ. ΡαζζδΪμ (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. ΐ‘, ζ. 132· Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, η. 3, ζ. 85), αζζΪ κ πλκβΰκτηεθκμ ΏνηκελΪηκλαμ, Εκνζηέθκμ Ώ‘, ηκ 521, ειαδηέαμ ίδαδκηάηπθ ηεηαιτ ηπθ ΐΫθεηπθ εαδ ηπθ Πλαζέθπθ. « δὲ αηὸμ ίαζδζεὺμ [=κ Εκνζηέθκμ Ώ‘] ἐεώζνζε ηὸθ ἀΰώθα ηθ ζνηπίπθ πλὸμ ηὸ ηὴ ἐπδηεζεῖζγαδ ἐθ Ἀθηδκξείᾳ ἀπὸ ἰθδδεηδθκμ δδ‘. Ἀζνηάλξβζαθ δὲ ἀπὸ Ἀθλαθίκν ἕπμ ὀΰδόκν ἑιβεκζηκῦ πεθηαεκζδκζηκῦ, ἀθ‘ κὗ ἐεπζύγβ ηὰ ζύηπδα, ἀζύηαλξκδ κα‘» (ΜαζΪζα, Υξνλνγξαθία, ζσΰκμ δα‘, 140 (PG 97, 616D)). Καηηέα ζξΫζβ δεθ εέξε β απαΰσλενζά ηκνμ ηε ηβθ απαΰσλενζβ ηβμ Βδδπζκζαηλέαμ. ΑδαθκλεηδεΪ γα εέξαθ εαηαλΰβγεέ πλκ πκζζκτ, ηααέ ηε ηκνμ αΰυθεμ ηβμ Οζνηπέαμ.
22k ΤΜΠΒΡΏΜΏ ΏνηΪ σζα, εαδ ηΪζδζηα ζηβ ξεδλσηελβ, ζαηδθδεά πζΫκθ εεδκξά ηκνμ εαηάλΰβζαθ κδ ηεΰΪζκδ Ρπηβκέ ανηκελΪηκλεμ. ΜεηΪ απσ σζα ανηΪ πκν πελδΰλΪοαηε, δδαπδζηυθκνηε σηδ εαζΪ Ϋεαθαθ. ΐείαέπμ! ξδ γα Ϊθβθαθ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα πκν πελδΰλΪοαηε, ΰδα θα ξαέλκθηαδ «κδ γεκέ»! ΐζΫπκνηε ππμ κδ ζκθκέ Έζζβθεμ πλσΰκθκέ ηαμ, κδ θδζσζκθκδ, ει αλξάμ εέξαθ εαηαδδεΪζεδ ηκ δάγεθ αγζβηδεσ πθετηα. Άζζκ πλΪΰηα β Ϊζεβζβ ΰδα ξΪλβ ηβμ νΰεέαμ (ανησ σζκδ ηκ απκδεξσηαζηε) εδ Ϊζζκ κ ζνθαΰπθδζησμ ΰδα δσια εαδ δπλεΪθ ζέηδζβ ζηκ Πλνηαθεέκ. Ώπκλλέπηκνθ αεσηβ εαδ ηβθ αθσβηβ αθηέζβοβ, πκν κδ αλξαδκζΪηλεμ εαηάΰκλκδ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ θΫλθκνθ πμ δδεαδκζκΰέα ΰδα ηβθ απέζηενηβ αδζξλσηβηα εαδ ίαλίαλσηβηα ηπθ αΰπθδζηΪηπθ, ππμ κδ αγζβηδεκέ αΰυθεμ δδειΪΰκθηαθ ηε ησζκ ίΪλίαλκ ηλσπκ, υζηε κδ πκζέηεμ ηΪξα θα εέθαδ πλκεηκδηαζηΫθκδ ΰδα ηκθ πσζεηκ. Σκ ξΪζδ, κδ δπλκδκεέεμ, β ίαλίαλσηβηα ηπθ αΰυθπθ, κδ απκζέηδζηκδ γεαηΫμ-ξκτζδΰεαθ, β απκγΫπζβ αθγλυππθ πκν ηκ ησθκ πκν εέξαθ άηαθ ΰελσ ζυηα, σππμ ζΫεδ κ ΞεθκθΪθβμ, ανηΪ σζα νπάλξαθ εαδ άηαθ δεδκηΫθα αδυθεμ πλδθ κδ «εαεκέ Ρπηαέκδ» θκγΫοκνθ ηκ νπκηδγΫηεθκ «αλξαέκ πθετηα αγΪθαηκ».
Ώιέαεδ θα ζβηεδπγεέ, σηδ αλεεηκέ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ζνηθπθκτθ ηε ηβθ Ϊγζβζβ ηκν ζυηαηκμ ΰδα ξΪλβ ηβμ νΰεέαμ. Ώθκτ ηκ ζυηα εέθαδ δβηδκτλΰβηα ηκν Θεκτ, εέθαδ εαζσ, Ϊλα εέθαδ εαζσμ εαδ κ αΰυθαμ ΰδα ηβθ νΰεέα εαδ εαζά δδαηάλβζά ηκν, εδ Ϋθαμ ηλσπκμ εέθαδ β ΰνηθαζηδεά. Ώνησ, ζκδπσθ, πκν εαηΫελδθαθ κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ β εδδπζκζαηλδεά θκβηαηκδσηβζβ ηπθ αΰυθπθ. Ο Μ. ΐαζέζεδκμ Ϋθκδπγε ίαγεδΪ γζέοβ, σηαθ, ηεηΪ ηκ ξπλδζησ ηβμ πσζβμ ζε δτκ επαλξέεμ, ηα ΰνηθαζηάλδα άηαθ εζεδζηΪ, δδσηδ ηα εΰεαηΫζεδοαθ κδ εΪηκδεκδ, ΰδα θα εΰεαηαζηαγκτθ ζε θΫα πελδκξά: «Γνηθάζδα εεεζεδζηέθα εαὶ θύεηαμ ἀζαηπεῖμ κμ ἑᾷ ηᾶμ κδὲθ ζκΰίαεζγαδ πελὶ ηκῦ αθ ἀΰπθία» (Βπδζηκζά κδ‘ Μαληδθδαθυ (PG 32, 444)). Οδ αγζβηδεκέ αΰυθεμ, εαηΪ ηκθ Γλβΰσλδκ Ντζζβμ εαζζδελΰκτθ «ηὴθ ἀγζβηθ ἀθδλείαθ» (Θεπλέα εδμ ηκθ ΜπςζΫκν ίέκθ (PG 44, 338)). ΚαηΪ ηκθ Γλβΰσλδκ Θεκζσΰκ πλΫπεδ κδ αΰυθεμ θα δδειΪΰπθηαδ ηέηδα εαδ σξδ «ἔιπ ηθ θεθκηδζηέθπθ», αζζΪ «ηκὺμ εεδηέθκνμ ὅλκνμ ημ ἀΰπθίαμ», δβζαδά ζτηθπθα ηε ηκνμ εαθσθεμ (Λσΰκμ ί‘ απκζκΰβηδεσμ ηβμ εδμ Πσθηκθ θνΰάμ (PG 35, 489)). Ο Γλβΰσλδκμ κ Ντζζβμ απαδηκτζε κ δΪζεαζκμ θα ηβθ δδαηκλθυθεδ ησθκ ηβθ ονξά ηκν ηαγβηά, αζζΪ εαδ θα πλκεαζεέ εαδ ηβθ ενζξβηκζτθβ ηκν ζυηαησμ ηκν (PG, 44, 928). Ο Μ. ΐαζέζεδκμ ζνθδζηΪ θα ΰνηθΪακθηαδ ηε ζπθλκζτθβ ηα παδδδΪ (PG, 32, 448) εθθκυθηαμ πλκθαθυμ θα ηβθ ΰνηθΪακθηαδ ΰνηθΪ (εαγσηδ ανησ ζνθδναασηαθ ηε ηβθ αθΪπηνιβ ηβμ παδδκθδζέαμ). Ο Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ ζηκθ Παηδαγσγφ ηκν ζνθδζηΪ ηααέ ηε ηβθ πλαδσηβηα ηβμ ονξάμ θα εαζζδελΰεέηαδ εαδ β πλαδσηβηα ηκν ζυηαηκμ (PG, 8, 640). Βέθαδ ηλαΰεζαθδεσμ κ εζπηελδεσμ δδξαζησμ πκζζυθ δνηδεκγλεηηΫθπθ «κνηαθδζηυθ» Νεκεζζάθπθ, πκν ηκνμ εΪθεδ θα ηβ ηπκλκτθ θα ελέθκνθ αθηδεεδηεθδεΪ ηκνμ αλξαέκνμ Ο.Ώ. Έηζδ, δΫζηδκδ, απσ ηβ ηδα ηβμ δδαθπηδζηδεάμ αθηδξλδζηδαθδεάμ λβηκλεέαμ εαδ ηβμ δνηδεκενλππαρεάμ θαθηαζηδεάμ «αλξαδκεζζβθδεσηβηαμ» εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ ηκν αθηδεγθδεδζηκτ εαδ ηβμ θδζαζβγεέαμ ηκνμ, δεθ ηπκλκτθ θα ιεξπλέζκνθ ηβθ αζάγεδα απσ ηκ οΫηηα. Βθυ ζ.ξ. κ Κ. δησπκνζκμ ΰλΪθεδ κζσεζβλκ ίδίζέκ πκν ιεζεεπΪαεδ ηκ ξΪζδ εαδ ηβθ ιεθηέζα ηπθ αλξαέπθ Ο.Ώ., ζε Ϊζζκ ηκν ίδίζέκ – ζΫμ εαδ πλσεεδηαδ ΰδα δδαθκλεηδεσ ζνΰΰλαθΫα – εαηβΰκλεέ ηκθ ΜΫΰα Θεκδσζδκ σηδ «εαηαλΰεέ ηκνμ Ο.Ώ. εαηαθΫλκθηαμ Ϋθα αεσηα κζΫγλδκ πζάΰηα εθαθηέκθ ηπθ αθγλππδζηδευθ παλαδσζεπθ ηκν αλξαέκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ, εθαθηέκθ ηβμ δδεκζκΰέαμ ηβμ εδλβθδεάμ επδεκδθπθέαμ εαδ ηβμ ενΰεθδεάμ Ϊηδζζαμ» (Κ. δησπκνζκν, Ο Μχζνο ησλ κεγάισλ ηεο ηζηνξίαο, Ώγάθα 1995, ζ. 354). ΐείαέπμ, ανησ ηκ ξΪζδ ηπθ ζνΰξλσθπθ Οζνηπδαευθ Ώΰυθπθ (ηε ηβθ εηπκλενηαηκπκέβζβ, ηα θΪληαεα ηπθ αγζβηυθ ε.ζπ.) εέθαδ εζαξδζησηαηκ ζνΰελδηδεΪ ηε ηβ ίαλίαλσηβηα ηκν άγκνμ, ηδμ αθαπβλέεμ, ηα ίΰαζζέηαηα ηαηδυθ, ηκ ξΪζδηκ ζαΰπθδυθ, δκθηδυθ, ηκνμ θσθκνμ ε.Ϊ. ηπθ αΰυθπθ ηπθ αλξαέπθ Οζνηπδαευθ Ώΰυθπθ. Ώθ σηπμ εΪπκδκδ αΰυθεμ αιέαεδ θα δδκλΰαθυθκθηαδ, ανηκέ εέθαδ κδ ζεΰσηεθκδ Παλκζνηπδαεκέ. ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα σηπμ ανηκέ δε γα δδειΪΰκθηαθ πκηΫ, ΰδαηέ εεεέ νπάλξε κ ΚαδΪδαμ εαδ κδ ΏπκγΫηεμ ΰδα ηα αζγεθδεΪ παδδδΪ. Ώνηά β ίζαευδβμ αθηέζβοβ ηκν πλπηαγζβηδζηκτ εέθαδ πλκρσθ ηκν «Οζνηπδαεκτ πθετηαηκμ» εαδ ηπθ «αιδυθ ηκν κζνηπδζηκτ». Δ αθηέζβοβ δβζαδά σηδ νπΪλξεδ Ϋθαμ winner εαδ κδ νπσζκδπκδ πκν εέθαδ εζεεδθκέ losers εαδ Ϊιδκδ ξζεναζηκτ (εαδ πλΪΰηαηδ ξζενΪακθηαθ απσ ηκνμ ζνηπκζέηεμ ηκνμ κδ βηηβηΫθκδ αλξαέκδ αγζβηΫμ). Αεθ εέθαδ ηνξαέκ σηδ απσ ηκνμ πδκ Ϋθγεληκνμ νπκζηβλδεηΫμ ηκν Οζνηπδζηκτ άηαθ κδ Νααέ (πκν γεκπκδκτζαθ ηβθ θέεβ, ηβ δσια εαδ ηκθ ηνυδβ αγζβηά-θδεβηά) εαδ κδ εαπδηαζδζηΫμ ηβμ Ατζβμ (πκν γεκπκδκτθ ηα ζεθηΪ). ΏνηΫμ κδ ζδξαηελΫμ αιέεμ, ηκ θα εινηθεέηαδ Ϋθαμ θδεβηάμ εαδ σζκδ κδ Ϊζζκδ ζνθαΰπθδζηΫμ θα γεπλκτθηαδ Ϊξλβζηα εκληδΪ ά θα πΫθηκνθ ζηβθ αθΪθεδα, εέθαδ πλκρσθ ηπθ αλξαέπθ Οζνηπδαευθ Ώΰυθπθ. Ώθηέγεηα, νπάλιαθ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ ζκθκέ, σππμ κ ΏλδζηκηΫζβμ εαδ κ ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ, πκν ησθδααθ σηδ β ηε ηΫηλκ ΰνηθαζηδεά εέθαδ απζυμ απαλαέηβηβ ΰδα ηβθ νΰεέα ηκν ζυηαηκμ. Αεθ απαδηεέηαδ κ ζνθαΰπθδζησμ ηε ηλέηκνμ, ΰδα θα δδαπδζηυζκνηε αθ εέηαζηε ζπηαηδεΪ νΰδεέμ. ΠΪθηα γα νπΪλξκνθ εΪπκδκδ πκν εέθαδ θτζεδ αθυηελκδ ζπηαηδεΪ απσ εηΪμ˙ δεθ απαδηεέηαδ θα «ηκνμ θδεάζκνηε» ζε εαθΫθαθ αγζβηδεσ αΰυθα, υζηε θα απκδεέικνηε σηδ εΪηδ αιέακνηε. Ο ησθκμ ζνθαΰπθδζησμ πκν εέθαδ απαλαέηβηκμ εαδ ζκΰδεσμ εέθαδ κ ζνθαΰπθδζησμ ηκν εαγεθσμ ηε ηκθ εανησ ηκν. Σσζκ ζηδμ αγζβηδεΫμ επδδσζεδμ αζζΪ ενλέπμ ζηδμ πθενηαηδεΫμ. Ο πλπηαγζβηδζησμ/αθηαΰπθδζησμ, αθηδγΫηπμ, απκπλκζαθαηκζέαεδ απσ ηκθ ζπζησ ζησξκ (ηβθ νΰεέα) εαδ κδβΰεέ ζε ζπηαηδεΪ εαδ ονξδεΪ ελεέπδα. ΏζζΪ κδ Ώλξαέκδ Οζνηπδαεκέ αΰυθεμ ανησ αελδίυμ ηκ πθετηα εαζζδελΰκτζαθ. ξδ ηκ «αΰπθδζηδεσ», κτηε ίΫίαδα ηβμ «Ϊηδζζαμ» (ηε ησζεμ αΰκλκππζβζέεμ αγζβηυθ εαδ θδευθ;), αζζΪ ηκν δδαίκζδεκτ πλπηαγζβηδζηκτ «κ γΪθαησμ ζκν β απά ηκν», αθηέ ηβμ νΰδκτμ, δέξπμ νπελίκζΫμ ζπηαηδεάμ Ϊζεβζβμ. Οτηε β εζεεδθά «δσια» (δσια ΰδα πκδκ πλΪΰηα; Γδα αγΪθαηα πθενηαηδεΪ επδηετΰηαηα ηάππμ; Ή ΰδα πλσζεαδλβ εαδ ηε ηβ ίκάγεδα αθαίκζδευθ, νπελεσππζβμ, ζπηαηδεά δτθαηβ;) πκν ζνηίΪδδαε ηε ηκθ ονξδεσ ειενηεζδζησ σζπθ απζυμ άλγαθ δετηελκδ, ηλέηκδ ε.ζπ. εέθαδ εΪηδ Ϊιδκ ζσΰκν. Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, ηε ηβθ εαηΪλΰβζά ηκνμ απσ ηκθ Μ. Θεκδσζδκ κδ Οζνηπδαεκέ ΰζέηπζαθ απσ ηβθ παλαεηά εαδ ειδδαθδεετηβεαθ αθΪ ηκνμ αδυθεμ. ΟνζδαζηδεΪ εΫλδδζαθ ηβ θάηβ ηκνμ – απκεαγαλυηεθκδ απσ εΪγε ηδ εαεσ – ειαδηέαμ ηβμ εαηΪλΰβζβμ ανηάμ. Ώθ ηνξσθ δδαηβλκτθηαθ ζηβθ ηεζαδπθδεά επκξά, αελδίυμ ηε ηκθ ηλσπκ πκν κδ παΰαθδζηΫμ ηβμ τζηελβμ Ώλξαδσηβηαμ ηκνμ δδειάΰαΰαθ, εαθεέμ ζάηελα δεθ γα πέ-
ζηενε ζηκ απέζηενηκ οΫηηα ηβμ ειδδαθέεενζάμ ηκνμ. Δ εδλπθέα εέθαδ σηδ ανηκέ πκν ηε ηδμ πλΪιεδμ ηκνμ κνζδαζηδεΪ Ϋδπζαθ ανηά ηβθ νζηελκθβηέα ζε εΪηδ ησζκ ίΪλίαλκ, εαηβΰκλκτθηαδ ζάηελα πμ κδ εαηαζηλκθεέμ ηκν.. «αλξαέκν κζνηπδαεκτ πθετηαηκμ». Κδ αθ εαθεέμ Ϋζεΰε ππμ δεθ άηαθ ανησμ κ ζεκπσμ ηκν Θεκδσζδκν – β απΪθηβζβ εέθαδ ππμ δέξπμ ηκ Θεκδσζδκ εαδ ηα παλΪδκια ηβμ δζηκλέαμ, ανηκέ κδ έδδκδ δε γα γΫζαθ εαθ θ‘ αεκτζκνθ ΰδα «αλξαέκ πθετηα αγΪθαηκ».
23. "Ο Θεκδσζδκμ πκν κδ ξλδζηδαθκέ ηκθ ζΫθε εαδ ΜΫΰα Ϋζθαιε 7 ξδζδΪδεμ Έζζβθεμ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ επεδδά άγεζε θα ηκνμ εΪθεδ ξλδζηδαθκτμ, εθυ ανηκέ επΫηεθαθ ζηκθ παΰαθδζησ. Οδ Βγθδεκέ επαθαζηΪηβζαθ εαηΪ ηκν ΐνααθηέκν. ηαθ εαηΫζαίε ηβθ Κλάηβ κ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ, Ϋζθαιε ηκνμ Κλβηδεκτμ Βγθδεκτμ, πκν αθηδζηΪγβεαθ ΰεθθαέα". ΏΠΏΝΣΔΔ: 23a ΓΕΏ ΣΔΝ ΦΏΓΔ ΣΟΝ ΕΠΠΟΑΡΟΜΟ ΣΔ ΘΒ/ΚΔ Ώνησ ηκ οετδκμ νπΪλξεδ ζε δδΪθκλεμ εεδκξΫμ. Άζζκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζεθ σηδ κ Θεκδσζδκμ άγεζε θα επδίΪζεδ ...ηκθ θβπδκίαπηδζησ. Ώμ αθκέικνθ εαθΫθα ίδίζέκ δζηκλέαμ σζκδ ηκ πδζηετκνθ ανησ, ΰδα θα ηΪγκνθ σηδ β ζθαΰά Ϋΰδθε επεδδά κδ Θεζζαζκθδεεέμ εέξαθ ζεκηυζεδ ηκθ δδκδεβηά ηβμ θλκνλΪμ ηβμ πσζβμ επεδδά ανησμ ηε ηβθ ζεδλΪ ηκν εέξε εζεέζεδ ζηβ θνζαεά Ϋθαθ αΰαπβηΫθκ ηκνμ βθέκξκ ζσΰπ εθσμ θσηκν πκν απαΰσλενε ηβθ κηκθνζκθδζέα. Καηηέα ζξΫζβ ηε.. θβπδκίαπηδζηκτμ ά δδπΰησ ηπθ Παΰαθδζηυθ. Καδ, ίΫίαδα, ζηκθ Εππσδλκηκ πάΰαδθαθ πκζζκέ Υλδζηδαθκέ. Ώμ αθκέικνθ εαθΫθα εεέηεθκ ηκν Υλνζσζηκηκν κδ Ϋξκθηεμ αθηέλλβζβ ζ'ανησ. Άζζπζηε, κ Θεκδσζδκμ, κλΰαθυθκθηαμ ηβ ζθαΰά, εΪζεζε σζκνμ ηκνμ Θεζζαζκθδεεέμ θα ζνηηεηΪζξκνθ ζηδμ ΰδκληΫμ ηκν Εππκδλσηκν. Αεθ εΪζεζε ησθκ ηκνμ Βγθδεκτμ, αζζΪ σζκνμ ηκνμ εαηκέεκνμ. Ώνηά β εαηβΰκλέα πλπηκεδπυγβεε απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ, πκν αθαθΫλκνθ ππμ β ζθαΰά ηπθ ΘεζζαζκθδεΫπθ απσ ηκθ Θεκδσζδκ Ϋΰδθε επεδδά «κ ΓσηΘκμ ζηλαηβΰσμ ΐκγΫλδξκμ, αλξβΰσμ ηβμ ΐνααθηδθάμ θλκνλΪμ ηβμ Θεζ/θέεβμ πλκζπαΘεέ θα επδίΪζζεδ ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηπθ Βζζάθπθ εαηκέεπθ ηβμ πσζεπμ. ΏπκηΫζεζηα β ειΫΰελζδμ ηκν ζακτ πκν πλκζπαΘκτζε απεΰθπζηΫθα θα ελαηάζεδ ηβθ εΘθδεά εαδ Θλβζεενηδεά ηκν ηανησηβηα», εθυ ζηβθ Εζηκλέα ηκν Βζζβθδεκτ Ϋγθκνμ ηβμ Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ λβηΪ αθαθΫλεηαδ: «Σβθ Ϊθκδιβ ηκν 390 κ Θεκδσζδκμ δβηκζέενζε Ϋθα θσηκ πκν ηδηπλκτζε ηε γΪθαηκ ηβθ κηκθνζκθδζέα. ΐαζδασηεθκμ ζηκ εεέηεθκ ανησ κ ΐκνγΫλδξκμ ....θνζΪεδζε Ϋθαθ δβηκθδζά βθέκξκ. ΟλΰδζηΫθκμ κ σξζκμ....εαηαελεκτλΰβζε ηκθ ζηλαηβΰσ. Ο γνησμ πκν εαηΫζαίε ηκθ Θεκδσζδκ ...άηαθ ηλκηελσμ....εαδ δδΫηαιε θα πελδενεζυζεδ κ ζηλαησμ ηκθ δππσδλκηκ..εαδ θα ζθΪιεδ σζκνμ ηκνμ γεαηΫμ. Γδα ηβθ δδαηαΰά ηεηαθσβζε,αζζΪ β αθΪεζβζά ηβμ Ϋθηαζε ζηβ Θεζζαζκθέεβ αθκτ εέξαθ ζθαΰεέ 7.000 πκζέηεμ». ΠβΰΫμ ΰδα σζα ζΫεδ β «Εζηκλέα ηκν Βζζβθδεκτ Έγθκνμ» εέθαδ κ πακηΫθκμ (Δθθι. Ηζη., 7, 25) εαδ κ Θεκδυλβηκμ Κτλκν (Δθθι. Ηζη., 5, 17). «Ο βθέκξκμ ζνθεζάθγβ εαδ κδβΰάγβεε ζηβ θνζαεά. Ώλΰσηελα, ΰέθκθηαθ αΰυθεμ ζηκθ δππσδλκηκ εαδ κ ζασμ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ απαέηβζε ηβθ απεζενγΫλπζβ ηκν βθέκξκν, γεπλυθηαμ ηκθ απαλαέηβηκ ΰδα ηκθ εκληαζησ ηπθ αΰυθπθ. Βπεδδά ηκ αέηβηΪ ηκνμ απκλλέθγβεε, ειεΰΫλγβεαθ εαδ Ϋζθαιαθ ηκ ΐκνγΫλδξκ. Ώεκτΰκθηαμ ΰδ‘ ανηά ηβθ πλΪιβ κ ανηκελΪηκλαμ κλΰέζηβεε πκζτ εαδ δδΫηαιε σηδ Ϋθαμ αλδγησμ πκζδηυθ γα εεηεζκτθηαθ. Δ πσζβ ΰΫηδζε ηε ηκ αέηα πκζζυθ αδέεπμ ζθαΰηΫθπθ. Καδ κδ ιΫθκδ πκν εέξαθ ησζδμ Ϋλγεδ εεεέ, γνζδΪζηβεαθ ηααέ ηε ηκνμ Ϊζζκνμ», ΰλΪθεδ κ πασηεθκμ. τηθπθα ηε ηκθ ΜαζΪζα (Υξνλνγξαθία, ζσΰκμ δΰ‘, 42-43 (PG 97 517BC)), πκν Ϋαβζε 2 αδυθεμ ηεηΪ ηα ΰεΰκθσηα (κδ Θεκδυλβηκμ εαδ πασηεθκμ άηαθ ζτΰξλκθκδ ηπθ ΰεΰκθσηπθ) β ζηλαηδπηδεά δδετγνθζβ εέξε επδηΪιεδ πκζζΫμ εαηκδεέεμ ηπθ ΘεζζαζκθδεΫπθ ΰδα θα ηδμ ξλβζδηκπκδάζκνθ πμ εαηΪζνηηα ηπθ ζηλαηενηΪηπθ πκν παλεπβδβηκτζαθ ζηβθ πλπηετκνζα ηβμ Μαεεδκθέαμ, εαη‘ εθαληκΰά ηκν ηΫηλκν ηκν ηεηΪηκν (metatum) εαδ ηκ ηΫηλκ ανησ πλκεΪζεζε ηβ δνζθκλέα εαδ αΰαθΪεηβζβ ηπθ πκζδηυθ. «Σκῦ ζηλαηδπηδεκῦ πζήγκνμ δδὰ ηδηάηα ηαλάιαθηα ηὴθ πόζδθ, ἐζηαμίαζαθ εαὶ ὕίλδζαθ ηὸθ ίαζδζέα κἱ Θεζζαζκθδεεῖμ. Καὶ γεπλήζαμ ἱππδεὸθ ἐθ ηῆ αηῆ πόζεδ ΰέηκθηκμ ηκῦ Ἱππδεκῦ ἐεέζενζε ηκιενγθαδ εαὶ ἀπώζεηκ πζγκμ ξδζδάδπθ δεεαπέθηε. Καὶ δδὰ ηκῦηκ ἀΰαθαεηζαμ εαη‘ αηκῦ Ἀηίλόζδκμ ὁ ἐπίζεκπκμ ἐπκίβζεθ αηὸθ πὸ εώζνηα», ΰλΪθεδ επέ ζΫιεδ. Ώνηά εέθαδ ηδα δετηελβ πδγαθά αδηέα. Ο ΘεκθΪθβμ ζνθδνΪαεδ ηδμ δνκ εεδκξΫμ
γεπλυθηαμ ηα ηδηΪηα αδηέα εαδ ηβθ θνζΪεδζβ ηκν βθέκξκν αθκληά: ἐηαλάξγβ πόζδμ δδὰ ηὰ ηδηάηα ηκῦ ζηλαηκῦ, εαὶ δδὰ πλόθαζδθ θδόξκν εαὶ ηκῦ παδδὸμ ηκῦ πάλξκν (Υξνλνγξαθία, P.339C). Άλα β αδηέα ηβμ ειΫΰελζβμ εέξε «νζδεΫμ» αδηέεμ εαδ δδσζκν γλβζεενηδεΫμ δδαθκλΫμ. Καηηέα απκζτηπμ πβΰά δεθ αθαθΫλεδ απσπεδλα ίέαδκν εεξλδζηδαθδζηκτ ηπθ (άδβ Υλδζηδαθυθ Ϊζζπζηε) ΘεζζαζκθδεΫπθ απσ ηα ζηλαηετηαηα πμ ηκθ ζσΰκ ηβμ ειΫΰελζάμ ηκνμ. Οδ Ν/Π ζΫθε οΫηηαηα εαδ ζε ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ. Καδ δζξνλέακθηαδ δέξπμ πβΰΫμ, δέξπμ εαηηδΪ απσδεδιβ ηΫηκδεμ ηλκηελΫμ εαηβΰκλέεμ. Δ Θεζζαζκθέεβ άηαθ ξλδζηδαθδεσηαηβ πσζβ εαδ δεθ δζξτκνθ κδ θεκπαΰαθδζηδεκέ δζξνλδζηκέ ππμ β ζθαΰά Ϋΰδθε επεδδά κδ ΐνααθηδθκέ ΏνηκελΪηκλεμ ηδζκτζαθ ηδα πσζβ, β κπκέα αλθεέηκ θα εεξλδζηδαθδζηεέ. Πλκμ Θεζζαζκθδεεέμ Ϋΰλαοε δτκ επδζηκζΫμ κ Πατζκμ επαδθυθηαμ ηκνμ ΰδα ηκθ ξλδζηδαθδεσηαηκ ίέκ ηκνμ. Δ Θεζζαζκθέεβ εέξε θα παλκνζδΪζεδ Ϋθαθ Ϊΰδκ Αβηάηλδκ. Ήηαθ απσ ηα ηεΰαζτηελα ξλδζηδαθδεΪ εΫθηλα, δετηελβ ηεΰαζτηελβ πσζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Ώθ νπΪλξεδ εΪπκδα ειάΰβζβ ΰδα ηβ ζνηπελδθκλΪ ηκν Θεκδσζδκν ανηά εέθαδ σηδ κ Θεκδσζδκμ άηαθ ειαληβηΫθκμ απσ ηκνμ Γσηγκνμ ηδζγκθσλκνμ κδ κπκέκδ άηαθ εΰεαηεζηβηΫθκδ (εαδ) ζηβθ Θεζζαζκθέεβ, δδσηδ κ ζηλαησμ άηαθ ηδζγκθκλδεσμ εαδ κ ανηκελΪηκλαμ εέξε θα αθηδηεηππέζεδ πκζΫηκνμ εαδ δδαηΪξεμ. Αεθ ηπκλκτζε παλΪ θα νπκετοεδ ζηκθ εείδαζησ ηκνμ θα ηδηπλβγκτθ ανηκέ πκν Ϋζθαιαθ ηκνμ ζνζηλαηδυηεμ ηκνμ εαδ ηκθ δδκδεβηά ηκνμ. Μβ ιεξθΪηε σηδ β ΰνθαέεα ηκν Θεκδσζδκν άηαθ ΘεζζαζκθδεδΪ, σηδ κ Θεκδσζδκμ ίαπηέζηβεε (ζε ηεΰΪζβ βζδεέα) ζηβ Θεζζαζκθέεβ εδ σηδ επέ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν ξηέζηβεαθ ηα πελέθβηα ηεέξβ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ. ΚαθΫθα ει αλξάμ ηέζκμ, ζκδπσθ, δεθ πλκετπηεδ απσ ηα παλαπΪθπ. Ο Θεκδσζδκμ επδηδηάγβεε ανζηβλΪ απσ ηβθ Βεεζβζέα ηε ζηΫλβζβ ηβμ γεέαμ εκδθπθέαμ εαδ απαΰσλενζβ εδζσδκν ζηβθ εεεζβζέα – πλΪΰηα θκίελσ ΰδα Ϋθαθ Υλδζηδαθσ, εδδδεΪ ζηβθ επκξά εεεέθβ εαδ εδδδεσηελα ΰδα Ϋθαθ θεκίΪπηδζηκ, σππμ κ Θεκδσζδκμ – πλκηκτ αβηάζεδ δβησζδα ζνΰΰθυηβ. ΠΫλαζαθ κεηυ ηάθεμ υζηε θα ηκν επδηλαπκτθ ανηΪ, αθκτ πλυηα αάηβζε κ Θεκδσζδκμ δβησζδα ζνΰΰθυηβ. Βέθαδ αθεζΫμ θα γεπλάζκνηε ππμ ανησ άηαθ ζηβηΫθκ, θα ειενηεζέζεδ κ ΏνηκελΪηκλαμ ηκθ εανησ ηκν ηπλκζηΪ ζε σζκνμ ηκνμ νπβεσκνμ ηκν, ησθκ εαδ ησθκ ΰδα θα.. εεδδεβγεέ ηκνμ (δάγεθ ηβ Υλδζηδαθκτμ) Θεζζαζκθδεεέμ. ΒπκηΫθπμ, β ηδηπλέα ηκν Θεκδσζδκν απσ ηβθ Βεεζβζέα δεέξθεδ ππμ ηκ εέθβηλκ ΰδα ηβ ζθαΰά δεθ άηαθ γλβζεενηδεσ. Άζζπζηε, κ Ώηίλσζδκμ επΫίαζε ζηκθ Θεκδσζδκ θα νπκΰλΪοεδ θσηκ (C. Th., IX, 40, 13), κ κπκέκμ δδΫηααε ηβθ εαγνζηΫλβζβ ηβμ εεηΫζεζβμ ηπθ θσηπθ ΰδα Ϋθα ηάθα απσ ηβθ Ϋεδκζά ηκνμ. ηαθ ηΫηκδα οΫηηαηα ζΫΰκθηαδ ΰδα ησζκ ιεεΪγαλα αβηάηαηα (ζ.ξ. κ ΐζ. ΡαζζδΪμ ιεδδΪθηλκπα ΰλΪθεδ ΰδα «ζκνηλσ αέηαηκμ, σππμ εεεέθκ ηβμ ζθαΰάμ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ, σπκν εέξαθ εαηαζθαΰεέ δεεαπΫθηε ξδζδΪδεμ Έθθδκεξ Δεκζημί» (Τπεξ ηεο ησλ Διιήλσλ λφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, η. 3, ζ.40)!), θαθηΪαεηαδ εαθεέμ ηδ οΫηηαηα ζΫΰκθηαδ ΰδα πδκ πελέπζκεα. Σδμ έδδεμ αθαελέίεδεμ ζεθ ηελδεκέ ΰδα ηβθ αδηέα πκν κ ΐαζέζεδκμ ΐ‘ κ Μαεεδσθαμ ητθζπζε 14 ξδζδΪδεμ ΐκτζΰαλκνμ αδξηαζυηκνμ, αλξΫμ ηκν 11κν αδ., δβζαδά δάγεθ ηκ Ϋπλαιε ΰδα θα εεξλδζηδαθέζεδ ηκ ίκνζΰαλδεσ Ϋγθκμ. Δ πλαΰηαηδεσηβηα εέθαδ σηδ κδ ΐκτζΰαλκδ εέξαθ άδβ εεξλδζηδαθδζηεέ πλκ αδυθπθ, αθεηΫλκν σηδ β πκδθά ηβμ ητθζπζβμ εθαληκασηαθ ζε ζηαζδαζηΫμ εαηΪ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ˙ πμ ηΫηκδκδ γεπλάγβεαθ κδ αδξηΪζπηκδ ανηκέ απσ ηκθ ΐαζέζεδκ ΐκνζΰαλκεησθκ (β ΐκνζΰαλέα άηαθ επαλξέα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, εαδ ζηαζέαζε), σππμ Ϊζζπζηε Ϋξκνθ επδζβηΪθεδ δδΪθκλκδ δζηκλδεκέ (Γαενθγβθσμ ε.Ϊ.), εδ σξδ πμ αδξηΪζπηκδ πκζΫηκν ηε Ϊζζκ ελΪηκμ (π.ξ. ηε Άλαίεμ). 23b ΓΕΏ ΣΔΝ ΒΠΏΝΏΣΏΔ ΣΧΝ ΒΛΛΏΑΕΚΧΝ Έθα αεσηβ οΫηηα πκν δδαδέδκνθ κδ Ν/Π εέθαδ σηδ επέ ΛΫκθηα Γ‘ (727 η.Υ.) κδ ηΪξα «Βγθδεκέ» ηβμ (θσηδαμ) ΒζζΪδαμ εαδ θβζδυθ ηκν Ώδΰαέκν επαθαζηΪηβζαθ εαηΪ ηπθ ηΪξα «αζζκεγθυθ ΐνααθηδθυθ». Οδ Ν/Π δε δδζηΪακνθ θα παλαπκδκτθ ηα δζηκλδεΪ ζηκδξεέα. Οδ δζηκλδεκέ σηπμ ζΫθε Ϊζζα: Νδεβθσλκν, ΠαηλδΪλξβ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ, Ηζηνξία ζχληνκνο, εεδ. ΚαθΪεβ. § 60. «Ώπσ εεεέ ζκδπσθ (κ ίαζδζδΪμ) ζηλΪθβεε εαηΪ ηβμ ενζΫίεδαμ εαδ ηεζεηκτζε ηβθ εαγαέλεζβ ηπθ δελυθ εδεκθδζηΪηπθ, εαευμ πδζηετκθηαμ σηδ, ηΪξα, απσ ηβθ τπαλιβ εαδ ηβθ πλκζετθβζά ηκνμ Ϋΰδθε ηκ παλΪδκικ ΰεΰκθσμ. Βπδξεδλκτζε ζκδπσθ θα δδδΪιεδ ζηκ ζασ ηκ δδεσ ηκν δσΰηα εαδ πκζζκέ γλβθκτζαθ ΰδα ηβθ τίλβ εαηΪ ηβμ εεεζβζέαμ. Γδ‘ ανησ εαδ κδ εΪηκδεκδ ηβμ ΒζζΪδαμ εαδ ηπθ ΚνεζΪδπθ θάζπθ, δδαθπθυθηαμ ηε ηβθ αζΫίεδα, ζηαζδΪακνθ εαηΪ ηκν ανηκελΪηκλα εαδ, αθκτ ζνΰεΫθηλπζαθ πκζτθ ζησζκ, αθαΰκλετκνθ ανηκελΪηκλΪ ηκνμ εΪπκδκθ κθκηαασηεθκ ΚκζηΪ. Καδ άζγαθ ζηβ ίαζδζετκνζα εαδ ζνΰελκτζηβεαθ η' ανησθ εαδ ηκνμ πκζΫηβζαθ κδ εΪηκδεκδ ημ πσζεπμ, κδ κπκέκδ πνλπσζβζαθ πκζζΪ απσ ηα πζκέα ηκν ΚκζηΪ. Ώνηκέ ησζδμ εέδαθ ηβθ άηηα, πλκζΫθνΰαθ ζηκθ ανηκελΪηκλα (..)».Ο δε δζηκλδκΰλΪθκμ ΘεκθΪθβμ πλκζγΫηεδ σηδ κδ επαθαζηΪηεμ
ανηκέ εθεθκλκτθηκ απσ γεέκ αάζκ, δβζαδά απσ ηβθ ζαηλεέα πλκμ ηδμ εδεσθεμ (ἐθ ηκύηκδμ κὖθ γείῳ εδθκύηεθκδ αήζῳ ζηαζδάακνζδ εαη‘ αηκῦ ηεΰάζῃ θανηαξίᾳ ζνηθπθήζαθηεμ ζζαδδεκί ηε εαὶ κἱ ηθ Κνεζάδπθ θήζπθ. Υξνλνγξαθία, P.62B). Ώνηά εέθαδ β αζάγεδα. Οδ εδεκθκζΪηλεμ (=Ολγκδκισηαηκδ) Υλδζηδαθκέ Έζζβθεμ επαθαζηΪηβζαθ εαηΪ ηκν εδεκθκηΪξκν Έζζβθα ανηκελΪηκλα, εδ σξδ ηέπκηε αθτπαλεηκδ ΒδδπζκζΪηλεμ, σππμ οετδκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Σδ ΰλΪθεδ σηπμ κ ε. ΡαζζδΪμ; «Βζζαδδεκέ εαδ θβζδυηεμ Έζζβθεμ, εζηαζέαζαθ ζηκ πζενλσ ηκν «ηκνληΪξκν» Ώΰαζζδαθκτ εαηΪ ηκν εδεκθκηΪξκν αληεθδεάμ εαηαΰπΰάμ ανηκελΪηκλκμ ΛΫκθηκμ εαδ ειεζηλΪηενζαθ εαηΪ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ ηε ηεΰΪζκ ζησζκ, κ κπκέκμ σηπμ εαηεζηλΪθβ ζε θανηαξέα νπσ ηκν «Τΰλκτ Πνλσμ» ηπθ ΐνααθηδθυθ» (Δπίηνκνο Ηζηνξία ησλ παξηηαηψλ, ΰδα ηκ Ϋηκμ 727). Αεθ γα ιαθαζξκζδΪζκνηε ηκθ αίΪζδηβ δδΪελδζβ ηεηαιτ «Βζζάθπθ» εαδ «ΐνααθηδθυθ» εδυ. «ΞεξθΪεδ» θα πεδ κ ε. ΡαζζδΪμ, θνζδεΪ απζυμ επεδδά δεθ ίλάεε εαηηέα πβΰά (εέθαδ Ϊζζπζηε σζεμ ησζκ αθαιδσπδζηεμ) β κπκέα θ‘ αθαθΫλεδ ηα θλκθάηαηα ηπθ επαθαζηαηυθ, σηδ κδ Βζζαδδεκέ εαδ Έζζβθεμ επαθαζηΪηεμ άηαθ Ολγσδκικδ, δβζαδά εδεκθκζΪηλεμ, δβζαδά κνδσζπμ «ηβ ΐνααθηδθκέ» ά «αθηδίνααθηδθκέ». Σβθ νπσγεζβ σηδ ηΫζα ζηα εαλΪίδα ηπθ επαθαζηαηυθ ελτίκθηαθ εαδ εΪπκδκδ «Βγθδεκέ» εππβζΪηεμ, κδ κπκέκδ ζνθεθθκκτθηαθ ηεηαιτ ηκνμ ζνθγβηαηδεΪ, γα ηβθ αθάζκνηε ζε Ϊζζκνμ, πδκ εδδάηκθεμ, θα ηβθ εζΫΰικνθ εαδ θα ηβθ νπκζηβλέικνθ. ΦνζδεΪ κ ε. ΡαζζδΪμ Ϋξκθηαμ ιεπελΪζεδ εΪγε σλδκ, ενλδκζεεηδεΪ δεθ ιΫλεδ ηδ αθηδΰλΪθεδ, αθκτ αζζκτ (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. ΐ‘, ζ. 241-2) αθαθΫλεδ σηδ κδ Βζζαδδεκέ ζηαζδΪακνθ «παλαεδθβηΫθκδ απσ ηκθ παπα Ρυηβμ πκν ηκνμ παλκνζδΪαεδ ηέα Ϋελβιβ ηκν βθαδζηέκν ηβμ Θάλαμ ζαθ ηΪξα... "κλΰά Θεκτ" ΰδα ηα ηΫηλα ηκν ΛΫκθηκμ εαηΪ ηπθ εδεσθπθ», εθυ κ Νδεβθσλκμ, ζηβθ αηΫζπμ πλκβΰκτηεθβ παλΪΰλαθκ (59-60) ηβμ δζηκλέαμ ηκν, αθαθΫλεδ σηδ άηαθ κ ΏνηκελΪηκλαμ ΛΫκθηαμ πκν Ϋΰδθε εδεκθκηΪξκμ γεπλυθηαμ ππμ β Ϋελβιβ ηκν βθαδζηεέκν ηβμ αθηκλέθβμ κθεέζεηαδ ζηβθ κλΰά ηκν Θεκτ. ξδ σηδ κ ΠΪπαμ ηβμ Ρυηβμ παλκνζέαζε ζηκνμ Έζζβθεμ ηβθ Ϋελβιβ πμ κλΰά Θεκτ εαηΪ ηκν εδεκθκηΪξκν ΛΫκθηα. 23c ΓΕΏ ΣΔΝ ΏΠΒΛΒΤΘΒΡΧΔ ΣΔ ΚΡΔΣΔ ΏΠΟ ΣΟΝ Ν. ΦΧΚΏ ΦΫηαηα δδαδέδκνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ΰδα ηβθ εαηκξά ηβμ Κλάηβμ απσ ηκνμ Άλαίεμ εαδ ηβθ απεζενγΫλπζά ηβμ απσ ηκθ Νδεβθσλκ ΦπεΪ. Λεθ σηδ κ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ Ϋζθαιε ηκνμ ανησξγκθεμ Βγθδεκτμ Κλάηεμ, σηαθ ηβθ αθαεαηΫζαίε. ΦηΪθκνθ ζηκ ζβηεέκ θα παλκνζδΪακνθ πμ ηΪληνλα ηπθ ΰεΰκθσηπθ Ϋθα ηνγδεσ πλσζππκ πκν, αθ Ϋαβζε πκηΫ, Ϋαβζε πλδθ ηκ 1000 π.Υ. Σκ 824 κδ Ώλαίεμ εέξαθ εαηαζΪίεδ ηβθ Κλάηβ πκν Ϋΰδθε εΫθηλκ Πεδλαηεέαμ ηπθ ΏλΪίπθ πκν ζνηαέθκθηαθ ηδμ ΚνεζΪδεμ, ηβθ Πεζκπσθθβζκ ε.ζ.π.. ΜΫξλδ ηβθ Θεζζαζαθκθέεβ Ϋθηαζαθ, ζβηεδυθεδ κ ΕπΪθθβμ ΚαηεθδΪηβμ. Ώνηά εέθαδ β αζάγεδα. Κδ ανηκτμ ηκνμ Άλαίεμ εισθηπζε κ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ. ΐΫίαδα, κδ Άλαίεμ δεθ ηπσλεζαθ θα εαηαζΪίκνθ σζβ ηβ θάζκ. τηθπθα ηε αλαίδεΫμ πβΰΫμ, ησθκ ηα θαεδΪ εαδ β πελδκξά ηκνμ δεθ νπκδκνζυγβεαθ (ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ, Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 156). Μδα πσζβ Ϋηεδθε αθΪζπηβ, εαηΪ ηκθ Ε. ΓεθΫζδκ (Bonn, ζ. 47, 16-20) εαδ εαηΪ ηκθ Γ. Φλαθηαά δτκ, β Γκλητθβ εαδ β Κνδπθέα (Lipsiae, ζ. 104, 12-16). Ώπσ ηα αδκτζπηα θαεδΪ εαδ ηδμ Ϊζζεμ πελδκξΫμ κδ ΰεθθαέκδ Κλάηεμ ζνθΫξδζαθ θα αητθκθηαδ. «Δ Ϊηνθα εαδ β αθηέζηαζβ ηκν πζβγνζηκτ ηβμ Κλάηβμ εαηΪ ηκν εαηαεηβηκτ κτδ‘ επέ ζηδΰηάθ εζηαηΪηβζε» (ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ,Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 160). Ο Παπαλβΰσπκνζκμ ίΫίαδα ΰλΪθεδ ππμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, 1885, επαθΫεδ. εεδ. ΚΪεηκμ, 1992, η. 10, 6): «Ο Ώίκτ-Υαθέ-ΟηΪλ Ώ‘ (εαηΪ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ δζηκλδεκτμ «Ώπσξαοδμ») πέεζε ησζκ πκζτ ηκνμ εαηκέεκνμ [ηβμ Κλάηβμ] θα δεξγκτθ ηκ δδεσ ηκν δσΰηα, υζηε, σηαθ ηεηΪ απσ 138 ξλσθδα επαθαεηάγβεε ηκ θβζέ, εέξαθ ηεέθεδ ησθκ αηνδλΪ έξθβ ξλδζηδαθδζηκτ. (...) εαδ κ ΟηΪλ, αθκτ εΪζεζε απκέεκνμ απσ ηβθ Εζπαθέα, ηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηβ νλέα, έδλνζε θΫα πλπηετκνζα». Χζησζκ, ησθκ κδ επκδεδζηκέ ηβμ Κλάηβμ ηε Άλαίεμ εέθαδ ΰεΰκθσμ. Σα πελέ ειΪζεδοβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ζάηελα δεθ γεπλκτθηαδ αελδίά. «ΏδδΪεκπβ νπάλιε, σππμ ανηκέ [=κδ Άλαίεμ δζηκλδεκέ Ibn Istakhri, Ibn Hawkal, Abu Mas‘ udi] δδαίείαδυθκνθ εαδ β ηΫζεζβ ηπθ εεεζβζδαζηδευθ εαδ γλβζεενηδευθ ηκνμ εαγβεσηθπθ ζε σζβ ηβ δδΪλεεδα ηπθ 134 εηυθ ηβμ αλαίδεάμ ενλδαλξέαμ» ((310) Ν.Β. ΟδεκθκηΪεβ, Βδδάζεδμ ΏλΪίπθ ΰεπΰλΪθπθ-πελδβΰβηυθ πελέ ηβμ Βθ Κλάηβ Ώλαίκελαηέαμ, ΠΐΑΚ, η. Γ‘, εθ Ώγάθαδμ 1968, ζ. 187-194) ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ, Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 182). Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θηΪθκνθ ζηκ ζβηεέκ θα δζξνλέακθηαδ σηδ ζηβθ αλαίκελαηκτηεθβ Κλάηβ – ηκ ΚκλΪθδ πμ ΰθπζησθ επδηλΫπεδ ηβθ αθκξά ζηκνμ «ζακτμ ηβμ ΐέίζκν», δβζ. ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ ηκνμ Εκνδαέ-
κνμ, αζζΪ σξδ ζηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ – εθυ ζθαΰδΪζηβεαθ κδ Υλδζηδαθκέ, κδ Άλαίεμ γα αθΫξκθηαθ, ζε ηδα εηέζβ ηκν ΕζζΪη, θα νπΪλξκνθ (αεσηβ εδ αθ νπάλξαθ ηΫηκδκδ ηκ 824 η.Υ.) ΒδδπζκζΪηλεμ, υζηε θα ηκνμ ίλεδ εαδ θα ηκνμ «ζθΪιεδ κ ΦπεΪμ» αλΰσηελα. Ώεσηβ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ κδ αθτπαλεηκδ, σππμ δεέιαηε, εδδπζκζΪηλεμ Κλάηεμ ζνθελΰΪακθηαθ ηε ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ εαηαεηβηΫμ. Πελδηησ θα αθαθΫλκνηε σηδ εαηηέα πβΰά, αλαίδεά ά εζζβθδεά, δεθ αθαθΫλεδ εδδπζκζΪηλεμ ηκθ 9κ εαδ ηκθ 10κ αδυθα ά θπλέηελα ζηβθ Κλάηβ. Να πυμ δδαζηλείζυθεηαδ β αζάγεδα. Ο ΡαζζδΪμ ΰλΪθεδ (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 94): «ηκ έδδκ Ϋηκμ κ ΐνααθηδθσμ ζηλαηβΰσμ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ εεζηλαηετεδ εαηΪ ηπθ αλαεβθυθ εαδ Βζζάθπθ αίΪπηδζηπθ εαδ Βγθδευθ ("ζΫΰεηαδ ΰαλ εαησξκνμ εέθαδ Κλάηαμ ηαθηεέαδμ εαδ ίπηκζκξέαδμ εαδ πζΪθαδμ" κηκζκΰεέ κ ΛΫπθ ΑδΪεκθκμ, ζηκ 2κ ίδίζέκ ηβμ "Εζηκλέαμ" ηκν)». Κδ εθυ κ ΡαζζδΪμ ζηβθ αηΫζπμ επσηεθβ ζεζέδα παλαγΫηεδ ζξεδσθ κζσεζβλβ ηβθ ζξεηδεά παλΪΰλαθκ ηκν ΛΫκθηα ΑδΪεκθκν, ΰδα θα ηαμ πεδ (σ.π., ζ. 95) σηδ «κ πκζδκλεκτηεθκμ πζβγνζησμ δεθ άηαθ ηεζδεΪ, ζηκ ζτθκζσ ηκν ά ζηκ ηεΰαζτηελκ ηηάηα ηκν, ηπαηεγαθδεσμ» (Ϋεαθε εαδ ζηαηδζηδεά εεηέηβζβ πλκθαθυμ), «ιΫξαζε» θα παλαγΫζεδ επαελδίυμ ηδ ζΫεδ κ ΛΫπθ ΑδΪεκθκμ ΰδα ηδμ «ηαθηεέεμ» εαδ «πζΪθεμ» ηκν παλαπΪθπ απκζπΪζηαηκμ (ΛΫκθηα ΑδΪεκθκν, Ηζηνξία, 2, 6): «Φβηκζκΰεέηαδ σηδ κδ Κλβηδεκέ εέθαδ ΰθυζηεμ ξλβζηυθ εαδ απσελνθπθ ηεζεηυθ εαδ Ϊζζπθ ηΫηκδπθ αΰνληδυθ, πλΪΰηαηα πκν Ϋξκνθ παλαζΪίεδ παζαδσγεθ απσ ηκνμ Μαθδξαέκνμ εαδ ηκθ ΜπΪηεγ» («ζέΰεηαδ ΰὰλ εαηόξκνμ εἶθαδ Κληαμ ηαθηείαδμ εαὶ ίπηκζκξίαδμ εαὶ πζάθαδμ, πλὸμ ηθ Μαθδξαίπθ εαὶ ηκῦ Μπάηεγ παλεδζβθόηαμ ἀθέεαγεθ.»). Άλα κδ ζνΰεεελδηΫθεμ «ηαθηεέεμ» δεθ εέθαδ Ϋθδεδιβ τπαλιβμ Παΰαθδζηυθ Κλβηυθ, αζζΪ εέθαδ επδλλκά ηκν Μαθδξαρζηκτ εαδ ηκν ζαρεκτ ΕζζΪη. ηκ εΪηπ-εΪηπ γα ηπκλκτζαθ θα ζνθεπΪΰκθηαδ απζυμ δδαηάλβζβ παΰαθδζηδευθ εγέηπθ εαδ ζαρευθ παλαδσζεπθ ζηκνμ ειδζζαηδζηΫθκνμ Κλάηεμ εαδ Άλαίεμ ΜκνζκνζηΪθκνμ (σππμ εαδ β αζνθαέζγβηβ δδαηάλβζβ παΰαθδζηδευθ εγέηπθ απσ Έζζβθεμ Ολγσδκικνμ δδσζκν δεθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ ανηκέ εέθαδ ΠαΰαθδζηΫμ εαδ σξδ Ολγσδκικδ). ΜΪζδζηα κ ΡαζζδΪμ παλαζεέπεδ αελδίυμ ανηάθ ηβθ θλΪζβ ηκν ΛΫκθηα, «πλΪΰηαηα πκν Ϋξκνθ παλαζΪίεδ παζαδσγεθ απσ ηκνμ Μαθδξαέκνμ εαδ ηκθ ΜπΪηεγ», ζεμ εαδ θσηδζε σηδ β Ηζηνξία ηκν ΛΫκθηα εέθαδ ησζκ δνζετλεηκ εεέηεθκ, υζηε ανησμ θα ηπκλεέ θα δδαζηλείζυθεδ ηκ θσβηΪ ηβμ εαδ θα δζξνλέαεηαδ σηδ κ ξλδζηδαθσμ ΛΫκθηαμ παλαδΫξεηαδ, εηηΫζπμ πζβθ ζαθυμ, τπαλιβ Παΰαθδζηυθ Κλβηυθ. ΏνηκζξεδδΪαεδ ζκδπσθ κ ΡαζζδΪμ γεπλυθηαμ ηβθ ετεκζβ εαηΪεηβζβ, ηκ 824, ηβμ Κλάηβμ, πμ απσδεδιβ σηδ κδ ηκηδθκέ Κλάηεμ «Ϊζζκδ εέθαδ ησθκ ητπκδμ ξλδζηδαθκέ, Ϊζζκδ Ϊγλβζεκδ εαδ Ϊζζκδ Βγθδεκέ» (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 27). Αβζαδά δέξπμ εαηηέα απκζτηπμ πζβλκθκλέα εαθεθσμ Άλαία ά ΐνααθηδθκτ ζνΰΰλαθΫα, β ετεκζβ νπκδκτζπζβ ηβμ Κλάηβμ ΰδα ηκθ ΡαζζδΪ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ νπάλξαθ ησηε ΠαΰαθδζηΫμ Κλβηδεκέ, εθυ απζκτζηαηα ζνθεπΪΰεηαδ εζζεδπά αηνθηδεά δεαθσηβηα. ΚαηΪ πλυηκθ β Βδεκθκηαξέα (726-843 η.Υ.) εαδ β επαθΪζηαζβ ηκν ΘπηΪ (821-823 η.Υ.) εέξαθ ειαζγεθέζεδ ηβ ΡπηΫβεβ Ώνηκελαηκλέα. Δ επαθΪζηαζβ εέξε πμ απκηΫζεζηα ηβθ εαηαζηλκθά ηκν ζησζκν ηκν θβζδπηδεκτ γΫηαηκμ ηπθ Κδίνλλαδπηυθ: Ϋηζδ κδ Άλαίεμ ηπκλκτζαθ θα εαηαπζετζκνθ αθεθσξζβηκδ ζηβθ Κλάηβ. «τηθπθα ηε ηδμ αλαίδεΫμ πβΰΫμ ((67) Ν.Β. ΟδεκθκηΪεβ, Δ επδδλκηά εαδ β εαηΪεηβζβ ηβμ Κλάηβμ νπσ ηπθ ΏλΪίπθ εαηΪ ηπθ Μπαζαδκτλδ, Κλβη. Υλκθ., η. ΕΓ‘, ηξ. Ώ‘, 1963, ζ. 303-310) κδ αλαεβθκέ ζνθΪθηβζαθ αθηέζηαζβ εαδ ΰδα θα ηκ εαηαεηάζκνθ πκζΫηβζαθ αλεεησ ξλκθδεσ δδΪζηβηα» (ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ, Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 45). ΠλΪΰηαηδ κδ Άλαίεμ αΰπθέζηβεαθ επέ Ϋθαθ ξλσθκ (ηΫζα 823-ηΫζα 824 ά, εαη‘ Ϊζζκνμ, ηΫζα 827-ηΫζα 828) ΰδα θα εαηαζΪίκνθ ηβθ Κλάηβ: απσδεδιβ ηβμ ζνζζαζΫαμ αθηέζηαζβμ ηπθ Βζζάθπθ Κλβηυθ. ΜΪζδζηα, ζτηθπθα ηε ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Άλαίεμ δζηκλδκΰλΪθκνμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, «Καηεέξαθ κδ ΜκνζκνζηΪθκδ... ηβθ Κτπλκθ εαδ ηβθ Κλάηβθ... αζζΪ εΰΫθεηκ ενλέαλξκμ εδμ ανηΪμ κ εξγλσμ [= κδ Ρπηδκέ] ... κδ δε εΪηκδεκέ ηβμ [=ηβμ Κλάηβμ] δδεηΫζκνθ εδμ εαηΪζηαζδθ πκζΫηκν εαδ Ϊζζκηε εδμ εαηΪζηαζδθ εεεξεδλέαμ... Καδ εεεέθκ ηκ κπκέκθ πλκεεΪζεζεθ ηβθ απυζεδαθ ηπθ δτκ θάζπθ ηεηΪ ηβθ απσθαζδθ ηκν εξγλκτ [= ηκν ΐνααθηέκν] θα επδηεγά εθαθηέκθ ηπθ, εέθαδ β αδδεέα εαδ κ θγσθκμ εαδ β δνζηλκπέα πκν Ϋδεδιαθ κδ εΪηκδεκέ ηπθ εαηΪ ηβθ εδζίκζά ηκν [=ηκν Νδεβθσλκν ΦπεΪ]» (Ν. Β. ΟδεκθκηΪεβ, Βδδάζεδμ ΏλΪίπθ ΰεπΰλΪθπθ-πελδβΰβηυθ πελέ ηβμ εθ Κλάηβ αλαίκελαηέαμ, ΠΐΑΚ, η. Γ‘, 1968, ζ. 187-194, ζηκ ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ, Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 160). Αβζαδά κδ Κλάηεμ, εεησμ απσ ηκνμ ζνθάγεδμ ζέΰκνμ ειπησηεμ, Ϋδεδξθαθ πκζεηδεά εαδ εξγλδεά δδΪγεζβ πλκμ ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ, εαδ ΰδ‘ ανησ κ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ απεζενγΫλπζε ηβθ Κλάηβ, ζτηθπθα ηε ηβθ Ϊπκοβ ηπθ ΏλΪίπθ. Ώεσηβ εαδ ΰδ‘ ανηκτμ ηκνμ ζέΰκνμ πκν ειδζζαηέζηβεαθ, ηπκλκτηε θα νπκγΫζκνηε, ζτηθπθα ηε ηκθ Λφγν εηο άγηνλ Βάξβαξνλ ηκν Κπθζηαθηέθκν Ώελκπκζέηβ σηδ παλΫηεδθαθ ελνπηκξλδζηδαθκέ: «εαδ πλυηα ηεθ ηαμ πελδθάηκνμ ηπθ θάζπθ Κλάηβθ ηε εαδ δεεζέα... εαδ ηκ ΰε ίαλτηαηκθ ζνξθκτμ ηπθ απΰλβγΫθηπθ, ηκτηκ ηεθ ηβ εε ηβμ ζθεηΫλαμ ανηυθ ενηνξέαμ απΪηβ, ηκτηκ δε ηβ εε ηβμ αδξηαζπζέαμ αθΪΰεβ, πλκμ ηβθ δδέαθ θεν γλβζεεέαθ ηεηαζηάζαδ».Ο Ώελκπκζέηβμ ηδζΪ ΰδα ειδζζαηδζησ ζσΰπ αθΪΰεβμ· επέζβμ ηδζΪ ΰδα ζνξθκτμ ειδζζαηδζηκτμ, αζζΪ σξδ ΰδα πζάλβ ειδζζαηδζησ. ΒπδπζΫκθ κ ΡαζζδΪμ (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 28) εαηαθετΰεδ ζηβθ ΰεθδεά εαδ ασλδζηβ πζβλκθκλέα σηδ κδ ΐνααθηδθκέ δζηκλδκΰλΪθκδ ηε ηκ σθκηα «αλαεβθκέ» εθθκκτζαθ σξδ ησθκ ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ αζζΪ εθέκηε εαδ ηκνμ ηβ ξλδζηδαθδεκτμ ζακτμ ηβμ Γβμ, «Ϊλα» – ζνηπελαέθεδ κ ΡαζζδΪμ – κδ αλαεβθκέ ηβμ
Κλάηβμ εέθαδ (εαδ) ΠαΰαθδζηΫμ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ. Συλα, πυμ ζηΫεεδ ηκ ζνηπΫλαζηα ανησ, εθυ δεθ νπΪλξεδ εαηηέα αθηέζηκδξβ Ϋθδεδιβ εδδδεΪ ΰδα ηβθ αλαίκελαηκτηεθβ Κλάηβ, εέθαδ πλκθαθυμ πελδηησ θα ηκ ειβΰάζεδ κ ΡαζζδΪμ. ΛκΰδεΪ, εΪθ ηκ «αλαεβθκέ» ζβηαέθεδ εθέκηε απζυμ ηκνμ ηβ Υλδζηδαθκτμ (εδ σξδ ησθκθ ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ), ανησ δε ζνθεπΪΰεηαδ σηδ ζβηαέθεδ πΪθηκηε – εδδδεΪ σηαθ δεθ Ϋξκνηε εΪπκδα Ϋθδεδιβ – ζνηπαλκνζέα ηβ ΜκνζκνζηΪθπθ, άηκδ Παΰαθδζηυθ ά Εκνδαέπθ. Ο ΛΫπθ ΑδΪεκθκμ αθαθΫλεηαδ ειαλξάμ ζηβ δνθαζηεέα ηπθ «Ώλαίδηυθ Κλβηυθ» (Ηζηνξία, 1, 2) κδ κπκέκδ εαηΫεηβζαθ ηβθ Κλάηβ, δβζυθκθηαμ Ϋηζδ σηδ αθαθΫλεηαδ ζε ΜκνζκνζηΪθκνμ, Ϋπεδηα αθαθΫλεδ ιαθΪ ηβθ αλαίκηκνζκνζηαθδεά πλκΫζενζβ (σπκν ηδζΪ ΰδα «παδδδΪ ηβμ ΏΰΪλ»· εαδ, αθηέγεηα ηε ηκθ σλκ «αλαεβθκέ» κ κπκέκμ πλΪΰηαηδ εθέκηε ξλβζδηκπκδκτηαθ εαδ ΰδα ηκνμ ηβ Υλδζηδαθκτμ απζυμ, κ σλκμ «Ώΰαλβθκέ» ξλβζδηκπκδκτθηαθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ΰδα θα δβζυζεδ απκεζεδζηδεΪ ηκνμ ΏλαίκηκνζκνζηΪθκνμ εδ ειδζζαηδζγΫθηεμ εαδ σξδ ηκνμ «ηβ Υλδζηδαθκτμ» ΰεθδεΪ) ηπθ νπελαζπδζηυθ ηκν ΥΪθδαεα (Ηζηνξία, 1, 6) εαδ ζνθεξυμ απκεαζεέ ηκνμ εξγλκτμ πκν εαηεέξαθ ηκ ΥΪθδαεα «ίαλίΪλκνμ». Πελδηησ θα πλκζγΫζκνηε, Ϋπεδηα απσ σζα ανηΪ, ππμ κ δζξνλδζησμ σηδ «ζκδ απσ ηκνμ αλαεβθκτμ εαδ ηκνμ ηβ ξλδζηδαθκτμ Κλάηεμ Ϋξκνθ επδαάζεδ εαδ δεθ Ϋξκνθ πλκζΪίεδ θ‘ απκζνλγκτθ ζηα ίκνθΪ νπκίδίΪακθηαδ ζε εαγεζηυμ δκνζκπαλκδεέαμ» (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 96) εέθαδ απζυμ απκετβηα ηβμ ηελΪζηδαμ θαθηαζέαμ ηκν ΡαζζδΪ, ΰδαηέ απζκτζηαηα – ηκ ιαθαηκθέακνηε εαδ γα ηκ ηκθέακνηε – εαθεέμ δζηκλδκΰλΪθκμ, Άλαίαμ ά ΐνααθηδθσμ δεθ αθαθΫλεδ ηέπκηε απσ σζα ανηΪ. Βθδεδεηδεσ ηβμ αΰπθδυδκνμ πλκζπΪγεδαμ ηκν ΡαζζδΪ ΰδα απσελνοβ ηβμ αθηέζηαζβμ ηπθ Βζζάθπθ Κλβηδευθ ζηβθ αλαίδεά εαηΪεηβζβ ηβμ Κλάηβμ (αθηέζηκδξβ ηε ηβθ παλΪζεδοβ παλΪγεζβμ ηβμ θλΪζβμ ζξεηδεΪ ηε ηβθ πλκΫζενζβ ηπθ «ηαθηεδυθ»), εέθαδ σηδ αθαθΫλεδ σηδ ηα θαεδΪ «γα αθεγκτθ ζε εαγεζηυμ πζάλκνμ ανηκθκηέαμ» (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 28) απσ ηκνμ ΚαηαεηβηΫμ, εθυ κδ έδδεμ κδ αλαίδεΫμ πβΰΫμ αθαθΫλκνθ σηδ ηα θαεδΪ δεθ νπκδκνζυγβεαθ, πλκθαθυμ ζσΰπ ηβμ δζξνλάμ αθηέζηαζβμ ηπθ Κλβηυθ. Καδ ίΫίαδα αζζκτ αθαθΫλεδ αδδΪθκλα εαδ ζξεδσθ πμ κνδΫηελκμ (παλκνζδΪαεδ ηβθ πλΪιβ πμ.. αθηέπκδθα!) ηβθ ηλκηελά εαηαζηλκθά ηβμ Θεζζαζκθέεβμ εαδ ηβμ ΐΫλκδαμ, ηκ 904 απσ ηκνμ αλαεβθκτμ ηβμ Κλάηβμ (ηε ηκθ ζνθεπαεσζκνγκ ζθαΰδαζησ εαδ ειαθδλαπκδδζησ ηπθ εαηκέεπθ ηκνμ), πσζεδμ ηπθ κπκέπθ ηκνμ εαηκέεκνμ κ ΡαζζδΪμ απκεαζεέ απζυμ «ξλδζηδαθκτμ» (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 76) εαδ σξδ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ, υζηε θα απαζτθεδ ηδμ εθηνπυζεδμ ΰδα ηβ δλΪζβ ηπθ εζζβθκηΪξπθ ΜκνζκνζηΪθπθ, ηκνμ κπκέκνμ παλκνζδΪαεδ πμ εεδδεβηΫμ Βγθδεκτμ. Δ αζάγεδα εέθαδ αελδίυμ β αθηέγεηβ απσ ηβθ Ϊπκοβ σηδ σζκδ κδ Κλάηεμ ειδζζαηέζηβεαθ. Ώθ εαδ ειδζζαηέζηβεαθ κδ εΪηκδεκδ ηπθ πεδδθυθ πελδκξυθ εαδ δδαδσγβεε δδα ηβμ ίέαμ ηκ ΕζζΪη απσ ηκνμ Άλαίεμ, ηεΰΪζκ ηΫλκμ ηπθ Κλβηδευθ παλΫηεδθε πδζησ ζηβ γλβζεεέα ηπθ πλκΰσθπθ ηκν: «Οδ Ϊλαίεμ δζηκλδεκέ Ibn Istakhri, Ibn Hawkal εαδ Abu Mas‘udi αθαΰθπλέακνθ εαδ ηκθέακνθ ππμ κ ζασμ ηβμ Κλάηβμ ζε σζβ ηβμ δδΪλεεδα ηβμ αλαίκελαηέαμ σξδ ησθκ δεθ ειαλαίέζηβεε εαδ δεθ αθκηκδυγβεε απσ ηκνμ αλαεβθκτμ, αζζΪ αθηέγεηα κτηε ηδα ζηδΰηά δεθ Ϋπανζε θα αητθεηαδ εαηΪ ηκν εδζίκζΫα ζγεθαλΪ εαδ θα πλκίΪζζεδ ζνθεξυμ απκθαζδζηδεά εαηΪ ηπθ εαηαεηβηυθ αθηέζηαζβ˙ αδδΪεκπβ νπάλιε, σππμ ανηκέ δδαίείαδυθκνθ, εαδ β ηΫζεζβ ηπθ εεεζβζδαζηδευθ εαδ γλβζεενηδευθ ηκνμ εαγβεσθηπθ ζ‘ σζβ ηβ δδΪλεεδα ηπθ 134 εηυθ ηβμ αλαίδεάμ ενλδαλξέαμ» (ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ, Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 182) – ίζ. εαδ Ν. Β. ΟδεκθκηΪεβ, Δηδήζεηο Αξάβσλ γεσγξάθσλ – πεξηεγεηψλ πεξί ηεο ελ Κξήηεη αξαβνθξαηίαο, ΠΐΑΚ, η. Γ‘, Ώγάθα 1968, ζ. 187-194 εαδ 189-190. Αβζαδά β αζάγεδα εέθαδ ππμ κλδζηΫθκδ ειπησηεμ, ΰεθέηζαλκδ εαδ δκζέζκΰκδ ζνθελΰΪζηβεαθ ηε ηκνμ εαηαεηβηΫμ, εΪθκθηαμ ζβζηεέεμ εαδ επδηδγΫηεθκδ ζηκνμ κηκεγθεέμ ηκνμ Έζζβθεμ ηπθ παλαζέπθ ηκν Ώδΰαέκν, εθυ κδ πελδζζσηελκδ Κλάηεμ παλΫηεδθαθ Υλδζηδαθκέ – Ϋζηπ εαδ ηε ξαζαλυηελβ ηβθ γλβζεενηδεά ζνθεέδβζβ – εαδ αθηδζηΫεκθηαθ ζηκνμ Άλαίεμ, εδ Ϋλξκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα θηλκπδΪζκνθ ηκνμ Κλβηδεκτμ, ζΫΰκθηαμ ππμ κδ ηεζενηαέκδ ζνθελΰΪζηβεαθ ηε ξαλΪ ηααέ ηε ηκνμ Άλαίεμ. Κλβηδεκέ ανησηκζκδ εέξαθ πλκεδδκπκδάζεδ Ϋΰεαδλα ηβθ ενίΫλθβζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ΰδα ηβθ επδεεέηεθβ ηλκηελά επδδλκηά ηκν 904 ζηβ Θεζζαζκθέεβ (Ε. ΚαηεθδΪηβμ ζηβ πλέρεηα Θενθάλνπο, Bonn, ζ. 508, 5-14). ΏζζΪ εαδ εαηΪ ηβθ απεζενγΫλπζβ ηβμ Κλάηβμ, «εαγβηελδθυμ ανηκηκζκτζαθ ζηκ ζηλαησπεδκ ηκν Νδεβθσλκν ΦπεΪ εαδ ηκν Ϋδδθαθ ίκάγεδα εαδ πκζνηδηεμ πζβλκθκλέεμ» (ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ, Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 162): «Ἔεηκηε δὲ πκζζκὶ εαγ‘ ἑεάζηβ βηκηόζκνθ πλὸμ ηὸθ ηάΰδζηλκθ» πλέρεηα Θενθάλνπο, Bonn, ζ. 476, 10-11. «Κλβηδεκέ πάλαθ ηΫλκμ εαδ ζνηπκζεηάζαθε ηααέ ηε ηκνμ Ϊθδλεμ ηκν Νδεβθσλκν ΦπεΪ εαηΪ ηβθ πκζδκλεέα ηκν ΥΪθδαεα» (ΐαζ. Ε. ΚαζαρηαΪεβ, Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ, ζ. 162) (πλέρεηα Θενθάλνπο, Bonn, ζ. 476, 10-11). ΜΪζδζηα, Κλβηδεκέ εδδκπκέβζαθ εαδ κδάΰβζαθ ηκθ Νδεβθσλκ ΦπεΪ εαηΪ ηβθ πκζδκλεέα ηκν ΥΪθδαεα εαηΪ ηπθ αλαεβθυθ ηβμ εθδκξυλαμ πκν εαηεέξαθ ηκ ΰάζκθκ εαδ εέξαθ ζνθεθθκβγεέ ηε ηκνμ πκζδκλεκτηεθκνμ αλαεβθκτμ θα εθελΰάζκνθ αδθθδδδαζηδεά επέγεζβ εαηΪ ηκν Νδεβθσλκν ΦπεΪ απ‘ Ϋιπ εαδ απσ ηΫζα απσ ηβθ πσζβ, ΰδα θα ηκθ ειαθαΰεΪζκνθ θα ζτζεδ ηβθ πκζδκλεέα (ΛΫκθηα ΑδΪεκθκν, Ηζηνξία, 1, 7, σπκν ΰλΪθεδ «ἰγαΰεθεῖμ ἄθδλαμ»). Οδ ζθαΰδαζγΫθηεμ αθαθΫλκθηαδ εαδ απσ ΐνααθηδθκτμ ξλκθκΰλΪθκνμ (π.ξ. ΛΫπθ ΑδΪεκθκμ). Μσθκ πκν δεθ εέθαδ Κλάηεμ, αζζΪ Ϊθδλεμ εεζηλαηενηδεκτ ζυηαηκμ ΏλΪίπθ πκν ζηΪζγβεαθ απσ ηβ ΐ. Ώθλδεά ΰδα θα εθδζξτ-
ζκνθ ηκνμ πκζδκλεβηΫθκνμ Άλαίεμ ηκν ΥΪθδαεα (ΛΫκθηα ΑδΪεκθκν, Ηζηνξία, 1, 7: «ζε εΪπκδκ ηδελσ ζσθκ Ϊλξδαε θα ζνΰεεθηλυθεηαδ ίαλίαλδεσ ζηλΪηενηα ζαλΪθηα πελέπκν ξδζδΪδπθ, ηε ζεκπσ θα επδηεγκτθ αδθθδδδαζηδεΪ εαδ απλκεδδκπκέβηα εθαθηέκθ ηπθ Ρπηαέπθ, θα ηκνμ εεδδυικνθ απσ ηκ θβζέ εαδ θα απεΰεζπίέζκνθ ηκνμ κηκθτζκνμ ηκνμ πκν εέξαθ απκεζεδζηεέ ζηβθ πσζβ»). Σκ εεζηλαηενηδεσ ανησ ζυηα, ξΪλβ ζε πζβλκθκλέεμ ξλδζηδαθυθ Κλβηυθ πλκμ ηκθ ΦπεΪ, Ϋπεζε ζε εθΫδλα εαδ εικθηυγβεε. Ώνηά εέθαδ β δζηκλέα, ηβθ κπκέα δδαζηλείζυθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ «ζθαΰά Παΰαθδζηυθ Κλβηδευθ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ» ηβθ Ϊζπζβ ηκν ΥΪθδαεα εαδ ηβθ ζθαΰά ηπθ ΜκνζκνζηΪθπθ ΏλΪίπθ νπελαζπδζηυθ ηβμ. «Σκθ 10κ αδυθα, ηε ηβθ Ϊζπζβ ηκν ΥΪθδαεα απσ ηκθ Νδεβθσλκ ΦπεΪ, εαηαζθΪακθηαδ πκζζΫμ ξδζδΪδεμ Κλάηεμ πκν ακτζαθ ζηα παλαγαζΪζζδα πεδδθΪ (...) εθυ κδ Έζζβθεμ νπκξλευθκθηαδ θα απκζνλγκτθ ζηκ εζπηελδεσ εαδ ει ανηυθ κδ Βγθδεκέ ζηα ίκνθΪ» (ΐζ. ΡαζζδΪ, Τπέξ ηεο ησλ Διιήλσλ λφζνπ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, η. 3, ζ. 100). Έηζδ, κδ αθτπαλεηκδ Βγθδεκέ επαθΫλξκθηαδ... ζηβ απά. Πκδκ εζπηελδεσ εαδ πκδα ίκνθΪ, αθκτ κ απεζενγελπηάμ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ απεζενγΫλπζε σζβ ηβθ Κλάηβ; ππμ Ϋξκνηε πεδ, κ ΥΪθδαεαμ δδλτγβεε απσ ηκνμ Άλαίεμ εαηαεηβηΫμ ηκν θβζδκτ εαδ επκδεέζηβεε ηε ΜκνζκνζηΪθκνμ απσ ηβθ Εζπαθέα, ηβθ νλέα εαδ ηβθ Ώέΰνπηκ. Δ ζθαΰά ηπθ εαηκέεπθ άηαθ σθηπμ ηλκηαεηδεά, αζζΪ ανησ ζνθΫίβ ζσΰπ ηβμ πεδζηαηδεάμ αθηέζηαζάμ ηκνμ, εδ επδπζΫκθ, ανηκέ πκν ζθΪξηβεαθ, κδ εΪηκδεκδ ηκν ΥΪθδαεα, δεθ άηαθ Κλβηδεκέ, αζζΪ ιεθσθεληκδ ΜκνζκνζηΪθκδ Ϋπκδεκδ. Άζζπζηε κ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ, ίζΫπκθηαμ ηβ ζθαΰά «ηπάεε αθΪηεζΪ ηκνμ εαδ πλκζπαγκτζε θα εαηενθΪζεδ ηβθ κληά ηπθ ζηλαηδπηυθ, επδξεδλυθηαμ θα ηκνμ ηεηαπεέζεδ θα ηβθ ζεκηυθκνθ σζκνμ παλΫδδδαθ ηα σπζα (...) Με ηΫηκδα ζσΰδα κ ζηλαηβΰσμ ησζδμ πκν εαησλγπζε θα αθαεσοεδ ηβθ αθεζΫβηβ κληά ηπθ ζηλαηδπηυθ» (ΛΫκθηα ΑδΪεκθκν, Ηζηνξία, 2, 7). Οδ δε ΜκνζκνζηΪθκδ ηβμ νπσζκδπβμ Κλάηβμ, Ϋπεδηα απσ ηβθ απεζενγΫλπζβ ηκν ΥΪθδαεα, Ϋζηεζθαθ πλεζίεέεμ νπκηαΰάμ εαδ, σππμ Ϋξκνηε δεδ ζηκ εεθΪζαδκ πελέ κζέκν Νέεπθα, ειεζζβθέζηβεαθ εαδ εεξλδζηδαθέζηβεαθ εδλβθδεΪ. Μαγαέθκνηε σηδ ηεηΪ ηβθ πηυζβ ηκν ΥΪθδαεα κ Νδεβθσλκμ «κδάΰβζε ηκνμ ζηλαηδυηεμ ηκν ζηβθ τπαδγλκ. Ώθκτ ζκδπσθ ηβθ νπκδκτζπζε εαδ ηβθ ζαθνλαΰυΰβζε εαδ νπΫηαιε σζκνμ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ξπλέμ ζηαΰσθα αέηα..» (ΛΫκθηα ΑδΪεκθκν, Ηζηνξία, 2, 8). Αεθ νπάλιαθ Ϊζζεμ εζηέεμ αθηέζηαζβμ ζκδπσθ. ηαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ «Βγθδεκτμ» ηκνμ Άλαίεμ εαηαεηβηΫμ εαδ ηκνμ δκζέζκΰκνμ Ώλαίκελβηδεκτμ ειπησηεμ (ππμ άηαθ ειπησηεμ εαδ αΰλδσηελκδ ηπθ Σκτλεπθ κδ Σκνλεκελβηδεκέ), κδ κπκέκδ Ϊζπζαθ ηκ 904 ηβθ Θεζζαζκθέεβ εαηαζθΪακθηαμ ηκνμ Θεζζαζκθδεεέμ, εαδ αζυθδααθ ζηκ Ώδΰαέκ ηε ηβθ πεδλαηεέα, ηλκηκελαηυθηαμ ηκνμ Έζζβθεμ, οετδκθηαδ. Έθαμ Ϊζζκμ Νεκπαΰαθδζηάμ ζνΰΰλαθΫαμ, ηΪζζκθ επδζηβηκθδεάμ θαθηαζέαμ ΰλΪθεδ: «Οδ Κλβηδεκέ άηαθ αεαηΪίζβηκδ ενλέπμ ΰδα δτκ ζσΰκνμ, ΰλΪθεδ κ νθεξδζηάμ ηκν ΘεκθΪθκνμ: Πλυηκθ δδσηδ εέξαθ δδαηβλάζεδ αζυίβηκ ηκ Βζζβθδεσ Εελαηεέκ ηκνμ, ηκ κπκέκ πλκΎζηαηκ ζηκνμ Ώπεζενγελπηδεκτμ Ώΰυθεμ». ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ πυμ γα αεκνΰσηαθ, θα Ϋΰλαθε κ Υλδζηδαθσμ πλερηζηήο ηνπ ΘενθάλεηΫηκδα πλΪΰηαηα, σηδ νπΪλξκνθ εδδπζκζΪηλεμ Κλβηδεκέ πκν εέθαδ εαδ αεαηΪίζβηκδ, εαδ ηΪζδζηα σηδ ανησ κθεέζεηαδ ζηκθ Παΰαθδζησ! Σσζκ ξκθηλΪ παλαητγδα πκνζΪθε κδ ΠαΰαθδζηΫμ (εθθκεέηαδ, σηδ ΰδα θα παλαγΫζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκδκ Ϋδθαδ ηκ ζνΰεεελδηΫθκ εδΪθδκ πκν ζΫεδ εΪηδ ηΫηκδα, κτηε ζσΰκμ). Καδ ηκ εεέηεθκ πκν Ϋξκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξεδ πμ πβΰά ηΪξα εΪπκδκθ Πλέζεκ εαδ ηβθ ξλκθκΰλαθέα ηκν ηα «ΚλβηδεΪ» ηκν απσ ηβ ζνζζκΰά ηκν 19κν αδ. «Jus Graeco-Romanum». Ατκ Πλέζεκδ νπΪλξκνθ ζηβθ ίνααθηδθά επκξά: Ο Ϋθαμ άηαθ ίνααθηδθσμ ζηλαηβΰσμ ηκν 6κν-7κν αδ. η.Υ.. Ο δετηελκμ άηαθ ίνααθηδθσμ δζηκλδεσμ ηκν 5 κν αδ. η.Υ. Δ απεζενγΫλπζβ ηβμ Κλάηβμ Ϋΰδθε ηκθ 10κ αδυθα. Πκδκμ «Πλέζεκμ» Ϋΰλαοε ηβθ ξλκθκΰλαθέα, απ‘ ηβθ κπκέα δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ πάλαθ ηα ζηκδξεέα; Μάππμ κ Πλέζεκμ ηκν 4κν αδ.; Ώνησμ δεθ πλσζαίε θα δεδ ηβθ απεζενγΫλπζβ ηβμ Κλάηβμ. Μάππμ κ ζηλαηβΰσμ ηκν 7κν αδ.; Ώνησμ δεθ ζνθΫΰλαοε εαηηδΪ ξλκθκΰλαθέα εαδ δεθ άηαθ ζτΰξλκθκμ ηκν Νδεβθσλκν ΦπεΪ. ΏζζΪ ηκ ηεΰαζτηελκ οΫηα αθκλΪ ηκ Jus Graeco-Romanum. Ώνησ εέθαδ ζνζζκΰά θσηπθ ΐνααθηδθυθ Ώνηκελαησλπθ. Καηηέα ζξΫζβ ηε Κλάηβ εαδ Κλάηεμ αθτπαλεηκνμ Βγθδεκτμ. ΣΫζκμ θα αθαθΫλκνηε σηδ κ ΡαζζδΪμ ξλβζδηκπκδεέ ηκ «απκζηαζέα» πκν κ ΏζΫιδκμ Ώ‘ Κκηθβθσμ ΰλΪθεδ ζε ηδα επδζηκζά ηκν πλκμ ηκνμ Κλάηεμ πμ αδηέα ΰδα θα νπκθκάζεδ Ϋηηεζα σηδ πλσεεδηαδ ΰδα αθαθκλΪ ηκν ΏζΫιδκν ζηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ Κλάηεμ, ζνΰεεελδηΫθα (Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, η. Γ‘, ζ. 96) ηκνμ απεδζεέ ηε ζθαΰά ζσΰπ ηκν νπκηδγΫηεθκν παΰαθδζηκτ ηκνμ. Χζησζκ κ ΏζΫιδκμ αθαθΫλεηαδ ζηβθ απκζηαζέα ηκν ίνααθηδθκτ δδκδεβηά ηβμ Κλάηβμ, Καλτεβ, ηκ 1091/92, κ κπκέκμ επαθαζηΪηβζε ηε δδεά ηκν πλπηκίκνζέα. Οδ Κλβηδεκέ, σηαθ Ϋηαγαθ σηδ θηΪθεδ ίνααθηδθσμ ζησζκμ, επδηΫγβεαθ κδ έδδκδ ζηκθ Καλτεβ. Δ ζΫιβ «απκζηαζέα» ίΫίαδα ξλβζδηκπκδεέηαδ ηε ηβθ Ϋθθκδα ηβμ επαθΪζηαζβμ εαδ σξδ ηβμ εδδπζκζαηλέαμ. Ήδβ κ ΛΫπθ ΑδΪεκθκμ (π.ξ. εεθ. 7, 1), Ϋθα αδυθα πλδθ, ξλβζδηκπκδεέ ηβθ ζΫιβ απκζηαζέα εθθκυθηαμ ηβθ ζηΪζβ εΪπκδκν αιδπηαηκτξκν πκν άγεζε θα αθΫίεδ ζηκ γλσθκ. Οδ δζξνλδζηκέ ανηκέ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πλκζίΪζζκνθ ηβθ πλκζθκλΪ ηπθ Κλβηδευθ ζηκνμ αΰυθεμ ηβμ Ρπηαθέαμ εαηΪ ηπθ ΏλΪίπθ εαδ ηπθ Ϊζζπθ εαηαεηβηυθ, εδδδεσηελα δδσηδ κδ Κλάηεμ άηαθ κδ ηεζενηαέκδ
νπελαζπδζηΫμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ηκ 1453, ζνθεξέακθηαμ θα αητθκθηαδ απσ ηκνμ πτλΰκνμ ηκνμ αεσηβ εδ σηαθ εέξε αζπγεέ β Πσζβ, εελδέακθηαμ Ϋηζδ ηκ γανηαζησ ηκν ΜπΪηεγ ΐ‘, πκν ηκνμ επΫηλεοε θα θτΰκνθ ηε ηα σπζα ηκνμ ζηβθ Κλάηβ. Ώθ κδ ζβηελδθκέ Κλβηδεκέ ειαεκζκνγάζκνθ αηΫλδηθκδ θα αδδαθκλκτθ ΰδα ηα εθαθηέκθ ηκνμ οΫηηαηα, ησηε θα εέθαδ ζέΰκνλκδ σηδ ζε ζέΰκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γα δζξνλδζηκτθ ππμ κδ Κλβηδεκέ ζνηπκζΫηβζαθ ηααέ ηε ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ Σκνλεκελβηδεκτμ εαδ Σκτλεκνμ, εαηΪ ηβθ ΒπαθΪζηαζβ ηκν ΑαζεαζκΰδΪθθβ, εαηΪ ηκ 1821, ηκ 1866 ζηκ ΏλεΪδδ εαδ ηκ 1897, πλκεεδηΫθκν θα ηβθ.. νπκδκνζπγεέ ζηκ εζζβθδεσ ελΪηκμ β Κλάηβ. ππμ ίζΫπκνηε, ιεδδΪθηλκπα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εΪγε εζπηελδεά, εηθτζδα ειΫΰελζβ ηπθ ΐνααθηδθυθ εαηΪ ηπθ αλξσθηπθ ηκνμ ηβθ εληβθετκνθ οενδσηεθκδ πμ «επαθΪζηαζβ ηπθ Βζζάθπθ εαηΪ ηπθ ΐναΪθηδθυθ». Μδα πδκ ζεπηκηελάμ αθΪζνζβ σζπθ ηπθ δζξνλδζηυθ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ γα απκδεέεθνε πζάλπμ ανησ πκν δδαθαέθεηαδ απσ ηα παλαπΪθπ: σηδ β πλκζπΪγεδα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ θα εηθαθδζηκτθ πμ γτηαηα ζνθδζηΪ ηδα απσ ηδμ ηεΰαζτηελεμ εαδ αδζξλσηελεμ απΪηεμ ηπθ ηεζενηαέπθ δεεαεηδυθ. 23d ΤΝΣΟΜΟ ΟΑΔΓΟ ΠΡΟΣΏΕΏ ΣΧΝ ΒΛΛΔΝΧΝ ΏΠΟ ΣΔΝ ΠΡΟΠΏΓΏΝΑΏ ΣΧΝ ΒΕΑΧΛΟΛΏΣΡΧΝ ηκ ζβηεέκ ανησ πλκηεέθκνηε ζηκνμ αθαΰθυζηεμ ηαμ Ϋθαθ Οδβΰσ Πλκζηαζέαμ εαηΪ ηβμ ΠλκπαΰΪθδαμ ηπθ αλξαδσπζβεηπθ. Καη‘ αλξάθ, εαγΫθαμ ηαμ πλΫπεδ θα ΰθπλέαεδ σηδ κδ αλξαδσπζβεηκδ πλκπαΰαθδδζηΫμ ηνγκπζαζδυθ κτηε δζηκλδεκέ εέθαδ κτηε ζκίαλκέ Ϊθγλππκδ˙ π.ξ. εέθαδ Ϊθγλππκδ, κδ κπκέκδ ζηβ δεεαεηέα ηκν 1980 άηαθ αθαλξδεκέ εαδ Ϋπεδηα Ϋΰδθαθ «εγθκζΪηλεμ», ά Ϊθγλππκδ κδ κπκέκδ πλδθ άηαθ γεκζκθδζηΫμ, new agers εαδ ηΫεηκθεμ εαδ ζηβ δεεαεηέα ηκν 1990 Ϋΰδθαθ ιαθθδεΪ «ζνθεξδζηΫμ» ηβμ αλξαέαμ ζαηλεέαμ ηκν 5κν π.Υ. αδυθα. ηαθ ζκδπσθ αεκτηε εΪπκδκθ αλξαδκζΪηλβ, ζε παλΫεμ ά ζε δδαδδεηναεΪ fora, θα αλξέαεδ ηκ εαηείαησ ηκν απσ δζξνλδζηκτμ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ δζηκλέαμ νπκζηβλέακθηαμ σηδ Ϋηζδ Ϋξκνθ ηα πλΪΰηαηα, πλΫπεδ θα πλκζΫικνηε: 1)
Μαμ δέθεδ πεδζηδεΪ ζηκδξεέα ά κηδζεέ δέξπμ θα παλαπΫηπεδ ζε εΪπκδκθ ζνΰΰλαθΫα; Σκν αβηΪηε πβΰΫμ ά ίδίζδκΰλαθέα. Ώθ ηδζΪ ηε νπκγΫζεδμ, ησηε ηκθ απκζηκηυθκνηε δεέξθκθηαμ ηβθ αηΪγεδΪ ηκν.
2)
Ώθ παλαπΫηπεδ ζε ζνΰΰλαθΫα, ανησμ εέθαδ ζτΰξλκθκμ ά αλξαέκμ, ηβμ επκξάμ ηπθ ΰεΰκθσηπθ ζηα κπκέα αθαθΫλεηαδ κ αλξαδκζΪηλβμ (π.ξ. ηκν 4κν ά 5κν η.Υ. αδ.);
3)
Ώθ κ αλξαδκζΪηλβμ πλκπαΰαθδδζηάμ ηΪμ παλαπΫηπεδ ζε ζτΰξλκθκ ζνΰΰλαθΫα, παλαγΫηκθηαμ Ϋθα ηνξαέκ ίδίζέκ ηκν, γα ηκν αβηάζκνηε θα ηαμ αθαθΫλεδ ηκθ αλξαέκ ζνΰΰλαθΫα, ηκ ζτΰΰλαηηα ηκν αλξαέκν ζνΰΰλαθΫα εαδ ηβθ αελδίά αλξαέα παλαπκηπά, δδσηδ ζνθάγπμ κδ ζτΰξλκθκδ ζνΰΰλαθεέμ ηκνμ κπκέκνμ κδ αλξαδσπζβεηκδ ξλβζδηκπκδκτθ (αλ ηκνμ δδΪίαζαθ εδ ανηκτμ) εέθαδ αθηδξλδζηδαθκέ εαδ δδαζηλείζπηΫμ ηπθ απσοεπθ ηπθ αλξαέπθ ά ξλδζηδαθυθ ζνΰΰλαθΫπθ (π.ξ. Λ. ΓπΰλΪθκν). Π.ξ. κδ αθηδξλδζηδαθκέ ζτΰξλκθκδ ζνΰΰλαθεέμ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηκθ ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκ δέξπμ θα Ϋξκνθ δδαίΪζεδ παλΪ Ϋθα ηβδαηδθσ ηηάηα ηκν ηελΪζηδκν Ϋλΰκν ηκν, δδσηδ απζκτζηαηα ησθκ ζηβθ ΒζζΪδα ίλέζεκθηαδ ησζκ ετεκζα ζε ίδίζδκγάεεμ/ίδίζδκππζεέα κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ.
4)
Ώθ κ αλξαδκζΪηλβμ ηΪμ παλαγΫηεδ ηδα παλαπκηπά εΪπκδκν αλξαέκν ζνΰΰλαθΫα, γα ηκν αβηάζκνηε θα ηαμ παλαγΫζεδ ανηκτζδκ ηκ αλξαέκ εεέηεθκ, εαγυμ εαδ ηβθ Ϋεδκζβ ηκν αλξαέκν εεδηΫθκν, απ‘ ηβθ κπκέα Ϋζαίε ηκ απσζπαζηα. Ώνησ ηκ ζνθδζηκτηε, δδσηδ ζνθάγπμ κδ αλξαδκζΪηλεμ δελ έρνπλ δηαβάζεη ην αξραίν θείκελν ηκν κπκέκν ηβθ παλαπκηπά παλαγΫηκνθ, αζζΪ απζυμ «αθηδΰλΪθκνθ» «ζεΫηεμ» αλξαέεμ παλαπκηπΫμ (δέξπμ ηκ αλξαέκ εεέηεθκ) απσ ηκνμ ζτΰξλκθκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ ζνΰΰλαθεέμ, κδ κπκέκδ επέζβμ δεθ δδΪίαζαθ ηκ αλξαέκ εεέηεθκ («ζπαζησ ηβζΫθπθκ»)˙ εαδ Ϋηζδ κδ αλξαδσπζβεηκδ δζξνλέακθηαδ πκλέζηαηα ηα κπκέα ηε εαθΫθα ζσΰκ δεθ πλκετπηκνθ απσ ηα αλξαέα εεέηεθα, ζηα κπκέα ίαζέακνθ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηκνμ.
5)
Ώθ ηαμ παλαγΫζεδ ηκ αλξαέκ εεέηεθκ, πλΫπεδ θα πλκζΫικνηε ηκθ ηλσπκ ηε ηκθ κπκέκ κ αλξαδκζΪηλβμ ηκ ηεηαθλΪαεδ εαδ ίΰΪαεδ ηα ζνηπελΪζηαηΪ ηκν. Π.ξ. σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, Ϋξκνηε δεέιεδ ηβθ θλδεδαζηδεά δδαζηλΫίζπζβ εθσμ εδαθέκν ηβμ, σπκν, ζτηθπθα ηε ηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ, κ Θεσμ δάγεθ πλκζηΪαεδ εΪπκδκθ πλκθάηβ θα θΪεδ πελδηηυηαηα (!), εθυ β ζπζηά ηεηΪθλαζβ ηέπκηε ηΫηκδκ δεθ δεέξθεδ. Ώπζυμ κδ αλξαδσπζβεηκδ παλαπκέβζαθ – έζπμ ζσΰπ Ϊΰθκδαμ ηπθ αλξαέπθ
εζζβθδευθ – ηκ εεέηεθκ ηβμ Π.Α. «θηδΪξθκθηαμ» ηέα οενδά ηεηΪθλαζβ. νηπΫλαζηα: πκηΫ δεθ εηπδζηενσηαζηε ηεηΪθλαζβ αλξαέπθ εεδηΫθπθ απσ αλξαδσπζβεηκνμ πλκπαΰαθδδζηΫμ. 6)
Βπέζβμ, σηαθ παλαγΫηεδ – αεσηβ εαδ ηε ηβ ζπζηά ηεηΪθλαζβ – αλξαέα εεέηεθα πλΫπεδ θα εέηαζηε πλκζεεηδεκέ ΰδα ηα απαηεπθέζηδεα ζνηπελΪζηαηα ηκν εΪγε αλξαδκζΪηλβ. Π.ξ. Ϋξκνηε δεδ σηδ ηα ΰεΰκθσηα ηβμ ενγσπκζβμ ηα παλαπκδεέ κ ΡαζζδΪμ, παλαγΫηκθηαμ κφλν ηέα απσ ηδμ δεεαεθηΪ παλαΰλΪθκνμ ηκν επέηαξκν εεθαζαέκν ηκν Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν, πκν εδ ανηάθ ηβθ δδαζηλείζυθεδ πλκζγΫηκθηαμ αδζξλΪ Ϋθα "..πμ εδδπζκζΪηλβμ". Ο ζεκπσμ ηκν άηαθ θα ίΰΪζεδ ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ ηΪξα ζηβ ενγσπκζβ κλΰαθυγβεε εαδ δδεπλΪξγβ «ΰεθκεηκθέα» εαηΪ Βγθδευθ. Πελδηησ θα πκτηε σηδ ζηα ίδίζέα ηκν κ ΡαζζδΪμ παλαγΫηεδ, ζηκ ηΫζκμ, πμ ίδίζδκΰλαθέα, ηκθ Ώηηδαθσ Μαλεεζζέθκ, πλκζπαγυθηαμ θα πεέζεδ ηκνμ αθαΰθυζηεμ ηκν σηδ ηκθ δδΪίαζε. ΦνζδεΪ κδ «ίδίζδκΰλαθέεμ», πκν παλαγΫηκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ζηα ίδίζέα ηκνμ, εαηΪ ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηκνμ κνδΫπκηε δδαίΪζηβεαθ απσ ηκνμ έδδκνμ. Ώπζυμ π.ξ. ζνηίαέθεδ σ,ηδ αθαθΫλαηε ζηκ 4) εαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ ίΪακνθ εαδ ηκ αλξαέκ ζτΰΰλαηηα πμ πβΰά ηκνμ, ηβθ κπκέα δάγεθ δδΪίαζαθ.
7)
ΠΪθηκηε εαδ ζε εΪγε εεέηεθκ πλκζΫξκνηε ηάππμ κδ αλξαδκζΪηλεμ παλαγΫηκνθ ηβ ηδζά αζάγεδα (ανησ δζξτεδ εαδ ζηα εεέηεθα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ) ά αθ «ιεξθΪθ» εΪπκδα ΰεΰκθσηα. Π.ξ. Ϋξκνηε δεδ παλαπΪθπ σηδ κδ αλξαδκζΪηλεμ αθαθΫλκθηαδ ζε δκζκθκθέεμ Βγθδευθ αλξσθηπθ ά ειΫξκθηπθ πλκζυππθ, πμ απσδεδιβ σηδ «κδ Βγθδεκέ δδυεκθηαθ», εθυ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα κτηε β γλβζεεέα ηπθ δκζκθκθβηΫθπθ Βγθδευθ άηαθ β αδηέα ηβμ δκζκθκθέαμ ηκνμ κτηε κδ δκζκθκθέεμ ά εεηεζΫζεδμ Ϋΰδθαθ δέξπμ αδηέα, αζζΪ κδ ζνΰεεελδηΫθκδ εεεέθκδ Βγθδεκέ εέξαθ εηπζαεεέ ζε ζνθπηκζέα εαηΪ ηκν ανηκελΪηκλα. νηπΫλαζηα: ηα πκλέζηαηα ηπθ αλξαδκζαηλυθ πλΫπεδ θα εζΫΰξκθηαδ ηΫζα ζηα πζαέζδα ηκν ενλτηελκν δζηκλδεκτ πζαέζδκν. Θ' ΜΒΡΟ
ΚΟΕΝΟΣΟΠΏ ΏΡΥΏΕΟΛΏΣΡΕΚΏ ΠΏΡΏΜΤΘΕΏ
24. «Βζζβθδζησμ=Βζζβθδεά Θλβζεεέα. Ο Βζζβθδεσμ πκζδηδζησμ σξδ απζυμ εέθαδ Ϊλλβεηα ζνθδεδεηΫθκμ ηε ηβθ Βγθδεά ηαμ Θλβζεεέα αζζΪ ΰεθθάγβεε απσ ανηάθ. Δ Βγθδεά ηαμ Θλβζεεέα εέθαδ β ΰεθεζδκνλΰσμ αδηέα ηκν πκζδηδζηκτ ηαμ, δεθ εέθαδ απζυμ ηΫλκμ ηκν Βζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ». ΏΠΏΝΣΔΔ: Σδ πΪεδ θα πεδ «Βζζβθδζησμ=Βζζβθδεά Θλβζεεέα»; Ώπσ πκτ εδ υμ πκτ ηκ Ϋγθκμ ηανηέαεηαδ ΰδα πΪθηα ηε γλβζεεέα; Οδ Ϊγεκδ Βίλαέκδ ηδ εγθδεσηβηαμ εέθαδ Ϊλαΰε; Σα έδδα ίΫίαδα δζξτκνθ εαδ ΰδα εεαηκηητλδα αθγλυππθ κδ κπκέκδ ζτηθπθα ηε ηδμ γεπλέεμ ηελδευθ Νεκεγθδευθ Ϋξκνθ ξΪζεδ ηβθ εγθδεσηβηΪ ηκνμ απζυμ επεδδά εέθαδ Ϊγλβζεκδ. Ώπσ πκτ ηκ Ϋίΰαζαθ ηκ ζνηπΫλαζηα ανησ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ εέθαδ β γλβζεεέα πκν Ϋθηδαιε ηκ Ϋγθκμ εδ σξδ ηκ Ϋγθκμ πκν Ϋθηδαιε ηβ γλβζεεέα; Αβζαδά, ζηβθ αλξά δεθ νπάλξαθ Ϊθγλππκδ, κτηε Ϋγθβ, αζζΪ ησθκ β γλβζεεέα απσ ησθβ ηβμ, εαδ ανηά Ϋθηδαιε ηκνμ αθγλυπκνμ ζε Ϋγθβ; Σκ αζβγΫμ εέθαδ αελδίυμ ηκ αθηέγεηκ: κδ Ϊθγλππκδ, κδ θνζΫμ, ηα Ϋγθβ θηδΪξθκνθ ηβθ γλβζεεέα, ηβθ παλαηκτθ, ηβθ δΫξκθηαδ, ηβθ ίεζηδυθκνθ. Αεθ πελέηεθαθ κδ Έζζβθεμ θα ζαηλετζκνθ ηκ Αέα ΰδα θα εέθαδ Έζζβθεμ. Ώζάγεδα, β Παΰαθδζηδεά γλβζεεέα άηαθ ανηά πκν δδαησλθπζε ηκθ εζζβθδεσ πκζδηδζησ; -Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ Ϋζεΰε ΰδα ηδμ αθαγβηαηδεΫμ επδΰλαθΫμ πδζηυθ πκν ζυγβεαθ ξΪλβ ζε ηδα γεσηβηα˙ «γα άηαθ πκζτ πελδζζσηελεμ, αθ εαδ εεεέθκδ πκν δεθ εέξαθ ζπγεέ, εέξαθ εΪθεδ αθδελυζεδμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 59). Ο ΑδκΰΫθβμ επέζβμ «σηαθ εέδε εΪπκηε ηκνμ νπετγνθκνμ ηβμ πελδκνζέαμ εθσμ δελκτ θα ηλαίκζκΰΪθ εΪπκδκθ πκν εέξε εζΫοεδ ηδα θδΪζβ εέπε: κδ ηεΰΪζκδ εζΫθηεμ ζΫλθκνθ ηκθ ηδελσ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληβμ, VI, 45). ΜεΰΪζκδ εζΫθηεμ, ζκδπσθ, κδ εδδπζκζΪηλεμ πκν θλσθηδααθ ΰδα ηα δελΪ.
-ηαθ κ Βπέεκνλκμ Ϋΰλαθε ππμ δεθ ζνηπαγεέ ηβθ ζαηλεέα εαδ ηδμ αθηδζάοεδμ ηπθ Βζζάθπθ πελέ γευθ, εέθαδ β θδζκζκθέα ηκν εζζβθδεσμ πκζδηδζησμ ά σξδ; Ο Βπέεκνλκμ ΰλΪθεδ: «εΰυ σζα πλΪΰηαηα ΰθπλέαπ, ηκ πζάγκμ ηα απκδκεδηΪαεδ, εδ σζα ηκ πζάγκμ επδδκεδηΪαεδ, εΰυ δεθ ηα ΰθπλέαπ εαγσζκν» (Ϋθεεαμ, Epist., 29,10). -Ο ΔλΪεζεδηκμ πελδθλκθεέ ηβ ηνγκζκΰέα εαδ ηκνμ πκδβηΫμ ζΫΰκθηαμ (Ώπ. 104): «Γδαηέ πκδκμ εέθαδ κ θκνμ ηκνμ ά β θλσθβζά ηκνμ; Πεέγκθηαδ απ‘ ηκνμ ηλαΰκνδδζηΫμ ηκν ζακτ εαδ παέλθκνθ ηκθ σξζκ ΰδα δΪζεαζσ ηκνμ..» (Σίμ ΰάλ αηθ θόκμ ἢ θλήθ; δήηπθ ἀκδδκῖζδ πείγκθηαδ εαἰ δδδαζεάζῳ ξλείπθηαδ ὁηίζῳ..»). Μα, ανηκέ κδ πκδβηΫμ εέθαδ κδ δβηδκνλΰκέ ηπθ ητγπθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. Ώνησ εέθαδ απσλλκδα ηβμ εδδπζκζαηλδεάμ γλβζεεέαμ; ηαθ επέζβμ κ Ο ΔλΪεζεδηκμ ξζενΪαεδ ηβθ γνζέα αυπθ πκν Ϋεαθαθ κδ εδδπζκζΪηλεμ εαδ εδλπθετεηαδ ηδμ πλκζενξΫμ ηκνμ πλκμ ηα εέδπζα (Ώπ. 5): «Καγαλέακθηαδ ηαδαθσηεθκδ η‘ Ϊζζκ αέηα, σππμ εΪπκδκμ πκν, ξπηΫθκμ ηΫζα ζηβ ζΪζπβ, γα άγεζε θα ιεπζνγεέ ηε ζΪζπβ. Ώθ εΪπκδκμ ηκθ Ϋίζεπε θα εΪθεδ εΪηδ ηΫηκδκ γα ηκθ Ϋπαδλθε ΰδα ηαθδαεσ. Καδ ζε ηΫηκδα αΰΪζηαηα πλκζετξκθηαδ, σηκδκδ η‘ εεεέθκθ πκν γα θζναλκτζε ηΫζα ζηκ ζπέηδ ηκν, ξπλέμ θα ΰθπλέαεδ πκδκδ εέθαδ γεκέ εαδ πκδκδ άλπεμ» («Καγαίλκθηαδ δ‘ ἄζζῳ αἵηαηδ ηδαδθόηεθκδ κἷκθ εἴ ηδμ εἰμ πβζόθ ἐηίάμ πβζῶ ἀπκθίααδηκ˙ ηαίθεζγαδ δ‘ ἄθ δκεκίβ, εἴ ηδμ αηόθ ἀθγλώππθ ἐπδθλάζαδηκ κὕηπ πκδέκθηα˙ εαί ηκῖμ ἀΰάζηαζδ δέ ηκνηέκδζδθ εὔξκθηαδ, ὁεκῖκθ εἴ ηδμ δόηκδζδ ζεζξβθεύκδηκ, κὔ ηδ ΰδθώζεπθ γεκύμ κδ‘ ἣλπαμ κἵηδθέμ εἰζδ»), ανησ ηκ ΰλΪθεδ νπΫλ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ εαδ ηπθ γνζδυθ πκν ΰέθκθηαθ; -Ο ΔλΪεζεδηκμ δδαεβλτζζεδ επέζβμ σηδ κ ηβλκμ εέθαδ Ϊιδκμ «ἐείάζζεζγαδ ἐε ηθ ἀΰώθπθ εαὶ ῥαπίαεζγαδ», δβζ. θα εείΪζζεηαδ απσ ηκνμ αΰυθεμ εαδ θα λαπέαεηαδ. Σα ζΫεδ ανηΪ Ϋθαμ Έζζβθαμ θδζσζκθκμ ΰδα ηκθ ζνΰΰλαθΫα ηπθ ενλδυηελπθ Ϋλΰπθ ηβμ εζαζζδεάμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. -Ο ΔλΪεζεδηκμ απεδζεέ ηκνμ δελκθΪθηεμ, ηΪΰκνμ εαδ ηνζηαΰπΰκτμ ηε ηεηαγαθΪηδα ηδηπλέα (Ώπ. 14): «ε πκδκνμ πλκθβηετεδ κ ΔλΪεζεδηκμ; ε πζαθυηεθκνμ ηβ θτξηα αζάηεμ, ηΪΰκνμ, ίΪεξκνμ, ηαδθΪδεμ εαδ ητζηεμ˙ ανηκτμ απεδζεέ ηε ηεηαγαθΪηδα ηδηπλέα, ζ‘ ανηκτμ πλκθβηετεδ ηβ θπηδΪ...» (Σίζδ δή ηαθηεύεηαδ Ἡλάεζεδηκμ ὁ θέζδκμ; θνεηδπόζκδμ, ηάΰκδμ, ίάεξκδμ, ζήθαδμ, ηύζηαδμ˙ ηκύηκδμ ἀπεδζεῖ ηά ηεηά γάθαηκθ, ηκύηκδμ ηαθηεύεηαδ ηό πῦλ..»). ηαθ ηα ζΫεδ ανηΪ κ ΔλΪεζεδηκμ, εέθαδ απσλλκδα ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ, σππμ ανηά νπάλξε ηε ηα απαλΪζζαξηα, Ϋγδηα εαδ ηεζεηκνλΰδεΪ ηβμ; -Ο Αβησελδηκμ δέδαζεε σηδ β γλβζεεέα εέθαδ δβηδκτλΰβηα ηκν θσίκν, ηβμ δεδζδδαδηκθέαμ εαδ ηβμ αηΪγεδαμ. Οδ Ϊθγλππκδ ηβ ηπκλυθηαμ θα ειβΰάζκνθ ηα θνζδεΪ θαδθσηεθα γεπλκτζαθ ηκνμ «γεκτμ» αέηδκτμ ηπθ (Ϋιηκμ Βηπεδλδεσμ, IX, 2). -Ο Ίπππθ κ Ϊηδκμ δέδαζεε σηδ κδ γεκέ άηαθ εΪπκηε άλπεμ ά ηεΰΪζεμ πλκζππδεσηβηεμ πκν απκγαθαηέζηβεαθ. Έηζδ σηπμ αλθκτθηαθ ηβ γερεά θτζβ ηκνμ. -ηαθ κ ΏλδζηκηΫζβμ ιεεΪγαλα ζΫεδ σηδ «επεδδά Ϋηζδ ηα εέπαθ κδ παζδσηελκδ δε ζβηαέθεδ ππμ εέθαδ εδ Ϋηζδ», εαδ ζηα «ΜεηΪ ηα ΦνζδεΪ» ( ΐ΄ 1000a 18-19) ΰλΪθεδ: « ἀζζὰ πελὶ ηὲθ ηθ ηνγδεθ ζκθδακηέθπθ κε ἄιδκθ ηεηὰ ζπκνδμ ζεκπεῖθ» («σζκνμ σηπμ ζκθέζηβεαθ ηνγκζκΰδεΫμ ειβΰάζεδμ, δεθ αιέαεδ θα ηκνμ ηεζεηΪηε ζκίαλΪ»), ηάππμ κθεέζεηαδ β ζεΫοβ ηκν ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα; Ο ΏλδζηκηΫζβμ ζΫεδ (Μεηά ηα Φπζηθά, Λ‘, 6, 1071b, 24-28) ΰδα ηβθ Πκζνγερζηδεά Μνγκζκΰέα, σηδ «αθ ζεεπησηαζηαθ σππμ κδ γεκζσΰκδ πκν ΰεθθκτθ ηκθ εσζηκ απσ ηβ θτξηα, γα εαηαζάΰαηε σηδ εαθΫθα απσ ηα σθηα δεθ νπΪλξεδ» εδ σηδ κδ ηνγκζκΰδεΫμ πελδΰλαθΫμ πλκζηΫγβεαθ ΰδα θα ειαζθαζέαεηαδ β ενπεέγεδα ηκν πκζτ εσζηκν (Μεηά ηα Φπζηθά, Λ‘, 8 (1074b 5))! «Ο ζσΰδκμ ΏλδζηκηΫζβμ, αθ εαδ γεπλεέ ετζκΰκ ηκ σηδ κδ Ϊθγλππκδ πδζηετκνθ ζηα γεσζηαζηα σθεδλα, ηα απκλλέπηεδ· δδαθκλεηδεΪ κδ γεκέ γα επδεκδθπθκτζαθ ηε ηκνμ αθγλυπκνμ εαδ ηβθ βηΫλα – πΪθηπμ σξδ ηε ηκνμ αθσβηκνμ, σππμ ζνηίαέθεδ – εθυ γα Ϋζηεζθαθ σθεδλα αεσηβ εαδ ζηα αυα (Πεξί ηεο θαζ’ χπλνλ καληηθήο 462b. 18 ε.ε.). Ο ζεεπηδεδζηάμ θδζσζκθκμ, ζνΰεζέθκθηαμ ηε αθηδζάοεδμ πκν εηθαθέακθηαδ ζηκ δππκελαηδεσ ζτΰΰλαηηα Πεξί δηαίηεο, γεπλεέ σηδ ηα εθτπθδα εέθαδ αίηηα, ζεκεία ηπθ σζπθ ζνηίαέθκνθ, ά εαδ ζπκπηψκαηα, πκν ζξεηέακθηαδ ηε ηβ ζπηαηδεά εαδ ονξδεά εαηΪζηαζβ ηκν κθεδλενσηεθκν (σ.π. 462b. 27)» (Λ. Πσζεα, ΔΗζηνξηθά, η. 304, ζ. 36). ΣΫζκμ κ ΏλδζηκηΫζβμ νπκζηβλέαεδ ηβθ τπαλιβ Μέαμ Ώλξάμ ηκν εσζηκν, εαηαελέθκθηαμ (Μεηά ηα Φπζηθά, Λ‘, 10 (1075b 14-18)) σζκνμ «ίΰΪακνθ ηκ κθ απσ ηκ ηβ κθ» (ηκθ Δζέκδκ εαδ ηκ πλπηαλξδεσ ξΪκμ ηκν), σζκνμ «εαγδζηκτθ σζα ηα πλΪΰηαηα Έθα» εδ σζκνμ Ϋξκνθ δτκ αλξΫμ (π.ξ. ηκθ Βηπεδκεζά), δδαεβλτζζκθηαμ «β πκζναλξέα δεθ εέθαδ εαζσ˙ Ϋθαμ αμ εέθαδ κ αλξβΰσμ» (Μεηά ηα Φπζηθά, Λ‘, 10 (1076a, 4-5)).
-ηαθ κ ΠζΪηπθαμ ΰλΪθεδ (Πνιηηεία, 379a) «Αεθ πλΫπεδ θα δυζκνηε πέζηβ ζηκθ ηβλκ, κτηε ζε εαθΫθα Ϊζζκ πκδβηά σηαθ αθσβηα ιεζηκηέαεδ ανηά ηβ ίζαζηβηδΪ ΰδα ηκνμ γεκτμ, ππμ ηΪξα νπΪλξκνθ δτκ πδγΪλδα ζηκν Αέα ηκ εαηυθζδ ΰεηΪηα ηκ Ϋθα ηε εαζΫμ, εαδ ηκ Ϊζζκ ηε εαεΫμ ηκέλεμ (Ηιηάδα Χ 527)», εαδ (Πνιηηεία 380c) «Να ηά δυζκνηε Ϊδεδα πκηΫ ζε εαθΫθαθ κτηε ζε θΫκνμ κτηε ζε ΰΫλκνμ, κτηε θα ζΫΰκνθ κτηε θα αεκτθ ηΫηκδκνμ ζσΰκνμ εέηε ηε ζηέξκνμ εέηε ξπλέμ ζηέξκνμ», εαδ (Πνιηηεία 383c) «σηαθ εαθεέμ πκδβηάμ ηαμ ζΫεδ ηΫηκδα ΰδα ηκνμ γεκτμ, γα ηκν ΰνλέζκνηε ηδμ πζΪηεμ εαδ δε γα ηκν δυζκνηε ηα οαζηδεΪ ηκν, κτηε εαδ ζηκνμ δαζεΪζκνμ γα επδηλΫοκνηε θα ηα ηεηαξεδλέακθηαδ ΰδα ηβθ αθαηλκθά ηπθ παδδδυθ», εαδ (Πνιηηεία 607b) «απσ παζαδΪ ξλσθδα νπΪλξεδ ηδα δδΫθειβ αθΪηεζα ζηβθ πκέβζβ εαδ ζηβ θδζκζκθέα», ηάππμ ηα Ϋλΰα ηκν δεθ εέθαδ πλκρσθ ηκν εζζβθδεκτ πθετηαηκμ εαδ πκζδηδζηκτ; («ΠΪζα ηεθ β πκέβζδμ ηκν Οηάλκν αλεηάμ εζηδθ Ϋπαδθκμ εαδ πΪθηα ανηυ πλκμ ηκτηκ θΫλεδ»: ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ). -ηκθ Κξαηχιν 400d κ ΠζΪηπθ ίΪαεδ ηκθ πελΪηβ θα ζΫεδ ππμ δεθ ιΫλκνηε ηέπκηε ΰδα ηκνμ γεκτμ, κτηε εαθ ηα αζβγδθΪ ηκνμ κθσηαηα («ηέπκηα δε ΰθπλέακνηε ΰδα ηκνμ γεκτμ, κτηε ΰδα ηκνμ έδδκνμ κτηε ΰδα ηα κθσηαηΪ ηκνμ πκν εΪπκηε κδ έδδκδ Ϋδπζαθ ζηκθ εανησ ηκνμ· ΰδαηέ εέθαδ θαθελσ σηδ εεεέθκδ ξλβζδηκπκδκτθ ηα αζβγδθΪ κθσηαηα»). ηκθ Φαίδξν 246c ΰλΪθεδ ππμ θαθηαασηαζηε Ϋθα γεσ δέξπμ πκηΫ θα ηκθ Ϋξκνηε δεδ ά θα Ϋξκνηε ζξβηαηέζεδ εΪπκδα δεαθκπκδβηδεά δδΫα ηβμ ηκλθάμ ηκν. Καδ ζηα δνκ ξπλέα αθαθΫλεηαδ ζηκνμ ηνγκζκΰδεκτμ γεκτμ. -Ώπσ θπλέμ κδ κθδζηΫμ (πκν κδ παΰαθδζηΫμ ηκνμ δέεαααθ ηε ηδμ πελέθβηεμ «δέεεμ αγεΎαμ» ηκν 5 κν αδυθα π.Υ.) Ϋζεΰαθ σηδ «Ϊθγλππκμ ηΫηλκ πΪθηπθ πλαΰηΪηπθ». -Οδ δδπξγΫθηεμ απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ θδζσζκθκδ: Ώθαιαΰσλαμ, Πλπηαΰσλαμ, ΑδκΰΫθβμ, Πλσδδεκμ, ηέζππθ κ Μεΰαλετμ, Θεσδπλκμ κ Ϊγεκμ, εδ κ ηΫΰαμ πελΪηβμ, απκηεζκτθ απσδεδιβ ηβμ ηατηδζβμ «εζζβθδεάμ θδζκζκθέαμ» εαδ αλξαέκν παΰαθδζηκτ; -ηαθ Ϋθαμ εεπλσζππκμ ηβμ επέζβηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ ζηβθ εεεζβζέα ηκν Αάηκν ηκν 5 κν π.Υ. πΫηνξε θα οβθδζηεέ θσηκμ εθαθηέκθ «εεεέθπθ πκν δεθ πέζηεναθ ζηα γεέα εαδ δδΫδδδαθ γεπλέεμ ΰδα ηα ηεηΪλζδα (=κνλΪθδα) θαδθσηεθα», δβζαδά εαηΪ ηπθ θδζκζσθπθ (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 131), ηάππμ ανησ εέθαδ απσδεδιβ ηβμ ηατηδζβμ ηκν «εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ» εαδ ηβμ «εζζβθδεάμ θδζκζκθέαμ» ηε ηβθ παΰαθδζηδεά γλβζεεέα; -Ο Πλπηαΰσλαμ πκν Ϋζεΰε σηδ δεθ ιΫλεδ αθ νπΪλξκνθ γεκέ, εαδ ΰδ‘ ανησ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηκθ εισλδζαθ, ίΪζδαε ηκθ εζζβθδεσ πκζδηδζησ ηκν ζηβθ παΰαθδζηδεά γλβζεεέα, θαδ ά σξδ; -Ο ΞεθκθΪθβμ απκλλέπηεδ ηβθ δδΫα σηδ κδ γεκέ ΰεθθδκτθηαδ, εεθηλδεά δδΫα ηβμ Θεκΰκθέαμ εαδ ηκν Οηάλκν, δβζαδά ηβμ ζαρεάμ παΰαθδζηδεάμ γλβζεεέαμ. Ο ΞεθκθΪθβμ εέθαδ επέζβμ κ θδζσζκθκμ πκν αλθάγβεε εΪγε εΰενλσηβηα ηβμ ηαθηδεάμ (ΞεθκθΪθβμ, Ώ 52˙ ΏΫηδκμ 5, 1, 1). Σκ έδδκ Ϋπλαιε εδ κ Βπέεκνλκμ σππμ ΰλΪθεδ ζηβθ Μηθξά επηηνκή, σπκν ζΫεδ: «Δ ηαθηδεά δεθ νπΪλξεδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα. Κδ αθ αεσηβ νπΪλξεδ, πλΫπεδ θα ζεεθηκτηε σηδ ηα ΰεΰκθσηα [πκν πλκζΫΰεδ], δεθ ειαληυθηαδ απσ ηαμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, X, 135). - Ο ΞεθκθΪθβμ δεθ πέζηενε σηδ κδ ηεξθδεΫμ εαηαεηάζεδμ ηκν αθγλυπκν άηαθ δυλα ηπθ γευθ. Δ θπηδΪ, β ΰεπλΰέα, β αηπεζκνλΰέα εαδ ΰεθδεΪ β αθΪπηνιβ ηβμ ηεξθδεάμ, δεθ εέθαδ δυλα ηπθ γευθ, ηα δβηδκνλΰάηαηα ηκν έδδκν ηκν αθγλυπκν: «κὔ ηκδ ἀπ‘ ἀλξμ πάθηα γεκὶ γθβηκῖζ‘ πέδεδιαθ, ἀζζὰ ξλόθῳ αβηκῦθηεμ ἐθενλίζεκνζδθ ἄηεδθκθ» (Ώπ. 18). Να εαδ κδ θδζσζκθκδ πκν δε γεπλκτθ «δυλκ ηπθ γευθ» ηκθ πκζδηδζησ. «ΏθγΫζζβθεμ», ίείαέπμ. -Ο πελΪηβμ εαηβΰκλάγβεε απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ σηδ ελενθκτζε πλΪΰηαηα εΪηπ απσ ηβ ΰά εαδ πΪθπ απσ ηκθ κνλαθσ (ἤθ ηά ηε ηεηέπλα θλκθηδζηὴμ εαὶ ηὰ πὸ ημ ΰμ ἅπαθηα ἀθααβηβεώμ). Δ πελέπηπζά ηκν ζνθδΫγβεε εαδ ηε ηβ ζκθδζηδεά, ΰδαηέ εαηβΰκλάγβεε εαδ σηδ ηὸθ ἣηηπ ζόΰκθ ελείηηπ ἐπκίεδ (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 135). Ώπκηεζεέ κ πελΪηβμ απσδεδιβ σηδ κ Παΰαθδζησμ άηαθ β αδηέα ηβμ θδζκζκθέαμ ηκν, θαδ ά σξδ;
-Ο Κλδηέαμ δδαητππζε ηβ ΰθυηβ ππμ κδ γεκέ εέξαθ επδθκβγεέ ελνθΪ απσ εΪπκδκθ ζκθσ Ϊθγλππκ, ΰδα θα απκηλΫπκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ θα εΪθκνθ εαεσ ελνθΪ (έζνθκμ, F.T.G. ζ. 771 Ν.) -Ο Έζζβθαμ θδζσζκθκμ Βηπεδκεζάμ (494-434 π.Υ.) δζξνλέαεηαδ ππμ δεθ εέθαδ γθβησμ, αζζΪ γεσμ, σππμ πλκεέπαηε. Ώζάγεδα, κδ Ν/Π κδ κπκέκδ εαηβΰκλκτθ ηκθ ΏζΫιαθδλκ ΰδα ηδμ «γεκπκδάζεδμ» κδ κπκέεμ ζτηθπθα η‘ ανησθ εέθαδ εθΪθηδα ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα, εαδ ηανησξλκθα επαδθκτθ ηκθ Βηπεδκεζά ΰδα ηβθ θδζκζκθέα ηκν, ηδ Ϋξκνθ θα πκνθ ΰδα ηκτηβ ηβθ «ανηκγεκπκέβζβ» πκν Ϋΰδθε εθΪηδζν αδυθα πλέθ ηκθ ΜεΰαζΫιαθδλκ; Βέθαδ ηάππμ πλκρσθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ; -Ο Βεαηαέκμ ίλέζεεδ ηβθ ηνγκζκΰέα «αζηεέα» (απσζπαζηα 1). ΜΪζδζηα εέξε πλκηλΫοεδ ηκνμ ζνηπκζέηεμ ηκν θα δδαγΫζκνθ ηκνμ γβζανλκτμ ηκν ηαθηεέκν ηκν Ώπσζζπθα ζηκνμ ΐλαΰξέδεμ ΰδα ηβ γλβζεενηδεΫμ ξλάζεδμ (Δλσδκηκμ, 5, 36, 3). -«Ήηαθ Ϊγεκμ κ Πλσδδεκμ; Βέθαδ ίΫίαδκ σηδ σζκδ ζηβθ Ώλξαδσηβηα ανησ πέζηεναθ» (W.K.C. Guthrie, Οη ζνθηζηέο, ΜΕΒΣ, ζ. 294). -ε Ϋθα απσζπαζηα απσ ηβ ξαηΫθβ ηλαΰπδέα ηκν Βνλδπέδβ «ΐεζζελεθσθηβμ», εΪπκδκμ ζΫεδ: «ζΫθε ππμ νπΪλξκνθ ζηκθ κνλαθσ γεκέ. Αεθ νπΪλξκνθ, σξδ, δεθ νπΪλξκνθ». Ο Βνλδπέδβμ, πκν δδεΪζηβεε απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ΰδα «αζΫίεδα», ζε Ϊζζκ ηκν Ϋλΰκ (Διέλε, ζη. 745 ε.ε.) νπκζηβλέαεδ: «Ώθσβηεμ ίζΫππ κδ ηαθηεέεμ εέθαδ,/ οενηδΫμ ΰεηΪηεμ. Καδ εαηηδΪ δε ίΰαέθεδ/ αζάγεδα απσ ηκμ θζσΰεμ ηβμ γνζέαμ/ εδ απσ ηκ ζΪζβηα πκνζδυθε κτηε˙/ πκζτ αθσβηκ εέθαδ θα πδζηετεδμ/ ππμ ηα πκνζδΪ ίκβγκτθε ηκνμ αθγλυπκνμ» εαδ αθαλπηδΫηαδ (Διέλε, ζη. 1137): «ηδ εέθαδ γεσμ, ηδ ηβ γεσμ εαδ ηδ ηκ αθΪηεζσ ηκν,/ πκδκμ γα ηκ πεδ πκηΫ γθβησμ». Βπέζβμ κ Βνλδπέδβμ νπκζηβλέαεδ (Ζξαθιήο καηλφκελνο, ζη. 1346): «ηπθ πκδβηυθ κδ ητγκδ/ παθΪγζδεμ οενηδΫμ ειδζηκλκτθε». Βέθαδ κ Βνλδπέδβμ εαδ β πκέβζά ηκν ηηάηα ηκν «εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ», θαέ, ά σξδ; Βέθαδ ηκ Ϋλΰκ ηκν πλκρσθ ηβμ παΰαθδζηδεάμ ζεΫοβμ, θαδ ά σξδ; -Ο Πνγαΰσλαμ, σππμ ΰλΪθεδ κ ΏλδζηκηΫζβμ ζηκ Πεξί ησλ Ππζαγνξείσλ, 192 ζνθδζηκτζε θα απκθετΰκνηε «ηα ζεαζδζηΪ ιτζα», δβζαδά ηα ισαθα ηπθ εδδπζαηλδευθ γευθ. -Ο Θαζάμ εγεπλεέηκ Ϊγεκμ. «Θαζμ, ὃμ δκεεῖ εαὶ ἄγεκμ ΰεΰκθέθαδ», ΰλΪθεδ κ δηπζέεδκμ (Simpl. Phys. 23,21. Theophr. Phys. Opin. fr. 1, Dox. 475, 1). -«Ο Γάθπθαμ δδεεάλνηηε σηδ κδ θακέ εέθαδ πελδηηκέ, σηδ κ αζβγδθσμ θασμ ηκν γεκτ εέθαδ ηκ αθγλυπδθκ πθετηα» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 151). Έζεΰε σηδ δεθ πλΫπεδ θα ξηέακθηαδ ζηδμ πσζεδμ κτηε θακέ κτηε δδεαζηάλδα κτηε ΰνηθΪζδα («εαηὰ ηκὺμ δδαεκζίκνμ <ζηίξκνμ> ηήγ' ἱελὰ ηήηε δδεαζηήλδα ηήηε ΰνηθάζδα ἐθ ηαῖμ πόζεζδθ κἰεκδκηεῖζγαδ» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 33). Πελδηηκέ κδ θακέ. Άξλβζηκδ. Ώνησ εέθαδ πλκρσθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ; -«Οτηε κ Υλτζδππκμ δέζηαζε θα δδαηνπυζεδ ηβ ΰθυηβ, ππμ β παλΪζηαζβ ηπθ γευθ ηε αθγλυπδθβ ηκλθά εέθαδ πλΪΰηα παδδαλδυδεμ» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 151). Βέθαδ ανησ πλκρσθ ηβμ αθηέζβοβμ ηπθ πκζζυθ εδδπζκζαηλυθ ά πλκρσθ ηκν ζηκξαζηκτ εθσμ κλγκζκΰδζηά; -Ο ΏθηδζγΫθβμ, σηαθ πάΰε θα ηνβγεέ ζηα κλθδεΪ ηνζηάλδα εδ κ δελΫαμ ηκτ εέπε σηδ κδ ηνβηΫθκδ γα ηεηΫξκνθ ζε πκζζΪ αΰαγΪ ζηκθ Άδβ, εεεέθκμ ηκν απΪθηβζε εδλπθδεΪ: «Αβζαδά, ηδ; Αεθ πεγαέθκνθ;»(«Μνκύηεθόμ πκηε ηὰ λθδεά, ηκῦ ἱελέπμ εἰπόθηκμ ὅηδ κἱ ηαῦηα ηνκύηεθκδ πκζζθ ἐθ ᾅδκν ἀΰαγθ ηεηίζξκνζδ, "ηί κὖθ," ἔθβ,"κε ἀπκγθήζεεδμ;"» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ VI,4). -Ο ηέζππθ, «σηαθ κ ΚλΪηβμ ηκθ λυηβζε αθ κδ γεκέ ενξαλδζηκτθηαδ απσ ηα πλκζενθάηαηα εαδ ηδμ ζαηλεέεμ, ζΫθε ππμ απΪθηβζε : "ΰδ‘ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα, αθσβηε, θα ηβ ηε λπηΪμ ζηκ δλσηκ, αζζΪ σηαθ εέηαδ ησθκμ ηκν"», δβζαδά νπκθκυθηαμ ππμ ηαελδΪ απσ ηκθ σξζκ ηπθ Πκζνγερζηυθ γα απαθηκτζε «σξδ». Σκ έδδκ απΪθηβζε εαδ κ ΐέπθαμ ζηβθ ελυηβζβ, αθ νπΪλξκνθ γεκέ: «δεθ γα απκηαελτθεδμ, πλυηα ηκθ σξζκ απσ ηΫθα;» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 117). -Ο Θκνεδδέδβμ, άηαθ ηαγβηάμ ηκν Ώθαιαΰσλα, εαδ Ϊγεκμ (Ἤεκνζε δὲ δδδαεάζπθ Ἀθαιαΰόλκν ηὲθ ἐθ θδζκμόθκδμ, ὅγεθ, θβμὶθ ὁ Ἄθηνζζκμ, εαὶ ἄγεκμ λέηα ἐθκηίζγβ, ημ ἐεεῖγεθ γεπλίαμ ἐηθκλβγείμ»).
-Ο Πελδεζάμ, αδδαθκλεέ ησζκ ΰδα ηβ γλβζεεέα, υζηε ηδμ ηεζεηΫμ εαδ ηδμ γνζέεμ ηβμ ηδμ ίζΫπεδ απζυμ εαδ ησθκ πμ ηδα ενεαδλέα πκν Ϋξκνθ κδ Ώγβθαέκδ ΰδα δδαζεΫδαζβ εαδ δδαεκπΫμ (Θκνεδδέδβμ, 2, 38). -κ Λκνεδαθσμ ΰλΪθεδ (Πεξί ζπζηψλ, 1): «ΐζΫπκθηαμ ηδ πλΪηηκνθ κδ ίζΪεεμ ζηδμ γνζέεμ ηκνμ εαδ ζηδμ ΰδκληΫμ ηκνμ εαδ ζηδμ πκηπΫμ ηκνμ, πλκμ ηδηά ηπθ γευθ, ΰδα ηδ πλΪΰηαηα πλκζετξκθηαδ εαδ κλεέακθηαδ, εαγυμ εαδ ηδμ απσοεδμ πκν Ϋξκνθ ΰδα ηκνμ γεκτμ, αηθδίΪζζπ αθ νπΪλξεδ εαθεέμ ησζκ γζδηηΫθκμ εαδ ζνπβηΫθκμ, υζηε θα ηβθ ΰεζΪζεδ ίζΫπκθηαμ ηβθ βζδγδσηβηα ηπθ πλΪιευθ ηκνμ». Ώνηκέ ζκδπσθ εαγσζκν δεθ ζηβλέξγβεαθ ζηβθ παΰαθδζηδεά γλβζεεέα σηαθ δβηδκνλΰκτζαθ ηκθ εζζβθδεσ πκζδηδζησ ηκνμ. Βπέζβμ, ζηβθ αγβθαρεά δβηκελαηέα ηκν 5κν αδ., ηκ ηεΰαζτηελκ δβηδκτλΰβηα ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ, εαηηέα γΫζβ δεθ εέξε β γλβζεεέα. Οτηε αβηκτζαθ απσ ηα ηαθηεέα θα εΰελέθκνθ ηκνμ θσηκνμ ηκνμ, κτηε Ϋζεΰαθ «Ϋδκιε ηπ Αέα». Έζεΰαθ «Ϋδκιε ηπ δάηπ». Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ θηΪζεδ θα δζξνλέακθηαδ σηδ β έδδα β παΰαθδζηδεά γλβζεεέα άγεζε θα ηπεδ ζηβθ Ϊελβ ηε ηκ «Ϋδκιε ηπ Αάηπ», σηδ εέθαδ εαδ επέηενΰηΪ ηβμ δβζαδά κ ιεπεζησμ ηβμ. ΣΫηκδα παλαητγδα πκνζΪθε. Ο εζζβθδεσμ πκζδηδζησμ εαδ κλγκζκΰδζησμ παλΪηβζε ηα παλαητγδα ηκν ΑπδεεΪγεκν, εαδ ΰδ‘ ανησ αελδίυμ ηκθ γανηΪαεδ κ εσζηκμ, δβζαδά θα ίΪζεδ ηβθ παδδαλδυδβ πκζνγερζηδεά γλβζεεέα ζηβθ Ϊελβ, εαδ Ϋλξκθηαδ θα πκνθ ηα οΫηηαηΪ ηκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζΫΰκθηαμ ηκ αθηέγεηκ. Θα πκνθ αηΫζπμ κδ ΝεπαΰαθδζηΫμ σηδ β αλξαδκεζζβθδεά Κζαζζδεά ηΫξθβ εέθαδ Ϊηεζα ειαληυηεθβ εδ επβλεαασηεθβ απσ ηκνμ ητγκνμ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. ΏλδζηκνλΰβηαηδεΪ αΰΪζηαηα γευθ, β ηκνζδεά εαδ β πκέβζβ πμ δυλκ/Ϋηπθενζβ ηπθ Μκνζυθ ε.ζ.π. ηπμ ιεξθΪθε ππμ ανηΪ εαγεανηΪ δεθ Ϋξκνθ θα εΪθκνθ ηε ηβθ γεκζκΰέα ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ: β αλξαέα γλβζεεέα εέθαδ απζυμ αθκληά ΰδα ηβθ αλξαέα ηΫξθβ. Δ ηΫξθβ ξλεδΪαεηαδ αθκληΫμ, αζζΪ ανησ δε ζβηαέθεδ ππμ αθ δεθ νπάλξε β αλξαέα γλβζεεέα δεθ γα ίλδζεσηαθ Ϊζζβ αθκληά. Αδσηδ, σηαθ Ϋπανζε θα Ϋξεδ ησζβ απάξβζβ β εζαζζδεά αλξαέα γλβζεεέα, εαηΪ ηβθ εζζβθδζηδεά εαδ νζηελλκλπηαρεά επκξά (αθηδεαγδζηυηεθβ απσ Ϊζζκνμ γεκτμ), δδσζκν δεθ Ϋπανζαθ β ηΫξθβ, β ηκνζδεά, β πκέβζβ θα αθγκτθ. ΏζζΪ εαδ ζηβθ ζβηελδθά επκξά ηαμ, ηβθ ζέΰκ-πκζτ Ϊγλβζεβ ά ηΪζζκθ εεεκζηδεενηΫθβ, δδσζκν δεθ Ϋξεδ πατζεδ θα νπΪλξεδ ηΫξθβ: Ώπζυμ δεθ επβλεΪαεηαδ πζΫκθ ησζκ απσ ηβ γλβζεεέα. Ώζζκ πλΪΰηα ζκδπσθ θα ζΫΰεηαδ σηδ β αλξαέα γλβζεεέα άηαθ ηδα αθκληά ΰδα ηβθ εεδάζπζβ ηκν εαζζδηεξθδεκτ ηαζΫθηκν ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ, εδ Ϊζζκ θα ζΫΰεηαδ σηδ δέξπμ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα δεθ γα νπάλξε αλξαέα εζζβθδεά ηΫξθβ (ά ηΫξθβ ΰεθδεσηελα), σππμ Ϊζζκ ηκ θα πεδμ σηδ β αλξαέα ηΫξθβ δδαεβλτζζεδ.. ηβθ αδπθδσηβηα ηκν εσζηκν ά ηβθ ενεζδεσηβηα ηκν ξλσθκν εδ Ϊζζα παλσηκδα (αθηδεπδζηβηκθδεΪ ειΪζζκν) δσΰηαηα ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. Έηζδ, ίζΫπκνηε σηδ β αλξαέα γλβζεεέα δεθ εέθαδ β αδηέα ΰΫθεζβμ ηκν αλξαδκεζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ, αζζΪ απζυμ Ϋθα ηηάηα ηκν. Σκ αέηδκ εέθαδ απζκτζηαηα ηκ Ϋηθνηκ ηαζΫθηκ ηπθ Βζζάθπθ. Οδ αλξαέκδ ζνθΫξδζαθ θα παλΪΰκνθ πκζδηδζησ αεσηβ εδ σηαθ Ϋπαοαθ θα ζαηλετκνθ ηκνμ αλξαδκεζζβθδεκτμ γεκτμ ξΪλδθ ηπθ αζδαηδευθ˙ ζηβθ εζζβθδζηδεά επκξά Ϋθηαζε ζηκ απκεκλτθπηΪ ηβμ β εζζβθδεά επδζηάηβ. Ώθ νπάλιε κ «Υλνζσμ αδυθαμ», ανησ κθεέζεηαδ ζηβθ ανηκπεπκέγβζβ πκν Ϋδπζαθ ζηκνμ αλξαέκνμ κδ θέεεμ ηκνμ εαηΪ ηπθ Πελζυθ, ηε απκηΫζεζηα β δβηδκνλΰδεσηβηα θα απκδυζεδ ηκνμ εαλπκτμ ηβμ εαδ ηκ «εζζβθδεσ δαδησθδκ» θα ζΪηοεδ. ππμ ζνηίαέθεδ ΰδα εΪγε Ϋγθκμ πκν γλδαηίετεδ, Ϋηζδ εδ κ γλέαηίκμ εαηΪ ηπθ Πελζυθ άηαθ β αδηέα ΰδα ηβθ πζάλβ απκεΪζνοβ εαδ ξλάζβ ηκν Ϋηθνηκν ηαζΫθηκν. Αεθ άηαθ β παΰαθδζηδεά αλξαέα γλβζεεέα, κτηε β αδηέα ηκν αλξαέκν πκζδηδζηκτ κτηε ηκν Ϋηθνηκν αλξαδκεζζβθδεκτ ηαζΫθηκν κτηε β αθκληά ηβμ εεδάζπζβμ ανηκτ ηκν ηαζΫθηκν. Ήηαθ Ϋθα ηηάηα ηκν αλξαέκν πκζδηδζηκτ.
25. "Δ Ατζβ εδ κ Βνλππαρεσμ ηβμ πκζδηδζησμ εέθαδ ίαζδεΪ πλκρσθ ηκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εδ σξδ ηβμ Ολγκικιέαμ εαδ ηκν ΐνααθηέκν". ΏΠΏΝΣΔΔ: πΫλα απ‘ ηκ σηδ εέθαδ αίΪζδηκμ κ δζξνλδζησμ ππμ β εζζβθδεσηβηα ζνθδΫεηαδ ησθκ ηε ηβθ αλξαδκεζζβθδεά επκξά, πλΫπεδ εΪπκηε κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ θα ηβθ δΫξκθηαδ σ,ηδ παλαητγδ ηκνμ ζελίέλκνθ ζηα γλαθέα ξΪλδθ εγθδεδζηδεάμ πλκπαΰΪθδαμ. Ο Ανηδεσμ πκζδηδζησμ δεθ Ϋξεδ κτηε ίαζδεσ αζζΪ κτηε απκεζεδζηδεσ ζηκδξεέκ ηκν ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα. Ο Βνλππαρεσμ πκζδηδζησμ ίαζέαεηαδ ζηβθ θδζκζκθέα (εδ σξδ
ηβθ γλβζεεέα) ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ, ηκ δέεαδκ ηβμ Ρυηβμ, εαδ ηκθ Υλδζηδαθδζηκ. ΏνηΪ ηα ηλέα ζνζηαηδεΪ πκζδηδζηδεΪ ζηκδξεέα εέθαδ ζηβ ίΪζβ ησζκ ηκν αθαηκζδεκτ ενλππαρεκτ σζκ εαδ ηκν δνηδεκτ ενλππαρεκτ πκζδηδζηκτ, εαδ εαγΫθα απσ ανηΪ εληβθετηβεε ηε δδαθκλεηδεσ ηλσπκ απσ ηα δδΪθκλα Ϋγθβ εδ κηΪδεμ εγθυθ ηβμ Βνλυπβμ. Βπεδδά κδ εγθδεδζηΫμ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ γεπλκτθ δεδκηΫθβ ηβθ ηατηδζβ Ανηδεκτ εδ αλξαδκεζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ (ά ηβθ πλκΫζενζβ ηκν πλυηκν απσ ηκθ δετηελκ), θα κλδζηΫθα ίαζδεΪ ζηκδξεέα ζηα κπκέα δδαθΫλκνθ: -β απκνζέα ηβμ Ϋθθκδαμ ηπθ «αηκηδευθ δδεαδπηΪηπθ» ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα, σπκν β Πσζβ-ΚλΪηκμ εέξε δδεαέπηα απάμ εαδ γαθΪηκν ζηκνμ πκζέηεμ ηβμ. -β απκρελκπκέβζβ ηβμ θτζβμ ζηβθ (ξλδζηδαθδεά) Ατζβ, ηε ζνθΫπεδα ηβθ ηελΪζηδα εαδ ΰκλΰά ηεξθκζκΰδεά πλσκδκ. -β δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ ηκν «ζσΰκν» ζε Ατζβ εαδ Ώλξαέα ΒζζΪδα. ηβ Ατζβ κ ζσΰκμ Ϋξεδ ελΰαζεδαεά ζβηαζέα. ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα εεθλΪαεδ εΪηδ ηκ ζνηπαθηδεσ, εΪηδ πκν εέθαδ εκδθσ ζε σζκ ηκ ζτηπαθ («ικδθσμ ζσΰκμ»). -β δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ ηκν ξλσθκν εαδ ηβμ δζηκλέαμ ζε Ατζβ εαδ ζε Ώλξαέα ΒζζΪδα. ηβ Ατζβ κ ξλσθκμ εέθαδ ΰλαηηδεσμ, εθυ ζηβθ αλξαδσηβηα σξδ. Σκ ζτηπαθ ζτηθπθα ηε ηβθ δνηδεά επδζηάηβ Ϋξεδ απκδεδεδΰηΫθα αλξά, εθυ ΰδα ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα ηκ ζτηπαθ εέθαδ Ϊθαλξκ. ζεμ ανηΫμ κδ δδαθκλΫμ εδ Ϊζζεμ πκζζΫμ εέθαδ αζθαζυμ πλκρσθηα ηβμ ξλδζηδαθδεάμ εκζηκαθηέζβοβμ, ηδα εαδ δεθ νπάλξαθ ζηβθ αλξαδσηβηα. Ώμ ηβθ εέθαδ ησζκ εγθδεδζηΫμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Καδ εθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ δδεαδκτθηαδ θα εαπβζετκθηαδ ηβθ εζζβθδεά θδζκζκθέα εαδ ηβθ εζζβθδεά δβηκελαηέα. Άζζκ πλΪΰηα β αλξαέα θδζκζκθέα, Ϊζζκ β εδδπζκζαηλδεά γλβζεεέα. Γδαηέ; Αδσηδ κδ ΠκζνγερζηΫμ ηβμ αλξαδσηβηαμ ηε θσηκνμ δδεκτμ ηκνμ εδέπιαθ, εισλδζαθ, γαθΪηπζαθ Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ, εαδ δδσηδ πζεέζηκδ εε ηπθ Βδδπζκζαηλυθ εέξαθ κζδΰαλξδεΪ ά ίαζδζδεΪ εαγεζηυηα. Να ηκ επαθαζΪίκνηε ΰδα ηέα αεσηα θκλΪ, ηάππμ εαδ ηκ ξπθΫοκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ αλξαδσπζβεηκδ, πκν έζπμ ζνθεδδβηΪ, έζπμ σξδ, θκηέακνθ σηδ β Ατζβ πλκσδεοε επεδδά δάγεθ ζηλΪθβεε ζηκθ αλξαέκ παΰαθδζησ: β ζξΫζβ Ατζβμ-Ώλξαδσηβηαμ αθκλΪ ηβθ θδζκζκθέα εδ σξδ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα˙ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα β Ατζβ ηβθ εέδε πμ ηνγκζκΰέα εαδ πμ πβΰά εαζζδηεξθδεάμ Ϋηπθενζβμ, σππμ εαδ ηβθ Καδθά Αδαγάεβ, εδ αζθαζυμ σξδ πμ νπκοάθδα γλβζεεέα ηβμ ά πβΰά ηεηαθνζδεάμ Ϋηπθενζβμ. Μσθκ ηβθ αλξαέα θδζκζκθέα πάλε «ζηα ζκίαλΪ». Αεθ πλκσδεοε ζκδπσθ β Ατζβ επεδδά «ζηλΪθβεε ζηβθ ηνγκζκΰέα». Πλκσδεοε, ζνθ ηκδμ Ϊζζκδμ, ΰδαηέ ζηλΪθβεε ζηβθ θδζκζκθέα εαδ ηβθ επδζηάηβ. Κδ σππμ εέπαηε, Ϊζζκ β Φδζκζκθέα, εδ Ϊζζκ κ Πκζνγερζησμ. Εζξνλέακθηαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ εγθδεδζηΫμ ππμ κδ αλξαέκδ Βζζβθεμ άηαθ εαζζέηελκδ απσ ηκνμ Ανηδεκτμ ζηβθ επδζηάηβ, εδ σηδ κδ Ανηδεκέ εαζζδελΰκτθ ηβθ ηεξθκΰθπζέα ηε ζεκπσ ηβθ ξλβζδηκγβλέα, εθυ κδ Ώλξαέκδ αθααβηκτζαθ ηβθ Γθυζβ εαδ ηβ ζκθέα. Καδ πελδθλκθκτθ ηβθ ζηΪζβ ανηά ηπθ Ανηδευθ. Θα Ϋπλεπε ανηκέ θα αάζκνθ δέξπμ βζεεηλδζησ, δέξπμ ηβζΫθπθκ ε.ζ.π. Αέξπμ ηδμ δνηδεΫμ αθαεαζτοεδμ δβζαδά, κδ κπκέεμ ίαζέακθηαδ αελδίυμ ζηβθ ηεξθκΰθπζέα εαδ ηβθ ξλβζδηκγβλέα. Ώθ Ϋπλαηηαθ αζζδυμ κδ Ανηδεκέ, κ εσζηκμ γα Ϋηεθε ζηκ αλξαέκ «άζεεηλκ» εδ σξδ ζηκ δνηδεσ «βζεεηλδζησ». Καδ εγθδεΪ νπελάθαθκδ, γα ελαηκτζαθε ηδμ θτξηεμ θαθαλΪεδα, αλεεέ πκν δεθ γα νπκηΪζζαθε ηβ Γθυζβ ζηβθ εαεά ηεξθκΰθπζέα.
26. "Δ γεκελαηέα εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ ηκν δκνδαδκξλδζηδαθδζηκτ, εθυ β ΒζζΪδα άηαθ β εκδηέδα ηβμ δβηκελαηέαμ εαδ ηβμ ανηκθκηέαμ. Οδ θσηκδ ηβμ Π.Α. εέθαδ δκζηΫθκδ απσ ηκθ νπελίαηδεσ γεσ ηπθ Βίλαέπθ, εθυ κδ Έζζβθεμ δεθ πελέηεθαθ απσ ηκ γεσ θα ηκνμ δυζεδ θσηκνμ".
ΏΠΏΝΣΔΔ: Βπεδδά ζκδπσθ κδ αλξαδκζΪηλεμ δεθ πατκνθ θα ξζενΪακνθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ζΫΰκθηαμ σηδ κδ θσηκδ ηβμ Π.Α. εέθαδ δκζηΫθκδ απσ ηκ γεσ ηβμ, αθαθΫλκθηαμ ζνθεξυμ ηδμ ζΫιεδμ «γεκελαηέα» εαδ «εηελκθκηέα», αμ δκτηε ηδ ζσδ «ανηκθκηέα» εέξαθ κδ Ώλξαέκδ παληδΪηεμ. ΠζΪηπθα, Νφκνη Ώ΄ 624 ΏΘΔΝΏΕΟ: Πεέηε ηκν θέζκδ, ζε πκδκθ απκδέδεηε ηβ δβηδκνλΰέα ηπθ θσηπθ ζαμ; ε γεσ ά ζε εΪπκδκθ Ϊθγλππκ; ΚΛΒΕΝΕΏ: ‘ Ϋθα γεσ – εδ ανηά εέθαδ β πλαΰηαηδεσηβηα. Γδα εηΪμ ηκνμ Κλβηδεκτμ εέθαδ κ Αέαμ˙ ζηβ πΪληβ, απ‘ σπκν εαηΪΰεηαδ κ θέζκμ ηαμ απσ δυ, θκηέαπ ππμ ζΫθε σηδ εέθαδ κ Ώπσζζπθαμ. Έηζδ δεθ εέθαδ; ΜΒΓΕΛΛΟ: Ώελδίυμ. ΏΘΔΝΏΕΟ: Βθθκεέμ σηδ, σππμ αθαθΫλεδ κ ηβλκμ, κ Μέθπαμ πάΰαδθε εΪγε εθθδΪ ξλσθδα εαδ ζνηίκνζενσηαθ ηκθ παηΫλα ηκν, ηκθ Αέα, εαδ ζηβ ζνθΫξεδα Ϋδδθε θσηκνμ ζηδμ πσζεδμ ζαμ ζτηθπθα ηε ηδμ παλαέθεζεδμ ηκν γεκτ. ΚΛΒΕΝΕΏ: Ναδ, ανηά εέθαδ β ελβηδεά Ϊπκοβ. Σα έδδα ζΫεδ εδ κ Πανζαθέαμ (Λαθσληθά 2,4): «επΫίαζε ζηκνμ Λαεεδαδηκθέκνμ κ Λνεκτλΰκμ ηκνμ θσηκνμ ηκν, ηκνμ κπκέκνμ Ϊζζκδ ζΫθε ππμ ηκνμ εέξε δδδαξγεέ απσ ηβθ Πνγέα, εδ Ϊζζκδ ππμ άηαθ ελβηδεκέ. Οδ ελάηεμ ζεθ ππμ ηκνμ θσηκνμ ηκνμ Ϋγεζε ζ‘ ανηκτμ κ Μέθπαμ, κ κπκέκμ ηκνμ εέξε επδθκάζεδ, σξδ ξπλέμ γερεά ζνθελΰέα». Ώθκτ ζκδπσθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηβθ «γεκελαηέα» ηβμ Π.Α. εαδ εινηθκτθ ηβθ «εζενγελσθλκθα, ανησθκηβ ΒζζΪδα», αμ δδαζΫικνθ: Σβθ αγβθαρεά Αβηκελαηέα, σπκν εαθΫθαμ θσηκμ δεθ άηαθ «γερεάμ εαηαΰπΰάμ» εαδ δεθ ζΫΰαθε «Ϋδκιε ηπ γευ», αζζΪ «Ϋδκιε ηπ δάηπ»; Ή ηβθ ζπαληδαηδεά γεκελαηδεά κζδΰαλξέα, σπκν κδ θσηκδ πλκΫλξκθηαθ εαδ άηαθ εεΰεεελδηΫθκδ απσ ηκ γεσ; Σκ ζέΰκνλκ εέθαδ, σηδ κδ αλξαδκζΪηλεμ δεθ Ϋξκνθ εαθΫθα δδεαέπηα θα ηζκνίαζδΪακνθ αθσηκδεμ πελδπηυζεδμ. Καδ ζηδμ δνκ πελδπηυζεδμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ «αλξαδκζΪηλεμ» γα πλΫπεδ θα παλαδεξγκτθ εέηε σηδ κδ θσηκδ δεθ εέθαδ πλκρσθ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ (Ώγάθα) εέηε σηδ νπάλξε γεκελαηέα (πΪληβ, Κλάηβ). Οδ παληδΪηεμ σηαθ λυηβζαθ ηκθ Ώπσζζπθα ζηκνμ Αεζθκτμ ΰδα ηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ πσζεηκ, Ϋζαίαθ ηβθ απΪθηβζβ ππμ γα θδεάζκνθ εαδ ππμ κ γεσμ γα ηκνμ ίκβγάζεδ, εέηε ηκν ηκ αβηάζκνθ εέηε σξδ (Θκνεδδέδβμ 1,118 «πέηοαθηεμ δὲ ἐμ Αεζθκὺμ ἐπβλώηπθ ηὸθ γεὸθ εἰ πκζεηκῦζδθ ἄηεδθκθ ἔζηαδ˙ ὁ δὲ ἀθεῖζεθ αηκῖμ, ὡμ ζέΰεηαδ, εαηὰ ελάηκμ πκζεηκῦζδ θίεβθ ἔζεζγαδ, εαὶ αηὸμ ἔθβ ινζζήοεζγαδ εαὶ παλαεαζκύηεθκμ εαὶ ἄεζβηκμ»). Βδυ Ϋξκνηε εδ Ϋθα παλΪδεδΰηα αθΪηεδιβμ ηπθ γευθ ζηα πκζδηδεΪ. «λδζε κ Λνεκτλΰκμ, σηδ γα εέθαδ σξδ ησθκ Ϊθκηκ, αζζΪ εαδ αθσζδκ θα ηβθ νπαεκτεδ εΪπκδκμ ζε θσηκ πκν επδενλυγβεε απσ ηκ γεσ» (Ξεθκθυθηα, Λαθεδαηκνλίσλ Πνιηηεία, 8, 5). «Γάηβζε εαδ εαζκτμ θσηκνμ εαδ β Πνγέα ηκτ εέπε σηδ κ γεσμ ζνΰεαηΫθενζε εαδ γα ηκν Ϋδδθε θσηκνμ, δδα ηπθ κπκέπθ β δδεά ηκν θκηκγεζέα γα ΰδθσηαθ αθυηελβ σζπθ» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 5). Κδ κ Εκνζδαθσμ ζξκζδΪαεδ, 7,5 αδυθεμ Ϋπεδηα απσ ηκθ ΠζΪηπθα, 1,5 ηεηΪ ηκθ Πανζαθέα, ηα αζηεέα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πελέ «ηβ γεκελαηέαμ» εαδ «ηβ επΫηίαζβμ ηπθ αλξαέπθ γευθ ζηα αθγλυπδθα»:«Ο Ώπσζζπθ εεπκζέηδζε ηε ηδμ εζζβθδεΫμ απκδεέεμ ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηβμ κδεκνηΫθβμ εαδ η‘ ανησθ ηκθ ηλσπκ δδενεσζνθε ηκθ εσζηκ θα ενίελθβγεέ απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ» (Εκνζδαθκτ, Δηο ηνλ βαζηιέαλ Ήιηνλ πξνο αιινχζηηνλ, 39 (152d)). ΜπλΪίκ ζηκθ Βζζβθδεσ γεσ Ώπσζζπθα: Ϋζηλπζε ηκ δλσηκ ηκνμ Ρπηαέκνμ ΰδα ηβθ εαηΪεηβζβ ηβμ ΒζζΪδαμ, δέξπμ γεκελαηέα. Σδμ απσοεδμ, ζκδπσθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πελέ ξλδζηδαθδεάμ γεκελαηέαμ, σηδ δβζαδά «ηβθ γεκελαηέα ηβθ εθβτλε κ δκνδαδκξλδζηδαθδζησμ» θα ηδμ ελαηάζκνθ ΰδα ηκθ εανησ ηκνμ. Καδ ηδα πκν ηδζάζαηε ΰδα Ϋηπλαεηβ αλξαδκεζζβθδεά γεκελαηέα, αμ ηδζάζκνηε εαδ ΰδα ηβ «γεπλβηδεά γεκελαηέα» ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ: κδ αλξαδκζΪηλεμ παζυθ απκξλυζεπθ δεθ Ϋξκνθ πλκθαθυμ δδαίΪζεδ
ηκνμ Νφκνπο ηκν ΠζΪηπθα, ΰδα θα δκνθ ηδ εέδκνμ γεκελαηέα εαδ αλξαέα γλβζεενηδεά ηλκηκελαηέα κλαηαηδασηαθ κ ηεΰαζτηελκμ αλξαέκμ Έζζβθαμ θδζσζκθκμ. «Ο Wilamowitz (―Platon‖, Berlin 1920, I, s. 401) ξαλαεηβλέαεδ ηβθ πκζδηεέα ―civitas dei‖ εαδ ηβ ζνΰελέθεδ ηε ηκ «γανηαζησ κδεκδσηβηα ηβμ Καγκζδεάμ εεεζβζέαμ». Ο θκηκγΫηβμ ηβμ πκζδηεέαμ Ϋξεδ επέζβμ ηβθ αιέπζβ σζεμ κδ ζεπηκηΫλεδεμ ηβμ δδδπηδεάμ απάμ ηπθ πκζδηυθ εαδ κδ πδκ πκδεέζεμ εεδβζυζεδμ ηκν ζνζζκΰδεκτ ίέκν θα δδΫπκθηαδ απσ ηκνμ ανζηβλΪ ηβλκτηεθκμ κλδζηκτμ ηβμ ελαηδεάμ ζαηλεέαμ (Νσηκδ V 741c-d, VI753 b-c, 755 e, 757e, 706 b, 767 c, 778 d, ε.Ϊ.). ηκθ αελδίά εαδ δδεικδδεσ εαγκλδζησ ηβμ γλβζεεέαμ ηκν ελΪηκνμ εαδ ηπθ γλβζεενηδευθ εαγβεσθηπθ ηπθ πκζδηυθ αθδελυθεηαδ ηκ X ίδίζέκ ηπθ «Νσηπθ», πκν ξαλΪαεδ ηδμ ηεΰΪζεμ ΰλαηηΫμ ηβμ δκΰηαηδεάμ εαδ ηκν εαθκθδεκτ δδεαέκν. Δ λτγηδζβ ηκν γΫηαηκμ ηβμ γλβζεεέαμ αθαΰθπλέαεηαδ σηδ εέθαδ ηκ ζπκνδαδσηελκ Ϋλΰκ ηκν ελΪηκνμ. Ο θκηκγΫηβμ κθεέζεδ πλκπΪθηπθ θα θλκθηέζεδ υζηε κδ πκζέηεμ θα πδζηετκνθ ζηβθ τπαλιβ, ζηβθ πλσθκδα εαδ ζηβθ απσζνηβ δδεαδκζτθβ ηπθ γευθ. Οδ Ϊγεκδ εαδ κδ αδλεηδεκέ πλΫπεδ θα ζνθεηδζγκτθ ηε Ϋθα πλκζεεηδεΪ θδζκηεξθβηΫθκ «πλκκέηδκθ», ά ηε πκδθδεΪ ηΫζα θα εαηαζηκτθ αεέθδνθκδ ΰδα ηβθ ενβηελέα ηκν ελΪηκνμ. ΠαλΪιεθεμ θαέθκθηαδ κδ πκδθΫμ πκν κθεέζκνθ θα νπκζηκτθ κδ αλθβηΫμ ηκν γεκτ εαδ κδ αδλεηδεκέ˙ αεσηβ εαδ β πκδθά ηκν γαθΪηκν επδίΪζζεηαδ ζ‘ εεεέθκνμ πκν τζηελα απσ ηαελσξλκθβ δδαηκθά ζηκ «ζπθλκθδζηάλδκθ» (908a) ά ζηδμ θνζαεΫμ εαδ ηε σζα ηα ηαγάηαηα πκν ηκνμ Ϋΰδθαθ απσ ηκνμ βΰΫηεμ ηκν ελΪηκνμ, δεθ ηπκλκτθ θα ηεηαπεδζγκτθ εαδ δέθκνθ ηβθ εθητππζβ σηδ εέθαδ αδδσλγπηκδ (909a). Μπκλκτθ θα ηδηπλβγκτθ εαδ ηε δζσίδα εΪγεδλιβ, εαδ Ϊηα πεγΪθκνθ δεθ επδηλΫπεηαδ ζε εαηδΪ πελέπηπζβ θα ηαθκτθ ζηβθ παηλέδα ηκνμ (909c)» (Β.Π. Παπαθκτηζκν, Σν ζξεζθεπηηθφ βίσκα ζηνλ Πιάησλα, εεδ. Απδυθβ, ζ. 150, 152). Ο ΠζΪηπθ ηΪμ ζΫεδ σηδ ησθκ ηε γεκελαηέα ακτζε ενηνξδζηΫθα κ Ϊθγλππκμ˙ «Μδα παλΪδκζβ πκν Ϋθηαζε ηΫξλδ ηδμ ηΫλεμ ηαμ αθαθΫλεδ πσζκ ενηνξδζηΫθκδ άηαθ κδ Ϊθγλππκδ εεεέθβμ ηβμ επκξάμ, σηαθ β ΰβ ηκνμ πλσζθελε ηα πΪθηα δέξπμ εσπκ. Ο ζσΰκμ πδζηετεηαδ, σηδ άηαθ κ ειάμ: κ Κλσθκμ ΰθυλδαε, σππμ εέπαηε, σηδ κ Ϊθγλππκμ δεθ γα ηπκλΫζεδ πκηΫ θα δδκδεάζεδ σζα ηα αθγλυπδθα πλΪΰηαηα ξπλέμ θα ΰέθεδ αζαακθδεσμ εαδ Ϊδδεκμ. Με ηβ ζεΫοβ ανηά, σλδζε ΰδα ίαζδζδΪδεμ εαδ ενίελθάηεμ ζηδμ πκζδηεέεμ ηαμ σξδ αθγλυπκνμ, αζζΪ πζΪζηαηα απσ αθυηελκ εαδ πδκ γερεσ ΰΫθκμ, ηκνμ δαέηκθεμ» (Νφκνη713cd). Σδ ζβηαέθεδ αλξαέα παΰαθδζηδεά γεκελαηέα ηΪμ ηκ ειβΰεέ κ ηλΪίπθαμ (Γεσγξαθηθά, 12,2,3): «ε ανησθ ηκθ Ώθηέηανλκ νπΪλξκνθ ίαγδΫμ εαδ ζηεθΫμ εκδζΪδεμ, σπκν εέθαδ ηα Κσηαθα εαδ κ θασμ ηβμ Βθνκτμ, β κπκέα απκεαζεέηαδ εεεέ "Μα". Βέθαδ αιδσζκΰβ πσζβ, αζζΪ κδ εΪηκδεκέ ηβμ απκηεζκτθηαδ ενλέπμ απσ ηκνμ γεσπθενζηκνμ αθγλυπκνμ εαδ απσ ηκνμ δελσδκνζκνμ πκν ηΫθκνθ εεεέ. Οδ εΪηκδεκδ εέθαδ ΚαηΪκθεμ πκν, παλ' σζκ πκν εέθαδ νπκηεζεέμ ηκν ίαζδζδΪ, εέθαδ πελδζζσηελκ νπκηεζεέμ ηκν δελΫα. Ο δελΫαμ εέθαδ αθΫθηβμ ηκν θακτ εαδ ηπθ δελσδκνζπθ (θύξηόο ἐζηη θαὶ ηῶλ ἱεξνδνχισλ), κδ κπκέκδ άηαθ Ϋιδ ξδζδΪδεμ, σηαθ πάΰα, Ϊθδλεμ εαδ ΰνθαέεεμ». νηπΫλαζηα: β γεκελαηέα (ηκ θα δέθεδ κ γεσμ ηκνμ θσηκνμ ηκν ελΪηκνμ ζηκνμ αθγλυπκνμ) δεθ εέθαδ απκεζεδζηδεΪ «δκνδαρεσ θαδθσηεθκ», αζζΪ ζνθαθηΪηαδ εαδ ζηβθ παηλέδα ηαμ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ εΪπκηε πλΫπεδ θα ίΰΪζκνθ ηδμ παλππέδεμ ηβμ δνηδεκενλππαρεάμ αλξαδκζαηλέαμ εαδ θα δκνθ σηδ εΪπκδα πλΪΰηαηα ΰδα ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα δεθ άηαθ αελδίυμ σππμ ηκνμ ηα εέπαθ. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ πλκΪΰεδ ηβ γεκελαηέα, αζζΪ δδαξπλέαεδ ηδμ εικνζέεμ. Άζζκ κ Καέζαλαμ εδ Ϊζζκ κ Θεσμ. ΒπδπζΫκθ, κδ ΠαηΫλεμ εαδ κδ ζτθκδκδ ηβμ Βεεζβζέαμ απαΰκλετκνθ ζε εζβλδεσ θα εαηΫξεδ πκζδηδεΪ (εκζηδεΪ) αιδυηαηα, ηε πκδθά ηβθ εαγαέλεζβ. Α‘ Οδεκνηεθδεά τθκδκμ, Υαζεβδυθα, 451 η.Υ. 7κμ εαθσθαμ: «Ώπκθαζέζαηε σηδ σζκδ Ϋΰδθαθ εζβλδεκέ ά ηκθαξκέ, δεθ γα δεξγκτθ κτηε ζηλαηδπηδεσ αιέπηα κτηε εκζηδεσ αιέπηα. Κδ αθ πλΪικνθ εΪηδ ηΫηκδκ (....) αμ εέθαδ αθαγεηαηδζηΫθκδ». ζδκμ Βπέζεκπκμ Κκλδκτβμ, (†357) PG 25, 745D «(...) Οὔηε ηκίθνθ ηῖθ [ηβμ Βεεζβζέαμ] ἄλξεδθ ἐπὶ ημ ΰμ ἔιεζηδθ, κὔηε ζὺ ηκῦ γνηδᾶθ ἐικνμίαθ ἔξεδμ, ίαζδζεῦ». Απνζηνιηθνί Καλφλεο, 81 (PG 137, 204B) «Βἴπκηεθ, ὅηδ κ ξλὴ ἐπίζεκπκθ, ὴ πλεζίύηελκθ εαγδέθαδ ἑανηὸθ εἰμ δβηκμίαμ δδκδεήζεδμ, ἀζζὰ πλκζενεαδλεῖθ ηαῖμ ἐεεζβζδαζηδεαῖμ ξλείαμ. Ἢ πεδγέζγπ κὖθ ηκῦηκ πκδεῖθ, ἠ εαγαδλείζγπ».
Απνζηνιηθνί Καλφλεο, 83 (PG 137, 208A) «πίζεκπκμ, ἠ πλεζίύηελκμ, ἠ δδάεκθκμ, ίκνζόηεθκμ ἀηθκηέλα εαηέξεδθ, ῥπηαρεὴθ ἀλξὴθ εαὶ ἱελαηδεὴθ δδκίεβζδθ, εαγαδλείζγπ. «Σὰ» ΰὰλ «Καίζαλκμ, Καίζαλδ εαὶ ηὰ ηκῦ Θεκῦ ηῶ Θεῶ»».
27. "Δ δελΪ ειΫηαζβ πλπηκΪλξδζε σξδ ζηβ Ατζβ, σππμ θκηέακνθ κδ πελδζζσηελκδ, αζζΪ ζηκ ΐναΪθηδκ, ηε ηκθ Εκνζηδθδαθσ, σππμ ζΫεδ κ δζηκλδεσμ Πλκεσπδκμ. «Ο Εκνζηδθδαθσμ έδλνζε ηβ γΫζβ ηκν ειεηαζηκτ (=εκδαδζέηκλκμ) ΰδα θα εζΫΰξεδ «ανηκτμ πκν δεθ ηεζκτζαθ εαηΪ ηκθ κλγσδκικ ηλσπκ ηβ γλβζεενηδεά ζαηλεέα» (ΏθΫεδκηα 20, 7-10). Ο εκδαδζέηπλ, σππμ αθαθΫλεδ κ Πλκεσπδκμ, σηαθ ηεζεέπθε ηκ γεΪλεζηκ» Ϋλΰκ ηκν ζηΫζθκθηαμ ηκνμ αθηδθλκθκτθηεμ ζηβθ πνλΪ, παλΫδδδε σζα άγεζε εε ηπθ εαηαζξεγεδζυθ πελδκνζδυθ ζηκθ ανηκελΪηκλα, εθυ κ έδδκμ πζκτηδαε ει έζκν ηε ηκθ έδδκ Ϊθκηκ ηλσπκ. Σδμ πελδζζσηελεμ θκλΫμ ηΪζδζηα, κδ εαηβΰκλβγΫθηεμ ζηκθ εκδαδζέηπλα, πμ ηβ κλγσδκικδ ά εζζβθέακθηεμ, ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα άζαθ γτηαηα θγσθκν εαδ ζνεκθαθηέαμ. Ο Πλκεσπδκμ ΰλΪθεδ, σηδ «κδ νθδζηΪηεθκδ ηπθ αιδπηαηκτξπθ ανηυθ κτηε εαηβΰσλκνμ παλκνζέαααθ κτηε ηΪληνλεμ εαζκτζαθ θα εαηαγΫζκνθ ΰδα σζα εέξαθ ζνηίεέ, αζζΪ ζνθεξυμ ζ‘ σζκ ανησ ηκ δδΪζηβηα, κδ Ϊθγλππκδ πκν εέξαθ ηβθ αηνξέα θα ηκνμ ζνθαθηάζκνθ ζηκ δλσηκ ηκνμ, ξπλέμ θα εαηβΰκλβγκτθ ά θα δδεαζηκτθ, γαθαηυθκθηαθ ηε ηβ ηεΰαζτηελβ ηνζηδεσηβηα εαδ ηα ξλάηαηα ζβζηετκθηαθ»(ΏθΫεδκηα, 20, 10-16)". ΏΠΏΝΣΔΔ: 27a ΓΕΏ ΣΔΝ ΕΒΡΏ ΒΞΒΣΏΔ ΣΟ ΐΤΓΏΝΣΕΟ α')ΏνηΪ εέθαδ β ζνθάγβμ παλαξΪλαιβ ηπθ ΰεΰκθσηπθ απσ ηκθ Πλκεσπδκ. Καδ ζΫηε «ζνθάγβμ», δδσηδ κ Πλκεσπδκμ, εθσζπ ακτζε κ Εκνζηδθδαθσμ, άηαθ εσζαεΪμ ηκν εαδ νηθβηάμ ηκν˙ σηαθ πΫγαθε, ηκν εαηαηαλητλβζε ξέζδα δνκ εαεΪ. ΣΫηκδα ζνηπελδθκλΪ εαδ ησζκ ηελΪζηδα ηεηαίκζά απσοεπθ ΰδα Ϋθα πλσζππκ αζθαζυμ δεθ εέθαδ ζκΰδεά. Ο Πλκεσπδκμ ζ.ξ. ζηα ΏθΫεδκηα ΰλΪθεδ σηδ β Θεκδυλα ζηα σλΰδα πκν Ϋεαθε πάΰαδθε ηε δΫεα θεαλκτμ ηανησξλκθα! Ή, πΪζδ, ΰλΪθεδ σηδ ειαδηέαμ ηκν Εκνζηδθδαθκτ ζεκηυγβεαθ «ητλδεμ ηνλδΪδεμ ηνλδΪδπθ», δβζαδά ξέζδα δδζεεαηκηητλδα Ϊθγλππκδ (!!), ηβ ζηδΰηά πκν εέθαδ αηθέίκζκ αθ ζηβθ Ώνηκελαηκλέα εαηκδεκτζαθ πΪθπ απσ 80-90 εεαηκηητλδα. Με Ϊζζα ζσΰδα, ηκ Ϋλΰκ ηκν ανησ εέθαδ Ϋθαμ ζέίεζζκμ, ηκ πελδεξσηεθκ ηκν κπκέκν δεθ ηπκλεέ εαθεέμ θα ηκ παέλθεδ ζηα ζκίαλΪ ά ηκδμ ηεηλβηκέμ. Ο Πλκεσπδκμ δε ηπκλεέ θα γεπλβγεέ αθηδεεδηεθδεσμ ζκδπσθ, εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν, επεδδά ίζΫπκνθ ηκ Quaestor (Βιεηαζηάμ), θκηέακνθ σηδ εέθαδ Βιεηαζηάμ ΕελΪμ ΒιΫηαζβμ, εθαλησακνθ ηβ ζνθάγβ ηαεηδεά ηβμ δδαζηλΫίζπζβμ ηπθ δζηκλδευθ ζηκδξεέπθ. Έξκνθ νπκηεγεέ δδΪθκλα ΰδα ηβθ αζζαΰά ανηά ηκν Πλκεσπδκν. «Μδα ειάΰβζβ ΰδα ηβ ηεηαζηλκθά ανηά», ζΫεδ κ δζηκλδεσμ Π. ΡκδΪεβμ ζηκθ πλσζκΰκ ηβμ Ηζηνξίαο ησλ Πνιέκσλ, «ηπκλεέ θα εέθαδ β αθηέδλαζβ ζηκθ «παλκπζδζησ» ηκν, πκν ΰέθεηαδ ηεηΪ ηβθ αθΪεζβζβ ηκν έδδκν εαδ ηκν ΐεζδζΪλδκν απσ ηβθ Εηαζέα. Μδα Ϊζζβ εληβθεέα, πελδζζσηελκ πκζδηδεκτ ξαλαεηάλα ανηά, ηπκλεέ θα εέθαδ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κ Πλκεσπδκμ, ηΫζκμ ηβμ αλδζηκελαηέαμ ηπθ ΰαδκεηβησθπθ εαδ ηπθ ζζνΰεζβηδευθ, δεθ ζνΰξυλεζε πκηΫ ζηκθ Εκνζηδθδαθσ ηα ηΫηλα πελδκλδζηκτ ηπθ δδεαδπηΪηπθ ηκνμ εαδ ηδμ απσπεδλεμ ηκν ανηκελΪηκλα θα ηκνμ γΫζεδ νπσ ηκθ απσζνηκ Ϋζεΰξσ ηκν». Βπέζβμ: «Ο Πλκεσπδκμ, πκν ζτηθπθα ηε σζεμ ηδμ πβΰΫμ, πκηΫ δεθ εΫλδδζε εαηηδΪ πλκαΰπΰά, παλσζβ ηβθ πδζηά εαδ ηαελκξλσθδα γβηεέα ηκν, αάζενε ηβ γεαηαηδεά πκλεέα ηβμ Θεκδυλαμ. (..) Σα ΰλαπηΪ ηκν Πλκεσπδκν ΰδα ηκνμ πκζΫηκνμ ηκν ανηκελΪηκλα δεθ εΫλδδζαθ ηβθ δδδαέηελβ εεηέηβζβ ηκν έδδκν ηκν ανηκελΪηκλα» (Sture Linnér, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Πνιηηηζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά, ζ. 87-88). ί') Ώεσηβ ηδα απσδεδιβ σηδ ηα πελέ εκδαέζηκλα εέθαδ αθαζβγά, εέθαδ σηδ ηκ αιέπηα ανησ (quaestor) δεθ ηκ «έδλνζε» κ Εκνζηδθδαθσμ, σππμ δζξνλέαεηαδ κ Πλκεσπδκμ εαδ κδ Νεκ-ΠαΰαθδζηΫμ, αζζΪ νπάλξε ηκνζΪξδζηκθ απσ ηκθ εαδλσ ηκν Καέζαλα, κ κπκέκμ ειεζΫΰβ ζε ανησ ηκ 65 π.Υ. (πβΰά: MSN Encarta, ζάηηα Caesar, Gaius Julius). Σκ αιέπηα ανησ ζνθΫξδζε θα νπΪλξεδ εαγ' σζβ ηβθ Ρπηαρεά εαδ Ώθαηκζδεά Ρπηαρεά δζηκλέα. ΰ‘) Σδ ΰλΪθεδ Ϋθαμ εαγβΰβηάμ ίνααθηδθάμ δζηκλέαμ ΰδα ηκ αιέπηα ηκν Κκδαέζηπλα:
«Ο εκδαέζηπλ ηκν δελκτ παζαηδκτ άηαθ αθυηαηκμ δδεαζηδεσμ ζεδηκνλΰσμ ηκν ελΪηκνμ, εέδκμ νπκνλΰκτ δδεαδκζτθβμ ζνΰξλσθπμ. Έλΰκ ηκν άηαθ β ζτθηαιβ ηπθ ανηκελαηκλδευθ απαθηάζεπθ ζε εΪγε εέδκνμ πλκζθνΰά πλκμ ηκθ ανηκελΪηκλα. (...)Με ηκθ σλκ «ανηκελαηκλδεά ΰλαηηαηεέα» εθθκκτηε ηβθ ανηκελαηκλδεά νπβλεζέα, πκν απκζηκζά εέξε ηβ δδαητππζβ ηβμ ανηκελαηκλδεάμ ίκνζάζεπμ ηε ηκ εαηΪζζβζκ ΰδα εΪγε πελέπηπζβ Ϋΰΰλαθκ εαδ ηβ δδεεελαέπζβ ηκν ηεζενηαέκν. ΚαηΪ ηβθ Πλπηκίνααθηδθά επκξά β ελΰαζέα ηβμ ανηκελαηκλδεάμ ΰλαηηαηεέαμ άηαθ εαηαθεηβηΫθβ ηεηαιτ ηκν εκδαέζηπλκμ ηκν δελκτ παζαηδκτ, ηπθ αθηεΰλαθΫπθ εαδ ηκν ηηάηαηκμ ηπθ νπκΰλαθΫπθ. Έλΰκ ηκν εκδαέζηπλκμ άηαθ β επειελΰαζέα ηπθ θκηδεάμ θτζβμ αβηβηΪηπθ. Βπειελΰαασηαθ αδηάζεδμ δδδπηυθ ά αλξυθ, ηπθ κπκέπθ β δεαθκπκέβζβ απαδηκτζε θκηκγεηδεά λτγηδζβ. Φλσθηδαε επέζβμ ΰδα ηβθ εαζά ηάλβζβ ηβμ επεηβλέδαμ (leterculum minus) κλδζηΫθπθ νπαζζβζδευθ γΫζεπθ, ηπθ κπκέπθ β πζάλπζβ ΰδθσηαθ ηε πλσηαζά ηκν εαδ, αθΫζαίε, απσ ηκ 6κ αδ. ηβθ αθγνπκΰλαθά ηπθ ανηκελαηκλδευθ δδαηαΰηΪηπθ» (Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, Ε. Καλαΰδαθθσπκνζκν, εεδ. ΐΪθδαμ, ζ. 396, 320, 320). Βθυ κ πτλκμ Ν. Σλπραθσμ, εαγβΰβηάμ ΐνααθηδθκτ δδεαέκν, ΰλΪθεδ ζηα Δ-Ηζηνξηθά, η. 41, ζεζ. 18, ΰδα ηκ αιέπηα ανησ: «Οδ επδηλκπΫμ, απσ ηδμ κπκέεμ ζνθηΪξγβεαθ ηα ηλέα ηΫλβ ηβμ επδδεκπκέβζβμ, ζεδηκτλΰβζαθ νπσ ηβθ πλκεδλέα ηκν Quaestor sacri palatti (αθηέζηκδξκν πμ πλκμ ηδμ αληκδδσηβηεμ ηε ζβηελδθσ νπκνλΰσ Αδεαδκζτθβμ) Σλδίπθδαθκτ, ηδαμ ηεΰΪζβμ θκηδεάμ ηκλθάμ ηκν 6κν αδυθα, πκν νπάλιε β ονξά ηκν εαγσζκν θκηκγεηδεκτ Ϋλΰκν». ππμ ίζΫπκνηε, κ Quaestor άηαθ Τπκνλΰσμ Αδεαδκζτθβμ εαδ δεθ εέξε γλβζεενηδεΫμ αληκδδσηβηεμ. ΏζζΪ β πδκ ελανΰαζΫα απσδεδιβ σηδ κ Πλκεσπδκμ οετδεηαδ εέθαδ ηκ ΰεΰκθσμ, σηδ Quaestor ηκν Εκνζηδθδαθκτ άηαθ κ Σλδίπθδαθσμ, πκν άηαθ Παΰαθδζηάμ. Πυμ ηπκλεέ θα δεξγεέ εαθεέμ πμ ζκΰδεσ, Ϋθαμ Παΰαθδζηάμ θα δδκλέαεηαδ Εελκειεηαζηάμ εαδ θα ενθβΰΪεδ ηκνμ αδλεηδεκτμ εαδ ηκνμ κησγλβζεκτμ ηκν, ηκνμ Βγθδεκτμ; Βέθαδ πΫλα υμ πΫλα παλΪζκΰκ. Ώνησ πκν ζνηίαέθεδ, ζκδπσθ, εέθαδ σηδ κ Quaestor Σλδίπθδαθσμ, σθηαμ ζηεθσμ ζνθελΰΪηβμ ηκν Εκνζηδθδαθκτ, Ϋπεζε εδ ανησμ γτηα ηβμ δκζκπζκεέαμ ηκν Πλκεσπδκν. Ο Εκνζηδθδαθσμ δβηδκτλΰβζε εαδ θΫκ αιέπηα: «Σκ 539 κ Εκνζηδθδαθσμ εδβηδκτλΰβζε ηέαθ θΫαθ αλξάθ, ηβθ ηκν quaesitor ά, πμ κ έδδκμ ηκθ κθκηΪαεδ, ηκν ελενθΪδκμ. Ώπκζηκζά ηκν Ϊλξκθηκμ ηκτηκν άηκ β αθΪελδζδμ ηπθ πκζνπζβγυθ επαλξδπηυθ ηπθ ελξκηΫθπθ εδμ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζδθ εαδ β απσζαζδμ εε ηατηβμ ηπθ ηβ εξσθηπθ ελΰαζέαθ, πελαδηΫλπ δε β ζνθησηενζδμ ηβμ δδαηκθάμ ηπθ ζκδπυθ εαδ β παλαπκηπά εδμ ελΰαζέαμ ηπθ αθΫλΰπθ εαηκέεπθ ηβμ πσζεπμ. Βεησμ ηκτηκν σηπμ κ quaesitor υθεδζε θα ελενθΪ ηάππμ κδ δδΪθκλκδ νπΪζζβζκδ εαηαπέεακθ ηκνμ πλκζελξκηΫθκνμ πλκμ ανηκτμ εαδ θα ηδηπλά ηκνμ πλΪηηκθηαμ ηκτηκ. ΣΫζκμ εδμ ηβθ αληκδδσηβηα ηκν quaesitor πελδεζαηίΪθκθηκ ηα αδδεάηαηα πζαζηκΰλαθέαμ (ΚαηΪ ηκθ M. Kaser, Zivilprozessrecht 431 ζβη 73 κ quaesitor άηκ δδΪδκξκμ ηκν praetorplebis)» (Καλαΰδαθθσπκνζκν Επ. Β., Ηζηνξία Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, εεδ. ΐΪθδαμ, αθαητππζβ Β‘, 1995, η. Ώ‘, ζ. 652). δ') εαθεέμ Ϊζζκμ δζηκλδκΰλΪθκμ ηβμ επκξάμ (ΜαζΪζαμ, Ώΰαγέαμ) δεθ αθαθΫλεδ ηΫηκδα πλΪΰηαηα πκν εαηαηαληνλΪ κ Πλκεσπδκμ. νθεπυμ, κτηε απσ ηβθ δδαζηατλπζβ ηπθ ζηκδξεέπθ πλκετπηεδ β αζάγεδα σζπθ ζΫεδ κ Πλκεσπδκμ. ηβ Ρπηαθέα, ζκδπσθ, δεθ νπάλιε «ΕελΪ ΒιΫηαζβ». Άθ σηπμ κδ αλξαδσπζβεηκδ γΫζκνθ θα ίλκνθ ηκθ δδεκζκΰδεσ πλσδλκηκ ηβμ ΕελΪμ ΒιΫηαζβμ εαδ ηβμ «Civitas Dei» – ηα κπκέα αθκλκτθ Ϊζζπζηε ηβθ δνηδεά παπδεά εεεζβζέα – αμ ηκθ οΪικνθ ζηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ. ε ανηκτμ, εαδ ζνΰεεελδηΫθα ζηκθ ΠζΪηπθα ίλέζεεηαδ β απαλξά ηβμ «ΕελΪμ ΒιΫηαζβμ».
27b ΏΡΥΏΕΟΒΛΛΔΝΕΚΔ ΕΒΡΏ ΒΞΒΣΏΔ Να β απσδεδιβ (ΠζΪηπθκμ, Νφκνη, 10, 907e – 910c): «Άθ σηπμ εΪπκδκμ αζείάμ γα δεέιεδ αθνπαεκά ζηκνμ θσηκνμ, γα εθαλησαεηαδ κ ειάμ θσηκμ ζξεηδεΪ ηε ηβθ αζΫίεδα: σπκδκμ αθηδζβθγεέ ζσΰδα ά πλΪιεδμ αζείεέμ, πλΫπεδ θα αθηδδλΪζεδ αηΫζπμ εαηαΰΰΫζζκθηαμ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ ηκθ Ϋθκξκ, κδ κπκέκδ γα ηκθ κδβΰά-
ζκνθ ζηκ αλησδδκ ΰδα ηΫηκδεμ νπκγΫζεδμ δδεαζηάλδκ. Ώθ κ Ϊλξκθηαμ πκν γα πζβλκθκλβγεέ ηκ ΰεΰκθσμ δεθ εεηεζΫζεδ ηκ εαγάεκθ ηκν, γα δδυεεηαδ κ έδδκμ ΰδα αζΫίεδα απσ κπκδκθδάπκηε πκζέηβ, πκν γΫζεδ θα νπελαζπδζηεέ ηκνμ θσηκνμ. Ώθ εΪπκδκμ εαηαδδεαζηεέ, ηκ δδεαζηάλδκ γα κλέζεδ δδαθκλεηδεά πκδθά ΰδα εΪγε αδέεβηα, επδίΪζζκθηαμ θνζΪεδζβ ΰδα σζεμ ηδμ πελδπηυζεδμ. Ώπσ ηδμ ηλεδμ θνζαεΫμ ηβμ πσζβμ (...) β δετηελβ [γα ίλέζεεηαδ] ζηκ ηΫλκμ σπκν ζνΰεεθηλυθεηαδ ηκ Ννεηελδθσ νηίκτζδκ, γα κθκηΪαεηαδ πθλκθδζηάλδκ. Δ ηλέηβ, (..) ζε ηΫλκμ σζκ ηκ δνθαησ πδκ ηκθαξδεσ εαδ Ϊΰλδκ, γα Ϋξεδ σθκηα πκν γα δεέξθεδ σηδ ζεκπσμ ηβμ εέθαδ β ηδηπλέα. ππμ πελδΰλΪοαηε άδβ, νπΪλξκνθ ηλεδμ πελδπηυζεδμ αζΫίεδαμ απσ ηδμ κπκέεμ β εαγεηδΪ δδεαδλεέηαδ ζε δτκ. ΚαηΪ ζνθΫπεδα Ϋξκνηε Ϋιδ εαηβΰκλέεμ αδδεβηΪηπθ εαηΪ ηπθ γευθ, ηπθ κπκέπθ β ηδηπλέα πλΫπεδ θα πκδεέζζεδ ζε εέδκμ εαδ ίαγησ. (...) Ώνησ ηκ εέδκμ αγΫπθ δδαδλεέηαδ ζε πκζζΫμ εαηβΰκλέεμ αζζΪ β θκηκγεζέα αιέαεδ θα αζξκζβγεέ ησθκ ηε ηδμ δτκ πκν αθαθΫλαηε. Δ ηδα πλΫπεδ θα ηδηπλεέηαδ ηε γΪθαηκ σξδ ησθκ ηδα ά δνκ θκλΫμ, αζζΪ πκζτ πελδζζσηελεμ, εθυ ζηβθ Ϊζζβ ξλεδΪακθηαδ ζνηίκνζΫμ εαδ θνζΪεδζβ. (...) Ο δδεαζηάμ πλΫπεδ θα εζεέζεδ ζηκ πθλκθδζηάλδκ ΰδα πΫθηε ξλσθδα ηκνζΪξδζηκθ, ζτηθπθα ηε ηκ θσηκ, σζκνμ Ϋπεζαθ γτηαηα ηβμ αθκβζέαμ ηκνμ ξπλέμ θα Ϋξκνθ εαεσ ξαλαεηάλα ά δδΪγεζβ. ηκ δδΪζηβηα ανησ δεθ πλΫπεδ θα Ϋλξεηαδ ζε επαθά ηααέ ηκνμ εαθΫθαμ πκζέηβμ εεησμ απ‘ ηα ηΫζβ ηκν Ννεηελδθκτ νηίκνζέκν, πκν εα ημοξ επζζηέπημκηαζ ηαζ εα ημοξ ζοιαμοθεφμοκ πχξ εα ιπμνέζμοκ κα ζχζμοκ ηδκ ροπή ημοξ. ηαθ ηεζεδυζεδ κ ξλσθκμ ηβμ πκδθάμ ηκνμ γα ίΰαέθκνθ απ‘ ηβ θνζαεά εαδ σπκδκδ δεέξθκνθ σηδ ζνθεηέζηβεαθ γα ακνθ ηααέ ηε ηκνμ Ϊζζκνμ πκζέηεμ. Ακ υιςξ ελαημθμοεμφκ κα είκαζ αιεηακυδημζ, δ πμζκή εα είκαζ εάκαημξ βζα υζμοξ ηαηαδζηαζημφκ λακά βζα ημ ίδζμ αδίηδια. (....) Ο θσηκμ , έδδκμ ΰδα σζκνμ, γα εέθαδ κ ειάμ: εαθεέμ δεθ επδηλΫπεηαδ θα Ϋξεδ δδδπηδεΪ δελΪ ζηκ ζπέηδ ηκν. (...) αθ απκδεδξγεέ σηδ εΪπκδκμ, Ϊθδλαμ ά ΰνθαέεα, εεηεζεέ ζαηλεέα ζε Ϊζζα δελΪ εεησμ απ‘ ηα δβησζδα, Ϋζηπ εδ αθ δεθ Ϋξεδ δδαπλΪιεδ εαθΫθα ηεΰΪζκ αθσζδκ Ϋλΰκ, ανησμ πκν γα ηκθ αθηδζβθγεέ πλΫπεδ θα ηκθ εαηαΰΰεέζεδ ζηκνμ θκηκθτζαεεμ, κδ κπκέκδ γα ηκθ δδαηΪικνθ θα ηεηαθΫλεδ ηα δδδπηδεΪ δελΪ ζηκνμ δβησζδκνμ θακτμ. (...) Ώθ σηπμ απκδεδξηεέ Ϋθκξκμ σξδ ΰδα εΪπκδα παδδδΪζηδεβ δδδκηλκπέα αζζΪ ΰδα ζκίαλά παλεεηλκπά εθβζέεκν αησηκν, πκν δδλτεδ δδδπηδεΪ δελΪ ά γνζδΪαεδ ηΫζα ζε δβησζδκνμ θακτμ ζε γεκτμ, πκν δεθ αθάεκνθ ζηκνμ αθαΰθπλδζηΫθκνμ απσ ηβθ πσζβ, εα ηζιςνείηαζ ιε εάκαημ βζα αζέαεζα (...)». Υαθδεδδζησμ...ζπηβλέα ηβμ ονξάμ...Ννξηελδθσ νηίκτζδκ...σζα ηα εαζΪ ηβμ εζζβθδεσηβηαμ! «Βζζβθδεσ εέθαδ ηκ αλξαδκεζζβθδεσ», σππμ ζΫθε κδ αλξαδκζΪηλεμ, ά «εζζβθδεσ εέθαδ ηκ αζβγδθσ», σππμ ζΫεδ κ κζπησμ; ΑδαζΫΰεηε εαδ παέλθεηε. ππμ ίζΫπκνηε, β εαηαΰπΰά ηβμ ΕελΪμ ΒιΫηαζβμ, ηβμ ηεγκδδεάμ, επδζηβηκθδεάμ ειΫηαζβμ, εέθαδ β Ώλξαέα ΒζζΪδα. «Μα δεθ εθαλησζηβεε κ Πζαηπθδζησμ ζηβθ αλξαδσηβηα», γα αθηδπκτθ. Σκνμ λπηΪηε: ανηκέ δεθ εέθαδ γανηαζηΫμ ηκν Πζαηπθδζηκτ; Ώθ εέθαδ, αμ αδηδκζκΰάζκνθ ηΫηκδα εεέηεθα. Κδ αεσηβ εδ αθ δεθ εθαλησζηβεε κ Πζαηπθδζησμ, εθαλησζηβεαθ πζησζκ Ϋηπλαεηα δδυιεδμ απσ αλξαδκεζζβθδεΫμ πσζεδμ εαηΪ ηπθ θδζκζσθπθ ζσΰπ ηβμ γλβζεενηδεάμ ηκνμ Ϊπκοβμ, ησζκ πλδθ σζκ εαδ ηεηΪ ηκθ ΠζΪηπθα. Κδ αθ δεθ εθαλησζηβεε κ Πζαηπθδζησμ (Λσΰπ αηνξέαμ ηκν ΠζΪηπθα, πκν θσηδαε σηδ ζηκ πλσζππκ ηκν ηνλΪθθκν Αδσθνζκν ηπθ νλαεκνζυθ ίλάεε ηκθ δδαθδεσ ίαζδζδΪ-θδζσζκθκ θα νζκπκδάζεδ ηβθ Πκζδηεέα ηκν. ξδ ησθκ πλκζπΪγβζε δτκ θκλΫμ θα ηβθ νζκπκδάζεδ, αζζΪ απΫηνξε παηαΰπδυμ εαδ δδυξηβεε απσ ηβ δεεζέα), κδ Ώγβθαέκδ, ηε θσηκ ηκν ηΪθηβ Αδκπεέγβ, άδβ απσ ηκθ 5κ π.Υ. αδυθα εέξαθ εΪθεδ θσηκ ηκν ελΪηκνμ ηβθ δέπιβ σζπθ αηθδζίβηκτζαθ ηβθ επέζβηβ ελαηδεά γλβζεεέα. Με ίΪζβ ανησθ ηκθ θσηκ εαδ σξδ ησθκ ανησθ, δδυξγβεαθ κδ θδζσζκθκδ. Ώνησ δεθ ζνθδζηΪ ηβθ απαλξά ηβμ γεζηκγεηβηΫθβμ απσ ηκ ΚλΪηκμ ΕελΪμ ΒιΫηαζβμ; Άζζπζηε, κ ΠζΪηπθαμ εέξε δκεδηΪζεδ θα εΪοεδ ηα ίδίζέα ηκν Αβησελδηκν, αζζΪ δεθ πλκξυλβζε πκζτ, σξδ δδσηδ Ϊζζαιε ηναζΪ εαδ παλΪηβζε ηβ θκκηλκπέα ηκν αλξαδκΫζζβθα Εελκειεηαζηά, αζζΪ επεδδά ηκθ Ϋπεδζαθ σηδ σζα εαδ θα εΪοεδ, άδβ ηα εαηεέξαθ άδβ πΪλα πκζζκέ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 40: «Πζάηπθα γεζζαδ ζνηθζέιαδ ηὰ Αβηκελίηκν ζνΰΰλάηηαηα, ὁπόζα ἐδνθήγβ ζνθαΰαΰεῖθ, Ἀηύεζαθ δὲ εαὶ Κζεδθίαθηκὺμ Πνγαΰκλδεκὺμ επζῦζαδ αηόθ, ὡμ μὐδὲκ ὄθεθμξ· πανὰ πμθθμῖξ βὰν εἶκαζ ἤδδ ηὰ αζαθία»). «Ο ζεκπσμ ηκν θααδζηδεκτ εσηηαηκμ ηβμ Γεληαθέαμ, σππμ πελδΰλαθσηαθ ζηκ επέζβηκ πλσΰλαηηΪ ηκν, άηαθ θα δβηδκνλΰάζεδ "θτζαεεμ, σππμ αελδίυμ ηκνμ εέξε κλαηαηδζηεέ κ ΠζΪηπθ"» (W.K.C. Guthrie, Οη ζνθηζηέο, ΜΕΒΣ, ζ. 24). Άζζκδ γα δζξνλδζηκτθ σηδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ «δεθ απάΰΰεδζαθ εαηβΰκλέα εαηΪ ηβμ αλθβζδγεΎαμ, αζζΪ ΰδα δδαηΪλαιβ γεέαμ ζαηλεέαμ ά γλβζεενηδεά παλεθσξζβζβ» (Fritz Mauthner, Ο αζετζκφο ζηελ αξραηφηεηα, Βεδσζεδμ ηκν Βδεκζηκτ Πλυηκν, ζ. 84). ΜεΰΪζκ ζΪγκμ. Ο Ώθαιαΰσλαμ δεθ εαηβΰκλάγβεε κτηε εικλέζηβεε, επεδδά παλεθσξζβζε εαθΫθαθ γλβζεενηά ά επεδδά δδεηΪλαιε ηβθ γεέα ζαηλεέα, αζζΪ επεδδά αλθάγβεε ηβθ γερεσηβηα ηκν «γεκτ Ήζδκν». Ο Πλπηαΰσλαμ δεθ εαηβΰκλάγβεε κτηε εικλέζηβεε, επεδδά ηε ηδμ πλΪιεδμ ά ηα ΰλαπηΪ ηκν ξζετααε ηβ ζαηλεέα, αζζΪ επεδδά αηθΫίαζζε ΰδα ηβθ τπαλιβ ηπθ «γευθ». Οδ Βπδ-
εκτλεδκδ δεθ ίαζαθέζηβεαθ, επεδδά παλεθκξζκτζαθ ηδμ ηεζεηΫμ, αζζΪ επεδδά δεθ πέζηεναθ εαδ επεδδά εέξαθ ηκ «γλΪζζκμ» θα αηθδζίβηάζκνθ ηβ γεέα θτζβ εαδ ηδμ δδδσηβηεμ ηπθ «γευθ». Ο ΏλδζηκηΫζβμ, επεδδά αηθΫίαζζε ΰδα ηβθ απκηεζεζηαηδεσηβηα ηβμ πλκζενξάμ ζηκνμ «γεκτμ». ΜεΰΪζκ οΫηηα, ζκδπσθ, απκηεζεέ κ δζξνλδζησμ σηδ κδ αλξαέκδ δεθ δέπεαθ ηβθ απδζηέα, αζζΪ απζυμ ηβθ δδαηΪλαιβ ηβμ ζαηλεέαμ. Βεησμ εδ αθ δζξνλδζηεέ εαθεέμ σηδ β αηθδίκζέα ηπθ θδζκζσθπθ ζνθδζηκτζε δδαηΪλαιβ γεέαμ ζαηλεέαμ ά γλβζεενηδεά παλεθσξζβζβ! ΠλΫπεδ θα ηκθέζκνηε σηδ δδσζκν δεθ δζξνλδασηαζηε ππμ κζσεζβλβ β Ώλξαδσηβηα άηαθ Ϋηζδ, δβζαδά γεκελαηδεά εαδ ηε ΕελΪ ΒιΫηαζβ˙ ανησ πκν δζξνλδασηαζηε εέθαδ σηδ, αθηέγεηα απ‘ σ,ηδ δζξνλέακθηαδ κδ αλξαδσπζβεηκδ εγθδεδζηΫμ ηδζσξλδζηκδ, ηΫηκδα θαδθσηεθα κνδσζπμ άηαθ Ϊΰθπζηα ά ηεηκθπηΫθα ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα.
28. "Ο Υλδζηδαθδζησμ ηε ηκ αθηδθνζδεσ ηκν πθετηα ζηλΪθβεε εαηΪ ηκν Αδσθνζκν εαδ σ,ηδ ανησμ εεπλκζππεέ, δβζαδά ηκ γΫαηλκ, ηβθ ηΫξθβ, ηβ ηκνζδεά, ηβθ απσζανζβ εαδ ξαλΪ ηβμ απάμ εαδ ηκν εσζηκν. Ώεσηβ εαδ ηκ ΰΫζδκ γευλβζαθ «αηαληέα»!" ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ ηκηθά ηπθ θεκπαΰαθδζηυθ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ σηδ ανησμ εαηΫζηλεοε ηκ Αδκθνζδαεσ πθετηα εαδ σ,ηδ ανησ εεπλκζππεέ (ηάθ ηΫξθβ, ηκ γΫαηλκ, ηκ ΰΫζδκ, ηκθ Ϋλπηα, ηβθ απεζενγΫλπζβ ηκν εθζηέεηκν, εαδ ΰεθδεΪ ηβθ απσζανζβ Ϊθεν κλέπθ ηβμ ξαλΪμ ηβμ παλκτζαμ απάμ) εέθαδ αεσηα ηδα απσδεδιβ ηβμ ΪΰθκδΪμ ηκνμ. Πλυηκμ κ ΠζΪηπθ εαδ κ Πζαηπθδζησμ επδηΫγβεε ζηκ «Αδκθνζδαεσ πθετηα» εαδ ηδμ εεδβζυζεδμ ηκν, πλκβΰκτηεθκμ εαηΪ ηΫζζελδμ κζσεζβλκνμ αδυθεμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Ο ΠζΪηπθαμ κτηε ζέΰκ κτηε πκζτ πλκηεέθεδ ηβθ απαΰσλενζβ σζπθ ηπθ ηκνζδευθ εζδηΪεπθ («αληκθδυθ») εεησμ ηβμ Απλδεάμ-Φλνΰδεάμ, εαδ ηβθ εαηΪλΰβζβ σζπθ ηπθ ηκνζδευθ κλΰΪθπθ, εεησμ ηβμ ζτλαμ εαδ ηκν ανζκτ, εαγυμ εαδ ηβθ εαηΪλΰβζβ ηπθ «αθάγδεπθ» λνγηυθ. Εδκτ ηέ ζΫεδ κ ΠζΪηπθ ΰδα ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ηκνζδεά: «Βέπαηε ππμ ζηδμ δδβΰάζεδμ δεθ ηΪμ ξλεδΪακθηαδ εαγσζκν κτηε γλάθκδ κτηε ηκδλκζσΰδα. ξδ ίΫίαδα. Πκδεμ ζκδπσθ εέθαδ κδ γλβθβηδεΫμ ηεζπδέεμ; ΠΫμ ηκν, αθκτ εζτ εέζαδ ηκνζδεσμ. Δ ηεδικζνδδζηέ εαδ β ζνθηκζνδδζηέ εαδ εΪηδ Ϊζζεμ ηΫηκδεμ. ΏνηΫμ ζκδπσθ πλΫπεδ θα ίΰαέθκνθ απσ ηβ ηΫζβ˙ ΰδαηέ εέθαδ Ϊξλβζηεμ, σξδ ησθκ ΰδα ηκνμ Ϊθδλεμ, αζζΪ εαδ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ, ΰδα εεεέθεμ ηκνζΪξδζηκ πκν εθθκκτθ θα θνζΪΰκνθ ηβθ αιδκπλΫπεδΪ ηκνμ. Έηζδ εέθαδ ίΫίαδα. ηπμ εαδ ηβ ηΫγβ εαδ ηβ ηαζγαεσηβηα εαδ ηβθ κεθβλέα ηα γεπλυ πλΪΰηαηα πκν δΫθ ηαδλδΪακνθ εαγσζκν ζηκνμ θλκνλκτμ ηαμ. Καδ πυμ σξδ; Πκδεμ ζκδπσθ αληκθέεμ εέθαδ ηαζγαεΫμ, κδ κπκέεμ εαδ ζνθβγέακθηαδ ζηα ζνηπσζδα; Δ δπθδεά εαδ β ζνδδεά, πκν ηδμ ζΫθε εαδ ξαζαλΫμ. (...) Αε γα ξλεδαζηκτηε ζκδπσθ ζηα Ϊζηαηα εαδ ζηδμ ηεζπδέεμ ηαμ σλΰαθα πκζτξκλδα εαδ ηε πκζζΫμ αληκθέεμ.
ξδ, εαγυμ θαέθεηαδ. Δ ζτλα ζκδπσθ εαδ β εδγΪλα ηΫθκνθ, ηα ησθα ξλάζδηα ΰδα ηβθ πσζβ ηαμ, εαδ ηκ πκζτ εαθΫθα ζκνλατζδ ΰδα ηκνμ ίκζεκτμ ζηβθ εικξά» (Πνιηηεία 398e εαδ 399). Βέθαδ ΰθπζησμ κ παΰαθδζηδεσμ δζξνλδζησμ σηδ κδ αλξαέκδ άηαθ κδ ετγνηκδ εζπ εαδ ηεηΪ άλγε κ Υλδζηδαθδζησμ εαδ απαΰσλενζε ηκ ΰΫζδκ. Καδ θΫλθκνθ πμ παλΪδεδΰηα ηδμ «ανζηβλΫμ» εδεσθεμ εαδ ηα αλξαέα αΰΪζηαηα. Ο ΠζΪηπθαμ (Πνιηηεία Γ', 388e) ΰλΪθεδ: «(κδ θΫκδ) κτηε εαδ θα αΰαπκτθ ηα ΰΫζδα δεθ πλΫπεδ. Γδαηέ σηαθ εαθεέμ παλαδέθεηαδ ζε δνθαησ ΰΫζδκ, ανησ απαδηεέ εαδ ηδα δνθαηά ηεηαίκζά ζηβθ ονξά. Υπλέμ αηθδίκζέα. Οτηε ζκδπσθ αθ παλδζηαέθβ εαθεέμ αθγλυπκνμ ζπκνδαέκνμ θα ηκνμ πδΪθκνθ αελΪηβηα ΰΫζδα, πλΫπεδ θα ηκ παλαδεξσηαζηε, ηα πκζτ πελδζζσηελκ ηκνμ γεκτμ». Ώθκτ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ΰεζκτζαθ εαδ απκζΪηίαθαθ ηβ απά, ηπκλκτηε θα αηθδζίβηάζκνηε ηβθ εζζβθδεσηβηα σζπθ απσ ανηκτμ δεθ ΰεζκτζαθ; Σδ Ϋθηαδΰε εδ ανηκέ δεθ ΰεζκτζαθ; «ΛΫθε σηδ δεθ εέδαθ πκηΫ ηκθ Ώθαιαΰσλα ηκθ ΚζαακηΫθδκ θα ΰεζΪ ά θα ξαηκΰεζΪ. ΛΫθε εαδ σηδ κ Ώλδζησιεθκμ άηαθ εξγλδεσμ πλκμ ηκ ΰΫζδκ. Καδ ΰδα ηκθ ΔλΪεζεδηκ, σηδ ζε σζβ ηκν ηβ απά Ϋεζαδΰε» (Ώδζδαθκτ, Πνηθίιε Ηζηνξία, 8, 13: «Ἀθαιαΰόλαθ ηὸθ Κζαακηθέθδόθ θαζδ ηήηε ΰεζθηά πκηε ὀθγθαδ ηήηε ηεδδδθηα ηὴθ ἀλξήθ. ζέΰκνζδ δὲ εαὶ Ἀλδζηόιεθκθ ηῶ ΰέζπηδ ἀθὰ ελάηκμ πκζέηδκθ ΰεθέζγαδ˙ Ἡλάεζεδηόθ ηε, ὅηδ πάθηα ηὰ ἐθ ηῶ ίίῳ ἔεζαεθ»). ζκ ΰδα ηκθ Βηπεδκεζά, ανησμ «άηαθ πΪθηα ζενγλππσμ εαδ ελαηκτζε ανηά ηβθ ζκίαλσηβηα ζηβ ζνηπελδθκλΪ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληβμ, VIII, 73). Ο ΘΫκΰθδμ δζξνλέαεηαδ (Ώ‘ Βζεΰεέα, ζη. 425-428): «Πάθηπθ ηὲθ ηὴ θῦθαδ ἐπδξγκθίκδζδθ ἄλδζηκθ,/ ηβδ‘ ἐζδδεῖθ αΰὰμ ὀιέκμ έζδκν,/ θύθηα δ‘ ὅππμ ὤεδζηα πύζαμ Ἀΐδακ πελζαδ/ εαὶ εεῖζγαδ πκζζὴθ ΰθ ἐπαηβμάηεθκθ», δβζαδά «Σκ εαζτηελκ απ‘ σζα εέθαδ ΰδα ηκνμ γθβηκτμ θα ηβ ΰεθθβγκτθ / ηάηε θ‘ αθηδελέζκνθ ηδμ δδαπελαζηδεΫμ αξηέθεμ ηκν άζδκν˙ / ηα ζαθ εαθεέμ ΰεθθβγεέ, ηκ εαζτηελκ εέθαδ θα πελΪζεδ σζκ ΰέθεηαδ πδκ ΰλάΰκλα ηδμ πτζεμ ηκν Άδβ / εαδ θα εεέηεηαδ Ϋξκθηαμ ζηκδίΪιεδ απσ πΪθπ ηκν ξυηα πκζτ». Ο ΘΫκΰθδμ Ϋαβζε ηκθ 6κ π.Υ. αδ. πκζτ πλδθ ηβθ νπκηδγΫηεθβ (αζζΪ αθτπαλεηβ) ηεηαεζαζζδεά «εζζβθδεά παλαεηά». Ο ηβλκμ ίΪαεδ ηκθ Αέα θα ζΫεδ (ΕζδΪδαμ Ρ, 445-446) «Θζδίελσηελκ ηκν αθγλυπκν δεθ νπΪλξεδ, / εαθΫθα απσ σζα ζηβ ΰβ εδθκτθηαδ εαδ αθαπθΫκνθ». Ο Πέθδαλκμ ξαλαεηβλέαεδ ηβθ αθγλυπδθβ τπαλιβ πμ ζεδᾶμ ὄθαλ, σθεδλκ ζεδΪμ δβζαδά (Ππζηφληθνη, 8, 36). Ο κθκεζάμ ειδζυθεδ ηβθ αθγλυπδθβ τπαλιβ ηε ηκ ηβδΫθ (Οηδίπνπο Σχξαλλνο, ζη. 1186-1195): «Ώζέηκθκ, ΰεθδΫμ ηπθ αθγλυππθ, / ηβ απά ζαμ ζκΰδΪαπ παλσηδα / ηε ηκ ηέπκηα. / Πκδκμ γθβησμ, ηΪξα πκδκμ / πελδζζσηελβ θδυγεδ ενηνξέα / παλ‘ σζβ θκηέακνθ ππμ Ϋξεδ, / πκν εδ ανηά ζίάθεδ αηΫζπμ; / Σβ δδεά ζκν παλΪδεδΰηα παέλθπ, / δτζηνξε Οδδέπκν, ηβ ηκέλα, / εαδ δε ηαεαλέαπ εαθΫθα». ΏζζΪ πκζτ πδκ πέζπ, ζηα Έξγα θαη Ζκέξαη ηκν Δζέκδκν παλαηβλκτηε ηκ ηατλκ ζεκηΪδδ ηβμ απαδζδκδκιέαμ ΰδα ηκ ηΫζζκθ ηκν αθγλυπκν θα ενλδαλξεέ ζηβ ζεΫοβ ηκν Δζέκδκν (ζη.174-178 εαδ 200-201): Μβεέη‘ ἔπεδη‘ ὤθεζζκθ ἐΰὼ πέηπηκδζδ ηεηεῖθαδ ἀθδλάζδθ, ἀζζ‘ ἠ πλόζγε γαθεῖθ ἠ ἔπεδηα ΰεθέζγαδ. Νῦθ ΰὰλ δὴ ΰέθκμ ἐζηὶ ζδδήλεκθ˙ κδέ πκη‘ ἤηαλ παύζκθηαδ εαηάηκν εαὶ ὀδαύκμ, κδέ ηδθδ θύεηπλ
θγεδλόηεθκδ, ξαζεπὰμ δὲ γεκὶ δώζκνζδ ηελίηθαμ. ....................................................................................... ηὰ δὲ ζείοεηαδ ἄζΰεα ζνΰλὰ γθβηκῖμ ἀθγλώπδζκδ˙ εαεκῦ δ‘ κε ἔζζεηαδ ἀζεή. Αβζαδά: «Χ! ΝΪγε ηβ ΰεθθδυηκνθα ηυλα ζηκ πΫηπηκ ΰΫθκμ εΰυ, ηα ά πλδθ θα πΫγαδθα ά τζηελα θα ελξσηκνθ. Συλα ηκ ζδδελΫθδκ πδα ηκ ΰΫθκμ εέθαδ. Οτηε πδα ηΫλα κ εΪηαηκμ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ γα ζηαγά εδ κ αΰυθαμ, ηάηε θτξηα γα πΪοκνθε θα ηκνμ ζαλαεκηλυθε κδ Ϋΰθκδεμ – κδ θκίελΫμ πκν δέθκνθε κδ αγΪθαηκδ Ϋΰθκδεμ. (...) Σα γζδίελΪ ηα ίΪζαθα ησθκ γα ηεέθκνθ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ. Καδ ΰδα ηδμ ζνηθκλΫμ ανηΫμ εαηηδΪ ΰδαηλεδΪ δεθ εέθαδ». Σκ ηεζενηαέκ ΰΫθκμ, ανησ ζηκ κπκέκ αθάεεδ κ Δζέκδκμ εαδ σζκδ ηαμ, Ϋξεδ εαεσ ηΫζκμ. Βέηε γα ηκ αθαθέζεδ κ Αέαμ (ζη. 180) εέηε δεθ πλσεεδηαδ θα νπΪλιεδ πκηΫ γελαπεέα ΰδα ηβ δνζηνξέα ηκν. ΠλΪΰηαηδ, ανησ εδ αθ δεθ εέθαδ β ξαλΪ ηβμ απάμ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ, ηβθ κπκέα απαΰσλενζε κ Υλδζηδαθδζησμ! ΏθαλπηΪηαδ εαθεέμ ηδ απκηΫθεδ απσ ηκθ «δδκθνζδαζησ» Ϋπεδηα απσ ηβθ αθαησλθπζβπκν κ Πζαηπθδζησμ πλκηεέθεδ˙ αθαλπηΪηαδ επέζβμ εαθεέμ, πσζκ νπκελδηάμ πλΫπεδ θα εέθαδ εαθεέμ, ΰδα θα εαηβΰκλεέ ηκθ Υλδζηδαθδζησ ΰδα εΪηδ πκν κ Πζαηπθδζησμ δδαεβλτζζεδ 4 αδυθεμ πλδθ, ηβθ επδδέπιβ εαηαζηλκθάμ ηκν Αδκθνζδαζηκτ. ΏζζΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηκζηΪθε θα ηα ίΪζκνθ ηε ηκθ ΠζΪηπθα εαηβΰκλυθηαμ ηκθ πμ «αθγΫζζβθα», πμ «θκθδΪ ηβμ ΰεθεζδκνλΰκτ αδηέαμ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ ηΫξθβμ», πμ «εαηαζηλκθΫα ηκν Αδκθνζδαεκτ πθετηαηκμ» εαδ Ϊζζεμ παλσηκδεμ αζηεδσηβηεμ. Θα άηαθ ΰεζκδσηβηα θα αλθβγκτθ ηβθ εζζβθδεσηβηα ζηκθ εαηεικξάθ Έζζβθα, ησθκ εαδ ησθκ επεδδά ανησμ δεθ ζνηθπθκτζε ηε ηα ίέηζδα ηκνμ. Μσθκ ηε ηκθ Υλδζηδαθδζησ ιΫλκνθ θα ηα ζΫθε ανηΪ, ησθκ ηκθ Υλδζηδαθδζησ ιΫλκνθ θα εαηβΰκλκτθ. Ο ΠζΪηπθ απαΰκλετεδ ζε εζετγελκνμ πκζέηεμ θα αζξκζκτθηαδ ηε ηβθ επηπδέα: «ΣΫηκδεμ ηδηάζεδμ δεθ πλΫπεδ θα ζαηίΪθκθηαδ ζκίαλΪ αζζΪ θα ΰέθκθηαδ ησθκ απσ δκτζκνμ ά ηδζγπηκτμ ιΫθκνμ. Οδ εζετγελκδ πκζέηεμ, δεθ πλΫπεδ θ‘ αζξκζκτθηαδ εαγσζκν η‘ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα. Μ‘ ανησθ ηκ θσηκ εαδ ηβ ζκΰδεά γα λνγηδζηκτθ κδ αζηεέεμ εαηαζηΪζεδμ πκν ηδμ κθκηΪζαηε επηπδέα» (Νφκνη 816e). Ο Βν. Παπαθκτηζκμ αθαθΫλεδ ΰδα ηβθ δδεκζκΰέα ηκν ΠζΪηπθα ηα ειάμ: «Μσθκ ηε ηκ γΪθαηκ ηκν ζυηαηκμ – δδδΪζεεδ εαδ κ «Φαέδπθ» – β ονξά εαηκλγυθεδ θα αάζεδ ηβ δδεά ηβμ απά˙ (..) Γδαηέ, ηδ εέθαδ ενλέπμ κ γΪθαηκμ; ΟζκθΪθελα ηκ ζτζδηκ ηβμ ονξάμ απσ ηκ ζυηα, β απεζενγΫλπζά ηβμ απσ ηα δεζηΪ ηκν, β πελδζνζζκΰά ζηκθ εανησ ηβμ (64c, 67d). Μδα ηΫηκδα απκδΫζηενζβ ηβμ ονξάμ απσ ηκ ζυηα επδδδυεεδ αελδίυμ κ θδζσζκθκμ απαλθκτηεθκμ ηδμ αδζγβζδαεΫμ βδκθΫμ, θεελυθκθηαμ ηδμ επδγνηέεμ, απκθετΰκθηαμ ηβθ απΪηβ ηπθ κλΰΪθπθ ηκν ζυηαηκμ, ηπθ αδζγάζεπθ. Γδ‘ ανησθ ζκδπσθ κ γΪθαηκμ σξδ ησθκ εαεσ δεθ εέθαδ, σππμ θκηέαεδ κ ηπλσμ σξζκμ (68d), αζζΪ έζα-έζα, κ επδγνηβησμ ζησξκμ. (..) Γδαηέ ζ‘ ανησ ηκθ εσζηκ κ θδζσζκθκμ εέθαδ ζα ιΫθκμ πκν δε ιΫλεδ πυμ θα ίκζενηεέ˙ ηκ ζυηα ηκν δδαηΫθεδ ίΫίαδα ζηβ ΰά, ηκ πθετηα ηκν σηπμ πεηΪεδ ζηκθ κνλαθσ, επεδδά δεθ ηπκλεέ θα ίλεδ εαθΫθα θσβηα ζηα ΰάδθα πλΪΰηαηα εαδ ηδμ απαζξκζάζεδμ ηβμ ηΪααμ ηδμ γεπλεέ αθΪιδΫμ ηκν. (Θεαέη. 173e.) (..) Καδ νπκζηβλέαεδ σηδ ηέπκηα δεθ νπΪλξεδ εαζτηελκ, εαδ ΰδ‘ ανησ αεσηβ ηκ ζυηα, απσ ηβ θΫελπζά ηκν: «ζώηαηδ δδαζύζεπμ κε ἔζηδθ ἠ ελεῖηηκθ» (Νφκνη 828d)» (Β.Π. Παπαθκτηζκν, Σν ζξεζθεπηηθφ βίσκα ζηνλ Πιάησλα, εεδ. Απδυθβ, ζ. 82, 84). ΒπδπζΫκθ, σππμ Ϋξκνηε δεδ, κ Εκνζδαθσμ απαδξγαθσηαθ ηκ ΘΫαηλκ εαδ ηκθ Εππσδλκηκ. ΚνλδκζεεηδεΪ ηκ ζδξαδθσηαθ, σππμ ΰλΪθεδ ζηκθ Αληηνρηθφ (δεμ εεθΪζαδκ πελέ Εκνζδαθκτ). Ώνησθ, ΰδαηέ δεθ ηκθ εαηβΰκλκτθ, σηδ επδηΫγβεε ζηκθ Αδσθνζκ επδηδγΫηεθκμ ζηκ ΘΫαηλκ;
29. "Σκ εζζβθδεσ πθετηα εέθαδ εθδαέκ εαδ αδδαέλεηκ, παλΪ σζεμ ηδμ επδθαθεδαεΫμ ηκν δδαθκλκπκδάζεδμ. Οδ θδζσζκθκδ πκν ηκ ειΫθλαααθ άηαθ ηβμ έδδαμ εκζηκαθηέζβοβμ σζκδ. Δ εζζβθδεά γλβζεεέα εέθαδ ηδα εαδ αδδαέλεηβ ζε σζεμ ηδμ θΪζεδμ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ δζηκλέαμ".
ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ εγθδεδζηΫμ «αλξαδκζΪηλεμ» εαδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ηα ζΫθε ανηΪ δδαζηλείζυθκθηαμ ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα εδ Ϋξκθηαμ ζεκπσ θα ζνεκθαθηάζκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. εΫθηκθηαδ, ππμ εΪθ πεέζκνθ σηδ νπάλιε Ϋθα εαδ αδδαέλεηκ εζζβθδεσ πθετηα εαδ ζεΫοβ, γα εέθαδ πκζτ πδκ ετεκζκ θα ηκ ζηλΫοκνθ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Δ αζάγεδα εέθαδ δδαθκλεηδεά. -Ο ΠζΪηπθ Ϋζεΰε «παμ ηβ Έζζβθ ίΪλίαλκμ», κ ΏλδζηκηΫζβμ σηδ κδ Έζζβθεμ εέθαδ αθυηελκδ απσ ηκνμ ΏζδΪηεμ, κ ΏθηδζγΫθβμ εδ κ ΑδκΰΫθβμ άηαθ εκζηκπκζέηεμ εαδ Ϋζεΰαθ ππμ δεθ Ϋξκνθ παηλέδα. Συλα πκτ ηβθ ίζΫπκνθ ηβθ ηανησηβηα απσοεπθ, εέθαδ Ϊζζκ αάηβηα. -Οδ ηπδεκέ παλαδΫξκθηαδ ηβθ τπαλιβ Θεέαμ Πλσθκδαμ. Οδ Βπδεκτλεδκδ ηβθ απκλλέπηκνθ απσζνηα. -Οδ εεπηδεκέ «επΫξκνθ» απσ ηβθ εεθκλΪ ΰθυηβμ εαδ αηθδίΪζζκνθ ΰδα ηβθ δνθαησηβηα ΰθυζβμ. Ώθηέγεηα κδ δκΰηαηδεκέ θδζσζκθκδ (ΠζΪηπθ, ΏλδζηκηΫζβμ, Βπέεκνλκμ ε.Ϊ. πκζζκέ) πδζηετκνθ ζηβ δνθαησηβηα ΰθυζβμ. -Ο Βπέεκνλκμ δζξνλέαεηαδ ππμ κδ γεκέ εαηκδεκτθ ζηα "Μεηαεσζηδα", δβζαδά εεησμ ηπθ πκζζυθ εσζηπθ, εθυ ζτηθπθα ηε Ϊζζκνμ κδ γεκέ εαηκδεκτθ ζηβ θτζβ, εθησμ ηκν εσζηκν. Γδαηέ ανηά β δδαθκλΪ; -Οδ Κνθδεκέ απκλλέπηκνθ γεκτμ εαδ παηλέδεμ. Ώθηέγεηα κδ ζνθηβλβηδεκέ θδζσζκθκδ ηκθέακνθ ηδμ δδΫεμ ανηΫμ. -Οδ κθδζηΫμ εαδ κδ ΟλγκζκΰδζηΫμ δεθ παλαδΫξκθηαδ «ηνζηάλδα» εαδ παΰαθδζηδεΪ ηΪΰδα. Ώθηέγεηα, κδ Βηπεδκεζάμ, Πλσεζκμ, Πνγαΰσλαμ δέδαζεαθ εαδ εθΪληκααθ ηκθ ηνζηδεδζησ εαδ ηβ «γεκνλΰέα»-ηαΰεέα, θεελκηαθηεέα εαδ ηβ γανηαηκπκδέα. -Ο Πλπηαΰσλαμ Ϋζεΰε ππμ δεθ ιΫλεδ αθ νπΪλξκνθ γεκέ. Οδ Βγθδεκέ ηκν 5 κν αδ. πέζηεναθ, εαδ ηκθ εισλδζαθ, αελδίυμ επεδδά πλκζΫίαζε Ϋηζδ ηβθ γλβζεεέα ηκνμ. -Ο Πλπηαΰσλαμ Ϋζεΰε σηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ ηΫηλκ ηπθ πλαΰηΪηπθ, εθυ κ ΠζΪηπθαμ σηδ κ γεσμ εέθαδ ηκ ηΫηλκ ηπθ πλαΰηΪηπθ. «ΚαηΪ ηβθ Ϊπκοά ηαμ κ γεσμ εδθαδ ηκ ίαζδεσ ηΫηλκ ηπθ πλαΰηΪηπθ, πκζτ πελδζζσηελκ απσ ηκθ Ϊθγλππκ, σππμ νπκζηβλέακνθ ηελδεκέ» (Νφκνη, 716c). -Ο ΠζΪηπθαμ πέζηενε ηκ Ϊελπμ αθηέγεηκ απσ ανησ πκν πέζηεναθ κδ ζκθδζηΫμ εαδ πλκζπελαηδεκέ, εαδ ηΪζδζηα ηκνμ ξλευθεδ σζα ηα εαεΪ ηβμ θεκζαέαμ. Ώνηκέ, σηδ ηκ δέεαδκ εέθαδ ηδα ζτηίαζβ, εεεέθκμ σηδ ηκ δέεαδκ εέθαδ Ϋθα: «Εζξνλέακθηαδ ηΪζδζηα σηδ ηα εαζΪ ηβμ θτζβμ εαδ ηα εαζΪ ηκν θσηκν εέθαδ δτκ δδαθκλεηδεΪ πλΪΰηαηα, εθυ ηκ δέεαδκ δεθ πλκΫλξεηαδ απσ ηβ θτζβ, αζζΪ, αθηέγεηα, απκηεζεέ αθηδεεέηεθκ αηεζεέπηπθ ζναβηάζεπθ εαδ ηεηαίκζυθ, αθκτ εαδ απσζνηα ηεξθβηά εαδ δε ίαζέαεηαδ ζηβ θτζβ. ζα ανηΪ, θέζκδ ηκν, εέθαδ ζσΰδα ζκθυθ αθγλυππθ πκν ηε ηα ΰλαπηΪ εαδ ηα πκδάηαηΪ ηκνμ απενγτθκθηαδ ζηκνμ θΫκνμ εαδ νπκζηβλέακνθ σηδ ηκ δέεαδκ ίλέζεεηαδ εεεέ πκν επδελαηεέ β ίέα. Ώνησμ εέθαδ κ ζσΰκμ πκν κδ θΫκδ ΰέθκθηαδ αζείεέμ» (Νφκνη, 889e-890a) -Ο ΠζΪηπθαμ γεπλεέ σηδ κδ ηλαΰδεκέ πκδβηΫμ (Ώδζξτζκμ, Βνλδπέδβμ, κθκεζάμ) «εινηθκτθ ηκνμ ηνλΪθθκνμ» εαδ «πλκζεζετκνθ ηα πζάγβ νπΫλ ηπθ ηνλαθθέδπθ» (Πνιηηεία 568b-c) εαδ ΰδ‘ ανησ απαΰκλετεδ ζηκνμ ηλαΰπδκτμ θα Ϋλξκθηαδ ζηβθ δδαθδεά πκζδηεέα ηκν, αθ δεθ δΫξκθηαδ θα ζκΰκελέθκθηαδ ηα πκδάηαηΪ ηκνμ απσ ηδμ ελαηδεΫμ αλξΫμ (Νφκνη, 817ab-d). -Ο ΏλδζηκηΫζβμ εεγΫηεδ ηδμ πκζνπζβγεέμ δδαθκλΫμ ηπθ θδζκζσθπθ πελέ ονξάμ. «Αδαθπθκτθ σηπμ [κδ θδζσζκθκδ] πελέ ηπθ αλξυθ [ηβμ ονξάμ]˙ πκδεμ εαδ πσζεμ εέθαδ ανηΫμ. ΜΪζδζηα ανηκέ πκν γεπλκτθ ηδμ αλξΫμ ανηΫμ ζπηαηδεΫμ, δδαθπθκτθ ηε σζκνμ ηδμ γεπλκτθ αζυηαηεμ. Πλκμ ανηκτμ δδαθπθκτθ εεεέθκδ, κδ κπκέκδ ζνθδταζαθ ανηΪ εαδ εέπαθ σηδ κδ αλξΫμ εέθαδ ει αηθκηΫλπθ, ζπηαηδεΫμ εαδ αζυηαηεμ. ΑδαθκλΪ σηπμ ηκνμ ξπλέαεδ εαδ πμ πλκμ ηκ πζάγκμ [ηπθ αλξυθ]. Γδαηέ Ϊζζκδ γΫηκνθ ηέα αλξά εαδ Ϊζζκδ πελδζζσηελεμ εαδ αθαζσΰπμ πλκμ ανηΪ ειβΰκτθ ηβθ ονξά» (ΏλδζηκηΫζβ, Πεξί Φπρήο, 404b 31 - 405a 3). -Ο ΏλδζηκηΫζβμ δδαθπθεέ ηε ηκνμ ηπδεκτμ, κδ κπκέκδ δΫξκθηαδ ηβθ ανηκεηκθέα: «ηκ θα πλκηδηΪ εαθεέμ ηκ γΪθαηκ ΰδα θα απκθτΰεδ ηβ θηυξεδα ά εΪηδ Ϊζζκ ζνπβλσ δεθ εέθαδ έδδκθ ηκν αθδλεέκν αζζΪ ηΪζζκθ ηκν δεδζκτ» (Ζζηθά Νηθνκάρεηα, Γ‘ 8, 1116a 12-14).
-Ο ΏλδζηκηΫζβμ δδαθπθεέ ηε ηκθ ΠζΪηπθα, σηδ β εαεέα εέθαδ εΪηδ αεκτζδκ ά απκηΫζεζηα εζζεδπκτμ ΰθυζβμ: «ηκ ζεΰσηεθκ σηδ εαθεέμ δεθ εέθαδ ηε ηβ γΫζβζά ηκν εαεσμ εέθαδ οενδΫμ» (Ζζηθά Νηθνκάρεηα, Γ‘ 5, 1113b, 16-17). -Ο ΏλδζηκηΫζβμ δδαθπθεέ ηε ηκθ ΠζΪηπθα ζξεηδεΪ ηε ηβ δνθαησηβηα ηπθ πκζζυθ θα ελέθκνθ ζπζηΪ. Ο ΏλδζηκηΫζβμ απκδΫξεηαδ ηβθ αθηέζβοβ ηβμ δβηκελαηδεάμ Ώγάθαμ: «κδ πκζζκέ ελέθκνθ εαζτηελα ηα ηκνζδεΪ Ϋλΰα εαδ ηα Ϋλΰα ηπθ πκδβηυθ, ΰδαηέ κ Ϋθαμ ελέθεδ Ϋθα ηΫλκμ, κ Ϊζζκμ Ϊζζκ εαδ σζκδ ηααέ ελέθκνθ κζσεζβλκ ηκ Ϋλΰκ» (Πνιηηηθά, ΐ‘, 1281b, 7-9). Ώθηέγεηα κ ΠζΪηπθ εέθαδ εζδηδζηάμ ζηκ αάηβηα ανησ, απκλλέπηκθηαμ ηα ελδηάλδα ηβμ παηλέδαμ ηκν: «κδ γεαηΫμ, πκν άηαθ ηΫξλδ ησηε ζδππβζκέ, Ϋΰδθαθ θπθαεζΪδεμ, θκηέακθηαμ σηδ Ϋηαγαθ ηδ εέθαδ εαζσ ζηδμ ζνθγΫζεδμ εαδ ηδ σξδ. Σβ ηκνζδεά αλδζηκελαηέα δδαδΫξηβεε Ϋθα εέδκμ εζεεδθάμ γεαηλκελαηέαμ» (Νφκνη, 701a). -Ο ηβλκμ δδδΪζεεδ σηδ ηκ «ζυηα» εέθαδ κ εαγεανησ Ϊθγλππκμ εαδ β ονξά εέθαδ ηδα πξλά ζεδΪ ξπλέμ αιέα. Ώθηέγεηα, κδ Ολθδεκέ γεπλκτζαθ ηβθ ονξά αγΪθαηβ, εαδ ηκ ζυηα θνζαεά ηβμ (ΠζΪηπθ,Κξαηχινο, 400). -Αδαθκλεηδεά αθηέζβοβ πελέ ονξάμ εέξαθ κδ Έζζβθεμ ζηβθ αλξαρεά επκξά, σπκν ζυηα εαδ πθετηα γεπλκτθηαθ ηανησζβηα, ηε ηβθ ηεηΫπεδηα αθηέζβοβ σηδ β ονξά εέθαδ Ϊνζβ εαδ ηεηΪ ηκ γΪθαηκ πΪεδ ζηκθ Άδβ ά ζηκνμ κνλαθκτμ: «ηαθ κ αλξαρεσμ Έζζβθαμ Ϋξνθε νΰλΪ η‘ Ϋθα ζπζάθα ζηδμ πεζδδθΫμ ζδαΰσθεμ εθσμ απκζνθγΫηεθκν πηυηαηκμ, ηκ ησθκ πκν ηπκλκτηε θα πκτηε εέθαδ (..) ππμ αΰθκκτζε ηβ δδΪελδζβ αθΪηεζα ζηκ πηυηα εαδ ζηκ θΪθηαζηα, ηα ηεηαξεδλδασηαθ πμ "κηκκτζδα"» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 96). -Βθυ ζηβθ αλξαρεά εαδ εζαζζδεά επκξά κδ ΒδδπζκζΪηλεμ πέζηεναθ σηδ β ονξά ηκν πεγαηΫθκν πΪεδ ζηκθ Άδβ, ζηα ίΪγβ ηβμ ΰβμ, ζηβθ τζηελβ Ώλξαδσηβηα πέζηεναθ σηδ εθυθεηαδ ηε ηα Ϊζηλα, αθείαέθεδ δβζαδά ζηκθ κνλαθσ. -Μεηαιτ Ολθδευθ εαδ κπαδυθ ηκν Αδσθνζκν νπάλξε ηεΰΪζβ Ϋξγλα εαηΪ ηβθ αλξαδσηβηα, εαγσηδ κδ δδδαζεαζέεμ ηκνμ εέηαθ εθηεζυμ αθηέγεηεμ, β ηδα εάλνηηε ηβθ βγδεά εΪγαλζβ ΰδα ηβθ ηεηαγαθΪηδα ονξά, εθυ κδ ηκν Αδσθνζκν άηαθ ΰζεθηαΫδεμ. -Ο αζκτζηδκμ δΫξεηαδ ηδμ γνζέεμ αυπθ. Ο Πκλθτλδκμ ηδμ απκλλέπηεδ. Πυμ ΰέθεηαδ θα δδαθπθκτθ Ϊθγλππκδ πκν πδζηετκνθ ζηβθ έδδα αελδίυμ γλβζεεέα; Μάππμ κ εαγΫθαμ εέξε εαηΪ θκν εαδ δδαθκλεηδεά γλβζεεέα εαδ ζνθεπυμ β Ϊπκοβ σηδ κδ Ώλξαέκδ εέξαθ «εκδθά εκζηκαθηέζβοβ» εέθαδ παλαητγδ; Καδ πυμ θκεέηαδ «εκδθά γλβζεεέα», σηαθ εαηΪ ηκθ Δλσδκηκ κδ γνζέεμ πλΫπεδ θα εέθαδ εκδθΫμ, ανησ εέθαδ Ϊζζκ αάηβηα. -Ο ΔλΪεζεδηκμ απκδκεδηΪαεδ ηβθ ζαηλεέα εαδ ξλάζβ ηπθ αΰαζηΪηπθ, εθυ κ Πκλθτλδκμ ηβθ επδδκεδηΪαεδ εαδ ηβθ δδεαδκζκΰεέ. - Ο Πζκτηαλξκμ πδζηετεδ ζηβθ ηαθηεέα, κ ΞεθκθΪθβμ σξδ. -ηβθ παλαηάλβζβ ηκν Πκλθνλέκν σηδ β ηαθηεέα εέθαδθ εαγαλΪ ονξκζκΰδεσ θαδθσηεθκ, κ ΕΪηίζδξκμ ηβ γεπλεέ παλαπζαθβηδεά εαδ δζξνλέαεηαδ σηδ ΰδα ηβθ πλσΰθπζβ εέθαδ απαλαέηβηβ πλυηα β γεέα ξΪλβ, εθυ β ονξκζκΰδεά δδΪγεζβ εέθαδ πελδζζσηελκ ίκβγβηδεά αδηέα (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 458). -Ο θεκπζαηπθδεσμ θδζσζκθκμ ΕΪηίζδξκμ πδζηετεδ σηδ β ηεηεθζπηΪηπζβ εέθαδ δνθαηά ησθκ απσ αθγλυπδθκ ζε αθγλυπδθκ ζυηα, σξδ απσ ζυηα αθγλυπκν ζε ζυηα αυκν ά θνηκτ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 458). Ώθηέγεηα, κ ΞεθκθΪθβμ εδλπθενσηαθ ηκνμ κπαδκτμ ηβμ ηεηεθζΪλεπζβμ. Πυμ δδεαδκζκΰεέηαδ ανηά β αθηέγεζβ; Βπεδδά άηαθ «ζεεπησηεθκδ, αθειΪληβηκδ εαδ εζετγελκδ Ϊθγλππκδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ;» Ναδ, αζζΪ ησηε εαηαλλέπηεηαδ β Ϊπκοβ πελέ «εθδαέαμ εζζβθδεάμ ζεΫοβμ» ζηβθ κπκέα αθηδηέγεηαδ κ Υλδζηδαθδζησμ. -Ο ΠζΪηπθ ηδζκτζε ΰδα ΕδΫεμ. Ο ΏλδζηκηΫζβμ δδαθπθκτζε. -ηκνμ Πλκζπελαηδεκτμ, Ϊζζκμ Ϋζεΰε σηδ πλυηβ αδηέα εέθαδ κ αΫλαμ, Ϊζζκμ ηκ θελσ, Ϊζζκμ β θπηδΪ, Ϊζζκμ β ΰβ, Ϊζζκμ ηκ Ϊπεδλκ.
-Ώζζκδ θδζσζκθκδ γεπλκτζαθ ζεκπσ ηβμ απάμ ηβ Γθυζβ, Ϊζζκδ ηβθ Ώλεηά, Ϊζζβ ηβθ Δδκθά, Ϊζζκδ ηβθ απκνζέα πσθκν, Ϊζζκδ ηβθ απαζζαΰά απσ ηκ ζυηα. -Ο Ώλέζηπθ δε δεξσηαθ ππμ νπΪλξκνθ πκζζΫμ αλεηΫμ, σππμ κ Γάθπθ, κτηε ππμ εέθαδ ηέα, πκν ηβμ απκδέδκθηαδ πκζζΪ κθσηαηα, σππμ κδ Μεΰαλδεκέ, αζζΪ ππμ β αλεηά Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε ηκ ζξεηδεσ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 161). -Οδ ηπδεκέ γεπλκτζαθ σηδ δεθ νπΪλξεδ εθδδΪηεζκ ζηΪδδκ ηεηαιτ αλεηάμ εαδ εαεέαμ, εθυ κδ Ώλδζηκηεζδεκέ σηδ νπΪλξεδ εδ ανησ εέθαδ β πλσκδκμ. («Ἀλέζεεδ δ' αηκῖμ ηβδὲθ ηεηαιὺ εἶθαδ ἀλεημ εαὶ εαείαμ, ηθ Πελδπαηβηδεθ ηεηαιὺ ἀλεημ εαὶ εαείαμ εἶθαδ ζεΰόθηπθ ηὴθ πλκεκπήθ·» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 127). -Ο ΑδκΰΫθβμ δεθ αζξκζάγβεε ηε ηβθ ΰεπηεηλέα, ηβ ηκνζδεά, ηβθ αζηλκθκηέα εαδ ηα παλσηκδα, δδσηδ γεπλκτζε ππμ σζα ανηΪ εέθαδ Ϊξλβζηα εαδ ηβ αθαΰεαέα (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 73). Ώθηέγεηα, κ Βπέεκνλκμ γεπλκτζε ξλάζδηβ ηβθ αζηλκθκηέα, υζηε θα απαζζαΰκτθ κδ Ϊθγλππκδ απσ ηκ θσίκ ηβμ αζηλκζκΰέαμ εαδ ηπθ πλκζάοεπθ: «Ώθ δεθ ηαμ παέδεναθ κδ αθβζνξέεμ ΰδα ηα κνλΪθδα θαδθσηεθα εαδ ΰδα ηκ γΪθαηκ, ηάππμ ηνξσθ Ϋξκνθ εΪπκδα ζξΫζβ ηε ηαμ, ησηε δε γα ξλεδαασηαζηαθ ηβ ηεζΫηβ ηβμ θτζβμ» (Κχξηαη Γφμαη, 142 XI). -Μελδεκέ, σππμ κ ΠζΪηπθ, Ϋζεΰαθ σηδ β Αδεαδκζτθβ εαδ κδ θσηκδ πβΰΪακνθ απσ ηα αδυθδα πλσηνπα, ηδμ ΕδΫεμ, εθυ Ϊζζκδ, σππμ κδ ζκθδζηΫμ ά κ Βπέεκνλκμ, σηδ β δδεαδκζτθβ δεθ εέθαδ παλΪ ηδα ζτηίαζβ αθΪηεζα ζηκμ αθγλυπκνμ εδ επκηΫθπμ δεθ εέθαδ απσζνηβ, αζζΪ ζξεηδεά. - «Ο ΠζΪηπθ εκλκρδετεδ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν ΟλθΫα, πκν ζεθ σηδ σζκνμ Ϋαβζαθ εαζΪ ηκνμ πελδηΫθεδ ζηκθ Άδβ, πμ ίλαίεέκ, β αδυθδα ηΫγβ» (Πζκτηαλξκν, χγθξ. Κίκ. -Λεπθ., 1). «Γδαηέ κ ΠζΪηπθ παθηκτ παλπδεέ ηδμ γεπλέεμ ηκν ΟλθΫα. Γδ‘ ανησ εαδ ζηβ ζνθΫξεδα αθαθΫλεδ Ϋθαθ ζηέξκ ηκν: "πκζζκέ κδ θαλγβεκθσλκδ εαδ ζπΪθδκδ κδ ίΪεξκδ"» (Οζνηπδσδπλκν, Δηο Πιάησλνο Φαίδσλα, 7, 10). - Ο Δζέκδκμ (Θενγνλία, ζη. 120) ζΫεδ σηδ κ Έλπηαμ εαηΪΰεηαδ απσ ηκ ΥΪκμ, εθυ κ ΟλθΫαμ σηδ «ηκθ Έλπηα εαδ σζα ηα πθετηαηα κ Υλσθκμ εΰΫθθβζε» (ξσζδα εδμ Ώπκζζσδπλκν Ρσδδκν ΏλΰκθανηδεΪ, 3, 26). -Ο πκδβηάμ Ώζεαέκμ ζΫεδ σηδ κ Έλπηαμ ΰεθθάγβεε απσ ηβθ Ίλδδα σηαθ ανηά Ϋζηδιε ηε ηκθ ΓΫθνλκ, αθηέγεηα απσ σζα ζεθ κ Δζέκδκμ εδ κ ΟλθΫαμ. ηπμ «κδ πελδζζσηελκδ Ϊθγλππκδ γεπλκτθ ηκθ Έλπηα ΰδκ ηβμ Ώθλκδέηβμ. Ο ζτεδκμ ζβθ, κ κπκέκμ Ϋεαθε ηκνμ πδκ αλξαέκνμ τηθκνμ ΰδα ηκνμ Έζζβθεμ, ζΫεδ ππμ ηβηΫλα ηκν Έλπηα άηαθ β Βδζεέγνδα» ζΫεδ κ Πανζαθέαμ (Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 9, 26, 5). -«Ο ηαεεδσθαμ ΠδΫλδκμ εδζάΰαΰε εθθδΪ ηκτζεμ ηεηαίΪζζκθηαμ εαδ ηα κθσηαηΪ ηκνμ ζηα ηπλδθΪ» (Πανζαθέαμ, 9, 29, 3). Άλα αλξδεΪ δεθ άηαθ εθθδΪ κτηε εέξαθ ηα ΰθπζηΪ κθσηαηα. Αβζαδά σπκδκμ άγεζε Ϋΰλαθε Ϋθα πκέβηα εαδ Ϊζζααε ηα πΪθηα. Ώνησ εέθαδ β «αηεηΪίζβηβ γλβζεεέα» εαδ κδ αλξαέκδ «γεκέ» πκν νπΪλξκνθ αθειΪληβηα ηπθ πκδβηυθ. -«ΞΫλκνθ [κδ ΐκδπηκέ] ππμ [κ Βηεκεζάμ] εέξε κλέζεδ ηκθ αλδγησ ηπθ ξαλέηπθ ζε ηλεδμ, δεθ δδαηβλκτθ σηπμ ηβθ αθΪηθβζβ ηπθ κθκηΪηπθ πκν εέξε δυζεδ ζ‘ ανηΫμ· κδ Λαεεδαδησθδκδ Ϋξκνθ ηβθ παλΪδκζβ ππμ κδ ξΪλδηεμ εέθαδ δτκ εαδ ππμ ηδμ εέξε κλέζεδ κ Λαεεδαέηπθ (...) δέθκθηΪμ ηεμ εαδ ηα κθσηαηα ΚζβηΪ εαδ ΦαΫθθα. Γδαηέ εαδ κδ Ώγβθαέκδ ηδηκτθ απσ παζδΪ ηδμ ΥΪλδηεμ Ώνιυ εαδ Δΰεησθβ» (Πανζαθέαμ, 9, 35, 1-2). Αβζαδά κ εαγΫθαμ σλδαε σ,ηδ άγεζε. Πκτ εέθαδ β «εκδθά γλβζεεέα»; «Βέθαδ ΰθπζησ ππμ κ ΠΪηθπμ πλυηκμ Ϋεαθε Ϊζηα ΰδα ηδμ ξΪλδηεμ κτηε σηπμ ηκθ αλδγησ ηκνμ κτηε ηα κθσηαηΪ ηκνμ αθΫθελε ζηκ πκέβηΪ ηκν» (Πανζαθέαμ, 9, 35, 4). Βθυ κ Δζέκδκμ (Θενγνλία, 907-909) ζΫεδ ππμ κδ ξΪλδηεμ εέθαδ εσλεμ ηκν Αέα εαδ ηβμ Βνλνθσηβμ, «κ Ώθηέηαξκμ [πελ. 400 π.Υ.] ζΫεδ ππμ εέαθδ εσλεμ ηβμ Ώέΰζβμ εαδ ηκν Ήζδκν» (Πανζαθέαμ, 9, 35, 5). -Ο ΑδκΰΫθβμ, σηαθ ηκθ εαηβΰσλβζαθ σηδ οενδκθδζκζκθεέ, απΪθηβζε σηδ αεσηβ εαδ παλδζηΪθκθηαμ ηκθ θδζσζκθκ, θδζκζκθεέ. Ο Βπέεκνλκμ, σηπμ, Ϋζεΰε σηδ «δεθ πλΫπεδ θα πλκζπκδκτηαζηε σηδ θδζκζκθκτηε, αζζΪ θα θδζκζκθκτηε πλαΰηαηδεΪ» (Δπίθνπξνπ πξνζθψλεζηο, 54). -ΟλδζηΫθκδ, σππμ κ Βπέεoνλκμ γεπλκτζαθ πμ βδκθά ηβθ απκνζέα πσθκν, εθυ Ϊζζκδ, σππμ κ Ώλέζηδππκμ, γεπλκτζαθ πμ «βδκθά» σξδ ηβθ απκνζέα πσθκν, αζζΪ ηδμ βδκθΫμ εαγεανηΫμ, σππμ ηδμ εθθκκτηε: «[Ο Βπέεκνλκμ] δδαθπθεέ ηε ηκνμ Κνλβθαρεκτμ ΰδα ηβθ βδκθά. Ώνηκέ δεθ απκδΫξκθηαδ ηβθ εαηαζηβηαηδεά βδκθά παλΪ ησθκ ηβθ εδθβηδεά. Βθυ κ Βπέεκνλκμ δΫξεηαδ εαδ ηδμ δτκ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, X, 136-137).
-Ο Δλσδκηκμ νπκζηβλέαεδ ζηδμ αλξΫμ ηκν 5κ π.Υ. αδ. σηδ κδ «γεκέ» εέθαδ θγκθελκέ εθαθηέκθ ηπθ αθγλυππθ εαδ ηκνμ αλΫζεδ θα αθαπκδκΰνλέακνθ ηδμ απΫμ ηπθ ηεζενηαέπθ (Δλσδκηκμ, 1, 32 ηὸ γεῖκθ πᾶθ ἐὸθ θγκθελόθ ηε εαὶ ηαλαξδεμ), εθυ ζηα ηΫζα ηκν 4κν π.Υ. αδ.κ ΏλδζηκηΫζβμ (Μεηαθπζηθά, I, 2) δδαθπθεέ εαδ ΰλΪθεδ: «κτηε ηκ γεέκθ εέθαδ θγκθελσ, αζζΪ εαηΪ ηβθ παλκδηέα κδ ακδδκέ οετδκθηαδ πκζζΪ». ΦνζδεΪ κ Δλσδκηκμ εεθλΪαεδ ηβθ ΰθάζδα, αλξδεά πκζνγερζηδεά Ϊπκοβ, εθυ κ ΏλδζηκηΫζβμ άηαθ Ϋθαμ απκζηαζδκπκδβηΫθκμ απσ ηκθ πκζνγερζηδεσ σξζκ δδαθκκτηεθκμ ηεηαΰεθΫζηελβμ επκξάμ. Οξηαεσζδεμ απσοεδμ εέξαθε ΰδα ηκ πκδα άηαθ β πλπηαλξδεά κνζέα ηκν εσζηκν. Καδ εαηηδΪ δεεαλδΪ αεσηβ ΰδα ηκ αθ ανηά άηαθ ηκ εεθσ ά ηκ Ϊπεδλκ ά ηκ Ϊηκηκ ά Ϊζζκ. Ίδδα β εζζβθδεά ζεΫοβ πκν Ϋζεΰε ππμ κ εσζηκμ εέθαδ αδυθδκμ ηε ηβθ εζζβθδεά ζεΫοβ πκν Ϋζεΰε σηδ θηδΪξηβεε εαηΪ ητξβ ά ανηάθ πκν Ϋζεΰε σηδ κ γεσμ ά κδ δδΫεμ Ϋθηδαιαθ ηκθ εσζηκ σππμ ηκθ ίζΫπκνηε; Ίδδα άηαθ β εζζβθδεά ζεΫοβ πκν Ϋζεΰε σηδ κδ ητγκδ εέθαδ απΪηβ ηε ηβθ εζζβθδεά ζεΫοβ πκν Ϋζεΰε σηδ κδ ητγκδ εέθαδ ζνηίκζδεκέ ά πλκρζηκλέα; Ώεσηα εαδ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν εσζηκν εαδ ηβ ΰΫθεζβ ηκν αθγλυπκν νπάλξε δδξκΰθπηέα. «Οδ ηεθ, πκν γεπλκτθ αΰΫθθβηκ εαδ Ϊθγαληκ ηκθ εσζηκ, νπκζηβλέακνθ σηδ εαδ ηκ αθγλυπδθκ ΰΫθκμ νπΪλξεδ απσ πΪθηκηε εαδ ππμ πκηΫ δεθ νπάλιε επκξά εαηΪ ηβθ κπκέα θα ΰεθθάγβεε κ πλυηκμ Ϊθγλππκμ. Βθυ κδ Ϊζζκδ, πκν γεπλκτθ σηδ κ εσζηκμ δβηδκνλΰάγβεε εαδ εέθαδ θγαλησμ, νπκζηβλέακνθ ππμ εαδ κδ Ϊθγλππκδ δβηδκνλΰάγβεαθ, σππμ ανησμ, εΪπκηε ζε ζνΰεεελδηΫθκ ξλσθκ» (Αδσδπλκν δεεζδυηβ, Βηβιηνζήθεο Ηζηνξηθήο Βίβινο πξψηε, 6,3). Πζκτηκ ηελΪζηδκ εαδ πκδεδζέα απσοεπθ εέξε β αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα. Πκζτ σηκλθκ ανησ. ΏζζΪ σξδ εαδ εθδαέκ ηκ αλξαδκεζζβθδεσ πθετηα˙ σξδ «αζάηαθηεμ ζεπηκηΫλεδεμ» κδ δδαθκλΫμ ανηΫμ. Αβηκελαηδεσηαηα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, επδζΫΰκνθ σ,ηδ ηκνμ αλΫζεδ εαδ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ απσ ηδμ ξδζδΪδεμ αλξαδκεζζβθδεΫμ απσοεδμ. Έπεδηα, ανησ πκν επΫζειαθ ηκ κθκηΪακνθ – δβηκελαηδεσηβηα επέζβμ – «εζζβθδεά ζεΫοβ». Κσοε – λΪοε δβζαδά. ,ηδ ΰκνζηΪλκνηε απσ ηδμ εζζβθδεΫμ ζεΫοεδμ, ανησ εέθαδ β «ηέα εθδαέα εζζβθδεά ζεΫοβ». Σα νπσζκδπα; Κσοε-λΪοε-ιάζπθε. νθεπυμ, σηαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ξλβζδηκπκδυθηαμ ηκ αΰαπβηΫθκ ηκνμ ζκθδζηδεσ επδξεέλβηα, λπηΪθε «ηα εέθαδ δνθαησθ, κδ Έζζβθεμ πκν άηαθ ηκ νπσδεδΰηα ζηβ θδζκζκθέα, ζηβθ ηΫξθβ, θα Ϋξκνθ ησζκ Ϊδδεκ ζηβθ γλβζεεέα ηκνμ;», πλΫπεδ πλυηα θα ηαμ απαθηάζκνθ ζηκ ελυηβηα: «πκδα απσ σζεμ ηδμ γλβζεεέεμ εθθκεέηε ηε ηκ σθκηα Ώλξαέα Θλβζεεέα; Αδσηδ εαγΫθαμ εέξε εαδ δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ πελέ γλβζεεέαμ εαδ ζνθεπυμ εκδθσηβηα αθηδζάοεπθ, δβζαδά ηέα Ώλξαέα Βζζβθδεά Θλβζεεέα, δΫθ νπΪλξεδ». Ώθ ζκδπσθ εθθκκτθ εΪπκδα απ‘ ηδμ γλβζεεέεμ: ηπθ ζκθδζηυθ, ηκν εαγεθσμ εε ηπθ θδζκζσθπθ, ηπθ ηΪθηεπθ, ηκν ζακτ, ηπθ θεκπζαηπθδευθ, ηπθ γεκνλΰυθ, θα ηΪμ ηκ πκτθε. Ώθ ηδμ εθθκκτθ σζεμ ηααέ, εέθαδ απσδεδιβ ππμ εέθαδ δε ιΫλκνθ ηδ ζΫθε. ΡπηΪθ, πλκμ απΪθηβζβ ηπθ παλαπΪθπ, ηελδεκέ Ν/Π, αθ ηπκλεέ εαθεέμ θα απκδεέιεδ εαηηδΪ αζζαΰά ζηκ ηεζεηκνλΰδεσ ηπθ γνζδυθ εαδ ηβμ ζαηλεέαμ ηβμ «Βζζβθδεάμ Θλβζεεέαμ» απσ ηβθ εζαζζδεά επκξά υμ ηκθ 4κ η.Υ. αδυθα. Δ απΪθηβζβ εέθαδ απζά: ηπκλεέ ηκ ηεζεηκνλΰδεσ θα ηεηαίζάγβεε, ηπκλεέ εαδ σξδ˙ δεθ Ϋξεδ ζβηαζέα. βηαζέα Ϋξεδ σηδ απσ ηκθ 3κ π.Υ. αδυθα εαδ ηεηΪ, κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ, πζβθ ηπθ παζδυθ ζΪηλεναθ εαδ πζάγκμ ιΫθπθ γευθ, σξδ ησθκ ζηα εζζβθδζηδεΪ ελΪηβ, αζζΪ ζηβθ θσηδα ΒζζΪδα. Ώνησ δεθ εέθαδ «αζζαΰά ηβμ γλβζεεέαμ»; Αεθ εέθαδ ηεηαίκζά ηκν γλβζεετεζγαδ εαδ ηβμ «Θλβζεεέαμ ηπθ Βζζάθπθ»; Βέθαδ, αζζΪ απκζδππΪηαδ. Θα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ππμ σζεμ ανηΫμ κδ γλβζεεέεμ απσ ηβθ ηδθπδεά Κλάηβ υμ ηκθ Εκνζδαθσ εέθαδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα σοεδμ ηβμ έδδαμ «παηλυαμ γλβζεεέαμ»˙ πλΪΰηα παλΪζκΰκ, δεδκηΫθπθ ηπθ ησζπθ δδαθκλυθ, πκν ησζδμ αθαθΫλαηε. ΏζζΪ αεσηβ εδ αθ άηαθ Ϋηζδ, δβζαδά β εΪγε θΪζβ θα εέθαδ ηανησξλκθα β έδδα γλβζεεέα, ησηε γα Ϋπλεπε θα επδζηλΫοκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σξδ ζηβθ κηβλδεά-εζαζζδεά γλβζεεέα ηκν 6κν π.Υ. αδ., β κπκέα ιεπελΪζηβεε εαδ απκλλέθγβεε απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Βζζβθεμ, αζζΪ ζηβθ θεκπζαηπθδεά ηκν 3κν-4κν η.Υ. ηε ηΪΰδα, ηζαλζαηαθδζησ ε.ζ.π., β κπκέα Ϊζζπζηε άηαθ β ηεζενηαέα ξλκθδεΪ. Γδαηέ, ηκ ζκΰδεσ γα άηαθ θα επδζηλΫοκνθ ζηκ ηεζενηαέκ ζηΪδδκ, εεεέ σπκν ζηαηΪηβζαθ κδ έδδκδ κδ αλξαέκδ, εδ σξδ ζε εΪπκδκ εθδδΪηεζκ ζηΪδδκ, ηκ κπκέκ απκλλέθγβεε απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Ώλξαέκνμ, αδυθεμ πλκ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ. Βέθαδ παλΪζκΰκ θα γΫζκνθ κδ Ν/Π θα επδζηλΫοκνθ ζε εΪηδ, πκν απΫλλδοαθ κδ εζαζζδεκέ Έζζβθεμ, ηπθ κπκέπθ κδ Ν/Π δζξνλέακθηαδ σηδ απκηεζκτθ ζνθεξδζηά. ΏζζΪ, επδπζΫκθ πλδθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, κδ θδζσζκθκδ Έζζβθεμ ηέζβζαθ εαηΪ ηβμ ζαρεάμ (ηβμ ησθβμ, δβζαδά, νπαλεηάμ) αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ, εεθλΪακθηαμ ηβθ πελδθλσθβζά ηκνμ. Αεθ εέθαδ, ζκδπσθ, κ Υλδζηδαθδζησμ ησθκ, πκν εεθλΪαεδ ηκ ηΪξα παλΪδκικ επδξεέλβηα, σηδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ εέξαθ πκζτ εαζΫμ επδδσζεδμ ζηδμ ηΫξθεμ εαδ ηκθ πκζδηδζησ, αζζΪ εέξαθ εαεά γλβζεεέα. Βέθαδ εδ κδ έδδκδ κδ πλκ Υλδζηκτ Έζζβθεμ, κδ κπκέκδ ζνηθπθκτθ ηααέ ηκν. Ώμ αθάζκνθ εαηΪ ηΫλκνμ ηΫηκδεμ ζκθδζηεέεμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Καζά επέδκζβ ζε Ϋθα ά ζε πκζζκτμ ηκηεέμ δε ζνθεπΪΰεηαδ απαλαέηβηα ηβθ εαζά επέδκζβ ζε σζκνμ ηκνμ νπσζκδπκνμ ηκηεέμ.
Ώθκτ ζκδπσθ εεζΫΰκνθ ηΫλβ ηβμ εζζβθδεάμ αλξαέαμ παλΪδκζβμ, γλβζεενηδεάμ εαδ θδζκζκθδεάμ, απκλλέπηκθηαμ ηα νπσζκδπα, ησηε θα ηδζκτθ ησθκ ει κθσηαηκμ ηκν ηΫλκνμ εεεέθκν πκν επΫζειαθ, εδ σξδ ει κθσηαηκμ κζσεζβλκν ηκν «εζζβθδεκτ πθετηαηκμ». Καδ ηκ ενλδυηελκ, θα ηβθ ζΫθε σηδ ησθκ ηκ ηηάηα πκν δδΪζειαθ ανηκέ εέθαδ ηκ ανγεθηδεΪ εζζβθδεσ, εθυ σζα ηα νπσζκδπα (ηηάηαηα ηβμ αλξαδσηβηαμ, κτηε εαθ ηβμ ηεηα-παΰαθδζηδεάμ επκξάμ κτηε εαθ ξλδζηδαθδεΪ!) εέθαδ ηβ εζζβθδεΪ. Δ «εζζβθδεσηβηα» πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθηδπαλαγΫηκνθ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ εέθαδ Ϋθα εζΪξδζηκ, ηβδαηδθσ ηηάηα ηκν εζζβθδεκτ πθετηαηκμ. Αδσηδ, αθ π.ξ. εέθαδ ηπδεκέ, δεθ γα Ϋπλεπε θα αθηδπαλαηεγκτθ ησθκ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ (Συλα, ΰδα ηα εκδθΪ ηεηαιτ Υλδζηδαθδζηκτ-ηπδεδζηκτ ά Υλδζηδαθδζηκτ εαδ Ϊζζπθ ζξκζυθ, Ϋξκνθ ηδζάζεδ Ϊζζκδ, αζζΪ ανηΪ εέθαδ Ϊΰθπζηα ζηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κπσηε δεθ πεδλΪαεδ), αζζΪ εαδ ζε εΪγε Ϊζζβ αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα ηε ηβθ κπκέα κδ αλξαέκδ ηπδεκέ εέξαθ δδαθκλΫμ εαδ Ϋξγλα. ΒπκηΫθπμ, αθ δεθ ηκ εΪθκνθ ανησ, παλαπκδκτθ ηβθ Ϋθθκδα ηβμ εζζβθδεσηβηαμ. Γδαηέ, εεησμ εδ αθ νπκηεγεέ σηδ εέθαδ παλΪζκΰκδ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηπκλκτθ θα εέθαδ ηανησξλκθα εαδ Πζαηπθδεκέ εαδ Ώλδζηκηεζδεκέ, εαδ Βπδεκτλεδκδ εαδ εεπηδεκέ, εαδ Κνθδεκέ εαδ Νεκπζαηπθδεκέ! Ώθκτ δδαζΫΰκνθ ηκ Ϋθα, πλΫπεδ θα απκλλέοκνθ ηα Ϊζζα πμ ζαθγαζηΫθα. Να δεδμ εαδ πκδκδ Ϊζζκδ ηκ Ϋεαθαθ ανησ.... πκδκδ Ϊλαΰε..εδυ ησ ‗ξκνηε. Έθα ξαλαεηβλδζηδεσ ηβμ ΝΫαμ Βπκξάμ σηδ πλκζπαγεέ θα δεέιεδ σηδ σζεμ κδ γλβζεεέεμ εαδ σζεμ κδ θδζκζκθέεμ ζεθ εαηΪ ίΪγκμ ηκ έδδκ πλΪΰηα εαδ σηδ ζηκ ηΫζκμ θηΪθεδμ ζηκθ έδδκ ζησξκ, σπκδα θδζκζκθέα ά γλβζεεέα εδ αθ δδαζΫιεδμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθηδζηκέξπμ Ϋξκνθ ίΪζεδ ζεκπσ θα απκδεέικνθ ππμ σζκδ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ Ϋζεΰαθ ηκ έδδκ πλΪΰηα, δβζαδά ανησ πκν ζΫθε ζάηελα κδ Ν/Π, ΰδα θα ηκ αθηδπαλαγΫζκνθ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ . Ώνησ πκν γα απκδεδξγεέ γα εέθαδ β επδπκζαδσηβηΪ ηκνμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζΫθε σηδ ηκ αλξαδκεζζβθδεσ πθετηα εέθαδ Έθα εαδ δδαθκλεηδεσ απσ ηκ ξλδζηδαθδεσ. Καδ, σηαθ ίζΫπκνθ ηδμ ησζεμ αθηδθΪζεδμ ηπθ θδζκζσθπθ εαδ ηδμ δδεθΫιεδμ ηκνμ ηε Ϊζζκνμ θδζσζκθκνμ, ησηε ίλέζεκνθ Ϊζζκ ηΫξθαζηα εδ αλξέακνθ θα ηδζκτθ ΰδα εθδαέα εκζηκγΫαζβ, ΰδα ηβ Αβηκελαηέα, ΰδα ηκ ΑδΪζκΰκ, ΰδα ελδηδεά ζεΫοβ εαδ ηα ΰθπζηΪ. Οτηε εδ ανηΪ σηπμ απκηεζκτθ εκδθσ ησπκ ΰδα σζβ ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα. Δ Αβηκελαηέα, β Εζβΰκλέα, κ εζετγελκμ δδΪζκΰκμ εέθαδ εαηαεηάζεδμ εαδ επδηετΰηαηα ηβμ αλξαέαμ Ώγάθαμ, ηβθ κπκέα εαδ ΰδ‘ανησ εεηδηκτηε. Αεθ άηαθ σηπμ παθεζζάθδα επδηετΰηαηα. Βδδδεσηελα δε, ΰδα παλΪδεδΰηα, ζηβθ αλξαέα πΪληβ, ΰδα ηβθ κπκέα ησζκ θπθΪακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ αδδεεέηαδ απσ ηκνμ δζηκλδεκτμ, κ δδΪζκΰκμ εαδ β δβηκελαηέα δεθ νπάλξαθ. Σδ ζνηίαέθεδ δβζαδά; Αεθ εέθαδ β πΪληβ εδ κ πκζδηδζησμ ηβμ ηηάηα ηκν (δάγεθ εθδαέκν) αλξαδκεζζβθδεκτ πθετηαηκμ; ΦνζδεΪ εαδ εέθαδ. νθεπυμ, θνζδεΪ εαδ νπΪλξκνθ αθηδθΪζεδμ ζηβθ ηβ εθδαέα αλξαδκεζζβθδεά εκζηκαθηέζβοβ. Αεθ νπΪλξεδ εθδαέα εκζηκαθηέζβοβ (π.ξ. πελέ δδαζσΰκν εαδ δζβΰκλέαμ ζηβθ αλξαέα Πσζβ) εαδ ζνθεπυμ, εηεέμ δεξσηαζηε ησθκ ηα εαζΪ ηκτ αλξαέκν πθετηαηκμ. Καηαλλέπηεηαδ Ϋηζδ β θεκπαΰαθδζηδεά γεπλέα σηδ νπΪλξεδ εθδαέα αλξαδκεζζβθδεά εκζηκγΫαζβ. «...σηαθ ηκ πζάγκμ ζνθαγλκδασηαθ, ζε εαθΫθα εε ηπθ Ϊζζπθ δεθ επΫηλεπε θα εεθλΪζεδ ΰθυηβ, αζζΪ κ ζασμ εέξε ηβθ εικνζέα θα απκθαζέαεδ επέ ηβμ ΰθυηβμ, ηβθ κπκέα πλσηεδθαθ κδ ΰΫλκθηεμ εαδ κδ ίαζδζεέμ. ΐλαδτηελκθ σηπμ, επεδδά κ ζασμ ηε πλκζγάεεμ εαδ αθαδλΫζεδμ δδΫζηλεθε εαδ παλαίέααε ηδμ πλκηΪζεδμ, κδ ίαζδζεέμ Πκζτδπλκμ εαδ Θεσπκηπκμ (ίαζέζενζαθ ηκ 742 π.Υ.) πλσζγεζαθ ηα ειάμ ζηβθ λάηλα: «Ώθ κ ζασμ εεζΫιεδ εαεά ΰθυηβ, κδ ΰελκνζδαζηΫμ εαδ κδ ίαζδζεέμ θα αθγέζηαθηαδ», ηκνηΫζηδ, θα ηβθ ηβθ επδενλυθκνθ, αζζΪ θα ηβθ απκζτλκνθ εθηεζυμ εαδ θα δδαζτκνθ ηβθ εεεζβζέα, δδσηδ κ ζασμ παλαηκλθυθεδ εαδ ηεηαίΪζζεδ ηβθ πλσηαζβ παλΪ ηκ ζνηθΫλκθ. Βπεδζαθ ανηκέ ηβθ πσζβ, σηδ δάγεθ κ γεσμ δδΫηαζζε ανηΪ, εαγυμ αθαθΫλεδ εΪπκν κ Σνληαέκμ (Δπλνκία) ζΫΰπθ ηα ειάμ: Ώεκτΰκθηαμ ηκθ Φκέίκ Ϋθελαθ ζηβθ παηλέδα εε ηκν Πτγπθα Μαθηετηαηα ηκν γεκτ εαδ ίΫίαδεμ πλκλλάζεδμ˙ Πλυηκδ θα εεθΫλκνθ ΰθυηβ κδ γεκηέηβηκδ ίαζδζεέμ Οδ κπκέκδ θλκθηέακνθ ΰδα ηβθ αΰαπβηά πσζβ ηβμ πΪληβμ, Καησπδθ κδ πλεζίτηαδ ΰελκνζδαζηΫμ, εαδ Ϋπεδηα Οδ Ϊθδλεμ ηβμ πΪληβμ» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 6).
Αβζαδά, ηδ γΫζκνθ θα εΪθκνθ κδ εγθδεδζηΫμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Σκ Ϊζπλκ ηατλκ; Να πκνθ σηδ νπάλξε δδΪζκΰκμ εαδ δζβΰκλέα ζηβθ πΪληβ;! Ώθηέγεηα ζκδπσθ απσ σ,ηδ Ϋθηεξθα δζξνλέακθηαδ, ζηβθ πΪληβ δεθ νπάλξε δζβΰκλέα ηεηαιτ ηπθ εζενγΫλπθ πκζδηυθ, σππμ ζηβθ Ώγάθα. Ώμ ηβθ εΪθκνθ ζσΰκ κδ αλξαδκζΪηλεμ ΰδα ηβθ «δζβΰκλέα» ηπθ εζετγελπθ «Οηκέπθ» – πκν άηαθ «εζετγελκδ» πμ πλκμ ηκνμ εέζπηεμ, αζζΪ πκηΫ «εζετγελκδ» σππμ εθθκκτηε ηβθ εζενγελέα ΰδα ηκνμ αλξαέκνμ Ώγβθαέκνμ – δδσηδ δδεαέπηα ηΫηκδκ δεθ εέξαθ. ΤπΪεκναθ ζηδμ απκθΪζεδμ ηπθ εθσλπθ. Βθδαέκ εαδ αδδαέλεηκ αλξαέκ πθετηα νπΪλξεδ ησθκ ζηβ θαθηαζέα ηπθ αλξαδσπζβεηπθ, κδ κπκέκδ, αθκτ πλυηα επδζΫικνθ Ϋθα ησθκ εκηηΪηδ ηβμ αλξαδσηβηαμ, ηκ κπκέκ ηκνμ εζετεδ ηλκηελΪ, ηκ απκζνηκπκδκτθ, υζηε θα ηανηέζκνθ ηκ ηΫλκμ ηε ηκ ζτθκζκ εαδ θα ίλκνθ «ηκ αλξαέκ πθετηα». ΦνζδεΪ, Ϊηεζβ ζνθΫπεδα ηπθ παλαπΪθπ εέθαδ, σηδ δεθ Ϋξεδ θσβηα θα εαηβΰκλκτθηαδ κδ ξλδζηδαθδεΫμ απσοεδμ πμ ηβ εζζβθδεΫμ (ά θα επαδθκτθηαδ πμ απκεζεδζηδεΪ εζζβθδεΫμ). Σβ ζηδΰηά πκν κδ Έζζβθεμ ειΫθελαθ ησζκ ηβθ ηδα Ϊπκοβ σζκ εαδ ηβθ εθηεζυμ αθηέγεηά ηβμ, εέηε γα κδβΰβγκτηε ζηκθ παλαζκΰδζησ σηδ ησθκ κδ ηδζκέ απσ ηκνμ Έζζβθεμ εέξαθ εζζβθδεΫμ απσοεδμ εέηε γα πΪοκνηε θα κλέακνηε αθτπαλεηεμ, δάγεθ εθδαέεμ «εζζβθδεσηβηεμ».
30. "Δ αλξαέα επκξά δεθ εέξε γλβζεενηδεκτμ πκζΫηκνμ, ζε αθηέγεζβ ηε ηβθ ξλδζηδαθδεά. Ώνησ δεέξθεδ εαδ ηβθ αθπηελσηβηα ηκν πκζνγερζηκτ." ΏΠΏΝΣΔΔ: Μα πυμ θα ΰέθκθηαθ γλβζεενηδεκέ πσζεηκδ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα, αθκτ σζκδ πέζηεναθ ζηβθ έδδα γλβζεεέα, ζηκ έδδκ πΪθγεκθ; ηαθ σηπμ κδ ΠΫλζεμ άλγαθ ζηβθ ΒζζΪδα, Ϋεαοαθ ηκνμ θακτμ ηπθ ιΫθπθ (ΰδα ανηκτμ) γευθ. Σκ έδδκ Ϋεαθαθ εαδ ζε Ϊζζεμ ξυλεμ εαηαεηβηΫθεμ, σπκν εαηαπέεααθ ηβ γλβζεεέα ηκνμ. Σκ έδδκ Ϋεαθαθ εαδ ηα εζζβθδζηδεΪ ελΪηβ πκν πλκζπΪγβζαθ θα εΪθκνθ ηκνμ Βίλαέκνμ θα απαλθβγκτθ ηβ γλβζεεέα ηκνμ ΰδα ξΪλβ ηκν εγθδζηκτ, ηε απκηΫζεζηα αδηαηβλκτμ πκζΫηκνμ. ΒιΪζζκν, κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ άηαθ ανηκέ πκν γΫζβζαθ θα εΪθκνθ ηκνμ Εκνδαέκνμ ηε ηκ ασλδ Βγθδεκτμ, απαΰκλετκθηαμ ηε ίαζδζδεσ δδΪηαΰηα (Ώθηέκξκμ Α', 168 π.Υ.) επέ πκδθά γαθΪηκν ηβθ δκνδαρεά γλβζεεέα. Πδκ πλδθ κ Πηκζεηαέκμ Α' Ϋζθαιε 30 ξδζδΪδεμ Βίλαέκνμ ηβ θεδδσηεθκμ ηα ΰνθαδεσπαδδα. Ώνησ δεθ εέθαδ γλβζεενηδεσμ πσζεηκμ; Οτηε εέθαδ ΰεθδεσ ξαλαεηβλδζηδεσ ηκν πκζνγερζηκτ β αθεεηδεσηβηα: ζηβθ Εθδέα ζσΰκν ξΪλβ, σπκν νπΪλξκνθ Ϋθα ζπλσ γεκέ, εΪγε ησζκ ζθΪακθηαδ κδ αθηέπαζκδ πδζηκέ. Καδ ΰδα θα Ϋλγκνηε ζηα δδεΪ ηαμ, ζηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ ηκνμ αλξαδκ-εγθδεδζηΫμ δε θαέθεηαδ θα ζΫεδ ηέπκηα κ σλκμ «Εελκέ Πσζεηκδ»˙ έζπμ ζσΰπ Ϋζζεδοβμ δζηκλδκΰθπζέαμ. Ο Πλυηκμ Εελσμ Πσζεηκμ Ϋΰδθε ηεηαιτ 590-589 π.Υ. σηαθ κδ Αεζθκέ ίλάεαθ πλσθαζβ σηδ κδ Κδλλαέκδ θκλκζκΰκτζαθ ηκνμ πλκζεβθνηΫμ˙ ηκ ζνηίκτζδκ ηπθ Ώηθδεηνσθπθ εάλνιε δελσ πσζεηκ εθαθηέκθ ηπθ Κδλλαέπθ πμ αζείυθ, εαδ Ϊλξδζε θκίελσμ εαδ εαηαζηλεπηδεσμ πσζεηκμ, ηε απκηΫζεζηα ανηκέ θα εαηαζηλαθκτθ. Οδ Κδλλαέκδ ειαθδλαπκδέζηβεαθ, β ξυλα ηκνμ πΫλαζε απσ θπηδΪ εαδ ζέδβλκ, κδ ΰαέεμ ηκνμ αθδελυγβεαθ ζηκθ Ώπσζζπθα, ζηβ Λβηυ εαδ ζηβθ ΏγβθΪ Πλσθκδα. Ο Αετηελκμ Εελσμ Πσζεηκμ, ηκ 447 π.Υ. εβλτξγβεε απσ ηκνμ Αεζθκτμ εαηΪ ηπθ ΦπεΫπθ, νπσ ηβθ εαγκδάΰβζβ ηπθ παληδαηυθ. Ώνησθ ηκ Αετηελκ Εελσ Πσζεηκ ηκθ πλκεΪζεζαθ κδ Φπεεέμ πκν άγεζαθ ηκ δελσ ηκν Ώπσζζπθα θα αθάεεδ ζε σζκνμ ηκνμ Φπεεέμ εδ σξδ ησθκ ζηβθ πσζβ ηπθ Αεζθυθ. ηαθ κδ Φπεεέμ εαηΫζαίαθ ηκ δελσ, κδ Αεζθκέ αάηβζαθ ηβθ επΫηίαζβ ηπθ παληδαηυθ. Οδ παληδΪηεμ Ϋζπενζαθ θα απκεαηαζηάζκνθ ηκνμ Αεζθκτμ ζηα ενλδαλξδεΪ ηκνμ δδεαδυηαηα επέ ηκν δελκτ. ΏηΫζπμ σηπμ ησζδμ κ ζπαληδαηδεσμ ζηλαησμ απκξυλβζε απ‘ ηκνμ Αεζθκτμ, κ Πελδεζάμ ειεζηλΪηενζε ηε Ώγβθαέκνμ εαδ παλΫδπζε ηκ δελσ πΪζδ ζηκνμ Φπεεέμ. Ο Σλέηκμ Εελσμ Πσζεηκμ, ηκ 356-346 π.Υ. Άλξδζε σηαθ κδ Φπεεέμ εαηΫζαίαθ ηκ ηαθηεέκ απσ ηβθ πσζβ ηπθ Αεζθυθ, κπσηε κδ Λκελκέ, κδ Θβίαέκδ, κδ Θεζζαζκέ εάλνιαθ Εελσ πσζεηκ εαηΪ ηπθ δελσζνζπθ ΦπεΫπθ κδ κπκέκδ θδεάγβεαθ, δδαζτγβεαθ, ειαθαΰεΪζηβεαθ θα ακτθ ζε ξπλδΪ εαδ θα πζβλυθκνθ 60 ηΪζαθηα αθΪ Ϋηκμ. Ο αλξβΰσμ ηπθ ΦπεΫπθ Οθσηαξκμ ζηανλυγβεε πμ δελσζνζκμ (Αδσδπλκμ, 16, 53) εαδ κδ αδξηΪζπηκδ θπεεέμ ζηλαηδυηεμ εαηαπκθηέζηβεαθ ζηκθ Παΰαζβηδεσ, επέζβμ πμ δελσζνζκδ. Οδ σλκδ ηβμ ζνθγάεβμ άηαθ: ζκδ κδ Φπεαεέμ απκεζεέζηβεαθ απσ ηκνμ δελκτμ ξυλκνμ ηπθ Αεζθυθ, απσ γνζέεμ, ηεζεηΫμ ε.ζ.π. Σκ θπεαρεσ «Ϋγθκμ» Ϋπαοε θ‘ απκηεζεέ ηΫλκμ ηβμ αηθδεηνκθέαμ. ζεμ κδ θπεαρεΫμ πσζεδμ εαηαζηλΪθβεαθ. ΚαθΫθαμ κδεδζησμ δεθ επδηλεπσηαθ θα εέθαδ Ϊθπ ηπθ 50 κδεκΰεθεδυθ ά θα ίλέζεεηαδ ζε απσζηαζβ ηδελσηελβ
ηπθ 10 ζηαδέπθ απσ Ϋθαθ Ϊζζκθ. Σα σπζα ηπθ ΦπεαΫπθ εαηαζηλΪθβεαθ, ηα ΪζκΰΪ ηκνμ επκδάγβεαθ νπΫλ ηκν Εελκτ, εαδ κδ Φπεαεέμ νπκξλευγβεαθ θα εαηαίΪζκνθ 10 ξδζδΪδεμ ηΪζαθηα ζηκ Μαθηεέκ, 30 ηΪζαθηα αθΪ ειαηβθέα, δβζαδά θα εικθζάζκνθ ηκ πκζσ ζε 167 πελέπκν ξλσθδα. μ ησηε, ζτηθπθα ηε ηβ ζνθγάεβ δεθ γα ηπκλκτζαθ θα απκεηάζκνθ σπζα εδ Ϊζκΰα. Ο ΣΫηαληκμ Εελσμ Πσζεηκμ, ηκ 339 π.Υ. Ϊλξδζε σηαθ κδ Λκελκέ ηβμ Άηθδζζαμ ανηά ηβ θκλΪ εαηαπΪηβζαθ ηβ ΰά ηκν ηαθηεέκν. Βθαθηέκθ ηκνμ εβλτξγβεε Εελσμ Πσζεηκμ, εαδ β Άηθδζζα εαηαζηλΪθβεε. ΣΫζκμ, πμ αδηέα ηβμ Παθεζζάθδαμ εεζηλαηεέαμ εαηΪ ηπθ Πελζυθ, κ Φέζδππκμ αθΫθελε ηβθ ηδηπλέα ηπθ Πελζυθ ΰδα ηδμ εαηαζηλκθΫμ εζζβθδευθ δελυθ απσ ηκθ ΞΫλιβ (Αδσδπλκμ, 16, 89, 2: εαὶ ζαίεῖθ παλ‘ αηθ δίεαμ πὲλ ημ εἰμ ἱελὰ ΰεθκηέθβμ παλαθκηίαμ). Πλκμ απκθνΰά παλειβΰάζεπθ θα ηκθδζηεέ σηδ κ σλκμ «Εελκέ» Πσζεηκδ ΰδα ηκνμ πλκαθαθελγΫθηεμ πκζΫηκνμ δεθ πλπηκξλβζδηκπκδάγβεε απσ ξλδζηδαθκτμ, αζζΪ απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ, ησζκ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ, σζκ εαδ ηβμ λπηαρεάμ (π.ξ. ΚαζζδζγΫθβ, Πανζαθέα). Αέξπμ Ϊζζκ, δεθ νπάλιε Εελσμ Πσζεηκμ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα. Γδα θα ηκ ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εΪηδ παλαπΪθπ γα ιΫλκνθ. ΟλδζηΫθκδ γα δζξνλδζηκτθ, σηδ κδ παλαπΪθπ πσζεηκδ δεθ άηαθ κτηε δελκέ κτηε γλβζεενηδεκέ, δδσηδ άηαθ απζυμ δδαηΪξεμ πσζεπθ-ελαηυθ εδ σξδ γλβζεενηδεΫμ ζηανλκθκλέεμ, ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ ξλδζηδαθδεκτμ πκζΫηκνμ. Καη‘ αλξάθ, σζκθ αθκλΪ ηκθ ησθκ αζβγδθσ Υλδζηδαθδζησ, ηβθ Ολγκδκιέα, δεθ νπάλιε εαθεέμ γλβζεενηδεσμ πσζεηκμ. Ο παηλδΪλξβμ επέ ίαζδζεέαμ Νδεβθσλκν ΦπεΪ αλθάγβεε θα αθαεβλτιεδ αΰέκνμ σζκνμ ζεκηυθκθηαθ ζηδμ ηΪξεμ πκν Ϋδδθε κ ίνααθηδθσμ ζηλαησμ ζΫΰκθηαμ ππμ «εαθΫθαμ πσζεηκμ δεθ εέθαδ δελσμ». Σκ κλγσδκικ ΐναΪθηδκ – ζηκ ίαγησ πκν πλαΰηΪηπθε ηβθ Ολγκδκιέα – πκηΫ δεθ πκζΫηβζε εαηΪ ηπθ ΏλΪίπθ ά ηπθ Πελζυθ ζσΰπ γλβζεενηδευθ αδηδυθ. Οδ ΠΫλζεμ εαηΫζαίαθ ηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηβθ Μ. Ώθαηκζά απσ ηκ ΐναΪθηδκ, ηε απκηΫζεζηα ανησ θα εεζηλαηετζεδ ηε ζεκπσ ηβθ αθαεαηΪζβοβ ηπθ ξαηΫθπθ επαλξδυθ ηκν. ΦνζδεΪ, κδ ΠΫλζεμ εέξαθ πΪλεδ ηκθ Σέηδκ ηανλσ, αζζΪ δεθ άηαθ ανηά β εζκπά αδηέα ηπθ εεζηλαηεδυθ ηκν Δλαεζεέκν. Καδ ηε ηκνμ Άλαίεμ, ηκ ΐναΪθηδκ δεθ επεδέπιε γλβζεενηδεσ πσζεηκ. Τπάλιαθ ηεΰΪζεμ ξλκθδεΫμ πελέκδκδ εδλάθβμ ηεηαιτ Ολγκδσιπθ εαδ ΜκνζκνζηΪθπθ. Οτηε κδ εεζηλαηεέεμ ηκν ΕπΪθθβ Σζδηδζεά εαδ Νδεβθσλκν ΦπεΪ γεπλκτθηαδ «ζηανλκθκλέεμ» εαδ «δελκέ πσζεηκδ», αθκτ κ ζεκπσμ ηκνμ άηαθ θα απεζενγελυζκνθ απσ ηβθ αλαίδεά εαηκξά ηβθ Μ. Ώθαηκζά εαδ ηβθ Ώθαηκζδεά Μ. Ώζέα. ΒΪθ ηκ ΐναΪθηδκ ίλδζεσηαθ ζε «δελσ πσζεηκ» εαηΪ ηκν ΕζζΪη, ησηε ανηά γα άηαθ δδαλεάμ εαηΪζηαζβ, ηκ ΐναΪθηδκ δεθ γα επΫηλεπε πκηΫ ξηέζδηκ ηααηδυθ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ηκθ 8κ εαδ 10κ αδυθα, ΰδα ξΪλβ ηπθ ηκνζκνζηΪθπθ επδζεεπηυθ ηβμ. Σκ ΐναΪθηδκ πκζεηκτζε ηκνμ Άλαίεμ ξαζέθβδεμ πμ ελΪηκμ εθαθηέκθ ελΪηκνμ, σξδ πμ Ολγκδκιέα εαηΪ ΕζζΪη. ΚαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ, ηκ ΐναΪθηδκ πκζεηκτζε ηκνμ ΐκνζΰΪλκνμ πμ ελΪηκμ εθαθηέκθ ελΪηκνμ εδ σξδ πμ... Ολγκδκιέα εαηΪ Ολγκδκιέαμ. Ώεσηβ εδ κδ αδλεηδεΫμ ηανλκθκλέεμ, ζεκπσ δεθ εέξαθ θα εεξλδζηδαθέζκνθ ηκνμ ηκνζκνζηΪθκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Μ. Ώθαηκζάμ, αζζΪ θα εεδδυικνθ ηκνμ Άλαίεμ απσ ηβθ Παζαδζηέθβ. Αεθ Ϋΰδθαθ ανηκέ κδ γλβζεενηδεκέ πσζεηκδ ζσΰπ γεκζκΰδευθ δδαθκλυθ ηεηαιτ Ανηδευθ εαδ ΏλΪίπθ, αζζΪ επεδδά κδ πλκζενθβηΫμ ζηκνμ Άΰδκνμ Σσπκνμ εαηαπδΫακθηαθ. Σκ αάηβηα ίείαέπμ δεθ αθκλΪ ηβθ Ολγκδκιέα. Οδ δδαηΪξεμ ηεηαιτ Παπδευθ εαδ Πλκηεζηαθηυθ δεθ αθκλκτθ ηβθ Ολγκδκιέα. ηκ ΐναΪθηδκ δεθ νπάλιε εηθτζδκμ πσζεηκμ ζσΰπ ηβμ Βδεκθκηαξέαμ. Ώλθκτθηαθ ίείαέπμ κδ εδεκθκζΪηλεμ θα απκδεξηκτθ ηα δδαηΪΰηαηα ηπθ εδεκθκηΪξπθ Ώνηκελαησλπθ, αζζΪ δεθ ξπλέζηβεε ηκ ελΪηκμ ζε δτκ ηηάηαηα. Ώθ ζνΰελέθαηε ηκνμ αδλεηδεκτμ πκζΫηκνμ εαδ ζηανλκθκλέεμ ηε ηκνμ αλξαδκεζζβθδεκτμ δελκτμ πκζΫηκνμ, κδ ζηανλκθκλέεμ εέθαδ εΰΰτηελα ζηκνμ «Εελκτμ ΠκζΫηκνμ», δδσηδ Ϋΰδθαθ ΰδα ηβθ εαηκξά ηκν δελκτ εδΪθκνμ ηπθ Αεζθυθ.
31. "Δ γεκπκέβζβ αθγλυππθ δεθ άηαθ αλξαδκεζζβθδεσ θαδθσηεθκ. Σβθ Ϋθελε απσ ηβθ Ώζέα κ ΏζΫιαθδλκμ. Αεθ εέθαδ εΪηδ, ΰδα ηκ κπκέκ πλΫπεδ θα εαηβΰκλβγεέ β εκζηκαθηέζβοβ ηπθ Βγθδευθ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ. Βδδδεσηελα, κ ΏζΫιαθδλκμ εέθαδ βγδεΪ νπσζκΰκμ, δδσηδ κνζδαζηδεΪ ειαζδΪηδζε ηβθ ΒζζΪδα (εαδ δεθ ειεζζβθέζηβεε β Ώζέα), αθκτ ηε ηβ γεκπκέβζά ηκν κδάΰβζε ζηκ θαδθσηεθκ κδ ηεηΫπεδηα ηκθΪλξεμ αζζΪ εαδ κ ζασμ θα γεπλκτθ θνζδκζκΰδεσ κ ηκθΪλξβμ θα εέθαδ αυθηαμ γεσμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Βέθαδ ΰεΰκθσμ σηδ β ανηκγεκπκέβζβ ηκν ΜΫΰα ΏζΫιαθδλκν εέθαδ εΪηδ ηκ αλθβηδεσ εαδ απσ ανησθ πλπηκΪλξδζαθ θα γεκπκδκτθηαδ κδ εζζβθδζηδεκέ ίαζδζεέμ εαδ ηεηΪ κδ Ρπηαέκδ ανηκελΪηκλεμ. Βέθαδ ηκ ησθκ αλθβηδεσ έζπμ πκν ηπκλεέ θ‘ απκδκγεέ ζηκθ ΜεΰαζΫιαθδλκ, εαδ εέθαδ ανησμ πκν «εΰεαδθέαζε» ηκ Ϋγδηκ ανησ. ηπμ ηα πλΪΰηαηα εέθαδ πδκ πελέπζκεα, απ‘ σζκ πδζηετκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: ηβθ εδδπζκζαηλδεά αλξαδσηβηα πμ ΰθπζησθ β Ϋθθκδα ηκν «γεκτ» εαδ ηκν «γεέκν» δεθ πλκζδδκλέακθηαθ απσ ηκ «απσζνηκ» ά ηκ «Ϊπεδλκ», σππμ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ. Οδ εδδπζκζαηλδεκέ ηνγκζκΰδεκέ γεκέ δεθ άηαθ «ηΫζεδκδ» κτηε άηαθ ηκ Ώπσζνηκ. Ήηαθ αηεζεέμ, εαδ ανησ πκν ηκνμ ξαλαεηάλδαε, πΫλαθ ηβμ αγαθαζέαμ, άηαθ σηδ ηκ «γεέκ» ζάηαδθε απζυμ ηκ «πΪθπ απσ ηκθ Ϊθγλππκ» εαδ ηα αθγλυπδθα ηΫηλα εαδ δνθΪηεδμ. Ο Αέαμ π.ξ. δεθ άηαθ πΪθζκθκμ, δβζαδά ηΫζεδκμ, αζζΪ άηαθ απζυμ ζκθσηελκμ απσ ηκνμ αθγλυπκνμ. Έηζδ, κ «γεσμ» ΰδα ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ άηαθ εΪηδ απζυμ πΫλα απσ ηκθ Ϊθγλππκ, εδ σξδ «ηκ» ηΫζεδκ. Τπσ ανηάθ ηβθ αθηέζβοβ ΰδα ηκ γεέκθ, β ζαηλεέα εΪπκδπθ αθγλυππθ πμ γευθ δεθ θαθηΪαεδ παλΪιεθβ ά εαηαδδεαζηΫα. Έηζδ εδ αζζδυμ κδ ίαζδζεέμ άηαθ εαηΪ εΪπκδκθ ηλσπκ «πΪθπ απσ ηκνμ (νπσζκδπκνμ) αθγλυπκνμ»˙ πδκ δνθαηκέ. Μπκλκτζαθ Ϋηζδ θα γεκπκδβγκτθ. ΏγΪθαηκδ δεθ άηαθ ίΫίαδα, αζζΪ ηε ζέΰεμ εδδπζκζαηλδεΫμ γεπλέεμ πελέ ηεηεθζΪλεπζβμ, εαδ ηε ζέΰβ αλξαέα θδζκζκθδεά ζΪζηζα, σζα ζνθσηαθ. Αεθ νπάλξε πλσίζβηα ΰδα ηκθ νπσζκδπκ εσζηκ. Ώπζυμ Ϋπλεπε θα απκδεδεθτκνθ (π.ξ. ζηκνμ πκζΫηκνμ) σηδ άηαθ γεκέ, δβζαδά αθέεβηκδ. Σκ αθ κ «γεσμ» εαηΫξεδ ηβθ ηεζεδσηβηα ά σξδ, εΪθεδ ηβ δδαθκλΪ πκν επδηλΫπεδ ά απαΰκλετεδ ηβθ γεκπκέβζβ αθγλυππθ. ΐζΫπκνηε δβζαδά, ππμ β παΰαθδζηδεά αθηέζβοβ σηδ κ «γεσμ» δεθ εέθαδ «ηΫζεδκμ», κδβΰεέ ζε γεκπκέβζβ ηπθ πδκ δζξνλυθ, ηπθ πδκ δνθαηυθ αθγλυππθ. Ώπσ ηκ «γεσμ = αθυηελκ απσ ηκνμ αθγλυπκνμ κθ (αζζΪ σξδ ηΫζεδκ)» υμ ηκ «γεσμ = αθυηελκ απσ ηκνμ εκδθκτμ αθγλυπκνμ κθ» β απσζηαζβ εέθαδ πκζτ ηδελά. Ώνησ απεδεέξγβ ζηβθ πλΪιβ, εαδ ανηά β απσδεδιβ ηβμ Εζηκλέαμ εΪθεδ πελδηηά κπκδαθδάπκηε Ϊζζβ. Αεθ δδΫπλαιε κ ΜεΰαζΫιαθδλκμ εΪηδ ειπθλεθδεσ, αθ ελέθκνηε ηβ γεκπκέβζά ηκν απσ παΰαθδζηδεά κπηδεά. ΏζζΪ απσ Υλδζηδαθδεά εέθαδ παλΪζκΰκ, αθκτ ησθκ κ Θεσμ εέθαδ ΣΫζεδκμ εαδ Ώπσζνηκ εαδ ηκτ απκδέδεηαδ κ ξαλαεηβλδζησμ γεσμ. ΚΪηδ πκν πΪθηα ιεξθκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν εαηαελέθκνθ ηκθ ΜεΰαζΫιαθδλκ εέθαδ ππμ ησθκ κδ Υλδζηδαθκέ ησζηβζαθ Ϋηπλαεηα (εδ σξδ ηε θδζκζκθδεΪ νπκθθκκτηεθα εαδ αζηεδΪεδα) θα αλθβγκτθ ζηκνμ ανηκελΪηκλεμ ηκ «δδεαέπηα» θα ζΫΰκθηαδ γεκέ. Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ, ηε ηβθ απαλΪδεεηβ δδΫα σηδ κ γεσμ/γεκέ δεθ εέθαδ ηΫζεδκμ, κτηε πκν ζεΫθηβεαθ θα πλΪικνθ σ,ηδ κδ Υλδζηδαθκέ. Δ ζξεηδεά ελανΰά ηπθ θδζΪγζπθ ά Ϊζζπθ πλκμ ηα αγζβηδεΪ εαδ σξδ ησθκ εέδπζΪ ηκνμ «εέζαδ γεσμ» απκδεδεθτεδ πσζκ ετεκζα εΪπκδκμ Ϊθγλππκμ πκν εέθαδ αζνθαΰυθδζηα αθυηελκμ απσ ηκνμ εκδθκτμ γθβηκτμ ζε εΪηδ, ηπκλεέ θα ζΪίεδ ηκ ξαλαεηβλδζησ «γεσμ». Μσθκ πκν ζάηελα δεθ ενλδκζεεηκτθ, δδσηδ «γεσμ» ζβηαέθεδ ηκ ηΫζεδκ κθ˙ εθυ ζηβθ παΰαθδζηδεά αλξαδσηβηα ηκ εθθκκτζαθ, επεδδά ηκ γεσμ ζάηαδθε απζυμ ηκ «παλαπΪθπ απσ ηκνμ (εκδθκτμ ά ηκνμ πελδζζσηελκνμ) αθγλυπκνμ» κθ – β παλΫθγεζβ νπκθκεέηαδ. ΟΥΕ ηκ "ηΫζεδκ". «ηδ β εζζβθδζηδεά πλκζππκζαηλέα άηαθ πΪθηκηε αθεδζδελδθάμ –σηδ άηαθ Ϋθα πκζδηδεσ εσζπκ εαδ ηέπκηε πελδζζσηελκ-, εαθΫθαμ, θκηέαπ δεθ γα ηκ πδζηΫοεδ απσ ανηκτμ πκν παλαηβλκτθ ζηβθ επκξά ηαμ θα ανιΪθεδ ζνθεξυμ β ηααδεά εκζαεεέα πλκμ ηκνμ δδεηΪηκλεμ, ηκνμ ίαζδζδΪδεμ, εδ σηαθ ανηκέ εζζεέπκνθ, ζηκνμ αγζβηΫμ» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 152). ππμ εαδ θα ‗ξεδ, εέθαδ αθδζησλβηκ επδξεέλβηα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα δζξνλέακθηαδ ππμ β γεκπκέβζβ ηκν βΰεησθα δεθ εέθαδ αλξαδκεζζβθδεσ εαδ παΰαθδζηδεσ Ϋγδηκ. Σκ ηδ εέθαδ ά ηδ δεθ εέθαδ αλξαδκεζζβθδεσ, δε γα ηΪμ ηκ πκνθ δνκ-ηλεδμ «ΝεκπαΰαθδζηΫμ», πκν εηθαθέζηβεαθ πμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηβ δεεαεηέα ηκν 1990, αζζΪ β αλξαέα εζζβθδεά δζηκλέα. Θεκπκδάζεδμ ΰδθσηαθ ζηκθ αλξαέκ εζζβθδεσ εσζηκ απσ ηκθ 4κ π.Υ. αδυθα υμ ηκθ 4κ η.Υ. αδυθα, δβζαδά επέ 700 πελέπκν ξλσθδα. «Μδελσ δδΪζηβηα», ίείαέπμ! Ονδσζπμ αθηδπλκζππενηδεσ ηκν αλξαέκν άγκνμ εαδ πκζδηδζηκτ! «ΛεπηκηΫλεδεμ»! ΣΫηκδα ζεθ κδ Ν/Π ΰδα θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηα αδδεαδκζσΰβηα εαδ ηα πλκθαθά. Χζησζκ, β γεκπκέβζβ ηκν βΰεησθα εέθαδ εαγαλυμ εδδπζκζαηλδεσ θαδθσηεθκ
εαδ, εθσζκθ ΰδθσηαθ επέ 700 Ϋηβ πελέπκν ζηκθ αλξαδκεζζβθδεσ εσζηκ, εέθαδ αλξαδκεζζβθδεσηαηκ, αεσηβ εδ αθ δεθ Ϋξεδ αλξαδκεζζβθδεά πλκΫζενζβ. Αεθ ξλεδΪαεηαδ ηδα παλΪδκζβ θα Ϋξεδ ηνεβθαρεά ά αλξαρεά πλκΫζενζβ, ΰδα θα εέθαδ αλξαδκεζζβθδεά. Ώθκτ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ ηκ δΫξηβεαθ εαδ εαθεέμ δεθ αθηΫδλαζε, εέθαδ αθηδθαηδεσ θα εηθαθέακθηαδ Ϋπεδηα απσ 20 αδυθεμ εΪπκδκδ, πκν γΫζκνθ θα εέθαδ ζνθεξδζηΫμ ηπθ αλξαέπθ Βδδπζκζαηλυθ εαδ ηανησξλκθα θα εέθαδ εθΪθηδκδ ζηβθ εδδπζκζαηλδεά παλΪδκζβ ηβμ αλξαδσηβηαμ. Άζζπζηε εαδ πλδθ ηκθ ΏζΫιαθδλκ γεκπκδκτθηαθ (απζυμ ηεηαγαθΪηδα ησθκ) κδ κζνηπδκθέεεμ εαδ Ϊζζκδ. Ώπσ πκτ εδ υμ πκτ πεγαηΫθκδ αθαεβλτζζκθηαθ «θνζδεΫμ δνθΪηεδμ»; ζκ ΰδα ηκθ ΜΫΰα ΏζΫιαθδλκ, ηκθ κπκέκ ζνεκθαθηεέ εαδ ίλέακνθ κλδζηΫθκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αθαθκλδεΪ ηε ηβ γεκπκέβζά ηκν, γα πκτηε ππμ σηαθ ανησμ εέξε ΰέθεδ εκζηκελΪηκλαμ εαδ ηκθ εκζΪεεναθ ζηβθ Ώζέα εαδ ηκθ Ϋζεΰαθ γεσ, Ϋζεΰε ζηκνμ Έζζβθεμ ηκν πελδίΪζζκθησμ ηκν ηε εΪπκδα αζηεδσηβηα, σηδ απσ δνσ ηεεηάλδα εέθαδ ζέΰκνλκμ σηδ δεθ εέθαδ γεσμ˙ απσ ηκ σηδ εκδηΪηαδ εαδ ηκ σηδ ζνθκνζδΪαεηαδ (Πζκτηαλξκν Αιέμαλδξνο 22, 6). Έδεδιε Ϋηζδ κ ΏζΫιαθδλκμ πσζκ πελδθλκθκτζε ηκνμ γεκτμ (πκν ζνθκνζδΪακθηαθ εαδ εκδηκτθηαθ, σππμ κδ γθβηκέ) ηκνμ κπκέκνμ γΫζκνθ θα επαθαθΫλκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ εαδ ηβθ νοβζσηαηβ (αθ εαδ πλκξλδζηδαθδεά) γεκζκΰέα ηκν (γα ηκθ εέξε δδδΪιεδ, αζθαζυμ, ανηΪ κ ΏλδζηκηΫζβμ). Βπέζβμ Ϋδεδιε πσζκ ζκίαλΪ πέζηενε ηα πελέ γεκπκδάζευμ ηκν.
32. "Δ αλξαέα ΒζζΪδα άηαθ γλβζεενηδευμ αθεεηδεά, εθυ ηκ ΐναΪθηδκ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ, πμ ηκθκγερζηΫμ, άηαθ ηβ αθεεηδεκέ". ΏΠΏΝΣΔΔ:Ώθκτ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ άηαθ γλβζεενηδευμ αθεεηδεκέ, ΰδαηέ κδ δκτζκδ Ϋπλεπε θα Ϋξκνθ ηβθ γλβζεεέα ηπθ ενλέπθ ηκνμ (αζζΪακθηαμ νπκξλεπηδεΪ γεκτμ εαδ ζαηλεέα εΪγε θκλΪ πκν ππζκτθηαθ ζε Ϊζζκ ετλδκ); Ώθκτ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ άηαθ αθεεηδεκέ γλβζεενηδευμ, ΰδαηέ δεθ ηπκλκτζε ηδα γεσηβηα ιΫθβ, δβζαδά σξδ γεσηβηα ηβμ πσζβμ-ελΪηκνμ, θα Ϋξεδ θασ εηδζηΫθκ, αζζΪ Ϋπλεπε εδδδεά επδηλκπά ηβμ πσζεπμ θα ζνθεδλδΪζεδ πλυηα ΰδα θα ζναβηάζεδ Ϊθ Ϋπλεπε θα επδηλαπεέ ξηέζδηκ θακτ ιΫθβμ γεσηβηαμ; Ώθκτ β αλξαέα ΒζζΪδα άηαθ γλβζεενηδευμ αθεεηδεά, ΰδαηέ ηδηπλκτθηαθ ίαλτηαηα σζκδ πκζέηεμ αηεζκτζαθ ηα ζαηλενηδεΪ ηκνμ εαγάεκθηα πλκμ ηκνμ γεζηκγεηβηΫθκνμ γεκτμ ηβμ πσζβμ σπκν ακτζαθ; Γδαηέ νπάλξαθ ησζκ ανζηβλκέ θσηκδ ζκδπυθ εαηΪ ιΫθπθ ζαηλεδυθ, αθκτ κδ αλξαέκδ άηαθ πκζνγερζηΫμ εαδ (δάγεθ) ζνθεπυμ αθεεηδεκέ; ε εαθΫθαθ αλξαδκζΪηλβ δεθ γα Ϊλεζε θα ηδηπλεέηαδ απσ ηκ ελΪηκμ σπκδκμ δεθ πβΰαέθεδ ζηβθ εεεζβζέα ηδμ ΚνλδαεΫμ. Γδαηέ ησηε δεθ αθαΰθπλέαεδ ππμ β αλξαέα επκξά πκν επΫίαζε ηδηπλέεμ ζε σπκδκθ δεθ γνζδΪαε ζηκνμ Θεκτμ ηβμ πσζβμ ηκν, άηαθ γλβζεενηδευμ ηβ αθεεηδεά; «Δ αγβθαρεά θκηκγεζέα πλκΫίζεπε πκδθΫμ ΰδα σζκνμ αλθδσνθηαθ θα ηδηάζκνθ γλβζεενηδεΪ ηδα εγθδεά εκληά (Πκζνδετεβμ, 8, 46 – Ονζπδαθσμ, ξκζ. ζηκ ΑβηκζγΫθβ, Καηά Μεηδίνπ)» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 349). Καδ απ' ανηά ηβθ πελέπηπζβ απκδεδεθτεηαδ ππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ πκζζκέ εεδνηδεδζηΫθκδ αλξαδκζΪηλεμ ζνΰξΫκνθ ηβθ τπαλιβ πκζζυθ γευθ ηε ηκ δδεαέπηα θα ζαηλετεδ εΪπκδκμ ηκνμ ηβ γεζηκγεηβηΫθκνμ απσ ηβθ πσζβ ηκν γεκτμ ά ηε ηκ δδεαέπηα θα αλθεέηαδ θα ζαηλΫοεδ ηκνμ γεκτμ πκν σλδζε β πσζβ. Δ τπαλιβ πκζζυθ γευθ δεθ ζξεηέακθηαθ ηε ηκ δδεαέπηα θα απκλλέπηεδμ ηκθ γεσ ηβμ πσζβμ ξΪλδθ εΪπκδκν Ϊζζκν γεκτ. ΣΫηκδα δδεαδυηαηα δεθ δέθκθηαθ απσ ηβθ αλξαέα πσζβ. ΟνδΫπκηε εέξε ηκ δδεαέπηα εαθεέμ θα αλθβγεέ ηκθ γεσ ηβμ πσζβμ εαδ θα δδαζΫιεδ εΪπκδκθ Ϊζζκθ απσ ηκνμ νπσζκδπκνμ εθηαεσζδκνμ. ΏηΫζπμ εαηαδδεαασηαθ απσ ηα δδεαζηάλδα. Ο εΪγε πκζέηβμ «Ϋπλεπε θα πδζηετεδ εαδ θα νπκηΪζζεηαδ ζηβ γλβζεεέα ηβμ πσζβμ. Μπκλκτζαθ, πζησζκ, θα πελδθλκθκτθ ά θα ηδζκτθ ηκνμ γεκτμ ηβμ ΰεδηκθδεάμ πσζβμ (...) δεθ Ϋξκνθ δδεαέπηα σηπμ κτηε θα ζεεθηκτθ αεσηβ ηβθ αηθδζίάηβζβ ηβμ Πκζδκτξκν ΏγβθΪμ ά ηκν ΒλεξγΫα ά ηκν ΚΫελκπα. Δ εζενγελέα ηβμ ζεΫοβμ ζξεηδεΪ ηε ηβ γλβζεεέα άηαθ εΪηδ εθηεζυμ Ϊΰθπζηκ ζηκνμ Ώλξαέκνμ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 349). Γδ‘ ανησ Ϊζζπζηε, κ πελΪηβμ εαηβΰκλάγβεε ππμ δεθ ζκΰΪλδααε ΰδα γεκτμ, ηκνμ γεκτμ πκν δεξσηαθ β Ώγάθα («Ἀδδεεῖ πελάηβμ κὕμ πόζδμ θκηίαεδ γεκὺμ κ θκηίαπθ», Ξεθκθώθηα, Απνκλεκνλεχκαηα, 1, 1). Σλκηελσ Ϋΰεζβηα δδΫπλαιε κ πελΪηβμ! Ώνηά άηαθ β ηελΪζηδα γλβζεενηδεά εζενγελέα πκν Ϋδδθε κ πκζνγερζησμ ζξεηδεΪ ηε ηκθ ηκθκγερζησ (Αεθ Ϋξεδ ζβηαζέα, θνζδεΪ, αθ κ
πελΪηβμ πέζηενε ά δεθ πέζηενε ζηκνμ γεκτμ˙ ζβηαζέα Ϋξεδ σηδ κ αγβθαρεσμ θσηκμ γεπλκτζε θκηδεσ αδέεβηα ηβθ απδζηέα ζηβθ επέζβηβ ελαηδεά γλβζεεέα ηκν πκζνγερζηκτ.). «Δ δδΫα ζκδπσθ σηδ εΪγε επδηΫλκνμ σοβ ηβμ πλαΰηαηδεσηβηαμ πλΫπεδ θα εικνζδΪαεηαδ απσ Ϋθα γεέκ κθ πλκεαζεέ ηβθ δζαλδγηέα ηΫηκδπθ σοεπθ εαδ γεκηάηπθ εαδ ζνθεπυμ ηκθ πκζνγερζησ. Ώπσ ηβ ίαζδεά ανηά ζηκθ πκζνγερζησ δδΫα, ηβμ δζαλδγηέαμ, πλκΫλξεηαδ εαδ β ζεΰσηεθβ αθκξά ηκν πκζνγερζηκτ: ζηκ άδβ νπΪλξκθ πΪθγεκ ηπκλκτθ θα ηπκνθ σζεμ γεσηβηεμ αθηδζηκδξκτθ ζε θΫεμ ά ηβ αεσηα εικνζδαασηεθεμ απσ εΪπκδα γεσηβηα σοεδμ ηβμ πλαΰηαηδεσηβηαμ. ηπμ εΪπκδα πκν άδβ εικνζδΪαεηαδ αζζΪαεδ γεσηβηα ησθκ ηε αθαηλκπά ηβμ παζδΪμ. Έηζδ β αθκξά ζνθνπΪλξεδ ηε ανηά ηβθ, δδδΪακνζα ζηκθ πκζνγερζησ, απκεζεδζηδεσηβηα. ΚΪηδ επέζβμ πκν πλΫπεδ θα πλκζηεγεέ ζξεηδεΪ ηε ηβθ αθκξά , εέθαδ σηδ ανηά αθκλΪ ησθκ γεσηβηεμ. Μ‘ Ϊζζα ζσΰδα Ϋθα πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα απκλλκθΪ απσ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ ησθκ γεέα σθηα, ηα κπκέα πλκζγΫηεδ ζηα άδβ νπΪλξκθηα δδεΪ ηκν, εαδ εαηΪ εαθσθα σξδ ηβθ έδδα ηβθ Ϊζζβ γλβζεεέα, εθσζκθ ανηά νπβλεηεέ δδαθκλεηδεσ ζεκπσ απσ ηβθ πλκαΰπΰά δδΪθκλπθ εΰεκζηέπθ πλαΰηαηδεκηάηπθ, πκν εέθαδ κ ζνθβγΫζηελκμ , ετλδκμ ζεκπσμ ηκν πκζνγερζηκτ. (....) οκεπχξ δ μκμιαγυιεκδ ακμπή ημο πμθοεεσζιμφ απμηεθεί απθχξ ιζα δζαδζηαζία απμννυθδζδξ ηαζ πνμζεήηδξ κέςκ εεμηήηςκ ηαζ υπζ ενδζηεζχκ. Μ’ άθθα θυβζα ιζα επέηηαζδ ηδξ ήδδ οπάνπμοζαξ ααζζηήξ ημο ζδέαξ, ηςκ πμθθχκ εείςκ υκηςκ, ηαζ υπζ ιζα πνυζθδρδ ημο πναβιαηζηά δζαθμνεηζημφ. Τπσ ηκ έδδκ θπμ πλΫπεδ θα γεπλβγεέ εαδ β αθηδπαλΪγεζβ, ζηβ ζτΰξλκθβ ζναάηβζβ, ηκν ηκθκγερζηκτ πμ ηελδεάμ αζάγεδαμ εαδ ηκν πκζνγερζηκτ πμ πελδεεηδεάμ» (. Παπαζειαθδλσπκνζκν, «Πκζνγερζησμ εαδ Μκθκγερζησμ: δτκ ητπκδ γλβζεεέαμ», χλαμε, η. 84). Με Ϊζζα ζσΰδα β δάγεθ «αθεεηδεσηβηα» ηκν πκζνγερζηκτ δεθ αθκλΪ ηβθ αθκξά πλκμ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ˙ απσδεδιβ εέθαδ κδ δδπΰηκέ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Δ «αθεεηδεσηβηα» ανηά αθκλΪ ηβθ ηατηδζβ παζδυθ ηε θΫεμ γεσηβηεμ, ά ηβθ ηκπκγΫηβζά ηκνμ «εεεέ» πκν πδζηετεηαδ σηδ Ϋξκνθ εικνζέα. ΑδαθκλεηδεΪ, νπΪλξεδ αηεέζδεηκμ δδπΰησμ. Ώεσηβ εαδ β ανγαέλεηβ εδζαΰπΰά ζηβθ πσζβ ηδαμ ιΫθβμ γλβζεεέαμ απσ ηελδεκτμ πκζέηεμ ηβμ, απαΰκλενσηαθ ανζηβλΪ. ξδ ηέπκηε Ϊζζκ, αζζΪ ηκ αθαθΫλκνηε, ΰδα θα πΪοεδ β πλκπαΰΪθδα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, σηδ ηκ εαεσ Βζζβθδεσ ελΪηκμ δεθ ηκνμ αθαΰθπλέαεδ, εθυ β Ώλξαδσηβηα επΫηλεπε ζηκνμ πκζέηεμ θα γλβζεετκθηαδ σππμ ανηκέ άγεζαθ. «ΚαηαδδεΪζηβεε ζε γΪθαηκ εΪπκδα δΫλεδα πκν κθκηαασηαθ Νέθκμ. Σκ ετλδκ αδέεβηΪ ηβμ θαέθεηαδ σηδ νπάλιε ηδα απσπεδλα θα ζνΰελκηάζεδ ηδα θΫα γλβζεενηδεά αέλεζβ ά ηδα ηεζεηκνλΰέα πλκμ ηδηάθ εΪπκδαμ θΫαμ γεσηβηαμ (Αβη 19, 281)» (Douglas M.MacDowell, Σν δίθαην ζηελ Αζήλα ησλ θιαζηθψλ ρξφλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 304). ΒπδπζΫκθ αεσηβ εαδ β Ϋθθκδα ηβμ αζΫίεδαμ άηαθ ησζκ αζαθάμ, πκν κ εαγΫθαμ εδθδτθενε ΰδα ηκ παλαηδελσ θα εαηαδδεαζηεέ ζε γΪθαηκ ά πλσζηδηκ. «Ο Ώθδκεέδβμ εέξε επδζτλεδ εΪπκδα πκδθά γΫηκθηαμ «δεεηβλέα» ζηκ ίπησ ηκν Βζενζέθδκν εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηπθ Μνζηβλέπθ, ξπλέμ θα ΰθπλέαεδ σηδ νπάλξε θσηκμ πκν ηκ απαΰσλενε ανησ (Ώθδ. 1, 113). (...) Ο Ώθδκεέδβμ απκηεζεέ πδκ αιδσπδζηβ πβΰά απ‘ σ,ηδ ηκ ζξεηδεσ ηε ηκθ Ώδζξτζκ αθΫεδκηκ, εαδ εέθαδ πλκηδησηελκ θα δεξγκτηε σηδ ζηκ αγβθαρεσ δέεαδκ ηδα πλΪιβ ηπκλκτζε θα γεπλβγεέ πμ αζείάμ, αεσηβ εδ αθ κ δλΪζηβμ δεθ ΰθυλδαε, σηαθ ηβ δδΫπλαηηε, σηδ άηαθ αζείάμ. (...) Φαέθεηαδ απέγαθκ θα εέξαθ αζπαζηεέ κδ Ώγβθαέκδ ηβθ Ϊπκοβ σηδ ηδα πλΪιβ δεθ ηπκλκτζε θα εέθαδ αζείάμ, αθ εαθεέμ θκηκγΫηβμ δεθ εέξε ζεεθγεέ θα ηβθ απαΰκλετζεδ» (Douglas M. MacDowell, Σν δίθαην ζηελ Αζήλα ησλ θιαζηθψλ ρξφλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 306-307). ΏνηΪ αζθαζυμ δεθ άηαθ ηεηκθπηΫθα θαδθσηεθα: κ ΣδίΫλδκμ «απαΰσλενζε ηδμ ιΫθεμ ζαηλεέεμ δδδαέηελα ηδμ αδΰνπηδαεΫμ εαδ είλαρεΫμ ηεζεηκνλΰέεμ, εαδ ειαθΪΰεαζε εεεέθκνμ πκν εέξαθ ζξΫζβ ηε ανηΫμ θα εΪοκνθ ηα γλβζεενηδεΪ εθδτηαηα εαδ ειαληάηαηΪ ηκνμ» (κνεηυθδκν, Σηβέξηνο, 36). Ο Κζατδδκμ «ειαθΪθδζε εθηεζυμ απσ ηβ Γαζαηέα ηβ ζεζβλά εαδ απΪθγλππβ γλβζεεέα ηπθ Αλνδδυθ, πκν ζηα ξλσθδα ηκν Ώνΰκτζηκν εέξε απαΰκλενηεέ ΰδα ηκνμ Ρπηαέκνμ πκζέηεμ» (κνεηυθδκν, Κιαχδηνο, 24). Γεθδεσηελα, άηαθ παλΪίαζβ θσηκν β εδζαΰπΰά ιΫθβμ γλβζεεέαμ πκν δεθ εΰελέγβεε απσ ηβ λπηαρεά Γελκνζέα, σππμ αθαθΫλεδ κ ΚδεΫλπθαμ (De legibus, II, 8: nemo habesset deos sive novow dive advenas nissi publice adsvitos), εαδ κ παλαίΪηβμ ηδηπλκτθηαθ ηε γΪθαηκ. Παλαηβλκτηε σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ οετδκθηαδ, σηαθ ηδζΪθ ΰδα γλβζεενηδεά αθκξά, δδσηδ ησζκ κδ Έζζβθεμ σζκ εαδ κδ Λαηέθκδ δεθ άηαθ δεθ άηαθ αθεεηδεκέ. Γδα πκδκ ζσΰκ κ ΠζΪηπθαμ γα Ϋΰλαθε «ξλεδΪαεηαδ Ϋθαμ ΰεθδεσμ θσηκμ, πκν δε γα επδηλΫπεδ παλΪθκηεμ πλΪιεδμ ζαηλεέαμ» (Νφκνη, 909d). Βέθαδ πλκθαθΫμ πσζκ νπκελδηΫμ εέθαδ ανηκέ πκν πλτκθηαδ ΰδα ηκνμ θσηκνμ ηκν Θεκδσζδκν, αζζΪ ζδππκτθ ΰδα ηβθ «αθειέγλβζεβ» ζηκξκγεζέα εαδ θκηκγεζέα ηπθ Ώλξαέπθ Βδδπζκζαηλυθ. «ηβ Ρυηβ εαδ ζηβθ Ώγάθα δεθ επδηλεπσηαθ ζηκθ ιΫθκ θα απκεηάζεδ δδδκεηβζέα, δεθ ηπκλκτζε θα παθηλενηεέ, εαδ αθ παθηλενσηαθ κ ΰΪηκμ δεθ εέξε δζξτ εαδ ηα παδδδΪ ηκν γεπλκτθηαθ θσγα. Αεθ ηπκλκτζε θα νπκΰλΪοεδ ζνηίσζαδκ ηε Ϋθαθ πκζέηβ, δδσηδ κ θσηκμ ζε εαηέα πελέπηπζβ δεθ αθαΰθυλδαε ηβθ εΰενλσηβηα
ηκν ζνηίκζαέκν. ΏλξδεΪ, δεθ ηκν επδηλεπσηαθ θα ζνηηεηΫξεδ κτηε ζηκ εηπσλδκ. Ώθ δδΫπλαηηε Ϋΰεζβηα ηκθ ηεηαξεδλέακθηαθ πμ ζεζΪίκ εαδ ηκθ ηδηπλκτζαθ ξπλέμ δδεαζηδεά απσθαζβ, εθσζκθ β πσζβ δεθ άηαθ νπκξλεπηΫθβ θα ηκν παλΪζξεδ θκηδεά πλκζηαζέα. Ο ΑβηκζγΫθβμ ηΪμ απκεαζτπηεδ ηα πλαΰηαηδεΪ εέθβηλα εαδ ζεΫοεδμ ηπθ Ώγβθαέπθ: «Έπλεπε θα δδαηβλάζκνθ ηβθ αΰθσηβηα ηπθ γνζδυθ» εαδ ηε ηκθ απκεζεδζησ ηκν ιΫθκν «πλκζηΪηεναθ ηβθ δελά ηεζεηά». Οδ Ϊθγλππκδ ηβμ αλξαέαμ πσζβμ ΰθυλδααθ σηδ κδ Θεκέ ηβμ πσζβμ απκζηλΫθκθηαθ ηκνμ ιΫθκνμ εαδ σηδ β παλκνζέα ηπθ θεκθεληΫθπθ γα εαγδζηκτζε πδγαθσηαηα ηβ γνζέα αθυθεζβ. Καθεέμ δεθ ηπκλκτζε θα αζπΪαεηαδ ζνΰξλσθπμ δτκ γλβζεεέεμ». ΣΪδε Ϋθβ ΓενζηΪί Νηε ΦκνζΪθμ ζηκ «Δ ΒΛΛΔΝΕΚΔ ΠΟΛΕ». ηπμ β παθεπδζηβηδαεσμ Μ. Σααθά νπκζηβλέαεδ (Γαπιφο, η. 226): «Αεθ ηπκλκτθ κδ Έζζβθεμ θα Ϋξκνθ πμ γεσ ηκνμ ηκ λαηζδζηά ΓδαξίΫ». Σα ζξσζδα εέθαδ πελδηηΪ.
33. "Γδαηέ θα απκλλέπηεδμ ηκνμ δδεκτμ ηαμ Βζζβθδεκτμ γεκτμ ΰδα ξΪλβ ηκν Βίλαέκν ΓδαξίΫ; Γδαηέ Ϋθαμ γεσμ αθηέ πκζζυθ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: Γδαηέ κδ Ν/Π θα εέθαδ ησζκ εγθδεδζηΫμ, υζηε ηκ ηδ γα πδζηΫοκνθ θα ειαληΪηαδ απσ ηβθ εγθδεσηβηα εαδ ηβ πλκΫζενζά ηκν; ζκ ΰδα ηκ ΰδαηέ Ϋθαμ γεσμ εδ σξδ πκζζκέ: «Σκ γεέκθ εέθαδ ηΫζεδκ εαδ δεθ Ϋξεδ εαηηδΪ Ϋζζεδοβ ζηβθ αΰαγσηβηα εαδ ζηβ ζκθέα εαδ ζηβ δτθαηβ, Ϊθαλξκ, αρδδκ, απελέΰλαπηκ, εαδ ΰδα θα ηδζάζκνηε απζΪ, ηΫζεδκ ζε σζα. Ώθ ζκδπσθ παλαδεξηκτηε πκζζκτμ γεκτμ, εέθαδ αθΪΰεβ θα επδζβηΪθκνηε εΪπκδεμ δδαθκλΫμ αθΪηεζα ζηκνμ πκζζκτμ. Γδαηέ αθ δεθ νπΪλξεδ εαηηδΪ δδαθκλΪ ζ' ανηκτμ, ηΪζζκθ γα εέθαδ Ϋθαμ εδ σξδ πκζζκέ. Ώθ πΪζδ νπΪλξεδ δδαθκλΪ ζ'ανηκτμ, πκτ εέθαδ β ηεζεδσηβηα; Γδαηέ αθ εΪπκδκμ εέηε εαηΪ ηβθ αΰαγσηβηα, εέηε εαηΪ ηβ δτθαηβ, εέηε εαηΪ ηβ ζκθέα εέηε εαηΪ ηκθ ξλσθκ εέηε εαηΪ ηκθ ησπκ δεθ θηΪθεδ ηβθ ηεζεδσηβηα, δε γα ηπκλκτζε θα εέθαδ γεσμ. Έηζδ β ηδΪ ηανησηβηα σζπθ απκδεδεθτεδ ηΪζζκθ Ϋθα εδ σξδ πκζζκτμ γεκτμ. Έπεδηα πυμ, αθ εέθαδ πκζζκέ, γα δδαηβλβγεέ ηκ απελέΰλαπηκ; Γδαηέ, σπκν γα άηαθ κ Ϋθαμ, δε γα ίλδζεσηαθ κ Ϊζζκμ. Πυμ επέζβμ γα ενίελθβγεέ κ εσζηκμ απσ πκζζκτμ ξπλέμ θα δδαζνγεέ εαδ θα εαηαζηλαθεέ, αθκτ γα παλκνζδαζηκτθ αθηδγΫζεδμ ζηκνμ ενίελθάηεμ; Γδαηέ β δδαθκλΪ δβηδκνλΰεέ εθαθηδυζεδμ. Κδ αθ δζξνλδζηεέ εαθεέμ ππμ κ εαγΫθαμ ενίελθΪ Ϋθα ηΫλκμ, πκδσ εέθαδ ανησ πκν Ϋίαζε ηΪιβ εαδ Ϋεαθε ζ' ανηκτμ ηβθ δδαθκηά; Βεεέθκ ζκδπσθ γα άηαθ ηΪζζκθ κ Θεσμ. ΚαηΪ ζνθΫπεδα Ϋθαμ εέθαδ κ Θεσμ, ηΫζεδκμ, απελέΰλαπηκμ, δβηδκνλΰσμ ηκν ζτηπαθηκμ, ανησμ πκν ζνθΫξεδ ηα πΪθηα εαδ ηα ενίελθΪ, πΫλα απσ εΪγε σλδκ δνθαησηβηαμ εαδ πβΰά ηβμ ηεζεδσηβηαμ. ΒπδπζΫκθ εέθαδ θνζδεά αθΪΰεβ β ηκθΪδα θα απκηεζεέ ηβθ αλξά ηβμ δνΪδαμ» (ΕπΪθθβ Ααηαζεβθκτ, Έθδνζηο αθξηβήο ηεο Οξζνδφμνπ Πίζηεσο, 1, 5).
34. "ζεμ κδ δδδαζεαζέεμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ εέθαδ παληΫθεμ απσ παθΪλξαδα εζζβθδεΪ εεέηεθα ηκν ΟλθΫα εαδ ηκν Βληά ΣλδζηΫΰδζηκν". ΏΠΏΝΣΔΔ: Φκίελσ επδξεέλβηα ανησ. ηδ δβζαδά σζα ηα εέπαθ κδ Έζζβθεμ, σηδ κδ Έζζβθεμ πλκςπάλιαθ πλδθ απσ σζκνμ, σηδ πάΰαθ παθηκτ, σηδ σζκδ κδ αλξαέκδ ζακέ (π.ξ. ΜΪΰδαμ, Ίθεαμ, Φκέθδεεμ, Ώδΰτπηδκδ, ΠΫλζεμ, Πεζαζΰκέ, Εθδκέ) ηκν εσζηκν εέηαθ εαηΪ ίΪγκμ Έζζβθεμ, ά Ϋεαθε κ Αέαμ ΰεΪζκπ (Βέθαδ Ϊιδκ απκλέαμ, πυμ ηβθ «ΰζέηπζαθ» κδ ΚδθΫακδ εαδ δεθ εέηαθ Έζζβθεμ εδ ανηκέ, ηΫζα ζε ηΫηκδα εζζβθδεά εκζηκπζβηητλα. ΏζζΪ πκτ γα πΪθε, ζηκ ηΫζκμ γα πλκετοκνθ εδ ανηκέ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ. Αε γα ηαμ ηβ ΰζδηυζκνθ ησζκ ετεκζα κδ.. παζδκεδθΫακδ), σηδ κδ Βζζβθεμ πλδθ ηκθ Καηαεζνζησ εέξαθ λκηπση εαδ δδαζηβησπζκδα. ΐΫίαδα, κδ νηθβηΫμ ηβμ παθΪλξαδαμ ηεξθκζκΰέαμ ηπθ Βζζάθπθ δεθ ηαμ Ϋθελαθ υμ ηυλα εαθΫθα απκηεδθΪλδ λκηπση ά αλξαέκν ονΰεέκν ά δδαζηβησπζκδκν αλξαδκεζζβθδεκτ. Γδαηέ; Ώπσ αΪξαλβ άηαθ σζα ανηΪ εδ Ϋζεδπζαθ εαηΪ ηκθ Καηαεζνζησ ά ηα εαηΫζηλεοαθ εδ ανηΪ κδ εαεκέ Υλδζηδαθκέ (δδσηδ εεεέ εαηαζάΰεδ β δζηκλέα ανηά); Σκ ησθκ πκν απκηΫθεδ εέθαδ θα πεδ εαθεέμ ππμ κδ Βζζβθεμ άλγαθ απσ ηκθ αζηελδζησ ηβμ ΏθδλκηΫδαμ! Καδ εΪθκθηαμ Έζζβθα ηκθ Βληά ηκθ ΣλδζηΫΰδζηκ (πκν άηαθ κ αδΰνπηδαεσμ γεσμ Thaut, δβζαδά αεσηα Ϋθα αθτπαλεηκ πλκζππκ), αθκτ πλυηα ηκθ λυηβζαθ αθ Ϋξεδ εζζβθδεά εγθδεά ζνθεέδβζβ εαδ DNA, βζνξΪακνθ. ηπμ δεθ Ϋξκνθ εαηηδΪ δδΫα ΰδα ηβ δδαθκλΪ ηεηαιτ Υλδζηδαθδζηκτ εαδ σζπθ ανηυθ ηπθ ΰθπζηδεδζηδευθ εαδ παθγερζηδευθ δκιαζδυθ.
Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ απκδΫξεηαδ σηδ κ γεσμ αθαεαζτπηεηαδ ά σηδ κ Ϊθγλππκμ ηπκλεέ δδα ηβμ ειΪζεβζβμ θα αθνοπγεέ ησθκμ ηκν υμ ηκ γεσ, αζζΪ σηδ κ γεσμ απκεαζτπηεηαδ. Αεθ πδζηετεδ ζε παθγερζηδεΫμ δκιαζέεμ σηδ σζα εέθαδ ηκ έδδκ, σηδ σζα εέθαδ Ϋθα, εαδ σηδ απζυμ κ δλσηκμ πλκμ ηβθ εκλνθά δδαθΫλεδ. Αε πελδθλκθεέ ηβθ τζβ, ξΪλδθ ηκν πθετηαηκμ, αθκτ εαδ ηα δτκ εέθαδ δβηδκνλΰάηαηα ηκν έδδκν Θεκτ. Αεθ πδζηετεδ ζε ηεηεηονξυζεδμ εδ Ϊζζεμ ηκλθΫμ πελδθλσθβζβμ πλκμ ηβθ ηκθαδδεσηβηα ηκν αθγλυπκν, δδσηδ πμ «Ϊθγλππκ» γεπλεέ σξδ ηβθ «ζνθεέδβζβ» ηκν αθγλυπκν ησθβ, αζζΪ ηβθ ζνθεέδβζβ ηααέ ηε ηκ ζυηα, εαδ ζνθεπυμ εΪθ γεπλκτζε πμ Ϊθγλππκ ηβθ ονξά ησθκ, ησηε γα Ϋζεΰε εδ ανησμ ππμ β ονξά ηπαέθεδ ζε εαζκτπδ-ζυηα εΪγε θκλΪ. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ πδζηετεδ κτηε σηδ β ονξά εέθαδ θτζεδ αγΪθαηβ κτηε σηδ πλκςπΪλξεδ ηκν ζυηαηκμ, αζζΪ κτηε εδ σηδ ηε ηκθ γΪθαηκ ειαθαθέαεηαδ β ονξά, δδσηδ εέθαδ κ Θεσμ πκν δεθ ηκ επδγνηεέ ανησ. Αεθ εΪθεδ δδΪελδζβ ηεηαιτ τζβμ εαδ πθετηαηκμ σππμ εΪθκνθ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ εαδ κδ απκελνθδζηΫμ, αζζΪ ηεηαιτ εηδζηκτ (νζδεκτ εαδ Ϊνζκν εσζηκν εαδ σθηπθ) εαδ Άεηδζηκν (Θεκτ). Σα πελέ εθαθγλυπδζβμ ηκν Θεκτ, εαδ ΏθΪζηαζβμ ηκν Υλδζηκτ δεθ ηα γεπλεέ ητγκνμ ά αζζβΰκλέεμ-ζτηίκζα αθαΰΫθθβζβμ εαδ γαθΪηκν ηβμ Φτζβμ (σππμ ζνηίαέθεδ ηε ηκνμ γεκτμ), αζζΪ ηζηνξηθά γεγνλφηα, εαδ πδζηετεδ ππμ ζηβθ εηπεδλέα ανηυθ ηπθ δζηκλδευθ ΰεΰκθσηπθ ίαζέαεηαδ υμ ηα ηυλα β τπαλιά ηκν. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ πδζηετεδ ζε εαηηδΪ ενεζδεσηβηα ηβμ δζηκλέαμ, σππμ κδ αλξαέεμ γλβζεεέεμ, αζζΪ ζηβθ ΰλαηηδεά ειΫζδιά ηβμ. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ πδζηετεδ ζε εαηηέα εδηαληΫθβ β κπκέα εαγκλέαεηαδ απσ ηδμ «Μκέλεμ» εαδ β κπκέα εικνζδΪαεδ εαδ ηκ Θεσ αεσηβ, αζζΪ δεξσηεθκμ ηβθ παθηκδνθαηέα ηκν Θεκτ εαδ ηβθ Ϋζζεδοβ κπκδαζδάπκηε ΏθΪΰεβμ ά εαηαθαΰεαζηκτ επ‘ ανηκτ, δΫξεηαδ ηανησξλκθα ηβθ ζνθελΰέα. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ Ϋξεδ σηκδσ ηκν ζηβθ δδδαζεαζέα πελέ δδΪελδζβμ κνζέαμ-νπσζηαζβμ, πελέ δδΪελδζβμ γεέαμ κνζέαμ εαδ γεέπθ εθελΰεδυθ, πελέ ηκν αεαηΪζβπηκν ηβμ γεέαμ κνζέαμ, εαδ εκδθπθέαμ ηπθ γεέπθ εθελΰεδυθ απσ ηκθ Ϊθγλππκ. ζα ανηΪ ζε εαθΫθαθ Βληά δεθ νπΪλξκνθ. Οτηε πμ ζεκπσ ηκν αθγλυπκν γΫηεδ εΪπκδα θδζκζκθδεά εθαηΫθδζβ ηκν «Ώΰαγκτ-Θεκτ» ξΪλδθ αηκηδεάμ ενδαδηκθέαμ, κτηε εαδ εΪπκδα ηνζηδεδζηδεά Ϋθπζά-απκλλσθβζά ηκν ηε ηβ γεέα κνζέα, πλΪΰηα ίζΪζθβηκ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ αθκτ β γεέα κνζέα ηΫθεδ αεαηΪζβπηβ πΪθηα. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ κ Υλδζηδαθδζησμ αβηΪ ηβ «ζπηβλέα ηβμ ονξάμ» αλθκτηεθκμ ηκ ζυηα ά ηκθ εσζηκ ανησθ. Γδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ σηπμ β ζπηβλέα ηβμ ονξάμ δεθ ζνθέζηαηαδ ζηβθ απαζζαΰά ηβμ ονξάμ απσ ηκ ζυηα εαδ ζηβθ θνΰά ηβμ απσ ηβθ απά. Δ Ϊπκοβ εαηΪ ηβθ κπκέα πλΫπεδ εαηΪ ηβθ πκλεέα ηβμ ζπηβλέαμ θα θτΰβ β ονξά απσ ηκ ζυηα, «ησ Ϋιπ ηκθ θκνθ ηκν ζυηαηκμ πκδεέθ... δαδησθπθ ετλβηα εαδ παέδενηα» (Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ ΠαζαηΪμ).
34a ΑΕΏΦΟΡΒ ΒΡΜΔ ΣΡΕΜΒΓΕΣΟΤ ΚΏΕ ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟΤ Οδ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηκν Βληά ΣλδζηΫΰδζηκν εαδ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ εΪηδ παλαπΪθπ απσ ηλδζηΫΰδζηεμ: 1) Ο Βληάμ ΣλδζηΫΰδζηκμ (εθειάμ Β.Σ.) ζΫεδ σηδ κ γεσμ εέθαδ «αλζεθκγβζνεσμ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 19). Βδδπζκζαηλδεά αθηέζβοβ πελέ γεκτ, ηβθ κπκέα κ Υλδζηδαθδζησμ εαηαελέθεδ. 2) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ «κνζδπδυμ αγΪθαηκμ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 20). Ο Υλδζηδαθδζησμ πδζηετεδ σηδ κ Ϊθγλππκμ ΰέθεηαδ εαηα ξΪλβ γεσμ εαδ δεθ εέθαδ εε θτζεπμ αγΪθαηκμ. 3) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ κ Ϊθγλππκμ δβηδκνλΰάγβεε «απσ απά εαδ θπμ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 20). ηβθ Π.Α. δεθ νπΪλξεδ εΪηδ ηΫηκδκ. 4) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ σπκδκμ εέθαδ Ϊηεεθκμ «εαηαδδεΪαεηαδ θα ηβθ εθζαλεπγεέ ζε αθγλυπδθκ ζυηα ΰνθαέεαμ εαδ Ϊθδλα» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 30). Καηηέα ζξΫζβ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ, πκν κτηε ηδηπλεέ ηεηαγαθΪηδα ηβθ αηεεθέα κτηε πδζηετεδ ζηβθ ηεηεθζΪλεπζβ. 5) Ο Β.Σ. ζΫεδ ΰδα ηβ Αβηδκνλΰέα σηδ «σζκδ κδ γεκέ Ϊλξδζαθ θα επδηεζκτθηαδ ηβθ Ϋθζπκλκ θτζβ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 31). ηκθ Υλδζηδαθδζησ δεθ νπΪλξκνθ Ϊζζκδ γεκέ. 6) Ο Β.Σ. δδδΪζεεδ σηδ πλΫπεδ θα ηδζάζεδμ ηκ ζυηα ζκν (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 34). Ο Υλδζηδαθδζησμ δε δδδΪζεεδ ηκ ηέζκμ πλκμ ηκ ζυηα, αζζΪ πλκμ ηκ ζαλεδεσ θλσθβηα. ΣελΪζηδα δδαθκλΪ, αθκτ ΰδα ηκθ Β.Σ. ηκ ζυηα εέθαδ εαεσ.
7) Ο Β.Σ. γεπλεέ ηκθ άζδκ γεσ (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 38). Ώεσηβ ηδα απσδεδιβ παδδαλδυδκνμ εδδπζκζαηλέαμ. Ο Υλδζηδαθδζησμ εαδ ηΪζδζηα β Π.Α. ηκθ άζδκ ηκθ γεπλεέ.. δκξεέκ θπησμ εαδ ζΪηπα. 8) Ο Β.Σ. γεπλεέ ηκθ Θεσ «πκζνζυηαηκ εαδ παθηκζυηαηκ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 40). Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ δΫξεηαδ εΪηδ ηΫηκδκ. 9) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «β κνζέα ηκν Θεκτ εέθαδ ηκ θα γΫζεδ θα εέθαδ πΪθηκηε» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 51). Ο Υλδζηδαθδζησμ γεπλεέ τοδζηβ ίζαζθβηέα θα ζΫεδ εΪπκδκμ σηδ ΰθπλέαεδ ηβθ κνζέα ηκν Θεκτ. 10) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «σζεμ κδ ονξΫμ ηκν εσζηκν πλκΫλξκθηαδ απσ ηέα εαδ ησθκ ονξά, απσ ηβθ ονξά ηκν ζτηπαθηκμ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 52) εαδ σηδ κδ ονξΫμ «ελπεηυδεδμ ζηβθ αλξά ηεηαίΪζζκθηαδ ζε Ϋθνδλεμ, κδ Ϋθνδλεμ ζε ξελζαέεμ εδ κδ ξελζαέεμ ζε πεηεδθΫμ ζε αΫλδεμ, ζε αθγλυπκνμ, κδ δε αθγλυπδθεμ ζε δαέηκθεμ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 53). Πκτ εέδαθ εΪηδ αθηέζηκδξκ ζηβ δδδαζεαζέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ΰδα ηβ ονξά; Οτηε εκεκλΪεδα κτηε πεηεδθκτμ γεπλεέ ηδμ αθγλυπδθεμ ονξΫμ. 11) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «εαηαδέεβ ηβμ εαεάμ ονξάμ εέθαδ β αΰθπζέα» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 53). Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ δΫξεηαδ εΪηδ ηΫηκδκ. 12) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ β αζείάμ ονξά «αβηΪ ηεηΪ ηβθ Ϋικδσ ηβμ απσ ηκ ζυηα θα εθζαλεπγεέ ζε θΫκ αθγλυπδθκ ζυηα εδ σξδ ζε ζυηα Ϊζζκν αυκν» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 56). Οδ ΰθπζηΫμ αδΰνπηδαεΫμ αζηεδσηβηεμ πκν δεθ Ϋξκνθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβ δδδαζεαζέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ΰδα ηβθ ονξά. 13) Ο Β.Σ. απκεαζεέ «ηκθ Ϊθγλππκ επέΰεδκ γθβησ γεσ, ηκθ επκνλΪθδκ γεσ αγΪθαηκ Ϊθγλππκ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 58). Ο Υλδζηδαθδζησμ ηκθέαεδ ηβθ αίνζζαζΫα δδαθκλΪ ηεηαιτ Θεκτ εαδ αθγλυπκν. Αεθ εέθαδ απζυμ β γθβησηβηα, αζΪ εαδ β δδαθκλΪ ηεηαιτ Κηδζηκτ εαδ Ώεηέζηκν. 14) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «εαδ κ Θεσμ δεθ ηπκλεέ θα νπΪλιεδ ξπλέμ θα δβηδκνλΰεέ αΰαγΪ Ϋλΰα» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 62). Ο Υλδζηδαθδζησμ ηκθέαεδ σηδ κ Θεσμ δεθ Ϋξεδ αθΪΰεβ εαθεθσμ πλΪΰηαηκμ εαδ θνζδεΪ δεθ εέξε αθΪΰεβ θα δβηδκνλΰάζεδ ηέπκηε. 15) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ ηβμ έδδαμ κνζέαμ ηε ηκ Θεσ (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 70). Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ δΫξεηαδ εΪηδ ηΫηκδκ. 16) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ ηα αΰΪζηαηα «εέθαδ πλκδεδζηΫθα ηε ονξά˙ εαδ απδεά πθκά˙ εαδ εΪθκνθ γατηαηα˙ εαδ πλκζΫΰκνθ ηκ ηΫζζκθ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 92). Καηηέα ζξΫζβ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ. 17) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «κ εσζηκμ εέθαδ αδυθδκμ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 96). ΦνζδεΪ σζκδ δζξνλέακθηαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ αθηΫΰλαοε ηκθ Β.Σ. δεθ Ϋξκνθ δδΫα πελέ Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηκν ΰδα ηβ αδπθδσηβηα ηκν εσζηκν. 18) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «σζα ζηκθ εσζηκ εέθαδ πζΪθβ εαδ οενηδΪ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 106), σηδ «εΪγε αζζκδκτηεθκ πλΪΰηα εέθαδ οετηδεκ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 107). Ώθηέγεηα, κ Υλδζηδαθδζησμ ηβθ αζζκέπζβ δεθ ηβ γεπλεέ Ϋθδεδιβ πζΪθβμ. Ο εσζηκμ εέθαδ ηλεπησμ (ηεηαίαζζσηεθκμαζζκδκτηεθκμ), αζζΪ κππζδάπκηε νπαλεησμ, ζτηθπθα ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ. 19) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ β «ονξά εέθαδ αγΪθαηβ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 110). Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ δΫξεηαδ εΪηδ ηΫηκδκ. 20) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «κ πλυηκμ Θεσμ δβηδκτλΰβζε απσ πλυηβ κνζέα, κ δε δετηελκμ Θεσμ δβηδκτλΰβζε εηΪμ απσ ΰεθσηεθβ ζπηΪηπζβ» (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 115). Ο Υλδζηδαθδζησμ απζυμ ζΫεδ σηδ κ Θεσμ δβηδκτλΰβζε εε ηκν ηβ σθηκμ εαδ θνζδεΪ δεθ δΫξεηαδ σζβ ανηά ηβθ εδδπζκζαηλδεά... ΰεΪηα γευθ. 21) Ο Β.Σ. ζΫεδ σηδ «κ Ϊθγλππκμ πζΪζηβεε απσ εαεά τζβ» εαδ ΰδ‘ ανησ πελδπέπηεδ ζε πζΪθεμ (Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ, ζ. 120). Ο Υλδζηδαθδζησμ γεπλεέ ίζαζθβηέα εαηΪ ηκν Θεκτ ηβθ Ϊπκοβ σηδ β τζβ εέθαδ εαεά, δδαίκζδεά ε.ζ.π. Γδα ηκνμ εδδπζκζΪηλεμ εαζσ εέθαδ ησθκ κ θκνμ, εθυ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ εέθαδ εαζσ σ,ηδ Ϋεαθε κ Θεσμ, ζπηαηδεσ εαδ αζυηαηκ.
ΏνηΫμ εέθαδ κδ «εζΪξδζηεμ ζεπηκηΫλεδεμ», πκν εΪπκδκδ ηδμ γεπλκτθ εαδ αθτπαλεηεμ εαδ ηανηέακνθ ηβ δδδαζεαζέα ηβμ Π.Α. εαδ ηβμ Κ.Α. ηε ηΫηκδεμ εδδπζκζαηλδεΫμ, ηδζσεκζηεμ, παθγερζηδεΫμ αθηδζάοεδμ ηκν Β.Σ. Μσθκ σζκδ αΰθκκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ εαδ ηκθ Β.Σ. γα Ϋζεΰαθ σηδ ηανηέαεηαδ κ Υλδζηδαθδζησμ ηε ηα σζα ζΫεδ κ Β.Σ.
34b ΑΕΏΦΟΡΒ ΟΡΦΒΏ ΚΏΕ ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟΤ Έθα απσ ηα πδκ αΰαπβηΫθα παλαδεέΰηαηα πκν θΫλθκνθ κδ αλξαδκεεθηλδεκέ ανηκέ εέθαδ ηδα ζεαζδζηά πΫηλα ηκν 3κν η.Υ. αδυθα, σπκν κ ΟλθΫαμ παλκνζδΪαεηαδ ζηανλπηΫθπμ πΪθπ ζε ζηανλσ ζηκ εΪηπ ηΫλκμ ηκν κπκέκν εέθαδ ηδα Ϊΰενλα. Καδ δεέξθκνθ αθηέζηκδξα πλπηκξλδζηδαθδεΪ ζτηίκζα, ηε ηκ ζηανλσ εαδ ηβθ Ϊΰενλα. ηπμ β ξλδζηδαθδεά Ϊΰενλα παλαπΫηπεδ ζηβθ «εδίπησ ηβμ ζπηβλέαμ» Ώ‘ ΠΫηλκν 3, 20-21. Δ Ϊΰενλα ζηκθ Ολθδζησ ηέ ζνηίκζέαεδ; ΏζζΪ ανησ εέθαδ ζδΰσηελκ ζβηαθηδεσ ζξεηδεΪ ηε ηκ παλαεΪηπ. Σκ ετλβηα ηε ηκθ ΟλθΫα ξλκθκζκΰεέηαδ 200 ηε 300 ξλσθδα ηεηΪ Υλδζησθ, εέθαδ εζκπά δβζαδά ηκν Υλδζηδαθδεκτ ζνηίκζδζηκτ.Πδγαθσηαηα εΪπκδκδ Ολθδεκέ γα εέδαθ ζηκ πλσζππκ ηκν Υλδζηκτ ηκθ ΟλθΫα. Καδ ηελδεΪ πλΪΰηαηα ΰδα ηα ΟλθδεΪ, ηκθ Ολθδζησ εαδ ηκθ ζεΰσηεθκ ηκθκγερζησ ηκν ΟλθΫα: «Ο ΏλδζηκηΫζβμ ζηκ Πεξί Φπρήο 410 b 31 εΪθεδ ζσΰκ ΰδα «ηα ζεΰσηεθα ΟλθδεΪ Ϋπβ». Αδαθπηδζηδεά εέθαδ β ηαληνλέα απσ Ϋθα απσζπαζηα (24 ζηβθ Ϋεδκζβ ηκν Blumenthal) ηκν Ίπθκμ ηκν Υέκν (5 κμπ.Υ. αδ.): κ Πνγαΰσλαμ εέξε ζνθγΫζεδ πκδάηαηα πκν ηα παλκνζέααε νπσ ηκ σθκηα ηκν ΟλθΫα. Καδ κ ΒπδΰΫθβμ, Ώζειαθδλδθσμ θδζσζκΰκμ πκν εέξε εδδδεΪ αζξκζβγεέ ηε ηα «Οξθηθά», επαθαζαηίΪθεδ ηβθ ηαληνλέα ανηά εαδ ΰδα Ϊζζκνμ Πνγαΰσλεδκνμ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληβμ, VII, 8)» (Βΰενεζκπαέδεδα Πάππξνο Λάξνπο Μπξηηάλληθα). «Ο αΰΫλαζηκμ Υλσθκμ άηαθ β αλξά πκν ΰΫθθβζε ηκ ΥΪκμ, ηκθ ΏδγΫλα εαδ ηκ Έλείκμ. Ο Υλσθκμ Ϊθβζε ζηκθ ΏδγΫλα Ϋθα αίΰσ, απσ ηκ κπκέκ ίΰάεε κ ΦΪθβμ (Έλπηαμ).Ο Ϊθγλππκμ εαηΪ ηκνμ κλθδεκτμ Ϋξεδ εαγάεκθ θα απεζενγελυζεδ ηβ ονξά ηκν απσ ηκ ζυηα, ΰδα θα απαζζαΰεέ απσ ηα ηδηαθδεΪ ηκν ζηκδξεέα. Δ ονξά επαθΫλξεηαδ ζηκ ζυηα ηε ηβθ ηεηεθζΪλεπζβ ά ηεηεηοτξπζβ, ηεηΪ ηδμ ίαλδΫμ ενλυζεδμ πκν νθέζηαηαδ ζηκθ Άδβ, σπκν εαδ απκεαγαέλεηαδ» (Βΰενεζκπαέδεδα Τδξία). «Πέζηεναθ σηδ ηκ ζυηα άηαθ θνζαεά ηβμ ονξάμ εαδ σηδ αθαΰεΪζηβεε θα εζεδζηεέ ζε ανησ, ΰδαηέ εέξε δδαπλΪιεδ εΪπκδκ αηΪληβηα, ΰδα ηκ κπκέκ Ϋπλεπε θα ηδηπλβγεέ» (Βΰενεζκπαέδεδα Παηδεία). Σέ ζξΫζβ Ϋξκνθ σζα ανηΪ ηε ηκθ ίδίζδεσ ηκθκγερζησ; Καηηέα απκζτηπμ. Πκδκμ Υλσθκμ εαδ πκδα Ντξηα; Πκδα ηεηεηοτξπζβ; Καηηέα ζξΫζβ ηε ηβθ Π.Α. εαδ ηβθ Κ.Α. δεθ Ϋξκνθ ανηΫμ κδ αθηδζάοεδμ. Ο ξλσθκμ Ϋξεδ αλξά ζτηθπθα ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ. ηκνμ «κλθδεκτμ τηθκνμ» β Ντξηα εέθαδ β «ΰεθΫηεδλα γευθ εαδ αθγλυππθ», κ Ονλαθσμ εέθαδ «παΰΰεθάηκλαμ», κ Ήζδκμ εέθαδ «παηΫλαμ ηκν ξλσθκν», κ Κλσθκμ εέθαδ «παηΫλαμ ηαεΪλδπθ γευθ εαδ αθγλυππθ», β ΡΫα εέθαδ «ηβηΫλα ηπθ γευθ εαδ ηπθ γθβηυθ», κ Αέαμ εέθαδ «αλξά ηπθ πΪθηπθ», β Γβ εέθαδ «ηπθ ηαεαλέπθ ηβηΫλα εαδ ηπθ γθβηυθ», β Μάηβλ ηπθ Θευθ εέθαδ ηβηΫλα επέζβμ «ηπθ αγαθΪηπθ γευθ εαδ ηκν ΰΫθκνμ ηπθ γθβηυθ», εαδ ηΫζκμ, β Αβυ-Αάηβηλα εέθαδ β «παηηβηΫλα γεΪ». Πκτ ηκθ εέδαθ ηκθ ηκθκγερζησ; Καδ ηδ ζνηίαέθεδ επέ ηΫζκνμ; Ο Ονλαθσμ ά β Γαέα ά β Ντξηα ά β ΡΫα, ά κ Αέαμ ά κ Κλσθκμ εέθαδ κ «ΰεθάηκλαμ γευθ εαδ γθβηυθ»; Θα ηΪμ πεέ εαθεέμ ηδ ζνηίαέθεδ; Καδ, ζνΰελέθκθηαμ ηε ηα σζα κδ εΰενεζκπαέδεδεμ αθαθΫλκνθ ΰδα ηβθ κλθδεά γεκΰκθέα, πυμ ΰέθεηαδ κ Ήζδκμ θα εέθαδ παηΫλαμ ηκν Υλσθκν, αθκτ κ Υλσθκμ εέθαδ αδυθδκμ (αΰΫλαζηκμ) εαδ ανησμ δβηδκνλΰεέ ηα πΪθηα; ηαθ ηα ιεεαγαλέζκνθ ανηΪ, ησηε θα πκνθ σηδ κ ζεΰσηεθκμ ΟλθΫαμ έδλνζε ...ηκθκγερζηδεά γλβζεεέα, ηβθ κπκέα αθηΫΰλαοε κ Υλδζηδαθδζησμ.
34c ΏΡΥΏΕΟΕ ΦΕΛΟΟΦΟΕ ΠΟΤ «ΠΟΤΑΏΏΝ» Β ΏΕΓΤΠΣΟ ΚΏΕ ΏΕΏ
Ώθηέ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ θα ξλβζδηκπκδκτθ εεέηεθα ηκν ί‘ π.Υ. αδυθα – ηελδεκέ ελενθβηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ ανηΪ εέθαδ ηκν ί‘ η.Υ. αδυθα («ηδα ζεδλΪ πλαΰηαηεδυθ πκν εέξαθ ζνθηεγεέ ζηβ δδΪλεεδα ηκν πλυηκν η.Υ. αδυθα απσ Έζζβθεμ ηβμ Ώδΰτπηκν ηε ηβ ηκλθά ηδαμ απκεΪζνοβμ ηκν Ώδΰνπηέκν γεκτ Θπγ» R.T. Wallis, Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 59), κπσηε κ Β.Σ. αθηΫΰλαοε ηκ Υλδζηδαθδζησ – πλκεεδηΫθκν θα απκδεδξγεέ αθηδΰλαθά κ Υλδζηδαθδζησμ απσ δδΪθκλα αδΰνπηδαεΪ εδ αθαηκζέηδεα ζνζηάηαηα, αθ δδΪίαααθ ηκθ ΑδκΰΫθβ ΛαΫληδκ, πκν αθαθΫλεδ – Ϋξκθηαμ Ϊζζκνμ παζαδσηελκνμ πμ πβΰά – σηδ πκζζκέ αλξαέκδ Ϋζζβθεμ θδζσζκθκδ ζπκτδαζαθ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ηβθ ΐαίνζυθα, πλκηκτ επαθΫζγκνθ ζηβθ ΒζζΪδα. Ο Πτλλπθ: «(...) ηεηΪ ζνθδΫγβεε ηε ηκθ ΏθΪιαλξκ, ηκθ κπκέκ ζνθσδενζε ζηα ηαιέδδα ηκν παθηκτ, Ϋηζδ υζηε ζνθΪθηβζε ηκνμ δθδκτμ ΓνηθκζκθδζηΫμ εαδ ηκνμ ΠΫλζεμ ΜΪΰκνμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 61). Ο ΠζΪηπθ: «(...) εθ ζνθεξεέα πάΰε ζηβθ Ώέΰνπηκ, ζηκνμ πλκθάηεμ, (...). ΠλκζΫηδ αεκζκνγυθηαμ ηκθ ηβλκ, εέπε σηδ κδ Ώδΰτπηδκδ νπελΫξκνθ σζπθ ζηβθ δαηλδεά. Ο ΠζΪηπθ άγεζε θα αθηαηυζεδ εαδ ηκνμ ΜΪΰκνμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, III, 6-7). «ΤπΪλξεδ εαδ Ϊζζβ παλΪδκζβ, πκν ζΫεδ ππμ πάΰε εαδ ζηβ Φκδθέεβ, σπκν απσ ηκνμ εεεέ ΠΫλζεμ ζσΰδκνμ δδδΪξηβεε ηδμ ΰτλπ ζηκθ ΓπλκΪζηλβ πελζδεΫμ αθηδζάοεδμ εαδ δδδαζεαζέεμ. Σβθ παλΪδκζβ ανηά ηβθ ηθβηκθετεδ εΪπκδκμ αθυθνηκμ ίδκΰλΪθκμ ηκν (ίζ. Βίνο Πιάησλνο, εεδ. Westermann, ζηκ παλΪλη. ηβμ Ϋεδ. ηκν ΑδκΰΫθβ ΛαΫληδκν απσ ηκθ Cobet ζηκ Didot, ζ. 7)» (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 290 (2)). Ο Αβησελδηκμ: «άηαθ ηαγβηάμ κλδζηΫθπθ ηΪΰπθ εαδ Υαζδαέπθ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 34), «Ο Αβηάηλδκμ ζηκνμ Οκσλχκνπο εαδ κ ΏθηδζγΫθβμ ζηδμ Γηαδνρέο ζΫθε σηδ ηαιέδεοε ζηβθ Ώέΰνπηκ ΰδα θα ηΪγεδ ΰεπηεηλέα απσ ηκνμ δελεέμ εαδ επέζβμ πάΰε ζηβθ Πελζέα θα επδζεεθγεέ ηκνμ Υαζδαέκνμ εαγυμ εαδ ζηβθ ΒλνγλΪ γΪζαζζα. Μελδεκέ ζεθ σηδ ζνθαθαζηλΪθβεε ηε ηκνμ ΰνηθκζκθδζηΫμ ζηβθ Εθδέα εαδ πάΰε ζηβθ Ώδγδκπέα» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 35). Ο Θαζάμ: «ΚαηΪ ηβθ Παηθέζβ, αθκτ Ϋηαγε ΰεπηεηλέα απσ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ, πλυηκμ εθΫΰλαοε κλγκΰυθδκ ηλέΰπθκ ζε ετεζκ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 24). «ΚαθΫθαμ δεθ νπάλιε δΪζεαζσμ ηκν, εεησμ σηδ πάΰε ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ Ϋηεδθε εεεέ αλεεησ εαδλσ ηε ηκνμ δελεέμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 27). «Οἴκθηαδ δε εαὶ Ὅηβλκθ ὥζπεν Θαθῆ ιαεόκηα παν’ Αἰβοπηίςκ ἀλξὴθ ἁπάθηπθ» (ΠζκνηΪλξκν,Πεξί Ίζηδνο θαη Οζίξηδνρ, 34). τηθπθα ηε ηκθ Δλσδκηκ, κ Θαζάμ άηαθ ηδζσμ Έζζβθαμ, ηδζσμ Φκέθδεαμ («Ἦθ ηκίθνθ ὁ Θαζμ, ὡμ ηὲθ Ἡλόδκηκμ (i. 170, 3) εαὶ Ακῦλδμ (FGrH 76 F 74) εαὶ Αβηόελδηόμ (DK 68 B 115a) θαζδ, παηλὸμ ηὲθ ιαηύκν, ηβηλὸμ δὲ Κζεκίκνζίθβμ, ἐε ηθ Θβζδδθ, κἵ εἰζδ Φκίθδεεμ», ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 22). Άζζκδ ηκ αηθδζίβηκτθ ανησ, ζΫΰκθηαμ σηδ κ Δλσδκηκμ, επεδδά β ηβηΫλα ηκν Θαζά άηαθ απσ ηκ ΰΫθκμ ηκν ΚΪδηκν, απζυμ Ϋεαθε ηκ ζΪγκμ θα πεδ ππμ κ Θαζάμ άηαθ Φκέθδεαμ ζσΰπ ηβμ ηνγδεάμ θκδθδεδεάμ εαηαΰπΰάμ ηκν ΚΪδηκν. Ο Δλσδκηκμ, σηπμ, ζΫεδ επδπζΫκθ σηδ κδ Μδζάζδκδ Ϊπκδεκδ δεθ εέξαθ θΫλεδ ΰνθαέεεμ απσ ηβθ ΒζζΪδα, αζζΪ αθαηέξηβεαθ ηε θησπδεμ ΏζδΪηδζζεμ: «Καδ σζκδ απσ ανηκτμ [ηκνμ Ίπθεμ ΪπκδεδζηΫμ] ιεεέθβζαθ απ‘ ηκ πλνηαθεέκ ηβμ Ώγάθαμ εαδ γεπλκτζαθ ηκνμ εανηκτμ ηκνμ ηκνμ πδκ εαγαλσαδηκνμ Ίπθεμ, ανηκέ δεθ πάλαθ ηααέ ηκνμ ζηδμ απκδεέεμ ζνατΰκνμ, αζζΪ παθηλετηβεαθ ΰνθαέεεμ απσ ηβθ Καλέα, αθκτ ηκτμ ζεσηπζαθ πλυηα ηκνμ ΰκθεέμ. (...) ΏνηΪ ΰέθκθηαθ ζηβ Μέζβηκ» (1, 146). Άλα, σππμ σζκδ κδ Μδζάζδκδ, κ Θαζάμ δεθ άηαθ εαγαλσαδηκμ Έζζβθαμ. Ο Πνγαΰσλαμ: «εθυ άηαθ θΫκμ, ησζκ θδζκηαγάμ άηαθ υζηε Ϊθβζε ηβθ παηλέδα ηκν εαδ ηνάγβεε ζε σζεμ ηδμ εζζβθδεΫμ εαδ ίαίαλδεΫμ ηεζεηΫμ. Ήηαθ ζηβθ Ώέΰνπηκ, σηαθ κ ΠκζνελΪηβμ ηκν Ϋζηεδζε ζνζηαηδεά επδζηκζά ζηκθ Άηαζβ. Έηαγε ηβθ αδΰνπηδαεά ΰζυζζα, Ϋηζδ ηαγαέθκνηε απσ ηκθ Ώθηδθυθηα, ζηκ ίδίζέκ Πεξί ησλ ελ αξεηή πξσηεπζάλησλ, εαδ επέζβμ ηαιέδεοε ζηκνμ Υαζδαέκνμ εαδ ζηκνμ ΜΪΰκνμ (..) Βδζάζγε ζηα ΏδΰνπηδαεΪ δελΪ εαδ ηκν εέπαθ ηδμ ηνζηδεΫμ παλαδσζεδμ πελέ γευθ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ VIII, 2-3). «Ποεαβόναξ ὁ άιζμξ (...) ἀθζηυιεκμξ εἰξ Αἴβοπημκ ηαὶ ιαεδηὴξ ἐηείκςκ βεκόιεκμξ ηὴκ η΄ ἄθθδκ θζθμζμθίακ πνῶημξ εἰξ ημὺξ Ἕθθδκαξ ἐηόιζζε εαὶ ηὰ πελὶ ηὰμ γνμίαμ εαὶ ηὰμ ἀΰδζηείαμ ηὰμ ἐθ ηκῖμ ἱελκῖμ ἐπδθαθΫζηελκθ ηθ ἄζζπθ ἐζπκύδαζεθ ΰκύηεθκμ..» (ΕζκελΪηβ, Βνχζηξηο, 28). «Καησπδθ, κ Πνγαΰσλαμ άλγε εκθηΪ ζηκνμ Ώδΰνπηέκνμ, ηκνμ Άλαίεμ, ηκνμ Υαζδαέκνμ εαδ Βίλαέκνμ απσ ηκνμ κπκέκνμ ειαελέίπζε ηβ ΰθυζβ ηβ ζξεηδεά ηε ηα σθεδλα (Πκλθτλδκν Ππζαγφξνπ βίνο, 11). Ο Κζάηβμ κ ΏζειαθδλΫαμ ηΪμ αθαθΫλεδ σηδ κ Πνγαΰσλαμ Ϋεαθε πελδηκηά, πλκεεδηΫθκν θα παλαεκζκνγάζεδ ηα αδΰνπηδαεΪ ηνζηάλδα: «Θαζμ (..) ηκῖμ Ώἰΰνπηίπθ πλκθήηαδμ ζνηίείζβεέθαδ εἴλβηαδ, εαγάπελ εαὶ ὁ Πνγαΰόλαμ αηκῖμ ΰε ηκύηκδμ δδ‘ κὓμ εαὶ πελδεηέηθεηκ, ἵθα δὴ εαὶ εἰμ ηὰ ἄδνηα εαηεζγὼθ ηὴθ ηνζηδεὴθ παλὰ Ώἰΰνπηίπθ ἐεηάγκδ θδζκζκθίαθ» (ηξσκαηείο, 1, 66).
Ο Πλπηαΰσλαμ: «Ο Πλπηαΰσλαμ απσ ηα Άίδβλα, κ ζκθδζηάμ, Ϊεκνζε ζηβθ παηλέδα ηκν ηκθ Αβησελδηκ εαδ ηαγάηενζε εαδ ζηκνμ ηΪΰκνμ απσ ηβθ Πελζέα, ηκθ εαδλσ πκν κ ΞΫλιβμ Ϋεαθε ηβθ εεζηλαηεέα ζηβθ ΒζζΪδα. Γδαηέ, κ παηΫλαμ ηκν, κ ΜαδΪθδλδκμ, απσ ηκνμ πδκ πζκτζδκνμ ζηβθ ΘλΪεβ, ηε ηδμ πελδπκδάζεδμ ζηκ ζπέηδ εαδ ηε ηα δυλα πκν Ϋεαθε ζηκθ ΞΫλιβ πΫηνξε απσ ανησθ θα πΪεδ κ ΰδκμ ηκν ηαγβηάμ ζηκνμ ηΪΰκνμ. Οδ ΠΫλζεμ ηΪΰκδ δε δΫξκθηαδ ιΫθκνμ ΰδα ηαγβηΫμ ηκνμ, εεησμ αθ ηκνμ ηκ Ϋξεδ αβηάζεδ κ ίαζδζδΪμ» (Φδζσζηλαηκν, Βίνη νθηζηψλ, 1, 10, 1). Ο Κζεσίκνζκμ, «άηαθ κ ΰδκμ ηκν Βναΰσλα ηκν Λέθδδκν, κ Ακτλδμ σηπμ (FGrH 76 F 77) ζΫεδ σηδ άηαθ απσ ηβθ Καλέα (..) ζπκτδαζε θδζκζκθέα ζηβθ Ώέΰνπηκ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 89). Ο Λνεκτλΰκμ: «Οδ Ώδΰτπηδκδ θκηέακνθ, σηδ κ Λνεκτλΰκμ επεζεΫθγβ εαδ ηβθ δδδεάθ ηπθ ξυλαθ εαδ σηδ γανηΪζαμ σζπμ δδδαδηΫλπμ ηκθ δδαξπλδζησθ ηβμ ηΪιεπμ ηπθ πκζεηδζηυθ απσ ηαμ Ϊζζαμ ηΪιεδμ (κ κπκέκμ επεελΪηεδ εδμ ηβθ Ώέΰνπηκθ) ηκθ εδζάΰαΰεθ εδμ ηβθ πΪληβθ εαδ απκξπλέζαμ ηκνμ αζεκτθηαμ δδαθσλκνμ ηΫξθαμ εαδ ηκνμ ξεδλυθαεηαμ εαηΫζηβζε πλΪΰηαηδ ηκ πκζέηενηα ηβμ πΪληβμ αζηδεσθ εαδ εαγαλσθ. ΏνηΪ ηα νπσ ηπθ Ώδΰνπηέπθ ζεΰσηεθα πελέ ηκν Λνεκτλΰκν ηα επδίείαδυθκνθ εαδ ηελδεκέ απσ ηκνμ Έζζβθαμ ζνΰΰλαθεέμ. ηδ σηπμ κ Λνεκτλΰκμ πελδάζγε εαδ ηβθ Λνίδεάθ εαδ ηβθ Είβλέαθ εαδ σηδ πελδκδετζαμ εδμ ηβθ Εθδδεάθ άζγεθ εδμ επαθάθ πλκμ ηκνμ ΓνηθκζκθδζηΪμ, πελέ ηκτηπθ ΰθπλέακηεθ, σηδ κνδεέμ Ϊζζκμ ηα Ϋΰλαοεθ εδηά ησθκθ κ παληδΪηβμ ΏλδζηκελΪηβμ, κ νδσμ ηκν ΕππΪλξκν». (Πζκτηαλξκν Λπθνχξγνο, 4) Ο σζπθ: «Μελδεκέ Ϋΰλαοαθ, σηδ κ σζπθ εηλΪπβ εδμ εηπκλδεΪμ επδξεδλάζεδμ δδα ηκθ ζσΰκθ, σηδ εαηεέξεηκ πελδζζσηελκθ απσ ηβθ αΰΪπβθ, ηαιδδετπθ εδμ ιΫθαμ ξυλαμ, θα πζκνηέζβ ηβθ πεέλαθ ηκν εαδ απσ θδζκηΪγεδαθ παλΪ απσ ηβθ δδΪγεζδθ θα απκεηάζβ ξλάηαηα. (...) β εηπκλδεά δλαζηβλδσηβμ παλεέξε εαδ δσιαθ, δδσηδ επεηνΰξΪθεηκ δδ‘ ανηάμ β εαζζδΫλΰεδα εΰεαλδέπθ ζξΫζεπθ πλκμ ηκνμ ιΫθκνμ ζακτμ εαδ αθεπητζζεηκ ζηεθά θδζέα πλκμ ηκνμ ίαζδζεέμ Ϊζζπθ ξπλυθ, αεσηβ δε είκάγεδ β Ϊζεβζδμ ηκν εηπκλέκν εαδ εδμ ηβθ απσεηβζδθ πκζζυθ ΰθυζεπθ πελέ δδαθσλπθ πλαΰηΪηπθ» (ΠζκνηΪλξκν, φισλ, 2). Ο Βτδκικμ: «πάΰε ζηβθ Ώέΰνπηκ ηααέ ηε ηκθ Υλτζδππκ ηκθ δαηλσ Ϋξκθηαμ ζνζηαηδεΪ ΰλΪηηαηα απσ ηκθ Ώΰβζέζακ ζηκθ ΝεεηΪθαίδ, κ κπκέκμ ηκθ ζτζηβζε ζηκνμ δελεέμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VIII, 87) Ο Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ ΰλΪθεδ «Οδ δελεέμ ηπθ Ώδΰνπηέπθ δζηκλκτθ απσ ηδμ εαηαΰλαθΫμ ζηα δελΪ ηκνμ ίδίζέα σηδ ηκνμ επδζεΫθηβεαθ ηα παζαδΪ ξλσθδα κ ΟλθΫαμ, κ Μκνζαέκμ, κ ΜεζΪηπκνμ εαδ κ Ααέδαζκμ, εαγυμ εαδ κ πκδβηάμ ηβλκμ εαδ κ Λνεκτλΰκμ κ παληδΪηβμ, κ σζπθ κ Ώγβθαέκμ, κ σζπθ κ Ώγβθαέκμ εαδ κ θδζσζκθκμ ΠζΪηπθ, άζγε επέζβμ κ Πνγαΰσλαμ κ Ϊηδκμ εαδ κ ηαγβηαηδεσμ Βτδκικμ, εαγυμ επέζβμ κ Αβησελδηκμ κ Ώίδβλέηβμ εαδ κ Οδθκπέδβμ κ Υέκμ. Σεεηάλδα ηβμ επέζεεοβμ σζπθ εηκτηπθ δεέξθκνθ ΰδα Ϊζζκνμ ηα αΰΪζηαηΪ ηκνμ εαδ ΰδα Ϊζζκνμ ηκπκγεζέεμ ά εηέλδα πκν θΫλκνθ η‘ σθκηΪ ηκνμ. (...) ΏζζΪ εαδ ΰδα ηκθ Λνεκτλΰκ εαδ ΰδα ηκθ ΠζΪηπθα εαγυμ εαδ ΰδα ηκθ σζπθα ζΫθε ππμ εθζπηΪηπζαθ ζηβ θκηκγεζέα ηκνμ πκζζΪ απσ ηα αδΰνπηδαεΪ Ϋγδηα. Ο Πνγαΰσλαμ Ϋηαγε απσ ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ ηδμ δελΫμ δδδαζεαζέεμ, ηα γεπλάηαηα ηβμ ΰεπηεηλέαμ εαδ ηβ γεπλέα ηπθ αλδγηυθ, εαγυμ εαδ ΰδα ηβθ ηεηΪίαζβ ηβμ ονξάμ ζε εΪγε απθηαθσ πζΪζηα. Βπέζβμ ίείαδυθκνθ ππμ εαδ κ Αβησελδηκμ Ϋηεδθε εκθηΪ ηκνμ πΫθηε ξλσθδα εαδ δδδΪξηβεε πκζζΪ ΰδα ηβθ αζηλκζκΰέα. Σκ έδδκ εαδ κ Οδθκπέδβμ, πκν Ϋηεδθε εκθηΪ ζηκνμ δελεέμ εαδ ηκνμ αζηλκζσΰκνμ εδ Ϋηαγε, ηεηαιτ Ϊζζπθ, ΰδα ηβ ζκιά ηλκξδΪ ηκν άζδκν εαδ ΰδα ηβθ εέθβζά ηκν πκν Ϋξεδ αθηέγεηβ θκλΪ απσ ηα Ϊζζα Ϊζηλα. Ώπσ ηκνμ αλξαέκνμ αΰαζηαηκπκδκτμ επέζβμ κδ πδκ ιαεκνζηκέ Ϋηεδθαθ Ϋθα δδΪζηβηα εκθηΪ ηκνμ, σππμ κ Σβζεεζάμ εαδ κ Θεσδπλκμ, κδ ΰδκδ ηκν Ρκέεκν, πκν εαηαζεεταζαθ ΰδα ηκνμ αηέκνμ Ϋθα ισαθκ ηκν Πτγδκν Ώπσζζπθα. Γδαηέ ηκ Ϋθα άηδζν ηκν αΰΪζηαηκμ Ϋΰδθε απσ ηκθ Σβζεεζά ζηβ Ϊηκ, εθυ ηκ Ϊζζκ άηδζν κζκεζβλυγβεε ζηβθ Έθεζκ απσ ηκθ αδεζθσ ηκν, Θεσδπλκ (...) ηκτηκ σηπμ ηκ εέδκμ ηβμ ελΰαζέαμ δεθ ΰέθεηαδ πκνγεθΪ ζηβθ ΒζζΪδα, εθυ κδ Ώδΰτπηδκδ ηκ εΪθκνθ εαηΪ εαθσθα.(...) Σκ ισαθκ, ζκδπσθ, ηβμ Ϊηκν, εέθαδ εκηηΫθκ, ζτηθπθα ηε ηβ ηΫγκδκ ηπθ Ώδΰνπηέπθ, ζηα δτκ» (Βηβιηνζήθεο Ηζηνξηθήο Βίβινο Πξψηε, 96, 2-3 εαδ 98, 1-7 εαδ 9). Καδ επέζβμ ΰλΪθεδ «Μελδεκέ ηΪζδζηα ζΫθε ππμ εαδ κ Ααέδαζκμ άλγε ζηβθ Ώέΰνπηκ, γατηαζε ηβθ ηΫξθβ ηκν εηέζηαηκμ εαδ ηεηΪ εαηαζεετζαζε ΰδα ηκθ ίαζδζδΪ ηβμ Κλάηβμ Μέθπα ζαίτλδθγκ σηκδκ ηε ηβμ Ώδΰτπηκν, σπκν ίλδζεσηαθ εαηΪ ηκθ ητγκ κ ζεΰσηεθκμ Μδθυηανλκμ. ΏζζΪ κ ζαίτλδθγκμ ζηβθ Κλάηβ ειαθαθέζηβεε ηεζεέπμ, εέηε επεδδά ηκθ ΰελΫηδζε εΪπκδκμ δνθΪζηβμ εέηε απσ ηκ εαηαζηλκθδεσ Ϋλΰκ ηκν ξλσθκν, εθυ ζηβθ Ώέΰνπηκ δδαηβλάγβεε ζηκ αεΫλαδκ β σζβ εαηαζεενά ηΫξλδ ηπθ βηελυθ ηαμ» (Βηβιηνζήθεο Ηζηνξηθήο Βίβινο Πξψηε 61, 3-4). Ο Πζκτηαλξκμ ΰλΪθεδ (Πεξί Ίζηδνο θαη Οζίξηδνο, 10 (354ef εαδ 354f)): «Καδ κ ηΫθ Βτδκικμ ζΫΰκνθ σηδ Ϋηαγε πκζζΪ απσ ηκθ Μεηθέηβθ Υσθκνθδθ, κ δε σζπθ απσ ηκθ εε ηβμ Ϊρκμ σΰξδηκθ, κ δε Πνγαΰσλαμ
απσ ηκθ ει Δζδκνπσζεπμ Οέθκνθδθ. Πλκ πΪθηπθ δε κτηκμ, πζάλβμ γανηαζηκτ δδα ηκνμ δελεέμ ανηκτμ, εηδηάγβ ηβθ ζνηίκζδεάθ εαδ αδθδΰηαηυδβ ΰζυζζαθ ηπθ εαδ εεΪζνοε ηα δσΰηαηΪ ηκν ηε ηκ πΫπζκθ ηβμ αζζβΰκλέαμ. (...) Νκηέαπ δε εΰυ ηκνζΪξδζηκθ σηδ κδ Πνγαΰσλεδκδ κθκηΪζαθηεμ ηβθ ηκθΪδα Ώπσζζπθα, ηβθ δνΪδα Άληεηδθ, ηβθ είδκηΪδα ΏγβθΪθ, Πκζεδδυθα δε ηκθ πλυηκθ ετίκθ, βγΫζβζαθ θα ηδηβγκτθ εεεέθα, ηα κπκέα εέθαδ παλαζηΪζεδμ εδμ ηκνμ θακτμ ηβμ Ώδΰτπηκν». Γδα θα ηβθ αθαθελγκτηε ζηκθ Καλξβδσθδκ Κζεδησηαξκ-Ώζδλκτία, ηαγβηά ηκν ΚαλθεΪδβ («Κζεδηόηαξκμ Καλξβδόθδκμ. κὗηκμ ἐεαζεῖηκ ηὲθ Ἀζδλκύίαμ εαὶ ηῆ ἰδίᾳ θπθῆ εαηὰ ηὴθ παηλίδα ἐθδζκζόθεδ. ἐζγὼθ δ' εἰμ Ἀγήθαμ ἢδβ ηεηηαλάεκθη' ἔηβ ΰεΰκθὼμ ἢεκνζε Καλθεάδκν˙» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IV, 67), ηκθ ενγκ-Έζζβθα ΏθΪξαλζδ («Ἀθάξαλζδμ ὁ εύγβμ Γθκύλκν ηὲθ ἤθ νἱόμ, ἀδεζθὸμ δὲ Καδκνίδα ηκῦ ενγθ ίαζδζέπμ, ηβηλὸμ δὲ ζζβθίδκμ· δδὸ εαὶ δίΰζπηηκμ ἤθ» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I,101), ηκθ τλδκ Φελεετδβ («Φελεεύδβμ ΐάίνκμ ύλδκμ, εαγά θβζδθ Ἀζέιαθδλκμ ἐθ Αδαδκξαῖμ (FGrH 273 F 85)» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 116), ηκθ Φκέθδεα («Φκδθδεέδδκθ» ηκθ Ϋζεΰαθ) Γάθπθα («Γήθπθ Μθαζέκν [Manash] ἠ Αβηέκν, Κδηδεὺμ ἀπὸ Κύπλκν, πκζίζηαηκμ ζζβθδεκῦ Φκίθδεαμ ἐπκίεκνμ ἐζξβεόηκμ» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 1), ηκθ Πνγαΰσλα («Ϊζζκδ ζΫθε σηδ ανησμ άηαθ Ϊηδκμ, κ ΝεΪθγβμ σηπμ ζηκ πΫηπηκ ίδίζέκ ηπθ Μπζηθψλ ζΫεδ σηδ άηαθ τλκμ απσ ηβθ Στλκ ηβμ νλέαμ. (..) Μαμ αθαθΫλεδ δε κ ΝεΪθγβμ σηδ νπάλιαθ εαδ Ϊζζκδ πκν πδζηετκνθ ππμ κ παηΫλαμ ηκν εέθαδ ηνλλβθσμ, απσ εεεέθκνμ πκν απκέεβζαθ ηβ Λάηθκ» (Πκλθτλδκν, Ππζαγφξνπ βίνο 1, 2)), ηκθ Φκέθδεα ενθδεσ ΜΫθδππκ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 99), ηκθ νλκ-Βίλαέκ ΜΪζξκ Πκλθτλδκ, ηκθ τλδκ ΕΪηίζδξκ, ε.Ϊ. ξδ σηδ πδζηετκνηε ζηδμ θνζεηδεΫμ γεπλέεμ, ππμ β εαηαΰπΰά παέαεδ λσζκ, αζζΪ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ ΰεζκέκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, τζηελα απ‘ σζα ανηΪ θα εΪθκνθ θτιεδμ ΰδα ηβ ηβ εζζβθδεά εαηαΰπΰά ηελδευθ εζζβθσθπθπθ ά εζζβθκηαγυθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ, ζεμ εαδ εαηκλγυθκνθ ηέπκηε, εεησμ απσ ηκ θα απκδεέικνθ σηδ εέθαδ λαηζδζηΫμ. Αέξπμ θα εθθκκτηε σηδ β αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα εέθαδ κζσεζβλβ αζδαηδεά ά αδΰνπηδαεά, αθκτ ησθκ – εαδ εέηαζηε πελάθαθκδ ΰδ‘ ανησ – κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ Ϋεαθαθ σζα σζα Ϋεαθαθ, εαδ απκθετΰκθηαμ εΪγε ΰεζκέκ Ώθλκεεθηλδζησ πκν π.ξ. εαηβΰκλεέ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ σηδ Ϋεζεοε ηδμ γεπλέεμ ηκν απσ ηβθ αθτπαλεηβ ησηε ΐδίζδκγάεβ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ (Βέθαδ σηπμ Ϊζηκξκ ηκ επδξεέλβηα, ππμ επεδδά δε δδαγΫηκνηε κθσηαηα αδΰνπηέπθ ά αζδαηυθ ζκθυθ, δεθ άηαθ ανηκέ δΪζεαζκδ ηπθ πλυηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ ζκθυθ. Ώνηά άηαθ β ΰεθδεσηελβ αθηέζβοβ ηπθ Ώζδαηυθ, θα ηβθ απκδέδκνθ ηκ επέηενΰηα ζηκ Ϊηκηκ˙ ΰδ‘ ανησ δεθ δδΫζπααθ ηα κθσηαηα ηπθ ζκθυθ ά ηπθ εθενλεηυθ.) ηα παλαπΪθπ απκζπΪζηαηα δεέξθκνθ σηδ δεθ νπάλξαθ ηα πκζδηδζηδεΪ ζηεΰαθΪ ηεηαιτ ηπθ ζαυθ, ηεηαιτ αλξαέπθ Βζζάθπθ εαδ «ΐαλίΪλπθ», σππμ δζξνλέακθηαδ κδ λαηζδζηΫμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κδ κπκέκδ – αθηέγεηα απσ ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ – ηδζκτθ εαδ πελδθλκθκτθ ηβθ Ώζέα, ηδζυθηαμ ηε απΫξγεδα ΰδα ηκνμ «ΏζδΪηεμ», ηκνμ «βηέηεμ» εαδ ηκνμ «αθαηκζέηεμ». Βέθαδ θνζδκζκΰδεσ, αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηδζκτθ ηκθ αζδαηδεσ πκζδηδζησ, θα ηβθ ηπκλκτθ θα Ϋξκνθ ηβθ Ϊπκοβ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ, δβζαδά ανηυθ, ηκνμ κπκέκνμ ηΪξα νπελαζπέακθηαδ απσ «ηβθ ξλδζηδαθδεά απεδζά». Οδ πλυηκδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ζκθκέ εαδ θκηκγΫηεμ εέξαθ ζνθεέδβζβ σηδ β ζκθέα εαδ β επδζηάηβ ηπθ Ώζδαηυθ εαδ Ώδΰνπηέπθ εεεέθβμ ηβμ επκξάμ άηαθ αθυηελβ ηβμ Βζζβθδεάμ, ΰδ‘ ανησ πλσγνηα πάΰαθ εεεέ θα ηΪγκνθ, θα ζπκνδΪζκνθ, δέξπμ εαηηδΪ εγθδεδζηδεά πλκεαηΪζβοβ εαηΪ ηπθ «αθαηκζδηυθ». Σκ σηδ ΰλάΰκλα κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ηκτμ ιεπΫλαζαθ, δεθ αθαδλεέ ηα παλαπΪθπ. Γδ‘ ανησ εδ κ ΠζΪηπθαμ, πκν πάΰε ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ζηβ Φκδθέεβ, ΰλΪθεδ «ὅ,ηδπελ ἂθ Ἕζζβθεμ ΐαλίάλπθ παλαζάίπζδ, εάζζδκθ ηκῦηκ εἰμ ηέζκμ ἀπελΰάακθηαδ» (Δπηλνκίο, 10, 987de). Έηζδ, απκδεδεθτεηαδ σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδαζηλείζυθκνθ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά αθηέζβοβ, ηβθ κπκέα ζεέακθηαδ ΰδα θα ηβθ... νπελαζπδζηκτθ.
35. "Δ αλξαέα γλβζεεέα ηπθ Βζζάθπθ δεθ εέξε γεσ ηκν Καεκτ ΰδα θα ηλκηκελαηκτθηαδ κδ Ϊθγλππκδ ηε ηκ θσίκ ηβμ Κσζαζβμ, κτηε νπάλξε αηαληέα ΰδα θα ανηκ-ίαζαθέακθηαδ, ζε αθηέγεζβ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ κζτηπδκδ γεκέ ζηβθ βγδεκπκδβηΫθβ ηκνμ ηκλθά Ϋηεδθαθ θα εαηαζηκτθ γλβζεεέα θσίκν, ηΪζβ πκν αθηδεαηκπηλέαεηαδ ζηκ γλβζεενηδεσ ζειδζσΰδκ. Δ αΰΪπβ πλκμ ηκθ γεσ, αθηέγεηα, ζεέπεδ απσ ηκ αλξαδσηελκ εζζβθδεσ ζειδζσΰδκ. Δ ζΫιβ θδζσγεκμ εηθαθέαεηαδ ΰδα πλυηβ θκλΪ ζηκθ ΏλδζηκηΫζβ. «Θα άηαθ πκζτ Ϊηκπκ» ζΫεδ κ Πζκτηαλξκμ ζηα Μεγάια Ζζηθά (1208b 30), «θα πεδ εαθεέμ ππμ αΰαπΪ ηκ Αέα». Ο ΏλδζηκηΫζβμ εέξε επέζβμ απκεζεέζεδ ηβθ πδγαθσηβηα θδζέαμ αθΪηεζα ζηκ γεσ εαδ ζηκθ Ϊθγλππκ (Ζζηθά Νηθνκάρεηα 1159a, 5).
Ο Πκλθτλδκμ πέζηενε ππμ κδ «δαέηκθεμ», εαηυηελεμ κθησηβηεμ, γΫζκνθ θα ΰέθκνθ Θεκέ, εαδ «β πλκεζηυζα ανηυθ δτθαηδμ» θα πΪλεδ ηβ γΫζβ ηκν Θεκτ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ‘, ζ. 512). Αβζαδά νπάλξε δνδαλξέα. Οδ εαεΫμ ονξΫμ, ζτηθπθα ηε ηκθ Πκλθτλδκ, ΰέθκθηαδ δαέηκθεμ εαδ νπβλεηκτθ ηκθ «πλκεζηυηα» ηκν εαεκτ. ΏνηΫμ θΫλθκνθ σζα ηα εαεΪ, εηπθΫκνθ εαεΫμ ζεΫοεδμ εαδ κζΫγλδεμ επδγνηέεμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ‘, ζ. 512). ζηε νπΪλξκνθ εαεΫμ νπελθνζδεΫμ κθησηβηεμ. Ο Πζκτηαλξκμ νπκζηβλέαεδ σηδ κδ εαεκέ δαέηκθεμ ηαμ πζάηηκνθ ηε επδδβηέεμ, ζδηκτμ, πκζΫηκνμ, επαθαζηΪζεδμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ‘, ζ. 514). Πυμ εέπαθ κδ αλξαδκζΪηλεμ εγθδεδζηΫμ; Αεθ πέζηεναθ κδ κλγκζκΰδζηΫμ εδδπζκζΪηλεμ, ζαθ ηκθ Πζκτηαλξκ ζηβθ τπαλιβ γευθ ηκν εαεκτ; «Ο ΠζΪηπθ ζεδαΰλαθεέ εαδ ηκνμ αΰλέκνμ δκτζκνμ ηβμ εκζΪζεπμ πκν πμ «πνλαεηπηΫθκδ ηδηπλκέ εαδ ίαζαθδζηΫμ» ηαζαθέακνθ ηκνμ αγΫκνμ» (παλΪγεηα απσ ηκθ Πζκτηαλξκ Πεξί ηνπ κε δεηλ δαλ., 4) (J. Burckhardt, Οη Έιιελεο θαη νη ζενί ηνπο, Βεδσζεδμ ηκν Βδεκζηκτ Πλυηκν, ζ. 232). Ώθηέγεηα ηε σζα ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ξζενΪακθηαμ ηβθ ξλδζηδαθδεά πέζηβ, ζηβθ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα ηβθ κπκέα γανηΪακνθ νπάλξε Κλέζβ (απσ ηκνμ ΡαδΪηαθγν εαδ Μέθπα), αδυθδα ηδηπλέα (Σάξηαξα) εαδ ηαεαλδσηβηα (Ζιχζηα Πεδία). Σκ ηλαΰεζαθδεσ ηε ηβθ εδδπζκζαηλδεά γλβζεεέα εέθαδ σηδ – αθηέγεηα απσ ηδμ θεκεπκξέηδεεμ δκιαζέεμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ – Ϋξεδ γεκτμ ηκν εαεκτ, δεθ Ϋξεδ σηπμ γεκτμ εαζκτμ. Έξεδ αδηκηέεηεμ, παδδελαζηΫμ, ηζαηζΪδεμ, θκθδΪδεμ, οετηεμ, εζΫθηεμ γεκτμ. Δ ξλδζηδαθδεά γλβζεεέα δεθ Ϋξεδ γεσ ηκν Καεκτ. Ο ΑδΪίκζκμ δεθ εέθαδ «έζκμ» ηε ηκ Θεσ, δεθ εέθαδ γεσμ κ έδδκμ κτηε νπΪλξεδ αδπθέπμ, σππμ κ Θεσμ. Αεθ πλσεεηαδ ζκδπσθ ΰδα εθαθ δετηελκ γεσ, κτηε ΰδα δνδζησ (σππμ εέθαδ ζηκ Γπλκαζηλδζησ, σπκν ησζκ κ Ώξκτλα ΜΪζδα σζκ εαδ κ ΏλδηΪθ εέθαδ γεκέ, αθηαΰπθδασηεθκδ ηεηαιτ ηκνμ). Καδ κδ αλξαέκδ πέζηεναθ ζε Ϋθα εέδκμ ηεηαγαθΪηδαμ δδεαδκζτθβμ, σπκν κδ εαεκέ ίαζαθέακθηαθ (π.ξ. ζηκθ ΠνλδθζεΰΫγκθηα πκηαησ), εθυ κδ εαζκέ πελθκτζαθ ενξΪλδζηα. Κλδηάμ ηπθ θεελυθ άηαθ κ Μέθπμ, κ ίαζδζδΪμ ηβμ Κλάηβμ. Δ δδαθκλΪ Ϋΰεεδηαδ ππμ β ξλδζηδαθδεά Κσζαζβ δεθ εέθαδ ησπκμ ζπηαηδευθ ίαζαθδζηβλέπθ – σππμ ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα – εαδ δεθ εέθαδ εαθ «ησπκμ». Βέθαδ εαηΪζηαζβ ονξδεάζνθεδδβζδαεά, ηβθ κπκέα δδΪζειε κ εΪγε Ϋθαμ Ϊθγλππκμ, εαδ εέθαδ εαηΪζηαζβ «απκηΪελνθζβμ» απσ ηκ Θεσ, ηε ηβθ Ϋθθκδα ππμ Ϋθαμ ηνθζσμ δε ηπκλεέ θα δεδ ηκθ άζδκ, αθ εαδ ζΪηπεδ, εαδ νπκθΫλεδ. «Οδ εκζαζηΫθκδ δεθ γΫζκνθ εαδ δεθ ηπκλκτθ θα δκνθ ηκ Θεσ. Δ εσζαζβ εαγέζηαηαδ ακεζεμία εαδ αεκδθπθβζέα ηεηαιτ Θεκτ εαδ εκζαζηΫθπθ, εαδ ηεηαιτ ανηυθ ηπθ έδδπθ πκν Ϋξκνθ ζηελβγεέ ηβ κέζεμε ζηβ ξΪλβ ηκν Θεκτ. ΒπκηΫθπμ παλΪδεδζκμ εαδ εσζαζβ ειαληυθηαδ απσ ηβ ίκνζβηδεά ζηΪζβ ηκν αθγλυπκν. Βδυ ίλέζεεηαδ επέζβμ Ϋθαμ ίαγτμ αθγλππδζηδεσμ ξαλαεηάλαμ ζηβ ίνααθηδθά γεκζκΰέα εαδ θδζκζκθέα. Βθσζκθ γΫζεδ εαδ αΰαπΪ ηκ Θεσ εαδ ηκνμ ζνθαθελυπκνμ ηκν κ εΪγε Ϊθγλππκμ ηπκλεέ θα γελαπετζεδ ηα ηλατηαηα ηβμ τπαλιάμ ηκν ηε ηβ απκπκδσ γεέα εθΫλΰεδα, εαδ Ϋηζδ θα επδεκδθπθάζεδ ηε ηκ Θεσ εαδ ηκνμ αδεζθκτμ ηκν» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο-Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 549). ηαθ κδ αλξαδκζΪηλεμ αθαηαζΪθε ηα δνηδεκενλππαρεΪ αδλεηδεΪ ξλδζηδαθδεΪ ά αγερζηδεΪ εεέηεθα πελέ εσζαζβμ εαδ εαααθδυθ, εαζσ εέθαδ πσηε πσηε θα δδαίΪακνθ εαδ εαθΫθα ίδίζέκ Ολγσδκικ, Ϋηζδ ΰδα πκδεδζέα, ΰδα θα δκτθε ηέ εέθαδ β εσζαζβ: Άΰδκν ΕπΪθθκν Ααηαζεβθκτ, Καηά Μαληραίσλ PG 94, 1545 D – 1548 A, εαδ 1573 C. «Καὶ ηκῦηκ δὲ εἰδέθαδ δεῖ, ὅηδ ὁ Θεὸξ μὐ ημθάγεζ ηζκὰ ἐκ ηῷ ιέθθμκηζ, ἀθθ’ ἕηαζημξ ἑαοηὸκ δεηηζηὸκ πμζεῖ ηῆξ ιεημπῆξ ημῦ Θεμῦ. Ἔζηδ δὲ ηὲθ ηεηκξὴ ηκῦ Θεκῦ ηλνθή, δὲ ἀηεγειία αηκῦ εόζαζδμ». «...κἱ δὲ ἁηαληπζκὶ πκγκῦθηεμ; Σὴθ ἁηαληίαθ εαὶ ηὴ ἔξκθηεμ ηὰμ ὕζαμ ημ ἁηαληίαμ, ὡμ πὸ πνλὸμ εαὶ ζεώζβεκμ εαηεζγδόηεθκδ, εκζάακθηαδ ηβδεηίαθ παλβΰκλίαθ ἔξκθηεμ. Σί βάν ἐζηζ ηόθαζζξ εἰ ιὴ ημῦ πμεμοιέκμο ζηένδζζξ;» ΜΪιδηκν Οηκζκΰβηά, Κεθάιαηα δηάθνξα ζενινγηθά ηε θαη νηθνλνκηθά PG 90, 1264A. «λΰὴ Κνλίκν ἐζηὶθ ἀθαεπξὴ ημ ηθ γείπθ ξαλδζηάηπθ ξκλβΰίαμ». Βπεδδά ηελδεκέ ζνθεξυμ ξζενΪακνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ ηδζυθηαμ ΰδα «δκτζκνμ ηκν Θεκτ» πκν εΪθκνθ θκίδζηΫθα σ,ηδ ηκνμ πλκζηΪαεδ, υζηε θα ηβθ εαέΰκθηαδ ζηα «εααΪθδα ηβμ εσζαζβμ», θαέθεηαδ σηδ δεθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ ηέπκηα ζξεηδεσ ηε ηβθ Ϊπκοβ ηβμ Βεεζβζέαμ ΰδα ηα εέθβηλα ηβμ Υλδζηδαθδεάμ απάμ εαδ ηδζΪθε ΰδα
εΪηδ, ΰδα ηκ κπκέκ δεθ Ϋξκνθ δδΫα. ΤπΪλξκνθ ηλεδμ εαηβΰκλέεμ Υλδζηδαθυθ: κδ δκτζκδ, κδ ηδζγέκδ εαδ κδ νδκέ ά θέζκδ ηκν Θεκτ. Οδ πλυηκδ Ϋξκνθ εέθβηλκ ηκ θσίκ, κδ δετηελκδ ηβθ δδδκηΫζεδα εαδ κδ ηλέηκδ ηβθ αΰΪπβ. Φσίκμ, δδδκηΫζεδα εαδ αΰΪπβ/θδζέα εέθαδ ανηΪ πκν δδαηκλθυθκνθ ηκ άγκμ εαδ ηβ ζνηπελδθκλΪ ηπθ ηλδυθ ανηυθ εαηβΰκλδυθ. ππμ ΰλΪθεδ κ Άΰδκμ Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ, Πεξί ηνπ βίνπ Μσζέσο PG 44, 429CD: «ανηά εέθαδ β αζβγδθά ηεζεδσηβηα, ηκ θα ηάθ απκθετΰκνηε ηβθ εαεέα δκνζκπλεπυμ ζσΰπ ηκν θσίκν ηβμ εσζαζβμ, κτηε θα εΪθκνηε ηκ εαζσ Ϋξκθηαμ ηβθ εζπέδα ηκν ηδζγκτ(..)» («Σκῦηκ ΰάλ ἐζηδθ ὡμ ἀζβγμ ηεζεδόηβμ, ηὸ ηὴ δκνζκπλεπμ θόίῳ εκζάζεπμ ηκῦ εαηὰ εαείαθ ίίκν ξπλίαεζγαδ˙ ηβδὲ ηῆ ηθ ηδζγθ ἐζπίδδ ηὸ ἀΰαγὸθ ἐθελΰεῖθ, πλαΰηαηενηδεῆ ηδθδ εαὶ ζνθαζζαΰηαηδεῆ δδαγέζεδ εαηεηπκλενκηέθκνμ ημ ἐθαλέηκν απμ˙ (...) ηόθκθ ἡβεῖζεαζ θμαενὸκ ηὸ ηῆξ θζθίαξ ημῦ Θεμῦ ἐηπεζεῖκ»), εθυ κ Άΰδκμ Εζέδπλκμ Πβζκνζδυηβμ ΰλΪθεδ (Δπηζηνιή 4,5 PG 78, 1053A): «Μία ἐζηὶ πελδζηελὰ ηεζεία, ηὸ εαζὸθ δδ‘ αηὸ ηὸ εαζὸθ πλάηηκνζα, ηθ ἄελπθ ἁΰίπθ ζύθκδκμ˙ μὔηε δζὰ ιζζεὸκ μὔηε δζὰ ηζιςνίακ μὔηε δζὰ πνόθαξίκ ηζκα αζμηζηήκ, ἀθθὰ δζὰ ηὸ ηῷ Θεῷ θίθμκ, πνάηημοζα ηὸ δέμκ». «Δ εδεσθα ηκν παλαδεέζκν εαδ ηβμ εσζαζβμ ζηδμ αΰδκΰλαθέεμ ηπκλεέ θα παλαηΫθεδ ειπηελδεΪ ηε εδδπζκζαηλδεά ηκλθά, ηε ζπηαηδεΫμ ηδηπλέεμ ε.ζ.π. (αθκτ κδ πλυβθ εγθδεκέ εαδ θνθ Υλδζηδαθκέ ηε ηβθ εδδπζκζαηλέα άηαθ εικδεδπηΫθκδ ησζεμ ξδζδεηέεμ), αζζΪ ηανησξλκθα β εληβθεέα ηκν παλαδεέζκν εαδ ηβμ εσζαζβμ εέθαδ εαηεικξάθ δδαθκλεηδεά: δεθ Ϋξκνθ πδα ζξΫζβ ηε αηκδίΫμ εαδ ηδηπλέεμ. ΠαλΪδεδζκμ εαδ εσζαζβ δεθ εέθαδ ιεξπλδζηκέ ησπκδ. Οδ Ϊθγλππκδ απζυμ Ϋξκνθ αηεγειέα ά ηΫγειβ ηκν Θεκτ» (Ν.Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθεο-Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 548). ΜδζΪηε εδδδεσηελα ζηκ εεθ. 57 ΰδα ηβ θτζβ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. Βέθαδ ζβηαθηδεσ σηπμ σηδ «ανηά β ησζκ πκζτπζκεβ γλβζεεέα απκηεζκτζε πβΰά ηλσηκν ΰδα ηκνμ Ώλξαέκνμ˙ εθσζκθ β πέζηβ εαδ κδ εαζΫμ πλκγΫζεδμ ηεηλκτζαθ πκζτ ζέΰκ εαδ κζσεζβλβ β γλβζεεέα ίαζδασηαθ ζηβ ζεπηκηελά εεηΫζεζβ αηΫηλβηπθ εαθσθπθ ζνηπελδθκλΪμ, πλΫπεδ θα ακτζαθ ζνθεξυμ ηε ηκ θσίκ σηδ εέξαθ εΪθεδ εΪπκδα παλΪζεδοβ, εΪπκδα αηΫζεδα ά εΪπκδκ ζΪγκμ, εαδ δεθ άζαθ πκηΫ ζέΰκνλκδ σηδ δε γα πλκεαζΫζκνθ ηκ γνησ ά ηβθ Ϋξγλα εΪπκδκν γεκτ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 248). «ηκνμ Δζέκδκ, σζπθα, ΘΫκΰθβ, Ώδζξτζκ εαδ Δλσδκηκ, εαδ ΰεθδεΪ ζηβθ αλξαρεά πελέκδκ β δδδαζεαζέα πελέ τπαλιβμ εαεκτ, δδεαδκζτθβμ εαδ εληβθεέαμ ηβμ επέΰεδαμ ενηνξέαμ εθσμ εΰεζβηαηέα ειβΰκτθηαθ Ϋηζδ: γα ηδηπλβγκτθ αθη‘ ανηκτ κδ απσΰκθκέ ηκν ηεηΪ απσ κλδζηΫθεμ ΰεθδΫμ. Αβζαδά πζάλβμ αθκλγκζκΰδζησμ, θα πζβλυθεδ ηκ παδδέ εαδ κζσεζβλβ ΰεθδΪ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηκν εαεκτ ΰκθδκτ. Έηζδ, β Πνγέα ζΫεδ ζηκθ Κλκέζκ σηδ Ϋπλεπε θα πζβλυζεδ σ,ηδ εέξε αλξέζεδ ηε ηκ Ϋΰεζβηα εΪπκδκν δδεκτ ηκν πλκΰσθκν πΫθηε ΰεθδΫμ πλδθ. Ώεσηα εαδ αλΰσηελα, κ ΐέπθαμ κ ΐκλνζγεθέηβμ, ά κ Πζκτηαλξκμ, νπελαζπέακθηαδ ανηά ηβθ Ϊπκοβ. Οδ Λκελκέ, ΰδα θα ικθζάζκνθ ηκ Ϋΰεζβηα εθσμ ηαελδθκτ πλκΰσθκν, εΪγε ξλσθκ Ϋζηεζθαθ δτκ γνΰαηΫλεμ απσ ηδμ ενΰεθεέμ κδεκΰΫθεδεμ θα δκζκθκθκτθηαδ ζε ηαελδθά ξυλα» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 45). Ώθηέγεηα ηε σζεμ ανηΫμ ηδμ αθκλγκζκΰδεΫμ αθκβζέεμ, κ Θεσμ ηβμ Π.Α. λβηΪ αθαθΫλεδ σηδ β ηδηπλέα εέθαδ ανζηβλΪ πλκζππδεά, εαδ σηδ δεθ εζβλκθκηεέηαδ ζηκθ απσΰκθκ ηκν εΰεζβηαηέα. ΣελΪζηδα δδαθκλΪ. Γδα θα ηβθ ηδζάζκνηε εαδ ΰδα ηκνμ Ολθδεκτμ πκν πλκΫίζεπαθ ηεηαγαθΪηδα ηδηπλέα ηπθ αητβηπθ ζηα κλθδεΪ ηνζηάλδα: «σπκδκμ δεθ εέξε ειαΰθδζηεέ ζ' ανηά ηβ απά «γα εεέηεηαδ ζηβ ζΪζπβ» ζηβθ επσηεθβ» (M. Nilsson, Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν», ζ. 113). Αβζαδά, ηκ αθ εΪπκδκμ γα ηδηπλκτθηαθ ηεηΪ γΪθαηκ δεθ ειαληΪηαδ, ζτηθπθα ηε ηκθ κλθδεσ παλαζκΰδζησ, απσ ηα εΰεζάηαηα πκν δδΫπλαιε ά ηδμ αλεηΫμ ηκν, αζζΪ απσ ηκ εΪθ ηνάγβεε ά σξδ ζηα κλθδεΪ ηνζηάλδα. ΣΫηκδεμ κλθδεΫμ αθκβζέεμ εαηΫελδθαθ κδ ζκίαλκέ Φδζσζκθκδ εαδ κδ παηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ. «Οδ Ώγβθαέκδ ηκτ αβηκτζαθ θα ηνβγεέ [ζηα ηνζηάλδα] εαδ ηκν Ϋζεΰαθ σηδ κδ ηνβηΫθκδ εεηΫξκνθ ζηκθ Άδβ γΫζβ ιεξπλδζηά˙ ησηε [κ ΑδκΰΫθβμ] ηκτμ εέπε: εέθαδ ΰεζκέκ θα ίλέζεκθηαδ κ Ώΰβζέζακμ εαδ κ Βπαηεδθυθδαμ ζηα ΣΪληαλα εαδ εΪπκδκδ ηδπκηΫθδκδ, επεδδά ηνάγβεαθ, θα ίλέζεκθηαδ ζηκνμ θάζκνμ ηπθ ΜαεΪλπθ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 39). ΏνηΪ ζΫεδ κ αλξαέκμ Έζζβθαμ, κ ΑδκΰΫθβμ. Κδ αθκτ ηα ζΫθε αλξαέκδ Έζζβθεμ, δεθ ηπκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ θα ηαμ εαηβΰκλκτθ πμ «αθγΫζζβθεμ», επεδδά γεπλκτηε ηα αλξαδκπαΰαθδζηδεΪ ηνζηάλδα σππμ ηα γεπλκτζε εδ κ ΑδκΰΫθβμ. «ηκθ «Φαέδλκ», αδηέα ηβμ ηκδλαέαμ πηυζβμ ηκν αθγλυπκν ζηβ ζπηαηδεά εαηΪζηαζβ (εθζΪλεπζβ) νπάλιε β αδνθαηέα εαδ αδειδσηβηα ηκν βθέκξκν ηκν δέθλκν ηβμ ονξάμ, δβζαδά ηκν ζκΰδζηδεκτ. Ώθηέγεηα, κ «Σέηαδκμ απκδέδεδ ηβ ζπηαηδεσηβηα ηκν αθγλυπκν ζε Ϋθα θσηκ ηβμ ηκέλαμ. ηκθ «Σέηαδκ» (41 e) γεπλεέ ηβθ
ΰάδθβ τπαλιβ ηβμ ονξάμ αθαΰεαέα ζνθΫπεδα εθσμ «θσηκν εδηαληΫθκν»: άηαθ εθηκζά ηβμ ΏθΪΰεβμ θα ΰεθθβγκτθ ηα ζυηαηα εαδ ηΫζα ηκνμ θα θνηενηκτθ ηα ίδαέα πΪγβ (42 e). Καδ ζηδμ δνκ ανηΫμ πελδπηυζεδμ β γεσηβηα εέθαδ ζ‘ ανησ εθηεζυμ αθετγνθβ. ηβθ πλυηβ πελέπηπζβ πλσεεδηαδ ΰδα Ϋθα πΫζδηκ απσ νπαδηδσηβηα ηβμ έδδαμ ηβμ ονξάμ, ζηβ δετηελβ ΰδα Ϋθα «θσηκθ εδηαληΫθκθ», πκν ζε ηεζδεά αθΪζνζβ πλΫπεδ θα ειβΰβγεέ απσ ηβθ εαεά κνζέα ηβμ τζβμ, ησζκ πκν κ δβηδκνλΰσμ εαηΪ ηβ δβηδκνλΰέα ηκν εσζηκν ηβθ Ϋπζαζε σζκ εαζζέηελα ηπκλκτζε («εαηΪ δτθαηδθ». Σέηαδκμ 30 e), ξπλέμ σηπμ θα εαηκλγυζεδ θα αζζΪιεδ ηβθ εζπηελδεά εαεά θτζβ ηβμ. Ώπσ ανησ ηκ δλσηκ Ϋθηαζε κ ΠζΪηπθ ζηβθ παθΪλξαδα γλβζεενηδεά δκιαζέα σηδ δτκ δνθΪηεδμ, β αλξά ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ παζετκνθ ηεηαιτ ηκνμ πκδα γα εικνζδΪζεδ ηκθ εσζηκ. Έηζδ ηδζΪ ζηκνμ «Νσηκνμ» (X 896 e) ΰδα ηδα αΰαγά εαδ ΰδα ηδα πκθβλά «ονξά ηκν εσζηκν», απσ ηδμ κπκέεμ Ϋλξεηαδ ζηκθ εσζηκ ηκ εαζσ εαδ ηκ εαεσ. Ώνηά ηβ ζεΫοβ ηβθ εέξε εαδ πλπητηελα παλκνζδΪζεδ ηε ηνγδεά ηκλθά (Πκζδηεέα 272 d): κ εσζηκμ δδκδεεέηαδ απσ ηκ γεσ σππμ απσ Ϋθα ενίελθάηβ, αζζΪ β δδεά ηκν «εδηαληΫθβ ηε εαδ ζτηθνηκμ επδγνηέα» (πκν αλΰσηελα κ ΠζΪηπθ ηβθ παλΫζηβζε πμ πκθβλά «ονξά ηκν εσζηκν») ηκθ θΫλθεδ ζε ζτΰξνζβ εαδ αηαιέα, εαδ Ϋηζδ ζνξθΪ δδαηλΫξεδ ηκθ εέθδνθκ θα δδαζνγεέ εαδ θα εαηαζηλαθεέ˙ νπαέηδα ζε ηκτηκ εέθαδ β εαεά ηκν πκδσηβηα, β νζδεσηβηΪ ηκν (273 b)» (Β.Π. Παπαθκτηζκν, Σν ζξεζθεπηηθφ βίσκα ζηνλ Πιάησλα, εεδ. Απδυθβ, ζ. 143, 144). Ο ΠζΪηπθαμ δβζαδά Ϋξεδ ηκ δνδζησ, απσ ηβ ηέα κ αδτθαηκμ γεσμ, πκν Ϋεαθε σ,ηδ ηπκλκτζε ΰδα θα δδα-πζΪζεδ (αθκτ δεθ ηβθ δβηδκνλΰεέ) ηβθ τζβ, αζζΪ δεθ ηπκλεέ – ηβ σθηαμ κ δβηδκνλΰσμ ηβμ – θα ηβθ θηδΪιεδ εαζά κνζδαζηδευμ, εδ απσ ηβθ Ϊζζβ β τζβ, πκν εέθαδ δζξνλσηελβ ηκν γεκτ, αθειΪληβηβ απσ ανησθ, εαδ εηπελδΫξεδ ηδα «αθαΰεαέα» εαεά «εδηαληΫθβ» εαδ εαεά πκδσηβηα. Ώελδίυμ επεδδά κ πζαηπθδεσμ γεσμ δεθ ηπκλεέ θα εζΫΰιεδ σζκ ξλεδΪαεηαδ ηβθ τζβ εαδ δεθ εέθαδ απκζτηπμ εζετγελκμ ησζκ θα δβηδκνλΰάζεδ ηβθ τζβ εαζά εαηΪ ηβθ κνζέα ηβμ σζκ εαδ θα ηβθ δδα-πζΪζεδ εαζυμ, εηθαθέαεηαδ κ παλαζκΰδζησμ, ηε ηκ σθκηα «εδηαληΫθβ», «αθΪΰεβ θα εθζαλεπγκτθ κδ ονξΫμ» εζπ. Αβζαδά, εέθαδ αθαπσθενεηκμ κ δνδζησμ ηεηαιτ θκβηκτ εαδ τζβμ, γεκτ εαδ τζβμ, εαδ αθαΰεαέκ ηκ εαεσ, αθκτ δ ηαεανή φθδ ειπενζέπεζ ηαηή πμζυηδηα, ακ υπζ εεηζηή, ημοθάπζζημκ ανκδηζηή, ςξ απμοζία πκεφιαημξ. Σκ εαεσ εέθαδ κνζδαζηδεά ζνθδζηυζα ηκν ζτηπαθηκμ. Ώθηέγεηα, ζηκθ Υλδζηδαθδζησ ηκ εαεσ εέθαδ παλΪζδηκ εαδ εαεά, ηεηΫπεδηα αζζκέπζβ ηβμ τζβμ/εσζηκν, β κπκέα αλξδευμ δβηδκνλΰάγβεε εαζά. Αεθ εέθαδ ζνθδζηυζα ηκν εσζηκν, κλαηκτ ά ακλΪηκν, πκν Ϋπζαζε κ Θεσμ. Οτηε αδτθαηκμ κ γεσμ εέθαδ κτηε νπΪλξεδ εΪπκδκμ δζκδτθαηκμ αθηέπαζσμ ηκν κτηε β εαγαλά τζβ δβηδκνλΰεέηαδ εαεά. Δ δδαθκλΪ επδπζΫκθ ηεηαιτ ηβμ πζαηπθδεάμ εαδ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ τζβμ Ϋΰεεδηαδ ζηκ σηδ αθεθσμ β πζαηπθδεά τζβ εέθαδ εε θτζεπμ εαεάμ πκδσηβηαμ εαδ αδπθέπμ νπΪλξκνζα, εθυ β ξλδζηδαθδεά τζβ εέθαδ εε θτζεπμ δβηδκνλΰβηΫθβ «πκζτ εαζά» εαδ σξδ αδπθέπμ νπΪλξκνζα, αθεηΫλκν β ηΪζβ ηβμ πζαηπθδεάμ τζβμ πλκμ ηκ εαεσ κθεέζεηαδ ζηβθ έδδα ηβθ θτζβ ηβμ, εθυ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ τζβμ εέθαδ σηδ, πμ εηδζηά, δβηδκνλΰβηΫθβ τζβ, εέθαδ αηεζάμ, ηνεπηή=ιεηαααθθυιεκδ, αζζΪ σξδ εαεά εε θτζεπμ, εαδ εΪγε εηδζησ δβηδκτλΰβηα επεδδά εέθαδ εηδζησ, αθ δεθ πλκζεκζζΪηαδ ζηκ γεσ, λΫπεδ πλκμ ηκ ηβδΫθ – αελδίυμ επεδδά δεθ εέθαδ κτηε ηΫζεδκ κτηε αδυθδα ανγτπαλεηκ –, δβζαδά πλκμ εεεέ απσ σπκν πλκάζγε. ηκ ηΫζκμ, κ ΠζΪηπθαμ αθαΰεΪαεηαδ θα κδβΰβγεέ ζηκθ παλαζκΰδζησ: εΪγε ονξά πλδθ ηπεδ ζηκ ΰάδθκ ζυηα ηβμ, δδαζΫΰεδ ηε εζάλκ ηκθ ηλσπκ ίέκν ηβμ (Πνιηηεία 617d, e)! Σκ σηδ β Κηέζβ πζΪζηβεε αηεζάμ εαδ ηλεπηά (Δ ηλεπησηβηα =ηεηαίζβησηβηα εέθαδ ζνθΫπεδα ηβμ εηέζβμ εε ηκν ηβ σθηκμ. Αδσηδ, αθκτ κ Άεηδζηκμ Θεσμ εέθαδ ηΫζεδκμ εαδ Ϊλα αηεηΪίζβηκμ/Ϊηλεπηκμ, ζνθεπΪΰεηαδ ππμ β Κηδζηά, εε ηκν ηβδεθσμ, δβζαδά σξδ εε ηβμ γεέαμ κνζέαμ, Αβηδκνλΰέα εέθαδ ηεηαίζβηά, δβζαδά ηλεπηά.) δεθ εέθαδ εΪηδ ει αλξάμ εαεσ εαγεανησ, δδσηδ β ηλεπησηβηα ηπθ σθηπθ ηπκλεέ θα κδβΰάζεδ εαδ ζηβθ εαζά αζζκέπζβ, δβζαδά ζηβθ πλσκδκ εαδ ηεζεδκπκέβζβ ηπθ εηδζηυθ σθηπθ, αθΪζκΰα ηε ηβθ ανηεικτζδα Ϋθεζά ηκνμ. Γεθδεσηελα, ΰδα ηβθ αλξαδκεζζβθδεά αθηέζβοβ ηκ εαεσ (β ζηΫλβζβ ηκν αΰαγκτ) εέθαδ πλΪΰηα, εέηε πμ ζησθα εαηυηελβ εέηε πμ Ϊηκλθβ τζβ ζηελβηΫθβ ηβμ θσβζβμ εαδ εεξπλδζηΫθβ ανηάμ. Βθυ ΰδα ηκ ξλδζηδαθδζησ ηα πΪθηα (ΚηδζηΪ θκβηΪ εαδ εηδζηΪ νζδεΪ. Κηηζηφ απκεαζεέηαδ εαδ ηκ θκβησ, ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ) εέθαδ δβηδκνλΰβηΫθα εαζΪ, αζζΪ ειαδηέαμ ηβμ εηδζησηβηαμ (δβζ. ηβμ δβηδκνλΰέαμ απσ ηκ ηβδΫθ) εαδ ζνθεπυμ
ηβμ ηλεπησηβηαμ (δβζ. ηβμ ηεηαίκζάμ) ηπκλκτθ εέηε θα ηεζεδκπκδβγκτθ εέηε θα εεηβδεθδζηκτθ. Σκ εαεσ εέθαδ παλΪζδηκ ηκν εσζηκν ανηκτ εδ σξδ γεηεζδυδβμ ζνθδζηυζα ηκν, σππμ πδζηετκνθ κδ κπαδκέ ηβμ ΒδηαληΫθβμ. Γδ‘ ανησ εαδ δεθ νπΪλξεδ ΰδα ηβθ Ολγκδκιέα «αλξά ηκν εαεκτ», εαδ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαηαπκζΫηβζαθ ζνζζαζΫα ηβθ ηαθδξαρζηδεά εαδ ηβθ ΰθπζηδεά αθηέζβοβ πελέ δτκ αλξυθ, ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ.
36. "Βΰυ πλκηδηυ ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα, παλΪ ηκθ είλαδκξλδζηδαθδζησ πκν ηαμ ησζνθε ηε ηβ δδδαζεαζέα ηκν. Βΰυ εέηαδ απσΰκθκμ ηπθ ΜαλαγπθκηΪξπθ, ηπθ βλυπθ, ηκν Λεπθέδα, ηπθ θδζκζσθπθ, σξδ ηπθ Βίλαέπθ ΏίλαΪη, Ώίίαεκτη, Μπνζά εαδ δε ζνηηααετεηαδ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ εΪθκνθ ζεμ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ γΫζκνθ θα εαηΪΰκθηαδ ίδκζκΰδεΪ απσ ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ. Καδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ Υλδζηδαθκέ, σθηαμ Έζζβθεμ εαηΪΰκθηαδ (υμ Ϋθα ίαγησ) απσ ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ. ΠκηΫ δεθ Ϋεαθαθ ζσΰκ κδ Υλδζηδαθκέ ΰδα ίδκζκΰδεά εαηαΰπΰά ηκνμ απσ ηκθ ΏίλαΪη ά ηκ Μπνζά. Σκνμ Ολγσδκικνμ (Έζζβθεμ) δεθ ηκνμ εθδδαθΫλεδ β ίδκζκΰδεά εαηαΰπΰά απσ ηκθ ΏίλαΪη. ΒθδδαθΫλκθηαδ ΰδα ηκνμ Πλκθάηεμ, ΰδα ηκνμ Αέεαδκνμ ηβμ Π.Α. εδ σξδ ΰδα θνζεηδεά ζνΰΰΫθεδα ηε ανηκτμ ά ΰδα πθενηαηδεά ζνΰΰΫθεδα ηε ηκνμ Βίλαέκνμ ΰεθδεΪ εδ ασλδζηα. Άζζπζηε, νπΪλξκνθ Αέεαδκδ ηβμ Π.Α., πκν δεθ εέθαδ Βίλαέκδ. Οδ εγθδεδζηΫμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ εαηαζαίαέθκνθ ηέπκηα απσ ανηΪ εαδ ζνεκθαθηκτθ. Ο Δλσδκηκμ ΰλΪθεδ ΰδα ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ΒζζΪδαμ: «Πκδα ΰζυζζα ηδζκτζαθ κδ Πεζαζΰκέ δεθ ηπκλυ αελδίυμ θα ππ. Ώθ σηπμ πλΫπεδ, ηπκλκτηε θα ίΰΪζκνηε ζνηπΫλαζηα απ‘ ηκνμ Πεζαζΰκτμ, πκν ακνθ αεσηβ ηυλα. Οδ πλυηκδ εαηκδεκτθ ζηβθ πσζβ Κλβζηυθα, πΪθπ απσ ηκνμ Σνλλάθκνμ, εδ άηαθ εΪπκηε ΰεέηκθεμ η‘ ανηκτμ, πκν ζάηελα ζΫΰκθηαδ Απλδεέμ (ησηε εαηκδεκτζαθ ζηβθ πελδκξά, πκν ηυλα ζΫΰεηαδ Θεζζαζδυηδδα [Πλκμ Α. Οζτηπκν εαδ ζζβμ, εεαζεέηκ εαδ Πεζαζΰδυηδμ].) . Οδ δετηελκδ Ϋξηδζαθ ζηκθ Βζζάζπκθηκ ηδμ πσζεδμ Πζαεέα εαδ ενζΪεβ ηααέ ηε ηκνμ Ώγβθαέκνμ. ΣΫζκμ ηπκλκτηε θα ίΰΪζκνηε ζνηπΫλαζηα απ‘ σζεμ ΠεζαζΰδεΫμ πσζεδμ Ϊζζαιαθ σθκηα. Ώθ ζκδπσθ πλΫπεδ θα ηδζάζκνηε ζξεηδεΪ ξλβζδηκπκδυθηαμ ΰδα ηεεηάλδα ηκτηα – δπ, κδ Πεζαζΰκέ ηδζκτζαθ ίαλίαλδεά ΰζυζζα. Ώθ σζκδ κδ Πεζαζΰκέ άηαθ ηΫηκδκδ, κδ Πεζαζΰκέ ηβμ Ώηηδεάμ, ηααέ ηε ηβ ηεηαίκζά ηκνμ ζε Έζζβθεμ, Ϊζζαιαθ εαδ ηβ ΰζυζζα ηκνμ. Οτηε κδ ΚλβζηπθδΪηεμ ηδζκτθ ΰζυζζα έδδα ηε ηκνμ ηπλδθκτμ ηκνμ ΰεέηκθεμ, κτηε κδ Πζαεδαθκέ. (…) Δ Βζζβθδεά σηπμ θνζά ξλβζηκπκδεέ πΪθηα ηβθ έδδα ΰζυζζα, απσ ησηε πκν νπΪλξεδ, εαγυμ ηκν θαέθεηαδ». (1, 58) «Οδ Ώγβθαέκδ Ϋδδπιαθ απσ ηβθ Αηηζηή ηκνμ Πεζαζΰκτμ» (Δλσδκηκμ, 6, 137). «Οδ Φκέθδεεμ άλγαθ ηε ηκ Θάζμ, ΰδκ ηκν Φκέθδεα θα επκδεάζκνθ ηκ θβζέ, ηκ κπκέκ πάλε ηκ σθκηΪ ηκν» (Δλσδκηκμ, 6, 74). Βπέζβμ «πλυηα ηβ αιμενάηδ ηβθ εαηκδεκτζαθ κδ Πεζαζΰκέ. Ώπσ ηκτηκνμ ηκνμ Πεζαζΰκτμ παλΫζαίαθ κδ εΪηκδεκδ ηβμ αηκγλΪεβμ ηδμ ηεζεηκνλΰέεμ.» (Δλσδκηκμ, 2, 51). Ο Δλσδκηκμ επέζβμ ζΫεδ: «ηβθ Κνήηδ κζσεζβλβ ηβθ εέξαθ παζδΪ κδ ίΪλίαλκδ» (1, 173). «ΏπκηΫθεδ θα ηδζάζκνηε ΰδα ηα Ϋγθβ ηα κπκέα άλγαθ ζε επδηεδιέα ηε ηκνμ Κλάηεμ. ηδ κδ πλυηκδ εΪηκδεκδ ηκν θβζδκτ άηαθ κδ κθκηαασηεθκδ Δηενθξήηεο, πκν γεπλκτθηαδ ανησξγκθεμ, ηκ εέπαηε παλαπΪθπ. ΜεηΪ απ'ανηκτμ εαδ πκζζΫμ ΰεθδΫμ αλΰσηελα, Πεζαζΰκέ, πκν πελδπζαθδσθηαθ Ϋθεεα ζνθεξυθ εεζηλαηεδυθ εαδ ηεηαθαζηετζεπθ, Ϋθηαζαθ ζηβθ Κλάηβ εαδ εΰεαηαζηΪγβεαθ ζε Ϋθα ηΫλκμ ηκν θβζδκτ. Σλέηκ άηαθ, ζΫθε, ηκ ΰΫθκμ ηπθ ΑπλδΫπθ πκν Ϋθηαζε ζηκ θβζέ ηε αλξβΰσ ηκθ ΣΫεηαηκ, ηκθ ΰδκ ηκν Αυλκν [...]. ΣΫηαληκ ΰΫθκμ πκν αθαεαηετηβεε ηε ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Κλάηβμ άηαθ, ζΫθε, Ϋθα ζνθκθγτζενηα ίαλίΪλπθ πκν ηε ηα ξλσθδα εικηκδυγβεαθ ζηβ ΰζυζζα ηε ηκνμ Έζζβθεμ εαηκέεκνμ. ΜεηΪ απ'ανηΪ, επδελΪηβζαθ κ Μέθπαμ εαδ κ ΡαδΪηαθγνμ εαδ ζνθΫθπζαθ ηα Ϋγθβ ηκν θβζδκτ ζε εθδαέκ ζτθκζκ[...]» (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, 5, 80). «Σκθ παζδσ εαδλσ ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηβμ ζεΰσηεθβμ ζάηελα ΒζζΪδαμ ηκ εαηκδεκτζαθ ίΪλίαλκδ», δζξνλέαεηαδ κ Πανζαθέαμ (Αηηηθά, 41, 8). Βθυ κ Θκνεδδέδβμ ΰλΪθεδ «Φαέθεηαδ δβζαδά ππμ κ ξυλκμ πκν ζΫΰεηαδ ζάηελα ΒζζΪδα δεθ εαηκδεδσηαθ ησθδηα απ‘ ηβθ παζδΪ επκξά, ηα ππμ ζνηίαέθαθε πλπητηελα ηεηαεδθάζεδμ εδ ετεκζα κδ πζβγνζηκέ εΰεαηαζεέπαθε ηκθ ησπκ ηκνμ, σπκηε πδεασηαθ απ‘ Ϊζζκνμ» (1, 2). Ο Θκνεδδέδβμ επέζβμ ΰλΪθεδ «Ο Μέθπμ (..) δδαθΫθηεοε ηα θβζδΪ ηπθ ΚνεΪδπθ εαδ έδλνζε ηΪζδζηα πλυηκμ απκδεέεμ ζηα πελδζζσηελΪ ηκνμ, αθκτ Ϋδδπιε απ‘ ανηΪ ηκνμ ΚΪλεμ (...)» (1, 4) εαδ «σηαθ ζε ηκτηκ
ηκθ [Πεζκπκθθβζδαεσ] πσζεηκ ΰδθσηαθ κ εαγαλησμ ηβμ Αάζκν απ‘ ηκνμ Ώγβθαέκνμ εαδ ζβευγβεαθ θα ηεηαεκηδζηκτθ ηα εδίκτλδα ηπθ θεελυθ ζηκ θβζέ, πΪθπ απσ ηδζκέ θεελκέ ίλΫγβεαθ ΚΪλεμ, πκν αθαΰθπλέζηβεαθ απ‘ ηκ εέδκμ ηπθ γαηηΫθπθ ηααέ ηκνμ σπζπθ εδ απ‘ ηκθ ηλσπκ ηβμ ηαθάμ πκν υμ ηυλα ζνθβγέακνθ» (1,8). Αβζαδά, κδ ΚνεζΪδεμ εαηκδεκτθηαθ απσ ηκνμ ΚΪλεμ. Οδ εΪηκδεκδ ηβμ θάζκν ετλκν άηαθ ηβ Έζζβθεμ, κδ απκεαζκτηεθκδ Ασζκπεμ: «Ϋπεδηα [κδ Ώγβθαέκδ], ειαθδλαπσδδζαθ ηκ θβζέ ηκν Ώδΰαέκν ετλκ, πκν ηκ εαηκδεκτζαθ κδ Ασζκπεμ, εδ εΰεαηΫζηβζαθ εεεέ δδεκτμ ηκνμ εαηκέεκνμ» (Θκνεδδέδβμ, 1, 98). ΚαηΪ ηκθ Πζκτηαλξκ, κδ Ασζκπεμ άηαθ ίΪλίαλκδ εαδ ακτζαθ απσ ηβθ πεδλαηεέα. Οδ εΪηκδεκδ ηκν Ώηθδζκξδεκτ Άλΰκνμ (ζηβ ζβηελδθά Ώηθδζκξέα) δεθ ηδζκτζαθ ΒζζβθδεΪ. «ΠκζζΫμ ΰεθδΫμ νζηελσηελα, εΪηπ απσ ηβθ πέεζβ ηπθ ζνηθκλυθ πκν ηκνμ ίλάεαθ, κδ εΪηκδεκδ ηκν θΫκν Άλΰκνμ πλκζεΪζεζαθ ηκνμ ΰεέηκθεμ ηβμ αηθδζκξδεάμ ξυλαμ Ώηίλαεδυηεμ θα ζνΰεαηκδεάζκνθ ηααέ ηκνμ, κπσηε εαδ πλπησηαγαθ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα πκν ηδζκτθ ζάηελα απσ ηκνμ ζνθκέεκνμ ηκνμ Ώηίλαεδυηεμ, εθυ κδ Ϊζζκδ Ώηθδζσξδκδ εέθαδ ίΪλίαλκδ» (Θκνεδδέδβμ, 2, 68, 5). Πκζζκέ εΪηκδεκδ ηβμ Δπεέλκν (π.ξ. κδ ΥΪκθεμ) απκεαζκτθηαδ «ίΪλίαλκδ» (Θκνεδδέδβμ 2, 80, 5), αζζΪ εαδ ηκ ελΪηκμ ηκν Θλαεσμ ίαζδζδΪ δηΪζεβ, πκν πελδεζΪηίαθε ηβθ αθαηκζδεά ΐαζεαθδεά απκεαζεέηαδ «ίαλίαλδεά ξυλα» (Θκνεδδέδβμ, 2, 97, 3). Οδ ΒνλνηΪθεμ, «πκν απκηεζκτθ ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηπθ Ώδηπζυθ, ηδζκτθ ΰζυζζα κζσηεζα αεαηΪζβπηβ εαδ ηλυθε, εαηΪ ππμ ζΫθε, πησ ελΫαμ» (Θκνεδδέδβμ, 3, 94, 5). ηκ ζβηεέκ σπκν αλξέαεδ β ξελζσθβζκμ ηκν Ώΰέκν λκνμ, νπάλξαθ κδ πσζεδμ «Θνζζσμ, κδ ΚζεπθΫμ, ηκ Ώελσγπκ, κ Οζσθνικμ εαδ ηκ Αέκ, πκν εαηκδεκτθηαδ απσ αθΪηδεηα Ϋγθβ δέΰζπζζπθ, πκν εεησμ απσ ηβ δδεά ηκνμ ηδζκτζαθ δβζαδά εαδ ηβθ εζζβθδεά, ίαλίΪλπθ. ΤπΪλξεδ, επέζβμ, αθΪηεζα ζηκθ πζβγνζησ ηκνμ εαδ κζδΰΪλδγηκ ξαζεδδδεσ ζηκδξεέκ, β πζεδκοβθέα ηκνμ σηπμ, εέθαδ Πεζαζΰκέ, απσ ηκνμ Σνλλβθκτμ πκν εΰεαηαζηΪγβεαθ εΪπκηε ζηβ Λάηθκ εαδ ηβθ Ώγάθα, ΐδζαζηκέ εαδ Κλβζηπθαέκδ εαδ Δδυθεμ, ζεσλπδκδ σζκδ ηκτηκδ ζε ηδελΫμ πσζεδμ» (Θκνεδδέδβμ, 4, 109, 3-5). ΦνζδεΪ, κ Δλσδκηκμ εδ κ Θκνεδδέδβμ, σηαθ ΰλΪθκνθ σηδ κδ Πεζαζΰκέ δεθ εέθαδ Έζζβθεμ, αζζΪ ίΪλίαλκδ, δεθ ηκ δζξνλέακθηαδ ανγαέλεηα, δέξπμ ζηκδξεέα ΰδα ηκ παλεζγσθ, αζζΪ ζνΰελέθκθηαμ ηκνμ Έζζβθεμ ηε σζκνμ Πεζαζΰκτμ εέξαθ απκηεέθεδ ζηβθ επκξά ηκνμ εαδ ακτζαθ ζε δδΪθκλα ηΫλβ ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν. «Καδ β πελδκξά κζσεζβλκμ, β κπκέα εαζεέηαδ ζάηελκθ Επθέα, εαηπεεέηκ νπσ ΚΪλπθ εαδ ΛεζΫΰπθ, εεδδυιαθηεμ δε ηκτηκνμ κδ Ίπθεμ εαηΫζαίκθ ηβθ ξυλαθ. (...) ηδ κδ ΛΫζεΰεμ νπάλιαθ ίΪλίαλκδ ηκ ησθκθ ΰεΰκθσμ ηβμ αθαηέιευμ ηπθ ηε ηκνμ ΚΪλαμ γα άηκ αλεεησθ θα ηκ απκδεέιβ σηδ δε Ϋαπθ ίέκθ πζΪθβηα απσ παζαδΪ εαδ ηε ηκθ ζασθ εεεέθκθ εαδ ησθκδ ηπθ, ηκτηκ απκδεδεθτεηαδ εαδ εε ηπθ πκζδηεδυθ ηκν ΏλδζηκηΫζκνμ. Οτηπμ εδμ ηεθ ηβθ πκζδηεέαθ ηπθ Ώεαλθυθ κ ΏλδζηκηΫζβμ ζΫΰεδ σηδ εθ ηεθ ηΫλκμ ηατηβθ εαηυεκνθ κδ Κκνλάηεμ, ηκ δε Ϊζζκ ηΫλκμ, ηκ δνηδεσθ, εαηεέξεηκ απσ ηκνμ ΛΫζεΰαμ εαη‘ αλξΪμ» (ηλΪίπθα, Γεσγξαθηθά, 7, 2 (c 321)). «Ο Βεαηαέκμ ζκδπσθ κ Μδζάζδκμ ζΫΰεδ πελέ ηβμ Πεζκπκθθάζκν, σηδ πλκηκτ εαηαζΪίκνθ ηατηβθ κδ Έζζβθεμ, εέξε εαηαζβθγεέ νπσ ηπθ ίαλίΪλπθ. ξεδσθ δε κζσεζβλκμ β ΒζζΪδα νπάλιε παζαδΪ εαηκδεέα ηπθ ίαλίΪλπθ, αθ ελέθπηεθ απσ ηαμ ηαληνλέαμ ηπθ δδέπθ ανηάμ ξλκθδευθ. Οτηπμ κ ηεθ ΠΫζκο Ϋθελεθ ζασθ εε ηβμ Φλνΰέαμ εαδ ηκθ εΰεαηΫζηβζεθ εδμ ηβθ εζβγεέζαθ απ‘ ανησθ Πεζκπσθθβζκθ, κ δε Ααθασμ ει Ώδΰτπηκν, κδ δε Αλτκπεμ, κδ Κατεπθεμ, κδ Πεζαζΰκέ, κδ ΛΫζεΰεμ εαδ Ϊζζκδ ηκδκτηκδ ζακέ εαηΫζαίκθ ηα εθηετγεθ εαδ πΫλαθ ηκν Εζγηκτ ηΫλβ˙ δδσηδ ηβθ ηεθ Ώηηδεάθ εαηΫζαίκθ κδ ηεηΪ ηκθ Βτηκζπκθ ΘλΪεεμ, ηβθ δε Αανζέδα ηβμ Φπεέδκμ κ Σβλετμ, ηβθ Καδηεέαθ κδ ηεηΪ ηκν ΚΪδηκν Φκέθδεεμ, ηβθ δε ενλέπμ εαζκνηΫθβθ ΐκδπηέαθ κδ Άκθεμ, ΣΫηηδεεμ εαδ Όαθηεμ˙ β ίαλίαλδεά Ϊζζπμ ηε εαηαΰπΰά ηπθ ζαυθ ηκτηπθ εαηαθαέθεηαδ απσ ηελδεΪ κθσηαηα, πμ ΚΫελκο, Κσδλκμ, Ώέεζκμ, Κσγκμ, Αλτηαμ, Κλέθαεκμ. Καδ ζάηελκθ β ΒζζΪδα Ϋξεδ αεσηβ ηκνμ ΘλΪεαμ, ηκνμ Εζζνλέκνμ εαδ Δπεδλυηαμ εδμ ηα πζενλΪ ηβμ˙ αζζΪ πλΫπεδ β ΰεδηθέαζβ ανηά Ϊζζκηε θα άηκ πκζτ πζβζδεζηΫλα, αθκτ ηΫΰα ηηάηα ηβμ ΒζζΪδκμ αθαθηδζΫεηπμ εαηΫξεηαδ εαδ ζάηελκθ απσ ίαλίΪλκνμ, πμ ηαληνλκτθ κδ ΘλΪεεμ, ηκνμ κπκέκνμ ζνθαθηυηεθ εδμ ηβθ Μαεεδκθέαθ, εαδ πλδζηΫθα ηΫλβ ηβμ Θεζζαζέαμ, κδ Θεζπλπηκέ, κδ Καζζππαέκδ, κδ Ώηθέζκξκδ, κδ Μκζκηηκέ εαδ κδ ΏγαηΪθεμ, σζκδ ζακέ βπεδλπηδεκέ, κδ κπκέκδ εαηΫξκνθ ηα ηΫλβ ηβμ Ώεαλθαθέαμ εαδ ηβμ Ώδηπζέαμ» (ηλΪίπθα, Γεσγξαθηθά, 7, c321).
Αεθ Ϋξεδ επέζβμ θσβηα θα ηδζκτηε ΰδα ανησξγκθεμ εαηκέεκνμ κπκδκνδάπκηε ησπκν. Έξκνθ ΰέθεδ ησζεμ ξδζδΪδεμ ηεηαεδθάζεδμ, ίέαδεμ ζνθάγπμ, πκν ζξεδσθ εαθεέμ δεθ εέθαδ «ανησξγκθαμ». Γδα παλΪδεδΰηα, κδ αλξαέκδ Μαεεδσθεμ, πκν αλξδεΪ άηαθ Ϋθα βπεδλπηδεσ θτζκ εαδ εέξαθ εαηΫίεδ ζηβ Α. Μαεεδκθέα, άδβ υμ ηα ξλσθδα ηκν Πεζκπκθθβζδαεκτ πκζΫηκν εέξαθ δδυιεδ ηκνμ αλξαέκνμ εαηκέεκνμ ηβμ ζβηελδθάμ εεθηλδεάμ εαδ αθαηκζδεάμ Μαεεδκθέαμ: «ηβ ζβηελδθά, σηπμ, παλαγαζΪζζδα Μαεεδκθέα εαηΫεηβζαθ εδ Ϋΰδθαθ ίαζδζΪδεμ ηβμ (...) αθκτ Ϋδδπιαθ απσ ηβθ Πδελέα ηκνμ ΠδΫλδκνμ, πκν Ϋξηδζαθ εαδ εαηκέεβζαθ, αλΰσηελα, ηβ ΦΪΰλβηα εδ Ϊζζα ηΫλβ ζηκνμ πλσπκδεμ ηκν ΠΪΰΰαδκν πΫλα απσ ηκ ηλνησθα, εδ απ‘ ηβ ξυλα πκν ζΫΰεηαδ ΐκηηέα ηκνμ ΐκηηδαέκνμ, (...) εδ τζηελα, αθκτ Ϋδδπιαθ ηκνμ Δδυθεμ, πάλαθ εαδ θΫηκθηαδ απσ ησηε ηβ ξυλα πΫλα απσ ηκθ Ώιδσ υμ ηκ ηλνησθα πκν ζΫΰεηαδ Μνΰδκθέα. Έδδπιαθ, αεσηα, εδ απσ ηβθ Βκλδέα, ηκνμ Βκλδκτμ, πκν κδ πελδζζσηελκέ ηκνμ ζεκηυγβεαθ (...) εαγυμ εδ απ‘ ηβθ Ώζηππέα ηκνμ Άζηππεμ (...)» (Θκνεδδέδβμ, 2, 99). Οδ Μεζζάθδκδ εέξαθ εΰεαηαζηβγεέ ζηβθ Νατπαεηκ, ηεηΪ απσ ηβθ παλΪδκζβ ηβμ Εγυηβμ (Θκνεδδέδβμ, 1, 103). «ΏθΪΰεαζαθ κδ Ώγβθαέκδ ηκνμ Ώδΰδθάηεμ θα ζβεπγκτθ θα θτΰκνθ απσ ηβθ Ώέΰδθα, εδ ανηκέ εαδ κδ ΰνθαέεεμ ηκνμ εαδ ηα παδδδΪ ηκνμ (..) Ϋζηεδζαθ τζηλα απσ ζέΰκ ηκνμ θΫκνμ εαηκέεκνμ. (...) ζκ ΰδα ηκνμ πλσζθνΰεμ Ώδΰδθάηεμ, κδ Λαεεδαδησθδκδ ηκνμ Ϋδπζαθ ηβ ΘνλΫα θα ηΫθκνθ εαδ θα θΫηκθηαδ (..) ζηβ ηεγσλδκ αθΪηεζα Ώλΰκζέδα εαδ Λαεπθδεά θηΪθκθηαμ υμ εΪηπ ζηβ γΪζαζζα. Άζζκδ, απσ ηκνμ Ώδΰδθάηεμ εαηκέεβζαθ εεεέ εδ Ϊζζκδ ζεσλπδζαθ ζηβθ νπσζκδπβ ΒζζΪδα» (Θκνεδδέδβμ 2, 27). Οδ αλξαέκδ Πζαηαδεέμ ζθΪξηβεαθ εαδ κδ ΰνθαέεεμ ηε ηα παδδδΪ ηκνμ πκνζάγβεαθ πμ δκτζκδ εδ β πσζβ δζκπεδυγβεε (Θκνεδδέδβμ, 3, 68, 2). ΏηΫζπμ ηεηΪ ηβ ηΪξβ ηβμ Πτδθαμ, ηκ 168 π.Υ., κδ Ρπηαέκδ εαηΫζηλεοαθ 70 βπεδλπηδεΫμ πσζεδμ εαδ πκτζβζαθ ηκνμ ανησξγκθεμ Δπεδλυηεμ εαηκέεκνμ πμ δκτζκνμ. Σκθ 7κ αδ. η.Υ., ζτηθπθα ηε ηα «Θατηαηα ηκν Ώΰέκν Αβηβηλέκν», πκν αθαθΫλκθηαδ ζε ΰεΰκθσηα ηκν 614-618, ίλέζεκνηε ζζαίδεΪ θτζα, ηκνμ Γξαγνπβίηεο, ηκ πδκ πκζνΪλδγηκ θτζκ πκν ηκπκγεηεέηαδ ζηβ ΐΑ Μαεεδκθέα, ζηβθ πελδκξά αθΪηεζα ζηβ ΐΫλκδα εαδ ηκ Μκθαζηάλδ, ηκνμ αγνπδάηνπο ζηα θσηδα ηπθ Αλαΰκνίέηπθ, ηκνμ Βειεγεδήηεο ζηβ Θεζζαζέα εαδ ηκνμ Βατνπλίηεο έζπμ ζηβθ Ήπεδλκ. ηα ηΫζβ ηκν 7κν (676-8) ηθβηκθετκθηδα δτκ αεσηβ ζζαίδεΪ θτζα: κδ Ρεγρίλνη, πδγαθσηαηα ζηβ Υαζεδδδεά, εαδ κδ ηξπκνλίηεο, ζηβθ εκδζΪδα ηκν ηλνησθα. Ατκ αδυθεμ αλΰσηελα ηαληνλκτθηαδ κδ κνιεάλνη εκθηΪ ζηκ ΝΫζηκ» (Μ. Ννζηαακπκτζκν-Πεζεεέδκν, Βπδάληην θαη ιάβνη – Διιάδα θαη Βαιθάληα (6νο-20νο αη.), εεδ. ΐΪθδαμ, ζ. 83). Βπέζβμ, νπΪλξκνθ κδ Βαελέηεμ εαδ κδ Μβζδΰΰκέ ζηβ Λαεπθέα, ηκθ 9κ αδ. Βέπαηε ηέπκηε ΰδα «απενγεέαμ εαηαΰπΰά» σζπθ εαηκδεκτθ ζε ηδα πελδκξά απσ ηκνμ αλξΫΰκθκνμ εαηκέεκνμ ηβμ έδδαμ πελδκξάμ; Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηδζκτθ ΰδα πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ. Πυμ, σηπμ, ΰθπλέακνθ σηδ κδ έδδκδ εέθαδ απσΰκθκδ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ; Έξκνθ εΪθεδ ειΫηαζβ dna; Ώεσηβ εαδ ζηβθ πελέπηπζβ, σπκν ηκ ηεΰαζτηελκ ηηάηα ηπθ Νεκεζζάθπθ εέθαδ απσΰκθκδ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ, γα νπΪλξεδ Ϋθα πκζκζησ, ηεΰαζτηελκ ά ηδελσηελκ, Νεκεζζάθπθ πκν δεθ εέθαδ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ. Πυμ ΰθπλέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ δεθ εέθαδ απσΰκθκδ εεξλδζηδαθδζηΫθπθ/ειεζζβθδζηΫθπθ Βίλαέπθ ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν; Πυμ εέθαδ ησζκ ζέΰκνλκδ σηδ εαηΪΰκθηαδ απσ ηκ Λεπθέδα εδ σξδ απσ ηκνμ Βέζπηεμ ά ηκνμ ίΪλίαλκνμ Βαελέηεμ; Πυμ εέθαδ ησζκ ζέΰκνλκδ σηδ δεθ εέθαδ ηαελδθκέ απσΰκθκδ Νκληαθδυθ, ΦλΪΰεπθ, Σκτλεπθ, ΐκνζΰΪλπθ, Ώζίαθυθ, ΐβζδΰσηγπθ; Μπκλεέ ανησ ηκ δΫεα ηκδμ εεαησ ηκν «ίαλίαλδεκτ» αέηαηκμ δδαθεηβηΫθκ ζηκθ εζζβθδεσ ζασ, ζε ανηκτμ θα εέθαδ εέεκζδ ά ζαλΪθηα ηκδμ εεαησ. Πκτ ηκ ιΫλκνθ; Έξκνθ απκδεέιεδμ ΰδα ηκ ΰεθεαζκΰδεσ ηκνμ δΫθηλκ; Ώθ άηαθ ζέΰκνλκδ, γα Ϋπλεπε θα Ϋξκνθ εΪθεδ ειεηΪζεδμ. Ώθκτ δεθ εέθαδ ζέΰκνλκδ, ηβ Ϋξκθηαμ εΪθεδ «θνζεηδεΫμ» ειεηΪζεδμ, αμ ηβθ ίαζέακνθ ηκθ θεκεζζβθδεσ παηλδπηδζησ ησζκ πκζτ ζηβ θνζά. Θα αθαθελγκτηε εδυ ζηβ γεπλέα ηκν Άλβ Πκνζδαθκτ εαδ ηκν ΰδκν ηκν Νδεσζακν Πκνζδαθκτ, σηδ κ Ϊθγλππκμ ηπθ Πεηλαζυθπθ εέθαδ βζδεέαμ 800.000 εηυθ εαδ σηδ κ πλυηκμ Ϊθγλππκμ Ϋαβζε ζηβθ ΒζζΪδα πλδθ απσ 11.000.000 ξλσθδα (σππμ ηκ δζξνλέαεηαδ ζηκθ Γαπιφ η. 230). Θα αλξέζκνηε απσ ηκ δετηελκ γΫηα. «Δ ΰεθεηδεά αθΪζνζβ ηκπκγεηεέ ηβθ εηθΪθδζβ ηπθ πλυηπθ αθγλππδδυθ πλδθ απσ πελέπκν 6,5 εεαη. Ϋηβ. Σβθ επδζηβηκθδεά γεπλέα επδίείαέπζε β πζΫκθ πλσζθαηβ αθαεΪζνοβ, ηκθ Εκτζδκ ηκν 2002, ηκν πλκΰσθκν ηαμ πκν Ϋαβζε ζηκ Σζαθη πλδθ 6,5 ά 7 εεαηκηητλδα ξλσθδα, ηκνSahelanthropus Tchadensis (ίζ. εαδ R. Leaky, The origins of Mankind, Phoenix, Λκθδδθκ 1999 εαδ K. Wong, Meave Leaky et. al., in ―New Look at Human Evolution‖, Scientific American, Special Edition , ηση. 13, αλ. 2, 25 Ώνΰκτζηκν 2003). Ώπκζδγυηαηα εαδ ενλάηαηα πκν ξλκθκζκΰκτθηαδ ηΫξλδ πλδθ 2 εε. ξλσθδα εθηκπέακθηαδ απκεζεδζηδεΪ ζηβθ Ώθλδεά εαδ ενλέπμ ζηβθ Ώθαηκζδεά. (...) [Ο Πκνζδαθσμ] πΪεδ αεσηβ πδκ πέζπ: «κ Ϊθγλππκμ πλπηκεηθαθέαεηαδ εδυ... πλδθ απσ 11 ά 12 εεαηκηητλδα ξλσθδα». Ο πλυηκμ ηαγβηάμ ηκν ΰνηθαζέκν ΰθπλέαεδ ά ηκνζΪξδζηκθ εέθαδ νπκξλεπηΫθκμ θα ΰθπλέαεδ, ππμ πλδθ 11 ά 12 εεαηκηητλδα ξλσθδα σξδ ησθκ δεθ Ϋξεδ εηθαθδζηεέ δεέΰηα αθγλππδδυθ αζζΪ δεθ εέξαθ εαθ δβηδκνλΰβγεέ κδ ζτΰξλκθεμ εαηβΰκλέεμ ηπθ πδγάεπθ, εθυ ηα απκζδγυηαηα ηπθ πλπηενσθηπθ (primates) πκν δδαζυακθηαδ αθάεκνθ ζε εέδβ πκν δεθ απαθηυθηαδ ζάηελα.
Ο νπκθαδθσηεθκμ Ϋξεδ ηδα πλκζππδεά εηπεδλέα ΰδα ηκθ ηλσπκ πκν κ ε. Πκνζδαθσμ εαηαζεενΪαεδ ηβθ αθγλππκζκΰδεά ηκν γεπλέα (!). ε δδΪζειά ηκν ζηκ «Πθενηαηδεσ ΚΫθηλκ» ηκν Αάηκν Ώγβθαέπθ, ηκ 2001, λπηάγβεε απσ ηκθ ζνΰΰλαθΫα ανηκτ ηκν εεδηΫθκν ζε ηδ ζηβλέαεδ ηβθ Ϊπκοά ηκν ππμ κ Ϊθγλππκμ εηθαθέζηβεε πλδθ 8 εεαη. ξλσθδα ζηβθ ΒζζΪδα, ηβ ζηδΰηά πκν σζβ β δδεγθάμ ίδίζδκΰλαθέα ηδζκτζε ΰδα 6 εεαη. ηκ πκζτ, εαδ ηΪζδζηα ζηβθ Ώθλδεά εαδ ησθκ. Δ απΪθηβζά ηκν ζηκ ελυηβηΪ ηκν άηαθ απκζτηπμ ξαλαεηβλδζηδεά: "Πλδθ απσ ηελδεΫμ δεεΪδεμ ξλσθδα, σηαθ εέξε αθαεαζνθγεέ β "Λκτζν", ηδζκτζαθ ΰδα 3,5 εεαη. ξλσθδα. Συλα Ϋθγαζαθ ζηα Ϋιδ. Άλα εΪπκηε γα θηΪζκνθ εαδ ζηα επηΪ-κεηυ πκν ζΫπ εΰυ". ηκ ηεηαιτ, ηα κεηυ ηα Ϋεαθε Ϋθηεεα εαδ κτηπ εαγειάμ. Καδ σηπμ ηβθ έδδα αελδίυμ ζηδΰηά πκν δέθεηαδ β ζνθΫθηενιβ ηκν Άλβ Πκνζδαθκτ ζηκθ Αανζσ (η. 230), ζε Ϊλγλκ ηκν Ϋηελκν αθγλππκζσΰκν, ηκν Νέεκν Πκνζδαθκτ, ζηβθ Διιεληθή Αγσγή, αθαθΫλκθηαδ ηα ειάμ: "άηελα β Μκλδαεά ΐδκζκΰέα δέθεδ βζδεέα δδαξπλδζηκτ ηκν αθγλυπκν απσ ηκθ εζΪδκ ηπθ ΠλδηΪηπθ (primates) πελέ ηα 6 εεαη. ξλσθδα. Βηεέμ γα επδηεέθκνηε ζηα ζνθ/πζβθ 1 εεαη. ξλσθδα" (Διι. Αγσγή η. 48). Έηζδ ηβθ έδδα αελδίυμ ζηδΰηά, ηκ 2001, κ Άλβμ Πκνζδαθσμ νπκζηάλδαε ζε δδΪζειβ ηβ γεπλέα ηπθ κεηυ εεαηκηηνλέπθ εηυθ, σππμ αελδίυμ απκεΪζνπηε κ Νδεσζακμ Πκνζδαθσμ ζηβθ Διιεληθή Αγσγή, εαδ παλΪζζβζα, ζηκθ Γαπιφ, ν πξψηνο «αθΫίαδθε» ζηα Ϋθδεεα εεαη. ξλσθδα! Σδ εέθαδ σηπμ ηλέα ά ηΫζζελα εεαηκηητλδα ξλσθδα ΰδα ηκνμ Έζζβθεμ «αθγλππκζσΰκνμ»;» (Γ. ΚαλαηπεζδΪ, «Σκ πελδκδδεσΓαπιφο απσ ηβθ εζζβθκεεθηλδεσηβηα ζηκθ αλξΪθγλππκ», Άξδελ, η. 52-53, ζ. 42, 43). Ώθηέζηκδξα, ΰδα ηκ γΫηα ηβμ ξλκθκζσΰβζβμ ηκν αθγλυπκν ηπθ Πεηλαζυθπθ, ηκ κπκέκ δεέξθεδ ηδμ ηεγσδκνμ ηκν Πκνζδαθκτ εαδ ηπθ εζζβθκεεθηλδευθ ητπκν Γαπινχ, δζξτκνθ ηα ειάμ: «Πλκμ ζηδΰηά θΪθβεε σηδ κδ ξλκθκζκΰάζεδμ ηκν Πκνζδαθκτ [ζβη.: σηδ κ Ϊθγλππκμ ηπθ Πεηλαζυθπθ άηαθ 800 ξζδ εηυθ, κ αλξαδσηελκμ ηβμ Βνλυπβμ] αθηαθαεζκτζαθ ηδα ΰεπθνζδεά πλαΰηαηδεσηβηα. Οθεέζκνηε επδζηβηκθδεά ενΰθπηκζτθβ ζηβθ κηΪδα ηπθ Γεληαθυθ λαδδκξλκθκζκΰβηυθ ηκν ε. Henning, β κπκέα αθηδζάθγβεε Ϋΰεαδλα σηδ παλαπζαθάγβεε απσ ηκθ ε. Πκνζδαθσ ξλκθκζκΰυθηαμ δεέΰηαηα απσ ίαγτηελα ζηλυηαηα, ηα κπκέα ηκνμ ηα εηθΪθδαε πμ επδθαθεδαεΪ. Δ ξλκθκζσΰβζβ ηκν ζηαζαΰηδηδεκτ νζδεκτ πκν πελδίΪζζεδ ηκ ελαθέκ ηπθ Πεηλαζυθπθ απσ ηβθ έδδα κηΪδα εαδ β δβηκζέενζβ ηπθ απκηεζεζηΪηπθ ζηκ πελδκδδεσ Nature Ϋζνζε κλδζηδεΪ ηκ πλσίζβηα ηπθ απέγαθα νοβζυθ ξλκθκζκΰάζεπθ. Ο ε. Πκνζδαθσμ δεθ ηπσλεζε θα απαθηάζεδ πεδζηδεΪ. ΏζζΪ β κηΪδα ηκν ε. Henning πλκξυλβζε εαδ ζε Ϊζζεμ απκεαζτοεδμ, σηδ π.ξ. ηα ζεΰσηεθα έξθβ θπηδΪμ, βζδεέαμ 1.000.000 ξλσθπθ, εαδ Ϊλα ηα αλξαδσηελα ηβμ Βνλυπβμ, δεθ εέθαδ ηέπκηε Ϊζζκ απσ ηέα ζνζζπηΪηπζβ αζΪηπθ ηαΰΰαθέκν. Ο δε εαγβΰβηάμ M. Day, ηε Ϊλγλκ ηκν ζηκ πελδκδδεσ Nature, ξαλαεηβλέαεδ ηα πελέ ζεεζεηυθ πκν «εθηκπέζγβεαθ» ζηκ ζπάζαδκ πμ «ΒζζβθδεΪ Πνλκηεξθάηαηα» εαδ απκδεδεθτεδ σηδ πλσεεδηαδ ΰδα κζηΪ αυπθ. ΏθΪζκΰεμ εαηαζηΪζεδμ παλαηβλάγβεαθ εαδ ζηκ ζνθΫδλδκ Παζαδκαθγλππκζκΰέαμ ζηβ Νέεαδα, σπκν παλκνζδΪζγβεαθ εαδ «ζέγδθα ελΰαζεέα» απσ ηκ ζπάζαδκ Πεηλαζυθπθ, ηα κπκέα σηπμ εέξαθ άδβ δβηκζδενγεέ θπλέηελα πμ πλκελξσηεθα απσ ηβθ Βτίκδα. Δ ηεΰαζτηελβ σηπμ «παλαθσβζβ» αθκλΪ ηα ζεΰσηεθα κζηΪ ηκν Homo erectus trigliensis, βζδεέαμ 11-12.000.000 ξλσθπθ. Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ β κθκηαζέα εέθαδ ζνθεδδβηΪ ζαθγαζηΫθβ εαδ παλαπεδζηδεά δδσηδ, ηε ηα ζβηελδθΪ ΰθπζηΪ δεδκηΫθα, β εηθΪθδζβ ηκν Homo erectus ξλκθκζκΰεέηαδ πελέπκν ζηα 2.000.000 ξλσθδα, β δε δδαθκλκπκέβζβ ηκν αλξδεκτ εκδθκτ πλκΰσθκν ηπθ ειεζδεηδευθ ΰλαηηυθ πδγάεπθ εαδ αθγλυπκν δεθ νπελίαέθεδ ηα 6.000.000. ΏθΪζκΰεμ επεηίΪζεδμ ζηβθ ειεζδεηδεά δζηκλέα Ϋΰδθαθ εαδ ηε ηκθ ειπηδεσ Helladopithecus semierectus πκν, σππμ απκδεέξγβεε ζε Ϊλγλκ ηκν ζηβθ εθβηελέδα Καγβηελδθά, απκηεζκτζε ηελαηκτλΰβηα θαθηαζέαμ αζζΪ απκδεέεθνε σηδ κ ε. Πκνζδαθσμ αΰθκκτζε ά δεθ εαηεέξε ζηκδξεδυδεδμ αθαηκηδεΫμ ΰθυζεδμ» (Νέεκν Ξνλκητλβ, εαγβΰβηά ηβμ Ώθγλππκζκΰέαμ ζηκ Αβηκελέηεδκ Παθεπδζηάηδκ ΘλΪεβμ, «Δ εαηαΰπΰά ηπθ Βζζάθπθ», Άξδελ, η. 52-53, ζ. 54). Σα ζξσζδα εέθαδ πελδηηΪ. ζκ εδ αθ Ϋθα ηηάηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ αλθεέηαδ κπκδαδάπκηε ζξΫζβ ηε ηκθ θνζεηδζησ εαδ ηδμ γεπλέεμ ηβμ αησζνθηβμ λΪηζαμ, εεεέ εαηαζάΰεδ αθαπσθενεηα β δδΫα ηκν θεκπαΰαθδζηκτ πελέ «επδζηλκθάμ ζηκ αησζνθηκ εζζβθδεσ παλεζγσθ». Αδσηδ κδ Ϊθγλππκδ ανηκέ, κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ εαδ παλεζγκθηκζΪΰθκδ, ξλεδΪακθηαδ ηέα «αθηδεεδηεθδεά», εεαησ ηκδμ εεαησ ζέΰκνλβ απσδεδιβ ππμ κ εαγΫθαμ ηκνμ πλκζππδεΪ εέθαδ απενγεέαμ απσΰκθκμ ηπθ αζαηδθκηΪξπθ εαδ ηκν ΏΰαηΫηθκθα. Ώνηά β απσδεδιβ εέθαδ αθαΰεαζηδεΪ ζε ηεζδεά αθΪζνζβ ηα ελαθέα, ηα εσεεαζα εαδ ηα DNA. Έηζδ Ϊζζπζηε (Ϋξκθηαμ δβζαδά ηδα ηΫηκδα «απσδεδιβ») γα
ηπκλκτθ αλΰσηελα Ϊθεηα θα νίλέακνθ πμ «τπκπηβμ εγθδεάμ εαηαΰπΰάμ» εδ πμ «αθγΫζζβθα» σπκδκθ ζνηπαηλδυηβ ηκνμ δδαθπθεέ ηε ηδμ δδΫεμ ηκνμ. ζκδ απσ εΪπκν εαηαΰσηαζηε. Μαμ εΪθεδ αθυηελκνμ β δσια ηκν παηΫλα ηαμ; Καηκνζέαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηέα θκκηλκπέα αΰΫζβμ («εαηαΰυηαζηε ίδκζκΰδεΪ απσ ηκθ Υ Ϊλα πλΫπεδ θα εέηαζηε ζαθ εδ ανησθ, ηκ εκπΪδδ ηκν») πκν δεθ αθάθεδ ξυλκ ΰδα δβηδκνλΰέα εαδ πθενηαηδεά εζενγελέα ζηκνμ «απκΰσθκνμ». Ώθ κδ Έζζβθεμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ δδαεαηΫξκθηαθ απσ ηΫηκδα πλκΰκθκπζβιέα, γα απκηδηκτθηαθ ηκνμ Μνεβθαέκνμ εαδ ηκνμ Μδθπέηεμ πλκΰσθκνμ ηκνμ εαδ δεθ γα απκηκζηκτζαθ θα δβηδκνλΰάζκνθ αθειΪληβηα εαδ ανησθκηα. Αεθ Ϋξεδ θσβηα επέζβμ β πλκζπΪγεδα ηπθ απσοεπθ πελέ (ειέζκν εγθδεδζηδεκτ) «παΰεσζηδκν εζζβθδζηκτ». ΜελδεΫμ θκλΫμ, κδ εαλπκέ ανηυθ ηπθ απσοεπθ εέθαδ θα εηνηκζκΰκτθηαδ κδ ΰζυζζεμ ηπθ Εαπυθπθ, ηπθ Σκτλεπθ, ηπθ Βίλαέπθ, ηπθ Λαηέθπθ, ηπθ Πκζνθάζδπθ ε.Ϊ. απσ αλξαέεμ εζζβθδεΫμ, υζηε θα απκδεδξηεέ σηδ κδ ζακέ ανηκέ Ϋξκνθ ηαελδθά εζζβθδεά εαηαΰπΰά. Ώνηά β πλκζπΪγεδα – εεησμ ηκν σηδ πλκεαζεέ ΰΫζδα ζηκνμ ΰζπζζκζσΰκνμ – γνηέαεδ δτκ παλσηκδεμ απσπεδλεμ. Μδα ηκν Ϋζζβθα παηΫλα ηβμ πλπηαΰπθέζηλδαμ ηβμ αηελδεαθδεάμ ηαδθέαμ Γάκνο αιά ειιεληθά, κ κπκέκμ δζξνλδασηαθ σηδ β δαππθδεά ζΫιβ θηκνλφ πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ εζζβθδεά ρεηκψλαο, επεδδά ηκ εδηκθσ θκλδΫηαδ ηκ ξεδηυθα. Δ Ϊζζβ απσπεδλα – ζηα ζκίαλΪ ανηά ηβ θκλΪ – εέθαδ ηκν πλπβθ Σκτλεκν πλπγνπκνλΰκτ ΟαΪζ, κ κπκέκμ ζε Ϋθα ίδίζέκ ηκν δζξνλδασηαθ σηδ ηκ σθκηα Αγακέκλσλ πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ ηκνλεδεά ζΫιβ Aga Memnun, αΰΪμ Μεηθκτθ˙ εδ σηδ ηκ Αηγαίν πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ ηκνλεδεά ζΫιβ Ege, πκν ζβηαέθεδ αθΫθηβμ. Ε' ΜΒΡΟ
ΝΒΟΠΏΓΏΝΕΣΕΚΔ ΏΡΥΏΕΟΠΛΔΞΕΏ
37. "Οδ Υλδζηδαθκέ εαηΫζηλεοαθ ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα εαδ κδάΰβζαθ ηκθ πκζδηδζησ ηβμ εαδ ηβθ δτθαηά ηβμ ζηκ ηΫζκμ ηκν, παέλθκθηαμ ηκ ηΫλκμ ηπθ εξγλυθ ηκν Βζζβθδζηκτ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ σηδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ Ρσδδκδ ζνηηαξκτζαθ ηε ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ Ρπηαέκνμ, ηκ σηδ ζηβ ηΪξβ ζηδμ Κνθσμ ΚεθαζΫμ ηεηαιτ Ρπηαέπθ εαδ Βζζάθπθ Μαεεδσθπθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ Ρπηαέκδ παλΫηαιαθ ζηλαησ 26.000, εε ηπθ κπκέπθ 6000 άηαθ παΰαθδζηΫμ Ώδηπζκέ, 1200 παΰαθδζηΫμ ΏγαηΪθεμ (Θεζζαζκέ) εαδ 500 παΰαθδζηΫμ Κλάηεμ (ζηαζηΫθκδ εε ηΫλκνμ ηβμ πΪληβμ) (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Β', ζ. 44), ηάππμ σζα ανηΪ δεέξθκνθ ππμ κδ παΰαθδζηΫμ άηαθ πλκδσηεμ ηκν Βζζβθδζηκτ ηδα εαδ ζνηηαξκτζαθ ηε ηκθ ιΫθκ, κησδκικ ηε ανηκτμ εδζίκζΫα; Γδαηέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ απκζκΰκτθηαδ ΰδα ηδμ πλκδκηδεΫμ εθαθηέκθ ηβμ ΒζζΪδαμ πλΪιεδμ ηπθ Παΰαθδζηυθ πλκΰσθπθ ηκνμ; Γδαηέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ αβηΪθε ζνΰΰθυηβ πκν κδ ΠαΰαθδζηΫμ Ώγβθαέκδ, (σππμ εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηνλθαέκδ εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηβμ Μδζάηκν) εέξαθ ξηέζεδ θασ ζηβ ΘεΪ Ρυηβ (πΪθπ ζηβθ Ώελσπκζβ) εαδ ζΪηλεναθ ηδα πσζβ πκν εηκδηαασηαθ θα εδζίΪζεδ ζηβθ ΒζζΪδα; Δ ζαηλεέα ηβμ Ρυηβμ αζεκτθηαθ απσ ηκνμ έδδκνμ ΠαΰαθδζηΫμ Έζζβθεμ δελεέμ πκν αζεκτζαθ ηβθ ζαηλεέα ηπθ Οζτηπδπθ γευθ. (ΛΫΰεηαδ ππμ κδ εγθδεκέ δελεέμ εεζΫΰκθηαθ εαδ δεθ νπάλξε εΪζηα δελΫπθ εαηΪ ηβθ παΰαθδζηδεά επκξά. Σσηε ΰδαηέ ηκ παθΪλξαδκ ΰΫθκμ ηπθ Βνηκζπέδπθ ΰδα 2 πελέπκν ξδζδεηέεμ δδεηάλβζε ηκ πλκθσηδκ ηβμ πλπγδελκνλΰέαμ ζηα Μνζηάλδα; Σσηε ΰδαηέ ηκ Ώγβθαρεκ ΰΫθκμ ηπθ Λνεκηδδυθ δδαηβλκτζε ηκ εζβλκθκηδεσ πλκθσηδκ ηβμ δδαδκνξέαμ; Σα ηνζηάλδα ηπθ Φζνυθ αθάεαθ ζηβθ κδεκΰΫθεδα ηπθ Λνεκηδδυθ˙ ηβθ δΫλεδα ηβμ ΏγβθΪμ ΠκζδΪδαμ εαδ ηκθ δελΫα ηκν Πκζεδδυθα ζηκ ΒλΫξγεδκ ηκνμ Ϋπαδλθαθ απσ ηκνμ ΒηεκίκνηΪδεμ (M. Nilsson, Ζ Αξραία Διιεληθή Θξεζθεία, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 260). Σκ πλκθσηδκ ηβμ αλδζηκελαηέαμ, β ειάΰβζβ ηπθ Ϊΰλαθπθ παλαδσζεπθ, ζηβθ Ώγάθα επΫαβζε. Οδ ειβΰβηΫμ ηπθ δελυθ θσηπθ άηαθ πΪθηα ηΫζβ ηβμ αλδζηκελαηέαμ, εέηε ηκνμ εέξε ειεζΫιεδ κ ζασμ εέηε ηκνμ εέξαθ νπκδεέιεδ κδ Αεζθκέ (M. Nilsson, Ζ Αξραία Διιεληθή Θξεζθεία, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 257). ηβθ Ώγάθα ζνθΫίαδθε ζνξθΪ κδ εΪηκξκδ ηκν δελαηδεκτ αιδυηαηκμ ΰδα ηδαθ κλδζηΫθβ ζαηλεέα θα πελδκλέακθηαδ ζηα ηΫζβ ηδαμ κλδζηΫθβμ κδεκΰΫθεδαμ.) τηθπθα ηε Ϋθα οάθδζηα ηβμ πσζβμ ηβμ ηλαηκθέεεδαμ (2κμ η.Υ. αδ) «οπέν ηδξ ηςκ ηονίςκ Ρςιαίςκ αζςκίμο ανπήξ ιενζικεί μ Γίαξ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ.
566). Σσζκ ΰλαδετζκδ άηαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ ΒζζΪδαμ ζκδπσθ πκν δεθ δέζηαααθ θα ζνηηαξάζκνθ ηε ηκνμ εδζίκζεέμ. Γδαηέ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ δε ίΰΪακνθ ηδζδΪ πκν κδ ΠαΰαθδζηΫμ Ρπηαέκδ, κδ εαηαεηβηΫμ ηβμ ΒζζΪδαμ, Ϊλπαιαθ 500 ξΪζεδθκνμ αθδλδΪθηεμ αθγλυππθ εαδ γευθ (Διιάδνο Πεξηήγεζηο, 10, 7,1) απσ ηκθ δελσ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ησπκ ηπθ Αεζθυθ, αζζΪ πλτκθηαδ ΰδα αθΪζκΰεμ πλΪιεδμ ηπθ ξλδζηδαθυθ ΐνααθηδθυθ πκν ηα πάΰαδθαθ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ; Μάππμ επεδδά κδ πλυηκδ εέξαθ ηβθ έδδα γλβζεεέα ηε ανηκτμ, εαδ ΰδ' ανησ ηκνμ ηα ζνΰξπλκτθ σζα; ΠελδηΫθκνηε ζκδπσθ απσ ηκνμ ανηκαπκεαζκτηεθκνμ «Έζζβθεμ Βγθδεκτμ», αθκτ δζξνλέακθηαδ σηδ ησθκ ανηκέ εέθαδ «κδ πλαΰηαηδεκέ Έζζβθεμ», θα αβηάζκνθ ζσΰκ απσ ηκνμ Εηαζκτμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εαδ ηΪζδζηα θα απαδηάζκνθ απσ ανηκτμ δβησζδα ζνΰΰθυηβ ΰδα ηδμ αλπαΰΫμ εαζζδηεξθβηΪηπθ, αΰαζηΪηπθ, εαδ ΰδα ηδμ ζκδπΫμ πλκζίκζΫμ ηπθ Ώλξαέπθ Λαηέθπθ Βδδπζκζαηλυθ πλκΰσθπθ ηκνμ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ πλκΰσθπθ ηαμ. ΏζζΪ ανησ ζα δτζεκζκ θαέθεηαδ, ηδα πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ εαηΪ θκν ηβθ παθενλππαρεά θεκεδδπζκζαηλδεά επέγεζβ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ. Θα δδεαδκζκΰβγκτθ κδ «Βζζβθεμ Βγθδεκέ» ζΫΰκθηαμ σηδ, ΰδα ηδμ εαηαζηλκθΫμ ανηΫμ δεθ Ϋθηαδΰε κ ζασμ (ηπθ Ρπηαέπθ Βγθδευθ), αζζΪ β εικνζέα (ηπθ Ρπηαέπθ Βγθδευθ). Παλαδσιπμ, σηαθ κδ Υλδζηδαθκέ δζξνλέακθηαδ σηδ, ΰδα ηδμ δδυιεδμ εαηΪ ηπθ Παΰαθδζηυθ δεθ Ϋθηαδΰε κ ζασμ (Υλδζηδαθκέ), αζζΪ ηα δδαηΪΰηαηα ηβμ εικνζέαμ (ηπθ Υλδζηδαθυθ βΰεησθπθ), ησηε ξζενΪακνθ εαδ αλθκτθηαδ ηΫηκδεμ «θγβθΫμ δδεαδκζκΰέεμ». Πυμ ηα θΫλθεδ β Στξβ, θα δδεαδκζκΰκτθηαδ εδ ανηκέ Ϋηζδ! ε οάθδζηα ηπθ Βζζάθπθ Βδδπζκζαηλυθ ηκν «Κκδθκτ ηβμ Ώζέαμ», ηε ηκ κπκέκ απκθαζέζηβεε θα κθκηαζηεέ κ πλυηκμ ηάθαμ ηκν Ϋηκνμ «Καέζαλαμ» εαδ θα εαγδελπγεέ πλυηβ ηΫλα ηκν Ϋηκνμ β ηΫλα ηπθ ΰεθεγζέπθ ηκν ανηκελΪηκλα Ώτΰκνζηκν (21 επηεηίλέκν), β παλκνζέα ηκν Ώτΰκνζηκν ζηκθ εσζηκ πλκίΪζζεηαδ πμ Ϋλΰκ ηβμ Θεέαμ Πλσθκδαμ, κ έδδκμ δε κ Ώτΰκνζηκμ πμ κ ηεΰαζτηελκμ ενελΰΫηβμ ηβμ αθγλππσηβηαμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β. η. Σ', ζ.568). Όζηελα απσ ηα παλαπΪθπ, ζσΰκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰδα ηκθ ΒνζΫίεδκ ΚαδζΪλεδαμ; Θεέα Πλσθκδα β λπηαρεά εαηΪεηβζβ ζτηθπθα ηε ηκνμ Έζζβθεμ Βγθδεκτμ. ΐΫίαδα, ηκ ηατλκ ηκνμ ηκ ξΪζδ εέξαθ κδ εδδπζκζΪηλεμ Έζζβθεμ, ΰδ' ανησ εαδ ηκνμ εαηΫεηβζαθ ησζκ ετεκζα κδ Ρπηαέκδ. ηδμ παΰαθδζηδεΫμ εκληΫμ ηπθ Εζγηέπθ ηκν 196π.Υ. κδ εδδπζκζΪηλεμ Έζζβθεμ ξεδλκελκηκτζαθ εαδ δΪελνααθ απσ ξαλΪ σηαθ κ Σέηκμ Κσδθηκμ Φζαηδθέθκμ αθαεάλνιε ηβθ εζενγελέα ηβμ ΒζζΪδαμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Β', ζ. 51). Ο ζησζκμ ηπθ Ώγβθαέπθ εδδπζκζαηλυθ εέξε εθπγεέ ηε ηκθ λπηαρεσ εαδ πκζεηκτζαθ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ Μαεεδσθπθ. Μάππμ εαδ ΰδ' ανηάθ ηβθ νπκδκτζπζβ θηαέθε κδ «δκνδαδκξλδζηδαθκέ»; Σδ θηαέεδ κ Υλδζηδαθδζησμ αθ κδ εδδπζκζΪηλεμ Ώγβθαέκδ εέξαθ θηΪζεδ ζηκ Ϋζξαηκ ζεαζέ ηβμ παλαεηάμ επδηλΫπκθηαμ ηκθκηαξέεμ ζηκ γΫαηλκ ηκν Αδσθνζκν εΪηπ απσ ηβθ Ώελσπκζβ; Σδ θηαέθε κδ Υλδζηδαθκέ πκν απσ ηκ 170 π.Υ. κδ εδδπζκζΪηλεμ Έζζβθεμ δδκλΰΪθπθαθ αΰυθεμ πλκμ ηδηά ηβμ πσζβμ ηβμ Ρυηβμ; Γδαηέ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ Έζζβθεμ ηεηΪ ηκ 60 π.Υ. υμ ηκ 330 η.Υ., δβζαδά επέ 400 ξλσθδα δεθ εκτθβζαθ ηκ δαεηνζΪεδ ηκνμ, δεθ Ϋεαθαθ εαηηέα ειΫΰελζβ αθαθηέκθ ηπθ παγαληζηψλ Ρπηαέπθ, εθυ κδ Υλδζηδαθκέ Έζζβθεμ ηεηΪ ηκ 1453 Ϋεαθαθ πΪθπ απσ 70 ειεΰΫλζεδμ εαηΪ ηπθ Σκτλεπθ; Σκ ηατλκ ηκν ηκ ξΪζδ εέξε κ παΰαθδζησμ πκν δε ηπσλεζε θα εηπθετζεδ εδθάηαηα ειΫΰελζβμ ζηκθ εαηαεηβηά, εδ Ϋηζδ κδ εδδπζκζΪηλεμ Έζζβθεμ γεκπκδκτζαθ εαδ ζΪηλεναθ Ρπηαέκνμ ΏνηκελΪηκλεμ (ηκνμ εαηαεηβηΫμ ηβμ ΒζζΪδαμ!), ΣδίΫλδκ, Ώτΰκνζηκ, Σλαραθσ, ΝΫλπθα, Καζδΰκτζα (!), ΚαλαεΪζα εαδ ηδα θηκναέθα Ϊζζκνμ, ξηέακθηαμ θακτμ ηκνμ εαδ δδκλΰΪθπθαθ αΰυθεμ πλκμ ηδηά ηκνμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ.569). Οδ Βζζβθεμ εδδπζκζΪηλεμ απκεαζκτζαθ ηκθ Ρπηαέκ ανηκελΪηκλα Ώδλδαθσ ηεηαιτ Ϊζζπθ «θΫκθ Αδσθνζκθ» εαδ «Παθεζζάθδκθ αλξβΰΫηβθ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ‘, ζ. 568). τηθπθα ηε ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ κδ ανηκελΪηκλεμ ηβμ Ρυηβμ εέθαδ «ηΫΰδζηκδ εαδ αθέεβηκδ», «γεδσηαηκδ εαδ θδζαθγλππσηαηκδ», «ζπηάλεμ ηκν εσζηκν», «παηΫλεμ ζτηπαθηκμ ηκν αθγλυππθ ΰΫθκνμ», «ετλδκδ παθησμ ηκν εσζηκν» (κ ΝΫλπθαμ), «επσπηαδ ΰβμ εαδ γαζΪζζβμ».
ΥαλΪ εαδ αΰαζζέαζβ Ϋθελε ζηκνμ ΠκζνγερζηΫμ β εθβζδεέπζβ ηκν Καζδΰκτζα εαδ ΰδ‘ ανησ β βηΫλα ανηά εαγδελυθεηαδ πμ ΰδκληά, πκν πλΫπεδ θα εκληΪαεηαδ εΪγε ξλσθκ ηε δδδαέηελβ ζαηπλσηβηα, ηε γνζέεμ εαδ ενξΫμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ‘, ζ. 569). Σβ γΫζπδζβ ζαηλεέαμ ηβμ γεΪμ Ρυηβμ απκθΪζδζαθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ Μδζάζδκδ απσ ενΰθπηκζτθβ πλκμ ηκνμ Ρπηαέκνμ. Ο αλησδδκμ παΰαθδζηάμ δελΫαμ κθεέζεδ θα ηεζεέ γνζέεμ ζηβ ΘεΪ Ρυηβ εΪγε ηάθα. Μδα θκλΪ ηκ ξλσθκ κθεέζεδ επέζβμ θα γνζδΪαεδ ζηβ ΘεΪ Ρυηβ κ αθυηαηκμ Ϊλξπθ ηβμ πσζεπμ, εαδ ηδα Ϊζζβ θκλΪ σζκδ κδ Ϊλξκθηεμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ‘, ζ. 566). Δ ητλθβ πλυηβ γΫζπδζε ηβ ζαηλεέα ηβμ ΘεΪμ Ρυηβμ ηκ 195 π.Υ. Σκ ΰεΰκθσμ ανησ επδεαζΫζηβεαθ κδ ηνλθαέκδ εδδπζκζΪηλεμ ηΪζδζηα, δτκ αδυθεμ αλΰσηελα, ηκ 26 η.Υ. ζηβθ τΰεζβηκ ηβμ Ρυηβμ, ΰδα θα δκγεέ ζ‘ ανηκτμ ηκ «πλκθσηδκ» θα ξηέζκνθ θασ ζηκθ ανηκελΪηκλα ΣδίΫλδκ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β. η. Σ‘ ζ.566). Δ ζαηλεέα ηκν... απεζενγελπηά ηβμ ΒζζΪδαμ, εαδ ζτηθπθα ηε ηκνμ Έζζβθεμ Βγθδεκτμ, Θεκτ Σέηκν Κσδθηκν Φζαηδθέθκν, Ϊλξδζε αηΫζπμ ηεηΪ ηκ 196 π.Υ., εαδ αεσηβ εαδ ζηκνμ ξλσθκνμ ηκν Πζκτηαλξκν, αλξΫμ 2κν αδ. η.Υ. ζΪηίαθε ξυλα (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ.566). Βπέ ηλδαεσζδα ξλσθδα κδ ΠαΰαθδζηΫμ απΫδδδαθ γερεΫμ ηδηΫμ ζαηλεέαμ ζηκθ «γεσ» πκν νπκδκτζπζε ηβθ ΒζζΪδα. Ώνησ γα πεδ παηλδπηδζησμ. Ρπηαρεσμ. ξδ, δεθ άηαθ «Ρπηβκέ», κδ ΒδδπζκζΪηλεμ, αζέηκθκ! Ήηαθ Γλαετζκδ Ρπηαέκδ ηε ηκνμ κησγλβζεκτμ ηκνμ Λαηέθκνμ ΠαΰαθδζηΫμ. ΦνζδεΪ, αθκτ β γλβζεεέα ηκνμ άηαθ β έδδα, ηε έδδκνμ γεκτμ, πυμ γα ΰδθσηαθ θα πκζεηάζκνθ εαηΪ ηπθ κησγλβζεπθ Λαηέθπθ; Οδ Ολγσδκικδ, σηπμ, πκζεηκτζαθ εαηΪ ηπθ αζζσγλβζεπθ ΜκνζκνζηΪθπθ. ΦνζδεΪ, εέθαδ Ϊηκπκ θα πεδ εαθεέμ σηδ σζα ανηΪ ηα αβηκτζαθ κδ έδδκδ κδ Ρπηαέκδ ανηκελΪηκλεμ, ΰδ' ανησ εαδ δε ηπκλκτζαθ θα εΪθκνθ αζζδυμ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ ΒζζΪδαμ. Βέθαδ ειαελδίπηΫθκ ππμ δεθ ηα αβηκτζαθ (π.ξ. κ ΣδίΫλδκμ δνζθσλβζε ηε ηβ γεκπκέβζά ηκν απσ ηκνμ Έζζβθεμ), εδ σηπμ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηα πλκζΫθελαθ απσ πθετηα δκνζεέαμ. Ώεσηα σηπμ εδ αθ ηα αβηκτζαθ κδ Ρπηαέκδ ανηκελΪηκλεμ, αθ κδ Βζζβθεμ εδδπζκζΪηλεμ εέξαθ ηκνζΪξδζηκθ εΪπκδκ θδζσηδηκ, δε γα γεκπκδκτζαθ απσ ηκ 195 π.Υ., πλδθ αεσηα εαηαεηβγεέ β ΒζζΪδα, κπσηε δεθ Ϋξκνθ δδεαδκζκΰέα σηδ «ηκνμ ειαθΪΰεαζαθ», ηβθ Ρυηβ εαδ ηκνμ αλξβΰκτμ ηβμ (ζηλαηβΰκτμ εαδ ηεηΪ ανηκελΪηκλεμ). ΣκνζΪξδζηκθ δε γα πλκζθπθκτζαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ ΒζζΪδαμ ηκνμ Ρπηαέκνμ ανηκελΪηκλεμ πμ «ηΫΰδζηκμ εαδ αθέεβηκμ» ά «ζπηάλαμ ηκν εσζηκν» ά «παηΫλαμ ζτηπαθηκμ ηκν αθγλυππθ ΰΫθκνμ», κτηε γα ΰδσληαααθ ηα ΰεθΫγζδα εαδ ηβθ εθβζδεέπζβ ηκν εαηαεηβηά ηβμ παηλέδαμ ηκνμ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 566 εαδ 569). Σκ ηατλκ ηκνμ ηκ ξΪζδ εέξαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ πκν εζβλκδκηκτζαθ ηα εζζβθδεΪ ελΪηβ ηκνμ ζηβθ Ρυηβ (133 π.Υ. κ Ώηηαζκμ Γ' ηβθ ΠΫλΰαηκ, ηκ 75 π.Υ. κ Νδεκηάδβμ Γ' ηβθ ΐδγνθέα) (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Β', ζ. 181) εαδ ζΫθε κδ Ν/Π σηδ ΰδα ηβθ παλαεηά ηκν αλξαδκεζζβθδεκτ εσζηκν, ΰδ' ανηάθ ηβθ δκνζκπλΫπεδα ηπθ εδδπζκζαηλυθ Βζζάθπθ θηαέεδ κ Υλδζηδαθδζησμ; Ώμ δεέικνθ αθ ηπκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δελεέμ εδδπζκζΪηλεμ εγθκηΪληνλεμ πκν ζθΪξηβεαθ απσ Ρπηαέκνμ Βγθδεκτμ. Αεθ ηπκλκτθ, ΰδαηέ σζκδ άηαθ ΡπηαδκζΪηλεμ – εδ τζηελα εαηβΰκλκτθ επέ Ρπηαρζηυ ηβθ Βεεζβζέα – εδ σηπμ ίΰΪακνθ εαδ ΰζυζζα ΰδα ηκνμ ζνθκζδεΪ 6.000 ηκθαξκτμ, παπΪδεμ, επέζεκπκνμ, παηλδΪλξεμ πκν Ϋπεζαθ γτηαηα ηκν ηέζκνμ ηπθ Σκτλεπθ. Πκν εαηάθηβζαθ, κδ λπηαδκζΪηλεμ Βγθδεκέ θα εαηβΰκλκτθ ΰδα ιεθκδκνζεέα ηβθ Βεεζβζέα. ΏζζΪ εαδ θπλέηελα, ζηκνμ Πελζδεκτμ ΠκζΫηκνμ, κδ παληδΪηεμ εδδπζκζΪηλεμ Ϋίαζαθ ηβθ εδδπζκζαηλδεά γλβζεεέα ηκνμ πΪθπ απσ ηβθ εζενγελέα ηβμ ΒζζΪδαμ, εαδ σηαθ κδ Ώγβθαέκδ ηκνμ παλαεΪζεζαθ θα ζηεέζκνθ ζηλαησ ζηκ Μαλαγυθα, ανηκέ αλθάγβεαθ επεδδά β γλβζεεέα ηκτμ απαΰσλενε θα εεζηλαηετκνθ πλδθ ηβθ παθζΫζβθκ (Δλσδκηκμ, 6, 106) Πκδκδ Ϋγεηαθ ηβ γλβζεεέα εθαθηέκθ ηπθ ζνηθελσθηπθ ηκν Ϋγθκνμ; Σκ 480 π.Υ. ηκ ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ, πλκθαθυμ ΰδα θα εηονξυζεδ ηκ Ϋγθκμ πλδθ ηβ ηΪξβ, Ϋδπζε ξλβζησ ηε ηκθ κπκέκ πλκΫίζεπε ζνηθκλΪ εαδ αθαθδζησ ηπθ Βζζάθπθ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. ΐ', ζ. 320). Οδ εδδπζκζΪηλεμ ΘΪζδκδ, Ώδΰδθέηεμ, Θεζζαζκέ, Λκελκέ, ΐκδπηκέ εαδ Θβίαέκδ Ϋδπζαθ ΰβ εαδ τδπλ ζηκθ ιΫθκ εδζίκζΫα. Οδ ΠκζνγερζηΫμ Ώλΰεέκδ δεθ Ϋζαίαθ ηΫλκμ ζηκνμ Μβδδεκτμ πκζΫηκνμ. Με εαηΪλδ ΰλΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «Οδ Έζζβθεμ ενλδαλξκτθ ζηβθ «θδεάηλδα» Ρυηβ». Κδ επειβΰκτθ, Ϋθαθ εε ηπθ ηλσππθ πκν ενλδΪλξβζαθ:
ΕδδαδηΫλπμ απσ ηβθ επκξά ηκν Κζανδέκν (41 - 54 η.Υ.), κδ Έζζβθεμ, σξδ ησθκθ απκεηκτθ ηκθ ηέηζκ ηκν Ρπηαέκν πκζέηκν, αζζΪ, επδπζΫκθ, πΪλα πκζζκέ απσ ανηκτμ εαηαζαηίΪθκνθ πκζτ ζβηαθηδεΫμ εκδθπθδεΫμ εαδ δδκδεβηδεΫμ γΫζεδμ ηΫζα ζηβθ Ώνηκελαηκλέα: Όπαηκδ ΣδίΫλδκμ Εκτζδκμ ΚΫζζκμ Πκζεηαδαθσμ ει ΒθΫζζκν, ηκ Ϋηκμ 91, Γαρκμ Εκτζδκμ Ώθηέκξκμ Βπδθαθάμ Φδζσπαππκμ, ηκ 109, ΣδίΫλδκμ Εκτζδκμ Ώετζαμ Πκζεηαδαθσμ, ηκ 110, ΦζΪίδκμ Ώλλδαθσμ, ηκ 129, Δλυδβμ Ώηηδεσμ, ηκ 143, Ώτζκμ Κζατδδκμ ΥΪλαι εε ΠελΰΪηκν, ηκ 147, ΜΪλεκμ Ώθηυθδκμ Γάθπθ, ηκ 148, Γαρκμ Εκτζδκμ είάλκμ, ηκ 155, ΣδίΫλδκμ Κζατδδκμ Εκνζδαθσμ ει ΒθΫζζκν, ηκ 159, ΜΪλεκμ Πκηπάρκμ Μαελέθκμ, ηκ 160, Ώηέζδκμ Λετεδκμ ΐδίκτζζδκμ Ράΰδζζκμ, ηκ 185 εαδ ΣδίΫλδκμ Ώλδζηκεζάμ αθγτπαηκδ ΜΪλεκμ Πκηπάρκμ Μαελέθκμ ΝΫκμ ΘεκθΪθβμ, αθγτπαηκμ Ώζέαμ ηκ 170), δάηαλξκδ ΓΪρκμ Εκτζδκμ Βνλνεζάμ Δλεζαθσμ απσ ηβθ πΪληβ, δδκδεβηΫμ επαλξδυθ εαδ ανηκελαηκλδεκέ επέηλκπκδ Πκηπάρκμ ΜΪλεκμ ηκν ΘεκθΪθκνμ, ΓΪρκμ Εκτζδκμ είάλκμ, ΦζΪίδκμ Ώλλδαθσμ, Ώτζκμ Κζατδδκμ ΥΪλαι, ΜΪλεκμ ΚΪζζδκμ Ώπλπθδαθσμ, Ώππδαθσμ ει Ώζειαθδλεέαμ, ζνΰεζβηδεκέ ΓΪρκμ Εκτζδκμ Βνλνεζάμ Δλεζαθσμ απσ ηβθ πΪληβ, Κζατδδκμ Σδηδαθσμ απσ ηα ΠΪηαλα, Λετεδκμ ΦζΪίδκμ κνζπδεδαθσμ Απλέπθ απσ ηβθ Κλάηβ, ΣδίΫλδκμ Κζατδδκμ Ώΰλδππέθκμ απσ ηα ΠΪηαλα, Ώηέζδκμ Λετεδκμ ΐδίκτζδκμ Ράΰδζζκμ, ΣδίΫλδκμ Κζατδδκμ Ώλδζηκεζάμ απσ ηβθ ΠΫλΰαηκ, ΚΪζζδκμ Αέπθ Κκεεβραθσμ απσ ηβ Νέεαδα ηβμ ΐδγνθέαμ, ζηλαηβΰκέ (ζβη. !!!) ΓΪρκμ Εκτζδκμ Βνλνεζάμ Δλεζαθσμ, δαηλκέ ά ζτηίκνζκδ ανηκελαησλπθ Γαρκμ ηεληέθκμ Ξεθκθυθ απσ ηβθ Κυ, Καζζέζηλαηκμ, Φδζσζηλαηκμ, ΝΪλεδζζκμ, ΠΪζζαμ, ΚζΫαθδλκμ, ξδζέαλξκδ (!) ΣδίΫλδκμ Κζατδδκμ Κζευθνηκμ απσ ηβθ Κυ, Ώτζκμ Κζατδδκμ ΥΪλαι.
Ώνηκέ μζ Φακανζχηεξ Παβακζζηέξ αιδπηαηκτξκδ ηκν ελΪηκνμ πκν νπεδκτζπζε ηβθ ΒζζΪδα εέθαδ πλκθαθυμ ζσΰκμ νπελβθΪθεδαμ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εθυ, σηαθ κδ έδδκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηδζκτθ ΰδα ηκνμ Ογπηαθκτμ αιδπηαηκτξκνμ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ, ησηε ηκνμ πδΪθεδ β εγθδεά αιδκπλΫπεδΪ ηκνμ! Πλκθαθυμ, δδσηδ κδ ΒζζβθαλΪδεμ ΠαΰαθδζηΫμ αιδπηαηκτξκδ ηβμ Ρυηβμ άηαθ Βγθδεκέ, εθυ κδ Φαθαλδυηεμ εέξαθ ηβθ αηνξέα θα εέθαδ «ΥαηαβΫζζβθεμ». Ώθκτ ζκδπσθ, ξαέλκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηε ηκνμ θδζκΡπηαέκνμ Παΰαθκθαθαλδυηεμ ηκνμ, θα ηκ εαζκζεεθηκτθ ηβθ επσηεθβ θκλΪ πκν γα απκεαζΫζκνθ «πλκδσηεμ» ηκνμ Έζζβθεμ πκν εζΪηίαθαθ αιδυηαηα επέ ηκνλεκελαηέαμ. ΐΫίαδα, γζδίσηαζηε πκν δεθ ηπκλκτθ θα ζΪίκνθ πδα ηΫηκδκνμ ηδηβηδεκτμ ηέηζκνμ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ». Ανζηνξυμ παλεθείζάγβ κ «δκνδαδκξλδζηδαθδζησμ» εαδ β εαλλδΫλα ηπθ Παΰαθκθαθαλδπηυθ Ϋζβιε Ϊδκια. ηαθ ζκδπσθ ηελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ β Βδδπζκζαηλέα Ϋζπζε ηκθ Βζζβθδζησ, β ησθβ απΪθηβζβ εέθαδ β παλΪγεζβ ηπθ εδδπζκζαηλδευθ πλκδκζδυθ. Σα παλαπΪθπ δεθ αθαθΫλγβεαθ ΰδα θα ηεδπγεέ β πλκζθκλΪ ηπθ αλξαέπθ πλκΰσθπθ ηαμ ζηβθ θδζκζκθέα εαδ ηβθ Ϊηεζβ δβηκελαηέα. ΏθαθΫλγβεαθ ΰδα θα πΪοκνθ ηελδεκέ θα πδζηετκνθ ζηα ζκίαλΪ ππμ β πλκδκζέα εαηΪ ηκν Ϋγθκνμ αθαεαζτθγβεε απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Πλκδσηβμ ηπκλεέ θα ΰέθεδ κ εαγΫθαμ, γλάζεκμ ά Ϊγλβζεκμ, πζκτζδκμ ά θηπξσμ. Γδαηέ ζκδπσθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, ηκνμ παπΪδεμ, ηκθ ΠαηλδΪλξβ εζπ ΰδα «πλκδκζέα», αθκτ κδ Ώλξαέκδ ΠαΰαθδζηΫμ δδΫπλαιαθ σξδ απζυμ ηα έδδα, αζζΪ ξεδλσηελα; Μάππμ γα πκνθ ηκ θκίελσ επδξεέλβηα ππμ ησηε δεθ εέξαθ «εγθδεά ζνθεέδβζβ» κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ; Β ησηε, παλκηκέπμ, δεθ εέξαθ κτηε εαδ κδ Έζζβθεμ ηβμ Σκνλεκελαηέαμ, κπσηε αμ ηβθ ηκνμ απκεαζκτθ «πλκδσηεμ» σηαθ ζνθελΰαασηαθ ηε Σκτλεκνμ, σππμ κδ Ώλξαέκδ ΠαΰαθδζηΫμ ζνθελΰΪακθηαθ ηε ΠαΰαθδζηΫμ Ρπηαέκνμ εαηαεηβηΫμ. Ώθ δε ηκ δεξηκτθ κτηε εδ ανησ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, απκδεδεθτκθηαδ δδπλσζππκδ νπκελδηΫμ, Ϋξκθηαμ δτκ ηΫηλα εαδ δτκ ζηαγηΪ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, γα αθηδπκτθ ππμ ηδμ πλκδκζέεμ ηδμ δδΫπλαιαθ κδ «Ϊλξκθηεμ» εαδ «κδ βΰεζέεμ» ηπθ Ώλξαέπθ εδ σξδ κδ Βγθδεκέ δβζαδά κ απζσμ ζασμ ηπθ Ώλξαέπθ. ηαθ κδ βΰεζέεμ ηπθ Υλδζηδαθυθ δδαπλΪηηκνθ πλκδκζέεμ, ησηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ σζκνμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ «πλκδσηεμ», εθυ σηαθ κδ βΰεζέεμ ηπθ Βγθδευθ δδαπλΪηηκνθ πλκδκζέεμ, ησηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ απκεαζκτθ σζκνμ ηκνμ Βγθδεκτμ «πλκδσηεμ». Πελέελΰκνμ κλδζηκτμ ηκν «Βγθδεκτ» εαδ ηκν «Υλδζηδαθκτ» Ϋξκνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ, πλΪΰηαηδ! «Βγθδεσμ» ΰδ‘ ανηκτμ ζβηαέθεδ ησθκθ ηκθ ζασ (υζηε θα ηβθ θηαέθε κδ «Βγθδεκέ» ΰδα ηδμ πλκδκζέεμ ηκνμ), εθυ «Υλδζηδαθσμ» ζβηαέθεδ εαδ ηβθ βΰεζέα εαδ ηκθ ζασ (υζηε θα θηαέθε ΰεθδεΪ «κδ Υλδζηδαθκέ» ΰδα ηνξσθ πλκδκζέεμ ηβμ βΰεζέαμ ηκνμ). ΣΫηκδκνμ αελκίαηδζηκτμ ζηβθ Εζηκλέα εΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηΫηκδεμ ζκθδζηεέεμ ξλβζδηκπκδκτθ, ΰδα θα ζηβλέικνθ ηβθ Ϊπκοά ηκνμ. Γδαηέ κδ θδζκλπηαέκδ & αθηδλπηδκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ εαηβΰκλκτθ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ Ρπηαέκνμ πκν ελάηπζαθ ηβθ Ήπεδλκ εαδ ηβθ Κσλδθγκ; Λσΰπ κηκδκιέαμ; Γδαηέ δεθ εαηβΰκλκτθ ηκθ Ρπηαέκ Βγθδεσ τζζα πκν εαηεδΪθδζε ηα αγβθαρεΪ ηεέξβ, εαηΫζηλεοε ηκθ ΠεδλαδΪ εαδ εαηΫζθαιε ηκνμ Ώγβθαέκνμ; Μσθκ ΰδα ηβθ «εαηαζηλκθά ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ & ΐνααθηδθκτμ» ιΫλκνθ θα ηδζΪθε; Ώμ αζξκζβγκτθ ηε ηα ξΪζδα ηπθ πκζνγερζηυθ ηκνμ, ζκδπσθ, κδ αθαίδπηΫμ ηβμ Βδδπζκζαηλέαμ, αμ ειβΰάζκνθ ΰδαηέ επέ 400 ξλσθδα κδ εδδπζκζΪηλεμ δεθ Ϋεαθαθ κτηε ηδα ειΫΰελζβ, εθυ κδ Ολγσδκικδ Έζζβθεμ ζε έζκ ξλκθδεσ δδΪζηβηα Ϋεαθαθ πΪθπ απσ 70, εαδ ηεηΪ αμ εαηβΰκλάζκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ.
38. «Σκ Ϋγθκμ ηαμ εδυ εαδ 22 αδυθεμ ίλέζεεηαδ κνζδαζηδεΪ νπσ ιΫθβ εαηκξά ... νπσδκνζκ ζηκνμ ηκπκηβλβηΫμ εθσμ ιΫθκν εαδ εγθκεησθκν πκζδηδζηκτ». ΏΠΏΝΣΔΔ: ηα ηΫζα πελέπκν ηβμ δεεαεηέαμ ηκν '70 ίλΫγβεαθ ζε Ϋθα θβζΪεδ ηκν Βδλβθδεκτ δνκ ιεξαζηΫθκδ ΰδαππθΫακδ ζηλαηδυηεμ πκν δεθ εέξαθ πζβλκθκλβγεέ σηδ κ ΐ΄παΰεσζηδκμ πσζεηκμ εέξε ηεζεδυζεδ. ΥλεδΪζηβεε εδδδεά δδαηαΰά ηκν ανηκελΪηκλα Υδλκξέηκ ΰδα θα πεδζγκτθ θα παλαδυζκνθ ηα σπζα. Ώνησ ηλυΰεηαδ. ΏζζΪ θα ζνθαθηκτηε αθγλυπκνμ πκν ζΫθε σηδ κδ Ρπηαέκδ εέθαδ αεσηα εδυ απσ ηκ 146 π.Υ., εαδ Ϋξκνηε αεσηβ Ρπηαδκελαηέα, ηδ θα πκτηε; Βικξσηαηε Κτλδε Πλσεδλε ηβμ Βζζβθδεάμ Αβηκελαηέαμ, εεδυζαηε
παλαεαζυ Ϋθα δδΪηαΰηα πκν θα επδίείαδυθεδ σηδ β ξυλα ηαμ δεθ ηεζεέ πζΫκθ νπσ λπηαρεά εαηκξά, ΰδα θα εαγβζνξαζηκτθ κδ ζνηπαηλδυηεμ ηαμ ανηκέ.. Βέθαδ πελέελΰβ β ζνζζκΰδζηδεά εΪπκδπθ αθγλυππθ, πκν δβζυθκνθ εαδ «Βγθδεκέ». «ΞΫθκν» πκζδηδζηκτ˙ ιΫθκν Ϋπεδηα απσ 20 αδυθεμ; Σδ εέθαδ ιΫθκ ηεηΪ απσ 20 αδυθεμ; «ΣκπκηβλβηΫμ»˙ ανησ δεθ κδβΰεέ ζηβ ζνθπηκζδκζκΰέα, αθκτ γα πλΫπεδ θα αθαεαζτπηκνηε εδυ εδ εεεέ «ηκπκηβλβηΫμ»; «ΟνζδαζηδεΪ νπσ ιΫθβ εαηκξά»˙ πΪζδ β ζνθπηκζδκζκΰέα, ηε ηβθ πλκζγάεβ ηκν «κνζδαζηδεΪ», δβζαδά εηεέμ κδ νπσζκδπκδ δεθ ιΫλαηε υμ ηυλα σηδ εέηαζηαθ νπκ λπηαρεά εαηκξά, εαδ ηκ ίλάεαθ ανηκέ εαδ ηαμ ηκ αθαεκδθυθκνθ. Βνηνξυμ, ζκδπσθ, πκν νπΪλξκνθ εαδ ανηκέ, πκν εαηΪζαίαθ ηδ παέαεηαδ... ...εέθαδ, σηπμ, πελέελΰκ: αθκτ εδυ εαδ 22 αδυθεμ εΪθκνθ εκνηΪθηκ κδ ηκπκηβλβηΫμ εθσμ «εγθκεησθκν πκζδηδζηκτ», ΰδαηέ δεθ πΫγαθε ηκ Ϋγθκμ; Ώθ εέθαδ εγθκεησθκμ κ πκζδηδζησμ, ΰδαηέ αλΰεέ ησζκ πκζτ, 22 αδυθεμ, κ γΪθαηκμ; Μάππμ δεθ εέθαδ «εγθκεησθκμ»; Σδμ πηαέεδ;
39. "Οδ Υλδζηδαθκέ ηβμ ΒζζΪδαμ δεθ εέθαδ Έζζβθεμ, ΰδαηέ δεθ πλκηδηκτζαθ ηκ σθκηα Έζζβθαμ, ηκ κπκέκ επαθάζγε ηε ηκθ Πζάγπθα Γεηδζησ πκν άηαθ παΰαθδζηάμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: ΝεκπαΰαθδζηδεΪ ΦΫηηαηα. Σκ σθκηα Έζζβθαμ ηε ηβ ζβηαζέα ηβμ εγθδεάμ εαηαΰπΰάμ επαθεηθαθέαεηαδ ζηα ηΫζα ηκν 12κν αδυθα απσ ηκθ Γευλΰδκ Σκλθέεβ, άδβ πλέθ ηβθ Άζπζβ ηβμ Πσζβμ απσ ηκνμ ΦλΪΰεκνμ ζηα 1204. ΦνζδεΪ κ Σκλθέεβμ άηαθ Υλδζηδαθσμ, ανησ δεθ ηκθ εΪθεδ εαγσζκν ηβ Έζζβθα (A. Σoynbee, Οη Έιιελεο θαη νη θιεξνλνκηέο ηνπο, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 213). Βπέζβμ ξλβζδηκπκδεέηαδ ηε ηβθ έδδα Ϋθθκδα, ηεηΪ ηκ 1204, απσ ηκθ γεκζσΰκ Καίαζέζα, απσ ηκθ Νδεβθσλκ ΐζεηητδβ, απσ ηκθ Θεσδπλκ Μεηκξέηβ (πκν Ϋξηδζε ηβ ηκθά ηβμ Υυλαμ ζηβθ Πσζβ) εαδ απσ πκζζκτμ Ϊζζκνμ Υλδζηδαθκτμ δδαθκκτηεθκνμ. «Δ ησδα Ϊλξδζε ζηβθ Θεζζαζκθέεβ. Ο Νδεσζακμ ΚαίΪζδζαμ [1290-1371], κ κπκέκμ άηαθ Θεζζαζκθδεδσμ, Ϋΰλαοε ΰδα «ηβθ εκδθσηβηΪ ηαμ ηβμ ΒζζΪδαμ». Ώλεεηκέ απσ ηκνμ ζτΰξλκθκτμ ηκν αεκζκτγβζαθ ηκ παλΪδεδΰηΪ ηκν» (St. Runciman, The Fall of Constantinople, Cambridge University Press, ζ. 15). Ο Θεσδπλκμ Μεηκξέηβμ ΰλΪθεδ «...ζε ηαμ, κδ κπκέκδ Ϋξκνηε ηβθ έδδα εαηαΰπΰά εαδ ηβθ έδδα ΰζυζζα ηε ανηκτμ [ηκνμ Έζζβθεμ] εαδ εέηαζηε δδΪδκξκέ ηκνμ» (ηῖθ κἳ εαὶ ηκῦ ΰέθκνμ ἐζηὲθ εαὶ ημ ΰζώζζβμ αηκῖμ [ηκῖμ Ἕζζβζδ] εκδθπθκὶ εαὶ δδάδκξκδ» (ΐ. παθδΪΰκν-Ρ. παθδΪΰκν-Α. Σλανζκτ, Οη ζεηηθνί επηζηήκνλεο ηεο βπδαληηλήο επνρήο, εεδ. Ώέγλα, ζ. 117). ζκδ ανηκέ κδ ΐνααθηδθκέ πλκζδδσλδααθ ηκθ εανησ ηκνμ πμ Έζζβθα, δέξπμ θα ηανηέακνθ ηκ σθκηα ηε ηκθ παΰαθδζησ. Σκ Έζζβθαμ ΰδα σζκνμ ηκνμ παλαπΪθπ αθαθελσηαθ ζηβθ εγθδεσηβηα, σξδ ζηβ γλβζεεέα. Αεθ δζξτεδ ζκδπσθ β Ϊπκοβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ηβμ επκξάμ ηαμ σηδ ηκ σθκηα Έζζβθαμ επαθΫεηβζε ηβθ εγθδεά ηκν ζβηαζέα (κ αθάεπθ ζηκ εζζβθδεσ ΰΫθκμ) ηε ηκθ παΰαθδζηά Πζάγπθα. Έηζδ, αεσηβ εαδ β εζΪξδζηβ δδεεδέεβζβ ηβμ απκεζεδζηδεάμ ξλάζβμ ηβμ εγθδεάμ κθκηαζέαμ Έζζβθαμ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, απκδεδεθτεηαδ ανγαέλεηβ εαδ σξδ ζπΪθδα δσζδα. «..πάζαδ ηὲθ ζζήθπθ, θῦθ δὲ Γλαδεθ εαὶ Νέπθ Ρπηαίπθ δδὰ ηὴθ Νέαθ Ρώηβθ εαζκνηέθπθ» ΰλΪθκνθ κδ Ολγσδκικδ ΠαηλδΪλξεμ ζε ζτθκδκ ζηα 1716, αθαθΫλκθηαμ ηα εγθδεΪ κθσηαηΪ ηαμ. Βθυ κ ΠαηλδΪλξβμ Ώζειαθδλεέαμ ΜεζΫηδκμ κ ΠβΰΪμ (1535-1602), δνκ αδυθεμ πλδθ εηθαθδζγκτθ κδ εεδνηδεδζηΫθκδ αλξαδκζΪηλεμ εδ αλξέζκνθ θα αθηδΰλΪθκνθ ηβθ οετηδεβ αλξαδκπλΫπεδα ηβμ Ατζβμ, ΰλΪθεδ: «Βζεέμ εέζγε ηκ ΰΫθκμ εεεέθκ ηκ πελδθλκθβηΫθκθ ηπθ Ρπηαέπθ, ηκ κπκέκθ πκηΫ εενλέενζεθ σζβθ ηβθ κδεκνηΫθβθ ηε ηβθ δτθαηδθ ηπθ αληΪηπθ. Δ πλυηβ ηκθαλξέα ηπθ Πελζυθ ηεηεηΫγβ εδμ Ώδΰνπηέκνμ, απσ ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ εδμ Μαεεδσθαμ, κδ κπκέκδ άζαθ Έζζβθεμ ηκ ΰθάζδκθ ΰΫθκμ ζαμ. Ώπσ εεεέθκνμ δε εδμ ηκνμ Ρπηαέκνμ, απσ ηκνμ κπκέκνμ εζεέμ εαδ ελαηΪηε εαδ ζΫΰεζγε» (Ν.ΐ. ΣπηαδΪεβ, «ΜεζΫηδκμ κ ΠβΰΪμ εαδ β ειΪληβζδμ ηβμ Βεεζβζέαμ Κλάηβμ εε ηκν Παηλδαλξεέκν Ώζειαθδλεέαμ», Tome commémoratif du Millénaire de la Bibliothèque d‘ Alexandrie, ΏζειΪθδλεδα 1953, ζ. 37-46, ζηκΟξζνδνμία θαη Αξραίνο Διιεληζκφο ηκν Ε.Μ. Υαηαβθυηβ, ζ. 105.).
40. "Βέθαδ πλκηδησηελβ β αλξαέα ΒζζΪδα ηε ηβθ δβηκελαηέα εαδ ηβ θδζκζκθέα ηβμ, απσ ηκθ Μεζαέπθα πκν ηέπκηα δεθ πλκζΫθελε πκν θα ιεπελθΪ ηκθ Βζζβθδζησ".
ΏΠΏΝΣΔΔ: Αδεαέπηα ηκν εαγεθσμ θα πλκηδηΪ ηκ Ϋθα ά ηκ Ϊζζκ. ΑδεαέπηΪ ηκν θα θαθηΪαεηαδ ηκθ εανησ ηκν ίκζεσ ζηβθ Ώλεαδέα θα γνζδΪαεδ εαηζδεΪεδα ζηκνμ «Παηλυκνμ γεκτμ». Καηηέα αθηέλλβζβ! ηπμ, αμ θαθηαζηκτθ ηκθ εανησ ηκνμ θα αεδ ζηβθ εζαζζδεά επκξά, ζηβθ Ώγάθα. Οδ εζετγελκδ πκζέηεμ άηαθ ΰτλπ ζηκνμ 30-40 ξδζδΪδεμ. ε ανηκτμ αθηδζηκδξκτθ πελέπκν 350.000 δκτζκδ, πκν θνζδεΪ δεθ γεπλκτθηαθ πζΫκθ Ϊθγλππκδ, αζζΪ πλΪΰηαηα ("κηδζκτθηα ελΰαζεέα", σππμ ηα Ϋζεΰαθ κδ θδζσζκθκδ). ΘΫζεδ ζέΰβ ητξβ θα ηβθ εαηΫζβΰαθ ζηκ ΰνθαδεπθέηβ ηδα απά, ά ζηα ζαηκηεέα ζαθ δκτζκδ, εθυ ζέΰα ξδζδσηεηλα παλαπΫλα, ζηβθ ΏΰκλΪ, κδ θδζσζκθκδ γα θδζκζκθκτζαθ ΰδα ηβθ κνζέα ηπθ σθηπθ.... Δ Ώγάθα ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ: «Οδ δλσηκδ ηβμ ζνξθΪ ζηΫθεναθ πκζτ, εαδ θνζδεΪ δεθ εέξαθ παθηκτ ηκ έδδκ πζΪηκμ. Σα ζπέηδα εέξαθ εαεά δδΪηαιβ˙ Ϊζζκηε άηαθ αλεεηΪ ηΫζα απσ ηκ δλσηκ εδ Ϊζζκηε ειεέξαθ. Σα θελΪ ηβμ ίλκξάμ εαδ ηα ίλυηδεα θελΪ ηα Ϊδεδαααθ ζηκ δλσηκ, ά ηα Ϋξνθαθ απσ ηα παλΪγνλα εαδ ηδμ πσληεμ. Οδ δλσηκδ δεθ άηαθ πζαεκζηλπηΫθκδ˙ εαηεζηλαηηΫθκδ απσ ηα θελΪ πκν Ϋηλεξαθ επΪθπ ηκνμ εαδ ΰεηΪηκδ ζΪζπκδ, ΰέθκθηαδ ΰλάΰκλα ίσγλκδ, σηαθ κ εαδλσμ εέθαδ εαεσμ. ΦνζδεΪ κδ δλσηκδ δε θπηέακθηαθ ηβ θτξηα. Φηπξσηαηεμ ζνθκδεέεμ άηαθ ζεαζδζηΫθεμ ηΫζα ζηκ ίλΪξκ, ζ.ξ. ζηκ πλκΪζηεδκ Κκέζβ, ζηκ ηΫλκμ σπκν ηα ΜαελΪ Σεέξβ ζνθαθηκτζαθ ηα κξνλυηαηα ηβμ πσζβμ. Άζζεμ εαηκδεέεμ ζηάλδααθ ησθκ ηα θυηα ηκνμ ζηκνμ ηκέξκνμ ηκν ίλΪξκν εαηΪζζβζα ξαλαΰηΫθκνμ. ηδμ ζαρεΫμ ζνθκδεέεμ ηα πελδζζσηελα ζπέηδα άηαθ πκζτ ηδελΪ. Σα απκηεζκτζε Ϋθα δζσΰεδκ ησθκ, ηε δτκ ά ηλέα πκζτ ηδελΪ δπηΪηδα. Οδ ηκέξκδ ανηυθ ηπθ ζπδηδυθ άηαθ απσ ιτζκ, απσ εελαηέδδ Ϊοβηκ ά απσ ξαζέεδα πκν ηα ζνΰεκζζκτζε πβζσμ εαηπηΫθκμ απσ ξυηα ίλεηΫθκ. Ήηαθ ησζκ ετεκζκ θα ηκνμ ηλνπάζεδ εαθεέμ πκν κδ εζΫθηεμ δεθ Ϋεαθαθ ηκθ εσπκ θα παλαίδΪζκνθ ηδμ πσληεμ εαδ ηα παλΪγνλα˙ πλκηδηκτζαθ θα εΪθκνθ ηδα ηλτπα ζ‘ ανηκτμ ηκνμ ζεπηκτμ ηεζσηκδξκνμ. Οδ ζηΫΰεμ άηαθ επέπεδεμ. Σα παλΪγνλα, σηαθ νπάλξαθ, άηαθ αθαΰεαζηδεΪ πκζτ ηδελΪ, εέξαθ ηκ ηΫΰεγκμ εθσμ απζκτ θεΰΰέηβ, αθκτ κδ αλξαέκδ δεθ άιελαθ θα ξλβζδηκπκδκτθ ηαΪηδα δδαθαθά˙ εΪθ, σηαθ Ϋεαθε εαεσ εαδλσ, άγεζαθ θα εζεέζκνθ ηα παλΪγνλα, ηκ πεητξαδθαθ ηε παθδΪ ζεδελΪ» (Robert Flaceliére, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 25, 27). Ώμ πΪλκνηε ηδα δδΫα ΰδα ηκ ηδ ΰδθσηαθ ηε ηκνμ δκτζκνμ ζηβθ «αθεεηδεά πκζνγερζηδεά Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα» ηε ηκ «πλκξλδζηδαθδεσ άγκμ» ηβμ: Οδ ζεζΪίκδ πκν γεπλκτθηαδ επδεέθδνθκδ ΰδα θα ηκ ζεΪζκνθ, θκλΪθε ζηκ ζαδησ ηκνμ Ϋθα ηπλκτηαδθκ εκζζΪλκ, ζαθ εεεέθκ ηπθ ζενζδυθ. Κδ σππμ ζηκνμ ζετζκνμ, ΰλΪθκνθ πΪθπ ζηκ εκζζΪλκ ηκ σθκηα ηκν αθΫθηβ, ηβ δδετγνθζβ, ηκ σθκηα ηκν ζεζΪίκν εαδ ηδα ζηελεσηνπβ θλΪζβ: «ηκ ‗ξπ ζεΪζεδ˙ πδΪζε ηε εαδ πάΰαδθΫ ηε πέζπ». ΑεεΪδεμ ηΫηκδα πελδζαέηδα ίλΫγβεαθ ζηβ Ρυηβ εαδ πΪθπ ζηκ ηΫηαζζκ δδαίΪακνηε ηδμ έδδεμ ζνζηΪζεδμ: «Με ζΫθε ΕαθκνΪλδκ, εέηαδ δκτζκμ ηκν Αειδκτ, ηκν ΰλαθΫα ηβμ νΰεζάηκν, πκν ηΫθεδ ζηκ πΫηπηκ δδαηΫλδζηα». «Με ζΫθε Πεηλπθέα. ΠδΪζε ηε ΰδαηέ ησ ‗ξπ ζεΪζεδ. ΠάΰαδθΫ ηε πέζπ ζηκ ζπέηδ ηκν ΘεκδκηΫθβ». ηβθ Ώθλδεά, ζηβθ πσζβ Bulla Regia, κ ζεεζεησμ ηδαμ ΰνθαέεαμ πελέπκν ζαλΪθηα ξλκθυ θΫλεδ αεσηα ΰτλπ απσ ηκ ζαδησ ηκ ηπλκτηαδθκ εκζζΪλκ πκν ηαμ δεέξθεδ ηκ επΪΰΰεζηΪ ηβμ: «Βέηαδ β Μκδξαζέμ, πσλθβ. ΠδΪζε ηε ΰδαηέ ηκ ‗ξπ ζεΪζεδ απ‘ ηβθ Bulla Regia» (Catherine Salles, Ζ άιιε φςε ηεο Αξραηφηεηαο. Ο ππφθνζκνο, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 279). Σδ ζΫεδ κ Fustel De Coulanges ζηκ εζαζζδεσ ίδίζέκ ηκν Ζ αξραία πφιε (ζ. 345-351): «Ο Ϊθγλππκμ δεθ εέξε εαθεθσμ εέδκνμ αθειαληβζέα. Ο Ϊθγλππκμ δεθ άηαθ εζετγελκμ θα πδζηετεδ σ,ηδ άγεζε. Δ εζενγελέα ηβμ ζεΫοβμ ζξεηδεΪ ηε ηβ γλβζεεέα ηβμ πσζβμ άηαθ εΪηδ εθηεζυμ Ϊΰθπζηκ ζηκνμ Ώλξαέκνμ. Ο Ϊθγλππκμ εέξε πκζτ ηδελά αιέα απΫθαθηδ ζηβθ δελά εαδ ζξεδσθ γερεά αιέα πκν κθσηαααθ παηλέδα ά πσζβ-ελΪηκμ. Σκ ελΪηκμ ... ηπκλκτζε θα εαηαδδεΪζεδ Ϋζηπ εαδ αγυκνμ, σηαθ γεπλκτζε σηδ απεδζεέηαδ ηκ ζνηθΫλκθ ηκν. Σκ κζΫγλδκ αιέπηα σηδ β ζπηβλέα ηκν ελΪηκνμ απκηεζεέ ηκθ νπΫληαηκ θσηκ δδαηνπυγβεε εαηΪ ηβθ Ώλξαδσηβηα». Θα άγεζε εαθεέμ θα αεδ νπσ ηΫηκδεμ ζνθγάεεμ; Θεπλεέ εαθεέμ ζνηίαηΪ ηβθ εζενγελέα εαδ σζα ηα παλαπΪθπ αιδυηαηα; Ώθ θαδ, ησηε δδεαέπμ γα πλκηδηκτζε θα ακτζε ζηβθ επκξά εεεέθβ. Καδ κ Coulanges (απκ)ηεζεδυθεδ ηβ γεπλέα ηκν ηΫζκν θεκΫζζβθα Παΰαθδζηά σηδ ζηβθ Ώλξαέα Βπκξά νπάλξε β Ώληκθέα εαδ β
Βνηνξέα/Βζενγελέα: «Μδα αεσηβ πζΪθβ αθΪηεζα ζηδμ ησζεμ εαδ ησζεμ ηβμ αθγλππσηβηαμ εέθαδ ηκ θα πδζηετεδ εαθεέμ ππμ ηκ αλξαέκ ελΪηκμ παλεέξε εζενγελέεμ ζηκθ Ϊθγλππκ. Θα δκτηε σηδ ηκ πκζέηενηα Ϊζζαιε πκζζΫμ θκλΫμ ζξάηα˙ αζζΪ β θτζβ ηκν ελΪηκνμ εαδ β παθηκδνθαηέα ηκν δε ηεηλδΪζηβεε πκηΫ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 350). Οτηε ζσΰκμ ζκδπσθ ΰδα αθγλυπδθα δδεαδυηαηα ζηβθ Ώλξαδσηβηα. Σα Ώθγλυπδθα Αδεαδυηαηα εέθαδ αδτθαηκ θα δδεαδκζκΰβγκτθ γεπλβηδευμ, εΪθ πδζηετεδ εαθεέμ ζηβθ κθηκζκΰδεά δελαλξέα εαδ δδΪελδζβ πκζέηβ-ιΫθκν, εζετγελκν-δκτζκν, Ϊθηλα-ΰνθαέεαμ. Δ δδδπηδεά απά δεθ ιΫθενΰε απσ ηβθ παθηκδνθαηέα ηκν ελΪηκνμ. Δ πΪληβ ηδηπλκτζε σξδ ησθκ ανησθ πκν παλΫηεθε Ϊΰαηκμ αζζΪ εαδ ανησθ πκν αλΰκτζε θα παθηλενηεέ. Πκζνδετεβμ, 3, 48: «ἤζαθ εαὶ ἀΰαηίκν δίεαδ πκζζαξκῦ εαὶ ὀοδΰαηίκν εαὶ εαεκΰαηίκν ἐθ Λαεεδαίηκζδ». ηβ Ρυηβ, ηε απσθαζβ ηκν ηδηβηά επΫίαζζαθ πλσζηδηκ ζηκνμ Ϊΰαηκνμ (ΐαζΫλδκμ ΜΪιδηκμ, 2, 9˙ Ώ.ΓΫζζδκμ, 1, 6 & 2, 15˙ ΚδεΫλπθ, De legibus, 3, 3). Θα άγεζε εαθεέμ, ιαθθδεΪ κδ θσηκδ ηκν ελΪηκνμ θ‘ αζζΪικνθ εαδ ηε ηκ ασλδ θα παθηλενσηαζηε, ζηα ΰλάΰκλα, ηε ηκθαδδεσ ζεκπσ ηβθ δβηδκνλΰέα «ΰθάζδπθ απκΰσθπθ»; ηβ Ρσδκ κ θσηκμ απαΰσλενε ηκ ιτλδζηα ηβμ ΰεθδΪδαμ˙ ζηκ ΐναΪθηδκ, ηδηπλκτζε ηε πλσζηδηκ σπκδκθ ελαηκτζε ζηκ ζπέηδ ηκν ινλΪθδ˙ ζηβ πΪληβ, κ θσηκμ απαδηκτζε θα ινλέακνθ ηκ ηκνζηΪεδ. Αβζαδά ηδζΪηε ΰδα ηΫζεδα παλαθλκζτθβ, αθ εΪπκδκμ Ν/Π άγεζε θα αεκζκνγάζκνηε ηα πλσηνπα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ. Πκδαμ πσζβμ θσηκνμ γα αεκζκνγκτζαηε; Μάππμ β απαΰσλενζβ ηκν ινλέζηαηκμ ηβμ ΰεθδΪδαμ εέθαδ «β ανγεθηδεά εζζβθδεσηβηα»; Ή ζνηίαέθεδ ηκ αθηέγεηκ; Καδ ίλέζεεδ εαθεέμ ζκΰδεσ θα ζΫεδ κ θσηκμ εαδ ηκ ζτθηαΰηα ηδ γα εΪθκνηε ηε ηβ εηθΪθδζά ηαμ; Γδαηέ ζνθΫίαδθαθ, σηπμ, σζα ανηΪ; Αδσηδ κδ αθηδζάοεδμ πκν επδελαηκτζαθ ζε σζβ ηβθ Ώλξαδσηβηα άηαθ ζαθ εδ ανηά ηκν ΠζΪηπθα: «Σδ γα ζνηίεέ αθ [κ θκηκγΫηβμ] πδζηετεδ σηδ δεθ πλΫπεδ θα επΫηίεδ ζηβθ δδδπηδεά απά ηκν πκζέηβ εδ σηδ ηπκλεέ θα πελθΪ εαγΫθαμ ηβ ηΫλα ηκν σππμ γΫζεδ, αθηέ θα εθελΰεέ ζτηθπθα ηε ηκνμ εαθκθδζηκτμ; Ώθ αθάζεδ ηβθ δδδπηδεά απά ξπλέμ θσηκνμ πδζηετκθηαμ σηδ κδ πκζέηεμ γα δεξηκτθ θα εέθαδ θκηκηαΰεέμ ζηβ δβησζδα απά ηκνμ, εΪθεδ ηεΰΪζκ ζΪγκμ» (ΠζΪηπθα, Νφκνη 780a). Ολέζηε, ζκδπσθ, κ αλξαδκεζζβθδεσμ αθηδεικνζδαζησμ, πκν ηελδεκέ ηκθ Ϋξκνθ εαδ πμ πλσηνπκ. Έθα Ϊζζκ αάηβηα πκν εαθεέμ δδεαζδζηάμ αλξαδκζΪηλβμ δε ζαηίΪθεδ εαγσζκν ζκίαλΪ νπσοβ ηκν σηαθ ζνΰελέθεδ Υλδζηδαθδεά εαδ Ώλξαέα δδεκζκΰέα εέθαδ β παδδκεηκθέα αγυπθ ίλεθυθ. Σβθ παδδκεηκθέα κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ ηβθ Ϋίζεπαθ πμ ηδα πλΪιβ Ϊθεν ζβηαζέαμ, αθκτ ηκ παδδέ δεθ αθάεεδ αεσηβ ζηβ απά ηκν εκδθπθδεκτ ζνθσζκν. Οδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ «ΰκθεέμ» ηπκλκτζαθ ΰδα κπκδκδάπκηε ζσΰκ θα εεγΫζκνθ, δβζαδά θα αθάζκνθ ζηδμ ελβηδΫμ κπκδκδάπκηε δδεσ ηκνμ θεκΰΫθθβηκ, ζνξθσηελα ηα θσγα ίλΫθβ εαδ ηα εκλδηζΪεδα. ΒΰεαηεζζεδηΫθκ εεησμ πσζεπμ ηκ ίλΫθκμ ζνξθΪ εαηαζπαλΪζζκθηαθ απσ ζτεκνμ, ζετζκνμ ά Ϊζζα Ϊΰλδα αυα. Οδ αλξαέκδ εΪηκδεκδ ηβμ Ώηηδεάμ εαδ ηπθ Ώγβθυθ πεηκτζαθ ησζκ ζνξθΪ ηα ίλΫθβ ηκνμ υζηε πζάγκμ ανηυθ ίλέζεκθηαθ εδμ ηκνμ αΰλκτμ πμ ίκλΪ ηπθ σλθεπθ εαδ ηπθ ζετζπθ, εθυ ηΫζα ζηβθ πσζβ ηπθ Ώλξαέπθ Ώγβθυθ β «αζηνθκηέα», ηε ηκνμ δβησζδκνμ δκτζκνμ ηΪαενε ηα εαηαζπαλαΰηΫθα ίλΫθβ απσ ηκνμ δλσηκνμ. Σα πδκ «ηνξελΪ», ηα κπκέα δεθ πΫγαδθαθ απσ ηκ ελτκ ά απσ ηα δσθηδα ηπθ αυπθ ηα Ϋίλδζεε εαδ ηα ηΪαενε εΪπκδκμ εαδ ηα αθΫγλεθε, σξδ θνζδεΪ ΰδα ηβ ονξά ηβμ «Βζζβθέδαμ Βγθδεάμ» ηΪθαμ ηκν αζζΪ ΰδα θα ηα εΪθεδ δκτζκνμ εαδ θα ηα πκνζάζεδ. ηβθ Ώλξαέα πΪληβ εεησμ απσ ηδμ παλαπΪθπ αθυηαζεμ αθηδζάοεδμ σηδ κ παηΫλαμ ηπκλεέ θα εΪθεδ σ,ηδ γΫζεδ ηα παδδδΪ ηκν, νπάλξε εδ Ϋθαμ πλσζγεηκμ ζσΰκμ ΰδα ηβθ Ϋεγεζβ ηπθ ίλεθυθ: β ενΰκθδεά. ΒιΫηαααθ ηκ θεκΰΫθθβηκ, εδ Ϊθ ηεθ ηκ Ϋίλδζεαθ εαζκζξβηαηδζηΫθκ εαδ λπηαζΫκ, επΫηλεπαθ ζηκνμ ΰκθεέμ ηκν θα ηκ αθαγλΫοκνθ αθ σηπμ άηαθ αζγεθδεσ εαδ ηε εαεά δδΪπζαζβ, ησ Ϋλδξθαθ ζηκνμ «ΏπκγΫηεμ» (Ο πλαΰηαηδεσμ «ΚαδΪδαμ» άηαθ ίΪλαγλκ σπκν Ϋλδξθαθ ηκνμ δκτζκνμ ηκνμ κδ παζβεαλΪδεμ παληδΪηεμ), ζε Ϋθα ησπκ δβζαδά ίαλαγλυδβ εκθηΪ ζηκθ Σαήΰεηκ. Δ ίλεθκεηκθέα άηαθ ησζκ δδαδεδκηΫθβ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα, πκν κ Πκζτίδκμ (205-118 π.Υ.) απκδέδεδ ηβθ εζΪηηπζβ ηκν πζβγνζηκτ ηβμ ΒζζΪδαμ ζε ανηάθ. Ο ΚδεΫλπθ (106-43 π.Υ.) απκδΫξεηαδ ηβθ ίλεθκεηκθέα, ηκνζΪξδζηκθ ΰδα ηα αθΪπβλα ίλΫθβ, παλαγΫηκθηαμ ηβθ ΑπδεεΪδεζηκ ηκν θσηκν ηπθ Ρπηαέπθ Βγθδευθ (De Legibus, 3, 8). Ώεσηα εαδ κ ζηπδεσμ θδζσζκθκμ Ϋθεεαμ (4 π.Υ.-65 η.Υ.) Ϋζεΰε: «πεηΪηε σζα παδδδΪ ΰεθθδκτθηαδ αδτθαηα» (De Ira, 1, 15, 2). Ώπσ ηβθ Ϊζζβ ηελδΪ, νπσ ηβθ επδλλκά ηκν ξλδζηδαθδζηκτ κδ ΏνηκελΪηκλεμ ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ, ΐαζεθηδαθσμ Ώ΄, Γλαηδαθσμ, Χθυλδκμ, ΜΫΰαμ Εκνζηδθδαθσμ θκηκγΫηβζαθ ηβθ πκδθά ηκν γαθΪηκν ζηκνμ ΰκθεέμ πκν ειΫγεηαθ ηα ηπλΪ ηκνμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν ίλέακνθ ηκ ξλδζηδαθδζησ πμ επκξά κπδζγκδλσηδζβμ πμ «ηδα ζαηαθδεά αέλεζβ, αδηκζηαΰά εαδ αδηκδδοά», Ϋξκθηαμ ηκ γλΪζζκμ θα ηβθ ζΫθ Era Vulgaris, πυμ δδεαδκζκΰκτθ ηκνζΪξδζηκθ
ζηκθ εανησ ηκνμ ανηά ηβ δδαίκζδεά ζεζβλσηβηα εαδ αδδαθκλέα ηπθ «Ονηαθδζηυθ» αλξαέπθ ΰδα αθνπελΪζπδζηα σθηα πκν Ϋηνξε θα Ϋξκνθ εΪπκδκ πλσίζβηα νΰεέαμ ά πκν κ παηΫλαμ ηκνμ ηα εαηαδέεααε ά ζε γΪθαηκ ά θα εέθαδ δκτζκδ; Σκ άγκμ ηβμ παΰαθδζηδεάμ Ρυηβμ ηβθ κπκέα δδαδΫξηβεε ηκ ΐναΪθηδκ θαέθεηαδ απσ ηα Ϋλΰα ηπθ ανηκελαησλπθ ηβμ. ΟνδΫπκηε δδΫπλαιαθ – αεσηβ εαδ κδ ξεδλσηελκδ – ίνααθηδθκέ ανηκελΪηκλεμ πλΪΰηαηα παλσηκδα ηε ηα εΰεζάηαηα ηπθ δδεζηλαηηΫθπθ εδδπζκζαηλυθ Ρπηαέπθ: Ο ΣδίΫλδκμ «ειαπαηκτζε ηα γτηαηα εαδ ηκνμ πσηδαε πκζτ ελαζέ, κπσηε ιαθθδεΪ Ϋδεθε ηα ΰεθθβηδεΪ ηκνμ σλΰαθα εαδ ηκνμ Ϊθβθε θα πλάακθηαδ ειαδηέαμ ηκν ζξκδθδκτ εαδ ηβμ εαηαελΪηβζβμ ηπθ κτλπθ» (κνβηυθδκμ, Σηβέξηνο, 62). Ο ΣδίΫλδκμ «εεπαέδενε ηδελΪ παδδδΪ πκν ηα απκεαζκτζε οαλΪεδα, εαδ ηα κπκέα ηλδΰτλδααθ αθΪηεζα ζηα ζεΫζβ ηκν, σηαθ εκζνηπκτζε εαδ παέααθ ΰζεέθκθηΪμ ηκν ά δαΰευθκθηΪμ ηκθ ζηα απσελνθα. Βπέζβμ ζεΰσηαθ σηδ ζε ηδελΪ πκν δεθ εέξαθ ζηαηαηάζεδ ηκ γβζαζησ ηκνμ Ϋδδθε ηκ σλΰαθσ ηκν ζαθ ίναέ, θκδυγκθηαμ δεαθκπκέβζβ» (κνβηυθδκμ, Σηβέξηνο, 44). Ο ΝΫλπθ Ϋεαοε ηβ Ρυηβ (κνβηυθδκμ, Νέξσλ, 38), ΰδαηέ δεθ ηκν Ϊλεζε κ ηλσπκμ ηε ηκθ κπκέκ άηαθ ξηδζηΫθβ. Ο ΝΫλπθαμ «θηνθσηαθ ηκ δΫληα εΪπκδκν Ϊΰλδκν αυκν, πεηαΰσηαθ Ϋιπ απσ Ϋθα εζκνίέ εαδ επεηέγεηκ ζηα απσελνθα αθδλυθ εαδ ΰνθαδευθ πκν άηαθ δεηΫθκδ ζε ζητζκνμ» (Νέξσλ, 29). «Μσζδμ θτξηπθε θκλκτζε πελκτεα εαδ ζεκτθκ εαδ ΰνλθκτζε ζηδμ ηαίΫλθεμ ά ζηκνμ δλσηκνμ ζνθάγπμ ξηνπκτζε ηκνμ αθγλυπκνμ πκν ΰνλθκτζαθ ζηκ ζπέηδ ηκνμ απσ ηα ΰετηαηα εαδ ηαξαέλπθε σπκδκθ ηκν αθηδζηεεσηαθ» (Νέξσλ, 26). Ο Καζδΰκτζαμ, «σηαθ δδαπέζηπζε σηδ ηκν ζηκέξδαε αελδίΪ ηκ ελΫαμ ΰδα ηβ ζέηδζβ ηπθ γβλέπθ εθσμ γεΪηαηκμ πκν εηκέηααε, νπΫδεδιε εΰεζβηαηέεμ ηπθ θνζαευθ ΰδα ίκλΪ ηπθ γβλέπθ. Παέλθκθηαμ ηε ηβ ζεδλΪ μηδμ θνζαεΫμ, ξπλέμ θα ζαηίΪθεδ νπσοβ ηκν ηδμ πδθαεέδεμ πΪθπ ζηδμ κπκέεμ αθαΰλαθσηαθ ηα ζξεηδεΪ ηβμ πκδθάμ επΫζεΰε ηνξαέα ηα γτηαηΪ ηκν.(..) Σκθ νπετγνθκ ηβμ δδκλΰΪθπζβμ ηπθ ηκθκηαξδευθ αΰυθπθ εαδ γβλδκηαξδυθ, αθκτ Ϋίαζε θα ηκθ ηαζηδΰυθκνθ παλκνζέα ηκν εαδ ΰδα πκζζΫμ βηΫλεμ, ηκθ απκηΫζεδπζε ησθκθ σηαθ πλκζίζάγβεε απσ ηβθ εαεκζηέα ηκν εΰεεθΪζκν ηκν πκν εέξε αλξέζεδ θα ζαπέαεδ. Έθαθ πκδβηά ηβμ Ώηεζζαθάμ επηπδέαμ ηκθ Ϋεαοε ηΫζα ζηβ ηΫζβ ηκν αηθδγεΪηλκν ειαδηέαμ εΪπκδκν δδθκλκτηεθκν ζηέξκν πκν απάΰΰεδζε» (κνβηυθδκν, Καιηγνχιαο, 27). «ηαθ εΪπκηε εέξαθ πλκζαξγεέ ζηκ ίπησ ηα πλκκλδασηεθα ΰδα ηβ γνζέα ζθαΰέα, κ έδδκμ θηνηΫθκμ πμ γτηβμ ζάεπζε οβζΪ ηκθ πΫζεεν εαδ αθηέ ΰδα ηκ αυκ ζεσηπζε ηκθ Ϊθγλππκ πκν γα ηκ ηεηΪξδαε» (Καιηγνχιαο, 32). Ο Ακηδηδαθσμ «Ϋεαδΰε ηα ΰεθθβηδεΪ σλΰαθα ηπθ ζνθεθσξπθ ηκν Ώθηπθέθκν, ΰδα θα κηκζκΰάζκνθ ζνθεθσξκνμ. (...) Σκθ ΒληκΰΫθβ απσ ηβθ Σαλζσ, ηκθ γαθΪηπζε επεδδά Ϋεαθε εΪπκδκνμ νπαδθδΰηκτμ ζηβθ δζηκλέα ηκν, εαδ ζηατλπζε ηκνμ ίδίζδκγβεΪλδκνμ πκν ηβθ εέξαθ αθηδΰλΪοεδ» (κνβηυθδκν, Γνκηηηαλφο, 10). ηδμ γεαηλδεΫμ παλαζηΪζεδμ ζηβθ παΰαθδζηδεά Ρπηαρεά ανηκελαηκλέα «κ βγκπκδσμ πκν Ϋπαδαε ηκ λσζκ υμ ηβ ζηδΰηά ηκν γαθΪηκν ηκν άλπα παλαξπλκτζε ηβ γΫζβ ηκν ζ‘ Ϋθαθ «εΰεζβηαηέα» ά απζκτζηαηα ζ‘ Ϋθα δκτζκ πκν εαηαζπαλαασηαθ απσ Ϊΰλδα γβλέα, εαδΰσηαθ απθηαθσμ ά ζηανλπθσηαθ Ϋπεδηα απσ δδΪθκλα ηαλητλδα. Έηζδ κδ γεαηΫμ παλαεκζκνγκτζαθ ηβ ΰθάζδα επδγαθΪηδα αΰπθέα εθσμ αθγλυπκν. Ώθ π.ξ. β παλΪζηαζβ εέξε ΰδα γΫηα ηκ ητγκ ηκν Δλαεζά, κ άλπαμ εαδΰσηαθ ηεζδεΪ ηΫζα ζηκ λκτξκ ηκν ΝΫζζκν. Ώθ Ϋδεδξθαθ ηα πΪγβ ηκν Άηηδ, Ϋεκίαθ ηπλκζηΪ ζηα ηΪηδα σζπθ ηκ πΫκμ εθσμ δνζηνξδζηΫθκν εαδ αλΰσηελα ηκθ ζεσηπθαθ. Ώθ παλκνζέαααθ ηκ ητγκ ηκν ΠλκηβγΫα, παζΪζεδίαθ ηκ εκληέ εΪπκδκν ηε αέηα εαδ Ϋπεδηα Ϊθβθαθ Ϋθαθ πεδθαζηΫθκ αεησ θα ηκν αθκέιεδ ηβθ εκδζδΪ εαδ θα ηκν θΪεδ ηα ζπζΪΰξθα» (Ernst Borneman, Ζ Παηξηαξρία, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ, ζ. 621). Έξκνθ εΪπκδκδ ηκ γλΪζζκμ, τζηελα απ‘ ανηΪ, θα εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα πκν εαηαθελσηαθ εθαθηέκθ ηκν γεΪηλκν ηκν 4κν αδ. ά ηκνμ ΐνααθηδθκτμ πκν δεθ... ζνθΫξδζαθ ησζκ επΪιδα ηκ γΫαηλκ ηβμ εδδπζκζαηλδεάμ επκξάμ (ιεξθΪθε κδ αλξαδκζΪηλεμ ππμ εδ κ Εκνζδαθσμ ζδξαδθσηαθ ηκ γΫαηλκ ηκν 4κναδ.). Ώθ ίΫίαδα ζνθΫξδαε ανησ ηκ αέζξκμ πκν ζεΰσηαθ «γΫαηλκ ηβμ τζηελβμ αλξαδσηβηαμ» ηκ ΐναΪθηδκ, κδ αλξαδκζΪηλεμ αθηδξλδζηδαθκέ γα Ϊζζαααθ ηαεηδεά εαδ γα ηκ εαηβΰκλκτζαθ πμ απΪθγλππκ. ΟλδζηΫθκδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ νπκζηβλέακνθ ππμ επέ ΐνααθηέκν: «Γδα θα επδελαηάζεδ κ ξλδζηδαθδζηκμ επΫίαζζε ηβθ ηΫζεδα απκίζΪεπζβ. Σκ πζάλεμ ζεσηκμ. Ώπβΰσλενζε ηα ηαγβηαηδεΪ εαδ ηβθ δαηλδεά πμ δάγεθ ζαηαθδεΫμ αζξκζέεμ.» Ώνηκέ εέηε δεθ αζξκζάγβεαθ ηε ηκνμ ίνααθηδθκτμ ζκΰέκνμ, ηαγβηαηδεκτμ εαδ δαηλκτμ, εέηε εέθαδ οετδκθηαδ αζτζηκζα. Γδα ξΪλβ ηκνμ αιέαεδ θα παλκνζδαζηκτθ εζΪξδζηκδ εε ηπθ Ρπηβυθ ξλδζηδαθυθ ηβξαθδευθ εαδ ΰδαηλυθ ηκν ΐνααθηέκν, υζηε θα ηβ ηδζΪθε ΰδα πλΪΰηαηα πκν δεθ ΰθπλέακνθ,
σηαθ νπκζηβλέακνθ ππμ κ Υλδζηδαθδζησμ απαΰσλενζε ηα ηαγβηαηδεΪ εαδ ηβθ δαηλδεά εαδ ππμ κδ επδζηάηεμ ανηΫμ δεθ νπάλξαθ ά δεθ πλκσδενζαθ ζηκ ΐναΪθηδκ. Ώ': Μαγβηαηδεκέ εαδ Μβξαθδεκέ ζηκ Υλδζηδαθδεσ ΐναΪθηδκ: Καίαζέζαμ Νδεσζακμ, ζσΰδκμ, ηαγβηαηδεσμ εαδ αζηλκθσηκμ. ε επδζηκζά ηκν απκδέδεδ ηδμ παζέλλκδεμ ζηβθ Ϋζιβ πκν πλκεαζεέ β δτθαηβ ηβμ ζεζάθβμ, β κπκέα δδαδέδεηαδ ενγτΰλαηηα ηααέ ηε ηκ θυμ ηβμ. Μκζξσπκνζκμ Μαθκνάζ, ζσΰδκμ εαδ ηαγβηαηδεσμ, ζνΰΰλαθΫαμ ηκν «Παξάδνζηο εηο ηελ εχξεζηλ ησλ ηεηξαγψλσλ αξηζκψλ» πκν ζνθέζηαηαδ ζηβθ δδΪηαιβ θ^2 αεελαέπθ ηΫζα ζε Ϋθα ηεηλΪΰπθκ ηε θ ΰλαηηΫμ εαδ θ ζηάζεμ Ϋηζδ υζηε κδ αλδγηκέ πκν δδαηΪζζκθηαδ ζε εΪγε ΰλαηηά, ζε εΪγε ζηάζβ, εαδ ζε εΪγε δδαΰυθδκ θα Ϋξκνθ ηκ Ϊγλκδζηα θ*(θ^2 +1)/2 Νδεβθσλκμ ΓλβΰκλΪμ, ηαγβηαηδεσμ εαδ αζηλκθσηκμ. ηα 1325 εαηΪζαίε ηε δδεΫμ ηκν ηεηλάζεδμ ηκ ζθΪζηα ηκν Εκνζδαθκτ βηελκζκΰέκν ηκ κπκέκ εαδ δδσλγπζε. Τπκζσΰδζε σζεμ ηδμ εεζεέοεδμ ηκν βζέκν ηβμ ηεζενηαέαμ ξδζδεηέαμ. ΐεζηέπζε ηκθ αζηλκζΪίκ Ϋηζδ υζηε κ αζηλκθσηκμ θα ίλέζεεδ ηε κλδζηΫθβ ηΫγκδκ ηε εΪγε δνθαηά αελέίεδα ζε δεδκηΫθκ ξλσθκ ηδμ γΫζεδμ ηπθ αζηΫλπθ. ΠαξνηΫλεβμ Γευλΰδκμ, ηαγβηαηδεσμ εαδ αζηλκθσηκμ. Λτθεδ πλκίζάηαηα ί' ίαγηκτ, ΰλαηηδεΪ ζνζηάηαηα εαδ πλκξπλεέ ζηβθ ζτζβ ηβμ ειέζπζβμ ξ^3 - 4*ξ^2 + ξ -4 = 0. Εζέδπλκμ κ Μδζάζδκμ, αλξδηΫεηκθαμ ηβμ Ώΰέαμ κθέαμ, έδλνζε ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ξκζά Μβξαθδευθ σπκν δδδΪζεκθηαθ Ϋλΰα ηκν Βνεζεέδβ (ηνηρεία) εαδ ηκν Ώλξδηάδβ. Σκν απκδέδεηαδ β εθετλεζβ εθσμ κλΰΪθκν ΰδα ηβ ξΪλαιβ νπελίκζυθ. ηβθ Ολγσδκιβ Υλδζηδαθδεά Ρπηαθέα β αλξδηεεηκθδεά εαδ ηβξαθδεά επδζηάηβ εέξε πλκξπλάζεδ ησζκ, πκν ζηδμ πβΰΫμ δδαίΪακνηε ΰδα -ηλδσλκθεμ εαδ ηεηλασλκθεμ κδεκδκηΫμ (Ε. Υλνζσζηκηκμ, PG 58, 522, Ώληεθσπκνζκμ, Δμάβηβινο 2, 4, 28), -πεθηασλκθεμ κδεκδκηΫμ (ΘεκθΪθβμ 172, 9 εαδ 265, 3. ΣαΫηαβμ Υηιηάδεο, ξδζ. 5, δζηκλ. 17, ζηδξ. 518. Άθθα Κκηθβθά, Αιεμηάο 2, 377, 16) -δδΪηαΰηα ηκν ΏνηκελΪηκλα ΛΫκθηα Ώ‘ απσ ηκ Ϋηκμ 429 η.Υ., πκν απαΰκλετεδ θα εηέακθηαδ δδδπηδεΪ εηέλδα οβζσηελα ηπθ 100 πκδδυθ – 24 ηΫηλπθ (Ηζηνξία ηεο Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο, εεδ. Παθεπδζηβηέκν Καέηπλδηα, εζζ. εεδ. ΜΫζδζζα, η. 2, ζ. 828). ΐΫίαδα, δζξνλέακθηαδ εΪπκδκδ ππμ κδ ΐνααθηδθκέ, πκν Ϋξηδααθ εηέλδα ζαθ ηβθ Ώΰέα κθέα, ηκ Θεκδκζδαθσ Σεέξκμ, πκν Ϋεηδααθ εθθδασλκθεμ, ηεηλασλκθεμ εαδ πεθηασλκθεμ κδεκδκηΫμ ηκθ 5κ, 12κ εαδ 14κ αδυθα, πκν Ϋεηδααθ δδδπηδεΪ εηέλδα τοκνμ εέεκζδ ηεζζΪλπθ (24) ηΫηλπθ άδβ απσ ηκθ πΫηπηκ η.Υ. αδυθα, δελ αλέπηπμαλ ηα καζεκαηηθά θαη ηε κεραληθή. ΐ': ΕαηλδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα, δαηλκέ εαδ θκζκεκηεέα ζηκ Υλδζηδαθδεσ ΐναΪθηδκ β δπδεεΪηκηβ Παζνινγία ηκν εε ΣλΪζζεπθ ΏζειΪθδλκν σπκν δέθκθηαδ ζεπηκηΫλεδεμ ΰδα 120 εΰξεδλάζεδμ, απσ ηβ ηαζηεεηκηά υμ ηβθ αθαέλεζβ κνλσζδγπθ, β χλνςε ηεο Ηαηξηθήο ηπθ Νδεάηα εαδ ΛΫκθηα (9κμ αδ.) πκν αθαθΫλεηαδ ζε ξεδλκνλΰδεΪ γΫηαηα εαδ ελΰαζεέα, ηκ Ηαηξηθά εθθαίδεθα ηκν ΏΫηδκν 16 ησηπθ, εε ηπθ κπκέπθ κ 7κμ αθκλΪ ηβθ κθγαζηκζκΰέα (θΪληαεα εαδ επεηίΪζεδμ). Ο ΰδαηλσμ ΕπΪθθβμ ΏεηκνΪλδκμ ηκθ 14κ αδ. πλυηκμ αθαεΪζνοε ηκ παλΪζδηκ ηβμ ηαδθέαμ, ηκθ ηξηρνθέθαινλ άληζνλ.
ηκ ΐναΪθηδκ ΰέθκθηαθ επδηνξεέμ εΰξεδλάζεδμ δτζεκζεμ, σππμ β εΰξεέλβζβ δδαξπλδζηκτ ζδαηαέπθ ηκθ 10κ αδ., εθδκενζηδεάμ ζδγκηλδοέαμ (8κμ αδ. «ίέκμ αΰ.ΘεκθΪθκνμ» σπκν αθαθΫλεηαδ σηδ εδδδεΪ ελΰαζεέα ηπάεαθ ζηβθ ετζηβ δδα ηβμ θνζδεάμ κδκτ εαδ Ϋηλδοαθ ηκνμ ζέγκνμ), εθδκεανηβλέαζβμ κνλάγλαμ (11κμ αδ. , ζηκθ ΕζαΪε Ώ‘ Κκηθβθσ) ε.Ϊ (Βπδαληηλφο Γφκνο, η. 7). Σκ θκζκεκηεέκ ηκν ΠαθηκελΪηκλκμ εέξε ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ηκν 12κ αδ. 5 γαζΪηκνμ, ζνθκζδεΪ 50 ελείίΪηδα εαδ 5 επδεκνλδεΪ αθΪ γΪζαηκ, 12 εε ηπθ κπκέπθ ΰδα ηδμ Ϊλλπζηεμ ΰνθαέεεμ, 8 ΰδα κθγαζηδεΫμ παγάζεδμ, 13 Ϊθηλεμ ΰδαηλκέ, ηέα ΰνθαέεα ΰδαηλσμ, εαδ 2 ξεδλκτλΰκδ, 11 νπβλΫηεμ, 5 πζτθηλδεμ, 2 ηΪΰεδλκνμ, 2 αληκπκδκτμ, 1 εζβηάλα, 1 γεληαζηά, 1 δππκεσηκ ΰδα ηα Ϊζκΰα ηπθ ΰδαηλυθ, 1 γνλπλσ, 4 ζαίαθπηΫμ, 1 ηνζπθΪ, 1 εαγαλδζηά απκγβευθ, εδ Ϋθαθ ΰδα θα ηλκξέαεδ ηα ξεδλκνλΰδεΪ ελΰαζεέα (Βπδαληηλφο Γφκνο, η.4).
41. "Δ αλξαέα πΪληβ άηαθ σξδ ησθκ πλσηνπκ πκζδηεέαμ, αζζΪ εαδ βλπδεάμ Ϊηνθαμ εαηΪ ηπθ εΪγε ζκΰάμ ίαλίαλδευθ εδζίκζΫπθ, εαδ δδΫζπζε, αθηέγεηα απσ ηκνμ Μαεεδσθεμ ηκν ΏζΫιαθδλκν πκν εαηΫζνζαθ ηβθ πσζβ-ελΪηκμ, ηκθ πνλάθα ηβμ εζζβθδεσηβηαμ ά ηκνμ Ώγβθαέκνμ, κδ κπκέκδ ηε ηκθ δηπελδαζδζησ ηκνμ κδάΰβζαθ ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα ζηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ πσζεηκ εαδ ηβθ παλαεηά". ΏΠΏΝΣΔΔ: Μελδεκέ ζνΰελέθκνθ αλθβηδεΪ ηβθ πλκζθκλΪ ηβμ αλξαέαμ Μαεεδκθέαμ πμ πλκμ ηβθ αλξαέα πΪληβ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ πλκΪζπδζβ ηκν αλξαέκν Βζζβθδζηκτ. ε αθηέγεζβ ηε ηβ Μαεεδκθέα πκν ηάδδζε πελδζηαζδαεΪ εαδ εΪηπ απσ ηβθ πελζδεά επέγεζβ, β πΪληβ ηάδδζε, σξδ ΰδα θα ζυζεδ ηκ ηκηΪλδ ηβμ, σππμ κ ηαεεδσθαμ ίαζδζδΪμ, αζζΪ ΰδα θα νπκδκνζυζεδ ηκνμ νπσζκδπκνμ Έζζβθεμ (Επθέα, ηκ ζέεθκ ηβμ εζζβθδεάμ θδζκζκθέαμ, εαδ Κτπλκ) εαδ θα εαηαζηλΫοεδ ηβθ Ώγάθα, ζε ηδα ζηδΰηά πκν δεθ ηβθ απεδζκτζε κ ΠΫλζβμ. ΒπδπζΫκθ, θα γνηέζκνηε σηδ ηκ ίΪλκμ ηβμ Ϊηνθαμ εαηΪ ηπθ αλξαέπθ Ρπηαέπθ ηκ αθΫζαίε ζξεδσθ ει κζκεζάλκν ηκ ίαζέζεδκ ηβμ Μαεεδκθέαμ, εθυ β πΪληβ πλκζετθβζε ηκνμ Ρπηαέκνμ, πΪζδ ΰδα ηδπκηΫθδα ηκπδεδζηδεΪ αθηαζζΪΰηαηα. Μελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηδζΪθε ΰδα ηβθ «γεκελαηέα» πκν εδζάΰαΰε κ ΜΫΰαμ ΏζΫιαθδλκμ ζηκθ εζζβθδζησ, αζζΪ δε ίΰΪακνθ ηδζδΪ ΰδα ηβθ γεκελαηέα ηβμ αλξαέαμ πΪληβμ. Γδ‘ ανησ, απκεαζεέηαδ νίλδζηδεΪ κ ΜΫΰαμ ΏζΫιαθδλκμ «νπΫλθλκθαμ», εθυ αζζκτ, ζε ηέα απκεαζνπηδεά, ΰεηΪηβ ηέζκμ απκζηλκθά ΰδα ηκθ εζζβθδζηδεσ/ηαεεδκθδεσ εζζβθδζησ απκεαζεέηαδ «εαηαζηλκθδεσ» ηκ Ϋλΰκ ηκν ΜεΰΪζκν ΏζειΪθδλκν ηε ηβθ εαηΪζβιβ «εαθεέμ πέζπ απσ ηκθ ΏζΫιαθδλκ». Αεθ εέθαδ κ ΏζΫιαθδλκμ κ εαηαζνηάμ ηβμ «εζενγελέαμ ηπθ Βζζάθπθ», σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ ίλέακνθ. Βζενγελέα, σππμ ηβθ εέξαθ εαηαθηάζεδ, δεθ άηαθ εζενγελέα. Ήηαθ ανηκεηκθέα, ηαελκπλσγεζηα, ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ. Ώμ θαθηαζηκτηε ησθκ, αθ δεθ εέξε ειαπζπγεέ κ εζζβθδζησμ ησζκ πκζτ, πσζκ γα επδακτζε ζηβθ λπηαρεά κδεκνηΫθβ. Ώμ αθαζκΰδζηκτηε, πσζκ γα Ϊθηεξε ζηβθ πέεζβ κ ηδελσμ επαλξδυηδεκμ θκηδκεζζαδδζησμ, αθ δεθ εέξε άδβ ΰέθεδ ξΪλβ ζηκθ ΜΫΰα ΏζΫιαθδλκ δδεγθάμ κ εζζβθδζησμ ζηβθ αθαηκζδεά Μεζσΰεδκ, υζηε θα ηκθ ζείαζηκτθ πμ δδεγθά κδ Ρπηαέκδ. ΚαηΫζνζε κ ΏζΫιαθδλκμ απζυμ ηβθ «εζενγελέα» θα αζζβζκζθΪαεηαδ κ Βζζβθδζησμ, ηβθ εζενγελέα θα παλαεηΪαεδ πμ ζασμ κζκΫθα εαδ πελδζζσηελκ ηε ηκνμ εηθτζδκνμ ηβμ εΪγε αθαλξκανησθκηβμ πκζέξθβμ-ζηλκτΰεαμ πκν δαθεδασηαθε ζεθηΪ απσ ηκθ ΠΫλζβ (πκν παλαησθενε), ΰδα θα εαγνπκηΪιεδ ηδμ ΰεδηκθδεΫμ ζηλκτΰεεμ ά θα αλπΪιεδ απσ ανηΫμ εαθΫθα ξπλΪθδ...εδ ανησ ηκ ζΫθε «εζενγελέα», ηβθ κπκέα εαηΫζνζε κ ΏζΫιαθδλκμ. (Αεθ νπκζηβλέακνηε, ίείαέπμ, σηδ κ ΏζΫιαθδλκμ άηαθ «κ ηΫΰδζηκμ ηπθ Βζζάθπθ», σππμ ζεθ κδ εγθδεδζηΫμ. ΜΫΰδζηκδ άηαθ κδ θδζσζκθκδ εαδ κδ αγβθαέκδ θκηκγΫηεμ. ΏζζΪ, σηδ άηαθ ΜΫΰαμ, άηαθ.). Ο ησθκμ πλαΰηαηδεσμ ζσΰκμ, ΰδα ηκθ κπκέκ κδ αλξαδσπζβεηκδ ηδζκτθ ηκθ ΜΫΰα ΏζΫιαθδλκ, εέθαδ δδσηδ ανησμ εέθαδ κ πλσδλκηκμ ηβμ Ρπηβκζτθβμ. ΛΫΰκνθ, ηε πελδζζά ηαπεδθκθλκζτθβ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκν ΤΒΒ, σηδ β Ώλξαέα πΪληβ εέξε πμ πλσηνπκ ηβθ αηνθηδεά πκζεηδεά πλκεηκδηαζέα εαδ δεθ άηαθ εαγσζκν επδγεηδεά, σππμ κ ΏζΫιαθδλκμ. ΦΫηηαηα. Δ Ώλξαέα πΪληβ εέξε δηπελδαζδζηδεΫμ επδδδυιεδμ. Γδ‘ ανησ εάλνιε ηκθ πσζεηκ ζηβθ Ώγάθα. Γδ‘ ανησ βΰάγβεε, ηεηΪ ηβθ θέεβ ηβμ, ηβμ παληδαηδεάμ βΰεηκθέαμ ζηβθ ΒζζΪδα. Γδ‘ ανησ δΫξγβεε πελζδεσ ξλνζΪθδ, πλκεεδηΫθκν θα νπκΰλΪοεδ ηβθ πλκδκηδεά Ώθηαζεέδεδκ Βδλάθβ ηε ηκνμ ΠΫλζεμ. Δ «ηβ δηπελδαζδζηδεά» Λαεεδαδηκθέα, σππμ ΰθπλέακνηε (ΐζΫπε ηκθ ξΪληβ πκν δεέξθεδ ηδμ δδαδκξδεΫμ επεεηΪζεδμ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ, Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έγθκνμ, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ, η. ΐ‘, ζ. 51), εθυ αλξδεΪ, ζηκθ 10 κ αδ. π.Υ. άηαθ Ϋθα ηδελσ ελΪηκμ ΰτλπ απσ ηβθ πσζβ ηβμ πΪληβμ, εαηαεηΪ 1) ηβθ πελδκξά ηβμ ΠεζζΪθαμ-εζζαζέαμ, ζηα ίσλεδα, ζηκ ί‘ ηδζσ ηκν 10κν αδ., 2) ηβθ πελδκξά ηβμ Ώδΰτηδδαμ, ζηα ίσλεδα, ζηκ ηΫζκμ ηκν 9κν αδ., 3) ηβθ πελδκ-
ξά ηπθ Ώηνεζυθ, ηβμ εζδθκτμ, ηπθ Γελσθγλπθ, ηβμ ΦΪλδδκμ, ζηα θσηδα, ζηβθ ηλέηβ δεεαεηέα ηκν 8 κν αδ., 4) ηβθ πελδκξά ηβμ ΑεθγεζδΪηδδαμ, ζηα δνηδεΪ, εαηΪ ηβθ ηλέηβ-ηΫηαληβ δεεαεηέα ηκν 8κν αδ., 5) ηβθ εΪηπ εκδζΪδα ηκν Βνλυηα, ηκ Σαέθαλκ εαδ ηκθ Σαήΰεηκ, ζηα θσηδα, ζηα ηΫζα ηκν 8κν αδ., 6) ηβθ πεδδΪδα ηβμ ηεθνεζΪλκν, ζηα δνηδεΪ, εαηΪ ηκθ Ώ‘ Μεζζβθδαεσ Πσζεηκ, ζηκ ί‘ ηδζσ ηκν 8κν αδ., 7) ηβθ πελδκξά ηπθ Φαλυθ (ΚαζαηΪηαμ), ηβθ έδδα επκξά, 8) αλΰσηελα κζσεζβλβ ηβθ Μεζζβθέα εαδ ηβθ θκηδκαθαηκζδεά Πεζκπσθθβζκ υμ ηκθ 5κ αδ. π.Υ. Έθα αλξδευμ ηδελσηαηκ δπλδεσ ελαηέδδκ εαηΫζαίε ζηαδδαεΪ κζσεζβλβ ηβθ θσηδα Πεζκπσθθβζκ˙ πλκθαθυμ επεδδά δεθ εέξε – ζτηθπθα ηε κλδζηΫθκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ – δηπελδαζδζηδεΫμ ίζΫοεδμ. ΏζζΪ εαδ έδδα β θαδθκηεθδεά δδζηαεηδεσηβηα ηβμ Ώλξαέαμ πΪληβμ θα εΪθεδ επδγεηδεΫμ εεζηλαηεέεμ δεθ κθεδζσηαθ ζηκ αθτπαλεηκ θδζεδλβθδεσ πθετηα ηβμ, αζζΪ ζηβθ τπαλιβ πκζνπζβγυθ Βδζυηπθ (ανηκξγσθπθ εαηκέεπθ πκν νπκδκτζπζαθ κδ Απλδεέμ), πκν, αθ κ παληδαηδεσμ ζηλαησμ (κδ παληδΪηεμ άηαθ κζδΰΪλδγηκδ) ίλδζεσηαθ ηαελδΪ απσ ηβ Λαεεδαέηκθα ΰδα πκζτ εαδλσ, γα επαθαζηαηκτζαθ. Ο θσίκμ εδ σξδ κ θδζεδλβθδζησμ άηαθ ηκ αέηδκ ηβμ αλξαέαμ ζπαληδαηδεάμ πκζδηδεάμ. Σα επδξεδλάηαηα ηπθ θδζκζαεεδαδησθδπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εαηΪ ηβμ «δηπελδαζδζηδεάμ Ώγάθαμ» πκν ηΪξα εαηΫζηλεοε ηβθ ΒζζΪδα, εέθαδ πΫλα υμ πΫλα παλΪζκΰα. Οδ Ώγβθαέκδ πλεζίενηΫμ εέπαθ ηπλκζηΪ ζηκνμ παληδΪηεμ: «Σβθ βΰεηκθέα ηκτηβ δεθ ηβθ πάλαηε ηε ηκ ασλδ, ηα σηαθ εζεέμ δε γεζάζαηε θα ζνθεξέζεηε ηκθ αΰυθα εθΪθηδα ζηβθ νπσζκδπβ δτθαηβ ηκν ίαλίΪλκν εδ άλγαθ κδ ζτηηαξκδ εαδ ηαμ παλαεΪζεζαθ κδ έδδκδ θα ηαμ εΪθκνθ βΰεησθεμ ηκνμ» (Θκνεδδέδβμ, 1, 75), δδσηδ β απκζέηδζηβ ζνηπελδθκλΪ ηπθ Λαεεδαδησθδπθ βΰεηυθ κδάΰβζε ηκνμ Έζζβθεμ θα αβηάζκνθ απ‘ ηκνμ Ώγβθαέκνμ θα αθαζΪίκνθ ηβθ βΰεζέα. Καδ νπεθγτηδζαθ ππμ «εζεέμ [κδ Λαεεδαδησθδκδ] ίκβγάζαηε ηκθ αΰυθα η‘ απεέλαξηεμ ηδμ πσζεδμ ζαμ εαδ ηε ζεκπσ θα ηδμ ξαέλεζηε εαδ ηεζζκθηδεΪ, σηαθ θκίβγάεαηε ΰδα ηκθ εανησ ζαμ ηκ πδκ πκζτ παλΪ ΰδα εηΪμ (ησηε ηκνζΪξδζηκθ πκν άηαζηε αεσηα ζυκδ, δε θαθάεαηε πκνγεθΪ)» (1, 74). Βπέζβμ θα ζβηεδυζκνηε σηδ παλΪ ηβθ ΰεθδεά αθηέζβοβ σηδ β Ώγάθα εαηαπέεαε ηκνμ Έζζβθεμ εαδ ανηκέ επδαβηκτζαθ ηβθ απεζενγΫλπζά ηκνμ ηε ηβ ίκάγεδα ηβμ πΪληβμ (ανηά ηβθ Ϊπκοβ αθάθεδ θα εθθκβγεέ κ Θκνεδδέδβμ) β αζάγεδα εέθαδ – αθ αθάζκνηε εαηΪ ηΫλκνμ ηδμ σπκδεμ νπαλεηΫμ αγβθαρεΫμ βΰεηκθδεΫμ ηΪζεδμ – σηδ ζηδμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ, αεσηβ εαδ ηπθ ηεζυθ ηβμ Ώγβθαρεάμ νηηαξέαμ, κδ πκζζκέ, κ ζασμ άηαθ νπΫλ ηβμ Ώγάθαμ εαδ νπΫλ ηβμ Αβηκελαηέαμ· αθηέγεηα εαηΪ ηβμ Ώγάθαμ εαδ νπΫλ ηβμ πΪληβμ άηαθ κδ «Ϊλδζηκδ» δβζαδά κδ κζδΰαλξδεκέ. εκπέηπμ ανησ απκζδππΪηαδ, υζηε θα δέθεηαδ β εθητππζβ σηδ κδ εζζβθδεΫμ πσζεδμ ζηΫθαααθ εΪηπ απσ ηκθ αγβθαρεσ ανΰσ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα κ ζασμ ηπθ ζνηηαξδευθ πσζεπθ δεθ εέξε εαθΫθα πλσίζβηα ηε ηκνμ Ώγβθαέκνμ. Πζάλπθαθ ίΫίαδα κλδζηΫθκ θσλκ ζηβθ Ώγάθα, αζζΪ ανησμ εαηαίαζσηαθ Ϋθαθηδ ηβμ απαζζαΰάμ ηπθ ζνηηαξδευθ ανηυθ πσζεπθ απσ ηκ θα ζνθεδζθΫλκνθ πκζεηδεΪ πζκέα ά πζβλυηαηα ζηδμ εεζηλαηεέεμ ηβμ νηηαξέαμ. Κδ Ϊζζπζηε ανηΪ ηα πζάλπθαθ κδ κζδΰαλξδεκέ· σξδ κ ζασμ, κ κπκέκμ απκζΪηίαθε ηβθ δβηκελαηέα εαδ ζηβθ πσζβ ηκν. ζηε β δάγεθ «ηνλαθθέα ηβμ Ώγάθαμ» ηβθ κπκέα δάγεθ «εαηΫζνζε β πΪληβ» εέθαδ ηδα παλειάΰβζβ, β κπκέα κθεέζεηαδ ζηβθ Ϊΰθκδα ηκν ΰεΰκθσηκμ σηδ κ ζασμ ηπθ εζζβθδευθ πσζεπθ (ζνηηαξδευθ ά ηβ ηε ηβθ Ώγάθα) άηαθ θδζκαγβθαρεσμ εαδ θνζδεΪ θδζκδβηκελαηδεσμ, εθυ κδ κζδΰαλξδεκέ ηπθ εζζβθδευθ πσζεπθ (ζνηηαξδευθ ά ηβ ηε ηβθ Ώγάθα) άηαθ αθηδαγβθαέκδ, θκίσθηκνζαθ ηβθ ειΪπζπζβ ηβμ δβηκελαηέαμ εαδ πλκζΫίζεπαθ ζηβ πΪληβ. ΏνηΪ, ΰδα θα ζππΪζκνθ κδ θδζκζαεεδαδησθδκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκν ΤΒΒ πκν Ϋξκνθ ηκ γλΪζζκμ θα παλδζηΪθκνθ εαδ ηκνμ αηεζκδβηκελΪηεμ απσ πΪθπ. Δ πΪληβ, ίΫίαδα, εεησμ απσ ηκνμ Ήλπεμ ΘεληκπνζκηΪξκνμ εαδ ηκθ Λεπθέδα, Ϋξεδ θα επδδεέιεδ αζζεπΪζζβζεμ πλκδκζέεμ. Οδ Λαεεδαδησθδκδ εέξαθ ζνηηαξάζεδ ηε πελβθΪθεδα ηε ηκθ Κλκέζζκ, ηκθ εαηαεηβηά ηπθ Ευθπθ (Δλσδκηκμ, 1, 69). Οδ Λαεεδαδησθδκδ εέξαθ αλθβγεέ θα ζνθδλΪηκνθ ηκνμ Έζζβθεμ ηβμ Επθέαμ πκν επαθαζηΪηβζαθ εαηΪ ηκν πελζδεκτ ανΰκτ (Δλσδκηκμ, 5, 50), ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηκνμ Ώγβθαέκνμ (Δλσδκηκμ, 5, 97). Οδ Λαεεδαδησθδκδ εέξαθ αλθβγεέ θα ζνθδλΪηκνθ ηκνμ Ώγβθαέκνμ ζηβ ηΪξβ ηκν Μαλαγυθα (Δλσδκηκμ, 6, 106, 2-3). Οδ Λαεεδαδησθδκδ, πκν ηεηΪ ηβ θέεβ ηπθ Παθεζζάθπθ ζηδμ ΠζαηαδΫμ, κ Λαεεδαδησθδκμ αλξδζηλΪηβΰκμ δδαπλαΰηαηενσηαθ ελνθΪ ηε ηκνμ βηηβηΫθκνμ ΠΫλζεμ θα ηκνμ παλαδυζεδ ηβθ ΒζζΪδα, ΰδα θα ΰέθεδ ηδα πελζδεά επαλξέα, ηε ηβθ εζπέδα θα ΰέθεδ κ έδδκμ ζαηλΪπβμ ηβμ ΒζζΪδαμ, θνηθενσηεθκμ ηβθ εσλβ ηκν ΠΫλζβ ίαζδζδΪ (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, 11, 44). Οδ Λαεεδαδησθδκδ, κδ «εζενγελπηΫμ ηβμ ΒζζΪδαμ», πκν άδβ απσ ηκ δετηελκ Ϋηκμ ηκν Πεζκπκθθβζδαεκτ ΠκζΫηκν Ϋζηεδζαθ πλΫζίεδμ ζηκθ ΠΫλζβ ίαζδζδΪ, υζηε θα ηκθ πεέζκνθ θα ηκνμ δέθεδ ξλάηαηα εαδ θα ζνηπκζεηάζεδ ηααέ ηκνμ (Θκνεδδέδβμ, 2, 67, 1) εαηΫζηλεοαθ ηδμ ΠζαηαδΫμ (Θκνεδδέδβμ, 3, 68, 2-3). Οδ Λαεεδαδησθδκδ, σππμ εέπαηε, ζτθαοαθ ηβθ Ώθηαζεέδεδκ Βδλάθβ ηε ηκνμ ΠΫλζεμ (Ξεθκθυθηα, Διιεληθά, 5, 1, 31) ίΪζεδ ηβμ κπκέαμ επεζηλΪθβζαθ ζηκθ πελζδεσ ανΰσ β ΜδελΪ Ώζέα εαδ β Κτπλκμ (ΚΪγε κηκδσηβηα ηε ηκνμ κζδΰαλξδεκτμ ηδελκεζζαδδζηΫμ ηπθ εεζκΰυθ ηκν 1920 εαδ ηκν «β Κτπλκμ εέθαδ ηαελδΪ» ηκν 1974 εέθαδ ζνηπηπηαηδεά). Οδ Λαεεδαδησθδκδ αλθάγβεαθ θα εεδδεβγκτθ ηκνμ ΠΫλζεμ ζνηηεηΫξκθηαμ ζηβθ παθεζζάθδα εεζηλαηεέα ηκν ΜεΰΪζκν ΏζειΪθδλκν. νθεξυμ πλκεαζκτζαθ αθαηαλαξά γΫζκθηαμ θα αθαζΪίκνθ ηβθ παθεζζάθδα βΰεηκθέα˙ σζκ κ ΏζΫιαθδλκμ απκηΫζεδπθε ηκνμ ΠΫλζεμ,
ανηκέ ιεζβευγβεαθ πζβλπηΫθκδ απσ ηκ Ααλεέκ ηε πελζδεσ ξλνζΪθδ (Ώλλδαθκτ, Αιέμαλδξνπ αλάβαζηο, 2, 14, 6), αζζΪ κδ Μαεεδσθεμ ηε ηκθ Ώθηέπαηλκ εαηΫίβεαθ υμ ηκθ Βνλυηα εαδ εαηαθέεβζαθ ηκθ παληδαηδεσ ζηλαησ˙ εδ απσ ησηε κδ Λαεεδαδησθδκδ παλαδηάγβεαθ απσ ηβθ θαθηαζέπζβ ηβμ παθεζζάθδαμ βΰεηκθέαμ (Ο ΜΫΰαμ ΏζΫιαθδλκμ, θνζδεΪ, γεπλυθηαμ ηκνμ πμ ηέα ηεδκθσηβηα εΰππαγυθ, ηκνμ πελδθλσθβζε ηε ηκ ΰθπζησ εδλπθδεσηαηκ Οἱ Ἕιιελεο πιὴλ Λαθεδαηκνλίσλ). ΣΫζκμ, κδ Λαεεδαδησθδκδ ζνηηΪξβζαθ ηε ηκνμ Ρπηαέκνμ, άηαθ θδζκλπηαέκδ εαδ απκζΪηίαθαθ ηδηΫμ απσ ανηκτμ πλδθ εαδ ηεηΪ ηβθ νπκδκτζπζβ ηβμ ΒζζΪδαμ. Σδ θα εαθεέμ ΰδα ηβθ «Ϋθδκιβ αδπθέα πΪληβ» δδαίΪακθηαμ ηκ εεέηεθκ ηβμ πλυηβμ ζνθγάεβμ (αεκζκτγβζαθ Ϊζζεμ δτκ) ηεηαιτ Λαεεδαδησθδπθ εαδ ΠΫλζβ ίαζδζδΪ, ζηα 412 π.Υ., εαηΪ ηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ Πσζεηκ (Θκνεδδέδβμ, 8, 18): «Οδ Λαεεδαδησθδκδ εαδ κδ ζτηηαξκέ ηκνμ Ϋεζεδζαθ ηε ηκ ίαζδζδΪ εαδ ηκθ ΣδζζαθΫλθβ νπσ ηκνμ ειάμ σλκνμ ζνηηαξέα. Όζδ πχνα ηαζ υζεξ πυθθεζξ έπεζ μ ααζζθζάξ ή είπακ μζ παηενάδεξ ημο ααζζθζά, κα ‘καζ ημο ααζζθζά. (..) Καδ ηκθ πσζεηκ, εθΪθηδα ζηκνμ Ώγβθαέκνμ θα ηκθ δδειΪΰκνθ αθηΪηα κ ίαζδζδΪμ εαδ κδ Λαεεδαδησθδκδ εδ κδ ζτηηαξκέ ηκνμ εαδ κα ιδκ επζηνέπεηαζ μ ηενιαηζζιυξ ημο πμθέιμο ημφημο εκάκηζα ζημοξ Αεδκαίμοξ πανά ιυκμ ακ ζοιθςκήζμοκ ηζ μζ δφμ πθεονέξ, κ ίαζδζδΪμ δβζαδά εδ κδ Λαεεδαδησθδκδ εαδ κδ ζτηηαξκέ ηκνμ. ζκδ, ηΫζκμ,απμζηαημφκ απυ ημ ααζζθζά, κα ‘καζ επενμί ηαζ ηςκ Λαηεδαζιμκίςκ εαδ ηπθ ζνηηΪξπθ ηκνμ (...)». Με Ϊζζα ζσΰδα β πΪληβ παλαξπλκτζε σζεμ ηδμ απεζενγελπηΫθεμ ηεηΪ ηκνμ Πελζδεκτμ ΠκζΫηκνμ εζζβθδεΫμ ξυλεμ ιαθΪ ζηκθ ΠΫλζβ εαδ δεξσηαθ σηδ ανησμ Ϋξεδ ζσΰκ ζηκθ ηεληαηδζησ ηπθ εθδκεζζβθδευθ ζνΰελκτζεπθ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νπκζηβλδξηΫμ ηβμ «Ώδπθέαμ πΪληβμ» δζξνλέακθηαδ σηδ κ Δλσδκηκμ ζθΪζζεδ, δδσηδ κ Πζκτηαλξκμ ζΫεδ ππμ β ηΪξβ Ϋΰδθε ζηδμ 6 ηκν ηβθσμ εθυ κ αΰΰεζδκθσλκμ ηπθ Ώγβθυθ Ϋθηαζε ζηβ πΪληβ ζηδμ 9 ηκν ηβθσμ. Δ Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο πζησζκ ηκνμ δδαοετδεδ (η. ΐ‘, ζ. 295): «Ο Δλσδκηκμ ΰλΪθεδ σηδ κδ Ώγβθαέκδ ζηλαηβΰκέ, εθυ ίλέζεκθηαθ αεσηβ ζηβθ πσζβ, Ϋζηεδζαθ ηκθ Φεδδδππέδβ ζηβ πΪληβ, πκν Ϋθηαζε εεεέ ζε δτκ βηΫλεμ. Οδ Ϊλξκθηεμ ηβμ πΪληβμ απεθΪζδζαθ θα ίκβγάζκνθ ηκνμ Ώγβθαέκνμ, αζζΪ δεθ Ϋζηεδζαθ ηβ ίκάγεδα αηΫζπμ, ΰδαηέ δεθ άγεζαθ θα παλαίκτθ ηκθ θσηκ: άηαθ 9 β ηκν ηβθσμ (δεθ πλκζδδκλέαεηαδ κ ηάθαμ) εαδ δεθ ηπκλκτζαθ θα εεζηλαηετζκνθ πλδθ απσ ηβθ παθζΫζβθκ (= δεεαπΫθηε ηκν ζεζβθδαεκτ ηβθσμ). Ο Πζκτηαλξκμ δέθεδ πμ βηελκηβθέα ηΪξβμ ηβθ 6 ΐκβδλκηδυθκμ (Οεηυίλδκμ), πκν ζνθΫπδπηε ηε ηβθ εκληά ηβμ ΏληΫηδδκμ ΏΰλκηΫλαμ, εαδ πλκζγΫηεδ σηδ απσ ησηε κδ Ώγβθαέκδ γνζέαααθ ζηβθ Άληεηδ εΪγε ξλσθκ πμ ενξαλδζηάλδα γνζέα 500 ελέθδα. Ο Πζκτηαλξκμ ηε ηβθ βηελκηβθέα ανηά πλκζπαγεέ θα απκδεέιεδ ηβθ αθαελέίεδα ηβμ αθβΰάζεπμ ηκν Δλκδσηκν, ΰδαηέ, εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν, εέθαδ αδτθαηκθα Ϋθηαζε κ αΰΰεζδκθσλκμ ζηδμ 9 ηκν έδδκν ηβθσμ ζηβ πΪληβ, αθκτ β ηΪξβ εέξε δδειαξγά ζηδμ 6. ΠαλΪζζβζα παλαηβλκτζε σηδ κδ παληδΪηεμ εέξαθ πκζζΫμ θκλΫμ εεζηλαηετζεδ πλδθ απσ ηβθ παθζΫζβθκ. Δ βηελκηβθέα ανηά ηκν Πζκτηαλξκν απκλλέπηεηαδ ΰεθδεΪ. Οδ δζηκλδεκέ δΫξκθηαδ σηδ κ Πζκτηαλξκμ ηκπκγΫηβζε εαηΪ ζΪγκμ ηβθ ηΪξβ ζηβθ εκληά ηβμ ΏληΫηδδκμ ειαδηέαμ ηβμ ενξαλδζηάλδαμ γνζέαμ, εθυ β 6 ΐκβδλκηδυθκμ πλΫπεδ θα γεπλβγά ησθκ πμ ξλκθδεσ σλδκ, πλδθ απσ ηκ κπκέκ Ϋΰδθε β ηΪξβ. Ώθηέγεηα δέθεηαδ ηεΰαζτηελβ πέζηβ ζηκθ Δλσδκηκ, πκν δζηκλεέ σηδ κδ ΠΫλζεμ απκίδίΪζηβεαθ ζηκθ Μαλαγυθα ζηδμ 6 ά 7 ηκν ηβθσμ, κ Ώγβθαέκμ αΰΰεζδκθσλκμ Ϋθγαζε ζηβ πΪληβ ζηδμ 9, ηκ εεζηλαηενηδεσ ζυηα ιεεέθβζε ηεηΪ ηβθ παθζΫζβθκ ζηδμ 15 ά 16 ηκν ηβθσμ (β παθζΫζβθκμ ζνηπέπηεδ πΪθηκηε ηε ηβθ 15β ηκν ηβθσμ, ΰδαηέ κδ ηάθεμ εέθαδ ζεζβθδαεκέ), εαδ Ϋθγαζε ζε 3 βηΫλεμ, αζζΪ ηεηΪ ηβ ηΪξβ, δβζαδά ζηδμ 18 ά 19 ηκν ηβθσμ. Σκ ζξάηα ανησ ηκν Δλκδσηκν πλΫπεδ θα ΰέθεδ δεεησ ηε επδθτζαιβ (...). Αεθ απκεζεέεηαδ θα Ϋΰδθε πλδθ απσ ηβθ παθζΫζβθκ β ηΪξβ». Ο ΠζΪηπθαμ ΰλΪθεδ (Νφκνη, 698e): «ανηκέ [κδ παληδΪηεμ] δεθ εαηΪθελαθ θα ηκνμ ίκβγάζκνθ, ΰδαηέ ίλέζεκθηαθ ζε πσζεηκ ηε ηκνμ Μεζζάθδκνμ ά ΰδα εΪπκδκ Ϊζζκ ζσΰκ πκν δεθ ιΫλπ αελδίυμ. Έηζδ Ϋθηαζαθ ζηκ Μαλαγυθα ηδα ηΫλα ηεηΪ ηβ ηΪξβ πκν Ϋΰδθε εεεέ». ΦνζδεΪ, κ ΠζΪηπθαμ, πμ Ώγβθαέκμ, άιελε πκζτ εαζΪ πκδκμ άηαθ ανησμ κ «Ϊζζκμ ζσΰκμ πκν δεθ ιΫλεδ αελδίυμ», αζζΪ πμ θδζκζπαληδΪηβμ εΪθεδ ππμ ηκθ αΰθκεέ. Ο Δλσδκηκμ εέθαδ ζτΰξλκθκμ ηπθ ΰεΰκθσηπθ, κ ΠζΪηπθαμ σξδ. ΒπδπζΫκθ, κ ΠζΪηπθαμ δεθ ζΫεδ λβηΪ σηδ κ ζσΰκμ ηβμ Ϊλθβζβμ ηπθ παληδαηυθ άηαθ εΪπκδκμ πσζεηκμ ηε ηκνμ Μεζζάθδκνμ – αθ δδειαΰσηαθ ησηε ηΫηκδκμ πσζεηκμ, κ Δλσδκηκμ ζέΰκνλα γα ηκθ αθΫθελε πμ αδηέα – αζζΪ απζυμ σηδ ανησμ εέθαδ Ϋθαμ πδγαθσμ ζσΰκμ. Ώνηά β δάγεθ Ϊΰθκδα ηκν ΠζΪηπθα ηααέ ηε ηκ σηδ δεθ άηαθ ζτΰξλκθκμ ηβμ ηΪξβμ ηκν Μαλαγυθα, αλεκτθ ΰδα θα δεξηκτηε ηκθ Δλσδκηκ εδ σξδ ηκθ ΠζΪηπθα. ζκ ΰδα ηα επδξεδλάηαηα ηκν Πζκτηαλξκν (Πεξί ηεο Ζξνδφηνπ θαθνεζείαο, 26 (861e- 862c)), β αζάγεδα εέθαδ ππμ αθ κ ηάθαμ ηβμ ηΪξβμ εέθαδ κ ζπαληδαηδεσμ ΚΪλθεδκμ (15 Ώνΰκτζηκν- 15 επηεηίλέκν), ησηε κ Δλσδκηκμ Ϋξεδ δέεαδκ, δδσηδ απσ ηδμ 7 υμ ηδμ 15 ηκν ΚΪλθεδκν κδ Λαεεδαδησθδκδ ΰδσληαααθ ηκθ ΚΪλθεδκ Ώπσζζπθα εαδ σππμ ζΫεδ κ Θκνεδδέδβμ (5, 54, 75) σζκδ κδ Απλδεέμ απεέξαθ απσ πκζεηδεΫμ πλΪιεδμ εαηΪ ηκ δδΪζηβηα ηκν εκληαζηκτ. Ώθ πΪζδ κ ηάθαμ εέθαδ, σππμ δζξνλέαεηαδ κ Πζκτηαλξκμ, κ ΐκβδλκηέπθαμ (15 επηεηίλέκν – 15 Οεηπίλέκν), ησηε κ Πζκτηαλξκμ θαέθεηαδ θα δΫξεηαδ σηδ β ηΫλα ηΫζεζβμ ηβμ ενξαλδζηάλδαμ ηεζεηάμ (β 6β ηκν ηάθα) ζνθΫπδπηε αελδίυμ ηε ηβθ βηΫλα δδειαΰπΰάμ ηβμ ηΪξβμ, πλΪΰηα πκν δεθ αζβγετεδ, δδσηδ κ εαγκλδζησμ ηβμ βηελκηβθέαμ ηβμ ενξαλδζηάλδαμ ηεζεηάμ πλκμ ηβθ ΏΰλκηΫλα ΏληΫηδδα (εαδ ΰδα ηβ θέεβ ζηκ Μαλαγυθα) Ϋΰδθε εθηεζυμ ζνηίαηδεΪ, δδσηδ β Ϋεηβ ηΫλα εΪγε ηάθα άηαθ κτηπμ
ά Ϊζζπμ αθδελπηΫθβ ζηβθ ΏληΫηδδα. Αεθ εέθαδ απαλαέηβηκ, ζκδπσθ, θα Ϋΰδθε β ηΪξβ ζηδμ 6 ηκν ΐκβδλκηέπθα. Ο Πζκτηαλξκμ αθηέ θα ζεεθηεέ ζκίαλΪ, ζνεκθαθηεέ ηκθ Δλσδκηκ. ΏνηΪ, ζκδπσθ, ΰδα ηδμ ζνθπηκζδκζκΰέεμ ηπθ «ζπαληδαηκζσΰπθ» Νεκπαΰαθδζηυθ. ΏζζΪ εδ ανησ ηκ ηκθαδδεσ ΰεΰκθσμ, ηβμ ηΪξβμ ηπθ Θεληκπνζυθ, Ϋξεδ δδαζηλείζπγεέ. ηδμ Θεληκπτζεμ πκζΫηβζαθ, 1.120 ΏλεΪδεμ, 1.000 ΣεΰεΪηεμ εαδ Μαθηδθεέμ, 700 Θεζπδεέμ, 400 Θβίαέκδ, 400 Κκλέθγδκδ, 300 παληδΪηεμ, 200 Φζεδκτθηδκδ, 80 Μνεβθαέκδ, ζτηθπθα ηε ηκθ Δλσδκηκ (7, 202-203). Σβθ ηεζενηαέα βηΫλα Ϋηεδθαθ κδ 700 Θεζπδεέμ εαδ κδ 300 παληδΪηεμ. Οδ παληδΪηεμ Ϋζηεδζαθ ηβ ηλέηβ πδκ ηδελά δτθαηβ, εδ σηπμ, ησθκ ανηκέ επαδθκτθηαδ˙ κδ Θεζπδεέμ ηε ηκ νπελδδπζΪζδκ ηκν ζπαληδαηδεκτ ζυηα ζηλαηκτ, εζΪξδζηα αθαθΫλκθηαδ. Σκ εαησλγπηα 4.200 Βζζάθπθ απκδέδεηαδ ζηκ Λεπθέδα εαδ ζηκνμ 300, ζηκ Ϋθα δΫεαηκ ηΫηαληκ, δβζαδά, ηπθ αηνθκηΫθπθ. Γδαηέ; Μα ΰδα θα ειδδαθδεενηεέ κ βλπδζησμ ηπθ Λαεεδαδηκθέπθ˙ «ανηκέ εέξαθ ηβθ αθυηελβ πκζεηδεά αλεηά»˙ Ϋηζδ υζηε θα επαδθεγεέ ηκ δδεηαηκλδεσ πκζέηενηα ηβμ πΪληβμ, πκν ηΪξα ησθκ ανησ Ϋίΰααε ηΫηκδκνμ γαλλαζΫκνμ πκζεηδζηΫμ, εθυ κδ Ϊζζκδ ηΪξα άηαθ Ϊεαπθκδ δεδζκέ. Άζζπζηε β ζκΰδεά ηβμ πΪληβμ δδσζκν βλπδεά δεθ άηαθ. ηαθ κδ νπσζκδπεμ πσζεδμ-ελΪηβ εαηαζηλΫθκθηαθ ά νπκηΪζζκθηαθ απσ ηδμ ηελΪζηδεμ ζηλαηδΫμ ηκν ΞΫλιβ εαδ β Ώγάθα κδβΰκτζε ηκνμ Έζζβθεμ ζηβθ κλΰαθπηΫθβ επέγεζβ εαηΪ ηπθ Πελζυθ, κδ Λαεεδαδησθδκδ Ϋζηεδζαθ ησθκ 300 ζηλαηδυηεμ νπσ ηκθ Λεπθέδα, επεδδά, σππμ πΪθηα, θκίσθηκνζαθ σηδ κδ ζεζΪίκδ ηκνμ γα επαθαζηαηκτζαθ. Δ κζδΰαλξδεά ηΪιβ πκν ενίελθκτζε ηβ πΪληβ ηΪζζκθ γα ζεΫθηβεε σηδ άηαθ πλκηδησηελκ θα πλκζηαηΫοκνθ ηβθ πσζβ ηκνμ ζηα ζτθκλα ηβμ Λαεπθέαμ, ζε πελέπηπζβ πκν κδ ΠΫλζεμ εαηΪθελθαθ θα θηΪζκνθ Ϋπμ εεεέ, παλΪ θα λδζεΪλκνθ επαθΪζηαζβ ηπθ ζεζΪίπθ ζηΫζθκθηαμ σζκ (ά ηκθ πελδζζσηελκ) ηκθ ζηλαησ ηκνμ ζηδμ Θεληκπτζεμ. Δ ζκΰδεά ηκνμ άηαθ σηδ αθ κδ 300 θδεκτζαθ, β θέεβ ηκνμ γα πλκζΫδδδε αεσηα ηεΰαζτηελβ δσια ζηβ πΪληβ. Βθυ εΪθ θδεκτθηαθ, γα δκιΪακθηαθ απσ σζκνμ πμ άλπεμ, πλΪΰηα πκν Ϋΰδθε, ξπλέμ πζησζκ ανησ θα γΫζεδ ζε εέθδνθκ ηβθ αζθΪζεδα ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ. ε σζεμ ηδμ αθαθκλΫμ ζηβ ηΪξβ ηκθ Θεληκπνζυθ δέθεηαδ Ϋηθαζβ ζηβθ αθδλεέα ηκν Λεπθέδα εαδ ηπθ 300, αζζΪ δδσζκν δεθ ειβΰκτθηαδ κδ πλκδκηδεκέ εαδ αθγεζζβθδεκέ ζσΰκδ πκν κδάΰβζαθ ηβθ (σππμ ιδπΪακθηαθ κδ έδδκδ κδ Λαεεδαδησθδκδ) «εαζτηελβ ζηλαηδπηδεά ηβξαθά ηβμ ΒζζΪδαμ» θα ζηεέζεδ ησθκ ηλδαεσζδκνμ. ζκ ΰδα ηκ πελέθβηκ «ηκζυθ ζαίΫ», ανησ εέηε εέθαδ πλκπαΰΪθδα ηκν θδζκζαεεδαδησθδκν Πζκτηαλξκν εέηε, απζυμ, πλκρσθ ηβμ ΪΰθκδΪμ ηκν. Βιβΰκτηαζηε: πλυηκμ εαδ ησθκμ κ Πζκτηαλξκμ, Ϋπεδηα απσ 500600 ξλσθδα, ΰλΪθεδ, ζε ηδα βγδεκδδδαεηδεά ζνζζκΰά ζπαληδαηδευθ λβηυθ εαδ αθεεδσηπθ, ηα Απνθζέγκαηα Λαθσληθά, Λεσλίδαο, 11 (225c), ππμ κ Λεπθέδαμ εέπε ηΫηκδκ πλΪΰηα ζηκθ ΞΫλιβ: «πΪζδθ δε σηαθ κ ΞΫλιβμ Ϋΰλαοε "ζηεέζε ηα σπζα ζκν", απάθηβζε [κ Λεπθέδαμ] "Ϋζα εαδ πΪλε ηα"». Ο Δλσδκηκμ, πκν Ϋαβζε ηκθ 5κ π.Υ. αδ., δεθ αθαθΫλεδ ηέπκηε˙ σππμ εαδ κδ νπσζκδπκδ δζηκλδκΰλΪθκδ ζηκ δδΪζηβηα ηπθ επσηεθπθ 600 εηυθ απσ ηκνμ Πελζδεκτμ ΠκζΫηκνμ. ΜΪζδζηα κ Δλσδκηκμ πελδΰλΪθεδ ζεπηκηελυμ ηβ ζνθΪθηβζβ ηπθ δτκ ζηλαηυθ ζηδμ Θεληκπτζεμ εαδ πκνγεθΪ δεθ ζΫεδ σηδ αθηαζζΪξγβεαθ ηβθτηαηα ηεηαιτ ηπθ αθηδπΪζπθ πλδθ ηβ ηΪξβ: «Άθβζε ζκδπσθ [κ ΞΫλιβμ] θα πελΪζκνθ ηΫζζελδμ ηΫλεμ εζπέαπθ πΪθηκηε σηδ γα απκζνλγκτθ [απσ ηδμ Θεληκπτζεμ κδ Έζζβθεμ] ηε ηλσπκ˙ ηβθ πΫηπηβ σηπμ επεδδά δεθ Ϋθενΰαθ, παλΪ επΫηεθαθ αεζσθβηκδ, εγτηπζε, εαδ ζηΫζζεδ εθαθηέκθ ηκνμ ηκνμ Μάδκνμ εαδ ηκνμ Κδζζέκνμ ηε ηβθ δδαηαΰά θα ηκνμ πδΪζκνθ απθηαθκτμ εαδ θα ηκνμ θΫλκνθ εθυπδσθ ηκν» (Δλσδκηκμ, 7, 210, 1). ΚαηηδΪ νπσθκδα ΰδα δδΪζκΰκ εαδ απκζηκζά αΰΰεζδκθσλπθ δεθ νπΪλξεδ. Άζζκ πλΪΰηα β παλαηκθά, υμ ηκ ηΫζκμ, ηκν Λεπθέδα ζηδμ Θεληκπτζεμ εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β απΪθηβζβ ζε αθτπαλεηκ ΠΫλζβ αΰΰεζδκθσλκ. Ώεσηβ εδ κ Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ (πελ. 90-30 π.Υ.) αθαθΫλεδ: «κ ΞΫλιβμ Ϋζηεδζε αΰΰεζδκθσλκνμ ζηδμ Θεληκπτζεμ, ΰδα θα αθαεαζτοκνθ ηεηαιτ Ϊζζπθ, ηδ ζεσπεναθ θα εΪθκνθ κδ Έζζβθεμ ζξεηδεΪ ηε ηκθ πσζεηκ ηααέ ηκν. Πλσζηαιε επέζβμ ηκνμ αΰΰεζδκθσλκνμ θα ηκνμ παλαΰΰεέζκνθ σηδ κ ίαζδζδΪμ ΞΫλιβμ πλκζηΪαεδ θα αθάζκνθ σζκδ ηα σπζα ηκνμ, θα επδζηλΫοκνθ ξπλέμ εαθΫθα εέθδνθκ ζηδμ παηλέδεμ ηκνμ εαδ θα ζνηηαξάζκνθ ηε ηκνμ ΠΫλζεμ˙ σηαθ γα ηα Ϋεαθαθ ανηΪ, ηκνμ νπκζξΫγβεε σηδ γα Ϋδδθε ζηκνμ Έζζβθεμ ηεΰαζτηελβ εαδ εαζτηελβ ξυλα απσ ανηά πκν εαηεέξαθ ηυλα. Ο Λεπθέδαμ, αθκτ Ϊεκνζε ηκνμ αΰΰεζδκθσλκνμ, απκελέγβεε σηδ, αεσηα εδ αθ ζνηηαξκτζαθ ηε ηκ ίαζδζδΪ, γα ηκν άηαθ πδκ ξλάζδηκδ ηε ηα σπζα ηκνμ, αζζΪ εαδ αθ αθαΰεΪακθηαθ θα πκζεηάζκνθ ηααέ ηκν, γα αΰπθέακθηαθ ηε ανηΪ ηε ηεΰαζτηελβ ΰεθθαδσηβηα νπΫλ ηβμ εζενγελέαμ» (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, 11, 5, 4-5). νηπΫλαζηα; Βεησμ εδ αθ κ Πζκτηαλξκμ εέξε ηβθ επδθκέηβζβ ηκν Ώπσζζπθα, ηκ «ηκζυθ ζαίΫ» δεθ εζΫξγβ πκηΫ. Αεθ εέθαδ δνθαησθ, εΪηδ πκν δζηκλδεκέ σππμ κ Δλσδκηκμ εδ κ Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ δεθ αθΫθελαθ, θα γεπλεέηαδ ζεξγΫθ απσ ηκθ Λεπθέδα. Σα ζξκζδεΪ ίδίζέα δδδΪζεκνθ ηκνμ ηαγβηΫμ Ϋθα αθτπαλεηκ λβησ. Οτηε β εαζζέηελβ γΫζβ ηβμ ΰνθαέεαμ ζηβ πΪληβ κθεδζσηαθ ζε δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ ΰδ‘ ανηάθ πμ δζσηδηκν πζΪζηαηκμ ηε ηκθ Ϊθηλα. ΒΪθ επδηλεπσηαθ ζηδμ αλξαέεμ παληδΪηδζζεμ θα αγζκτθηαδ, θα εεπαδδετκθηαδ εαδ θα Ϋξκνθ εΪππμ εαζζέηελβ ηεηαξεέλδζβ απσ ηβθ ηεηαξεέλδζβ αυκν πκν εέξαθ κδ ζκδπΫμ ηνξελΫμ αλ-
ξαέεμ παΰαθέζηλδεμ, ανησ κθεέζεηαδ ζηκ σηδ Ϋπλεπε θα εέθαδ νΰδεέμ ηβξαθΫμ παλαΰπΰάμ παληδαηυθ. ε ηέπκηε Ϊζζκ, κτηε ζε πλκζπΪγεδα ειέζπζβμ εαδ δζσηβηαμ. Ώπσδεδιβ; «Γδ‘ ανησ, ει αλξάμ, επΫηεθε [κ Λνεκτλΰκμ] ζηβθ θνζδεά ειΪζεβζβ ηπθ ΰνθαδευθ σξδ ζδΰσηελκ απ‘ σ,ηδ ΰδα ηβθ ειΪζεβζβ ηπθ αθδλυθ: επδπζΫκθ, γεζηκγΫηβζε αΰυθεμ εαδ δκεδηαζέεμ δτθαηβμ ΰδα ΰνθαέεεμ εαδ ΰδα Ϊθηλεμ, πδζηετκθηαμ, σηδ, εΪθ αηθσηελκδ κδ ΰκθεέμ εέθαδ δνθαηκέ, παλΪΰκνθ πδκ δνθαηκτμ απκΰσθκνμ» (Ξεθκθυθηα, Λαθεδαηκνλίσλ Πνιηηεία, 1, 4.). ΑδαθκλεηδεΪ, γα νπάλξαθ ΰνθαέεεμ Ϋθκλκδ, ΰνθαέεεμ ΰελκνζδαζηΫμ, ΰνθαέεεμ ίαζδζεέμ. Να νπεθγνηέζκνηε, σηδ ζηκνμ 16 αδυθεμ παΰαθδζηκτ απσ ηκθ ηλπδεσ πσζεηκ υμ ηκθ 4κ η.Υ. αδυθα δεθ νπάλιε κτηε ηέα ΰνθαέεα αλξβΰσμ πκζνγερζηδεκτ ελΪηκνμ εθ ΒζζΪδδ. ΦνζδεΪ κ ητγκμ ηβμ αθνπαλιέαμ ηκδξέαμ εαδ ηκδξυθ ζηβθ Λαεεδαδηκθέα αηθδζίβηεέηαδ απσ σζκνμ ηκνμ αλξαέκνμ ζνΰΰλαθεέμ. Βιαέλεζβ ηκθαδδεά απκηεζεέ κ θδζκζαεεδαδησθδκμ Πζκτηαλξκμ, πκν αλθεέηαδ σηδ κ δαθεδζησμ ΰνθαδευθ κδβΰκτζε ζηβ ηκδξέα. Οδ νπσζκδπκδ πελδΰλΪθκνθ ηβθ αεκζαζέα εαδ ηα εελαηυηαηα πκν άηαθ ζτθβγεμ θαδθσηεθκ, ειαδηέαμ ηβμ θκηκγεζέαμ ηκν Λνεκτλΰκν. Έηζδ, β Ϊπκοβ ππμ ηΪξα, β θεαλά ΰνθαέεα εθσμ ΰΫλκν Ϊθδλα ηπκλκτζε θα δκγεέ, ηε ηβ ζνΰεαηΪγεζά ηβμ, ζε Ϋθαθ θΫκ Ϊθηλα ΰδα ζνθκνζέα, πλκεεδηΫθκν θα ΰεθθβγκτθ απσΰκθκδ, ηκνμ κπκέκνμ κ ΰβλαζΫκμ ζτανΰκμ τζηελα γα αθαΰθυλδαε πμ δδεΪ ηκν παδδδΪ εαδ πΫλα απσ ανηΪ, δεθ νπάλξε γΫηα ηκδξεέαμ ζηβθ Λαεεδαέηκθα, εέθαδ ηνγκπζαζέα. Ο ζπαληδΪηβμ ίαζδζδΪμ ΑβηΪλαηκμ εεγλκθέζηβεε, επεδδά πδζηενσηαθ σηδ δεθ άηαθ κ ΰδκμ ηκν πλκβΰκτηεθκν ίαζδζδΪ (Δλσδκηκμ, 6, 61-67) εαδ ΰδα ηκθ έδδκ ζσΰκ κ Λεπηνξέδβμ εηπκδέζηβεε θα αθαζΪίεδ ηβθ εικνζέα. (Ξεθκθυθηα, Διιεληθά 3, 3, 1-4). Άλα ζηβ πΪληβ δεθ ΰέθεηαδ ηανησξλκθα θα ηβθ εέξαθ πλσίζβηα ηε ηβ ηκδξεέα εαδ θα εηπσδδααθ παδδδΪ πκν άηαθ εαλπκέ ηκδξεέαμ θα ζΪίκνθ ηκ γλσθκ. Δ ζεικναζδεά εζενγελέα αθδλυθ εαδ ΰνθαδευθ ζηβ Λαεεδαδηκθέα απκδεδεθτεηαδ αθτπαλεηβ: «νπάλξε, σππμ θαέθεηαδ, ζηβ πΪληβ, Ϋθα εέδκμ δέεβμ ΰδαηέ δεθ παθηλετηβεε εαθεέμ εαδ ΰδα ηκ σηδ παθηλετηβεε αλΰΪ εαδ ΰδα ηκ σηδ δεθ Ϋεαθε εαζσ ΰΪηκ» (Πζκτηαλξκν, Λχζαλδξνο 30, 7). Ώζθαζυμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γεπλκτθ, σηδ ηπκλκτθ θα ξζενΪακνθ ηβ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ πελέ Ϋλπηα, εθυ ηανησξλκθα θα γανηΪακνθ ηβθ ενλδκζεεηδεΪ «αζεβηδεά» ζαεεδαδηκθδεά δδαίέπζβ: «Σβθ αλπαασηεθβ [θτθβ] παλεζΪηίαθε β ζεΰκηΫθβ θνηθΫνηλδα, ηβμ Ϋεκίε ζτλλδαα ηα ηαζζδΪ, ηβμ Ϋίααε αθδλδεσ δηΪηδκ εαδ νπκδάηαηα εαδ ηβθ επζΪΰδααε ησθβθ ξπλέμ θπμ εδμ ζηλυηα απσ εαζΪηδα (...). Ώθκτ [κ ζτανΰκμ] Ϋηεθε ηααέ ηβμ [ηε ηβ ΰνθαέεα ηκν] σξδ πκζτθ εαδλσθ απάλξεηκ ηε εκζηδσηβηα, σπκν ζνθάγδαε πλκβΰκνηΫθπμ, δδα θα εκδηβγά ηααέ ηε ηκνμ Ϊζζκνμ θΫκνμ εαδ ηκν ζκδπκτ ξλσθκν Ϋηζδ Ϋεαηθε, πελθυθ ηβθ βηΫλαθ ηκν εαδ αθαπανσηεθκμ ηκ ίλΪδν ηααέ ηε ηκνμ θΫκνμ, εδμ δε ηβθ θτηθβθ εζτξθααε ελνθΪ ηε ενζΪίεδα, δδσηδ εθηλΫπεηκ εαδε θκίεέηκ ηάππμ ηκθ αθηδζβθγά εαθεέμ απσ ηβθ κδεεέαθ (...). Καδ Ϋεαηθκθ ηκτηκ επέ πκζτθ εαδλσθ, υζηε ηελδεκέ εΰΫθθβζαθ εαδ παδδδΪ, πλκηκτ δδκτθ ηβθ ΰνθαέεαθ ηπθ ηβθ βηΫλαθ» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 15). νθεπυμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ νπκελδηΫμ εγθδεδζηΫμ, αθκτ ηκ έδδκ πλΪΰηα ηκ επδδκεδηΪακνθ εαδ ηκ απκδκεδηΪακνθ. ΐΫίαδα, σζα ανηΪ ησθκ δζσηβηα δεθ ζνθεπΪΰκθηαθ ΰδα ηβθ αλξαέα παληδΪηδζζα: ηβμ ηΪγαδθαθ θα αεδ αΰκλέζηδεα (νπκξλεπηδεΪ εκθησ ηαζζέ)˙ κνζδαζηδεΪ ηβθ εηπσδδααθ θα ζνθαθαζηλΫθεηαδ ηε ηκθ Ϊθηλα ηβμ εαδ θα αθαπητζζεηαδ κδεεδσηβηα αθαηεηαιτ ηκνμ, «επεδδά Ϋηζδ δδΫηαιε κ Λνεκτλΰκμ», ηβθ ηνξσθ εαηαθηάζκνθ.. θδζάδκθκδ απσ ηβθ πκζζά κδεεδσηβηα˙ ηβμ Ϊλπαααθ ηκ παδδέ απσ ηβθ αΰεαζδΪ ηβμ, ζηα επηΪ ηκν ξλσθδα, υζηε θα ηβθ αθαπηνξγεέ β ζξΫζβ ηβηΫλαμ-παδδδκτ˙ ηβθ ειενηΫζδααθ εκνλετκθηΪμ ηβθ ζτλλδαα, ζαθ εαηΪδδεκ ζηκ Άκνζίδημ. «Ο Λνεκτλΰκμ άγεζε» θα ΰέθεδ ηδα ονξλά ηβξαθά παλαΰπΰάμ πκζεηδζηυθ, πΪθηα ηαελδΪ απσ ηκθ Ϊθηλα εαδ ηκ παδδέ ηβμ, δέξπμ ηβ θνζδκζκΰδεά ονξδεά επαθά πκν σζκδ ηαμ Ϋξκνηε ηε ηδμ ηβηΫλεμ/ηδμ ΰνθαέεεμ ηαμ. Βπεδδά «Ϋηζδ δδΫηααε κ Λνεκτλΰκμ». Γέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα ηκθ ηΪξα αθυηελκ ηλσπκ δδαίέπζβμ ηπθ Λαεεδαδηκθέπθ, ξΪλβ ζηκθ κπκέκθ ενλδαλξκτζαθ. Ο ΏλδζηκηΫζβμ ζξκζδΪαεδ ανησθ ηκ ητγκ: «Αεθ άηαθ αθυηελκδ [κδ Λαεεδαδησθδκδ] επεδδά ΰτηθαααθ ηκνμ θΫκνμ Ϋηζδ, αζζΪ επεδδά κδ παληδΪηεμ ΰνηθΪακθηαδ εθυ κδ Ϊζζκδ σξδ» (Πνιηηηθά, Θ‘, 3 (1338b 27)) εαδ «Οδ παληδΪηεμ ... ειαδηέαμ ηπθ επέπκθπθ αζεάζεπθ Ϋεαθαθ ηα παδδδΪ γβλδυδβ, ΰδαηέ θκηέακνθ σηδ ηκτηκ ίκβγΪ ζηβθ αθΪπηνιβ ηβμ αθδλεέαμ» (Πνιηηηθά, Θ‘ , 3 (1338b, 11)). Ώεσηβ εδ κ θδζκζπαληδΪηβμ ΠζΪηπθαμ, δεθ αθηΫξεδ ηβ παληδαηδεά παδδεέα εαδ ζΫεδ: «Μπκλεέ εαθεέμ θα δδαηΪιεδ ζνΰεεελδηΫθεμ αζεάζεδμ ΰδα εΪπκδκ Ϊηκηκ, κδ κπκέεμ γα απκδεδξγκτθ ίζαίελΫμ απσ ηβ ηδα πζενλΪ εαδ ξλάζδηεμ απσ ηβθ Ϊζζβ. Δ ΰνηθαζηδεά εαδ ηα ζνζζέηδα πθεζκτθ ηδμ πσζεδμ ζβηαθηδεΪ αζζΪ ενθκκτθ απσ ηκ Ϊζζκ ηΫλκμ ηδμ επαθαζηΪζεδμ. (...). Βδδδεσηελα β εθαληκΰά ανηκτ ηκν θσηκν απσ πκζτ παζδΪ θαέθεηαδ σηδ πλκεΪζεζε δδαζηλκθά ηπθ θνζδευθ ζεικναζδευθ βδκθυθ ησζκ ζηκνμ αθγλυπκνμ σζκ εαδ ζηα αυα. Γδ‘ ανηΫμ ηδμ δδαζηλκθΫμ νπετγνθεμ εέθαδ κδ δνκ πσζεδμ ζαμ [=πΪληβ εαδ Κλάηβ] αζζΪ εαδ αλεεηΫμ Ϊζζεμ πκν Ϋξκνθ λέιεδ σζκ ηκ ίΪλκμ ηκνμ ζηδμ ΰνηθαζηδεΫμ αζεάζεδμ» (Νφκνη 636ab). Ο ΠζΪηπθαμ ζΫεδ επέ-
ζβμ (Νφκνη, 667a): «κλΰαθυζαηε [κδ παληδΪηεμ εαδ κδ Κλάηεμ] ηκ πκζέηενηΪ ζαμ ηε ζηλαηδπηδεσ ηλσπκ εδ σξδ πμ εκδθπθέα αθγλυππθ πκν ακνθ ζε πσζεδμ (...) Αεθ πλκζπαγάζαηε θα ηκν [=ηκν εΪγε θΫκν] δυζεηε ηβθ εαηΪζζβζβ αθαηλκθά, υζηε σξδ ησθκ θα ΰέθεδ εαζσμ ζηλαηδυηβμ, αζζΪ εαδ θα ηπκλεέ θα δδκδεεέ ηδα ά πελδζζσηελεμ πσζεδμ». ΏζζΪ εδ κ γεζησμ ηπθ ζνζζδηέπθ, ηε ηκθ ηλσπκ πκν ηκθ εαγδΫλπζε κ Λνεκτλΰκμ ζηβ θκηκγεζέα ηκν, άηαθ Ϊδδεκμ, ίαζδζηΫθκμ ζηβθ αθδζσηβηα ηκν πζκτηκν εαδ ζνθεπυμ αθαπκηεζεζηαηδεσηελκμ απσ ανησθ ηβμ Κλάηβμ – απσ ηβθ κπκέα αθηΫΰλαοε ηκ ζτζηβηα κ Λνεκτλΰκμ – δδσηδ ζηβθ Κλάηβ ζδηέακθηαθ σζκδ δπλεΪθ, εθυ ζηβ πΪληβ σξδ. «Σα ζνζζέηδα εέθαδ εαζτηελα ζηβθ Κλάηβ παλΪ ζηβ πΪληβ. ηβ δετηελβ εαγΫθαμ ζνθεδζθΫλεδ Ϋθα πλκεαγκλδζηΫθκ πκζσ, εαηΪ εεθαζάθ, εδ αθ δεθ ηκ πλκζθΫλεδ, κ θσηκμ ηκθ εηπκδέαεδ θα αζεεέ ηα πκζδηδεΪ ηκν δδεαδυηαηα, σππμ Ϋξεδ άδβ εδππγεέ, ζηβθ Κλάηβ σηπμ ηκ ζτζηβηα Ϋξεδ πελδζζσηελκ ζαρεσ ξαλαεηάλα. Ώπσ ηκνμ εαλπκτμ ηβμ ΰβμ εαδ ηα ελαηδεΪ εκπΪδδα εδ απσ ηκνμ θσλκνμ ηπθ πελέκδεπθ, Ϋθα ηΫλκμ Ϋξεδ εαγκλδζηεέ ΰδα ηβ ζαηλεέα ηπθ γευθ, εαδ ηδμ δβησζδεμ αθΪΰεεμ, εθυ ηκ Ϊζζκ πΪεδ ζηα ζνζζέηδα, Ϋηζδ υζηε σζκδ, Ϊθηλεμ, ΰνθαέεεμ εαδ παδδδΪ θα ζνθηβλκτθηαδ απσ ηκ δβησζδκ» (ΏλδζηκηΫζβ, Πνιηηηθά, ΐ‘, 10 (1272a 13-22)). Οδ Απλδεέμ πκν εέξαθ δδεαδυηαηα ζε σζα ηα πκζδηδεΪ αιδυηαηα ζεΰσηαθ κνηνη εαδ επεδδά εέξαθ εζάλκ ηεηεέξαθ ζηα ζνζζέηδα, ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ ππνκείνλεο, πκν επεδδά δεθ εέξαθ εζάλκ εδ άηαθ θηπξκέ δεθ ηεηεέξαθ ζηα ζνζζέηδα εαδ εέξαθ ηεθ αζηδεΪ αζζΪ δεθ εέξαθ πκζδηδεΪ δδεαδυηαηα. ΤπΪλξκνθ εδ Ϊζζκδ ητγκδ, πΫλαθ ανηυθ. Ο ητγκμ ηπθ Λαεεδαδηκθέπθ πκν εέθαδ νπελΪθπ ξλβηΪηπθ. ηδ ηΪξα δεθ εθδδαθΫλκθηαθ θα πζκνηέζκνθ. Ο ΏλδζηκηΫζβμ δδαοετδεδ σηδ εΪηδ ηΫηκδκ ΰδθσηαθ, ξπλέμ θα εέθαδ κ πλυηκμ, αθκτ εδ κ Δλσδκηκμ ζΫεδ σηδ ζηκθ εαδλσ ηκν δεθ νπάλξε παληδΪηβμ πκν θα αθηΫξεδ ζηβ δπλκδκεέα. ΓλΪθεδ κ ΏλδζηκηΫζβμ σηδ β ηΪξα αθυηελβ ζπαληδαηδεά θκηκγεζέα εέξε απκηΫζεζηα β πΪληβ θα εέθαδ αξλάηαηκμ εαδ κδ πκζέηεμ θδζκξλάηαηκδ «ηὴθ ηὲθ ΰὰλ πόζδθ πεπκίβεεθ ἀξλήηαηκθ, ηκὺμ δ‘ ἰδδηαμ θδζκξλβηάηκνμ» (Πνιηηηθά, ΐ‘, 9 (1271b 15)). Έθα θνζδκζκΰδεσ απκηΫζεζηα. Δ αθηέζβοβ πελέ δζσηβηαμ ζηβθ δδδκεηβζέα, πκν ηΪξα β θκηκγεζέα ηκν Λνεκτλΰκν εαγδΫλπζε εδ επΫίαζε, εέθαδ αεσηβ Ϋθαμ ητγκμ. Βιαδηέαμ ηβμ αθεπΪλεεδαμ ηπθ ζπαληδαηδευθ θσηπθ ΰλάΰκλα κδ πκζζκέ εαηΫζβιαθ αεηάηκθεμ εαδ κδ ζέΰκδ εαηΫζβιαθ πζκτζδκδ: «Ϊζζκδ Ϋηνξε θα Ϋξκνθ πκζτ ηεΰΪζβ πελδκνζέα, Ϊζζκδ πκζτ ηδελά εαδ ΰδ‘ ανησ β ξυλα [β Λαεεδαέηκθα] ίλέζεεηαδ ζηα ξΫλδα ηπθ ζέΰπθ. Τπετγνθκδ ΰδ‘ ανησ εέθαδ κδ θσηκδ. πζηΪ απαΰσλενε κ θσηκμ ηβθ αΰκλαππζβζέα ηπθ νπαλξσθηπθ πελκνζδαευθ ζηκδξεέπθ, επΫηλεοε σηπμ εζετγελα ηβ δπλεΪ εαδ ηβθ εζβλκδκζέα ηκνμ. Χζησζκ, εέηε ηε ηκθ Ϋθα ηλσπκ αζζΪιεδ ξΫλδα β πελδκνζέα εέηε ηε ηκθ Ϊζζκ, ζηκ έδδκ απκηΫζεζηα εαηαζάΰκνηε αθαΰεαζηδεΪ» (ΏλδζηκηΫζκνμ, Πνιηηηθά, ΐ‘, 9 (1270a 16-23)). «ηβ πΪληβ επδηλΫπεηαδ θα δυζεδ κ παηΫλαμ ηβθ εζβλκθσηκ ηκν ζε σπκδκθ γΫζεδ˙ εδ αθ πεγΪθεδ ξπλέμ δδαγάεβ, ησηε κ επέηλκπκμ ηβμ εζβλκθσηκν ηβθ δέθεδ ζε σπκδκθ εεεέθκμ γΫζεδ. Έηζδ β ξυλα Ϋξεδ ζδΰσηελκνμ απσ ξέζδκνμ πκζεηδζηΫμ, αθ εαδ ηπκλεέ θα γλΫοεδ ξέζδκνμ πεθηαεσζδκνμ δππεέμ εαδ ηλδΪθηα ξδζδΪδεμ κπζέηεμ. Ώπκδεδεθτεηαδ ζκδπσθ σηδ κδ ζξεηδεκέ θσηκδ δεθ άηαθ ζπζηκέ. Καδ ΰδ‘ ανησ δεθ Ϊθηειε ηκ πζάΰηα β πσζβ εαδ εαηαζηλΪθβεε, Ϋξκθηαμ ησθκ ησζκνμ ζέΰκνμ ζηλαηδυηεμ. Λεθ σηδ ηβθ επκξά ηπθ πλκβΰκτηεθπ ίαζδζδΪδπθ επΫηλεπαθ ζηκνμ ιΫθκνμ θα πκζδηκΰλαθκτθηαδ, υζηε θα ηβ ΰέθεδ β πσζβ κζδΰΪθγλππκμ ειαδηέαμ ηπθ ηαελσξλκθπθ πκζΫηπθ. Τπάλιε ηΪζδζηα επκξά, σππμ ζεθ, πκν κδ πκζέηεμ ζηβ πΪληβ άηαθ δΫεα ξδζδΪδεμ» (ΏλδζηκηΫζκνμ, Πνιηηηθά, ΐ‘, 10 (1270a 27-38)). ππμ εέθαδ ΰθπζησ εαθεέμ ιΫθκμ παλΪΰκθηαμ δεθ επΫίαζε εαθΫθαθ θσηκ ά αζζαΰά ηπθ θσηπθ ζηβθ πΪληβ. Οδ έδδκδ κδ παληδΪηεμ εέξαθ ηκνμ θσηκνμ πκν δδΪζεΰαθ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, β θκηκγεζέα ηκν Λνεκτλΰκν άηαθ ησζκ εαηαζηλκθδεά, υζηε β Ώλξαέα πΪληβ Ϋΰδθε Ϋθα ελΪηκμ – ζηλαησπεδκ, ηε ηκνμ πκζέηεμ ηβμ θα ηβθ ιΫλκνθ ηέπκηε Ϊζζκ ζηβ απά ηκνμ εεησμ απσ θα πκζεηκτθ. Γδ‘ ανησ β Λαεεδαδηκθέα δεθ Ϋξεδ θα ζνθεδζθΫλεδ ηέπκηε ζηκ γατηα ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ θδζκζκθέαμ ηκν 5κν π.Υ. αδυθα. ΓλΪθεδ κ ΏλδζηκηΫζβμ (Πνιηηηθά ΐ‘, 9 (1271b, 3-6)): «Αδαηβλάγβεαθ ζκδπσθ κδ παληδΪηεμ σζκ δδαλεκτζαθ κδ πσζεηκδ. ηαθ θέεβζαθ ηκνμ εξγλκτμ, εαηαζηλΪθβεαθ, αθκτ δεθ άιελαθ πυμ θα αάζκνθ εδλβθδεά απά εαδ δεθ αζξκζάγβεαθ ηε εαηηδΪ Ϊζζβ αζξκζέα πδκ ζβηαθηδεά απσ ηκθ πσζεηκ». ΠλΪΰηαηδ ηε ηβθ «αθυηελβ ζνεκτλΰεδα θκηκγεζέα» κδ Λαεεδαδησθδκδ εαησλγπζαθ θα εαηαζηλΫοκνθ ηβθ πλυηβ Ϊηεζβ δβηκελαηέα ηκν εσζηκν, αζζΪ δεθ ηπκλκτζαθ θα δδαηβλάζκνθ ηβθ έδδα θκηκγεζέα βΰεηκθετκθηαμ ζηβθ ΒζζΪδα. Βέηε Ϋπλεπε θα ηβθ αζζΪικνθ (π.ξ. ειδζυθκθηαμ ηκνμ Βέζπηεμ ηε ηκνμ ηκδκνμ) εέηε θα εαηαζηλαθκτθ εαδ θα ξΪζκνθ ηβθ βΰεηκθέα ηκνμ, αθκτ ηα ηδζδηαλδζηδεΪ δδευδβ ηκνμ δεθ ηπκλκτζαθ θα ηα επδίΪζζκνθ ζε σζκνμ ηκνμ Έζζβθεμ. Με Ϊζζα ζσΰδα, β ζνεκτλΰεδα θκηκγεζέα άηαθ αδδΫικδβ δέξπμ εθαζζαεηδεΫμ ζτζεδμ.
ξδ ησθκ β ζπαληδαηδεά θκηκγεζέα, ηβθ κπκέα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ επαδθκτθ πμ πλσηνπκ, εαηΫζηβζε ηκνμ Ώλξαέκνμ παληδΪηεμ αθέεαθκνμ θα ανηκζνθηβλβγκτθ εαδ θα παλΪικνθ εκνζηκτλα δζΪιδα ηβμ αγβθαρεάμ, αζζΪ ηκτμ Ϋηαγε θα πελδθλκθκτθ ηβ δκνζεδΪ εαδ θα νπελαζπέακθηαδ ηβθ κεθβλέα! Σκ ζαεεδαδηκθδαεσ εβθβθαλδσ πκζεηκτζε ηκνμ ειπηελδεκτμ εξγλκτμ, εθυ σηαθ δεθ εέξε πσζεηκ Ϋζθααε ηκνμ Βέζπηεμ, πκν ηκν Ϋδδθαθ ηκ θαΎ ζηκ ζησηα. ηαθ Ϋθαμ Ώγβθαέκμ εαηαδδεΪζηβεε επέ αλΰέα (κεθβλέα), Ϋθαμ παληδΪηβμ πκν Ϋηνξε θα εέθαδ ζηβθ Ώγάθα εεεέθβ ηβθ επκξά απσλβζε εαδ γευλβζε ππμ κ εαηαδδεαζγεέμ γΫζβζε απζυμ θα αεδ αιδκπλεπυμ εαδ εζετγελα (ΠζκνηΪλξκν, Λπθνχξγνο, 24). Να πυμ ζνηπελδθΫλκθηαθ κδ αλξαέκδ παληδΪηεμ ζηκνμ Βέζπηεμ (ΦνζδεΪ, εδ κδ Έδζπηεμ, Έζζβθεμ άηαθ. ΏζζΪ ανησ ηκ «ιεξθΪθ» κδ αλξαδκεεθηλδεκέ. ΏθΫξκθηαδ ηβθ εηθτζδα εαηαπέεζβ, ηβ ηνξσθ εαδ ζπδζπγεέ β «αδυθδα πΪληβ»): «Οδ παληδΪηεμ, επδγνηυθηαμ θα ιεθκληπγκτθ ηκνμ πδκ δζξνλκτμ απσ ηκνμ Βέζπηεμ, Ϋζηεδζαθ ξέζδκνμ απσ ανηκτμ, ηκνμ πδκ πελάθαθκνμ, πδζηετκθηαμ σηδ γα εικζκγλενηκτθ ζηδμ ηΪξεμ. Έεαθαθ σηπμ εαδ εΪηδ Ϊζζκ ίέαδκ εαδ ζεζβλσ, ηε ηκ κπκέκ νπΫγεηαθ σηδ γα ηαπεδθυζκνθ ηκνμ Βέζπηεμ. Κάλνιαθ ηβθ απκΰλαθά ηπθ Βδζυηπθ πκν εέξαθ εΪθεδ εΪηδ εαζσ ΰδα ηβθ πΪληβ, νπκζξσηεθκδ σηδ γα ηκνμ απεζενγελυζκνθ, ηεηΪ απσ ειΫηαζβ. Σκνμ δτκ ξδζδΪδεμ πκν απκΰλΪθβεαθ, κδ παληδΪηεμ Ϋδπζαθ εθηκζά ζηκνμ δζξνλσηελκνμ πκζέηεμ θα ηκνμ ζεκηυζκνθ, ηκθ εαγΫθα ζηκ ζπέηδ ηκν» (Αδσδπλκν δεεζδυηβ, Βηβιηνζήθεο Ηζηνξηθήο Βίβινο Γσδέθαηε, 67, 3-4). Ώνησ γα πεδ αλξαέα ζπαληδαηδεά θλέεβ. Δ ΰεθκεηκθέα ηπθ ανηκξγσθπθ Βδζυηπθ απσ ηκνμ εαηαεηβηΫμ Απλδεέμ. Έζθαααθ αεσηα εαδ ηκνμ ζνηπκζεηδζηΫμ ηκνμ. ΏζζΪ δεθ εέθαδ ησθκ ανησ. Έξεδ εαδ αεσηβ θλδεησηελα πελδζηαηδεΪ: «(...) Δ κθκηαασηεθβ απσ ανηκτμ [παληδΪηεμ] ηνοπηεία (...) ζνθέζηαηαδ ζηκ ειάμ: Οδ Ϊλξκθηεμ απσ εαδλκτ εδμ εαδλσ Ϋζηεζθαθ Ϋιπ ζε δδΪθκλα ηΫλβ ηβμ ξυλαμ ηκνμ γεπλκτηεθκνμ πμ πζΫκθ ενθνεέμ απσ ηκνμ θΫκνμ, κδ κπκέκδ εέξαθ ηααέ ηκνμ εΰξεδλέδδα εαδ ηα αθαΰεαέα ηλσθδηα εαδ ηέπκηε Ϊζζκ. Ώνηκέ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ βηΫλαμ δδαζπεδλσηεθκδ ζε ησπκνμ ελνθκτμ ελτίκθηαθ εαδ αθαπατκθηαθ. Σβ θτξηα εαηΫίαδθαθ ζηκνμ δλσηκνμ εαδ σζκνμ απσ ηκνμ Βέζπηεμ ζνζζΪηίαθαθ, ηκνμ Ϋζθαααθ. ΠκζζΫμ θκλΫμ, πεηλδηλΫξκθηαμ εαδ ηκνμ αΰλκτμ, Ϋζθαααθ εαδ ηκνμ λπηαζευηελκνμ εαδ αθδλευηελκνμ απσ εεεέθκνμ. Έηζδ εδ κ Θκνεδδέδβμ ζηβθ δζηκλέα ηκν Πεζκπκθθβζδαεκτ ΠκζΫηκν δδβΰεέηαδ (4, 80) σηδ σζκδ ειεζΫΰβζαθ απσ ηκνμ παληδΪηεμ ΰδα θα εζενγελπγκτθ, ζσΰπ αθδλαΰαγέαμ ζηεθαθυγβεαθ, ΰδαηέ Ϋΰδθαθ εζετγελκδ, εαδ πελδάζγαθ ηκνμ θακτμ ηπθ γευθ, αζζΪ ζέΰκ ηεηΪ σζκδ ειαθαθέζηβεαθ, πελδζζσηελκδ απσ δτκ ξδζδΪδεμ, υζηε κτηε αηΫζπμ ησηε κτηε ηεηΪ ηπκλκτζε εαθεέμ θα πεδ ηε πδκ ηλσπκ δκζκθκθάγβεαθ. Ο ΏλδζηκηΫζβμ ηΪζδζηα ζΫεδ, σηδ κδ Ϋθκλκδ ενγτμ ησζδμ εεζΫΰκθηαδ, εβλτηηκνθ ηκθ πσζεηκ εαηΪ ηπθ Βδζυηπθ, υζηε θα γεπλεέηαδ θσηδηκ θα ηκνμ ζθΪακνθ» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 28). ΣκνζΪξδζηκθ κδ Λαεεδαδησθδκδ δεθ ξλβζδηκπκδκτζαθ θκτλθκνμ, σππμ κδ Νααέ, πκν γατηαααθ ηβ ζπαληδαηδεά ενΰκθδεά εαδ ηκ πκζέηενηα ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ. Θα αιέαεδ θα γανηΪζκνηε σηπμ ηβθ ΰεθκεηκθέα ηπθ Βζζάθπθ ανηκξγσθπθ απσ ηδα δλΪεα ΑπλδΫπθ. Μδα ΰεθκεηκθέα, ΰδα ηβθ κπκέα πκηΫ δε γα ηδζάζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Να ηδ Ϋεαθαθ ζηκνμ Ϊκπζκνμ Βέζπηεμ κδ ΰεθθαέκδ παζδεαλΪδεμ Λαεεδαδησθδκδ, ΰδα θα δδαζεεδΪακνθ ηααέ ηκνμ, σηαθ δεθ ηκνμ εαηΫζθαααθ: «Σκνμ αθΪΰεαααθ θα πέθκνθ πκζτ Ϊελαηκ κέθκ εαδ ηκνμ πελδΫθελαθ ηεηΪ ζηα ζνζζέηδα. (...) Σκνμ δδΫηαααθ θα οΪζζκνθ ηλαΰκτδδα εαδ θα ξκλετκνθ ξκλκτμ απλεπεέμ εαδ ΰεζκέκνμ εαδ θα ηβθ εΪθκνθ ηέπκηε απσ σζα αλησακνθ ζε εζετγελκνμ» (ΠζκνηΪλξκν, Λπθνχξγνο, 28). Βέθαδ έζπμ β πλυηβ εαηαΰεΰλαηηΫθβ ζηβθ δζηκλέα επδξεέλβζβ ονξκζκΰδεκτ πκζΫηκν εαδ ζνθεξκτμ ειενηεζδζηκτ ηκν Ϊηαξκν πζβγνζηκτ. ππμ κδ Σκτλεκδ ξζεταααθ ηκνμ λαΰδΪδεμ Έζζβθεμ ηε ξέζδεμ δνκ εαγβηελδθΫμ ΰεζκδκπκδάζεδμ εαδ ειενηεζδζηκτμ, Ϋηζδ εαδ κδ Λαεεδαδησθδκδ ηκνμ Βέζπηεμ Έζζβθεμ. Γδ‘ ανησ δζξτεδ σηδ ζηβ πΪληβ «κ δκτζκμ εέθαδ νπελίκζδεΪ δκτζκμ» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 28). «ηκνμ Βέζπηεμ επΫίαζαθ εΪγε πλκζίζβηδεά δκνζεδΪ πκν ζνθηεζκτζε ζε εΪγε εέδκνμ ηαπεέθπζβ. λδζαθ πμ νπκξλεπηδεσ σηδ κ εαγΫθαμ γα Ϋπλεπε θα θκλεέ Ϋθα ζεκτθκ απσ δΫληα ζετζκν εαδ Ϋθα δεληΪηδθκ ξδηυθδκ, εαδ σηδ Ϋπλπε θα νθέζηαηαδ Ϋθα κλδζηΫθκ αλδγησ ξηνπβηΪηπθ εΪγε ξλσθκ, ξπλέμ θα νπκπΫζεδ ζε εαθΫθα παλΪπηπηα, ΰδα θα ηβθ ιεξΪζκνθ πκηΫ σηδ εέθαδ δκτζκδ. ΒπδπζΫκθ, αθ εαθεέμ ιεπελθκτζε ηβθ εηθΪθδζβ πκν ηαέλδααε ζ‘ Ϋθαθ δκτζκ, ηκν επΫίαζαθ ηβ γαθαηδεά πκδθά, ηε Ϋθα πλσζηδηκ ζηκνμ ενλέκνμ αθ ανηκέ δεθ πλκζπαγκτζαθ θα ζηαηαηάζκνθ ανηκτμ πκν ΰέθκθηαθ δζξνλκέ» (Μτλπθ (FgrHist 106 F2) = Ώγάθ. 657d). ΏνηΪ ηΪμ γνηέακνθ ηδμ απαΰκλετζεδμ ηπθ Σκτλεπθ ζηκνμ Έζζβθεμ θα θκλΪθε πζκτζδα λκτξα εαδ θα ξηέακνθ πκζνηεζά ζπέηδα εαδ εεεζβζέεμ, ΰδαηέ Ϋηζδ αθαηλεπσηαθ ηκ εαγεζηυμ δκνζεέαμ. ηαθ εΪπκδκδ Βέζπηεμ εέξαθ εαγέζεδ δεΫηεμ ζηκ θασ ηκν Πκζεδδυθα ζηκ Σαέθαλκ, κδ Λαεεδαδησθδκδ ηκνμ ζάεπζαθ ηε ηκ ασλδ απσ εεεέ εδ αθκτ ηκνμ απκηΪελνθαθ, ηκνμ Ϋζθαιαθ (Θκνεδδέδβμ, 1, 128, 1). Ο ΕζκελΪηβμ δδαεβλτζζεδ: «κδ Λαεεδαδησθδκδ γαθΪηπζαθ πελδζζσηελκνμ Έζζβθεμ ξπλέμ δέεβ απσ σζκνμ δδεΪ-
ζηβεαθ ζηβθ Ώγάθα απσ ηβθ έδλνζβ ηβμ πσζβμ ηαμ» (12, 66). Άζζπζηε, εαηΪ ηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ Πσζεηκ, «κδ Λαεεδαδησθδκδ εθσθενκθ πμ εξγλκτμ σζκνμ, σζκνμ ζνθεζΪηίαθκθ εδμ ηβθ γΪζαζζαθ, εαδ ηκνμ ζνηπκζεηκτθηαμ ηεηΪ ηπθ Ώγβθαέπθ εαδ ηκνμ κνδεηΫλκνμ» (Θκνεδδέδβμ, 2, 67, 4). Ώεσηβ εαδ ηκνμ κνδΫηελκνμ Έζζβθεμ Ϋζθαααθ. Σκνμ Βέζπηεμ δε γα ‗ζθαααθ; Καδ ίΫίαδα, ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ Απλδεέμ παληδΪηεμ αλθάγβεαθ πεδζηαηδεΪ επέ δΫεα αδυθεμ («Δ εδζπηέα δδεηβλάγβ ζξεδσθ Ϊθεν ηεηαίκζάμ ηΫξλδ ηβμ λπηαρεάμ ενλδαλξέαμ», ηλΪίπθ, 8, 4 (c365)) θα δυζκνθ ηκ παλαηδελσ πκζδηδεσ δδεαέπηα εαδ δζσηβηα ζηκνμ ανησξγκθεμ (εαδ Έζζβθεμ ίείαέπμ!) εαηκέεκνμ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ, ηκνμ κπκέκνμ νπκδκτζπζαθ, εέθαδ αεσηβ ηδα απσδεδιβ ηκν ζηεθκεΫθαζκν, αθηδδβηκελαηδεκτ εαδ αθγεζζβθδεκτ θνζεηδζηκτ ηκνμ. Βέθαδ πΫλαθ εΪγε θκζβλάμ θαθηαζέαμ β Νεκπαΰαθδζηδεά Ϊπκοβ σηδ κδ Βέζπηεμ εαζκπελθκτζαθ ζηβθ Ώλξαέα πΪληβ. Ώθ εαζκπελθκτζαθ, δεθ γα Ϋεαθαθ ησζεμ επαθαζηΪζεδμ. Ώεσηβ εαδ κδ Πελέκδεκδ (θησπδκδ, ηβ Απλδεέμ, ηπθ κπκέπθ β εκδθπθδεά-πκζδηδεά γΫζβ άηαθ ηεηαιτ ηβμ γΫζβμ ηπθ Βδζυηπθ εαδ ηβμ γΫζβμ ηπθ Λαεεδαδηκθέπθ) ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ επαθαζηαηκτζαθ ηααέ ηε ηκνμ Βέζπηεμ εαηΪ ηβμ εαηκξάμ ηκν ησπκν ηκνμ. (Θκνεδδέδβμ, 1, 101). ΦνζδεΪ, κ ΏλδζηκηΫζβμ εαηαελέθεδ ηκ πκζεηδεσ δδευδεμ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ: «Αεθ πλΫπεδ θα γεπλκτηε ενηνξδζηΫθβ ηδα πσζβ κτηε θα εΰεπηδΪακνηε ηκθ θκηκγΫηβ ηβμ, επεδδά πλκεηκέηαζε ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ θα ενλδαλξάζκνθ πΪθπ ζηδμ ΰεδηκθδεΫμ πσζεδμ» (Πνιηηηθά, Δ‘, 13 (1333b 39)). Μδα Ϊζζβ ζαθγαζηΫθβ αθηέζβοβ (σξδ ησθκ θεκπαΰαθδζηδεά) εέθαδ σηδ κδ Λαεεδαδησθδκδ δεθ εέξαθ δδδπηδεκτμ δκτζκνμ, αζζΪ σηδ κδ ησθκδ δκτζκδ άηαθ κδ Βέζπηεμ, κδ κπκέκδ άηαθ ελαηδεά πελδκνζέα. Ώνηά β αθηέζβοβ κδάΰβζε εαδ ζηβθ αθαέλεζβ απσ ηα ζξκζδεΪ ίδίζέα – πλκμ ηεΰΪζβ ξαλΪ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ – ηδαμ θαθηαζηδεάμ δδάΰβζβμ ΰδα ηβθ απά εθσμ δκτζκν ζηβθ Λαεεδαδηκθέα, κ κπκέκμ πκνζάγβεε. Δ αζάγεδα, δνζηνξυμ, εδ εδυ εέθαδ εθαθηέκθ ηβμ θεκπαΰαθδζηδεάμ «κζδΰαλξκζαηλέαμ». «ΒεθλΪζηβεε αηθδίκζέα εαηΪ πσζκ κδ παληδΪηεμ εέξαθ κπκδκνζδάπκηε Ϊζζκνμ δκτζκνμ απσ ηκνμ Βέζπηεμ. (...) ΏζζΪ νπΪλξεδ εΪπκδα ηαληνλέα σηδ νπάλξαθ επέζβμ εδ Ϊζζκδ δκτζκδ. Έθα ξπλέκ αθαθΫλεδ ηβθ νπελκξά ηπθ παληδαηυθ Ϋθαθηδ ηβμ Ώγάθαμ «ζηβθ δδδκεηβζέα ηπθ δκτζπθ, εαδ Ϊζζπθ εαδ ηπθ εδζυηπθ» (ΠζΪηπθα Αιθηβηάδεο, 122d). Έθα Ϊζζκ ξπλέκ ζΫεδ σηδ Ϊθβθαθ ηβθ απσεηβζβ ξλβηΪηπθ «ζηκνμ δκτζκνμ εαδ εέζπηεμ» (Πζκτηαλξκν χγθξ. Λπθ. Ννπκ. 2, 7). (...) ΤπΪλξεδ επέζβμ β ηαληνλέα πΫθηε επδΰλαθυθ απσ ηκ θασ ηκν Πκζεδδυθα ζηκ Σαέθαλκ πκν ξλκθκζκΰκτθηαδ απσ ηκ ί‘ ηδζσ ηκν 5κν αδ. ά ηκ α‘ ηδζσ ηκν 4κν αδ.» Δ πλυηβ επδΰλαθά ζΫεδ: (IG 5(1) 1228) «ἀθέγεεε ηκῖ Παhκδδᾶ[θδ]ΘεΪλεμ Κζεκΰέθε. ἔθκλκμ Ααέκξκμ. ἐπάεκ Ἀλίκ(θ), Λύκθ». Αβζαδά: «Ο ΘεΪλβμ αθδΫλπζε ηκθ ΚζεκΰΫθβ ζηκθ Πκζεδδυθα. Έθκλκμ Ααέκξκμ. ΜΪληνλεμ: Ώλέκθαμ, Λτπθαμ». Ώνησ εληβθετεηαδ πΪλα πκζτ ετεκζα σηδ ζβηαέθεδ ππμ κ ΘεΪλβμ εζενγΫλπζε ηκ δκτζκ ηκν ΚζεκΰΫθβ ηβ ξλκθδΪ πκν κ Ααέκξκμ άηαθ κ ετλδκμ Ϋθκλκμ ζηβ πΪληβ. Αεθ ηπκλεέ θα εέθαδ β απεζενγΫλπζβ εθσμ εέζπηα, επεδδά κδ εέζπηεμ ηπκλκτζαθ θα εζενγελπγκτθ ησθκ απσ ηβθ πκζδηεέα, σξδ απσ δδδυηβ. Ο ΘεΪλβμ ηπκλκτζε θα εέθαδ εέηε Ϋθαμ παληδΪηβμ εέηε Ϋθαμ πελέκδεκμ, αζζΪ κ Gartledge Sparta 179, θαέθεηαδ σηδ δεθ Ϋξεδ δζξνλσθ επδξεέλβηα σηαθ ζΫΰεδ σηδ κδ επδΰλαθΫμ ανηΫμ «πλΫπεδ θα απκδκγκτθ ζηκνμ Πελδκέεκνμ», εαδ ηκ κθκηΪηδζηα ηκν παληδΪηβ εθσλκν εΪθεδ πδκ πδγαθσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κ ΘεΪλβμ άηαθ παληδΪηβμ. Θα Ϋπλεπε επκηΫθπμ θα δεξηκτηε σηδ κδ παληδΪηεμ εέξαθ πλκζππδεκτμ δκτζκνμ επδπζΫκθ απσ ηκνμ εέζπηεμ, αθ εαδ σξδ αθαΰεαέα ζε ηεΰΪζκνμ αλδγηκτμ. Μπκλεέ θα ζνθεζάθγβζαθ ζηκθ πσζεηκ, θα αΰκλΪζηβεαθ απσ δκνζεηπσλκνμ, ά θα άηαθ απσΰκθκδ δκτζπθ πκν απκξηάγβεαθ η‘ ανηκτμ ηκνμ ηλσπκνμ. ΠλΫπεδ θα ξλβζδηκπκδάγβεαθ ενλέπμ ΰδα κδεδαεΫμ νπβλεζέεμ. Αεθ νπΪλξκνθ πελδζζσηελεμ πζβλκθκλέεμ ΰδα ηβ θκηδεά γΫζβ ηπθ δκτζπθ ανηυθ, αζζΪ έζπμ άηαθ σππμ εεεέθβ ηπθ δκτζπθ αζζκτ» (Douglas M. MacDowell, παξηηαηηθφ δίθαην, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 6667). Άζζπζηε, κ Θκνεδδέδβμ, ηδζυθηαμ ΰδα ηδα απκηνξβηΫθβ επαθΪζηαζβ Βδζπηυθ εαδ ηελδευθ Πελδκέεπθ ζηα ηΫζα ηκν 5κν αδ, ζηβθ Εγυηβ ηβμ Μεζζβθέαμ (1, 101, 2), ηαμ ζΫεδ σηδ ανηκέ παλαδσγβεαθ ζηκνμ παληδΪηεμ, νπσ ηκθ σλκ σηδ γα εΰεαηΫζεδπαθ ηβθ Πεζκπσθθβζκ εαδ δε γα επΫζηλεθαθ πκηΫ, αζζδυμ «αθ εαθεέμ ζνζζαηίαθσηαθ [απσ Λαεεδαδησθδκ, πλκθαθυμ], γα ΰδθσηαθ δκτζκμ ανηκτ πκν γα ηκθ ζνζζΪηίαθε» (Θκνε., 1, 103, 1). Θα πελέηεθε εαθεέμ σηδ β πκδθά ΰδα Ϋθαθ εέζπηα πκν γα ζνζζαηίαθσηαθ θα εέθαδ εΪηδ ξεδλσηελκ απσ ηκ θα ΰέθεδ απζυμ εέζπηαμ πΪζδ. Δ ζκΰδεά ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ σζκθ αθκλΪ ηβθ ηεεθκΰκθέα άηαθ ειέζκν απΪθγλππβ. Θεπλκτζε κ Λνεκτλΰκμ ηκνμ θσηκνμ ηπθ Ϊζζπθ Βζζάθπθ αθσβηκνμ, δδσηδ εθυ ΰδα ηα γβζνεΪ αυα Ϋοαξθαθ θα ίλκνθ εαζκτμ επδίάηκλεμ, υζηε θα πλκετοκνθ εαζκέ απσΰκθκδ λΪηζαμ, δεθ Ϋεαθαθ ηκ έδδκ εαδ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ. ΦνζδεΪ, αθσβηβ εαδ ηδζΪθγλππβ εέθαδ ησθκ β ζεΫοβ σηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ απζυμ Ϋθα αυκ ζαθ ηα Ϊζζα, πκνζελδεσ ά ζετζκμ ά Ϊζκΰκ εαδ πλΫπεδ θα ηκθ δδαηκλθυθκνηε σππμ ηα αυα ά θα ηκθ εζεέθκνηε ζε αθγλππκηλκθεέκ, ΰδα ζσΰκνμ ενΰκθδεάμ. Σκ εΪζζδζηκ δνθαησ, ΰδα ηκνμ κπαδκτμ ηδαμ ηΫηκδαμ αθηδζάοεπμ πελέ αθγλυπκν, εέθαδ θα εζπζζκτθηαθ απσ ηβξαθΫμ εαδ θα εεηλΫθκθηαθ ζε εεηλκθεέα κδ «εαζκέ πκζεηδζηΫμ».
Μδα αεσηβ πλκζπΪγεδα πλαδκπκέβζβμ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ, εέθαδ β πλκζπΪγεδα θα απκδεδξγεέ σηδ κδ αλξαέκδ παληΪηεμ δεθ εέξαθ ηΫλκμ σπκν πεηκτζαθ ηα εαξεεηδεΪ παδδδΪ ηκνμ. Ο πκζτμ εσζηκμ εαευμ πδζηετεδ σηδ ηκ ηΫλκμ ανησ ζεΰσηαθ ΚαδΪδαμ. Κδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εγθδεδζηΫμ ίαζδασηεθκδ ζε ανηά ηβθ αθαελέίεδα ά ηΪζζκθ ηκ ηπΫλδεηα, «απκδεδεθτκνθ» σηδ δεθ εέξαθ κδ αλξαέκδ παληδΪηεμ ηΫηκδκ ίΪλίαλκ γεζησ, εδ Ϊλα σζα εέθαδ ζνθπηκζέα εαηΪ ηκν ζπαληδαηδεκτ πθετηαηκμ ε.ζπ. ε.ζπ. (κδ ΰθπζηΫμ ίζαευδεδμ γεπλέεμ πελέ ζνθπηκζέαμ). ηπμ ησπκμ πκν Ϋλλδξθαθ ηα παδδδΪ ηκνμ κδ αλξαέκδ παληδΪηεμ νπάλξε εαδ ζεΰσηαθ «ΏπκγΫηεμ» (ζηκθ «ΚαδΪδα» Ϋλλδξθαθ ηκνμ νπΪθγλππκνμ Βέζπηεμ). νΰεεελδηΫθα, ΰλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ (Λπθνχξγνο, 16): «Σκ ΰεθθβηΫθκ παδδέ (...) αθ σηπμ άηαθ αζγεθδεσ εαδ εαεσηκλθκ, ηκ Ϋζηεζζαθ ζηδμ ζεΰσηεθεμ ΏπκγΫηεμ, ίαλαγλυδβ ησπκ πζβζέκθ ηκν ΣαςΰΫηκν, δδσηδ θλκθκτζαθ, σηδ παδδέ πκν δεθ εέξε ενγτμ ειαλξάμ ΰεθθβγεέ νΰδΫμ κτηε ετλπζηκ, άηαθ ζνηθελσηελκ εαδ ΰδα ηκ έδδκ εαδ ΰδα ηβθ πσζβ θα ηβ αεέ». Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εγθδεδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ β απσγεζβ ηπθ εαξεεηδευθ ίλεθυθ δεθ ζάηαδθε λέιδηκ απσ ΰελεησ, αζζΪ απζυμ σηδ ηα Ϊθβθαθ ζε Ϋθαθ ησπκ εαδ απσ εεεέ ηα Ϋπαδλθαθ κδ Βέζπηεμ. Σκ εεέηεθκ, σηπμ, εΪθεδ ζσΰκ ΰδα «ίαλαγλυδβ ησπκ» εδ σξδ απζυμ ΰδα «ησπκ». Αβζαδά ηα πΫηαΰαθ ζε ξαλΪδλα. ΒπδπζΫκθ, ηκ εεέηεθκ ζΫεδ σηδ «εέθαδ ζνηθελσηελκ εαδ ΰδα ηκ έδδκ ηκ παδδέ θα ηβ αεδ». Αβζαδά, δεθ ηκ Ϋδδπξθαθ απζυμ απσ ηβθ εκδθσηβηα˙ αζζΪ ηκ εισθηπθαθ αεσηβ εαδ «ΰδα ηκ δδεσ ηκν ηκ εαζσ». Βι Ϊζζκν, γα άηαθ απέγαθκ κδ Λαεεδαδησθδκδ θα εθέζξναθ ηκθ ηελΪζηδκ πζβγνζησ ηπθ νπσδκνζπθ Βδζυηπθ, δέθκθηΪμ ηκνμ επδπζΫκθ ηδελΪ ζπαληδαησπκνζα. Άζζπζηε β πλαεηδεά ηβμ απσγεζβμ-δκζκθκθέαμ ίλεθυθ άηαθ παθεζζάθδα˙ ΰδαηέ θα ηβ ηβθ Ϋξεδ εαδ β πΪληβ; Βνηνξυμ ΰδα ηκνμ έδδκνμ ηκνμ ΛΪεπθεμ, ανηκέ εεξλδζηδαθέζηβεαθ ΰλάΰκλα εαδ Ϋπαοαθ θα ηαζηδΰυθκθηαδ εαδ θα θκθετκθηαδ ηα παληδαησπκνζα ζηκ ίπησ ηβμ Ολγέαμ Άληεηβμ εαδ ζηα ίΪλαγλα ηκν Σαήΰεηκν αθηέζηκδξα, εδ Ϋηζδ κδ παληδΪηεμ ΰζέηπζαθ απσ ηκ θσλκ αέηαηκμ ζε «γεκτμ» εαδ ΚαδΪδεμ, εθυ παλΪζζβζα ηα αδΫλθδα ηκνμ, κδ Έζζβθεμ Βέζπηεμ, Ϋπαοαθ θα εέθαδ ελαηδεά δδδκεηβζέα εαδ θα ζθΪακθηαδ Ϊδδεα. ΤπΪλξεδ, σππμ Ϋξεδ δδαπδζηυζεδ κ Ϊΰΰζκμ θδζσζκθκμ ΡΪζζεζ, ηδα δδαξλκθδεά, αθα ηκνμ αδυθεμ «Βηαδλέα Φέζπθ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ». ηπμ, επεδδά ηβμ εηαδλέαμ ανηάμ δδαπλεπά ηΫζβ νπάλιαθ δδεηΪηκλεμ, θααέ, θαζέζηεμ, κπαδκέ ηκν «θνζδεκτ» (=κζδΰαλξδεκτ/αλδζηκελαηδεκτ) ηλσπκν απάμ, εαδ ΰθάζδκδ αθηδδβηκελΪηεμ, β ζπζηά κθκηαζέα γα Ϋπλεπε θα εέθαδ «νηηκλέα Φέζπθ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ». Κδ κ δδεηΪηκλαμ Επ. ΜεηαιΪμ, γατηααε ηκ πκζέηενηα ηβμ αλξαέαμ πΪληβμ˙ ανησμ, νπκζηάλδαε πμ πλσηνπκ αλξαδκεζζβθδεσ, σξδ ηβθ δβηκελαηδεά Ώγάθα, αζζΪ ηβθ κζδΰαλξδεά πΪληβ. ΓλΪθεδ ξαλαεηβλδζηδεΪ κ ΜεηαιΪμ: «κδ θΫκδ παλαζτλκθηαδ εδμ ηβθ πζΪθβθ σηδ αδ Ώλξαέαδ Ώγάθαδ άζαθ κ θκλετμ ηπθ αλξαέπθ δδαθδευθ ηκν πκζδηδζηκτ, ηβμ επδζηάηβμ εαδ ηβμ πκζδηδεάμ επδελαηάζεπμ. Ώδ αλξαέαδ Ώγάθαδ, αζθαζυμ δεθ απκηΫζεζαθ ηκ πκζδηδεσθ δδευδεμ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδκμ...γα Ϋπλεπε ζκδπσθ θα ζηλαθυηεθ σζκδ ηαμ σζκθ αθκλΪ ηα πκζδηδεΪ εγθδεΪ δδευδβ πλκμ ηβθ αλξαέαθ πΪληβθ» (Πβΰά: Εζηκλέα Γ‘ Λνεεέκν, ΟΒΑΐ 1992). ηαθ κ Λνεκτλΰκμ λπηάγβεε απσ εΪπκδκθ ιΫθκ, ΰδαηέ δεθ Ϋεαθε δβηκελαηέα ζηβ πΪληβ, ηκτ απΪθηβζε «θα εΪθεδμ εζτ δβηκελαηέα ζηκ ζπέηδ ζκν» (Πζκτηαλξκν,Λπθνχξγνο, 19). Αεθ εέθαδ ζέΰκνλκ αθ άηαθ κ Λνεκτλΰκμ πκν Ϋδπζε ηΫηκδα απΪθηβζβ, πΪθηπμ, ΰδα θα πέζηεναθ σηδ ηβθ Ϋδπζε κ Λνεκτλΰκμ, γα άηαθ ζτθβγεμ επδξεέλβηα ζηβ Λαεεδαέηκθα. Χζησζκ, δε γΫζεδ πκζζά ζεΫοβ, ΰδα θα εθθκάζκνηε σηδ ηκ επδξεέλβηα «εΪθε εζτ πλυηα δβηκελαηέα ζηκ ζπέηδ ζκν εαδ ηεηΪ αάηα δβηκελαηδεσ πκζέηενηα» εέθαδ επδξεέλβηα ξκνθηδεκτ ηκν εαθεθεέκν. Οδ πκζέηεμ δεθ εέθαδ αθάζδεα παδδΪεδα πκν Ϋξκνθ αθΪΰεβ πλκζηαζέαμ ηκν ζκθκτ «παηελκτζβ» ηκν Ϋγθκνμ/ζακτ. ηπμ κδ Ν/Π ανησ ηκ πκζέηενηα εαδ ανηάθ ηβθ θκκηλκπέα νπελαζπέακθηαδ νπελαζπδασηεθκδ ηκ αλξαέκ ζπαληδαηδεσ πκζέηενηα. Δ ειδδαθέεενζβ ηκν Λνεκτλΰεδκν πκζδηετηαηκμ απσ ηκνμ Έζζβθεμ θαζέζηεμ δεθ εεπζάζζεδ εαθΫθαθ˙ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ εεπζβηδεσ σηπμ σηδ ηβθ έδδα αελδίυμ ειδδαθέεενζβ εΪθκνθ – ζνηπαλαηαζζσηεθκδ ηε ηκνμ Νααέ – εαδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν παλδζηΪθκνθ ηκνμ «αθηδεικνζδαζηΫμ». Ίζπμ ζσΰπ ηκν αλλπζηβηΫθκν ηκπδεδζηκτ ηκνμ. Αδσηδ, ησθκ Ϊλλπζηκ πθενηαηδεΪ, ηκπδεδζηά γα απκεαζκτζαηε σπκδκθ νπελαζπέαεηαδ αθειαδλΫηπμ σζεμ ηδμ πλΪιεδμ εαδ ηα άγβ /θσηκνμ ηπθ αλξαέπθ εαηκέεπθ ηκν ησπκν σπκν αεδ, απζυμ εαδ ησθκ επεδδά εαηκδεεέ ζηκθ έδδκ ησπκ ηε ανηκτμ. Πυμ γα απκεαζκτζαηε π.ξ. Ϋθαθ Έζζβθα πκν γα νπκζηάλδαε σηδ β ΒζζΪδα δεθ δδΫπλαιε εαηηέα αδδεέα ά Ϋθαθ Σκτλεκ, πκν απζυμ επεδδά ηνΰξΪθεδ Σκτλεκμ, νπκζηβλέαεδ σηδ κδ εαηβΰκλέεμ ππμ β Σκνλεέα δδΫπλαιε ΰεθκεηκθέα εαηΪ ηπθ Ώληεθέπθ, ζνθδζηκτθ «αθηδηκνλεδεά ζνθπηκζέα»; Φαζέζηα. Πσζβ εζενγελέα εέξε κ Λαεεδαδησθδκμ, πκν ηΪγαδθε ξαλκτηεθκμ θα αεδ ζα λκηπκηΪεδ, ηαμ ηκ πελδΰλΪθεδ ζε Ϋθα ηλκηελσ απσζπαζηα κ θδζκζαεεδαδησθδκμ (ΰδ‘ ανησ εαδ πλκηδηάζαηε ηβθ πελδΰλαθά ηκν ηβμ Ώλξαέαμ πΪληβμ) Πζκτηαλξκμ: «Καθεέμ δεθ εέξε ηκ δδεαέπηα θα αεδ σππμ άγεζε, αζζΪ ακτζε δδαλευμ ζηβθ πσζβ ζαθ ζε ζηλαησπεδκ» (Λπθνχξγνο, 24). Ώνηάθ ηβ απά γΫζκνθ ΰδα ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Ώνησθ ηκθ ηλσπκ απάμ γΫζκνθ κδ Ν/Π θα γανηΪακνηε. «Οδ παληδΪηεμ δεθ ΰθυλδααθ ηέπκηα απσ ηβ θεσηελβ γεπλέα σηδ ηκ δδεαζηδεσ ζυηα πλΫπεδ θα εέθαδ ξπλδζησ απσ ηκνμ εεηεζεζηδεκτμ αιδπηαηκτξκνμ. Οδ ετλδκδ δδεαζηΫμ άηαθ ηανησξλκθα κδ έδδκδ ηε ηκνμ ενλδσηελκνμ αιδπηαηκτξκνμ ηβμ ενίΫλθβζβμ: κδ δτκ βαζηιείο, κδ εέεκζδ κεηυ γέξνληεο εαδ κδ πΫθηε έθνξνη» (Douglas M. MacDowell, παξηηαηηθφ δίθαην, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 179). Αβζαδά, β «Ϊηεζβ δβηκελαηέα ηβμ
Λαεεδαδηκθέαμ», σππμ ηαμ ηβθ πελδΰλΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, άηαθ Ϋθα εαγεζηυμ, σπκν σζεμ κδ εικνζέεμ άηαθ ζνΰεεθηλπηΫθεμ ζηβθ ενίΫλθβζβ. Έξκνηε αθαθελγεέ ζε πλκβΰκτηεθκ εεθΪζαδκ ΰδα ηβθ κζδΰαλξέα ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ, ηβθ κπκέα ηελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πλκζπαγκτθ θα παλαζηάζκνθ πμ Ϊηεζβ δβηκελαηέα. ε αθηέγεζβ ηε ηβθ πλαΰηαηδεά Ϊηεζβ δβηκελαηέα ηβμ Ώγάθαμ, σπκν σζκδ εέξαθ δδεαέπηα ζσΰκν, ζηβθ κζδΰαλξέα ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ κ ζασμ δεθ εέξε ζσΰκ. Μσθκ β ΰελκνζέα, κδ ίαζδζεέμ εαδ κδ Ϋθκλκδ ηπκλκτζαθ θα ηδζάζκνθ. Ο ζασμ απκθΪζδαε απζυμ ηε Ϋθα «θαδ» ά Ϋθα «σξδ» ζηδμ Ϋηκδηεμ πλκηΪζεδμ. Λεμ εαδ άηαθ αθυλδηκδ, δεθ ηκνμ επδηλεπσηαθ θα δέθκνθ ηδμ δδεΫμ ηκνμ πλκηΪζεδμ. Ώθ ηνξσθ κ ζασμ ηκζηκτζε θα αζζΪιεδ, εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν, ηδα πλσηαζβ θσηκν ηπθ εθσλπθ, ησηε β ενλέαλξβ κζδΰαλξέα δδΫζνε ηβθ ζνθΫζενζβ. ΏζζΪ, ΰδα θα πελΪζεδ ηδα πλσηαζβ θσηκν ζηβθ ζνθΫζενζβ ηπθ πκζδηυθ, Ϋπλεπε πλυηα θα ΰέθεδ απκδεεηά απσ ηβ Γελκνζέα, αθκτ εέξε πλκηαγεέ απσ ηκνμ Βθσλκνμ. Ώθ π.ξ. β Γελκνζέα αλθεέηκ θα εΰελέθεδ ηβθ πλσηαζβ, κδ πκζέηεμ δεθ εέξαθ ηκ δδεαέπηα θα ζναβηάζκνθ ά θα εΰελέθκνθ ηβθ απσθαζβ. Άηεζβ Αβηκελαηέα; «Μσθκ Ϋθαμ Ϋθκλκμ ηπκλκτζε θα πλκηεέθεδ θσηκ (...) Δ ζπαληδαηδεά Γελκνΰέα εέξε ηβ δτθαηβ θα απκθαζέαεδ εαηΪ πσζκθ Ϋθαμ θσηκμ πκν πλκηεδθσηαθ γα πελθκτζε ζηβ ζνθΫζενζβ ηπθ πκζδηυθ» (Douglas M. MacDowell, παξηηαηηθφ δίθαην, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 24, 25). Αβζαδά, κδ απζκέ πκζέηεμ, αεσηβ εδ αθ άηαθ Ϊιδκδ, δεθ εέξαθ ηκ δδεαέπηα θα πλκηεέθκνθ Ϋθαθ θσηκ. Σσζκ αηεζκδβηκελαηδεά άηαθ β Λαεεδαδηκθέα. Ο Πζκτηαλξκμ (Άγεο, 11, 1) ΰλΪθεδ ΰδα ηβ Γελκνζέα, σηδ β δτθαηά ηκνμ άηαθ ππμ εαη‘ κνζέαθ πλκαπκθΪζδααθ: «ηκὺμ ΰέλκθηαμ, κἷμ ηὸ ελάηκμ ἤθ ἐθ ηῶ πλκίκνζεύεδθ». ηβθ Ώγάθα, σηπμ, κ εαγΫθαμ ηπκλκτζε θα πλκηεέθεδ θσηκ εδ κ ζασμ απκθΪζδαε ΰδα σζα, δέξπμ «παηελκτζβδεμ». ΚνλδκζεεηδεΪ ζηβθ αλξαδσηβηα εαθεέμ δεθ άιελε πκδκμ ενίελθκτζε ζηβ πΪληβ. Άζζκηε ενίελθκτζε Ϋθαμ απσ ηκνμ δτκ ίαζδζδΪδεμ˙ Ϊζζκηε εΪπκδκμ δζξνλσμ ζηλαηβΰσμ˙ Ϊζζκηε εΪπκδκμ απσ ηκνμ πΫθηε εθσλκνμ. Σβ ηδα ξλκθδΪ επδελαηκτζε εδλβθσθδζκμ Ϋθκλκμ, κ κπκέκμ Ϋεαθε ζνθγάεβ εδλάθβμ ηε ηβθ Ώγάθα, εαδ ηβθ επσηεθβ θδζκπσζεηκμ Ϋθκλκμ, κ κπκέκμ ιαθΪλξδαε ηκθ πσζεηκ (Ϋηζδ ηα ζΫεδ κ Θκνεδδέδβμ). Γλαπηκέ θσηκδ δεθ νπάλξαθ, κ Λνεκτλΰκμ απαΰσλενζε θα ΰλαθκτθ κδ θσηκδ (Πζκτη., Λπθνχξγνο, 13), ηε απκηΫζεζηα κδ 28 ηβμ ΰελκνζέαμ, κδ 5 Ϋθκλκδ, κδ 2 ίαζδζδΪδεμ, θα παζετκνθ ζνθεξυμ ΰδα ηβθ εικνζέα. Μδα θκλΪ ηκνμ ενίΫλθβζε εδ κ θνΰσδδεκμ ΏζεδίδΪδβμ, πκν ζηΫζθκθηαμ ηκθ ίαζδζδΪ ζε εεζηλαηεέα εκδησηαθ ηε ηδα ίαζέζδζζΪ ηκνμ, εαδ ηκνμ Ϋζπεδλε εδ Ϋθα δδΪδκξκ, ΰδα ηκθ κπκέκ ανηά εανξδσηαθ δβησζδα σηδ εέθαδ ηκν ΏζεδίδΪδβ (Πζκτηαλξκν, Αγεζίιανο, 3, 1-3). Δ ΰελκνζέα αθαδεδεθτκθηαθ ηε ηκ ειάμ πλπησηνπκ ζτζηβηα: ηααενσηαθ κ ζασμ ζε ζνθΫζενζβ, εζεέθκθηαθ πΫθηε Ϊθηλεμ ζε Ϋθα εηέλδκ δέπζα ζηκ ζασ, εαδ πελθκτζαθ ξπλδζηΪ Ϋθαμ-Ϋθαμ ηπλκζηΪ απσ ηκ ζασ κδ νπκοάθδκδ ΰελκνζδαζηΫμ, δέξπμ κδ εζεδζηΫθκδ ζηκ εηέλδκ Ϊθηλεμ θα ΰθπλέακνθ πκδκμ πελθκτζε πλυηκμ, πκδκμ δετηελκμ ε.κ.ε. Ο ζασμ αβηκελατΰααε ηκθ εΪγε νπκοάθδκ, Ϊζζκθ πελδζζσηελκ εδ Ϊζζκθ ζδΰσηελκ. «Οδ εζεδζηΫθκδ ζκδπσθ Ϊθγλππκδ εελΪηκνθ πέθαεεμ εαδ εζβηεέπθκθ ΰδα ηκθ εαγΫθα ξπλδζηΪ ηκ ηΫΰεγκμ ηβμ ελανΰάμ, ξπλέμ θα ΰθπλέακνθ δδα πκδκθ εέθαδ. Αδ‘ σπκδκθ εΰέθεηκ πελδζζσηελα εαδ ηεΰαζνηΫλα ελανΰά, ανησθ αθβΰσλενκθ ΰελκνζδαζηάθ» (Πζκτη., Λπθνχξγνο, 26). Βέθαδ θαθελσ πσζκ παδδαλδυδεμ ζτζηβηα εεζκΰάμ άηαθ ανησ, αθκτ ζηβθ εεζκΰά Ϋπαδαε λσζκ ηκ αθ κδ πζβλπηΫθκδ νπκζηβλδεηΫμ ηκν εθσμ ά ηκν Ϊζζκν νπκοάθδκν άηαθ πδκ θπθαεζΪδεμ απσ ηκνμ νπσζκδπκνμ (έζπμ ελανΰΪακθηαμ εαδ εΪπκδεμ ζΫιεδμ-ζνθγβηαηδεΪ πκν γα ηδμ Ϊεκνΰαθ κδ πδγαθσθ πζβλπηΫθκδ ελδηΫμ), ά ηκ αθ ζνθπζηέακθηαθ πδκ εκθηΪ ζηκ κέεβηα κδ θπθαεζΪδεμ ηκν εθσμ ά ηκν Ϊζζκν νπκοάθδκν, εαδ Ϋθα ζπλσ Ϊζζεμ παλσηκδεμ απΪηεμ πκν ηπκλκτζαθ θα ΰέθκνθ. Ο ΏλδζηκηΫζβμ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ ηλσπκ αθΪδεδιβμ ηβμ ΰελκνζέαμ (Πνιηηηθά, ΐ‘, 9 (1271a 9-10)): «Παδδαλδυδβμ εέθαδ εαδ κ ηλσπκμ πκν ελέθκνθ ηβθ εεζκΰά ηβμ ΰελκνζέαμ», εθυ ΰδα ηβθ εεζκΰά ηπθ εθσλπθ ζΫεδ (Πνιηηηθά, ΐ‘, 9 (1270b 28-29)): «Ο ηλσπκμ απκθκηάμ ηκν αιδυηαηκμ εέθαδ παδδαλδυδβμ, Ϋπλεπε θα εεζΫΰκθηαδ απ‘ σζκ ηκ ζασ, εαδ σξδ σππμ ΰέθεηαδ ηυλα». Βέθαδ ηεΰΪζκ ηκ ζΪγκμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πκν ζνΰελέθκνθ Ώλξαέα Ώγάθα εαδ Λαεεδαέηκθα. Σα ησθα δεέΰηαηα εθσμ αλξαρεκτ πκζδηδζηκτ, δδσζκν αθυηελα απσ ηα αθηέζηκδξα Ϊζζπθ πσζεπθ ηα επΫδεδιε β Ώλξαέα πΪληβ ησθκ ηκθ 7κ εαδ ηκθ 6κ π.Υ. αδυθα. ΜεηΪ, ηέπκηα. ε ηδα επκξά, εαηΪ ηβθ κπκέα ζηβθ Ώγάθα ακτζαθ εαδ δέδαζεαθ Βπέεκνλκμ, Γάθπθαμ, Ώθαιαΰσλαμ, Πλπηαΰσλαμ, Πλσδδεκμ, πελΪηβμ, ΏλδζηκηΫζβμ, ζηβθ Ώλξαέα πΪληβ πσζκδ θδζσζκθκδ νπάλξαθ; ΤπΪλξεδ παληδΪηβμ αλξδηΫεηπθ δζΪιδκμ ηκν Φεδδέα; ΤπΪλξεδ παληδΪηβμ ηλαΰδεσμ δζΪιδκμ ηκν Ώδζξτζκν, ηκν κθκεζά, ηκν Βνλδπέδβ; ΤπΪλξεδ παληδΪηβμ αθηΪιδκμ ηκν ΏλδζηκθΪθβ; ΤπΪλξεδ παληδΪηβμ δζηκλδκΰλΪθκμ αθηΪιδκμ ηκν Θκνεδδέδβ; Βέθαδ απσ ησθεμ ηκνμ αζηεέεμ κδ ελπηάζεδμ ανηΫμ˙ δδσηδ ηκ ζπζησ ελυηβηα εέθαδ, αθ νπΪλξκνθ εαθ παληδΪηεμ ηλαΰδεκέ, παληδΪηεμ θδζσζκθκδ, παληδΪηεμ δζηκλδκΰλΪθκδ, παληδΪηεμ αλξδηΫεηκθεμ, υζηε θα ζνΰελδγκτθ ηε ηκνμ Ώγβθαέκνμ. Αεθ νπΪλξκνθ. ε ηλδΪθηα εθθδΪ (39) ΰθπζηκτμ Ώγβθαέκνμ ΰζτπηεμ αθηδζηκδξκτθ ησζδμ δτκ (2) παληδΪηεμ. Γδα
κεηυ ΰθπζηκτμ Ώγβθαέκνμ απΰλΪθκνμ δεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ παληδΪηβμ απΰλΪθκμ. «Γθάζδεμ γεαηλδεΫμ παλαζηΪζεδμ πκηΫ δεθ άηαθ ζε νπσζβοβ ζηβθ πΪληβ, σππμ θαέθεηαδ απσ ηβθ πελδθλσθβζβ πκν εεδάζπζε κ Ώΰβζέζακμ πλκμ θβηδζηΫθκνμ νπκελδηΫμ (Πζκνη. Αγεζ. 21)· επκηΫθπμ ηκ γΫαηλκ πκν θαθΫλεηαδ εαδ επέ Ώΰβζέζακν ξλβζέηενε ενλέπμ ΰδα δβησζδεμ ζνΰεεθηλυζεδμ εαδ ΰδα πΪθδβηεμ ΰδκληΫμ. Οδ ξκλκέ ηπθ ΰνηθκπαδδδυθ αθαθΫλεηαδ ππμ ΰέθκθηαθ ζηκ γΫαηλκ (Αγ. 29, Δλκδ., 6, 67) εαδ ηκ αΰυθδζηα ηβμ ζθαέλαμ αθαθΫλεηαδ ππμ ΰέθκθηαθ ζηκ γΫαηλκ (Λκνε., Αλάρ., 38)». Δ Ώλξαέα Ώγάθα εαδ ηκ αθυηελκ πκζέηενηΪ ηβμ, άηαθ β αδηέα πκν ηπσλεζε ηκ εζζβθδεσ ηαζΫθηκ θα θαθελυζεδ ηβθ πλπηκηνπέα ηκν ζηβθ αλξδηεεηκθδεά, ηβθ δζηκλδκΰλαθέα, ηβθ ηλαΰπδέα, ηβθ θδζκζκθέα. Βέθαδ, πλΪΰηαηδ, ζΪγκμ θα παλκνζδΪαεηαδ β τπαλιβ θδζκζαευθπθ Ώγβθαέπθ εαδ θδζκζαευθπθ θδζκζσθπθ πκν εεγεζέαζαθ ηκ πκζέηενηα ηβμ πΪληβμ πμ απσδεδιβ σηδ ηκ πκζέηενηα ηβμ Ώλξαέαμ πΪληβμ άηαθ εαζζέηελκ. Σκ αθηέγεηκ ηΪζζκθ απκδεδεθτεηαδ. Αδσηδ, ανηκέ κδ θδζκζΪεπθεμ θδζσζκθκδ εέθαδ «πλκρσθ» ηβμ Ώγβθαρεάμ Αβηκελαηέαμ. ΒΪθ ακτζαθ ζηβθ πΪληβ, δεθ γα εέξαθ ΰέθεδ πκηΫ ανησ πκν Ϋΰδθαθ. Θα άηαθ Ϊζβηκδ ζηλαηδυηεμ ά, ηκ πκζτ πκζτ, Έθκλκδ (ηλκηελά β πλκζθκλΪ ηπθ Βθσλπθ ζηκθ αλξαδκεζζβθδεσ πκζδηδζησ. ζκμ κ Ανηδεσμ εσζηκμ ηκτμ Βθσλκνμ γανηΪαεδ). Οτηε θδζσζκθκδ κτηε ηλαΰδεκέ κτηε δζηκλδκΰλΪθκδ κτηε αλξδηΫεηκθεμ. Μσθκ ζηβθ Ώγάθα νπάλξαθ κδ ζνθγάεεμ εεεέθεμ πκν επΫηλεπαθ ζηκθ εαγΫθα, αεσηβ εαδ ζε θδζκζΪεπθεμ, θα εεθλαζηεέ εαδ θα αιδκπκδάζεδ ηκ ηαζΫθηκ ηκν ζηδμ ηΫξθεμ εαδ ηκθ πκζδηδζησ. Βέθαδ, πλαΰηαηδεΪ, ελέηα πκν κ πελζσδκνζκμ παληδαηδζησμ θέεβζε ζηκθ Πεζκπκθθβζδαεσ πσζεηκ. Μπκλκτηε θα θαθηαζηκτηε πυμ γα άηαθ β ΒζζΪδα, εΪθ ηα δδαθδεΪ ηβμ Αβηκελαηέαμ, ηβμ Εζβΰκλέαμ, ηκν Αδαζσΰκν εέξαθ ενλδαλξάζεδ παθηκτ. Αεθ ειδδαθδεετκνηε, θνζδεΪ, ηβθ Ώγβθαρεά Δΰεηκθέα˙ δδα ηβμ ίέαμ εαηΫζβιε θα ενλδαλξεέ β Ώγάθα. ΏζζΪ ηκνζΪξδζηκθ, ανηά Ϊθβζε Ϋθαθ Παλγεθυθα, ηκνμ θδζκζσθκνμ εαδ ηκνμ ηλαΰδεκτμ. Δ παληδαηδεά βΰεηκθέα, ηδ Ϊθβζε; ΦνζδεΪ, δΫζηδκδ ηΫηκδπθ θκηκγεζδυθ, κδ Λαεεδαδησθδκδ ηΪγαδθαθ θα ηβθ αθΫξκθηαδ κτηε ηβθ ελδηδεά ΰδα ηβθ απέζηενηα κπδζγκδλκηδεά αθηέζβοά ηκνμ. Βέθαδ πλκθαθυμ Ϋθδεδιβ ηβμ δβηκελαηέαμ εαδ ηβμ «πεδγαλξβηΫθβμ εζενγελέαμ», πκν εέξαθ. Έηζδ, πζβλκθκλκτηαζηε σηδ: «Σκθ Ώλξέζκξκ ηκθ πκδβηά, σηαθ πάΰε ζηβ πΪληβ, ηκθ Ϋδδπιαθ ζηβ ζηδΰηά, επεδδά Ϋηαγαθ ππμ ζηκ πκέβηΪ ηκν εέξε ΰλΪοεδ ππμ εέθαδ εαζτηελκ θα πεηΪεδ εαθεέμ ηα σπζα παλΪ θα πεγαέθεδ: ἀζπίδδ ηὲθ αΐπθ ηδμ ἀΰάζζεηαδ ἡθ παλὰ γάηθπδ, / ἔθηκμ ἀηώηβηκθ, εάζζδπκθ κε ἐγέζπθ˙ αηὸθ δ‘ ἐιεμάπζα. ηί ηκδ ηέζεδ ἀζπίμ ἐεείθβ; / ἐλλέηπ˙ ἐιαῦηδμ εηήζκηαδ κ εαείπ. [ΚΪπκδκμ Ϊδκμ ξαέλεηαδ ηε ηβθ αζπέδα ηκν πκν ζε γΪηθκ, / σπζκ αοεΰΪδδαζηκ, ηβθ πΫηαια, ξπλέμ θα γΫζπ˙ / ηκθ εανησ ηκν Ϋζπζα. Σδ ηε θκδΪαεδ ΰδα ηβθ αζπέδα εεεέθβ; / Να πΪεδ ζηα εκηηΪηδα. Καδ πΪζδ εαζζέηελβ γα απκεηάζπ]» (Πζκτηαλξκν, Ζζηθά [ΠαζαδΪ Λαε. επδηβδ.], 239b). Σδ Ϊζζκ γα ηπκλκτζε θα εέξε ζνηίεέ, αθκτ απαΰκλενσηαθ απσ ηκνμ θσηκνμ ηκν Λνεκτλΰκν, ζηκνμ παληδΪηεμ θα ηαιδδετκνθ εαδ θα Ϋλξκθηαδ ιΫθκδ ζηβθ πΪληβ; «ΞΫλπ εαζΪ αεσηβ σηδ ζηκ παλεζγσθ Ϋδδπξθαθ ηκνμ ιΫθκνμ απσ ηβθ πσζβ εαδ δεθ επΫηλεπαθ θα ηαιδδετκνθ [κδ παληδΪηεμ] Ϋιπ απσ ηβθ πσζβ ηκνμ» (Ξεθκθυθηα, Λαθεδαηκνλίσλ Πνιηηεία, 14, 4). Σκ ηΫηλκ ανησ γεζπέζηβεε, ηΪξα ΰδα θα ηβθ θΫλκνθ εαεΫμ ζνθάγεδεμ ζηβθ πΪληβ κδ ιΫθκδ πκν γα ηβθ επδζεΫπηκθηαθ ά κδ παληδΪηεμ πκν γα επΫζηλεθαθ απσ ηαιέδδα. Φαέθεηαδ πσζκ παλΪζκΰκ εέθαδ ηκ ηΫηλκ. Με ηβθ έδδα ηβ ζκΰδεά ηβμ απαΰσλενζβμ ηαιδδδυθ, ηπκλεέ θα εαηαελδγεέ κ Λνεκτλΰκμ, σηδ εδζάΰαΰε ζηβ πΪληβ σ,ηδ πδκ εαεσ απσ ηκ ειπηελδεσ. Ο έδδκμ κ Λνεκτλΰκμ, πλκηκτ θκηκγεηάζεδ ζηκνμ παληδΪηεμ, εέξε ηαιδδΫοεδ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ζε Ϊζζεμ ξυλεμ Ϋιπ απσ ηβθ Λαεεδαδηκθέα, ζηδμ κπκέεμ εέδε εδ Ϋηαγε πκζζΪ, ηα κπκέα ηεηΫθελε ζηβ πΪληβ. Αβζαδά κδ πκζζκέ παληδΪηεμ δεθ εέξαθ ηκ δδεαέπηα θα δκνθ εαδ θα ελέθκνθ, σππμ Ϋεαθε κ Λνεκτλΰκμ, ηαιδδετκθηαμ. Άλα δεθ γεζπέζηβεε ηκ ηΫηλκ ανησ, ηΪξα ΰδα θα ηβθ θΫλκνθ εαεΫμ ζνθάγεδεμ ζηβ πΪληβ, αζζΪ ΰδα θα ηβθ αθκέικνθ ηα ηΪηδα ηπθ απζυθ παληδαηυθ εαδ αθηδζβθγκτθ πσζκ κπδζγκδλκηδεσ άηαθ ηκ πκζέηενηΪ ηκνμ. Αδσηδ, ηα ηαιέδδα, ηκ εηπσλδκ εαδ β εζετγελβ επδεκδθπθέα ηε Ϊζζκνμ ζακτμ –σζα σζα απαΰσλενζε κ Λνεκτλΰκμ– κδβΰκτθ ηκθ εαγΫθα θα δδενλτθεδ ηκνμ πθενηαηδεκτμ ηκν κλέακθηεμ˙ σξδ απαλαέηβηα ΰδα εαεσ, σππμ πλκπαΰΪθδδααθ κδ θδζκζαεεδαδησθδκδ αλξαδσπζβεηκδ. ΏζζΪ κ Λνεκτλΰκμ, αθκτ ηαιέδεοε, άγεζε κδ Λαεεδαδησθδκδ θα ηβθ Ϋξκνθ ηβθ ενεαδλέα θα ΰέθκνθ ενλνηαγεέμ ηΫζπ ηβμ ζνθαθαζηλκθάμ ηε ηκθ νπσζκδπκ πκζδηδζηΫθκ εσζηκ. Αεθ άγεζε, κδ παληδΪηεμ θα Ϋξκνθ ηδμ έδδεμ ενεαδλέεμ ησλθπζβμ η‘ ανησθ. Ήγεζε β Ϊλξκνζα ηΪιβ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ θα επδίΪζεδ ηβθ δδεά ηβμ εληβθεέα εαδ κπηδεά ηκν εσζηκν ζηα ζηλαηδπηΪεδα ηβμ, ΰδ‘ανησ ηκνμ απαΰσλενζε ηα πΪθηα. Γδ‘ ανησθ ηκ ζσΰκ «β αλεηά δεθ πλΫπεδ θα εθαλησαεηαδ σππμ ηβθ εθαλησαεδ β πσζβ ηπθ παληδαηυθ», ζΫεδ (Πνιηηηθά, Δ‘, 13 (1334a 40)) κ ΏλδζηκηΫζβμ. ΦνζδεΪ, ανησ ηκ απκδεδεθτεδ εαζτηελα β δζηκλέα.
ζεμ θκλΫμ εΪπκδκμ Λαεεδαδησθδκμ Ϋαβζε ΰδα ζέΰκ εζετγελκμ Ϋιπ απσ ηβθ «δδαθδεά» Λαεπθέα, Ϋπεθηε ηε ηα ηκτηλα ζηκ θαΎ, ζηκ ξλνζΪθδ, ζηα πκζνηεζά εθδτηαηα εαδ εκζηάηαηα. Φαέθεηαδ ηδ απκηΫζεζηα εέξε β δδαπαδδαΰυΰβζβ ηκν Λνεκτλΰκν˙ πσζκ οετηδεβ άηαθ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, επδελαηυθηαμ ζηδμ ονξΫμ ηπθ Λαεεδαδηκθέπθ ησθκ δδα ηβμ πθενηαηδεάμ εαδ ηβμ ζπηαηδεάμ (κδκαζηηγνθφξνη πκν αθαθΫλεδ κ Ξεθκθυθηαμ, Λαθεδαηκνλίσλ Πνιηηεία, 2, 2) ηλκηκελαηέαμ επέ ηπθ εθάίπθ εαδ ηπθ πκζδηυθ. Καδ κ ΠζΪηπθ εαηαελέθεδ ηβθ Ώλξαέα πΪληβ, σζκ θδζκζαεεδαδησθδκμ εδ αθ άηαθ. ηκ Πνιηηεία Δ‘, 544cd αθαθΫλεδ ηα πκζδηετηαηα πκν απκηεζκτθ εεθνζδζησ ηβμ δδαθδεάμ «Πκζδηεέαμ», εαδ σζκ πΪεδ ησζκ πδκ εεθνζδζηΫθα εέθαδ. Σκ πλυηκ απσ ανηΪ, ηκ αηΫζπμ ηεηΪ ηβθ δδαθδεά Πκζδηεέα, εέθαδ ηκ πκζέηενηα πκν νπΪλξεδ ζηβθ Κλάηβ εαδ ηβ Λαεπθδεά. Ο ΠζΪηπθ πελδΰλΪθεδ επδελδηδεΪ ηδ ζνηίαέθεδ ζ‘ ανηκτ ηκν εέδκνμ ηκ πκζέηενηα, ηκ ηδηκελαηδεσ, σππμ κ έδδκμ ηκ κθκηΪαεδ: «νηίδίΪζηβεαθ θα ηκδλΪζκνθ ηεηαιτ ηκνμ ηβ ΰβ εαδ ηδμ εαηκδεέεμ, θα νπκδκνζυζκνθ εεεέθκνμ πκν θλκνλκτζαθ πλδθ εαδ πκν πμ εζετγελκνμ ηκνμ γεπλκτζαθ θέζκνμ εαδ ηλκθκτμ ηπθ, θα ηκνμ εΪθκνθ ηυλα πελδκέεκνμ εαδ δκτζκνμ ηπθ» (Πνιηηεία 547bc) εαδ «ΑδεΪ ηβμ ξαλαεηβλδζηδεΪ [β ηδηκελαηδεά πκζδηεέα] γα Ϋξεδ ηκ θσίκ θα νουθβ ζηα αθυηαηα αιδυηαηα ηκνμ ζσθκνμ, επεδδά δεθ γα ίλέζεεδ πδα ηΫζα ζηβθ εκδθπθθέα ηΫηκδκνμ αθγλυπκνμ ηκθκηελεέμ εαδ απκεζεδζηδεκτμ, αζζΪ ηεδεηκτμ, ηβθ ηΪζβ θα εζέθβ πλκμ αθγλυπκνμ πελδζζσηελκ κληβηδεκτμ, ΰεθθβηΫθκνμ ηΪζζκθ ΰδα ηκθ πσζεηκ παλΪ ΰδα ηβθ εδλάθβ» (Πνιηηεία 547e) εαδ «Οδ Ϊθγλππκδ ανηκτ ηκν εέδκνμ [ζβη:= ηκν παληδαηδεκτ πκζδηετηαηκμ] γα εέθαδ επκηΫθπμ Ϊπζβζηκδ ζηα νζδεΪ αΰαγΪ, σππμ ζνηίαέθεδ ζηδμ κζδΰαλξέεμ, εαδ ηε ηαθέα γα ζαηλετκνθ ζηα ελνθΪ ηκ ξλνζσ εαδ ηκθ Ϊλΰνλκ, αθκτ γα Ϋξκνθ δδεΪ ηκνμ ηαηεέα εαδ γβζανλκθνζΪεδα» (Πνιηηεία 548a) εαδ «πλΫπεδ θα εέθαδ πδκ ανγΪδβμ εαδ εΪππμ πδκ Ϊηκνζκμ, αθ εαδ γαΰαπΪ ηβ ηκνζδεά· γαΰαπΪ επέζβμ ηκνμ ζσΰκνμ εαδ ηα αελκΪηαηα, αζζΪ κ έδδκμ δεθ γα Ϋξβ εαηδΪ λβηκλδεά δδδκθνΎα. Πλκμ ηκνμ δκτζκνμ γα εέθαδ ζεζβλσμ (...) πλκμ ηκνμ Ϊλξκθηεμ πΪλα πκζτ νπΪεκνκμ (548e-549a). Οδ Λαεεδαδησθδκδ άηαθ ζαθυμ δΫζηδκδ γλβζεενηδευθ πλκεαηαζάοεπθ. Ατκ θκλΫμ ζε δδΪζηβηα εθσμ ξλσθκν ειεζηλΪηενζαθ εαηΪ ΰεδηκθδεάμ ξυλαμ, αζζΪ επεδδά κδ γνζέεμ ΰδα ηβ δδΪίαζβ ηπθ ζνθσλπθ ηβμ Λαεπθέαμ δεθ άηαθ ενθκρεΫμ, ΰτλδζαθ πέζπ (Θκνεδδέδβμ, 5, 54, 2˙ 5, 55,3). Βέθαδ ζΪγκμ θα γεπλκτηε ηβθ Λαεεδαδηκθέα πμ ηκ εαηεικξάθ εΫθηλκ ηβμ «Απλδεσηβηαμ». Πδκ εαγαλσαδηεμ δπλδεΫμ πελδκξΫμ άηαθ ηκ Άλΰκμ εαδ β Λκελέδα. Ώεσηβ εαδ β δδΪζεεηκμ ηπθ Λαεεδαδησθδπθ δεθ εέθαδ β εαγαλά δπλδεά ηβμ Λκελέδαμ ά ηκν Άλΰκνμ. Βεεέθα ηα ζηφξ (=γεσμ) εαδ ζηψ εαδ εΪπκδκδ Ϊζζκ ΰζπζζδεκέ ητπκδ εαδ β πλκθκλΪ ζ αθηέ ζ εΪγε Ϊζζκ παλΪ δπλδεΪ ζηκδξεέα δεθ εέθαδ. Δ Ώγάθα, ηε ηκνμ δπλδεκτ λνγηκτ θακτμ ηκν Παλγεθυθα, ηκν Θβζεέκν εαδ πκζζυθ Ϊζζπθ θαυθ, ηε ηκνμ πκζέηεμ ηβμ πκν ενεζκθκλκτζαθ ζνθεξυμ κπζδζηΫθκδ ηΫξλδ ζέΰα ξλσθδα πλδθ ηκθ Θκνεδδέδβ (Θκνε., 1, 6, 3), άηαθ πδκ δπλδεά. Σκ σθκηα Λαεεδαδησθδκμ κππζδάπκηε δεέξθεδ πλκδπλδεά γλβζεεέα˙ ζβηαέθεδ «δαδηκθδζηΫθκμ ελΪξηβμ», πλσπκζκμ κλΰδαζηδεκτ γεκτ ζε εαηΪζηαζβ ηαθέαμ, κλΰδαζηκτ πκν ελανΰΪαεδ (ιαθεῖλ) ζαθ ηαθδαεσμ ΰδα ηκ γεσ ηκν. Ο γεσμ ανησμ εέθαδ κ πλκδπλδεσμ γεσμ ΤΪεδθγκμ. Οδ ζβηελδθκέ εΪηκδεκδ ηβμ Λαεπθέαμ δεθ εέθαδ αζθαζυμ σζκδ απσΰκθκδ ηπθ εζετγελπθ Ώλξαέπθ παληδαηυθ (πκν άηαθ ηδελσ πκζκζησ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ). Πσζκδ εαδ πσζκδ ζβηελδθκέ ΛΪεπθεμ εαηΪΰκθηαδ απσ ηκνμ Βέζπηεμ. Ή απσ ηκνμ πελέκδεκνμ, πκν δεθ εέξαθ πκζδηδεΪ δδεαδυηαηα. Πκτ ηκ ιΫλεδ εαγεέμ πσγεθ εαηΪΰεηαδ; Μπκλεέ εδ κδ αλξαδκζΪηλεμ νπελαζπδζηΫμ ηκν Λνεκτλΰεδκν πκζδηετηαηκμ θα εέθαδ απσΰκθκδ Βδζυηπθ ά Πελέκδεπθ. Καδ θα αΰαθαεηκτθ πκν ζΫΰεηαδ β αζάγεδα ΰδα ηκνμ Ώλξαέκνμ παληδΪηεμ. Δ νπελΪζπδζβ ηβμ Ώλξαέαμ πΪληβμ ζκδπσθ, απσ αλξαδκζΪηλεμ πκν ηπκλεέ θα εέξαθ πλκΰσθκνμγτηαηα ηβμ εαηαπέεζβμ ηβμ Ώλξαέαμ πΪληβμ, εέθαδ θαδδλσμ θεκ-ηκπδεδζησμ εαδ ζκίδθδζησμ. Βθθκεέηαδ, σηδ δδσζκν δεθ νπκηδηΪηαδ κ βλπδζησμ, β αθδλεέα εαδ β πελδθλσθβζβ πλκμ ηκ γΪθαηκ πκν εέξε κ αλξαέκμ παληδΪηβμ. Άζζκ πλΪΰηα ανηά εδ Ϊζζκ κ γανηΪζησμ ΰδα ηκ πκζέηενηα ηβμ πΪληβμ. Άζζκ πλΪΰηα θα γανηΪακνηε ηκνμ 300 ηπθ Θεληκπνζυθ εδ Ϊζζκ θα επαδθκτηε Ϊελδηα ηκ πκζέηενηα ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ. Ώθδλεέα εαδ βλπδζησ εδξαθ εαδ κδ δβηκελΪηεμ αλξαέκδ Ώγβθαέκδ σηπμ. Άζζκ πλΪΰηα ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ Λαεεδαδησθδκδ αλθάγβεαθ θα εαηαζηλΫοκνθ ηβθ Ώγάθα, ηεηΪ ηβ ζάιβ ηκν Πεζκπκθθβζδαεκτ πκζΫηκν, εδ Ϊζζκ πλΪΰηα θα εεγεζδΪαεηαδ ηκ πκζέηενηα ηβμ πΪληβμ. Βέθαδ πΪθηπμ ελέηα, πκν ηκ ησζκ Ϊιδκ αθγλυπδθκ ζτθκζκ ηπθ Λαεεδαδησθδπθ, ηε ηβθ εινπθΪδα εαδ ενζηλκθέα πκν δδΫγεηε, ξαλαηέζηβεε εαδ εαηΫζβιε Ϋθα αδυθδκ ζηλαησπεδκ. Θα ηπκλκτζε θα εέξε ΰέθεδ αθυηελβ εδ απσ ηβθ Ώγάθα πκζδηδζηδεΪ, β Λαεεδαδηκθέα – πζησζκ ηκ πκζέηενηΪ ηβμ θέηπζε ησζκνμ Ϋινπθκνμ εαδ δλαζηάλδκνμ αθγλυπκνμ. Άθγλππκδ ζαθ ηκθ ζπαληδΪηβ ίαζδζδΪ Άΰδ, ηκθ ζπαληδΪηβ ίαζδζδΪ ΚζεκηΫθβ, ηκθ ζπαληδΪηβ ίαζδζδΪ ΝΪίδ ιεπΪζηλεοαθ (κ δετηελκμ) ηκνμ εθσλκνμ εαηαλΰυθηαμ ηκ αιέπηΪ ηκνμ (πκν κ Λνεκτλΰκμ σλδζε) εαδ απεζενγελυθκθηαμ/ειδζυθκθηαμ πκζδηδεΪ ηκνμ εέζπηεμ (κ ηλέηκμ), εέθαδ Ϊιδκδ αδυθδαμ ηδηάμ, δδσηδ ηζΪεδζαθ ηβθ αλλυζηεδα
ηκν λαηζδζηκτ (δκνζεέα εδζυηπθ), ηβμ κζδΰαλξέαμ (ενλδαλξέα εθσλπθ) εαδ ηκν ηδζδηαλδζηκτ (κ ΝΪίδμ εΰεαγδζηκτζε ηβ δβηκελαηέα ζε σζεμ πσζεδμ επδίαζσηαθ), ηε ηδα ζΫιβ ηκ ζνεκτλΰεδκ πκζέηενηα. Βέθαδ ενλδκζεεηδεΪ β πλαΰηαηδεΪ Ϋθδκιβ πελέκδκμ ηβμ δζηκλέαμ ηβμ Λαεεδαδηκθέαμ – ζε αθηέγεζβ ηε σ,ηδ ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ε εαηηέα πελέπηπζβ δεθ εέθαδ ζπζησ ηκ εΪοδηκ ηπθ ξζπλυθ ηε ηα ιελΪ. Ο ετλδκμ ζσΰκμ πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ β αλξαέα πΪληβ αδδεεέηαδ εέθαδ κ ζκίδθδζησμ. Ώνηκέ κδ Ϊθγλππκδ γΫζκνθ ζυθεδ εαδ εαζΪ σζβ ηβθ Ώλξαδσηβηα θα ηβθ παλκνζδΪακνθ πμ Ϊοκΰβ εαδ ηΫζεδα. ΠλΪΰηα πκν ησθκ αθδζησλβηκδ ηκ δΫξκθηαδ. Να πλκζγΫζκνηε, σηδ σζβ ανηά β γεπλέα πελέ ζνθπηκζέαμ πλυηκθ εέθαδ αΰαπβηά ζε αελαέκνμ ετεζκνμ εαδ δετηελκθ εέθαδ ζαθΫζηαηα σξδ ησθκ δζηκλδευμ αίΪζδηβ αζζΪ εαδ δεέξθεδ παδδαλδυδβ εκζηκαθηέζβοβ εαδ ζεΫοβ.
42. «Γθπλέακνηε σηδ ηκνμ πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ, σζκνμ δβζαδά απΫηεδθαθ ηεηΪ απσ εεεέθβ ηβθ ηαελαέπθβ εαδ ηλκηαεηδεά εγθκ/εηκθέα, κνζδαζηδεΪ δεθ ηκνμ εεξλδζηδΪθδζαθ πκηΫ. Ώπζυμ ηκνμ ζεΫπαζαθ εΪηπ απσ αζζεπΪζζβζεμ κλδΫμ εεξλδζηδαθδζηΫθπθ ίαλίΪλπθ εαδ ηεηΪ ηκνμ ηζκνίΪζδαζαθ ηααέ ηκνμ, ζηκ Ϊγζδκ ζαεέ πκν θΫλεδ ηβθ ηαηπΫζζα «Ρπηδσμ», εζπέακθηαμ ηκ πΫλαζηα ηκν ξλσθκν θα εεξλδζηδαθδζηκτθ. Αεθ ηκνμ εεξλδζηδΪθδζαθ ζηα έζδα πκηΫ (...) δδαθκλεηδεΪ «εέθαδ δτζεκζκ θα ειβΰάζκνηε πυμ ιαθθδεΪ, πλκμ ηα ηΫζβ ηκν 14κν εαδ αλξΫμ ηκν 15κν αδυθκμ, β εδδπζκζαηλεέα, ζβευθεδ ηκ εεθΪζδ ηβμ, απλκεΪζνπηα εαδ ξπλέμ ηκ επέξλδζηα ηκν πθενηαηδεκτ παδΰθδδδκτ εαδ εηκδηΪαεηαδ θα ειαπκζτζεδ ηεΰΪζβ επέγεζβ εθαθηέκθ ηβμ ζνηίαηδεάμ ίνααθηδθάμ εκζηκγεπλέαμ. ΠλΫπεδ θα ζβηεδυζκνηε σηδ κ Πζάγπθ δεθ εέθαδ κ ησθκμ ΰθπζησμ εεθλαζηάμ ηβμ απσ εεεέθβ ηβθ πελέκδκ» (Beck). ΜΫζα απσ νπσΰεδεμ δδαδλκηΫμ εαδ ζε εαδλκτμ εαηΪηανλκνμ κ πλαΰηαηδεσμ Βζζβθδζησμ Ϊθηειε ζε σζβ ηβ δδΪλεεδα ηβμ Σκνλεκελαηέαμ (....) άηαθ ηκ αλξΫηνπκ «Βζζβθ» -ηκ κπκέκ επεεαζεέηκ ενγΫπμ ηκθ Βζζβθα Θεσ Αέα ηε εεεέθκ ηκ «Γεν πΪηελ πκέβζκθ αέγλβθ, δκμ δ‘ κθγαζηκέζδθ δδΫζγαδ» πκν δδαίΪακνηε ζε Ϋΰΰλαθκ ηκν 1822 ηβμ Πεζκπκθθβζδαεάμ Γελκνζέαμ- εαδ σξδ κ εαεκλέαδεκμ «ξλδζηδαθκλγσδκικμ Ρπηδσμ» εεεέθκμ πκν ιαθαζβευγβεε οβζΪ απσ ηκνμ ειεΰεληΫθκνμ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 104-105). ΏΠΏΝΣΔΔ: ΜδζΪθ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ΰδα «νπσΰεδεμ δδαδλκηΫμ» ηκν πλαΰηαηδεκτ Βζζβθδζηκτ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα˙ ηκ Ϋλΰκ ηκν Καελδδά, πκν δεέξθεδ σηδ παθηκτ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα, ζε σζεμ ηδμ πελδκξΫμ ηβμ ΒζζΪδαμ, αεσηα εαδ ζηδμ απκηκθπηΫθεμ – σπκν δάγεθ ελτίκθηαθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ «Πλαΰηαηδεκέ Βζζβθεμ», εαδ δεθ εέξαηε ηβθ ενεαδλέα θα ηκνμ παλαηβλάζκνηε π.ξ. ζηβθ επαθΪζηαζβ ηκν 1821 – κδ «Έζζβθεμ» γεπλκτθηαθ απσ ηκθ ζασ Ϋθαμ Ϊζζκμ δδαθκλεηδεσμ απσ ανησθ ζασμ, ηε εδδπζκζαηλδεά γλβζεεέα, δεθ ηκ νπκζκΰέακνθ; ΜδζΪθ ΰδα ηκθ Πζάγπθα˙ ζεμ εαδ δεθ ΰθπλέακνθ σζκδ, σηδ κδ δδαθκκτηεθκδ πΪθηκηε εθετλδζεαθ δδεΫμ ηκνμ δδΫεμ εαδ γεπλέεμ εαδ πΪθηα νπάλξαθ κδ εαηαΰκβηενηΫθκδ ηαγβηΫμ ηκνμ. Καδ ηβθ απλκαζηλδεά γλβζεεέα ηκν Πζάγπθα, πκν ησθκ εαηα ηα κθσηαηα (ηπθ γεκηάηπθ) Ϋηκδααε ηε ηβθ αλξαδκεζζβθδεά, ηβθ αθαθΫλκνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ πμ απσδεδιβ αθααππτλπζβμ ηκν παΰαθδζηδεκτ εζζβθδζηκτ. Άζζπζηε, κ Πζάγπθ άηαθ πκζτ επβλεαζηΫθκμ απσ ηκθ πελζδεσ Γπλκαζηλδζησ. ηβθ Σκνλεδεά ανζά ηβμ Ώδλδαθκτπκζβμ «Ϋεαθε ηβ ΰθπλδηέα εθσμ ηνζηβλδυδκνμ Βίλαέκν, ηκν Βζδζαέκν, πλΪΰηα πκν θαέθεηαδ ζπζησ, σππμ εαδ ηκ σηδ κ Βζδζαέκμ ηκθ ητβζε ζηβ δδδαζεαζέα ηκν ΓπλκΪζηλβ. Ο Πζάγπθ ζνθΫγεζε ηδα εληβθεέα ζηα ηαΰδεΪ ζσΰδα ηκν ΓπλκΪζηλβ (πλπηκεεδσγβεαθ ζηκ Παλέζδ ηκ 1599 εαδ ζηκ Άηζηελθηαη ηκ 1689), εθυ ζηκνμ Νφκνπο ΰλΪθεδ: «εαὶ δδαθόλπθ ηκῦ γείκν ἀθγλώπκδμ ηθ δκιθ (...) ἡιεῖξ ηναηίζηῃ μὔζῃ ηῇ ηαηὰ Εςνμάζηνδκ ηαύηῃ πλκζηδγέηεγα»» (ΐ.Ν. ΣαηΪεβ, Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία, εεδ. Βηαδλέαμ πκνδυθ Νεκεζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εαδ Γεθδεάμ Παδδεέαμ, 1977, ζ. 262, 266). ΜΫΰαμ Έζζβθ κ Πζάγπθ. Θάηενζε ζε Ϋθαθ Βίλαέκ ζηβθ Σκνλεδεά ανζά εαδ γεπλκτζε ηκθ ΠΫλζβ ΓπλκΪζηλβ πθενηαηδεσ ηκν πλσΰκθκ! Καδ πέζηενε κ Πζάγπθ σηδ κ ΠΫλζβμ ΓπλκΪζηλβμ εέξε ηβθ εαζτηελβ δδδαζεαζέα απ‘ σζκνμ. ΏνηΪ σζα εέθαδ αζθαζυμ «εζζβθδεσηβηα» εδ «επδζηλκθά ζηκνμ εζζβθδεκτμ γεκτμ». Πελδζζσηελβ εζζβθδεσηβηα Ϋξκνθ κδ ΠΫλζεμ εδ κδ Σκνλεκ-Βίλαέκδ, εθυ κδ Ολγσδκικδ εαγσζκν, ζτηθπθα ηε ηκνμ «Έζζβθεμ Βγθδεκτμ». ΏθαθΫλκνθ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ηνπδεΪ παλαδεέΰηαηα ηβμ γεαηλδεάμ αλξαδκζαηλέαμ ηπθ θεκεζζάθπθ – ξΪλβθ ίκάγεδαμ απσ ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ Ανηδεκτμ εαδ ησθκθ. ΦΪξθκνθ οτζζκνμ ζηα Ϊξνλα, ηκνμ ίλέζεκνθ εαδ πλτκθηαδ σηδ ηα ενλάηαηΪ ηκνμ απκδεδεθτκνθ ηβθ «αζάγεδα», ππμ κδ επαθαζηΪηεμ ηκν 1821 άηαθ ΠαΰαθδζηΫμ˙ πλτκθηαδ σηδ ηκ θνζζαλΪεδ πκν αθαεΪζνοαθ ζεαζέακθηαμ ζεδΪαεδ ηκ δΪζκμ, ηκ ίκνθσ ζηκδξεέ-
πθ πκν απκδεδεθτκνθ ηκ αθηέγεηκ απ‘ ανησ πκν δζξνλέακθηαδ. Αεθ ΰθπλέακνθ ηκνμ κλδζηκτμ ηκν «Έζζβθα» απσ σζεμ ηδμ Βγθκζνθεζετζεδμ ηκν 1821; Έζζβθαμ=Υλδζηδαθσμ, ζΫθε. ΏνηΫμ ΰδαηέ εΪθκνθ ππμ δεθ ηδμ ίζΫπκνθ; Αε ΰθπλέακνθ Ϊλαΰε κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» πυμ εδζάξγβ β αλξαδκζαηλέα εθ ΒζζΪδδ; Πλκθαθυμ ηκτμ εέθαδ Ϊΰθπζηκ ηκ εεέηεθκ ανησ ηκν Cyril Mango («ΐνααθηδθδζησμ εαδ Ρκηαθηδεσμ Βζζβθδζησμ»): «Έθαμ θΫκμ ητγκμ, ανηά ηβ θκλΪ Ϋθαμ ητγκμ ηαηαζηεοαζιέκμξ ζηδ Γοηζηή Δονχπδ, άηαθ Ϋηκδηκμ θα πΪλεδ ηβ γΫζβ ηκν ΐνααθηδθδζηκτ πμ ηκ δδαθδεσ ηκν εζζβθδεκτ ζακτ. Δηαθ κ ητγκμ ηκν λκηαθηδεκτ εζζβθδζηκτ. ΑδαηκλθπηΫθκμ ενλέπμ ζηκ ί' ηδζσ ηκν 18κν αδυθα, κ ητγκμ ανησμ Ϋξεδ εαδ ηβ ζκίαλά ηκν σοβ.(..) Πδκ πλσζθκλβ σζκθ αθκλΪ ηβθ απάξβζά ηβμ ζηα ενλτηελα ζηλυηαηα ηκν δνηδεκενλππαρεκτ ζακτ άηαθ β θνΰά ζε ηδα ξλνζαθΫθδα πκζδηεέα ηκν κθεέλκν, ζε ηδαθ απζά αΰλκηδεά απά , πκν θαδθσηαθ θα πλκζΫθελε β ΒζζΪδα. Ο εαγΫθαμ άγεζε θα ΰέθεδ ίκζεσμ ζηβθ Ώλεαδέα. Δ ησδα ΰδα εΪγε εζζβθδεσ δεθ εέξε πδα σλδα: εζζβθδεΫμ πδΫμ, εζζβθδεΪ γεαηλδεΪ Ϋλΰα, εζζβθδεΫμ πελκτεεμ, εζζβθδεΫμ απΰλαθδΫμ, εζζβθδεΪ Ϋπδπζα. Καδ ηΫζα ζ' ανηάθ ηβθ νπελδδΫΰελζβ, ηκ εκδθσ αθαεΪζνοε ιαθθδεΪ σηδ νπάλξαθ εαδ πλαΰηαηδεκέ Έζζβθεμ, ηε ζΪλεα εαδ κζηΪ, ΰθάζδκδ απσΰκθκδ ηκν Θεηδζηκεζά πκν αΰεκηαξυθηαμ πελέηεθαθ θα αθαεηάζκνθ ηβθ εζενγελέα ηκνμ ηε ηβ ίκάγεδα ηπθ εε Ατζεπμ αδεζθυθ ηκνμ» (Άζεβ Κνλδαεέδκν-ΝΫζηκλκμ, Λανγξαθηθά κειεηήκαηα, εεδ. ΝΫα ζτθκλα-α.ζδίΪθβμ, ζ. 228). Αεθ ΰθπλέακνθ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ηδμ δδαηΪιεδμ ηπθ ζνθηαΰηΪηπθ ζηα ηΫζβ ηκν 1821 πκν ΰλΪθκνθ «αεέηθβζηκδ βηυθ ξλδζηδαθκέ ανηκελΪηκλεμ ηβμ ΒζζΪδκμ»; Μσθκ εκδηκτθ ηκ εζαδέ εαδ σξδ ηκ δΪζκμ ηπθ δεεΪδπθ αθαθκλυθ ηκν 1821 ζηβθ ειέζπζβ Βζζβθδζηκτ-Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ζηβθ αθΪηθβζβ ηβμ ίνααθηδθάμ εαηαΰπΰάμ; ΐείαέπμ, ηκ σθκηα Έζζβθαμ επδελΪηβζε πμ θευηελκ εγθδεσ σθκηα, εδ σξδ ηκ Ρπηβσμ. ΏζζΪ ει αλξάμ, ξπλέμ εαηηέα εαγνζηΫλβζβ, ηκ «Βζζβθαμ» εέξε Ρπηαέδεβ ζβηαζέα, εδ σξδ Παΰαθδζηδεά. Σα κθσηαηα Ϋξκνθ ηβ ζβηαζέα πκν ηκνμ δέθεηαδ εΪγε θκλΪ˙ εαδ β ζβηαζέα πκν εδσγβ απσ ηκνμ επαθαζηΪηεμ άηαθ Υλδζηδαθδεά εδ σξδ Ϊζζβ. ΏζζΪ κλδζηΫθκδ, επεδδά κδ έδδκδ εεζαηίΪθκνθ ηκ «Βζζβθαμ» πμ εΪηδ πκν πΪθηα εέξε ηΪξα ηβθ έδδα ζβηαζέα, πδζηετκνθ σηδ ηκ επαθαζηαηδεσ «Βζζβθαμ» απκηεζκτζε δδεαέπζβ ηκν Παΰαθδζηκτ εαδ ηπθ «πλαΰηαηδευθ Βζζάθπθ» πκν «δεθ εεξλδζηδαθέζηβεαθ». Ώεσηβ εαδ κ Κκζκεκηλυθβμ, πκν απΫλλδπηε ηκ «Ρπηδσμ» εαδ νπεζηάλδαε ηκ «Βζζβθαμ», εέπε ανηΪ εδυ: «ηαθ πδΪζαηε η' Ϊληαηα, εέπαηε πλυηα νπΫλ Πέζηεπμ εαδ Ϋπεδηα νπΫλ Παηλέδκμ» (ζηβθ εθβη. "Ώδυθ" ηπθ Ώγβθυθ, 13/11/1838). ΤπΫλ πκδαμ Πέζηεπμ, πκζΫηβζε κ Κκζκεκηλυθβμ; Σπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ά ηβμ Υλδζηδαθδεάμ; Σκν Αέα ά ηκν... «ΣαεζκνΪ»; Μάππμ γα θΫλκνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ, ηκθ Κπθζηαθηέθκ Παζαδκζσΰκ πμ παλΪδεδΰηα, πκν πΫγαθε ηΪξα πμ «ΏνηκελΪηπλ Βζζάθπθ», εδ σξδ «ΏνηκελΪηπλ Ρπηαέπθ»; Να ηκθέζκνηε ιαθΪ, ηάππμ, ανησ πκν δεθ αθηΫξκνθ εαδ δεθ γΫζκνθ θα αθαζκΰδζηκτθ; ηδ κ Κπθζηαθηέθκμ Παζαδκζσΰκμ εέπε ανηΪ εδυ: «ΞΫλεηε εαζΪ, αδεζθκέ, ππμ ΰδα ηΫζζελα πλΪΰηαηα Ϋξκνηε εκδθά νπκξλΫπζβ σζκδ θα πλκηδηάζκνηε θα πεγΪθκνηε, παλΪ θα ακτηε, πλυηκ ΰδα ηβθ πέζηβ εαδ ηβθ ενζΫίεδΪ ηαμ, δετηελκθ ΰδα ηβθ παηλέδα (...) Ώθ ΰδα ηδμ δδεΫμ ηκν αηαληέεμ κ Θεσμ παλαξπλάζεδ ηβ θέεβ ζηκνμ αζείεέμ, λδξθσηαζηε ζηκθ εέθδνθκ ΰδα ηβθ πέζηβ ηαμ ηβθ αΰέα, ηβθ κπκέα κ Υλδζησμ ηΪμ ξΪλδζε ηε ηκ δδεσ ηκν αέηα˙ εδ ανησ εέθαδ ηκ ενλδσηελκ απ‘ σζα (...)» Υλκθδεσ Ώζυζεπμ, Γεπλΰέκν Φλαθηαά, εεθ. 6. Ώνησ ηκ πλΪΰηα, κ Κκζκεκηλυθβμ εδ κ Παζαδκζσΰκμ ηκθ Έζζβθα εαδ ηβθ Βζζβθδεσηβηα θα ηα κλέακνθ εθΪθηδα ζηκνμ εαγνζηελβηΫθκνμ ξλκθδεΪ κλδζηκτμ ηκνμ, δεθ ζΫεδ ζηκνμ «Έζζβθεμ Βγθδεκτμ» ηέπκηα; Ή γα ηκ απκελτοκνθ εδ ανησ; Άζζπζηε, ηκ σθκηα ΒζζΪδα εαηΪ ηβθ Ϋθαλιβ ηβμ επαθΪζηαζβμ ηκν 1821 κνδεηέα ζξΫζβ εέξε ηε σζα δζξνλέακθηαδ κδ "Βζζβθεμ Βγθδεκέ" ζάηελα. ΒζζΪδα ζάηαδθε ηα ΐαζεΪθδα. «Ο ΜπλΫαμ, β Ήπεδλκμ, β Θεζζαζέα, β ελίέα, β ΐκνζΰαλέα, ηα θβζδΪ ηκν ΏλξδπεζΪΰκνμ, εθ Ϋθδ ζσΰπ β ΒζζΪμ Ϊπαζα Ϋπδαζε ηα σπζα δδα θα απκηδθΪιεδ ηκθ ίαλτθ ανΰσθ ηπθ ίαλίΪλπθ», ζΫεδ ζηβθ πλκεάλνιά ηκν ζηκ ΕΪζδκ (24/2/1821) κ ΏζΫιαθδλκμ ΤοβζΪθηβμ. Οδ Ϋλίκδ εαδ κδ ΐκτζΰαλκδ, ζκδπσθ, εέθαδ Έζζβθεμ˙ ηκ έδδκ ζΫεδ εδ κ Θ. ΝΫΰλβμ ζηκ «ΏθΪπηνιδμ ηκν θσηκν ηβμ Βπδδατλκν» ζηα 1824. ζα ηα ζνθηΪΰηαηα ηκν αΰυθα γεπλκτθ «Έζζβθα» ηκθ Υλδζηδαθσ. Ώεσηβ εδ κ Ώθυθνηκμ κ Έζζβθ ζηβθ Βζζβθδεά Νκηαλξέα, γεπλεέ ηανησζβηκ ηκ Βζζβθαμ ηε ηκ Υλδζηδαθσμ: «εδμ ηβθ Βνλυπβθ .... κδ δε Υλδζηδαθκέ πμ πλκμ ηκνμ κγπηαθκτμ, εέθαδ πμ ηκ 115 πλκμ ηκ 29. Σσζκθ πζάγκμ Βζζάθπθ, πυμ Ϊλα ΰε θα αεέ;» (1, 18). Ώνησθ ηκθ Έζζβθα εέξαθ εαηα θκτ κδ επαθαζηΪηεμ ηκν 1821, εδ σξδ ηδμ δδΫεμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ.
Κδ αζάγεδα, ανηκέ κδ αθτπαλεηκδ ΠαΰαθδζηΫμ ηβμ Σκνλεκελαηέαμ, αθκτ επδίέπζαθ, ηδ πκζδηδζησ εέξαθ; ΜΪΰδα εαδ δεδζδδαδηκθέεμ; Πσζα αλξαέα εεέηεθα αθηΫΰλαοαθ; Πελδζζσηελα απσ ηκνμ Ολγσδκικνμ; Πκτ ελτίκθηαθ, εθυ.. ηεΰαζκνλΰκτζαθ ηε ηκθ αλξαέκ πκζδηδζησ ηκνμ επέ Σκνλεκελαηέαμ, ελνθΪ απ‘ ηα ηΪηδα ηπθ ΰεδησθπθ ηκνμ, δέπζα αελδίυμ απσ ανηκτμ (δδσηδ εδ κδ Υλδζηδαθκέ εέξαθ αθΫίεδ ζηα ίκνθΪ, ΰδα θα ιεθτΰκνθ απ‘ ηκνμ Σκτλεκνμ); Πκτ άηαθ ηκ 1821 εαδ ΰδαηέ δεθ τοπζαθ ηα ισαθα, σππμ κδ Ολγσδκικδ τοπζαθ ηκ ηανλσ; Σα παλαητγδα ηβμ ΥαζδηΪμ, ζε θΫα Ϋεδκζβ. Αεθ δδεαδκτθηαδ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» παθησμ ητπκν θα ηδζΪθε ΰδα πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ εαδ ΰδα «ηβ Βζζβθεμ Ρπηδκτμ». Ρπηαέκμ ανηκελΪηκλαμ, απσ ηβθ Μκδζέα (ΐκνζΰαλέα) δεθ άηαθ κ Εκνζδαθσμ; Γδαηέ δεθ επαθαζηαηάζαθε εθαθηέκθ ηκν; Γδαηέ δεθ ηκν ζνζηάζαθε κδ ΒδδπζκζΪηλεμ θα ηεηπθκηΪζεδ ζ' εζζβθδεά ηβθ ανηκελαηκλέα; Ο ΛδίΪθδκμ ΰδαηέ δεθ αΰπθέζηβεε ΰδα ηβθ απκηέθαιβ ηκν «Ρπηαρεκτ» ανΰκτ; Γδαηέ δεθ Ϋΰλαοε εαθΫθαθ ζσΰκ νπΫλ ηβμ απεζενγΫλπζβμ ηβμ ΒζζΪδαμ, αθκτ ησθκ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ εέθαδ πλαΰηαηδεκέ Βζζβθεμ, εαδ δάγεθ πλαΰηαηδεκέ παηλδυηεμ; νλκ-Βίλαέκμ δεθ εέθαδ κ ΜΪζξκμ-Πκλθτλδκμ, πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθ εΪθκνθ «πλαΰηαηδεσ Βζζβθα», εθαθηέκθ ηκν κπκέκν άλγαθ «κδ κλδΫμ ηπθ εεξλδζηδαθδζηΫθπθ ίαλίΪλπθ»; Σκνμ Ρπηαέκνμ δεθ νπβλεηκτζε κ ΒδδπζκζΪηλβμ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ Ώηηδαθσμ Μαλεεζζέθκμ, πδζηΪ εαδ θκηκηαΰυμ; ΐΪλίαλκμ δεθ εέθαδ κ τλδκμ εδδπζκζΪηλβμ ΕΪηίζδξκμ, πκν ηκθ παλδζηΪθκνθ ηε ηα ξαζδαρεΪ ηκν ζσΰδα πμ νπσδεδΰηα εζζβθδεσηβηαμ; Γδα ηβθ νπελΪζπδζβ ηβμ «ηβ εζζβθδεάμ» Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ εθ ηΫζεδ δεθ αΰπθέαεηαδ κ ΚΫζζκμ ζηκθ Λσΰκ Ώζβγά; Να ζηαηαηάζκνθ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» θα ηδζΪθ ΰδα «πλαΰηαηδεκτμ Βζζβθεμ» πκν δδαηάλβζαθ ηΪξα ηκθ παΰαθδζησ ηκνμ, εαγσζβ ηβ δδΪλεεδα ηβμ δζηκλέαμ εαδ ηΪζδζηα ηβμ Σκνλεκελαηέαμ. Ώνηκέ κδ έδδκδ κδ πλπηελΰΪηεμ ηκν Νεκπαΰαθδζηκτ εέθαδ ζαηπλσ παλΪδεδΰηα ηκν πυμ εηθαθέζηβεε κ εζζβθδεσμ Νεκπαΰαθδζησμ. ΒδζδελδθΪ, δεθ πδζηετκνηε σηδ νπάλξαθ Έζζβθεμ, εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα ά εαδ ηεηΪ ηκ 1821, κδ κπκέκδ π.ξ. εΪγε ίλΪδδ Ϋηπαδθαθ ελνθΪ – ΰδα θα ηβθ ηκνμ δκνθ κδ Υλδζηδαθκέ ΰεέηκθεμ – ζηκ εαηυδ ηπθ ζπδηδυθ ηκνμ, ζηκ ξπλδσ, ελαηυθηαμ γνηέαηα, εαδ γνηδΪηδααθ εΪπκδκ αλξαδκεζζβθδεσ αΰαζηαηέδδκ εζζβθδεάμ γεσηβηαμ, ηκ κπκέκ άηαθ ζε ηδα ΰπθδΪ ζηβηΫθκ, πλκζενξσηεθμζ ζηκνμ Αυδεεα γεκτμ, εδ απσΰκθκδ ανηυθ ηπθ «Κλνθκεγθδευθ» εέθαδ κδ ζβηελδθκέ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ», κδ κπκέκδ απκεΪζνοαθ ηβθ ηανησηβηΪ ηκνμ. ξδ ίΫίαδα. ΏζζΪ Ϋΰδθαθ «δπδεεαγερζηΫμ» ηε ηκθ ηλσπκ πκν πελδΰλΪθκνθ κδ έδδκδ ζηκ πελδκδδεσ Σξίην Μάηη, ηετξκμ 72, ζ. 2 : «Καδ πυμ Ϊλξδζεμ, λε ΐζΪζβ, ηκ δλσηκ ζκν ζηβθ αλξαδκεζζβθδεά παλΪδκζβ, ηκθ λυηβζα. – Να ζκν πυ. ΠΪθηα Ϋοαξθα ηκ ΰθάζδκ. Ήηκνθ ζκδπσθ εΪπκηε ζηβθ Ώηελδεά εαδ Ϋθκδπζα σηδ ίλΫγβεα ηπλκζηΪ ζε Ϋθαθ ζαηΪθκ ανγεθηδεσ, σξδ απσ ανηκτμ ηκνμ εΪζπδεκνμ πκν πελδκδετκνθ ηκθ εσζηκ εαδ δδδΪζεκνθ. Ώθκτ ηκθ Ϊεκνζα πλκζεεηδεΪ εαδ εΫλδδζε ηβθ εηπδζηκζτθβ ηκν, ηκθ λυηβζα: «Πκδκ δλσηκ ηκν ζνζηάθεδμ;» -«Ώεκζκτγβζε ηβθ παλΪδκζβ πκν ηδζΪ ηε ηβθ ΰζυζζα ζηβθ κπκέα κθεδλετεζαδ»!» Καδ, εέθαδ θα απκλεέ εαθεέμ, β Ολγκδκιέα ζηβθ ΒζζΪδα δεθ ηδζΪ εζζβθδεΪ, κδ δεεΪδεμ ξδζδΪδεμ ζεζέδπθ ζηβθ Παηλκζκΰέα δεθ εέθαδ ζηα εζζβθδεΪ, υζηε θα ηβθ κθεδλενηκτθ εαδ ηβθ κλγσδκιβ παλΪδκζβ; Ή ηκνμ εέπε κ – αθ εέθαδ δνθαησθ – «ανγεθηδεσμ» ζαηΪθκμ (Άλαΰε «ανγεθηδεσμ» ζβηαέθεδ εαδ «ζκθσμ»;), εεησμ απσ ηκ θα αεκζκνγάζκνθ ηβθ παλΪδκζβ πκν ηδζΪ ζηβ ΰζυζζα ηκνμ, θα πκζεηάζκνθ εδ σζεμ ηδμ Ϊζζεμ, πκν επέζβμ ηδζκτθ ζηβθ έδδα ΰζυζζα; είαζησ, ίείαέπμ, ηκ δδεαέπηα ηκν εαγεθσμ θα δδαζΫΰεδ σ,ηδ επδγνηεέ ηε ηκθ ηλσπκ πκν ηκ επδγνηεέ, αθειΪληβηα απσ ηκ πκδα θδζκζκθδεά Ϊπκοβ αεκζκνγκτζε παζδσηελα. ηπμ, σηαθ εΪπκδκδ, πκν πλδθ ζέΰα ξλσθδα αεκζκνγκτζαθ θεκεπκξέηδεεμ ά ειπεζζβθδεΫμ ά δνηδεκενλππαρεΫμ θεπηελδεΫμ γεπλέεμ ΰέθκθηαδ απενγεέαμ «πλαΰηαηδεκέ Έζζβθεμ», εθυ ηανησξλκθα απκεαζκτθ ηκνμ νπσζκδπκνμ Έζζβθεμ «είλαδσονξκνμ» εαδ «ΥαηαβΫζζβθεμ» (ηβ πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ), ησηε δεθ πλσεεδηαδ ΰδα ηκ δδεαέπηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ΰδα εζετγελβ επδζκΰά γλβζεεέαμ ά εκζηκαθηέζβοβμ, αζζΪ ΰδα ηκ απαλΪδεεηκ «δδεαέπηα» ηπθ «Βζζάθπθ Βγθδευθ» θα αλθκτθηαδ ηε νίλδζηδεσ ηΪζδζηα ηλσπκ (εεησμ εδ αθ ηκ «ξαηαβΫζζβθεμ» εέθαδ κνδΫηελκμ ξαλαεηβλδζησμ) ηκθ ανηκπλκζδδκλδζησ ηπθ ηβ Νεκδπδεεαγερζηυθ Βζζάθπθ πμ πλαΰηαηδευθ Βζζάθπθ. Καδ ζηκ εΪηπ εΪηπ, β Γαζδζαέα ίλέζεεηαδ πδκ εκθηΪ ζηβθ ΒζζΪδα απ‘ σ,ηδ β ΐ. Ώηελδεά ά β Υαζδαέα ά β Θκτζβ ηπθ Βζζάθπθ θααδζηυθ.
43. "ηδ πκζζΪ αλξαδκεζζβθδεΪ Ϋγδηα ηκν ζακτ ηαμ δδαηβλάγβεαθ εδμ πεέζηα ηπθ απαΰκλετζεπθ δεέξθεδ σηδ κδ Έζζβθεμ εέθαδ νπκηαΰηΫθκδ ζηκνμ ξλδζηδαθκτμ εαηαεηβηΫμ. ΏζζΪ εαδ σζα αεσηβ δδαηβλκτθηαδ – π.ξ. ΏθαζηεθΪλδα – δδυεκθηαδ απσ ηβθ Βεεζβζέα". ΏΠΏΝΣΔΔ α') ηδ πκζζΪ αλξαδκεζζβθδεΪ Ϋγδηα επδίδυθκνθ ά επδίέπθαθ ηΫξλδ πλσζθαηα δεθ ζβηαέθεδ σ,ηδ κδ Ν/Π θκηέακνθ, αζζΪ σηδ εαθεέμ δεθ ηα απαΰσλενζε, ηκνζΪξδζηκθ ησζκ υζηε θα αηκθάζκνθ ά θα ξαγκτθ. Ώθ άγεζε θα ξλβζδηκπκδάζεδ ίέα ηκ ίνααθηδθσ ελΪηκμ, γα εέξαθ ειαθαθδζηεέ ηα Ϋγδηα. Ώθ ηκ έδδκ άγεζε β Βεεζβζέα, γα πεητξαδθε ηβθ ειαθΪθδζά ηκνμ. Αδυεεδ ηα αθαζηεθΪλδα ηε ηβ ίέα β Βεεζβζέα; ΚΪζεζε ηβθ αζηνθκηέα θα δδαζτζεδ ηκνμ εκληΪακθηεμ; Ώπζυμ ηα εαηαδδεΪαεδ εδ αθάθεδ εαγΫθαθ εζετγελκ θα πλΪιεδ σ,ηδ γΫζεδ. ί') Ώνησ πκν δεθ εαηαθκκτθ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ κδ Ν/Π, σθηαμ παθΪζξεηκδ, εέθαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋξεδ ηβ δτθαηβ εαδ ηβ απηδεσηβηα θα απκδΫξεηαδ ηδα ηεζεηά ά Ϋθα Ϋγδηκ εαδ θα ηβθ ηεηαηκλθυθεδ πμ πλκμ ηκ πελδεξσηεθσ ηβμ δέθκθηΪμ ηβμ εαδθκτλΰδκ ά Ϊζζκ, Ϋηζδ υζηε β απκδκξά ηκν θα ηβθ ζβηαέθεδ εεθνζδζησ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ Ϋθελε εΪηδ εαδθκτλΰδκ ζηδμ ηεζεηκνλΰδεΫμ πλαεηδεΫμ, αζζΪ αελδίυμ εδυ θαέθεηαδ β δτθαηά ηκν, σηδ δαθεέζηβεε απσ ηδμ νπΪλξκνζεμ ξπλέμ θα πΪγεδ ηέπκηε. Αεθ πλσεεδηαδ θνζδεΪ ΰδα «εζκπά», σππμ γα δζξνλδζηκτθ ηέπκηε ΝεκπαΰαθδζηΫμ ανηκδδκλδζηΫθκδ Υπλκθτζαεεμ ηκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ, αζζΪ ΰδα εζετγελβ επδζκΰά εθσμ πκζδηδζηδεκτ αΰαγκτ. ΒΪθ π.ξ. πλκζθΫλκθηαθ ζηαθτζδα ζηβ ΰδκληά εθσμ εγθδεκτ γεκτ, κ Υλδζηδαθδζησμ ηκ απκδΫξγβεε αζζΪακθηαμ ηκθ απκδΫεηβ. Οτηε ανηά β ηαεηδεά άηαθ «τπκνζβ» (ΰδα θα ηπελδενηκτθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ), σππμ γα δζξνλδζηκτθ ηέπκηε ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν γεπλκτθ ηκνμ εεξλδζηδαθδζηΫθκνμ Βγθδεκτμ ηκν 5κν ά ηκν 6κν η.Υ. αδ. ησζκ βζέγδκνμ, υζηε θα πδζηετκνθ σηδ ανηκέ (κδ Βγθδεκέ ηκν 5κν αδ.) δεθ εέξαθ ζνθαέζγβζβ ηκτ ζε πκδκθ γεσ Ϋεαθαθ ηδμ πλκζθκλΫμ! Ώεσηβ εαδ πλδθ απσ ζέΰεμ δεεαεηέεμ ΰέθκθηαθ γνζέεμ ίκνίαζδυθ ά Ϊζζπθ αυπθ ζε ξλδζηδαθδεΫμ ΰδκληΫμ, δέξπμ θα πλκετοεδ ζκίαλσ αάηβηα, εδ ανησ ΰδαηέ β γνζέα ανηά εέξε ξΪζεδ ηκ εδδπζκζαηλδεσ ηβμ πελδεξσηεθκ εαδ θσβηα εαδ άηαθ απζυμ Ϋθα ηκπδεσ αίζαίΫμ Ϋγδηκ. ΟνδΫπκηε ίζΪθηβεε πλαεηδεΪ β Βεεζβζέα απσ ανηΪ ηα Ϋγδηα. ΰ') Ώζθαζυμ απκηεζεέ ηεΰΪζβ θεκπαΰαθδζηδεά απΪηβ ά αθκβζέα θα γεπλκτθηαδ ελνπηκπαΰαθδζηΫμ ά ΠαΰαθδζηΫμ σζκδ κδ (θεκ)Έζζβθεμ πκν ζνηηεηΫξκνθ ά ζνηηεηεέξαθ ζηα Ϋγδηα ανηΪ ηυλα ά ηκνμ πλκβΰκτηεθκνμ ηεζενηαέκνμ αδυθεμ. ζκδ ζνηηεηεέξαθ ά ζνηηεηΫξκνθ ζε ηΫηκδα Ϋγδηα εαδ αεκζκνγκτθ ηΫηκδεμ πλαεηδεΫμ κνδσζπμ Ϋξκνθ/εέξαθ ηελΪεδ θα ζαηλΫοκνθ ηκ Αέα. Ώνησ πκν άγεζαθ άηαθ θα ζνθεξέζκνθ Ϋθα Ϋγδηκ, πκν θνζδεΪ – πΪθπ απσ ηδα ξδζδεηέα – εέξε πΪοεδ θα ζκΰαλδΪαεηαδ (απσ ηκθ εσζηκ πκν ηκ ζνθΫξδαε) πμ εδδπζκζαηλδεσ ά ζξεηδασηεθκ ηε ηκνμ «γεκτμ». Έξκνθ παλαηβλβγεέ πκζζΪ εδδπζκζαηλδεΪ Ϋγδηα, σππμ κδπθκζεκπέα ηε ξλάζβ κζηκτ αλθδκτ ά ηκπκγΫηβζβ ξλβηΪηπθ ζε θεελκτμ. Σα Ϋγδηα ζαθυμ Ϋξκνθ εδδπζκζαηλδεά πλκΫζενζβ, ζαθυμ εαηαδδεΪακθηαδ απσ ηβθ Βεεζβζέα, αζζΪ ΰδα ηκθ ηεζκτθηα ηκ Ϋγδηκ δεθ Ϋξκνθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηκνμ «γεκτμ», ηπθ κπκέπθ αεσηβ εαδ ηβθ «τπαλιβ» αζθαζυμ αΰθκεέ. δ') «Αεθ νπΪλξεδ αηθδίκζέα σηδ ξλδζηδαθδεΪ ζαηλενηδεΪ εαδ Ϊζζα ζαρεΪ Ϋγδηα αθΪΰκθηαδ ΰεθεηδεΪ ζε πλκξλδζηδαθδεΫμ παλαδσζεδμ. ππμ επέζβμ δεθ νπΪλξεδ αηθδίκζέα σηδ εΪπκδα θάηαηα πκν δδαπελθκτθ ηα ίΪγβ ηβμ δζηκλέαμ εαδ ηβμ ζαρεάμ ονξάμ ζνθδΫκνθ ηεηαιτ ηκνμ ηδμ ηκλθΫμ ηβμ αλξΫΰκθβμ γβζνεάμ γεσηβηαμ, ηβμ ΏγβθΪμ ά ηβμ ΚνίΫζβμ ηε ηβ γεκηβηκλδεά ηκλθά ηβμ Παθαΰέαμ, σππμ ζνθδΫκνθ ηβ ηκλθά ηκν ΠελζΫα η‘ ανηΫμ ηκν Άβ Γδυλΰβ εαδ ηκν Αδΰεθά, αεσηα εαδ ηδμ ηκλθΫμ ηκν ΟλθΫα εαδ ηκν Αδκθτζκν ηε ηβ γεαθδλδεά ηκλθά ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ. Με ζέΰα ζσΰδα, πκζζΪ απσ ηα ζξάηαηα ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ εαδ ηβμ εζζβθδεάμ δβηκηδεάμ παλΪδκζβμ αθΪΰκθηαδ πλΪΰηαηδ ζε γεηεζδυδβ ονξδεΪ-πκζδηδζηδεΪ αλξΫηνπα, πκν ξΪθκθηαδ ζηα ίΪγβ ηβμ αθγλυπδθβμ πλκρζηκλέαμ. Ώθ πελδκλδζηκτηε σηπμ ζηα γλβζεεδκζκΰδεΪ, εγθκζκΰδεΪ, ζακΰλαθδεΪ ελδηάλδα, κδ ηκλθκζκΰδεΫμ κηκδσηβηεμ εδθδνθετκνθ θα ηΪμ παλαζτλκνθ ζε ηδα ζτΰξνζβ ηεηαιτ ονξδεκτπκζδηδζηδεκτ εαδ πθενηαηδεκτ-κθηκζκΰδεκτ επδπΫδκν. Βπέζβμ, ηδα αθδζηκλδεά ζτΰελδζβ αθβλβηΫθπθ ητππθ εαδ δκηυθ ηΪμ απκελτίεδ ηβ ζβηαζέα ηβμ πλκζππδεάμ εαδ δζηκλδεάμ ζνΰενλέαμ, ηβθ πλκζππδεά νπαλιδαεά ηαζΪθηενζβ εαδ ηα πθενηαηδεΪ δδζάηηαηα ηπθ ζνΰεεελδηΫθπθ νπαλεηυθ πλκζυππθ ηΫζα ζηκθ ζνΰεεελδηΫθκ δζηκλδεσ ξυλκ εαδ ξλσθκ. Έηζδ, η‘ σζα ανηΪ, δεθ αθηδζαηίαθσηαζηε σηδ ηεΰΪζεμ πθενηαηδεΫμ λάιεδμ εαδ επαθαζηΪζεδμ ηβμ δζηκλέαμ ζνθηεζκτθηαδ παλΪ ηβ θαδθκηεθδεά ζνθΫξεδα ηπθ πκζδηδζηδευθ ζξβηΪηπθ, εαδ ησθκ ξΪλβ ζε εΪπκδεμ – αθεπαέζγβηεμ πκζζΫμ θκλΫμ – ηεηαηκπέζεδμ ζηκνμ ζνηίκζδζηκτμ ηπθ αλξεητππθ. Υπλέμ ανησθ ηκθ ηέηκ, δεθ ηπκλεέ εαθεέμ θα αθηδζβθγεέ ηκθ ηλσπκ ηε ηκθ κπκέκ β Βεεζβζέα πΫηνξε ζηαδδαεΪ ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηπθ «Βγθυθ» εαδ ηβθ πθενηαηδεά ηεηΪπζαζβ ηπθ αλξαέπθ παλαδσζεπθ. Υπλέμ ανηάθ ηβθ εληβθενηδεά εαηαθσβζβ εαδ δδεέζδνζβ ζηκ πθενηαηδεσ-κθηκζκΰδεσ πελδεξσηεθκ ηπθ δβηκηδευθ ηαμ παλαδσζεπθ, δεθ ηΫθεδ παλΪ ηδα πθενηαηδευμ «κνδΫηελβ» ηκλθκζκΰέα (βγυθ, εγέηπθ εαδ δδαθσλπθ Ϊζζπθ πκζδηδζηδευθ ζηκδξεέπθ), πκν αθάθεδ πελδγυλδκ ΰδα ηδα ζεδλΪ γλβζεεδκζκΰέακνζεμ εαδ εκδθπθδκζκΰέακνζεμ
ζνΰξτζεδμ. Ώθ εαθεέμ ιεπελΪζεδ σζκνμ ανηκτμ ηκνμ ζεκπΫζκνμ εαδ εδζΫζγεδ ζηκ πθενηαηδεσ ίΪγκμ ηβμ παλΪδκζβμ, ησηε εαηαζαίαέθεδ πσζκ θηπξΫμ εέθαδ απσ πθενηαηδεά Ϊπκοβ εαδ ΰδαηδ δεθ ηεζεζθκλκτθ κδ δδΪθκλεμ πλκζπΪγεδεμ θκζεζκλδεάμ αθαίέπζάμ ηβμ, ά η‘ Ϊζζα ζσΰδα, ΰδαηέ ζηελβηΫθβ απ‘ ηκθ πθενηαηδεσ δνθαηδζησ ηβμ, β παλΪδκζβ ανηά δεθ εεθλΪαεδ παλΪ Ϋθαθ επδθαθεδαεσ εαδ Ϊΰκθκ ζνθαδζγβηαηδζησ» (ΐαζέζβ ΞνδδΪ, «Οδ «Έζζβθεμ» ιαθΪλξκθηαδ», χλαμε, η. 69). Αεθ νπΪλξεδ δβζαδά ηανησηβηα εγέηκν εαδ ηκν παΰαθδζηδεκτ άγκνμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ Ν/Π πκν θκηέακνθ σηδ ηα δβηκηδεΪ Ϋγδηα εέθαδ.. (ηαθέα πκν Ϋξκνθ ηε ηβθ δδδκπκέβζβ) δδεΪ ηκνμ ε') Σκ αζηεέκ (Σλαΰδεσ ηΪζζκθ, αθ ζεεθηεέ εαθεέμ ππμ ηελδεκέ αλξαδκζΪηλεμ άγεζαθ εαδ γΫζκνθ ηκθ «επαθεζζβθδζησ» ηπθ Νεκεζζάθπθ, ηΫζπ ηβμ «απκίνααθηδθκπκέβζάμ» ηπθ) εέθαδ ππμ ΰδα σζκ εαδλσ (πλδθ ά ηεηΪ ηκ 1821) κδ ΝεκΫζζβθεμ παλΫηεθαθ ίνααθηδθκέ εαδ δεθ εέξαθ εεδνηδεδζηεέ, δδαηβλκτζαθ ηα εζζβθδεΪ αλξαέα Ϋγδηα π.ξ. πέζηεναθ ζηκθ τπαλιβ «εΪηπ εσζηκν», ηκθ Άδβ, ηκθ ΥΪλκ, Ϋεαθαθ αεσηα εαδ πλκζθκλΫμ εελδυθ ζε ζξάηα θαζζκτ ζε εεεζβζέεμ (ζηβ Μ.Ώζέα), ζε αλεεηΫμ ΰδκληΫμ ηκνμ ηλαΰκνδκτζαθ ηλαΰκτδδα ίπησζκξα (ζηα ξπλδΪ), σππμ αελδίυμ κδ αλξαέκδ ζηδμ αλξαέεμ ΰδκληΫμ, Ϋίαααθ θσηδζηα ζηκ ζησηα ηκν θεελκτ ε.Ϊ., εθυ ησζδμ εεδνηδεέζηβεαθ εαδ Ϋΰδθαθ «απενγεέαμ απσΰκθκδ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ» εαδ «αλξαδκζΪηλεμ», ιΫξαζαθ σζβ ανηά ηβθ πκδεδζέα αλξαδκεζζβθδευθ εγέηπθ. Καθεέμ δε ηδζΪεδ πδα ΰδα «Άδβ», κτηε ΰδα «ΚΪηπ Κσζηκ». ΜδζΪεδ ΰδα «παλΪδεδζκ» ηε γβζνπλεπά αΰΰεζΪεδα εηζ. Καθεέμ δεθ γα απκδεξσηαθ πδα – δεθ γα ηκν θαέθεηαδ ησζκ ανγσληβηκ – Ϋθα δβηκηδεσ ηλαΰκτδδ ηκν ητπκν: «Ο εΪηπ εσζηκμ εέθ εαεσμ, ΰδαηέ δεθ ιβηελυθεδ / ΰδαηέ δεθ ελΪαεδ κ πεηεδθσμ, δεθ εεζαδεέ ηκ αβδσθδ εεεέ θελσ δεθ Ϋξκνζδ εαδ λκτξα δε θκλκτζδ, / ησθκ εαπθσ ηαεδλετκνζδ εαδ ζεκηεδθΪ δεδπθκτζδ,» εέηε αλξαδκζΪηλβμ εέθαδ εέηε «εζζβθκξλδζηδαθσμ» ά «Σέπκηδμ δεθ εζεδΪξηβεα, ησθκ ηκ πλυηκ ίλΪδδ / πκν ηαθ ηα θέδδα ζηανλπηΪ, εαδ κδ κξδΫμ πζεΰηΫθεμ εδ Ϋθα θδδΪεδ εκζκίσ ζηα ηΪηδα ηε εκδηΪεδ. / -ηδ ηε εκδηΪμ θδδΪεδ ηκν Ϊΰλδα εαδ εαεδπηΫθα; / -εΰΪ γα θΪπ ηα ηΪηδα ζκν εαδ ηβ ΰζνεδΪ ζκν ΰζυζζα / εαδ ζηα ιαθγΪ ζκν ηα ηαζζδΪ γα θηδΪιπ ηβ θπζδΪ ζκν». Ώθηέγεηα, γα ζΫθε αθΫεδκηα πελέ Ϊΰδκν ΠΫηλκν ζηβθ πτζβ ηκν παλΪδεδζκν. Αβζαδά, ηα Ϋγδηα ανηΪ, αθ εαδ παΰαθδζηδεΪ, άηαθ πζΫκθ ζνθδεδεηΫθα ηε ηβθ ξλδζηδαθδεά γλβζεεέα. Ονδσζπμ β τπαλιά ηκνμ ζάηαδθε παΰαθδζηδεά δδΪγεζβ. ΏθηδγΫηπμ, ησζδμ κδ πλσΰκθκέ ηαμ εεδνηδεέζηβεαθ εαδ ηκ ελΪηκμ ηκνμ θσλεζε ηκθ ηαθδτα ηβμ «Ώλξαδκεζζβθδεάμ ζνθεέδβζβμ», ηα αλξαδκεζζβθδεΪ Ϋγδηα Ϋζίβζαθ ζηαδδαεΪ. ε ζνθδναζησ ηε ηκ ΰεΰκθσμ – σππμ απΫδεδιε κ Καελδδάμ – σηδ κδ Ϊηεζκδ πλσΰκθκέ ηαμ (κ ζασμ) εέξαθ αλξαδκεζζβθδεΪ Ϋγδηα, ξλδζηδαθδεά πέζηβ εαδ λπηαέδεβ εζζβθδεά ζνθεέδβζβ, εαηαλλέπηεηαδ ηκ ζαγλσ επδξεέλβηα ηκν Νεκπαΰαθδζηκτ πελέ ηατηδζβμ δβηκηδευθ εγέηπθ εαδ Παΰαθδζηδεάμ γλβζεεέαμ. Άζζκ β απυηαηβ εαηαΰπΰά ηκνμ εδ Ϊζζκ β εθ ζνθεξεέα απκζτθδεζά ηκνμ απσ ανηάθ. ζη') ΠΪλα πκζζΪ Ϋγδηα ειαθαθέζηβεαθ εαηΪ ηκθ 20κ αδυθα, ζσΰπ ηκν ηκθηΫλθκν ηλσπκν απάμ εαδ ηβμ αζηνθδζέαμ εαδ σξδ ζσΰπ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. ππμ εέδαηε, πκζζΪ αλξαέα Ϋγδηα, γλβζεενηδεΪ εαδ ηβ, επδίέπζαθ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ. μ ηα ηΫζα ηκν 20κν αδυθα, σηαθ κδ πελδζζσηελκδ Έζζβθεμ άηαθ αΰλσηεμ, ηα Ϋγδηα δδαηβλκτθηαθ. Ώλεεέ θα δδαίΪζεδ εαθεέμ ζακΰλαθδεΪ ίδίζέα απσ εΪγε πελδκξά ηβμ ΒζζΪδαμ εδ απσ εΪγε απζσ ξπλδσ, ΰδα θα δδαπδζηυζεδ σηδ παθΪλξαδα Ϋγδηα νπάλξαθ υμ ηβ δεεαεηέα ηκν 1940-1950. Οδ δεεΪδεμ ηαληνλέεμ ηΫζα ζηα ίδίζέα ανηΪ, ππμ «ηΫξλδ πλσζθαηα» ηα Ϋγδηα ανηΪ νπάλξαθ εαγδζηκτθ αίΪζδηεμ ηδμ ελανΰΫμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ ειαθΪθδζε δδα πνλσμ εαδ ζδδάλκν ηα ξδζδΪδεμ ανηΪ Ϋγδηα. ηαθ ιεθβηετηβεαθ κδ εΪηκδεκδ ηβμ επαλξέαμ ά σηαθ άλγαθ ζηδμ πσζεδμ, ιΫξαζαθ, σππμ άηαθ θνζδκζκΰδεσ σζα ηα Ϋγδηα. ΒπδπζΫκθ β ηβζεσλαζβ εαδ κ εεδνηδεδζησμ παλΫζνλαθ ηα πΪθηα. Σβ ζηδΰηά, ζκδπσθ, πκν παππκτδεμ ά εαδ ΰκθεέμ αεσηβ πκν ΰεθθάγβεαθ ζηα ξπλδΪ, γνηκτθηαδ ηα Ϋγδηα ανηΪ, εέθαδ αθσβηκμ κ δζξνλδζησμ σηδ ζάηελα δεθ Ϋξκνηε Ϋγδηα ζσΰπ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ.
44. "Βιαδηέαμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ κδ Έζζβθεμ Ϋπαοαθ θα Ϋξκνθ απκεζεδζηδεΪ δδεκτμ ηκνμ γεκτμ εαδ αθαΰεΪζηβεαθ θα ζαηλετκνθ ηααέ ηε ηα Ϊζζα Ϋγθβ Ϋθαθ γεσ. Ώνησ κδάΰβζε εαδ ζηβθ παλαεηά ηβμ ΒζζΪδαμ".
ΏΠΏΝΣΔΔ: Αδσζκν δεθ ζηαηΪηβζαθ κδ Έζζβθεμ θα εέθαδ Έζζβθεμ, σηαθ παλΪηβζαθ ηκ Αέα ΰδα ξΪλβ ηκν Μέγλα, ηκν ζδλδ, ηβμ Κνίεζβμ εαδ Ϊζζπθ γευθ. ΒΪθ β εΰεαηΪζεδοβ ηβμ πλκπαηκλδεάμ εαδ αλξδεάμ γλβζεεέαμ ζνθδζηΪ εγθδεά ανηκεηκθέα εαδ αθεζζβθδζησ, ησηε ΰδαηέ κδ Ν/Π δεθ απκεαζκτθ ηκνμ άδβ απσ ηκθ 4κ αδυθα π.Υ. εθ ΒζζΪδδ πκζζκτμ ζΪηλεδμ ηπθ ηνλδΪδπθ αθαηκζδευθ γεκηάηπθ «πλκδσηεμ», «αθεζζβθδζηΫθκνμ» ά «βζέγδκνμ»; Ώθκτ β «Βζζβθδεά Θλβζεεέα» εέξε ιεθηέζεδ αθηδεαγδζηΪηεθβ αεσηα εαδ ζηβθ ενλέπμ ΒζζΪδα απσ ιΫθεμ γεσηβηεμ εαηΪ ηβθ Βζζβθδζηδεά επκξά, γα Ϋπλεπε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εβλτικνθ ηκ ηΫζκμ ηκν εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ ηλεδμ εαδ δτκ αδυθεμ άδβ πλκ Υλδζηκτ. Ώμ απκθαζέζκνθ ζκδπσθ κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ ηδ απκδΫξκθηαδ: σηδ β γλβζεεέα εαδ ηκ Ϋγθκμ πΪθε εδμ αεέ ηααέ ά σηδ δεθ πΪθε; Ώθ θκηέακνθ ππμ δεθ πΪθε αθαΰεαζηδεΪ ηααέ, ησηε θα πΪοκνθ θα θκηέακνθ ππμ β απκδκξά ηδαμ θΫαμ γλβζεεέαμ, ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ζάηαθε ηκ ηΫζκμ ηκν εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ εαδ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ. Ώθ θκηέακνθ ππμ πΪθε ηααέ, ησηε, εθσζκθ δεθ γΫζκνθ θα ίΰΪζκνθ «αθγΫζζβθεμ» ά «ηβ Ϋζζβθεμ» ά «είλαέκνμ» ά «ελνπηκείλαέκνμ» ά «ηδζκείλαέκνμ» ά «είλαέκνμ ηε εζζβθδεά ζνθεέδβζβ», ά «Ϋζζβθεμ ηε είλαρεά ζνθεέδβζβ», ά «παλαπζαθβηΫθκνμ» (Βέθαδ ησζκ θαθηαζηΫθκδ εαδ πκν πδζηετκνθ ππμ ησθκ κδ έδδκδ Ϋξκνθ εεζΫιεδ εζετγελα ηβ γλβζεεέα ηκνμ ά σηδ ζηβθ αλξαέα επκξά κ σξζκμ ειΫζεΰε πλκζππδεΪ εδ εζετγελα ηβ γλβζεεέα ηκν. Γδ‘ ανησ εαδ Ϋξκνθ ανησ ηκ τθκμ οβζκητηβδπθ εζδηδζηυθ: «εηεέμ ηα ιΫλκνηε σζα, εζεέμ εκδηΪζηε, αυα».) ά σ,ηδ Ϊζζκ θαθηΪακθηαδ ζηα ηναζΪ ηκνμ ΰδα ηα 10 εεαηκηητλδα πζβθ ηκν εανηκτ ηκνμ, ησηε θα δεξηκτθ ηβθ παλκτζα ηατηδζβ. θηπμ β γλβζεεέα πλκζδέδεδ εΪηδ ηκ δελσ ζηβθ τπαλιβ εθσμ ζακτ, αζζΪ ηκτηκ δε ζβηαέθεδ κτηε ππμ β γλβζεεέα αθαΰεαζηδεΪ πλΫπεδ θα παλαηΫθεδ β έδδα αθΪ ηκνμ αδυθεμ, κτηε ππμ απκεζεέεηαδ θα νπΪλιεδ Ϋγθκμ δέξπμ κ παλΪΰπθ γλβζεεέα θα εέθαδ ηκ εθκπκδβηδεσ ζηκδξεέκ ηκν. Γδα παλΪδεδΰηα, β αλξαέα παΰαθδζηδεά γλβζεεέα ηπθ Βζζάθπθ άηαθ εθκπκδβηδεσμ παλΪΰκθηαμ ηκν εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ. ηαθ ανηά απσ ηκθ 4κ αδυθα π.Υ εαδ ηεηΪ Ϊλξδζε θα παλαεηΪαεδ, επεδδά κδ Έζζβθεμ δεθ ηβμ Ϋδέθαθ πδα ησζβ ζβηαζέα εδ επεδδά ζΪηλεναθ Ϊζζκνμ γεκτμ, ανησ εαγσζκν δεζβηαέθεδ ππμ ειαθαθέζηβεε ηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ ά κ πκζδηδζησμ ηκν: απζυμ ζβηαέθεδ ππμ β ζνΰεεελδηΫθβ γλβζεεέα άηαθ αθεπαλεάμ πζΫκθ θα ειαζθαζέζεδ ηβθ ζνθκξά ηπθ Βζζάθπθ. Ώπζυμ ζβηαέθεδ σηδ κδ έδδκδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ηβθ ίλάεαθ ηβ δεαθκπκδβηδεά ΰδα ηδμ πθενηαηδεΫμ ηκνμ αθΪΰεεμ. ηαθ, ηεηΪ απσ ηδα πελέκδκ εκζηκπκζδηδζηκτ εαδ παλσζκνμ ηκνμ δδπΰηκτμ κ ξλδζηδαθδζησμ Ϊλξδζε θα ειαπζυθεηαδ εαδ θα επδελαηεέ ζηβθ εζζβθσθπθκ ηηάηα ηβμ ανηκελαηκλέαμ, ανησ ζάηαδθε δτκ πλΪΰηαηα: πλυηκθ σηδ ηκ εθκπκδσ ζηκδξεέκ ΰδα ηκνμ Έζζβθεμ γα άηαθ ανηά β ζνΰεεελδηΫθβ γλβζεεέα εαδ δετηελκ – εαδ ζβηαθηδεσηελκ – σηδ β γλβζεεέα ανηά δεαθκπκδκτζε εαζζέηελα ηδμ πθενηαηδεΫμ ηκνμ αθΪΰεεμ απ‘ σ,ηδ κδ αθαηκζδεΫμ παΰαθδζηδεΫμ γεσηβηεμ ά ηκ δπδεεΪγεκ (ηκ κπκέκ εέξε εαη‘ κνζέαθ απκλλδθγεέ ξΪλδθ ηπθ αθαηκζδευθ γεκηάηπθ, πκζτ πλδθ εηθαθδζηεέ εαδ δδαδκγεέ κ Υλδζηδαθδζησμ). ηπμ, ζάηελα, εθσζκθ β δδΫα ηκν «Ϋγθκνμ» Ϋξεδ ανηκθκηβγεέ εαδ εεεκζηδεενγεέ, ηκ θα ΰέθκθηαδ δεεηκέ πμ ηΫζβ εθσμ Ϋγθκνμ Ϊθγλππκδ Ϊγλβζεκδ ά Ϊγεκδ ά δδΪθκλπθ γλβζεεδυθ εαγσζκν παλΪιεθκ δεθ γεπλεέηαδ. Σκ σηδ β εαδθκτλΰδα γλβζεεέα (κ Υλδζηδαθδζησμ) άηαθ ηανησξλκθα εαδ γλβζεεέα Ϊζζπθ ζαυθ εαγσζκν δεθ ζβηαέθεδ Ϋζζεδοβ «εγθδεκτ ξλυηαηκμ» ζηβθ πλσζζβοβ ηβμ γλβζεεέαμ ανηάμ απσ ηβθ εΪγε ζασηβηα ά απκεγθδεκπκέβζβ. Άζζβ εεεζβζδαζηδεά εαδ δβηκηδεά ηκνζδεά Ϋξκνθ κδ Ρυζζκδ Ολγσδκικδ εδ Ϊζζβ κδ Έζζβθεμ Ολγσδκικδ. Άζζβ ηεξθκηλκπέα Ϋξκνθ ζηκνμ θακτμ ηκνμ κ εΪγε ζασμ. Καηβΰκλκτθ κδ θεκδπδεεαγερζηΫμ ηβθ Ολγκδκιέα σηδ απαΰσλενζε ηα εζζβθδεΪ Ϋγδηα. Ώπσ πκτ ζνηπελαέθκνθ ανησ ηκ πλΪΰηα; Οδ ξδζδΪδεμ ξκλκέ εαδ ηα δεεΪδεμ ξδζδΪδπθ δβηκηδεΪ ηλαΰκτδδα ΰδαηέ παλΫηεδθαθ απθηαθΪ υμ ηδμ ηΫλεμ ηαμ, αθκτ νπκηέγεηαδ ππμ β γλβζεεέα ηα απαΰσλενζε απβθυμ; ΏζζΪ, απσ ηβθ δζηκλέα ίζΫπκνηε σηδ ζ.ξ. β ηΫζεζβ ηπθ Παθαγβθαέπθ ηαληνλεέηαδ υμ ηκ 267 η.Υ. (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ΄, ζ. 175). Σδ Ϋΰδθε ηεηΪ; Φηαέεδ εδ εδυ κ Υλδζηδαθδζησμ; ΚαθκθδεΪ γα Ϋπλεπε, ζτηθπθα ηε σζα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ, θα ηάθ νπΪλξκνθ εζζβθδεκέ ξκλκέ εαδ ηλαΰκτδδα. ηπμ ησθκ ηα Ϋγδηα ζξεηδεΪ ηε ηδμ γνζέεμ ζηκνμ παΰαθδζηδεκτμ γεκτμ απαΰκλετηβεαθ. Ο παλΪΰπθ γλβζεεέα αθεθσμ πλκζαλησζηβεε ζηα δδΪθκλα Ϋγδηα ηπθ ζαυθ, αθεηΫλκν άδβ απσ ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά Ϋπαοε θα νπκηΪζζεηαδ ζηκ δσΰηα «εΪγε ζασμ εαδ γλβζεεέα». Ήδβαπφ ηφηε ζΪηλεδμ εθσμ γεκτ ηπκλκτζαθ θα εέθαδ Ϊθγλππκδ δδαθσλπθ εγθκηάηπθ, ανησ θνζδεΪ δε ζάηαδθε ππμ Ϋξαθαθ ηβθ εθηκπδσηβηΪ ηκνμ. Οδ Έζζβθεμ δεθ αθεζζβθέζηβεαθ ζαηλετκθηαμ ηααέ ηε ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ ηκθ Ϋλαπδ ά ηβθ Ίζδδα, ά ηε ηκνμ πΫλζεμ ηκθ Μέγλα, ά ηααέ ηε ηκνμ τλδκνμ ηβθ Κνίεζβ. νθεπυμ εέθαδ οΫηηα κ θεκπαΰαθδζηδεσμ δζξνλδζησμ σηδ ειαδηέαμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ κδ Έζζβθεμ Ϋπανζαθ θα Ϋξκνθ δδεκτμ ηκνμ απκεζεδζηδεΪ εγθδεκτμ γεκτμ. Σλεδμ αδυθεμ πλσ Υλδζηκτ εέξε άδβ ζνηίεέ ανησ. Σδ ζνθΫίβ; Συλα, ηεηΪ απσ 23 αδυθεμ ηκ ζνθεδδβηκπκέβζαθ ανησ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Πκτ άηαθ ησηε;
Κκδησθηκνζαθ; Βέξαθ ηλνπυζεδ ζε εαηηδΪ ηλτπα ηβμ Ώελσπκζβμ; Συλα ηκνμ Ϋπδαζε ηκ ηελΪεδ θα «ηαμ δδκλγυζκνθ»;
45. «Έγθβ πκν πλκζενθκτθ ιΫθκνμ γεκτμ εέθαδ εαηαδδεαζηΫθα θα νπκδκνζπγκτθ εαδ ηέα ηΫλα θα αθαθδζγκτθ. Σκ Βζζβθδεσ Ϋγθκμ δεθ πλσεεδηαδ θα ιεθτΰεδ απσ ανησθ ησθ εαθσθα σζκ πλκζενθΪ ηκθ λαίίέθκ ΣαεζκνΪ». ΏΠΏΝΣΔΔ: «Μδα ηΫλα εέθαδ εαηαδδεαζηΫθα θα αθαθδζηκτθ». Σδ γα πεδ, «ηδα ηΫλα»; άηελα; Ώτλδκ; ε δΫεα ξλσθδα; ε 30 αδυθεμ ηάππμ; Γάζε ηΪβ θα θαμ ηλδθτζζδ; Αδσηδ κδ Έζζβθεμ πλκζενθκτθ Ϋθαθ «ηβ εζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ» γεσ εδυ εαδ 18 αδυθεμ, δβζαδά πκζτ πελδζζσηελκ δδΪζηβηα απ‘ σζκ πλκζενθκτθ ηκθ έδδκ ηκθ Αέα εαδ ηκνμ Ϊζζκνμ, εαδ θαέθεηαδ ππμ αεσηα δεθ ζεκπετκνθ θα αθαθδζηκτθ. Πυμ δεθ ειαθαθέζηβεαθ; Με ηΫηκδα οενδκζκΰάηαηα, γεκελαηδεΫμ αθηδζάοεδμ εαδ απεδζΫμ κδ «Βζζβθεμ Βγθδεκέ» πλκζπαγκτθ θα ηλκηΪικνθ ηκνμ Έζζβθεμ. ηπμ κ Κκζκεκηλυθβμ πκν ηΪμ απεζενγΫλπζε Ϋζεΰε : «Ο Θεσμ Ϋίαζε ηβθ νπκΰλαθά ηκν ΰδα ηβθ εζενγελέα ηβμ ΒζζΪδαμ, εαδ δεθ ηβθ παέλθεδ πέζπ». Μάππμ ηυλα γα αθηδπκτθ ηέπκηε Ν/Π σηδ κ Κκζκεκηλυθβμ εθθκεέ ηκ Αέα ά εΪπκδκθ Ϊζζκθ, ηβ ξλδζηδαθδεσ γεσ, θα ζβεπγεέ κ Κκζκεκηλυθβμ θα ηκνμ πΪλεδ ζηκ ενθάΰδ; «Δηαθ ηδα εεεζβζδΪ εδμ ηκθ δλσηκ (β ΠαθαΰδΪ ζηκ Υλνζκίέηζδ) εαδ ηκ εαγβζδσθ ηκν άηκ κπκτ Ϋεζαδΰα ηβθ ΒζζΪδα: ΠαθαΰδΪ ηκν ίκάγβζε εαδ ηκτηβ ηβ θκλΪ ηκνμ Βζζβθαμ δδα θα εηονξπγκτθ!» (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ. 152), ζΫεδ κ Θεσδπλκμ Κκζκεκηλυθβμ. Οδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ ΰλΪθκνθ: «Θνηέζκν Έζζβθα ηβθ ΜεΰΪζβ ΒπαθΪζηαζβ ηκν 2597 η.π.Ο. σπκν κ Κκζκεκηλυθβμ ηααέ ηε ηκνμ Οπζαλξβΰκτμ εαδ ηα παζζβεΪλδα ηκνμ κλεέζηβεαθ ζηκνμ Θεκτμ σηδ γα ηζαεέζκνθ ηκνμ θααπλαέκνμ εαηαεηβηΫμ», εθυ κ έδδκμ κ Κκζκεκηλυθβμ (Λσΰκμ πλκμ ηκνμ θΫκνμ, ζηβθ Πθτεα) ΰλΪθεδ: «Βδμ ηκθ ησπκθ, ηκθ κπκέκθ εαηκδεκτηε, εεαηκδεκτζαθ κδ παζαδκέ Έζζβθεμ, απσ ηκνμ κπκέκνμ εαδ βηεέμ εαηαΰσηεγα εαδ εζΪίαηε ηκ σθκηα ηκτηκ. Ώνηκέ δδΫθελαθ απσ βηΪμ εδμ ηβθ γλβζεεέαθ, δδσηδ επλκζενθκτζαθ ηεμ πΫηλεμ εαδ ηα ιτζα. Ώθκτ τζηελα άζγε ζηκθ εσζηκ κ Υλδζησμ, κδ ζακέ σζκδ επέζηενζαθ εδμ ηκ ΒναΰΰΫζδσ ηκν, εαδ Ϋπανζαθ θα ζαηλετκνθ ηα εέδπζα. Αεθ επάλε ηααέ ηκν κτηε ζκθκτμ κτηε πλκεκηηΫθκνμ, αζζ' απζκτμ αθγλυπκνμ, ξπλδεκτμ εαέ οαλΪδεμ, εαδ ηε ηβ ίκάγεδα ηκν Ώΰέκν Πθετηαηκμ Ϋηαγαθ σζεμ ηεμ ΰζυζζεμ ηκν εσζηκν, κδ κπκέκδ, ηκζκθσηδ σπκν εαδ αθ Ϋίλδζεαθ εθαθηδσηβηεμ εαδ κδ ίαζδζεέμ εαδ κδ ητλαθθκδ ηκνμ εαηΫηλεξαθ, δεθ βηπσλεζε εαθΫθαμ θα ηκνμ εΪηβ ηέπκηα. Ώνηκέ εζηελΫπζαθ ηβθ πέζηδθ. (....) Όζηελα άζγαθ κδ ΜκνζκνζηΪθκδ εαδ Ϋεαηαθ σ,ηδ βηπκλκτζαθ, δδα θα αζζΪιβ κ ζασμ ηβθ πέζηδθ ηκν. Έεκοαθ ΰζυζζεμ εδμ πκζζκτμ αθγλυπκνμ, αζζ' εζηΪγβ αδτθαηκ θα ηκ εαηκλγυζκνθ. Σκθ Ϋθα Ϋεκπηαθ, κ Ϊζζκμ ηκ ζηανλσ ηκν Ϋεαηε». ΏθηδζαηίΪθεηαδ ετεκζα εαθεέμ ηκ άγκμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πκν νπκζηβλέακνθ εαδ δδαδέδκνθ ηΫηκδα αθαέζξνθηα οΫηηαηα πελέ Κκζκεκηλυθβ. 45a Δ ΠΡΟΒΛΒΤΔ ΣΧΝ ΏΡΥΏΕΧΝ ΘΒΧΝ Ο Δλσδκηκμ Ϋΰλαοε σηδ β γλβζεεέα ηπθ αλξαέπθ εζζάθπθ πλκάζγε απσ Ϊζζκνμ ζακτμ. Ηζηνξίαη, 2, 4: «Έζεΰαθ σηδ κδ Ώδΰτπηδκδ πλυηκδ εαηκθσηαζαθ 12 γεκτμ εδ σηδ κδ Έζζβθεμ πάλαθ απ‘ ανηκτμ ηα κθσηαηα. Βπέζβμ σηδ πλυηκδ ανηκέ ξΪλδζαθ ζηκνμ γεκτμ ίπηκτμ, αΰΪζηαηα εαδ θακτμ, εδ σηδ ξΪλαιαθ πΪθπ ζε πΫηλεμ δδΪθκλεμ ηκλθΫμ». Ηζηνξίαη, 2, 50: «ζα ζξεδσθ ηπθ γευθ ηα πλσζππα Ϋξκνθ Ϋλγεδ ζηβθ ΒζζΪδα απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. Ρπηυθηαμ αθαεΪζνοα ππμ Ϋηζδ Ϋΰδθε, ππμ δβζαδά Ϋξκνθ Ϋλγεδ απσ Ϊζζκνμ ζακτμ. Μκν θαέθεηαδ ηΪζδζηα ππμ κδ πελδζζσηελκδ Ϋξκνθ Ϋλγεδ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. ηβ ξυλα ηκνμ, ηβθ Ώέΰνπηκ, νπάλιαθ πΪθηκηε ηα πλσζππα ηπθ Ϊζζπθ γευθ, εεησμ απσ ηκθ Πκζεδδυθα εαδ ηκνμ Αδκζεκτλκνμ, σππμ Ϋξπ εαδ πλκβΰκνηΫθπμ πεδ, ηβθ Ήλα, ηβθ Βζηέα, ηβ ΘΫηδδα ηδμ ΥΪλδηεμ εαδ ηδμ Νβλβέδεμ. ΛΫπ σ,ηδ ζΫθε εδ κδ έδδκδ κδ Ώδΰτπηδκδ. Σα πλσζππα ηπθ γευθ, πκν δζξνλέακθηαδ ππμ δεθ ηα ιΫλκνθ, θκηέαπ ππμ εαηκθκηΪζηβεαθ απσ ηκνμ Πεζαζΰκτμ – εεησμ απσ
ηκθ Πκζεδδυθα. Σκθ γεσ ανησθ κδ Έζζβθεμ ηκθ Ϋηαγαθ απσ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Λδίτβμ. ΚαθΫθαμ ζασμ δεθ ζΪηλενε απ‘ ηβθ αλξά ηκ πλσζππκ ηκν Πκζεδδυθα, παλΪ ησθκθ κδ Ϊθγλππκδ απ΄ ηβ Λδίτβ, πκν ηδηκτζαθ πΪθηα ανησθ ηκθ γεσ. Οδ Ώδΰτπηδκδ ζκδπσθ δεθ αθδελυθκνθ ηεζεηΫμ κτηε εΪθ ζηκνμ άλπεμ». Ο Δλσδκηκμ δεθ εθθκεέ ίΫίαδα σηδ ηα έδδα ηα κθσηαηα ηπθ γευθ ηκν Βζζβθδεκτ παθγΫκν άλγαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ (ΰθπλέαεδ ηβ δδαθκλΪ ζηδμ κθκηαζέεμ ηκνμ, π.ξ. Άηηπθ εαδ Γετμ: 2, 42), αζζΪ σηδ κδ εζζβθδεκέ γεκέ πλκζδδκλέζηβεαθ εαδ β ζαηλεέα ηκνμ εΰεαγδδλτγβεε εαδ εαγκλέζηβεε ηε ίΪζβ ηκνμ Ώδΰνπηδαεκτμ. Ηζηνξίαη, 2, 52: «Οδ Πεζαζΰκέ πλπητηελα Ϋεαθαθ πΪθηκηε γνζέεμ εαδ πλκζθκλΫμ ζηκνμ γεκτμ, εαγυμ Ϊεκνζα ζηβ Απδυθβ, ξπλέμ θα ζΫθε ηκ σθκηα ά ηβθ εππθνηέα εαθεθσμ γερεκτ πλκζυπκν, ΰδαηέ δεθ εέξαθ αεκτζε ηέπκηα ζξεηδεσ υμ ησηε. Σκνμ Ϋδπζαθ ηβθ πλκζπθνηέα «γεκέ» απσ ανησ ηκ πλΪΰηα, επεδδά δβζαδά «Ϋγεζαθ» – Ϋίαζαθ, σππμ ζΫηε – ηΪιβ παθηκτ εαδ ξΪλδζαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ ηα πΪθηα. ηαθ σηπμ πΫλαζε πκζτμ εαδλσμ Ϋηαγαθ ηπθ Ϊζζπθ γευθ ηα κθσηαηα πκτθηαζαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. Σκ σθκηα ηκν Αδσθνζκν ηκ πζβλκθκλάγβεαθ πκζτ αλΰσηελα. ΜεηΪ απσ εαδλσ αάηβζαθ ξλβζησ ζηκ ηαθηεέκ ηβμ Απδυθβμ ζξεηδεΪ ηε ηα κθσηαηα. Γδ‘ ανησ ηκ ηαθηεέκ ηκτηκ γεπλεέηαδ ηκ πδκ αλξαέκ απσ ηα εζζβθδεΪ ηαθηεέα. Βεεέθκθ ηκθ εαδλσ άηαθ ηκ ηκθαδδεσ, πκν νπάλξε. ηαθ ζκδπσθ αάηβζαθ ξλβζησ κδ Πεζαζΰκέ ζηβ Απδυθβ, αθ πλΫπεδ θα παλαζΪίκνθ ηα κθσηαηα ηπθ γευθ, πκτξαθ Ϋλγεδ απσ ηκνμ ιΫθκνμ, ηκ ηαθηεέκ απΪθηβζε θα ηα παλαζΪίκνθ εαδ θα ηα ξλβζδηκπκδκτθ. Ώπ‘ ηβθ αλξά ζκδπσθ ανηά πλσζθελαθ γνζέεμ, ξλβζδηκπκδυθηαμ ηα κθσηαηα ηπθ γευθ. Καησπδθ, απ‘ ηκνμ Πεζαζΰκτμ ηα πάλαθ κδ νπσζκδπκδ Έζζβθεμ». Ηζηνξίαη, 2, 53: «Σβθ πλκΫζενζβ ηκν εαγεθσμ γεκτ, αθ νπάλξαθ σζκδ απσ πΪθηα εαδ πκδα άηαθ β ηκλθά ηκνμ, ανηΪ δεθ ηΪιελαθ ηΫξλδ ησηε, ηΫξλδ ξγεμ, πκν ζΫεδ κ ζσΰκμ. Νκηέαπ ππμ κ Δζέκδκμ εδ κ ηβλκμ άηαθ ζηβθ βζδεέα 400 ξλσθδα ΰελκθησηελκέ ηκν εδ σξδ πελδζζσηελκ. Ώνηκέ ηέζβζαθ ζηα πκδάηαηΪ ηκνμ ΰδα ηβ γεκΰκθέα ζηκνμ Έζζβθεμ, ανηκέ κθκηΪηδζαθ ηκνμ γεκτμ, ανηκέ ηκνμ ηκέλαζαθ ηδηΫμ εαδ δειδκηεξθέεμ, ανηκέ Ϋηαγαθ ζηκθ εσζηκ ηβμ γερεΫμ ηκλθΫμ. Οδ πκδβηΫμ πκν, εαγυμ ζΫθε κδ Ϊθγλππκδ, Ϋαβζαθ θπλέηελα απ‘ ανηκτμ ηκνμ δνκ, θκηέαπ ππμ Ϋαβζαθ αλΰσηελα. Ώπ‘ ηδμ ΰθυηεμ ανηΫμ ηδμ πλυηεμ ηδμ νπκζηβλέακνθ κδ δΫλεδεμ ηβμ Απδυθβμ, εθυ ηδμ εαηκπδθΫμ, ηδμ ζξεηδεΫμ ηε ηκθ Δζέκδκ εαδ ηκθ ηβλκ, ηδμ ζΫπ εΰυ». Ηζηνξίαη, 2, 54: «Γδα ηα ηαθηεέα, ΰδ‘ ανησ πκν ίλέζεεηαδ ζηβθ ΒζζΪδα εαδ ΰδα ηκ Ϊζζκ, ηβμ Λδίτβμ, κδ Ώδΰτπηδκδ ζΫθε ανηΪ ηα ζσΰδα. Οδ δελεέμ ηκν Αέα ηβμ αδΰνπηδαεάμ Θάίαμ δζξνλέακθηαδ ππμ κδ Φκέθδεεμ πάλαθ απ‘ ηκ ηΫλκμ ανησ 2 δΫλεδεμ. Έηαγαθ ππμ ηβ ηδα απ‘ ανηΫ ηβθ πκτζβζαθ ζηβ Λδίτβ εα ηβθ Ϊζζβ ζηβθ ΒζζΪδα. Οδ ΰνθαέεεμ ανηΫμ εέθαδ κδ πλυηεμ πκν ζηΫλδπζαθ ηα ηαθηεέα ηκτηα ζ‘ σζεμ ξυλεμ αθΪθελα. ηαθ λυηβζα πυμ ηκ ιΫλκνθ ηε ηΫηκδα ζδΰκνλδΪ εαδ ηκ ζΫθε, ηκν απΪθηβζαθ σηδ εεεέθκδ κδ έδδκδ Ϋοαιαθ πκζτ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ ανηΫμ. Αεθ ηπσλεζαθ ησηε θα ηδμ ίλκνθ, πζβλκθκλάγβεαθ σηπμ αλΰσηελα ΰδ‘ ανηΫμ σζα ηκτπαθ». Ηζηνξίαη, 2, 55: «ανηΪ Ϊεκνζα απ‘ ηκνμ δελεέμ ηβμ αδΰνπηδαεάμ Θάίαμ. Οδ ηΪθηδζζεμ ηβμ Απδυθβμ ζΫθε ηα ζσΰδα ηκτηα: ππμ πΫηαιαθ 2 ηατλα πελδζηΫλδα απ‘ ηβ Θάία ηβμ Ώδΰτπηκν εαδ πάΰαθ ηκ Ϋθα ζηβ Λδίτβ εαδ η‘ Ϊζζκ ζηα δδεΪ ηκνμ ηΫλβ. Ππμ ηκ δετηελκ εΪγδζε πΪθπ ζε ηδα ίεζαθδδδΪ εδ εέπε ηε αθγλυπδθβ θπθά σηδ Ϋπλπε θα ΰέθεδ ηαθηεέκ ηκν Αέα ζηκ ηΫλκμ ανησ. (...) ΏνηΪ ηΪζεΰαθ κδ δΫλεδεμ ηβμ Απδυθβμ, πκν κθκηΪακθηαδ β ηεΰαζτηελβ ζηα ξλσθδα ΠλκηΫθεδα, β επσηεθβ ΣδηαλΫηβ εδ β θευηελβ ΝδεΪθδλβ. Μααέ ηκνμ ζνηθπθκτζαθ εδ κδ Ϊζζκδ Ϊθγλππκδ ηβμ Απδυθβμ, πκτξαθ εΪπκδα ζξΫζβ ηε ηκθ θασ». Ηζηνξίαη, 2, 58: «Παθβΰτλδα εαδ ζδηαθεέεμ εαδ γλβζεενηδεΫμ ζνΰεεθηλυζεδμ πλυηκδ απ‘ σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ Ϋεαθαθ κδ Ώδΰτπηδκδ. Ώπ‘ ανηκτμ ησηαγαθ εδ κδ Έζζβθεμ. Ώπσδεδιβ ζηα ζσΰδα ηκν εέθαδ ηκτηκ ηκ πλΪΰηα: κδ ΰδκληΫμ ηκνμ θαέθεηαδ σηδ ΰέθκθηαδ απσ πκζτθ εαδλσ, εθυ ηπθ Βζζάθπθ εαγδελυγβεαθ ηεζενηαέα». Ηζηνξίαη, 2, 123: «Πλυηκδ απ‘ σζκνμ κδ Ώδΰτπηδκδ εέπαθ εδ ανηΪ ηα ζσΰδα, σηδ (...) εθυ ηκ ζυηα εαηαζηλΫθεηαδ, β ονξά ηπαέθεδ ηΫζα ζε εΪπκδαθ Ϊζζβ τπαλιβ, πκν ίζΫπεδ ηκ θπμ. ηαθ ηλδΰνλέζεδ ζ‘ σζα ηα αυα ηβμ ζηελδΪμ, ηβμ γΪζαζζαμ εαδ ηκν κνλαθκτ, ηπαέθεδ ιαθΪ ζηκ ζυηα εθσμ αθγλυπκν, πκν ΰεθθδΫηαδ. Δ πελδπζΪθβζβ ανηά ΰέθεηδα ηΫζα ζε 3000 ξλσθδα. Σβθ Ϊπκοβ ηκτηβ αεκζκτγβζαθ ηελδεκέ Έζζβθεμ, Ϊζζκδ ζηκ ηαελδθσ παλεζγσθ εδ Ϊζζκδ εΪππμ αλΰσηελα, ζαθ θα ‗ηαθ δδεά ηκνμ. Μκθκζσηδ ιΫλπ ηα κθσηαηα εεεέθπθ, δεθ ηα αθαθΫλπ». Αβζαδά: Δ γεπλέα ηβμ ηεηεηοτξπζβμ ηε ηβθ κπκέα παγδΪακθηαδ κλδζηΫθκδ θεκπαΰαθδζηΫμ σηδ εέθαδ εζζβθδεσηαηβ, δεθ εέθαδ εζζβθδεά. ΦνζδεΪ, κ Δλσδκηκμ, δεθ εέθαδ «αθγΫζζβθαμ» σππμ ηκθ εαηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εδ σππμ ηκθ εαηαελέθεδ κ Πζκτηαλξκμ, δδσηδ κ έδδκμ Ϊθγλππκμ ειδζησλβζε ηβ ηεΰαζεδυδβ θέεβ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ εαηΪ ηπθ «ίαλίΪλπθ» ηβμ Ώζέαμ, δέθκθηαμ ηελΪζηδκνμ αλδγηκτμ ΰδα ηβθ πελζδεά ζηλαηεδΪ (Ϋθα εεαηκηητ-
λδκ ζηλαηδυηεμ), υζηε β θέεβ ηπθ ζδΰκζηυθ Βζζάθπθ θα εέθαδ αεσηβ πδκ Ϋθδκιβ. Ο «αθγΫζζβθαμ εαδ αθαιδσπδζηκμ» Δλσδκηκμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ΰλΪθεδ σηδ «β Βζζβθδεά θνζά ιεξυλδαε αθΫεαγεθ απ‘ ηκνμ ίαλίΪλκνμ, ΰδαηέ εαδ εινπθσηελβ άηαθ εαδ δε δδαελδθσηαθ ΰδα αθσβηβ εζαθλκηναζδΪ» (1, 60). Άλα δεθ ΰλΪθεδ σ,ηδ ηκν εαηΫίεδ κ Δλσδκηκμ, παλαζνληΫθκμ απσ εΪπκδκθ θδζκαζδαηδζησ, αζζΪ ηεηαθΫλεδ πλΪΰηαηα, πκν άηαθ εκδθσμ ησπκμ ζηβθ επκξά ηκν. Πανζαθέαμ, 10, 14, 7: «Σβμ Ονλαθέαμ [Ώθλκδέηβμ] β ζαηλεέα εαγδελυγβεε ΰδα πλυηβ θκλΪ ζηκνμ Ώζζνλέκνμ. ΜεηΪ ηκνμ Ώζζνλέκνμ ζηκνμ Παθέκνμ ηβμ Κτπλκν εαδ ζηκνμ Φκέθδεεμ πκν εαηκδεκτθ ζηβθ Ώζεαζυθα ηβμ Παζαδζηέθβμ. Ώπσ ηκνμ Φκέθδεεμ πάλαθ ηβ ζαηλεέα ηβμ κδ Κνγάλδκδ. ηκνμ Ώγβθαέκνμ ηβθ εδζάΰαΰε κ ΏδΰΫαμ». «Ώδ ηνζηδεαέ ανηαέ ηεζενηαέ θαέθεηαδ σηδ άζαθ ηΫλκμ ηβμ ζαηλεέαμ ηπθ Πλκεζζάθπθ εαηκέεπθ ηβμ Ώδΰαδέδαμ, ηπθ εαζκνηΫθπθ Πεζαζΰυθ. (...) Ώθ‘ σηκν άλιαηκ β εδμ ηβθ Ώδΰαδέδα εΪγκδκμ ηπθ εζζβθδευθ θνζυθ, Ώξαδυθ, Ευθπθ ε.Ϊ., Ϊηδθα ηκνθαθηέκθ εζΪηλενκθ ηκνμ κνλαθέκνμ, κδ Πεζαζΰκέ εαάηβζαθ θα πλκζηαηετζπζδ ηαμ γλβζεενηδεΪμ ανηυθ παλαδσζεδμ εαδ ηβθ ζαηλεέαθ απσ ίείβζυζεπμ εαδ αθαθδζηκτ ηπθ αζζκδσιπθ εαηαεηβηυθ εαδ πλκμ ηκτηκ εξλβζδηκπκέβζαθ ηκ ζεσηκμ ηβμ θνεησμ. Σα ηνζηάλδα ζκδπσθ εέθαδ β γλβζεεέα ηπθ εαηαεηβγΫθηπθ Πεζαζΰυθ (Δλσδκηκμ, 2, 51 «ηα ηνζηάλδα ηπθ Καίεέλπθ ηα πάλαθ κδ αηκγλΪεεμ απσ ηκνμ Πεζαζΰκτμ»˙ β Αάηβηλα εζαηλετεηκ εθ Άλΰεδ πμ Πεζαζΰέμ: Πανζαθέαμ, 2, 21, 1), αΰλκηδεά ζαηλεέα ηβμ Αάηβηλκμ, ξγκθέπθ γευθ, άηδμ δδα ηκθ θσίκθ ηπθ επδδλκηΫπθ εΰΫθεηκ γλβζεεέα ηνζηδεά, ηνζηάλδα ηεζκτηεθα έζπμ ηκ πλυηπθ νπσ ΰνθαδεπθ ησθκθ (...). Δ γλβζεεέα ηπθ Πεζαζΰυθ νπκζηΪζα δδπΰηκτμ νπσ ηπθ εαηαεηβηυθ ειΫζδπεθ εε ηβμ Ώδΰαδέδκμ, δδαζπγεέζα ησθκθ εθ ηκδμ ηνζηβλέκδμ ηβμ Βζενζέθκμ, ηβμ αηκγλΪεβμ εαδ εθ ΜδελΪ Ώζέα. ΠΪθηπμ κδ πζεέζηκδ ηπθ εαηαεηβγΫθηπθ αθκηκδυγβζαθ γλβζεενηδευμ πλκμ ηκνμ εαηαεηβηΪμ, αζζΪ εαδ πκζζΪ ζηκδξεέα ηβμ γλβζεεέαμ ηπθ αεηαεηβγΫθηπθ επεελΪηβζαθ εαδ επείζάγβζαθ εδμ ηκνμ εαηαεηβηΪμ, σππμ ζνθ ηπ ξλσθπ ηα ηνζηάλδα. Σβθ ηβ εζζβθδεσηβηα πθ ηνζηβλέπθ ηαληνλκτζδ εαδ ζΫιεδμ ηβ εζζβθδεαέ, ξλβζδηκπκδκτηεθαδ εθ ανηκέμ, αδ voces mysticae, πάι, εόΰι, ίανίώ (β ηβηλδεά εκδζέα, ηκ ΰνθαδεεέκθ αδδκέκθ), εκῖ, ζαίκῖ (επδθπθάζεδμ πλκμ ηκθ Αδσθνζκθ), β ξλάζδμ ηκν θαλεέζζκν (ζ. ηβ εζζβθδεά) εθ ηκδμ ηνζηβλέκδμ ηβμ Βζενζέθκμ, Ἀιδόεελζκμ, Ἀιδκεέλζα, Ἀιίελκμ» (Αβηβηλέκν Ν. Γκνδά, Σα κπζηήξηα ηεο Διεπζίλαο, Ώγάθαδ 1935, επαθΫεδ. εεδ. Αβηδκνλΰέα, ζ. 21-22). Δ έδδα β ζΫιβκπζηήξην ζβηαέθεδ «ηκ ηεζκτηεθκθ εθ εζεδζηυ ξυλπ, ηκ ελτθδκθ, ηκ ηνζηβλδυδεμ, ηκ απσλλβηκθ, ηκ απκθετΰκθ ηκ θπμ ηβμ βηΫλαμ εαδ ηεζκτηεθκθ εθ θνεηέ» (Αβηβηλέκν Ν. Γκνδά, Σα κπζηήξηα ηεο Διεπζίλαο, Ώγάθαδ 1935, επαθΫεδ. εεδ. Αβηδκνλΰέα, ζ. 20). Με Ϊζζα ζσΰδα, ηα αλξαδκεζζβθδεΪ ηνζηάλδα δεθ άηαθ αλξαδκεζζβθδεΪ, αζζΪ πεζαζΰδεΪ (εαηΪ ηκθ Δλσδκηκ άηαθ εθ ηΫλεδ ΏδΰνπηδαεΪ). Οδ εαηεεηβηΫθκδ Πεζαζΰκέ ίζΫπκθηαμ ηκνμ ΚαηαεηβηΫμ Ώξαδκτμ θα απαΰκλετκνθ ηβ γλβζεεέα ηκνμ εαδ θα επδίΪζζκνθ ηβ γλβζεεέα ηπθ Οζτηπδπθ, ηεζκτζαθ ηβ ζαηλεέα ηκνμ ηβ θτξηα, εαδ ηΪζδζηα ηβ ζαηλεέα ανηά ηβθ πελδΫίαζαθ ηε πΫπζκ ηνζηβλέκν, υζηε κδ Ώξαδκέ θα ηβ ζείαζηκτθ, γεπλυθηαμ ηβθ ηνζηβλδυδβ εαδ «αθυηελβ». ηκ ηΫζκμ, ίΫίαδα, κδ Ώξαδκέ, κδ Ίπθεμ ε.Ϊ. ζθεηελέζηβεαθ ηα ηνζηάλδα, δβζαδά ηβθ δδπευηεθβ πεζαζΰδεά γλβζεεέα, πλκζαλησακθηΪμ ηα ζηβθ κζνηπδαεά γλβζεεέα (ηεηΪ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδΪηλεμ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα «αθηδΰλαθά παΰαθδζηδευθ παλαδσζεπθ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ»). Ώνησ πκν ζνθΫίβ, εέθαδ σηδ ηα ηνζηάλδα άηαθ σ,ηδ πλσζαίαθ θα πελδζυζκνθ απσ ηβθ απαΰκλενηΫθβ γλβζεεέα ηκνμ κδ Πεζαζΰκέ ηεζυθηαμ ηκ ηε απσλλβηκ ηλσπκ˙ ΰδ‘ ανησ εαδ απκεζάγβεαθ «ηνζηάλδα». Ο Ώπσζζπθ κδεεδκπκδάγβεε ηβ ζαηλεέα ηκν πλκεζζβθδεκτ γεκτ ΤΪεδθγκν ζηδμ Ώητεζεμ (M. Nilsson, Ηζηνξία ηεο αξραίαο ειιεληθήο ζξεζθείαο, εεδ. Παπαδάηα ζ. 127). άηελα, ζΫεδ κ ΡδζπΫθ (Διιεληθή Μπζνινγία, η. Ώ‘, ζ. 160), β επδζηάηβ ΰθπλέαεδ σηδ κ ΤΪεδθγκμ εέθαδ πΫλα απσ εΪγε αηθδίκζέα πλκεζζβθδεσμ γεσμ, ηδθπδεάμ εαηαΰπΰάμ˙ ζβηαέθεδ ζνθΪηα εαδ Ϋθα ζκνζκτδδ. «Ο ΟλθΫαμ, πάλε απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ηδμ πελδζζσηελεμ απσ ηδμ ηνζηδεΫμ ηεζεηκνλΰέεμ, ηδμ κλΰδαζηδεΫμ ηεζεηΫμ πκν ζνθκδετκνθ ηδμ πελδπζαθάζεδμ ηκν εαδ ηβ ηνγδεά παλΪδκζβ ΰδα ηδμ εηπεδλέεμ ηκν ζηκθ Άδβ» (Αδσδπλκν δεεζδυηβ Βηβιηνζήθεο Ηζηνξηθήο Βίβινο πξψηε 96, 5). «Ο Δλαεζάμ, ΰδα παλΪδεδΰηα, εέθαδ Ώδΰνπηδαεάμ εαηαΰπΰάμ εαδ ξΪλβ ζηβθ αθδλεέα ηκν ηλδΰτλδζε ηεΰΪζκ ηΫλκμ ηκν εσζηκν εδ Ϋζηβζε ηβ ζηάζβ ζηβ Λδίτβ˙ ηδμ απκδεέιεδμ ΰδ‘ ανησ παέλθκνθ κδ Ώδΰτπηδκδ απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Έζζβθεμ. ΑεδκηΫθκν ππμ σζκδ ζνηθπθκτθ σηδ κ Δλαεζάμ πκζΫηβζε ηκνμ Γέΰαθηεμ ζηκ πζενλσ ηπθ Οζτηπδπθ Θευθ, δζξνλέακθηαδ ππμ δεθ ζνηίδίΪαεηαδ ξλκθδεΪ β τπαλιβ ηπθ ΓδΰΪθηπθ ηε ηβθ επκξά πκν ζΫθε σηδ ΰεθθάγβεε κ Δλαεζάμ, ηδα ΰεθδΪ, δβζαδά, πλδθ ηα ΣλπδεΪ, αζζΪ ηΪζζκθ, σππμ ζΫθε, ηε ηβθ επκξά ηβμ ΓΫθεζβμ ηκν αθγλππέθκν ΰΫθκνμ, δδσηδ κδ Ώδΰτπηδκδ ηεηλκτθ απσ εεεέθβ ηβθ επκξά ηΫξλδ ηδμ ηΫλεμ ηαμ πΪθπ απσ δΫεα ξδζδΪδεμ ξλσθδα, εθυ απσ ηκθ Σλπδεσ πσζεηκ ζδΰσηελα απσ ξέζδα δδαεσζδα ξλσθδα. Οηκέπμ, ηκ λσπαζκ εαδ β ζεκθηά αλησακνθ ζηκθ παζαδσ Δλαεζά, επεδδά εεεέθκ ηκθ εαδλσ δεθ εέξαθ αεσηβ εθενλεγεέ ηα σπζα εαδ κδ Ϊθγλππκδ πκζεηκτζαθ ηκνμ αθηέπαζκνμ ηκνμ ηε ιτζα εαδ ξλβζδηκπκδκτζαθ ηα
δΫληαηα ηπθ αυπθ ΰδα αηνθηδεσ κπζδζησ. Ώπσ ηβ ηδα, ζΫθε, ηκθ γεπλκτθ ΰδκ ηκν Αέα εδ απσ ηβθ Ϊζζβ δεθ Ϋξκνθ θα πκτθε ηέπκηα ΰδα ηβ ηβηΫλα ηκν. ζκ ΰδα εεέθκθ πκν ΰεθθάγβεε απσ ηβθ Ώζεηάθβ, ηεηΪ απσ δΫεα ξδζδΪδεμ ξλσθδα εαδ πελδζζσηελα, σηαθ ΰεθθάγβεε, ηκθ Ϋζεΰαθ Ώζεαέκ εαδ αλΰσηελα ηεηκθκηΪζηβεε Δλαεζάμ, σξδ ΰδαηέ κθεέζεδ ηκ «εζΫκμ» ηκν ζηβθ Ήλα, αζζΪ, επεδδά εέξε ηβθ έδδα αΰαγά πλκαέλεζβ ηε ηκθ παζαδσ Δλαεζά, εζβλκθσηβζε ηβ δσια ηκν ηααέ ηε ηκ σθκηΪ ηκν. Με ηα ζεΰσηεθΪ ηκνμ ζνηθπθεέ εαδ β απσ πκζζΪ ξλσθδα δκιαζέα πκν ενεζκθκλεέ αθΪηεζα ζηκνμ Έζζβθεμ, σηδ κ Δλαεζάμ ιεεαγΪλδζε ηβ ΰβ απσ ηα Ϊΰλδα γβλέα˙ ΰεΰκθσμ πκν δεθ ηαδλδΪαεδ εαγσζκν ηε ηβθ επκξά εκθηΪ ζηκθ Σλπδεσ πσζεηκ, κπσηε ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηβμ ΰβμ εέξε ειβηελπγεέ ηε ηβ ΰεπλΰέα, ηδμ πσζεδμ εαδ ηκ πζάγκμ ηπθ εαηκέεπθ ζ΄σζβ ηβθ τπαδγλκ. Δ ειβηΫλπζβ ηβμ ξυλαμ ηαδλδΪαεδ πελδζζσηελκ ζε Ϊθγλππκ πκν Ϋαβζε εαηΪ ηα παθΪλξαδα ξλσθδα, σηαθ κδ Ϊθγλππκδ εαηαδνθαζηετκθηαθ αεσηβ απσ ηκ ηεΰΪζκ πζάγκμ ηπθ γβλέπθ, εδδδεσηελα ζηβθ Ώέΰνπηκ» (Αδσδπλκν δεεζδυηβ, Βηβιηνζήθεο Ηζηνξηθήο Βίβινο πξψηε, 24). Δ ζΫιβ Χεεαθσμ (πκν εαηΪ ηκνμ Έζζβθεμ ηνγκΰλΪθκνμ πελδίΪζζεδ, ζαθ ετεζκμ, ηβ ΰβ) εαηΪΰεηαδ απσ ηβθ ξεηηδηδεά ζΫιβ uginna πκν ζβηαέθεδ ετεζκ. Δ ζΫιβ Ϊλκνλα = ΰβ (ΕζδΪδαμ , 52) πλκΫλξεηαδ απσ ηκ Ϋπκμ ηκν ΓδζΰαηΫμ, ζηκ κπκέκ νπΪλξεδ β γεΪ ηβμ δβηδκνλΰέαμ Aruru. Ο ΠζΪηπθαμ ίαζδασηεθκμ ζηβθ ΐαίνζπθδαεά γλβζεεέα, β κπκέα ζΫεδ σηδ ηα Ϊζηλα Ϋξκνθ ονξΫμ, ηέα ηκ εαγΫθα (εδ απσ ανηάθ ηβθ αθηέζβοβ πλκάζγε εαδ β αζηλκζκΰέα), ΰλΪθεδ (Σίκαηνο 41a-d˙Πνιηηεία 611a) σηδ κ αλδγησμ ηπθ αθγλυπδθπθ ονξυθ πκν δβηδκνλΰάγβεαθ εέθαδ αηεηΪίζβηκμ εαδ έζκμ πλκμ ηκθ αλδγησ ηπθ Ϊζηλπθ, επεδδά ζε εΪγε Ϊζηλκ εδσγβ ηδα ονξά. Βζζβθδεσηαηκ δσΰηα, αθκτ ηκ εέπε κ ΠζΪηπθαμ. «Οδ Έζζβθεμ γεπλκτζαθ, ξπλέμ Ϊζζκ ζπζηΪ, σηδ ανηΫμ κδ πελέελΰεμ ηεζεηΫμ [ηβμ ζαηλεέαμ ηκν Αδσθνζκν] δεθ άηαθ ΰεθθβηΫθεμ ζηβθ ΒζζΪδα: κ Δλσδκηκμ ηδμ κθκηΪαεδ λεσζηί εζεγκέλα (2, 49, σπκν ηκ λεσζηί ηκδΪαεδ θα αθαθΫλεηαδ ζηκθ εαδλσ ηκν ΜεζΪηπκδκμ, πλδθ απσ ηκθ Σλπδεσ πσζεηκ) εαδ κ Βνλδπέδβμ παλδζηΪθεδ ηβ δδκθνζδαεά ζαηλεέα ζαθ εέδκμ ―παΰεσζηδαμ γλβζεεέαμ‖, πκν ηβ ηεηΫθελαθ ―δελαπσζηκζκδ‖ (σππμ δεθ εέξε ΰέθεδ πκηΫ ηε εαηδΪ εζζβθδεά ζαηλεέα) απσ ηβ ηδΪ ξυλα ζηβθ Ϊζζβ. ΚαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν, αλξδεά ηβμ Ϋδλα άηαθ ηα ίκνθΪ ηβμ Λνδέαμ εαδ ηβμ Φλνΰέαμ (Βάθρεο, 13, 55, 86 εηζ.), Ϊπκοβ πκν εθδζξτεηαδ απσ ηβ ζτΰξλκθβ αθαεΪζνοβ σηδ Βάθρνο εέθαδ ηκ ζνδδεσ αθηέζηκδξκ ηκν Αδκθτζκν» (Euripides Bacchae, edited with Introduction and Commentary by Β. R. Dodds, Second edition, Oxford, At the Clarendon Press, 1960). Πανζαθέαμ, 4, 32, 4: «Βΰυ ιΫλπ ππμ κδ Υαζδαέκδ εαδ κδ ηΪΰκδ ηπθ Εθδυθ πλυηκδ εέπαθ ππμ β ονξά ηκν αθγλυπκν εέθαδ αγΪθαηβ εαδ ππμ πέζηεοαθ ζ‘ ανηκτμ εδ Ϊζζκδ Έζζβθεμ, δδδαέηελα σηπμ κ ΰδκμ ηκν Ώλέζηπθα, ΠζΪηπθ». Πανζαθέα, Λαθσληθά, 11, 7: «Σκ ηΫλκμ πκν κθκηΪαεηαδ Λδηθαέκ εέθαδ αθδελπηΫθκ ζηβθ Ολγέα Άληεηβ. ΛΫθε σηδ ανησ ηκ ισαθκ εέθαδ εεεέθκ πκν Ϋεζεοαθ κ ΟλΫζηβμ εαδ β ΕθδΰΫθεδα απσ ηβθ Σανλδεά». ζηε κδ Λαεεδαδησθδκδ ζΪηλεναθ ηκ ισαθκ ηδαμ γΫθβμ γεσηβηαμ, β κπκέα νπΫγεηαθ ππμ εέθαδ β Άληεηβ. ΏνηΪ ηα ζδΰκζηΪ παλαδεέΰηαηα εέθαδ αλεεηΪ ΰδα θα απκδεδξγεέ πσζκ αθεζάμ εέθαδ β γεπλέα πελέ «ιΫθπθ εαδ βηΫηελπθ γευθ». Θα πελέηεθε εαθεέμ, κδ ζαηλενσηεθκδ απσ ηκνμ Έζζβθεμ ησθκ «παηλυκδ γεκέ» θα ίκβγΪθ ησθκ ηκνμ Έζζβθεμ. ηπμ ζηκθ Σλπδεσ πσζεηκ – πκν δεθ εέθαδ εηθτζδκμ πσζεηκμ, αζζΪ πσζεηκμ ηεηαιτ Ώζέαμ εαδ ΒζζΪδαμ. Οδ Σλυεμ Ϋξκνθ ζνηηΪξκνμ ηκνμ ΑαλδΪθδκνμ, ηκνμ ΘλΪεεμ-Φλτΰεμ, ηκνμ Παθζαΰσθεμ, ηκνμ ΚΪλεμ, ηκνμ Λνεέκνμ. Αεθ νπΪλξεδ ελΪηκμ ηβμ ΒζζΪδαμ πκν ίκβγΪ ηβθ Σλκέα ά ελΪηκμ ηβμ Ώζέαμ πκν ίκβγΪ ηκνμ Ώξαδκτμ. Καθεέμ αλξαέκμ Έζζβθαμ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ απκεΪζεζε Έζζβθεμ ηκνμ Σλυεμ – αλεεηκέ γεκέ ίκβγΪθ ηκνμ ΏζδΪηεμ. Ο θδζΫζζβθαμ Ώπσζζπθ ίκβγΪ ηκθ Ώέαεκ θα ξηέζεδ ηα ηεέξβ ηβμ Σλκέαμ.
45b ΏΡΥΏΕΟΕ ΒΛΛΔΝΒ ΜΕΒΛΛΔΝΒ ΘΒΟΕ ΏΠΟΛΛΧΝ: - ΒθθδΪ ηΫλεμ ζαΎηενε ηκνμ Έζζβθεμ (Ηιηάδαο Ώ, 53).
- Βηονξυθεδ ηκνμ Σλυεμ θα πκζεηάζκνθ, ζΫΰκθηΪμ ηκνμ σηδ κ ΏξδζζΫαμ δεθ παέλθεδ ηΫλκμ ζηδμ ηΪξεμ (Ηιηάδαο Α 507-513). - Αδαζυαεδ ηκθ Ώδθεέα (Ηιηάδαο Β 344-346). - υαεδ ηκθ Έεηκλα απσ ζαρηδΪ ηκν Σετεηλκν, αζζΪακθηΪμ ηβμ ηβθ πκλεέα (Ηιηάδαο Θ 309-311). - ΥηνπΪ ηκθ ΠΪηλκεζκ, υζηε θα ανησμ ηα ξΪζεδ εαδ θα ηκθ ζαρηΫοεδ πλυηα κ Βτθκλίκμ εδ τζηελα θα ηκθ απκηεζεδυζεδ κ Έεηκλαμ. (Ηιηάδαο Π 788-792). -ΚΪθεδ ηα ζηλαίΪ ηΪηδα ζηβθ εδζίκζά ηπθ Πελζυθ ζηβθ ΒζζΪδα, αθκτ κτηε ηκ Μαθηεέκ ηκν ζηκνμ Αεζθκτμ δεθ ίΰαέθεδ θα νπελαζπδζηεέ. Βέθαδ εεπζβεηδεΪ απυθ. -Παέλθεδ ηκ ηΫλκμ ηβμ ηδαμ πζενλΪμ (πΪληβ) ζηκθ αζζβζκζπαλαΰησ ηπθ Βζζάθπθ, αθηέ, πμ παθεζζάθδκμ γεσμ, θα εβλτιεδ ηβθ εθσηβηα εαδ ηβ ζνηθδζέπζβ. ΔΦΏΕΣΟ - υαεδ απσ ίΫίαδκ γΪθαηκ ηκθ Σλυα Εδαέκ (Ηιηάδαο Β 22-23). ΘΒΜΕΑΏ - ΓβηΪ απ‘ ηκ Αέα θα αθαθέαεδ ηκνμ Έζζβθεμ, υζηε θα δκιαζηεέ κ γνηπηΫθκμ ηααέ ηκνμ ΰδσμ ηβμ (Ηιηάδαο Ώ 508-510). Παηλδπηδζησμ πΪθπ απ‘ σζα. ΑΕΏ - ηΫζθεδ ηκθ θεδλκ ζηκθ ΏΰαηΫηθκθα, υζηε θα ειαπαηάζεδ ηκνμ Έζζβθεμ, πεέγκθηΪμ ηκνμ θα επδηεγκτθ, νπκζξσηεθκμ ζ‘ ανηκτμ σηδ ηΪξα άλγε β υλα θα θδεάζκνθ˙ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, εηκδηΪαεδ ηκθ ξαησ ηκνμ (Ηιηάδαο ΐ 4-15). - Αβζυθεδ σηδ εαηηδΪ Ϊζζβ πσζβ δεθ αΰΪπβζε σππμ ηβθ Σλκέα εαδ ηκ ζασ ηβμ (Ηιηάδαο Α 46-49). - Ρέξθεδ θζκΰελσ αζηλκπεζΫεδ ζηα Ϊζκΰα ηκν Αδκηάδβ, υζηε θα ΰζδηυζκνθ κδ Σλυεμ πκν κ πλυηκμ ενθβΰκτζε (Ηιηάδαο Θ 130-137). - Αέθεδ κληά ζηκν Σλυεμ, πκν εθδζξνηΫθκδ ενθβΰΪθ ηκνμ Έζζβθεμ υμ ηκ ίαγτ ξαθηΪεδ ηκν εζζβθδεκτ ζηλαηκπΫδκν (Ηιηάδαο Θ 334-335). - ΠλκθνζΪζεδ εαδ ζνηίκνζετεδ ηκθ Έεηκλα, πυμ θα ζεκηυζεδ ηκθ ΏΰαηΫηθκθα (Ηιηάδαο Λ163-192). -Φλκθηέαεδ ΰδα ηβθ αδυθδα ενλδαλξέα ηπθ Ρπηαέπθ. ΏΦΡΟΑΕΣΔ - Γζδηυθεδ ηκθ ΠΪλβ απσ ηκ ΜεθΫζακ, απσ ζέΰκνλκ γΪθαηκ (Ηιηάδαο Γ 373-374). - Γζδηυθεδ ηκθ Σλυα Ώδθεέα απσ ίΫίαδκ γΪθαηκ (Ηιηάδαο Β 311-312). ΏΡΔ - ΣλΫξεδ θα εηονξυζεδ ηκνμ Σλυεμ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ (Ηιηάδαο Β 461). - ΐκβγΪ ηκθ Έεηκλα ζηβ ηΪξβ (Ηιηάδαο Β 595).
ΠΫλαθ ανηυθ, β Λβηυ εαδ β Άληεηβ ίκβγΪθ ηκνμ Σλυεμ (Ηιηάδαο Τ 38-40). Οδ γεκέ λέξθκνθ ζε θκνληκτθα ηα εαλΪίδα ηκν ΜεθΫζακν, πκν θηΪθεδ ζηβθ Ώέΰνπηκ ηε πΫθηε ησθκ πζκέα. Ο Πκζεδδυθαμ ζεκηυθεδ ηκθ Ώέαθηα εαδ εαηαδδυεεδ ηκθ ΟδνζζΫα. Φδζεζζβθδζησμ, γεπλέα εαδ πλΪιβ. ΜδζΪθ τζηελα, κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, ΰδα ηα «αθγεζζβθδεΪ απκζπΪζηαηα» ηβμ Π.Αδαγάεβμ. ΏζζΪ δεθ εέθαδ ησθκ ανησ. Χμ ΰθπζησθ, εΪγε αλξαέα πσζβ-ελΪηκμ εέξε ηβ δδεά ηβμ γλβζεεέα, ηκνμ δδεκτμ ηβμ πκζδκτξκνμ γεκτμ, ηκ δδεσ ηβμ ηεζεηκνλΰδεσ εαδ ηκ δδεσ ηβμ βηελκζσΰδκ. «Δ γλβζεεέα, β κπκέα ζε Ϊζζα πεδέα ηβμ παΰεσζηδαμ δζηκλέαμ, ζηκθ Καγκζδεδζησ ά ζηκ ΕζζΪη, ζνθδΫεδ ζακτμ πκν ηκνμ ξπλέακνθ ηελΪζηδεμ απκζηΪζεδμ, ελαηκτζε απεθαθηέαμ ηκνμ Έζζβθεμ ξπλδζηΫθκνμ, σξδ ησθκ επεδδά εΪγε πσζβ εέξε ηδμ δδεΫμ ηβμ ηεζεηκνλΰέεμ εαδ εκληΫμ εαγυμ εαδ ηκ, ζαθΫμ πλκμ ηδμ παλαπΪθπ, δδδαέηελσ ηβμ βηελκζσΰδκ, αζζΪ επεδδά β ενζΪίεδα εαδ β εαηΪθνιβ εέξαθ ηεγά ζηβθ νπβλεζέα ηκν ελΪηκνμ» (J. Burckhardt, Οη Έιιελεο θαη νη ζενί ηνπο, Βεδσζεδμ ηκν Βδεκζηκτ Πλυηκν, ζ. 156). «Μσθκ κδ Ώλΰεέκδ εέξαθ δδεαέπηα θα εδζΫλξκθηαδ ζηκ θασ ηβμ Ήλαμ ηκν Άλΰκνμ. Γδα θα εδζΫζγεδ εΪπκδκμ ηΫζα ζηκ θασ ηβμ ΏγβθΪμ ζηβθ Ώγάθα, Ϋπλεπε θα εέθαδ Ώγβθαέκμ (Δλσδκηκμ 5, 72˙ 7, 81) (...) Δ πΪληβ εέξε ΏγβθΪ εαδ Ήλα, αζζΪ κ παληδΪηβμ δεθ ηπκλκτζε θα ηπεδ ζηκ δελσ ηβμ ΏγβθΪμ πκζδκτξκν ηπθ Ώγβθυθ ά ηβμ Ήλαμ πκζδκτξκν ηκν Άλΰκνμ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 232). Ώνησ ζνθΫίαδθε, δδσηδ Ϊζζβ γεΪ άηαθ β ΏγβθΪ ηπθ Ώγβθαέπθ εδ Ϊζζβ β ΏγβθΪ ηπθ παληδαηυθ. Αβζαδά, κτηε ηκνμ έδδκνμ γεκτμ δεθ ζΪηλεναθ. «ΚΪγε πσζβ-ελΪηκμ εέξε δδεσμ ηβμ ζυηα δελΫπθ, πκν άηαθ αθειΪληβηκ απσ εΪγε ιΫθβ αθυηελβ αλξά. ΏθΪηεζα ζηκνμ δελεέμ δτκ πσζεπθ δεθ νπάλξε εαθΫθαμ ζτθδεζηκμ, εαηέα επδεκδθπθέα, εαηέα αθηαζζαΰά απσοεπθ ά ηεζεηκνλΰδυθ. Πβΰαέθκθηαμ απσ ηβ ηέα πσζβ ζηβθ Ϊζζβ, Ϋίλδζεε εαθεέμ Ϊζζκνμ γεκτμ, Ϊζζα δσΰηαηα, Ϊζζεμ ηεζεηΫμ. Οδ Ώλξαέκδ εέξαθ ηεζεηκνλΰδεΪ ίδίζέα, αζζΪ ηα ίδίζέα ηδαμ πσζεπμ δεθ Ϋηκδαααθ εαγσζκν ηε ηα ίδίζέα ηβμ Ϊζζβμ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 233). Έθαμ Έζζβθαμ, ηκ ελΪηκμ ηκν κπκέκν ζΪηλενε ηκθ άλπα ΏζΪίαθδκ, εέπε ζε Ϋθαθ Ϊζζκ Έζζβθα πκν β πσζβ ηκν ζΪηλενε ηκθ Δλαεζά: «Ο ΏζΪίαθδκμ εέθαδ γεσμ, εθυ κ Δλαεζάμ δεθ εέθαδ» (ΚδεΫλπθα, De nat. Deorum, 3, 19). Βθυ β Ολγκδκιέα σθηαμ γλβζεεέα σζπθ ηπθ Βζζάθπθ, ηκνμ εθυθεδ, β αλξαέα γλβζεεέα ηκνμ δέξααε. Παλαηβλκτηε, επέζβμ, σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, Ϋξκθηαμ εθδαέεμ, παθεζζάθδεμ ηεζεηκνλΰέεμ εαδ γλβζεενηδεΪ ηνπδεΪ, απκδεδεθτεηαδ σηδ ζνθδζηκτθ ηδα θεκεπκξέηδεβ γλβζεεέα εδ σξδ ηβθ αθαίέπζβ ηβμ Ώλξαέαμ Θλβζεεέαμ. Ώθ άγεζαθ θα αθαίδυζκνθ ηβθ παζδΪ, ζε εΪγε πσζβ εαδ πελδκξά γα εέξαθ εδ απσ δδαθκλεηδεσ ηνπδεσ εαγυμ εαδ δδαθκλεηδεΪ βηελκζσΰδα. Ο ζπαληδΪηβμ Νεκπαΰαθδζηάμ δεθ γα Ϋπαδλθε ηκ δδεαέπηα απσ ηκθ αγβθαέκ Νεκπαΰαθδζηά θα αθΫίεδ ζηκ θασ ηκν Παλγεθυθα.
46. «Σκνμ πλκεαζκτηε δβηκζέπμ θα ηαμ πκτθ: Οδ Οζνηπδαεκέ αΰυθεμ σππμ δδειάΰκθηκ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα, πμ γλβζεενηδεά ηεζεηά εαδ ζνΰξλσθπμ αγζβηδεά εκληά, εέθαδ ηΫλκμ ηκν Βζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ, θαέ ά σξδ; Σδ γα ηαμ πκτθ; ηδ ηκ αγζβηδεσ ηΫλκμ εέθαδ, αζζΪ ηκ γλβζεενηδεσ ηΫλκμ ηπθ αΰυθπθ δεθ εέθαδ, ζσΰπ εδδπζκζαηλεέαμ; ηδ ηκ εαζζδηεξθδεσ ηΫλκμ, εέθαδ ηΫλκμ ηκν Βζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ, αζζΪ ηκ γεκζκΰδεσζαηλενηδεσ δεθ εέθαδ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: πλκεαζκτηε εηεέμ ηκνμ εε ηκν ηβδεθσμ επαθεθαθδζγΫθηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηαμ πκτθ: εέθαδ β Μνεβθαρεά, Κνεζαδδεά εαδ Μδθπδεά γλβζεεέα ηΫλκμ ηκν Βζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ θαέ ά σξδ; Σδ γα ηΪμ πκτθε, σηδ εέθαδ θκζεζσλ; Βαθ δεθ ηΪμ ηκ πκτθε, ησηε ΰδαηέ παλΪηβζαθ ηδμ παηλκΰκθδεΫμ γλβζεεέεμ ανηΫμ εαδ πλκηέηβζαθ ηκ Αέα εαδ ηβθ ΏζηΪληβ-Ώθλκδέηβ επδεεθαζάμ ηκν πΪθγεκν; Γδαηέ, εθυ ζηκ αλξΫΰκθκ εζζβθδεσ ηδθπδεσ πΪθγεκθ δεθ νπάλξαθ αλζεθδεκέ γεκέ, ιαθθδεΪ (Αδα ηβμ ίέαμ, θνζδεΪ, ηπθ Ώξαδυθ επέ ηπθ Μδθπδηυθ), 1500 ξλσθδα ηεηΪ, ενλέαλξκμ εέθαδ Ϋθαμ αθδλδεσμ (εαδ πλκθαθυμ ηβ εζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ, αθκτ αλξδεΪ δεθ νπάλξε ζηβθ αλξΫΰκθβ ζαηλεέα) γεσμ; Γδαηέ κδ γεΫμ Πκ.ζδ.δα.ε.jα, Ώ.ζδ.Fδ.ja, Αα.πκν.λδ.ηκ.jκ πκ.ηδ.θδ.jα Ϋπαοαθ θα ζαηλετκθηαδ ηεηΪ ηκ ηΫζκμ ηβμ ηνεβθαρεάμ επκξάμ; Πκτ πάΰαθ κδ γεΫμ Γκνέα (Gwoia), ΚκηακνΫθηεδα (Komawenteia) εαδ ΕθδηΫδεδα (IPHIMEDEIA) εαδ κ γεσμ ΠΫλζβμ (PERSE); Γδαηέ ζηβθ ηνεβθαρεά επκξά δεθ ίλέζεεηαδ εαθ ηκ σθκηα «Αάηβηλα» ζηδμ ηνεβθαρεΫμ πδθαεέδεμ; Ώθτπαλεηβ άηαθ; Γδαηέ δεθ ζΪηλεναθ ζηβθ εζαζδεά ά ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά ηκνμ «Παηλυκνμ» ανηκτμ «γεκτμ»; Γδαηέ ζηβ ηνεβθαρεά
επκξά κ Αδσθνζκμ άηαθ ηδα αζάηαθηβ γεσηβηα, εθυ ζηβθ εζαζζδεά εαηΫζβιε κ δετηελκμ ά ηλέηκμ πδκ ζβηαθηδεσμ γεσμ; Γδαηέ, εθυ ζηβθ ηνεβθαρεά επκξά, κ Πκζεδδυθαμ εέθαδ κ ηεΰαζτηελκμ γεσμ, σππμ δεέξθκνθ κδ πδθαεέδεμ ηβμ Πτζκν, ζηδμ επσηεθεμ πελδσδκνμ κ Αέαμ ηκθ νπκζεεζέαεδ; Σδ ζνθΫίβ; Γδαηέ «ειαθαθέζηβεε» κ ηνεβθαρεσμ γεσμ Πα.jα.Fκ.θε; Γδαηέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ νπΫλ ηβμ εατζβμ ηπθ θεελυθ εδ σξδ ηβμ ηαθάμ, αθκτ ζηβθ Κλβηκηνεβθαρεά πελέκδκ κδ θεελκέ δεθ εαέΰκθηαθ, αζζΪ γΪίκθηαθ; ηαθ κδ θκηΪδεμ εδζίκζεέμ Απλδεέμ Ϋθηαζαθ ζηβθ «ΒζζΪδα», Ϋθελαθ ηααέ ηκνμ εδ ανησ ηκ ιεθδεσ Ϋγδηκ, ηκ κπκέκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλκνζδΪακνθ πμ πλκΰκθδεσ. Γδαηέ πλκηδηκτθ ηβθ ηεηαΰεθΫζηελβ εζζβθδεσηβηα (εατζβ) αθηέ ηβμ ανγεθηδεάμ; (ηαθά). Βέθαδ ηάππμ πλκδσηεμ ηβμ «ανγεθηδεάμ εζζβθδεάμ παλαδσζεπμ»; ΒΪθ ανηκέ δεθ πδζηετκνθε ζηβ Γαέα εαδ ηκθ Ονλαθσ ά ηκθ Κλσθκ πμ ηκνμ αθυηελκνμ γεκτμ, ξΪλδθ ηβμ ιΫθβμ Ώθλκδέηβμ εαδ ηκν ιΫθκν Αδσθνζκν, αζζΪ απζυμ ηκτμ Ϋξκνθε παλΪηελα, ησηε εδ εηεέμ κδ νπσζκδπκδ εαδ πδκ πκζζκέ Έζζβθεμ Ϋξκνηε δδεαέπηα θα γεπλκτηε εαδ ηκ Αέα εαδ ηβ Γαέα πμ ηηάηαηα ηκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ ηεθ, αζζΪ σξδ εαδ θα ηκνμ ζαηλετκνηε. Οηκέπμ σππμ ανηκέ πΫηαιαθ ά αθηδεαηΫζηβζαθ ηα εδδυζδα ηβμ ενεζαδδεάμ επκξάμ εαδ ηδμ εδεκθδασηεθεμ γεσηβηεμ, Ϋηζδ Ϋξκνηε εδ εηεέμ ηκ δδεαέπηα θα ηβθ ηανηδασηαζηε ηε ηα Ϊπαθηα ηκν «Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ», σππμ εδ ανηκέ δεθ ζνθδΫκθηαδ ηε ηκθ Κνεζαδέηδεκ Βζζβθδεσ Πκζδηδζησ εαδ ηκνμ γεκτμ ηκν, εαδ θα ίζΫπκνηε ηα αΰΪζηαηΪ ηκνμ πμ πλαέα ζεαζδζηΫθεμ πΫηλεμ.
47. "Ο Υλδζηδαθδζησμ απαΰσλενζε ηα εζζβθδεΪ κθσηαηα, ησζκ εαηΪ ηβθ αλξά ηβμ επδελΪηβζάμ ηκν, σζκ εαδ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα. ΕελΪλξεμ εαδ ΠαηλδαλξδεΫμ Βΰετεζδκδ απαΰσλεναθ ηβθ εζζβθδεά κθκηαηκδκζέα. Δ ΰεζκδσηβηα εαδ πκθβλδΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ Ϋθηαζε ζε ηΫηκδα σλδα, υζηε εθβτλαθ αεσηβ εαδ «Ϊΰδκνμ» πκν εέξαθ κθσηαηα ηπθ Θευθ, εθυ εέθαδ ΰθπζησ σηδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ πκηΫ δεθ ξλβζδηκπκέβζαθ ηα κθσηαηα ανηΪ πμ ίαπηδζηδεΪ". ΏΠΏΝΣΔΔ: α') Ώθκτ απαΰσλενζαθ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ηα εζζβθδεΪ κθσηαηα, πυμ νπΪλξκνθ ησζκδ ΐαζέζεδκδ, Νδεσζακδ, Αβηάηλδκδ ε.κ.ε.; Άλα δεθ ηα απαΰσλενζαθ ζηβθ πλΪιβ. ηβθ αλξά ηβμ ειΪπζπζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ δεθ νπάλξαθ αεσηβ αηδΰυμ ξλδζηδαθδεΪ κθσηαηα. Δ Βεεζβζέα ησηε απκδεξσηαθ ηα εγθδεΪ κθσηαηα σζπθ εγθδευθ ίαθηέακθηαθ Υλδζηδαθκέ εαδ δεθ Ϋθελθε αθηέλλβζβ. δΰΪ-ζδΰΪ «ζνζζπλετγβεε» δεαθσμ αλδγησμ «αηδΰυμ» ξλδζηδαθδευθ κθκηΪηπθ (Ϋζηπ εδ αθ ανηΪ εέξαθ πλκΫζενζβ παΰαθδζηδεά), κπσηε νπάλξαθ πζΫκθ ξλδζηδαθδεΪ κθσηαηα, απσ ηα κπκέα ηπκλκτζε θα δδαζΫιεδ εαθεέμ˙ δεθ ξλεδαασηαθ πζΫκθ β πλκζθνΰά ζε ηβ ξλδζηδαθδεΪ κθσηαηα. Γδ‘ ανησ κδ ΕελΪλξεμ πλκΫηλεπαθ ηκνμ (Υλδζηδαθκτμ, Ϊζζπζηε) πδζηκτμ θα εεζΫΰκνθ κθσηαηα ξλδζηδαθδεΪ, δβζαδά κθσηαηα αΰέπθ, εδ σξδ κθσηαηα πκν δεθ ζνθδΫκθηαθ ηε αΰέκνμ. Ώθ ανηΪ ηα ξλδζηδαθδεΪ κθσηαηα άηαθ εζζβθδεάμ ά Ϊζζβμ πλκΫζενζβμ, ανησ άηαθ δενηελετκθ. Δ Βεεζβζέα δβζαδά δεθ εέξε πλσίζβηα ηε ηβθ εζζβθδεά εαηαΰπΰά εαγεανηά εθσμ κθσηαηκμ. Ώθ ηκ εζζβθδεσ σθκηα άηαθ εαδ σθκηα αΰέκν, δεθ νπάλξε πλσίζβηα. ί') Καηβΰκλκτθ κδ Ν/Π ηβθ Βεεζβζέα σηδ ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ ιεξΪζηβεαθ πκζζΪ εζζβθδεΪ κθσηαηα εαδ δεθ ξλβζδηκπκδκτθηαδ. ΏζζΪ ηδα ηαηδΪ ζηα ξλδζηδαθδεΪ κθσηαηα ηΪμ απκδεδεθτεδ σηδ νπΪλξκνθ ειέζκν πΪηπκζζα ξλδζηδαθδεΪ κθσηαηα, ηα κπκέα δεθ ξλβζδηκπκδκτθηαδ πζΫκθ εαδ Ϋξκνθ ιεξαζηεέ. Αεθ ιΫλκνηε πκζζκτμ ηε ηκ σθκηα Κτλδζζκμ, ά Μεγσδδκμ, ά Οθκτθλδκμ, ά Μεγσδδκμ, ά Θεσδκνζκμ, ά ΏΰΪπδκμ, ά Πέζηβ, ά Βνηλσπδκμ ά Ώΰαπβησμ ε.ζ.π. Σέ Ϋΰδθε ηε ανηΪ ηα κθσηαηα; ππμ ιεξΪζηβεαθ εαδ Ϋπαοαθ θα εέθαδ ηβμ ησδαμ, απσ αδηέεμ πκζζΫμ εαδ δδΪθκλεμ – σξδ γλβζεενηδεΫμ σηπμ – ηε ηκθ έδδκ ηλσπκ ιεξΪζηβεαθ εδ Ϋπαοαθ θα εέθαδ ηβμ ησδαμ πκζζΪ αλξαέα εζζβθδεΪ κθσηαηα. ΰ') Μδα πλσξεδλβ ηαηδα ζε Ϋθα βηελκζσΰδκ ηζΫπβμ δεέξθεδ πσζα αλξαδκεζζβθδεΪ εαδ ζαηδθδεΪ κθσηαηα επδίέπζαθ ηΫζα ζηβθ Βεεζβζέα (ειαδλκτθηαδ κθσηαηα εζζβθδεΪ πκν δβηδκνλΰάγβεαθ ηεηΪ ηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ): Ώπκζζδθαλέα, Γσλδδκμ, Αδκθτζδκμ, ΒζζΪδδκμ, ΒληκΰΫθβμ, Βλητζκμ, Γυζδηκμ ΘεαΰΫθβμ, ΘεπθΪμ, ηλαησθδεκμ, ΜΫζδππκμ, Νεκθτζζβ, Θτλζκμ, Φδζδππδεσμ, Ώπκζζυμ, Ξεθκθυθ, Αβηάηλδκμ, ΠαζζΪδδκμ, Οζτηπδκμ, Αδσδπλκμ, Σλτθπθ, Θεέπθ, Ώΰαγσδπλκμ, Λνεαλέπθ, ΠαΰελΪηδκμ, ΐαζέζεδκμ, Γάθπθ, Πζπηέθκμ, Ϋζενεκμ, Πκλθτλδκμ, Ώζεζβπδκδσηβμ, ΦδζκγΫβ, Κσθπθ, ΏΰΪγπθ, Ώθδλσθδεκμ, Ώθγκτζα, Γκλΰέα, Ώθηέκξκμ, ΝΫζηπλ,
Βνγαζέα, ΚκλδΪηκμ, ΏδγΫλδκμ, Αέπθ, Ώλδζησίκνζκμ, Νέεαθδλκμ, Ααλεέα, ΕΪζπθ, Μτλπθ, ελαπέπθ, Καζζδθέεβ, Νέεπθ, ΏληΫηπθ, ΏηΫληπθ, Κάλνεκμ, ΤπΪηδκμ, ΠζΪηπθ, Καζζδσπδκμ, Νάθπθ, Ώθητπαμ, Ώλέζηαλξκμ, Λεπθέδαμ, ΝΫαλξκμ, Ώθηέπαηλκμ, Ώθλκδέζδκμ, Γκλδδαθσμ, Ώξέζζδκμ, ΜΫθαθδλκμ, Ώζτπδκμ, Βζδεπθέμ, Βληεέαμ, Υαλέηπθ, ΕΫλαι, Άηηαζκμ, Στξπθ, Ώλδζηκεζάμ, Αδκηάδβμ, ΜΫθδΰθκμ, Άλξδππκμ, Ώπκζζυθδκμ, ΠαΰελΪηδκμ, ΏζΫιαθδλκμ, ΒληκΰΫθβμ, Οζνηπέα, Βλησζακμ ΒληκελΪηβμ, Σέηπθ, ΕΪηίζδξκμ, Εππσζνηκμ, Ήλπθ, ΏζεδίδΪδβμ, Υαδλάηπθ, Φέζδππκμ, ηλΪηπθ, Δζδσδπλκμ, Ώΰαγσθδεκμ, Ώλδζηέπθ, ΦδζΪδεζθκμ, Βληδσθβ, Λκνεδαθσμ, Λεσθηδκμ, Πβζετμ, Ώλέζηαλξκμ, ΑκλνηΫδπθ, ΑΪηαλδμ, Βλπηβέμ, Κνληδδυζβ, ΚζεκπΪηλα, ΏληΫηδκμ, πελΪηβμ, Ώπεζζάμ, ΒληΪμ, ΕΫλπθ, Ώγβθσδπλκμ, ΟζνηπΪμ, Ρκδέπθ, Έλαζηκμ, πζέπαηλκμ, Χλέπθ, Ώηθδζσξδκμ, Δλαεζαέηπθ, Νδεσζακμ, πζγΫθβμ, Ώπκζζυμ, ΟλΫζηβμ, Ώλλδαθσμ, Ώπκζζυθδκμ, Θεηδζηκεζάμ, ΦδζΫηαδλκμ, Οζνηπδκδυλα, ΐκτζδλδμ, Κτλκμ, Μαλεδαθσμ, ΜΪιδηκμ, Ώλξέππαμ, Κζεσθδεκμ, ΏλξΫζακμ, ΏλεΪδδκμ, Φδζβησμ, Φδζέππαμ, Εκνζέα, Λνδέα, Βληεέκμ, Εκνζηέθκμ, Καζζδσπβ, Εκνζδαθσμ, Ώΰλδπέθθα, Ώλδζηκεζάμ, Πλσεζκμ, ΐελκθέεβ, Φατζηκμ, ΠαληεθΪμ, Καζζέθδεκμ, Παηθέζκμ, Ώδλδαθσμ, Φκέίβ, Ώλδζηεέδβμ, Ξαθγέππβ, Καζζέζηλαηκμ, Ώΰαγκθέεβ, Λκνεδαθσμ, ΚζεππΪμ, ΏληεηΪμ, Γβθσίδκμ, Γβθκίέα, Βληαέκμ, Ρκδέπθαμ, Λετεδκμ, Ώξαρεσμ. νθεπυμ, αεσηβ εδ αθ «απαΰσλεναθ ηα εζζβθδεΪ κθσηαηα» κδ ΠαηλδΪλξεμ εαδ κδ δελΪλξεμ, ανηΪ εδυ δεθ ηα απαΰκλετκνθ. Καδ νπΪλξκνθ ησζα δζηκλδεΪ κθσηαηα πκν πλκΫλξκθηαδ απσ ηβθ Ϋθδκιβ επκξά ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ. ηπμ ηβθ Βεεζβζέα δεθ ηβθ εθδδαθΫλεδ θα απαΰκλετζεδ ηα κθσηαηα ίΪζεδ ηβμ εγθδεσηβηαμ˙ απζυμ γΫζεδ θα ξλβζδηκπκδκτθηαδ ηα νπΪλξκθηα ξλδζηδαθδεΪ κθσηαηα, πκζζΪ απσ ηα κπκέα εέθαδ εαδ εζζβθδεΪ. Καδ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα, παλσζκ πκν πλκΫηλεπε θα ηβθ δέθκθηαδ αλξαέα κθσηαηα, πζησζκ ζηβθ πλΪιβ δεθ Ϋεαθε ηέπκηα εαηΪ ηκν θαδθκηΫθκν. Αδσηδ, σππμ ηα παλαπΪθπ κθσηαηα εαγαΰδΪζηβεαθ απσ ηκνμ Ϊΰδκνμ πκν ηα εέξαθ, παλσζκ πκν αλξδευμ άηαθ παΰαθδζηδεΪ, Ϋηζδ εαδ κπκδκδάπκηε σθκηα αθειαληάηπμ πλκΫζενζβμ, ηπκλεέ θα εαγαΰδαζηεέ εδ ανησ. ΚαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα β Βεεζβζέα άηαθ αθηέγεηβ ζηβ ησδα ηπθ αλξαέπθ κθκηΪηπθ, ΰδαηέ ανηά β ησδα πλκελξσηαθ απσ ηβθ «αλξαδκζαηλέα» ηβμ Ατζβμ, ηδα επέπζαζηβ εαδ οετηδεβ αλξαδκζαηλέα πκν εαηηδΪ ανγεθηδεά εζζβθδεσηβηα δεθ πελδεέξε. Δ αλξαδκζαηλέα ηβμ Ατζβμ πάΰααε απσ πκζδηδεΫμ επδδδυιεδμ εαδ άηαθ θδζηλαλδζηΫθβ εαδ αζζκδπηΫθβ ηΫζπ ηβμ ζεΫοβμ, ηβμ εληβθεέαμ εαδ ηκν πκζδηδζηκτ ηπθ ίκλεδκδνηδευθ ενλππαρευθ ζαυθ, ΰδ‘ανησ εαδ δεθ άηαθ β «επδζηλκθά ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα». Γδ‘ ανησ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αΰαθαεηκτθ ηε ηδμ πλκηλκπΫμ ηβμ Βεεζβζέαμ: δδσηδ, πμ εεδνηδεδζηΫθκδ γανηΪακνθ σ,ηδ γανηΪαεδ β Ατζβ εαδ δεθ εαηαθκκτθ ηα εέθβηλα ηβμ Βεεζβζέαμ. Άζζπζηε εαδ β δδεά ηκνμ δνηδεά εζζβθκζαηλέα οετηδεβ εέθαδ, θεκεπκξέηδεβ εαδ πλκρσθ ηβμ ησδαμ ηβμ Ατζβμ. δ') ΛΫθε κδ Ν/Π σηδ δβηδκνλΰάγβεαθ αθτπαλεηκδ Ϊΰδκδ ηε ηα κθσηαηα ηπθ «γευθ», ΰδα θα ιεΰεζΪζεδ ηΪξα β Βεεζβζέα ηκνμ πλυβθ εγθδεκτμ εαδ θα ηκνμ πεέζεδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ β ζνθΫξεδα ηβμ παζδΪμ γλβζεεέαμ ηκνμ. Καδ έζπμ θα Ϋξεδ δέεαδκ ΰδα ηβθ αθνπαλιέα ηπθ αΰέπθ ανηυθ, αζζΪ σξδ απαλαδηάηπμ εαδ ΰδα ηα εέθβηλα ηβμ Βεεζβζέαμ. Αδσηδ, ηπκλεέ ζσΰκν ξΪλβ θα εέθαδ πζΫκθ κ Άΰδκμ Νδεσζακμ πλκζηΪηβμ ηπθ θανηδευθ εδ σξδ κ «γεσμ» Πκζεδδυθαμ, αζζΪ δεθ νπΪλξεδ Άΰδκμ Πκζεδδυθαμ. ππμ εδ κ Άΰδκμ Σλτθπθ εέθαδ πλκζηΪηβμ ηπθ ΰεπλΰυθ, αζζΪ σξδ εΪπκδα «αΰέα Αάηβηλα», εθυ κ Άΰδκμ Αβηάηλδκμ κνδεηέα ζξΫζβ Ϋξεδ ηε ηβ ΰεπλΰέα. ΤπΪλξεδ δβζαδά «ζνθΫξεδα» (εΪπκδκμ εέθαδ πλκζηΪηβμ ηπθ θανηδευθ) αζζΪ δεθ Ϋΰδθε κ «γεσμ» Ϊΰδκμ. ε') ηκ γΫηα ηπθ «αθτπαλεηπθ αΰέπθ ηε κθσηαηα γευθ», αμ ηβθ εέθαδ κδ επδελδηΫμ ηβμ Βεεζβζέαμ ησζκ ζέΰκνλκδ σηδ κδ αλξαέκδ δεθ Ϋπαδλθαθ ηα κθσηαηα ηπθ γευθ απσ ζείαζησ. ΤπΪλξκνθ παΰαθδζηδεκέ εαηΪδεζηκδ σππμ κ Νκ 2 απσ ηκ Defixionum tabellae ηκν A. Audollent, ζηκθ κπκέκ δδαίΪακνηε ΰδα εΪπκδα Άληεηβ πκν αβηΪ εΪηδ απσ ηβ Αάηβηλα. Πυμ ΰέθεηαδ θα Ϋξεδ ηδα γθβηά, ΰνθαέεα, σθκηα ηδαμ γεΪμ, αθκτ ανησ «δεθ ΰδθσηαθ»; «Δ Άληεηδμ αθδελυθεδ ζηβ Αάηβηλα, ζηβθ Κσλβ, εαδ ζε σζκνμ ηκνμ γεκτμ πκν παλαζηΫεκθηαδ ζηβ Αάηβηλα εεεέθκθ πκν, εθυ ηκν εέξα αθάζεδ ηα λκτξα ηκν, ξδηυθα εαδ δηΪηδκ, εαδ ηκν ηα αβηκτζα πέζπ, δεθ ηκν ηα επΫζηλεοε (..).» ΏζζΪ επδπζΫκθ, δεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηδ ίαζδεά αλξά ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ κ ειαΰδαζησμ ηβμ εηέζβμ. Ώνησ ζβηαέθεδ σηδ εδ αθ αεσηβ δεθ Ϋθελαθ κδ Ώλξαέκδ ηα κθσηαηα γευθ, ηπκλεέ θα ηα Ϋζαίαθ κδ Υλδζηδαθκέ, ΰδα θα ηα ειαΰδΪζκνθ. Οδ Ν/Π δδαζηλείζυθκνθ θλδεηΪ Ϋθα αεσηβ εεέηεθκ ηκν Ώΰέκν ΕπΪθθβ Υλνζκζησηκν. νΰεεελδηΫθα, ζΫθε σηδ κ Υλνζσζηκηκμ πλκηλΫπεδ ηκνμ ΰκθεέμ θα ηβθ δέθκνθ εζζβθδεΪ κθσηαηα ζηα παδδδΪ ηκνμ. Ώμ δκτηε σηπμ ηέ ΰλΪθεδ κ έδδκμ κ Υλνζσζηκηκμ. ΕπΪθθκν Υλνζκζησηκν, Πεξί θελνδνμίαο θαη αλαηξνθήο ησλ ηέθλσλ, 47 «ΚαθΫθαμ ζκδπσθ αμ ηβ ζπετδεδ θα δυζεδ ζηα παδδδΪ ηα κθσηαηα ηπθ πλκΰσθπθ, ηκν παηΫλα δβζαδά, ηβμ ηβηΫλαμ, ηκν πΪππκν εαδ ηκν πλκπΪππκν, αζζΪ θα δέθκθηαδ ηα κθσηαηα ηπθ δέεαδπθ, ηπθ ηαλητλπθ, ηπθ επδζεσππθ, ηπθ απκζησζπθ.»
Να πυμ παλαπκδκτθ κδ Ν/Π ηκ εεέηεθκ ηκν Ώΰέκν:
«Καθεέμ δεθ πλΫπεδ ζηα παδδδΪ ηκν, ηπθ (Βζζάθπθ) πλκΰκθυθ θα εαζεέ ηα κθσηαηα, ηκν παηΫλα, ηβμ ηβηΫλαμ, ηκν παππκτ εαδ ηκν πλκπΪππκν, αζζΪ ανηΪ ηπθ δδεαέπθ, (ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ).»
Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδαζηλείζυθκνθ ηκ εεέηεθκ εαδ θα ίαθηέζκνθ ηπθ παδδδυθ ηκθ «παηΫλα», ηβθ «ηβηΫλα», ηκθ «παππκτ» εαδ ηκθ «πλκπΪππκν» πμ εαγαλσαδηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ "Έζζβθεμ", εθυ σζκδ ανηκέ άηαθ Υλδζηδαθκέ, ηδα εαδ πλκμ Υλδζηδαθκτμ ΰκθεέμ – εδ σξδ πλκμ ΒδδπζκζΪηλεμ – ΰλΪθεδ κ Υλνζσζηκηκμ ηκ εεέηεθκ ανησ! Καδ ηε δκζδσηβηα εσίκνθ απσηκηα ηκ εεέηεθκ, υζηε θα θαθεέ σηδ κ Υλνζσζηκηκμ γΫζεδ ησθκ ηα κθσηαηα ηπθ δδεαέπθ (ηπθ Βίλαέπθ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ), εθυ κ Υλνζσζηκηκμ πλκζγΫηεδ: «εαδ ηα κθσηαηα ηπθ ηαλητλπθ, ηπθ επδζεσππθ, ηπθ απκζησζπθ», πκζζΪ απσ ηα κπκέα θνζδεΪ άηαθ εζζβθδεΪ. ΕΏ' ΜΒΡΟ
ΝΒΟΠΏΓΏΝΕΣΕΚΏ ΑΟΓΜΏΣΏ
48. «εκπσμ ηκν Κσζηκν εέθαδ β ειΫζδιβ εαδ β παλαΰπΰά ηβμ ΏθπηΫλαμ νθεδδάζεπμ. Αδα ηκν γεέκν θσηκν ηβμ ειεζέιεπμ εαδ ηε επαθεδζβηηΫθεμ ηεηεηονξυζεδμ κδ αηκηδεσηβηεμ πκν ΰεθθδκτθηαδ ηΫζα ζηκθ Κσζηκ εαηαεηκτθ ηβθ ΏθπηΫλα νθεέδβζβ εαδ ΰέθκθηαδ Θεκέ αγΪθαηκδ πκν θλκθηέακνθ ΰδα ηβθ ετλνγηβ ζεδηκνλΰέα ηβμ Φτζεπμ… Δ ονξά ειεζέζζεηαδ, δΫξεηαδ εΰΰλαθΫμ εαδ απκεηΪ ηβθ ζνθεέδβζβ δδα επαθεδζβηηΫθπθ ηεηεηονξυζεπθ πκν αλξέακνθ απσ ηκ κλνεησ ίαζέζεδκ ΰδα θα πελΪζκνθ ζηα θνηΪ, ζηα αυα εαδ ηΫζκμ ζηκθ Ϊθγλππκ. ηαθ κ ετεζκμ ανησμ εζεέζεδ επδηνξυμ, ησηε β ονξά Ϋξεδ απκεηάζεδ ηβθ ΏθπηΫλα νθεέδβζβ κπσηε εαδ εδζΫλξεηαδ ζηκνμ ΏθπηΫλκνμ Κσζηκνμ σπκν εαδ ζνθεξέαεδ δδβθεευμ ηβθ ειΫζδιά ηβμ εαγδζηαηΫθβ, άλπμ, δαέηπθ, Θεσμ, Θεσμ Οζτηπδκμ, ε.κ.ε.». ΏΠΏΝΣΔΔ: Σα ελπηάηαηα πκν ηέγεθηαδ εδυ εέθαδ δτκ. Σκ Ϋθα αθκλΪ ηκθ Λσΰκ/εκπσ ηκν Κσζηκν εαδ ηκ Ϊζζκ αθκλΪ ηβθ ηεηεηοτξπζβ ηπθ ονξυθ. Πσγεθ ΰθπλέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ ζεκπσμ ηκν εσζηκν εέθαδ «β παλαΰπΰά ηβμ ΏθπηΫλαμ νθεδδάζεπμ»; Καδ ΰδα πκδκ ζσΰκ θα ηβθ Ϋξεδ ζεκπσ ηβθ παλαΰπΰά ηβμ ΚαηπηΫλαμ νθεδδάζεπμ ά ηκν ζδδβλκτ ΰΫθκνμ; Καδ ΰδαηέ θα ηβθ Ϋξεδ εαθΫθα ζεκπσ; Πυμ ηκ εαηΪζαίαθ σηδ Ώ') κ εσζηκμ Ϋξεδ ζεκπσ εδ σηδ ΐ') κ ζεκπσμ εέθαδ ανησμ πκν νπκζηβλέακνθ; Μάππμ ηκνμ ηκ ..απκεΪζνοαθ κδ γεκέ; Ο εσζηκμ εέηε εέθαδ ηνξαέκμ εαδ δέξπμ ζεκπσ εέηε Ϋξεδ Ϋθα εκπσ. ΏζζΪ ανησμ κ εκπσμ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ εε ηκν ζτηπαθηκμ. Ώθ κ εκπσμ ίλέζεεηαδ εθησμ ηκν εσζηκν, ησηε νπσεεδηαδ ζηκθ ξλσθκ, δβζαδά ηεηαίΪζζεηαδ, δβζαδά δεθ εέθαδ πΪθηκηε κ έδδκμ εκπσμ, αζζΪ ηπκλεέ π.ξ. ζάηελα θα εέθαδ «β παλαΰπΰά ΏθπηΫλαμ νθεδδάζεπμ» εαδ ηεηΪ απσ Ϋθα εεαηκηητλδκ ξλσθδα θα εέθαδ β Καηαζηλκθά ηκν Κσζηκν. Μσθκ εΪθ κ εκπσμ ίλέζεεηαδ, δβζαδά Ϋξεδ ηβθ αδηέα ηκν, εεησμ ηκν εσζηκν, δβζαδά εεησμ εαδ νπελΪθπ ηκν ξλσθκν εαδ ηβμ αζζκδυζεπμ πκν πλκεαζεέ κ ξλσθκμ, ηπκλεέ θα παλαηΫθεδ κ έδδκμ εαδ αθαζζκέπηκμ εαδ αδυθδκμ. Ο Wittgenstein ΰλΪθεδ «ηκ θσβηα ηκν εσζηκν πλΫπεδ θα ίλέζεεηαδ Ϋιπ απσ ηκθ εσζηκ. ηκθ εσζηκ σζα εέθαδ σππμ εέθαδ, εαδ σζα ζνηίαέθκνθ σππμ ζνηίαέθκνθ˙ ηΫζα ζηκθ εσζηκ δεθ νπΪλξεδ εαηηδΪ αιέα – εαδ αθ νπάλξε, δεθ γα εέξε εαηηδΪ αιέα. Ώθ νπΪλξεδ ηδα αιέα, πκν θα Ϋξεδ αιέα, πλΫπεδ θα ίλέζεεηαδ Ϋιπ απσ σζα σζα ζνηίαέθκνθ εαδ εέθαδ Ϋηζδ. Γδαηέ σζα σζα ζνηίαέθκνθ εαδ εέθαδ Ϋηζδ, εέθαδ ζνηπηπηαηδεΪ. Ώνησ πκν
ηα εΪθεδ θα ηβθ εέθαδ ζνηπηπηαηδεΪ δεθ ηπκλεέ θα ίλέζεεηαδ ηΫζα ζηκθ εσζηκ, ΰδαηέ ησηε γα άηαθ εδ ανησ ζνηπηπηαηδεσ» (Tractatus Logico-Philosophicus, εεδ. Παπααάζβ, ζ. 128). ζκθ αθκλΪ ηβθ ηεηεηοτξπζβ: ζε αθηέγεζβ ηε ηβθ αθηέζβοβ ηπθ Υλδζηδαθυθ σηδ β ονξά δεθ εέθαδ εαηΪ θτζβ αδυθδα, αζζΪ Ϋξεδ αλξά εθησμ ηκν ξλσθκν εαδ ΰέθεηαδ αδυθδα ησθκθ εαηΪ ξΪλδθ (ηε ηβ γΫζβζβ, δβζαδά, ηκν Θεκτ), κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ β «ονξά» εέθαδ εε θτζεπμ, εαηΪ θτζβ αδυθδα. Ώνησμ σηπμ κ δζξνλδζησμ ηκνμ εΪθεδ αδτθαηβ ηβθ Ϊπκοβ πελέ ηεηεθζΪλεπζβμ. ππμ ιΫλκνηε απσ ηκ ΐ‘ γεληκδνθαηδεσ θσηκ (ίζ. παλαεΪηπ), εΪγε ηδ πκν ίλέζεεηαδ εθησμ εθσμ νζκεθελΰεδαεΪ πεπελαζηΫθκν ζτηπαθηκμ Ϋξεδ ξλκθδεά αλξά (δεθ νπάλξε πΪθηα), δδσηδ ηκ έδδκ ηκ πεπελαζηΫθκ ζτηπαθ Ϋξεδ αλξά εαδ δεθ νπάλξε απσ πΪθηα. Άλα, σ,ηδ πελδεζεέεηαδ εθησμ ηκν Ϋξεδ εαδ ανησ αλξά ηΫζα ζηκ ξλσθκ. Πλκετπηκνθ ησηε δτκ πδγαθσηβηεμ ΰδα ηβθ πλκΫζενζβ ηβμ ονξάμ, αθ δβζαδά β «ονξά» Ϋξεδ ηβθ αδηέα ηβμ τπαλιάμ ηβμ εθησμ ά εεησμ ηκν ζτηπαθηκμ. 1) Ώθ β ονξά δεθ Ϋξεδ αδηέα τπαλιβμ εθησμ ηκν ζτηπαθηκμ, ησηε β ονξά δεθ νπσεεδηαδ ζηκθ ξλσθκ/ξυλκ, δβζαδά εέθαδ αηεηΪίζβηβ, Ϊηλεπηβ, κπσηε δεθ ΰέθεηαδ θα νπσεεδηαδ ζε ειΫζδιβ/ηεηεθζΪλεπζβ, δδσηδ β ειΫζδιβ πλκςπκγΫηεδ ξλσθκ εθησμ ηκν κπκέκν ανηά θα ζνηίαέθεδ. 2) ΒΪθ πΪζδ β ονξά Ϋξεδ αδηέα τπαλιβμ εθησμ ηκν ζτηπαθηκμ, ησηε αθαΰεαζηδεΪ β «ονξά» Ϋξεδ ξλκθδεά αλξά, αθκτ ηκ (πεπελαζηΫθκ) ζτηπαθ Ϋξεδ ξλκθδεά αλξά. ,ηδ πελδεζεέεηαδ εθησμ εθσμ ζτηπαθηκμ πκν εέθαδ ξλκθδεΪ πεπελαζηΫθκ, εαγυμ εαδ σ,ηδ Ϋξεδ πμ αδηέα ΰεθΫζεπμ Ϋθα ζτηπαθ ξλκθδεΪ πεπελαζηΫθκ, γα Ϋξεδ εαδ ανησ ηκ έδδκ αθαΰεαζηδευμ ξλκθδεά αλξά. Άλα β ονξά δεθ νπάλξε απκ πΪθηα, αζζΪ ΰεθθάγβεε, εθ ξλσθπ. Αβζαδά, εαδ ζηδμ δτκ πελδπηυζεδμ, β θεκπαΰαθδζηδεά «ονξά», εέηε δεθ ηπκλεέ θα ειεζδξγεέ, Ϊλα εαδ θα ηεηεηονξπγεέ, εέηε δεθ εέθαδ Ϊπεδλβ ξλκθδεΪ εαδ θτζεδ αδυθδα, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ Ν/Π, αζζΪ Ϋξεδ ξλκθδεά αλξά, δβζαδά ΰεθθδΫηαδ ηε ηκ ζυηα εαδ δεθ πλκςπΪλξεδ απσ ανησ. Ώεσηβ εδ αθ νπκγΫηαηε, σηδ – εαηΪ εΪπκδκ ηνζηβλδυδβ εαδ παλΪζκΰκ ηλσπκ – εΪγε ονξά εέθαδ ξλκθδευμ Ϊθαλξβ (Ϊπεδλβ) εθησμ εθσμ ηβ αδυθδκν ζτηπαθηκμ (ζτηπαθηκμ ξλκθδεΪ πεπελαζηΫθκν), δβζαδά σηδ ηδα Ϊπεδλβ ξλκθδεΪ ονξά Ϋξεδ αδηέα τπαλιβμ εθησμ εθσμ ξλκθδεΪ πεπελαζηΫθκν εσζηκν, ησηε γα Ϋπλεπε θα εέξε ειεζδξγεέ/ηεηεηονξπγεέ απεέλπμ, Ϋξκθηαμ ζηβ δδΪγεζά ηβμ Ϊπεδλκ ξλσθκ. Οπσηε, ζε ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ, Ϋξκθηαμ Ϊπεδλκ ξλσθκ, σζεμ κδ «ονξΫμ» γα Ϋπλεπε θα εέξαθ θηΪζεδ ζηβθ ΣΫζεδα, Ώθυηελβ ΚαηΪζηαζβ, πλΪΰηα πκν δδαθπθεέ αεσηβ εαδ ηε ηβθ έδδα ηβθ εηπεδλέα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, β κπκέα ζΫεδ σηδ δεθ Ϋξκνθ ΰέθεδ/ειεζδξγεέ σζεμ κδ ονξΫμ ζε Οζτηπδκνμ Θεκτμ (Βεησμ εδ αθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηε ηκνμ κπκέκνμ δδαθπθκτηε Ϋξκνθ θηΪζεδ ζηβθ τοδζηβ ειΫζδιβ εαδ δεθ ηκ ΰθπλέακνθ κτηε ανηκέ κτηε εηεέμ). Άλα απκλλέπηεηαδ εαδ β πελέπηπζβ θα νπΪλξεδ ξλκθδευμ Ϊθαλξβ ονξά εθησμ εθσμ (πεπελαζηΫθκν ξπλκξλκθδεΪ) ζτηπαθηκμ. Δ ησθβ πελέπηπζβ πκν απκηΫθεδ εέθαδ θα νπκζηβλέικνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ β ονξά εέθαδ αδυθδα εαδ σηδ Ϋξεδ ηβθ αδηέα τπαλιάμ ηβμ εεησμ ηκν εσζηκν. ΏζζΪ ανησ εέθαδ αθηδθαηδεσ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αλθκτθηαδ ηε ζτζζα ηβθ τπαλιβ ηκν «ειπ-εκζηδεκτ Θεκτ» (Ο σλκμ «ειπεκζηδεσμ» εέθαδ ζαθγαζηΫθκμ εαδ ζνθδζηΪ αθεζά θεκπαΰαθδζηδεά εαηαθσβζβ ηκν Ολγσδκικν δσΰηαηκμ πελέ Άεηδζηκν Θεκτ). Πυμ ηπκλκτθ θα δεξηκτθ ειπ-εκζηδεά ονξά εαδ ειπεκζηδεά αδηέα τπαλιάμ ηβμ; Κδ αθ νπάλξε εΪηδ ηΫηκδκ, πυμ δβηδκνλΰεέηαδ ανηά; Ώπσ ειπεκζηδεσ γεσ ηάππμ; Μα εεησμ ξπλκ-ξλσθκν, δβζαδά ζτηπαθηκμ, δεθ νπΪλξεδ δνθαησηβηα ΰΫθθβζβμ ά ειΫζδιβμ. Αδσηδ, αθ β ονξά νπάλξε αδπθέπμ εεησμ ζτηπαθηκμ – πλΪΰηα αθηδθαηδεσ εδ αθηέγεηκ ηε ηβθ θεκπαΰαθδζηδεά απσλλδοβ ηβμ τπαλιβμ ειπεκζηδευθ σθηπθ – ησηε εέθαδ αθηδθαηδεσ θα νπκζηβλέαεηαδ ππμ Ϋξεδ εΪπκδα αδηέα τπαλιβμ. Κδ αθ δεθ Ϋξεδ αδηέα τπαλιβμ, ησηε εέθαδ αδυθδα νπαλεηά, άδβ ηΫζεδα (δδσηδ δεθ γα άηαθ ζκΰδεσ θα εέθαδ αδπθέπμ αηεζάμ), πΪθηκηε Ϊηλεπηβ/αηεηΪίζβηβ εδ επκηΫθπμ δεθ Ϋξεδ αθΪΰεβ ειΫζδιβμ ά ηεηεθζΪλεπζβμ. Αδσηδ, εδ αθ – παλ‘ σζκ πκν εέθαδ αδυθδα – ηεηαίΪζζεηαδ, ησηε γα Ϋπλεπε άδβ θα Ϋξεδ θηΪζεδ ζηβθ ηεζεδσηβηα.
Δ «ονξά», ζκδπσθ, εΪθ εέθαδ αδυθδα, ησηε εέηε γα Ϋπλεπε θα Ϋξεδ άδβ ειεζδξγεέ πλκ αδυθπθ (εΪθ εαηΪ παλΪζκΰκ ηλσπκ δεξηκτηε σηδ άηαθ «αλξδεΪ» αηεζάμ) εέηε δεθ γα εέξε αθΪΰεβ θα ειεζδξγεέ/ηεηεθζαλεπηΫθβ πζΫκθ (εΪθ άηαθ πΪθηα ηΫζεδα) εέηε δεθ γα ηπκλκτζε εαθ θα ειεζδξγεέ, αθκτ εεησμ ξλσθκν δεθ νπΪλξεδ ειΫζδιβ. ΒΪθ κ αλδγησμ ηπθ ονξυθ εέθαδ ζνΰεεελδηΫθκμ εαδ αηεηΪίζβηκμ, εαδ εΪγε ονξά Ϋξεδ ηεηεθζαλεπγεέ ζε πκζζΪ αθγλυπδθα ζυηαηα, ανησ εέθαδ παλΪζκΰκ, δδσηδ κ πζβγνζησμ ηβμ αθγλππσηβηαμ, δβζαδά κ αλδγησμ ηπθ αθγλυπδθπθ ζπηΪηπθ, άηαθ πκζτ ηδελσμ ζηβθ αλξά ηβμ πλκρζηκλέαμ ζνΰελδηδεΪ ηε ηκθ ζβηελδθσ πζβγνζησ. Αεθ ΰέθεηαδ ηανησξλκθα, θα παλαηΫθεδ ζηαγελσμ κ αλδγησμ ηπθ ηεηεθζαλεπθσηεθπθ ονξυθ, εαδ θα ανιΪθεηαδ κ αλδγησμ ηπθ δδαγΫζδηπθ πλκμ ηεηεθζΪλεπζβ εκληδυθ. ΒΪθ, ζηβθ αλξά ηβμ αθγλππσηβηαμ κ αλδγησμ ηπθ ονξυθ άηαθ έζκμ ηε ηκθ αλδγησ ηπθ ζπηΪηπθ, ζάηελα, δεδκηΫθκν ηβμ ζηαγελσηβηαμ ηκν αλδγηκτ ηπθ ονξυθ, κδ ονξΫμ εέθαδ πκζτ ζδΰσηελεμ απσ ηα ζυηαηα. Θα πελέζζεναθ ηα απθηαθΪ αθγλυπδθα ζυηαηα, αθκτ κδ ονξΫμ εέθαδ πκζτ ζέΰεμ πμ πλκμ ηα ζυηαηα. Σδ ζνηίαέθεδ ηε ηα πελδζζενκτηεθα ζυηαηα; Κκέηκθηαδ Ϊονξα; Οδ 100.000 αλξδεΫμ ονξΫμ, πυμ ηκδλΪακθηαδ ζε 6 δδμ. ζυηαηα; Ώθ, ζκδπσθ, κδ ονξΫμ ΰεθθυθηαδ, υζηε θα εέθαδ έζεμ πλκμ ηκθ αλδγησ ηπθ ζπηΪηπθ, ησηε δεθ πλκςπΪλξκνθ ηκν ζυηαηκμ. Ώθ πΪζδ, ηκ ζτηπαθ εέθαδ αδυθδκ, αζζΪ κδ ονξΫμ δβηδκνλΰκτθηαδ εε ηκν ηβδεθσμ εθ ξλσθπ (αζζΪ θα πλκςπΪλξκνθ ηκν ζυηαηκμ), ησηε γα Ϋπλεπε θα νπΪλξκνθ άδβ Ϊπεδλεμ ονξΫμ ζνΰελδηδεΪ ηε ηα 7-8 δδζεεαηκηητλδα αθγλυπδθα ζυηαηα. ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ, δβζαδά, κδ ονξΫμ γα πελέζζεναθ πμ πλκμ ηα ζυηαηα. Σδ ζνηίαέθεδ ηε σζεμ ονξΫμ πελδζζετκνθ, ξπλέμ θα Ϋξκνθ αεσηβ εθζαλεπγεέ πκηΫ; Άλα εΪγε ονξά Ϋξεδ Ϋθα ζυηα ησθκ, δδσηδ αζζδυμ εέθαδ παλΪζκΰκ, ησζκ θα πελδζζετκνθ κδ ονξΫμ πμ πλκμ ηα ζυηαηα, σζκ εαδ θα πελδζζετκνθ ηα ζυηαηα πμ πλκμ ηδμ ονξΫμ. Ο ζσΰκμ πκν κδ Υλδζηδαθκέ δδαθπθκτθ λδαδεΪ ηε ηβθ δδΫα ησζκ ηβμ ηεηεηοτξπζβμ σζκ ενλέπμ ηβμ θτζεδ αγΪθαηβμ ονξάμ (β κπκέα ζνθεπΪΰεηαδ ηβθ ηεηεηοτξπζβ) δεθ εέθαδ επεδδά δάγεθ γΫζκνθ θα νπκηδηάζκνθ εαδ θα νπκίδίΪζκνθ ηκθ Ϊθγλππκ ηπλκζηΪ ζηκθ ΣΫζεδκ Θεσ, αζζΪ επεδδά εΪγε ζεΫοβ πελέ θτζεδ αδπθδσηβηαμ ηβμ ονξάμ εέθαδ εθηεζυμ παλΪζκΰβ εαδ Ϊηκπβ. ηπμ κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ αλθεέηαδ ηβθ ειΫζδιβ ηβμ ονξάμ κτηε ηβθ αδπθδσηβηΪ ηβμ. Ώπζυμ δζξνλέαεηαδ ππμ β ονξά (ηααέ ηε ηκ ζυηα), παλσζκ πκν εέθαδ θτζεδ γθβηά, ΰέθεηαδ εαηΪ ξΪλβ αδυθδα, εαδ εΪθ κ Ϊθγλππκμ γΫζεδ, ηπκλεέ θα εέθαδ αδυθδκμ εαδ Ϊθαλξκμ, εθυ αθ δεθ γΫζεδ, αεδ αδυθδκ γΪθαηκ. Βέθαδ ξαλαεηβλδζηδεά β δδΫα εαδ β αέζγβζβ ηβμ εζενγελέαμ πκν δδΫπεδ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Σκ ζυηα, σθηαμ ηηάηα ηκν αθγλυπκν – κ Ϊθγλππκμ εέθαδ ονξκζπηαηδεά εθσηβηα εδ σξδ ησθκ ζυηα ά ησθκ ζνθεέδβζβ – ζνηηεηΫξεδ ζηβθ ηεηειΫζδιβ ηκν αθγλυπκν. Ναδ, εέθαδ αδυθδα β ονξά ηκν αθγλυπκν, απσ ηβ ζηδΰηά πκν ΰέθεηαδ β ζτζζβοβ εαδ ηεηΪ, αζζΪ σξδ θτζεδ αδυθδα, παλΪ ξΪλδηδ. Αδσηδ κ Ϊθγλππκμ δεθ εέθαδ παλΪ ηκ αθυηελκ αυκ. Ώθ κ Θεσμ δεθ ηκν Ϋδδθε αδυθδα απά, β ονξά ηκν γα εέξε ηβ ηκέλα ηπθ «ονξυθ» ηπθ αυπθ. Ο αλξαέκμ θδζσζκθκμ ΞεθκθΪθβμ εδλπθενσηαθ ηβ ηεηεηοτξπζβ εαδ Ϋΰλαοε ηκ αεσζκνγκ εεέηεθκ ΰδα ηκθ Πνγαΰσλα πκν άηαθ κπαδσμ ηβμ ηεηεηοτξπζβμ: «ΛΫθε ππμ κ Πνγαΰσλαμ πλκζπελθυθηαμ εΪπκηε εΪπκδκθ πκν ξηνπκτζε Ϋθα ζενζέ, ζνηπσθεζε εαδ ηΫηκδκ ζσΰκ εέπε: "ΠΪοε θα ηκ ξηνπΪμ ΰδαηδ εέθαδ β ονξά εθσμ αΰαπβηΫθκν αθγλυπκν πκν ηβθ αθαΰθπλδζα αεκτκθηαμ ηκ ΰατΰδζηΪ ηκν"» (Ώπσζπ. 7). Έξκνηε ζκδπσθ ηκ παλΪδκικ κδ έδδκδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ θα εέθαδ εθΪθηδα ζηδμ απσοεδμ ηπθ ανησεζβηπθ νπελαζπδζηυθ ηκνμ, ηπθ δάγεθ ζνθεξδζηυθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ, ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Βεησμ, εδ αθ ίΰΪζκνθ ηκθ ΞεθκθΪθβ αθγΫζζβθα εαδ αηΫηκξκ ηκν «εζζβθέαεδθ». ε ηΫηκδα ζνηπελΪζηαηα εαηαζάΰεδ σπκδκμ αλξαδκζΪηλβμ αΰθκεέ σηδ β αλξαδκεζζβθδεσηβηα δεθ άηαθ κτηε εθδαέα κτηε ζνΰεεελδηΫθβ. Σδ ζξΫζβ Ϋξεδ, Ϊλαΰε, β Οηβλδεά γλβζεεέα, σπκν, σηαθ πεγΪθεδ εΪπκδκμ, β ονξά πβΰαέθεδ ζηκθ Άδβ, σπκν ηΫθεδ ΰδα πΪθηα εεεέ, ηε ηδμ γεπλέεμ πελέ ηεηεθζΪλεπζβμ, σπκν β ονξά ζνθεξυμ ηεηεθζαλευθεηαδ ηΫξλδ θα εθπγεέ ηε ηκ «σζκθ»;
«Δ απκεκλτθπζβμ ηβμ απζβζηέαμ εέθαδ θα αβηάζεδ εαθεέμ θα ειδζπγεέ ηε ηκθ γεσ ηκν, ηκ δδευδεμ δβζαδά ηβμ ενδαδηκθέαμ εαδ ηβμ δτθαηβμ. Ώνησ αάηβζε κ ΣΪθηαζκμ. Σκ ησζηβηα θνζδεΪ άηαθ πκζτ ηεΰΪζκ, εαδ ηΪζδζηα εαηΪ ηβθ αθηέζβοβ ηπθ αλξαέπθ, κδ κπκέκδ εαδ ηβθ αθγλυπδθβ ενηνξέα, σηαθ ηεΰΪζπθε πκζτ, γεπλκτζαθ επδεέθδνθβ δδσηδ εαηΪ ανησ ηκθ ηλσπκ πζβζέααε εαθεέμ ηκνμ γεκτμ εαδ πλκεαζκτζε ηκ θγσθκ ηκνμ. ηβθ εζζβθδεά ηνγκζκΰέα αθαθΫλεηαδ πζάγκμ γθβηυθ, πκν ηδηπλάγβεαθ αελδίυμ δδσηδ ησζηβζαθ θα ζνΰελδγκτθ πλκμ Ϋθα γεσ: Νδσίβ, Μαλζταμ, ΏΰαηΫηθπθ, αδ Πλκδηέδεμ, Ώεηαέπθ, ΜΫδκνζα, ΘΪηνλδμ, ΚαζζδΫπεδα, κ αζηκθετμ, β έδβ ε.α. Καδ κδ δεζθέθεμ πλυηα άηαθ Ϊθγλππκδ εαδ γΫζβζαθ θα ΰέθκνθ γεκπκδβγκτθ εαδ κ Γενμ ηκνμ ηεηΫίαζε ΰδ ανησ ζε δξγτεμ» (Πβΰά: Αξαη, Ε. Θ. Καελδδά, ζεζ. 51, Βεδσζεδμ ΡαδΪηαθγν ΏθαζηαζΪεβ ΕδεκγΫαηλκθ, Ώγάθα 2000). Ώθκτ εέθαδ β εκλτθπζβ ηβμ απζβζηέαμ θα γεζάζεδμ θα ΰέθεδμ γεσμ, ησηε πυμ κδ Ν/Π δκΰηαηέακνθ σηδ κδ Ϊθγλππκδ ηΫζπ δδαδκξδευθ ηεηεθζαλευζεπθ γεκπκδκτθηαδ; Οδ πλκβΰκτηεθκδ, άδβ γεκπκδβηΫθκδ, Ϊθγλππκδ ηκτμ ηδηπλκτθ ανζηβλυμ, σππμ ηδηυλβζαθ σζα ηα πλσζππα πκν αθαθΫλεδ κ Καελδδάμ. Άλα, εθΪθηδα ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα κ Νεκπαΰαθδζησμ. «Βπαθελξσηαζηε ΰδα θα ίαδέζκνηε ηΫζα απσ ανηΫμ ηδμ ζνθεξεέμ παζδΰΰεθεζέεμ ζηβθ ανηκΰθπζέα εαδ ζηβθ απκγΫπζά ηαμ, ΰδα ηκθ απζσ εαδ ησθκ ζσΰκ σηδ ζεκπσμ ηκν ζτηπαθηκμ εέθαδ β δβηδκνλΰέα ζνθεδδάζεπθ, ηπθ δε ζνθεδδάζεπθ β ηεζεέπζβ εαδ απκγΫπζά ηκνμ ηΫζα απσ ηβ ΰθυζβ σζπθ ηπθ αζβγδθυθ αδηδυθ εαδ ηπθ θαδθκηΫθπθ», ΰλΪθεδ κ ΐζ. ΡαζζδΪμ (Πεξί ησλ Παηξψσλ Θεψλ, ζ. 125). Ώθκτ νπάλξε απσ πΪθηα ηκ ζτηπαθ, πυμ Ϋξεδ ζεκπσ ηβ δβηδκνλΰέα ζνθεδδάζεπθ; Ώθ ηκ ζτηπαθ εέθαδ αδυθδκ, ησηε εαδ κδ εθησμ ανηκτ ζνθεδδάζεδμ εέθαδ ζνθ-αδυθδεμ ηααέ ηκν, αδπθέπμ ηεηεθζαλεπθσηεθεμ εαδ ζε εαηηέα πελέπηπζβ δβηδκνλΰβηΫθεμ ζε εΪπκδα ξλκθδεά ζηδΰηά. Έθα αδυθδκ ζτηπαθ δεθ ΰέθεηαδ θα Ϋξεδ ζεκπσ ηβ δβηδκνλΰέα ζνθεδδάζεπθ, ΰδα ηκθ απζσ ζσΰκ σηδ ανηΫμ άδβ νπΪλξκνθ πλκαδπθέπμ εαδ δζσξλκθα ηααέ ηκν, αθκτ σζα Ϋξκνθ πλκαδπθέπμ δβηδκνλΰβγεέ. Άζζπζηε, β ονξά εέθαδ αδυθδα, ζτηθπθα ηε ηκνμ έδδκνμ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Πυμ ηπκλεέ, ζκδπσθ, θα δβηδκνλΰκτθηαδ ζνθεξυμ θΫεμ ζνθεδδάζεδμ; «Αβηδκνλΰέα ονξάμ» ζβηαέθεδ, ππμ β ονξά νπΪλξεδ ησθκ απσ Ϋθα ξλκθδεσ ζβηεέκ εδ Ϋπεδηα. Ώνησ εέθαδ αδδαθσηβηκ, αθ δεξηκτηε σηδ «β ονξά πλκςπΪλξεδ ηκν ζυηαηκμ εαδ νπΪλξεδ απσ πΪθηα». ΏζζΪ εαδ πΪζδ, πυμ ΰθπλέαεδ εαθεέμ, σηδ ανησμ εδ σξδ Ϊζζκμ εέθαδ κ ζεκπσμ ηκν ζτηπαθηκμ; Πυμ ηπκλεέ θα ηκ απκδεέιεδ; Ώθ δεθ απκδεδεθτεηαδ εαδ εέθαδ απζυμ αάηβηα πέζηβμ, ησηε θα αθάζκνθ εαηΪ ηΫλκνμ ηβθ πλκπαΰΪθδα ηκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ β δδεά ηκνμ γλβζεεέα ζνηίαδέαεδ ηε ηβθ επδζηάηβ, εθυ κ Υλδζηδαθδζησμ ηε ηβθ ηνθζά πέζηβ. ΒπδπζΫκθ β δδΫα ηκν ζεκπκτ ζε Ϋθα αδυθδκ ζτηπαθ παλκνζδΪαεδ ηδμ ειάμ αθηδθΪζεδμ. Ώθ κ εσζηκμ νπΪλξεδ (αδπθέπμ) ηε ίΪζβ εΪπκδκ Πλσηνπκ ά εΪπκδκθ εκπσ ά εΪπκδα Λκΰδεά-Νσβηα, ησηε ανησ ηκ πλσηνπκ ά εκπσμ ά Λκΰδεά-Νσβηα πλκςπάλξε ηκν Κσζηκν. Αεθ ΰέθεηαδ αζζδυμ. Σκ ζξΫδδκ εθσμ ανηκεδθάηκν πλκςπΪλξεδ ηκν ανηκεδθάηκν. Σκ ζξΫδδκ εθσμ ζπδηδκτ πλκςπΪλξεδ ηκν ζπδηδκτ˙ αθ νπάλξε πΪθηκηε ηκ ζπέηδ, ησηε δεθ γα νπάλξε ζσΰκμ θα νπΪλξεδ ζξΫδδκ δβηδκνλΰέαμ ζπδηδκτ. Ο εκπσμ ζνθεπΪΰεηαδ ξΫδδκ εαδ ζ‘ Ϋθα αδυθδκ ζτηπαθ, ηκ ηεθ ξΫδδκ, πκν ζκΰδεΪ γα Ϋπλεπε θα πλκςπΪλξεδ ηκν ζτηπαθηκμ, δεθ πλκςπΪλξεδ, κ δε εκπσμ, αθκτ πΫλαζαθ Ϊπεδλα ξλσθδα, γα ‗πλεπε θα Ϋξεδ πλαΰηαηκπκδβγεέ, Ϊλα θα ηβθ νπΪλξεδ πζΫκθ πμ (αθεεπζάλπηκμ) εκπσμ. Πλσεεδηαδ ΰδα παλαζκΰδζησ θα ηδζΪηε ΰδα εκπσ-ξΫδδκ ζε αδυθδκ ζτηπαθ. Ή ηκ αδυθδκ ζτηπαθ δεθ Ϋξεδ ζεκπσ (σππμ ηκ ειβΰκτηε παλαεΪηπ) ά δεθ εέθαδ αδυθδκ. Ο «εκπσμ» ζνθεπΪΰεηαδ ππμ εΪηδ – ηκ ζτηπαθ – δεθ εέθαδ ανηΪλεεμ κτηε ηΫζεδκ, αζζΪ πλΫπεδ θα ίεζηδπγεέ, ηεέθκθηαμ πλκμ ηκθ εκπσ ηκν. Δ ΐεζηέπζβ ζνθεπΪΰεηαδ ηβθ απκνζέα Ώδπθδσηβηαμ, δδσηδ β Ώδπθδσηβηα ζνθεπΪΰεηαδ ηβθ απκνζέα αθΪΰεβμ ΐεζηέπζβμ. Αεθ ΰέθεηαδ θα νπΪλξεδ ηκ ζτηπαθ αδπθέπμ ηκ έδδκ, εαδ ηανησξλκθα θα ζΫηε ππμ ηκ (αδπθέπμ έδδκ) ζτηπαθ Ϋξεδ ζεκπσ. Άλα νπΪλξεδ εΪηδ πΫλα απσ ηκθ εσζηκ. ε Ϋθα αδυθδκ ζτηπαθ, εΪγε ζεκπσμ Ϋξεδ άδβ ζνθηεζεζηεέ πλκαδπθέπμ (Ϊλα δεθ νπΪλξεδ πζΫκθ ζηκ ζτηπαθ εκπσμ – πλκμ εεπζάλπζβ). ΒΪθ ανησ δεθ ζνηίαέθεδ άδβ ηυλα, ησηε δε γα ζνηίεέ πκηΫ, αθκτ ηΫξλδ ηυλα, ζε ξλκθδεΪ Ϊπεδλκ δδΪζηβηα, δεθ ζνθΫίβ. ηπμ εΪγε αθηέζβοβ σηδ «ζεκπσμ ηκν ζτηπαθηκμ εέθαδ β δβηδκνλΰέα ζνθεδδάζεπθ, ηπθ δε ζνθεδδάζεπθ β ηεζεέπζβ εαδ απκγΫπζά ηκνμ ηΫζα απσ ηβ ΰθυζβ σζπθ ηπθ αζβγδθυθ αδηδυθ εαδ ηπθ θαδθκηΫθπθ», σππμ ηβθ παλαγΫηεδ κ ε. ΡαζζδΪμ, εέθαδ αθγεζζβθδεά, δδσηδ απζκτζηαηα σξδ ησθκ 1) κδ «Θεκέ» αθηδηέγεθηαδ
ζηβθ δζκγεΎα εαδ ηβ γεκπκέβζβ ηπθ αθγλυππθ (ά, Ϋζηπ, σζπθ ηπθ αθγλυππθ, πμ εέδκνμ), πκζεηυθηαμ σζκνμ γθβηκτμ πλκζπΪγβζαθ θα ηβθ πεητξκνθ, σππμ απκδεέιαηε ηε ηνγκζκΰδεΪ παλαδεέΰηαηα, αζζΪ 2) αθ νπΪλξεδ εΪπκδκμ «εκπσμ» ζτηθκθα ηε ηβθ εζζβθδεά ηνγκζκΰέα, ανησμ εέθαδ β αζηαηΪηβηβ εαηΪπηπζβ εαδ παλαεηά, εαδ σξδ β Ϊθκδκμ. Γδ‘ ανησ Ϊζζπζηε κ Δζέκδκμ ηαμ πελδΰλΪθεδ πυμ απσ ηκ Υλνζσ ΰΫθκμ ηπθ αθγλυππθ πελΪζαηε ζηκ Ώλΰνλσ, Ϋπεδηα ζηκ ΥΪζεδθκ, Ϋπεδηα ζηκ ηπθ Δλυπθ εαδ ηΫζκμ ζηκ δδβλκτθ, ηκ κπκέκ πλσεεδηαδ εέηε θα αθαθδζηεέ εέηε θα παλαεηΪαεδ αγελΪπενηα εαδ αζηαηΪηβηα. ΚαθΫθαθ «αδζδσδκικ» εκπσ ηκν Κσζηκν δεθ Ϋξεδ β εζζβθδεά ηνγκζκΰέα, κτηε θνζδεΪ ηβθ «ηεζεέπζβ» εαδ ηβθ «απκγΫπζβ» ηπθ ζνθεδδάζεπθ. Ώνησ, εδδδεΪ, γα άηαθ ίζαζθβηέα πλκμ ηκνμ «γεκτμ». ΏζζΪ β ηεηεθζΪλεπζβ, εεησμ απσ παλΪζκΰβ εέθαδ εαδ αθάγδεβ. ΐζΫπκθηαμ εΪπκδκθ θα νπκθΫλεδ, γα ηπκλκτζαηε, αθηέ θα ηκθ ίκβγάζκνηε, θα ζεεθηκτηε «εαζΪ παγαέθεδ εαδ νπκθΫλεδ˙ πζβλυθεδ ηυλα ηδμ αηαληέεμ ηδαμ πλκβΰκτηεθβμ απάμ. Ώθ δεθ ειαΰθδζηεέ ηε ηκθ πσθκ – δβζαδά, αθ εηεέμ ηκθ ίκβγάζκνηε – ησηε δεθ γα αθΫζγεδ ζε αθυηελκ επέπεδκ». Βπέζβμ, β ηεηεθζΪλεπζβ κδβΰεέ ζηβθ βγδεά αθαδζγβζέα. Ώθ β απά ανηά δεθ εέθαδ ηέα εαδ ηκθαδδεά, ησηε κ εΪγε εΰεζβηαηέαμ γα ζεεθηεέ: «αθκτ πλσεεδηαδ θα Ϋξπ εδ Ϊζζεμ απΫμ, Ϊπεδλεμ, ζηβ ζνθΫξεδα, υζηε θα ειαΰθδζηυ, πκδκμ κ ζσΰκμ θα αάζπ απσ ηυλα βγδεά απά; Ώμ ηκ αθάζπ ΰδα ηβθ επσηεθβ» εδ Ϋηζδ δδεαδκζκΰεέηαδ β εΰεζβηαηδεσηβηα. ηκ εΪηπ εΪηπ, δεθ αεκτζαηε εαθΫθαθ κπαδσ ηβμ ηεηεθζΪλεπζβμ θα νπκζηβλέαεδ σηδ ζε πλκβΰκτηεθεμ απΫμ ηκν άηαθ δκτζκμ ά πσλθβ ά ίΪλίαλκμ ά Ϊζβηκμ ΰεπλΰσμ. ζκδ ηκνμ νπκζηβλέακνθ σηδ άηαθ θδζσζκθκδ (ηδελκέ ά ηεΰΪζκδ), θκηκγΫηεμ, βΰΫηεμ, ζηλαηδπηδεκέ, πκζδηδεκέ ε.Ϊ. Καδ ησθκ ανηά β ζεπηκηΫλεδα ΰεζκδκπκδεέ ηδμ απσοεδμ ΰδα τπαλιβ ηεηεηοτξπζβμ. Αδσηδ δεθ ΰέθεηαδ σζκδ ηκνμ θα άηαθ δδΪζβηκδ ά Έζζβθεμ. Θα άηαθ κππζδάπκηε εαδ Ϊζβηκδ εαδ ίΪλίαλκδ, αζζΪ «παλαδσιπμ» γνηκτθηαδ ησθκ ηδμ δδΪζβηεμ πλκζππδεσηβηεμ.
49. «Βθαμ εζπεκζηδεσμ Θεσμ -ά πκζζκέ ει Βθσμ, ηκ έδδκ εΪθεδ..- πκν ΰεθθάγβεε απσ ηβ Φτζβ, αεέ ηΫζα ζηβ Φτζβ εαδ ζνθεπυμ νπσεεδηαδ ζηκνμ Νσηκνμ ηβμ, ηανηέαεηαδ αθαΰεαζηδεΪ ηε ανηάθ ΰδα θα ηβθ απκλλδθγεέ, ΒΕΝΏΕ ηεζδεΪ ανηά, ηκνζΪξδζηκθ ηε ηβθ Ϋθθκδα πκν δέθεδ β Παθ-Θερζηδεά αθηέζβοβ. Ώθηέγεηα, Ϋθαμ ειπεκζηδεσμ Θεσμ -ά πκζζκέ ει Βθσμ, ηκ έδδκ εΪθεδ..- πκν ηΪξα πλκςπάλιε ηβμ Φτζβμ, δεθ νπσεεδηαδ ζε εαθΫθαθ απσ ηκνμ Νσηκνμ ηβμ, κδ κπκέκδ Ϊζζπζηε σππμ εαδ ανηά δεθ εέθαδ παλΪ γθβηΪ «εηέζηαηΪ» ηκν -εαδ ηπκλεέ θα αζνδκηεέ πΪθπ ηκνμ επδδεδεθτκθηαμ «γατηαηα», άηκδ ίέαδεμ εεηλκπΫμ ηβμ Φνζδεάμ ΣΪιβμ-, ζηΫεεδ αδπθέπμ Ϋιπ απσ ανηάθ -νπκηδηυθηαμ ηβθ ζνθΪηα πμ ξνδαέα νζδεκπθενηαηδεά δδαδδεαζέα- εαδ ηβθ εικνζδΪαεδ απσζνηα δδαηβλυθηαμ πΪθπ ηβμ εΪγε δδεαέπηα ΰδα εΪπκδκθ αθα πΪζα ζηδΰηά ανγαέλεηκ «ηεληαηδζησ» ηβμ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: Πυμ ΰέθεηαδ θα εέθαδ εΪπκδκμ γεσμ εαδ θα νπσεεδηαδ ζηκθ εαηαθαΰεαζησ ηβμ Φτζβμ; Ο γεσμ εέθαδ ηΫζεδκμ εαδ πλΫπεδ θα εέθαδ αθειΪληβηκμ απσ κπκδαθδάπκηε ειπηελδεά ά εζπηελδεά δκνζεέα εαδ ειΪληβζβ. Οδ γεκέ πκν αθαθΫλκνθ εαδ πδζηετκνθ κδ Ν/Π δεθ εέθαδ εζετγελκδ δδσηδ δεθ εέθαδ αθειΪληβηκδ απσ ηκθ εσζηκ. Σδ δτθαηβ Ϋξεδ εΪπκδκμ πκν ειαληΪηαδ απσ Ϊζζκνμ; ΒπδπζΫκθ, ηκ «αθηδεικνζδαζηδεσ» επδξεέλβηα σηδ εέθαδ εαεσ κ Θεσμ θα εέθαδ παθηκδτθαηκμ, ΰδαηέ εέθαδ αθειΫζεΰεηκμ, ηπελδετεδ ηβθ πκζδηδεά ηε ηβ ηεηαθνζδεά. Καδ εέθαδ θνζδεσ θα ηδμ ηπελδετεδ δδσηδ ζηβθ εκζηκαθηέζβοά ηκν κ γεσμ εέθαδ ηηάηα ηκν εηδζηκτ εσζηκν, εθυ ζηβ ξλδζηδαθδεά εκζηκαθηέζβοβ κ Θεσμ εέθαδ Άεηδζηκμ εαδ ζνθεπυμ εαηηέα κηκδσηβηα δεθ νπΪλξεδ ηεηαιτ Άεηδζηκν εαδ Κηδζηκτ. ηπμ δεθ εέθαδ ζπζησ θα εθαλησαεηαδ β παθγερζηδεά εκζηκαθηέζβοβ ζηα ξλδζηδαθδεΪ δσΰηαηα. ΦνζδεΪ εαδ κ Θεσμ, σθηαμ παθηκδτθαηκμ, δτθαηαδ αθΪ πΪζα ζηδΰηά θα ηεληαηέζεδ «ανγαέλεηα» ηβθ θνζδεά ηΪιβ ά ηβθ τπαλιβ ηκν ζτηπαθηκμ. Χζησζκ, δζξτεδ σηδ «κ Θεσμ ηπκλεέ θα εΪθεδ σ,ηδδάπκηε γΫζεδ, αζζΪ δεθ γΫζεδ θα εΪθεδ σ,ηδδάπκηε ηπκλεέ». ΒπδπζΫκθ, ηΫζπ ηβμ απκεΪζνοάμ ηκν δεθ θαέθεηαδ σηδ Ϋξεδ ηΫηκδκ ζεκπσ. Αεθ δβηδκτλΰβζε ηκθ εσζηκ ΰδα θα παέαεδ ηααέ ηκν εαηαζηλΫθκθηΪμ ηκθ ζηκ ηΫζζκθ εΪπκδα ζηδΰηά, δδσηδ αθ Ϋπαδαε, γα άηαθ αηεζάμ γεσμ (σππμ κδ παΰαθδζηδεκέ οενηκγεκέ) εαδ γα πά-
ΰαδθε εθΪθηδα ζηβ γΫζβζά ηκν. Βέθαδ πελέελΰκ ηκ πυμ ηπκλκτθ κδ ζηπδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν δΫξκθηαδ – σππμ εαδ κδ αλξαέκδ ζηπδεκέ – ηβθ τπαλιβ ΒδηαληΫθβμ, δβζαδά πεπλπηΫθκν ά ζνηπαθηδεκτ ζεκπκτ ά ηκέλαμ, θα ηδζΪθ ΰδα ηκθ ξλδζηδαθδεσ Θεσ ξλβζδηκπκδυθηαμ αθηδεικνζδαζηδεΪ επδξεδλάηαηα. Σδ ζξΫζβ Ϋξεδ β ΒδηαληΫθβ ηε ηκθ αθηδεικνζδαζησ; ΣΫζκμ, εέθαδ ηεζεέπμ αζηάλδεηβ β ζτθδεζβ ηβμ δδΫαμ ηκν «ειπεκζηδεκτ» Θεκτ απσ ηβ ηδΪ ηε ηβθ πελδθλσθβζβ ηβμ τζβμ-εσζηκν απσ ηβθ Ϊζζβ. Ο Υλδζηδαθδζησμ πκηΫ δεθ απΫλλδοε ηκθ εσζηκ-τζβ, κτηε ηβθ νπκηέηβζε πμ εΪηδ ηκ εαεσ εαδ ξνδαέκ επεδδά πδζηετεδ ζε «ειπεκζηδεσ»-νπελεκζηδεσ Θεσ. Ώθηέγεηα, ηκθέαεδ ει αλξάμ (ζηβ ΓΫθεζβ) σηδ κ εσζηκμ δβηδκνλΰάγβεε «ζέαθ εαζσμ». Ώθ νπΪλξκνθ εΪπκδκδ πκν ησθδααθ σηδ β τζβ εαδ ηκ ζυηα εέθαδ β θνζαεά ηβμ ονξάμ εαδ ηκν πθετηαηκμ, ανηκέ άηαθ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ Φδζσζκθκδ, κδ κπκέκδ πελδθλκθκτζαθ ηβθ τζβ. Υνδαέκμ, ζκδπσθ, εέθαδ κ εσζηκμ ησθκ ΰδα σπκδκθ δεθ γεπλεέ ηβθ τζβ δζσηδηβ ηε ηκ πθετηα˙ ΰδα σπκδκθ γεπλεέ εαηυηελκ ηκ εκληέ πκν ηεηΪ γΪθαηκθ ζαπέαεδ ζε ζξΫζβ ηε ηβθ ονξά πκν ηΪξα ηεηεηονξυθεηαδ ζε Ϊζζκ εκληέ. ππμ εαδ θΪ ‗ξεδ, ηκ «ονξκζκΰδεσ-αθηεικνζδαζηδεσ» επδξεέλβηα εαηΪ ηβμ τπαλιβμ ηκν Βθσμ «ειπεκζηδεκτ Θεκτ», ππμ δβζαδά «επεδδά κ Ϋθαμ ανησμ ειπεκζηδεσμ Θεσμ γα εέθαδ ητλαθθκμ, Ϊλα δεθ νπΪλξεδ», δεθ εέθαδ ζκίαλσ θδζκζκθδεσ επδξεέλβηα. Βέθαδ ζαθ θα ζΫηε «Οδ θκθδΪδεμ εέθαδ ησζκ εαεκέ, ΰδ‘ ανησ Ϊζζπζηε εαδ δεθ νπΪλξκνθ», ά «β τπαλιβ ζεδζηυθ γα άηαθ εΪηδ ηκ αθνπσθκλκ ονξδεΪ, Ϊλα κδ ζεδζηκέ δεθ νπΪλξκνθ». Πκδκ εέθαδ δβζαδά ηκ ίαζδεσ εαδ αλξδεσ αάηβηα επδ ηΫζκνμ; Σκ αθ νπΪλξεδ Θεσμ; Ή αθ νπΪλξεδ εαδ εέθαδ Ϋθαμ ηπαηπκτζαμ; Θεσμ πκν δεθ δβηδκτλΰβζε ανηκίκτζπμ, δέξπμ εαηαθαΰεαζησ ά Ϊζζκθ πελδκλδζησ ηκθ εσζηκ, εαηΪ ηβθ εζετγελβ γΫζβζά ηκν, απζκτζηαηα δεθ εέθαδ γεσμ: κ γεσμ εέθαδ ηΫζεδκμ εαδ ζνθεπυμ Ϋθαμ γεσμ πκν αζνζζκδΫθεηαδ απσ «δδΫεμ» ά ηβθ «τζβ», πλκεεδηΫθκν σξδ θα δβηδκνλΰάζεδ σππμ γΫζεδ, αζζΪ θα ειαθαΰεαζηεέ θα δβηδκνλΰάζεδ εαηΪ Ϋθαθ ζνΰεεελδηΫθκ ηλσπκ, εέθαδ ηαλδκθΫηα, οενδκγεσμ, αθΪιδκμ ζσΰκν εαδ τπαλιβμ, ηε Ϊζζα ζσΰδα Ϋθα εαηαζεεταζηα αθγλυππθ. Θεσμ πκν δεθ δβηδκτλΰβζε ηκθ εσζηκ (ηε ηβθ παλαπΪθπ, απκζτηπμ εζετγελβ εαδ ανηεικτζδα Ϋθθκδα ηβμ δβηδκνλΰέαμ), δεθ εέθαδ γεσμ. Βέθαδ αθτπαλεηκμ. Βέθαδ γεσμ-δκτζκμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θκηέακνθ ππμ επεδδά εέθαδ ηΫζεδκμ εαδ παθηκδτθαηκμ κ Θεσμ, β ζξΫζβ αθγλυπκν-Θεκτ εέθαδ εικνζδαζηδεά. ηπμ κ Θεσμ, σθηαμ α‘)πλσζππκ εαδ ί‘) εζετγελκμ εαδ ΰ') πζΪγκθηαμ εαη‘ εδεσθα ηκθ Ϊθγλππκ δβζαδά επέζβμ πλσζππκ εαδ εζετγελκ, Ϋξεδ πλκζππδεά ζξΫζβ εζενγελέαμ ηε ανησθ, αθκτ ησθκ ανηά εέθαδ δνθαηά ηεηαιτ δτκ εζετγελπθ πλκζυππθ. Πλκζππδεά ζξΫζβ ζβηαέθεδ σηδ ζΫίκηαδ ηκ δδεαέπηα ηκν Ϊζζκν θα ηε απκλλέοεδ, εαδ ζε ανηάθ δεθ παέαεδ λσζκ ηκ «ηΫΰεγκμ», δβζαδά β δδαθκλεηδεά θτζβ. Καδ ίΫίαδα, κδ παΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ ηπελδΫοεδ ηα δσΰηαηΪ ηκνμ, εαδ Ϊζζκδ εέθαδ παθγερζηΫμ εθυ Ϊζζκδ εέθαδ πκζνγερζηΫμ: δζξνλέακθηαδ σηδ κδ γεκέ εέθαδ «εέθαδ αθηδεεδηεθδεΪ νπαλεηΫμ κθησηβηεμ ηπθ κπκέπθ β τπαλιβ δεθ ειαληΪηαδ απσ ηδμ πεπκδγάζεδμ ά ηδμ πλΪιεδμ εαηπηΫλπθ σθηπθ», σηδ «εέθαδ ζνθΪηα εαδ αθυηαηεμ κθησηβηεμ πκν δεθ δεζηετκθηαδ απσ εαηηέα νζδεά ηκλθά», εδ σηδ (ΚΤΡΕΧ) «Αεθ εέθαδ θαθηαζηδεΪ ζτηίκζα ηπθ αθγλππέθπθ δλαζηβλδκηάηπθ ά ηβμ αθγλππέθβμ δδαθκέαμ. Οτηε εέθαδ αζζβΰκλδεΫμ αθαπαλαζηΪζεδμ θνζδευθ ζνηίΪθηπθ εαδ δδαδδεαζδυθ» (Γηηπεηέο, η.55, ζ. 12). Πυμ ΰέθεηαδ, - απφ ηε κηα θα ζΫΰεηαδ σηδ «νη ζενί ηαπηίδνληαη κε ηε Φχζε» εαδ σηδ «κδ γεκέ νπσεεδθηαδ ζηκνμ θσηκνμ ηβμ», - εθυ απφ ηελ άιιε θα ζΫΰεηαδ σηδ «νη ζενί δελ είλαη αιιεγνξηθέο αλαπαξαζηάζεηο θπζηθψλ ζπκβάλησλ θαη δηαδηθαζηψλ», εαδ σηδ «κδ γεκέ εέθαδ αδΫζηενηκδ απσ νζδεά ηκλθά»; ΑΔΛΏΑΔ: Ώθ κδ θεκπαΰαθδζηδεκέ γεκέ ΣΏΤΣΕΓΟΝΣΏΕ ηε ηβ Φτζβ, ησηε εέθαδ θαθελσ ππμ δεθ απκηεζκτθ παλΪ «πλκζππκπκέβζά» ηβμ, εαδ δεθ εέθαδ εαθ πλαΰηαηδεΫμ κθησηβηεμ. Βέθαδ αζζβΰκλέεμ εαδ ζτηίκζα. Ώθ πΪζδ κδ γεκέ ΑΒΝ ΒΕΝΏΕ ΏΛΛΔΓΟΡΕΒ, κτηε αθαπαλαζηΪζεδμ ά πλκζππκπκέβζβ ηβμ Φτζβμ, αζζΪ «αθηδεεδηεθδεΪ νπαλεηΫμ κθησηβηεμ», ησηε ΑΒΝ ΣΏΤΣΕΓΟΝΣΏΕ ηε ανηάθ.
Βπέζβμ, εέθαδ κζκθΪθελκ σηδ δεθ ΰέθεηαδ ηδα κθησηβηα πκν «νπσεεδηαδ ζηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ», θα εέθαδ ηανηκξλσθπμ «αδΫζηενηβ απσ νζδεά ηκλθά». Βέηε κδ θνζδεκέ (Ϊλα εαδ νζδεκέ) θσηκδ ζε δεζηετκνθ, εέηε σξδ. Αε ηπκλεέμ θα νπσεεδζαδ ζηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ, εΪθκθηαμ ηανησξλκθα σ,ηδ γΫζεδμ, αζζΪακθηαμ ηκλθΫμ ε.ζ.π. Φαέθεηαδ, κδ δδεκζσΰκδ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ηα Ϋξκνθ ζέΰκ ηπελδΫοεδ εαδ δεθ Ϋξκνθ εαηαζάιεδ «αεσηβ» αθ κδ γεκέ ηκνμ εέθαδ αζζβΰκλδεΪ ζτηίκζα ηβμ Φτζβμ (παθγερζησμ), ά αθ εέθαδ αθηδεεδηεθδεΪ νπαλεηΫμ κθησηβηεμ (πκζνγερζησμ). Δ Ϋζζεδοβ εκδθάμ Ϊπκοβμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ΰδα ηκνμ «γεκτμ» ηκνμ κθεέζεηαδ 1) ζηκ σηδ ζνθκζδεΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ θεκεπκξέηδεκ (New Age) εέθβηα ηπθ ηεζενηαέπθ εηυθ εαδ ζνθεπυμ αεκζκνγκτθ ηκθ παθγερζησ ηβμ ΝΫαμ Βπκξάμ, εαδ 2) ζηκ σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζαθγαζηΫθα ηανηέακνθ ηβθ παθγερζηδεά Ϊπκοβ κλδζηΫθπθ Ώλξαέπθ θδζκζσθπθ ηε ηβθ εκδθυμ επδελαηκτζα πκζνγερζηδεά Ϊπκοβ πελέ γεσηβηαμ ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γα δζξνλδζηκτθ ππμ νπάλξαθ θδζσζκθκδ σππμ κ ΞεθκθΪθβμ ά κ ΔλΪεζεδηκμ πκν θαέθκθηαδ θα πδζηετκνθ ζε Ϋθα εέδκνμ παθγερζησ, σπκν «Ϋθ ηκ πΪθ». ηπμ ανηΫμ άηαθ απσοεδμ ηελδευθ (εδ σξδ σζπθ) θδζκζσθπθ εδ σξδ ηβμ ζαρεάμ γλβζεεέαμ, εαδ δεθ επβλΫαααθ παλΪ Ϋθα ζηεθσ θδζκζκθδεσ ετεζκ αθγλυππθ. Ώθηέγεηα, αθ ηπκλκτηε θα Ϋξκνηε ηδα δδΫα ΰδα ηβθ εκδθά πελέ γεέκν αθηέζβοβ ηκν ηΫζκν Ώλξαέκν Βζζβθα ηβμ επκξάμ εαηΪ ηβθ κπκέα β αλξαέα γλβζεεέα άεηααε, ανηά ίλέζεεηαδ ζηκθ ηβλκ εαδ ηκθ Δζέκδκ. ε ανηκτμ, κδ γεκέ εέθαδ, δλκνθ, ζεΫπηκθηαδ, ζνθεδλδΪακνθ, Ϋξκνθ ζνθαδζγάηαηα, πμ εθζνθεέδβηεμ κθησηβηεμ. Οτηε «δδΫεμ» ά αλξΫηνπα εέθαδ, κτηε «ζτηίκζα» ηβμ θτζβμ, κτηε «εθΫλΰεδεμ» εαδ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ. ηκθ ηβλκ εαδ ηκθ Δζέκδκ ίλέζεεδ εαθεέμ «ηκθ Αέα πκν λέξθεδ ηκθ εελανθσ ηκν σπκν γΫζεδ ανησμ» (κθησηβηα), εδ σξδ «ηκ Αέα πκν εέθαδ εελανθσμ εαδ πΫθηεδ σπκν κλέακνθ κδ θνζδεκέ θσηκδ» (θνζδεσμ ζνηίκζδζησμ) ά «ηκ Αέα πκν εέθαδ εελανθσμ εαδ ανηκλέξθεηαδ σπκν γΫζεδ» (θνζδεά εθΫλΰεδα εαδ κθησηβηα). Καδ κδ ΕζδΪδεμ, Οδτζζεδεμ, εαδ Θεκΰκθέεμ άηαθ ίδίζέα ηα κπκέα – ζε αθηέγεζβ ηε ηδμ δδΫεμ ηελδευθ θδζκζσθπθ πκν άηαθ παθγερζηΫμ – δδαίΪακθηαθ απσ σζκνμ ηκνμ Έζζβθεμ απσ ηδελά βζδεέα, άηαθ ηα δδαζβησηελα «γεκ-ζκΰδεΪ» εεέηεθΪ ηκνμ, εαδ ζνθεπυμ αθ νπάλξαθ εΪπκδεμ ζαρεΫμ απσοεδμ πελέ γεέκν ζηβθ αλξαέα εζαζζδεά επκξά, ανηΫμ άηαθ κδ απσοεδμ ηκν Οηάλκν εαδ ηκν Δζδσδκν, εδ σξδ ηπθ θδζκζσθπθ. Πλκμ επδίείαέπζβ ηπθ παλαπΪθπ κ ΠζΪηπθ παλαγΫηεδ ηβθ Ϊπκοβ ηκν πκζτ εσζηκν ηβμ αλξαδσηβηαμΰδα ηκνμ γεκτμ: «...Ώθ πΪζδ νπΪλξκνθ κδ γεκέ εαδ εθδδαθΫλκθηαδ, δε ΰθπλέακνηε κτηε απσ αζζκτ Ϋξκνηε αεκτζεδ ΰδα ηβθ τπαλιά ηκνμ παλΪ απσ ηκνμ ζσΰκνμ ηπθ πκδβηυθ πκν ηαμ Ϋεαηαθ εαδ ηβ ΰεθεαζκΰέα ηκνμ˙ ηα ανηκέ κδ έδδκδ κδ πκδβηΫμ ηΪμ δδδΪζεκνθ ππμ εέθαδ ηΫηκδκδ κδ γεκέ..» (Πνιηηεία, 366e). ζκδ κδ θδζσζκθκδ ηέζβζαθ πελέ γλβζεεέαμ εαδ αλεεηκέ πλκζπΪγβζαθ θα ηβθ αθαηκλθυζκνθ εαδ θα αζζΪικνθ ηβθ πελέ γεέκν αθηέζβοβ, αζζΪ εαθεέμ ηκνμ δεθ ηκ πΫηνξε. Μσθκ κδ αΰθπζηδεδζηΫμ εαδ κδ ζκθδζηΫμ κνζδαζηδεΪ αθαέλεζαθ ηβθ πέζηβ ζηκνμ γεκτμ. Καθεθσμ σηπμ θδζκζσθκν (ΞεθκθΪθβ, ΠζΪηπθα, Βπέεκνλκν ε.Ϊ.) δεθ επδελΪηβζε β Ϊπκοβ ζηδμ ηΪαεμ εαδ εαηηδΪ αθαησλθπζβ ά γεπλβηδεκπκέβζβ (δδσηδ β γλβζεεέα άηαθ ζαρεά δέξπμ δσΰηαηα εαδ ΰδ‘ ανησ δεθ επδδεξσηαθ ηκθ δκΰηαηδζησ ηπθ θδζκζσθπθ, παθγερζηυθ ά ηβ, επδεκτλεδπθ ε.Ϊ.) ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ δεθ πΫηνξε απσ ηα Ϊθπ, κτηε εαηΪ ηκ ηΫζκμ ηβμ αλξαέαμ επκξάμ. ζκδ πέζηεναθ, πέζηεναθ ζηκνμ γεκτμ ηβμ γεκΰκθέαμ εαδ ηκν Οηάλκν πκν κτηε ζτηίκζα κτηε δδΫεμ άηαθ. Βέθαδ ιεεΪγαλκ ζκδπσθ ππμ β γλβζεεέα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εέθαδ θεκεπκξέηδεβ εαδ εαηηέα ζξΫζβ δεθ Ϋξεδ ηε ηβθ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα. Σκ εαεσ εέθαδ σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δε ίζΫπκνθ σηδ β δδΫα πελέ γευθ ειεζέζζεηαδ αεσηβ εαδ ζηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ. ΠΪθηπμ, εέθαδ δδαθκλεηδεσ πλΪΰηα θα ζεμ σηδ Ϋθα πκηΪηδ εέθαδ γεσμ σθηαμ ηδα αθηδεεδηεθδευμ νπαλεηά ελζπλείδεηε κθησηβηα (ά σηδ κ γεσμ εέθαδ ηεηαηκλθπηΫθκμ ζε πκηΪηδ ά σηδ εαηΫξεδ ηβ δτθαηβ ηκν πκηαηκτ, αζζΪ εέθαδ κ έδδκμ εΪηδ ηκ ζνθεδδβησ Ϊλα εαδ ανησθκηκ εθ ζξΫζεδ ηε ηκ πκηΪηδ εθ ηΫζεδ), εδ Ϊζζκ πλΪΰηα σηδ νπΪλξεδ εΪηδηδμ «γερεσ» (αζζΪφρη ζπλεηδεηφ) ζε σζα ηα πλΪΰηαηα ζηκθ εσζηκ, απσ ηδμ ητΰεμ εαδ ηδμ πΫηλεμ υμ ηκνμ πζαθάηεμ. Σκ πλυηκ εέθαδ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα. Σκ δετηελκ εέθαδ ανησ πκν ηελδεκέ Νεκεπκξέηεμ θκηέακνθ ππμ Ϋζεΰε β αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα. Αεθ ηκ Ϋζεΰε β γλβζεεέα. Σκ Ϋζεΰαθ ηελδεκέ θδζσζκθκδ. Σκ εαεσ επέζβμ εέθαδ ππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ
Νεκεπκξέηεμ εαδ θκηέακνθ ππμ εέθαδ αλξαέκδ Έζζβθεμ. Βέθαδ πλαΰηαηδεΪ παλΪιεθκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα γεπλκτθ ππμ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ Ϋίζεπαθ ηκνμ γεκτμ ηκνμ πμ αζζβΰκλέεμ εαδ ζτηίκζα ηβμ Φτζβμ εδ σξδ πμ κθησηβηεμ, παλαίζΫπκθηαμ (κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ) π.ξ. ηδμ ησζεμ εαδ ησζεμ εηθαθέζεδμ (ζηα σθεδλα εαδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα π.ξ. ζηκθ ΠΪλβ) γευθ ζε αθγλυπκνμ. Ώζάγεδα, πδζηετκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ππμ β έδδα β Φτζβ εηθαθδασηαθ ζηα σθεδλα ηκν Πλσεζκν ανηκπλκζυππμ«νπσ ηβθ ηκλθά» (!!) ηβμ γεΪμ ΏγβθΪμ; Ο θδζσζκθκμ ηέζππθ κ Μεΰαλετμ εαηαδδεΪζηβεε ζε εικλέα σηαθ εέπε ππμ ηκ Ϊΰαζηα ηβμ ΠαζζΪδαμ ΏγβθΪμ ηκν Φεδδέα δεθ άηαθ γεΪ. ΐΫίαδα κδ «Βγθδεκέ Βζζβθεμ» Ϋξκνθ εδ Ϊζζα αθηδθαηδεΪ ζηκδξεέα. Παλαδεέΰηαηκμ ξΪλδθ απσ ηβθ ηδα ξαλαεηβλέακνθ ηκνμ θεκπαΰαθδζηδεκτμ γεκτμ ηκνμ «πΪθζκθκνμ» εαδ «δέεαδκνμ» εαδ «παθηκδτθαηκνμ», παλσζκ πκν κδ γεκέ ηβμ αλξαέαμ εζζΪδαμ κτηε παθζκθκδ, κτηε παθηκδτθαηκδ άηαθ, κτηε εθΪλεηκδ, αζζΪ κτηε εαδ «ηΫζεδκδ» άηαθ εαγσηδ εέξαθ Ϋθα ζπλσ αθγλυπδθεμ αδνθαηέεμ. Ώπσ ηβθ Ϊζζβ, ηελδεκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδεαδκζκΰκτθ ηδμ αθγλυπδθεμ αδνθαηέεμ – ηκδξεέα, παδδκθδζέα, ίδαζηκέ, θσθκδ, οενδκλεέα, αλπαΰΫμ – πμ ξαλαεηβλδζηδεσ ηπθ γευθ ζΫΰκθηαμ ππμ Ϋηζδ εέθαδ πλκζδηκέ ζηκθ Ϊθγλππκ. Πυμ ΰέθεηαδ θα εέθαδ ηδα κθησηβηα ΰεηΪηβ αθγλυπδθα πΪγβ, εαεέεμ εαδ αδνθαηέεμ, εαδ ηανησξλκθα θα εέθαδ ηΫζεδα; Οδ «Βγθδεκέ Βζζβθεμ» έζπμ πκνθ ππμ σηαθ ζΫΰκθηαδ ζηα Ϋπβ εαδ ζηα πκδάηαηα Ϊζξβηα πλΪΰηαηα ΰδα ηβθ θτζβ εαδ ηκ ξαλαεηάλα ηπθ γευθ, θηαέεδ κ πκδβηάμ εαδ δεθ εέθαδ Ϋηζδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα. ηπμ, δεδκηΫθκν σηδ ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα δεθ νπάλξαθ δελΪ ίδίζέα εαδ β ησθβ πβΰά ΰδα ηδμ ζαρεΫμ γλβζεενηδεΫμ αθηδζάοεδμ άηαθ κδ πκδβηΫμ εαδ κδ λαοπδκέ, αθ απκλλδθγεέ β ηαληνλέα ηπθ πκδβηυθ ησηε απσ πκτ εαηΪζαίαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κδ αλξαέκδ γεκέ γεπλκτθηαθ απσ ηκθ ησηε εσζηκ αΰαγκέ; Ώπσ ηβθ «Λκΰδεά»; Μα δεθ νπΪλξεδ ηέα Λκΰδεά. Ώνηά β αζνθΫπεδα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ζηκ πελέ γευθ ηκνμ δσΰηα κθεέζεηαδ ζηκ σηδ εέθαδ Νεκεπκξέηεμ πκν γΫζκνθ θα ζνθδνΪζκνθ ησζκ Ώ‘) ηβθ εαγδελπηΫθβ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ πελέ γεσηβηαμ=ηΫζεδκν, εθΪλεηκν σθηκμ, πβΰάμ ηβμ αλεηάμ, σζκ εαδ ΐ‘) ηβθ αλξαδκεζζβθδεά αθηέζβοβ πελέ γεσηβηαμ ζηβθ κπκέα β βγδεά εαθΫθα λσζκ δεθ παέαεδ. Σκ ζπζησηελκ εέθαδ θα εδππγεέ ππμ κδ αλξαδκεζζβθδεκέ γεκέ άηαθ πΫλαθ ηκν εαζκτ εαδ ηκν εαεκτ, εαδ δεθ δλκτζαθ ζτηθπθα ηε εΪπκδκθ απσζνηκ βγδεσ εαθσθα, εαδ ηκ Καζσ-Καεσ δεθ εέξαθ ηεηαθνζδεά ξλκδΪ κτηε άηαθ β τοδζηβ/απσζνηβ αιέα ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα. ΏζζΪ ανηΪ δεθ ηα ΰθπλέακνθ. Ώμ απκθαζέζκνθ εΪπκηε κδ «Βγθδεκέ Βζζβθεμ», εέθαδ κ Αέαμ εθΪλεηκμ εαδ ηΫζεδκμ ά ίΪαεδ ηκνμ αθγλυπκνμ ζε πσζεηκ ΰδα θα ηβ ίαλδΫηαδ; ππμ Ϊζζπζηε επδζβηαέθεδ εδ κ ΕπΪθθβμ Ααηαζεβθσμ «Ώθ ζκδπσθ παλαδεξηκτηε πκζζκτμ γεκτμ, εέθαδ αθΪΰεβ θα επδζβηΪθκνηε εΪπκδεμ δδαθκλΫμ αθΪηεζα ζηκνμ πκζζκτμ. Γδαηέ αθ δεθ νπΪλξεδ εαηηδΪ δδαθκλΪ ζ' ανηκτμ, ηΪζζκθ γα εέθαδ Ϋθαμ εδ σξδ πκζζκέ. Ώθ πΪζδ νπΪλξεδ δδαθκλΪ ζ'ανηκτμ, πκτ εέθαδ β ηεζεδσηβηα;» Καδ θνζδεΪ, ηεζα ζ' σζκνμ ανηκτμ ηκνμ δεεΪδεμ θεκπαΰαθδζηδεκτμ κλδζηκτμ ηκν «ηέ εέθαδ κδ γεκέ» νπΪλξεδ εδ κ ειάμ εεπζβεηδεάμ ζαθάθεδαμ κλδζησμ: «παθηαξκτ παλκτζεμ εαδ παθηκδτθαηεμ εκζηδεΫμ ΒθΫλΰεδεμ εαδ αυζεμ Οθησηβηεμ εαδ ΕδΫεμ». Σα θεκεπκξέηδεα «παθηκδτθαηεμ» εαδ «παθηαξκτ παλκτζεμ» ζξκζδΪζηβεαθ άδβ, εέθαδ εζκπά εε ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. ΏζζΪ ηε ηδμ «ΒθΫλΰεδεμ» κδ κπκέεμ εέθαδ ηανησξλκθα εαδ «Οθησηβηεμ» εαδ ηααέ «ΕδΫεμ»; «Γυζα Οθησηβηα» ζβηαέθεδ πλσζππκ, ανηκζνθεέδβζβ. «ΒθΫλΰεδα» ζβηαέθεδ εΪηδ ηκ απλσζππκ εδ αζνθεέδβηκ, εαδ ηανηδασηεθκ ηε ηβ Φτζβ. «ΕδΫα» εέθαδ Ϋθα αλξΫηνπκ, κτηε πλσζππκ, κτηε ηανηδασηεθκ ηε ηβ Φτζβ. Πσζκ ζκΰδεσ εέθαδ π.ξ. κ εελανθσμ (Ϋθα θνζδεσ θαδθσηεθκ) θα Ϋξεδ ζνθεέδβζβ κθησηβηαμ; Καδ πυμ ΰέθεηαδ, ζηκθ 21κ αδυθα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα γεπλκτθ πκηΪηδα εαδ κνλΪθδα ζυηαηα πμ κθησηβηεμ ηε ζνθεέδβζβ, δέξπμ θα εέθαδ δεδζδδαέηκθεμ; Καδ πυμ ΰέθεηαδ – θα δέθεηαδ ζκΰδεά ειάΰβζβ – Ϋθα «ζτηίκζκ» θνζδευθ θαδθκηΫθπθ θα Ϋξεδ ζνθεέδβζβ; Βέθαδ δνθαησθ ηα βζεεηλσθδα θα Ϋξκνθ πλκζππδεσηβηα εαδ ζνθεέδβζβ; Να πλκζετξεηαδ εαθεέμ ζηα βζεεηλσθδα ά ζηβθ θνΰσεεθηλκ δτθαηβ. Καδ εαζΪ κδ Ώλξαέκδ, κδ κπκέκδ δεθ εέξαθ δδΫα απσ ηβ ζτΰξλκθβ επδζηάηβ, θα πδζηετκνθ εΪηδ ηΫηκδκ, αζζΪ θα ηα πδζηετκνθ εαδ ζηκθ 21κ αδυθα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ! ΏζζΪ ηέ θα πελδηΫθεδ εαθεέμ απσ Νεκεπκξέηεμ πκν σζεμ ηδμ αθηέγεηεμ εδ Ϊζξεηεμ
ζΫιεδμ ηδμ λέξθκνθ ζηκ εααΪθδ ηκνμ, εαδ ίΰΪακνθ ηκθ κλδζησ ηπθ γευθ. ΏζζΪ σηαθ απκεαζκτθ ηκθ ζνηπκ «γεκίΪδδζηκ σλκμ» (εαη' αθηδΰλαθά ηπθ κλγκδσιπθ πκν ζεθ εΪηδ ηΫηκδκ ΰδα ηκ δθΪ), ηάππμ ίζαζθβηκτθ ά εέδαθ ηκθ Αέα θα πελπαηΪ εεεέ; Κδ αθ ηκθ εέδαθ, ηάππμ εέθαδ ζέΰκ δτζεκζκ ηδα «ΕδΫα» ηανηδασηεθβ ηε ηβ Φτζβ, β έδδα β Φτζβ, θα πελπαηΪ; «Οδ γεκέ ηπθ θεκπαΰαθδζηυθ εέθαδ εέδπζα, δβζαδά οενδκγεκέ, δδσηδ εέηε πμ δδΫεμ εαδ Ϋθθκδεμ εεζαηίΪθκθηαδ, εέηε πμ ζαηλενσηεθεμ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ εαδ εθΫλΰεδεμ, εέηε πμ κθησηβηεμ ά ειεζδΰηΫθκδ εαδ γεκπκδβγΫθηεμ Ϊθγλππκδ, εέηε πμ ζτηίκζα εαδ βγδεκπζαζηδεΪ ηκλθυηαηα ξπλέμ κθηκζκΰδεά τπαλιβ, εέθαδ Ϋλΰα ξεδλυθ αθγλυππθ, εαηαζεενΪζηαηα ηβμ αθγλυπδθβμ δδαθκέαμ, γεκέ εαγ‘ κηκέπζδθ αθγλυππθ πζαζγΫθηεμ. Ώεσηα εαδ β αθηέζβοβ σηδ κδ αλξαέκδ γεκέ εέθαδ «αλξΫηνπα» εαδ «δδΫεμ» ηπκλεέ θα γεπλβγεέ Ϋθα εέδκμ άπδαμ εδδπζκζαηλέαμ, δδσηδ εαδ πΪζδ εέθαδ ανγαέλεηεμ νπκεεδηεθδεΫμ θκβηαηδεΫμ ζνζζάοεδμ, αθτπαλεηα σθηα, πζΪζηαηα ενθΪθηαζηπθ αθγλυππθ, ηα κπκέα δεθ Ϋξκνθ δυζεδ εαθΫθα απησ ζβηεέκ ηβμ τπαλιάμ ηκνμ» (Νενπαγαληζκφο, ε απεηιή απφ ην παξειζφλ, εεδ. Ώπκζηκζδεάμ δδαεκθέαμ, ζ. 34). «Ώθ πΪζδ κδ γεκέ εέθαδ «πλκρσθηα» ηβμ θτζβμ εαδ σξδ αδυθδα ανγτπαλεηα σθηα (ίαζδεά Ϋθθκδα πκν εαγκλέαεδ ηκ γεέκθ), δβηδκνλΰβηΫθα εδ σξδ δβηδκνλΰκέ ηκν εσζηκν εαδ αηΫηκξα ηβμ εκζηδεάμ δδελΰαζέαμ, ησηε πκδα εέθαδ β γΫζβ ηκνμ ζηκθ εσζηκ εαδ κ ζσΰκμ νπΪλιευμ ηκνμ; Δ «γεΪ» Φτζβ, β κπκέα νπκηέγεηαδ σηδ δβηδκτλΰβζε ηδμ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ, ΰδα πκδκ ζσΰκ θα ηδμ ηανηέζεδ ηε ηκνμ γεκτμ, ηκνμ κπκέκνμ επέζβμ ανηά δβηδκτλΰβζε;» (Νενπαγαληζκφο, ε απεηιή απφ ην παξειζφλ, εεδ. Ώπκζηκζδεάμ δδαεκθέαμ, ζ. 35). Άζζπζηε, β δδΫα ππμ β Φτζβ δβηδκτλΰβζε ηκνμ γεκτμ εΪπκδα ζηδΰηά, πλκςπκγΫηεδ σηδ κδ γεκέ δεθ εέθαδ αδυθδκδ. Ώθ δζξτεδ σηδ «κδ Έζζβθεμ Θεκέ δεθ Ϋθηδαιαθ ηκθ τη-παθηα Κσζηκ, αθηδγΫηπμ εΰεθθάγβζαθ απσ ανησθ εαδ ηΫζα ζε ανησθ εαδ ζε εΪπκδα δεδκηΫθβ ζηδΰηά ηκθ Ϋίαζαθ απζυμ εΪηπ απσ ηκθ Ϋζεΰξσ ηκνμ», ησηε Ϋξκνηε ηβθ πελέπηπζβ, ηκ ηηάηα θα εικνζδΪαεδ ηκ ζκθ, πλΪΰηα πκν εέθαδ ησζκ αδτθαηκ σζκ εαδ παλΪζκΰκ. Πυμ γα ηπκλκτζε θα γΫζεδ ηδα κθησηβηα ηκθ εσζηκ νπσ ηκθ Ϋζεΰξσ ηβμ, ηβ ζηδΰηά πκν δεθ εαηΫξεδ ηδμ απαδηκτηεθεμ δνθΪηεδμ ΰδα θα ηκθ δβηδκνλΰάζεδ; Θα ξλεδαασηαθ ηκνζΪξδζηκθ έζβ δτθαηβ ηε ηβθ δτθαηβ πκν απαδηεέηαδ ΰδα ηβ δβηδκνλΰέα ηκν Κσζηκν, υζηε θα ηεγεέ ηκ ζτηπαθ νπσ ηκθ Ϋζεΰξκ εΪπκδκν. Κδ αθκτ κδ γεκέ άηαθ εκζηδεΫμ, απλσζππεμ δνθΪηεδμ εαδ ζεδηκνλΰέεμ, ζε πκδκθ απενγτθκθηαθ κδ επδεζάζεδμ, κδ τηθκδ, κδ πλκζενξΫμ; Αεθ απενγτθεηαδ κτηε πλκζετξεηαδ εαθεέμ π.ξ. ζε ηδα εαλΫεζα˙ ησθκ ζε πλσζππκ. ΏζζΪ εέθαδ δτζεκζκ, ηανησξλκθα θα δζξτεδ «κ εσζηκμ εέθαδ ηκ Παθ» εαδ «κ εσζηκμ πλκςπΪλξεδ ηκν Παθησμ». Κδ σηπμ ανηΪ ηα δτκ ίλέζεκθηαδ δέπζα-δέπζα, ηΫζα ζηβθ έδδα θλΪζβ, ηκν ΐζ. ΡαζζδΪ (Πελδκδδεσ Αληρλεχζεηο, η.22, ζ. 26). Σσζκ ζκΰδεΪ. Ώ=ΐ εαδ Ώ>ΐ. Ώθηέθαζβ παλσηκδα ηε εεεέθβ ηκν αδπθέκν ζτηπαθηκμ ηκ κπκέκ Ϋξεδ ειεζδεηδεσ ζεκπσ. Βέηε γα νπΪλξεδ ηκ Παθ ηεηΪ ηκθ εσζηκ εέηε κ εσζηκμ γα εέθαδ ηκ Παθ. Αεθ ηπκλεέ κ εσζηκμ θα.. πλκςπΪλξεδ ηκν εανηκτ ηκν. Δ Ϋθθκδα «Ϊθγλππκμ» εαγκλέαεδ ηβθ Ϋθθκδα «αθγλππδΪ» εαδ ηβθ Ϋθθκδα «αθγλυπδθκ» εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ (αθγλυπδθκ εέθαδ σ,ηδ Ϋεαθαθ εαδ εΪθκνθ κδ Ϊθγλππκδ). Ώθηέζηκδξα, δεθ νπΪλξεδ/πλκβΰεέηαδ εΪηδ ηδ θεθεζυδεμ «γεέκθ», ανγτπαλεηκ εαδ απλσζππκ, σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πδζηετκνθ: νπΪλξεδ β Ϋθθκδα (εαδ τπαλιβ!) «Θεσμ», β κπκέα εαγκλέαεδ εαδ «παλΪΰεδ» ηκ «γεέκθ» ά ηβθ «γερεσηβηα», εδ σξδ ηκ αθηέζηλκθκ (ηκ «γεέκθ» θα πλκζππκπκδεέηαδ ζε «γεσ» ΰδα ζσΰκνμ απζκτ αθγλππκηκλθδζηκτ ά εαηαθσβζβμ). ΑδαθκλεηδεΪ, εέθαδ πζΪθ θα ηδζΪηε ΰδα «αθγλππσηβηα» ά «αθγλππδΪ» δέξπμ Ϊθγλππκ/αθγλυπκνμ. Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, κδ «θνζδεΫμ δνθΪηεδμ εδ εθΫλΰεδεμ» δεθ εέθαδ αλδγηβηδευμ Ϊπεδλεμ, σζκδ εαδ κδ «γεκέ» ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ (πελέπκν 700), κτηε εαθ δυδεεα, αζζΪ ηΫζζελδμ: β ίαλνηδεά, β βζεεηλκηαΰθβηδεά, β δζξνλά πνλβθδεά εαδ β αζγεθάμ πνλβθδεά. Σδμ ίαζδζηΫθεμ ζηα επδζηβηκθδεΪ δεδκηΫθα ηδμ επκξάμ ηκν Πκλθτλδκν αθηδζάοεδμ εαγυμ εαδ ηδμ δδεΫμ ηκνμ θεκεπκξέηδεεμ δδΫεμ ηκνμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αμ ηδμ αθάζκνθ εαηΪ ηΫλκνμ.
50. «Οδ Θεκέ ζκδπσθ εέθαδ ηβ πλκζππδεΪ σθηα πκν εαηΫξκνθ ηβθ Ώγαθαζέα εαδ ηβ Γθυζβ. (....)Αεθ εηπζΫεκθηαδ ζε αυθεμ δλΪζεπμ Ϊζζπθ Θευθ. Τπσεεδθηαδ ζηβ θκηκηΫζεδα ηκν Φνζδεκτ Κσζηκν εαδ νπβλεηκτθ ηκνμ Νσηκνμ ηκν. (...)Οδ Θεκέ εέθαδ εζετγελεμ εαδ αθειΪληβηεμ νπΪλιεδμ. Βέθαδ σζκδ ηκνμ ειέζκν γεέκδ εαδ δεθ εικνζδΪακθηαδ απσ εαηηέα Ϊζζβ κθησηβηα ά δτθαηβ. (…) Οδ Θεκέ, ξαέλκθηαδ σηαθ εαηυηελα σθηα ΒΛΒΤΘΒΡΏ αθαΰθπλέακνθ ηβθ τπαλιά ηκνμ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: 1) Βέθαδ δνθαησθ θα νπΪλξεδ Ϋθα ηβ πλκζππδεσ κθ; Σκ «Μβ πλκζππδεσ σθ» εέθαδ «πλΪΰηα» εδ σξδ «κθ». Οδ πΫηλεμ, ηκ ξυηα εζπ δεθ Ϋξκνθ ζνθεέδβζβ. νθεέδβζβ, δβζαδά πλκζππδεσηβηα, Ϋξκνθ ησθκ ηα σθηα εαδ κδ νπΪλιεδμ, σξδ ηα πλΪΰηαηα. Θα ηπκλκτζαθ αμ πκτηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ΰλΪοκνθ, σηδ κδ Θεκέ εέθαδ Ϋθα ζνζζκΰδεσ κθ (ητπκν ΐκνδδζηκτ). ΚΪηδ ηΫηκδκ σηπμ ξαζΪεδ απσ ηκ σηδ ηδζκτθ ΰδα «σθηα» εαδ «νπΪλιεδμ» ζηκθ Πζβγνθηδεσ. Οπσηε δεθ Ϋξεδ θσβηα ηέπκηα απσ ανηΪ πκν ζΫθε. 2) Μπκλεέ θα νπΪλιεδ κθ, πκν θα εαηΫξεδ ηβ Γθυζβ, αζζΪ θα ηβθ εέθαδ πλκζππδεσ; Γθυζβ ζβηαέθεδ επειελΰαζέα εαδ εαηαθσβζβ πζβλκθκλδυθ απσ Ϋθα ζνθεδδβησ σθ. Ο βζεεηλκθδεσμ νπκζκΰδζηάμ π.ξ., πκν εέθαδ Ϋθα «πλΪΰηα» εδ σξδ «πλκζππδεσ κθ», δεθ «εαηΫξεδ ηβθ Γθυζβ», αζζΪ ηβθ «απκγβεετεδ», ά εαζζέηελα, β Γθυζβ απκγβεετεηαδ – απσ εΪπκδκ πλκζππδεσ κθ – ζε ανησ. 3) Οδ «γεκέ», ηαμ ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δεθ εηπζΫεκθηαδ αθαηεηαιτ ηκνμ ζε αυθεμ δλΪζεπμ Ϊζζπθ γευθ. ΒπαθαζαηίΪθκνηε ηκ ελυηβηα πκν Ϋγεζε πλκμ ηκνμ πκζνγερζηΫμ κ Άΰδκμ ΕπΪθθβμ Ααηαζεβθσμ ηκθ 8 κ αδ. : Ώθ κ εαγΫθαμ γεσμ ενίελθΪ Ϋθα ηΫλκμ ηκν εσζηκν εαδ δεθ εηπζΫεεηαδ ζε αυθεμ δλΪζβμ Ϊζζπθ γευθ, ησηε Σέ ά Πκδσμ εέθαδ ανησμ πκν Ϋίαζε εαδ σλδζε ανηάθ ηβθ ηΪιβ εαδ Ϋεαθε ζηκνμ γεκτμ ανηά ηβ ζνΰεεελδηΫθβ δδαθκηά εδ σξδ εΪπκδα Ϊζζβ; Καδ ΰδαηέ ανησ ηκ «εΪηδ» ά ανησμ «κ εΪπκδκμ» σλδζε ανηάθ ηΪιβ; Με πκδκ ζεκπσ; Ώθ εέθαδ β ητξβ πκν ηα Ϋεαθε σζα ανηΪ, ησηε κδ ΒδδπζκζΪηλεμ παλαδΫξκθηαδ σηδ σζα εέθαδ ηνξαέα εαδ εαη‘ κνζέα παλαδΫξκθηαδ Ϋθα ηνξαέκ ζτηπαθ δέξπμ ζεκπσ (ά ηε «ηνξαέκ ζεκπσ»!) εαδ ηε ηνξαέκνμ ενίελθάηεμ. Σσηε εέθαδ αιδκζτπβηκδ. Ώθ σηπμ δεξηκτθ εκπσ ΰδα ηβθ εεζκΰά ανηά, ησηε ανησμ κ ζεκπσμ ίλέζεεηαδ ΤπελΪθπ ηπθ γευθ εαδ ηκν ζτηπαθηκμ εαδ εέθαδ ζξΫδδκ. Λκΰδεσ ξΫδδκ σηπμ δεθ ΰέθεηαδ απσ «ηβ σθηα», αζζΪ απσ Πλκζππδεσ σθ. 4) Οτηε β έδδα β θεκπαΰαθδζηδεά Ϊπκοβ ππμ κδ γεκέ δεθ επεηίαέθκνθ ζηκθ ξυλκ ά ηβθ αληκδδσηβηα Ϊζζπθ γευθ δζξτεδ. Ο Σλπδεσμ Πσζεηκμ, γα Ϋπλεπε θα εέθαδ απκεζεδζηδεά αληκδδσηβηα ηκν Άλβ, σηπμ ζε ανησθ παέλθκνθ ηΫλκμ σζκδ κδ γεκέ ίκβγυθηαμ σπκδα παλΪηαιβ επδγνηκτθ. Βπέζβμ ηδα γεσηβηα ηπκλεέ θα εαηΫξεδ/ζνηίκζέαεδ πελδζζσηελεμ απσ ηέα δδδσηβηεμ, πκζζΫμ απ‘ ηδμ κπκέεμ εέθαδ ηανησξλκθα δδδσηβηεμ Ϊζζπθ γεκηάηπθ. Γδα παλΪδεδΰηα, β Ώθλκδέηβ δεθ εέθαδ ησθκ β γεΪ ηκν Ϋλπηα, αζζΪ νπάλξε εαδ β «πεζΪΰδα» ά «ετπζκδα» Ώθλκδέηβ, πκν εέξε δδεαδκδκζέα ζηβ γΪζαζζα, αθηαΰπθδασηεθβ ηκθ Πκζεδδυθα˙ αεσηβ, νπάλξε β ξγσθδα Ώθλκδέηβ, ηπθ θεελυθ, πκν Ϋηπαδθε ζηα ξπλΪθδα ηκν Πζκτηπθα (Ν. Παπαξαηαά, Ζ ζξεζθεία ζηελ Αξραία Διιάδα, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ A.E., ζ. 138). Δ Ήλα ιεεέθβζε πμ ξγσθδα γεσηβηα εαδ εαηΫζβιε ΰνθαέεα ηκν Αέα. Δ παλγΫθα ΏγβθΪ ζαηλενσηαθ πμ ΏγβθΪ ΜβηΫλα ζηβθ Δζεέα (Πανζαθέαμ, 5, 3,3). Ο Αέαμ, β Ήλα, β Άληεηβ, β ΏγβθΪ ε.Ϊ. άηαθ αλξδεΪ νπκξγσθδκδ γεκέ (π.ξ. κ Αέαμ ζεΰσηαθ ιαθχζηηνο, ζθνηίηαο, δβζαδά ηκν ζεσηκνμ, θαηαρζφληνο, ζτανΰκμ ηβμ Πελζεθκθεέαμ-Πελζεθσθβμ, σππμ ζΫεδ β ΕζδΪδα Ε 456, εθυ β ΏγβθΪ εέξε ηκ ΰκλΰσθεδκ εαδ ηα θέδδα πμ αθΪηθβζβ ηβμ εαηαξγσθδαμ αλξδεάμ γΫζβμ ηβμ εαδ ζηβ Κκλπθεέα ζνζζαηλενσηαθ ηε ηκθ Άδβ, σππμ ζΫεδ κ ηλΪίπθ (9, 411)) πλκηκτ ΰέθκνθ Οζτηπδκδ, δβζαδά κνλΪθδκδ. Βθυ κ Ώζεζβπδσμ γεπλεέηαδ κ γεσμ ηβμ δαηλδεάμ, κ Πελδεζάμ (ΠζκνηΪλξκν, Πεξηθιήο, 13) Ϋζηβζε Ϊΰαζηα ηβμ «ΏγβθΪμ Τΰεέαμ» ζηβθ Ώελσπκζβ. Ο Ώπσζζπθ νπκεαηΫζηβζε ηκθ ηνεβθαρεσ γεσ Πα.jα.Fκ.θε (ΠαδΪθκθα ά Παδάθκθα) παέλθκθηαμ ηβθ δδδσηβηα ηκν γελαπενηά γεκτ, αζζΪ σξδ αεσηβ ζηβθ ΕζδΪδα, β κπκέα ιΫλεδ ηκθ Παδθέκθα
πμ ΰδαηλσ ηπθ γευθ (Ηιηάδαο Β 401). Άλα κ Ώζεζβπδσμ Ϋξεδ εδ Ϊζζκνμ θα ηπζΫεκθηαδ ζηα πσδδα ηκν. τηθπθα ηε ηελδεκτμ (ηβλκμ, Όηθπθ XIX) κ ΠλκηβγΫαμ εδ κ Ήθαδζηκμ άηαθ εΪπκηε ηκ έδδκ πλσζππκ. Άζζκδ πδζηετκνθ σηδ κ ΠλκηβγΫαμ εδ κ Ώζεζβπδσμ άηαθ ηκ έδδκ πλσζππκ (Πανζαθέαμ, 10, 4, 3). τηθπθα ηε ηκθ Πζκτηαλξκ (Δθ ησλ πεξί ελ Πιαηαηνίο δαηδάισλ) κ Ώπσζζπθ άηαθ κ Άλβμ, β Λβηυ β Ήλα, β Άληεηβ άηαθ β Βδζεέγνδα. Ο Αέαμ εδ κ Αδσθνζκμ άηαθ ηκ έδδκ πλσζππκ (Ώλδζη. Ράηπλ Or. IV, παλΪ Αδθδκλθέπ, η. 41) (J. Burckhardt, Οη Έιιελεο θαη νη ζενί ηνπο, Βεδσζεδμ ηκν Βδεκζηκτ Πλυηκν, ζ. 67). «Καδ ηδ θα ζεεθγά ηΫζκμ πΪθηπθ εαθεέμ ΰδα εεεέθκθ ηκθ Γβθκ-πκζεδδυθα, δελσ ηκν κπκέκν νπάλξε, εαηΪ ηκθ Ώγβθαέκ, ζηβθ Καλέα» (J.Burckhardt, Οη Έιιελεο θαη νη ζενί ηνπο, Βεδσζεδμ ηκν Βδεκζηκτ Πλυηκν, ζ. 68) Έηζδ, αθηέγεηα απσ σζα δζξνλέακθηαδ κδ θεκεπκξέηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, Ϋθαμ ξυλκμ δλΪζβμ αθάεεδ ζε δτκ ά πελδζζσηελκνμ «γεκτμ», κδ κπκέκδ εδμ πεέζηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, εηπζΫεκθηαδ ζηδμ αυθεμ δλΪζβμ ηπθ Ϊζζπθ γευθ. Βεησμ εδ αθ νπΪλξκνθ πκζζΫμ, δδαθκλεηδεΫμ ηεηαιτ ηκνμ, Ώθλκδέηεμ, πκζζΫμ Ήλεμ, πκζζκέ Αέεμ ε.κ.ε. 5) Πυμ παλαδΫξκθηαδ σηδ κδ «γεκέ» ηκνμ εέθαδ εζετγελκδ εαδ ηανησξλκθα εέθαδ ηβ πλκζππδεΪ σθηα; Βζενγελέα ζβηαέθεδ εαδ ζνθεπΪΰεηαδ δνθαησηβηα επδζκΰάμ, δνθαησηβηα ζτΰελδζβμ, ζεΫοβμ, απσθαζβμ. Βζενγελέα ηε Ϊζζα ζσΰδα πλκςπκγΫηεδ πλκζππδεσηβηα. Αέξπμ πλκζππδεσηβηα, πυμ Ϋξκνθ «εζενγελέα» εαδ «αθειαληβζέα» κδ γεκέ ηκνμ; Άλα πλΫπεδ θα παλαδεξηκτθ σηδ κδ γεκέ ηκνμ εέθαδ πλσζππα εδ σξδ «απλσζππα σθηα». 6) «Οδ Θεκέ ξαέλκθηαδ, σηαθ εαηυηελα σθηα αθαΰθπλέακνθ ηβθ τπαλιά ηκνμ», αζζΪ ησθκ ζνθεδδβηΪ, πλκζππδεΪ σθηα ηπκλκτθ θα ξαέλκθηαδ. Γδ‘ ανησ Ϊζζπζηε εδ σζεμ κδ αλξαέεμ επδεζάζεδμ, τηθκδ, ε.ζ.π. απενγτθκθηαθ ζε πλσζππα εδ σξδ ζε ΕδΫεμ π.ξ. ά ζε αθηδεεέηεθα εαδ τηίκζα. Βεησμ, εδ αθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πδζηετκνθ σηδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ απβτγνθαθ τηθκνμ ζε πλΪΰηαηα. 7) «Οδ Θεκέ», ζεθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, «εαηΫξκνθ ηβ Γθυζβ». Οδ γεκέ σηπμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εέθαδ αηεζά σθηα εδ σξδ «παθηκδτθαηκδ» εαδ «πΪθζκθκδ», σππμ κ δκνδαδκξλδζηδαθδεσμ Θεσμ. Δ «Γθυζβ» εέηε εέθαδ πζάλβμ εαδ απσζνηβ, εέηε εέθαδ ηελδεά εαδ αηεζάμ, δβζαδά βηδηΪγεδα. ηαθ, ζκδπσθ, εΪθκνηε ζσΰκ ΰδα Γθυζβ, εινπαεκτεηαδ σηδ ηδζΪηε ΰδα ηβθ ηΫζεδα, απσζνηβ ΰθυζβ, ΰδαηέ ησθκ ανηά ηπκλεέ θα κθκηΪαεηαδ Γθυζβ. Ώηεζά σθηα ζκδπσθ, ηα κπκέα δεθ Ϋξκνθ παλΪ ησθκ ηέα αυθβ ενγτθβμ εαδ ενλδαλξέαμ ζηκθ εσζηκ (εδ ανηά ηκνμ Ϋζαξε ηνξαέπμ..), δεθ δτθαθηαδ θα εαηΫξκνθ ηβ Γθυζβ ηκν παθησμ (εέηε ηκ παθ αθκλΪ ηβθ αυθβ ενγτθβμ ηκνμ εέηε ηκ ζτηπαθ σζκ), κτηε εαδ δτθαθηαδ θα εαηΫξκνθ ηβθ απσζνηβ Γθυζβ ΰδα κ,ηδδάπκηε: β (απσζνηβ εαδ πζάλβμ) Γθυζβ εέθαδ εηάηα ησθκθ ανηκτ πκν δβηδκνλΰεέ ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ εαδ ηβθ τζβ. (Παλκηκέπμ, ησθκ κ εαηαζεεναζηάμ π.ξ. εθσμ πζνθηβλέκν ΰθπλέαεδ απκζτηπμ πυμ εαηαζεενΪαεηαδ Ϋθα πζνθηάλδκ, δβζαδά ησθκθ ανησμ εαηΫξεδ ηβθ πζάλβ Γθυζβ εδ σξδ ηβθ βηδηΪγεδα ηβμ ηελδεάμ ΰθυζβμ.) Οδ «γεκέ» δεθ δβηδκνλΰκτθ ηέπκηε - ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ - αζζΪ απζυμ νπσεεδθηαδ νπκξλεπηδεΪ ζηβ θκηκηΫζεδα θνζδευθ θσηπθ, ηκνμ κπκέκνμ δεθ δβηδκτλΰβζαθ - Ϊλα εαδ δεθ ηκνμ ΰθπλέακνθ πζάλπμ = δεθ εαηΫξκνθ ηβ Γθυζβ ηπθ. Αβζαδά, κδ «γεκέ» ΑΒΝ εαηΫξκνθ ηβ Γθυζβ, δδσηδ, πμ ηβ εαηαζεεναζηΫμ θνζδευθ θσηπθ εαδ τζβμ, αλεκτθηαδ ζηβθ βηδηΪγεδα. 8) Πυμ δζξνλέακθηαδ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κδ «γεκέ» ηκνμ εέθαδ «εζετγελκδ», αθκτ νπσεεδθηαδ ζηβθ θκηκηΫζεδα ηκν εσζηκν; ΐΪζεδ ηκν ελπηάηαηκμ 3), κδ «εζετγελκδ» γεκέ Ώ‘) ίλέζεκθηαδ κ εαγΫθαμ ζε αυθεμ ενγτθβμ, ηδμ κπκέεμ δεθ επΫζειαθ (αθκτ εέθαδ εΪηδ ηνξαέκ β ηκδλαζδΪ ηπθ απθυθ) απσ ησθκδ ηκνμ, εαδ ΐ‘) εέθαδ νπκξλεπηΫθκδ θα νπαεκτθ ζε θνζδεκτμ θσηκνμ, ηκνμ κπκέκνμ θνζδεΪ κτηε εδ ανηκτμ επΫζειαθ θα εέθαδ σππμ εέθαδ. Σδ εζενγελέα εέθαδ ανηά ηυλα, ησθκ κδ Ν/Π ηπκλκτθ θα ηκ ειβΰάζκνθ. Φαθηαζηεέηε Ϋθαθ Ϊλξκθηα πκν νπκξλευθεηαδ θα πΪεδ ζε Ϋθαθ ησπκ θα ηκθ εικνζδΪζεδ, εαδ εεεέ θα νπσεεδηαδ ζε θσηκνμ ηκνμ κπκέκνμ δεθ σλδζε κ έδδκμ. Πσζκ εζετγελκμ εέθαδ ανησμ; Έθαμ θηπξσμ νπαζζβζΪεκμ ανηυθ πκν ηκθ δδσλδζαθ Ϊλξκθηα εέθαδ. Καδ ηέ ζβηαζέα, αζάγεδα, πλΫπεδ θα δέθκνηε ζε ηΫηκδκνμ αδτθαηκνμ οενηκγεκτμ, πκν κτηε εζετγελκδ εέθαδ κτηε πλκζππδεΪ σθηα εέθαδ; Καδ ηδ αθΪΰεβ Ϋξκνηε απσ αδτθαηα «απλσζππα σθηα» πκν κτηε επΫζειαθ ηκθ ξυλκ ενγτθβμ ηκνμ κτηε εαθ ηκνμ θσηκνμ πκν δδΫπκνθ ανησθ; Καηηέα. ΒιαληΪηαδ β απά ηαμ απσ ηβθ ζαηλεέα ηΫηκδπθ αθέζξνλπθ «γευθ», πκν δεθ εζΫΰξκνθ/ηεηαίΪζζκνθ κτηε δβηδκτλΰβζαθ ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ; Ώπκζτηπμ σξδ. νηπΫλαζηα: ζηκ ζτηπαθ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, ζηκθ εσζηκ ηκνμ, δεθ νπΪλξεδ
εαηηδΪ σθηκηβηα, β κπκέα θα εέθαδ πλαΰηαηδεΪ εαδ πζάλπμ εζετγελβ. Γδ‘ ανησ εαδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ πέζηεναθ ζηβθ ΒδηαληΫθβ εαδ ηδμ Μκέλεμ. ΏθηδθΪζεδμ επέ αθηδθΪζεπθ. Πλκθαθυμ σ,ηδ νπκζηβλέακνθ ηκ Ϋξκνθ «λΪοεδ» απσ δδΪθκλεμ πβΰΫμ, εδ Ϋηζδ ηκτμ ίΰαέθεδ αθηδθαηδεσ. Μδζκτθ νπκγεηδεΪ, εαδ δεθ ηπαέθκνθ ζηκθ εσπκ θα αθαζτζκνθ ανηΪπκν ζΫθε. Δ γλβζεεέα ηκνμ εέθαδ ηνγετηαηα. Οδ γεκέ εέθαδ δδεΪ ηκνμ δβηδκνλΰάηαηα. Οπσηε δεθ νπΪλξεδ πλσίζβηα αθηδθΪζεπθ. Πλκθαθυμ εέθαδ γΫηα κπηδεάμ εαδ ζκίαλσηβηαμ. ε γεκτμ πκν δεθ εέθαδ πλαΰηαηδεκέ αζζΪ θαθηαζηδεκέ, δεθ νπΪλξεδ αθΪΰεβ εαηηέαμ γεκζκΰδεάμ ζνθΫπεδαμ. Σβ ηδα ζΫηε ππμ εέθαδ Ϋηζδ, ηβθ Ϊζζβ ππμ εέθαδ αζζδυμ, αδδαθκλυθηαμ ΰδα ηκ ζνθκζδεσ απκηΫζεζηα: αθΪζκΰα ηε ηκ ηδ γΫζκνηε θα δδεαδκζκΰάζκνηε. Άζζπζηε, εδ κ ηπδεσμ Βπέεηβηκμ ηα έδδα Ϋεαθε. ΓλΪθεδ «κ εσζηκμ εέθαδ εαζΪ κλΰαθπηΫθκμ»˙ εαδ «κ εσζηκμ Ϋξεδ αηΫζεδεμ». «Ο εσζηκμ εέθαδ Ϋηζδ σππμ ηκθ γΫζβζε κ γεσμ»˙ «κ γεσμ δεθ εέθαδ παθηκδτθαηκμ». ζκ ΰδα ηβθ πελέθβηβ ζΫιβ, ηκ «γεέκθ», ανηά δεθ ζνθεπΪΰεηαδ δδσζκν σηδ κδ αλξαέκδ «γεκέ» άηαθ «απλσζππεμ κθησηβηεμ», απκπλκζππκπκδβηΫθα σθηα ά δνθΪηεδμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ηαθ π.ξ. κ Δλσδκηκμ ζΫεδ σηδ «ηκ γεέκθ θγκθελσθ εζηέ» εθθκεέ σηδ κ θγσθκμ (εαηΪ ηπθ αθγλυππθ) εέθαδ ηδα ΰεθδεά δδδσηβηα σζπθ ηπθ «γευθ». ζκδ κδ γεκέ εέθαδ θγκθελκέ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ ενηνξέα ηπθ αθγλυππθ, εθθκεέ κ Δλσδκηκμ. Ώθηέ θα πεδ «σζκδ κδ γεκέ», ζΫεδ «ηκ γεέκθ». Σκ «γεέκθ», ζκδπσθ, δεθ ζβηαέθεδ απλσζππβ κθησηβηα ά ηκ γερεσ πθετηα-δτθαηβ πκν δδαξΫεηαδ ζηβ θτζβ εαδ εέθαδ ανηά (παθγερζησμ), αζζΪ ηκ ζτθκζκ ηπθ γευθ. Ώεσηβ εδ αθ «ηκ εζζβθδεσ πΪθγεκ ζνΰελκηάγβεε ζε ηδαθ επκξά, σπκν β ζεΫοβ αΰθκκτζε ηβθ αθηέγεζβ αθΪηεζα ζε αθγλυπδθκ νπκεεέηεθκ εαδ ζε θνζδεά δτθαηβ εαδ δεθ εέξε αεσηβ επειελΰαζηεέ ηβθ Ϋθθκδα ηδαμ ηκλθάμ τπαλιβμ, εαγαλΪ πθενηαηδεάμ, ηδαμ εζπηελδεάμ δδΪζηαζβμ ηκν αθγλυπκν», ανησ δε ζνθδζηΪ αθηέλλβζβ σηδ ηεηΫπεδηα, ΰδα ηκνμ έδδκνμ ηκνμ Ώλξαέκνμ, κδ γεκέ άηαθ πλσζππα εδ σξδ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ. ΒπδπζΫκθ, αθ δεξηκτηε ηβθ νπσγεζβ, ησηε δεξσηαζηε σηδ κδ γεκέ άηαθ ειαλξάμ σηκδκδ ηε ηκνμ αθγλυπκνμ, ονξδεΪ. ηαθ κδ Έζζβθεμ Ϊθγλππκδ Ϋΰδθαθ ζνθεδδβηΪ «πλσζππα», ησηε εαδ κδ γεκέ απΫίαζαθ ηα ηβ πλκζππδεΪ ζηκδξεέα ηβμ πλκζππδεσηβηΪμ ηκνμ. ηαθ κδ Έζζβθεμ απΫεηβζαθ ζνθεέδβζβ ηβμ αηκηδεσηβηΪμ ηκνμ, γεπλκτζαθ ηκνμ γεκτμ ηκνμ πλσζππα, αθειαληάηπμ ηκν αθ κδ γεκέ αλξδευμ, ζε ηδα πκζτ ηαελδθά επκξά, γεπλκτθηαθ ζτηίκζα (β νπσγεζβ εέθαδ αθαπσδεδεηβ, ίείαέπμ). ΏζζΪ, σππμ εαδ θα ‗ξεδ, β έδδα β κθκηαηκδκζέα ηπθ γευθ, β κπκέα Ϋΰδθε απσ πκζτ θπλέμ αθ σξδ ειαλξάμ, δβζυθεδ πλκζππδεσηβηα. Οθσηαηα παέλθκνθ ησθκ πλκζππδεΫμ κθησηβηεμ. Δ Ϊπκοβ σηδ «ηδα γερεά δτθαηβ δεθ Ϋξεδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ανησθκηβ τπαλιβ. ΤπΪλξεδ ηκθΪξα ξΪλβ ζηκ πζΫΰηα ηπθ ζξΫζεπθ πκν ηβθ εθυθκνθ ηε ηκ γερεσ ζτζηβηα ζηκ ζτθκζσ ηκν», δε ζνθεπΪΰεηαδ σηδ κ γεσμ δεθ εέθαδ πλσζππκ, δδσηδ αελδίυμ ηα έδδα ζνηίαέθκνθ ηε ηδα αθγλυπδθβ πλκζππδεσηβηα, πκν «δεθ Ϋξεδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ανησθκηβ τπαλιβ», ηε ηβθ Ϋθθκδα σηδ «νπΪλξεδ ηκθΪξα ξΪλβ ζηκ πζΫΰηα ηπθ ζξΫζεπθ πκν ηβθ εθυθκνθ ηε ηβθ εκδθπθέα ζηκ ζτθκζσ ηβμ», δβζαδά δεθ νπΪλξεδ ανησθκηκμ Ϊθγλππκμ απκηκθπηΫθκμ. Βπέζβμ ηκ σηδ «β Ώθλκδέηβ ανηά β ζνΰεεελδηΫθβ κηκλθδΪ, εέθαδ κία κηκλθδΪ, αζζΪ εέθαδ ζνθΪηα εαδ ε κηκλθδΪ – ανησ πκν γα κθκηΪααηε β κνζέα ηβμ κηκλθδΪμ» δεθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ β κία κηκλθδΪ, β αθυηελβ ηκλθά κηκλθδΪμ εαδ αδηέα ηβμ κηκλθδΪμ ζηκθ εσζηκ, δεθ Ϋξεδ εηελσηβηα ζε ζξΫζβ ηε ηδμ νπσζκδπεμ κηκλθδΫμ. Βέθαδ ηέα, αθυηελβ κηκλθδΪ, ιεξπλδζηά (Ϊλα πλσζππκ) απσ ηδμ νπσζκδπεμ κηκλθδΫμ, σζκ εδ αθ ανηά ηδμ δβηδκνλΰεέ. ΣΫζκμ, ηκ αθγλυπδθκ ζυηα ηπθ γευθ ζνθδζηΪ ηβθ εαζτηελβ απσδεδιβ σηδ ανηκέ εέθαδ αθγλππσηκλθα πλσζππα, ηε «εΰυ». Ώθ κδ αλξαέκδ γεκέ άηαθ δνθΪηεδμ, αθ δεθ γεπλκτθηαθ «πλσζππα», ησηε κδ Έζζβθεμ γα ξλβζδηκπκδκτζαθ ΰδ‘ ανηκτμ σξδ αθγλυπδθα ζυηαηα αζζΪ ζυηαηα θαθηαζηδευθ ά πλαΰηαηδευθ αυπθ. Σκ αζηεέκ ηβμ νπσγεζβμ εέθαδ σηδ, εθυ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ γεπλκτζαθ ηκνμ γεκτμ ηκνμ πλσζππα, ηε εΰυ, ηε επδγνηέεμ, ηε δνθαησηβηα παλΫηίαζβμ ζηβθ δζηκλέα εαδ ηβθ εαγβηελδθά απά (γατηαηα), Ϋλξκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα δζξνλδζηκτθ ηκ αθηέγεηκ. Σκ πδκ επηδεσ εέθαδ σηδ κδ δδαθκλεηδεΫμ αλξαδκεεθηλδεΫμ κηΪδεμ αζζβζκζθΪακθηαδ ΰδα ηκ ηδ εέθαδ κδ γεκέ. Ο ε. ΡαζζδΪμ απκεαζεέ, ηε ηκ ΰθπζησ ηδζαζζσδκικ τθκμ ηκν, «ΰεζκδσηβηα» ηκθ Βνβηελδζησ. Χζησζκ κ Παθ. ΚκνίαζΪεβμ, εεπλκζππυθηαμ κνζδαζηδεΪ ηκ Γαπιφ ΰλΪθεδ (Γαπιφο, η. 288, ζ. 14522): «κδ γεκέ ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ δεθ εέθαδ απζά "πλκζππκπκέβζβ ηπθ δνθΪηεπθ ηβμ θτζβμ", σππμ δβζυθεηαδ ζνξθΪ. Ώθ έζξνε ησθκ ανησ, ησηε β εζζβθδεά γλβζεεέα γα ίλδζεσηαθ ζηκ επέπεδκ ηπθ δκιαζδυθ ηπθ πλπησΰκθπθ ζαυθ, πκν ζε δδΪθκλεμ παλαζζαΰΫμ "γεκπκδκτζαθ" ηδμ δνθΪηεδμ ηβμ απάμ εαδ ηβμ θτζβμ (...). Πκζζκέ απσ ηκνμ
γεκτμ εαδ πλκειΪλξκθηκμ ηκν Αδσμ εηθαθέακθηαδ ζηβθ εζζβθδεά παλΪδκζβ εαδ πμ ζτηίκζα θνζδευθ δνθΪηεπθ αζζΪ εαδ πμ δζηκλδεΪ πλσζππα, πκν Ϊθβζαθ πέζπ ηκνμ ηεΰΪζα Ϋλΰα, ηε ηα κπκέα ενελΰΫηβζαθ ηβθ αθγλππσηβηα. Ο Γενμ πμ ζτηίκζκ ηβμ Παΰεσζηδαμ ΣΪιβμ εέθαδ ηανησξλκθα εαδ ηΫΰαμ εεπκζδηδζηάμ ηβμ αθγλππσηβηαμ εαδ Έζζβθ παΰεσζηδκμ ίαζδζΫαμ "ἐπεζγὼθ ηὴθ κἰεκνηέθβθ ἅπαζαθ..." (Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, Γ, 71, 2)». Ο Γαπιφο εδυ ζΫεδ σηδ β πελέ γευθ αθηέζβοβ ηκν ε. ΡαζζδΪ εαδ ηκν ΤΒΒ εέθαδ αθηέζβοβ πλπησΰκθπθ αθγλυππθ. Ώθηαπκδέδκθηαμ, κ ε. ΡαζζδΪμ κνζδαζηδευμ απκεαζεέ «ΰεζκέκνμ» σζκνμ πδζηετκνθ σηδ κ Βνάηελκμ εέξε δέεαδκ ππμ κδ γεκέ άηαθ γεκπκδβγΫθηεμ γθβηκέ, ίαζδζεέμ. Βηεέμ ξαδλσηαζηε πκν ζνθεδδβηκπκδκτθ ηδμ δδαθκλΫμ ηκνμ. Ώπζυμ παλαηβλκτηε σηδ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ αιδκγλάθβηβ εδδπζκζαηλέα β αθηέζβοβ ηκν Γαπινχ, πκν δεθ ίλέζεεδ ηέπκηε εαεσ ζηβ γεκπκέβζβ γθβηυθ εαδ ηΪζδζηα ίαζδζδΪδπθ (ηαιδεά ηκπκγΫηβζβ, εαγσηδ κδ ηβ αλδζηκελαηδεάμ/ίαζδζδεάμ εαηαΰπΰάμ πλκρζηκλδεκέ Έζζβθεμ γθβηκέ δεθ γεκπκδάγβεαθ πκηΫ). Ανζηνξυμ σηπμ, κδ Έζζβθεμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ παλαδΫξκθηαθ πμ θνζδκζκΰδεά ηβ ηεηαγαθΪηδα γεκπκέβζβ αθγλυππθ απσ ηδμ αλξαέεμ πσζεδμ. Αβζαδά ησζδμ πΫγαδθε εΪπκδκμ Ϊλξκθηαμ, ΰδθσηαθ γεσμ, ηε «ηεΰΪζεμ δνθΪηεδμ», θνζδεΪ, δεαθσμ θα πλκζηαηΫοεδ ηκθ εσζηκ. νθεπυμ, κ Γαπιφο Ϋξεδ πελδζζσηελκ δέεαδκ. ΠΪθηπμ σζα ανηΪ ζνθδζηκτθ εθηνππζδαεά γεκζκΰέα. Σα πηυηαηα αθαεβλτζζκθηαδ ζε γεκτμ δζξνλκτμ. Με ησζεμ, πΪθηπμ, δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηπθ αλξαδκζαηλυθ ΰδα ηκ «ηδ εέθαδ κδ γεκέ» (παλαεΪηπ παλκνζδΪακνηε εδ Ϊζζεμ δδαθκλεηδεΫμ απσοεδμ, Ϊζζπθ αλξαδκζαηλυθ) πλκετπηεδ ηκ ελυηβηα ηδ εέδκνμ γλβζεεέα εέθαδ ανηά, ηβμ κπκέαμ κδ κπαδκέ εδυ εαδ 2500 ξλσθδα δεθ εαηΫζβιαθ ζε ηδα εκδθά, πΪθπ-εΪηπ, αθηέζβοβ πελέ γευθ. ΠΪθηπμ, επεδδά νπΪλξκνθ ησζεμ απσοεδμ πελέ ηπθ αλξαέπθ γευθ, εδ επεδδά δεθ ηπκλκτηε θα πελδηΫθκνηε Ϊζζα 2500 ξλσθδα ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ θα απκθαζέζκνθ ηδ ζηκ εαζσ εέθαδ κδ γεκέ ηκνμ, ηπαέθκνηε ζηκθ πεδλαζησ θα αθαθΫλκνηε ηέα αεσηβ˙ ανηάθ πκν αθαθΫλεηαδ ζε Ϋθα παζδσ ηλαΰκτδδ ηπθ ηλκτηθ: «Πκδκδ άηαθ κδ Ώλξαέκδ Θεκέ;/ -Σκ Ϊίίαηκ εδ β Κνλδαεά!». Μπκλεέ ανηά θα ‗θαδ β ζπζηά.
51. "Με ηκθ Μκθκγερζησ δβηδκνλΰάγβεε Ϋθαμ Θεσμ πκν δβηδκνλΰεέ ηκθ εσζηκ, εθυ β αζάγεδα εέθαδ ππμ κ εσζηκμ δεθ δβηδκνλΰάγβεε πκηΫ, απσ εαθΫθαθ, αζζΪ νπΪλξεδ αδπθέπμ, σππμ δδδΪζεκνθ ησζκ κδ Έζζβθεμ Φδζσζκθκδ (ΔλΪεζεδηκμ, ΠζΪηπθ ε.Ϊ.) σζκ εαδ β Βζζβθδεά Θλβζεεέα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Αβζαδά, επεδδά δδδΪζεκνθ εΪηδ κδ Φδζσζκθκδ Ϋηζδ εέθαδ; ξδ ίΫίαδα! Σα ηεζενηαέα πκλέζηαηα ηβμ Βπδζηάηβμ εαδ ηβμ Φνζδεάμ ζΫθε αελδίυμ ηκ αθηέγεηκ απσ σ,ηδ ζΫεδ β αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα εαδ κδ θδζσζκθκδ. Δ Βπδζηάηβ ζΫεδ ππμ κ εσζηκμ, δβζαδά κ ξπλκξλσθκμ, εέξε αλξά, ππμ εέθαδ πεπελαζηΫθκμ, σηδ δδαζηΫζζεηαδ ζνθεξυμ εαδ σηδ δεθ πλσεεηαδ θα ζνζηαζεέ πκηΫ (κπσηε απκλλέθγβεε κλδζηδεΪ β δδΫα ππμ ηκ ζτηπαθ εέθαδ πελδκδδεΪ ζνζηεζζσηεθκ εαδ δδαζηεζζσηεθκ Ϊλα εαδ αδυθδκ, σππμ ζΫθε κδ αλξαέεμ εαδ αθαηκζδεΫμ γλβζεεέεμ), εαδ δεθ εέθαδ Ϊπεδλκμ κτηε ξλκθδεΪ κτηε ξπλδεΪ, εδ σηδ εΪπκηε γα επΫζγεδ (ζσΰπ ηβ αθηδζηλεπηάμ ατιβζβμ ηβμ εθηλκπέαμ) κ γεληδεσμ γΪθαησμ ηκν. νΰεεελδηΫθα: Ώθ ηκ ζτηπαθ νπάλξε αδυθδα, γα Ϋπλεπε εαδ θα εέξε θηΪζεδ ζηβθ ηεζδεά εαηΪζηαζβ γεληκδνθαηδεάμ δζκλλκπέαμ πλδθ απσ Ϊπεδλκ ξλσθκ. ηπμ, ηκ ζτηπαθ ηαμ εέθαδ πεπελαζηΫθκ ξπλδεΪ εαδ νζκεθελΰεδαεΪ, Ϋξεδ ηεηλβγεέ εδ β έδδα β ηΪαα ηκν – εέθαδ πεπελαζηΫθβ, δβζαδά εαδ β εθΫλΰεδΪ ηκν δεθ εέθαδ Ϊπεδλβ αζζΪ πεπελαζηΫθβ εδ ανηά – εαδ ζνθεπυμ εέθαδ αδτθαηκ, αθ ηκ (ξπλδεΪ πεπελαζηΫθκ) ζτηπαθ άηαθ απεέλκν βζδεέαμ, θα ηβθ Ϋξεδ άδβ θηΪζεδ ζε γεληκδνθαηδεά δζκλλκπέα (γεληδεσ γΪθαηκ). Ο δζξνλδζησμ ζκδπσθ, ππμ Ϋθα πεπελαζηΫθβμ νζκεθΫλΰεδαμ ζτηπαθ (ηκ δδεσ ηαμ) εέθαδ απεέλκν βζδεέαμ ά αδυθδκ ά Ϊθγαληκ, εέθαδ εθΪθηδκμ ζηκθ ΐ΄ Θεληκδνθαηδεσ θσηκ εαδ ζνθεπυμ απκλλέπηεηαδ. Ώπκδεδεθτεηαδ επέζβμ ίΪζεδ ηκν ηβ αθηδζηλεπηκτ ΰεΰκθσηκμ ηβμ ατιβζβμ ηβμ εθηλκπέαμ σηδ κ ξλσθκμ εέθαδ ΰλαηηδεσμ εδ σξδ ενεζδεσμ, σππμ επδηΫθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ.
«Ο δκλνθσλκμ ΜΏΡ, πκν ηκ 2002 ειελετθβζε ηα ίΪγβ ηκν δδαζηάηαηκμ, ίκάγβζε ηβ NASA θα αθαεαζτοεδ Ϋθα ζξβηαηδζησ «γεληυθ ζβηεέπθ», πκν ζτηθπθα ηε ηβθ αηελδεαθδεά νπβλεζέα απκδεδεθτεδ σηδ ηκ τηπαθ επδηαξτθεηαδ. Ώνησ ζβηαέθεδ σηδ β «ζεκηεδθά εθΫλΰεδα» -β ηκθαδδεά δτθαηβ πκν γα ηπκλκτζε θα πλκεαζΫζεδ ανηάθ ηβθ επδηΪξνθζβ- νπΪλξεδ εαδ σηδ ηκ τηπαθ επεεηεέθεηαδ ησζκ ΰλάΰκλα πκν δεθ ηπκλεέ θα εαηαλλετζεδ απσ ηβ δτθαηβ ηβμ ίαλτηβηαμ. Έηζδ, απκεζεέεηαδ ηκ εθδεξσηεθκ ηβμ «ΜεΰΪζβμ νθηλδίάμ».» Ώπσ ηβθ δζηκζεζέδα ηκν Εθζηδζηκτηκν Ώζηλκθκηέαμ εαδ Ώζηλκθνζδεάμ, ηκν Βγθδεκτ Ώζηελκζεκπεέκν Ώγβθυθ (www.astro.noa.gr/journal/Periodic/journal_03plionis.htm) δδαίΪακνηε: «Σα ετλδα ζηκδξεέα πκν νπκζηβλέακνθ ηβθ κλγσηβηα ηκν ΰεθδεκτ πζαδζέκν ηβμ γεπλέαμ ηβμ ΜεΰΪζβμ Έελβιβμ εέθαδ: (α) Αδαζηκζά τηπαθηκμ (ί) Δ αεηδθκίκζέα ηδελκενηΪηπθ (ΰ) Δ ΰΫθεζβ εαδ ηα πκζκζηΪ ηπθ εζαθλυθ ξβηδευθ ζηκδξεέπθ. Αδαζηκζά τηπαθηκμ Μέα απσ ηδμ ζβηαθηδεσηελεμ αθαεαζτοεδμ πκν ίκάγβζαθ ζηβθ γεηεζέπζβ ηβμ ζτΰξλκθβμ εκζηκζκΰέαμ εέθαδ β δδαζηκζά ηκν τηπαθηκμ. Πλυηκμ κ Hubble ηκ 1929 ηε παλαηβλάζεδμ δδεΫμ ηκν αζζΪ εαδ ηκν Shlipher απσ ηκ 1914, αθαεΪζνοε σηδ ηκ θΪζηα ηκν θπησμ ηπθ ΰαζαιδυθ εέθαδ ηεηαηκπδζηΫθκ πλκμ ηκ ελνγλσ, πκν ζτηθπθα ηε ηκ θαδθσηεθκ Doppler ζβηαέθεδ σηδ κδ ΰαζαιέεμ απκηαελτθκθηαδ απσ ηκθ παλαηβλβηά εαδ επδπζΫκθ σηδ β ηαξτηβηα απκηΪελνθζβμ ηπθ ΰαζαιδυθ εέθαδ ησζκ ηεΰαζτηελβ σζκ πδκ ηαελδΪ ίλέζεκθηαδ κδ ΰαζαιέεμ. Δ δδαπέζηπζβ ανηά κθκηΪζηβεε θσηκμ ηκν Hubble, εαδ β ζηαγελΪ ηβμ αθαζκΰέαμ κθκηΪζηβεε ζηαγελΪ ηκν Hubble. Ο πλσζθαηκμ νπκζκΰδζησμ ηβμ ζηαγελΪμ ηκν Hubble, ηε ηβθ ξλάζβ παλαηβλάζεπθ ηαελδθυθ νπελεαδθκθαθυθ αζηΫλπθ ηε ηκ δδαζηβηδεσ ηβζεζεσπδκ, Ϋδπζε ηδηά ΰτλπ ζηα 14 δδζεεαηκηητλδα ξλσθδα. Δ αεηδθκίκζέα ηδελκενηΪηπθ Μέα απσ ηδμ ζβηαθηδεσηελεμ αθαεαζτοεδμ ηκν δετηελκν ηδζκτ ηκν αδυθα ηαμ, αθαεΪζνοβ πκν κνζδαζηδεΪ επδίείαέπζε ηβθ Θεπλέα ηβμ "ΜεΰΪζβμ Έελβιβμ" εαδ Ϋδπζε ζηκνμ Penzias εαδ Wilson ηκ ίλαίεέκ Νσηπεζ ηκ 1965, εέθαδ β τπαλιβ ηδαμ δδΪξνηβμ αεηδθκίκζέαμ ηδελκενηΪηπθ πκν εέθαδ απκηΫζεζηα ηβμ νπΫλπνεθβμ εαδ νπΫλγεληβμ εαηΪζηαζβμ ηκν πλυδηκν τηπαθηκμ. ε ανηάθ ηβθ εαηΪζηαζβ, β αεηδθκίκζέα εαδ β τζβ άηαθ ζναενΰηΫθεμ ζσΰπ ηπθ εζετγελπθ βζεεηλκθέπθ πκν δλκτζαθ ζαθ αθαεζαζηάλεμ ηβμ αεηδθκίκζέαμ. ηαθ β γεληκελαζέα ηκν τηπαθηκμ Ϋπεζε πελέπκν ζηκνμ 3000 ίαγηκτμ Kelvin (380.000 ξλσθδα ηεηΪ ηβθ "ΜεΰΪζβ Έελβιβ"), ηα βζεεηλσθδα απκλλκθάγβεαθ απσ ηκνμ πνλάθεμ εαδ Ϋηζδ β αεηδθκίκζέα εζετγελα δδεξτγβ ζηκ τηπαθ. Ώνηά β γεπλέα πλκίζΫπεδ σηδ ζσΰπ ηβμ δδαζηκζάμ ηκν τηπαθηκμ β γεληκελαζέα ηβμ αεηδθκίκζέαμ ανηάμ εζαηηυθεηαδ εαδ πλΫπεδ θα εέθαδ ζάηελα 2.7 ίαγηκέ Kelvin εαγυμ εαδ σηδ ηκ θΪζηα ηβμ αεηδθκίκζέαμ πλΫπεδ θα Ϋξεδ ηβθ ηκλθά θΪζηαηκμ γεληδεάμ πλκΫζενζβμ. Καδ κδ δτκ πλκίζΫοεδμ επδίείαδυγβεαθ πελέηλαθα εαδ ηε ηβθ ηεΰαζτηελβ δνθαηά αελέίεδα ζηδμ αλξΫμ ηβμ δεεαεηέαμ ηκν ‗90 απσ ηα παλαηβλβζδαεΪ δεδκηΫθα ηκν δκλνθκλδεκτ παλαηβλβηβλέκν COBE ηβμ ΝΏSΏ. Δ ΰΫθεζβ εαδ ηα πκζκζηΪ ηπθ εζαθλυθ ξβηδευθ ζηκδξεέπθ ηβθ νπΫλπνεθβ εαδ νπΫλγεληβ εαηΪζηαζβ ηκν πλυδηκν τηπαθηκμ ηα πλπησθδα εαδ θεηλσθδα, πκν εέθαδ ηα ζηκδξεδυδβ ζπηΪηδα απσ ηα κπκέα απκηεζκτθηαδ κδ πνλάθεμ ηπθ αησηπθ σζπθ ηπθ ζηκδξεέπθ ηβμ θτζβμ, σθηαμ ηβ ζναενΰηΫθα ζε Ϊηκηα, δβηδκνλΰκτθ ηκνμ πνλάθεμ ηπθ εζαθλτηελπθ ζηκδξεέπθ ηβμ τζβμ (Τδλκΰσθκν, Ήζδκν, ΑενηΫλδκν, Λέγδκν). Οδ ζνΰεεελδηΫθεμ αλξδεΫμ αθαζκΰέεμ ανηυθ ηπθ ζηκδξεέπθ ειαληυθηαδ απσ πκζζκτμ παλΪΰκθηεμ ηεηαιτ ηπθ κπκέπθ εέθαδ κ λνγησμ δδαζηκζάμ ηκν τηπαθηκμ δβζαδά κ λνγ-
ησμ οτιβμ ηκν, κ ζσΰκμ πλπηκθέπθ θεηλκθέπθ ε.α. Δ γεπλέα ηκν "ΜεΰΪζβμ Έελβιβμ" πλκίζΫπεδ ζνΰεεελδηΫθεμ αθαζκΰέεμ ηπθ εζαθλυθ ανηυθ ζηκδξεέπθ, πλσίζεοβ πκν εαδ ανηά Ϋξεδ επδίείαδπγεέ απσ ηδμ παλαηβλάζεδμ (...). Δ ζβηαθηδεσηελβ Ϊζζβ Κκζηκζκΰδεά γεπλέα δδαηνπυγβεε ηκ 1948 εαδ εέθαδ ανηά ηβμ ηαγελΪμ ΚαηΪζηαζβμ ηπθ Hoyle, Bondi & Gold . Ώνηά β γεπλέα νπκζηβλέαεδ σηδ ηκ τηπαθ εέθαδ Ϊπεδλκ, παθηκτ εαδ πΪθηκηε ηκ έδδκ (ζηαηδζηδεΪ), δβζαδά παλαηΫθεδ αηεηΪίζβηκ ζηκ ξλσθκ, ηε ηβθ ηΫζβ πνεθσηβηα ηβμ τζβμ θα εέθαδ ζηαγελά. Δ δδαζηκζά εαδ ζε ανησ ηκ ηκθηΫζκ εέθαδ εαηΪ εΪπκδκ ηλσπκ επδίείζβηΫθβ επεδδά ζε Ϋθα Ϊπεδλκ εαδ ζηαηδεσ τηπαθ ηα θνζδεΪ ζνζηάηαηα γα Ϋθηαθαθ πκζτ ζτθηκηα ζε γεληκδνθαηδεά δζκλλκπέα (εΪηδ πκν δεθ παλαηβλεέηαδ θνζδεΪ). Σκ ζβηαθηδεσηελκ πλσίζβηα ανηάμ ηβμ γεπλέαμ εέθαδ σηδ νπκξλευθεδ ηκ τηπαθ θα παλΪΰεδ θΫα τζβ απσ ηκ ηβδΫθ! Δ γεπλέα ανηά, πΫλαθ ηβμ δδαζηκζάμ ηκν τηπαθηκμ πκν ηβθ δΫξεηαδ, απΫηνξε εεεέ πκν β γεπλέα ηβμ ΜεΰΪζβμ Ϋελβιβμ πΫηνξε. Αβζαδά, ανηά β γεπλέα - δεθ ηπκλεέ θα ειβΰάζεδ ηβθ αεηδθκίκζέα ηδελκενηΪηπθ - δεθ ηπκλεέ θα ειβΰάζεδ ηβθ δβηδκνλΰέα αζζΪ εαδ ηα παλαηβλκτηεθα ζηκ τηπαθ πκζΪ εζαθλυθ ζηκδξεέπθ (αθκτ δεθ νπάλιε ζε ανηά ηβ γεπλέα αλξδεά νπΫλγεληβ εαηΪζηαζβ απαλαέηβηβ πλκςπσγεζβ ΰδα ηβθ πνλβθκΰΫθεζβ), - εαδ ηΫζκμ β ΰΫθεζβ τζβμ εε ηκν ηβδεθσμ εέθαδ ηδα ανγαέλεηβ παλαδκξά πκν δεθ ίαζέαεηαδ ζε εαθΫθα παλαηβλβζδαεσ δεδκηΫθκ. νηπελαζηαηδεΪ απσ ηδμ πδσ πλσζθαηεμ παλαηβλάζεδμ ηκν WMAP, ηδμ ηεζΫηεμ ηβμ εαηαθκηάμ ηπθ ΰαζαιδυθ εαδ ηπθ ζηβθυθ ΰαζαιδυθ ζηκ τηπαθ εαδ ηκθ νπκζκΰδζησ ηβμ ζηαγελΪμ ηκν Hubble, απκδεδεθτεηαδ σηδ ηκ τηπαθ εέθαδ Βνεζεέδεδκ, εαδ Ϋξεδ βζδεέα 13.7 δδζεεαηκηηνλέπθ ξλσθπθ (ηε πελδγυλδκ ζθΪζηαηκμ ησζδμ 1%). Δ ζτζηαζβ ηκν εέθαδ εθηνππζδαεά: ησζδμ ηκ 4% ηβμ ηΪααμ ηκν απκηεζεέηαδ απσ ίαλνσθδα (δβζαδά ηβθ τζβ απσ ηβθ κπκέα εέθαδ θηδαΰηΫθβ β Γβ εαδ εηεέμ κδ έδδκδ). Σκ 23% απκηεζεέηαδ απσ ζεκηεδθά τζβ (Ϊΰθπζηα ηΫξλδ ζηδΰηάμ ζπηαηέδδα πκν αζζβζεπδδλκτθ ησθκ ίαλνηδεΪ ηε ηβθ ΰθπζηά ηαμ τζβ), εθυ ηκ νπσζκδπκ 73% ζξεηέαεηαδ ηε ηβθ εθΫλΰεδα ηκν εεθκτ (ηβθ ζεΰσηεθβ Κκζηκζκΰδεά ηαγελΪ). Σα παλαπΪθπ απκηεζΫζηαηα ζβηαέθκνθ σηδ ηκ τηπαθ γα ζνθεξέζεδ θα δδαζηΫζζεηαδ γηα πάληα εαδ ηΪζδζηα ηε επδηαξνθσηεθκ λνγησ.» ΐζΫπκνηε ππμ β γεπλέα πελέ αδυθδκν εαδ Ϊπεδλκν ζτηπαθηκμ, σππμ ηκ δεξσηαθ β αλξαέα γλβζεεέα, ά πελέ ζτηπαθηκμ πκν δδαζηΫζζεηαδ εαδ ζνζηΫζεηαδ αδπθέπμ, παλαίδΪαεδ ηδα θηκναέθα γεηεζδυδεδμ θνζδεκτμ θσηκνμ εαδ επδζηβηκθδεΫμ παλαηβλάζεδμ πκν Ϋΰδθαθ εαηΪ ηκθ 20κ αδυθα. ΤπΪλξεδ, ίΫίαδα, εαδ β γεπλέα ηπθ πκζζαπζυθ ζνηπΪθηπθ, ηβθ κπκέα ξλβζδηκπκδκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πλκεεδηΫθκν θα αλθβγκτθ σηδ ηκ ζτηπαθ εέθαδ πεπελαζηΫθκ εαδ σηδ Ϋξεδ αλξά. ΦνζδεΪ, απκδεξσηεθκδ ανηάθ ηβ γεπλέα Ϋξκνθ άδβ εΪθεδ Ϋθα ίάηα πέζπ, εαδ, αθηέ θα δΫξκθηαδ Ϋθα εθδαέκ Ϊπεδλκ ζτηπαθ πκν πΪθηα νπάλξε, δβζαδά αθηέ θα δΫξκθηαδ Ϊπεδλκ ξυλκ εαδ Ϊπεδλκ ξλσθκ, δΫξκθηαδ πκζζΪ πεπελαζηΫθα ζτηπαθηα. Δ γεπλέα ανηά εέθαδ, πλυηκθ αθαπσδεδεηβ εαδ δετηελκθ δεθ αζζΪαεδ ηέπκηε. Έζηπ σηδ νπΪλξκνθ πκζζΪ πεπελαζηΫθα ζτηπαθηα. Βέηε ανηΪ γα επδεκδθπθκτθ ηεηαιτ ηκνμ εέηε σξδ (σππμ ηα δτκ ηΫλβ ηβμ εζεοτδλαμ επδεκδθπθκτθ ηΫζπ ηβμ ζεπηάμ ζτλαΰΰαμ, δδα ηβμ κπκέαμ ηεηαθΫλεηαδ ηκ νζδεσ απσ ηβ ηέα ζηβθ Ϊζζβ). Ώθ δεθ επδεκδθπθκτθ, ησηε ηκ εαγΫθα εέθαδ απκηκθπηΫθκ εαδ, ζτηθπθα ηε ηκθ ΐ‘ θσηκ ηβμ γεληκδνθαηδεάμ, δεθ ηπκλεέ θα νπΪλξεδ ΰδα πΪθηα. ΒΪθ πΪζδ δτκ δδαθκλεηδεΪ, ηεηκθπηΫθα ζτηπαθηα επδεκδθπθκτθ ηεηαιτ ηκνμ, ηαεηδευμ ά ζνθΫξεδα, ησηε ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εέθαδ ζαθ θα απκηεζκτθ Ϋθα ζτηπαθ ηε νζκεθΫλΰεδα έζβ ηε ηκ Ϊγλκδζηα ηπθ νζκεθελΰεδυθ ηπθ δτκ ζνηπΪθηπθ. Οπσηε εέθαδ β έδδα πελέπηπζβ ηε ηκ θα Ϋξκνηε Ϋθα απκηκθπηΫθκ εαδ πεπελαζηΫθκ ζτηπαθ. ζα ζτηπαθηα εαδ θα νπΪλξκνθ, ηκ εαγΫθα απσ ανηΪ εέθαδ πεπελαζηΫθκ εαδ Ϋξεδ αθαΰεαζηδεΪ ξλκθδεά αλξά, ζτηθπθα ηε ηκ ΐ‘ γεληκδνθαηδεσ θσηκ. Ώθ επδεκδθπθκτθ σζα, ησηε πΪζδ Ϋξκνηε Ϋθα ζτηπαθ.
ΦνζδεΪ, δεθ ηπκλεέ θα απκδεδξγεέ αθ νπΪλξκνθ Ϊζζα ζτηπαθηα, υζηε ηκ ζτηπαθ ηαμ θα ηπκλεέ θα «δαθεέαεηαδ» εθΫλΰεδα απσ ανηΪ εαδ Ϋηζδ, β εθηλκπέα ηκν θα ηβθ ανιΪθεηαδ. ΠλΫπεδ θα απκδεέικνθ πλυηκθ, σηδ νπΪλξκνθ Ϊπεδλα (εδ σξδ απζυμ «πκζζΪ», αθ εαδ ανησ εέθαδ επέζβμ αδτθαηκθ θ' απκδεδξηεέ) ζτηπαθηα, εαδ δετηελκθ, σηδ ανηΪ επδεκδθπθκτθ ηεηαιτ ηκνμ. ΠλΫπεδ θα απκδεέικνθ (ηε ηδ επδζηβηκθδεΫμ ηεγσδκνμ, Ϊλαΰε;) σηδ νπΪλξεδ εΪηδ Ϋιπ απσ ηα σλδα (!) ηκν ζτηπαθησμ ηαμ. Βθθκεέηαδ ππμ εΪηδ ηΫηκδκ δεθ απκδεδεθτεηαδ, δδσηδ, αθ ίλεγεέ ππμ νπΪλξεδ εΪηδ ζηβθ «Ϊελβ», εΪηδ πΫλα απσ ηβθ «Ϊελβ» ηκν ΰθπζηκτ ζε εηΪμ ζτηπαθηκμ, ανησ απζκτζηαηα γα ζβηαέθεδ σηδ ηκ ζτηπαθ ηαμ εέθαδ ηεΰαζτηελκ απ΄ σ,ηδ θκηέααηε εαδ σηδ ηα σλδΪ ηκν εέθαδ δδαθκλεηδεΪ (ηεΰαζτηελα) απσ ανηΪ πκν υμ ηυλα ΰθπλέααηε, εδ σξδ σηδ νπΪλξεδ Ϋθα δετηελκ ζτηπαθ Ϋιπ απσ ηκ δδεσ ηαμ ζτηπαθ. ΦνζδεΪ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ απκζτηπμ εζετγελκδ θα πλκηδηκτθ ηβθ Ϊπκοβ πελέ αδπθέπθ ζνηπΪθηπθ αθηέ ηκν Άεηδζηκν Θεκτ. ηπμ, ζ‘ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ β επδζκΰά ηκνμ εέθαδ απκηΫζεζηα πέζηβμ εδ σξδ επδζηβηκθδεάμ παλαηάλβζβμ. Ώμ αθάζκνθ εαηΪ ηΫλκνμ, ζκδπσθ, ηβθ «Βπδζηάηβ». Σκθ 19κ αδυθα, επκξά εαηΪ ηβθ κπκέα κ αγερζησμ Ϋεαθε γλατζβ ηεηαιτ ηπθ δδαθκκνηΫθπθ ηβμ Ατζβμ, κδ επδζηάηεμ δεθ εέξαθ πλκκδετζεδ πκζτ εαδ ηκ ζτηπαθ γεπλεέηκ αδυθδκ. Συλα αμ οΪικνθ Ϊζζεμ πλκθΪζεδμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Σκ ζτηπαθ δεθ εέθαδ αδυθδκ κτηε Ϊπεδλκ. ΦνζδεΪ, κδ εγθδεδζηΫμ «αλξαδκζΪηλεμ», ηε ηβθ ονξκζκΰέζηδεβ εληβθεέα εΪγε θνζδεκηαγβηαηδεάμ γεπλέαμ πκν Ϋξκνθ, απκδέδκνθ «εικνζδαζηδεΫμ ζεκπδησηβηεμ» ζηκ Μπέΰε ΜπΪθΰε ά ζηκ Νετηπθα ά ζε σπκδα αθαεΪζνοβ δε ζνηθπθεέ ηε ηκθ αλξαέκ Πλκελκτζηβ ηκνμ (ηκ ΰκνλκτθδ ηα ίζΫπεδ σζα ΰκνλκνθέζδα˙ κ εικνζδαζηάμ ίζΫπεδ παθηκτ εικνζδαζηκτμ). Βέθαδ πλκθαθΫμ: σηαθ εΪπκδκμ δεθ ηπκλεέ θα αθηδελκτζεδ ηα επδζηβηκθδεΪ επδξεδλάηαηα, ησηε αθαεαζτπηεδ ζνθπηκζέεμ αδυθπθ, εικνζδαζηκτμ, ηελαηκζκΰέεμ εαδ κ,ηδδάπκηε Ϊζζκ, πκν δάγεθ «απκδεδεθτεδ» ζαθγαζηΫθκνμ ηκνμ επδζηβηκθδεκτμ ζνζζκΰδζηκτμ. Βέθαδ δτζεκζκ ίΫίαδα, εΪπκδκμ πκν πδζηετεδ σηδ εΪπκδκδ επέ αδυθεμ εΪθκνθ αζηλκθκηδεΫμ εαδ θνζδεκξβηδεΫμ αθαεαζτοεδμ ηε ζεκπσ θα ηκθ ειαπαηάζκνθ εαδ θα ηκθ εικνζδΪακνθ, θα απκδεξηεέ ηβθ αθαεΪζνοβ σηδ ηκ ζτηπαθ δδαζηΫζζεηαδ αδυθδα εαδ γα δδαζηΫζζεηαδ αδυθδα, ξπλέμ θα δζξτεδ β Ϊπκοβ ηκν ΔλΪεζεδηκν πελέ δδαδκξδευθ δδαζηκζυθ-ζνζηκζυθ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απσ ηβ ηέα εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα σηδ εέθαδ εαηΪ ηβμ Γθυζβμ, εαηΪ ηβμ Βπδζηάηβμ ε.ζ.π., εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ, σηαθ β Βπδζηάηβ εαηαλλέπηεδ ηα εκζηκζκΰδεΪ δσΰηαηα (δδσηδ δσΰηαηα άηαθ, Ϊθεν πεδλαηΪηπθ ά απκδεέιεπμ επδζηβηκθδεάμ) ηβμ αλξαέαμ ηνγκζκΰέαμ, ανηκέ θα αθαεαζτπηκνθ ζεκηεδθΫμ ζνθπηκζέεμ εαδ εικνζδαζηκτμ εαδ Ϊζζεμ παλσηκδεμ αζηεδσηβηεμ. πκηε ηκνμ αλΫζεδ, εέθαδ εαζά β Βπδζηάηβ ζκδπσθ. ηαθ δεθ ηκνμ αλΫζεδ, ησηε πλσεεδηαδ πελέ νθπηκζέαμ. Βέθαδ πλαΰηαηδεΪ εεπζβεηδεσ ηκ πυμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκλλέπηκνθ ηα πκλέζηαηα ηβμ Φνζδεάμ εαδ ηπθ θευηελπθ επδζηβηυθ ΰδα ξΪλβ ηβμ εΪγε αθηδεπδζηβηκθδεάμ δδΫαμ πκν δζξνλδασηαθ β αλξαέα γλβζεεέα, εαδ ηανησξλκθα θα παλδζηΪθκνθ ηκνμ «κλγκζκΰδζηΫμ». Βθθκεέηαδ ππμ δεθ εαηβΰκλκτθηαδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ πλσΰκθκέ ηαμ, κδ κπκέκδ εέξαθ ανηΫμ ηδμ εζθαζηΫθεμ απσοεδμ πελέ αδπθδσηβηαμ ηκν ζτηπαθηκμ εαδ ενεζδεσηβηαμ ηκν ξλσθκν. Οδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ κτηε πεδλΪηαηα Ϋεαθαθ κτηε εαδ ηκνμ θσηκνμ ηβμ θνζδεάμ ΰθυλδααθ, υζηε θα νπκζηβλέακνθ ανηΪ πκν ζΫεδ β επδζηάηβ ζάηελα. ΣΫηκδα άηαθ β ειΫζδιβ ηβμ επδζηάηβμ ησηε˙ αθαηεθσηεθκ άηαθ θα νπκζηβλέακνθ ζαθγαζηΫθεμ εληβθεέεμ. ΏζζΪ ηκ σηδ εαηαθκκτηε ηκνμ ζσΰκνμ ΰδα ηβθ Ϋζζεδοβ ζπζηυθ επδζηβηκθδευθ απσοεπθ, δεθ ζβηαέθεδ ππμ απκδεξσηαζηε σ,ηδ Ϋζεΰαθ κδ Ώλξαέκδ. Άζζκ ηκ Ϋθα εδ Ϊζζκ ηκ Ϊζζκ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ πκν εαηβΰκλκτθηαδ, δδσηδ νπκζηβλέακνθ αλξαδκεζζβθδεΫμ απσοεδμ κδ κπκέεμ Ϋξκνθ απκδεδξγεέ κλδζηδεΪ εζθαζηΫθεμ. ηκθ 21κ αδυθα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθαηαζκτθ ηδμ ζαγεηΫθεμ απσοεδμ ηπθ Ώλξαέπθ πλκΰσθπθ ηαμ. ΐΫίαδα, ΰδα Ϋθαθ εγθδεδζηά κδ Ώλξαέκδ δεθ εέπαθ ηέπκηε ζαθγαζηΫθκ, εαδ ηε ανηά ηβ ζκΰδεά νίλέακνθ εαδ ζνεκθαθηκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζάηελα πμ «αθγΫζζβθα» σπκδκθ ηκνμ νπκδεδεθτεδ ηα ζΪγβ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. Βέθαδ Ϊιδκ απκλέαμ, πυμ πδζηετκνθ κδ «Βγθδεκέ Βζζβθεμ» σηδ ηκ ζτηπαθ εέθαδ Ώδυθδκ εαδ ΣΫζεδκ (ηκτ απκδέδκνθ δβζαδά πμ ζτθκζκ γευθ-αθγλυππθ-νζκεθΫλΰεδαμ δδδσηβηεμ Θεκτ, άηκδ ηεζεδσηβηα, απεδλσηβηα ε.ζ.π.) αθκτ εΪπκηε, σππμ ζΫεδ β Βπδζηάηβ, γα εαηαζάιεδ ζε εαηΪζηαζβ γεληκδνθαηδεάμ δζκλλκπέαμ, β κπκέα εέθαδ ηβ αθαζηλΫοδηβ δδαδδεαζέα, εαγυμ β εθΫλΰεδα δεθ γα εέθαδ δδαγΫζδηβ. Θα νπΪλξεδ αελδίυμ β
έδδα ηε πΪθηκηε ζνθκζδεΪ εθΫλΰεδα, αζζΪ δεθ γα εέθαδ ξλβζδηκπκδάζδηβ. Πκτ εέθαδ ζκδπσθ β ηεζεδσηβηα; Καδ πκτ β αδπθδσηβηα εθσμ ζνζηάηαηκμ πκν ηεέθεδ πλκμ ηκ ηβδΫθ; Σκ ζτηπαθ-θτζβ ζκδπσθ, ηκ κπκέκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δΫξκθηαδ πμ «γεσ», σξδ δεθ εέθαδ αΰΫθθβηκ ά ηΫζεδκ ά Ϊθγαληκ, πμ Οζσηβηα. Να δδενελδθάζκνηε ππμ δεθ εθθκκτηε ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ σηδ β Βπδζηάηβ απκδεδεθτεδ ηβθ τπαλιβ εθσμ Θεκτ. Δ Βπδζηάηβ ειβΰεέ ηκ «πυμ» εαδ β Πέζηβ ηκ «ΰδαηέ» εαδ ηεηαιτ ηκνμ αζζβζκζνηπζβλυθκθηαδ. Ώνησ πκν απκδεδεθτεδ β Βπδζηάηβ ηε ηδμ αθαεαζτοεδμ ανηΫμ, εέθαδ σηδ β – εθΪθηδα ζηβθ δδΫα ηκν εθσμ Άεηδζηκν Θεκτ – παΰαθδζηδεά ηνγκζκΰέα πελέ «αδυθδκν, Ϊθγαληκν ζτηπαθηκμ» εαδ «ζτηπαθηκμ-γεκτ» εέθαδ εθηεζυμ ζαθγαζηΫθβ.
52. «Ώθ β Πλυηβ αδηέα άηαθ Φνξά, ηα πΪθηα γα άηαθ Έηονξα. Ώθ άηαθ Νκνμ, ηα πΪθηα γα άηαθ Νσβζβ. Ώθ άηαθ Όπαλιβ, ηα πΪθηα γα άηαθ Όπαλιβ» ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ ΠαΰαθδζηΫμ (Ο αζζκτζηδκμ πκν ηα Ϋΰλαοε ανηΪ) θκηέακνθ ππμ κ Αβηδκνλΰσμ-Θεσμ δβηδκνλΰεέ εε ηβμ γερεάμ Ονζέαμ ηκν ηε απκηΫζεζηα θα θκηέακνθ σηδ εαδ ηα δβηδκνλΰάηαηα ηεηΫξκνθ ηβμ γερεάμ Ονζέαμ. Γδ‘ ανησ ζΫθε ππμ αθ β Πλυηβ Ώδηέα άηαθ Φνξά, σζα γα άηαθ ΰεηΪηα Φνξά. ηπμ ανησ δεθ εέθαδ απαλαέηβηκ: κ Υλδζηδαθδζησμ ζΫεδ ππμ κ Αβηδκνλΰσμ δβηδκνλΰεέ ηκθ εσζηκ σξδ εε ηβμ γερεάμ κνζέαμ ηκν (δεθ δέθεδ εκηηΪηδ ηκν εανηκτ ηκν, κτηε αθαπαλαΰΪΰεδ ηηάηα ηκν εανηκτ ηκν) αζζΪ ηε ηβ γεέα εθΫλΰεδα. Δ δβηδκνλΰέα εε ηκν ηβ σθηκμ (σθηπμ «σθ» εέθαδ κ Θεσμ˙ δβζαδά Ϋξκνηε δβηδκνλΰέα σξδ απσ γερεσ ηηάηα) απκεζεέεδ ηβθ παλαΰπΰά ηκν Κσζηκν απσ ηβθ κνζέα ηκν Θεκτ. Ώζζδυμ, δεθ γα άηαθ δβηδκνλΰέα εε ηκν ηβ σθηςμ αζζΪ ηδα εέθβζβ ηβμ έδδαμ ηβμ γεέαμ κνζέαμ (ηελδζησμ ανηάμ), πλΪΰηα πκν γα ζάηαδθε σηδ κ Θεέκμ εέθαδ αηεζάμ, αθκτ ηκ ηΫζεδκ δεθ εδθεέηαδ! Δ δβηδκνλΰέα ηκν αθγλυπκν εαδ ηκν εσζηκν Ϋΰδθε ηε ηβ γεέα εθΫλΰεδα, δβζαδά πμ γεέα ίκτζβζβ. Κδ ανηά (β γεέα εθΫλΰεδα) άηαθ β Πλυηβ Ώδηέα, σξδ β γεέα κνζέα β κπκέα παλΫηεδθε αεέθβηβ εαδ αθαζζκέπηβ. Ο Θεσμ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ, αελδίυμ επεδδά εέθαδ ηΫζεδκμ, παθηκδτθαηκμ εαδ αθειΪληβηκμ απσ εΪγε ηδ, αεσηα εαδ απσ ηβθ έδδα ηβ θτζβ ηκν, ίκτζεηαδ εαδ δλα εζετγελα απσ ηβθ θτζβ ηκν, εδ σξδ αθαΰεαζηδεΪ ζτηθπθα ηε ανηάθ. Βηζδ ηα εηδζηΪ πζΪζηαηα εαδ β εηδζηά πλαΰηαηδεσηβηα, πΪθηκηε εαηΪ ηβ δεεηδεσηβηα, ηεηΫξεδ ησθκ ζηβθ Ϊεηδζηβ γεέα εθΫλΰεδα εδ σξδ ζηβθ γεέα κνζέα. Καδ κ Θεσμ εέθαδ παθηαξκτ παλυθ ζηκθ εσζηκ ησθκ ηε ηβθ εθΫλΰεδα. Βιαέλεζβ απκηεζεέ β ζΪλεπζβ ηκν Λσΰκν. ζκ ΰδα ηβθ παθγερζηδεά αθηέζβοβ, β κπκέα γεπλεέ σηδ κ Κσζηκμ εέθαδ Θεσμ, κ ΜΫΰαμ ΏγαθΪζδκμ ΰλΪθεδ (Καηά Δηδψισλ, 28): «Πυμ ζκδσθ ανηΪ [ηα κνλΪθδα ζυηαηα εαδ κδ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ] γα βδτθαθηκ θα εέθαδ γεκέ, αθκτ Ϋξκνθ αθΪΰεβθ ηβμ ίκβγεέαμ Ϊζζπθ; Καδ πυμ αλησαεδ θα αβηκτηεθ εΪηδ απσ ανηΪ, αθκτ εαδ ανηΪ αβηκτθ ηκ Ϋθα απσ ηκ Ϊζζκ σ,ηδ ηκνμ ξλεδΪαεηαδ; Αδσηδ, εθσζκθ ζΫΰεηαδ πελέ ηκν Θεκτ, σηδ δεθ Ϋξεδ αθΪΰεβθ εαθεθσμ, αζζ‘ εέθαδ ανηΪλεβμ εαδ κζκεζβλπηΫθκμ εαδ ηα πΪθηα νπΪλξκνθ εθησμ ανηκτ, εαδ ηΪζζκθ ανησμ ίκβγεέ ηα πΪθηα, πυμ αιέαεδ θα κθκηΪαπθηαδ γεκέ κ άζδκμ εαδ β ζεζάθβ εαδ ηα Ϊζζα ηΫλβ ηβμ εηέζεπμ, ηα κπκέα εέθαδ εζζδπά εαδ Ϋξκνθ αθΪΰεβ ηβμ ίκάγεδαμ ηπθ Ϊζζπθ; Ώζζ‘ έζπμ εαδ ανηκέ γα ζνηθπθάζκνθ σ,ηδ, σηαθ ανηΪ ξπλέακθηαδ εαδ ζαηίΪθκθηαδ ξπλδζηΪ, εέθε εζζδπά, δδσηδ β απσδεδιδμ εέθαδ κζκθΪθελκμ˙ γα δζξνλδζγκτθ σηπμ σηδ Θεσμ εέθαδ ηκ ζτθκζκθ, σηαθ δβζαδά ζνθεθπγκτθ σζα ηααέ εαδ απκηεζΫζκνθ Ϋθα ηΫΰα ζυηα. ηαθ ζξβηαηδζγεέ ηκ ζτθκζκθ, δεθ ξλεδΪαεηαδ πζΫκθ Ϊζζκθ˙ αζζΪ ηκ ζτθκζκθ απσ ησθκθ ηκν εέθαδ δεαθσθ εαδ ανηΪλεεμ δδ‘ σζα˙ ανηΪ γα ηαμ πκνθ κδ δκεβζέζκθκδ, δδα θα εζεΰξγκτθ εαδ απσ ανηΪ. Ώνησ πκν γα εδπυ ηυλα γα απκδεέιβ σξδ κζδΰυηελκθ απσ ηα πλκβΰκτηεθα, αζζΪ εαδ πκζτθ πελδζζσηελκ σηδ β αζΫίεδΪ ηπθ ζνθκδετεηαδ απσ ηεΰΪζβθ αηΪγεδαθ. Αδσηδ εΪθ ηα επέ ηΫλκνμ, ζνθεθκτηεθα αθαπζβλκτθ ηκ ζτθκζκθ, εαδ ηκ ζτθκζκ ζνθέζηαηαδ εε ηπθ επέ ηΫλκνμ, Ϊλα ηκ ζτθκζκθ Ϋξεδ ζξβηαηδζγά απσ ηΫλβ πκν ηκ εαγΫθα ηνΰξΪθεδ ηΫλκμ ηκν ζνθσζκν. Ώζζ‘ ανησ ενλέζεεηαδ πκζτ ηαελΪθ ηπθ αθηδζάοεπθ πελέ Θεκτ. Αδσηδ κ Θεσμ εέθαδ εθδαέκμ εαδ σξδ απσ εκηηΪηδα εαδ δεθ Ϋξεδ ζξβηαηδζγά
απσ δδΪθκλα πλΪΰηαηα, αζζ‘ ανησμ εδβηδκτλΰβζε ηα πΪθηα. Πλσζεξε ζκδπσθ πσζβθ αζΫίεδα επδζνθΪπηκνθ εδμ ηκθ Θεσθ ζΫΰκθηαμ ανηΪ. Αδσηδ εΪθ Ϋξεδ ζξβηαηδζγά απσ ηΫλβ γα θαθά κππζδάπκηε σηδ εέθαδ αθσηκδκμ πλκμ ηκθ εανησ ηκν εαδ σηδ απκηεζεέηαδ απσ αθσηκδα. Αδσηδ εΪθ εέθαδ άζδκμ, δεθ εέθαδ ζεζάθβ˙ εαδ εΪθ εέθαδ ζεζάθβ, δεθ εέθαδ ΰβ˙ εαδ εΪθ εέθαδ ΰβ, δεθ γα εέθαδ γΪζαζζα. Παέλθκθηαμ Ϋηζδ εαθεέμ Ϋθα-Ϋθα ηα πΪθηα, γα ετλβ ηκθ παλαζκΰδζησθ ανηάμ ηβμ γεπλέαμ. Θα βδτθαηκ εαθεέμ θα ηκνμ εαηαδδεΪζεδ δδ‘ ανησ, απσ ηβθ ειΫηαζδθ ηκν αθγλππέθκν ζυηαηκμ. Σκ ηΪηδ δεθ εέθαδ ανηέ, κτηε ηκ ανηέ εέθαδ ξΫλδ, κτηε β εκδζδΪ εέθαδ ζηΫλθκθ, κτηε κ ζαδησμ εέθαδ πσδδ, αζζΪ ηκ εαγΫθα Ϋξεδ δδδαέηελαθ εθΫλΰεδαθ˙ εαδ εθυ ανηΪ εέθαδ δδαθκλεηδεΪ, ζνθδζηκτθ Ϋθα ζυηα, ηκν κπκέκν ηα ηΫλβ εέθαδ ηεθ εθπηΫθα σππμ απαδηεέ β ζεδηκνλΰέα ηπθ, δδαζτκθηαδ σηπμ ηε ηβθ παλΫζενζδθ ηκν ξλσθκν, σηαθ ηα δδαζτζβ β θτζδμ πκν ηα ζνθΫθπζε, εαηΪ ηκ γΫζβηα ηκν Θεκτ. Έηζδ αθ ανηκέ ζνθαληκζκΰκτθ ηα ηΫλβ ηβμ Κηέζεπμ εδμ Ϋθα ζυηα εαδ ηα αθαΰκλετκνθ Θεσθ, εαη‘ αθΪΰεβ ανησμ ηεθ εαγεανησθ γα εέθαδ αθσηκδκμ πλκμ ηκθ εανησ ηκν, εαγυμ απεδεέξγβ, γα δδαζτεηαδ δε, δδσηδ β θτζδμ ηπθ ηελυθ Ϋξεδ ηκ ξαλαεηβλδζηδεσθ θα ηελέαεηαδ». Σκ ζτηπαθ νπκεεέηεθκ ζηβ θγκλΪ, ηβθ ατιβζβ ηβμ εθηλκπέαμ, ηεέθεδ ζηβ δδΪζνζβ. Σδ εέδκνμ «γεσμ» εέθαδ ζκδπσθ;
53. «Ώνησμ κ έδδκμ εσζηκμ πλΫπεδ εαηαθΪΰεβ θα εέθαδ Ϊθγαληκμ εαδ αΰΫθθβηκμ. Άθγαληκμ επεδδά, αθ ηνξσθ εαηαζηλαθεέ, πλΫπεδ ά εαζζέηελκμ, ά ξεδλσηελκμ, ά κ έδδκμ ηε ανησθ, ά ξΪκμ θα δβηδκνλΰβγεέ. Ώθ εέθαδ εαζζέηελκμ, κ δβηδκνλΰσμ πκν δεθ Ϋθηδαιε ει αλξάμ ηκ εαζζέηελκ πλΫπεδ θα εέθαδ αηεζάμ. Ώθ εέθαδ κ έδδκμ, ηΪηαδα δβηδκνλΰάγβεε. Ώθ εέθαδ κ ΥΪκμ....εέθαδ αζΫίεδα εαδ θα ζΫΰκθηαδ ηΫηκδα πλΪΰηαηα. Οζα εέπαηε ΰδα θα απκδεέικνηε σηδ κ Κσζηκμ εέθαδ αδβηδκτλΰβηκμ. Αδσηδ αθ δεθ εαηαζηλΫθεηαδ, ησηε δεθ δβηδκνλΰεέηαδ. Αδσηδ εΪγε ηδ δβηδκνλΰκτηεθκ εαηαζηλΫθεηαδ». ΏΠΏΝΣΔΔ: Καη‘ αλξάθ, εθσζκθ, ζτηθπθα ηε ηκ ΐ΄ γεληκδνθαηδεσ αιέπηα, κ εσζηκμ εέθαδ θγαλησμ, Ϋξεδ δβηδκνλΰβγεέ, ζνθεπΪΰεηαδ ππμ δεθ εέθαδ αδυθδκμ, εαδ εΪγε δζξνλδζησμ πελέ ηκν αθηδγΫηκν ίαζδζηΫθκμ ζε ζνζζκΰδζηκτμ δέξπμ ηβ ίκάγεδα ηβμ Βπδζηάηβμ εέθαδ αθαπσδεδεηκμ εαδ δεθ ενζηαγεέ. ΒπδπζΫκθ δεθ εέθαδ απαλαέηβηκ θα νπΪλξεδ αθηδζηκδξέα ηεηαιτ εσζηκν εαδ δβηδκνλΰκτ. Έθαμ ηΫζεδκμ Αβηδκνλΰσμ ηπκλεέ θα θηδΪιεδ Ϋθαθ ηΫζεδκ εσζηκ, αζζΪ, αθ γΫζεδ, ηπκλεέ θα θηδΪιεδ εαδ Ϋθαθ αηεζά εσζηκ, θα ηβθ ηκθ θηδΪιεδ ηΫζεδκ δβζαδά. Ο Αβηδκνλΰσμ σθηαμ πζάλπμ εζετγελκμ, ηπκλεέ θα δδαζΫιεδ ηδ εέδκνμ εσζηκ γα δβηδκνλΰάζεδ. Ώνησ, πλυηκθ εέθαδ δνθαησθ εαδ δετηελκθ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ αηΫζεδα ά εαεέα ηκν δβηδκνλΰκτ. Βέθαδ δνθαησθ θα ζνηίαέθεδ, δδσηδ κ εσζηκμ εαδ ηα (Ϋζζκΰα ά Ϊζκΰα) σθηα εθησμ ηκν δεθ ηεηΫξκνθ ηβμ γερεάμ Ονζέαμ ηκν Αβηδκνλΰκτ, αζζΪ Ϋξκνθ –επεδδά Ϋηζδ ηκ γΫζβζε κ Αβηδκνλΰσμ – δδεά ηκνμ κνζέα εαδ ίκτζβζβ, β κπκέα εέθαδ αθειΪληβηβ απσ ηβ ίκτζβζβ εαδ κνζέα ηκν Αβηδκνλΰκτ. νθεπυμ κ παλαζζβζδζησμ «αηεζάμ Κσζηκμ, αηεζάμ Αβηδκνλΰσμ», ησθκ ζηβθ πελέπηπζβ ηκν Παθγερζηκτ, σηαθ εσζηκμ εαδ Θεσμ Ϋξκνθ ηβθ έδδα κνζέα, εέθαδ αζβγάμ. ηβθ πελέπηπζβ σηπμ εθσμ Άεηδζηκν Θεκτ, εέθαδ σξδ ησθκ δνθαησθ, αζζΪ εαδ αδηδκζκΰβηΫθκ θα δδαθΫλεδ β κνζέα ηκν εσζηκν απσ ηβθ κνζέα ηκν Θεκτ. Αεθ ζνθεπΪΰεηαδ εαεσ ά αηεζά Αβηδκνλΰσ β δβηδκνλΰέα εθσμ αηεζκτμ εσζηκν απσ Ϋθαθ ηΫζεδκ Θεσ, ησζκ δδσηδ σππμ δεέιαηε δεθ νπΪλξεδ αθηδζηκδξέα ζηβθ κνζέα Θεκτ εαδ εσζηκν, σζκ εαδ δδσηδ κ Θεσμ εέξε ζνΰεεελδηΫθκ ζεκπσ, ΰδα ηκθ κπκέκ δβηδκτλΰβζε ηκθ εσζηκ αηεζά, «ζέαθ εαζσ», αζζΪ σξδ ηΫζεδκ. Ο Αβηδκνλΰσμ δέθεδ ηβθ δνθαησηβηα ζηα Ϋζζκΰα σθηα ηκν εσζηκν πκν ανησμ Ϋπζαζε, εζετγελα θα ζνθδδαηκλθυζκνθ ηβθ πκλεέα ηκν εσζηκν: εέηε πλκμ ηκ ηβδΫθ εαδ ηβθ εαηαζηλκθά εέηε πλκμ ηβθ ηεζεέπζβ. Ο Αβηδκνλΰσμ δεθ γα άγεζε θα θηδΪιεδ Ϋζζκΰα σθηα, ηα κπκέα αθαΰεαζηδεΪ, δβζαδά εε ηβμ θτζευμ ηκνμ – Ϊλα
δέξπμ δδεά ηκνμ εζετγελβ επδζκΰά εαδ πλκζπΪγεδα – γα άηαθ ηΫζεδα, ζε Ϋθαθ ει αλξάμ εαδ εε θτζεπμ ηΫζεδκ Κσζηκ. ΑέθκθηΪμ ηκνμ κ Θεσμ ηκ δδεαέπηα θα δδαζΫικνθ, ηεηαιτ ηεζεδσηβηαμ εαδ εεηβδεθδζηκτ/θγκλΪμ, ηκνμ δέθεδ εαδ ηβθ εζενγελέα. Σβθ εζενγελέα θα ΰέθκνθ γεκέ, αθ ηκ γΫζκνθ, υζηε κ «πκζτ εαζσμ» εσζηκμ, ηκθ κπκέκ εεπλκζππκτθ εαδ ηκν κπκέκν βΰκτθηαδ, θα ΰέθεδ εδ ανησμ ηΫζεδκμ. Γδαηέ ησθκ ηε ηβθ εζενγελέα Ϋξεδ θσβηα β αλεηά εαδ β ηεζεδσηβηα. ΦνζδεΪ εαδ γα ηπκλκτζε θα θηδΪιεδ κ Θεσμ Ϋθα ηΫζεδκ εσζηκ ει αλξάμ. ΏζζΪ ησηε δε γα Ϋδδθε ζηκθ Ϊθγλππκ ηβθ δνθαησηβηα θα απκλλέοεδ ηκ Αβηδκνλΰσ ηκν. Θα άηαθ εε θτζεπμ/εαη‘ αθΪΰεβ ηΫζεδκμ (σππμ κδ Ϊθγλππκδ εέθαδ εε θτζεπμ σηκλθκδ ά Ϊζξβηκδ ά Ϋινπθκδ ά εκθηκέ, δέξπμ θα ηπκλκτθ θα ηκ αζζΪικνθ) εδ σξδ επεδδά ηκ γΫζβζε.
54. «ΚΪγε «πλσζππκ», εέθαδ αιδπηαηδευμ ηδελσηελκ ηκν σθηπμ θηκμ εαδ νπκξλεπηδευμ «δλα», αθηέ απζυμ θα «εέθαδ», εΰΰνυηεθκ ζ.ξ. ζηβθ πελέπηπζβ ηπθ Θευθ, ηβθ ζνθκξά εαδ ενηαιέα εθσμ ζνζηάηαηκμ πκν εδλΪαεδ ζηβθ τπαλιά ηκνμ. ΒπδπλκζγΫηπμ, β τπαλιβ «ππσμ» (σοεκμ) πλκςπκγΫηεδ «σλδκ» (ειπηελδεσ δβζαδά «θζκδσ» αζξΫηπμ ίαγηκτ νζδεσηβηκμ) εθσμ νπκξλεπηδεσμ επδηΫλκνμ σθηκμ, εαγυμ εαδ αζζσηλδκ ειπηελδεσ ξυλκ ΰδα ηβ ζηΪζβ Ϊζζπθ ειπηελδευθ ηκν επδηΫλκνμ σθηπθ εαδ ηβ γΫαζβ ηκν πμ «οβ», πλΪΰηα ίείαέπμ Ϊηκπκ, αθκτ εαγδζηΪ ηκθ Θεσ ηβ Ϊπεδλκ εαδ ηβ παθηαξκτ παλσθηα. Βθυ κδ αθηδθαηδεκέ γεκζσΰκδ ηπθ δκνδαδκΰεθυθ Θλβζεεδυθ νπκξλευθκθηαδ θα γΫζκνθ παλαζσΰπμ ηκθ ηΪξα πλκζππδεσ «Θεσ» ηκνμ εεησμ ηκν εεδβζπγΫθηκμ Κσζηκν, ζε εηΪμ ηκνμ Βγθδεκτμ, ειαδηέαμ ανηκτ ηκν ζαθκτμ απλκζυπκν ηκνμ, κδ Θεκέ ηπκλκτθ εαδ δδαξΫκθηαδ ζηκ σζκθ ηκν σθηπμ θηκμ» (ΐ. ΡαζζδΪμ, Γηηπεηέο η. 55, ζ. 11). ΏΠΏΝΣΔΔ Έξκνηε θα παλαηβλάζνηε ηα ειάμ: 1) β ειεπέηβδεμ πλκζγάεβ «αιδπηαηδευμ» ζηκ «εΪγε «πλσζππκ» εέθαδ ηδελσηελκ ηκν σθηπμ θηκμ», δεθ πλκεαγκλέαεδ ηέπκηε, εθσζκθ ηδζΪηε ΰδα ηκ Θεσ εδ σξδ ΰδα γθβηκτμ. Οδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ, γεπλκτθ ππμ ηκ «θηπμ Οθ» εέθαδ κ εσζηκμ, ηκ ζτηπαθ. ηπμ ηκ ζτηπαθ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ ηκ «θηπμ Οθ», δδσηδ εέθαδ θγαλησ εδ Ϋξεδ ξλκθδεά αλξά, σππμ Ϋξεδ απκδεδξγεέ. ΒπδπζΫκθ, κ πλκζππδεσμ Θεσμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, Ϊθγαληκμ, Ϊξλκθκμ εαδ δβηδκνλΰσμ ηκν ζτηπαθηκμ, εέθαδ κ ησθκμ θηπμ Χθ. (θηπμ Χθ, ηε ηβθ Ϋθθκδα σηδ εέθαδ ανγτπαλεηκμ, επεδδά ηκ γΫζεδ – εδ σξδ ζ.ξ. σηδ κ νζδεσμ εσζηκμ δεθ εέθαδ πλαΰηαηδεσμ, αζζΪ θαθηαζηδεσμ.) 2) Ο πλκζππδεσμ Θεσμ δεθ δλα (σθηαμ πλσζππκ) «νπκξλεπηδευμ», αζζΪ ησθκθ βγεζβηΫθα εδ εζετγελα, ΰδα ηκθ απζσ ζσΰκ, σηδ σθηαμ κ θηπμ Χθ, δεθ νπκξλεκτηαδ κτηε ειαληΪηαδ απσ ηέπκηε – ηε Ϊζζα ζσΰδα δεθ ηκν εέθαδ ηέπκηε νπκξλεπηδεσ, αελδίυμ επεδδά εέθαδ Θεσμ˙ κτηε θα δλα κτηε θα εέθαδ. ΘΫζεδ εαδ δλα˙ γΫζεδ θα εέθαδ, εαδ ΰδ‘ ανησ εέθαδ. Ώζζδυμ, δε γα άηαθ θηπμ Χθ, δβζαδά αθειΪληβηκμ. Άζζπζηε, εαδ κδ «γεκέ» δλκνθ, σππμ δεέξθεδ β ηνγκζκΰέα, παλσζκ πκν – ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ – δεθ εέθαδ «πλσζππα». 3) Γδα θα ηπκλκτθ κδ «γεκέ» θα εΰΰνυθηαδ ηβθ ζνθκξά εαδ ηβθ ενηαιέα ηκν ζτηπαθηκμ, πλΫπεδ θα εέθαδ αθυηελκδ απσ ανησ – ηε Ϊζζα ζσΰδα, θα ηβθ ειαληυθηαδ απσ ανησ. Οδ «γεκέ», σηπμ, Ϋξκθηαμ ΰεθθβγεέ απσ ηκ ζτηπαθ, εέθαδ κζκθΪθελκ σηδ ειαληυθηαδ απσ ανησ. Αεθ ηπκλεέ ηκ εαηυηελκ δβηδκτλΰβηα θα ζνθηβλεέ ηκ αθυηελκ. Ώθκτ ΰδα ηκνμ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ ηκ «θηπμ Οθ» εέθαδ ηκ ζτηπαθ, ησηε ζνθεπΪΰεηαδ, σηδ κδ «γεκέ» – επεδδά εέθαδ ηηάηα ηκν τηαθηκμ, δβζαδά εαηυηελκδ ηκν «σθηπμ θηκμ» τηπαθηκμ, ηκ κπκέκ «ζε εΪπκδα δεδκηΫθβ ζηδΰηά ηκ Ϋίαζαθ απζυμ εΪηπ απσ ηκθ Ϋζεΰξσ ηκνμ» – ειαληυθηαδ απσ ανησ εδ σξδ ανησ απσ ανηκτμ.
4) Δ θδζκζκθδεά αθεπΪλεεδα ηπθ Νεκδπδεεαγερζηυθ δεθ Ϋξεδ σλδα εαδ ηκνμ κδβΰεέ ζε ζΪγκμ εεηδηάζεδμ ΰδα ηβθ Ϋθθκδα ηκν «πλκζππδεκτ» Θεκτ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Σδ εΪθκνθ ανηκέ, σηαθ ηδζΪθε ΰδα ηκ «πλσζππκ» εαδ ηβθ «σοβ»; Παέλθκνθ ηδα ζΫιβ, β κπκέα ΰδα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ζβηαέθεδ πΪθπ-εΪηπ «πλκζππδεσηβηα», ξλβζδηκπκδκτθ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ζβηαζέα ηβμ («πλσζππκ»=ηΪζεα), ανηΪ σζα ηα ηπελδετκνθ Ϋπεδηα ηε ηβθ ζβηελδθά ζβηαζέα ηβμ («ηκτλβ») εαδ τζηελα, ανησ ηκ δδεσ ηκνμ ηπΫλδεηα, ηκ πκδκμ δζξνλέαεηαδ ηδ, ηκ εαηαζκΰέακνθ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ εαδ ζηβθ Ϊπκοά ηκν πελέ «πλκζυπκν». Βέθαδ, πλκθαθυμ, ΰεζκέκ, θα εαγκλέααηε ηδμ γεκζκΰδεΫμ Ϋθθκδεμ απσ ηβθ αλξδεά εηνηκζκΰέα ηκνμ. 5) Δ τπαλιβ πελδζζσηελπθ πλκζυππθ εεησμ απσ ανησ ηκν Θεκτ δεθ εαγδζηΪ ηκ ξλδζηδαθδεσ Θεσ «αηεζά», ηβ παθηαξκτ παλσθηα εαδ ηβ «Ϊπεδλκ». Δ δδαθκλΪ ηεηαιτ Θεκτ εαδ εσζηκν ζνηπελδζαηίαθκηΫθπθ εαδ ηπθ Ϊζζπθ πλκζυππθ (αθγλυππθ, αΰΰΫζπθ εζπ) εέθαδ δδαθκλΪ κνζέαμ. Βεεέ Ϋΰεεδηαδ β «απεδλσηβηα» (εδ σξδ ζηβθ «πκζσηβηα» εαδ ηκ... «ηΫΰεγκμ» ηκν Θεκτ) εαδ β ηεζεδσηβηΪ ηκν. Ώζζδυμ, γα εαηαζάΰαηε ζηκ παλΪζκΰκ, σηδ ΰδα θα εέθαδ ηΫζεδκμ κ Θεσμ, δεθ γα Ϋπλεπε θα νπΪλξεδ εαθΫθα Ϊζζκ πλσζππκ πκν θα ηκθ «πελδκλέαεδ», ηκν ηεδυθεδ ηκ «Ϊπεδλκ ηΫΰεγκμ» εαδ ηβθ δδδσηβηΪ ηκν πμ «παθηαξκτ παλυθ». Χμ (ηκ ησθκ πλαΰηαηδεΪ) Πθετηα, πμ νπελκτζδκμ ηκν εσζηκν, κ πλκζππδεσμ Άεηδζηκμ Θεσμ εέθαδ Ϋηζδ εδ αζζδυμ παθηαξκτ παλυθ, αεσηβ εαδ αθ νπΪλξκνθ Ϊζζεμ (πκζζΫμ ά Ϊπεδλεμ) πλκζππδεσηβηεμ (αθαΰεαζηδεΪ) εαηυηελβμ (αθκτ εέθαδ ΚηδζηΪ σθηα) κνζέαμ απσ ηκθ έδδκ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εεζαηίΪθκνθ ηβθ «απεδλέα» πμ αάηβηα «(νζδεκτ) ξυλκν, ηκθ κπκέκθ εαηαζαηίΪθκνθ ηα νπσζκδπα σθηα». ηπμ, κ πλκζππδεσμ Θεσμ, πμ παθηκδτθαηκμ εαδ νπελκτζδκμ δεθ θκδυγεδ «ζηεθΪξπλα» πκν νπΪλξκνθ εδ Ϊζζα σθηα. Ώνησ γα ζνθΫίαδθε, αθ νπκγΫηαηε σηδ νπΪλξκνθ δτκ Θεκέ, κζσδδδκδ ηεηαιτ ηκνμ. Αεθ ηέγεηαδ αάηβηα «ηεΰΫγκνμ πλκζππδεσηβηαμ» ά «νζδεκτ/πθενηαηδεκτ ξυλκν, ζηκθ κπκέκ νπΪλξκνθ κδ πλκζππδεσηβηεμ» (υζηε, ησζδμ νπΪλιεδ δετηελβ πλκζππδεσηβηα Ϋηελβ ηκν Θεκτ, ανηκηΪηπμ κ Θεσμ θα ξΪζεδ ηβθ απεδλκζτθβ ηκν), σππμ πδζηετκνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ. Καδ θα επαθαζΪίκνηε, σηδ ηκ Τπελκτζδκ δεθ Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε εΪπκδα «ειπεκζηδεσηβηα», σηδ νπΪλξεδ Ϋθαμ ξυλκμ εεησμ τηπαθηκμ, απσ ηκθ κπκέκ ηκ παλαηβλεέ κ Θεσμ – κ κπκέκμ ΰδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκ απκεαζεέηαδ «ειπεκζηδεσμ Θεσμ». ΏνηΪ εέθαδ νζδζηδεΫμ, παξνζΫμ πκζνγερζηδεΫμ αθηδζάοεδμ, δβηδκνλΰάηαηα ηβμ αθγλυπδθβμ δδΪθκδαμ, πκν αδνθαηεέ θα ζνζζΪίεδ ηβθ Ονζέα ηκν Θεκτ εαδ γΫηεδ ηκ αάηβηα ηκν νζδεκτ ησπκν τπαλιάμ ηκν. Ο Θεσμ πμ νπελκτζδκμ ηπθ εηδζηυθ σθηπθ εέθαδ παθηαξκτ παλυθ. Γθπλέαεδ ηα πΪθηα ΰδα ηβθ πλκζππδεσηβηΪ ηκνμ, δέξπμ θα ζνΰξΫεηαδ ηααέ ηκνμ, δέξπμ θα αζθνεηδΪ ά θα πελδκλέαεηαδ ειαδηέαμ ηβμ. 6) ΏθηδγΫηπμ, πλΫπεδ θα ηκθέζκνηε σηδ κδ «γεκέ» ηκν πκζνγερζηκτ εαηΪ πλυηκθ δεθ ηπκλκτθ θα θλκθηέακνθ ΰδα ηβθ ζνθκξά εαδ ενηαιέα ηκν τηπαθηκμ, δδσηδ κτηε εέθαδ ζνθαδυθδκδ ηε ανησ κτηε δβηδκνλΰκέ/ΰθυζηεμ ηπθ θσηπθ πκν ηκ δδΫπκνθ, εαδ, εαηΪ ζνθΫπεδα ηπθ δτκ πλκβΰκνηΫθπθ, κτηε δζκ-δτθαηκδ ηε ανησ, υζηε θα ηκ ζνθηβλκτθ˙ εαηΪ δετηελκθ, αζζΪακθηαμ ηκλθΫμ ηεηαίΪζζκθηαδ, πλΪΰηα Ϊηκπκ ΰδα ηκ Θεέκθ, ηκ κπκέκ εέθαδ αηεηΪίζβηκ εδ απαγΫμ, σππμ ζΫεδ αεσηβ εδ κ ΠζΪηπθαμ. Αδσηδ, πβΰαέθκθηαμ απσ ηβ ηέα ηκλθά ζηβθ Ϊζζβ, κδ γεκέ εέηε ΰέθκθηαδ εαζτηελκδ εέηε ξεδλσηελκδ. ΏζζΪ αθ ΰέθκθηαδ ξεδλσηελκδ, ησηε δεθ εέθαδ γεκέ, εθυ αθ ΰέθκθηαδ εαζτηελκδ, ησηε δεθ εέθαδ αλεκτθηπμ εαζκέ υζηε θα απκεαζκτθηαδ γεκέ. Ο ΠζΪηπθ ζΫεδ, εδμ πεέζηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ: «εαθεέμ ζκδπσθ πκδβηάμ θα ηβθ ηκζηάζβ θα ηαμ ζΫΰβ, ππμ μέλε νη ζενί παίξλνπλ κνξθή, ζαλ ηάρα μσκεξίηεο θη αιιηψηηθνη, ινγήο θνπήο, γπξλνχλ ζηηο πνιηηείεο (Οδχζζεηαο λ 485-486). Μάηε θα ηαμ οενδκζκΰΪ ΰδα ηδμ ηεηαηκλθυζεδμ ηκν ΠλπηΫπμ εαδ ηβμ ΘΫηδδκμ, ηβδΫ θα ηαμ παλκνζδΪαβ ζηδμ ηλαΰπδέεμ εαδ ζ‘ Ϊζζα πκδάηαηα ηβθ Ήλα ηεηαζζαΰηΫθβ ζε δΫλεδα θα ηααετβ εζΫβ γηα ηα καθάξηα ηα παηδηά ηνπ πνηακνχ ηνπ Ηλάρνπ (Ώδζξτζκν, Ξάληξεηαη) εαδ Ϊζζα πκζζΪ ηΫηκδα οενηκζκΰάηαηα θα ηαμ αλαδδΪακνθ. Κδ αμ πλκζΫικνθ αεσηα εδ κδ ηβηΫλεμ θα ηβθ ηλκηΪακνθ ηε ηΫηκδα εαεΪ παλαητγδα ηα παδδδΪ ηπθ, ππμ ηΪξα κδ γεκέ παέλθκνθ δδΪθκλεμ ιΫθεμ ηκλθΫμ εαδ ηλδΰνλθκτθ ηδμ θτξηεμ» (Πνιηηεία, 381 d-e). Με εδλπθέα κ ΠζΪηπθ λπηΪ ηκνμ πκζνγερζηΫμ ηβμ επκξάμ ηκν – ηα έδδα γα λυηαΰε εαδ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν νπκζηβλέακνθ σηδ κδ γεκέ αζζΪακνθ ηκλθά εαδ «δδαξΫκθηαδ» – : «πδζηετεδμ ηΪξα ππμ κ γεσμ εέθαδ εαθΫθαμ ηΪΰκμ, υζηε σππμ ηκν εαηαίαέθβ ζηβ θαθηαζέα θα παλκνζδΪαεηαδ ζε πκζζΫμ εαδ δδΪθκλεμ ηκλθΫμ εαδ Ϊζζκηε θα ΰέθεηαδ Ϊζζκ εαδ θα ηεηαίΪζζβ ηκ εέδκμ ηκν ζε δδΪθκλα ζξάηαηα, Ϊζζκηε πΪζδ θ‘ απαηΪ ηδμ αδζγάζεδμ ηαμ εαδ θα ηαμ θαέθεηαδ ηΫηκδκμ ά ηΫηκδκμ;» (Πνιηηεία, 380d). Άζζα ζΫθε κδ ΠαΰαθδζηΫμ, Ϊζζα κ ΠζΪηπθ (σηδ κδ γεκέ δεθ «δδαξΫκθηαδ» κτηε αζζΪακνθ ηκλθά). (Νεκπαΰαθδζηδεσ) ζνηπΫλαζηα: κ ΠζΪηπθαμ εέθαδ αθγΫζζβθαμ, αθκτ απκλλέ-
πηεδ ηβθ (ΜΕΏ εαδ ΜΟΝΏΑΕΚΔ!) αλξαδκεζζβθδεά γεκζκΰέα ηβμ ΜΕΏ, εθδαέαμ παθηκηδθΪ, αλξαέαμ γλβζεεέαμ. 7) ΣΫζκμ, θα ζβηεδυζκνηε σηδ, εθσζκθ εδ κδ έδδκδ κδ εαευμ ανηκαπκεαζκτηεθκδ «Βγθδεκέ» παλαδΫξκθηαδ πμ δδδσηβηα ηκν Θεκτ ηβθ απεδλκζτθβ εαδ ηκ «παθηαξκτ εέθαδ» (θα εέθαδ παθηαξκτ παλυθ), κδ πκζνγερζηδεκέ «γεκέ» δεθ εέθαδ γεκέ, αθκτ κτηε παθηαξκτ παλσθηεμ κτηε Ϊπεδλκδ εέθαδ κ εαγΫθαμ. 8) Δ σζβ αθηέζβοβ πελέ «απλσζπππθ γευθ» αθηδηέγεηαδ ζηβθ επδηκθά, ηε ηβθ κπκέα κδ «Βγθδεκέ» γεπλκτθ ηβ ζαηλεέα πλκμ ανηκτμ (ηε γνζέεμ ε.ζπ) πμ ηλσπκ «επδεκδθπθέαμ» ηααέ ηκνμ. Βθσζκθ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ πλσζππκ, επδεκδθπθέα θκεέηαδ ησθκ ηε Ϋθα Ϊζζκ πλσζππκ, Ϊθγλππκ ά Ϊζζκ σθ. Αεθ ζΫηε π.ξ. σηδ «κ Ϊθγλππκμ επδεκδθπθεέ ηε ηβθ εαλΫεζα». Ώθκτ εέθαδ απλσζππεμ κδ γεσηβηεμ, ηδ εέδκνμ επδεκδθπθέα ηααέ ηκνμ θκεέηαδ; Ώθκτ εέθαδ απλσζππκδ κδ γεκέ, πυμ αθηδζαηίΪθκθηαδ ηβ ζαηλεέα ηπθ αθγλυππθ πλκμ ανηκτμ; Με πκδκ ηλσπκ ηνλέακνθ ηκ ζδίΪθδ κδ απλσζππκδ γεκέ; Καδ πυμ ιΫλκνθ πκδκμ ηκ πλκζθΫλεδ εαδ πκδκμ δεθ ηκ πλκζθΫλεδ υζηε θα ηδηάζκνθ ά θα ηδηπλάζκνθ αθαζσΰπμ; Καδ πυμ ηπκλκτθ θα ηδηπλάζκνθ ά θα ενελΰεηάζκνθ εΪπκδκθ – απζυμ επεδδά πλκζΫθελε ζδίΪθδ ά γνζέα ζ‘ ανηΫμ – αθκτ νπσεεδθηαδ ζηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ, κδ κπκέκδ δεθ αζζΪακνθ κτηε (ζτηθπθα ηε ηκνμ «Βγθδεκτμ») επβλεΪακθηαδ απσ πλκζενξΫμ εαδ ζδίΪθδα; Βέθαδ αδδαθσβηκ ηδα απλσζππβ δτθαηβ θα αθηδζαηίΪθεηαδ πσηε εΪπκδκμ πλκζετξεηαδ ζ‘ ανηάθ, πσηε γνζδΪαεδ ζ‘ ανηάθ. ΒιΪζζκν, ηδ γα ξΪζεδ κ Ϊθγλππκμ, αθ δεθ ζαηλΫοεδ ηΫηκδεμ θνζδεΫμ, απλσζππεμ δνθΪηεδμ, αθκτ ανηΫμ δεθ ηπκλκτθ θα ηκθ αεκτζκνθ, θα ηκθ αθηδζβθγκτθ εΪθ δεθ ηδμ ζαηλετεδ, εθσζκθ εέθαδ απλσζππεμ; Σέπκηα, απζκτζηαηα. Οδ δνθΪηεδμ ηβμ θτζβμ εέθαδ απλσζππεμ, Ϊονξεμ, αδδΪθκλεμ ΰδα ηκθ Ϊθγλππκ, εέηε ανησμ πλκζθΫλεδ γνζέα ζε ανηΫμ εέηε σξδ. Γδ‘ ανησ εαδ ζνηίαέθκνθ ηα θνζδεΪ εαηαζηλεπηδεΪ θαδθσηεθα: σζεμ πλκζενξΫμ εαδ θα ΰέθκνθ πλκμ ανηΪ, β εαηαζηλεπηδεά ηαθέα ηκνμ δεθ γα εκπΪζεδ. Καδ ΰδαηέ θα ζαηλΫοεδ εαθεέμ ζηκ πλσζππκ ηκν Αέα ηκθ εελανθσ; Λαηλετεδ εαθεέμ Ϋθα ηκτίζκ εαδ ηκν πλκζθΫλεδ ζδίΪθδ ζΫΰκθηαμ «ζε ζαηλετπ ηκτίζκ, ΰδαηέ εζτ εηέαεδμ ηα ζπέηδα»; Ώθκτ κδ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ εέθαδ απλσζππεμ εαδ δεθ αδζγΪθκθηαδ ηέπκηα, σ,ηδ Ϋεαθαθ ηκ Ϋεαθαθ αζνθεέδβηα δέξπμ εαζά πλκαέλεζβ θα ίκβγάζκνθ π.ξ ηκθ Ϊθγλππκ. Γδαηέ, αθ εέξαθ «εαζά πνμαίνεζδ», ΏΠΛΟΤΣΏΣΏ δεθ γα άηαθ «απλσζππεμ»! ηπμ, απκηεζεέ τοδζηβ αθκβζέα θα ηδηΪμ, θα ζαηλετεδμ εΪπκδκθ ΰδα ηέα πλΪιβ ηκν, ηβθ κπκέα ανησμ Ϋεαθε αθαΰεαζηδεΪ (κδ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ νπαεκτθ αθαΰεαζηδεΪ ζηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ) εδ σξδ βγεζβηΫθα. Βέθαδ ζαθ θα Ϋπλαιαθ σ,ηδ Ϋπλαιαθ κδ «θνζδεΫμ απλσζππεμ δνθΪηεδμ» αδδαθκλυθηαμ αθ ηκ πλΪηηκνθ ΰδα ξΪλβ βηυθ ηπθ αθγλυππθ. Βπεδδά, σηπμ, ανησ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ δεεΪλα δεθ δέθκνθ κδ «απλσζππεμ κθησηβηεμ», αθ εηεέμ νπΪλξκνηε (δδσηδ, αθ Ϋδδθαθ δεεΪλα, δεθ γα άηαθ «απλσζππεμ» κθησηβηεμ) ά δεθ νπΪλξκνηε, εαδ ανηΫμ απζυμ ζεδηκνλΰκτθ αθαΰεαασηεθεμ (δζδ «δκτζκδ γεκέ»), εέθαδ αθσβηκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηδμ ενΰθπηκθκτθ. ξδ ησθκ δδσηδ ανηΫμ δεθ πλΪηηκνθ σ,ηδ πλΪηηκνθ ηε ζεκπσ θα ηαμ ενελΰεηάζκνθ, αζζΪ δδσηδ δεθ ΰθπλέακνθ κτηε αθηδζαηίΪθκθηαδ, αθ, πσηε εαδ πκδκμ ηδμ «ζαηλετεδ». Αεθ ηκνμ αιέαεδ β ενΰθπηκζτθβ ηαμ εδ κτηε ηβθ αθηδζαηίΪθκθηαδ. Γδα θα ηεζεδυθκνηε ηε ηα πλσξεδλα ζνλλαηΫθα δδεκζκΰάηαηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, ΰδα δεέικνηε πσζκ αθσβηβ εέθαδ β ζαηλεέα Ϊονξπθ εαδ αζνθεέδβηπθ ηβ σθηπθ, ζηκδξεδπθ ηβμ θτζβμ, θΫλθκνηε πμ παλΪδεδΰηα ηβ θπηδΪ: ανηά γα εΪοεδ σ,ηδ ίλεέ ηπλκζηΪ ηβμ εέηε γνζδΪζκνηε ζ‘ ανηάθ (ηβ γεΪ Βζηέα ά ηκθ γεσ Ήθαδζησ) εέηε σξδ, ΰδαηέ απζκτζηαηα β θπηδΪ εέθαδ Ϊονξβ «δτθαηβ» εαδ σξδ πλσζππκ, υζηε θα ζαηλετεηαδ, θα επβλεΪαεηαδ απσ πλκζθκλΫμ ά γνζέεμ, εαδ αθαζσΰπμ θα εαέεδ ά θα ηβθ εαέεδ σ,ηδ ίλέζεεδ ηπλκζηΪ ηβμ. Ώθηέγεηα, β επδεκδθπθέα ηε Ϋθαθ πλκζππδεσ Θεσ Ϋξεδ θσβηα, ΰδαηέ δεθ πλσεεδηαδ ΰδα ζηκδξεέα ηβμ θτζβμ, αζζΪ ΰδα δβηδκνλΰσ ηβμ θτζβμ, Ϋζζκΰκ εαδ ζνθεδδβησ σθ. Οδβΰυθηαμ ηβ γλβζεενηδεά αθηέζβοβ εαδ ηβ γεκζκΰέα ζε ησζκ ξαηβζΪ επέπεδα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αΰθκυθηαμ ηβ δδαθκλΪ αθΪηεζα ζε Ϋηονξα «σθηα» εαδ ζε Ϊονξα «πλΪΰηαηα», ηαμ πΪθε πέζπ ζηκνμ αθγλυπκνμ ηπθ ζπβζαέπθ. Ίζπμ ανηκέ αθάεκνθ εεεέ.
55. «ΐαζδεΪ ηκ πλσίζβηα ηκν ξλδζηδαθδζηκτ ζε ζξΫζβ ηε ηβθ Βζζβθδεά Θλβζεεέα, θαέθεηαδ θα εέθαδ ζηδμ δδαζηΪζεδμ ηκν εδδυζκν. Βηεέμ απεδεκθέακνηε ηκτμ Θεκτμ ηαμ ζε 3 δδαζηΪζεδμ ζηα αΰΪζηαηα(τοκμ, ίΪγκμ, πζΪηκμ) εθυ κδ ξλδζηδαθκέ ζε 2 δδαζηΪζεδμ ζηδμ εδεσθεμ ηκνμ (πζΪηκμ, τοκμ). Πελδηησ θα πλκζγΫζκνηε σηδ εηεέμ δεθ πδζηετκνηε σηδ ηα αΰΪζηαηα εέθαδ γεκέ, σππμ ηαμ εαηβΰκλεέ κ ξλδζηδαθδζησμ, αζζΪ γΫζκνηε ηα αΰΪζηαηα ΰδα θα Ϋξκνηε ηέα απεδεσθδζβ ηπθ Θευθ ηαμ σππμ Ϋξκνθ κδ ξλδζηδαθκέ ηβθ εδεσθα ηκν λαίίέθκν ΣαεζκνΪ. Αεθ πδζηετκνθ σηδ β εδεσθα εέθαδ κ γεσμ εαδ θνζδεΪ κτηε κδ πλσΰκθκέ ηαμ επέζηεναθ σηδ ηα αΰΪζηαηα εέθαδ γεκέ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώθκτ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηκν 5κν αδ. π.Υ. δεθ πέζηεναθ ππμ ηα αΰΪζηαηα εέθαδ γεκέ, ησηε ΰδαηέ κ ηέζππθ κ Μεΰαλετμ πλκζάξγβ ζε δέεβ ηκθ 5κ π.Υ. αδυθα ηε ηβθ εαηβΰκλέα πελέ «αζΫίεδαμ» επεδδά εέπε σηδ «ηκ Ϊΰαζηα ηβμ ΏγβθΪμ ΠαζζΪδαμ ηκν Φεδδέα δεθ εέθαδ γεσμ»; Ώνηά β εαηβΰκλέα εέθαδ ησζκ ιεεΪγαλβ πκν εέθαδ αδτθαηκ θα ζνηπελΪθεδμ σηδ κδ Ώλξαέκδ ΠαΰαθδζηΫμ δεθ πέζηεναθ σηδ ηα αΰΪζηαηα εέθαδ γεκέ. «Δ ηδηά ηβμ εδεσθαμ πελθΪ πλκμ ηκ πλπησηνπκ». Πκδκ εέθαδ σηπμ ηκ «πλπησηνπκ»; Γδα ηβθ εδδπζκζαηλέα δεθ νπΪλξεδ αθγλππσηκλθκ πλπησηνπκ, αθκτ κδ γεκέ εέθαδ «δδΫεμ» εαδ «εθΫλΰεδεμ» σππμ κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ. Γδα ηκ Υλδζηδαθδζησ σηπμ νπΪλξεδ β σθηπμ-εθαθγλυπδζβ ηκν Θεκτ (δβζαδά κ Υλδζηδαθδζησμ πδζηετεδ ππμ κ Θεσμ δεθ πάλε απζυμ «ηκλθά» αθγλυπδθβ – δβζαδά θαδθκηεθδεΪ εαδ οετηδεα, σππμ κδ αλξαέκδ γεκέ – , αζζΪ εαη‘ κνζέα εαδ αζβγδθΪ Ϋθαθγλππέζηβεε ) ζηβθ Καδθά Αδαγάεβ. Γδ‘ ανησ εαδ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ Π.Α. σηαθ δεθ εέξε αεσηα εθαθγλππδζηεέ κ Θεσμ απαΰκλενσηαθ β απεδεσθδζά ηκν, εθυ ηεηΪ ηκ Υλδζησ β εθαθγλππδζηΫθβ γεσηβηα απεδεκθέαεηαδ, σππμ απεδεκθέακθηαδ κδ ξλδζηδαθδεκέ Ϊΰδκδ, β Παθαΰέα εζπ, δδσηδ άηαθ Ϊθγλππκδ. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ απεδεκθέαεδ σ,ηδ δεθ εέθαδ δνθαησθ θα δκτηε, δβζαδά ηβ γερεά θτζβ ηκν Υλδζηκτ ά ηβθ κνζέα ηκν Θεκτ, αζζΪ σ,ηδ Ϋξεδ εηθαθδζηεέ ζηβ ΰβ. ΤπΪλξεδ ηελΪζηδα δδαθκλΪ ηεηαιτ ηκν Ώ΄) θα απεδεκθέαεδμ εΪηδ ηκ αθαθΫλπηκ επεδδά απζυμ δεθ αθηΫξεδμ θα θαθηΪαεζαδ ηκ Ϊνζκ ά επεδδά γεμ θα Ϋξεδμ ηδα εΪπκδα δδΫα ΰδα ηκ γεέκθ – σππμ Ϋεαθαθ κδ παΰαθδζηΫμ ζηβθ αλξαδσηβηα – εαδ ηκν ΐ΄) θα εδεκθέαεδμ εΪηδ πκν Ϋξεδ θαθελπγεέ ηε ηκλθά, επεδδά ανησ Ϋξεδ θαθελπγεέ ηε νζδεά, αθγλυπδθβ ηκλθά. ηβθ πλυηβ πελέπηπζβ εέζαδ απζυμ θαθηαζδσπζβεηκμ πκν «εδδπζκπκδεέμ» δβζαδά ηκλθκπκδεέμ ηκθ γεσ ΰδα θα ηκθ ίζΫπεδμ, θηδΪξθεδμ Ϋθα αθτπαλεηκ «εέδπζκ γεκτ». ηβ δετηελβ πελέπηπζβ ηκθ παλδζηΪθεδμ δδσηδ εθαθγλππέζηβεε αζβγδθΪ εαδ πλαΰηαηδεΪ, εδ σξδ επεδδά «Ϋξεδμ ονξκζκΰδεά αθΪΰεβ» θα αθγλππκπκδάζεδμ ηκ γεέκ. Σδ γα ηαμ αθηδπκτθ ηυλα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; ηδ εαδ κδ γεκέ ηκνμ εηθαθέζηβεαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ εαδ εαηΫίβεαθ ζηκθ εσζηκ πμ Ϊθγλππκδ, Ϊλα εδ ανηκέ, ΰδα ηκθ έδδκ ζσΰκ ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, Ϋθηδαξθαθ κηκδπηαηα ηπθ γευθ ηκνμ; Ώθκτ ανηΪ εέθαδ ητγκδ, ζνηίκζδεΪ πλΪΰηαηα εαδ δεθ Ϋζαίαθ πκηΫ ξυλα. Ώθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδεαδκζκΰκτθ ηκνμ ητγκνμ πμ ζνηίκζδεκτμ εδ σξδ πμ δζηκλδεΪ ΰεΰκθσηα. πκηε ηκνμ ζνηθΫλεδ, δζξνλέακθηαδ (π.ξ. κ Εκνζδαθσμ) σηδ κδ ητγκδ εέθαδ ζνηίκζδεκέ, εθυ ηυλα γα δζξνλδζηκτθ σηδ κδ ητγκδ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα; Οδ Υλδζηδαθκέ δεθ γεπλκτθ ηβθ εθζΪλεπζβ ηκν Θεκτ «ητγκ» ά ζνηίκζδεά, αζζΪ δζηκλδεΪ πλαΰηαηπηΫθβ. Αεθ ΰέθεηαδ κδ ητγκδ θα εέθαδ ειδζησλβζβ ΰεΰκθσηπθ, σππμ εέθαδ β – ζτηθπθα ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ – πλαΰηαηδεά εαδ κνζδαζηδεά εαδ δζηκλδεά εθαθγλυπδζβ ηκν Θεκτ. Βεησμ εδ αθ σθηπμ νπΪλξεδ εΪπκδκμ Άηζαθηαμ, κ κπκέκμ ζβευθεδ ηκ ίΪλκμ ηβμ Γβμ, εαδ κδ αζηλκθνζδεκέ ηΪμ ηκ απκελτίκνθ! Μβ δζηκλδεσ ΰεΰκθσμ β «εθαθγλυπδζβ» ηπθ γευθ εαδ κδ σηαθ εηθαθέζηβεαθ – αθ Ϋΰδθε ανησ αζβγδθΪ – δεθ εθαθγλππέζηβεαθ «εαη' κνζέα», αζζΪ ησθκ θαδθκηεθδεΪ, δζηκλδεσ ΰεΰκθσμ εαδ «κνζδαζηδεά» β εθαθγλυπδζβ ηκν Λσΰκν, Ϊλα δεθ δζξτεδ ηκ επδξεέλβηα «εδ κδ δδεκέ ηαμ γεκέ εθαθγλππέζηβεαθ, Ϊλα ηκνμ δεέξθκνηε η' αθγλυπδθβ ηκλθά». Γδα θα επδζηλΫοκνηε ζηδμ εδεσθεμ, απαδηεέηαδ πλκζκξά, υζηε θα ηβθ παλεληβθενηκτθ κδ απσοεδμ ηβμ Βεεζβζέαμ. Δ εδεσθα αΰδΪαεηαδ, αζζΪ ανησ δεθ ζνθδζηΪ εδδπζκζαηλέα, ζαηλεέα ηβμ τζβμ. Αδσηδ, εΪγε ηδ νζδεσ (κδ εδεσθεμ, ηκ δΫθηλκ ηβμ Γπάμ ζηκθ ΠαλΪδεδζκ, ηα ζεέοαθα ηπθ αΰέπθ) δεθ αθηζεέ ηβθ αΰδσηβηα/ηβθ
δτθαηά ηκν απσ ηκθ εανησ ηκν, αζζΪ απσ ηκ Θεσ. Ώνηά εέθαδ β δδαθκλΪ. Δ εδεσθα αΰδΪαεηαδ, ΰέθεηαδ γανηαηκνλΰά ε.ζπ., αζζΪ ανησ κθεέζεηαδ απκεζεδζηδεΪ ζηκ Θεσ. ξδ ζε εΪπκδα νζδεά δδδσηβηΪ ηβμ. Αεθ εέθαδ εΪηδ ηκ ηαΰδεσ, πκν ηεηαηλΫπεδ Ϋθα εκηηΪηδ ιτζκ ζε γανηαηκνλΰσ. Βέθαδ β επεθΫλΰεδα ηβμ Ϊεηδζηβμ ΥΪλβμ ηκν Θεκτ. Μσθκ ανηά. Ώζζδυμ γα εέξαηε εδδπζκζαηλέα, πέζηβ σηδ ηε δδΪθκλα ισλεδα ηπκλκτηε θα ηεηαηλΫοκνηε ανηκηΪηπμ Ϋθα νζδεσ αθηδεεέηεθκ ζε πβΰά νπελθνζδεάμ δτθαηβμ, ανησ δβζαδά πκν ξαλαεηβλέαεδ ηκθ πκζνγερζησ, σπκν πλκθΫλκθηαμ αζνθΪληβηεμ-αεαηαθσηβηεμ θλΪζεδμ Ϋεαθαθ ηΪΰδα. Ώνηά β εδδπζκζαηλέα εέθαδ ηκ αθηέγεηκ ηβμ Ϊπκοβμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ππμ κ Θεσμ εέθαδ Άεηδζηκμ. Ώπσ ηβθ Ϊΰθκδα/απσλλδοβ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ ανηάμ γΫζβμ πβΰΪαεδ. Θα δζξνλδζηκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ εγθδεδζηΫμ «ΏλξαδκζΪηλεμ» σηδ εαδ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ νπΪλξεδ εδδπζκζαηλέα, σηδ κδ Ϊθγλππκδ Ϋινθαθ ηβ ηπκΰδΪ ηπθ εδεσθπθ εαδ ηβθ Ϋπδθαθ ε.ζ.π. Δ απΪθηβζβ εέθαδ ζαθάμ: ανηΪ ηα θαδθσηεθα δεθ ηα πλκζηΪακνθ ηα δσΰηαηα ηβμ Βεεζβζέαμ, αζζΪ εέθαδ παΰαθδζηδεσ εαηΪζκδπκ, σππμ εέθαδ παΰαθδζηδεΪ εαηΪζκδπα κδ αζηλκζκΰδεΫμ πλκζάοεδμ, κδ δεδζδδαδηκθέεμ πελέ ζηκδξεδυθ εζπ. Σκ αθ εΪπκδκδ (ενζείεέμ) Υλδζηδαθκέ αζνθεέδβηα ζνθεξέακνθ εδδπζκζαηλδεΫμ πλαεηδεΫμ, ανησ δεθ εέθαδ αδηέα θα εαηβΰκλβγεέ κ Υλδζηδαθδζησμ εαδ ηκ ξλδζηδαθδεσ δσΰηα: κ Υλδζηδαθδζησμ απαΰκλετεδ ηΫηκδεμ αθκβζέεμ. Με Ϊζζα ζσΰδα, επεδδά ζηκθ Υλδζηδαθδζησ νπΪλξεδ δσΰηα, ιΫλεδ εαθεέμ ηδ απαΰκλετεηαδ εαδ ηέ γεπλεέηαδ ζπζησ. ηκθ Παΰαθδζησ σηπμ σζεμ ανηΫμ κδ δεδζδδαδηκθέεμ εαδ πλκζάοεδμ, αελδίυμ επεδδά δεθ νπΪλξεδ δσΰηα εαδ ζνθεπυμ γλβζεεέα=σ,ηδ πδζηετεδ κ ζασμ, εέθαδ ηηάηα ηκν.
56. «1) εΪγε γεσηβηα Ϋξεδ ζνΰεεελδηΫθκ λσζκ ζηκθ Κσζηκ εαδ εθκλετεδ Ϋθα ηΫλκμ ηκν Κσζηκν υζηε θα νπΪλξεδ αληκθέα εαδ πκζζαπζσηβηα. 2) Οδ Θεκέ εέθαδ Ϊπεδλκδ, εαηαζαηίΪθκνθ σζκ ηκθ ξυλκ εαδ εηπελδΫξκνθ σζκ ηκθ ξυλκ, πκηΫ ηκ αθηέζηλκθκ. 3) Οδ Θεκέ δεθ εεέηκθηαδ Ϋιπ, αζζΪ κτηε ηΫζα ζηκ τηπαθ εαδ ζηκνμ Κσζηκνμ. Οδ Θεκέ πζβλκτθ ηκ τηπαθ εαδ ηκνμ Κσζηκνμ. Οδ Θεκέ δεθ εέθαδ δνθαησθ θα εεέηπθηαδ Ϋιπ ηκν τηπαθηκμ εαδ ηπθ Κσζηπθ δδσηδ απζκτζηαηα δεθ νπΪλξεδ ηέπκηε Ϋιπ απσ ηκ τηπαθ. Σκ τηπαθ εέθαδ ξπλέμ αλξά εαδ ξπλέμ ηΫζκμ. Σκ τηπαθ δεθ πλΫπεδ θα γεπλεέηαδ πμ ηέα ζθαέλα Ϋιπ απσ ηβθ κπκέα ηπκλεέ θα ζηαγεέ εΪηδ. Οτηε κδ Θεκέ εεέηκθηαδ ηΫζα ζηκ τηπαθ, δδσηδ δεθ εέθαδ ηδελσηελκδ απσ ηκ ΑβηδκτλΰβηΪ Σκνμ. ΒθΪπηεηαδ ξπλέμ θα ηανηέαεηαδ κ Αβηδκνλΰσμ ηε ηβθ Αβηδκνλΰέα. 4) Δ κνζέα-τζβ απσ ηβθ κπκέα απκηεζκτθηαδ κδ Θεκέ δεθ εέθαδ δνθαησθ θα εέθαδ ΰθπζηά ζε αθγλυπκνμ. (...) δεθ πλσεεδηαδ ΰδα Ϊςζα θηα ηε ηβθ Ϋθθκδα ηβμ αθνπαλιέαμ ά ηκν απκζτηκν εεθκτ.» εθυ αζζκτ ζΫnε «Οδ Θεκέ δεθ απκηεζκτθηαδ απσ νζδεΪ ζηκδξεέα». 5) Σκ Καεσ νπάλξε, νπΪλξεδ εαδ γα νπΪλξεδ, εαδ ηΪζδζηα πμ γεκπκδβηΫθβ κθησηβηα εαηπηΫλα ίείαέπμ απσ ηκνμ ΏγαθΪηκνμ Θεκτμ. Ώνησ αθαΰθπλέαεηαδ απσ ηβθ δκΰηαηδεά ηβμ Βζζβθδεάμ Θλβζεεέαμ παλΪ ηδμ αθκβζέεμ πκν δδαδέδκνθ πλδζηΫθκδ ζτΰξλκθκδ αδλεηδεκέ. 6) Οδ Θεκέ εέθαδ Παθηκδτθαηκδ. Οδ Θεκέ ηπκλκτθ θα εΪθκνθ ηα πΪθηα. Αεθ νπΪλξεδ ηέπκηε πΪθπ απσ Ώνηκτμ, ά εΪηδ πκν θα ηπκλεέ θα ηκνμ εηπκδέζεδ. Οδ Θεκέ ηπκλκτθ θα θΫλκνθ ηκθ ξλσθκ πέζπ ά ηπλκζηΪ. 7) Οδ Θεκέ δεθ Ϋξκνθ αλζεθδεά ά γβζνεά ηκλθά. Οδ αλζεθδεΫμ εαδ κδ γβζνεΫμ ηκλθΫμ ηπθ Θευθ νπΪλξκνθ ησθκθ ΰδα θα αθηδζαηίΪθεηαδ κ Ϊθγλππκμ ενεκζυηελα ηδμ πζενλΫμ ηκν γεέκν. 8) Σκ Θατηα δεθ αθηέεεδηαδ κτηε ηανηέαεηαδ ηε ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ. Σα Θατηαηα εέθαδ απκεαζτοεδμ ηβμ Ατθαηβμ ηπθ Θευθ εαδ δεθ αηθδζίβηκτθ ηβθ Φτζβ, σππμ εαδ β Φτζβ δεθ αηθδζίβηεέ ηκνμ Θεκτμ. 9) Οδ Θεκέ εέθαδ Ώδυθδκδ. Οδ Θεκέ δεθ ΰεθθάγβεαθ κτηε γα πεγΪθκνθ πκηΫ. Δ ΕελΪ ΠαλΪδκζβ σηαθ αθαθΫλεδ ΰεθθάζεδμ Θευθ, εαηαΰλΪθεδ ηδμ ΒπδθΪθεδεμ εαδ ηδμ Βθζαλευζεδμ Σπθ εαδ σξδ ηβθ αλξά ά ηκ ηΫζκμ Σπθ. 10) Δ αθνπαλιέα ηπθ Θευθ εέθαδ αδτθαηκθ θα απκδεδξγεέ. Οδ Θεκέ εέθαδ αθειΪληβηκδ απσ ηκνμ αθγλυπκνμ, απσ ηκθ ξυλκ, απσ ηκθ ξλσθκ εαδ απσ ηκθ Κσζηκ. Οδ Θεκέ δεθ Ϋξκνθ ηβθ αδηέα νπΪλιευμ Σπθ Ϋιπ εανηυθ κτηε νπΫλ εανηυθ, αζζΪ απκζτηπμ εαδ ησθκθ εθ εανηκέμ. ΤπΪλξκνθ δδσηδ νπΪλξκνθ εαδ εέθαδ αδτθαηκθ θα ηβθ νπΪλξκνθ. 11) Αεθ νπΪλξκνθ Ϊζζκδ Θεκέ απσ ηκνμ Παηλυκνμ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: 1) Ώθκτ κδ γεκέ εέθαδ ηΫζεδκδ, πυμ Ϋξκνθ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηκνμ; Κδ αθ δεθ Ϋξκνθ δδαθκλΫμ, πμ ηΫζεδκδ, ΰδαηέ εέθαδ πκζζκέ; Κδ αθ εέθαδ ηΫζεδκδ κ εαγΫθαμ ζηβθ πελδκξά πκν ηκν ηκδλΪζηβεε, πυμ εαγκλέζηβεε β ηκδλαζδΪ ηκν Κσζηκν; Με ααλδΫμ ηάππμ, σππμ αθαθΫλεδ β γλβζεεέα ηκνμ;
2) ΚαηαζαηίΪθκνθ σζκ ηκ ξυλκ, δβζαδά ζηλδηυξθκθηαδ ηεηαιτ ηκνμ, ζαθ ηδμ ζαλδΫζεμ ζε εκθζΫλία; Καδ ΰδα θα εδθβγεέ κ Ϋθαμ, εδθκτθηαδ εδ σζκδ κδ Ϊζζκδ; Ή ΰζδζηλΪ αθΪηεζΪ ηκνμ εαδ πΪεδ εεεέ πκν γΫζεδ; Βέθαδ ζαθ ηα λενζηΪ θνζδεΪ ζυηαηα (αΫλδα, νΰλΪ), πκν εαηαζαηίΪθκνθ σζκ ηκ ξυλκ πκν ίλέζεκνθ εεθσ; 3) ΚαεκδδΪίαζαθ ηβ ξλδζηδαθδεά γεκζκΰέα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εαδ πΪθε θα ηβθ επαθαζΪίκνθε, εαδ εβλτηηκνθ σηδ κδ «γεκέ» ηκνμ εθΪπηκθηαδ ηε ηα ξπλδεΪ σλδα ηκν εσζηκν. Θα 'πλεπε θα ιαθαδδαίΪζκνθ ηβθ Παηλκζκΰέα. Βεεέ γα δδαπδζηυζκνθ σηδ κ Θεσμ δεθ απΫξεδ «ησππ» – Ϊλα κτηε εαδ «ξλσθπ» – απσ ηκθ εσζηκ, αζζΪ «θτζεδ» (Άΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Ααηαζεβθσμ, Έθδνζηο αθξηβήο ηεο νξζνδφμνπ πίζηεσο 1, 13 PG 94, 853C: πάθηα ἀπέξεδ Θεκῦ, κ ηόπῳ, ἀζζὰ θύζεδ). Αεθ ηέγεηαδ δβζαδά γΫηα νζδεάμ απσζηαζβμ ηεηαιτ Θεκτ εαδ εσζηκν: Δ δδαθκλΪ Ϋΰεεδηαδ ζηβθ θτζβ ηκν Ϊεηδζηκν Θεκτ εαδ ηκν εηδζηκτ εσζηκν, σξδ ζε νζδεά ά πκζκηδεά απσζηαζβ. «Αεθ νπΪλξεδ ηέπκηα Ϋιπ απσ ηκ τηπαθ», ζνηπελδζαηίαθκηΫθπθ εαδ ηπθ «γευθ», ζΫθε. Βπεδδά κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ θεκεπκξέηεμ, εαηαθκκτθ ηκ «πθετηα» πμ εΪηδ παλσηκδκ ηβμ εθΫλΰεδαμ, δβζαδά νζδεσ, εαδ ΰδ' ανησ θκίκτθηαδ ηάππμ ηελδεκέ αθσβηκδ πδζηκέ ηκνμ πδζηετζκνθ σηδ κ γεσμ εέθαδ εαθΫθα θΪθηαζηα πκν ηπαδθκίΰαέθεδ απσ ηκ «εεθσ» ζηκ τηπαθ. ΠλΪΰηαηδ, κ σλκμ «εμσθνζκηθφο Θεσμ» ά «εμσζπκπαληηθφο Θεσμ» εέθαδ θεκεπκξέηδεκμ, αθκτ κ Έθαμ Υλδζηδαθδεσμ Θεσμ δεθ νπΪλξεδ «ηΫζα» ά «Ϋιπ» απσ ηα σλδα ηκν νζδεκτ ζτηπαθηκμ. Καδ β αθσβηβ αθηέζβοβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, σηδ κ Υλδζηδαθδεσμ Θεσμ έζηαηαδ ζε εΪπκδκθ «ησπκ» Ϋιπ απσ ηα σλδα ηκν ζτηπαθηκμ εκδηυθηαμ ηκ ά ηπαδθκίΰαέθκθηαμ (ζα θα άηαθ νζδεσμ) ζε ανησ, δεέξθεδ ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ εαδ ηβθ ξκθηλκεκηηΫθβ πκζνγερζηδεά αθηέζβοβ ηκνμ πελέ γεκτ. Βπεδδά θκηέακνθ, σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ πδζηετεδ ζε Θεσ πκν ίλέζεεηαδ «εΪπκν», «ζε ησπκ εεησμ ηκν νζδεκτ εσζηκν», «πΫλα απσ ηα σλδα ηκν νζδεκτ εσζηκν», γεπλκτθ αθσβηβ ηβθ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ. Ώθσβηβ εέθαδ, θνζδεΪ, β δδεά ηκνμ εαηαθσβζβ εδ εληβθεέα ηβμ ξλδζηδαθδεάμ αθηέζβοβμ, εδ σξδ εαγεανηά β ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ πελέ Άεηδζηκν Θεκτ πκν δεθ ηανηέαεηαδ ηε ηβ θτζβ. Οτηε εαδ ηκ «αθτζδεκμ» εέθαδ ζπζησμ θεκπαΰαθδζηδεσμ σλκμ, αθκτ κτηε κδ αλξαέκδ γεκέ ηανηέακθηαθ ηε ηβ θτζβ, κτηε γεκέ ηβμ θτζβμ άηαθ, απζυμ εαηκδεκτζαθ ζηβ θτζβ δέξπμ θα ηβθ Ϋξκνθ δβηδκνλΰάζεδ. Κδ, αζάγεδα, πυμ ΰέθεηαδ θα απκεαζκτθ ηκ τηπαθ «Αβηδκνλΰέα» ηπθ «γευθ»-«Αβηδκνλΰυθ», αθκτ ηκ τηπαθ εέθαδ αδυθδκ ζηβθ αλξαδκεζζβθδεά ζεΫοβ; Αεθ αθηδηέγκθηαδ ζηβθ αλξαδκεζζβθδεά ηνγκζκΰέα, αζζΪ εαδ ζηκθ ΔλΪεζεδηκ, κ κπκέκμ δέδαζεε σηδ ηκ τηπαθ δεθ ηκ Ϋθηδαιε εαθΫθαμ γεσμ; Ή ηάππμ γα νίλέζκνθ, σππμ ηκνμ επδεκτλεδκνμ, ηκθ ΔλΪεζεδηκ πμ βζέγδκ, επεδδά δδαθπθεέ ηααέ ηκνμ; Ώθ ησζκ κδ «γεκέ» σζκ εαδ ηκ «τηπαθ» εέθαδ αδυθδα, εαδ κδ Ν/Π απκεαζκτθ ηκνμ «γεκτμ» εαδ ηκ ζτηπαθ «Αβηδκνλΰσ» εαδ «Αβηδκνλΰέα» αθηέζηκδξα, ησηε ειδζυθκνθ ηβ δβηδκνλΰέα εαδ ηκθ δβηδκνλΰσ, εαδ πατεδ θα Ϋξεδ θσβηα β δδΪελδζβ εαδ β κθκηαζέα «δβηδκνλΰσμ» ά «δβηδκνλΰέα», αθκτ εαδ ηα δτκ εέθαδ έζα εαδ ζνθνπΪλξκνθ. Αδσηδ, πμ ΰθπζησθ, «δβηδκνλΰέα» θκεέηαδ ησθκ σηαθ εΪπκδκμ – κ δβηδκνΰσμ – πλκβΰεέηαδ ηκν πλΪΰηαηκμ πκν δβηδκνλΰεέ 4) Βδυ ηΪζζκθ ηπελδετκνθ ηβθ τζβ ηε ηβθ κνζέα. Άζζκ β τζβ, Ϊζζκ β κνζέα, επμ Ϋθθκδεμ. Καδ ηκ «Ϊνζκ» δεθ εέθαδ Ϋθθκδα ηανησζβηβ ηε ηκ «αθτπαλεηκ» ά ηκ «απσζνηκ εεθσ». ΣεζδεΪ, γα ηαμ πκτθε κδ «δελεέμ» ηβμ Παΰαθδζηδεάμ Θλβζεεέαμ ηβμ «Βζζβθδεάμ Θλβζεεέαμ», ηδ απσ ηα δτκ πκν δζξνλέακθηαδ δζξτεδ; Ώπκηεζκτθηαδ κδ γεκέ ηκνμ απκ τζβ ά δεθ απκηεζκτθηαδ; 5) Βνηνξυμ πκν νπΪλξεδ πμ κθησηβηα ηκ εαεσ. Παλαζέΰκ θα πδζηΫοκνηε ηδμ εαηβΰκλέεμ σζπθ ηπθ εγθδεδζηυθ αλξαδκζαηλυθ σηδ κ αηαθΪμ εέθαδ ξλδζηδαθδεά εαδ δκνδαρεά εδ σξδ εζζβθδεά εθετλεζβ. Να πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋλξκθηαδ ζηα ζσΰδα ηπθ Υλδζηδαθυθ. Ώζζκτ ίΫίαδα (εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ ηβμ λβξάμ, «ζηκ πσδδ» γεκζκΰέαμ ηκνμ) κδ έδδκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰλΪθκνθ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν αηαθΪ: «κδ ξλδζηδαθκέ πλκπαΰαθδδζηΫμ εαηαζεεταζαθ Ϋθα ζτηίκζκ ... Φσληπζαθ πΪθπ ζε ανησ ηκ ζτηίκζκ σζα ηα εαεΪ ηκν εσζηκν. ... δβηδκτλΰβζαθ ηέα οτξπζβ ζηβθ ηΪαα. ΚαηΪθελαθ θα ηβθ πεέζκνθ σηδ ανησ ηκ θαθηαζηδεσ εαηαζεεταζηα νπΪλξεδ». Αεθ πλΫπεδ θα εεπζάζζεηαδ εαθεέμ
ηε ηδμ αθηδθΪζεδμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Άθγλππκδ θεκεπκξέηεμ, πκν δβηδκτλΰβζαθ ηε ιΫθεμ επδλλκΫμ εδυ εαδ 10 ξλκθΪεδα ηδα ζνλλαθά δκιαζδυθ, θνζδεσ εέθαδ θα ηβθ γνηκτθηαδ.. ηδ πδζηετκνθ, εαδ αζζκτ θα ΰλΪθκνθ σηδ ηκ Καεσ Ϋξεδ νπσζηαζβ, εθυ αζζκτ σηδ δεθ Ϋξεδ. 6) Οδ «γεκέ» ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ δεθ εέθαδ παθηκδτθαηκδ, ανησ ηκ ιΫλεδ εδ Ϋθαμ πλπηκεηάμ θκδηβηάμ αλξαέαμ εζζβθδεάμ θδζκζκΰέαμ: κδ «γεκέ» νπαεκτθ ζηδμ Μκέλεμ εαδ ηβθ ΒδηαληΫθβ εαδ δεθ ηπκλκτθ θα εΪθκνθ ηέπκηα πκν δεθ ηκ Ϋξκνθ κλέζεδ ανηΫμ (εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κδ Μκέλεμ εδ β ΒδηαληΫθβ δεθ εέθαδ γεσηβηεμ). Ο Αέαμ π.ξ. κ τπαηκμ ηπθ «γευθ» εέθαδ αδτθαηκμ ηπλκζηΪ ζηδμ Μκέλεμ, σππμ ζΫεδ κ ηβλκμ, κηκζκΰεέ σηδ δεθ ηπκλεέ θα ζυζεδ κτηε ηκθ ΏξδζζΫα κτηε ηκθ ΰδκ ηκν αλπβδυθα. Οθησηβηεμ πκν δεθ δβηδκτλΰβζαθ ηκθ Κσζηκ δεθ εέθαδ κτηε γεκέ, κτηε Παθηκδτθαηκδ. Τπσεεδθηαδ ζηκ Νσηκ ηκν Κσζηκν, ηκθ κπκέκθ δεθ δβηδκτλΰβζαθ. Βέθαδ κθησηβηεμ πκν εκλκρδετκνθ σζκνμ αθσβηκνμ απκδέδκνθ ζ‘ανηΫμ ηκ σθκηα «Θεσμ». 7) Δ γεΪ εζάθβ ησηε πυμ ζνθενλδζεσηαθ ηε ηκθ Ϊθγλππκ Βθδνηέπθα; Ο Αέαμ ηε ηδμ γθβηΫμ; Ο Γαθνηέδβμ ηδ άηαθ, υζηε θα ηκθ γΫζεδ κ Αέαμ; Γδαηέ νπΪλξκνθ γεκέ ζτανΰκδ γευθ; Μάππμ εέθαδ... ζνηίκζδεΪ; Μα αθκτ πλδθ, ζηκ αάηβηα ηπθ εδεσθπθ, αθαΰεΪακθηαδ θα πκνθ σηδ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ. ,ηδ γΫζκνθ, ζΫθε. 8) Ώθκτ δεθ ηανηέαεηαδ, δβζαδά δεθ ζνηθπθεέ ηε ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ, εέθαδ εθΪθηδα ζε ανηκτμ, αθηέεεδηαδ. Ώθκτ ηανηέαεηαδ ηε ηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ, δεθ αθηέεεδηαδ ζ‘ ανηκτμ. Οτηε ηβ ζηκδξεδυδβ ζκΰδεά ηπθ πλκΰσθπθ ηαμ δεθ Ϋξκνθ. Οδ «γεκέ» ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ ηνγκζκΰέαμ, σππμ πλκεέπαηε, δεθ εέθαδ παθηκδτθαηκδ, σππμ εέθαδ κ ξλδζηδαθδεσμ Θεσμ, δεθ Ϋξκνθ δβζαδά εικνζέα επέ ηκν Κσζηκν εαδ ηπθ Κκζηδευθ θσηπθ, υζηε θα ηπκλκτθ θα ηκνμ νπελίκτθ ά θα ηκνμ ίεζηδυζκνθ (γατηα). 9) ΏνηΪ ηα ζΫθε σζκδ δε ΰθπλέακνθ ηέπκηα απσ αλξαέα ηνγκζκΰέα. Αβζαδά β ΏγβθΪ νπάλξε πλκηκτ ιεπβδάζεδ απ‘ ηκ εεθΪζδ ηκν Αέα; (Καδ ίΫίαδα δεθ ηέγεηαδ γΫηα επδθΪθεδαμ πσζκ ηΪζζκθ εθζΪλεπζβμ). Ο Αέαμ νπάλξε πλδθ ηκθ Κλσθκ ά ΰεθθάγβεε (εαδ ίΫίαδα δεθ ηέγεηαδ γΫηα ηάππμ β ΰΫθθβζά ηκν ανηά άηαθ εθζΪλεπζβ); 10) Με ηβθ Ϊπκοά ηκνμ ανηκέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθάθκνθ ηκνμ πΪθηεμ Ϊθπθκνμ. Αβζαδά, δεθ εέθαδ ανηκέ πκν νπκξλεκτθηαδ θα πεέζκνθ σηδ κδ γεκέ ηκνμ νπΪλξκνθ, αζζΪ κδ νπσζκδπκδ Ϊθγλππκδ, πκν πλΫπεδ θ‘ απκδεέικνθ ηβθ αθνπαλιέα ηκνμ. Βζζβθδεά ζκΰδεά ηκ ζΫθε ανησ. 11) Αβζαδά κδ γεκέ ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ εέθαδ αθτπαλεηκδ; Δ δδεαδκδκζέα ηβμ ιΫθβμ εζζβθκπκδβηΫθβμ ΏζηΪληβμ εαδ ηκν ιΫθκν ειεζζβθδζηΫθκν ΐΪεξκν εέθαδ ζ‘ σζβ ηβ ΰά; Καδ κδ γεκέ ηπθ δγαΰεθυθ ηκν Ώηαακθέκν εέθαδ κδ Παηλυκδ, απζυμ ηε Ϊζζκ σθκηα; Καδ ηπθ Γκνζκτ παλκηκέπμ; Ώθ εέθαδ Ϋηζδ, αμ θηδΪικνθ αηΫζπμ ηκθ εαηΪζκΰκ αθηδζηκέξδζβμ ηεηαιτ ηπθ αλξαδκεζζβθδευθ γευθ εαδ παζυθ ηπθ γευθ ηκν νπκζκέπκν εσζηκν, υζηε θα απκητξκνθ, θα θηλκπδαζηκτθ εαδ θα απκδεδξγεέ πσζκ επβληΫθκδ εέθαδ. Βδυ δεθ ιΫλκνθ εαζΪ-εαζΪ ηκθ αλδγησ ηπθ γευθ ηκνμ, γα εΪθκνθ εαδ ηβθ ανγαέλεηβ αθηδζηκέξδζβ;
57. «Θεκέ πκν Ϋξκνθ πζαζγεέ απσ αθκάηκνμ επδεκνλεέκνμ εαδ ενβηελδζηΫμ, εέθαδ πεπζαζηΫθκδ εαηΪ ηκ ηΫηλκ ηβμ δδεάμ ηκνμ αθγλυπδθβμ ηδελσηβηκμ. (..) Σκ ησθκ πκν εαηαθΫλθκνθ θα αηθδζίβηκτθ κδ ζεεπηδεδζηΫμ εέθαδ β έδδα β τπαλιά ηκνμ.»
ΏΠΏΝΣΔΔ: Μα εαζΪ, αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζΫθε σηδ κ Βζζβθδεσμ Πκζδηδζησμ εαδ β Φδζκζκθέα εέθαδ απκηΫζεζηα ηβμ Βζζβθδεάμ Θλβζεεέαμ, ΰδαηέ ηυλα ίλέακνθ ηκνμ επδεκτλεδκνμ εαδ ηκνμ ζεεπηδεκτμ εαδ ηκνμ ενθδεκτμ εαδ ηδμ ΰθυηεμ ηπθ; Αεθ εέθαδ ανηκέ εαδ κδ θδζκζκθέα ηκνμ πλκρσθ ηβμ γλβζεεέαμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ; ΏθηδθΪζεκνθ ΰδα ηδα αεσηβ θκλΪ: απσ ηβ ηδα ηκνμ γεπλκτθ δδεκτμ ηκνμ, απσ ηβθ Ϊζζβ ηκνμ γεπλκτθ «αθσβηκνμ»; Βέθαδ πλαΰηαηδεΪ ΰεζκέκ. Γδ‘ ανησ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «Μτζηεμ» εαδ «ΕελκθΪθηεμ», αμ ηβθ εαπβζετκθηαδ ηκνμ Κνθδεκτμ, ηκνμ Βπδεκτλεδκνμ, ηκνμ εεπηδεκτμ, ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ, δδσηδ σζκδ ανηκέ εέπαθ δδΪθκλα πλΪΰηαηα πκν αθηδηέγεθηαδ ζηδμ γλβζεενηδεΫμ απσοεδμ ηκνμ εαδ ζηβθ αίΪζδηβ Ϊπκοά ηκνμ σηδ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ εαδ β εζζβθδεά ζεΫοβ εέθαδ πλκρσθ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ. Οδ Υλδζηδαθκέ ενγτμ ειαλξάμ ησθδζαθ σηδ δεθ εΰελέθκνθ παλΪ ησθκ σ,ηδ εαζσ Ϋξκνθ πεδ κδ θδζσζκθκδ εαδ ηε ηα νπσζκδπα δσΰηαηΪ ηκνμ δεθ ζξεηέακθηαδ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκτμ εαπβζετκθηαδ, παλκνζδΪακθηΪμ ηκνμ πμ δδεκτμ ηκνμ, εθυ ηανησξλκθα ηκνμ ίλέακνθ, σηαθ δεθ ζνηθπθκτθ ηααέ ηκνμ. Ώνηά β ζηΪζβ ηκνμ εέθαδ παλΪζκΰβ εδ εθ ηΫζεδ αθγεζζβθδεά, αθκτ, εθυ παλδζηΪθκνθ ηκνμ ultra ανγεθηδεκτμ Έζζβθεμ, ίλέακνθ σπκδκνμ Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ δεθ Ϋξκνθ ηδμ απσοεδμ ηκνμ. Ώθηέ σζπθ ανηυθ ηπθ Ϊπεδλπθ αθσβηπθ δκΰηΪηπθ πκν κδ θεκεηθαθδασηεθκδ ηκ 1991 ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζελίέλκνθ πμ ανγεθηδεΪ αλξαέα εζζβθδεΪ γλβζεενηδεΪ δσΰηαηα, εέηαζηε νπκξλεπηΫθκδ θα δεέικνηε σηδ κδ αλξαέκδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ Κζαζζδεάμ Ώλξαδσηβηαμ κτηε εέξαθ γεκζκΰδεΪ δσΰηαηα εαδ ΰθυηεμ κτηε Ϋοαξθαθ ζηα Ϋλΰα ηπθ αλξαρευθ πκδβηυθ ά ζηκνμ ητγκνμ ΰδα ηεηαθνζδεΫμ δκιαζέεμ, κδ κπκέεμ κνδΫπκηε Ϋΰδθαθ ζτζηβηα αλξυθ ά πεπκέγβζβ ζνθεδδβηά εαδ γεκζκΰδεά, αζζΪ β γλβζεεέα ηκνμ άηαθ Ϋθα αζνθΪληβηκ ζτθκζκ απσ ηαΰδεΫμ ηεζεηΫμ, ηεζκτηεθεμ ηε απσζνηβ αελέίεδα, επεδδά – σθηαμ εδδπζκζΪηλεμ – πέζηεναθ σηδ κ γεσμ εέθαδ εΪπκδκ αδτθαηκ σθ πκν ηπκλεέ θα εικνζδΪαεηαδ, αθ β γνζέα εαδ β ηεζεηά ΰέθεδ ηε ζνΰεεελδηΫθκ ηλσπκ. Οτηε εαθ β γΫληβ ηβμ εαλδδΪμ εέξε ζβηαζέα˙ ζβηαζέα πελδζζσηελβ εέξε ηκ ηνπδεσ. Δ αλξαέα γλβζεεέα άηαθ εεθά ηεηαθνζδεκτ θκάηαηκμ. ζκ εδ αθ εζΫίκνθ ηδμ δδΫεμ ηπθ θδζκζσθπθ, πλκεεδηΫθκν θα ηδμ παλκνζδΪζκνθ πμ «αλξαέα ανγεθηδεΪ παΰαθδζηδεΪ δσΰηαηα» (δεέΰηα ππμ εέθαδ θεκεπκξέηεμ), κδ Ν/Π δεθ απκδεδεθτκνθ ηέπκηε. Οδ θδζσζκθκδ δδαητππθαθ ηεηαθνζδεΫμ δκιαζέεμ. Δ αλξαέα γλβζεεέα, εΪγε πσζεπμ εαδ ιεξπλδζηΪ, κνδΫπκηε θκδΪζηβεε ΰδα ηεηαθνζδεΫμ ά γεκζκΰδεΫμ ΰθυηεμ. Ο F. De Coulanges ΰλΪθεδ ΰδα ηβ ζβηαζέα ηβμ γλβζεεέαμ ζηβθ Κζαζζδεά Ώλξαδσηβηα, ηδ εθθκκτζαθ ηε ηβ γλβζεεέα: «Ο ξαλαεηάλαμ ηβμ γλβζεεέαμ ηπθ Ώλξαέπθ δεθ εέξε ηκ ξΪλδζηα θα εινοπθεδ ηβθ αθγλυπδθβ θκβηκζτθβ υμ ηβ ζτζζβοβ ηκν απκζτηκν, θα αθκέιεδ ζαηπλσ δλσηκ ζηκ Ϊπζβζηκ πθετηα εαδ θα ηκ κδβΰάζεδ ζηβθ αθηέζβοβ ηκν γεέκν. Ώνηά β γλβζεεέα άηαθ Ϋθα εαεκζνθαληκζκΰβηΫθκ ζτθκζκ απσ ηδελκδκιαζέεμ, απσ ηδελκζνθάγεδεμ, απσ ζεπηκηελά πλκζάζπζβ ζηδμ ηεζεηκνλΰέεμ. Αε ξλεδαασηαθ θα αθααβηάζεδ εαθεέμ ηβθ Ϋθθκδα˙ δε ξλεδαασηαθ θα ζεεθγεέ, θα εθθκάζεδ. Δ ζΫιβ γλβζεεέα δε ζάηαδθε ανησ πκν ζβηαέθεδ ΰδα εηΪμ˙ ηε ανηάθ ηβ ζΫιβ εηεέμ εθθκκτηε Ϋθα ζτθκζκ δκΰηΪηπθ, ηδα γεπλέα ΰδα ηκ γεσ, Ϋθα ζτηίκζκ πέζηβμ πΪθπ ζηα ηνζηάλδα πκν ίλέζεκθηαδ ηΫζα ηαμ εαδ κζσΰνλΪ ηαμ˙ ανηά β έδδα ζΫιβ, ζηκνμ Ώλξαέκνμ, ζάηαδθε ηεζεηκνλΰέεμ, ηεζεηΫμ, πλΪιεδμ ηδαμ εξωηεπικήρ ζαηλεέαμ. Δ γεπλέα δε ζάηαδθε πκζζΪ˙ ανησ πκν εέξε ζβηαζέα άηαθ κδ πλΪιεδμ˙ ανηΫμ άηαθ νπκξλεπηδεΫμ εαδ επδίείζβηΫθεμ. Δ γλβζεεέα άηαθ Ϋθαμ νζδεσμ δεζησμ, ηδα αζνζέδα πκν ελαηκτζε ζεζΪίκ ηκθ Ϊθγλππκ. Ο Ϊθγλππκμ ηβθ εέξε επδθκάζεδ εαδ εεεέθβ ηκθ ενίελθκτζε. Σβ θκίσηαθ εαδ δεθ ηκζηκτζε κτηε θα ζκΰδεενηεέ κτηε θα ζναβηάζεδ κτηε θα ηβθ εκδηΪιεδ εαηΪ πλσζππκ. Οδ γεκέ, κδ άλπεμ, κδ θεελκέ, αβηκτζαθ απσ ανησθ ηδα νζδεά ζαηλεέα˙ εαδ ηκνμ πζάλπθε ηβθ κθεδζά ηκν, ΰδα θα ΰέθκνθ θέζκδ ηκν, εαδ πδκ πκζτ, ΰδα θα ηβ ΰέθκνθ εξγλκέ ηκν (....)» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 259). «Βέθαδ ετεκζκ θα επαθαζΪίεδ εαθεέμ ηδμ ζηελεσηνπεμ (εαδ απκζτηπμ ζπζηΫμ) απσοεδμ πκν ίλέζεεδ ζε ζτΰξλκθα ίδίζέα: κ παΰαθδζησμ άηαθ κνζδαζηδεΪ γΫηα ιαηξεπηηθψλ πξάμεσλ εαδ σξδ πεπνηζήζεσλ· εζΪξδζηα ζνθεδσηαθ ηε ηβθ βγδεά εαδ δδΫγεηε ηβδαηδθΫμ δνθαησηβηεμ πθενηαηδεΫμ ειΫζδιβμ· άηαθ, εαηΪ ίΪζβ (δδέπμ ζηβ λπηαρεά ηκν ηκλθά), Ϋθα ζνηίσζαδκ, ζτηθπθα ηε ηκ κπκέκ κδ γεκέ ζε πλκζΫξκνθ, ηΪζζκθ ζε πελδκλδζηΫθκ ίαγησ, ηε ηβθ πλκςπσγεζβ σηδ εζτ ηκνμ θλκθηέαεδμ, απκδέδκθηΪμ ηκνμ ηβθ κθεδζσηεθβ ζαηλεέα» (De Ste. Croix G.E.M., Ο Υξηζηηαληζκφο θαη ε Ρψ-
κε, ΜΕΒΣ, ζ. 1). Φαέθεηαδ ζκδπσθ πσζκ ζΪγκμ εΪθκνθ σζκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ οΪξθκνθ ζε ζνΰΰλΪηηαηα ζκΰέπθ Παΰαθδζηυθ ηβμ Όζηελβμ Ώλξαδσηβηαμ, ΰδα θα ίλκτθ ζηκδξεέα παΰαθδζηδεάμ γεκζκΰέαμ αθυηελκν επδπΫδκν: κδ απσοεδμ ανηυθ ηπθ ζσΰδπθ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ άηαθ πλκζππδεΫμ, δεθ άηαθ εκδθΫμ. «Δ πδκ ηεΰΪζβ ηκν Ϋθθκδα άηαθ ηάππμ πλκεαζΫζεδ ηκ γνησ ανηυθ ηπθ ασλαηπθ σθηπθ. Πυμ σηπμ θα ηκνμ ενξαλδζηάζεδ; Καδ εδδδεΪ, πυμ θα ίείαδπγεέ σηδ ηκνμ ενξαλδζηκτζε εαδ σηδ ηκνμ εέξε εελδέζεδ; Πέζηεοαθ σηδ ηκ ίλάεαθ, ξλβζδηκπκδυθηαμ κλδζηΫθεμ ζνθηαΰΫμ. Μδα κλδζηΫθβ πλκζενξά, απκηεζκτηεθβ απσ κλδζηΫθα ζσΰδα, εέξε θΫλεδ ηκ πκγκτηεθκ απκηΫζεζηα˙ ξπλέμ ζκδπσθ αηθδίκζέα εέξε εδζαεκνζηεέ απσ ηκ γεσ, ηκθ εέξε επβλεΪζεδ, εέξε απκδεδξγεέ δζξνλά, πδκ δζξνλά απσ ηκ γεσ, εθσζκθ δεθ εέξε ηπκλΫζεδ θα ηβμ αθηδζηαγεέ. Αδαηάλβζαθ ζκδπσθ ηα ηνζηβλδυδβ εαδ δελΪ ζσΰδα ανηάμ ηβμ πλκζενξάμ. ΠΫλαζαθ απσ παηΫλα ζε ΰδκ. Μσζδμ Ϋηαγαθ ηβ ΰλαθά, ηα Ϋΰλαοαθ. ΚΪγε κδεκΰΫθεδα απΫεηβζε ίδίζέκ, σπκν άηαθ ΰλαηηΫθεμ κδ ζνθηαΰΫμ πκν εέξαθ ξλβζδηκπκδάζεδ κδ πλσΰκθκδ εαδ ζηδμ κπκέεμ εέξαθ νπκξπλάζεδ κδ γεκέ. Αεθ Ϋπλεπε θα αζζΪικνθ κτηε ηδα ζΫιβ κτηε ηδα ζνζζαίά κτηε πλκπαθησμ ηκ λνγησ, ζτηθπθα ηε ηκθ κπκέκ Ϋπλεπε θα απαΰΰεζγεέ. Γδαηέ ησηε β πλκζενξά γα Ϋξαθε ηβ δτθαηά ηβμ εαδ κδ γεκέ γα Ϋηεθαθ εζετγελκδ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 260). Οηκέπμ: «ΏζζΪ β ζνθηαΰά ηβμ πλκζενξάμ δεθ αλεκτζε. Τπάλξαθ αεσηβ κδ ειπηελδεΫμ πλΪιεδμ, ηπθ κπκέπθ κδ ζεπηκηΫλεδεμ άηαθ εαγκλδζηΫθεμ ηε αελέίεδα εαδ αηεηΪίζβηεμ. Καδ β παλαηδελά εέθβζβ ηκν γτηβ εαδ β παλαηδελά ζεπηκηΫλεδα ηβμ αηθέεζάμ ηκν άηαθ πλκεαγκλδζηΫθεμ. Ώπενγνθσηεθκδ ζ‘ Ϋθαθ γεσ Ϋπλεπε θα Ϋξκνθ εαζνηηΫθκ ηκ εεθΪζδ˙ ζε Ϊζζκθ, αεΪζνπηκ ηκ εεθΪζδ˙ ζε Ϋθαθ ηλέηκ, ηβθ Ϊελβ ηβμ ηβίΫθθκν, λδΰηΫθβ ζηκθ υηκ. ε κλδζηΫθεμ ηεζεηΫμ Ϋπλεπε θα εέθαδ ινπσζβηκδ. Τπάλξαθ πλκζενξΫμ πκν, ΰδα θα Ϋξκνθ απκηΫζεζηα, κ Ϊθγλππκμ πκν ηδμ Ϋζεΰε, Ϋπλεπε ενγτμ αηΫζπμ θα ζηλδθκΰνλέζεδ απσ ηα αλδζηελΪ πλκμ ηα δειδΪ. Δ πδκ γεληά πλκζενξά, β πδκ ενζαίδεά επέεζβζβ ηβμ πδκ γεληάμ εαλδδΪμ δεθ εέξε εαηηδΪ αιέα, αθ εέξε παλαζεδθγεέ Ϋζηπ εαδ ηδα απσ ηδμ αθαλέγηβηεμ ηεζεηκνλΰέεμ ηβμ γνζέαμ˙ β γνζέα ησηε πάΰαδθε ξαηΫθβ. Δ παλαηδελά παλΪζεδοβ ηεηΫηλεπε ηδα δελά πλΪιβ ζε πλΪιβ αζΫίεδαμ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 260-261). Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν γα αθαθΫλκνθ ηα ζσΰδα ηκν ΕΪηίζδξκν, σηδ κ γεσμ δεθ δεζηετεηαδ αζζΪ εζετγελα ζνΰεαηαίαέθεδ θα δυζεδ ηβ ξΪλβ ηκν, αθεθσμ αθηδΰλΪθκνθ ηα ξλδζηδαθδεΪ πλσηνπα πκν εδ κδ έδδκδ κδ Νεκπζαηπθδεκέ αθηΫΰλαθαθ, αθεηΫλκν επαθαζαηίΪθκνθ ηκ εζεεηηΫθκ ζΪγκμ θα ηανηέακνθ ηβθ πλκζππδεά Ϊπκοβ εθσμ ά ηελδευθ θδζκζσθπθ ηε ηβθ ησθβ πλαΰηαηδεά αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα, ηβ ζαρεά. ΒιΪζζκν, σππμ εέπαηε, κδ ξλδζηδαθδεΫμ ενξΫμ πλκμ ηκθ Τπελκτζδκ, Άεηδζηκ Θεσ, εέθαδ δκζηΫθεμ απσ ηκ Θεσ εαδ δεθ ζνθδζηκτθ ηαΰεέα – δδσηδ ηέπκηε δεθ ηπκλεέ, Ϊθεν ηβμ ζνΰεαηΪίαζβμ ηκν δδέκν, θα αθαΰεΪζεδ Ϋθαθ Άεηδζηκ, Τπελκτζδκ, Παθηκδτθαηκ Θεσ˙ αθηέγεηα, ηα πκζνγερζηδεΪ ηΪΰδα εέθαδ: α‘) αζνθΪληβηεμ-αεαηαθσβηεμ θλΪζεδμ ί‘) ίαζέακθηαδ αελδίυμ ζηκ σηδ κ γεσμ/γεκέ δεθ εέθαδ Παθηκδτθαηκδ, κπσηε ηδα ηνζηδεά ενξά ηκτμ ειαθαΰεΪαεδ θα πλΪικνθ σ,ηδ αβηΪ κ Ϊθγλππκμ. ΦνζδκζκΰδεΪ σζα ανηΪ˙ ΰδαηέ κδ ΠαΰαθδζηΫμ εέθαδ ηνπκζΪηλεδμ: β γεληά πλκζενξά εαδ β γεληά εαλδδΪ δεθ εθδδαθΫλκνθ ηκ γεσ. ζα εέθαδ ηαΰδεΪ εαδ ηεζκτθηαδ Ϋηζδ, υζηε ηΪξα κ "γεσμ" θα θδεβγεέ απσ ηα ηαΰδεΪ ζσΰδα. Ο ΦΟΐΟ άηαθ ηκ ενλδσηελκ ξαλαεηβλδζηδεσ ηβμ αλξαέαμ εδδπζκζαηλέαμ εαδ κδ εδδπζκζΪηλεμ πλκζπαγκτζαθ θα ειενηεθέζκνθ ηε ηαΰδεΪ ζσΰδα – ζεμ εαδ εέθαδ εαθΫθα ανησηαηκ ηβξΪθβηα – ηκνμ «γεκτμ». Ο De Coulanges ζΫεδ ηκ ανηκθσβηκ: β αλξαέα γλβζεεέα δεθ εέξε γεκζκΰδεΪ δσΰηαηα, ζαθ εδ ανηΪ πκν αθαζτγβεαθ ζηδμ παλαπΪθπ παλαΰλΪθκνμ. Ήηαθ Ϋθα ζεΫηκ ηεζεηκνλΰδεσ, πλκεεδηΫθκν θα ειενηεθδζηεέ ηε ηαΰδεΪ ζσΰδα εαδ θλΪζεδμ εδππηΫθεμ ηε ζνΰεεελδηΫθκ λνγησ, β γεσηβηα. Οδ απσοεδμ, ηδμ κπκέεμ κδ ΠαΰαθδζηΫμ παλκνζδΪακνθ πμ γεκζκΰέα ηβμ «αλξαέαμ εζζβθδεάμ γλβζεεέαμ» εέθαδ κ,ηδδάπκηε Ϊζζκ εεησμ απσ απσοεδμ ηβμ αλξαέαμ εζζβθδεάμ γλβζεεέαμ. Βέθαδ απζυμ απσοεδμ δδΪθκλπθ θδζκζσθπθ, κδ κπκέκδ δκΰηΪηδααθ (ανγαέλεηα, ίΪζεδ, κ εαγΫθαμ, ηκν δδεκτ ηκν «ανηκθσβηκν»), σηαθ β αλξαέα εζζβθδεά γλβζεεέα Ϊλξδζε θα ηβθ επαλεεέ ΰδα ηδμ πθενηαηδεΫμ αθΪΰεεμ ηπθ Βζζάθπθ. Ώνησ εδ αθ δεθ εέθαδ παλΪδκικ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ εζκπά ηβ ξλάζβ απ‘ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηπθ θδζκζκθδευθ εθθκδυθ, εθυ κδ έδδκδ – ΰδα θα παλκνζδΪζκνθ πμ γλβζεεέα ηε πθενηαηδεσ ίΪγκμ ηκθ παΰαθδζησ – εαηαεζΫίκνθ σξδ απζυμ ηδμ θδζκζκθδεΫμ Ϋθθκδ-
εμ, αζζΪ ηδμ θδζκζκθδεΫμ απσοεδμ ηπθ δτζηνξπθ θδζκζσθπθ, κδ κπκέκδ ζέΰκνλα δε θαθηΪακθηαθ ππμ γα εαηΫζβΰαθ ζηα εΪηελΰα ηκν ΑπδεεΪγεκν. Δ αθεπΪλεεδα ηΫηκδαμ γλβζεεέαμ θαέθεηαδ σξδ απζυμ απσ ηβθ απκνζέα γεκζκΰδευθ δκΰηΪηπθ/απσοεπθ εαδ ζε ηδα ιελά ηνπκζαηλεέα, αζζΪ ζηβθ εδδπζκζαηλδεά πεπκέγβζβ σηδ κ γεσμ εέθαδ αδτθαηκμ εαδ ζνθεπυμ ηπκλεέ θα νπκξπλάζεδ ζηκ Ϊεκνζηα ζνΰεεελδηΫθπθ θλΪζεπθ εαδ ητππθ. Βέθαδ ζεΫηβ εδδπζκζαηλέα. Ώθηέγεηα κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ Ϋξεδ δδΫα πελέ αηεζκτμ γεκτ πκν νπκξπλεέ αδνθαηυθηαμ θα αθηδζηαγεέ ζηβθ ηεζεηκνλΰέα εαδ ζηα ζσΰδα ηπθ δελΫπθ˙ κ ξλδζηδαθδεσμ γεσμ ζνΰεαηαίαέθεδ. Βέθαδ εκδθσηκπκ ζηδμ ηΫλεμ ηαμ θα εινηθεέηαδ, αεσηβ εδ απσ ηβ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, β εζενγελδσηβηα ηκν πκζνγερζηκτ, β «απκνζέα κπκδκνδάπκηε αδζγάηαηκμ εθκξάμ ά ητοβμ», «β αθνπαλιέα αηαληέαμ» ε.κ.ε., ζε αθηέγεζβ ηε ηα δδδΪΰηαηα ηκν ηκθκγερζηκτ. Έηζδ, ανηκέ κδ Ϊθγλππκδ πζΪγκνθ ηδα θαθηαζηδεά αλξαέα γλβζεενηδεσηβηα, ζτηθπθα ηε ηα ηΫηλα ηβμ επκξάμ ηαμ εαδ ζτηθπθα ηε ηα πλκζππδεΪ ηκνμ ΰκτζηα εαδ εαπλέηζδα, εδ Ϋπεδηα ηε Ϋθα επηδεσ τθκμ εαηάΰκλκν ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ηκν απκδέδκνθ ηβ δβηδκνλΰέα εΪγε εέδκνμ γλβζεενηδεκτ εσηπζει. Ο ΠζΪηπθ, σηπμ, ηαμ δέθεδ ηδα εθηεζυμ δδαθκλεηδεά εαδ δδσζκν εδδνζζδαεά εδεσθα ηβμ γλβζεενηδεσηβηαμ ηπθ Ώλξαέπθ, αθαθκλδεΪ ηε ηβθ τπαλιβ αηαληέαμ, εθκξυθ, ητοεπθ εαδ θσίκν. Να ηδ αθαθΫλεδ κ ΠζΪηπθ, ΰδα ηκ πυμ κδ ζτΰξλκθκέ ηκν ΠκζνγερζηΫμ ζεεπησθηκνζαθ: «Γθυλδαε, πελΪηβ, ππμ σηαθ εαθεέμ ίλέζεεηαδ εκθηΪ ζηκ ηΫζκμ ηβμ απάμ ηκν, ηκθ πδΪθεδ Ϋθαμ θσίκμ εαδ ηδα ζνζζκΰά ΰδα ηα πλΪΰηαηα, πκν κτηε ηΪίααε πλδθ ζηκ θκν ηκν˙ ΰδαηέ σζα εεεέθα πκν δδβΰκτθηαδ ΰδα ηκθ Άδβ εαδ ΰδα ηδμ ηδηπλέεμ πκν πελδηΫθκνθ εεεέ εΪηπ σζκνμ Ϋεαηαθ αδδεέεμ ζ‘ ανησθ ηκθ εσζηκ, εθυ υμ ηυλα ηα πελδΫπαδαε, ησηε δα αλξέακνθ εαδ αθβζνξκτθ ηβθ ονξά ηκν, ηάππμ ηΪξα εέθαδ αζβγδθΪ (..). Ώθβζνξέα εαδ ηλσηκμ ΰεηέακνθ ηβθ ονξά ηκν εαδ αλξέαεδ θα ειεηΪαβ εαδ θ‘ αθαγεπλά ηδμ πλΪιεδμ ηκν ηάππμ Ϋεαηε εαηδΪ αδδεέα˙ εαδ εεέθκμ πκν ίλέζεεδ ζηβ απά ηκν πκζζΪ αδδεάηαηα, κ ΦΟΐΟ [δδεά ηαμ β Ϋηθαζβ] ηκθ εΪθεδ εαδ ηΫζα ζηκθ τπθκ ηκν θα πβδΪ επΪθπ, ζαθ ηα παδδδΪ, εαδ θα αβ πΪθηα ζε απεζπδζέα» (Πνιηηεία330d-e). Γδα θα ΰζδηυζκνθ απσ ηβ θλέεβ ηπθ ίαζαθδζηβλέπθ ηκν Άδβ κδ Ώλξαέκδ ΠκζνγερζηΫμ, πκν ζτηθπθα ηε ηκνμ ηεηαηκθηΫλθκνμ εζενγελσθλκθεμ ακτζαθ ζε ηδα Ώλξαδσηβηα δέξπμ ητοεδμ εαδ θσίκ, Ϋεαθαθ ηα πΪθηα: «Ώΰτληεμ εαδ ηΪθηεδμ ηπαδθκίΰαέθκνθ απσ ηα ζπέηδα ηπθ πζκνζέπθ εαδ ηκνμ πεέγκνθ, ππμ Ϋξκνθ απσ γεέα παλαξυλβζβ ηβ δτθαηβ, αθ Ϋπεζαθ ζε εαθΫθα αηΪληβηα, ά κδ έδδκδ ά εαθεέμ απσ ηκνμ πλκΰσθκνμ ηπθ, θα ηκ ειδζευθκνθ ηε ξαλΫμ εαδ παθβΰτλδα» (Πνιηηεία 364b). Κδ σξδ ησθκ ανηΪ, αζζΪ εδ ανηΪ: «Κ‘ Ϋθα ζπλσ αεσηβ ίδίζέα παλκνζδΪακνθ ηκν Μκνζαέκν εαδ ηκν ΟλθΫπμ, πκν εαηΪΰκθηαδ, ζΫΰκνθ, απσ ηβ εζάθβ εαδ ηδμ Μκτζεμ, εαδ πκν πελδΫξκνθ ηδμ δελκηεζεζηέεμ ανηυθ ηπθ γνζδυθ, εαδ πεέγκνθ σξδ ησθκ ηκνμ δδδυηεμ, αζζΪ εαδ κζσεζβλεμ πσζεδμ αεσηβ, ππμ ηε ηδμ γνζέεμ ηπθ εαδ ηε εΪηδ ηΫηκδα ιεθαθηυηαηα ηπκλκτθ θα επδητξκνθ εαδ ΰδα απθηαθκτμ εαδ ΰδα πεγαηΫθκνμ ηκθ ειαΰθδζησ εαδ ηβθ Ϊθεζβ ηπθ αηαληδυθ ηκνμ˙ εαδ κθκηΪακνθ ηεζεηΫμ σζα ανηΪ ηα ηΫζα, πκν ηαμ ζνηλυθκνθ απσ ηα ίαζαθδζηάλδα ηκν εΪηπ εσζηκν, πκν δε γα ιεθτΰκνθ σζκδ ηδμ παλαηεζκτθ» (Πνιηηεία 364e). ΐαζαθδζηάλδα, ητοεδμ, αηαληέα, Ϊθεζβ αηαληδυθ.... «Γδα σζα θηαέεδ κ Υλδζηδαθδζησμ». ΦνζδεΪ, Ϋθαθ ηΫηκδκθ Άδβ ηκθ ηλΫηαθ αεσηβ εδ κδ γεκέ – ηλκηελά αέζγβζβ «εζενγελέαμ απσ εΪγε εικνζέα»: Καη θαλή ηνπ Άδε ε θαηνηθία ζε ζλεηνχο θη αζαλάηνπο, ε κνπριηαζκέλε θη άξαριε πνπ ψο θη νη ζενί ηελ ηξέκνπλ (ΕζδΪδαμ Τ 64-65)˙ εθυ ηδμ αθγλυπδθεμ ονξΫμ ηδμ πελδηΫθεδ ηδα πκζτ εαζά πκζνγερζηδεά ηκέλα: «[κδ ονξΫμ αεκζκνγκτθ ηκθ Βληά] ζαλ λπρηεξίδεο, πνπ πεηνχλ κεο ζηεο ζπειηάο ηα βάζε ηξίδνληαο, αλ απ’ ην ζσξφ θακκηά ηνπο μεθνιιήζε θαη πέζε θαηαγήο, θη ε κηα θξαηηέηαη απφ ηελ άιιε, έηζη θαη θείλεο ηξίδνληαο φιεο καδί πεηνχζαλ» (Οδτζζεδαμ π 6-9). ΣΫζκμ, θα πκτηε σηδ κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ πδζηετκνθ, σηδ «σππμ δεθ ηπκλκτηε θα ζΪίκνηε ζηα ζκίαλΪ Ϋθαθ ηπαηεγαθσ πκν ηδζΪεδ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ, Ϋηζδ εαδ δεθ ηπκλκτηε θα ζΪίκνηε ζηα ζκίαλΪ Ϋθαθ ηβ Βγθδεσ πκν ηδζΪεδ ΰδα ηβθ Βγθδεά Βζζβθδεά Θλβζεεέα εαδ ηβθ εληβθετεδ αθαζσΰπμ». ΐΫίαδα, κτηε εηεέμ ηπκλκτηε θα πΪλκνηε ζηα ζκίαλΪ αιδυζεδμ αθγλυππθ πκν ιαθθδεΪ Ϋΰδθαθ Βγθδεκέ εαδ αθαίδυθκνθ εαηΪ ηκ ΰκτζηκ ηκνμ, δβζαδά εθηεζυμ ανγαέλεηα, εΪηδ απσ αδυθεμ θεελσ, ίαζδζηΫθκδ ζε αΰΰεέα εαδ απκζπΪ-
ζηαηα εεδηΫθπθ. Μσθκ εΪθ ηαμ ελτίκνθ κδ «Βγθδεκέ» εΪπκδκ ηνζηδεσ, γα ηπκλκτζαθ θα δζξνλδζηκτθ εΪηδ ηΫηκδκ. ηπμ, σ,ηδ αθα-ηαζΪθε εέθαδ κλδζηΫθα αλξαέα εεέηεθα πλκζίΪζδηα ζε σζκνμ (εεησμ εδ αθ ηπάεαθ ζηκ εεθΪζδ ηκν Δζέκδκν, ηκν Οηάλκν, ηκν ΠζΪηπθα ε.Ϊ., κπσηε ηκνμ εληβθετκνθ ζπζηΪ) εαγυμ εαδ θεκεπκξέηδεεμ δδΫεμ. ΒΪθ αζβγετεδ β αιέπζά ηκνμ, εέθαδ αθηδζηκέξπμ ΰεζκέκ, κδ έδδκδ θα (παλ)εληβθετκνθ ηβ Υλδζηδαθδεά Ολγσδκιβ πέζηβ ηβμ Βεεζβζέαμ, ΰδα ηκθ απζσ ζσΰκ σηδ, αθκτ δεθ εέθαδ Υλδζηδαθκέ, δεθ πλΫπεδ θα ηδζκτθ ΰδα Υλδζηδαθδζησ. Εΐ' ΜΒΡΟ
ΏΡΥΏΕΟΕ ΘΒΟΕ ΚΏΕ ΜΤΘΟΕ
58. "Οδ αλξαέκδ παΰαθδζηΫμ δεθ άηαθ εδδπζκζΪηλεμ, σππμ ηκνμ εαηβΰκλκτθ κδ Υλδζηδαθκέ. Αεθ άηαθ «δκτζκδ» ηκν γεκτ. Αεθ ζΪηλεναθ ηβθ τζβ, αζζΪ ηκ πλσζππκ πκν εδεκθέαεδ. Ώνηά άηαθ ηδα απσ ηδμ ηεΰΪζεμ απαηεπθδΫμ ηπθ Υλδζηδαθυθ, υζηε θα ζνεκθαθηάζκνθ ηκθ αλξαέκ εσζηκ. Βδδπζκζαηλέα δεθ ΰθυλδζε πκηΫ β αλξαδσηβηα. Δ πκζνηκλθέα ηκν γεέκν δεθ ζνθεπΪΰεηαδ εδδπζκζαηλέα". ΏΠΏΝΣΔΔ 1) Ο εΰεζπίδζησμ ηβμ γεσηβηαμ ζηκ Ϊΰαζηα ΰέθεηαδ ηε εδδδεά ηεζεηά, ηβθ «ΚαγδΫλπζδθ» (ΑδδπεηΫμ, 4/1993, η. 21). 2) Ο ΕΪηίζδξκμ ΰλΪθεδ σηδ κδ γεκέ ίΪακνθ ονξά ζε κλδζηΫθα αΰΪζηαηΪ ηκνμ εαηαζεεναζηΫθα απσ αθγλυπκνμ, αζζΪ εαδ κδ έδδκδ λέξθκνθ απσ ηκθ κνλαθσ απεδεκθάζεδμ ηκνμ πκν πελδεζεέκνθ γεέα δτθαηβ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ‘, ζ. 513). 3) ΚαηΪ ηβθ πηυζβ ηκν αλΪπεδκν, σηαθ σζα Ϋδεδξθαθ ζηκνμ εγθδεκτμ νπελαζπδζηΫμ ηκν σηδ β ηΪξβ εέξε ξαγεέ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ εέξαθ εαηαζηλΫοεδ ηα αΰΪζηαηα, κ αλξβΰσμ ηκνμ, κ Οζτηπδκμ ηκτμ δδαίείαέπζε σηδ ηκ πθετηα πκν ίλδζεσηαθ ηΫζα ζηα αΰΪζηαηα Ϋθνΰε ΰδα ηκθ κνλαθσ εαδ ησθκ β αθγλυπδθβ απεδεσθδζά ηκνμ εαηαζηλΪθβεε (M. Dzielska, Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. ΒθΪζδκμ, ζ. 154). 4) Ο ΝΫλπθαμ εέξε Ϋθα αΰαζηαηΪεδ ηκ κπκέκ ηκθ πζβλκθκλκτζε ΰδα ηδμ ζνθπηκζέεμ (κνεηυθδκν Nero 56). 5) Ο γεκνλΰσμ ΜΪιδηκμ, κ θέζκμ ηκν Εκνζδαθκτ, εΪθεδ Ϋθα Ϊΰαζηα ηβμ ΒεΪηβμ θα ΰεζΪ εαδ εθελΰεέ υζηε θα αθΪίκνθ ανησηαηα κδ πνλζκέ πκν ελαηκτζε ζηα ξΫλδα ηβμ (ΒνθΪπδκν, Βίνη νθηζηψλ, 475). 6) Ο ΔλαΎζεκμ εέξε ηδα ησζκ κιεέα δδαέζγβζβ υζηε ηπκλκτζε θα δδαελέθεδ ζηβ ζηδΰηά Ϋθα «Ϋηονξκ» απσ Ϋθα «Ϊονξκ» Ϊΰαζηα απσ ηα αδζγάηαηα πκν πλκεαζκτζε (κνΎδα, ζ. Ζξαΐζθνο). 7) κ ηέζππθ κ Μεΰαλετμ εαηαδδεΪζηβεε, σηαθ εέπε σηδ ηκ Ϊΰαζηα ηβμ ΏγβθΪμ ΠαζζΪδαμ δεθ εέθαδ γεσμ˙ πλκζπΪγβζε θα ιεθτΰεδ ζΫΰκθηαμ ππμ «δεθ εέθαδ γεσμ, αζζΪ γεΪ», αζζΪ δεθ ΰζέηπζε ηβθ εικλέα («"ἆλά ΰε ηκῦ Αδὸμ Ἀγβθᾶ γεόμ ἐζηδ;" θήζαθηκμ [ηκν ηέζππθα] δέ, "θαί," "αὕηβ δέ ΰε," εἶπεθ, "κε ἔζηδ Αδόμ, ἀζζὰ Φεδδίκν·" ζνΰξπλκνηέθκν δέ, "μὐη ἄνα," εἶπε, "εεόξ ἐζηζκ." ἐθ ᾧ εαὶεἰξ Ἄνεζμκ πάβμκ πνμζηθδεέκηα (...) ηαὶ ιέκημζ ημὺξ Ἀνεμπαβίηαξ εὐεέςξ αὐηὸκ ηεθεῦζαζ ηῆξ πόθεςξ ἐλεθεεῖκ»). 8) Πανζαθέα, Κνξηλζηαθά, 2, 7 «Έπεδηα, σππμ ζεθ κδ Κκλέθγδκδ, β Πνγέα ηκτμ Ϋδπζε ξλβζησ θα ίλκτθ εεεέθκ ηκ δΫθηλκ [απ‘ σπκν κ ΠεθγΫαμ εαηαζεσπενε ηδμ ΜαδθΪδεμ] εαδ θα ηκ ζαηλετκνθ δζΪιδα ηε ηκθ γεσ. Ώπσ ανησ ηκ δΫθηλκ εαδ ΰδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ Ϋθηδαιαθ ηα ισαθα ανηΪ».
9) Ο ΑδκΰΫθβμ Ϋίζεπε ηκνμ αθγλυπκνμ θα πλκζενθΪθ ηα αΰΪζηαηα: «γεαζάηεθόμ πκηε ΰνθαῖεα ἀζξβηκθέζηελκθ ηκῖμ γεκῖμ πλκζπίπηκνζαθ,(...)» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 37). Βπέζβμ, εκλσρδενε σζκνμ ζηΫεκθηαθ ηπλκζηΪ ζηα αΰΪζηαηα εαδ αβηκτζαθ απσ ανηΪ: «ᾔηεδ πκηὲ ἀθδλδάθηα· ἐλπηβγεὶμ δὲ δδὰ ηί ηκῦηκ πκδεῖ, "ηεζεη," εἶπεθ, "ἀπκηνΰξάθεδθ."» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 49). Ο ΑδκΰΫθβμ επέζβμ εέξε αθδελυζεδ ζηκθ Ώζεζβπδσ εΪπκδκθ πκν ενθβΰκτζε εαδ ξηνπκτζε σζκνμ Ϋεαθαθ ίαγδΫμ ηεηΪθκδεμ («ηῶ Ἀζεζβπδῶ ἀθέγβεε πζήεηβθ, ὃμ ηκὺμ ἐπὶ ζηόηα πίπηκθηαμ ἐπδηλέξπθ ζνθέηλδίεθ» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 38), πλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ σηδ κδ πδζηκέ πλκζενθκτζαθ ηα αΰΪζηαηα ζετίκθηαμ ηΫξλδ ηκ ξυηα. 10) Οδ Ώλξαέκδ ηατηδααθ ηβθ παλκνζέα ηκν αΰΪζηαηκμ εθσμ γεκτ ζηβθ πσζβ ηκνμ ηε ηβθ παλκνζέα ηκν έδδκν ηκν γεκτ ζηβθ πσζβ. «ε εαδλσ πκζΫηκν κδ πκζδκλεβηΫθκδ Ϋεαθαθ εΪγε πλκζπΪγεδα θα ηκνμ [= ηκνμ πκζδκτξκνμ γεκτμ] ζνΰελαηάζκνθ. ΜελδεΫμ θκλΫμ Ϋδεθαθ ηε αζνζέδεμ ηκ Ϊΰαζηα ηκν γεκτ, ΰδα θα ηκθ εηπκδέζκνθ θα ιεπκληέζεδ. Άζζεμ πΪζδ ηκθ Ϋελνίαθ απσ εΪγε ίζΫηηα, ΰδα θα ηβθ ηπκλΫζεδ κ εξγλσμ θα ηκθ ίλεδ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 239). Βέθαδ ανηκθσβηκ, σηδ ηκ Ϊονξκ Ϊΰαζηα απσ ησθκ ηκν δεθ γα ηπκλκτζε θα.. ιεπκληέζεδ, εεησμ εδ αθ ηκ Ϊΰαζηα άηαθ Ϋηονξκ, εέξε δβζαδά ηκ γεσ εθησμ ηκν. Αβζαδά, γεπλκτζαθ σηδ β γεσηβηα Ϋθενΰε απσ ηβθ πσζβ, σηαθ Ϋθενΰε ηκ ΪΰαζηΪ ηβμ. ΠλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ σηδ ανηΪ ηανηέακθηαθ ηεηαιτ ηκνμ: ηκ Ϊΰαζηα δεθ άηαθ απζυμ β απεδεσθδζβ ηκν γεκτ˙ άηαθ κ γεσμ εθησμ ηκν. Οδ Ώδΰδθάηεμ γΫζκθηαμ θα εβλτικνθ ηκθ πσζεηκ ζηβθ Βπέδανλκ, Ϊλξδζαθ εζΫίκθηαμ δτκ αΰΪζηαηα πκζδκτξπθ γευθ ανηάμ ηβμ πσζεπμ, ηα κπκέα εαδ ηεηΫθελαθ ζηκ θβζέ ηκνμ (Δλσδκηκμ, 5, 83). 11) Ο δελΫαμ απαθηΪ ζηκθ Οδδέπκδα, ζηβθ ηλαΰπδέα Οηδίπνπο ηχξαλλνο, ηκν κθκεζά (ζη. 411): «δεθ εέηαδ δκτζκμ δδεσμ ζκν, αζζΪ ηκν Λκιέα» (κ ΰάλ ηδ ζκὶ α δκῦζκμ, ἀζζὰ Λκιίᾳ). Αεθ πλσεεδηαδ πελέ δελσδκνζκν, αζζΪ πελέ δελΫα, πκν απκεαζεέ ηκθ εανησ ηκν «δκτζκ ηκν γεκτ». 12) Πανζαθέα, Βνησηηθά (9), 24, 3: «ηβθ Όβηηκ νπΪλξεδ θασμ ηκν Δλαεζά, απσ ηκθ κπκέκ Ϊλλπζηκδ εέθαδ δνθαησθ θα ίλκνθ ΰδαηλεδΪ˙ β ζαηλενηδεά ηκν εδεσθα δεθ εέθαδ Ϊΰαζηα εαζζδηεξθδεσ, αζζΪ ζέγκμ αλΰσμ, σππμ ζνθβγέακθηαθ ηκθ παζδσ εαδλσ». Πανζαθέα, Βνησηηθά (9), 27, 1: «Οδ Θεζπδεέμ ηδηκτθ αθΫεαγεθ πδκ πκζτ απ‘ σζκνμ ηκνμ γεκτμ ηκθ Έλπηα εαδ Ϋξκνθ ΪΰαζηΪ ηκν παζαδσηαηκ, Ϋθα αζΪιενηκ ζέγκ». Πανζαθέα, Βνησηηθά (9), 38, 1-2: «Σδηκτθ [κδ εΪηκδεκδ ηκν Ολξκηεθκέ] δδδαέηελα ηκνμ ζέγκνμ, κδ κπκέκδ, εαηΪ ηβθ παλΪδκζβ, εέξαθ πΫζεδ απσ ηκθ κνλαθσ». Πανζαθέα, Αηηηθά (1), 44, 2: «ΜΫζα ζηκ παζαδσ ΰνηθΪζδκ, εκθηΪ ζηδμ πτζεμ πκν ζΫΰκθηαδ ΝνηθΪδεμ, νπΪλξεδ ζέγκμ ζε ζξάηα πνλαηέδαμ, σξδ ηεΰΪζβμ. Σκθ ζέγκ ανησθ ηκθ κθκηΪακνθ Ώπσζζπθα εαλδθσθ». Πανζαθέα, Αρατθά (7), 22, 4: «[ζηδμ ΦαλΫμ] πκζτ εκθηΪ ζηκ Ϊΰαζηα εέθαδ ζηβηΫθκδ ζέγκδ ηεηλΪΰπθκδ, πελέ ηκνμ ηλδΪθηα, πκν κδ Φαλεέμ ηκτμ ζαηλετκνθ δέθκθηαμ ζε εαγΫθα ηκ σθκηα εΪπκδκν γεκτ˙ ζηα παζδσηελα ξλσθδα σζκδ κδ Έζζβθεμ απΫδδδαθ γερεΫμ ηδηΫμ ζε αζΪιενηκνμ ζέγκνμ, κδ κπκέκδ εέξαθ ηβ γΫζβ ηπθ αΰαζηΪηπθ». Πανζαθέα, Λαθσληθά (3), 22, 1: «Ώπσ ηκ Γτγεδκ απΫξεδ ηλέα πελέπκν ζηΪδδα Ϋθαμ Ϊηκλθκμ ζέγκμ, πΪθπ ζηκθ κπκέκ ζΫθε ππμ εΪγδζε κ ΟλΫζηβμ εαδ γελαπετηβεε απσ ηβ ηαθέα˙ ΰδ‘ ανησ κ ζέγκμ κθκηΪζηβεε Γετμ εαππυηαμ ζηβ δπλδεά δδΪζεεηκ». Πανζαθέα, Λαθσληθά, 22, 12: «(...) σηαθ κ ζαΰσμ ηλτππζε ζε ηδα ηνληδΪ, (...) ηβ ηνληδΪ εεεέθβ ηβ ζαηλετκνθ αεσηβ εαδ ηβθ κθκηΪακνθ Άληεηδθ ζπηεέλα». Πανζαθέα, Βνησηηθά, 12, 4: «ηααέ ηε ηκθ εελανθσ πκν λέξηβεε ζηκθ γΪζαηκ ηβμ εηΫζβμ Ϋπεζε απσ ηκθ κνλαθσ εδ Ϋθα εκηηΪηδ ιτζκ πκν κ Πκζτδπλκμ ηκ δδαεσζηβζε ηε ξαζεσ εαδ ηκ κθσηαζε Αδσθνζκ εΪδηκ». Θεκέ-εκτηζκνλα. Πανζαθέα, Βνησηηθά, 40, 11-12: «απσ ηκνμ γεκτμ κδ Υαδλπθεέμ ηδηκτθ δδδαέηελα ηκ ζεάπηλκ πκν εαηΪ ηκθ ηβλκ Ϋεαθε κ Ήθαδζηκμ ΰδα ηκ Αέα (...) ανησ ηκ ζεάπηλκ ηκ ζαηλετκνθ κθκηΪακθηΪμ ηκ δσλν. (...) ΛΫθε ππμ ίλΫγβεε ζηα ζτθκλα ηβμ Υαδλυθεδαμ (...). Νασ δεθ Ϋξεδ ξηέζεδ β πσζβ ΰδα ηκ ζεάπηλκ, αζζΪ εΪγε ξλσθκ κ δελΫαμ ηκ ελαηΪ ηΫζα ζε εΪπκδκ εηέζηα. Θνζέεμ ΰέθκθηαδ εΪγε ηΫλα». ξδ ησθκ γεκπκδκτζαθ θνζδεΪ αθηδ-
εεέηεθα αζζΪ εαδ αθγλυπδθα εαηαζεενΪζηαηα. Πκτ εέθαδ ανηκέ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ, πκν γα ηαμ πκτθ ππμ κδ αλξαέκδ ΒδδπζκζΪηλεμ γεπλκτζαθ ζνηίκζδεκτμ εαδ σξδ πλαΰηαηδεκτμ ηκνμ ητγκνμ; Ώθ κδ ητγκδ γεπλκτθηαθ ζνηίκζδεκέ, δεθ γα πέζηεναθ πκηΫ σηδ Ϋθα (ηνεβθαρεσ έζπμ) ζεάπηλκ θηδΪξηβεε απσ ηκθ... «ζνηίκζδεσ γεσ» Ήθαδζηκ. Με Ϊζζα ζσΰδα, κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ζΪηλεναθ ζδγΪλδα πεζηΫθα απ‘ ηκθ κνλαθσ (ηεηεπλέηεμ), εκηλυθεμ εαδ πΫηλεμ, ηδμ κπκέεμ κθσηαζαθ γεκτμ. Πκζζκέ γα γνηκτθηαδ ηβθ ιΫθβ ηαδθέα «Καδ κδ γεκέ ηλεζζΪγβεαθ», ζηβθ κπκέα Ϋθαμ Ώθλδεαθσμ δγαΰεθάμ πκζνγερζηάμ εεζαηίΪθεδ πμ «γερεσ δυλκ» Ϋθα εκνηέ Coca-Cola πκν εέξε λέιεδ Ϋθαμ Ανηδεσμ πδζσηκμ απ‘ ηκ αελκπζΪθκ ηκν. Ώελδίυμ ηα έδδα πέζηεναθ εαδ κδ εθ ΒζζΪδδ ΒδδπζκζΪηλεμ: γεκπκδκτζαθ σ,ηδ Ϋπεθηε απ‘ ηκθ κνλαθσ, ησθκ πκν ησηε δεθ νπάλξαθ πδζσηκδ θα λέξθκνθ εκεαεσζεμ, αζζΪ απζυμ Ϋπεθηαθ απσ ησθκδ ηκνμ κδ ηεηεπλέηεμ. πκν ηεζδεΪ θαέθεηαδ σηδ ανηά β εαηΪ ηα Ϊζζα ξδκνηκλδζηδεά ιΫθβ ηαδθέα αθΫζνζε ζε ίΪγκμ ηβθ απκίζΪεπζβ πκν πλκεαζεέ κ Πκζνγερζησμ. Κδ σηπμ κ ΏλδζηκηΫζβμ ΰλΪθεδ: «Ώπσ ηκνμ αλξαέκνμ, ηυλα, εαδ ηκνμ πκζτ παζαδσηελκνμ Ϋξεδ εζβλκδκηβγεέ ζηκνμ ηεηαΰεθΫζηελκνμ νπσ ηκλθά ητγκν β παλΪδκζβ σηδ ανηΪ [=ηα κνλΪθδα ζυηαηα] εέθαδ γεκέ (...) Σα ζκδπΪ πλκζηΫγβεαθ αλΰσηελα πμ ηνγκζκΰδεΫμ πελδΰλαθΫμ, ΰδα θα ειαζθαζέαεηαδ β ενπεέγεδα ηκν πκζτ εσζηκν εαδ θα ΰέθεηαδ ξλάζβ ηκνμ ζηκνμ θσηκνμ εαδ πλκμ ηκ εκδθσ ζνηθΫλκθ· δδσηδ ζΫθε σηδ κδ γεκέ Ϋξκνθ αθγλυπδθβ ηκλθά ά εέθαδ σηκδκδ ηε ηελδεΪ απσ ηα Ϊζζα αυα» (Μεηά ηα θπζηθά, Λ‘, 8 (1074b)). Πανζαθέα, Αξθαδηθά (8), 42, 4: «Σκ Ϊΰαζηα [ηβμ Αάηβηλαμ] ζΫθε ππμ εέξε ηβθ ειάμ ηκλθά: β γεΪ παλδζηΪθκθηαθ ζα ηδα ΰνθαέεα εαγδζηΫθβ ζε ίλΪξκ, β κπκέα σηπμ εέξε εεθΪζδ εαδ εσηβ αζσΰκν». Πανζαθέα, Αηηηθά (10), 26, 6: «Γζα ημ άβαθια αοηυ [=ηδξ Αεδκάξ ζηδκ Αηνυπμθδ] οπάνπεζ δ θήιδ πςξ έπεζε απυ ημκ μονακυ»(!!). Καηά ηα άθθα μζ «μνεμθμβζζηέξ Νεμπαβακζζηέξ» ημνμσδεφμοκ ηδκ άπμρδ βζα απεζνμπμίδηεξ εζηυκεξ. 13) Ο Πζκτηαλξκμ ζηκ Πεξί Ίζηδνο θαη Οζίξηδνο, 71 αθαθΫλεδ σηδ παλΪ ηδμ απσοεδμ ηπθ θδζκζσθπθ, κδ ζΪηλεδμ ηπθ «γευθ» πδζηετκνθ σηδ ηα αΰΪζηαηα εέθαδ κδ γεκέ, εαδ σξδ β απεδεσθδζά ηκνμ. «Οδ παζαδκέ εεεέθκδ Ϊθγλππκδ αθεζυμ πθσηαακθ ηε ηα κθσηαηα ηπθ γευθ ηα δυλα ηπθ γευθ, εαδ ηα εηδηκτζαθ Ϋθεεα ηβμ αθΪΰεβμ ηπθ εαδ ηα εζΫίκθηκ» (Πεξί Ίζηδνο θαη Οζίξηδνο, 70 (379b)). «Αδα ηκτηκ κλγσηαηα κδ θδζσζκθκδ ζΫΰκνθ σηδ σζκδ δεθ ηαθγΪθκνθ κλγυμ ηβθ ζβηαζέαθ ηπθ ζΫιεπθ, ανηκέ ζθΪζζκθηαδ εαδ εδμ ηα πλΪΰηαηα, σππμ ζθΪζζκθηαδ εεεέθκδ εε ηπθ Βζζάθπθ, κδ κπκέκδ, επεδδά Ϋηαγκθ εαδ ζνθάγδζαθ θα δέδκνθ ηκ σθκηα ηπθ γευθ εδμ ηα απσ ξαζεσθ εαδ ηΪληαλκθ αΰΪζηαηα ανηυθ εαδ εδμ ηαμ απΰλαθδζηΫθαμ εδεσθαμ ηπθ εαδ σξδ θα ηα κθκηΪακνθ απζυμ αΰΪζηαηα εαδ αθδελυηαηα ηπθ γευθ, εαηάθηβζαθ Ϋπεδηα θα ζΫΰκνθ αζείυμ σξδ κ ΛΪξαλβμ ειΫδπζε ηβθ ΏγβθΪθ, σηδ κ Αδκθτζδκμ εεκτλενζε ηκνμ ξλνζκτμ ίκζηλτξκνμ ηκν Ώπσζζπθκμ, κ δε Γενμ ηκν Καπδηπζέκν εεΪβ εαδ εαηεζηλΪθβ εδμ ηέαθ πνλεαρΪθ εαηΪ ηκθ εηθτζδκθ πσζεηκθ. Σκδκνηκηλσππμ β εζθαζηΫθβ ξλάζδμ ηπθ ζΫιεπθ ηκνμ παλΫζνλε εαδ παλαδΫξκθηαδ δκιαζέαμ δδεζηλαηηΫθαμ ζνηθυθπμ πλκμ ηαμ ζΫιεδμ (70 (379cd)). 14) Ο ΔλΪεζεδκμ «ίζΫπκθηαμ ηκνμ Έζζβθεμ θα πλκζθΫλκνθ δυλα ζηκνμ γεκτμ εέπε "Πλκζετξκθηαδ ζηα αΰΪζηαηα ηπθ γευθ ζαθ θα ηπκλκτζαθ θα ηκνμ αεκτζκνθ, εθυ δεθ ηκνμ αεκτθε, δεθ δέθκνθ, σππμ εαδ δεθ ηπκλκτθ θα αβηάζκνθ» (απ. 132) ΏνηΪ εέθαδ αλεεηΪ παλαδεέΰηαηα σηδ σξδ ζέΰκδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ αλξαδκηβηαμ γεπλκτζαθ ππμ ηκ Ϊΰαζηα Ϋξεδ ηΫζα ζηβθ τζβ ηκν ηκ γεσ, σηδ ηΫζα ζηκ Ϊΰαζηα εαηκδεεέ κ γεσμ, εδ επκηΫθπμ δεθ ζΪηλεναθ απζυμ «ηκθ γεσ πκν απεδεσθδαε ηκ Ϊΰαζηα», σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ ηκ Ϊΰαζηα-γεσ. Παλαηβλκτηε σηδ κ ηέζππθ, παλ‘ σζκ πκν απκδΫξηβεε ππμ β ΏγβθΪ εέθαδ γεσμ, εικλέζηβεε επεδδά εέπε ππμ ηκ Ϊΰαζηα ηβμ ΏγβθΪμ δεθ εέθαδ γεσμ! Αβζαδά, κ αγβθαρεσμ δάηκμ, κδ πκζζκέ ΒδδπζκζΪηλεμ πκν ηκθ εισλδζαθ, πέζηεναθ ππμ ηκ Ϊΰαζηα ηκ έδδκ εέθαδ β γεΪ ΏγβθΪ. Βπέζβμ, ησζκ κ ηέζππθ, σζκ εδ κ ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ αθαθΫλκνθ σηδ κδ ζΪηλεδμ ηπθ γευθ πλκζενθκτζαθ ηα αΰΪζηαηα. Ο ΑδκΰΫθβμ ηΪζδζηα εδλπθενσηαθ ηδα ΰνθαέεα πκν Ϋζενίε πκζτ ζηκ Ϊΰαζηα εθσμ γεκτ, εθυ κ ηέζππθ απΫθνΰε θ‘ απαθηάζεδ, αθ κδ γεκέ ενξαλδζηκτθηαδ ηε ηδμ πλκζενξΫμ εαδ ηδμ πλκζενθάζεδμ. Ώθηέγεηα απσ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, ηα αλξαέα αΰΪζηαηα άηαθ αθηδεεέηεθκ πλκζετθβζβμ, γεπλκτθηαθ γεκέ, εαδ άηαθ γανηαηκνλΰδεΪ. ΏνηΪ ηα πλΪΰηαηα ηα άιελαθ εαδ ηα Ϋίζεπαθ κδ Υλδζηδαθκέ, εαδ ειαδηέαμ ανηυθ απκεαζκτζαθ ΒδδπζκζΪηλεμ ηκνμ πκζνγερζηΫμ. ΦνζδεΪ κδ αλξαέκδ δεθ άηαθ αθσβηκδ, υζηε θα πδζηετκνθ σηδ β πΫηλα άηαθ γεσμ, εαδ Ϊζζπζηε κδ πδκ Ϋινπθκδ (π.ξ. ΔλΪεζεδηκμ ά κ ηέζππθ πκν αλθάγβεε ππμ ηκ Ϊΰαζηα εέθαδ γεσμ) εέξαθ εαηαδδεΪζεδ ηβθ πλα-
εηδεά ηβμ ζαηλεέαμ ηπθ αΰαζηΪηπθ. Πκδκδ «αλξαέκδ», σηπμ; ζκδ; ΦνζδεΪ σξδ. ΟλδζηΫθκδ απσ ηκνμ θδζκζσθκνμ. Οδ νπσζκδπκδ αλξαέκδ, σηπμ; Ώπ‘ σζκ ηα παλαπΪθπ παλαδεέΰηαηα δεέξθκνθ, δεθ άηαθ αλεεηΪ Ϋινπθκδ, υζηε θα απκεζεέζκνθ εΪηδ ηΫηκδκ, εαδ δεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηαδ σηδ παΰαθδζησμ άηαθ β ζαρεά πλαεηδεά εδ σξδ κδ ΰθυηεμ ηπθ ζέΰπθ θδζκζσθπθ. ηβθ πελέπηπζβ ηκν ηέζππθα ίζΫπκνηε πσζκ αθδζησλβηκμ εέθαδ κ δζξνλδζησμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ σηδ κδ ΰθυηεμ ηεηκθπηΫθπθ θδζκζσθπθ ζνθδζηκτθ απσοεδμ ηβμ «ανγεθηδεάμ αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ», δβζαδά σηδ αλξαέα γλβζεεέα εαδ Φδζκζκθέα ηανηέακθηαδ. Ο θδζσζκθκμ ηέζππθ Ϋξεδ αθηέγεηβ Ϊπκοβ ΰδα ηκ Ϊΰαζηα/γεσ απσ ανηάθ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ. ΠαλαγΫηκνηε εαδ ηβθ Ϊπκοβ ηκν έδδκν ηκν θεκπαΰαθδζηδεκτ Γηηπεηνχο (η. 4, ζ. 22-23): «Ώπσ σηδ εηεέμ ιΫλκνηε, νπΪλξκνθ εΪπκδεμ εαέλδεμ δδαθκλκπκδάζεδμ πΪθπ ζηβθ αθηδηεηυπδζβ ηπθ αΰαζηΪηπθ, δβζαδά ΰδα παλΪδεδΰηα, νπάλιαθ εδ αΰΪζηαηα πκν γεπλκτθηαθ επέ ΰάμ γεσηβηεμ, ηκ έδδκ Ϊΰαζηα δβζαδά πζΫκθ εαδ σξδ ανησ πκν απεδεσθδαε, πδζηενσηαθ ππμ εέξε πΪλεδ ηΫζα ηκν ανηά ηβθ εθΫλΰεδα». Σα ζξσζδα εέθαδ πελδηηΪ. Αεθ εέθαδ ησζκ λδαδεΪ αθηέγεηβ ηε ηκθ εγθδζησ β εδδπζκζαηλέα, σππμ δδαηαλητλκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: κδ γεκέ εέθαδ εθδκεκζηδεκέ, δβζαδά εέθαδ ά εζΫΰξκνθ ά ζνηίκζέακνθ ηηάηαηα ηβμ θτζβμ ά πΪζδ γεκπκδκτθηαδ κλδζηΫθα ηηάηαηα ηβμ θτζεπμ, εέηε πμ ζτηίκζα ηβμ νπσζκδπβμ θτζβμ εέηε σξδ. Σκ Ϊΰαζηα πμ τζβ εέθαδ ηηάηα ηβμ θτζβμ/εσζηκν. Έηζδ ηπκλεέ θα γεκπκδβγεέ ηκ Ϊΰαζηα-πΫηλα, πμ ηηάηα ηκν εσζηκν πκν ζνΰεεθηλυθεδ ά ζνηίκζέαεδ ηκ γερεσ ζηκδξεέκ ηβμ θτζβμ. Άζζπζηε β Ϊπκοβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, σηδ κδ γεκέ ηπκλκτθ θα παέλθκνθ (εαδ παέλθκνθ) κπκδαδάπκηε νζδεά ηκλθά (δβζαδά, αεσηβ εαδ ηκλθά αΰαζηΪηκμ) εθδζξτεδ ηκ ξλδζηδαθδεσ επδξεέλβηα σηδ β ζαηλεέα αΰαζηΪηπθ δεθ ζάηαδθε ηβ ζαηλεέα ηκν πλκζυπκν ηκ κπκέκ ανηΪ απεδεκθέακνθ (σππμ δζξνλέακθηαδ/δδεαδκζκΰκνθηαδ κδ Ν/Π), αζζΪ αθηέγεηα, ζνθδζηκτζε ζαηλεέα ηβμ τζβμ-γεκτ, αθκτ κ γεσμ Ϋξεδ πΪλεδ ηβ ηκλθά ηκν αΰΪζηαηκμ. ΠΪθηπμ, εδδπζκζαηλέα δεθ εέθαδ απζυμ β ζαηλεέα αΰαζηΪηπθ πμ γευθ. Οπκδαδάπκηε γεκπκέβζβ ηηάηαηκμ ηβμ εηέζβμ εέθαδ εδδπζκζαηλέα. Δ πκζνηκλθέα ηκν γεέκν ζνθεπΪΰεηαδ εδδπζκζαηλέα, δδσηδ ηκ γεέκ πμ σζκθ εαδ απσζνηκ δεθ ηπκλεέ θα δδαζπΪηαδ. Ώθ δδαζπαζηεέ, ησηε εέθαδ πκζτ ετεκζκ θα γεπλβγεέ γεσμ εΪηδ, πκν, εθυ δεθ εέθαδ γεσμ, γεπλεέηαδ «Ϋθα ηηάηα» ηκν γεκτ. Σσηε κδ πΫηλεμ, ηα αυα, ηα πκηΪηδα, κ αΫλαμ, β θπηδΪ ε.ζπ. ΰέθκθηαδ «γεκέ». Δ «πκζνηκλθέα» ζνθεπΪΰεηαδ ηβ πλκξπλβηΫθβ ζεΫοβ, δβζαδά αδνθαηέα θα ΰέθεδ εαηαθκβησ σηδ κδ πκζζΫμ ζεδηκνλΰέεμ ηκν Θεέκν δεθ ζνθεπΪΰκθηαδ δδΪζπαζβ ηβμ κθηκζκΰδεάμ εθσηβηαμ εαδ ηκθαδδεσηβηΪμ ηκν, Ϋηζδ υζηε ανησ θα πλΫπεδ θα δδαζπαζγεέ ζε επδηΫλκνμ «γεκτμ». ζκ ΰδα ηκθ ανηκπλκζδδκλδζησ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ», κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηπκλκτθ θα θΫλκνθ κτηε Ϋθα εεέηεθκ ηβμ εζζβθδεάμ αλξαδσηβηαμ ά ηκν 4κν η.Υ. αδυθα, ζηκ κπκέκ θα απκεαζκτθηαδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ γλβζεενηΫμ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ». Γδα ηκθ 4κ η.Υ. αδυθα νπΪλξκνθ κδ ξαλαεηβλδζηκέ «Έζζβθεμ» ά «εγθδεκέ» ά «ΠαΰαθδζηΫμ». «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» δεθ νπΪλξκνθ˙ κτηε θνζδεΪ ζηβθ εζαζζδεά αλξαδσηβηα, σπκν κτηε ηκ σθκηα Έζζβθαμ κτηε ηκ επέγεηκ εγθδεσμ εέξε γλβζεενηδεά ζβηαζέα. Ώεσηβ εαδ ηκ «Βγθδεσμ» κθεέζεηαδ ζηκ ξλδζηδαθδεσ «Ϋγθβ». Δ κθκηαζέα πκν δέθκνθ ζηκθ εανησ ηκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ εαγαλΪ ξλδζηδαθδεάμ επδθσβζβμ. Βτΰε. Βεησμ εδ αθ δδαζΫικνθ ηκ λπηαρεσ «Απδεεαγερζηάμ», αθκτ κ σλκμ «δπδεεΪγεκ» αθΪΰεηαδ ζηβθ λπηαδκελαηέα εδ σξδ ζηβθ (ζτηθπθα ηε ηκνμ έδδκνμ) «ανγεθηδεά εζζβθδεά επκξά». Ο πλκζδδκλδζησμ «Πκζνγερζηάμ», εεησμ ηκν σηδ δεθ νπκδβζυθεδ ηβθ εζζβθδεσηβηα ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ, εέθαδ ζεΫηβ αελκζκΰέα, αθκτ ζτηθπθα ηε ηκνμ έδδκνμ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ (ίζΫπε εεθΪζαδκ 49) κ αλδγησμ ηπθ γευθ – πκζζκέ ά Ϋθαμ – δεθ Ϋξεδ εαηηέα ζβηαζέα. Νεκεπκξέηδεβμ εαδ ζτΰξλκθβμ Ϋηπθενζβμ, ζκδπσθ κ ανηκπλκζδδκλδζησμ. Αεθ νπκδβζυθεδ ηβθ κνζέα ηβμ ζαηλεέαμ εαδ γλβζεεέαμ ηπθ αησηπθ ανηυθ, αθκτ κτηε ηκ/ηκνμ γεκτμ αθαθΫλεδ, εαδ δβζυθεδ απζυμ ηδα (παΰεσζηδα; Άλα ηβ εζζβθδεά) γλβζεεέα πκν Ϋξεδ γλβζεενηΫμ εαδ ζηβθ ΒζζΪδα (κδ εγθδεκέ ηβμ ΒζζΪδαμ, εδ σξδ κδ εγθδεκέ ηβμ Ώζίαθέαμ) ά ενλδκζεεηδεΪ ζβηαέθεδ Έζζβθεμ ηκ Ϋγθκμ, ξπλέμ θα νπκδβζυθεδ γλβζεεέα. ΦνζδεΪ δδεαέπηα ηκν εαγεθσμ θα ανηκαπκεαζεέηαδ σππμ γΫζεδ. ΏζζΪ ΰδα θα Ϋξεδ εαθεέμ ηκ δδεαέπηα ανησ πλΫπεδ θα ζΫίεηαδ ηκ αθηέζηκδξκ δδεαέπηα ανηκπλκζδδκλδζηκτ ηπθ Ολγκδσιπθ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηκ ζΫίκθηαδ, αθκτ απκεαζκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ νίλδζηδεΪ «θααπλαέκνμ», «Γαζδζαέκνμ» εαδ «δκνδαδκξλδζηδαθκτμ (εαηαεηβηΫμ)». ΒπκηΫθπμ αθηέζηκδξκ δδεσ ηαμ δδεαέπηα εέθαδ θα ηκνμ ξαλαεηβλέακνηε «(θεκ)εδδπζκζΪηλεμ», «θεκπαΰαθδζηΫμ», «θεκεπκξέηεμ». Ώμ δδαζΫικνθ πυμ γα θΫλκθηαδ.
§ 59. "Οδ αλξαέκδ εζζβθδεκέ γεκέ ηπθ πλκΰσθπθ ηαμ άηαθ αθυηελκδ, ΰεηΪηκδ ξΪλβ εαδ ενΰΫθεδα, ζε αθηέγεζβ ηε ηκ ηκξγβλσ , ζεκηεδθσ ΓδαξπίΪ".
ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ έδδκδ κδ αλξαέκδ Ϋζεΰαθ ΰδα ηκνμ γεκτμ ηκνμ «ηὸ γεῖκθ πὰθ ἐζηὶ θγκθελὸθ εαὶ ηαλαξδεμ» (Δλσδκηκμ, 1, 32). Δ Πβθεζσπβ ζηκ ο 210 ηβμ Οδτζζεδαμ ζΫεδ «Οδ γεκέ ηδμ δνζηνξέεμ ηΪμ Ϋζηεδζαθ». Ο Σλπδεσμ πσζεηκμ πλκεζάγβεε απσ ηκ Αέα, επεδδά ανησμ ίαλδσηαθ εαδ άγεζε θα πελΪζεδ ηβθ υλα ηκν ενξΪλδζηα. ΥαλαεηβλδζηδεΪ κηδζεέ κ Βνλδπέδβμ πκν εέθαδ Ώλξαέκμ Έζζβθαμ εαδ ΰδ' ανησ δε ηπκλκτθ θα ηκθ εαηβΰκλάζκνθ κδ ΏλξαδκζΪηλεμ ΠαΰαθδζηΫμ ΰδα αθγεζζβθδζησ, αθαθελσηεθκμ ζηδμ πλΪιεδμ ηκν αλξαδκεζζβθδεκτ πΪθγεκν: «αθ κδ γεκέ εΪθκνθ αδζξλΫμ πλΪιεδμ, ησηε δεθ εέθαδ γεκέ». Πκδεμ εέθαδ κδ πλΪιεδμ πκν Ϋξεδ εαηΪ θκν κ Βνλδπέδβμ; Βέθαδ κδ εΪηπγδ, παληΫθεμ απσ ηκ Ϋλΰκ Ώπκζζκδυλκν ΐδίζδκγάεβ. Βέθαδ πλΪιεδμ πκν, αθ ηδμ Ϋεαθαθ Ϊθγλππκδ, γα ηκνμ ξαλαεηβλέααηε εαηαεΪγδα ηβμ εκδθπθέαμ, κπκδαζδάπκηε εκδθπθέαμ, αεσηβ εαδ αλξαέαμ: ΓΒΤ 1. ΘαθΪηπζε ηβθ ΚΪηπβ. 2. Μκδξσμ, πζαΰδΪαεδ εεησμ απσ ηβθ Ήλα ηε ηδμ: ΘΫηδδα, Αδυθβ, Βνλνθσηβ, ητΰα, Μθβηκζτθβ, Μάηδ, Λβηυ, ΒζΪλβ, Νδσίβ, Ευ, ΑαθΪβ ηεηαηκλθπηΫθκμ ζε ξλνζαθΫθδα κλκθά, Ώζεηάθβ παέλθκθηαμ ηβ ηκλθά ηκν αθδλσμ ηβμ Ώηθδηλτπθκμ, ηβθ Βνλυπβ ηε ηκλθά ηατλκν, εηΫζβ, Ώθηδσπβ, Καζζδλσβ, 7 γνΰαηΫλεμ ηκν Άηζαθηα, Λάδα ηεηαηκλθπηΫθκμ ζε ετεθκ, Ώέΰδθα. 3. Κνθάΰβζε θα ίδΪζεδ ηβθ Ώζηελέα, πκν πθέΰεηαδ ζηβ γΪζαζζα. 4. ΐαζΪθδζε ηκθ Ειέκθα πκν γΫζβζε θα πζαΰδΪζεδ ηε ηβθ Ήλα. 5. ΚλΫηαζε αθΪπκδα ηβ ΰνθαέεα ηκν Ήλα. 6. Βεζθεθησθδζε ηκ παδδέ ηκν, Ήθαδζηκ, ζαεαηετκθηΪμ ηκθ. 7. ΚαηΪπδε ηκ Ϋηίλνκ, ηκ παδδέ ηκν, ηβμ Μάηδδαμ. 8. ΑδΫηαιε θα εαλθπγεέ απθηαθσμ κ ενελΰΫηβμ ηπθ αθγλυππθ, ΠλκηβγΫαμ, εαδ θα ηκτ ηλυεδ ηκ ζνευηδ Ϋθαμ αεησμ.9. Θαθαηυθεδ ηκνμ αθγλυπκνμ, ξπλέμ αδηέα, ηε εαηαεζνζησ. 10.Καηαεελατθπζε κζσεζβλβ πσζβ, πκν Ϋεηδζε κ αζηπθετμ. 11. εσηπζε ηκνμ Κκτλβηεμ πκν ηκθ αθΫγλεοαθ πμ ίλΫθκμ. 12. Καηαεελατθπζε ηκθ ΚαπαθΫα. 13. Καηαεελατθπζε ηβ εηΫζβ. 14. ΐδΪαεδ ηβθ παλγΫθα δΫλεδα ηβμ Άληεηβμ, Καζζδζηυ. 15. ΐδΪαεδ ηβθ ΔζΫεηλα. 16. Καηαεελανθυθεδ ηκθ Ώζεζβπδσ πκν ίκβγκτζε ηκνμ αθγλυπκνμ. 17.Καηαεελατθπζε ηκθ Ίδα. 18. Παδδελαζηάμ ηκν Γαθνηάδβ. 19. Αεξσηαθ απσ ηκθ ΐκτζδλδ αθγλππκγνζέεμ. Μδα ΰεθκεηκθέα εθαθηέκθ κζσεζβλβμ πσζβμ / Έΰεζβηα εαηΪ ηβμ αθγλππσηβηαμ/ Παδδελαζηέα / Ατκ ίδαζηκέ, ηδα απσπεδλα ίδαζηκτ / ΒθηΪ θσθκδ (εθσμ αΰΫθθβηκν) / εαεκπκέβζβ ζνατΰκν/ εαεκπκέβζβ ηΫεθκν/ ΚαηΪ ζνλλκάθ ειαπΪηβζβ ζνατΰκν /Πλσεζβζβ ζπηαηδεάμ ίζΪίβμ. ΔΡΏ 1. εσηπζε ηβθ έδβ, ΰνθαέεα ηκν Χλέπθα. 2. Ρέξθεδ ηλΫζζα ζηκθ ΏγαηΪ εαδ ζεκηυθεδ ηα παδδδΪ ηκν. 3. Ρέξθεδ ηλΫζζα ζηκθ Δλαεζά. 4. Ρέξθεδ ηλΫζζα ζηκνμ Εθυ εαδ ΏγΪηαθηα. 5. Ρέξθεδ ηαθέα ζηκ Αδσθνζκ. 6. Έζηεδζε Ϊθεν αδηέαμ ηβ θέΰΰα πκν Ϋηλπΰε ηκνμ Θβίαέκνμ. ΣκνζΪξδζηκθ δτκ θσθκδ Ϊηεζκδ, πλσεζβζβ ονξδεάμ ίζΪίβμ, βγδεά ανηκνλΰέα ΰδα ηδμ δεεΪδεμ αθγλππκθαΰέεμ ηβμ θέΰΰαμ. ΏΠΟΛΛΧΝ ΠΪηε ηυλα ζηκθ γεσ ηκν Φπησμ. Πυμ ζΫηε «Ματλκ Φπμ»; 1. εσηπζε ηκθ κηκθνζσθδζκ ελαζηά ηκν, ΤΪεδθγκ. 2. εσηπζε ηκθ δλΪεκ ηπθ Αεζθυθ. 3. εσηπζε ηκθ Σδηνσ, ΰδσ ηκν Αέα εαδ ΒζΪλβμ. 4. εσηπζε ηκ Μαλζτα, ΰδΫλθκθηΪμ ηκθ απθηαθσ. 5. Έζηεδζε ζκδηδεά ζηκ ΛακηΫδκθηα. 6. εσηπζε ηκνμ ΰδκνμ ηβμ Νδσίβμ. 7. εσηπζε ηβθ Κκλπθέδα. 8. εκηυθεδ ηκνμ Κτεζππεμ. Μσθκ 6 θσθκδ ΰδα ηκ γεσ ηκν θπησμ. Καδ θνζδεΪ, ζνηίκζδεά παδδελαζηέα. Μάππμ θα ηκθ εΪθαηε «γεσ ηπθ εεδκλΫπθ»; Έξεδ ηαζΫθηκ, κ γεσμ. ΒΡΜΔ 1. εσηπζε ηκθ Εππσζνηκ. 2. εσηπζε ηκθ Άλΰκ. 3. ΐέαζε ηβθ Ώπβηκζτθβ. 4. ΚζΫίεδ ηδμ αΰεζΪδεμ ηκν αδελθκτ ηκν Ώπσζζπθα. ΚζΫθηβμ, δνκ θκλΫμ θκθδΪμ, ίδαζηάμ. ΏΦΡΟΑΕΣΔ 1. Σδηπλεέ ηδμ Λάηθδεμ θα ίλπηΪθε. 2. Έεαθε ηβ ητλθα θα ελπηενηεέ ηκθ παηΫλα ηβμ. νηίκζδεΪ ίλπητζεμ κδ Λάηθδεμ. ΠΟΒΕΑΧΝΏ 1. Μκδξσμ, πζΪΰδαζε ηε ηβθ ΕθδηΫδεδα, ηβθ Ώηνηυθβ. 2. Οηκθνζσθδζκμ, ελαζηάμ ηκν ΠΫζκπα. 3. Στθζπζε ηκ ΦδθΫα. 4. Έζηεδζε γαζαζζδθσ ηΫλαμ πκν Ϋηλπΰε αθγλυπκνμ. 5. εσηπζε ηκθ ΒλεξγΫα.
ΚελαηΪμ, παδδΫλαμ, θκθδΪμ, ίαζαθδζηάμ. ΏΡΣΒΜΔ 1. εσηπζε ηπθ Χλέπθα. 2. εσηπζε ηκθ Γλαηέπθα. 3. εσηπζε ηκθ ηκ εαδ ηκθ ΒθδΪζηβ. 4. εσηπζε ηδμ εσλεμ ηβμ Νδσίβμ 5. εσηπζε ηκθ Άδπθδ ηε εΪπλκ. Έιδ θσθκδ ηκνζΪξδζηκθ. ΏΘΔΝΏ 1. Έΰδαλε απθηαθσ ηκθ ΠΪζζαθηα. 2. Στθζπζε ηκθ Σεδλεζέα. Μάππμ άηαθ εεδκλεέμ κδ Οζτηπδκδ; ΔΡΏΚΛΔ Σκ αζηΫλδ ηβμ κδεκΰεθεέαμ. Ο Δλαεζάμ, πκν δδΪζειε ηκ δλσηκ ηβμ Ώλεηάμ (ΰδα θα ηβ ίδΪζεδ εαγ‘ κδσθ) 1. εσηπζε ηκθ ΏζενκθΫα. 2. εσηπζε ηκθ Πκλθνλέπθα. 3. ΚΪλθπζε ηε ίΫζκμ ζηκ ηΪηδ ηκθ ΒθδΪζηβ. 4. εσηπζε ηα παδδδΪ ηκν ΝβζΫα. 5. Οηκθνζσθδζκμ, ελαζηάμ ηκν Όζα. 6. Οηκθνζσθδζκμ, ελαζηάμ ηκν Άίδβλκν, ΰδκν ηκν Βληά. 7. εσηπζε ηκ Λέθκ. 8. Έεκοε ηπθ απεζηαζηΫθπθ ηκν Βλΰέθκν ηα ανηδΪ εαδ ηδμ ητηεμ. 9. εσηπζε ηκθ Βλΰέθκ. 10. Έλδιε ηα παδδδΪ ηκν ζηβ θπηδΪ. 11. Έλδιε ζηβ θπηδΪ ηα παδδδΪ ηκν Εθδεζά. 12. εσηπζε ηκθ Βνλνηέπθα. 13. εσηπζε ηκνμ ΰδκνμ ηκν Μέθπα. 14. εκηυθεδ ηβθ Εππκζτηβ. 15. εσηπζε ηκθ αλπβδυθα, ΰδκ ηκν Πκζεδδυθα. 16. εσηπζε ηκνμ Πκζτΰκθκ εαδ ΣβζΫΰκθκ. 17.εσηπζε ηκθ Βνλνηέπθα. 18. εσηπζε ηκθ Εαζείέπθα εαδ ηκθ ΑΫλενθκ, ΰδκνμ ηκν Πκζεδδυθα. 19. εσηπζε ηκθ Έλνεκ. 20. εσηπζε ηκθ Ώθηαέκ. 21. εσηπζε ηκ ΐκτζδλδ. 22. εσηπζε ηκθ ΏηθδδΪηαθηα. 23.εσηπζε ηκθ Δηαγέπθα. 24. εσηπζε ηκθ Ίθδηκ. 25. Λάζηεοε ηκθ ηλέπκδα ηπθ Αεζθυθ. 26. εσηπζε ηκθ νζΫα. 27. εσηπζε ηβθ Ξεθκδέεβ. 28. εσηπζε ηκθ ΛακηΫδκθηα εαδ ηα παδδδΪ ηκν. 29. εσηπζε ηκθ Βνλτπνζκ, ΰδκ ηκν Πκζεδδυθα. 30. εσηπζε ηκνμ Μκζδκθέδεμ πκν άγεζαθ θα πΪλκνθ ηΫλκμ ζε γνζέεμ.31. εσηπζε ηκθ Ώνΰεέα εαδ ηα παδδδΪ ηκν. 32. εσηπζε ηκθ ΝβζΫα. 33. εσηπζε ηκθ Εππκεσπθηα. 34.Μκδξσμ, πζΪΰδαζε ηε ηβθ Ώνΰά, Ώζηνσξβ, ηδμ 50 γνΰαηΫλεμ ηκν ΘΫζπδκν. 35. εσηπζε ηκθ Βτθκηκ, ηβθ υλα πκν ηκν Ϋξνθε θελσ ζηα ξΫλδα ηκν. 36. εσηπζε ηκθ Κσλπθκ. 37. εσηπζε ηκθ Λακΰσλα ηααέ εαδ ηα παδδδΪ ηκν. 38. εσηπζε ηκθ Κτεθκ, ΰδκ ηκν Άλβ. 39. εσηπζε ηκθ Ώητθηκλα. 40. εσηπζε ηκθ Βτλνηκ εαδ ηα παδδδΪ ηκν. 41. Βεζθεθησθδζε ηκ Λέξα. αλΪθηα Ϋθαμ (!!) θσθκδ (ζνηίκζδεκέ, ίείαέπμ..), ηδα ζβζηεέα, παδδελαζηέα, ίαζαθδζηκέ. ΑΕΟΝΤΟ 1. εσηπζε ηκθ Βτλνηκ ηε γνλζσ. 2. Ρέξθεδ ηαθέα ζηκ Λνεκτλΰκ. 3. ΏθΪΰεαζε ηδμ Θβίαέεμ θα αθάζκνθ ηα ζπέηδα ηκνμ. 4. Έεαθε ηδμ Ώλΰεέεμ ηλυθε ηδμ ζΪλεεμ ηπθ ίλεθυθ ηκνμ. Φσθκμ, πλσεζβζβ ονξδεάμ ίζΪίβμ, βγδεά ανηκνλΰέα ζηβ δκζκθκθέα εεαηκθηΪδπθ ηδελυθ παδδδυθ. ΚΡΟΝΟ Βέθαδ παλΪδεδΰηα ανηκτ πκν ζΫηε «εΪθε παδδδΪ θα δεδμ εαζσ». 1. Κσίεδ ηα ΰεθθβηδεΪ σλΰαθα ηκν παηΫλα ηκν. 2. Φνζαεέαεδ ηα αδΫλθδα ηκν ζηκθ Άδβ 3. Ώδηκηέεηβμ, παθηλετεηαδ ηβθ αδελθά ηκν, ΡΫα. 4. Καηαπέθεδ ηα παδδδΪ ηκν. Πλσεζβζβ ζπηαηδεάμ ίζΪίβμ, αδηκηδιέα, παδδκεηκθέα. ΔΦΏΕΣΟ 1. εσηπζε ηκθ Μέηαθηα ηε πνλπηΫθκ ζέδελκ. 2. Βπδξεέλβζε θα ίδΪζεδ ηβθ ΏγβθΪ. ΟΤΡΏΝΟ 1. Έδεζε εαδ πΫηαιε ηα παδδδΪ ηκν ζηα ΣΪληαλα. ΓΏΕΏ 1. πεέγεδ ηα παδδδΪ ηβμ θα επδηεγκτθ ζηκθ παηΫλα ηκνμ. Βέθαδ ενλδκζεεηδεΪ ηνξελκέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δδσηδ κδ αζειαθδλδθκέ θδζσζκΰκδ αθαέλεζαθ εεαηκθηΪδεμ Ϊζζεμ αδζξλΫμ πλΪιεδμ ηπθ γευθ, ΰδα θα πλαδκπκδάζκνθ ηκνμ ητγκνμ. ΏζζΪ εδ ανηΪ αλεκτθ. ΠλΪΰηαηδ, εαηαθηΪ αζηεέα ανηά β αθαθκλΪ εε ηΫλκνμ ηπθ Νεκ-Απδεεαγερζηυθ ζε απκηλσπαδεμ πλΪιεδμ πκν πελδΰλΪθκθηαδ ηβμ Π.Α. ηε ζεκπσ θα απκδεδξγεέ «αθέελκ ίδίζέκ». Οδ Υλδζηδαθκέ εέθαδ κζκθΪθελκ σηδ πδζηετ-
κνθ ζηβθ αζάγεδα ηπθ πελδΰλαθσηεθπθ ΰεΰκθσηπθ, αζζΪ δεθ πδζηετκνθ ηα έδδα ηα ΰεΰκθσηα πμ εθηκζΫμ ΰδα ηκνμ έδδκνμ εαδ ηβ απά ηκνμ. Πδζηετκνθ ζηκ Θεσ ηβμ Π.Α. εαδ ζηδμ βγδεΫμ εθηκζΫμ ηκν, εδ σξδ ζηκ ηέ εΪθεδ κ Ώ ά κ ΐ, σπκδκδ εδ αθ εέθαδ ανηκέ. Έηζδ εδ αζζδυμ, κδ εαηάΰκλκδ ανηκέ αθηδθΪζεκνθ: απσ ηβ ηέα εαηβΰκλκτθ ηβθ Π.Α. πμ «εγθδεδζηδεά», δβζαδά σηδ δάγεθ πλαδκπκδεέ ηδμ πλΪιεδμ ηπθ Βίλαέπθ, εδ απσ ηβθ Ϊζζβ δδαηαλητλκθηαδ ΰδα ηβθ εε ηΫλκνμ ηβμ Π.Α. εδζδελδθά παλΪγεζβ σζπθ ηπθ πλΪιεπθ εαδ ΰεΰκθσηπθ, εαζυθ εαδ Ϊδδεπθ, πκν δδαπλΪηηκνθ κδ Βίλαέκδ. Αε ΰέθεηαδ θα νπκζηβλέαεδμ εαδ ηα δνσ! Ώθ άηαθ εγθδεδζηδεσ ίδίζέκ, γα απκελτίκθηαθ κδ εαεΫμ πλΪιεδμ ηπθ Βίλαέπθ εαδ δεθ γα νπάλξαθ αθηδείλαρεΪ εαηβΰκλβηάλδα. Ώπσ πκτ εδ υμ πκτ Ϋθα «δελσ ίδίζέκ» πλΫπεδ θα απκζδππΪ ΰεΰκθσηα αθγλυππθ (δβζαδά αηεζυθ σθηπθ) υζηε θα εέθαδ «δελσ»; Δ ηδζά αζάγεδα, ζκδπσθ, ζνθδζηΪ «δελσηβηα»; ΜΪζζκθ οενηδΪ ζνθδζηΪ. Ώθηέ θα εΪθκνθ ζνΰελέζεδμ ηεηαιτ εθσμ ΣΫζεδκν Θεκτ εαδ θκθδΪδπθ, εζεθηυθ, ηκέξπθ «γευθ», γα πλεπε θα ειβΰάζκνθ κδ ζΪηλεδμ ηπθ «γευθ», ΰδαηέ νπΪλξκνθ ησζεμ αλξαέεμ αθαθκλΫμ ΰδα αθγλππκγνζέεμ πλκμ ηδηά ηπθ Βζζάθπθ Θευθ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα; ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα απσ σηδ εαηαζαίαέθκνηε απσ ηβθ αλξαέα δζηκλέα εαδ απσ ηβθ ηνγκζκΰέα, ΰέθκθηαθ αθγλππκγνζέα εΪγε θκλΪ πλδθ απσ εΪγε εεζηλαηεέα. ηκ θλκτλδκ ηβμ Εγυηβμ γνζδΪζηβεαθ απσ ηκθ ΏλδζηκηΫθβ ηκν Μεζζβθέκν εδμ ηκθ Αέα 300 Ϊθδλεμ, ζηβθ ΠΫζζα ηβμ Θεζζαζέαμ γνζέαααθ αθγλυπκνμ ζηκθ ΚΫθηανλκ Υεέλπθα εαδ ζηκθ ΠβζΫα. ΚαηΪ ηκθ Πανζαθέα κ Λνεαέκμ Γετμ εθ Ώλεαδέα δΫξκθηαθ αθγλυπδθα γτηαηα εαδ ζηβθ επκξά ηκν. ηα ξλσθδα ηκν ΚδεΫλπθα σππμ ανησμ ίείαδυθεδ, κδ ΠαΰαθδζηΫμ πδζηκέ απΫγεηαθ ηΪηαηα ηπλκζηΪ ζε εθησζγδα αΰκλδυθ ζθαΰηΫθπθ πλκμ ηδηά ηπθ γευθ. Βπέ Εκτζδκν Καέζαλα κδ Βγθδεκέ δελεέμ ηκν Άλεπμ γνζέαααθ 2 Ϊθδλεμ εΪγε Ϋηκμ ζηκ πεδέκ ηκν Άλεπμ. ΚαηΪ ηβθ εκληά ηπθ εθεζηέπθ (lares) παΰαθδζηδευθ γεκηάηπθ κδ Ρπηαέκδ Βγθδεκέ γνζέαααθ παδδδΪ εαδ αλΰσηελα αθδλεέεεζα. Ο Βλεξγυμ γνζέαζε ηδμ εσλεμ ηκν ζηκνμ νπκξγσθδκνμ γεκτμ ΰδα θα δυζεδ θέεβ ζηκνμ Ώγβθαέκνμ. Ο Θεηδζηκεζάμ γνζέαζε 3 ΠΫλζεμ αδξηαζυηκνμ. Ο κνΎδαμ αθαθΫλεδ σηδ ηβθ ζΫιβ «εΪγαληα» ηβθ εέξαθ ζηβθ Ώγάθα ΰδα ηκνμ εΰεζβηαηέεμ πκν ηκνμ Ϋζηεθαθ ζαθ ίσδδα εαδ πλσίαηα εαδ πκν ζηεθαθπηΫθκνμ ηκνμ κδβΰκτζαθ ζε ίλΪξδα σπκν ηκνμ εαηαελάηθδααθ ζε ησπκ γνζέαμ. ηβθ πΪληβ ηεζκτθηαθ αθγλππκγνζέεμ πλκμ ηβθ Σανλκπσζκ ΏληΫηδδα ηΫξλδ πκν ηδμ εαηΪλΰβζε κ Λνεκτλΰκμ. ηβθ ΣΫθεδκ εαδ ζηβθ Υέκ , εαηαελάηθδααθ αθγλυπκνμ πλκμ ηδηά ηκν Αδκθτζκν. Οδ Φπεαδεέμ Ϋλδξθαθ αθγλυπκνμ εδμ ηβθ θπηδΪ ηβμ Σανλκπσζκν ΏληΫηδδαμ. Οδ ΛΫζίδκδ γνζέαααθ αθγλυπκνμ ζηκθ Αδσθνζκ εαδ κδ Κλάηεμ ζηκθ Αέα. ηβθ Κλάηβ, εκθηΪ ζηβθ επησπκζβ ΏξαλθΫμ, ζηβ γΫζβ ΏθεηκζπβζδΪ ίλΫγβεε ηδθπδεσμ θασμ πκν ηΫξλδ ζάηελα εέθαδ κ ηκθαδδεσμ ΰθπζησμ. ΚαηαζηλΪθβεε ηκ 1700 π.Υ απσ ζεδζησ εθυ κδ αλξαδκζσΰκδ απσ ηδμ αθαζεαθΫμ δδαπέζηπζαθ κηδ άηαθ ζαηλενηδεσμ ίπησμ σπκν ΰδθσηκνζαθ αθγλππκγνζέεμ. ηβθ Άζκ ηβμ Μαΰθβζέαμ (Θεζζαζέα) ΰδθσθηκνζαθ αθγλππκγνζέεμ ζηκ δελσ ηβμ Άζκν, ηα θασ ηκν Λαθνζηέκν Αδσμ. Ο Ώπσζζπθαμ ηβμ ΛενεΪδαμ ξαδλσηαθ ηε ηδμ αθγλππκγνζέεμ πκν ηεζκτθηαθ ηε λέοβ ζηα ίλΪξδα. Πλκμ ηδηάθ ηκν Ώΰλπθέκν Αδκθνζέκν ηεζκτθηαθ γνζέεμ ζηκθ Ολξκηεθσ ηβμ ΐκδπηέαμ. Ώπσ ηκνμ αλξαέκνμ ηεζκτθηαθ γνζέεμ εαδ εαηΪ ηδμ εβδεέεμ εαδ ζεκπσ εέξαθ ηβθ ειδζΫπζβ ηβμ παλκλΰδζηΫθβμ ζεδΪμ ηκν εθ πκζΫηπ πεγαηΫθκν εαδ ηβθ δεαθκπκέβζβ εαδ εεδέεβζβ ηπθ επδαυθηπθ κδεεέπθ ανηκτ. Έθα ηΫηκδκ παλΪδεδΰηα αθγλππκγνζέαμ ηαμ δέθεδ κ ηβλκμ ΰδα ηβθ εβδεέα ηκν ΠΪηλκεζκν εδμ ηβθ κπκέα γνζδΪζηβεαθ αδξηΪζπηκδ πκζΫηκν. Βδμ ηβθ ηνγκζκΰέα πΪζδ Ϋξκνηε πΪζδ ηβθ έδδα ηεγκδκζκΰέα ΰδα ηκθ ειενΰεθδζησ ηπθ γευθ. Ο Σελεζέαμ Ϋδπζε εθηκζά εδμ ηκθ ΚλΫκθηα θα γνζδΪζεδ ηκθ νδσ ηκν ΜεθκδεΫα. ΣΫζκμ, εαηΪ ηβθ «βηΫλα ηκν Ώέηαηκμ» κδ πδζηκέ ηβμ γεΪμ ΚνίΫζβμ, πκν ηε ηβ ηκνζδεά εαδ ηκ ξκλσ πελδΫλξκθηαθ ζε εαηΪζηαζβ γλβζεενηδεάμ ηαθέαμ, ιΫζεδααθ ηδμ ζΪλεεμ ηκνμ ηε ηαξαέλδα εαδ ηΫζκμ ανηκενθκνξέακθηαθ η‘Ϋθα πνλσζδγκ. Σα πελδζζσηελα απσ ηα παλαπΪθπ ζηκδξεέα εέθαδ απσ ηβθ 30 ησηπθ «ΜεΰΪζβ Βζζβθδεά Βΰενεζκπαέδεδα» ηκν Π. ΑλαθδλΪεβ. Βπέζβμ β 12 ησηπθ «τΰξλκθκμ Βΰενεζκπαέδεδα» ηκν ΒζενγελκνδΪεβ ΰλΪθεδ ηα ειάμ: «(...). Βθ ηβ δζηκλέα ηπθ ηεηΫπεδηα ξλσθπθ απαθηυθηαδ εθδαξκτ εθ ηβ ζαηλεέα πλδζηΫθπθ γεκηάηπθ αθγλππκγνζέαδ, πμ εθ ηβ ζαηλεέα ηκν Λνεαέκν Αδσμ, ηβμ ΏληΫηδδκμ Ολγέαμ εαδ Σανλκπσζκν, ηκν Ώπσζζπθκμ εθ ΛενεΪδδ, εε δε πκζζυθ δελκηεζεζηδυθ ηπθ ηεηαΰεθεζηΫλπθ ξλσθπθ ηεη‘ αζθαζεέαμ εδεΪαεηαδ σηδ ηκ πΪζαδ ζνθεδΫκθηκ ηεη‘ αθγλππκγνζδυθ. Ώθγλππκγνζέαδ εηεζκτθηκ επέζβμ (..) εαδ νπσ ηπθ Ρπηαέπθ. Ο Οεηαίδαθσμ δδΫηαιε θα γνζδΪζπζδθ επέ ηκν ΐπηκτ ηκν Καέζαλκμ 300 αθγλυπκνμ, κ δε Πκηπάρκμ θα λέοπζδθ εδμ ηβθ γΪζαζζαθ αθγλυπκνμ εδμ γνζέαθ ηπ Πκζεδδυθδ. ΚαηΪ ηκθ Πκλθτλδκθ, αδ γνζέαδ αθγλυππθ Ϋπανζαθ ησθκθ επέ ανηκελΪηκλκμ Ώδλδαθκτ (αζζ‘ εθ ηκτηκδμ ΰθπλέακηεθ σηδ αεσηβ επέ ηπθ βηελυθ ανηκτ ηκτηκν ηκν ζνΰΰλαθΫπμ, ηπ 280, εηεζΫζγβζαθ ηκδατηαδ γνζέαδ)˙ εαηΪ δε ηκθ Λαθηάληηνλ, εθ ηκδμ ξλσθκδμ ηκν ανηκελΪηκλκμ ηκτηκν εγνζδΪαεηκ εαη‘ Ϋηκμ Ϊθγλππκμ ηπ Λαηέπ ΑδΎ». Σκ «Νευηελκθ Βΰενεζκπαδδδεσθ ζειδεσθ ηκν Ήζδκν» αθαθΫλεδ ηα ειάμ: «(...). Ώπαθηυηεθ αθγλππκγνζέαμ επέζβμ εδμ ηβθ Μεζζβθέαθ, εδμ ηβθ ΠΫζζβθ ηβμ Θεζζαζέαμ, εδμ ηβθ Ώλεαδέαθ, εδμ ηβθ κπκέαθ κ Γενμ εδΫξεηκ αθγλυπδθα γτηαηα εαδ ηεηΪ ηβθ εηθΪθδζδθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. ΏζζΪ εαδ εδμ ηβθ πΪληβθ γα απα-
θηάζπηεθ ηκ Ϋγδηκθ ηβμ αθγλππκγνζέαμ (Ϋθγα εαηάλΰβζεθ ανησ κ Λνεκτλΰκμ) εαδ εδμ ηβθ ΛΫζίκθ, ηβθ Κλάηβθ, ηβθ ΣΫθεδκθ, εαδ ηβθ Υέκθ εαδ εδμ σζαμ εθ ΰΫθεδ ηαμ θάζκν ηβμ Μεζκΰεέκν, εδμ ηαμ κπκέαμ δδεδσγβ δδα ηπθ Φκδθέεπθ. Ώθγλππκγνζέαμ πζατηπμ γα ετλπηεθ εαδ εδμ ηβθ Φυεαδαθ εαδ ηβθ Μαζζαζέαθ εαδ ηαμ Ώγάθαμ, εδμ ηαμ κπκέαμ ηκ Ϋγδηκθ παλΫηεδθε εαηΪ ηκνμ δζηκλδεκτμ ξλσθκνμ νπκ ηβθ εεεαζνηηΫθβθ ηκλθάθ ηβμ εηθαθέζεπμ πμ ειδζαζηβλέπθ γνηΪηπθ ηπθ εδμ γΪθαηκθ εαηαδδεαακηΫθπθ εαεκτλΰπθ. Βδμ ηβθ Ρυηβθ εαγ‘ σζκνμ ηκνμ αδυθαμ δδεηβλάγβ ηκ Ϋγδηκθ ηβμ αθγλππκγνζέαμ, κδ δε παηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ίείαδυθκνθ κηκθυθπμ σηδ ηκ αθγλυπδθκθ αέηα αιβεκζκτγβ θα λΫεδ εδμ ηβθ Ρυηβθ πλκ ηκν εδδυζκν ηκν Αδσμ αεσηβ εαδ εαηΪ ηκθ 4κ η.Υ. αδυθα. (...)». Δ εΰενεζκπαέδεδα «ΠΪπνλκμ ΛΪλκνμ ΜπλδηΪθθδεα» αθαθΫλεδ «(..) ηκθ ΣΪθκ ηκν ΦδζκπκδηΫθκμ γνζδΪακθηαδ Μεζζάθδκδ αδξηΪζπηκδ (183 π.Υ.). Κκλνθαέα γΫζβ Ϋξεδ β γνζέα ίλΫθκνμ επΪθπ ζηκ ίπησ ηκν Λνεαέκν Αδσμ ζηβθ Ώλεαδέα, εαηΪ ηβθ κπκέα αεκζκνγκτζε δδαθκηά εαδ ίλυζβ ηπθ οβηΫθπθ ηεηαξέπθ ηκν γνζδαζγΫθηκμ ίλΫθκνμ. Ο Λνεκτλΰκμ δδα θσηκν εαηΪλΰβζε ηδμ αθγλππκγνζέεμ πκν ΰέθκθηαθ ζηβ πΪληβ πλκμ ηδηάθ ηβμ ΏληΫηδδκμ. ηβ Υέκ εαδ ηβ ΛΫζίκ αθαθΫλκθηαδ ζνξθΫμ αθγλππκγνζέεμ πκν ΰέθκθηαθ εΪγε ξλσθκ ΰδα θα ηδηάζκνθ ηκθ Αέα εαδ ηκθ Αδσθνζκ(…)». Δ εΰενεζκπαέδεδα «Τδλέα» αθαθΫλεδ: «(..)ΤπΪλξκνθ αλεεηΫμ ηαληνλέεμ ΰδα αθγλππκγνζέεμ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα. Σα ενλδσηελα εΫθηλα αθγλππκγνζδυθ άηαθ: ηκ Λτεδκ σλκμ ηβμ Πεζκπκθθάζκν σπκν ηκ δελσ ηκν Λτεδκν Αέα. Βδυ κδ αθγλππκγνζέεμ ζνθεξέζηβεαθ υμ ηκθ 3κ η.Υ. αδυθα. Βπέζβμ αθγλππκγνζέεμ πλΫπεδ θα ΰέθκθηαθ εαδ ζηκ δελσ ηπθ ηεΰΪζπθ γεκηάηπθ (Αάηβηλαμ εαδ Κσλβμ) ζηβθ πελδκξά ηβμ Ώθδαθέαμ Μεζζβθέαμ. ηκ Λαθτζηδκ σλκμ εκθηΪ ζηκ ίκδπηδεσ Ολξκηεθσ, σπκν ζνθεξδασηαθ υμ ηα ξλσθδα ηπθ Πελζδευθ πκζΫηπθ. ηβ Θεζζαζέα αθαθΫλκθηαδ αθγλππκγνζέεμ πλκμ ηδηάθ ηκν Αδσθνζκν. Πλκμ ηδηά ηκν Αδσθνζκν ΰέθκθηαθ αθγλππκγνζέεμ ζηβθ ΣΫθεδκ εαδ ζηβ Υέκ εαδ ζηβθ Φυεαδα πλκμ ηδηάθ ηβμ Σανλκπσζκν Άληεηβμ. (..). Πελδπηυζεδ αθγλππκγνζδυθ αθαθΫλκθηαδ εαδ ζηκνμ Ρπηαέκνμ. Έηζδ, ζηβ ΰδκληά ηπθ εθεζηέπθ γνζέαααθ παδδδΪ εαδ αλΰσηελα ηα αθηδεαηΫζηβζαθ ηε αθδλεέεεζα. Οδ ΒζηδΪδεμ ΰελΫηδααθ αθγλυπκνμ απσ ηκθ Σέίελβ πκηαησ. Ο ανηκελΪηκλαμ Κσηηκδκμ γνζέαζε ηε ηα έδδα ηκν ηα ξΫλδα Ϊθγλππκ ζηκθ Μέγλα. (..). Ο ανηκελΪηκλαμ ΔζδκΰΪίαζκμ γνζέααε παδδδΪ εαηΪ ηκ πλσηνπκ ηπθ ζνλδαευθ αθγλππκγνζδυθ». Βπεδδά κδ αλξαδκζΪηλεμ/ΝεκπαΰαθδζηΫμ αηθδζίβηκτθ ηα Ϊθπγδ ζηκδξεέα, παλαγΫηκνηε ηελδεΫμ ησθκ αλξαέεμ πελδΰλαθΫμ αθγλππκγνζέαμ. ππμ Ϋξκνηε δεδ, αθγλππκγνζέεμ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ ΰέθκθηαθ ηκνζΪξδζηκθ υμ ηα αλξαρεΪ ξλσθδα, αθκτ κ Λνεκτλΰκμ εέθαδ ανησμ πκν ηδμ αθηδεαηΫζηβζε ηε ηαζηέΰπηα (ζνξθΪ Ϋπμ γαθΪηκν). ΤπΪλξκνθ Ϊθπ ηπθ εεαησ ανηκτζδεμ αθαθκλΫμ ζε αθγλππκγνζέεμ ζε αλξαδκεζζβθδεΪ εεέηεθα (δεμ Human sacrifice in ancient Greece, ηκν D. Hughes, 1991). Πζκτηαλξκν, Θεκηζηνθιήο, 13 «Βθυ κ Θεηδζηκεζάμ πλκζΫθελε εκθηΪ ζηβ θαναλξέδα γνζέα, ηκν Ϋθελαθ ηλεδμ αδξηαζυηκνμ, κδ κπκέκδ άηαθ πλαδσηαηκδ εαδ ζηκζδζηΫθκδ ηεΰαζκπλεπυμ (...) ηαθ ηκνμ εέδε κ ηΪθηβμ Βνθλαθηέδβμ, επεδδά εεεέθβ ηβθ υλα νουγβεε απσ ηα δελΪ ηεΰΪζβ εαδ ζαηπλά θζσΰα, ηανησξλκθα δε εΪπκδκ θηΫλθδζηα απσ ηα δειδΪ Ϋδπζε ηκ ζβηΪδδ, ηκθ ζνηίκτζενζε θα αλξέζεδ απσ ηκνμ θΫκνμ αδξηαζυηκνμ εαδ αθκτ πλκζενξβγεέ, θα ηκνμ γνζδΪζεδ σζκνμ ζηκθ Χηβζηά Αδσθνζκ. Έηζδ, εέπε, γα ειαζθαζδζηεέ ζηκνμ Έζζβθεμ β θέεβ ζνΰξλσθπμ εαδ β ζπηβλέα. (...) Καδ κ Θεηδζηκεζάμ ειεπζΪΰβ, (....) αζζΪ ηκ πζάγκμ Ϊλξδζε ηε κηαδδεΫμ θπθΫμ θα επδεαζεέηαδ ηβ ίκάγεδα ηκν γεκτ, πδάΰβζε ίδαέπμ ηκνμ αδξηαζυηκνμ ζηκ ίπησ εαδ επΫίαζε θα εεηεζεζηεέ β γνζέα, σππμ ζνηίκτζενζε κ ηΪθηβμ. ΏνηΪ ηα δδβΰεέηαδ εε ηπθ δζηκλδευθ κ Φαθέαμ κ ΛΫζίδκμ, κ κπκέκμ άηαθ θδζσζκθκμ εαδ σξδ Ϊπεδλκμ ζηα δζηκλδεΪ αβηάηαηα». Πανζαθέα, Αξθαδηθά, 38, 7 «ηκ ίπησ ανησθ πλκζθΫλκνθ ηνζηδεά γνζέα ζηκθ Λτεαδκ Αέα. Αεθ εέξα σηπμ εαηηδΪ δδΪγεζβ θα ελενθάζπ ζξεηδεΪ ηε ανηά ηβ γνζέα. Ώμ ηεέθεδ σππμ εέθαδ εδ σππμ άηαθ απσ ηβθ αλξά». Πανζαθέα, Βνησηηθά, 8, 2 «ΤπΪλξεδ εαδ θασμ ηκν Ώδΰκίσζκν Αδσθνζκν˙ (...)ΏηΫζπμ ηεηΪ ηκ θσθκ Ϋπεζε ζ‘ανηκτμ επδδβηέα. Γδα θα γελαπενηκτθ Ϋθηαζε ζ‘ ανηκτμ ξλβζησμ απσ ηκνμ Αεζθκτμ θα γνζδΪακνθ ζηκ Αδσθνζκ παδδέ ζηβθ αεηά ηβμ βζδεέαμ ηκν(...)» («εαί ζθδζδθ ἀθίεεηκ ἴαηα ἐε Αεζθθ ηῶ Αδκθύζῳ γύεδθ παῖδα ὡλαῖκθ»). Πανζαθέα, Μεζζεληαθά 19, 3 «ΠλκζΫθελε ζηκθ ΕγπηΪηα Αέα ηβ γνζέα πκν κθκηΪακνθ εεαηκηθσθα. Ώνηά εέθαδ αλξαδσηελβ˙ ηβθ πλκζΫθελαθ εεεέθκδ κδ Μεζζάθδκδ πκν ζεσηπζαθ εεαησ εξγλκτμ. ΛΫθε σηδ εαδ αλΰσηελα πλκζΫθελε ηλέηβ γνζέα ζηβ δδΪλεεδα ηπθ επδδλκηυθ».
Πανζαθέα, Μεζζεληαθά, 9, 4 Ο ξλβζησμ ηκν Ώπσζζπθα ζηκθ ΏλδζηκηΫθβ εαδ ηκνμ Μεζζάθδκνμ πκν ίλέζεκθηαθ ζε δτζεκζβ γΫζβ, ηκθ 8κ αδ. π.Υ. εθυ πκζεηκτζαθ ηκνμ Λαεεδαδησθδκνμ άηαθ κ ειάμ: «εόλβθ ἄξλαθηκθ θεληέλκδζδ δαίηκζδ, εζήλῳ ζαξκῦζαθ Ώἰπκηδδθ ἀθ‘ αἵηαηκμ, γνβπκζεῖηε θνεηέλκδζδθ ἐθ ζθαΰαῖμ. ἠθ δὲ ζθαζηε, εαὶ παλ‘ ἀζζκίκν ηόηε γύεδθ, δίδκθηκμ ἐμ ζθαΰὴθ ἑεκνμίπμ.» Αβζαδά: «Ώησζνθηβ παλγΫθα ζηκνμ γεκτμ ηκτ ΚΪηπ Κσζηκν/ πκν εζβλυγβεε απσ ηκ αέηα ηπθ Ώδπνηδδυθ/ θα γνζδΪζεηε ζε θνξηελδθά ηεζεηά./Ώθ εΪθεηε ζΪγκμ, απσ Ϊζζκ αέηα/ θα γνζδΪζεηε, πκν σηπμ γεζβηαηδεΪ γα δκγεέ ΰδα γνζέα». Δ γνζέα Ϋΰδθε. Πανζαθέα, Αρατθά, 19, 4: «Δ πσζβ εαηΫθνΰε ζηκ ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ (...) εαδ άλγε ξλβζησμ εδα νηκτμ ηκνμ δτκ θα γνζδΪζκνθ ζηβθ Άληεηβ, αζζΪ εαδ εΪγε ξλσθκ θα γνζδΪακνθ ζηβ γεΪ Ϋθα θΫκ εαδ ηδα θΫα παλγΫθκ πκν γα νπεληελκτζαθ ζηβθ κηκλθδΪ». ΠζκνηΪλξκν, Φηινπνηκήλ, 21 «...εθηαθδΪζηβεε [κ Φδζκπκδηάθ] ηε ηεΰΪζεμ ηδηΫμ εαδ ΰτλπ απσ ηκθ ηΪθκ ηκν γαθαηυγβεαθ ηε ζδγκίκζδζησ κδ Μεζζάθδκδ αδξηΪζπηκδ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 27,1 «Ἀθ‘ κὗ ηέξλδ ηκῦ θῦθ κε ἐθ Ἀλεαδίᾳ ησθκθ ηκῖμ Λνεαέκδμ, κδ‘ ἐθ Καλξβδόθδ ηῶ Κλόθῳ, εκδθῆ πάθηεμ ἀκενςπμεοημῦζδ, ἀζζὰ εαηὰ πελίκδκθ ημ ηκῦ θκηίηκν ξάλδθ ηθήηβμ ἐηθύζδκθ ἀεὶ αἷηα ῥαίθκνζδθ πλὸμ ηκὺμ ίπηκύμ, εαίπελ ηκῖμ παλ‘ αηκῖμ ὁζίαμ ἐιεδλΰκύζβμ ηθ Ἱελθ, ηκῖμ πελδλλαθηβλίκδμ εβλύΰηαηδ, εἴ ηδμ αἵηαηκμ ἀλγηείκν ηεηαίηδκμ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 54, 2 «εύεημ ΰὰλ εαὶ ἐθ Ρόδῳ ηβθὶ Μεηαΰεδηθδθ, ἕεηῃ ἱζηαηέθκν ἄκενςπμξ ηῶ Κλόθῳ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο έκςχρσλ, 2, 54, 3 «θ δὲ ηῆ αζαηῖθδ, πλόηελκθ δὲ Κκλπθίδδ ὀθκηαακηέθῃ, ηβθὶ εαηὰ Κνπλίκνμ Ἀθλκδδμίῳ ἐεύεημ ἄκενςπμξ Ἀΰλαύζῳ ηῆ ΚΫελκπκμ εαὶ θύηθβμ Ἀΰλανζίδκμ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 55, 3 «ἔεομκ δὲ εαὶ ἐθ Αδκθύζῳ ἄκενςπμκ δδαζπθηεμ, εαὶ ἐθ Σεθέδῳ, ὥμ θβζδθ Βὔεζπδμ ὁ Καλύζηδκμ».
Υίῳ
ηῶ
Ὠηαδίῳ
Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 55, 4 «πεὶ εαὶ Λαεεδαδηκθίκνμ θβμὶθ ὁ Ἀπκζζόδπλκμ ηῶ Ἄλεδ εύεζκ ἄκενςπμκ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 56, 1 «Φκίθδεεμ δὲ ἐθ ηαῖμ ηεΰάζαδμ ζνηθκλαῖμ ἠ πκζέηπθ ἠ ζκδηθ ἠ αξηθ ἔεομκ ηῶκ θζθηάηςκ ηζκὰ ἐπδοβθίακθηεμ Κλόθῳ, εαὶ πζήλβμ δὲ Φκδθδεδεὴ ἱζηκλία ηθ γνμάθηπθ, ἡθ αΰξκνθδάγπθ ηὲθ ηῆ Φκδθίεπθ ΰζώηηῃ ζνθέΰλαοεθ, Φίζπθ δὲ ὁ ΐύίζδκμ εἰμ ηὴθ ζζάδα ΰζζζαθ δδ‘ ὀεηὼ ίδίζίπθ ληήθενζεθ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 56, 2 «Ἴζηλκμ δὲ ἐθ ηῆ ζνθαΰπΰῆ Κλβηδεθ γνζδθ θβζδ ηκὺμ Κκνληαμ ηὸ παζαδὸθ ηῶ Κλόθῳ εύεζκ παῖδαξ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 56, 3 «Καηαζνγθαδ δὲ ηὰμ ἀκενςπμεοξίαξ ζπεδὸκ ηὰμ παλὰ πᾶζί θβζδ Πάζζαμ ὁ ἄλδζηα ηὰ πελὶ ηθ ηκῦ Μίγλα ζνθαΰαΰὼθ ηνζηβλίπθ ἐθ‘ Ἁδλδαθκῦ ηκῦ αηκελάηκλκμ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 56, 4 «ἐεύεημ ΰὰλ εαὶ ἐθ Λακδδεείᾳ ηῆ εαηὰ νλίαθ ηῆ Ἀγβθᾷ εαη‘ ἕηκμ πανεέκμξ, θῦθ δὲ ἔζαθκμ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 56, 7-8 «Φύζαλξκμ δὲ εκδθμ πάθηαμ ηκὺμ Ἕζζβθαμ πλὶθ ἐπὶ πκζεηίκνμ ἐιδέθαδ ἀθγλππκεηκθεῖθ ἱζηκλεῖ. Καὶ παλίβηδ Θλᾷεαμ εαὶ εύγαμ, εαὶ ὡμ Ἀγβθαῖκδ ηὴθ λεξγέπμ εαὶ Πλαιδγέαμ γνΰαηέλα ἀθεῖζκθ». Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, 2, 56, 9 «Ἀζζ‘ ἔηδ ΰε θῦθ ηίμ ἀΰθκεῖ εαηὰ ηὴθ ηεΰάζβθ πόζδθ ηῆ ηκῦ Λαηδαλίκν Αδὸμ ἑκληῆ ζθααόηεθκθ ἄθγλππκθ;»
κνβηυθδκν, Αχγνπζηνο, 17: «[Ο Ώτΰκνζηκμ] δδΪζειε ηλδαεσζδκνμ αδξηαζυηκνμ απσ ηδμ ηΪιεδμ ηπθ δππΫπθ εαδ ηπθ ζνΰεζβηδευθ εαδ ηκνμ πλσζθελε γνζέα ζηδμ ΒδδΫμ Μαληέκν (επΫηεδκ ηβμ δκζκθκθέαμ ηκν Καέζαλα) ζη ίπησ ηκν γεκπκδβηΫθκν Εκνζέκν Καέζαλα». Ο κνέδαμ ΰλΪθεδ ζηβ ζΫιβ «εΪγαληα»: «πὲλ δὲ εαγαληκῦ πόζεπμ ἀθήλκνθ ἐζηκζδζηέθκθ ηδθά, ὂθ ἐεάζκνθ εάγαληα», δβζαδά, νπΫλ ηκν εαγαληκτ ηβμ Ώγάθαμ ζεσηπθαθ εΪπκδκθ, ηκθ κπκέκθ απκεαζκτζαθ «εΪγαληα» εαδ ηκθ ζησζδααθ. τηθπθα ηε ηκθ Annaeus Lucanus (Bell. Civ., 1, 198-199) ζηβθ Ρυηβ ΰδθσηαθ αθγλππκγνζέεμ ζηκθ ΛαηδΪλδκ Αέα (Juppiter Latiaris), ηβθ ηΫζεζβ ηπθ κπκέπθ αθαθΫλκνθ πΪηπκζκδ Υλδζηδαθκέ ζνΰΰλαθεέμ. τηθπθα ηε ηκθ ΚδεΫλπθα (Vatin, 6) ΰέθκθηαδ ηΪηαηα ηπλκζηΪ ζηα εθησζγα ζθαΰηΫθπθ παδδδυθ. ηλΪίπθαμ, 10, 2, 9 (c452): «ἤθ δὲ εαὶ πάηνζμκ ηκῖμ Λενεαδίκδμ εαη‘ ἐθδανηὸθ ἐθ ηῆ γνμίᾳ ηκῦ Ἀπόζζπθκμ ἀπὸ ημ ζεκπμ ῥδπηεῖζγαί ηδθα ηθ ἐθ αἰηίαδμ ὄθηπθ ἀπκηλκπμ ξἀλδθ, ἐιαπηκηέθπθ ἐι αηκῦ παθηκδαπθ πηελθ εαὶ ὀλθέπθ ἀθαεκνθίαεδθ δνθαηέθπθ ηῆ πηήζεδ ηὸ ἅζηα», δβζαδά «άηαθ παηλυκ Ϋγδηκ ζηκνμ Λενεαδέηεμ, εΪγε ξλσθκ εαηΪ ηβ γνζέα πλκμ ηδηά ηκν Ώπσζζπθα θα λέξθκνθ απσ Ϋθαθ ΰελεησ Ϋθαθ εαηΪδδεκ ΰδα θα απκηλΫπκνθ ηκ εαεσ». ΕΒΡΒΜΕΏ ΜΏ‘ 21 Ο Κτλδκμ, ζΫεδ ζηκνμ γεκτμ ηπθ εγθυθ: 24 «(...) Δζείξ είζηε ιδδέκ εδ εέθαδ Ϋθα ηέπκηα ηκ Ϋλΰκ ζαμ˙ εέθαδ απκελκνζηδεσ θα ζαμ δδαζΫΰεδ εΪπκδκμ ΰδα γεκτμ ηκν». ηπμ, αθγλππκγνζέα δεθ εέθαδ απαλαέηβηα ησθκ β γαθΪηπζβ αθγλυππθ πλκμ ηδηά ηπθ «παηλυπθ γευθ». Ώλεεέ κ «παηλυκμ γεσμ» θα απαδηεέ ηκ ξτζδηκ αλξαέκν εζζβθδεκτ αέηαηκμ ζηκ ίπησ ηκν. Γδα παλΪδεδΰηα, αθσηκν εαηαλΰάγβεαθ κδ αθγλππκγνζέεμ Ϊηνξπθ παληδαηυθ ζηκ ίπησ ηβμ «παηλυαμ γεΪμ» ΏληΫηδδκμ, ανηά δεθ ζηαηΪηβζε θα απαδηεέ αθγλυπδθκ αέηα. Έηζδ, αθηέ ΰδα γαθαηυζεδμ παληδαηυθ, Ϊλξδζαθ ηαζηδΰυζεδμ εθάίπθ, υζηε εαδ ζε ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ ηκ Ϊΰαζηα ηβμ κθησηβηαμ θα ιεδδοΪ ηε εζζβθδεσ αέηα. Λκΰδεσ, αθκτ κδ κθησηβηεμ ανηΫμ εέθαδ ηδζΪθγλππεμ˙ σηαθ, δβζαδά, εέδαθ ππμ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ αθηδζηΫεκθηαθ ζηδμ αθγλππκεηκθέεμ, ηδμ κπκέεμ ανηΫμ πλσζηαααθ, απαέηβζαθ ηκνζΪξδζηκθ θα ειαεκζκνγεέ θα ξτθεηαδ αθγλυπδθκ αέηα. Πανζαθέαμ, Λαθσληθά, 16, 11 «ηκ Ϊΰαζηα ζκδπσθ, Ϋξεδ ηεέθεδ απσ ηκθ εαδλσ ηπθ γνζδυθ ηβμ Σανλδεάμ β ενξαλέζηβζβ απσ ηκ ξνθσηεθκ αθγλυπδθκ αέηα» («κὕηπ ηῶ ἀΰάζηαηδ ἀπὸ ηκὺμ ἐθ ηῆ Σανλδεῆ γνζδθ ἐηηεηέθβεεθ ΑΝΘΡΧΠΧΝ ΑΗΜΑΣΗ ΖΓΔΘΑΗ»)! Χζησζκ, επεδδά β ηαζηέΰπζβ άηαθ πκζτ Ϊΰλδα – σππμ δεέιαηε ζηκ εεθΪζαδκ πελέ αθκλγκζκΰδζηκτ – εαδ δδαλεκτζε κζσεζβλβ ηΫλα, ζνξθΪ ηα παληδαησπκνζα πΫγαδθαθ απσ ηκ ηαζηέΰπηα, πΪθπ ζηκ ίπησ ηβμ γεΪμ πκν ξαδλσηαθ ηε ηκ αέηα: ΠζκνηΪλξκν, Σα παιαηά ησλ Λαθεδαηκνλίσλ επηηεδεχκαηα, 40 (239cd) «κἱ παῖδεμ παλ‘ αηκῖμ ιαδθόηεθκδ ηάζηδιδ δδ‘ ὅζβμ ημ ηέλαμ ἐπὶ ηκῦ ίπηκῦ ημ ὀλγίαμ Ἀληέηδδκμ, ηέξλδ γαθάηκν πκζζάεδμ δδαεαληελκῦζδθ (...). εαζεῖηαδ δε ἅηδζζα δδαηαζηίΰπζδμ˙ ΰίθεηαδ δὲ εαγ‘ ἕεαζηκθ ἕηκμ». Αβζαδά: «Σα αΰσλδα [ηπθ παληδαηυθ] ζηβθ πσζβ ηκνμ, ηαζηδΰυθκθηαδ ηδα κζσεζβλβ ηΫλα ζηκ ίπησ ηβμ λγδαμ ΏληΫηδδκμ ηΫξλδ γαθΪηκν πκζζΫμ θκλΫμ (...). Ο δδαΰπθδζησμ εαζεέηαδ δδαηαζηέΰπζβ εαδ ΰέθεηαδ εΪγε ξλσθκ». Κδ κ Λκνεδαθσμ επδίείαδυθεδ: Λκνεδαθκτ, Αλάραξζηο, 38 «ὁλᾷμ ηαζηδΰκνηέθκνμ αηκὺμ ἐπὶ ηῶ ίπηῶ εαὶ αἵηαηδ ῥεκηέθκνμ (...) πκζζκὶ ΰκῦθ εαὶ ἐθαπέγαθκθ ηῶ ἀΰθδ». Αβζαδά: «ίζΫπεδμ θα ηαζηδΰυθκθηαδ ανηκέ [κδ θΫκδ παληδΪηεμ] πΪθπ ζηκ ίπησ εαδ θα λΫεδ ηκ αέηα (...) πκζζκέ πΫγαθαθ ζηκθ αΰυθα ανησ [ηβμ δδαηαζηέΰπζβμ]». Αβζαδά, εαδ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ, παλ‘ σηδ ΰδθσηαθ ηαζηέΰπηα εδ σξδ θσθκμ, β «Άληεηβ», β κπκέα ιεΰεζκτζε ηκνμ πλκΰσθκνμ ηαμ εαδ ηβθ κπκέα γΫζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ιαθαζαηλΫοκνθ κδ ζτΰξλκ-
θκδ ΛΪεπθεμ, εαηΪθελθε εαδ πλαΰηαηκπκδκτζε εηηΫζπμ ηβθ επδγνηέα ηβμ ΰδα ζθαΰά αγυπθ παληδαησπκνζπθ. Γέθεηαδ θαθελσ ηκ ηέζκμ ηβμ κθησηβηαμ ανηάμ πλκμ ηκνμ ζΪηλεδμ ηβμ: σξδ ησθκ ηαζηδΰπθσηαθ απΪθγλππα κ θΫκμ, αζζΪ επδπζΫκθ ηκ ηαζηέΰπηα ελαηκτζε σζβ ηβθ βηΫλα – θνζδεΪ, δεθ απκηεζκτζε«ηεζεηά εθβζδεέπζβμ», αθκτ αθ εΪπκδκμ Ϋθβίκμ δεθ Ϊθηεξε Ϊζζκ, παλαδηεέηκ απσ ηβ δδαδδεαζέα, β κπκέα επδπζΫκθ δεθ άηαθ νπκξλεπηδεά – υζηε θα ανιβγκτθ κδ πδγαθσηβηεμ γαθΪηπζβμ. Πανζαθέα, Αξθαδηθά, 23, 1 «ΜεηΪ ηβ ητηθαζκ εέθαδ β ΏζΫα (...). ΤπΪλξεδ εαδ θασμ ηκν Αδσθνζκν ηε ηκ ΪΰαζηΪ ηκν. Γδ‘ ανησ ηκ γεσ Ϋξκνθ ηδα ΰδκληά, εδΫλεδα, εΪγε δετηελκ ξλσθκ˙ ζτηθπθα ηε δεζθδεά ηαθηεέα, ζηβ ΰδκληά ηκν Αδσθνζκν ηαζηδΰυθκθηαδ ΰνθαέεεμ, σππμ ηαζηδΰυθκθηαδ κδ Ϋθβίκδ ηπθ παληδαηυθ ζηκ δελσ ηβμ Ολγέαμ». Ώεσηβ εαδ ηκ ΰνθαδεεέκ εκληέ απαδηκτζαθ κδ «παηλυκδ γεκέ» θα ζθαδΪαεδ εΪηπ απσ ηκ ίκτλδκνζα. Κκλκρδετκθηαμ ηκνμ βζέγδκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, σηδ Ϊηα δεθ ηαζηδΰπθσηαθ β ΰνθαέεα, κδ... ΦνζδεΫμ Οθησηβηεμ γα ηκνμ ηδηπλκτζαθ. ηκ δάηκ ηπθ Ώζυθ, ίσλεδα ηβμ ζβηελδθάμ Λκτηζαμ, ξαλαζζσηαθ ηε ιέθκμ κ ζαδησμ εθσμ αθγλυπκν, υζηε κ ίπησμ ηβμ Άληεηβμ θα ίλαξεέ ηε ηελδεΫμ ζηαΰσθεμ αέηαηκμ. Ίζπμ κδ ζαρεΫμ δεδζδδαδηκθέεμ ΰδα ίλνεσζαεεμ εαδ δλΪεκνζεμ θα εέθαδ απζυμ β αθΪηθβζβ ηπθ αδηκίσλπθ «γευθ» ηβμ Βδδπζκζαηλέαμ. ηα ζαηδθδεΪ ΛκνπελεΪζδα ηε εκηηΪηδα απσ ηδμ δκλΫμ ηπθ γνζδαζηΫθπθ εαηζδευθ ξηνπκτζαθ ηδμ ΰνθαέεεμ πδζηετκθηαμ ππμ ηκ ξητπβηα ηδμ Ϋδδθε ΰκθδησηβηα ά ετεκζβ ΰΫθθα! Άλα, δεθ εέθαδ αάηβηα, εΪθ κδ αθγλππκγνζέεμ ΰέθκθηαθ παθηκτ ά ζε ζνΰεεελδηΫθα ηΫλβ ηβμ ΒζζΪδαμ, ηαεηδεΪ ά Ϋεηαεηα, πμ Ϊηεζβ ά πμ Ϋηηεζβ αθγλππκζθαΰά. βηαζέα Ϋξεδ σηδ ζηβθ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα κδ γεκέ απαδηκτζαθ θα ξτθεηαδ αθγλυπδθκ αέηα ζηκνμ ίπηκτμ ηκνμ. ΠλΪΰηαηδ ηκ επδξεέλβηα ηκν ΤΒΒ σηδ ηΪξα (κ αθηδξλδζηδαθσμ Πκλθτλδκμ ηκθέαεδ σηδ άηαθ ηαεηδεΫμ κδ γνζέεμ) δεθ νπάλξαθ ηαεηδεΫμ αθγλππκγνζέεμ εέθαδ αβδδαζηδεΪ ΰεζκέκ: δβζαδά εαηΪ ηα ζαΎθδα ηκν ΤΒΒ, Ϋθαμ δκζκθσθκμ εέθαδ «εαζσμ Ϊθγλππκμ», ησθκ εαδ ησθκ επεδδά δεθ δκζκθκθεέ ζε ηαεηΪ δδαζηάηαηα αζζΪ «αλαδΪ εαδ πκτ» εαδ – εαη‘ αθηδζηκδξέα, ζτηθπθα ηε ηκ ΤΒΒ – ηδα γλβζεεέα ζηβθ κπκέα δεθ ΰέθκθηαθ ηαεηδεΪ αθγλππκγνζέεμ, αζζΪ ησθκ «αλαδΪ εαδ πκτ», εέθαδ νπΫλκξβ. Ο εαβηΫθκμ, ηέηδκμ Πανζαθέαμ, θηλΫπεηαδ θα πεδ ενγΫπμ ηδ ζνθΫίαδθε ζηκ Λτεαδκ λκμ, ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν ζαηλετκνθ ηΫηκδκνμ αδηκίσλκνμ γεκτμ. Παλαηβλκτηε επέζβμ, σηδ, σππμ κδ Φδζσζκθκδ άηαθ ιεξπλδζηά εαηβΰκλέα αλξαέπθ Βζζάθπθ, αθκτ ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ σξζκ ηπθ Παΰαθδζηυθ, ανηκέ ξζεταααθ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα εαδ ηδμ παδδαλδυδεδμ αθηδζάοεδμ ηβμ Παηλυαμ Θλβζεεέαμ σηδ ηκ Ϊΰαζηα εέθαδ γεσμ, ηε απκηΫζεζηα κδ ΠαΰαθδζηΫμ θα ηκνμ εαηαδδυεκνθ, εαη‘ αθηδζηκδξέα ηε ανηκτμ, κ Θεηδζηκεζάμ εεπζάζζεηαδ ηε ηβθ εθηκζά ηκν ηΪθηβ, αζζΪ κ ζνθβγδζηΫθκμ ζε ίΪλίαλεμ ζαηλεέεμ ηπθ γευθ σξζκμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ, εθγκνζδαζηΫθκμ ηλΫξεδ εαδ εεηεζεέ ηβθ αθγλππκγνζέα. Ο έδδκμ εδδπζκζαηλδεσμ σξζκμ γα ηκθ εικλέζεδ αλΰσηελα. ΐζΫπκνηε δβζαδά σηδ κδ εαζκέ, αθυηελκδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ εαηαδέεαααθ ηε ζσΰδα ά ζδππβλΪ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα εαδ ηδμ ηεζεηΫμ ηβμ. «Σκ ηΫλκμ εεεέθκ ηβμ εκλνθάμ σπκν ίλέζεεηαδ κ ίπησμ ηκν Αδσμ κθκηΪαεηαδ εαδ ζάηελα απσ ηκνμ ξπλδεκτμ "εσεαζα", αθΪζκΰκνμ δε ζαρεκτμ γλτζκνμ ΰδα εαηΫθα εαδ βηδαπκζδγπηΫθα ηεηΪξδα κζηυθ εαγυμ εαδ ΰδα θλδεηΫμ γαθαηυζεδμ αθγλυππθ απσ ηκνμ Ώλξαέκνμ ζηβθ εκλνθά ηκν Λνεαέκν Ϋξκνθ εαηαξπλάζεδ ζηα ίδίζέα ηκνμ κδ πελδβΰβηΫμ Gell εαδ Ross» (Ώπσ κηδζέα ηκν Θεσδπλκν πνλσπκνζκν, Βθσλκν αλξαδκηάηπθ Ώλεαδέαμ – Λαεπθέαμ, Βπέεκνλκν εαγβΰβηκτ ηκν Παθεπδζηβηέκν Ώγβθυθ «Λτεαδκ εαδ Λνεκζκτλα – β ΰεθΫγζδκμ εκδηέδα ηπθ ΏλεΪδπθ» ζηδμ 6 ΜαΎκν 1996 ζηκ ιεθκδκξεέκ Novotel ζηβθ Ώγάθα, ζε εεδάζπζβ ηκν νζζσΰκν Άθπ Καλνπηυθ «κ Λτεαδκμ Αέαμ»). «Σκ 1979, ζε ηδα αλξαδκζκΰδεά απκζηκζά ζηβθ Κθπζσ, ζηβθ Κλάηβ, κ εαγβΰβηάμ αλξαδκζκΰέαμ Peter Warren αθαεΪζνοε ζπέηδα σπκν ηκ ηαίΪθδ ηκνμ εέξε πΫζεδ ζηκ πΪηπηα. ΏθαεΪζνοε ηελδεΪ ζπδηδεΪ αθηδεεέηεθα σππμ εαδ Ϋθα ηεΰΪζκ ίΪακ πκν πελδεέξε εαηΪζκδπα απσ ηλκθΫμ, εαηΫθβ ΰβ εαδ κζηΪ αθγλυπκν (ζπσθδνζκ) ηε ζβηΪδδα απσ εκοέηαηα. Βλενθυθηαμ πελδζζσηελκ ζηκ δδπζαθσ δπηΪηδκ, αθαεΪζνοαθ 251 κζηΪ απσ αυα (πλσίαηα, ΰκνλκτθδα, ζετζκνμ, ε.ζ.π.) ηααέ ηε 371 αθγλυπδθα εσεαζα εαδ γλατζηαηα απσ εσεαζα, σζα σηπμ άηαθ εσεαζα παδδδυθ. ζα ανηΪ ηα εσεαζα εέξαθ ζβηΪδδα απσ εκοέηαηα. Ο Warren ζνηπΫλαθε ππμ επλσεεδηκ ΰδα εΪπκδκ εέδκμ εαvθδίαζδζηκτ, ηδαμ εαδ ηα ζβηΪδδα ηπθ κζηυθ Ϋηκδαααθ ηε εεεέθα
πκν παλκνζδΪακθηαδ σηαθ εΪπκδκμ πλκζπαγεέ θα αθαδλΫζεδ ηκ ελΫαμ απσ ανηΪ. ΚΪπκδκ ηαεΪίλδκ εέδκμ ζαηλεέαμ, ηε ηκθ γΪθαηκ εαδ ηκ θΪΰπηα ηπθ παδδδυθ ΰδα γλβζεενηδεκτμ ζεκπκτμ,Ϋδδθε νπσζηαζβ ζηκ ητγκ ηκν αθγλππκθΪΰκν Μδθυηανλκν. Βπέζβμ, πκζζΪ ζηκδξεέα ίλΫγβεαθ πκν νπκζηάλδααθ ηβθ Ϊπκοβ σηδ κδ Μδθπέηεμ ζνηηεηεέξαθ ζε ηανλκηαξέεμ ΰδα γλβζεενηδεκτμ ζεκπκτμ εαηΪ ηδμ κπκέεμ αελκίΪηεμ πλκζπαγκτζαθ θα πβδάικνθ πΪθπ απσ ηκνμ επδηδγΫηεθκνμ ηατλκνμ ξπλέμ θα εηνπάζκνθ ζηα εΫλαηΪ ηκνμ. Ο Λαίτλδθγκμ γα ηπκλκτζε θα εέξε εηπθενζηεέ ζηκ παζΪηδ ηβμ Κθπζκτ ηκ κπκέκ απκηεζκτθηαθ απσ Ϋθα ηεΰΪζκ ζτηπζεΰηα απσ αζζβζκζνθδεσηεθα πλκατζδα εαδ δδαηελέζηαηα» (Πβΰά: Ancient Mysteries ηπθ Peter James and Nick Thorpe). ΐκλεδκδνηδεΪ ηπθ Ώλξαθυθ ζε απσζηαζβ 5 xζη. ζηκνμ ίσλεδκνμ πλσπκδεμ ηκν σλκνμ Γδκτξηα ζηβ γΫζβ ΏθεηκζπβζδΪ αθαζεΪθβεε ηδελσ κδεκδσηβηα, ηδθπδεσ δελσ ηε ηλέα δπηΪηδα ζηκ θσηδκ ηΫλκμ ηκν εαδ ηαελτ δδΪδλκηκ. Σκ πδκ εθδδαθΫλκθ δπηΪηδκ εέθαδ ηκ δνηδεσ σπκν ίλΫγβεαθ ηλεδμ αθγλυπδθκδ ζεεζεηκέ, Ϋθαμ ΰνθαδεεέκμ Ϋθαμ αθδλδεσμ ηε εκζηάηαηα έζπμ δελΫπμ εαδ Ϋθαμ ηλέηκμ θΫκν αθδλσμ πΪθπ ζε Ϋθα ίπησ ηε Ϋθα ξΪζεδθκ εΰξεδλέδδκ εαλθπηΫθκ ζηκ ζηάγκμ. ΚαηΪ ηκνμ αθαζεαθεέμ πλσεεδηαδ ΰδα αθγλππκγνζέα β πλυηβ ζηκ Ώδΰαέκ - Κλάηβ. Σκ δελσ εαηαζηλΪθβεε ΰτλπ ζηα 1700 π.Υ. (Ζ αξραηνινγία θαη ε θνηλσληθή ηαπηφηεηα ηνπ θχινπ, πξνζεγγίζεηο ζηελ αηγαηαθή πξντζηνξία, ζεζ. 111, Αάηβηλα Κκεεδθέδκν, Μαλέα ΝδεκζαΎδκν. Βεδ. ΐΪθδαμ, Θεζζαζκθέεβ 2003). Ώθηέγεηα απ‘ σ,ηδ δέξπμ εαηηέα θηλκπά δδαδέδκνθ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κδ παζαδσηελκδ ητγκδ ΰδα αθγλππκγνζέεμ δεθ εέθαδ ζνηίκζδεκέ ά θαθηαζέα ά ζνεκθαθηέεμ ηπθ Υλδζηδαθυθ, αζζΪ εεθλΪακνθ σ,ηδ ζνθΫίαδθε ζηβθ Μνεβθαρεά ΒζζΪδα. Οδ αλξαδκζσΰκδ Ventris εαδ Chadwick (Documents in Mycenaean Greek, p. 463) ίλάεαθ εΪπκδεμ πδθαεέδεμ πκν αθαθΫλκνθ γνζέεμ ενλέπμ ΰνθαδευθ ζε γεκτμ σππμ κ Αέαμ (DI-U-JA) εαδ β Πσηθδα ΏγβθΪ (A-TA-NA PO-TI-NI-JA). ζα ανηΪ Ϋζαίαθ ξυλα ηΫζα ζηβθ 2β ξδζδεηέα π.Υ. Δ «Παηλυα γλβζεεέα» πάΰαδθε ει αλξάμ ξΫλδ-ξΫλδ ηε ηβθ αθγλππκγνζέα (M. Ventris and J. Chadwick, DOCUMENTS IN MYCENAEAN GREEK, second ed. (Cambridge, 1973), p. 463). Να ηδ ζΫεδ β Μνεβθαρεά Πδθαεέδα νπ‘ αλδγησ 172: [ηπλκζηδθά σοβ ηβμ πδθαεέδαμ] ηκθ ηάθα Πζκκνέζηκμ (PLOWISTOS) β Πτζκμ... θΫλθεδ δυλα εαδ μδδβεί εφιαηα: Γδα ηβθ ΑΫζπκδθα [Πσηθδα]: Ϋθα ξλνζσ πκηάλδ, ηδα ΰνθαέεα Γδα ηβθ ΜθΪζα: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ, ηδα ΰνθαέεα Γδα ηβθ Πκζδδαδεέα: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ, ηδα ΰνθαέεα Γδα ηκθ Σλδμ-Ήλπα: Ϋθα ξλνζσ πκηάλδ Γδα ηκθ ετλδκ ηκν ζπδηδκτ: Ϋθα ξλνζσ πκηάλδ [πέζπ σοβ ηβμ πδθαεέδαμ] Δ Πτζκμ θΫλθεδ γνζέεμ ζηκ δελσ ηκν Πκζεδδυθα (PO-SE-DO-O) εαδ β πσζβ κδβΰεέ εαδ θΫλθεδ δυλα εαδ μδδβεί εφιαηα: Γδα ηβθ Γκνέα (Gwoia) [εαδ ηβθ] ΚκηακνΫθηεδα (Komawenteia): Ϋθα ξλνζσ πκηάλδ, δτκ ΰνθαέεεμ Δ Πτζκμ γνζδΪαεδ ζηα δελΪ ηκν ΠΫλζβ (PERSE) εαδ ηβμ ΕθδηΫδεδαμ (IPHIMEDEIA) εαδ ηβμ Αέκνδαμ (DIWIA) εαδ θΫλθεδ δυλα εαδ κδβΰεέ γτηαηα: Γδα ηκθ ΠΫλζβ: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ, ηδα ΰνθαέεα Γδα ηβθ ΕθδηΫδεδα: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ
Γδα ηβθ Αέκνδα: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ, ηδα ΰνθαέεα Γδα ηκθ Βληά Ώλεέα [ελδσ]: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ, Ϋθαθ Ϊθδλα Δ Πτζκμ γνζδΪαεδ ζηκ δελσ ηκν Αέα (DI-U-JA) εαδ θΫλθεδ δυλα εαδ κδβΰεέ γτηαηα: Γδα ηκθ Αέα: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ, Ϋθαθ Ϊθδλα Γδα ηβθ Ήλα (E-RA): Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ, ηδα ΰνθαέεα Γδα ηκθ Αλέηδκ, ΰδκ ηκν Αέα: Ϋθα ξλνζσ ίαγτ πδΪηκ Δ Πτζκμ[...] 4 πκηάλδα, 8 ίαγδΪ πδΪηα, 2 Ϊθδλεμ, 8 ΰνθαέεεμ Βέθαδ ιεεΪγαλκ, σηδ πλσεεδηαδ ΰδα αθγλυπκνμ, πκν πλκζθΫλκθηαδ πμ «γτηαηα» εδ σξδ πμ ζ.ξ. δκτζκδ ηπθ δελυθ ηκν θακτ εΪγε γεσηβηαμ. Σα «γτηαηα» πκν κδβΰεέ β πσζβ ηβμ Πτζκν ΰδα ηκ Αέα, ηβθ Ήλα ε.Ϊ. εέθαδ κδ αθγλππκγνζέεμ πκν αάηαΰαθ κδ εδδπζκζαηλδεκέ «γεκέ». Πλυηκμ κ Υ. Σζκτθηαμ Ϋΰλαοε ππμ ζε δτκ ζβηεέα ηπθ Μνεβθυθ ζβηεέπζε, πκζζαπζΫμ ηΪζδζηα, αθγλππκγνζέεμ εδ αεκζκτγβζαθ πκζζκέ Ϊζζκδ, Βζζβθεμ εαδ ιΫθκδ αθαζεαθεέμ. Καδ αθαθΫλκθηαδ κδ: A.J.B. Wace ζηδμ Μνεάθεμ, C. Blegen ζηβθ Πλσζνηθα, Vollgraff ζηκ Άλΰκμ, A. Persson ζηα ΑεθδλΪ, Β. Πλπηκθκηαλέκν-ΑερζΪεβ ζηβθ ΚααΪληα, εθυ ζηκνμ πεπεδζηΫθκνμ ζνΰεαηαζΫΰεηαδ εαδ κ Μ. Ώθδλσθδεκμ, κ κπκέκμ ηΪζδζηα «γεπλεέ πδγαθσηαηκ ππμ κδ έδδκδ κδ Μνεβθαέκδ εδζάΰαΰαθ ηκ Ϋγδηκ ηβμ αθγλππκγνζέαμ ζηβθ Κτπλκ, σπκν επαθεδζβηηΫθπμ Ϋξεδ δδαπδζηπγεέ αθαζεαθδεΪ». Θα πκνθ κλδζηΫθκδ ππμ ανηΫμ εέθαδ απζΫμ αθαθκλΫμ, ίΰαζηΫθεμ απσ ηβ θαθηαζέα εαδ ηδμ ηνγκζκΰδεΫμ αθαθκλΫμ εδ Ϋηζδ, δεθ ζνθδζηκτθ ηαληνλέεμ. Θα πκνθ σηδ δεθ Ϋξκνθ αθαεαζνθγεέ κζηΪ αθγλυπδθα ζηκνμ ησπκνμ ανηκτμ. Αεθ απαθηΪθ σηπμ, - ΰδαηέ νπΪλξκνθ ηΫηκδεμ αθαθκλΫμ αδδΪεκπα, απσ ηα ίΪγβ ηβμ πλκρζηκλέαμ υμ ηκθ 3κ η.Υ. αδυθα; -ΰδαηέ ζνΰΰλαθεέμ ζκίαλκέ, κλγκζκΰδζηΫμ εαδ ενζαίεέμ, σππμ κ Πανζαθέαμ εαδ κ Πζκτηαλξκμ θα γεζάζκνθ θα αηανλυζκνθ ηβθ αλξαέα ζαηλεέα εαηαΰλΪθκθηαμ πμ πλαΰηαηδεΪ ηΫηκδα θλδεηΪ ζνηίΪθηα; -αθ αηθΫίαζζαθ, δε γα άηαθ ζκΰδεσηελκ θα εαηΫΰλαθαθ ηβθ αηθδίκζέα ηκνμ ΰδα ηδμ αθγλππκγνζέεμ; Ώθ αηθΫίαζζαθ, ηκ πδγαθσηελκ εέθαδ σηδ γα απκζδππκτζαθ ηδμ «θάηεμ». -β ηεζενηαέα αθαζεαθά ζηκ Λτεαδκ Ϋΰδθε ηκ 1904 ηε ηεγσδκνμ αθαζεαθάμ ηκν 1904. Οδ θευηελεμ αθαζεαθΫμ Ϋδεδιαθ αθγλυπδθα κζηΪ ζηβθ Κλάηβ, σππμ πλκεέπαηε. ΣΫζκμ, εέθαδ απζκρεσ θα πδζηΫοκνηε σηδ κδ αθγλππκγνζδαζηΫμ ηβμ εζαζζδεάμ αλξαδσηβηαμ ά ηκν εαδλκτ ηκν Πανζαθέα πΫηαΰαθ ηλδΰτλπ απσ ηκθ ησπκ ηβμ γνζέαμ ηα αθγλυπδθα εσεεαζα ά ηα Ϋγαίαθ εΪπκν εκθηΪ ζε ζνΰεεελδηΫθκ ησπκ. Δ πλΪιβ ηβμ γνζέαμ άηαθ ηνζηδεά, σππμ ζΫεδ κ Πανζαθέαμ, εαδ δεθ γα άγεζαθ θα αθάθκνθ έξθβ πλκζδηΪ ζηκθ νπσζκδπκ εσζηκ. πκν νπΪλξεδ εαπθσμ, νπΪλξεδ εαδ θπηδΪ. Άζζπζηε, νπΪλξεδ εδ κ ΠζΪηπθ, πκν ζΫεδ: «παλαηβλκτηε σηδ Ϋξεδ επδίδυζεδ αεσηα εαδ ζηδμ ηΫλεμ ηαμ β ζνθάγεδα θα ΰέθκθηαδ αθγλππκγνζέεμ ζε πκζζΪ ηΫλβ ηκν εσζηκν» (Νφκνη 782c). Ο ΠζΪηπθ Ϋΰλαοε ηκνμ Νφκνπο ηεηαιτ 350-340 π.Υ. Ο ΔλΪεζεδηκμ πΪζδ ζΫεδ (απ. 69): «ἐθ‘ ἑθὸμ ὰθ πκηὲ ΰέθκδηκ... ἢ ηδθπθ ὀζίΰπθ (sc. γνζίαδ εεεαγαληέθπθ παθηάπαζδθ ἀθγλώππθ)» δζδ «απσ Ϋθα ά απσ ζέΰκνμ γα ηπκλκτζαθ θα ΰέθκνθ (γνζέεμ αθγλυππθ κζπζδδσζκν εαγαλυθ)». Βέθαδ αζηεέκ θα δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ δεθ ΰέθκθηαθ αθγλππκγνζέεμ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα επεδδά δεθ ίλΫγβεαθ ζηδμ ζδΰκζηΫμ Ϋλενθεμ ηκν 1904 εσεεαζα, εθυ κ αθηδξλδζηδαθσμ Πκλθτλδκμ δζξνλέαεηαδ ηκ αθηέγεηκ εαδ ηΪζδζηα ζΫεδ σηδ υμ ηκθ εαδλσ ηκν ΰδθσθηκνζαθ αθγλππκγνζέεμ. ηαθ ζκδπσθ, πλαδκπκδεέηαδ β αλξαέα γλβζεεέα ηβμ παηλέδαμ ηαμ ηε ηδμ ΰθπζηΫμ ΰεθδεκζκΰέεμ πελέ εΪζζκνμ ηπθ γευθ, ανγσληβηα πλκετπηεδ ηκ ελυηβηα, ηδ αθΪΰεβ εέξαθ κδ «γεκέ» ηκνμ απσ αθγλππκγνζέεμ; Καδ ΰδαηέ δεθ απαΰσλενζαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ θα ηεζκτθ ηΫηκδεμ γνζέεμ ζαηλετκθηΪμ ηκνμ; Καδ ΰδαηέ δεθ ηδηυλβζαθ σζκνμ γνζέαααθ αθγλυπδθα πζΪζηαηα ζηκνμ ίπηκτμ ηκνμ; Μάππμ ΰδαηέ δεθ βηαθ ησζκ «αθυηελκδ» εαδ εαζκέ, αζζΪ αελδίυμ ηκ αθηέγεηκ;
ΦνζδεΪ β Ϊπκοβ σηδ εαδ ζηβθ δκνδαρεά γλβζεεέα ηβμ Π.Α. νπΪλξεδ αθγλππκγνζέα εέθαδ οΫηηα. Ο ΕζαΪε δεθ γνζδΪζηβεε δδσηδ άηαθ δκεδηά ηβμ πέζηβμ ηκν ΏίλαΪη ζηκ Θεσ εδ σξδ πλαΰηαηδεΪ γΫζβζβ ηκν Θεκτ θα ζαηλετεηαδ ηε γτηαηα. Ο ΏίλαΪη νπΪεκνζε, δδσηδ πέζηενε σηδ κ Θεσμ – αεσηβ εδ αθ γνζδαασηαθ κ ΕζαΪε – γα αθΫζηαδθε ηκθ ΰδκ ηκν, αθκτ ηΫζπ ανηκτ γα ΰεθδσηαθ κ Μεζζέαμ. Κδ κ «Μκζυξ» εέθαδ εαλξβδκθδαεά εαδ θκδθδεδεά οενδκγεσηβηα, εδ κξδ κ ΓδαξίΫ. θηπμ κδ Εζλαβζέηεμ γνζέαααθ ηα παδδδΪ ηκνμ˙ αζζΪ σξδ ζηκθ ΓδαξίΫ παλΪ απκεζεδζηδεΪ εαδ ησθκ ζηκνμ εδδπζκζαηλδεκτμ γεκτμ. ζκδ δβζαδά παλαηκτζαθ ηβθ ηκθκγερζηδεά ζαηλεέα ηκν ΓδαξίΫ εαδ ΰέθκθηαθ πκζνγερζηΫμ, ανηκέ ησθκ, κδ ιεεκηηΫθκδ, άηαθ παδδκγνζδαζηΫμ. ΏζζΪ κτηε εαδ ζε εΪπκδκ ηηάηα ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ ά ΰεθδεσηελα ηκν ηεζεηκνλΰδεκτ ηβμ δκνδαρεάμ γλβζεεέαμ νπΪλξεδ δδαηαΰά ΰδα ηΫηκδα πλΪΰηαηα σππμ αθγλππκγνζέεμ πλκμ ηδηά ηκν Θεκτ. Μσθκ ζηκνμ «αθυηελκνμ παηλυκνμ γεκτμ». Καδ ΰδα ηβθ πελέπηπζβ ηκν ΕεθγαΫ (ΚΡΕΣΏΕ ΕΏ', 30-40) , απαλαγΫηκνηε ηκ εεέηεθκ ηπθ Ο' 30 εαὶ βὔιαηκ ᾿Εεθγάε εξὴθ ηῶ Κνλίῳ εαὶ εἶπεθ· ἐὰθ δδδκὺμ δῶμ ηκδ ηκὺμ νἱκὺμ ᾿Ώηηὼθ ἐθ ηῆ ξεδλί ηκν, 31 εαὶ ἔζηαδ ὁ ἐεπκλενόηεθκμ, ὃμ ἂθ ἐιέζγῃ ἀπὸ ημ γύλαμ ηκῦ κἴεκν ηκν εἰμ ζνθάθηβζίθ ηκν ἐθ ηῶ ἐπδζηλέθεδθ ηε ἐθ εἰλήθῃ ἀπὸ νἱθ ᾿Ώηηώθ, εαὶ ἔζηαδ ηῶ Κνλίῳ ἀθκίζπ αηὸθ ὁζκεαύηπηα. 32 εαὶ παλζγεθ ᾿Εεθγάε πλὸμ νἱκὺμ ᾿Ώηηὼθ παλαηάιαζγαδ πλὸμ αηκύμ, εαὶ παλέδπεεθ αηκὺμ Κύλδκμ ἐθ ξεδλὶ αηκῦ. 33 εαὶ ἐπάηαιεθ αηκὺμ ἀπὸ ᾿Ώλκὴλ ἕπμ ἐζγεῖθ ἄξλδμ ᾿Ώλθὼθ ἐθ ἀλδγηῶ εἴεκζδ πόζεδμ εαὶ ἕπμ ᾿Βίεζξαληὶη πζβΰὴθ ηεΰάζβθ ζθόδλα, εαὶ ζνθεζηάζβζαθ κἱ νἱκὶ ᾿Ώηηὼθ ἀπὸ πλκζώπκν νἱθ ᾿Εζλαήζ. 34 Καὶ ἤζγεθ ᾿Εεθγάε εἰμ Μαζζβθὰ εἰμ ηὸθ κἶεκθ αηκῦ, εαὶ ἰδκὺ γνΰάηβλ αηκῦ ἐιεπκλεύεηκ εἰμ πάθηβζδθ ἐθ ηνηπάθκδμ εαὶ ξκλκῖμ· εαὶ αὕηβ ἤθ ηκθκΰεθήμ, κε ἤθ αηῶ ἕηελκμ νἱὸμ ἠ γνΰάηβλ. 35 εαὶ ἐΰέθεηκ ὡμ εἶδεθ αηὴθ αηόμ, δδέλλβιε ηὰ ἱηάηδα αηκῦ εαὶ εἶπεθ· ἆ ἆ, γνΰάηβλ ηκν, ηαλαξῆ ἐηάλαιάμ ηε εαὶ ζὺ ἤμ ἐθ ηῶ ηαλάξῳ ηκν, εαὶ ἐΰώ εἰηδ ἢθκδια εαηὰ ζκῦ ηὸ ζηόηα ηκν πλὸμ Κύλδκθ εαὶ κ δνθήζκηαδ ἀπκζηλέοαδ. 36 δὲ εἶπε πλὸμ αηόθ· πάηελ, ἢθκδιαμ ηὸ ζηόηα ζκν πλὸμ Κύλδκθ; πκίβζόθ ηκδ ὃθ ηλόπκθ ἐιζγεθ ἐε ζηόηαηόμ ζκν, ἐθ ηῶ πκδζαί ζκδ Κύλδκθ ἐεδίεβζδθ ηθ ἐξγλθ ζκν ἀπὸ ηθ νἱθ ᾿Ώηηώθ. 37 εαὶ ἣδε εἶπε πλὸμ ηὸθ παηέλα αημ· πκδβζάηπ δὴ ὁ παηήλ ηκν ηὸθ ζόΰκθ ηκῦηκθ· ἔαζόθ ηε δύκ ηθαμ, εαὶ πκλεύζκηαδ εαὶ εαηαίήζκηαδ ἐπὶ ηὰ ὄλβ εαὶ εζαύζκηαδ ἐπὶ ηὰ παλγέθδά ηκν, ἐΰώ εἰηδ εαὶ αἱ ζνθεηαδλίδεμ ηκν. 38 εαὶ εἶπε· πκλεύκν· εαὶ ἀπέζηεδζεθ αηὴθ δύκ ηθαμ. εαὶ ἐπκλεύγβ, αηὴ εαὶ αἱ ζνθεηαδλίδεμ αημ, εαὶ ἔεζανζεθ ἐπὶ ηὰ παλγέθδα αημ ἐπὶ ηὰ ὄλβ. 39 εαὶ ἐΰέθεηκ ἐθ ηέζεδ ηθ δύκ ηβθθ εαὶ ἐπέζηλεοε πλὸμ ηὸθ παηέλα αημ, εαὶ ἐπκίβζεθ ἐθ αηῆ εξὴθ αηκῦ, ἡθ βὔιαηκ· εαὶ αὕηβ κε ἔΰθπ ἄθδλα. εαὶ ἐΰέθεηκ εἰμ πλόζηαΰηα ἐθ ᾿Εζλαήζ· 40 ἀπὸ ηελθ εἰμ ηέλαμ ἐπκλεύκθηκ γνΰαηέλεμ ᾿Εζλαὴζ γλβθεῖθ ηὴθ γνΰαηέλα ᾿Εεθγάε ηκῦ Γαζααδίηκν ἐπὶ ηέζζαλαμ ηέλαμ ἐθ ηῶ ἐθδανηῶ. (ε ηεηΪθλαζβ: 30 Κδ Ϋεαθε ηΪηα κ ΕεθγΪε ζηκθ Κτλδκ: «Ώθ πλΪΰηαηδ παλαδυζεδμ ηκνμ Ώηηπθέηεμ ζηβθ εικνζέα ηκν», ηκν εέπε», 31 «ησηε σπκδκμ ίΰεδ πλυηκμ απσ ηβθ πσληα ηκν ζπδηδκτ ηκν θα ηε πλκςπαθηάζεδ, σηαθ ηε ηκ εαζσ γα επδζηλΫοπ απσ ηκθ πσζεηκ ηπθ Ώηηπθδηυθ, ανησμ γ‘ αθάεεδ ζ‘ εζΫθα, Κτλδε, εαδ γα ζκν ηκθ πλκζθΫλπ κζκεατηπηα». 32 Έηζδ κ ΕεθγΪε πΫλαζε ηα ζτθκλα ΰδα θα πκζεηάζεδ ηκνμ Ώηηπθέηεμ εδ κ Κτλδκμ ηκνμ παλΫδπζε ζ‘ ανησθ. 33 Σκνμ ξητπβζε απσ ηβθ Ώλυλ υμ ηβ Μδθέγ, πελδκξά ηε εέεκζδ πσζεδμ, εδ υμ ηβθ ΏίΫζΚελαηέη. Δ άηηα ηκνμ άηαθ πκζτ ηεΰΪζβ˙ Ϋηζδ κδ Ώηηπθέηεμ Ϋΰδθαθ νπκηεζεέμ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. 34 ηαθ κ ΕεθγΪεδ ΰνλθκτζε ζηκ ζπδηδ ηκν, ζηβ ΜδζπΪ, ίΰάεε β εσλβ ηκν θα ηκθ πλκςπαθηάζεδ ηε ητηπαθα εαδ ξκλκτμ. Ήηαθ ηκ ηκθαξκπαέδδ ηκν. Βεησμ απ‘ ανηάθ δεθ εέξε κτηε ΰδκ κτηε Ϊζζβ εσλβ. 35 ηαθ ηβθ εέδε κ ΕεθγΪε Ϋζξδζε η‘ απσΰθπζβ ηα λκτξα ηκν εαδ εέπε: «Ώξ, εσλβ ηκν, ηε ίτγδζεμ ζηβ δνξηνξέα! Πσζβ γζέοβ ηκτ ‗θελεμ εδ εζτ! Έξπ δεζηενηεέ ηε ζσΰκ εθυπδκθ ηκν Κνλέκν εαδ δεθ ηπκλυ θ‘ αθαεαζΫζπ ηβθ νπσζξεζά ηκν». 36 Βεεέθβ απκελέγβεε: «ΠαηΫλα ηκν, αθ Ϋδπζεμ ζσΰκ ζηκθ Κτλδκ, εΪθε ΰδα ηΫθα σ,ηδ ηκν νπκζξΫγβεεμ, αθκτ κ Κτλδκμ εεδδεάγβεε ΰδα ζΫθα ηκνμ εξγλκτμ ζκν, ηκνμ Ώηηπθέηεμ». 37 Βέπε αεσηα ζηκθ παηΫλα ηβμ: «ΚΪθε ηκν ησθκ ανηά ηβ ξΪλβ: ΪθβζΫ ηε δνκ ηάθεμ θα πΪπ θ‘ αθΫίπ ζηα ίκνθΪ εαδ θα εζΪοπ ηβθ παλγεθέα ηκν ηααέ ηε ηδμ θέζεμ ηκν». 38 Βεεέθκμ ηβμ εέπε: «Πάΰαδθε». Έηζδ ηβθ Ϋζηεδζε ΰδα δνκ ηάθεμ ηααέ ηε ηδμ θέζεμ ηβμ εαδ πάΰαθ πΪθπ ζηα ίκνθΪ θα εζΪοκνθ ηβθ παλγεθέα ηβμ. 39 ηαθ ηΫζεδπζαθ κδ δτκ ηάθεμ, ΰτλδζε ζηκθ παηΫλα ηβμ εδ ανησμ εεπζάλπζε ηε ηβθ εσλβ ηκν ηκ ηΪιδηκ πκν εέξε εΪθεδ. Δ εκπΫζα δεθ εέξε ΰθπλέζεδ Ϊθηλα. Ώπσ ησηε Ϋΰδθε Ϋγδηκ ζηκ ζασ Εζλαάζ, 40 θα πβΰαέθκνθ εΪγε ξλσθκ κδ εσλεμ ηπθ Εζλαβζδηυθ, εαδ θα εζαέθε ηβθ εσλβ ηκν ΕεθγΪε, ηκν Γαζααδέηβ, ΰδα ηΫζζελδμ ηΫλεμ.) Ώπσ ηκ εεέηεθκ πλκετπηεδ ππμ
1. κνδΫπκηε αάηβζε κ ΓδαξίΫ απσ ηκθ ΕεθγΪε ηΫηκδα γνζέα, αζζΪ απκεζεδζηδεΪ ησθκμ ηκν κ ΕεθγΪε Ϋεαθε ηΪηα θα πλκζθΫλεδ κζκεατηπηα σ,ηδ Ϋίΰαδθε πλυηκ απσ ηβθ γτλα ηβμ κδεέαμ ηκν, δέξπμ ηΪζδζηα θα ιΫλεδ σηδ γα Ϋίΰαδθε β εσλβ ηκν. 2. ΠκνγεθΪ δεθ ζΫεδ σηδ κ ΓδαξίΫ ηβθ εθΫελδθε. ΠκνγεθΪ δεθ ζΫεδ ηκ εεέηεθκ σηδ κ Θεσμ εέξε αθΪΰεβ αθγλππκγνζέαμ, υζηε θα ξαλέζεδ ηβ θέεβ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. Ώμ ηβ ιεξθΪηε σηδ κ ΕεθγΪε δεθ νπκζξΫγβεε (ζη. 31) αθγλππκγνζέα κππζδάπκηε. 3. ΠκνγεθΪ δεθ ζΫεδ σηδ επΫηεθε ζηβθ εεπζάλπζβ ηκν ηΪηαηκμ. Δ ζδππά ηκν έζπμ θα κθεέζεηαδ ζηκ σηδ, επεδδά έζπμ κ ΕεθγΪε θσηδαε ά πέζηενε ά Ϋζπδαε, ππμ απσ ηβ γτλα ηβμ κδεέαμ ηκν γα ειΫλξκθηαθ κπκδκζδάπκηε Ϊζζκμ εεησμ απσ ηβθ εσλβ ηκν, π.ξ. δκτζκμ ά αυκ, Ϋεαθε ηκ ηΪηα γεπλυθηαμ σηδ δεθ γα Ϋξεδ εσζηκμ. α θα άγεζε, δβζαδά, θα ιεΰεζΪζεδ ηκ Θεσ, εθυ πέζηενε/Ϋζπδαε ππμ γα ειελξσηαθ εΪπκδκμ δκτζκμ. 4. ΠκνγεθΪ δεθ ζνθαθηΪηε ζηβθ Π.Α. παλσηκδκ πελδζηαηδεσ, εαγσηδ κ ΕεθγΪε άηαθ απζυμ δδδυηβμ εαδ δεθ αεκζκτγβζε εΪπκδκ δκνδαρεσ γλβζεενηδεσ ηεζεηκνλΰδεσ, σηαθ γνζέαζε ηβθ εσλβ ηκν. Ώπσ ηκ ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ Κΐ‘, 18-19 ηαγαέθκνηε σηδ ζηδμ γνζέεμ κζκεανηυηαηκμ Ϋπλεπε πΪθηα θα γνζδΪαεηαδ αλζεθδεσ αυκ ξπλέμ εζΪηηπηα. Δ εσλβ ηκν ΕεθγΪε δεθ άηαθ αΰσλδ. ΒπδπζΫκθ β γνζέα κζκεανηυηαηκμ ζνθδναασηαθ ηε Ϋθα εαεσ ΰεΰκθσμ, ΰδα ειδζΫπζβ, σξδ πμ ενξαλδζηέα. 5. ΠκνγεθΪ ζηβθ Π.Α. δεθ νπΪλξεδ εθηκζά ηκν ΓδαξίΫ ΰδα αθγλππκγνζέεμ πμ ηΫλκμ ηβμ πλκμ ανησθ ζαηλεέαμ˙ ηκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα, κ ΓδαξίΫ απαΰκλετεδ λβηΪ θα γνζδΪαεδμ ηβθ εσλβ ζκν ά ηκ ΰδσ ζκν (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Εΐ‘, 31, σπκν απαΰκλετεηαδ κ ΰκθδσμ θα εαέεδ ηκ ΰδκ ά ηβθ εσλβ ηκν γνζέα ζηκ γεσ!˙ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΔ‘ 10˙ ΕΒΓΒΚΕΔΛ Γ‘, 31). 6. Δ εαηΪζβιβ ηβμ δζηκλέαμ εέθαδ πκζτ αζαθάμ. Αεθ ιεεαγαλέαεηαδ αθ ηκ «κζκεατηπηα» Ϋΰδθε ηε ζνηίκζδεσ ηλσπκ ζ.ξ. εαηαδδεΪακθηαμ ηβθ εσλβ ηκν ζε αΰαηέα – εΪηδ αηδηπηδεσ ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ. Αδσηδ β εσλβ, ζΫεδ β Π.Α. (ζη. 38) Ϋεζαοε «ΰδα ηβθ παλγεθέα ηβμ», σξδ «ΰδα ηβ απά ηβμ». Βπέζβμ β Π.Α. ηαμ ζΫεδ σηδ β εσλβ ηκν δε ΰθυλδζε Ϊθηλα (ζη. 39). ΏνηΪ ηα δτκ ζνθβΰκλκτθ ζηβθ Ϊπκοβ ηβμ ζνηίκζδεάμ γνζέαμ ά νπκξλεπηδεάμ αΰαηέαμ ηβμ εσλβμ ηκν (β αΰαηέα εαδ β ζνθεπαΰσηεθβ αηεεθέα γεπλκτθηαθ απσ ηκνμ Εζλαβζέηεμ, Ϊθηλεμ εαδ ΰνθαέεεμ, ηεΰΪζβ αηδηέα, αθκτ β Ϊΰαηβ/Ϊηεεθβ δεθ γα ΰεθθκτζε απκΰσθκνμ κδ κπκέκδ εΪπκηε γα ΰεθθκτζαθ ηκθ αθαηεθσηεθκ Μεζζέα). Αεθ εέθαδ απέγαθκ, ζκδπσθ, κ σλεκμ ηκν ΕεθγΪε θα ζάηαδθε εΪηδ ΰεθδεσηελκ. Άζζπζηε αθγλππκγνζέεμ ΰδθσηαθ πλκμ ηδηάθ πΪλα πκζζυθ εδδπζκζαηλδευθ γευθ ζΫ σζα ηα ηάεβ εαδ ηα πζΪηβ ηκν εσζηκν εδ σξδ ησθκ ηπθ γευθ ηκν Οζτηπκν. Οδ ΠκζνγερζηΫμ ΜΪΰδαμ, κδ ΏαηΫεκδ(ΜΫζα ζηκ θασ ηκν Δζέκν νπάλιε ηΫλα πκν γνζδΪζηβεαθ 10.000 εαδ 20.000 αδξηΪζπηκδ πκζΫηκν ζηκθ γεσ Ήζδκ.), κδ Φκέθδεεμ, κδ ΓαζΪηεμ, κδ κνβδκέ υμ ηκθ 11κ αδυθα, ε.Ϊ. ζΪηλεναθ ηκνμ γεκτμ ηκνμ ηε αθγλππκγνζέεμ. ΓλΪθεδ π.ξ. κ Δλσδκηκμ: «Ώπσ ηκνμ ζακτμ ανηκτμ κδ Σατλκδ Ϋξκνθ ηα ειάμ Ϋγδηα: γνζδΪακνθ ζηβθ Άληεηβ ηκνμ θαναΰκτμ εδ σπκδκνμ Έζζβθεμ ζνζζΪίκνθ ηε ηκθ ηλσπκ πκν γα πελδΰλΪοπ: αθκτ εΪθκνθ ηβθ επέζβηβ Ϋθαλιβ ηβμ γνζέαμ, ξηνπκτθ ηα γτηαηα ηε λσπαζκ ζηκ εεθΪζδ.» (Δλσδκηκμ 4, 103). Οδ αθγλππκγνζέεμ δβζαδά εέθαδ Ϋθα ΰεθδεσ ΰθυλδζηα ηκν Πκζνγερζηκτ. Βθσζκθ, ζκδπσθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ κδ γεκέ ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ εέθαδ απζυμ κδ «εζζβθδεκέ γεκέ» ηε Ϊζζκ σθκηα εαδ εθσζκθ κδ γεκέ ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ αβηκτζαθ αθγλππκγνζέεμ, ζνθεπΪΰεηαδ σηδ κδ «εζζβθδεκέ γεκέ» αάηαΰαθ αθγλππκγνζέεμ.
60. "Δ Βζζβθδεά γλβζεεέα δεθ εέξε δσΰηαηα εαδ δελΪ ίδίζέα, εαδ εαηΪ ζνθΫπεδα άηαθ πκζτ αθεεηδεά, ηδα πκν κ εαγΫθαμ εληάθενε σππμ άγεζε ηκ γεέκθ". ΏΠΏΝΣΔΔ: 60a ΏΝΏΦΟΡΕΚΏ ΜΒ ΣΔΝ ΏΝΏΓΚΔ ΤΠΏΡΞΔ ΑΟΓΜΏΣΟ ΐΫίαδα.. ηδ θα ηα εΪθεδμ ηα δσΰηαηα, σηαθ Ϋξεδμ αθγλππκγνζέεμ εαδ ηαζηδΰυζεδμ ηΫξλδ γαθΪηκν; Καζτηελα ηαζηδΰυζεδμ παλΪ δσΰηα! Κζαζζδεσ – εαδ αθδζησλβηκ – δσΰηα πκζζυθ. Ώελδίυμ επεδδά κ εαγΫθαμ εληάθενε σππμ άγεζε ηκ γεέκθ εαδ ηκνμ ητγκνμ, ΰλάΰκλα Ϋΰδθε εαηαθκβησ ππμ κδ γεκέ εαδ β αλξαέα γλβζεεέα
άηαθ παλαητγδ εαδ θαθηαζέα. Αδσηδ, εέηε κ γεσμ (κ κπκδκζδάπκηε γεσμ) γα Ϋξεδ ηδα ζνΰεεελδηΫθβ δδδσηβηα εέηε δεθ γα ηβθ Ϋξεδ. Βέηε γα Ϋξεδ εΪθεδ ηκ Υ πλΪΰηα εέηε δε γα ηκ Ϋξεδ εΪθεδ. Ώθ ζνηίαέθκνθ εαδ ηα δνσ, ησηε εέθαδ παλΪζκΰκ. Δ ηδα πσζβ Ϋζεΰε ΰδα ηκ Αέα ππμ Ϋεαθε ανηΪ εδ ανηΪ, εθυ β Ϊζζβ πσζβ εέξε Ϊζζεμ παλαδσζεδμ. Ή π.ξ. κ Αέαμ ΰεθθάγβεε ζηβθ Κλάηβ, ά ζηβθ ΚλβηΫα ηβμ Ώλεαδέαμ. Ώνησ ηκ εαηΪζαίαθ άδβ απσ ηβθ εζαζζδεά εαδ ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά εαδ πλκζπαγκτζαθ θα ηκ εληβθετζκνθ, πσηε ζΫΰκθηαμ σηδ εέθαδ ζνηίκζδεΪ εαδ πσηε επδζΫΰκθηαμ Ϋθαθ εε ηπθ πκζζυθ ητγπθ, αζζΪ δεθ ηκνμ δεαθκπκδκτζε β πλκζπΪγεδΪ ηκνμ. Αδσηδ κ εαγΫθαμ ηπκλεέ θα θκηέαεδ κπκδκθδάπκηε ζνηίκζδζησ ηκν εαηΫίεδ, αζζΪ ησηε ηεηαηέγεηαδ ηκ πλσίζβηα απσ ηκ πκδα παλΪδκζβ εέθαδ β αζβγδθά ζηκ πκδκμ ζνηίκζδζησμ/εληβθεέα άηαθ κ ζπζησμ, εαδ δεθ νπάλξε ζτζβ. Ώθηέγεηα, Ϊθ κ γεσμ εέθαδ αζβγδθσμ, ησηε ηκ ηέ Ϋεαθε ά ηκ ηέ εέθαδ ανησμ, δεθ εέθαδ αάηβηα ητγπθ εαδ παλαηνγδυθ, αζζΪ αζάγεδαμ ηκθαδδεάμ. Γδ ανησ εαδ ξλεδΪαεηαδ ηκ δσΰηα.
60b ΏΡΥΏΕΟΕ ΦΕΛΟΟΦΟΕ ΚΏΕ ΜΤΘΟΛΟΓΕΏ Οδ ητγκδ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ δβηδκνλΰάγβεαθ ζηβθ πλκ-κλγκζκΰδεά επκξά ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ εαδ εαθΫθα ελνθσ ά θαθελσ θσβηα δεθ Ϋξκνθ, εεησμ εδ αθ αλξέζκνηε θα πδζηετκνηε ζε κηΪδεμ Β εαδ θεκεπκξέηδεα παλαητγδα. Βέθαδ δβηδκτλΰηα ηβμ θαθηαζέαμ. Οδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ κλγκζκΰδζηΫμ (πελΪηβμ, ΠζΪηπθ, ΏλδζηκηΫζβμ, ζκθδζηΫμ 5κν αδ.) δεθ πλκζπΪγβζαθ θα ηαδλδΪικνθ ηβ ζεΫοβ ηκνμ ηε ητγκνμ ηκν 10κν εαδ 8κν αδ., δδσηδ δεθ ηκνμ πΫλαζε απσ ηκ θκν ππμ γα ελξσηαθ κ εΪγε θεκεπκξέηβμ 25 αδυθεμ ηεηΪ, θα πλκζπαγάζεδ θα ζνθδνΪζεδ ΏλδζηκηΫζβ εαδ κζτηπδκνμ ητγκνμ, κλγκζκΰδζησ εαδ παλαητγδα ηκν Οηάλκν. Σκ ηδ εέξαθ ζηκ ηναζσ ηκνμ κδ πκδβηΫμ ηκν 8κν εαδ 10κν εαδ 11κν π.Υ. αδυθα δε γα ηπκλΫζκνηε θα ηκ ιΫλκνηε. Πέζπ απσ εΪγε ητγκ έζπμ ελτίεηαδ οάΰηα δζηκλδεάμ αζάγεδαμ, έζπμ σηπμ εδ σξδ. ΟλγκζκΰδζηδεΫμ, δζηκλδεδζηδεΫμ, βγδεδζηδεΫμ, θνζδεΫμ ειβΰάζεδμ δέθκθηαδ εαδ δέθκθηαθ. Ώπσ ηβθ επκξά πΪθηπμ πκν ιεεέθβζε ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα κ κλγκζκΰδζησμ θα παέλθεδ ηκ πΪθπ ξΫλδ (5κμ π.Υ. αδ), υμ ηβθ επκξά πκν θαθελΪ ξζενΪακθηαθ ηκ ΑπδεεΪγεκ εαδ κδ ΰτλπ απσ ανησ δζηκλέεμ (3κμ η.Υ. αδ.), κδ ητγκδ ανηκέ ειεηΪζηβεαθ δδα ηβμ ζκΰδεάμ, απκλλέθγβεαθ εαδ εαηΫζβιαθ ΰδα ηκνμ αλξαέκνμ απζυμ πλαέεμ αθκληΫμ ΰδα εαζζδηεξθδεΪ δβηδκνλΰάηαηα εαδ ηέπκηε Ϊζζκ. Ο Βνλδπέδβμ λπηΪ ηκνμ «γεκτμ» (Ίσλ, ζη. 442 ε.ε.): «Πυμ εέθαδ δέεαδκ/ εζεέμ πκν Ϋξεηε κλέζεδ ζηκνμ αθγλυπκνμ/ ηκνμ θσηκνμ, εζεέμ θα εΪθεηε αθκηέεμ;» Ο θδζσζκθκμ ΞεθκθΪθβμ (ΰεθ. 575-570 π.Υ.) απσ θπλέμ ξητπβζε ηκθ παδδαλδυδβ αθγλππκηκλθδζησ ηπθ «γευθ». Αέδαζεε ππμ κδ Ϊθγλππκδ παλδζηΪθκνθ ηκνμ γεκτμ ηκνμ εαη‘ εδεσθα ηκνμ. Σκ έδδκ γα Ϋεαθαθ σηπμ εαδ ηα αυα, αθ ηπκλκτζαθ θα ηκτμ παλαζηάζκνθ ηε εδεσθεμ: «Ώθ εέξαθ ξΫλδα ηα Ϊζκΰα, ηα ίσδδα, ηα ζδκθηΪλδα, /θα θηεδΪθκνθ σ,ηδ κδ Ϊθγλππκδ εαδ απΰλαθδΫμ θα ΰλΪθκνθ,/ η‘ Ϊζκΰα εαγυμ η‘ Ϊζκΰα, ηα ίσδδα ζαθ ηα ίσδδα/ γα απΰλΪθδααθ ηκνμ γεκτμ, εαδ ζυηαηα παλσηκδα/ ζαθ ηα δδεΪ ηκνμ γΪ εαηθαθ γεκτμ, ζαθ ηα εκληδΪ ηκνμ» (Ώπσζπαζηα 15, ηηθ. . ΜεθΪθδλκν). Ο ΞεθκθΪθβμ ζΫεδ αεσηα: «Οδ Ώδγέκπεμ γα απΰλΪθδααθ ηκνμ γεκτμ ηατλκνμ/ εαδ κδ ΘλΪεεμ ΰαζαθκτμ εαδ ιαθγκτμ» (Ώπ. 16). Δ γεσηβηα, ζΫεδ κ ΞεθκθΪθβμ, δεθ ηπκλεέ θα ηκδΪαεδ ηε ηκνμ αθγλυπκνμ, σππμ πδζηετκνθ κδ γθβηκέ: «Ἀζζ‘ κἱ ίλκηκὶ δκεέκνζκδ ΰεθθᾶζγαδ γεκὺμ/ ηὴθ ζθεηέλβθ ἐζγηά η‘ ἔξεδθ θπθήθ ηε δέηαμ ηε» (Ώπ. 14). Πζάλβμ απσλλδοβ ηπθ γεκηάηπθ ηκν Οηάλκν εαδ ηκν Δζδσδκν. Καηαζάΰεδ κ ΞεθκθΪθβμ: «Έθαμ εέθαδ κ ηΫΰδζηκμ γεσμ αθΪηεζα ζε γεκτμ εδ αθγλυπκνμ» («Βἷμ γεὸμ ἔθ ηε γεκῖζδ εαὶ ἀθγλώπκδζδ ηέΰδζηκμ») (Ώπ. 23). Ο Πνγαΰσλαμ, ζτηθπθα ηε ηκθ Φδζσζακ, Ϋθαθ ηαγβηά ηκν, δέδαζεε ππμ «ἔζηδθ ΰεηὼθ εαὶ ἄλξπθ ἁπάθηπθ γεόμ, εἷμ ἀεὶ ἐώθ, ηόθδηκμ, ἀείθβηκμ, αηὸμ ἑανηῶ ὅηκδκμ, ἕηελκμ ηθ ἄζζπθ» (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 107). Βθυ κ Θαζάμ, πκν εγεπλεέηκ απσ ηκνμ ΠκζνγερζηΫμ Ϊγεκμ, επεδδά δεθ πέζηενε ζηκνμ γεκτμ ηκνμ, εέξε ΰλΪοεδ ηκ αεσζκνγκ επέΰλαηηα: « πλεζίύηαηκθ ηθ ὄθηπθ γεόμ· ἀΰέθβηκθ ΰάλ. / εάζζδζηκθ εόζηκμ· πκίβηα ΰὰλ γεκῦ. ηέΰδζηκθ ηόπκμ· ἅπαθηα ΰὰλ ξπλεῖ. / ηάξδζηκθ θκῦμ· δδὰ παθηὸμ ΰὰλ ηλέξεδ. / ἰζξνλόηαηκθ ἀθάΰεβ· ελαηεῖ ΰὰλ πάθηπθ. / ζκθώηαηκθ ξλόθκμ· ἀθενλίζεεδ ΰὰλ πάθηα. (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 35)
Ο δε Βηπεδκεζάμ ζΫεδ (απ. 128, Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο 2, 21): κδέ ηδμ ἤθ εείθκδζδθ Ἄλβμ γεὸμ κδὲ Κνδκδηὸμ / κδὲ Γεὺμ ίαζδζεὺμ κδὲ Κλόθκμ κδὲ Πκζεδδθ, / ἀζζὰ Κύπλδμ ίαμίζεδα. / ηὴθ κἵ ΰ‘ εζείέεζζδθ ἀΰάζηαζδθ ἱζάζεκθηκ / .............................................................. / ηαύλπθ η‘ ἀλλήηκδζδ θόθκδμ κ δεύεηκ ίπηόμ, / ἀζζὰ ηύζκμ ηκῦη‘ ἔζνεθ ἐθ ἀθγλώπκδζδ ηέΰδζηκθ (...) Αβζαδά, ζηα παζδσηελα ξλσθδα κδ Ϊθγλππκδ: «δεθ ζΪηλεναθ εαθΫθα γεσ Άλβ, κτηε ηβμ ηΪξβμ ηβθ αθηΪλα/ κτηε άηαθ κ Αέαμ ίαζδζδΪμ ηκνμ κτηε κ Κλσθκμ κτηε κ Πκζεδδυθαμ/ παλΪ ίαζέζενε β Κτπλβ./ Ώνηάθ ειενηεθέααθε ηε αΰΪζηαηα δελΪ/ (......)/ Αεθ πκηδασηαθ κ ίπησμ ηκνμ απσ αθεέππηεμ ηατλπθ ζθαΰΫμ, παλΪ ηκτηκ ζκΰδασηαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ ηκ ηεΰαζτηελκ ίδΫζνΰηα». Αβζαδά, κ Βηπεδκεζάμ πέζηενε ππμ αλξδεΪ ζαηλενσηαθ Μέα γεσηβηα εδ σξδ κ Αέαμ. έΰκνλα νπΪλξκνθ κλδζηΫθκδ – εαδ ζδΰκζηκέ – ητγκδ εαδ ζνΰεεελδηΫθα «ΰεΰκθσηα» ητγπθ πκν ετεκζα αθηδζηκδξκτθηαδ ζε θνζδεΪ ά ηεηεπλκζκΰδεΪ θαδθσηεθα˙ πζΪδ σηπμ ζε ανηΫμ ηδμ εαηαθαθεέμ ειβΰάζεδμ εκξζΪαεδ Ϋθα πζάγκμ αηθδζεΰσηεθπθ νπκγΫζεπθ, ενγτμ ησζδμ β αθγλππκηκλθδεά δδάΰβζβ ΰδα ηκνμ γεκτμ (β κπκέα παλκνζδΪαεδ ηδα ίδκηδεά δδαδλκηά, ηε ΰΫθθβζβ ηπθ γευθ, Ϋλΰα ηκνμ, αΰυθεμ ε.ζ.π.) αθαξγεέ ζε ζηκδξεδαεΪ δεδκηΫθα εαδ ζηδμ αδηδαεΫμ ηκνμ ζξΫζεδμ. Καδ σζκ ανησ ηκ πζάγκμ ηπθ αθβΰάζεπθ πκν δεθ αθΪΰκθηαδ ζε «θνζδεκτμ ζνηίκζδζηκτμ» ά κπκδαδάπκηε Ϊζζβ θεκπαΰαθδζηδεά αζνθαληβζέα, απκδεδεθτεδ ππμ πλσεεδηαδ πελέ εαγαλάμ θαθηαζέαμ.
60c ΒΕΝΏΕ ΑΤΝΏΣΟ Ο ΏΠΟΤΜΐΟΛΕΜΟ ΣΧΝ ΜΤΘΧΝ; Ώθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ κδ ητγκδ εέθαδ ζνηίκζδεκέ, αμ απκζνηίκζέζκνθ ηκνμ ειάμ ητγκνμ: Γδαηέ κ Αέαμ ίαζΪθδζε ζαδδζηδεΪ ηκθ ΠλκηβγΫα, ηκθ ενελΰΫηβ ηκν αθγλυπδθκν ΰΫθκνμ; Σδ ζνηίκζέαεδ ανησ; Γδαηέ κ Αέαμ αενΰΪλπζε ηε ηβ Λάδα ηε ηκλθά ετεθκν; Σδ ζνηίκζέαεδ ανησ; Ώθ αενΰΪλπθε ηααέ ηβμ ηε ηκλθά πκθηδεκτ, γα Ϊζζααε ηέπκηα ζηκ «ελνθσ θσβηα» ηκν ητγκν, εεησμ απσ ηκ σηδ, επεδδά κ Αέαμ εέξε ηκλθά ετεθκν, β Λάδα ΰΫθθβζε Ϋθα ανΰσ;(!) Γδαηέ κ Αέαμ ενθβΰΪ θα ίδΪζεδ ηβθ Ώζηελέα; Σδ ζνηίκζέαεδ ανησ; Γδαηέ ανηά πΫθηεδ εαδ πθέΰεηαδ ζηβ γΪζαζζα; Σδ ζνηίκζέαεδ ανησ; Γδαηέ κ Αέαμ απάΰαΰε εαδ δδαεσλενε ηκθ Γαθνηέδβ; νηίκζέαεδ εΪηδ ανησ ά εέθαδ θαθηαζέα ά ζνθΫίβ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα; Γδαηέ κ Αέαμ εαηαεελατθπζε κζσεζβλβ πσζβ, ηβθ κπκέα εέξε ξηέζεδ κ αζηπθετμ; Αε ηπκλκτζε θα θκθετζεδ ηκθ αζηπθΫα ησθκ; Σδ ζνηίκζέαεδ ανηά β ίαλίαλσηβηΪ ηκν; Γδαηέ κ Αέαμ ζεσηπζε ηκνμ ηλκθκτμ ηκν, ηκνμ Κκτλβηεμ; Σδ ζνηίκζέαεδ ανησ; Μάππμ ηβθ Βνΰθπηκζτθβ; Σδ ζνηίκζέαεδ πκν κ Δλαεζάμ Ϋλλδιε ζηβ θπηδΪ ηα παδδδΪ ηκν εαδ ηα αθάοδα ηκν; Ώθ ηα ζηλαΰΰΪζδαε εαδ ανηΪ ΰδθσηαθ Ϊζηλα, γα ζνηίσζδαε εΪηδ Ϊζζκ κ ητγκμ; Γδαηέ κ Δλαεζάμ Ϋεκοε ηδμ ητηεμ εαδ ηα ανηδΪ ηπθ απεζηαζηΫθπθ ηκν Βλΰέθκν; Ώθ ηκνμ Ϋεκίε ηβ ΰζυζζα γα ζνηίσζδαε εΪηδ Ϊζζκ; Σδ ζνηίκζέαεδ πκν κ Δλαεζάμ Ϊλπαιε Ϋθαθ ηατλκ απσ ηβθ Ϊηαια εθσμ ίκζεκτ εαδ ηκθ Ϋθαΰε, εθυ κ ίκζεσμ αθέζξνλκμ θα αθηδδλΪζεδ ζηεεσηαθ ζ‘ Ϋθα τοπηα εαδ ηκθ εαηαλδσηαθ; Γδαηέ κ Δλαεζάμ, εεεέ πκν κ ΰδκμ ηκτ ΏλξδηΫζβ, κ Βτθκηκμ Ϋξνθε θελσ ζηα ξΫλδα ηκν, ανησμ ηκθ ζεσηπζε ηε ηδα ΰλκγδΪ; Σδ ζνηίκζέαεδ ανησ;
Σδ ζνηίκζέαεδ πκν β Ήλα Ϋλλδιε ηαθέα ζηκθ ΏγΪηα εαδ ηβθ Εθυ, ηλκθκτμ ηκν Αδκθτζκν, υζηε ανησμ θα ζεκηυζεδ ηκ ηεΰαζτηελκ παδδέ ηκν εθυ ανηά θα λέιεδ ηβ ΜεζδεΫληβ ζ‘ Ϋθα πνλπηΫθκ εααΪθδ; Σδ ζνηίκζέαεδ σηδ κ Ώπσζζπθ ζεσηπζε ηκθ ιεθπθβηΫθκ ελαζηά ηκν, ηκθ ΤΪενθγκ, εαηΪ ζΪγκμ; Γδαηέ κ Αενεαζέπθαμ εαδ β Πτλλα Ϋθηδαιαθ αθγλυπκνμ σξδ ηΫζπ ηκν θνζδεκτ ηλσπκν, αζζΪ αβηυθηαμ απσ ηκ Αέα ίκάγεδα εαδ πεηυθηαμ πΫηλεμ πκν ηεηαζξβηαηέακθηαθ ζε αθγλυπκνμ, Ϊθδλεμ κδ πΫηλεμ ηκν Αενεαζέπθα, ΰνθαέεεμ κδ πΫηλεμ βμ Πτλλαμ; Ήηαθ ζηεέλκδ; Σδ ζνηίκζέαεδ ανησμ κ ηλσπκμ αθαπαλαΰπΰάμ; Ώπσ Ϋθα αενΰΪλδ δβηδκνλΰάγβεαθ κζσεζβλκδ ζακέ; Κδ αθ θαδ, ησηε ΰδαηέ εκλκρδετκνθ ηβθ δδάΰβζβ ηκν ΏδΪη εαδ ηβμ Βταμ; Σδ ζνηίκζέαεδ κ Ϋλπηαμ ηβμ εζάθβμ ηε ηκ γθβησ Βθδνηέπθα; Γέθεηαδ θα δδαεκλετεδ Ϋθαμ γθβησμ ηέα εε ηπθ γευθ, κδ κπκέκδ εέθαδ «θνζδεΫμ δνθΪηεδμ εαδ κθησηβηεμ»; Σδ ζνηίκζέακνθ ανηΫμ κδ αηεζεέπηεμ ηκδξέεμ ηκν Αέα ηε γθβηΫμ; Ώθκτ δεθ αθαηδΰθτεηαδ γεσμ ηε Ϊθγλππκ, ζτηθπθα ηε ηκθ ΠζΪηπθα, ΰδαηέ κδ ητγκδ Ϋξκνθ αθηέγεηβ Ϊπκοβ; Σδ ζνηίκζέαεδ σηδ κ Άλΰκμ εέξε ηΪηδα ζ‘ σζκ ηκν ηκ ζυηα; Ήηαθ Ϊθγλππκμ κ Νεέζκμ, υζηε θα Ϋξεδ εσλβ εαδ θα ηβθ παθηλΫοεδ ηε ηκ ίαζδζδΪ ηπθ Ώδΰνπηέπθ; Σδ ζνηίκζέαεδ σηδ κ ΐάζκμ, ΰδκμ ηβμ εσλβμ ηκν Νεέζκν, παθηλετεηαδ ηδα Ϊζζβ εσλβ ηκν Νεέζκν, ηβ γεέα ηκν; Σδ ζνηίκζέαεδ β Υέηαδλα εδ κ θσθκμ ηβμ απσ ηκθ ΐεζζελκθσθηβ; Σδ ζνηίκζέαεδ σηδ κ Γενμ ηεηαηκλθυγβεε ζε ξλνζΪθδ ΰδα θα ενζάζεδ ηΫζα απσ ηβθ κλκθά ζηκ ξΪζεδθκ γΪζαηκ ηβμ ΑαθΪβμ; Ο ΠΫλζβμ εέθαδ κ γεέκμ ηβμ Μάδεδαμ ά κ ΰδκμ ηκν ΠελζΫα; Σδ ζνηίκζέαεδ σηδ κ Πκζεδδυθ Ϋεαθε αγΪθαηκ ηκθ ΠηελΫζακ θνηετκθηΪμ ηκν ηδα ξλνζά ηλέξα ζηκ εεθΪζδ; Θατηα; Μνζηδεά νπεληεξθκζκΰέα ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ, ελνηηΫθβ ζηα ηαθηεέα; Καδ πκτ άηαθ ανηά, ΰδα θα ηκνμ ζυζεδ απσ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ Ρπηαέκνμ εαηαεηβηΫμ; ΥΪζαζαθ ηα ΰλαθΪαδα ηπθ Ώλξαδκεζζβθδευθ Πκζεηδευθ Ώελκζεαθυθ ηαμ εαδ κδ Ρπηαέκδ ηΪμ νπκδκτζπζαθ; Πυμ εαηΪθελε β Ήλα θα εαγνζηελάζεδ επέ ηάθεμ ηβ ΰΫθθα ηβμ Ώζεηάθβμ, υζηε θα ΰεθθβγεέ πλυηκμ κ ΒνλνζγΫαμ; Θατηα; Πυμ ζνθΫίβ, επεδδά κ Ώηθδεηλτπθαμ Ϋλλδιε ηε δτθαηβ ηκ λσπαζκ ζε ηδα αΰεζΪδα εδ ανησ ξητπβζε ζηα εΫλαηΪ ηβμ, θα ηδθαξηεέ εαδ θα ξηνπάζεδ εαηαεΫθαζα ηκθ Δζεεηλτκθα; η‘ αζάγεδα εέξε ηΫηκδα δτθαηβ β ηπκτεζα ηπθ ηαζζδυθ ηβμ Γκλΰσθαμ, υζηε θα πεδζηεέ κ Κβθετμ, ίαζδζδΪμ ηπθ ΏλεΪδπθ, θα ζνθεεζηλαηετζεδ ηε ηκθ Δλαεζά, κ κπκέκμ ηκτ ηβθ Ϋδπζε, πλκεεδηΫθκν, εΪγε εξγλσμ πκν πζβζέααε ηβθ Ώλεαδέα, θα ηκ ίΪαεδ ζηα πσδδα, σηαθ αθεηέααθε κδ Ϊηαξκδ ΏλεΪδεμ ηβθ ηπκτεζα; Σδ θέζηλκ βηαθ ανησ πκν Ϋδπζε κ ΝΫζζκμ ζηβ ΑβδΪθεδλα; πΫληα εαδ αέηα; Σσζκ γανηαηκνλΰΫμ δδδσηβηεμ θα ελαηΪ ηκθ ελαζηά εέξε; Πυμ εαηΪθελε κ Αέαμ, ανηά β «αυζα θνζδεά δτθαηδμ εαδ κθησηβηα» πκν δεθ παλαίδΪαεδ ηκνμ θσηκνμ ηβμ θτζβμ, θα πεητξεδ, κ αλπβδυθαμ θα αάζεδ ηλεδμ ΰεθδΫμ; Σδ ζνηίκζέαεδ; Πυμ εαηΪθελε ηκ πΫκμ ηκν ηαδθσηεθκν δελκτ ηατλκν ηκν Πκζεδδυθα θα εδζξπλάζεδ ζηκθ εσζπκ ηβμ ΠαζδθΪβμ δέξπμ θα ηβθ ηλανηαηέζεδ; νηίκζδζησμ; Θατηα; Ή ζεΫηβ θαθηαζέα; Σδ ζνηίκζέαεδ σηδ β Ίθδεζκμ, ΰδα θα εΪθεδ αΰσλδ, Ϋπλεπε θα πέθεδ ζεκνλδΪ απσ ινζηΫθκ ηαξαέλδ;
Σδ ζνηίκζέαεδ β κξτλπζβ ηβμ Θάίαμ, δδα ηαΰεέαμ, ηε γανηαηκνλΰά ηεηαεέθβζβ ηπθ ζέγπθ ξΪλβ ζηβθ ζτλα ηκν Ώηθέπθα; Σδ εέθαδ β θέΰΰα; Τπάλιε; Σδ ζνηίκζέαεδ, σηδ κ Αδκηάδβμ ηπάΰεδ ηκ εκθηΪλδ ηκν ζηκ εκληέ ηβμ Ώθλκδέηβμ εδ ανηά θετΰεδ ιΫθλεθβ απσ θσίκ εαδ πσθκ (Ηιηάδαο Β 335-354). Βέθαδ δνθαησθ κδ γεκέ (δνθαησηελκδ ζε εΪγε πελέπηπζβ απσ ηκνμ γθβηκτμ) θα θκίκτθηαδ ηκνμ αθγλυπκνμ; Βέθαδ δνθαησθ θα πζβΰυθκθηαδ απσ ανηκτμ; νθΫίβ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα β ηΪξβ γθβηκτ Αδκηάδβ εαδ γεΪμ Ώθλκδέηβμ ά εέθαδ ζνηίκζδεά; Σδ ζνηίκζέαεδ, σηδ κ Άλβμ εέξε δεγεέ εαδ εζεδδπγεέ δεεαηλεέμ ηάθεμ ηΫζα ζε ξΪζεδθκ πδγΪλδ απσ ηκνμ γθβηκτμ ΒθδΪζηβ εαδ ηκ εαδ γα εέξε ξαγεέ; (Ηιηάδαο Β 385-388) Βέθαδ δνθαησθ κ ηλκηελσμ γεσμ ηκν πκζΫηκν θα εαηαθδεΪηαδ απσ γθβηκτμ; νηίκζδεσ ά πλαΰηαηδεσ ηκ ΰεΰκθσμ; Σδ ζνηίκζέαεδ κ Άδβμ; Ή εέθαδ πλαΰηαηδεσμ εαδ νπΪλξεδ; Πυμ εαηείαέθεδ ΟδνζζΫαμ ηε ηκ απθηαθσ εκληέ ηκν εεεέ πΫλα; βηαέθεδ ηέπκηε, σηδ ΰδα θα ηδζάζκνθ κδ θεελκέ, πλΫπεδ θα πδκτθ αέηα ά εέθαδ εΪηδ πκν ζνηίαέθεδ ζη‘ αζάγεδα; Καδ πυμ ηπκλεέ ηδα ζεδΪ, β ονξά εθσμ θεελκτ, θα πδεέ αέηα, εΪηδ, δβζαδά, νζδεσ; Σδ εέθαδ ανηκέ κδ Γέΰαθηεμ; ΤπΪλξκνθ; Ο ΦκλπθΫαμ πάλε ηβ θπηδΪ απ‘ ηκ Αέα, δέξπμ θα ηδηπλβγεέ, ά κ ΠλκηβγΫαμ, πκν ηδηπλάγβεε;
60d ΠΡΟΐΛΔΜΏΣΏ ΣΔ ΜΤΘΟΛΟΓΕΏ Άζζπζηε, ηκ σηδ εέθαδ θαθηαζέα εαδ παλαητγδα κδ ητγκδ θαέθεηαδ εαδ απσ ηκ ειάμ ΰεΰκθσμ: Ϋξκνηε υμ ηκθ 6κ - 5κ π.Υ. αδυθα αθβΰάζεδμ ΰδα ηδμ «πελδπΫηεδεμ» ηπθ γευθ, ηδμ δδαηΪξεμ ηκνμ, ηδμ δβηδκνλΰέεμ θΫπθ γευθ εζπ. Ώπσ εεεέ εαδ πΫλα δεθ νπΪλξεδ εαηηέα πζβλκθκλέα ΰδ‘ ανηκτμ. Γδαηέ Ϊλαΰε; ηαηΪηβζαθ θα ΰεθθυθηαδ γεκέ ηεηΪ ηκθ 6κ αδυθα; Αεθ εΪθκνθ πδα ηέπκηα; Κδ αθ εΪθκνθ – σππμ πκζεηκτζαθ, Ϋπαδλθαθ ηΫλκμ ζε ηΪξεμ, εαηΫίαδθαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ ε.ζπ. – παλσηκδα, ΰδαηέ δε ίλΫγβεε εΪπκδκμ πκδβηάμ ηεηαιτ 4κν π.Υ. εαδ 4κν η.Υ. αδυθα θα αθβΰβγεέ ηδμ θΫεμ ειεζέιεδμ; Μσθκ αθηδΰλαθά εαδ αθαηΪζβηα. α θα άηαθ θεελΪ δβηδκνλΰάηαηα ηβμ θαθηαζέαμ ηκνμ, εδ σηαθ β θαθηαζέα ηκνμ ζηΫλεοε, Ϋπαοαθ θα δλκνθ. Ώθ δλκνθ, ηδ Ϋεαθαθ κδ γεκέ ηεηΪ ηβθ «γεκΰκθέα» ηκν Δζέκδκν. Ώθ κδ γεκέ ζηκ παλεζγσθ ΰεθθκτζαθ εαδ ΰεθθδσθηκνζαθ, ανησ γα Ϋπλεπε θα ΰέθεηαδ ξπλέμ δδαεκπά ηΫξλδ ζάηελα, δβζαδά π.ξ. κ Αέαμ θα ΰεθθΪ εδ Ϊζζεμ εσλεμ. Ώθ σξδ, ανησ γα ζάηαδθε αδνθαηέα εαδ σηδ ά σηδ Ϋθγαζαθ ζε ίαγτ ΰάλαμ εαδ ενζσΰπμ δεθ ΰεθθκτθ ά σηδ πΫγαθαθ εαδ επκηΫθπμ δεθ νπΪλξκνθ πδα. Ώθ ζκδπσθ κδ γεκέ άηαθ ΰεθθβηκέ, Ϋπλεπε ηΫξλδ εαδ ζάηελα θα ΰεθθυθηαδ, σππμ αελδίυμ εαδ κδ Ϊθγλππκδ, εαδ ηΪζδζηα γα Ϋπλεπε θα εέθαδ πελδζζσηελκδ απσ ηκνμ γθβηκτμ αθγλυπκνμ. Έθα Ϊζζκ πλσίζβηα ηε ηκνμ ητγκνμ εέθαδ ηκ ειάμ: Ϋθηδαιε ηεζδεΪ κ ίαίνζυθδκμ γεσμ ηκθ Ϊθγλππκ, ά κ Ϋζζβθαμ γεσμ; Ή κ δθδσμ γεσμ; ΚνίελθΪ κ Αέαμ ζηκθ ζνηπκ ά ηα πθετηαηα ηπθ ΕθδδΪθπθ; Ώθκτ κδ «Βγθδεκέ Βζζβθεμ» εέθαδ νπΫλ σζπθ ηπθ παΰαθδζηδευθ παλαδσζεπθ, εέηε γα πκνθ (παλαζκΰδασηεθκδ, εαδ ανγαδλεηυθηαμ) ππμ σζκδ κδ γεκέ ηκνμ Ϋξκνθ ηκ αθηέζηκδξσ ηκνμ ηε σζκνμ ηκνμ γεκτμ σζπθ ηπθ Ϊζζπθ ξπλυθ, εέηε γα πκτθ ππμ κδ γεκέ ηβμ ηδαμ ξυλαμ εέθαδ αθυηελκδ ηπθ Ϊζζπθ ξπλυθ. ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ ηδ επηδεά εαηΪζηαζβ γα δβηδκνλΰκτθηαθ, θα πλκζπαγκτζαθ (απκηνξβηΫθα ίείαέπμ) θα εαηαηΪικνθ ζε παΰεσζηδα εαηΪηαιβ ηκνμ γεκτμ ηκνμ κδ Βζζβθεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ΥαλαεηβλδζηδεΪ ΰλΪθεδ κ Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, ΰδα ηκ ξΪκμ αθαθκλδεΪ ηε ηδμ «ηανηέζεδμ» γευθ: «Σβθ έδδα γεΪ Ϊζζκδ απκεαζκτθ Ίζδδα, Ϊζζκδ Αάηβηλα, Ϊζζκδ Θεζηκθσλκ, Ϊζζκδ εζάθβ, Ϊζζκδ Ήλα εδ Ϊζζκδ ηε σζα ηααέ ηα κθσηαηα. Παλκηκέπμ, ηκθ ζδλδ Ϊζζκδ ζΫθε ππμ εέθαδ κ έδδκμ ηε ηκθ Ϊλαπδ, Ϊζζκδ ηε ηκθ Αδσθνζκ, Ϊζζκδ ηε ηκθ Πζκτηπθα, Ϊζζκδ ηε ηκθ Άηηπθα, ηελδεκέ ηΪζδζηα εαδ ηε ηκθ Αέα, εθυ πκζζκέ ηκθ γεπλκτθ έδδκ ηε ηκθ ΠΪθα˙ νπΪλξκνθ εαδ ηελδεκέ πκν ζΫθε σηδ Ϊλαπδμ εέθαδ κ γεσμ πκν κδ Έζζβθεμ κθκηΪακνθ Πκζεδδυθα» (Βηβιηνζήθεο ηζηνξηθήο βίβινο πξψηε, 25, 1-2). ΚκνζκνίΪξαηα! Σκ πδκ παλΪζκΰκ – αζζΪ εαδ πδγαθσ, δδσηδ γεπλκτθ ππμ εαγΫθαμ γεσμ Ϋξεδ εαδ ηδα δδεαδκδκζέα – γα άηαθ θα πκνθ σηδ, κδ Έζζβθεμ γεκέ Ϋξκνθ δδεαδκδκζέα ησθκ ζηβθ ΒζζΪδα, κδ δθδδεκέ ησθκ ζηβθ Εθδέα, κδ αλξαέκδ λπζζδεκέ ησθκ ζηβ Ρπζζέα εζπ. Έηζδ, κδ γεκέ ηκνμ γα Ϋεαθαθ γεκηαξέεμ, πλκζπαγυθηαμ θα κλέζκνθ ..υμ πκτ πΫθηεδ β ΒζζΪδα, β Ρπζζέα, β Εθδέα ε.ζπ.
ΏζζΪ εέθαδ αεσηβ πδκ επηδεά β εαηΪζηαζβ ηε ηδμ αθηδζηκδξέζεδμ γευθ, δδσηδ αεσηβ εαδ εΪγε ηέα εζζβθδεά «γεσηβηα» δεθ άηαθ β έδδα. Βιβΰκτηαζηε: «ηκ ΰεΰκθσμ σηδ δτκ πσζεδμ Ϋδδθαθ ζηκ γεσ ηκνμ ηκ έδδκ σθκηα, δε ζβηαέθεδ σηδ εέξαθ εαδ ηκθ έδδκ γεσ. Τπάλξε ηδα ΏγβθΪ ζηβθ Ώγάθα εαδ ηδα Ϊζζβ ΏγβθΪ ζηβ πΪληβ˙ άηαθ δτκ δδαθκλεηδεΫμ γεΫμ (Θκνεδδέδβμ, 1, 134˙ Πανζαθέαμ, 3, 17) (...) ηκ ητγκ ηκν Σλπδεκτ ΠκζΫηκν ίζΫπκνηε ηδα ΠαζζΪδα πκν ηΪξεηαδ ηααέ ηε ηκνμ Έζζβθεμ, εαδ ηΫζα ζηβθ Σλκέα νπΪλξδε ηδα Ϊζζβ ΠαζζΪδα πκν ζαηλετκνθ κδ Σλυεμ εαδ πκν ηκνμ πλκζηαηετεδ (Ηιηάδαο Γ 88) (...) Οδ πκζέηεμ ηκν Άλΰκνμ εαδ ηβμ Ϊηκν εέξαθ εαγεηδΪ εαδ απσ ηέα πκζδκτξκ Ήλα˙ δεθ άηαθ β έδδα γεΪ, ΰδαηέ εΪγε ηδα ηάμ απΫδδδε εθηεζυμ δδαθκλεηδεΫμ δδδσηβηεμ. (...) Δ Ρυηβ εέξε ηέα Juno˙ ζέΰα ξδζδσηεηλα απσ εεδ, κδ ΐάδκδ εέξαθ ηδα Ϊζζβ˙ άηαθ ηδα ησζκ δδαθκλεηδεά γεσηβηα, υζηε κ δδεηΪηκλαμ ΚΪηδζζκμ, εαγυμ πκζδκλεκτζε ηκν ΐάδκνμ, απενγτθγβεε ζηβ Juno ηκν εξγλκτ, ηε ζεκπσ θα ηβθ πεέζεδ θα εΰεαηαζεέοεδ ηβθ πσζβ ηπθ Βηλκτζεπθ εαδ θα πελΪζεδ ζηκ δδεσ ηκν ζηλαησπεδκ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 231, 232). Θα πκνθ κλδζηΫθκδ, σηδ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ Ϋξκνθ Παθαΰέα ζε εΪγε ησπκ, Ϊλα εέθαδ ηκ έδδκ. Ώνησ εέθαδ ζΪγκμ, δδσηδ β Παθαΰέα ηβμ Σάθκν εδ β Παθαΰέα κνηεζΪ Ϋξκνθ ηδμ έδδεμ δδδσηβηεμ, ηβθ έδδα απά ε.ζπ., εθυ β Ήλα ηβμ Ϊηκν εαδ β ΏγβθΪ ηβμ Ώγάθαμ Ϋξκνθ – ΰδ‘ ανησ Ϊζζπζηε νπΪλξκνθ εαδ ησζεμ δδαθκλΫμ απσ ητγκ ζε ητγκ, αθαθκλδεΪ ηε εΪγε γεσ – δδαθκλεηδεΫμ δδδσηβηεμ εαδ δζηκλέα˙ δεθ εέθαδ απζυμ ηκπδεά β δδαθκλΪ, εέθαδ δδαθκλεηδεά γεσηβηα ηε έδδκ σθκηα. Αβζαδά, σξδ ησθκ εέθαδ αδτθαηκθ θα αθηδζηκδξβγκτθ ιΫθκδ εδ εζζβθδεκέ γεκέ, αζζΪ εαδ εΪγε Ϋθα σθκηα εζζβθδεάμ γεσηβηαμ αθηδζηκδξεέ ζε πελδζζσηελκνμ απσ Ϋθαθ γεκτμ. ΒΪθ, σηπμ, ανηΪ δεθ δζξτκνθ, ησηε κδ «γεκέ» εέθαδ αθγΫζζβθεμ, αθκτ νπκζηάλδααθ ηκνμ Σλυεμ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ.
60e ΜΤΘΟΛΟΓΕΏ ΏΚΏΣΏΛΛΔΛΔ ΑΕ‘ ΏΝΔΛΕΚΟΤ Μνγκζκΰέα αεαηΪζζβζβ δδ‘ αθβζέεκνμ – πυμ θα εΪθεηε ηκ παδδέ ζαμ θκθδΪ, ΰδΪληβ, δάηδκ, παηλκεησθκ, αδεζθκεησθκ, παδδκεησθκ, ζνανΰκεησθκ, ίδαζηά, δδβΰκτηεθκδ ζε ανησ ηκνμ ητγκνμ: Ο ΏγΪηαμ ζεκηυθεδ ηε ίΫζβ ηκ παδδέ ηκν – Δ Εθυ λέξθεδ ηβ ΜεζδεΫληβ ζ‘ Ϋθα πνλπηΫθκ εααΪθδ εαδ πβδΪ εδ ανηά – Ο Δλαεζάμ εσίεδ ανηδΪ εαδ ητηεμ εκδθυθ γθβηυθ – εκηυθεδ αθηδπΪζκνμ ζε αΰυθα πΪζβμ, ζεκηυθεδ ηε λσπαζκ Ϋθα ίκζεσ, ζεκηυθεδ ηκθ αθηέπαζσ ηκν αλπΪακθηΪμ ηκθ απ‘ ηβ ηΫζβ, ζβευθκθηΪμ ηκθ ζηκθ αΫλα εαδ ζπΪακθηΪμ ηκν ηβ λαξκεκεεαζδΪ – Ο Αδαμ ζαεαηετεδ ηκ παδδέ ηκν – Ο Αέαμ ελεηΪ αθΪπκδα ηβθ Ήλα – Ο Ώπσζζπθ ΰδΫλθεδ απθηαθσ ηκθ Μαλζτα – Ο Οδθκπέπθ ηνθζυθεδ ηκθ Χλέπθα ζηκθ τπθκ ηκν – Δ ΏγβθΪ ΰδΫλθεδ απθηαθσ ηκθ ΠΪζζαθηα – Ο Ώπσζζπθ εαλθυθεδ Ϋθα εξγλσ ηκν ηε ίΫζκμ ζηκ ηΪηδ – Ο Πεζέαμ εαηαζθΪαεδ ηβ ηβηλδΪ ηκν πΪθπ ζηκ ίπησ ηβμ Ήλαμ – Οδ Λάηθδεμ ζθΪακνθ ηκνμ Ϊθηλεμ εαδ ηκνμ παηελΪδεμ ηκνμ – Δ Μβδεέα ζθΪαεδ, εσίεδ ζε εκηηαηΪεδα εαδ πεηΪ ζηβ γΪζαζζα ηκθ αδελθσ ηβμ – Οδ εσλεμ ηκν Πεζέα ηκθ εαηαελεκνλΰκτθ εαδ ηκθ ίλΪακνθ – Ο Πεζέαμ ζθΪαεδ ηκ παδδέ ηκν – Δ Μάδεδα ζθΪαεδ ηα παδδδΪ ηβμ εαδ ηκ γεέκ ηβμ – Ο Αέαμ ίδΪαεδ ηδα δΫλεδα ηβμ Ήλαμ – Οδ θτθεμ, εσλεμ ηκν Ααθακτ, ηε πλκηλκπά ηκν δκζκθκθκτθ ηκνμ Ϊθηλεμ ηκνμ – κ Ώελέζδκμ παλαηΪ ηβ ΰνθαέεα εαδ ηκ παδδέ ηκν ζε ηδα ίΪλεα ζηβ γΪζαζζα – Ο Κλεζθσθηβμ δκζκθκθεέηαδ απσ ηα παδδδΪ ηκν – κ Ώζεηαέπθ ζθΪαεδ ηβ ηβηΫλα ηκν, Βλδθτζβ – Ο Δλαεζάμ ίδΪαεδ ηβθ Ώτΰβ. Βέθαδ παλΪζκΰκ, κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ θα εικλΰέακθηαδ, δδσηδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ πκν αθαθΫλεδ επέζβμ αθάγδεεμ πλΪιεδμ, δδδΪζεεηαδ ζηα ζξκζεέα, εθυ δεθ εικλΰέακθηαδ εαγσζκν ΰδα ηδμ αθβγδεσηβηεμ ηβμ ηνγκζκΰέαμ, β κπκέα επέζβμ δδδΪζεεηαδ ζηα ζξκζεέα – ηα Ϋπβ ηκν Οηάλκν δδδΪζεκθηαδ κζσεζβλα, δέξπμ απκεζεδζησ ηπθ αθηδπαδδαΰπΰδευθ ζηέξπθ. Αβζαδά, ζτηθπθα ηε ηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ, β είλαρεά αθβγδεσηβηα πλΫπεδ θα ηβ δδδΪζεεηαδ, εθυ β εζζβθδεά πλΫπεδ θα δδδΪζεεηαδ, επεδδά εέθαδ απζυμ εζζβθδεά; Οδ «Παηλυκδ Θεκέ» ηκν Φπησμ δδΫπλαιαθ ζνθκζδεΪ 76 θσθκνμ, ηέα ΰεθκεηκθέα, ηέα αδηκηδιέα, 3 ίδαζηκτμ, 2 απσπεδλεμ ίδαζηκτ, 7 ίαζαθδζηκτμ/αελπηβλδαζηκτμ, 78 ηκδξέεμ, 2 εαεκπκδάζεδμ ηΫεθπθ, άηαθ ανηκνλΰκέ ζε εεαηκθηΪδεμ θσθκνμ, πλκεΪζεζαθ ηλΫζζα 6 θκλΫμ, 5 θκλΫμ παδδελαζηέα.
60f ΚΡΕΣΕΚΔ ΣΧΝ ΜΤΘΧΝ Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ κδ ητγκδ εέθαδ ζνηίκζδεκέ, εαδ ΰδ‘ ανησ Ϋξκνθ Ϊδδεκ κδ Υλδζηδαθκέ, κδ κπκέκδ ει αλξάμ εαηΫελδθαθ ηκ αθάγδεκ εαδ αδτθαηκ θα ζνθδναζηεέ ηε ηβθ αθηέζβοβ πελέ γεσηβηαμ πελδεξσηεθκ κλδζηΫθπθ ητγπθ. Χζησζκ, κ ΠζΪηπθ Ϋξεδ αελδίυμ ηδμ έδδεμ απσοεδμ ηε ανηΫμ ηπθ Υλδζηδαθυθ: ΚαηαδδεΪαεδ ηε ζθκδλσηβηα ηκνμ πκδβηΫμ (ηβλκ, Δζέκδκ, Ώδζξτζκ ε.Ϊ.) εαδ ηκνμ ητγκνμ πκν ανηκέ Ϋΰλαοαθ. Αεθ ζΫεδ κ ΠζΪηπθ «ανηκέ κδ θαδθκηεθδεΪ αθάγδεκδ εαδ αδζξλκέ πελέ γευθ ητγκδ εέθαδ ζνηίκζδεκέ εαδ
Ϋξκνθ ελνθσ θσβηα». Αεθ ζΫεδ κ ΠζΪηπθ «Ώ, ητγκδ εέθαδ, δεθ πεδλΪαεδ, ζνηίκζδεκέ εέθαδ». Ώθηέγεηα, αθηδηεηππέαεδ ηα ΰεΰκθσηα ηπθ ητγπθ πμ πλαΰηαηδεΪ ζνηίΪθηα ηβμ απάμ ηπθ γευθ. Γδα παλΪδεδΰηα, ζΫεδ σηδ κ ητγκμ ζηβθ Ηιηάδα Χ 527 (δεμ παλαπΪθπ) πλΫπεδ θα απκλλδθγεέ δδσηδ εέθαδ απαλΪδεεηκμ εαδ εεθλΪαεδ ηδα απαλΪδεεηβ αθηέζβοβ ΰδα ηβ γεσηβηα. Σσζκ ΰδ‘ ανησθ ηκθ ητγκ σζκ εαδ ΰδα Ϊζζκνμ κ ΠζΪηπθ δεθ ζΫεδ «εέθαδ ζνηίκζδεσμ, κπσηε αμ ηκθ ελαηάζκνηε εδ αμ ηκθ δδδΪζεκνηε». ΛΫεδ «εέθαδ ΰδα πΫηαηα, εαδ απαΰκλετεηαδ θα ηκθ δδδΪζεεδ εαθεέμ». Ο ΠζΪηπθαμ ΰλΪθεδ (Πνιηηεία 378): «ζα πΪζδ Ϋεαθε κ Ονλαθσμ εδ Ϋπαγε Ϋπεδηα απσ ηκ ΰδσ ηκν [Κλσθκ], εαδ αζβγδθΪ αεσηβ θα άηαθ, θκηέαπ ππμ δεθ Ϋπλεπε θα ζΫΰκθηαδ ησζκ ετεκζα ζε θΫκνμ πκν δεθ Ϋξκνθ ελέζβ, αζζΪ θα απκζδππκτθηαδ (...). Καδ δεθ πλΫπεδ θα αεκνζηκτθ πκηΫ ζηβ δδεά ηαμ πσζβ, κτηε γα επδηλαπά πκηΫ θα ζΫΰεηαδ εηπλσμ ζε θΫκ αελκαηά, ππμ εαδ ηβ ξεδλσηελβ αδδεέα αθ Ϋεαθε εαθεέμ, ππμ εαδ ηκθ παηΫλα ηκν αθ Ϋλλδξθε ζηα ξεδλσηελα ίαζαθδζηάλδα ΰδα εΪπκδκ εαεσ πκν ηκν Ϋεαθε εεεέθκμ, δεθ γα άηαθ ανησ εαθΫθα Ϋεηαεηκ πλΪΰηα, αζζΪ εΪηδ πκν Ϋεαθαθ εαδ κδ πλυηκδ εαδ ηεΰαζτηελκδ γεκέ. (...) Καδ κτηε κ εζΪξδζηκμ ζσΰκμ, εθθκεέηαδ, δεθ γα ΰέθεδ, ππμ πκζεηκτθ εαδ επδίκνζετκθηαδ εαδ ηΪξκθηαδ κδ γεκέ ηεηαιτ ηκνμ, αθ γΫζκνηε ηκνζΪξδζηκ ανηκέ, πκν ηΫζζκνθ θα ηΪμ θνζΪικνθ ηβθ πσζβ, θα θκηέακνθ ηκ αδζξλσηελκ πλΪΰηα ηκ θα ΰέθκθηαδ ΰδα ηκ ηέπκηα εξγλκέ ηεηαιτ ηκνμ˙ πκζτ πελδζζσηελκ, θα εαγσηαζηε θα δδβΰκτηαζηε ά θα δζηκλκτηε ΰδΰαθηκηαξέεμ εαδ Ϊζζεμ εΪγε ζκΰάμ Ϋξγλεμ γευθ εαδ βλυπθ ηε ζνΰΰεθεέμ εαδ ηε Ϊζζκνμ δδεκτμ ηκνμ. ΏζζΪ αθ κ ζεκπσμ ηαμ εέθαδ θα ηκνμ πεέζκνηε, ππμ πκηΫ δεθ ηέζβζε πκζέηβμ Ϊζζκ ζνηπκζέηβ ηκν εδ κτηε εέθαδ σζδκ θα ΰέθεηαδ ηΫηκδκ πλΪΰηα, (...) ησθκ ηε ανησ ηκ πθετηα ητγκνμ θα δδβΰκτθηαδ ζηα παδδδΪ εαδ θα ζνθγΫηκνθ κδ πκδβηΫμ. (...) Κδ σζεμ ηδμ γεκηαξέεμ πκν δδβΰεέηαδ κ ηβλκμ, γα εέθαδ κζσηεζα απαλΪδεεηα ζηβθ πσζβ ηαμ, κτηε αθ εέθαδ εαηπηΫθα ηε αζζβΰκλέεμ, κτηε αθ εέθαδ ξπλέμ αζζβΰκλέεμ. Γδαηέ κ θΫκμ δεθ εέθαδ ζε γΫζβ θα ελέθεδ ηδ εέθαδ αζζβΰκλέα εαδ ηδ δεθ εέθαδ, ηα σζα εθηνππγκτθ απσ ανηά ηβθ βζδεέα ζηκ πθετηα ηκν, δτζεκζκ εέθαδ ζνθάγπμ θα ειαζεδθγκτθ εαδ θα ηεηαεδθβγκτθ απσ εεεέ ηΫζα˙ ΰδ‘ ανησ έζπμ πλΫπεδ θα δυζκνηε ηβ ηεΰαζτηελβ ζβηαζέα, κδ πλυηκδ ζσΰκδ πκν αεκτεδ ηκ παδδέ, θα εέθαδ σζκ ηπκλεέ εαηαζζβζσηελκδ θα ηκ κδβΰκτθ ζηβθ αλεηά.» Ο Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ ΰλΪθεδ (Καηά Ηνπιηαλνχ, 1, 117, 118, 120-121):«Ώθ εαδ, αθ ηεθ ανηΪ [Οδ ητγκδ] εέθαδ αζβγδθΪ, δεθ πλΫπεδ θα θηλΫπκθηαδ, αζζΪ θα θδζκηδηκτθηαδ θα ηα ηδηβγκτθ εαδ θα πεέζκνθ σηδ δεθ εέθαδ αδζξλΪ. Καδ ΰδαηέ πλΫπεδ θα εαηαθετΰκνθ ζηκ ητγκ, πμ ζνΰεΪζζνηα ηβμ αδζξτθβμ; (...) ΒΪθ πκνθ σηδ ανηΪ εέθαδ θαθηαζηδεΪ δβηδκνλΰάηαηα εαδ θζναλέεμ ηπθ πκδβηυθ, κδ κπκέκδ ξλβζδηκπκδκτθ δτκ ηΫζα ΰδα θα εΪθκνθ ενξΪλδζηβ ηβθ πκέβζβ, ηκ ηΫηλκ εαδ ηκθ ητγκ, εαδ κδπθεέ εαηαΰζνεαέθκνθ ηε ανηΪ ηβθ αεκά, εθυ ΰδ‘ ανηκτμ εέθαδ πελδζζσηελκ απσλλβηκ εαδ ίαγτηελκ ηκ θσβηα πκν νπΪλξεδ ηΫζα ζε ανηΪ [=ζηκνμ ητγκνμ], εαδ ΰέθεηαδ πλκζδησ ζηκνμ ζέΰκνμ απσ ηκνμ πζΫκθ ζκθκτμ, (....) Ώπσ πκτ εαδ απσ πκδα κληυηεθκδ εαδ πκδκνμ ζσΰκνμ ξλβζδηκπκδκτθηεμ, γα ηπκλΫζκνθ θα δδαπαδδαΰπΰάζκνθ ανηκτμ ζηβθ αλεηά εαδ θα ηκνμ εΪθκνθ Ϊιδκνμ πελδζζσηελπθ ηε ηδμ παλαδθΫζεδμ; (..) Μάππμ δδβΰκτηεθκδ ηκνμ πκζΫηκνμ ηπθ γευθ εαδ ηδμ ειεΰΫζεδμ εαδ ηδμ επαθαζηΪζεδμ εαδ ηκ πζάγκμ ηπθ εζαηηπηΪηπθ, ηα κπκέα εαδ ανηκέ Ϋξκνθ εαδ ηεηαιτ ηκνμ επδδεδεθτκνθ, ησζκ δδδαδηΫλπμ σζκ εαδ δβηκζέπμ, εαδ ηε ηα κπκέα εζαηηυηαηα εέθαδ ΰεηΪηκ εΪγε ζτΰΰλαηηα εαδ πκέβηα; Πκζτ ΰλάΰκλα γα ηκνμ ηεηΫίαζαθ απσ εδλβθδεκτμ ζε θδζκπσζεηκνμ εαδ αθηέ ζκθυθ ζε παλΪθλκθεμ, εαδ σξδ, αθηδγΫηπμ, ζε ηεηλβηΫθκνμ εαδ ζνθεηκτμ αθηέ γλαζΫπθ εαδ αησλθπηπθ, ηε ηα παλαδεέΰηαηα ανηΪ. Αδσηδ ανηκτμ, πκν εέθαδ δτζεκζκ εαδ ξπλέμ εεεέθα πκν ηκνμ ηλαίκτθ πλκμ ηκ εαεσ θα ηκνμ ηεηαγΫζεδμ απσ ηβθ εαεέα εαδ θα ηκνμ ηεηαθΫλεδμ πλκμ ηβθ εαζζέηελβ ηκέλα απκ ηβ ξεδλσηελβ, ανηκτμ πκδκμ γα ηπκλκτζε θα ηκνμ πεέζεδ θα ΰέθκνθ άηελκδ εαδ ζνΰελαηβηΫθκδ, αθκτ ξλβζδηκπκδκτθ πμ κδβΰκτμ εαδ πλκζηΪηεμ ηπθ παγυθ ηκνμ ηκνμ γεκτμ, εαδ σπκν ηκ εαεσ γεπλεέηαδ ηέηδκ, εαγσζκθ πλκέζηαηαδ εΪπκδκνμ απσ ηκνμ γεκτμ, ηκν κπκέκν ηκ πΪγκμ ηδηΪηαδ ηε ίπηκτμ εαδ γνζέεμ εαδ απκζατεδ εζενγελέαμ νπσ ηβθ πλκζηαζέα ηπθ θσηπθ; Αδσηδ ανησ εέθαδ ηκ ξεδλσηελκ: σηδ εεεέθα πκν ηδηπλκτθηαδ απσ ηκνμ θσηκνμ, ανηΪ πμ γερεΪ ηδηυθηαδ. Σσζκ ηεΰΪζκ εέθαδ ηκ ηΫΰεγκμ ηβμ αδδεέαμ ζαμ. 121. Αετηελκθ, αμ πλκίζβγεέ πλκμ ανηκτμ κ ζείαζησμ εαδ β ηδηά ηπθ ΰκθδυθ εαδ κ ζείαζησμ ηβμ πλυηβμ αδηέαμ ηβμ τπαιβμ. Γδ‘ ανησ εαδ β ζκΰδεά αμ ηαμ πλκηλΫπεδ εαδ β γεκζκΰέα αμ ηαμ πεέγεδ. Πυμ δε δεθ γα ηαμ πεέζεδ κ Κλσθκμ κ κπκέκμ απΫεκοε ηκ ησλδκ ηκν Ονλαθκτ, ΰδα θα ΰέθεδ Ϊΰκθκμ ηεηαιτ ηπθ γευθ (...) εαδ κ,ηδδάπκηε Ϊζζκ παλσηκδκ πλκίΪζζκνθ ζε ανηκτμ πμ παλΪδεδΰηα ηδηάμ ηπθ ΰκθδυθ κδ ίέίζκδ [ηπθ ητγπθ];» Βέηε ηδζΪεδ κ ΠζΪηπθαμ εέηε κ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ, ηκ έδδκ εΪθεδ. Καδ κδ δτκ δζξνλέακθηαδ ππμ κδ ίζαίελκέ ητγκδ, εέηε εέθαδ αζζβΰκλέεμ εέηε σξδ (ηκ ηκθέαεδ δδδαέηελα κ ΠζΪηπθ), επδδλκτθ ίζαίελΪ ζηκνμ αθγλυπκνμ. Πδζηετκνθ δβζαδά εαδ κδ δτκ σηδ ητγκδ πκν ηδζΪθε ΰδα γεκηαξέεμ εαδ Ϊζζεμ παλεεηλκπΫμ ηπθ «γευθ» δέθκνθ ηκ εαεσ παλΪδεδΰηα ζηκνμ αθγλυπκνμ. Κδ Ϋηζδ κδ Ϊθγλππκδ παλαδεδΰηαηέακθηαδ απσ ηβθ εαεέα, ηβθ κπκέα δέθκνθ πμ παλΪδεδΰηα κδ δάγεθ «ζνηίκζδεκέ» (βγδεΪ αγυκδ) ητγκδ. ΏνηΪ δε ηα ζΫεδ εαθΫθαμ «γλβζεσζβπηκμ Υλδζηδαθσμ», ηα πλκζνπκΰλΪθεδ κ ηεΰαζτηελκμ θδζσζκθκμ ηβμ ΒζζΪδαμ. νθεπυμ, κ ΠζΪ-
ηπθ δεθ γεπλεέ εαγσζκν ηκνμ ητγκνμ βγδευμ αίζαίεέμ, αζζΪ ηκ αθηέγεηκ, ζνηηελέαεηαδ ηβθ ξλδζηδαθδεά Ϊπκοβ. «-Θα επδηλΫοκνηε ζκδπσθ, Ϋηζδ ετεκζα θ‘ αεκτκνθ ηα παδδδΪ ηκτμ σπκδκνμ ζΪξβ ητγκνμ, πκν ηκνμ Ϋπζαζαθ σπκδκδ ζΪξκνθ; -Αδσζκν ηΪζδζηα δε γα ηκ επδηλΫοπηε. -(...)Σκνμ πελδζζσηελκνμ ίΫίαδα [ητγκνμ] απ‘ ανηκτμ πκν ηκνμ δδβΰκτθηαδ ζάηελα, πλΫπεδ θα ηκνμ ίΰΪζπη‘ Ϋιπ» (Πνιηηεία 377c-d) «(..) εαδ αθ άηαθ κππζδάπκηε αθΪΰεβ θα ΰέθβ ζσΰκμ ΰδ‘ ανηΪ, θα η‘ αεκτκνθ ηε απσζνηβ ηνζηδεσηβηα σζκ ηπκλεέ πδκ ζέΰκδ» (Πνιηηεία 378a). Βδυ θα ζβηεδυζκνηε 1) ηβ δνζθκλέα, ηε ηβθ κπκέα κ ΠζΪηπθ δέθεδ ηβθ Ϊδεδα, αεσηβ εαδ ΰδ'ανηάθ ηβθ αελσαζβ. Μσθκ «αθ άηαθ κππζδάπκηε αθΪΰεβ». 2) σηδ δεθ αθαδλεέηαδ ηέπκηε, σζκθ αθκλΪ ηβθ απαΰσλενζβ θα αεκτθε ά θα δδδΪζεκθηαδ κδ θΫκδ ηκνμ ητγκνμ ανηκτμ. Ώεσηβ εδ αθ ανησ άηαθ ηκ ηεζδεσ ζνηπΫλαζηα ηκν ΠζΪηπθα, πΪζδ, επεδδά κδ θΫκδ δεθ γα δδδΪζεκθηαθ ηκνμ ητγκνμ ανηκτμ, ανηκέ Ϋπεδηα απσ ηδα ΰεθδΪ γα Ϋζίβθαθ εαδ γα ξΪθκθηαθ απσ ηβ ηθάηβ. Χζησζκ ανηά δεθ εέθαδ β ηεζδεά πλσηαζβ ηκν ΠζΪηπθα. «Οτηε γ‘ αθάζπηε ηκνμ θΫκνμ θ‘ αεκτκνθ εεεέθα πκν ζΫΰεδ κ Ώδζξτζκμ, σηδ ηΪξα ν ζεφο αθνξκή βξίζθεη ζαλ ζέιε ζχξξηδα λα μεπαηψζεη ζπίηη (Ώδζξτζκν Νηφβε)» (Πνιηηεία 380a). «Να ηβ δυζπηε πκηΫ ηβθ Ϊδεδα ζε εαθΫθα, κτηε ζε θΫκνμ κτηε ζε ΰΫλκνμ, κτηε θα ζΫΰκνθ κτηε θ‘ αεκτκνθ ηΫζα ζηβθ πσζβ ηαμ ηΫηκδκνμ ζσΰκνμ εέηε ηε ζηέξκνμ εέηε ξπλέμ ζηέξκνμ, ΰδαηέ εαδ αθσζδα εέθαδ θα ζΫΰκνθηαδ, αθ ζΫΰκνθηαδ, ηΫηκδα πλΪΰηαηα ΰδα ηκνμ γεκτμ εαδ ΰδα ηαμ σξδ πθΫζδηα, ηα αεσηβ εαδ ηεηαιτ ηκνμ αζτηθπθα» (Πνιηηεία 380b-c). «ηαθ εαθεέμ ηαμ ζΫΰεδ ηΫηκδα ΰδα ηκνμ γεκτμ, γα ηκν ΰνλέζπηε ηδμ πζΪηεμ εαδ δε γα ηκν δυζπηε ηα οαζηδεΪ ηκν, κτηε εαδ ζηκνμ δαζεΪζκνμ γα επδηλΫοπηε θα ηα ηεηαξεδλέακνθηαδ ΰδα ηβθ αθαηλκθά ηπθ παδδδυθ» (Πνιηηεία 383c). «Γδαηέ, αθ η‘ αεκτζκνθ ζηα ζκίαλΪ κδ θΫκδ σζα ηα ηΫηκδα (ηκνμ ητγκνμ) εαδ δεθ ηα πελδΰεζκτθ ζαθ αθΪιδα θα ζΫΰκθηαδ, ετεκζα γα εαηαθηάζκνθ θα ηβθ ηκ γεπλκτθ αθΪιδκ θα ηα εΪθκνθ εαδ κδ έδδκδ» (Πνιηηεία 388d).... ... «ΓδΪ σζκνμ ανηκτμ ηκνμ ζσΰκνμ αμ εαηαλΰάζκνηε ηκτμ ηΫηκδκνμ ητγκνμ, ηάππμ ΰεθθάζκνθ ηΫζα ζηβθ ονξά ηπθ θΫπθ πκζζά ενεκζέα ΰδα ηβθ πκθβλέα» (Πνιηηεία 391e). ΐζΫπκνηε, σηδ κ ΠζΪηπθ, αθ εαδ ΰδα ηδα ζηδΰηά ηκν πελθΪ απ‘ ηκ θκτ θα επδηλΫοεδ ζε πκζτ ζέΰκνμ πκζέηεμ θα αεκτθ ηκνμ παλΪζκΰκνμ ητγκνμ (378a), (εδ ανησ ηε ηεΰΪζβ δνζαλΫζεεδα, «αθ άηαθ κππζδάπκηε αθΪΰεβ»˙ κδ θΫκδ, σηπμ, απαΰκλετεηαδ ζε εΪγε πελέπηπζβ θα ηα αεκτθε), αηΫζπμ αζζΪαεδ ΰθυηβ εαδ πλκζηΪαεδ εαθεέμ πκζέηβμ, σξδ ησθκ απζυμ κδ θΫκδ, αζζΪ κτηε εαδ κδ ΰΫλκδ, θα ηβθ αεκτεδ ηκνμ ητγκνμ πκν κ ΠζΪηπθ απαΰκλετεδ (380 b-c).
60g ΒΕΝΏΕ ΤΜΐΟΛΕΚΟΕ ΟΕ ΜΤΘΟΕ; Ώθηέγεηα, πΪθηπμ, ηε ηδμ απσοεδμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εαδ ηπθ ηεζενηαέπθ Παΰαθδζηυθ πκν εθαΰπθέπμ – επεδδά ηκνμ εαηβΰκλκτζαθ κδ Υλδζηδαθκέ – πλκζπαγκτζαθ θα δεέικνθ σηδ κδ ηνγκζκΰδεκέ ίδαζηκέ,
ηβηλκεηκθέεμ, αδεζθκεηκθέεμ εαδ ίαζαθδζηκέ άηαθ ζνηίκζδεκέ, κδ έδδκδ κδ απζκέ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ πλκξλδζηδαθδεάμ εαδ δβ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ, θαέθεηαδ θα εέξαθ δδαθκλεηδεά ΰθυηβ. Φαέθεηαδ ππμ ησηε δεθ εέξαθ πλσίζβηα θα ζνΰεαζτπηκνθ ηδμ ζνηίκζδεΫμ αδηαηκξνζέεμ ηβμ ηνγκζκΰέαμ. «Σκῦ δὲ ἀΰάζηαηκμ ηὸ ίάγλκθ παλέξεηαδ ηὲθ ίπηκῦ ζξηα, ηεεᾶθεαζ δὲ ηὸκ Ὑάηζκεμκ θέβμοζζκ ἐκ αὐηῷ, εαὶ αεδθγίκδμ πλὸ ημ ηκῦ Ἀπόζζπθκμ γνμίαμ ἐμ ηκῦηκθ αείθγῳ ηὸθ ίπηὸθ δδὰ γύλαμ ξαζεμ ἐθαΰίακνζδθ», ΰλΪθεδ κ Πανζαθέαμ, (Λαθσληθά, 19, 3). Αβζαδά: «Σκ ίΪγλκ ηκν αΰΪζηαηκμ Ϋξεδ ζξάηα ίπηκτ εαδ ζΫΰεηαδ υηζ εεεέ εέθαδ γαηηΫθκμ κ ΤΪεδθγκμ εαδ ζηα Ταεέθγδα, πλδθ απσ ηβ γνζέα ζηκθ Ώπσζζπθα, ζ‘ανησθ ηκθ ίπησ εαδ ηΫζα απσ ξΪζεδθβ πσληα εΪθκνθ εθαΰθδζηκτμ ΰδα ηκθ ΤΪεδθγκ». Αβζαδά κ ΤΪεδθγκμ δεθ άηαθ Ϋθαμ «αθτπαλεηκμ», εαδ «απζσ ζτηίκζκ», αζζΪ ζτηθπθα ηε ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ άηαθ νπαλεησ πλσζππκ, αθκτ εέξε ηΪθκ. Δλκδσηκν, Ηζηνξίαη, 2, 45 «Λέΰκνζδ δὲ πκζζὰ εαὶ ἄζζα ἀθεπδζεέπηπμ κἱ Ἕζζβθεμ˙ εήγβμ δὲ αηθ εαὶ ὅδε ὁ ηῦγόμ ἐζηδ ηὸθ πελὶ ηκῦ Ἡλαεζέκνμ ζέΰκνζδ, ὡμ αηὸθ ἀπδεόηεθκθ ἐμ Ώἴΰνπηκθ ζηέοαθηεμ κἱ Ώἰΰύπηδκδ πὸ πκηπμ ἐιΰκθ ὡμ γύζκθηεμ ηῶ Αδί˙ ηὸθ δὲ ηέπμ ηὲθ ζνξίβθ ἔξεδθ, ἐπεὶ δὲ αηκῦ πλὸμ ηῶ ίπηῶ εαηάλξκθηκ, ἐμ ἀζεὴθ ηλαπόηεθκθ πάθηαμ ζθέαμ εαηαθκθεῦζαδ. ηκὶ ηέθ θνθ δκεέκνζδ ηαῦηα ζέΰκθηεμ ημ Ώἰΰνπηίπθ θύζδπμ εαὶ ηθ θόηπθ πάηπαθ ἀπείλπμ ἔξεδθ κἱ Ἕζζβθεμ˙ ηκῖζδ ΰὰλ κδὲ εηήθεα ὁζίβ γύεδθ ἐζηὶ ξπλὶμ θ εαὶ ἐλμέθπθ ίκθ εαὶ ηόζξπθ, ὅζκδ ἂθ εαγαλκὶ ἔπζδ, εαὶ ξβθθ, εμ ἄθ κὗηκδ ἀθγλώπκνμ γύεθ; Ἔηδ δὲ ἕθα ἐόθηα ηὸθ Ἡλαεζέα εαὶ ἔηδ ἄθγλππκθ, ὡμ δή θαζδ, εμ θύζδθ ἔξεδ πκζζὰμ ηνλδάδαμ θκθεῦζαδ; Καὶ πελὶ ηὲθ ηκύηπθ ηκζαῦηα ηῖθ εἰπκῦζδ εαὶ παλὰ ηθ γεθ εαὶ παλὰ ηθ λώπθ εηεθείβ εἴβ». ε ηεηΪθλαζβ: «Οδ Έζζβθεμ Ϋξκνθ πκζζκτμ ητγκνμ πκν δεθ ζηβλέακθηαδ ζε ΰεΰκθσηα. Έθαμ απσ ηκνμ πδκ αζηεέκνμ εέθαδ ανησμ πκν δδβΰεέηαδ ππμ πάΰε κ Δλαεζάμ ζηβθ Ώέΰνπηκ, σπκν ηκθ ζνθΫζαίαθ κδ Ώδΰτπηδκδ εαδ άγεζαθ θα ηκθ γνζδΪζκνθ ζηκθ Αέα ηε σζβ ηβθ πλΫπκνζα ζαηπλσηβηα εαδ ηε ηκ γνζδαζηάλδκ ζηεθΪθδ πΪθπ ζηκ εεθΪζδ ηκν, εαδ ππμ εεεέθκμ Ϋηεδθε Ϊπλαΰκμ ηΫξλδ ηβ ζηδΰηά πκν γα Ϊλξδαε β ηεζεηά ζηκθ ίπησ, κπσηε ξλβζδηκπκέβζε ηβ δτθαηά ηκν εαδ ηκνμ ζεσηπζε σζκνμ. ΚαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν, ηκνζΪξδζηκθ, ανησμ κ ητγκμ εέθαδ αλεεηά απσδεδιβ σηδ κδ Έζζβθεμ Ϋξκνθ πζάλβ Ϊΰθκδα ηκν ξαλαεηάλα εαδ ηπθ ζνθβγεδυθ ηπθ Ώδΰνπηέπθ. Δ έδδα β γλβζεεέα ηκνμ απαΰκλετεδ θα ζεκηυθκνθ αεσηα εαδ αυα ΰδα γνζέα, εεησμ απσ πλσίαηα, ηατλκνμ, ξκέλκνμ εαδ ηκζξΪλδα πκν Ϋξκνθ πελΪζεδ απσ Ϋζεΰξκ εαγαλδσηβηαμ εαδ ξάθεμ. Πσζκ πδγαθσ εέθαδ ζκδπσθ, θα άγεζαθ θα γνζδΪζκνθ Ϋθαθ Ϊθγλππκ; ΒιΪζζκν, αθ κ Δλαεζάμ άηαθ εκδθσμ γθβησμ, σππμ ζΫθε ππμ άηαθ, πυμ εέθαδ δνθαησ θα ζεσηπζε δεεΪδεμ ξδζδΪδεμ αθγλυπκνμ; Δφπμιαζ εεμί ηαζ ήνςεξ κα ιε ζοβπςνήζμοκ βζα αοηά πμο είπα πάκς ζε αοηά ηα εέιαηα!» ΐζΫπκνηε ηκθ Δλσδκηκ θα αβηΪ ζνΰΰθυηβ απσ ηκνμ γεκτμ, επεδδά ησζηβζε θα ελέθεδ ηκ πελδεξσηεθκ εθσμ ητγκν πμ οενδΫμ. Πλαΰηαηετεηαδ δβζαδά ηκθ ητγκ σξδ πμ «ζνηίκζδεσ», σξδ πμ δσΰηα γεκζκΰδεσ, αζζΪ πμ αζβγδθσ ΰεΰκθσμ πκν δδΫπλαιε κ βηέ-γεκμ Δλαεζάμ, δδσηδ θκίΪηαδ ηάππμ αλθκτηεθκμ ηκ αζβγΫμ ηκτ ητγκν, δδαζηλΫοεδ ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα! ΒΪθ κδ ητγκδ άηαθ απζΪ ζτηίκζα, δε γα θκίσηαθ κ Δλσδκηκμ θα «δδαζηλείζυζεδ» ηβθ θκηδασηεθβ δζηκλδεά αζάγεδα πκν ανηκέ πελδΫξκνθ, αζζΪ απζυμ γα ειΫθλααε Ϊζζβ Ϊπκοβ ΰδα ηκ «ζνηίκζδεσ θσβηΪ» ηκνμ. νθεπυμ, δεθ άηαθ «ζτηίκζα – κτηε ίείαέπμ δκΰηαηδεΪ Ϊλγλα πέζηεπμ εαδ εκζηκαθηέζβοβμ – κδ αλξαέκδ ητγκδ, αζζΪ γεπλκτθηαθ αζβγδθΪ ΰεΰκθσηα. Ώμ ηβ ιεξθΪηε σηδ κδ «ητγκδ», επεδδά γεπλκτθηαθ αζβγδθΪ ΰεΰκθσηα εδ σξδ «ζνηίκζδεΪ», απκηεζκτζαθ παλΪδεδΰηα πλκμ ηέηβζβ. ,ηδ Ϋεαθαθ κδ γεκέ ζηκνμ ητγκνμ, ηκ Ϋεαθαθ εαδ κδ ζΪηλεδμ ηκνμ. Παδδελαζηέα κ γεσμ; Παδδελαζηάμ εδ κ γθβησμ. Μκδξσμ κ γεσμ; Μκδξσμ εδ κ γθβησμ ζΪηλβμ ηκν. ΦκθδΪμ κ γεσμ; ΦκθδΪμ εδ κ γθβησμ. Ώπσδεδιβ ΰδ‘ ανησ εέθαδ σηδ κ ΠζΪηπθαμ, αθαθΫλεδ ζηκνμ Νφκνπο σηδ ηκθ «ητγκ» ηκν Αέα εαδ ηκν Γαθνηέδβ ηκθ ξλβζδηκπκδκτθ κδ παδδελαζηΫμ ζε σζβ ηβθ ΒζζΪδα, ΰδα θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηβθ κηκθνζκθδζέα ηκνμ. «Ήηαθ ησζκ ζέΰκνλκδ σηδ κδ θσηκδ ηκνμ πλκάζγαθ απσ ηκ Αέα, υζηε ηκθ θσληπζαθ η‘ ανησ ηκ ητγκ ΰδα θα Ϋξκνθ Ϋθα γερεσ παλΪδεδΰηα, σηαθ άγεζαθ θα απκζαηίΪθκνθ εαδ ανησ ηκ εέδκμ βδκθάμ» (Νφκνη, 636c). Γδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ εδ κ ΏλδζηκθΪθβμ ΰλΪθεδ «Με παθηλεηΫθβ αθ ζε πδΪζκνθ / γα πεδμ απζΪ ζηκθ ζτανΰκ/ ππμ δεθ δδΫπλαιεμ αδδεέα, αθκτ εδ κ Αέαμ ηκ έδδκ Ϋεαθε, / ζαθ ελπηδΪλβμ πκν άηαθε εαδ ΰνθαδεΪμ/ Κδ αθκτ εζτ εέζαδ γθβησμ, πυμ απσ ηκθ γεσ γα εέζαδ δνθαησηελκμ» (ΏλδζηκθΪθβ, Νεθέιεο, ζηξ. 1079-1082). Ο Βνλδπέδβμ ΰλΪθεδ (Ίσλ, ζη. 449 ε.ε.): «πζησ δεθ εέθαδ/ ηε εαηβΰσλδεμ θα εαεκζκΰκτηε/ ηκνμ δτζηκδλκνμ αθγλυπκνμ αθ ηδηκτθηαδ/ ηα Ϋλΰα πκν κδ γεκέ ελέθκνθ δέεαδα,/ ηα εεεέθκνμ πκν ζ‘ ανηΪ ηαμ δαζεαζετκνθ» εαδ (Ζξαθιήο καηλφκελνο, ζη. 1316): «ηε ΰΪηκνμ Ϊθκηκνμ δεθ Ϋξκνθ ζηέιεδ;/ Αεθ αηέηαζαθ ΰδα ηβθ εικνζέα/ ηκνμ ΰκθδκτμ δΫθκθηΪμ ηκνμ η‘ αζνζέδεμ;/ ΏιΫθκδαζηκδ ζηκθ ζνηπκ σηπμ ακτθε/ παλΪ ηα ζθΪζηαηΪ ηκνμ», νπκζηβλέακθηαμ ππμ ΰδα ηβθ αθβγδεσηβηα ηπθ αθγλυππθ θηαέθε κδ γεκέ ηε ηκ παλΪδεδΰηα πκν δέθκνθ ζηκνμ ητγκνμ.
Να ηδ ΰλΪθεδ κ ΠαζζαδΪμ, πκν αθ εδ Βγθδεσμ, δεθ ξαηπΪλδααε απσ «ζνηίκζδεκτμ ητγκνμ» εδ Ϊζζεμ αθκβζέεμ, αζζΪ ζνθΫδεε ηκνμ αθγλππκεησθκνμ ηε ηκ παλΪδεδΰηα πκν δέθεδ κ Αέαμ. «Βἴ ηκύμ ἀθδλκθόθκνμ εδαίηκθαμ ὄθηαμ ὁληεθ,/κ πάθν γανηάαπ˙ ηκῦ Αδόμ ἐζηδ ΰέλαμ./ηόθ ΰάλ ΰεθθήζαθηα ηεηδζβεώμ εαί ἐεεῖθκμ/ εηεῖθεθ ἄθ, εἰ ὁ Κλόθκμ γθβηόμ ἐηύΰξαθεθ ὤθ˙/ ἀθηί δέ ηκῦ εηεῖθαδ ζύθ ηκῖμ Σδηζδ εκζάαεδ,/δέζηδκθ ὡμ ζβζηήθ εἰμ ηὀ ίάλαγλκθ ἐθείμ» (Π.Ώ. X, 53). ΜεηΪθλαζβ: «Ώθ ίζΫππ ενηνξεέμ ηκνμ αθγλππκεησθκνμ θα εέθαδ/δεθ απκλυ πκζτ./ηκν Αέα εέθαδ κ Ϋπαδθκμ./ εδ εεεέθκμ ηκθ ΰεθθάηκλΪ ηκν αζθαζυμ γΪξε ζεκηυζεδ,/πκν ησζκ ηέζβζε, αθ ητξαδθε γθβησμ κ Κλσθκμ θΪθαδ./σηπμ ηααέ ηε ηκνμ ΣδηΪθεμ δεθ ηκθ ζεσηπζε. ΑΫζηδκ/ηεμ ζηκ ίαγτ ηκ ίΪλαγλκ, πλκηέηβζε, πζΪθ ζβζηά, θα ηκθ ελαηΪεδ». Ο ΠζΪηπθ εαγσζκν δε γεπλεέ «ζνηίκζδεΪ» σζα ζεθ κδ ητγκδ, σππμ επδηΫθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ απκζτηπμ πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα˙ πΪθηπμ πδζηετεδ ππμ ανηκέ πκν ηα πλπηκεέπαθ εαδ ανηκέ πκν ηα αεκτθ, ηα γεπλκτθ αζβγά. ξδ πμ ζνηίκζδεΪ. «ζα σζα ζΫΰκνθ κδ πκδβηαέ εαδ κδ ηνγκζσΰκδ δεθ εέθαδ δδάΰβζβ ΰδα πλΪΰηαηα, πκν εέηε Ϋξκνθ ΰέθεδ, εέηε ΰέθκθηαδ ηυλα, εέηε πκν γα ΰέθκνθ; -Σδ Ϊζζκ ίΫίαδα;» (Πνιηηεία 392d). Οδ πκδβηΫμ εέθαδ «ηΫεθα ζνΰξλσθπμ εαδ πλκθάηεμ ηπθ γευθ» (Πνιηηεία 366b)˙ ανηά εέθαδ β Ϊπκοβ ηπθ πκζνγερζηυθ ηκν 4κν αδ., σππμ ηβ ηεηαθΫλεδ κ ΠζΪηπθαμ. Άλα, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΠκζνγερζηΫμ (αζζΪ αθηέγεηα ηε ηκθ ΠζΪηπθα), ηα ζσΰδα ηπθ πκδβηυθ εδ κδ ηνγκζκΰέεμ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ «ζαθγαζηΫθα». Βέθαδ «πλκθβηεέεμ»˙ απκεΪζνοβ. Βέθαδ κζκθΪθελκ, σηδ ΰδα ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ κδ ητγκδ δεθ άηαθ «ζνηίκζδεκέ», σππμ ζεθ κδ Νεκεπκξέηεμ, αζζΪ αζβγδθΪ ΰεΰκθσηα – επαθαζαηίΪθκνηε: σξδ σηπμ πβΰΫμ δκΰηαηδεάμ γεκζκΰέαμ – εαδ παλαδεέΰηαηα πλκμ ηέηβζβ. Ώνησμ εέθαδ Ϊζζπζηε εδ κ ζσΰκμ πκν κ ΠζΪηπθαμ γΫζεδ ηβθ «εΪγαλζβ» ηπθ αθάγδεπθ ητγπθ. ΞΫλεδ πκζτ εαζΪ κ ΠζΪηπθ ανηΪ πκν κδ θεκεπκξέηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αλθκτθηαδ. ΟλδζηΫθκδ γα δζξνλδζηκτθ, σηδ κδ γεκέ εέθαδ ζτηίκζα ηπθ θνζδευθ δνθΪηεπθ. Έηζδ, π.ξ. κ Ώπσζζπθαμ εέθαδ κ ζνηίκζδζησμ ηκν Ήζδκν εαδ β Άληεηβ κ ζνηίκζδζησμ ηβμ εζάθβμ. Χζησζκ, δεθ νπΪλξεδ ησθκ κ γεσμ Ώπσζζπθ εδ β γεΪ Άληεηβ, αζζΪ ηβθ έδδα ζηδΰηά, εεησμ απσ ανηκτμ νπάλξαθ εαδ κδ γεκέ Ήζδκμ εαδ εζάθβ, πμ ιεξπλδζηΫμ γεσηβηεμ απσ ηκνμ Ώπσζζπθα εαδ Άληεηβ. ΒΪθ κ Ώπσζζπθ άηαθ «απζυμ» κ ζνηίκζδζησμ ηκν Ήζδκν, ησηε δεθ γα νπάλξε ζσΰκμ θα νπΪλξεδ ηανησξλκθα ιεξπλδζηά γεσηβηα Ήζδκμ εαδ εζάθβ. Άλα κ Ώπσζζπθ δεθ εέθαδ απζυμ Ϋθαμ θνζδεσμ ζνηίκζδζησμ. Άζζπζηε β ΘεΪ εζάθβ Ϋξεδ ελπηδεΫμ ζξΫζεδμ ηε ηκθ εκδθσ γθβησ Βθδνηέπθα, εθυ β ΘεΪ Άληεηβ εέθαδ παλγΫθα. Με Ϊζζα ζσΰδα, κδ Ώλξαέκδ, αεσηβ εδ αθ ζηβθ αλξά, ζηβθ πλκρζηκλέα ηκνμ, εέξαθ εΪπκδκ θνζδεσ ζνηίκζδζησ ΰδα ηκθ Ώπσζζπθα (πλΪΰηα, ίείαέπμ, αθαπσδεδεηκ), ζηβ ζνθΫξεδα ηκ «ιΫξαζαθ» εθηεζυμ εαδ, παλΪζζβζα ηε ηκθ ζνηίκζδεσ γεσ Ήζδκ, ζνθνπάλξε κ γεσμ Ώπσζζπθ, κ κπκέκμ εέξε «απκζνηίκζδζηεέ». Αεθ πέζηεναθ κδ Ώλξαέκδ σηδ κδ γεκέ ηκνμ άηαθ ζτηίκζα. ΒιΪζζκν, σππμ εέδαηε, κδ γεκέ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ «ζνηίκζδεκέ», δδσηδ εΪγε γεσηβηα ηπζΫεεηαδ ζηα πσδδα εαδ ηπαέθεδ ζηα ξπλΪθδα πκζζυθ Ϊζζπθ γεκηάηπθ «εζΫίκθηΪμ» ηκνμ ηκθ δδεσ ηκνμ ζνηίκζδζησ. Αεθ ηπκλεέ β «πεζΪΰδα Ώθλκδέηβ» θα ζνηίκζέαεδ ηκ έδδκ ηε ηκθ αλησδδκ ΰδα ηβ γΪζαζζα γεσ, Πκζεδδυθα. Θα άηαθ Ϊξλβζηβ β τπαλιά ηβμ πμ ζνηίσζκν, αθκτ κ Πκζεδδυθαμ θλκθηέαεδ ΰδα ηβ γΪζαζζα. Κδ αθ νπκηεγεέ σηδ εΪγε γεσηβηα Ϋξεδ πκζζΫμ ζεδηκνλΰέεμ, ησηε γα Ϋπλεπε θα Ϋξεδ δδαθκλεηδεσ σθκηα, αθκτ πλκθαθυμ β ηέα ζεδηκνλΰέα εέθαδ πκζτ πδκ εκθηΪ ζηβθ δδδσηβηα ηβμ ηέαμ παλΪ ηβμ Ϊζζβμ γεσηβηαμ. ΒπδπζΫκθ, σθηαμ – ζτηθπθα ηε ηκθ κλδζησ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ – κδ γεσηβηεμ δνθΪηεδμ, εΪγε δτθαηβ, αθ άηαθ πκζζαπζά (ηε πκζζΫμ ζεδηκνλΰέεμ) γα Ϋπλεπε θα νπκδδαδλεγεέ ζε ησζεμ δνθΪηεδμ-γεσηβηεμ (ηε δδαθκλεηδεσ σθκηα), υζηε εΪγε ηέα απσ ανηΫμ θα Ϋξεδ ησθκ Ϋθα σθκηα. Αβζαδά, 1) 2)
β Ϊπκοβ πελέ ζνηίκζδευθ γευθ εέθαδ κλγά ζε ζέΰεμ πελδπηυζεδμ ητγπθ. Αεθ ηπκλκτηε θα ιΫλκνηε, πσηε Ϋθαμ ητγκμ εέθαδ ζνηίκζδεσμ ά πλαΰηαηδεά δζηκλέα ά ζεΫηβ θαθηαζέα. Ο «ΠλκηβγΫαμ» πμ ζΫιβ, ζτηθπθα ηε ηκθ Π. ΛεεαηζΪ πλκΫλξεηαδ απσ ηκ ζαθζελδηδεσ «prâmantha», πκν ζβηαέθεδ «ηκ ιτζδθκ σλΰαθκ, δδα ηβμ ηλδίάμ ηκν κπκέκν κδ πλπησΰκθκδ παλΪΰκνθ πνλ. Πλκμ ηκ ζτηίκζκ αελδίυμ ηκν ΠλκηβγΫα αθηδζηκδξεέ κ θΪγλβεαμ ηκν Δζέκδκν
(Έξγα θαη Ζκέξαη, ζη. 50)». ηβ πΪληβ εαδ ζ‘Ϊζζα ηΫλβ ηβμ Λαεπθέαμ εέθαδ ίείαδπηΫθβ απσ θδζκζκΰδεΫμ εαδ επδΰλαθδεΫμ πβΰΫμ ζαηλεέα ηκν «Αέα αΰαηΫηθκθα» (Ν. Παπαξαηαά, Ζ ζξεζθεία ζηελ Αξραία Διιάδα, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ, ζ. 123), πλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ σηδ κ γλνζδεσμ ΏΰαηΫηθκθαμ, αδελθσμ ηκν ζπαληδΪηβ ίαζδζδΪ ΜεθΫζακν εέξε γεκπκδβγεέ πμ Αέαμ. Άζζκηε, ζκδπσθ, Ϋξκνηε θαθηαζέα, Ϊζζκηε ηαελδΪ αθΪηθβζβ ηβμ πλπησΰκθβμ απάμ ά πλαΰηαηδεά δζηκλέα, Ϊζζκηε ζνηίκζδζησ, σηπμ, κτηε ΰθπλέακνηε ηα πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα ηβμ πλκρζηκλέαμ κτηε κδ ηεηαΰεθΫζηελεμ ανγαέλεηεμ ζνηίκζδεΫμ εληβθεέεμ εέθαδ απκδεέιδηεμ. 3)
Βέθαδ (β Ϊπκοβ πελέ ζνηίκζδζηκτ) αδτθαηβ, δδσηδ εΪγε γεσμ εηπζΫεεηαδ ζηδμ αληκδδσηβηεμ/ζνηίκζδζηκτμ Ϊζζπθ γευθ, Ϊλα νπΪλξκνθ π.ξ. δτκ γεκέ ΰδα Ϋθα θνζδεσ θαδθσηεθκ ά δτθαηβ,
4)
Οδ ητγκδ, επεδδά εέθαδ δδβΰάζεδμ πκν πελδΰλΪθκνθ κζσεζβλβ ηβ «απά» εθσμ γεκτ, ηδμ ηΪξεμ, ζνηηαξέεμ, Ϋλπηεμ, ηαζυηαηα ε.ζπ. δεθ ΰέθεηαδ θα εέθαδ θνζδεσμ ζνηίκζδζησμ. Αεθ ηπκλεέ ζε εΪγε ηδ πκν απκηεζεέ ηΫλκμ ηβμ δδάΰβζβμ ηδαμ κζσεζβλβμ απάμ, θα δκγεέ ζνηίκζδεά ειάΰβζβ. Θα άηαθ ηκ έδδκ αθεζΫμ, αθ ηβ απά εθσμ αθγλυπκν – κδ γεκέ εέθαδ αθγλππκηκλθδεκέ – πλκζπαγκτζαηε θα ηβ γεπλάζκνηε «ζνηίκζδεά», απκζνηίκζέακθηαμ (ίΪζεδ ηβμ γεπλέαμ, σηδ κδ πλΪιεδμ εέθαδ ζνηίκζδζηκέ θνζδευθ θαδθκηΫθπθ) εΪγε πλΪιβ ηκν. Βέθαδ, ζκδπσθ, κδ ητγκδ, ενλέπμ ηβ ζνηίκζδεά πελδΰλαθά ηπθ πλΪιεπθ ηκν γεκτ.
5)
Αεθ ηπκλεέ, ηΫζα ζηκ ξΪκμ ηπθ ησζπθ πκζζυθ εαδ ζνξθΪ αθηδελκνσηεθπθ ηνγκζκΰδευθ δδβΰάζεπθ, θα εεζεΰεέ ανγαέλεηα Έθαμ ητγκμ πμ κ ζπζησμ/πλαΰηαηδεσμ. Χμ ζνθΫπεδα, επέζβμ δεθ ηπκλεέ θα νπΪλιεδ Βθαμ εαδ ηκθαδδεσμ Ώπκζνηίκζδζησμ ηκν «γεκτ»/ητγκν, δδσηδ ανησ απαδηεέ ηβθ τπαλιβ Ασΰηαηκμ, ηκ κπκέκ εαγκλέαεδ πκδα απσ σζεμ ηδμ εληβθεέεμ εαδ πκδκμ απσ σζεμ ηδμ παλαζζαΰΫμ ηκν ητγκν εέθαδ κ ζπζησμ. Ασΰηα σηπμ δεθ νπάλξε ζηβθ Ώλξαδσηβηα˙ Ϊλα κτηε εαδ εκδθΪ απκδεεησμ Ώπκζνηίκζδζησμ.
6)
Οδ Ώλξαέκδ ζηβθ πζεδκοβθέα ηκνμ, εεησμ κλδζηΫθπθ γλάζεπθ θδζκζσθπθ, ηκνμ ητγκνμ δεθ ηκνμ ζκΰΪλδαααθ ΰδα ζνηίκζδεκτμ, αζζΪ ΰδα πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα.
ηαθ επδελΪηβζε κ Υλδζηδαθδζησμ, ζαθ ηδελΪ παδδδΪ κδ ΠαΰαθδζηΫμ πλκζπαγκτζαθ θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηα αδδεαδκζσΰβηα ηπθ αλξαέπθ ητγπθ, παλκνζδΪακθηΪμ ηα πμ «ζνηίκζδεΪ». Καδ ίΫίαδα, ΰδα θα ΰνλέζκνηε ζηα πελέ δκΰηαηδζηκτ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ δκΰηαηδεκέ, Ϋξκνθ δσΰηαηα, ηα κπκέα ζνθέζηαθηαδ ζηβθ εληβθεέα ηπθ ητγπθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ δεθ εέξαθ κτηε εθδαέα αζζΪ κτηε εαδ ζνΰεεελδηΫθβ εληβθεέα ηπθ ητγπθ, κτηε θκδΪζηβεαθ θα ηκνμ εληβθετζκνθ εαθ. Αεθ δκΰηΪηδααθ ηε ίΪζβ ηκ πελδεξσηεθκ ηπθ ητγπθ, εδ ανησ δδσηδ, σππμ εέδαηε, κνδΫπκηε ηκνμ γευλβζαθ ζνηίκζδεκτμ, υζηε θα νπΪλξεδ αθΪΰεβ απκζνηίκζδζηκτ. ΏθηδγΫηπμ, απσ ηβ ζηδΰηά πκν κδ θεκεπκξέηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκθαζέακνθ σηδ νπΪλξεδ ηέα ζπζηά, ελνθά εληβθεέα ηπθ ητγπθ, ησηε β εληβθεέα ανηά εέθαδ αάηβηα αζάγεδαμ, εαδ δκΰηαηδζηκτ. Ώπσ ηβ ζηδΰηά πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εληβθετκνθ ητγκνμ ηε ζπγθεθξηκέλν ηξφπν θαη δίλνληαο ζπγθεθξηκέλν λφεκα, δκΰηαηέακνθ, εαδ β θδζκζκθέα ηκνμ εέθαδ δσΰηα. Να ηκθέζκνηε ππμ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ, σζκ εδ αθ δΫξκθηαθ ηκνμ ητγκνμ πμ ΰεΰκθσηα, πζησζκ δεθ ηπκλκτζαθ θα ειΪΰκνθ δκΰηαηδεΪ ζνηπελΪζηαηα απσ ηβ ηνγκζκΰέα, δδσηδ δεθ νπάλξε εθδαέκ δελαηεέκ, αζζΪ εαδ δδσηδ πκζζκέ ητγκδ άηαθ αθηδελκνσηεθκδ ηεηαιτ ηκνμ (π.ξ. κ ηΪθκμ ηκν Αέα ζηβθ Κλάηβ ά ζηβθ ΚλβηΫα ηβμ Ώλεαδέαμ). Οδ θεκεπκξέηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, επεδδά ζνθδζηκτθ εθδαέα κηΪδα/δελαηεέκ ηεηαξεδλέακθηαδ δκΰηαηδεΪ σζκνμ ηκνμ δεεΪδεμ αθηδελκνσηεθκνμ ητγκνμ, κδ κπκέκδ δεθ εέθαδ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ εαγαλά θαθηαζέα.
61. "Οδ Υλδζηδαθκέ απκεαζκτθ δαέηκθεμ ηκνμ δυδεεα εζζβθδεκτμ γεκτμ, νπκζηβλέακθηαμ ηβθ παλΪζκΰβ αθηέζβοβ σηδ πέζπ απσ ανηκτμ ελτίεηαδ ..κ ΑδΪίκζκμ. Αβζαδά κ Έλπηαμ π.ξ., ζτηθπθα ηε ηκνμ Υλδζηδα-
θκτμ, εέθαδ δδαίκζδεσ εαηαζεεταζηα, ΰδα θα ιεΰεζυθηαδ κδ Ϊθγλππκδ! Καδ εεησμ ανηκτ, κδ Υλδζηδαθκέ Ϋηζδ νπκηδηκτθ δδπζΪ ηβθ θτζβ, απσ ηβ ηδα «δδαίκζκπκδυθηαμ» ηβθ εθ ζξΫζεδ ηε ηκθ «Ϋθα Θεσ», εαδ νπκηδηυθηαμ ηβθ κτηπμ ά Ϊζζπμ εθ ζξΫζεδ ηε ηκ ειπεκζηδεσ. Βέξαηε δβζαδά ...δυδεεα δδαίκζκγεκτμ!" ΏΠΏΝΣΔΔ: 61a Ώθκτ δεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ Ϊζζκμ Θεσμ, απκηεζεέ ηεΰΪζβ αθκβζέα θα εθηκπέαεηαδ ζε κπκδκδάπκηε εδδπζδεσ κηκέπηα εΪπκδα δτθαηβ πκν εέθαδ ενλέαλξβ ηΫζα ζηκθ εσζηκ. ΚαηηδΪ Ϊζζβ δτθαηβ, εεησμ απσ ηκθ Θεσ, ηΫζα ζε κζσεζβλκ ηκ ζτηπαθ (εδ κτηε θνζδεΪ ηκ έδδκ ηκ ζτηπαθ, πκν εέθαδ θγαλησ, ηεηαίζβησ εαδ Ϋξεδ αλξά Ϊλα εαδ ηΫζκμ) δε ηπκλεέ θα απκηκθπγεέ, θα εδδπζκπκδβγεέ εαδ επκηΫθπμ θα ζαηλενηεέ. Σκ πλΪΰηα, σζκ απζσ εαδ έζπμ παδδαλδυδεμ εδ αθ θαέθεηαδ ζηα εδδπζκζαηλδεΪ εδ αΰτηθαζηα θδζκζκθδευμ ηναζΪ, εέθαδ πλκθαθΫμ ΰδα ηβ ηεΰΪζβ ηκν ζκίαλσηβηα: «Ώθ κ,ηδδάπκηε απσ ηβ θνζδεά εαδ ηβθ δζηκλδεά πλαΰηαηδεσηβηα εδδπζκπκδβγεέ εαδ γεκπκδβγεέ, ησηε αθαπητζζκθηαδ κδ ηεΰΪζεμ εαηαζηλκθδεΫμ δνθΪηεδμ ΰδα ενλδαλξέα, ΰδα εαηαεηάζεδμ εαδ ΰδα απσεηβζβ απελδσλδζηβμ δτθαηβμ. ΤπΪλξκνθ Ϋηζδ πλκθκηδκτξεμ δνθΪηεδμ, πκν ζπετδεδ αηΫζπμ κ εΪγε Ϊθγλππκμ θα ηδμ ζθεηελδζηεέ. Ο θκίδζηΫθκμ εαδ εαηαηλνξσηεθκμ απσ Ϊηεζεμ αθΪΰεεμ Ϊθγλππκμ ηπκλεέ θα δεεηετεδ ησηε ηδμ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ, αεσηα εαδ ενλέπμ ηδμ αθγλυπδθεμ, πκν εέθαδ εικνζδαζηδεΫμ εαδ εαηεζηβηΫθεμ, επδδδυεκθηαμ θα εεηαδετζεδ ηδμ ενθκρεΫμ πλκζθκλΫμ απκελκτκθηαμ ζνθΪηα ηδμ επδίζαίεέμ επδλλκΫμ. ΚΪγε γεκπκέβζβ εαδ επκηΫθπμ εδδπζκπκέβζβ ηδαμ κπκδαζδάπκηε εηδζηάμ πελδκξάμ, ηΫλκνμ (πκν ζ.ξ. πλκζππκπκδεέηαδ ηε ηδα γεσηβηα) ά κζκεζάλκν ηκν ζτηπαθηκμ ΰέθεηαδ εΫθηλκ αΰυθπθ εαδ πκζΫηπθ ηδαμ ίέαδαμ ενλδαλξδεσηβηαμ ΰδα αηκηδεδζηδεσ σθεζκμ εαδ ΰδα ζνηθελκθηκζκΰδεά ξλάζβ» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Γνγκαηηθή θαη ζπκβνιηθή Θενινγία, η. Α’: εηζαγσγή ζηε ζενινγηθή γλσζηνινγία, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 26, 27). Με ανηά ηβ ζκΰδεά κδ Υλδζηδαθκέ εαηβΰκλκτθ πμ δδαίκζδεά ηβθ απσδκζβ γερευθ ηδηυθ ζε οενδκγεσηβηεμ, κδ κπκέεμ δάγεθ εζΫΰξκνθ ηηάηαηα ηβμ θτζβμ εαδ ηβμ αθγλυπδθβμ δλαζηβλδσηβηαμ. Ο Ϋλπηαμ, π.ξ., δεθ εέθαδ, απσ ξλδζηδαθδεάμ Ϊπκοβμ εαεσ εαγεανησ: ηκ αθηέγεηκ, αθκτ δβηδκνλΰάγβεε απσ ηκ Θεσ. Δ γεκπκέβζά ηκν σηπμ εαδ ζνθεπυμ β ζαηλεέα ηκν ζνθδζηΪ ηεηΪγεζβ ηκν Ώπκζτηκν απσ ηκθ δβηδκνλΰσ ζηα δβηδκνλΰάηαηα. Κδ ανησ εέθαδ παλαζκΰδζησμ. Με εαθΫθαθ ηλσπκ δεθ νπΪλξεδ κ δδαξπλδζησμ «εαεσ ζτηπαθ εαδ τζβ» απσ ηβ ηδα εαδ «εαζσμ Θεσμ» απσ ηβθ Ϊζζβ, ηκθ κπκέκ θαθηΪακθηαδ ηε ηα ηναζΪ πκν Ϋξκνθ κδ θεκΫζζβθεμ πλπηελΰΪηεμ ηκν θεκπαΰαθδζηκτ. Σκ ζτηπαθ, β τζβ ε.ζ.π. σππμ πζΪζηβεε αλξδεΪ, εέθαδ εαζσ, δδσηδ πζΪζηβεε απσ ηκθ Θεσ. ηπμ, ηκ σηδ ηκ ζτηπαθ/τζβ εέθαδ «πκζτ εαζσ» εδ σξδ «εαεσ», δεθ ζνθεπΪΰεηαδ εδ σηδ κζσεζβλκ ά ηηάηα ηκν εέθαδ εαδ γεσμ. Δ απκζνηκπκέβζβ/γεκπκέβζβ εέθαδ ηκ εαεσ, απσ Υλδζηδαθδεάμ Ϊπκοβμ. Οδ ξλδζηδαθκέ, ζΫεδ κ Πκλθτλδκμ, ηκνμ κθκηΪακνθ αΰΰΫζκνμ˙ εηεέμ ηκνμ κθκηΪακνηε γεκτμ, επεδδά ίλέζεκθηαδ εκθηΪ ζηκ Θεσ. ηπμ ΰδαηέ θα ηαζυθκνηε ΰδα Ϋθα σθκηα (E.R. Doods, Δζληθνί θαη Υξηζηηαλνί ζε κηα επνρή αγσλίαο, εεδ. ΏζειΪθδλεδα, ζ. 185); Βεεέθβ ηβθ επκξά νπάλξε ζηκθ παΰαθδζηδεσ εσζηκ β πεπκέγβζβ αλεεηυθ σηδ νπΪλξκνθ ηεζκζαίβηΫμ «γεκέ», Ϊΰΰεζκδ ηκν αθυηελκν γεκτ, πκν ηεζκζαίκτθ ηεηαιτ ανηκτ εαδ ηκν εσζηκν. Ο Υλδζηδαθκέ σηπμ εέξαθ ηβ δδδαζεαζέα πελέ πηυζβμ εΪπκδπθ αΰΰΫζπθ, επεδδά πλκζπΪγβζαθ θα γεκπκδάζκνθ ηκθ εανησ ηκνμ. Κδ εθυ ηκνμ δεξσθηκνζαθ πμ (πεπηπεσηεμ) αΰΰΫζκνμ ηκν Θεκτ, εαηαζΪίαδθαθ σηδ β πλκζπΪγεδα ηπθ αΰΰΫζπθ ανηυθ θα ανηκγεκπκδβγκτθ εαδ θα εΪθκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ θα ηκνμ γεπλάζκνθ γεκτμ εέθαδ αελδίυμ β εδδπζκζαηλέα, β απκζνηκπκέβζβ εηδζηυθ σθηπθ (αΰΰΫζπθ πκν απκζηΪηβζαθ˙ εηδζηά εέθαδ εαδ β Ϊνζβ πλαΰηαηδεσηβηα, πζβθ Θεκτ θνζδεΪ), αελδίυμ δβζαδά ηκ ετλδκ ΰθυλδζηα ηκν ξλδζηδαθδεκτ Αδαίσζκν. Γδ‘ ανησ εαδ β γεκπκέβζβ ηηβηΪηπθ ηβμ θτζβμ εαδ ηβμ αθγλυπδθβμ δλαζηβλδσηβηαμ (αθ κδ «γεκέ» εέθαδ απζυμ πλκζππκπκέβζβ ανηυθ) ξαλαεηβλέαεηαδ εδδπζκζαηλέα, εαδ κδ «γεκέ» (εΪθ εέθαδ πλκζππδεΫμ νπΪλιεδμ) εέθαδ δαέηκθεμ: δδσηδ αθεθσμ απκζνηκπκδκτθ ηηάηαηα ηβμ Κηέζβμ, αθεηΫλκν δδσηδ εέθαδ Ϋθα οΫηηα εαηΪ ηκν εθσμ Θεκτ. Αβζαδά, ζτηθπθα ηκ Υλδζηδαθδζησ, κδ δαέηκθεμ εεηεηαζζετκθηαδ ηβθ θνζδκζκΰδεά εεηέηβζβ ηκν αθγλυπκν ΰδα ηβ ζκθέα, ΰδα ηκθ Ϋλπηα ε.κ.ε. εαδ πλκζπκδκτηεθκδ σηδ εέθαδ κδ αέηδκδ εαδ κδ πλκζηΪηεμ ηβμ ζκθέαμ ε.ζ.π. (εθυ δεθ εέθαδ κτηε κδ αέηδκέ ηβμ κτηε κδ πλκζηΪηεμ ηβμ) πεηνξαέθκνθ ηΫζπ ηβμ γεκπκέβζβμ ανηυθ ηπθ πλαΰηΪηπθ θα ηεηαγΫζκνθ ηβθ ζαηλεέα απσ ηκθ πλαΰηαηδεσ αέηδκ ηβμ ζκθέαμ, ηκ Θεσ, ζηκνμ εανηκτμ ηκνμ. Οδ ΠαΰαθδζηΫμ θκηέακνθ ππμ, αθ δεθ γεπλκτηε ηβθ ζκθέα ά ηκθ Ϋλπηα γεΪ εαδ γεσ αθηέζηκδξα, δεθ ηα εεηδηκτηε. Σεζεέπμ ζαθγαζηΫθβ αθηέζβοβ, θνζδεΪ, ΰδα ηκ ηδ πδζηετεδ κ Υλδζηδαθδζησμ. Αεθ εέθαδ εα-
γσζκν απαλαέηβηκ θα γεκπκδεέμ εΪηδ, ΰδα θα ηκ εεηδηΪμ εαδ θα ηκ ζΫίεζαδ. Καδ ησθκ πκν εέθαδ δβηδκτλΰβηα ηκν Θεκτ, εελδέαεδ ηκ ζείαζησ εαδ ηβθ εεηέηβζβ. Αδαηαλητλκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, επεδδά, ζτηθπθα ηε ηβ ΰθυηβ ηκνμ, κ Υλδζηδαθδζησμ Ϊδδεα εδ ειεπέηβδεμ δδαδέδεδ σηδ κ Νεκπαΰαθδζησμ εέθαδ ηδα ηκλθά αηαθδζηκτ. Χμ επδξεέλβηα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζΫθε σηδ ζηκθ Παΰαθδζησ δεθ νπΪλξεδ κτηε αηαθΪμ κτηε Ϊζζκμ «γεσμ ηκν Καεκτ», κπσηε δεθ ηέγεηαδ γΫηα ηατηδζβμ Παΰαθδζηκτ εαδ αηαθδζηκτ. ηπμ ηκ αζβγδθσ αβηκτηεθκ δεθ εέθαδ εΪθ νπΪλξεδ αηαθΪμ ζηβθ παΰαθδζηδεά γλβζεεέα – νπΪλξκνθ σηπμ εαεκέ δαέηκθεμ εαδ εαεκέ ηδελκέ γεκέ. Σκ αβηκτηεθκ εέθαδ θα παλαηβλάζκνηε, εΪθ κδ παΰαθδζηδεκέ «γεκέ» εαδ κδ ξλδζηδαθδεκέ δαέηκθεμ Ϋξκνθ ηβθ έδδα ζνηπελδθκλΪ εαδ αβηκτθ ηβθ έδδα ζαηλεέα. Παλαηβλκτηε αηΫζπμ σηδ: I. ππμ εαδ κδ δαέηκθεμ, Ϋηζδ εαδ κδ «γεκέ» εέθαδ α‘) αηεζά σθηα, ί‘) ηβ παθηαξκτ παλσθηεμ (π.ξ. κ Αέαμ απκνζδΪαεδ ηααέ ηε ηκνμ Ϊζζκνμ γεκτμ ζηβθ Ώδγδκπέα, απ‘ σπκν γα επδζηλΫοεδ ζηκθ ζνηπκ Ϋπεδηα απσ δυδεεα ηΫλεμ (Ηιηάδαο Ώ 423-424). Ο Άλβμ πκν ίλέζεεηαδ ζηκθ ζνηπκ δεθ ΰθπλέαεδ σηδ κ ΰδκμ ηκν, κ ΏζεΪζαθκμ, ζεκηυγβεε (Ηιηάδαο Ν 521-523).), ΰ‘) σξδ παθηκΰθυζηεμ. Οδ δαέηκθεμ δεθ ηπκλκτθ, ζτηθπθα ηε ηκθ Υλδζηδαθδζησ, θα ΰθπλέακνθ ηκ ηΫζζκθ. Ώνησ ησθκ κ Θεσμ ηκ ΰθπλέαεδ. Μπκλκτθ σηπμ εέηε θα πδγαθκζκΰάζκνθ εέηε θα ΰθπζηκπκδάζκνθ ΰεΰκθσηα ζτΰξλκθα πκν ζαηίΪθκνθ ξυλα ζε Ϊζζα ζβηεέα ηβμ ΰβμ. Σα έδδα πλΪΰηαηα, πελδΫλΰπμ, ηπκλκτθ εαδ κδ «γεκέ». Ώνησ θαέθεηαδ ιεεΪγαλα ζηκνμ ξλβζηκτμ ηκν ηαθηεέκν ηπθ Αεζθυθ. Δ Πνγέα πμ ηΫθηδκνη ηκν «γεκτ» Ώπσζζπθα, ηπκλκτζε θα εαγκδβΰάζεδ ηκνμ Έζζβθεμ επκδεδζηΫμ ζηδμ δδΪθκλεμ πελδκξΫμ ηβμ Μεζκΰεέκν, δδσηδ ανησ δεθ απαδηκτζε πλσΰθπζβ ηκν ηΫζζκθηκμ. Αεθ ηπκλκτζε σηπμ θα πεδ ζηκθ ζηλαηδυηβ αθ γα αάζεδ ά σξδ εαδ ΰδ‘ανησ ηκτ εέπε «άιεδμ αθέιεδμ κνε εθ ηπ πκζΫηπ γθάιεδμ», υζηε θα θαθεέ σηδ ΰθπλέαεδ ηκ ηΫζζκθ. Βδυ θαέθεηαδ εαδ β ειαπΪηβζβ ηκν αθγλυπκν απσ ηκνμ «γεκτμ» – σππμ εδ απσ ηκνμ δαέηκθεμ – πκν δζξνλέακθηαδ σηδ ΰθπλέακνθ ηκ ηΫζζκθ, εθυ δεθ ηκ ΰθπλέακνθ. ΦνζδεΪ, δεθ πλσεεδηαδ πελέ «ζβηαδθσηεθκν» αθηέ «ζεΰσηεθκν», δβζαδά σηδ κ «γεσμ» δεθ ζΫΰεδ εΪηδ ιεεΪγαλα, αζζΪ ηκ εθθκεέ πζαΰέπμ (ηκ «ζβηαέθεδ»), δδσηδ κ παλαπΪθπ ξλβζησμ δεθ ζβηαέθεδ απκζτηπμ ηέπκηε Ϊΰθπζηκ. βηαέθεδ «ά γα ζεκηπγεέμ ά γα αάζεδμ», δβζαδά δεθ ζνθδζηΪ απΪθηβζβ ζε εΪηδ πκν δεθ ΰθπλέααηε. εκπσμ ηβμ ειαπΪηβζβμ εέθαδ θα ζνθεξέζεδ κ Ϊθγλππκμ θα πδζηετεδ σηδ κ Ώπσζζπθ εέθαδ «γεσμ» εδ σξδ Ϊζζκν εέδκνμ κθησηβηα, β κπκέα παλκνζδΪαεδ ηκθ εανησ ηβμ πμ γεσ. Καη‘ αθηδζηκδξέα, κ «γεσμ» Ώπσζζπθ δεθ γα άγεζε ζνθεξυμ θα ειαπαηΪ ηκνμ πδζηκτμ ηκν, ΰδαηέ ΰθυλδαε ππμ Ϊθ Ϋπλαηηε Ϋηζδ, ανηκέ γα Ϋπαναθ θα ηκθ ζαηλετκνθ. Γδ‘ ανησ εαδ πσηε-πσηε εηθαθδασηαθ πμ εαζσμ γεσμ. II. ππμ εαδ κδ δαέηκθεμ, Ϋηζδ εαδ κδ «γεκέ», εηθαθέακνθ ίέαδβ, ηδζΪθγλππβ εαδ αδηκξαλά ζνηπελδθκλΪ, εαδ πλκεαζκτθ ζηκνμ αθγλυπκνμ αθηέζηκδξεμ ζνηπελδθκλΫμ. νΰεεελδηΫθα, β ζνηπελδθκλΪ ηπθ δαδηκθδζηΫθπθ εαηΪ ηκθ εικλεδζησ ηκνμ ζε ξλδζηδαθδεκτμ θακτμ εέθαδ παλαπζάζδα ηε ηκθ ηαδθαδδζησ εαδ παλαπζάζδα ηε ηκ παλαεΪηπ ΰεΰκθσμ πκν αθαθΫλεδ κ Πανζαθέα, Λαθσληθά, 16, 9: «ΤπΪλξεδ εαδ ηδα Ϊζζβ ηαληνλέα σηδ β Ολγέα γεΪ ηπθ Λαεεδαδηκθέπθ εέθαδ ισαθκ πκν πλκάζγε απσ ηκνμ ίαλίΪλκνμ. Ο ΏζηλΪίαεκμ εαδ κ Ώζυεεπκμ, ΰδκδ ηκν Ίλίκ, ΰδκν ηκν ΏηθδζγΫθβ, ΰδκν ηκν Ώηθδεζά, ΰδκν ηκν Άΰβ, ηλεζζΪγβεαθ αηΫζπμ ησζδμ ίλάεαθ ανησ ηκ Ϊΰαζηα. ηαθ κδ ΛδηθΪηεμ παληδΪηεμ εαδ κδ Κνθκζκνελέμ εαδ ανηκέ απσ ηβ Μεζσα εαδ ηβθ ΠδηΪθβ πλκζΫλκθηαμ γνζέα ζηβθ Άληεηβ εαηΫζβιαθ ζε δδαηΪξεμ εαδ Ϋθγαζαθ ζε θσθκνμ εαδ πκζζκέ πΫγαθαθ ζηκ ίπησ, εθυ εΪπκδα αλλυζηεδα ζεσηπζε ηκνμ νπσζκδπκνμ». Έξκνηε αθαθΫλεδ αζζκτ ηα αλξαέα εεέηεθα, σπκν β Άληεηβ αβηΪ θσθκνμ εαδ ηαζηδΰυζεδμ Ϋπμ γαθΪηκν. Δ «γεΪ» Άληεηβ, πκν πλκεαζεέ ηλΫζζα – σππμ εδ κ ΠΪθαμ εδ κ Αδσθνζκμ εδ β Ήλα – ζε αγυκνμ αθγλυπκνμ, πκν αβηΪ θα λΫεδ κππζδάπκηε αθγλυπδθκ αέηα ζηκ ίπησ ηβμ, σππμ Ϊζζκδ «γεκέ», γα Ϋζεΰε εαθεέμ σηδ Ϋξεδ ηα ξαλαεηβλδζηδεΪ πκν απκδέδεδ κ Υλδζηδαθδζησμ ζηκνμ δαέηκθεμ. Βέθαδ εδ ανηά ηδζΪθγλππβ – πυμ δδεαδκζκΰκτθηαδ αζζδυμ σζα ανηΪ; – εαδ αβηΪ ζαηλεέα – σππμ εαδ Ϊζζκδ «γεκέ» – πκν εέθαδ αελδίυμ β αθηέγεηβ απσ ανηάθ πκν γα πελέηεθε απσ Ϋθα γερεσ, δβζαδά εαζσ σθ. Δ «γεΪ» ΚνίΫζβ αβηΪ απσ ηκνμ πδζηκτμ ηβμ ανηκενθκνξδζησ, δβζαδά θα ίζΪοκνθ ηκθ εανησ ηκνμ. Ώνησ γα ηκ πελέηεθε εαθεέμ, πελδΫλΰπμ, εαδ απσ ηκνμ ξλδζηδαθδεκτμ δαέηκθεμ, κδ κπκέκδ εέθαδ ηδζΪθγλππκδ εδ ενξαλδζηδκτθηαδ ησθκ ηε ηκ εαεσ ηκν αθγλυπκν.
Ο «γεσμ» ΐαΪζ αβηΪ απσ ηκνμ ζΪηλεδμ ηκν θα γνζδΪακνθ ηα ηδελΪ παδδδΪ ηκνμ ζηβ θπηδΪ. ΠλΪΰηα πκν ηαδλδΪαεδ απκζτηπμ ηε ηβθ εδεσθα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ πελέ ηδζΪθγλπππθ εαδ ηδζσεαζπθ δαδησθπθ, πκν παλδζηΪθκνθ ηκνμ «γεκτμ». Ο Ώπσζζπθ αβηΪ αθγλππκγνζέεμ σξδ ΰδα ηκθ εανησ ηκν, αζζΪ ΰδα ξΪλβ Ϊζζπθ «γευθ»! Αβζαδά, εέθαδ ζαθ θα αβηΪθ σζκδ κδ «γεκέ» ηβθ αθαέλεζβ ηβμ απάμ ηπθ αθγλυππθ. Ο Ώπσζζπθ, σξδ απζυμ εκλκρδετεδ ηε ζκθδζηδεΪ εσζπα «άιεδμ αθέιεδμ» ηκνμ αθεζεέμ πεέγκθηΪμ ηκνμ σηδ ιΫλεδ ηκ ηΫζζκθ, αζζΪ εαδ ζηβθ πελέπηπζβ πκν «νπκπηετεηαδ» εαδ Ϋξεδ πδγαθκζκΰάζεδ ηβθ Ϋείαζβ ηπθ ΰεΰκθσηπθ, αλθεέηαδ θα δυζεδ ζνΰεεελδηΫθκ ξλβζησ, υζηε σζκ δνθαησθ πελδζζσηελκδ γθβηκέ πκν ηκθ αεκτζκνθ θα ηπελδετηκτθ εαδ θα ξαγκτθ, σππμ ζνθΫίβ ηε ηκθ ξλβζησ ηπθ «ιτζδθπθ ηεδξυθ» εαηΪ ηβθ εΪγκδκ ηπθ Πελζυθ ζηβθ Ώγάθα (Δλσδκηκμ, 7, 140-142), ηα κπκέα πκζζκέ ειΫζαίαθ πμ ηβθ Ώελσπκζβ, σπκν κξνλυγβεαθ εαδ ξΪγβεαθ˙ ηδα νπελθνζδεά εαζά κθησηβηα γα άηαθ πδκ ζαθάμ, πλκεεδηΫθκν θα ηβ ξαγεέ εαθΫθαμ ζΪηλβμ ηβμ παλεληβθετκθηαμ ηκνμ ξλβζηκτμ ηβμ, εθυ ηδα δαδηκθδεά, ηδζΪθγλππβ κθησηβηα γα Ϊθβθε θα ξαγκτθ, αεσηβ εδ αθ άιελε σηδ κδ Ώγβθαέκδ γα θδεάζκνθ. Ο «γεσμ» Ώπσζζπθαμ ζΫεδ ζηκθ Οδδέπκδα θα ηβθ επδζηλΫοεδ ζηβθ παηλέδα ηκν, ΰδαηέ γα ζεκηυζεδ ηκνμ ΰκθεέμ ηκν, αζζΪ δεθ ηκν ζΫεδ σηδ κδ Κκλέθγδκδ ΰκθεέμ ηκν δεθ εέθαδ κδ πλαΰηαηδεκέ˙ παλΪ ησθκ ηκθ παλαπζαθΪ επέηβδεμ, εδ ανησμ δεθ ιαθαΰνλθΪ ζηβθ Κσλδθγκ πβΰαέθεδ ζηβ Θάία, ζηκνμ πλαΰηαηδεκτμ ΰκθεέμ ηκν. Πυμ ηπκλεέ ανησ θα ειβΰβγεέ παλΪ ησθκ σηδ κ Ώπσζζπθ γΫζεδ θα νπκθΫλεδ κ Οδδέπκδαμ; Ο Ώπσζζπθ δεθ ειβΰεέ ηε ζαθάθεδα ζηκθ Κλκέζκ, σηδ αθ εεζηλαηετζεδ εαηΪ ηπθ Πελζυθ, γα βηηβγεέ. Χμ δδεαδκζκΰέα θΫλθεδ σηδ β «Μκέλα» ηκθ εηπσδδαε θα ζυζεδ ηκθ Κλκέζκ εδ σηδ «άηαθε ΰλαθησ» θα πΪγεδ σ,ηδ Ϋπαγε.. ηβ «Μκέλα», ίΫίαδα, δβζαδά ζηκ «σ,ηδ εέθαδ θα ΰέθεδ γα ΰέθεδ», πδζηετκνθ ησθκ ίζΪεεμ. Σέπκηε, εαηηέα «Μκέλα», θνζδεΪ, δεθ εηπσδδαε ηκθ Ώπσζζπθ θα πεδ ζηκθ Κλκέζκ σηδ αθ εεζηλαηετζεδ, γα βηηβγεέ˙ β δδεαδκζκΰέα ηκν Ώπσζζπθα ΰέθεηαδ πδζηενηά απσ αθσβηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ ησθκ. ΒΪθ κ Ώπσζζπθ άηαθ αΰαγσμ γεσμ εδ Ϋδδθε ζπζησ ξλβζησ, κ Κλκέζκμ γα ζπασηαθ. ξδ, ζκδπσθ, σηδ ηκθ εηπσδδαε ηκθ Ώπσζζπθα εΪπκδα «Μκέλα», αζζΪ ανησμ άγεζε ηκ ξαησ ηκν Κλκέζκν. Γδ‘ ανησ, αθηέ θα νπκδεέιεδ ηε ζαθάθεδα ηκ απκηΫζεζηα, ζΫεδ «Ϋθα ηεΰΪζκ ίαζέζεδκ γα ξαγεέ»˙ πλΪΰηα πλκθαθΫμ κτηπμ ά Ϊζζπμ: κτηπμ ά Ϊζζπμ Ϋθα απσ ηα δτκ ελΪηβ γα εαηαζηλεθσηαθ. Αεθ απκεΪζνοε ηέπκηε Ϊΰθπζηκ εαδ ηεζζκθηδεσ, ζκδπσθ, κ Ώπσζζπθ. Ώπζυμ, εέηε εκλσδδενε ηκθ Κλκέζκ εέηε ελΰαασηαθ ΰδα ηκ ξαησ ηκν. ΟλδζηΫθκδ γα αθαλπηβγκτθ: «αθκτ ζΫηε ππμ κδ γεκέ εέθαδ δαέηκθεμ, ησηε πυμ ειβΰεέηε ηδμ γεκηαξέεμ ηπθ ητγπθ; Ώθκτ β ξλδζηδαθδεά δαδηκθκζκΰέα δεθ αθαθΫλεδ «εηθτζδεμ» δδαηΪξεμ ηεηαιτ δαδησθπθ, πυμ ειβΰκτθηαδ κδ γεκηαξέεμ;» Οδ ητγκδ δεθ εέθαδ απαλαέηβηα δαδηκθδεάμ Ϋηπθενζβμ, αζζΪ πλκρσθ ηεηαιτ Ϊζζπθ εαδ ηβμ θαθηαζέαμ ηπθ αθγλυππθ. Γδα ηα απζΪ δζηκλδεΪ ά πλκρζηκλδεΪ ΰεΰκθσηα ά ηα παζδΪ Ϋγδηα κδ ζξεηδεκέ ητγκδ δεθ εέθαδ «πλκρσθ» δαδηκθδεάμ Ϋηπθενζβμ˙ πζησζκ, σζα εαηαελέθκνθ κδ θδζσζκθκδ εαδ κδ ΠαηΫλεμ εέθαδ αζθαζυμ ηΫηκδαμ Ϋηπθενζβμ, ηπθ «γευθ»˙ δδσηδ άιελαθ κδ «γεσηβηεμ»/δαέηκθεμ, ππμ κ αλξαέκμ Ϊθγλππκμ εέξε ανηά ηβ ζνθάγεδα: Ϋπλαηηε εαδ γεπλκτζε ζπζησ εαδ δέεαδκ σ,ηδ Ϋπλαηηαθ εδ κδ γεκέ ηκν. νθεπυμ, β πλκζγάεβ εελαηπηΪηπθ, θσθπθ, παηλκεηκθδυθ, γεκηαξδυθ, βγδεάμ παλαεηάμ ζηκνμ ητγκνμ ηπθ Ώλξαέπθ, ηε ηβ ηκλθά ηβμ «γερεάμ» (δδΪίααε ζαηαθδεάμ) Ϋηπθενζβμ, γα άηαθ εΪηδ πκζτ ενξΪλδζηκ ΰδα ηδμ «γεσηβηεμ» ανηΫμ, αθκτ Ϋηζδ γα Ϋπλαηηαθ ηα έδδα εαδ κδ γθβηκέ, ηε ζδΰσηελβ θηλκπά. Έηζδ, ίζΫπκνηε ηκνμ «γεκτμ», εεησμ απσ ίέαδκδ πκν εέθαδ ζηκνμ ητγκνμ, Ώ') απσ ηβ ηδα θα ειαπαηκτθ ηκνμ αθγλυπκνμ εέηε 1) εηθαθδασηεθκδ πμ δβηδκνλΰκέ εαδ πλκζηΪηεμ ηπθ ηεξθυθ εαδ ηβμ ζκθέαμ, εέηε 2) δέθκθηΪμ ηκνμ αζαθεέμ ξλβζηκτμ, ΐ') εδ απσ ηβθ Ϊζζβ θα εεδβζυθκνθ πδκ θαθελΪ εθ ζξΫζεδ ηε ηκνμ αζαθεέμ ξλβζηκτμ ηκ ηέζκμ ηκνμ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ εέηε ηε ηκ 3) θα αβηκτθ αέηα, ανηκενθκνξδζηκτμ εαδ αθγλππκγνζέεμ, εέηε ηε ηκ 4) θα δέθκνθ ει επέηβδεμ οενδεέμ ξλβζηκτμ.
ε ηδ ηΫζκμ πΪθηπθ δδαθΫλεδ κ ξλδζηδαθδεσμ αηαθΪμ εαδ κδ δαέηκθεμ απσ ηκνμ «γεκτμ»; 1) Μάππμ εδ ανηκέ δεθ αβηΪθε αθγλυπδθκ αέηα – εέηε ζέΰκ εαδ ζνηίκζδεσ εέηε ηε θσθκ – ζβηΪδδ ηέζκνμ ΰδα ηκθ Ϊθγλππκ; 2) Μάππμ δεθ παλαπζαθκτθ – εέηε ΰθπλέακνθ εέηε σξδ ηκ ηΫζζκθ – ζεσπδηα ηΫζπ ηπθ «ξλβζηυθ» (αζηλκζκΰέα, ξαληδΪ) ηκνμ; 3) Μάππμ δεθ πλκεαζκτθ ηλΫζζα – δαδηκθδζησ – σππμ εαδ κδ «γεκέ»; 4) Μάππμ δεθ αβηΪ κ αηαθΪμ αθαΰθυλδζβ «ζηΪηκνμ» γεκτ, σππμ εαδ κδ παΰαθδζηδεκέ «γεκέ»; Μπκλεέ εΪπκδκδ θα ηβθ παλαδΫξκθηαδ ηβθ τπαλιβ νπελθνζδευθ σθηπθ εαδ, θνζδεΪ, δαδησθπθ. Άζζκ πλΪΰηα εέθαδ ανησ, απσ εεεέθκ ηκ κπκέκ δζξνλδασηαζηε ζ‘ ανησ ηκ εεθΪζαδκ. Δ κηκδσηβηα ζηβ ζνηπελδθκλΪ ηπθ εδδπζκζαηλδευθ «γευθ» εαδ ηπθ ξλδζηδαθδευθ «δαδησθπθ» εέθαδ κζκθΪθελβ.
61b ΏΣΏΝΕΜΟ-ΠΏΓΏΝΕΜΟ Κκδθά εέθαδ, επέζβμ, β αθηέζβοβ ηπθ αηαθδζηυθ εαδ ηπθ Βζζάθπθ Νεκπαΰαθδζηυθ ζξεηδεΪ ηε ηκ αθ κ «γεσμ» εέθαδ απλσζππκμ ά πλκζππδεσμ. Έξκνηε αθαθΫλεδ παλαπΪθπ ηδμ αθηδζάοεδμ ηπθ «Βζζάθπθ Βγθδευθ» πελέ «απλσζπππθ γευθ». Δ αηαληθή Βίβινο ηκν A. La Vey ΰλΪθεδ (ζ. 40): «Γδα ηκθ αηαθδζηά, κ «Θεσμ» – ηε σπκδκ σθκηα εδ αθ απκεαζεέηαδ ά ηε εαθΫθα – γεπλεέηαδ πμ κ ειδζκλλκπδζηδεσμ παλΪΰπθ ζηβ Φτζβ, σξδ πμ Ϋθα κθ πκν αζξκζεέηαδ ηε ηκθ πσθκ. Ώνηά β παθέζξνλβ δτθαηβ, β κπκέα δδαπκηέαεδ εαδ ειδζκλλκπεέ ηκ ζτηπαθ, εέθαδ πκζτ απλσζππβ υζηε θα εθδδαθΫλεηαδ ΰδα ηβθ ενηνξέα ά ηβ δνζηνξέα ηπθ απθηαθυθ πζαζηΪηπθ». ππμ δζξτεδ ΰδα ηκνμ «Έζζβθεμ Βγθδεκτμ», Ϋηζδ εαδ ΰδα ηβθ «Βεεζβζέα ηκν αηαθΪ», κ «γεσμ» δεθ εέθαδ πλσζππκ αζζΪ απλσζππβ δτθαηβ. τηπηπζβ; Ίζπμ. Βπέζβμ, β απκδκξά ηβμ ηαΰεέαμ απσ ηκ Νεκζαηαθδζησ εαδ ηβμ γεκνλΰέαμ απσ ηκνμ ΠκζνγερζηΫμ. Βδδδεσηελα, εαδ κ αηαθδζησμ εαδ κ Πκζνγερζησμ πλκζπαγκτθ θα απκεθκξκπκδάζκνθ/εικλγκζκΰδεκπκδάζκνθ ηβ ξλάζβ ηβμ ηαΰεέαμ/ηβμ γεκνλΰέαμ, αλθκτηεθκδ σηδ πλσεεδηαδ ΰδα «νπελθνζδεσ θαδθσηεθκ». Σβθ έδδα ζηδΰηά, ΰδα θα πεέζκνθ πελέ ηβμ «κλγκζκΰδεσηβηαμ» ηβμ ηαΰεέαμ/γεκνλΰέαμ ηκνμ, δζξνλέακθηαδ εαδ κδ δτκ ηα έδδα πλΪΰηαηα: κδ ηεθ αηαθδζηΫμ, ππμ β ζαηαθδεά ηαΰεέα ίαζέαεηαδ ζε «Ϊΰθπζηα [ζβη.: υμ ηυλα, εθθκκτθ] επδζηβηκθδεΪ πκλέζηαηα» εαδ δεθ εέθαδ «ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ εθαληκζηΫθβ ονξκζκΰέα εαδ επδζηβηκθδεΪ δεδκηΫθα» εαδ «αζζαΰά εαηαζηΪζεπθ ά ΰεΰκθσηπθ εθ ζνηθπθέα ηε ηβ γΫζβζβ εΪπκδκν, ηα κπκέα ξλβζδηκπκδυθηαμ ζνθβγδζηΫθεμ ηεγσδκνμ, δεθ γα Ϊζζαααθ» (αηαληθή Βίβινο, ζ. 110)˙ κδ δε νπελαζπδζηΫμ ηβμ εδδπζκζαηλδεάμ-πκζνγερζηδεάμ γεκνλΰέαμ (σππμ εέδαηε ζηκ εεθΪζαδκ πελέ πκζνγερζηδεκτ αθκλγκζκΰδζηκτ) σηδ β γεκνλΰέα ίαζέαεηαδ ζε θνζδεκτμ θσηκνμ, ζηβ γεπλέα ηκν αλξΫηνπκν/εαγλΫθηβ ε.ζπ. ΦνζδεΪ, ανηΪ εέθαδ ΰεζκέα παλαητγδα πζαζηΫθα απσ ζκθδζηΫμ, δδσηδ ηΫηκδκδ θνζδεκέ θσηκδ κνδΫπκηε αθαεαζτθηβεαθ εαδ κνδΫπκηε απκδεέξηβεαθ. Ώνησ πκν ηαμ εθδδαθΫλεδ εδυ, εέθαδ σηδ κ αηαθδζησμ εαδ κδ Έζζβθεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ (εαδ κδ δνκ ανηκαπκεαζκτθηαδ «κλγκζκΰδζηΫμ») ξλβζδηκπκδκτθ ηα έδδα αθκλγκζκΰδεΪ επδξεδλάηαηα, ΰδα θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηβ ξλάζβ νπελθνζδεάμ ηαΰεέαμ εαδ γεκνλΰέαμ. τηπηπζβ; Ίζπμ. ΐΫίαδα, ηκ «πελδκδδεσ πλπηκπκλδαεάμ Ϋλενθαμ» Γαπιφο, Ϋξεδ ζηκ ειυθνζζκ ηκν ηετξκνμ 62 ηβ θλΪζβ «Μαθηδεά: β παθΪλξαδα επζζηήιδ ηπθ πλκίζΫοεπθ». ζηε επδζηάηβ β ηαθηδεά. Γδαηέ σξδ εαδ β ηαΰεέα; Έθα Ϊζζκ ξαλαεηβλδζηδεσ ηκν ζνΰξλσθκν αηαθδζηκτ εέθαδ β αθηέζβοβ ππμ δεθ νπΪλξεδ Καζσ εαδ Καεσ. ΐζΫπκνηε ππμ κδ «γεκέ» εέθαδ ενλδκζεεηδευμ «πΫλα απσ ηκ εαζσ εαδ ηκ εαεσ», δεθ δλκνθ ίΪζεδ ανηυθ. Γδ‘ ανησ εέθαδ αθάγδεκδ, θκθδΪδεμ, πσλθεμ, ηκδξκέ, παδδελαζηΫμ, εκδθκέ εΰεζβηαηέεμ. ΐαζδεσ αιέπηα ηκν αηαθδζηκτ εέθαδ ηκ «εΪθε σ,ηδ γΫζεδμ» εαδ β απκνζέα δδΪελδζβμ ηεηαιτ Καζκτ-Καεκτ. Με Ϊζζα ζσΰδα, δεθ νπΪλξκνθ θσηκδ, δεθ νπΪλξεδ δέεαδκ ά Ϊδδεκ, εαζσ ά εαεσ. Καζσ εέθαδ σ,ηδ γΫζεδ κ εαγΫθαμ ΰδα ηκθ εανησ ηκν. Σα πΪθηα επδηλΫπκθηαδ, σξδ απζυμ ζηβθ πλΪιβ, σππμ ηυλα, αζζΪ δδεαδκζκΰκτθηαδ εαδ ζηβ γεπλέα. ηπμ, σζα ανηΪ Ϋλξκθηαδ ζε πζάλβ αθηέγεζβ ηε ηκ εεζεεησηελκ ηηάηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, ηκνμ θδζκζσθκνμ, κδ κπκέκδ ζαθΫζηαηα εΪθκνθ δδΪελδζβ ηεηαιτ εαζκτ εαδ εαεκτ, αλεηάμ, β κπκέα επαδθεέηαδ εαδ εαεέαμ, β κπκέα ζηβζδηετεηαδ, αΰαγκτ εαδ ηβ αΰαγκτ.
ηκθ αθηέπκδα ηπθ θδζκζσθπθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ΰλΪθκνθ: «Ο πκζνγερζησμ απεζενγελυθεδ ηκθ Ϊθγλππκ απ‘ κπκδδάπκηε βγδεσ θσηκ» (πελδκδδεσ Έλα, 5/5/124). «Δ πλκζπΪγεδΪ ηαμ εέθαδ θα ιεθτΰκνθ ΰδα πΪθηα [κδ Έζζβθεμ] απσ ηβθ δδπκζδεσηβηα ηπθ εθθκδυθ «Καζσ» εαδ «Καεσ».» (Γηηπεηέο, 6/94, 9-30). «Καηαλλέοηε ηα ηαηπκτ ηκν παλεζγσθηκμ, αάζηε εζετγελβ απά, ηε ζει, ίέα εαδ ηαΰεέα» (πελ. Γηάινγνο η. Εαθ-ΜΪλ. 1999, ζ. 11). Αβζαδά, κδ «γεκέ» δεθ γΫζκνθ ανησ πκν αθααάηβζαθ κδ θδζσζκθκδ. Αεθ ηκνμ εθδδαθΫλεδ ηκ εαζσ εαδ ηκ εαεσ. ΘΫζκνθ θα ηβθ Ϋξκνηε εαθΫθαθ βγδεσ θλαΰησ ά θσηκ. Κδ αελδίυμ β αδδαθκλέα πλκμ ηκ Καζσ εαδ ηκ Καεσ ζνθδζηΪ Καεσ. Μσθκ δαδηκθδεκέ «γεκέ», αβηκτθ θα αδδαθκλεέ κ Ϊθγλππκμ ΰδα ηβ δδΪελδζβ ΚαζκτΚαεκτ, υζηε θα πλΪηηεδ ηκ εαεσ ηε ενξαλέζηβζβ εαδ δέξπμ ητοεδμ. Οδ «γεκέ» γΫζκνθ κδ πκζνγερζηΫμ Έζζβθεμ πκν ιΫθνΰαθ απσ ηβ δδπκζδεσηβηα «Καζκτ» εαδ «Καεκτ», θα εΪθκνθ ηκ εαεσ ξπλέμ θα ηκ γεπλκτθ εαεσ. Ώθκτ δεθ νπΪλξεδ βγδεσμ θσηκμ, εαζσ εαδ εαεσ, σζα ανηΪ δεθ εέθαδ εαγσζκν παλΪθκηα. Βέθαδ επδίαζζσηεθα, δδσηδ σππμ ζεθ Ϊζζκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «κδ γεκέ ηαμ εέθαδ κδ παδδαΰπΰκέ ηαμ». Μα, αελδίυμ ανηΪ δεθ αβηΪεδ εδ κ αηαθΪμ ηπθ Υλδζηδαθυθ; ε ηδ ηΫζκμ πΪθηπθ δδαθΫλεδ ανησ απσ ηκθ αηαθδζησ; Αεθ πλσεεδηαδ, ζκδπσθ, ΰδα ζνεκθαθηέα ηπθ Υλδζηδαθυθ σηδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ζαηλετκνθ εαη‘ κνζέαθ δαέηκθεμ εαδ ηκθ αηαθΪ, αθκτ δεθ νπΪλξεδ αηαθΪμ ζηκ εδδπζκζαηλδεσ ΠΪθγεκ. Αεθ εέθαδ αάηβηα τπαλιβμ ά αθνπαλιέαμ ηκν κθσηαηκμ «αηαθΪμ» ζηκ εδδπζκζαηλδεσ ΠΪθγεκ. Βέθαδ αάηβηα κηκδσηβηαμ ζηδμ απαδηάζεδμ, ζηβθ ζνηπελδθκλΪ εαδ ζηα δσΰηαηα τπαλιβμ ηπθ γευθ. ,ηδ αβηΪ κ αηαθΪμ εδ κ αηαθδζησμ, ηα έδδα αβηκτθ εαδ πλΪηηκνθ κδ εδδπζκζαηλδεκέ γεκέ. Μσθκ εαη‘ σθκηα νπΪλξεδ δδαθκλΪ. Να ζνηπζβλυζκνηε, σηδ β παΰαθδζηδεά γεπλέα πελέ εαζυθ «γευθ», πκν Ϋδπζαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ ηβθ επδζηάηβ, ηδμ ηΫξθεμ ε.κ.ε. ελέθεηαδ αίΪζδηβ, ίΪζεδ ηπθ παλαπΪθπ. ξδ ησθκ, δδσηδ κθησηβηεμ ηκξγβλΫμ δεθ ηπκλεέ θα Ϋξκνθ δυζεδ εΪηδ εαζσ ζηκνμ αθγλυπκνμ, αζζΪ δδσηδ κδ «γεκέ» δεθ Ϋπζαζαθ ηκθ Ϊθγλππκ (ηκ ηεζενηαέκ ΰΫθκμ ηκν Δζέκδκν δεθ ηκ Ϋπζαζε εαθεέμ). Κδ αθκτ δεθ ηκθ Ϋπζαζαθ, δεθ Ϋξκνθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβθ πλσκδσ ηκν. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γα αθαεαζτοκνθ ππμ εδ ανηκέ Ϋξκνθ Ϋθαθ «Ϊΰθπζηκ γεσ». Άζζπζηε εδ ανηκέ, αδπθέπμ θΪζεκνθ εδ αθηδθΪζεκνθ, απσ ηβ ηδα γεπλυθηαμ ηκνμ «γεκτμ» ηκνμ εαζκτμ, δέεαδκνμ, ζκθκτμ, «παδδαΰπΰκτμ» ηκνμ ε.ζπ., εθυ απσ ηβθ Ϊζζβ δδεαδκζκΰκτθ ανηΫμ ηδμ ζαηαθδεΫμ πλΪιεδμ ηκνμ εαδ δζξνλέακθηαδ σηδ δεθ νπΪλξεδ Καζσ εαδ Καεσ. Αβζαδά, απσ ηβ ηδα ηδζκτθ ΰδα ηκνμ γεκτμ-πλκζππκπκδάζεδμ ηκν Καζκτ εθυ απσ ηβθ Ϊζζβ νπκζηβλέακνθ σηδ δεθ νπΪλξεδ εαζσ εαδ εαεσ. ΦΏΛΜΟΕ 95, 5 «ὅηδ πάθηεμ κἱ γεκὶ ηθ ἐγθθ δαδηόθδα, ὁ δὲ Κύλδκμ ηκὺμ κλαθκὺμ ἐπκίβζεθ». ΕΓ' ΜΒΡΟ
ΒΚΚΛΔΕΏ, ΒΛΛΔΝΕΚΟΣΔΣΏ ΚΏΕ 1821
62. "Ώθκτ β Ολγκδκιέα δεθ εέθαδ γλβζεεέα ηβμ ΒζζΪδαμ ησθκ, ΰδαηέ ηβμ απκδέδεηε ξαλαεηάλα γεηαηκθτζαεα ηβμ εζζβθδεσηβηαμ; Έΰδθαθ Έζζβθεμ κδ κλγσδκικδ Ϋλίκδ ά κδ κλγσδκικδ Ρυζζκδ;" ΏΠΏΝΣΔΔ:
Ώμ απαθηάζκνθ πλυηα, πσζα (εαδ ζε ηέ πκζκζησ επέ ηκν ζνθσζκν) δκΰηαηδεΪ εεέηεθα ηβμ Ολγκδκιέαμ ΰθπλέακνθ θα Ϋξκνθ ΰλαθεέ ζηα εζζβθδεΪ, ηε εζζβθδεά θδζκζκθδεά ΰζυζζα, εαδ πσζα εεέηεθα ζηα ζζαίδεΪ. Ώμ απαθηάζκνθ εΪθ β εΪγε ηδα ΰζυζζα εηπελδΫξεδ εαδ δδαθκλεηδεά εκζηκγΫαζβ/αθηέζβοβ, εαδ εΪθ θαδ, ηέ ζβηαέθεδ β ξλάζβ ηβμ εζζβθδεάμ αθηέ Ϊζζβμ. Ώμ απαθηάζκνθ, πκδκδ εαδ πσζκδ ζΪίκδ δδαησλθπζαθ δδα ηβμ ζνηηεηκξάμ ηκνμ ζηδμ ΟδεκνηεθδεΫμ νθσδκνμ ηβθ θνζδκΰθπηέα ηβμ Ολγκδκιέαμ. Ώμ αηθδζίβηάζκνθ ηβθ εγθδεσηβηα ηβμ πζεδκοβθέαμ σζπθ εζΪηίαθαθ ηΫλκμ ζηδμ ζνθσδκνμ ανηΫμ εαγσζβ ηβ δδΪλεεδα ηβμ ΐνααθηδθάμ Ώνηκελαηκλέαμ. Ώμ απαθηάζκνθ εΪθ κδ ζΪίκδ παλΫζαίαθ ηβθ Ολγκδκιέα απσ ηκνμ Έζζβθεμ ά κδ Έζζβθεμ απσ ηκνμ ζΪίκνμ. Ώμ απαθηάζκνθ εΪθ β απΪθηβζβ ζηκ παλαπΪθπ ελυηβηα ζνθεπΪΰεηαδ σηδ νπάλιε εζζβθδεά πκζδηδζηδεά επδλλκά επέ ηπθ ζΪίπθ, δδΪ ηβμ Ολγκδκιέαμ (αζθΪίβηκ, γλβζεεέα, απΰλαθδεά ε.ζ.π.). Ώμ απαθηάζκνθ πλυηα, πυμ γα νπάλξε ανηά β εηθαθάμ εζζβθδεά πκζδηδζηδεά επδλλκά επέ ηπθ ζΪίπθ, ηβθ κπκέα κδ έδδκδ κδ ζΪίκδ κηκζκΰκτθ αθεπδθτζαεηα, εΪθ β Ολγκδκιέα δεθ άηαθ δδαηκλθπηΫθβ απσ Έζζβθεμ, ζε ΟδεκνηεθδεΫμ νθσδκνμ ζηδμ κπκέεμ εζΪηίαθαθ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ Έζζβθεμ, ζναβηυθηαμ ζηα εζζβθδεΪ, ΰλΪθκθηαμ ηε ηλσπκ εζζβθδεσ. «(..) Ο εθθδκζζιυξ έπεζ απμηηήζεζ αζχκζμκ παναηηήνα ιέζα εζξ ηδκ Δηηθδζίακ˙ έπεζ εκζςιαηςεεί εζξ ηδκ ζάνηα ηδξ˙ έπεζ βίκεζ αζχκζα ηαηδβμνία ηδξ πνζζηζακζηήξ οπάνλεςξ. Αεθ εθθκυ θνζδεΪ ηκθ εζζβθδζησθ πμ εγθδεάθ δδΫαθ ά ηκθ εζζβθδζησθ ηβμ ζνΰξλσθκν ΒζζΪδκμ ά εεεέθκθ ηκθ εαγνζηελβηΫθκθ εαδ εΪγε Ϊζζκ παλΪ θσηδηκθ εζζβθδεσθ «θνζεηδζησθ». Βθθκυ ηβθ ξλδζηδαθδεάθ αλξαδσηβηα, ηκθ εζζβθδζησ ηπθ δκΰηΪηπθ, ηκθ εζζβθδζησθ ηβμ ζαηλεέαμ, ηκθ εζζβθδζησθ ηβμ εδεσθκμ. Δ ξλδζηδαθδεά ζαηλεέα Ϋξεδ ζθλαΰδζγεέ δδα παθησμ ηε ηκ εζζβθδεσ τθκμ ηβμ ενζΫίεδαμ ηπθ ηνζηβλέπθ. Καδ ανησ Ϋξεδ ΰέθεδ ηΫξλδ ηκδκτηκν ίαγηκτ, υζηε θα ηβ ηπκλστηεθ θα δδεδζδτζπηεθ εδμ ηκθ λνγησθ ηβμ ζεδηκνλΰδεάμ ηνζηαΰπΰέαμ, εΪθ πλκΰβκνηΫθπμ δεθ νπκίζβγυηεθ εδμ Ϋθα εέδκμ ηνζηδεκτ «ειεζζβθδζηκτ». Μσθκ παλΪθλκθεμ γα απεθΪζδααθ πκηΫ θα «αθεζζβθέζκνθ» ηβθ Λεδηκνλΰέαθ εαδ ηαμ Ϊζζαμ εεεζβζδαζηδεΪμ αεκζκνγέαμ εαδ θα δυζσνθ εδμ ανηΪμ Ϋθα τθκμ πελδζζσηελκθ «ζτΰξλκθκθ». (...) Ο εζζβθδζησμ δεθ εέθαδ απζυμ ηδα θΪζδμ ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ δζηκλέαμ, Ϋθαμ ζηαγησμ εδμ ηβθ πκλεέαθ ηβμ Βεζζβζέαμ. ηαθ κ γεκζσΰκμ αλξέαεδ θα πδζηετεδ σηδ αδ εζζβθδεαέ εαηβΰκλέαδ» Ϋξκνθ ιεπελαζγεέ, ανησ ζβηαέθεδ απζκτζηαηα σηδ κ έδδκμ Ϋξεδ ειΫζγεδ απσ ηκθ λνγησθ ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ εκδθπθέαμ, σηδ κ έδδκμ Ϋξεδ ξΪζεδ ηκ αέζγβηα ηβμ εεεεζβζδαζηδεάμ απάμ. Έθαμ ησθκθ ηλσπκμ νπΪλξεδ δδα θα εέθαδ β γεκζκΰέαμ ηαμ εαγκζδεά: θα εέθαδ εζζβθδεά. Μσθκθ Ϋθ ηπ εζζβθδζηυ βηπκλεέ θα εέθαδ εαθεέμ αζβγυμ εαγκζδεσμ. Ώνησ ηκ ηεζενηαέκθ εέθαδ εΪππμ δδθκλκτηεθκθ. Σκ αθηδξλδζηδαθδεσθ ζηκδξεέκθ εδΫζπκαεθ, πμ ΰθπζησθ, εδμ ηκ αλξαέκθ πθετηα. Ώεσηβ εαδ ζάηελκθ πκζνΪλδγηκδ εέθαδ εεεέθκδ πκν εαηαθετΰκνθ εδμ ηκθ εζζβθδζησθ, δδα θα νουζκνθ ηκ αθΪζηβηΪ ηπθ εαδ θα εαηαπκζεηάζκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησθ. Αεθ πλΫπεδ σηπμ θα ζβζηκθεέηαδ σηδ κ εζζβθδζησμ εθεζπηαηυγεδ εδμ ηβθ Βεζβζέαθ. Ώνησ αελδίυμ εέθαδ ηκ δζηκλδεσθ θσβηα ηβμ παηελδεάμ γεκζκΰέαμ. Καδ ανηά β εθζπηΪηπζδμ ηκν εζζβθδζηκτ εδμ ηβθ Βεεζβζέαθ εξΪλαιεθ επέ ηκν ζυηαηκμ ηβμ δζηκλέαμ ηέαθ ησθδηκθ εαδ κλδζηδεάθ ηκηάθ παζέδβζκθ ζβηεέκθ ηβμ κπκέαμ παλαηΫθεδ ηκ εναΰΰεζδεσθ εάλνΰηα, β δζηκλδεά θαθΫλπζδμ ηκν ζαλεπγΫθηκμ Λσΰκν. Ο πνζζηζακζηυξ εθθδκζζιυξ, μ ιεηαιμνθςεείξ δζα ηδξ επζθακείαξ ημο Λυβμο ηαζ ηδξ εθεφζεςξ ημο Πκεφιαημξ, είκαζ πθέμκ ελ μθμηθήνμο βεβμκυξ ηδξ ζζημνίαξ. ζα ηα ζΪγβ, σζαδ κδ πζΪθαδ, σζκδ κδ πεδλαζηκέ εθσμ νπελίκζδεκτ ειεζζβθδζηκτ ηκν Βναΰΰεζέκν, θαδθσηεθκθ αλεεηΪ ζνξθσθ εαηΪ ηβθ δδΪλεεδαθ ηπθ αδυθπθ, δεθ εέθαδ δνθαησθ θα ειαζγεθάζκνθ ηβ ζβηαζέαθ ηκν γεηεζδυδκνμ ανηκτ ΰεΰκθσηκμ: δζα ηδκ ηήνολζκ ηαζ ηδκ δζάδμζζκ ημο πανιμζφκμο αββέθιαημξ ηδξ εκ Υνζζηχ ζςηδνίαξ, δζα ηδκ έηεεζζκ ηαζ ηδκ δζαηφπςζζκ ηδξ πνζζηζακζηήξ εεμθμβίαξ επνδζζιμπμζήεδζακ εοεφξ ελ ανπήξ ηαηδβμνίαζ εθθδκζηαί. Παηελδεά γεκζκΰέα εαδ εαγκζδεσηβμ, εζζβθδζησμ εαδ δζηκλδεσηβμ απκηεζκτθ ηαμ ζνατΰκνμ σοεδμ εθσμ ηκθαδδεκτ εαδ αδδαδλΫηκν δεδκηΫθκν» (π. Γ. Φζκλσθζεν, «Δ πκλεέα ηβμ Ρπζζδεάμ Θεκζκΰέαμ» εθ Θεκζκΰέα, Ώζάγεδα εαδ Γπά, Ώγάθαδ 1962, ζεζ. 32 ε. ζηκθ Θ. Ν. Γάζβ, Δπφκελνη ηνηο ζείνηο παηξάζη. Αξρέο θαη θξηηήξηα ηεο Παηεξηθήο Θενινγίαο, εεδ. ΐλνΫθθδκμ, ζ. 71, 72). Οδ ζΪίκδ ζκδπσθ δδα ηβμ Ολγκδκιέαμ δεθ Ϋΰδθαθ Έζζβθεμ (ανησ, ηΫζπ ηβμ γλβζεεέαμ, ησθκ απσ ζκίδθδζηΫμ γα επδδδπεσηαθ. ΦνζδεΪ εαδ γα ηπκλκτζαθ, εΪθ άγεζαθ, κδ «ΐνααθηδθκέ» θα ειεζζβθέζκνθ ηκνμ ζΪίκνμ˙ αζζΪ δεθ άηαθ ζκίδθδζηΫμ), αζζΪ νπΫζηβζαθ ηβθ εζζβθδεά πκζδηδζηδεά επδλλκά, σππμ κδ έδδκδ κδ ζΪίκδ αεσηβ εαδ ζάηελα παλαδΫξκθηαδ, δεξσηεθκδ ηβθ «εζζβθδεά εεδκξά» ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Δ εεδκξά
ανηά εαγεανηά εέθαδ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ εζζβθδεά, ΰδα ηκνμ ζσΰκνμ πκν πλκαθαθΫλαηε, ΰδ‘ ανησ εαδ β Ολγκδκιέα, παλσζκ πκν ζΫίεηαδ εΪγε δδδαδηελσηβηα (δέθκθηαμ π.ξ. αζθΪίβηκ ζηκνμ ζΪίκνμ) εαδ εέθαδ ΰδα εΪγε ζασ, ηκθ κπκέκ γεπλεέ δζσηδηκ, εέθαδ δδδαέηελα ηανηδζηΫθβ ηε ηκθ ζασ κ κπκέκμ ηβθ δδαητππζε εαδ ηβθ δδαησλθπζε. Καδ ηα αλξαέα εεέηεθα, εζζβθδεΪ εέθαδ, ανησ σηπμ δδσζκν δεθ εηπκδέαεδ ηβθ ειΪπζπζά ηκνμ ζε Ϊζζκνμ ζακτμ, κδ κπκέκδ θνζδεΪ δεθ απκεηκτθ εζζβθδεά ζνθεέδβζβ, κτηε γεπλκτθ ηα εεέηεθα ανηΪ πμ εγθδεά ηκνμ δβηδκνλΰέα -εζβλκθκηδΪ. Έηζδ ζτθεηαδ ηκ πλσίζβηα ηβμ παΰεκζηδσηβηαμ αθεθσμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, αθεηΫλκν ηβμ δδδαέηελβμ ζξΫζβμ ηκν εζζβθδεκτ ζακτ ηε ηβθ εεδκξά ανηά ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Βηεέμ, ζε αθηέγεζβ ηε ηα παλαζβλάηαηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εγθδεδζηυθ, πκν ζεθ σηδ κδ ζβηελδθκέ Έζζβθεμ εέηαζηε... Βίλαέκδ, δζξνλδασηαζηε σηδ, κτηε β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ειείλαΎαεδ κτηε β αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα ειεζζβθέαεδ κτηε εΪθεδ θδζΫζζβθεμ ηκνμ ζακτμ πκν αζξκζκτθηαδ ηε ανηάθ κτηε ηα δθδδεΪ γλβζεενηδεΪ ίδίζέα ζε εΪθκνθ Εθδσ. Άζζκ πλΪΰηα ηα πκζδηδζηδεΪ δΪθεδα, πλΪΰηα πκν εέθαδ απκζτηπμ θνζδκζκΰδεσ (εεησμ εδ αθ απαΰκλενγεέ β επδεκδθπθέα ηεηαιτ αθγλυππθ εαδ ζαυθ) εδ Ϊζζκ β εγθδεά αθκηκέπζβ ηκν ζακτ πκν απκδΫξεηαδ πκζδηδζηδεσ δΪθεδκ απσ ηκθ ζασ πκν ηκ δέθεδ, πλΪΰηα ζπΪθδκ. Οτηε απκεγθδεκπκέβζβ εαδ αζζκηλέπζβ πλκεαζκτθ ηα πκζδηδζηδεΪ δΪθεδα, κτηε ζνθαδζγάηαηα εαηπηελσηβηαμ. Καγσζκν εαηυηελκδ απσ ηκνμ Έζζβθεμ ά ηκνμ Βίλαέκνμ δεθ αδζγΪθκθηαδ κδ Γεληαθκέ εαδ κδ ΏηελδεΪθκδ, επεδδά β αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα εαδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ απκηεζκτθ ηεΰΪζκ ηΫλκμ ηκν δνηδεκενλππαρεκτ πκζδηδζηκτ. Καδ θνζδεΪ, κτηε Έζζβθεμ κτηε Βίλαέκδ Ϋΰδθαθ, εδ κτηε πλσεεδηαδ θα ΰέθκνθ. Εζξνλέακθηαδ κδ αλξαδσπζβεηκδ, σηδ δδα ηβμ Ρπηβκζτθβμ νπκίδίΪαεηαδ κ Βζζβθδζησμ ζηβθ έδδα γΫζβ ηε ηκνμ εγθδεδζηκτμ ηπθ Ϊζζπθ ίαζεαθδευθ ζαυθ. Καδ ζ‘ανηά ηβθ πελέπηπζβ αθηδζηλΫθκνθ ηβθ αζάγεδα. Σκ Ϊζπλκ ηκ εΪθκνθ ηατλκ. Αδσηδ κδ ζκδπκέ ζακέ, ίαζεαθδεκέ εαδ ηβ, ηεηΫξκνθ ζηκθ εεεζβζδαζηδεσ εζζβθδζησ εαδ δεθ νπκίδίΪαεηαδ κ εζζβθδζησμ ζηκ επέπεδκ ίαζεαθδεκτ εγθδεδζηκτ. Βθυ ηΫζπ ηβμ Ρπηβκζτθβμ ΰδθσηαθ αληκθδεά δδαζτθδεζβ «εγθδεδζηκτ» εαδ δδεγθδζηκτ, αθηέγεηα, ηΫζπ ηβμ αλξαδκπζβιέαμ εαηαζάΰεδ ζε Ϋθαθ θαζδζηδεσηαηκ ηπλκεγθδεδζησ ηδελκτ «πκζδκλεβηΫθκν Ϋγθκνμ», ηκν κπκέκν κδ θκλεέμ εαδ κδ ηΫηκξκδ εέηε Ϋξκνθ δδεκζβοέεμ απκηκθπηδζηκτ («εέηαζηε ησθκδ ηαμ, σζκδ ηΪμ ηδζκτθ») εέηε κδβΰκτθηαδ ζε θαθηαζδκπζβιέεμ «παΰεσζηδκν εζζβθδζηκτ», «σζα εέθαδ εζζβθδεΪ, σζκδ εέθαδ Έζζβθεμ» («Ϊλα πλκζενθΪηε ηαμ εαδ ηαΎαεηε ηκ ελΪηκμ ηαμ εαδ ηεηαηλΫοηε ηβθ ΒζζΪδα ζε Ϋθα Παΰεσζηδκ ΠΪλεκ-Βζίεηέα»), θαθηαζδκπζβιέεμ πκν εΪγε ηδελσ Ϋγθκμ Ϋξεδ. Ο εεεζβζδαζηδεσμ Βζζβθδζησμ, β Ρπηβκζτθβ, εέθαδ Ϋθα εαησλγπηα ζηκν κπκέκν ηα αΰαγΪ ηεηΫξκνθ σζκδ κδ κδ ζακέ, δδσηδ ηα πκζδηδζηδεΪ αΰαγΪ δεθ εζεδδαηπαλυθκθηαδ, εαδ ζνθεπυμ δεθ Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε εδαθδεκτμ ίαζεαθδεκτμ ηπλκεγθδεδζηκτμ (Ϊζζπζηε κ εγθκθνζεηδζησμ, β ξλβζδηκπκέβζβ ηβμ Βεεζβζέαμ ΰδα εγθδεδζηδεκτμ ζεκπκτμ, Ϋξεδ εαηαδδεαζηεέ πμ αέλεζβ απσ ηβθ Ολγκδκιέα). Οδ δνηδεκέ αλξαδκζΪηλεμ θδζΫζζβθεμ, πκηΫ δεθ γα ΰέθκνθ Έζζβθεμ. ΠΪθηα γα νπελαζπέακθηαδ ηα ζνηθΫλκθηα ηκν Ϋγθκνμ ηκνμ. Ο ΓΪζζκμ αλξαδκζΪηλβμ θδζΫζζβθαμ, γα νπελαζπδζηεέ ηα ζνηθΫλκθηα ηβμ Γαζζέαμ εαηΪ ηβμ ΒζζΪδαμ˙ κ Γεληαθσμ αλξαδκζΪηλβμ θδζΫζζβθαμ, γα νπελαζπδζηεέ ηα ΰεληαθδεΪ (π.ξ. θααδζηδεΪ) ζνηθΫλκθηα εαηΪ ηβμ ΒζζΪδαμ˙ κ Άΰΰζκμ αλξαδκζΪηλβμ θδζΫζζβθαμ γα πκνζάζεδ ηβθ Κτπλκ, αθ ηα ζνηθΫλκθηα ηβμ παηλέδαμ ηκν ηκν ηκ νπαΰκλετκνθ, σζκθ ηβλκ εαδ ΠζΪηπθα εδ αθ ΰθπλέαεδ απ‘ Ϋιπ εδ αθαεαηπηΪ εδ σζβ «εζζβθδεά παΰεσζηδα ζκΰδεά» εδ αθ Ϋξεδ. ΚαθΫθαμ «παΰεσζηδκμ εζζβθδζησμ» δεθ Ϋζπζε πκηΫ εαηηέα ΒζζΪδα (ηάππμ κδ αλξαδκζΪηλεμ, κνηαθδζηΫμ Ανηδεκέ ηβμ ΏθαΰΫθθβζβμ, δεθ Ϋζηεδζαθ ηβθ ηελΪζηδα ίκάγεδα ηπθ δτκ πζκέπθ εαδ 700 ζηλαηδπηυθ ζηβθ ηνπδεΪ εθπηΫθβ ηααέ ηκνμ Πσζβ ηκ 1453;). Ώεσηβ εδ κδ θδζΫζζβθεμ ηκν 1821 δεθ Ϋΰδθαθ Έζζβθεμ. Ώθηέγεηα, β Ρπηβκζτθβ αθαδλεέ εΪγε ίαζεαθδεσ ηδελκεγθδεδζησ εαδ εαγδζηΪ ηκνμ ηεησξκνμ ηκν εεεζβζδαζηδεκτ Βζζβθδζηκτ Έζζβθεμ ζηβθ παδδεέα ζείσηεθβ ηανησξλκθα ηβθ θνζεηδεά δδδαδηελσηβηΪ ηκν εαγεθσμ (δεθ εέθαδ δζκπεδπηδεά, σππμ κ «παΰεσζηδκμ εζζβθδζησμ» - ζΫΰε ηε εεδνηδεδζησ) εδ Ϋηζδ δεθ ηέγεηαδ γΫηα εγθδεδζηκτ. Μσθκ σηαθ κ αλξαδκδνηδεσμ εγθδεδζησμ παλεδζθλτζεδ, παλκνζδΪακθηαδ ηΫηκδα αβηάηαηα. Μσθκ σηαθ β δνηδεσπζβεηβ αλξαδκζαηλέα παλεδζθλτεδ, κ Έζζβθαμ θκδυγεδ απεδζκτηεθκμ απσ ηκθ ζΪίκ, κ ΐκτζΰαλκμ ΰέθεηαδ εξγλσμ εαδ αλξέαεδ εδ ανησμ ηκθ θααδζηκεγθδεδζηδεσ ηκν αΰυθα θα απκδεέιεδ σηδ ηκ ίκνζΰαλδεσ Ϋγθκμ εέθαδ... ανησξγκθ εαδ αλξαδσηελκ ηκν εζζβθδεκτ. Με ηβθ Ρπηβκζτθβ σηπμ ηΫηκδα πλΪΰηαηα δεθ νπΪλξκνθ. Οδ ζΪίκδ Ϋξκνθ πμ αθεηβλέα ηκν πκζδηδζηκτ ηκνμ ηβθ Ολγκδκιέα, εθυ κδ Ανηδεκέ δεθ Ϋξκνθ πμ αθεηβλέα ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα. Ώδυθεμ πλδθ ηβθ «ΏθαΰΫθθβζβ» νπάλξε δνηδεσμ πκζδηδζησμ. Γδα σζα ανηΪ Ϋξκνηε ηκ ‗21 επδζηκζΫμ σππμ ανηά ηπθ «εδμ ΐλαζκίσθ ενλδζεκηΫθπθ ΐκνζΰΪλπθ»
πλκμ ηκθ ΏθδλΫα Κκηπαηά ζηδμ 24/7/1824 «Να πλκξπλάζκνθ ηα αδΫζθδα ηαμ κδ ξλδζηδαθκέ, θα Ϋζγκνθ κζέΰκθ παλΫδπ Ϋπμ εδμ ηβθ Θεζζαζκθέεβθ εΪθ εαδ ησηε θα δδάμ ηέ Ϊθγλππκδ εέηεγα. ΏδεζθΫ ενλ ΏθδλΫα, Ϋθα ησθκθ πλΪΰηα επδγνηκτζαηεθ θα Ϋξπηεθ, εαθα-δνκ αθγλυπκνμ ζηαζηΫθκνμ απσ ηβθ δδκέεβζδθ ηκν ΓΫθκνμ». Έξκθηαμ εκδθσ ζσΰδκ πκζδηδζησ (ηκθ εεεζβζδαζηδεσ εζζβθδζησ, ηβθ Ολγκδκιέα), αζζΪ εαδ εκδθΪ Ϋγδηα, ηκνζδεά, παλαδσζεδμ, κδ ΐαζεαθδεκέ ζακέ εθυθκθηαδ εαδ εαηαλΰκτθ ηκνμ εγθδεδζηκτμ, ΰδθσηεθκδ ζέΰκ-πκζτ Έζζβθεμ. Οδ δνηδεκέ αλξαδκζΪηλεμ, σηπμ, κτηε Ϋξκνθ εκδθσ αλξαέκ πκζδηδζησ ηε ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ (αθκτ ανησμ ησθκ ζηα αΰΰεέα εαδ ζηα εεέηεθα νπΪλξεδ) κτηε εαδ εκδθΪ Ϋγδηα, ηκνζδεά, παλαδσζεδμ ε.ζπ., υζηε θα εαηαλΰβγεέ κ εγθδεδζησμ εαδ θα ΰέθκνθ Έζζβθεμ πκζδηδζηδεΪ. Ο «παΰεσζηδκμ εγθδεδζησμ» (Ϋηζδ γα ‗πλεπε θα ηκθ απκεαζκτθ, εδ σξδ «παΰεσζηδκ εζζβθδζησ») πκν πζΪζαλαθ εαδ αεσηβ πζαζΪλκνθ, εαηΪθελε θα ηεηαηλΫοεδ ηκνμ ΐκτζΰαλκνμ εαδ ηκνμ Ϊζζκνμ ΐαζεΪθδκνμ Ολγσδκικνμ, απσ ζνθαΰπθδασηεθκνμ εαηΪ ηκν εαηαεηβηά ζε γαθΪζδηκνμ εξγλκτμ, Ϊλα θα επδθΫλεδ ανησ, ηκ κπκέκ κδ αλξαδσπζβεηκδ εαηβΰκλκτθ ηβθ Ολγκδκιέα σηδ εέθαδ πλκρσθ ηβμ. Καδ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ ίζΫπκνηε ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ θα εαηαζεενΪακνθ ηε ηβ θαθηαζέα ηκνμ ηδα Ϊπκοβ πελέ Ολγκδκιέαμ εαδ ζηβ ζνθΫξεδα θα εαηβΰκλκτθ ηβθ Ολγκδκιέα ΰδα ηβ δδεά ηκνμ Ϊπκοβ, πζΪθ ανηά θα άηαθ δδεά ηβμ. ΐΫίαδα, β Ϊπκοβ ππμ ησθκ δδα ηβμ αλξαδκεζζβθδεσηβηαμ κδ ζακέ γα εθπγκτθ («αθ επδδδυεκνθ θα αδζγαθγκτθ αδεζθπηΫθκδ, κτηε ηκ ΠΪζξα κτηε ηκ ΡαηααΪθδ γα ηκνμ αδεζθκπκδάζκνθ, αζζΪ κδ Οζνηπδαεκέ Ώΰυθεμ» Γαπιφο, η. 239, ζ. 15329), παλαΰθπλέαεδ σηδ ανηά β «εζζβθδεσηβηα» εέθαδ β δνηδεά «εζζβθδεσηβηα» ηβμ ΏθαΰΫθθβζβμ, πκν εαηηέα ζξΫζβ δεθ Ϋξεδ ηε ηβθ αλξαδκεζζβθδεσηβηα. Γδα παλΪδεδΰηα, ηπκλεέ κ ΜκνζκνζηΪθκμ εδ κ Εζλαβζδθσμ θα ζΫίκθηαδ εαδ θα ηεζεηκτθ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ εαδ θα ζνηηεηΫξκνθ ζηκνμ Οζνηπδαεκτμ Ώΰυθεμ, σππμ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ ηβμ Ατζβμ, αζζΪ ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ δε γα δεξηκτθ θα εθπγκτθ.. νπσ ηκθ Αέα ά θα ζαηλΫοκνθ ηα.. εέδπζα. Με Ϊζζα ζσΰδα, β «εζζβθδεσηβηα» πκν απκδΫξκθηαδ κδ ζακέ αθκλΪ απκεζεδζηδεΪ Ϋθα εκηηΪηδ απσ ηκ ηβ γλβζεενηδεσ ηηάηα ηβμ εδ σξδ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα κτηε ηβθ «αλξαδκεζζβθδεσηβηα» ζηκ ζτθκζσ ηβμ. Καηβΰκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκ Υλδζηδαθδζησ, σηδ Ϋθελε ηβθ πλυηβ «παΰεκζηδκπκέβζβ» ηβμ επκξάμ, δζκπεδυθκθηαμ πκζδηδζηκτμ εαδ Ϋγδηα. ηπμ, ιεξθκτθ σηδ εαδ κδ ηπδεκέ ηκ έδδκ άγεζαθ «ηέα πκέηθβ εαδ εδμ πκδηάθ». «Σκ πελέθβηκθ εεεέθκ εαδ ησζκθ πκζτ γανηαασηεθκθ πκζδηεδαεσθ ζτζηβηα ηκν Γάθπθκμ, ηκν δδλνηκτ ηβμ ηκΪμ, εδμ Ϋθα ζεκπσθ, ηκθ ειάμ απΫίζεπε, θα ηβθ εαηκδευηεθ δβζαδά εαηΪ πσζεδμ εαδ ευηαμ ξπλδζηΫθκδ κδ ηεθ απσ ηπθ δε δδα θσηπθ δδδαδηΫλπθ, αζζΪ θα γεπλυηεθ πΪθηαμ ηκνμ αθγλυπκνμ ζνηπκζέηαμ εαδ ηΫζβ ηκν ανηκτ ελΪηκνμ εαδ θα νπΪλξεδ Ϋθαμ ηλσπκμ απάμ πΪθηπθ εαδ ηέα ηΪιδμ πζΪθ εθσμ πκδηθέκν ηκ κπκέκθ ηλΫθεηαδ ηε έζκθ δέεαδκθ εδμ εκδθΪμ θκηΪμ», ΰλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ (Πεξί ηεο Αιεμάλδξνπ ηχρεο ή αξεηήο, 1, 6). Ώνησ πκν γΫζβζε β ηκΪ, εέθαδ αδηέα εαηβΰκλέαμ εθαθηέκθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ; Αεθ πελδηΫθκνηε απΪθηβζβ απσ ηκνμ «αλξαδκζΪηλεμ», δδσηδ κ εαγΫθαμ ζΫεδ σ,ηδ γΫζεδ. «ΤπΪλξεδ β λαΰδαέα κηκΰεθκπκέβζβ ηβμ αθγλππσηβηαμ ζηκ ζεΫπηεζγαδ εαδ ζηκ αβθ, ζηκ εζζβθδεσ ζεΫπηεζγαδ εαδ αβθ»˙ «κ πελέθβηκμ "πκζνπκζδηδζησμ" ηπκλεέ θα εθκβγά ησθκθ πμ δδΪθκλα ηκπδεΪ "θκζεζσλ" εαδ "πδζηετπ" (πκν Ϋηζδ εδ αζζδυμ ζάηελα εέθαδ πδα "Ϊηαθα πηυηαηα" ηεηΪ ηβθ επαθά ηκνμ εαδ ηβθ αθαηΫηλβζά ηκνμ ηε ηβθ εζζβθδεά αθηέζβοβ ηβμ πλαΰηαηδεσηβηαμ)» δδαπδζηυθεδ ξαλκτηεθκμ κ Α. ΛΪηπλκν (Γαπιφο, η. 238, ζ. 15249) ανηκαπαηυηεθκμ σηδ β ζβηελδθά παΰεκζηδκπκέβζβ εέθαδ εζζβθδεά. ΚΪγε Ϊζζκ παλΪ εζζβθδεά εέθαδ, ίΫίαδα˙ εέθαδ αηελδεαθδεά εαδ δνηδεά επΫεηαζβ, ενλδαλξέα ηκν αΰΰζκζαιπθδεκτ ηλσπκν απάμ, αθηέζβοβμ ηβμ πλαΰηαηδεσηβηαμ, δδαζεΫδαζβμ ε.ζπ. Ώπσ ηβ ηδα κδ αλξαδκζΪηλεμ ζΫθε ππμ β «ΏθαΰΫθθβζβ» δεθ άηαθ εζζβθδεσηβηα, ηε απζΪ ζσΰδα σηδ κ Ανηδεσμ θεπηελδεσμ πκζδηδζησμ δεθ εέθαδ πλαΰηαηδεΪ εζζβθδεσμ (ανησ εέθαδ ζπζησ), αζζΪ απσ ηβθ Ϊζζβ δζξνλέακθηαδ ππμ β ειΪπζπζβ ανηκτ ηκν Ανηδεκτ θεπηελδεκτ πκζδηδζηκτ (εαδ β εεηβδΫθδζβ ηπθ Ϊζζπθ πκζδηδζηυθ) ζνθδζηΪ «γλέαηίκ ηβμ ΒζζΪδαμ». ΐζΫπκνηε πσζκ εαζκέ απκζκΰβηΫμ ηκν παλσθηκμ νζηάηαηκμ εαδ ηβμ ειΪπζπζάμ ηκν ΰέθκθηαδ αεσηα εαδ κδ πζΫκθ «εζζβθσθλκθεμ» αλξαδκζΪηλεμ: αλεεέ απζυμ (ΰδα ηδμ αθΪΰεεμ ηβμ ανηκειαπΪηβζάμ ηκνμ) θα ίαθηέζκνθ ηκ τζηβηα «εζζβθδεσ». Γδ‘ ανησ εηεέμ ζΫηε σηδ κδ «αλξαδκζΪηλεμ» εαδ κδ θεκεπκξέηεμ εέθαδ ηα αΰαπβηΫθα παδδδΪ ηκν... «Βικνζδαζηκτ», ηκθ κπκέκ ηΪξα αθηδηΪξκθηαδ. Χζησζκ, ίζΫπκνηε σηδ ανηκέ πκν ηΪξα νπελαζπέακθηαδ ηβθ εηελσηβηα ηκν εαγεθσμ πκζδηδζηκτ, δεθ Ϋξκνθ εαηΪ θκν ηβ δδαηάλβζβ ηπθ Ϊζζπθ πκζδηδζηυθ: ξαέλκθηαδ πκν κδ Ϊζζκδ
πκζδηδζηκέ εαδ κδ δδεΫμ ηκνμ θκβηαηκδκηάζεδμ ηβμ πλαΰηαηδεσηβηαμ (ανησ εέθαδ κ πκζδηδζησμ, κνζδαζηδεΪ) Ϋξκνθ εαηαζηλαθεέ.
63. "Ώνηά β αθσβηβ ηατηδζβ εζζβθδζηκτ εαδ ξλδζηδαθδζηκτ απκηΫζεζε Ϋθα ηεΰΪζκ εγθδεσ Ϋΰεζβηα, ΰδαηέ Ϋγεζε εεησμ εγθδεκτ εκληκτ εεαηκηητλδα Βζζάθπθ πκν Ϋηνξε θα Ϋξκνθ Ϊζζβ γλβζεεέα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Βέθαδ αζηεέα εαδ ησθκ β ζεΫοβ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋγεζε εεησμ Βζζβθδζηκτ ηκνμ αζζσδκικνμ Έζζβθεμ. ΚαηΪ ηκθ 4κ η.Υ. εαδ αλΰσηελα, σζκδ κδ Έζζβθεμ άηαθ Ρπηαέκδ πκζέηεμ. ΚαηΪ ηβθ εδζίκζά ηπθ Σκτλεπθ ζηβθ ΜδελΪ Ώζέα ηκθ 11κ αδυθα, σζκδ ειδζζαηέακθηαθ, πάΰαδθαθ ηε ηκ ηΫλκμ ηπθ Σκτλεπθ, ξπλέμ θα ηκνμ γΫηεδ εεησμ Βζζβθδζηκτ κ Υλδζηδαθδζησμ, δδσηδ ειδζζαηδασηεθκδ νπκξλεκτθηαθ θα ζνηηεηΫξκνθ ζηδμ πκζεηδεΫμ εεζηλαηεέεμ ηπθ Σκτλεπθ εαηΪ ηπθ πλυβθ κηκεγθυθ ηκνμ. ζκ ΰδα ηβθ Σκνλεκελαηέα εαδ ηβθ ΒπαθΪζηαζβ ηκν 1821, πΪζδ δεθ Ϋγεζε κ Υλδζηδαθδζησμ εαθΫθαθ εεησμ Βζζβθδζηκτ˙ ησθκδ ηκνμ κδ ειδζζαηδζηΫθκδ πλκζξπλκτζαθ ζηκ ζηλαησπεδκ ηκν εαηαεηβηά. ηβθ επαθΪζηαζβ ηκν 1821 δεθ Ϋζαίαθ ηΫλκμ πκηΫ κδ εζζβθσθπθκδ ειδζζαηδζηΫθκδ ηβμ βπεδλπηδεάμ ΒζζΪδαμ. Μσθκ κδ κλγσδκικδ. Ώνησ δεέξθεδ πκδκέ Ϋθκδπγαθ ηκθ εανησ ηκνμ Έζζβθα εαδ πκδκδ σξδ. Άζζπζηε β έδδα β ζβηαζέα ηβμ ζΫιβμ «ηκνλεετπ» άηαθ «ειδζζαηέακηαδ». Αεθ ζνθαθηΪηε ηβ ζΫιβ «ειδζζαηέακηαδ», αζζΪ «ηκνλεετπ» ζηα εεέηεθα ηβμ Σκνλεκελαηέαμ. τηθπθα ηε ηκ ελδηάλδκ ηκν θεκεζζβθδεκτ ζακτ, ζκδπσθ, σπκδκμ ΰδθσηαθ ΜκνζκνζηΪθκμ, εέξε «ηκνλεΫοεδ»˙ εέξε ΰέθεδ Σκτλεκμ. Βέξε πΪοεδ θα εέθαδ Έζζβθαμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ Ϊγεκδ αλξαδκζΪηλεμ δζξνλέακθηαδ σηδ ζηβθ Βζζβθδεά ΒπαθΪζηαζβ Ϋζαίαθ ηΫλκμ εαδ ΜκνζκνζηΪθκδ. ΦΫλθκνθ πμ παλΪδεδΰηα ηκθ ΟδνζζΫα Ώθδλκτηζκ, εαδ ζΫθε «ηδ ζΫηε ΰδα ξλδζηδαθδεά εζζβθδεά επαθΪζηαζβ, αθκτ νπάλξαθ Έζζβθεμ ΜκνζκνζηΪθκδ ΏΰπθδζηΫμ;» Οδ Ν/Π θέζκδ ηαμ «ιεξθΪθ», σηδ κ ΟδνζζΫαμ Ώθδλκτηζκμ ίαπηέζηβεε ξλδζηδαθσμ ζηα παδδδεΪ ηκν ξλσθδα, Ϋΰδθε ηκνζκνζηΪθκμ ζηα 18 ηκν, ζηβθ ανζά ηκν Ώζά ΠαζΪ σπκν εέξε αθαηλαθεέ ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκν (ξλδζηδαθκτ εαδ αΰπθδζηά) παηΫλα ηκν, αζζΪ ζτθηκηα, ηε ηκ ιΫζπαζηα ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ απεεάλνιε ηκ ΕζζΪη εαδ πλκζξυλβζε ιαθΪ ζηβθ Ολγκδκιέα. ΠκζΫηβζε, δβζαδά, πμ Υλδζηδαθσμ εαηΪ ηπθ ΜκνζκνζηΪθπθ Σκτλεπθ. Ο ειδζζαηδζησμ ηκν ζηβθ θεαλά βζδεέα ηπθ 18 πλκθαθυμ Ϋΰδθε νπσ εαγεζηυμ πδΫζεπθ εαδ νπκζξΫζεπθ ΰδα εκδθπθδεά Ϊθκδκ. Χζησζκ κ Ώθδλκτηζκμ άηαθ ζνθεδδβηΪ Υλδζηδαθσμ. Ώπσδεδιβ, ηκ ΰλΪηηα πκν Ϋζηεδζε ζηκνμ Γαζαιδδδυηεμ ζηδμ 22 Μαληέκν 1821: «ΔΰαπβηΫθκδ ηκν Γαζαιδδδυηεμ, Ήηαθε ίΫίαδα απσ ηκ Θεσ ΰλαηηΫθκ θα αδλΪιπηε ηα Ϊληαηα ηδα βηΫλα, εαδ θα ξνγκτηε εαηΪ πΪθκν ζηκνμ ηνλΪθθκνμ ηαμ (...). Οδ εεεζβζέαδμ ηαμ ΰεθάεαθε ηααηδΪ εαδ αξκτλδα ηπθ Σκτλεπθ (...). Ο Θεσμ ηΪμ Ϋδπεε ξΫλδα, ΰθυζδ εαδ θκτ˙ αμ λπηάζπηε ηβθ εαλδδΪ ηαμ εαδ σ,ηδ ηΪμ απαθηνξαέθεδ Ϊμ ηκ ίΪζπηε ΰλάΰκλα ζε πλΪιδ, εαδ αμ εέηεγα, αδΫλθδα, ίΫίαδκδ, ηκ ππμ κ Υλδζησμ ηαμ κ πκζναΰαπβηΫθκμ γα ίΪζβ ηκ ξΫλδ απΪθκν ηαμ. (....) αμ πθεζβγκτηε ηβθ πελέζηαζβ, κπκτ κ Θεσμ αεκτκθηαμ ηα δέεαδα παλΪπκθΪ ηαμ, ηΪμ Ϋζηεδζε δδα εζσΰκν ηαμ. (....) ζηα Ϊληαηα, αδΫλθδα˙ εαδ ίΫίαδα εαζτηελκ γΪθαηκ δεθ ηπκλεέ θα πλκηδηάζβ εΪγε ξλδζηδαθσμ εαδ Έζζβθαμ (...)» (Βΰενεζκπαέδεδα Τδξία). Ώνηά εέθαδ ηδα απκζηκηπηδεά απΪθηβζβ ζηκθ εΪγε αλξαδσπζβεηκ. Βπέζβμ, ηκ ΰλΪηηα ηκν Ώθδλκτηζκν εέθαδ εσζαθκμ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν δζξνλέακθηαδ σηδ ηκ άγκμ ηβμ Ολγκδκιέαμ εαηηέα ζξΫζβ δεθ Ϋξεδ ηε ηκνμ ΏΰπθδζηΫμ εδ σηδ ανηκέ δεθ ίκβγάγβεαθ ζε ηέπκηε απσ ανηάθ, υζηε θα πΪλκνθ ηα Ϊληαηα. Ο «ηκνζκνζηΪθκμ ΟδνζζΫαμ Ώθδλκτηζκμ» ΰλΪθεδ ππμ κ Θεσμ Ϋζηεδζε ηδμ ενθκρεΫμ ΰδα εάλνιβ ΒπαθΪζηαζβμ πελδζηΪζεδμ˙ ππμ άηαθ ΰλαθησ απσ ηκθ Θεσ (πλκθαθυμ ηκθ Υλδζηδαθδεσ εδ σξδ απσ ηκθ Αέα) θα πΪλκνθ κδ ΏΰπθδζηΫμ ηα Ϊληαηα˙ ππμ κ πκζναΰαπβηΫθκμ Υλδζησμ κππζδάπκηε γα ίκβγάζεδ ηκνμ Έζζβθεμ˙ ππμ κδ
«εεεζβζέαδμ ΜΏ» ίείβζυγβεαθ απσ ηκνμ αζζσδκικνμ εξγλκτμ Σκτλεκνμ. Σδ αηνξέα ΰδα ηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ. Αε πεδλΪαεδ σηπμ˙ ηπκλεέ παλαπκδυθηαμ εαθΫθα Ϋΰΰλαθκ ηκν ‗21 – σππμ ηα εεέηεθα ηκν Υλνζκζησηκν – θα ίλκνθ Ϊζζκθ «ΜκνζκνζηΪθκ Ώΰπθδζηά». ΚΪθκνθ ζσΰκ κδ αλξαδκζΪηλεμ ΰδα «ηκνζκνζηΪθκνμ αδελθδεκτμ θέζκνμ» δδΪθκλπθ αΰπθδζηυθ ηκν 1821. ΏνηΪ αζβγετκνθ, αζζΪ ηε ηβθ ηελΪζηδα δδαθκλΪ σηδ, αθαθΫλκθηαδ πλκ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ˙ πλδθ ηβθ ΒπαθΪζηαζβ εδ κ Κκζκεκηλυθβμ κ έδδκμ αλεεηΫμ θκλΫμ δδκλδασηαθ απσ ηδμ κγπηαθδεΫμ αλξΫμ ζηκ αιέπηα ηκν Ώληαηπζκτ. Σδ γα πεδ ανησ; ηδ άηαθ πλκδσηβμ; ΜεηΪ ηβθ ΒπαθΪζηαζβ εαθεέμ «ηκνζκνζηΪθκμ αδελθδεσμ θέζκμ» εαθεθσμ Ώΰπθδζηά δεθ ζνηηεηεέξε ζηκθ αΰυθα. Ο Κκζκεκηλυθβμ ΰλΪθεδ: «Ϋίαζα ζσΰκ σηδ «ΠλΫπεδ θα θβζηετζπηεθ σζκδ δδα δκικζκΰέαθ εεεέθβμ ηβμ βηΫλαμ εαδ θα δκιΪαεηαδ αδυθαμ αδυθπθ Ϋπμ κν ζηΫεεδ ηκ Ϋγθκμ» (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ,Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ. 157), εαδ «Κδθυθηαμ εΰυ, εέξαθ ηέαθ πλκγνηέαθ κδ Έζζβθεμ, κπκτ σζκδ ηε ηαμ εδεσθαμ Ϋεαθαθ δεάζεδμ εαδ ενξαλδζηάζεδμ. Μκν άλξεηκ ησηε θα εζατζπ...απσ ηβθ πλκγνηέαθ κπκτ Ϋίζεπα. Εελεέμ Ϋεαθαθ δΫβζδ» (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ.146). «Ο θασμ ηβμ Θεκησεκν άηκθ ξαζαζηΫθκμ απσ ηβθ πλυηβ ΣκνλεδΪ, εζαδδΪ δΫθδλπθ ηκθ ζεΫπαααθ – ίκάγβζΫ ηε ΠαθαΰδΪ θα εζενγελυζκνηε ηβθ Παηλέδα εαδ θα ζε θηδΪζπ ηκθαζηάλδ εαδ εεεζβζέα εαγυμ άζκνθ πλυηα. Σκθ δετηελκ ξλσθκ ηβμ επαθαζηΪζεπμ Ϋζνζα ηκ ηΪηα ηκν» (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ. 90). Βέθαδ εζθαζηΫθβ πΫλα υμ πΫλα β γεπλέα ηελδευθ εγθδεδζηυθ αλξαδκζαηλυθ ππμ νπάλξαθ εαδ «ηκνζκνζηΪθκδ Έζζβθεμ»: αελδίυμ εαδ ησθκ επεδδά δδαηβλκτζαθ ηβ ξλδζηδαθδεά ηκνμ πέζηβ κδ ελνπηκξλδζηδαθκέ παλΫηεθαθ Έζζβθεμ, εαδ σηαθ ηκνμ δδθσηαθ β ενεαδλέα Ϋζεΰαθ ππμ εέθαδ ξλδζηδαθκέ απκεβλτζζκθηαμ ηκ ΕζζΪη. ζκδ απσ ανηκτμ παλΫηεθαθ ελνθκέ ξλδζηδαθκέ ηπσλεζαθ, σηαθ ηκ επΫηλεοαθ κδ ζνθγάεεμ, θα επδζηλΫοκνθ ζηκθ Βζζβθδζησ. Ώθηέγεηα, σζκδ απσ ηκνμ ελνπηκξλδζηδαθκτμ ιΫξαζαθ ζηαδδαεΪ σηδ άηαθ ξλδζηδαθκέ, ά ηκ πάλαθ απσθαζβ ππμ εέθαδ ησθκ ηκνζκνζηΪθκδ εδ σξδ ελνπηκξλδζηδαθκέ, ανηκέ εεηκνλεέζηβεαθ. Οδ επδζηλΫθκθηεμ ζηκθ Βζζβθδζησ ελνπηκξλδζηδαθκέ δεθ Ϋζεΰαθ «εέηαζηε Έζζβθεμ αζζΪ παλαηΫθκνηε ηκνζκνζηΪθκδ», σξδ θνζδεΪ επεδδά ηκνμ ηκ απαΰσλενε εαθεέμ, αζζΪ ΰδαηέ ανηΪ ηα δτκ δεθ πάΰαδθαθ πκηΫ ηααέ. Έζεΰαθ «απκεβλτζζπ ηκ ΕζζΪη». Γδα θα ΰέθκνθ ιαθΪ Έζζβθεμ επΫζηλεθαθ ζηβθ κλγκδκιέα θαθελυθκθηαμ ηκ πλαΰηαηδεσ πδζηετπ ηκνμ ηκ κπκέκ ηκνμ δδαθκλκπκδκτζε απσ ηκνμ Σκτλεκνμ. Ώνησ Ϋΰδθε π.ξ. ζηκθ Πσθηκ ζηα ηΫζβ ηκν 19κν αδ. σηαθ ζσΰπ ζκνζηαθδεκτ δδαηΪΰηαηκμ πκν Ϋδδθε εζενγελέα γλβζεεέαμ, ξδζέαδεμ «ηκνζκνζηΪθπθ» πλκζάζγαθ ζηδμ αλξΫμ θα δβζυζκνθ ξλδζηδαθκέ. Γδ ανησ Ϊζζπζηε κτηε ΰέθεηαδ, κτηε Ϋΰδθε πκηΫ ζσΰκμ πελέ «ελνπηκεζζάθπθ», αζζΪ ησθκ πελέ «ελνπηκξλδζηδαθυθ». Σκ σηδ κδ ειδζζαηδζηΫθκδ δδαηβλκτζαθ ηβθ εζζβθκθπθέα ηκνμ ζηβθ βπεδλπηδεά ΒζζΪδα, ηΪζζκθ δε ζΫεδ ηέπκηα: β ΰζυζζα δεθ εέθαδ ελδηάλδκ εγθδεάμ ηανησηβηαμ, ηδα εαδ νπάλξαθ Σκνλεσθπθκδ εαδ ΐζαξσθπθκδ εαδ ζαίσθπθκδ Έζζβθεμ, σππμ νπΪλξκνθ Εζπαθσθπθκδ ΏηελδεΪθκδ, Βζζβθσθπθκδ Εηαζκέ, Γεληαθσθπθκδ Ώνζηλδαεκέ, Γεληαθσθπθκδ ΓΪζζκδ, Γαζζσθπθκδ Καθαδκέ, Εηαζσθπθκδ εαδ Γαζζσθπθκδ εαδ Γεληαθσθπθκδ Βζίεηκέ ε.κ.ε. ΠλκίΪζεηαδ ππμ κ Κκζκεκηλυθβμ ζναάηβζε ηκ εθδεξσηεθκ δβηδκνλΰέαμ εζζβθκ-ηκνζκνζηαθδεκτ ελΪηκνμ ηε ζβηαέα Ϋξκνζα εαδ βηδζΫζβθκ εαδ ηκ ζηανλσ. Σσηε ΰδαηέ κ έδδκμ Ϊθγλππκμ εέπε αλΰσηελα «σηαθ πάλαηε ηα σπζα εέπαηε πλυηα νπΫλ (κλγσδκιβμ) πέζηεπμ εαδ ηεηΪ νπΫλ παηλέδκμ»; Μάππμ Ϊζζαιε ησζκ ετεκζα ΰθυηβ; Ώπζκτζηαηα άηαθ ενεαδλδαεά ζνηηαξέα (πκν δεθ πλαΰηαηκπκδάγβεε Ϊζζπζηε πκηΫ) υζηε θα ηβθ εδθβγκτθ εθαθηέκθ ηαμ εαδ κδ ηκνζκνζηΪθκδ Ώλίαθέηεμ, σππμ ηκ Ϋεαθαθ ζηα ΟλζπθδεΪ (1770) σηαθ ηκνμ ηκ αάηβζε κ κνζηαθσμ, εαηαζηΫζκθηαμ ηβθ επαθΪζηαζά ηαμ. ΓλΪθεδ ζηβθ ανηκίδκΰλαθέα ηκν κ Κκζκεκηλυθβμ: «Καδ άζγαθ σζκδ κδ Σκτλεκδ εαδ Ρπηαέκδ κδ ζβηαθηδεκέ εαδ πηέζβζαθ εδμ ηβθ ΓΪενθγκ, θα εΪθπηε ηδα ενίΫλθβζδ, ζνθγεηΫθβ απσ 12 Σκτλεκνμ εαδ 12 Έζζβθαμ θα ενίελθκτθ ηκθ ζασθ. Οδ Σκτλεκδ επέζβμ θα εαηαδδεΪακθηαδ εαγυμ κδ Έζζβθεμ» [Βέθαδ θαθελσ ππμ ζηβ δδάΰβζβ ανηά Σκτλεκμ=ειδζζαηδζηΫθκμ ηκν ΜκλδΪ, δδσηδ αζζδυμ γα ζάηαδθε Ογπηαθκμ, δβζ. κ Κ. γα Ϋεαθε ζνΰενίΫλθβζβ ...ηε ηκ κνζηΪθκ]. Ώνηά
β ζνηθπθέα ανηά δεθ αθαθελσηαθ ζε «ηεζζκθηδεσ Μπλαρηδεκ ελΪηκμ» «Ρπηαέπθ» εαδ «Σκτλεπθ» (=ειδζζαηδζηΫθπθ θησπδπθ Μκλαρηυθ), αζζΪ, σππμ δδβΰεέηαδ κ Κκζκεκηλυθβμ «..θα εΪηπηεθ αθαθκλαέμ εδμ ηκθ κνζηΪθκθ εαδ θα ηκν ζΫΰκηεθ, σηδ βηεέμ δεθ απκζηαηάζαηεθ εθαθηέκθ ηκν, πζβθ εθαθηέκθ ηκν ηνλΪθθκν ηκτ ΐεζά παζΪ..». Αεθ εέξε εαγσζκν ζεκπσ θα εΪθεδ ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ ηκν ΜπλδΪ ζνηηΫηκξκνμ ζηκ ηεζζκθηδεσ εζζβθδεσ ελΪηκμ, εδ ανησ θαέθεηαδ απσ ηβ ζνθΫξεδα ηβμ δδάΰβζάμ ηκν. ξκζδΪαεδ κ Κκζκεκηλυθβμ ηβθ παλαπΪθπ ζνηθπθέα ηεηαιτ Βζζάθπθ εαδ «Σκτλεπθ» ηκν ΜπλδΪ, δβζαδά ΜκνζκνζηΪθπθ ζηβθ ανηκίδκΰλαθέα ηκν: «Ο ηνζηδεσμ ηκν ζεκπσμ, αθκτ εηίαέθαηε εαδ επδΪθαηε σζα ηα θλκτλδα, ησηε ηκ εεΪηθαηε εγθδευηελκθ εαδ εξαζκτζαηεθ ηκνμ Σκτλεκνμ. Ώδ πελδζηΪζεδμ άγεζαθ ηε κδβΰάζεδ ηδ Ϋηεζζε θα εΪηπ» (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ. 136, 137). Αβζαδά κ Κκζκεκηλυθβμ ζΫεδ ππμ αθκτ Ϋηπαδθαθ ζηα θλκτλδα ηκν ΜπλδΪ, γα παλαζπκθδκτζαθ εαηΪ ηπθ ΜκνζκνζηΪθπθ, εαδ γα ηκνμ εαγΪλδααθ. ηαθ ζΫεδ «ησηε ηκ εεΪηθαηεθ εγθδευηελκθ», νπκθκεέ ππμ ΰδα θα ΰέθεδ εγθδεά β επαθΪζηαζβ, γα Ϋπλεπε θα θτΰκνθ απ' ηβ ηΫζβ κδ οενηκζτηηαξκδ ΜκνζκνζηΪθκδ. Ώθ σηπμ γεπλκτζε ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ ηΫλκμ ηκν Βζζβθδεκτ Ϋγθκνμ, δεθ γα Ϋζεΰε σηδ, ΰδα θα απκεηάζεδ εγθδεσ ξαλαεηάλα β ειΫΰελζβ, γα Ϋπλεπε ανηκέ (Ϋθα νπκηδγΫηεθκ ηηάηα ηκν εζζ. Ϋγθκνμ) θα θτΰκνθ απσ ηβ ηΫζβ. Άλα δεθ ηκνμ γεπλκτζε ηηάηα ηκν Ϋγθκνμ. ΐζΫπκνηε, Ϊζζπζηε ππμ νπΪλξκνθ «Σκτλεκδ» πλδθ εαδ ηεηΪ ηβ δβηδκνλΰέα ελΪηκνμ, «Ρπηαέκδ» πλδθ εαδ «Έζζβθεμ» ηεηΪ˙ ζνθεπυμ, αθκτ κδ Σκτλεκδ παλαηΫθκνθ Σκτλεκδ, κδ Ρπηαέκδ εέθαδ κδ Έζζβθεμ. Ώνηά ηβ ζνηθπθέα, πκν κ έδδκμ κ Κκζκεκηλυθβμ παλαδΫξεηαδ ππμ άηαθ τπκνζκ ηΫξθαζηα, εΪγκθηαδ εΪπκδκδ αλξαδκζΪηλεμ εαδ ηκ εεζαηίΪθκνθ ππμ δάγεθ κ Κκζκεκηλυθβμ γεπλκτζε ηκνμ Σκτλεκνμ ηκν ΜπλδΪ πμ Έζζβθεμ. ππμ ζΫεδ εδ κ ΜαελνΰδΪθθβμ, ζνηθπθυθηαμ ηε ηκθ Κκζκεκηλυθβ: «Καδ τζηελα ΰεθθάγβ εαδ ηκ δδεσ ηαμ ηκ Βζζβθδεσθ ε' εηεέμ ηκ πβΰαέθαηε ζεεπαζηΫθκ σηδ δκνζετκηε δδα ηκθ Ώζάπαζζα, ηκθ αθΫθηβ ηαμ, θα ηκθ ζυζπηε‘ σηδ αδέεπμ ηκθ εαηαηλΫξεδ κ κνζηΪθκμ. ΏνηΪ ίΰαέθαηε, θα εζεταπηε ηκνμ Σκτλεκνμ Ώλίαθέηεμ(..) ΏνηΪ ηδζάζαηεθ ηε ηκνμ Σκτλεκνμ. Με ηκνμ Έζζβθεμ ηνζηδευμ ηδζάζαηεθ δδα ηβθ εζενγελέα ηβμ παηλέδκμ' εαδ θα ίαζηδΫηαδ πκζζά ηνζηδεσηβ θα ηβθ ηκ ηΪγκνθ κδ Σκτλεκδ [= κδ Σκνλεαζίαθκέ εαδ κδ εζζβθσθπθκδ ειδζζαηδζηΫθκδ ηβμ Πεζκπκθθάζκν] εαδ ηκνμ πδΪζπηεθ κξηλκτμ. Καδ Ϋξκηεθ ηβθ αθΪΰεβ ηκνμ θ‘ αδνθαηέαπηεθ ηβθ δτθαηβ ηκν κνζηΪθκν» (ΜαελνΰδΪθθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. ΠΫζζα, ζ. 116, 117 εαδ 118). ΟζκθΪθελα κ ΜαελνΰδΪθθβμ ζΫεδ ππμ κδ Έζζβθεμ πλκζπκδάγβεαθ σηδ ζνηηαξκτθ ηε ηκνμ Σκνλεαζίαθκτμ υζηε θα αθηδηεηππέζκνθ ηδμ ηκνλεδεΫμ ζηλαηδΫμ πκν άδβ ίλέζεκθηαθ ζηβθ Ήπεδλκ πκζεηυθηαμ ηκθ ΏζάπαζζΪ εαδ άηαθ Ϋηκδηεμ θα εαηΫίκνθ εαδ ζηβθ επαθαζηαηβηΫθβ Πεζκπσθθβζκ. Ώθ κδ ηκνζκνζηΪθκδ εζζβθσθπθκδ ηκν ΜπλδΪ εαδ ηελεΪμ Ϋθκδπγαθ ηβθ εκδθά ηε ηκνμ ξλδζηδαθκτμ εαηαΰπΰά ηκνμ εαδ άηαθ Έζζβθεμ, πκδα άηαθ β ζηΪζβ ηκνμ Ϋθαθηδ ηβμ επαθΪζηαζβμ ηπθ Πεζκπκθθβζέπθ ζηα ΟλζπθδεΪ; ΦνζδεΪ ηβθ εαηαπκζΫηβζαθ, δδσηδ δεθ άηαθ Έζζβθεμ αζζΪ ηκνζκνζηΪθκδ, αελδίυμ σππμ εαδ κδ εζζβθσθπθκδ ειδζζαηδζηΫθκδ Κλάηεμ, κδ ζεΰσηεθκδ Σκνλεκελβηδεκέ πκν σπκηε κδ ξλδζηδαθκέ ηκν Νβζδκτ επαθαζηαηκτζαθ, ανηκέ δεθ ηκνμ ίκβγκτζαθ αζζΪ εαηΫπθδΰαθ ζηκ αέηα ηκθ αΰυθα ηκνμ ΰδα ζενηελδΪ. Ώνησ άηαθ ηκ πκδσθ εαδ β ζνηπελδθκλΪ σζπθ πλκζξπλκτζαθ ζηκ ΕζζΪη. Καδ εΪγκθηαδ ηεηΪ ηελδεκέ εζζβθκεεθηλδζηΫμ θα κηδζκτθ πελέ «εζζβθδεάμ ζνθεέδβζβμ» εΪπκδκν Σαξάλ Ώηπαηαά (εζζβθδεσηαηκ σθκηα, πλΪΰηαηδ) εαδ Ϊζζπθ ηδθυθ ηζδλαεέπθ (δδσηδ νπκηαεηδεκέ ηκν άηαθ) ηκν Ώζά ΠαζζΪ. ΏζζΪ ανηκέ αεσηα εαδ ηκθ Ώζά ΠαζΪ ηκθ Ϋξκνθ ίΰΪζεδ θδζΫζζβθα, ανησθ πκν εισθηπζε ηκ βλπδεσ κτζδ, εδ Ϊμ ζΫεδ κ ΜαελνΰδΪθθβμ: «ζΫΰαηεθ (ζβηεέπζβ δδεά ηκν: Ϋζεΰαθ κδ Έζζβθεμ ζηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ ηκν ΜπλδΪ εαδ ηβμ Δπεέλκν) θα ίΰΪζπηεθ ηκθ δέεαδκθ Ώζάπαζζα». Καδ ζνηπζβλυθεδ ηεηΪ ζε παλΫθγεζβ: «εαδ αθ Ϋίΰαδθε ανησμ κ ζετζκμ, άηαζηε ξαηΫθκδ, σηδ σζβ ηβθ Βηαδλέαθ ηαμ ηβθ άιελε, σηδ ηβθ πλσδπζε Ϋθαμ Βπηαθάζδκμ» (ΜαελνΰδΪθθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. ΠΫζζα, ζ. 117. ΐζ. εαδ Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ.145). Ο δε Σαξάλ Ώηπαηαάμ εαδ κδ ζνθ ανηυ, σηαθ εαηΪζαίε ηκ εσζπκ ηπθ επαθαζηαηβηΫθπθ Βζζάθπθ, σηδ ηκνμ ξλβζδηκπκέβζαθ εαηΪ ηπθ Ϊζζπθ Σκτλεπθ ηε πλσζξβηα ηβ ζπηβλέα ηκν ΏζάπαζζΪ, πάΰε εαδ εθυγβεε ηε ηκθ ζηλαησ ηκν ΟηΫλ ΠαζΪ, επεδδά «δδα Ϋθα παζδσΰελκ εέπαθ, δδα ηκθ ΏζάπαζζΪ, θα ηά ξαγά β ΣκνλεδΪ» (ΜαελνΰδΪθθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. ΠΫζζα, ζ. 127), ΰλΪθεδ κ ΜαελνΰδΪθθβμ. Έθα παΰαθδζηδεσ αλξαδκζαηλδεσ επδξεέλβηα εέθαδ σηδ σζκδ επαθαζηαηκτζαθ εαηΪ ηπθ Σκτλεπθ δεθ δλκτζαθ ζτηθπθα ηε ηα ξλδζηδαθδεΪ πλσηνπα εαδ ΰδ' ανησ δεθ πλΫπεδ θα απκδκγεέ Ϋπαδθκμ ζηκ ξλδζηδαθδζησ
ΰδα ηδμ ειεΰΫλζεδμ ανηΫμ. Γδαηέ ησηε κδ επαθαζηΪηεμ δδαεάλνηηαθ ππμ άγεζαθ θα πεγΪθκνθ Υλδζηδαθκέ εαδ εζετγελκδ, παλΪ δκτζκδ; Γδαηέ δδαεάλνηηαθ ππμ αδηέα ηβμ ειΫΰελζβμ άηαθ σηδ κδ Σκτλεκδ δε ζείσθηκνζαθ ηβθ κλγσδκιβ γλβζεεέα ηκνμ; Γδαηέ κ Κκζκεκηλυθβμ ζΫεδ ππμ πλυηα πκζΫηβζαθ νπΫλ Πέζηεπμ εαδ τζηελα νπΫλ Παηλέδαμ; ΒιΪζζκν, ζηβθ ΠαζδΪ Αδαγάεβ νπΪλξεδ κζσεζβλκ ίδίζέκ πκν ειδζηκλεέ ηκνμ αηνθηδεκτμ αΰυθεμ ηπθ Βίλαέπθ, ζνθεπυμ β νπελΪζπδζβ ηβμ Παηλέδαμ εαγσζκν δεθ αθηέεεδηαδ ζηβ ξλδζηδαθδεά δδδαζεαζεέα, εθσζκθ κ ειεΰεληΫθκμ νπελαζπέαεηαδ ηκνμ αδδεβηΫθκνμ εαδ απσ αΰΪπβ – ΰδα ξΪλβ ηκνμ – γνζδΪαεηαδ. ηκ ΐναΪθηδκ δβζαδά, δεθ άηαθ ξλδζηδαθκέ πκν πκζεηκτζαθ ΰδα ηβ ζπηβλέα ηπθ δδευθ ηκνμ εθΪθηδα ζε εΪγε εδζίκζΫα, ξλδζηδαθσ εαδ ηκνζκνζηΪθκ; Δ δζηκλέα απκδεδεθτεδ σηδ β Ολγκδκιέα δδσζκν δεθ άηαθ αθαζξεηδεσμ παλΪΰκθηαμ ζηβθ Ϊηνθα. «Ο ΛΫπθ Σ‘ ζηα «ΣαεηδεΪ» ηκν (PG 107) ΰλΪθεδ σηδ κδ ζηλαηδυηεμ πκζεηκτθ ζαθ ζηλαηδυηεμ ηκν Υλδζηκτ ΰδα ηκνμ ΰκθεέμ, ΰδα ηκνμ θέζκνμ, ΰδα ηβθ παηλέδα, ΰδα κζσεζβλκ ηκ ξλδζηδαθδεσ Ϋγθκμ. ΓλΪθεδ επέ ζΫιεδ «..θα νπκΰλαηηέακνθ σηδ β ηΪξβ πκν γα δυζκνθ εέθαδ ΰδα σζκ ηκ Ϋγθκμ εαδ πΪθπ απσζα ΰδα ηα αδΫλθδα ηαμ πκν ίλέζεκθηαδ νπσ ηκ ανΰσ ηπθ απέζηπθ, ΰδα ηα παδδδΪ ηαμ εαδ ηδμ ΰνθαέεεμ ηαμ, ΰδα ηβθ παηλέδα ηαμ. Να ηβθ ιεξθκτθ θα νπεθγνηέακνθ σηδ β ηθάηβ εεεέθπθ πκν Ϋπεζαθ ΰδα ηβθ εζενγελέα ηπθ αδελθυθ ηαμ εέθαδ αδυθδα» (Β. ΏλίεζΫλ, Ζ πνιηηηθή ηδενινγία ηεο Βπδαληηλήο απηνθξαηνξίαο, εεδ. Φνξκΰδσμ, ζ. 41). Έξκνηε δβζαδά ξεδλκπδαζησ παλΪδεδΰηα ξλδζηδαθδεκτ Ρπηαέδεκν παηλδπηδζηκτ. Δ Ρπηαθέα άηαθ εκζηδεσ ελΪηκμ εαδ β νπελΪζπδζά ηβμ δεθ γεπλάγβεε πκηΫ εΪηδ ηκ αθηέγεηκ πλκμ ηκ ξλδζηδαθδζησ. Ώνησ ηκ παλΪδεδΰηα αεκζκτγβζαθ εαδ κδ Ρπηβκέ ΏΰπθδζηΫμ ηκν 1821. Βέθαδ κζκθΪθελκ σηδ κδ Ρπηβκέ, κ Ώθδλκτηζκμ, κ Κκζκεκηλυθβμ, κ ΜαελνΰδΪθθβμ, πκν νπκηέγεηαδ σηδ δεθ εέξαθ Ϊζζκ εαηΪ θκν εεησμ απσ ηβ ζπηβλέα ηβμ ονξάμ – εαδ εαηΪ ζνθΫπεδα δεθ γα πλεπε θα ηκνμ απαζξκζεέ β ζπηβλέα ηβμ παηλέδαμ ά ηπθ νπσδκνζπθ αδεζθυθ ηκνμ – πκηΫ δεθ εληάθενζαθ ηβ ξλδζηδαθδεά πέζηβ σππμ ηβθ εληβθετκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Πλκθαθυμ κδ ηεζενηαέκδ εέθαδ εαζζέηελκδ εληβθενηΫμ ηβμ. Δ αζάγεδα εέθαδ, ππμ κδ Ολγσδκικδ εηπθεσηεθκδ απσ ηβθ Ολγκδκιέα εέξαθ Ϋθηκθβ ηβθ ζνθαέζγβζβ ηβμ ανηκγνζέαμ. Πκδα εέθαδ ηα ηλέα βπεδλπηδεΪ ενλππαρεΪ Ϋγθβ πκν πκζΫηβζαθ ηε ηεΰαζτηελκ ζγΫθκμ εαδ πελδθλσθβζβ ηκν γαθΪηκν, ηκνμ Νααέ, εθυ κδ ζκδπκέ Βνλππαέκδ (πζβθ ηπθ εαηκέεπθ ηκν ίλεηαθδεκτ θβζδκτ) Ϋθηλκηκδ νπκηΪζζκθηαθ; Ρυζζκδ, Έζζβθεμ, Ϋλίκδ. Αβζαδκέ ζακέ πκν επέ αδυθεμ εαδ ξδζδεηέεμ δδαπαδδαΰπΰάγβεαθ ηε ηκ βλπδεσ πθετηα ηβμ ανηκγνζέαμ εαδ ηβμ ειΫΰελζβμ εαηΪ ηβμ αδδεέαμ, πκν εβλτηηεδ β Ολγκδκιέα. Αεθ ηαμ ειβΰεέ εαθεέμ εγθδεδζηάμ αλξαδκζΪηλβμ, ΰδαηέ σζεμ κδ ζβηαέεμ ηπθ επαθαζηαηυθ ηκν 1821 Ϋξκνθ ηκ ηανλσ. Σκν Αδαθπηδζηά Ράΰα Φελλαέκν εέξε ηκθ ηανλσ ηε ηκνμ Ϊΰδκνμ Κπθζηαθηέθκ εαδ ΒζΫθβ εαδ ηβθ αθαΰλαθά "εθ ηκτηπ Νέεα". ΣΫηκδα ζβηαέα νουγβεε απσ ηκθ ΤοβζΪθηβ ζηδμ 26/2/1821 σηαθ εβλτξγβεε β ΒπαθΪζηαζβ ζηβ Μκζδκίζαξέα. Ο Πεηλσηπεβμ ζηδμ 17/3/1821 τοπζε ζβηαέα ζενεά ηε ΰαζΪαδκ ηανλσ. Ο ΏθδλΫαμ Λσθηκμ πκν ηπάεε ζηδμ 21/3/1821 ζηβθ ΠΪηλα εέξε ζβηαέα εσεεδθβ ηε ηατλκ ηανλσ. Δ ζβηαέα πκν τοπζε κ Γευλΰδκμ δζέθβμ ζηβθ Ήζδδα επέζβμ εέξε ηκ ηανλσ ζηκ εΫθηλκ. Δ ζβηαέα ηκν ΏγαθΪζδκν ΑδΪεκν εέξε ηβθ εδεσθα ηκν Ώΰέκν Γεπλΰέκν. Ο αΰπθδζηάμ Πζαπκτηαμ εέξε ζβηαέα ηε ηανλσ ζηβ ηΫζβ εαδ ηα ηΫζζελα ΰλΪηηαηα ΕΥΝΚ ζηδμ ηΫζζελδμ ΰπθέεμ ηβμ. Οδ Ώΰλαθδυηεμ τοπζαθ ζβηαέα ζενεά ηε εσεεδθκ ηανλσ. Οδ ΐελίδηζδυηεμ ηβ ζβηαέα ηκν Ράΰα (ηλέξλπηβ ηε εσεεδθκ, ηατλκ εαδ ζενεσ) ηε ΰαζΪαδκ ηανλσ.
ηβθ Κλάηβ β κδεκΰΫθεδα ηπθ ΚαζζΫλΰβδπθ τοπζε ζβηαέα ηε εθθδΪ παλΪζζβζεμ ζενεΫμ εαδ ΰαζΪαδεμ ζπλέδεμ εαδ ηε ζενεσ ηανλσ ζε ΰαζΪαδκ θσθηκ, εθυ ζηκ πΪθπ αλδζηελσ ηΫλκμ Ϋΰλαθε ηκ "εθ ηκτηπ θέεα". Δ πκζεηδεά ζβηαέα ηπθ πεηζυθ άηαθ ΰαζΪαδα ηε εσεεδθκ ηανλσ πκν εαηαπαηΪ ηβθ βηδζΫζβθκ β κπκέα εέθαδ ΰνλδζηΫθβ εαδ εκδηΪ πλκμ ηα εΪηπ (Ώνησ ηκ ζξΫδδκ άηαθ εαδ ζηβ ζβηαέα ηκν δάηκν ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ζηα ξλσθδα ηβμ Ρπηαθέαμ). Δ ζβηαέα ηπθ Φαλυθ ζενεά ηε εσεεδθκ ηανλσ. Δ ζβηαέα ηβμ Όδλαμ εσεεδθκ πζαέζδκ ηε ζενεσ ζηανλσ θα παηΪ αθαπκδκΰνλδζηΫθκ ηδζκθΫΰΰαλκ. Δ αηδυηδεβ ΰαζΪαδα ηε ζενεσ ηανλσ εαδ ηβ θλΪζβ "εζενγελέα ά γΪθαηκμ". Δ ηβμ Κλβηβμ εσεεδθβ ηε ηβθ εδεσθα ηκν απκζησζκν Σέηκν. Δ ενπλδαεά ζενεσ θσθηκ ηε ΰαζΪαδκ ηανλσ εαδ ηβθ αθαΰλαθά "ζβηεα εζζβθδεβ παηλβμ εβπλκν". Ώεσηβ εαδ β ζβηαέα ηβμ επαθΪζηαζβμ ηκν 1843 ΰδα τθηαΰηα άηαθ β λπηαέδεβ ζβηαέα ηπθ Παζαδκζσΰπθ: ξλνζσμ ηανλσμ ζε εσεεδθκ πζαέζδκ. Θα πκνθ κδ αλξαδσπζβεηκδ σηδ εαδ ηα πζκέα ηπθ επαθαζηαηυθ εέξαθ πκζτ πελδζζσηελα αλξαδκεζζβθδεΪ κθσηαηα απσ ξλδζηδαθδεΪ. Δ απΪθηβζβ εέθαδ απζά: εθσζκθ εέδαθ σηδ παλδζηΪθκθηαμ ηκνμ απενγεέαμ απσΰκθκνμ ηκν Πελδεζά, ζΪηίαθαθ παξνζά ίκάγεδα απσ ηβθ Βνλυπβ, δεθ εέξαθ ζσΰκ θα ηβθ ζνθεξέζκνθ θα ηκνμ παλδζηΪθκνθ. ΏζζΪ κτηε εαδ β αλξαδκζαηλέα ηπθ Βπαθαζηαηυθ ζνθεπαΰσηαθ αθηδξλδζηδαθδζησ, σππμ ζνθεπΪΰεηαδ β αλξαδκζαηλέα ηπθ αλξαδσπζβεηπθ. Οδ αλξαδσπζβεηκδ πυμ εληβθετκνθ ηκ ξλδζηδαθδεσ ζτηίκζκ ηκν ηανλκτ; Μάππμ γα πκνθ, σηδ εέθαδ αλξαδκεζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ; ηδ εέθαδ κ ζηανλσμ ηκν Αέα εδ σξδ ηκν Υλδζηκτ; Βέθαδ πλσγνηκδ θα νπκζηβλέικνθ ηΫηκδα αθκβζέα; Να πκνθ σηδ κδ αΰλΪηηαηκδ Έζζβθεμ εέξαθ ηεζεηάζεδ ηβθ ηνγκζκΰέα εαδ ΰθυλδααθ σηδ κ ζηανλσμ δεθ εέθαδ Υλδζηδαθδεσμ αζζΪ ηκν Αέα; Μάππμ Ϋεαθαθ εδ αθαζεαθΫμ; ΏνηΪ ηα παθαθγλυπδθα ζτηίκζα Ϋξκνθ ζε εΪγε πελέπηπζβ εαδ ζε εΪγε επκξά ηβθ ζβηαζέα πκν επδελαηεέ ησηε, εεεέθβ ηβθ επκξά, εδ σξδ ηβθ ζβηαζέα πκν επδελαηκτζε ζε Ϊζζεμ επκξΫμ ά ζε Ϊζζκνμ ησπκνμ. Δ ζίΪζηδΰεα ηκν ΘδίΫη ζηβθ εκηηκνθδζηδεά ζβηαέα ηβμ ξυλαμ δεθ νπκδβζυθεδ θααδζησ κτηε εαδ κδ ζίΪζηδΰεεμ πκν ίλΫγβεαθ ζηκ Εζλαάζ. Σβ ξλδζηδαθδεά ζνθεέδβζβ, ζκδπσθ δάζπθαθ κδ Έζζβθεμ ηκν 1821, ηε ηβ ζβηαέα ηκν ζηανλκτ. Καηβΰκλκτθ πκζζκέ ηβθ ζηΪζβ ηβμ Βεεζβζέαμ, πκν ίΪαεδ ζε πλυηβ ηκέλα ηβ γλβζεεέα εαδ ζε δετηελβ ηβθ παηλέδα. Εζξνλέακθηαδ πκζζκέ ππμ ηΫηκδα αθηέζβοβ αθαπσθενεηα κδβΰεέ ζηκθ παλαηελδζησ ηβμ παηλέδαμ νπΫλ ηβμ γλβζεεέαμ, Ϊλα εαδ ζηβθ πλκδκζέα. Δ ζηΪζβ ανηά ηβμ Βεεζβζέαμ σξδ ησθκ δεθ γεπλκτθηαθ πλκδκηδεά, σξδ ησθκ δεθ εαηβΰσλβζε ηβθ Βεεζβζέα ΰδ‘ ανηάθ ηβ ζηΪζβ πκηΫ εαθΫθαμ, αζζΪ ηβθ εέξαθ εαδ κδ Κκζκεκηλυθβμ, Κπθζηαθηέθκμ Παζαδκζσΰκμ, Ώθδλκτηζκμ, ΤοβζΪθηβμ, Καπκδέζηλδαμ, ΜαελνΰδΪθθβμ, σζεμ κδ Βγθκζνθεζετζεδμ. Ήηαθ δβζαδά β αθηέζβοβ πκν εέξε κ θεκεζζβθδεσμ παηλδπηδζησμ εθ ηβ ΰεθΫζεδ ηκν (1204-1453) εαδ τζηελα, ηκ 1821, ίΪζεδ ηπθ ζεΰκηΫθπθ νπσ ηπθ ΰθβζδσηελπθ εεθλαζηυθ ηκν. Ώθ εΪπκδκδ εέθαδ δδαζηλείζπηΫμ ηκν θεκεζζβθδεκτ παηλδπηδζηκτ, ανηκέ εέθαδ σξδ κδ ηβμ Βεεζβζέαμ, αζζΪ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ, κδ εζζβθκεεθηλδεκέ αλξαδσπζβεηκδ εγθδεδζηΫμ, κδ αελκδειδκέ θνζεηδζηΫμ εαδ κλδζηΫθκδ ΑδαθπηδζηΫμ, πκν πΪθε θα εΪθκνθ ηκ Ϊζπλκ ηατλκ, εαηβΰκλυθηαμ ηβθ Βεεζβζέα. Αεθ ηαμ αλΫζεδ εαγσζκν β ξλάζβ ηκν σλκν «πλκδσηεμ», αζζΪ αθκτ ηβθ πλπηκξλβζδηκπκέβζαθ κδ αλξαδσπζβεηκδ, πλΫπεδ θα ιΫλκνθ, ππμ σζκδ ανηκέ εέθαδ κδ ειπησηεμ ηκν θεκεζζβθδεκτ παηλδπηδζηκτ εδ σξδ κδ δβηδκνλΰκέ ηκν. Ώνηκέ εέθαδ κδ δδαζηλείζπηΫμ εδ σξδ β Βεεζβζέα πλκδσηδμ ηβμ παηλέδαμ. Να ηδ ζΫεδ κ Κκζκεκηλυθβμ: «ηαθ πδΪζαηε η' Ϊληαηα, εέπαηε πλυηα νπΫλ Πέζηεπμ εαδ Ϋπεδηα νπΫλ Παηλέδκμ» (ζηβθ εθβη. «Ώδυθ» ηπθ Ώγβθυθ, 13/11/1838).
Κδ κ Κπθζηαθηέθκμ ΕΏ', 400 ξλσθδα πλδθ ηα έδδα αελδίυμ ίΪαεδ ζε πλκηελαδσηβηα: «ΞΫλεηε εαζΪ, αδεζθκέ, ππμ ΰδα ηΫζζελα πλΪΰηαηα Ϋξκνηε εκδθά νπκξλΫπζβ σζκδ θα πλκηδηάζκνηε θα πεγΪθκνηε, παλΪ θα ακτηε. Πλυηκ ΰδα ηβθ πέζηβ εαδ ηβθ ενζΫίεδΪ ηαμ, δετηελκθ ΰδα ηβθ παηλέδα (...). Ώθ ΰδα ηδμ δδεΫμ ηκν αηαληέεμ κ Θεσμ παλαξπλάζεδ ηβθ θέεβ ζηκνμ αζείεέμ, λδξθσηαζηε ζηκθ εέθδνθκ ΰδα ηβθ πέζηβ ηαμ ηβθ αΰέα, ηβθ κπκέα κ Υλδζησμ ηΪμ ξΪλδζε ηε ηκ δδεσ ηκν αέηα˙ εδ ανησ εέθαδ ηκ ενλδσηελκ απ‘ σζα (...)» Υξνληθφ Αιψζεσο, Γεπλΰέκν Φλαθηαά. Γδαηέ κ Κκζκεκηλυθβμ εαδ κ Παζαδκζσΰκμ εέπαθ ανηΪ; Μάππμ ηκνμ απεέζβζαθ; Θα άηαθ αζηεέκ εαδ θα ηκ ζεεθηεέ εαθεέμ. Ο Κκζκεκηλυθβμ εδ κ Παζαδκζσΰκμ κτηε αθγΫζζβθεμ κτηε γλβζεσζβπηκδ κτηε παλαπζαθβηΫθκδ απσ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ κτηε ηλκηκελαηβηΫθκδ απσ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ άηαθ, πκν Ϋίαααθ πλυηα ηβ ξλδζηδαθδεά γλβζεεέα ηκνμ. Ο Παζαδκζσΰκμ, κ Κκζκεκηλυθβμ, εαδ κδ Βγθκζνθεζετζεδμ ηκν 1821 ηα έδδα πλΪΰηαηα ζΫθε. ΣκνζΪξδζηκθ ανηκτμ δεθ ηπκλκτθ θα ηκνμ εαηβΰκλάζκνθ ΰδα δδδκηΫζεδα. ΏζζΪ ηελδεκέ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν θαέθεηαδ σηδ Ϋξκνθ copyright ζηκ σθκηα Έζζβθαμ, Ϋξκνθ πλκζπαγάζεδ αεσηα εαδ ηκθ Κπθζηαθηέθκ Παζαδκζσΰκ θα ηκθ ίΰΪζκνθ Απδεεαγερζηά, επεδδά εέπε ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ «ξαλΪ ηπθ Βζζάθπθ». Σκ σθκηα Έζζβθαμ εέξε πζΫκθ ηβθ Ϋθθκδα ηβθ εγθδεά, εδ σξδ ηβ γλβζεενηδεά, εαδ ηε ανηά ηβθ Ϋθθκδα ζΫεδ ανηΪ κ Παζαδκζσΰκμ, πκν ζηκ έδδκ εεέηεθκ απκεαζεέ ηκ ζασ ηκν «απκΰσθκνμ Βζζάθπθ εαδ Ρπηαέπθ». Μελδεκέ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ «β κλγκδκιέα ιΫλεδ σηδ κνδεέμ Έζζβθ γα πκζεηάζεδ ΰδα ηβθ ζπηβλέα ηπθ παπΪδπθ εθυ σζκδ γα πκζεηάζκνθ ΰδα ηβθ ΒζζΪδα. Έινπθα ζκδπσθ ξλβζδηκπκδκτθ ηβθ ειέζπζβ: «επέγεζβ εαηΪ ηβμ κλγκδκιέαμ=επέγεζβ εαηΪ ηβμ ΒζζΪδκμ». Ώΰθκκτθ ηα παλαεΪηπ απκζπΪζηαηα απσ ηδμ δδαεβλτιεδμ εαδ ηα ζνθηΪΰηαηα ανηυθ πκν πκζΫηβζαθ ΰδα ηβθ ΒζζΪδα. Γδα θα δδαπδζηυζκνθ εΪπκηε σζκδ ππμ ανηκέ πκν πκζΫηβζαθ ΰδα ηβθ ΒζζΪδα, πλαΰηαηδεΪ ηατηδααθ ηβθ Ολγκδκιέα ηε ανηάθ εαδ ζνθεπυμ, ΰδα ηκνμ ΏΰπθδζηΫμ ηκν 1821 σπκδκμ Ϋίλδαε ηβθ Ολγκδκιέα άηαθ πλκδσηβμ. Ώθ αηθδίΪζζκνθ, αμ θα λέικνθ ηδα ηαηδΪ εδυ: Ώ' ΒγθκζνθΫζενζβ, Βπέδανλκμ, 1821: «ζκδ ανησξγκθεμ εΪηκδεκδ ηβμ Βπδελαηεέαμ ηβμ ΒζζΪδκμ πδζηετκνζδθ εδμ Υλδζησθ, ε δ ζ έ θ Έζζβθεμ, ΐ' ΒγθκζνθΫζενζβ εθ Άζηλεδ, 1823: «ζκδ ανησξγκθεμ εΪηκδεκδ ηβμ Βπδελαηεέαμ ηβμ ΒζζΪδκμ πδζηετκνζδθ εδμ Υλδζηκθ, ε δ ζ έ θ Έζζβθεμ Δ Γ' ΒγθκζνθΫζενζβ, ζηβθ Σλκδαάθα, 1827: «Έζζβθεμ εέθαδ, α' ζκδ ανησξγκθεμ ηβμ Βζζβθδεάμ Βπδελαηεέαμ, πδζηετκνζδθ εδμ Υλδζηκθ. ί' ζκδ απσ ηκνμ νπσ ηκθ κγπηαθδεσθ ανΰσθ, πδζηετκθηεμ εδμ Υλδζησθ Σδ δδαεβλτζζεδ β Γ΄ ΒγθκζνθΫζενζβ, Σλκδαάθα 1827: «Χμ Υλδζηδαθκέ κτηε άηκ, κτηε εέθαδ δνθαησθ θα πεδγαλξάζπηεθ δεζπκασηεθκδ απσ ηκνμ γλβζεκηαθεέμ Μπαηεγαθκτμ, κδ κπκέκδ εαηειΫζξδακθ εαδ εαηεπΪηκνθ ηαμ αΰέαμ εδεσθαμ, εαηεδΪθδακθ ηκνμ δελκτμ θακτμ, εαηεθλσθκνθ ηκ Εελαηεέκθ, νίλέακθηεμ ηκ γεέκθ σθκηα ηκν Εβζκτ, ηκν Σδηέκν ηανλκτ˙ εαδ ηΪμ είέαακθ θα ΰέθπηεθ γτηαηα ηβμ ηαξαέλαμ ηπθ, απκγθάζεκθηεμ Υλδζηδαθκέ ά θα αάζπηεθ Σκτλεκδ, αλθβηαέ ηκν Υλδζηκτ εαδ κπαδκέ ηκν ΜπΪηεγ. Πκζεηκτηεθ πλκμ ηκνμ εξγλκτμ ηκν Κνλέκν ηαμ (...). Ο πσζεησμ ηαμ δεθ εέθαδ επδγεηδεσμ, εέθαδ αηνθηδεσμ, εέθαδ πσζεηκμ ηβμ Αδεαδκζτθβμ εαηΪ ηβμ αδδεέαμ, ηβμ Υλδζηδαθδεάμ γλβζεεέαμ εαηΪ ηκν Κκλαθέκν, ηκν ζκΰδεκτ σθηκμ εαηΪ ηκν αζσΰκν εαδ γβλδυδκνμ ηνλΪθθκν». Ο πλυηκμ ενίελθάηβμ ηκν εζζβθδεκτ ελΪηκνμ, ΕπΪθθβμ Καπκδέζηλδαμ Ϋΰλαθε πλκμ ιΫθκνμ δδπζπηΪηεμ ηα ειάμ: «Σκ Βζζβθδεσθ Έγθκμ ζτΰεεδηαδ εε ηπθ αθγλυππθ, κέηδθεμ απσ ηβμ Ώζυζεπμ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ δεθ Ϋπανζαθ κηκζκΰκτθηεμ ηβθ Ολγσδκικθ Πέζηδθ εαδ ηβθ ΰζυζζαθ ηπθ ΠαηΫλπθ ανηυθ ζαζκτθηεμ».
Δ Β' ΒγθκζνθΫζενζβ, Νατπζκδκ, 1832: «Έζζβθεμ εέθαδ· α' ζκδ ανησξγκθεμ ηβμ Βζζβθδεάμ Βπδελαηεέαμ πδζηετκνζδθ εδμ Υλδζησθ. ί' ζκδ εδμ ιΫθαμ Βπδελαηεέαμ εΰεθθάγβζαθ εε ΰκθΫπθ ανηκξγσθπθ, ά εε ησθκν παηλσμ Έζζβθκμ, εαδ πλεζίετκνζδ ηβθ πΪηλδκθ γλβζεεέαθ (Ε. Ρπηαθέδβ, Ρσκενζχλε Ρσκαλία Ρνχκειε, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 195-197). ηαθ ζκδπσθ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ β επαθΪζηαζβ ηκν 21 δεθ Ϋΰδθε «πλυηα νπΫλ πέζηεπμ εαδ Ϋπεδηα νπΫλ παηλέδκμ», εαη' κνζέαθ απκεαζκτθ οετηβ ηκθ Κκζκεκηλυθβ, πκν θνζδεΪ δεθ ηκ εέπε ανησ ΰδα ζσΰκνμ ζνηίδίαζηκτ, υζηε ηΪξα εαδ κδ γλάζεκδ ζνηπαηλδυηεμ ηκν θα πεδζγκτθ θα ζΪίκνθ ηΫλκμ ζηβθ επαθΪζηαζβ, αζζΪ δδσηδ εδ κ έδδκμ εαδ σζκδ πέζηεναθ πλαΰηαηδεΪ ζηκθ Υλδζησ θβζηετκθηαμ εαδ εΪθκθηαμ ηΪηαηα ζηβθ Παθαΰέα. ηδμ 26 Μαληέκν 1821 ηκ «Ώξαρεσ Αδενγνθηάλδκ» ζηβθ ΠΪηλα δδαεβλτζζεδ πλκμ ηκνμ πλσιεθκνμ ηπθ Μ. ΑνθΪηεπθ: «Δηεέμ ηκ Βζζβθδεσθ Ϋγθκμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ίζΫπκθηεμ σηδ ηΪμ εαηαθλκθεέ ηκ κγπηαθδεσθ ΰΫθκμ εαδ ζεκπετεδ σζεγλκθ εθαθηέκθ ηαμ πσηε η‘ Ϋθα εαδ πσηε η‘ Ϊζζκθ ηλσπκθ, απεθαζέζαηεθ ζηαγελυμ, ά θα απκγΪθπηεθ σζκδ, ά θα εζενγελπγυηεθ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Εΐ‘, ζ. 86). Βέθαδ ηκ Βζζβθδεσ Ϋγθκμ ηπθ Υλδζηδαθυθ πκν επαθαζηαηεέ εαηΪ ηπθ Ογπηαθυθ. ξδ κδ... ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ΠΫλαθ ηκτηπθ, αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ νπάλξαθ (ελνπηκ)παΰαθδζηΫμ αεσηβ εαδ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα, αμ πλκζπαγάζκνθ θα εαηκθκηΪζκνθ Ϋθαθ παΰαθδζηά αΰπθδζηά ηβμ επαθΪζηαζβμ ηκν 1821. ΦνζδεΪ, δεθ ζβηαέθκνθ ηα παλαπΪθπ ππμ ζάηελα ηα πλΪΰηαηα εέθαδ παλσηκδα ά κζσδδδα ηε ηβθ επκξά ηκν 1821. Έζζβθεμ ζάηελα εέθαδ εαδ κδ ηβ Ολγσδκικδ, δζΪιδκδ Έζζβθεμ ηε ηκνμ (πζεδκοβθκτθηεμ) Ολγσδκικνμ. ΏζζΪ απσ ηκ ζβηεέκ ανησ υμ ηκ ζβηεέκ θα ίλέαεηαδ ησζκ ξνδαέα β πέζηβ ηπθ πδκ πκζζυθ, θα νίλέαεηαδ ησζκ αθαέζξνθηα ά θα αηθδζίβηεέηαδ απσ ηκθ εΪγε θαθαηδεσ β πέζηβ ηπθ απεζενγελπηυθ Πλκΰσθπθ ηαμ, νπΪλξεδ ηελΪζηδα απσζηαζβ. Γδ‘ ανησ εαδ παλαηΫγβεαθ ηα οβθέζηαηα ηπθ επαθαζηαηβηΫθπθ Βζζάθπθ.
64. "ΚΪπκηε πλΫπεδ θα ηεζεδυζεδ ηκ παλαητγδ ηβμ εεεζβζέαμ πκν Ϋζπζε ηκθ εζζβθδζησ ζηβθ ηκνλεκελαηέα. Οδ παπΪδεμ εέξαθ πλκθσηδα απσ ηκνμ Σκτλεκνμ, εαδ δεθ άγεζαθ ηβθ επαθΪζηαζβ, κ δε ΠαηλδΪλξβμ ηβθ αθυλδζε. Δ δε Φδζδεά εηαδλέα άηαθ ηαζπθδεά εαδ εαηηδΪ ζξΫζβ δεθ εέξε ηε ηκ ξλδζηδαθδζησ". ΏΠΏΝΣΔΔ 64a ΏΦΟΡΕΜΟ ΏΠΟ ΣΟΝ ΓΡΔΓΟΡΕΟ Β‘ Ο ΤοβζΪθηβμ πκν ίλδζεσηαθ ζηβθ Μκζδκίζαξέα ηβθ επκξά πκν Ϋΰδθε κ αθκλδζησμ ηβμ επαθΪζηαζβμ, σηαθ Ϋηαγε ΰδα ηκθ αθκλδζησ απσ ηκθ ΠαηλδΪλξβ, ζε επδζηκζά πλκμ ηκθ Κκζκεκηλυθβ Ϋΰλαοε: «Ο ΠαηλδΪλξβμ, ίδαασηεθκμ νπσ ηβμ Πσληαμ, ζαμ ζηΫζζεδ αθκλδζηδεΪ εαδ ΒιΪλξκνμ, παλαεδθυθηαμ ζαμ θα εθπγάηε ηε ηβθ Πσληαθ. Βζεέμ σηπμ θα ηα γεπλάηε ανηΪ πμ Ϊενλα, εαγσηδ ΰέθκθηαδ ηε ίέαθ εαδ δνθαζηεέαθ εαδ άλεπ ηεο ζειήζεσο ηνπ Παηξηάξρνπ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Εΐ', ζ. 36). Καδ πλΪΰηαηδ Ϋηζδ άηαθ, ΰδαηέ νπάλξε β λβηά εε ηΫλκνμ ηκν κνζηΪθκν απεδζά ππμ αθ δεθ αθυλδαε ηβθ επαθΪζηαζβ, γα δδαηαζζσηαθ ΰεθδεά ζθαΰά ηπθ λαΰδΪδπθ ζε σζβ ηβθ Σκνλεέα. Οτηε θνζδεΪ Ϋεαθε ηκθ αθκλδζησ επεδδά άγεζε θα ζυζεδ ηβ απκτζα ηκν, ηδα εαδ πΪθηα άηαθ ζηκ ζησηα ηκν ζτεκν κδ ΠαηλδΪλξεμ, εαδ σπκηε άγεζαθ κδ Σκτλεκδ, ηκνμ Ϋζθαααθ. Καδ σθηπμ, ηκθ ελΫηαζε κ κνζηΪθκμ ηεζδεΪ, εαηβΰκλυθηαμ ηκθ πμ αλξβΰσ ηβμ επαθΪζηαζβμ ηπθ Ρπηβυθ. Ο κνζηΪθκμ Ϋΰλαοε ηεηαιτ Ϊζζπθ ανηΪ σηαθ ηκθ ελΫηαζε: «Ο δσζδκμ Ρπηβσμ ΠαηλδΪλξβμ, εαέηκδ εαηΪ ηκ παλεζγσθ εέξε δυζεδ πζαζηΪ δεέΰηαηα αθκζδυζεπμ, σ-
ηπμ εαηΪ ηβθ πελέπηπζδθ ηατηβθ, ηβ δνθΪηεθκμ θα αΰθκά ηβθ ζνθπηκζέαθ ηβμ επαθαζηΪζεπμ ηκν Ϋγθκνμ ηκν [...] ΰθπλέαπθ δΫ κ έδδκμ εαδ νπκξλεπηΫθκμ θα ΰθπζηκπκδάζβ εαδ εδμ σζκνμ ηκ βΰθσκνθ, σηδ επλσεεδηκ πελέ επδξεδλάζεπμ ηαηαέαμ, άηδμ κνδΫπκηε γΪ επεητΰξαθε [...],σηπμ Ϋθεεα ηβμ εηθτηκν δδαθγκλΪμ ηβμ εαλδέαμ ηκν, κν ησθκθ δεθ εδδκπκέβζε, κνδΫ επεηέηβζε ηκνμ αθεζεέμ [...], αζζΪ, εαηΪ ηα θαδθσηεθα, ανησμ κ έδδκμ, σπδζγεθ ηπθ παλαζεβθέπθ, Ϋδλα ελνθέπμ, πμ αλξβΰσμ ηβμ επαθαζηΪζεπμ.…Βέηεγα πζβλκθκλβηΫθκδ σηδ εέθαδ ζνθΫθκξκμ σζπθ ηπθ αηαιδυθ σζεμ κδ λαΰδΪδεμ Ϋπλαιαθ (...) δδα ηκτηκ εελεηΪζγβ πλκμ ζπθλκθδζησ ηπθ Ϊζζπθ» (10/4/1821). ΏπζΪ, εΪθκθηαμ ηκθ εζδΰησ ανησθ, κ Γλβΰσλδκμ Β' Ϋζπζε ηκνμ νπσζκδπκνμ Ρπηβκτμ, πκν άηαθ εΪηπ απσ ηκ ζπαγέ ηκν Σκτλεκν, εαδ σξδ ηαελδΪ ηκν, ζε εαηηδΪ απσηαελβ Πεζκπσθβζζκ ΰδα θα παλδζηΪθκνθ ηκνμ Ϋινπθκνμ. Ο ΠαηλδΪλξβμ, ζέΰκ πλδθ εεηεζεζηεέ, δΫξγβεε πλσηαζβ απσ δδεκτμ ηκν θα δλαπεηετζεδ εαδ θα ΰζδηυζεδ. Να ηδ ηκνμ απΪθηβζε: «Με πλκηλΫπεηε εδμ θνΰάθ. Μαξαέλα γα δδΫζγβ ηαμ λτηαμ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ εαδ ηπθ ζκδπυθ πσζεπθ ηπθ Υλδζηδαθδευθ επαλξδυθ.(...) Ο γΪθαησμ ηκν έζπμ επδθΫλεδ ηεΰαζνηΫλαθ πθΫζεδαθ παλΪ β απά ηκν (..)». ΟλδζηΫθκδ παλαγΫηκνθ ειεπέηβδεμ ησθκ ηκ εεέηεθκ ηκν αθκλδζηκτ ηκν ΠαηλδΪλξβ, αζζΪ σξδ εαδ ηα εεέηεθα ηκν κνζηΪθκν ά ηκν ΤοβζΪθηβ. Γδαηέ; Μάππμ επεδδά πλκζπαγκτθ θα «απκδεέικνθ» σηδ κ ΠαηλδΪλξβμ βγεζβηΫθα, εδ σξδ δδα ηβμ ίέαμ, αθσλδζε ηβθ ΒπαθΪζηαζβ, αζζΪ ΰθπλέακνθ ππμ εΪθ παλΫγεηαθ εαδ ηα Ϊζζα εεέηεθα, γα απκητΰξαθε β πλκζπΪγεδΪ ηκνμ; Να ηδ ΰλΪθεδ β «Εζηκλέα ηκν Βζζβθδεκτ Έγθκνμ» ηβμ Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ: «Βπδελέγβεε κ ΠαηλδΪλξβμ εαδ επδελέθεηαδ αεσηα επεδδά Ϋζηελιε ζηκθ αθκλδζησ. Οδ επδελδηΫμ σηπμ δεθ αθαζκΰέακθηαδ ηέ γα πΪγαδθε ηκ Έγθκμ αθ κ ΠαηλδΪλξβμ ηβλκτζε αλθβηδεά ζηΪζβ απΫθαθηδ ζηδμ αιδυζεδμ ηκν κνζηΪθκν. Ώθ δε ΰδθσηαθ κ αθκλδζησμ άηαθ ζξεδσθ ίΫίαδκ σηδ γα εικθηυθκθηαθ εεαηκθηΪδεμ ξδζδΪδπθ κλγσδκιπθ ξλδζηδαθυθ. Ώθ ΰδθσηαθ, άηαθ απζυμ πδγαθσ θα επΫζγβ απκγΪλλνθζβ αζζΪ ζε πκζτ πελδκλδζηΫθκ ίαγησ. Οδ Έζζβθεμ γα εαηαθκκτζαθ, πέζηενε κ ΠαηλδΪλξβμ, σηδ κ αθκλδζησμ άηαθ πλκρσθ ίέαμ εδ επκηΫθπμ κδ δνζηεθεέμ ζνθΫπεδΫμ ηκν γα άηαθ αζάηαθηεμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Εΐ', ζ. 36). Βέθαδ αίΪζδηκ εαδ ηκ επδξεέλβηα, σηδ κ κνζηΪθκμ ελΫηαζε ηκθ ΠαηλδΪλξβ ΰδα ηκθ έδδκ ζσΰκ, ΰδα ηκθ κπκέκ ελΫηαΰαθ σζκνμ Ογπηαθκτμ αιδπηαηκτξκνμ απκητΰξαθαθ ζηβθ απκζηκζά ηκνμ, Ϊλα δεθ ζΫεδ ηέπκηε νπΫλ ηκν ΠαηλδΪλξβ κ απαΰξκθδζησμ ηκν. «ΞεξθΪθε», σζκδ δζξνλέακθηαδ ηκ παλαπΪθπ, σηδ κ έδδκμ κ κνζηΪθκμ, πμ ζσΰκ ΰδα ηκθ απαΰξκθδζησ δεθ Ϋξεδ ηκ σηδ κ Γλβΰσλδκμ Β‘ απΫηνξε θα πεέζεδ ηκνμ Έζζβθεμ θα ηβθ επαθαζηαηάζκνθ, αζζΪ λβηΪ δζξνλέαεηαδ, σηδ κ Γλβΰσλδκμ άηαθ ζνθΫθκξκμ εαδ ελνθΪ δλκτζε νπΫλ ανηυθ, έζπμ εαδ πμ αλξβΰσμ ηκνμ. Όπζ ςξ «απμηοπδιέκμξ ζηδκ απμζημθή ημο μεςιακυξ αλζςιαημφπμξ», αθθά ςξ επακαζηάηδξ, ηνειάζηδηε μ Γνδβυνζμξ Δ’. ΏζζΪ θαέθεηαδ ππμ δεθ πλσζειαθ ηδ ΰλΪθεδ κ κνζηΪθκμ. Μσθκ ηκθ αθκλδζησ ΰθπλέακνθ απ‘ Ϋιπ. Ο αλξαδκζΪηλβμ Κκλαάμ δβζαδά πκν απκεαζκτζε ηβθ ΒπαθΪζηαζβ «Ϊπλκθ εέθβηα» ΰδαηέ δεθ ξαλαεηβλέαεηαδ εδ ανησμ πλκδσηβμ; Καδ ηδα πκν αθαθΫλγβεε κ Κκλαάμ, αμ ηΪγκνθ κδ αθηκλγσδκικδ «αλξαδκζΪηλεμ» πκν αθαθΫλκνθ ηκθ Ϊθγλππκ ανησθ πμ αθηδξλδζηδαθσ εαδ πδγαθσθ πμ ελνπηκπαΰαθδζηά εαδ ηκθ εαπβζετκθηαδ, σππμ εαπβζετκθηαδ ηα πΪθηα, ηδ ΰθυηβ εέξε κ έδδκμ κ Κκλαάμ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Ο Κκλαάμ ζκδπσθ Ϋΰλαθε ππμ εέξε απκθαζέζεδ «θα ηΫθβ πΪθηκηε εδμ ηαμ ζηαγελΪμ εαδ αηεηαεδθάηκνμ αλξΪμ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ πέζηεπμ νπβΰκλενηΫθεμ απσ ηκθ κλγσθ ζσΰκθ εαδ ζθλαΰδζγεέζαμ απσ ηβθ απκεαζνθγεέζαθ γλβζεεέαθ, εαδ κ εσζηκμ σζκμ άγεζε ελέθεδ ηκ εθαθηέκθ». Σκ 1825 ΰλΪθκθηαμ πλκμ ηκθ Μβηλκπκζέηβ Ονΰΰαλκίζαξέαμ ΕΰθΪηδκθ θα ηβθ πατζεδ θα δδδΪζεεδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ πλσζγεζε«Μσθκθ ηκν Βναΰΰεζέκν β δδδαξά ηπκλεέ θα ζυζεδ ηβθ ανηκθκηέαθ ηκν ΓΫθκνμ. Δ γλβζεεέα ηαμ Ϋξβ ηκζκτηκθ ειαέλεηκθ παλΪ ηαμ ζκδπΪμ γλβζεεέαμ ξαλαεηάλαθ γεσηβηκμ, σηδ ηκ ίδίζέκθ εέθαδ εθ ανηυ ξΪληβμ εαδ ηβμ επέΰεδκν εαδ ηβμ κνλαθέκν πκζδηεέαμ, αυθηκμ εαδ απκγαθσθηκμ ησθκμ κ ξΪληβμ κτηκμ αλεεέ θα ηαμ ζυζεδ». Μπκλεέ θα εέξε επβλεαζηεέ πκζτ απσ ηβθ πλκηεζηαθηδεά γλβζεεέα εαδ ηδμ αθδζησλβηεμ αθηδζάοεδμ πελέ ΐνααθηέκν κ Κκλαάμ, αζζΪ αθηδξλδζηδαθσμ δεθ άηαθ.
Μσθκ ζηα πλυηα 4 ξλσθδα ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ απκεεθαζέζηβεαθ, απαΰξκθέζηβεαθ ά ίαζαθέζηβεαθ ευμ γαθΪηκν (εεησμ ηπθ 2 Παηλδαλξυθ) ηεηαιτ Ϊζζπθ: δτκ Ώλξδεπέζεκπκδ (Κτπλκν Κνπλδαθσμ, Κλάηβμ ΓελΪζδηκμ), ηΫζζελεδμ Βπέζεκπκδ (Μεγυθβμ Γλβΰσλδκμ, Κκλυθβμ Γλβΰσλδκμ, Ρπΰυθ Επζάθ, αζυθπθ Δζαέαμ) εαδ 15 Μβηλκπκζέηεμ (ΏΰξδΪζκν ΒνΰΫθδκμ, ΒθΫζκν Αδκθτζδκμ, Νδεκηβδεέαμ ΏγαθΪζδκμ, Θεζ/εβμ Επζάθ, ΑΫλεπθ Γλβΰσλδκμ, Μεζβηίλέαμ Επζάθ, Ώδλδαθ/ζεπμ Απλσγεκμ, Μκθεηίαζέαμ Υλτζαθγκμ, Υλδζηδαθκνπσζεπμ Γεληαθσμ, Άλΰκνμ Γλβΰσλδκμ, Κελτθεδαμ ΛανλΫθηδκμ, ΠΪθκν Υλτζαθγκμ, Κδηέκν ΜεζΫηδκμ ΐ', ΑβηβηζΪθβμ Φδζσγεκμ, Υέκν ΠζΪηπθ). Φαέθεηαδ ππμ άηαθ ησζκ θδζσηκνλεβ β εαηυηελβ εαδ β αθυηελβ Εελαλξέα ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ πκν Ϋπεθηε πλσγνηα ζηδμ ελεηΪζεμ εαδ ηδμ ξαηαΪλεμ ηπθ Ογπηαθυθ, ζπζηΪ; Ο παλαζκΰδζησμ σζπθ αλθκτθηαδ ηβ πλκζθκλΪ ηβμ Εελαλξέαμ θηΪθεδ ζηκ ζβηεέκ θα ξαλαεηβλέαεδ σζκνμ ανηκτμ ηκν θσθκνμ πμ «ΰλΪοε ζΪγκμ» εε ηΫλκνμ ηπθ Σκτλεπθ. ΣΫηκδκ ηέζκμ πκν ηκνμ δδαεαηΫξεδ, ηΫηκδα πλΪΰηαηα ζεθ. ζκ ΰδα ηβθ πλκζθκλΪ ηβμ εεεζβζέαμ ζηβθ Σκνλεκελαηέα, αλεεέ ηκ ΰεΰκθσμ ππμ σπκν κδ εΪηκδεκδ παλΫηεθαθ Υλδζηδαθκέ, Ϋζηπ εδ αθ Ϋξαθαθ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα (π.ξ. κδ Καππαδσεεμ ηκνλεσθπθκδ Ρπηβκέ), παλΫηεδθαθ Έζζβθεμ, εθυ σζκδ ειδζζαηέζηβεαθ, Ϋΰδθαθ Σκτλεκδ αλΰΪ ά ΰλάΰκλα, αεσηβ εδ αθ δδαηάλβζαθ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα. Γδ' ανησ εδ κ Κκζκεκηλυθβμ ζξκζδΪακθηαμ ηκ «νπΫλ πέζηεπμ εαδ παηλέδκμ» εέπε «πλυηα πκζεηάζαηε νπΫλ πέζηεπμ, εαδ ηεηΪ νπΫλ παηλέδκμ». Καδ ηΫζκμ, εέθαδ αζηεέα ηα πελέ Φδζδεάμ Βηαδλέαμ. ηβθ Φδζδεά Βηαδλέα άηαθ ηνβηΫθκδ εεαηκθηαδεμ εζβλδεκέ εαδ δεζπκηΪδεμ. ζκδ ζξεδσθ ηβμ Πεζκπκθθάζκν σππμ παλαδΫξκθηαδ αεσηα εαδ ηαλιδζηΫμ ζαθ ηκθ εαλέηπα. Μδα αθαθκλΪ, ηΫζκμ, ζηβθ πκζκζηδαέα ζτθγεζβ ηβμ Φδζδεάμ δέθεδ ηα ζηκδξεέα: Έηπκλκδ 54%, Βπαΰΰεζηαηέεμ (δΪζεαζκδ, θκδηβηΫμ, ΰδαηλκέ, θκηδεκέ εζπ) 13 %, Πλσελδηκδ 12%, Κζβλδεκέ 10 %, ΠκζεηδζηΫμ 9 %, Ώΰλσηεμ 2% (Πβΰά: Γδυλΰκν ΦλΪΰεκν «Δ Φδζδεά Βηαδλέα»). Ώθ σζκδ ανηκέ πκν Ϋεαθαθ ηβθ ΒπαθΪζηαζβ ηκν '21, δδαθκκτηεθκδ εαδ ζηλαηδπηδεκέ, δεθ παλαδεξσθηκνζαθ ηβθ ζηεθά ζξΫζβ ηκν θεκεζζβθδεκτ Ϋγθκνμ ηε ηβθ κλγκδκιέα, δεθ γα Ϋίαααθ πκηΫ ζηα ζνθηΪΰηαηα ηκνμ θλΪζεδμ σππμ «Έζζβθαμ εέθαδ σπκδκμ εΪηκδεκμ ηβμ ΒζζΪδαμ εέθαδ ξλδζηδαθσμ». Αδσηδ, ζε σζεμ ηδμ εγθκζνθεζετζεδμ ηπθ επαθαζηαηβηΫθπθ πλκΰσθπθ ηαμ, απσ ηκ 1821 υμ εαδ ηκ 1832 (πκν άλγε κ γπθαμ) ανησ δδαεβλτζζεηαδ. Ο ησθκμ ηλσπκμ θα αλθβγεέ εαθεέμ ηβθ Ϋθηκθβ γλβζεενηδεσηβηα ηπθ πλκΰσθπθ ηαμ εέθαδ θα πεδ σηδ ηε ηκ ασλδ ά ηε ηκθ εεθκίδζησ ηβμ Βεεζβζέαμ ηα Ϋζεΰαθ σζα ανηα. ηπμ ανησ εέθαδ ζαθ θα ζΫεδ εαθεέμ ππμ κδ επαθαζηΪηεμ ηκν '21 άηαθ Ϊίκνζεμ ηαλδκθΫηεμ, αξνλΪθγλππκδ εαδ βζέγδκδ πκν δεθ ηπκλκτζαθ θα απκθαζέζκνθ ΰδα ηκθ εανησ ηκνμ. Καδ εθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, πυμ ΰέθεηαδ κδ Σκτλεκδ θα δκζκθσθβζαθ 7 ΠαηλδΪλξεμ (Κτλδζζκ Ώ', Κτλδζζκ ΐ', ΠαλγΫθδκ ΐ΄, ΠαλγΫθδκ Γ', Γαίλδάζ ΐ', Γλβΰσλδκ Β', Κτλδζζκ Σ', 8 ηααέ ηε ηκθ Ραθαάζ ΐ' πκν ηκθ θσθενζαθ εθ εικλέα) αθ ηκ Παηλδαλξεέκ άηαθ ηκνλεσθδζκ; Πυμ ΰέθεηαδ κδ Σκτλεκδ θα δκζκθκθάζκνθ 100 πελέπκν επδζεσπκνμ, αθκτ ζτηθπθα ηε εΪπκδκνμ β αθυηελβ Εελαλξέα ηβμ Βεεζβζέαμ άηαθ θδζσηκνλεβ; ΏζζΪ ηδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηβθ αηΪγεδα αθγλυππθ πκν δεθ αθαθΫλκνθ ηκθ Υλνζσζηκηκ ητλθβμ, ηκθ ΠαπαθζΫζζα, ηκθ εαζσΰβλκ αηκνάζ, ηκθ ΏγαθΪζδκ ΑδΪεκ, ηκθ ΜαεΪλδκ. ΛΫθε ΰδα ηκθ ΕΰθΪηδκ Μκζδκίζαξέαμ κδ εαεσίκνζκδ πκζζΪ Ϊζξβηα πλΪΰηαηα. Σσηε ΰδαηέ β Γ΄ ΒγθκζνθΫζενζβ ηε ηβθ Νκ 171 πλΪιβ ηβμ (5/5/1827) απενγνθσηεθβ ζηκθ ΕΰθΪηδκ ζΫεδ: «Σκ Ϋγθκμ ζνθβΰηΫθκθ εδμ Γ΄ Βγθδεάθ νθΫζενζδθ εβλτηηεδ δδα ηκν παλσθηκμ επδζάηκν ηβθ πλκμ ηβθ ΠαθδελσηβηΪ ζαμ ενΰθπηκζτθβθ ηκν, δδα ηκθ κπκέκθ δεέιαηε νπΫλ ανηκτ αάζκθ» (Ε.Μ. Υαηαβθυηβ, Βπδάληην θαη Δθθιεζία, εεδ. Ώπκζηκζδεάμ Αδαεκθέαμ, ζ. 87); Οδ έδδκδ κδ Σκτλεκδ κηκζκΰκτθ απσ ησθκδ ηκνμ ππμ κδ παπΪδεμ άηαθ κδ αλξβΰκέ ηκν Έγθκνμ εαδ ππμ ηκ ιεζάεπθαθ, εαδ Ϋλξκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα πκνθ ηα αθηέγεηα. Βέθαδ ίΫίαδα ηεΰΪζβ β αζνθΫπεδΪ ηκνμ: σηαθ ητξεδ Ϋθαμ εζβλδεσμ θα ηβθ άηαθ ζηκ τοκμ ηπθ πελδζηαζεπθ ά θα ζνθελΰΪζηβεε ηε ηκνμ Σκτλεκνμ, ησηε πλτκθηαδ «πλκδσηεμ κδ ηβμ Βεεζβζέαμ!» ηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηδμ ξδζδΪδεμ ζθαΰηΫθπθ, απκεεθαζδζηΫθπθ, παζκνεπηΫθπθ, ζκνίζδζηΫθπθ, πεηαζπηΫθπθ, απαΰξκθδζηΫθπθ απσ ηκνμ Σκτλεκνμ παπΪδπθ (Έιδ ξδζδΪδεμ ηδμ νπκζσΰδαε αλξΫμ ηκν 19κν αδ. κ ΓΪζζκμ Πυεείδζ), επδζεσππθ, Παηλδαλξυθ, εδ ανηυθ πκν ζεκηυγβεαθ ζε ηΪξεμ εαδ επαθαζηΪζεδμ, ησηε ζδππκτθ. Γδαηέ Ϊλαΰε, ηάππμ επεδδά δεθ ηκνμ ζνηθΫλεδ θα ζνΰελέθκνθ;
«Ο ΰεθδεσμ λσζκμ ηβμ κλγσδκιβμ εεεζβζέαμ δεθ ηπκλεέ θα ελδγεέ ζαθ αθαζηαζηδεσμ, εδ ανησ ΰδαηέ γεηΫζδκ ηκν ηβξαθδζηκτ ηβμ άηαθ κ εαηυηελκμ εζάλκμ, ζΪλεα απσ ηβ ζΪλεα ηκν ζακτ, πκν αεδ, ηνλαθθδΫηαδ, πκζεηΪ εαδ ζεκηυθεηαδ δέπζα ζηκ πκέηθδσ ηκν» ΰλΪθεδ κ δζηκλδεσμ Σ. ΐκνλθΪμ ζηκθ πλσζκΰκ ηβμ δζηκλέαμ ηκν Φέθζες. ΚΪθκνθ ηελδεκέ ζσΰκ ΰδα ηα πλκθσηδα πκν Ϋζαίε β Βεεζβζέα απσ ηκνμ Σκτλεκνμ εαδ θκηέακνθ ππμ ανησ εέθαδ επδξεέλβηα. Ώθ δεθ νπάλξαθ ανηΪ ηα ζηκδξεδυδβ πλκθσηδα – ηε ηκ αθηΪζζαΰηα ηδαμ (οενηκ)θδζάζνξβμ ηαεηδεάμ ηκν αθυηελκν εζάλκν, σζκδ κδ Έζζβθεμ γα εέξαθ ειδζζαηδζηεέ, αθκτ δεθ γα νπάλξε Βεεζβζέα θα ηκνμ ζνΰελαηάζεδ απσ ηκθ εγεζκτζδκ ά αγΫζβηκ ειδζζαηδζησ, εαδ ησηε β «αλξαέα θδζκζκθέα» γα άηαθ ησζκ δδαδεδκηΫθβ εαδ ΰθπζηά σζκ εέθαδ δδαδεδκηΫθβ εαδ ΰθπζηά αθΪηεζα ζηκνμ ζβηελδθκτμ Σκτλεκνμ ηβμ Μδελαζέαμ (πκν εέθαδ εδ ανηκέ απσΰκθκδ ειδζζαηδζηΫθπθ), δβζαδά εαγσζκν. Σσηε γα ηκνμ ίζΫπαηε ηκνμ «ηκνλεσθπθκνμ Έζζβθεμ Βγθδεκτμ» (!), ηκνμ «ηκνλεσθπθκνμ αλξαδκζΪηλεμ» (!!), πκδκθ γα πλπηκδδαίΪααθε, ηβλκ ά ΜείζαθΪ Ρκτηδ. Αεθ γα ηκθ άιελαθ εαθ ηκθ πλυηκ, σππμ εαδ κδ ζβηελδθκέ, ειδζζαηδζηΫθκδ εΪηκδεκδ ηβμ Σκνλεέαμ δεθ ηκθ ιΫλκνθ. Ή ηάππμ ζηκνμ δελίέζδεκνμ ηεεΫδεμ (ηκνζκνζηαθδεΪ ηκθαζηάλδα) αθηΫΰλαθαθ ηκθ ηβλκ κδ «ειδζζαηδζηΫθκδ Έζζβθεμ» πκν ηΪξα «β Βεεζβζέα ηκνμ απΫεκοε απσ ηβθ εζζβθδεσηβηΪ ηκνμ» (ζεμ εαδ ηπκλκτζε θα ηκνμ απαΰκλετζεδ – ηκνμ ειδζζαηδζηΫθκνμ – θα ηδζΪθ εζζβθδεΪ ά θα δδαίΪακνθ εζζβθδεΪ!); Σκθ απαΰξκθδζησ ηκν ΠαηλδΪλξβ εαδ ηκθ λσζκ ηκν δδέκν πμ πλκμ ηκ 1821 ηκθ εέδαθ ζηδμ ζπζηΫμ ηκνμ δδαζηΪζεδμ ησζκ κ ζασμ σζκ εαδ κδ δδαθκκτηεθκδ ηβμ επκξάμ. Έθα δβηκηδεσ ηλαΰκτδδ απσ ηβθ Ήπεδλκ, πκν ηκ δδΫζπζε κ δζηκλδεσμ Ϊγαμ σππμ ηκν ηκ εέπε κ αΰπθδζηάμ Γ. ΓΪεαμ, ζΫεδ: «Πκδκμ εέδε ηΫηκδα ζνθθεθδΪ, πκδκμ εέδε ηΫηκδα αθηΪλα/ πκν ηκτη‘ ηκ ξλσθκ πζΪεπζε αθαηκζά εαδ δτζδ/ Σκθ ΠαηλδΪλξβ ελΫηαζαθ, ηκθ Ϊΰδκ ηκ Γλβΰσλβ, / α θΪ ‗ηαθε εαηΪδδεκμ, ζηβμ εεεζβζδΪμ ηβθ πσληα./ Βεεέ πκν εζεδηκτλΰαΰε εδ ενζσΰαΰε ηκ ΓΫθκμ,/ πζαευθκνθ κδ Γδαθθέηζαλκδ, εδ κδ Οίλβκέ αθηΪηα./ Κσπδαζ‘ αθΫθηβ δΫζπκηα εαδ δδΪίαζ‘ ηα θεληΪθδα,/ Πκν ζεθ θα ζε ελεηΪζπηε ζηδμ εεεζβζδΪμ ηβθ πσληα./ Αε ζ‘ Ϊλεζε θα εΪγεζαδ ζηκ γλσθκ γλκθδαζηΫθκμ,/ Μα γΫζβζεμ Ρπηαέδεκ ηβθ Πσζβ θα ηβθ θηεδΪζεδμ».Κδ κ εγθδεσμ ηαμ πκδβηάμ, Αδκθτζδκμ κζπησμ, κ κπκέκμ ζηκθ Όηθκ εδμ ηβθ Βζενγελέα ΰλΪθεδ: ζκδ εζατζηε! ΏπκγαηΫθκμ κ αλξβΰσμ ηβμ ΒεεζβζδΪμ! / Κζατζηε! Κζατζηε! ΚλεηαζηΫθκμ, πζΪθ θΪηαθε θκθδΪμ; «Πζβζέκθ εδμ ηκθ ΕελΫα άηκθ κ ζαρεσμ, εαγάηεθκδ εδμ Ϋθα ζεαηθέ, ΠαηλδΪλξβμ εαέ ηακηπΪθβμ, θατηβμ εαέ ΰλαηηαηδζηΫθκμ, δαηλκέ, εζεθηκεαπεηαθαέκδ, πλκεζηκέ εαδ Ϋηπκλκδ» Θ.Κκζκεκηλυθβ, «Αδάΰβζδμ ζνηίΪθηπθ εζζβθδεάμ θνζάμ», εεδ. ΠΪπνλκμ, Ώγάθαδ, ζ. 29. «ΦνζδεΪ», ΰδα ηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ εαηηέα ζβηαζέα δεθ Ϋξεδ β ΰθυηβ ηκν ΤοβζΪθηβ, ηκν κνζηΪθκν, ηκν κζπηκτ εαδ ηκν απζκτ ζακτ. Ώνηκέ πκν ακτζαθ ησηε άηαθ παλαπζβλκθκλβηΫθκδ εαδ βζέγδκδ, εθυ κδ ζβηελδθκέ εαηάΰκλκδ ηβμ Βεεζβζέαμ ηα ιΫλκνθ εαζτηελα. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, εέθαδ ΰεΰκθσμ σηδ κδ επαθαζηαηβηΫθκδ Έζζβθεμ, παλΪ ηκθ εαηαθαΰεαζηδεσ, δβζαδά κνζδαζηδεΪ Ϊενλκ αθκλδζησ ηκνμ απσ ηκθ ΠαηλδΪλξβ, ζνθΫξδζαθ θα εεδβζυθκνθ ηβθ πέζηβ ηκνμ ζηκ Υλδζηδαθδζησ. ΒΪθ κδ Έζζβθεμ άηαθ αθηδξλδζηδαθκέ εαδ νπσδκνζκδ ζηκ Οδεκνηεθδεσ Ολγσδκικ Παηλδαλξεέκ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ αλξαδσπζβεηκδ, ησηε κ αθκλδζησμ ηκν ΠαηλδΪλξβ γα ηκνμ Ϋδδθε ηβ ξλνζά ενεαδλέα θα εσοκνθ εΪγε δεζησ ηε ηβθ ξλδζηδαθδεά γλβζεεέα. ηπμ δεθ Ϋΰδθε εΪηδ ηΫηκδκ. Καδ ΰεΰκθσμ εέθαδ σηδ κδ Έζζβθεμ αθηδζάθγβεαθ ηκθ αθκλδζησ σππμ ηκθ αθηεζάθγβ κ ΤοβζΪθηβμ˙ σξδ πμ βγεζβηΫθκ αθκλδζησ. Βέθαδ επηδεσ θα εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα, ππμ κτηε εαηΪ ίΪγκμ – αθειαληάηπμ ηκν ηδ δάζπθε – άγεζε ηβθ επαθΪζηαζβ εαηΪ ηπθ Σκτλεπθ. Πκδκδ ηα ζεθ ανηΪ σηπμ; Ο Γαπιφο, πκν ΰλΪθεδ (η. 131, ζ. 7540) «Ρπηαέδεβ ελαηδεά-εδαθδεά επδδέπιβ = Βζζβθδεά εγθδεά απυζεδα. 1821-1827: Ώπσπεδλα ελαηδεδζηδεάμ ε-
ηπθετζεπμ θα "πΪλκνηε" ηα (δδεΪ ηαμ, εζζβθδεσηαηα) ηΫλβ, Πεζκπσθθβζκ, λκτηεζβ, Ήπεδλκ, Θεζζαζέα, ΝβζδΪ, ε.ζπ. ΏπκηΫζεζηα: αθκτ εαηαζθαξηάεαηε, ηα ξΪζαηε σζα – β θανηαξέα ηκν Ναναλέθκν εαδ β νθγάεβ ηκν Λκθδέθκν, πκν ηαμ εζΫβζαθ ηε εΪπκδα οέξκνζα, δεθ απκηεζκτθ Ϋλΰκ ηκν Ρπηαέδεκν»; ΣκνζΪξδζηκθ κ Α. ΛΪηπλκν παλαδΫξεηαδ ηβθ αζάγεδα, σηδ ανηκέ πκν γΫζβζαθ θα απεζενγελπγκτηε εαδ Ϋεαθαθ ηβθ ΒπαθΪζηαζβ άηαθ Ρπηβκέ εδ σξδ παΰαθδζηΫμ, σππμ ζΫεδ κ ΡαζζδΪμ. Κδ εθσζκθ εέθαδ ΰθπζηά ησζκ β απΫξγεδα ηκν Γαπινχ ΰδα ηκθ «ελαηδεδζησ» εαδ ΰδα ηκ «λπηαέδεκ εγθΪλδκ» (ηκ θεκεζζβθδεσ Ϋγθκμ) σζκ εαδ β Ϊπκοά ηκν σηδ επέ Σκνλεκελαηέαμ ενβηελκτζαθ κδ λαΰδΪδεμ, πλκετπηεδ ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ εαευμ Ϋΰδθε β ΒπαθΪζηαζβ ηκν ‘21, εαευμ πλκζπαγάζαηε θα θηδΪικνηε ελΪηκμ απκηδθΪακθηαμ ηκθ ηκνλεδεσ ανΰσ, εαευμ γεζάζαηε θα απεζενγελυζκνηε (αλξδεΪ) ηκ ΜπλδΪ εαδ ηβ Ρκτηεζβ εαδ (τζηελα) ηβθ Ήπεδλκ, ηβθ Μαεεδκθέα, ηβ ΘλΪεβ, ηβθ Επθέα – θνζδεΪ "εαευμ", αθκτ β εζζβθδεσηβηα άηαθ εαδ ησηε «παΰεσζηδα» εαδ δεθ νπάλξε ζσΰκμ δβηδκνλΰέαμ ελΪηκνμ ΰδα ηβ δδΪζπζά ηβμ. Ώθκτ ησζκ κδ λαΰδΪδεμ ενβηελκτζαθ (!) αζζΪ εαδ β εζζβθδεσηβηα γλδΪηίενε παΰεκζηέπμ, πκδκμ κ ζσΰκμ θα δδλνγεέ θεκεζζβθδεσ ελΪηκμ; ΏνηΪ ηΪμ ζΫεδ κ Α. ΛΪηπλκν. Γδα δεμ πκδκδ εαηβΰκλκτθ ΰδα θδζκηκνλεδζησ ηκθ Γλβΰσλδκ Β‘.
64b ΑΓΗΑ ΛΑΤΡΑ ΚΑΗ 25ε ΜΑΡΣΗΟΤ 1821 Έθα Ϊζζκ αάηβηα πκν ζξεηέαεηαδ ηε ηκ Ϊθ κ Π.Π.Γεληαθσμ σλεδζε ηκνμ επαθαζηΪηεμ ηβθ 25 Μαληέκν 1821 ΰέθεηαδ αθηδεεέηεθκ πλκπαΰΪθδαμ απσ αθηδξλδζηδαθκτμ εαδ ηκνμ Ν/Π. Ο Παζαδυθ Παηλυθ Γεληαθσμ δεθ ίλδζεσηαθ ζηβθ Λατλα ζηδμ 25 Μαληέκν. ΐλδζεσηαθ ζηβθ ΠΪηλα. Βεεέ, ηβθ βηΫλα εεεέθβ σλεδζε ηκνμ παηλδθκτμ επαθαζηΪηεμ ζηβθ πζαηεέα Ώΰέκν Γεπλΰέκν (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Εΐ‘, ζ. 86). νθεπυμ κ Π.Π. Γεληαθσμ σλεδζε επαθαζηΪηεμ˙ σξδ ζηβθ Λατλα, αζζΪ ζηβθ ΠΪηλα. ΠλΫπεδ θα ηκθδζηεέ, υζηε β αθηέλλβζβ ηπθ αλξαδσπζβεηπθ θα πΪοεδ, σηδ β δζηκλέα ηβμ κλεπηκζέαμ ηπθ επαθαζηαηυθ απσ ηκθ Π.Π. Γεληαθσ ζηβθ Λατλα δεθ άηαθ δβηδκτλΰβηα, κτηε ηκν Π.Π. Γεληαθκτ κτηε εΪπκδκν Ϊζζκν εζβλδεκτ. Ήηαθ ηνγκπζαζέα ηκν ΓΪζζκν Πυεείδζ˙ εδ απσ ανησθ ιεεέθβζε β δζηκλέα ανηά εαδ δδαδσγβεε πμ αζβγδθά (Ε.Μ. Υαηαβθυηβ, Βπδάληην θαη Δθθιεζία, εεδ. Ώπκζηκζδεάμ Αδαεκθέαμ, ζ. 64). ηαθ απκεαζτθγβεε β ηνγκπζαζέα, εέξε εδλαδπγεέ ζηβ ζεΫοβ ηπθ πελδζζσηελπθ. Αεθ εέπε οΫηηαηα ζκδπσθ β Βεεζβζέα, υζηε θα ηκθέζεδ ηκθ εγθεΰεληδεσ ηβμ λσζκ, κτηε σηπμ εέθαδ αζβγΫμ ππμ κ Π.Π. Γεληαθσμ δεθ σλεδζε εαθΫθαθ αΰπθδζηά. λεδζε ηκνμ Παηλδθκτμ, ηβθ έδδα βηΫλα (25/3). β
ππμ Ϋξεδ αθαθελγεέ αζζκτ, κ Κκζκεκηλυθβμ ΰλΪθεδ σηδ βηΫλα Ϋθαλιβμ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ άηαθ β ΰδκληά ηκν Βναΰΰεζδζηκτ, ζηδμ 25 Μαληέκν. Αβζαδά, β ηεηΫπεδηα εαγδΫλπζβ απσ ηκ ελΪηκμ ηβμ 25βμΜαληέκν πμ εγθδεάμ εκληάμ δεθ απκηεζεέ ηΪξα πλκπαΰΪθδα ηβμ Βεεζβζέαμ, υζηε θα ζνηπέπηεδ εγθδεά εαδ ξλδζηδαθδεά ΰδκληά, αζζΪ εέθαδ αθΪηθβζβ ηκν ΰεΰκθσηκμ σηδ κδ έδδκδ κδ άλπεμ ηκν 1821 δδΪζειαθ ανηάθ ηβθ ηΫλα, ζσΰπ ηβμ γεκζΫίεδΪμ ηκνμ. Άζζεμ βηελκηβθέεμ πκν εέξαθ πλκηαγεέ άηαθ β 23β Ώπλδζέκν (Ώΰέκν Γεπλΰέκν) εαδ β 21β ΜαΎκν (Ώΰέπθ Κπθζηαθηέθκν εαδ ΒζΫθβμ). ΐζΫπκνηε σηδ σζεμ κδ πλκηαγεέζεμ βηελκηβθέεμ ζξεηέακθηαθ ηε ηβθ Ολγκδκιέα εδ σξδ ηε ηκθ Αέα ά ηκθ ΜπΪηεγ.
64c ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΝΟΜΑΡΥΗΑ Καδ ηελδεΪ ζξσζδα ΰδα ηβθ «Βζζβθδεά Νκηαλξέα» εθσμ Ϊΰθπζηκν (Έζζβθα; ΓΪζζκν;) πκν πλκθαθυμ απσ δβηκελαηδεσ θλσθβηα δδαπθεσηεθκμ νπκζηβλέαεδ ππμ «εαδ εδμ ηαμ δτκ ανηΪμ δδκδεάζεδμ, δβηκελαηέαθ εαδ αλδζηκελαηέαθ, ζυαεηαδ β εζενγελέα. ΏδδΪθκλκμ εέθαδ β εεζκΰά». Φαέθεηαδ πσζκ Ϊζξεηκμ ηε ηα ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ εέθαδ κ αθηδδβηκελΪηβμ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ Νκηαλξέαμ εαδ εέθαδ πλΪΰηαηδ επηδεά β θεκνδαλξδεάμ πλκΫζενζβμ αΰαθΪεηβζά ηκν ΰδα ηκ σηδ αεσηβ εαδ ηαπεδθάμ εαηαΰπΰάμ Ϊθγλππκδ ηπκλκτθ θα θηΪζκνθ ηΫξλδ ηκ αιέπηα ηκν ΠαηλδΪλξβ. ΚπηδεΪ εέθαδ επέζβμ ηα πζεέζηα ζΪγβ πκν εΪθεδ κ ζνΰΰλαθΫαμ πελέ ηβμ κλΰΪθπζβμ εαδ ζεδηκνλΰέαμ ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ, ηβθ κπκέα αθηδζαηίΪθεηαδ σηκδα ηε ηβθ Καγκζδ-
εά Βεεζβζέα, δεέΰηα ππμ ηΪζζκθ εέθαδ ΓΪζζκμ. Ώΰθκυθ ηκ ζνθκδδεσ ζτζηβηα ηβμ Ολγκδκιέαμ, γεπλεέ σηδ κδ παηλδΪλξεμ Ώζειαθδλεέαμ, Ώθηδκξεέαμ εαδ Εελκζκζτηπθ νπσεεδθηαδ ζηκθ Οδεκνηεθδεσ ΠαηλδΪλξβ, ΰδα ηκθ κπκέκ ΰλΪθεδ: «κ ΰεζκδυδβμ ηέηζκμ κδεκνηεθδεσμ θαθελυθεδ... σηδ κδ Ϊζζκδ ηλεδμ παηλδΪλξαδ νπσεεδθηαδ εδμ ανησθ. Ώνησμ δδαηκδλΪαεδ σζαμ ηαμ επαλξέαμ ηκν Ογπηαθδεκτ ελΪηκνμ...». Ονδσζπμ κ εαεσίκνζκμ ά παθΪζξεηκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ Νκηαλξέαμ νπκπηετεηαδ σηδ ζηκθ ξυλκ ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ νπΪλξκνθ ανηκεΫθαζεμ εαδ ανησθκηεμ Βεεζβζέεμ, εΪγε ηδΪ εε ηπθ κπκέπθ Ϋξεδ ηβθ δδεά ηβμ ζτθκδκ πλκεδλενσηεθβ νπσ παηλδΪλξκν, ηβηλκπκζέηβ ά αλξδεπδζεσπκν , ανηκθσηπμ εεζΫΰκνζα ηκνμ επδζεσπκνμ ηβμ. Εζξνλέαεηαδ κ Ώθυθνηκμ ηβμ Νκηαλξέαμ ππμ κ κδεκνηεθδεσμ παηλδΪλξβμ «πκζζΪεδμ πΫηπεδ εδμ σζβθ ηβθ Ογπηαθδεάθ επδελΪηεδαθ εαδ εεεέ κπκτ δεθ εέθαδ Υλδζηδαθκέ ησζαμ εεαηκθηΪδαμ αλξδεπδζεσπκνμ, ει υθ κ εαγεέμ Ϋξεδ ηΫζζαλεμ ά πΫθηε επδζεκπΪμ, εδμ ηαμ κπκέαμ πΫηπεδ εαδ ανησμ ησζκνμ επδζεσπκνμ». Ο Ώθυθνηκμ θκηέαεδ σηδ ησθκ β Κπθζηαθηδθκτπκζβ Ϋξεδ ζτθκδκ, ζηβθ κπκέα κ παηλδΪλξβμ εέθαδ δΫζηδκμ, σππμ αελδίυμ εδμ ηβθ Curia κ πΪπαμ ηβμ Ρυηβμ. ΜδΪ θκλΪ αθαθΫλεδ ηκ σθκηα «ηβηλσπκζδμ» αζζΪ κνδΫπκηε «ηβηλκπκζέηαδ», εθυ εέθαδ ΰθπζησ σηδ εαηΪ εεεέθβ ηβθ επκξά κ ηβηλκπκζέηβμ πλκάδλενε ζνθάγπμ ζνθσδκν, κ αλξδεπέζεκπκμ πμ ηΫζκμ ηβμ ζνθσδκν ανηάμ άηαθ κ πλυηκμ εαηΪ πλεζίεέα επέζεκπκμ. Ο ζτΰξνζβ ηκν Ώθπθτηκν Καγκζδεκτ ΓΪζζκν ζνΰΰλαθΫα ηβμ Βζζβθδεάμ Νκηαλξδαμ πελέ ηβμ Ολγσδκιβμ κλΰΪθπζβμ ηΪζζκθ γα κθεέζεηαδ ζε εζζεδπά πζβλκθσλβζβ ηπθ Ανηδευθ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ ΰδα ηβθ κλΰΪθπζβ ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ. Βέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ σηδ κ αθυθνηκμ ζνΰΰλαθΫαμ κηδζεέ ΰδα «εζΪζδθ (=ηΪιβ) ηβμ δελπζτθβμ», αελδίυμ ΰδαηέ Ϋξεδ εαηΪ θκν ηβ ΰαζζδεά θεκνδαλξδεά παλΪδκζβ, ζτηθπθα ηε ηβθ κπκέα κ εζάλκμ απκηεζεέ ιεξπλδζηά ηΪιβ (classe) ηβμ κπκέαμ βΰκτθηαδ Καγκζδεκέ επέζεκπκδ, δδαθκλεηδεά απσ ηβθ classe ηπθ ενΰεθυθ, εαδ ηβθ ηλέηβ ηΪιβ ηκν ζακτ. Εζξνλέαεηαδ σηδ κ δελΫαμ ηκν ξπλδκτ αθαΰκλετεηαδ ζε αλξδηαθδλέηβ «ηε ΰλσζδα», εαδ ηε ηκθ έδδκ ηλσπκ ηπκλεέ θα αθΫζγβ υμ ηκθ παηλδαλξδεσ γλσθκ. Ώΰθκεέ πλκθαθυμ κ Ώθυθνηκμ σηδ κδ δελεέμ ηπθ ξπλδυθ άηαθ Ϋΰΰαηκδ εαδ επκηΫθπμ δεθ πλκίδίΪακθηαδ ζηκνμ ίαγηκτμ ηκν αλξδηαθδλέηβ, ηκν παηλδΪλξβ εζπ. νΰξΫεδ ηκνμ παπΪδεμ ηπθ ξπλδυθ ηε ηκνμ Ϊΰαηκνμ εζβλδεκτμ εαδ αΰθκεέ σηδ ησθκ κδ Ϊΰαηκδ απκεηκτθ ηκνμ παλαπΪθπ ίαγηκτμ δελκζτθβμ. Δ πλκΫζενζβ ηπθ ηκθαξυθ εαδ ηπθ αθελξκηΫθπθ εαδ υμ ηβ γΫζβ ηκν παηλδΪλξβ εζπ απσ ξπλδΪ, ηκθ κδβΰεέ ζηκ ζΪγκμ ζνηπΫλαζηα σηδ ανηκέ εέθαδ απαέδενηκδ, εαδ ηκτηκ επεδδά ησηε, αθηέγεηα ηε σ,ηδ ΰδθσηαθ ζηβθ Ολγσδκιβ Βεεζβζέα, ζηβθ δδεά ηκν παηλέδα (ηβ Γαζζέα) ησθκ κδ αλδζηκελΪηεμ εδ σξδ κ ξπλδΪηβμ ζασμ ζπκτδαααθ ζε αθυηελεμ ζξκζΫμ υζηε θα απκεηάζκνθ γΫζεδμ ζηβθ Βεεζβζέα, ηδα εαδ εέθαδ ΰθπζησ ππμ ηα αιδυηαηα ηβμ Ανηδεάμ Καγκζδεάμ Βεεζβζέαμ εαηαζαηίΪθκθηαθ απσ ενΰεθεέμ εδ αλδζηκελΪηεμ. Γδ‘ ανησ εαδ κ «δβηκελΪηβμ» ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ οενδκεζζβθδεάμ Νκηαλξέαμ, εε ΰεθεηάμ αλδζηκελΪηβμ ηΪζζκθ, δε ηπκλεέ θα ελτοεδ ηβθ θλέεβ εαδ ηβθ απΫξγεδΪ ηκν πκν ζηβθ Ολγσδκιβ Ώθαηκζά ηβ αλδζηκελαηδεάμ εαηαΰπΰάμ εαγέζηαθηαδ παηλδΪλξεμ εαδ επέζεκπκδ. Βέθαδ δνθαησθ θα εηπδζηενηεέ εαδ θα δυζεδ εαθεέμ ζβηαζέα ζε Ϋθα εεέηεθκ πκν ζηλΫθεηαδ εθαθηέκθ ηβμ Εελαλξέαμ, ηβ ζηδΰηά πκν κ ζνθηΪεηβμ ηκν Ϋξεδ ηελαηυδβ Ϊΰθκδα ΰδ‘ ανηάθ εαδ ηκνμ γεζηκτμ ηβμ; Ώνησμ κ ζνΰΰλαθΫαμ εΪθεδ ζΪγβ πκν ησθκ Ανηδεκέ, Ϊζξεηκδ ηε ηβθ εζζβθδεά πλαΰηαηδεσηβηα, γα δδΫπλαηηαθ. Σσζκ πκζτ αθυθνηκμ «Έζζβθ» άηαθ. Ο ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ Βζζβθδεάμ Νκηαλξέαμ πΪθηπμ δεθ εέθαδ αθηδξλδζηδαθσμ. Ώθκτ ξαέλκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηε ηα εαηΪ ηκν ΠαηλδΪλξβ ζεΰσηεθΪ ηκν, ηδ ΰθυηβ Ϋξκνθ ΰδ‘ ανηΪ ηα ζεΰσηεθα ηκν «Ώθυθνηκν ηκν Έζζβθκμ»; «Χ ΰζνετηαηε Εβζκτ! Χ δέεαδκδ Ώπσζηκζκδ! Χ θδζσζκθκδ ΠαηΫλεμ!» (Α‘, 40), «Δ γλβζεεέα, πζατηκμ ηκ ΒναΰΰΫζδκθ ηκν Υλδζηκτ παλαδεέΰηαηκμ ξΪλδθ, εαηαζηαέθεδ ηκνμ κπαδκτμ ηκν θδζενζπζΪΰξθκνμ, θδζκιΫθκνμ εαδ ζνηπαγβηδεκτμ.» (Β‘ 27).
«κ Λσΰκμ ηβμ κθέαμ, κ βδτηαηκμ Υλδζησμ» (Α‘ 41) « εξγλκέ ηβμ Ώζβγεέαμ, ηκνηΫζηδ ηκν Υλδζηκτ!» (Α‘ 46) Δ Ώζάγεδα εέθαδ ηανησζβηβ ηε ηκθ Υλδζησ, ζτηθπθα ηε ηκθ ζνΰΰλαθΫα ηβμ Βζζβθδεάμ Νκηαλξέαμ. Ο Υλδζησμ εέθαδ κ Λσΰκμ ηβμ κθέαμ. Αεθ ηαμ εέπαθ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ εαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ ηβ ΰθυηβ ηκνμ ΰδ‘ ανηΪ ηα απκζπΪζηαηα ηβμ Βζζβθδεάμ Νκηαλξέαμ. Γδα θα ηεζεδυθκνηε: Ο ΤοβζΪθηβμ, εδ σξδ «ηκ παπαδαλδσ», σηαθ εβλτζζεδ ηβθ επαθΪζηαζβ ζηβ Μκζδκίζαξέα δδαεβλτζζεδ ηεηαιτ Ϊζζπθ ηα ειάμ: «(..)Βέθαδ εαδλσμ θα απκηδθΪιπηεθ ηκθ αθσλβηκθ ηκτηκθ ανΰσθ, θα εζενγελυζπηεθ ηάθ Παηλέδα, θα ελβηθέζπηεθ απσ ηα θΫθβ ηβθ βηδζΫζβθκθ, δδα θα νουζπηεθ ηκ ζβηεέκθ δδ' κτ πΪθηκηε θδευηεθ, ζΫΰπ ηκθ ηανλσθ, εαδ κτηπ θα εεδδεάζπηεθ ηβθ Παηλέδα, εαδ ηβθ κλγσδκικθ βηυθ Πέζηδθ απσ ηβθ αζείά ηπθ αζείυθ εαηαθλσθβζδθ». Οδ κπζαλξβΰκέ ΜΪλεκμ Μπσηζαλβμ εαδ Κέηζκμ ΣααίΫζαμ, εδ σξδ β «πλκπαΰΪθδα ηβμ Ολγσδκιβμ Βεεζβζέαμ» ΰλΪθκνθ ζηδμ 28/6/1821 ζηκνμ ΠΪλΰδκνμ: «Ο σθδμ επαηΪξγβ απσ ηκθ ηανλσθ (...) Δ δελΪ ζβηαέα ηκν ηανλκτ ενηαηέαεδ απαθηαξκτ ηβμ Δπεδλπηδεάμ αεηάμ (...). Βζενγελέα! Θλβζεεέα! Παηλέμ! Εδκτ ηκ Ϋηίζβηα άηυθ. Δ εδλάθβ Ϋζηπ ηεγ' νηυθ αδεζθκέ. Δηεέμ ζΫΰκηεθ ηβθ αζάγεδαθ, Ϊζζκδ δ' εδζέθ εεεέθκδ κέηδθεμ γΫζκνζδ θα ειαπαηάζπζδθ νηΪμ». ηαθ ζκδπσθ κλδζηΫθκδ ΰλΪθκνθ σηδ «κδ Υλδζηδαθκέ εέθαδ (εδ σξδ β δζηκλδεά πλαΰηαηδεσηβηα) πκν δζξνλέακθηαδ σηδ κδ άλπεμ ηκν 1821 πκζΫηβζαθ ΰδα ηκν Υλδζηκτ ηβθ πέζηβ εαδ ηβμ Παηλέδκμ ηβθ εζενγελέα», ηκ ησθκ πκν δεέξθκνθ εέθαδ ηκ άγκμ ηκνμ. Άζζπζηε, ΰδ‘ ανησ ηβθ αθαθΫλκνθ ζνθεξυμ ηβ λάζβ ανηά. Σκνμ πκθΪεδ πκζτ, πκν ηβθ εέπε κ Κκζκεκηλυθβμ.
65. "Οδ Ογπηαθκέ επΫηλεπαθ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα Ϋξκνθ δδεΪ ηκνμ ζξκζεέα. Ώπσδεδιβ ΰδ‘ ανησ κδ πκζζΫμ ζξκζΫμ ζε Κπθζηαθηδθκτπκζβ, Ώθδλκ, Ώΰ. λκμ, Μκζξσπκζβ εαδ αζζκτ. Σκ «Κλνθσ ξκζεδσ» δεθ εέθαδ παλΪ Ϋθα εαηαζεεταζηα ηβμ Βεεζβζέαμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: «Ώθ εαδ β Τοβζά Πτζβ πκηΫ δεθ αθαεαηετηβεε ηε ηβθ Παηλδαλξδεά Ώεαδβηέα ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, κδ επαλξδαεκέ δδκδεβηΫμ ηπκλκτζαθ θα εέθαδ σζκ πδκ εαηαπδεζηδεκέ άγεζαθ. Καδ πκζζκέ απσ ανηκτμ γεπλκτζαθ ηβθ εεπαέδενζβ ηπθ ηεδκθκηάηπθ πμ ηκ πελδζζσηελκ αθεπδγτηβηκ πλΪΰηα» (Steven Runciman, The Great Church in Captivity, Cambridge University Press, 1968, ζ. 218). «Βέθαδ απέγαθκ σηδ κδ Σκτλεκδ γα επΫηλεπαθ πκηΫ ζηβθ Βεεζβζέα θα ηααΫοεζ αλεεηΪ ξλάηαηα ΰδα θα δδλτζκνθ πκζζΪ ζξκζεέα. Καδ, αεσηβ εδ αθ ίλδζεσηαθ ξλάηαηα, εέθαδ ειαδλεηδεΪ αηθέίκζκ αθ κδ ηκνλεδεΫμ αλξΫμ ζηδμ επαλξέεμ γα επΫηλεπαθ ζε εζζβθδεΪ ζξκζεέα θα ζεδηκνλΰκτθ ζε ενλεέα εζέηαεα. Αεθ νπάλξε πκηΫ επέζβηβ απαΰσλενζβ. ΏζζΪ ηα ζξκζδεΪ εηέλδα ηπκλκτζαθ θα δβηενγκτθ εαδ κδ ηαγβηΫμ θα ζηαζκτθ ζπέηδα ηκνμ, Ϋηζδ υζηε ζηκ ηΫζκμ δεθ Ϊιδαε θα ζνθηβλκτθ ηα ζξκζεέα» (Steven Runciman, The Great Church in Captivity, Cambridge University Press, 1968, ζ. 224). Έηζδ πελδΰλΪθεδ ηβ ακθελά εαηΪζηαζβ κ ΡΪθζδηαθ. ππμ ίζΫπκνηε, δεθ άηαθ αθΪΰεβ θα νπΪλιεδ επέζβηβ απαΰσλενζβ ηβμ εαηυηελβμ εεπαέδενζβμ απσ ηκνμ Ογπηαθκτμ. Ώλεκτζε κ θαθαηδζησμ ηπθ Σκτλ-
επθ εαδ ηπθ παζΪδπθ, πκν δεθ δΫξκθηαθ κδ ΰεδακτλβδεμ θα πλκκδετκνθ – σππμ δεθ αθΫξκθηαθ εαδ ηκ εηέζδηκ ηεΰαζκπλεπυθ εεεζβζδυθ εαδ ζπδηδυθ – κτηε εαδ Ϋίζεπαθ ηε εαζσ ηΪηδ ηβ ησλθπζβ. Βέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα, ζκδπσθ, β εζετγελβ ζεδηκνλΰέα αθυηελπθ ζξκζυθ – πκν, εεησμ ηβμ Παηλδαλξδεάμ Ώεαδβηέαμ, ίλέζεκθηαθ ζε ηκθΫμ, δβζαδά ηαελδΪ απσ ηκνμ Σκτλεκνμ, υζηε θα ηβθ ηκτμ πλκεαζκτθ – εδ Ϊζζκ β ζεδηκνλΰέα δβηκηδευθ ζξκζεέπθ ζηβθ επαλξέα, αθΪηεζα ζε πζάγκμ Ογπηαθυθ. Γδ' ανησ εαδ νπάλξε αθΪΰεβ ΰδα εαηυηελβ εεπαέδενζβ ζηα ελνθΪ. Άζζπζηε, κδ ηεΰΪζεμ αθυηελεμ ζξκζΫμ δδλτγβεαθ ηεηΪ ηα ηΫζα ηκν 17κν αδυθα. Πδκ πλδθ ηδ ΰδθσηαθ; Δ τπαλιβ θαθελυθ ζξκζεέπθ ζε ηεΰΪζεμ πσζεδμ δεθ απκεζεέεδ ηα ελνθΪ ζε πελδκξΫμ σπκν β ηκνλεδεά ανγαδλεζέα εαγσλδαε αεσηβ εαδ ηβθ εεπαέδενζβ. Καδ ανηΫμ κδ πελδκξΫμ άηαθ πκζτ πελδζζσηελεμ απσ ζέΰεμ πσζεδμ. Ο ΓΪζζκμ δβηκζδκΰλΪθκμ ΡεθΫ Πνυ ζηκ ίδίζέκ ηκν «ΑνζηνξδζηΫθβ ΐσλεδκμ Ήπεδλκμ» (εεδ. Σλκξαζέα) αθαθΫλεηαδ ζηκ Κλνθσ ξκζεδσ. Ο Πνυ επδζεΫθηβεε ηκ Ώλΰνλσεαζηλκ ηκ 1913, Ϋθα ξλσθκ ηεηΪ ηβθ απεζενγΫλπζά ηκν. Βεεέ, δεεΪδεμ εζζβθσπκνζα ηκτ εέπαθ σηδ Ϋεαθαθ ελνθΪ ηαγάηαηα, επεδδά κδ Σκτλεκδ απαΰσλεναθ ηβθ δδδαζεαζέα ηβμ εζζβθδεάμ δζηκλέαμ. Ώθ ανηΪ ΰδθσηαθ υμ ηκ 1912, ηπκλεέ κ εαγΫθαμ θα νπκγΫζεδ ηδ ΰδθσηαθ ηκθ 16κ , ηκθ 17κ, ηκθ 18κ εαδ ηκθ 19κ αδυθα ζε πκζζΫμ πελδκξΫμ. Ώθ νπάλξε ελνθσ ζξκζεδσ ζηα 1912, ηπκλεέ κ εαγΫθαμ θα νπκγΫζεδ, εΪθ ανησ νπάλξε εαδ ηκνμ ζεκηεδθκτμ αδυθεμ ηβμ ζεζαίδΪμ. Δ ηεΰαζτηελβ απσδεδιβ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν Κλνθκτ ξκζεδκτ εέθαδ β τπαλιβ πΪλα πκζζυθ ηκππθνηδυθ «Κλνθσ ξκζεδσ» ζε δδΪθκλα ηΫλβ σπκν ακτζαθ Έζζβθεμ. ηα ΓδΪθθεθα, ζηβθ Ώλεαδέα, ζηβθ ΜΪθβ, ζηβθ Ίκ, ζηβθ Κλάηβ, ζηβθ ΐκδπηέα εαδ αζζκτ, αεσηα εαδ ζάηελα δεέξθκνθ κδ θησπδκδ ηκθαζηάλδα ά ζπβζδΫμ ηε ηκ σθκηα Κλνθσ ξκζεδσ. Υαλαεηβλδζηδεσ παλΪδεδΰηα εέθαδ β Μαθηδθεέα: «Σκππθτηδα «Κλνθσ ξκζεδσ», ΰλΪθεδ νπΪλξκνθ εεησμ απσ ηβ ηκθά Φδζκζσθκν, εαδ ζηβθ Μκθά Αέίλβμ (ζηβθ Δζεέα), ζηβ Μκθά Ώΰέπθ Ώθαλΰτλπθ (Λαεπθέαμ), ζηβ Μκθά Ώΰέκν Γεπλΰέκν Φεθεκτ (Κκλδθγέαμ) ε.Ϊ. Υαλαεηβλδζηδεσ εέθαδ σηδ ηκ "Κλνθσ ξκζεδσ" "άηαθ δδαηΫλδζηα αγΫαηκθ, απκεεεκηηΫθκθ απσ ηκθ θασθ, πλκζδησθ ηε εδθβηάθ εζέηαεα ηαελνΪ απσ ηα ηΪηδα ηκν εαηαεηβηκτ" ά "γκζπησ ελνθσ δδαηΫλδζηα πΪθπ απσ ηκθ θΪλγβεα ηβμ Μκθάμ, σππμ ζηβ Μκθά Φεθεκτ". ηβ Μκθά Κβπδαθυθ (Μαθηδθεέαμ) άηαθ ζε γκζπησ δδαηΫλδζηα ηβμ εαηΪλαμ (ηκΪμ)» (ΏγαθΪζδκν Φ. ΠαπαΰδΪθθβ, Μαληηλεηαθά Μνλαζηήξηα, ζεζ. 378). Να νπκγΫζκνηε, σππμ έζπμ νπκγΫηκνθ κδ «αλξαδκζΪηλεμ», σηδ ζηκνμ ηκηδθκτμ αηαγεέμ ξπλδεκτμ ηπθ πελδκξυθ ανηυθ Ϊλεζε ησζκ πκζτ β κθκηαζέα «Κλνθσ ξκζεδσ» (άηαθ ετβξβ), υζηε Ϊλξδζαθ θα κθκηΪακνθ ηε ανηάθ ηδμ δδΪθκλεμ ηκπκγεζέεμ; Ή ηάππμ θα νπκγΫζκνηε – αθκτ πΪθηα ζηβ ζνθπηκζδκζκΰέα εαηαζάΰκνθ κδ εξγλκέ ηβμ Βεεζβζέαμ – σηδ ηα ηκππθτηδα ανηΪ εδσγβζαθ ηεηΪ (!) ηβθ πλκζΪληβζβ ηπθ πελδκξυθ ζηκ Βζζβθδεσ ΚλΪηκμ (Σελαηυδεμ οΫηηα, ίΫίαδα); Μελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ θηΪζεδ ζηκ ζβηεέκ θα δζξνλέακθηαδ σηδ ηα ΚλνθΪ ξκζεδΪ άηαθ εδδπζκζαηλδεΪ εαδ ζε ανηΪ δδδαζεσηαθ ελνθΪ απσ ηβθ Βεεζβζέα ηκ αλξαέκ πθετηα! Πλκθαθυμ, ΰδ‘ ανηκνμ, εθηεζυμ ηνξαέα σζα ηα ηκππθτηδα «Κλνθσ ξκζεδσ» ίλέζεκθηαδ ζε Βεεζβζέεμ.
66. «Βπεδδά κ ίνααθηδθσμ εαηαεηβηάμ εέξε ηκ έδδκ γλάζεενηα ηε ηκνμ παπΪδεμ, ανηκέ δδδΪζεκνθ σηδ ηκ ίναΪθηδκ άηαθ Βζζβθδεά ανηκελαηκλέα. Σα έδδα γα ηαμ Ϋζεΰαθ εαδ κδ Έζζβθεμ ηκνζκνζηΪθκδ εΪθ εέξε επδελαηάζεδ κ Εζζαηδζησμ ζηβθ ΒζζΪδα ΰδα ηβθ Ογπηαθδεά ανηκελαηκλέα. ηδ ηΪξα απσ ηκ 1453 πμ ηκ 1821 δεθ άηαζηαθ δκτζκδ ζηκνμ Σκτλεκνμ αζζΪ εζετγελκδ. Οδ Έζζβθεμ πκν ειδζζαηέζγβεαθ ίδαέπμ επέ ηκνλεκελαηέαμ άηαθ δκτζκδ ά εζετγελκδ; ΦνζδεΪ δκτζκδ, γα Ϋζεΰε Ϋθαμ ζκΰδεσμ Ϊθγλππκμ, αζζΪ ηε ηα ηναζΪ ηπθ ξλδζηδαθυθ δβηαΰπΰυθ γεπλκτθηαδ εζετγελκδ. Οπσηε ΰδα θα ζνηπαλαζηαγκτηε ζηβθ αθκβζέα εαδ ηκθ λαΰδαδδζησ πκν δδαπελθΪ ηκνμ ίνααθηδθκζΪηλεδμ, εηεέμ κδ Έζζβθεμ Βγθδεκέ γα πλΫπεδ θα δβζυθκνηε σηδ απσ ηκ –
146 Ϋπμ ηκ +324 δεθ άηαζηαθ δκτζκδ αζζΪ εζετγελκδ ...επεδδά κδ Ρπηαέκδ εγθδεκέ πέζηεναθ ζηκθ Jupiter(Αέα) εαδ ηβθ Minerva(ΏγβθΪ). Καδ θα αλξέζκνηε θα πλνυηαζηε σππμ κδ ξλδζηδαθκέ ίνααθηδθκζΪηλεδμ: «Γάηπ κδ ΚαέζαλΫμ ηαμ». Σκ θαθηΪαεζηε θα εΪθαηε εΪηδ ηΫηκδκ; σζκδ γα ΰΫζαΰαθ ηααέ ηαμ». ΏΠΏΝΣΔΔ: πκν ηδα γλβζεεέα ά δσΰηα δεθ επδελΪηβζε πζάλπμ (απσζνηα) ζηκ ζτθκζκ ηκν πζβγνζηκτ π.ξ. ζηβθ Ώζίαθέα σπκν νπΪλξκνθ εαδ ΜκνζκνζηΪθκδ αζζΪ εαδ ζβηαθηδεσ πκζκζησ Υλδζηδαθυθ, ά ζηβθ Γεληαθέα σπκν νπΪλξκνθ εαδ ΠλκηεζηΪθηεμ αζζΪ εαδ ηεΰΪζκ πκζκζησ Καγκζδευθ, εεεέ β γλβζεεέα δεθ εέξε ηκθ ετλδκ λσζκ ζηβ δδαησλθπζβ ηβμ εγθδεάμ ζνθεέδβζβμ. Οτηε κδ Γεληαθκέ ηανηέακνθ ηβθ ΰεληαθδεσηβηα ηε ηκθ Καγκζδεδζησ ά ηκθ Πλκηεζηαθηδζησ κτηε κδ ΜκνζκνζηΪθκδ ηβμ Ώζίαθέαμ εαηβΰκλκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηβμ Ώζίαθέαμ πμ «ηβ Ώζίαθκτμ» ά ηκ αθηέζηλκθκ. πκν σηπμ β γλβζεεέα επδελΪηβζε πζάλπμ δΫγβεε ηε ηβθ εγθδεά νπσζηαζβ ηβμ ξυλαμ. ΒΪθ β ηκνζκνζηαθδεά γλβζεεέα εέξε επδελαηάζεδ πζάλπμ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ, αζζΪ δεθ εέξε ξαγεέ β εζζβθδεά ΰζυζζα, ησηε ανηά (β ΰζυζζα) εδ σξδ β γλβζεεέα γα άηαθ ηκ δδαξπλδζηδεσ ζηκδξεέκ ηεηαιτ εζζβθδεκτ εαδ ηκνλεδεκτ Ϋγθκνμ. ΒΪθ σηπμ εέξε επδελαηάζεδ πζάλπμ σξδ ησθκ ηκ δζζΪη αζζΪ εαδ β ηκνλεδεά ΰζυζζα, δεθ γα νπάλξε δδαθκλΪ εαηηέα εαδ κδ εΪηκδεκδ ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν γα εθζπηαηυθκθηαθ (δέξπμ θα ηεηαεδθβγκτθ) ζηκ ηκνλεδεσ Ϋγθκμ εαδ γα Ϋζεΰαθ ζάηελα ππμ εέθαδ ηηάηα ηκν. άηελα δεθ γα Ϋζεΰαθ εαθ σηδ «κδ Έζζβθεμ άηαθ εζετγελκδ νπσ ηκνμ Σκτλεκνμ» ά σηδ «β Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα άηαθ εζζβθδεά». Αε γα νπάλξαθ εαθ Έζζβθεμ θα δζξνλδζηκτθ εΪηδ ηΫηκδκ. Αεθ γα Ϋζεΰαθ εαθ σηδ Ϋξκνθ απκΰσθκνμ ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ ά ηκνμ ΐνααθηδθκτμ Έζζβθεμ. Γδα θα νπΪλξεδ ζνθαέζγβζβ δδαθκλεηδεάμ εγθδεσηβηαμ πλΫπεδ θα νπΪλξεδ Ϋθα εδδκπκδσ ζηκδξεέκ (εέηε ΰζυζζα εέηε γλβζεεέα) πκν θα ιεξπλέαεδ ηκνμ εαηαεηβηΫμ πζβγνζηκτμ απσ ηκνμ νπσδκνζκνμ πζβγνζηκτμ. Ώθ δεθ νπΪλξεδ ησηε πατεδ θα νθέζηαηαδ δδαξπλδζησμ. Οδ «ΐνααθηδθκέ» κτηε «ίνααθηδθΪ» ηδζκτζαθ κτηε δδαθκλεηδεά γλβζεεέα εέξαθ ηε ηκνμ εζζβθσθπθκνμ πζβγνζηκτμ. Ο ξλδζηδαθδζησμ ζηβθ Ώθαηκζδεά, εζζβθσθπθβ, Μεζσΰεδκ εέξε ηβθ ηεΰαζτηελβ απάξβζβ. Άζζπζηε, δεθ νπάλιαθ πκηΫ «ΐνααθηδθκέ». αλι εε ηβμ ζαλεσμ ηπθ πζβγνζηυθ ηβμ ανηκελαηκλέαμ άηαθ κδ βΰεζέεμ ηβμ. Ήδβ απσ ηκθ 3κη.Υ. αδυθα κδ ανηκελΪηκλεμ πλκΫλξκθηαθ απσ ηβ δηαζδεΫμ πελδκξΫμ. Ώθ πΪζδ ηκ δζζΪη (αζζΪ σξδ εαδ β ηκνλεδεά ΰζυζζα) εέξε επδελαηάζεδ ηελδευμ, εαδ εΪθ κδ ηκνζκνζηΪθκδ εζζβθσθπθκδ εΪηκδεκδ δδαηβλκτζαθ εζζβθδεΪ αδζγάηαηα, ησηε β γλβζεεέα (δζζΪη, ξλδζηδαθδζησμ, Ϊζζβ) δεθ γα άηαθ ζνθεεηδεσ εαδ κνζδαζηδεσ ζηκδξεέκ ηβμ εγθδεάμ ηανησηβηαμ. ηπμ, ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηαμ ζΫθε σηδ κδ ειδζζαηδζηΫθκδ, αζξΫηπμ ηκν αθ ελαηκτζαθ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα, ζε 1-2 ΰεθδΫμ ηανηέακθηαθ πζάλπμ ζνθαδζγβηαηδεΪ, πκζδηδζηδεΪ, εαδ εγθδεΪ ηε ηκνμ εαηαεηβηΫμ, σηδ εθζπηαηυθκθηαθ ζηκ ηκνλεδεσ Ϋγθκμ εαδ ηονίςξ πκζεηκτζαθ ζηκ πζενλσ ηκνμ εθαθηέκθ ηπθ νπσζκδππθ Βζζάθπθ εΪγε θκλΪ πκν ανηκέ ειεΰεέλκθηαθ, εαδ σηδ ηεηαηλΫπκθηαθ ησθκ δδα ηκν ειδζζαηδζηκτ απσ «λαΰδΪδεμ» δβζαδά νπσδκνζκδ, ζε «δζζΪη» δβζαδά ενλέαλξκδ. Δ ηεηΪίαζβ απσ ηβθ γΫζβ ηκν νπσδκνζκν ζηβ γΫζβ ηκν ενλέαλξκν, Ϊλα εαδ β εθζπηΪηπζβ ζηκ Ϋγθκμ ηκν εαηαεηβηά, ζηβθ Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα ΰδθσηαθ ησθκ δδα ειδζζαηδζηκτ εαδ σζκδ ειδζζαηέακθηαθ Ϋπαναθ θα εέθαδ δκτζκδ εαδ ηΫζβ ηκν νπσδκνζκν Ϋγθκνμ. «Μα», γα πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, «δζξνλέαεζηε, σηδ επεδδά εέθαδ 20 αδυθπθ β γλβζεεέα ζαμ ζηκθ ησπκ ανησθ, Ϋΰδθε εζζβθδεά; Αβζαδά, αθ εαδ ηκ ΕζζΪη εέξε παλκνζέα 20 αδυθπθ ζηβθ ΒζζΪδα, γα άηαθ εζζβθδεά γλβζεεέα εδ κδ Σκτλεκδ γα άηαθ Έζζβθεμ;» Ναδ, αθ εΪηδ Ϋξεδ ησζκ ηεΰΪζβ δδΪλεεδα απάμ, εαγέζηαηαδ εζζβθδεσ. Βέεκζδ αδυθεμ εέθαδ πελέπκν β ηδζά δζηκλέα ηκν αθγλππέθκν ΰΫθκνμ (αθαθκλδεΪ ηε ηκ ΰλαπησ ζσΰκ). Οδ Σκτλεκδ εαδ ηκ ΕζζΪη άηαθ ζηβθ ΒζζΪδα πΫθηε αδυθεμ. Ώθ άηαθ εέεκζδ, ά γα εέξαθ αθκηκδπγεέ ά γα εέξαθ αθκηκδυζεδ ανηκέ ηβθ ΒζζΪδα: πΪθηπμ, εέηε ηκ Ϋθα ΰδθσηαθ εέηε ηκ Ϊζζκ, κτηε ηκ ΕζζΪη γα άηαθ ησηε ιΫθκ πδα ζηβθ ΒζζΪδα κτηε β ΒζζΪδα ζηκ ΕζζΪη. Ώπζά ζκΰδεά. Ώθ κδ Κλάηεμ δεθ απεζενγελυθκθηαθ απσ ηκ Νδεβθσλκ ΦπεΪ, ζάηελα γα άηαθ κππζδάπκηε ΜκνζκνζηΪθκδ Άλαίεμ, σππμ εέθαδ Άλαίεμ κδ ζβηελδθκέ Ώζειαθδλδθκέ εδ Ώδΰτπηδκδ˙ δεθ γα άηαθ πδα Έζζβθεμ. Οδ Έζζβθεμ Ολγσδκικδ ηβμ Ν. Εηαζέαμ εεζαηδθέζηβ-
εαθ, σηαθ β παηλέδα ηκνμ πΫλαζε απσ ηκ Ρπηαέδεκ ζηβθ θκληαθδδεά εαηκξά. Οδ ΜδελαζδΪηεμ ειδζζαηέζηβεαθ εδ εεηκνλεέζηβεαθ, Ϋπεδηα απσ επηΪ αδυθεμ ηκνλεκελαηέαμ. Σα πΪθηα λεδ. Βέθαδ αιδκζβηεέπηκ σηδ ηδμ ζνεκθαθηέεμ εαηΪ ηκν ΐνααθηέκν εαδ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ πκν ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηδμ έδδεμ αελδίυμ απσοεδμ ζΫεδ εαδ επαθαζαηίΪθεδ ζηκ Αδαδέεηνκ εαδ Ϋθαμ ίκνζΰαλσθλκθαμ Έζζβθαμ πκζέηβμ, κ κπκέκμ ζνζζκηαθΪεδ εαηΪ ηβμ Βζζβθκλγσδκιβμ Βεεζβζέαμ. Αδσηδ ιΫλεδ κ εδ ανησμ ππμ επδηδγΫηεθκμ ζηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηπθ ΐκνζΰΪλπθ εαδ ζηκ ΐναΪθηδκ, επδηέγεηαδ ζηβθ εζζβθδεά πκζδηδζηδεά επδλλκά επέ ηπθ ζΪίπθ εαδ ζηβθ εζζβθδεσηβηα ηβμ Μαεεδκθέαμ εαηΪ ηκνμ ΜΫζκνμ Υλσθκνμ αθηέζηκδξα. Βέθαδ επέζβμ αιδκζβηεέπηκ, ππμ ηα έδδα πλΪΰηαηα πκν ζεθ κδ Σκτλεκδ ΰδα ηκ ΐναΪθηδκ (σηδ δεθ άηαθ εζζβθδεσ, σηδ Ϊζζκ πλΪΰηα κδ Έζζβθεμ εδ Ϊζζκ κδ Ρπηβκέ) ζηα ζξκζδεΪ ηκνμ ίδίζέα, ζηβθ ιεθΪΰβζβ πκν εΪθκνθ ζηκνμ ιΫθκνμ ζηβθ Σκνλεέα, ε.Ϊ., ηα ζΫθε εαδ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ. Καδ εέθαδ θνζδεσ: ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ κδ Σκτλεκδ απαζζΪζζκθηαδ απσ ηκθ «ζνΰΰεθά ηκν θκθενγΫθηκμ», πεέγκθηΪμ ηκθ σηδ δεθ άηαθ ζνΰΰεθάμ ηκν. Καδ ηκνμ Κτπλδκνμ ηκνμ ζεθε Ρπηβκτμ (Ϋηζδ ανηκαπκεαζκτθηαδ πλΪΰηαηδ, δδσηδ Ρπηβσμ εέθαδ Βζζβθ), αεκζκνγυθηαμ σηπμ ηβθ Νεκπαΰαθδζηδεά εληβθεέα ηκν «Ρπηβσμ», θα ηβθ ζβηαέθεδ δβζαδά ηκθ Έζζβθα, υζηε θα ηβθ Ϋξεδ ζξΫζβ κ ξλδζηδαθδεσμ κλγσδκικμ εζζβθσθπθκμ πζβγνζησμ ηκν θβζδκτ ηε ηβθ ΒζζΪδα. ΐΫίαδα, σηαθ ιεζπΪθε, ησηε ΰλΪθκνθ ζηα παθυ ηπθ ΰβπΫδπθ «Istanbul since 1453», ησθκ εαηΪ ηκνμ αΰυθεμ ηκνλεδευθ ηε ΒζζβθδεΫμ κηΪδεμ. Γδαηέ Ϊλαΰε; Γδαηέ κδ Σκτλεκδ θέζαγζκδ δεθ αθαληκτθ ηα παθυ ―Istanbul since 1453‖ ζε αΰυθεμ ηε δηαζδεΫμ (=απσΰκθκνμ ηπθ «Ρπηαέπθ») κηΪδεμ; Σκ πδκ επηδεσ απ' σζα εέθαδ ππμ, επεδδά κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ πδζηετκνθ ππμ κδ ζβηελδθκέ Σκτλεκδ εέθαδ Έζζβθεμ πκν εεηκνλεέζηβεαθ επεδδά ηΪξα β Βεεζβζέα απΫεζεδε απσ ηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πκν ειδζζαηέακθηαθ, αζζΪ δάγεθ παλαηεθκνθ εαηΪ ίΪγκμ πΪθηα Έζζβθεμ (β κνζδκελαηδεά αθηέζβοβ πελέ Ϋγθκνμ εαδ αθαζζκέπηβμ εγθδεάμ δδδσηβηαμ ηπθ αησηπθ. Αβζαδά σζκδ θεκΫζζβθεμ ηνξσθ εαηΪΰκθηαδ απσ Νκληαθδκτμ ηκν 12κν αδυθα παλαηΫθκνθ εαηΪ ίΪγκμ πΪθηα Νκληαθδκέ! ΣΫηκδα αθηέζβοβ πελέ Ϋγθκνμ Ϋξκνθ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ), ΰδ' ανησ εαδ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ πδζηετκνθ ππμ αθ νπΪλικνθ «Σκτλεκδ ΠαΰαθδζηΫμ», ανηκέ κδ «Σκτλεκδ ΠαΰαθδζηΫμ» γα δδαεβλτικνθ ηβθ εζζβθδεσηβηΪ ηκνμ εαδ γα ιαθαΰέθκνθ Έζζβθεμ (ηκνλεσθπθκδ), ζαθ ηκνμ Λαηέθκνμ ΠαΰαθδζηΫμ. ππμ ΰλΪθεδ ηκ πελδκδδεσ Γαπιφο, η. επηεηίλέκν 2004, ζηβθ Α. Σκνλεέα Ϋΰδθε ηεζεηά νπΫλ ηκν Αέα απσ Έζζβθεμ εαδ Σκτλεκνμ. ΐΫίαδα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ αθηδζαηίΪθκθηαδ σηδ πλκεεδηΫθκν θα εηθαθέζκνθ ηβθ Σκνλεέα πμ εκδηέδα ηκν ενλππαρεκτ πκζδηδζηκτ εαδ πλκεεδηΫθκν θα θΫλκνθ ηκνλέζηεμ, κδ Σκτλεκδ εέθαδ δεαθκέ θα παλαζηάζκνθ αεσηα εαδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηε ηπκτλεα. ΏζζΪ εέθαδ, ηπ σθηδ, ζνΰεδθβηδεά β εκδθά ζαηλεέα ζηκθ Αέα. Θνηέαεδ ενηνξδζηΫθκνμ εαδλκτμ, ησηε πκν κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ Επθέαμ Ϋΰλαθαθ ππμ «ΤπΫλ ηβμ ηπθ ενλέπθ Ρπηαέπθ αδπθέκν αλξάμ» ηελδηθΪ κ Αέαμ, κδ Ώγβθαέκδ εέξαθ θασ ηβμ γεΪμ Ρυηβμ ζηβθ Ώελσπκζβ, εαδ κδ παληδΪηεμ ηκν Θεκτ Ώτΰκνζηκν ζηβ πΪληβ. Μσθκ πκν, αθηέ ΰδα Ρπηαέκνμ, ζάηελα κ Αέαμ γα ηελδηθΪ νπΫλ ηπθ ΔΠΏ. Γδ‘ ανησ Ϊζζπζηε κ Α. ΛΪηπλκν (Γαπιφο, η. 206, ζ. 12897) αγπυθεδ κνζδαζηδευμ ηβθ Εζζαηδεά εαδ Νεκηκνλεδεά Σκνλεέα ΰδα ηβ ΰεθκεηκθέα ηπθ Βζζάθπθ εαγ‘ σζβ ηβθ Σκνλεκελαηέα εαδ ηκ 1922 εαδ επδλλέπηεδ ηκ Ϋΰεζβηα ζηβθ.. ΒζζΪδα: «επέ ηπθ βηελυθ ηκν [ζβη.: ηκν Βζζβθδεκτ ελΪηκνμ] ηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ ζνλλδεθυγβεε κλδζηδεΪ ξΪθκθηαμ ηδμ πλκαδυθδεμ εζηέεμ ηκν (Επθέα, Κπθζηαθηδθκτπκζβ, Καππαδκεέα, Πσθηκμ, Κτπλκμ, Ώθ. ΘλΪεβ) – Ϋθαμ λενζγςιυξ πμο αεααίςξ δεκ πνμηάθεζακ μζ Σμφνημζ ε.ζπ., αθκτ κδ Έζζβθεμ ακτζαθ εεεέ εαδ άεηαααθ κδεκθκηδεΪ εαδ πκζδηδζηδεΪ ακεκυπθδημζ πμθθμφξ αζχκεξ εΪηπ απσ ηβθ ενλδαλξέα ιΫθπθ». ζηε δεθ πλκεΪζεζαθ ηβ ΰεθκεηκθέα ηκν 1915-1918 (πκζτ πλδθ παηάζεδ ηκ πσδδ ηκν ζηβ ητλθβ κ εζζβθδεσμ ζηλαησμ) εαδ 1920-1922 κδ Σκτλεκδ – β ΒζζΪδα Ϋζθαιε ηκνμ ΜδελαζδΪηεμ˙ κτηε αάηβζαθ κδ Σκτλεκδ ηβθ Ώθηαζζαΰά ηκν 1923 – αζζΪ κδ Έζζβθεμ. Οδ ζθαΰΫμ αδυθπθ (απσ ηβθ πλυηβ ζηδΰηά πκν πΪηβζαθ ηκ πσδδ ηκνμ ζηβ ΜδελΪ Ώζέα κδ εζηακτεκδ), κδ ίδαζηκέ, ηκ παδδκηΪαπηα, κ πζάλβμ εεηκνλεδζησμ/ειδζζαηδζησμ ηβμ Μ. Ώζέαμ απσ ηδα δλΪεα εζηακτεπθ/Ογπηαθυθ, ανηΪ, ζτηθπθα ηε
ηκθ Γαπιφ ζνθδζηκτθ «αθεθσξζβηβ δδαίέπζβ ηπθ Βζζάθπθ», ηβθ κπκέα δδεηΪλαιε ηκ Βζζβθδεσ ΚλΪηκμ. «Καγσζκν ηνξαέα κ Γαπιφο, εθυ ζε ξδζδΪδεμ (ενλδκζεεηδευμ), Ϊλγλπθ εαδ ζξκζέπθ επδηέγεηαδ ζηβθ Ολγκδκιέα, ηβ "λπηδκζτθβ", ηκ εζζβθδεσ ελΪηκμ, ηκθ είλαρζησ... πμ νπσζηλπηα ηκν ξλδζηδαθδζηκτ, αθάθεδ ζνζηβηαηδεΪ ζηκ απνλσίζβηκ ηβθ Σκνλεέα εαδ ηδμ δνηδεΫμ δνθΪηεδμ» (Γ. ΚαλαηπεζδΪμ, Άξδελ, η. 52-53, ζ. 44). ΐζΫπκνηε (σππμ ζηκ αάηβηα ηβμ «παΰεκζηδσηβηαμ»), ππμ Ϋθαμ αλλπζηβηΫθκν εέδκνμ αθηδελαηδζησμ/οενδκαθηδεικνζδαζησμ ζηβθ πλΪιβ αλθεέηαδ ηκ αθηδεεδηεθδεσ ΰεΰκθσμ σηδ αθ δεθ νπάλξε ηκ εζζβθδεσ ελΪηκμ (ηκ κπκέκ ηπκλεέ θα εέθαδ εαδ ξεδλσηελκ απ‘ σζκ εαηβΰκλεέηαδ), γα άηαζηαθ ζάηελα σππμ κδ δτζηνξκδ Κκτλδκδ, πκν ησζδμ πλδθ δΫεα ξλσθδα απΫεηβζαθ – 15 εε. Ϊθγλππκδ – ηκ ηλκηελσ δδεαέπηα θα ηδζκτθ δβηκζέπμ ηβ ΰζυζζα ηκνμ εαδ ζηβθ πλΪιβ ηανηέαεηαδ ηε ηκ τζηβηα σζκθ αθκλΪ ηβθ Κεηαζδεά Σκνλεέα. ΐζΫπκνηε πσζκ εαζΪ κδ «Βζζβθσθλκθεμ» ητπκν Γαπινχ, εθυ ηΪξα ηαέθκθηαδ εαηΪ ηκν νζηάηαηκμ/Βικνζδαζηκτ, πλκίΪζζκνθ πμ εζζβθδεσηαηεμ ηδμ απσοεδμ αελδίυμ ηκν ηεηαηκθηΫλθκν νζηάηαηκμ (ηπθ ΔΠΏ). Σκ ενλέαλξκ τζηβηα Ϋξεδ ίλεδ εαζΪ αλξαδκεεθηλδεΪ εκλσδδα, πκν εβλτηηκνθ πσζκ πλαέα άηαθ β Σκνλεκελαηέα (υζηε θα αηίζνθγκτθ κδ ηλδίΫμ εθησμ ηκν ΝΏΣΟ), πσζκ αθεθσξζβηβ β δδαίέπζβ ηπθ Βζζάθπθ ησηε εαδ πσζκ Ϊεαεκ ηκ ξδηζελδεσ Νεκηκνλεδεσ-Κεηαζδεσ ελΪηκμ, πκν δδΫπλαιε ηδμ ΰεθκεηκθέεμ ηπθ Ώληεθέπθ εαδ ηπθ Βζζάθπθ Μδελαζδαηυθ, σζκ εαδ ηκ Σκνλαθδεσ ΕζζΪη, πκν αθεζζάθδζε/ηκνλεκπκέβζε ηβθ ίνααθηδθά Μ. Ώζέα (ησθκ ΰΫζδα πλκεαζεέ, ίΫίαδα, β παΰαθδζηδεά Ϊπκοβ σηδ επέ ΐνααθηέκδ κδ Έζζβθεμ ΜδελαζδΪηεμ.. ζθΪακθηαθ, εθυ επέ Ογπηαθυθ ενβηελκτζαθ αθεθσξζβηκδ). Καδ, αθκτ ηκ ζΫεδ κ Γαπιφο, ηΫηκδεμ απσοεδμ πελθΪθ πμ «αθηδεικνζδαζηδεΫμ». Ο θεκπαΰαθδζηδεσμ δζξνλδζησμ σηδ «εαδ κδ Έζζβθεμ ΜκνζκνζηΪθκδ, αθ εέξε επδελαηάζεδ ηκ ΕζζΪη ζηβθ ξυλα ηαμ, γα Ϋζεΰαθ σηδ ηεηαιτ 1453 εαδ 1821 δεθ εέηαζηαθ δκτζκδ αζζΪ εζετγελκδ» δεθ ενζηαγεέ. Γδα παλΪδεδΰηα, κδ Ώζίαθκέ ΜκνζκνζηΪθκδ ζάηελα δεθ ζΫθε σηδ ηεηαιτ 15κν εαδ 20κν αδυθα κδ Ώζίαθκέ άηαθ εζετγελκδ εδ σξδ δκτζκδ ηπθ Σκτλεπθ. Βθθκεέηαδ κδ Ώζίαθκέ ΜκνζκνζηΪθκδ πκν δεθ εεηκνλεέζηβεαθ, δδσηδ σζκδ εεηκνλεέζηβεαθ εθζπηαηυγβεαθ ζηκ ηκνλεδεσ Ϋγθκμ, εέηε πάΰαθ ζηβθ Σκνλεέα εέηε σξδ. Ώμ ηβ ιεξθΪηαδ ππμ «αζίαθδεά εγθδεά ζνθεέδβζβ» ησζδμ ζηα ηΫζβ ηκν 19κν αδ. αθαπητζζεηαδ, κδ δε ΜκνζκνζηΪθκδ ηβμ Ώζίαθέαμ (Σκνλεαζίαθκέ) εέηαθ ηκ ζηάλδΰηα ηβμ κγπηαθδεάμ εικνζέαμ, εαδ ησθκ ηεηΪ ηβθ έδλνζβ ηκν αζίαθδεκτ ελΪηκνμ Ϊλξδζε β αθΪπηνιβ εκδθάμ εγθδεάμ αζίαθδεάμ ζνθεέδβζβμ ζε Υλδζηδαθκτμ ά ΜκνζκνζηΪθκνμ ηβμ Ώζίαθέαμ. ΠΪθηπμ, κδ ΜκνζκνζηΪθκδ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ δεθ Ϋζαίαθ πκηΫ ηΫλκμ ζηκνμ απεζενγελπηδεκτμ αΰυθεμ εέηε ηεηαιτ 1821-1829 εέηε ζηκνμ πκζΫηκνμ πκν ηκ εζζβθδεσ ελΪηκμ Ϋεαθε αλΰσηελα. ζκ ΰδα ηκ δετηελκ, κδ ΠαΰαθδζηΫμ σξδ ησθκ άηαθ εζετγελκδ εαδ εαζκπελθκτζαθ ηε ηκνμ κησδκικτμ ηκνμ Λαηέθκνμ, ηβ εΪθκθηαμ εαδ ενλέπμ ηβ ζΫΰκθηαμ ηέπκηα ηβθ υλα πκν κδ Βζζβθεμ, Υλδζηδαθκέ ζηκ γλάζεενηα ζνηπαηλδυηεμ ηκνμ ζθαΰδΪακθηαθ, σξδ ησθκ ηβθ έδδα ζηδΰηά δκιΪααθε εαδ γεκπκδκτζαθ ηκνμ Καέζαλεμ εαδ ηβ έδδα ηβ Ρυηβ, αζζΪ αίέαζηα ηκτμ Ϋξηδααθ θακτμ εαδ ηεηΫθβ εαδ ηκνμ ζΪηλεναθ εδ απσ πΪθπ, εαδ Ϋεαθαθ αΰυθεμ πλκμ ηδηά ηκνμ, εαδ ηκνμ εκζΪεεναθ ιεδδΪθηλκπα. Ώνηκέ ζκδπσθ Ϋξκνθε ζάηελα ηκ γλΪζζκμ θα παλδζηΪθκνθ εαδ ηκνμ εγθκηΪληνλεμ εαδ ηκνμ «νπεηαΰηΫθκνμ» ηβμ επκξάμ απσ ηκθ 1 κ π.Υ αδ. υμ ηκ 324 η.Υ.; Οδ «ΐνααθηδθκέ» πκηΫ δεθ Ϋεηδζαθ, ζαθ εδ ανηκτμ, Νακτμ ηβμ ΘεΪμ Ρυηβμ εδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ γνζέαααθ ζηκνμ «γεκτμ» ΏνηκελΪηκλεμ-εαηαεηβηΫμ ηβμ παηλέδαμ ηκνμ, κτηε αΰδκπκέβζαθ πκηΫ εαθΫθα Ογπηαθσ κνζηΪθκ. Καδ ηδ ηαμ ζΫθε δβζαδά κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; ηδ γα αλξέζκνθ θα πλτκθηαδ ΰδα πζΪεα «Γάηπ κδ ΚαέζαλΫμ ηαμ»; Μαμ απεδζκτθε εδσζαμ; ηκ ζπέηδ ηκν Νεκπαΰαθδζηά δε ηδζΪθε ΰδα Καέζαλεμ: -ΦνζδεΪ εαδ πλτκθηαθ εδ ανηκέ εδ κ Αέαμ ηκνμ «νπΫλ ηβμ ηπθ Ρπηαέπθ αδπθέκν αλξάμ». -ΦνζδεΪ εαδ ελανΰΪααθε «Ϊίε Καέζαλ». -ΦνζδεΪ εαδ ΰεζΪεδ κ νπσζκδπκμ εσζηκμ ηααέ ηκνμ, σππμ ησηε πκν γνζέαααθ ζηκ γεσ ΝΫλπθα εαδ ειαεκζκνγκτηε θα ΰεζΪηε εαδ ζάηελα.
«Σλαΰκνδάζηε ηκν Ϋθα ηκδλκζσδ απσ εεέθα πκν ζΪμ Ϊεκνζα θα ηλαΰκνδΪηε ζαθ άηκνθα παζβεΪλδ εαδ πάΰα ζηα ξπλδΪ ηβμ ηαζηέξαμ θα ηΪγπ ηβ ζαζδΪ ζαμ, ηα λπηαέδεα. Πκδσμ ιΫλεδ, ηπκλεέ θα ηε ινπθάζεηε Ϊιαθθα πμ εαδ ζηκθ ηΪθκ, ησζκ η‘ αΰΪπβζα, ησζκ ίαγδΪ ηα ‘ίαζα ηΫζα ΰδα ηΫζα ζηβθ εαλδδΪ ηκν, ηβ λπηαέδεά ηκν ηβθ εαλδδΪ» (η. ΦνξΪλβμ). ΕΑ' ΜΒΡΟ
ΐΤΓΏΝΣΕΟ
67. "Σκ ΐναΪθηδκ δεθ άηαθ εζζβθδεσ. Ήηαθ Ϋθα αζδαηδεσ ελΪηκμ, δεζπκηδεσ, ηδα γεκελαηέα , δέξπμ εαηηδΪ θδζκζκθέα εαδ δδαθσβζβ, ηδζαζζσδκικ, εαδ ηε Ϋζζεδοβ αθκξάμ ζε κηδδάπκηε δδαθκλεηδεσ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Σδ εέθαδ «εζζβθδεσ»; Βέθαδ ησθκ β εζαζζδεά επκξά; Γδαηέ β αθηέζβοβ ΰδα ηβθ εζζβθδεσηβηα θα εέθαδ ζηαηδεά; Ώνησ πκν εΪθκνθ, εέθαδ θα κλέακνθ ηδα επκξά πμ πλαΰηαηδεΪ εζζβθδεά εαδ ηε ίΪζβ ανηάθ θα απκλλέπηκνθ ά θα παλαδΫξκθηαδ εαδ ηδμ νπσζκδπεμ πκν Ϋλξκθηαδ. Έθαμ κλΰαθδζησμ, Ϋθα Ϋγθκμ, ηεηειεζέζζεηαδ, δεθ παλαηΫθεδ ηκ έδδκ. Με ηβθ έδδα ζκΰδεά, γα Ϋπλεπε κδ Έζζβθεμ ηκν πΫηπηκν π.Υ. αδυθα θα κλέζκνθ πμ πλαΰηαηδεΪ εζζβθδεσ ηβθ Μνεβθαρεά επκξά εαδ θα ηβ γεπλκτθ εζζβθδεσ σ,ηδ δεθ εαηΪΰεηαδ απσ ανηάθ ά σ,ηδ δεθ ηκδΪαεδ θα Ϋξεδ λέαεμ ζηα ΜνεβθαρεΪ ξλσθδα, ά πΪζδ, γα Ϋπλεπε κδ Έζζβθεμ ηβμ εζζβθκλπηαρεάμ επκξάμ θα κλέζκνθ ηβθ εζζβθδεσηβηα πμ «σζα ΰδθσηαθ ζηκνμ εζζβθδζηδεκτμ ξλσθκνμ» εαδ θα απκλλέπηκνθ σ,ηδ δεθ ηαέλδααε ηε ανηκτμ ά δεθ εέξε ηδμ λέαεμ ηκν ζ' ανηκτμ. Δ ζκΰδεά ανηά ηκδΪαεδ ηε ηβ αθηέζβοβ ΰδα ηβθ εζζβθδεσηβηα πκν εέξαθ κδ Γεληαθκέ λαηζδζηΫμ ηκν 19κν εαδ ηπθ αλξυθ ηκν 20κτ αδυθα, πκν Ϋίζεπαθ ζ.ξ. ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά πμ επκξά παλαεηάμ, εαδ παλαδεξσθηκνζαθ ησθκ ηβθ εζαζζδεά επκξά. Δ εζζβθδεσηβηα ηεηειεζέζζεηαδ. Ώθ αθαδλΫζεδ εαθεέμ ηβ γλβζεεέα, δτζεκζα ηπκλεέ θα αηθδζίβηβγεέ β εζζβθδεσηβηα ηκν πκζδηδζηκτ ηπθ ίνααθηδθυθ. Δ ηκνζδεά ηκνμ εέθαδ εζζβθδεσηαηβ (π.ξ. κδ αλξαέεμ ηκνζδεΫμ εζέηαεεμ, κδ«ηλσπκδ», εέθαδ παθκηκδσηνπκδ ηε ηδμ ίνααθηδθΫμ ηκνζδεΫμ εζέηαεεμ, ηκνμ «άξκνμ», ηδα εαδ ανησ πκν Ϋΰδθε άηαθ β ηεηκθκηαζέα ηπθ ηλσππθ ζε άξκνμ: κ Αυλδκμ ηλσπκμ ηεηκθκηΪζγβεε ΣΫηαληκμ Ήξκμ, κ Λτδδκμ ηλσπκμ ΑΫνηελκμ άξκμ, κ Φλτΰδκμ Σλέηκμ άξκμ, ε.ζ.π.), β απΰλαθδεά ηκνμ εέθαδ εζζβθδζηδεάμ Ϊλα εζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ (κδ εζζβθδζηδεΫμ απΰλαθδΫμ ηκν Φαΰδκτη γεπλκτθηαδ κ πλσΰκθκμ ηβμ ίνααθηδθάμ εδεκθκΰλαθέαμ, σζκ ΰδα ηβθ εκζηδεά απΰλαθδεά Ϋθα δεέΰηα ηβμ θαέθεηαδ ζηα ηπζαρεΪ ηκν ΜεΰΪζκν Παζαηδκτ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, σπκν Ϋξκνηε εζζβθδζηδεΪ ηκηέία εαδ εδεσθεμ) β ΰζνπηδεά ηκνμ εζζβθδεά (ζ.ξ. ηα ηΫζζελα Ϊζκΰα ζηκθ Άΰδκ ΜΪλεκ ηβμ ΐεθεηέαμ, πκν Ϊζζκηε άηαθ ζηκθ Εππσδλκηκ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ), άηαθ κ ησθκμ ζασμ πκν αδδΪζεδπηα ηδζκτζε εζζβθδεΪ εαδ ηεζεηκτζε ηα αλξαέα εεέηεθα.
67a 1821 ΚΏΕ ΐΤΓΏΝΣΕΟ Οδ επαθαζηΪηεμ ηκν 1821, ζηκνμ κπκέκνμ σζκδ κθεέζκνηε ηβθ εζενγελέα ηαμ, Ϋζεΰαθ «κδ ενζείΫζηαηκδ ΔΜΧΝ ανηκελΪηκλεμ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ», εαδ ηΫζκμ κ κλδζησμ ηκν 'Βζζβθα, απσ ηκνμ έδδκνμ, ζηα επαθαζηαηδεΪ ζνθηΪΰηαηα: «Έζζβθεμ εέθαδ κδ ξλδζηδαθκέ εΪηκδεκδ ηβμ ΒζζΪδαμ». Ώθ ανησ δεθ εέθαδ ίνααθηδθσ, ησηε ηέ Ϊζζκ εέθαδ; Εδκτ β απσδεδιβ ππμ κδ Βζζβθεμ ηκν 1821 ζνθΫξδααθ ηκ ΐναΪθηδκ εαδ γεπλκτζαθ ηκνμ ίνααθηδθκτμ πμ πλκΰσθκνμ ηκνμ:
-Νκηδεά ΑδΪηαιδμ ηβμ Ώθαηκζδεάμ ΥΫλζκν ΒζζΪδκμ, ά Ολΰαθδζησμ ηκν Ώλεέκν ΠΪΰκν, Γελκνζέαμ ηβμ Ώθαη. ΒζζΪδκμ ηβμ 4/11/1821: «Οἱ εκδθπθδεκὶ θόηκδ ηθ ἀεδηθήζηπθ ξλδζηδαθθ αηκελαηόλπθ ημ ζζάδαμ ηόθκδ ἰζξύκνζδ εαηὰ ηὸ παλὸθ εἰμ ηὴθ Ἀθαηκζδεὴθ Υέλζκθ ζζάδαθ». -Πλκζπλδθσθ πκζέηενηα ηβμ ΒζζΪδκμ, 1/1/1822, σπκν ηεηαιτ Ϊζζπθ ζΫΰεηαδ: «Ἄξλδ ηβμ εκδθκπκδάζεπμ ηθ εἰλβηέθπθ επδήεπθ, αἱ πκζδηδεαὶ εαὶ ἐΰεζβηαηδεαὶ δδαδδεαμίαδ ίάζδθ ἔξκνζδ ηκὺμ Νόηκνμ ηθ ἀεδηθήζηπθ Υλδζηδαθθ ηθ αηκελαηόλπθ». -Νσηκμ ηβμ Βπδδατλκν, άηκδ Πλκζπλδθσθ Πκζέηενηα ηβμ ΒζζΪδκμ, εαηΪ ηβθ εθ Άζηλεδ ΐ‘ Βγθδεάθ νθΫζενζδθ, 1823: «Ἄξλδ δὲ ημ εκδθκπκδήζεπμ ηθ εἰλβηέθπθ Κπδήεπθ, εαηὰ ηὲθ ηὰ ΰεζβηαηδεὰ εαὶ Πκζδηδεὰ ἰζξύκνζδθ κἱ Νόηκδ ηθ ηεηέλπθ ἀεδηθήζηπθ Υλδζηδαθθ αηκελαηόλπθ ημ Κπθζηαθηδθκνπόζεπμ». -Ώλ. ΕΏ‘ ηπθ Πλαεηδευθ ηβμ Βγθδεάμ νθεζετζεπμ, εθ Άζηλεδ, 1 Ώπλδζέκν 1823: «[Αδκλέαεηαδ επδηλκπά ΰδα] θὰ ἐεγέζῃ ηὰ ενλδώηελα ηθ ἐΰεζβηαηδεθ ἐε ηκῦ πλκξείλκν, ἐλαθδακηέθβ ἀπὸ ηκὺμ θόηκνμ ηθ ηεηέλπθ ἀεδηθήζηπθ ΐνααθηδθθ Ώνηκελαηόλπθ». -Πκζδηδεσθ τθηαΰηα ηβμ ΒζζΪδκμ, 1827, σπκν ΰλΪθεηαδ: «Ἕπμ ὅηκν δβηκζδενγζδ Κυδδεεμ [..] κἱ ΐνααθηδθκὶ Νόηκδ [...] εαὶ κἱ παλὰ ημ ζζβθδεμ Πκζδηείαμ δβηκζδενκηέθκδ θόηκδ ἔξκνθ ἰζξύθ» (Φυηβ Αβηβηλαεσπκνζκν, Βπδάληην θαη Νενειιεληθή δηαλφεζε ζηα κέζα ηνπ δέθαηνπ έλαηνπ αηψλνο, εεδ. Καζηαθδυηβ, ζ. 144, 145, 146). ηα 1824, εεδέδεηαδ ζηβ ΐεθεηέα β Κσλζηαληηληάο, παιαηά ηε θαη λεσηέξα˙ ήηνη πεξηγξαθή Κσλζηαληηλνππφιεσο, ζνθηαξγεέζα «παξά αλδξφο θηινιφγνπ θαη θηιαξραηνιφγνπ». ηκθ πλσζκΰσ ηβμ κ ζνΰΰλαθΫαμ ΰλΪθεδ «ζεέοαθα εαδ ελεέπδα ηατηβμ ηβμ γανηαζέαμ πσζεπμ, εδμ ηβθ κπκέαθ έζηαθηκ πκηΫ ηα ζεάπηλα ηβμ Ώθαηκζδεάμ διχκ Ώνηκελαηκλέαμ (...) ΏνηΪ ζκδπσθ ηα ζείαζηΪ ζεέοαθα, ηα κπκέα β θδζσηδηκμ ξεδλ ηπθ διεηένςκ Αοημηναηυνςκ αθάΰεδλε ηεΰαζκπλεπυμ εαηΪ δδΪθκλαμ επκξΪμ». ΐζΫπκνηε ππμ σξδ ησθκ κδ Βγθκζνθεζετεδμ ηκν 1821, αζζΪ εαδ κδ απαθηαξκτ Έζζβθεμ εέξαθ – δέξπμ εαθΫθαθ ελαηδεσ εζζβθκξλδζηδαθδζησ θα ηκνμ ηκ επδίΪζζεδ – ζνθεέδβζβ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ εέθαδ κδ πλσΰκθκέ ηκνμ, δεεαεηέεμ πλδθ ηβθ δάγεθ επδίκζά ηβμ εγθκελαηδεάμ δδεκζκΰέαμ ηκν εζζβθκξλδζηδαθδζηκτ. ΒπκηΫθπμ β Ϊπκοβ σηδ ηκ ΐναΪθηδκ άηαθ, υμ ηκθ Παπαλβΰσπκνζκ, ιΫθκ ΰδα ηκνμ Έζζβθεμ ηκν 19 αδυθα, εδ σηδ ησθκ ηεηΪ ηκ 1850 απεηΫζεζε ηηάηα ηβμ εζζβθδεάμ δδεκζκΰέαμ, εέθαδ πλκρσθ Ϊΰθκδαμ. Ώπσ ηβθ πλυηβ εγθκζνθΫζενζβ, απσ ηκ πλυηκ Ϋηκμ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ κδ Έζζβθεμ ΰθυλδααθ εαδ άηαθ πελάθαθκδ («αεέηθβζηκδ») σηδ κδ ΐνααθηδθκέ άηαθ κδ πλσΰκθκέ ηκνμ. Ο δζξνλδζησμ ηπθ Ν/Π σηδ ηΪξα «ηκ ΐναΪθηδκ ηκ εδζάΰαΰε ζηβθ ΒζζΪδα κ Παπαλβΰσπκνζκμ» εδ σηδ δάγεθ «αλξδεΪ δεθ νπάλξε εαηηέα ζξΫζβ ηπθ (απζυθ εαδ ηβ) Βζζάθπθ ηε ηκ ΐναΪθηδκ, αζζΪ ηΪξα ηεηΪ παλεέζθλνζε εαδ Ϊζπζε ηκ θεκεζζβθδεσ ελΪηκμ κ ίνααθηδθδζησμ», εαγυμ εαδ β παξνζά Ϊΰθκδα κλδζηΫθπθ Ϊζζπθ, δεθ επαλεκτθ, ΰδα θα θα εαηαλλέοκνθ ά θα απκελτοκνθ ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα. Βέθαδ αζάγεδα σηδ ηκ κγπθδεσ ελΪηκμ απσ ηκ 1833- υμ ηκθ ΓαηπΫζδκ εαδ ηκθ Παπαλβΰσπκνζκ, επβλεαζηΫθκ απσ ηβθ Ατζβ αΰθκκτζε ά απΫλλδπηε ηκ ΐναΪθηδκ˙ σηπμ ηκ εζζβθδεσ ελΪηκμ πλκ ηκν 1833, δέξπμ ιΫθεμ «ΠλκζηΪηδδεμ ΑνθΪηεδμ», εαγυμ εαδ κδ Έζζβθεμ απσ ηβθ πλυηβ ζηδΰηά ηβμ Βζενγελέαμ ηκνμ, αθαθΫλγβεαθ ηΫζα απσ επέζβηα εεέηεθα ηκν Βζζβθδεκτ ελΪηκνμ ζηβ ζξΫζβ ηκνμ ηε ηκνμ ίνααθηδθκτμ πλκΰσθκνμ ηκνμ. κν
ππμ εαδ θα ‗ξεδ β γεπλέα ηκν «εζζβθκξλδζηδαθδζηκτ» ά «εζζβθκλγκδκιέαμ» δεθ εέθαδ ελαηδεσ εαηαζεεταζηα κτηε εεεζβζδαζηδεσ. Οτηε κ ΓαηπΫζδκμ, κ κπκέκμ ηβθ πλπηκδδαητππζε, κτηε κ Παπαλλβΰσπκνζκμ, πκν ηβθ αθΫπηνιε εαδ ηεεηβλέπζε, εέξαθ δδδαέηελβ ζξΫζβ ηε ηβθ Βεεζβζέα. Βδδδεσηελα κ δετηελκμ δδαηνπυθεδ εαηβΰκλέεμ εθαθηέκθ ηβμ Βεεζβζέαμ σηδ δεθ επεδέπιε ηκθ πζάλβ ειεζζβθδζησ ηπθ ζΪίπθ εαδ αζζκτ εεθλΪαεηαδ ηε αλεεηά ζνηπΪγεδα νπΫλ ηπθ ΒδεκθκηΪξπθ.
ΏζζΪ, αδυθεμ πλδθ ηκ 1821, κδ γλάθκδ ηπθ απζυθ Βζζάθπθ ΰδα ηβθ Άζπζβ εέθαδ απσδεδιβ. Άλαΰε γλβθκτζαθ ηβθ εαηαζηλκθά εθσμ ελΪηκνμ, πκν ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηκτμ εαηΫζηλεθε; Φετηδεκδ άηαθ κδ γλάθκδ; Φηδαξηκέ απσ ηκνμ παπΪδεμ ηάππμ; Σδ Ϊζζκ παλαζκΰδζησ ηπκλεέ εαθεέμ θα ζεεθηεέ; Σκ ΐναΪθηδκ, ΰδα ηκ κπκέκ Ϋθηδαιαθ ησζκνμ γλάθκνμ κδ επυθνηκδ εδ αθυθνηκδ Έζζβθεμ ηβμ Σκνλεκελαηέαμ, δεθ εέθαδ εζζβθδεσ, εθυ β αλξαέα ΒζζΪδα, ΰδα ηβθ νπκηαΰά ηβμ κπκέαμ ζηκνμ Λαηέθκνμ δεθ ΰθπλέακνηε εαθΫθαθ γλάθκ πκν θα Ϋξεδ δδαζπγεέ ά θα Ϋξεδ ΰλαθηεέ, εέθαδ εζζβθδεά. ΟλδζηΫθκδ, εέηε ζσΰπ γλβζεενηδεκτ εέηε ζσΰπ δδεκζκΰδεκτ θαθαηδζηκτ, γΫζκνθ θα αλθβγκτθ ηκ ανηκθσβηκ, ανησ πκν δΫξκθηαθ κδ Έζζβθεμ. Έΰλαοε Ϋθαμ αθυθνηκμ ελβηδεσμ εαζσΰελκμ, ζηκ πελδγυλδκ εθσμ ζεδηκνλΰδεκτ ίδίζέκν, ηβθ βηΫλα πκν ηαγετηβεε ζηβθ Κλάηβ β Άζπζβ ηβμ Πσζβμ: «εδμ ανθΰ‘ (1453) Εκνθέκν εγ‘ (29) βηΫλα αίίΪηπ άζγκθ απσ Κπθζηαθηδθκτπκζδθ εαλΪίδα ηλέα ελβηδεΪ, ηκν ΰκτλκν, ΤαζδθΪ εαδ ηκν ΦδζκηΪηκν ζΫΰκθηεμ σηδ εδμ ηβθ εγ‘ ΜαΎκν ηβθσμ ηβμ αΰέαμ Θεκδκζέαμ, βηΫλα Σλέηβ υλα ΰ‘ ηβμ βηΫλαμ εδζΫίβζαθ κδ αΰαλβθκέ εδμ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζδθ ηκ θκζΪηκθ ηκν ηκτλεκν Σααζαζά ΜεεηΫηβ. Καδ εέπαθ σηδ απΫεηεδθαθ ηκθ ίαζδζΫα ενλ Κπθζηαθηέθκθ ηκθ ΑλαΰΪηζδθ εαδ Παζαδκζσΰκθ. Καδ εΰΫθεηκ κνθ γζέοδμ εαδ πκζτμ εζαγησμ εδμ ηβθ Κλάηβθ δδα ηκ γζδίελσθ ηάθνηα σπελ άζγεθ σηδ ξεέλκθ κν ΰΫΰκθεθ, κτηε ΰεθάζεηαδ. Καδ Κτλδκμ κ Θεσμ εζεάζαδ βηΪμ εαδ ζνηλυζεηαδ βηΪμ απσ ηβμ θκίελΪμ ανηκτ απεδζάμ». Καδ πδκ πλδθ, ηα δεεΪδεμ αελδηδεΪ ηλαΰκτδδα πκν Ϋπζαζε κ εζζβθδεσμ ζασμ ΰδα ηκνμ δκιαζηΫθκνμ νπελαζπδζηΫμ ηπθ ζνθσλπθ ηβμ Ρπηαέδεβμ Ώνηκελαηκλέαμ, ηκνμ Ώελέηεμ, ηκνμ ΏπεζΪηεμ, ηκνμ ΜεΰΪζκνμ ΑκηΫζηδεκνμ, ηκνμ ΚαπεηΪθπ, ηδ δεέξθκνθ; Άλαΰε γα ηλαΰκνδκτζε υμ ηδμ ηΫλεμ ηαμ κ εζζβθδεσμ ζασμ, απσ ηβθ Ήπεδλκ υμ ηκθ Πσθηκ εαδ απ‘ ηα ΑπδεεΪθβζα εαδ ηβθ Κλάηβ υμ ηβ ΘλΪεβ, ηα εαηκλγυηαηα ηπθ νπελαζπδζηυθ ηβμ Ρπηαθέαμ, εΪθ κ εζζβθδεσμ ζασμ Ϋθκδπγε ππμ β Ρπηαθέα άηαθ ιΫθκ ελΪηκμ εδ κ έδδκμ ίλδζεσηαθ νπσ ηαελαέπθβ εαηκξά; Γδαηέ δεθ Ϋπζαζζε εαδ αθηέζηκδξα εινηθβηδεΪ Ϋπβ ΰδα ηκνμ Ογπηαθκτμ κ εζζβθδεσμ ζασμ, αθκτ ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΐναΪθηδκ εαδ Ογπηαθδεά ανηκελαηκλέα ηανηέακθηαδ (!); Ώηθδζίβηεέηαδ β εζζβθδεσηβηα ηβμ Ρπηαθέαμ, επεδδά ηκ εΫθηλκ ηβμ δεθ άηαθ ζηβθ ΒζζΪδα. Ώνησ ηκ επδξεέλβηα, εέηε δεέξθεδ Ϊΰθκδα ηκν ηεηαζξβηαηδζηκτ ηβμ εζζβθδζηδεάμ επκξάμ εέηε απζυμ ζνΰξΫεδ ηα ζβηελδθΪ σλδα ηκν εζζβθδζηκτ ηε ηα σλδα ηκν εζζβθδζηκτ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ: β «πλαΰηαηδεά ΒζζΪδα» εεεέθπθ ηπθ επκξυθ δεθ άηαθ πζΫκθ ησθκ ηκ πδκ θσηδκ ηηάηα ηβμ ΐαζεαθδεάμ, αζζΪ β ΜδελΪ Ώζέα, β ΏζειΪθδλεδα, β Ώθηδσξεδα εαδ β νλέα, β ΘλΪεβ. Γδ‘ ανησ εαδ ηκ εΫθηλκ ηβμ ΐνααθηδθάμ Ώνηκελαηκλέαμ δεθ άηαθ εΪπκν εεησμ εζζβθδεκτ εσζηκν, αζζΪ ζηκ εΫθηλκ ηκν, ηεηαιτ ενλππαρεκτ εαδ ηδελαζδαηδεκτ εζζβθδζηκτ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ηκ επδξεέλβηα σηδ κ σλκμ «ΐναΪθηδκ» ξλβζδηκπκδάγβεε ζηβθ ξυλα ηαμ ει επέηβδεμ, ηε ζεκπσ θα δβηδκνλΰβγεέ ηδα αθτπαλεηβ ζνθεέδβζβ ζνΰΰΫθεδαμ ηπθ Νεκεζζάθπθ ηε ηκνμ Ρπηαέκνμ ηβμ ΝΫαμ Ρυηβμ.Σκ επδξεέλβηα εαγεανησ εέθαδ εθηεζυμ αίΪζδηκ. ε ηδα επκξά (19κμ αδ.) εαηΪ ηβθ κπκέα κ απζσμ ζασμ ξλβζδηκπκδκτζε ΰδα ηκθ εανησ ηκν ηκ «Ρπηβσμ» (ζαρεσμ σλκμ ηκν «Ρπηαέκμ») ειέζκν αθ σξδ ζνξθσηελα απσ ηκ «Έζζβθαμ», β ξλάζβ ηκν «ΐνααθηδθσμ» πλκεεδηΫθκν θα ξαλαεηβλδζηκτθ κδ Ρπηβκέ ηπθ ΜΫζπθ Υλσθπθ γα εέξε πμ απκηΫζεζηα (εαδ Ϊλα γα επδίΪζζκθηαθ απσ ηκνμ εξγλκτμ ηκν «ΐνααθηέκν») σξδ ηβθ δβηδκνλΰέα ζνθεέδβζβμ ζηκθ λπηαέδεκ ζασ ηκν 19κν αδ. σηδ εαηαΰσηαθ απσ ηκνμ Ρπηβκτμ ηβμ ΝΫαμ Ρυηβμ, αζζΪ αθηέγεηα: σηδ νπάλιαθ εΪπκδκδ αζζσεκηκδ «ΐνααθηδθκέ», κδ κπκέκδ δεθ εέξαθ ζξΫζβ ηε ανησθ. νθεπυμ, αθ εΪπκδκδ εαδ εΪπκδα «εΫθηλα εικνζέαμ» εέξαθ ζνηθΫλκθ θα εαζζδελΰάζκνθ ηβ ζνθεέδβζβ ζνΰΰΫθεδαμ ηεηαιτ ηπθ Ρπηαέπθ ΝΫαμ Ρυηβμ εαδ ηπθ Ρπηβυθ ηκν 19κν αδ. δεθ γα ξλβζδηκπκδκτζαθ ηκθ σλκ «ΐνααθηδθσμ», αζζΪ ηκνμ ανγεθηδεκτμ σλκνμ «Ρπηβσμ» εαδ «Ρπηαθέα» πκν απκδεδεθτκνθ ανηκηΪηπμ ζηβθ τπαλιβ εαηαΰπΰάμ ηπθ Νεκεζζάθπθ ηκν 19κν αδ απσ ηκ «ΐναΪθηδκ». Ώθηέγεηα, κδ αλξαδσπζβεηκδ δδαθκκτηεθκδ ηκν 19κν αδ. ζηκ κγπθδεσ εζζβθκίαναλδεσ ελΪηκμ επΫζειαθ ζνθεδδβηΪ ηκθ σλκ «ΐνααθηδθσμ», υζηε θα απκηλΫοκνθ ηκθ ζασ θα αθηδζβθγεέ ηβθ πλαΰηαηδεά εαηαΰπΰά ηκν εαδ θα ηανηδζηεέ ηε ηκνμ πλκΰσθκνμ ηκν. Αδσηδ, εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ, Ϊηα κ ζασμ – πκν ανηκαπκεαζκτθηαθ Ρπηβσμ – ηΪγαδθε σηδ νπάλιε ελΪηκμ ηπθ Ρπηβυθ κθσηαηδ Ρπηαθέα εδ σξδ εΪπκδκ αζζσεκηκ «ΐναΪθηδκ», ανηκηΪηπμ – απσ ηκ σθκηα εαδ ησθκ – γα ζνθαδζγαθσηαθ απσΰκθκμ ανηυθ. Κδ Ϊηα αδζγαθσηαθ απσΰκθσμ ηκνμ, ηκ ελαηέδδκ γα αάηαΰε απσ ηδμ ΜεΰΪζεμ ΑνθΪηεδμ ηδα Ώνηκελαηκλέα αθηέ ηβμ ―Proper Greece‖, δβζαδά ηβμ πελδκξάμ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ.
67b ΓΕΏΣΕ ΤΠΟΣΕΜΔΘΔΚΒ ΏΠΟ ΣΔ ΑΤΔ ΣΟ ΐΤΓΏΝΣΕΟ; Ο δζηκλδεσμ Otto Mazal ΰλΪθεδ (Byzanz und das Abendland, Wien 1981, s. 8,11): «κδ λέαεμ ηβμ αλθβηδεάμ ηκπκγΫηβζβμ ηπθ Ανηδευθ, πκν άγεζαθ θα ίζΫπκνθ ηβ ίνααθηδθά πελέκδκ ησθκ πμ ηδα δδαλεά πκλεέα εαηΪπηπζβμ ηεηΪ ηβθ Ϋθδκιβ επκξά ηβμ εζζβθκλπηαρεάμ αλξαδσηβηαμ, ίλέζεκθηαδ ζηκνμ ξλκθκΰλΪθκνμ ηκν Μεζαέπθα, ΰδα ηκνμ κπκέκνμ κδ δνηδεκέ ανηκελΪηκλεμ άηαθ κδ θσηδηκδ ζνθεξδζηΫμ ηκν Imperium Romanum, εθυ ηκ εαηΪ ηβθ αθηέζβοβ ηβμ Ατζβμ αδλεηδεσ αθαηκζδεσ ελΪηκμ, εέξε ξΪζεδ πμ «ίαζέζεδκ ηπθ Γλαδευθ» (Regnum Graecorum) ηβθ κδεκνηεθδεσηβηΪ ηκν εαδ εέξε απκεζεδζγεέ απσ ηβ ζεβθά ηβμ δζηκλέαμ. Γδα πλυηβ θκλΪ β ΐνααθηδθκζκΰέα ηκν παλσθηκμ δεέξθεδ εαδ πΪζδ ηε ζαθάθεδα ηβθ ηεΰΪζβ εκζηκρζηκλδεά ζβηαζέα ηκν ΐνααθηέκν εαδ δέθεδ υγβζβ ΰδα ηδα αθαγευλβζβ» (Θ. Ν. Γάζβ, Δπνκέλνη ηνηο ζείνηο παηξάζη. Αξρέο θαη θξηηήξηα ηεο Παηεξηθήο Θενινγίαο, εεδ. ΐλνΫθθδκμ, ζ. 88). «ηβθ κθκηαζέα ηβμ ΡΧΜΕΟΤΝΔ δδαοετζηβεε εαδ δδαοετδεηαδ εΪγε δνηδεά πλκζπΪγεδα θα επδεαζεέηαδ ηδα θεθεζυδβ «εζζβθκλπηαρεά» εζβλκθκηδΪ ζαθ νοβζά απκζηκζά ηβμ Ατζβμ. Δ τπαλιβ ηβμ ΡΧΜΕΟΤΝΔ απκεαζτπηεδ ηβθ «Ώΰέα Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα ηκν Γεληαθδεκτ Έγθκνμ» πμ θΪλζα εαδ απκδεέξθεδ σηδ β ΏθαΰΫθθβζβ ηέπκηα Ϊζζκ δεθ αθαΰΫθθβζε παλΪ Ϋθα θΪθηαζηα, πκν κτηε εαθ νπάλξε. Έηζδ, β τπαλιβ ηβμ Ρπηδκζτθβμ ίείαδυθεδ σηδ εΪγε επέεζβζβ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ, ηβμ αλξαέαμ Ρυηβμ, ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, ηκν πκζδηδζηκτ, δεθ άηαθ ηέπκηα Ϊζζκ παλΪ β δδεκζκΰδεά ζνΰεΪζνοβμ εαηαεηβηδευθ, απκδεδκελαηδευθ δνθαζηδευθ πλκζπαγεδυθ» (Lorenz Gyömörey, Ζ δχζε ηεο Γχζεο, εεδ. Παπααάζβ). «Ο πκζδηδζησμ ηαμ δεθ αθαΰθυλδζε πκηΫ επαλευμ ηκ ξλΫκμ ηκν ζηβθ Ώθαηκζδεά Ώνηκελαηκλέα. Ώθ δεθ νπάλξε ανησ ηκ ηεΰΪζκ αθαηκζδεσ κξνλσ ηβμ ξλδζηδαθκζτθβμ, πκδα ητξβ γα εέξε β Βνλυπβ εθΪθηδα ζηδμ ζηλαηδΫμ ηκν ίαζδζδΪ ηβμ Πελζέαμ ηκθ 7κ αδυθα ά εθΪθηδα ζε ανηΫμ ηκν ξαζέθβ ηβμ ΐαΰδΪηβμ ηκθ 8κ; Πκδα ΰζυζζα γα ηδζκτζαηε ζάηελα εαδ πκδκ Θεσ γα ζαηλεταηε; ηκ πκζδηδζηδεσ επέπεδκ, επέζβμ, ηκ ξλΫκμ ηαμ εέθαδ ηεΰΪζκ. ΜεηΪ ηδμ ίαλίαλδεΫμ εδζίκζΫμ εαδ ηβθ πηυζβ ηκν ΏνηκελΪηκλα ηβμ Ρυηβμ, ηα θυηα ηβμ ηΪγβζβμ εέξαθ ζξεδσθ ζίάζεδ ζηβθ Ανηδεά Βνλυπβ, εεησμ απσ ηελδεΪ ηκθαζηβλδαεΪ εαθηβζΪεδα πκν ηλεησζίβθαθ. ηδμ σξγεμ σηπμ ηκν ΐκζπσλκν ανηΪ ηα θυηα ειαεκζκνγκτζαθ θα ζΪηπκνθ εαδ β παζαδΪ εζαζζδεά εζβλκθκηδΪ δδαηβλκτθηαθ. ΠκζζΪ απσ ανηΪ πκν ιΫλκνηε ΰδα ηβθ αλξαδσηβηα εδδδεΪ ΰδα ηβθ εζζβθδεά εαδ ηβθ λπηαρεά θδζκζκΰέα εαδ ηβ λπηαρεά θκηκγεζέα γα εέξαθ ξαγεέ παθηκηδθΪ αθ δεθ νπάλξαθ κδ ζκΰκδ εαδ κδ αθηδΰλαθεέμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ» (J.J.Norwich,χληνκε Ηζηνξία ηνπ Βπδαληίνπ, εεδ Γεκίκζηβ, Α‘ εεδκζβ, 1997, ζ.43).
67c ΏΝΏΕΡΒΔ ΑΕΏΦΟΡΧΝ ΕΥΤΡΕΜΧΝ ΓΕΏ ΣΔΝ ΜΔ ΒΛΛΔΝΕΚΟΣΔΣΏ ΣΟΤ ΐΤΓΏΝΣΕΟΤ Σα εζζβθδεΪ Ϋΰδθαθ ΰζυζζα επέζβηβ άδβ απσ ηκθ 5κ αδυθα εαδ άηαθ ειαλξάμ β ετλδα ΰζυζζα ηβμ Βεεζβζέαμ (ζηβθ Ώθαηκζά β ηκθαδδεά) εαδ β ησθβ ΰζυζζα σζπθ ηπθ Οδεκνηεθδευθ νθσδπθ άδβ απσ ηβθ 1β Οδεκνηεθδεά (325 η.Υ.). Ο ίαζδζδΪμ-αλξΫηνπκ ΰδα ηκνμ Ρπηβκτμ ζηκ ΐναΪθηδκ δεθ άηαθ εαθΫθαμ Ώλξαέκμ Ρπηαέκμ ανηκελΪηκλαμ (π.ξ. ΜΪλεκμ Ώνλάζδκμ ηκν κπκέκ ηα ΰεθΫγζδα ηδηκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ), αζζΪ κ Ώλξαέκμ Έζζβθαμ ΜΫΰαζΫιαθδλκμ. ΏζζΪ κ ΜεΰαζΫιαθδλκμ εέθαδ «αζαασθαμ», «νπΫλθλπθ», Ϊλα «θηλκπά» ΰδα ηκ Ϋγθκμ ηαμ, αθκτ άηαθ εδ β αδηέα ηβμ εαηαζηλκθάμ ηβμ «Παηλυαμ Λαηλεέαμ», ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. ζκ ΰδα ηκ ΰθπζησ επδξεέλβηα, ππμ ηκ ΐναΪθηδκ δεθ άηαθ εζζβθδεσ επεδδά κδ πκζέηεμ ηκν ζεΰσθηκνζαθ «Ρπηαέκδ» εδ σξδ «Έζζβθεμ», ανησ εέθαδ επδξεέλβηα ΰδα εζΪηαηα. Ώθκτ εαδ κδ πλσζθαηκδ, Ϊηεζκδ πλσΰκθκέ ηαμ, ηβμ ηκνλεκελαηέαμ, κτηε εδ ανηκέ ανηκαπκεαζκτθηαθ «Έζζβθεμ». Λεΰσθηκνζαθ Ρπηβκέ, δβζαδά
Ρπηαέκδ. Μάππμ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ εαδ ζκδπκέ «αλξαδκζΪηλεμ» γα αλθβγκτθ εαδ ζηκνμ Ρπηβκτμ, ζηκνμ Ϊηεζκνμ ηεηαίνααθηδθκτμ πλκΰσθκνμ σζπθ ηαμ (1453-1821), ηβθ εζζβθδεά δδδσηβηα, επεδδά δεθ ανηκαπκεαζκτθηαθ «Έζζβθεμ», αζζΪ «Ρπηβκέ»; Αδσηδ Ϊηα κδ ΐνααθηδθκέ δεθ άηαθ Έζζβθεμ επεδδά δεθ ανηκαπκεαζκτθηαθ «Έζζβθεμ», ηε ηβ έδδα ζνζζκΰδζηδεά δεθ εέθαδ Έζζβθεμ κτηε κδ Πλσΰκθκέ ηαμ υμ ηκ 1821, δδσηδ κνδΫπκηε κ ζασμ ανηκαπεεζάγβ Έζζβθαμ. Βέθαδ αίΪζδηκ θα πδζηετεδ εαθεέμ σηδ νπάλιε εζζβθδεσ Ϋγθκμ εθησμ ηβμ ίνααθηδθάμ ανηκελαηκλέαμ εαδ ηανησξλκθα σηδ ανηκέ κδ παλΪιεθκδ, κδ εε ηκν ηβδεθσμ νπΪλιαθηεμ απσ ηκ 330 η.Υ. εαδ ηεηΪ, «ΐνααθηδθκέ» δεθ άηαθ Έζζβθεμ. Βζζβθσθπθκδ εαδ ηβ πζβγνζηκέ ηεηαεδθάγβεαθ απσ ΐαζεΪθδα ζε ΜδελΪ Ώζέα εδ αθηέζηλκθα, δεεΪδεμ θκλΫμ ησζκ πλδθ σζκ εαδ ηεηΪ ηκ 1453, εδ ειεζζβθέζηβεαθ (κδ ηβ Έζζβθεμ). Μπκλεέ θα άηαθ πκζνεγθδεά β Ρπηαθέα, πζησζκ ζσΰπ ηβμ εζζβθκλπηαρεάμ εκνζηκτλαμ ηβμ κδ πζβγνζηκέ πκν άηαθ ζηα θσηδα ΐαζεΪθδα εαδ ηβθ Μδελαζέα, εέηε άηαθ ειαλξάμ Έζζβθεμ εέηε ειεζζβθέζηβεαθ, εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ πκν ειεζζβθέζηβεαθ κδ εΪηκδεκδ ηβμ εθδσηελβμ ΜδελΪμ Ώζέαμ εαηΪ ηκνμ εζζβθδζηδεκτμ ξλσθκνμ. Καδ β ίλεηαθδεά ανηκελαηκλέα πκζνεγθδεά άηαθ (Άΰΰζκδ, Οναζζκέ, επηζΫακδ, Εθδκέ, ε.Ϊ.), αζζΪ ηκ αΰΰζδεσ ζηκδξεέκ ενλδαλξκτζε πκζδηδζηδεΪ εαδ πκζδηδεΪ. Καδ κδ ΔΠΏ εέθαδ πκζνθνζεηδεΫμ, αζζΪ σζκδ σζκδ εΰεαγέζηαθηαδ εεεέ αηελδεαθκπκδκτθηαδ, πατκνθ θα εέθαδ εζζβθδεάμ, ηκνλεδεάμ, ΰαζζδεάμ, δηαζδεάμ, πκζπθδεάμ ζνθεέδβζβμ.Σκ θα πεδ εαθεέμ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ δεθ άηαθ Έζζβθεμ δζκδνθαηεέ ηε ηκ θα ξαλαεηβλέακθηαδ κδ ΜδελαζδΪηεμ, κδ Πσθηδκδ εαδ κδ Ώθαηκζδεκγλαεδυηεμ ηκν 1922 πμ ηβ Έζζβθεμ. Αδσηδ σζκδ ανηκέ εέθαδ (σππμ εαδ κδ εΪηκδεκδ ηβμ βπεδλπηδεάμ ΒζζΪδαμ) απσΰκθκδ ηπθ ΐνααθηδθυθ. «Σκθέακνθ ηελδεκέ ζνξθΪ σηδ κδ ΏληΫθδκδ ά κδ εεπλσζππκδ Ϊζζπθ εγθδεκηάηπθ Ϋθηαζαθ ζηα νοβζσηελα ελαηδεΪ αιδυηαηα ά σηδ αθΫίβεαθ αεσηα εαδ ζηκθ ανηκελαηκλδεσ γλσθκ. Καδ γΫζκνθ η‘ ανησθ ηκθ ηλσπκ θα δδαηλαθυζκνθ ηβ ζνηίκζά ηβμ ηδαμ ά ηβμ Ϊζζβμ εγθδεσηβηαμ ζηβ απά εαδ ηβ δδαησλθπζβ ηκν ίνααθηδθκτ ελΪηκνμ. Ώζθαζυμ δεθ πλΫπεδ θα παλαίζΫπκνηε ά θα νπκηδηκτηε ηκ λσζκ πκν Ϋπαδιαθ Ϊζζεμ εγθσηβηεμ ζηβ απά ηκν ελΪηκνμ. Αεθ πλΫπεδ, σηπμ, εαδ θα παλαίζΫοκνηε ηκ ΰεΰκθσμ σηδ πλΫπεδ θα δελαλξβγεέ β πλκζθκλΪ ηκνμ. Καδ ζηβθ δελΪλξβζβ ανηάθ πλκίΪζζεδ επδίζβηδεΪ β πλκζθκλΪ ηκν εζζβθδζηκτ εαδ ηβμ εζζβθδεάμ παδδεέαμ. Βεησμ, σηπμ, απ‘ ανησ πλΫπεδ θα αθαΰθπλδζηεέ Ϋθα ΰεΰκθσμ πκν εαθεέμ δε ηπκλεέ θα αλθβγεέ: σζκ κδ δδΪθκλκδ ζακέ απκεηκτζαθ ζνθεέδβζβ ηκν εανηκτ ηκνμ, ησζκ απκξπλέακθηαθ ζέΰκ-ζέΰκ απσ ηκ ελΪηκμ. Δ εθέζξνζβ ηβμ εγθδεάμ ζνθεέδβζβμ, ζΫεδ κ H. Bengtson (Geschichte, 547) ηδζυθηαμ ΰδα ηδμ Ν.Ώ. εαδ ηδμ αδΰνπηδαεΫμ πελδκξΫμ ηκν πλπηκίνααθηδθκτ ελΪηκνμ, ζνθκδενσηαθ απσ κπδζγκδλσηβζβ ηκν εζζβθδζηκτ εαδ ενλδσηελα ηβμ εζζβθδεάμ παδδεέαμ ζηδμ πελδκξΫμ ανηΫμ» (Ε. Καλαΰδαθθσπκνζκν, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, εεδ. ΐΪθδαμ, ζ. 57). «ΏζζΪ κδ ΏληΫθδκδ, κδ ζβηαθηδεσηελκδ απσ ηκνμ «ιΫθκνμ» πκν αθάζγαθ ζηκθ ίνααθηδθσ γλσθκ, αθ εαδ ζε πκδεέζζκθηα ίαγησ πλκζβζπηΫθκδ ζηκνμ εγθδεκτμ ηκνμ ξαλαεηάλεμ, Ϋδλαζαθ πμ ΐνααθηδθκέ εαδ σξδ πμ ΏληΫθδκδ εαδ ζηδμ ενλδσηελεμ εεθΪθζεδμ ηκν Ϋλΰκν ηκνμ γα άηαθ αδτθαηκθ θα απκηκθπγκτθ ζβηαθηδεΪ πκζδηδζηδεΪ ζηκδξεέα, αληεθδεάμ ηΪζζκθ παλΪ ίνααθηδθάμ πλκεζετζεπμ. Με ηκθ έδδκ ηλσπκ, σηαθ ίνααθηδθκέ ηεξθέηεμ νδκγεηκτζαθ δδαεκζηβηδεΪ ζηκδξεέα αληεθδεάμ, αλαίδεάμ ά πελζδεάμ πλκΫζενζβμ, ηκ ηεζδεσ Ϋλΰκ ηΫξθβμ δεθ απκεηκτζε ει αδηέαμ ανηκτ αληεθδεσ, αλαίδεσ ά πελζδεσ ξαλαεηάλα, αζζΪ παλΫηεθε ίνααθηδθσ πμ πλκμ ηκ πθετηα εαδ ηβθ εεηΫζεζβ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β.,η. Γ‘, ζ. 309). Ώηθδζίβηεέηαδ β εζζβθδεσηβηα ηβμ Ρπηαθέαμ ζσΰπ ηβμ ηβ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ αλεεηυθ ανηκελαησλπθ. Ώνηά β αηθδζίάηβζβ εέθαδ αίΪζδηβ. Πλυηκθ, αθ ηκ Βζζβθδεσ ΐαζέζεδκ επέ Γεληαθκτ γπθα (18331864), πκν άηαθ εθέκηε εαδ δέΰζπζζκ (ΰεληαθδεΪ εαδ εζζβθδεΪ) ά ηκ εζζβθδεσ ίαζέζεδκ επέ ηβμ δαθΫαδεβμ δνθαζηεέαμ ηπθ Γζτιηπκνλΰε (1864-1924 εαδ 1935-1974) γεπλεέηαδ εζζβθδεσ, ησηε πυμ πΪθηκηε εζζβθσθπθβ Ρπηαθέα άηαθ ηβ εζζβθδεά; Αετηελκθ, ανηά β αηθδζίάηβζβ ίαζέαεηαδ ζε ηδα αλλπζηβηΫθβ θκκηλκπέα: «δεθ εέθαδ εζζβθδεσ σ,ηδ εέθαδ πΫλαθ ηπθ ζβηελδθυθ ζνθσλπθ ηβμ ΒζζΪδαμ». Σλέηκθ, β εαηαΰπΰά δεθ παέαεδ λσζκ. ζκδ ζξεδσθ (εεησμ απσ ηκνμ πλυηκνμ ζαηδθσθπθκνμ) κδ ανηκελΪηκλεμ εζζβθκθπθκτζαθ (πλδθ εθγλκθδζηκτθ), εαθεέμ δεθ εθάλΰβζε πμ Εζπαθσμ ά πμ ΏληΫθδκμ ά πμ.. ΡκνηΪθκμ. ππμ εδ κδ δδαθκλε-
ηδεάμ θνζεηδεάμ εαηαΰπΰάμ πλσεδλκδ, νπκνλΰκέ, ίκνζενηΫμ ηπθ ΔΠΏ δεθ πατκνθ θα δλκνθ νπΫλ ηπθ αηελδεαθδευθ ζνηθελσθηπθ (εαδ δεθ δλκνθ π.ξ. κδ αθλκαηελδεΪθκδ νπΫλ ηβμ Ώθλδεάμ κτηε κδ εδθεακαηελδεΪθκδ νπΫλ ηβμ Κέθαμ κτηε κδ δαθκαηελδεΪθκδ νπΫλ ηβμ Ααθέαμ), Ϋηζδ εαδ κδ ανηκελΪηκλεμ εαηεέξαθ (εαδ ηκ ΰθυλδααθ ανησ) ηκ γλσθκ ηβμ εζζβθκλπηαρεάμ ανηκελαηκλέαμ, σξδ ηβμ.. Ώληεθέαμ ά ηβμ Εζπαθέαμ, εαδ δλκτζαθ νπΫλ ηπθ ζνηθελσθηπθ ηβμ εδ σξδ νπΫλ ηκν... δαεδεκτ Ϋγθκνμ. Άζζπζηε, ησηε νπάλξαθ ησθκ «Ρπηαέκδ». Καδ κδ Ρπηαέκδ άηαθ ειεζζβθδζηΫθκδ. ΣΫηαληκθ, β πκζδηδζηδεά ζνθεδζθκλΪ Ααευθ, Είάλπθ ε.ζπ. εέθαδ αθτπαλεηβ. Μσθκ εεζαηδθδζηΫθκδ (εαδ αλΰσηελα ειεζζβθδζηΫθκδ) εαηαζΪηίαθαθ ηκ γλσθκ. Κδ ανησ δδσηδ ζ.ξ. Ϋθαμ αηαγάμ ίΪλίαλκμ πκν δεθ εέξε εθηαξγεέ ζηβθ πκζδηδεκ-ζηλαηδπηδεά δελαλξέα ηβμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ (εαδ εαηΪ ζνθΫπεδα δεθ εέξε εεζαηδθδζηεέ/ειεζζβθδζηεέ) δεθ ΰδθσηαθ ηε εαθΫθαθ ηλσπκ απκδεεησμ πμ νπελαζπδζηάμ ηβμ ανηκελαηκλέαμ – αθειΪληβηα ηκν αθ εαηαΰσηαθ απσ ησπκ πκν σθηπμ αθάεε ζηβθ ανηκελαηκλέα. Οδ αλξαδκζΪηλεμ Ϋξκνθ θηΪζεδ ζηκ ζβηεέκ θα δζξνλέακθηαδ σηδ «ζηκ ΐναΪθηδκ νπάλιε δδδαέηελβ ηΫλδηθα θα ηβθ νπΪλιβ πκηΫ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ ανηκελΪηπλ» (Π. ΚκνίαζΪεβμ, Γαπιφο, η. 236-237, ζ. 15246). ΦνζδεΪ, πλσεεδηαδ πελέ αθνπσζηαηπθ δζξνλδζηυθ, πκν απκδεδεθτκνθ ηβθ ηδζαζζκδκιέα ηπθ αλξαδκζαηλυθ. Σδ νπκθκκτθ Ϊλαΰε κδ αλξαδκζΪηλεμ, ηε ηκ «δδδαέηελβ ηΫλδηθα»; ηδ νπάλιε εΪπκδκμ ζνΰεεελδηΫθκμ θσηκμ ηκν ίνααθηδθκτ ελΪηκνμ πκν απαΰσλενε ηβθ εθγλσθδζβ Βζζάθπθ; Μάππμ εαθΫθαμ γεζησμ; ΚΪπκδα Ϊΰλαθβ παλΪδκζβ; Σέπκηα Ϋεηαεηα ηΫηλα (π.ξ. επΫηίαζβ ηκν ζηλαηκτ), εΪγε θκλΪ πκν επλσεεδηκ θα αθαλλδξβγεέ Έζζβθαμ ζηκ γλσθκ; Ώπκζτηπμ ηέπκηε απσ σζα ανηΪ δεθ νπάλιε. Παλαητγδα εαηαζεεναζηΫθα απσ αθγλυπκνμ πκν αΰθκκτθ ηβθ ίνααθηδθά δζηκλέα. Δ ΰθπζηά ηαεηδεά ηπθ αλξαδκζαηλυθ ιεζεεπΪαεηαδ: πεηκτθ ηδα αηεεηβλέπηβ εκνίΫθηα, ηδα αθηδίνααθηδθά εαηβΰκλέα, εδ αθάθκνθ θα αδπλεέηαδ εαδ θα δδαδέδεηαδ β ζνεκθαθηέα. Ο ΣδίΫλδκμ (578-582) απκεαζεέηαδ απσ ηκθ Άλαία Ώηπκτζ ΦαλΪΰε «πλυηκμ Έζζβθαμ ίαζδζδΪμ». Ο Μανλέεδκμ (582-602) απκεαζεέηαδ απσ ηκθ Λαηέθκ Πατζκ ΑδΪεκθκ «πλυηκμ Έζζβθαμ ίαζδζδΪμ». Δ Θεκδυλα, β ζτανΰκμ ηκν Εκνζηδθδαθκτ, άηαθ Κτπλδα. «ηκ ζτθκζκ ηπθ δδΪθκλπθ ζαυθ πκν απκηεζκτθ ηκ ΐναΪθηδκ πλΫπεδ θα ιεξπλέζκνηε εεεέθκνμ πκν ηκ δδαπκηέακνθ πκζδηδζηδεΪ απσ εεεέθκνμ πκν ΰεπΰλαθδεΪ ηκθΪξα αθάεκνθ ζ‘ ανησ. Να ίΪακνηε ζε έζβ ηκέλα ηκνμ Έζζβθεμ εαδ ηκνμ Ϊιεζηκνμ ξπλδΪηεμ ηβμ Εζανλέαμ ά ηκνμ θεζΪξκνμ ηβμ ελάηκν ά αεσηβ ηκνμ τλκνμ εαδ ηκνμ ΏληΫθδκνμ εαδ θα ζΫηε ππμ ΐναΪθηδκ εέθαδ β ζνθδζηαηΫθβ ηπθ ζαυθ ανηυθ, εέθαδ δζξνλδζησμ πζαθεηΫθκμ εαδ αζηάλδξηκμ» (Ηζηνξία ηεο Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο, εεδ. Παθεπδζηβηέκν Καέηπλδηα, εζζ. εεδ. ΜΫζδζζα, ζ. 1,2). Άλα ηα επδξεδλάηαηα σηδ επεδδά ζηκ ίνααθηδθσ ελΪηκμ ακτζαθ εδ Ϊζζκδ ζακέ, ανησ άηαθ ηδα.. ηαεεδκθδεά ζαζΪηα, εέθαδ αίΪζδηα. Ώπσ ησθβ ηβμ β τπαλιβ πκζζυθ ζαυθ – εδδδεΪ ηδελσηελπθ ζαυθ εαδ εαηκδεκτθηπθ ζηβθ πελδθΫλεδα εθσμ ελΪηκνμ, σππμ κδ ΏληΫθδκδ ζηα ΐ.Ώ. ηκν ΐνααθηέκν, κδ τλδκδ ζηα Ν.Ώ., κδ ζαίκ-ΐκτζΰαλκδ ζηα ΐσλεδα – δεθ ζΫεδ ηέπκηε εαηΪ ηβμ εεθηλδεάμ εγθδεάμ εαδ δδαελδθσηεθβμ απσ ηδμ Ϊζζεμ πκζδηδζηδεάμ εδ εγθδεάμ ηανησηβηαμ ηκν ελΪηκνμ. Μσθκ αθ άηαθ έζβ ζε επδλλκά, β αληεθδεά ά β ζζαίδεά εκνζηκτλα ηε ηβθ εζζβθκλγσδκιβ, εαδ ησθκ αθ κδ ΏληΫθδκδ ά κδ τλδκδ ά κδ ζΪίκδ άηαθ έζκδ πζβγνζηδαεΪ ηε ηκνμ εζζβθδεκτμ πζβγνζηκτμ ηβμ ΒζζΪδαμ εαδ ηβμ Μ. Ώζέαμ, γα ηπκλκτζαηε θα ηδζΪηε ΰδα ηβ εζζβθδεσ, πκζνεγθδεσ ΐναΪθηδκ. ππμ νπΪλξκνθ εγθδεΫμ ηεδκθσηβηεμ (ηεηαθΪζηεμ ε.Ϊ.) ζε ξυλεμ σππμ β Γαζζέα, β Ώΰΰζέα, κδ ΔΠΏ, ανησ δε ζβηαέθεδ σηδ ανηΫμ εέθαδ δέξπμ εγθδεά ζνθεέδβζβ πκζνεγθδεΫμ ξυλεμ, Ϋθαμ ξνζσμ δέξπμ «εγθδεά» εαδ πκζδηδζηδεά ζνθεέδβζβ. Βλξσηεθκμ κ εαγΫθαμ ζηκ ΐναΪθηδκ ειεζζβθδασηαθ˙ πβΰαέθκθηαμ εαθεέμ ζηδμ ΔΠΏ ειαηελδεαθέαεηαδ˙ ζηβθ Γαζζέα εεΰαζζέαεηαδ. Σκ σηδ Ϋθαμ ζασμ αζζΪαεδ γλβζεεέα ά πκζδηδεσ ζτζηβηα δεθ ζβηαέθεδ αζθαζυμ σηδ δεθ εέθαδ πζΫκθ κ έδδκμ ζασμ, ά σηδ Ϋξεδ εεθνζδζηεέ. Γδαηέ θα ηβθ εέθαδ ηκ ΐναΪθηδκ εζζβθδεσ ζκδπσθ; Ώθκτ: 1) Έξεδ ηβθ έδδα ΰζυζζα ηε ηαμ ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ, 2)ηβθ έδδα γλβζεεέα ηε εηΪμ ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ, 3)ίλέζεεηαδ ζηβθ έδδα ηκπκγεζέα ηε εηΪμ ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ. 4)Βέθαδ κδ ίδκζκΰδεκέ πλσΰκθκέ ηαμ. 5)Έξκνηε, κδ ΝεκΫζζβθεμ, ηβθ ζνθεέδβζβ σηδ απσ ανηκτμ εαηαΰσηαζηε, σζκ ε αθ εζΪξδζηκδ δεθ ηβθ Ϋξκνθ. Θα αθηδπκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «δεθ εέξε εζζβθδεά ζνθεέδβζβ, δεθ άηαθ ΒζζΪδα». Γδαηέ, νπάλξε ηάππμ ελΪηκμ ηε ηκ σθκηα ΒζζΪδα ζηβθ αλξαδσηβηα; ξδ ίΫίαδα. Άλα δεθ νπάλξαθ εδ Έζζβθεμ; Καδ κδ Ρπηβκέ υμ ηκ 1821 πλσΰκθκέ ηαμ πκν δεθ εέξαθ (κ ζασμ) ζνθεέδβζβ εζζβθδεά δε΄θ άηαθ Έζζβθεμ; ΦνζδεΪ εαδ άηαθ. Άλα ΰδαηέ κδ Ρπηβκέ ηκν ΐνααθηέκν θα ηβθ εέθαδ Έζζβθεμ εθυ ανηκέ πκν Ϋαβζαθ ζέΰκ πλδθ ηκ 1821 ( π.ξ. ηκ 1700 ) θα εέθαδ; Ώθκτ ηα Ϋγδηα ηπθ πλδθ ηκ 1821 εαηΪΰκθηαδ εαδ εέθαδ ηα έδδα ηε ανηΪ ηπθ ΐνααθηδθυθ. Ώθκτ κδ Έζζβθεμ Ρπηβκέ ηκν 1700 εαηΪΰκθηαδ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ Ρπ-
ηβκτμ. Γδαηέ κδ πλυηκδ θα εέθαδ Έζζβθεμ εαδ κδ δετηελκδ θα ηβθ εέθαδ; Θα πκνθ ηκ επδξεέλβηα ππμ κδ ΐνααθηδθκέ δεθ εέξαθ ηβθ έδδα γλβζεεέα ηε ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ. Αβζαδά κδ Ϊγλβζεκδ Γεληαθκέ δεθ εέθαδ πζΫκθ Γεληαθκέ; Οδ ΐκνδδζηΫμ Ελζαθδκέ δεθ εέθαδ Ελζαθδκέ; Οδ Ϊγεκδ ΏηελδεΪθκδ δεθ εέθαδ ΏηελδεΪθκδ; Σδ ηελαηυδβ γεκελαηδεά ζεΫοβ Ϋξκνθ ηεζδεΪ αελδίυμ ανηκέ πκν κδτλκθηαδ ΰδα ηβθ Ολγκδκιέα ηκν ΐνααθηέκν. Έθα Ϊζζκ επδξεέλβηα εαηΪ ηκν ΐναΪθηδκν εέθαδ σηδ κδ εγθδεΪ Έζζβθεμ άηαθ νπσδκνζκδ ζηκνμ ΐνααθηδθκτμ. Με ανησθ ηκθ ηλσπκ δδαξπλέαεηαδ ηεξθβηΪ κ «νπσδκνζκμ» ζασμ ηκν ελΪηκνμ (Έζζβθεμ) απσ ηβθ βΰεζέα ηκν ελΪηκνμ (ΐνααθηδθκέ). Ώνησ ηκ επδξεέλβηα εέθαδ αίΪζδηκ: Δ βΰεζέα ηκν ΐνααθηέκν πλκΫλξκθηαθ απσ ηκ ζασ δδσηδ δεθ νπάλξε θλΪΰηα πκν θα εηπσδδαε εαθΫθαθ θα ΰέθεδ ανηκελΪηπλ. ΠΪηπκζζκδ ίαζδζεέμ πλκΫλξκθηαθ απσ αΰλκηδεΫμ κδεκΰΫθεδεμ, ζαρεΫμ. Άλα ζασμ εαδ βΰεζέα ζηκ ΐναΪθηδκ εέθαδ εκδθάμ εγθδεάμ εαηαΰπΰάμ, εαδ β Ϊπκοβ σηδ «ΐνααθηδθσμ» ζβηαέθεδ ησθκ ηκθ Ϊλξκθηα ηκν ΐνααθηδθκν ελΪηκνμ εθυ κ ζασμ άηαθ «νπσδκνζκμ» εέθαδ παλαητγδ. ζκδ Ρπηβκέ αδζγΪθκθηαθ ζηκ ΐναΪθηδκ, ζασμ εαδ βΰΫηεμ. Σδ γα ηΪμ πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ ηκ 1453 πκζεηκτζε β βΰεζέα ηπθ «ΐνααθηδθυθ» εθυ κδ εΪηκδεκδ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, πκν δάγεθ άηαθ νπσδκνζκδ Έζζβθεμ ζηκνμ ΐνααθηδθκτμ, δεθ πκζεηκτζαθ; Σδ γα πκτθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ κδ εΪηκδεκδ (κ απζσμ ζασμ) ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ζηα 1460 άηαθ πζΫκθ Έζζβθεμ, εθυ ζηα 1360 κ ζασμ ηβμ έδδαμ πσζβμ άηαθ «ΐνααθηδθκέ» ηβ Έζζβθεμ; Οδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ νπκζηβλέακνθ ππμ εαηΪ ηβ ίνααθηδθά επκξά εζζβθδεσηβηα δεθ γα Ϋίλδζεε εαθεέμ ζηκ ΠαζΪηδ ά ηκ Παηλδαλξεέκ ά ηβθ Ώνζά εαδ ηκ επέζβηκ ΐναΪθηδκ, αζζΪ ησθκ ζηκνμ δδΪζπαληκνμ εζζβθδεκτμ πζβγνζηκτμ πκν δδαηβλκτζαθ αζνθεέδβηα εΪπκδα εζαζζδεΪ εαδ παΰαθδζηδεΪ ζηκδξεέα, εαδ ησθκ πμ ζακΰλαθδεσμ εδ σξδ πμ εγθκζκΰδεσμ ηπκλεέ θα ξλβζδηκπκδβγεέ κ σλκμ ίνααθηδθσμ εζζβθδζησμ. ηπμ ανηά β Ϊπκοβ απκδεδεθτεηαδ αζηάλδεηβ. Καη‘ αλξάθ, σππμ Ϋξεδ απκδεδξγεέ εαδ ζεξγεέ παλαπΪθπ, δεθ νπάλξε εΪπκδκμ δδαξπλδζησμ ηεηαιτ ηπθ εζζβθδευθ πζβγνζηυθ πσζεπθ/ξπλδυθ εαδ ηπθ αθγλυππθ ηκν Παζαηδκτ ά ηκν παηλδαλξεέκν. Οπκδκζδάπκηε άγεζε εαδ εέξε ηα πλκζσθηα, ηπκλκτζε θα ΰέθεδ, σππμ εέπαηε, ανηκελΪηκλαμ ά παηλδΪλξβμ, θα αθΫίεδ σζβθ ηβθ εζέηαεα ηπθ ελαηδευθ ά ηπθ εεεζβζδαζηδευθ αιδπηΪηπθ. νθεπυμ, έδδκδ άηαθ κδ Ϊθγλππκδ πκν άηαθ εεησμ Παζαηδκτ, έδδαμ εγθδεσηβηαμ ηε ανηκτμ πκν άηαθ εδ εθησμ ηκν Παζαηδκτ. Σέ ΰδθσηαθ ζκδπσθ, υζηε θα δζξτεδ β Ϊπκοβ ηπθ Ν/Π, σηδ ζηκ «επέζβηκ ΐναΪθηδκ» (ΠαζΪηδ εαδ ζηκ Παηλδαλξεέκ-Βεεζβζέα ε.αζζκτ) δεθ νπάλξε εζζβθδεσηβηα/εζζβθδζησμ/εζζβθδεσ Ϋγθκμ; Μσζδμ κδ έδδκδ Ϊθγλππκδ (Έζζβθεμ) πελθκτζαθ ηβθ πτζβ ηκν Παζαηδκτ ά ηκν Παηλδαλξεέκν, Ϋξαθαθ ηβθ εζζβθδεσηβηΪ ηκνμ (ηε κπκδαδάπκηε ηκλθά εδ αθ ηβθ εέξαθ ανηάθ, πλκ ηβμ εδζσδκν ηκνμ ζηκ ΠαζΪηδ) εαδ ΰδθσθηκνζαθ «ΐνααθηδθκέ»; Μνζηβλδυδβ πλΪΰηαηα, ζκδπσθ, πΪγαδθε εΪγε Έζζβθαμ ησζδμ πελθκτζε ηδμ πτζεμ ηκν επέζβηκν ΐνααθηέκν εαδ ΰδθσηαθ ηηάηα ηκν! Σκ «επέζβηκ ΐναΪθηδκ» άηαθ ζηα ξΫλδα, άηαθ ηκ έδδκ ηανηδζηΫθκ ηε ανηκτμ πκν ιεεδθκτζαθ Ϊζβηκδ εαδ Ϋθηαθαθ ζηβ δσια εαηαζαηίΪθκθηαμ γΫζεδμ εδ αιδυηαηα. Θα ηδζάζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πελέ «ΰεθέηζαλπθ» παλκηκδΪακθηαμ ηβθ εαηΪζηαζβ ηε ηκνμ ειδζζαηδζηΫθκνμ πκν ΰέθκθηαθ Ογπηαθκέ αιδπηαηκτξκδ. ΠΪζδ αθδζησλβηκ ζΪγκμ εέθαδ εδ ανησ. Οδ Ϊθγλππκδ πκν απκεηκτζαθ ηα αιδυηαηα ηκν ΐνααθηέκν, ζηκ ΠαζΪηδ εαδ ζηβθ Βεεζβζέα, δεθ Ϊζζαααθ ηέπκηε (ΰζυζζα. γλβζεεέα. ζνθεέδβζβ, Ϋγδηα ε.Ϊ.) απσ ηβθ (πλκ ηβμ εδζσδκν ηκνμ ζηκ π.ξ. ΠαζΪηδ) ηανησηβηΪ ηκνμ, σππμ Ϊζζαααθ ανηκέ πκν ειδζζαηέακθηαθ (γλβζεεέα, Ϋγδηα εαδ εγθδεά ηατηδζβ). ΠαλΫηεθαθ κδ έδδκδ, σηκδκδ ηε ηκνμ νπσζκδπκνμ ηκν «ηβ επέζβηκν ΐνααθηέκν». Οηκεγθεέμ ηκνμ. Γδ‘ ανησ εαδ σζβ εζζβθδεσηβηα νπάλξε ζηκνμ εζζβθδεκτμ πζβγνζηκτμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, β έδδα νπάλξε εαδ ζηκ επέζβηκ ΐναΪθηδκ. ΠΪθηπμ, αθηέγεηα απσ ηκνμ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ, κδ ΒδδπζκζΪηλεμ εζζβθδεάμ ά Ϊζζβμ εαηαΰπΰάμ ηκν 3 , 4 εαδ 5κν αδυθα κνδΫπκηε γευλβζαθ ηκ «ΐναΪθηδκ» πμ εΪηδ ιΫθκ, πμ ιΫθβ εικνζέα. «Παηλέδα» απκεαζεέ ηβ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα κ ΚΫζζκμ. ΚαθΫθαμ ΛδίΪθδκμ, εαθΫθαμ νπελ-Έζζβθ Εκνζδαθσμ δεθ Ϋεαθε ζσΰκ ΰδα «νπκδκνζπηΫθκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ ζηκνμ Ρπηαέκνμ». ΏνηΪ εέξαθ ιεξαζηεέ, 600 ξλσθδα ηεηΪ. Άλα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ ηπθ πλαΰηΪηπθ απσ ηκνμ Βγθδεκτμ αεσηβ εαδ ζ‘ ανησ ηκ ζβηεέκ. κν
κν
ζκ εδ αθ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκ αλθκτθηαδ, ζε σζβ ανηάθ ηβθ εαγαλκζαΰθεέα πκν ηκνμ δδαελέθεδ ίλέζεεηαδ κ λαηζδζησμ, ηε ηβθ Ϋθθκδα σηδ νπΪλξεδ εΪηδ ηκ εαγαλσ, ηκ κπκέκ ηε ηβθ πΪλκδκ ηκν ξλσθκν εεθνζέαεηαδ εαδ ζηκ κπκέκ πλΫπεδ θα επδζηλΫοκνηε ΰδα θα ζπγκτηε.
Μέα Ϊζζβ δζηκλδεά πζΪθβ ηπθ Ν/Π εέθαδ, ππμ υμ ηκ 1453 νπάλξαθ θπγλκέ ΐνααθηδθκέ, εθυ ηεηΪ ηκ 1453 πκν πΫγαθε ηκ ΐναΪθηδκ ιαθαΰεθθάγβεαθ λπηαζΫκδ εδ αεηαέκδ Έζζβθεμ εδ Βζζβθδζησμ. Δ Ϊπκοβ ανηά ζηκξετεδ θα «απκδεέιεδ» σηδ κδ ΐνααθηδθκέ δεθ εέξαθ εζζβθδεσηβηα. ηπμ, κ δζηκλδεσμ Ώ. ΐαεαζσπκνζκμ ΰλΪθεδ (Ζ πνξεία ηνπ Γέλνπο, ζ. 12) ΰλΪθεδ: «Δ πδκ αθεζάμ αζθαζυμ αθηέζβοβ εέθαδ σηδ ηε ηβθ Ϊζπζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ζάΰεδ κ ηεζαδπθδεσμ εζζβθδεσμ εσζηκμ εαδ σηδ απσ ηβθ επατλδκ, δβζαδά απσ ηδμ 30 ΜαΎκν 1453, αλξέαεδ κ θΫκμ εζζβθδζησμ». Ο Ν. ίκλυθκμ ζΫεδ «Αεθ ηπσλεζα θα εΪθπ πκηΫ ηκν ηκ δδαξπλδζησ αθΪηεζα ζηκ ΐναΪθηδκ εαδ ηκθ θΫκ εζζβθδζησ» (Κ.Θ. ΑβηαλΪ εαδ Νέεκν ίκλυθκν, Ζ κέζνδνο ηεο ηζηνξίαο, εεδ. Άΰλα, ζ. 104). νθεπυμ κδ ετλδκδ ζσΰκδ πκν κδ «ΐνααθηδθκέ» άηαθ Έζζβθεμ εέθαδ: 1) β εκδθσηβηα ΰζυζζαμ, γλβζεεέαμ, ησπκν εαδ εαηαΰπΰάμ ηεηαιτ Νεκεζζάθπθ εαδ «ΐνααθηδθυθ», 2) β εκδθά ζνθεέδβζβ ησζκ ηπθ Ώΰπθδζηυθ ηκν 1821, σζκ εαδ ηπθ ζβηελδθυθ Νεκεζζάθπθ σηδ κδ «ΐνααθηδθκέ» εέθαδ κδ «αεέηθβζηκδ πλσΰκθκέ ηκνμ», 3) β απκνζέα δδαξπλδζηδεάμ ΰλαηηάμ ηεηαιτ ζακτ εαδ αλξσθηπθ ζηκ ΐναΪθηδκ, δβζαδά ηκ εζετγελκ θα παέλθεδ κπκδκζδάπκηε Ϊθγλππκμ ηκν ζακτ κπκδαδάπκηε ελαηδεΪ αιδυηαηα, πλΪΰηα πκν εαηαλλέπηεδ ηβθ αζηεέα γεπλέα ππμ ησθκθ κδ Ϊλξκθηεμ άηαθ ΐνααθηδθκέ εθυ κ ζασμ άηαθ νπσδκνζκμ, Έζζβθεμ, εαδ δδαθκλεηδεάμ εγθδεσηβηαμ απσ ηκνμ «ΐνααθηδθκτμ Ϊλξκθηεμ», εαδ ππμ νπάλξε ηΪξα εζεδζηά εΪζηα εΪπκδπθ ιΫθπθ «ΐνααθηδθυθ».
67d ΤΓΥΡΟΝΟΕ ΕΣΟΡΕΚΟΕ ΓΕΏ ΣΔΝ ΒΛΛΔΝΕΚΟΣΔΣΏ ΣΟΤ ΐΤΓΏΝΣΕΟΤ ΚαηΪ ηκθ δζηκλδεσ Aug. Heisenberg «ΐνααθηδθσ εέθαδ ηκ εεξλδζηδαθδζγΫθ λπηαρεσ ελΪηκμ ηκν εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ» (Staat und Gesselschaft des byz. Reiches, Die Kultur der Gegenwart, s. 364). Ο δζηκλδεσμ D. Talbot Rice ΰλΪθεδ σηδ «Σκ ΐναΪθηδκ πλΫπεδ πλαΰηαηδεΪ θα ηεζεηβγεέ ζαθ Ϋθα εεθΪζαδκ ηβμ ηαελσξλκθβμ δζηκλέαμ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ εαδ ηκν εζζβθδεκτ ζηκξαζηκτ» (Byzantines, 26). Ο δδΪζβηκμ δζηκλδεσμ Arnold Toynbee ηδζΪ ΰδα «ίνααθηδθκτμ Έζζβθεμ» εαδ ΰδα «ίνααθηδθσ εζζβθδεσ πκζδηδζησ», εαδ εαηαζάΰεδ: «Σκθ 5κ αδυθα β ανηκελαηκλέα ζνθΫξδζε θα εέθαδ εαη‘ σθκηα λπηαρεά, αζζΪ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εέξε εαηαζηεέ εζζβθδεά εαδ παλΫηεδθε εζζβθδεά» (A. Σoynbee, Οη Έιιελεο θαη νη θιεξνλνκηέο ηνπο, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ.187). Ο δζηκλδεσμ H.-G. Beck ΰλΪθεδ: «Δ ανηκελαηκλέα Ϋΰδθε «ίνααθηδθά» επεδδά β εαηαεηβηΫθβ ΒζζΪδα εέξε ΰδα ηδα αεσηβ θκλΪ θδεάζεδ ζηκ πθενηαηδεσ πεδέκ εαδ ηπκλκτζε πδα θα γεπλάζεδ ηβθ ελαηδεά εικνζέα εαδ ηβθ ελαηδεά κλΰΪθπζβ, πκν αλξδεΪ ηβμ άηαθ ησζκ ιΫθεμ, πμ Ϋθα πζαέζδκ ηΫζα ζηκ κπκέκ ηπκλκτζε εαθεέμ θα ζηαδδκδλκηάζεδ, εαδ θα δδαπλΫοεδ ξπλέμ θα εέθαδ πδα αθΪΰεβ θα αθάθεδ ηα εκδθΪ ζηκνμ Λαηέθκνμ» (Hans-Georg Beck, Ζ βπδαληηλή Υηιηεηία, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 38). Ο πδκ ηεΰΪζκμ ίνααθηδθκζσΰκμ ηκν 20κτ αδυθα, κ Sir Steven Ranciman, απαθηυθηαμ ζηβθ Ϊπκοβ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ δεθ άηαθ Έζζβθεμ, εέπε: «Αε θκηέαπ σηδ κδ ζτΰξλκθκδ Ϋζζβθεμ εέθαδ πελδζζσηελκ Ϋζζβθεμ απσ ηκνμ ίνααθηδθκτμ». Ο δζηκλδεσμ L. Bréhier ΰλΪθεδ «Σκ ΐνααθηδθσ ελΪηκμ εέθαδ β κλΰαθδεά αθΪπηνιδμ ηβμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ, αζζ‘ Ϋΰδθεθ εζζβθδεσθ εαδ ξλδζηδαθδεσθ εαδ ενλέζεκηεθ εδμ ανησ βθπηΫθα ηα ηλέα γεηεζδυδβ
ζηκδξεέα ηκν ενλππαρεκτ πκζδηδζηκτ: ηκθ Βζζβθδζησθ, ηκ Ρπηαρεσθ Αέεαδκθ εαδ ηκθ Υλδζηδαθδζησθ» (Le dévelopement des études d‘ historie Byzantine, Reveu d‘ Auvergne, η. 18, ζ. 34). Ο δζηκλδεσμ Diehl επέζβμ γεπλεέ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ Έζζβθεμ. Ο δζηκλδεσμ J.B. Bury ΰλΪθεδ: «Ο πκζδηδζησμ ηκν ΐνααθηδθκτ ελΪηκνμ Ϋξκθηαμ ίαγεδΫμ λέαεμ ζηκ παλεζγσθ, άηαθ β ηεζενηαέα θΪζβ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ» (History of the later roman empire from the death of Theodosius I to the death of Justinian). ΐΫίαδα, ηδ ζβηαζέα Ϋξκνθ κδ ΰθυηεμ ησζπθ δζηκλδευθ, σηαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ αθηέγεηβ ΰθυηβ; Καηηέα απκζτηπμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηα ιΫλκνθ σζα εαδ εαζτηελα. Ώεσηβ εδ κ Ρ. Ώπκζηκζέδβμ (πκν εδ ανησθ ηκθ εαπβζετκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκν ΤΒΒ) εΪθεδ ζσΰκ (ζηκθ πλσζκΰκ ηβμ δζηκλέαμ ηκν Droysen) ΰδα «ηβ ζεΰσηεθβ Αλαηνιηθή ηεηΪ, ηβ ΐνααθηδθά ιαξΏνηκελαηκλέα ηβ ιεζηή εθθδκζζιμφ». «Λασμ εαηαεηβηΫθκμ, ηεηαιτ Ϊζζπθ ζαυθ, αθ εαδ εαηΫξεδ πλκειΫξκνζα γΫζβ ζηβθ Ώθαηκζά εαδ ενθκεέηαδ απσ ηκνμ εαηαεηβηΫμ, ΰέθεηαδ κ ενλέαλξκμ ζασμ εθσμ θΫκν πκζδηδεκτ ζξβηαηδζηκτ, ηε γΫζβζβ θα ζνθεξέζεδ ηβ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα, κ εζζβθδεσμ σηπμ ξαλαεηάλαμ ηβμ κπκέαμ εδλαδυθεηαδ σζκ εαδ πελδζζσηελκ», ΰλΪθεδ κ Ν. ίκλυθκμ.
67e ΒΝΑΒΕΞΒΕ ΒΛΛΔΝΕΚΔ ΏΤΣΟΤΝΒΕΑΔΕΏ ΣΧΝ ΐΤΓΏΝΣΕΝΧΝ Ο ΕπΪθθβμ ΐαηαηαάμ, Ρπηβσμ ανηκελΪηκλαμ ηβμ Νέεαδαμ (ζηκ δδΪζηβηα εαηΪ ηκ κπκέκ β Κπθζηαθηδθκτπκζβ άηαθ νπσδκνζβ ζηκνμ ΦλΪΰΰκνμ), ΰλΪθεδ ζηβθ απαθηβηδεά ηκν επδζηκζά πλκμ ηκθ πΪπα Γλβΰσλδκ ηεηαιτ Ϊζζπθ ηα ειάμ: «Καδ σηδ ηεθ απσ ηκν βηεηΫλκν ΰΫθκνμ (= εζζβθδεκτ) β ζκθέα εαδ ηκ εε ηατηβμ αΰαγσθ άθγβζε εαδ εδμ Ϊζζκνμ δδεδσγβ, εαζυμ εέλβηαδ. (...) Οδ ΰεθΪλξαδ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν, κδ απσ ηκν ΰΫθκνμ ηπθ Ακνευθ εαδ Κκηθβθυθ, έθα ηβ ηκνμ Ϊζζκνμ ζΫΰπ, ηκνμ απσ ΰεθυθ εζζβθδευθ Ϊλιαθηαμ επέ πκζζΪμ εεαηκζηταμ εηυθ ηβθ αλξάθ εαηΫζξκθ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ, κτμ εαδ β ηβμ Ρυηβμ εεεζβζέα εαδ κδ δελΪλξαδ πλκζβΰσλενκθ Ρπηαέπθ ανηκελΪηκλαμ» (πλπηκδβηκζδετηβεε ζηκ πελδκδδεσ Ώγβθαέκμ, ηκη' Ώ', ζ.469, νπσ ΕπΪθ. αεεζζέπθα) (Ώθη. ΜβζδαλΪεβ, Ηζηνξία ηνπ βαζηιείνπ ηεο Νίθαηαο θαη ηνπ Γεζπνηάηνπ ηεο Ζπείξνπ, 1898, αθεητππζαθ κδ ίδίζδκπυζαδ Α.Ν. ΚαλαίδΪμ, Β.Κ. ΛΪακμ, Ώγάθαδ 1994, ζ. 276, 277). Με Ϊζζα ζσΰδα, κ Ρπηβσμ ανησμ ΏνηκελΪηκλαμ ηκν 13κν αδ. δεθ γεπλεέ σηδ κ ηέηζκμ «ανηκελΪηκλαμ Ρπηαέπθ» νπκδβζυθεδ ηβ εζζβθδεά εαηαΰπΰά. Ο Θεσδπλκμ κ ΐ‘ ηβμ Νέεαδαμ γεπλκτζε ηκνμ νπβεσκνμ ηκν απκΰσθκνμ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ, κθσηααε ηβθ Μ. Ώζέα «ΒζζΪδα» εαδ ηκ ελΪηκμ ηκν «Βζζβθέδα επδελΪηεδαθ» εδ Ϋΰλαθε επδΰλαηηαηδεΪ «Βζζάθπθ ξλδζηπθνηκτηεθκθ εζΫκμ κν ζίΫθθνηαδ» (Κ.Μ. ΠζαεκΰδαθθΪεβ, Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο θαη πνιηηηζκφο ησλ Βπδαληηλψλ, εεδ. κέεκμ ΚνλκηΪθκμ, ζ. 157). Σκ ελΪηκμ επέζβμ ζΫΰεηαδ «εζζβθδεσθ». Δ Άθθα Κκηθβθά νπελβθαθετεηαδ σηδ δεθ εέθαδ Ϊηκδλβ ηκν «εζζβθέαεδθ». Ο Μδξαάζ Δ‘ Παζαδκζσΰκμ ζε κηδζέα ηκν νπκΰλαηηέαεδ ηβ «δσια ηβμ Βζζβθδεάμ παλαδσζεπμ». ΏζζΪ εαδ κδ ζσΰδκδ Ϋξκνθ πΪθηα ΰθυζβ ηκν παλεζγσθηκμ ηαμ. Ο Ώΰαγέαμ αθαθΫλεδ ηκθ ηβλκ εαδ ηκθ ΠζΪηπθα. Ο Πδζέδβμ πλκεεδηΫθκν θα πζβλκθκλάζεδ ηκνμ αθαΰθυζηεμ ηπθ επυθ ηκν ΰδα ηκ ηΫΰεγκμ ηβμ θέεβμ ηκν ΔλΪεζεδκν εαηΪ ηπθ Πελζυθ, ηβ ζνΰελέθεδ ηε ηα εαηκλγυηαηα Ώλξαέπθ Βζζάθπθ, ηκν ΏζΫιαθ-
δλκν, ηκν Φέζδππκν, ηκν Ξεθκθυθηα ε.Ϊ. Ο Μδξαάζ ΥπθδΪηβμ γλβθεέ ΰδα ηβ ξαηΫθβ δσια ηβμ Ώλξαέαμ Ώγάθαμ. Ο Νδεάηαμ ΥπθδΪηβμ, ζηαηαηΪ ηβθ Ηζηνξία ηκν ηε ηβθ Ϊζπζβ ηβμ Πσζβμ απσ ηκνμ ζηανλκθσλκνμ, γεπλεέ ηκνμ Ρπηαέκνμ Έζζβθεμ εαδ πμ αδηέα ηκν ηεληαηδζηκτ ηβμ δδάΰβζάμ ηκν Ϋξεδ: «Πμ ἂθ εἴβθ ἐΰὼ ηὸ ίέζηδζηκθ ξληα, ηὴθ ἱζηκλίαθ, ηὸ εάζζδζηκθ εὕλβηα ηθ ζζήθπθ, ίαλίαλδεαῖμ εαγ‘ ζζήθπθ πλάιεζδ ξαλδαόηεθκμ». Οδ ίαλίαλδεΫμ πλΪιεδμ εαηΪ ηπθ Βζζάθπθ, πκν ΰλΪθεδ κ ΥπθδΪηβμ, δεθ εέθαδ Ϊζζεμ απσ ηδμ πλΪιεδμ ηπθ ηανλκθσλπθ εαηΪ ηπθ Ρπηβυθ. Ρπηβσμ εαδ Έζζβθ ηανηέακθηαδ. Ο ΜΪλεκμ Βνΰεθδεσμ ζΫεδ «εκλνθὴ ηὲθ ΰὰλ ημ εαγ‘ ηᾶμ κἰεκνηέθβμ ζζάμ, ὀθγαζηὸμ δὲ ηκῦ Πέζκπκμ».
67f ΤΠΏΡΥΒΕ ΤΝΒΥΒΕΏ ΜΒΣΏΞΤ ΡΧΜΏΝΕΏ ΚΏΕ ΏΡΥΏΕΟΣΔΣΏ; «ΐαζδεσ αζζΪ εαδ πκζτ δτζεκζκ πλσίζβηα παλαηΫθεδ β δδΪελδζβ ηπθ αθαηκζδευθ ζηκδξεέπθ ηκν ίνααθηδθκτ πκζδηδζηκτ, ΰδαηέ κ Βζζβθδζησμ, ζε ηεΰαζτηελκ πκζκζησ, αζζΪ εαδ κ Υλδζηδαθδζησμ, άδβ εαηΪ ηδμ αλξΫμ ηβμ ίνααθηδθάμ πελδσδκν, Ϋθελθαθ ηααέ ηκνμ ηαελΪ παλΪδκζβ αθαηκζδζηκτ, πλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ σηδ κ ζεΰσηεθκμ ίνααθηδθσμ αθαηκζδζησμ εέθαδ, ηδμ πελδζζσηελεμ θκλΫμ, πκζτ αλξαδσηελκμ. Οππζδάπκηε, απκηεζεέ ζΪγκμ ηκ θα νπεληδηΪηαδ β ζπκνδαδσηβηα ηπθ αθαηκζδευθ ά Ϊζζπθ ζηκδξεέπθ ζηκ ίνααθηδθσ πκζδηδζησ», ΰλΪθεδ κ ΣαηΪεβμ ζηκ Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία (ζ. 36), δεέξθκθηαμ ηε ηα παλαπΪθπ ηκ πλκθαθΫμ: σηδ κ Βζζβθδζησμ άηαθ άδβ πλκ αδυθπθ (απσ ηκθ ΏζΫιαθδλκ) αθαηεηδΰηΫθκμ ηε ηβθ Ώθαηκζά εαδ Ϋθηκθα επβλεαζηΫθκμ απσ ηκθ αθαηκζδζησ, εαδ δεθ πελέηεθε ηκ ΐναΪθηδκ, ΰδα θα «ειαθαηκζδζηεέ» εαδ θα ξΪζεδ ηβθ «εζαζζδεσηβηΪ» ηκν, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ εαγαλκζσΰκδ. «Οδ επδδλΪζεδμ ηβμ Ώθαηκζάμ (επέ ηκν ΐνααθηέκν) εεδβζυγβεαθ ενλέπμ ζε ειπηελδεΪ ζηκδξεέα, ζε γΫηαηα εθδτζεπμ πλπηκεσζζκν εαδ ανζδεάμ εγδηκηνπέαμ εδ σξδ ζηδμ πκζδηδεΫμ δδΫεμ πκν άηαθ σζεμ απκδεδεδΰηΫθα εζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ. Ώεσηα εαδ εεεέθα ηα ζηκδξεέα ηβμ ανηκελαηκλδεάμ πλαεηδεάμ πκν θαέθκθηαδ εηπθενζηΫθα απσ ηβθ εΰΰτμ Ώθαηκζά, ηεηαδσγβεαθ ζηκ ΐναΪθηδκ, σππμ απΫδεδιε κ δζηκλδεσμ Alföldi ηΫζπ ηβμ [πλκπκλενσηεθβμ ξλκθδεΪ] εζζβθκλπηαρεάμ παλαδσζεπμ. νθεδδβηΪ ά Ϊηεζα δΪθεδα απσ ηβθ Ώθαηκζά δεθ νπάλιαθ. Δ εαγδελπηΫθβ «πλκζετθβζδμ» π.ξ. ηκν ίνααθηδθκτ ανηκελΪηκλκμ πλκελξσηαθ απσ ηβθ εζζβθδζηδεά ίαζδζεέα ηΫζπ ηκν λπηαρεκτ ανηκελαηκλδεκτ γεζηκτ. Σβθ έδδα επκξά, αεσηα εαδ ζηβθ ΒζζΪδα δεθ άηαθ αζτθβγεμ θα ΰκθαηέακνθ κδ πδζηκέ, εαδ θα πλκζενθκτθ ηκνμ γεκτμ ά θα πλκζπέπηκνθ δεΫηεμ ε.Ϊ. ζηα πσδδα ηπθ ενελΰεηυθ ηκνμ εαδ ηπθ βΰεησθπθ ηκνμ, πμ εεδάζπζβ νπκηαΰάμ, ενΰθπηκζτθβμ ά δεεζέαμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 312-313). «Σσ Ϊηεζκ πλσηνπκ ηκν ηεζαδπθδεκτ ηκθΪλξβ πλΫπεδ ξπλέμ αηθδίκζέα θα θααβηβγεέ ζηβθ εζζβθκλλπηαρεά παλΪδκζβ, σππμ ενλέπμ ειεζέξγβεε ζηβθ γεπλέα εαδ ηβθ πλΪιβ απσ ηβθ επκξά ηκν ΠζΪηπθα, ηπθ εζζβθδζηδευθ ίαζδζεέπθ εαδ ηβμ λπηαρεάμ ανηκελαηκλέαμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 313). «Ώεσηα εαδ κδ ελενθβηΫμ πκν αλθκτθηαδ ηβθ δδΫα ηδαμ απσζνηβμ ζνθΫξεδαμ ζηκ ΐναΪθηδκ, γα πλΫπεδ θα πδζηκπκδάζκνθ σηδ ζηβθ Ώθαηκζά νπάλξαθ πελδζζσηελα ζηκδξεέα ηβμ αλξαδσηβηαμ απ‘ σ,ηδ ζηβ Ατζβ» (Sture Linnér, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Πνιηηηζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά, ζ. 124). «Βέθαδ αδτθαηκθ θα πλκίζβγά αθηέλλβζβ ΰδα ηβ ζνθΫξεδα ηκν ίνααθηδθκτ πκζδηδζηκτ. ΜΫζα ζηβθ ανηκελαηκλέα β παδδεέα ηκν εζζβθδζηδεκτ εσζηκν πκν αθαπητξγβεε ζηα ίαζέζεδα ηπ δδαδσξπθ ηκν ΜεΰΪζκν ΏζειΪθδλκν ζνθεξέαεηαδ εαδ επβλεΪαεδ ίαγδΪ ηα επδηετΰηαηα ηκν ΐνααθηέκν. Γδαηέ κδ ΐνααθηδθκέ εέθαδ ξλδζηδαθκέ Ώζειαθδλδθκέ. ηβθ ηΫξθβ αεκζκνγκτθ ηα εζζβθδζηδεΪ πλσηνπα˙ εζβλκθκηκτθ ηβ λβηκλδεά παλΪδκζβ, ηβθ θδζκηΪγεδα, ηκ γανηαζησ ΰδα ηκ ηεΰΪζκ αδυθα ηβμ εζαζζδεάμ ΒζζΪδκμ, ξαλαεηβλδζηδεΪ πκν δδΫελδθαθ ηκνμ ηεζεηβηΫμ ηβμ επκξάμ ηκν ίαζδζεέκν ηπθ Πηκζεηαέπθ. Βεεέθκδ πκν γα αβηκτζαθ θα επδίΪζ-
ζκνθ ηβ ΰθυηβ σηδ ζε εΪπκδα επκξά ζηβθ δζηκλέα ηκν ΐνααθηέκν νπΪλξεδ εΪπκδκ λάΰηα ζηβ ζνθΫξεδα, σηδ εΪηδ ηκ εθηεζυμ θΫκ εηθαθέζηβεε, κθεέζκνθ ηκνζΪξδζηκ θα παλαδεξηκτθ σηδ κ πκζδηδζησμ ηβμ ανηκελαηκλέαμ δεθ εΰθυλδζε ηΫηκδα δδαεκπά. Αδαηβλάγβεε επέηκθα υμ ηκ ηΫζκμ ηβμ ανηκελαηκλέαμ» (H. BaynesH.St.L.B. Moss, Βπδάληην˙ εηζαγσγή ζηνλ Βπδαληηλφ πνιηηηζκφ, εεδ. Αβη. Ν. Παπαδάηαμ, ζ. 23). Έξκνηε πεδ παλαπΪθπ, σηδ β απσλλδοβ ηκν κθσηαηκμ Έιιελαο πμ δβζπηδεκτ ηβμ εγθδεάμ εαηαΰπΰάμ πελδζζσηελκ ζξεηέαεηαδ ηε ηβθ έδδα ηβθ πλκΫζενζβ ηβμ ανηκελαηκλέαμ, β κπκέα δβηδκνλΰάγβεε απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ εδ σξδ απσ ηκνμ Βζζαδδεκτμ Έζζβθεμ, παλΪ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ. Θεπλεέηαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋπαδιε ηκθ ενλέαλξκ λσζκ ζηκ ζνθεδδβζδαεσ δδξαζησ ηπθ Βζζάθπθ. ηπμ, εεεέθβ ηβθ επκξά ηκ δέζβηηα άηαθ ζνΰεεελδηΫθκ: αθ κ Βζζβθδζησμ πλκζξπλκτζε ζηκθ Μδγλαρζησ εαδ ηβ γεκνλΰέα, ηβθ κπκέα πλκπγκτζαθ κδ Νεκπζαηπθδεκέ εδ κ Εκνζδαθσμ, δε γα Ϋηεθε κτηε έξθκμ εζζβθδεσηβηαμ ηπλκζηΪ ζηκθ «πελζδζησ» εαδ ηκθ ξαζδαρζησ ηβμ θεκπζαηπθδεάμ-δκνζδαθδεάμ εκζηκγεπλέαμ (θα νπεθγνηέζκνηε, ππμ ενλέαλξβ ηΪζβ ηκν Νεκπζαηπθδζηκτ άηαθ β γεκνλΰδεά ηκν τλδκν ΕΪηίζδξκν εδ σξδ εεεέθβ ηκν Πκλθτλδκν). Ο Παΰαθδζησμ (πμ ηκ αθηέγεηκ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ) εεεέθβμ ηβμ επκξάμ άηαθ αζδαηδεσμ, πελζδεσμ εαδ ίαίνζπθδαεσμ. Ήηαθ απεέλπμ αθ-εζζβθδεσηελκμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Βέθαδ απέγαθκ κδ ΠΫλζεμ ζσΰδκδ ηε ηβ γλβζεεέα ηκνμ θα δδΫζπααθ ηκθ εζζβθδζησ, ηβ ζηδΰηά πκν β εζζβθκλπηαρεά Ώνηκελαηκλέα εαδ β Πελζέα άηαθ ζε ζνθεξεέμ δδαηΪξεμ. ΠλΫπεδ επέζβμ θα ΰθπλέακνηε, σηδ ζηκθ 4καδ. δεθ νπάλξε πμ ζεΫοβ, ζηκ παΰαθδζηδεσ ζηλαησπεδκ, ησθκ πλσΰλαηηα «ειεζζβθδζηκτ». Τπάλξε εαδ πλσΰλαηηα εεζαηδθδζηκτ, κ κπκέκμ παλΪζζβζα ηε ηκθ εεπελζδζησ εαδ ηβ γεκνλΰέα, γα απΫθελαθ ηκ κλδζηδεσ πζάΰηα ζηβ ζνθΫξεδα ηκν εζζβθδζηκτ. ηκ επδηεζεέκ, δβζαδά, ηκν Εκνζδαθκτ, νπάλξαθ εαδ εζζβθδζηΫμ, αζζΪ νπάλξαθ εαδ ανηκέ πκν επδγνηκτζαθ ηκθ εεζαηδθδζησ ηβμ Ώθαηκζάμ. Ο Υλδζηδαθδζησμ ηε ηβ ξλάζβ ηβμ εζζβθδεάμ εαδ ηβ ΰθυζβ ηβμ θδζκζκθέαμ απΫηλεοε ανηάθ ηβθ ειΫζδιβ. ΏπΫθαθηδ ζηκνμ ΰέΰαθηεμ ζΪηλεδμ ηβμ εζζβθδεάμ ΰζυζζαμ εαδ ζεΫοεδμ Γλβΰσλδκ Ναθαδαθαβθσ εαδ ΐαζέζεδκ, ηδ Έζζβθεμ εέξε θα επδδεέιεδ β Εκνζδαθδεά γλβζεεέα; Σκθ αΰτληβ αζηλκζσΰκ ΜΪιδηκ; Σκ λάΰηα, ζκδπσθ, κθεέζεηαδ απζυμ ζηβθ έδδα ηβ λπηαρεά εαηΪεηβζβ ηκν 2κ π.Υ. αδ., ΰδα ηβθ κπκέα, ζηκ εΪηπ-εΪηπ, θηαέεδ κ παΰαθδζηδεσμ εζζβθδζησμ˙ αζζΪ ξΪλβ ζηκ Υλδζηδαθδζησ, κ κπκέκμ απΫηλεοε ησζκ ηκθ εεζαηδθδζησ – αθκτ κδ πελδζζσηελκδ ΠαηΫλεμ πελδθλκθκτζαθ ηα ζαηδθδεΪ – σζκ εαδ ηκθ πελζδζησ-ξαζδαρζησ (ηδγλαρζησμίαίνζπθδαεά γεκνλΰέα), ηκ ησθκ «λάΰηα» άηαθ β αζζαΰά ηκν εγθδεκτ κθσηαηκμ. Κδ ανησ, σηπμ, ηκ εαδθκτλΰδκ σθκηα, εαηΫζβιε απκεζεδζηδεΪ εζζβθδεσ. Καζτηελα, ζκδπσθ, «Ρπηαέκμ» εζζβθσθπθκμ, ηε εζζβθδεά παδδεέα, εζζβθδεσ πκζδηδζησ εδ Ϋθαθ Υλδζηδαθδζησ ειβΰβηΫθκ ηε εζζβθδεΫμ εαηβΰκλέεμ, εθ ηΫζεδ Έζζβθαμ δέξπμ ανΰσ Εηαζυθ, παλΪ «Ρπηαέκμ», ηε ζαηδθδεά ΰζυζζα Ελαθδεά γλβζεεέα εαδ ίαίνζπθδαεά γεκνλΰέα. ΤπΪλξεδ, ίΫίαδα, εαδ ηκ επδξεέλβηα, σηδ θαδ ηεθ δδΪίαααθ ηα αλξαέα εεέηεθα κδ εζζβθσθπθκδ Ολγσδκικδ, θαδ ηεθ ηα ζνθηβλκτζαθ, ηα αθηΫΰλαθαθ, αζζΪ δεθ ηα Ϋίζεπαθ πμ δδεΪ ηκνμ˙ ηα Ϋίζεπαθ πμ «γτλαγεθ», πμ εΪηδ ιΫθκ, πκν ηκ γεπλκτθ εαζσ εαδ ηκ ζνθηβλκτθ εαδ ησθκ ηεηΪ ηκθ 11κ αδ. ηα γεπλκτθ δδεΪ ηκνμ. Ώνησ ηκ επδξεέλβηα δεθ εέθαδ ζπζησ. Ήδβ κ Εκνζηέθκμ ηκθ 2κ αδ. ζΫΰκθηαμ «σζα εαζΪ εέπε κ ΠζΪηπθαμ εέθαδ δδεΪ ηαμ», απκλλέπηεδ ηδα ηΫηκδα γευλβζβ. Βδδδεσηελα κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ αθηδηΪξγβεε ζθσδλα ζηκθ Εκνζδαθσ, αθαθκλδεΪ ηε ηβθ ηκθκπυζβζβ ηβμ εζζβθδεσηβηαμ απσ ηκθ δετηελκ. «Αδεσ ζκν εέθαδ ηκ εζζβθέαεδθ;», ηκθ λπηΪεδ. Ώνησ πλκςπκγΫηεδ ηβθ τπαλιβ ηδαμ «εζζβθκλγσδκιβμ» ζνθεέδβζβμ άδβ απσ ηκθ 4κ αδ. Άζζκ πλΪΰηα, ζΫεδ κ Γλβΰσλδκμ, κ εζζβθδεσμ ζσΰκμ εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β εδδπζκζαηλέα. Κδ εθσζκθ κ Γλβΰσλδκμ γεπλεέ δδεσ ηκν ηκθ εζζβθδεσ ζσΰκ, δεθ ηπκλεέ θα γεπλβγεέ ηβ Έζζβθαμ, απζυμ επεδδά εέθαδ Υλδζηδαθσμ. Δ γΫζβ σηδ δεθ εέθαδ αθΪΰεβ κτηε ηκ σθκηα Έζζβθ θα νπΪλξεδ πμ εγθδεσ κτηε β εδδπζκζαηλέα, δεθ εέθαδ κτηε πλκρσθ εΪπκδαμ ΰεληαθδεάμ αθηδεεδηεθδεάμ-«λκηαθηδεάμ» αθηέζβοβμ πελέ Ϋγθκνμ κτηε πλκζπΪγεδα κδεεδκπκέβζβμ ιΫθκν αΰαγκτ κτηε πλπηκδδαηνππηΫθβ απσ εηΪμ Ϊπκοβ. Βέθαδ γΫζβ δζηκλδεΪ δδαηνππηΫθβ εαδ πλαΰηαηπηΫθβ απσ ηκθ Γλβΰσλδκ ηκ Θεκζσΰκ, ηκθ Φυηδκ, ηκθ Παζαδκζσΰκ, ηδμ εγθκζνθεζετζεδμ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ ηκν 1821. Αεθ άλγε εαθΫθαμ «εζζβθκξλδζηδαθδζησμ» πμ ελαηδεά δδεκζκΰέα ηκν εζζαδδεκτ ελΪηκνμ θα ηα δβηδκνλΰάζεδ ανηΪ (ηκ αθηέγεηκ Ϋΰδθε: ηα δδΫζηλεοε). Ώμ αθαδλΫζκνθ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα εαδ παδδεέα απσ ηκ ΐναΪθηδκ σζκδ ζεθ ππμ δεθ άηαθ εζζβθδεσ. Μπκλκτθ θα θαθηαζηκτθ πυμ γα άηαθ, ηέ γα άηαθ; ΜεηΪ απσ σζα ανηΪ, εέθαδ θαθελσ ππμ δεθ πλσεεδηαδ ΰδα Ϋθα αζδαηδεσ ελΪηκμ. Ήηαθ Ϋθα ελΪηκμ σπκν β λπηαρεά ελαηδεά εκνζηκτλα, κ ξλδζηδαθδζησμ, εαδ β εζζβθδεά παδδεέα εαδ πκζδηδζησμ, εθυγβεαθ ΰδα πλυηβ θκλΪ ζηβθ ενλππαρεά δζηκλέα.
67g Δ ΠΟΛΕΣΒΕΏ ΣΔ ΡΧΜΏΝΕΏ Ήηαθ δεζπκηδεσ ηκ ΐναΪθηδκ; ηβθ Ρπηαρεά θκηκγεζέα νπάλξε Ϋθαμ θσηκμ πκν εαηαΰσηαθ απσ ηβθ επκξά ηβμ λπηαρεάμ δβηκελαηέαμ, εαδ Ϋζεΰε ππμ ηκ ελΪηκμ εέθαδ δδδκεηβζέα ηκν ζακτ, εαδ κ ζασμ άηαθ β πβΰά ηβμ εικνζέαμ. Ο θσηκμ ανησμ δδαηβλάγβεε ΰδα αλεεησ εαδλσ, εδ αεσηα εαδ αθκτ εαηαλΰάγβεε, Ϋηεδθε β αθΪηθβζά ηκν. Μπκλεέ κ ανηκελΪηκλαμ θα άηαθ β ησθβ εικνζέα, πζησζκ, αθ δεθ ενίελθκτζε εαζΪ, πκζτ ζτθηκηα εεγλκθέακθηαθ απσ ηκ δνζαλεζηβηΫθκ ζασ. Οδ Ρπηβκέ ηκν ηεζαέπθα δεθ Ϋίζεπαθ ηκθ ανηκελΪηκλα πμ επέΰεδκ γεσ, αζζΪ πμ Ϊθγλππκ πκν ΰδα ηδα ζηδΰηά Ϋπαδλθε απσ ηκ Θεσ ηκ ίαζδζδεσ αιέπηα, εαδ ΰδ' ανησ Ϋπλεπε θα ηκθ ζΫίκθηαδ, σηπμ αθ ηε κπκδκδάπκηε ηλσπκ κ ανηκελΪηκλαμ Ϋεαθε πλΪΰηαηα πκν Ϋδεδξθαθ ππμ Ϋξαθε ηβθ ετθκδα ηκν Θεκτ, Ϋπανε θα αιέαεδ ηκν ζείαζηκτ, εαδ εεγλκθέακθηαθ δδα ηβμ ίέαμ. Βθυ, σηαθ β Ρπηαρεά ανηκελαηκλέα άηαθ παΰαθδζηδεά κ ανηκελΪηκλαμ γεπλκτθηαθ γεσμ, ησζδμ Ϋΰδθε ξλδζηδαθδεά Ϋπαοε ανηά β αζδαηδεά αθηέζβοβ (κδ ΏζδΪηεμ, Ώδΰτπηδκδ, ΠΫλζεμ, ΚδθΫακδ, ΕΪππθεμ ε.Ϊ. γεπλκτζαθ γεκτμ ηκνμ βΰεησθεμ ηκνμ), εαδ κ ανηκελΪηκλαμ ιαθαγεπλάγβεε πμ Ϋθαμ απζσμ Ϊθγλππκμ πκν Ϋηνξε ηβμ ετθκδαμ ηκν Θεκτ. Τπκζηβλέαεηαδ ππμ β Ρπηαθέα άηαθ Θεκελαηδεά. Άζζκδ νπκζηβλέακνθ ππμ νπάλιε εαδ «εαδζαλκπαπδζησμ». Δ ΒζΫθβ ΏλίεζΫλ απαθηΪ ζε ανησ: «Δ ζξεδσθ ΰεθδεά πεπκέγβζβ, ζ' σ,ηδ αθκλΪ ηκ ΐναΪθηδκ σηδ β Βεεζβζέα εέθαδ νπκηαΰηΫθβ ζηκ ΚλΪηκμ, πλΪΰηα πκν εεθλΪαεηαδ ηε ηκθ "εαδζαλκπαπδζησ" δε ηκν θαέθεηαδ δεαθά θα πελδΰλΪοεδ ηδα πλαΰηαηδεσηβηα πκν Ϋξεδ πελδζζσηελεμ απκξλυζεδμ εαδ εέθαδ πκζτ πδκ πελέπζκεβ ζηδμ ζξΫζεδμ αθΪηεζα ζηβθ εκζηδεά εαδ ζηβθ πθενηαηδεά εικνζέα. (...) Ο ανηκελΪηκλαμ , πμ ξλδζηδαθσμ, ειαληΪηαδ απσ ηκθ παηλδΪλξβ. Ο παηλδΪλξβμ, πμ πκζέηβμ ηκν ΚλΪηκνμ, ειαληΪηαδ απσ ηκθ ανηκελΪηκλα. Σκ ΰεΰκθσμ ανησ πλκςπκγΫηεδ ηκθ απσζνηκ δδαξπλδζησ, ηβ ζαθά δδΪελδζβ, αθΪηεζα ζηβθ ανηκελαηκλδεά εικνζέα εαδ ηκ δελαηεέκ, πλΪΰηα πκν ζνθΫίβ ζηκ ΐναΪθηδκ. Έηζδ β πζαηδΪ δδαδκηΫθβ γεπλέα, πκν παλκνζδΪαεδ ηκ ίνααθηδθσ ανηκελΪηκλα πμ δελΫα, δεθ αθηΫξεδ εαγσζκν σηαθ ειεηΪακνηε ηδμ πβΰΫμ. (...) Σκ δδΪίβηα ηκν Θεκδσζδκν Ώ' απΫηνξε εαδ ηκ πλκθσηκ ηκν ανηκελΪηκλα θα ηΫθεδ ζηκ εζπηελδεσ ηκν δελκτ εαηαλΰάγβεε αεσηβ εαδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ.(...) Ο δδαξπλδζησμ ηβμ ανηκελαηκλδεάμ απσ ηβθ εεεζβζδαηδεά εικνζέα εέθαδ Ϋθα ΰεΰκθσμ πκν εαγδελυγβεε απσ ηκ ίνααθηδθσ θσηκ. Δ ίνααθηδθά δζηκλέα αθαθΫλεδ πκζζΫμ απσπεδλεμ παηλδαλξυθ ά ανηκελαησλπθ θα δδαηαλΪικνθ ηβθ δζκλκπέα ανηά. ΏζζΪ, αμ ηκ επαθαζΪίκνηε ΰδα αεσηα ηδα θκλΪ, πλσεεηαδ ΰδα ειαδλεηδεΫμ πελδπηυζεδμ εδ σξδ ΰδα δδαλεεέμ εαηαζηΪζεδμ.(..) Ώζζβζεΰΰτβ εαδ ζνθεθκξά αεσηα εέθαδ ηα ζηκδξεέα πκν ξαλαεηβλέακνθ ηδμ ζξΫζεδμ αθΪηεζα ζηβθ εεεζβζέα εαδ ηκ ελΪηκμ ζηκ ΐναΪθηδκ, πκζτ πελδζζσηελκ απσ σηδ κ "εαδζαλκπαπδζησμ" ά κ "παπκεαδζαλδζησμ"» (Β. ΏλίεζΫλ, Ζ πνιηηηθή ηδενινγία ηεο Βπδαληηλήο απηνθξαηνξίαο, εεδ. Φνξκΰδσμ, ζ. 149, 150, 151). ηβθ Ρπηαθέα εεζΫεηκλεμ ηκν ανηκελΪηκλα άηαθ β ζτΰεζβηκμ, κ ζηλαησμ εδ κ ζασμ, εδ σξδ β Βεεζβζέα. Έπλεπε πλυηα θα επενθβηβγεέ κ ανηκελΪηπλ απσ ηα ηλέα ανηΪ ζυηαηα εαδ τζηελα αεκζκνγκτζε β ζηΫοβ. Ήηαθ απσζνηκμ ηκθΪλξβμ, ΰδα σζκ εαδλσ β δδκέεβζά ηκν άηαθ δεαθκπκδβηδεά (ηάίεθ ΡΪθζδηαθ, Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 71). Σκ αθ σηπμ β δδκέεβζά ηκν άηαθ δεαθκπκδβηδεά, ελέθκθηαθ θνζδεΪ σξδ απσ ηκθ ηκθΪλξβ, αζζΪ απσ ηκνμ εεζΫεηκλΫμ ηκν, δβζαδά δεθ άηαθ αθειΫζεΰεηκμ. Ώθ απκδεδεθνσηαθ αθέεαθκμ, κπκδκζδάπκηε εε ηπθ εεζεεησλπθ εέξε ηκ δδεαέπηα θα αθαεβλτιεδ Ϊζζκ ανηκελΪηκλα. Ήηαθ ηκ ΐναΪθηδκ γεκελαηδεσ; Τπάλξαθ εκζηδεκέ θσηκδ εαδ β λπηαρεβ θκηκγεζέα, ζε αθηέγεζβ ηε π.ξ. ηκ ΕζζΪη σπκν κ εκζηδεσμ εαδ κ γλβζεενηδεσμ θσηκμ ζνηπέπηκνθ. Μπκλεέ κ ανηκελΪηκλαμ θα επεθΫίαδθε εΪπκηε ζηα εεεζβζδαζηδεΪ σηπμ νπάλξαθ σλδα πκν άηαθ ζείαζηΪ (εέηε ηε ηκ εαζσ εέηε ηε ηκ ασλδ) εαδ απσ ηβθ εεεζβζέα, εαδ απσ ηβθ εκζηδεά εικνζέα. ηαθ π.ξ. κδ ανηκελΪηκλεμ πλκζπΪγβζαθ θα επδίΪζκνθ ηβθ εαηΪλΰβζβ ηπθ εδεσθπθ ζηδμ εεεζβζέεμ, ά ηβθ Ϋθπζβ ηπθ εεεζβζδυθ, απΫηνξαθ. ηαθ πΪζδ β εεεζβζέα πλκζπΪγβζε θα απαΰκλετζεδ ηκθ ηλέηκ ΰΪηκ, απΫηνξε, ηδα εαδ ζηκ ΐναΪθηδκ ηκ αάηβηα ανησ εαγκλδασηαθ απσ ηβθ εκζηδεά ελαηδεά θκηκγεζέα. Τπάλξε ηδα ηΪζβ ζνθελΰαζέαμ ηεηαιτ γλβζεεέαμ εαδ ελΪηκνμ, εαδ σξδ γεκελαηέαμ. Ώθηέγεηα, ζηβθ αλξαέα πσζβ, σπκν κδ θδζσζκθκδ δδυεκθηαθ αθβζευμ απσ ηκνμ ηΪθηεδμ εαδ ηκνμ δε-
λκθΪθηεμ, εδ σπκν β γλβζεεέα άηαθ σλΰαθκ ελαηδεάμ πκζδηδεάμ, εέξαηε εεησμ απσ ΕελΪ ΒιΫηαζβ, εαδ Καδζαλκπαπδζησ.
67h ΡΧΜΏΝΕΏ ΚΏΕ ΑΕΑΏΚΏΛΕΏ ΏΡΥΏΕΧΝ - ΒΚΠΏΕΑΒΤΔ Σκ ΐναΪθηδκ ζέΰκνλα δεθ άηαθ επκξά δέξπμ δδαθσβζβ. Σκ Παθεπδζηάηδκ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ άηαθ νπσ ηβθ ελαηδεά θλκθηέδα (ζε αθηέγεζβ ηε ηα παθεπδζηάηδα ηβμ Ατζβμ πκν Ϊλξδζαθ πμ εεεζβζδαζηδεΪ δδλτηαηα), ζε ανησ δεθ δδδΪξγβεε πκηΫ γεκζκΰέα, εαδ πμ ηβθ ηεζενηαέα ζηδΰηά ηκν ΐνααθηέκν άηαθ ιαεκνζησ, εαδ πκζζκέ δνηδεκενλππαέκδ πάΰαδθαθ εεεέ ΰδα θα ζπκνδΪζκνθ. «Γέθεηαδ ζάηελα ΰεθδεΪ απκδεεησ – εδ ανησ ξΪλβ ζηδμ ελΰαζέεμ ηκν Zacharias von Lingenthal – σηδ β ξκζά ηκν Αδεαέκν ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, ζνθΫίαζε ζε ηεΰΪζκ ίαγησ ζηβ δδαησλθπζβ ηβμ ξκζάμ Αδεαέκν ηβμ Bologna. Σκ εαηαζηαηδεσ ανηάμ ηβμ ξκζάμ παλκνζδΪαεδ ξηνπβηΫμ κηκδσηβηεμ ηε ηκ αθηέζηκδξκ ηβμ ξκζάμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ· εαδ ηκ ζβηαθηδεσηελκ, κδ Εηαζκέ εαγβΰβηΫμ κδεεδκπκδάγβεαθ ηβ ηΫγκδκ πκν ξλβζδηκπκδκτζαθ κδ εαγβΰβηΫμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ. Δ επέδλαζβ ηβμ ξκζάμ ανηάμ Ϋΰδθε αεσηα πελδζζσηελκ αδζγβηά ζηδμ θκηδεΫμ ζπκνδΫμ εαδ ζηβ θκηκγεζέα ηβμ ηεζβηίλδθάμ Εηαζέαμ εαδ ηβμ δεεζέαμ» (ΐ.Ν. ΣαηΪεβ, Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία, εεδ. Βηαδλέαμ πκνδυθ Νεκεζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εαδ Γεθδεάμ Παδδεέαμ, 1977, ζ. 177). Γθπλέακνηε σηδ ζηκ Παθεπδζηάηδκ ηβμ Πσζβμ «εδδδΪζεεηκ κ ΠζΪηπθ, κ ΏλδζηκηΫζβμ, κ Βπέεκνλκμ εαδ κδ ηπδεκέ, κ Πκλθτλδκμ, κ ΕΪηίζδξκμ, Ϋπεδηα κ ΑβηκζγΫθβμ, κ ΕζκελΪηβμ, κ Λνζέαμ, κ Πέθδαλκμ, κ ηβλκμ, κ Ώλξέζκξκμ, κ Βπέξαληκμ, κ Νέεαθδλκμ, β απθυ, κ Ώδζξτζκμ, κ κθκεζάμ, κ Βνλδπέδβμ, κ ΏλδζηκθΪθβμ εαδ κ ΜΫθαθδλκμ» (Φαέδπθκμ ΚκνεκνζΫ, Βπδαληηλψλ βίνο θαη πνιηηηζκφο, εεδ. Παπααάζβ, η. ζη‘, ζ. 119). ΐζΫπκνηε, σηδ εθυ κ Εκνζδαθσμ άγεζε θα ηβθ δδδΪζεεηαδ κ Βπέεκνλκμ εδ κ Ώλξέζκξκμ, εθυ κ ΠζΪηπθ εδ κ Πλσεζκμ άγεζαθ θα αθαθέζκνθ ηα Ϋλΰα αθηδπΪζπθ θδζκζσθπθ, κδ Ρπηβκέ Έζζβθεμ δέδαζεαθ εαδ Βπέεκνλκ εαδ ΠζΪηπθα˙ εαδ Ώδζξτζκ εαδ Ώλξέζκξκ˙ εαδ απθυ εαδ κθκεζά. Αβζαδά, ζνθΫθπζαθ σ,ηδ υμ ησηε άηαθ δδεζπαζηΫθκ. «Ἔεηδζε δ‘ ὁ Κπθζηαθηῖθκμ εαγ‘ ἃ ζέΰεηαδ, ἐθ ηῆ πλπηενκύζῃ αηκῦ [ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ] ηαελὰθ ζηκὰθ, ἐθ ᾗ ζνθεαήηκνθ θδζόζκθκδ ἐε Θβίθ, Ἀγβθθ εαὶ ημ ζκδπμ ζζάδκμ ηεηὰ ηθ ζκΰίπθ ημ Κπθζηαθηδθκνπόζεπμ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, ζ. 92). ΛΫΰεηαδ, ππμ κδ ΐνααθηδθκέ δεθ Ϋδδθαθ ζβηαζέα ζηβθ αλξαέα παδδεέα εαδ ππμ ζέΰκδ αζξκζκτθηαθ ηε ανηάθ˙ κδ πδκ πκζζκέ αδδαθκλκτζαθ. Βθυ ζάηελα, σζκμ κ εσζηκμ ιΫλεδ απ‘ Ϋιπ εδ αθαεαηπηΪ ηκθ ηβλκ εαδ ζηδμ πζαηεέεμ εαδ ηα ηβζεκπηδεΪ «παλΪγνλα» ζναβηΪθε ΰδα ηκθ Βπέεκνλκ! Οδ ζβηελδθκέ δβησζδκδ νπΪζζβζκδ εδ αιδπηαηκτξκδ ΰθπλέακνθ ηβθ αλξαέα ΰλαηηαηεέα σππμ ηβθ ΰθυλδααθ κδ ίνααθηδθκέ δβησζδκδ νπΪζζβζκδ – κδ κπκέκδ ζπκτδαααθ ζηκ Παθεπδζηάηδκ, ΰδα θα πλκζζβθγκτθ – εαδ κδ ζνΰΰεθεέμ ηπθ θεκεζζάθπθ πλπγνπκνλΰυθ αθαθΫλκνθ ζηα ζκΰκηεξθδεΪ ηκνμ Ϋλΰα 70 θκλΫμ ηκθ ηβλκ, πζβλυθκθηαμ ηεΰΪζα πκζΪ ΰδα ηα Ϋλΰα ηπθ αλξαέπθ. Βέθαδ αθαελδίΫμ, σηδ ηΪξα ζε σζβ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ «Ϊλα εαδ ζηβθ Ώνηκελαηκλέα σζβ», ησθκ 200-300 ζπκτδαααθ. Καδ ζε Ϊζζεμ πσζεδμ νπάλξαθ πλκςπκγΫζεδμ (τπαλιβ ξεδλκΰλΪθπθ, δΪζεαζκδ, πζκτζδκδ πκν άγεζαθ θα ηκλθπγκτθ ά θα ηκλθυζκνθ ηα παδδδΪ ηκνμ) ΰδα θα νπΪλικνθ ηκλθπηΫθκδ. Π.ξ. κ ΛΫπθ Μαγβηαηδεσμ ζπκτδαζε ζηβθ Άθδλκ˙ κ ΐζεηητδβμ ζηβθ ΣλπΪδα, ζηβ ητλθβ εαδ ηβ Νέεαδα. Άζζπζηε, δεθ βηαθ ησθκ 200-300 κδ αθυηελκδ νπΪζζβζκδ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ: δεθ εέθαδ ηδελσ εαησλγπηα – σππμ θκηέαεηαδ ζάηελα – θα αθηδΰλΪθεδμ εαδ θα ηεζεηΪμ Ώλξαέκνμ ηβ ζηδΰηά πκν Ϋιπ απσ ηα ηεέξβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ εαδ Ϊζζπθ εζζβθδευθ πσζεπθ παλεζατθεδ, αθΪ ηκνμ αδυθεμ, σ,ηδ ίαλίαλδεσηελκ Ϋξεδ θα επδδεέιεδ β αθγλππσηβηα (Οτθθκδ, Γσηγκδ, Άίαλκδ, ΐκτζΰαλκδ, ΠΫλζεμ, ετγεμ, Ρπμ, ηανλκθσλκδ). ηβθ «εΰετεζδκ παέδενζβ», δβζαδά ηβθ αηΫζπμ ηεηΪ ηβθ εαηυηελβ εεπαέδενζβ ίαγηέδα ηβμ εεπαέδενζβμ δδδΪζεκθηαθ ηα Ϋπβ ηκν Οηάλκν, κ Βπέξαληκμ, κ Ώλξέζκξκμ, κ Νέεαθδλκμ, κ Πέθδαλκμ, κ Δζέκδκμ, κ Ξεθκθυθηαμ, κ Δλσδκηκμ, κ Θκνεδδέδβμ, κ Πζκτηαλξκμ, κ ΑβηκζγΫθβμ, κ ΛδίΪθδκμ, κ Αδσθαθηκμ (Ϊζΰείλα),
κ Κζατδδκμ Πηκζεηαέκμ (αζηλκθκηέα), κ Ώδζδαθσμ (απκζκΰέα), κ Θεσθλαζηκμ εαδ κ Αδκζεκνλέδβμ (ίκηαθδεά), κ Ήλπθαμ εαδ κ Ώλξδηάδβμ (κπηδεά) ε.Ϊ. σππμ θνζδεά, ηκνζδεά-αληκθδεά, αεσηβ εαδ ζηκδξεέα δαηλδεάμ. «Βθ ηκδμ ζξκζεέκδμ ηβμ εΰενεζέκν παδδετζεπμ εδδδΪζεεηκ εαδ β δζηκλέα, άηδμ, εαηΪ ηκθ Θεκζσΰκθ Γλβΰσλδκθ, άηκ "πκζζθ θόκμ" (PG 37, 1510, 1580), εαηΪ δε ηκθ Μ. ΐαζέζεδκθ ΰνηθΪαεδ ηκθ θκνθ ει κζέΰπθ αθκληυθ επδηλΫπκνζα θα νπκζκΰέαβ ηδμ ηα ζεδπσηεθα εαδ εαγ‘ άθ "ἐε παζαδᾶμ ζνθβγείαμ" εδδδΪζεκθηκ, πζβθ Ϊζζπθ, αδ θέεαδ ηπθ πλκΰσθπθ εθ Μαλαγυθδ εαδ αζαηέθδ (Γλβΰσλδκμ Θεκζσΰκμ, PG, 37, 377)» (ΚκνεκνζΫ Φαέδπθκμ, Βπδαληηλψλ βίνο θαη πνιηηηζκφο, εεδ. Παπααάζβ, η. Ώ‘, ζ. 117). ηβθ εΰετεζδκ εεπαέδενζβ δδδαζεσηαθ «β ζκΰδεά, (...) εαδ εε ηπθ θδζκζσθπθ πΪζδθ ηα ΏλδζηκηεζδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα εαδ ηα ηκν ΠζΪηπθκμ ηεηΪ ηπθ ειβΰβηυθ ανηυθ Πλσεζκν, Εαηίζέξκν, ΏζΫιαθδλκν ΏθλκδδζδΫπμ, Ώηηπθέκν εαδ Πκλθνλέκν, έζπμ δε εαδ β ηπρεά εαδ Νεκπζαηπθδεά θδζκζκθέα» (ΚκνεκνζΫ Φαέδπθκμ, Βπδαληηλψλ βίνο θαη πνιηηηζκφο, εεδ. Παπααάζβ, η. Ώ‘, ζ. 124). Βπέζβμ δδδαεσηαθ β ΰεπηεηλέα εαηΪ ηκθ Βνεζεέδβ εαγυμ εαδ β «ζθαδλδεά ΰεπηεηλέα». «βηεδπηΫκθ δ‘ σηδ Άθθα β Κκηθβθά αθαθΫλεδ πελέ δδδαζεαζέαμ ΰεπηεηλδευθ ζξβηΪηπθ εαδ γεπλβηΪηπθ πλκμ ηνθζσθ δδα ηβμ αθάμ απζυμ ΰεθκηΫθβθ. Πελέ δδδαζεαζέαμ επθαζΪζπθ κηδζεέ κ Θεζζαζκθέεβμ ΒνζηΪγδκμ» (ΚκνεκνζΫ Φαέδπθκμ, Βπδαληηλψλ βίνο θαη πνιηηηζκφο, εεδ. Παπααάζβ, η. Ώ‘, ζ. 128). «Βθ ηκδμ ζξκζεέκδμ ηβμ εΰενεζέκν παδδετζεπμ εδδδΪζεκθηκ κέα εαδ εθ ηπ Παθεπδζηβηέπ ηαγάηαηα, ηε ησθβθ ηβθ δδαθκλΪθ σηδ εθ ηπ αθπηΪηπ παθδδδαεηβλέπ β δδδζεαζέα άηκ κνξέ ζνθκπηδεά εαδ ζηκδξεδυδβμ» (ΚκνεκνζΫ Φαέδπθκμ, Βπδαληηλψλ βίνο θαη πνιηηηζκφο, εεδ. Παπααάζβ, η. Ώ‘, ζ. 135). Έξκνηε εδδάζεδμ ΰδα εκλέηζδα πκν δδδΪζεκθηαθ ηα ηαγάηαηα εέηε εαη‘ κέεκθ (Βίνο θαη πνιηηεία ηεο νζίαο Δπθξνζχλεο) εέηε ζε ζξκζεέκ γβζΫπθ σπκν ανηΪ ζηΫζθκθηαθ (κ Μδξαάζ Φεζζσμ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηδμ ζνηηαγάηλδεμ ηβμ εσλβμ ηκν) εέηε σηδ ζηΫζθκθηαθ ζε ηδεησ ζξκζεέκ, ζηδμ εαηυηελεμ ηΪιεδμ (π.ξ. ηκ Φζυλδκμ εαδ ΠζΪηαδα Φζυλα ζΫΰεηαδ σηδ ηα δτκ παδδδΪ πλκετηβεαθ ζηκ ζξκζεέκ αθηΪηα). ΠΪθηπμ, «κ J.B. Bury αθαηθέίκζα εέξε δέεαδκ, σηαθ Ϋζεΰε σηδ ζηβθ αθαηκζδεά ανηκελαηκλέα «εΪγε αΰσλδ εαδ εκλέηζδ, ηκν κπκέκν κδ ΰκθεέμ ηκν ηπκλκτζαθ θα πζβλυθκνθ, εεπαδδετκθηαθ, αθηέγεηα πλκμ ηβ Ατζβ, σπκν ζηκνμ ζεκηεδθκτμ αδυθεμ β ηεζΫηβ ηπθ ίδίζέπθ πελδπλέακθηαθ ησθκ ζηα ηκθαζηάλδα. (...) ΏζζΪ αεσηβ εαδ παδδδΪ ηβμ ηεζαέαμ ηΪιεπμ, σππμ κ Άΰδκμ Θεσδπλκμ κ ηκνδέηβμ [9 κμ αδ.] ά κ Φεζζσμ, ηπκλκτζαθ θα ηκλθπγκτθ εαζΪ. (...) Μπκλεέ, πλΪΰηαηδ, θα ζνθαξγά ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ αΰσλδα σζπθ ηπθ ηΪιεπθ ηπκλκτζαθ , εαδ ζνξθΪ ηκ Ϋεαθαθ, θα ζπκνδΪακνθ απσ ηβ θβπδαεά ηκνμ βζδεέα ηΫξλδ ηβμ βζδεέαμ ηπθ εέεκζδ Ϋπμ ηλδΪθηα εηυθ. Οδ ΰκθεέμ ηκν Ώΰέκν ΕπΪθθβ Καζνίέηκν άζπδααθ σηδ «β επδζηάηβ εαδ ηα ΰλΪηηαηα» γα ηκν Ϋδδθαθ ηβ δνθαησηβηα θα εαηαζΪίβ εαζά γΫζβ, εαδ ζ‘ σζκνμ ηκνμ ετεζκνμ ηβμ ζνθαζζαΰάμ εαδ ηκν εηπκλέκν πδγαθυμ επδελαηκτζε β έδδα ΰθυηβ εαδ β έδδα πλαεηδεά» (Georgina Buckler ζηκ H. BaynesH.St.L.B. Moss, Βπδάληην˙ εηζαγσγή ζηνλ Βπδαληηλφ πνιηηηζκφ, εεδ. Αβη. Ν. Παπαδάηαμ, ζ. 289, 299).
67i Ο ΠΟΛΕΣΕΜΟ ΣΔ ΡΧΜΏΝΕΏ Να ηδ εέπε ΰδα ηβ ίνααθηδθά ηΫξθβ κ Runciman ζε ζνθΫθηενιά ηκν ζηκθ ζηαγησ Φζαμ: «ΑβηκζδκΰλΪθκμ: -ΚΪπκδκδ νπκζηβλέακνθ σηδ ηκ ΐναΪθηδκ δεθ εέξε ηΫξθβ. Runciman:-Σσηε ανηκέ δεθ πλΫπεδ θα ιΫλκνθ ηέπκηε απσ ηΫξθβ. Δ ίνααθηδθά ηΫξθβ άηαθ απσ ηδμ ηεΰαζτηελεμ ζξκζΫμ ηΫξθβμ παΰεκζηέπμ. ΚαθΫθαμ αλξαέκμ Βζζβθαμ δε γα ηπκλκτζε θα ξηέζεδ ηβθ Ώΰέα κθέα, ανησ απαδηκτζε πκζτ ίαγδΪ ηεξθδεά ΰθυζβ. ΑβηκζδκΰλΪθκμ:-ΚΪπκδκδ, ιΫλεηε, νπκζηβλέακνθ, σηδ β ίνααθηδθά ηΫξθβ εέθαδ ζηαηδεά. Runciman:-Αεθ άηαθ εαγσζκν ζηαηδεά, αζζΪ άηαθ ηδα ζξκζά ηΫξθβμ απσ ηδμ ζβηαθηδεσηελεμ ζηκθ εσζηκ, πκν σζκ πελθΪ κ εαδλσμ εεηδηΪηαδ σζκ εαδ πελδζζσηελκ, εδ σζκδ Ϋζζβθεμ δδαθκκτηεθκδ ζΪμ ζΫθε σηδ ηκ ΐναΪθηδκ δε δβηδκτλΰβζε ηέπκηε, εέθαδ ηνθζκέ». Οδ Ρπηβκέ Έζζβθεμ αλξδηΫεηκθεμ πλσΰκθκέ ηαμ εέθαδ εθενλΫηεμ ηκν λνγηκτ ηβμ ίαζδζδεάμ ηε ηλκτζκ. Βέθαδ εθενλΫηεμ ηκν «Θεκδκζδαθκτ εδκθσελαθκν», πκν εέθαδ ζτθγεζβ δπθδεκτ εαδ εκλδθγδαεκτ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ θηΪζεδ ζηκ ζβηεέκ θα δζξνλέακθηαδ σηδ «κδ ΐνααθηδθκέ κνηε ηαληΪλδθεμ εκζυθεμ δεθ άηαθ ζε γΫζβ θα εαηαζεενΪζκνθ». Βέθαδ πλαΰηαηδεΪ ΰεζκδσηβηα Ϋθαμ ηΫηκδκμ δζξνλδζησμ, ηβ ζηδΰηά πκν κ Εκν-
ζηδθδαθσμ Ϋξηδζε ηδα νπσΰεδα δειαηεθά ηε ξέζδκνμ σηκδκνμ εέκθεμ. ηπμ σζεμ κδ πελδΰλαθΫμ ηπθ εηδλέπθ ηκν ΜεΰΪζκν Παζαηδκτ (Υλνζκηλέεζδθκμ, Μαΰθατλα, ΝΫκθ ε.Ϊ), εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα πκζζΫμ εκζυθεμ, ηεΰΪζεμ αέγκνζεμ, παθτοβζκνμ γσζκνμ. Κδ αθ κλδζηΫθεμ εκζυθεμ εΪπκδπθ αλξαέπθ θαυθ ξλβζδηκπκδάγβεαθ ηκνμ πλυηκνμ αδυθεμ ζε ηεΰΪζεμ εεεζβζέεμ, δεθ γα νπάλξε ηκθ 9κ εαδ ηκθ 10καδ. νζδεσ ΰδα ησζα πκζζΪ εηέλδα πκν ζνθεξυμ εηέακθηαθ ζηβ ηεΰαζτηελβ εαδ ζαηπλσηελβ πσζβ ηκν εσζηκν ηβμ επκξάμ εεεέθβμ. ΠΪθηπμ, αθαθκλδεΪ ηε κλδζηΫθεμ εκζυθεμ ηβμ Ώΰέαμ κθέαμ πκν πΪλγβεαθ απ‘ ηκθ θασ ηβμ Άληεηβμ ζηβθ Έθεζκ, πλΫπεδ θα πκτηε σηδ κ θασμ ανησμ εέξε εαηαζηλαθεέ ηλεδμ αδυθεμ θπλέηελα εαδ, ζνθεπυμ, δεθ ηέγεηαδ αάηβηα εαηαζηλκθάμ ηκν πλκεεδηΫθκν θα ξηδζηεέ β Ώΰέα κθέα. Δ Ϊΰθκδα ηπθ αλξαδσπζβεηπθ ΰδα ηβθ Ρπηαέδεβ ηκνζδεά εέθαδ ηελΪζηδα. Ο αλξαδκζΪηλβμ ηατλκμ ΐαζδΫεβμ Ϋΰλαοε ζηκ Γαπιφ (η. 197) ππμ β ίνααθηδθά ηκνζδεά άηαθ «Ϊλλνγηκμ» εαδ αάηβζε απσ ηκθ επδζηάηκθα ΚκζηΪ εαίΪηακ, ηε ηκθ κπκέκ ζναβηκτζαθ ΰδα ηβ ίνααθηδθά ηκνζδεά, θα ηκν δυζεδ ίδίζδκΰλαθέα. ηκ η. 200-201 κ η. ΐαζδΫεβμ Ϋζαίε ηδα δδεγθά εδ εζζβθδεά ίδίζδκΰλαθέα ηδζάμ ζεζέδαμ εαηείαησ, β κπκέα ηδζκτζε πελέ λνγηυθ ηβμ ίνααθηδθάμ ηκνζδεάμ, κπσηε ζηκ η. 203 ηκν έδδκν πελδκδδεκτ δεθ ιαθαρζξνλέζηβεε ππμ β ίνααθηδθά ηκνζδεά εέθαδ δέξπμ λνγηκτμ, ησθκ λυηβζε αθ β παλΪδκζβ ιείκηαθέαεηαδ. Πκδα παλΪδκζβ εθθκκτζε, δεθ ηκ δδενελέθβζε. Χζησζκ, εέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα β εβπκνλδεά εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β ίνααθηδθκζκΰέα. Ώλεκτηαζηε ζηκ ειάμ ηηάηα ηβμ απΪθηβζβμ ηκν ε. εαίΪηακν πλκμ ηκθ η. ΐαζδΫεβ εαδ ηβθ Ϊπκοβ ηκν δετηελκν σηδ β ίνααθηδθά ηκνζδεά εέθαδ Ϊλλνγηκμ: «Βέζγε κ πλυηκμ πκν ηκ ζΫΰεδ παΰεκζηέπμ εαδ, ηκ ξεδλσηελκθ, πκν δεθ ηκ ζηβλέαεδ πκνγεθΪ». Καδ ηδ δεθ Ϋξκνθ πεδ εαηΪ ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ ηαμ ηκνζδεάμ. Ώπέζηενηα πλΪΰηαηα. Σβθ εαηβΰσλβζαθ πμ «ηκνλεδεά», Ϋξκθηαμ πζάλβ Ϊΰθκδα ηκτ σηδ β εεεζβζδαζηδεά ηκνζδεά ζνθεξέαεδ ηκνμ αλξαδκεζζβθδεκτμ «ηλσπκνμ» εαδ ηβθ ηκνζδεά γεπλέα. Σβθ εαηβΰσλβζαθ πμ «Ϊλλνγηκ». Έξκθηαμ εεηκιετζεδ ηΫηκδεμ εαηβΰκλέεμ, γα πλΫπεδ θα πελδηΫθκνηε ππμ β επσηεθβ εαηβΰκλέα ηπθ αλξαδκζαηλυθ εθαθηέκθ ηβμ ίνααθηδθάμ εεεζβζδαζηδεάμ ηκνζδεάμ εέθαδ σηδ ανηά εέθαδ «Ϊβξκμ». Μπκλεέ εαδ «αθτπαλεηκμ». Ο ηεΰΪζκμ Έζζβθαμ απΰλΪθκμ Γ. Σζαλκτξβμ Ϋξεδ πεδ: «Ανκ ηεΰΪζα οΫηηαηα Ϋξκνθ εδππγεέ ζξεηδεΪ ηε ηβ ίνααθηδθά απΰλαθδεά. Πλυηκθ σηδ Ϋηεδθε αθαζζκέπηβ επέ αδυθεμ εαδ δετηελκθ σηδ εηέζβζε ηβ απά εαδ ηβθ βδκθά, πλκζπαγυθηαμ θα απκδυζεδ ηβθ αθνπαλιέα» (Γ. Σζαλκτξβ, «Ώΰαγσθ ηκ εικηκζκΰεέζγαδ»). «ΠΪθπ ζ‘ ανηκτμ ηκνμ λνγηκτμ ξηέαεηαδ ηκ λεηπΫηδεκ ηλαΰκτδδ, ηκν κπκέκν παλαηβλυθηαμ ηβ ηεζπδδεά ΰλαηηά δδαελέθκηε εαγαλΪ ηβθ επέδλαζβ ά εαζτηελα ηβθ πλκΫξηαζβ ηκν ίνααθηδθκτ ηΫζκνμ. ξδ ησθκ ειεηΪακθηαμ ηδμ εζέηαεεμ πκν απσ ηκ Ϋθζηδξηκ ηπθ ζαρευθ ηκνζδευθ δδαηβλκτθηαδ αθαζζκέπηεμ, ηα αεσηβ παλαηβλυθηαμ ηδμ πηυζεδμ, ηα δδαζηάηαηα εαδ ηκθ ηλσπκ εεηΫζεζβμ. ζα θαθελυθκνθ ηβθ πβΰά, πκν δεθ εέθαδ Ϊζζβ απσ ηβθ ανζηβλά εαδ απΫλλδηβ εεεζβζδαζηδεά νηθπδέα» (ΜΪθκν ΥαηαδδΪεδ, «Ο εαγλΫθηβμ εαδ ηκ ηαξαέλδ»). ηκ ζσΰκ ηκν, σηαθ πάλε ηκ Νσηπεζ ζκΰκηεξθέαμ ζηα 1979, κ Βζτηβμ αθΫθελε ππμ αεκζκτγβζε ηβ ηΫγκδκ ηκν Ρπηαθκτ ηκν Μεζπδκτ, πκν δβηδκνλΰεέ ζε εαγεηδΪ απσ ηδμ πδΫμ ά ηα εκθηΪεδΪ ηκν ηδα θΫα ηκλθά. «Δ ίνααθηδθά δζηκλδκΰλαθέα ίλέζεεηαδ ζε πκζτ νοβζσ επέπεδκ εαδ ιεπελθΪεδ εαηΪ πκζτ ηβ δνηδεά δζηκλδκΰλαθέα ηβμ επκξάμ. Υαλαεηβλέαεηαδ επέζβμ απσ ηδα αιδκγατηαζηβ ζνθΫξεδα. (..) Βέθαδ κζκθΪθελκ, ππμ κδ ηεΰΪζκδ πλπηκπσλκδ ηβμ δζηκλδκΰλαθέαμ, κ Δλσδκηκμ εαδ κ Θκνεδδέδβμ απκηΫζεζαθ ηα πλσηνπΪ ηκν [ηκν Πλκεσπκν]» (Sture Linnér, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Πνιηηηζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά, ζ. 79-81). «Δ ίνααθηδθά ανηκελαηκλέα παλΫηεδθε ηκ γεηΫζδκ ηκν πκζδηδζηκτ δδα ηΫζκν ηπθ δνζξελΫζηελπθ ξλσθπθ ηκν ίαλίαλδζηκτ ζηβ δνηδεά Βνλυπβ», ΰλΪθεδ (A History of Science, Cambridge 1946, p. 47) κ Ϊΰΰζκμ δζηκλδεσμ W. Dampier.
Ώεσηβ εδ κ Marx, πκν Ϋαβζε ζε ηδα επκξά, εαηΪ ηβθ κπκέα κδ ίνααθηδθΫμ ζπκνδΫμ δεθ εέξαθ αθαπηνξγεέ πκζτ, παλαδΫξεηαδ σηδ «ηβθ επκξά ηπθ παζαδυθ Βζζάθπθ ανηκελαησλπθ κ δνηδεσμ πκζδηδζησμ αθαηέξγβεε εδυ [=ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ] ηε ηκθ αθαηκζδεσ ζε ηΫηκδα Ϋεηαζβ, εθυ ζηβθ επκξά ηπθ Σκτλεπθ β αθαηκζδεά ίαλίαλσηβηα αθαηέξγβεε ηε ηκ δνηδεσ πκζδηδζησ ησζκ Ϋθηκθα, υζηε ανησ ηκ εΫθηλκ ηδαμ γεκελαηδεάμ ανηκελαηκλέαμ Ϋΰδθε πλαΰηαηδεσμ θλαΰησμ εθΪθηδα ζηβθ ενλππαρεά πλσκδκ» (Άλγλκ ηκν K. Marx, New York Daily Tribune 12/8/1853 – Λκθδέθκ 29/7/1853). Οδ ΒζζβθκπαΰαθδζηΫμ θηΪθκνθ ζηκ ζβηεέκ θα εεηβδεθέακνθ ηβθ πκζδηδζηδεά πλκζθκλΪ ηκν ΐνααθηέκν. Σβ γεπλκτθ αθτπαλεηβ επεδδά (σζβ δδεζυγβ) εέθαδ ενλέπμ γλβζεενηδεάμ νθάμ. Αεθ ηβθ γεπλκτθ εαθ "πκζδηδζησ"! «ζα σζα ηΪμ ζΫηε ΰδα ηβθ πκζδηδζηδεά εζβλκθκηδΪ ηκν ΐνααθηέκν», ζΫθε, «αθκλκτθ ηβθ Ώΰδκΰλαθέα εαδ ηβθ ίδκΰλαθέα αΰέπθ, Ϊλα δεθ ζνθδζηκτθ ζνθκζδεΪ πκζδηδζηδεσ επκδεκδσηβηα». Ώζάγεδα, δεθ εέθαδ γλβζεενηδεά ηΫξθβ κ Παλγεθυθαμ; Σα αΰΪζηαηα ηπθ «γευθ»; Οδ γλβζεενηδεκέ αλξαδκεζζβθδεκέ τηθκδ ηπθ δδΪθκλπθ πκδβηυθ; Άθ εέθαδ σζα ανηΪ «πκζδηδζησμ», ησηε ΰδαηέ θα ηβθ εέθαδ κδ εεεζβζέεμ εαδ κδ τηθκδ ηκν ΐνααθηέκν; πκηε ηκτμ ζνηθΫλεδ β ηΫξθβ ηβμ γλβζεεέαμ (ηκνμ) ζνθδζηΪ πκζδηδζησ, εθυ β ηΫξθβ ηβμ κλγσδκιβμ γλβζεεέαμ δεθ ζνθδζηΪ πκζδηδζησ; «Δ εζζβθδεά εκνζηκτλα πκν ΰθπλέακνηε εέθαδ β εζζβθδεά εκνζηκτλα πκν δε ζηαηΪηβζε πκηΫ θα εεθηλέαεδ ηκ εθδδαθΫλκθ ηβμ αθυηελβμ ηΪιβμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ζε σζβ ηβ δδΪλεεδα ηκν Μεζαέπθα. Ώνηκέ κδ Ϊθγλππκδ ακτζαθ ζηκ εζαζδεσ ηκνμ παλεζγσθ ηε ηΫηκδα θνζδεσηβηα υζηε ηκ ηεζαδπθδεσ ΐναΪθηδκ πκηΫ δε ΰθυλδζε ηδα ΏθαΰΫθθβζβ. Οδ ΐνααθηδθκέ πκηΫ δε γευλβζαθ σηδ ηκ εζαζζδεσ ηκνμ παλεζγσθ εέξε πεγΪθεδ, ΰδ‘ ανησ εαδ ζπΪθδα επδξεέλβζαθ ζνθεδδβηΪ θα ηκ αθαζηάζκνθ. Σκ ζνθηβλκτζαθ εΪγε ησζκ ηε ηδα αθαεΪγαλζβ, εΪππμ ζα ηα δβησζδα ηθβηεέα πκν σθηαμ δδαλευμ παλσθηα αθαεαδθέακθηαδ εαηΪ εαδλκτμ ζε ειΪλζεδμ αάζκν» (Π. ΜπλΪκνθ, Ο θφζκνο ηεο Όζηεξεο Αξραηφηεηαο, 150-750 η.Υ., εεδ. ΏζειΪθδλεδα). «Δ Κπθζηαθηέθκν πσζδμ εαηαζάΰεδ θ‘ απκεαζεέηαδ Γεύηεξαη Ἀζῆλαη απσ ηκθ Επ. ΥκληαζηΫθκ (Επ. ΥκληαζηΫθκν, Βπδζη. 44, (εεδ. H. Hunger, Wien 1969, ζ. 200): ηὰο δεπηέξαο Ἀζήλαο), δΪζεαζκ ηκν ΜΪλεκν Βνΰεθδεκτ, ηκν ΐβζζαλέπθα, ηκν ΓεθθΪδδκν ξκζΪλδκν, Υξπζαῖ Ἀζῆλαη απσ ηκθ δζηκλδεσ ηβμ Ώζυζεπμ Ακτεα (Ακτεαμ, XXXVIII 8: 339,13: ηὰο ρξποᾶο ὄλησο Ἀζήλαο ηὰο θνζκνύζαο ηὸλ θόζκνλ)» (Ώ. ΐαζδζαεκπκτζκν, «Δ εζζβθδεά παδδεέα ζηκ ΐναΪθηδκ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 280). Δ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, δβζαδά, εέθαδ παΰεκζηέπμ β ησθβ πσζβ ζε σζβ ηβθ δζηκλέα, πκν απεεζάγβ Νέα Ρψκε, εαδ Νέα Ηεξνπζαιήκ, εαδ Νέαη (Γεχηεξαη) Αζήλαη. Καηηέα Ϊζζβ πσζβ δεθ απεεζάγβ πκηΫ Ϋηζδ. ΠλΪΰηα απκζτηπμ θνζδκζκΰδεσ. Αδσηδ, β Ρπηαθέα εέθαδ ηκ πλυηκ ενλππαρεσ ελΪηκμ, σππμ εθθκκτηε ηβθ Βνλυπβ: Βζζβθδεά, Υλδζηδαθδεά, Ρπηαρεά. Πλυηβ θκλΪ κδ ηλεδμ ανηΫμ δδδσηβηεμ πκν ξαλαεηβλέακνθ ηκθ ενλππαρεσ πκζδηδζησ ζνΰεεθηλυγβεαθ ζε Ϋθα ελΪηκμ. «ηβ ζνηίκζδεά ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ πελδεζεέεηαδ σ,ηδ νοβζσηελκ ζνθΫγεζαθ κδ ηλεδμ ηεΰΪζκδ πκζδηδζηδεκέ ετεζκδ, ηπθ Ώγβθυθ, ηβμ Εελκνζαζάη εαδ ηβμ Ρυηβμ» (Κ. Υαηαβαθηπθέκν, Δζληθηζκφο θαη Διιεληθφηεηα, εεδ. Πεζαζΰσμ, ζ. 57). Ο θεκπαΰαθδζηάμ Σλτθπθ Κπζησπκνζκμ-«Οζτηπδκμ» δζξνλέαεηαδ, ζηκ ίδίζέκ ηκν Έιιελ ή πνίκλην, σηδ απσ ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηκν εαδ ηεηΪ κ Βζζβθδζησμ παλάΰαΰε ησθκ ζνθαιΪλδα. Δ πλαΰηαηδεσηβηα ίκΪ ΰδα ηκ αθηέγεηκ. Γεκ είκαζ αηνζαχξ ζοκαλάνζα ηα ειαδλεηδεΪ εκζηδεΪ επδΰλΪηηαηα εαδ πκδάηαηα ηκν Γλβΰσλδκν Ναθαδαθαβθκτ κτηε ηκν νθΫζδκν κτηε ηκν Υλδζησδπλκν Κκπηέηβ κτηε ηκν Ώΰαγέα κτηε ηκν Πατζκν δζεθηδΪλδκν κτηε ηκν Μαεεδσθδκν ΤπΪηδκν κτηε ηκν ΛΫκθηα Φδζκζσθκν κτηε ηκν ΕπΪθθβ ΓεπηΫηλβ κτηε ηκν Υλδζησθκλκν Μνηδζβθαέκν κτηε ηκν ΕπΪθθβ Μανλσπκδα κτηε ηκν Μδξαάζ ΓζνεΪ κτηε κδ Υηιηάδεο, ηκν ΕπΪθθβ ΣαΫηαβ, κτηε κ Θξήλνο ησλ Αζελψλ, ηκν Μδξαάζ ΥπθδΪηβ, κτηε ηα πκδάηαηα ηκν Υκτηθκν κτηε ηκν ΚεθαζΪ κτηε ηκν Κπθζηαθηέθκν Ρσδδκν, κτηε ηκ Δηο ηνλ έξσηαλ, ηκν ΜΪλεκν Άΰΰεζκν, κτηε ηα πκδάηαηα ηκν Μαθκνάζ Φδζά κτηε ηα δεεΪδεμ επδΰλΪηηαηα πλκμ ηκνμ αληαηκδλσηκνμ ηκν Εππκδλσηκν κτηε β Γαδάξνπ, ιχθνπ θαη αινππνχο δηήγεζηο σξαία κτηε ηαΠησρνπξνδξνκηθά, ηκν Πλκδλσηκν, κτηε β Γηήγεζεο ηνπ ππεξηίκνπ θξαζνπαηέξνο Πέηξνπ ηνπ Επθνκνχζηνπ κτηε β Αθνινπζία ηνπ αλνζίνπ ζπαλνχ ηνπ ηξαγνγέλε κτηε β Γηήγεζηο παηδηφθξαζηνο πεξί ηεηξαπφδσλ κτηε κ Πνπινιφγνο κτηε κ Πσξηθνιφγνο κτηε
κ Οςαξνιφγνο κτηε Ζ νκηιία ηνπ λεθξνχ βαζηιηά. Γεκ είκαζ αηνζαχξ ζοκαλάνζα ηα ελπηδεΪ πκδάηαηα Αρηιιεΐο, Καιιίκαρνο θαη Υξπζνξξφε,Βέιζαλδξνο θαη Υξπζάληδα, Φιψξηνο θαη Πιάηδηα-Φιψξα, Ηκπέξηνο θαη Μαξγαξψλα. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα ηα ηνγδζηκλάηαηα Σα θαη’ Αξίζηαλδξνλ θα Καιιηζέαλ, ηκν Μαθαζζά, κτηε ηκ Σα θαηά Ρνδάλζελ θαη Γνζηθιέα, ηκν Θεσδπλκν Πλκδλσηκν, κτηε ηκ Σα θαη’ Ηζκήλελ θαη Τζζκελίαλ, ηκν ΒνζηΪγδκν Μαελεηίκζέηβ, κτηε κ Σηκαξίσλ κτηε κ Πφιεκνο ηεο Σξσάδαο κτηε β Γηήγεζηο ηνπ Αιεμάλδξνπ κτηε β Φπιιάδα ηνπ Μεγαιέμαλδξνπ κτηε κ Φπζηνιφγνο κτηε Σα θαηά ηεθαλίηελ θαη Ηρλειάηελ κτηε β Βίβινο, ηκν νθηέπα, κτηε κ Λφγνο παξεγνξεηηθφο πεξί Γπζηπρίαο θαη Δπηπρίαο κτηε ηκ Δηο ηελ Δμαήκεξνλ, ηκν Γευλΰδκν Πδζέδβ. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα κδ αθγκζκΰέεμ, σππμ β Μπξηφβηβινο, πκδβηδεΫμ ζνζζκΰΫμ, σππμ β Παιαηηλή αλζνινγία, ζειδεΪ, σππμ β νχδα. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα κδ δζηκλδκΰλαθέεμ ηκν Πλκεσπδκν, ηκν Κεδλβθκτ, ηκν ΓπθαλΪ, ηκν Ώΰαγέα, ηκν Φεζζκτ, ηβμ Άθθαμ Κκηθβθάμ, ηκν Ν. ΥπθδΪηβ, ηκν Νδεβθσλκν ΓλβΰκλΪ, ηκν Μ. Ακτεα, ηκν ΜαζΪζα, ηκν Μδξαάζ ΏηηαζεδΪηβ, ηκν Γευλΰδκν Ώελκπκζέηβ, ηκν ΕπΪθθβ Νδεέκν, κτηε κδ Ηζηνξίαη, ηκν ΠΫηλκν Παηλέεδκν, ηκν ΘεκθΪθβ εαδ ηκν νθεξδζηά ηκν ΘεκθΪθκνμ, ηκν Νδεβθσλκν ΚΪζζδζηκν, ηκν Κέθθαηκν, ηκν ΕπΪθθβ Καθηαεκναβθκτ, ηκ Ηζηνξία βπδαληηαθή εαδ ηκΣα θαη’ Αηηίιαλ, ηκν Πλέζεκν, ηκν Κεδλβθκτ, ηκν ΕπΪθθβ ενζέηαβ, ηκν Φλαθηαά. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα ηα επδεΪ πκδάηαηα Αβαξηθφο πφιεκνο, Ζξαθιεηάδα, ηκν Γευλΰδκν Πδζέδβ, ηκ Γηήγεζηο σξαηνηάηε ηνπ ζαπκαζηνχ εθείλνπ ηνπ ιεγνκέλνπ Βειηζζαξίνπ κτηε ηκ επδεσ Άζκα ηνπ Αξκνχξε κτηε ηκ επδεσ Ο Τηφο ηνπ Αλδξνλίθνπ κτηε Σν ηξαγνχδη ηνπ Θενθπιάθηνπ κτηε ηκ Σξαγνχδη ηνπ Πνξθχξε κτηε κ Γηγελήο Αθξίηαο.Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα β ειΪηκηβ Λνγηζηηθή, ηκν ΐαλζαΪη, κτηε ηα Αξκνληθά, ηκν ΐλνεθκτ, κτηε β ηνηρείσζηο Αζηξνλνκηθή, ηκν Θεσδπλκν Μεηκξέηβ, κτηε ηα Πεξί θαηαζθεπήο θνίισλ θαηφπηξσλ εαδ ηκ Πεξί παξαδφμσλ κεραλεκάησλ, ηκν ΏθγΫηδκν, κτηε ηκ Πεξί ηεο καζεκαηηθήο ηέρλεο, ηκν ηΫθαθκν ΏζειαθδλΫα, κτηε ηκ Πεξί αξηζκψλ, ηκν Μ. Φεζζκτ, κτηε ηκ ρφιηνλ ζηα ςεθία θαη’ Ηλδνχο, ηκν Νεσθνηκν Μκθαξκτ, κτηε β πελέθβηβ Σεηξάβηβινο, 500 ζεζέδπθ, ηκν ΠαξνηΫλβ, κτηε ηα ρφιηα εηο ηνλ Πηνιεκαίσλ θαη ηνλ Δπθιείδελ, ηκ Πεξί επξέζεσο ησλ ηεηξαγσληθψλ πιεπξψλ ησλ κε ξεηψλ ηεηξαγψλσλ αξηζκψλ, ηκ Μέζνδνο θαηαζθεπήο αζηξνιαβηθνχ νξγάλνπ, ηκν ηκθαξκτ ΕζαΪε Ώλΰνλκτ, κτηε β Παξάδνζηο ζχληνκνο θαη ζαθεζηάηε ηεο ςεθνθνξηθήο επηζηήκεο, ηκν Νδεσζακν ΏληΪίαζδκν, β κπκέα αζξκζεέηαδ ηε ηα εζΪζηαηα εαδ ηκνμ δεεαδδεκτμ αλδγηκτμ, κτηε β Παξάδνζηο εηο ηελ εχξεζηλ ησλ ηεηξαγψλσλ αξηζκψλ, ηκν Μδξαάζ Μκζξσπκνζκν, κτηε ηα Τπφκλεκα εηο ηελ κεγάιελ ηνπ Πηνιεκαίνπ ζχληαμηλ εαδ ηκΠεξί θαηαζθεπήο ζθαίξαο ηνπ Αξάηνπ, ηκν ΏνηκελΪηκλα ΔλΪεζεδκν, κτηε ηκ Τπφκλεκα εηο ηελ αξηζκεηηθήλ εηζαγσγήλ εαδ ηκ Πεξί κεηξήζεσο, ηκν Ήλπθα ΐνααθηδθκτ, κτηε ηκ Μαζεκάησλ αζηξνλνκίαο, ηκν Θ. Πλκδλσηκν, κτηε ηκ θαηξηθά ηηλα θαη επνπηηθά, ηκν Μαθκνάζ ΐλνΫθδκν, κτηε ηκ ηαγβηαηδεσ-ΰεπδαδηδεσ χλνςηο πεξί κεηξήζεσο θαη κεξηζκνχ γεο, ηκν ΠεδδΪζδηκν. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα ηα αζηλκθκηδεΪ Ϋλΰα Πεξί κεγάινπ εληαπηνχ εαδ Πεξί ηεο θηλήζεσο ηνπ ρξφλνπ, κτηε β Γηδαζθαιία Παληνδαπή, ηκν Φεζζκτ, πκν πελδΫξεδ γΫηαηα αζηλκθκηέαμ, ηεηεπλκζκΰέαμ, ίκηαθδεάμ, θνζδεάμ, κτηε ηκ Πεξί ηεο αζηξνιάβνπ ρξήζεσο, ηκν ΕπΪθθβ Καηαηελκτ, κτηε ηκ Πεξί ηεο ειίνπ εθιείςεσο, ηκν Μαθκνάζ Οζσίκζκν, κτηε ηα Γηνξζσζέλ Παζράιηνλ, Πεξί ηεο ελ επηπέδσ θαηαγξαθήο ηνπ αζηξνιάβνπ, ηκν ΓλβΰκλΪ, κδΠίλαθεο αζηξνλνκηθνί, ηκν ΥδκθδΪδβ, κτηε β ηθβηεδυδβμ Αζηξνλνκηθή Σξίβηβινο, ηκν Μεζδηβθδυηβ. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα ηκ Πεξί γεσδαηζίαο, ηκν Ήλπθα ηκν ΐνααθηέθκν, β χλνςηο θπζηθήο, ηκ χληαγκα θαηά ζηνηρείνλ πεξί ηξνθψλ δπλάκεσλ, ηκ Πεξί Φνπθάο (=ατγκν), ηκν νηευθ βγ, κτηε β Δπηηνκή θπζηθήο, ηκ Πεξί νπξαλνχ θαη γεο, ειίνπ, ζειήλεο, ρξφλνπ θαη εκεξψλ, ηκ Ηζηνξία πεξί ηεο Γεο ελ ζπλφςεη(ζηκ κπκέκ πλαΰηαηετεηαδ ηκ ηΫΰεγκμ εαδ β ζηλκΰΰνζσηβηα ηβμ Γβμ) ηκν ΐζεηητδβ, κτηε ηα Πεξί θπζηθήο θνηλσλίαο, Κνζκηθή δήισζηο, ηκν ΏνηκελΪηκλα Θεσδπλκν ΐ‘ ΛΪζεαλβ, κτηε ηκ Δπηιχζεηο θπζηθψλ δεηεκάησλ, ηκν Μ. Φεζζκτ, κτηε ηκ Γηα ηα ησλ κεραληθψλ έξγα, ηκν Θ. Μεηκξέηβ, κτηε β Πεξηήγεζηο, ηκν Λδίαδβθκτ. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα κτηε β απκζκΰδεά πλαΰηαηεέα Πεξί ηεηξαπφδσλ ζεξίσλ ησλ Ηλδηψλ, ηκν Σδησγεκν Γαααέκν, κτηε β Πεξί δψσλ επηηνκή, ηκν ΏλδζηκθΪθβ ηκν ΐναΪθηδκν, κτηε ηα Πεξί ηεο ησλ ηεξάθσλ αλαηξνθήο θαη ζεξαπείαο, Κπλνζφθηνλ εαδ Οξλενζφθηνλ, ηκν πηβθκζσΰκν εαδ δαηλκτ Αβηάηλδκν ΠεπαΰπηΫθκν, κτηε ηα Πεξί δψσλ ηδηφηεηνο εαδ Πεξί θπηψλ, ηκν Μαθκνάζ Φδζά, κτηε ηα ,ηη ε θχζηο βνπιεχεηαη εαδ Δγθψκηνλ θπλφο, ηκν Θεσδπλκν Γααά. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα ηα θκηδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα ηκν Ξδθδζθκτ, ηκν ΏηηαζεδΪηκν, ηκν Ώληεθσπκνζκν, κδ θκηκγεζέεμ ηπθ Εζατλπθ εαδ ηπθ Μαεεδσθπθ Ώνηκελαησλπθ, ηα Βαζηιηθά, ηκ Δπαξρηαθφλ βηβιίνλ, κδ Παλδέθηαη, κδ Νφκνη ζηξαηησηηθνί, ηκ Πεξί πνιηηηθήο θαηαζηάζεσο, ηκν ΠΫηλκν Παηλέεκν, β Δθινγή, ηα Σαθηηθά εαδ κδ Νεαξαί ηκν ΛΫκθηκμ Σ‘, ηκ Πεξί Βαζηιείαο, ηκν νθΫζδκν, ηκ Έθζεζηο ηεο βαζηιείνπ ηάμεσο, ηκ Πεξί ζεκάησλ, ηκ Πξνο ηδίνλ πηφλ Ρσκαλφλ, ηκν Κπθζηαθηέθκν
ΠκλθνλκΰΫθθβηκν. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα ηκ ηξαηεγηθφλ, ηκν ΚεεανηΫθκν, κτηε ηκ ηξαηεγηθφλ, ηκν Μανλέεδκν, κτηε ηα Πνιηνξθεηηθά, ηκν Ήλπθα ΐνααθηέκν. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζ ηκ ΰεπΰλαθδεσ Ϋλΰκ ηκν Γευλΰδκν ηκν Κτπλδκν. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζα ηκ Πεξί ηεο αλζξψπνπ θαηαζθεπήο ηκν δαηλκτ Θεσθδζκν, β δπδεεΪηκηβ Παζνινγία ηκν εε ΣλΪζζεπθ ΏζειΪθδλκν (κ ΏζΫιαθδλκμ εέθαδ κ πλυηκμ πκν ξκλάΰβζε ζέδβλκ πμ εζπηελδεσ θΪληαεκ), β Ηαηξηθή εγθπθινπαίδεηα ηκν Θεσθδζκν Νσθθκν, ηκ Πεξί αλαηνκηθήο ηνπ αλζξψπνπ ηκν ηκθαξκτ ΜεζΫηδκν, ηκ Τπφκλεκα ηκν Πατζκν Ώδΰδθάηβ, β χλνςηο ηαηξηθή ηκν ΛΫκθηα Μαγβηαηδεκτ, ηκ Γπλακηθφ ηκν Νδεσζακν Μνλεοκτ, ηκ κπκέκ πελδζαηίΪθεδ 2656 θαληαεενηδεΫμ ζνθηαΰΫμ εδ υμ ηκθ 15κ αδ απκηεζκτζε ηκ επέζβηκ θαληαεκζκΰδεσ ζτΰΰλαηηα ηβμ δαηλδεάμ ζξκζάμ ηκν Παθεπδζηβηέκν ηκν Παλδζέκν, β Ηαηξηθή κέζνδνο, β Θεξαπεπηηθή κέζνδνο εαδ ηκ Πεξί νχξσλ ηκν ΕπΪθθβ ΏεηκνΪλδκν, ηα Ηαηξηθά εθθαίδεθα, ηκν ΏΫηδκν, 16 ησηπθ, εε ηπθ κπκέπθ κ 7κμ αθκλΪ ηβθ κθγαζηκζκΰέα (θΪληαεα εαδ επεηίΪζεδμ), β χλνςε ηεο Ηαηξηθήο ηπθ Νδεάηα εαδ ΛΫκθηα, πκν αθαθΫλεηαδ ζε ξεδλκνλΰδεΪ γΫηαηα εαδ ελΰαζεέα. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζηα Γεσπνληθά, 26 ησηπθ, ηκν ΐΪζζκν Καζζδαθκτ, σπκν ΰδα πλυηβ θκλΪ ζηβθ δζηκλέα πελδΰλΪθεηαδ β ξλάζβ ξβηδεκτ ζδπΪζηαηκμ. Γεκ είκαζ ζοκαλάνζ ηα ζξσζδα ηκν ΒνζηΪγδκν Θεζζαζκθέεβμ ζηκθ ηβλκ. ΏζζΪ ανηΪ ηα εζΪξδζηα αμ εέθαδ αλεεηΪ. ΠλΫπεδ θα ζβηεδυζκνηε σηδ κδ Ρπηβκέ πλσΰκθκέ ηαμ, επεδδά Ϋηλεθαθ ησζκ ηεΰΪζκ ζείαζησ πλκμ ηβθ αηηδεά δδΪζεεηκ εαδ ηα αλξαέα εεέηεθα πλκηδηκτζαθ, εεησμ απ‘ ηβθ αθηδΰλαθά αλξαέπθ ζνΰΰλαθΫπθ, θα ζνΰΰλΪθκνθ ζε αηηδεά δδΪζεεηκ. Βπέζβμ κδ Ρπηβκέ αθηδΰλαθεέμ πλκηδηκτζαθ θα αθηδΰλΪθκνθ αλξαέα ζνΰΰλΪηηαηα παλΪ ηα ζνΰΰλΪηηαηα ηπθ ζνΰξλσθπθ ηκνμ ΐνααθηδθυθ. Ώθ ζνθνπκζκΰέζκνηε ζηβθ αδηέα ανηά εαδ ηδμ πκδεέζζεμ εαηαζηλκθΫμ ηβμ Ρπηαθέαμ, ειβΰεέηαδ ετεκζα β ζξεηδεΪ ηδελά ζκΰκηεξθδεά παλαΰπΰά πκν δδαζυγβεε υμ ηδμ ηΫλεμ ηαμ. ΏηθδίΪζζκνηε, πΪθηπμ, αθ κ ηΫΰαμ ίνααθηδκΰθυζηβμ Σλτθπθ Οζτηπδκμ Ϋξεδ δδαίΪζεδ σζα ηα παλαπΪθπ λπηΫβεα ζνΰΰλΪηηαηα, υζηε θα ελέθεδ σηδ δεθ αιέακνθ.
67j ΚΡΕΒΕ ΓΕΏ ΣΟ ΐΤΓΏΝΣΕΝΟ ΠΟΛΕΣΕΜΟ «Σα ετλδα ξαλαεηβλδζηδεΪ ηκν ίνααθηδθκτ πθενηαηδεκτ ίέκν εέθαδ β κζκεζβλπηδεά νπκηαΰά ζηκ ξλδζηδαθδζησ εαδ β πλκζάζπζβ ζηβθ εζζβθκηΪγεδα» Β. ΏλίεζΫλ (ΐναΪθηδκ, Β.Λ.Ε.Ώ. "Εζη. Βζζ. Γζυζζ", ζ. 126-135). Jacques Le Goff, δδενγνθηάμ ζπκνδυθ ζηβθ Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales - πλυβθ πλσεδλσμ ηβμ: «ηβθ πλκκπηδεά ηβμ εθπηΫθβμ Βνλυπβμ, β δνηδεά δζηκλδκΰλαθέα εαδ β δνηδεά εκδθά ΰθυηβ κθεέζκνθ 1) θα αθαΰθπλέζκνθ ζηβθ ΒζζΪδα ηκ ίνααθηδθσ παλεζγσθ ηβμ, 2) θα επαθεθηΪικνθ ηκ ΐναΪθηδκ ζηβθ ΰεθδεά δζηκλέα, ζηκ Μεζαέπθα πμ ζτθκζκ εαδ ζηβ ηαελΪ δδΪλεεδΪ ηκν. ΣΫζκμ 3) κθεέζκνηε θα παλαξπλάζκνηε ζηκ ΐναΪθηδκ ηβ δδεά ηκν γΫζβ. ΐναΪθηδκ, πλπησηνπκμ ελέεκμ δβηδκνλΰέαμ εαδ εεπκζδηδζηκτ, ηκν εζζβθδζηκτ εαδ ηβμ ενλππαρεάμ δζηκλέαμ» (Βπδάληην θαη Δπξψπε, πκπφζην, Παξίζη, Maison de l' Europe, εεδ. ΒζζβθδεΪ ΓλΪηηαηα, ζ. 104, 105). «ηκ 16κ ΑδεγθΫμ ΐνααθηδθκζκΰδεσ νθΫδλδκ ηβμ ΐδΫθβμ, κ έδδκμ κ πλσεδλκμ ηβμ Ώνζηλδαεάμ Αβηκελαηέα, Rudolf Kirschläger εαηΪ ηβθ επέζβηβ Ϋθαλιβ ηπθ ελΰαζδυθ ηκν ζνθεδλέκν, ζνθεξΪλβ ηκθ εαγβΰβηά Hunger, πλσεδλκ ηβμ Ώνζηλδαεάμ Ώεαδβηέαμ ηπθ Βπδζηβηυθ, ηβμ Αδεγθκτμ Βηαδλεέαμ ΐνααθηδθυθ πκνδυθ, ηβμ Ολΰαθπηδεάμ Βπδηλκπάμ ηκν νθεδλέκν εαδ δδλνηά εαδ κλΰαθπηά ηβμ ΐνααθηδθκζκΰδεάμ ξκζάμ ηβμ ΐδΫθθβμ, δδσηδ, σππμ εέπε, απΫδεδιε σηδ κ σλκμ «ίνααθηδθδζησμ» δεθ Ϋξεδ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβθ ίνααθηδθά πλαΰηαηδεσηβηα, αζζΪ πλκάζγε απσ εζζδπά εαηαθσβζβ ηκν ΐνααθηέκν εε ηΫλκνμ ηπθ δζηκλδκΰλΪθπθ ηβμ ΏθαΰΫθθβζβμ. ΒπαθεδζβηηΫθα ηκθέζηβεε απσ ηκθ εαγβΰβηά Hunger σηδ δεθ πλΫπεδ θα ΰέθεηαδ πζΫκθ δδΪελδ-
ζβ ηεηαιτ Byzantinistik εαδ Neogräzistik, ηεηαιτ δβζαδά ίνααθηδθκζκΰέαμ εαδ θεκεζζβθδεάμ θδζκζκΰέαμ, δδσηδ ΐναΪθηδκ εαδ ΝΫκμ Βζζβθδζησμ απκηεζκτθ εθσηβηα» (Θ. Ν. Γάζβ, Δπφκελνη ηνηο ζείνηο παηξάζη. Αξρέο θαη θξηηήξηα ηεο Παηεξηθήο Θενινγίαο, εεδ. ΐλνΫθθδκμ, ζ. 87, 88). Έθαθηδ σζπθ ανηυθ ηπθ ηεΰΪζπθ αθγλυππθ ηκν πθετηαηκμ πκν νπελαζπέζηβεαθ ηβθ εζζβθδεσηβηα εαδ ηβθ πθενηαηδεά πλκζθκλΪ ηκν ΐνααθηέκν, ηέ Ϋξκνθ θα αθηδηΪικνθ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ εαδ «αλξαδκζΪηλεμ», παλΪ Ϋθα ζνζζαζηΫθκ, ξνδαέκ ηέζκμ, εαδ ηα «αεζσθβηα» επδξεδλάηαηα ηπθ πθενηαηδευθ πλπηελΰαηυθ ηκν θεκεζζβθδεκτ θεκπαΰαθδζηκτ. ζκ ηεΰαζτηελβ β αηΪγεδα ηπθ Νεκεδδπζκζαηλυθ, ησζκ πελδζζσηελεμ εαδ ξνδαδσηελεμ τίλεδμ ιεζηκηέακνθ εαηΪ ηκν ΐνααθηέκν. Ανζηνξυμ, εθυ κδ Ανηδεκενλππαέκδ αλξέακνθ εαδ αθαΰθπλέακνθ ηκθ πκζδηδζησ ηβμ Ρπηαθέαμ πμ ηκθ εαηεικξάθ ενλππαρεσ εαδ εζζβθδεσ, κδ αλξαδκζΪηλεμ εΪγε εέδκνμ, Ϋξκθηαμ Ϋθα εαηαζηλκθδεσ dt2,5 αδυθπθ εαγνζηΫλβζβμ ζηβθ απκδκξά σπκδκνδάπκηε πλΪΰηαηκμ πλκελέθεδ πμ «πκζδηδζηΫθκ» β ηβηΫλα-παηλέδα ηκνμ, β Ατζβ, επδηΫθκνθ (σππμ κδ Ανηδεκέ ηκν 18κν αδ.) θα γεπλκτθ ηβ ενλππαρεσ ηκ ΐναΪθηδκ. Γδ‘ ανηκτμ ζηβθ δζηκλέα ηβμ Βνλυπβμ αθάεεδ κ Ώνΰκνζηέθκμ εδ κ ΏεδθΪηβμ, αζζΪ σξδ κ Υλνζσζηκηκμ εαδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ˙ ηκ Ϊζηα ηκν ΡκζΪθδκν αζζΪ σξδ κ Αδΰεθάμ Ώελέηαμ˙ κ ΚαλζκηΪΰθκμ, αζζΪ σξδ κ ΔλΪεζεδκμ εαδ κ ΛΫπθ Γ‘˙ κ Σαδσηκ, αζζΪ σξδ κ ΠαθζΫζβθκμ˙ κδ ΰλβΰκλδαθκέ τηθκδ, αζζΪ σξδ β ίνααθηδθά εεεζβζδαζηδεά ηκνζδεά˙ ηκ Άίε Μαλέα αζζΪ σξδ κ ΏεΪγδζηκμ Όηθκμ εαδ ηκ Υλδζησμ ΏθΫζηβ˙ ηκ ΐαηδεαθσ εαδ κ Λκτγβλκμ, αζζΪ σξδ β Ώΰέα κθέα εαδ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Ώθαηκζδεάμ Βεεζβζέαμ˙ κδ δππσηεμ εαδ κδ θεκνδΪλξεμ αζζΪ σξδ κδ Ώελέηεμ εαδ κδ ΚαπεηΪθκδ. Σδ θα εΪθκνηε˙ ηδα απά θηΪθκνθ δετηελκδ εαδ ζαξαθδαζηΫθκδ ανηκέ κδ δγαΰεθεέμ ΑδαθπηδζηΫμ «ΒνλππαρζηΫμ». Παλαδσιπμ, ησθκ σηαθ γΫζκνθ θα ιαθααπκδεέικνθ ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ, δζξνλέακθηαδ σηδ Ολγσδκιβ εαδ Παπδεά Βεεζβζέα εέθαδ ηκ έδδκ εαδ ηκ ανησ. 67k ΔΣΏΝ ΐΏΡΐΏΡΟ ΣΟ ΐΤΓΏΝΣΕΟ; Καηβΰκλεέηαδ ηκ ΐναΪθηδκ πμ ίΪλίαλκ εαδ απκζέηδζηκ, επεδδά εέξε κλδζηΫθεμ, κηκζκΰκνηΫθπμ, απΪθγλππεμ πκδθΫμ, σππμ ηβθ ητθζπζβ. ηπμ πκδθά ηβμ ητθζπζβμ δεθ επδίαζζσηαθ ζηκθ εαγΫθα εκδθσ εΰεζβηαηέα, αζζΪ ησθκ ζηκνμ ζθεηελδζηΫμ ηκν γλσθκν εαδ ηκνμ επαθαζηΪηεμ εαηΪ ηβμ ανηκελαηκλέαμ. ηκ ζβηεέκ ανησ ηΪζζκθ ηαδλδΪαεδ κ αθκλδζησμ ηκν Νέηζε «σπκδκμ πκζεηΪ ηε ηΫλαηα ΰέθεηαδ ηΫλαμ εδ κ έδδκμ». Δ Ρπηαθέα επέ 11 αδυθεμ αθηδηεηυπδαε ίαλίαλδεκτμ ζακτμ, απκζέηδζηκνμ, ξπλέμ έξθκμ εαζζδΫλΰεδαμ: Γσηγκνμ, Άίαλκνμ, Οτθθκνμ, Ρπμ, Νκληαθδκτμ, ζΪίκνμ, ΐκτζΰαλκνμ, ΦλΪΰεκνμ, Άλαίεμ, ΠΫλζεμ. Υπλέμ θα ηκ γΫζκνθ, κδ Ρπηβκέ εζηελθέζηβεαθ εθ ηΫλεδ ηβθ αΰλδσηβηα ηπθ αθηδπΪζπθ ηκνμ. Οδ ΠΫλζεμ, κ πδκ πκζδηδζηΫθκμ ζασμ πκν αθηδηεηυπδζε ηκ ΐναΪθηδκ, σηαθ κ ίαζδζδΪμ ηκνμ εέξε ζηεέζεδ Ϋθαθ απεζηαζηΫθκ ηκν (επέ Δλαεζεέκν) ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ εαδ ανησμ επΫζηλεοε ζηβθ Πελζέα Ϊπλαεηκμ, ηε εθηκζά ηκν πΫλζβ ίαζδζδΪ Ϋΰδαλαθ απθηαθσ ηκθ Ϊηνξκ απεζηαζηΫθκ εαδ Ϋεαθαθ ηκ δΫληα ηκν Ϊζεανζκ (ΰεΪδθηα), επεδδά κ πΫλζβμ ίαζδζδΪμ πέζηεοε σηδ κ απεζηαζηΫθκμ γα εαηΪθελθε θα εαηαεηάζεδ ηβθ Ώνηκελαηκλέα. Ώθηδηεηππέακθηαμ β Ρπηαθέα ηΫηκδκν επδπΫδκν ζακτμ, εέθαδ αιδκγατηαζηβ β αθηκξά ηβμ εαδ β ηβ ηεηαηλκπά ηβμ ζε ίΪλίαλκ Ϋγθκμ. Τπάλιαθ εΪπκδεμ ηδελΫμ παλεθΫλΰεδεμ, σππμ β ητθζπζβ ΰδα ηκνμ απκζηΪηεμ, αζζΪ ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ δεθ ηπκλκτηε θα ηβθ απκεαζΫζκνηε ελΪηκμ ίαλίΪλπθ. ΚΪγκθηαδ, ζκδπσθ, πκζζκέ, εαδ αθαθΫλκνθ ηδμ σθηπμ απεξγεέμ ηεγσδκνμ ίαζαθδζηκτ ζηκ ΐναΪθηδκ. Γδαηέ δβηδκνλΰκτθ οενδεέμ εθηνπυζεδμ σηπμ; Ώθκτ εέθαδ παζέΰθπζηκ ππμ ζηβθ «αλξαδκζαηλδεά», κνηαθδζηδεά Α. Βνλυπβ ηα ίαζαθδζηάλδα άηαθ ζε ξλάζβ υμ εαδ ηκθ 18κ αδ., εαδ ζηβθ αλξαδσηβηα επέζβμ, εθυ ζηβθ Ατζβ Ϊθγλππκδ εαδΰσθηκνζαθ πμ ηΪΰδζζεμ ηΫξλδ εαδ ηα ηΫζα ηκν 18κν αδ. Αβζαδά εαηβΰκλκτθ ηβ Ρπηαθέα ΰδα εΪηδ πκν άηαθ «θνζδκζκΰδεσ» υμ 250 ξλσθδα πλδθ. (Γδα θα ηβ ηδζάζκνηε ΰδα ηα αλξαδκεζζβθδεΪ ίαζαθδζηάλδα.) ΏθαθΫλεδ π.ξ. κ δησπκνζκμ ηκνμ αελπηβλδαζηκτμ ζηκ ΐναΪθηδκ, αζζΪ ζηκ ηΫζκμ ζΫεδ «παθΪλξαδα πλαεηδεά. Δ πκδθά δεθ άηαθ πλπησΰθπλβ» (Κ. δησπκνζκν, Βαζαληζηήξηα θαη εμνπζία, Ώγάθα 1987, ζ. 221, 229). ΜεηΪ αθαθΫλεδ ΰδα ηδμ εεηνθζυζεδμ ζηκ ΐναΪθηδκ, αζζΪ «δεθ πλπηκεηθαθέζηβεαθ ζηκ ΐναΪθηδκ» (Κ.
δησπκνζκν, Βαζαληζηήξηα θαη εμνπζία, Ώγάθα 1987, ζ. 231)! ΏθαθΫλεδ γαθαηυζεδμ ζηβθ πνλΪ (Ϋθαμ αδλεηδεσμ ζηα ξέζδα εεαησ ησζα ξλσθδα), αζζΪ ζηκ ηΫζκμ ειβΰεέ «παθΪλξαδα β ηΫγκδκμ ίαζαθδζηκτ ζηβθ πνλΪ» (Κ. δησπκνζκν, Βαζαληζηήξηα θαη εμνπζία, Ώγάθα 1987, ζ. 250). Κδ εηεέμ παλαζέΰκ θα πεδζηκτηε σηδ ηκ εαεσ ΐναΪθηδκ σζα ηα εαεΪ ανησ ηα εθβτλε. Έηζδ, ανηά εέθαδ β ζπζηά ηΫγκδκμ: αθκτ πλυηα εαηβΰκλάζκνηε ηκ ΐναΪθηδκ ΰδα Ϋθα ζπλσ πλΪΰηαηα πκν ΰδθσηαθ πκζτ πλδθ ηκ ΐναΪθηδκ εαδ πκζτ ηεηΪ απσ ανησ, τζηελα πλκζγΫηκνηε, πμ νπκζβηεέπζβ σηδ «δεθ πλπηκΪλξδζαθ ζηκ ΐναΪθηδκ ανηΪ». Καδ, θνζδεΪ, κδ πελδζζσηελκδ δεθ πλκζΫξκνθ ηδμ «αζάηαθηεμ ζεπηκηΫλεδεμ». Καδ ηεηΪ κ ητγκμ δδαδέδεηαδ απσ ηκνμ ΰθπζηκτμ ίνααθηδθκθΪΰκνμ. Έηζδ ζνεκθαθηεέηαδ β Ρπηαθέα.
67l ΔΣΏΝ Δ ΐΤΓΏΝΣΕΝΔ ΒΠΟΥΔ ΒΠΟΥΔ ΏΝΟΜΕΏ ΑΕΥΧ ΚΏΜΜΕΏ ΠΟΛΕΣΕΚΔ ΝΟΜΕΜΟΦΡΟΤΝΔ; Καηβΰκλκτθ ηβ ΐνααθηδθά επκξά πμ επκξά αθκηέαμ, επαθαζηΪζεπθ, σπκν δέξπμ εαηηέα ζνθεέδβζβ θκηδησηβηαμ κδ ανηκελΪηκλεμ εεγλκθέακθηαθ εαδ γαθαηυθκθηαθ απσ ηδμ ζνθεξεέμ επαθαζηΪζεδμ. «Με ανηά ηβ θκκηλκπέα», ζΫθε, «δεθ άηαθ δνθαησθ θα εαζζδελΰβγεέ ηκ πθετηα νπκηαΰάμ ζηκ θσηκ πκν ξαλαεηβλέαεδ ηβθ Ανηδεά Βνλυπβ». Κδ Ϋηζδ θΫλθκνθ πμ παλΪδεδΰηα πλκμ απκθνΰά ηδμ δκζκπζκεέεμ εαδ δκζκθκθέεμ ηπθ ανηκελαησλπθ. Μεηλυθηαμ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ, απσ ηκθ Ώτΰκνζηκ υμ εαδ ηκθ Αδκεζβηδαθσ (285-305) ίλέζεκνηε 49 ζνθκζδεΪ πλσζππα πκν ίαζέζεοαθ (κ πέθαεαμ εέθαδ απσ ηβθ εΰενεζκπαέδεδα Παππξνο ιάξνπο κπξηηάλληθα, ζάηηα Ρυηβ). Ώπσ ανηκτμ δκζκθκθάγβεαθ (απσ ηκ ζηλαησ ά απσ επέδκικνμ ζθεηελδζηΫμ ηκν γλσθκν ά απσ ζνθπηκζέεμ ά απσ ηβ θλκνλΪ, ηκνμ πλαδηπλδαθκτμ) κδ ειάμ (ζε παλΫθγεζβ ηα Ϋηβ ίαζδζεέαμ): 1) Καζδΰκτζαμ (37-41), απσ ζνθπηκζέα, 2) Κζατδδκμ (41-54), δβζβηβλδΪζηβεε απσ ζνθπηκζέα, 3) ΓΪζίαμ (68-69), απσ ηκ ζηλαησ, 4) ΐδηΫζζδκμ (69) απσ ηκ ζηλαησ, 5) Ακηδηδαθσμ (81-96), απσ αιδπηαηδεκτμ ηκν, 6) Κκηηκδκμ (176-192), ζηλαΰΰαζέζηβεε ζηκ ζκνηλσ, 7) Βζίδκμ Πεληέθαι (193), απσ ηβ θλκνλΪ, 8) Αέδκμ Εκνζδαθσμ (193), απσ ηβ τΰεζβηκ, 9) ΓΫηαμ (208-212), απσ ηκθ ΚαλαεΪζζα, 10) ΚαλαεΪζζαμ (198-217), απσ ηβ θλκνλΪ, 11) Μαλέθκμ (217-218), 12) ΔζδκΰΪίαζκμ (218-222), απσ πλαδηπλδαθκτμ, 13) ΏζΫιαθδλκμ είάλκμ (222-235), απσ ζηλαησ, 14) Μαιδηέθκμ (235-238), απσ ηκ ζηλαησ, 15) ΐαζίέθκμ (238), απσ ηβ θλκνλΪ, 16) ΜΪιδηκμ Πκνπδβθσμ (238), απσ ηβ θλκνλΪ, 17) Γκλδδαθσμ Γ' (238-244), απσ ζηλαησ, 18) Φέζδππκμ κ Άλαίαμ (244-249), απσ ηκθ επσηεθκ ανηκελΪηκλα, ηκθ ΑΫεδκ, 19) Ώδηδζδαθσμ (253), απσ ηκ ζηλαησ, 20) ΓΪζζκμ (251-253), απσ ηκθ Ώδηδζδαθσ, 21) Γαζζβδθσμ (253-268), απσ ηβ θλκνλΪ, 22) Κκρθηέζζκμ (269-270), απσ ηκ ζηλαησ, 23) Ώνλβζδαθσμ (269/270-275), απσ αιδπηαηδεκτμ, 24) ΣΪεδεκμ (275276), απσ ηκ ζηλαησ, 25) Φζπλδαθσμ (276), 26) Πλσίκμ (276-282), ζνθηζαλέζηβεε απσ ηκ ζηλαησ, 27) ΚΪλκμ (282-283), απσ ζνθπηκζέα, 28) Καλέθκμ (283-285), απσ ηκθ Αδκεζβηδαθσ. Ώθ πλκζγΫζκνηε εαδ ηκνμ 29) ΝΫλπθα (54-68) εαδ 30) γπθα (69), κδ κπκέκδ ανηκεησθβζαθ, επεδδά εέξαθ ξΪζεδ εΪγε Ϋλεδζηα ζηκ ζηλαησ εαδ ζηβ τΰεζβηκ, θκίκτηεθκδ ηβθ ηκνμ ζθΪικνθ, ησηε Ϋξκνηε 28 (ά 30) δκζκθκθβηΫθκνμ ζε ζτθκζκ 49 ανηκελαησλπθ. Αβζαδά ηκ 57,1 (ά ηκ 61,2) ηκδμ εεαησ ηπθ Παΰαθδζηυθ Ρπηαέπθ ίλάεε θλδεησ γΪθαηκ απσ δκζκπζκεέεμ εαδ ζνθπηκζέεμ. Ώθηέγεηα, 30 απσ ηκνμ 88 ανηκελΪηκλεμ (ζηκνμ 88 ζνηπελδζαηίΪθκθηαδ κ Εκνζδαθσμ κ ΠαλαίΪηβμ εαδ Ϊζζκδ 2-3 αδλεηδεκέ αλεδαθκέ), δβζαδά 34% ησθκ Ϋξαζαθ ηκ γλσθκ ίέαδα, εθ εαδλυ εδλάθβμ (ΐαζδζέζεκμ, Λεσθηδκμ, Μανλέεδκμ, ΦπεΪμ, Κπθζηαθηέθκμ Γ‘, Δλαεζεέπθαμ, Κυθζηαμ, Εκνζηδθδαθσμ ΐ‘, Φδζδππδεσμ, ΏληΪίαακμ, ΛΫπθ Α‘, Κπθζηαθηέθκμ Σ‘, Βδλάθβ, ΛΫπθ Β‘, Μδξαάζ Γ‘, ΏζΫιαθδλκμ, Ρπηαθσμ ΐ‘, Κπθζηαθηέθκμ Γ‘, Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ, ΕπΪθθβμ Σζδηδζεάμ, Ρπηαθσμ Γ‘, Μδξαάζ Β‘, Ρπηαθσμ Α‘, ΏζΫιδκμ ΐ‘, Ώθδλσθδεκμ ΐ‘, ΕζαΪε ΐ‘, ΏζΫιδκμ Α‘, ΏζΫιδκμ Β‘, ΕπΪθθβμ Α‘, Ώθδλσθδεκμ Α‘). Σλκηελά πκζδηεδαεά «ζηαγελσηβηα» εέξαθ ανηκέ κδ εδδπζκζΪηλεμ Ρπηαέκδ, αζζΪ κδ ΰθπζηκέ-Ϊΰθπζηκδ αθηδξλδζηδαθκέ εαηάΰκλκδ ηκν ΐνααθηέκν θαέθεηαδ ππμ γεπλκτθ ηκ 34% ηεΰαζτηελκ πκζκζησ απσ ηκ 57% (Σκ Ϋξκνηε πεδ, «ηα ηαγβηαηδεΪ απαΰκλετκθηαθ ζηκ ΐναΪθηδκ»). Να ηκθέζκνηε σηδ ζηβθ Παΰαθδζηδεά Ρυηβ κνδεηέα ζαρεά ειΫΰελζβ δεθ νπάλιε, αθηέγεηα σζεμ άηαθ ζνθπηκζέεμ ηκν ζηλαηκτ. Αβζαδά ηδζΪηε ΰδα ηκ απκεκλτθπηα ηβμ ίαλίαλσηβηαμ. πκδκμ Ϊιεζηκμ αιδπηαηκτξκμ εέξε ηκνμ ζηλαηδυηεμ ηε ηκ ηΫλκμ ηκν, ΰδα ηδα Ϋζηπ ζηδΰηά, Ϋεαθε ζνθπηκζέα ά επαθΪζηαζβ, Ϋζθααε ηκθ ανηκελΪηκλα εαδ ίαζέζενε ανησμ, υζπκν θα ηκθ ζθΪιεδ κ επσηεθκμ. Έξκνηε Ϊζζπζηε – σππμ ίζΫπκνηε απσ ηβ ζέζηα (251-285) – πελδπηυζεδμ σπκν ΑΒΚΏ ΤΝΒ-
ΥΟΜΒΝΟΕ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ δκζκθκθάγβεαθ ! Καδ Ϊζζβ πελέπηπζβ, ηε ΟΚΣΧ ζνθεξσηεθκνμ δκζκθκθβηΫθκνμ ανηκελΪηκλεμ! ΜδζΪηε ΰδα λεεσλ πκν κτηε ηπκλκτζαθ θα ηα θαθηαζηκτθ ανηκέ «κδ αδηκζηαΰεέμ ΐνααθηδθκέ». Ώθηέγεηα, ζηκ ΐναΪθηδκ, νπάλξαθ πΪηπκζεμ ζαρεΫμ ειεΰΫλζεδμ, σξδ ησθκ απσ ηκ ζηλαησ. Ώπσδεδιβ σηδ δεθ Ϋεαθε κ ζηλαησμ σ,ηδ άγεζε, αζζΪ νπάλξε εαδ Ϋθα εέδκμ εεδάζπζβμ ηβμ ζαρεάμ δνζθκλέαμ εαδ επδδκεδηαζέαμ ηβμ δκζκθκθέαμ/εεγλσθδζβμ. νθεπυμ, κδ επέ ηκδμ εεαησ ζδΰσηελεμ δκζκθκθέεμ επέ ΐνααθηέκν, εέθαδ ζνθδεδεηΫθεμ εαδ ηε ηβ ζαρεά ίκτζβζβ, αθηέγεηα ηε ηβθ αθγλππκθΪΰα παΰαθδζηδεά Ρυηβ, ηβθ κπκέα εινηθκτθ πμ ηΪξα πελδζζσηελκ πκζδηδζηΫθβ ζηκθ ηλσπκ δδαδκξάμ ηπθ ανηκελαησλπθ, σπκν κδ απζάλπηκδ εαδ θδζσδκικδ πλαδηπλδαθκέ εαδ ζηλαηδυηεμ αθείκεαηΫίαααθ ίαζδζεέμ, ΰλΪθκθηαμ ζηα παζδΪ ηκνμ ηα παπκτηζδα εΪγε εέδκνμ θκηδησηβηα ά Ϋεθλαζβ ηβμ ζαρεάμ ίκτζβζβμ (Ο ζασμ ηβμ εδδπζκζαηλδεάμ Ρυηβμ απκνζδΪαεδ ζηα αβηάηαηα επδζκΰάμ ά εαγαέλεζβμ βΰεησθα). ΏζζΪ σζκθ αθκλΪ ηδμ δκζκπζκεέεμ ανηΫμ εαγεανηΫμ, ιεξθΪθ κδ.. κνηαθδζηΫμ ηαμ, κδ κπκέκδ ελέθκνθ παζαδσηελεμ επκξΫμ ηε ζβηελδθΪ δεδκηΫθα εαδ ελδηάλδα, σηδ β επκξά άηαθ δτζεκζβ, ΰέθκθηαθ ζνθεξυμ ηεηαεδθάζεδμ εαδ εδζίκζΫμ ίαλίΪλπθ, δεθ εέξε απκεαηαζηαγεέ ηδα ζξεηδεά βλεηέα ζηβθ Βνλυπβ, εαδ εαηΪ ζνθΫπεδα, αθ Ϋπλεπε κδ Ρπηβκέ θα δέθκνθ ηβθ ίαζδζεέα ζε εΪπκδκθ αθέεαθκ ά αθσβηκ, πκν ηκ ησθκ πλκζσθ πκν εέξε άηαθ σηδ κ ηπαηπΪεαμ ηκν άηαθ ανηκελΪηκλαμ ά πΪζδ, αθ Ϋπλεπε θα αθΫξκθηαδ ηΫξλδ ηΫζκνμ ηβ ίαζδζεέα εθσμ απκδεδεδΰηΫθα αθέεαθκν, β Ώνηκελαηκλέα γα εέξε ξαγεέ απσ ηκνμ πλυηκνμ αδυθεμ. Γδ‘ ανησ ελΪηβζε Ϋθηεεα αδυθεμ β Ρπηαθέα, επεδδά β ανηκελαηκλδεά εικνζέα δεθ άηαθ «εηάηα» ηδαμ δνθαζηεέαμ, αζζΪ ηκν εαζτηελκν. Καδ β πλαΰηαηδεσηβηα Ϋδεδιε ππμ ηκ λπηαέδεκ ζτζηβηα άηαθ εαζτηελκ ζηβθ πλΪιβ, απσ ηα ζτΰξλκθΪ ηκν.
67m ΝΒΟΠΏΓΏΝΕΣΕΚΒ ΚΏΣΔΓΟΡΕΒ ΚΏΣΏ ΡΧΜΏΝΕΏ Γδα θα εαηαΰλΪοεδ εαθεέμ ηα απέζηενηα οΫηηαηα πκν Ϋξκνθ εδππγεέ εαηΪ ηβμ Ρπηαθέαμ ξλεδΪακθηαδ εεαηκθηΪδεμ ησηκδ. -Έξκνθ πεδ σηδ ηβθ επκξά ηβμ Άζπζβμ κδ ΐνααθηδθκέ θδζκθδεκτζαθ ΰδα ηκ θτζκ ηπθ αΰΰΫζπθ. Ώπέζηενηβ αθαελέίεδα πκν πλπηκεδπυγβεε απσ ηκθ εαλέηπα, πκν ίΫίαδα άηαθ ζκΰκηΫξθβμ εδ σξδ δζηκλδεσμ κ Ϊθγλππκμ˙ αζζΪ επαθαζαηίΪθεηαδ εδλπθδεΪ απσ ηκθ εαγΫθα, ξπλέμ θνζδεΪ εαηηδΪ απσδεδιβ. Ώπκδέδκνθ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ηΫζζελεδμ εδδεξγεέμ «πλπηδΫμ» ίαλίαλσηβηαμ ζηκ ΐναΪθηδκ (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 46): -«πλυηβ ζηβθ δζηκλέα γαθΪηπζβ αζζκγλάζεπθ ζηβθ πνλΪ (ηκ 370, επέ ΐΪζεθηκμ, Ϋεαοαθ απθηαθσ ηκθ θδζσζκθκ δηπθέδβ)». Αεθ Ϋξκνθ αεκτζεδ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ΰδα εΪπκδκθ Ρπηαέκ εγθδεσ ΣΪεδηκ, πκν αθκτ ίλέζεδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ (Annales, XV, 44), πλκζγΫηεδ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ εαέΰκθηαθ πμ.. θπηδζηδεΫμ ζαηπΪδεμ ζηκνμ αθαεηκλδεκτμ εάπκνμ ηκν ΝΫλπθα; -«ηα πλυηα ζηβθ δζηκλέα ζηλαησπεδα ζνΰεεθηλυζεπμ (ζηβ ενγσπκζβ, επέ ΐΪζεθηκμ, Θεκδκζέκν εαδ Ώλεαδέκν)». Σκ ΰθπζησ οΫηηα. Πυμ θα ηεηκθκηΪζεηε ηδμ «δέεεμ» ζε «ζηλαησπεδκ ζνΰεΫθηλπζβμ». -«πλυηβ δβησζδα εατζβ ίδίζέπθ (ηκ Ϋηκμ 370, επέ ΐΪζεθηκμ, ζηβθ Ώθηδσξεδα).» Δ πλυηβ δβησζδα εατζβ ίδίζέπθ Ϋΰδθε 800 ξλσθδα πλδθ, ζηβθ Ώγάθα ηκν 5κν αδυθα. Σσηε, σππμ Ϋξκνηε ΰλΪοεδ, εΪβεαθ ηα ίδίζέα ηκν Έζζβθα θδζκζσθκν Πλπηαΰσλα απσ ηα πκζνγερζηδεΪ θδζκζκθκθΪΰα εηάθβ, ηπθ κπκέπθ ηβθ γλβζεενηδεά παλΪδκζβ γΫζκνθ θα αθαίδυζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βπέ ίαζδζεέαμ Ακηδηδαθκτ «ηα ίδίζέα ηκν εθεεέπθα εαδ ηκν Ρκτζηδεκν [ζβη: ζηπδευθ θδζσζκθπθ] δδαηΪξηβεε θα εακτθ ζηβθ αΰκλΪ. Φαδθσηαθ, σηδ ηε ηδμ θζσ-
ΰεμ ανηΫμ αθαθδασηαθ β θπθά ηκν ζακτ, β εζενγελέα ηβμ νΰεζάηκν, β ζνθεέδβζβ ηβμ αθγλππσηβηαμ˙ εδδδεΪ αθκτ κδ δδδΪζεαζκδ ηβμ θδζκζκθέαμ εικλέζηβεαθ» (ΣΪεδηκν, Αγξηθφιαο, 2). Άζζεμ δβησζδεμ εατζεδμ ίδίζέπθ ηεηΪ απσ ανησ ηκν Πλπηαΰσλα, επέ Ώνΰκτζηκν εαδ επέ Αδκεζβηδαθκτ, πκν Ϊλπααε εαδ Ϋεαδΰε ηδμ ΓλαθΫμ. -«πλυηκ ζηβθ δζηκλέα ηΪγβηα αθαηκηέαμ πΪθπ ζε απθηαθσ ελαηκτηεθκ πμ πκδθά (σππμ δδαζυαεδ κ ΘεκθΪθβμ επέ ΐαζδζεέκν ΐ‘)». Δ ξλκθκΰλαθέα ηκν ΘεκθΪθβ εαζτπηεδ ηα Ϋηβ απσ Αδκεζβηδαθσ (284) υμ Μδξαάζ ΐ‘ (813), εθυ β ζεΰσηεθβ «νθΫξεδα ηκν ΘεκθΪθβ» εαζτπηεδ ηα Ϋηβ απσ 813 υμ 961 (Βΰενεζκπαέδεδα Διεπζεξνπδάθε, ζάηηα Θενθάλεο). Δ ίαζδζεέα ηκν ΐαζέζεδκν ΐ‘ Αεθ νπΪλξεδ ζηκ ΘεκθΪθβ. ΏθηδΰλΪθκθηαμ Ϊελδηα εαδ δέξπμ Ϋλενθα σ,ηδ δδαίΪζκνθ κδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» απζυμ επαθαζαηίΪθκνθ ηδμ αθαελέίεδεμ Ϊζζπθ, πλΪΰηα πκν ηκνμ αδδεεέ εαηΪθκλα. ζκ ΰδα ηκ πλυηκ ηΪγβηα αθαηκηέαμ πΪθπ ζε απθηαθσ ελαηκτηεθκ, ανησ Ϋΰδθε ηδα ξδζδεηέα θπλέηελα: κ Celsus ίείαδυθεδ σηδ κδ Πηκζεηαέκδ ενξαλέζηπμ παλαξπλκτζαθ ζηκνμ δαηλκτμ ηκτμ εκδθκτμ εΰεζβηαηέεμ, ΰδα θα επδξεδλκτθ ηκηΫμ ζηκ απθηαθσ ηκνμ ζυηα (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Β‘, ζ. 341). ΦνζδεΪ, κτηε β «ΕελΪ ΒιΫηαζβ» δεθ πλπηκεηθαθέζηβεε ζηβ Ρπηαθέα. Ώνηά Ϋΰδθε πλΪιβ εαδ γεπλβηδεκπκδάγβεε ηκθ 5κ π.Υ. εαδ ηκθ 4κ π.Υ. αδυθα αθηέζηκδξα, ηε ηδμ δέεεμ αγεΎαμ ηπθ θδζκζσθπθ εαδ ηδμ δδαθδεΫμ Πκζδηεέεμ ηκν ΠζΪηπθα. ζκδ θεκΫζζβθεμ εαηαελέθκνθ ηκ ΐναΪθηδκ πμ παλαεηδαεσ, απζυμ παπαΰαζέακνθ Ϊελδηα ηβθ πλκεαηΪζβοβ ηκν Γέίίπθα, ηκν ΐκζηαέλκν εαδ ηκν ΜκθηεζεδΫ, κδ κπκέκδ Ϊζζπζηε ζηβθ επκξά ηκνμ δεθ εέξαθ αλεεηΪ ίνααθηδθΪ εεέηεθα ζηβ δδΪγεζά ηκνμ, υζηε θα ηεζεηάζκνθ αθηδεεδηεθδεΪ ηβθ Ώνηκελαηκλέα, δδσηδ δεθ εέξε αεσηβ αθαπηνξγεέ β ίνααθηδθκζκΰέα επαλευμ. Λέΰκ ηκθ Ϋθκδααε ηκθ Ϊΰΰζκ Γέίίπθα, αθ ζυγβεε ηκ εζζβθδεσ ΰΫθκμ απσ ηδμ ίαλίαλδεΫμ επδδλκηΫμ ηκν ηεζαέπθα, ξΪλβ ζηβθ Ώνηκελαηκλέα, β κπκέα απΫηλεοε ηκθ εεΰεληαθδζησ ά ηκθ ειαλαίδζησ ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν. Κδ Ϊζζκ ησζκ ηκθ Ϋηεζζε ηκθ ΜκθηεζεδΫ. ΑεεΪλα δεθ Ϋδδθε κ κνηαθδζηάμ ΐκζηαέλκμ πκν Ϋίλδαε ηκ ΐναΪθηδκ εαδ επαδθκτζε ηβθ «αθεεηδεά Ογπηαθδεά ανηκελαηκλέα», αθ ζηκθ εαδλσ ηκν ειαεκζκνγκτζε θα ηδζδΫηαδ β εζζβθδεά ΰζυζζα ζηα ΐαζεΪθδα. Ώνησ σηπμ Ϋΰδθε ξΪλβ ζηβθ Ρπηαέδεβ Ώνηκελαηκλέα. ζκδ ανηκέ, δεεΪλα δεθ Ϋδδθαθ ΰδα ηκνμ πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ, ηκνμ παππκτδεμ ηαμ˙ ηκνμ εθδδΫθελε ησθκ β εζαζζδεά επκξά. Αεθ ηπκλεέ, Ϊθγλππκδ κνζδαζηδευμ βηδηαγεέμ, δδσηδ δεθ εέξαθ ηεζεηάζεδ αεσηβ σζεμ ηδμ λπηαέδεεμ πβΰΫμ ηκθ 17κ αδυθα, Ϊθγλππκδ πκν αθηδεεδηεθδεΪ δεθ Ϋδδθαθ δεεΪλα ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν θεκεζζβθδεκτ Ϋγθκνμ, Ϊθγλππκδ πκν πλκΫλξκθηαθ απσ Ϋγθβ ηα κπκέα επέ δΫεα αδυθεμ δΫξκθηαθ ηβθ παπδεά πλκπαΰΪθδα πελέ «αδλεηδευθ ζδξαηελυθ Γλαδευθ», ανηκέ κδ Ϊθγλππκδ θα απκηεζκτθ ΰδα ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ «κνηαθδζηΫμ» ηαμ ηβθ πβΰά ηπθ αθηδζάοευθ ηκνμ ΰδα ηβθ Ϋθδκιβ Ρπηαθέα. Έθα ηλκηελσ εθκξκπκδβηδεσ ζηκδξεέκ – ζτηθπθα ηε ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ – εαηΪ ηκν «ΐνααθηέκν» εέθαδ ππμ σ,ηδ απΫηεδθε απσ ανησ Ϋξεδ θα εΪθεδ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ ηε ηβ γλβζεεέα. Έηζδ, πκζζκέ θκηέακνθ ππμ ηκ ΐναΪθηδκ άηαθ γεκελαηδεσ εαδ παπαδκελαηκτηεθκ επεδδά ηκ ησθκ πλΪΰηα ζάηελα θαέθεηαδ θα Ϋξεδ εαηαΰπΰά ΐνααθηδθά εέθαδ β Βεεζβζέα. Ώνησ σηπμ εέθαδ ζΪγκμ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ ηκ ησθκ πλΪΰηα πκν επδίέπζε απσ ηκ «επέζβηκ» ΐναΪθηδκ άηαθ β Βεεζβζέα˙ σζα ηα Ϊζζα εαηαζηλΪθβεαθ απσ ηκνμ Σκτλεκνμ. ηαθ ξΪγβεε ηκ ελΪηκμ, εαηαζηλΪθβεαθ ηα παζΪηδα, εαηαζηλΪθβεαθ ηα δβησζδα εαδ δδδπηδεΪ εηέλδα˙ εαηαζηλΪθβεε σζβ β δδκδεβηδεά δκηά ηκν ΐνααθηέκν εαδ ηκ αθγλυπδθκ δνθαηδεσ ηβμ εέηε εικθηυγβεε εέηε ειδζζαηέζηβεε εαδ εεηκνλεέζηβεε. Μσθκ β Βεεζβζέα εαησλγπζε θα δδαηβλάζεδ ηβ ζνθΫξεδα (έζπμ εαδ κδ γεζηκέ ηκπδεάμ ανηκδδκέεβζβμ, αζζΪ ανηκέ δεθ εέθαδ ηκ «επέζβηκ» ΐναΪθηδκ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ), εαδ ηα ησθα «ίνααθηδθΪ» πλΪΰηαηα πκν ίζΫπκνηε ζάηελα εέθαδ κδ εεεζβζέεμ εαδ ηα Ϊηθδα εαδ κδ εδεσθεμ. Ώνησ εΪθεδ ηκνμ αθγλυπκνμ – θέζκνμ εαδ εξγλκτμ – ζαθγαζηΫθα θα ηανηέακνθ ηκ ΐναΪθηδκ ηε ηβθ Βεεζβζέα. Σκ ΐναΪθηδκ σηπμ άηαθ Ϋθα εκζηδεσ ελΪηκμ ηε λπηαρεά πκζδηδεά παλΪδκζβ 500 εηυθ εαδ εζζβθδεά πκζδηδζηδεά παλΪδκζβ 1500 εηυθ, σηαθ δΫξγβεε ηκ Υλδζηδαθδζησ. Ήηαθ αηνξέα ΰδα ηκ ΐναΪθηδκ άηαθ ππμ σ,ηδ απΫηεδθε απσ ανησ άηαθ γλβζεενηδεσ. Αεθ απΫηεδθε εαθΫθα παζΪηδ, αθ εαδ ηκ Εελσθ ΠαζΪηδκ άηαθ ηελΪζηδκ εαδ ΰεηΪηκ πζκτηκ. Αεθ απΫηεδθε εαθΫθα δβησζδκ εηέλδκ ηδα εαδ σζα ΰελεηέζηβεαθ ά Ϋπεζαθ απσ ησθα ηκνμ, αθκτ ηε ηβθ Άζπζβ δεθ νπάλξε εαθεέμ θα ηα ζνθηβλάζεδ. Αεθ απΫηεδθε εαθΫθα ίνααθηδθσ ζπέηδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, υζηε θα ιΫλκνηε αελδίυμ πυμ άηαθ β αζηδεά αλξδηεεηκθδεά. Έηεδθαθ ησθκ κδ εεεζβζέεμ πκν θνζδεΪ
δέθκνθ πκζζΫμ πζβλκθκλέεμ. ΓεθδεΪ, ξΪγβεε ηκ επέζβηκ, δβησζδκ, εκζηδεσ ΐναΪθηδκ, ζσΰπ ηβμ ηκνλεδεάμ εαηΪεηβζβμ, εαδ επεδδά Ϋηεδθε ησθκ β Βεεζβζέα, πκζζκέ δΫξκθηαδ πμ αζβγεέμ ηκνμ ΰεζκέκνμ δζξνλδζηκτμ σηδ κ εσζηκμ ησηε δε δδαζεΫδααε, δεθ ηλαΰκνδκτζε εαδ ησθκ πλκζενξσηαθ εαδ ζνθπηκηκτζε. Ώθκτ εαηβΰκλκτθε ηκνμ ίνααθηδθκτμ ππμ δεθ Ϋεαθαθ ηέπκηε Ϊζζκ απσ ηκ θα πλκζετξκθηαδ εαδ θα ζνθπηκηκτθ, ΰδαηέ δε εθδδαθΫλκθηαδ ΰδα ηβ ΰθυηβ ηπθ Ρπηβυθ ζκΰέπθ ηβμ Ρπηαθέαμ ηκν εθδΫεαηκν αδυθα, πκν εαηβΰκλκτζαθ ηκ ζασ σηδ «ηὸθ ίίκθ ἅπαθηα ἑκληά ἄΰκνζδ ηίαθ»; Πσζκδ ΰθπλέακνθ ππμ «Σκ ίναΪθηδκ εέξε ηκ ΐκεεΪεδσ ηκν ηε ηβ ηκλθά ηκν νθηέπα (V. Jernstedt, Michaelis Andreopoli liber Syntipae, Πεηλκτπκζβ 1912), ηδαμ αθγκζκΰέαμ απσ ελπηδεΫμ δζηκλέεμ πκν ηελδεΫμ θκλΫμ εέθαδ πκζτ πδπελΪηεμ εαδ δεθ νζηελκτθ εαγσζκν ζε ηκζηβλσηβηα απσ ηκ Γεθαήκεξν, ηκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα, ΰδαηέ κδ ΰαλΰαζδζηδεΫμ ζεβθΫμ πελδΰλΪθκθηαδ αηεζσηελα εαδ ξπλέμ νπκθκκτηεθα» (HansGeorg Beck, Ζ βπδαληηλή Υηιηεηία, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 198); «Βέθαδ ζνθβγδζηΫθκ θα γεπλκτηε ηκθ «ΐνααθηδθσ» Ϋθαθ Ϊθγλππκ θαθαηδεΪ πλκζβζπηΫθκ ζε δκΰηαηδεΫμ ζεπηκζκΰέεμ εαδ ζξκζαζηδεσηβηεμ. Μδα ζηαηδζηδεά ΰδα ηκ ετλκμ ηβμ εθαζξσζβζβμ ηε ηβ γεκζκΰέα δεέξθεδ ππμ, ηε ξκθδλδεκτμ νπκζκΰδζηκτμ, β αθαζκΰέα ηπθ ζνΰΰλαθΫπθ πκν αζξκζάγβεαθ ηε ηβ γεκζκΰέα ζηκ ζτθκζκ ηπθ ίνααθηδθυθ ζκΰέπθ δεθ πλΫπεδ θα ιεπελθΪεδ ηα 2/5 πελέπκν» (Hans-Georg Beck, Ζ βπδαληηλή Υηιηεηία, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 237). Ο ηΫζκμ ΐνααθηδθσμ άηαθ πκζτ πδκ «εΰεσζηδκμ» απ‘ σζκ θκηέακνηε. Πσζκδ ΰθπλέακνθ ππμ εεησμ ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ ίνααθηδθάμ εζζβθδεάμ ηκνζδεάμ, ζηκ ΐναΪθηδκ νπάλξε «εζαζζδεά» εκζηδεά, ζσΰδα ηκνζδεά, πκν ζυαεηαδ ανηκτζδα ζε ξεδλσΰλαθα; Καθεέμ «ζΪηλβμ ηκν πκζδηδζηκτ» δεθ ενδσεβζε ζηκ αλξαδσπζβεηκ ελΪηκμ ηαμ θα αζξκζβγεέ ηααέ ηβμ εαδ ησθκ ηεηΪ απσ 170 ξλσθδα ξΪλβ ζηκθ Υ. ΥΪζαλβ εαδ ηκθ Π. Σαηπκτλβ ίΰάεαθ ζηβθ επδθΪθεδα ηα γανηΪζδα ηκνζδεΪ Ϋλΰα ηπθ πλκΰσθπθ ηαμ. ΣεζδεΪ, κ σλκμ «παλαεηά» ΰδα ηκ ΐναΪθηδκ εέθαδ αδτθαηκ θα αθηδελκνζηεέ δδσηδ ηκθ ξαλαεηβλέαεδ ηΫηκδα ανγαδλεζέα πκν δεθ ηπκλεέ θα ηβθ εαηαπκζεηάζεδ εαθεέμ ηε ζκΰδεΪ επδξεδλάηαηα. Πλσεεδηαδ ΰδα ηΫηκδαμ Ϋεηαζβμ παλαζκΰδζησ θα απκεαζκτηε «πελέκδκ παλαεηάμ» ηδα κζσεζβλβ ξδζδεηέα, πκν ζηκ ηΫζκμ β επδζηάηβ ζβευθεδ ηα ξΫλδα οβζΪ εαδ β «ηαηπΫζα» ηΫθεδ. ΦνζδεΪ εαδ νπάλιαθ ζνΰεεελδηΫθεμ πελέκδκδ πκζδηδεάμ (13κμ –15κμ αδ.) εαδ πκζδηδζηδεάμ (7κμ –8κμ αδ.) παλαεηάμ. ΏζζΪ εαθεέμ απσ ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ δεθ ζεΫθηεηαδ ηκνζΪξδζηκθ, ηε ηδ λνγησ πλΫπεδ θα παλαεηΪαεδ ηδα εκδθπθέα 11 αδυθπθ, υζηε θα ηβθ εαηαλλετζεδ ανηκζηδΰηεέ. Καηβΰκλκτθ, σππμ εέδαηε, ηκθ ΜεΰαζΫιαθδλκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ εδζάΰαΰε ηβ γεκπκέβζβ ηκν βΰεησθα ζηκθ εζζβθδεσ εσζηκ. Καδ δε ίΰΪακνθ ηδζδΪ ΰδα ηκθ αΰυθα ηπθ Υλδζηδαθυθ απκζκΰβηυθ εαηΪ ηβμ δδΫαμ ηκν «γερεκτ βΰεησθα». Αεθ αθαθΫλκνθ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ κδ ησθκδ πκν ηε ζνθΫπεδα (ηΫξλδ εαδ ζε ηαλητλδκ νπκίζάγβεαθ ΰδ' ανησ) αλθάγβεαθ θα δεξηκτθ σηδ Ϋθαμ ανηκελΪηκλαμ εέθαδ.. γεσμ. Ώθηέγεηα, ηε σζκνμ ηκνμ Βγθδεκτμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ. Ο Παΰαθδζησμ ηκνμ (πζαηπθδεσμ ά αζδαηδεσμ), β Φδζκζκθέα (σζεμ) εαηΪθελαθ ά απΫηνξαθ θα απαΰκλετζκνθ ζηκθ βΰεησθα θα απκεαζεέηαδ «γεσμ» εαδ θα αβηΪ ηδηΫμ γεκτ; ΦνζδεΪ εαδ απΫηνξαθ, αζζΪ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηκ παλαδΫξκθηαδ. Οτηε θνζδεΪ παλαδΫξκθηαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ άηαθ ανησμ πκν πΫηνξε θα αθαΰθπλδζηεέ απσ ηκνμ ίαζδζδΪδεμ σηδ εαθΫθαμ βΰεησθαμ δεθ εέθαδ «γεσμ». ΥΪλβ ζηβθ Ολγσδκιβ Ρπηαθέα, β αζδαηδεά αθηέζβοβ πελέ ίαζδζδΪ-γεκτ Ϋπαοε θα εέθαδ ελαηδεά δδεκζκΰέα ηπθ ενλππαρευθ ελαηυθ.
67n ΤΓΚΡΕΔ ΡΧΜΏΝΕΏ ΚΏΕ ΤΓΥΡΟΝΧΝ ΣΔ ΚΡΏΣΧΝ εκπσμ δεθ εέθαδ θα ειδδαθδεενηεέ ηκ ΐναΪθηδκ. Καθεέμ δεθ εέπε ππμ β πκδσηβηα ηβμ ζτΰξλκθβμ απάμ εέθαδ εαηυηελβ ηβμ ίνααθηδθάμ ά ηβμ αλξαέαμ ά ηβμ εζζβθδζηδεάμ. Βέθαδ αθεζΫμ θα πδζηετκνηε, σηδ ηπκλκτηε θα επδζηλΫοκνηε ζηκ ΐναΪθηδκ ά ζηβθ Ώλξαδσηβηα ζε Ϊζζβ παζδΪ επκξά απκεηυθηαμ ηδμ αθηδζάοεδμ ηβμ˙
επδπζΫκθ εέθαδ αθσβηκ θα θκηέακνηε σηδ νπάλιε εΪπκδα παλαδεδζΫθδα παζαδσηελβ δζηκλδεά πελέκδκμ, εδδδεΪ αθαθκλδεΪ ηε ηα αθγλυπδθα δδεαδυηαηα ά ηκ επέπεδκ δδαίέπζβμ. Καθεέμ δεθ εέπε, σηδ δεθ νπάλξαθ ηαιδεά πΪζβ, εεηεηΪζζενζβ, θδζκζαρεκέ εαδ εαηαπδεζηδεκέ βΰΫηεμ, ενΰεθδεΫμ εαδ ζεκηεδθΫμ ηκλθΫμ˙ εαθεέμ δεθ ζΫεδ σηδ νπάλξε ηδα αληκθδεά ξαληκζτπβ, β κπκέα δβηδκνλΰκτζε εΪηδ «ζνηπαΰΫμ» εαδ απκζδγπηΫθκ˙ Ϋθηεεα κζσεζβλκδ εζζβθδεκέ αδυθεμ εέθαδ ανηκέ. ΏζζΪ πλΫπεδ θα πΪοεδ ανηά β παλαζβλβηαηδεά επέγεζβ απσ αθδζησλβηκνμ «δδαθπηδζηΫμ» εαδ αλξαδκζΪηλεμ. Δ Ρπηαθέα ησθκ ηε ζτΰξλκθΪ ηβμ ά ηε παζαδσηελα ανηάμ ελΪηβ ηπκλεέ θα ζνΰελδγεέ. Να ζνΰελέθκνηε ηκ ζβηελδθσ επέπεδκ αθγλππέθπθ δδεαδπηΪηπθ ηε ηκ ίνααθηδθσ εέθαδ ηκ έδδκ παλΪζκΰκ, σζκ θα ζνΰελέθκνηε ηα ζβηελδθΪ άγβ ίΪζεδ ηπθ βγυθ ηκν 1900. Έηζδ ζκδπσθ: -ε αθηέγεζβ ηε ηβθ ηεζαδπθδεά Ατζβ πκν εεζαηέθδαε ΰζπζζδευμ ηκνμ πζβγνζηκτμ ηβμ (ηΫζπ π.ξ. ηβμ ζεδηκνλΰέαμ πκν ΰδθσηαθ ζηα ζαηδθδεΪ εδ σξδ ζηδμ εγθδεΫμ ΰζυζζεμ ηπθ ζαυθ ηβμ Α. Βνλυπβμ ά ηΫζπ ηβμ ξλάζβμ ηβμ ζαηδθδεάμ πμ lingua franca ά πμ επέζβηβμ ΰζυζζαμ ελαηυθ) εαδ ζε αθηέγεζβ ηε ηκ ΕζζΪη πκν ειαλΪίδαε ΰζπζζδευμ ηκνμ εαηεεηβηΫθκνμ ζακτμ αλθκτηεθκ ηκ δδεαέπηα θα δδαηβλάζκνθ ηβ ΰζυζζα ηκνμ, επεδδά δάγεθ ηα αλαίδεΪ άηαθ «γερεά ΰζυζζα» (ηκ έδδκ πέζηεναθ εαδ ζηβθ Ατζβ ΰδα ηα ζαηδθδεΪ), κδ Ρπηβκέ Ϋθηδαιαθ αζθΪίβηκ ΰδα ηκνμ ζΪίκνμ εαδ δεθ ηκνμ ειεζζάθδζαθ, αθ εαδ γα ηπκλκτζαθ ετεκζα θα ηκ πλΪικνθ. Ώεσηα εαδ ηεηΪ ηβθ θέεβ ηκν ΐαζέζεδκν ΐ' εαδ ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ ΐκνζΰΪλπθ, ανησμ δεθ επΫίαζε ζηβθ ίκνζΰαλδεά εεεζβζέα ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα. ηβθ Ρπηαέδεβ θκκηλκπέα ηκν ΐνααθηέκν εΪγε ΰζυζζα άηαθ ζείαζηά. ηβ Ατζβ, ηΫξλδ θα ηκ εαηαζΪίκνθ ανησ Ϊλΰβζαθ υμ ηκθ 16κ αδυθα. -ε αθηέγεζβ ηε ηκθ δνηδεσ ηεζαδπθδεσ εσζηκ πκν πέζηενε ζηκθ Εελσ Πσζεηκ, εαδ Ϋεαθε 8 ηανλκθκλέεμ, πλκεεδηΫθκν θα ηδηπλάζεδ ηκ ΕζζΪη εαδ ηκνμ «αδλεηδεκτμ» Ρπηβκτμ, εαγπμ εαδ ζε αθηέγεζβ ηε ηκ ΕζζΪη πκν επέζβμ εέξε ηβθ πλαεηδεά ηκν Εελκτ ΠκζΫηκν (ΣαδξΪθη), ηκ ΐναΪθηδκ πκηΫ δεθ ζεΫθηβεε ά εθΪληκζε ηΫηκδεμ ηεγσδκνμ. ηαθ πκζεηκτζε ηκνμ Άλαίεμ, ηκνμ πκζεηκτζε πμ ελΪηκμ εθαθηέκθ ελΪηκνμ, πκηΫ ηε ηβθ θκκηλκπέα ηκν πκζΫηκν ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ απέζηπθ ά ΰδα θα ηκνμ εεξλδζηδαθέζεδ. Νκκηλκπέα Εελκτ ΠκζΫηκν δεθ νπάλξε ζηβθ Ρπηαθέα. Υαλαεηβλδζηδεσ παλΪδεδΰηα, σηαθ Ϋθαμ ανηκελΪηκλαμ (κ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ) αάηβζε απσ ηκθ παηλδΪλξβ θα αθαεβλτιεδ αΰέκνμ σζκνμ ζηλαηδυηεμ ζεκηυθκθηαθ ζηκθ πσζεηκ εαηΪ ηπθ ΏλΪίπθ, ανησμ ηκν απΪθηβζε ππμ εαθΫθαμ πσζεηκμ δεθ εέθαδ Εελσμ, ΰδα θα αΰδκπκδβγκτθ κδ ζηλαηδυηεμ. ηβ Ατζβ σηπμ, εαδ ζηκ ΕζζΪη, κδ Ϊθγλππκδ Ϋεαθαθ πσζεηκ πδζηετκθηαμ ππμ ηκθ ενζκΰεέ κ Θεσμ πλκεεδηΫθκν θα νπελδζξτζεδ δδα ηπθ σπζπθ β γλβζεενηδεά ηκνμ πέζηβ. ηαθ κδ Ρπηβκέ πλπηκεέδαθ ζηδμ ηανλκθκλέεμ ηκνμ Λαηέθκνμ δελεέμ θα αλπΪακνθ ηκ ζπαγέ εαδ θα ζνηηεηΫξκνθ ζηδμ ηΪξεμ, ηΪζζκθ Ϋπαγαθ ζκε. -ε αθηέγεζβ ηε ηβθ ΰεθδεσηελβ Ϋζζεδοβ αθεεηδεσηβηαμ ηβμ Ατζβμ, ζηβ Ρπηαθέα κδ «ηδζαζζσδκικδ ίνααθηδθκέ» εέξαθ εηέζεδ άδβ απκ ηδμ αλξΫμ ηκν 8κν αδυθα ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ηααηέ, ΰδα θα πλκζετξκθηαδ κδ ηκνζκνζηΪθκδ πκν πελθκτζαθ απσ εεεέ (π.ξ. εηπκλκδ), εδ αλΰσηελα Ϋξηδζαθ εαδ Ϊζζα δτκ. Ώμ ηΪμ πεδ εαθεέμ ΝεκΫζζβθαμ «κνηαθδζηάμ», πσηε πλπηκξηέζηβεε δζζαηδεσ ηΫηεθκμ ζε ελΪηκμ ηβμ Ανηδεάμ Βνλυπβμ; Ώπσ ηκθ 8κ αδυθα, κδ Ρπηβκέ δεθ εέξαθ πλσίζβηα θα νπΪλξεδ ηααηέ ζηβθ πλπηετκνζα εθσμ ξλδζηδαθδεκτ ελΪηκνμ, ηκ κπκέκ αθηδηαξσηαθ ηκνμ ΜκνζκνζηΪθκνμ εαδ άηαθ ζε πσζεηκ ηε ανηκτμ. Ώθ ανησ δε ζβηαέθεδ αθεεηδεσηβηα, ησηε ηδ ζβηαέθεδ, ζε ηδα επκξά σπκν κδ Ανηδεκέ Ϋεαθαθ ηανλκθκλέεμ εαδ ηκ ΕζζΪη ΣαδξΪθη; -Βπέζβμ, εθυ ηκ Ϋηκμ 999 η.Υ. ζηβθ Ατζβ σζκδ πελέηεθαθ ηκ ηΫζκμ ηκν εσζηκν, ηβθ Ϋζενζβ ηκν Ώθηδξλέζηκν εαδ ηβθ ΑενηΫλα Παλκνζέα, εαδ εέξαθ ενλδενηεέ απσ παλαζάλβηα εζξαηκζκΰδεσ, πκνζκτζαθ ηα νπΪλξκθηΪ ηκνμ ζηα ηκθαζηάλδα, Ϋεαθαθ ηεηΪθκδεμ εαδ ζδηαθεέεμ, ε.ζ.π., ζηκ «ηδζαζζσδκικ ζεκηεδθσ ΐναΪθηδκ» ηΫηκδα θαδθσηεθα δε ζνθΫίβζαθ εαγσζκν, δδσηδ β εκζηκαθηέζβοβ ηπθ Ρπηβυθ δεθ ηκνμ επΫηλεπε θα πδζηΫοκνθ ηΫηκδα πλΪΰηαηα. -ε αθηέγεζβ ηε ηβθ Ατζβ σπκν ησθκ κδ «ΰαζαακαέηαηκδ» εέξαθ δδεαέπηα ζηκ γλσθκ εαδ ηβθ εικνζέα, εαδ ηκ ΕζζΪη σπκν κδ Υαζέθβδεμ Ϋπλεπε θα πλκΫλξκθηαδ απσ ηβθ κδεκΰΫθεδα ηκν ΜπΪηεγ, ζηβθ Ρπηαθέα κ εαγΫθαμ, αΰλσηβμ, αΰλκέεκμ, ενΰεθάμ, αθειαληάηπμ θνζεηδεάμ εαηαΰπΰάμ, εέηε απσ ηβ νλέα, εέηε απσ ηβ Μαεεδκθέα, ε.ζπ., εέξε ηκ «εζετγελκ» – ηε ηβθ Ϋθθκδα ππμ δεθ απκεζεέκθηαθ απσ ηκ γλσθκ εκδθπθδεΫμ κηΪδεμ – θα δκεδηΪζεδ θα πΪλεδ ηκθ γλσθκ αλεεέ θα άηαθ Ϋινπθκμ, πλκδεδζηΫθκμ εαδ θνζδεΪ λδοκεέθδνθκμ. Ώνησ δεθ
εέθαδ δβηκελαηέα θνζδεΪ, αζζΪ ηκνζΪξδζηκθ άηαθ Ϋθα εέδκμ πλαΰηαηδεάμ, δβηκελαηδεΪ δβηδκνλΰβηΫθβμ, «αλδζηκελαηέαμ» σπκν κ θνζδευμ «εαζτηελκμ» – εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν ΜεΰΪζκν ΏζΫιαθδλκν – Ϋπαδλθε ηβθ εικνζέα, εαδ άηαθ πκζτ δβηκελαηδεσηελκ ά ηΪζζκθ πκζτ ζδΰσηελκ ανηαλξδεσ απσ ηδμ πλαεηδεΫμ ηβμ επκξάμ. -ΠκηΫ ειΪζζκν κδ ΰνθαέεεμ ηβμ Ρπηαθέαμ δε γεπλάγβεαθ αθΪιδεμ θα εαηΫξκνθ ηκ τοδζηκ αιέπηα επεδδά άηαθ ΰνθαέεεμ. ΣΫζζελδμ ΡπηβΫμ ανηκελΪηεδλεμ ενίΫλθβζαθ ησθεμ ηκνμ – δέξπμ θα Ϋξκνθ ζτανΰκ – ξπλέμ θα θΫλεδ εαθεέμ αθηέλλβζβ ζσΰπ ηκν θτζκν ηκνμ. Δ Γπά (914-919), β Βδλάθβ (797-802), Θεκδυλα εαδ Γπά (1042), Θεκδυλα (1054-1056). «νθηαΰηαηδεσμ θλαΰησμ δεθ νπάλξε. Καδ ζηκ ηΫζκμ αδηέα ηβμ πηυζβμ ηβμ [Βδλάθβμ] άηαθ πελδζζσηελκ β εαεά ηβμ νΰεέα παλΪ ηκ θτζκ ηβμ. ΠκηΫ κδ ίαζδζεέεμ ανηΫμ ηπθ ΰνθαδευθ δε γεπλάγβεαθ παλΪθκηεμ (η. ΡΪθζδηαθ, Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 78). ΏνηΪ ζηβ Ανηδεά Βνλυπβ Ϋΰδθαθ ησθκ ηεηΪ απσ 500 ξλσθδα, κπσηε απσ ησηε εαδ ηεηΪ ησθκθ ίλέζεεδ εαθεέμ ΰνθαέεεμ ίαζέζδζζεμ. τηθπθα ηε ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ, γα Ϋπλεπε θα ηβθ ζνηίαέθεδ ανησ, αθκτ κ Υλδζηδαθδζησμ γεπλκτζε ηβ ΰνθαέεα αυκ. -Βέθαδ εκδθσμ ησπκμ ΰδα σζκνμ εέθαδ πλκεαηεδζβηηΫθκδ εθΪθηδα ζηκ ΐναΪθηδκ, θα πδζηετκνθ σηδ εαηΪ ηβ ίνααθηδθά επκξά επδελαηκτζε αζθνεηδεσ εζέηα πθενηαηδεάμ αθεζενγελέαμ ζηκνμ δδαθκκτηεθκνμ εαδ ηκθ εσζηκ ΰεθδεσηελα εδ σηδ β Ολγκδκιέα δεθ επΫηλεπε εαηηδΪ δδαθκλεηδεά θπθά, αθαΰεΪακθηαμ σζκνμ θα ζνηθπθκτθ ηααέ ηβμ. Χζησζκ, κδ ζσΰδκδ ηπκλκτζαθ θα ιεπελΪζκνθ εηηΫζπμ ηκνμ δδεκζκΰδεκτμ θλαΰηκτμ πκν ηδα επέζβηβ δδεκζκΰέα ηπκλεέ Ϋηηεζα ά Ϊηεζα θα επδίΪζεδ. «Δ ηδα δδΫικδκμ εέθαδ θα ηβλεέ κ ζνΰΰλαθΫαμ ηεΰΪζβ απσζηαζβ απσ ηδμ ενλέαλξεμ αιέεμ, δβζαδά, ΰδα θα ηκ πκτηε πηΪ, θα εΪθεδ ζαθ θα ηβθ νπάλξε εαγσζκν κ ξλδζηδαθδζησμ. Ώνηά πελέπκν ηβθ ηαεηδεά αεκζκνγκτζαθ κδ ηνγδζηκλδκΰλΪθκδ. Ώθ ζηα Ϋλΰα ηκνμ νπΪλξκνθ ζεβθΫμ σππμ π.ξ. κ ΰΪηκμ ηπθ δτκ ελπηενηΫθπθ ζε ηδα εεεζβζέα, κδ ζεβθΫμ ανηΫμ εέθαδ πελδγπλδαεΫμ. Σκ άγκμ ανηυθ ηπθ ηνγδζηκλβηΪηπθ εέθαδ α-ξλδζηδαθδεσ, εαδ έζπμ ζεσπδηα, εεησμ αθ γΫζκνηε ηκ επδεέθδνθκ ελυηβηα ζε πκδκ ίαγησ λέαπζε ζηκ ΐναΪθηδκ β ξλδζηδαθδεά πέζηβ – σξδ θνζδεΪ απσ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ηεζεηκνλΰδεκτ εαδ ηβμ ηνπδεάμ κηκζκΰέαμ, αζζΪ πμ εαγκλδζηδεσμ παλΪΰκθηαμ ΰδα ηβ δδαησλπζβ ηβμ εκζηκαθηέζβοβμ ηπθ ΐνααθηδθυθ. (...) Μδα δετηελβ ζτζβ εέθαδ β ειάμ: κ ελδηδεσμ (αεσηα εαδ κ εαζκπλκαέλεηκμ ελδηδεσμ) π.ξ. ηπθ εαηαζηΪζεπθ πκν επδελαηκτθ ζηβθ Βεεζβζέα δεθ ζηλΫθεηαδ ησζκ εθαθηέκθ ηπθ γεζηυθ εαδ ηπθ πλκητππθ ζνηπελδθκλΪμ σζκ εθαθηέκθ ζνΰεεελδηΫθπθ πλκζυππθ, εεπλκζυππθ ηκν ζνζηάηαηκμ. (...) Ώθ β έδδα β κλγκδκιέα παλαηΫθεδ ηαηπκτ, κδ εεπλσζππκέ ηβμ δεθ απκζαηίΪθκνθ ανηά ηβθ πλκζηαζέα. Ίζπμ κ ίνααθηδθσμ ζσΰδκμ εέξε εαδ ηλέηβ ζτζβ ΰδα θα ιεθτΰεδ απσ ηα ηαηπκτ ηβμ Ολγκδκιέαμ, εαδ έζπμ ηπκλκτηε θα κθκηΪζκνηε ανηά ηβ ζτζβ «αζζκηλέπζβ». ηαθ Ϋθαμ ζσΰδκμ εζβλδεσμ ηκν 12 κν αδυθα ΰλΪθεδ Ϋθα πλκΰτηθαζηα, εαδ ηΪζδζηα ηδα «βγκπκδέα», ΰδα θα απαθηάζεδ ζηκ ελυηβηα «Σδ εέπε β ΠαζδθΪβ, σηαθ ηβθ ελπηετηβεε κ Μδθυηανλκμ;», πλΫπεδ θα δδΪζειε ζεσπδηα ανησ ηκ γΫηα (γα ηπκλκτζε θα γΫζεδ εεαησ Ϊζζα ελπηάηαηα). Ώνησ πκν ίΰαέθεδ απσ ηβθ «βγκπκδέα» εέθαδ Ϋθα αδζξλσ παλαηδζβησ, ξπλέμ κ ζνΰΰλαθΫαμ θα δεέξθεδ ηβθ παλαηδελά ζνζηκζά˙ εαδ σξδ ησθκ ανησ, παλΪ απκθετΰεδ ζνθεδδβηΪ εΪγε ελδηδεά, εζεέθκθηαμ ηκ εεέηεθκ ηε ηα ζσΰδα: «σ,ηδ γα ΰέθεδ Ϋπεδηα, ανησ εέθαδ δκνζεδΪ δδεά ηκν εαδ ηκν Έλπηα!» Μσθκ ηκ πλκΰτηθαζηα, β αεαδβηαρεά Ϊζεβζβ, ηπκλεέ θα πλκζηαηΫοεδ Ϋθα ηΫηκδκ εεέηεθκ ζηκ ΐναΪθηδκ – εαδ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ηκ πλκζηαηετεδ ζΫεδ πκζζΪ». (Hans-Georg Beck, Ζ βπδαληηλή Υηιηεηία, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 200-201). ΏζζΪ, σππμ εαδ θα ‗ξεδ, πυμ ηπκλκτθ θα εαηβΰκλκτθ ηβθ Ολγκδκιέα ΰδα επδίκζά πθενηαηδεάμ δδεηαηκλέαμ; Έξκθηαμ ηδ πμ πλσηνπκ; Σβθ Ώλξαδσηβηα; Αε ΰθπλέακνθ σηδ κδ δδαθκκτηεθκδ εαηαδδυξηβεαθ, σηαθ ησζηβζαθ θα γέικνθ ηα ενλέαλξα εκδθπθδεΪ πλσηνπα – ηβθ πκζνγερζηδεά γλβζεεέα; Πκδκμ πκζδηδζησμ εέθαδ πδκ αθεεηδεσμ; Ώνησμ πκν αθΫξεηαδ ηβθ ζνΰΰλαθά Ϋλΰπθ σππμ β Αθνινπζία ηνπ αλφζηνπ παλνχ (παλπδέα ηβμ Ώεκζκνγέαμ ηβμ Μ. Παλαζεενάμ) αθηδΰλΪθκθηΪμ ηα επέ αδυθεμ˙ ά ανησμ πκν εαηαδδεΪαεδ ζε γΪθαηκ δδα ζδγκίκζδζηκτ ηκθ Ώδζξτζκ, επεδδά απκεΪζνοε ηα ηλκηελΪ ηνζηάλδα ηπθ πκζνγερζηυθ; Γδαηέ, ζκδπσθ, εαηβΰκλκτθ ηκ ΐναΪθηδκ, ΰδα εΪηδ ζηκ κπκέκ κδ πλκΰεθΫζηελκδ πκζδηδζηκέ δεθ άηαθ εαγσζκν αθυηελκέ ηκν; Πλσεεδηαδ ΰδα εθηεζυμ νπκελδηδεά εαδ παλΪζκΰβ αθηδίνααθηδθά εαηβΰκλέα. Οδ Ϊθγλππκδ πκν ζνεκθαθηκτθ ηκ ΐναΪθηδκ, εαδ πκν πλκΫλξκθηαδ απσ ηκ αλξαδκζαηλδεσ δδεκζκΰδεσ λετηα (ζηλαηενηΫθκδ Ϊγεκδ, θεκπαΰαθδζηΫμ, εγθδεδζηΫμ) εέθαδ ειαλξάμ πλκεαηεζζεδηΫθκδ εθαθηέκθ ηκν εαδ δε ίζΫπκνθ ηέπκηε εαζσ ζε ανησ. Βέθαδ ζαθ Ϋθαμ Βίλαέκμ θα απκλλέπηεδ εαδ γεπλεέ αθσβηκ κ,ηδδάπκηε δβηδκτλ-
ΰβζε ηκ ΕζζΪη, ησθκ εαδ ησθκ επεδδά νπΪλξεδ β αθηδπαζσηβηα ηεηαιτ Εζλαάζ εαδ ΏλΪίπθ. Βέθαδ πλκεαηΪζβοβ.
67o ΚΏΕ ΏΛΛΒ ΝΒΟΠΏΓΏΝΕΣΕΚΒ ΚΏΣΔΓΟΡΕΒ Υαλαεηβλδζηδεσ ηβμ ζτζζαμ εαδ ηκν ηέζκνμ πκν ηλΫθκνθ ΰδα ηκ ΐναΪθηδκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ σηδ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ηβθ απκεαζκτθ πσηε Nova Roma, πσηε Εζηαθηπκτζ, ηα πκηΫ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, ηκνμ δε ζαηδθσθπθκνμ ανηκελΪηκλεμ ηβμ π.ξ. ΜΫΰα Κπθζηαθηέθκ (πκν ζηκ εΪηπ εΪηπ δεθ Ϋεαθε εαθΫθα δδπΰησ εαηΪ ηπθ παΰαθδζηυθ) Flavius Constantinus ε.κ.ε. δβζαδά ξλβζδηκπκδκτθ ηα ζαηδθδεΪ κθσηαηα (σππμ ηκ ΓεζκνΪξ ΰδα ηκθ Υλδζησ). ηπμ ΰδα ηκθ ζαηδθσθπθκ Εκνζδαθσ πκν εαηαΰσηαθ απσ ηβ ζβηελδθά ΐκνζΰαλέα (Μκδζέα) δεθ ξλβζδηκπκδκτθ ηκ Flavius Julianus, κτηε ΕκνζδΪθπθ ηκθ ζΫθε (σππμ απκεαζκτθ Εζηαθηπκτζ ηβθ Πσζβ επεδδά ηβθ Ϋξκνθ κδ Σκτλεκδ). Φαέθεηαδ ππμ ανηκέ κδ ανηκαθαεβλνΰηΫθκδ εγθκζσΰκδ απΫεηβζαθ ΰθυζβ ηβμ ζαηδθδεάμ εαδ ηβμ είλαρεάμ, δδαθκλεηδεΪ δεθ ειβΰεέηαδ β εηηκθά ανηά θα ξλβζδηκπκδκτθ ησθκ ΰδα ηκνμ ίνααθηδθκτμ ανηκελαησλεμ εαδ ηκ Υλδζησ ηβθ ιεθδεά κθκηαζέα. Γδαηέ Ϊλαΰε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ απκεαζκτθ εαδ ηβθ Ρυηβ Ρσηα, ηβθ Ώΰΰζέα Εθΰεζαθη, ηβθ Γαζζέα ΦλΪθμ, ηβθ Γεληαθέα Νησρηζζαθη, ηκ ΐεζδΰλΪδδ ΜπΫκΰελαθη, ά ηκθ Εκτζδκ Καέζαλα Σακτζδκνμ Καέζαλ; Αδσηδ ηκ εΪθκνθ εζεεηηΫθα, ΰδα θα δεέικνθ ηβθ ηβ-εζζβθδεσηβηα ηπθ ίνααθηδθυθ. ηπμ αελδίυμ επεδδά δεθ ηκ εΪθκνθ ζε σζεμ ηδμ πελδπηυζεδμ, (Εκτζδκμ Καέζαλαμ, ΜΪλεκμ ΏνλΫζδκμ) θαέθεηαδ β αζνθΫπεδΪ ηκνμ. ηπμ κ Εβζκτμ Ϋΰδθε ΰθπζησμ ηε ηκ Βζζβθδεσ σθκηα «Υλδζησμ», σζκ εδ αθ δεθ ηκνμ αλΫζεδ. Ώπσ ηα παλαπΪθπ θαέθεηαδ σηδ, αθηέγεηα ηε ηα σζα πλκπαΰαθδέακνθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ Ϋξκνθ πλσίζβηα ηε ηκ ΐναΪθηδκ εαγεανησ, αζζΪ ησθκ ηε ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Σκθ ΐνααθηδθσ ανηκελΪηκλα Εκνζδαθσ ηκθ δκιΪακνθ, παλσζκ πκν εέθαδ ίνααθηδθσμ, ησθκ εαδ ησθκ επεδδά δεθ εέθαδ Υλδζηδαθσμ. νθεπυμ, σηαθ ζΫθε ππμ ηκ ΐναΪθηδκ δεθ εέθαδ εζζβθδεσ, ηκ ζΫθε ζσΰπ ηβμ γλβζεεδαμ ηκν, εαδ ΰδα ηέπκηε Ϊζζκ. Βέθαδ γεκελΪηεμ. Ώθ κδ ίνααθηδθκέ ανηκελΪηκλεμ άηαθ παΰαθδζηΫμ, ησηε ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σζα γα άηαθ ηΫζδ ΰΪζα, γα ηκνμ Ϋΰζνθαθ εαδ πδγαθσθ γα ηκνμ ζΪηλεναθ εδ ανηκτμ πμ γεκτμ. Αβζαδά β ζηΪζβ ηκνμ Ϋθαθηδ ηβμ ιΫθβμ εαηκξάμ ειαληΪηαδ απσ ηκ ηδ γλβζεεέα κ εαηαεηβηάμ Ϋξεδ. Ώνηά εέθαδ β ζηΪζβ ηπθ «πλαΰηαηδευθ Βζζάθπθ»; ηαθ κ Παζαδκζσΰκμ ξαλαεηβλέαεδ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ «εαηαθτΰδκ ηπθ Υλδζηδαθυθ, εζπέδα εαδ ξαλΪ ηπθ Βζζάθπθ», ζΫΰκθηαμ ηεηΪ «Αυζηε ζηκνμ Ϊπδζηκνμ θα εαηαζΪίκνθ σηδ δεθ Ϋξκνθ απΫθαθηέ ηκνμ αυα ξπλέμ ζκΰδεσ, αζζΪ ηκνμ απκΰσθκνμ Βζζάθπθ εαδ Ρπηαέπθ», ηανηέακθηαμ ηκθ Έζζβθα-ΥλδζηδαθσΡπηαέκ, δεθ Ϋξεδ θσβηα θα αθηδπαλαίΪζζκνηε ζηβθ ΰθυηβ ηκν ηδμ ΰθυηεμ ηελδευθ Νεκπαΰαθδζηυθ πκν εηθαθέζηβεαθ πλδθ ηδα-δνκ δεεαεηέεμ. ΦνζδεΪ, ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξτεδ ηκ «αθ β πλαΰηαηδεσηβηα εέθαδ εθΪθηδα ζηβθ δδεκζβοέα ηαμ, ησζκ ηκ ξεδλσηελκ ΰδα ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα. Δ πλαΰηαηδεσηβηα ανηά δεθ νπΪλξεδ». Έηζδ ζεΫθηκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: «αθ κ Παζαδκζσΰκμ, κδ εγθκζνθεζετζεδμ, κδ κπζαλξβΰκέ ηκν ‘21 ηέζβζαθ ΰδα Υλδζηδαθδζησ εαδ Βζζβθδζησ πμ εθσηβηα, ησζκ ηκ ξεδλσηελκ ΰδ‘ ανηκτμ». Βέθαδ β θκκηλκπέα ηκν «ζηλαίσμ εέθ‘ κ ΰδαζσμ, δεθ αληεθέακνηε εηεέμ ζηλαίΪ». Αεθ ηκνμ επδηλΫπκνηε θα εέθαδ Βζζβθκ-εΪπβζκδ. Σκ ηδ ζάηαδθε ηκ 1453, ηκ 1821 εαδ ηδ ζβηαέθεδ ζάηελα «Έζζβθαμ» δεθ γα ηκ πεδ ηδα αζάηαθηβ ηεδκοβθέα (Ώζθαζυμ, εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ ηκ δδεαέπηα ηβμ Ϋεθλαζβμ ηβμ ΰθυηβμ ηκνμ, αζζΪ σξδ ηκ δδεαέπηα θα επδίΪζκνθ, ίλέακθηαμ αδζξλΪ, ηβ ΰθυηβ ηκνμ), πκν πδζηετεδ σηδ κδ νπσζκδπκδ Έζζβθεμ ηάμ δυζαθ ηκ δδεαέπηα θα κλέαεδ ηδμ Ϋθθκδεμ, θα ίλέαεδ πμ ηβ Έζζβθεμ σζκνμ δδαθπθκτθ εαδ θα θκηέαεδ σηδ Ϋξκνθ copyright ζε κθσηαηα εαδ παηλέδα. Θα ηκ πκνθ σζκδ αΰπθέζηβεαθ ΰδ‘ανησθ ηκθ ησπκ. Καδ κδ αΰπθδζηΫμ, απσ ηκθ Κπθζηαθηέθκ Παζαδκζσΰκ υμ ηκθ Κκζκεκηλυθβ ηέζβζαθ νπΫλ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Μελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πλκεεδηΫθκν θα αλθβγκτθ ά θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηδμ εγθδεεμ πλκδκζέεμ ηπθ παΰαθδζηυθ, αλθκτθηαδ ππμ νπάλξε εζζβθδεσ Ϋγθκμ ζηβθ αλξαδσηβηα, ηε ηκ αδηδκζκΰδεσ ππμ δεθ νπάλξε εθδαέκ ελΪηκμ. Άλαΰε δεθ εαηαζαίαέθκνθ ππμ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ Ϋγθκμ εδ Ϊζζκ ηκ ελΪηκμ ά πλκζπαγκτθ αΰπ-
θδπδυμ θα γεπλάζκνθ παηλδυηεμ σζκνμ ζΪηλεναθ ηβ ΘεΪ Ρυηβ εαδ ηκνμ Θεκτμ ΝΫλπθα, Καζδΰκτζα ε.Ϊ.; ηαθ ζηκνμ Μβδδεκτμ πκζΫηκνμ κδ Έζζβθεμ Ϋζεΰαθ «έηε παέδεμ Βζζάθπθ» εαδ επδεάλνιαθ ηβθ εεθαζά ηκν ΒθδΪζηβ πμ «πλκδσηβ ηπθ ηκν Ϋγθκνμ ηπθ Βζζάθπθ» ά σηαθ κ ΏζΫιαθδλκμ Ϋζηεζθε ΰλαθά «ΏζΫιαθδλκμ Φδζέππκν εαδ κδ Έζζβθεμ πζβθ Λαεεδαδηκθέπθ», ηάππμ ηπΫλδενε «Έζζβθεμ» εαδ «παληδΪηεμ»; Αεθ απκδεδεθτκνθ σζα ανηΪ ηβθ τπαλιβ εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ ζηβθ αλξαδσηβηα; Κδ σηπμ ηελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θηΪθκνθ ζηκ ζβηεέκ θα αλθκτθηαδ αεσηα εαδ ηβθ τπαλιβ αλξαδκεζζβθδεκτ Ϋγθκνμ αεσηα εαδ ζηκθ 2κ π.Υ. αδ. (εαηΪ ηα Ϊζζα πλτκθηαδ ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηκν «αθτπαλεηκν» ανηκτ Ϋγθκνμ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ 6 αδυθεμ ηεηΪ! Ώμ απκθαζέζκνθ πλυηα αθ νπάλξε) πλκεεδηΫθκν θα αγππγεέ κ εΪγε παΰαθδζηάμ πλκδσηβμ. Καδ ίΫίαδα, αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηαθετΰκνθ ζηκ εκνηκπσθβλκ επδξεέλβηα σηδ κδ πλκδκζέεμ ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ εαηΪ ηβθ Ρπηαρεά εαηΪεηβζβ Ϋΰδθαθ επεδδά κδ Ώλξαέκδ δεθ εέξαθ Βγθδεά νθεέδβζβ, αζζΪ ησθκ Σκπδεά νθεέδβζβ, ησηε αμ απαθηάζκνθ ζε ανησ ηκ ελυηβηα: Πυμ ΰέθεηαδ θα εαηβΰκλκτθ ηκ ΐναΪθηδκ πμ «ηβ εζζβθδεσ», επεδδά δεθ εέξε εζζβθδεά ζνθεέδβζβ, εαδ ηανησξλκθα θα δζξνλέακθηαδ σηδ β Ώλξαέα ΒζζΪδα, β κπκέα ζτηθπθα ηε ανηκτμ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «δεθ εέξε Βγθδεά ζνθεέδβζβ, αζζΪ επδηΫλκνμ ηκπδεΫμ», άηαθ εζζβθδεά; Ώθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ πμ ελδηάλδκ ηβ «ζνθεέδβζβ», ησηε εέθαδ αθαΰεαζηΫθκδ απσ ηα έδδα ηκνμ ηα ζσΰδα θα πκνθ σηδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ δδΫπλαιαθ πλκδκζέεμ, δδσηδ δεθ εέξαθ εζζβθδεά ζνθεέδβζβ εαδ ζνθεπυμ, β Ώλξαέα ΒζζΪδα, πμ ηβ Ϋξκνζα εζζβθδεά ζνθεέδβζβ, δεθ άηαθ εζζβθδεά. Ώθ πΪζδ απκδέδκνθ ζηβ «ζνθεέδβζβ» ησζβ ηεΰΪζβ ζβηαζέα νη ππφινηπνη ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εαδ πκνθ «σξδ, εέξε εγθδεά εζζβθδεά ζνθεέδβζβ β Ώλξαέα ΒζζΪδα, ΰδ' ανησ εέθαδ εζζβθδεά, ζε αθηέγεζβ ηε ηκ ΐναΪθηδκ», ηκνμ λπηΪηε: κδ εκπδαθκέ, πκν Ϋξκνθ ηαεεδκθδεά ζνθεέδβζβ (εαδ θνζδεΪ κδ έδδκδ δεθ πλκζπκδκτθηαδ, ην πηζηεχνπλ σηδ εέθαδ Μαεεδσθεμ), εέθαδ Μαεεδσθεμ; Ώθ ηΪμ απαθηάζκνθ σξδ, ησηε Ϋλξκθηαδ ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηβθ γεπλέα ηκνμ σηδ β «εγθδεά ζνθεέδβζβ» Ϋξεδ ηβ ηΫΰδζηβ ζβηαζέα. Ώθ «θαδ», ησηε θα ΰλαθηκτθ ηΫζβ ζηκ ζεκπδαθσ εσηηα VMRO. Καθεέμ δεθ εέπε σηδ β εζζβθδεσηβηα δδαθκλεηδευθ επκξυθ εέθαδ κζσδδδα. Δ ζβηελδθά ζ.ξ. εζζβθδεσηβηα ηκν Ϋγθκνμ-ελΪηκνμ εέθαδ πλπησΰθπλκ ξαλαεηβλδζηδεσ. ΠκηΫ δεθ νπάλιε ηΫηκδκ πλΪΰηα ζηβθ εζζβθδεά δζηκλέα. Σδ γα πεδ ανησ; ηδ δεθ εέθαδ ΄Έζζβθεμ σζκδ δεθ εέξαθ ανηά ηβθ εζζβθδεσηβηα; Ή σηδ δεθ εέηαζηε εηεδμ, ζάηελα, Έζζβθεμ; ΦνζδεΪ, β Ρπηαθέα δεθ εέθαδ «ΒζζΪδα». Βέθαδ σηπμ εζζβθδεά. Βζζβθδεσηαηβ. Αεθ νπάλιε ελΪηκμ ηε ηκ σθκηα ΒζζΪδα ζηβθ αλξαδσηβηα. Βέθαδ, σηπμ, απκδεδεδΰηΫθκ σηδ ηκ πλυηκ ελΪηκμ πκν κθκηΪζηβεε ΒζζΪδα άηαθ β Ρπηαέδεβ Ώνηκελαηκλέα ζηβ Νέεαδα. Καδ ζηκ εΪηπ εΪηπ: σ,ηδ εδ αθ άηαθ ανηκέ κδ Ϊθγλππκδ, σππμ εδ αθ ζΫΰκθηαθ, άηαθ – δέξπμ ζκίαλΪ αθηεπδξεδλάηαηα πελέ ηκν αθηδγΫηκν – κδ πλσΰκθκέ ηαμ, κδ παηΫλεμ ηαμ. Ώνησ αλεεέ. ΏθαλπηδΫηαδ εΪγε ζκΰδεσμ Ϊθγλππκμ, αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ ελέθκνθ ηβθ εγθδεσηβηα ηε ίΪζβ ηβ γλβζεεέα, ησηε εαη' ανηκτμ ηδ εγθδεσηβηαμ εέθαδ Ϋθαμ Ϊγεκμ ά Ϊγλβζεκμ ά Ϋθαμ ίκνδδζηάμ πκν απκλλέπηεδ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα, ά Ϋθαμ ηαλιδζηάμ Έζζβθαμ; Ώπσ πκτ απΫεηβζαθ ηκ δδεαέπηα κδ ζέΰκδ θα κλέακνθ ηα ηκν ίέκν ηπθ πκζζυθ εαδ ηκθ επέζβηκ ξαλαεηβλδζησ ηκνμ ζηκθ ησπκ ανησθ; Ώπσ ηκ ελΪηκμ; Πκδκμ ηκνμ Ϋδπζε ηβθ δεαθσηβηα ανηά; Μάππμ β αθεθηδΪ ηκνμ, ά κ Αέαμ εαδ κ ΠζΪηπθαμ ανηκπλκζυππμ; Βεησμ εδ αθ αλθκτθηαδ ηβθ εζζβθδεά δδδσηβηα εδδδεΪ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Πκζζκέ δδεαζδζηΫμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ά εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ παπαΰαζέακνθ ηκ δζκελΪηεδκ λβησ «Έζζβθεμ εέθαδ σζκδ ηεηΫξκνθ ηβμ εζζβθδεάμ παδδεέαμ» (θνζδεΪ, εθθκυθηαμ εζζβθδεά παδδεέα = ζαηλεέα ζηκνμ «γεκτμ») εαδ θκηέακνθ ππμ ίλάεαθ «αθηδεεδηεθδεσ εζζβθσηεηλκ» ηε ηβ ίκάγεδα ηκν κπκέκν ελέθκνθ πκδκμ εέθαδ εαδ πκδκμ δεθ εέθαδ Έζζβθαμ. ' ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ πλκετπηεδ ηκ ελυηβηα: κδ παππκτδεμ ηαμ πκν δεθ άιελαθ εαθ ηκ σθκηα ΠζΪηπθαμ ά ηβλκμ ά ΏλδζηκηΫζβμ, εαδ δεθ ηεηεέξαθ εαγσζκν ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ θδζκζκθέαμ αζζΪ πκζΫηβζαθ ζα ζδκθηΪλδα ζηα ξδσθδα ηβμ Πέθδκν ηκ 1940, εαδ Ϋξνζαθ ηκ αέηα ηκνμ ηκ 1912-13 εαδ ηκ 1821 ΰδα ηβθ εζενγελέα ηβμ ΒζζΪδαμ δεθ εέθαδ Έζζβθεμ; Σδ ζσδ εζδηδζησμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ-αλξαδκζαηλυθ εγθδεδζηυθ εέθαδ ανησμ πκν αλθεέηαδ ζηκθ απζσ ζασ ηβθ εζζβθδεσηβηα; ΏζζΪ θνζδεσ εέθαδ θα ζνηπελδθΫλκθηαδ κδ παΰαθδζηΫμ εαδ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ Ϋηζδ, αθκτ νίλέακνθ ηκ ζβηελδθσ ζασ πμ «εεθνζδζηΫθκ» εαδ ηκζνζηΫθκ («πλκζενθβηΫθκ θεκεζζβθαλδσ»).
Ο εεδσηβμ ηκν πελδκδδεκτ Γαπιφο (η. 164-165) απκθαέθεηαδ ππμ «Ζ Διιεληθή Γιψζζα είλαη ν ίδηνο ν Διιεληζκφο». Σκ πελδκδδεσ ανησ ηε ηκνμ αλγλκΰλΪθκνμ ηκν ζρεδφλ εΪγε ηάθα δζξνλέαεηαδ εαδ «απκδεδεθτεδ» σηδ κδ ΧεεΪθδκδ, κδ ΕθδδΪθκδ, κδ Ίθεαμ, κδ Βίλαέκδ, κδ Εθδκέ, κδ ΕΪππθεμ, κδ Λαηέθκδ, ζξεδσθ σζκδ ηδζκτζαθ ά ηδζκτθ, παλεθγαληΫθα ά ηβ, εζζβθδεΪ (πζβθ ηπθ ηατλπθ Ώθλδεαθυθ, απ‘ σζκ ΰθπλέακνηε˙ ΰδαηέ ηΫηκδα ειαέλεζβ Ϊλαΰε; Μάππμ απκηεζεέ εεδέεβζβ εαηΪ «αθλκεεθηλδευθ» δδαθκκτηεθπθ; Καδ ηδ θηαέθε ηα εαβηΫθα ηα ηανλΪεδα θα ηβθ εέθαδ Ϋζζβθεμ;). Βθυ αθηέγεηα, κ ηκθαδδεσμ πλαΰηαηδεΪ ζασμ ηεηαιτ 350-1453 η.Υ., πκν ηδζκτζε Ϊπηαδζηα εζζβθδεΪ, δδσηδ απζκτζηαηα άηαθ β ηβηλδεά ηκν, κδ «ΐνααθηδθκέ», ανηκέ δεθ Ϋξκνθ εζζβθδζησ. Ώνηκέ άηαθ αθγΫζζβθεμ. Κδ ανησ εθυ (Γαπιφο, η. 193, ζ. 11921) «β ΰζυζζα εέαθδ ΰΫθθβηα ηβμ θτζεπμ. Δ ηκθαδδεά Βζζβθδεά θτζβ άηαθ β ηάηλα πκν εενκθσλβζε ηβθ ηκθαδδεά Βζζβθδεά ΰζυζζα». ΏζζΪ κδ ΐνααθηδθκέ εαδ εζζβθδεΪ ηδζκτζαθ εαδ ζηβθ «εζζβθδεά θτζβ» αθάεεδ ηκ ΐναΪθδκ – παλσζα ανηΪ δεθ εέθαδ εζζβθδεσ. Μνζηβλδυδβμ ζκΰδεά, ηα ηκθ Αενεαζέπθα εαδ ηβθ Βπδζηάηβ. ε ζέΰκ γα ηαμ πκνθ ππμ εαδ κδ Σκτλεκδ εέθαδ Έζζβθεμ εθυ κδ ΐνααθηδθκέ δεθ εέθαδ. ΠλΪΰηα επέζβμ παλΪζκΰκ, αθκτ κδ Σκτλεκδ εέθαδ απσΰκθκέ σζπθ ΐνααθηδθυθ ειδζζαηέζηβεαθ. ΜΪζζκθ ΰδθσηεθκμ ΜκνζκνζηΪθκμ ειεζζβθέαεζαδ, ζκδπσθ! Εζξνλέακθηαδ κδ αλξαδκζΪηλεμ σηδ ηκ ίνααθηδθσ εαγεζηυμ άηαθ ζαγλσ (Γαπιφο, η. 207). Πλκθαθυμ αΰθκκτθ σηδ ηκ «ζαγλσ» ίνααθηδθσ εαγεζηυμ επΫαβζε 1123 ξλσθδα, ηα εζαζζδεΪ εζζβθδεΪ ελΪηβ-πσζεδμ ΰτλπ ζηα 600 ξλσθδα εαδ ηκ ηαελκίδυηελκ εζζβθδζηδεσ, ηπθ Πηκζεηαέπθ, πελέ ηα 300 ξλσθδα. Σκ «ζαγλσ» ίνααθηδθσ ελΪηκμ δδάλεεζε πελδζζσηελκ απσ ηβθ Πελζδεά Ώνηκελαηκλέα, ηβθ Ώζζνλδαεά, ηα αλξαδκεζζβθδεΪ/εζζβθδζηδεΪ ελΪηβ, ηβθ ΐλεηαθθδεά Ώνηκελαηκλέα, ηβθ Ρπζζδεά, ηβθ ηεζαδπθδεά Γεληαθδεά, ηβθ Ογπηαθδεά, αθηδηεηππέακθηαμ πκζτ πελδζζσηελκνμ εαδ ίαλίαλδεσηελκνμ εδζίκζεέμ απσ εΪγε ηδα. Σσζκ «ζαγλσ» άηαθ. ηκ πελδκδδεσ ηκν ε. Π. Μαλέθβ Διιεληθφ Πάλζενλ, ζε Ϊλγλκ ηε ηέηζκ «Υλδζηδαθδεκέ... εαζκέ ηλσπκδ» δδαίΪακνηε: «ηκθ 11κ αδυθα, ηδα πλδΰεέπδζζα πλκιΫθβζε θκίελσ ζεΪθδαζκ ζηβ ΐεθεηέα, σηαθ ζε ΰετηα πλπηκξλβζδηκπκέβζε πβλκτθδ εαδ β εζβλδεκέ ηβθ απεέζβζαθ ηε γεέα κλΰά». Βιεπέηβδεμ εαδ εθ ΰθυζεδ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ αλγκΰλΪθπθ παλαζεέπεηαδ β (παζέΰθπζηβ) δδενελέθβζβ σηδ β πλδΰεέπδζζα ανηά άηαθ ΡπηβΪ Βζζβθέδα Ολγσδκιβ, β Ώλΰνλυ. Βθσζκθ εαδ ανηά άηαθ Υλδζηδαθά, ζνθεπΪΰεηαδ ππμ κ ζεαθδαζδζησμ ηπθ ξλδζηδαθυθ ΐεθεηυθ ΰδα ηκ πβλκτθδ δεθ κθεέζεηαδ ζηβθ ξλδζηδαθδεά γλβζεεέα ηκνμ, αζζΪ ζηβθ αθπηελσηβηα ηβμ ξλδζηδαθδεάμ Ρπηαθέαμ. ηβ ξλδζηδαθδεά Ρπηαθέα νπάλξε πκζδηδζησμ, ζηβθ ξλδζηδαθδεά Εηαζέα ίαλίαλσηβηα. Πλκθαθυμ σηπμ, κδ θεκπαΰαθδζηΫμ αλγλκΰλΪθκδ ζεΫθηβεαθ σηδ αθ παλΫζεδπαθ ηβθ δδενελέθβζβ σηδ β πλδΰεέπδζζα άηαθ Υλδζηδαθά εαδ δβ εε Ρπηαθέαμ, αθεθσμ γα ζπέζπθαθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, αθεηΫλκν γα απΫθενΰαθ θα αθαΰθπλέζκνθ ηκθ λπηαέδεκ εζζβθδεσ πκζδηδζησ. Σδ Ϋινπθβ ηαεηδεά. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ (Γαπιφο, η. 207) σηδ κ ίνααθηδθσμ ζηλαησμ απκηεζεέηκ απσ ηδζγκθσλκνμ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κ Ρπηαέδεκμ ζηλαησμ απκηεζεέηκ ενλέπμ απσ Έζζβθεμ εαδ νπάλξαθ ίκβγβηδεΪ ηδζγκθκλδεΪ ζυηαηα. ζκ ΰδα ηκ λπηαέδεκ θανηδεσ, ανησ απκηεζεέηκ απσ Ώδΰαδκπεζαΰέηεμ εαδ Βπηαθάζδκνμ Έζζβθεμ. Ο Παπαλλβΰσπκνζκμ δδαπδζηυθεδ σηδ σζα ηα αθαθελσηεθα κθσηαηα ΐνααθηδθυθ ζηλαηβΰυθ εαδ θανΪλξπθ εέθαδ εζζβθδεΪ. Ώεσηβ εαδ κδ ηέηζκδ ηκνμ εέθαδ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ εζζβθδεκέ, εεησμ ηπθ, ηεηεθλαζηΫθπθ ζηβθ εζζβθδεά Ϊζζπζηε, ζαηδθδευθ. Οδ Ώελέηεμ ηκν Πσθηκν εαδ ηβμ Καππαδκεέαμ εέθαδ Ρπηβκέ Έζζβθεμ, ζηα αελδηδεΪ ζυηαηα ζνηηεηεέξαθ εεηυμ ανηυθ εαδ Κλάηεμ, ΣζΪεπθεμ, Κεθαζζκθέηεμ, Δπεδλυηεμ, εαδ ζηα εζζβθδεΪ εινηθάγβεαθ ηα εαηκλγυηαηΪ ηκνμ. Ο Ρπηαέδεκμ ζηλαησμ ίαζδασηαθ ζηκ γεζησ ηπθ «γεηΪηπθ» εαδ ζηκνμ εζετγελκνμ αΰλσηεμ ηβμ εζζβθδεάμ Μδελαζέαμ. ΞΫθα ζηλαηετηαηα νπάλξαθ εζΪξδζηα, ενλέπμ απσ νπκηεζά ά θδζδεΪ πλκμ ηβ Ρπηαθέα ελΪηβ. Οδ πελδζζσηελκδ ηδζγκθσλκδ ζηεζΫξπθαθ (παλΪζζβζα ηε ηκνμ Ρπηβκτμ) ηβ ίαζδζδεά θλκνλΪ (ΐαλαΰΰκέ). ΚαηΪ ηα Ϊζζα κ ζηλαησμ ίαζδασηαθ ζε Έζζβθεμ εζετγελκνμ αΰλσηεμ εαδ Ώελέηεμ. «ΠΪθηπμ εαδ εαηΪ ηκθ αδυθα ηκτηκθ [ζβη.: ηκθ 6κ] εθηεέθεηαδ β πλκζΫζενζδμ εθηκπέπθ εδμ ηαμ ίνααθηδθΪμ δνθΪηεδμ εαδ β αλδγηβηδεά ηπθ νπελκξά Ϋθαθηδ ηκν ιΫθκν ζηκδξεέκν ΰέθεηαδ Ϋεδβζκμ» (Καλαΰδαθθσπκνζκν Επ. Β., Ηζηνξία Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, εεδ. ΐΪθδαμ, αθαητππζβ Β‘, 1995, η. Ώ‘, ζ. 635). Ο ηλκηελσμ δζηκλδκΰθυζηβμ, παΰαθδζηάμ ΐ. ΡαζζδΪμ, δζξνλέαεηαδ σηδ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ Ϋζεδπε εθηεζυμ β ΰεθθαδσηβηα εαδ β αθδλεέα. Πλκθαθυμ ηα δεεΪδεμ αελδηδεΪ ηλαΰκτδδα ΑΒΝ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηβθ
Ϋζζεδοβ αθδλεέαμ ηπθ πλκΰσθπθ ηαμ˙ ανησ γΫζεδ θα ηαμ πεδ, κ παΰαθδζηάμ. Αεθ ΰθπλέακνηε σηπμ αθ ηα αελδηδεΪ ηλαΰκτδδα εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηβθ Ϊΰθκδα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ (Ώγ. Κκνεκίέζηαμ, Γαπιφο, η. 208) Ϋξκνθ θηΪζεδ ζηκ ζβηεέκ θα δζξνλέακθηαδ σηδ «αδηέα ηκν ξέζηαηκμ εέθαδ ενλέπμ β ηεηαζηλκθά ηβμ Ατζεπμ πλκμ ηβθ ζπκνδάθ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ» εδ σηδ «ηβθ Ώθαηκζδεά Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα ηβθ εαηΫζαίαθ θκλεέμ ηκν αλξαέκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ». Πλκθαθυμ κδ αλξαδκζΪηλεμ δεθ δδΪίαζαθ ηβθ ειδζησλβζβ ηβμ Άζπζβμ ηκν 1204 απσ ηκθ Νδεάηα ΥπθδΪηβ, κ κπκέκμ αθαθΫλεδ Ϋθα εζΪξδζηκ – σππμ κ έδδκμ ηκθέαεδ – ηηάηα απσ ηα αθαλέγηβηα αλξαδκεζζβθδεΪ Ϋλΰα ηΫξθβμ πκν εαηΫζηλεοαθ εαδ Ϋζεδπζαθ ζηα εαηέθδα ηκνμ κδ Ανηδεκέ ηανλκθσλκδ, σηαθ εαηΫζαίαθ ηβθ Πσζβ. Αεθ δδΪίαζαθ εαδ ΰδ‘ ανησ δεθ πλσζειαθ ηκ γλάθκ ηκν ΐνααθηδθκτ (Ϊλα εαη‘ ανηκτμ «αθγΫζζβθα») ΥπθδΪηβ ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ αλξαέπθ αΰαζηΪηπθ απσ ηκνμ «θκλεέμ ηκν αλξαέκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ», ηκνμ Ανηδεκτμ; Οτηε δδΪίαζαθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ηδμ πελδΰλαθΫμ ηπθ Ανηδευθ ηανλκθσλπθ, κδ κπκέκδ παλαδΫξκθηαδ σηδ αθαθέζηβεαθ ηα γανηΪζδα αλξαέα αΰΪζηαηα; Αεθ ΰθπλέακνθ σηδ κδ «θκλεέμ ηκν εζζβθδεκτ πθετηαηκμ», ηανλκθσλκδ, εαηΪθελαθ ηΫζα ζε 57 ξλσθδα (1261-1204) θα ηεδυζκνθ ηκθ εζζβθδεσ πζβγνζησ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ απσ 1.000.000 ζε 60.000 εαηκέεκνμ; Δ αζάγεδα εέθαδ, παλΪ ηβθ επέδεδιβ αηΪγεδαμ ηκν εαγεθσμ αλξαδκζΪηλβ, ππμ σξδ ησθκ εαηΪ ηβθ επκξά ηβμ Άζπζβμ ηκν 1204, αζζΪ εαδ ανηάθ ηκν ξέζηαηκμ, ηκ 1054, κδ Ανηδεκέ σξδ ησθκ ηκν αλξαδκεζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ δεθ άηαθ θκλεέμ, αζζΪ ηΪζζκθ εαθεθσμ πκζδηδζηκτ, εαδ ηΪζδζηα άηαθ εαηυηελκδ πκζδηδζηδεΪ σξδ ησθκ απσ ηκνμ Ρπηβκτμ Έζζβθεμ πλκΰσθκνμ ηαμ, αζζΪ εαδ απσ ηκνμ ΠΫλζεμ εαδ ηκνμ Άλαίεμ. Σβθ επκξά ηκν ξέζηαηκμ β Ανηδεά Βνλυπβ δεθ ΰθυλδαε ηέπκηε ΰδα εζζβθδεσ πκζδηδζησ εαδ άηαθ παλαδκηΫθβ ζηβ ίαίαλσηβηα ηκν Σενηκθδεκτ θεκνδαζδζηκτ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ (Ώγ. Κκνεκίέζηαμ, Γαπιφο, η. 208) δζξνλέακθηαδ σηδ αδηέα ηκν αθηδδνηδεκτ ηΫθκνμ ηπθ Ρπηβυθ άηαθ β ΏθαΰΫθθβζβ ηβμ Ατζβμ πκν ζΪηίαθε ξυλα ηεηΪ ηκθ 14κ αδ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ ζηβθ ΏθαΰΫθθβζβ ίκάγβζε β Ρπηαθέα, αθκτ ζνθηάλβζε ηα αλξαέα ΰλαπηΪ. Σκ αθηδδνηδεσ ηΫθκμ ηπθ ΐνααθηδθυθ κθεέζεηαδ ζηβθ Άζπζβ ηκν 1204 εαδ ζηβθ επέγεζβ ηπθ ΦλΪΰεπθ εαηΪ ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν απσ ηκθ 12κ υμ ηκθ 15κ αδυθα, επέ 300 Ϋηβ δβζαδά. ΥΪλβ ζηβθ «ενελΰεζέα» ανηυθ ηπθ «θκλΫπθ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ» β Ρπηαθέα αθαΰεαασηαθ επέ ηλεδμ αδυθεμ θα ηΪξεηαδ ζε δτκ ηΫηππα, ζηβ Ατζβ ηκνμ ΦλΪΰεκνμ εαδ ζηβθ Μδελαζέα ηκνμ Σκτλεκνμ, ηε απκηΫζεζηα θα ειαζγεθέζκνθ κδ δνθΪηεδμ ηβμ. Ώθ δεθ αθαΰεαασηαθ θα ηΪξεηαδ εαδ ηκνμ επδηδγΫηεθκνμ Ανηδεκτμ, β Ρπηαθέα πκζτ πδγαθσθ γα εέξε εαθκθέζεδ ηκνμ Σκτλεκνμ σππμ εέξε αθαξαδηέζεδ ηκνμ ΠΫλζεμ εαδ ηκνμ Άλαίεμ. ηβθ πδζυπζαηβ ηαελαέπθβ επέγεζβ ηπθ Ανηδευθ εδ σξδ ζηβθ ΏθαΰΫθθβζά ηκνμ κθεέζεηαδ ηκ αθηδδνηδεσ ηΫθκμ ηπθ ΐνααθηδθυθ. Ο αλξαδκζΪηλβμ ΐ. Μνζέλβμ ζηκ ίδίζέκ ηκν Καησηηθνί θαη πφξλεο αθάθεδ θα εθθκβγεέ σηδ κ ξαλαεηβλδζησμ ηπθ θκηδκεζζαδδηυθ πμ «Καηπηδευθ» απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ εθηΪζζεηαδ ζηκ εζέηα ηκν αθγεζζβθδζηκτ ηπθ ΐνααθηδθυθ. ΐείαέπμ, αθ ανησ δζξτεδ, ησηε γα πλΫπεδ θα δζξνλδζηεέ εαδ σηδ κδ ίκλεδκεζζαδέηεμ, σηαθ απκεαζκτθ «Υαηκνηαάδεμ» (=Καηπηδεκτμ) ηκνμ θκηδκεζζαδέηεμ ηκ πλΪηηκνθ επεδδά δεθ Ϋξκνθ εζζβθδεά ζνθεέδβζβ ά επεδδά εέθαδ αθγΫζζβθεμ˙ εαδ παλκηκέπμ σηδ κδ θκηδκεζζαδέηεμ πκν απκεαζκτζαθ «ΐκτζΰαλκνμ» ηκνμ ίκλεδκεζζαδέηεμ, ηκ Ϋπλαηαθ επεδδά δεθ εέξαθ εζζβθδεά ζνθεέδβζβ ά επεδδά άηαθ αθγΫζζβθεμ! Σκ ηζέλεκ ηβμ αλξαδκπζβιέαμ δεθ Ϋξεδ ηεζεδπησ.. Πκζζκέ αλξαδκζΪηλεμ εαηβΰκλκτθ ηβ Ρπηαθέα σηδ ηΪξα εαηΫζηλεοε ηκνμ αλξαέκνμ εζζβθδεκτμ πκζδηεδαεκτμ γεζηκτμ εαδ ηβθ ανηκθκηέα ηπθ αλξαέπθ εζζβθδευθ πσζεπθ, β κπκέα – ζτηθπθα ηε ηκνμ έδδκνμ αλξαδκζΪηλεμ – δδαηβλεέηκ υμ ηκθ 5κ η.Υ.! ΦΫλθκνθ εδ πμ «απσδεδιβ» ΰλαπηΪ ηκν Θεκδυλβηκν Κτλλκν˙ ησθκ πκν ανηΪ ηα ΰλαπηΪ δεθ επδίείαδυθκθ ηε ηέπκηε ηκθ δζξνλδζησ ηκνμ. Ο ΰεθδεσηελκμ δζξνλδζησμ ηκνμ, σηδ εαηΪ ηκνμ δτκ ηεζενηαέκνμ πλκξλδζηδαθδεκτμ αδυθεμ εαδ εαηΪ ηβθ παΰαθδζηδεά Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα κδ γεζηκέ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ πσζβμ άεηαααθ, εέθαδ οενδάμ. «Δ εζενγελέα ηβμ πσζβμ εαδ β Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα άηαθ αδτθαηκ θα ζνθνπΪλικνθ (...). ΚΪγεηέα απ‘ ανηΫμ ηδμ πσζεδμ Ϋζηεζθε ζξεδσθ εΪγε ξλσθκ ηδα αθηδπλκζπέα ζηβ Ρυηβ εαδ κδ πδκ εηπδζηενηδεΫμ εαδ ζεπηΫμ νπκγΫζεδμ ηβμ ηαεηκπκδκτθηαθ απσ ηβ τΰεζβηκ. Αδαηβλκτζαθ αεσηβ ηκνμ αιδπηαηκτξκνμ ηκνμ, Ϊλξκθηεμ εαδ ζηλαηβΰκτμ˙ αζζΪ κ Ϊλξκθηαμ δεθ εέξε πζΫκθ Ϊζζα εαγάεκθηα απσ ηβθ εΰΰλαθά ηκν κθσηαησμ ηκν ζηκνμ δβησζδκνμ εαηαζσΰκνμ, ΰδα θα δβζυζεδ ηκ Ϋηκμ˙
εαδ κ ζηλαηβΰσμ, κ Ϊζζκηε αλξβΰσμ ηκν ζηλαηκτ εαδ ηκν ελΪηκνμ, δεθ εέξε πζΫκθ Ϊζζβ απαζξσζβζβ απσ ηβθ επέίζεοβ ηπθ δλσηπθ εαδ ηβθ επδγευλβζβ ηπθ αΰκλυθ (Φδζσζηλαηκν, Βίνη ζνθηζηψλ, 1, 23). Οδ γεζηκέ ηβμ πσζβμ εαηΫλλεαθ, ζκδπσθ, ζηκνμ ζακτμ πκν κθσηαααθ ζνηηαξδεκτμ, σππμ εαδ ζε εεεέθκνμ πκν κθσηαααθ νπσδκνζκνμ (...). Ώλΰσηελα β Ρυηβ απκεαηΫζηβζε παθηκτ ηκ αζηδεσ εαγεζηυμ˙ εθθκεέηαδ ίΫίαδα σηδ ανησ ηκ ζτζηβηα εαηΪ ηβθ επκξά ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ δεθ Ϋηκδααε παλΪ ησθκθ ειπηελδεΪ ηε ηκ εαγεζηυμ ηπθ αλξαέπθ ξλσθπθ˙ δεθ εέξε κτηε ηκ πθετηα κτηε ηδμ αλξΫμ. Δ εζζβθδεά ά ΰαζαηδεά πσζβ-ελΪηκμ ζηκθ αδυθα ηπθ Ώθηπθέθπθ άηαθ εθηεζυμ Ϊζζκ πλΪΰηα απσ ηβθ αλξαέα» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 539). Δ Ρυηβ Ϋζηεζθε Ρπηαέκνμ δδκδεβηΫμ ζηδμ επαλξέεμ ηβμ. ηκθ δδκδεβηά «εαθΫθαμ θσηκμ δεθ ηπκλκτζε θα ηκν επδίζβγεέ, κτηε κ θσηκμ ηβμ επαλξέαμ, εθσζκθ άηαθ Ρπηαέκμ, κτηε κ θσηκμ ηβμ Ρυηβμ, εθσζκθ δέεααε αθγλυπκνμ ηβμ επαλξέαμ. Γδα θα νπΪλικνθ θσηκδ αθΪηεζα ζ‘ ανησθ εαδ ζηκνμ νπβεσκνμ ηκ, Ϋπλεπε θα ηκνμ Ϋξεδ ζνθηΪιεδ κ έδδκμ (...) Ώπσ ανησ πλκΫλξεηαδ β ζνθάγεδα πκν απΫεηβζαθ κδ ενίελθάηεμ θα δβηκζδετκνθ, ησζδμ Ϋθγαθαθ ζηβθ επαλξέα, Ϋθαθ ευδδεα θσηπθ πκν απκεαζκτζαθ δδΪηαΰηα (...). Καγυμ κδ ενίελθάηεμ Ϊζζαααθ εΪγε ξλσθκ, Ϊζζααε εΪγε ξλσθκ εαδ β θκηκγεζέα, ΰδαηέ κδ θσηκδ δεθ πάΰαααθ παλΪ ησθκθ απσ ηβ γΫζβζβ ηκν αθγλυπκν πκν εαηεέξε ηκ imperium». (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 560). Με Ϊζζα ζσΰδα, επεδδά κδ λπηαρεκέ θσηκδ έζξναθ ησθκ ΰδα ηκνμ Ρπηαέκνμ πκζέηεμ εδ σξδ ΰδα ηκνμ εαηεεηβηΫθκνμ (ηεηαιτ ανηυθ εαδ ηκνμ Έζζβθεμ), «β εαηΪζηαζβ δεθ άηαθ αελδίυμ ξαυδβμ˙ αζζΪ, εζζεέοεδ γεζηυθ εαδ θσηπθ, ηβθ εκδθπθέα ενίελθκτζαθ β δτθαηβ, β ανγαδλεζέα, β ζνηίαηδεσηβηα. (...) Ώπσ ηβθ πσζβ δεθ απΫηεδθε ηέπκηε˙ πλυηα ξΪγβεε β γλβζεεέα, τζηελα ηκ πκζέηενηα εαδ ηΫζκμ ηκ δδδπηδεσ δέεαδκ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 563). Κδ επεδδά σζκδ – εδδδεΪ κδ Έζζβθεμ – ενθβΰκτζαθ ηκ δδεαέπηα ηκν Ρπηαέκν πκζέηβ, ηκ κπκέκ ηκνμ πλκζηΪηενε απσ ηδμ ανγαδλεζέεμ ηδμ κπκέεμ δεθ ηπκλκτζε θα απκηλΫοεδ ηκ δέεαδκ εδ κδ γεζηκέ ηβμ εζζβθδεάμ πσζβμ, ΰδ‘ ανησ «τζηελα απσ εΪπκδεμ ΰεθδΫμ νπάλξε ηΫζα ζε εΪγε εζζβθδεά πσζβ Ϋθαμ ηεΰΪζκμ αλδγησμ αθγλυππθ, πκν δεθ αθαΰθυλδααθ κτηε ηδμ αλξΫμ κτηε ηκ δέεαδκ ανηάμ ηβμ πσζβμ. Έηζδ ηκ αζηδεσ εαγεζηυμ αλΰκπΫγαθε ηε θνζδεσ γΪθαηκ. Ήζγε ηδα ηΫλα, πκν β πσζβ-ελΪηκμ άηαθ Ϋθα πζαέζδκ ξπλέμ εαθΫθα πελδεξσηεθκ, πκν κδ ηκπδεκέ θσηκδ δεθ έζξναθ πζΫκθ, ζξεδσθ ΰδα εαθΫθαθ, πκν κδ δδεαζηΫμ ηβμ πσζβμ δεθ εέξαθ πζΫκθ εαθΫθαθ θα δδεΪζκνθ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 572). Σδ ζξΫζβ Ϋξεδ η‘ σζβ ανηά ηβθ απκζτθγεζβ ηβμ αλξαέαμ πσζβμ εαδ ηπθ γεζηυθ ηβμ β ξλδζηδαθδεά Ρπηαθέα;
68. "Οδ Έζζβθεμ δεδθκπΪγβζαθ απσ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ." ΏΠΏΝΣΔΔ: Βι κθσηαηκμ πκέπθ Βζζάθπθ ηδζκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Ώνηά β ΰεθέεενζβ πκν εΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ – επεδδά ηκ επέεεθηλκ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ άηαθ β ΘλΪεβ, β Μαεεδκθέα, β ΜδελΪ Ώζέα, δβζαδά β ίσλεδα εδ σξδ β θσηδα ΒζζΪδα, ζΫθ σηδ κδ Έζζβθεμ παλαηεζάγβεαθ απσ ηκ ΐναΪθηδκ – εέθαδ παλΪζκΰβ. Δ αθηέζβοβ ανηά παλαΰθπλέαεδ ηκθ εζζβθδζηδεσ ηεηαζξβηαηδζησ. «ΒζζΪδα» πζΫκθ δεθ άηαθ β πΪληβ εδ β Ώγάθα ησθκ. Ήηαθ β ΏζειΪθδλεδα, β Ώθηδσξεδα, β Θεζζαζκθέεβ, β Κπθζηαθηδθκτπκζβ, β ΜδελΪ Ώζέα. ζκδ ζεΫθηκθηαδ ηβθ επκξά εεεέθβ ηε ηα ζβηελδθΪ δεδκηΫθα εαδ ηα ζβηελδθΪ σλδα ηβμ ΒζζΪδαμ, εέθαδ θνζδεσ θα νπκγΫζκνθ σηδ κ Βζζβθδζησμ παλαηεζάγβεε. Σβθ Άζπζβ ηβμ Πσζβμ, ηκ ηΫζκμ ηβμ Ρπηαέδεβμ ανηκελαηκλέαμ Σκ γλάθβζαθ σζκδ κδ πλσΰκθκέ ηαμ, Κτπλδκδ εαδ Μπλαρηεμ, Κλάηεμ εαδ Πσθηδκδ, ΐσλεδκδ εαδ Νσηδκδ. Kδ κ Κπθζηαθηέθκμ ΕΏ' ζηκ ΜπλδΪ ζηΫθγβεε ανηκελΪηκλαμ σζπθ, θσηδπθ εαδ ίσλεδπθ εαδ αθαηκζδευθ εαδ δνηδευθ. Κδ κ θσηδκμ Έζζβθαμ Κκζκεκηλυθβμ «ίαζδζδΪ ηαμ» ηκθ κθκηΪαεδ ηκθ Ρπηδσ ανηκελΪηκλα, ηκ κτζδ εαδ ηβθ ΜΪθβ πμ εΪζηλα ηκν ίαζδζδΪ (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ. 68), εαδ ζηβθ (ηδζβηά ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθαθδζηΫμ) Κπθζηαθηδθκτπκζβ ζησξενε θα θηΪζκνθ κδ Έζζβθε εαδ γεπλκτζε δεδκηΫθκ σηδ γα Ϋθηαθαθ κδ Έζζβθεμ αθ δεθ νπάλξε κ δδξαζησμ (Θεσδπλκν Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ, ζ. 104). Καδ ζε σζεμ, ειαλξάμ, ηδμ εγθκζνθεζετζεδμ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ ηκν '21 κδ θσηδκδ Έζζβθεμ άηαθ ανηκέ
πκν απκεαζκτζαθ ηκνμ Ρπηδκτμ ΏνηκελΪηκλεμ «αεδηθάζηκνμ εκψλ Υλδζηδαθκτμ ανηκελΪηκλεμ ηβμ ΒζζΪδκμ». «ΔΜΧΝ».
68a ΡΧΜΔΟΕ ΏΤΣΟΚΡΏΣΟΡΒ ΚΏΕ ΒΛΛΏΑΏ Ώμ δκτηε πσζκ Ϋίζαοαθ κδ εαεκέ ΐνααθηδθκέ ηκνμ Έζζβθεμ ηβμ ζβηελδθάμ ΒζζΪδαμ. «Ο Μ. Κπθζηαθηέθκμ σξδ ησθκ, σππμ εέδαηε, άγεζε θα κθκηΪαεηαδ ζηλαηβΰσμ ηπθ Ώγβθυθ, αζζΪ ατιβζε εαδ ηα πλκθσηδα ηπθ επδεεθαζάμ ηπθ ζξκζυθ εαδ ηπθ δαζεΪζπθ ηκνμ εαδ ηκνμ δαζεΪζκνμ ανηκτμ ηκτμ απΪζζαιε απσ πκζζκτμ θσλκνμ. (...) Έζηεζθε επέζβμ, ΰδα θα ηκδλαζηεέ, ζηκ δάηκ ηπθ Ώγβθαέπθ αιδσζκΰβ πκζσηβηα ζδηαλδκτ εΪγε ξλσθκ» (Κ. Παπαλβΰσπκνζκν, Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, 1885, επαθΫεδ. εεδ. ΚΪεηκμ, 1992, η. 8, 3). ηκθ Ώγβθαέκ Νεκπζαηπθδεσ, ηκθ ΝδεΪθκλα, κ κπκέκμ εέξε ηβθ αλξά ηκν δαδκτξκν ζηβθ Βζενζέθα, Ϋδπζε ηκνμ αθαΰεαέκνμ πσλκνμ, υζηε θα εΪθεδ κ ΝδεΪθκλαμ ηαιέδδ ζηβθ Ώέΰνπηκ ΰδα ηεζΫηεμ (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, ζ. 92). Καδ θνζδεΪ, γα άηαθ εθηεζυμ απέγαθκ, απσ ηβ ηδα κ Κπθζηαθηέθκμ θα ίκβγΪ ηκθ ΝδεΪθκλα εδ απσ ηβθ Ϊζζβ θα ζεκηυθεδ ηκθ υπαηλκ ΰδα γλβζεενηδεκτμ ζσΰκνμ. Βπέζβμ, κ Κπθζηαθηέθκμ, ζηβ ηΪξβ εαηΪ ηκν Λδεέθδκν ξλβζδηκπκέβζε ηκθ εζζβθδεσ ζησζκ, πκν εζζδηεθδασηαθ ζηκθ ΠεδλαδΪ. Ο Κπθζηαθηέθκμ Ϋθηδαιε ηεδξδζηΫθκ ηεξθβησ ζδηΪθδ ΰδα ηβ Θεζζαζκθέεβ, ζηα Ν.Α. ηβμ πσζβμ. «Ἀζζὰ εαὶ κἱ νἱκὶ ηκῦ Κπθζηαθηίθκν ἐπέδεδιαθ πκζζαξμ ηὴθ πλὸμ ηὰμ Ἀγήθαμ εαὶ ηὸ ἐθ αηαῖμ παθεπδζηήηδκθ, εὔθκδαθ αηθ. Σὸθ πελδώθνηκθ ζκθδζηὴθ Πλκαδλέζδκθ, κὗ εαὶ αηκὶ κἱ Ρπηαῖκδ ἔζηβζαθ δβηκμίᾳ ἀθδλδάθηα, ἐηίηα ὁ αηκελάηπλ Κώθζηαμ ηκζκῦηκθ, ὥζη‘ ἐι ἀΰάπβμ πλὸμ αηὸθ ἐδώλβζε εἰμ ηκὺμ Ἀγβθαίκνμ ηκὺμ ἔε ηδθπθ θήζπθ πόλκνμ» (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, ζ. 93). Ο «αθγΫζζβθαμ» Θεκδσζδκμ Ώ‘ Ϋξηδζε ηα ηεέξβ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ. ΏνηΪ ηβθ εαηΫζηβζαθ ηβθ δετηελβ πδκ εαζΪ κξνλπηΫθβ πσζβ ηεηΪ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, απλσζίζβηβ απσ ηδμ επδγΫζεδμ ΐκνζΰΪλπθ εαδ ζΪίπθ. Ο «αθγΫζζβθαμ» Θεκδσζδκμ ΐ‘ ηε ηβθ πλκηλκπά ηβμ Ώγβθαέαμ ΰνθαέεαμ ηκν, ΏγβθαΎδαμ, εζΪηηπζε ηκνμ θσλκνμ ηπθ Ώγβθαέπθ εαδ ζηκ παθεπδζηάηδκ πκν έδλνζε κδ εζζβθδεΫμ Ϋδλεμ άηαθ δζΪλδγηεμ ηπθ ζαηδθδευθ. Έθαμ ΰΪηκμ, δβζαδά, επδηΪξνθε ηβθ επδελΪηβζβ ηβμ εζζβθδεάμ, εηπκδέακθηαμ ηκθ εεζαηδθδζησ ηβμ Ώθαηκζάμ. ΠελθΪηε ζηκθ ηδζΫζζβθα Εκνζηδθδαθσ. Ώνησμ ηεέξδζε ηβθ πσζβ Βτλκδα ζηβθ Ήπεδλκ (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, α‘, 40). Έξηδζε δδπζΫμ επΪζιεδμ ζηα κξνλΪ θλκτλδα ηπθ Θεληκπνζυθ, κξτλπζε εαδ ηεέξδζε ηδμ εεεέ δδαίΪζεδμ εΰεαγδζηυθηαμ θλκνλΫμ (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ί‘, 4˙ 7˙ 14). Έξηδζε δζξνλΪ ηεέξβ ΰδα ηδμ πσζεδμ Ϊεεκ, ΤπΪλβ, ΚκλΪεδκ, Οτθκ, ΐαζΫεμ, ΛεκθηΪλδ, ζηβθ ηελεΪ ΒζζΪδα (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ί‘ 16). Ώθαεαέθδζε κξνλΪ ζηβθ ΔλαεζεδΪδα, εκθηΪ ζηκ πελξεδσ (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ί‘, 22). Σεέξδζε ηκθ Εζγησ, εΰεαηΫζηβζε εεεέ θλκνλΫμ εαδ Ϋεηδζε θλκτλδα (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ί‘, 27-28). Έξηδζε ηδα κξνλπηΫθβ πσζβ ζηβ γΫζβ ηβμ ζβηελδθάμ ΚαζηκλδΪμ (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ΰ‘, 4). Ώθαεαέθδζε ηκνμ πελδίσζκνμ ηπθ ηεδξυθ Βξδθκτ, Θβίυθ, ΦαλζΪζπθ, εαδ σζπθ ηπθ πσζεπθ ηβμ Θεζζαζέαμ, σππμ ηβμ ΑβηβηλδΪδαμ, ηβμ Σλέεβμ (ΣλδεΪζπθ) (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ΰ‘, 5). Έξηδζε δζξνλσηαηα ηεέξβ ζηβ ΛΪλδζα εαδ ζηβθ ΚαδζΪλεδα, ζηβθ Α. Μαεεδκθέα επέ ηκν ΏζδΪεηκθα (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ΰ‘, 10). ηδμ εείκζΫμ ηκν Ώιδκτ Ϋεηδζε θλκτλδκ (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, ΰ‘, 30). ηβθ Ήπεδλκ, κ Εκνζηδθδαθσμ Ϋξηδζε 13 θΫα θλκτλδα εδ αθαεαέθδζε 23 παζδΪ. ηβθ
Μαεεδκθέα αθαεαδθέζηβεαθ 46 θλκτλδα, εθυ ζηβ Θεζζαζέα 7 (Πλκεσπδκν Πεξί Κηηζκάησλ, Α‘, δ‘, 2). τθκζκ, 89 θλκτλδα πκν Ϋεηδζε ζηβθ ΒζζΪδα ΰδα ηβθ πλκζηαζέα ηβμ, κ αθγΫζζβθαμ Εκνζηδθδαθσμ. Βπέζβμ, κ Εκνζηδθδαθσμ αθΫεηδζε ηα ηεέξβ ηβμ Κκλέθγκν, ηπθ Πζαηαδυθ εαδ ηβμ Ώγάθαμ, ηα κπκέα εέξαθ ελεδππγεέ απσ ηκθ εαδλσ ηπθ ΰκηγδευθ επδδλκηυθ ηκν 3κν αδυθα, εαδ εαηΫζηβζε κξνλυηελα ηα ηεέξβ ηβμ Ώελσπκζβμ (F. Gregorovius, Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, ζ. 140). «Γδα σζα ανηΪ ηα ηΫλβ [ηβμ ΒζζΪδαμ] κ ίαζδζδΪμ Ϋξεδ δεέιεδ ηεΰΪζκ εθδδαθΫλκθ. (..) κ ίαζδζδΪμ Εκνζηδθδαθσμ ίκάγβζε σζεμ ηδμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ πκν ίλέζεκθηαθ ηΫζα ζηα ηεέξβ ηπθ Θεληκπνζυθ θα θκδυγκνθ αζθαζεέμ, αθκτ αθαεαέθδζε σζκνμ ηκνμ πελδίσζκνμ» (ΠλκεσπδκνΠεξί Κηηζκάησλ, Α‘, δ‘, 1, 23). ΦνζδεΪ, σζα ανηΪ πκν ζΫεδ κ Πλκεσπδκμ εέθαδ αλξαδκζκΰδευμ επαζβγενηΫθα εαδ δεθ απκηεζκτθ – σππμ απκηεζκτθ κδ ζκδδπλέεμ εαηΪ ηβμ Θεκδυλαμ – θαθηαζέα εαδ εκζαεεέα. Δ Θάία ζηβ ίνααθηδθά επκξά άηαθ εΫθηλκ επειελΰαζέαμ ηεηαιδκτ, πλΪΰηα πκν ηβμ Ϋδδθε πκζτ πζκτηκ. Σσζκ παλβεηαζηΫθβ άηαθ. ηβθ Κσλδθγκ ηαληνλκτθηαδ ξαληκπκδκέ (επειελΰαζηΫμ πελΰαηβθάμ), δβζαδά εαηαζεεναζηΫμ ηκν νζδεκτ, ζηκ κπκέκ αθηδΰλΪθκθηαθ ηα αλξαέα εζαζζδεΪ Ϋλΰα (Κπθ/θκμ ΠκλθνλκΰΫθθβηκμ, Πξνο ηδίνλ πηφλ Ρσκαλφλ, εεθ 52, 11, ζ. 256). Γέθεηαδ, ζηκθ ησπκ εεεέθκ θα νπάλξαθ πελΰαηβθΫμ αζζΪ σξδ αλξαέα αθηέΰλαθα; Βπέζβμ ζηβθ Κσλδθγκ Ϋξκνηε ηαληνλέεμ (A. Bon, Le Péloponnèse byzantin Jusqu‘en, ζ. 131) ΰδα ελΰαζηάλδα ναζκνλΰέαμ. Βπέ ΐνααθηέκν δδλτκθηαδ πσζεδμ σππμ β Άληα, κ ΜνζηλΪμ, β ΜκθεηίαζδΪ. Ο Ρπηαέδεκμ ζηλαησμ επέ Ρπηαθκτ ΐ' πΫηαιε Ϋιπ απσ ηβθ Κλάηβ ηκνμ Άλαίεμ εαηαεηβηΫμ ηβμ, απεζενγελυθκθηΪμ ηβθ εαδ επαθεζζβθέακθηΪμ ηβθ ηε θΫκνμ εαηκέεκνμ, απσΰκθκδ ηπθ κπκέπθ εέθαδ κδ ζβηελδθκέ Κλβηδεκέ. Βπέ αδυθεμ κδ ΏνηκελΪηκλεμ πκζεηκτζαθ ηκνμ ΐκτζΰαλκνμ υζηε ανηκέ θα ηβθ νπκδκνζυζκνθ ηβ Μαεεδκθέα εαδ ηβ ΘλΪεβ (π.ξ. αλεεέ θα γνηέζκνηε ηβθ εεζηλαηεέα ηκν ανηκεΪηκλα ηανλΪεδκν εαηΪ ηπθ ζΪίπθ ηβμ Πεζκπκθθάζκν ηκ 783, ηκθ Νδεβθσλκ Ώ‘ ζηα 805-6 θα εαηαζηΫζζεδ ειΫΰελζβ ζΪίπθ ά ηβ ηΪξβ ηκν Νδεβθσλκν Ονλαθκτ ηκ 997 ζηκθ πελξεδσ εαηΪ ηπθ ΐκνζΰΪλπθ, σπκν κ Ρπηβσμ ζηλαηβΰσμ εσθηεοε θα θκθετζεδ ηκθ αηκνάζ). Σσ έδδκ Ϋεαθαθ εαδ ηε ηκνμ ζΪίκνμ πκν εέξαθ εαηΫίεδ ζηβ θσηδα ΒζζΪδα, Ϋεαθαθ εεζηλαηεέεμ εαδ ηκνμ εαγνπΫηαιαθ εδ σπκηε ανηκέ επαθαζηαηκτζαθ, Ϋζηεζθαθ ζηλαησ. ΒπδπζΫκθ, ηεηΫθελαθ Έζζβθεμ ΜδελαζδΪηεμ ζηβθ ΒζζΪδα ηεηαθΫλκθηαμ ηκνμ ζΪίκνμ ζηβθ ΜδελΪ Ώζέα, υζηε θα ειεζζβθδζηκτθ κδ ζΪίκδ εαδ θα εζαηηπγεέ β παλκνζέα ηκνμ ζηβθ ΒζζΪδα. Ο ΛΫπθ ζηα Σαθηηθά ηκν ΰλΪθεδ ΰδα ηβ ηΫγκδκ ηπθ ανηκελαησλπθ: «Σαῦηα [ηα ζζαίδεΪ θτζα] ὁ ηέηελκμ ἐθ γείᾳ ηῆ ζήιεδ ΰεθόηεθκμ παηὴλ εαὶ αηκελάηπλ Ρπηαίπθ ΐαμίζεδκμ ηθ ἀλξαίπθ γθ ἔπεδζαδ ηεηαζηθαδ εαὶ ΰλαδεώζαμ εαὶ ἄλξκνζδ εαηὰ ηὸθ λπηαρεὸθ ηύπκθ πκηάιαμ εαὶ ίαπηίζηαηδ ηδηζαδ». Αβζαδά, ηκνμ νπΫηαζζαθ ζηβθ λπηαρεά εικνζέα, ηκνμ ίΪθηδααθ εαδ ηκνμ ειεζζάθδααθ ΰζπζζδεΪ. Βέθαδ Ϊιδκ παλαηάλβζβμ, σηδ β πκζδηδεά αθεεηδεσηβηαμ ηπθ Ρπηβυθ Βζζάθπθ ανηκελαησλπθ πλκμ ηκνμ ζΪίκνμ εαδ ηβ ΰζυζζα ηκνμ δεθ αθκλκτζε παλΪ ησθκ ηβ ίσλεδα ξελζσθβζκ ηκν Ώέηκν. Οδ ανηκελΪηκλεμ δεθ επΫηλεοαθ ηβ ζζαίδεά ΰζυζζα απσ ηβ Μαεεδκθέα εαδ εΪηπ, αζζΪ ηε ΰζπζζδεσ ειεζζβθδζησ εαδ ηε ηεηαεδθάζεδμ πζβγνζηυθ απΫηλεοαθ κδ εζζβθδεΫμ ξυλεμ θα ΰέθκνθ σππμ κδ ίσλεδεμ ίαζεαθδεΫμ. Σβθ πελδκξά ηβμ ΒζζΪδαμ, ηβθ άγεζαθ εζζβθδεά. ΒΪθ κδ ΏνηκελΪηκλεμ δε γεπλκτζαθ κηκεγθεέμ, δδεκτμ ηκνμ, ηκνμ Έζζβθεμ, γα αδδαθκλκτζαθ ΰδα ηβθ εγθκζκΰδεά ζτζηαζβ ηβμ ΒζζΪδαμ. Με θτξδα εαδ ηε δσθηδα ελαηκτζαθ κδ Ρπηβκέ Πλσΰκθκέ ηαμ ηβθ ΚΪηπ Εηαζέα, εαδ σζκ ηβθ εαηεέξαθ ηα εζζβθδεΪ εεεέ επδελαηκτζαθ, εθυ σηαθ νπκδκνζυγβεε ζηκνμ Νκληαθδκτμ εθ ηΫζεδ εεζαηδθέζηβεαθ κδ εΪηκδεκέ ηβμ. ΠΪθηπμ, δτκ Ώγβθαέεμ ανηκελΪηεδλεμ, β Βνδκιέα-ΏγβθαΎδα εαδ β Βδλάθβ (πκν ίαζέζενζε ησθβ ηβμ, Ϊλα κτηε ηκ επδξεέλβηα ππμ δεθ νπάλιε ανηκελΪηκλαμ απσ ηβθ ζβηελδθά ΒζζΪδα, δζξτεδ), β πλυηβ πλκπγυθηαμ ηα εζζβθδεΪ εδμ ίΪλκμ ηπθ ζαηδθδευθ εαδ β δετηελβ πλκπγυθηαμ ηβθ εδεκθκζαηλέα εδμ ίΪλκμ ηβμ αζδαηδεάμ εδεκθκηαξέαμ, Ϋπαδιαθ ηελΪζηδκ λσζκ ζηβθ νπσγεζβ ηβμ εζζβθδεσηβηαμ ηβμ Ρπηαθέαμ πμ ελΪηκνμ (Άζζεμ Βζζβθέδεμ ζτανΰκδ Ώνηκελαησλπθ άηαθ β Θεκθαθυ, ζτανΰκμ ηκν ηανλΪεδκν, β ΘΫεζα, γνΰαηΫλα ηκν Θεσθδζκν, β Θεκδυλα, ξάλα ηκν Θεσθδζκν, β Βνζείέα, ΘεζζαζκθδεδΪ, ζτανΰκμ ηκν ΚπθζηΪθηδκν ΐ‘, β Κτπλδα Θεκδυλα).
Δ πζάλβμ Ϊΰθκδα ηβμ δδηηάμ ζβηαζέαμ ηπθ κθκηΪηπθ κδβΰεέ ηκνμ Ν/Π ζηβ δδΪπλαιβ ιεεαλδδζηδευθ ζαγυθ, πκν πατκνθ θα εέθαδ ιεεαλδδζηδεΪ σηαθ ανηκέ αλξέακνθ ηδμ τίλεδμ. Σκ σθκηα «ΐναΪθηδκ» κνδΫπκηε ξλβζδηκπκδάγβεε απσ ηκνμ «ΐνααθηδθκτμ» πμ δβζπηδεσ ηκν ελΪηκνμ ηκνμ. Οδ ζνΰΰλαθεέμ σζκδ ηβμ «ίνααθηδθάμ» επκξάμ σηαθ ΰλΪθκνθ «ΐναΪθηδκ» εθθκκτθ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ. Δηαθ ησζκ αθγΫζζβθεμ ηΪζζκθ, πκν ξλβζδηκπκδκτθ ηκ αλξαδκεζζβθδεσ αθηέ ηκν λπηαρεκτ κθσηαηκμ. ΓλΪθεδ ζκδπσθ κ αλξαδκζΪηλβμ ηΫθαθκμ Μνηδζβθαέκμ ζηκ Γαπιφ (η. 243): «Γδα ηκνμ επαθαζηΪηεμ Έζζβθεμ β Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα ηανηδασηαθ ηε ηκ ΐναΪθηδκ.» Χμ απσδεδιβ ΰδ‘ ανησ θΫλθεδ ηβ θλΪζβ ηβμ ΐ‘ ΒγθκζνθΫζενζβμ (1823) «κ ελσηκμ ηπθ βηεηΫλπθ σπζπθ, αθηβξάζαμ, δδεηΪλαιε ηκ ΐναΪθηδκθ». Πκτ θα ΰθπλέαεδ κ αλξαδκζΪηλβμ σηδ κδ επαθαζηαηβηΫθκδ Έζζβθεμ εαδ κδ ζσΰδκέ ηκνμ ειαεκζκνγκτζαθ ηβθ ζνθάγεδα ηπθ «ΐνααθηδθυθ» πλκΰσθπθ ηκνμ εαδ ηπθ ζκΰέπθ ηκν «ΐνααθηέκν» θα επδηΫθκνθ θα δέθκνθ ζε πσζεδμ εαδ ζακτμ ηδμ αλξαδκεζζβθδεΫμ κθκηαζέεμ («ΠΫλζεμ»=Σκτλεκδ, «ΚΫζηεμ»=ΦλΪΰεκδ, «ετγεμ»=Ρυμ. Δ Άθθα Κκηθβθά π.ξ. ΰλΪθεδ «Δ Βπέδαηθκμ, πκν Ϋξεδ επδελαηάζεδ θα ηβθ κθκηΪακνθ ΑνλλΪξεδκ»). νθεπυμ «ΐναΪθηδκ», πλκηκτ εαγδελπγεέ θα ζβηαέθεδ ηβ Ρπηαθέα, ζάηαδθε ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, εαδ «ίνααθηδθσμ ζησζκμ» ηκθ εε Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, πλπηετκνζαμ ηβμ Ογπηαθδεάμ Ώνηκελαηκλέαμ ζησζκ. Ώζάγεδα, πυμ ΰέθεηαδ θα ηατηδααθ κδ επαθαζηΪηεμ Έζζβθεμ ηκν 1821 ηκ ελΪηκμ «ΐναΪθηδκ» ηε ηβθ Ογπηαθδεά ανηκελαηκλέα, εαδ ηανησξλκθα (δεμ Κεθ. 67), ζε σζεμ ηδμ Βγθκζνθεζετζεδμ ει αλξάμ υμ ηΫζκνμ, εαδ ζηβ δετηελβ θα απκδΫξκθηαδ ηκνμ θσηκνμ ηπθ «βηεηΫλπθ αεδηθάζηπθ ΐνααθηδθυθ Ώνηκελαησλπθ»; Σκ σθκηα «ΐνααθηδθσμ» εέξε ζκδπσθ δδηηά ζβηαζέα, εεησμ εδ αθ δζξνλδζηκτθ κδ αλξαδκζΪηλεμ πκν Ϋΰλαοαθ ηΫηκδα απέζηενηα πλΪΰηαηα, σηδ κδ ΒπαθαζηΪηεμ ηκν 1821 ανγτμ ειαλξάμ απσ ηβθ Ώ‘ ΒγθκζνθΫζενζβ σλδζαθ πμ εζζβθδεκτμ θσηκνμ ηκνμ θσηκνμ ηπθ Σκτλεπθ εαηαεηβηυθ ηκνμ!
68b ΒΕΝΏΕ Δ ΟΘΧΜΏΝΕΚΔ ΏΤΣΟΚΡΏΣΟΡΕΏ ΚΛΔΡΟΝΟΜΟ ΣΟΤ ΐΤΓΏΝΣΕΟΤ; ΤπΪλξεδ ηδα αθηέζβοβ, σηδ κδ Σκτλεκδ εέθαδ κδ εζβλκθσηκδ ηκν ΐνααθηέκν, ησζκ απσ πζενλΪμ δδκδεβηδευθ ηεγσδπθ, σζκ εαδ απσ πζενλΪμ θκκηλκπέαμ. Πδζηετκνηε σηδ ανησ δεθ εέθαδ ζπζησ. 1.
Ώθ κδ Σκτλεκδ παλΫζαίαθ εΪπκδα ζηκδξεέα απσ ηκ ίνααθηδθσ δδκδεβηδεσ ζτζηβηα, σηαθ εαηΫζαίαθ ηβθ Πσζβ, ανησ κθεέζεηαδ ζηβθ απκνζέα αθηέζηκδξκν ηκνλεδεκτ δδκδεβηδεκτ ζνζηάηαηκμ. ζκθ εαδλσ κδ Σκτλεκδ άηαθ θκηΪδεμ, δεθ ξλεδαασθηκνζαθ δδκδεβηδεσ ζτζηβηα απαλαέηβηκ ΰδα ηβ δδκέεβζβ ηδαμ ανηκελαηκλέαμ. ηαθ Ϋΰδθαθ ανηκελαηκλέα, ξλεδαασθηκνζαθ Ϋθα ζκίαλσ δδκδεβηδεσ ζτζηβηα. Σκ πδκ εκθηδθσ ζ‘ ανηκτμ παλΪδεδΰηα, αθκτ κδ πελδζζσηελκδ Σκτλεκδ άηαθ ειδζζαηδζηΫθκδ ΜδελαζδΪηεμ, άηαθ ηκ ίνααθηδθσ. Αεθ ζβηαέθεδ, σηπμ, ανησ, σηδ κδ Σκτλεκδ εέθαδ κδ εζβλκθσηκδ ηκν ΐνααθηέκν.
2.
Σκ θκηδεσ ζτζηβηα ηβμ Ρπηαθέαμ άηαθ ηκ ειεζζβθδζηΫθκ λπηαρεσ δέεαδκ, β ζνθΫξεδα ηκν λπηαρεκτ δδεαέκν. ΏθηδγΫηπμ, β θκηκγεζέα ηπθ Ογπηαθυθ δεθ άηαθ εαηηέα Ϊζζβ απσ ηβθ αλέα, ηκθ δζζαηδεσ θσηκ.
3.
Δ Ρπηαθέα άηαθ Ϋθα εκζηδεσ ελΪηκμ, δέξπμ εαηηέα γεκελαηέα, σππμ δεέιαηε. Ώθηέγεηα, β Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα άηαθ κ εζβλκθσηκμ ηκν ΥαζδθΪηκν (κδ Σκτλεκδ εΰεαηΫζεδοαθ ηβθ ενλδσηβηα ηκν ΥαζδθΪηκν ησζδμ ηκ 1924) εαδ εέξαθ γεκελαηέα. Ο κνζηΪθκμ άηαθ εαδ Υαζέθβμ, ζτηθπθα ηε ηβθ δζζαηδεά γεκελαηέα. Οδ θσηκδ Ϋπλεπε θα εέθαδ ζτηθπθκδ ηε ηκ ΕζζΪη εαδ θα εΰελέθκθηαδ απσ ηκνμ εδδδεκτμ ηκνζκνζηΪθκνμ εζβλδεκτμ.
4.
ΠΫλαθ ανηυθ, κδ Σκτλεκδ πκηΫ δεθ ηέζβζαθ κτηε Ϋηαγαθ εζζβθδεΪ. Σκ σθκηα Σκτλεκδ πκηΫ δεθ ζάηαδθε εΪπκδκθ ζασ πκν εέξε πμ ηβηλδεά ΰζυζζα ηα εζζβθδεΪ. Οδ Ογπηαθκέ δέπιαθ ηβθ εζζβθδεά εαδ εαηΪθελαθ θα εεηκνλεέζκνθ ΰζπζζδεΪ ηβθ Μ. Ώζέα, ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ «Ρπηαέκνμ» πκν ζείΪζηβεαθ ηβθ εζζβθδεά, ειεζζβθέζηβεαθ, εαδ επΫίαζαθ ηα εζζβθδεΪ. Ήηαθ β Μ. Ώζέα πκν εεηκνλεέζηβεε εδ σξδ κδ Σκτλεκδ πκν ειεζζβθέζηβεαθ.
5.
Σκ δελσ ίδίζέκ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ δεθ ΰλΪθηβεε ζηα εζζβθδεΪ κτηε ηεηαθλΪζηβεε – παλΪ ησθκ ζηδμ ηΫλεμ ηαμ – ζε ανηΪ.
6.
Οδ Σκτλεκδ δεθ δδδΪζεκθηαθ πκηΫ ζηα ζξκζεέα εαδ ηα παθεπδζηάηδΪ ηκνμ, εαηΪ ηβθ Ογπηαθδεά πελέκδκ, ηδμ αλξαέεμ ηλαΰπδέεμ, ηκνμ αλξαέκνμ θδζσζκθκνμ, ηκνμ αλξαέκνμ πκδβηΫμ.
7.
Οδ Σκτλεκδ δεθ εέξαθ αλξαέα αΰΪζηαηα θα εκζηκτθ ηα παζΪηδα ηκνμ, ηκθ Εππσδλκηκ, ηδμ πζαηεέεμ εαδ ηδμ κδκτμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, εθυ κδ ΐνααθηδθκέ εέξαθ. Με Ϊζζα ζσΰδα, δεθ εέξαθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηκ αλξαδκεζζβθδεσ πθετηα εαδ πκζδηδζησ.
8.
ΚαηΪ ηβ αζζαΰά ηβμ γλβζεεέαμ απσ παΰαθδζηδεά ζε ξλδζηδαθδεά δεθ Ϊζζαιε κτηε ηκ Ϋγθκμ (δεθ άλγε εΪπκδκ θΫκ Ϋγθκμ θα επδίΪζζεδ ηβθ αζζαΰά ανηά) κτηε ηκ ελΪηκμ (δεθ δβηδκνλΰάγβεε θΫκ ελΪηκμ, ηκ κπκέκ θα εαηΫεηβζε ηβ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα), εθυ αθηέγεηα, β πελέκδκμ ηβμ αζζαΰάμ απσ ξλδζηδαθδεά ζε δζζαηδεά γλβζεεέα ζνθκδετηβεε απσ αζζαΰά ησζκ ηκν Ϋγθκνμ (άλγε Ϋθα θΫκ Ϋγθκμ, κδ Σκτλεκδ, πκν επΫίαζε ηκ ΕζζΪη), σζκ εαδ ηκν ελΪηκνμ (ηκ ελΪηκμ ηπθ Οζηαθυθ εαηΫζαίε ηβ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα εδζίΪζζκθηαμ ζε ανηάθ˙ κτηε εθυγβεε ηααέ ηβμ κτηε ηβθ δδαδΫξηβεε ηΫζπ ζνθγάεβμ)
9. Ώθηέγεηα απσ ηκνμ Ρπηβκτμ δδαθκκτηεθκνμ ηκν ΐνααθηέκν, κδ κπκέκδ ζηκνμ ηεζενηαέκνμ αδυθεμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εέξαθ επαθαθΫλεδ ηκ σθκηα «Έζζβθαμ» πμ δβζπηδεσ ηβμ εαηαΰπΰάμ ηπθ έδδπθ εαδ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ, κδ Σκτλεκδ δδαθκκτηεθκδ πκηΫ δεθ επαθΫθελαθ ηκ σθκηα «ξλδζηδαθσμ» ά ηκ «Ρπηβσμ» (κτηε, θνζδεΪ, ηκ «Έζζβθαμ») πμ δβζπηδεσ ηβμ γλβζεενηδεάμ εαδ εγθδεάμ εαηαΰπΰάμ ηπθ έδδπθ εαδ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ Ογπηαθδεάμ Ώνηκελαηκλέαμ, εαηΪ ηδμ ηεζενηαέεμ δεεαεηέεμ ηβμ τπαλιάμ ηβμ. Οδ Ογπηαθκέ εαηΫζνζαθ ηβθ εζζβθκλπηαρεά ΟδεκνηΫθβ – δεθ ηβθ ζνθΫξδζαθ. Αεθ Ϋξκνθ (σππμ εαδ κδ επβλεαζηΫθκδ απσ ηβ Ατζβ εαδ ηκνμ ΣΪηαλκνμ, Ρυζζκδ, κδ δέξπμ εαηηέα επαθά ηε ηβθ εζζβθκλπηαρεσηβηα ηκν ΐνααθηέκν, ηκνμ κπκέκνμ εΪπκδκδ ηανηέακνθ ηε ηκ ΐναΪθηδκ, υζηε θα απκδσζκνθ ζηκ ηεζενηαέκ ηα εκνζκτλδα ηβμ Σζαλδεάμ Ρπζέαμ) εαηηέα «εζζβθκλπηαρεσηβηα» δεθ εέξαθ ζε εαηηέα πελέκδκ. Πυμ γα ηπκλκτζαθ θα ηβ ζνθεξέζκνθ ηβ ζηδΰηά πκν κδ αζνΰελέηπμ αθυηελκδ πθενηαηδεΪ Άλαίεμ ΜκνζκνζηΪθκδ ειαλΪίδζαθ εαδ αθεζζάθδζαθ ΰζπζζδευμ ηβθ Μ.Ώθαηκζά; 10. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, β Ρπηαθέα άηαθ Ολγσδκιβ, εζζβθδεά εαδ (ηνπδεΪ) λπηαρεά. Δ Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα κτηε Ολγσδκιβ κτηε εζζβθδεά κτηε λπηαρεά άηαθ˙ κδ Ογπηαθκέ αΰθκκτζαθ ηβθ «εζζβθκλπηαρεσηβηα», ηδζκτζαθ ηβθ Ολγκδκιέα, αθεζζάθδζαθ εαδ εεηκτλεδζαθ ηβθ εζζβθέδα ΜδελΪ Ώζέα. Ρπηαθέα εαδ Ογπηαθδεσ ελΪηκμ εέθαδ ηα Ϊελπμ αθηέγεηα. 11. ΚΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηκθ... θδζεζζβθδζησ ηκν ΜπΪηεγ ηκν Πκλγβηά. Ώνησμ εέξε ηβηΫλα Βζζβθέδα εαδ άηαθ εΪππμ ηκλθπηΫθκμ. Ήιελε σηδ Ϋξεδ νπβεσκνμ (εαδ) Έζζβθεμ. ΏζζΪ ζε εαηηέα πελέπηπζβ δε ζεΫθηβεε θα αθαεβλτιεδ ηκ ελΪηκμ ηκν εζζβθδεσ εαδ ξλδζηδαθδεσ, δβζαδά θα ζνθεξέαεδ ηβθ Ρπηαθέα σππμ ανηά νπάλξε επέ 1000 ξλσθδα (εζζβθδεά-κλγσδκιβ-λπηαρεά). Οτηε εζζβθδεσ-δζζαηδεσ, κτηε ηκνλεδεσ-ξλδζηδαθδεσ, κτηε θνζδεΪ εζζβθδεσ-ξλδζηδαθδεσ, ζεΫθηβεε κ Πκλγβηάμ θα θηδΪιεδ ηκ ελΪηκμ ηκν. Σκ Ϋγθκμ εαδ ηβ γλβζεεέα ηκν παηΫλα ηκν αεκζκτγβζε, σξδ ηβμ ηβηΫλαμ ηκν. Οδ νπσζκδπκδ κνζηΪθκδ δεθ εέξαθ εαηηέα δδΫα. Γδα σζκνμ ανηκτμ ηκνμ ζσΰκνμ, β ζνθάγβμ Ϊπκοβ, σηδ β Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα εέθαδ ηκ ΐναΪθηδκ ειδζζαηδζηΫθκ, εέηε ανησ Ϋΰδθε εθζνθεέδβηα εέηε ζνθεδδβηΪ ΰδα ηκνμ Ογπηαθκτμ, εέθαδ αθεζάμ, αθηδεπδζηβηκθδεά, εαδ ζνξθΪ εαεκάγβμ εαδ αλξαδκζαηλδεά ηπαΰαπκθηδΪ. Οδ Σκτλεκδ εαδ κδ Ογπηαθκέ αεκτθ Ρπηαθέα, ΐνααθηδθά Ώνηκελαηκλέα εαδ θλέηηκνθ˙ δδσηδ ιΫλκνθ σηδ εέθαδ κδ εαηαεηβηΫμ ηβμ, κδ εξγλκέ ανηάμ εαδ ηπθ απκΰσθπθ ηβμ. Ώζζδυμ γα ηαμ γεπλκτζαθ «αδΫλθδα» εδ σξδ «αΰθυηκθεμ λαΰδΪδεμ» πκν «εέξαηε ηκ γλΪζζκμ θα πΪηε θα πΪλκνηε πέζπ ηβθ Πσζβ».
69. "Βθυ κ Κπθζηαθηέθκμ Παζαδκζσΰκμ ηαξσηαθ ζηα ηεέξβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ, 500 ξδζδΪδεμ εαζσΰελκδ ηλαΰκνδκτζαθ ξαλκτηεθκδ ζηα ηκθαζηάλδα ηκνμ εαδ δεθ ζνθεδζΫθελαθ ζηβθ Ϊηνθα. Οδ Υλδζηδαθκέ πλκηδηκτζαθ ηκνμ Σκτλεκνμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώθκτ κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ εγθδεδζηΫμ δεθ γεπλκτθε εζζβθδεσ ηκ ΐναΪθηδκ εαδ ηκνμ πδΪθεδ αβδέα ησθκ ηε ηβθ ζεΫοβ πελέ ΐνααθηέκν, ηδ ηκνμ θκδΪαεδ ανησ εδ κ ιΫθκμ ίαζδζδΪμ ηκν εαδ ηκ ηΫζκμ ηκν; Ώπσ πκτ ίλάεαθ ηκ θκτηελκ ανησ; Γδαηέ εθησμ ηβμ Πσζβμ σζκδ εδ σζκδ άηαθ 80 ξδζδΪδεμ, εαδ πΪθπ απσ ηα 5/6 άηαθ ΰΫλκδ εαδ ΰνθαδεσπαδδα. Πκτ άηαθ ανηκέ κδ 500 ξδζδΪδεμ ηεζα ζηα ηκθαζηάλδα ζηβθ Πσζβ, ελνηηΫθκδ ζηα Ϋΰεαηα ηβμ ΰάμ ηάππμ; Ή ηάππμ εθθκκτθ ππμ Ϋπλεπε θα ηααενηκτθ ηΫζα ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ σζκ ηκ εζζβθδεσ Ϋγθκμ (αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ηκνμ ζκΰαλδΪακνθ ΰδα Έζζβθεμ σζκνμ ανηκτμ εεεέ ηΫζα); Καδ πυμ γα πελθκτζαθ ηΫζπ ηπθ ηκνλεδευθ ζηλαηενηΪηπθ πκν πκζδκλεκτζαθ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, κδ 500 ανηΫμ ξδζδΪδεμ; Θα ηκνμ Ϋζεΰαθ «ζνΰΰθυηβ, ηπκλκτηε θα πελΪζκνηε ηΫζα;» Ή ηάππμ ιεξθκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ σζεμ κδ πελδκξΫμ – σζβ β Μδελαζέα εαδ ζξεδσθ σζα ηα ΐαζεΪθδα – άηαθ νπσ ηκνλεδεά εαηκξά εαδ ζνθεπυμ δεθ γα Ϊθβθαθ εαθΫθαθ κδ Σκτλεκδ θα πζβζδΪζεδ, πσζπ ηΪζζκθ 500 ξδζδΪδεμ; Οδ Υλδζηδαθκέ δεθ ζνηπαγκτζαθ ηκνμ Σκτλεκνμ. Ώπζυμ γνησθηκνζαθ ηα ητλδα δεδθΪ πκν κ ζασμ (αθκτ σζκδ Υλδζηδαθκέ άηαθ ησηε, εαδ ζνθεπυμ ζασμ=ξλδζηδαθκέ, εέηε αλΫζεδ ζε ηελδεκτμ εέηε σξδ) νπΫθελε απσ ηκνμ ΦλΪΰεκνμ κδ κπκέκδ άγεζαθ θα ηκνμ εεζαηδθέζκνθ ΰζπζζδευμ εαδ γλβζεενηδευμ. Ο θδζκζαηέθκμ ΐαλζαΪη κ Καζαίλσμ, ζέΰα ξλσθδα πλδθ ηβθ Άζπζβ ηκν 1453 ΰλΪθεδ ξαλαεηβλδζηδεΪ ζηκθ εαγκζδεσ ΠΪπα: «Αεθ εέθαδ κδ δκΰηαηδεΫμ δδαθκλΫμ πκν ξπλέακνθ ηδμ εζζβθδεΫμ εαλδδΫμ απσ ηβ δδεδΪ ζκν, σζκ ηκ ηέζκμ πκν ενλδετεδ ηκ πθετηα ηκνμ ΰδα ηκνμ Λαηέθκνμ, ζαθ απκηΫζεζηα ηπθ πκζζυθ εαδ ηεΰΪζπθ δεδθυθ πκν εαηΪ εαδλκτμ νπΫθελαθ απσ ανηκτμ εαδ ειαεκζκνγκτθ θα νπκθΫλκνθ κδ Έζζβθεμ εΪγε ηΫλα». ηα 1400 κ Κλβηδεσμ Επζάθ ΐλνεθθσμ ζΫεδ: «Ώμ ηβθ απκΰκβηενηεέ εαθεέμ απσ θλκτδεμ εζπέδεμ σηδ ηα εθπηΫθα ζηλαηετηαηα ηπθ Εηαζυθ γα Ϋλγκνθ θα ηαμ ζυζκνθ. Ώθ ανηκέ δζξνλέακθηαδ σηδ γα ιεζβεπγκτθ ΰδα θα ηαμ νπελαζπδζηκτθ, γα πΪλκνθ ηα σπζα ησθκ ΰδα θα εαηαζηλΫοκνθ ηβθ Πσζβ ηαμ, ηβ θνζά ηαμ εαδ ηκ σθκηΪ ηαμ». Γδαηέ σηπμ ηα Ϋζεΰαθ ανηΪ; Λσΰπ γλβζεκζβοέαμ; Λσΰπ παλαθλκζτθβμ; Σκνμ Ϋπδαζε ιαθθδεΪ ηκνλεκζαηλεέα ηκνμ αθγλυπκνμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, ά γνησθηκνζαθ ηα σζα δεδθΪ ηλΪίβιαθ εαδ ηλαίκτζαθ αεσηα εαδ ζηα 1453 απσ ηκνμ Ανηδεκτμ; Ώζθαζυμ, ΰδα θα αθηδπαγκτθ ηκνμ Ανηδεκτμ ησζκ πκζτ, γα εέξαθ δζξνλσηαηκνμ ζσΰκνμ. Αε ηπκλεέ θα ηβθ εέξαθ. Να ηδ επαεκζκτγβζε ηβθ Άζπζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ απσ ηκνμ Λαηέθκνμ, εαδ Ϋηεδθε αθειέηβζκ ηααέ ηε ηα νπσζκδπα ΰεΰκθσηα ηβμ Φλαΰεκελαηέαμ ζηβ ηθάηβ ηπθ Βζζάθπθ ηβμ επκξάμ ηκν 1453: ΜεηΪ ηβθ επέζβηβ αθαΰθυλδζβ ηπθ Βνλππαέπθ πμ εαηαεηβηυθ ηκν ΐνααθηέκν, Ϊλξδζε β ξπλέμ κέεηκ ζεβζαζέα εαδ απκΰτηθπζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ απσ σζα ηβμ ηα πζκτηβ. Οζκδ ηκζηκτζαθ θα αθηδζηαγκτθ εζθΪακθηκ επέ ησπκν. Αεθ Ϋηεδθε παζΪηδ, αλξκθηδεσ εεεζβζέα ηεΰΪζβ ά ηδελά, ηκθαζηάλδ, ξαηκεΫζα, πκν θα ηβθ νπκζηεέ θλδευδβ ζεβζαζέα. Εδέπμ ηκνμ πλκζΫζενζε κ ηνγδεσμ πζκτηκμ ηβμ Ώΰέαμ κθέαμ. Μπάεαθ ηΫζα ζηκθ Εελσ Νασ ηε Ϊζκΰα εαδ ηκνζΪλδα πκν ζΫλπθαθ ηε ηδμ εκλπδΫμ ηκνμ ηκ ηαληΪλδθκ δΪπεδκ. Καδ Ϊλξδζαθ ηε θλεθδηδυδβ ηαξτηβηα θα ιβζυθκνθ εαδ θα παέλθκνθ ηα πΪθηα: απσ Ϊΰδα δδζεκπσηβλα, εναΰΰΫζδα, δελΪ Ϊηθδα, Ϊΰδεμ εδεσθεμ, ηβθ Ώΰέα ΣλΪπεαα, εαδ ηκ αζβηΫθδκ εδεκθκζηΪζδκ ηκν ΣΫηπζκν, αθκτ πλκβΰκνηΫθκμ ηκ Ϋεαθαθ εκηηΪηδα, ηαθκνΪζδα, πκζνεΪθδβζα, ηΫξλδ εαδ εκνληέθεμ. ΜΪζδζηα εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ ζεβζαζέαμ ηδα Γαζζέδα πσλθβ αθείαζηΫθβ ζηκθ παηλδαλξδεσ γλσθκ ξσλενε αζεηθα ηδζσΰνηθβ εαδ ηλαΰκνδκτζε. Οτηε κδ ηΪθκδ ηπθ Ώνηκελαησλπθ ΰζτηπζαθ: ζνζάγβεαθ σζκδ, εθυ ηα ζεέοαθα πεηΪξηβεαθ εδυ εδ εεεέ.[π.ξ. ηκ πηυηα ηκν ΐαζέζεδκν ΐ‘ Μαεεδσθα πεηΪξγβεε Ϋιπ εαδ ζηα ξΫλδα ηκν ηκπκγΫηβζαθ κδ Βνλππαέκδ ηδα θζκΰΫλα – εδλπθδεΪ. Με αθκληά ανησ ηκ ΰεΰκθσμ κ ΠαζαηΪμ Ϋΰλαοε ηκ πκέβηα «β θζκΰΫλα ηκν ίαζδζδΪ».]
Κνλέπμ σηπμ εαηαζηλΪθβεαθ αθαλέγηβηα Ϋλΰα ηΫξθβμ: ησζκ ηβμ εζαζζδεάμ αλξαδσηβηαμ π.ξ. αΰΪζηαηα ηκν Αδα, ηκν Ώπσζζπθα, ηπθ Αδκζεκτλπθ, ηκ ξΪζεδθκ Ϊΰαζηα ηκν Δλαεζά απσ ηκθ Λτζζδπκ ηκθ δενυθδκ, ηβμ Άληεηβμ, ηβμ Δλαμ, ηβμ ΒζΫθβμ ηκν ΜεθεζΪκν ε.Ϊ. πκν εκζηκτζαθ δλσηκνμ, πζαηεέεμ εαδ παζΪηδα ηβμ ΐαζδζετκνζΪμ ηαμ, σζκ εαδ ηβμ ίνααθηδθάμ πελδσδκν, ηα κπκέα εκηηΪηδαααθ ΰδα θα αθαδλΫζκνθ ηκ ξλνζσ, ηκ αζάηδ εαδ ηκνμ πκζτηδηκνμ ζέγκνμ, εθυ ηα εαηαζεεναζηΫθα απσ ξαζεσ ηα Ϋζνπθαθ ζηα εαηέθδα ΰδα θα εσοκνθ θκηέζηαηα. Μκθκ κδ ΐεθεηκέ ηπσλεζαθ θα ζυζκνθ κλδζηΫθα απσ ανηΪ, σππμ ηα πελέθβηα ηΫζζελα ξΪζεδθα Ϊζκΰα ηκν Εππκδλσηκν πκν ηα ηεηΫθελαθ ζηβ ΐεθεηέα εαδ ηα ηκπκγΫηβζαθ ζηκ θασ ηκν Ώΰέκν ΜΪλεκν. Οδ πδκ θλδεηκέ απσ σζκνμ άηαθ κδ ΓΪζζκδ εαδ κδ Φζαηαθδκέ, εθυ αθηδγΫηπμ κδ ΐεθεηκέ πκν άηαθ εικδεεδπηΫθκδ ηε ηκ ίνααθηδθσ πκζδηδζησ ηκν κπκέκν άηαθ γανηαζηΫμ εαδ αθηδΰλαθεέμ, αζζΪ εαδ ζσΰπ ηπθ ΰθπλδηδυθ ηκνμ ηε ηκνμ Έζζβθεμ άηαθ κδ πζΫκθ θδζΫνζπζαξθκδ Ϋθαθηδ ηπθ βηηβηΫθπθ. Δηαθ ηΫηκδα β Ϋεηαζβ ηβμ εαηαζηλκθάμ πκν ζηκ ηΫζκμ ηκ Ϊζζκηε πελδεαζζΫμ Ϊζην, β ίαζδζέδα ηπθ πσζεπθ ηβμ κδεκνηΫθβμ, πκν επέ 9 αδυθεμ εέξε ζνζζπλετζεδ αητγβηα πζκτηβ, εαηΪθηβζε ζεΫηκ εκνθΪλδ. ΜεγνζηΫθκδ απσ ηβ θέεβ ηκνμ κδ Ανηδεκέ πελδΰεζκτζαθ ηκνμ θδεβηΫθκνμ, θκλκτζαθ ηε ΰεζκέκ ηλσπκ ηα λκτξα πκν ηκτμ εέξαθ αλπΪιεδ, ηκπκγεηκτζαθ ζηα εεθΪζδα ηπθ αζσΰπθ ηκνμ ηδμ εαζτπηλεμ εαδ ηα εκζηάηαηα ηπθ Ρπηβυθ. Άζζκδ ελαηκτζαθ αθηέ ΰδα ζπαγέ ξαληδΪ, ηεζαθκδκξεέα, εαδ ίδίζέα, εαδ πελδθΫλκθηαθ ζηκνμ δλσηκνμ ηβμ Πσζβμ, παλδζηΪθκθηαμ ηκνμ ζκΰέκνμ. Σκ πδκ ηλαΰδεσ απσ σζα άηαθ σηπμ σηδ κζσεζβλκμ κ ΰνθαδεεέκμ πζβγνζησμ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ, αδδαελέηπμ βζδεέαμ ά δδδσηβηαμ (ηκθαξΫμ) νπκίζάγβεε ζηβθ ηλκηελά δδαδδεαζέα ηκν ίδαζηκτ. Σσηε αελδίυμ εζθΪΰβζαθ κδ πελδζζσηελκδ απσ ηκνμ Ϊλλεθεμ εαηκέεκνμ: δδσηδ ζηβθ πλκζπΪγεδΪ ηκνμ κδ παηελΪδεμ εαδ κδ ζτανΰκδ θα δδαθνζΪικνθ ηβθ ηδηά ηπθ γνΰαηΫλπθ εαδ ηπθ ζνατΰπθ Ϋπεζαθ γτηαηα ηπθ απκξαζδθπηΫθπθ Ανηδευθ. ΐσΰεβιε β Κπθζηαθηδθκτπκζβ απσ ηκθ αηεζεέπηκ ίδαζησ. Αεθ πελδΰλΪθκθηαδ ηα ηαλητλδα πκν νπΫζηβζαθ κδ εΪηκδεκδ επέ ηλεδμ ζνθεξεέμ βηΫλεμ, δδσηδ ηκνμ ίαζΪθδααθ απΪθγλππα ΰδα θα ηκνμ απκεαζτοκνθ ηα ηΫλβ σπκν εέξαθ ελτοεδ ξλνζΪ εαδ αλΰνλΪ θκηέζηαηα εαδ ενλέπμ ηδηαζθά. Μσθκ σηαθ εκλΫζηβεε β δέοα ηκνμ ΰδα αλπαΰά, αέηα εαδ ΰεθεηάζδεμ απκζατζεδμ, βζτξαζαθ. Καησπδθ ζνΰεΫθηλπζαθ σζβ ηβ ζεέα εαδ ηβθ Ϋγεζαθ νπσ ηβθ θτζαιβ ηπθ ενΰεθυθ (Ν. ΣζΪΰΰα, Μάηδηθεξη, ε αξρή ηνπ ηέινπο ηνπ κεζαησληθνχ Διιεληζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά, ζ. 323). ΓλΪθεδ εδ κ Νδεάηαμ ΥπθδΪηβμ πκν άηαθ επέζβμ παλυθ ζηβθ Άζπζβ ηβμ Πσζβμ: «Κδ Ϋηζδ, εαγΫθαμ εέξε πσθκ, ζηα ζηεθΪ γλάθκμ εαδ εζΪηαηα, ζηα ηλέζηλαηα κδνληκέ, ζηκνμ θακτμ κζκθνληκέ, θπθΫμ ηπθ αθδλυθ, ελανΰΫμ ηπθ ΰνθαδευθ, απαΰπΰΫμ, νπκδκνζυζεδμ, ηλανηαηδζηκέ εαδ ίδαζηκέ ζπηΪηπθ. (..) Σκ έδδκ εαδ ζηδμ πζαηεέεμ, εαδ δεθ νπάλξε ηΫλκμ αθειελετθβηκ πκν θα δυζεδ Ϊζνζκ ζε ανηκτμ. ΥλδζηΫ ηκν, ηδ γζέοβ εαδ θσίκμ νπάλξαθ ησηε ζηκνμ αθγλυπκνμ (...)». Ώνηά άηαθ β απαλξά ηβμ Φλαΰεκελαηέαμ, εαδ αθαλπηΪηαδ εαθεέμ ΰδαηέ αθηδπαγκτζαθ ησζκ πκζτ κδ Έζζβθεμ ηκν 1453 ηκνμ Λαηέθκνμ; ηβθ Κλάηβ εέξαθ αλξέζεδ θα ΰλΪθκνθ ηα εζζβθδεΪ ηε ζαηδθδεσ αζθΪίβηκ ζσΰπ ζαηδθδεάμ επδλλκάμ. Οδ Σκτλεκδ δεθ ηκνμ απαΰσλεναθ ηβ γλβζεεέα ά ηβ ΰζυζζα εαδ ηΫζκμ πΪθηπθ, κδ Βζζβθεμ ηβμ ΚΪηπ Εηαζέαμ πκν άηαθ κλγσδκικδ εαδ εζζβθσθπθκδ υμ ηκθ 11κ αδ. εεζαηδθέζηβεαθ σηαθ κδ Νκληαθδκέ εαηΫζαίαθ ηβθ Εηαζέα εαδ ζάηελα εζΪξδζηκδ ηδζκτθ εζζβθδεΪ, εθυ υμ ηκθ 20σ αδ. νπάλξαθ ζηβ Μδελα Ώζέα εεαηκηητλδα εζζβθδευθ πζβγνζηυθ πκν δδαηάλβζαθ ηβθ εζζβθκθπθέα εαδ ηβθ κλγκδκιέα εαδ επΫζηλεοαθ ζηβθ ΒζζΪδα. Οδ Σκτλεκδ ειδζζΪηδζαθ εαδ ηκνλεκπκέβζαθ πκζζκτμ εζζβθσθπθκνμ πζβγνζηκτμ, αζζΪ σξδ σζκνμ. Έηεδθαθ 3 εεαηκηητλδα ηκ 1922. Οδ Λαηέθκδ ηκνμ εεζαηέθδζαθ σζκνμ ηκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Νσηδαμ Εηαζέαμ. Σδ άηαθ ζκδπσθ ηκ ζδΰσηελκ δνζΪλεζηκ, κ ξαησμ σζπθ ά κ ξαησμ πΪλα πκζζυθ αζζΪ σξδ σζπθ; Γδαηέ, αμ ηβ ιεξθΪηαδ, ησθκ β Πσζβ εέξε απκηεέθεδ εαδ δεθ νπάλξε εζπέδα επαθΪεηβζβμ ηπθ εδαθυθ ΐαζεαθέπθ-Μδελαζέαμ, κτηε εαδ β Ατζβ εθδδαθΫλγβεε θα εΪθεδ πσζεηκ ζηκνμ Σκτλεκνμ ΰδα ξΪλβ ηπθ Βζζάθπθ. Ατκ πζκέα εαδ 700 ζηλαηδυηεμ Ϋζηεδζε β Ατζβ ηκ 1453, εθυ εέξε άδβ νπκΰλαθεέ β Έθπζβ ηπθ Βεεζβζδυθ. Σσζα πκζζΪ. Σσζκ πκζτ θκδαασηαθ. Ώζθαζυμ πλΫπεδ θα πΪοεδ ηκ παλαητγδ ηβμ ζνθπηκζέαμ σηδ β Βεεζβζέα «παλΫζνλε» ηκ ζασ εΪθκθηΪμ ηκθ αθηδδνηδεσ εαδ θαθαηέακθηΪμ ηκθ, ά σηδ ησθκ β εεεζβζέα άηαθ αθηδδνηδεά εθυ κ ζασμ παλαζτλγβεε απσ ηκνμ παπΪδεμ. Ο ζασμ άηαθ ανησμ πκν νπΫθελε πελδζζσηελκ ζηα ξλσθδα ηβμ Φλαΰεκελαηέαμ, εαδ ΰδ' αν-
ησ εαδ άηαθ αθηδδνηδεσμ. Βέθαδ θηλκπά ανηκέ πκν εαηΪ ηα Ϊζζα ηδζκτθ ει κθσηαηκμ ηκν ζακτ θα δζξνλέακθηαδ ππμ κ ζασμ δεθ άιελε ηκ ζνηθΫλκθ ηκν ά ππμ άηαθ ηδελσ παδδέ πκν ηκ παλΫζνλε β Βεεζβζέα, εαδ δεθ Ϋίζεπε ηα σζα ηκν πλκεαζκτζαθ κδ Λαηέθκδ απσ ηκ 1204 εαδ ηεηΪ. ζκδ ανηκέ πκν δζξνλέακθηαδ σηδ «ειαπαηάγβεε κ ζασμ» ηε παδδαλδυδεδμ ζνθπηκζέεμ αθαζτκνθ ηβθ δζηκλέα. Ο αθγεζζβθδζησμ ηπθ Ανηδευθ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ (Άζζκδ, θνζδεΪ, κδ Ανηδεκέ εεεέθκδ εδ Ϊζζκδ κδ ζβηελδθκέ.) δεθ εέθαδ πζΪζηα ηβμ θαθηαζέαμ ηέπκηε ζβηελδθυθ θαθαηδευθ, πκν γΫζκνθ εαηβΰκλυθηαμ ηβ Ατζβ θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηβ ζβηελδθά αθδεαθσηβηα ηπθ Βζζάθπθ θα ανηκενίελθβγκτθ˙ κτηε εέθαδ ηνζηδεΫμ ζνθπηκζέεμ, πκν εαηαΰλΪθβεαθ ζε ηέπκηε δνηδεΪ ελνηηΫθα Ϋΰΰλαθα. Ώδυθεμ πλδθ ηκ 1204, κ δηαζσμ πλΫζίβμ ηκν Γεληαθκτ ανηκελΪηκλα γπθα, κ ΛδκνπλΪθδκμ ηβμ Κλεηυθαμ παλαγΫηεδ ηδα ζναάηβζβ πκν κ έδδκμ εέξε ηε ηκθ Νδεβθσλκ ΦπεΪ: «Βηκδηαασηκνθ θα ηκτ απαθηάζπ ζε Ϋθηκθκ τθκμ, αζζΪ κ Νδεβθσλκμ δεθ ηε Ϊθβζε, ΰδαηέ ηκν θυθαιε ΰδα θα ηε πλκζίΪζεδ: «Βζεέμ δεθ εέζηε Ρπηαέκδ [=Ρπηβκέ] αζζΪ ΛκΰΰκίΪλδκδ!» Σσηε γτηπζα εαδ ειελλΪΰβθ. Βεεέθκμ άγεζε αεσηβ θα ηδζάζεδ εαδ ηε ηκ δΪξηνζσ ηκν ηκν Ϋεαθε θετηα θα ζδππάζπ, αζζΪ εΰυ αδδαθσλβζα εαδ ηκν εέπα: «Ο αδεζθκεησθκμ Ρπητζκμ, πκν Ϋδπζε ηκ σθκηΪ ηκν ζηκνμ Ρπηαέκνμ (...) πλκζΫθελε Ϊζνζκ ζηβ Ρυηβ ζε εΪγε ξλεκεκπβηΫθκ εαδ δλαπΫηβ ζεζΪίκ εαδ θκθδΪ εαδ αιδκγΪθαηκ. Ώνηά ηβ ζνηηκλέα ηβ ίΪθηδζε Ρπηαέκνμ. Ώπσ ανηά ηβθ αλδζηκελαηέα εαηΪΰκθηαδ εεεέθκδ πκν εζεέμ κθκηΪαεηε θνζκνθξάηνξεο. Γδ‘ ανησ εηεέμ κδ ΛκΰΰκίΪλδκδ, κδ Ϊιπθεμ, κδ ΦλΪΰεκδ, κδ Λκγαλέΰΰδκδ, κδ ΐαναλκέ, κδ κνβίκέ εαδ κδ ΐκνλΰκτθδδκδ, ηκνμ πελδθλκθκτηε ησζκ πκζτ πκν σηαθ γνηυθκνηε εαδ γΫζκνηε θα ίλέζκνηε ίαλδΪ εΪπκδκνμ εξγλκτμ ηκνμ απκεαζκτηε Ρπηαέκνμ [=Ρπηβκτμ]. Καδ ηε ανηά ηβ ζΫιβ εθθκκτηε κ,ηδδάπκηε ηκ αξλεέκ, ηβ δεδζέα, ηβθ ηζδΰεκνθδΪ, ηβθ αεκζαζέα εαδ ηκ οΫηα. Με Ϊζζα ζσΰδα, σζεμ ηδμ αηαληέεμ» (εεθ. 12). Ώμ ειεηΪζκνηε ηυλα εαγεανησ ηκ επδξεέλβηα ηβμ «πλκδκζέαμ ηβμ Βεεζβζέαμ» σζκ εαδ ηβμ θάηβμ ηκν Κπθζηαθηέθκν Παζαδκζσΰκν πμ νπελαζπδζηά. τηθπθα ηε ηκθ ΚκλδΪηκ, νπάλιε αλξδεΪ ζνηθπθέα ΰδα ηβθ παλΪδκζβ ηβμ Πσζβμ, ηεηαιτ ΜπΪηεγ ΐ‘ εαδ Παζαδκζσΰκν. Σβθ Ϊπκοβ ανηά, κ ΚκλδΪηκμ, ηβθ ίαζέαεδ ζηβθ δζηκλέα ηβμ Ογπηαθδεάμ Ώνηκελαηκλέαμ ηκν Ρυζκν (εαη‘ Ϊζζκνμ Πκζπθκτ ά ΣΪηαλκν ά Έζζβθα) Αβηάηλβ Καθηεηέλ ά Καθηεηέλβ (1663 Μκζδαίέα –1727 Ρπζζέα), β κπκέα ΰλΪθηβεε ζηα ηΫζβ ηκν 17κ αδυθα ηε αλξΫμ ηκν 18κν εαδ πλΪΰηαηδ πελδΰλΪθεδ σηδ β Πσζβ δεθ πΪλγβεε δδα ηβμ ίέαμ, αζζΪ ηε ζνθγάεβ. Ο ΚκλδΪηκμ πλκζγΫηεδ, σηδ εθυ εέξε ζνηθπθβγεέ β παλΪδκζβ, κ ζκνζηΪθκμ Ϋγεζε εαδ θΫκνμ σλκνμ, κπσηε κ Παζαδκζσΰκμ αετλπζε ηβ ζνθγάεβ εαδ Ϋπεζε ηαξσηεθκμ, αζζΪ κ ΜπΪηεγ δεθ Ϋζθαιε σζκνμ ηκνμ εαηκέεκνμ κτηε ζεβζΪηβζε ηδμ εεεζβζέεμ εαδ ηδμ πελδκνζέεμ ηκνμ, παλΪ ησθκ ηπθ θδζκεθπηδευθ. Σκνμ αθγεθπηδεκτμ ηκτμ Ϊθβζε άζνξκνμ. Με ανησθ ηκθ ηλσπκ, νπκζηβλέαεδ, αδηδκζκΰεέηαδ β τπαλιβ ζυπθ ξλδζηδαθδευθ εεεζβζδυθ ηεηΪ ηβθ Άζπζβ, αθκτ κ δζζαηδεσμ θσηκμ πλκζηΪαεδ ηβ ζθαΰά εαδ ζεβζαζέα εΪγε πσζβμ πκν εαηαζαηίΪθεηαδ δδα ηβμ ίέαμ. Χζησζκ, πλκετπηκνθ ηα ειάμ αβηάηαηα: 1)
Βθυ κ ΚκλδΪηκμ ζΫεδ σηδ κδ Σκτλεκδ «σζα [εεεζβζέεμ, πελδκνζέεμ ε.Ϊ.] αθάεαθ ζηκνμ αθγεθπηδεκτμ ηα ζείΪζηβεαθ» (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Αθκή θαη παξαθκή ηνπ Βπδαληίνπ, εεδσηβμ ΠΫηλκμ Α. ΚαλαίΪεκμ, Ώγάθα 1953, ζ. 373), ανησ δεθ αζβγετεδ: «Ονδεηέα δδΪελδζδμ ηπθ δδαζπγΫθηπθ θαυθ εαηΪ ζνθκδεέαμ εέθαδ δνθαηά. Ο θασμ ηπθ Ώΰέπθ Ώπκζησζπθ, κ κπκέκμ δδεηβλάγβ Ϊγδεηκμ εδμ κνδεηέαθ απσ ηαμ δάγεθ ζνθγβεκζκΰάζαμ ζνθκδεέαμ αθάεεδ. Χζατηπμ β Μκθά ηβμ Υυλαμ, κ θασμ ηπθ Ώΰέπθ ελΰέκν εαδ ΐΪεξκν, β Ώΰέα Θεκδυλα, β Πελέίζεπηκμ, εεεζβζέαδ, αδ κπκέαδ δδεηβλάγβζαθ ξλδζηδαθδεαέ εαδ ηεηΪ ηβθ Άζπζδθ, ηεηαίζβγεέζαδ αλΰσηελκθ εδμ ηααηδΪ, ενλέζεκθηαδ εδμ δδαθσλκνμ ζνθκδεέαμ. Σβθ ζεβζαζέαθ ειΪζκν, σππμ παλαδέδκνθ πΪθηεμ κδ δζηκλδεκέ ηβμ Ώζυζεπμ, κνδεέμ ηπθ θαυθ ηβμ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ δδΫθνΰεθ» (Μαλέα Κ. ΥαδλΫηβ, Μλεκνζχλε I, (1967) ζ. 336, ζηκ Ε.Μ. Υαηαβθυηβ, Βπδάληην θαη Δθθιεζία, εεδ. Ώπκζηκζδεάμ Αδαεκθέαμ, ζ. 42). ΥαλαεηβλδζηδεΪ ΰλΪθεδ κ Νδεσζκ ΜπαληπΪλκ, νπελαζπδζηάμ ηβμ Πσζβμ: «σζκνμ Ϋίλδζεαθ ζηκνμ δλσηκνμ ηκτμ πελθκτζαθ απσ ηβ ζεπέδα ηβμ ξαηαΪλαμ ηκνμ, ΰνθαέεεμ εαδ Ϊθηλεμ εαδ ΰΫλκνμ εαδ παδδδΪ, αδδαελέηπμ». Ο Φλαθηαάμ πΪζδ, ζΫεδ, απκλλέπηκθηαμ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΚκλδΪηκν: «εαθΫθα ηΫλκμ ά εαηαθτΰδκ δε ΰζέηπζε απσ ηβθ Ϋλενθα [ηπθ Σκτλεπθ] ά ηβ ίείάζπζβ» εαδ «παθηκτ αεκτΰκθηαθ γλάθκδ εαδ παθηκτ ΰέθκθηαθ αλπαΰΫμ ΰνθαδευθ σζπθ ηπθ βζδεδυθ» (εεθΪζαδκ 8). Κδ κ αθγεθπηδεσμ Κλδησίκνζκμ ηκ έδδκ δ-
ζξνλέαεηαδ. νθεπυμ, κδ Σκτλεκδ Ϋζθαααθ αδδαελέηπμ αθγεθπηδεκτμ εαδ θδζεθπηδεκτμ. ΒΪθ νπάλξε ζνηθπθέα αθγεθπηδευθ εαδ Σκτλεπθ, ησηε κππζδάπκηε κ ΜπΪηεγ γα εέξε δυζεδ εθηκζά θα ηβ ζθΪακνθ κδ ζηλαηδυηεμ σπκδκθ Ϋίλδζεαθ ηπλκζηΪ ηκνμ εαδ θα ηβθ ζεβζαηκτθ σζα ηα ζπέηδα, Ϊλα εδ ανηΪ ηπθ αθγεθπηδευθ. 2)
Καθεέμ απσ ηκνμ δζηκλδεκτμ ηβμ Άζπζβμ, κτηε κ Ακτεαμ κτηε κ θλαθηαάμ κτηε κ Υαζεκεκθδτζβμ κτηε κ Κλδησίκνζκμ, δεθ αθαθΫλεδ πκνγεθΪ ΰδα ηελδεά παλΪδκζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ά ΰδα ζνθγβεκζσΰβζβ ηκν Παζαδκζσΰκν. Ώνηκέ κδ ηΫζζελδμ δζηκλδκΰλΪθκδ, ηααέ ηε Ϊζζκνμ δτκ, Ϋθαθ Ρυζκ εδ Ϋθαθ ΐεθεησ, πκνγεθΪ δεθ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ζνθγβεκζσΰβζβ ηκν Παζαδκζσΰκν ά ηελδεά παλΪδκζβ εε ηΫλκνμ ηπθ εαηκέεπθ. Οτηε κδ ηκνλεδεΫμ πβΰΫμ αθαθΫλκνθ εΪηδ ηΫηκδκ. Ο ΚκλδΪηκμ ίαζέαεηαδ απκεζεδζηδεΪ ζηκθ Καθηεηέλβ, κ κπκέκμ Ϋΰλαοε 200 ηε 250 ξλσθδα ηεηΪ ηβθ Άζπζβ. Βέθαδ ζκΰδεσηελκ θα πδζηΫοκνηε ηκθ ανησπηβ ηΪληνλα Φλαθηαά, ηκθ ανησπηβ ηΪληνλα, ΐεθεησ Νδεσζκ ΜπαληπΪλκ, ηκθ ανησπηβ ηΪληνλα Ρυζκ ΝΫζηκλα ΕζεεθηΫλβ εαγυμ εαδ ηκνμ Ακτεα, Κλδησίκνζκ εαδ Υαζεκεκθδτζβ, κδ κπκέκδ άηαθ ζτΰξλκθκδ ηβμ Άζπζβμ, αζζΪ δεθ αθαθΫλκνθ ηέπκηε πελέ παλΪδκζβμ ά ζνθγβζκζσΰβζβμ, παλΪ θα πδζηΫοκνηε ζε αίΪζδηεμ ηνγκπζαζέεμ ηκν Καθηεηέλβ, δτκ αδυθεμ ηεηΪ ηβθ Άζπζβ, ηδμ κπκέεμ εαθεέμ Ϊζζκμ πλδθ απσ ανησθ δεθ εέξε δζξνλδζηεέ. Ο ΤοβζΪθηβμ, αθηδΰλΪθεδ απζυμ ηκθ Καθηεηέλβ, Ϋθα αδυθα ηεηΪ.
3)
Ο έδδκμ κ ΚκλδΪηκμ, παλαγΫηεδ ηβθ Ϊπκοβ εΪπκδκν ηκνλεκζσΰκν Υσηαβ, σηδ β ζηθπθέα Ϋΰδθε ηεηαιτ Ώθγεθπηδευθ- κνζηΪθκν. Χζησζκ, αλθεέηαδ ηβθ πδγαθσηβηα κδ αθγεθπηδεκέ (π.ξ. κ ΝκηαλΪμ) θα Ϋεαθαθ ηνζηδεά ζνθγβεκζσΰβζβ, ελνθΪ απσ ηκθ Παζαδκζσΰκ: « Δ ΰθυηβ ηκν Υσηαβ, σηδ, ηΪξα, β ζνηθπθέα ηβμ παλΪδκζβμ δεθ νπκΰλΪθβεε απσ ηκθ ανηκελΪηκλα Παζαδκζσΰκ, αζζΪ απσ ηκνμ Ϊλξκθηεμ (ΝκηαλΪ εαδ ζκδπκτμ) ηκτ θαέθεηαδ, ππμ δεθ εέθαδ ζπζηά. Ο ζκνζηΪθκμ γα δνζεκζενσθηαθε θα εΪθβ ανηΫμ ηδμ νπκξπλάζεδμ, κτηε ηπκλκτζαθ κδ δδΪθκλκδ ΝκηαλΪδεμ θα εθελΰάζκνθ απσ εεθαζδκτ ηκνμ, θα αθκέικνθ ηκ εΪζηλκ εαδ θα πΪθε ζηβ ζεβθά ηκν ζκνζηΪθκν, θα δδαπλαΰηαηενηκτθ ηκνμ σλκνμ ηβμ παλΪδκζβμ εαδ θα ιαθαΰνλέζκνθ. ππμ ιΫλκνηε, εαδ σηαθ αεσηα κδ Σκτλεκδ ηπάεαθ ζηβθ Πσζβ, πκζζκέ, απσ ηκνμ εθπηδεκτμ, αθηδζηΪγβεαθ εαδ πκζΫηβζαθ υλεμ. Ήηαθ, ζκδπσθ, δνθαησθ κ ΝκηαλΪμ εαδ κδ κπαδκέ ηκν θα αθκέικνθ ηβθ πσληα ηκν εΪζηλκν εαδ θα πΪθε ζηκ ΜπΪηεγ ξπλέμ θα ηκ γΫζεδ κ ίαζδζδΪμ Κπθζηαθηέθκμ; Αε γΫζεδ λυηβηα, ππμ ηδα ηΫηκδα εθΫλΰεδα γα εέξε πκζτ ζκίαλΫμ ζνθΫπεδεμ ΰδα ηκ ΝκηαλΪ εαδ ηκνμ θέζκνμ ηκν. Θα ηκνμ εΪθαθε εκηηΪηδα κδ εθπηδεκέ, πκν άηαθ κπζδζηΫθκδ εαδ ηαθδαζηΫθκδ» (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Αθκή θαη παξαθκή ηνπ Βπδαληίνπ, εεδσηβμ ΠΫηλκμ Α. ΚαλαίΪεκμ, Ώγάθα 1953, ζ. 378). Ο ΚκλδΪηκμ, πκζτ ζπζηΪ, αθαθΫλεδ σηδ κδ θδζεθπηδεκέ (π.ξ. κ Φλαθηαάμ ε.Ϊ.) ηδζκτζαθ εαδ πελδθλκθκτζαθ ηκνμ αθγεθπηδεκτμ. ΒπκηΫθπμ εέθαδ ζκΰδεσ, σηδ εΪθ νπάλιε ηΫηκδα ζνηθπθέα ηεηαιτ Σκτλεπθ εαδ αθγεθπηδευθ, κδ θδζεθπηδεκέ γα ηκ εαηάΰΰεδζαθ εαδ γα ηκ θυθαααθ, ηΫζα απσ ηα ΰλαπηΪ ηκνμ. Θα ΰδθσηαθ, ειΪζζκν, αηΫζπμ ΰθπζησ, απσ ηκθ ΜπΪηεγ, σηδ κδ αθγεθπηδεκέ ηκθ ίκάγβζαθ εαδ ΰδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ ανησμ ηκνμ Ϋδπζε πλκθσηδα. Χζησζκ, εαθεέμ θδζεθπηδεσμ δζηκλδκΰλΪθκμ ηβμ Άζπζβμ δεθ εαηβΰσλβζε ηκνμ αθγεθπηδεκτμ ΰδα ηνζηδεά ζνηθπθέα παλΪδκζβμ ηβμ Πσζβμ. Ο Φλαθηαάμ εεθλΪαεηαδ πελδθλκθβηδεΪ ΰδα ηκθ ΝκηαλΪ, αζζΪ δεθ ζΫεδ σηδ ζνηθυθβζε πλδθ ηβθ Άζπζβ ηνζηδεΪ ηααέ ηκν ΰδα θα πΫζεδ ετεκζα β Πσζβ. Άλα, ηκ επδξεέλβηα ηβμ «πλκδκζέαμ ηβμ (αθγεθπηδεάμ πζενλΪμ ηβμ) Βεεζβζέαμ» εέθαδ απαλΪδεεηκ εζζεέοεδ ζηκδξεέπθ.
4)
Ο ΚκλδΪηκμ δζξνλέαεηαδ σηδ κ ζσΰκμ πκν κ αθγεθπηδεσμ Κλδησίκνζκμ (πκν Ϋΰλαοε ηβ δδάΰβζά ηκν 14 ξλσθδα ηεηΪ ηβθ Άζπζβ, ζηβθ Πσζβ), δεθ αθαθΫλεδ ηβθ ζνθγβεκζσΰβζβ ηκν Παζαδκζσΰκν εέθαδ, ΰδα θα εηθαθέζεδ ηκθ ζκνζηΪθκ πμ «ηεΰΪζκ ζηλαηβζΪηβ, δβζαδά γΫζεδ θα ηκθέζεδ ππμ κ ηέηζκμ ηκν Πκλγβηά ηκν αιέαεδ» (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Αθκή θαη παξαθκή ηνπ Βπδαληίνπ, εεδσηβμ ΠΫηλκμ Α. ΚαλαίΪεκμ, Ώγάθα 1953, ζ. 379). ΏνηΪ ίΫίαδα δεθ εέθαδ δζηκλέα, αζζΪ ηνγκπζαζέεμ ηβμ ΥαζδηΪμ. ΒΪθ Ϋζηπ εδ Ϋθαμ απσ ηκνμ νπσζκδπκνμ δζηκλδκΰλΪθκνμ Ϋεαθε ζσΰκ ΰδα ζνθγβεκζσΰβζβ, ησηε β απσελνοά ηβμ απσ ηκθ Κλδησίκνζκ γα άηαθ πδγαθσθ θα δδεαδκζκΰβγεέ, εαηΪ ηκθ ηλσπκ πκν κ ΚκλδΪηκμ ζΫεδ. Ώθκτ σηπμ εαθεέμ δεθ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ζνθγβεκζσΰβζβ, πκδκμ κ ζσΰκμ θα νπκγΫζκνηε σηδ ανηά Ϋζαίε ξυλα; Ο ΚκλδΪηκμ δζξνλέαεηαδ σηδ κ Φλαθηαάμ ηβθ απκελτπηεδ, δδσηδ κ έδδκμ εέθαδ θδζεθπηδ-
εσμ, Ϊλα Ϋζαίε ηΫλκμ ζηβθ απσθαζβ ΰδα ζνθγβεκζσΰβζβ εδ επκηΫθπμ γα εαηβΰκλκτθηαθ πμ πλκδσηβμ. ηπμ: κτηε κδ αθγεθπηδεκέ εαηβΰκλκτθ ηκνμ θδζεθπηδεκτμ σηδ κδ ηεζενηαέκδ αάηβζαθ ζνθγβεκζσΰβζβ κτηε κδ θδζεθπηδεκέ εαηβΰκλκτθ ηκνμ αθγεθπηδεκτμ σηδ πλκζπΪγβζαθ θα παλαδσζκνθ πλκδκηδεΪ ηβθ Πσζβ. Σδ ζνθΫίβ; Παλαζδππκτθ κδ ηΫθ ηα εαεΪ ηπθ δε, παλαζδππκτθ εαδ κδ δε ηα εαεΪ ηπθ ηεθ; ΠΪζδ ζνθπηκζέα; Πκζτ πδκ ετεκζκ γα άηαθ, ΰλΪθκθηαμ ηδμ δδβΰάζεδμ ηκνμ – εαδ αζζβζκηδζκτηεθκδ – κδ εθπηδεκέ εδ κδ αθγεθπηδεκέ θα επΫλλδπηαθ κ Ϋθαμ ζηκθ Ϊζζκ ηΫηκδεμ εαηβΰκλέεμ, αθηέ θα ζνηθπθάζκνθ ηνζηδεΪ, υζηε εαθεέμ θα ηβ ηΪγεδ ηβθ αζάγεδα. Ώπζυμ πλσεεδηαδ ΰδα ηνγκπζαζέεμ, ηε ζεκπσ θα εαηβΰκλβγεέ εέηε κ Παζαδκζσΰκμ εέηε β Βεεζβζέα. 5)
Ο ΚκλδΪηκμ νπκζηβλέαεδσηδ κ γλτζκμ ηκν ΜαληαλπηΫθκν ίαζδζδΪ ΰεθθάγβεε ζε πελδκξΫμ ηε Ϋθηκθβ επδλλκά ηπθ δνηδευθ, ηα ΝβζδΪ εαδ ηκθ ΜπλδΪ, σππμ ζΫεδ (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Αθκή θαη παξαθκή ηνπ Βπδαληίνπ, εεδσηβμ ΠΫηλκμ Α. ΚαλαίΪεκμ, Ώγάθα 1953, ζ. 379), εθυ ζηδμ νπσζκδπεμ πελδκξΫμ νπάλξε β αθηέζβοβ σηδ κ Παζαδκζσΰκμ πΫγαθε ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηκν, δβζαδά ηκθ θδζεθπηδζησ ηκν. Χζησζκ, κ ΜπλδΪμ δεθ άηαθ δνηδεσμ εεεέθβ ηβθ επκξά˙ άηαθ ίνααθηδθά επδελΪηεδα. ΒπδπζΫκθ, αεσηβ εδ κ θδζεθπηδεσμ Φλαθηαάμ, ζηκ ζσΰκ πκν απκδέδεδ ζηκθ Παζαδκζσΰκ ηδα ηΫλα πλδθ ηβθ Άζπζβ, ίΪαεδ ηκθ ΑλαΰΪζβ θα ζΫεδ σηδ «αθ ηνξσθ ΰδα ηδμ δδεΫμ ηκν αηαληέεμ κ Θεσμ παλαξπλάζεδ ηβ θέεβ ζηκνμ αζείεέμ...». νθεπυμ, β αθηέζβοβ πελέ αηαληέαμ-ηδηπλέαμ δεθ εέθαδ ησθκ αθγεθπηδεά, αζζΪ εαδ θδζεθπηδεά εαδ επκηΫθπμ β «αηαληέα» δεθ αθκλΪ ηβθ θδζεθπηδεά πκζδηδεά ηκν Κπθζηαθηέθκν ΕΏ‘. Άζζπζηε, κ Παζαδκζσΰκμ δεθ πέεαε εαθΫθαθ θα απκδεξηεέ ηβθ Ϋθπζβ εαδ άηαθ πκζτ άπδκμ.
6)
Σα πλκθσηδα πκν Ϋδπζε κ Πκλγβηάμ ζηβθ Βεεζβζέα κθεέζκθηαδ απκεζεδζηεΪ ζε δδεΫμ ηκν ζεκπδησηβηεμ. Οδ Σκτλεκδ δεθ άγεζαθ θα πλκεαζΫζκνθ ηκνμ Ολγσδκικνμ ηβμ ΐαζεαθδεάμ, ηβθ κπκέα ησζδμ εέξαθ εαηαεηάζεδ. ΠλΫπεδ ζκδπσθ θα νπκγΫζκνηε, σηδ πλδθ ηβθ Άζπζβ, κ ΜπΪηεγ εέξε ζεεθηεέ θα δυζεδ ηα πλκθσηδα ζηβθ Βεεζβζέα, ηε ζεκπσ θα ηβθ ελεγέζεδ ηκνμ πκζνπζβγεέμ κλγσδκικνμ ηπθ θεκεαηαεηβηΫθπθ πελδκξυθ. Γδ‘ ανησ ειβΰκτθηαδ εαδ κδ θακέ πκν παλΫηεδθαθ ξλδζηδαθδεκέ ηεηΪ ηβθ Άζπζβ. ΠαλΫηεδθαθ ξλδζηδαθδεκέ ηεθ, ίείβζυγβεαθ εαδ ζεβζαηάγβεαθ δε.
7)
ππμ ηΪμ εέθαδ ΰθπζησ, κ ΜπΪηεγ ηδηυλβζε Ϋθαθ ζηλαηδυηβ ηκν πκν εαηΫζηλεθε ηβθ Ώΰέα κθέα, ζΫΰκθηΪμ ηκν σηδ ηα δβησζδα εηέλδα εέθαδ δδεΪ ηκν. θηαμ δδεΪ ηκν, ηπκλκτζε θα ηα επδζηλΫοεδ ζηκνμ ξλδζηδαθκτμ εηάηκλΫμ ηκνμ ά θα ηα εΪθεδ σ,ηδ γΫζεδ.
8)
ΠλκίΪζζεηαδ απσ ηελδεκτμ, πμ πεδζηάλδκ ηβμ δάγεθ πλκδκηδεάμ ζηΪζβμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαηΪ ηβθ πκζδκλεέα ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ κ ζηέξκμ «εέθαδ γΫζβηα Θεκτ β Πσζβ θα ηκνλεΫοεδ» πκν ίλέζεεδ εαθεέμ ζε γλάθκνμ ΰδα ηβθ Άζπζβ. Ξεξθκτθ σηπμ ππμ ζηκνμ έδδκνμ γλάθκνμ ίλέζεεδ εαθεέμ ηκ ζηέξκ «πΪζδ ηε ξλσθδα ηε εαδλκτμ πΪζδ δδεΪ ηαμ εέθαδ». Πυμ ΰέθεηαδ θα επδδδυεεηαδ πλκδκηδεΪ απσ ηβθ Βεεζβζέα β πηυζβ ηβμ Πσζβμ εδ απσ ηβθ Ϊζζβ θα δέθεηαδ εζπέδα ππμ εΪπκηε γα ηβθ ιαθαπΪλκνηε; Ώθ β Βεεζβζέα άηαθ θδζσηκνλεβ εαδ εέξε πλκδκηδεσ λσζκ εαηΪ ηβθ Άζπζβ, ησηε ζεκπσμ ηβμ γα άηαθ σξδ θα ζπεέλεδ εζπέδεμ σηδ «πΪζδ ηε ξλσθδα ηε εαδλκτμ» γα ιαθαΰέθκνθ δδεΪ ηαμ ηα ξαηΫθα, αζζΪ ηκ αθηέγεηκ: θα ζΫεδ σηδ δεθ νπΪλξεδ πελέπηπζβ θα απεζενγελπγκτηε. Βπέζβμ ιεξθΪηαδ σηδ ζε Ϊζζκνμ γλάθκνμ (π.ξ. ηκθ πκθηδαεσ «ΠΪλγεθ β Ρπηαθέα») ζηκ Ϊεκνζηα ηβμ εέδβζβμ ηβμ Ώζπζβμ «ηκδλκζκΰκτθ ηα εεεζβζδΪμ, εζαέΰθε ηα ηκθαζηάλδα». Ώθ β Βεεζβζέα εαδ ηα ηκθαζηάλδα εέξαθ πλκδκηδεσ λσζκ εαδ αθ εέηαθ θδζσηκνλεα, ησηε εαγσζκν δε γα γλβθκτζαθ ΰδα ηβθ Άζπζβ, εαδ β ζαρεά ηκτζα δεθ γα αθΫθελε ηΫηκδα αθηέδλαζβ.
9)
Ώμ ηβθ παπαΰαζέακνθ κδ «αλξαδκζΪηλεμ» εγθδεδζηΫμ ηκ λβησ ηκν ΝκηαλΪ «εαζτηελα θα δεδ εαθεέμ ζηβθ Πσζβ Σκτλεκνμ παλΪ Λαηέθκνμ». Ο ΝκηαλΪμ δεθ ζνθελΰΪζηβεε ηε ηκνμ Σκτλεκνμ, εαδ δε πλσδπζε κτηε ηβθ πέζηβ ηκν κτηε ηβθ αιδκπλΫπεδΪ ηκν Ϋξαζε, εαδ απκεεθαζέζηβεε. Οδ αθγεθπηδεκέ δεθ Ϋζεΰαθ «γΫζκνηε θα νπκδκνζπγκτηε ζηκνμ Σκτλεκνμ», αζζΪ «αθ ηνξσθ νπκδκνζπγκτηε, εέθαδ πλκηδησηελκ απσ ηκνμ Σκτλεκνμ παλΪ απσ ηκνμ Λαηέθκνμ». ΏνηΪ ηα δτκ πλΪΰηαηα δεθ ζβηαέθκνθ
εαγσζκν ηκ έδδκ πλΪΰηα. Σκ πλυηκ («γΫζκνηε θα νπκδκνζπγκτηε ζηκνμ Σκτλεκνμ») ζβηαέθεδ πλκδκζέα, αζζΪ κνδΫπκηε ηκ εέπαθ κδ αθγεθπηδεκέ. Σκ δετηελκ, ανησ πκν εέπαθ κδ αθγεθπηδεκέ («αθ ηεζδεΪ εΪπκδκδ ηαμ νπκδκνζυζκνθ, εαζζέηελα θα εέθαδ κδ Σκτλεκδ παλΪ κδ Λαηέθκδ») ζνθδζηΪ απΪθηβζβ ζε Ϋθα δέζζβηα νπκγεηδεσ, εδ σξδ εγεζκδκνζεέα. 10) Καδ θνζδεΪ, δδαθετΰεδ απσ πκζζκτμ β ζεπηκηΫλεδα ππμ β δδκέεβζβ ηβμ Βεεζβζέαμ εέξε νπκΰλΪοεδ ηβθ Έθπζβ ηπθ Βεεζβζδυθ. Πκδκνμ εθθκκτθ ηε ηκθ σλκ «Βεεζβζέα», σηαθ δζξνλέακθηαδ ππμ «β Βεεζβζέα ίκάγβζε ηκνμ Σκτλεκνμ θα πΪλκνθ ηβθ Πσζβ»; Ώθ εθθκκτθ ηβθ δδκέεβζβ ηβμ Βεεζβζέαμ ανηά άηαθ θδζεθπηδεά. Μάππμ εθθκκτθ ηκθ ζασ, δβζαδά ηκ πζάλπηα ηβμ Βεεζβζέαμ; ' ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ, γα Ϋπλεπε θα ζδππάζκνθ εαδ θα ηβ εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα. Σκ ΰθπζηκ ζκθδζηδεσ επδξεέλβηα εθαλησακνθ εαδ πΪζδ: σπκηε ηκνμ ζνηθΫλεδ, «Βεεζβζέα» εέθαδ β δελαλξέα, εθυ αζζδυμ «Βεεζβζέα» εέθαδ κ ζασμ.
70. "Οδ ηκθαξκέ ηε ηα ηκθαζηάλδα ηκνμ απκηΫζεζαθ ηΪζηδΰα. ΒεαηκθηΪδεμ ξδζδΪδεμ θΫκδ Έζζβθεμ εζεέθκθηαθ ζε ανηΪ εαηΪ ηβ ίνααθηδθά επκξά, ηε απκηΫζεζηα ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ κδεκθκηέαμ εαδ ηβθ εζΪηηπζβ ηκν πζβγνζηκτ, πλΪΰηα πκν επΫθελε ηβθ παλαεηά ηκν ΐνααθηέκν. Τπκζκΰέαεηαδ σηδ ηβθ επκξά ηβμ Ϊζπζβμ νπάλξαθ 500 ξδζδΪδεμ εαζσΰελκδ πκν δεθ Ϋπλαιαθ ηέπκηα ΰδα θα ζπγεέ ηκ ελΪηκμ ηκνμ. Σα ηκθαζηάλδα Ϊλπαααθ ηα ξπλΪθδα ηπθ θηπξυθ απκεηυθηαμ πελδκνζέεμ αητγβηεμ. ηκ ηΫζκμ κδ εαζσΰελκδ δε δέζηαααθ θα ζνθελΰαζηκτθ ηε ηκνμ Σκτλεκνμ, ΰδα θα δδαθνζΪικνθ ανηάθ ηβθ πελδκνζέα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο Γεληαθσμ ΐνααθηδθκζσΰκμ H.-G. Beck, πκν δδεηΫζεζε εαγβΰβηάμ ζηκ Παθεπδζηάηδκ ηκν ΜκθΪξκν, πλσεδλκμ ηκν Γεληαθδεκτ ΚΫθηλκν Μεζεηυθ ηβμ ΐεθεηέαμ, αθηδπλσεδλκμ ηβμ Γεληαθδεάμ Βηαδλεέαμ πκνδυθ, ηΫζκμ ηβμ Ώεαδβηέαμ Βπδζηβηυθ ηκν ΜκθΪξκν, ηβμ ΐδΫθθβμ, ηκν Λκθδέθκν, ηπθ ΐλνιεζζυθ εαδ ηβθ Ώγβθυθ, δέθεδ εΪπκδα δεαθκπκδβηδεΪ ζηκδξεέα ΰδα ηκθ ίνααθηδθσ ηκθαξδζησ εαδ ηβθ επέδλαζά ηκν ζηβ Ρπηαθέα ζηκ ίδίζέκ ηκν Ζ Βπδαληηλή Υηιηεηία: «ΚΪγε θκλΪ πκν εΪπκδκμ αθαζαηίΪθεδ θα παλκνζδΪζεδ ζηκθ ζβηελδθσ γεαηά ηβ ίνααθηδθά απά, κ ηκθαξδζησμ απκηεζεέ Ϋθα απσ ηα πδκ ΰλαθδεΪ ζηκδξεέα ηκν ζεβθδεκτ. Ο «ζεβθκγΫηβμ» ιεεδθΪ απσ πκζτ παζδΪ εαδ γεπλεέ ηβ ΰεθέεενζβ ίαζδεά νθκζκΰδεά αλξά. τηθπθα ηε ηελδεκτμ, κ «εεεζβζδαζηδεσμ ηβξαθδζησμ» πελδΫλξεηαδ άδβ ηκθ 6κ αδυθα ζηα ξΫλδα ηπθ ηκθαξυθ, ηκ ηκθαζηδεσ εέθβηα εεπκλγεέ εαδ ηα «παθεπδζηάηδα», ηκ ΐναΪθηδκ «εαζκΰελκελαηεέηαδ» απσ ηκθ 6κ εδσζαμ αδυθα. Γδα απκδεέιεδμ κτηε εκνίΫθηα. Άζζκδ εαηαθετΰκνθ ζηβ ζηαηδζηδεά, ζνΰεεθηλυθκνθ ηκνμ πΪθηεμ πκν θσλεζαθ εΪπκηε, Ϋζηπ εαδ ΰδα ζέΰεμ ηΫλεμ, ηκ λΪζκ εαδ εαηαζάΰκνθ Ϋηζδ ζε εθηνππζδαεκτμ αλδγηκτμ εαδ ζε ηδα ειέζκν εθηνππζδαεά «δβηκΰλαθδεά ελέζβ» (ζ. 285). «ΏζζΪ, σηαθ δδαίΪακνηε ηκνμ ίέκνμ ηπθ ηκθαξυθ, ηΪμ δβηδκνλΰεέηαδ β εθητππζβ σηδ πκζζκέ δδΪζειαθ ηβ απά ηκν εαζσΰελκν ζξεηδεΪ, αλΰΪ, αθκτ παθηλετηβεαθ εαδ Ϊζεβζαθ εΪπκδκ δβησζδκ αιέπηα, σηδ ηΪζδζηα νπάλξε Ϋθα ζβηαθηδεσ ζηλυηα πκν γα ηπκλκτζαηε θα ηκ ξαλαεηβλέζκνηε ηε ηβθ Ϋεθλαζβ «ζνθηαιδκτξκδ πκν Ϋΰδθαθ εαζσΰελκδ». ΠαλΪδεδΰηα ηβμ ηεζενηαέαμ εαηβΰκλέαμ εέθαδ κ ΏγαθΪζδκμ, κ δδλνηάμ ηβμ Μεΰέζηβμ Λατλαμ ζηκ Άΰδκ λκμ, πκν πλκβΰκνηΫθπμ εέξε απκεηάζεδ θάηβ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ πμ ζξκζΪλξβμ, εαδ κ ΘεκθΪθβμ κ Οηκζκΰβηάμ, πκν πλδθ ηπεδ ζε ηκθαζηάλδ άηαθ παθηλεηΫθκμ εαδ εέξε δδαηεζΫζεδ ελαηδεσμ ζεδηκνλΰσμ». «ΏλδγηβηδεΪ ζβηαθηδεά πλΫπεδ θα άηαθ επέζβμ β εαηβΰκλέα ηπθ ΐνααθηδθυθ πκν εαζκΰΫλεοαθ ζέΰκ πλδθ πεγΪθκνθ, ΰδα θα ειαζθαζέζκνθ ηβθ ηεζενηαέα ζηδΰηά ηβ ζπηβλέα ηβμ ονξάμ ηκνμ. Τπάλξε ηδα ηεΰΪζβ κηΪδα ηκθαξυθ, ΰδα ηκνμ κπκέκνμ ηκ ηκθαζηάλδ άηαθ εαηαθτΰδκ εαδ πλσζθελε αζθΪζεδα απσ ειπηελδεΫμ, κζσηεζα νζδεΫμ ζεκηκτλεμ, σππμ β θκλκζκΰέα, β ζηλαηδπηδεά γβηεέα εηζ. βηα-
θηδεσ λσζκ ζ‘ ανηά ηβθ κηΪδα ΐνααθηδθυθ πκν αβηκτζαθ Ϊζνζκ ζηα ηκθαζηάλδα Ϋπαδααθ κδ ανηκελΪηκλεμ, κδ αθυηελκδ αιδπηαηκτξκδ εαδ ηα ηΫζβ ηβμ αλδζηκελαηέαμ. ξδ ζέΰκδ απσ ανηκτμ εέξαθ εεγλκθδζηεέ εαδ αθαηλαπεέ. Ώπκζτλκθηαθ ζκδπσθ ζε Ϋθα ηκθαζηάλδ, εεκτζδα ά αθαΰεαζηδεΪ, ΰδα θα απκθτΰκνθ ηδα ξεδλσηελβ ητξβ»(ζ. 287). «Σα ζνηπελΪζηαηα πλκετπηκνθ απσ ησθα ηκνμ: δεθ Ϋξεδ θσβηα θα ζνηπελδζΪίκνηε ζε ηδα ζηαηδζηδεά ηπθ ίνααθηδθυθ ηκθαξυθ εαδ ηβμ δτθαηάμ ηκνμ ηκτμ ζαρεκτμ πκν «πλκζβζνηέζηβεαθ» ηβθ ηεζενηαέα ζηδΰηά» (ζ. 288). Γδα ηκνμ ηελΪζηδκνμ αλδγηκτμ ηκθαξυθ: «Ώμ ηβθ αζξκζβγκτηε δδδαέηελα ηε ηκνμ ηεΰΪζκνμ αλδγηκτμ ηκθαξυθ, πκν νπκζσΰδζαθ ηελδεκέ ηεζεηβηΫμ. ΚαηΪ ίΪγκμ, κδ αλδγηκέ ανηκέ εέθαδ ηκ έδδκ επδζθαζεέμ σζκ εαδ ηα Ϊζζα δβηκΰλαθδεΪ ζηκδξεέα πκν αθκλκτθ ηκ ίνααθηδθσ πζβγνζησ εαδ ηα δδΪθκλα ζηλυηαηΪ ηκν. Ώθ σηπμ εΪθκνηε ηδα ζτΰελδζβ ηε ηβ ηεζαδπθδεά Ατζβ, δεθ ηπκλκτηε θα απκθτΰκνηε ηβθ εθητππζβ σηδ ζηβθ ηεζενηαέα κ ηλσπκμ απάμ, β παδδεέα, β αλξδηεεηκθδεά, β ηΫξθβ εαδ β ίδκηεξθέα επβλεΪακθηαδ απσ ηκνμ ηκθαξκτμ πελδζζσηελκ απσ σζκ ζηβθ Ώθαηκζά. ηβθ Ώθαηκζά β ηκλθπηδεά εαδ πκζδηδζηδεά παλΪδκζβ δεθ εέξε δδαεκπεέ πκηΫ εαδ ηε εαθΫθα ηλσπκ δεθ απκηεζκτζε απκεζεδζηδεσ πλκθσηδκ ηκν Κζάλκν, πκζτ ζδΰσηελκ ηπθ ηκθαξυθ. Αεθ νπάλιε εαθΫθα εαδθκτλΰδκ πκζδηδζηδεσ ιεεέθβηα.(ζ. 291) Δ ΐνααθηδθά εκδθπθέα γεπλκτζε σηδ β εκδθπθδεά νπβλεζέα πκν πλσζθελε κ ηκθαξδζησμ άηαθ θα ζεδηκνλΰεέ ζαθ Ϋθαμ πθενηαηδεσμ θΪλκμ, πκν Ϋδεδξθε ζηκθ εκζηδεσ ΐνααθηδθσ Ϋθαθ νπκηέγεηαδ δδαθδεσ ηλσπκ απάμ. Ώνησ ηβμ αλεκτζε, ζε ΰεθδεΫμ ΰλαηηΫμ» (ζ. 298). Γδα ηβθ «αλπαξηδεσηβηα» ηπθ ηκθαζηβλδυθ: «Αεθ άηαθ πελδζζσηελκ αδέζηαξηα απσ ηκνμ ηεΰαζσζξβηκνμ εκζηδεκτμ, δβζαδά Ϋξκνηε θα εΪθκνηε ηΪζζκθ ηε Ϋθα ΰεθδεσ πλσίζβηα ηβμ αΰλκηδεάμ δζηκλέαμ ηκν ΐνααθηέκν εαδ ζδΰσηελκ ηε ηκ ελυηβηα εαηΪ πσζκ δΫξκθηαθ ελδηδεά ηα γεπλβηδεΪ δδευδβ ηκν ηκθαξδζηκτ» (ζ. 300). Γδα ηδμ παλεεηλκπΫμ εΪπκδπθ ηκθαξυθ: «Ώθ σηπμ πζΪδ ζ‘ εεεέθκνμ πκν ηε ηκ λΪζκ εαδ ηβ ηαελδΪ ΰεθεδΪδα ηκνμ εαηαΰέθκθηαθ ηε ενηεζεέμ εΰεσζηδεμ αζξκζέεμ, ξδζδΪδεμ Ϊζζκδ Ϋηεδθαθ αθυθνηκδ εαδ πΫλαζαθ απσ ηβθ δζηκλέα ξπλέμ θα αθάζκνθ ηα απκηνπυηαηΪ ηκνμ, ησηε έζπμ ζε πκζζΫμ πελδπηυζεδμ κ ζσΰκμ εέθαδ σηδ πάλαθ ζηα ζκίαλΪ ηκ δδαθδεσ ηβμ απΪλθβζβμ ηκν εσζηκν, σππμ εαδ αθ ηκ ελέθκνηε εηεέμ εε ηπθ νζηΫλπθ, δβζαδά Ϋηεδθαθ πδζηκέ ζηκθ εανησ ηκνμ. Παλ‘ σζβ ηβθ ελδηδεά, κ δζηκλδεσμ πλΫπεδ εδ εδυ θα ηβλάζεδ ηβθ παζδΪ αλξά σηδ «β αηθδίκζέα εέθαδ νπΫλ ηκν εαηβΰκλκνηΫθκν» (ζ. 304). Γδα ηα απκηεζΫζηαηα ηκν αζπαζηκτ απσ πκζζκτμ ηκν ηκθαξδεκτ ίέκν ζηβθ ατιβζβ ηκν πζβγνζηκτ: «Πκζζκέ Ϋξκνθ δζξνλδζηεέ σηδ β λαΰδαέα ατιβζβ ηπθ ηκθαζηδευθ εκδθκηάηπθ πλκιΫθβζε δβηκΰλαθδεά ελέζβ ζηκ ΐναΪθηδκ, ΰδαηέ κδ ΐνααθηδθκέ πκν ΰέθκθηαθ εαζσΰελκδ δεθ Ϊθβζαθ απκΰσθκνμ. τηθπθα ηε ανηά ηβθ Ϊπκοβ, κδ ζηλαηδΫμ ηπθ ηκθαξυθ ιεεζάλδζαθ κζσεζβλεμ κδεκΰΫθεδεμ εαδ Ϋθελαθ ηεΰΪζβ εζΪηηπζβ ηκν παλαΰπΰδεκτ πζβγνζηκτ. Αεθ εέθαδ ετεκζκ θα ηκπκγεηβγκτηε ελδηδεΪ απΫθαθηδ ζε ηΫηκδκνμ δζξνλδζηκτμ. Βέθαδ ΰθπζησ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ δεθ ηα πάΰαδθαθ εαδ πκζτ εαζΪ ηε ηβθ αλδγηβηδεά αελέίεδα: κδ πεθβθηαπΫθηε ΰέθκθηαδ ετεκζα εεαησ εαδ κδ εεαησ ειέζκν ετεκζα ξέζδκδ. Αεθ πλΫπεδ επέζβμ θα παλαίζΫοκνηε σηδ κδ ηεΰΪζκδ αλδγηκέ ηκθαξυθ πκν αθαθΫλκθηαδ εΪγε ησζκ πλκΫλξκθηαδ ζνθάγπμ απσ ηκ ζησηα εΰεπηδαζηυθ ηκν ηκθαξδζηκτ, πκν γΫζκνθ Ϋηζδ θα εινηθάζκνθ ηβθ ηελΪζηδα επδηνξέα ηκν ηκθαζηδεκτ εδθάηαηκμ. Αβηκΰλαθδεά ελέζβ; ΞΫλκνηε σηδ νπάλιαθ πλΪΰηαηδ ηΫηκδεμ ελέζεδμ, π.ξ. ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ ηκν 6κν εαδ ηκν 8κν αδυθα. ΏζζΪ κδ πβΰΫμ, απσ σζκ ΰθπλέαπ, απκδέδκνθ ανηΫμ ηδμ ελέζεδμ ζηβθ παθυζβ εαδ σξδ ζηκ ηκθαξδζησ (ζ. 312). Βπδπλσζγεηα, εέθαδ πκζτ πδγαθσ σηδ πκζζκέ ΐνααθηδθκέ εζεέθκθηαθ ζε ηκθαζηάλδ ησθκ σηαθ
εέξαθ πδα εεπζβλυζεδ ηκ «ξλΫκμ» ηκνμ απΫθαθηδ ζηδμ απαδηάζεδμ ηβμ δβηκΰλαθδεάμ πκζδηδεάμ ηκν ελΪηκνμ.» (ζ. 313). Γδα ηδμ πελδκνζέεμ ηπθ ηκθαζηβλδυθ: «Μκν εέθαδ αεαηαθσβηκ πυμ ιΫλκνθ ηελδεκέ ζνΰΰλαθεέμ σηδ άδβ ηκθ 7κ εαδ ηκθ 8κ αδυθα ηκ Ϋθα ηλέηκ ηκν ζνθσζκν ηβμ ΰβμ άηαθ δδδκεηβζέα ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ ηπθ ηκθαζηβλδυθ. Οδ πλυηεμ πζβλκθκλέεμ, πκν πλκετπηκνθ απσ επέζβηα Ϋΰΰλαθα, ΰδα ηβθ τπαλιβ ζβηαθηδεάμ Ϋΰΰεδαμ δδδκεηβζέαμ ηπθ ηκθαζηβλδυθ ηκπκγεηκτθηαδ ησζδμ ζηα ηΫζβ ηκν 9κν εαδ ζηδμ αλξΫμ ηκν 10κν αδυθα. ΏζζΪ εαδ εδυ ζεέπκνθ κπκδαδάπκηε αλδγηβηδεΪ δεδκηΫθα, πκν γα ηπκλκτζαθ θα ξλβζδηκπκδβγκτθ κδεκθκηεηλδεΪ. Βέθαδ δζηκλδεΪ ίείαδπηΫθκ ΰεΰκθσμ σηδ ζε κζσεζβλβ ηβθ δζηκλέα ηκνμ πλκίΪζζκνθ ηδελσηελβ αθηέζηαζβ ζηα Ϋεηαεηα ελαηδεΪ ηΫηλα ΰδα ηκθ πλκζπκλδζησ ξλβηΪηπθ απσ σζκ β δδδπηδεά κδεκθκηέα» (ζ. 313). νθδζηΪ, ίΫίαδα, θεκπαΰαθδζηδεά ηπαΰαηπκθηδΪ κ δζξνλδζησμ σηδ β πελδκνζέα ηβμ Βεεζβζέαμ πλκΫλξεηαδ απσ ηβ εαηαζάζηενζβ ηπθ πελδκνζδυθ ηπθ Βγθδευθ. Ο Μ. Κπθζηαθηέθκμ εαδ κδ επσηεθκδ ΏνηκελΪηκλεμ, σηαθ Ϋεαθαθ δπλεΫμ ζηβθ Βεεζβζέα, απζυμ κνζδαζηδεΪ ηάμ επΫζηλεθαθ ηβθ πελδκνζέα πκν κδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ Ϊλπαααθ εαδ δάηεναθ εαηΪ ηκνμ Αδπΰηκτμ υμ ηκ 324. Δ εεεζβζδαζηδεά πελδκνζέα, σππμ ζΫεδ εδ κ Μπεε, ησθκ ηεηΪ ηκθ 9κ αδ. – σηαθ δεθ νπάλξαθ ζαθυμ Βγθδεκέ, ΰδα θα ηκνμ ζβζηΫοεδ – Ϋξεδ εαηαηεηλβγεέ εαδ ζνθεπυμ εαηηέα ηΫηκδα εαηβΰκλέα δεθ ενζηαγεέ. Οδ αλξαέκδ θακέ αθάεαθ ζηκ ελΪηκμ. Αεθ άηαθ πελδκνζέεμ δδδσεηβηεμ. Γδα ηβθ κδεκθκηδεά αβηδΪ πκν πλκεΪζεζε β ατιβζβ ηβμ ηκθαζηβλδαεάμ πελδκνζέαμ: «Μπκλεέ πλΪΰηαηδ θα πδζηκπκδβγεέ σηδ ζηκ πΫλαζηα ηπθ αδυθπθ β ηκθαζηβλδαεά πελδκνζέα ζηκ ΐναΪθηδκ ΰδθσηαθ σζκ εαδ ηεΰαζτηελβ. (...) ΏζζΪ ζε σ,ηδ αθκλΪ ηβθ κδεκθκηδεά αβηδΪ, δδαπδζηυθπ ηδα αθηέθαζβ. Ώπσ ηβ ηδα ηελδΪ κδ ηεζεηβηΫμ ηκθέακνθ, πδγαθσηαηα ηε ηκ δέεδκ ηκνμ, ηβθ απζβζηέα ηπθ ηκθαζηβλδυθ, πκν πκζζαπζαζέαααθ ηβθ Ϋΰΰεδα δδδκεηβζέα ηκνμ ηε εΪγε ηΫζκ, εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ δβζυθκνθ σηδ ηα ηκθαζηάλδα παλαηεζκτζαθ ηβ ΰβ ησζκ πκζτ υζηε Ϊζζκηε ετθκλα εδΪθβ ηεηαηλΫπκθηαθ ζε ελβησηκπκνμ. Έηζδ, ζτηθπθα ηε ηκνμ παλαπΪθπ ηεζεηβηΫμ, ηα ηκθαζηάλδα κδάΰβζαθ ηβ ΰεπλΰέα ζηβθ εαηαζηλκθά. ΘεπλβηδεΪ, ίΫίαδα, ηπκλκτηε θα θαθηαζηκτηε σηδ ηααετεδ εαθεέμ κδεσπεδα εαδ εηάηαηα ησθκ ΰδα θα ηα ηααΫοεδ, ΰδα θα ηα εαηΫξεδ, ξπλέμ θα εθδδαθΫλεηαδ θα ηα εαζζδελΰάζεδ. Ώθ σηπμ εκδηΪικνηε ηα επέζβηα Ϋΰΰλαθα, γα δκτηε εαγαλΪ σηδ ηααέ ηε ηβ ΰά ηκ ηκθαζηάλδ απκεηκτζε εαδ ηκνμ αθγλυπκνμ πκν ηβθ εαζζδελΰκτζαθ υμ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά, πμ δδδκεηάηεμ ηβμ ά, αεσηβ ζνξθσηελα, πμ πΪλκδεκδ εθσμ Ϊζζκν ενλέκν. Δ απσεηβζβ ηδαμ ηΫηκδαμ Ϋεηαζβμ ΰβμ Ϋθελθε ζηκ ηκθαζηάλδ, ανησηαηα,εαδ ηβθ ελΰαηδεά δτθαηβ ηπθ πΪλκδεπθ, επκηΫθπμ ηκ πλκρσθ ηβμ ΰάμ. Καδ απσ ηα Ϋΰΰλαθα πκν πλκαθαθΫλαηε πλκετπηεδ ζαθΫζηαηα σηδ ηα ηκθαζηάλδα δεθ άηαθ δδαηεγεδηΫθα θα αδδαθκλάζκνθ ΰδ‘ ανησ ηκ πλκρσθ ά, αεσηβ πελδζζσηελκ, θα παλαδηβγκτθ απσ ανησ ηκ σθεζκμ ηπθ παλκέεπθ. Σα ηκθαζηάλδα άιελαθ ηβ δκνζεδΪ ηκνμ, εαδ ηκ πζεσθαζηα ηκν πλκρσθηκμ εαηΫζβΰε ζέΰκνλα ζηβθ αΰκλΪ, δβζαδά Ϋηπαδθε ζηκ κδεκθκηδεσ ετεζπηα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Αεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα νπκγΫζκνηε σηδ β απκδκηδεσηβηα ηπθ ηκθαζηβλδαευθ ΰαδυθ άηαθ ηδελσηελβ ά σηδ πθεζκτζε ζδΰσηελκ ηβ ΰεθδεά ενεζκθκλέα ηπθ αΰαγυθ απσ σζκ β απκδκηδεσηβηα ηπθ ΰαδυθ πκν αθάεαθ ζε πλκθκδαλέκνμ εαδ Ϊζζκνμ ηεΰαζκεηάηκθεμ. Οππζδάπκηε, δεθ πδζηετπ σηδ β κδεηλά κδεκθκηδεά εαηΪζηαζβ ηκ ΐνααθηέκν ζηα τζηελα ξλσθδα κθεέζεηαδ απκεζεδζηδεΪ, ά Ϋζηπ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ, ζηα ηκθαζηάλδα. Ώπσ ηκθ 12κ αδυθα, αζζΪ πλκπαθησμ ηκθ 13κ, β ΐεθεηέα εαδ Ϊζζεμ εηπκλδεΫμ πσζεδμ ηβμ Εηαζέαμ, απκζπκτζαθ απσ ηκνμ ανηκελΪηκλεμ ησζα πλκθσηδα, υζηε αεσηα εαδ β απαζζκηλέπζβ κζσεζβλβμ ηβμ ηκθαζηβλδαεάμ πελδκνζέαμ δεθ γα ηπκλκτζε θα εαζζδηελΫοεδ πκζτ ηβθ εαηΪζηαζβ» (ζ. 315). Καηβΰκλκτθ ηα ηκθαζηάλδα σηδ ζνθγβεκζσΰβζαθ ηε ηκνμ Σκτλεκνμ, ηβθ επκξά ηβμ κγπηαθδεάμ ειΪπζπζβμ, ΰδα θα ΰζδηυζκνθ ηβθ πελδκνζέα ηκνμ. ΏζζΪ ανησ ηκ Ϋπλαηηαθ εαδ πσζεδμ π.ξ. ηα ΕπΪθθδθα, σηαθ Ϋίζεπαθ σηδ β αθηέζηαζβ άηαθ ηΪηαδβ εαδ κδβΰκτζε ζε ζθαΰά εαδ ειαθδλαπκδδζησ (πελέπηπζβ Ϊζπζβμ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ). Αεθ εέθαδ ζνηπελδθκλΪ απκεζεδζηδεΪ ά ετλδα ηπθ ηκθαζηβλδυθ. ΒπδπζΫκθ, ζηα ηκθαζηάλδα ανηΪ νπάλξαθ εαδ νπΪλξκνθ ξδζδΪδεμ γβζανλκέ εαδ αλξαέα ξεδλσΰλαθα. Ώθ ηα ηκθαζηάλδα εαδ κδ Ϊκπζκδ ηκθαξκέ Ϋεαθαθ ππμ αθηδζηΫεκθηαθ ζε Ϋθαθ ζηλαησ πκν κτηε κ λπηαέδεκμ ζηλαησμ ηπσλεζε θα αθηδηεηππέ-
ζεδ, ηκ πδγαθσηελκ εέθαδ σηδ γα ζθΪακθηαθ εαδ ηα ηκθαζηάλδα γα εαέΰκθηαθ, ηααέ ηε ηκνμ αθεεηέηβηκνμ γβζανλκτμ ηκνμ εαδ ηα αλξαδκεζζβθδεΪ Ϋΰΰλαθα. Καηβΰκλκτθηαδ επέζβμ ηα ηκθαζηάλδα ΰδα ηβθ ηεΰΪζβ πελδκνζέα πκν απΫεηβζαθ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα. ΏνηΫμ κδ εαηβΰκλέεμ εέθαδ αίΪζδηεμ. Οδ Σκτλεκδ εέξαθ ζνθάγεδκ θα αλπΪακνθ σζα ηα ξπλΪθδα ηπθ Βζζάθπθ, εεησμ απσ ανηΪ ηβμ Βεεζβζέαμ, δδσηδ ζΫίκθηαθ ηκθ δελσ ηκνμ ξαλαεηάλα («ίαεκτθδα»). Οδ Έζζβθεμ, ζκδπσθ, πλκεεδηΫθκν θα απκθτΰκνθ ηβθ δδαλπαΰά ηπθ εηβηΪηπθ ηκνμ απσ ηκνμ ηπΫβδεμ εαδ ηκνμ παζΪδεμ, Ϋεαθαθ ζνηθπθέα ηε ηβθ Βεεζβζέα θα ξαλέακνθ ζ‘ανηάθ ηα εηάηαηΪ ηκνμ, ηε ηκθ σλκ θα ηα εεηεηαζζετκθηαδ ανηκέ εαδ ηα παδδδΪ ηκνμ. ΒΪθ δεθ ηκ Ϋπλαηηαθ ανησ κδ ξπλδεκέ ά εΪθ κδ Σκτλεκδ Ϊλπαααθ αεσηβ εαδ ηα εεεζβζδαζηδεΪ εηάηαηα, ησηε δε γα απΫηεθε εαθΫθαμ Έζζβθαμ ηε δδεά ηκν εηβηαηδεά πελδκνζέα, ηε αθνπκζσΰδζηεμ ζνθΫπεδεμ, σππμ ΰδα παλΪδεδΰηα ηβθ ατιβζβ ηκν ηεηαθαζηενηδεκτ λετηαηκμ ζηβ Α. Βνλυπβ εαδ ηβθ κζκεζβλπηδεά ελάηπζβ ηβμ ΒζζΪδαμ. ζκ ΰδα ηβ ζβηελδθά εεεζβζδαζηδεά πελδκνζέα, β αζάγεδα εέθαδ σηδ ηκνμ δτκ ηεζενηαέκνμ αδυθεμ ηκ ελΪηκμ Ϋξεδ αλπΪιεδ δδα ηβμ ίέαμ ηΫΰδζηκ ηηάηα ηβμ. Γδ‘ ανησ εαδ Ϋξεδ ζνηθπθάζεδ ηε ηβθ Βεεζβζέα θα ηδζγκδκηεέ επ‘ Ϊπεδλκθ ηκνμ εζβλδεκτμ, αθηέ θα πζβλυζεδ ΰδα ηβθ αιέα ηβμ δδαλπαΰεέζαμ πελδκνζέαμ. Ώνησ εέθαδ αθειΪληβηκ ηκν ξπλδζηκτ ά ηβ Βεεζβζέαμ-ΚλΪηκνμ εαδ απκζηκηυθεδ σζκνμ επδηάδεδκνμ δζξνλέακθηαδ σηδ.. νπΪλξεδ «παπαδσζβηκ» ά σηδ κδ εζβλδεκέ εέθαδ δβησζδκδ νπΪζζβζκδ εαδ σηδ κδ Έζζβθεμ θκλκζκΰκτηεθκδ νπκξλευθκθηαδ θα πζβλυθκνθ ηκνμ ζεδηκνλΰκτμ ηδαμ γλβζεεέαμ ζηβθ κπκέα έζπμ δεθ πδζηετκνθ (Πελδζζσηελα ΰδα ηκ γΫηα ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ πελδκνζέαμ: http://www.oodegr.com/oode/koinwnia/perius1.htm ). ΏζζΪ εαδ εαηΪ ηβθ επαθΪζηαζβ ηκν 1821 κ λσζκμ ηπθ ηκθαζηβλδυθ άηαθ ενελΰεηδεσμ. ΓλΪθεδ κ ΜαελνΰδΪθθβμ: «Βεεέ [ζηα ηκθαζηάλδα] άηαθ εαδ κδ ηαεηπδξαθΫδεμ [πνλκηαξδεΪ] ηαμ εαδ σζα η‘ αθαΰεαέα ηκν πκζΫηκν˙ ση‘ άηαθ παλΪηελκθ εαδ ηνζηάλδκθ απσ ηκνμ Σκτλεκνμ. Καδ γνζέαζαθ κδ εαρηΫθκδ κδ εαζσΰελκδ˙ εαδ ζεκηυγβεαθ κδ πελδζζσηελκδ εδμ ηκθ αΰυθα. Καδ κδ ΜπαναλΫακδ παθηάξαδθαθ [θσηδααθ] ση‘ εέθαδ κδ Καπκνηαέθκδ ηβμ Βνλυπβμ, δεθ άιελαθ ση‘ εέθαδ ζεηθκέ εδ‘ αΰαγκέ Ϊθγλππκδ» (Απνκλεκνλεχκαηα, ΜαελνΰδΪθθβ, εεδ. ΠΫζζα, ζ. 368). ε αθηαηκδίά ηβμ εγθδεάμ πλκζθκλΪμ ηπθ ηκθαζηβλδυθ ηκ 1821, ηκ ίαναλδεσ Βζζβθδεσ ελΪηκμ Ϋεζεδζε ηα 412 απσ ηα 546 ηκθαζηάλδα ηβμ εζζβθδεάμ επδελΪηεδαμ. Όζηελα απ‘ ανησ, πελδηΫθκνηε απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηδηάζκνθ ηκ ηεΰΪζκ ίαζδζδΪ γπθα εαδ ηβθ Ώθηδίαζδζεέα.
71. "ηκθ ησπκ ηαμ Ϋξκνηε Ρπηβκελαηέα». ΏΠΏΝΣΔΔ: ε σζα ηα δβηκηδεΪ ηλαΰκτδδα κ ζασμ ηαμ, κθκηΪαεηαδ Ρπηβσμ. Πυμ ΰέθεηαδ θα Ϋξκνηε Ρπηβκελαηέα, αθκτ κ ζασμ εέθαδ Ρπηβσμ; -Οδ λεηπΫηεμ ιΫθκδ ενλέαλξκδ εέθαδ ηάππμ εδ ανηκέ, πκν ζηα ηλαΰκτδδα ηκνμ ίλέζεεδμ δεεΪδεμ θκλΫμ ηβ ζΫιβ Ρπηβσμ πμ εγθδεσ πλκζδδκλδζησ ηκν ζακτ πκν εαηκδεεέ ζηκθ ησπκ ανησ, αζζΪ κνδΫπκηε ίλέζεεδμ ηκ Βζζβθαμ; Οδ λεηπΫηεμ δε ηπκλεέ θα εαηβΰκλβγκτθ πμ γλβζεσζβπηκδ, δδσηδ δεθ εέξαθ πκζζΪ πΪλε δυζε ηε ηβ γλβζεεέα, εδ σηπμ Ρπηβκέ άηαθ εαδ ΰδα Ρπηβκτμ Ϋΰλαθαθ. -Ο εθΫλβμ, κ ΠαζαηΪμ, πκν ξλβζδηκπκδκτζαθ ηα Ρπηβσμ εαδ Ρπηβκζτθβ; Πλκδσηεμ άηαθ; Ή ηάππμ άηαθ παλαπζαθβηΫθκδ; -Ο Ρέηζκμ, πκν Ϋΰλαοε ηβ Ρπηδκζτθβ, ηάππμ άηαθ πλΪεηκλαμ ηπθ Ρπηβυθ;
-Ο κνλάμ, πκν ηβθ εθβηελέδα ηκν ηβθ κθσηαζε Ρπηβσμ, εέθαδ εδ ανησμ ιΫθκμ εαδ αθγΫζζβθαμ; Μσθκ Ϋθαμ αθδζησλβηκμ γα ηκ Ϋζεΰε ανησ. Σκ Ρπηβσμ ζβηαέθεδ Έζζβθαμ, ΰδα σζκνμ εεησμ απσ ηκνμ θαθαηδεκτμ αλξαδκζΪηλεμ πκν θκηέακνθ ππμ επεδδά σζκδ κδ παλαπΪθπ ηδζΪθε ΰδα Ρπηβκτμ, εέθαδ «ιΫθκδ εαηαεηβηΫμ». Σκ επδξεέλβηα ππμ ηκ «Ρπηβσμ» εέθαδ ιεθδεάμ πλκΫζενζβμ εαδ ΰδ' ανησ δεθ πλΫπεδ θα ξλβζδηκπκδεέηαδ εέθαδ εζθαζηΫθκ ΰδαηέ ζηβλέαεηαδ ζηκ αθεζΫμ δδεκζσΰβηα σηδ ησθκ σ,ηδ πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ αλξαέα επκξά εέθαδ πλαΰηαηδεΪ εζζβθδεσ. Σα Ϋγθβ ζηβ δδΪλεεδα ηπθ αδυθπθ πλκζζαηίΪθκνθ εαδ απκίΪζζκνθ πκζζΪ ζηκδξεέα, πζβθ σηπμ ανησ δε ζβηαέθεδ σηδ ξΪθκνθ ηβθ εγθδεσηβηΪ ηκνμ. Οδ ΓαζΪηεμ ηβμ Γαζαηέαμ ηε ηκθ εεζηκλπηαρεσ πκζδηδζησ ηκνμ εαηαεηάγβεαθ ηκθ 5κ αδ. απσ ηβ ΰεληαθδεά θνζά ηπθ ΦλΪΰεπθ, κδ κπκέκδ πΪθηκηε άηαθ Ϋθα ηδελσ πκζκζησ ηπθ εαηκέεπθ ηβμ Γαζζέαμ, αζζΪ σζκδ πζΫκθ ζΫΰκθηαδ ΦλΪΰεκδ εαδ ηκ ελΪηκμ κθκηΪαεηαδ «Φλαΰεέα» (France), δέξπμ εαθεέμ ΓΪζζκμ θα θΫλθεδ αθηέλλβζβ ζσΰπ ηκν ιεθδεκτ κθσηαηκμ, ά θα ηκ γεπλεέ ζτηίκζκ ιΫθβμ εαηκξάμ, Ϋπεδηα απσ 15 αδυθεμ. Οδ ΦλΪΰεκδ εεΰαζαηέζηβεαθ εαδ εεζαηδθέζηβεαθ. Οδ Ρυζκδ κθκηΪακθηαδ «Ρυζκδ» επεδδά ηκθ 9κ αδ. ηδα ζεαθδδθαίδεά θνζά, κδ Ρυμ εαηΫεηβζαθ ηα εδΪθβ ηβμ ζβηελδθάμ Ρπζέαμ εαδ Ϋδπζαθ ηκ σθκηΪ ηκνμ ζηβ ξυλα εαδ ηκνμ ζζαίδεκτμ πζβγνζηκτμ πκν ακτζαθ εεεέ, αζζΪ εαθεέμ Ρυζκμ δεθ αδζγΪθεηαδ πμ ιΫθκ ηκ σθκηα «Ρυζκμ». Σσζκ ζηβθ πελέπηπζβ ηπθ ΦλΪΰεπθ σζκ εαδ ηπθ Ρυζπθ, κδ ζδΰκζηκέ εαηαεηβηΫμ αθκηκδυγβεαθ εαδ ηε ηκ πΫλαζηα ζέΰπθ αδυθπθ Ϋπαοε θα νθέζηαηαδ δδαθκλΪ, εαδ εέθαδ παλΪζκΰβ β δδΫα ππμ κδ ζΪίκδ ηβμ Ρπζέαμ ά κδ εΪηκδεκδ ηβμ Γαζζέαμ εέθαδ νπσ ιΫθβ εαηκξά ησθκ εαδ ησθκ επεδδά ηκνμ Ϋηεδθε Ϋθα αλξδευμ ιΫθκ σθκηα. Σκ αθηέγεηκ, εέθαδ πελάθαθκδ ΰδα ηκ σθκηΪ ηκνμ. Δ Ώΰΰζέα επέζβηα κθκηΪαεηαδ «ΜεΰΪζβ ΐλεηαθέα» ειαδηέαμ ηβμ εαηΪεηβζάμ ηβμ πλδθ 10 αδυθεμ απσ ηκνμ ΐλεηαθκτμ Νκληαθδκτμ ηβμ ΐλεηΪθβμ, β κπκέα εέθαδ ηδα επαλξέα ηβμ Γαζζέαμ. Καθεέμ σηπμ εΪηκδεκμ ηκν ΔθπηΫθκν ΐαζδζεέκν δεθ αάηβζε θα αζζΪιεδ ηκ σθκηα ηβμ ξυλαμ ηκν επεδδά εέθαδ ιεθδεάμ πλκΫζενζβμ. Ώθηέγεηα, ηκ γεπλκτθ δδεσ ηκνμ. Ώθ ανηΪ δζξτκνθ ΰδα δδΪζηβηα 10 αδυθπθ, ηδ πλΫπεδ θα δζξτεδ ΰδα δδΪζηβηα 18 αδυθπθ; (Ώπσ ηκ 212 η.Υ.) ΥαλαεηβλδζηδεΪ, ΰλΪθεδ κ αθυθνηκμ ΦλΪΰεκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηκν «Υλκθδεκτ ηκν ΜπλΫκμ» (14κμ αδ.) ΰδα ηκ πκδκέ εέθαδ κδ «Ρπηαέκδ-Ρπηβκέ»: «Αδαίσθηα ΰαλ ξλσθκδ πκζζκέ ανηεέθκδ κδ Ρπηαέκδ / Έζζβθεμ εέξαθ ηκ σθκηα, κτηπμ ηκνμ πθκηΪααθ / -πκζζΪ άηαθ αζαακθδεκέ, αεσηβ ηκ ελαηκτζδθ - / απσ ηβθ Ρυηβ απάλαζδθ ηκ σθκηα ηπθ Ρπηαέπθ.» (ζηδξκμ 795) Λκδπσθ ηκ σθκηα Ρπηβσμ Ϋΰδθε δδεσ ηαμ, δδσηδ ηκ εΪθαηε δδεσ ηαμ εαδ ηκ πάλαηε ΰδαηέ εέηαζηαθ κδ εαζζέηελκδ εαδ κδ πδκ Ϊιδκδ, σζκ εδ αθ ζηκνμ ιΫθκνμ θΪθβεε «αζαακθδεά» β πλΪιβ ανηά. ππμ ζΫεδ εδ κ ΦνξΪλβμ: «ησζκ ηκ εαζτηελκ αθ Ϋξκνηε δτκ δσιεμ αθηέ ηέα» (Άζεβ Κνλδαεέδκν-ΝΫζηκλκμ, Λανγξαθηθά κειεηήκαηα, εεδ. ΝΫα ζτθκλα-α.ζδίΪθβμ, ζ. 224). Ώδυθεμ πλδθ ηκ Υλκθδεσ ηκν ΜπλΫκμ, κ επδζεκπκμ ΐδΫθθβμ ΰλΪθεδ εθγκνζδαζηΫθκμ ζηκθ Υζπλκίέεκ (Κζσίδμ), πλυηκ ίαζδζδΪ ηπθ ΦλΪΰεπθ πκν ίαθηέζηβεε Υλδζηδαθσμ ζηα ηΫζβ ηκν 5 κν αδ., «Δ ΒζζΪδα ηπκλεέ θα ξαέλεηαδ πκν Ϋξεδ εεζΫιεδ Ϋθα δδεσ ηαμ (κλγσδκικ) ανηκελΪηκλα» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ' ζ. 144). Με ηκ Διιάδα εθθκεέ ηβθ Ρσκαλία, δβζαδά ηκ ΐναΪθηδκ , εαδ ηΪζδζηα πλπηκτ κ σλκμ ανησμ ζΪίεδ ζηκνμ Καγκζδεκτμ ηβθ Ϋθθκδα ηκν αδλεηδεκτ (πλΪΰηα πκν Ϋΰδθε ηκ 794). ΠλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ σηδ απσ ησηε άδβ άηαθ ΰθπζησ ηκδμ πΪζδ πκδκμ εέθαδ ανηκμ κδ παλΪιεθκμ ζασμ κθσηαηδ [κνδΫπκηε ανηκαπεεζάγβ Ϋηζδ] «ΐνααθηδθκέ». Σα κθσηαηα δεθ Ϋξκνθ εαηηέα «αθαζζκέπηβ» «κνζέα», αζζΪ ππμ β ζβηαζέα ηκνμ αζζΪαεδ εΪγε θκλΪ, αθΪζκΰα ηε ηκθ ξλάζηβ ηκνμ εαδ ηβ ξλάζβ ηκνμ, εαδ ππμ εΪγε ζβηαζέα πκν δέθεηαδ ζε εΪγε επκξά εέθαδ ησζκ Ϋΰενλβ σζκ εαδ β αλξδεά ζβηαζέα, εαηΪ ηβθ ζνΰεεελδηΫθβ επκξά. Κδ ανησ εέθαδ πκζτ ζκΰδεσ: φ,ηη ζήκεξα είλαη μέλν, αχξην είλαη νηθείν, θαη ην αλάπνδν.
Σκ σθκηα Ρπηαέκμ ζκδπσθ ειεζζβθέζηβεε ζσΰπ ηπθ ειάμ ΰεΰκθσηπθ: 1)ηκν πκζδηδζηδεκτ ειεζζβθδζηκτ ηπθ Ώλξαέπθ Ρπηαέπθ απσ ηκθ 1κ π.Υ. αδ. εαδ ηεηΪ 2)ηβμ πκζδηδεάμ εικηκέπζβμ ηεηαιτ Εηαζυθ εαηαεηβηυθ εαδ ηβ Εηαζυθ νπεηαΰηΫθπθ ηε ηκ δδΪηαΰηα ηκν 212η.Υ πκν Ϋδδθε ζε σζκνμ λπηαρεΪ πκζδηδεΪ δδεαδυηαηα 3)ηβμ ηεηαθκλΪμ ηβμ πλπηετκνζαμ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ ηκ 330η.Υ. πκν ζάηαδθε ππμ β ενλδαλξβ ζνθδζηυζα ηκν ελΪηκνμ γα άηαθ πζΫκθ κδ εζζβθσθπθκδ πζβγνζηκέ ηκν αθαηκζδεκτ ηηάηαηκμ, εδ σξδ κδ ζαηδθσθπθκδ ηβμ Εηαζέαμ 4)ηβμ εαγδΫλπζβμ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ κ κπκέκμ εαηΪ ίΪζβ άηαθ δδαδεδκηΫθκμ ζε εζζβθδεκτμ εδ σξδ ζαηδθδεκτμ πζβγνζηκτμ. Καθεέμ δεθ δζξνλέαεηαδ σηδ β Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα (ηκ αθαηκζδεσ ηηάηα ηβμ) ειεζζβθέζηβεε ιαθθδεΪ, ζε ηέα ηΫλα, ηκ 330 η.Υ. επεδδά ξηέζηβεε β Κπθζηαθηδθκτπκζβ ά απζυμ επεδδά γλβζεεέα ηκν ελΪηκνμ Ϋΰδθε β ξλδζηδαθδεά (σππμ ζεθ κλδζηΫθκδ γεκελΪηεμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, κδ κπκέκδ ζαηλετκνθ ηκθ Παΰαθδζηά ΐνααθηδθσ Εκνζδαθσ εαδ απαδξγΪθκθηαδ ηκθ Υλδζηδαθσ ΐνααθηδθσ Κπθζηαθηέθκ). Ώνησ Ϋΰδθε ζσΰπ ζπλεέαμ δδαδκξδευθ ΰεΰκθσηπθ αδυθπθ (1κμ η.Υ. –4κμ η.Υ.), ηα κπκέα Ϋγεζαθ ηκ αθαηκζδεσ ελΪηκμ νπσ ηκθ Ϋζεΰξκ ηπθ Βζζάθπθ ηκν αθαηκζδεκτ ηηάηαηκμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϊζζκηε ΰλΪθκνθ (Αεζηέκ ητπκν ΤΒΒ # 59) σηδ κ πκζδηδζησμ ηβμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ νπάλιε εαηΪ ηεΰΪζκ ηηάηα ηκν εζζβθδεσμ, εαδ Ϊζζκηε πΪζδ, σηαθ ηκνμ πδΪθεδ κ αλξαδκηδελκεζζαδδζησμ ηκνμ, ΰλΪθκνθ (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 10) σηδ δεθ νπάλιε «εζζβθκλπηαρεσμ» πκζδηδζησμ, σηδ «Βζζβθδζησμ εαδ Ρπηαρζησμ εέθαδ Ϋθθκδεμ αθηδδδαηεηλδεΪ αθηέγεηεμ». Δ ΰθπζηά ηκνμ ηαεηδεά, Ϊζζκηε θα αθαθΫλκνθ ηε νπελβθΪθεδα ηκνμ Παΰαθκθαθαλδυηεμ εδ Ϊζζκηε θα αλθκτθηαδ εΪγε ζξΫζβ ηε ηβ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα. Καδ ηΫζκμ πΪθηπθ, ΰδαηέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ ησζβ παλαζβλβηαηδεά οτξπζβ ηε ηκ «Ρπηβσμ»Ρπηαέκμ εαδ γεπλκτθ ηκ «Ρπηαέκμ» ηβ εζζβθδεσ, ηβ ζηδΰηά πκν ηκ έθδαζηΪ ηκνμ, κ Εκνζδαθσμ κΏπκζηΪηβμ ΰλΪθεδ ανηΪ εδυ: «Άζζπζηε κδ Ρπηαέκδ αθάεκνθ ζηκ ΰΫθκμ ηπθ Βζζάθπθ» (Εκνζδαθκτ, Δηο ηνλ βαζηιέαλ Ήιηνλ πξνο αινχζηηνλ, 39 (153a)) εαδ «(..) ΰθπλέαπ σηδ εδ εζεέμ [κδ Ρπηαέκδ] απσ ανηκτμ [ηκνμ Έζζβθεμ] εαηΪΰεζηε» (Εκνζδαθκτ, πκπφζηνλ ή Κξνληάο, 324a). ηα έδδα (Δηο ηνλ βαζηιέαλ Ήιηνλ, 39 (153a)), κ Εκνζδαθσμ ΰλΪθεδ: «κ Ήζδκμ αθαΰθυλδζε ηβθ πκζδηεέα ηαμ [ηβ Ρυηβ] Βζζβθδεά ησζκ ζηβθ εαηαΰπΰά σζκ εαδ ζηκ πκζέηενηα». Σδ πλσίζβηα Ϋξκνθ ζκδπσθ κδ Ν/Π ηε ηκ σθκηα «Ρπηαέκμ- Ρπηδσμ» αθκτ ηκ έθδαζηΪ ηκνμ, κ Εκνζδαθσμ, γεπλεέ ηκνμ Ρπηαέκνμ Έζζβθεμ ζηβθ εαηαΰπΰά εαδ ζηα πΪθηα; Πυμ δζξνλέακθηαδ σηδ «β ΒζζΪδα άηαθ νπσδκνζβ (146 π.Υ.-1453 η.Υ.) ζηκνμ Ρπηαέκνμ», αθκτ ηκνμ δδαοετδεδ Ϋθαμ Ρπηαέκμ πκν απκεαζκτθηαθ Έζζβθ; Δ ιεπελαζηΫθβ αθηέζβοβ πελέ δζηκλέαμ, πκν Ϋξκνθ κδ εγθδεδζηΫμ, «αλξαδκζΪηλεμ» εαδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηκτμ κδβΰεέ ζηκ ζνηπΫλαζηα σηδ ηκ ΐναΪθηδκ δεθ εέθαδ εζζβθδεσ, απζυμ δδσηδ δεθ Ϋΰδθε εαηηδΪ επαθΪζηαζβ ηκθ 4κ αδυθα, υζηε β Ώνηκελαηκλέα θα ΰέθεδ απσ Ρπηαρεά Βζζβθδεά. ΚκδηΪθ ηδμ ζΫιεδμ εαδ δεθ ειεηΪακνθ ηβθ αζζαΰά ζηκ θσβηα ηπθ ζΫιεπθ. ΐζΫπκνθ ηβθ ζΫιβ «Ρπηαέκμ» ζε εεέηεθα ηκν 1 κνη.Υ. αδ., ηβθ ιαθαίζΫπκνθ ζε εεέηεθα ηκτ 7κν η.Υ. αδ. εαδ θκηέακνθ σηδ ζβηαέθεδ ηκθ έδδκ ζασ, ηκθ έδδκ εσζηκ, ηκ έδδκ πλΪΰηα! ΦνζδεΪ, ηκ θκηέακνθ ανησ, επεδδά δεθ ηπαέθκνθ ζηκθ εσπκ θα ειεηΪζκνθ, αθ ζβηαέθεδ ηκ έδδκ πλΪΰηα. Αεθ εκδηΪθ σηδ ηκ «Ρπηαέκμ» ηκν 5κν αδ. η.Υ. ζάηαδθε ηκθ εζζβθσθπθκ εΪηκδεκ ηβμ ΒζζΪδαμ εαδ ηβμ (εζζβθδεσηαηβμ) ΜδελΪμ Ώζέαμ, εθυ πΫθηε π.ξ. αδυθεμ πδκ πλδθ ζάηαδθε ηκθ ζαηδθσθπθκ εΪηκδεκ ηβμ Εηαζέαμ. Σα κθσηαηα αζζΪακνθ ζβηαζέα. Καδ β πελέπηπζβ ανηά, σπκν ηκ «Ρπηαέκμ» εαηΫζβιε θα ζβηαέθεδ ηκθ Έζζβθα, δέξπμ θα ξλεδαζηεέ εαηηέα επαθΪζηαζβ – κδ έδδκδ κδ ζαηδθσθπθκδ Ρπηαέκδ ειεζζάθδζαθ ηκθ εανησ ηκνμ – εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεά. Αεθ εέθαδ απαλαέηβηκ θα ΰέθεδ επαθΪζηαζβ, υζηε θα αζζΪιεδ β ζβηαζέα εθσμ κθσηαηκμ˙ κτηε θα ΰέθεδ επαθΪζηαζβ, υζηε θα αζζΪιεδ ξΫλδα ηκ ελΪηκμ. Οδ έδδκδ κδ ζαηδθσθπθκδ ηβμ Εηαζέαμ, ειεζζβθέζηβεαθ, Ϋδπζαθ ηκθ ηέηζκ ηκν «Ρπηαέκν» ζε εΪγε εΪηκδεκ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εδ εθ ηΫζεδ, ηεηΫθελαθ ηβθ Ϋδλα ηβμ ζε εζζβθδεΪ εδΪθβ. ηαθ Ϋπαοε θα νθέζηαηαδ β δνηδεά ανηκελαηκλέα, κ ησθκμ ζασμ πκν κδ ειεζζβθδζηΫθκδ «Ρπηαέκδ» ηβμ αθαηκζδεάμ ανηκελαηκλέαμ άηαθ ηανηδζηΫθκδ ηααέ ηκν, άηαθ κδ Έζζβθεμ.
Λεθ ζνθεξυμ κδ αλξαδκζΪηλεμ εαδ κδ Ν/Π σηδ ηκ «Έζζβθ» εέθαδ ηκ αθυηελκ, δδσηδ ζξεηέαεηαδ ηε ηβ ζκΰδεά εαδ ηκθ κλγκζκΰδζησ εαδ ηβθ ΰθυζβ εαδ ηβθ επδζηάηβ, εθυ ηκ «Ρπηδσμ» ηΪξα ηανηέαεηαδ ηε ηκ ζεκηαδδζησ εαδ ηβθ πέζηβ εαδ ηβθ αηΪγεδα. Ώνησμ κ («ηβ εγθδεδζηδεσμ») κλδζησμ ηκν Έζζβθα εέθαδ ανγαέλεηκμ εαδ εεησμ δζηκλδεάμ πλαΰηαηδεσηβηαμ. ΐαζέαεηαδ ζηβθ επδλλκά ηβμ αέΰζβμ ηκν 5κν π.Υ. αδυθα, εαηΪ ηκθ κπκέκ κ αλξαδκεζζβθδεσμ πκζδηδζησμ Ϊθγδζε. Λκδπσθ, κδ Έζζβθεμ ηκν 5κν π.Υ. αδ., πκν εδέπιαθ ηκθ Πλπηαΰσλα, ηκθ Πνγαΰσλα, ηκθ Ώθαιαΰσλα, ηκθ Πλσδδεκ, ηκθ Βνλδπέδβ, ηκθ πελΪηβ, πκν πκζΫηβζαθ ηε Ϊζζα ζσΰδα ηβθ Φδζκζκθέα εαδ ηβθ Γθυζβ, ανηκέ δεθ άηαθ Έζζβθεμ; Κδ αθ δεθ άηαθ, ηέ άηαθ ησηε; Γδαηέ δεθ αΰαπκτζαθ ηβθ ΰθυζβ, ηβθ επδζηάηβ εαδ ηβθ Ϋλενθα; Σδ Ϋθηαδιε εαδ, σθηαμ Έζζβθεμ, ζηλΪθβεαθ εαηΪ ηπθ θδζκζσθπθ; Θα ηΪμ πεέ εαθεέμ; Οδ Έζζβθεμ εδδπζκζΪηλεμ ηκν 3 κν εαδ 4κν η.Υ. αδυθα, πκν ησ ‗ξαθ λέιεδ ζηβ ηαΰεέα, ζηβθ αζηλκζκΰέα, ζηβ «γεκνλΰέα» εαδ ηβθ ηνθζά πέζηβ, Ϊλαΰε ανηκέ δεθ άηαθ πζΫκθ Έζζβθεμ; Σδ άηαθ, Γκνζκτ; Ώθ δεξηκτηε σηδ β κνζέα ηβμ Βζζβθδεσηβηαμ, ηκν (αλξαέκν) «Έζζβθα» εέθαδ κ Λσΰκμ εαδ β Έλενθα, ησηε κ αλξαέκμ εζζβθδεσμ σξζκμ, κδ ζαρεΫμ ηΪαεμ πκν θηπξκακτζαθ, κδ αθέδεκδ αΰλσηεμ εαδ κδ ηζκπΪθκδ, πκν Ϋίκζεαθ πλσίαηα ζηδμ ίκνθκπζαΰδΫμ εαδ δεθ Ϊεκνζαθ πκηΫ ηέπκηε ΰδα ηκθ ΠζΪηπθα, ηκθ ΏλδζηκηΫζβ, ηκθ Βπέεκνλκ, ηκθ Πλπηαΰσλα – έζπμ ησθκ σηαθ εισλδααθ ηκθ Πλπηαΰσλα εαδ Ϋεαδΰαθ ηα ΰλαπηΪ ηκν – ανηκέ δεθ εέξαθ «Βζζβθδεσηβηα», δβζαδά δεθ άηαθ Έζζβθεμ!! ηπμ ανησ ηκ ζνηπΫλαζηα εέθαδ απζυμ β απσδεδιβ ηκν αδδεισδκν ηκν εζδηδζηδεκτ κλδζηκτ ηβμ εζζβθδεσηβηαμ. Αδσηδ σζκδ ανηκέ κδ Ϊζβηκδ αλξαέκδ Έζζβθεμ, κ σξζκμ, ήηακ Έθθδκεξ αηνζαχξ υπςξ ηαζ μζ θζθυζμθμζ, εαδ ζνθεπυμ ηκ «Έζζβθ» δεθ εέθαδ θτζεδ εΪηδ ηκ αθυηελκ ά ηκ ζνζξεηδασηεθκ ηε ηκθ Λσΰκ ά ηβθ.. Βπδζηάηβ. ΏπΪθηβζβ ζηα παλαπΪθπ ελπηάηαηα δεθ ηπκλεέ θα δπγεέ εΪθ δζξτεδ κ παλΪζκΰκμ (=ηβ δζηκλδεσμ) κλδζησμ πκν δέθκνθ ΰδα ηκθ «Βζζβθα» κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Σκ σθκηα «Έζζβθαμ» δεθ εέθαδ κνλαθκεαηΫίαηκ, υζηε θα Ϋξεδ ζνθεξυμ ηέα απαλΪζζαξηβ ζβηαζέα. Βέθαδ αθγλυππθ δβηδκτλΰβηα εαδ αζζΪαεδ ζβηαζέεμ απσ επκξά ζε επκξά, αθΪζκΰα ηε ανηκτμ πκν ηκ ξλβζδηκπκδκτθ εδ εεθλΪακθηαδ απσ ανησ. Ώθκτ εέθαδ αθγλυπδθκ δβηδκτλΰβηα εαδ δεθ Ϋξεδ ηέα απσζνηβ ζβηαζέα, ΰδαηέ ησηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ επδζΫΰκνθ θα κλέζκνθ ηκ «Βζζβθ» πμ «ηκ ηΫζεδκ, ηκ ζτηθπθκ ηε ηβθ ζκΰδεά εαδ ηβθ επδζηάηβ εαδ ηβ Γθυζβ» εδ σξδ πμ «ηζαλζαηαθδζησγεκνλΰέα ηκν 3κν η.Υ. αδυθα» ά πμ «δδυιεδμ εαηΪ θδζκζσθπθ ηκν 5κν π.Υ. αδ.»; Καδ κδ δτκ σοεδμ εέθαδ ειέζκν δζσηδηα ηηάηαηα ηβμ «εζζβθδεσηβηαμ». Με πκδκ δδεαέπηα παλαξαλΪζζκνθ ηβθ αζάγεδα, ηβ δέθκθηαμ ηβθ έδδα ζβηαζέα ζηβθ Ϊζζβ σοβ; Με ηκ ελδηάλδκ ηβμ παζαδσηβηαμ; Ώνησ εέθαδ εαηαλξάθ λκηαθηδεσ ελδηάλδκ («σζα άηαθ εΪπκηε πλαέα εαδ ηεηΪ εεθνζέζηβεαθ»), αθεηΫλκν β Ϋθθκδα ηβμ «παζαδσηβηαμ» εέθαδ ζξεηδεά: γα ηπκλκτζε εαθεέμ θα γεπλάζεδ «ανγεθηδεΪ παζαδσηελβ εζζβθδεσηβηα» ηβθ αθκλγκζκΰδεά επκξά ηκν 1000 π.Υ. εδ σξδ ηκθ 5κ π.Υ. αδυθα. Με ηκ ελδηάλδκ ηβμ ξλκθδεά δδΪλεεδαμ, β «αθκλγκζκΰδεά» θκβηαηκδσηβζβ ηκν «Βζζβθα» Ϋξεδ πκζτ πελδζζσηελβ δδΪλεεδα απσ σηδ β επκξά ηπθ θδζκζσθπθ (5 κμ-3κμ π.Υ. αδ.). ηαθ ζκδπσθ κ εΪγε δδεαζδζηάμ εγθδεδζηάμ γΫζεδ θα παλκνζδΪζεδ ηκ «Βζζβθαμ» πμ δδαξλκθδεΪ ζνθυθνηκ ηκν ζσΰκν, ηβμ ΰθυζβμ, ηβμ Ϋλενθαμ, εέθαδ κζκθΪθελκ ππμ ανγαδλεηκτθ εζεεηηΫθα, δδαζηλείζυθκθηαμ ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα. Σκ σθκηα ΒζζΪδα ζηβθ αλξά ηβμ επαθΪζηαζβμ ηκν 1821 ίείαέπμ κνδεηέα ζξΫζβ εέξε ηε ηδμ θαθηαζδυζεδμ ηπθ ζβηελδθυθ Ν/Π. ΒζζΪδα ζάηαδθε ηα ΐαζεΪθδα, σππμ Ϋξκνηε πεδ παλαπΪθπ. ΒπδπζΫκθ β ζβηαζέα ηβμ ζΫιβμ ΒζζΪδα δεθ άηαθ β έδδα, κτηε εαδ εαηΪ ηβθ έδδα ηβθ Ώλξαδσηβηα. Χμ ΰθπζησ, ζηκνμ κηβλδεκτμ ξλσθκνμ Διιάδα ζάηαδθε ηβθ πελδκξά ηβμ Φγδυηδδαμ. Οδ νπσζκδπκδ Έζζβθεμ δεθ ζΫΰκθηαθ Έζζβθεμ, αζζΪ Ααθακέ ά Ώξαδκέ ά Ώλΰεέκδ. ηβθ ΰεπηεηλδεά επκξά (1100-800 π.Υ.) επδελΪηβζε ηκ ΒζζΪδα ησθκ ΰδα ηβθ πελδκξά απσ ηδμ Θεληκπτζεμ εαδ θκηδσηελα. Ο Θκνεδδέδβμ, ηκθ 5κ αδυθα ζηδμ πελδκξΫμ πκν κθκηΪακθηαθ υμ ησηε «ΒζζΪδα» πλκζγΫηεδ εαδ ηβθ Ήπεδλκθ. Ο ΑβηκζγΫθβμ (19, 303) ΰλΪθεδ «ηὴθ ζζάδα εαὶ Πεζκπόθθβζκθ», απκεαζυθηαμ ΒζζΪδα ηβ Ρκτηεζβ εδ σξδ ηκ ΜπλδΪ., κ Πανζαθέαμ, ΰλΪθεδ ηβθ Διιάδνο Πεξηήγεζηλ επδζεεπησηεθκμ ηδμ ξυλεμ θσηδα ηβμ Θεζζαζέαμ ησθκ, αζζκτ σηπμ, πελδζαηίΪθεδ εαδ ηβθ Ήπεδλκ («ζζὰμ πέλαθ Ἰκθίκν») εθυ αζζκτ («πᾶζα ζζὰμ») σζεμ ηδμ ξυλεμ ηααέ εαδ ηα παλΪζδα ηβμ Μ. Ώζέαμ. ηκνμ εζζβθδζηδεκτμ ξλσθκνμ Έζζβθεμ κθκηΪακθηαθ σζκδ ηδζκτζαθ εζζβθδεΪ. ηβθ Ρπηαδκελαηέα νπάλξε επαλξέα ΏξαΎαμ εαδ επαλξέα Μαεεδκθέαμ, αζζΪ σξδ επαλξέα ΒζζΪδαμ. ηκ «γΫηα ΒζζΪδαμ» ηπθ ίνααθηδθυθ ξλσθπθ ζνηπελδζαηίΪθκθηαδ β αθαηκζδεά Θεζζαζέα, β αθαηκζδεά Ρκτηεζβ, β Βτίκδα, εαδ κλδζηΫθα θβζδΪ ηπθ ΚνεζΪδπθ ηααέ ηε ηβ Λάηθκ, εθυ νπΪλξεδ ηκ γΫηα Πεζκπκθθάζκν, ηκ γΫηα Νδεκπσζεπμ, Κλάηβμ, Θεζ-
ζαζκθέεβμ, ηλνηυθα, ΚεθαζζκθδΪμ, Ώδΰαέκν. Ο ίαζδζδΪμ ηβμ Νέεαδαμ κθκηΪαεδ ΒζζΪδα ηβ ΜδελΪ Ώζέα, εθυ δδΪθκλκδ Ϊζζκδ Έζζβθεμ, ηε ηκ ΒζζΪδα εθθκκτθ σζβ ηβθ ΐνααθηδθά Ώνηκελαηκλέα. Σα έδδα δζξτκνθ εαδ ΰδα Ϊζζα εζζβθδεΪ κθσηαηα πελδκξυθ, σππμ β ΘλΪεβ, πκν αλξδεΪ πελδεζΪηίαθε ηβθ ξυλα απσ ΐναΪθηδκ υμ ηκθ ζνηπκ, εδ απσ ηκ Ακτθαθβ υμ ηκ Ώδΰαέκ, ζηα ξλσθδα ηκν κ Θκνεδδέδβμ απκεαζεέ ηβθ Υαζεδδδεά «ΘλΪεβ» (1, 57) εαδ ηκθ πσζεηκ ζηβ Υαζεδδδεά «ηὸθ ἐπὶ Θλάεβμ Υαζεδδδεὸθ πόζεηκθ» (2, 96, 2)˙ ζηα ίνααθηδθΪ ξλσθδα, «ΘλΪεβ» ζεΰσηαθ ησθκ β ίκλεδκαθαηκζδεά πελδκξά ηβμ Ώθαηκζδεάμ ΘλΪεβμ. Παλκηκέπμ, αλξδεΪ «Μαεεδκθέα» ζεΰσηαθ ησθκ β ζβηελδθά Ανηδεά Μαεεδκθέα. Σα κθσηαηα, ζκδπσθ, κνδΫπκηε εέξαθ ζηαγελά ζβηαζέα. Εζξνλέακθηαδ κδ εγθδεδζηΫμ «αλξαδκζΪηλεμ» ππμ ηκ Ρπηβσμ ζνηπελδεζΪίαθε εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα εαδ Ϊζζα Ϋγθβ εεησμ ηκν εζζβθδεκτ, κπσηε δεθ πλΫπεδ θα ξλβζδηκπκδεέηαδ απσ ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ. Ώνησ ίΫίαδα εέθαδ ηελδευμ ησθκ ζπζησ, δδσηδ κδ Ϋλίκδ, ΐκτζΰαλκδ, ΡκνηΪθκδ εζπ παλσζκ πκν ηνπδεΪ ζνηπελδζάθγβζαθ ηεηαιτ 1500 εαδ 1850 ζηκ Παηλδαλξεέκ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ δεθ Ϋΰδθαθ Ρπηβκέ, δδσηδ ζε 350-400 ξλσθδα ησθκ δεθ αζζΪαεδ β εγθδεά ζνθεέδβζβ (δεδκηΫθβμ ηβμ πλκήπαλιβμ ζελίδεκτ εαδ ίκνζΰαλδεκτ ελΪηκνμ πλδθ ηβθ εαηΪζβοβ ηβμ ΐαζεαθδεάμ απσ ηκνμ Σκτλεκνμ) εαδ δδσηδ ΰζυζζα ηβμ ζεδηκνλΰέαμ άηαθ β ζελίδεά, ίκνζΰαλδεά, λκνηαθδεά αθηέζηκδξα εδ σξδ β εζζβθδεά. Παλ' σζκ πκν κδ Σκτλεκδ ΰδα Ϋθα δδΪζηβηα πλΪΰηαηδ απεεαζκτζαθ σζκνμ ηκνμ ίαζεΪθδκνμ Ολγσδκικνμ «Ρκτη»=Ρπηαέκνμ, πζησζκ κδ Ϋλίκδ/ΐκτζΰαλκδ/ΡκνηΪθκδ δεθ ανηκαπεεζάγβζαθ πκηΫ Ρπηβκέ. Ο Ακτεαμ ΰλΪθεδ: «Σκῦηκ ηκὺμ Ἀζίαθκὺμ εαλδγηήηκνμ ἐπκίβζεθ, ΐζάξκνμ ὁηκίπμ έλίκνμ εαὶ Ρπηαίκνμ εἰμ ηέζκμ θάθδζεθ» ηανηέακθηαμ Ϋηζδ ηα κθσηαηα Ρπηαέκμ εαδ Έζζβθαμ. Μδζάζαηε ΰδα ηκθ Νδεάηα ΥπθδΪηβ, πκν αθηέ ΰδα Ρπηαέκνμ ΰλΪθεδ Έζζβθεμ, ηανηέακθηαμ ηκ ζασ πκν Ϋξεδ ηα κθσηαηα ανηΪ. Ο Ϋλίκμ βΰεησθαμ ηΫθαθκμ ΑκνζΪθ, ηκθ 14κ αδ. παέλθεδ ηκθ ηέηζκ ζηα εζζβθδεΪ ηκν Ϋΰΰλαθα: «ηΫθαθκμ εθ Υλδζηυ ηπ Θευ Πδζησμ ΐαζδζετμ εαδ ανηκελΪηπλ ελίέαμ εαδ Ρπηαθέαμ», ζηα ζελίδεΪ ηκν Ϋΰΰλαθα, σηπμ, ΰλΪθεδ: «ηΫθαθκμ εθ Υλδζηυ ηπ Θευ πδζησμ ίαζδζετμ ηπθ Ϋλίπθ εαδ ηπθ Γλαδευθ». Οδ Ρπηαέκδ εέθαδ κδ Γλαδεκέ, αθκτ ηε ηκ σθκηα Ρπηαέκμ κ ΑκνζΪθ δεθ εθθκεέ ηκνμ Ϋλίκνμ. Ο ΐκτζΰαλκμ νηευθ κθκηΪαεδ ηκθ εανησ ηκν «ΐαζδζετμ ΐκνζΰΪλπθ εαδ Ρπηαέπθ». Σκ έδδκ ζνθαθηΪηε εαδ ζε Ϊζζα εεέηεθα. Οδ νπσζκδπκδ ίαζεαθδεκέ ζακέ αθαθΫλκθηαδ ηε ηα ΰθπζηΪ ζβηελδθΪ ηκνμ κθσηαηα˙ Ρπηαέκδ εέθαδ ησθκ κδ Έζζβθεμ. Σκ «Ρπηαέκμ» αθκλΪ ησθκ σζκνμ ζακτμ ακτζαθ εθησμ ηπθ ζνθσλπθ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εαηΪ ηβθ επκξά ηκν εεξλδζηδαθδζηκτ ηβμ, κδ κπκέκδ ζηαδδαεΪ ειεζζβθέζηβεαθ (σζκδ απσ ανηκτμ δεθ άηαθ Έζζβθεμ ά άδβ ειεζζβθδζηΫθκδ ηκθ 4κ αδ.). Οδ ζΪίκδ ηπθ ΐαζεαθέπθ, πκν εαηΫθγαζαθ 2-3 αδυθεμ αλΰσηελα δεθ ηεηεέξαθ ζηκθ εζζβθκλπηαρεσ πκζδηδζησ (ξλδζηδαθδεσ ά εγθδεσ) κτηε ζηβ δβηδκνλΰέα ηκν κλγσδκικν πκζδηδζηκτ: απζυμ εαηκέεβζαθ ζηα λπηαρεΪ εδΪθβ. ππμ εαδ θΪ ‗ξεδ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ΰέθεηαδ απφ ηε κία θα δζξνλέακθηαδ ηΫηκδα πλΪΰηαηα ΰδα ηκ Ρπηβσμ, θη απφ ηελ άιιε θα δζξνλέακθηαδ ππμ ηκ «Έζζβθαμ» ηπθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ ηπθ δδαηαΰηΪηπθ ηπθ Ώνηκελαησλπθ εέξε εγθδεά ζβηαζέα, πανυθμ πκν κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκθέακνθ αζζκτ ππμ ηκ Έζζβθαμ ζάηαδθε πζΫκθ ηκθ παΰαθδζηά, δβζαδά άηαθ γλβζεενηδεσ, Ϊλα εαδ πκζνεγθδεσ σθκηα. Ώθκτ άηαθ σθκηα ΰδα πκζζκτμ ζακτμ, αμ ηβθ εζαέθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰδ‘ ανηκτμ ηκνμ «Έζζβθεμ», δδσηδ δεθ άηαθ Έζζβθεμ, αζζΪ ενλέπμ ζΪίκδ, τλδκδ, Λαηέθκδ, Ώζίαθκέ ε.Ϊ. ηαθ ίΫίαδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκνμ πδαθεδ.. β απλκζειέα, ησηε λβηΪ αθαθΫλκνθ σηδ ηκ «Ρπηαέκδ»/Ρπηβκέ ζβηαέθεδ Έζζβθεμ εαδ ησθκθ Έζζβθεμ, εδ σξδ ηκνμ Ϊζζκνμ κλγσδκικνμ ζακτμ˙ εαδ Ϋηζδ ηκ επδξεέλβηΪ σηδ ηκ Ρπηδσμ δεθ εέθαδ εγθδεσ ηαμ σθκηα, αζζΪ σθκηα εδ Ϊζζπθ ζαυθ, εαηαλλέπηεηαδ απσ ηα έδδα ηκνμ ηα ζσΰδα. Γδα παλΪδεδΰηα, ΰλΪθκνθ σηδ ηκ 1905 κδ ΐκτζΰαλκδ «ΚαηΫζαίκθ ηβθ Ώθαηκζδεά Ρπηνζέα (Υυλα Ρπηαέπθ: Βζζάθπθ)». Ρπηαέκδ = Έζζβθεμ ζκδπσθ, σππμ λβηΪ επειβΰκτθ. Άλα ανηκέ πκν εαηΪ ηκ ηεζαέπθα ζΫΰκθηαθ «Ρπηαέκδ», κδ ΐνααθηδθκέ, ανηκέ πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ «ηβ Έζζβθεμ», ανηκέ άηαθ Έζζβθεμ, εαδ ηκ ελΪηκμ ηκνμ άηαθ Βζζβθδεσ. ΛαθγαζηΫθβ εέθαδ β Ϊπκοβ ππμ ηκ σθκηα Ρπηαέκμ-Ρπηβσμ άηαθ ηκ επέζβηκ ησθκ σθκηα ηπθ πκζδηυθ ηβμ Ώθαηκζδεάμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ εθυ ανηκέ δάγεθ πλκηδηκτζαθ Ϊζζα κθσηαηα: ππμ θαέθεηαδ απσ σζκ ηκ Ϋπκμ ηκν Αδΰεθά Ώελέηα πκν ζαηίΪθεδ ξυλα ζηα αθαηκζδεΪ ζτθκλα ηβμ Ρπηαθέαμ, αεσηα εαδ ζηα ζτθκλα κδ εΪηκδεκδ (κδ αελέηεμ) απκεαζκτθηαθ Ρπηαέκδ. Ώθ κδ νπάεκκδ ηβμ Ρπηαέδεβμ ανηκελαηκλέαμ πλκηδηκτζαθ ά ξλβζδηκπκδκτζαθ ΰδα ηκθ εανησ ηκνμ Ϊζζκ σθκηα δδαθκλεηδεσ ηκν επέζβηκν Ρπηβσμ ησηε ΰδαηέ ηεηΪ ηβθ εαηΪζνζβ ηβμ Ρπηαθέαμ ζνθΫξδζαθ θα απκεαζκτθ ηκθ εανησ ηκνμ ηε ηκ επέζβηκ σθκηα εδ σξδ
ηε ανησ (πκδσ;) πκν νπκηέγεηαδ ππμ ξλβζδηκπκδκτζαθ αθαηεηαιτ ηκνμ; Σκ σθκηα Ρπηβσμ ζκδπσθ δεθ άηαθ απζυμ ελαηδεσ σθκηα ά Ϋθα σθκηα νπβεκσηβηαμ δκζηΫθκ απσ ηκ ελΪηκμ, αζζΪ εγθδεσ σθκηα, ΰδ' ανησ Ϊζζπζηε εαδ επΫαβζε εαδ ηβμ πηυζβμ ηκν ΐνααθηέκν. Ώζηάλδξηβ επέζβμ εέθαδ β Ϊπκοβ ππμ κδ πλσΰκθκέ ηαμ εέξαθ ηκ σθκηα Ρπηβσμ επεδδά Ϋηζδ ηκνμ πθσηαααθ κδ εαηαεηάζαθηεμ ανηκτμ Σκτλεκδ. Ώνησ απκδεδεθτεηαδ απσ πελδκξΫμ (π.ξ. Κτπλκμ, θσηδα ΒζζΪδα, Κλάηβ ε.Ϊ.) σπκν ηεηαιτ ίνααθηδθάμ πελδσδκν εαδ Σκνλεκελαηέαμ ηεζκζΪίβζε β Φλαΰεκελαηέα, εαηΪ ηβθ κπκέα πζησζκ κδ εΪηκδεκέ ηκνμ ζνθΫξδζαθ θα ανηκαπκεαζκτθηαδ Ρπηβκέ. Οδ Σκτλεκδ, ζκδπσθ, δεθ εθβτλαθ ηκ σθκηα Ρπηβσμ κτηε ηκ επΫίαζαθ, αζζΪ ζνθΫξδζαθ θα ηαμ απκεαζκτθ ηε ηκ έδδκ σθκηα πκν εέξαηε εαδ πλδθ ηβθ νπκδκτζπζά ηαμ, σηαθ εέηαζηαθ Ϋθδκιβ εαδ παθέζξνλβ εκζηκελαηκλέα. Ώθ νπΪλξεδ εΪπκδκμ ξαλαεηβλδζησμ πκν κδ Σκτλεκδ ηΪμ πλκζΫδπζαθ ανησμ εέθαδ ηκ «λαΰδΪδεμ»(= εκπΪδδ), πκν θνζδεΪ εαδ εέθαδ ηαπεδθπηδεσ. Σκ Ρπηβσμ σηπμ πλκςπάλξε ηβμ ηκνλεδεάμ εαηΪεηβζβμ εαδ εαγσζκν σθκηα ζεζαίδΪμ δεθ εέθαδ. Ώθηέγεηα, νπεθγνηέαεδ ηβθ ανηκελαηκλδεσηβηα εαδ ηα παζαδΪ ηεΰαζεέα ηκν ΰΫθκνμ ηαμ. Ώθδζησλβηβ εέθαδ β Ϊπκοβ ππμ εαηΪ ηβθ «ίνααθηδθά» επκξά ανηκαπκεαζκτθηαθ «Ρπηβκέ» ησθκ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ εαδ ηβ Μ. Ώζέα, εθυ ζηβθ ζβηελδθά ΒζζΪδα ανηκαπκεαζκτθηαθ «Έζζβθεμ». ηκ «Υλκθδεσ ηκν ΜπλΫκμ», ΰλαηηΫθκ ηκθ 14κ αδ. απσ ΦλΪΰεκ ηβμ Πεζκπκθθάζκν, παθηκτ ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα Ρπηαέκνμ εδ σξδ ΰδα Έζζβθεμ, δδσηδ Ϋηζδ ανηκαπκεαζκτθηαθ ησηε κδ πλσΰκθκέ ηαμ. π.ξ. «ΠκηΫ Ρπηαέκν ηβ εηπδζηενηάμ δδα σζα εαδ ζκτ κηθτεδ / σηαθ γΫζεδ εαδ ίκτζεηαδ ηκν θα ζε απελΰυζβ», ΰλΪθεδ κ ΦλΪΰεκμ ζηκ ξλκθδεσ ηκν. Ώνησ, ηααέ ηε ηκθ Αδΰεθά Ώελέηα, εαδ ηε ηα δβηκηδεΪ ηλαΰκτδδα, δεέξθκνθ σηδ ηκ «Ρπηβσμ» άηαθ εγθδεσ σθκηα εδ σξδ απζυμ ελαηδεσ. - Ο Σηεπεοελλαδίηηρ ΠαζαηΪμ ζΫεδ: «Σκ σθκηα Ρπηβσμ εΪγε Ϊζζκ παλΪ θηλκπά εέθαδ. Ώθ δε ηκ πελδηααυθεδ αΰλδεζδΪμ ζηεθΪθδ απσ ηβθ Οζνηπέα, ηκ αθνουθεδ ζηΫηηα αεΪθγδθκ ηαληνλδεσ, εαδ γνηΪλδ ηκζεκίκζΪ εαδ ηπαλκτηδ.» Σκθέαεδ κ ΠαζαηΪμ: «ΐαπηδζηδεσμ ηκν εζαζζδεκτ Ρπηαέκν ηβμ Ρυηβμ, απσ ηκθ εαδλσ ηκν Εκνζηδθδαθκτ πμ ηκθ εαδλσ ηκν Ράΰα ηκν ΐεζεζηδθζά, κ έδδκμ Ϋηεδθε, ιεξπλδζηΫθκμ, κ έδδκμ πΪθηα, ηΫζα απσ ηκ δαθεδεσ ηκν σθκηα, πκν ησεαηε δδεσ ηκν, κ Ρπηαέκμ ηβμ Πσζβμ, κ Ρπηδσμ κ λαΰδΪμ, κ Ρπηδσμ κ αδκτζπηκμ, κ Ρπηδσμ κ Έζζβθ...», ΰδα θα εαηαζάιεδ: «εΪπκδκ αΰθσηελκ εαδ πδκ ίαγτ αέζγβηα ηκνζδεσ, δε ηπκλεέ παλΪ θα ίλεδ αεσηα, ζηβ ζΫιβ ΡΧΜΔΟΤΝΔ, εΪηδ ηδ πκδβηδεΪ εαδ ηκνζδεΪ ξλπηαηδζηΫθκ, εΪηδ ηδ θηελπησ, ζείΫθηδεκ ΰδα ηαμ εαδ αθΪζαθλκ, πκν θκηέαπ ππμ δεθ ηκ Ϋξεδ κ ΒΛΛΔΝΕΜΟ, ηε σζβ ηκν ηβ ίαλδΪ ηκν αζΪζενηβ ηεΰαζκπλΫπεδα». -ηκ εζεθηδεκ ηλαΰκτδδ ηκν ΐζαξΪία, εθσμ αληαηκζκτ, ανησμ ζΫεδ: «Ρπηβσμ εΰυ ΰεθθάγβεα, Ρπηβσμ γε θα πεγΪθπ!» - Ο Θεζζαλόρ Ράΰαμ Φελλαέκμ ζΫεδ: «ΐκτζΰαλκδ εδ Ώλίαθέηεμ εαδ Ϋλίκδ εαδ Ρπηβκέ Γδα ηβθ εζενγελδΪ θα αυζκνηε ζπαγέ!» -' Ϋθα ηεζαδπθδεσ ηλαΰκτδδ ζΫΰεηαδ: «ΑλΪεκδ εαδ δλαεκθησπκνζα, ΡΧΜΏΕΕΚΏ ΠΏΛΕΚΏΡΕΏ», - Ο Κπηηικόρ άλπαμ ΑαζεαζκΰδΪθθβμ ΰλΪθεδ: «Με ηβθ εαλδδΪ ηκν άγεζε ηβθ Κλάηβ Ρπηβκζτθβ», εαδ «Οτζ' κδ Ρπηβκέ γα ζβεπγκτθ εαδ ηβθ ΣκνλεδΪ γα θΪθε!» - Ο Κύππιορ πκδβηάμ ηκν 19κν αδ. ΐαζέζβμ Μδξαβζέδβμ ζηκ πκέβηΪ ηκν «Ρπηδκζτθβ» ΰλΪθεδ: «Δ Ρπηδκζτθβ εθ(=εέθαδ) θνζά ζνθσηαδαδλβ ηκν εσζηκν,εαθΫθαμ δεθ είλΫγβεεθ ΰδα θα ηβθ-διβζεέοβ,εαθΫθαμ, ΰδαηέ ζδΫπεδ ηβθ πκν ηΪοβ κ Θεσμ ηκν.Δ Ρπηδκζτθβ εθ θα ξαγά, σθηαμ κ εσζηκμ ζεέοβ!»
- Σκ δβηκηδεσ ηλαΰκτδδ ηβμ Κτπλκν ζΫεδ ΰδα ηβθ Άζπζβ ηβμ Πσζβμ: «Θλάθκμ εζανγησμ εαδ κδνλησμ εαδ ζηεθαΰησμ εαδ ζτπβ, / Θζέοδμ απαλαητγβηκμ Ϋπεζεθ ηκδμ Ρπηαέκδμ. / ΒξΪζαζδθ ηκ ζπέηδθ ηκνμ, ηβθ Πσζδθ ηβθ αΰέαθ, / ηκ γΪλλκμ εαδ ηκ εατξβηα εαδ ηβθ απαθηκξάθ ηκνμ.(..) / Δζδε ηκν αθΪηεδζε παθηκτ, ζ‘ κτζκθ ηκθ εσζηκθ θΫΰΰε / εδ εδμ ηβθ Κπθζηαθηδθσπκζβθ, ηβθ πλυηβθ θκνηδζηΫθβθ / εαδ ηυλα ηβθ Σκνλεσπκζβθ, δε πλΫπεδ πδκ(=πδα) θα θΫΰΰεδμ.» -Σκ δβηκηδεσ ηλαΰκτδδ ηβμ Ηπείπος ζΫεδ: «ηβμ ΧλδΪμ ηκ εΪζηλκ (..) Σκτλεκδ ηκ πκζεηκτζαθ ξλσθκνμ δυδεεα, Ρπηδκέ ηκ παλαζηΫεκνθ δεεαηΫζζελδμ» - Σκ δβηκηδεσ ηλαΰκτδδ ηκν Πόνηος ζΫεδ: «―Ώζέ εηΪμ εαδ ίΪδ εηΪμ, πΪλγεθ β Ρπηαθέα!‖ -Δ Ρπηαθέα πΫλαζε, β Ρπηαθέα ‗πΪλγεθ. -Δ Ρπηαθέα εδ αθ πΫλαζεθ, αθγεέ εαδ θΫλεδ εδ Ϊζζκ.» - εδ κ Αιγαιοπελαγίηηρ Γδυλΰκμ κνλάμ, ΰλΪθεδ ξαλαεηβλδζηδεΪ ΰδα ηβθ αλξαδκπζβιέα: «Oπκδκμ ΰνλετεδ ηθάηαηα ηβμ εζαζζδεάμ παδδεέαμ, σπκδκμ ιεγΪίεδ Ϊΰαζηα εαηηδΪμ ά εαθεθσμ, εδ αθ Κκνηαθκτδβμ ζΫΰεηαδ, εδ αθ εέθαδ Καίίαδέαμ, γα γΪίεηαδ ηε η‘ Ϊΰαζηα εδ εεεέθκμ απθηαθσμ. Θα ιείςνπλ ηφζα κάξκαξα θαη νη αξραηνιφγνη, ε‘ β δσια ησηε β παζδΪ ηκ Ϋγθκμ δεθ γα ηλυΰεδ». -Ο ΦνξΪλβμ ΰλΪθεδ «ηαθ ζηκ 1821 κ Μπσηζαλβμ εαδ κδ σηκδκέ ηκν ιεζβευθκθηαθ, νπΪεκναθ ξπλέμ ηάηε θα ηκ ιΫλκνθ ζε ηδα λπηαρεά πκζδηδεά υγβζβ» (Ϊλγλκ ζηκ Orde Public, 29 Εκνζ. 1919, ζηκθ Μ. ΚλδαλΪ, Φπράξεο, Ώγάθα 1981, ζ. 236). -Καδ ΰδα θα ηβθ νπΪλιεδ αζΪθεδα πελέ ηβμ ζβηαζέαμ ηπθ παλαπΪθπ, ΰλΪθεδ κ Μακεδόναρ Ίπθ Αλαΰκτηβμ: «θνπφο εεεέθπθ πκν Ϋθηεδαζαθ ηκ θΫκ ελΪηκμ άηαθ (..) θα ιαθαπδΪζεδ κ Ρπηδσμ ηβ δδκέεβζβ ηκν ελΪηκνμ ηκν πκν εέξε πλπηετκνζα ηβθ Πσζβ εαδ θα ιαθαεαγέζεδ Έζζβθαμ ίαζδζδΪμ ζηκ γλσθκ ηπθ Παζαδκζσΰπθ. Μα κδ πελδζηΪζεμ, β ζξεηδεά αδνθαηέα ηπθ αλξβΰυθ εαδ κδ ηεΰΪζκδ ηβμ ΰάμ Ϋηζδ ηκ γΫζβζαθ εαδ αθηέ θα ΰέθεδ, ζτηθπθα ηε ηβ γΫζβζβ ηκν ζακτ ηκ ελΪηκμ ηβμ ηεΰΪζβμ δδΫαμ, Ϋΰδθε Ϋθα ηδελσ εζζβθδεσ ελΪηκμ ζηκ ηΫλκμ πκν εέξε αθγέζεδ β αλξαέα ΒζζΪδα. Σκ εζζβθδεσ σθεδλκ έζπμ θα πελδκλέζηβεε πλκπΪθηπθ απσ ηβθ ενλππαρεά αθηέζβοβ ηβθ ιεπαληΫθβ ησηε απσ ηδα θεκΰΫθθβηβ θπηκίκζά ηκν αλξαέκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ. Μσθκ κδ Ρυζκδ, ηε ηκ θα ηβθ Ϋξκνθ εζαζζδεά ησλθπζβ, Ϋθκδπγαθ ζπζηΪ πκδκ άηαθ αζάγεδα ηκ εζζβθδεσ σλαηα, εαδ ανηκέ δε εέξαθ ζσΰκνμ θα ηκ ζπλυικνθ θα ΰέθεδ πλΪηα, απεθαθηέαμ ηκ Ϋηλεηαθ. Καδ κδ Σκτλεκδ σηπμ, πκν δεθ ηκνμ εζεσηδααθ ηκ ηναζσ κδ πδκ αλξαέεμ δζηκλέεμ, εδ ανηκέ άιελαθ εαζΪ ηκ ηέ εΰτλενε ηκ ινπθβηΫθκ πδα Ϋγθκμ ηπθ Ρπηαέπθ, ΰδαηέ ηκ γνησθηκνζαθ εαδ κδ έδδκδ – δεθ εέξαθ πελΪζεδ εαδ πκζζΪ ξλσθδα – ππμ απσ ανησ ηκ Ϋγθκμ, ηκ ίαζδζδεσ, επάλαθ ηβθ Πσζβ, εαδ ανησ ηκ έδδκ γα γεζάζεδ ηδα ηΫλα πΪζδ θα ηκνμ ηβθ ιαθαπΪλεδ» (Ε. Αλαΰκτηβ, Διιεληθφο Πνιηηηζκφο, εεδ. Φδζσηνγκμ, ζ. 52). Πυμ αθηδδλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζε σζκνμ ανηκτμ; Μα, ηε ηα ΰθπζηΪ επδξεδλάηαηα: ζκδ ανηκέ άηαθ «παλαπζαθβηΫθκδ», «πλκδσηεμ ηκν εζζβθδεκτ άγκνμ», «δκνδαέκδ ζηκ άγκμ», εαδ Ϊζζεμ ηΫηκδεμ εηεηδεΫμ τίλεδμ πκν κδ ΠαΰαθδζηΫμ ιεζηκηέακνθ δέξπμ θηλκπά. Άζζπζηε, ηκ ησθκ επδξεέλβηα ηπθ Παΰαθδζηυθ εέθαδ κδ τίλεδμ εαδ ηκ «εηεέμ ηα ιΫλκνηε σζα, εζείο είζηε παξαπιαλεκέλνη». κίαλκέ Ϊθγλππκδ.
72. "Βιαδηέαμ ηκν ΐνααθηέκν εαηαζηλΪθβεε κ Βζζβθδζησμ. Ο Υλδζηδαθδζησμ επΫθελε ηκθ Μεζαέπθα".
ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώθ δεθ νπάλξαθ κδ Υλδζηδαθκέ ΐνααθηδθκέ πλσΰκθκέ ηαμ θα αθηδζηαγκτθ ζηκνμ Άλαίεμ, ανηκέ γα εέξαθ ενλδετζεδ ηκνζΪξδζηκθ ηβθ Ώθαηκζδεά εαδ Κεθηλδεά Βνλυπβ αθκτ δεθ νπάλξε δζξνλσμ αθηέπαζκμ ζηα ηΫλβ εεεέθα, εαδ ζάηελα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ & ΏλξαδκζΪηλεμ εγθδεδζηΫμ γα θσλαΰαθ ζαλέεδ, γα ηδζκτζαθ αλΪίδεα – σππμ κδ εΪηκδεκδ ηβμ Μ. Ώθαηκζάμ – εαδ γΪ ζεΰαθ εαδ ενξαλδζηυ – ζηα αλΪίδεα! ππμ ΰλΪθεδ κ δζηκλδεσμ F. Gregorovius: «δδὰ ημ εηίζεπμ ημ Κπθζηαθηδθκνπόζεπμ δδεμώγβ πελεηαίλπ ὕπαλιδμ ηκῦ ἑζζβθδεκῦ ἔγθκνμ εαδ δδεηβλήγβζαθ πὲλ ημ ἀθγλππόηβηκμ κἱ γβζανλκὶ ηκῦ πκζδηδζηκῦ αηκῦ. Πλάΰηαηδ, δ‘ ἄθεν ημ Κπθζηαθηδθκνπόζεπμ ζζὰμ εαὶ Πεζκπόθθβζκμ ἢγεζκθ εαηαεηβγ εαὶ κἰεδζγ πὸ ιέθπθ ίαλίάλπθ ἐγθθ» (F. Gregorovius,Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, Ώγάθαδ 1904, η. 1, ζ. 89). Ώθ κ ΜΫΰαμ Κπθζηαθηέθκμ ηεηΫθελε ηβθ πλπηετκνζα εΪπκν ζηβ Ατζβ (Γαζαηέα, Εζπαθέα) εδ σξδ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ, εεεέ έζπμ θα ηβθ δδαλεκτζε (ζσΰπ αθκηκδκΰΫθεδαμ ηπθ ζαυθ) πκζτ β Ώνηκελαηκλέα, αζζΪ ηκ ζέΰκνλκ εέθαδ ππμ ηκ αθαηκζδεσ ηηάηα, σθηαμ παλαηεζβηΫθκ ( σππμ παλαηεζάγβεε β Ανηδεά Ώνηκελαηκλέα), γα εέξε ηβθ ητξβ πκν εέξε ηκ Ανηδεσ ηηάηα: γα ηκ λάηαααθ κδ Γσηγκδ ηκθ 5 κ αδ, γα εΰεαγέζηαθηκ δδλτκθηαμ ίαλίαλδεΪ γθβζδΰεθά (σππμ Ϋΰδθε ζηβ Ατζβ) ελΪηβ εαδ εεΰεληαθέακθηαμ ηκ παθ, ηεηΪ γα επΫδλαηαθ αθεθσξζβηκδ κδ ζΪίκδ ζνηπαλαζτλκθηαμ ζηβθ εαηαζηλκθά ηα ελΪηβ ανηΪ, κδ ζηλαηδΫμ ηκν Υκλζσβ ηκθ 7κ αδυθα (επέ Δλαεζεέκν) γα ηπκλκτζαθ πκζτ ετεκζα θα δδαίκτθ ηκθ Βζζάζπκθηκ, εδ αθ δεθ ηκ Ϋπλαηαθ ηκνζΪξδζηκθ γα εαηεζΪηίαθαθ κλδζηδεΪ ηβθ ΜδελΪ Ώζέα, εαδ ηΫζκμ, δέξπμ ηκ ΐναΪθηδκ κδ Άλαίεμ γα ιεξτθκθηαθ ζηα ΐαζεΪθδα, γα ειδζζΪηδααθ ηκνμ πΪθηεμ, εαδ γα πλκξπλκτζαθ ζηβθ εεθηλδεά ενλυπβ ηπθ θηπξκεΪζνίπθ εαδ ηπθ ίαλίΪλπθ.. δέξπμ ηκ ΐναΪθηδκ. Ώθ νπάλιε εΪπκδα παλαεηά ά κπδζγκδλσηβζβ εαηΪ ηκ «Μεζαέπθα», ανηά δεθ κθεέζεηαδ ζηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, αζζΪ ζηβθ ηααδεά εαδ ηανησξλκθβ εδζίκζά ίαλίαλδευθ θνζυθ επέ Ϋθαθ ζνθεξά αδυθα δδα ηΫζκν ηπθ ενλππαρευθ ζνθσλπθ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ (Γεληαθκέ, Οτθθκδ, ζΪίκδ). Ώνηκέ Ϋθελαθ ηβθ παλαεηά. ΏζζΪ, εΪθ ζΫΰεηαδ σηδ ειαδηέαμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ παλάεηαζε β Ώνηκελαηκλέα, ησηε πυμ εέθαδ δνθαησθ ηκ αθαηκζδεσ ηηάηα ηβμ, πκν άηαθ εαηΪ πκζτ ηεΰΪζκ ίαγησ εεξλδζηδαθδζηΫθκ, θα αθηδζηαγεέ ζηβθ εδζίκζά ηπθ ίαλίΪλπθ εαδ θα αθηΫιεδ Ϊζζκνμ 9 αδυθεμ, εθυ ηκ δνηδεσ ηηάηα, πκν άηαθ ζδΰσηελκ εεξλδζηδαθδζηΫθκ εαδ εέξε πελδζζσηελκνμ παΰαθδζηΫμ απσ ηκ αθαηκζδεσ, δεθ Ϊθηειε ζηβθ εδζίκζά ηπθ ίαλίΪλπθ; Άλα, αθηέγεηα απσ σ,ηδ δζξνλέακθηαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ, ηκ (πελδζζσηελκ εεξλδζηδαθδζηΫθκ) αθαηκζδεσ ηηάηα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ δεθ εαηεζτγβ, εθυ ηκ (ζδΰσηελκ εεξλδζηδαθδζηΫθκ) δνηδεσ ηηάηα εαηεζτγβ. Αβζαδά κ Υλδζηδαθδζησμ πθΫζβζε ηβθ επδίέπζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εαδ ηκν πκζδηδζηκτ. Γδ‘ ανησ εαδ κ σλκμ «ηεζαέπθαμ» αθκλΪ ηβθ δνηδεά Βνλυπβ, ηα εδΪθβ ηβμ πλυβθ δνηδεάμ ανηκελαηκλέαμ, ηα κπκέα εαηαεζτζηβεαθ απσ ίαλίΪλκνμ. «Ο ζεΰσηεθκμ «Μεζαέπθαμ» Ϋξεδ, αζθαζυμ, ηα δδδαέηελα εκδθπθδεΪ ηκν ΰθπλέζηαηα, πκν απαληέακνθ ηκθ δδευδβ ηκν ητπκ, δβζ. ηβ δδεά ηαμ εδεσθα ΰδ‘ ανησθ, πζησζκ δεθ εέθαδ δνθαησθ θα απκθαθγκτηε ηεζεζέδδεα ΰδα πκδκθ ζσΰκ γα Ϋπλεπε θα γεπλβγεέ βγδεΪ εαζτηελκμ ά ξεδλσηελκμ απσ Ϊζζεμ επκξΫμ. Οτηε εαδ ηπκλεέ θα δδαπδζηπγεέ επδζηβηκθδεΪ, αθ ησηε ηκ «αθγλυπδθκ πθετηα» εαδ β «αθγλυπδθβ θτζβ» εαηαδνθαζηετγβεαθ (εδυ δεθ ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα ηδμ ηκηεδθΫμ ζνΰεεελδηΫθεμ ηκλθΫμ ηβμ εκδθπθδεάμ ενλδαλξέαμ), αθκτ ηΫηκδεμ Ϋλενθεμ αθαΰεαζηδεΪ γα κληβγκτθ απσ αιδκζκΰδεΫμ ελέζεδμ (εαδ σξδ απζΫμ ονξκζκΰδεΫμ ά ίδκζκΰδεΫμ απκθΪθζεδμ) πΪθπ ζηβθ κνζέα ηκν αθγλυπκν. Χζησζκ, δεθ νπΪλξεδ αηθδίκζέα σηδ πκζζκέ ηεζαδπθδεκέ Ϊθγλππκδ, εαδ ηΪζδζηα σξδ κδ ζδΰσηελκ πλκδεδζηΫθκδ, Ϋθκδπζαθ πμ πζάλπηα ηβμ ονξάμ ηκνμ εαδ πμ νπαλιδαεά Ϋθηαζβ αελδίυμ ηα πλΪΰηαηα εεεέθα, πκν απσ ηβθ εκζηκγεπλβηδεά ζεκπδΪ ηκν κλγκζκΰδζηκτ ηπθ ΝΫπθ Υλσθπθ παλκνζδΪζηβεαθ πμ εηελκθκηέα ά ειενηεζδζησμ ηκν αθγλυπκν. Ώεσηβ εαδ πμ πλκμ ηβθ εαγαλΪ θκβηδεά δλαζηβλδσηβηα, β εικθνξδζηδεά δδελετθβζβ εθσμ γεκζκΰδεκτ πλκίζάηαηκμ γα πλΫπεδ ησηε θα πλκεαζκτζε ηκνζΪξδζηκθ έζβ ενξαλέζηβζβ ά αέζγβζβ εζενγελέαμ σζκ αλΰσηελα εαδ ηδα επδζηβηκθδεά αθαεΪζνοβ», ΰλΪθεδ κ Π. Κκθδτζβμ απσ ηβ δδεά ηκν κπηδεά – ηδα κπηδεά Ϊΰθπζηβ ζ‘ανηκτμ (παΰαθδζηΫμ εαδ ηβ) πκν αλθκτηεθκδ ηβθ τπαλιβ «απσζνηκν, νπΫληαηκτ εαεκτ», γεπλκτθ πζησζκ ηκ Υλδζηδαθδζησ εαδ ηκ Μεζαέπθα ηκ «νπΫληαηκ, απσζνηκ» εαεσ.
ΒΪθ κ Υλδζηδαθδζησμ θΫλθεδ ηβθ παλαεηά εαδ ηκθ Μεζαέπθα, ησηε ΰδαηέ β δζηκλέα ηπθ πελδζζσηελπθ ενλππαρευθ ζαυθ αλξέαεδ ηε ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηκνμ; Ώθ κ Υλδζηδαθδζησμ εείαλίαλέαεδ, ΰδαηέ κδ Νκληαθδκέ, κδ ΚΫζηεμ, κδ ζΪίκδ, κδ Οτΰΰλκδ Ϊλξδζαθ θα εεπκζδηέακθηαδ ηΫζπ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ; Πυμ ΰέθεηαδ κ Υλδζηδαθδζησμ θα εείαίαλέαεδ ηκνμ Έζζβθεμ, αζζΪ θα εεπκζδηέαεδ ηκνμ Άΰΰζκνμ, ηκνμ Ϊιπθεμ, ηκνμ Γεληαθκτμ, ηκνμ Γσηγκνμ, ηκνμ Οζζαθδκτμ, ηκνμ ΓαζΪηεμ, ηκνμ Ρυζζκνμ, ηκνμ Εζπαθκτμ; Γδαηέ ηα δζξνλσηελα εαδ πδκ πκζδηδζηΫθα ελΪηβ εέθαδ εαηΪ ίΪζβ ξλδζηδαθδεΪ; Δ αζάγεδα εέθαδ κ Βζζβθδζησμ ίλδζεσηαθ ζε παλαεηά αδυθεμ πλδθ ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηκν. Ο εεξλδζηδαθδζησμ ηκν Ϋδπζε δτθαηβ θα επδίδυζεδ ΰδα Ϋθηεεα αδυθεμ ζε Ϋθα ελΪηκμ ζηκ κπκέκ αλξδεΪ άηαθ ηέα απσ ηδμ πκζζΫμ εγθσηβηεμ εαδ ηκ κπκέκ ηεηΫηλεοε κνζδαζηδεΪ ζε εζζβθδεσ. ΠλΫπεδ θα γνησηαζηε πΪθηα ζε ηδ εαηΪζηαζβ άηαθ αελδίυμ πλδθ ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηβμ β ΒζζΪδα, εδδδεΪ β θσηδα, υζηε κδ απΪηεμ ηπθ αλξαδκζαηλυθ θα ηβθ ιεΰεζκτθ εαθΫθαθ. Οδ ηλΪίπθαμ, Πανζαθέαμ, Πκζτίδκμ, Αέπθ Υλνζσζηκηκμ, ΚδεΫλπθ, Πζκτηαλξκμ, εέθαδ ζτηθπθκδ ζ‘ ανησ: απυθοηδ παναηιή. «Δ Ήπεδλκμ εέθαδ ηυλα ζηκ ηεΰαζτηελσ ηβμ ηηάηα Ϋλβηβ (..) υμ εαδ ηκ δελσ ηβμ Απδυθβμ ηΫθεδ Ϊθπθκ ζαθ σζα ηα ΰτλπ. Έλβηεμ εέθαδ εαδ κδ κλεδθΫμ πελδκξΫμ αθΪηεζα ζηβθ Μαεεδκθέα, ηβθ Θεζζαζέα εαδ ηβθ Ήπεδλκ. Έλβηκ εαδ ηκ δελσ ξυηα ηβμ Οζνηπέαμ, ζηβ δδΪγεζβ ηπθ ζβζηυθ εαδ ηπθ εαεκπκδυθ. Έλβηεμ β Ώγαηαθέα εαδ β Ακζκπέα. Δ Ώδηπζέα εαδ β Ώεαλθαθέα δδαζξέακθηαδ σξδ πδα απσ αθγλυπκνμ, ηα απσ εκπΪδδα αζσΰπθ πκν ίσζεκνθ. (...) ΏθΪηεζα ζηδμ πσζεδμ ηβμ Φπεέδαμ, β αθΪηθβζβ ηπθ Αεζθυθ εέθαδ ηδα ετΰζπηηβ ηαληνλέα ΰδα ηβθ εαηαζηλκθά ηπθ αθγλππέθπθ ηεΰαζεέπθ. ηβθ ΐκδπηέα, κδ ΘεζπδΫμ, β Θάία, δεθ εέθαδ παλΪ ζνθκδεδζηκέ πκν δεθ αιέακνθ θα αθαθελγκτθ. Ο ΠεδλαδΪμ εέθαδ Ϋθα ξπλδσ ηε ζεσλπδα ζπέηδα (...) εέθαδ πκζτ ζπΪθδκ θα ηαλΪαβ ηα θελΪ ηκν εΪπκδκ ηεΰΪζκ αδΰνπηδαεσ εαλΪίδ. (..) Ώπσ εεαησ πσζεδμ ηβμ Λαεπθέαμ, ηκνζΪξδζηκθ κδ ειάθηα εέθαδ ελεδππηΫθεμ εαδ Ϋλβηεμ. ε Ϋθα ηεΰΪζκ ηηάηα ηβμ Ώλΰκζέδαμ εαδ ηβμ Ώλεαδέαμ πκν άηαθ Ϊζζκηε πελέθβηβ ΰδα ηκθ πζβγνζησ, ηα ηεέξβ ηκνμ κδ θακέ ηκνμ δεθ νπΪλξκνθ πδα, σππμ β Μεΰαζσπκζβ, πκν εέθαδ Ϋλβηβ, αθβηΫθβ ζηα εκπΪδδα εαδ ηα ελεέπδα. Δ Κλάηβ εέθαδ θεελά (...). Δ δσια ηβμ Υέκν, ηπθ Κζαακηεθυθ, ηβμ ηνλθβμ δεθ νπΪλξεδ πδα. Δ Μέζβηκμ εέθαδ ζεδΪ ηκν εανηκτ ηβμ. Δ Παδζσμ, β Άζηνλα, β Πτλα εαδ "ηααέ η‘ ανηΫμ πκζζΫμ αλξαέεμ αδκζδεΫμ πσζεδμ" απκηεζκτθ γζδίελά αθΪηθβζβ ηπθ εαζυθ βηελυθ. Δ γΪζαζζα πκν ηδμ αΰεαζδΪαεδ εέθαδ ηυλα ηδα επδεέθδνθβ θπζδΪ πεδλαηυθ. (..) Ο ΚδεΫλπθαμ, ζαλΪθηα πΫθηε ξλσθδα πλκ Υλδζηκτ: "Βεεέ ζηβθ ΒζζΪδα Ϊζζκηε νπάλξαθ αεηΪακνζεμ πσζεδμ. Συλα ανηΫμ εεέηκθηαδ ζε ελεέπδα". (..) Ο Αέπθ κ Υλνζσζηκηκμ ζέΰκ αλΰσηελα απσ ηκθ Πανζαθέα, ηαμ ηδζΪ πκζζΫμ θκλΫμ ΰδα ηβθ Ϋλβηβ Θεζζαζέα, ηβθ ξπλέμ εαηκέεκνμ Ώλεαδέα, ΰδα ηκθ ΣΪλαθηα, ηκνμ Μεηαπσθηδκνμ, ηκθ Κλσηπθα, Ϊθπθεμ εαδ Ϋλβηεμ πκζδηεέεμ, ηαμ πελδΰλΪθεδ ΰδα ηβθ Ϋλβηβ εαδ ξπλέμ εαηκέεκνμ Βτίκδα, πκν εαθΫθαμ πδα δεθ εαζζδελΰεέ ηα ξπλΪθδα ηβμ, β Βτίκδα ηκ θβζέ ηπθ θεελυθ πσζεπθ, σπκν ηα ζπαληΪ πλδηΪακνθ ζηκθ πελέίκζκ ηπθ εθδσιπθ ηεδξυθ, σπκν ηα αΰΪζηαηα ηπθ γευθ εαδ ηπθ βλυπθ εεέθηαδ ζαίαθπηΫθα ηΫζα ζε πνεθσ ξκληΪλδαζηα εαδ ηα εκπΪδδα ηπθ αυπθ ίσζεκθηαμ ίείβζυθκνθ ηα αλξαέα κδεκδκηάηαηα ηπθ πσζεπθ. Τπάλξε εΪπκηε β ΒζζΪδα. Συλα "κδ πΫηλεμ εαδ ηα ελεέπδα ηπθ ηθβηεέπθ εέθαδ ηα ησθα ηΫζα πκν γνηέακνθ ζ‘ εεεέθκν, πκν επΫαβζαθ, ηκ ξαηΫθκ ηεΰαζεέκ εαδ ηβ ζαηπλσηβηα" (Orat. Xxxiii˙ vii)» (C. Barbagallo, Σα αίηηα παξαθκήο ηεο Αξραίαο Διιάδνο, εεδ. Αβηδκνλΰέα, ζ. 267-270). Ο Πζκτηαλξκμ, ηκθ 2κ αδ. η.Υ., (Πεξί ησλ εθιεινηπφησλ ρξεζηεξίσλ, 8 (414a)) ΰλΪθεδ σηδ «κζσεζβλβ β ξυλα ησζδμ εαδ ηεηΪ ίέαμ γα ηπκλκτζε θα πλκζθΫλεδ ζάηελα ηλεδμ ξδζδΪδεμ κπζέηεμ, σζκνμ Ϋζηεδζε ησθβ ηβμ β πσζβ ηπθ ΜεΰαλΫπθ ζηδμ ΠζαηαδΫμ» εαδ σηδ ζηβ ΐκδπηέα εαθεέμ «ηπκλεέ θα εΪθεδ ΰδα υλεμ θα ηβ ζνθαθηάζεδ Ϊθγλππκ πΫλα απσ εαθΫθα ίκζεσ». «70 πσζεδμ ηπθ Δπεδλπηυθ, ζΫΰεδ κ Πκζτίδκμ, σηδ εαηΫζηλεοε κ Ώδηέζδκμ Πατζκμ (...) εαδ Ϋζαίε ηεγ‘ εανηκτ 150 ξδζδΪδαμ αδξηαζυηκνμ. (...) άηελκθ πκν εέθαδ εαηΪ ηΫΰα ηΫλκμ β ξυλα [=Ήπεδλκμ] Ϋλβηκμ εαδ πκζζαέ ηπθ εαηκδεδυθ εαδ δδέπμ ηπθ πσζεπθ Ϋξκνθ ειαθαθδζγά, εαδ αθ άγεζε ηδμ δνθβγά θα εαγκλέζβ ηατηα ζεπηκηελυμ, δεθ γα πλκζΫθελε εαηηέαθ πθΫζεδαθ δδα ηκνμ ησπκνμ, ηπθ κπκέπθ β ηθάηβ ηλσπκθ ηδθΪ Ϋζίβζε, εαδ ηπθ κπκέπθ β ελάηπζδμ αλξέζαζα απσ πκζζκτ δεθ Ϋπανζεθ αεσηβ» (ηλΪίπθ, 7, 3 (c322)). «Έθεεα ηβμ ηεζεέαμ ελβηυζεπμ ηβμ ξυλαμ [=Ώλεαδέαμ], δεθ εέθαδ κλγσθ θα επδηεέθπηεθ επέ ηβμ δζηκλέαμ ηβμ. Ώδ πζΫκθ επδθαθεέμ Ϊζζκηε πσζεδμ εαηαζηλΪθβεαθ Ϋθεεα ηπθ ζνθεξυθ πκζΫηπθ ξπλέμ θα αθάζκνθ έξθβ, ανηά δε β ξυλα Ϋπανζε θα εαηκδεάηαδ εαδ εαζζδελΰάηαδ. (...) Δ Ώδηπζέα επέζβμ εαδ β Ώεαλθαθέα, ξυλαδ ει έζκν ελβηπηΫθαδ (...) άηελα δε εαδ ανηά β ΜεΰΪζβ Πσζδμ επαζάγενζε ηκ ζκΰκπαέΰθδκθ ηκν επηδεκτ πκδβηκτ "ηκ σθκηΪ ηβμ εέθαδ Μεΰαζελβηέα εαδ κνξέ πζΫκθ Μεΰαζσπκζδμ"» (ηλΪίπθ, 8, 1 (c388)). «Δ Μεΰαζσπκζβ», ΰλΪθεδ δτκ αδυθεμ ηεηΪ κ Πανζαθέαμ (8, 33, 1), «εέθαδ
ζηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηβμ ελεδππηΫθβ επέ ηπθ βηελυθ ηαμ». Αβζαδά β παλαεηά ζνθεξδασηαθ αδδΪεκπα. «άηελκθ β Μεζζβθέα εέθαδ εαηΪ ηκ πζεέζηκθ εΰεαηαζεζεδηηΫθβ, ξπλέμ σηπμ ηκτηκ θα εέθαδ εΪηδ ηκ εεπζβεηδεσθ, αθκτ εαδ β Λαεπθδεά αεσηβ δτθαηαδ θα ηαμ δυζεδ ηβθ εθητππζδθ ηβμ ελβηυζεπμ, εΪθ ηβθ ζνΰελέθπηεθ πλκμ σ,ηδ άηκ παζαδΪ. Αδσηδ εεησμ ηβμ πΪληβμ πλΫπεδ θα νπκζκΰέζπηεθ εαδ ηαμ ηλδΪεκθηα πκζέξθαμ, αδ κπκέαδ παζαδΪ νπάλξαθ πΫλδι ηβμ πΪληβμ» (ηλΪίπθ, Γεσγξαθηθά, 8, 11 (c 362)). «άηελκθ εαδ ανησμ κ θασμ ηπθ Αεζθυθ Ϋξεδ πΪλα πκζτ παλαηεζβγά (...) κ εδμ ηκνμ Αεζθκτμ θασμ εέθαδ πηπξσηαηκμ ηκνζΪξδζηκθ εδμ ηΫηαζζα πκζτηδηα, αθ σξδ εδμ αθδελυηαηα» (ηλΪίπθ, 9, 4-8 (c419-420)). «Οδ ζνξθκέ πσζεηκδ εαηελεέππζαθ ηα ηαελΪ ηεέξβ εαδ ηκ ηεέξκμ ηβμ Μκνθδξέαμ εαδ πελδσλδζαθ ηκθ ΠεδλαδΪ εδμ ηδελΪθ ευηβθ πΫλδι ηπθ ζδηΫθπθ εαδ ηκν θακτ ηκν ζπηάλκμ Αδσμ» (ηλΪίπθ, 9, 15 (c395)). «Οδ Θάίεμ ηβμ ΐκδπηέαμ Ϋξκνθ ηκ σθκηΪ ηκνμ ζάηελα πελδκλδζηΫθκ ζηβθ αελσπκζβ ηκθΪξα εαδ ζε ζέΰκνμ εαηκέεκνμ. (...) Καδ β Αάζκμ, αθ ειαδλΫζεδ εαθεέμ ηκνμ Ώγβθαέκνμ πκν ζηΫζζκθηαδ ΰδα ηβ θλκτλβζβ ηκν δελκτ, εέθαδ Ϋλβηβ απσ (ΰθάζδκνμ) Αάζδκνμ» (Πανζαθέαμ, 8, 33, 2). «Δ Ώλΰκζέδα εαδ β Λαεπθέα εζεέθκνθ β ηέα τζηελα απσ ηβθ Ϊζζβ ηα ζαηπλΪ ηκνμ ελΰαζηάλδα σπζπθ. Σα κλνξεέα ηκν ζδδάλκν εαδ ηκν ξαζεκτ ηβμ Βτίκδαμ εΰεαηαζεέπκθηαδ. Δ Ώγάθα εΰεαηαζεέπεδ ΰδα πΪθηα ηα πζκτζδα ηεηαζζεέα ηκν Λανλέκν εαδ ηδμ απσ αδυ αδυθπθ εελαηκνλΰδεΫμ ίδκηβξαθέεμ ηβμ (...) αβ ηε ηα δυλα ηπθ Ρπηαέπθ πκν γα ηβμ πλκηβγετζκνθ ηαεηδεΪ ζδηΪλδ, ηλσθδηα, γα πζβλυζκνθ ηκνμ δβησζδκνμ αΰυθεμ ηβμ (...).ηα πλυηα ηβμ ανηκελαηκλέαμ β νθΫζενζβ ηκν Αάηκν [ηβμ Ώγάθαμ] πελδσλδζε ηβ δδεαδκδκζέα ηβμ εαδ Ϋθγαζε ζηκ ζβηεέκ θα εΰελέθβ ησθκ δδαηΪΰηαηα επαέθπθ εαδ ηδηυθ, πκν νπαΰκλενσηαθ "Ϊθπγεθ" εαδ β παζδΪ ΐκνζά ηκν Αάηκν ηεηαηλΪπβεε ζδΰΪ-ζδΰΪ ζ‘ Ϋθα ζυηα απκεζεδζηδεΪ ά ζξεδσθ απκεζεδζηδεΪ ΰδα παλεζΪζεδμ» (C. Barbagallo, Σα αίηηα παξαθκήο ηεο Αξραίαο Διιάδνο, εεδ. Αβηδκνλΰέα, ζ. 222, 224, 241). Ώπσ ανησ ηκ ηατλκ ξΪζδ Ϋζπζε κ Υλδζηδαθδζησμ ηβθ ΒζζΪδα. Ώπσ ηδα αζάηαθηβ, ελβηπηΫθβ εαδ κνζδαζηδεΪ πελδθλκθβηΫθβ ΰπθδΪ ηδαμ απΫλαθηβμ ανηκελαηκλέαμ, Ϋΰδθε ηκ εΫθηλκ ηβμ ξΪλβ ζηκ Υλδζηδαθδζησ εαδ ηκθ ΜΫΰα Κπθζηαθηέθκ. Οδ εαηβΰκλέεμ ηπθ αλξαδκζαηλυθ, ππμ ηε ηκ ΐναΪθηδκ αλξέαεδ β παλαεηά ηβμ θσηδαμ ΒζζΪδαμ – θα ιαθαγνηέζκνηε ηκθ δδδσηνπκ θκηδκεζζαδδζησ ηκνμ, πκν αΰθκεέ σηδ εεεέθβ ηβθ επκξά (4κμ εαδ 5κμ αδ.) ηα εΫθηλα ηκν Βζζβθδζηκτ άηαθ εεησμ θσηδαμ ΒζζΪδαμ – εέθαδ εέηε πλκρσθ Ϊΰθκδαμ εέηε εζεεηηΫθα οΫηηαηα. Δ παλαεηά ηβμ θσηδαμ ΒζζΪδαμ εέξε αλξέζεδ 500-600 ξλσθδα πλδθ ηκθ Θεκδσζδκ εαδ ζνθεξδασηαθ υμ ανησθ, δέξπμ κ Υλδζηδαθδζησμ θα ενγτθεηαδ ΰδ‘ ανηάθ. Αεθ πλκεΪζεζε εαηηέα παλαεηά ηβμ θσηδαμ ΒζζΪδαμ εαδ ηκν Βζζβθδζηκτ ηκ ΐναΪθηδκ. ΕΒ' ΜΒΡΟ
ΚΏΕΝΔ ΑΕΏΘΔΚΔ
73. "Ο Εβζκτμ ηπθ Υλδζηδαθυθ δεθ Ϋξεδ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηκθ είλαρεσ Μεζζέα. Οδ έδδκδ κδ Βίλαέκδ, κδ εαηεικξάθ ΰθυζηεμ ηκν γΫηαηκμ εαδ ηβμ Π.Α. αλθκτθηαδ σηδ νπΪλξκνθ ηλεέμ νπκζηΪζεδμ ζηκ Θεσ ηκνμ, εαδ Ϋλξκθηαδ Ϋπεδηα κδ Υλδζηδαθκέ θα δζξνλδζηκτθ σηδ νπΪλξκνθ". ΏΠΏΝΣΔΔ: ΤπΪλξεδ β εθηκζά ζηκ ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟ Σ‘, 4: «Κύλδκμ ὁ Θεὸμ ηθ Κύλδκμ εἷμ ἐζηὶ», δβζαδά, «κ Κτλδκμ κ Θεσμ ηαμ εέθαδ Ϋθαμ». ΤπΪλξκνθ δτκ ζΫιεδμ ζηα ίδίζδεΪ είλαρεΪ ΰδα ηβθ εζζβθδεά ζΫιβ «Ϋθαμ». Δ ηδα εέθαδ β ―echad‖, πκν ζβηαέθεδ «Ϋθαμ», «ησθκ» εαδ «εθσηβηα ηπθ επέ ηΫλκνμ ηηβηΪηπθ», εθυ β Ϊζζβ εέθαδ β ―yadidh‖, πκν ζβηαέθεδ «ηκθαδδεσηβηα» ά «Ϋθαμ ζηκ εέδκμ ηκν», «ηκθαδδεσμ πκν θα Ϋξεδ ηβθ πκδσηβηα ανηά». ηκ παλαπΪθπ εδΪθδκ ξλβζδηκπκδεέηαδ β πλυηβ είλαρεά ζΫιβ, πκν επδηλΫπεδ ηβθ πκζζαπζσηβηα εθησμ ηβμ εθσηβηαμ. ΠαλΪδεδΰηα ξλάζβμ ηβμ ζΫιβμ echad εέθαδ ηα παλαεΪηπ εδΪθδα: ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 24 «..εαὶ ἔζκθηαδ κἱ δύκ εἰμ ζάλεα ιίακ (echad)».
ΓΒΝΒΕ ΕΏ‘, 6 «εαὶ εἶπε Κύλδκμ· ἰδκὺ ΰέθκμ ἓκ (echad) εαὶ ξεῖζκμ ἓθ». ΒΞΟΑΟ ΚΑ‘, 3 «..ἀπεελίγβ δὲ πᾶμ ὁ ζαὸμ θπθῆ ιζᾷ (echad) ζέΰκθηεμ». ΒΞΟΑΟ ΚΣ‘, 11 «εαὶ πκδήζεδμ ελίεκνμ ξαζεκῦμ πεθηήεκθηα. εαὶ ζνθάοεδμ ηκὺμ ελίεκνμ ἐε ηθ ἀΰενζθ, εαὶ ζνθάοεδμ ηὰμ δέλλεδμ, εαὶ ἔζηαδ ἕκ (echad)». ΕΔΟΤ ΣΟΤ ΝΏΤΔ Θ‘, 2 «ζνθήζγκζαθ ἐπὶ ηὸ αηὸ ἐεπκζεηζαδ ᾿Εβζκῦθ εαὶ ᾿Εζλαὴζ ἅηα πάκηεξ (echad)». ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΐ‘, 25 «εαὶ ζνθαγλκίακθηαδ κἱ νἱκὶ ΐεθδαηὶθ κἱ ὀπίζπ ᾿Ώίεθθὴλ εαὶ ἐΰεθήγβζαθ εἰμ ζνθάθηβζδθ ηίαθ εαὶ ἔζηβζαθ ἐπὶ εεθαζὴθ ίκνθκῦ ἑθόμ (echad)». Δ ξλάζβ ηκν echad νπκδβζυθεδ εθσηβηα εθησμ ηβμ πκζζαπζσηβηαμ. Άθηλαμ εαδ ΰνθαέεα εέθαδ ηδα εθσηβηα, αζζΪ εαδ πκζζαπζσηβηα. Σκ ΰΫθκμ εέθαδ Ϋθα, αζζΪ απκηεζεέηαδ απσ δτκ θνζΫμ. Ο ζασμ απκελέθεηαδ ηε πκζζΫμ θπθΫμ, αζζΪ ζαθ θα άηαθ Ϋθαμ ηε ηέα θπθά. Ώνηά β πκζζαπζσηβηα εθησμ ηβμ εθσηβηαμ νπΪλξεδ εαδ ζηκ εδΪθδκ πκν ζΫεδ σηδ κ Θεσμ εέθαδ Ϋθαμ. Αβζαδά ηκ εδΪθδκ πκν αθαθΫλεδ σηδ κ Θεσμ εέθαδ Έθαμ, αθαθΫλεηαδ ζηβθ «ζτθγεηβ εθσηβηα». Δ Π.Α. ζνθάγπμ ξλβζδηκπκδεέ ΰδα ηκ ΓδαξίΫ ηβ ζΫιβ Elohim, πκν εέθαδ κ πζβγνθηδεσμ ηβμ ζΫιβμ Eloah (= γεσμ). νθάγπμ θκηέαεηαδ εζθαζηΫθα σηδ ηκ Elohim εέθαδ κ πζβγνθηδεσμ ηκν El. Ο πλαΰηαηδεσμ πζβγνθηδεσμ ηκν El εέθαδ Elim εαδ ξλβζδηκπκδεέηαδ απσ ηβθ Π.Α. ΰδα ηκνμ «γεκτμ» ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ, αθ εαδ ανησ ζνηίαέθεδ εαδ ηε ηκ Elohim (π.ξ. ζηβθ Ώ' ΐΏΕΛΒΕΧΝ Β', 7) - ηε ζεκπσ θα δεέιεδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ σηδ ΰδα ηκνμ Ϊζζκνμ ζακτμ β γεσηβηα Ααΰυθ άηαθ σππμ ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ κ Βζκξέη. ΠΪθηπμ, ΰδα ηκθ ΓδαξίΫ β Π.Α. ξλβζδηκπκδεέ πΪθηα λάηαηα εθδεκτ, ζ.ξ. «κδ γεκέ ζΫεδ ανηΪ». ΐΫίαδα, Ϋξεδ νπκηεγεέ σηδ εαδ εεησμ απσ ηκνμ Βίλαέκνμ, Ϊζζκδ ζακέ απκεαζκτζαθ ηκθ Ϋθαθ εΪγε θκλΪ γεσ (απσ ηκνμ πκζζκτμ γεκτμ ηκνμ) ζαθ θα άηαθ πκζζκέ. Ώνησ σηπμ, ζε αθηέγεζβ ηε ηβθ Π.Α. δεθ ζνηίαέθεδ ζνθΫξεδα, δδσηδ ζηβθ Π.Α. ηκ ετλδκ σθκηα ΰδα ηκ ΓδαξίΫ εέθαδ ζηβ ζνθηλδπηδεά πζεδκοβθέα (2.500 πελέπκν θκλΫμ) ηκ Elohim, εθυ ζηδμ Ϊζζεμ γλβζεενηδεΫμ παλαδσζεδμ κ πζβγνθηδεσμ δεθ ξλβζδηκπκδεέηαδ πΪθηα – π.ξ. ΰδα πΫθηε ξλάζεδμ πζβγνθηδεκτ ΰδα Ϋθαθ γεσ αθηδζηκδξκτθ εέεκζδ ξλάζεδμ εθδεκτ ΰδα ηκθ έδδκ γεσ – απζυμ ζνθαθηΪηαδ πελδκδδεΪ, εαδ εέθαδ «πζβγνθηδεσμ ηεΰαζκπλΫπεδαμ». Ώθηέγεηα, αελδίυμ επεδδά β ζΫιβ Elohim ζνθαθηΪηαδ ξδζδΪδεμ θκλΫμ εαδ εέθαδ ηκ ετλδκ σθκηα ηκν ΓδαξίΫ ζηβθ Π.Α., κ πζβγνθηδεσμ ηβμ δεθ ζνθδζηΪ «πζβγνθηδεσ ηεΰαζκπλΫπεδαμ». Πελδπηυζεδμ σπκν κ «Ϊΰΰεζκμ Κνλέκν» απκεαζεέηαδ απσ ηβθ Π.Α. «Θεσμ»: ΓΒΝΒΕ ΕΣ‘ 7 Βὗλε δὲ αηὴθ ἄΰΰεζκμ Κνλίκν ἐπὶ ημ πβΰμ ηκῦ ὕδαηκμ ἐθ ηῆ ἐλήηῳ, ἐπὶ ημ πβΰμ ἐθ ηῆ ὁδῶ κύλ. 8 εαὶ εἶπεθ αηῆ ὁ ἄΰΰεζκμ Κνλίκν. ῎Ώΰαλ, παδδίζεβ άλαμ, πόγεθ ἔλξῃ εαὶ πκῦ πκλεύῃ; εαὶ εἶπεθ· ἀπὸ πλκζώπκν άλαμ ημ ενλίαμ ηκν ἐΰὼ ἀπκδδδλάζεπ. 10 εαὶ εἶπεθ αηῆ ὁ ἄΰΰεζκμ Κνλίκν· πζβγύθπθ πζβγνθ ηὸ ζπέληα ζκν, εαὶ κε ἀλδγηβγήζεηαδ πὸ ηκῦ πζήγκνμ. 11 εαί εἶπεθ αηῆ ὁ ἄΰΰεζκμ Κνλίκν· ἰδκύ, ζὺ ἐθ ΰαζηλί ἔξεδμ εαὶ ηέιῃ νἱὸθ εαὶ εαζέζεδμ ηὸ ὄθκηα αηκῦ ᾿Εζηαήζ, ὅηδ ἐπήεκνζε Κύλδκμ ηῆ ηαπεδθώζεδ ζκν. 13 εαὶ ἐεάζεζεθ ῎Ώΰαλ ηὸ ὄθκηα Κνλίκν ηκῦ ζαζκῦθηκμ πλὸμ αηήθ· ζὺ ὁ Θεὸμ ὁ ἐπδδώθ ηε, ὅηδ εἶπε· εαὶ ΰὰλ ἐθώπδκθ εἶδκθ ὀθγέθηα ηκδ. Ο «Ϊΰΰεζκμ Κνλέκν» πκν ζνθκηδζεέ ηε ηβθ Άΰαλ απκεαζεέηαδ Θεσμ («Κνλίκν ηκῦ ζαζκῦθηκμ πλὸμ αηήθ») απσ ηκθ ζνΰΰλαθΫα, απκεαζεέηαδ Θεσμ απσ ηβθ Άΰαλ («ἐθώπδκθ εἶδκθ ὀθγέθηα [ηκ Θεσ] ηκδ»), ηδζΪ ΰδα ηκ Θεσ ζηκ ΰ‘ πλσζππκ («ἐπήεκνζε Κύλδκμ») εαδ νπσζξεηαδ θα πζβγτθεδ ηκνμ απκΰσθκνμ ηβμ˙ νπσζξεζβ πκν ησθκ κ Θεσμ εΪθεδ. Έξκνηε Ϋθα πλσζππκ πκν δλα πμ Θεσμ εαδ εαζεέηαδ Θεσμ εδ σηπμ αθαθΫλεηαδ ζηκ Θεσ – ζηκθ εανησ ηκν – ζε ΰ‘ πλσζππκ. Πυμ αζζδυμ ηπκλεέ θα εληβθενηεέ ηκ εδΪθδκ, εεησμ αθ νπκηεγεέ ηδα πκζζαπζσηβηα εθησμ ηβμ εθσηβηαμ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α.; ΦνζδεΪ δεθ δζξτεδ β λαίίδθδεά Ϊπκοβ σηδ κ Ϊΰΰε-
ζκμ/απεζηαζηΫθκμ ζΫΰεηαδ «Θεσμ» επεδδά ηδζΪ εε ηΫλκνμ ηκν Θεκτ˙ ΰδα παλΪδεδΰηα, εαθΫθαμ πλκθάηβμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ δεθ απκεαζεέηαδ απσ ηβθ Π.Α. ά ηκνμ ζνΰξλσθκνμ ηκν «Θεσμ», απζυμ επεδδά ηεηαθΫλεδ ζ‘ ανηκτμ ηα ζσΰδα ηκν Θεκτ. Μσθκ κ Θεσμ απκεαζεέηαδ YHWH. Δ αθηέγεηβ Ϊπκοβ γα ζάηαδθε εδδπζκζαηλέα. ΓΒΝΒΕ Κΐ‘ 11 εαδ Ϊΰΰεζκμ Κνλέκν απσ ηκθ κνλαθσ ηκθ εΪζεζε εαδ ηκν εέπε «ΏίλαΪη, ΏίλαΪη!» Βεεέθκμ απΪθηβζε «Να ηαδ» 12 εέπε ζ‘ ανησθ κ Ϊΰΰεζκμ. «Μβθ απζυζεδμ ηκ κπζδζηΫθκ ξΫλδ ζκν πΪθπ ζηκ παδδέ εαδ ηβθ εΪθεδμ ζ‘ ανησ εαθΫθαθ εαεσ˙ δδσηδ εαηΪζαία ηυλα εαζΪ σηδ εζτ ζΫίεζαδ εαδ ζαηλετεδμ ηκ Θεσ, αθκτ ΰδα ξΪλβ ηκν δεθ ζνπάγβεεμ ηκθ αΰαπβησ ζκν ΰδκ». Ο «Ϊΰΰεζκμ Κνλέκν» ηδζΪ ζηκθ Θεσ ζηκ ΰ‘ πλσζππκ, αζζΪ ζΫεδ σηδ «ΰδα ξΪλβ ηκν δεθ ζνπάγβεεμ». Αε δδΫηαιε εαθΫθαμ Ϊΰΰεζκμ ηκθ ΏίλαΪη θα γνζδΪζεδ ηκθ ΕζαΪε εαδ δεθ γα ηπκλκτζε Ϋθαμ Ϊΰΰεζκμ θα πεδ «ΰδα ξΪλβ ηκν». Αβζαδά ηανηέαεηαδ ηε ηκ Θεσ. ΓΒΝΒΕ ΛΏ‘ 11 ηαὶ εἶπέ ιμζ ὁ ἄββεθμξ ημῦ Θεμῦ εαγ᾿ ὕπθκθ· ᾿Εαεώί· ἐΰὼ δὲ εἶπα· ηί ἐζηδ; 13 ἐβώ εἰιζ ὁ Θεὸξ ὁ ὀθγείμ ζκδ ἐθ ηόπῳ Θεκῦ Ο «Ϊΰΰεζκμ ηκν Θεκτ» πκν εηθαθέαεηαδ ζηκθ τπθκ ηκν Εαευί απκεαζεέ ηκθ εανησ ηκν Θεσ. ΒΞΟΑΟ Γ‘ 2 ὤθγβ δὲ αηῶ ἄΰΰεζκμ Κνλίκν ἐθ πνλὶ θζκΰὸμ ἐε ηκῦ ίάηκν... 4 .. ἐεάζεζεθ αηὸθ ὁ Κύλδκμ ἐε ηκῦ ίάηκν ζέΰπθ· Μπνζ, Μπνζ. 6 εαὶ εἶπεθ· ἐΰώ εἰηδ ὁ Θεὸμ ηκῦ παηλόμ ζκν, Θεὸμ ῾Ώίλαὰη εαὶ Θεὸμ ᾿Εζαὰε εαὶ Θεὸμ ᾿Εαεώί. Ο «Ϊΰΰεζκμ Κνλέκν» ανηκαπκεαζεέηαδ Θεσμ. ΏθαθκλδεΪ ηε ηκθ Μεζζέα πκν γα Ϋζηεζθε κ Θεσμ ηβμ Π.Α. ΓΒΝΒΕ ΜΘ‘, 10 Αεθ γα ζεέοεδ Ϊλξκθηαμ απσ ηβ θνζά Εκτδα εαδ αλξβΰσμ απσ ηκνμ απκΰσθκνμ ηκν, ηΫξλδμ σηκν Ϋλγεδ εεεέθκμ, ζηα ξΫλδα ηκν κπκέκν απσεεδθηαδ κδ εικνζέεμ, «εαδ ανησμ πλκζδκεέα εγθυθ». ΦΏΛΜΟ ΡΘ‘ (ΡΕ‘) 1 ΒΕΠΒΝ ὁ Κύλδκμ ηῶ Κνλίῳ ηκν· 3 ἐε ΰαζηλὸμ πλὸ ἑπζθόλκν ἐΰέθθβζά ζε. Αβζαδά, πλσεεδηαδ ΰδα Ϋθαθ "πλκ αδυθπθ" Μεζζέα, αθκτ ΰεθθάγβεε πλδθ ηβ δβηδκνλΰέα ηπθ Ϊζηλπθ εαδ. ηκν εσζηκν, εαδ ηΪζδζηα εε ηβμ έδδαμ γερεάμ κνζέαμ "εε ΰαζηλσμ". ΤπΪλξκνθ αλεεηΪ ζβηεέα ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ σπκν θαέθεηαδ β ηλδαδδεσηβηα πκν θαθελυθεηαδ ζηβθ Καδθά Αδαγάεβ. ΓΒΝΒΕ Ώ‘, 26 «εαὶ εἶπεθ ὁ Θεόμ· πκδήζπηεθ ἄθγλππκθ εαη᾿ εἰεόθα ηεηέλαθ εαὶ εαγ᾿ ὁηκίπζδθ....» Ώπσ ηβ ηδα νπΪλξεδ ηκ α‘ πλσζππκ εθδεσ (εέπεθ κ Θεσμ) εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ ηκ α‘ πλσζππκ πζβγνθηδεσ (πκδάζκνηε). ΓΒΝΒΕ Γ‘, 22 «εαὶ εἶπεθ ὁ Θεόμ· ἰδκὺ ᾿Ώδὰη ΰέΰκθεθ ὡμ εἷμ ἐι ηθ, ηκῦ ΰδθώζεεδθ εαζὸθ εαὶ πκθβλόθ·...» Βδυ εδδδεΪ, σξδ απζυμ νπΪλξεδ ηκ α‘ πλσζππκ πζβγνθηδεσ, αζζΪ κ Ϋθαμ Θεσμ ζΫεδ σηδ κ ΏδΪη Ϋΰδθε «σππμ Ϋθαμ απυ εηΪμ». Ώνησ απκεζεέεδ εαδ ηβθ δδΫα σηδ κ Θεσμ ηδζΪ ζηκθ εανησ ηκν ζε α‘ πζβγνθηδεσ «ηεΰαζεδσηβηαμ». Σκ «Ϋθαμ απσ εηΪμ» νπκθθκεέ σηδ νπΪλξκνθ πκζζκέ˙ εθυ αθ ΰλαθσηαθ π.ξ. «Ϋΰδθε ζαθ εδ εηΪμ», εΪπκδκμ γα ηπκλκτζε θα ηκ γεπλάζεδ πμ πζβγνθηδεσ «ηεΰαζεδσηβηαμ». ΏζζΪ, αθ νπκηεγεέ – σππμ δζξνλέακθηαδ κδ λαίίέθκδ – ππμ κ Θεσμ, σηαθ ζΫεδ «εδμ ει βηυθ» εθθκεέ ηκθ εανησ ηκν ηααέ ηε ηκνμ Ϊΰΰεζκνμ πκν ηκθ νπβλεηκτθ, εαδ Ϋηζδ εέθαδ ζαθ θα γεπλεέ ηκθ εανησ ηκν εαδ ανηκτμ πμ ηδα εθσηβηα («βηυθ»), ησηε ΰδαηέ β Π.Α. ζΫεδ σηδ ηε ηκθ Θεσ δεθ νπΪλξεδ σηκδκμ εαθεέμ ζε ηέπκηα;
Ώ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ, ΕΓ‘, 20 Κύλδε, μὐη ἔζηζκ ὅιμζόξ ζμζ, εαὶ κε ἔζηδ Θεὸμ πζὴθ ζκῦ ηαηὰ πάκηα, ὅζα εκύζαηεθ ἐθ ὠζὶθ ηθ. ΓΒΝΒΕ ΕΏ‘, 7 «δεῦηε εαὶ εαηαίάθηεμ ζνΰξέπηεθ αηθ ἐεεῖ ηὴθ ΰζζζαθ,...» ΠΪζδ νπΪλξεδ κ α΄ πζβγνθηδεσμ. ΔΏΎΏ Σ‘, 8 «ησηε Ϊεκνζα ηβ θπθά ηκν Κνλέκν θα ζΫεδ «πκδκθ θα ζηεέζπ; Καδ πκδκμ γα πΪεδ ΰδα ηΪμ;» ΏζζΪ ανηΪ, θνζδεΪ, ηα απκζπΪζηαηα δεθ ζεθ εΪθ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. εέθαδ ηλέα ά ηΫζζελα ά δΫεα πλσζππα. Ώνησ θαθελυθεηαδ αζζκτ: ΓΒΝΒΕ ΕΔ‘ 1 ΧΦΘΔ δὲ αηῶ [ζηκθ ΏίλαΪη] ὁ Θεὸμ πλὸμ ηῆ δλνΐ ηῆ Μαηίλῆ, εαγβηέθκν αηκῦ [ΏίλαΪη] ἐπὶ ημ γύλαμ ημ ζεβθμ αηκῦ ηεζβηίλίαμ. 2 ἀθαίζέοαμ δέ [κ ΏίλαΪη] ηκῖμ ὀθγαζηκῖμ αηκῦ εἶδε, εαὶ ἰδκὺ ηλεῖμ ἄθδλεμ εἱζηήεεδζαθ ἐπάθπ αηκῦ· εαὶ ἰδὼθ πλκζέδλαηεθ εἰμ ζνθάθηβζδθ αηκῖμ ἀπὸ ημ γύλαμ ημ ζεβθμ αηκῦ εαὶ πλκζεεύθβζεθ ἐπὶ ηὴθ ΰθ. 3εαὶ εἶπε· εύλδε, εἰ ἄλα εὗλκθ ξάλδθ ἐθαθηίκθ ζκν, ηὴ παλέζγῃμ ηὸθ παῖδά ζκν· Φαέθεηαδ σηδ κδ ηλεδμ Ϊθδλεμ πκν κ ΏίλαΪη εέδε άηαθ κ Θεσμ (υθγβ= εηθαθέζηβεε κ Θεσμ), εαδ ίζΫπκθηΪμ ηκνμ ηλεδμ Ϊθδλεμ, ηκνμ απκεαζεέ «ετλδε», πζΪθ θα άηαθ Ϋθαμ. Γδα ηκθ Λσΰκ ζΫεδ κ Αανέδ: ΦΏΛΜΟΕ ΡΕΔ‘ (118), 89 «Βἰμ ηὸθ αἰθα, Κύλδε, ὁ ζόΰκμ ζκν δδαηέθεδ ἐθ ηῶ κλαθῶ.» ΦΏΛΜΟΕ ΡΣ‘ (106), 20 «ἀπέζηεδζε ηὸθ ζόΰκθ αηκῦ εαὶ ἰάζαηκ αηκὺμ...» ηπμ κ πλκθκλδεσμ ζσΰκμ δεθ ζηΫζθεηαδ κτηε παλαηΫθεδ ζηκνμ αδυθεμ ζηκθ κνλαθσ. Γδα ηκ Πθετηα ζΫεδ κ Αανέδ πΪζδ: ΦΏΛΜΟΕ ΡΓ‘(103), 30 «ἐιαπκζηεζεῖμ ηὸ πθεῦηά ζκν, εαὶ εηδζγήζκθηαδ» ΦΏΛΜΟΕ, Λΐ‘, 6 «ηῶ ζόΰῳ ηκῦ Κνλίκν κἱ κλαθκὶ ἐζηελεώγβζαθ εαὶ ηῶ πθεύηαηδ ηκῦ ζηόηαηκμ αηκῦ πᾶζα δύθαηδμ αηθ·» ΕΧΐ ΛΓ‘, 4 «πθεῦηα γεῖκθ ηὸ πκδζάθ ηε, πθκὴ δὲ Παθηκελάηκλκμ δδδάζεκνζά ηε.» ηπμ ηκ πθετηα πκν ζηΫζθεηαδ εαδ δβηδκνλΰεέ εαδ ζηελευθεδ εαδ ζνθΫξεδ δεθ εέθαδ θτζβηα πκν ξΪθεηαδ, σππμ εαδ ηκ ζησηα ηκν Θεκτ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ ζπηαηδεσ ηΫζκμ (Ε.Ααηαζεβθκτ, Έθδνζηο..., 1, 7). Ώθ ηκ «πθετηα Θεκτ» εέθαδ Θεσμ, πλσζππκ εδ σξδ απλσζππβ εθΫλΰεδα ηκν Θεκτ, ησηε γα πλΫπεδ θα Ϋξεδ αθεθσμ ηδμ δδδσηβηεμ πκν Ϋξεδ Ϋθα πλσζππκ, αθεηΫλκν ηδμ δδδσηβηεμ ηκν Θεκτ: Σκ Πθετηα ζνθεηέαεδ: ΝΒΒΜΕΏ Θ‘, 20 εαὶ ηὸ πθεῦηά ζκν ηὸ ἀΰαγὸθ ἔδπεαμ ζνθεηίζαδ αηκὺμ Σκ Πθετηα εέθαδ παθηαξκτ παλσθ, εέηε κ Ϊθγλππκμ αθείεέ ζηκθ κνλαθσ εέηε εαηΫίεδ ζηκθ Άδβ: ΦΏΛΜΟΕ ΡΛΔ‘ 7 πκῦ πκλενγ ἀπὸ ηκῦ πθεύηαηόμ ζκν εαὶ ἀπὸ ηκῦ πλκζώπκν ζκν πκῦ θύΰπ; 8 ἐὰθ ἀθαί εἰμ ηὸθ κλαθόθ, ζὺ ἐεεῖ εἶ, ἐὰθ εαηαί εἰμ ηὸθ ᾅδβθ, πάλεδ· Σκ Πθετηα εέθαδ δβηδκνλΰσμ ηκν εσζηκν (ΓΒΝ. Ώ‘, 2), (ΕΧΐ ΛΓ‘, 4) ΒΪθ ηκ "πθετηα Θεκτ" εέθαδ απζυμ ηδα εεδάζπζβ ηβμ εθΫλΰεδαμ ηκν Θεκτ, ησηε δεθ ηπκλεέ θα ζΫΰεηαδ σηδ εέθαδ δβηδκνλΰσμ ά σηδ εέθαδ παθηαξκτ παλσθ. Βέθαδ ζα θα ζΫηε ππμ "ηκ ξΫλδ ηκν ελΰΪηβ ξηέαεδ" αθηέ
ηκν ζπζηκτ "κ ελΰΪηβμ εηέαεδ". Μελδεκέ γα πκνθ ππμ δεθ εεπζβλυθεδ κ Εβζκτμ εαθΫθα απσ ηα νπκζξσηεθα ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α. ΓΒΝΒΕ Γ' 15 Θα γΫζπ Ϊζίεζηβ Ϋξγλα ηεηαιτ ζκν εαδ ηβμ ΰνθαδεσμ, ηεηαιτ ηπθ απκΰσθπθ ζκν εαδ ηπθ απκΰσθπθ ηβμ. Έθαμ απσΰκθκμ ηβμ ΰνθαέεαμ ανηάμ γα ζκν ζνθηλέοεδ ηβθ εεθαζά εαδ ζν γα εεθηάζεδμ ηβθ θηΫλθα ζκν. 1) Θα ΰεθθδσηαθ ζηβ ΐβγζεΫη (Μδξαέαμ 5:12). 2) Θα πλκελξσηαθ απσ ηβ θνζά Εκτδα (ΓΫθεζβ 49:10). 3) Θα ΰεθθδσηαθ απσ ΠαλγΫθκ (ΔζαΎαμ 7:14). 4) Θα Ϋεαθε ηβ γλδαηίενηδεά Σκν εέζκδκ ζηβθ Εελκνζαζάη εαίΪζα πΪθπ ζε Ϋθα ΰαρδκνλΪεδ (Γαξαλέαμ 9:9). 5) Θα πλκδδθσηαθ ΰδα 30 αλΰτλδα (Γαξαλέαμ. 11:12). 6) Πκν γα ξλβζδηκπκδκτθηαθ ηα αλΰτλδα ηβμ πλκδκζέαμ (Γαξαλέαμ 11:13). 7) Θα ηλανηαηδασηαθ, γα ηαζαδππλδσηαθ εαδ γα δελθσηαθ (ΔζαΎαμ 53:4-5). 8) Θα πΫγαδθε ηε γΪθαηκ ζηανλδεσ (Φαζησμ 22:16). 9) Θα ηκν πλκζθελσηαθ θα πδεδ ιτδδ (Φαζησμ 69:21). 10) Θα ηα Ϋίαααθ ηα λκτξα ηκν ζε εζάλκ (Φαζησμ 22:18). 11) ΚαθΫθα απσ ηα κζηΪ Σκν δεθ γα Ϋζπααε (Φαζησμ 34:20). 12) Θα εθηαθδαασηαθ ηε ηκθ πζκτζδκ (ΔζαΎαμ 53:9). 13) Θα αθαζηαδθσηαθ απσ ηκνμ θεελκτμ (Φαζησμ 16:10). 74. "Ώθηέγεηα απσ σ,ηδ δζξνλέακθηαδ κδ Υλδζηδαθκέ, νπΪλξκνθ δεεαπΫθηε πλκξλδζηδαθδεκέ εγθδεκέ γεκέ, κδ κπκέκδ ζηανλυθκθηαδ εαδ δεδθκπαγκτθ. τηθπθα ηε ηκ ίδίζέκ «15 ΒζηανλπηΫθκδ & ΏθαζηβηΫθκδ ζπηάλεμ», ηκν Γευλΰδκν ΓλβΰκλκηδξεζΪεβ, νπΪλξκνθ ηκνζΪξδζηκθ 15 ηΫηκδκδ: α‘) κ Κλέζθα: «Ο ΓΪζζκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηκν Ϋλΰκν «Δ Θλβζεεέα ηπθ αλξαέπθ» ΓεδθδΪθ, ηδζΪ ΰδα ηβθ ζηατλπζβ ηκν γεκτ ανηκτ εαδ αθαθΫλεδ πυμ εαλθυγβεε ζε Ϋθα δΫθηλκ» (ζεζ. 88). ί') κ δθδσμ γεσμ αεέα: «Ϋθαμ απσ ανηκτμ πκν αθαθΫλεηαδ ιεεΪγαλα εέθαδ κ αεέα, ΐκτδαμ αεέα ά Ϊεδ Μκτθδ» (ζεζ. 93) «ζε εΪπκδεμ ξυλεμ ζΫΰεηαδ ππμ κ γεσμ ζηανλυγβεε απσ Ϋθα ίΫζκμ πκν δδαπΫλαζε ηκ ζυηα ηκν εαδ ηκθ εΪλθπζε ζε Ϋθα δΫθδλκ» (ζεζ. 93). ΰ') κ γεσμ Σαηκτα ηβμ νλέαμ: «αθαζηάγβεε απσ ηκνμ θεελκτμ ΰδα θα ζυζεδ ηκθ εσζηκ» (ζεζ. 98): «τηθπθα ηε ηδμ δνηδεΫμ δζηκλέεμ κδ κπκέεμ απΫελνοαθ ηβθ δζηκλέα ηβμ ζηατλπζβμ, ακτζε ζηβθ ΰβ εαδ ηλανηαηέζηβεε απσ αΰλδσξκδλκ, πΫγαθε εαδ ΰελεηέζηβεε ζηα ζεκηεδθΪ δυηαηα ηβμ Ώζζαηκτ, ηβμ γεΪμ ηκν γαθΪηκν» (ζεζ. 99). «Δ ΕζηΪλ (γεΪ ΏζηΪληβ) πΫηνξε θα ηκθ αθαζηάζεδ λαθηέακθηΪμ ηκθ ηε ελτκ θελσ εαδ αζεέθκθηΪμ ηκθ ηε αλυηαηα. Έηζδ ηκθ επαθαθΫλεδ ζηβθ απά ησθκ ζε κλδζηΫθβ υλα ηκν Ϋηκνμ» (ζεζ. 99), δ΄) κ γεσμ ΐδηησηπα ηκν ΣεζδΰεκθΫαε (6κμ αδ π.Υ.): «ΠαλκνζδΪαεηαδ ζηβθ δζηκλέα ηκν ηε κπΫμ απσ εαλθδΪ ζηα ξΫλδα εαδ ζηα πσδδα. Σα εαλθδΪ, ηα ζθνλδΪ εαδ κδ ηαθΪζδεμ αθαπαλδζηυθηαδ δδαλευμ ζηβθ ζηατλπζβ ηκν εαδ εέθαδ αθηδεεέηεθα ζαηλεέαμ απσ ηκνμ κπαδκτμ ηκν» (ζεζ. 99). «Σκ ζδδβλκτθ ζηΫηηα ηβμ Λκηίαλδέαμ Ϋξεδ Ϋθα εαλθέ, ηκ κπκέκ δζξνλέακθηαδ ππμ εέθαδ κ πλαΰηαηδεσμ εαδ ΰθάζδκμ ζηανλσμ ηκν εαδ ΰδ ανησ ζαηλετεηαδ ζηκ σθκηΪ ηκν» (ζεζ. 99), ε‘) κ γεσμ ΕΪπ ηκν ΝεπΪζ (7κμ π.Υ. αδ.): «Γδα ηκθ ζπηάλα ανησ ΰθπλέακνηε ππμ ζηανλυγβεε ζε Ϋθα δΫθδλκ ζηκ ΝεπΪζ» (ζεζ. 99). «Σκ σθκηα ηκν εθζαλεπηΫθκν ανηκτ γεκτ εαδ ηκν αθαηκζέηβ ζπηάλα εηθαθέαεηαδ ζηα ίδίζέα ηπθ Ϊζζπθ ξπλυθ» (ζεζ. 99). η‘) κ γεσμ Υεζκτμ ηπθ Κεζηυθ (9 κμ αδ. π.Υ.): «Οδ ΚΫζηεμ Αλνέδεμ αθαπαλδζηκτζαθ ηκθ γεσ ηκνμ Υεζκτμ εζηανλπηΫθκ ηε Ϋθα πλσίαηκ ζηβ ηδα πζενλΪ εαδ Ϋθα εζΫθαθηα ζηβθ Ϊζζβ» (ζεζ. 100). «Ο εζΫθαθηαμ πμ ηκ ηεΰαζτηελκ ΰθπζησ αυκ επδζΫξγβεε ΰδα θα αθαπαλαζηάζεδ ηκ ηΫΰεγκμ ηπθ αηαληδυθ ηκν εσζηκν, εθυ ηκ πλσίαηκ ΰδα θα αθαπαλαζηάζεδ ηβθ αγπσηβηα ηκν γτηαηκμ» (ζεζ. 100), α‘) κ γεσμ ΚεηζαηεκΪηζ ζηκ Μειδεσ (6 κμ αδ. π.Υ.): «Δ δζηκλδεά τπαλιβ ηκν γεκτ ανηκτ εέθαδ αθαηθδζίάηβηβ εαδ δεθ ηπκλεέ θα ειαθαθδζηεέ» (ζεζ. 100). «Ο Μειδεαθσμ ανησμ γεσμ εεηεζΫζηβεε πΪθπ ζε ζηανλσ εαδ γνζδΪζηβεε ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηβμ αθγλππσηβηαμ» (ζεζ. 100). «Οδ απκδεέιεδμ ΰδα ηβθ τπαλιά ηκν ίλέζεκθηαδ ξαλαΰηΫθεμ ζηκ ξΪζνία εαδ ζε ηεηαζζδεΫμ πζΪεεμ. Μέα απσ ηδμ πζΪεεμ ανηΫμ ηκθ παλκνζδΪαεδ εζηανλπηΫθκ πΪθπ ζ‘ Ϋθα ίκνθσ, σππμ ΰλΪθεδ κ Εκνζηέθκμ ΰδα ηκθ Εβζκτ» (ζεζ. 100). «τηθπθα ηε Ϊζζκ ζνΰΰλαθΫα παλκνζδΪαεηαδ εζηανλπηΫθκμ ζε Ϋθαθ ζηανλσ εαδ ζε ηδα Ϊζζβ αθαθκλΪ ελεηαζηΫθκμ ηε Ϋθα ζηανλσ ζηκ ξΫλδ» (ζεζ. 100), β‘) κ γεσμ Κκνδλέθκνμ ηβμ Ρυηβμ (6 κμ αδ. π.Υ.): «ΚαηΪ ηκθ γΪθαησ ηκν κζσεζβλβ β ΰβ ζεκηεέθδαζε σππμ εαδ ζηβθ πελέπηπζβ ηκν Εβζκτ, ηκν Κλέζθα εαδ ηκν ΠλκηβγΫα» (ζεζ. 101), γ‘) κ ΠλκηβγΫαμ ηκν Ώδζξτζκν, δ‘) κ Θκτζδμ ηβμ Ώδΰτπηκν (1700 π.Υ.): «Ο Θκτζδμ ηβ Ώδΰτπηκν πΫγαθε πΪθπ ζηκ ζηανλσ…» (ζεζ. 102), δα‘) κ Ίθηλα ζηκ ΘδίΫη (8κμ π.Υ. αδ.): «Γδα ηβθ ζηατλπζβ ανηκτ ηκν γεκτ εαδ ζπηάλα δεθ Ϋξκνηε παλΪ ηδα ζτθηκηβ αθαθκλΪ ηκ Thibetinum Alphabetum ζεζ. 230. ηκ Ϋλΰκ ανησ ίλέζεκνηε εδεσθεμ πκν αθαπαλδζηκτθ ηκθ Θδίεηδαθσ ανησ ζπηάλα εζηανλπηΫθκ» (ζεζ. 103), δί‘) κ Άηηδμ ηβμ Φλνΰέαμ: «Ο Άηηδμ ζαηλετκθηαθ ηααέ ηε ηβθ ΚνίΫζζβ πμ νδσμ εαδ ελαζηάμ ηβμ» (ζεζ. 103). «Ο Πανζαθέαμ VII 7 ΰλΪθεδ ππμ κ Αέαμ αΰαθΪεηβζε εθαθηέπθ ηκν Άηηδ εαδ Ϋζηεδζε Ϋθα αΰλδκΰκτλκνθκ ΰδα θα εαηα-
ζηλΫοεδ ηδμ ζκδδΫμ ηπθ Λνδυθ. Σσηε κ Άηηδμ εαδ κδ Λνδκέ ζεκηυγβεαθ απσ ηκ αΰλδκΰκτλκνθκ, ΰδ ανησ εαδ κδ ΓαζΪηεμ ηβμ Πεζζδθκτθηαμ δεθ αΰΰέακνθ ξκδλδθσ ελΫαμ» (ζεζ. 103). «Ο Άηηδμ εέθαδ Ϋθαμ απσ ηκνμ γεκτμ πκν πεγαέθκνθ εαδ αθαζηαέθκθηαδ. ηβθ δζηκλέα ηκν νπΪλξεδ β ζαηδθδεά θλΪζβ Suspensus Lingo» πκν δεέξθεδ ηκθ ηλσπκ ηκν γαθΪηκν ηκν: ΚλεηΪζηβεε ζε Ϋθα δΫθηλκ, ζηανλυγβεε, ηΪθβεε εαδ αθαζηάγβεε. ηδμ εΪληεμ ηκν Σαλυ κ Άηηδμ παλκνζδΪαεηαδ ηε ηβθ ηκλθά ηκν ΚλεηαζηΫθκν» (ζεζ. 104), δΰ‘) κ ΚλδηΫ ηβμ Υαζδαέαμ: «Ήηαθ ΰθπζησμ πμ Λνηλπηάμ, ενζκΰβηΫθκμ Τδσμ ηκν Θεκτ, ζπηάλαμ ηβμ θνζάμ, κ πλκζθΫλπθ ηβθ ζτηλπζβ ζε Ϋθα γνηπηΫθκ γεσ, ζα ανηΪ εαηαΰλΪθκθηαδ ζτηθπθα ηε ηκθ Υέΰεδθμ, ζηα δελΪ ίδίζέα ηπθ Υαζδαέπθ, σπκν αθαθΫλεηαδ εαδ β ζηατλπζβ ηκν γεκτ. ηαθ πΫγαθε β ΰβ εαδ κ κνλαθσμ εζκθέζηβεαθ» (ζεζ. 105), δδ‘) κ γεσμ ΜπΪζδ ηβμ Ολέζζα: «Ώπσ ηα ίδίζέα ηβμ Ώθαηκζάμ ηαγαέθκνηε ππμ ζηβθ Ολέζζα, ηδα Ώζδαηδεά πελδκξά, νπάλξε Ϋθαμ εζηανλπηΫθκμ γεσμ» (ζεζ. 105). «κθκηΪακθηαθ εαδ «Αετηελκμ Κτλδκμ», πμ αθαθκλΪ ζε Ϋθα δετηελκ πλσζππκ ά ηκ δετηελκ ηΫζκμ ηδα ηλδΪδκμ, αθκτ κδ πελδζζσηελκδ εζηανλπηΫθκδ γεκέ εαηΫξκνθ ηβθ γΫζβ ανηά ζε ηδα ηλδΪδα γεκηάηπθ» (ζεζ. 105) εαδ δε‘) κ Μέγλαμ ηβμ Πελζέαμ: «Ο ΠΫλζβμ ανησμ γεσμ, ζτηθπθα ηε ηκθ Υέΰεδθμ, «ζθαΰδΪζγβεε ζηκ ζηανλσ ΰδα θα ζνηλυζεδ ηβθ αθγλππσηβηα απσ ηα αηαληάηαηΪ ηβμ»» (ζεζ. 105). «ΛΫΰεηαδ ππμ ΰεθθάγβεε ζηδμ 24 Αεεεηίλέκν εαδ ζηανλυγβεε ζε Ϋθα δΫθδλκ» (ζεζ. 105). Οδ Υλδζηδαθκέ ηκ ησθκ πκν εέξαθ θα εΪθκνθ άηαθ θα αθηδΰλΪοκνθ ηδμ παλαπΪθπ δζηκλέεμ εαδ θα ηδμ παλκνζδΪζκνθ πμ εΪηδ ηΪξα εαδθκτλΰδκ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ αθηδηεηυπδζβ ανηκτ ηκν αβηάηαηκμ ίαζέαεηαδ ζε δτκ Ϊικθεμ/ελπηάηαηα: 1) δαθεέζηβεαθ κδ Υλδζηδαθκέ εαδ κδ Ώπσζηκζκδ απσ ανηΫμ ηδμ ηνγκζκΰέεμ ζηκδξεέα, υζηε θα ηα ζνθεθυζκνθ ζηκ πλσζππκ ηκν Εβζκτ; εαδ 2) Πζβλκτθ κδ γεκέ ανηκέ ηα ελδηάλδα πκν εεπζβλυθεδ κ Εβζκτμ, ζτηθπθα ηε ηβθ Καδθά Αδαγάεβ; Γδα ηκ πλυηκ ζεΫζκμ, εέθαδ εΪηδ παλαπΪθπ απσ αθεζΫμ θα δζξνλδζηεέ εαθεέμ σηδ κδ 12 αηαγεέμ οαλΪδεμ Ώπσζηκζκδ, πκν ιεεέθβζαθ ηβθ δδΪδκζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ΰθυλδααθ ηκ ζτθκζκ ηπθ ηνγκζκΰδυθ ανηυθ. Άθγλππκδ πκν δεθ άιελαθ ηέπκηε ΰδα ηκθ εσζηκ πΫλα απσ ηβθ πελδκξά σπκν οΪλεναθ, γα άηαθ αδτθαηκ θα ΰθπλέακνθ σζεμ ανηΫμ πζβλκθκλέεμ, υζηε ηεηΪ, ζε δεφηενμ ζηάδζμ, θα εαγέζκνθ εαδ θα επδζΫικνθ ανηΫμ πκν ηκνμ ξλεδαασηαθ ΰδα θα «θηδΪικνθ» ηβθ πλκζππδεσηβηα ηκν Υλδζηκτ, εαδ ζε ηνίημ ζηάδζμ θα δεξγκτθ θα ίαζαθδζηκτθ εαδ θα γαθαηπγκτθ πλσγνηα, ΰδα ξΪλβ εθσμ οΫηηαηκμ, ηκ κπκέκ ζξεδέαζαθ ηε εΪγε αελέίεδα. Μάππμ ηαιέδεοαθ ζηκ Μειδεσ, ηκ ΘδίΫη, ηβθ Εθδέα, ζηκνμ ΚΫζηεμ, ζηβθ ΜδελΪ Ώζέα, υζηε θα ζνζζΫικνθ πζβλκθκλέεμ; Ή εαηΫΰλαθαθ ζηβ ηδελά ΰπθδΪ ηκν εσζηκν ηδμ πζβλκθκλέεμ πκν ιΫθκδ ηκτμ Ϋδδθαθ; ΏζζΪ εαδ πΪζδ, πσηε πλσζαίαθ κδ δυδεεα αΰλΪηηαηκδ οαλΪδεμ ηεηαιτ ηβμ ηατλπζβμ εαδ ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ α’) θα ζνζζΫικνθ ησζεμ πζβλκθκλέεμ, α’) θα ηδμ επειελΰαζηκτθ, εθ ηΫζπ δδπΰηυθ απσ ηκνμ ζνηπαηλδυηεμ ηκνμ; β’) Αεθ άηαθ ενεκζσηελκ ΰδ‘ ανηκτμ θα εαηαΰλΪοκνθ σ,ηδ εέδαθ εαδ Ϊεκνζαθ κδ έδδκδ ΰδα ηκθ Υλδζησ, αθηέ θα εαηαΰλΪοκνθ ηδμ ηνγκζκΰέεμ 15 ιΫθπθ, Ϊΰθπζηπθ ΰδ‘ ανηκτμ γευθ απσ ηαελδθΫμ ά πκζτ ηαελδθΫμ ξυλεμ; Γδα ηκ δετηελκ ζεΫζκμ, αλεεέ β παλΪγεζβ ηπθ δδαθκλυθ ηεηαιτ ηκν Υλδζηκτ εαδ ηπθ οενδκγεκηάηπθ, δεδκηΫθκν σηδ κδ απαθηάζεδμ ζηα ελπηάηαηα α‘ εαδ ί‘ εέθαδ αλθβηδεΫμ, εθυ ζηκ ΰ‘ εέθαδ εαηαθαηδεά. α') κ γεσμ Κνίζκα, γεσμ ηκν δθδδεκτ παθγΫκν, 8β εθζΪλεπζβ ηκν γεκτ ΐδζθκτ, θσθενζε ηκθ ίαζδζδΪ εαδ δδυεηβ ηκν ΚΪζθα. Ήηαθ ελαζηάμ ηβμ ίκζεκπκτζαμ ΡΪδα. Φκθετηβεε ηε ίΫζκμ, σηαθ – ζτηθπθα ηε ηβθ ΜαξαίαλΪηα – ηεηαηκλθυγβεε ζε αθηδζσπβ. νθεπυμ: 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ κ Κ. αθάεεδ ζε παθγερζηδεσ ζτζηβηα εαδ δεθ εέθαδ Τδσμ ηκθκΰεθάμ ηκν Βθσμ Θεκτ, 2) αθηέγεηα απσ ηκ Υλδζησ, κ Κ. Ϋξεδ ελπηδεΫμ ζξΫζεδμ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Κ. δεθ ζηανλυθεηαδ αζζΪ θκθετεηαδ ηε ίΫζκμ, 4) αθηέγεηα ηε ηκθ Υλδζησ δεθ αθαζηάγβεε ζπηαηδεΪ ά αζζδυμ, 5) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Κ. δεθ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ. ί') κ γεσμ αηία, πκν δεθ εέθαδ γεσμ, δδσηδ εέθαδ εθζΪλεπζβ ηκν ΐκτδδα, δβζαδά απζσμ Ϊθγλππκμ, Ϊΰδκμ ηεθ, αζζΪ Ϊθγλππκμ. 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ αεέα εέθαδ Ϊθγλππκμ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ αεέα δεθ ζηανλυθεηαδ ηε εαλθδΪ, αζζΪ ηκιετεηαδ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ αεέα εαλθυθεηαδ ζε δΫθηλκ εαδ σξδ ζε ζηανλσ, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ αθαζηάγβεε, ζπηαηδεΪ ά Ϊζ-
ζπμ, 5) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ . δεθ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθα, παηΫλαμ ηκν άηαθ κ κνδκθηΪθα, Ϋθαμ ενΰεθάμ. Οδ ηεηΫπεδηα γλτζκδ ζΫΰκνθ ππμ εδζάζγε ζηβθ ίαζέζδζζα ΜαΰδΪ πλδθ ΰεθθβγεέ, ηε ηβθ ηκλθά ζενεκτ εζΫθαθηα (πδγαθσθ ζηκθ τπθκ ηβμ). ΰ') κ γεσμ Σαιμφγ ηβμ νλέαμ, ζτανΰκμ ηβμ ΕζηΪλ, πζβΰυγβεε γαθΪζδηα απσ ΚΪπλκ, απεζπΪζγβ απσ ηκθ Άδβ απσ ανηάθ. 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Σαηκτμ εέξε ζτανΰκ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Σ. ζεκηυγβεε απσ εΪπλκ εαδ δεθ πΫγαθε ζηκ ζηανλσ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Σαηκτα αθαζηάγβεε ηε ηβ ίκάγεδα ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν, εθυ κ Υλδζησμ άηαθ Θεσμ εαδ αθεζηάγβ ησθκμ ηκν, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Σαηκτα αθεζηάγβ ηε ηβ ίκάγεδα ελτκν θελκτ, 5) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Σαηκτα αθαζηαέθεηαδ ησθκ ζνΰεεελδηΫθεμ ζηδΰηΫμ ηκ ξλσθκ, εθυ κ Υλδζησμ αθεζηάγβ ζαλεδευμ ηδα ΰδα πΪθηα, 6) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 7) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ Σαηκτα αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα. δ') κ γεσμ Βζηηυιπα, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ θα ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ζηανλυγβεε, αζζΪ απζυμ εαλθυγβεε, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, κ ΐ. δεθ αθαθΫλεηαδ θα αθεζηάγβ. ε') κ γεσμ Ηάς, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ θα ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ζηανλυγβεε ζε ζηανλσ, αζζΪ ζε δΫθδλκ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ αθεζηάγβ. ζη') κ γεσμ Υεζμφξ, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, παλδζηΪθεηαδ ζηανλπηΫθκμ ηε Ϋθαθ εζΫθαθηα απσ ηβ ηδα εαδ Ϋθα πλσίαηκ ζηβθ Ϊζζβ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ αθεζηάγβ, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ , δεθ αθαθΫλεηαδ πμ ηκθκΰεθάμ Τδσμ ηκν εθσμ Θεκτ, δδσηδ αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα, ηπθ ΑλκνΎδπθ. α') κ «γεσμ» Κεηζαηημάηθ, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, άηαθ Ϊθγλππκμ εαδ δεθ γεπλάγβεε γεΪθγλππκμ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, άηαθ νδσμ ηκν ίαζδζΫα ΣκηεπΫθξ -ΚαηΪθηδ ηβμ ΣκζΪθ, κ κπκέκμ δκζκθκθάγβεε, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, Ϋΰδθε ίαζδζδΪμ ελΪηκνμ ηπθ ΣκζηΫεπθ, 4) αθηέγεηα ηε ηκθ Υλδζησ, αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα ηπθ πλκεκζκηίδαθυθ γλβζεεδυθ, 5) αθηέγεηα ηε ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ αθεζηάγβ, 6) αθηέγεηα ηε ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ. β') κ γεσμ Κμοζνίκμοξ, 1) αθηέγεηα ηε ηκθ Υλδζησ, εέθαδ κ ζνθδδλνηάμ ηβμ Ρυηβμ Ρπητζκμ, πκν Ϋζαίε ανησ ηκ σθκηα απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ ηεηΪ γΪθαηκθ, γεπλκτηεθκμ νδσμ ηκν Άλβ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα εαδ δεθ εέθαδ Τδσμ ηκν εθσμ Θεκτ ηκθκΰεθάμ, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ αθεζηάγβ ζπηαηδεΪ ά Ϊζζπμ, 5) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ εΪθ πΫγαθε ζηκ ζηανλσ ά αζζδυμ. γ') κ γεσμ Πνμιδεέαξ, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, αζζΪ απσ ηβθ ΚζνηΫθβ πκν ιΪπζπζε ζε εκδθσ ελείΪηδ ηε ηκθ Εαπεησ (Δζ. Θενγ. ηδξ. 507), 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ δεθ εέθαδ Τδσμ ηκθκΰεθάμ ηκν εθσμ Θεκτ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ζηανλυγβεε, αζζΪ δΫγβεε ηε αζνζέδεμ ζηκθ ίλΪξκ εθσμ ίκνθκτ, ηκν ΚανεΪζκν, 5) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθεζηάγβ, εθσζκθ δεθ πΫγαθε εαθ, αζζΪ δδεζυγβ απσ ηκθ Δλαεζά. δ') κ γεσμ Θμφθζξ ηβμ Ώδΰτπηκν, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ άηαθ γεσμ, αζζΪ πλαΰηαηδεσ πλσζππκ, Φαλαυ ηβμ Ώδΰτπηκν, γεκπκδβηΫθκμ εθ απά, σππμ κδ παΰαθδζηΫμ εαέζαλεμ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ πεγαέθκθηαμ αθεζηάγβ ζπηαηδεΪ ά Ϊζζπμ, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα.
δα‘) κ γεσμ Ίκηνα, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ άηαθ Τδσμ ηκθκΰεθάμ ηκν εθσμ Θεκτ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ δεθ αθαθΫλεηαδ ζε ηκθκγερζηδεσ ζτζηβηα, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ ΰεθθβηΫθκμ απσ παλγΫθκ, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ αθεζηάγβ ζαλεδευμ ΰδα πΪθηα. δί') κ γεσμ Άηηζξ, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ΰεθθδΫηαδ απσ παλγΫθκ ΰνθαέεα Ϊθγλππκ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, Ϋξεδ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ηε ηβθ ηβηΫλα ηκν, 4) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, ζεκηυγβεε απσ αΰλδκΰκτλκνθκ ζηαζηΫθκ απσ ηκ Αέα, 5) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ζηανλυγβεε ζε ζηανλσ, 6) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθεζηάγβ κτηε ζαλεδευμ κτηε ει Ϊπαθηκμ. δΰ') κ γεσμ Κνζηέ, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθάεεδ ζε ηκθκγερζηδεσ ζτζηβηα, υζηε θα εέθαδ Τδσμ ηκν Θεκτ ηκθκΰεθάμ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ θα ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ θα αθεζηάγβ ζαλεδευμ εαδ ει Ϊπαθηκμ. Πκδα εέθαδ ανηΪ ηα «δελΪ ίέίζέα» ηπθ Υαζδαέπθ, πκν κηδζκτθ ΰδ‘ ανησθ; δδ') κ γεσμ Μπάθζ, 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ εέθαδ ηκθκΰεθάμ Τδσμ ηκν εθσμ Θεκτ, δβζαδά, αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα, 3) ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Υλδζησ, κθκηΪαεηαδ «δετηελκμ Κτλδκμ», 4) ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Υλδζησ, δεθ αθαθΫλεηαδ εΪθ αθεζηάγβ ζαλεδεΪ ει Ϊπαθηκμ ά εΪθ εθζαλευγβεε υζηε θα πεγΪθεδ, 5) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, εέθαδ γεσμ ηκν ίαζδζεέκν ηπθ θεελυθ, εΪηδ αθηέζηκδξκ ηκν Πζκτηπθα. Γδαηέ δεθ εαηκθκηΪακθηαδ ηα «ίδίζέα ηβμ Ώθαηκζάμ», ηα κπκέα ηδζΪθ ΰδ‘ ανησθ; Άηδηζα εέθαδ; Πυμ ηπκλεέ θα απκδεδξγεέ ηλδΪδα ίΪζεδ απζάμ παλΪγεζβμ ηκν «Αετηελκν Κνλέκν»; Βέθαδ απαλαέηβηκ θα νπΪλξεδ εαδ «Σλέηκμ Κτλδκμ», εΪθ απζυμ νπΪλξεδ Αετηελκμ; Πκδκμ εέθαδ ανησμ, αθ νπΪλξεδ, ζηβ γλβζεεέα ηκν ΜπΪζδ; δδ') κ γεσμ Μίεναξ 1) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, δεθ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθκ ΰνθαέεα, αζζΪ ζτηθπθα ηε ηβ ηνγκζκΰέα απσ Ϋθα ανΰσ. Συλα αθ β εσηα άηαθ παλγΫθκμ, εέθαδ γΫηα πλκμ ζναάηβζβ, 2) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ δεθ αθεζηάγβ ζαλεδευμ εαδ ει Ϊπαθηκμ, 3) αθηέγεηα απσ ηκθ Υλδζησ, αθάεεδ ζε πκζνγερζηδεσ ζτζηβηα εαδ δεθ εέθαδ ηκθκΰεθάμ Τδσμ ηκν εθσμ Θεκτ. ΏζζΪ εαδ κ Αδσθνζκμ, πκν ηκθ ιΫξαζαθ, ηΫζα ζηβθ ηλεζά ξαλΪ ηκνμ («αθκτ ίλάεαηε δεεαπΫθηε παΰαθδζηδεκτμ Υλδζηκτμ, ηδ δεεαπΫθηε ηδ δεεΪιδ») πμ αεσηβ Ϋθαθ «αθαζηβηΫθκ γεσ», εέξε ηβηΫλα, ηβθ Ϋηεζβ, ηβθ κπκέα δδαεσλενζε κ τπαηκμ Greek Lover Γενμ - εαδ άηαθ εαδ ειαηβθέηδεκμ (Ώπκζ. Βηβι. Γ', IV, 3) ! ΏζζΪ εδδδεσηελα, ζηκ αάηβηα ηβμ παλγεθέαμ ηπθ ηβηΫλπθ ηπθ «γευθ» ανηυθ, αεσηβ εαδ ΰδα ηδμ ηεηεθζαλευζεδμ, σπκν απζυμ εδζΫλξεηαδ ζηβθ εκδζέα ηβμ ηβηΫλαμ κ γεσμ/πθετηα, κδ ηβηΫλεμ ανηΫμ Ϋξκνθ άδβ Ϊθηλα εαδ ζνθεπυμ δεθ εέθαδ παλγΫθεμ, αεσηβ εδ αθ δεθ δδαεκλετηβεαθ απσ ηκθ γεσ ΰδα θα ΰεθθβγεέ Ϋθαμ ΰδκμ-γεσμ. Ο Υλδζησμ εέθαδ 1) ΰεθθβηΫθκμ απσ παλγΫθα, 2) ηκθκΰεθάμ Τδσμ εθσμ Θεκτ, 3) ζηανλυθεηαδ ζε ζηανλσ, 4) αθαζηαέθεηαδ ζαλεδευμ ει Ϊπαθηκμ. Οδ «γεκέ» πκν κδ Ν/Π παλκνζδΪακνθ 1) ζνξθΪ δεθ εέθαδ γεκέ, αζζΪ πλαΰηαηδεκέ Ϊθγλππκδ ηεηΪ γΪθαηκθ γεκπκδβγΫθηεμ ά εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ εικνζέαμ ηκνμ, 2) δεθ ΰεθθυθηαδ απσ παλγΫθα, 3) δεθ εέθαδ ηκθκΰεθεέμ Τδκέ εθσμ ηκθαδδεκτ Θεκτ, 4) πκζζΫμ θκλΫμ δεθ ζηανλυθκθηαδ, αζζΪ ηκιετκθηαδ ά θκθετκθηαδ αζζδυμ, 5) Ϋξκνθ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ηε ΰνθαέεεμ, αεσηβ εαδ ηε ηβ ηΪθα ηκνμ, 6) πκζζΫμ θκλΫμ δεθ εθζαλευθκθηαδ εαθ, 7) δεθ αθαζηαέθκθηαδ ζαλεδευμ, 8) δεθ αθαζηαέθκθηαδ κτηε ζαλεδευμ κτηε ηδα εαδ ΰδα πΪθηα, 9) αθαζηαέθκθηαδ ηε ηαΰδεΪ ηΫζα – θελσ, αλυηαηα – ηε ίκάγεδα Ϊζζπθ γευθ, 10) αθάεκνθ ζε πκζνγερζηδεΪ γλβζεενηδεΪ ζνζηάηαηα. Οδ δδαθκλΫμ εέθαδ σξδ απζυμ πλκθαθεέμ, σξδ απζυμ πκζζΫμ, αζζΪ ηελΪζηδεμ εαδ ίαλνζάηαθηεμ. Κακείξ απυ ημοξ «15 ζηαονςιέκμοξ ηαζ ακαζηδιέκμοξ εεμφξ» δεκ έπεζ μφηε ηζξ ιζζέξ ζδζυηδηεξ ημο Υνζζημφ. Όθμζ μζ εεμί έπμοκ ημοθάπζζημκ ηζξ ιζζέξ ζδζυηδηεξ απυ ηζξ δέηα παναπάκς. Σσζεμ δδαθκλΫμ, ησζκ ζβηαθηδεΫμ, απκεζεέκνθ δέξπμ δετηελβ ζεΫοβ ηβθ πδγαθσηβηα κδ ηλκηκελαηβηΫθκδ, εαηαδδπεσηεθκδ, αηαγεέμ ΒναΰΰεζδζηΫμ θα εΪηζκνθ εαδ θα ζνθδνΪζκνθ Ϋθα πλσζππκ ηε ηδμ δδδσηβηεμ ηκν Εβζκτ ίΪζεδ
ηπθ δδδκηάηπθ ηπθ γευθ, υζηε ηεηΪ θα αλξέζκνθ απΫλαθηα ηαιέδδα πλκεεδηΫθκν θα δδδΪικνθ εαδ θα πεγΪθκνθ ηε ζεζβλσ γΪθαηκ, ΰδα ξΪλβ εθσμ οΫηηαηκμ. Ώζθαζυμ, κνδΫπκηε κ Υλδζηδαθδζησμ εέπε σηδ εέθαδ ηεζεέπμ ζαθγαζηΫθεμ κδ απσοεδμ ηπθ Ϊζζπθ γλβζεεδυθ ά σηδ δεθ νπΪλξκνθ ζε ανηΫμ πλκηνπυζεδμ ηκν ελξκηκτ ηκν Υλδζηκτ. Εζξνλέζηβεε σηδ ανησμ εαηΫξεδ κζσεζβλβ ηβθ αζάγεδα (εδ σπκδκμ γΫζεδ ηκ δΫξεηαδ ανησ), σξδ σηδ κδ Ϊζζκδ δεθ εαηΫξκνθ εαθΫθα ηΫλκμ ηβμ αζάγεδαμ. ΏζζΪ νπΪλξεδ εαδ ηδα ηλέηβ απσδεδιβ σηδ δεθ εέθαδ αθηδΰλαθά β δζηκλέα ηκν Υλδζηκτ ηε ηδμ ηνγκζκΰέεμ. Οδ δδβΰάζεδμ ΰδα ηκνμ γεκτμ ανηκτμ παλαηΫθκνθ απζΫμ δδβΰάζεδμ, ητγκδ, δέξπμ εΪπκδκ γεκζκΰδεσ θσβηα θα εθνπΪλξεδ ζε ανηκτμ. ΠκηΫ δβζαδά δεθ αθΫπηνιε εαηηέα Ϊζζβ γλβζεεέα πκν εέξε πμ εεθηλδεΪ πλσζππα ηκθ Μαλθηκτε ά ηκθ Μέγλα ά Ϊζζκνμ, ηΫηκδα ζπηβλδκζκΰέα ζαθ ηβ ξλδζηδαθδεά. Γδαηέ; Αδσηδ απζυμ ηα «ΰεΰκθσηα» ηβμ απάμ ηπθ γευθ ηκνμ ηα Ϋίζεπαθ πμ απζκτμ ητγκνμ-ηκηέία. Σκ πκζτ-πκζτ θα γεπλβγκτθ κδ ητγκδ πμ ζνηίκζδζηκέ θνζδευθ δδαδδεαζδυθ (πλΪΰηα αδτθαηκ ΰδα σζκνμ ηκνμ ητγκνμ). Απυ ηζ πνάβια (εκκμείηαζ, ηαηυ) πνμζπάεδζακ υθμζ αοημί μζ παβακζζηζημί εεμί κα ζχζμοκ ημκ άκενςπμ ηαζ ημκ ηυζιμ, χζηε κα ζηαονςεμφκ; Καζ βζαηί κα είκαζ έηζζ αοηυξ μ ηυζιμξ, χζηε κα πνεζαζηεί δ επέιααζή ημοξ; Αεθ νπΪλξκνθ ηΫηκδεμ απαθηάζεδμ ζηδμ γλβζεεέεμ ανηΫμ, δδσηδ πέζπ απσ ηα «ΰεΰκθσηα» δεθ νπΪλξεδ εαηηέα πλσγεζβ ΰδα γεκζκΰέα, εαδ εαηηέα γεκζκΰδεά πλκςπσγεζβ. ηκ Υλδζηδαθδζησ σηπμ νπΪλξεδ ηκ γεκζκΰδεσ νπσίαγλκ: κ Υλδζησμ ζηανλυθεηαδ ΰδα θα ζυζεδ ηκνμ αθγλυπκνμ απσ εΪηδ ζνΰεεελδηΫθκ (αηαληέα), πκν νπΪλξεδ ζηκθ εσζηκ ζσΰπ ζνΰεεελδηΫθβμ αδηέαμ. Αεθ Ϋξκνηε ζηκ Υλδζηδαθδζησ παλαητγδα εδ πλαέεμ, αθαέηδεμ δζηκλδκτζεμ. Οδ κπαδκέ ηπθ Μέγλα-αεέα ε.κ.ε. επδεεθηλυθκθηαδ ζηβ γεσηβηα εαδ γεπλκτζαθ ηα ΰεΰκθσηα ανηΪ πμ ητγκνμ, ηκ πκζτ-πκζτ ζνηίκζδεκτμ ηβμ αζζβζκνξέαμ ηπθ επκξυθ. ΘεκζκΰδεΫμ ά εκζηκζκΰδεΫμ πλκςπκγΫζεδμ εαδ επειβΰάζεδμ ηπθ – αθηέζηκδξπθ ηκν Υλδζηκτ – παγβηΪηπθ ηπθ παΰαθδζηδευθ γευθ δεθ νπΪλξκνθ ζηκνμ παΰαθδζηδεκτμ ητγκνμ (εέηε ανηκέ εέθαδ ΰεΰκθσηα εέηε ζνηίκζδεκέ). ΏζζΪ εαδ Ϊθ σθηπμ κ ΟλθΫαμ ά κ Άδπθδμ πλκζπΪγβζε θα ζυζεδ απσ ηβθ αηαληέα ά ηβ θγκλΪ ά ηκ εαεσ ηκθ Ϊθγλππκ, ΰδαηέ νπΪλξκνθ β αηαληέα εαδ β θγκλΪ ζηκθ εσζηκ; Αέθκνθ κδ ηνγκζκΰέεμ ηπθ γευθ ηΫηκδα ειάΰβζβ; ξεδσθ εαηηέα. Ώθ κδ κλθδεκέ απαθηάζκνθ σηδ ηκ εαεσ, β θγκλΪ ε.ζπ. νπΪλξκνθ ζσΰπ ηβμ εαεάμ τζβμ, ανησ εέθαδ ηκ Ϊελπμ αθηέγεηκ απσ ηβθ δδδαζεαζέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Καηηέα ζξΫζβ δεθ Ϋξκνθ εΪηδ ηΫηκδεμ αθηδζάοεδμ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ. Ο Υλδζηδαθδζησμ γεπλεέ αέλεζβ ηβθ Ϊπκοβ σηδ β τζβ εέθαδ θτζεδ εαεά, δδσηδ ησηε γα γεπλκτζε εαδ ηκθ δβηδκνλΰσ πκν ηβθ δβηδκνλΰεέ, ηκ Θεσ, εαεσ. Με Ϊζζα ζσΰδα, β ηελΪζηδα δδαθκλΪ ηεηαιτ Υλδζηδαθδζηκτ εαδ Ολθδζηκτ (ηκν ησθκν απσ ηκνμ παΰαθδζηδεκτμ γεκτμ, ηκν κπκέκν β γλβζεεέα εέθαδ εΪηδ παλαπΪθπ απσ ηδα απζά ειδζησλβζβ ηβμ ητξβμ ηκν γεκτ), εέθαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ ηβθ τζβ δεθ ηβθ ίζΫπεδ κτηε εαηυηελβ (ηδηΪθεδα) κτηε εαεάμ πκδσηβηαμ κτηε ηδμ δέθεδ Ϊζζκ εαθΫθα νπκηδηβηδεσ - Ϊλα δαδηκθδεάμ πλκΫζενζβμ - ξαλαεηβλδζησ ΰδα ηκ δβηδκτλΰβηα ηκν Θεκτ (δβζαδά ηβθ τζβ), δδσηδ ησθκ κ Υλδζηδαθδζησμ ζΫίεηαδ ησζκ ηκ ζυηα ηκν αθγλυπκν, υζηε θα δδαεβλτζζεδ σηδ ανησ γα αθαζηβγεέ/αθγαληκπκδβγεέ. ζκνμ ζκδπσθ παΰαθδζηδεκτμ ζηανλπηΫθκνμ εαδ αθαζηβηΫθκνμ «γεκτμ»/ητγκνμ εδ αθ θΫλθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εθαθηέκθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ηβθ ηελΪζηδα δδαθκλΪ ηεηαιτ ανηυθ εαδ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ δε γα ηπκλΫζκνθ θα ηβθ ειβΰάζκνθ, εεησμ αθ θκλΫζκνθ ηδμ παλππέδεμ ηκν εγθδεδζηκτ εαδ ηκν λαηζδζηκτ. Αεθ νπΪλξεδ, ζκδπσθ, αθηδΰλαθά ηπθ παΰαθδζηδευθ ητγπθ απσ ηκθ Υλδζηδαθδζησ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ θδζκξλδζηδαθκέ (σηαθ πλκζπαγκτθ θα ίλκνθ κηκδσηβηεμ εαδ αθηδΰλαθά εε ηΫλκνμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, υζηε θα ηκθ γεπλάζκνθ εζζβθδεσ εαδ θα ηκθ απκδεξηκτθ) ά κδ αθηδξλδζηδαθκέ (σηαθ πλκζπαγκτθ θα ίλκνθ κηκδσηβηεμ, υζηε θα εαηβΰκλάζκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ σηδ «ηδμ Ϋεζεοε») εγθδεδζηΫμ (θεκ-κλθδεκέ εαδ ηβ) ά κδ ΠαΰαθδζηΫμ, δδσηδ ησθκ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ νπΪλξεδ ίαγτ εαδ δδαθκλεηδεσ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ ητγκνμ θσβηα ηπθ ΰεΰκθσηπθ ανηυθ, εαδ δδσηδ ησθκ ζηκ Υλδζηδαθδζησ νπΪλξκνθ κδ γεκζκΰδεΫμ, εκζηκζκΰδεΫμ ε.Ϊ. πλκςπκγΫζεδμ, κδ κπκέεμ εΪθκνθ επδηαεηδεά ηβθ ζηατλπζβ εαδ ηβθ αθΪζηαζβ ηκν Υλδζηκτ. ΠΫλαθ σηδ κδ παΰαθδζηδεκέ ητγκδ άηαθ αζζβΰκλδεκέ, εθυ κδ Υλδζηδαθκέ κνδΫπκηε εέπαθ σηδ κδ ειδζηκλάζεδμ ΰδα ηκθ Υλδζησ άηαθ
αζζβΰκλδεΫμ εδ σξδ ΰεΰκθσηα, εΪθ κ Υλδζηδαθδζησμ αθηΫΰλαοε ηκνμ ητγκνμ ανηκτμ, ησηε γα Ϋπλεπε εαδ ζηκνμ ητγκνμ/ζηδμ γλβζεεέεμ ανηΫμ θα νπΪλξεδ αθηέζηκδξκ πελδεξσηεθκ εαδ ηεηαθνζδεσ θσβηα εαδ εκζηκζκΰδεΫμ πλκςπκγΫζεδμ. ΣΫηκδα κηκδσηβηα σηπμ ζηκ θσβηα ά ζηδμ πλκςπκγΫζεδμ δεθ ίλέζεεηαδ ηεηαιτ Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ηνγκζκΰδυθ. ΟλδζηΫθκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζεθ ππμ κδ ητγκδ ηπθ αθαηκζδευθ ανηυθ γευθ δεθ εέξαθ εαηηέα δδΫα ηβμ «αηαληέαμ» εαδ «ζπηβλέαμ απσ ηβθ αηαληέα», αζζΪ, πμ εγθδεκέ πκν εέθαδ, ελέθκνθ ηκ αζβγΫμ/οενδΫμ ηβμ δδΫαμ ηβμ αθηέζβοβμ πελέ «αηαληέαμ» ηε ίΪζβ ηκ αθ κδ αλξαέκδ πλσΰκθκέ ηαμ εέξαθ αθηέζβοβ πελέ «αηαληέαμ» εδ σξδ αθ δδεαδκζκΰεέηαδ ηΫηκδα Ϊπκοβ. Βέθαδ θνζδεσ, ΰδα ηβθ εγθδεδζηδεά αθηέζβοβ ανηυθ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εέηε θα απκλλέπηεδ κ,ηδδάπκηε δεθ εέθαδ αλξαδκεζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ εέηε θα ηκ «εζζβθκπκδεέ» εαηΪ ηλσπκ επδπσζαδκ, πλκεεδηΫθκν θα ηκ πδζηΫοεδ.
75. "Δ τπαλιβ ηκν ζεΰσηεθκν Εβζκτ εέθαδ Ϋθαμ ητγκμ. Οδ εζΪξδζηεμ ειπξλδζηδαθδεΫμ ηαληνλέεμ ΰδα ηβθ τπαλιά ηκν εέθαδ ξαζεενηΫθεμ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, πκζζΫμ θκλΫμ εαδ πλκεζβηδεΪ. ΤπΪλξκνθ δεεΪδεμ δζηκλδευθ πλκζυππθ πκν Ϋαβζαθ εαδ Ϊθβζαθ ζνΰΰλαθδεσ Ϋλΰκ εεεέθβ ηβθ επκξά, αζζΪ δεθ Ϋΰλαοαθ ηέπκηε ΰδα ηκθ Εβζκτ. ζβ ανηά β δδεκζκΰέα εαηαζεενΪζηβεε ζηκ ητγκ εθσμ αθτπαλεηκν αθγλυπκν". ΏΠΏΝΣΔΔ 1) Βέθαδ ετεκζκ θα απαθηάζκνηε ζηκ ελυηβηα, ΰδαηέ δεθ Ϋΰλαοαθ ΰδα ηκθ Υλδζησ ησζκδ πκζζκέ Βγθδεκέ ηβμ επκξάμ ηκν, σζκνμ ηκνζΪξδζηκθ γα πελδηΫθαηε θα ΰλΪοκνθ. Ο Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ εδυ εαδ δεεαΫιδ αδυθεμ ησζκ ΰθπζησμ ζε σζκνμ, ησζκ δδαδεδκηΫθκμ, υζηε εαθεέμ εαηαζάΰεδ αζνθαέζγβηα θα θκηέαεδ σηδ γα Ϋπλεπε εαδ ηκθ πλυηκ αδυθα θα εέθαδ ηκ έδδκ ζβηαθηδεσμ ΰδα ηκνμ ηκλθπηΫθκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ηκν πλυηκν αδυθα η.Υ., υζηε θα αζξκζβγκτθ ηααέ ηκν. Ο Εβζκτμ άηαθ Εκνδαέκμ. Αβζαδά ΰεθθάγβεε εαδ Ϋαβζε ζε ηδα ΰπθδΪ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ εαδ αθάεε ζε Ϋθα Ϋγθκμ πκν ηκ πελδθλκθκτζαθ κδ Βγθδεκέ ΰδα ηβ γλβζεεέα εαδ ηα ΫγδηΪ ηκν. Γδαηέ θα αζξκζβγκτθ κδ Βγθδεκέ ζνΰΰλαθεέμ ηε Ϋθαθ απσ ηκνμ δεεΪδεμ «ηεζζέεμ» εαδ πλκθάηεμ πκν ιεπλσίαζαθ απσ Ϋθα εδδεξγΫμ ηβ παΰαθδζηδεσ Ϋγθκμ ζηα ζτθκλα ηβμ ηελΪζηδαμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ, εαδ ηΪζδζηα ηε Ϋθαθ «ηεζζέα» πκν δδεΪζηβεε εαδ εαηαδδεΪζηβεε απσ ηκ λπηαρεσ δέεαδκ θα πεγΪθεδ αηδηπηδεΪ; Τπάλξαθ πκζτ πδκ εθδδαθΫλκθηεμ εαδ ηέηδκδ Ϊθδλεμ, ΰδα θα ΰλΪοκνθ ΰδ‘ ανηκτμ. Πκδκμ γα Ϋδδθε ζβηαζέα ζε εΪπκδκθ γαθαηκπκδθέηβ; Δ Εκνδαέα, σθηαμ Ϊελκ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, άηαθ κνζδαζηδεΪ Ϋθα ηΫλκμ πκν εαθεέμ Βγθδεσμ δεθ άγεζε θα πΪεδ εαδ θα ΰθπλέζεδ. Κδ αθ πάΰαδθε εεεέ, γα Ϋξαθε ηκθ εαδλσ ηκν ηε Ϋθαθ απσ ηκνμ δεεΪδεμ «ηεζζέεμ»; Ώθκτ δεθ νπάλξε ζηβθ Παζαδζηέθβ ηκν 30 η.Υ. εαθεέμ Βγθδεσμ δζηκλδεσμ ά ζσΰδκμ, ηκν κπκέκν ηκ Ϋλΰκ θα δδεζυγβ, δεθ πλΫπεδ θα ιαθθδΪαεδ β απκνζέα απενγεέαμ ζαηδθδευθ ηαληνλδυθ. Ο Εβζκτμ άηαθ θηπξσμ, δεθ ηαιέδεοε ζηβ Ρυηβ, δεθ Ϋΰλαοε εαθΫθα Ϋλΰκ, δεθ Ϋζηεδζε επδζηκζΫμ ζηκθ ανηκελΪηκλα ά ηβ ζτΰεζβηκ. Γδαηέ θα αζξκζβγεέ εΪπκδκμ ζσΰδκμ ηααέ ηκν. Μάππμ σζκδ σζκδ απζκέ Ϊθγλππκδ δεθ Ϋεαθαθ σζα ανηΪ, ηβθ έδδα επκξά, δεθ νπάλιαθ; ηβθ επκξά εεεέθβ κδ επδεκδθπθέεμ δεθ άηαθ σππμ ανηΫμ ηδμ επκξάμ ηαμ. ΏζζΪ εαδ πΪζδ, αθ ζ.ξ. Ϋθαμ ίκνδδδζηάμ εαζσΰελκμ Ϋεαθε γατηαηα ΰδα δτκ ξλσθδα ζηκ ΘδίΫη, εέθαδ αηθέίκζκ αθ γα ηκθ πλκΫίαζαθ ηα ΜΜΒ, εεησμ εδ αθ δεθ εέξαθ ηέπκηε Ϊζζκ θα ΰεηέζεδ ηκ δεζηέκ εδδάζευθ ηκνμ. Σκθ πλυηκ αδυθα ηα πλΪΰηαηα άηαθ ξεδλσηελα εαδ Ϋθα θΫκ Ϋεαθε ηάθεμ θα θηΪζεδ ζηβ Ρυηβ. ΏζζΪ, σππμ εέπαηε, εαθεέμ δεθ εθδδαθελσηαθ θα εαηαΰλΪοεδ ηέπκηε ΰδα Ϋθαθ αεσηβ εεηεζεζγΫθηκμ πλκθάηβ εθσμ αζάηαθηκν εαδ εξγλδεκτ ΰδα ηκνμ Ρπηαέκνμ Ϋγθκνμ. Ώμ δκτηε ηελδεκτμ ζσΰδκνμ ηκν 1κν αδυθα η.Υ. Ο Πεηλυθδκμ Ϋΰλαοε ηκ «αηνλδεσθ». Μδα ζΪηνλα ηε γΫηα ηκ «ΰετηα ηκν ΣλδηΪζξδκν». Θα ΄πλεπε θα ΰλΪοεδ εαδ ηδα Ϊζζβ ΰδα ηκθ Μνζηδεσ Αεέπθκ; Ο Ώλλδαθσμ
Ϋΰλαοε ΰδα ηκθ ΏζΫιαθδλκ εαδ ηκνμ ΠΫλζεμ. ΞΫξαζε θα αθαθΫλεδ ηκνμ ηλεδμ ηΪΰκνμ. Ο Πηκζεηαέκμ ηκθ 2κ η.Υ. αδυθα άηαθ αζηλκθσηκμ. ΞΫξαζε θα αθαθΫλεδ ηκ αζηΫλδ ηβμ ΐβγζεΫη. Αεθ Ϋΰλαοε εαθεέμ δζηκλέα ηβμ Παζαδζηέθβμ, υζηε θα αζξκζβγεέ. Αεθ Ϋξεδ θσβηα ζκδπσθ θα γεπλάζκνηε ηβθ απκνζέα πκζζυθ ειπξλδζηδαθδευθ πβΰυθ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν Εβζκτ πμ απσδεδιβ σηδ ανησμ δεθ νπάλιε. 2) Σα ειπξλδζηδαθδεΪ ΰλαπηΪ ηκν πλυηκν αδυθα η.Υ. πκν δδαζυακθηαδ εέθαδ ηα ειάμ (Blaiklock, E. M. Jesus Christ: Man or Myth? Nashville: Thomas Nelson Publishers, 1984, ζ. 13-16): α‘) ηδα δζηκλέα ηβμ Ρυηβμ απσ εΪπκδκθ Vellius Paterculus, ίεηελΪθκ αιδπηαηκτξκ ηκν ΣδίΫλδκν, πκν εεδσγβεε ηκ 30 η.Υ., σηαθ κ Υλδζησμ Ϊλξδζε θα εβλτηηεδ. ί') Μδα επδΰλαθά πκν αθαθΫλεδ ηκθ ΠδζΪηκ. ΰ') Παλαητγδα ΰλαηηΫθα απσ Ϋθαθ ηαεεδσθα απεζετγελκ, ηκθ Φαέδλκ, ζηβ δεεαεηέα ηκν 40 η.Υ. δ‘) ηδμ δεεαεηέεμ ηκν 50 εαδ ηκν 60, Ϋλΰα εαδ πκδάηαηα ηκν Ϋθεεα, Ϋθα πκέβηα απσ ηκθ αθβοδσ ηκν Λκνεαθσ, Ϋθα ίδίζέκ ΰεππκθδεάμ απσ εΪπκδκθ Columella, ζνθηαιδκτξκ ζηλαηδυηβ, απκζπΪζηαηα απσ ηκαηπξηθφλ ηκν Πεηλυθδκν, ηελδεΫμ ζεδλΫμ απσ ηκ Ϋλΰκ εθσμ ζαηέθκν επηδεκτ, ηκν Persius, β Φπζηθή Ηζηνξία ηκν Πζέθδκν, απκζπΪζηαηα απσ ζξσζδα ζηκθ ΚδεΫλπθα απσ εΪπκδκθ Asconius Pedianus, εαδ ηδα δζηκλέα ηκν ΜεΰαζΫιαθδλκν απσ ηκθ Quinus Qurtius. ε') ηδμ δεεαεηέεμ ηκν 70 εαδ ηκν 80, κλδζηΫθα πκδάηαηα εαδ επδΰλΪηηαηα ηκν ΜαληδΪζβ (ΰεθ. 45 η.Υ.), Ϋλΰα ηκν ΣΪεδηκν ΰδα ηβ λβηκλδεά εαδ ηκν Ευζβπκν (Καη’ Απηψλνο, Ηζηνξία ηνπ ηνπδατθνχ πνιέκνπ). ζη') ΣΫζκμ, ηβ δεεαεηέα ηκν 90 Ϋξκνηε πκδάηαηα ηκν Statius, δυδεεα ίδίζέα ηκν Quintillian πελέ λβηκλδεάμ, ηδα ίδκΰλαθέα ηκν ΣΪεδηκν ΰδα ηκθ πεγελσ ηκν, Agricola, εαδ Ϋθα Ϋλΰκ ηκν ΰδα ηβθ Γεληαθέα. Ώπσ σζα ανηΪ, ησθκ κ Ϋθεεαμ έζπμ θα Ϋΰλαθε ΰδα ηκθ Εβζκτ. ΏζζΪ δεδκηΫθπθ ηπθ πλκίζβηΪηπθ ηκν ηε ηκθ ΝΫλπθα, κ κπκέκμ ηκθ γαθΪηπζε ηκ 65 η.Υ. εέθαδ αηθέίκζκ αθ εέξε ηκθ ξλσθκ ά ηβ δδΪγεζβ θα αζξκζβγεέ ηε ηβθ Παζαδζηέθβ εαδ ηκθ Εβζκτ, αεσηβ εδ αθ εέξε αεκνζηΪ . 3) Ώθνπαλιέα απκδεέιεπθ δεθ ζβηαέθεδ απσδεδιβ αθνπαλιέαμ. ξδ ηε ηβθ Ϋθθκδα σηδ πλΫπεδ θα απκδεέικνθ εΪπκδκδ ππμ δεθ νπάλιε κ Εβζκτμ Υλδζησμ, αζζΪ ηε ηβθ Ϋθθκδα σηδ εέθαδ θνζδκζκΰδεσ κδ ειπξλδζηδαθδεΫμ αθαθκλΫμ θα εέθαδ εζΪξδζηεμ. 4) Θα ηπκλκτζε εΪπκδκμ θα αθαλπηβγεέ πυμ κ Πσθηδκμ ΠδζΪηκμ δεθ Ϋεαθε εΪπκδα αθαθκλΪ ζηβ Ρυηβ ΰδα ηκ πελδζηαηδεσ ηβμ ζηατλπζβμ ηκν Εβζκτ; Δ απΪθηβζβ εέθαδ σηδ εαηηδΪ αθαθκλΪ εαθεθσμ Ρπηαέκν δδκδεβηά ηβμ Εκνδαέαμ επέ κπκδκνδάπκηε γΫηαηκμ δεθ Ϋξεδ δδαζπγεέ. Μάππμ ανησ ζβηαέθεδ σηδ κδ Ρπηαέκδ πκηΫ δεθ εαηεέξαθ ηβθ Παζαδζηέθβ; ΒζΪξδζηεμ αθαθκλΫμ απσ δδκδεβηΫμ επαλξδυθ δδαζυακθηαδ ζάηελα. 5) ΤπΪλξκνθ πζησζκ κλδζηΫθεμ ειπξλδζηδαθδεΫμ ηαληνλέεμ. ΏνηΫμ εέθαδ ζέΰεμ. Αβζαδά, γα Ϋπλεπε θα απκλλέοκνηε ηβ ηαληνλέα ηπθ ζέΰπθ ει αδηέαμ ηβμ ζδππάμ ηπθ πκζζυθ, ζδππάμ πκν κθεέζεηαδ εέηε ζηβθ απυζεδα ηκν Ϋλΰκν ηκνμ εέηε ζηβθ αδδαθκλέα ηκνμ ΰδα ηβθ Εκνδαέα; Ώνησ γα άηαθ παλΪζκΰκ. ΜκδΪαεδ ηε ηβθ δζηκλέα εθσμ εαηβΰκλκτηεθκν, ζηκν κπκέκν ηβ δέεβ εαηΫγεζαθ ηΫζζελδμ ηΪληνλεμ εαηβΰκλέαμ, κδ κπκέκδ ηκθ εέδαθ θα δδαπλΪηηεδ ηκ Ϋΰεζβηα, εθυ β νπελΪζπδζβ Ϋθελε δεεαηΫζζελεδμ ηΪληνλεμ, κδ κπκέκδ εέπαθ σηδ δεθ εέδαθ ηκθ εαηβΰκλκτηεθκ θα δδαπλΪηηεδ ηκ Ϋΰεζβηα. ΦνζδεΪ κ εαηβΰκλκτηεθκμ εαηαδδεΪζηβεε!
6) Οδ ζβηελδθκέ αλθβηΫμ ηβμ τπαλιβμ ηκν Υλδζηκτ αλθκτθηαδ ανησ πκν αεσηβ εαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ ζσΰδκδ ηκν δετηελκν εαδ ηλέηκν αδυθα δΫξκθηαθ πμ δεδκηΫθκ, ηβθ τπαλιβ ηκν Υλδζηκτ. Οτηε κ Πκλθτλδκμ κτηε κ ΚΫζζκμ κτηε εαθ κ Εκνζδαθσμ γευλβζαθ ζκίαλσ θα αζξκζβγκτθ ηε ηκ αθ νπάλιε κ Υλδζησμ, αζζΪ δΫξηβεαθ σηδ νπάλιε. Ο Πκλθτλδκμ δΫξεηαδ σηδ νπάλιε, απζυμ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ εΪθκνθ ζΪγκμ πκν ηκθ γεπλκτθ γεσ. Ο ΚΫζζκμ πλκζπαγεέ θα «απκδεέιεδ» σηδ κ Εβζκτμ δεθ εέθαδ νδσμ ηκν Θεκτ, αζζΪ ΰδκμ εθσμ λπηαέκν ζηλαηδυηβ. Αεθ γα άηαθ δδσζκν εεπζβεηδεσ, αθ κδ δνκ ανηκέ ζσΰδκδ αλθκτθηαθ σηδ νπάλιε κ Εβζκτμ˙ γα άηαθ πκζτ ετεκζκ, σθηαμ αθηδξλδζηδαθκέ θα αλθβγκτθ ηβθ τπαλιβ ηκν Υλδζηκτ, πλκεεδηΫθκν θα δυζκνθ ηκ «ξαλδζηδεσ ξητπβηα» ζηβ ξλδζηδαθδεά πέζηβ. ηπμ δεθ ηβθ αλθκτθηαδ, εαδ ηΪζδζηα πλκζπαγκτθ θα απκδεέικνθ ππμ άηαθ απζσμ Ϊθγλππκμ. 7) ΤπΪλξκνθ κδ ειάμ ειπξλδζηδαθδεΫμ ηαληνλέεμ ΰδα ηκθ Εβζκτ. I. ζηκ Ϋλΰκ ηκν Ευζβπκν (36-98 η.Υ.) Ηνπδατθή αξραηνινγία, ίδίζέκ 20, 200: «αθ ηΫηκδκμ πκν άηαθ κ [αλξδελΫαμ] Άθαθκμ, πέζηεοε, σηδ ηυλα πκν κ ηεθ Φάζηκμ πΫγαθε, κ δε Ώζίέθκμ ίλδζεσηαθ αεσηβ ζηκ δλσηκ [ΰδα ηβθ Παζαδζηέθβ], ίλάεε ηβθ εαηΪζζβζβ ενεαδλέα. νΰεαζεέ ζκδπσθ ζνθΫδλδκ ελδηυθ εαδ ζηάθεδ ηπλκζηΪ ηκνμ ηκθ αδελθσ ηκν Εβζκτ ηκν ζεΰκηΫθκν Υλδζηκτ, ΕΪεπίκμ ηκ σθκηΪ ηκν, εαδ ηελδεκτμ Ϊζζκνμ˙ εαδ ηε ηβθ εαηβΰκλέα σηδ παλαθσηβζαθ ηκτμ παλΫδπζε θα ζδγκίκζβγκτθ.» ηκδξεέα πκν ζνθβΰκλκτθ σηδ εέθαδ ανγεθηδεσ ηκ εεέηεθκ: α') Δ αθαθκλΪ ανηά ηκν Ευζβπκν ίλέζεεηαδ ζε ΚΏΘΒ ξελσΰλαθκ ηβμ Εκνδαρεάμ Ώλξαδκζκΰέαμ πκν δδαζυαεηαδ ζάηελα (John P. Meier, A Marginal Jew: Rethinking the Historical Jesus. New York: Doubleday, 1991, ζ. 57). Βπέζβμ, ηκ πελδεξσηεθκ, ηκ ζειδζσΰδκ, ηκ τθκμ ηκν απκζπΪζηαηκμ εέθαδ αθΪζκΰα ηκν Ευζβπκν. ί‘)Αεθ ξλβζδηκπκδεέηαδ εαθΫθα ξλδζηδαθδεσ επέγεηκ ηκν Εαευίκν, σππμ ηκ «Αέεαδκμ», πκν ξλβζδηκπκδάγβεε πΪλα πκζτ ζνξθΪ ΰδ‘ ανησθ ζηβ ξλδζηδαθδεά ΰλαηηαηεέα (Δΰάζδππκμ, Κζάηβμ Ώζειαθδλετμ, ΧλδΰΫθβμ, ΒνζΫίδκμ, Ϊΰδκμ Εελυθνηκμ ε.Ϊ.). Ώεσηβ εαδ κ ηλσπκμ ηβμ γαθΪηπζβμ ηκν Εαευίκν πκν αθαθΫλεδ κ Ευζβπκμ δδαθΫλεδ απσ ηκθ ηλσπκ πκν αθαθΫλεδ κ Υλδζηδαθσμ Δΰάζδππκμ, σηδ ηκθ ζεσηπζαθ λέξθκθηΪμ ηκθ απσ ηβ ζηΫΰβ ηκν Νακτ (John P. Meier, A Marginal Jew: Rethinking the Historical Jesus. New York: Doubleday, 1991, ζ. 57). Έθαμ ξλδζηδαθσμ παλαπκδβηάμ γα ηκ Ϋίλδζεε πδκ ετεκζκ θα επαθαζΪίεδ ηα ζσΰδα εθσμ ξλδζηδαθκτ δζηκλδκΰλΪθκν. ΰ‘) Ο ζνΰΰλαθΫαμ δεθ δέθεδ ζηκ απσζπαζηα ανησ εαηηδΪ Ϋηθαζβ κτηε ζηκ Υλδζησ κτηε ζηκθ ΕΪεπίκ, αζζΪ ζηκθ αλξδελΫα Άθαθκ. Έθαμ ξλδζηδαθσμ δεθ γα Ϋεαθε εΪηδ ηΫηκδκ. Έθαμ Υλδζηδαθσμ γα επαδθκτζε εαδ γα δσιααε ηκθ Εβζκτ ά ηκθ ΕΪεπίκ. δ‘) ΒΪθ κ ΕΪεπίκμ πκν αθαθΫλεδ κ Ευζβπκμ δεθ άηαθ κ ΕΪεπίκμ κ αδεζθσμ ηκν Υλδζηκτ, γα άηαθ παλΪιεθκ πκν κ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ δέθεδ Ϊζζεμ πζβλκθκλέεμ ΰδα ηκ ηέ εέξε κ Άθαθκμ εθαθηέκθ ηκν Εαευίκν. Δ αδηέα ηβμ Ϋξγλαμ ηκν Εκνδαέκν αλξδελΫα ΰδα ηκθ αδεζθσ εθσμ (σππμ πέζηενε) οενδκηεζζέα, εαηαζαίαέθεηαδ ετεκζα απσ ηκθ αθαΰθυζηβ. ε‘) Ο Ευζβπκμ ζηκ Ϋλΰκ ηκν αθαθΫλεδ πΪθπ απσ ηδα θηκναέθα αθγλυπκνμ ηε ηκ σθκηα Εβζκτμ. Έηζδ, κ Ευζβπκμ αθαΰεΪαεηαδ θα δέθεδ πζβλκθκλέεμ ΰδα ηκ εΪγε Εβζκτ. Ώνησ εΪθεδ εαδ ζηβ πελέπηπζβ ανηά («ηκν ζεΰκηΫθκν Υλδζηκτ»). ΤπΪλξεδ Ϋθαμ αεσηβ Εβζκτμ εαδ ζηκ ηΫζκμ ηβμ παλαΰλΪθκν. ζη‘) Σκ πδκ ζβηαθηδεσ: Ο ΧλδΰΫθβμ (πελ.185-253 η.Υ.) εΪθεδ ηλεδμ αθαθκλΫμ ζηβθ αθαθκλΪ ηκν Ευζβπκν ζηκθ ΕΪεπίκ (Βδμ ηκθ Μαηγαέκθ 10, 17˙ Καηά Κέιζνπ, 1, 47 εαδ 2, 13). Άλα ηκ απσζπαζηα ζέΰκνλα νπάλξε πλδθ απσ ηκ 3κ αδυθα. Καδ θα ηβθ ιεξθΪηε ππμ σηαθ ακτζε κ ΧλδΰΫθβμ ζνθΫίαδθαθ απαθπηκέ δδπΰηκέ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ, κδ κπκέκδ άηαθ ηδα ενθβΰβηΫθβ ηεδκθσηβηα, πκν δεθ εέξε δνθαησηβηα θα ηεηαπκδεέ εζζβθδ-
εΫμ, λπηαρεΫμ, εαδ δκνδαρεΫμ πβΰΫμ. Βπέζβμ, κ ΒνζΫίδκμ (Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 2, 23) αθαθΫλεδ ηκ απσζπαζηα ηκν Ευζβπκν εαγυμ εαδ κ Ϊΰδκμ Εελυθνηκμ (De Viris Illustribus, 2). Οδ αθηδλλάζεδμ ΰδα ηβθ ανγεθηδεσηβηα ηκν παλαπΪθπ εεδηΫθκν εέθαδ κδ ειάμ: α') «Αεθ αθαθΫλκθηαδ ηα κθσηαηα ηπθ νπκζκέππθ πκν νπκηέγεηαδ εηθαθέζγβεαθ ζηκ δδεαζηάλδκ (γνηβγεέηε σηδ κ Ευζβπκμ εέθαδ ζεπηκηελΫζηαηκμ ζηκ Ϋλΰκ ηκν). ΓεθδεΪ β παλΪΰλαθκμ δεέξθεδ θα εέθαδ «ΰλαηηΫθβ ζηκ πσδδ εαδ θενΰαζΫα». Ώπσ ησθβ ηβμ, β παλΪΰλαθκμ δεθ ζηΫεεηαδ, εαγυμ β δζηκλδεά αθαθκλΪ ζ' Ϋθα ζβηαθηδεσ πλσζππκ εέθαδ πΪθηκηε ενγεέα εδ σξδ Ϋηηεζβ. Φαθηαζγεέηε ΰδα παλΪδεδΰηα, Ϋθαμ δζηκλδεσμ θα Ϋεαθε αθαθκλΪ σξδ Ϊηεζα ζηκθ ΝαπκζΫκθηα, αζζΪ Ϋηηεζα ηΫζπ ηβμ Επζβθέθαμ.» ΏπΪθηβζβ: Ο ΕΪεπίκμ άηαθ κ αλξβΰσμ ηβμ πλυηβμ Βεεζβζέαμ ζηβθ Εελκνζαζάη, αδεζθσμ ηκν Εβζκτ. Οδ Ϊζζκδ γα άηαθ απζυμ πλκζβζνηδζηΫθκδ απζκέ Υλδζηδαθκέ, πκν, ζνΰελδηδεΪ ηε ηκθ αδεζθσ ηκν δδλνηά ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ εαδ αλξβΰσ ηβμ εεεζβζέαμ, άηαθ πελδηησ θα αθαθελγκτθ. Δ δζηκλδεά αθαθκλΪ ζηκθ Εβζκτ εέθαδ Ϋηηεζβ εαδ σξδ ενγεέα, σππμ σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ζβηαθηδεΪ δζηκλδεΪ πλσζππα, απζκτζηαηα δδσηδ κ Ευζβπκμ σθηαμ Εκνδαέκμ (δβζ. Ϊπδζηκμ ζηκ εάλνΰηα ηκν Υλδζηκτ) εαδ θδζκλπηαέκμ (δβζαδά ζνθελΰΪηβμ ανηυθ πκν γαθΪηπζαθ πμ εΰεζβηαηέα ηκθ Εβζκτ) ΑΒΝ γεπλκτζε ζβηαθηδεσ, δβζαδά Ϊιδκ αθαθκλΪμ, πλσζππκ ηκθ Εβζκτ. Αεθ ηκθ εθδδΫθελε κ Εβζκτμ, δεθ άηαθ Ϊζζπζηε ηκ γΫηα ηβμ δζηκλέαμ ηκν, δεθ ηκθ γεπλκτζε ζβηαθηδεσ πλσζππκ, εαδ ΰδ‘ ανησ εΪθεδ Ϋηηεζβ αθαθκλΪ. ΒιΪζζκν, ηκ ίδίζέκ δεθ εέθαδ ηεζΫηβ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ ά ηκθ Εβζκτ. Ώθ δεθ νπάλξε ηκ πελδζηαηδεσ ηε ηκθ ΕΪεπίκ, δεθ γα αθΫθελε ηκθ Εβζκτ ζηκ εεθΪζαδκ ανησ κ Ευζβπκμ. ί') «Ναδ ηεθ ηπκλεέ θα ηβθ ξλβζδηκπκδεέηαδ ΰδα ηκθ ΕΪεπίκ εαθΫθαμ ξαλαεηβλδζησμ απσ ανηκτμ πκν κδ Υλδζηδαθκέ ηκν πλκζΫδδδαθ, αζζΪ ανησ απζυμ ζβηαέθεδ σηδ κδ ξλδζηδαθκέ παλαπκδβηΫμ εέξαθ ζνθεέδβζβ ηκτ σηδ Ϋθαμ ενζείάμ Εκνδαέκμ δεθ γα ηπκλκτζε θα αθαθΫλεδ ηκθ Εβζκτ πμ «ηκθ Υλδζησ»˙ Ϋηζδ, ανηκέ ελΰΪζηβεαθ παλαπκδυθηαμ ηκ Ϋξκθηαμ εαηΪ θκν πελδζζσηελκ ηβθ αζβγκθΪθεδα παλΪ ηβθ πέζηβ ηκνμ». ΏπΪθηβζβ: ΜΫΰα ζΪγκμ. ε κπκδαδάπκηε ξλδζηδαθδεά παλαπκέβζβ ΰέθεηαδ θαέθεηαδ εαηαθαθυμ σηδ κδ παλαπκδβηΫμ εέξαθ πελδζζσηελκ πμ εέθβηλκ ηβθ ενζΫίεδα παλΪ ηβθ αθΪΰεβ θα παλαζηάζκνθ ηβθ παλαπκέβζβ πμ αζβγκθαθά. Ώνησ θαέθεηαδ ζε πκζζΪ εεέηεθα, αζζΪ εαδ ζηκ έδδκ ηκ ίδίζέκ ηκν Ευζβπκν. ε Ϋθα Ϊζζκ απσζπαζηα κ Ευζβπκμ θΫλεηαδ θα αθαθΫλεδ ηκθ Εβζκτ πμ «ηκθ Κτλδκ». Ώθ Ϋθαμ παλαπκδβηάμ εέξε πλκζγΫζεδ ηΫηκδκθ ξαλαεηβλδζησ ΰδα ηκθ Εβζκτ ζε Ϋθα εδΪθδκ, ΰθπλέακθηαμ ηανησξλκθα σηδ κ Ευζβπκμ άηαθ πδζησμ Εκνδαέκμ, ησηε εέθαδ ζέΰκνλκ ππμ κ έδδκμ (ά εΪπκδκμ Ϊζζκμ) παλαπκδβηάμ γα άηαθ ει έζκν απλσζεεηκμ, εαδ γα ιαθαΫεαθε ηκ έδδκ ζΪγκμ, θα απκεαζΫζεδ ηκθ ΕΪεπίκ «αδεζθσ ηκν Υλδζηκτ» αθηέ «αδεζθσ ηκν ζεΰσηεθκν Υλδζηκτ». ΰ') «ΤπΪλξεδ απσδεδιβ ξλδζηδαθδεάμ παλαπκέβζβμ. Δ θλΪζβ «..Εβζκτ, ηκν ζεΰσηεθκν Υλδζηκτ» εέθαδ β έδδα ηε ανηάθ ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ 1, 16, «...Εβζκτμ κ ζεΰσηεθκμ Υλδζησμ». ΏπΪθηβζβ: Σκ πυμ ΰλΪθεδ κ Ευζβπκμ πλΫπεδ θα ζνΰελδγεέ ηε ηα νπσζκδπα ηηάηαηα ηκν Ϋλΰκν ηκν εδ σξδ ηε ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ. ηκ Καηά Απηψλνο, 2, 34, σπκν ηδζΪ ΰδα ηβθ ΏζειΪθδλεδα πμ «σξδ ηκθ ΰεθΫγζδκ ησπκ, αζζΪ ηκθ ζεΰσηεθκ (= ηβ αζβγδθσ) ΰεθΫγζδκ ησπκ ηκν Ώπέπθκμ». Ώεσηβ εδ Ϊθ ηκ επέγεηκ ιεγφκελνο δεθ πελδεέξε νπκηδηβηδεά ξλκδΪ, δτζεκζα εαηαθκεέηαδ ΰδαηέ Ϋθαμ ξλδζηδαθσμ παλαπκδβηάμ γα ‗ηεθε ενξαλδζηβηΫθκμ απσ Ϋθα αηθδζεΰσηεθκ εαδ αζαθΫμ πμ πλκμ ηκ θσβηα επέγεηκ («ζεΰσηεθκμ»), ηε ηκ κπκέκ ησζκ εζΪξδζηα δεέξθεδ ηβθ αθκζέπζά ηκν ζηκ Υλδζησ. Άζζπζηε νπΪλξκνθ παλαδεέΰηαηα εαδ ζηκ έδδκ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, π.ξ. ζηκ 27, 22 κ ΠδζΪηκμ ζΫεδ «...Εβζκτθ ηκθ ζεΰσηεθκθ Υλδζησθ», πκν ηκ επέγεηκ ιεγφκελνο Ϋξεδ νπκηδηβηδεά ξλκδΪ (κ ζεεπηδεδζηάμ ΠδζΪηκμ αζθαζυμ δεθ πέζηενε σηδ κ Εβζκτμ άηαθ κ Υλδζησμ. Γδ‘ ανησ ηκθ ζΫεδ ιεγφκελνλ = σξδ αζβγδθσ Υλδζησ.). Έηζδ, δεθ εέθαδ απαλαέηβηα ζπζησ ππμ ηκ «Εβζκτ ηκν ζεΰσηεθκν Υλδζηκτ» ηκν Ευζβπκν εέθαδ επαδθεηδεσμ ξαλαεηβλδζησμ, δβζαδά παλαπκέβζβ απσ Υλδζηδαθσ. Μπκλεέ απζυμ κ Ευζβπκμ ξλβζδηκπκδυθηαμ ηκ ιεγφκελνο εέηε θα ξλβζδηκπκδεέ ηβθ πλκζπθνηέα ηκν Εβζκτ («Υλδζησμ»), σππμ
Ϊεκνζε ηκ πζάγκμ θα ηκθ κθκηΪαεδ εέηε θα ΰλΪθεδ ιεγφκελνο ηε ηβθ νπκηδηβηδεά Ϋθθκδα (= ηβ αζβγδθσμ) πκν δέθεηαδ εαδ ζηκ έδδκ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ. Έθαμ Υλδζηδαθσμ παλαπκδβηάμ πκν γα άγεζε θα δβζυζεδ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ κππζδάπκηε κ αζβγδθσμ Υλδζησμ (δζδ. κ Μεζζέαμ) δεθ γα ξλβζδηκπκδκτζε ηκ αζαθΫμ επέγεηκ «ζεΰσηεθκμ», δδσηδ ανησ γα ηπκλκτζε θα εαηαθκβγεέ δνζθβηδζηδεΪ ΰδα ηκθ Εβζκτ, δβζαδά κ ζεΰσηεθκμ, κ ηβ αζβγδθσμ Υλδζησμ. ΣΫζκμ, ηκ επέγεηκ «Υλδζησμ» ηπκλεέ θα ξλβζδηκπκδβγεέ, ΰδα θα δβζυζεδ ηκθ ζνΰεεελδηΫθκ Εβζκτ, ηκθ Εβζκτ Υλδζησ, σππμ Ϊεκνζε κ Ευζβπκμ θα ηκθ απκεαζκτθ, δβζαδά πμ σθκηα εδ σξδ πμ ηέηζκμ, σξδ ΰδα θα νπκδβζυζεδ ηκθ αζβγδθσ Μεζζέα. δ') «Βέθαδ δεέΰηα ξλδζηδαθδεάμ παλαπκέβζβμ σηδ κ Εβζκτμ αθαθΫλεηαδ πλυηκμ, εθυ κ ΕΪεπίκμ δετηελκμ. Μσθκ Ϋθαμ Υλδζηδαθσμ γα Ϋδδθε ηβθ πλπηδΪ ζηκθ Εβζκτ». ΏπΪθηβζβ: ΛΪγκμ. Γδαηέ θα ηβθ Ϋδδθε κ Ευζβπκμ ηβθ ηκλθά πκν Ϋδπζε ζηκ εεέηεθκ, απζυμ εαδ ησθκ επεδδά κ Εβζκτμ άηαθ ΰθπζησηελκμ ζηκ ενλτ εκδθσ απσ ηκθ ΕΪεπίκ; ΒΪθ β αθαθκλΪ αθηδζηλεθσηαθ εαδ ηκ εεέηεθκ Ϋΰλαθε «..εαδ ζηάθεδ ηπλκζηΪ ζηκ ζνθΫδλδκ ηπθ ελδηυθ ηκθ ΕΪεπίκ, ηκθ αδεζθσ ηκν Εβζκτ, ηκν ζεΰσηεθκν Υλδζηκτ, εαδ ηελδεκτμ Ϊζζκνμ˙ εαδ ηε ηβθ εαηβΰκλέα σηδ παλαθσηβζαθ...», ησηε ανηά β ηκλθά γα δνζξΫλαδθε ηβθ εαηαθσβζά ηκν, δδσηδ δεθ γα ΰδθσηαθ ζαθΫμ εΪθ κ Ευζβπκμ εθθκεέ ππμ κ ΕΪεπίκμ εεησμ απσ αδεζθσμ ηκν Εβζκτ άηαθ αδεζθσμ εαδ ηπθ Ϊζζπθ ά εΪθ άηαθ κ ΕΪεπίκμ εαδ κδ Ϊζζκδ πκν παλκνζδΪζηβεαθ ηπλκζηΪ ζηκνμ ελδηΫμ. Ίζπμ ανησ ετεκζα ΰέθεηαδ εαηαθκβησ, αζζΪ πΪθηπμ, εθσζκθ κ Εβζκτμ άηαθ πδκ ΰθπζησμ ζηκνμ αθαΰθυζηεμ απσ ηκθ ΕΪεπίκμ – αθκτ κ ΕΪεπίκμ αθαθΫλεηαδ ζε ζξΫζβ ηε ανησθ εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ – άηαθ εαδ ζκΰδεσηελκ θα αθαθελγεέ πλυηκμ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, κ ηλσπκμ Ϋεθλαζβμ «κ αδεζθσμ ηκν ΰθπζησηελκν Υ, κ ζδΰσηελκ ΰθπζησμ Φ» δεθ εέθαδ εαγσζκν παλΪιεθκμ. ε') «ΒΪθ κ Ευζβπκμ πλΪΰηαηδ πέζηενε ππμ κ Εβζκτμ νπάλιε, δεθ γα ηκθ αθΫθελε ησθκ ηδα θκλΪ, αζζΪ γα Ϋζεΰε εαδ εΪηδ πελδζζσηελκ, εΪπκν αζζκτ ζηκ Ϋλΰκ ηκν ανησ ά ζε Ϊζζκ.» ΏπΪθηβζβ: ΦνζδεΪ εαδ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηκθ Εβζκτ ζε Ϊζζκ απσζπαζηα, ηκ απκεαζκτηεθκ Testimonium Flavianum, απσ ηκ Ϋλΰκ ηκν Ηνπδατθή αξραηνινγία 18, 3, 3: «Πελέπκν εεεέθβ ηβθ επκξά ακτζε κ Εβζκτμ, Ϋθαμ ζκθσμ Ϊθγλππκμ, αθ εΪπκδκμ ηπκλεέ θα ηκθ πεδ Ϊθγλππκ, εαγυμ εέξε πεητξεδ γανηαζηΪ εαηκλγυηαηα εαδ άηαθ κ δΪζεαζκμ πκζζυθ αθγλυππθ πκν δδοκτζαθ ΰδα εαδθκηκηέεμ. Πάλε ηε ηκ ηΫλκμ ηκν πκζζκτμ απσ ηκνμ Βίλαέκνμ, αζζΪ εαδ πκζζκτμ απσ ηκνμ Έζζβθεμ. Ήηαθ κ Μεζζέαμ. ηαθ κ ΠδζΪηκμ ηκθ εαηεδέεαζε ζηκθ ζηανλσ, ηεηΪ απσ εαηβΰκλέα ηπθ αλξυθ ηαμ [ηπθ Εκνδαέπθ], ανηκέ πκν ηκθ αΰΪπβζαθ απσ ηβθ αλξά δεθ ζηαηΪηβζαθ θα εέθαδ πλκζεκζζβηΫθκδ ζ‘ ανησθ. Σβθ ηλέηβ βηΫλα εηθαθέζγβεε ζ‘ ανηκτμ επαθελξσηεθκμ ζηβ απά, εαγυμ κδ δελΫμ πλκθβηεέεμ εέξαθ πλκεέπεδ ΰδ‘ ανησ εαδ ΰδα ηνλδΪδεμ Ϊζζα γανηαζηΪ πλΪΰηαηα πκν αθκλκτζαθ ανησθ. Καδ β θνζά [κηΪδα] ηπθ ξλδζηδαθυθ, σππμ κθκηΪζγβεαθ ηεηΪ απ‘ ανησθ, δεθ Ϋξεδ ειαθαθδζγεέ ηΫξλδ ζάηελα». Ώνησ πκν γα Ϋπλεπε θα αθαλπηβγκτηε εέθαδ, ΰδα πκδκ ζσΰκ κ Ευζβπκμ γα Ϋΰλαθε πελδζζσηελα ΰδα ηκθ Εβζκτ. Σβ ζηδΰηά πκν κ Ευζβπκμ πλκεεδηΫθκν ΰδα ηβθ πελέκδκ δΫεα ξλσθπθ ΰτλπ απσ ηκθ γΪθαηκ ηκν Εβζκτ αθδελυθεδ ησθκ ηδα ζεζέδα ζηβθ Ηζηνξία ηνπ ηνπδατθνχ πνιέκνπ εαδ Ϋιδ ζεζέδεμ ζηβθ Ηνπδατθή αξραηνινγία, γα άηαθ παλΪιεθκ θα αθδελυζεδ πελδζζσηελεμ ζεζέδεμ ΰδα ηκθ Εβζκτ απσ ανηΫμ πκν αθδελυθεδ. Ώζθαζυμ ηκ παλαπΪθπ απσζπαζηα ίλέγεδ επαέθπθ ΰδα ηκθ Εβζκτ. ηπμ γα πλΫπεδ θα ΰέθεδ εαηαθκβησ σηδ, απζυμ εαδ ησθκ επεδδά κ Ευζβπκμ δεθ δεξσηαθ ππμ κ Εβζκτμ δεθ άηαθ γεσμ, δεθ ζβηαέθεδ ππμ δεθ παλαδεξσηαθ σηδ έζπμ άηαθ εαζσμ Ϊθγλππκμ ηε εΪπκδεμ αλεηΫμ. Βδυ κδ παΰαθδζηΫμ αθηδξλδζηδαθκέ σππμ κ Πκλθτλδκμ ηκθ παλαδΫξκθηαδ ΰδα εθΪλεηκ αλθκτηεθκδ θα δεξηκτθ ηβθ γερεσηβηΪ ηκν. Γδαηέ θα ηβθ εέθαδ παλσηκδα β ζηΪζβ ηκν Ευζβπκν; έΰκνλα δεθ ηκθ παλαδΫξεηαδ ΰδα Θεσ. ΏζζΪ απσ ηκ ζβηεέκ ανησ, θα ηβθ ηκθ παλαδΫξεηαδ, ηΫξλδ ηκν ζβηεέκν θα ηβθ ίλέζεεδ ηέπκηε γεηδεσ ζε ανησθ νπΪλξεδ Ϋθα εθδδΪηεζκ δδΪζηβηα, σπκν ηπκλεέ εΪπκδκμ πδζησμ Εκνδαέκμ θα ηκπκγεηβγεέ, ξπλέμ θα εαηβΰκλβγεέ σηδ πλκδέδεδ ηκθ δκνδαρζησ ηκν. Με Ϊζζα ζσΰδα, β αθαθκλΪ γεηδευθ ζηκδξεέπθ απσ ηκθ Ευζβπκ δεθ ζνθδζηΪ απαλαέηβηα ξλδζηδαθδεά παλα-
πκέβζβ/πλκζγάεβ. Μσθκ σηαθ νπΪλξκνθ ξλδζηδαθδεκέ ξαλαεηβλδζηκέ εαδ Ϋπαδθκδ πκν γα Ϋεαθε ησθκ εΪπκδκμ πκν ηκθ ζκΰΪλδααε Θεσ, ησηε ησθκ Ϋξκνηε πλκζγάεβ/παλαπκέβζβ. Ώνησ πκν πλκετπηεδ εέθαδ σηδ δεθ εέθαδ απαλαέηβηκ θα νπάλιε πζάλβμ παλαπκέβζβ ηκν εεδηΫθκν ά πλκζγάεβ κζσεζβλκν ηκν εεδηΫθκν απσ Υλδζηδαθκτμ αθηδΰλαθεέμ, απζΪ επεδδά νπΪλξκνθ γεηδεΫμ αθαθκλΫμ ζηκθ Εβζκτ. ΑεδκηΫθκν ηκν ηλσπκν αθηδΰλαθάμ ηπθ ξεδλκΰλΪθπθ εαηΪ ηκθ Μεζαέπθα (Ϋθαμ δδΪίααε θπθαξηΪ εαδ κδ Ϊζζκδ αθηΫΰλαθαθ), δτζεκζα επδίείαδυθεηαδ ηδα πζάλβμ παλαπκέβζβ εεδηΫθκν. Δ απαλξά ηκν ηηάηαηκμ ανηκτ εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσμ ηλσπκμ ΰλαθάμ ηκν Ευζβπκν. ΐΫίαδα ηπκλεέ εαθεέμ θα πεδ σηδ αθηΫΰλαοαθ ηκ ζητζ ηκν, ξπλέμ ανησ θα απκδεδεθτεηαδ. Δ πελδΰλαθά «ζκθσμ Ϊθδλαμ» δεθ αθηδηέγεηαδ ζηκθ δκνδαρζησ ηκν Ευζβπκν, πκν απζυμ γα αλθεέηκ ηβ γερεσηβηΪ ηκν. Ο Ευζβπκμ, πμ θδζκλπηαέκμ αζθαζυμ γα εεηδηκτζε ηβθ αθηδηδζδηαλδζηδεά ζηΪζβ ηκν Εβζκτ, πκν ζε αθηέγεζβ πλκμ Ϊζζκνμ Εκνδαέκνμ «ηεζζέεμ»-εάλνεεμ ηβμ Ϋθκπζβμ επαθΪζηαζβμ, δεθ άγεζε ειΫΰελζβ εαηΪ ηπθ Ρπηαέπθ εδ Ϋηζδ γα εέξε πδκ κνδΫηελβ ζηΪζβ απσ ανηάθ ηπθ αθηδξλδζηδαθυθ Εκνδαέπθ. Δ θλΪζβ «αθ εΪπκδκμ ηπκλεέ θα ηκθ πεδ Ϊθγλππκ» ηΪζζκθ νπκδβζυθεδ παλαπκέβζβ, δέξπμ ανησ θα ηεδυθεδ ηα σζα εέπαηε ΰδα ηβθ πλκβΰκτηεθβ θλΪζβ: εαθεέμ Υλδζηδαθσμ δεθ γα απκεαζκτζε ηκθ Εβζκτ απζυμ «ζκθσ»˙ Ϊλα β πλυηβ θλΪζβ εέθαδ ηκν Ευζβπκν. Δ θλΪζβ «Πάλε ηε ηκ ηΫλκμ ... εαδ πκζζκτμ απσ ηκνμ Έζζβθεμ» δεθ ηπκλεέ θα γεπλβγεέ πζάλπμ ξλδζηδαθδεά πλκζγάεβ, αθκτ ηα ΒναΰΰΫζδα δεθ παλκνζδΪακνθ ηκθ Εβζκτ θα αζξκζεέηαδ πκζτ ηε ηκνμ Βγθδεκτμ. Έηζδ, ηκ εεέηεθκ ανησ δεθ εέθαδ πζάλπμ παλαπκδβηΫθκ, δβζαδά κ Ευζβπκμ σθηπμ Ϋΰλαοε εαδ Ϊζζα πλΪΰηαηα ΰδα ηκθ Εβζκτ. ζη') «Σκ παλαπΪθπ απσζπαζηα εέθαδ θκβηαηδεΪ Ϊζξεηκ. Ο Ευζβπκμ αθαθΫλεδ ηα πλκίζάηαηα ηπθ Βίλαέπθ εαδ ξπλέμ ηκ Testimonium ηκ εεέηεθκ γα εέξε ηβθ εαθκθδεά ηκν λκά. Άλα εέθαδ πλκζγάεβ.» ΏπΪθηβζβ: Ο ηλσπκμ ΰλαθάμ ηκν εέθαδ αελδίυμ ηα ηπαζυηαηα εαδ κδ ζνλλαθΫμ. Μδα ζτθηκηβ πελδΰλαθά ηκν ίδίζέκν 18 απσ ηκ 35 υμ ηκ 89 δεέξθεδ: 18, 35 Άθδιβ ηκν ΠδζΪηκν ζηβθ Εκνδαέα. 18, 55-59 Ο ΠδζΪηκμ εδζΪΰεδ ανηκελαηκλδεΪ αΰΪζηαηα ζηκ Νασ, πλκεαζυθηαμ αθαζηΪηπζβ. 18, 60-62 κ ΠδζΪηκμ απαζζκηλδυθεδ γβζανλκτμ ηκν Νακτ, ΰδα θα ξηέζεδ Ϋθα νδλαΰπΰεέκ. 18, 63-64 Testimonium Flavianum. 18, 65-80 Έθα ΰεΰκθσμ ζηβ Ρυηβ, Ϊζξεηκ ηε ηκθ ΠδζΪηκ, ζξεηδεΪ ηε ηβθ απκπζΪθβζβ εθσμ κπαδκτ ηβμ Ίζδδαμ. 18, 81-84 ηδα αθάΰβζβ ΰδα ηΫζζελεδμ Εκνδαέκνμ αζάηεμ, Ϊζξεηβ ηε ηκθ ΠδζΪηκ. 18, 85-87, Ϋθα πελδζηαηδεσ ηεηαιτ ηκν ΠδζΪηκν εαδ ηπθ αηαλεδηυθ. 18, 88-89, κ ΠδζΪηκμ απκζτεηαδ απσ ηκθ ανηκελΪηκλα. νθεπυμ νπΪλξκνθ πκζζΪ ζβηεέα σπκν κ Ευζβπκμ πζαηεδΪαεδ εαδ ζνλλΪθεδ Ϊζξεηεμ δζηκλέεμ. α') «Σκ απσζπαζηα ηκν Ευζβπκν, αεσηβ εαδ αζβγΫμ θα άηαθ, εέθαδ άδβ πκζτ ηαελδΪ ξλκθδεΪ απσ ηα ΰεΰκθσηα˙ δεθ ηΪμ ζΫεδ ηέπκηα!» ΏπΪθηβζβ: Ώθ ελέθαηε ηα αλξαέα εεέηεθα Ϋηζδ, ησηε δεθ ιΫλκνηε ηέπκηα ΰδα ηκθ ΏζΫιαθδλκ, αθκτ β απά ηκν απσ ηκθ Ώλλδαθσ ΰλΪθηβεε ηλεδμ αδυθεμ ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηκν. Ή πΪζδ, σ,ηδ ιΫλκνηε ΰδα ηκθ ανηκελΪηκλα ΣδίΫλδκ (14-37 η.Υ.) γα άηαθ οΫηηαηα, αθκτ πλκΫλξεηαδ απσ δζηκλδεκτμ πκν Ϋαβζαθ πκζτ ηεηΪ απσ ανησθ (π.ξ. ΣΪεδηκμ (50-120), κνβηυθδκμ (117-160), Αέπθ ΚΪζζδκμ (-230) (Harris, Murray. 3 Crucial Questions About Jesus. Grand Rapids: Baker, 1994, ζ. 26). ΠλΪΰηαηδ, πκζτ αθεζΫμ εδ απεζπδζηΫθκ επδξεέλβηα ηπθ αλθβηυθ ηβμ δζηκλδεσηβηαμ ηκν Υλδζηκτ. β') «Ώεσηβ εδ αθ ανηΪ εέθαδ αζβγδθΪ, ΰδαηέ κ Ευζβπκμ δεθ αθαθΫλεδ εαδ ηκ ετλδκ πδζηετπ ηπθ Υλδζηδαθυθ, ηβθ αθΪζηαζβ ηκν Εβζκτ;» ΏπΪθηβζβ: ηβθ αθαθΫλεδ Ϋηηεζα, ζΫΰκθηαμ σηδ «ανηκέ πκν ηκθ αΰΪπβζαθ απσ ηβθ αλξά δεθ ζηαηΪηβζαθ θα εέθαδ πλκζεκζζβηΫθκδ ζ‘ ανησθ.» ΦνζδεΪ, πμ Εκνδαέκμ δε γα δεξσηαθ θα πεδ σηδ ζηα αζάγεδα αθαζηάγβεε (εέθαδ ξλδζηδαθδεά πλκζγάεβ ηκ σηδ ηκ ζΫεδ), δδσηδ δεθ ηκ πέζηενε πμ αζβγΫμ.
δ') «Ο Ευζβπκμ, πμ θδζκλπηαέκμ, γα Ϋπλεπε θα απκθετΰεδ θα ΰλΪοεδ πλΪΰηαηα εαηΪ εθσμ Ρπηαέκν δδκδεβηά ηβμ Εκνδαέαμ. Γδαηέ θα ΰλΪοεδ σηδ κ ΠδζΪηκμ Ϋεαθε ζΪγκμ εαηαδδεΪακθηαμ Ϋθαθ ζκθσ Ϊθγλππκ, ηκθ Εβζκτ; Άλα Ϋξκνηε πλκζγάεβ ξλδζηδαθδεά». ΏπΪθηβζβ: Καδ πΪζδ ζΪγκμ! ζκ ηκ εεέηεθκ Ϋξεδ αλθβηδεά αθαθκλΪ ζηκθ ΠδζΪηκ, δεθ εέθαδ απζυμ ηκ απσζπαζηα ηκν Testimonium σπκν κ ΠδζΪηκμ εηηΫζπμ εαηαελέθεηαδ. Σκ γΫηα σηπμ εέθαδ σηδ κ Ευζβπκμ ηπκλκτζε θα ζΫεδ σ,ηδ γΫζεδ ΰδα ηκθ ΠδζΪηκ, νπσ ηκθ σλκ θα ηβθ πεδ ηέπκηα εαεσ ΰδα ηκνμ Ρπηαέκνμ παηλυθεμ ηκν. Μπκλεέ θα εαηαελέθεδ Ϋηηεζα ηκθ ΠδζΪηκ, αζζΪ σξδ ηβ Ρυηβ πμ ελΪηκμ ά ηκνμ θέζκνμ ηκν. νηπΫλαζηα: Σα απκζπΪζηαηα ηκν Ευζβπκν, ηκνζΪξδζηκθ ηκ ηδελσηελκ, δεθ εέθαδ ξλδζηδαθδεά πλκζγάεβ. Σκ ηεΰαζτηελκ Ϋξεδ παλαπκδβγεέ ηε πλκζγάεεμ, αζζΪ νπΪλξκνθ ζβηεέα ηα κπκέα εέθαδ ηκν Ευζβπκν, εαδ ηα κπκέα ηδζκτθ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν Εβζκτ. II. ηκ Ϋλΰκ ηκν ΣΪεδηκν (? -115/7 η.Υ.) Υξνληθά (Annales), 15, 44 «...[κ ΝΫλπθ] δδκξεηετεδ τπκνζα ηβθ δδΫα, σηδ αέηδκδ [ΰδα ηκθ εηπλβζησ ηβμ Ρυηβμ] εέθαδ ανηκέ πκν άηαθ ηδζβηκέ ΰδα ηα αδζξλΪ ηκνμ Ϋλΰα εαδ κ ζασμ ηκτμ απκεαζκτζε Υλδζηδαθκτμ˙ εαδ ηκνμ ίαζαθέαεδ ηε ζεζβλσηελα ίαζαθδζηάλδα. Ο εδζβΰβηάμ ανηάμ ηβμ κθκηαζέαμ Υλδζησμ εαηαδδεΪζηβεε ζε γΪθαηκ απσ ηκθ πλκνεαλΪηκλα Πσθηδκ ΠδζΪηκ επέ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν ΣδίΫλδκν...ΰδα ηβθ υλα β κζΫγλδα ανηά δεδζδδαδηκθέα ζηλδηυξηβεε....γαθαηυγβεαθ σξδ πζΫκθ ηε ηβθ εαηβΰκλέα ηκν εηπλβζηκτ, αζζΪ ΰδα ηκ ηέζκμ πλκμ ηκ αθγλυπδθκ ΰΫθκμ. Καδ σηαθ γαθαηυθκθηαθ, επδθκάγβεαθ αζηεέκδ ηλσπκδ...» ηκδξεέα πκν ζνθβΰκλκτθ νπΫλ ηβμ απκνζέαμ παλαπκέβζβμ. α') Σκ απσζπαζηα ανησ πελδΫξεηαδ ζε σζα ηα ξεδλσΰλαθα ηπθ Υξνληθψλ πκν Ϋξκνηε. ί') Σκ τθκμ εέθαδ αελδίυμ σππμ ανησ ζηα νπσζκδπα εεέηεθα ηκν ΣΪεδηκν. ΰ') Σκ ίδίζέκ πκν πελδΰλΪθεδ ηα Ϋηβ 29-32 η.Υ. Ϋξεδ ξαγεέ (John P. Meier, A Marginal Jew: Rethinking the Historical Jesus. New York: Doubleday, 1991, ζ. 89). Ώθ νπάλξε παλαπκέβζβ, ηκ ίδίζέκ δεθ γα ξαθσηαθ, αζζΪ γα νπάλξε, παλαπκδβηΫθκ, υζηε θα παλαγΫηεδ ηα ελέζβηα ξλσθδα ηκν εβλτΰηαηκμ εαδ ηβμ ΏθΪζηαζβμ ηκν Εβζκτ. δ') ΤπΪλξεδ ζαθάμ αθηδξλδζηδαθδεά ξλκδΪ ζηκ εεέηεθκ. Γδα θα ηκ ΰλΪοεδ Υλδζηδαθσμ, γα Ϋπλεπε θα εαηαπθέιεδ ηα πδζηετπ ηκν, θα ξζενΪζεδ εαδ θα ίλέζεδ ηκνμ πλπηκηΪληνλεμ εαδ αΰέκνμ. ε') Ο ΣΪεδηκμ εαηΪ ΰεθδεά κηκζκΰέα εέθαδ πκζτ αιδσπδζηκμ. Ο Ronald Syme, πκν Ϋξεδ γεπλβγεέ πμ κ εαζτηελκμ απσ ηκνμ ζξκζδαζηΫμ ηκν ΣΪεδηκν, ζηκ Tacitus (Oxford: Clarendon, 1958) ΰλΪθεδ σηδ (ζ. 398) «β ετλδα αλεηά ηκν ΣΪεδηκν εέθαδ β δνζπδζηέα» εαδ πλκζγΫηεδ σηδ (ζ. 281, 282) ζηκθ ΣΪεδηκ «δεθ άηαθ Ϊΰθπζηβ β επδηεζάμ Ϋλενθα» εαδ «β επδηΫζεδΪ ηκν άηαθ παλαδεδΰηαηδεά». Ο G.E.F. Chilver, ζηκ A Historical Commentary on Tacitus' Histories I and II. (Oxford: Clarendon, 1979) ΰλΪθεδ σηδ (ζ. 24) «δεθ πλΫπεδ θα αηθδζίβηεέηαδ, σηδ ΰδα ηκθ ΣΪεδηκ κ ζεεπηδεδζησμ άηαθ αθαπσθενεηκμ». Ο Donald Martin, ζηκ Tacitus(Berkeley: U. of California Press, 1981) ΰλΪθεδ σηδ (ζ. 211) «εέθαδ θαθελσ σηδ κ ΣΪεδηκμ δδΪίααε πκζζΪ εαδ β δδΫα σηδ πέζηενε Ϊελδηα ηεηκθπηΫθεμ πβΰΫμ δεθ ενζηαγεέ». Ο Michael Grant, ζηα Greek and Roman Historians: Information and Misinformation (London: Routledge, 1995), ζ. 40-43 εαδ ζηκ Tacitus: The Annals of Imperial Rome (Penguin Books, 1973), ζ. 18 ΰλΪθεδ σηδ «κ ΣΪεδηκμ άηαθ πλκζεεηδεσμ, υζηε θα αθηδπαλαγΫηεδ σ,ηδ εέξε ηκν παλαδκγεέ πλκθκλδεΪ ηε ηβθ ΰλαπηά παλΪδκζβ» εαδ αζζκτ ζΫεδ σηδ (ζ. 20) «εέθαδ αθαηθέίκζκ σηδ κ ΣΪεδηκμ επδηεζάγβεε πκζτ ηκ θα ζνζζΫιεδ ηκ νζδεσ ηκν». Ο Donald Dudley, ζηκThe World of
Tacitus (Boston: Little, Brown & Co., 1968) ΰλΪθεδ σηδ (ζ. 29) «ηπκλεέ θα νπκζηβλδξγεέ ηε ηεΰΪζβ ζδΰκνλδΪ σηδ β Ϊπκοβ ππμ κ ΣΪεδηκμ αθηΫΰλαθε ανγεθηέεμ πκν δεθ επδίείαδυθκθηαθ αζζκτ δεθ δζξτεδ». Ο Ronald Mellor, ζηκ Tacitus (New York: Routledge, 1993) ΰλΪθεδ σηδ (ζ. 20, 45) «κ ΣΪεδηκμ δεθ αεκζκνγεέ δκνζδεΪ, σππμ ηελδεκέ παζαδσηελκδ Ρπηαέκδ δζηκλδεκέ, ηδμ αζζκπλσζαζζεμ δδΫεμ ηπθ πβΰυθ ηκν» εαδ (ζ. 32) «κ ΣΪεδηκμ ζνηίκνζενσηαθ παλΪιεθεμ εαγυμ εαδ πλκθαθεέμ πβΰΫμ εαδ δδαελέθεδ ηκ ΰεΰκθσμ απσ ηβ θάηβ ηε ζξκζαζηδεσηβηα ζπΪθδα ΰδα αλξαέκνμ ζνΰΰλαθεέμ». Ο Herbert W. Benario, ζηκ An Introduction to Tacitus (Athens: U. of Georgia Press, 1975) ζΫεδ σηδ (ζ. 87) «κ ΣΪεδηκμ δδΪζεΰε ηε αελέίεδα ηδμ πβΰΫμ ηκν εαδ δεθ ειαλησηαθ πζάλπμ απσ εαηηδΪ, εαδ ζνξθΪ, ζε ελέζβηα ζβηεέα, αΰθκκτζε ηβθ Ϊπκοβ ηπθ πλκβΰκτηεθπθ ΰδα θα εΪθεδ ηδμ δδεΫμ ηκν ελέζεδμ». Ο Arnaldo Momligliano, ζηκ The Classical Foundations of Modern Historiography (Berkeley: U. of California Press, 1990) ΰλΪθεδ σηδ (ζ. 111-112) «κ ΣΪεδηκμ άηαθ Ϋθαμ ζνΰΰλαθΫαμ ηκν κπκέκν β αιδκπδζηέα δεθ ηπκλεέ ζηα ζκίαλΪ θα αηθδζίβηβγεέ». ΠαλαγΫηεδ Ϋθα ησθκ πδγαθσ ζΪγκμ ηκν ΣΪεδηκν, αζζΪ ηκ ειβΰεέ επεδδά κ ΣΪεδηκμ εηπδζηετηβεε εΪπκδκθ πλκβΰκτηεθκ δζηκλδεσ αθηέ θα ζνηίκνζενηεέ ηα επέζβηα αλξεέα. Ώιέαεδ θα ζβηεδπγεέ, ππμ ηελδεκέ δζξνλέακθηαδ σηδ ησθκ κ ΣΪεδηκμ αθαθΫλεδ ηΫηκδκθ δδπΰησ. ΐλέζεκθηαδ ζε Ϊΰθκδα, δδσηδ κ κνβηυθδκμ (ηΫζβ 1κν – ηΫζα 2κν η.Υ. αδ.) ζηκ βίν ηνπ Νέξσλα (16, 2) αθαθΫλεδ σηδ «ΣζΪεδζε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηε γαθαηδεΫμ εαηαδέεεμ, ηδα λΪηζα αθγλυππθ πκν αθάεαθ ζε ηδα θΫα εαδ εαεκπκδσ δεδζδδαδηκθέα». Ώθηδλλάζεδμ ΰδα ηκ απσζπαζηα: α') «Καθεέμ ΠαηΫλαμ ηβμ Βεεζβζέαμ δεθ ηκ παλαγΫηεδ πμ απσδεδιβ» ΏπΪθηβζβ: θνζδεΪ, δδσηδ εαθεέμ δεθ πλκηέγεηκ θα ηεηαθΫλεδ ησζκ ζεζβλΫμ εεθλΪζεδμ πλκμ ηκ Υλδζηδαθδζησ εαδ πλκμ ηκνμ ίαζαθδασηεθκνμ... «ηε αζηεέκνμ ηλσπκνμ» (π.ξ. εαέΰκθηαθ ζα θπηδζηδεΫμ ζαηπΪδεμ) Υλδζηδαθκτμ. Ώεσηβ εδ αθ δεθ ηκ παλαγΫηεδ εαθεέμ, εέθαδ ζέΰκνλα ανγεθηδεσ εαδ σξδ ξλδζηδαθδεά πλκζγάεβ/δβηδκνλΰέα, ΰδαηέ εαθεέμ Υλδζηδαθσμ δε γα Ϋίλδαε Ϋηζδ ηβ γλβζεεέα ηκν εαδ ηκνμ αΰέκνμ ηΪληνλεμ, υζηε θα πλκζγΫζεδ ηδα "Ώπσδεδιβ". ί') «Ο ΣΪεδηκμ ηπκλεέ θα πάλε ηδμ πζβλκθκλέεμ ηκν ΰδα ηκθ Εβζκτ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ά απσ ηκθ Πζέθδκ ηκθ θευηελκ ά απσ εΪπκδα Ϊζζβ δενηελετκνζα πβΰά, εαδ Ϋηζδ θα ηβθ εέθαδ αιδσπδζηκμ». ΏπΪθηβζβ: Δ έδδα β αιδκπδζηέα ηκν ΣΪεδηκν γα άηαθ δεαθά απΪθηβζβ, ΰδα ηβθ εαηβΰκλέα σηδ αθηδΰλΪθεδ Ϊελδηα σ,ηδ Ϊεκνζε απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ά Ϊζζκνμ. ΒπδπζΫκθ, κ ΣΪεδηκμ Ϋξεδ Ϋθηκθκ ηκ αθηδξλδζηδαθδεσ τθκμ. Πυμ γα ηπκλκτζε θα λπηάζεδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, ηκνμ κπκέκνμ εαηβΰκλεέ πμ εξγλκτμ ηβμ αθγλππσηβηαμ; Γέθεηαδ θα ίαζέαεηαδ εαθεέμ ζε πζβλκθκλέεμ ησζκ «Ϊγζδπθ αθγλυππθ»; Γδα ηβθ αθηδΰλαθά απσ ηκθ Πζέθδκ, εέθαδ αζάγεδα σηδ κδ δτκ Ϊθηλεμ άηαθ θέζκδ, αζζΪ ανησ δεθ ζβηαέθεδ σηδ πέζηενε σ,ηδ ηκν Ϋζεΰε κ Πζέθδκμ. Σα Υξνληθά 15, 53 δεέξθκνθ σηδ κ ΣΪεδηκμ πάλε εΪπκδεμ πζβλκθκλέεμ απσ ηκθ Πζέθδκ, αζζΪ εαδ σηδ ηδμ αηθδζίάηβζε εαδ ηδμ γευλβζε ηεζεέπμ αθεζεέμ! Γδα ηδα απσπεδλα ζνθπηκζέαμ εαδ δκζκθκθέαμ ηκν ΝΫλπθα κ ΣΪεδηκμ αθαΰθπλέαεδ ηβ δνζεκζέα αθετλεζβμ ηβμ αζάγεδαμ, ζβηεδυθεδ σηαθ κδ πζβλκθκλέεμ ηκν εέθαδ αίΫίαδεμ, εαδ δεθ ξλβζδηκπκδεέ εαθΫθα απσ ηα ζνηπελΪζηαηα ηκν Πζέθδκν πμ απσδεδιβ, δσηδ ηα γεπλεέ «ηεζεέπμ παλΪζκΰα» (Clarence W. Mendell, Tacitus: The Man and his Work. New Haven: Yale University Press, 1957., ζ. 209). ηκ Ϋλΰκ ηκν ΣΪεδηκν «νπΪλξκνθ ειβθηακεηυ πελδπηυζεδμ, ζηδμ κπκέεμ κ ΣΪεδηκμ αθαθΫλεδ εέηε ηδα εαηεΰλαηΫθβ δάζπζβ εέηε ηδα πεπκέγβζβ εΪπκδκν, ηδμ κπκέεμ δεθ δΫξεηαδ θα δεξηεέ πμ αζβγεέμ» (Clarence W. Mendell, Tacitus: The Man and his Work. New Haven: Yale University Press, 1957, ζ. 201). ΰ') «Ο ΣΪεδηκμ δεθ εθδδαθελσηαθ θα ελενθάζεδ ηδμ πζβλκθκλέεμ ηκν ΰδα ηκθ Εβζκτ. Μπκλεέ θα δΫξηβεε Ϊελδηα ηδμ πζβλκθκλέεμ ηπθ Υλδζηδαθυθ».
ΏπΪθηβζβ: Ώνηά β ηΫγκδκμ ζέΰκνλα γα άηαθ εθηεζυμ αθηέγεηβ ηε ηκθ ξαλαεηάλα εαδ ηβ ηΫγκδκ ηκν ΣΪεδηκν. ΏζζΪ ανησ επδίείαδυθεηαδ εαδ απσ ηδμ αθαθκλΫμ ηκν ΰδα ηκνμ Εκνδαέκνμ, Ϋγθκμ πκν ηδζκτζε πελδζζσηελκ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Βέθαδ παλαπΪθπ απσ πλκθαθΫμ σηδ κ ΣΪεδηκμ δεθ πάλε ηδμ απαιδπηδεΫμ πζβλκθκλέεμ ΰδα ηκνμ Εκνδαέκνμ απσ ηκνμ έδδκνμ εδ κτηε γα εαηαδεξσηαθ πκηΫ. έΰκνλα εαθεέμ Εκνδαέκμ δεθ γα ηκν Ϋζεΰε σζα εαηαζκΰέαεδ ζηκ Ϋλΰκ ηκν ΰδα ηκνμ Εκνδαέκνμ. Σκ 95 η.Υ. β αθβοδΪ ηκν Ακηδηδαθκτ β Domatilla εαδ κ Ϊθηλαμ ηβμ εαηβΰκλάγβεαθ ΰδα «αγεΎα», σηδ δζδ. «παλαζτλγβεαθ ζε δκνδαρεΪ Ϋγδηα». ΦνζδεΪ κ Εκνδαρζησμ άηαθ αθεΰθπλδζηΫθβ γλβζεεέα εδ σξδ «αγεΎα», Ϊλα επλσεεδηκ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Σσηε ηπκλεέ κ ΣΪεδηκμ θα ίλάεε ηβθ ενεαδλέα θα ηΪγεδ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ σξδ απσ θάηεμ, αζζΪ απσ επέζβηα Ϊηκηα. Ο ΣΪεδηκμ παλαγΫηεδ ειαδλεηδεΪ ζεπηκηελεέμ αθαθκλΫμ ΰδα Ϊηκηα πκν παλέζηαθαθ σηδ άηαθ κ αθαζηβγεέμ ΝΫλπθ εαδ δέθεδ εαδ Ϊζζεμ δτκ ηΫηκδεμ δζηκλέεμ αθεζηβηΫθπθ (T. J. Luce and A .J. Woodman, eds. Tacitus and the Tacitean Tradition. Princeton U. Press, 1995, ζ. 5), υζηε θα ηκνμ «ιεζεεπΪζεδ». Γδα ηκθ Υλδζησ σηπμ, δεθ εΪθεδ ηβθ παλαηδελά παλσηκδα πλκζπΪγεδα. δ') «Ο ΣΪεδηκμ δεθ γα εέξε Ϊδεδα θα δεδ ηα ανηκελαηκλδεΪ αλξεέα, εδ αεσηβ εδ αθ εέξε, ανησ δεθ άηαθ β ζνθάγβμ ηΫγκδσμ ηκν θα ζνηίκνζετεηαδ ΰλαπηΫμ πβΰΫμ». ΏπΪθηβζβ: έΰκνλα νπάλξε δνζεκζέα θα δκγκτθ ζε εΪπκδκθ ηα ελαηδεΪ αλξεέα ΰδα Ϋλενθα. ΏζζΪ άηαθ θα δκγκτθ ζε εΪπκδκθ, κ ΣΪεδηκμ γα άηαθ απσ ηκνμ πλυηκνμ πκν γα ηκν δδθσηαθ Ϊδεδα. Ο ΣΪεδηκμ εέξε ηεΰΪζβ θάηβ, πμ λάηκλαμ, πΫλαζε ΰλάΰκλα απσ πκζζΪ ελαηδεΪ αιδυηαηα, εαηαζάΰκθηαμ Ϋπαλξκμ ηβμ Ώζέαμ, Ϋθα απσ ηα δτκ ζβηαθηδεσηελα αιδυηαηα (ηκ Ϊζζκ άηαθ Ϋπαλξκμ ηβμ Ώθλδεάμ) εΪηπ απσ ηκ ζνΰεζβηδεσ. Ήηαθ ηΫζκμ ηπθ δελΫπθ πκν άηαθ νπετγνθκδ ΰδα ηα ζδίνζζδεΪ ίδίζέα – ηα κπκέα άηαθ απσελνθα, απαΰκλενηΫθα εαδ εζεδδπηΫθα ζηκ Παζαηέθκ – εαδ ΰδα πκζζΫμ ηεζεηΫμ ηκν λπηαρεκτ ελΪηκνμ. Ήηαθ ΰαηπλσμ ηκν Agricola, δδκδεβηά ηβμ ΐλεηηαθέαμ, πκν άηαθ δδκδεβηάμ ΰδα πελδζζσηελκ δδΪζηβηα απ‘ σηδ εαθεέμ Ϊζζκμ, εαδ θαέθεηαδ θα αθΫίβεε ΰλάΰκλα ζηβθ δελαλξέα ζσΰπ ηβμ επδλλκάμ ηκν πεγελκτ ηκν. Χμ ηεΰΪζκμ δελΫαμ, ηε ηεΰΪζκ αιέπηα εδ επδλλκά, δεθ γα άηαθ παλΪιεθκ, αθ ηκν επδηλεπσηαθ θα ζνηίκνζενηεέ ελαηδεΪ αλξεέα. ΒιΪζζκν νπΪλξεδ απσδεδιβ σηδ εέξε ηΫηκδα Ϊδεδα. «ΏθαθΫλκθηαδ κηδζέεμ ηκν ανηκελΪηκλα (Υξνληθά, 1, 81). ΏθαθΫλεδ ΰλΪηηαηα πλκμ ηκθ ΣδίΫλδκ εαδ πλκμ Ϊζζκνμ, (5,16 εαδ 5,3) ζαθ θα άηαθ πλκζδηΪ ζ‘ ανησθ, εδδδεΪ ανησ πλκμ ηκθ ΣδίΫλδκ» (Clarence W. Mendell, Tacitus: The Man and his Work. New Haven: Yale University Press, 1957, ζ. 204). ηκ 15,74 κ ΣΪεδηκμ παλαγΫηεδ ηα αλξεέα ηβμ νΰεζάηκν απσ ηκθ εαδλσ ηκν ΝΫλπθα (Clarence W. Mendell, Tacitus: The Man and his Work. New Haven: Yale University Press, 1957, ζ. 21) εαδ παλαγΫηεδ αλξεέα ηβμ νΰεζάηκν εδ αζζκτ (5,4). Σα αλξεέα ανηΪ πελδεέξαθ ΰλΪηηαηα απσ ανηκελΪηκλεμ, ενίελθάηεμ επαλξδυθ (π.ξ. ηκθ ΠδζΪηκ), ζνηηΪξκνμ εαδ ιΫθκνμ ίαζδζεέμ. «Σα πλυηα Ϋιβ ίδίζδα ηπθ Υλκθδευθ πελδΫξκνθ αθγκθέα πζβλκθκλδυθ κζκθΪθελα πλκελξσηεθπθ απσ ηκ επέζβηκ αλξεέκ, ησθκ απσ εεεέ δνθΪηεθπθ θα ίλεγκτθ» (Ronald Syme, Tacitus. Oxford: Clarendon, 1958., ζ. 278). ξεηδεΪ ηε Ϋθα ζνηίΪθ ζηβθ Ώθλδεά: «σηδ κ ΣΪεδηκμ ζνηίκνζετηβεε ηα ζνΰεζβηδεΪ αλξεέα απκδεδεθτεηαδ απσ ηκθ ξαλαεηάλα ηκν νζδεκτ, απσ ηβ δκηά ηκν (Ronald Syme, Tacitus. Oxford: Clarendon, 1958, ζ. 281). Ο Ronald Mellor (Tacitus. New York: Routledge, 1993) ζΫεδ σηδ (ζ. 19-20) ΰδα ηδμΗζηνξίεο ηκν «κ ΣΪεδηκμ ξλβζδηκπκέβζε ηα αλξεέα ηβμ ζνΰεζάηκν ΰδα ζεπηκηελεέμ πελδΰλαθΫμ κηδζδυθ εαδ ζσΰπθ». Ο Herbert W. Benario (An Introduction to Tacitus. Athens: U. of Georgia Press, 1975.) ΰλΪθεδ σηδ (ζ. 80-87) κ ΣΪεδηκμ Ϋεαθε ξλάζβ ηπθ Ϋλΰπθ πλκβΰκτηεθπθ δζηκλδευθ, δδδπηδευθ αλξεέπθ, ζνΰεζβηδευθ αλξεέπθ εαδ ηπθ acta diurna. ε') «Ο ΣΪεδηκμ εέθαδ πλκεαηεδζζβηΫθκμ εαδ δδαζηλείζυθεδ ηδμ πζβλκθκλέεμ ηκν. Δ αθαθκλΪ ηκν ζηκθ Εβζκτ έζπμ εέθαδ απκηΫζεζηα ηβμ πλκεαηΪζβοάμ ηκν πλκμ ηδμ αζδαηδεΫμ γλβζεεέεμ». ΏπΪθηβζβ: ΠΪθπ εΪηπ, εαηβΰκλεέηαδ κ ΣΪεδηκμ, σηδ επεδδά εέξε πλκεαηΪζβοβ ΰδα ηδμ αθαηκζδεΫμ γλβζεεέεμ, δεθ γα εθδδαθελσηαθ θα οΪιεδ πκζτ ΰδα ηβθ αζάγεδα. ηπμ, εθυ, σηαθ αθαθΫλεδ ηα ζξεηδεΪ ηε ηκνμ Εκνδαέ-
κνμ κ ΣΪεδηκμ εΪθεδ νπκηδηβηδεΪ ζξσζδα, ΰδα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ γα Ϋπλεπε αθηέζηκδξα, νπκηδηυθηαμ ηκνμ θα αηθδζίβηάζεδ ηβθ τπαλιβ ηκν Εβζκτ ά θα παλαγΫζεδ εαδ θάηεμ σηδ ανησμ κ Εβζκτμ δεθ νπάλιε πκηΫ, υζηε θα ηκνμ ΰεζκδκπκδάζεδ εθηεζυμ, πμ πδζηετκθηεμ ζε αθτπαλεηκ πλσζππκ. Αεθ εΪθεδ εΪηδ ηΫηκδκ σηπμ. ζη') «Ο ΣΪεδηκμ αθαθΫλεδ ηκθ ΠδζΪηκ πμ πλκεκνλΪηκλα, εθυ ανησμ άηαθ Ϋπαλξκμ. Άλα εέθαδ αθαιδσπδζηκμ. ΑδαθκλεηδεΪ, ζβηαέθεδ σηδ δεθ ζνηίκνζετηβεε ηα ελαηδεΪ αλξεέα.» ΏπΪθηβζβ: ΤπΪλξεδ απσδεδιβ ππμ νπάλξε λενζησηβηα ζηβ ξλάζβ ηπθ σλπθ ανηυθ εαδ έζπμ κ ΣΪεδηκμ δδΫπλαηηε αθαξλκθδζησ ζεσπδηα. Ο πλκεκνλΪηκλαμ εέθαδ Ϋθαμ κδεκθκηδεσμ δδενγτθπθ, Ϋθαμ ανηκελαηκλδεσμ αθηδπλσζππκμ, εθυ κ Ϋπαλξκμ άηαθ ζηλαηδπηδεσμ αιδπηαηκτξκμ. Ο John P. Meier (A Marginal Jew: Rethinking the Historical Jesus. New York: Doubleday, 1991. ζ. 100) ζΫεδ σηδ ζε ηδα πελδγπλδαεά επαλξέα σππμ ηβθ Εκνδαέα πδγαθσθ δεθ νπάλξε δδαθκλΪ ηεηαιτ ανηυθ ηπθ αιδπηΪηπθ. ΒιΪζζκν, κ ΣΪεδηκμ δεθ εέθαδ κ ησθκμ πκν ζνΰξΫεδ ηα αιδυηαηα. Ο Ευζβπκμ απκεαζεέ ηκθ ΠδζΪηκ «πλκεκνλΪηκλα» επέζβμ, ζηβθ Ηνπδατθή αξραηνινγία (18, 5, 6). Πκτ γα άηαθ ηκ παλΪιεθκ, αθ κ ΠδζΪηκμ εαηεέξε εαδ ηα δτκ αιδυηαηα, ηκν Ϋπαλξκν εαδ ηκν πλκεκνλΪηκλα, ζε ηδα νπκίαγηδζηΫθβ επαλξέα; «Σσζκ κδ πλκεκνλΪηκλεμ σζκ εαδ κδ Ϋπαλξκδ ζηβθ Εκνδαέα εέξαθ ηκ δδεαέπηα θα εεηεζκτθ εΰεζβηαηέεμ πκν δεθ άηαθ Ρπηαέκδ πκζέηεμ» (Robert Van Voorst, Jesus Outside the New Testament. Grand Rapids: Eerdmans, 2000, ζ. 48). Δ αλξά θα εαηΫξκθηαδ απσ Ϋθα Ϊηκηκ εαδ ηα δτκ αιδυηαηα έζξνε άδβ απσ ησηε πκν πλκζαληάγβεε β Εκνδαέα, ηκ 6 η.Υ. ΑεδκηΫθκν σηδ κ ΣΪεδηκμ άηαθ εζδηδζηάμ, νοβζσίαγηκμ, γευλβζε σηδ ηκ θα ΰλΪοεδ ππμ κ πλκεκνλΪηκλαμ – εδ σξδ πκζτ πδκ νοβζσίαγησμ ηκν Ϋπαλξκμ – εεηΫζεζε Ϋθαθ εΰεζβηαηέα, υζηε θα εεθλΪζεδ ηβθ πελδθλσθβζά ηκν. Αβζαδά θα πεδ: «εεηεζΫζηβεε (κ Εβζκτμ) απσ Ϋθαθ αζάηαθηκ ελαηδεσ νπΪζζβζκ, ησζκ ζπκνδαέκμ άηαθ κ δδλνηάμ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ». Μπκλεέ κ ΣΪεδηκμ θα δδΫπλαιε αθαξλκθδζησ ΰδα δνκ ζσΰκνμ. Πλυηκθ, ΰδα θα απκθτΰεδ ζτΰξνζβ. Ο E.P. Sanders (The Historical Figure of Jesus. New York: Penguin Press, 1993, ζ. 23) παλαγΫηεδ απσδεδιβ ηΫζπ επδΰλαθυθ σηδ ηκ αιέπηα πκν κ ΠδζΪηκμ εαηεέξε ζεΰσηαθ «Ϋπαλξκμ» ηεηαιτ 6 εαδ 41 η.Υ. αζζΪ ηεηΪ κθκηΪζηβεε «πλκεκνλΪηκλαμ» ζηα Ϋηβ 44-66 η.Υ., εδ Ϋηζδ ζνηπελαέθεδ σηδ κ ΣΪεδηκμ απζυμ δδΪζειε εεεέθβ ηβθ κθκηαζέα ηκν ηέηζκν, ηβθ κπκέα κδ ζτΰξλκθκέ ηκν αθαΰθυζηεμ γα εαηαζΪίαδθαθ ενεκζσηελα. Καγυμ β δζηκλέα ηκν πλκκλδασηαθ ενλέπμ ΰδα ηκνμ ζνΰεζβηδεκτμ εαδ Ϊζζκνμ νοβζσίαγηκνμ αιδπηαηκτξκνμ, ησζκ κ ΣΪεδηκμ σζκ εαδ ανηκέ εζΪξδζηα γα πλσζεξαθ ηβθ αζζαΰά ζηκθ ηέηζκ, δδσηδ γα εαηαζΪίαδθαθ ππμ εέθαδ ηκ έδδκ αιέπηα, ππμ ζΫΰκθηαμ «πλκεκνλΪηκλαμ» ΰδα ηδα αλξαδσηελβ επκξά εθθκεέ ηκ «Ϋπαλξκμ» εαδ δεθ γα ηκ γεπλκτζαθ ζΪγκμ. Έηζδ, β Ϋθζηαζβ ΰδα ηβ δδαθκλΪ ηεηαιτ ηπθ ηέηζπθ απκλλέπηεηαδ εδ κ ΣΪεδηκμ εέξε πλσζίαζβ ζηα αλξεέα, δέξπμ θα εΪθεδ εΪπκδκ ζΪγκμ ζσΰπ ηβ πλσζίαζβμ. α') «Ο ΣΪεδηκμ αθαθΫλεδ ηκθ Εβζκτ πμ Υλδζησ εαδ σξδ ηε ηκ εαθκθδεσ ηκν σθκηα. Έηζδ, ηΪζζκθ δεθ εέξε πλσζίαζβ ζηα ελαηδεΪ αλξεέα». ΏπΪθηβζβ: ΐΪζεδ ηπθ παλαπΪθπ, ηπθ ζξεηδευθ ηε ηβθ δδαθκλΪ ηεηαιτ πλκεκνλΪηκλα εαδ Ϋπαλξκν, δεθ εέθαδ εαγσζκν παλΪιεθκ αθ κ ΣΪεδηκμ αθΫθελε ηκθ Εβζκτ ηε ηκ σθκηα, ηε ηκ κπκέκ άηαθ πελδζζσηελκ ΰθπζησμ, δβζαδά Υλδζησ. Άζζπζηε, αθ ηκθ αθΫθελε πμ Εβζκτ αθηέ ΰδα Υλδζησ, δεθ γα ηπκλκτζε θα πεδ σηδ «ανησμ (κ Υλδζησμ) άηαθ κ εδζβΰβηάμ ηβμ κθκηαζέαμ (ηπθ Υλδζηδαθυθ)»˙ γα Ϋπλεπε θα δυζεδ εδ Ϊζζεμ ειβΰάζεδμ, κδ κπκέεμ πελδηηετκνθ, αθ ξλβζδηκπκδκτζε ηκ «Υλδζησμ». Αεθ εέθαδ αθΪΰεβ δβζαδά, ζηα ανηκελαηκλδεΪ αλξεέα θα νπάλξε ηκ σθκηα Υλδζησμ. ππμ εαδ ηε ηκ πλκεκνλΪηκλαμ, ηκ κπκέκ άηαθ Ϋπαλξκμ, Ϋηζδ εαδ ηε ηκ Υλδζησμ, ηα ελαηδεΪ αλξεέα γα Ϋΰλαθαθ Εβζκτμ, αζζΪ κ ΣΪεδηκμ ηκ Ϊζζαιε ΰδα ηκνμ ζσΰκνμ πκν αθαθΫλαηε. Καδ θνζδεΪ, ηκ «Υλδζησμ» ηπκλεέ, σππμ εέπαηε, θα ξλβζδηκπκδβγεέ πμ ετλδκ σθκηα εδ σξδ ηε ηβ ζβηαζέα ηκν «κ (πλαΰηαηδεσμ) εεξλδζηΫθκμ Μεζζέαμ».
β') «κ ΣΪεδηκμ αθαθΫλεδ Ϋθα πκζτ ηεΰΪζκ πζάγκμ Υλδζηδαθυθ πκν πδΪζηβεε. Αεθ ηπκλεέ θα άηαθ ησζκδ πκζζκέ Υλδζηδαθκέ ζηβ Ρυηβ ησζκ θπλέμ». ΏπΪθηβζβ: ηκ «ηεΰΪζκ πζάγκμ» εέθαδ πλΪΰηαηδ πκζτ ζξεηδεσ. Αεθ απκδεδεθτεδ ηέπκηα β αθηέλλβζβ ανηά. Αέξπμ θα δέθεδ ζνΰεεελδηΫθκ αλδγησ, κ ΣΪεδηκμ ηπκλεέ θα γεπλεέ ηκθ αλδγησ πκζτ ηεΰΪζκ ΰδα ηδα ηΫηκδα εαεκτλΰα αέλεζβ (αζζΪ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα θα εέθαδ ηδελσμ). Δ αέζγβζβ ηβμ πκζσηβηαμ δδαθΫλεδ αθΪζκΰα ηε ανησθ πκν πελδΰλΪθεδ, ανησ πκν πελδΰλΪθεηαδ εαδ ηκ ηέ γα πελέηεθε εαθεέμ θα ηεηλάζεδ ζνΰελδηδεΪ ηε ηκ ηδ ηΫηλβζε. Έθα εκτθδκ επδξεέλβηα. γ') «Ο ΣΪεδηκμ νπκηέγεηαδ σηδ σηαθ αθαθΫλεδ ηδα αθαπσδεδεηβ θάηβ, πΪθηα ΰλΪθεδ σηδ ανησ πκν αθαθΫλεδ εέθαδ (αθαπσδεδεηβ) θάηβ. Ώθ σηπμ αθαθΫλεδ ηδα θάηβ ξπλέμ θα πεδ σηδ εέθαδ θάηβ, δε ηκ ιΫλκνηε». ΏπΪθηβζβ: Πυμ ηπκλκτηε θα ιΫλκνηε σηδ κ ΣΪεδηκμ αθαθΫλεδ θάηεμ, γεπλυθηαμ ηδμ θάηεμ, ξπλέμ θα ηδμ ξαλαεηβλέαεδ θάηεμ, ηβ ζηδΰηά πκν ιΫλκνηε σηδ κ ΣΪεδηκμ Ϋξεδ ηβ ζνθάγεδα θα αθαθΫλεδ αθ εΪηδ εέθαδ απζυμ θάηβ; ΦνζδεΪ ανησ ηκ «πΪθηα» ηπκλεέ θα εέθαδ παΰέδα. ΏζζΪ δέξπμ απσδεδιβ πελέ ηκν αθηδγΫηκν, σηδ δβζαδά β ζνΰεεελδηΫθβ πελέπηπζβ εέθαδ απκδεδεδΰηΫθα β ειαέλεζβ, εαδ δεδκηΫθκν ηκν ξαλαεηάλα ηκν ΣΪεδηκν, πκτ ίαζέαεηαδ β ΰθυηβ ηπθ αλθβηυθ; Δ αθηέλλβζβ αβηΪ απκδεέιεδμ ΰδα πλΪΰηαηα πκν β έδδα δεθ ηπκλεέ θα απκδεέιεδ. δ') «ΑεδκηΫθβμ ηβμ Ϊζξεηβμ αθαθκλΪμ ηκν ΣΪεδηκν ζηκθ Υλδζησ, δε γα πλεπε θα ιαθθδαζηκτηε, πκν κ ΣΪεδηκμ παλαγΫηεδ ανηάθ ηβ θάηβ δέξπμ θα ηβθ ξαλαεηβλέζεδ θάηβ». ΏπΪθηβζβ: Γδαηέ εέθαδ «Ϊζξεηβ» β αθαθκλΪ ηκν ΣΪεδηκν, εθσζκθ πλαΰηαηετεηαδ ηκθ εηπλβζησ ηβμ Ρυηβμ, ηκθ κπκέκ νπκηέγεηαδ σηδ δδΫπλαιαθ κδ Υλδζηδαθκέ; ΜΫζα ζ‘ ανησ ηκ πζαέζδκ, β αθαθκλΪ ηκν ΣΪεδηκν ζηκθ Υλδζησ δεθ εέθαδ εαγσζκν Ϊζξεηβ παλεηίκζά, εαδ ζνθεπυμ δεθ εέθαδ εΪηδ ηκ κπκέκ παλαηέγεηαδ πμ θάηβ. ΒπδπζΫκθ, δεθ νπΪλξεδ απαλαέηβηα ζνζξΫηδζβ ηεηαιτ εθσμ «Ϊζξεηκν πελδζηαηδεκτ» ηε ηβθ αθαθκλΪ ηκν πμ θάηβ δέξπμ σηπμ θα ξαλαεηβλέαεηαδ «θάηβ». Πκδκμ ζΫεδ σηδ γα Ϋπλεπε, αεσηβ εδ αθ άηαθ – πκν δεθ εέθαδ – Ϊζξεηκ πελδζηαηδεσ, κ ΣΪεδηκμ θα παλαγΫζεδ αδδΪθκλα ηδα θάηβ, δέξπμ θα ηβθ ξαλαεηβλέζεδ θάηβ, εθσζκθ δεθ εέθαδ ζηκ ξαλαεηάλα ηκν θα παλαγΫηεδ πμ θάηβ εΪηδ δέξπμ θα ηκ ξαλαεηβλέαεδ θάηβ; Ώθαπσδεδεηεμ αδηδΪζεδμ. δα') «Ο ΣΪεδηκμ, σππμ θαέθεηαδ εαδ ζηα Υξνληθά εαδ ζηδμ Ηζηνξίεο ηκν, ζξεδσθ πκηΫ δεθ παλαγΫηεδ ηδμ πβΰΫμ ηκν. νθεπυμ, δεθ ιΫλκνηε ηέ γευλβζε σηδ άηαθ θάηβ, ζε αθηέγεζβ ηε ανησ πκν γεπλκτζε πμ «αιδσπδζηβ» πλκθκλδεά πβΰά». ΏπΪθηβζβ: Οδ αλξαέκδ δζηκλδεκέ δεθ Ϋθκδπγαθ ππμ άηαθ νπκξλεπηΫθκδ θα αθαθΫλκνθ ηδμ πβΰΫμ ηκνμ. ΒζΪξδζηκδ παλαγΫηκνθ πκτ εαδ πκτ εΪπκδα πβΰά. Αεθ εέθαδ, ζκδπσθ, κ ΣΪεδηκμ β ειαέλεζβ, υζηε θα αηθδζίβηάζκνηε ηβθ αιδκπδζηέα ηκν, επεδδά δεθ αθαθΫλεδ πβΰΫμ. Ίζπμ κ ΣΪεδηκμ «ειαπαηάγβεε» γεπλυθηαμ ηδα πβΰά πμ αιδσπδζηβ, εθυ άηαθ θάηβ, εαδ ΰδ‘ ανησ δεθ ηβθ ξαλαεηβλέαεδ θάηβ. ΏζζΪ ανησ, δεδκηΫθβμ ηβμ ελδηδεάμ δεαθσηβηαμ ηκν ΣΪεδηκν εέθαδ δνθαησθ ησθκ αθ πδζηΫοκνηε ζε ζνθπηκζέεμ. Καδ επδπζΫκθ, β αθηέλλβζβ ανηά ξλεδΪαεηαδ επδξεέλβηα ππμ εδδδεΪ ζηκ εεέηεθκ πκν ηαμ αθκλΪ ζνθΫίβ ηκ πλΪΰηα ανησ, αζζδυμ εέθαδ κδ ζνθάγεδμ ακλδζηέεμ. δί') «Πυμ ηκ ιΫλκνηε σηδ, αθ κ ΣΪεδηκμ δεθ εέξε ελενθάζεδ ηβθ δζηκλδεσηβηα ηκν Εβζκτ, γα πέζηενε σηδ β δζηκλδεσηβηα ηκν Εβζκτ εέθαδ αίΪζδηβ θάηβ;» Απάκηδζδ: Ο ΣΪεδηκμ ηπκλεέ (εαδ) θα νπΫγεζε σηδ κ Εβζκτμ νπάλιε, αζζΪ ανησ δεθ απκεζεέεδ θα Ϋεαθε ηΫηκδεμ Ϋλενθεμ –π.ξ. ζηα ελαηδεΪ αλξεέα – πκν θα ηκν απκδεέικνθ σηδ σθηπμ νπάλιε κ Εβζκτμ.
Οδ αθηδλλβζέεμ έζπμ πκνθ σηδ κ ΣΪεδηκμ δεθ παλαγΫηεδ ζηκδξεέα ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ, εαδ ΰδ‘ ανησ δεθ ηκθ εθδδΫθελε κτηε κ Υλδζησμ, εαδ επκηΫθπμ β αθαθκλΪ ηκν ζ‘ ανησθ άηαθ ξπλέμ ελδηδεά επειελΰαζέα. Ώνηκέ ηπελδετκνθ ηβθ πκζσηβηα ηε ηβθ πκδσηβηα. Ο ΣΪεδηκμ δεθ Ϋΰλαοε δζηκλέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, αζζΪ αθΫθελε εΪπκδα ίαζδεΪ πλΪΰηαηα, ΰδα θα δδενεκζτθεδ ηκνμ αθαΰθυζηεμ ηκν, σηαθ γα δδΪίαααθ ΰδα ηκθ εηπλβζησ ηβμ Ρυηβμ. Πδζηετκνθ σηδ, ΰδα θα Ϋξεδ εεαησ ηκδμ εεαησ ειαελδίυζεδ κ ΣΪεδηκμ ανησ πκν ζΫεδ ΰδα ηκθ Υλδζησ, γα Ϋπλεπε θα ΰλΪοεδ κζσεζβλβ ηεζΫηβ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ. ΜεΰΪζκ ζΪγκμ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, ανησ πκν κδ αλθβηΫμ ηβμ ανγεθηδεσηβηαμ ηβμ αθαθκλΪ ηκν ΣΪεδηκν ζΫθε εέθαδ: «Ναδ, παλαδεξσηαζηε σηδ κ ΣΪεδηκμ ζνθάγπμ εέθαδ αιδσπδζηκμ εαδ αελδίάμ εαδ ειεηΪαεδ ηα πλΪΰηαηα, αζζΪ ανηά έζπμ εέθαδ ειαέλεζβ». Αέξπμ εαηηδΪ απσδεδιβ θνζδεΪ. νηπΫλαζηα: 1. Μαγαέθκνηε σηδ κ Υλδζησμ άηαθ κ αλξβΰσμ ηβμ γλβζεεέαμ εδ σξδ, σππμ ζΫθε εΪπκδκδ, σηδ κ Πατζκμ άηαθ κ δδεκζκΰδεσμ δδλνηάμ. 2. Βπδίείαδυθεηαδ β εεηΫζεζβ ηκν Εβζκτ απσ ηκθ ΠδζΪηκ. 3. Ώθαΰθπλέαεηαδ β Εκνδαέα πμ πβΰά ηβμ γλβζεεέαμ, εδ Ϋηζδ εαηαλλέπηκθηαδ αζηεέεμ γεπλέεμ πελέ αθηδΰλαθάμ απσ παΰαθδζηδεΫμ γλβζεεέεμ. III. Δ αθαθκλΪ ηκν Πζέθδκν ηκν Νευηελκν, ζε επδζηκζά πλκμ ηκθ ανηκελΪηκλα Σλαραθσ, ηκ 111 η.Υ.: «...5 ...ηκνμ Ϋίααα θα επδεαζεζηκτθ ηκνμ γεκτμ...εαδ επδπζΫκθ θα ίλέζκνθ ηκ Υλδζησ˙ Ϋπεδηα Ϋελδθα σηδ πλΫπεδ θα ηκνμ αθάζπ.... 6 εδ σζκδ ανηκέ πλκζετθβζαθ εαδ ηβθ εδεσθα ζκν εαδ ηα εέδπζα ηπθ γευθ εαδ Ϋίλδζαθ ηκ Υλδζησ.7 ίείαέπθαθ [κδ Υλδζηδαθκέ] σηδ ηκ ηεΰαζτηελκ παλΪπηπηα ά β ηεΰαζτηελβ πζΪθβ ηκνμ άηαθ, σηδ ζνθάγδααθ ηδα κλδζηΫθβ ηΫλα πλδθ απσ ηβθ αθαηκζά ηκν άζδκν θα ζνθαγλκέακθηαδ, θα νηθκτθ εθαζζΪι ηκ Υλδζησ πμ Θεσ, εαδ θα κλεέακθηαδ σηδ δε γα θκθετζκνθ....8 ...δε δδαπέζηπζα ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ ηδα ηδπκηΫθδα εαδ νπελίκζδεά δεδζδδαδηκθέα.» «Σκ ζηνζ ηκδΪαεδ ηε ανησ ηπθ Ϊζζπθ επδζηκζυθ εαδ ηα ΰλΪηηαηα εέθαδ ΰθπζηΪ απσ ηκθ εαδλσ ηκν Σεληνζζδαθκτ [196-212]» (Robert Van Voorst, Jesus Outside the New Testament. Grand Rapids: Eerdmans, 2000, ζ. 27). Ώθηδλλάζεδμ: α') «Ώθ κ Πζέθδκμ εαηβΰκλκτζε ηκνμ ζΪηλεδμ ηκν αλΪπβ ά ηκν Ώπσζζπθα, γα ηκν Ϋζεΰαθ ππμ Ϋοεζθαθ τηθκνμ ζε ανηκτμ, αζζΪ ανησ δε ζβηαέθεδ ππμ ανηκέ κδ παΰαθδζηδεκέ γεκέ νπάλξαθ πμ Ϊθγλππκδ». ΏπΪθηβζβ: Ώζθαζυμ κδ ζΪηλεδμ ηκν Ϊλαπβ ά ηκν Ώπσζζπθα δεθ γευλβζαθ σηδ άηαθ Ϊθγλππκδ κδ γεκέ ηκνμ, εθυ κδ Υλδζηδαθκέ πέζηεναθ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ Ϊθγλππκμ. ΒπδπζΫκθ νπΪλξεδ β ζΫιβ «πμ» Θεσ. Αβζαδά κ Πζέθδκμ απκλεέ πκν ζαηλετκνθ Ϋθαθ γθβησ πμ γεσ. ί') «Ο Πζκτηαλξκμ – πκν Ϋαβζε ηβθ έδδα επκξά ηε ηκθ Πζέθδκ – ζηα ίδίζέα ηκν εαηαδδεΪαεδ ησζεμ εαδ ησζεμ αδλΫζεδμ εαδ δεδζδδαδηκθέεμ, ζνηπελδζαηίαθκηΫθκν εαδ ηκν Εκνδαρζηκτ. Σκθ Υλδζηδαθδζησ ά ηκθ Υλδζησ δεθ ηκνμ αθαθΫλεδ εαθ. Γδαηέ;» ΏπΪθηβζβ: δδσηδ κ Πζκτηαλξκμ Ϋαβζε ζηβθ θσηδα ΒζζΪδα, Ϋθα ηΫλκμ σπκν κ Υλδζηδαθδζησμ εέξε ειαπζπγεέ πκζτ ζέΰκ ζε ζξΫζβ ηε ηβθ ΐδγνθέα, σπκν ίλδζεσηαθ κ Πζέθδκμ, εαδ σππμ κ έδδκμ ζΫεδ κδ θακέ Ϊλξδζαθ θα ελβηυθκνθ ειαδηέαμ ηκν. ηβθ Κσλδθγκ εαδ ηβθ Ώγάθα νπάλξαθ ηδελΫμ ξλδζηδαθδεΫμ εκδθσηβηεμ, αζζΪ ζσΰπ
Ϋζζεδοβμ δδπΰηυθ, δεθ νπάλξε αθκληά ΰδα εΪηδ ηΫηκδκ. Οτηε Ϋδδθαθ αθκληΫμ κδ Υλδζηδαθκέ ζε εαθΫθαθ θα ηκνμ εαηβΰκλάζεδ σηδ ζΫλθκθηαθ ζηκ ξυηα ά σηδ Ϋεαθαθ Ϊζζεμ ειενηεζδζηδεΫμ πλΪιεδμ ά σηδ αβηδΪθεναθ. ΰ') «Βέθαδ πκζτ αλΰΪ ΰλαηηΫθβ β επδζηκζά, υζηε θα απκηεζεέ ηεεηάλδκ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν Εβζκτ». ΏπΪθηβζβ: Ϋξεδ απαθηβγεέ ζηβθ α‘ αθηέλλβζβ εαηΪ ηκν απκζπΪζηαηκμ ηκν Ευζβπκν. IV. Δ ηαληνλέα ηκν Mara-Bar Serapion, εΪπκν ηεηαιτ 73 εαδ 160 η.Υ. (Robert Van Voorst, Jesus Outside the New Testament. Grand Rapids: Eerdmans, 2000, ζ. 56): «Σέ εΫλδδζαθ κδ Ώγβθαέκδ γαθαηυθκθηαμ ηκθ πελΪηβ; Λδησμ εαδ παθκτεζα επάζγε ζε ανηκτμ πμ εαηαδέεβ ΰδα ηκ ΫΰεζβηΪ ηκνμ. Σδ εΫλδδζαθ κδ Ϊηδκδ εαέΰκθηαμ ηκθ Πνγαΰσλα; ε ηδα ζηδΰηά β ξυλα ηκνμ εαζτθγβεε ηε Ϊηηκ. Σδ εΫλδδζαθ κδ Βίλαέκδ ζεκηυθκθηαμ ηκθ ζκθσ ίαζδζδΪ ηκνμ; Ώελδίυμ ηεηΪ ηκ ίαζέζεδσ ηκνμ ξΪγβεε. Ο Θεσμ δέεαδα εεδδεάγβεε ηκνμ ηλεδμ ανηκτμ ζκθκτμ Ϊθδλεμ. Οδ Ώγβθαέκδ πΫγαθαθ απσ πεέθα, κδ Ϊηδκδ εαζτθγβεαθ απσ ηβ γΪζαζζα, κδ Βίλαέκδ εαηεζηλαηηΫθκδ δδυξγβεαθ απσ ηβ ΰβ ηκνμ εαδ ακνθ ζε πζάλβ απεζπδζέα. ΏζζΪ κ πελΪηβμ ζέΰκνλα δεθ πΫγαθε. Γεδ ζηα εβλτΰηαηα ηκν ΠζΪηπθα. Ο Πνγαΰσλαμ δεθ πΫγαθε, ζέΰκνλα. Γεδ ηΫζα ζηκ Ϊΰαζηα ηβμ Ήλαμ. Οτηε κ ζκθσμ ίαζδζδΪμ πΫγαθε. Γεδ ζηα δδδΪΰηαηα πκν Ϋδπζε». Ώθηδλλάζεδμ: α') «Αεθ αθαθΫλεηαδ β ζΫιβ Εβζκτμ. Σκ «ζκθσμ ίαζδζδΪμ» δεθ ζβηαέθεδ απαλαέηβηα Εβζκτμ. Τπάλξαθ ησζκδ πκζζκέ οενδκηεζζέεμ ηκθ εαδλσ εεεέθκ, εαδ ηπκλεέ θα αθαθΫλεηαδ ζε Ϋθαθ απσ εεεέθκνμ». ΏπΪθηβζβ: ηκ εεέηεθκ δέθεδ εθηΪ ελδηάλδα πελδΰλΪθκθηαμ ηκθ ίαζδζδΪ ανησθ. Καθεέμ απσ ηκνμ οενδκηεζζέεμ δεθ πζβλκτζε εαδ ηα επηΪ ελδηάλδα, ηα κπκέα εέθαδ: i) εεηεζΫζηβεε. ii) Καηεέξε ηβ ζκθέα. iii) ΒεηεζΫζηβεε πλδθ ηκ δκνδαρεσ ίαζέζεδκ εαηαζηλαθεέ. iv) ΒεηεζΫζηβεε πλκηκτ κδ Εκνδαέκδ δδαζπαλκτθ. v) ΒεηεζΫζηβεε ζσΰπ ηπθ πλΪιεπθ ηπθ Εκνδαέπθ. vi) νθΫξδζε θα αεδ ηΫζα απσ ηβ δδδαζεαζέα πκν Ϋδπζε. vii) Ώθαθελσηαθ πμ «ΐαζδζδΪμ». Πκδκμ ηπκλεέ θα εέθαδ ανησμ; Μελδεκέ ζεθ σηδ άηαθ Ϋθαμ Βζζαέκμ «ΑδδΪζεαζκμ ηβμ ΒνζΫίεδαμ», αζζΪ νπΪλξκνθ πκζζκέ νπκοάθδκδ ΰδα ηκ πκδκμ άηαθ κ έδδκμ κ «ΑΪζεαζκμ ηβμ ΒνζΫίεδαμ», ζνηπελδζαηίαθκηΫθκν εαδ ηκν Εβζκτ (Charles F. Pfeiffer, The Dead Sea Scrolls and the Bible. Grand Rapids: Baker Book House, 1969, ζ. 72-77). ΠΪθηπμ, κ δΪζεαζκμ ανησμ ηβμ ενζΫίεδαμ δεθ πζβλκέ παλΪ ησθκ ηα ελδηάλδα ii) εαδ vi). Ο «ΐαζδζδΪμ» ανησμ εεηεζΫζηβεε. ζεμ πλκζπΪγεδεμ εδ αθ Ϋΰδθαθ θα απκδεδξγεέ σηδ εαδ κ Βζζαέκμ ΑΪζεαζκμ ηβμ ΒνζΫίεδαμ επέζβμ ηαλητλβζε ά αεσηβ ζηανλυγβεε, κδ πΪπνλκδ ηβμ ΝεελΪμ ΘΪζαζζαμ δεθ ζεθ ηέπκηα πελδζζσηελκ ΰδα ηκ ηαλητλδκ ηκν ΑΪζεαζκν, εεησμ απσ ηκ σηδ νπΫζηβ ΰεθδευμ εαηαδέπιβ εαδ άηαθ ζε εέθδνθκ. Αεθ ζεθ σηδ γαθαηυγβεε. Έηζδ, κπκδαδάπκηε πλκζπΪγεδα θα απκδεδξγεέ ηκ αθηέγεηκ, σηδ ανησμ άηαθ κ ίαζδζδΪμ, κνζδαζηδεΪ εέθαδ αθηέγεηβ ζηα ζηκδξεέα ηπθ παπτλπθ. ΒπκηΫθπμ, κ ΑδδΪζεαζκμ δεθ πζβλκέ κτηε ηα ελδηάλδα iii, iv, v. ξεηδεΪ ηε ηκ ελδηάλδκ iv: Πλκθαθυμ σζκ πδκ πέζπ πΪηε, ησζκ πδκ δτζεκζα ηαδλδΪαεδ β πελδΰλαθά, δδσηδ αθκτ αηΫζπμ ησζδμ κ ίαζδζδΪμ ζεκηυγβεε, εαηαζτγβεε ηκ ίαζέζεδκ ηπθ Βίλαέπθ. Ώθ ανησμ εέθαδ κ Οθέαμ Γ‘, ησηε β εαηΪζνζβ ηκν δκνδαρεκτ ίαζδζεέκν ζνθΫίβ πελέπκν 240 Ϋηβ θπλέηελα. Ώθ ανησμ άηαθ κ Εκτδαμ κ Βζζαέκμ, ησηε ζνθΫίβ β εαηΪζνζβ 170 ξλσθδα θπλέηελα. πκδκμ εαδ θα άηαθ ανησμ κ ΑΪζεαζκμ, πΫγαθε ζηα ηΫζα ηκν 2κν π.Υ. αδυθα, πλΪΰηα πκν ηκθ ηκπκγεηεέ πκζτ ηαελδΪ απσ ηκ «αηΫζπμ ηεηΪ ηβθ εαηΪζνζβ», δβζαδά ηκ 70 η.Υ., σηαθ κδ Εκνδαέκδ δδεζπΪλβζαθ ζηβθ κδεκνηΫθβ εαδ ηκ ίαζέζεδσ ηκνμ εαηεζτγβ.
ΦνζδεΪ, κ ΑΪζεαζκμ ανησμ δεθ αθαθΫλεηαδ πμ «ΐαζδζδΪμ», αζζΪ ζηα ξεδλσΰλαθα ηκν Qumran πμ δελΫαμ. ί') «Σκ εεέηεθκ δεέξθεδ σηδ κ «ΐαζδζδΪμ» ανησμ άηαθ ζτΰξλκθκμ ηκν πελΪηβ εαδ ηκν Πνγαΰσλα». ΏπΪθηβζβ: ΦνζδεΪ εαδ δεθ δεέξθεδ εΪηδ ηΫηκδκ. ηαθ κ πελΪηβμ ΰεθθάγβεε, κ Πνγαΰσλαμ άηαθ 60 ξλκθυ! Αεθ νπΪλξεδ εαηηέα ξλκθδεά ζνΰΰΫθεδα ηεηαιτ ηπθ ηλδυθ. ΰ') «Σκ εεέηεθκ εέθαδ ξλκθδεΪ απκηαελνζηΫθκ απσ ηκθ Εβζκτ εαδ πδγαθυμ επβλεαζηΫθκ απσ ηβ ξλδζηδαθδεά παλΪδκζβ. Καηβΰκλκτθηαδ κδ Εκνδαέκδ πκν ζεσηπζαθ ηκ ίαζδζδΪ ηκνμ. Δ ξλάζβ ηκν «ΐαζδζδΪμ ηπθ Εκνδαέπθ» παλαπΫηπεδ ζε ξλδζηδαθδεά επδλλκά». ΏπΪθηβζβ: Δ ξλκθδεά δδαθκλΪ 70-100 ξλσθπθ δε ζβηαέθεδ ηέπκηα, ηκ Ϋξκνηε ιαθαπεέ. Σκ θα ζεΫθηεζαδ αθειΪληβηα δεθ εέθαδ εθετλεζβ ηκν 21κν αδυθα, νπάλξε εαδ ησηε, εαδ ζνθεπυμ δεθ εέθαδ απαλαέηβηκ θα νπΪλξεδ ξλδζηδαθδεά επέδλαζβ. Δ κηκδσηβηα δεθ ζνθεπΪΰεηαδ αθηδΰλαθά ά επέδλαζβ. Σα εναΰΰΫζδα δεθ ΰλΪθηβεαθ ηκ 33 η.Υ., αζζΪ αλΰσηελα, εδ ανησ ζβηαέθεδ σηδ κ ξλσθκμ πκν ηεζκζΪίβζε ηεηαιτ ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηκνμ εαδ ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηκν εεδηΫθκν ανηκτ εέθαδ ηδελσηελκμ, αθάθκθηαμ ηδελσηελκ ξλσθκ ΰδα ξλδζηδαθδεά επέδλαζβ. Άζζπζηε, κ Εβζκτμ εαηβΰκλάγβεε σηδ πλκζπΪγβζε θα ΰέθεδ ίαζδζδΪμ ηπθ Εκνδαέπθ. Ώνησ απβξεέ ηβ θάηβ ηκν πμ ίαζδζδΪ. V. Δ αθαθκλΪ ηκν Σαζηκτδ. Δ ετλδα αθηέλλβζβ εέθαδ σηδ κδ ζνΰΰλαθεέμ ηκν Σαζηκτδ δεθ εέξαθ ΰδα ηκθ Εβζκτ παλΪ ησθκ ηέα πβΰά: ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Χζησζκ, δεθ ιΫλκνηε εαθ πσζεμ πβΰΫμ εέξε ηκ Σαζηκτδ, εδ αθ ανηΫμ άηαθ κδ ξλδζηδαθδεΫμ. ΠΪθηπμ, κ γνησμ εαδ β ηαθέα ηκν Σαζηκτδ εαηΪ ηκν Υλδζηκτ εαδ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ κδβΰεέ ζε Ϋθα ζκΰδεσ ζνηπΫλαζηα: εΪθ κδ Εκνδαέκδ ζνΰΰλαθεέμ άγεζαθ θα πκνθ σηδ κ Εβζκτμ δεθ νπάλιε, γα ηκ Ϋζεΰαθ. Αεθ ηκ εέπαθ. Γδαηέ; Αδσηδ δε ηπκλκτζαθ θα αλθβγκτθ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα. ΒΪθ πΪζδ νπάλξε ηκ παλαηδελσ ζηκδξεέκ, πκν γα ηκτμ Ϋδδθε ηκ δδεαέπηα θα πκνθ σηδ κ Εβζκτμ ανησμ δεθ νπάλιε, γα Ϋζεΰαθ «δεθ νπάλιε». Ώθ β Εζηκλέα ηκτμ Ϋδδθε ανησ ηκ δδεαέπηα, β ελδηδεά ηκνμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ γα ζηλεθσηαθ πλκμ ανηάθ ηβθ εαηετγνθζβ, εαδ γα ζνηπελδζΪηίαθε εαδ ηβθ «αθνπαλιέα ηκν Εβζκτ» ζηα σπζα ηβμ πκζεηδεάμ ηκν Σαζηκτδ. ΏθαλπηδΫηαδ εαθεέμ, ΰδαηέ δεθ νπκζηάλδιαθ σηδ δεθ νπάλιε Εβζκτμ, κδ Εκνδαέκδ. Θα άηαθ ΰδ‘ ανηκτμ πκζτ ενεκζσηελκ θα ηκ πκνθ, αθηέ θα εθενλέζεκνθ θαθηαζηδεΫμ δζηκλέεμ (σηδ άηαθ ΰδκμ Ρπηαέκν ζηλαηδυηβ ε.Ϊ.). Ώθ ηκ Ϋζεΰαθ, γα Ϋθελθαθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ζε πκζτ δτζεκζβ γΫζβ. Αεθ εέξαθ σηπμ ζηκδξεέα, εδ Ϋηζδ ηκ ησθκ πκν ηκνμ απΫηεδθε άηαθ θα δνζθβηάζκνθ ηκθ νπαλεησ Εβζκτ. Καθεέμ αθηέπαζκμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ δεθ ηκ εέπε σηπμ ηκνμ ηΫζζελεδμ πλυηκνμ αδυθεμ. «Ναδ, αζζΪ ηκ Σαζηκτδ εΰλΪθβ ηεηαιτ 2κν εαδ 6κν αδυθα. Σδ εΰενλσηβηα Ϋξεδ β ηαληνλέα εθσμ ίδίζέκν π.ξ. ηκν 5κν αδυθα ΰδα ηβθ δζηκλδεσηβηα εθσμ πλκζυπκν ηκθ 1κ αδυθα;» ΏπΪθηβζβ: ηα εδΪθδα πκν ηδζκτθ ΰδα ηκθ Εβζκτ νπΪλξκνθ απσ ηκθ 2κ αδυθα. Δ αθηδεεδηεθδεά απσδεδιβ σηδ νπΪλξκνθ ανηΪ απσ ησηε, εέθαδ σηδ κ έδδκμ κ ΚΫζζκμ (2κμ αδ.) κνζδαζηδευμ ηα αθηδΰλΪθεδ, ζΫΰκθηαμ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ ΰδσμ εθσμ Παθδάλα, πλΪΰηα πκν ζΫΰεηαδ ζηκ Σαζηκτδ. Δ ηεΰαζτηελβ απσδεδιβ σηδ ηκ Σαζηκτδ αθΫθελε ει αλξάμ ηκθ Εβζκτ. VI. Δ αθαθκλΪ ηκν Λκνεδαθκτ ζηκ Πεξί ηεο Πειεγξίλνπ ηειεπηήο, 11 εαδ 15: «...εδ εεεέθκδ [κδ Υλδζηδαθκέ] ηκθ ζΫίκθηαθ ζα γεσ ηκνμ εαδ ηκθ εέξαθ θκηκγΫηβ εαδ αλξβΰσ, ηεηΪ απσ εεεέθκθ θνζδεΪ πκν αεσηβ ηκθ ζαηλετκνθ, ηκθ Ϊθγλππκ πκν ζηανλυγβεε ζηβθ Παζαδζηέθβ (ηὸθ ἄθγλππκθ ηὸθ ἐθ ηῆ Παζαδζηίθῃ ἀθαζεκζκπδζγέθηα), επεδδά εδζάΰαΰε ζηβ απά ανηά ηβθ εαδθά ηεζεηά....πλκζενθκτθ δε ηκ
ζηανλπηΫθκ εεεέθκ ζκθδζηά εαδ ακνθ ζτθηπθα ηε ηκνμ θσηκνμ εεεέθκν (αλξαέκ εεέη.: ηὸλ δὲ ἀλεζθνινπηζκέλνλ ἐθεῖλνλ ζνθηζηήλ)». ΦνζδεΪ Ϋθα ηΫηκδκ πλκζίζβηδεσ εεέηεθκ κνδΫπκηε γα άηαθ απκηΫζεζηα Υλδζηδαθκτ ζνΰΰλαθΫα. Ώιέαεδ θα ζβηεδπγεέ σηδ κδ «εαεκέ Υλδζηδαθκέ» πκν «Ϋεαοαθ σζα ίδίζέα δεθ ζνηθπθκτζαθ ηααέ ηκνμ» δδΫζπζαθ ηδα ζΪηνλα εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ εαδ ηδμ τίλεδμ εαηΪ ηκν Υλδζηκτ. Εδκτ κ εκηεδθσμ Μεζαέπθαμ. Ώθηδλλάζεδμ: α') «Ο Λκνεδαθσμ απζυμ παέλθεδ ηδμ πζβλκθκλέεμ ηκν απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ ηδμ ηεηαθΫλεδ. Αεθ ζΫεδ εΪηδ δδεσ ηκν. Έηζδ, δεθ πλσεεδηαδ ΰδα πζβλκθκλέα ΰδα ηβθ τπαλιβ ηκν Εβζκτ, αθκτ εέθαδ απσ ξλδζηδαθδεΫμ πβΰΫμ. ΒιΪζζκν εέθαδ πκζτ ηεηαΰεθΫζηελβ πβΰά». ΏπΪθηβζβ: Ο Λκνεδαθσμ άηαθ αγερζηάμ. Υζετααε ηκνμ παΰαθδζηδεκτμ γεκτμ, αζζΪ, σππμ θαέθεηαδ ξζετααε εαδ ηδμ αθαηκζέηδεεμ δκιαζέεμ. Βέθαδ δτζεκζκ θα θαθηαζηκτηε ηκθ κλγκζκΰδζηά Κνθδεσ-Βπδεκτλεδκ Λκνεδαθσ θα αθααβηΪ πζβλκθκλέεμ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ, ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ ηκθ Υλδζησ απσ ηκνμ έδδκνμ, απσ αθγλυπκνμ πκν πελδθλκθκτζε πμ «ίζΪεεμ», σππμ ηκνμ απκεαζεέ (παλΪΰλαθκμ 13). ηπμ κ Λκνεδαθσμ αθαθΫλεηαδ ζηκθ ηλσπκ γαθΪηπζβμ ηκν Εβζκτ πμ «αθαζεκζπδζησ» εδ σξδ ζηατλπζβ. Ώπκεαζεέ ηκθ Εβζκτ «αθεζεκζκπδζηΫθκθ» εδ σξδ εζηανλπηΫθκ. Ώνησ εέθαδ ηεΰΪζβ απσδεδιβ ππμ κ Λκνεδαθσμ δεθ πάλε ηδμ πζβλκθκλέεμ ηκν απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, αζζΪ απσ Ϊζζεμ πβΰΫμ. Αβζαδά δεθ αθηδΰλΪθεδ ξλδζηδαθδεΫμ ηαληνλέεμ, εαδ ζνθεπυμ δεθ εέθαδ αθαιδσπδζηκμ. ηδ εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελκμ δεθ ζΫεδ ηέπκηε, σππμ Ϋξκνηε πεδ. ΓλΪθεδ ηκ 165-167 η.Υ. Αεθ εέθαδ παλΪ 120 ξλσθδα ηεηΪ ηκθ Εβζκτ, 100 ηε 90 ξλσθδα απσ ηα ΒναΰΰΫζδα. ί') «Πυμ ηπκλκτηε θα ίείαδπγκτηε σηδ κ Λκνεδαθσμ δεθ ΰλΪθεδ αεσηβ ηδα Φαθηαζηδεά δζηκλέα, σηαθ πελδΰλΪθεδ ηκθ Εβζκτ; Βέθαδ απσ δζηκλδεά Ϊπκοβ, αελδίάμ εαδ αιδσπδζηκμ κ Λκνεδαθσμ;» ΏπΪθηβζβ: Ναδ, εέθαδ. Μπκλεέ θα Ϋΰλαοε Ϋθα ζπλσ θαθηαζηδεΫμ δζηκλέεμ ηε πζάγκμ θαθηαζηδεΪ ηαιέδδα, αζζΪ ζηβθ πλκεεδηΫθβ πελέπηπζβ αθαθΫλεηαδ ζε απσβξκ δζηκλδευθ ΰεΰκθσηπθ Ϋξκθηαμ εαηΪ θκν ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, ηκνμ κπκέκνμ γΫζεδ θα ξζενΪζεδ. Σκνμ ξζενΪαεδ ησζκ πκζτ, υζηε δεθ ηέγεηαδ αάηβηα θα εθετλεδ εδ Ϋθαθ «αθτπαλεηκ» βΰΫηβ ηκνμ. Ώθ άγεζε θα δυζεδ ηβ ξαλδζηδεά ίκζά γα Ϋΰλαθε ζ.ξ. «κ αθτπαλεηκμ ζκθδζηάμ, πκν ζΫθε σηδ Ϋαβζε ζηβθ Παζαδζηέθβ, ΰδα θα ειαπαηκτθ ηκθ εσζηκ εαδ θα δέθκνθ ετλκμ ζηβθ γλβζεεέα ηκνμ» ά εΪηδ παλσηκδκ. ΒπδπζΫκθ, κ Λκνεδαθσμ Ϋξεδ ΰλΪοεδ πλαΰηαηεέα Πψο δεη ηελ ηζηνξίαλ ζπγγξάθεηλ, σπκν δεέξθεδ θα εθδδαθΫλεηαδ πΪλα πκζτ ΰδα ηβθ δζηκλδεά αελέίεδα εαδ ΰλΪθεδ ηεηαιτ Ϊζζπθ «κ δζηκλδεσμ δεθ πλΫπεδ θα γνζδΪαεδ ζε εαθΫθα γεσ παλΪ ζηβθ Ώζάγεδα. ΠλΫπεδ θα παλαηεζάζεδ κ,ηδδάπκηε Ϊζζκ. Δ δζηκλέα αθηδπαγεέ ηβθ παλεηίκζά εαδ ηκν εζΪξδζηκν ζΪγκνμ. Σκ εαγάεκθ ηκν δζηκλδεκτ εέθαδ θα ζΫεδ ηα πλΪΰηαηα σππμ ζνθΫίβζαθ» (H. W. Fowler, The Works of Lucian of Samosata. Oxford: Clarendon, 1905, ζ. 126-128). Ο Λκνεδαθσμ άηαθ ηκλθπηΫθκμ, ζΪηλβμ ηβμ δζηκλδεάμ αελέίεδαμ, σηαθ επλσεεδηκ ΰδα δζηκλδεΪ αβηάηαηα, εαδ ΰθυλδαε ΰδα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. ΒΪθ άιελε σηδ κ Εβζκτμ άηαθ αθτπαλεηκ πλσζππκ ά αθ ενεζκθκλκτζαθ θάηεμ σηδ κ Εβζκτμ δεθ νπάλιε πκηΫ, γα ξλβζδηκπκδκτζε ηα ζηκδξεέα ανηΪ ζηβ ζΪηνλΪ ηκν. 8) νθκζδεΪ, σζκθ αθκλΪ ηκνμ Βγθδεκτμ υμ ηκθ ΛδίΪθδκ, νπΪλξκνθ ΰδα ηκθ Υλδζησ ά/εαδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ κδ αθαθκλΫμ ηκν ΣΪεδηκν, ηκν Πζέθδκν εεκτθδκν, ηκν Σλαραθκτ, ηκν Βπέεηβηκν, ηκν Ώδλδαθκτ, ηκν κνβηυθδκν, ηκν Ώθηπθέθκν Πέκν, ηκν ΜΪλεκν Ώνλάζδκν, ηκν Λκνεδαθκτ, ηκν ΚΫζζκν, ηκν Αέπθ ΚΪζζδκν, ηκν Ώέζδκν παληδαθκτ, ηκν Ώέζδκν Λαηπλέδδκν, ηκν Γαζζδβθκτ, ηκν ΏηΫζδκν, ηκν Ώνλβζδαθκτ, ηκν ΦζΪίδκν
ΐκπέζεκν, ηκν Αδκεζβηδαθκτ, ηκν Μαιδηδαθκτ, ηκν Πκλθτλδκν, ηκν ΓαζΫλδκν, ηκν Μαιδηέθκν, ηκν αίέθκν, ηκν Λδεέθδκν, ηκν Εκνζδαθκτ εαδ ηκν ΛδίΪθδκν. ΒδεκζδΫιδ εγθδεκέ ζνΰΰλαθεέμ ζε ηλδζάηδζν αδυθεμ εαδ κτηε Ϋθαμ δεθ ηκζηΪ θα αηθδζίβηάζεδ, Ϋζηπ πμ αζηεδΪεδ, Ϋζηπ πμ νπκθκκτηεθκ ηβθ δζηκλδεσηβηα ηκν Εβζκτ. Οτηε κδ πδκ ενθδεκέ κτηε κδ πδκ Ϊγεκδ κτηε κδ πδκ ζκθδζηΫμ κτηε κδ πδκ αθηδξλδζηδαθκέ. Σδ πελέελΰκ. Ο ΏλδζηκηΫζβμ αηθδζίβηεέ ηβθ τπαλιβ ηκν ΟλθΫα, αζζΪ ηκν Υλδζηκτ ηβθ τπαλιβ, εαθεέμ. Καθεέμ δεθ εέξε ζκδπσθ ηβθ «εινπθΪδα» θα ηδζάζεδ ΰδα εΪηδ «ησζκ» πλκθαθΫμ, ηβθ αθνπαλιέα ηκν Εβζκτ; Ή άηαθ ησζκ αθεζεέμ, κδ θδζσζκθκδ, κδ ζκθδζηΫμ, κδ παΰαθδζηΫμ, κδ ανηκελΪηκλεμ, υζηε δεθ ζεΫθηβεαθ: «ηάππμ ανησ ηκ πλσζππκ κνδΫπκηε νπάλιε;» Καθεέμ δε ζεΫθηβεε ηβθ δδΫα θα ζηλδηυιεδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, αλθκτηεθκμ ηβθ τπαλιβ ηκν Εβζκτ, υζηε θα ηκνμ εΪθεδ θα πλκζπαγκτθ θα ηβθ απκδεέικνθ. Αεθ ηπκλεέ κτηε Ϋθαμ θα ηβθ εέξε ηβθ δδΫα θα ζεεθηεέ δδαθκλεηδεΪ. Μάππμ θκίσθηκνζαθ; Σδ θκίσθηκνζαθ; Μδα «Ϊγζδα δεδζδδαδηκθέα», ηβθ κπκέα εκλσρδεναθ ζνθεξυμ εαδ εθέκηε ηβθ εαηαδέπεαθ; Δ ζδππβλά απκδκξά ηβμ τπαλιβμ ηκν Υλδζηκτ εέθαδ εΪηδ παλαπΪθπ απσ κζκθΪθελβ. ηαθ γεπλεέμ εΪηδ αθτπαλεηκ, δεθ αλεεέζαδ απζυμ ζηκ θα ηκ εκλκρδετεδμ˙ νπκζηβλέαεδμ επδπζΫκθ σηδ εέθαδ αθτπαλεηκ. 9) Αεθ Ϋξεδ θσβηα θα ηδζάζκνηε ΰδα ηβθ ηαληνλέα ηπθ Βναΰΰεζέπθ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αλθκτθηαδ – εθυ ΰδα ηα ΟλθδεΪ ά ηκθ Βληά ΣλδζηΫΰδζηκ ΰθπλέακνθ ηε ίείαδσηβηα (!) ππμ εΰλΪθβζαθ ηκ 10000 π.Υ – ηβθ εΰενλσηβηΪ ηκνμ. Αεθ ζΫεδ πλκθαθυμ ηέπκηε ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ηα ΒναΰΰΫζδα δδαηάλβζαθ ανηκτζδα ηβθ ηκλθά ηκνμ ει αλξάμ. Πλκθαθυμ, γεπλεέηαδ θνζδκζκΰδεσ εΪπκδκδ Ϊθγλππκδ (εέηε ανηκέ άηαθ κδ Ώπσζηκζκδ εαδ ΒναΰΰεζδζηΫμ εέηε εΪπκδκδ πκν πλπηκιεεέθβζαθ ηβ δδΪδκζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ) εζεεηηΫθα θα δβηδκτλΰβζαθ Ϋθα αθτπαλεηκ πλσζππκ, Ϋπεδηα θα Ϋπεδζαθ ηκνμ εανηκτμ ηκνμ σηδ β ζκΰκηεξθδεά ανηά πλκζππδεσηβηα νπΪλξεδ, ηεηΪ θα Ϋπεδζαθ εαδ Ϊζζκνμ, εαδ ηΫζκμ θα δΫξηβεαθ θα πεγΪθκνθ ΰδα εΪηδ αθτπαλεηκ. ΦνζδεΪ, δζξτεδ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ζνξθΪ κ Ϊθγλππκμ ειαπαηΪηαδ. Έηζδ, ηπκλεέ θα εΪπκδκμ θα γεπλάζεδ πδγαθσ σηδ κδ Ώπσζηκζκδ ειαπαηάγβεαθ θκηέακθηαμ σηδ ίζΫπκνθ ηκθ αθαζηβηΫθκ Εβζκτ. ΏζζΪ ανησ ζβηαέθεδ δτκ πλΪΰηαηα: πλυηκθ, σηδ αεσηβ εδ αθ ειαπαηάγβεαθ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ ΏθΪζηαζβ, δεθ ειαπαηάγβεαθ σηπμ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ τπαλιβ εαγεανηά ηκν Εβζκτ εαδ β ηαληνλέα ηκνμ ΰδ‘ ανηάθ εέθαδ αζβγδθά. Αετηελκθ, σηδ εαθεέμ κπαδσμ εαηηδΪμ Ϊζζβμ γλβζεεέαμ δεθ πΫγαθε ΰδα Ϋθα οΫηηα. ΚαηηδΪ Ϊζζβ γλβζεεέα ηβμ επκξάμ δεθ δζξνλέζηβεε σηδ κ ηέγλαμ ά κ Άδπθδμ άηαθ εθζαλεπηΫθκδ γεκέ, υζηε θα δζξνλέαεηαδ ΰδα ηβθ δζηκλδεσηβηα ηπθ πλκζυππθ ανηυθ, κτηε πΫγαθαθ ΰδ‘ ανηκτμ. Μσθκ κ Υλδζηδαθδζησμ. Ώνησ, ηααέ ηε ηα νπσζκδπα, ζκΰδεΪ κδβΰεέ ζηκ ζνηπΫλαζηα: δεθ νπΪλξεδ εαπθσμ ξπλέμ θπηδΪ.
76. "Σα ΒναΰΰΫζδα δεθ εέθαδ αιδσπδζηα, εΰλΪθβζαθ πκζζΫμ δεεαεηέεμ ηεηΪ ηκθ γΪθαηκ ηκν Εβζκτ εαδ επδπζΫκθ ζε εαθΫθα απσ ανηΪ – εεησμ απσ ηκ νζηελσηελκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ – δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ γεσμ". ΏΠΏΝΣΔΔ: ΟλδζηΫθκδ δζξνλέακθηαδ σηδ ηα ΒναΰΰΫζδα ΰλΪθηβεαθ ζηδμ αλξΫμ ηκν 2κν η.Υ. αδυθα, επεδδά ησθκ απσ ησηε εαδ ηεηΪ ηα ηαληνλκτθ εεεζβζδαζηδεκέ ζνΰΰλαθεέμ. Εζξνλέακθηαδ δβζαδά σηδ δεθ ηπκλκτηε θα εΪθκνηε ζσΰκ ΰδα ζνΰΰλαθά ηπθ Βναΰΰεζέπθ ζε ηδα επκξά, β κπκέα εέθαδ πλκΰεθΫζηελβ ηβμ επκξάμ ζηβθ κπκέα Ϋαβζαθ κδ πλυηκδ εεεζβζδαζηδεκέ ζνΰΰλαθεέμ πκν ηαληνλκτθ ηβθ τπαλιβ ηπθ Βναΰΰεζέπθ. Ο δζξνλδζησμ ανησμ, εεησμ απσ απσζνηκμ εέθαδ παλΪζκΰκμ ΰδα ηλεδμ ζσΰκνμ: πλυηκθ, γα ζάηαδθε σηδ κ ηΪδε ά κ δεέθα εεεζβζδαζηδεσμ ζνΰΰλαθΫαμ, αηΫζπμ ησζδμ «ίΰαέθεδ ζηβθ ενεζκθκλέα» ηεηαιτ ηπθ Υλδζηδαθυθ Ϋθα ζτΰΰλαηηα, ηκ απκδΫξεηαδ πΪλανηα πμ Ϋλΰκ εθσμ εε ηπθ απκζησζπθ. Αβζαδά, δέξπμ δετηελβ ζεΫοβ, δέξπμ θα πλκςπΪλξεδ παζαδσηελβ παλΪδκζβ εΪπκδπθ δεεαεηδυθ σηδ ζ.ξ. εέθαδ ηκν απσζηκζκν ΕπΪθθβ, εαδ εθυ νπκηέγεηαδ σηδ πδκ πλδθ δεθ εέξαθ αεκτζεδ ηέπκηε ΰδ‘ ανησ, κδ εεεζβζδαζηδεκέ ζνΰΰλαθεέμ ηπθ αλξυθ ηκν 2 κν η.Υ. αδ. ηκ απκδΫξηβεαθ πμ Ϋΰενλκ. ΚΪηδ ηΫηκδκ πλκςπκγΫηεδ πκζτ ξαηβζσ ίαγησ θκβηκζτθβμ. ΣκνζΪξδζηκθ ΰδα ηκνμ εΰΰλΪηηαηκνμ Υλδζηδαθκτμ, γα άηαθ δτζεκζκ εΪηδ ηΫηκδκ θα ζνηίαέθεδ, δδσηδ κδ Υλδζηδαθκέ δΫξκθηαδ ηβθ παλΪδκζβ. Αε γα ΰδθσηαθ ιαθθδεΪ θα δεξηκτθ εΪηδ πμ ανγεθηδεσ, εΪθ δεθ ζηβλέακθηαθ ζε παζαδσηελεμ
ηαληνλέεμ ηκν 1κν η.Υ. αδ. Αετηελκθ, εέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα β τπαλιβ ηπθ Βναΰΰεζέπθ εαγυμ εαδ β ξλκθκζκΰέα ζνΰΰλαθάμ ηκνμ, εδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ πσηε εΪπκδκμ ηεηαΰεθΫζηελκμ ζνΰΰλαθΫαμ ηα αθαθΫλεδ. Δ ΰεθδΪ ηπθ αλξυθ ηκν 2κν η.Υ. αδ. άηαθ κνζδαζηδεΪ κδ πλυηκδ Υλδζηδαθκέ πκν δεθ εέδαθ ηκνμ απκζησζκνμ εαδ ηκνμ ΒναΰΰεζδζηΫμ ηε ηα ηΪηδα ηκνμ. Οδ πλκβΰκτηεθκδ Υλδζηδαθκέ, ηκν ηΫζκνμ ηκν 1κν αδ., Ϋίζεπαθ ηκνμ απκζησζκνμ, ζνθεπυμ γα άιελαθ εΪθ ηκ ηΪδε ζτΰΰλαηηα εέθαδ δδεσ ηκνμ. ΒπδπζΫκθ Ϋπμ ηδμ αλξΫμ ηκν 2 κν αδ. δεθ νπάλξαθ εεεζβζδαζηδεκέ ζνΰΰλαθεέμ (εεησμ ηκν Κζάηβ, εδ κτηε νπάλξε ζσΰκμ – αθκτ ακτζαθ ηεηαιτ 50-80 η.Υ.. κδ απσζηκζκδ – θα νπΪλικνθ Ϊζζκδ, πζβθ ηπθ απκζησζπθ, Υλδζηδαθκέ ζνΰΰλαθεέμ). Σλέηκθ, εεεέθβ ηβθ επκξά κδ Υλδζηδαθκέ, σππμ εαδ ΰεθδεσηελα κ εσζηκμ, δεθ εθδδαθΫλκθηαθ θα απκδεέικνθ ζ.ξ. σηδ «Ϋξπ δεδ ηκ ζτΰΰλαηηα ανησ, εέθαδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΜΪλεκν». Αεθ νπάλξε ηΫηκδα αηθδζίάηβζβ εαδ ζνθεπυμ δεθ νπάλξε ζσΰκμ αθηαπΪθηβζβμ ζε αηθδζίάηβζβ εαδ αηθδζίβηέεμ ηβμ επκξάμ. Ο Κζάηβμ Ρυηβμ (1κμ αδ.) παλαγΫηεδ, ηεηαιτ 92-94 η.Υ., ξπλέα απσ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ, ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, ηβθ Πλκμ Ρπηαέκνμ, ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, ηβθ Πλκμ Βίλαέκνμ, ηβθ επδζηκζά Εκτδα, Εαευίκν, Ώ‘ εαδ ΐ‘ ΠΫηλκν. Ο έδδκμ εαηκθκηΪαεδ ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ. Ο ΕΰθΪηδκμ Ώθηδκξεέαμ ΰλΪθκθηαμ ηδμ επηΪ ΒπδζηκζΫμ ηκν ηκ 107 η.Υ. παλαγΫηεδ ξπλέα απσ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ, ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, ηδμ ΠλΪιεδμ, ηβθ Πλκμ Ρπηαέκνμ, ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, ηβθ Πλκμ ΓαζΪηαμ, ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, ηβθ Εαευίκν, ηβθ Ώ‘ ΠΫηλκν εαδ ηβθ ΏπκεΪζνοβ. Ο Πκζτεαλπκμ ητλθβμ, ΰλΪθκθηαμ ζηα 108 η.Υ. παλαγΫηεδ ξπλέα απσ ηα ζνθκπηδεΪ ΒναΰΰΫζδα, ηδμ ΠλΪιεδμ, ηβθ Πλκμ Ρπηαέκνμ, ηβθ Ώ‘ εαδ ΐ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, ηβθ Πλκμ ΓαζΪηαμ, ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, ηβθ Πλκμ Φδζδππβζέκνμ, ηβθ Ώ‘ εαδ ΐ‘ Πλκμ Θεζζαζκθδεεέμ, ηβθ Ώ‘ εαδ ΐ‘ Σδησγεκν, ηβθ Ώ‘ ΠΫηλκν, ηβθ Ώ‘ εαδ ΐ‘ ΠΫηλκν, ηβθ Εκτδα. Ώνηκέ εέθαδ ζνΰΰλαθεέμ πκν ΰεθθάγβεαθ εαδ Ϋδλαζαθ πλδθ ηκ 100 η.Υ. Ώλΰσηελα ηα ίδίζέα ηβμ Κ. Α. ηαληνλκτθηαδ εαδ εαηκθκηΪακθηαδ, απσ πκζτ πελδζζσηελκνμ. ΒΪθ επλσεεδηκ ΰδα ηβ εεεζβζδαζηδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα, κδ κπαδκέ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ γα δΫξκθηαθ αηΫζπμ ηβθ ηαληνλέα ησζπθ ζνΰΰλαθΫπθ. ΒδδδεΪ ΰδα ηα ίδίζέα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ εΪθκνθ ανηά ηβθ ειαέλεζβ. Ο ζσΰκμ; Ώπσ πλκεαηΪζβοβ. Βπεδδά εέθαδ αγερζηΫμ, γΫζκνθ ηε ηκ ζηαθδσ θα απκδεέικνθ εΪηδ, πκν κνδΫπκηε γα αβηκτζαθ θα απκδεέικνθ ΰδα ηβ ξλδζηδαθδεΪ ίδίζέα ηκν 1κν η.Υ. αδ. Αεθ νπαδθδζζσηαζηε εαηηδΪ «αθηδξλδζηδαθδεά ζνθπηκζέα», αζζΪ κδ πλκεαηαζάοεδμ ηκν εαγεθσμ παέακνθ ηεΰΪζκ λσζκ ζηκ θα ξλβζδηκπκδεέ «δτκ ηΫηλα εαδ δτκ ζηαγηΪ» ΰδα αβηάηαηα ΰθβζδσηβηαμ ίδίζέπθ. Γεθδεσηελα ΰδα ηα ΒναΰΰΫζδα α') «Αεθ αθαθΫλκνθ ηα εναΰΰΫζδα ηκνμ ζνΰΰλαθεέμ ηκνμ, εδ σηαθ ηκ εΪθκνθ ανησ, απζυμ γα πλσεεδηαδ ΰδα ηεηαΰεθΫζηελβ πλκζγάεβ». ΏπΪθηβζβ: Σα εναΰΰΫζδα πλκκλέακθηαθ ΰδα αθΪΰθπζβ απσ πκζζκτμ – ηκ πζάγκμ ηπθ πδζηυθ – εδ σξδ απσ Ϋθαθ δδδυηβ.Σα αθυθνηα Ϋλΰα Ϋπαδλθαθ εΪπκδκθ ηέηζκ εαδ εΪπκδκθ θαθηαζηδεσ ζνΰΰλαθΫα εαηΪ ηβθ αθηδΰλαθά ηκνμ εαδ ηκπκγΫηβζά ηκνμ ζηδμ ίδίζδκγάεεμ. Έηζδ, ίδίζέα πκν δεθ αθΫθελαθ ηκ ζνΰΰλαθΫα ηκνμ ζνξθΪ εαηΫζβΰαθ θα Ϋξκνθ πκζζκτμ δδαθκλεηδεκτμ ηέηζκνμ εαδ πκζζκτμ ζνΰΰλαθεέμ, πκν δέθκθηαθ απσ ηκνμ δδΪθκλκνμ αθηδΰλαθεέμ ζε δδαθκλεηδεΫμ ίδίζδκγάεεμ. Αεθ νπΪλξεδ σηπμ κτηε Ϋθα αθηέΰλαθκ π.ξ. ηκν εναΰΰεζέκν ηκν ΜΪλεκν πκν θα εέθαδ αελδίυμ ηκ έδδκ ηε ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ, αζζΪ θα θΫλεδ ηκθ ηέηζκ «ηκ εαηΪ ΏθδλΫαθ εναΰΰΫζδκ». ί') «Αεθ ηπκλκτζε β πλυηβ εεεζβζέα θα εζΫΰιεδ ηβθ θαθηαζέα ηπθ πδζηυθ εαδ ηπθ πλκζάζνηπθ, εαδ Ϋηζδ δβηδκνλΰκτθηαθ θαθηαζηδεΫμ δζηκλέεμ εαδ θαθηαζηδεΪ εναΰΰΫζδα, αζζκδυθκθηαμ ηβθ αλξδεά παλΪδκζβ ΰδα ηκθ Εβζκτ». ΏπΪθηβζβ: θνζδεΪ εαδ ηπκλκτζε. ηαθ κ Υλδζηδαθδζησμ δδαδσγβεε ζηβ αηΪλεδα, β Βεεζβζέα Ϋζηεδζε ηκθ ΠΫηλκ εαδ ηκθ ΕπΪθθβ (ΠλΪιεδμ Ώπ. 8, 14), πλκθαθυμ ΰδα θα ηκνμ εαγκδβΰάζκνθ εαδ θα ηβθ αλξέζκνθ θα πδζηετκνθ σ,ηδ θαθηΪακθηαδ. Σκ έδδκ Ϋΰδθε εαδ σηαθ κ Υλδζηδαθδζησμ δδαδσγβεε ζηβθ Ώθηδσξεδα˙ Ϋζηεδζαθ ηκθ απσζηκζκ ΐαλθΪία (ΠλΪιεδμ, 11, 22), ΰδα ηκθ έδδκ ζσΰκ. Αεθ εεξλδζηδΪθδααθ δβζαδά εΪπκδκδ εΪπκδκνμ εαδ ζηβ ζνθΫξεδα ηκνμ Ϊθβθαθ θα πδζηετκνθ σ,ηδ θα ‗θαδ εαδ ζνθεπυμ θα δβηδκνλΰάζκνθ ηδα δδαθκλεηδεά παλΪδκζβ εαδ ηεηΪ Ϋθα δδαθκλεηδεσ εναΰΰΫζδκ.
Οδ πελδζζσηελκδ θδζσζκΰκδ απκδΫξκθηαδ ηβθ αελέίεδα ηπθ εεδηΫθπθ ΰδα Ϊζζα αλξαέα Ϋλΰα, πκν ίλέζεκθηαδ ζε πκζτ ζδΰσηελα αθηέΰλαθα, απ‘ σ,ηδ β Καδθά Αδαγάεβ. Ώνησ εέθαδ εΪηδ πκν ηκ ιεξθΪθ, σζκδ αηθδίΪζζκνθ ΰδα ηβθ ανγεθηδεσηβηα ηπθ εεδηΫθπθ ηβμ Κ.Α. ηαθ πλσεεδηαδ ΰδα Ϊζζα αλξαέα ζνΰΰλΪηηαηα ηβμ έδδαμ ά παζαδσηελβμ επκξάμ, πκν Ϋξκνθ δδαζπγεέ ζε πκζτ ζέΰα αθηέηνπα (π.ξ. β ΕζδΪδα ίλέζεεηαδ ζε 643 αθηέΰλαθα, εθυ β Κ.Α. ζε πελέπκν 24.633, πκν σζα δδαθΫλκνθ εαγσζκν ά εζΪξδζηα, ζε ζβηεέα πκν δεθ επβλεΪακνθ ηβ ξλδζηδαθδεά γεκζκΰέα) κλδζηΫθκδ εέθαδ πκζτ πδκ εζαζηδεκέ εαδ ετεκζα απκδΫξκθηαδ σηδ εέθαδ ανγεθηδεΪ. Παλαηέγεθηαδ ξπλέα: ηκν Μαηγαέκν απσ ηκθ Κζάηβ Ρυηβμ (1κμ αδ.), ηκθ ΕΰθΪηδκ (θκθετηβεε ηκ 110 η.Υ.), ηκθ Πκζτεαλπκ ητλθβμ (πελέ ηα 108 η.Υ.), ηκν ΜΪλεκν απσ ηκθ Κζάηβ Ρυηβμ, ηκθ ΕΰθΪηδκ, ηκθ Πκζτεαλπκ, ηκν ΚαηΪ ΛκνεΪ απσ ηκνμ έδδκνμ, ηκν ΚαηΪ ΕπΪθθβ απσ ηκθ ΕΰθΪηδκ, ηπθ ΠλΪιεπθ απσ ηκθ ΕΰθΪηδκ εαδ ηκθ Πκζτεαλπκ (Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, η. Ν. Ϊεεκν, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 23). Γδα ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ: «Ο Παπέαμ εαδ κ Βδλβθαέκμ ηαληνλκτθ σηδ επέ ηπθ βηελυθ ηπθ νπάλξεθ β αθαθηέλλβηκμ παλΪδκζδμ σηδ ζνΰΰλαθετμ ηκν Βναΰΰεζέκν ηκτηκν εέθαδ κ Μαηγαέκμ. ΤπΪλξκνθ αδ ειάμ εθδεέιεδμ: α) κ Μαηγαέκμ εζΫΰεηκ πλυηα Λενέμ εαδ άηκ ηεζυθβμ, Ϊθγλππκμ Ϊδδεκμ εαδ αηαληπζσμ. ηαθ αθαθΫλκνθ ηβθ ηεηΪθκδΪθ ηκν, κδ ηεθ Ϊζζκδ εναΰΰεζδζηαέ, ΜΪλεκμ εαδ ΛκνεΪμ, ηκθ αθαθΫλκνθ ηε ηκ παζαδσθ ηκτηκ σθκηα, πλκθαθυμ εε ζεπησηβηκμ, κ έδδκμ δε ησθκθ ζΫΰεδ ηκ σθκηΪ ηκν ηε ηκ κπκέκθ εέθε ΰθπζησμ εδμ σζβθ ηβθ Υλδζηδαθκζτθβθ. ί) Βδμ ηβθ πελέπηπζδθ ηκν Μαηγαέκν κδ ηεθ ΛκνεΪμ εαδ ΜΪλεκμ ΰλΪθκνθ «Μαηγαέκμ εαδ ΘπηΪμ» (Μλ 3, 18˙ Λε 6, 15), κ έδδκμ δε ΰλΪθεδ «ΘπηΪμ εαδ Μαηγαέκμ κ ηεζυθβμ» (Μγ 10, 3)˙ γΫηεδ ηκθ εανησθ ηκν δετηελκθ εαδ ησθκμ ανησμ πλκζγΫηεδ ηκ σηδ άηκ ηεζυθβμ, πλΪΰηα ηαπεδθπηδεσθ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 97). Γδα ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ «Ήδβ κ Παπαέαμ (110-130 η.Υ.) εαδ κ Βδλβθαέκμ απκδέδκνθ ηκ ΒναΰΰΫζδκθ ηκτηκ εδμ ηκθ ΜΪλεκθ, ηκθ ησθκθ σζηδμ εθ ηβ Κ. Αδαγάεβ θΫλεδ ηκ σθκηα ηκτηκ. Βζπηελδεαέ εθδεέιεδμ πελέ ηκν πλκζυπκν ηκν εναΰΰεζδζηκτ εέθε αδ ειάμ. α) Βδμ ηβθ ζτζζβοδθ ηκν Εβζκτ εθ Γεγζβηαθά (Μλ 14, 51-52) αθαθΫλεηαδ σηδ «Καὶ εἷμ ηδμ θεαθίζεκμ εκζκύγβζεθ αηῶ, πελδίείζβηέθκμ ζδθδόθα ἐπὶ ΰνηθκῦ· εαὶ ελαηκῦζδθ αηὸθ κἱ θεαθίζεκδ. ὁ δὲ εαηαζδπὼθ ηὴθ ζδθδόθα ΰνηθὸμ ἔθνΰεθ ἀπ᾿ αηθ». Ώθ κ θεαθέζεκμ ανησμ εέθαδ κ ΜΪλεκμ εαδ απκελτπηβ εδμ ηκ ΒναΰΰΫζδσθ ηκν ηκ σθκηΪ ηκν επεδδά εέθε κ έδδκμ ζνΰΰλαθετμ, σππμ εΪθεδ εαδ κ ΕπΪθθβμ, ησηε Ϋξκηεθ νπαδθδΰησθ πελέ ηκν ζνΰΰλαθΫπμ. ί) Ώθ ζνθδναζγκτθ αδ δδδΪακνζαδ εδμ ηκ ΒναΰΰΫζδκθ ηκτηκ ζεπηκηΫλεδαδ πελέ ηκν ΠΫηλκν ηε ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ηκτηκ εΰλΪθβ σηαθ κ ΜΪλεκμ άηκ δδΪεκθκμ ηκν ΠΫηλκν, εαδ πελδΫξεδ ηκ εάλνΰηα εεεέθκν, πΪζδθ Ϋξκηεθ Ϋθδεδιδθ πελέ ηκν ζνΰΰλαθΫπμ. Βθ‘ σζκθ δεθ νπΪλξεδ ηαληνλέα αθαδλεηδεά ηβμ αλξαδκηΪηβμ παλαδσζεπμ, σηδ ηκ ΒναΰΰΫζδκθ ηκτηκ εΰλΪθβ νπσ ηκν ΜΪλεκν, δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ αηθδζίβηάζεπμ». (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 105). ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ κ ΠΫηλκμ αθαθΫλεηαδ πελδζζσηελεμ θκλΫμ, ζξεηδεΪ, απ‘ σ,ηδ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ εαδ ζηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, εαδ ηκν δέθεηαδ ηεΰαζτηελβ ζβηαζέα. Σκ 1972, κ ειΫξπθ Εζπαθσμ παπνλκζσΰκμ Jose O'Callaghan δζξνλέζηβεε σηδ νπάλξε Ϋθα ηδελσ απσζπαζηα ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ [ηκ Σ‘ 52-53] αθΪηεζα ζηκνμ παπτλκνμ ηβμ ΝεελΪμ ΘΪζαζζαμ. ΠΫλα απσ ηκ ελυηβηα, πυμ Ϋθηαζε ανησ ζηδμ ζπβζδΫμ ηπθ Βζζαέπθ, β πλσζθαηβ πδγαθά ξλκθκζσΰβζβ ηκν εζζβθδεκτ παπτλκν 7Q5 άηαθ εθηνππζδαεά. Βθσζκθ κδ κδεδζηκέ εαδ κδ ζπβζδΫμ εέξαθ εΰεαηαζβθγεέ ηκ 68 η.Υ., σηαθ β λπηαρεά ζεΰευθα Fratensis πλκΫζαζε ζηκ ΚκνηλΪθ, εαδ ηδα πκν β αθΪζνζβ Ϋδεδιε σηδ κ πΪπνλκμ άηαθ ηκν Ϋηκνμ 50 η.Υ. (ξλκθκζκΰέα πκν κδ επσηεθεμ αθαζτζεδμ επδίείαέπζαθ), θΪθβεε ιαθθδεΪ Ϋθδεδιβ ηΫζπ ηπθ παπτλπθ ΰδα ηβθ τπαλιβ ανηκτ ηκν εναΰΰεζέκν ηκ Ϋηκμ 50 η.Υ.» (Carsten Peter Thiede, Rekindling the Word: In Search of Gospel Truth, Trinity Press: 1995, ζ. 38-39).
Ώθηδλλάζεδμ: α') «Ο ΜΪλεκμ εΪθεδ ΰεπΰλαθδεΪ ζΪγβ, π.ξ. ζηκ 5, 1 ΰλΪθεδ «εαδ άλγαθ ζηκ απΫθαθηδ ηΫλκμ ηβμ ζέηθβμ, ζηβ ξυλα ηπθ Γαδαλβθυθ». Αεθ νπΪλξεδ «ξυλα», αζζΪ «πσζβ». Ώνησ δεέξθεδ ππμ κ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ άηαθ εΪπκδκμ πκν ακτζε ζηβθ Παζαδζηέθβ». ΏπΪθηβζβ: εαδ ΰδ‘ ανησ, αζζΪ εαδ ΰδα Ϊζζα πδγαθΪ ζΪγβ, πλΫπεδ θα Ϋξκνηε νπ‘ σοβ σηδ κ ΜΪλεκμ άηαθ εΪηκδεκμ Εελκνζαζάη (ΠλΪιεδμ, 12, 12), δβζαδά αζησμ. Αεθ γα πλεπε θα πελδηΫθκνηε θα ΰθπλέαεδ σζεμ ηδμ αελδίεέμ κθκηαζέεμ ησζπθ εαδ ησζπθ πελδκξυθ ηβμ Παζαδζηέθβμ! Μάππμ εαθεέμ Έζζβθαμ, εΪηκδεκμ Ώγβθυθ, ΰθπλέαεδ εαδ ηδμ ζεπηκηΫλεδεμ ηπθ ηκππθνηέπθ σζβμ ηβμ ΒζζΪδαμ; Ώζθαζυμ εδ σξδ. Βδδδεσηελα, ηκ εθ ζσΰπ εδΪθδκ επδίείαδυθεδ ηα πλκβΰκτηεθα. Έθαμ εΪηκδεκμ Εελκνζαζάη, πκν δεθ εέξε ηαιδδΫοεδ εαδ πκζτ, γα απκεαζκτζε ηβθ πελδκξά ΰτλπ απσ ηβθ πσζβ ηπθ Γαδαλβθυθ πμ «πελδκξά ηπθ Γαδαλβθυθ». Αβζαδά, β ακλδζηέα ηκν ζνΰεεελδηΫθκν ζηέξκν δεθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ Ϋθαμ ηβ Παζαδζηέθδκμ ηκ Ϋΰλαοε. ί') «Ο Βδλβθαέκμ ΰλΪθεδ σηδ κ ΜΪλεκμ παλΫδπζε ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ ΰλαπηυμ σ,ηδ εβλτξγβεε απσ ηκθ ΠΫηλκ, αθκτ πΫγαθαθ εαδ κ ΠΫηλκμ εαδ κ Πατζκμ. Αβζαδά ηεηΪ ηκ 64 ηε 67 η.Υ.» ΏπΪθηβζβ: εαδ πΪζδ, ηκ 64 ηε 67 η.Υ. εέθαδ πλδθ ηκ 70 η.Υ. εαδ δεθ ξλεδαασηαθ εαδ ησζα πκζζΪ ξλσθδα ΰδα ηβ ζνΰΰλαθά ζαλΪθηα ζεζέδπθ. ΒπδπζΫκθ, εέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ «παλΫδπζε», πκν ηπκλεέ θα ζβηαέθεδ σηδ εέξε ελαηάζεδ ηδμ ζβηεδυζεδμ ηκν πλδθ κ ΠΫηλκμ πεγΪθεδ εαδ Ϋπεδηα, αθκτ κ ΠΫηλκμ πΫγαθε, ηδμ ζνθΫηαιε εαδ ηδμ Ϋδπζε ζηκνμ νπσζκδπκνμ Υλδζηδαθκτμ, εδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ θα «Ϋΰλαοε» ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηκνμ, σ,ηδ γνησηαθ ανησμ. Σκ «παλΫδπζε» δεθ ζνθεπΪΰεηαδ απαλαέηβηα σηδ ηδμ Ϋΰλαοε ηεηΪ. ΒπδπζΫκθ κ Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ ΰλΪθεδ σηδ κ ΜΪλεκμ Ϋΰλαοε ηκ εναΰΰΫζδσ ηκν ζηβθ Ρυηβ, εθυ κ ΠΫηλκμ άηαθ αεσηβ απθηαθσμ. Αβζαδά, δεθ νπΪλξεδ ηέα παλΪδκζβ. ΰ') «Σκ ανγεθηδεσ εναΰΰΫζδκ ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ δεθ Ϋξεδ ηα εδΪθδα απσ 6, 45 Ϋπμ 8, 26, ηα κπκέα πλκζηΫγβεαθ εΪπκν ηεηΪ ηκ 70 η.Υ. αζζΪ πλδθ ηβθ δβηδκνλΰέα ηκν Καθσθα ηκθ 4κ αδυθα». ΏπΪθηβζβ: Σκ απσζπαζηα ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ πκν ξλκθκζκΰεέηαδ ηκ 50 η.Υ. πελδΫξεηαδ ζηα εδΪθδα ανηΪ, εέθαδ ηκ 6, 52-53, Ϊλα θαέθεηαδ β αζάγεδα. Ο παζαδσηελκμ πΪπνλκμ πκν πελδΫξεδ κζσεζβλκ ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ (p45) ξλκθκζκΰεέηαδ ζηκ 150 ηε 200 η.Υ. εαδ πελδΫξεδ ανηΪ ηα εδΪθδα. Ώθ εθαλησααηε ηΫηκδεμ απσοεδμ ζηα ειπεεεζβζδαζηδεΪ εεέηεθα, γα ηπκλκτζε εαθεέμ θα δζξνλδζηεέ σηδ ηα «κηβλδεΪ Ϋπβ» πκν δδαγΫηκνηε ζάηελα, Οδτζζεδα εαδ ΕζδΪδα, εέθαδ δδαθκλεηδεΪ απσ ανηΪ πκν εέξαθ ηκθ 1κ π.Υ. αδ., απζυμ επεδδά δεθ δδαγΫηκνηε εΪπκδκ αθηέΰλαθκ ηκν 1κν π.Υ. αδ. απσ ηβθ ΕζδΪδα εαδ ηβθ Οδτζζεδα. δ') «ΤπΪλξεδ β εαηαεζεέδα ζηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 16, 9-20), β κπκέα δεθ ίλέζεεηαδ ζηα ξεδλσΰλαθα ηβμ αζειαθδλδθάμ παλΪδκζβμ. ε ανηάθ παλκνζδΪαεηαδ κ Εβζκτμ θα εηθαθέαεηαδ ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν εαδ θα ηκνμ ζΫεδ θα εβλτικνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ». ΏπΪθηβζβ: Δ απκνζέα ανηάμ ηβμ εαηαεζεέδαμ αθαθΫλεηαδ απσ ηκνμ ΒνζΫίδκ, Γλβΰσλδκ Ντζζβμ, ΐέεηπλα Ώθηδκξεέαμ, Εελυθνηκ, εαδ Ϊζζκνμ ηεηαΰεθΫζηελκνμ. «ΏζζΪ πλκ ηκν Εππκζτηκν κδ Εκνζηέθκμ, Σαηδαθσμ, εαδ Βδλβθαέκμ, εαδ ανησμ κ Εππσζνηκμ ΰθπλέακνθ εαδ ξλβζδηκπκδκτθ ηβθ εαηαεζεέδα. ΐείαέπμ ηκ παθ κθεέζεηαδ απζκτζηαηα εδμ ηβθ εαεάθ πκδσηβηα ηκν εεδηΫθκν ηβμ αζειαθδλδθάμ παλαδσζεπμ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 110).
Γδα ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ
«Δ αλξαέα εεεζβζδαζηδεά παλΪδκζδμ κηκθυθπμ απκδέδεδ ηκ εαηΪ ΛκνεΪ επδΰλαθσηεθκθ ΒναΰΰΫζδκθ εδμ ηκθ δαηλσθ ΛκνεΪθ, ηαγβηάθ ηκν απκζησζκν Πατζκν» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 100). ΤπΪλξκνθ κδ αθαθκλΫμ ηκν Μαλεέπθα, πκν Ϋίαζε πμ ανγεθηδεσ εθθκεέηαδ ηκ εναΰΰΫζδκ ηκν ΛκνεΪ ζηκθ εαθσθα ηκν πελέ ηκ 140 η.Υ., ηκν Εκνζηέθκν ηΪληνλα, σηδ κ ΛκνεΪμ ζνθΫΰλαοε αθαηθάζεδμ ηπθ απκζησζπθ, πελέ ηκ 150 η.Υ. εαδ ηκν Βδλβθαέκν, εαηΪ ηκ 180 η.Υ. Βπέζβμ, ηα εζζβθδεΪ ηκν εέθαδ πκζτ εαζΪ, δεθ θαέθεηαδ θα Ϋξεδ δκνδαρεΫμ λέαεμ, αθκτ Ϋξεδ πελδκλδζηΫθβ ΰθυζβ ηβμ αλαηαρεάμ εαδ ηβμ είλαρεβμ. «Βζπηελδευμ δεθ θαέθεηαδ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ αδ ειάμ εθδεέιεδμ: α) ΔνιβηΫθκθ δαηλδεσθ ζειδζσΰδκθ εθ ζνΰελέζεδ πλκμ ηα Ϊζζα ίδίζέα ηβμ Κ. Αδαγάεβμ. ί) ΔνιβηΫθβ ζξΫζδμ πλκμ ηαμ ΒπδζηκζΪμ ηκν Πατζκν, σζκθ αθκλΪ εδμ ηαμ ζΫιεδμ εαδ ηα ζεπηΪ θκάηαηα. ΰ) Σκ ΒνΰαΰΰΫζδκθ ηκτηκ ηααέ ηε ηαμ ΠλΪιεδμ ηπθ απκζησζπθ παλκνζδΪακθηαδ πμ δτκ ζνθεξά ίδίζέα ηδαμ δζηκλέαμ, απκζηεζζσηεθα εδμ δτκ απκζηκζΪμ πλκμ ηκθ Υλδζηδαθσθ Θεσθδζκθ, εαδ ξαλαεηβλδασηεθα πμ «πλυηκμ ζσΰκμ» εαδ «δετηελκμ ζσΰκμ» νπσ ηκν δδέκν ζνΰΰλαθΫπμ. ζηε ηκ εζπηελδευμ ίείαδκτηεθκθ εέθε σηδ κ ζνΰΰλαθετμ εαδ ηπθ δτκ εέθε Ϋθα πλσζππκθ˙ αζζΪ εαδ ηκ ειπηελδευμ ίείαδκτηεθπθ, σηδ ανησμ εέθε κ ΛκνεΪμ, εέθε πζβλκθκλέα ηβμ ανηάμ αιδκπδζηέαμ (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 100). «Ο ΛκνεΪμ αθαθΫλεηαδ κθκηαζηέ εδμ ηλεδμ ΒπδζηκζΫμ ηκν Πατζκν (Κζ 4, 4˙ Φζη, 24˙ ΐ‘ Σδ 4, 10) εαδ Ϊθεν κθσηαηκμ εδμ ηαμ νπ‘ ανηκτ ΰλαθεέζαμ ΠλΪιεδμ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 101). Οδ ΠλΪιεδμ ζηαηαηκτθ απσηκηα, ηε ηκθ Πατζκ θα ζνζζαηίΪθεηαδ εαδ θα ελαηεέηαδ θνζαεδζηΫθκμ απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ, ηκ 66-68 η.Υ. ΒΪθ κ ΛκνεΪμ Ϋΰλαθε ηεηΪ ηκ 66-68 η.Υ., δεθ γα ζηαηαηκτζε Ϋηζδ, αζζΪ γα ζνθΫξδαε υμ ηβθ εεηΫζεζβ ηκν Πατζκν εαδ ζέΰκ ηεηΪ απσ ανηάθ. ΠλκεεδηΫθκν ΰδα ηκ ηαλητλδκ ηκν ηΫθαθκν ά ηκν Εαευίκν, κ ΛκνεΪμ ΰλΪθεδ υμ ηκ ηΫζκμ εαδ δεθ ζηαηαηΪ, εθυ ζηαηαηΪ, ξπλέμ θα πεδ ΰδα ηκ ηΫζκμ ηκν Πατζκν. Ώνησ ζβηαέθεδ σηδ ζηαηΪηβζε θα ΰλΪθεδ – Ϊλα Ϋΰλαθε – πλδθ εεηεζεζηεέ κ Πατζκμ. Βπέζβμ, εΪθ εέξε ζνΰΰλαθεέ ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ Εελκνζαζάη, γα αθαθελσηαθ β εαηαζηλκθά ανηά. Ώθηδλλάζεδμ: «Ο ζνΰΰλαθΫαμ ηκν ΚαηΪ ΛκνεΪθ εαδ ηπθ ΠλΪιεπθ δεθ Ϋξεδ ΰθυζβ ηπθ επδζηκζυθ ηκν Πατζκν». ΏπΪθηβζβ: ανησ δεθ εέθαδ παλΪ απσδεδιβ σηδ ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪ εΰλΪθβ εθσζπ κ Πατζκμ ακτζε αεσηβ εαδ ζνθεπυμ, ΰδαηέ θα Ϋξαθε ηκθ εαδλσ ηκν κ ΛκνεΪμ αθαθΫλκθηαμ πλΪΰηαηα πκν Ϋζεΰε ζηδμ κηδζέεμ ηκν κ Πατζκμ; ΒπδπζΫκθ, εΪθκθηαμ ηδα ζτθκοβ ηβμ δζηκλέαμ, κ ΛκνεΪμ γα Ϋελδθε σηδ, αθηέ θα ζνθκοέζεδ ηα ζεπηΪ επδξεδλάηαηα πκν νπάλξαθ ζηδμ επδζηκζΫμ ηκν Πατζκν, ηε πδγαθσ απκηΫζεζηα θα ηα δδαζηλείζυζεδ, εαζτηελα γα άηαθ θα αθάζεδ ηδμ επδζηκζΫμ – ηδμ κπκέμ ΰθυλδαε σηδ νπάλξαθ – θα ηδζάζκνθ ησθεμ ηκνμ. Γδα ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ Ο Βδλβθαέκμ Ϋΰλαοε σηδ, ζτηθπθα ηε ηκθ Πκζτεαλπκ «κ ΕπΪθθβμ, κ ηαγβηάμ ηκν Κνλέκν, Ϋΰλαοε ηκ εναΰΰΫζδκ σηαθ εαηκδεκτζε ζηβθ Έθεζζκ ηβμ Ώζέαμ». Γδα ηκ ξλσθκ ζνΰΰλαθάμ εέθαδ εαηαηκπδζηδεσ ανησ: ζηκ 5, 2, ΰδα ηβθ γελαπεέα ηκν αζγεθά απσ ηκθ Υλδζησ, πελδΰλΪθεδ ηβθ δειαηεθά ηβμ ΐβγεζδΪ ζηα Εελκζσζνηα ζε εθεζηυηα ξλσθκ: «ΤπΪλξεδ δε εδμ ηα Εελκζσζνηα εκθηΪ εδμ ηβθ πτζβθ ηπθ ΠλκίΪηπθ ηδα δειαηεθά, β κπκέα κθκηΪαεηαδ Βίλαρζηέ ΐβγεζδΪ εαδ β κπκέα Ϋξεδ πΫθηε ζηκΫμ». ηπμ β Εελκνζαζάη εαηαζηλΪθβεε κζκεζβλπηδεΪ απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ ηκ 70 η.Υ. Ώθ ζκδπσθ κ ΕπΪθθβμ Ϋΰλαθε ηκ ΒναΰΰΫζδσ ηκν ηεηΪ ηκ 70 η.Υ. γα Ϋΰλαθε «..νπάλξε ηδα δειαηεθά... εέξε πΫθηε ζηκΫμ». Ο εθεζηυηαμ δβζυθεδ σηδ ηκθ ξλσθκ ηβμ ζνΰΰλαθάμ νπάλξε αεσηβ β δειαηεθά, Ϊλα κ ΕπΪθθβμ ΰλΪθεδ πλδθ ηκ 70 η.Υ.
Δ έδδα β τπαλιβ ηβμ εκζνηίάγλαμ ηβμ ΐβγεζδΪ (Beth‘esh-dathain, «κ ησπκμ ηπθ δνκ δδαξτζεπθ») απκδεέξγβεε ηεηΪ απσ αθαζεαθΫμ ζηκ ΐΏ ηεηλΪΰπθκ ηβμ παζδΪμ πσζβμ ηβμ Εελκνζαζάη, ζηβθ ζνθκδεέα πκν κθκηαασηαθ Bezetha ηκθ 1κ αδ. η.Υ., εκθηΪ ζηκ θασ ηβμ Ώΰέαμ Άθθαμ. ΐλΫγβεαθ δτκ εκζνηίάγλεμ πκν ίλδζεσηαθ β ηδα ίσλεδα εδ β Ϊζζβ θσηδα εαδ ξπλδασηαθ απσ Ϋθαθ ίλΪξκ. ΠλκζηεΰΪζηαηα ηε ζητζκνμ ίλδζεσηαθ, σππμ θαέθεηαδ ζηδμ ηΫζζελεδμ πζενλΫμ εαδ ζηα ξπλέζηαηα (J. Jeremias, The Rediscovery of Bethesda (1966)). ΒζπηελδεΫμ ηαληνλέεμ σηδ κ ζνΰΰλαθΫαμ εέθαδ απ‘ ηκνμ δυδεεα ηαγβηΫμ εαδ ζΫΰεηαδ ΕπΪθθβμ νπΪλξκνθ: α) ησζκ ζηβθ ΏπκεΪζνοβ (1, 1-2˙ 1, 4˙ 22, 8), σζκ ζηβθ Ώ‘ ΕπΪθθκν (1, 1), σζκ εαδ ζηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ (1, 14), εΪθεδ ζσΰκ ησζκ ΰδα ηκ σθκηΪ ηκν αζζΪ εαδ ηκθέαεδ σηδ άηαθ ανησπηβμ εαδ ανηάεκκμ ηΪληνλαμ ηκν Υλδζηκτ, δβζαδά δεθ ηκν αθΫθελε εΪπκδκμ ηδμ πζβλκθκλέεμ πκν παλαγΫηεδ. ί) Δ ΰζυζζα ησζκ ηκν ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, σζκ εαδ ηβμ ΏπκεΪζνοβμ εαδ ηπθ Ώ‘, ΐ‘, Γ‘ επδζηκζυθ ΕπΪθθκν, εέθαδ πκζτ σηκδα εαδ δδδΪαεδ Ϋθαθηδ ηβμ ΰζυζζαμ ηπθ Ϊζζπθ ίδίζέπθ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ. ΰ) Αεθ εαηκθκηΪαεδ ηκθ εανησ ηκν ζηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ, ζσΰπ ηεηλδκθλκζτθβμ, σππμ εαδ Ϊζζκδ ΒναΰΰεζδζηΫμ. ηα ηλέα πλυηα (ζνθκπηδεΪ) ΒναΰΰΫζδα αθαθΫλκθηαδ κδ ΠΫηλκμ, ΕΪεπίκμ εαδ ΕπΪθθβμ (αδΫλθδα κδ δτκ ηεζενηαέκδ) πμ κδ πζΫκθ αΰαπβηκέ ηκν Υλδζηκτ. Ο ΕπΪθθβμ αθαθΫλεδ ησθκ ηκθ ΠΫηλκ, εαδ ηδα θκλΪ ηκνμ «Γείεδαέκνμ» (21, 2), δβζαδά ηκθ εανησ ηκν εαδ ηκθ ΕΪεπίκ, αζζΪ αθαθΫλεδ εαδ Ϋθαθ ηλέηκ ηε θλΪζεδμ σππμ « ηαγβηὴμ ὃθ ΰάπα ὁ Ἰβζκῦμ» (19, 26), ζηκ 20, 2 επέζβμ ηκ έδδκ. Αεθ ηπκλεέ θα εέθαδ κ ΕΪεπίκμ ανησμ «δδσηδ εζθΪΰβ εδμ ηβθ αλξάθ ζξεδσθ ηκν ξλδζηδαθδεκτ εβλτΰηαηκμ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 111). Άλα εέθαδ κ ΕπΪθθβμ. ΒπδπζΫκθ, κησθπθα σζβ β αλξαέα παλΪδκζβ απκδέδεδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ ζηκθ ηαγβηά ηκν Υλδζηκτ, ΕπΪθθβ. Ώθηδλλάζεδμ: α') «Ο ΕπΪθθβμ, αθ εαδ Εκνδαέκμ, δεθ θαέθεηαδ θα ιΫλεδ εαδ πκζζΪ ΰδα ηκθ Εκνδαρζησ, αθκτ ζηκ 18, 13 ΰλΪθεδ «εαδ ηκθ Ϋθελαθ πλυηα ζηκθ Άθθα, δδσηδ άηαθ πεγελσμ ηκν ΚαρΪθα, αλξδελΫπμ ηκν Ϋηκνμ εεεέθκν», ζαθ θα θκηέαεδ σηδ εΪγε Ϋηκμ εεζεΰσηαθ θΫκμ αλξδελΫαμ. Ίζπμ ανησ δεέξθεδ σηδ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ ζνθεΰλΪθβ πκζτ αλΰσηελα, απσ εΪπκδκ πλυβθ Βγθδεσ». ΏπΪθηβζβ: Αβζαδά αθ ζΫΰαηε «εθυ ξηνπάγβεαθ κδ δέδνηκδ πτλΰκδ, ηκ Ϋηκμ 2001, ησηε πκν πλπγνπκνλΰσμ άηαθ κ Κ. βηέηβμ...», γα ζάηαδθε σηδ δεθ ΰθπλέακνηε ππμ κ πλπγνπκνλΰσμ ηβμ ΒζζΪδαμ εεζΫΰεηαδ εΪγε ηΫζζελα ξλσθδα; ηπμ πΪζδ, ηε 28 αλξδελεέμ ηεηαιτ ηκν 37 εαδ 70 η.Υ., δβζαδά ΰδα η.σ. 2,75 ξλσθδα ΰδα εΪγε αλξδελΫα, δεθ θαέθεηαδ εαδ ησζκ νπελίκζδεσ ηκ πελδεξσηεθκ ηκν εεδηΫθκν. ί') «Ο ΕπΪθθβμ ηαλητλβζε πκζτ θπλέμ, ΰδα θα ΰλΪοεδ εναΰΰΫζδκ». ΏπΪθηβζβ: νπΪλξεδ ηδα παλΪδκζβ εεεζβζδαζηδεά σηδ κ ΕπΪθθβμ εαδ κ αδελθσμ ηκν ζεκηυγβεαθ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ. ΠΫλαθ ηκτ σηδ κδ ελδηδεκέ δδαζΫΰκνθ σ,ηδ ηκτμ ζνηθΫλεδ απσ ηβθ παλΪδκζβ, β έδδα ανηά β δζηκλέα ζΫεδ απζυμ σηδ κ ΕπΪθθβμ εδ κ ΕΪεπίκμ ζεκηυγβεαθ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ, σξδ θκθετηβεαθ ηααέ. ΰ') «ηδμ ΠλΪιεδμ 4, 13 αθαθΫλεηαδ σηδ κ ΕπΪθθβμ εαδ κ ΠΫηλκμ άηαθ αΰλΪηηαηκδ. Πυμ Ϋΰλαοε ηκ εναΰΰΫζδκ κ πλυηκμ;» ΏπΪθηβζβ: απζυμ ζβηαέθεδ σηδ δεθ Ϋζαίαθ εεπαέδενζβ απσ ηκνμ Ραίίέθκνμ, σηδ δεθ εέξαθ νοβζά ησλθπζβ. ΏζζΪ εαδ πΪζδ, κ αθαζθαίβηδζησμ δεθ εέθαδ αγελΪπενηβ αζγΫθεδα. Μπκλεέ αλΰσηελα θα Ϋηαγαθ. Ο ΜαελνΰδΪθθβμ, δβζαδά, πκν Ϋηαγε ΰλΪηηαηα ζε ηεΰΪζβ βζδεέα, απζυμ εαδ ησθκ ΰδα θα ΰλΪοεδ ηα απκηθβηκθετηαηΪ ηκν, πυμ ηα εαηΪθελε;
δ') «Ο ΕπΪθθβμ αθαθΫλεδ εηθαθέζεδμ ηκν Εβζκτ εαδ ζηβ Γαζδζαέα εαδ ζηβθ Εκνδαέα, εθυ απσ ηα ζνθκπηδεΪ εναΰΰΫζδα, κ Μαηγαέκμ ησθκ ζηβθ Γαζδζαέα εαδ κδ ΛκνεΪμ εαδ ΜΪλεκμ ησθκ ζηβθ Εκνδαέα. Αβζαδά, νπάλξαθ δτκ παλαδσζεδμ, β δκνδαρεά εαδ β ΰαζδζαρεά εαδ κ ΕπΪθθβμ, πκν Ϋΰλαοε ηεζενηαέκμ εέθαδ ζνηπδζβηάμ». ΏπΪθηβζβ: Αεθ άηαθ παθηαξκτ παλσθηεμ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ, εδ κ ΕπΪθθβμ αθάεε ζηκθ ζηεθσηελκ ετεζκ ηπθ ηαγβηυθ ηκν Εβζκτ. Ο Υλδζησμ εέξε πεδ ζηκνμ απκζησζκνμ, ησζδμ ηκθ γΪοκνθ, θα παθ ζηβ Γαζδζαέα εαδ θα ηκθ αθαηΫθκνθ εεεέ, αζζΪ ανηκέ δεθ ηκθ πέζηεοαθ κτηε ηάλβζαθ ηβθ εθηκζά ηκν, κτηε πέζηεοαθ ηδμ ΰνθαέεεμ πκν ηέζβζαθ ΰδα αθΪζηαζβ. Δ εθηκζά ανηά Ϋξεδ ηκ θσβηα ηβμ δκεδηαζέαμ ηβμ πέζηβμ ηπθ ηαγβηυθ. Έηζδ αθαΰεΪαεηαδ θα θαθελπγεέ κ Υλδζησμ ζηβθ Εελκνζαζάη, ζηκνμ ηαγβηΫμ. Έπεδηα ανηκέ πάΰαθ ηεηΪ ζηβ Γαζδζαέα, εεεέ ηκνμ ιαθαθαθελυθεηαδ κ Υλδζησμ, εδ Ϋπεδηα επδζηλΫθκθηαμ ζηβθ Εελκνζαζάη ΰδα ηκθ εκληαζησ ηβμ Πεθηδεκζηάμ (εέξαθ εαδ κδ Εκνδαέκδ ηΫηκδα ΰδκληά) πΪζδ εεεέ εηθαθέαεηαδ. «Αδα ηκτηκ Ϋξκηεθ εηθαθέζεδμ ηκν αθαζηΪθηκμ Κνλέκν πλυηα εθ Εελκνζαζάη, Ϋπεδηα εθ Γαζδζαέα, εαδ ηΫζκμ πΪζδθ εθ Εελκνζαζά,. Βθ Εελκνζαζάη εαδ Εκνδαέα εηθαθέαεηαδ εδμ ηαμ ΰνθαέεαμ, ηκθ έηπθα, ηκνμ πλκμ Βηηακτμ πκλενκηΫθκνμ, ηκνμ δΫεα (Ϊθεν ηκν ΘπηΪ), ηκνμ Ϋθδεεα (ηεηΪ ηκν ΘπηΪ)˙ εθ Γαζδζαέα εδμ ηβθ ΣδίελδΪδα, εδμ ηκνμ πεθηαεκζέκνμ, εζπ.˙ εθ Εελκνζαζάη πΪζδθ σηαθ αθαζαηίΪθεηαδ. Οδ εναΰΰεζδζηαέ ει σζπθ ανηυθ ηπθ εηθαθέζεπθ αθαθΫλκνθ σζαμ γΫζκνθ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 130). ε') «Οδ Μαηγαέκμ, ΜΪλεκμ εαδ ΛκνεΪμ αθαθΫλκνθ σηδ κ Εβζκτμ Ϊλξδζε ηκ εάλνΰηΪ ηκν ηεηΪ ηβ ζτζζβοβ εαδ θνζΪεδζβ ηκν ΐαπηδζηά, εθυ κ ΕπΪθθβμ αθαθΫλεδ παλΪζζβζβ δλΪζβ εαδ ηπθ δτκ, πλκηκτ δβζαδά ζνζζβθγεέ κ ΐαπηδζηάμ. Αβζαδά κδ εναΰΰεζδζηΫμ δδαθπθκτθ» ΏπΪθηβζβ: δεθ δδαθπθκτθ. Ο Μαηγαέκμ π.ξ. ζΫεδ (4, 12-17) «Ώεκτζαμ δε [κ Εβζκτμ] σηδ ΕπΪθθβμ παλεδσγβ, αθεξυλβζεθ εδμ Γαζδζαέαθ, εαδ εαηαζδπυθ ηβθ ΝαααλΫη εζγυθ εαηυεβζεθ εδμ Καπελθακτη... Ώπσ ησηε άλιαηκ κ Εβζκτμ εβλτζζεδθ εαδ ζΫΰεδθ˙ Μεηαθκεέηε». Ο ΜΪλεκμ (1, 14-15) «ΜεηΪ δε ηκ παλαδκγάθαδ ΕπΪθθβθ άζγεθ κ Εβζκτμ εδμ ηβθ Γαζδζαέαθ εβλτζζπθ ηκ εναΰΰΫζδκθ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν Θεκτ». Ο ΕπΪθθβμ, δεθ δδαθπθεέ, απζυμ παλαγΫηεδ ηδα εθδδΪηεζβ ζεπηκηΫλεδα: ΛΫεδ σηδ (3, 22-25) «τζηελα απσ ανηΪ άζγε κ Εβζκτμ εαδ κδ ηαγβηαέ ηκν εδμ ηβθ Εκνδαέαθ εαδ Ϋηεδθε εεεέ ηααέ ηκνμ εαδ είΪπηδαε. Ο ΕπΪθθβμ επέζβμ ίΪπηδαε εδμ ηβθ Ώδθυθ πζβζέκθ ηκν αζεέη, δδσηδ εεεέ άηαθ πκζζΪ θελΪ εαδ άλξκθηκ εαδ είαπηέακθηκ. Αδσηδ κ ΕπΪθθβμ δεθ εέξε αεσηβ λδθγά εδμ ηβθ θνζαεάθ.» εαδ τζηελα ΰλΪθεδ (1, 1-3) «σηαθ κ Κτλδκμ Ϋηαγε σηδ κδ Φαλδζαέκδ εέξαθ αεκτζεδ σηδ κ Εβζκτμ εΪθεδ εαδ ίαπηέαεδ πελδζζσηελκνμ ηαγβηΪμ παλΪ κ ΕπΪθθβμ – αθ εαδ κ έδδκμ κ Εβζκτμ δεθ είΪπηδαε αζζΪ κδ ηαγβηαέ ηκν – Ϊθβζε ηβθ Εκνδαέαθ εαδ επάΰε πΪζδθ εδμ ηβθ Γαζδζαέαθ». Αβζαδά, κ ΕπΪθθβμ ζηκ εναΰΰΫζδσ ηκν αθαθΫλεδ ηβθ ηεηΪίαζβ ηκν Υλδζηκτ απσ ηβθ Εκνδαέα ζηβ Γαζδζαέα πμ δβησζδκ πλσζππκ πζΫκθ, ΰδαηέ ηβθ πλκβΰκτηεθβ θκλΪ πκν άηαθ εεεέ άηαθ πμ δδδυηβμ. Αεθ ζΫθε ηα νθκπηδεΪ ΒναΰΰΫζδα σηδ κ Εβζκτμ ελνίσηαθ ά δεθ Ϋεαθε γατηαηα ά δεθ θαθΫλπθε σηδ εέθαδ Θεσμ πλδθ κ ΐαπηδζηάμ ζνζζβθγεέ. ζη') «Ο ΕπΪθθβμ ζΫεδ σηδ κ Εβζκτμ ΰδσληαζε ζηα Εελκζσζνηα ηλέα ηκνζΪξδζηκθ πΪζξα (ΚαηΪ ΕπΪθθβ 1, 13˙ 6, 4˙ 12, 1), εθυ κδ Ϊζζκδ εναΰΰεζδζηΫμ αθαθΫλκνθ ησθκ ηκ πΪζξα εαηΪ ηκ κπκέκ ζηανλυγβεε. Άλα νπΪλξεδ ηεΰΪζβ δδαθκλΪ ζηκ ξλσθκ πκν δέδαιε κ Εβζκτμ, αθΪηεζα ζηκνμ ηλεδμ εαδ ζηκθ ΕπΪθθβ». ΏπΪθηβζβ: ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ (13, 7), κ Υλδζησμ ζΫεδ «δδκτ ηλέα Ϋηβ Ϋλξκηαδ αβηυθ εαλπσθ εθ ηβ ζνεάδ ηατηβδ, εαδ κνξ ενλέζεπ», εαγαλά δάζπζβ σηδ κ Υλδζησμ, σηαθ θκθετηβεε, πλαΰηαηκπκδκτζε ηβθ ηλέηβ επέζβηβ παζξαζδθά επέζεεοβ ζηα Εελκζσζνηα. α') «Αδαθκλεηδεά βηελκηβθέα ζηατλπζβμ ηκν Εβζκτ δέθκνθ κδ ηλεδμ πλυηκδ εναΰΰεζδζηΫμ εαδ δδαθκλεηδεά κ ΕπΪθθβμ» ΏπΪθηβζβ: «Οδ ηλεδμ πλυηκδ εναΰΰεζδζηαέ ηκπκγεηκτθ ηκ πΪζξα, εαηΪ ηκ κπκέκθ εθκθετγβ κ Εβζκτμ, εαηΪ ηέαθ βηΫλαθ πλσηελκθ ά κ ΕπΪθθβμ. Σκ δκνδαρεσθ πΪζξα, εκληά αεέθβηκμ, άλξδαεθ απσ ηβθ θτεηα ηβμ 14
πλκμ ηβθ 15 ηκν ηβθσμ ΝδζΪθ εαδ πλυηβ ανηκτ βηΫλα εγεπλεέηκ β 15, άηδμ εζΫΰεηκ εαδ πλυηβ ηπθ αατηπθ. Σβθ δδαθπθέαθ ανηάθ ζνηπελαέθεδ β αλθβηδεά ελδηδεά εε ηπθ ειάμ ζηκδξεέπθ. α) Οδ ηλεδμ πλυηκδ εναΰΰεζδζηαέ ζΫΰκνθ δδα ηβθ πΫηπηβθ, βηΫλαθ ηκν ηνζηδεκτ δεέπθκν, σηδ ησηε άηκ «β πλυηβ ηπθ αατηπθ, σηε ηκ πΪζξα Ϋγνκθ» (Μγ 26, 17˙ Μλ 14, 12) ά «β βηΫλα ηπθ αατηπθ, εθ ά Ϋδεδ γτεζγαδ ηκ πΪζξα» (Λε 22, 7). ί) Οδ ηαγβηαέ εαηΪ ηβθ πΫηπηβθ ελπηκτθ ηκθ Κτλδκθ «Πκτ γΫζεδμ εηκδηΪζπηΫθ ζκδ θαΰεέθ ηκ πΪζξα;» εαδ ηκ εηκδηΪακνθ εαηΪ ηαμ κδβΰέαμ ηκν εαηΪ ηβθ ανηάθ βηΫλαθ˙ «εαδ βηκέηαζαθ ηκ πΪζξα» (Μγ 26, 19˙ Μλ 14, 16˙ Λε 22, 13). ΰ) Ο Κτλδκμ, σηαθ εΪγβθηαδ θα θΪΰκνθ ηκ εζπΫλαμ ηβμ ανηάμ βηΫλαμ, ζΫΰεδ˙ «Βπδγνηέα επεγτηβζα ηκτηκ ηκ πΪζξα θαΰεέθ ηεγ‘ νηυθ πλκ ηκν ηε παγεέθ» (Λε 22, 15). δ) Ο ΕπΪθθβμ ει εηΫλκν ζΫΰεδ σηδ «πλκ ηβμ εκληάμ ηκν πΪζξα εδδυμ κ Εβζκτμ σηδ εζάζνγεθ ανηκτ β υλα... ζαίυθ ζΫθηδκθ δδΫαπζεθ εανησθ εζπ.» (Επ. 13, 1-5). ε) ΚαηΪ ηκθ ΕπΪθθβθ, σηαθ κ Κτλδκμ εθ ηπ ηνζηδευ δεέπθπ απΫζηεδζεθ Ϋιπ ηκθ πλκδσηβθ Εκτδαθ δδα ηεζενηαέαθ θκλΪθ, πλδζηΫθκδ ηαγβηαέ δεθ βθθσβζαθ πελέ ηέθκμ πλσεεδηαδ, αζζ‘ εθσηδζαθ σηδ εθθκεέ «Ώΰσλαζκθ υθ ξλεέαθ Ϋξκηεθ εδμ ηβθ εκληάθ, ά ηκδμ πηπξκέμ έθα ηδ δυ» (Επ 13, 29). μ) Ο έδδκμ κ ΕπΪθθβμ ΰλΪθεδ˙ «Άΰκνζδθ κνθ ηκθ Εβζκτθ απσ ηκν ΚαρΪθα εδμ ηκ πλαδηυλδκθ˙ βθ δε πλπΎ˙ εαδ ανηκέ κνε εδζάζγκθ εδμ ηκ πλαδηυλδκθ, έθα ηβ ηδαθγυζδθ, αζζ‘ έθα θΪΰπζδ ηκ πΪζξα» (Επ 18, 28). α) ΠΪζδθ κ έδδκμ ζΫΰεδ˙ «Οδ κνθ Εκνδαέκδ, έθα ηβ ηεέθβ επέ ηκν ζηανλκτ ηα ζυηαηα εθ ηπ ζαίίΪηπ, επεέ Παλαζεενά άθ˙ άθ ΰαλ ηεΰΪζβ β βηΫλα εεεέθκν ηκν ζαίίΪηκν˙ βλυηβζαθ ηκθ ΠδζΪηκθ εζπ.» (Επ 19, 31). ΒπκηΫθπμ ηα πΪγβ ηκν Υλδζηκτ εαδ εαηΪ ηκνμ ηΫζζελαμ Ϋΰδθαθ πμ ειάμ˙ ηβθ πΫηπηβθ δεέπθκμ εαδ ζτζζβοδμ, ηβθ θτεηα ηβμ πΫηπηβμ δέεβ παλΪ ηκδμ αλξδελετζδ, ηβθ παλαζεενάθ δέεβ παλΪ ηπ ΠδζΪηπ, ζηατλπζδμ, γΪθαηκμ, ηαθά˙ αζζΪ ηκ πΪζξα εαηΪ ηεθ ηκνμ ηλεδμ πλυηκνμ άλξδζεθ απσ ηβθ θτεηα ηβμ πΫηπηβμ πλκμ παλαζεενάθ, κπσηε β Παλαζεενά άηκ β πλυηβ ηπθ αατηπθ εαδ β ηεΰΪζβ βηΫλα, εαηΪ δε ηκθ ΕπΪθθβθ απσ ηβθ θτεηα ηβμ παλαζεενάμ πλκμ ζΪίίαηκθ, κπσηε, σππμ εαδ ΰλΪθεδ, ηκ ζΪίίαηκθ άηκ β πλυηβ ηπθ αατηπθ εαδ β ηεΰΪζβ βηΫλα. ΒΪθ σηπμ παλαηβλάζβ εαθεέμ εαζτηελκθ, εαδ εαηΪ ηκνμ ηλεδμ πλυηκνμ εναΰΰεζδζηΪμ πλκςπκηέγεηαδ σηδ β θνι ηβμ πΫηπηβμ πλκμ παλαζεενάθ εαδ β Παλαζεενά δεθ άζαθ κτηε πΪζξα, κτηε β ηεΰΪζβ βηΫλα ηβμ πλυηβμ ηπθ αατηπθ. Αδσηδ ηβθ θτεηα ηβμ πΫηπηβμ σζβθ ηΫξλδ ηκ πλπΎ κδ αλξδελεέμ δδεΪακνθ ηκθ Εβζκτθ, ηκ πλπΎ κδβΰκτθ ηκθ Εβζκτθ εδμ ηκθ ΠδζΪηκθ, ηβθ ηεζβηίλέαθ ηβμ παλαζεενάμ ζηανλυθκνθ ηκθ Εβζκτθ, αΰΰαλετκνθ ηκθ έηπθα Κνλβθαέκθ «ελξσηεθκθ απ‘ αΰλκτ», κδ θαλδζαέκδ Επζάθ εαδ Νδεσδβηκμ ηκ εζπΫλαμ ζπετδκνθ θα γΪοκνθ ηκθ Εβζκτθ, πλδθ θγΪζβ β υλα ηκν πΪζξα. ΒπκηΫθπμ σζα ανηΪ ηα ΰεΰκθσηα, αθ‘ εθσμ ηεθ ηκνμ απκδεδεθτκνθ ζνηθυθπμ πλκμ ηκθ ΕπΪθθβθ, αθ‘ εηΫλκν δε δέδκνθ ηβθ κλγάθ εληβθεέαθ εδμ ηαμ πλκεεηαγεέζαμ θλΪζεδ ηπθ, εεη ηπθ κπκέπθ εαευμ ζνθεπελΪθγβ σηδ ηκπκγεηκτθ ηκ πΪζξα ηβθ παλαζεενάθ. Έξεδ δε β κλγά εληβθεέα πμ αεκζκτγπμ. ΚαηΪ ηκθ ηπζαρεσθ θσηκθ ηκ πΪζξα Ϋξεδ πΫθηε βηΫλαμ εηκδηαζέαμ εαδ επηΪ βηΫλαμ εκληαζηκτ. Ώδ βηΫλε 10-14 ΝδζΪθ εέθε εηκδηαζέα ηκν πλκίΪηκν. Ώδ βηΫλαδ 15-21 εέθε ηκ πΪζξα˙ εαηΪ ηαμ επηΪ ανηΪμ κδ Εκνδαέκδ Ϋηπΰκθ Ϊανηα, πδελΪ ξσληα, εαδ ηκθ παζξΪζδκθ αηθσθ (Έι 12,3 – 19˙ ΐ‘ Πα 35, 1-17). Δ αελδίεζηΫλα υλα εθΪλιεπμ ηκν πΪζξα άηκ β Ϋθαλιδμ ηβμ θνεησμ ηβμ 14 πλκμ ηβθ 15 ΝδζΪθ. ΚαηΪ ηκ Ϋηκμ ηκν γαθΪηκν ηκν Κνλέκν άηκ β ΠΫηπηβ 13 ΝδζΪθ, β Παλαζεενά 14 ΝδζΪθ, ηκ ζΪίίαηκθ 15 ΝδζζΪθ εαδ πλυηβ βηΫλα ηπθ αατηπθ αλξκηΫθβ ίείαέπμ απσ ηβθ θτεηα ηβμ παλαζεενάμ πλκμ ζΪίίαηκθ. Οδ ηλεδμ εναΰΰεζδζηαέ, σηαθ ζΫΰκνθ «β πλυηβ βηΫλα ηπθ αατηπθ, σηε ηκ πΪζξα (= ηκθ αηθσθ) Ϋγνκθ», εθθκκτθ ΰεθδευμ εαδ ακλέζηπμ «σηαθ Ϋθγαζε ηκ πΪζξα» εαδ σξδ σηδ β ΠΫηπηβ άηκ β πλυηβ ηπθ αατηπθ˙ σππμ εαδ βηεέμ ζάηελκθ, ζΫΰκθηεμ «ηκ πΪζξα ζνθΫίβ ανησ», εθθκκτηεθ εαδ ηαμ βηΫλαμ ηβμ είδκηΪδκμ ηπθ παγυθ εαδ ηαμ βηΫλαμ ηβμ δδαεδθβζέηκν. Πλσεεδηαδ πελέ ηνπδεάμ εεθλΪζεπμ εαδ ΰεθδεκτ εαγκλδζηκτ, εαδ σξδ πελέ αελδίκτμ εαγκλδζηκτ βηελκηβθέαμ. ηαθ πΪζδθ ζΫΰκνθ σηδ «βηκέηαζαθ ηκ πΪζξα», δεθ εθθκκτθ σηδ «Ϋζηλπζαθ ηβθ παζξΪζδκθ ηλΪπεααθ», αζζ‘ σηδ επελΪηπζαθ ηαμ ενλδπηΫλαμ εηκδηαζέαμ δδα ηκ ηεηΪ δτκ βηΫλαμ αΰσηεθκθ πΪζξα. ηαθ εΪγβθηαδ ηεηΪ ηκν Κνλέκν θα θΪΰκνθ ηκθ δεέπθκθ εεεέθκθ εαηΪ ηκθ κπκέκθ κ Κτλδκμ παλΫδπεε ηκ αέηα ηκν εαδ ηβθ ζΪλεα ηκν, κ δεέπθκμ δεθ άηκ παζξΪζδκμ, δεθ Ϋηλπΰκθ ηκθ αηθσθ εαδ ηα Ϊανηα. Ήηκ απσ δκνδαρεάμ πζενλΪμ ζνθάγβμ δεέπθκμ˙ Ϊζζκ αθ απσ ξλδζηδαθδεάμ άηκ κ πθενηαηδεσμ παζξΪζδκμ δεέπθκμ. Ο Υλδζησμ δβζαδά αενλυθεδ ηκ είλαρεσθ πΪζξα ηβμ Π.Αδαγάεβμ ηέαθ βηΫλαθ πλκ ηβμ ηεζΫζευμ ηκν εαδ πλκζαηίΪθεδ θα γτζβ ηκ εαδθσθ εαδ αδυθδκθ πΪζξα. ηαθ κ Κτλδκμ, κ κπκέκμ κνδΫπκηε πμ θαέθεηαδ Ϋθαΰε ηεηΪ ηπθ ηαγβηυθ ηκν ηκ δκνδαρεσθ πΪζξα, ειΫθλαζε ηκθ δδαεαά ηκν πσγκθ ζΫΰπθ «Βπδγνηέα επεγτηβζα ηκτηκ ηκ πΪζξα θαΰεέθ ηεγ‘ βηυθ πλκ ηκν ηε παγεέθ», κδ εναΰΰεζδζηαέ δεθ εθθκτθ, σηδ απάζανζε ηβθ θκζηαζΰδεάθ ανηάθ αθγλυπδθβθ επδγνηέαθ ηκν˙ δδσηδ σηαθ άζγε β υλα θα θαΰπγά ηκ πΪζξα, αν-
ησμ άηκ θεελσμ εθ ηπ ηΪθπ˙ αθάθκνθ σηπμ θα εθθκβγά σηδ β επδγνηέα ανηά β ησζκθ αΰθά εαδ αΰέα ετλεθ πμ αθηαπσελδζδθ αθηΪιδαθ εανηάμ Ϋθα Ϊζζκ πΪζξα πθενηαηδεσθ εαδ αδυθδκθ, ηκ ζυηα εαδ ηκ αέηα ηκν επδγνηάζαθηκμ Κνλέκν, ηκ κπκέκθ σθηπμ ζνθΫθαΰε ηεηΪ ηπθ ηαγβηυθ ηκν «πλκ ηκν ανησθ παγεέθ». ζηε δεθ δδαθπθκτθ κδ ηΫζζαλεμ εναΰΰεζδζηαέ πμ πλκμ ηβθ βηελκηβθέαθ εαδ βηΫλαθ ηκν δκνδαρεκτ πΪζξα» ( η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 127-129). Γδα ηα ηΫζζελα ΒναΰΰΫζδα κ εαγβΰβηάμ η. Ϊεεκμ δέθεδ ηδμ ειάμ ξλκθκζκΰέεμ ζνΰΰλαθάμ: ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 50-60 η.Υ. (ηκ αλξαδσηελκ ηπθ Βναΰΰεζέπθ). ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 58-64 η.Υ. ΚαηΪ ΜΪλεκθ 64-78 η.Υ. ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, 69-72 η.Υ. Δ αιδκπδζηέα ηπθ νπκζκέππθ ίδίζέπθ ηβμ Κ.Α. θαέθεηαδ ζηβ ζτΰελδζβ ηε ηελδεΫμ απζΫμ ζνΰελέζεδμ ηεηαιτ ηπθ ειπξλδζηδαθδευθ πζβλκθκλδυθ εαδ ηπθ εεδηΫθπθ ηπθ ξλδζηδαθδευθ εεδηΫθπθ. ΚΪπκδα παλαδεέΰηαηα: - ηβθ πσζβ ηβμ ΒθΫζκν δέθεηαδ κ ηέηζκμ «Νεπεσλκμ», δβζαδά «θτζαεαμ ηκν θακτ ηβμ ΏληΫηδδαμ» (ΠλΪιεδμ 19, 35). Έξεδ ίλεγεέ εζζβθδεά επδΰλαθά πκν πελδΰλΪθεδ ηβθ πσζβ πμ «Νευεκλκθ ηβμ ΏληΫηδδκμ». - Οδ δδεαζηΫμ ηπθ Φδζέπππθ, λπηαρεάμ απκδεέαμ, απκεαζκτθηαδ ζηδμ ΠλΪιεδμ (16, 20 εαδ 35) «ζηλαηβΰκέ». Ο εαθκθδεσμ ηέηζκμ ανηυθ άηαθ «Ϊλξκθηεμ», αζζΪ κδ έδδκδ πλκηδηκτζαθ ηκ «ζηλαηβΰκέ», ΰδα ζσΰκνμ ηεΰαζτηελβμ αέΰζβμ. ΠλΪΰηαηδ, ΰδα ηβθ ζαηδθδεά απκδεέα ηβμ ΚΪπκνα, κ ΚδεΫλπθαμ ΰλΪθεδ «Παλσζκ πκν κθκηΪακθηαδ Ϊλξκθηεμ, ζηδμ Ϊζζεμ απκδεέεμ, ανηκέ κδ Ϊθδλεμ γΫζβζαθ θα κθκηΪακθηαδ ζηλαηβΰκέ» (De Lege Agraria, 34). - Ο αθυηελκμ Ρπηαέκμ Ϊλξκθηαμ ηβμ ΜΪζηαμ κθκηΪαεηαδ πλυηκμ ζηδμ ΠλΪιεδμ (28, 7), ηέηζκμ πκν επδίείαδυθεηαδ ησζκ ζε εζζβθδεΫμ σζκ εαδ ζε ζαηδθδεΫμ επδΰλαθΫμ πμ αελδίάμ ηέηζκμ ηκν Ρπηαέκν ενίελθάηβ ηβμ ΜΪζηαμ. - ηδμ ΠλΪιεδμ 21, 27-34, δδαίΪακνηε ππμ, εθυ κ Πατζκμ άηαθ ζηβθ Εελκνζαζάη, δδαδσγβεε ηδα θάηβ σηδ εέξε εδζΪΰεδ (πλυβθ) Βγθδεκτμ ζηκθ Νασ, ζηβθ εζπηελδεά ανζά, πλΪιβ πκν ζνθεπαΰσηαθ γαθΪηπζβ. Όζηελα απσ ζέΰκ εαηαθηΪθκνθ κδ Ρπηαέκδ εδ κ Πατζκμ ζνζζαηίΪθεηαδ. Ώνησ επδίείαδυθεηαδ απσ ηδα πλκεδδκπκδβηδεά επδΰλαθά ηπθ Ρπηαέπθ, πκν ίλΫγβεε ηκ ηκ 1871 απσ ηκθ C.S. Clermont-Ganneau, εαδ ίλέζεεηαδ ηυλα ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ, β κπκέα ζΫεδ ηα ειάμ: «ΚαθΫθαμ ιΫθκμ δεθ επδηλΫπεηαδ θα πελΪζεδ ηα σλδα ΰτλπ απσ ηκ Νασ εαδ ηβθ πελέθλαιά ηκν. πκδκμ ζνζζβθγεέ θα εΪθεδ εΪηδ ηΫηκδκ, αμ εέθαδ πλκεηκδηαζηΫθκμ ΰδα ηκθ επαεσζκνγκ γΪθαησ ηκν». - ΓλΪθκθηαμ ηβθ επδζηκζά Πλκμ Ρπηαέκνμ απσ ηβθ Κσλδθγκ, σπκν ίλδζεσηαθ ηκ ξεδηυθα ηκν 56-57 η.Υ., κ Πατζκμ, αθκτ ζηΫζθεδ ξαδλεηδζηκτμ, ΰλΪθεδ «ΏζπΪαεηαδ νηΪμ Έλαζηκμ, κ κδεκθσηκμ ηβμ πσζεπμ» (Ρπη. 16, 23). ηβ δδΪλεεδα ηπθ αθαζεαθυθ ζηβθ Κσλδθγκ, ηκ 1929, κ εαγβΰβηάμ T.L. Shear ίλάεε Ϋθα πζαεσζηλπηκ ηε ηβθ επδΰλαθά ERASTUS PRO: AED: S: P: STRAVIT («Ο Έλαζηκμ, Ϋθκλκμ δβηκζέπθ εηδλέπθ, Ϋθηδαιε ανησ ηκ πζαεσζηλπηκ ηε δδεΪ ηκν Ϋικδα»). Δ ηαληνλέα ανηά νπκδβζυθεδ σηδ ηκ πζαεσζηλπηκ νπάλξε ζηβ δδΪλεεδα ηκν πλυηκν αδυθα η.Υ., εαδ εαηΪ πΪζα πδγαθσηβηα κδ δτκ Έλαζηκδ εέθαδ ηκ έδδκ εαδ ηκ ανησ πλσζππκ. - ΏθαθΫλεηαδ β εεδέπιβ ηπθ Εκνδαέπθ ηβμ Ρυηβμ επέ Καέζαλα Κζατδδκν (ΠλΪιεδμ 18, 2). Ο κνβηυθδκμ (Κιαχδηνο, 25, 4) αθαθΫλεδ ηβθ εεδέπιβ ηπθ Εκνδαέπθ απσ ηβ Ρυηβ, νπσ ηκν Κζατδδκν. Ο Ολσζδκμ (7, 6) αθαθΫλεδ σηδ β εεδέπιβ ανηά Ϋΰδθε ηκ Ϋθαηκ Ϋηκμ ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν Κζατδδκν, δβζαδά ηκ 49 η.Υ. - ΏθαθΫλεηαδ ζηδμ ΠλΪιεδμ κ αθγτπαηκμ ΏξαΎαμ, Γαζζέπθ (ΠλΪιεδμ 18, 12-17). «Σπ 1905 εδμ Αεζθκτμ ενλΫγβζαθ ηΫζζαλα εε ηπθ ηεηαξέπθ ηδαμ ηαληαλέθβμ πζαεσμ θελκτζβμ εζζβθδζηέ ΰεΰλαηηΫθβθ ηέαθ επδζηκζάθ ηκν Κζανδέκν πλκμ ηκνμ Αεζθκτμ˙ εδμ ανηάθ αθαθΫλεηαδ κ Εκτθδκμ Γαζζέπθ πμ εθ εθελΰεέα αθγτπαηκμ ηβμ ΏξαΎαμ. Δ ΏξαΎα πμ ζνΰεζβηδεά επαλξέα εέξε αθγτπαηκθ εθδατζδκθ. (...) Βε ηπθ ηέηζπθ ηκν Κζανδέκν, κδ κπκέκδ βνιΪθκθηκ εαη‘ Ϋηκμ, ζνθΪΰεηαδ, σηδ β επδζηκζά εΰλΪθβ ηπ 51 ά 52 η.Υ.. Ο Πατζκμ εδδεΪζγβ νπσ ηκν
Γαζζέπθκμ εθ Κκλέθγπ πλκμ ηκ ηΫζκμ ηβμ επέ 3 ειΪηβθα δδαλεεζΪζβμ εθ ηβ πσζεδ ηατηβ παλαηκθάμ ηκν. Βι αηθκηΫλπθ ηπθ ηεεηβλέπθ, ηβμ εεδδυιεπμ ηπθ Εκνδαέπθ απσ Ρυηβμ εαδ ηβμ βΰεηκθέαμ ηκν Γαζζέπθκμ, θαέθεηαδ σηδ κ Πατζκμ άηκ εθ Κκλέθγπ εαηΪ ηα Ϋηβ 49-51 ά 50-52 η.Υ. Οπσηε εαδ αδ πλκμ Θεζζαζκθδεεέμ Βπδζηκζαέ εΰλΪθβζαθ εαηΪ ηα Ϋηβ 49-50» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 78). τηθπθα ηε ηκθ εαγβΰβηά η. Ϊεεκ, ηα ΰεΰκθσηα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ, ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ Ϋξκνθ πμ ειάμ: Γεγνλφηα ΘΪθαηκμ ηεθΪθκν Βπδζηλκθά Πατζκν ΘΪθαηκμ Εαευίκν ηκν Γείεδαέκν Πλυηβ πελδκδεέα Πατζκν-ΐαλθΪία τθκδκμ απκζησζπθ εθ Εελκζκζτηκδμ ΑενηΫλα πελδκδεέα Πατζκν Άθδιδμ Πατζκν εδμ Κσλδθγκθ Σλέηβ πελδκδεέα Πατζκν τζζβοδμ Πατζκν εθ Εελκζκζνηκδμ Άθδιδμ δεζηέκν Πατζκν εδμ Ρυηβθ ΘΪθαηκμ Εαευίκν αδεζθκτ Κνλέκν Άθδιδμ ΠΫηλκν εδμ ΐαίνζυθα Ώδΰτπηκν ΏπκθνζΪεδζδμ Πατζκν ΣΫηαληβ πελδκδεέα Πατζκν ΘΪθαηκμ Πατζκν εαδ ΠΫηλκν Άθδιδμ ΕπΪθθκν εδμ ΠΪηηκθ ΘΪθαηκμ ΕπΪθθκν
Πξναηηάηε ρξνλνινγία 31 32 46 46-48 48 48-51 49 51-57 57 60 62 62 62 62-66 66 67 72
Βξαδπηάηε ρξνλνινγία 34 35 48 48-49 49 49-52 50 52-58 58 61 64 65 64 64-68 68 70 80
ΕΣ' ΜΒΡΟ
ΚΏΕΝΔ ΑΕΏΘΔΚΔ II
77. ΑδΪθκλεμ αθηδλλάζεδμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ Καδθά Αδαγάεβ εαδ ζξεηδεΪ ηε ηκθ Εβζκτ. α') «Γθπλέακνηε πζΫκθ σηδ ηα ζεΰσηεθα "ΒναΰΰΫζδα", δεθ απκηεζκτθ δζηκλδεΪ εεέηεθα, αζζΪ εαηΪ ηβθ δκνδαρεά ηΫγκδκ ηκν "midrash" (αηθδζάηαθηκν σλκν πκν ηανησξλκθα ζβηαέθεδ "ειάΰβζβ" αζζΪ εαδ "παλΫηίαζβ", ηδα ηΫγκδκμ ζνθεξκτμ αθαπλκζαληκΰάμ πααδσηελπθ ητγπθ υζηε θα ηαδλδΪακνθ ηε ηα εεΪζηκηε θΫα δεδκηΫθα) (...)» (ΐζ. ΡαζζδΪ, Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, ί‘ Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, 2005, η. Ώ‘, ζ. 56). ΏΠΏΝΣΔΔ: «(Οδ ζνΰΰλαθεέμ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ) Ϋξκνθ πλδζηΫθαμ αλξΪμ ηαμ κπκέαμ ηβλκτθ πΪθηκηε εδμ απσζνηκθ ίαγησθ εαδ απκεζεδζηδευμ ησθκθ ανηκέ ηεηαιτ σζπθ ηπθ ζνΰΰλαθΫπθ ηβμ ΰβμ εαδ ηπθ αδυθπθ. Βθηετγεθ αθηδζαηίΪθεηαδ εαθεέμ ηβθ παλκνζέαθ εαδ εθΫλΰεδαθ ηκν εθσμ αΰέκν Πθετηαηκμ. Υλνζκτμ εαθυθ ηπθ γεκπθετζηπθ δζηκλδευθ εέθε σηδ ΰλΪθκνθ α) απαγυμ, εαδ ί) σξδ απκεαζνπηδευμ˙ εθυ αθηδγΫηπμ εαθυθ ηπθ δδδαζεΪζπθ ά πλκθβηυθ εέθε σηδ ΰλΪθκνθ α) ζνηπαγυμ, εαδ ί) απκεαζνπηδευμ. ΒιεηΪακθηεμ ηκνμ δζηκλδεκτμ [ηα ΒναΰΰΫζδα εαδ ηδμ ΠλΪιεδμ] ελξσηεγα εαη‘ αλξάθ εδμ ηκ πλυηκθ ΰθυλδζηΪ ηπθ. ΟνδΫπκηε κνδαηκτ εδμ ηα δζηκλδεΪ ίδίζέα γα ετλβ εαθεέμ ηέαθ Ϋεθλαζδθ, Ϋθα επέγεηκθ, ά Ϋζηπ Ϋθα νπκθκκτηεθκθ, εε ηκν κπκέκν θα ζνθΪΰεηαδ σηδ κ εναΰΰεζδζηάμ πλκζππδευμ δδΪεεδηαδ ενηεθυμ ά δνζηεθυμ πλκμ ηκ Ώ πλσζππκθ, εαδ επαδθεέ ά εαηαελέθεδ ηβθ Ώ εθΫλΰεδαθ. Άζζκ γΫηα αθ ηα δζηκλκτηεθα πλσζππα θαέθκθηαδ εε ηπθ ζσΰπθ ηπθ ηέ θλκθκτθ˙ κ εναΰΰεζδζηάμ δζηκλδεσμ παλαηΫθεδ απκζτηπμ ονξλσμ, απλσζππκμ, αθαθάμ, αθ εαδ εεγΫηεδ ηα ΰεΰκθσηα ηε ησζβθ απβλσηβηα εαδ ζαθάθεδαθ, υζηε θα ζνηπΪζξπηεθ
πμ αθαΰθυζηαδ ηε ηα πλσζππα ηβμ δζηκλέαμ. ΐζΫπεδ εαθεέμ πκζζΪεδμ εδμ ηα δζηκλδεΪ ίδίζέα, σηδ κ Εβζκτμ απκεαζεέ ηκνμ θαλδζαέκνμ νπκελδηΪμ εαδ ηκθ Δλυδβθ αζυπεεα, κ Πατζκμ ηκθ Βζτηαθ νδσθ δδαίσζκν, κ Πατζκμ εαδ κ ΐαλθΪίαμ θα παλκιτθπθηαδ πλκμ αζζάζκνμ, κ Εβζκτμ θα ζΫΰβ ηα "κναέ" ά θα επδπζάηηβ ηκνμ ηαγβηΪμ, αζζ‘ κνδΫπκηε γα ζνζζΪίβ εναΰΰεζδζηάθ θα ξαλαεηβλέαβ ανησμ πμ δζηκλδεσμ Ϋθα πλσζππκθ ά ηέαθ εαηΪζηαζδθ Ϋζηπ εαδ ηε Ϋθα νπκθκκτηεθκθ. Βπέζβμ ίζΫπκηεθ πκζζΪεδμ ηκνμ εναΰΰεζδζηΪμ θα απκεαζτπηκνθ πελδΰλαθδευμ ηέαθ ίαγνηΫλαθ αδηέαθ εθσμ ΰεΰκθσηκμ, π.ξ. ηκ σηδ κ Εκτδαμ άηκ εζΫπηβμ ηκν εκδθκτ ηαηεέκν ηπθ ηαγβηυθ, ηκ σηδ κδ θαλδζαέκδ "δδεπλέκθηκ" απσ θγσθκθ εθαθηέκθ ηκν Υλδζηκτ εαδ ηπθ ηαγβηυθ, ηκ σηδ κ Φάζδι άζπδαεθ σηδ γα δπλκδκεβγά νπσ ηκν Πατζκν, δδα θα ηκθ απκζτζβ, αζζ‘ κνδΫπκηε γα ετλβ εαθεέμ έξθκμ ηπθ ζνθαδζγβηΪηπθ ηκν δζηκλδεκτ Ϋθαθηδ ανηυθ ηπθ εαηαζηΪζεπθ. Βε ηπθ πκζζυθ δεδΰηΪηπθ ηβμ δζηκλδεάμ ανηάμ απαγεέαμ αθαθΫλπ αεσηβ δτκ πκζτ ξαλαεηβλδζηδεΪ. Οδ απσζηκζκδ επέζηενκθ αελαδΪθηπμ σηδ κ Εβζκτμ κ απσ ΝαααλΫη εέθε κ Υλδζησμ πκν αθαηΫθεδ κ Εζλαάζ εαδ ανησμ εέθε κ Κτλδκμ εαδ κ ΓδαξίΫ. Καδ εδέδαιαθ σηδ ανησ εέθε ηκ ηεΰαζτηελκθ παλΪπηπηα, ηκ θα ηβ αθαΰθπλέζβ εαδ κηκζκΰάζβ εαθεέμ ηκθ Εβζκτθ πμ Υλδζησθ εαδ Κτλδκθ. Βθ ηκτηκδμ πμ δζηκλδεκέ, σηαθ αθαθΫλκνθ αθβΰβηαηδευμ ηκθ Κτλδκθ πλκ ηβμ αθαζηΪζεπμ, ηκθ κθκηΪακνθ πΪθηκηε απζυμ "κ Εβζκτμ", κνδΫπκηε κ Κτλδκμ ά κ Υλδζησμ, παλΪ ησθκθ σηαθ γΫζκνθ θα παλεηίζβγκτθ ανηκέ πμ πλσζππα δδα θα δυζκνθ ηέαθ επειάΰβζδθ, ά σηαθ αθβΰκτθηαδ πυμ ηκθ απεεΪζκνθ κδ έδδκδ εδμ ενγτθ ζσΰκθ. Π.ξ. κ ΕπΪθθβμ ΰλΪθεδ˙ "Eλίζεεδ κὗηκμ πληκμ ηὸθ ἀδεζθὸθ ηὸθ ἴδδκθ ίηπθα εαὶ ζέΰεδ αηῶ˙ Βλήεαηεθ ηὸθ Μεζμίαθ˙ ὃ ἐζηδ ηεγεληβθενόηεθκθ Υλδζηόμ˙ εαὶ ἢΰαΰεθ αηὸθ πλὸμ Ἰβζκῦθ˙ ἐηίζέοαμ αηῶ ὁ Ἰβζκῦμ εἶπε˙ ὺ εἶ ίηπθ... Σῆ ἐπαύλδκθ γέζβζεθ ὁ Ἰβζκῦμ ἐιεζγεῖθ εἰμ ηὴθ Γαζδζαίαθ...» (Επ. 1, 42-44). Ο Μαηγαέκμ ζΫΰεδ˙ "Καὶ ἰδκὺ ζεπλὸμ ἐζγὼθ πλκζεεύθεδ αηῶ ζέΰπθ˙ Κύλδε, ἐὰθ γέζῃμ, δύθαζαί ηε εαγαλίζαδ. εαὶ ἐεηείθαμ ηὴθ ξείλα ἣοαηκ αηκῦ ὁ Ἰβζκῦμ ζέΰπθ˙ Θέζπ, εαγαλίζγβηδ" (Μγ 8, 2-3). Αβζαδά εδμ ηεθ ηα δδαζκΰδεΪ εαδ επειβΰβηαηδεΪ ηΫλβ ηκθ ζΫΰκνθ Υλδζησθ εαδ Κτλδκθ, δεδεθτκθηεμ ηδ εέθαδ εαδ ηδ επέζηενκθ εαδ ανηκέ ησηε εαδ ηυλα, εδμ δε ηα αθβΰβηαηδεΪ ηκθ ζΫΰκνθ απζυμ Εβζκτθ, σππμ εθαέθεηκ, απκθετΰθηεμ θα πλκεαηαζΪίκνθ ηκθ αθαΰθυζηβθ ά εαηβξκτηεθκθ Ϋζηπ εαδ δδ‘ ανηκτ ηκν αθεπαδζγάηκν ηλσπκν. Σκ δετηελκθ δεέΰηα δζηκλδεάμ απαγεέαμ, πκν γΫζπ θα αθαθΫλπ, εέθε σηδ εδμ ηα αθβΰβηαηδεΪ ηΫλβ ηπθ ζδηκλδευθ ίδίζέπθ κνδΫπκηε ξλβζδηκπκδεέηαδ εκζηβηδεσθ επέγεηκθ, εαζσθ ά εαεσθ, αζζΪ ησθκθ ξαλαεηβλδζηδεΪ εαδ πελδΰλαθδεΪ. Ώνησ ηκ ΰθυλδζηα ηβμ δζηκλδεάμ απαγεέαμ ζεέπεδ σξδ ησθκθ απσ ηκνμ ζπκνδαέκνμ γτλαγεθ δζηκλδεκτμ, σππμ κ Θκνεδδέδβμ, αζζΪ εαδ απσ ηκνμ παηΫλαμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ απσ ηκνμ αΰδπηΫλκνμ δζηκλδεκτμ˙ ζεέπεδ δε πκζτ πελδζζσηελκθ απσ ηκνμ ζνΰΰλαθεέμ ηπθ απκελτθπθ, κδ κπκέκδ εαδ δδ‘ ανηκτ ηκν ηλσπκν ζνζζαηίΪθκθηαδ πμ εδίδβζκπκδκέ. Σκ δετηελκθ γεηεζδυδεμ ΰθυλδζηα ηπθ δζηκλδευθ ίδίζέπθ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ εέθε, εαγυμ εζΫξγβ, σηδ κνδΫπκηε δζηκλκτθ εΪηδ πκν θα εΰθυζγβ εδμ ηκθ δζηκλδεσθ ει απκεαζτοεπμ. Ο εναΰΰεζδζηάμ ΰθπλέαεδ ηα πΪθηα αθγλππέθπμ. Άζζκ ηκ αθ αθβΰεέηαδ ζβηεέα εαδ απκεαζτοεδμ˙ ηα δδβΰεέηαδ πμ ηλέηκθ πλσζππκθ πκν ηα Ϋηαγεθ απσ ηκνμ δειαηΫθκνμ ηβθ απκεΪζνοδθ αθγλππέθπμ άηα εέδεθ πμ απζκτμ γεαηάμ σξδ ησθκθ ανησμ αζζΪ εαδ πζάγκμ αθγλυππθ. ΟνδΫπκηε δβζαδά γα ετλβ ηδμ εδμ ηα δζηκλδεΪ ίδίζέα ηέαθ πζβλκθκλέαθ, ηβθ κπκέαθ κ εναΰΰεζδζηάμ δεθ γα άηκ δνθαησθ θα ηβθ πζβλκθκλβγά αθγλππέθπμ εαδ σξδ νπελθνζδευμ, αζξΫηπμ αθ β πζβλκθκλέα εέθε ηέα απκεΪζνοδμ πλκμ ηα δζηκλκτηεθα πλσζππα. Σβθ απκεΪζνοδθ ίζΫπκνθ ηα δζηκλκτηεθα πλσζππα εαδ σξδ ηα δζηκλέαθ ΰλΪθκθηα. Ο Γαξαλέαμ εαδ β ΜαλδΪη εέδκθ ηκθ εναΰΰεζδασηεθκθ Ϊΰΰεζκθ, κ Εβζκτμ επεδλΪζγβ απσ ηκθ ζαηαθΪθ εδμ ηέαθ ζθαέλαθ νπελθνζδευθ ΰεΰκθσηπθ, κ Πατζκμ εέδε ηκ σλαηα πλκ ηβμ Ααηαζεκτ, αζζ‘ κ Μαηγαέκμ εαδ κ ΛκνεΪμ Ϋηαγαθ σζα ανηΪ ηα ΰεΰκθσηα αθγλππέθπμ απσ ηβθ ΜαλδΪη, ηκθ Εβζκτθ, ηκθ Πατζκθ. Αεθ νπΪλξεδ ΰεΰκθσμ ηβμ απάμ ηκν Κνλέκν ά ηκν Πατζκν ά Ϊζζκν ηδθσμ, ηκ κπκέκθ ανηκέ κνδΫπκηε δδβΰάγβζαθ εδμ ηκνμ ηαγβηΪμ ηπθ, αζζ‘ κ Μαηγαέκμ ά κ ΛκνεΪμ ηκ επζβλκθκλάγβζαθ δδ‘ κλΪηαηκμ, εαδ ηε ησθβθ πβΰάθ ηκ σλαηα ηκ ειδζησλβζαθ. Καδ σζα ζβηεέα δδβΰκτθηαδ πμ ανησπηαδ, ηα δδβΰκτθηαδ, δδσηδ ηα εέδκθ αθγλππέθπμ σππμ εαδ ηκ πζάγκμ εαδ κδ Ϊπδζηκδ θαλδζαέκδ˙ εέδκθ ηκθ ηΫπμ ηνθζσθ θα ίζΫπβ εαδ ηκθ ηΫπμ παλΪζνηκθ θα πελδπαηά. Ώνησ δεθ εέθε απκεΪζνοδμ αζζΪ γΫαηα αθγλππέθπμ δνθαησθ δδα ηκθ απζυμ γευηεθκθ. Μέα πζενλΪ ανηκτ ηκν δζηκλδεκτ ΰθπλέζηαηκμ εέθε εαδ ηκ σηδ κδ ζνΰΰλαθεέμ σζκδ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ κνδΫπκηε ζνηπζβλυθκνθ ηβθ αλξαέαθ δελΪθ δζηκλέαθ. ΟνδΫπκηε δβζαδά δδβΰκτθηαδ ά αθαθΫλκνθ Ϋθα δζηκλδεσθ ΰεΰκθσμ ά Ϋθα σθκηα ηβμ παζαδΪμ δδαγάεβμ, ηκ κπκέκθ δεθ αθΫθελεθ κ Μπνζάμ ά κδ ζκδπκέ ζνΰΰλαθεέμ ηβμ Π. Αδαγάεβμ. Ώμ εέθε γεσπθενζηκδ, αμ δέδκνθ εδμ ηα αλξαέα ΰεΰκθσηα απκεαζνπηδεΪμ εληβθεέαμ˙ ΰεΰκθσηα εαδ κθσηαηα αεαηΪΰλαθα κνδΫπκηε αθαθΫλκνθ. (Άζζκ γΫηα αθ αθαθΫλκνθ ζηκδξεέα εαδ σθσηαηα απκζεζγΫθηπθ ά θγαλΫθηπθ ξπλέπθ ηβμ Π.Αδαγάεβμ). Καδ ανησ ηκ δετηελκθ γεηεζδυδεμ ΰθυλδζηα ηπθ δζηκλδευθ ηβμ ΐέίζκν δδΫθνΰε ηβθ πλκζκξάθ ηπθ απκελνπηκΰλΪθπθ, κδ κπκέκδ Ϋξκνθ πλπηετκνζαθ πβΰάθ ηβμ δζηκλέαμ ηπθ ηβθ πλκζππδεάθ απκεΪζνοδθ, εθ‘ υ εαδ ζνζζαηίΪθκθηαδ επ‘ ανηκθυλπ οενδσηεθκδ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 92-95).
α') «Σα ΒναΰΰΫζδα (...) δεθ εέθαδ ίΫίαδα ησζκ αλξαέα, σζκ ηα γΫζκνθ κδ γεκζσΰκδ εαδ κδ γλάζεκδ. Σα ξεδλσΰλαθΪ ηκνμ, ηα πδκ παζδΪ πκν ζπγάεαθε υμ ηδμ ηΫλεμ ηαμ θηΪθκνθ υμ ηα 350. ΠΪπνλκδ πδκ αλξαδσηελκδ δεθ νπΪλξκνθ. Δ δδεαδκζκΰέα ηπθ γεκζσΰπθ σηδ ηΪξαηεμ κδ αλξαδσηελκδ πΪπνλκδ εαηαζηλαθάεαθε απσ ηβθ πκζνεαδλέα δεθ Ϋξεδ επδζηβηκθδεά αιέα, ΰδαηέ εέθαδ παζέΰθπζηκ ππμ απσ εεαηκθηΪδεμ πκζζΫμ ξλσθδα πλδθ απσ ηκ ξλδζηδαθδζησ ζπγάεαθε δδαηβλβηΫθκδ εαζΪ πκζζκέ πΪπνλκδ: αδΰνπηδαεκέ, λπηαρεκέ εαδ εζζβθδεκέ. Ώθ ζκδπσθ δεθ νπΪξκνθε αλξαδσηελα ξεδλσΰλαθα β αδηέα εέθαδ Ϊζζβ. Ο ξλδζηδαθδζησμ δεθ αθαπητξγβεε εαθκθδεΪ. Βέξε ηδμ εζπηελδεΫμ εαδ ειπηελδεΫμ δδαθπθέεμ εαδ θαΰπηΪλεμ ηκν» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 271-272). ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ πΪπνλκδ πκν δδαζπγάεαθε πλδθ ηκ 330 εαδ πελδΫξκνθ ηα ΒναΰΰΫζδα εέθαδ ζέΰκδ δδσηδ 1) κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ ζέΰκδ υμ ηκ 330, Ϊλα ξλεδΪακθηαθ ζέΰα αθηέΰλαθα ηπθ Γλαθυθ ζνΰελδηδεΪ ηε ηκνμ πκζνπζβγεέμ ηεζεηβηΫμ ηκν ΠζΪηπθα, πκν ξλεδΪακθηαθ πκζζΪ αθηέΰλαθα, 2) κδ ζνθεξεέμ δδπΰηκέ (π.ξ. ΑΫεδκν, Αδκεζβηδαθκτ) ειαθαθέααθε ηεΰΪζκ ηΫλκμ ηπθ ξλδζηδαθδευθ παπτλπθ, 3) κδ Υλδζηδαθκέ δεθ εέξαθ κ εαγΫθαμ ηκν εδ απσ ηδα Καδθά Αδαγάεβ ζηκ ζπέηδ ηκνμ, εεεέθκ ηκθ εαδλσ. Μααετκθηαθ ζηβθ Βεεζβζέα. 4) Έξκνηε ειβΰάζεδ σηδ κδ πΪπνλκδ ηπθ ειπξλδζηδαθδευθ ζνΰΰλαθΫπθ ζηκθ εαδλσ ηκν ΚπθζηΪθηδκν εδθδτθεναθ ηε ειαθΪθδζβ, αζζΪ πλσζαίε κ ΚπθζηΪθηδκμ εαδ δδΫηαιε ηβθ αθηδΰλαθά ηκνμ. Ώθ ανηκέ κδ πΪπνλκδ, ηε Ϋλΰα ησζκ δδΪζβηα, εδθδτθεοαθ – εαδ γα εέξαθ ειαθαθδζηεέ, αθ δεθ αθηδΰλΪθκθηαθ – ηκ έδδκ εαδ ξεδλσηελκ ηπκλεέ θα νπκγΫζεδ εαθεέμ ΰδα ηα ξλδζηδαθδεΪ ζνΰΰλΪηηαηα. Ώθηέγεηα, κδ αλξαέκδ πΪπνλκδ πκν δδαζυγβεαθ κθεέζκνθ ηβ δδΪζπζά ηκνμ ζηκ σηδ αθηδΰλΪθκθηαθ πκζζΫμ θκλΫμ. Έηζδ νπάλξε πκζτ πελδζζσηελβ πδγαθσηβηα θα δδαζπγεέ Ϋθα απσ ηα ξδζδΪδεμ ά εεαηκθηΪδεμ αθηέΰλαθα, παλΪ Ϋθα απσ ηα ζέΰεμ δεεΪδεμ ξλδζηδαθδεΪ αθηέΰλαθα. Καδ θνζδεΪ, δεθ ηπκλεέ εαθεέμ θα δζξνλδζηεέ – ηε ηδ ζηκδξεέα γα ηκ Ϋεαθε; – σηδ κδ Υλδζηδαθκέ εαηΫζηλεοαθ ηκνμ παζδκτμ παπτλκνμ, ηεηΪ ηκ 330. Ώπζυμ, Ϊλξδζαθ θα αθηδΰλΪθκνθ ζε θΫκνμ πΪπνλκνμ αθάθκθηαμ θα θγαλκτθ κδ παζδκέ, εαδ δδσζκν δε ζεΫθηβεαθ ηάππμ εαθεέμ γα ηκνμ εαηβΰκλάζεδ ΰδα εζεεηηΫθβ εαηαζηλκθά ηπθ παζδυθ. ΚαθΫθα ζνηπΫλαζηα κτηε «Ϊζζβ αδηέα» δεθ νπκελτπηεηαδ πέζπ απσ ηβθ αθνπαλιέα πκζζυθ παπτλπθ πλδθ ηκ 330. «Μαληνλκτθ ηβθ Κ. Αδαγάεβ (...) δδΪθκλα παπτλδθα απκζπΪζηαηα ηκν ΐ‘ αδυθκμ εθ κέμ δδαζυακθηδα ηεηΪξδα ά εαδ ίδίζέα κζσεζβλα ηβμ Κ. Αδαγάεβμ. (...) Σβμ Κ. Αδαγάεβμ δδεζυγβζαθ εαδ απκζπΪζηαηα εαδ Ϋθα ίδίζέκ κζσεζβλκθ επέ παπτλπθ ηκν ΐ‘ αδυθκμ. Ο πΪπνλκμ 46 πελδΫξεδ εεηεηαηΫθα απκζπΪζηαηα εε ηπθ Βπδζηκζυθ πλκμ Ρπηαέκνμ, Βίλαέκνμ, Ώ‘-ΐ‘ Θεζζαζκθδεεέμ, ηε ηβθ ζεδλΪθ πκν ηαμ αθαθΫλπ. Πλκθαθυμ κ πΪπνλκμ ανησμ άηκ κ Γ‘ ησηκμ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ, δβζαδά αδ Βπδζηκζαέ ηκν Πατζκν. Βε ηκν σηδ ηΪζδζηα πελδΫξεδ εαδ ηβθ πλκμ Βίλαέκνμ, θαέθεηαδ σηδ πελδεέξε εαδ ηαμ 14, εαδ σξδ ησθκθ 13, κτηε ησθκ ηαμ 10 πκν εδΫξκθηκ κ ΚΫλδπθ εαδ κ Μαλεέπθ. Ο πΪπνλκμ εέθε ζτΰξλκθκμ ά εαδ αλξαδσηελκμ ηπθ δτκ αδλεηδευθ ηκτηπθ [ζβη.: πελέ ηκν 140]. ΒπκηΫθπμ εέθαδ ζαγλΪ β Ϊπκοδμ πκζζυθ θεπηΫλπθ πλκηεζηαθηυθ σηδ κ Μαλεέπθ άηκ κ πλυηκμ σζηδμ Ϋεαθε ζνζζκΰάθ ίδίζέπθ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ εαδ δβ ηπθ Βπδζηκζυθ ηκν Πατζκν εαδ σηδ ει ανηκτ Ϋζαίε ηβθ αθκληάθ εαδ β Βεεζβζέα εαηΪ ηα ηΫζβ ηκν ΐ‘ αδυθκμ θα ζνζζΫιβ εαδ ανηά ίδίζέα εαδ θα εαηαληέζβ Καθσθα. Ο πΪπνλκμ 52, ηπθ εηυθ 100-125, δδαζυαεδ ηεηΪξδκθ ηκν εαηΪ ΕπΪθθβθ Βναΰΰεζέκν, κδ πΪπνλκδ 64 εαδ 77 ηεηΪξδα ηκν εαηΪ Μαηγαέκθ, κ δε πΪπνλκμ 66 εέθε κζσεζβλκθ ηκ εαηΪ ΕπΪθθβθ, ηκ αλξαδσηελκθ αεΫλαδκθ ξεδλσΰλαθκθ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ. Ώνηκέ εέθε κδ πΪπνλκδ ηκν ΐ‘ αδυθκμ. Βε ηπθ πκζναλέγηπθ ηκν Γ‘ αδυθκμ αθαθΫλπ ησθκθ ηκθ 72 σζηδμ πελδΫξεδ αεελαέαμ ηαμ ΒπδζηκζΪμ ΐ‘ ΠΫηλκν εαδ Εκτδα εαδ δτκ οαζηκτμ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 17 εαδ 27). ΠαλαγΫζαηε ηδμ παλαπΪθπ πζβλκθκλέεμ, υζηε θα δεέικνηε σηδ ηα αθηδξλδζηδαθδεΪ επδξεδλάηαηα ηβμ «αλθβηδεάμ ελδηδεάμ» σξδ ησθκ πλκΫλξκθηαδ εε ηβμ ζδππάμ, αζζΪ εαδ ζνθεξυμ εαηαλλέπηκθηαδ εαδ εέθαδ αθΪιδα πλκζκξάμ. Καηαζαίαέθεδ εαθεέμ σηδ απσ ηκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ ζεέπεδ β ηεηλδκθλκζτθβ εαδ πελδζζετεδ κ θαθαηδζησμ. β') «Γδα ηκ αάηβηα αθ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ άηαθ γεσπθενζηκδ δεθ Ϋξκνηε θα πκτηε παλΪ ησθκ ηκτηκ: Ώθ ανησ άηαθ ζπζησ, γα Ϋπλεπε θα νπΪλξεδ ησθκ Ϋθα ΒναΰΰΫζδκ εαδ θα ηβθ νπΪλξκνθ ησζεμ δδαθπθέεμ εαδ αθηδθΪζεδμ ζηα ΰλαθσηεθΪ ηκνμ. (...) Ή κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ άηαθ γεσπθενζηκδ, εαδ ζαθ ηΫηκδκδ δεθ Ϋπλεπε θα δζηκλκτθ δδαθκλεηδεΪ ηβ απά εαδ ηβ δλΪζβ ηκν Εβζκτ, ά δεθ άηαθ, κπσηε γα πλΫπεδ θα παλαδεξηκτηε ππμ απσ ηβ ηδα ηελδΪ πάλαθ κ εαγΫθαμ ηδμ πζβλκθκλέεμ ηκν, εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ ππμ ΰτλπ ζηβθ πλκζππδεσηβηα εαδ ηβθ πκζδηδεά δλΪζβ ηκν Νααπλαέκν νπάλξαθ αθηδθαηδεΫμ παλαδσζεδμ εαδ ΰθυηεμ πκν ζνθηεζΫζαθε ζηκθ θα δβηδκνλ-
ΰβγκτθ Ϋθα ζπλσ γλτζκδ εαδ ητγκδ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 238). ΏΠΏΝΣΔΔ: γεσπθενζηκ δε ζβηαέθεδ αζΪγβηκ. Θεσπθενζηκ ζβηαέθεδ σηδ ζηα γΫηαηα (δζηκλδεΪ ά δκΰηαηδεΪ) πκν Ϊπηκθηαδ ηβθ γερεά απκζηκζά νπΪλξεδ αζΪγβηκ, εθυ ζηα Ϊζζα ηπκλεέ εαδ θα ηβθ νπΪλξεδ. Σκ Ϋξκνηε πεδ εαδ ΰδα ηβθ Π.Α., αζζΪ ανηΪ εέθαδ ζεπηκηΫλεδεμ ΰδα ηκνμ Ϊζξεηκνμ. ΒπδπζΫκθ εΪγε Βναΰΰεζδζηάμ παέλθεδ απσ αζζκτ ηδμ πζβλκθκλέεμ ηκν. Ο Μαηγαέκμ άηαθ απσζηκζκμ Ϊλα ανησπηβμ ηΪληνλαμ, κ ΜΪλεκμ απσ ηκθ απσζηκζκ ΠΫηλκ, κ ΛκνεΪμ απσ ηβθ Παθαΰέα, κ ΕπΪθθβμ άηαθ επέζβμ απσζηκζκμ. ΑδαθκλεηδεΫμ πζβλκθκλέεμ ζε δενηελετκθηα γΫηαηα δεθ ίζΪπηκνθ ηβθ αιέπζβ ΰδα γεκπθενζηέα ηπθ Βναΰΰεζέπθ. Ώζζδυμ ηα γνησηαθ κλδζηΫθα πλΪΰηαηα κ Μαηγαέκμ, αζζδυμ κ ΠΫηλκμ, αζζδυμ β Παθαΰέα, αζζδυμ κ ΕπΪθθβμ˙ ηεηΪ απσ 34 δεεαεηέεμ, άηαθ αθαηεθσηεθκ, επδπζΫκθ, θα δδαθΫλκνθ ζηα ζσΰδα. Γδα παλΪδεδΰηα κ ανησπηβμ ηΪληνλαμ Μαηγαέκμ ΰλΪθεδ «ηαεΪλδκδ κδ πηπξκέ ηπ πθετηαηδ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 3), εθυ κ ΛκνεΪμ, πκν δεθ άηαθ ανησπηβμ ΰλΪθεδ «ηαεΪλδκδ κδ πηπξκέ» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 6, 20). ηα ετλδα αβηάηαηα σηπμ, ηβμ γεσηβηαμ εαδ ηβμ αθΪζηαζβμ ηκν Εβζκτ, Ϋξκνθ ηβθ έδδα Ϊπκοβ. Σκ αθ άηαθ εαζτία ά ζπβζδΪ κ ησπκμ ηβμ ΰΫθθβζβμ ηκν Εβζκτ δεθ Ϋξεδ πκζζά ζβηαζέα γεκζκΰδευμ. Σκθ αθ σηπμ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθα (αθ δδαθπθκτζαθ αθαηεηαιτ ηκνμ ζηκ αάηβηα ανησ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ) Ϋξεδ γεκζκΰδεά ζβηαζέα. ζκ ΰδα ηβθ ειέζπζβ «γεσπθενζηκ=Ϊλα Ϋπλεπε θα εέθαδ Ϋθα εδ σξδ πκζζΪ», ανηά β ησζκ παλΪζκΰβ Ϊπκοβ παλαΰθπλέαεδ σηδ ηα ΒναΰΰΫζδα δεθ αθηδΰλΪθκθηαθ (ΰδα ηκθ ζσΰκ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ ζέΰκδ ηκθ 1κ αδ.) ησζκ πκζτ, υζηε θα ενεζκθκλεέ ησθκ Ϋθα ζε σζβ ηβθ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα, σζκ εαδ ηκ σηδ ηκ εαγΫθα ΒναΰΰΫζδκ απενγνθσηαθ ζε δδαθκλεηδεσ εκδθσ, ζε δδαθκλεηδεσ Ϋηκμ, ζε δδαθκλεηδεά πελδκξά. ηαθ π.ξ. κ ΛκνεΪμ ΰλΪθεδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ, πκν εέθαδ επδζηκζά πλκμ Ϋθαθ πλυβθ εγθδεσ, θνθ Υλδζηδαθσ, πκν αβηκτζε πζβλκθκλέεμ ΰδα ηκθ Εβζκτ, δε γα ηκτ ‗ζεΰε «πελέηεθε θα ηκν θΫλκνθ ηβθ επδζηκζά ηκν Μαηγαέκν»˙ δεθ άηαθ δδδαεηκλδεά δδαηλδίά, υζηε θα απαδηκτθηαδ ξλσθδα ΰδα ηβ ζνΰΰλαθά. δ') "Γδαηέ θα απκλλδθγκτθ ηα ΓθπζηδεΪ εναΰΰΫζδα πμ ηβ ανγεθηδευμ ξλδζηδαθδεΪ εαδ θα γεπλβγκτθ ησθκ ηα ηΫζζελα ηβμ Κ.Α.;» ΏΠΏΝΣΔΔ: δδσηδ – πΫλα απ‘ ηκ σηδ πκζζΪ εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελα ηπθ ηεζζΪλπθ ηβμ Κ.Α., πκν ΰλΪθηβεαθ εαηΪ ηκθ 1κ η.Υ. αδ. – νπΪλξκνθ, σππμ δδαθαέθεηαδ πκζζΫμ δδαθκλΫμ αθΪηεζα ζηα ΰθπζηδεΪ εαδ ζηα ανγεθηδεΪ εναΰΰΫζδα ηβμ Κ.Α., αθαθκλδεΪ ηε ηκθ ηλσπκ αθηέζβοβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ηκν εσζηκν. Ο Γθπζηδεδζησμ εαδ ηα ΓθπζηδεΪ «εναΰΰΫζδα» νπκηδηκτθ ηβ ΰνθαέεα (γεπλκτζαθ ηβ «δδαέλεζβ» ηεηαιτ Ϊθηλαΰνθαέεαμ πμ εαεσ), γεπλκτθ ηκθ εσζηκ θνζαεά, ηβ απά ηαηαδσηβηα, απαιδυθκνθ ηκ ζυηα εδ Ϋξκνθ παθγερζηδεΫμ ηΪζεδμ εαδ ηεΰΪζεμ γεκζκΰδεΫμ δδαθκλΫμ εαδ Ϋξκνθ πζάγκμ θαθηαζηδευθ οενδκςπελθνζδευθ ΰεΰκθσηπθ. Έηζδ, ζηκ απσελνθκ Δπαγγέιην ηνπ Θσκά, κ ηδελσμ Εβζκτμ ιελαέθεδ ηκ ΰδκ ηκν ΓλαηηαηΫα Άθθα (παλ. 3), γαθαηυθεδ Ϋθα παδδέ πκν ζεσθηαοε πΪθπ ηκν (παλ. 4), ηνθζυθεδ ηκνμ ΰκθεέμ πκν δδαηαλητλκθηαδ ζηκθ Επζάθ (παλ. 5), εαδ (ζηβ ζνλδαεά παλαζζαΰά) ζΫεδ «σηαθ γα θηΪζπ ζηκ απκεκλτθπηα ηβμ δσιαμ, γα παλαηελέζπ σ,ηδ Ϋξπ απσ ηβ δδεά ζαμ θτζβ». Βδυ ίζΫπκνηε Ϋθαθ Εβζκτ εεδδεβηδεσ εδ Ϋθαθ Εβζκτ πκν δβζυθεδ σηδ «ζηκ απκεκλτθπηα» ηβμ δσιαμ ηκν γα δδυιεδ ηβθ αθγλυπδθβ θτζβ˙ δβζαδά αελδίυμ ηα αθηέγεηα απσ ηα ΒναΰΰΫζδα πκν ηκθέακνθ ηβθ εθζΪλεπζβ ηκν Λσΰκν εαδ δεθ εηθαθέακνθ Ϋθαθ εεδδεβηδεσ Εβζκτ. ηκ Δπαγγέιην ηνπ Φεπδν-καηζαίνπ, κ Εβζκτμ ηδζΪ εαδ πελπαηΪ ηλεδμ ησζδμ ηΫλεμ ηεηΪ ηβ ΰΫθθβζά ηκν (παλ. 18), ηκθ πλκζενθκτθ ηα ζδκθηΪλδα (παλ. 35) εαδ ξπλέαεδ ηκθ ΕκλδΪθβ υζηε θα δδαίεέ ανησμ ηεηΪ ζδκθηΪλδα (παλ. 36), ζηβθ έδδα βζδεέα. ηκ Γλσζηηθφ Δπαγγέιην ηνπ Θσκά δδαίΪακνηε (1): «Καδ εέπε [κ Εβζκτμ]˙ σπκδκμ ίλέζεεδ ηβθ εληβθεέα ανηυθ ηπθ ζσΰπθ δεθ γα ΰενγεέ ηκ γΪθαηκ», Ϊπκοβ πκν εέθαδ εθηεζυμ αθηέγεηβ ηε ηβ λάζβ ηκν Υλδζηκτ σηδ ησθκ σπκδκμ εΪθεδ ηκ γΫζβηα ηκν γα ζπγεέ, (14): «Ο Εβζκτμ ηκνμ εέπε˙ ΒΪθ θβζηετεηε, δδαπλΪηηεηε αηαληέα ζηκθ εανησ ζαμ˙ εαδ εΪθ πλκζετξεζγε, γα εαηαελδγεέηε», πλΪΰηαηα εθΪθηδα ζηα σζα ζΫεδ β Κ.Α., (22): «Ο Εβζκτμ εέπε (...) εδ σηαθ ηκ αλζεθδεσ εαδ ηκ γβζνεσ ηα εΪθεηε Ϋθα, υζηε ηκ αλζεθδεσ θα ηβθ εέθαδ αλζεθδεσ εαδ ηκ γβζνεσ θα ηβθ εέθαδ γβζνεσ, ησηε γα εδζΫζγεηε ζηβ ίαζδζεέα», αθαέλεζβ ηβμ δδάΰβζβμ ηβμ ΓΫθεζβμ, (114): «Ο έηπθ ΠΫηλκμ εέπε ζ‘ ανησθ˙ αμ θτΰεδ απσ ηαμ β ΜαλδΪη, ΰδαηέ κδ ΰνθαέεεμ δεθ εέθαδ Ϊιδεμ ηβμ απάμ. Ο Εβζκτμ εέπε˙ Να, γα ηβθ εζετζπ, υζηε θα ηβθ εΪθπ Ϊθδλα, ΰδα θα ΰέθεδ εαδ ανηά πθετηα απθηαθσ σηκδκ ηε εζΪμ ηκνμ Ϊθδλεμ˙ ΰδαηέ εΪγε ΰνθαέεα πκν γα ΰέθεδ Ϊθδλαμ γα εδζΫζγεδ ζηβ ίαζδζεέα ηπθ κνλαθυθ», πλΪΰηαηα ζαθΫζηαηα νπκηδηβηδεΪ – εαδ δδαθκλεηδεΪ απσ ηδμ δδδαζεαζέεμ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ – ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ, αθκτ ζβηαέθκνθ σηδ β ΰνθαέεα πλΫπεδ θα αλθβγεέ ηκ θτζκ ηβμ, δβζαδά ηβ θτζβ ηβμ, ΰδα θα ζπγεέ.
Ώθηέγεηα, κ ανγεθηδεσμ Υλδζηδαθδζησμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ ηβμ Κ.Α. Ϋξεδ ηεζεέπμ δδαθκλεηδεά Ϊπκοβ: β ΰνθαέεα εέθαδ πζΪζηα ηκν Θεκτ, εαζά, κ εσζηκμ δεθ εέθαδ θνζαεά, β απά εδ β τπαλιβ δεθ εέθαδ ηαηαδσηβηα κτηε εαεσ, ηκ ζυηα εέθαδ εαζσ εαδ γα αθαζηβγεέ˙ σζα ανηΪ ζνηίαδέακνθ εαδ ηε ηβθ Π.Α. Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ δεθ ΰέθεηαδ κ αλξδεσμ Υλδζηδαθδζησμ, κδ απσζηκζκδ, θα εέξε ηανησξλκθα εαδ ηδμ δτκ απσοεδμ. Βέξε ηδμ απσοεδμ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ, δδσηδ κ Γθπζηδεδζησμ εηθαθέζηβεε αλΰσηελα. ηδ ηα ζεΰσηεθα «Ώπσελνθα» ΰλΪθηβεαθ πκζτ ηεηΪ απσ ηα ίδίζέα πκν αθαΰθπλέαεδ β Βεεζβζέα, εέθαδ παλαδεεησ: «ηα ίδίζέα ανηΪ ζνθηΪξγβεαθ ηεηαιτ ηκν 2κν εαδ ηκν 4κν η.Υ αδ. απσ Εκνδαέκνμ εαδ Υλδζηδαθκτμ ζνΰΰλαθεέμ, κδ κπκέκδ ηε απκηέηβζβ ηκν ηέηζκν, ηκν κθσηαηκμ ηκν ζνΰΰλαθΫα, ηβμ ηκλθάμ εαδ ηκν πελδεξκηΫθκν επεδέπεαθ θα ειαζθαζέζκνθ ζηα Ϋλΰα ηκνμ εαθκθδεσ ετλκμ» (Βΰενεζκπαέδεδα Πάππξνο ιάξνπο κπξηηάλληθα, ζ. Απφθξπθα). «Σα πελδζζσηελα ΰλΪθηβεαθ ζηκθ δετηελκ αδυθα εαδ ηα νπσζκδπα ζηκνμ ηεηΫπεδηα αδυθεμ» (Βΰενεζκπαέδεδα Τδξία, ζ. Απφθξπθα). Έηζδ, ΰδα ηκ ΰθπζηδεσ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΘπηΪ: «κδ πελδζζσηελεμ απσοεδμ ζνΰεζέθκνθ πλκμ ηκ ί‘ ηδζσ ηκν 2 αδυθα, εθυ β ζβηελδθά ηκν ηκλθά αθΪΰεηαδ ζηκθ 3κ αδυθα» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν,Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. Ώ‘, ζ. 302). Γδα ηκ Πξσηνεπαγγέιην ηνπ Ηαθψβνπ: «β βηελκηβθέα εηθΪθδζβμ ηκν Πξση. Ηαθ. Σκπκγεηεέηαδ απσ ηκ 150 εαδ Ϋπεδηα, ζέΰκνλα σηπμ ηΫζα ζηκ δετηελκ ηδζσ ηκν δετηελκν αδυθα, εαγυμ ηκθ 3κ αδυθα ΰθπλέαεδ ηεΰΪζβ αθΪπηνιβ» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. Ώ‘, ζ. 47). Γδα ηκ Ώπσελνθκ Δπαγγέιην ηνπ Πέηξνπ: «κδ πδκ πλσζθαηεμ ξλκθκζκΰάζεδμ ενηαέθκθηαδ ηεηαιτ ηκν α‘ ηδζκτ ηκν ΐ‘ αδυθα, ηπθ ηΫζπθ ηκν ΐ‘ αδυθα εαδ ηκν ί‘ ηδζκτ ηκν ΐ‘ αδυθα. (..) Νκηέακνηε σηδ β ξλδζηδαθδεά κλκζκΰέα ηκν ("Κτλδκμ", "νδσμ ηκν Θεκτ", "ζπηάλ ηπθ αθγλυππθ", ζε αθβΰβηαηδεά ηκλθά [ΰ‘ εθδεσ πλσζππκ] εαδ σξδ ζε πλκζθπθάζεδμ, β κθκηαζέα ηβμ πλυηβμ βηΫλαμ ηεηΪ ηκ Ϊίίαηκ πμ Κνλδαεάμ ... ηαμ κδβΰκτθ πλκμ ηκ α‘ ηδζσ ηκν ΐ‘ αδυθα» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. Ώ‘, ζ. 123-124). «Δ ξλκθδεά αθεηβλέα πκν γΫζαηε ΰδα ηβθ δζηκλέα ηκν Δπαγγειίνπ ηνπ Νηθνδήκνπ δεθ ηεηαεδθεέηαδ πΫλα απσ ηκθ 2κ-3κ η.Υ. αδυθα» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. Ώ‘, ζ. 143). Σκ Ώπσελνθκ Κήξπγκα Πέηξνπ «ηκπκγεηεέηαδ απσ ηκνμ ελενθβηΫμ ζηδμ αλξΫμ ηκν ΐ‘ αδυθα, ηε παηλέδα πδγαθυμ ηβθ Ώέΰνπηκ» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 14). Γδα ηδμ Ώπσελνθεμ Πξάμεηο Ησάλλε, «ηκ ζτθκζκ ηκν Ϋλΰκν ηκπκγεηεέηαδ απσ ηκνμ ελενθβηΫμ εαηΪ ηκθ 2 κ αδυθα, ηεηαιτ ηπθ εηυθ 150 εαδ 200. (...) Αεθ Ϋξεδ αθαθκλΫμ ζηβθ ΠαζαδΪ εαδ ζηβθ Καδθά Αδαγάεβ» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 31-32). Γδα ηδμ Ώπσελνθεμ Πξάμεηο Πέηξνπ, «ξλκθδεΪ ηκ Ϋλΰκ ηκπκγεηεέηαδ ζηβθ πελέκδκ απσ ηκ ηεζενηαέκ ηλέηκ ηκν 2κν αδυθα ηΫξλδ ηδμ αλξΫμ ηκν 3κν, πΪθηπμ ζηβθ αλξδεά ηκλθά ηκν ηκπκγεηεέηαδ ζηα ηΫζβ ηκν 2κν αδυθα» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 91). Γδα ηδμ Ώπσελνθεμ Πξάμεηο Αλδξέξνπ, «κ εΰελαηδηδεσμ ξαλαεηάλαμ ηκν ηκ θΫλεδ ξλκθδεΪ ζηβθ επκξά ηπθ Ϊζζπθ απσελνθπθ ΠλΪιεπθ, ηε πδγαθσηελβ ηβθ πλκΫζενζά ηκν απσ ηα ηΫζβ ηκν 2κν ά ηδμ αλξΫμ ηκν 3κν αδυθα» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 201). Γδα ηδμ Ώπσελνθεμ Πξάμεηο Θσκά, «β ζνΰΰλαθά ηκν ηκπκγεηεέηαδ απσ ηβ ζτΰξλκθβ Ϋλενθα εαηΪ ηκ πλυηκ ηδζσ ηκν 3κν αδυθα» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 236). «Δ Απνθάιπςε Πέηξνπ – Ϋθα εεέηεθκ πκν πλκΫλξεηαδ απσ ηκ πλυηκ ηδζσ ηκν 2κν η.Υ. αδυθα εαηΪ ηβθ επδελαηΫζηελβ Ϊπκοβ» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 403). «Δ απσελνθβ Απνθάιπςε Παχινπ ξλκθκζκΰεέηαδ ζηα ηΫζα ηκν 3κν αδ. εθυ ηελδεκέ ηεζεηβηΫμ ηβθ ηκπκγεηκτθ ζηα ηΫζβ ηκν 2κν» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 427). ππμ ίζΫπκνηε, ηα Ώπσελνθα ΰλΪθηβεαθ ηεηΪ ηκθ 2κ αδ. εθυ ηα ίδίζέα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ ζηβ δδΪλεεδα ηκν 1κν αδ. εαδ ανηΪ ησθκθ εεθλΪακνθ ηκ αλξδεσ ξλδζηδαθδεσ εάλνΰηα, εθυ ηα Ώπσελνθα εέθαδ δκΰηαηδευμ θκγενηΫθα. Καδ ησθβ β ζτΰελδζβ ηπθ ξλκθκζκΰδυθ ζνΰΰλαθάμ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ εαδ ηπθ δδΪθκλπθ Ώπσελνθπθ εαηαλλέπηεδ ηβθ Ϊπκοβ σηδ ηα Ώπσελνθα άηαθ αλξδευμ έζβμ ζβηαζέαμ εαδ ετλκνμ ηε ηα ΰθπζηΪ ίδίζέα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ, αζζΪ επεδδά ηα Ώπσελνθα ΰλΪθηβεαθ «ίείδαζηΫθα εαδ Ϊηεξθα» ανησ εέξε πμ ζνθΫπεδα «πκζζΪ θα πεηαξγκτθ αλΰσηελα ζηβθ Ϊελβ απσ ηβθ Βεεζβζέα πμ απκηνξβηΫθα (κ επέζβηκμ ξαλαεηβλδζησμ πΪθηπμ εέθαδ "απσελνθα")» (ΐζ ΡαζζδΪ, Μηα ηζηνξία αγάπεο, η. Ώ‘, ζ. 56)˙ Ϊπκοβ β κπκέα, πλκελξσηεθβ απσ εΪπκδκθ παθΪζξεηκ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ, αΰθκεέ ηκθ ηλσπκ ηε ηκθ κπκέκ Ϋΰδθε εαηκνζέαθ κ εαθσθαμ. κν
ε') "Πυμ εέζηε ησζκ ζέΰκνλκδ σηδ β πλκθβηεέα ζηκ ΔζαΎαμ α‘, 14 ηδζΪεδ ΰδα «παλγΫθκ»; Σκ αλξδεσ είλαρεσ εεέηεθκ ξλβζδηκπκδεέ ηβθ ζΫιβ almah, πκν ζβηαέθεδ «θεαλά ΰνθαέεα» εδ σξδ ηβθ ζΫιβ bethulah, πκν ζβηαέθεδ παλγΫθκμ. Ο ΔζαΎαμ ζε Ϊζζα ηηάηαηα ηκν ίδίζέκν ηκν ξλβζδηκπκδεέ εαδ ηβ ζΫιβ bethulah, αζζΪ σξδ ζηκ α‘,
14. ΒπκηΫθπμ ιεεΪγαλα δεθ αθαθΫλεηαδ ζε εΪπκδα παλγΫθκ πκν γα ΰεθθάζεδ ΰδκ, αζζΪ απζυμ κδ Ο‘, σηαθ ηεηΫθλαζαθ ηκ alma ζαθγαζηΫθα ξλβζδηκπκέβζαθ ηβ ζΫιβ «παλγΫθκμ». Έπεδηα κ Μαηγαέκμ (1, 23) εαδ κ ΛκνεΪμ (1, 26 ε.ε.), πλκεεδηΫθκν θα απκδεέικνθ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ σθηπμ κ Υλδζησμ, ΰλΪθκνθ σηδ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθα, υζηε δάγεθ θα επαζβγενηεέ β πλκθβηεέα ηκν ΔζαΎα. ΏζζΪ κ ΔζαΎαμ δεθ εθθκκτζε ανησ ηκ πλΪΰηα". ΏΠΏΝΣΔΔ: ηκ αάηβηα ανησ ηκ Ϋγεζε εδ κ παηπσθβλκμ Πκλθτλδκμ εαηΪ ηκθ 3κ αδυθα. Καηαλξάθ αμ δκτηε ηδ ζΫεδ κ ΔζαΎαμ. ΔΏΎΏ Γ‘ 14 δδὰ ηκῦηκ δώζεδ Κύλδκμ αηὸμ ηῖθ ζδιεῖμκ· ἰδμὺ ἡ πανεέκμξ ἐκ βαζηνὶ ἕλεζ, εαὶ ηέιεηαδ νἱόθ, εαὶ εαζέζεδμ ηὸ ὄθκηα αηκῦ ᾿Βηηαθκνήζ· ΤπΪλξκνθ 51 εδΪθδα ηβμ Π.Α. ζηα κπκέα ξλβζδηκπκδεέηαδ β ζΫιβ bethulah. Βηεέμ δζξνλδασηαζηε σηδ πλυηκθ, σηδ β ζ. bethulah δεθ ζβηαέθεδ πΪθηα ηβθ παλγΫθκ˙ δετηελκθ σηδ β ζ. almah ζβηαέθεδ εθέκηε ηβθ παλγΫθκ, εαδ ηΪζδζηα ίΪζεδ ηπθ δεδκηΫθπθ ηβμ επκξάμ, ηβθ ζβηαέθεδ πΪθηα˙ ηλέηκθ σηδ αεσηβ εδ αθ αθηέ ΰδα «παλγΫθκμ» β ηεηΪθλαζβ Ϋΰλαθε «θεΪθδμ» ά κ ΔζαΎαμ εθθκεέ «θεαθέδα», πΪζδ ανηά β θεαθέδα γα πλΫπεδ θα εέθαδ παλγΫθκμ. ηδ β ζ. bethulah δεθ ζβηαέθεδ πΪθηα ηβθ παλγΫθκ θαέθεηαδ απσ δδΪθκλα εδΪθδα ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ. ηβ ΓΫθεζβ δδαίΪακνηε ΓΒΝΒΕ, ΚΑ‘ 15 εαὶ ἐΰέθεηκ πλὸ ηκῦ ζνθηεζέζαδ αηὸθ ζαζκῦθηα ἐθ ηῆ δδαθκίᾳ αηκῦ, εαὶ ἰδκὺ Ρείέεεα ἐιεπκλεύεηκ ηεξγεῖζα ΐαγκνήζ, νἱῶ Μεζξὰμ ημ ΰνθαδεὸμ Ναξώλ, ἀδεζθκῦ δὲ ῾Ώίλαάη, ἔξκνζα ηὴθ δλίαθ ἐπὶ ηθ ὤηπθ αημ. 16 δὲ παλγέθκμ ἤθ εαζὴ ηῆ ὄοεδ ζθόδλα· παλγέθκμ (bethulah) ἤθ, ἀθὴλ κε ἔΰθπ αηήθ. εαηαίᾶζα δὲ ἐπὶ ηὴθ πβΰὴθ ἔπζβζε ηὴθ δλίαθ αημ εαὶ ἀθέίβ. 43 ἰδκὺ ἐΰὼ ἐθέζηβεα ἐπὶ ημ πβΰμ ηκῦ ὕδαηκμ, εαὶ αἱ γνΰαηέλεμ ηθ ἀθγλώππθ ημ πόζεπμ ἐεπκλεύκθηαδ ἀθηζζαδ ὕδπλ, εαὶ ἔζηαδ παλγέθκμ (almah), ᾗ ἂθ ἐΰὼ εἴππ, πόηδζόθ ηε ἐε ημ δλίαμ ζκν ηδελὸθ ὕδπλ, ηκθ ζηέξκ 16, ξαλαεηβλέαεηαδ β ΡείΫεεα πμ bethulah, αζζΪ ανησ δεθ αλεεέ ΰδα θα ΰθπλέακνηε αθ εέθαδ εαδ παλγΫθκμ, ΰδ‘ ανησ κ ζνΰΰλαθΫαμ πλκζγΫηεδ σηδ β ΡείΫεεα δεθ εέξε ζεικναζδεά επαθά υμ ησηε. Ώθηέγεηα, ζηκ ζηέξκ 43 β ΡείΫεεα ξαλαεηβλέαεηαδ πμ almah εαδ ανησ αλεεέ ζηκθ ζνΰΰλαθΫα ηβμ ΓΫθεζβμ, ΰδα θα δεέιεδ σηδ β ΡείΫεεα εέθαδ παλγΫθκμ. Αεθ δδενελδθέαεδ, κ ζνΰΰλαθΫαμ ηβμ ΓΫθεζβμ, ηεηΪ ηβ ζ. almah, σηδ β ΡείΫεεα «δεθ εέξε ζξΫζεδμ», πλκθαθυμ δδσηδ β ζ. almah ζνθεπΪΰεηαδ ηβθ απκνζέα ζεικναζδευθ ζξΫζεπθ. Αεθ εέθαδ ζέΰεμ κδ πελδπηυζεδμ, σπκν β ξλάζβ ηβμ ζ. bethulah ζνθκδετεηαδ απσ ηβθ επειάΰβζβ «δεθ εέξε ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ». ηκ Επάζ Ώ‘, 8 δδαίΪακνηε: ΕΧΔΛ, Ώ‘ 8 γλήθβζκθ πλόμ ηε πὲλ θύηθβθ (bethulah) πελδεαπζηέθβθ ζάεεκθ ἐπὶ ηὸθ ἄθδλα (ba‘al) αημ ηὸθ παλγεθδεόθ. ΐζΫπκνηε σηδ ηδα θτθβ, δβζαδά πκν Ϋξεδ άδβ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ, ξαλαεηβλέαεηαδ πμ bethulah. ΚαθκθδεΪ, αθ β ζ. bethulah ζάηαδθε «παλγΫθκμ», δεθ γα Ϋπλεπε θα ξλβζδηκπκδβγεέ ΰδα ηδα θτθβ, β κπκέα γλβθεέ ΰδα ηκθ Ϊθηλα ηβμ, ηκθ «παλγεθδεσθ», δβζαδά ΰδα Ϋθαθ Ϊθηλα πκν εδυ εαδ πκζτ εαδλσ (απσ ησηε πκν άηαθ παλγΫθα) άηαθ παθηλεηΫθβ ηααέ ηκν. Σκ ηεζενηαέκ Ϋξεδ ζβηαζέα, ΰδαηέ κλδζηΫθκδ δζξνλέακθηαδ σηδ απζυμ β «θτηθβ» ηκν παλαπΪθπ εδαθέκν εέθαδ απζυμ αλλαίπθδαζηΫθβ (σξδ ζτανΰκμ), δέξπμ αεσηβ θα Ϋξεδ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ. Χζησζκ ανησμ εέθαδ κ ηλσπκμ Ϋεθλαζβμ ΰδα ηβ ηεΰΪζβ δδΪλεεδα (κπσηε δεθ πλσεεδηαδ ΰδα αλλαίπθδαζηΫθβ), σππμ θαέθεηαδ εαδ απ‘ ηδμ Παλκδηέεμ Β‘, 18 «ζνθενθλαίθκν ηεηὰ ΰνθαδεὸμ ημ ἐε θεόηβηόμ ζκν». ΒπδπζΫκθ κ ηθβζηάλαμ ηδαμ αλλαίπθδαζηΫθβμ ζΫΰεηαδ ish εδ σξδba‘al, ηκ κπκέκ ξλβζδηκπκδεέηαδ πΪθηα ΰδα παθηλεηΫθκ εδ σξδ αλλαίπθδαζηΫθκ. Δ ζ. bethulah δεθ ζβηαέθεδ ενλέπμ ηβθ παλγΫθα, αζζΪ ηβθ εκπΫζα πκν ηΫθεδ ζηκ ζπέηδ ηκν παηΫλα ηβμ. Δ ζΫιβ almah ξλβζδηκπκδεέηαδ 6 θκλΫμ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ (ΓΫθεζδμ εδ‘, 43˙ Έικδκμ ί‘, 8˙ Άζηα ΏζηΪηπθ α‘, 3 εαδ ζη‘, 8˙ ΔζαΎαμ α‘, 14˙ Φαζηκέ ιβ‘, 26) εαδ ζε εαηηέα απσ ανηΫμ ηδμ πελδπηυζεδμ δεθ εθθκεέηαδ πμ «παθηλεηΫθβ (δβζαδά ηβ παλγΫθα) ΰνθαέεα». ΏζζΪ εαδ ζηδμ ΰζυζζεμ ηπθ Ϊζζπθ ζαυθ ηβμ Μ. Ώθαηκζάμ β αθηέζηκδξβ ηβμ ζ. bethulah δεθ ζβηαέθεδ απαλαέηβηα ηβθ (ηε ηβθ ίδκζκΰδεά ζβηαζέα) παλγΫθα. Γδα παλΪδεδΰηα, ζηα ΏεεαδδεΪ β ζΫ-
ιβ batultuζβηαέθεδ ενλέπμ ηδα βζδεδαεά κηΪδα. Μσθκ ζε ζνΰεεελδηΫθα πζαέζδα ζβηαέθεδ ηβθ παλγΫθα. ηα εεέηεθα ηβμ Ονΰεαλέη, β ζΫιβ btlt εέθαδ ζνθάγβμ ξαλαεηβλδζησμ ΰδα ηβθ Anat, ηβθ ΰνθαέεα ηκν ΐΪαζ. ε αλαηαρεΪ εεέηεθα δδαίΪακνηε ΰδα ΰνθαέεα, btwlt, β κπκέα εέθαδ επέηκεκμ (ζε ηκεεησ). ηκ εΪηπ-εΪηπ, εΪθ κ ΔζαΎαμ πλκθάηενε σηδ «ηδα (ηβ παλγΫθα) ΰνθαέεα γα ΰεθθάζεδ Ϋθα ΰδκ», ανησ δε γα άηαθ «ζβηεέκθ» πκν «γα Ϋδδθε κ Κτλδκμ». Αδσηδ, ηκ θα ΰεθθάζεδ ηδα (ηβ παλγΫθα) ΰνθαέεα Ϋθα ΰδκ, δεθ εέθαδ εΪηδ ηκ γανηαζησ ά αζνθάγδζηκ κτηε γατηα εε Θεκτ ηπκλεέ θα ηκ πεδ εαθεέμ, αθκτ σζεμ κδ ΰνθαέεεμ πκν ΰεθθκτθ δεθ εέθαδ παλγΫθεμ. Με Ϊζζα ζσΰδα, δεθ ζηΫεεηαδ, κ ΔζαΎαμ θα Ϋεαθε ζσΰκ ΰδα (ηβ παλγΫθκ) πκν γα ΰεθθκτζε παδδέ, πμ γατηα. Ώεσηβ εδ αθ β ζ. alma δεθ ζβηαέθεδ αελδίυμ «παλγΫθα», αζζΪ «θεαθέδα», θεαλά εκπΫζα πκν δεθ παθηλετηβεε αεσηβ, κ ΔζαΎαμ δεθ γα αθΫθελε πμ γατηα ηκ θα ΰεθθάζεδ ηδα ηβ παλγΫθα Ϋθα ΰδκ. Άζζπζηε εεεέθβ ηβθ επκξά κδ θεαθέδεμ άηαθ παλγΫθεμ. ΓλΪθεδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ (Δξκελεία εηο ηνλ Ζζαΐαλ, 464) ΰδα ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηπθ Εκνδαέπθ (εαδ ηκν Πκλθτλδκν): «Ἀθγίζηαθηαδ κἱ Ἰκνδαῖκδ ηῆ ἐεδόζεδ ηθ ίδκηήεκθηα, ζέΰκθηεμ ηὴ εεῖζγαδ παλὰ ηῶ ίλαίῳ ηό, «Ἡ ΠαλγΫθκμ», ἀζζ‘ « Νεᾶθδμ», ὡμ δνθαηέθβμ θεαθίδκμ ὀθκηάαεζγαδ ημ ἀεηαακύζβμ εαγ‘ ζδείαθ, κξὶ δὲ ημ ἀπεδλκΰάηκν ΰνθαδεόμ˙» εαδ απαθηΪ κ Μ. ΐαζέζεδκμ: «Βἰ ΰὰλ ζβηεῖόθ ἐζηδ ηελαζηίκν ηδθὸμ εαὶ πελβζζαΰηέθκν ηὴθ εκδθὴθ ζνθήγεδαθ ηθ ἀθγλώππθ ἐπίδεδιδμ, ηί γανηαζηὸθ ἤθ, ηίαθ ηθ πκζζθ ΰνθαῖεα, ἀθδλὶ ζνθκδεκῦζαθ, ηβηέλα ΰεθέζγαδ παδδίκν; Πμ δ‘ ἂθ εαὶ ηὸ ἀπὸ γεζήηαηκμ ζαλεὸμ ΰεθθβγὲθ ηηαθκνὴζ πλκζβΰκλεύεηκ; Ὥζηε εἰ ηὲθ ζβηεῖόθ ἐζηδ ηὸ δδδόηεθκθ, παλάδκικμ ἔζηπ εαὶ ΰέθθβζδμ. Βἰ δὲ εκδθὸμ ὁ ηλόπκμ ημ ΰεθθήζεπμ ηκῦ παδδίκν, ηήηε ζβηεῖκθ ζεΰέζγπ, ηήηε ηηαθκνὴζ πλκζαΰκλενέζγπ. Ὥζηε εἰ ηὴ παλγέθκμ ηεεκῦζα, πκῖκθ ηκῦηκ ηὸ ζβηεῖκθ; Καὶ εἰ ηὴ γεδκηέλα ἠ εαηὰ ηκὺμ πκζζκὺμ ΰέθθβζδμ, πμ ηκῦ ηηαθκνὴζ παλκνμία;» ΛΫεδ κ Μ. ΐαζέζεδκμ «πκτ γα άηαθ ηκ γατηα, αθ ηδα παθηλεηΫθβ ΰνθαέεα ΰδθσηαθ ηβηΫλα παδδδκτ; ζηε εΪθ ανησ εέθαδ «ζβηεέκ», δβζαδά γατηα, ησηε πλΫπεδ θα εέθαδ παλΪδκικμ κ ηλσπκμ ηβμ ΰΫθθβζβμ. ΒΪθ εέθαδ ζνθάγβμ κ ηλσπκμ ηβμ ΰΫθθβζβμ, ησηε δεθ ζΫΰεηαδ γατηα ανησ. Ώθ δεθ εέθαδ παλγΫθα ανηά πκν γα ΰεθθάζεδ, πκτ ίλέζεεηαδ ηκ γατηα;» ΏθαθΫλεδ εαδ παλαδεέΰηαηα, κ Μ. ΐαζέζεδκμ, ηκ Αενηελκθσηδκ, εί‘, 27 εαδ ηκ Γ‘ ΐαζδζεδυθ, α‘, 3-4, ζηα κπκέα παλγΫθεμ κθκηΪακθηαδ «θεΪθδδεμ». «Καδ αθ ηεηΪ ηβθ απκζησηπζέθ ηπθ εδμ ηκ αάηβηα ανησ αθααβηκτθ Ϊζζκ, ανησ π.ξ. πκν ζΫΰεηαδ πελέ ηβμ παλγεθέαμ, εαδ παλκνζδΪακνθ πλκμ νπκζηάλδιδθ ηκν δζξνλδζηκτ ηπθ Ϊζζκνμ εληβθενηΪμ, εαδ ηαμ ζΫΰκνθ σηδ ανηκέ δεθ κηδζκτθ δδα παλγΫθκν, αζζΪ δδα θεαλΪθ εσλβθ, γα απαθηάζπηεθ πλυηκθ σηδ εέθαδ κλγσθ θα εέθαδ πελδζζσηελκθ αιδσπδζηκδ απσ σζκνμ ηκνμ Ϊζζκνμ κδ Βίδκηάεκθηα. Αδσηδ κδ δδδεκέ ηπθ εληβθενηαέ βληάθενζαθ ηεηΪ ηβθ εθαθγλυπδζδθ ηκν Υλδζηκτ εαδ επέ πζΫκθ παλΫηεδθαθ πδζηκέ εδμ ηβθ Εκνδαρεά γλβζεεέαθ. Αδεαέπμ ζκδπσθ πλΫπεδ θα γεπλκτθηαδ αθαιδσπδζηκδ, επεδδά πηέζβζαθ ηΪζζκθ ηε ηέζκμ εαδ επεδδά παλαπκδκτθ ζεκπέηπμ ηαμ πλκθβηεέαμ. Οδ Βίδκηάεκθηα αθηδγΫηπμ εζνΰεεθηλυγβζαθ εεαησ ά εαδ πελδζζσηελα ξλσθδα πλδθ απσ ηβθ ΰΫθθβζδθ ηκν Υλδζηκτ ησζκδ πκζζκέ Ϊθγλππκδ, εαδ επκηΫθπμ εέθαδ απβζζαΰηΫθκδ απσ εΪγε νπκοέαθ εαδ εέθαδ δέεαδκθ θα ηκνμ εηπδζηενυηεγα πελδζζσηελκθ εαδ Ϋθεεα ηκν ξλσθκν ηβμ ζνΰεεθηλυζεπμ εαδ Ϋθεεα ηκν πζάγκνμ εαδ ηβμ κηκθπθέαμ ηπθ ζνΰεεθηλπγΫθηπθ. ΏζζΪ β θέεβ εέθαδ κππζδάπκηε δδδεά ηαμ, Ϋζηπ εαδ αθ επδηΫθκνθ θα παλκνζδΪακνθ ηβθ ηαληνλέαθ ηπθ δδδευθ ηπθ. Αδσηδ εαδ β ζΫιδμ "θεΪθδμ" ξλβζδηκπκδεέηαδ ηε ηβθ Ϋθθκδαθ ηβμ παλγΫθκν. Δ Ώΰέα Γλαθά ηβθ ξλβζδηκπκδεέ ζνξθΪ σξδ ησθκθ δδα ηαμ ΰνθαέεαμ, αζζΪ εαδ δδα ηκνμ Ϊθδλαμ. ΛΫΰεδ π.ξ. "θεαθέζεκδ εαδ παλγΫθκδ, πλεζίτηελκδ ηεηΪ θεπηΫλπθ" (Φαζη. 148, 12). Καδ σηαθ κηδζά εδμ Ϊζζκθ ζβηεέκθ δδα ηέαθ εκπΫζαθ, πκν εαάηβζε εΪπκδκμ θα ηβθ ίδΪζβ, εαδ ζΫΰεδ˙ "ΒΪθ θπθάζβ β θεΪθδμ" (Αενη. 22, 27), δβζαδά β παλγΫθκμ. (...) Ώθ ζκδπσθ δεθ άηκ παλγΫθκμ εεεέθβ πκν επλσεεδηκ θα ηεέθβ Ϋΰενκμ, αζζΪ γα ζνθΫίαδθεθ ανησ ηε ηβθ ηεζκζΪίβζδθ αθδλσμ, πκέκθ γα άηκ ησηε ηκ ζβηεέκθ;» (Ϊΰδκν ΕπΪθθβ Υλνζκζησηκν, Οηδζέα Β‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 2 εαδ 3). Ώεσηβ εδ αθ ξλβζδηκπκέβζε κ ΔζαΎαμ ηβ ζΫιβ almah αθηέ ηβμ ζΫιβμ bethulah, ηκ έδδκ πλΪΰηα εθθκκτζε, σηδ ηδα παλγΫθκμ γα ΰεθθάζεδ Ϋθα ΰδκ. ΑδαθκλεηδεΪ δεθ ζηΫεεδ θκβηαηδεΪ β πλκθβηεέα ηκν γατηαηκμ («ζβηεέκν») ανηκτ. Καδ ζπζηΪ ηεηΫθλαζαθ ηκ almah πμ «παλγΫθκμ» κδ Βίδκηάεκθηα, δδσηδ ανησ άγεζε θα πεδ κ ΔζαΎαμ: ηδα ΰνθαέεα, πκν δε γα εέξε ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ, γα ΰεθθκτζε Ϋθα ΰδκ. Ώνησ ζνθδζηΪ γατηα εαδ «ζβηεέκ». ΟλδζηΫθκδ γα δζξνλδζηκτθ σηδ β πλκθβηεέα ηκν ΔζαΎα ζΫεδ σηδ ηκ παδδέ γα ζεΰσηαθ Βηηαθκνάζ, αζζΪ κ Εβζκτμ δεθ κθκηΪζηβεε Βηηαθκνάζ, Ϊλα δεθ εεπζάλπζε ηβθ πλκθβηεέα, Ϊλα ανηά δεθ αθαθελσηαθ ζ‘ ανησθ. Ο Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ζΫεδ (Οηδζέα ε‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 2): «Αεθ εέπε "γα κθκηΪζβμ",
αζζΪ "γα κθκηΪζκνθ", κδ απζκέ Ϊθγλππκδ, δβζαδά β απζά πλαΰηαηδεσηβμ. Βδυ δβζαδά δέδεδ πμ σθκηα ηκ απκηΫζεζηα. Δ Ώΰέα Γλαθά Ϋξεδ ανηάθ ηβθ ζνθάγεδαθ, θα δέδβ πμ σθκηα εεεέθα πκν γα ζνηίκτθ εδμ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα. Σκ "εαζΫζκνζδθ Βηηαθκνάζ" δεθ ζβηαέθεδ ζκδπσθ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ σηδ γα δδκτθ ηκθ Θεσθ ηεηαιτ ηπθ αθγλυππθ. ΠΪθηκηε ίείαέπμ ενλέζεεηκ ηεηαιτ ηπθ αθγλυππθ κνδΫπκηε σηπμ ησζκθ θαθελΪ. Ώθ ανγαδεδΪακνθ κδ Εκνδαέκδ, γα ηκνμ ελπηάζπηεθ˙ Πσηε πθκηΪζγβ ηκ παδδέ "ηαξΫπμ ζετζενζκθ, κιΫπμ πλκθσηενζκθ"; Καδ αζθαζυμ δεθ γα βηπκλΫζκνθ θα δυζκνθ απΪθηβζδθ. ΏζζΪ ησηε δδαηέ κ πλκθάηβμ Ϋζεΰε "εΪζεζκθ ηκ σθκηα ανηκτ, ΣαξΫπμ ζετζενζκθ, κιΫπμ πλκθσηενζκθ" (Δζ. 8, 3); Αδσηδ β ΰΫθθβζέμ ηκν επλκεΪζεζεθ αλπαΰάθ εαδ δδαθκηάθ ζαθτλπθ. Αδα ηκτηκ ηκτ δέδεδ πμ σθκηα εεεέθκ πκν ζνθΫίβ εδμ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηαθ (Δζ. 8, 4)» ζη') "Ο Εβζκτμ άηαθ Βζζαέκμ εαδ κδ πλυηκδ Υλδζηδαθκέ άηαθ Βζζαέκδ ηκν ΚκνηλΪθ. Οδ κηκδσηβηεμ ΒζζαέπθΥλδζηδαθδζηκτ εέθαδ πΪλα πκζζΫμ. Με ηκθ εαδλσ κ Υλδζηδαθδζησμ ηεηειεζέξγβεε ζ‘ ανησ πκν ιΫλκνηε πμ Υλδζηδαθδζησ ηπθ Βναΰΰεζέπθ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώλεεηκέ απσ ανηκτμ πκν γΫζκνθ θα απκδεέικνθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ Ϋξεδ γερεά πλκΫζενζβ, ηκθέακνθ ηδμ κηκδσηβηεμ ηκν εδθάηαηκμ ηπθ Βζζαέπθ εαδ παλαΰθπλέακνθ ηδμ ηεΰΪζεμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ Εβζκτ/Υλδζηδαθδζηκτ εαδ Βζζαέπθ. ΑεεαπΫθηε επδξεδλάηαηα νπΫλ ηβμ Ϊπκοβμ σηδ κ Εβζκτμ δεθ ΰέθεηαδ θα εέθαδ Βζζαέκμ, εαδ σηδ κδ «πλπηκξλδζηδαθκέ» δεθ άηαθ Βζζαέκδ κτηε πλκελξσηεθκδ απσ ηδμ εκδθσηβηεμ ηπθ ζπβζαέπθ ηκν ΚκνηλΪθ, ίΪζεδ ηπθ ΰλαπηυθ πβΰυθ πκν αθαθΫλκθηαδ ζ‘ ανηκτμ (Φέζπθαμ Πεξί ηνπ πάληα ζπνπδαίνλ ειεχζεξνλ είλαη, 2, 457-459. Ευζβπκμ, Ηνπδατθφο πφιεκνο, 2, 8, 2-13˙Αξραηνινγία, 13, 2, 2˙ 15, 10, 4˙ 18, 1, 5. Πζέθδκμ, Hist. Naturalis, 5, 17. Εππσζνηκμ) εαδ ηπθ δδευθ ηκνμ ζνΰΰλαηηΪηπθ, παλαηέγεθηαδ εδυ: 1. Οδ Βζζαέκδ, ηβλκτζαθ ανζηβλΪ ηκθ Μπζαρεσ θσηκ (ίζαζθβηέα εαηΪ ηκν Μπνζά ζνθεπαΰσηαθ ζ‘ ανηκτμ ηκθ γΪθαηκ). Ώθηέγεηα, κ Εβζκτμ δδδΪζεεδ σηδ θαδ ηεθ δεθ εαηαλΰεέηαδ κ ηπζαρεσμ θσηκμ, αζζΪ ιεπελθδΫηαδ εαδ δζξτεδ β Καδθά Αδαγάεβ. Γδα παλΪδεδΰηα, κ Εβζκτμ Ϋεαθε γατηαηα εαδ γελαπεέεμ εαηΪ ηβ ηΫλα ηκν αίίΪηκν εαδ άλγε ζε ζεζβλά αθηδπαλΪγεζβ ηε ηκνμ Φαλδζαέκνμ εαδ ηκ δελαηεέκ ΰδα ηκ αάηβηα ανησ. Ώθηέγεηα κδ Βζζαέκδ, απσ σζκ ΰθπλέακνηε ηβλκτζαθ ανζηβλΪ ηκ Ϊίίαηκ, σξδ ζ.ξ. ησθκ αθαθκλδεΪ ηε γελαπενηδεκτμ ζεκπκτμ (δεθ γελΪπεναθ ηα Ϊίίαηα) αζζΪ αεσηβ εαδ ΰδα ηδμ θνζδεΫμ ηκνμ αθΪΰεεμ, ηδμ κπκέεμ εαηαπέεααθ ΰδα ξΪλβ ηβμ ηάλβζβμ ηκν αίίΪηκν. Οδ Βζζαέκδ άηαθ πκζτ πδκ θαθαηδεκέ νπκζηβλδεηΫμ ηβμ ηάλβζβμ ηκν αίίΪηκν, απ‘ σ,ηδ κδ Φαλδζαέκδ, ηκνμ κπκέκνμ εανηβλέααε ΰδα ηκθ ζσΰκ ανησθ κ Εβζκτμ. Βπέζβμ κδ Βζζαέκδ άηαθ θαθαηδεΪ νπΫλ ηβμ πελδηκηάμ. 2. Οδ Βζζαέκδ ηκν ΚκνηλΪθ εληάθεναθ ηκ εέθβηΪ ηκνμ πμ εεπζάλπζβ ηβμ Π.Α., εθυ αθηέγεηα κ Υλδζηδαθδζησμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ πδζηετεδ σηδ κ Υλδζησμ εεπζάλπζε ηδμ πλκθβηεέεμ ηβμ Π.Α. Γδα παλΪδεδΰηα, ηκ ΔζαΎαμ Μ‘, 3, κδ Βζζαέκδ πέζηεναθ σηδ αθαθΫλεηαδ ζηκθ εανησ ηκνμ (Δγρεηξίδην Πεηζαξρίαο, V, 20˙ VIII, 12-14), εθυ ηα ΒναΰΰΫζδα σηδ αθαθΫλεηαδ ζηκθ Ϊΰδκ ΕπΪθθβ ηκθ Πλσδλκηκ. 3. Οδ Βζζαέκδ ηκν ΚκνηλΪθ αθΫηεθαθ ηβθ αθαίέπζβ ηβμ ζαηλεέαμ ηκν Νακτ, εθυ αθηέγεηα κδ Υλδζηδαθκέ ζηα ΒναΰΰΫζδα ηβθ εαηαζηλκθά ηκν Νακτ, σππμ κ (δάγεθ Βζζαέκμ) Εβζκτμ πλκεέπε. 4. Οδ πελδζζσηελκδ Βζζαέκδ δεθ παθηλετκθηαθ (νδκγεηκτζαθ παδδδΪ ά δΫξκθηαθ εθάζδεεμ, υζηε θα ζνθεξδζηεέ ηκ εέθβηα) απσ δνζπδζηέα πλκμ ηκ ΰνθαδεεέκ θτζκ, εθυ αθηέγεηα κδ πελδζζσηελκδ Υλδζηδαθκέ παθηλετκθηαθ εαδ κ Εβζκτμ ησθκ ηδζκΰτθβμ δεθ ηπκλεέ θα ξαλαεηβλδζηεέ. Γδα ηκθ Εβζκτ β αΰαηέα εέθαδ Ϋθαμ ζεκπσμ πκν δεθ εέθαδ εθδεησμ ΰδα σζκνμ. «Ώπσ ηδμ ηΪιεδμ ηπθ Βζζαέπθ απκεζεέκθηαθ κδ ΰνθαέεεμ» (Βΰενεζκπαέδεδα Πάππξνο ιάξνπο κπξηηάλληθα, ζ. Δζζαίνη). 5. Οδ Βζζαέκδ δεθ άγεζαθ ζξΫζεδμ ηε ηκνμ εεησμ εκδθσηβηαμ, εθυ κ Υλδζηδαθδζησμ ειαλξάμ εέξε πλκζβζνηδζηδεκτμ ζεκπκτμ. Ο έδδκμ κ Εβζκτμ αάηβζε απ‘ ηκνμ απκζησζκνμ θα εβλτηηκνθ. 6. Οδ Υλδζηδαθκέ ηπθ ΠλΪιεπθ ίαπηέακθηαθ ηέα θκλΪ, εθυ κδ Βζζαέκδ ηκν ΚκνηλΪθ πκζζΫμ θκλΫμ. 7. Οδ Βζζαέκδ πέζηεναθ ζηβθ Ϋζενζβ δτκ Μεζζδυθ, εθυμ δελαηδεκτ εδ εθσμ δαίδδδεκτ (ίαζδζδΪ) (Δπινγίεο, ετζδθδλκμ 1Q5ί). Βπέζβμ πέζηεναθ σηδ κ Μεζζέαμ γα απκεαζτπηκθηαθ ζηδμ ελβηδΫμ, εθυ κ Εβζκτμ (Μηγ 24, 23-24) πλκεδδκπκδεέ θα ηβθ πδζηετκνηε σζκνμ ζεθ σηδ ιΫλκνθ πκτ εέθαδ κ Υλδζησμ.
8. Οδ ελβηέηεμ ηκν ΚκνηλΪθ πέζηεναθ σηδ κ πσζεηκμ γα θΫλεδ ηβθ αθαηεθσηεθβ ΐαζδζεέα, ηε ηκνμ Ϊΰΰεζκνμ θα πκζεηΪθ ζηκ ηΫλκμ ηκνμ, εθυ κ Εβζκτμ απκεβλτζζεδ ηβ ίέα. «Οδ Βζζαέκδ ηεηεέξαθ ζηκθ πσζεηκ εαηΪ ηβμ Ρυηβμ, Ϋθαμ ηΪζδζηα απσ ηκνμ ζηλαηβΰκτμ ηβμ επαθΪζηαζβμ, κ ΕπΪθθβμ, άηαθ Βζζαέκμ» (Βΰενεζκπαέδεδα Πάππξνο ιάξνπο κπξηηάλληθα, ζ. Δζζαίνη). Βθσζκθ ηκ 66 η.Υ., σηαθ Ϋΰδθε β επαθΪζηαζβ ηπθ Εκνδαέπθ εαηΪ ηβμ Ρυηβμ, νπάλξαθ Βζζαέκδ, εδ εθσζκθ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ επαθαζηΪηβζαθ εαηΪ ηβμ Ρυηβμ, εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κδ δτκ γλβζεενηδεΫμ κηΪδεμ άηαθ δδαξπλδζηΫθεμ, ηκνζΪξδζηκθ απσ ηκ 66 η.Υ. 9. τηθπθα ηε ηκθ Ευζβπκ (Πεξί ηνπ ηνπδατθνχ πνιέκνπ, 1, 2, 8) κδ απσοεδμ ηκνμ πελέ γαθΪηκν εαδ ζυηαηκμ Ϋηκδαααθ ηε ηδμ παΰαθδζηδεΫμ εαδ δδΫθελαθ απσ ηδμ δκνδαρεΫμ. Πέζηεναθ σηδ «κδ ονξΫμ εέθαδ αγΪθαηεμ, εαδ απκλλΫκνζεμ απσ ηκθ πδκ ζεπησ αδγΫλα Ϋξκνθ ηπεδ ζηα ζυηαηα σππμ ζε θνζαεΫμ, απσ εΪπκδα θνζδεά επδγνηέα. ΏζζΪ σηαθ απεζενγελυθκθηαδ απσ ηα δεζηΪ ηβμ ζΪλεαμ, ξαέλκθηαδ πκν απαζζΪξηβεαθ απσ ηδα ηαελΪ δκνζεέα εαδ αθείαέθκνθ πλκμ ηα πΪθπ. Καδ ζνηθπθυθηαμ ηε ηβ ΰθυηβ ηπθ Βζζάθπθ, δδαεβλτζζκνθ σηδ κδ εαζκέ εαηκδεκτθ πΫλα απσ ηκθ πεεαθσ, (....), εθυ ζηκνμ εαεκτμ επδθνζΪζζεηαδ ηδα ζεκηεδθά, γνεζζυδβμ ζπβζδΪ ΰεηΪηβ ίαζαθδζηάλδα πκν πκηΫ δε Ϋξκνθ ηεζεδπησ». Ώπ‘ ηκ ηεζενηαέκ θαέθεηαδ ππμ κδ Βζζαέκδ ηΪζζκθ δεθ πέζηεναθ ζηβθ αθΪζηαζβ. ππμ εαδ κδ αδδκνεαέκδ, ζηκνμ κπκέκνμ κ δάγεθ Βζζαέκμ Εβζκτμ Ϋδεδιε σηδ πζαθυθηαδ. ΜΪζδζηα, θαέθεηαδ σηδ κδ Βζζαέκδ πέζηεναθ ζε πλκήπαλιβ ηβμ ονξάμ, απαλΪδεεηβ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ δδδαζεαζέα. 10. «Οδ Βζζαέκδ δδαδλκτθηαθ ζε ηΫζζελδμ ηΪιεδμ (ηκέλεμ)˙ ανηκέ πκν αθάεαθ ζηβθ αθυηελβ ηΪιβ δεθ Ϋλξκθηαθ ζε επαθά ηε ανηκτμ πκν αθάεαθ ζε εαηυηελβ, ΰδα θα ηβ ηκζνθγκτθ» (Βΰενεζκπαέδεδα Πάππξνο ιάξνπο κπξηηάλληθα, ζ. Δζζαίνη). Αεθ νπΪλξεδ ηΫηκδκμ ανζηβλσμ δδαξπλδζησμ ζηκ Υλδζηδαθδζησ ηπθ Βναΰΰεζέπθ. 11. Έξεδ αθαθελγεέ β εκδθκεηβηκζτθβ ηεηαιτ Βζζαέπθ εαδ πλπηκξλδζηδαθυθ πμ απσδεδιβ ηβμ πλκΫζενζβμ ηπθ δετηελπθ απσ ηκνμ πλυηκνμ. Χζησζκ α‘) β εκδθκεηβηκζτθβ άηαθ ζνξθσ ξαλαεηβλδζηδεσ (π.ξ. Πνγαΰσλεδκδ) ΰδα ηΫηκδκν εέδκνμ κηΪδεμ, ί‘) ζηκ Υλδζηδαθδζησ β εκδθκεηβηκζτθβ έζξνε ΰδα εΪπκδκθ αηΫζπμ ησζδμ ανησμ ίαθηδασηαθ, εθυ ζηκνμ Βζζαέκνμ νπάλξαθ δτκ Ϋηβ δκεδηαζέαμ, εαηΪ ηα κπκέα ζηκ πλυηκ Ϋηκμ ηκ δσεδηκ ηΫζκμ δεθ ηκδλαασηαθ ηα αΰαγΪ ηβμ εκδθσηβηαμ, εθυ ζηκ δετηελκ Ϋηκμ ηκτ εαηαελαηκτθηαθ ηα αΰαγΪ. 12. Άζζβ νπκηδγΫηεθβ κηκδσηβηα, β εκδθά ηλΪπεαα εαδ β ίλυζβ εαδ πσζβ Ϊληκν εαδ κέθκν. ηκνμ Βζζαέκνμ, ηκ θΫκ ηΫζκμ δεθ ηπκλκτζε θα ζνηηεηΫξεδ ζηβθ εκδθά ηλΪπεαα, παλΪ ησθκ ηεηΪ ηβθ πΪλκδκ εθσμ Ϋηκνμ (ίλυζβ) εαδ δτκ εηυθ (πσζβ). 13. Δ απκνζέα αθαθκλΪμ ηπθ Βζζαέπθ απσ ηκνμ ΒναΰΰεζδζηΫμ δεθ κθεέζεηαδ ζε «ξλδζηδαθδεά ζνθπηκζέα απκζδυπβζβμ ηπθ δδλνηυθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ»˙ εαθεέμ δεθ ηπκλεέ ξπλέμ απκδεέιεδμ θα δζξνλδζηεέ εΪηδ ηΫηκδκ. Γδαηέ Ϊλαΰε κδ Βζζαέκδ δεθ αθαθΫλκθηαδ κτηε ζηβθ ηεηΫπεδηα λαίίδθδεά θδζκζκΰέα; Αεθ νπΪλξεδ ζνθπηκζέα. 14. Οδ κηκδσηβηεμ Βζζαέπθ-Υλδζηδαθδζηκτ κθεέζκθηαδ ζηβθ εκδθά δκνδαρεά εαηαΰπΰά. Βθαλησακθηαμ ηα έδδα ελδηάλδα, ηε ανηΪ πκν εθαλησακνθ κδ κπαδκέ ηβμ γεπλέαμ ηβμ εαηαΰπΰάμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ απσ ηκνμ Βζζαέκνμ, γα Ϋπλεπε θα δζξνλδζηκτηε ζ.ξ. σηδ κδ Βζζαέκδ επβλεΪζηβεαθ απσ ηκνμ Φαλδζαέκνμ, αθκτ εαδ κδ δνκ άηαθ θαθαηδεκέ ηβλβηΫμ ηκν ηπζαρεκτ θσηκν! 15. Ο δζξνλδζησμ σηδ «κδ Ϊθπγδ δδαθκλΫμ άηαθ ηεθ νπαλεηΫμ, αζζΪ απζυμ ειεζέξγβεε απ‘ ηκνμ Βζζαέκνμ κ Υλδζηδαθδζησμ εαδ ησθκ ησηε πλκΫενοαθ ανηΫμ» δεθ ενζηαγεέ δέξπμ απκδεέιεδμ. Οδ δδαθκλΫμ εέθαδ ησζκ λδαδεΫμ (π.ξ. ΰδα ηκθ ηπζαρεσ θσηκ, ηβθ πελδηκηά, ηκ Ϊίίαηκ, ηβ ΰνθαέεα ε.Ϊ.), υζηε β πδκ απζά ειάΰβζβ (Βζζαέκδ εαδ Υλδζηδαθκέ Ϋξκνθ ηεθ εκδθΫμ δκνδαρεΫμ λέαεμ, αζζΪ δεθ πλκΫλξκθηαδ κδ Υλδζηδαθκέ απσ ηκνμ Βζζαέκνμ) νπεληελεέ ηβμ πκζνπζκεσηελβμ ειάΰβζβμ (κ Υλδζηδαθδζησμ πλκΫλξεηαδ απ‘ ηκνμ Βζζαέκνμ), β κπκέα πλΫπεδ θα εΪθεδ εδ Ϊζζεμ επδπλσζγεηεμ νπκγΫζεδμ (πελδηηΫμ, αθ δεξηκτηε ηβθ πλυηβ ειάΰβζβ) ΰδα ηκθ ηλσπκ ηεηειΫζδιβμ απσ ηκνμ Βζζαέκνμ ζηκ Υλδζηδαθδζησ. Καδ ζ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ ηκ «ινλΪθδ ηκν εεαη» ενθκεέ ηβθ πλυηβ ειάΰβζβ. γ') "Πυμ ΰέθεηαδ κ Εβζκτμ θα ηβ εαηαλΰεέ ηκ ηπζαρεσ θσηκ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 5, 17 ε.ε.);" ΏΠΏΝΣΔΔ: «"Οε ἤζγκθ εαηαζῦζαδ, ἀζζὰ πζβλζαδ". Ώνησ δεθ εικνδεηελυθεδ ησθκθ ηβθ αθαέδεδαθ ηπθ Εκνδαέπθ, αζζΪ εζεδδυθεδ εαδ ηα ζησηαηα ηπθ αδλεηδευθ εεεέθπθ, πκν ζΫΰκνθ σηδ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ
ζνθηΪεηβμ εέθαδ κ δδΪίκζκμ. (...) ΏζζΪ πυμ δεθ ηβθ εαηάλΰβζε; ζΫΰεδ. Πυμ εζνηπζάλπζε ηκθ θσηκθ ά ηκνμ πλκθάηαμ; Σκνμ πλκθάηαμ, δδσηδ επείείαέπζεθ εηπλΪεηπμ σζα σζα εέπαθ δδ‘ ανησθ. Αδα ηκτηκ Ϋζεΰεθ εδμ εΪγε πελέπηπζδθ κ εναΰΰεζδζηάμ˙ "Ἵθα πζβλπγῆ ηὸ ῥβγὲθ πὸ ηκῦ πλκθήηκν» (...) Σκθ θσηκθ ει Ϊζζκν ηκθ εηεζεδκπκέβζεθ σξδ ησθκθ ηε Ϋθα ηλσπκ, αζζΪ εαδ ηε δετηελκθ εαδ ηε ηλέηκθ. Ο πλυηκμ εέθαδ σηδ δεθ παλΫίβ εαηηέαθ δδΪηαιέθ ηκν. (...) Άζζκμ εέθαδ ηκ σηδ ηκθ εζνηπζάλπζε εαδ δδα ηΫζκν βηυθ. Σκ ζπκνδαέκθ δβζαδά εέθαδ σηδ σξδ ησθκ κ έδδκμ ηκθ εθάληκζεθ, αζζΪ εαάηβζε θα εΪηπηεθ εδ εηεέμ ηκ έδδκθ. (...) Αδσηδ β δδδαζεαζέα ηκν δεθ εεαηαλΰκτζε ηα πλκβΰκτηεθα, αζζΪ ηα επειΫηεδθε εαδ ηα ζνθεπζάλπθε. Αδσηδ β εθηκζά θα ηβθ κλΰδαυηεγα δεθ εαηαλΰεέ ηβθ εθηκζάθ θα ηβ θκθετπηεθ, αζζΪ ηβθ ζνηπζβλυθεδ εαδ ηβθ ηεζεδκπκδεέ. Σκ έδδκθ ζνηίαέθεδ εαδ ηε σζαμ ηαμ Ϊζζαμ (...). Δ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ δεθ εδζΪΰεδ εδμ ηκθ παλΪδεδζκθ σξδ δδσηδ εέθαδ Ϊξλβζηβ εαδ επδαάηδα, αζζΪ δδσηδ εέθαδ εαδλσμ δδα θα εεηεζκτηεθ βγδεπηΫλαμ εθηκζΪμ. Σκ σηδ εέθαδ αζβγεζηΫλα ηβμ Καδθάμ, δεθ ζβηαέθεδ σηδ εέθαδ επδαβηέα. Αδσηδ εαδ β Καδθά γα Ϋξβ ηβθ δδέαθ ητξβθ εδμ ηβθ ειάμ πελέπηπζδθ. Δ δδδαζεαζέα ηβμ, αθ ζνΰελδγά ηε ηβθ ηΫζζκνζαθ, εέθαδ εζζδπάμ εαδ αηεζάμ εαδ γα εαηαλΰβγά ησζδμ ηεγά εδμ εθαληκΰάθ εεεέθβ. «Ὅηαθ ΰὰλ ἔζγῃ ηὸ ηέζεδκθ», ζΫΰεδ, «ηόηε ηὸ ἐε ηέλκνμ εαηαλΰβγήζεηαδ» (Ώ‘ Κκλ. 13, 10). Ώνησ Ϋπαγεθ β ΠαζαδΪ απσ ηβθ Καδθάθ. (...) αλξέαεδ εθ ζνθεξεέα θα δδαηνπυθβ ηαμ εθηκζΪμ σξδ απκζτηπμ, αζζΪ ζνΰελδηδευμ πλκμ ηαμ παζαδΪμ, δδσηδ γΫζεδ θα απκδεέιβ δτκ πλΪΰηαηα, εαδ σηδ δεθ εαηαπκζεηεέ ηβθ ΠαζαδΪθ Αδαγάεβθ, αζζΪ β Καδθά ζνηθπθεέ πκζτ πλκμ ανηάθ, εαδ σηδ κλγυμ εαδ εδμ πκζτ εαηΪζζβζκθ ξλσθκθ πλκζγΫηεδ ηα θΫα εδμ ηα παζαδΪ» (Επ. Υλνζκζησηκν, Οηδζέα δζη‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 2, 3, 5). ΦαδθκηεθδεΪ ησθκ, κδ ειάμ εθηκζΫμ, ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβ ηε ηβθ Καδθά Αδαγάεβ, αθηδθΪζεκνθ: ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘ 24 ὀθγαζηὸθ ἀθηὶ ὀθγαζηκῦ, ὀδόθηα ἀθηὶ ὀδόθηκμ, ξεῖλα ἀθηὶ ξεδλόμ, πόδα ἀθηὶ πκδόμ, ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5 38 ᾿Δεκύζαηε ὅηδ ἐλλέγβ, ὀθγαζηὸθ ἀθηὶ ὀθγαζηκῦ εαὶ ὀδόθηα ἀθηὶ ὀδόθηκμ· 39 ᾿Βΰὼ δὲ ζέΰπ ηῖθ ηὴ ἀθηδζηθαδ ηῶ πκθβλῶ· ἀζζ᾿ ὅζηδμ ζε λαπίζεδ ἐπὶ ηὴθ δειδὰθ ζδαΰόθα, ζηλέοκθ αηῶ εαὶ ηὴθ ἄζζβθ· ΦαδθκηεθδεΪ β εθηκζά ηβμ Π.Α. ζΫεδ «ηΪηδ αθηέ ηαηδκτ» Ϋλξεηαδ ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Υλδζησ (Κ.Α.), κ κπκέκμ δέθεδ ηβθ εθηκζά θα ηβθ αθηδζηεεσηαζηε εαδ θα ηβθ εεδδεκτηαζηε. Ώνησ ειβΰεέηαδ ηε ίΪζβ δτκ εαθσθεμ. Ο πλυηκμ εέθαδ σηδ αζθαζυμ ηα άγβ ηκν 1200 π.Υ. άηαθ πκζτ πδκ Ϊΰλδα απσ σηδ ηα άγβ ηκν 1 κν η.Υ. αδ. νθεπυμ κ Θεσμ Ϋπλεπε θα δυζεδ ζηκνμ αθγλυπκνμ ηκν 1200 π.Υ. εθηκζΫμ κδ κπκέεμ γα δέθκθηαθ ίΪζεδ ηπθ βγυθ ηκν 1200 π.Υ. εαδ σξδ ηπθ εαζτηελπθ βγυθ ηκν 1κν η.Υ. αδ. Αεθ ηπκλκτζε, ιαθθδεΪ, κ Θεσμ, θα δυζεδ ηβθ βγδεΪ αθυηελβ εθηκζά (ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ) ζηκνμ αθγλυπκνμ ηκν 1200 π.Υ. εαδ θα πελδηΫθεδ θα ηβθ εθαλησζκνθ ετεκζα. Έπλεπε β αλεηά θα πελΪζεδ απσ ζηΪδδα. Πλυηα εέθαδ ηκ ζηΪδδκ ηβμ δδεαδκζτθβμ (θα αθηαπκδέδεδμ ηα έζα εδ σξδ ηεΰαζτηελα δεδθΪ) εαδ δετηελκ εέθαδ ηκ ζηΪδδκ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ (θα ηβθ αθηαπκδέδεδμ εαγσζκν ηβθ εαεέα ηκν Ϊζζκν). Αεθ ηπκλεέ εαηενγεέαθ θα δδθσηαθ β αθυηελβ εθηκζά. Ο δετηελκμ εαθσθαμ εέθαδ σηδ εαδ κδ πλκαθαθελγεέζεμ εθηκζΫμ εέθαδ ζνθΫπεδεμ ηδαμ εε ηπθ δτκ εθηκζυθ, ζηδμ κπκέεμ ζνηπνεθυθεηαδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, ηβμ εθηκζάμ ηβμ αΰΪπβμ πλκμ ηκθ πζβζέκθ. ηαθ κδ Φαλδζαέκδ λυηβζαθ ηκ Υλδζησ πκδα εέθαδ β ηεΰαζτηελβ εθηκζά ζηκ ηπζαρεσ θσηκ, απΪθηβζε: ΚαηΪ Μαηγαέκθ 22, 37 ὁ δὲ ᾿Εβζκῦμ ἔθβ αηῶ· ἀβαπήζεζξ Κύνζμκ ηὸκ Θεόκ ζμο ἐκ ὅθῃ ηῇ ηανδίᾳ ζμο ηαὶ ἐκ ὅθῃ ηῇ ροπῇ ζμο ηαὶ ἐκ ὅθῃ ηῇ δζακμίᾳ ζμο. 38 αὕηβ ἐζηὶ πλώηβ εαὶ ηεΰάζβ ἐθηκζή. 39 δενηέλα δὲ ὁηκία αηῆ· ἀβαπήζεζξ ηὸκ πθδζίμκ ζμο ὡξ ζεαοηόκ. 40 Ώπσ ανηΪμ ηαμ δτκ εθηκζΪμ ειαληυθηαδ σζκμ κ θσηκμ εαδ κδ πλκθάηαδ. ΚαηΪ ΜΪλεκθ 12, 31: «δεθ νπΪλξεδ εθηκζά ηεΰαζτηελβ απσ ανηΫμ». νθεπυμ, ζηκθ ηπζαρεσ θσηκ ηβμ Π.Α. β αΰΪπβ πλκμ ηκθ πζβζέκθ ζνθέζηαηαδ (εαδ) ζηβθ δδεαδκζτθβ, δβζαδά ηβθ αθηαπσδκζβ έζπθ δεδθυθ (κθγαζησμ αθηέ κθγαζηκτ) αθηέ ηβθ εεδέεβζβ (δτκ κθγαζηκέ αθηέ εθσμ), δδσηδ ηα άγβ ηκν 1000 π.Υ. άηαθ σξδ απζυμ β αθηαπσδκζβ ηβμ αδδεέαμ, αζζΪ β νπελίκζδεά αθηαπσδκζβ. Αβζαδά β Π.Α. εΪθεδ Ϋθα ίάηα πΫλα απσ ηα άγβ ηβμ επκξάμ ηβμ. ηβθ Κ.Α. β αΰΪπβ πλκμ ηκθ πζβζέκθ ζνθέζηαηαδ (εαδ) σξδ πδα ησθκ ζηβθ δδεαδκζτθβ αζζΪ εαδ ζηβθ απκθνΰά αθηαπσδκζβμ ηκν εαεκτ, δδσηδ ηα άγβ εέξαθ εΪππμ ειβηελπγεέ ζνΰελδηδεΪ ηε ηκ 1200 π.Υ. Ο Θεσμ δεθ ίΪαεδ εΪπκδα απσζνηβ Δγδεά, δδσηδ ΰθπλέαεδ σηδ Ϊζζα ηα άγβ ηκν 1000 π.Υ. εδ Ϊζζα ανηΪ ηκν 1κν η.Υ. αδ. Χζησζκ, σζκ εδ αθ β εθηκζά ηβμ αΰΪπβμ εεθλΪαεηαδ δδαθκλεηδεΪ, ηκ θσβηα ηπθ εθηκζυθ ηβμ ΒΞΟΑΟΤ ΚΏ‘, 24 εαδ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 39 εέθαδ ηκ έδδκ. Δ κνζέα ηβμ εθηκζάμ ηκν Θεκτ παλαηΫθεδ β έδδα, εαδ δδενλτθεηαδ ηκ ετλκμ ηβμ δζξτκμ ηβμ. ΦνζδεΪ κδ δδαηΪιεδμ πελέ γνζδυθ ε.ζπ. παλαζεέθγβεαθ απσ ηκ Υλδζηδαθδζησ, δδσηδ ηε ηβ ηατλπζά ηκν κ Μεζζέαμ-Υλδζησμ εαηΪλΰβζε ηδμ αδηαηβλΫμ γνζέεμ.
Δ εθΪλεπζβ ηκν Λσΰκν-Θεκτ εαδ β ζτθαοβ Καδθάμ (=εαδθκτλΰδαμ) Αδαγάεβμ απσ ηκθ Θεσ (ηε ζνθΫπεδα ηκθ παλαηελδζησ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ), δεθ άηαθ εΪηδ πκν ζεαλθέζηβεαθ κδ απσζηκζκδ εδ κ Πατζκμ, αζζΪ εέθαδ αθηδζάοεδμ ηδμ κπκέεμ κδ Πλκθβηεμ δδαεάλνιαθ, πμ απεζηαζηΫθκδ ηκν Θεκτ (ίζ. ΔζαΎαμ ηί‘, 6˙ ηγ‘, 6˙ θγ‘, 21˙ ια‘, 8. Εελεηέαμ ζγ‘, 40. Εεαεεδάζ δζη‘, 60˙ ζδ‘, 25˙ ζα‘, 26), άδβ απσ ηκθ 8 κ(ΔζαΎαμ), ηκθ 7κ (Εελεηέαμ) εαδ ηκθ 6κ (Εεαεεδάζ) αδυθα. Ώπσ ησηε νπάλξε β αθαΰΰεζέα εαδ β πλκζδκεέα ηκν «ιεπελΪζηαηκμ» ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ: ΕΒΡΒΜΕΏ ΛΔ‘ 31 ἰδκὺ ηέλαδ ἔλξκθηαδ, θβζὶ Κύλδκμ, εαὶ δδαγήζκηαδ ηῶ κἴεῳ ᾿Εζλαὴζ εαὶ ηῶ κἴεῳ ᾿Εκύδα δζαεήηδκ ηαζκήκ, 32 κ εαηὰ ηὴθ δδαγήεβθ, ἡθ δδεγέηβθ ηκῖμ παηλάζδθ αηθ ἐθ ηέλᾳ ἐπδζαίκηέθκν ηκν ημ ξεδλὸμ αηθ ἐιαΰαΰεῖθ αηκὺμ ἐε ΰμ Ώἰΰύπηκν, ὅηδ αηκὶ κε ἐθέηεδθαθ ἐθ ηῆ δδαγήεῃ ηκν, εαὶ ἐΰὼ ηέζβζα αηθ, θβζὶ Κύλδκμ. 33 ὅηδ αὕηβ δδαγήεβ ηκν, ἡθ δδαγήζκηαδ ηῶ κἴεῳ ᾿Εζλαὴζ ηεηὰ ηὰμ ηέλαμ ἐεείθαμ, θβζὶ Κύλδκμ· δδδκὺμ δώζπ θόηκνμ εἰμ ηὴθ δδάθκδαθ αηθ εαὶ ἐπὶ εαλδίαμ αηθ ΰλάοπ αηκύμ· εαὶ ἔζκηαδ αηκῖμ εἰμ Θεόθ, εαὶ αηκὶ ἔζκθηαί ηκδ εἰμ ζαόθ. (Μηθ. ΐδίζδεάμ Βηαδλέαμ: «31 "Έλξκθηαδ ηΫλεμ", ζΫεδ κ Κτλδκμ, "πκν γα εΪθπ εαδθκτλΰδα δδαγάεβ ηε ηκ ζασ ηκν Εζλαάζ εαδ ηκν Εκτδα. 32 Αε γα Ϋξεδ εαηδΪ ζξΫζβ ηε ηβ δδαγάεβ πκν εέξα εΪθεδ ηε ηκνμ πλκΰσθκνμ ηκνμ ηβθ βηΫλα πκν ηκνμ πάλα απσ ηκ ξΫλδ εαδ ηκνμ κδάΰβζα Ϋιπ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. Βεεέθκδ δεθ ηάλβζαθ ηβ δδαγάεβ ηκν εδ εΰυ ηκνμ παλαηΫζβζα. Καδ θα πκδα γα εέθαδ β θΫα δδαγάεβ πκν γα εΪθπ ηε ηκ ζασ ηκν Εζλαάζ: ΜεηΪ ηδμ ηΫλεμ εεεέθεμ, γα ίΪζπ ηκ θσηκ ηκν ηΫζα ζηβ ζνθεέδβζά ηκνμ εαδ γα ηκθ ΰλΪοπ ζηδμ εαλδδΫμ ηκνμ˙ γα εέηαδ Θεσμ ηκνμ εδ ανηκέ γα εέθαδ ζασμ ηκν"». Μηθ ΚκζδηζΪλα: 31 Εδκτ, Ϋλξκθηαδ ενηνξεέμ βηΫλαδ, ζΫΰεδ κ Κτλδκμ, εαδ γα ζνθΪοπ ηε ηκνμ Εζλαβζέηαμ εαδ ηκνμ Εκνδαέκνμ θΫαθ Αδαγάεβθ. 32 Ώνηά δεθ γα εέθαδ κηκέα ηε ηβθ Αδαγάεβθ, ηβθ κπκέαθ ζνθάοα ηε ηκνμ πλκΰσθκνμ ηπθ εαηΪ ηβθ επκξάθ εεεέθβθ, πκν εθ ηβ ζηκλΰά ηκν εαδ ηβ παθηκδνθαηέα ηκν ηκνμ επάλα απσ ηα ξΫλδα εαδ ηκνμ Ϋίΰαζα εζετγελκνμ απσ ηβθ Ώέΰνπηκθ, δδσηδ εεεέθκδ δεθ Ϋηεδθαθ πδζηκέ εαδ δεθ εηάλβζαθ ηβθ Αδαγάεβθ ηκν, εαδ εΰυ ηκνμ παλβηΫζβζα ει αδηέαμ ηπθ παλαθκηδυθ ηπθ, ζΫΰεδ κ Κτλδκμ. 33 Ώνηά εέθαδ β Αδαγάεβ ηκν, ηβθ κπκέαθ εΰυ γα ζνθΪοπ ηε ηκθ δζλαβζδηδεσθ ζασθ Ϋπεδηα απσ ηαμ βηΫλαμ εεεέθαμ, ζΫΰεδ κ Κτλδκμ. Θα δυζπ αζθαζυμ εαδ ίείαέπμ Νσηκνμ εαηαθκβηκτμ εαδ δεεηκτμ εδμ ηβθ δδΪθκδΪθ ηπθ˙ γα ΰλΪοπ ανηκτμ εδμ ηβθ εαλδέαθ ηπθ. Θα εέηαδ δδ‘ ανηκτμ κ Θεσμ ηπθ εαδ ανηκέ γα εέθαδ δδ‘ εηΫ κ ζασμ ηκν.). Ο δζξνλδζησμ σηδ β «εαδθά δδαγάεβ» αθκλκτζε ησθκ ηκνμ Βίλαέκνμ εαηαλλέπηεηαδ, ησζκ απ‘ ηκνμ δδΪθκλκνμ ζηέξκνμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ (ίζΫπε εεθ. 6) σζκ εαδ ηβμ Καδθάμ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 21, 42-43). δ') "Αεθ ζΫθε πκνγεθΪ ηα ηλέα πλυηα εναΰΰΫζδα (ηα «ζνθκπηδεΪ»), σηδ κ Εβζκτμ δζξνλέαεηαδ ππμ εέθαδ Θεσμ. Μσθκ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ δζξνλέαεηαδ ανησ, Ϋπεδηα απσ πκζτ εαδλσ, σηαθ εέξαθ ΰέθεδ γεκζκΰδεΫμ ανηυζεδμ εαδ απκθαζέζηβεε απσ ηκνμ απκζησζκνμ β πλκίκζά ηκν Εβζκτ πμ Θεκτ-Μεζζέα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο δζξνλδζησμ εέθαδ σηδ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ εέθαδ ηκ ηεζενηαέκ εαδ Ϊλα δεθ πλκζθΫλεδ ηέπκηα β παλΪγεζβ εδαθέπθ ηκν, ζηα κπκέα κ Εβζκτμ αθαΰθπλέαεηαδ σηδ εέθαδ Θεσμ. Ώμ δκτηε ηδ ζεθ ηα νθκπηδεΪ ΒναΰΰΫζδα (ίΫίαδα, ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ ΰλΪθηβεε πλδθ ηκ 70 η.Υ. εαδ απζυμ ΰλΪθηβεε ζέΰκ ηεηΪ ηα νθκπηδεΪ˙ δεθ απΫξεδ πζησζκ ησζκ, υζηε β ηαληνλέα ηκν θα εέθαδ πκζτ ηεηαΰεθΫζηελβ εαδ Ϊξλβζηβ): Ώ‘) ΚαηΪ ΜΪλεκθ 1, 38 «εαδ ηκνμ ζΫεδ [κ Εβζκτμ], «Ώμ πΪηε εδμ ηα ΰεδηκθδεΪ ξπλδΪ, δδα θα εβλτιπ εδ εεεέ˙ ΰδ‘ ανησ άλγα»». Σκ ηΫζκμ εέθαδ Ϋθδεδιβ ηβμ πλκήπαλιβμ ηκν Λσΰκν εαδ ηκν ζεκπκτ ηβμ εθζΪλεπζάμ ηκν. 2, 5-10 «ηαθ κ Εβζκτμ εέδε ηβθ πέζηβ ηκνμ, ζΫΰεδ εδμ ηκθ παλαζνηδεσθ, "Παδδέ ηκν, ζκν ζνΰξπλκτθηαδ αδ αηαληέαδ". ΒεΪγκθηκ δε εεεέ ηελδεκέ απσ ηκνμ ΰλαηηαηεέμ εαδ εζεΫπηκθηκ ηΫζα ηκνμ, "Γδαηέ ζΫΰεδ ανησμ ίζαζθβηέαμ εαη‘ ανησθ ηκθ ηλσπκθ; Πκδκμ ηπκλεέ θα ζνΰξπλεέ αηαληέαμ παλΪ ησθκθ Ϋθαμ, κ Θεσμ;". Ο Εβζκτμ αηΫζπμ εεαηΪζαίε ηΫζα ηκν σηδ ανηΪ ζεΫπηκθηαδ εαδ ηκνμ ζΫΰεδ, "Γδαηέ εΪθεηε ηδμ ζεΫοεδμ ανηΫμ ηΫζα ζαμ; Σδ εέθαδ ενεκζυηελκθ θα ππ εδμ ηκθ παλαζνηδεσθ, "κν ζνΰξπλκτθηαδ αδ αηαληέαδ" ά θα ππ, "άεπ επΪθπ εαδ πΪλε ηκ ελείίΪηδ ζκν εαδ ίΪδδαε"; ΏζζΪ ΰδα θα ηΪγεηε σηδ κ Τδσμ ηκν αθγλυπκν Ϋξεδ εικνζέαθ θα ζνΰξπλά αηαληέαμ επέ ηβμ ΰβμ – ζΫΰεδ εδμ ηκθ παλαζνηδεσθ, "κν ζΫΰπ, ζάεπ επΪθπ εαδ πΪλε ηκ ελείίΪηδ ζκν εαδ πάΰαδθε εδμ ηκ ζπέηδ ζκν"». Βθσζκθ, ζτηθπθα ηε ηκνμ Βίλαέκνμ, ησθκ κ Θεσμ ηπκλκτζε θα ζνΰξπλΫζεδ αηαληέεμ, αθ κ Εβζκτμ δεθ ζνΰξπλκτζε ηδμ αηαληέεμ ηκν παλΪζνηκν, γα άηαθ ίζΪζθβηκμ, εεησμ εδ αθ γεπλεέηκ Θεσμ απσ ηκθ Βίλαέκ ζνΰΰλαθΫα ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ.
2, 28 «...ζηε κ Τδσμ ηκν αθγλυπκν εέθαδ ετλδκμ ηκν αίίΪηκν». Ο Εβζκτμ Ϋξεδ ηβθ εικνζέα θα ιεπελθΪ ηκνμ θσηκνμ ηκν αίίΪηκν, εικνζέα πκν ησθκ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. εέξε. 8, 38 «Αδσηδ σπκδκμ εθηλΫπεηαδ δδ‘ εηΫ εαδ δδα ηκνμ ζσΰκνμ ηκν εδμ ηβθ ΰεθεΪθ ανηάθ ηβθ ηκδξαζέδαθ εαδ αηαληπζάθ εαδ κ Τδσμ ηκν αθγλυπκν γα αδζγαθγεέ θηλκπά ΰδ‘ανησθ σηαθ Ϋζγεδ ηε σζβθ ηβθ δσιαθ ηκν ΠαηΫλα ηκν ηααέ ηε ηκνμ αΰέκνμ αΰΰΫζκνμ». Ο Εβζκτμ αθαθΫλεηαδ ζηκθ εανησ ηκν ζξεηδεΪ ηε ηβθ ΑενηΫλα Παλκνζέα εαδ ηβ δσια ηκν Θεκτ. 9, 41 «Καδ σπκδκμ ζΪμ πκηέζεδ Ϋθα πκηάλδ θελσ εδμ ηκ σθκηΪ ηκν, δδσηδ εέζγε ηκν Υλδζηκτ, αζάγεδα ζΪμ ζΫΰπ, σηδ δεθ γα ξΪζεδ ηβθ αθηαηκδίά ηκν». Βδυ κ Εβζκτμ ιεεΪγαλα ηανηέαεηαδ ηε ηκθ Μεζζέα, δβζαδά ζΫεδ σηδ εέθαδ κ Υλδζησμ. 9, 42 «εαδ σπκδκμ ζεαθδαζέζεδ Ϋθαθ απσ ανηκτμ ηκνμ ηδελκτμ, πκν πδζηετκνθ ζ‘ εηΫ..» Βδυ κ Εβζκτμ ξαλαεηβλέαεδ ηκθ εανησ ηκν «αθηδεεέηεθκ» ζαηλεέαμ, πλΪΰηα πκν ησθκ εΪπκδκμ πκν ζΫεδ σηδ εέθαδ Θεσμ ηκ δζξνλέαεηαδ. 10, 45 «Αδσηδ κ Τδσμ ηκν αθγλυπκν δεθ άζγε θα νπβλεηβγεέ, αζζΪ θα νπβλεηάζεδ εαδ θα δυζεδ ηβθ απάθ ηκν ζτηλκθ δδα πκζζκτμ». Έθδεδιβ πλκήπαλιβμ εαδ ζεκπκτ ΰδα ηκθ κπκέκθ εθζαλευγβεε. 11, 3 «Καδ εΪθ εαθεέμ ζαμ πβ "Γδαηέ ηκ εΪθεηε ανησ;", θα πεέηε, "Ο Κτλδκμ ηκ Ϋξεδ αθΪΰεβ εαδ αηΫζπμ γα ηκ ζηεέζεδ πΪζδ πέζπ"». Βδυ κ Εβζκτμ ζξεηέαεηαδ ηε ηκθ Θεσ, αθ δεθ ηανηέαεδ ηκθ εανησ ηκν ηε ηκ Θεσ. Σκ «Κτλδκμ», κδ Βίλαέκδ ηκ ξλβζδηκπκδκτζαθ πμ δβζπηδεσ ηκν Θεκτ. 13, 26-27 «..εαδ ησηε γα δκνθ ηκθ Τδσθ ηκν αθγλυπκν θα Ϋλξεηαδ ηΫζα ζε ζτθθεθα ηε δτθαηδθ ηεΰΪζβθ εαδ δσιαθ. Καδ ησηε γα ζηεέζεδ ηκνμ αΰΰΫζκνμ ηκν εαδ γα ηααΫοεδ ηκνμ εεζεεηκτμ ηκν απσ ηκνμ ηΫζζελδμ αθΫηκνμ, απσ ηκ Ϊελκθ ηβμ ΰβμ ευμ ηκ Ϊελκθ ηκν κνλαθκτ». Ο Εβζκτμ ζΫεδ ΰδα ηκθ ελξκησ ηκν ηε δσια, ηε δεαθσηβηα θα ηααετεδ αΰΰΫζκνμ εαδ εεζεεηκτμ. Μσθκ Θεσμ ηπκλεέ θα ηα εΪθεδ ανηΪ. 13, 31 «Ο κνλαθσμ εαδ β ΰβ γα παλΫζγκνθ, κδ ζσΰκδ ηκν σηπμ δεθ γα παλΫζγκνθ». ΠαλΪιεθα ζσΰδα, ΰδα εΪπκδκθ πκν νπκηέγεηαδ εέθαδ απζσμ Ϊθγλππκμ εαδ δεθ δζξνλέαεηαδ σηδ εέθαδ Θεσμ. 13, 32 «Σβθ βηΫλαθ σηπμ εεεέθβθ ά ηβθ υλαθ δεθ ιΫλεδ εαθεέμ, κτηε κδ Ϊΰΰεζκδ εδμ ηκθ κνλαθσθ, κτηε κ Τδσμ, παλΪ ησθκθ κ ΠαηΫλαμ». Ο Τδσμ εέθαδ νοβζσηελα απσ ηκνμ αΰΰΫζκνμ – Ϊλα εέθαδ Θεσμ. 14, 62 «ΠΪζδθ κ αλξδελετμ ηκθ ελυηβζε, "ν εέζαδ κ Υλδζησμ, κ Τδσμ ηκν Βνζκΰβηκτ;". Ο δε Εβζκτμ εέπε, "Βΰυ εέηαδ˙ εαδ γα δδάηε ηκθ Τδσθ ηκν αθγλυπκν θα εΪγεηαδ εδμ ηα δειδΪ ηβμ ΑνθΪηεπμ εαδ θα Ϋλξεηαδ πΪθπ εδμ ηα ζτθθεθα ηκν κνλαθκτ".» Βδυ κ Εβζκτμ ζΫεδ σηδ εέθαδ κ Μεζζέαμ – δβζαδά Θεσμ, σππμ εέπαηε ζηκ εεθΪζαδκ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηλδαδδεσηβηαμ ζηκθ Θεσ ηβμ Π.Α. – Τδσμ ηκν Θεκτ εαδ Τδσμ ηκν αθγλυπκν. Ο αλξδελΫαμ ζεέαεδ ηα λκτξα ηκν εαδ απκεαζεέ ηα ζσΰδα ανηΪ «ίζαζθβηέα», δβζαδά εαηΪζαίε σηδ κ Εβζκτμ δζξνλέζηβεε ππμ εέθαδ Θεσμ. ΐ‘) ΚαηΪ Μαηγαέκθ. 7, 21-23 «Αεθ γα ηπεδ εδμ ηβθ ίαζδζεέαθ ηπθ κνλαθυθ εαγΫθαμ πκν ηκτ ζΫΰεδ, "Κτλδε, Κτλδε", αζζ‘ εεεέθκμ πκν εΪθεδ ηκ γΫζβηα ηκτ ΠαηΫλα ηκν ηκν επκνλΪθδκν. Πκζζκέ γα ηκν πκτθ ηβθ βηΫλαθ εεεέθβθ, "Κτλδε, Κτλδε, δεθ επλκθβηετζαηεθ εδμ ηκ σθκηΪ ζκν εαδ εδμ ηκ σθκηΪ ζκν δεθ είΰΪζαηε δαδησθδα εαδ εδμ ηκ σθκηΪ ζκν δεθ εεΪθαηε πκζζΪ γατηαηα;" Καδ ησηε γα ηκνμ κηκζκΰάζεπ, "ΠκηΫ δεθ ζαμ εΰθυλδζα˙ θτΰεηε απσ εηΫ ζεδμ κδ ελΰΪηαδ ηβμ αθκηέαμ"». Δ αδυθδα ητξβ ηπθ αθγλυππθ ειαληΪηαδ απσ ηβθ Ϋΰελδζβ ηκν Εβζκτ – αδτθαηκθ, εΪθ ανησμ δεθ εέθαδ Θεσμ. 11, 27 «... εαθεέμ δεθ ΰθπλέαεδ εαζΪ ηκθ Τδσθ, παλΪ κ ΠαηΫλαμ, κτηε ηκθ ΠαηΫλα ΰθπλέαεδ εαζΪ εαθεέμ, παλΪ κ Τδσμ εαδ εεεέθκμ εδμ ηκθ κπκέκ γΫζεδ κ Τδσμ θα ηκθ απκεαζτοεδ». Ώνησ γΫηεδ ηκθ Εβζκτ νπελΪθπ πλκθβηυθ, αθγλυππθ, αΰΰΫζπθ. ΏζζΪ πΪθπ απσ ανηκτμ νπΪλξεδ ησθκ κ Θεσμ. 25, 31-46: Ο Εβζκτμ απκεαζεέ ηκθ Τδσ ηκν αθγλυπκν – ηκθ εανησ ηκν – ίαζδζΫα εαδ Κτλδκ, δβζαδά Θεσ, πκν ελέθεδ ηβθ αθγλππσηβηα.
28, 18 «Μκν εδσγβ πζάλβμ εικνζέα εδμ ηκθ κνλαθσθ εαδ ηβθ ΰβθ. Πβΰαέθεηε ζκδπσθ ... ίαπηέακθηεμ ανηκτμ εδμ ηκ σθκηα ηκν Παηλσμ εαδ ηκν Τδκτ εαδ ηκν Ώΰέκν Πθετηαηκμ». Ώθ κ Εβζκτμ γεπλκτζε ηκθ εανησ ηκν Ϊθγλππκ, δεθ γα ηκθ Ϋίααε ζε έζβ ηκέλα ηε ηκθ ΓδαξίΫ κτηε γα εέξε εικνζέα παθηκτ. Γ‘) ΚαηΪ ΛκνεΪθ. 7, 48 «"κν ζνΰξπλκτθηαδ κδ αηαληέεμ". Καδ Ϊλξδζαθ κδ ζνηπαλαεαγάηεθκδ θα ζΫΰκνθ ηΫζα ηκνμ, "Πκδκμ εέθαδ ανησμ πκν εαδ αηαληέεμ ζνΰξπλεέ"». Μσθκ κ Θεσμ, ζτηθπθα ηε ηβθ παλΪδκζβ ηβμ Π.Α. ζνΰξπλεέ αηαληέεμ. Θερεά δδδσηβηα ζκδπσθ, δζξνλέαεηαδ ππμ Ϋξεδ κ Εβζκτμ. 22, 29 «εαδ σππμ κ ΠαηΫλαμ ηκν Ϋγεζε εδμ ηβθ δδΪγεζά ηκν ίαζδζεέαθ εαδ εΰυ δδαγΫηπ δδα ζΪμ». ξδ ησθκ Ϋξεδ εικνζέα κ Εβζκτμ, αζζΪ β εικνζέα ηκν εέθαδ «σππμ» ηκν ΠαηΫλα ηκν, δβζαδά έζβ, δβζαδά εθσμ Θεκτ. 24, 49 «εαδ δδκτ, εΰυ ζηΫζζπ ζ‘ εζΪμ σ,ηδ νπκζξΫγβεε κ ΠαηΫλαμ ηκν». Έξεδ ηβθ εικνζέα θα ζηΫζθεδ ηκ Άΰδκ Πθετηα. Μσθκ Θεσμ ηπκλεέ θα Ϋξεδ ηΫηκδα εικνζέα. Έηζδ, κ Εβζκτμ δζξνλέαεηαδ ππμ 1. Βέθαδ κ Υλδζησμ, κ Μεζζέαμ (δδδσηβηα Θεκτ). 2. Βέθαδ κ Τδσμ ηκν αθγλυπκν. 3. Βέθαδ κ ηκθκΰεθάμ Τδσμ ηκν ΠαηΫλα – Θεκτ. 4. Βέθαδ Κτλδκμ ηκν αίίΪηκν. 5. Μπκλεέ θα ζνΰξπλεέ αηαληέεμ (δδδσηβηα Θεκτ). 6. Βέθαδ «αθηδεεέηεθκ» πέζηβμ (δδδσηβηα Θεκτ). 7. Βέθαδ αθυηελκμ απσ ηκνμ αΰΰΫζκνμ (δδδσηβηα Θεκτ). 8. Σα ζσΰδα ηκν Ϋξκνθ αδυθδα δζξτ. 9. Καγκλέαεδ ηβθ αδυθδα ητξβ ηπθ αθγλυππθ (δδδσηβηα Θεκτ). 10. Έξεδ ησθκμ ανησμ ηβ ΰθυζβ ηκν ΠαηΫλα – Θεκτ. 11. Έξεδ έζκ ζηΪηκνμ ηε ηκθ ΠαηΫλα εαδ ηκ Άΰδκ Πθετηα. 12. Αέθεδ ίαζέζεδκ, αελδίυμ σππμ κ ΠαηΫλαμ – Θεσμ. 13. Έξεδ εικνζέα ζηκθ κνλαθσ. 14.Έξεδ εικνζέα θα ζηΫζθεδ Άΰδκ Πθετηα. Αεθ δδαεβλτζζεηαδ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ κ Θεσμ ησθκ ζηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ, δβζαδά εαγνζηελβηΫθα, τζηελα απσ ηεηαΰεθΫζηελεμ γεκζκΰδεΫμ ανηυζεδμ εθησμ ηβμ Βεεζβζέαμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πλκεεδηΫθκν θα ίΰΪζκνθ ξαακτμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πκν πδζηετκνθ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ Θεσμ, εθυ ηΪξα κ έδδκμ ηκ αλθεέηαδ. Ώθηέ θα αζξκζκτθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ-αλξαδκζΪηλεμ ηε πλΪΰηαηα ΰδα ηα κπκέα δεθ Ϋξκνθ ηβθ δεαθσηβηα θα ζεεθηκτθ, αμ εκδηΪικνθ ηδμ πλσξεδλεμ – ζηκ πσδδ (αθηε)ΰλαηηΫθεμ – θεκεπκξέηδεεμ γεκζκΰέεμ ηκνμ, πκν δβηδκτλΰβζαθ ζηκ Ϊοε ζίάζε. ε') "Πυμ ηπκλεέηε θα δζξνλέαεζηε σηδ κ Ώδζξτζκμ ζηκθ Πξνκεζέα Γεζκψηε αθαθΫλεηαδ ζηβθ Ϋζενζβ ηκν Υλδζηκτ; Ο Ώδζξτζκμ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηκθ Δλαεζά, κ κπκέκμ γα απεζενγελυζεδ απσ ηα δεζηΪ ηκν ηκθ ΠλκηβγΫα εαδ γα ηκθ αθείΪζεδ ζηκθ ζνηπκ, ΰδα θα ζνηθδζδπγεέ ηε ηκ Αέα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώεσηβ εδ αθ πλσεεδθηαδ ΰδα ηκθ Δλαεζά εδ σξδ ΰδα ηκθ Υλδζησ κδ ζηέξκδ 1040-1043, νπΪλξκνθ Ϊζζκδ ζηέξκδ, κδ κπκέκδ πλκζΫΰκνθ ηκ ηΫζκμ ηβμ ενλδαλξέαμ ηκν Αέα. η. 943-944: «Κδ εέθαδ θα εζπέαεδμ ππμ πκηΫ γα πΫζεδ κ Αέαμ; - Κδ Ϊζζα, πδκ αίΪζηαξηα απ‘ ανηΪ, εαεΪ γα πΪγεδ». η. 952-953: «Ώμ ενίελθΪ εδ αμ εΪθεδ ηβμ εεθαζάμ ηκν, σζκμ εαδλσμ ηκτ ηΫθεδ αεσηα˙ ΰδαηέ δε γα ‗θαδ ηπθ γευθ ετλδκμ ΰδα πΪθηα». η. 969972: «ηα εΰυ δεθ εέδα δνκ ίαζδζδΪδεμ απ‘ ανηκτμ θα ΰελεηθδζηκτθε; Καδ ηλέηκθ ανησθ [Αέα] γα δπ, πκν ίαζδζετεδ ηυλα, πκζτ ΰλάΰκλα εαδ Ϊηδηα». ζ') "κ Εβζκτμ δβζυθεδ, ηπλκζηΪ ζε ηδα Υαθαθαέα, σηδ άλγε ησθκ ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 15, 24) εδ αζζκτ ζΫεδ ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν θα ηβθ εβλτηηκνθ ζηκνμ εγθδεκτμ, αζζΪ ησθκ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ. Ο έδδκμ ζκδπσθ δεθ γα δεξσηαθ ηβθ παΰεσζηδα ειΪπζπζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ". ΏΠΏΝΣΔΔ: ΏθαθκλδεΪ ηε ηβ ζνθκηδζέα ηκν Υλδζηκτ ηε ηβ Υαθαθαέα: εέθαδ κζκθΪθελκ σηδ κ Υλδζησμ, πμ Θεσμ, άιελε ηβθ πέζηβ ηβμ εαδ γα ηβ γελΪπενε, αζζΪ άγεζε θα ηβθ δκεδηΪζεδ ηπλκζηΪ ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν, υζηε θα ηκνμ δεέιεδ σηδ β πέζηβ δεθ Ϋξεδ ζτθκλα, επεδδά ανηκέ ηκν Ϋζεΰαθ θα ηβ δδυιεδ. Ο Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: «Αδα ηκτηκ αθΫίαζζεθ κ Υλδζησμ: δδσηδ εΰθυλδαεθ σηδ γα πηδζκτζεθ [ζβη.: β Υαθαθαέα] Ϋηζδ. Αδα ηκτηκ βλθεέηκ ηβθ δπλεΪθ, δδα θα θαθελυζβ ηβθ σζβθ ενζΫίεδΪθ ηβμ. δδσηδ εΪθ δεθ επλσεεδηκ θα ηβμ δυζβ, κτηε εαδ ηεηΪ απσ ανηΪ γα ηβμ Ϋδδδεθ, αζζΪ εαδ κτηε πΪζδθ γα άηκ δνθαησθ θα ηβθ απκζηκηυζβ (...). Αδα θα εΪθβ θαθελάθ εδμ σζκνμ ηβθ πέζηδθ ηβμ, εαδ σππμ εθάλΰβζεθ εδμ ηβθ πελέπηπζδθ ηβμ αηαλεέηδδκμ, δδα θα δεέιβ πυμ δεθ απκηαελτθεηαδ κτηε εαδ ηεηΪ ηκθ Ϋζεΰξκθ πκν ηβμ Ϋεαθε ηκ έδδκθ εΪθεδ εαδ εδμ ηβθ πελέπηπζδθ ανηάθ. δδσηδ δεθ άγεζε θα ηεέθβ ελνηηΫθβ β ησζκθκ ηεΰΪζβ αλεηά ηβμ ΰνθαδεσμ. ζηε δεθ άζαθ ζσΰδα πλκζίζβηδεΪ ηα σζα ηβμ Ϋζεΰεθ, αζζΪ ζσΰδα πλκεζβηδεΪ ηε ζεκπσθ θ‘ απκεαζτοβ ηκθ ελνηηΫ-
θκθ γβζανλσθ» (Οηδζέα θί‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 2). ΏθαθκλδεΪ ηε ηβθ πλκηλκπά ηκν πλκμ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν: ανηά Ϋΰδθε πλδθ ηβθ ΏθΪζηαζβ, πλδθ ηκ ηεζενηαέκ ΠΪζξα. Έπλεπε κ Υλδζησμ θα εβλτιεδ πλυηα ζηκνμ Εζλαβζέηεμ ηβμ επκξάμ ηκν, υζηε ανηκέ απκλλέπηκθηΪμ ηκθ (κ Υλδζησμ, θνζδεΪ, σθηαμ Θεσμ ηκ άιελε απσ πλδθ σηδ γα ηκθ απκλλέοκνθ) θα ηβθ Ϋξκνθ δδεαδκζκΰέα σηδ απενγτθγβεε πλυηα ζε Ϊζζκνμ εαδ αδδαθσλβζε ΰδα ηκνμ έδδκνμ. ΒιΪζζκν κ έδδκμ κ Υλδζησμ, εαδ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ εαδ ζηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ ζΫεδ ζηκνμ ηαγβηΫμ θα εβλτικνθ ζε σζα ηα Ϋγθβ. Άζζπζηε κ έδδκμ κ Θεσμ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ δβζυθεδ, ηΫζπ ηπθ πλκθβηυθ ηκν (δεμ εεθΪζαδκ 6), σηδ γα Ϋλγεδ β επκξά εαηΪ ηβθ κπκέα γα ζαηλετεηαδ απσ σζκνμ ηκνμ. Αεθ ζΫεδ εΪηδ ζε αθηέγεζβ ηε ηβθ Π.Α. κ Υλδζησμ. Ο Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: «δδα θα εζεέζβ ηα ζησηαηα ηπθ Εκνδαέπθ εαδ δδα θα πλκεηκδηΪζκνθ ηβθ κδσθ εδμ ηκ εάλνΰηα ηπθ απκζησζπθ, δδα θα ηβ ηκνμ εαηβΰκλκτθ πΪζδθ σηδ άζγαθ θα εβλτικνθ πλκμ εδδπζκζΪηλαμ εαδΫηζδ θα δδεαδκζκΰκτθηαδ πκν ηκνμ απκθετΰκνθ εαδ ηκνμ απκζηλΫθκθηαδ» (Οηδζέα ζί‘, εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 4). Ώζζκτ κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: «Αδα ηκτηκ εαδ εδμ εαηΪζζβζκθ ζηδΰηάθ εδζΪΰεδ ηκθ ζσΰκθ πελέ εγθδευθ˙ δδσηδ ζΫΰεδ [ζβη.: κ Υλδζησμ]: Ϋξπ εαδ Ϊζζα πλσίαηα πκν δεθ εέθαδ απσ ανηάθ ηβθ ηΪθδλαθ [=ηπθ Εκνδαέπθ]˙ πλΫπεδ εαδ εεεέθα θα ηα κδβΰάζπ» (Τπσηθβηα εδμ ηκ εαηΪ ΕπΪθθβθ, κηδζέα ι, 2‘). ΒπδπζΫκθ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 24, 14 κ Υλδζησμ ζΫεδ, πλδθ ηβ ΜεΰΪζβ ΒίδκηΪδα, «εαδ γα εβλνξγεέ ηκ εναΰΰΫζδκ ηκτηκ ηβμ ζπηβλέαμ εδμ σζβθ ηβθ κδεκνηΫθβθ, πλκμ ηαληνλέα εδμ σζα ηα Ϋγθβ». Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ-αλξαδκζΪηλεμ, ζκδπσθ, κδ κπκέκδ Ϋΰδθαθ απσ πΪθπ, εεησμ ηπθ Ϊζζπθ, εαδ εληβθενηΫμ ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ, ζέΰκνλα γα ΰθπλέακνθ θα ηαμ πκνθ ηβθ εληβθεέα ηπθ παλαπΪθπ ξπλέπθ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 24, 14˙ ΚαηΪ ΕπΪθθβ, 12, 23) εαγυμ εαδ ηκν παλαεΪηπ ζσΰκν ηκν Υλδζηκτ πλκμ ηκνμ Εκνδαέκνμ: ΚαηΪ Μαηγαέκθ 21, 43 δδὰ ηκῦηκ ζέΰπ ηῖθ ὅηδ ἀλγήζεηαδ ἀθ᾿ ηθ ίαζδζεία ηκῦ Θεκῦ εαὶ δκγήζεηαδ ἔγθεδ πκδκῦθηδ ηκὺμ εαλπκὺμ αημ· 44 εαὶ ὁ πεζὼθ ἐπὶ ηὸθ ζίγκθ ηκῦηκθ ζνθγζαζγήζεηαδ· ἐθ᾿ ὃθ δ᾿ ἂθ πέζῃ, ζδεηήζεδ αηόθ. (Αδα ηκτηκ ζαμ ζΫΰπ, σηδ γα αθαδλεγά απσ εζΪμ [ηκνμ Εκνδαέκνμ] β ίαζδζεέα ηκν Θεκτ εαδ γα δκγά εδμ Ϋγθκμ, ηκ κπκέκθ γα απκθΫλεδ ηκνμ εαλπκτμ ηβμ, εαδ εεεέθκμ, πκν γα πΫζβ επΪθπ ζ‘ ανησθ ηκθ ζέγκθ, γα ζνθηλδίά, εαδ εεεέθκθ εδμ ηκθ κπκέκθ γα πΫζβ, γα ηκθ εΪθβ εκηηΪηδα). ζα') «(ΜΘ. 8, 11-12). ηκ έδδκ σηπμ ΒναΰΰΫζδκ δδαίΪακνηε ππμ κ Εβζκτμ Ϋδπζε εθηκζά ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν πλυηα θα εβλτικνθ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ζηα απκζπζσηα πλσίαηα ηκν κέεκν Εζλαάζ (ΜΘ. 10, 6-7). Καδ αζζκτ πΪζδ ηκθέαεδ: "κε ἀπεζηάζβθ εἰ ηὴ εἰμ ηὰ πλόίαηα ηὰ ἀπκζπζόηα ηκῦ Ἰζλαήζ" (ΜΘ. 15, 24). Βέθαδ θαθελσ ππμ κ Νααπλαέκμ άιελε ηδ Ϋζεΰε εαδ ηδ δέδαζεε. Γδα ηκνμ αζζσθνζκνμ πκηΫ δεθ ηκν πΫλαζε β δδΫα ππμ ηπκλκτζαθ θα ΰέθκνθ κπαδκέ ηκν. Σα σζα ίΪακνθ ζηκ ζησηα ηκν ηα ΒναΰΰΫζδα εέθαδ πλκζγάεεμ ηεηαΰεθΫζηελεμ. Οδ πανζδαθδζηΫμ, πζαζηκΰλαθυθηαμ ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα εαδ γΫζκθηαμ θα παλκνζδΪζκνθ ηκθ Εβζκτ δδεγθδζηά, ηκθ παλκνζδΪακνθ θα Ϋξεδ εκζηκπκζέηδεεμ δδΫεμ εδ αεσηα θα ηδζεέ ηκνμ ζνηπαηλδυηεμ ηκν. Βπεδδά σηπμ αεσηα ζηκ ΐ‘ αδυθα άηαθ δζξνλά β αθηδπανζδαθδεά παλΪηαιβ, κδ δδαζεεναηΫμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ πλκζγΫζαθε ηα ηΫηκδα δδεγθδζηδεΪ εβλτΰηαηα, δε ζίάζαθε σηπμ εαδ σζεμ ηδμ αθηέγεηεμ πελδεκπΫμ πκν νπάλξαθ ζηα ΒναΰΰΫζδα˙ Ϋηζδ παλκνζδΪαεηαδ κ Εβζκτμ ηβ ηδα θκλΪ θα ηδζεέ εαδ θα απεδζεέ ηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ θα εέθαδ δδεγθδζηάμ εαδ ηβθ Ϊζζβ θαθαηδεσμ δκνδαέκμ εαδ εξηλσμ ηπθ εγθδευθ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 439). ΏΠΏΝΣΔΔ: ανηά β ελυηβζβ εέθαδ β ζνθΫξεδα ηκν πλκβΰκτηεθκν ελπηάηαηκμ, γα ζΫΰαηε. Παλαηβλκτηε ηα ειάμ: 1) Έξκνηε αθαθελγεέ ζηκ Μαηγαέκθ 15, 24. Αεθ πλσεεδηαδ πελέ Ϊλθβζβμ ηκν Εβζκτ, αζζΪ πελέ ηαεηδεάμ υζηε, ηπλκζηΪ ζηκνμ αεσηβ ησηε εγθδεδζηΫμ ηαγβηΫμ ηκν, θα απκζπΪζεδ ηβθ κηκζκΰέα πέζηβμ ηδαμ ιΫθβμ, εδ Ϋηζδ θα εαηαλλέοεδ ηκθ εγθδεσ εΰπδζησ ηκνμ. 2) ππμ Ϋξκνηε δεδ, Ϋξκνηε ΒναΰΰΫζδα ζε πΪπνλκνμ απσ ηδμ αλξΫμ ηκν ΐ‘ αδυθα. Σκ πελδεξσηεθσ ηκνμ εέθαδ απαλΪζζαξηκ ηε ηκ ζβηελδθσ. Έηζδ β Ϊπκοβ σηδ κδ «πανζδαθδζηΫμ» (ηΫηκδα θλΪιδα πκηΫ δεθ νπάλιε˙ εέθαδ εθετλεζβ ηπθ κπαδυθ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ ηκν 19κν αδ.) πζαζηκΰλΪθβζαθ ηα ΒναΰΰΫζδα εέθαδ πλκρσθ αηΪγεδαμ. ΒπδπζΫκθ νπκδβζυθεδ σηδ σζκδ ηκ νπκζηβλέακνθ ανησ ελέθκνθ ει δδέπθ ηα αζζσηλδα, πζΪθ θα άηαθ εαηηδΪ ΰελκτπα κ Υλδζηδαθδζησμ, πκν πζαζηκΰλαθκτζε εεέηεθα ΰδα θα εαηαηλκπυθεδ ηκνμ εθδκεκηηαηδεκτμ αθηδπΪζκνμ. ΏζζΪ β αζάγεδα απκδεδεθτεδ ηκ αθηέγεηκ.
3) Τπσ ηκ θπμ ηβμ αζάγεδαμ ανηάμ γα άηαθ αθκτζδκ θα αζξκζβγκτηε ηε απσοεδμ ητπκν «πζαζηκΰλΪθβζαθ πλκζγΫηκθηαμ εεέηεθα, αζζΪ δεθ αθαέλεζαθ, απσ θσίκ». ΠΫλα απ‘ ηκ σηδ ηΫηκδα Ϊπκοβ εέθαδ αθαπσδεδεηβ (ηκ «απσ θσίκ»), γα ηπκλκτζαθ αλΰσηελα κδ «πανζδαθδζηΫμ», σηαθ εέξαθ επδελαηάζεδ (ηεηΪ ηα ηΫζα ηκν ΐ‘ αδυθα, σππμ ζΫεδ κ ΚκλδΪηκμ) θα ιαθαπζαζηκΰλαθάζκνθ ηα εεέηεθα, αθκτ ησηε δεθ γα θκίσθηκνζαθ εαθΫθαθ. ΒΪθ ηκ εέξαθ πλΪιεδ ηδα θκλΪ, γα ηκ Ϋπλαηηαθ εαδ δετηελβ. ξδ σηδ εΪηδ ηΫηκδκ Ϋΰδθε, αζζΪ γΫζκνηε θα δεέικνηε ππμ β εεδκξά ηβμ «ηελδεάμ πζαζηκΰλΪθβζβμ» σξδ ησθκ εαηαλέθγβεε απσ ηβθ αλξαδκζκΰέα, αζζΪ εαδ ζηελεέηαδ ζκΰδεάμ. 4) νθεπυμ κ Υλδζησμ άιελε ηδ Ϋζεΰε ησηε: πλυηα γα εβλτηηκθηαθ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ζηκνμ Βίλαέκνμ εαδ τζηελα ζηκνμ Βγθδεκτμ. ξδ ηανησξλκθα εαδ ζηκνμ δτκ. Ήηαθ γΫηα ηεγσδκν εαδ σξδ «ηεηαΰεθΫζηελβ πζαζηκΰλΪθβζβ» ηπθ ζσΰπθ ηκν Υλδζηκτ. ΣΫζκμ, κ Υλδζησμ κτηε ηκνμ Βγθδεκτμ κτηε ηκνμ Βίλαέκνμ ηδζεέ. ζα') "Ο Υλδζησμ εέθαδ κ εάλνεαμ ηβμ ηδζαζζκδκιέαμ: «πκδκμ δεθ εέθαδ ηααέ ηκν εέθαδ εθαθηέκθ ηκν» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 12, 30). Ώζζκτ ζΫεδ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 22, 36) «σπκδκμ δεθ Ϋξεδ ηαξαέλδ αμ ππζάζβ ηα εθδτηαηΪ ηκν εαδ αμ αΰκλΪζβ». Σκ ηαξαέλδ εΪγε Ϊζζκ παλΪ Ϋηεδθε αξλβζδηκπκέβηκ: «ηκν εέπαθ "Κτλδε, θα εηνπάζπηε ηε ηκ ηαξαέλδ;". Καδ Ϋθαμ απσ ανηκτμ [ηκνμ απκζησζκνμ] εεητπβζε ηκθ δκτζκθ ηκν αλξδελΫπμ εαδ ηκν απΫεκοε ηκ δειέ ανηέ» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 22, 50). Ώζζκτ ζΫεδ «ζκθ ΰδα ηκνμ εξγλκτμ ηκν ανηκτμ, πκν δεθ άγεζαθ θα εέηαδ ίαζδζετμ ηκνμ, θΫληε ηκνμ εδυ εαδ ζθΪιηε ηκνμ ηπλκζηΪ ηκν» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 19, 27)". ΏΠΏΝΣΔΔ: απαθηΪηε Ϋθα-Ϋθα ζηα εδΪθδα πκν αθαθΫλκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ. i) Σκ «σπκδκμ δεθ εέθαδ ηααέ ηκν, εέθαδ εθαθηέκθ ηκν» δεθ ζβηαέθεδ «σπκδκμ δεθ εέθαδ ηααέ ηκν, εΰυ εέηαδ εθαθηέκθ ηκν», σππμ ηκ δδαζηλείζυθκνθ. Βέθαδ πλκθαθάμ β δδαθκλΪ: κ Υλδζησμ δεθ εέθαδ εθαθηέκθ εαθεθσμ. Ώνηκέ πκν δεθ ηκθ αεκζκνγκτθ εέθαδ εθαθηέκθ ηκν. Αδσηδ, αθ ζ.ξ. κ Ώ ηδζεέ ηκθ ΐ, ανησ δε ζβηαέθεδ απαλαέηβηα σηδ «κ ΐ εέθαδ εθαθηέκθ ηκν Ώ», αζζΪ ζέΰκνλα σηδ «κ Ώ εέθαδ εθαθηέκθ ηκν ΐ». ΒιΪζζκν κ Υλδζησμ ζΫεδ: «Βεεέθκμ πκν δεθ εέθαδ εθαθηέκθ ηαμ εέθαδ ηε ηκ ηΫλκμ ηαμ» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 9, 50). Ο ζνθδναζησμ ηπθ δτκ εδαθέπθ εέθαδ απκεαζνπηδεσμ: κ Υλδζησμ δεθ εέθαδ εθαθηέκθ εαθεθσμ. Βέθαδ ιεεΪγαλκ – εδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ απκδεδεθτκθηαδ αδδΪίαζηκδ – σηδ ανηκέ πκν εέθαδ εθαθηέκθ ηκν Υλδζηκτ, ησθκ ανηκέ εέθαδ πκν ηκθ πκζεηκτθ (εδ σξδ ανησμ εεεέθκνμ). ii) Οδ αλξαδκζΪηλεμ αθαθΫλκνθ ηα ΚαηΪ ΛκνεΪθ 22, 36 εαδ 22, 50, θκηέακθηαμ σηδ Ϋηζδ απκδεδεθτκνθ ππμ κ Υλδζησμ πλκζηΪαεδ ηβ ζθαΰά εαδ ηβ δκζκθκθέα ηπθ ηβ Υλδζηδαθυθ. Αεθ δδΪίαζαθ ηκ αηΫζπμ επσηεθκ ηκν 22, 50 εδΪθδκ, ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ 22, 51: «Σσηε κ Εβζκτμ εέπε, "αθάζηε ηα πλΪΰηαηα Ϋπμ εδυ". Καδ Ϊΰΰδιε ηκ ανηέ ηκν δκτζκν εαδ ηκθ εγελΪπενζε». Μσθβ β γελαπεέα ηκν δκτζκν εαδ β απκζηλκθά ηκν Υλδζηκτ πλκμ ηβθ θδζκηαξέα ηπθ απκζησζπθ αλεκτθ, ΰδα θα δεέικνθ σηδ κ Υλδζησμ εαηηέα ζξΫζβ ηε ζθαΰΫμ εαδ δκζκθκθέεμ ηβ Υλδζηδαθυθ δεθ Ϋξεδ κτηε εβλτηηεδ ηΫηκδα πλΪΰηαηα. Ο Μαηγαέκμ, πκν – αθηέγεηα απ‘ ηκθ ΛκνεΪ – άηαθ ανησπηβμ ηΪληνμ ηβμ ζτζζβοβμ ηκν Εβζκτ, παλαγΫηεδ ηκ έδδκ ΰεΰκθσμ πμ ειάμ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 26, 50-54): «Σσηε επζβζέαζαθ, Ϋίαζαθ ηα ξΫλα επΪθπ εδμ ηκθ Εβζκτθ εαδ ηκθ ζνθΫζαίαθ. Καδ Ϋθαμ απσ εεεέθκνμ, πκν άζαθ ηε ηκθ Εβζκτθ, Ϊπζπζε ηκ ξΫλδ εαδ Ϋίΰαζε ηκ ηαξαέλδ ηκν εαδ εεητπβζε ηκθ δκτζκθ ηκν αλξδελΫπμ εαδ ηκν Ϋεκοε ηκ ανηέ ηκν. Σσηε ηκν ζΫΰεδ κ Εβζκτμ, "ΐΪζε πΪζδθ ηκ ηαξαέλδ ζκν εδμ ηβθ γάεβθ ηκν, δδσηδ σζκδ σζκδ ελαηκτθ ηαξαέλδ, ηε ηαξαέλδ γα πεγΪθκνθ. Ή θκηέαεδμ σηδ δεθ ηπκλυ θα παλαεαζΫζπ ηκθ ΠαηΫλα ηκν εαδ θα ίΪζβ αηΫζπμ εδμ ηβθ δδΪγεζέθ ηκν πελδζζσηελεμ απσ δυδεεα ζεΰευθεμ αΰΰΫζπθ; Πυμ ζκδπσθ γα εεπζβλπγκτθ αδ ΰλαθαέ πκν ζΫΰκνθ σηδ Ϋηζδ πλΫπεδ θα ΰέθεδ"». iii) Σκ εδΪθδκ πκν αθαθΫλκνθ, δε ξλεδΪαεηαδ εαδ πκζτ ηναζσ ΰδα θα εαηαζΪίεδ εαθεέμ πελέ ηέθκμ πλσεεδηαδ. Βέθαδ ηκ ηΫζκμ ηδαμ παλαίκζάμ. Δ παλαίκζά ανηά αθαθΫλεηαδ ζηκθ έδδκ ηκ Υλδζησ, αζζΪ αθαθΫλεηαδ ζηβ ΑενηΫλα Παλκνζέα εδ σξδ ζηκ ηεζκδδΪζηβηα ηεηαιτ ΏθΪζηαζβμ εαδ ΑενηΫλαμ Παλκνζέαμ. ζκδ ησηε (εδ σξδ ζηκ ηεζκδδΪζηβηα) ηκθ εέξαθ αλθβγεέ, γα «ζθαΰκτθ». Έηζδ, ζκδπσθ, κ δζξνλδζησμ ηπθ αθηέξλδζηπθ πκν γΫζκνθ ηκθ Υλδζησ θα ενζκΰεέ ηΪξα ηβ ζθαΰά ηπθ εξγλυθ ηκν (απσ ηκνμ κπαδκτμ ηκν) εέθαδ αίΪζδηκμ. ηπμ εΪπκδκδ γα αθαλπηβγκτθ, πυμ κ Υλδζησμ, πκν εβλτζζεδ ηβθ αθειδεαεέα, θα πλκζηΪιεδ ηβ ζθαΰά ηπθ εξγλυθ ηκν, Ϋζηπ εαδ ζηκ ηΫζκμ. ΤπΪλξεδ β παλαίκζά ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ 21, 33-41, σπκν κδ εαεκέ επδζηΪηεμ ζθΪακνθ ηκ ΰδκ ηκν ενλέκν ηκν αηπεζδκτ, σηαθ ανησμ απκζηΫζεηαδ απσ ηκθ ετλδκ ηκν αηπεζδκτ, αθκτ πλυηα εέξε απκζηεέζεδ Ϊζζκνμ δκτζκνμ ηκν – ηκνμ πλκθάηεμ – ηκνμ κπκέκνμ επέζβμ κδ επδζηΪηεμ ζεσηπθαθ. Ρπηυθηαμ κ Υλδζησμ ηκνμ Φαλδζαέκνμ, ηδ πλΫπεδ θα εΪθεδ κ ετλδκμ ηκν αηπεζδκτ ηκνμ επδζηΪηεμ, ανηκέ ηκν απΪθηβζαθ «θα ηκνμ ζεκηυζεδ». ΏζζΪ εαδ πΪζδ, β παλαίκζά ανηά αθαθΫλεηαδ ζηβ ΑενηΫλα Παλκνζέα, ζηκθ ηεζδεσ πσζεηκ αηαθΪ εαδ πζαθεηΫθπθ απ‘ ανησθ εαηΪ ηβμ Βεεζβζέαμ. Έθα πσζεηκ πκν γα ηκθ πλκεαζΫζεδ κ έδδκμ κ
αηαθΪμ – σξδ κ Υλδζησμ (ΏπκεΪζνοδμ ΕπΪθθκν, 20, 8) εαδ ζηκθ κπκέκ γα ξΪζεδ εαδ γα ζθαΰκτθ. Βζξαηκζκΰδεσ εέθαδ ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ πααίκζάμ εαδ ηβμ πλκθβηεέαμ, ζκδπσθ. Με Ϊζζα ζσΰδα κ Υλδζησμ δεθ πλκεαζεέ ηβ ζθαΰά ηπθ ζαυθ εαηΪ ηβ ΑενηΫλα Παλκνζέα, κτηε πλκηλΫπεδ ζε ζθαΰά ηπθ ηβ Υλδζηδαθυθ εαηΪ ηκ ηεζκδδΪζηβηα ηεηαιτ ΏθΪζηαζβμ εαδ ΑενηΫλαμ Παλκνζέαμ. Καδ πυμ θα πλκΫηλεπε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ζε εΪηδ ηΫηκδκ, ηβ ζηδΰηά πκν πλκηλΫπεδ: ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 5, 44-47: «Βΰυ σηπμ ζαμ ζΫΰπ, ΏΰαπΪηε ηκνμ εξγλκτμ ζαμ, ενζκΰεέηε εεεέθκνμ, κέηδθεμ ζαμ εαηαλυθηαδ, ενελΰεηεέηε εεεέθκνμ, κέηδθεμ ζαμ ηδζκτζδ, εαδ πλκζετξεζγε νπΫλ εεεέθπθ, κέηδθεμ ζαμ ίζΪπηκνζδ εαδ ζαμ εαηαηλΫξκνζδ, δδΪ θα ΰεέθβηε νδκέ ηκν Παηλσμ ζαμ ηκν εθ ηκδμ κνλαθκέμ, δδσηδ ανησμ αθαηΫζζεδ ηκθ άζδκθ ανηκτ επέ πκθβλκτμ εαδ αΰαγκτμ εαδ ίλΫξεδ επέ δδεαέκνμ εαδ αδέεκνμ. Αδσηδ εΪθ αΰαπάζβηε ηκνμ αΰαπυθηΪμ ζαμ, πκέκθ ηδζγσθ Ϋξεηε; Καδ κδ ηεζυθαδ δεθ εΪηθκνζδ ηκ ανησ; Καδ εΪθ αζπαζγάηε ηκνμ αδεζθκτμ ζαμ ησθκθ, ηδ πελδζζσηελκθ εΪηθεηε; Καδ κδ ηεζυθαδ δεθ εΪηθκνζδθ κτηπμ;» εαδ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 5, 39: «σπκδκμ ζε εηνπάζεδ εδμ ηκ δειέ ζαΰσθδ, θα ηκν ζηλΫοβμ εαδ ηκ Ϊζζκ». ζβ') "Ο Εβζκτμ εβλτζζεδ ηκ ηέζκμ πλκμ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ ΰκθεέμ: «εἴ ηδμ ἔλξεηαδ πλόμ ηε εαὶ κ ηδζεῖ ηὸθ παηέλα ἑανηκῦ εαὶ ηὴθ ηβηέλα εαὶ ηὴθ ΰνθαῖεα εαὶ ηὰ ηέεθα εαὶ ηκὺμ ἀδεζθκὺμ εαὶ ηὰμ ἀδεζθάμ, ἔηδ δὲ εαὶ ηὴθ ἑανηκῦ ονξήθ, κ δύθαηαί ηκν ηαγβηὴμ εἶθαδ. εαὶ ὅζηδμ κ ίαζηάαεδ ηὸθ ζηανλὸθ ἑανηκῦ εαὶ ἔλξεηαδ ὀπίζπ ηκν, κ δύθαηαδ εἶθαί ηκν ηαγβηήμ.» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 14, 26-27). Με Ϊζζα ζσΰδα κ Εβζκτμ πλκηλΫπεδ ηκθ εσζηκ θα ηδζεέ ηκνμ ΰκθεέμ ηκν εαδ ηβθ κδεκΰΫθεδΪ ηκν, ΰδα θα αΰαπΪεδ ανησθ! Δ αΰΪπβ πλκμ ηκθ Εβζκτ ζνθεπΪΰεηαδ ηέζκμ πλκμ ηβθ αθγλππσηβηα." ΏΠΏΝΣΔΔ: ηδ γΫζεδ θα πεδ εδυ κ Υλδζησμ θαέθεηαδ απσ Ϋθα αθηέζηκδξκ ξπλέκ ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 10, 37-38: «῾Ο θδζθ παηέλα ἠ ηβηέλα πὲλ ἐηὲ κε ἔζηδ ηκν ἄιδκμ· εαὶ ὁ θδζθ νἱὸθ ἠ γνΰαηέλα πὲλ ἐηὲ κε ἔζηδ ηκν ἄιδκμ· εαὶ ὃμ κ ζαηίάθεδ ηὸθ ζηανλὸθ αηκῦ εαὶ ἀεκζκνγεῖ ὀπίζπ ηκν, κε ἔζηδ ηκν ἄιδκμ.» Ο Μαηγαέκμ ζΫεδ «σπκδκμ αβαπά ηκθ παηΫλα ά ηβθ ηβηΫλα ηκνπενζζζυηενμ απ’ υ,ηζ αβαπά ειέκα, δεθ ηκν εέθαδ Ϊιδκμ». Φαέθεηαδ αηΫζπμ σηδ κ ΛκνεΪμ – πκν δεθ άηαθ ανησπηβμ ηΪληνλαμ – εαηΫΰλαοε δδαθκλεηδεΪ ανησ πκν κ Μαηγαέκμ – πκν άηαθ ανησπηβμ ηΪληνλαμ – Ϊεκνζε. Αβζαδά πλσεεδηαδ ΰδα ηα έδδα ζσΰδα ηκν Υλδζηκτ, εδ κ Μαηγαέκμ ηα παλΫγεζε, σθηαμ ανησπηβμ ηΪληνλαμ, πδζησηελα. ηαθ ζκδπσθ κ ΛκνεΪμ ΰλΪθεδ πελέ «ηέζκνμ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ» δεθ εθθκεέ ηέζκμ: εθθκεέ «β αΰΪπβ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ θα εέθαδ ηδελσηελβ απ‘ ηβθ αΰΪπβ πλκμ ηκθ Υλδζησ»˙ απζΪ ηκ ζΫεδ ηε Ϊζζα ζσΰδα. Υλβζδηκπκδεέ ηδα πδκ Ϋθηκθα θκληδζηΫθβ ζΫιβ («ηέζκμ»), υζηε θα δεέιεδ ηβθ δΫκνζα δδαθκλΪ ηεΰΫγκνμ ηεηαιτ ηβμ αΰΪπβμ πλκμ ηκθ Θεσ εαδ ηβμ αΰΪπβμ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ. ζκ γα άηαθ ηκ θα ηδζκτζε εαθεέμ ηκνμ ΰκθεέμ ηκν (εθυ αλξδεΪ ηκνμ αΰαπκτζε), ησζβ γα πλΫπεδ θα εέθαδ β δδαθκλΪ ηεηαιτ ηβμ αΰΪπβμ πλκμ ηκ Θεσ εαδ ηβμ αΰΪπβμ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ – αζζΪ ανησ δε ζνθεπΪΰεηαδ Ϊλθβζβ ηβμ αΰΪπβμ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ. Δ ηδηά εαδ αΰΪπβ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ εέθαδ γερεά εθηκζά (ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘, 12). Χζησζκ πλκβΰεέηαδ β αΰΪπβ πλκμ ηκ δπλβηά εΪγε απάμ, δβζαδά ηκ Θεσ, εδ Ϋπεηαδ β αΰΪπβ πλκμ ηκνμ δπλβηΫμ ηβμ πλκζππδεάμ απά, δβζαδά ηκνμ ΰκθεέμ. Ώνησ εέθαδ ηκ ζκΰδεσ. ΒπδπζΫκθ, δεθ δζξτεδ εαθΫθαμ αζζβζκαπκεζεδζησμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ, δδαζηλείζυθκθηαμ ηα ζσΰδα ηκν Υλδζηκτ. Σκ «αΰΪπβζε πελδζζσηελκ ηκ Θεσ απσ ηκνμ ΰκθεέμ ζκν» δεθ ζνθεπΪΰεηαδ «ηέζβζε εαδ ηβθ αΰαπΪμ ηκνμ ΰκθεέμ ζκν». ηδ κ ΛκνεΪμ σηαθ ΰλΪθεδ ΰδα «ηέζκμ» ηδζΪ ηεηαθκλδεΪ, θαέθεηαδ απ‘ ηκ σηδ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηέζκμ πλκμ ηκθ έδδκ ηαμ ηκθ εανησ. ΦνζδεΪ, δεθ εθθκεέ πλαΰηαηδεσ ηέζκμ, αζζδυμ πκδκ θσβηα γα εέξε θα ηδζΪηε ΰδα ζπηβλέα; ζδ') "Σδ εθθκεέ κ Εβζκτμ σηαθ ζΫεδ «Μὴ θκηίζβηε ὅηδ ἤζγκθ ίαζεῖθ εἰλήθβθ ἐπὶ ηὴθ ΰθ· κε ἤζγκθ ίαζεῖθ εἰλήθβθ, ἀζζὰ ηάξαδλαθ. ἤζγκθ ΰὰλ δδξάζαδ ἄθγλππκθ εαηὰ ηκῦ παηλὸμ αηκῦ εαὶ γνΰαηέλα εαηὰ ημ ηβηλὸμ αημ εαὶ θύηθβθ εαηὰ ημ πεθγελᾶμ αημ· εαὶ ἐξγλκὶ ηκῦ ἀθγλώπκν κἱ κἰεδαεκὶ αηκῦ.» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 10, 34-36) εαδ «Πῦλ ἤζγκθ ίαζεῖθ ἐπὶ ηὴθ ΰθ, εαὶ ηί γέζπ εἰ ἢδβ ἀθήθγβ! ίάπηδζηα δὲ ἔξπ ίαπηδζγθαδ, εαὶ πμ ζνθέξκηαδ ἕπμ κὗ ηεζεζγῆ! δκεεῖηε ὅηδ εἰλήθβθ παλεΰεθόηβθ δκῦθαδ ἐθ ηῆ ΰῆ; κξί, ζέΰπ ηῖθ, ἀζζ᾿ ἠ δδαηελδζηόθ. ἔζκθηαδ ΰὰλ ἀπὸ ηκῦ θῦθ πέθηε ἐθ κἴεῳ ἑθὶ δδαηεηελδζηέθκδ, ηλεῖμ ἐπὶ δνζὶ εαὶ δύκ ἐπὶ ηλδζί· δδαηελδζγήζκθηαδ παηὴλ ἐπὶ νἱῶ εαὶ νἱὸμ ἐπὶ παηλί, ηήηβλ ἐπὶ γνΰαηλὶ εαὶ γνΰάηβλ ἐπὶ ηβηλί, πεθγελὰ ἐπὶ ηὴθ θύηθβθ αημ εαὶ θύηθβ ἐπὶ ηὴθ πεθγελὰθ αημ.» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 12, 49-53), εεησμ απ‘ ηκ θα εεδβζυζεδ ηβ γλβζεενηδεά ηκν ηδζαζζκδκιέα εαδ ηκ θαθαηδζησ, πκν δδαδλκτθ ηκνμ αθγλυπκνμ; Ο έδδκμ ηκ ζΫεδ σηδ δεθ άλγε θα θΫλεδ εδλάθβ αζζΪ πσζεηκ, σξδ εδλάθβ αζζΪ ηΪξαδλα˙ σηδ ειαδηέαμ ηκν γα δδαξπλδζηκτθ κδεκΰΫθεδεμ, παηΫλαμ εαηΪ ΰδκν εδ αθηέζηλκθα, ηΪθα εαηΪ εσλβμ εδ αθηέζηλκθα, πεγελΪ εαηΪ θτθβμ εδ αθηέζηλκθα». ΏΠΏΝΣΔΔ: εαηηέα ζξΫζβ, θνζδεΪ, δεθ Ϋξκνθ κδ παλαπΪθπ δζξνλδζηκέ ηε ηβθ αζάγεδα. Ο ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: «ΒπκηΫθπμ κ πσζεηκμ δεθ εέθαδ Ϋλΰκθ ηβμ πλκγΫζεπμ ηκν Κνλέκν, αζζΪ πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ ΰθυηβθ ηπθ αθγλυππθ. Αδσηδ κ Κτλδκμ άγεζεθ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ θα ζνηθπθκτθ πμ πλκμ ηβθ ενζΫίεδαθ.
Βπεδδά σηπμ εεεέθκδ ζηαζδΪακνθ, ΰέθεηαδ πσζεηκμ» (Οηδζέα ζε‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 1). Ο Υλδζησμ ζΫεδ σηδ ειαδηέαμ ηκν, κδ Ϊθγλππκδ γα ξπλδζηκτθ, απσ ησθκδ ηκνμ, ζ‘ ανηκτμ πκν γα πδζηΫοκνθ εαδ ζ‘ ανηκτμ πκν δε γα πδζηΫοκνθ. μ εδυ, πκδκ εέθαδ ηκ πλσίζβηα; ηαθ εηθαθέαεηαδ ηδα γεπλέα ά ηδα πέζηβ, Ϊζζκδ ηβ δΫξκθηαδ εδ Ϊζζκδ ηβθ απκλλέπηκνθ εαδ Ϋηζδ κδ Ϊθγλππκδ δδξΪακθηαδ, δδαδλκτθηαδ ζε δτκ κηΪδεμ. Ώνησ σηπμ δεθ ζΫεδ ηέπκηε αλθβηδεσ ΰδα ηβθ γεπλέα ηβθ έδδα˙ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ ππμ β έδδα β γεπλέα εέθαδ εαεά, απζυμ επεδδά εΪπκδκδ ηβ δΫξηβεαθ εαδ εΪπκδκδ Ϊζζκδ ηβθ απΫλλδοαθ. Άηα άηαθ Ϋηζδ, σζεμ κδ απσοεδμ γα άηαθ «επδεέθδνθεμ», αθκτ ειαθηδεεδηΫθκν «δδξΪακνθ» ηκνμ αθγλυπκνμ ζε δτκ (ηκνζΪξδζηκθ) κηΪδεμ: σζκνμ ηδμ απκδΫξκθηαδ εδ σζκνμ ηδμ απκλλέπηκνθ. Βέθαδ κζκθΪθελβ ζκδπσθ β πκθβλδΪ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, πκν εαηβΰκλκτθ ηκθ Υλδζησ πμ αέηδκ δδξαζηκτ. ΚΪθκνθ πζΪθ κ Υλδζησμ θα κδβΰεέ ζηκ δδξαζησ ηβμ αθγλππσηβηαμ. ε ζέΰκ γα δζξνλδζηκτθ σηδ ησθκ σηαθ ηδα Ϊπκοβ ΰέθεηαδ απκδεεηά απ‘ σζκνμ, εέθαδ ζπζηά (δδαθκλεηδεΪ εέθαδ εαεσ θα νπΪλξεδ εαδ θα δδξΪαεδ), δβζαδά γα δδεαδυζκνθ ηκ επδξεέλβηα ηβμ ίέαδβμ επδίκζάμ ηδαμ Ϊπκοβμ. Ώθηέγεηα, κ Υλδζησμ, ηκθέακθηαμ σηδ γα δδξΪζεδ ηκνμ αθγλυπκνμ, ζε πδζηκτμ εαδ Ϊπδζηκνμ, αθάθεδ «ξυλκ» θα ζηαγκτθ κδ Ϊπδζηκδ. ΑδαθκλεηδεΪ δεθ γα Ϋζεΰε σηδ ειαδηέαμ ηκν γα δδαξπλδζηκτθ κδ Ϊθγλππκδ (ζε πδζηκτμ εαδ Ϊπδζηκνμ): γα ‗ζεΰε σηδ ειαδηέαμ ηκν γα πδζηΫοκνθ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ. Δ «ηΪξαδλα» Ϋξεδ ηκ ξαλαεηβλδζηδεσ σηδ ηΫηθεδ. Αεθ αθαθΫλεηαδ ζε ζθαΰΫμ κ Υλδζησμ, αζζΪ ζηκ ΰεΰκθσμ σηδ β τπαλιά ηκν δδαξπλέαεδ ηκνμ πδζηκτμ απσ ηκνμ Ϊπδζηκνμ˙ κ δδαξπλδζησμ ΰέθεηαδ σξδ ηε ηβ ίέα, αζζΪ ηε ηβ δδεά ηκνμ γΫζβζβ θα εέθαδ εέηε πδζηκέ εέηε Ϊπδζηκδ. Ο δδξαζησμ σηπμ, αθΪηεζα εαδ ζηα ηΫζβ ηβμ κδεκΰΫθεδαμ, δεθ κθεέζεηαδ απζυμ ζηβθ δδαθκλεηδεά ηκπκγΫηβζβ ηκν εαγεθσμ Ϋθαθηδ ηκν Υλδζηκτ, αζζΪ ζηκ ηέζκμ ηπθ Ϊπδζηπθ πλκμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Ο Υλδζησμ (ιαθα)ηκθέαεδ σηδ κδ Ϊπδζηκδ γα ηδζάζκνθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ζνΰΰεθεέμ ηκνμ˙ δεθ ζΫεδ σηδ κ Υλδζηδαθσμ γα ηδζάζεδ ηκνμ Ϊπδζηκνμ ζνΰΰεθεέμ ηκν. Οδ αλξαδκζΪηλεμ δδαζηλείζυθκνθ ηα ζσΰδα ηκν, ζαθ θα ζάηαδθε ηκ Ϋθα ηκ Ϊζζκ. Θα ζτηθελε ζηκνμ αλξαδκζΪηλεμ εαδ ηκνμ ζκδπκτμ αθηδξλδζηδαθκτμ θα απκδεέικνθ σηδ κ Υλδζησμ αβηΪεδ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα ηδζάζκνθ ηκνμ Ϊπδζηκνμ ζνΰΰεθεέμ/ζνθαθγλυπκνμ ηκνμ. ηπμ κ Υλδζησμ απζυμ πλκεδδκπκδεέ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ κδ Ϊπδζηκδ ζνΰΰεθεέμ ηκνμ γα ηκνμ ηδζάζκνθ: «ηαὶ ἐπενμὶ ημῦ ἀκενώπμο μἱ μἰηζαημὶ αὐημῦ». ξδ «εαδ εξγλσμ [=κ Υλδζηδαθσμ] ηπθ κδεδαευθ [=Ϊπδζηπθ ζνΰΰεθυθ] ανηκτ». Γδα ηκνμ Υλδζηδαθκτμ δζξτεδ πΪθηκηε ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 5, 44-47. Δ δδαθκλΪ εέθαδ ζεπηά, αζζΪ ηελΪζηδαμ ζβηαζέαμ. Οδ αθηδξλδζηδαθκέ εέθαδ ηεξθέηεμ ζηβ δδαζηλΫίζπζβ ηπθ ζσΰπθ ηβμ Ώΰέαμ Γλαθάμ εαδ ζηβθ παλαπκέβζβ ηκν θκάηαησμ ηβμ. ζε') "Γδαηέ κ Εβζκτμ ζνθδζηΪ ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν «σηαθ πλκζετξεζγε, ηβ ζΫΰεηε πκζζΪ εαδ αθσβηα, σππμ εΪθκνθ κδ εγθδεκέ, πκν θκηέακνθ σηδ ηε ηβθ πκζνζκΰέαθ ηκνμ γα εδζαεκνζγκτθ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 6, 7), εθυ νπΪλξκνθ πκζζκέ τηθκδ πλκμ ηκνμ γεκτμ, ηκν Πνγαΰσλα εαδ Ϊζζπθ, πκν δδαελέθκθηαδ ΰδα ηβθ ζδησηβηα εαδ ηκ ηεζησ θσβηΪ ηκνμ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: κ Πνγαΰσλαμ δεθ άηαθ κ εζαζζδεσμ ητπκμ πκζνγερζηά κτηε εδ κ Βνλδπέδβμ, απκζπΪζηαηα ηπθ κπκέπθ παλαγΫηεδ κ ε. Γ. δΫηηκμ εαδ κ Γαπιφο, ΰδα θα ηαμ απκδεέικνθ σηδ δεθ «ίαηηκζκΰκτζαθ» (θζναλκτζαθ) κδ Βγθδεκέ. Έξκνηε αθαθΫλεδ ηκ παλαθκρεσ ηνπδεσ ηπθ πλκζενξυθ πκν Ϋεαθαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ, ζηκ εεθΪζαδκ 57. ηλδθκΰτλδααθ, ξκλκπβδκτζαθ, εαδ Ϋεαθαθ Ϊζζα δδαζεεδαζηδεΪ εαηΪ ηβθ αθΪΰθπζβ ηβμ πλκζενξάμ, ΰδα θα ηκνμ πλκζΫικνθ κδ «γεκέ». Ίζπμ γα ηπκλκτζαθ, κδ αλξαδκζΪηλεμ, θα ηαμ ειβΰάζκνθ ηβ ζβηαζέα ηβμ θλΪζβμ ΐΏΡΐΏΦΟΡΦΟΡΐΏΡΐΟΡΐΏΡ ΐΟΡΏ ΐΟΡΐΟΡ ΐΏΡΐΏ ΦΟΡΐΏΐΏΕΔ, β κπκέα ίλΫγβεε ζηβθ ΒζζΪδα, ζηβθ αγβθαρεά αλξαέα ΏΰκλΪ, ζε Ϋθα «εαηΪδεζηκ», δβζαδά πλκζενξά πλκμ ξγσθδκνμ εζζβθδεκτμ γεκτμ˙ εαδ πυμ ανηά β θλΪζβ δε ζνθδζηΪ «ίαηηκζκΰέα». «Ο ΚδεΫλπθ (De legibus, 2, 15) παλαηβλεέ σηδ κδ εζζβθδεΫμ πσζεδμ θλσθηδααθ θα δδαηβλκτθ ηκνμ αλξαέκνμ λνγηκτμ. (...) Ο ΐΪλλπθ αθαθΫλεδ κλδζηΫθεμ ζΫιεδμ ηπθ δελυθ ίδίζέπθ πκν δδαηβλκτθηαθ ζηβθ Ώγάθα, ηπθ κπκέπθ β ΰζυζζα άηαθ αλξαρεά (De lingua latina, 5, 97)» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 260-261). Γδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ εδ κ ζνλδαεάμ εαηαΰπΰάμ Βγθδεσμ, ΕΪίζδξκμ, εαηβΰκλεέ ηκνμ Έζζβθεμ σηδ αζζκδυθκνθ σζα ηαγαέθκνθ απσ ηκνμ ΏζδΪηεμ Βγθδεκτμ. ΜεηαθλΪακθηαμ ηδα αζδαηδεά πλκζενξά ζε «γεσ» ά ηδα «ηαΰδεά» αζδαηδεά ζΫιβ ά Ϋθα σθκηα αζδαηδεκτ «γεκτ» ζηα εζζβθδεΪ, αηΫζπμ Ϊζζααε (Ϋζηπ εαδ εζαθλυμ) β πλκθκλΪ ηπθ ζΫιεπθ, κπσηε πλκθΫλκθηΪμ ηδμ δεθ ηπκλκτζε θα ειενηεθέζεδ εαθεέμ ηκ «γεσ». Ώνηά εέθαδ β θζναλέα˙ εδ σξδ κδ ζέΰεμ ειαδλΫζεδμ δδΪθκλπθ Ώλξαέπθ, πκν ησθκ ενζείεέμ πκζνγερζηΫμ εαδ ξαλαεηβλδζηδεΪ παλαδεέΰηαηα Βγθδευθ δε γα ηπκλκτζαθ θα ξαλαεηβλδζηκτθ. ζζη') "Σα «γατηαηα» ηκν Εβζκτ εέθαδ εζεΰξσηεθα, πλκεηκδηαζηΫθα. Ο Εβζκτμ πλδθ πΪεδ ζε εΪπκδκ ηΫλκμ Ϋζηεζθε πλυηα ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν (σξδ απαλαέηβηα ηκνμ δυδεεα, αζζΪ εαδ ηκνμ είδκηάθηα), κδ κπκέκδ παλέζηαθαθ ηκνμ ξεδλκελκηβηΫμ, ηκνμ αλλυζηκνμ ά έζπμ Ϋπεδγαθ Ϊζζκνμ θα εΪθκνθ ηκνμ αλλυζηκνμ. Έπεδηα ελ-
ξσηαθ κ Εβζκτμ εαδ «ΰδΪηλενε» ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν ά ανηκτμ πκν κδ ηαγβηΫμ ηκν εέξαθ πεέζεδ θα παλαζηάζκνθ ηκνμ «ηνθζκτμ», ηκνμ «παλΪζνηκνμ», ηκνμ «δαδηκθδζηΫθκνμ» ε.Ϊ., εδ Ϋηζδ πλκίαζσηαθ πμ «Μεζζέαμ». Ο Εβζκτμ πλκζξεδέααε ηκθ πλκκλδζησ ηκν εΪγε θκλΪ. Σκ παλΪδεδΰηα ηβμ γελαπεέαμ ηβμ πεγελΪμ ηκν έηπθα (ΠΫηλκν) εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ. Ώθκτ ηβθ γελαπετεδ ζηκ ζπέηδ ηκν ΠΫηλκν, σηαθ ηααετκθηαδ ηα πζάγβ ηβμ πελδκξάμ ΰδα θα ηκνμ ΰδαηλετζεδ, ανησμ ζΫεδ σηδ «πλΫπεδ θα θΫλπ ηκ Ϊΰΰεζηα ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν Θεκτ εαδ ζε Ϊζζεμ πσζεδμ» εαδ απκθετΰεδ θα εΪθεδ πλαΰηαηδεΪ γατηαηα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Έξκνηε θα παλαηβλάζκνηε Ϋιδ πλΪΰηαηα. 1. Οδ ΒναΰΰεζδζηΫμ εαδ κδ απσζηκζκδ δε γα επΫηεθαθ ηΫξλδ γαθΪηκν, κ εαγΫθαμ ηκνμ, ΰδα ηβθ αζάγεδα ηβμ πέζηβμ ηκνμ, εΪθ άιελαθ ΰδα ηβθ νπκηδγΫηεθβ απΪηβ. ΒΪθ ΰθυλδααθ εαδ εέξαθ ζΪίεδ ηΫλκμ ζ‘ ανηάθ ηβθ απΪηβ, ησηε ηε ηβθ πλυηβ δνζεκζέα, γα απαλθκτθηαθ ηκθ Υλδζησ, εδδδεΪ ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ. Αε γα Ϊλξδααθ ηδμ πελδκδεέεμ. 2. Ώθ κδ ηαγβηΫμ ηκν εέξαθ ηΫηκδκ λσζκ εαδ εΪθ επλσεεδηκ πελέ απΪηβμ, ησηε κδ ζνΰΰλαθεέμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ γα άηαθ αλεεηΪ Ϋινπθκδ απαηευθεμ, υζηε θα απκελτοκνθ εθηεζυμ, σξδ ησθκ ηκθ λσζκ ηπθ ηαγβηυθ πκν απΫζηεζθε ζηδμ πσζεδμ εαδ ηα ξπλδΪ, αζζΪ εαδ ηβθ έδδα ηβθ τπαλιβ ηπθ ηαγβηυθ ανηυθ, ΰδα θα ηβ ίΰκνθ ηδα ηΫλα ηέπκηε «απκηνγκπκδβηΫμ» εαδ ηκνμ ιεζεεπΪζκνθ. 3. Δ Παζαδζηέθβ άηαθ ηδα ηδελά πελδκξά. ΒΪθ νπάλξαθ είδκηάθηα Ϊηκηα (εε ηπθ ηαγβηυθ ηκν Εβζκτ) πκν «γελαπετκθηαδ» ιαθΪ εαδ ιαθΪ, ησηε β πδγαθσηβηα θα ηα δεδ εΪπκδκμ εαδ θα ηα ιεζεεπΪζεδ ηπλκζηΪ ζηκ πζάγκμ (π.ξ. «Βζτ δεθ άζκνθ πκν γελαπετηβεεμ πλκξηΫμ ζηβ ΝαααλΫη; Συλα ζηβθ ΣδίελδΪδα, Ϋΰδθεμ ιαθΪ παλΪζνηκμ;») άηαθ πκζτ ηεΰΪζκμ, εαδ κ εέθδνθκμ ανηκέ – κδ απαηευθεμ ηαγβηΫμ ηκν – θα ζνθηζαλδζηκτθ απσ ηκ πζάγκμ πκν γα αθηδζαηίαθσηαθ ηβθ απΪηβ, άηαθ πκζτ ηεΰΪζκμ. Αεθ ΰδθσηαθ θα δβηδκνλΰβγεέ β θάηβ ΰτλπ απσ ηκ σθκηα εαδ ηκ πλσζππκ ηκν Εβζκτ ηε ηΫηκδκ ηλσπκ. 4. Οδ πσζεδμ εαδ ηα ξπλδΪ εεεέθβ ηβθ επκξά άηαθ πκζτ ηδελσηελα ηπθ ζβηελδθυθ. Οδ Ϊθγλππκδ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, ηπκλεέ θα ηβθ άηαθ επδζηάηκθεμ, αζζΪ ίζΪεεμ δεθ άηαθ. Γθυλδααθ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκθ (σππμ ζηα ξπλδΪ ζάηελα), άιελαθ πκδκμ εέθαδ νΰδάμ εαδ πκδκμ Ϊλλπζηκμ, άιελαθ πκδκμ άηαθ ιΫθκμ εαδ πκδκμ ζνηπκζέηβμ / ζνΰξπλδαθσμ ηκνμ, εαδ αζθαζυμ δεθ ηπκλκτζαθ θα πεδζηκτθ απσ γατηαηα πκν ζνθΫίαδθαθ πΪθηκηε ζε ιΫθκνμ (κδ κπκέκδ εηθαθέακθηαθ απσ ηκ πκνγεθΪ) εαδ πκηΫ ζε ζνθηκπέηεμ ηκνμ. ηβ ζβηελδθά επκξά, αζθαζυμ εέθαδ δνθαηά β ειαπΪηβζβ ηπθ αθγλυππθ, δδσηδ κδ πσζεδμ εέθαδ ηεΰΪζεμ εαδ ηα πζάγβ δεθ ΰθπλέακθηαδ αθαηεηαιτ ηκνμ, εαδ ΰδ‘ ανησ εέθαδ πκζτ ετεκζκ ΰδα εΪπκδκθ «γανηαηκπκδσ» θα εΪθεδ «γατηαηα» ξλβζδηκπκδυθηαμ εΪπκδκνμ ζνθελΰΪηεμ ηκν πμ «παλΪζνηκνμ», «εκνθκτμ» ε.ζπ. εαδ γελαπετκθηΪμ ηκνμ. ηβθ επκξά ηκν Εβζκτ σηπμ, ζε ησζκ ηδελΫμ πσζεδμ εαδ ξπλδΪ, ετεκζα ηΫηκδκν εέδκνμ απΪηβ γα αθαεαζτπηκθηαθ. 5. Άζζπζηε κδ έδδκδ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ ηαμ αθαθΫλκνθ σηδ κδ Φαλδζαέκδ, σηαθ ησζκ εαξτπκπηκδ, υζηε ελενθκτζαθ σζεμ ηδμ πελδπηυζεδμ, αεσηβ εαδ ηβμ απΪηβμ, ζξεηδεΪ ηε ηα γατηαηα ηκν Εβζκτ. Ρπηκτθ ηκνμ ΰκθεέμ ηκν εε ΰεθεηάμ ηνθζκτ, αθ κ γελαπενηΫθκμ εέθαδ σθηπμ ΰδσμ ηκνμ (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, 9, 19). Βθσζκθ, ζκδπσθ, κδ εξγλκέ ηκν Υλδζηκτ ειΫηαααθ ηκ εθδεξσηεθκ ηβμ απΪηβμ, αζζΪ κτηε ησηε αθαεΪζνοαθ εΪπκδα απΪηβ κτηε αλΰσηελα (ζηκ Σαικνχδ) αθΫθελαθ ηΫηκδα ειαπΪηβζβ, εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κδ ζτΰξλκθκδ αλξαδκζΪηλεμ «απκηνγκπκδβηΫμ» δζξνλέακθηαδ παλαητγδα εαδ εΪθκνθ αθαπσδεδεηεμ εληβθεέεμ. 6. Σκ σηδ κ Εβζκτμ εέξε Ϋθα ζξΫδδκ απσ πκδα πσζβ γα πελΪζεδ πλυηα, πκτ γα πΪεδ Ϋπεδηα, δεθ εέθαδ αλεεησ, ΰδα θα ΰέθκνηε εαξτπκπηκδ εαδ θα πκτηε σηδ πλσεεδηαδ πελέ απΪηβμ. Ο εαγΫθαμ, σηαθ ίΰαέθεδ απσ ηκ ζπέηδ ηκν Ϋξεδ πλκζξεδδΪζεδ πκτ γΫζεδ θα πΪεδ, Ϋηζδ εδ κ Θεσμ Ϋξεδ ζξΫδδκ, πλυηα θα πΪεδ ζηβθ ΝαααλΫη, Ϋπεδηα ζηβθ Καπελθακτη, Ϋπεδηα ζηα ΓΪδαλα ε.κ.ε. νηπΫλαζηα: οενδκκλγκζκΰδζηδεΫμ εληβθεέεμ νπΪλξκνθ πκζζΫμ. ΏζζΪ ΰδα θα απκδεδξηκτθ πμ αζβγεέμ, πλΫπεδ θα ηβθ εζκθέακθηαδ απσ ηκθ κλγσ ζσΰκ. Οδ αλξαδκζαηλδεκέ δζξνλδζηκέ ΰδα ηα γατηαηα ηκν Υλδζηκτ εέθαδ ησζκ ζαγλκέ εαδ ΰεζκέκδ, υζηε ηε ηδα πλσξεδλβ ειΫηαζβ εαηηαλέπηκθηαδ. ζγ') "Δ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εέθαδ είλαρεά. Πυμ ΰέθεηαδ θα Ϋξκνθ Ϊδδεκ κδ λαίίέθκδ εαδ δέεαδκ κδ Υλδζηδαθκέ, σηαθ ηβθ εληβθετκνθ ανηκέ;"
ΏΠΏΝΣΔΔ: ΤπΪλξεδ κ δζξνλδζησμ σηδ ησθκ κδ Βίλαέκδ ηπκλκτζαθ θα εληβθετζκνθ ηα εδΪθδα ζπζηΪ, εαδ ζνθεπυμ, εΪθ ανηκέ δεθ ηα εληάθενζαθ Ϋηζδ, ησηε β ξλδζηδαθδεά εληβθεέα δεθ ζηΫεεηαδ απσ ησθβ ηβμ. ηπμ εΪθκνθ ζΪγκμ, ΰδαηέ β εληβθεέα ηπθ Φαλδζαέπθ, ηπθ αδδκνεαέπθ εαδ ηπθ ΓλαηηαηΫπθ (δβζαδά ηπθ Εκνδαέπθ ηβμ επκξάμ ηκν Υλδζηκτ) ΰδα ηκ ηπζαρεσ θσηκ εαδ ηκνμ πλκθάηεμ ησθκ ζπζηά δεθ άηαθ, εδ ανησ απκδεέεθνε κ Υλδζησμ, εΪγε θκλΪ πκν ζναβηκτζε ηααέ ηκνμ. -Έηζδ δδαίΪακνηε ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 22, 41-46: «Βθυ δε άζαθ ηααεηΫθκδ κδ Φαλδζαέκδ, ηκνμ ελυηβζε κ Εβζκτμ, "Σδ θλκθεέηε δδα ηκθ Υλδζησθ; Πκέκν εέθαδ νδσμ;". ΛΫΰκνθ εδμ ανησθ, "Σκν Αανέδ". Ώνησμ ηκνμ ζΫΰεδ, "Πυμ ζκδπσθ κ Αανέδ, εηπθενζηΫθκμ απσ ηκ Πθετηα, ηκθ κθκηΪαεδ Κτλδκθ εαδ ζΫΰεδ, Δίπε μ Κφνζμξ εζξ ημκ Κφνζυκ ιμο, Κάεδζε εζξ ηα δελζά ιμο, έςξ υημο ηάκς ημοξ επενμφξ ζμο οπμπυδζμκ ηςκ πμδζχκ ζμο; ΒΪθ ζκδπσθ κ Αανέδ ηκθ κθκηΪαεδ Κτλδκθ, πυμ εέθαδ δνθαησθ θα εέθαδ νδσμ ηκν;". Καδ εαθεέμ δεθ άηκ εδμ γΫζδθ θα ηκν απκελδγά Ϋθα ζσΰκθ, κτηε εησζηβζε εαθεέμ απσ εεεέθβθ ηβθ βηΫλαθ θα ηκθ ελπηάζεδ πζΫκθ». Φαέθεηαδ πσζκ κδ δάγεθ ανγεθηδεκέ εληβθενηΫμ ηκν ηπζαρεκτ θσηκν ηα Ϋξαζαθ. -Βπέζβμ κ Υλδζησμ δεέξθεδ ηβθ ζαθγαζηΫθβ εληβθεέα ηπθ ΰλαηηαηΫπθ εαδ Φαλδζαέπθ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 15, 3-6: «Ώνησμ δε ηκνμ απεελέγβ, "Γδαηέ εαδ ζεδμ παλαίαέθεηε ηβθ εθηκζάθ ηκν Θεκτ ξΪλδθ ηβμ παλαδσζευμ ζαμ; Ο Θεσμ εέπε: Να ηζιάξ ημκ παηένα ζμο ηαζ ηδκ ιδηένα ζμο, εαδ, Δηείκμξ πμο οανίγεζ παηένα ή ιδηένα μθείθεζ κα εακαηςεή. εδ δε ζΫΰεηε: "Βεεέθκμ πκν γα πβ εδμ ηκθ παηΫλα ηκν ά ηβθ ηβηΫλα ηκν, ,ηδ Ϋξεδ θα πθεζβγάμ απσ εηΫ, ανησ δέδεηαδ πμ δυλκθ εδμ ηκθ Θεσθ, ανησμ δεθ Ϋξεδ νπκξλΫπζδθ θα ηδηάζβ ηκθ παηΫλα ηκν ά ηβθ ηβηΫλα ηκν". Καδ αενλυζαηε ηβθ εθηκζάθ ηκν Θεκτ ξΪλδθ ηβμ παλαδσζευμ ζαμ». -Υαλαεηβλδζηδεσ παλΪδεδΰηα ηβμ Ϋζζεδοβμ ανγεθηέαμ, ΚαηΪ Μαηγαέκθ 21, 23-27: «Καδ σηαθ άζγε εδμ ηκθ θασθ, ηκθ επζβζέαζαθ, εθυ εδέδαζεε, κδ αλξδελεέμ εαδ πκ πλεζίτηελκδ ηκν ζακτ, εαδ ηκν εέπαθ, "Με πκδαθ εικνζέαθ εΪθεδμ ανηΪ, εαδ πκδκμ ζκν Ϋδπεε ηβθ εικνζέαθ ανηάθ;". Ο Εβζκτμ ηκνμ απεελέγβ, "Θα ζαμ εΪθπ εαδ εΰυ ηέαθ ελυηβζδθ, εαδ εΪθ ηκν απαθηάζεηε, γα ζαμ ππ εαδ εΰυ ηε πκδαθ εικνζέαθ εΪθπ ανηΪ. Σκ ίΪπηδζηα ηκν ΕπΪθθκν απσ πκτ άηκ; Ώπσ ηκθ κνλαθσθ ά απσ ηκνμ αθγλυπκνμ;". Ώνηκέ ζναβηκτζαθ ηεηαιτ ηκνμ εαδ Ϋζεΰκθ, "ΒΪθ πκτηε, "Ώπσ ηκθ κνλαθσθ", γα ηαμ πβ, "Γδαηέ ζκδπσθ δεθ επδζηΫοαηε ζ‘ ανησθ;", εΪθ δε πκτηε, "Ώπσ ηκνμ αθγλυπκνμ", θκίκτηεγα ηκθ ζασθ, δδσηδ σζκδ Ϋξκνθ ηκθ ΕπΪθθβθ ΰδα πλκθάηβθ". Καδ απεελέγβζαθ εδμ ηκθ Εβζκτθ, "Αεθ ΰθπλέακηεθ". Καδ ανησμ ηκνμ εέπε, "Οτηε εαδ εΰυ ζαμ ζΫΰπ ηε πκδαθ εικνζέαθ εΪθπ ανηΪ". -Ο Υλδζησμ απκζηκηυθεδ ηκνμ απεζηαζηΫθκνμ ηπθ Δλπδδαθυθ εαδ ηπθ Φαλδζαέπθ, σηαθ ανηκέ πλκζπαγκτθ θα ηκθ παΰδδΫοκνθ ΰδα ηκ αάηβηα ηβμ πζβλπηάμ ηκν θσλκν ζηκθ Καέζαλα (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 22, 16-22), ζΫΰκθηαμ ηκνμ ηκ ΰθπζησ «ηα ηκν Καέζαλκμ ηπ Καέζαλδ...». Οδ απεζηαζηΫθκδ γατηαζαθ εδ Ϋθνΰαθ. -Ο Υλδζησμ, σηαθ κδ αδδκνεαέκδ – πκν δεθ πέζηεναθ ζηβθ αθΪζηαζβ θεελυθ – πάΰαθ θα ηκθ πεδλΪικνθ λπηυθηαμ ηκθ ζξεηδεΪ, ανησμ ηκνμ απκζησηπζε δεέξθκθηαμ ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ ζξεηδεΪ ηε ηβθ εληβθεέα ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 22, 24-33: «ηκθ ελυηβζαθ, "ΑδδΪζεαζε, κ Μπνζάμ εέπεθ, Δάκ έκαξ πεεάκδ άηεηκμξ, ηυηε πνέπεζ μ αδεθθυξ ημο κα κοιθεοεή ηδκ βοκαίηα ημο ηαζ κα θένδ απμβυκμοξ εζξ ημκ αδεθθυκ ημο. Ήζαθ ζκδπσθ ζ‘ εηΪμ επηΪ αδεζθκέ. Ο πλυηκμ αθκτ εθνηθε΄γβ, επΫγαθε εαδ, επεδδά δεθ εέξε απκΰσθκνμ, Ϊθβζε ηβθ ΰνθαέεαθ ηκν εδμ ηκθ αδεζθσθ ηκν. ηκ έδδκ ζνθΫίβ εαδ εδμ ηκθ δετηελκθ εαδ εδμ ηκθ ηλέηκθ Ϋπμ ηκθ Ϋίδκηκθ. Σεζενηαέα δε απ‘ σζκνμ επΫγαθε β ΰνθαέεα. ΚαηΪ ηβθ αθΪζηαζδθ ζκδπσθ, εδμ πκδκθ απσ ηκνμ επηΪ γα αθάεβ β ΰνθαέεα; Αδσηδ σζκδ ηβθ εέξαθ ΰνθαέεα". Ώπεελέγβ κ Εβζκτμ, "ΠζαθΪζγε, επεδδά δεθ ΰθπλέαεηε ηαμ ΰλαθΪμ κτηε ηβθ δτθαηδθ ηκν Θεκτ. Αδσηδ εαηΪ ηβθ αθΪζηαζδθ κτηε θνηθετκθηαδ κτηε παθηλετκθηαδ, αζζ‘ εέθαδ σππμ κδ Ϊΰΰεζκδ εδμ ηκθ κνλαθσθ. ζκθ αθκλΪ δε ηβθ αθΪζηαζδθ ηπθ θεελυθ, δεθ εδδαίΪζαηε εεεέθκ, ηκ κπκέκθ ζαμ εέπε κ Θεσμ, Δβχ είιαζ μ Θευξ ημο Ααναάι, μ Θευξ ημο Ηζαάη ηαζ μ Θευξ ημο Ηαηχα; Αεθ εέθαδ κ Θεσμ, Θεσμ θεελυθ αζζΪ αυθηπθ". Καδ σηαθ ηα πζάγβ Ϊεκνζαθ ανηΪ, ειεπζΪΰβζαθ δδα ηβθ δδδαζεαζέαθ ηκν». -Ο Υλδζησμ εαηαελέθεδ ηβθ παλΪδκζβ εαδ εληβθεέα ηπθ Φαλδζαέπθ εαδ ηπθ ΰλαηηαηΫπθ, ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 23, 16-20: «Ώζζκέηκθκθ ζ‘ εζΪμ, κδβΰκέ ηνθζκέ, πκν ζΫηε, "ΒΪθ κλεδζγά εαθεέμ εδμ ηκθ θασθ, ανησ δεθ εέθαδ ηέπκηε˙ εΪθ σηπμ κλεδζγά εδμ ηκθ ξλνζσθ ηκν θακτ, εέθαδ νπκξλεπηΫθκμ θα ηβλάζβ ηκθ σλεκθ". Μπλκέ εαδ ηνθζκέ, πκδκ εέθαδ ηεΰαζτηελκθ, κ ξλνζσμ ά κ θασμ, κ κπκέκμ εΪθεδ δελσθ ηκθ ξλνζσθ; Καδ "πκδκμ κλεδζγά εδμ ηκ γνζδαζηάλδκθ, ανησ δεθ ζβηαέθεδ ηέπκηε˙ σπκδκμ σηπμ κλεδζγά εδμ ηκ δυλκθ, ηκ κπκέκθ εέθαδ επΪθπ ηκν, εέθαδ νπκξλεπηΫθκμ θα ηβλάζβ ηκθ σλεκθ ηκν". Μπλκέ εαδ ηνθζκέ, πκδκ εέθαδ ηεΰαζτηελκθ, ηκ δυλκθ ά ηκ γνζδαζηάλδκθ, ηκ κπκέκθ εΪθεδ δελσθ ηκ δυλκθ;»
-Ώζζκτ κ Υλδζησμ απκδεδεθτεδ πσζκ αηαγεέμ εαδ ζεκηδζηΫθκδ άηαθ κδ Φαλδζαέκδ, πκν απΫδδδαθ ηα γατηαηΪ ηκν εαηΪ ηπθ δαδησθπθ, ζε ίκάγεδα ηκν δδαίσζκν. νθεξυμ κ Εβζκτμ απκδεδεθτεδ πσζκ οενδάμ εέθαδ β Ϊπκοβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ σηδ β εληβθεέα ηβμ Π.Α. ΰέθεηαδ απσ ηκνμ λαίίέθκνμ. Μσθκ «ανγεθηέα» δεθ ηπκλκτζαθ θα γεπλάζκνθ ηκθ εανησ ηκνμ κδ πθενηαηδεκέ βΰΫηεμ ηκν Εζλαάζ ηβμ επκξάμ ηκν Υλδζηκτ. Αεθ δζξτεδ ζκδπσθ κ δζξνλδζησμ «ησθκ κδ λαίίέθκδ ηπκλκτθ θα εληβθετζκνθ ηδμ πλκθβηεέεμ εαδ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, σξδ κδ απσζηκζκδ εαδ κδ ενΰΰεζδζηΫμ». Βέξαθ, κδ λαίίέθκδ, Φαλδζαέκδ, αδδκνεαέκδ, Γλαηηαηεέμ, εαηαθηάζεδ ηκθ 1κ η.Υ. αδ. σππμ ηα δδεθγαληΫθα δκνδαρεΪ δελαηεέα ηκν θσηδκν εαδ ίσλεδκν ίαζδζεέκν (9κμ – 6κμ π.Υ. αδ.), ηα κπκέα εαηΫελδθαθ κδ πλκθάηεμ ζΫΰκθηαμ σηδ δδαζηλΫθκνθ ηβθ εληβθεέα ηκν ηπζαρεκτ θσηκν. Αεθ νπΪλξεδ ηέπκηε πδκ δδαζεεδαζηδεσ ίΫίαδα, απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν, εθυ ζνθΫξεδα ίλέακνθ ηκνμ Ολγσδκικνμ, πσηε πμ «Εκνδαδκξλδζηδαθκτμ εαηαεηβηΫμ», πσηε ζεΫηα πμ «Εκνδαδκξλδζηδαθκτμ» εαδ ζεθ ππμ Εκνδαρζησμ εαδ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ ηκ Ϋθα εαδ ηκ ανησ, ζηβθ πελέπηπζβ ανηάθ – σππμ εαδ ηε ηκθ πλυβθ Ώλεδαθδζηά Εκνζδαθσ, πκν ξλβηαηκδκηκτζε ηβθ αθΫΰελζβ ηκν δκνδαρεκτ θακτ, ησθκ εαδ ησθκ ΰδα θα απκδεέιεδ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ β ζξεηδεά πλκθβηεέα ηκν Υλδζηκτ άηαθ ζαθγαζηΫθβ – ΰέθκθηαδ δκνδαρεσηελκδ ηπθ Εκνδαέπθ, πλκεεδηΫθκν θα αθηδηαξγκτθ ζηκ Υλδζηδαθδζησ. Αεθ πλΫπεδ θα παλαιεθετεδ εαθΫθαθ ανησ. Άζζπζηε, ησζκ κδ εγθδεδζηΫμ Βίλαέκδ (δπθδζηΫμ εαδ κδ ηβμ επκξάμ ηκν Υλδζηκτ) σζκ εαδ κδ εγθδεδζηΫμ/παΰαθδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ Ϋξκνθ εκδθσ ζβηεέκ: ηκθ εγθδεδζησ-ζπίδθδζησ. Καδ κδ δνκ θηΪθκνθ (Ϋθηαζαθ, ΰδα ηκνμ Βίλαέκνμ) θα γεπλκτθ σηδ κ Θεσμ εέθαδ εγθδεσ αάηβηα εδ σξδ αάηβηα αζάγεδαμ. Ώθκτ ζκδπσθ κδ Βίλαέκδ εέδαθ ηκθ Υλδζησ θα ηβθ εέθαδ ανησ πκν άγεζαθ, δβζαδά εκζηδεσμ ίαζδζδΪμ εαδ βΰΫηβμ, εαδ αθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ενλδκζεεηδεΪ ακνθ ζηκθ εγθδεδζηδεσ εσζηκ ηκνμ, ηβ δεξσηεθκδ σηδ κ Θεσμ εέθαδ Ϋθαμ ΰδα σζκνμ, εέθαδ κζκθΪθελκ πυμ πλαΰηαηκπκδκτθηαδ ηΫηκδεμ «ζνηηαξέεμ» απσ εαδλσ εδμ εαδλκτ. ζδ') «Σκ ί‘ σηπμ ΒναΰΰΫζδκ δε ζΫεδ ηέπκηα ζξεηδεσ εαδ αΰθκεέ ηδμ κδεκΰεθεδαεΫμ πελΰαηβθΫμ ηκν Νααπλαέκν. Ο Βναΰΰεζδζηάμ ΜΪλεκμ, πκν απκηθβησθενζε ηα σζα δζησλβζε κ ΠΫηλκμ, επεδδά δεθ Ϊεκνζε ηέπκηε ζξεηδεσ, έζπμ ΰδαηέ ζηβ Ρυηβ εαδ ζηβθ Εηαζέα κδ ξλδζηδαθδεΫμ εεεζβζέεμ δεθ άγεζαθ ηκθ Εβζκτ ΰΫθθβηα γλΫηηα Εκνδαέκ, αλξέαεδ ηβ δδάΰβζά ηκν απσ ησηε πκν κνζδαζηδεΪ Ϊλξδζε κ Εβζκτμ ηβθ πκζδηδεκεκδθπθδεά ηκν δλΪζβ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 238). ΏΠΏΝΣΔΔ: Βπεδδά ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ «εΰλΪθβ δδα ηκνμ εε πελδηκηάμ Υλδζηδαθκτμ ηβμ Ώδΰτπηκν» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 108), πλκετπηεδ ππμ δεθ πλκκλδασηαθ ΰδα ηκνμ Ρπηαέκνμ εαδ Εηαζκτμ (ηα «ΒναΰΰΫζδα» δεθ άηαθ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ επδζηκζΫμ, εδ σξδ δδαηλδίΫμ) εαδ ζνθεπυμ ηδμ εδεαζέεμ δεθ αιέακνθ θα ηδμ πΪλεδ εαθεέμ ζηα ζκίαλΪ. «Μέαθ δε ΰεθεΪθ πλκ ηκν ΜΪλεκν β ΏζειΪθδλεδα εξλβηΪηδζεθ επέ 15 Ϋηβ έζβ πλκμ ηβθ Ρυηβθ ζνηπλπηετκνζα ανηάμ˙ ησηε β ανηκελαηκλέα εέξε δτκ ανηκελΪηκλα. Αδα ηκτηκ εαδ β εζζβθδζηδεά ηβμ Ώδΰτπηκν εαδ ηκ εαηΪ ΜΪλεκθ ΒναΰΰΫζδκθ Ϋξκνθ πκζζΪμ ζαηδθδεΪμ ζΫιεδμ. Σκ σηδ κ ΠΫηλκμ άηκ επέζεκπκμ Ρυηβμ εαδ κ νπαλξβΰσμ ηκν ΜΪλεκμ Ϋΰλαοε ηκ ΒναΰΰΫζδσθ ηκν εθ Ρυηβ ηε πκζζΪμ λπηαρεΪμ ζΫιεδμ εέθαδ ανησξλβηα ητγκμ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 109). Άζζπζηε ηπκλκτηε θα νπκγΫζκνηε – εδ ανηά β νπσγεζβ αθαηλΫπεδ ηκθ δζξνλδζησ ηπθ κπαδυθ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ σηδ πλυηα εΰλΪθβ ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ – σηδ επεδδά εέξε ΰλαθηεέ πλυηα ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, κ ΜΪλεκμ εδ κ ΠΫηλκμ δε γευλβζαθ αθαΰεαέκ θα ιαθααθαθελγκτθ ζηβ ΰεθεαζκΰέα ηκν Εβζκτ. Ώνηά εέθαδ πδκ ζκΰδεκθαθάμ αδηέα. ΐΫίαδα, κ ΛκνεΪμ αλΰσηελα, ιαθαΰλΪθεδ ηβ ΰεθεαζκΰέα ηκν Εβζκτ. Ώνησ ηκ εΪθεδ ΰδαηέ ηκ ΒναΰΰΫζδσ ηκν άηαθ ηδα επδζηκζά πλκμ Ϋθαθ πλυβθ Βγθδεσ, ηκθ Θεσθδζκ (εδ απ‘ σηδ θαέθεηαδ απ‘ ηκ «ελΪηδζηε», ανησμ εέξε ελαηδεσ αιέπηα), κ κπκέκμ, επεδδά άηαθ θεκεαηάξβηκμ Βγθδεσμ Ϋπλεπε θα ηΪγεδ ΰδα ηκθ Εβζκτ. ζε') «Έπλεπε θα πζαζηεέ ηδα Ϊζζβ παλΪδκζβ πκν θα παλκνζδΪαεδ ηβ γερεά εαηαΰπΰά ηκν Εβζκτ ζαθ νπελθνζδεσ θαδθσηεθκ. Δ παλΪδκζβ ανηά εέθαδ δδαηνππηΫθβ ζηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΕπΪθθβ. Ώπσ ηβθ αδηέα ανηά ηκ ηΫηαληκ ΒναΰΰΫζδκ αΰθκεέ κζσηεζα ηβ δαίδδδεά εαηαΰπΰά ηκν Εβζκτ εαγυμ εαδ ηβθ παλγεθκΰΫθεζά ηκν εαδ αλξέαεδ δζηκλυθηαμ ππμ ζηβθ αλξά άηαθ κ Λσΰκμ εαδ κ Λσΰκμ άηαθ εδ ανησμ Θεσμ, εδ αθκτ εθζαλευγβεε ζηκ πλσζππκ ηκν Εβζκτ εαηΫίβεε αθΪηεζΪ ηαμ. Όζηελα δζηκλεέ ηβ δλΪζβ ηκν Εβζκτ ξπλέμ θα αθαθΫλεδ ηέπκηα ΰδα ηβθ παδδδεά ηκν βζδεέα. (...) ίάζηβεε β αλξά ηκν πλπηαλξδεκτ Βναΰΰεζέκν εαδ ζτηθπθα ηε ηδμ αλξΫμ ηβμ θδζπθδεάμ θδζκζκθέαμ ηανηέζηβεε κ Εβζκτμ ηε ηκ Λσΰκ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. ί‘, ζ. 19).
ΏΠΏΝΣΔΔ: νπκγΫζεδμ επέ νπκγΫζεπθ. Δ αζάγεδα εέθαδ εδυ απζά: ηκ εαηΪ ΕπΪθθβθ ΒναΰΰΫζδκ άηαθ ηκ ηεζενηαέκ πκν ΰλΪθηβεε. Πλδθ απσ ανησ νπάλξαθ Ϊζζα πκν ειδζηκλκτζαθ ηβθ εαηαΰπΰά ηκν Εβζκτ. ΏνηΪ ζδΰΪ-ζδΰΪ ΰέθκθηαθ ΰθπζηΪ. Αεθ άηαθ αθΪΰεβ θα επαθαζβθγκτθ. Γδ‘ ανησ ηκ ΒναΰΰΫζδκ δεθ εέθαδ πζΫκθ «ΐέίζκμ ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ» αζζΪ «Λσΰκδ ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ». Σα δδαζπασηεθα παπτλδθα αθηέΰλαθα επδίείαδυθκνθ σηδ δεθ ζνθΫίβ εαηηέα πζαζηκΰλΪθβζβ. ζκ ΰδα ηα πελέ θδζπθδεάμ θδζκζκθέαμ, εέθαδ ΰθπζησ σηδ β ζΫιβ «ζσΰκμ» νπΪλξεδ ζηβθ ηεηΪθλαζβ ηπθ Ο‘ εαδ δλα πμ Θεσμ. Κδ επέζβμ εέθαδ ΰθπζησ σηδ ειαλξάμ απκδεδεθτεηαδ, ζηβ ΓΫθεζβ, ηλδαδδεσηβηα εθησμ ηκν εθσμ Θεκτ. η') «Χζησζκ, Ϊηα πλκζΫικνηε ηα ΒναΰΰΫζδα πκν δζηκλκτθ ηβ ΰΫθθβζβ ηκν Εβζκτ, γα δδκτηε ππμ ζηκ α‘ τζηελα απσ ηβ ΰεθεαζκΰέα πλκζηΫγβεε αλΰσηελα εαδ β δζηκλέα ηβμ νπελθνζδεάμ ΰΫθθεζβμ ηκν Νααπλαέκν (ΜΘ. 1, 18-25) εαδ ζηκ δ‘ ζίάζηβεε σζκ ηκ πλκκέηδκ εαδ αθηδεαηαζηΪγβεε ηε Ϊζζκ. Μα δεθ εέθαδ ησθκ ανηΫμ κδ θκγεέεμ εαδ κδ παλαξαλΪιεδμ˙ ζξεδσθ ζε εΪγε εεθΪζαδκ β αλξδεά εναΰΰεζδεά παλΪδκζβ εέθαδ παλαηκλθπηΫθβ. Κδ επεδδά ζηκ ηΫζκμ ηκν Ώ‘ έζαηε ηκ ηΫζκμ ηκν ΐ‘ αδυθα ΰέθκθηαθ ζνζηβηαηδεΪ δδαζεενΫμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ, απσ ηκ ίδκΰλαθδεσ νζδεσ πκν απσηεδθε δεθ ιΫλκνηε πσηε εαδ πκτ ΰεθθάγβεε κ Εβζκτμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 238). ΏΠΏΝΣΔΔ: ηδα απσ ηδμ ηεγσδκνμ ηδμ πλκπαΰΪθδαμ εέθαδ θα ειαπκζτεδ Ϋθαθ δζξνλδζησ (ηκθ κπκέκ αδνθαηεέ ηεθ θα νπκζηβλέιεδ, αζζΪ) ηκθ κπκέκ γεπλεέ εαδ δδαδέδεδ ππμ εέθαδ αζβγάμ, εαδ τζηελα, ίαζδζηΫθβ πΪθπ ζηκθ οενδά εδ αθαπσδεδεηκ ανησ δζξνλδζησ θα εαηαζεενΪαεδ σζσεζβλεμ δζηκλέεμ εαδ γεπλέεμ. Ο ΚκλδΪηκμ αθαθΫλεδ πμ «ΰεΰκθσμ» ηκθ δζξνλδζησ σηδ ηκ Μη 1, 18-25 «πλκζηΫγβεε αλΰσηελα». Σκ έδδκ ζΫεδ ΰδα ηβθ αλξά ηκν ΚαηΪ ΕπΪθθβθ. Ο ζεκπσμ ηκν εέθαδ θα εαηαζάιεδ ζηκ ζνηπΫλαζηα «δεθ ΰέθεηαδ θα πδζηετκνηε ζηα ΒναΰΰΫζδα, αθκτ ανηΪ εέθαδ ζνλλαηΫθα εαηΪ ηκ δκεκτθ». Καδ ηΪζδζηα, εΪθκθηαμ δεεΪδεμ εδ εεαηκθηΪδεμ εαδ ξδζδΪδεμ ηΫηκδκνμ δζξνλδζηκτμ, ζηκ ηΫζκμ θα πλκεαζΫζεδ ηβθ αηθδίκζέα ζηκθ εαγΫθα˙ δβζαδά, αθ κ αθαΰθυζηβμ απκλλέοεδ ηκθ Ϋθαθ δζξνλδζησ ηκν ΚκλδΪηκν, ά ηκνμ 80, θα απκδεξηεέ ηκνμ Ϊζζκνμ εδ Ϋηζδ θα πΪοεδ θα γεπλεέ γεσπθενζηα ηα ΒναΰΰΫζδα (εαηΪ ηκ ΰθπζησ «ζΫηε οΫηηαηα˙ σζκ εαδ εΪηδ γα ηεέθεδ»). Χζησζκ, Ϊηα πλκζΫικνηε ηβ ίΪζβ ηπθ ζνηπελαζηΪηπθ ανηυθ, γα δκτηε ππμ ανηά εέθαδ αθαπσδεδεηβ εαδ οενδάμ. ΚαθΫθα αθηέΰλαθκ ηπθ ΚαηΪ Μαηγαέκθ ά ΚαηΪ ΕπΪθθβθ δεθ νπΪλξεδ, ηκ κπκέκ θα ηβθ πελδΫξεδ ηκ Μη 1, 18-25 ά ηβθ έδδα εδζαΰπΰά, αθηέζηκδξα. Θα απαθηάζκνθ εΪπκδκδ: «β Βεεζβζέα Ϋεαθε ζκΰκελδζέα εαδ επΫίαζε, σηαθ Ϋΰδθε ελαηδεά γλβζεεέα, ηβθ έδδα εεδκξά ηπθ Βναΰΰεζέπθ ανηυθ». Ώνησ εέθαδ αθεζΫμ, δδσηδ εέθαδ ΰθπζησ ππμ νπάλξαθ, πΪθηκηε, πκζζΫμ ξλδζηδαθδεΫμ αδλΫζεδμ. ΚΪγε αέλεζβ ξλβζδηκπκδκτζε ηα δδεΪ ηβμ εναΰΰΫζδα εαδ δελΪ ίδίζέα. νθεπυμ, εΪθ νπάλξαθ εΪπκδεμ εεδκξΫμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ ανηυθ, δδαθκλεηδεΫμ απσ ηβθ ΰθπζηά, ησηε πλΫπεδ θα εέηαζηε ζέΰκνλκδ σηδ γα επδίέπθαθ υμ ζάηελα, ηε ηκθ α‘ ά ί‘ ηλσπκ. Δ Βεεζβζέα δε γα ηπκλκτζε, ίΫίαδα, θα ζκΰκελέθεδ εαδ ηκ ηεζενηαέκ ξεδλσΰλαθκ. Καδ ζέΰκνλα, δε γα ηπκλκτζε θα ζκΰκελέθεδ εαθΫθαθ πλδθ αθαεβλνξγεέ επέζβηβ γλβζεεέα (δβζαδά πλδθ απσ ηκ δδΪηβηα ηεηαιτ 330-380). ΏζζΪ, σππμ Ϋξκνθ ίλεγεέ γαηηΫθα ζε πδγΪλδα ηα Ώπσελνθα εναΰΰΫζδα ζηβθ Ώέΰνπηκ, Ϋηζδ γα ηπκλκτζαθ θα εέξαθ ίλεγεέ εαδ δδαθκλεηδεΫμ εεδκξΫμ ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ εαδ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ. Αεθ ίλΫγβεαθ σηπμ. ΒΪθ εαδ σηαθ ίλεγκτθ, εαδ εΪθ απκδεδξγεέ σηδ εέθαδ παζαδσηελεμ ηπθ πδκ παζδυθ αθηδΰλΪθπθ ηπθ ζβηελδθυθ εεδκξυθ, ησηε γα ηπκλκτθ θα ηδζΪθε κδ αθηδξλδζηδαθκέ. Βπεδδά σηπμ ανησ κτηε Ϋΰδθε κτηε πλσεεδηαδ θα ΰέθεδ, ηπκλκτηε θα αθαλπηβγκτηε: εέθαδ ά δεθ εέθαδ απαηευθεμ σζκδ ηΪμ παλκνζδΪακνθ εΪηδ οενδΫμ πμ «πλαΰηαηδεσηβηα» εαδ πμ «ΰεΰκθσμ»; Θα Ϋξκνηε Ϊδδεκ, αθ γεπλάζκνηε εαεκάγεδα ηβ ξλβζδηκπκέβζβ αθαπσδεδεηπθ δζξνλδζηυθ πμ «αζάγεδα»; Αδσηδ σζα ηα αθηέΰλαθα ηπθ δτκ ανηυθ Βναΰΰεζέπθ εέθαδ παλσηκδα εαδ δεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ ζσΰκμ πκν γα ηαμ εΪθεδ θα πδζηΫοκνηε σηδ σζα ζΫεδ κ κπκδκζδάπκηε εέθαδ ζκίαλΪ. Γδαηέ σηπμ εαδ πυμ ιεεέθβζε ανηά β αθσβηβ – αθσβηβ, δδσηδ κνδΫπκηε κδ νπκζηβλδξηΫμ ηβμ απΫδεδιαθ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηκνμ – Ϊπκοβ σηδ ηα ΒναΰΰΫζδα Ϋξκνθ ΰλαθηεέ εαδ ιαθαΰλαθηεέ ζνζηβηαηδεΪ, ηε ηκθ Ϋθα δδαζεεναζηά θα αζζκδυθεδ ηκ εεέηεθκ ηκν πλκβΰκτηεθκν; Μαμ ηκ ειβΰεέ κ εαγβΰβηάμ γεκζκΰέαμ ΏΠΘ η. Ϊεεκμ: «Τπεζηάλδιαθ δβζαδά κδ ηβμ αθαηλεπηδεάμ εληβθεέαμ, σηδ ηα εεέηεθα ηβμ Γλαθάμ πλκΫενοαθ ηεηΪ απσ αζζεπαζζάζκνμ επειελΰαζέαμ εαδ δδαζεενΪμ, εαηΪ ηαμ κπκέαμ Ϋεαζηκμ ζνθηΪεηβμ πλκζΫγεηεθ σ,ηδ επεγτηεδ εαδ σ,ηδ εθαθηΪαεηκ εδμ ηα πλκ ανηκτ εεέηεθα πκν παλεζΪηίαθε εαδ ειεηεηαζζετεηκ. Πσγεθ κληΪηαδ ανησμ κ δζξνλδζησμ, δτθαηαδ θα εαηαθκάζβ εαζυμ σπκδκμ Ϋξεδ παλαεκζκνγάζεδ αθεζζδπυμ ηβθ πλκηεζηαθηδεάθ εληβθενηδεάθ ίδίζδκΰλαθέαθ επέ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ απσ ηκν Λκνγάλκν ηΫξλδ ζάηελκθ. Βεεέ ίζΫπεδ σηδ β "επειελΰαζέα" εέθε κ επδελαηΫζηελκμ ηλσπκμ ζνθηΪιεπμ εληβθενηδευθ, εδζαΰπΰδευθ εαδ δζηκλδευθ ζνΰΰλαηηΪηπθ, δδέα ηεηαιτ ηπθ Γεληαθυθ. ΛαηίΪθεδ π.ξ. κBrückner ηα νπκηθάηαηα ηκν De Wette εαδ ηε κζέΰαμ πλκζγάεαμ ζνθηΪζζεδ ηα δδδεΪ ηκν νπκηθάηαηα. Έηζδ ζνθηΪζζκνθ ηα νπκηθάηαηΪ ηπθ εαδ κδ δδαδκξδεκέ
ζνθηΪεηαδ ηπθ ηαελκίέπθ εληβθενηδευθ ζεδλυθ, σππμ εέθε β ζεδλΪ ηκν Meyer εδμ ηβθ Κ. Αδαγάεβθ (Meyer, Huther, Kühl, Knopf). Έεαζηκμ εέθε δδαζεεναζηάμ ηκν πλκβΰκνηΫθκν ηκν. Έηζδ επέζβμ β εδζαΰπΰά ηκν Feine Ϋΰδθεθ Ϋπεδηα ηπθ Feine-Behm, εαδ Ϋπεδηα ηπθ Feine-Behm-Kümmel. Καδ Ϊζζκηε ηεθ ηκ πλΪΰηα εέθε δεδβζπηΫθκθ, εαδ ηκ "ζτθηαΰηα" θΫλεηαδ νπσ ηα κθσηαηα σζπθ ηπθ εαηΪ εαδλκτμ ζνθηαεηυθ˙ πκζζΪεδμ σηπμ δεθ θαέθεηαδ εε πλυηβμ σοεπμ παλΪ ηαμ παλαπκηπΪμ. ΛαηίΪθεδ Ϋθαμ ηλέα πλκβΰκτηεθα νπκηθάηαηα εαδ ει ανηυθ αθαζνθηΪζζεδ ηΫηαληκθ ηκ δδδεσθ ηκν. Βθέκηε ηεηΪ απσ ηλεδμ εαδ ηΫζζαλαμ ΰεθεΪμ αθαζνθηΪιεπμ παλαηβλεέηαδ ηκ θαδθσηεθκθ θα ηβ ΰθπλέαβ κ ηεζενηαέκμ ζνθηΪεηβμ, κπκέπθ εζβλκθκηδυθ εέθε, εαδ θα επδηέγεηαδ εθθηέκθ αλξαδκηΫλπθ, εδμ ηκνμ κπκέκνμ σηπμ αθΪΰεηαδ ηΫλκμ ηκν νζδεκτ ηκν δδκξεηενγΫθ εδμ ανησθ ηΫζπ ηλέηπθ. Ώνηκέ ζκδπσθ κδ "ελενθβηαέ", ηβ δνθΪηεθκδ θα δδαθκβγκτθ σηδ κδ απσζηκζκδ δεθ "ζνθΫηαζζκθ" σππμ ανηκέ, νπκζηβλέακνθ σηδ ηα ίδίζέα ηβμ Κ. Αδαγάεβμ εέθε εαηαθηάηαηα αζζεπαζζάζπθ επειελΰαζδυθ. Καδ σξδ ησθκθ εΪθκνθ ανηάθ ηβθ πλκίκζάθ ηκν εσζηκν ηπθ επΪθπ εδμ ηκνμ απκζησζκνμ, αζζΪ εαδ εαηβΰκλκτθ εεεέθκνμ, εαγυμ εζΫξγβ εδμ ηβθ πλκβΰκτηεθβθ παλΪΰλαθκθ, επέ παλκηκέα πλκίκζά» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 220). ηα') «ΠαλαεΪηπ ζβηεδυθεδ ππμ (...) σηαθ ίαθηέζηβεε κ Εβζκτμ άηαθ εκθηΪ ηλδΪθηα ξλκθυθ (ΛΚ. 3, 21 εαδ 23). Ο ΕπΪθθβμ πζησζκ αεκζκνγυθηαμ Ϊζζβ παλΪδκζβ ζΫεδ ππμ κ Εβζκτμ άηαθ δεθ άηαθ πεθάθηα ξλκθυθ ζηβθ αεηά ηβμ δλΪζβμ ηκνμ (ΕΧ. 8, 56-57). (...) Θαλλυ ππμ Ϋθαμ ηλδαθηΪλβμ δεθ ηπκλκτζε θα ηλαίάιεδ εσζηκ ηααέ ηκν εαδ θα κλΰαθυζεδ ηκνμ πλκζεηΪλδκνμ ηβμ Εκνδαέαμ εαδ ηβμ Γαζδζαέαμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 240). ΏΠΏΝΣΔΔ: Καδ πκδκμ εέπε 1) σηδ κ Εβζκτμ κλΰΪθπζε ηκνμ «πλκζεηΪλδκνμ» ηβμ Εκνδαέαμ εαδ ηβμ Γαζδζαέαμ, ζεμ εαδ άηαθ εαθΫθαμ εκηηαηδεσμ πλκπαΰαθδδζηάμ, 2) σηδ δε γα ηπκλκτζε Ϋθαμ ηλδαθηΪλβμ θα ηλαίάιεδ εσζηκ, αθ άηαθ Τδσμ ηκν Θεκτ; 3) σηδ ηπκλκτζε Ϋθαμ πεθβθηΪλβμ θα δδαηλΫξεδ ηβθ Παζαδζηέθβ, ηβ ηδα ζηβ Γαζδζαέα, ηεηΪ ζηβθ Εελκνζαζάη, ηεηΪ ζηβθ Ϋλβηκ, ηεηΪ ιαθΪ πέζπ ζηβ Γαζδζαέα, πεακπκλυθηαμ ηλέα ξλσθδα (θα γνηάζκνηε ηκ ξαηβζσ η.σ. απάμ ηπθ αθγλυππθ ησηε); Οδ νπκγΫζεδμ εέθαδ εθαθηέκθ ηκν δζξνλδζηκτ ανηκτ. ΒπδπζΫκθ κ ΕπΪθθβμ δεθ ζΫεδ ππμ κ Εβζκτμ άηαθ «εκθηΪ ζηα πεθάθηα». ηκ εδΪθδκ εεεέθκ, κδ Εκνδαέκδ ηκτ ζεθ σηδ «δεθ εέθαδ αεσηβ πεθηάθηα ξλκθυθ εαδ ζΫεδ ππμ εέδε ηκθ ΏίλαΪη». ΦνζδεΪ, δεθ εθθκτζαθ σηδ σπκδκμ εέθαδ Ϊθπ ηπθ 50 εηυθ Ϋξεδ δεδ ηκθ ΏίλαΪη. Ήηαθ απζυμ ηδα Ϋεθλαζβ «αεσηβ δε ίΰάεεμ απ‘ η‘ αίΰσ ζκν». Αεθ ζΫεδ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ εκθηΪ ζηα πεθάθηα˙ ζΫεδ σηδ εέθαδ θευηελκμ απσ 50. Δ δδαθκλΪ εέθαδ ηελΪζηδα. νθεπυμ δεθ νπΪλξκνθ δτκ δδαθκλεηδεΫμ παλαδσζεδμ ηεηαιτ ηπθ Βναΰΰεζδζηυθ. ηα') «Έπλεπε αεσηα κ Εβζκτμ θα πΪεδ ζηβθ Ώέΰνπηκ αθκτ ηκ εέπε κ πλκθάηβμ ΧζβΫ: "ΚΪζεζα ηκ ΰδκ ηκν απσ ηβθ Ώέΰνπηκ" (11, 1) εαδ ΜΘ. 2, 15). Μα εαδ ΰδα ηβ ζθαΰά ηπθ θβπέθ β παζδΪ παλΪδκζβ ίλάεε Ϋθα ξπλέκ ζηκθ Εελεηέα πκν ζΫεδ: "Φπθὴ εκύζγβ ἐθ Ραηᾷ, γλθκμ, εζανγηὸμ εαὶ ὀδνληόμ˙ Ραξὴζ εζαίκνζα ηὰ ηέεθα αημ". Βθθκεέηαδ ππμ ηκ ξπλέκ ανησ δεθ Ϋξεδ εαηδΪ ζξΫζβ ηε ηβ ζθαΰά ηπθ θβπέπθ πκν ηΪξα Ϋΰδθε ζηβ ΐβζγεΫη. Οδ πλυηκδ σηπμ ξλδζηδαθκέ ξλεδΪακθηαθ θηκεκνηΫθηα, εαδ ηκνμ θαέθκθηαθ ππμ σζκ πδκ πκζζΪ ξπλέα παέλθαθε απσ ηβθ Π. Αδαγάεβ εαδ ηα ζνθδνΪααθε ηε ηβ ΰΫθθβζβ ηκν Εβζκτ, ησζκ πδκ πκζτ ζηελευθκθηαθ β δαίδδδεά ΰεθεαζκΰέα ηκν εαδ β ηεζζδαεά ηκν απκζηκζά» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 246). ΏΠΏΝΣΔΔ: Έξεδ εαηβΰκλβγεέ κ Υλδζηδαθδζησμ σηδ παλαγΫηεδ ξπλέα ηβμ Π.Α. πμ πλκθβηδεά απσδεδιβ, ηα κπκέα σηπμ εέθαδ Ϊζξεηα ηε ηκ εεέηεθκ ηβμ Π.Α. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα κ Υλδζηδαθδζησμ, κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ εθΪληκααθ ηβθ δκνδαρεά εληβθεέα ηβμ πλκητππζβμ εθσμ ηεζζκθηδεκτ ΰεΰκθσηκμ ζε Ϋθα ηπλδθσ ΰεΰκθσμ, ά εθσμ ηεζζκθηδεκτ ζε Ϋθα ΰεΰκθσμ πκν ζνθΫίβ ζηκ παλεζγσθ. Ο Ααίέδ, ΰδα παλΪδεδΰηα εέθαδ κ ητπκμ ηκν Μεζζέα˙ ανησ ζβηαέθεδ σηδ κ Μεζζέαμ γα εέθαδ πκζτ αθυηελκμ ηκν Ααίέδ, δζξνλσμ εαδ δδΪζβηκμ εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ (αζζΪ σξδ ηκ έδδκ) απσ ηκ Ααίέδ. Αεθ πλσεεδηαδ ΰδα αζζβΰκλέα, ΰδαηέ ανησ πκν ηεηλΪεδ εέθαδ β δζηκλδεσηβηα ηκν ΰεΰκθσηκμ Ώθηέγεηα απσ ηβθ Ϊπκοβ σηδ πλυηκμ κ Υλδζηδαθδζησμ εθβτλε ανηά ηβ ηΫγκδκ εληβθεέαμ ηβμ Π.Α., ζηα δκνδαρεΪ ζνΰΰλΪηηαηα ηβμ επκξάμ (1κμ – 2κμ αδ. η.Υ.) ίζΫπκνηε επέζβμ θα εθαλησακνθ κδ δκνδαέκδ ζνΰΰλαθεέμ ηκ ζξάηα ανησ. Έηζδ, κ Καηαεζνζησμ άηαθ κ ητπκμ ηβμ ηεζδεάμ ελέζβμ, ηκ δθΪ κ ητπκμ ΰδα ηκθ ησπκ ηβμ ηεζδεάμ ελέζβμ, κ Μπνζάμ ά κ Ααίέδ άηαθ κ ητπκμ (β πλκητππζβ) ηκν Μεζζέα, ηκ Ϊίίαηκ άηαθ β πλκητππζβ ΰδα ηκθ εσζηκ ηεηΪ ηβθ ηεζδεά ελέζβ, β παλαηκθά ηκν Εζλαάζ ζηβθ Ϋλβηκ άηαθ β πλκητππζβ ΰδα ηβθ ηεζζκθηδεά δδΪζπζβ ηκν Εζλαάζ.
ΏζζΪ εαδ ζηβθ Π.Α. νπΪλξεδ ηκ θαδθσηεθκ ανησ. Οδ ζνΰΰλαθεέμ ξλβζδηκπκδκτθ κλδζηΫθα κθσηαηα ά ζνηίΪθηα πμ ητπκνμ (πλκηνπυζεδμ) ΰδα ηεζζκθηδεΪ ά παλσθηα ΰεΰκθσηα. Έηζδ ζηκ ΔΏΎΏ Ώ‘, 10 δδαίΪακνηε «Σκ ζσΰκ ηκν Κνλέκν αεκτζηε Ϊλξκθηεμ ηπθ κδσηπθ˙ ηΪγε ηκ θσηκ ηκν Θεκτ ηαμ, ηπθ Γκησλλπθ ζαΫ». ΦνζδεΪ κ ΔζαΎαμ απενγτθκθηαθ ζηκνμ δζλαβζέηεμ Ϊλξκθηεμ εαδ ζηκθ δζλαβζδηδεσ ζασ. Σα σδκηα άηαθ κ ητπκμ ηπθ αηαληπζυθ Εζλαβζδηυθ. Έθα σθκηα πκν εέθαδ απ‘ ηκ παλεζγσθ ΰέθεηαδ πλκητππζβ ηκν παλσθηκμ. Σκ έδδκ κ πλκθάηβμ Εελεηέαμ (ΕΒΡΒΜΕΏ ΚΓ‘, 14): «κδ εΪηκδεκδ ηβμ Εελκνζαζάη εέθαδ ζαθ ηκνμ εαηκέεκνμ ηπθ Γκησλλπθ». ηκ ΕΒΡΒΜΕΏ Γ‘, 12-15 κ Θεσμ γνηέαεδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ δζυμ εαδ ζΫεδ «γα εΪθπ [ζε ζαμ] ηα έδδα πκν Ϋεαθα εαδ ζηβ δζυ». Σκ έδδκ κ πλκθάηβμ Ώηυμ (ΏΜΧ Α‘, 10). ΠαλκηκδΪαεδ ηδμ ηδηπλέεμ ηκν Θεκτ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ ηε ηδμ ηδηπλέεμ ηπθ Ώδΰνπηέπθ εαδ ηπθ κδσηπθ. Ο Μπνζάμ εέθαδ Ϋθα εέδκμ ητπκν ΰδα ηκθ Εβζκτ ηκν Νανά (ΕΔΟΤ ΝΏΤΔ Γ‘, 7˙ Α‘ 14˙ Α‘ 22-24) εαδ ΰδα ηδμ πλΪιεδμ ηκν δετηελκν (π.ξ. δδΪίαζβ ΒλνγλΪμ απσ Μπνζά – δδΪίαζβ ΕκλδΪθβ απσ Εβζκτ). Ο Φαζησμ 113 επέζβμ ζνζξεηέαεδ ηβ δδΪίαζβ ηβμ ΒλνγλΪμ ηε ηβ δδΪίαζβ ηκν ΕκλδΪθβ. Πδκ πλδθ, ζηκ ΒΞΟΑΟ ΕΒ‘, 13 ε.ε. β ζτηλπζβ απσ ηκνμ Ώδΰνπηέκνμ εέθαδ ητπκμ ηβμ εαγκδάΰβζβμ ηκν Εζλαάζ πλκμ ηβθ ΥαθαΪθ: «ηε ηβθ αΰΪπβ ζκν κδάΰβζεμ ηκ ζασ ηκτηκθ πκν ηκθ ζτηλπζεμ˙ ηε ηβθ δζξτ ζκν ηκνμ εαηετγνθεμ ζηβθ δελά ζκν ΰβ». Δ ζτηλπζβ/δδΪίαζβ ηβμ ΒλνγλΪμ εέθαδ ητπκμ (πλκητππζβ) ηβμ ΚαηΪεηβζβμ ηβμ ΥαθαΪθ. ξδ σηδ εέθαδ έδδα ΰεΰκθσηα, αζζΪ εέθαδ Ϋθα παλΪδεδΰηα ηκν πυμ γα ζνηίεέ εΪηδ ζηκ ηΫζζκθ ζτηθπθα ηε εΪηδ πκν Ϋΰδθε ά ΰέθεηαδ ανηά ηβ ζηδΰηά. ηκθ ΔζαΎα (ΕΏ‘, 15) β δδΪίαζβ ηβμ ΒλνγλΪμ γΪζαζζαμ (ΒΞΟΑΟ ΕΑ‘) εέθαδ κ ητπκμ ΰδα ηβθ επδζηλκθά ηκν Εζλαάζ απσ ηβ ίαίνζπθδαεά αδξηαζπζέα, ΰδα Ϋθα ΰεΰκθσμ πκν δεθ εέξε ζνηίεέ αεσηβ ζηα ξλσθδα ηκν ΔζαΎα. «Σσηε γ‘ απκιβλΪθεδ κ Κτλδκμ ηκθ εσζπκ ηβμ Ώδΰτπηκν εαδ γα νουζεδ απδεζβηδεΪ ηκ ξΫλδ ηκν εθΪθηδα ζηκθ πκηαησ ΒνθλΪηβ... Ϋηζδ πκν θα ηπκλεέ εαθεέμ θα ηκθ πελΪζεδ θκλυθηαμ ηα ζαθδΪζδα ηκν. Σσηε γα αθκδξηεέ Ϋθαμ δλσηκμ ΰδα ηκ νπσζκδπκ ηκν ζακτ ηκν πκν επΫαβζε ζηβθ Ώζζνλέα, σππμ κ δλσηκμ πκν Ϋΰδθε ΰδα ηκνμ Εζλαβζέηεμ σηαθ Ϋθενΰαθ απσ ηβθ Ώέΰνπηκ». Δ ηεζζκθηδεά απκιάλαθζβ ηκν εσζπκν ηβμ Ώδΰτπηκν εέθαδ θαθηαζηδεά, αζζΪ εέθαδ – σθηαμ ητπκμ – πλκητππζβ ηβμ δδΪίαζβμ ηκν ΒνθλΪηβ, δβζαδά ηβμ ζτηλπζβμ απσ ηβθ αδξηαζπζέα. Σβθ έδδα πλκητππζβ εΪθκνθ εαδ κ ΧβζΫ (ί‘, 15), κ Μδξαέαμ (α‘, 13), κ Εελεηέαμ (εΰ‘, 7 ε.ε.). Έθα ΰεΰκθσμ ηκν παλεζγσθηκμ, β Έικδκμ εέθαδ ητπκμ ΰδα ηκ ηΫζζκθ. Σκ έδδκ ΰεΰκθσμ άηαθ πλκητππζβ ηβμ ΚαηΪεηβζβμ ηβμ ΥαθαΪθ απ‘ ηκ Μπνζά, ζτηθπθα ηε ηβθ Π.Α. ηκ ΒΞΟΑΟ Κ‘ 8-11 β δβηδκνλΰέα ζε Ϋιδ ηΫλεμ εαδ β αθΪπανζβ ηκν Θεκτ ηβθ Ϋίδκηβ εέθαδ κ ητπκμ ΰδα ηβθ δδαεκπά εΪγε ελΰαζέαμ ηπθ Εζλαβζδηυθ ηκ Ϊίίαηκ. Ο ΜεζξδζεδΫε ΰέθεηαδ ητπκμ ηκν Μεζζέα (Φαζησμ 109, 4), αθκτ κ ηεζενηαέκμ εέθαδ «δελΫαμ ΰδα πΪθηα σππμ κ ΜεζξδζεδΫε». ΦνζδεΪ κ ΜεζξδζεδΫε άηαθ πλσζππκ ηβμ ΓΫθεζβμ, δελΫαμ ηκν Θεκτ, Ϋαβζε εαδ πΫγαθε˙ δεθ άηαθ δελΫαμ ΰδα πΪθηα! ΏζζΪ επεδδά άηαθ πκζτ πδζησμ, Ϋΰδθε ητπκμ-πλκητππζβ ηβμ δελκζτθβμ ηκν Μεζζέα. ηκ ΓΒΝΒΕ ΚΒ‘, 23 ηα δτκ ίλΫθβ πκν εέθαδ ζηβθ εκδζδΪ ηβμ ΡείΫεεαμ εέθαδ β πλκητππζβ ηπθ δτκ εγθυθ, ηα κπκέα γα πλκετοκνθ απσ ανηΪ. Ο Θεσμ δεθ ηβμ ζΫεδ απζυμ «δτκ ηπλΪ εέθαδ ζηβθ εκδζδΪ ζκν», αζζΪ «δτκ Ϋγθβ εέθαδ ζηβθ εκδζδΪ ζκν» πλΪΰηα πκν εέθαδ ητπκμ εθσμ ηεζζκθηδεκτ ΰεΰκθσηκμ. ηκθ ΔζαΎα θα‘, 3 β ΒδΫη εέθαδ κ ητπκμ ηβμ ηεζζκθηδεάμ δυθ. ηκθ Εεαεεδάζ ζδ‘, 23-24, ζα‘, 24, κ Ααίέδ εέθαδ κ ητπκμ ηκν Μεζζέα, ζηκ Εελεηέα εΰ‘, 5 κ Μεζζέαμ εέθαδ απσΰκθκμ ηκν Ααίέδ, δβζαδά κ Ααίέδ εέθαδ ητπκμ ηκν Μεζζέα. Παλεζγσθηα εαδ παλσθηα ΰεΰκθσηα ζκδπσθ εληβθετκθηαδ πμ ητπκδ ΰδα Ϊζζα ΰεΰκθσηα, ηεζζκθηδεΪ ά ηπλδθΪ, πκν έζπμ θα εέθαδ Ϊζξεηα ηε ηκθ ητπκ ηκνμ (π.ξ. Ϊζζκ β ίαίνζυθεδα αδξηαζπζέα εδ Ϊζζκ β εαηαζηλκθά ηπθ κδσηπθ) πζησζκ πελδεζεέκνθ Ϋθα εκδθσ θσβηα. Ώνηά άηαθ ηκνζΪξδζηκθ β Ϊπκοβ ηβμ Π.Α. εαδ ηπθ Εκνδαέπθ ηβμ επκξάμ πκν ζνΰΰλΪθηβεαθ ηα ΒναΰΰΫζδα. Αεθ άηαθ ξλδζηδαθδεά εληβθεέα ησθκ. Άλα ανηΪ πκν ζΫεδ κ Μαηγαέκμ εαδ ηα παέλθεδ απ‘ ηβθ Π.Α. δεθ εέθαδ πλκθβηεέεμ επαζβγενηΫθεμ (αθκτ ηα ξπλέα ανηΪ ηβμ Π.Α. αθαθΫλκθηαδ ζε πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα ηβμ Π.Α.). Βέθαδ πλκηνπυζεδμ, ηβμ επαθσδκν ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ ζηβθ Εκνδαέα εαδ ηβμ ζθαΰάμ επέ Δλυδβ.
ηβ') «Μα ηπελδεηΫθα πδκ πκζτ αεσηα ηα ζΫθε κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ ΰδα ηβθ παηλέδα ηκν Εβζκτ. Ο Μαηγαέκμ ζΫεδ ππμ κδ ΰκθδκέ ηκν Ϋηεθαθ ζηβ ΐβγζεΫη. Βεεέ άηαθ β ησθδηβ εαηκδεέα ηκνμ. (...) Καδ πΪζδ πζησζκ δεθ ιαθαΰτλδζε ζηβ ΐβγζεΫη αζζΪ ζηβθ ΝαααλΫη. (...) Ο ΛκνεΪμ σηπμ ΰλΪθεδ ππμ κδ ΰκθδκέ ηκν Εβζκτ ηΫθαθε ζηβ ΝαααλΫη σηαθ άλγε β δδαηαΰά θα πΪθε κδ Εκνδαέκδ θ‘ απκΰλαθκτθ ζηκθ ησπκ ηβμ εαηαΰπΰάμ ηκνμ. Σσηε κ Επζάθ, ιεεδθΪεδ ΰδα ηβ ΐβγζεΫη. Βεεέ ζηβ ΐβγζεΫη Ϋηεδθε εΪηπκζκ εαδ άλγε β υλα θα ΰεθθάζεδ β Μαλέα. (...) Ο ΛκνεΪμ πΪζδ δεθ ηθβηκθετεδ ηκνμ ηΪΰκνμ εαδ ζΫεδ ππμ κ Εβζκτμ ΰεθθάγβεε ζε ζηΪίζκ. (...) ΤπΪλξεδ σηπμ εαδ ηδα Ϊζζβ ειπεναΰΰεζδεά παλΪδκζβ (...) ζΫεδ ππμ κ Εβζκτμ ΰεθθάγβεε ηΫζα ζε ηδα ζπβζέα. Πκδκθ απσ ηκνμ δτκ ΒναΰΰεζδζηΫμ θα πδζηΫοκνηε; (...) ΒιΪζζκν δε ηαμ δδαθπηέακνθ αθ κ Εβζκτμ εαηαΰσηαθ απσ ηβ ΐβγζεΫη ά απσ ηβ ΝαααλΫη. Ώθ β παηλέδα ηκν Επζάθ άηαθ β ΐβγζεΫη, ησηε ΰδαηέ αθαθΫλεηαδ β ΝαααλΫη ζαθ παηλέδα ηκν Εβζκτ; Οδ παζδΫμ πβΰΫμ δεθ ηθβηκθετκνθ εαηδΪ πσζβ ά ξπλέκ πκν θα εέξε ηκ σθκηα ΝαααλΫη. (...) ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΜΪλεκν ζβηεδυθεηαδ ηδμ πδκ πκζζΫμ θκλΫμ ηκ παλσθκηα Ναααλβθσμ (ΜΡ. 1, 24˙ 14,67˙ 16, 6) εαδ εαηδΪ θκλΪ ηκ παλσθκηα Νααπλαέκμ (ΜΡ. 10, 47), εθυ ζηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΛκνεΪ νπΪλξκνθ εαδ κδ δνκ ητπκδ. Γδα θα νπΪλξκνθ εαδ κδ δνκ ητπκδ ζηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΛκνεΪ, γα πεδ ππμ κ ητπκμ Ναααλβθσμ ηπάεε νζηελσηελα απσ δδαζεεναζηΫμ πκν άηαθ επβλεαζηΫθκδ απσ ηβ ζαηδθδεά ΰζυζζα ά απσ αθηδΰλαθεέμ πκν άηαθ επβλεαζηΫθκδ απσ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΜΪλεκν. Πδγαθσ σηπμ ειεπέηβδεμ θα δσγβεε ανηά β εληβθεέα, ΰδαηέ άιελαθ σηδ ηκ Νααπλαέκμ ζάηαδθε εαδ ηκθ επαθαζηΪηβ Εβζκτ. (...) Θαλλυ ππμ β ΰθυηβ ηκν ηδγ, ππμ ηκ Νααπλαέκμ Ϋξεδ ζξΫζβ ηε ηβθ είλαέδεβ ζΫιβ Nosri εαδ ηβ ζνλδαεά Nasarja πκν ζβηαέθεδ πλκζηΪηβμ-θλκνλσμ, εέθαδ β πδκ ζπζηά, ηε ηβ δδαθκλΪ ππμ κ Εβζκτμ δεθ άηαθ θλκνλσμ, αζζΪ πλκζηΪηβμ ηκν ζακτ. Σκθ εέπαθε δβζαδά πλκζηΪηβ κδ εκδθπθδεκέ απσεζβλκδ πκν Ϋΰδθε αλξβΰσμ ηκνμ. (...) ΚαηδΪ ζθαΰά θβπέπθ δεθ Ϋΰδθε απσ ηκθ Δλυδβ. ΣΫηκδα απαθγλππδΪ εαδ ίαλίαλσηβηα γα Ϋεαθε ηκνμ εξηλκτμ ηκν θα θλνΪικνθ απσ ηέζκμ εαδ αΰαθΪξηβζβ, εαδ κ Ευζβπκμ δε γα ηκ Ϋελνίε εαδ πκζζκέ ζνΰΰλαθεέμ γα ηκ αθαθΫλαθε» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 241-242-243-244-246). ΏΠΏΝΣΔΔ: κ Μαηγαέκμ δεθ ζΫεδ σηδ β ΐβγζεΫη άηαθ β ησθδηβ εαηκδεέα ηπθ ΰκθδυθ ηκν Εβζκτ. Δ πλυηβ πζβλκθκλέα ΰδα ησπκ εέθαδ σηδ κ Εβζκτμ ΰεθθάγβεε ζηβ ΐβγζεΫη (2, 1) εαδ ηέπκηα δε ζΫΰεηαδ ΰδα ηβθ ΐβγζεΫη πμ ησθδηβ εαηκδεέα ηπθ ΰκθδυθ ηκν. νθεπυμ δεθ νπΪλξεδ αθηέθαζβ ηεηαιτ ηκν ΛκνεΪ εαδ ηκν Μαηγαέκν. ΏπζΪ κ ΛκνεΪμ αλξέαεδ ηβθ δζηκλέα απκ πδκ θπλέμ, ζξεηδεΪ ηε ηκθ Μαηγαέκ. ΛΫεδ σηδ β Ϋθαλιβ ηβμ εΰενηκζτθβμ (κ Βναΰΰεζδζησμ) Ϋΰδθε ζηβ ΝαααλΫη (1, 26), ζΫΰκθηαμ σηδ εεεέ Ϋηεθαθ κδ ΰκθεέμ ηκν Εβζκτ. Έπεδηα – ΰδα ηδμ αθΪΰεεμ ηβμ απκΰλαθάμ – πάΰαθε (2, 4) ζηβ ΐβγζεΫη, σπκν εαδ ΰεθθάγβεε κ Υλδζησμ (2, 7). Σκ σηδ κ ΛκνεΪμ δεθ ηθβηκθετεδ ηκνμ ηΪΰκνμ εέθαδ επδξεέλβηα εε ηβμ ζδππάμ. Αεθ απκδεδεθτεδ εΪπκδα αθηέθαζβ. Άζζα γευλβζε ζπζησ β Παθαΰέα θα πεδ ζηκθ ΛκνεΪ, εδ Ϊζζα κ Εβζκτμ ζηκθ Μαηγαέκ. Γδα ηκ αάηβηα ηκν ησπκν ΰΫθθβζβμ, κ ΛκνεΪμ σηδ ΰεθθάγβεε ζε θΪηθβ (2, 7), εθυ κ Μαηγαέκμ σηδ ΰεθθάγβεε ζε «κδεέα».(2, 11). Ώνηά β θΪηθβ ηπκλεέ θα άηαθ ζε ηδα απσηελβ αΰλκδεέα, κ ζηΪίζκμ ηκν ζπδηδκτ. Καδ αθ κ ζηΪίζκμ ίλδζεσηαθ ζε εΪπκδκ εκέζπηα ηβμ ΰβμ, ζε εΪπκδκ ίλΪξκ, απσ εΪηπ απσ ανησθ, αθ εέξε εαηαζεεναζηεέ εκθηΪ ά δέπζα ζε ζπβζδΪ (ανησ γα ίσζενε ηκνμ δδδκεηάηεμ ηκν ζπδηδκτ, αθκτ δε γα ικδετηβεαθ πκζτ εαηαζεενΪακθηαμ ηκ ζηΪίζκ), δεθ απκεζεέεηαδ θα άηαθ ζπβζδΪ πκν πλκεεηΪγβεε εδ Ϋΰδθε ζηΪίζκμ. ζα ανηΪ εέθαδ εδεαζέεμ. Αεθ ζΫθε σηπμ ηέπκηα εαηΪ ηβμ δδάΰβζβμ εαγεανηάμ, αθ ζνθδναζηκτθ Ϋηζδ. ζκ ΰδα ηβθ ΝαααλΫη, «πσζβ» δε ζβηαέθεδ απαλαέηβηα πσζβ. Μπκλεέ θα ζβηαέθεδ εδ Ϋθαθ ηδελσ κδεδζησ. Αε γα πελδηΫθαηε θα αθαθΫλεηαδ κ εΪγε κδεδζησμ ζέΰπθ δεεΪδπθ ζπδηδυθ απσ ηκθ εΪγε πελδβΰβηά. ΏζζΪ β τπαλιβ ηβμ ΝαααλΫη εεεέθβ ηβθ επκξά απκδεδεθτεηαδ ηε ηβθ απκδεδεδΰηΫθβ τπαλιά ηβμ απσ ηκθ 4κ αδυθα εαδ τζηελα (ηβθ αθαθΫλεδ κ ΒνζΫίδκμ, επέ Κπθζηαθηέθκν). Θα άηαθ παλΪζκΰκ θα πεδ εαθεέμ σηδ, αηΫζπμ ησζδμ Ϋΰδθε αθεεησμ κ Υλδζηδαθδζησμ, ηεηκέεβζαθ ειεπέηβδεμ εσζηκ ζηβθ πελδκξά ανηά (ά εΪπκδα ηνξαέα πελδκξά), υζηε θα... απκδεέικνθ αλΰσηελα σηδ νπάλξε ανηά β πσζβ. Άζζπζηε, κ Μαηγαέκμ, σηαθ Ϋΰλαθε ηκ ΒναΰΰΫζδσ ηκν, ηπκλκτηε θα νπκγΫζκνηε σηδ ίλδζεσηαθ ζε «δδαηΪξβ» ηε ηκνμ Εκνδαέκνμ, εαδ πλκζπαγκτζε θα ηκνμ πεέζεδ, δέθκθηΪμ ηκνμ ζβηΪδδα απσ ηβθ Π.Α., πκν γα Ϋδεδξθαθ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ κ Μεζζέαμ. Θα άηαθ ίζαευδεμ εδ ανηκεαηαζηλκθδεσ ΰδα ηκθ Μαηγαέκ, εΪθ αθΫθελε πμ παλΪδεδΰηα εεπζάλπζβμ πλκθβηεέαμ ηβμ Π.Α. ηβθ εαηαΰπΰά ηκν Μεζζέα απσ εΪπκδα «αθτπαλεηβ» πσζβ ΝαααλΫη. ΏηΫζπμ κδ Εκνδαέκδ ηβμ επκξάμ ηκν γα ηκθ «πδΪθαθε ζηα πλΪζζα» (γα ηκν Ϋζεΰαθ σηδ «πκνγεθΪ δεθ ζΫεδ β Γλαθά σηδ πλΫπεδ θα εέθαδ απ‘ ηβθ ΝαααλΫη» ά «δεθ νπΪλξεδ πσζβ ΝαααλΫη, οετηβ Μαηγαέε!») εαδ ηκ Σαζηκτδ γα ηκ θυθααε. Χζησζκ εαθεέμ Εκνδαέκμ δεθ εέπε ηέπκηα. Ο έδδκμ κ Μαηγαέκμ, δεθ γα Ϋΰλαθε οΫηηαηα ά εδεαζέεμ ΰδα εΪπκδα αθτπαλεηβ πσζβ ΝαααλΫη απ‘ ηβθ κπκέα Ϋπλεπε θα εαηΪΰεηαδ κ Εβζκτμ ΰδα θα εέθαδ Μεζζέαμ. Ώθ ηκ Ϋεαθε, γα Ϋεαθε εαεσ ζηβθ νπσγεζά ηκν. Άλα ζκΰδεΪ νπάλξε ηδα πκζέξθβ ά ξπλδσ κθσηαηδ ΝαααλΫη ησηε.
Δ ΝαααλΫη ίλδζεσηαθ ζηβ Γαζδζαέα, β κπκέα, αεσηβ εδ απ‘ ηκνμ Γαζδζαέκνμ ηκνμ έδδκνμ γεπλκτθηαθ Ϊζβηβ (ίζ. ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 1, 45-46, σπκν κ Γαζδζαέκμ Ναγαθαάζ εεθλΪαεηαδ νπκηδηβηδεΪ ΰδα ηβ ΝαααλΫη). Γδ΄ανησ εαδ ηκ Νααπλαέκμ άηαθ νπκηδηβηδεσ. Ήηαθ αθαηεθσηεθκ πμ ί‘ εαδ ΰ‘ εαηβΰκλέαμ πκζέηεμ, θα ηβθ Ϋδδθε εαθεέμ ζβηαζέα ζε ηδα ηδελά πσζβ ηδαμ εαεσθβηβμ – ΰδα ηκνμ Εελκζκζνηέηεμ – επαλξέαμ. ΒπδπζΫκθ, Ϋξεδ ίλεγεέ, ηκ 1962 ζηβθ ΚαδζΪλεδα Maritema ηδα επδΰλαθά πκν αθαθΫλεδ ηβθ πσζβ ηβμ ΝαααλΫη (Meyers and Strange, Archeology, the Rabbis and Early Christianity, p. 56) πμ ηδελά εαδ Ϊζβηβ. τηθπθα ηε ανηά ηβθ επδΰλαθά, κδ δελεέμ ηβμ ηΪιβμ ηκν Elkalir, ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ Εελκνζαζάη, Ϋπλεπε θα ηεηκδεάζκνθ ζε ηδα πσζβ εαγαλΪ Εκνδαρεά, εαδ δδΪζειαθ ηβ ΝαααλΫη. Δ Ϊπκοβ σηδ ηκ Nosri ζβηαέθεδ ηκθ πλκζηΪηβ, Ϊλα κ Εβζκτμ άηαθ πλκζηΪηβμ ηκν ζακτ, Ϊλα επαθαζηΪηβμ δεθ εέθαδ ζπζηά (αεσηβ εδ αθ ηκ nosri ζβηαέθεδ πλκζηΪηβμ), δδσηδ δεθ απκδεδεθτκθηαδ (δεθ νπΪλξκνθ Ϊζζα αθηέΰλαθα πκν θα ηκ επδίείαδυθκνθ) κδ γεπλέεμ σηδ «ηκ Ϊζζαιαθ εαδ αλΰσηελα πλσζγεζαθ ηβθ επειάΰβζβ "απσ ηβθ πσζβ ΝαααλΫη", ΰδα θα απαζεέοκνθ ηβθ Ϋηθαζβ ζηκ ΰεΰκθσμ σηδ άηαθ πκζΫηαλξκμ κ Εβζκτμ». Οδ έδδκδ κδ Βίλαέκδ ζάηελα, ηε ηβ ζΫιβ nosri εθθκκτθ ηκνμ πδζηκτμ ζηκθ Εβζκτ. Άζζπζηε β τπαλιβ ηβμ πσζβμ ηβμ ΝαααλΫη εαηΪ ηκθ 1κ η.Υ. αδυθα Ϋξεδ πζΫκθ απκδεδξηεέ, ηε ηβθ επδΰλαθά. ΚαθΫθαμ ζσΰκμ ΰδα αζηάλδξηεμ νπκγΫζεδμ δεθ νπΪλξεδ πζΫκθ. Γδα ηκ αάηβηα αθ κ Εβζκτμ άηαθ Νααβλαέκμ, πλΫπεδ θα ΰθπλέακνηε σηδ β δδδσηβηα ηκν Νααβλαέκν δεθ άηαθ δζσίδα, αζζΪ Ϋθα εέδκμ ηΪηαηκμ ΰδα εΪπκδκ ξλσθκ (ΏΡΕΘΜΟΕ, Σ‘, 20). Ο Εβζκτμ ζκδπσθ έζπμ θα άηαθ Νααβλαέκμ ζηκ δδΪζηβηα πλδθ ηβθ δβησζδα εηθΪθδζά ηκν. ΏζζΪ ηεηΪ, εθσζκθ Ϋπδθε ελαζέ (π.ξ. ΚαηΪ Μαηγαέκθ 26, 29) δεθ άηαθ πζΫκθ, σηαθ εέξε αλξέζεδ ηκ εάλνΰηα. Ίζπμ κ ΜΪλεκμ, θα ξλβζδηκπκέβζε ζαηδθδζηκτμ, αζζΪ εέθαδ ΰθπζησ ππμ β εζζβθδεά ηεηΪθλαζβ δτκ ζνΰεεελδηΫθπθ είλαρευθ ΰλαηηΪηπθ εέθαδ β έδδα εαδ ΰέθεηδα ηε ηκ ΰλΪηηα αάηα. ΠΪθηπμ, εθσζκθ β ΝαααλΫη νπάλιε, β τπαλιβ δτκ παλαζζαΰυθ Νααπλαέκμ-Ναααλβθσμ εαδ ζηκθ ΜΪλεκ εαδ ζηκθ ΛκνεΪ, δεθ πλΫπεδ θα εεπζάζζεδ. Ο ηεθ ΜΪλεκμ 1) δεθ εέξε ηα εζζβθδεΪ ηβηλδεά ηκν ΰζυζζα, 2) άηαθ λπηαέκμ πκζέηβμ εαδ 3) Ϋΰλαοε ηκ ΒναΰΰΫζδκ ζηβθ Ώέΰνπηκ, σπκν νπάλξε ζαηδθδεά επδλλκά, κ δε ΛκνεΪμ 1) δεθ εέξε ηα είλαρεΪ ηβηλδεά ηκν ΰζυζζα, 2) ξλβζδηκπκδεέ εαδ ηδμ δτκ παλαζζαΰΫμ. Σκ ηεζενηαέκ έζπμ ΰέθεηαδ επεδδά δεθ άηαθ ζέΰκνλκμ πκδα απ‘ ηδμ δτκ εέθαδ β ζπζησηελβ απσδκζβ. α θα Ϋΰλαθε εΪπκδκμ Έζζβθα πκν δεθ ΰθυλδαε εαζΪ αΰΰζδεΪ ηβθ ζΫιβ Washington˙ Ϊζζκηε γα ηβθ ηεηΫθελε πμ ΟνΪζδθΰεηκθ, Ϊζζκηε πμ ΓκνΪζδθΰεηκθ. Αεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηδ εαδ κ ΛκνεΪμ αθαθΫλεδ ηβ ΝαααλΫη. Δ νπσγεζβ ηβμ «ειεπέηβδεμ πλκζγάεβμ ηβμ πσζβμ ΝαααλΫη πμ ειάΰβζβμ ηκν "Νααπλαέκμ"» δεθ απκδεδεθτεηαδ, πΪζδ, δδσηδ ανηά ηβ θκλΪ κδ νπκηδγΫηεθκδ παλαπκδβηΫμ (πκν πλσζγεζαθ ηβθ πσζβ ΝαααλΫη) γα Ϋπλεπε θα παλαπκδάζκνθ σξδ ησθκ Ϋθα, αζζΪ δτκ ΒναΰΰΫζδα (εαδ ηΪζδζηα κζσεζβλα εεθΪζαδα). Καδ σζκ εαδ εΪπκδκ γα ΰζέηπθε, εέηε ελνηηΫθκ εέηε δδαηβλβηΫθκ ζε εαηηδΪ αέλεζβ. Σκ πκζτ ζκΰδεσ ίΫίαδα επδξεέλβηα – εεησμ ηπθ παλαπΪθπ – σηδ κτηε Ϋξκνθ ίλεγεέ παλαζζαΰΫμ ζ‘ ανησ ηκ ζβηεέκ, κδ κπαδκέ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ κτηε πκν γΫζκνθ θα ηκ αεκτζκνθ. Βέθαδ ζβηαθηδεσ σηπμ, θα ειβΰάζκνηε ΰδαηέ κ Μαηγαέκμ αθαθΫλεδ ηδα πλκθβηεέα πκν δεθ νπΪλξεδ ζηβθ Π.Α. Βέθαδ εαηαλξάθ ξαλαεηβλδζηδεσ σηδ κ Μαηγαέκμ, ζηδμ Ϋθηεεα πελδπηυζεδμ πκν αθαθΫλεδ πλαΰηαηκπκέβζβ ζεξγΫθηκμ απσ Ϋθαθ πλκθάηβ ηβμ Π.Α. ά δνκ ηααέ πλκθάηεμ ηβμ Π.Α., ησθκ ζ‘ ανηάθ ηβθ εεπζάλπζβ πλκθβηεέαμ ηδζΪεδ ΰδα «πλκθάηεμ» εδ σξδ ΰδα «πλκθάηβ» πκν εέπαθ σηδ «γα εζβγεέ κ Μεζζέαμ Νααπλαέκμ». ηαθ κ Πατζκμ ζηβθ πλκμ ΓαζΪηαμ 3, 22 ζΫεδ σηδ «β ΰλαθά [δζδ β Π.Α.] πελδΫεζεδζε ηα πΪθηα εΪηπ απσ ηβθ αηαληέα» δεθ εθθκεέ σηδ νπΪλξεδ ξπλέκ ηβμ Π.Α. πκν θα αθαθΫλεδ σηδ «ηα πΪθηα πελδεζεέκθηαδ απσ ηβθ αηαληέα». ηαθ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 7, 12 ΰλΪθεηαδ «σζα σζα γΫζεηε θα ζαμ εΪθκνθ κδ Ϊθγλππκδ, εΪθεηε εαδ ζεδμ ηα έδδα ζ‘ ανηκτμ. Ώνησμ εέθαδ κ θσηκμ εαδ κδ πλκθάηαδ», δεθ νπΪλξεδ ηΫηκδα εθηκζά ηεθ ζηβθ Π.Α. εαηΪ ζΫιεδ, αζζΪ εεθλΪαεδ ηκ πθετηα ηβμ. Σκ έδδκ εαδ κ Μαηγαέκμ, σηαθ ηδζΪ ΰδα ηβ ΝαααλΫη πμ ησπκ δδαηκθάμ ηκν Εβζκτ, εδ σηδ ανησ ηκ εέπαθ «κδ πλκθάηεμ», Ϋξεδ εαηΪ θκν ησζκ ηβθ ζνΰεεελδηΫθβ πλκθβηεέα ηκν ΔζαΎα (Θ‘, 22) σζκ εαδ ηδμ ΰεθδεσηελεμ πλκθβηεέεμ σηδ κ Μεζζέαμ γα εέθαδ ηαπεδθσμ εδ σξδ εκζηδεσμ ίαζδζδΪμ. Κδ επεδδά β εαηαΰπΰά (εέηε πμ πλαΰηαηδεά εαηαΰπΰά εέηε πμ δδαηκθά) ζηβ Γαζδζαέα εαγδζηκτζε εΪπκδκθ Εκνδαέκ ανηκηΪηπμ ί‘ εαδ ΰ‘ εαηβΰκλέαμ εαδ ηκθ εαγδζηκτζε «εαηυηελκ», δβζαδά ηκθ ηαπεέθπθε, νπΪλξεδ δδαζτθδεζβ εαδ επαζβγετκθηαδ κδ πλκθβηεέεμ πελέ ηβμ ηαπεδθσηβηαμ ηκν Μεζζέα. ξεηδεΪ ηε ηβ ζθαΰά ηπθ θβπέπθ εαδ ηβθ απκνζέα Ϊζζπθ αθαθκλυθ, γεπλκτηε ηα ειάμ: 1) ΒΪθ δεξσηαζηαθ ηα επδξεδλάηαηα ηκν ητπκν «ησθκ κ Ώ αθΫθελε ηκ ηΪδε ΰεΰκθσμ», ησηε γα Ϋπλεπε θ‘ αλθβγκτηε ηα πελδζζσηελα ΰεΰκθσηα, επεδδά ηα δζξνλέζηβεαθ ζέΰκδ ά ησθκ Ϋθαμ, εΪγε θκλΪ, Ϊθγλππκμ.
2) ζκ εδ αθ β ζθαΰά ηπθ θβπέπθ άηαθ πλΪιβ πκζτ ίΪλίαλβ, πλΫπεδ θα γνηβγκτηε σηδ ανηά α‘) Ϋΰδθε ησθκ ζηβ ΐβγζεΫη, ί‘) αθκλκτζε ησθκ ηα εΪηπ ηπθ δτκ εηυθ ίλΫθβ ηβμ ΐβγζευη εαδ ΰ‘) β ΐβγζεΫη άηαθ επέζβμ ηδελσ ηΫλκμ, ηδα πκζέξθβ. Άλα δεθ επλσεεδηκ ΰδα ησζκ ηελΪζηδκ ΰεΰκθσμ. Ώθκλκτζε Ϋθα ηδελσ ηηάηα ηπθ παδδδυθ ηδαμ πκζέξθβμ. Ώθ αθαζκΰδζηκτηε σηδ εεεέθβ ηβθ επκξά ΰέθκθηαθ Ϋθα ζπλσ θλδεδαζηδεΪ πλΪΰηαηα, ηα κπκέα αθκλκτζαθ κζσεζβλεμ ξυλεμ εαδ ζβηαθηδεΫμ πσζεδμ, ησηε εέθαδ ετζκΰβ β αδηέα ηβμ παλΪζεδοβμ ηβμ ζθαΰάμ ανηάμ. 3) Ο Μαηγαέκμ αθαθΫλκθηαμ ηβ ζθαΰά ανηά ζνηίαδέαεδ ηε ηδμ αθβΰάζεδμ ΰδα ηβθ πκζδηεέα ηκν Δλυδβ. Ο Δλυδβμ ζεσηπζε ηβθ ΰνθαέεα ηκν, ΜαλδΪη, αλΰσηελα ηκνμ ΰδκνμ ηκνμ ΏζΫιαθδλκ εαδ Ώλδζησίδκ. ηα ηεζενηαέα ηκν ζεσηπζε ηκθ Ώθηέπαηλκ, ΰδκ απσ Ϊζζβ ΰνθαέεα. Ο Ευζβπκμ (Αξραηνινγία, 19, 328) αθαθΫλεδ σηδ κ Δλυδβμ εέξε εαεά θτζβ, αζηαηΪηβηβ ζηκ θα ηδηπλεέ, εθυ ηδα δεεαεηέα ηεηΪ ηκ γΪθαηκ ηκν Δλυδβ, Ϋθαμ αθυθνηκμ ζνΰΰλαθΫαμ αθαθΫλεδ (Αλάιεςε Μσπζή, 6, 2 ε.ε.) ΰδ‘ ανησθ: «Ϋθαμ νπελσπηβμ ίαζδζδΪμ...πκν γα εεηεζκτζε ηκνμ Ϊλξκθηεμ...γα ζθΪιεδ θΫκνμ εαδ ΰΫλκνμ δέξπμ Ϋζεκμ». Ο Μαηγαέκμ δεθ ζΫεδ εΪηδ πκν θα αθηΫίαδθε ζηκ ξαλαεηάλα ηκν Δλυδβ. Δ ελυηβζβ ΰδα ηβθ εαηαΰπΰά ηκν Εβζκτ, αθ εέθαδ Νααπλαέκμ ά απ‘ ηβ ΐβγζεΫη, εέθαδ αθεζάμ. Βέθαδ ζα θα λπηΪηε αθ εΪπκδκμ, βζδεέαμ 30 εηυθ, πκν εαδ κδ δνκ ηκν ΰκθεέμ εαηΪΰκθηαδ απ‘ ηκ θκησ ΛΪλδζαμ, αζζΪ Ϋαβζε ζηβθ Ώγάθα ζξεδσθ σζβ ηκν ηβθ ηΫξλδ ηυλα απά, εέθαδ Ώγβθαέκμ ά Λαλδζαέκμ. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ εαδ ηε ηκθ Εβζκτ. Καηαΰσηαθ θκηδεΪ απ‘ ηκθ ησπκ εαηαΰπΰάμ ηκν παηΫλα ηκν, ηβθ ΐβγζεΫη˙ πζησζκ Ϋαβζε ζηβ ΝαααλΫη υζπκν θα αλξέζεδ θα εβλτηηεδ εαδ ΰδ‘ ανησ άηαθ ΰθπζησμ πμ Νααπλαέκμ. ηβ ΐβγζεΫη απζυμ ΰεθθάγβεε˙ αζζΪ κ εσζηκμ ΰθπλέαεδ ησθκ ηκθ ησπκ δδαηκθάμ. Αεθ νπΪλξεδ εαηηέα αθΪΰεβ ΰδα θα νπκγΫζκνηε σηδ νπάλξαθ αλξδεΪ δτκ ξλδζηδαθδεΫμ (ά δτκ δκνδαρεΫμ) παλαδσζεδμ ΰδα ηκθ Εβζκτ (ά ηκθ Μεζζέα αθηέζηκδξα). Σα πλΪΰηαηα εέθαδ πλκθαθά. ηδ') «Σκ Ϊζηλκ ηβμ ΐβγζεΫη εαδ κδ ηλεδμ ηΪΰκδ εέθαδ αθηδΰλαθά Ϊζζπθ ηνγκζκΰδυθ». ΏΠΏΝΣΔΔ: κ αζηλκθσηκμ ΥαζαπΪεβμ ζηκ Ϋλΰκ ηκν Ο αζηήξ ηεο Βεζιεέκ δΫξεηαδ σηδ ηκ αζηΫλδ άηαθ ζτθκδκμ πζαθβηυθ. Βέθαδ πζΫκθ ΰθπζησ σηδ ηκ 7 π.Υ. πζαθάηεμ Αέαμ, Κλσθκμ εαδ Άλβμ πζβζέαζαθ πΪλα πκζτ ηλεδμ θκλΫμ. Σκ 5 π.Υ. αθΫζαηοε Ϋθαμ εαδθκθαθάμ αζηΫλαμ ζηκθ αζηελδζησ ηκν Ώδΰσεαδλπ. Κδ Ϊζζπζηε νπΪλξεδ ηεθ εαδ ζε Ϊζζεμ ηνγκζκΰέεμ, αζζΪ νπΪλξεδ εαδ ζηκνμ Ώλδγηκτμ εδ, 17, σπκν ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα αζηΫλδ πκν γα αθαηεέζεδ απ‘ ηβ ξυλα ηκν Εαευί. Οδ ηλεδμ ηΪΰκδ πμ ΠΫλζεμ δελεέμ εαδ αζηλκθσηκδ εθδδαθΫλγβεαθ ΰδα ηκ θαδθσηεθκ, ηκ ειΫζαίαθ πμ γερεσ ζβηΪδδ εαδ ηκ αεκζκνγκτζαθ. ηε') "«Έπλεπε κ Μεζζέαμ σξδ ηκθαξΪ θα εέθαδ απσ ζπΫληα γερεσ ηα εδ απσ παηΫλα (απσΰκθκ) ηκν Ααίέδ. Έηζδ κ θκνεαλΪμ κ Επζάθ, Ϋθαμ ηαλαΰεσμ Ϊζβηκμ ΰέθβεε ηκθκηδΪμ αλδζηκελΪηβμ εαδ ΰαζαακαέηαηκμ. (...) κδ εαηκπδθκέ γεκζσΰκδ δεθ εέξαθ εηπδζηκζτθβ ζηκ ζπΫληα ηκν Επζάθ. Ήηαθ ηεθ ίαζδζδεσ, ηα κ Επζάθ άηαθ Ϋθαμ εκδθσμ ηαλαΰεσμ, εθυ β παλΪδκζβ άγεζε ηκθ Μεζζέαμ κζσηεζα παδδέ ηκν γεκτ. Γδ‘ ανησ κ ηέηζκμ ηβμ ΰαζαακαέηαηβμ εαηαΰπΰάμ ηκν Επζάθ, πκν ηκν δέθκνθ κδ εναΰΰεζδζηΫμ, πΪεδ ξαηΫθκμ. Έξεδ εαδ δεθ Ϋξεδ αιέα. Ο Υλδζησμ (Μεζζέαμ) Ϋξεδ ηεθ παηΫα ηκθ απσΰκθκ ηκν Ααίέδ, αζζΪ ηΫζα ζηβθ εκδζδΪ ηβμ Μαλέαμ ηκ ζπΫληα ζηΪζγβεε απσ ηκ Θεσ εαηενγεέαθ. (...) ζεμ κδ αθηδθΪζεδμ εαδ κδ αζζβζκζνΰελκνσηεθεμ πζβλκθκλέεμ δε δεέξθκνθ ηέπκη‘ Ϊζζκ παλΪ ππμ β ΰεθεαζκΰέα ηκν Εβζκτ εέθαδ θηδαξηά. (...) Ο Πατζκμ αθαθΫλεδ ππμ κ Εβζκτμ Υλδζησμ "ΰεθθάγβεε απσ ζπΫληα Αανέδ (Ρπη. 1, 3) εαηΪ ζΪλεα εαδ απεδεέξγβ νδσμ Θεκτ". Δ πελδεκπά σηπμ ανηά ίλέζεεηαδ ζε ζτΰελκνζβ ηε ηκθ εναΰΰεζδεσ ητγκ ΰδα ηκ λσζκ πκν Ϋπαδιε ηκ Πθετηα ηκ Άΰδκ ηΫζα ζηβθ εκδζδΪ ηβμ Θεκησεκν. Ώζζκτ πΪζδ κ έδδκμ κ Πατζκμ ηδζΪεδ ππμ κ Υλδζησμ (κ νδσμ ηκν Θεκτ) εέθαδ ΰΫθθβηα ΰνθαδεσμ ξπλέμ θ‘ αθαεαηετεδ εαθΫθα Άΰδκ Πθετηα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 251-4). Άλα κ Εβζκτμ δεθ εέθαδ απσ «ζπΫληα Ααίέδ», αθκτ β Μαλέα άηαθ παλγΫθκμ, αζζΪ σξδ απσΰκθκμ Ααίέδ β έδδα. Καδ πυμ ΰέθεηαδ θα Ϋξκνηε δτκ ΰεθεαζκΰέεμ ηκν Εβζκτ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: ηβθ επκξά εεεέθβ πκηΫ δεθ Ϋΰλαθαθ ΰεθεαζκΰέεμ ΰνθαδευθ. Σα εζβλκθκηδεΪ δδεαδυηαηα ηπθ Εζλαβζδηυθ εζβλκθκηκτθηαθ ησθκ απσ ηκθ παηΫλα σξδ απσ ηβθ ηβηΫλα. Ο Εβζκτμ, αθ εαδ πλκάζγε γανηαηκνλΰδεΪ ησθκ απσ ηβθ Παθαΰέα, πζησζκ θκηδεΪ άηαθ ΰδκμ ηκν Επζάθ εαδ ζνθεπυμ εέξε σζα ηα εζβλκθκηδεΪ εαδ θκηδεΪ δδεαδυηαηα ηβμ δδαδκξάμ ηκν Επζάθ, απσΰκθκν ηκν Ααίέδ, ζτηθπθα ηε ηκ ηπζαρεσ θσηκ. Ο ηπζαρεσμ θσηκμ δεθ άηαθ θνζεηδεσμ, αζζΪ θκηδεσμ. Ο Πατζκμ, σηαθ ζΫεδ σηδ κ Υλδζησμ εέθαδ ΰΫθθβηα ΰνθαδεσμ «ξπλέμ θ‘ αθαεαηετεδ εαθΫθα Άΰδκ Πθετηα», δεθ εθθκεέ σηδ β ΰΫθθβζβ άηαθ πλκρσθ ζνθκνζέαμ. Άζζκ ηκ Ϋθα, Ϊζζκ ηκ Ϊζζκ˙ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ ηκ Ϋθα
ηκ Ϊζζκ. νθεπυμ κ Πατζκμ δεθ πΫθηεδ ζε εαηηέα αθηέθαζβ, κτηε εαδ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ. Ο Εβζκτμ άηαθ απσΰκθκμ Ααίέδ, εθσζκθ εέξε, θκηδεΪ, παηΫλα Ϋθαθ απσΰκθκ ηκν Ααίέδ, αζζΪ ηανησξλκθα β ηβηΫλα ηκν άηαθ παλγΫθα, ζτηθπθα ηε ηβθ Ϊζζβ πλκθβηεέα. Καδ ηβθ ηέα πλκθβηεέα (απσΰκθκμ Ααίέδ) εαδ ηβθ Ϊζζβ (ΰδκμ παλγΫθαμ) εεπζάλπθε. ζκ ΰδα ηβ δδπζά ΰεθεαζκΰέα δζξτεδ ηκ ειάμ: ζηκ παζαδκδδαγβεδεσ Εζλαάζ, αθ εΪπκδκμ παθηλεηΫθκμ πΫγαδθε Ϊηεεθκμ, Ϋπλεπε κ εκθηδθσηελκμ ζνΰΰεθάμ ηκν θα παθηλενηεέ ηβ ξάλα, υζηε θα εΪθεδ παδδέ ηκ κπκέκ γα ζνθΫξδαε ηβ ΰεθδΪ ηκν πεγαηΫθκν ζνΰΰεθά. Σκ παδδέ γεπλεέηκ ΰδκμ ηκν πεγαηΫθκν, σξδ ηκν ζνΰΰεθά ηκν. Τπάλξε δβζαδά κ αθδλαδεζθδεσμ ΰΪηκμ (Αενηελκθσηδκ εε‘, 5-10). Ο Ϋθαμ εναΰΰεζδζηάμ παλαγΫηεδ ηβθ εαηαΰπΰά ηκν Επζάθ ίΪζεδ ηπθ θνζδευθ παηΫλπθ, εθυ κ Ϊζζκμ Βναΰΰεζδζηάμ ηε ίΪζεδ ηκνμ αθδλαδεζθδεκτμ ΰΪηκνμ ηπθ πλκΰσθπθ ηκν Επζάθ. ηζη') «..Κδ Ϋηζδ ζΫεδ κ Μαηγαέκμ, επαζάγεοε εΪπκδα πλκθβηεέα πκν Ϋζεΰε ππμ "απσ ηβθ Ώέΰνπηκ εΪζεζα (κ Θεσμ) ηκ ΰδσ ηκν" (Μαηγ. 2, 15). Ο είλαρεσμ εγθδεδζησμ πζησζκ δεθ άηαθ δνθαησ θα πελδηΫθεδ ηκθ απεζενγελπηά ηκν απσ ηβθ Ώέΰνπηκ. ΣΫηκδα πλκθβηεέα άηαθ αζνηίέίαζηβ ηε ηκθ είλαρεσ ζκίδθδζησ. Δ Ϋθθκδα ζκδπσθ ηβμ παλαπΪθπ πελδεκπάμ δεθ ηπκλεέ θα ζηβλδξηεέ ζε εαηδΪ ηΫηκδα δάγεθ παζδΪ πλκθβηεέα. Δ ζβηαζέα ηβμ εέθαδ Ϊζζβ. Βέθαδ παλαηκλθπηΫθβ β ζαρεά παλΪδκζβ ΰδα ηκθ Ώδΰτπηδκ Πλκθάηβ πκν ησζκ Ϋδλαζε ζηβθ Παζαδζηέθβ ΰδα ηκ ιεζεζΪίπηα ηπθ Βίλαέπθ, ζτηθπθα ηε ηδμ ηαληνλέεμ ηκν Ευζβπκν» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 246). ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ πλκθβηεέα δεθ εέθαδ «δάγεθ παζδΪ», εέθαδ παζαδσηαηβ. Σκ αθ ανηά β πλκθβηεέα ζνηίδίαασηαθ ά δεθ ζνηίδίαασηαθ ηε ηκθ είλαρεσ ζκίδθδζησ εέθαδ γΫηα εθηεζυμ Ϊζξεηκ εαδ κνδσζπμ ελέθεδ ηβ γεσηβηα ηκν Εβζκτ˙ δεθ άηαθ κ είλαρεσμ ζκίδθδζησμ πκν γα Ϋελδθε ηβθ Π.Α. εαδ ηδμ πλκθβηεέεμ ηβμ, αζζΪ β Π.Α. πκν (εαη)Ϋελδθε ηκθ είλαρεσ ζκίδθδζησ. Δ νπσγεζβ σηδ πλσεεδηαδ ΰδα «παλαηκλθπηΫθβμ ζαρεάμ παλΪδκζβμ» εέθαδ αζηάλδξηβ. Κδ ανησ δδσηδ, εΪθ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ άηαθ απαηευθεμ (δβζαδά αθΫθελαθ ηβθ πλκθβηεέα ηβμ Π.Α. ειεπέηβδεμ), δεθ γα Ϋεαθαθ ηκ ζΪγκμ θα ηανηέζκνθ ηκθ Εβζκτ ηε Ϋθαθ απκηνξβηΫθκ επαθαζηΪηβ ηκν παλεζγσθηκμ, πλδθ απσ ανησθ, ά ηκν (δδεκτ ηκνμ) παλσθηκμ. Θα άηαθ πλΪιβ εθΪθηδα ζηβθ πλκζβζνηδζηδεά ηκνμ πλκζπΪγεδα, αθκτ κ ζασμ γα ζεεθησηαθ «εδ Ϊζζκμ αδΰτπηδκμ πλκθάηβμ;» εαδ δε γα πέζηενε. Άλα δεθ ΰέθεηαδ θα αθΫθελαθ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ ηβθ πλκθβηεέα, δδσηδ άδβ νπάλιε εΪπκδκμ ζκίδθδζηάμ απαηευθαμ ει Ώδΰτπηκν ζηκ παλεζγσθ. Άζζπζηε, κ ΚκλδΪηκμ εέθαδ ΰεθδεσηελα νπΫλ ηβμ Ϊπκοβμ σηδ κδ δδαζεεναζηΫμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ ηα Ϋεαθαθ πδκ αθηδ-δκνδαρεΪ εαδ πδκ εζζβθκλπηαρεΪ˙ αθ εέθαδ Ϋηζδ, δεθ γα ηκνμ Ϋθκδααε θα νπεθγνηέζκνθ Ϋθαθ είλαέκ αδΰτπηδκ επαθαζηΪηβ. Θα δδΫΰλαθαθ εΪγε αθΪηθβζβ «ίέαδβμ εγθδεδζηδεάμ είλαρεάμ επαθαζηαηδεσηβηαμ». πκηε ζνηθΫλεδ ηκθ ΚκλδΪηκ κδ δδαζεεναζηΫμ δδαΰλΪθκνθ ξπλέα πκν δεέξθκνθ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ ίέαδκμ επαθαζηΪηβμ (υζηε θα πλκζβζνηέζκνθ ηκνμ ηβ είλαρεκτμ πζβγνζηκτμ), εθυ ηυλα κδ δδαζεεναζηΫμ ηκ ιΫξαζαθ ανησ εαδ ηκ Ϊθβζαθ θα «γνηέαεδ» είλαρεσ εγθδεδζησ. ζκ ΰδα ηκθ «Ώδΰτπηδκ πλκθάηβ», ανησμ Ϋδλαζε ζηα ξλσθδα ηκν Πατζκν, σηαθ ανησμ ζνθεζάθγβ ζηβθ Εελκνζαζάη (ΠλΪιεδμ 21, 28). Καηηέα ζξΫζβ δεθ εέξε ηε ηκθ Εβζκτ˙ εδ αθ εέξε, δε γα θαθΫλπθαθ ηβθ τπαλιά ηκν κδ ΠλΪιεδμ. ηγ') «Μδα πκν ζηα ΒναΰΰΫζδα δεθ νπΪλξκνθ πζβλκθκλέεμ ΰδα ηκθ Επζάθ, εέθαδ ζκΰδεσ θα παλαδεξηκτηε ππμ ξυλδζε απσ ηβ Μαλέα. Να παλαδεξηκτηε ππμ άηαθ πκζτ ΰΫλκμ εαδ πΫγαθε ηκθ εαδλσ πκν κ Εβζκτμ Ϊλξδζε ηβ δλΪζβ ηκν, ηπελδετκθηαδ πδκ πκζτ ηα πλΪΰηαηα. Ώθ άηαθ Ϋηζδ ησηε γα ‗πλεπε β ηθάηβ ηκν θα εέθαδ ζείαζηά ηΫζα ζηβθ κλΰΪθπζβ ηκν Εβζκτ εαδ θα ΰέθεηαδ ζηα ΒναΰΰΫζδα πκζζΫμ θκλΫμ ζσΰκμ ΰδ‘ ανησθ, σππμ ΰέθεηαδ ΰδα ηβ Μαλέα εαδ η‘ αδΫζθδα ηκν Εβζκτ αθ εαδ δεθ άηαθ ηΫζβ ηβμ αδεζθσηβηαμ. Δ ζδππά σηπμ ηπθ Βναΰΰεζδζηυθ ηΪμ δέθεδ θα εαηαζΪίκνηε ππμ κ Εβζκτμ άηαθ ξπλδζηΫθκμ απσ ηβ Μαλέα. (...) Κδ αεσηα πλΫπεδ θα πλκζΫικνθε εδ εεεέθκ πκν ζΫεδ κ ΜΪλεκμ, ηδα πβΰά πδκ αθειΪληβηβ εαδ πδκ αηελσζβπηβ ζ‘ ανησ ηκ αάηβηα απσ ηκθ Μαηγαέκ. ηκ ΒναΰΰΫζδκ ζκδπσθ ηκν ΜΪλεκν, αθ εαδ δεθ νπΪλξεδ εαηδΪ ΰεθεαζκΰέα ηκν Εβζκτ, πζησζκ δέθκθηαδ πζβλκθκλέεμ πδκ γεηδεΫμ ΰδα ηβθ κδεκΰεθεδαεά ηκν εαηΪζηαζβ. ΠαλκνζδΪαεηαδ σξδ ζαθ παδδέ ηκν Επζάθ, ηα ησθκ ΰδκμ ηβμ Μαλέαμ εαδ ζα ηεΰαζτηελκμ αδελθσμ ηπθ Ϊζζπθ παδδδυθ ηβμ. "Οξ κὗηόμ ἐζηδθ ὁ ηέεηπθ, ὁ νἱὸμ ημ Μαλίαμ, ἀδεζθὸμ δὲ Ἰαεώίκν εαὶ Ἰπμ εαὶ Ἰκύδα εαὶ ίηπθκμ; Καὶ κε εἰζὶθ αἱ ἀδεζθαὶ αηκῦ ὧδε πλὸμ ηᾶμ;" (ΜΡ. 6, 3). Δ ηαληνλέα ηκν ί‘ Βναΰΰεζέκν εέθαδ πκζτηδηβ, ιεεαγαλέαεδ ηκ αάηβηα εαδ ηαμ εαηαπκηέαεδ ζ‘ ανησ. αθ β αθηέγεηβ παλΪδκζβ, πκν ηβθ αθηδπλκζππετεδ κ Μαηγαέκμ εαδ υμ Ϋθα ζβηεέκ εαδ κ ΛκνεΪμ εαδ κ ΕπΪθθβμ, ηθβηκθετεδ ηκθ Επζάθ ζαθ παηΫλα ηκν Εβζκτ, εκθηΪ ζηκ θκν ππμ β παλΪδκζβ ανηά εέθαδ πζαζησ δβηδκτλΰβηα ΰδα θ‘ απκεαηαζηαγεέ β ηδηά ηβμ ηβηΫλαμ ηκν Εβζκτ. (...) Έπεδηα νπΪλξεδ εαδ ηδα Ϊζζβ ηαληνλέα. ηαθ κδ Γλαηηαηεέμ εαδ κδ αθυηελκδ αιδπηαηκτξκδ ηκν δκνδαρεκτ δελαηεέκν αθηδπκζδηετηβεαθ ηκθ Εβζκτ (..) ηκν Ϋλδιαθ εαηΪηκνηλα ηκτηβ ηβθ εαηβΰκλέα: Βἶπκθ κὖθ αηῶ [ηῶ Ἰβζκῦ]
ἐε πκλθείαμ κ ΰεΰεθήηεγα˙ ἕθα παηέλα ἔξκηεθ, ηκθ Θεόθ. (ΕΧ. 8, 41). ηκ ζβηεέκ ανησ β απΪθηβζβεαηβΰκλέα ηπθ ΓλαηηαηΫπθ εέθαδ παλαηκλθπηΫθβ. Αεθ ηπκλκτζαθ θα πκτθε ππμ Ϋξκνθ παηΫλα ηκ ΘεσΓδαξίΫ. ΐΫίαδα ζηβθ εαγβηελδθά πλκζενξά ηκνμ απκεαζκτζαθ ηκ Θεσ ΠαηΫλα. Βδυ σηπμ δεθ ηαδλδΪαεδ β επέεζβζβ ανηά ΰδαηέ β ζναάηβζβ ΰέθεηαδ ΰδα ηβ ΰΫθθβζβ ηκν Εβζκτ, Ϊλα εΪηδ Ϊζζκ πλσζγεζαθ πκν Ϋξεδ ζξΫζβ ηε ηβ δδεά ηκνμ εαθκθδεά – θσηδηβ –ΰΫθθβζβ. ηαθ σηπμ πΪθπ ζε εανΰΪ ζΫεδ κ Ϋθαμ ζηκθ Ϊζζκ "εΰυ δεθ εέηαδ παδδέ πσλθβμ", εθθκεέ θνζδεΪ ππμ κ αθηέπαζσμ ηκν εέθαδ ΰΫθθβηα ειυΰαηκ. ΒιΪζζκν ζηκ έδδκ ΒναΰΰΫζδκ δδαίΪακνηε σηδ αθηαπαθηυθηαμ κ Εβζκτμ ζηκνμ Γλαηηαηεέμ δεθ ηκνμ εέπε κλγΪ εκθηΪ ππμ εέθαδ οετηεμ εαδ ζνεκθΪθηεμ εδ κτηε γνηάγβεε ηκθ παηΫλα ηκν ηκθ Επζάθ, αζζΪ πλκζπΪγβζε θα ιεθτΰεδ απσ ηκ ετλδκ αάηβηα ζΫΰκθηαμ ππμ εέθαδ "απεζηαζηΫθκμ ηκν Θεκτ". Βἶπεθ κὖθ αηκῖμ ὁ Ἰβζκῦμ˙ εἰ ὁ Θεὸμ παηὴλ ἤθ, ΰαπᾶηε ἂθ ἐηέ˙ ἐΰὼ ΰὰλ ἐε ηκῦ Θεκῦ ἐιζγκθ εαὶ ἣεπ˙ κδὲ ΰὰλ ἀπ‘ ἐηανηκῦ ἐζήζνγα, ἀζζ‘ ἐεεῖθκμ ηὲ ἀπέζηεδζε. (ΕΧ. 8, 42). ππμ ζβηεδυζαηε, κ δδαζεεναζηάμ ηκν δ‘ Βναΰΰεζέκν παλαησλθπζε ηβθ ελυηβζβ εαδ εαηβΰκλέα ηπθ ΓλαηηαηΫπθ ζηκ ηΫλκμ ανησ, ΰδα θα ξαζεετζεδ ηδα εαζά απΪθηβζβ ηκν Εβζκτ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 255-256-257). ΏΠΏΝΣΔΔ: Έξκνηε θα παλαηβλάζκνηε ηα ειάμ: 1) Γδα ηβθ αλξαδσηβηα εαδ αιδκπδζηέα ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ ζνΰελδηδεΪ ηε ηα Ϊζζα ΒναΰΰΫζδα. «Σκ σηδ ηκ εαηΪ ΜΪλεκθ ΒναΰΰΫζδκθ δεθ εέθε ηκ αλξαδσηελκθ ηπθ ηεζζΪλπθ κτηε πβΰά ανηυθ εέθε εε ηπθ πζΫκθ αθαθηδλλάηπθ πλαΰηΪηπθ εαδ ηπθ δζξνλκηΫλκθ παλαδεδκηΫθπθ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 223). «Νκηέαπ σηδ κ Μαηγαέκμ άλξδζε ηκ Ϋλΰκθ ηκν πλδθ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ. Αδα ηκτηκ εαδ ηβθ ΰεθεαζκΰέαθ αθαθΫλεδ ηε αελέίεδα εαδ ηα ζβηαθηδεσηελα εεγΫηεδ ζεπηκηελΫζηελκθ. Ο ΜΪλεκμ Ϋΰλαοε ηεηΪ απσ εεεέθκθ, δδα ηκτηκ βεκζκτγβζε ζνθηκηυηελαθ κδσθ, δδσηδ άζαθ πκζζΪ σζα εέξαθ ΰλαθά εαδ εέξαθ ΰέθβ ηΫξλδ ησηε» (Ϊΰδκν ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκν, Οηδζέα δ‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 1). 2) ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 13, 55-56 δδαίΪακνηε: «Αεθ εέθαδ ανησμ κ νδσμ ηκν ινζκνλΰκτ; Αεθ κθκηΪαεηαδ β ηβηΫλα ηκν ΜαλδΪη εαδ κδ αδεζθκέ ηκν ΕΪεπίκμ, Επζάμ, έηπθ εαδ Εκτδαμ; Καδ κδ αδεζθΫμ ηκν δεθ εέθαδ σζεμ ηααέ ηαμ; Ώπσ πκτ ζκδπσθ ηκν άζγαθ σζα ανηΪ;». ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 4, 22 δδαίΪακνηε: «εαδ Ϋζεΰαθ "Αεθ εέθαδ ανησμ κ νδσμ ηκν Επζάθ;"». 3) Σκ σηδ κ αλξαδσηελκμ Μαηγαέκμ εδ κ ΛκνεΪμ αθαθΫλκνθ ηκθ Εβζκτ πμ ΰδκ ηκν Επζάθ, εθυ κ ΜΪλεκμ πμ ΰδκ ηβμ Μαλέαμ, δεθ πλΫπεδ θα πλκεαζεέ πκθβλΫμ ζεΫοεδμ. Δ δδδσηβηα ηκν (θκηδεΪ) ΰδκν ηκν Επζάθ δεθ εέθαδ ειαθηδεεδηΫθκν αθηέγεηβ πλκμ ηβθ δδδσηβηα ηκν (ίδκζκΰδεΪ) ΰδκν ηβμ Μαλέαμ˙ εαδ ηκ αθηέζηλκθκ, θνζδεΪ. Με Ϊζζα ζσΰδα, αθ κδ Νααπλαέκδ Ϋζεΰαθ «ανησμ δεθ εέθαδ κ ΰδκμ ηβμ Μαλέαμ;» (εδ σξδ «δεθ εέθαδ ανησμ ΰδκμ ηκν Επζάθ;»), δε ζβηαέθεδ κππζδάπκηε σηδ δε γεπλκτζαθ ηκθ Εβζκτ (θκηδεΪ ΰδα εηΪμ, αζζΪ ίδκζκΰδεΪ ΰδ‘ ανηκτμ) εαδ ΰδκ ηκν Επζάθ, δδσηδ ησηε γα Ϋπλεπε θα εΪθκνηε εαδ ηκ ειάμ ελυηβηα: «αθ κδ Νααπλαέκδ εέπαθ "δεθ εέθαδ ανησμ ΰδκμ ηκν Επζάθ;", ηάππμ ανησ ζβηαέθεδ σηδ δεθ γεπλκτζαθ ηκθ Εβζκτ ΰδκ ηβμ Μαλέαμ;». ΦνζδεΪ εΪηδ ηΫηκδκ γα άηαθ παλΪζκΰκ θα ηκ ζεεθηκτηε. ΒπκηΫθπμ ηκ θα απκεαζκτθ εΪπκδκ «ΰδκ ηκν παηΫλα ηκν» ά «ΰδκ ηβμ ηβηΫλαμ ηκν», δε ζβηαέθεδ απαλαέηβηα σηδ ηκν αλθκτθηαδ ηβ ηβηΫλα ά ηκθ παηΫλα ηκν, αθηέζηκδξα. νθεπυμ πλΫπεδ θα ζεεθηκτηε Ϊζζκνμ ζσΰκνμ. 4) Ώθ κ Επζάθ εέξε ησζδμ πεγΪθεδ, ηκθ εαδλσ πκν Ϊλξδζε ηβ δλΪζβ ηκν κ Εβζκτμ, ά αλεεησθ εαδλσ πλδθ, ησηε γα νπάλξε β αθΪηθβζά ηκν ζηκνμ Νααπλαέκνμ, εδ Ϋηζδ γα ηπκλκτζαθ θα ζΫθε «κ ΰδκμ ηκν Επζάθ», αζζΪ επέζβμ γα ηπκλκτζαθ ίζΫπκθηαμ ηβθ Παθαΰέα θα ζεθ «κ ΰδκμ ηβμ Μαλέαμ». Καδ ηα δτκ θαθηΪακνθ ζκΰδεΪ. «Γδκμ ηβμ Μαλέαμ» γα ζεΰσηαθ, δδσηδ ησθκ ανηά ακτζε απσ ηκνμ ΰκθεέμ ηκν. 5) Σα πελέ «ηεΰαζτηελκν ΰδκν ηβμ Μαλέαμ» εέθαδ αθκβζέεμ εαδ εέθαδ θα απκλεέ εαθεέμ πσζκ πλσξεδλα δδΪίααε ηβθ Κ.Α. κ ΚκλδΪηκμ εαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ ηκνμ κπκέκνμ αθηΫΰλαοε. ΠκνγεθΪ δεθ αθαθΫλκθηαδ σζκδ κδ αδεζθκέ – ηααέ ηε ηκθ Εβζκτ – ζηβ ζεδλΪ, ηε ηκθ Εβζκτ πλυηκ π.ξ. «Εβζκτμ, ΕΪεπίκμ, Επζάμ, έηπθ, Εκτδαμ», υζηε θα γεπλάζκνηε σηδ κ Εβζκτμ άηαθ σθηπμ κ ηεΰαζτηελκμ απσ ηκνμ ΰδκνμ ηβμ Μαλέαμ (ά απσ σζα ηα αδΫζθδα, αθειαληάηπμ ηκν πκδα εέξαθ ηΪθα). Ώνησ εέθαδ πλκθαθΫμ: αθ π.ξ. ζΫΰαηε «Αεθ εέθαδ ανησμ [κ Επζάμ] ΰδκμ ηβμ Ϊλλαμ, αδεζθσμ ηκν Εαευίκν, ηκν έηπθα, ηκν Εκτδα;», ανησ ΑΒΝ γα ζάηαδθε [απαλαέηβηα] σηδ κ Επζάμ άηαθ ηεΰαζτηελκμ απσ ηκθ ΕΪεπίκ, ηκθ έηπθα εαδ ηκθ Εκτδα, αζζΪ απζυμ σηδ κ ηεθ ΕΪεπίκμ άηαθ ηεΰαζτηελκμ ηκν έηπθα εαδ ηκν Εκτδα, κ δε έηπθαμ ηεΰαζτηελκμ ηκν Εκτδα, εδ απζυμ σηδ δδενελδθέαεηαδ πκδκδ άηαθ κδ αδεζθκέ ηκν Επζά. Έηζδ, κ ΜΪλεκμ πκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεδ ηκθ Εβζκτ πμ Ϋθα απσ ηα παδδδΪ ηβμ Παθαΰέαμ, κτηε ηκθ εηθαθέαεδ πμ ηεΰαζτηελκ ηπθ εηελκγαζυθ αδεζθυθ ηκν, σππμ επδπσζαδα ζνηπελαέθεδ κ ΚκλδΪηκμ.
6) Ο ΚκλδΪηκμ δζξνλέαεηαδ ππμ εΪθ κ Επζάθ εέξε πεγΪθεδ πλδθ κ Εβζκτμ αθαζΪίεδ δλΪζβ «ησηε γα ‗πλεπε β ηθάηβ ηκν θα εέθαδ ζείαζηά ηΫζα ζηβθ κλΰΪθπζβ ηκν Εβζκτ εαδ θα ΰέθεηαδ ζηα ΒναΰΰΫζδα πκζζΫμ θκλΫμ ζσΰκμ ΰδ‘ ανησθ, σππμ ΰέθεηαδ ΰδα ηβ Μαλέα εαδ η‘ αδΫζθδα ηκν Εβζκτ αθ εαδ δεθ άηαθ ηΫζβ ηβμ αδεζθσηβηαμ». Ώνησ εέθαδ εθηεζυμ παλΪζκΰκ, ησζκ δδσηδ β Μαλέα εαδ η‘ αδΫζθδα ηκν Εβζκτ ακτζαθ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηκν εβλτΰηαησμ ηκν (εαδ θνζδεΪ πέζηεοαθ) ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Επζθά, σζκ εαδ δδσηδ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ άιελαθ σηδ κ Επζάθ απζυμ ειεζΫΰβ πμ πλκζηΪηβμ εαδ «ξκλβΰσμ» ηβμ δδδσηβηαμ ηκν «απκΰσθκν ηκν Ααίέδ», εθυ β Παθαΰέα Ϋδπζε ηβ ζΪλεα ηβμ ΰδα ηβθ εθζΪλεπζβ ηκν Θεκτ, εαδ ηα αδΫζθδα ηκν πέζηεοαθ εαδ ηαλητλβζαθ (κ ΕΪεπίκμ). ΦΫηηαηα, ζκδπσθ, ζΫεδ – αθαθκλδεΪ ηε ηα αδΫλθδα ηκν – κ ΚκλδΪηκμ, σηδ «ηα αδΫζθδα ηκν Εβζκτ δεθ άηαθ ηΫζβ ηβμ αδεζθσηβηαμ». Ήηαθ, πέζηεοαθ εαδ ηαλητλβζαθ. Ο Επζάθ κτηε Ϋδπζε ηκ ζπΫληα ηκν (κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ ηκ άιελαθ ανησ) κτηε πλσζαίε θα αεκτζεδ ηκ εάλνΰηα υζηε θα πδζηΫοεδ. Πκδκμ κ ζσΰκμ θα αθαθΫλκθηαδ ζε ανησθ (αθ νπκγΫζκνηε σηδ πΫγαθε πλδθ ηβθ αλξά ηκν εβλτΰηαηκμ), αθ κτηε ηκ Ϋθα Ϋεαθε κτηε ηκ Ϊζζκ, αζζΪ εαδ κτηε Ϋαβζε ζηκ ελέζδηκ δδΪζηβηα; Αεθ εέθαδ ηκ έδδκ, ζκδπσθ, υζηε θα απκλάζκνηε «ΰδαηέ δεθ ηκθ ηθβηκθετκνθ σππμ ηβ ζκδπά κδεκΰΫθεδΪ ηκν;» 7) Ο ΚκλδΪηκμ παλεληβθετεδ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ 8, 41-42 αΰθκυθηαμ ηβθ πλκβΰκτηεθβ ζναάηβζβ (8, 39-40) εαγυμ εαδ ηβθ επσηεθβ (8, 43-50), υζηε θα ειΪΰεδ ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ εθδζξτεδ ηβ γΫζβ ηκν, ππμ κ Εβζκτμ άηαθ πλκρσθ ηκδξεέαμ: ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 8, 39-46 εαδ 48-50, 53: Ώπεελέγβζαθ εδμ ανησθ, «Ο παηέναξ ιαξ είκαζ μ Ααναάι». ΛΫΰεδ εδμ ανηκτμ κ Εβζκτμ, «ΒΪθ άζαζηε παδδδΪ ηκν ΏίλαΪη, γα εεΪθαηε ηα Ϋλΰα ηκν ΏίλαΪη, αζζΪ ηυλα αβηΪηε θα ηε ζεκηυζεηε, Ϊθγλππκθ πκν ζαμ εέπα ηβθ αζάγεδαθ, πκν Ϊεκνζα απσ ηκθ Θεσθ. Ώνησ δεθ ηκ Ϋεαθε κ ΏίλαΪη. εζξ ηάκεηε ηα ένβα ημο παηένα ζαξ». Βεεέθκδ ηκν εέπαθ, «Βηεέμ δεθ εΰεθθβγάεαηε απσ πκλθεέαθ, έκα Παηένα έπμιεκ ημκ Θευκ». Σσηε κ Εβζκτμ ηκτμ εέπε, «ΒΪθ κ Θεσμ άηκ ΠαηΫλαμ ζαμ, γα ηε αΰαπκτζαηε, δδσηδ εΰυ απσ ηκθ Θεσθ είΰάεα εαδ άζγα εδυ. Αεθ άζγα απσ ηκθ εανησθ ηκν αζζ‘ εεεέθκμ ηε Ϋζηεδζε. Γδαηέ δεθ εαηαζαίαέθεηε ηβθ ΰζυζζαθ ηκν; Αδσηδ εέζηε αθέεαθκδ θα αεκτηε ηκθ ζσΰκθ ηκν. εδμ ηαηάβεζεε απυ ημκ παηένακ ζαξ, ημκ δζάαμθμκ, εαδ ηαμ επδγνηέαμ ηκν παηΫλα ζαμ γΫζεηε θα εΪθεηε. εεεέθκμ απσ ηβθ αλξάθ άηκ αθγλππκεησθκμ εαδ δεθ ζηΫεεηαδ εδμ ηβθ αζάγεδαθ, δδσηδ δεθ νπΪλξεδ αζάγεδα ηΫζα ηκν. ηαθ ζΫΰβ οετδβ, ηδζεέ απσ ηκθ εανησθ ηκν, δδσηδ εέθαδ οετηβμ εαδ παηΫλαμ ηκν οετδκνμ. Ώζζ‘ επεδδά εΰυ ζΫΰπ ηβθ αζάγεδαθ, δεθ ηε πδζηετεηε. Πμζμξ απυ ζαξ ιπμνεί κα ιε εθέβλδ δζ’ αιανηίακ; (...) Ώπεελέγβζαθ ησηε κδ Εκνδαέκδ «ΚαζΪ δεθ ζΫηε σηδ εέζαδ αηαλεέηβμ εαδ Ϋξεδ δαδησθδκθ;». Ώπεελέγβ κ Εβζκτμ, «Βΰυ δαδησθδκθ δεθ Ϋξπ αζζΪ ηδηυ ηκθ ΠαηΫλα ηκν, εαδ ζεζξ ιε αηζιάγεηε». (...) «Μάππμ εέζαδ ζν ηεΰαζτηελκμ απσ ημκ παηένα ιαξ ημκ Ααναάι;» Παλαηβλκτηε ηα ειάμ: i) Ο Εβζκτμ απαθηΪ ζηκνμ Εκνδαέκνμ ππμ παηΫλα Ϋξκνθ ηκθ ΑδΪίκζκ, σηαθ ανηκέ ηκν ζεθ ππμ Ϋξκνθ παηΫλα ηκθ ΏίλαΪη. ΒπκηΫθπμ β απΪθηβζβ ηπθ ΓλαηηαηΫπθ «Ϋξκνηε Ϋθα παηΫλα, ηκθ Θεσ» δεθ εέθαδ ξαζεενηΫθβ απσ «ηεηαΰεθΫζηελκ δδαζεεναζηά ηκν δ‘ Βναΰΰεζέκν», σππμ αθσβηα δζξνλέαεηαδ κ ΚκλδΪηκμ, «υζηε κ Εβζκτμ θα ιεθτΰεδ απσ ηκ ετλδκ αάηβηα» εαδ θα επδεεθηλπγεέ ζηκ πκδκθ Ϋξκνθ παηΫλα κδ Εκνδαέκδ εαδ θα πεδ σηδ κ έδδκμ εέθαδ απεζηαζηΫθκμ ηκν Θεκτ. Αδσηδ ηκ ετλδκ αάηβηα άηαθ πκδκθ πθενηαηδεσ «παηΫλα» εέξαθ κδ Εκνδαέκδ: ii) Έηζδ 1) κδ Εκνδαέκδ ζεθ «Ϋξκνηε παηΫλα ηκθ ΏίλαΪη», 2) Ϋπεδηα κ Εβζκτμ ηκτμ ζΫεδ σηδ «εΪθκνθ ηα Ϋλΰα ηκν παηΫλα ηκνμ», δβζαδά ηκν Αδαίσζκν (αθκτ ηκτμ ζΫεδ σηδ «ανησ δεθ ηκ Ϋεαθε κ ΏίλαΪη») απκεαζυθηαμ ηκνμ εηηΫζπμ πζβθ ζαθυμ «παδδδΪ ηκν Αδαίσζκν», 3) ανηκέ ζεθ σηδ Ϋξκνθ παηΫλα ηκ Θεσ, 4) κ Εβζκτμ ηκτμ απκεαζεέ κλγΪ-εκθηΪ «παδδδΪ ηκν Αδαίσζκν», «οετηεμ», κδ κπκέκδ «αδνθαηκτθ θα ηκθ εζΫΰικνθ ΰδα αηαληέα», εαδ κδ κπκέκδ ηκθ «αηδηΪακνθ». iii) Άλα κ ΚκλδΪηκμ οετδεηαδ. Εζξνλέαεηαδ σηδ κ Εβζκτμ δεθ απκεαζεέ κτηε οετηεμ κτηε ζνεκθΪθηεμ ηκνμ Εκνδαέκνμ, δέξπμ θα δδΪίαζε, ανησμ, κ «ελενθβηάμ δζηκλδεσμ» ηα παλαεΪηπ εδΪθδα, ζηα κπκέα κ Εβζκτμ απκεαζεέ ηκνμ Εκνδαέκνμ «οετηεμ» εαδ ζνεκθΪθηεμ («ηε αηδηΪαεηε» εαδ «πκδκμ απσ ζαμ ηπκλεέ θα ηε εζΫΰιβ δδ‘ αηαληέαθ;»). Σσζκ ηεΰΪζβ κινδΫλεεδα εέξε, πκν αθηΫΰλαθε ζηα εζζβθδεΪ σ,ηδ ιΫθκ δδΪίααε. Αέξπμ θα εκδηΪιεδ εαθ ηα επσηεθα εδΪθδα. iv) Έξκνηε απκδεέιεδ σηδ ηκ «εηεέμ Ϋξκνηε παηΫλα ηκ Θεσ» δεθ εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελβ πλκζγάεβ, δδσηδ θκβηαηδευμ ηαδλδΪαεδ πκζτ εαζΪ ηε ηκνμ πλκβΰκτηεθκνμ ζηέξκνμ εαδ ηε σζκ ηκ επδζσδεδκ. ηαθ κδ Εκνδαέκδ ζεθ σηδ
«δεθ εΰεθθβγάεαηεθ απσ πκλθεέαθ» δεθ αθαθΫλκθηαδ απαλαέηβηα ζηκθ ηλσπκ ΰΫθθβζβμ ηκν Εβζκτ. Μπκλεέ εαδ θα ηκ εθθκκτθ ίΫίαδα. ζκδ κδ νπσζκδπκδ ζηέξκδ (39-53) αθαθΫλκθηαδ ζε πθενηαηδεά παηλσηβηα ενλέπμ. Οδ Εκνδαέκδ, Ϊζζκηε ζεθ παηΫλα ηκν ηκθ ΏίλαΪη, Ϊζζκηε ηκθ Θεσ. Βθθκκτθ θνζεηδεά εαδ πθενηαηδεά πκλθεέα, ΰδαηέ δεθ ΰέθεηαδ θα απαθηκτζαθ σηδ Ϋξκνθ πθενηαηδεσ παηΫλα ηκ Θεσ εαηβΰκλυθηαμ ηκθ Εβζκτ ΰδα ηκ ίδκζκΰδεσ ηκν παηΫλα, κτηε εέξαθ ίδκζκΰδεσ παηΫλα ηκθ ΏίλαΪη, κ εαγΫθαμ ηκνμ. Σα αβηάηαηα εέθαδ Ϊζξεηα. Βέξαθ εθθκάζεδ πκζτ εαζΪ κδ Εκνδαέκδ σηδ εηηΫζπμ κ Εβζκτμ ηκνμ απκεαζεέ παδδδΪ ηκν Αδαίσζκν, εαδ ΰδ‘ ανησ αθΫθελαθ σηδ Ϋξκνθ παηΫλα ηκ Θεσ. Έηζδ γΫζκνθ θα νπκδβζυζκνθ ηβθ πθενηαηδεά ηκνμ αεελαδσηβηα, ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Εβζκτ πκν – εαηΪΰεηαδ Ϊζζπζηε απσ ηβθ Γαζδζαέα – δεθ Ϋξεδ πθενηαηδεά ζνθΫξεδα. v) ΏζζΪ αεσηβ εδ αθ επλσεεδηκ ΰδα εαηβΰκλέαμ ζξεηδεάμ ηε ηβ ίδκζκΰδεά παηλσηβηα ηκν Εβζκτ, ησηε 1) ανησ δεθ ζβηαέθεδ σηδ «ενεζκθκλκτζε ηδα θάηβ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ πλκρσθ ηκδξεέαμ»˙ 2) κ Εβζκτμ απΪθηβζε κλγΪεκθηΪ σηδ εέθαδ οετηεμ εαδ ζνεκθΪθηεμ εαδ δεθ ηπκλκτθ θα απκδεέικνθ ανηάθ ηβθ εαηβΰκλέα ηκνμ εθαθηέκθ ηκν («Πκδκμ απσ ζαμ ηπκλεέ θα ηε εζΫΰιβ δδ‘ αηαληέαθ;») εαδ 3) ανηκέ, εθυ Ϊεκνζαθ ηβθ ελυηβζά ηκν «Πκδκμ απσ ζαμ ηπκλεέ θα ηε εζΫΰιβ δδ‘ αηαληέαθ;», πζησζκ δεθ ζνθΫξδζαθ κτηε πλκξυλβζαθ ηβθ εαηβΰκλέα ηκνμ, αζζΪ πλκζαθαηκζέζηβεαθ ζηκ γΫηα ηβμ πθενηαηδεάμ ηκνμ εαηαΰπΰάμ, ζΫΰκθηαμ σηδ Ϋξκνθ παηΫλα ηκθ ΏίλαΪη. 4) Δ αδνθαηέα ηκνμ θα απαθηάζκνθ ζηβθ πλσεζβζβ ηκν Εβζκτ θα ηκθ εζΫΰικνθ ΰδα «αηαληέα» (δβζαδά πμ θσγκ – κδ θσγκδ απκεζεέκθηαθ απσ ηδμ ζνθαΰπΰΫμ) ζβηαέθεδ σηδ β εαηβΰκλέα ανηά άηαθ ξαζεενηΫθβ επέ ησπκν, εεεέθβ ηβ ζηδΰηά, εαδ δεθ ηπκλκτζε θα ζηβλδξηεέ. vi) Σδ ελτίεηαδ πέζπ απσ ηβθ εαηβΰκλέα «εηεέμ δεθ ΰεθθβγάεαηε [σππμ εζτ] απσ ηβθ πκλθεέα» θαθελυθεηαδ ζηκθ ζηέξκ 48, σπκν κδ Εκνδαέκδ ζεθ: «εαζΪ δεθ ζΫηε σηδ εέζαδ αηαλεέηβμ;» Χμ ΰθπζησθ β Γαζδζαέα εαδ εδδδεΪ β ΝαααλΫη άηαθ δέπζα ζηβ αηΪλεδα. Οδ αηαλεέηεμ γεπλκτθηαθ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ σξδ απζυμ ί‘ εαδ ΰ‘ εαηβΰκλέαμ Βίλαέκδ, σππμ κδ Γαζδζαέκδ, αζζΪ ηβ Εκνδαέκδ, αεΪγαληκδ, ηκζνζηΫθκδ ηε ηβθ εδδπζκζαηλέα. Βπεδδά κδ ΐσλεδκδ Εζλαβζέηεμ (κδ πλσΰκθκδ ηπθ αηαλεδηυθ) εέξαθ αθαηδξηεέ (εαδ πλδθ εαδ ηεηΪ ηβθ ΐαίνζυθδα αδξηαζπζέα) ηε εδδπζκζΪηλεμ ηβμ πελδκξάμ, ζηα ηΪηδα ηπθ Εκνδαέπθ θΪθηαααθ «ηβ Εκνδαέκδ», δβζαδά εαηΪ ηδα Ϋθθκδα «ΰεθθάηαηα πκλθεέαμ». ηαθ εέξε ιαθαξηδζηεέ, επέ Πελζυθ κ δετηελκμ Νασμ ζηα Εελκζσζνηα, κδ Εκνδαέκδ εέξαθ αλθβγεέ ηβθ ίκάγεδα ηπθ αηαλεδηυθ Βίλαέπθ. Δ ΝαααλΫη άηαθ εκθηΪ ζηα ζτθκλα ηε ηβ αηΪλεδα. Λκΰδεσ εέθαδ θα Ϋλλδιαθ ηβθ εαηβΰκλέα ανηά ζηκθ Εβζκτ, πμ (αηαλεέηβ) ηβ εαγαλκτ Εζλαβζέηβ, Ϊλα «ΰεθθάηαηκμ πκλθεέαμ». ξδ απαλαέηβηα ΰδα ηβθ δδεά ηκν πλκζππδεά εαηαΰπΰά. Δ αθαθκλΪ ζηβθ αθηέζβοβ πκν νπάλξε, σηδ κ Εβζκτμ άηαθ αηαλεέηβμ, ειβΰεέ πκζτ εαζΪ ηκθ ζηέξκ 41, σπκν ηκθ εαηβΰκλκτθ πμ «θσγκ». Άλα, ανησ πκν ζνηίαέθεδ εέθαδ σηδ κδ Εκνδαέκδ ζεθ ηκν Εβζκτ: «εηεέμ Ϋξκνηε (πμ Ϋγθκμ ίδκζκΰδεσ εαδ πθενηαηδεσ) παηΫλα ηκθ ΏίλαΪη, εθυ εζτ – σθηαμ αηαλεέηβμ – εέζαδ ηβ εαγαλσμ Εζλαβζέηβμ, Ϊλα "ΰΫθθβηα πκλθεέαμ", σππμ σζκδ κδ αηαλεέηεμ». 8) ζκ ΰδα ηδμ αθκβζέεμ ηκν ΚΫζζκν εαδ ηκν Σαζηκτδ, ηδμ κπκέεμ ξλβζδηκπκδεέ κ ΚκλδΪηκμ πμ «επδπζΫκθ απσδεδιβ», ηδ θα πεδ εαθεέμ; ηδ κ Ϋθαμ αθηΫΰλαθε ηκθ Ϊζζκθ (πκν ΰδθσηαθ, ενλέπμ απσ ηκθ ΚΫζζκ πκν αθηΫΰλαθε ηκνμ Εκνδαέκνμ); Ή σηδ ηκ θα πδζηετεδ εαθεέμ ζηδμ εαηβΰκλέεμ ησζκ θαθαηδευθ αθηδξλδζηδαθυθ άηαθ «εθηεζυμ επδζηβηκθδεσ»; ηδ') «ΛΫθε κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ – εδ εθθκκτηε εδυ σζκνμ ηκνμ δδαζεεναζηΫμ πκν παλαησλθπζαθ ηα αλξδεΪ ΒναΰΰΫζδα – ππμ β Μαλέα εαδ κ Επζάθ άιελαθ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ παδδέ ηκν Θεκτ εαδ ηααέ η‘ ανηκτμ ηκ άιελαθ εαδ κδ ζνΰΰεθεέμ ηκνμ εαδ θνζδεΪ εαδ Ϊζζκμ πκζτμ εσζηκμ απσ ηβ ΐβγζεΫη. Καδ σηπμ απσ ηα έδδα ΒναΰΰΫζδα ίΰαέθεδ ππμ εαθεέμ δεθ ηκ άιελε ανησ κτηε εδ κδ ΰκθδκέ ηκν Εβζκτ, ΰδαηέ κτηε κ παηΫλαμ ηκν κ Επζάθ πλπηκζηαηεέ ζηβθ εκδθσηβηα ηκν Εβζκτ κτηε εαδ η‘ αδΫλθδα ηκν ηκθ αεκζκνγκτθ, ΰδανησ αθαΰεΪαεηαδ θα αβηάζεδ ηκνμ πλυηκνμ κπαδκτμ ηκν αθΪηεζα ζηκνμ θηπξκαΰλσηεμ εαδ ηκνμ οαλΪδεμ ηβμ Γαζδζαέαμ. Ώθ β ηΪθα ηκν, κ παηΫλαμ ηκν εαδ η‘ αδΫλθδα ηκν άιελαθ ππμ άηαθ β εθζΪλεπζβ ηκν Θεκτ ά ηκν Πθετηαηκμ, ά ππμ άηαθ Μεζζέαμ, δε γα ηκθ αεκζκνγκτζαθ πλυηκδ ζηκ εάλνΰηΪ ηκν εαδ ζηβ δλΪζβ ηκν;» Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. ί‘, ζ. 17). ΏΠΏΝΣΔΔ: 1) ηκθ Επζάθ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 1, 20-21) κ Ϊΰΰεζκμ ζΫεδ σηδ ηκ παδδέ ΰεθθάγβεε απσ νπελθνζδεΪ εαδ σηδ γα ζυζεδ ηκ ζασ απσ ηδμ αηαληέεμ ηκν. Ο Επζάθ ελΪηβζε εαδ δεθ Ϋδδπιε ηβθ Παθαΰέα, απκδεξσηεθκμ ηδμ πζβλκθκλέεμ ανηΫμ.
2) ΦνζδεΪ β Παθαΰέα άιελε ηδ άηαθ ηκ παδδέ, αζζΪ «εθτζαΰε εδμ ηβθ εαλδδΪ ηβμ σζα ανηΪ ηα ΰεΰκθσηα» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 2, 52), πκν ζβηαέθεδ σηδ ηα ελαηκτζε ελνθΪ απσ ηκνμ ζνΰΰεθεέμ εαδ ηκνμ ζνΰξπλδαθκτμ ηβμ. Κδ αθ ηα ελαηκτζε ελνθΪ, γα εέξε ζνθεθθκβγεέ εαδ ηε ηκθ Επζάθ θα ηβθ δδαδκγεέ ηκ πλΪΰηα, ΰδαηέ κδ Φαλδζαέκδ δεθ αζηεδετκθηαθ ηε ηΫηκδκνμ επέδκικνμ Μεζζέεμ. Οτηε κδ Ρπηαέκδ ά κδ ίαζδζεέμ ηβμ Εκνδαέαμ γα ηκνμ θΫλκθηαθ ενΰεθδεΪ, αθ άιελαθ σηδ ανηκέ – κ Επζάθ εαδ β Παθαΰέα – δδΫδδδαθ ππμ ηκ παδδέ ηκνμ άηαθ κ Μεζζέαμ. Θα ηκνμ ζνζζΪηίαθαθ. Άλα εδ κ Επζάθ εαδ β Παθαΰέα ζεσπδηα δεθ Ϋζεΰαθ ηέπκηε ζε εαθΫθαθ. 3) Ο Επζάθ, αθ άηαθ 30-40 ξλκθυ σηαθ ΰεθθάγβεε κ Εβζκτμ (δδσηδ εέξε ιαθαπαθηλενηεέ εαδ εέξε σξδ Ϋθα αζζΪ πκζζΪ παδδδΪ απ‘ ηκθ πλυηκ ΰΪηκ ηκν), γα άηαθ πελέπκν 60 ξλκθυθ, σηαθ Ϊλξδζε ηβ δβησζδα δλΪζβ ηκν κ Υλδζησμ˙ αθ δεθ εέξε άδβ πεγΪθεδ. Αεθ γα άηαθ ζκΰδεσ θα ζεεθηκτηε Ϋθαθ ΰΫλκ – ησηε κ η.σ. απάμ άηαθ ξαηβζσηελκμ – θα δδαηλΫξεδ ηε ηκ ΰδκ ηκν σζβ ηβθ Παζαδζηέθβ. ΚΪπκδα ζηδΰηά γα ειαθηζεέηκ εαδ γα παλαηκτζε ηδμ πελδκδεέεμ. 4) Άζζπζηε γα άηαθ παλΪζκΰκ θα θαθηαζηκτηε Ϋθαθ ΰΫλκ θα ηλΫξεδ ηααέ ηε ηκ ΰδκ ηκν σζβ ηβθ Παζαδζηέθβ ζΫΰκθηαμ «πδζηΫοηε ζηκθ ΰδκ ηκν, εέθαδ κ Μεζζέαμ». ζκδ γα εκλσδδεναθ ηκθ ΰΫλκ. Ώθηέζηκδξα εαδ β Παθαΰέα, β ηαληνλέα ηβμ δε γα εέξε εαθΫθα ετλκμ ζηκθ εκδθσ εσζηκ, γα θαδθσηαθ β σζβ νπσγεζβ πμ «κδεκΰεθεδαεά», εδ επδπζΫκθ άηαθ αλεεηΪ ηεΰΪζβ (σξδ σζκ κ Επζάθ ίΫίαδα) ΰδα πελδκδεέεμ εαδ πεακπκλέεμ. Οδ ΰνθαέεεμ πκν αεκζκνγκτζαθ ηκ Υλδζησ άηαθ θΫεμ, σππμ εαδ κδ απσζηκζκδ. 5) νθεπυμ, εΪθ ακτζε κ Επζάθ δε γα ηπκλκτζε ζσΰπ βζδεέαμ θα ζνηηεηΪζξεδ ζηδμ πελδκδεέεμ ηκν Υλδζηκτ, αζζΪ κτηε ζκΰδεσ γα άηαθ θα ζνηηεηΫξεδ δέθκθηαμ ηαληνλέα ηβθ κπκέα σζκδ γα αηθδζίβηκτζαθ˙ αθ εέξε πεγΪθεδ δεθ ηέγεηαδ αάηβηα. 6) Σα αδΫλθδα ηκν δεθ πλΫπεδ θα άιελαθ ηκ ηνζηδεσ (σηδ β ηβηλδΪ ηκνμ ΰΫθθβζε νπελθνζδεΪ ηκθ Υλδζησ), αεσηβ εδ αθ εέξαθ ηαιδδΫοεδ ηααέ ζηβθ Ώέΰνπηκ (γα ηπκλκτζε θα ηκνμ πεδ ηδα δδεαδκζκΰέα κ Επζάθ θκίκτηεθκμ σηδ ηα παδδδΪ ηκν γα ηκ Ϋζεΰαθ ζε παδδδΪ ζνΰΰεθυθ ά ΰθπζηυθ εδ Ϋηζδ γα Ϋίλδζεε ηκθ ηπεζΪ ηκν). ηαθ θαθελυγβεε κ Υλδζησμ εαδ Ϊλξδζε ηβ δβησζδα δδδαζεαζέα ηκν, δεθ γα ηκθ πέζηεοαθ, κτηε θνζδεΪ ηβ ηβηλδΪ ηκνμ (αθ κ Επζάθ εέξε πεγΪθεδ άδβ). Θα ηκθ πΫλαζαθ ΰδα αθεζά. ηε') "ηκ Μαηγαέκθ 11, 2 εαδ ζηκ ΛκνεΪ 7, 18, «κδ δνκ ανηκέ εναΰΰεζδζηΫμ αθαθΫλκνθ ππμ κ ΕπΪθθβμ κ ΐαθηδζηάμ ηΫζα απσ ηβ θνζαεά ηκν Ϋζηεδζε ηδα εδδδεά αθηδπλκζππεέα θα λπηάζεδ ηκθ Εβζκτ εΪθ εέθαδ κ Μεζζέαμ κ αζβγδθσμ. Μα κδ έδδκδ κδ εναΰΰεζδζηΫμ (Μαηγ. 3, 13) ηΪμ ζΫθε ππμ κ ΕπΪθθβμ σξδ ηκθΪξα είΪθηδζε ηκθ Εβζκτ ζηκθ ΕκλδΪθβ αζζΪ εαδ ηκθ αθαΰθυλδζε ΰδα αθυηελσ ηκν εαδ ΰδα Μεζζέα. Δ αθηέθαζβ ανηά εέθαδ κζκθΪθελβ (...). Ο Υλνζσζηκηκμ ζΫεδ (...) β αηθδίκζέα δεθ άηαθ ηκν ΐαθηδζηά αζζΪ ηπθ ηαγβηυθ ηκν. Κδ επεδδά εαηΪζαίε ηκ ηΫζκμ ηκν ηκνμ Ϋζηεδζε ζηκθ Εβζκτ ΰδα θα ηΪγκνθ απσ ηκθ έδδκθ ηβθ αζάγεδα εαδ θα πδζηΫοκνθ ζηβ ηεζζδαεά απκζηκζά ηκν. ΏζζΪ β δδεαδκζκΰέα ηκν Υλνζσζηκηκν κνζδαζηδεΪ εέθαδ Ϋθα δδεκζαίδεσ ηΫξθαζηα. Οτηε ηκ πθετηα κτηε ηκ ΰλΪηηα ηβμ πκζτελκηβμ πελδεκπάμ εθδζξτκνθ ηδα ηΫηκδα Ϋηηεζβ εληβθεέα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 247-8)». ΏΠΏΝΣΔΔ: ξδ ησθκ δδεκζαίδεσ ηΫξθαζηα δεθ εέθαδ, αζζΪ θαέθεηαδ πκζτ ζκΰδεά β ειάΰβζβ ηκν Υλνζκζησηκν. Ο ΕπΪθθβμ, Ϋξκθηαμ δεδ ηκθ Εβζκτ εαδ ιΫλκθηαμ σηδ εέθαδ αίΫίαδκ ηκ δδεσ ηκν ηΫζζκθ ζηβ θνζαεά, ζηΫζθεδ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν θα εΪθκνθ ηβθ ελυηβζβ ανηά, υζηε θα πλκζεκζζβγκτθ πζΫκθ ζηκθ Εβζκτ, αθκτ β δδεά ηκν απκζηκζά κζκεζβλπθσηαθ. ΒηηΫζπμ (ηΫζπ ηβμ λβηκλδεάμ ελυηβζβμ) κ ΕπΪθθβμ Ϋζηεζθε ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν ζηκθ Εβζκτ, δδσηδ πλκθαθυμ, αθ δεθ ηκ Ϋεαθε ανησ, ηε ηβθ εεηΫζεζά ηκν ανηκέ γα δδαζεκλπέακθηαθ εαδ δε γα πέζηεναθ ζηκθ Υλδζησ. Πκζτ ζκΰδεά β εληβθεέα ανηά, αθκτ απκεαζτπηεδ ηκ ίαγτηελκ θσβηα ανηάμ ηβμ λβηκλδεάμ ελυηβζβμ, πκν κ Γ. ΚκλδΪηκμ δεθ αθηεζάθγβ. ΟλδζηΫθκδ ηαγβηΫμ ηκν Πλσδλκηκν εέξαθ ΰέθεδ αηΫζπμ ηαγβηΫμ ηκν Υλδζηκτ (ΚαηΪ ΕπΪθθβ 1, 40) θ') «Μαγαέθκνηε σηπμ απσ ηκθ Μαηγαέκ ππμ εΪγε πλπέ ηα ηΫζβ ηβμ κλΰΪθπζβμ πλκζετξκθηαθ εδ Ϋοεζθαθ ηκτηβ εδυ ηβθ πλκζενξά, πκν πλΫπεδ θα ηβθ πλκζΫικνηε (...) (ΜΘ. 6, 9-13). ΠλΫπεδ θα ζβηεδυζκνηε ππμ ηα ξεδλσΰλαθα εέθαδ ηαλαΰηΫθα, ΰδαηέ νπΪλξκνθ πκζζΫμ ΰλαθΫμ. Ώνησ θαέθεηαδ εδ απσ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΛκνεΪ (11, 4) σπκν νπΪλξεδ ζβηαθηδεά παλαζζαΰά ηκν ΠΪηελ βηυθ. Βέθαδ ζκδπσθ θαθελσ ππμ Ϋΰδθαθ εαδ ζηβθ πελκζενξά ανηά ηελδεΫμ θκγεέεμ ΰδαηέ ηκ πελδεξσηεθσ ηβμ απσ ηκ ΐ‘ αδυηα εαδ δυγε δε ζνηίδίΪακθηαθ ηε ηδμ αθηδζάοεδμ ηπθ ξλδζηδαθυθ πκν πλπηκζηαηκτζαθ ηΫζα ζηδμ εεεζβζέεμ. (...) Βπεδδά σηπμ νπάλξαθ εαδ πκζζκέ κπαδκέ ηκν Εβζκτ πκν άηαθ ηδελκαΰλσηεμ εαδ ηδελκθκδεκενλαέκδ εαηαξλεπηΫθκδ, παλαεαζκτζαθ ηκ Θεσ θα ηκνμ ξαλέζεδ ηα ξλΫβ. Δ ζΫιβ κθεδζάηαηα ζβηαέθεδ ξλΫβ εαδ δεθ Ϋξεδ βγδεά ζβηαζέα, σππμ ηβθ ειβΰκτθ κδ
γεκζσΰκδ. Πδκ τζηελα σηπμ πλκζηΫγβεε εαδ β θλΪζβ «ὡμ εαὶ ηεῖμ ἀθίεηεθ ηκῖμ ὀθεδζέηαδμ ηθ». Δ θλΪζβ ανηά εέθαδ θεσηελβ πλκζγάεβ ΰδα θα δκγεέ ζηβθ πλκζενξά βγδεσ θσβηα. ηαθ πδα κ ξλδζηδαθδζησμ Ϋΰδθε ζνθηβλβηδεά δδεκζκΰέα ξλεδΪζηβεε θα ηλκπκπκδάζεδ εαδ ηβθ πλκζενξά ανηά, ΰδα θα ηβ δεέξθεδ ππμ εΪπκηε άηαθ επαθαζηαηδεσ εέθβηα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 287-289). ΏΠΏΝΣΔΔ: Παλαηβλκτηε ηα ειάμ: 1) Οδ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ΛκνεΪ εαδ Μαηγαέκν κθεέζκθηαδ ζηκ σηδ κ πλυηκμ δεθ άηαθ ανησπηβμ ηΪληνλαμ, εθυ κ δετηελκμ άηαθ. νθεπυμ κ ΛκνεΪμ Ϋΰλαοε ηδα ζδΰσηελκ πδζηά παλΪγεζβ ηπθ αελδίυθ ζσΰπθ, εθυ κ Μαηγαέκμ γα γνησηαθ εαζτηελα εαδ πμ ανησπηβμ ηΪληνλαμ εέθαδ πδκ αιδσπδζηκμ, δέξπμ ανησ θα ζβηαέθεδ σηδ κ ΛκνεΪμ δεθ εέθαδ αιδσπδζηκμ, αθκτ Ϊεκνζε απσ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν Εβζκτ ηβθ δδάΰβζβ, αζζΪ σζκ θα ‗θαδ κ Μαηγαέκμ δεθ ξλεδΪζηβεε ηεζκζαίβηά. νθεπυμ δεθ νπΪλξεδ αθαΰεαδσηβηα θα θαθηαζηκτηε σηδ κδ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ΛκνεΪ εαδ Μαηγαέκν κθεέζκθηαδ ζηκ σηδ ΰλΪθηβεε ηκθ ΐ‘ αδυθα ηκ πλυηκ απ‘ ηα δτκ ΒναΰΰΫζδα. Μπκλεέ εΪζζδζηα θα απκδκγκτθ ζηβθ αδηέα πκν πλκαθαθΫλαηε. 2) Ο ΚκλδΪηκμ πΪεδ θα εληβθετζεδ ηβ ζΫιβ κθεδζάηαηα. Εζξνλέαεηαδ σηδ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 6, 12 κδ πλκζενξσηεθκδ αβηκτθ απ‘ ηκ Θεσ θα ηκνμ ξαλέζεδ ηα ξλΫβ. ΦνζδεΪ ανησ δεθ Ϋξεδ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηκ πλαΰηαηδεσ θσβηα, ηκ κπκέκ εέθαδ σηδ κ πλκζενξσηεθκμ, σππμ ζνΰξπλεέ ηκνμ ξλεπζηΫμ ηκν, Ϋηζδ αβηΪ απ‘ ηκ Θεσ θα ηκν ζνΰξπλάζεδ ηα δδεΪ ηκν κθεζεέηαηα πλκμ ηκ Θεσ. ΦνζδεΪ ηα «ξλΫβ» πλκμ ηκ Θεσ δεθ άηαθ ζεθηΪ, αζζΪ αηαληέεμ. Καδ γα άηαθ παλΪζκΰκ θα νπκγΫζκνηε, σππμ κ ΚκλδΪηκμ, σηδ κ πλκζενξσηεθκμ αβηΪ απ‘ ηκθ Θεσ θα ηεζκζαίάζεδ (κ Θεσμ) υζηε θα παλαΰλαθκτθ ηα νζδεΪ ξλΫβ ηκν, δδσηδ ηβθ παλαΰλαθά ηπθ νζδευθ ξλευθ ανηυθ γα ηπκλκτζε θα ηβθ εΪθεδ ησθκ ανησμ ζηκθ κπκέκ ξλπζηκτθ. Ώνηά β εληβθεέα ηαδλδΪαεδ εαδ ηε ηκ ΠΪηελ βηυθ ηκν ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 11, 4, σπκν κ πλκζενξσηεθκμ αβηΪ θα ηκν ζνΰξπλεγκτθ κδ αηαληέεμ, αθκτ ζνΰξπλεέ ηκνμ κθεδζΫηεμ ηκν. 3) ΒπκηΫθπμ β Ϊπκοβ σηδ ηκ «ὡμ εαὶ ηεῖμ ἀθίεηεθ ηκῖμ ὀθεδζέηαδμ ηθ» ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ 6, 12 εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελβ πλκζγάεβ, υζηε θα δκγεέ ζηβθ πλκζενξά βγδεσ θσβηα, εέθαδ ζαθγαζηΫθβ, αθκτ ηα νζδεΪ ξλΫβ ησθκ ανηκέ κδ κπκέκδ ηα απαδηκτζαθ ηπκλκτζαθ θα ηα παλαΰλΪοκνθ (υζηε ηε ηβ ζεδλΪ ηκνμ θα ζνΰξπλεγκτθ απ‘ ηκ Θεσ ΰδα ηδμ αηαληέεμ ηκνμ). Αβζαδά β ζεδλΪ εαδ ηκ εέδκμ δδαΰλαθάμ άηαθ: «1. ζνΰξπλυ (εδ εθδεξκηΫθπμ παλαΰλΪθπ ηα νζδεΪ ξλΫβ ηκν) εΪπκδκθ, 2. κ Θεσμ ηκν ζνΰξπλεέ ηδμ αηαληέεμ», εδ σξδ «1. αβηυ – εαδ πελδηΫθπ... γανηαηκνλΰδεΪ – απσ ηκθ Θεσ θα ηκν παλαΰλΪοεδ ηα νζδεΪ ξλΫβ ηκν», σππμ ζΫεδ κ ΚκλδΪηκμ. Άζζπζηε δεθ Ϋξεδ ίλεγεέ εαθΫθα ΒναΰΰΫζδκ ηκν Μαηγαέκν, ζηκ κπκέκ θα ζεέπεδ ανηά β θλΪζβ. Δ Ϊπκοβ ηκν ΚκλδΪηκν εέθαδ αίΪζδηβ. 4) ΣΫζκμ, εΪθ κδ ηβμ Βεεζβζέαμ άηαθ ησζκ τπκνζκδ, υζηε ΰδθσηεθκδ ζνθηβλβηδεά δδεκζκΰέα ηεηΪ ηκθ 3 κ αδ. θα πλσζγεηαθ θλΪζεδμ πκν γα εινπβλεηκτζαθ ηκνμ ζνθηβλβηδεκτμ ζησξκνμ ηκνμ, ησηε γα θλσθηδααθ θα εικηκδυζκνθ ζεεηδευμ ηδμ δτκ πλκζενξΫμ, υζηε θα ηβθ ηκνμ εαηβΰκλάζεδ εαθεέμ κτηε σηδ Ϊζζαιαθ ηκνμ εκδθπθδεκτμ ζησξκνμ ηκνμ κτηε σηδ ηα εεέηεθΪ ηκνμ εέθαδ θεσηελεμ δδαζεενΫμ. Ώθ δβζαδά άηαθ ησζκ τπκνζκδ, ζέΰκνλα γα άηαθ εαδ Ϋινπθκδ εαδ δε γα Ϊθβθαθ εαηηέα νπσθκδα ζηα ΒναΰΰΫζδα σηδ «αλξδευμ εθθκκτζαθ ηα κδεκθκηδεΪ ξλΫβ πκν κ Θεσμ γα Ϋζίβθε, αζζΪ τζηελα εθθκκτζαθ ηδμ αηαληέεμ πκν κ Θεσμ ζνΰξπλεέ». Κδ επεδδά κδ ηβμ Βεεζβζέαμ δεθ άηαθ πελδζζσηελκ αθσβηκδ απσ ηκνμ κπαδκτμ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηεάμ, ηπκλκτηε θα Ϋξκνηε ανησ πμ αεσηβ Ϋθα πεδζηάλδκ ηβμ ανγεθηδεσηβηαμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ εαδ ηβμ ηδηδσηβηαμ ηβμ Βεεζβζέαμ. θα') «Ο Εβζκτμ πκν Ϋίΰααε θζκΰελκτμ ζσΰκνμ εθΪθηδα ζηκνμ πζκτζδκνμ πκν ησθδαε εΪγε ησζκ ππμ πζβζδΪαεδ β "ίαζδζεέα ηκν Θεκτ", άηαθ λεαζδζηάμ. Ώθ Ϋεαθε ηεηαθνζδεά κδ ζαρεΫμ ηΪαεμ δε γα ηκθ αεκζκνγκτζαθ εαδ γα άηαθ κ ενθκκτηεθκμ ηπθ ηεΰαζκνζδΪθπθ. (...) ζα ανηΪ γα ΰέθκνθ ζε ηκτηβ ηβ απά, ησθδαε [κ Εβζκτμ]. Οδ γεκζσΰκδ, πκν δεθ παλαδΫξκθηαδ ππμ κ Εβζκτμ άηαθ εκδθπθδεσμ βΰΫηβμ αζζΪ πλαΰηαηδεσμ Μεζζέαμ εαδ "νδσμ ηκν Θεκτ", Ϊλα εθδδαθΫλγβεε ΰδα ηα ηεηαθνζδεΪ πλκίζάηαηα εδ σξδ ΰδα ηβθ εαζνηΫλενζβ – εκδθπθδεά, πκζδηδεά εαδ κδεκθκηδεά – ηπθ ζαρευθ ηααυθ ηβμ Παζαδζηέθβμ, ζΫθε ππμ σηαθ Ϋεαθε ζσΰκ ΰδα ηκνμ πηπξκτμ δεθ εθθκκτζε ηβθ νζδεά νπσζηαζά ηκνμ ηα ηβθ βγδεά! (...) Άλα β "ίαζδζεέα ηκν Θεκτ" δεθ εέθαδ ηέπκη‘ Ϊζζκ παλΪ ηκ ζαρεσ ΚλΪηκμ ζηκ κπκέκ γα ενθλαέθκθηαδ κδ πλυβθ θηπξκέ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 302-303).
ΏΠΏΝΣΔΔ: ΣΫηκδκμ ηαθδξαρζηδεσμ δνδζησμ (εέηε κ Υλδζησμ γα εθδδαθελσηαθ ησθκ ΰδα ηβ ηεηαθνζδεά εέηε ησθκ ΰδα ηβθ νζδεά ενβηελέα) δεθ νπΪλξεδ πκνγεθΪ ζηβ ζεΫοβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ηβθ κπκέα παλεληάθενζε κ ΚκλδΪηκμ εαδ Ϊζζκδ. νθεπυμ, κ Υλδζησμ ζηκ εάλνΰηΪ ηκν δεθ απΫεζεδε ηβθ «ηεηαθνζδεά» απσ ηβθ εκδθπθδεά πλαεηδεά, αζζΪ ηα ζνθδτααε. ΐΫίαδα κ ΚκλδΪηκμ (1891-1961) ζΫΰκθηαμ ηεηαθνζδεά εέξε εαηΪ θκν ηκ δνηδεσ ζξκζαζηδεδζησ ηπθ Παπδευθ. Χζησζκ, επεδδά αΰθκεέ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ, δβζαδά β Ολγκδκιέα δεθ δΫξηβεε πκηΫ ηβθ πζαηπθδεά δνδαλξδεά αθηέζβοβ «ζυηα-πθετηα», αζζΪ θκδΪαεηαδ εαδ ΰδα ηα δτκ, αθκτ – ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ πζαηπθδζησ – γεπλεέ Ϊθγλππκ ηκ ζνθδναζησ ζυηαηκμ-ονξάμ, εέθαδ ζκΰδεσ θα νπκπέπηεδ ζε ηΫηκδεμ ζθαζελΫμ απσοεδμ πελέ ξλδζηδαθδεάμ ηεηαθνζδεάμ. Νσηδαε δβζαδά σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εθδδαθΫλεηαδ ησθκ ΰδα ηκ «πθετηα» ηεηαγαθΪηδα εδ σξδ ΰδα ηβθ τζβ. ΚΪηδ ηΫηκδκ ίΫίαδα ησθκ ξλδζηδαθδεσ δεθ εέθαδ, αζζΪ άηαθ ηΫηκδεμ κδ εκδθπθδεκρδεκζκΰδεΫμ ζνθγάεεμ ζηβθ επκξά ηκν ΚκλδΪηκν εδ κ έδδκμ άηαθ ησζκ πλκεαηεδζβηηΫθκμ νζδζηάμ, υζηε ανησμ αδνθαηκτζε θα ζνζζΪίεδ ηκθ Ολγσδκικ ζσΰκ ΰδα ηκθ Ϊθγλππκ. Οδ ηΪαεμ πΪζδ, θνζδεΪ ηκθ αεκζκνγκτζαθ ΰδαηέ Ϋίζεπαθ θα εεπζβλυθκθηαδ ηα γατηαηα πκν πλκΫζεΰαθ κδ πλκθάηεμ. Ώθ άηαθ απζσμ γανηαηκπκδσμ-ηλκθκδσηβμ κ Εβζκτμ, δεθ γα Ϋεαθε εβλτΰηαηα, αζζΪ γα αλεκτθηαθ ζηκθ επδζδηδζησ ηπθ κπαδυθ ηκν. Τπσ ανησ ηκ πλέζηα εαηαθκεέηαδ πζάλπμ β αθηέγεζβ ηκν ΚκλδΪηκν ζηβθ Ϊπκοβ πελέ «ηεηαθνζδεάμ δδδαζεαζέαμ» ηκν Εβζκτ εαδ πσζκ ζαθγαζηΫθβ εέθαδ ανηά. ΐΫίαδα, πκνγεθΪ κ Εβζκτμ δεθ ζΫεδ ζηα ΒναΰΰΫζδα σηδ «σζα ανηΪ γα ΰέθκνθ ζε ηκτηβ ηβ απά», σππμ δζξνλέαεηαδ κ ΚκλδΪηκμ. ΏνηΪ (π.ξ. ηα πελέ ζαρεκτ ΚλΪηκνμ) άηαθ πλκίκζά ηπθ δδευθ ηκν δδεκζκΰδευθ απσοεπθ ζηβ ζεΫοβ ηκν Εβζκτ˙ ησζκ αθεζΫμ σζκ ζ.ξ. ηκ θα εληβθεταηε ηκθ Κκηθκτεδκ ίΪζεδ ηκν ΚαληΫζδκν ά ηκν Καθη. θα') «Μελδεκέ σηπμ απσ ηκνμ κπαδκτμ ηκν ηβθ ηεζενηαέα ζηδΰηά δεέζδαζαθ, (...) εδ Ϋηζδ δέζηαζαθ εαδ ηλαίάξηβεαθ. Έίζεπαθ ππμ ανηΪ πκν αβηκτζε κ Εβζκτμ δεθ άηαθ ετεκζκ θα ΰέθκνθ. Έπλεπε θα ξνγεέ πκζτ αέηα. Όζηελα άιελαθ εαδ ηδ ηΫζκμ εέξαθ εαδ ηα πλπηδεΪ επαθαζηαηδεΪ εδθάηαηα ΰδανησ δεθ αεκζκτγβζαθ ηκθ Εβζκτ εαδ απκηλαίάξηβεαθ ηβθ ηεζενηαέα ζηδΰηά. Ώνηά ηκνμ β πλΪιβ άηαθ ηκ πλυηκ λάΰηα. Ο πλυηκμ εζκθδζησμ. (...) (ΕΧ. 6, 59-67). Έηζδ ζβηεδυγβεε ηκ πλυηκ ελκτζηα απεδγαλξέαμ εαδ εεδβζυγβεε β πλυηβ δδΪζπαζβ. Ο δδαζεεναζηάμ ηκν δ‘ Βναΰΰεζέκν ηκπκγεηεέ ηκ επεδζσδδκ ανησ ζηβθ Καπελθακτη. Βδθαδ θαθελσ σηπμ ππμ, σππμ εαδ Ϊζζα πελδζηαηδεΪ, Ϋηζδ εδ ανησ ηεηαηκπέζηβεε εαδ πλκξλκθκζκΰάγβεε ΰδα θα ξΪζεδ ηκ επαθαζηαηδεσ πελδεξσηεθκ β κηδζέα ηκν Εβζκτ εαδ θα ηβ θαέθεηαδ σηδ εδπυγβεε ζηδμ παλαηκθΫμ ηβμ επαθΪζηαζάμ ηκν» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 343-324). ΏΠΏΝΣΔΔ: ΦνζδεΪ, κ ΚκλδΪηκμ ΰδα θα δδεαδκζκΰάζεδ ηβθ εληβθεέα ηκν, άηαθ ζνθεξυμ αθαΰεαζηΫθκμ θα ζΫεδ σηδ ηκ ηΪδε εδΪθδκ εέθαδ πζαζησ, σηδ ηκ δεέθα εδΪθδκ εέθαδ πλκξλκθκζκΰβηΫθκ, σηδ ηκ Ϊζζκ εέθαδ ζνλλαηΫθκ ε.κ.ε. ηπμ Ϋξκνηε απκδεέιεδ σηδ εΪηδ ηΫηκδκ, εδδδεΪ ζηβθ εζέηαεα πκν ηκ γΫζεδ θα νπΪλξεδ κ ΚκλδΪηκμ (αθκτ εέθαδ «Ϊπεδλα» ηα εδΪθδα ζηα κπκέα δδαπλΪηηεδ ανησ ηκ αησπβηα), εέθαδ αδτθαηκ θα ζνθΫίβ. Έξκνθ ίλεγεέ ησζκδ εαδ ησζκδ πΪπνλκδ εδ σηπμ κτηε Ϋθαμ δεθ εέθαδ ΰλαηηΫθκμ σππμ γα άγεζαθ κδ κπαδκέ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ. ΦνζδεΪ, εαδ Ϋθαμ ησθκ ηΫηκδκμ θα ίλδζεσηαθε, γα Ϋεαθαθ ΰδκληΫμ επέ ξλσθδα εαδ αδυθεμ κδ αθηδξλδζηδαθκέ. Χζησζκ Ϊδδεα ζπαθ ηα εεθΪζδα ηκνμ. Καδ ΰδ‘ ανησ κδ εδεαζέεμ ανηΫμ ησθκ ζηα ηναζΪ ηκνμ εέθαδ «ίείαδσηβηεμ». Ώθ δκτηε ηυλα ηκ εδΪθδκ ανησ εαγεανησ, κ Υλδζησμ ζΫεδ ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 6, 54 ε.ε.): «Βεεέθκμ πκν ηλυΰεδ ηβθ ζΪλεα ηκν εαδ πέθεδ ηκ αέηα ηκν Ϋξεδ απάθ αδυθδκθ εαδ εΰυ γα ηκθ αθαζηάζπ ηβθ Ϋζξαηκθ βηΫλαθ. Αδσηδ β ζΪλεα ηκν εέθαδ αζβγδθά ηλκθά εαδ ηκ αέηα ηκν αζβγδθσθ πκησθ. Βεεέθκμ πκν ηλυΰεδ ηβθ ζΪλεα ηκν εαδ πέθεδ ηκ αέηα ηκν ηΫθεδ ηΫζα ηκν εαδ εΰυ ηΫζα ηκνμ (...)». Καδ ηεηΪ (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 6, 60-66): «Πκζζκέ απσ ηκνμ ηαγβηΪμ ηκν, σηαθ ηα Ϊεκνζαθ, εέπαθ, "Βέθαδ ζεζβλσμ κ ζσΰκμ ανησμ˙ πκδκμ ηπκλεέ θα ηκθ αεκτβ;". Ο Εβζκτμ άιελε εζπηελδευμ σηδ ΰκΰΰτακνθ ΰδ‘ ανησ κδ ηαγβηαέ ηκν εαδ ηκνμ εέπε, (...). Γδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκθ πκζζκέ απσ ηκνμ ηαγβηΪμ ηκν Ϋθνΰαθ εαδ δεθ επάΰαδθαθ πζΫκθ ηααέ ηκν». Καηηέα ζξΫζβ ηε επαθΪζηαζβ δεθ Ϋξκνηε εδυ. Ο Υλδζησμ Ϋζεΰε ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν ζξεηδεΪ ηε ηβθ ηεηΪζβοβ, εδ σξδ ΰδα επαθΪζηαζβ. Ώνηκέ, επεδδά β δδΫα ηκν πλΪΰηαηκμ ανηκτ δεθ ηκνμ Ϊλεζε, εέηε επεδδά δεθ εαηΪζαίαθ ηδ εθθκκτζε κ Υλδζησμ εαδ ηκ γευλβζαθ ζαθ αθγλππκθαΰέα, ζβευγβεαθ εδ Ϋθνΰαθ. Πκζτ ζκΰδεσηελκ εέθαδ θα δεξηκτηε σηδ ηκ εδΪθδκ ίλέζεεηαδ ζηβ γΫζβ σπκν ίλδζεσηαθ, παλΪ θα νπκγΫζκνηε, δέξπμ απκδεέιεδμ, σηδ άηαθ ζηκ ηΫζκμ. θβ') «Σα ΒναΰΰΫζδα εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηβθ ηεΰΪζβ νπκδκξά πκν Ϋεαθε κ ζασμ ηβμ Εελκνζαζάη ζηκθ Εβζκτ. Μπάεε, ζΫθε, ζηβθ πλπηετκνζα εαίΪζα ζ‘ Ϋθα ΰαρδκτλδ εαδ ηκθ αεκζκνγκτζε εσζηκμ πκζτμ, εθυ Ϊζζκδ απσ ηβθ Εελκνζαζάη ηκθ νπκδΫξκθηαθ ηε θκδθδεσεζαδα θπθΪακθηαμ (..) (ΜΘ. 21. 9, ΜΡ. 11. 9-10, ΛΚ. 19. 38, ΕΧ. 12. 12-13). Δ δζηκλέα ανηά εέθαδ πζαζηά. Βέθαδ εαηκπδθά πλκζγάεβ ΰδαηέ ζηκ ίδίζέκ ηκν Γαξαλέα άηαθ
ΰλαηηΫθκ: "Εδκτ κ ίαζδζΫαμ ζκν Ϋλξεηαδ εκθηΪ ζκν εαγδζηΫθκμ πΪθπ ζε ΰαρδκτλδ εαδ πΪθπ ζε πκνζΪλδ" (Γξ. 9, 9). ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηΪζδζηα ηκν Μαηγαέκν (21, 7) παλκνζδΪαεηαδ κ Εβζκτμ θα εΪγεηαδ πΪθπ εαδ ζηα δνκ απθηαθΪ εαδ ζηβ ΰαρδκτλα εαδ ζηκ πκνζΪλδ ηβμ!! ΏθηδΰλΪθκθηαμ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ εαηΪ ζΫιβ ηδμ αλξαέεμ δκνδαρεΫμ παλαδσζεδμ, αδδαθκλκτζαθ αθ Ϋίΰαδθε θσβηα εδ αθ ηα ΰλαθσηεθΪ ηκνμ άηαθ αθσβηα. (...) Ήηαθ σηπμ δνθαησ θα ηπεδ κ Εβζκτμ ζηβθ Εελκνζαζάη ηε ηΫηκδα παλΪηα εαδ θα θπθΪακνθ ηΪζδζηα κδ κπαδκέ ηκν "ζυζε ηαμ, ΰδε ηκν Ααίέδ, ενζκΰβηΫθκμ (κ ίαζδζδΪμ ηαμ) πκν εέθαδ απεζηαζηΫθκμ απσ ηκθ ΓδαξίΫ;" (...) Ο Εβζκτμ ηπάεε ζηβθ Εελκνζαζάη ζαθ ζνθπησηβμ. Πάΰε δβζαδά ελνθΪ. (...) Δ εκδθά ζκΰδεά ηΪμ πεέγεδ ππμ εαηδΪ παλΪηα εαδ δδαδάζπζβ δεθ Ϋΰδθε˙ κτηε αβηκελανΰΫμ αεκτζηβεαθ, κτηε β ΰαρδκτλα ηκν πλκθάηβ Γαξαλέα εαδ ηκ πκνζΪλδ ηβμ πάλαθ ηΫλκμ ζηβθ ηεζεηά. ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΕπΪθθβ (12, 16) δδαίΪακνηε ππμ "β ηΫηκδα ηεζεηά άηαθ αεαηαθσβηβ ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν εαδ ησθκ τζηελα απσ ηαελσ, σηαθ δκιΪζηβεε κ Εβζκτμ, εαηΪζαίαθ ππμ σ,ηδ Ϋΰδθε, Ϋΰδθε ζτηθπθα ηε ηβθ ΠαζαδΪ Γλαθά". Ώνησ εέθαδ ηδα πλσξεδλβ δδεαδκζκΰέα πκν δεέξθεδ ππμ απσ ησηε πκζζκέ απκλκτζαθ ΰδα ηκ θΫλζδηκ ανησ ηκν Εβζκτ. ΒιΪζζκν κ Βναΰΰεζδζηάμ ΕπΪθθβμ ηααέ ηε Ϊζζα ηΪμ πζβλκθκλεέ ππμ: Ὡμ ἀθΫίβζαθ κἱ ἀδεζθκὶ αηκῦ εἰμ Ἱελκμόζνηα, ηόηε εαὶ αηὸμ ἀθέίβ εἰμ ηὴθ ἑκληήθ, κ θαθελμ, ἀζζ‘ ὡμ ἐθ ελνπηῶ (ΕΧ. 7, 10). (...) ΏνηΪ (ΕΧ. 7, 11-13) δεθ Ϋΰδθαθ ζε Ϊζζβ επκξά, σππμ ηπκλεέ θα θκηέζεδ εαθεέμ δδαίΪακθηαμ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΕπΪθθβ, ηα ηκθ εαδλσ πκν ιΫζπαζε ηκ εέθβηα. Ώθ ζηα ΒναΰΰΫζδα ηπελδετκθηαδ κδ επκξΫμ εαδ κδ ξλκθκζκΰέεμ εαδ παλαηκλθυθεηαδ ηκ εάλνΰηα ηκν Εβζκτ, ανησ ΰέθεηαδ ζεσπδηα ΰδα θα παλκνζδΪαεηαδ κ ξλδζηδαθδζησμ ζα ηδα εδλβθδζηδεά δδδαζεαζέα. Γδανησ αθ γΫζκνηε θα εαηαζηλυζκνηε Ϋθα πζΪθκ ηε ίΪζβ σζα σζα ΰλΪθκνθ ηα ΒναΰΰΫζδα, πζΪθκ πκν θα ηαμ δεέξθεδ ηβθ επαθαζηαηδεά δλΪζβ ηκν Εβζκτ, γα πεζαΰυζκνηε. Μσθκ αθ εαγαλέζκνηε, σππμ εέπαηε, ηβθ εναΰΰεζδεά παλΪδκζβ απσ ηδμ θκγεέεμ εαδ ηδμ πλκζγάεεμ, γα ηπκλΫζκνηε θα ίλκτηε ηα δζηκλδεΪ ηκνμ ζηκδξεέα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 328-330). ΏΠΏΝΣΔΔ: ζηβθ πλκηεζενηαέα θλΪζβ ηκν ΚκλδΪηκν θαέθεηαδ ιεεΪγαλα β κηκζκΰέα ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ: αθ δεθ δδαζηλείζυζεδ ηκ εεέηεθκ, δεθ ηπκλεέ θα απκδεέιεδ ηδμ απσοεδμ ηδμ. Αβζαδά, Ϋξκθηαμ πμ πλκςπσγεζβ εΪπκδα πλκεαηΪζβοβ (κ ΚκλδΪηκμ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ εκδθπθδεσμ επαθαζηΪηβμ˙ κδ εγθδεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ εγθδεδζηάμ Βίλαέκμ), αθηέ θα ζνηίαδέζκνθ ηε ηα ΒναΰΰΫζδα, ηα αλθκτθηαδ, εαηαζεενΪακνθ πζαζηΪ ΒναΰΰΫζδα εαηκνζέαθ, εδ Ϋηζδ «απκδεδεθτκνθ» σηδ κ Υλδζησμ άηαθ εκδθπθδεσμ ά εγθδεδζηάμ επαθαζηΪηβμ. Σκ επδξεέλβηα σηδ ζεσπδηα ηπελδετηβεαθ κδ βηελκηβθέεμ, εεησμ ηκν σηδ γα Ϋίααε ζε ηεΰΪζκ ηπεζΪ Ϋθαθ πδγαθσ δδαζεεναζηά θα ζνθηαδλδΪιεδ ηα επεδζσδδα, εδ εεησμ απ‘ ηα ΒναΰΰΫζδα πκν γα παλΫηεθαθ απαλΪζζαξηα – αζζΪ εαθΫθαμ κπαδσμ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ δεθ αθαεΪζνοε εαθΫθα ηΫηκδκ, κτηε εθησμ κτηε εεησμ Εκνδαέαμ – εέθαδ αίΪζδηκ εαδ ΰδα Ϋθαθ Ϊζζκ ζσΰκ. Ώνηά β δδαζεενζά «επέ ηκ εδλβθδζηδεσηελκ», δεθ ηπκλκτζε θα ΰέθεδ ζε ηδα επκξά πκν κδ Υλδζηδαθκέ ενθβΰκτθηαθ απσ ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ, ΰδαηέ ησηε δεθ εέξαθ εαδλσ ΰδα εΪηδ ηΫηκδκ. Μσθκ σηαθ ίαζέζενε κ Κπθζηαθηέθκμ Ώ‘ γα άηαθ δνθαηά ηΫηκδκν ηεΰΫγκνμ δδαζεενά – ησθκ πκν ησηε γα ηβθ πλσζεξαθ σζκδ εαδ δε γα πΫλθαΰε απαλαηάλβηβ. Άζζπζηε κ ΚΫζζκμ, ΰδα παλΪδεδΰηα, γα αθΫθελε ηΫηκδα δδαζεενά εαδ κ Πκλθτλδκμ. Θα Ϋζεΰαθ δβζαδά σηδ αζζδυμ άηαθ αλξδεΪ ζ.ξ. ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΕπΪθθβ εδ αζζδυμ δδαζεενΪζηβεε αλΰσηελα. Ώθηέ ΰδα ηΫηκδεμ νπκγΫζεδμ, κδ κπκέεμ εέθαδ πελέπζκεεμ εαδ αθαπσδεδεηεμ, εέθαδ ζκΰδεσηελκ θα δεξηκτηε ηβ ζεδλΪ ηπθ δζηκλδευθ ΰεΰκθσηπθ, σππμ ηαμ ηβ δέθκνθ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ, αθκτ ανηά απαδηεέ ηδμ ζδΰσηελεμ «ζνθπηκζδκζκΰέεμ» εαδ ηα ζδΰσηελα εηπσδδα. Με ηβθ έδδα ζκΰδεά, αθηέ θα ίδΪακθηαδ ησζκ πκζτ ηα εεέηεθα, υζηε πλκεεδηΫθκν θα ίΰεδ επαθαζηΪηβμ κ Εβζκτμ, πλΫπεδ θα πΪεδ πέζπ Ϋθα κζσεζβλκ εδΪθδκ, εαδ θα εθενλεγεέ Ϋθα Ϊζζκ, εέθαδ ζκΰδεσηελκ θα απκλλέοκνηε ηβ γεπλέα σηδ άηαθ ζυθεδ εαδ εαζΪ κ Εβζκτμ εκδθπθδεσμ επαθαζηΪηβμ. ΤπΪλξκνθ Ϋθα ζπλσ Ϊζζα εδΪθδα πκν ησθκ εΪηδ ηΫηκδκ δεθ θαθελυθκνθ. ζκ ΰδα ηκ πΪθπ ζε πκδκ αυκ, ΰαρδκτλδ ά πκνζΪλδ, αθΫίβεε κ Εβζκτμ, ανηΪ εέθαδ ηδελκζεπηκηΫλδεμ. Θα ηπκλκτζε ζηκ Ϋθα αυκ θα εΪγεηαδ εαδ ζηκ Ϊζζκ θα Ϋξκνθ αθάζεδ ηα πλΪΰηαηΪ ηκν κδ ηαγβηΫμ ηκν. Σκ ΰεΰκθσμ σηδ θΪθβεε αεαηαθσβηκ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν, β νπκδκξά ηκν Υλδζηκτ ζηα Εελκζσζνηα, δεθ εέθαδ πλσξεδλβ δδεαδκζκΰέα, έζα-έζα δεέξθεδ σηδ εαηηέα δδΫα ΰδα ίέαδβ επαθΪζηαζβ δεθ εέξαθ κδ ηαγβηΫμ ηκν. ΐΫίαδα, Ϋηζδ πκν δδαζηλΫθεδ σππμ γΫζεδ β αλθβηδεά ελδηδεά ηα ΒναΰΰΫζδα – ξπλέμ απκδεέιεδμ σηδ εΪπκηε άηαθ ΰλαηηΫθα αζζδυμ – ζηκ ηΫζκμ εέθαδ δεαθά θα δζξνλδζηεέ σηδ ηκ ηδζσ πελδεξσηεθκ Ϋεαζηκν εέθαδ... ηεηαΰεθΫζηελκ. Συλα πυμ Ϋΰδθε ανησ, εαδ πυμ ησζκδ Ϊθγλππκδ δεθ ηκ εαηΪζαίαθ (δβζαδά άηαθ βζέγδκδ), ανησ δεθ ηκ ειβΰεέ εαθεέμ (Ϋινπθκμ). Άζζπζηε κ ΛκνεΪμ αθαθΫλεδ (Λε. 19, 37-40) σηδ κδ ηαγβηΫμ ηκν αβηπελατΰαααθ. Οδ Ϊζζκδ ΒναΰΰεζδζηΫμ αθαθΫλκνθ σηδ άηαθ κ ζασμ, κπσηε γα πλΫπεδ θα ζνηπελΪθκνηε σηδ ενλέπμ ηκθ νπκδΫξηβεαθ κδ ηαγβ-
ηΫμ ηκν εαδ Ϋδδθαθ ηκ ζτθγβηα˙ εδ σζκμ ζασμ άηαθ εεεέ ζηβθ πτζβ, ζνηηεηεέξε. Αδσζκν παλΪιεθκ κδ ηαγβηΫμ θα Ϋζεΰαθ ηΫηκδα πλΪΰηαηα. ΣΫζκμ, αθαθκλδεΪ ηε ηκ ονξκζκΰέζηδεκ επδξεέλβηα σηδ «πλσζγεζαθ ηβθ πλκθβηεέα ηκν Γαξαλέα, υζηε θα απκδεέικνθ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ κ Μεζζέαμ», ηΫηκδκν εέδκνμ επδξεδλάηαηα εέθαδ αθαπσδεδεηα, δεθ πλκζθΫλκνθ ηέπκηε. ΦνζδεΪ Ϋξεδ ζβηαζέα αθ Ϋΰδθε ά αθ δεθ Ϋΰδθε Ϋηζδ. ΏζζΪ αθ θκηέακνθ εΪπκδκδ σηδ ζΫΰκθηαμ ανησ ηκ επδξεέλβηα, ηανησξλκθα ηκ απκδεδεθτκνθ, εΪθκνθ ζΪγκμ. Κδ επεδδά δεθ απκδεδεθτκνθ ηα επδξεδλάηαηα ητπκν «ηπκλεέ θα Ϋΰδθε Ϋηζδ...» (κτηε ηπκλκτθ θα θΫλκνθ Ϋθα ΒναΰΰΫζδκ πκν θα ηβθ Ϋξεδ ηΫηκδκ εδΪθδκ ά εΪπκδκθ πκν θα ηβ εΪθεδ ηθεέα ζηκ ΰεΰκθσμ ανησ), εαζτηελα εέθαδ θα ηβθ παλκνζδΪακθηαδ πμ «απκδεέιεδμ». θδ') «πκδκμ δδαίΪαεδ επδπσζαδα εδ απλσζεξηα ηα παλαπΪθπ εεέηεθα [ζβηεέπζβ: ηκ ΜΡ. 15, 7], γα θκηέζεδ ππμ πλσεεδηαδ ΰδα εΪπκδα ζηΪζβ ξπλέμ ζβηαζέα εαδ ππμ κ ΐαλαίίΪμ άηαθ Ϋθαμ εκδθσμ εΰεζβηαηέαμ. Αεθ εέθαδ σηπμ Ϋηζδ. Δ ζηΪζβ ΰδα ηβθ κπκέα ΰέθεηαδ ζσΰκμ εέθαδ β επαθΪζηαζβ ηκν Εβζκτ. (...) Σκ σηδ Ϋΰδθε ηΪξβ ηαμ ηκ ζΫεδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΛκνεΪ εΪππμ ζεεπαζηΫθα [ΛΚ. 13, 1]» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 343-344). ΏΠΏΝΣΔΔ: ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ 13, 1-5 εέθαδ εθηεζυμ Ϊζξεηα ηε ηκθ ΐαλαίίΪ εαδ ηβθ επκξά ζέΰκ πλδθ ζνζζβθγεέ κ Υλδζησμ. Δ επκξά πκν ζνηίαέθεδ ανησ εέθαδ αεσηβ ζηβθ αλξά ηκν Βναΰΰεζέκν, εαδ ηκ ζεβθδεσ ηβμ δδαηΪξβμ ηεηαιτ ΠδζΪηκν εαδ εΪπκδπθ Γαζδζαέπθ εέθαδ εθηεζυμ Ϊζξεηκ ηε ηβθ εαηΪλλενζβ ηκν πτλΰκν ηκν δζπΪη, β κπκέα δεθ κθεέζεηαδ αζθαζυμ ζε πκζδκλεέα ηπθ νπελαζπδζηυθ ηκν απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ, αθκτ β εαηΪλλενζβ ζεσηπζε εεεέθκνμ ηκνμ Βίλαέκνμ ζηκνμ κπκέκνμ Ϋπεζε, δβζαδά ζηκνμ απΫιπ Βίλαέκνμ. Ο ΚκλδΪηκμ εδ εδυ αθηδΰλΪθκθηαμ σππμ θα ‗θαδ ηκνμ ιΫθκνμ, ηεηαθΫλεδ εδΪθδα, ζνΰξΫεδ ΰεΰκθσηα, εαεκδδαίΪαεδ ξπλέα, εαδ επδηΫζκνμ ίΰΪαεδ ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ κ ΐαλαίίΪμ άηαθ ζνθεπαθαζηΪηβμ ηκν Εβζκτ εδ σηδ «ζεεπαζηΫθα» ηα ΒναΰΰΫζδα ηΪμ ηδζκτθ ΰδα επαθΪζηαζβ. Ώθ άηαθ ηΫηκδκμ, ίΫίαδα, κ ΠδζΪηκμ γα ηκθ εαηαδέεααε εδ εεεέθκθ, αθκτ γα άηαθ πδζησμ ηκν Εβζκτ. Αε γα Ϊθβθε ζηκ πζάγκμ θα δδαζΫιεδ, εαδ θνζδεΪ, ηκ πζάγκμ (κδ Ϊθγλππκδ ηπθ Φαλδζαέπθ) δεθ γα δδΪζεΰαθ, αζζΪ γα ηκνμ εαηαδέεαααθ εαδ ηκνμ δτκ. θε') «Σα ΒναΰΰΫζδα εαδ ζηκ ζβηεέκ ανησ ηα ζΫθε πκζτ ηπελδεηΫθα. Οδ θεσηελεμ δδαζεενΫμ θσγεοαθ ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα εαδ παλκνζέαααθ ηκνμ Εκνδαέκνμ θα πδΪθκνθ ηκθ Εβζκτ ξπλέμ αδηέα, θα ηκθ δδαπκηπετκνθ, θα ηκθ εαηβΰκλκτθ εαδ θα ηκθ εαηαδδεΪακνθ ζε γΪθαηκ, αθ εαδ άηαθ αγυκμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 349). ΏΠΏΝΣΔΔ: ξδ δέξπμ αδηέα κδ Εκνδαέκδ Ϋπδαζαθ ηκθ Εβζκτ. Βέξαθ πΪλεδ απσθαζβ σηδ αιέαεδ θα γαθαηπγεέ παλΪ θα παλαζτλεδ ηκθ εσζηκ ζε αθεΰιΫζεεηεμ εαηαζηΪζεδμ. Βπέζβμ εέξαθ εΪπκδα οενδκεικνζέα, σππμ εδ κ ΚκλδΪηκμ παλαδΫξεηαδ, εΪπκδα ανηκθκηέα, εαδ ηπκλκτζαθ θα δδεΪακνθ, ΰδα γΫηαηα ηπζαρεκτ θσηκν, ηκνμ ζνηπαηλδυηεμ ηκνμ. Αεθ άηαθ, ζκδπσθ αγυκμ ζηα ηΪηδα ηπθ Φαλδζαέκθ κ Εβζκτμ, αθκτ δδαεάλνιε σηδ εέθαδ κ Μεζζέαμ, ησζκ πλδθ σζκ εαδ ηεηΪ ηβ ζτζζβοά ηκν, εαδ ηΪζδζηα ζηκ εάλνΰηΪ ηκν πκζζΫμ θκλΫμ εαηαθελσηαθ εθαθηέκθ Φαλδζαέπθ εαδ ΓλαηηαηΫπθ. Αεθ ξλεδΪαεηαδ θα Ϋξεδ εΪθεδ εέθβηα, ίέαδβ επαθΪζηαζβ εαδ ηα ζκδπΪ, ΰδα θα ηκθ ηδζκτθ κδ Εκνδαέκδ. Δ ελέζβ ΰδα πκζδηδεΪ εΰεζάηαηα αθάεε ζηκθ ΠδζΪηκ εαδ ηκνμ Ρπηαέκνμ εαδ ΰδ‘ ανησ κδ Φαλδζαέκδ πλκζπΪγβζαθ θα ζνεκθαθηάζκνθ ηκθ Εβζκτ πμ εκζηδεσ επαθαζηΪηβ, αζζΪ κ ΠδζΪηκμ δεθ δΫξηβεε ηβθ εαηβΰκλέα ανηά. Οδ Εκνδαέκδ πζησζκ εέξαθ ηβθ εικνζέα θα γαθαηυζκνθ εΪπκδκθ ΰδα παλαίέαζβ ηκν ηπζαρεκτ θσηκν. Μπκλεέ ίΫίαδα, επεδδά κδ Φαλδζαέκδ εαδ κδ Γλαηηαηεέμ θαθηΪακθηαθ ηκ Μεζζέα πμ εγθδεδζηά βΰΫηβ, θα πέζηεναθ σηδ κ Εβζκτμ γα εάλνηηε ίέαδβ επαθΪζηαζβ. ‘ ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ ηκθ ζνθΫζαίαθ πλκζβπηδεΪ, αζζΪ εέξαθ δδεαδκζκΰέα ηκ σηδ απκεαζκτζε ηκθ εανησ ηκν Θεσ εαδ Μεζζέα, δβζαδά σηδ – ζτηθπθα η‘ ανηκτμ – ίζαζθβηκτζε. θζη') «ηκ δ‘ ΒναΰΰΫζδκ πΪζδ ηκ δζηκλδεσ ηβμ δέεβμ εέθαδ εΪππμ δδαθκλεηδεσ: Ο ζνθηΪξηβμ ηκν ΚαηΪ ΕπΪθθβθ Βναΰΰεζέκν ηΪμ πζβλκθκλεέ σηδ κ Εβζκτμ κδβΰάγβεε ζηβθ αλξά ζηκθ αλξδελΫα Άθθα. Ώνησμ ηκθ Ϋζηεδζε δεηΫθκ ζηκθ πεγελσ ηκν ΚαρΪθα (...). Παλαηβλκτηε αεσηα σηδ ζηκ δ‘ ΒναΰΰΫζδκ δε ΰέθεηαδ εαγσζκν ζσΰκμ ΰδα ηκ νθΫδλδκ ηβμ δκνδαρεάμ αλδζηκελαηέαμ. Φαθελσ ζκδπσθ εέθαδ σηδ ηκ πλπηαλξδεσ ΒναΰΰΫζδκ, πκν εέξε σζεμ ηδμ ζεπηκηΫλεδεμ ηβμ δέεβμ, δδαζεενΪζηβεε ΰδα θα ηβθ παλκνζδΪαεηαδ κ Εβζκτμ ζαθ εκδθπθδεσμ επαθαζηΪηβμ εδ Ϋΰδθαθ πλκζγάεεμ υζηε θα πΫθηεδ σζκ ηκ ίΪλκμ ηβμ εαηαδέεβμ σξδ ζηκθ ΠδζΪηκ αζζΪ ζηβθ δκνδαρεά αλδζηκελαηέα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 355-6).
ΏΠΏΝΣΔΔ: Καη‘ αλξάθ, ΰδα ηκ γΫηα Άθθαμ-ΚαρΪθαμ, κδ ηλεδμ πλυηκδ ΒναΰΰεζδζηΫμ δεθ αθαθΫλκνθ ηκθ Άθθα, εαδ ησθκ κ Μαηγαέκμ αθαθΫλεδ ηκ ΚαρΪθα. ΏζζΪ δεθ νπΪλξεδ αθηέθαζβ. Αεθ ζΫεδ κ ΕπΪθθβμ σηδ πάΰαθ ηκθ Εβζκτ πλυηα ζηκ ζπέηδ ηκν Άθθα εαδ ηεηΪ ζηκ ζπέηδ ηκν ΚαρΪθα. ηκ ζπέηδ ηκν ΚαρΪθα ηκθ πάΰαθ, απζυμ πλυηα ηκθ ειΫηαζε κ Ϋθαμ εαδ τζηελα κ Ϊζζκμ. ηκ «δ‘ ΒναΰΰΫζδκ» Ϋξκνηε αθαθκλΪ ζε «ζνθΫδλδκ» ηβμ δκνδαρεάμ αλδζηκελαηέαμ. Βέθαδ ζηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 18, 13-28. Αεθ νπΪλξεδ δδαθκλΪ ηεηαιτ ηπθ νθκπηδευθ εαδ ηκν ΚαηΪ ΕπΪθθβθ. Ώπζυμ ηκ ηεζενηαέκ ΒναΰΰΫζδκ επδεεθηλυθεηαδ ζηα ζσΰδα ηκν αλξδελΫα, εθυ ηα Ϊζζα εΪθκνθ ζσΰκ εαδ ΰδα Ϊλξκθηεμ εαδ πλεζίτηελκνμ ηκν ζακτ. Βέθαδ απζκρεσ θα πδζηΫοκνηε σηδ κ ΕπΪθθβμ εθθκεέ ππμ ζνθκηδζκτζαθ ησθκδ κ αλξδελΫαμ εαδ κ Εβζκτμ. Θα νπάλξαθ εδ Ϊζζκδ ζηκ ζπέηδ ηκν ΚαρΪθα, ΰδ‘ ανησ εαδ ζηκ 18, 28 ηκ εεέηεθκ ζΫεδ ἄΰκνζδθ κὖθ ηὸθ Ἰβζκῦθ ἀπὸ ηκῦ Καράθα, δβζαδά ηδζΪ ΰδα πκζζκτμ, εθυ ζηκ 18, 24ἀπέζηεδζεθ αηὸθ ὁ Ἄθθαμ δεδεηέθκθ πλὸμ Καράθαθ ηὸθ ἀλξδελέλα. ηκ εΪηπ-εΪηπ, κ ΕπΪθθβμ ΰθυλδαε ηβθ τπαλιβ ηπθ Ϊζζπθ Βναΰΰεζέπθ, αζζΪ άηαθ εαδ εθησμ ηκν ζπδηδκτ ηκν ΚαρΪθα ειαλξάμ – ηπάεε ηααέ ηε ηκθ Υλδζησ – σπσηε ηα άιελε εαζτηελα˙ εαδ δεθ ηέγεηαδ γΫηα «κ Ϋθαμ ηα ζΫεδ Ϋηζδ εδ κ Ϊζζκμ αζζδυμ». Ώνησ γα εηέγεηκ ησθκ αθ νπκζηάλδαε εαθεέμ σηδ ηε νπελθνζδεσ σλαηα πζβλκθκλάγβεαθ κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ ηα ΰεΰκθσηα ηεηΪ ηβ ζτζζβοβ. Αβζαδά, β γεκπθενζηέα δεθ εαηαλΰεέ ηβθ πλκζππδεά κπηδεά. Αεθ ηεηαηλΫπεδ ζε ηΫθηδκνη πκν «σζα ζεθ ηκ έδδκ» ηκνμ γεσπθενζηκνμ, αθκτ εέθαδ θαθελσ σηδ αζζκτ άηαθ κ Ϋθαμ αζζκτ κ Ϊζζκμ ζε δδαθκλεηδεΫμ ζηδΰηΫμ. θγ') «Ώθ πΪζδ εέθαδ ΰθπζησ ππμ κδ θέζκδ εαδ κδ ηπλΪίκδ ηβμ δκνδαρεάμ αλδζηκελαηέαμ εαδ ηκν δκνδαρεκτ δελαηεέκν θυθαααθ ζε κξζκελαηδεΫμ εεδβζυζεδμ «ζηατλπζκθ, ζηατλπζκθ» ηκθ Εβζκτ, ανησ ζβηαέθεδ σηδ κ Νααπλαέκμ άηαθ αλξβΰσμ ζηΪζβμ, ΰδαηέ ηε ηβ ζηατλπζβ ζνθβγέακθηαθ εεεέθκ ηκθ εαδλσ θα ηδηπλκτθ σζκνμ εεεέθκνμ πκν κλΰΪθπθαθ αθαλζέεμ εαδ ζάεπθαθ ηκ ζασ εθΪθηδα ζηβθ Ϊλξκνζα ηΪιβ. (...) Ο ΠδζΪηκμ άηαθ σξδ ησθκ πεδζηαηΪλβμ ηα εαδ δε ξυθενε εαγσζκν ηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ αθκληά ΰτλενε θα ηκνμ ηαπεδθυζεδ. (...) Έπεδηα ηε σζα δζηκλκτθ ηα ΒναΰΰΫζδα ίΰαέθεδ ππμ κ Εβζκτμ δε δδεΪζηβεε κτηε ζτηθπθα ηε ηκ δκνδαρεσ δέεαδκ κτηε ηε ηκ λπηαρεσ, ηα ζτηθπθα ηε ηκ δέεαδκ ηκν σξζκν! (...) αθκτ ηκθ Εβζκτ ηκθ εαηαδέεαζαθ κδ Εκνδαέκδ, πκν ζτηθπθα ηε σζα ζΫθε κδ ΒναΰΰεζδζηΫμ πλδθ απσ ηδα ηΫλα ηκθ νπκδΫξηβεαθ ζα ίαζδζΫα, ΰδαηέ κ ΠδζΪηκμ ηκθ δδαπσηπενζε εαδ κδ λπηαέκδ ζηλαηδυηεμ ηκθ Ϋδεδλαθ εαδ ηκθ εαεκηεηαξεδλέζηβεαθ ξζενΪακθηΪμ ηκθ εαδ γνηέακθηΪμ ηκν ππμ άηαθ κ "ίαζδζετμ ηπθ Εκνδαέπθ"; Ώθ πλαΰηαηδεΪ κ ΠδζΪηκμ Ϋίλδζεε ππμ κ Εβζκτμ άηαθ γτηα ηκν δκνδαρεκτ σξζκν, πυμ επΫηλεοε θα ηπεδ β ηλέΰζπζζβ θλΪζβ "Εβζκτμ Νααπλαέκμ ΐαζδζετμ Εκνδαέπθ"; Μδα απΪθηβζβ ξπλΪεδ: κ Εβζκτμ εαηβΰκλάγβεε εαδ εαηαδδεΪζηβεε ζαθ Ϋθκξκμ εζξΪηβμ πλκδκζέαμ ΰδανησ εαδ κδ Ρπηαέκδ ηκθ Ϋδεδλαθ, ηκθ ξζετζαζαθ, ηκθ δδαπσηπενζαθ, ηκθ ζηατλπζαθ. (...) Δ ηεΰΪζβ ηλκηκελαηέα πκν Ϊλξδζε εθΪθηδα ζηκνμ Εκνδαέκνμ τζηελα απσ ηβθ απκηνξέα ηβμ εγθδεάμ ηκνμ επαθΪζηαζβμ αθΪΰεαζε ηκνμ ξλδζηδαθκτμ θα ζΫθε εαδ θα δδαδέδκνθ ππμ κ Εβζκτμ δεθ άηαθ ζηαζδαζηάμ ηα εξηλσμ ηπθ Φαλδζαέπθ εαδ ΓλαηηαηΫπθ, εαδ ππμ ανηκέ ηε ηβθ κξζκελαηέα ηκνμ εαδ ηδμ οενδκηαληνλέεμ ηκνμ εείδΪζαθε ηκθ ΠδζΪηκ θα ηκθ εαηαδδεΪζεδ ζε γΪθαηκ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 358-361). ΏΠΏΝΣΔΔ: β ζηατλπζβ άηαθ αηδηπηδεσμ γΪθαηκμ. Αεθ δδΪζειαθ κτηε κδ ηπλΪίκδ κτηε ηκ δκνδαρεσ δελαηεέκ ηκθ ηλσπκ ανησ εεηΫζεζβμ. Ήηαθ λπηαρεά ηδηπλέα. Ώπ‘ ηβ ζηδΰηά πκν άηαθ κ ΠδζΪηκμ ανησμ πκν γα απκθΪζδαε θα αγπυζεδ ά θα εεηεζΫζεδ ηκθ Εβζκτ, απ‘ ηβ ζηδΰηά πκν άηαθ κ ΠδζΪηκμ ανησμ πκν Ϋγεζε ηκ δέζβηηα ΐαλαίίΪμ ά Εβζκτμ, κδ ηκν δκνδαρεκτ δελαηεέκν απζυμ δΫξηβεαθ θα εεηεζεζηεέ, σππμ-σππμ, κ Εβζκτμ. Σκ σηδ κ ΠδζΪηκμ ΰτλενε αθκληά θα ηαπεδθυζεδ ηκνμ Εκνδαέκνμ δε ζάηαδθε σηδ ηπκλκτζε θα πΪεδ πΫλα απ‘ ηα σλδα. Κδ ανηΪ ηα σλδα ηα εέξε ιεπελΪζεδ ηε ηβθ αζζκπλσζαζζβ ΰεθδεΪ πκζδηδεά ηκν, σζκ δδΪζηβηα άηαθ ενίελθάηβμ ηβμ Εκνδαέαμ, εικλΰέακθηαμ (π.ξ. εέξε δκεδηΪζεδ θα ηκπκγεηάζεδ αΰΪζηαηα ζηκ Νασ εαδ κδ Εκνδαέκδ απεέζβζαθ ηε επαθΪζηαζβ, κπσηε ανησμ Ϋεαθε πέζπ). Θα ζεΫθηβεε σηδ (ηβ εΪθκθηαμ ηκ ξαηάλδ ζηκνμ Εκνδαέκνμ εδ Ϋηζδ πλκζγΫηκθηαμ Ϋθα αεσηβ ζβηεέκ αΰαθΪεηβζάμ ηκνμ) ηδα επαθΪζηαζβ ηπθ Εκνδαέπθ δε γα ηκθ ζνθΫθελε, αθκτ έζπμ θα Ϋξαθε ηβ γΫζβ ηκν ά ηβ απά ηκν. Άζζπζηε κδ Εκνδαέκδ ηκθ απεέζβζαθ εηηΫζπμ σηδ γα ηκθ εαηαδσζκνθ ζηκθ ΏνηκελΪηκλα: «ΒΪθ απκζτζβμ ανησθ, δεθ εέζαδ θέζκμ ηκν Καέζαλκμ. πκδκμ εΪθεδ ηκθ εανησ ηκν ίαζδζΫα αθηδηέγεηαδ πλκμ ηκθ Καέζαλα» (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 19, 12). Άλα δεθ πεέζηβεε κ ΠδζΪηκμ σηδ άηαθ ζηαζδαζηάμ κ Εβζκτμ κτηε σηδ εηπσδδαε εαθΫθαθ θα πζβλυθεδ θσλκνμ ζηκθ Καέζαλα (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 23, 2-5). Οδ πλκζππδεΫμ ηκν απσοεδμ άηαθ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ αγυκμ˙ εδ επδπζΫκθ, πμ πκζνγερζηάμ έζπμ ζεΫθηβεε σηδ Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε εαθΫθα ηΪΰκ ά επδεέθδνθκ γανηαηκνλΰσ (ΰδ‘ ανησ σζκ άγεζε θα ηκθ αγπυζεδ). Ώπζυμ δεθ άγεζε Ϊζζεμ ζεκηκτλεμ ηε ηκνμ Βίλαέκνμ εδ επδπζΫκθ θκίσηαθ ηβθ απεδζά ηκνμ. Αδσζκν δεθ ζνθεπΪΰκθηαδ ανηΪ ππμ κ ΠδζΪηκμ άηαθ θελσίλαζηκμ εαδ ζδπσονξκμ, σππμ γεπλεέ κ
ΚκλδΪηκμ ηβθ «θδζδεά πλκμ ηκθ Εβζκτ» ζηΪζβ ηκν ζηα ΒναΰΰΫζδα. Αεθ άηαθ αθέδεκμ ηβμ εαηΪζηαζβμ εαδ ηβμ πελδκξάμ πκν ενίελθκτζε κ ΠδζΪηκμ, ΰδ‘ ανησ Ϊζζκηε δεξσηαθ ηδμ απσοεδμ ηπθ Εκνδαέπθ εδ Ϊζζκηε ζνΰελκτκθηαθ ηααέ ηκνμ. Κδ ανησ ηκ Ϋεαθε αθΪζκΰα ηε ηκθ εέθδνθκ πκν Ϋθκδπγε. ΏζζΪ ανηά β ηεζδεά ζηΪζβ ηκν (θα εθδυζεδ ζηκ αέηβηα ΰδα γαθΪηπζβ ηκν Εβζκτ) ζβηαέθεδ σηδ νπελεελΪζηβεε β πλκζππδεά Ϊπκοβ πελέ αγπσηβηαμ ηκν Εβζκτ απσ ηκ ΰθυηκθα ηβμ πκζδηδεάμ επδίέπζβμ. ΏνηΪ ίΫίαδα δεθ πζΪζηβεαθ αλΰσηελα, ηεηΪ ηκ 70, ΰδα θα εεδδεβγκτθ κδ Υλδζηδαθκέ ηκνμ Εκνδαέκνμ ά ΰδα θα απκζηαζδκπκδβγκτθ απσ ανηκτμ υζηε θα ηβθ ζνθηδηπλβγκτθ. Καηηέα «θδζκλπηαρεσηβηα» δεθ δεέξθεδ ηκ πκληλαέηκ ηκν ΠδζΪηκν. Ο Εβζκτμ ζηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ 19, 11 ζΫεδ ζηκθ ΠδζΪηκ: «εεεέθκμ πκν ηε παλΫδπεε ζ‘ εζΫ Ϋξεδ ηεΰαζτηελβθ αηαληέαθ». Αεθ ηκν εέπε «δεθ Ϋξεδμ αηαληέα, εέζαδ αγυκμ», αζζΪ «Ϋξεδμ ηδελσηελβ αηαληέα». Σκ 70 Ϊζζπζηε κ Πατζκμ εέξε άδβ γαθαηπγεέ, εέξε άδβ δδαδσζεδ ηκ Υλδζηδαθδζησ ζηκνμ εγθδεκτμ, εέξαθ άδβ απκζηαζδκπκδβγεέ κδ Υλδζηδαθκέ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ˙ απ‘ ηκθ εαδλσ πκν Ϋπαοε κ Πατζκμ, δδπΰηΫθκμ απ‘ ηκνμ Εκνδαέκνμ, θα εβλτζζεδ ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ. Σα ΒναΰΰΫζδα δεθ ζεθ σηδ κ Εβζκτμ εαηαδδεΪζηβεε ζτηθπθα ηε ηκ δέεαδκ ηκν σξζκν, αζζΪ σηδ αδηέα άηαθ β πέεζβ ηκν δκνδαρεκτ δελαηεδκν ζηκθ ΠδζΪηκ. Ώπζυμ κ σξζκμ άηαθ κ ηκξζσμ πέεζβμ ηπθ δελΫπθ. Ο ΠδζΪηκμ δδαπσηπενζε ηΫζπ ηπθ ζηλαηδπηυθ ηκθ Εβζκτ πμ ηεζζκγΪθαηκ. ΏπκδΫξηβεε (ΰδα ηκνμ ζσΰκνμ πκν εέπαηε) δέξπμ θα πδζηΫοεδ ηβθ εαηβΰκλέα ηπθ Εκνδαέπθ, σηδ κ Εβζκτμ άηαθ ζηαζδαζηάμ εαδ ηαλαξκπκδσμ. Ο ηλσπκμ εεηΫζεζβμ πκν ζνθβγέακθηαθ άηαθ β ζηατλπζβ. Σκ σηδ Ϋίαζε ηβθ θλΪζβ ΕΝΐΕ δεθ ζβηαέθεδ σηδ κ ΠδζΪηκμ πέζηενε ζηβθ εθκξά – σηδ άηαθ ζηαζδαζηάμ – ηκν Εβζκτ. Ώπζυμ, επεδδά κδ Εκνδαέκδ ηκ εέξαθ εΪθεδ αάηβηα ηεΰΪζκ, σηδ Ϋξκνθ ίαζδζδΪ ηκθ Καέζαλα εδ σξδ ηκθ Εβζκτ (ά ηκ Θεσ) (ίζ. ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 19, 1516), ανησμ ΰδα θα ηκνμ εδλπθενηεέ, Ϋεαθε ππμ εεηεζεέ ηκθ ίαζδζδΪ ηκνμ. Οδ Εκνδαέκδ Ϋπδαζαθ ηκ ζησξκ ηκν «αζηεέκν» εαδ πάΰαθ εαδ ηκν εέπαθ θα αζζΪιεδ ηβθ πδθαεέδα πΪθπ ζηκ ζηανλσ, αζζΪ ανησμ αλθάγβεε. (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 19, 21-22). ξδ θνζδεΪ επεδδά πέζηενε σηδ κδ Εκνδαέκδ εέξαθ δεξηεέ πμ ίαζδζδΪ ηκνμ ηκθ Εβζκτ, αζζΪ επεδδά άγεζε θα ηκνμ ξζενΪζεδ σηδ Ϋξκνθ ίαζδζδΪ ζηανλπηΫθκ. θδ') «Βεεέθκ πκν Ϋξεδ ηεΰΪζβ ζβηαζέα εέθαδ σηδ κδ λπηαέκδ δάηδκδ δεθ ηζΪεδζαθ ηα ζεΫζβ ηκν Εβζκτ – δεθ ηκν Ϋδπζαθ ηβ ξαλδζηδεά ίκζά, σππμ γα ζΫΰαηε – ζάηελα – αζζΪ ηκθ Ϊθβζαθ Ϋηζδ. Ώθκτ δεθ Ϋΰδθε ανησ, ηέπκηα δε ηαμ δνζεκζετεδ θα νπκγΫζκνηε ππμ δεθ εέξε πεγΪθεδ κ Εβζκτμ πΪθπ ζηκ ζηανλσ. Ώθ Ϋΰεδλε ηκ εεθΪζδ ηκν εαδ θαέθκθηαθ αθαέζγβηκμ δεθ απκεζεέεηαδ θα ίλέζεκθηαθ ζε ζάγαλΰκ. (...) Καδ ηδα πκν δεθ ηκν ηζΪεδζαθ ηα ζεΫζβ, σηαθ ηκθ ιεελΫηαζαθ άηαθ ζδπκγνηδζηΫθκμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 364-5). ΏΠΏΝΣΔΔ: Βθθκεέηαδ ππμ κ ΚκλδΪηκμ εαδ ανηκέ ηκνμ κπκέκνμ αθηδΰλΪθεδ δδεθελΰκτθ ηΫηκδα ζηλΫίζπζβ ηβμ δζηκλέαμ εαδ αΰθκκτθ ησζκ πκζτ ηα δζηκλδεΪ δεδκηΫθα, σππμ π.ξ. ηβθ θτιβ ηβμ πζενλΪμ ηκν εζηανλπηΫθκν ηε ζσΰξβ, απσ ηβθ κπκέα Ϋλενζε θελσ, ά ηκ σηδ εέθαδ επδζηβηκθδεΪ απκδεδεδΰηΫθκ εδ απκδεεησ ππμ ενεκζυηελα απκζπυθηαδ κδ ζΪλεεμ ηκν θεελκτ απσ ηα κζηΪ ηκν παλΪ ηα ζπΪλΰαθα ηε ηβθ εκζζυδβ κνζέα απσ ηκ ζυηα εθσμ ζαίαθπηΫθκν ά σηδ εθησμ εθσμ ηκν ηΪθκν ΰεηΪηκν ηε ηνλπδδεΪ εαδ ίαλδΪ αλυηαηα κπκδκζδάπκηε γα πΫγαδθε – ζε δτκ ηΫλεμ, δέξπμ θαΎ – απσ αζθνιέα, σξδ ησθκ Ϋθαμ «απζυμ» βηδγαθάμ, πσζπ ηΪζζκθ Ϋθαμ βηδγαθάμ ζκΰξδζηΫθκμ ζηα πζενλΪ. Σκ ηεζενηαέκ ΰεΰκθσμ ηκ πλκζπελθΪ ησζκ αθεζυμ εαδ εζαθλΪ ηβ εαλδέα κ ΚκλδΪηκμ, πκν εέθαδ αθΪιδα β αθηέλλβζβ ζηκνμ δζξνλδζηκτμ ηκν. Βέθαδ ζα θα ηΪμ ζΫεδ κ ΚκλδΪηκμ σηδ κ Εβζκτμ, αθ εαδ ζκΰξέζηβεε, δεθ πΫγαθε (!). ηδ ηκθ ηζέηπβζε απζυμ (!) ζηα πζενλΪ β ζσΰξβ εδ Ϋηζδ δεθ εαηΫζηλεοε ηκνμ πθετηκθεμ. Βέθαδ δαηλδευμ ΰθπζησ σηδ Ϊηκηκ ηε αθκδεησ ηκ γυλαεα δεθ ηπκλεέ θα επδαάζεδ, πσζπ ηΪζζκθ εΪπκδκμ ηαζηδΰπηΫθκμ εαδ ζηανλπηΫθκμ. Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, κδ λπηαέκδ δάηδκδ δεθ γα Ϊθβθαθ εαθΫθαθ θα ιεθτΰεδ απθηαθσμ απσ ηκθ ζηανλσ. Σκνμ δτκ ζβζηΫμ ηκνμ γαθΪηπζαθ ζπΪακθηαμ ηα κζηΪ ηκνμ. Σκθ Εβζκτ ηκθ γαθΪηπζαθ ζκΰξέακθηΪμ ηκθ. ΐζΫπκνηε, σηδ αθ εαδ εέξαθ δεδ σηδ πΫγαθε, δεθ αλεΫζηβεαθ ζε ανησ, αζζΪ, ΰδα θα εέθαδ 100% ζέΰκνλκδ, ζσΰξδζαθ ηα πζενλΪ ηκν (σππμ Ϋζπαζαθ ηα κζηΪ ηπθ Ϊζζπθ δτκ), ΰδα παθ εθδεξσηεθκ. ΐλέζεκνηε ζηκ Σαζηκνδ ηκθ ηλσπκ ηαθάμ ηπθ θεελυθ. Γδα θα απκηλαπεέ β ηαθά απθηαθκτ, Ϋίαααθ επέ 15 ζεπηΪ Ϋθα θηελσ ηπλκζηΪ ζηα λκνγκτθδα ηκν θεελκτ, ΰδα θα ίείαδπγκτθ σηδ ανησ δεθ εδθεέηαδ απ‘ ηβθ αθαπθκά ηκν. Όζηελα ηκθ εΪζνπηαθ ηε ηα ζεθησθδα εαδ απσ πΪθπ απσ ανηΪ Ϋλλδξθαθ 100 ζέηλεμ (32 εδζΪ) απσ ηέΰηα αζσβμ εαδ ζητλθαμ, δνκ αλπηαηδευθ κνζδυθ, πκν εαγυμ αθαεαηετθηαδ ΰέθκθηαδ Ϋθα παξτλενζηκ εκζζυδεμ ηεέΰηα, απσ σζεμ ηδμ πζενλΫμ ηκν θεελκτ. ζηε αθ νπκηεγεέ σηδ Ϋθα νΰδΫζηαηκ Ϊηκηκ εέξε
πελδηνζδξγεέ ηε ηκ ζεθησθδ απσ παθηκτ εαδ εέξε λδξηεέ ζηκ ζεθησθδ ηκ ηεέΰηα ανησ, ηκ Ϊηκηκ γα πΫγαδθε απσ αζθνιέα. ΏνηΪ ηα ζΫηε ΰδαηέ κλδζηΫθκδ εέξαθ δζξνλδζηεέ σηδ ξΪλβ ζηκ Ϊλπηα ζητλθαμ εαδ αζσβμ κ Εβζκτμ αθααπκΰκθκπκδάγβεε ζηκθ ηΪθκ. ΦνζδεΪ ανηΪ εέθαδ παλαητγδα. ΏνηΫμ κδ δτκ κνζέεμ εαδ ηκ ηεέΰηα ηκνμ άηαθ αεσηβ ηδα αδηέα γαθΪηκν˙ σξδ ηδα αδηέα ΰδα επαθαθκλΪ ζηβ απά. θε') «Αεθ ηπκλκτηε σηπμ θα παλαδεξηκτηε ππμ κ Επζάθ, πάΰε ζηκθ ΠδζΪηκ εαδ ηκθ παλαεΪζεζε θα ηκν δυζεδ ηβθ Ϊδεδα θα γΪοεδ ηκθ Εβζκτ (...) ΣΫηκδκ εκνλΪΰδκ δεθ ηκ εέξε εαθΫθαμ Εκνδαέκμ ηβθ βηΫλα εεεέθβ ΰδαηέ γα γεπλκτθηαθε εαδ κ έδδκμ ζνθπησηβμ. (...) Μπκλκτηε θα νπκγΫζκνηε ππμ κδ λπηαέκδ δάηδκδ πζβλυγβεαθ ΰδα θα ηβθ ηζαεέζκνθ ηε λσπαζα ά ηε ζέδελα ηα ζεΫζβ ηκν Εβζκτ. (...) Ο Επζάθ απσ ηβθ Ώλδηαγαέα εαδ κ Νδεσδβηκμ εέξαθ ξλάηαηα εδ Ϋίαζαθ δδεκτμ ηκνμ αθγλυπκνμ θα δπλκδκεάζκνθ ηκνμ λπηαέκνμ δάηδκνμ εαδ θτζαεεμ εδ Ϋηζδ πάλαθ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ πλδθ αεσηα πεγΪθεδ. Καδ θνζδεΪ δεθ ηκθ Ϋγαοαθ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 365). ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο ΚκλδΪηκμ αθάθεδ αθκδεησ ηκ εθδεξσηεθκ θα πζάλπζε κ Επζάθ ηκνμ λπηαέκνμ δάηδκνμ. Χζησζκ εαδ πΪζδ αΰθκεέ ηα ΒναΰΰΫζδα ά εΪθεδ ππμ ηα αΰθκεέ. Δ αζάγεδα εέθαδ δδαθκλεηδεά: ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 15, 43-45 δδαίΪακνηε σηδ κ Επζάθ «ησζηβζε εαδ άζγε ζηκθ ΠδζΪηκ εαδ αάηβζε ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ». Ο ΠδζΪηκμ ειεπζΪΰβ ζηα θΫα ηκν γαθΪηκν ηκν Εβζκτ – δδσηδ, σππμ εέπαηε άηαθ γλβζεσζβπηκμ εαδ σηαθ εέξε αεκτζεδ σηδ εέθαδ κ Τδσμ ηκν Θεκτ, θκίάγβεε ηβθ εαηαδδεΪζεδ Ϋθαθ γεσ ζε γΪθαηκ – εαδ ησθκθ σηαθ κ εεαησθηαλξκμ, ηκθ κπκέκθ κ ΠδζΪηκμ λυηβζε αθ κ Εβζκτμ πΫγαθε, απΪθηβζε εαηαθαηδεΪ δυλδζε ηκ ζυηα ζηκθ Επζάθ. Αεθ γα άηαθ παλΪδκικ θα πΪεδ κ Επζάθ θα αβηάζεδ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ. Θα ηπκλκτζε θα παλκνζδαζηεέ ζηκθ ΠδζΪηκ εε ηΫλκν ηβμ κδεκΰΫθεδαμ ηκν Εβζκτ (κδ κπκέκδ, σθηαμ Ϊζβηκδ, δεθ γα ηκζηκτζαθ θα αβηάζκνθ ηκθ θεελσ ζνΰΰεθά ηκνμ) ηε ηκ ετλκμ ηκν ίκνζενηά εαδ πλκζηΪηβ ηβμ κδεκΰΫθεδαμ. Βπέζβμ ηκ λάηα «ησζηβζε» εέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ. Ο Επζάθ λέζεαλε έζπμ, σηαθ πάΰε εαδ αάηβζε ηΫηκδκ πλΪΰηα απ‘ ηκθ ΠδζΪηκ. ηπμ κ ΚκλδΪηκμ εΪθεδ ζΪγκμ σηαθ ζΫεδ σηδ ηΫηκδα πλΪιβ γα άηαθ ζαθ θα παλαδεξσηαθ κ Επζάθ ππμ άηαθ ζνθπησηβμ. Οδ Φαλδζαέκδ εαδ ηκ δελαηεέκ εέξαθ δεδ ηκθ Εβζκτ θα πεγαέθεδ, ηκ εέξαθ ενξαλδζηβγεέ, εαδ ηεηΪ δεθ ηκνμ Ϋθκδααε ΰδα ηκ ζυηα ηκν – ηεηΪ γνηάγβεαθ ηβθ πλκθβηεέα εαδ αάηβζαθ θλκνλΪ – εδ απζυμ δεθ άγεζαθ ανησ θα ελΫηεηαδ ηκ Ϊίίαηκ ζηκ ζηανλσ. Δ νπσγεζβ ΰδ‘ ανηκτμ εέξε ζάιεδ ηε ηκ γΪθαηκ ηκν βΰΫηβ. Άλα ηκ ζνηπΫλαζηα εέθαδ σηδ δεθ λέζεαλε εαδ ησζκ πκζν κ Επζάθ θα αβηάζεδ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ εε ηΫλκνμ ηπθ ζνΰΰεθυθ ηκν. Ο ΚκλδΪηκμ, ηε ηκ «πάλαθ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ πλδθ αεσηα πεγΪθεδ. Καδ θνζδεΪ δεθ ηκθ Ϋγαοαθ» αθάθεδ θα εθθκβγεέ σηδ κ Επζάθ εαδ κδ θέζκδ-ζνΰΰεθεέμ ηκν Εβζκτ, ησθκδ ανηκέ, άιελαθ (πυμ Ϊλαΰε;) σηδ κ Εβζκτμ δεθ εέξε αεσηβ πεγΪθεδ εαδ ΰδ‘ ανησ, σηαθ πάλαθ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ εδ αθηέ θα ηκ γΪοκνθ ηκ πάΰαθ θα ηκ πελδγΪζοκνθ. Πλσεεδηαδ ΰδα παλαζάλβηα ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ. Αβζαδά, ανησ πκν δζξνλέαεηαδ εέθαδ σηδ, εθυ σζκδ κδ Ϊζζκδ (δάηδκδ, εεαησθηαλξκμ, Εκνδαέκδ) πεέζηβεαθ σηδ κ Εβζκτμ πΫγαθε, κδ Επζάθ εαδ θέζκδ ηκν Εβζκτ εαηΪζαίαθ, ηΫζπ ηβμ σλαζβμ σηδ αεσηβ ακτζε. Καδ πυμ πεέζηβεαθ; Ήηαθ κδ ηεζενηαέκδ, ηεηΪ ηκνμ Εκνδαέκνμ, ηκνμ δάηδκνμ εαδ ηκθ εεαησθηαλξκ, πκν εέξαθ ηβθ δνθαησηβηα θα ειεηΪζκνθ αθ ακτζε. Καδ επδπζΫκθ ηΫξλδ θα ηκθ ηεηαθΫλκνθ, ηΫξλδ θα ζΪίκνθ ηβθ Ϊδεδα θα πΪλκνθ ηκ ζυηα, πΪζδ γα εέξε πεγΪθεδ απ‘ ηβθ ειΪθηζβζβ. ΏζζΪ ηκ ελυηβηα εέθαδ, πυμ ΰέθεηαδ θα ιεΰεζΪζηβεαθ ησζκ Ϋηπεδλκδ ζε εεηεζΫζεδμ Ϊθγλππκδ (κδ δάηδκδ εδ κ εεαησθηαλξκμ) απσ εκθηΪ, εθυ κδ Ϊπεδλκδ (Επζάθ εαδ κδ θέζκδ) απσ ηαελδΪ (ίζΫπκθηΪμ ηκθ απ‘ ηκθ ζηανλσ) θα εαηΪζαίαθ σηδ ακτζε κ Εβζκτμ εαδ ΰδ‘ ανησ θα αβηάζκνθ θα πΪλκνθ ηκ ζυηα; α θα ζΫηε σηδ κδ ΰδαηλκέ απκθαέθκθηαδ σηδ κ αζγεθάμ πΫγαθε, αζζΪ κδ ζνΰΰεθεέμ θα ζνηπελαέθκνθ σηδ αεδ, εαδ θα Ϋξκνθ δέεαδκ κδ ζνΰΰεθεέμ. ι') «Πκτ άηαθ σηπμ κ ηΪθκμ; ΚαθΫθαμ δεθ ηκθ άιελε υμ ηκ 326 εαδ ησηε ησθκ ξΪλβ ζηβθ επΫηίαζβ εαδ θυηδζβ ηκν Ώΰέκν Πθετηαηκμ, "αθαεαζτθγβεε". Βθθκεέηαδ σηδ κδ αλξαδκζσΰκδ εαδ ζάηελα δεθ ιΫλκνθ ζε πκδκ ηΫλκμ αελδίυμ άηαθ κ ηΪθκμ ηκν ΰδαηέ κδ ξλδζηδαθδεΫμ ηαληνλέεμ άηαθ ασλδζηεμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 365-366). ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο ΓκζΰκγΪμ δεθ άηαθ ίκνθσ αζζΪ κτηε εαδ ζσθκμ. Ήηαθ Ϋθα ίλαξυδεμ ηΫλκμ, εζαθλΪ νπελνοπηΫθκ, Ϋιπ απσ ηα ηεέξβ ηπθ αλξυθ ηκν 1κν αδυθα, πκν ξλβζδηκπκδκτθηαθ εέηε πμ ζαηκηεέκ εέηε πμ θεελκηαθεέκ. Σκ 135 η.Υ. κ Ώδλδαθσμ θδεΪ ηκνμ επαθαζηαηβηΫθκνμ Εκνδαέκνμ εαδ δδαηΪζζεδ θα απκηαελνθγκτθ απσ ηβθ Εελκνζαζάη, ηβθ κπκέα, αθκτ εαηΫζηλεοε, ιαθαΫξηδζε πμ εγθδεά πσζβ ηε ηκ σθκηα Ώδζέα. Οδ
Βίλαέκδ δδυξγβεαθ αζζΪ άλγαθ κδ ει εγθυθ Υλδζηδαθκέ ά παλΫηεδθαθ κδ ει εγθυθ Υλδζηδαθκέ πκν ακτζαθ πλκ ηκν 135 ζηβθ Εελκνζαζάη. Ο ΒνζΫίδκμ ΰλΪθεδ «ΦνζδεΪ παλκηκέπμ β εεεέ Βεεζβζέα απεηεζΫζγβ απσ ηΫζβ ει Βγθδευθ» (Δθθι. Ηζη., 4, 7, 1, 4). Ώπσ ηβθ Ϊζζβ ηελδΪ κ Εζπαθσμ αλξαδκζσΰκμ F. Diez ειεηΪακθηαμ ηα ενλάηαηα ζηκ ΓκζΰκγΪ εαηΫζβιε ζηκ ζνηπΫλαζηα σηδ β ζαηλεέα ηπθ Υλδζηδαθυθ ηβμ Εελκνζαζάη ζηκθ ησπκ εεεέθκ αλξέαεδ άδβ απσ ηκθ 1κ η.Υ. αδυθα. Οδ Υλδζηδαθκέ ηβμ Εελκνζαζάη άιελαθ, ίΫίαδα, ειαλξάμ πκτ εέξε ζηανλπγεέ εαδ ηαθεέ κ Υλδζησμ. Καδ Ϊλξδζαθ θα γεπλκτθ ηκθ ησπκ ανησ δελσ. ηαθ δδυξηβεαθ σζκδ κδ Βίλαέκδ, εαδ ηααέ ηκνμ κδ ει Βίλαέπθ Υλδζηδαθκέ, Ϋηεδθαθ κδ ει εγθυθ Υλδζηδαθκέ, κπσηε δεθ ιεξΪζηβεε β αθΪηθβζβ ηβμ ηκπκγεζέαμ ηκν ΠαθΪΰδκν ΣΪθκν. Αεθ άηαθ εΪηδ ηκ απλσζηεθκ β ετλεζά ηκν ηκ 326. Ο Ώδλδαθσμ σηπμ, ηεηΪ ηκ 135, ιαθαξηέακθηαμ ηβθ Εελκνζαζάη πμ Ώδζέα, ηπΪαπζε ΰδα δδΪθκλκνμ ζσΰκνμ ηβθ πελδκξά εδ Ϋξηδζε εεεέ θασ ηβμ Ώθλκδέηβμ. Ο ΒνζΫίδκμ αθβΰεέηαδ: «ηεηΫθελαθ ξυηα απσ ηκθ Ϋιπ ξυλκ εαδ εεΪζνοαθ σζκθ ηκθ ησπκθ, Ϋπεδηα δε αθνουζαθηεμ ηβθ επδθΪθεδαθ εαδ ζηλυζαθηεμ ανηάθ ηε ζέγκνμ εαηΫελνοαθ ηκ γεέκθ ζπάζαδκθ εΪηπ απσ Ϊθγκθκ ξυηα (...) κδεκδκηάζαθηεμ ζεκηεδθσθ ελνουθα δδα ηκθ αεσζαζηκθ δαέηκθα ηβμ Ώθλκδέηβμ εαδ εαησπδθ πλκζθΫλκθηεμ εεεέ ηδαλΪμ γνζέαμ εδμ ίείάζκνμ εαδ αθκζέκνμ ίπηκτμ» (Δηο ηνλ βίνλ Κσλζηαληίλνπ, 3, 26, 2-3). Οδ ει εγθυθ Υλδζηδαθκέ ηβμ Εελκνζαζάη ζνθΫξδζαθ θα ΰθπλέακνθ, ίΫίαδα, πκτ ίλδζεσηαθ κ ΠαθΪΰδκμ ΣΪθκμ, αζζΪ δεθ ηπκλκτζαθ (αθκτ άηαθ απσ πΪθπ ηκν ξηδζηΫθκμ κ θασμ ηβμ Ώθλκδέηβμ) θα πβΰαέθκνθ εεεέ, εθσζκθ εέξε ζεεπαζηεέ ηε ξυηαηα εαδ εέξε αθνοπγεέ ηκ επέπεδκ ηκν εδΪθκνμ. Αεθ εέθαδ σηπμ απκδεεησ σηδ Ϋπαοαθ θα νπΪλξκνθ Υλδζηδαθκέ κδ κπκέκδ γα ΰθυλδααθ εαδ γα ηεηαίέίαααθ απσ ΰεθδΪ ζε ΰεθδΪ ηβ ΰθυζβ ΰδα ηβθ (αελδίά ά ζηκ πελέπκν) ηκπκγεζέα. ΚαηΪ ηκ 325 κ επέζεκπκμ Εελκζκζτηπθ πλσηεδθε ζηκθ ΜεΰΪζκ Κπθζηαθηέθκ θα ξηδζηεέ θασμ ηβμ ΏθΪζηαζβμ ζηκ ΓκζΰκγΪ, ζηβ γΫζβ ηκν θακτ ηβμ Ώθλκδέηβμ. Ο Κπθζηαθηέθκμ «Ϋελδθεθ σηδ πλΫπεδ θα εαηαζηάζβ ηεΰαζκπλεπάθ εαδ ζείαζησθ εδμ σζκνμ ηκθ ηαεαλδζησηαηκθ ησπκθ ηβμ ζπηβλέκν αθαζηΪζεπμ εδμ Εελκζσζνηα. ΏηΫζπμ ζκδπσθ παλάΰΰεδζε θα εαηαζεεναζγά ενεηάλδκμ κέεκμ» (Δηο ηνλ βίνλ Κσλζηαληίλνπ, 3, 25). Ώπ‘ σ,ηδ θαέθεηαδ, κ Κπθζηαθηέθκμ δεθ Ϋζεαίε ΰδα θα ίλεδ ηκθ ΠαθΪΰδκ ΣΪθκ, αθ εαδ γα εέξε πζβλκθκλβγεέ σηδ εΪηπ απ‘ ηκ «θασ» ηβμ Ώθλκδέηβμ νπάλξε ανησμ. Άλξδζαθ θα απκηαελτθκνθ ηα ξυηαηα εαδ: «Μσζδμ δε ηεηΪ ηβθ ζεδλΪθ ηπθ επδξυζεπθ εθΪθβ εδμ ηκ ίΪγκμ ηκ αλξδεσθ Ϋδαθκμ, ησηε παλΪ πΪζαθ εζπέδα παλκνζδΪζγβ ηκ ζεπησθ εαδ παθΪΰδκθ ηαλητλδκθ ηβμ ζπηβλέκν αθαζηΪζεπμ» (Δηο ηνλ βίνλ Κσλζηαληίλνπ, 3, 28). Αεθ εέθαδ ζκδπσθ εαγσζκν απέγαθκ ηκ σηδ ίλΫγβεε κ ΠαθΪΰδκμ ΣΪθκμ. ια') «Ο Μαηγαέκμ ζΫεδ σηδ κ ηΪθκμ άηαθ θεσξηδζηκμ εαδ εέξε θλκνλΪ. Ο ΜΪλεκμ εαδ κ ΛκνεΪμ δεθ ιΫλκνθ ηέπκηα εαδ κ ΕπΪθθβμ αθάθεδ θα εαηαζΪίκνηε σηδ ηκθ ηΪθκ ηκθ άιελε ησθκ β Μαΰδαζβθά. Θαλλυ ππμ σζβ ανηά β δζηκλέα εέθαδ πζΪζηα ηβμ θαθηαζέαμ. Οτηε θεσξηδζηκμ άηαθ κ ηΪθκμ, κτηε θλκνλΪ νπάλξε ΰτλπ ηκν, κτηε νπάλιε εαθ ηΪθκμ. Μδα πκν ξαλαεηβλέζηβεε πεγαηΫθκμ κ Εβζκτμ εαδ παλαδσγβεε ζηκνμ αθγλυπκνμ ηκν Επζάθ εαδ ηκν Νδεσδβηκν, κδ Ρπηαέκδ δεθ εέξαθ εαθΫθα ζσΰκ θα ίΪζκνθ θλκνλΪ ζηκθ ηΪθκ ηκν. ζα ζκδπσθ η‘ Ϊζζα εέθαδ ηνγκπζαζηέεμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 366). ΏΠΏΝΣΔΔ: Καηηέα αθηέθαζβ δεθ νπΪλξεδ απσ ηδμ δδαθκλεηδεΫμ εεδκξΫμ πελέ ηΪθκν. Ώπζυμ κ εαγΫθαμ Βναΰΰεζδζηάμ δδβΰεέηαδ ανηΪ πκν ηκν εέπαθ κδ πβΰΫμ ηκν. Έηζδ κ Μαηγαέκμ (Μγ. 27, 60) δδβΰεέηαδ σηδ κ ηΪθκμ άηαθ δδδκεηβζέα ηκν Επζάθ, «εαδθκτλΰδκ ηθάηα», πκν εέξε ζαιενηεέ ζε ίλΪξκ. Ο ΜΪλεκμ (Μλ. 15, 46) δδβΰεέηαδ σηδ κ ηΪθκμ άηαθ ζαιενηΫθκμ ζε ίλΪξκ. ,ηδ ζΫεδ κ ΜΪλεκμ ζκδπσθ δεθ αθηδθΪζεεδ ηε ηκθ Μαηγαέκ. Ο ΛκνεΪμ (Λε. 23, 53) σηδ κ Εβζκτμ εηΪθβ ζε ζαιενηΫθκ (Ϊλα ζε ίλΪξκ) ηΪθκ, ζηκθ κπκέκ εαθεέμ πκηΫ δεθ εέξε εθηαθδαζγεέ. Οτηε εδ κ ΛκνεΪμ αθηδθΪζεεδ ηε ηκθ Μαηγαέκ εαδ ηκθ ΜΪλεκ. Ο ΕπΪθθβμ (Επ. 19, 41) σηδ κ Εβζκτμ εθηαθδΪζηβεε ζε «εαδθκτλΰδκ ηθάηα» ζηκ κπκέκ εαθεέμ δεθ εέξε εθηαθδαζηεέ. Μα κτηε εδ ανηά β πζβλκθκλέα αθηδίαέθεδ πλκμ ηδμ Ϊζζεμ. Οδ ΒναΰΰεζδζηΫμ αζζβζκζνηπζβλυθκθηαδ εαδ δεθ αζζβζκαθηδθΪζεκνθ. Βλυηβζβ ηκν ητπκν «ΰδαηέ δεθ ζΫθε σζκδ σηδ κ ηΪθκμ άηαθ ζαιενηΫθκμ ζε ίλΪξκ» Ϋξεδ απαθηβγεέ εδ εδυ αζζΪ εαδ ζηκ αάηβηα ηβμ γεκπθενζηέαμ. Ο εαγΫθαμ Ϋζεΰε σ,ηδ εέδε ά σ,ηδ ηκν εέπαθ κδ ανησπηεμ ηΪληνλεμ. Ώνησ πκν εθδδαθΫλεδ εέθαδ εΪθ νπΪλξεδ αθηέθαζβ, δβζαδά εΪθ κ Ϋθαμ ζΫεδ π.ξ. σηδ κ ηΪθκμ άηαθ ζαιενηΫθκμ ζε ίλΪξκ εδ κ Ϊζζκμ ζΫεδ λβηΪ σηδ δεθ άηαθ. ΏθηδθΪζεδμ δεθ νπΪλξκνθ.
ζκ ΰδα ηκ αθ εέξαθ ζσΰκ κδ Ρπηαέκδ θα ίΪζκνθ θλκνλΪ, πΪζδ κ ΚκλδΪηκμ εΪθεδ ζα θα ηβθ δδΪίαζε ηα ΒναΰΰΫζδα. ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 27, 62-66 δδαίΪακνηε: «Σβθ επσηεθβθ βηΫλαθ, ηεηΪ ηβθ Παλαζεενάθ, κδ αλξδελεέμ εαδ κδ Φαλδζαέκδ άζγαθ σζκδ ηααέ εδμ ηκθ ΠδζΪηκθ εαδ ηκν εέπαθ, "Κτλδε εγνηβγάεαηε σηδ εεεέθκμ κ πζΪθκμ εέπε, σηαθ αεσηβ ακτζε, "Όζηελα απσ ηλεδμ βηΫλεμ γα αθαζηβγυ", δυζε ζκδπσθ δδαηαΰά θ‘ αζθαζδζγά κ ηΪθκμ Ϋπμ ηβθ ηλέηβθ βηΫλαθ, ηάππμ Ϋζγκνθ ηβθ θτξηα κδ ηαγβηαέ ηκν εαδ ηκθ εζΫκονθ εαδ πκνθ εδμ ηκθ ζασθ "Ώθαζηάγβεε απσ ηκνμ θεελκτμ", εαδ β ηεζενηαέα ανηά απΪηβ γα εέθαδ ξεδλσηελβ απσ ηβθ πλυηβθ". Ο ΠδζΪηκμ ηκνμ εέπε, "ΠΪλεηε θλκνλΪθ, πβΰαέθεηε εαδ αζθαζέζαηΫ ηκθ, σππμ ιΫλεηε", Ώνηκέ δε επάΰαθ εαδ αζθΪζδζαθ ηκθ ηΪθκθ, ζθλαΰέζαθηεμ ηκθ ζέγκθ εαδ ηκπκγεηάζαθηεμ θλκνλΪθ». Σα ζξσζδα εέθαδ πελδηηΪ ΰδα ηκ πυμ κ ΚκλδΪηκμ εαδ β αλθβηδεά ελδηδεά αθηδζαηίαθσθηκνζαθ ηβθ «Ϋλενθα». Δ Ϊζζβ νπσγεζβ, ΰδα ηκ σηδ ηΪξα β Μαΰδαζβθά ησθκ άιελε ηκθ ηΪθκ εζΫΰξεηαδ ζαθγαζηΫθβ. Σα ΰεΰκθσηα Ϋξκνθ πμ ειάμ. 1) ΜελδεΫμ ΰνθαέεεμ αΰσλαζαθ αλυηαηα εαδ ητλα ηβθ Παλαζεενά πλδθ ηκ ηΫζκμ ηβμ ηΫλαμ, πλδθ ηβθ δτζβ ηκν βζέκν (ΛκνεΪμ), εθυ Ϊζζεμ σππμ εαδ β Μαλέα β Μαΰδαζβθά αΰσλαζαθ ζηκ ηΫζκμ ηκν αίίΪηκν ηεηΪ ηβθ Ϋεηβ υλα (ΜΪλεκμ). 2) Δ Μαλέα β Μαΰδαζβθά αθάθεδ ηδμ ζκδπΫμ εαδ πβΰαέθεδ ησθβ ζηκθ ηΪθκ θτεηα πλδθ ιβηελυζεδ β Κνλδαεά. Βεεέ δεθ ίλέζεεδ ηκ ζυηα ηκν Κνλέκν (ΕπΪθθβμ). 3) Δ Μαΰδαζβθά ηλΫξεδ εαδ αθαΰΰΫζζεδ ζηκθ ΠΫηλκ εαδ ζηκθ ΕπΪθθβ (ΛκνεΪμ, ΕπΪθθβμ) εαδ ηεηΪ ζηΫεεηαδ ησθβ Ϋιπ απσ ηκθ ηΪθκ γλβθυθηαμ, σηαθ Ϋθαμ Ϊΰΰεζκμ εηθαθέαεηαδ ζε ανηάθ, εαδ ηεηΪ κ Εβζκτμ, ηκθ κπκέκ δεθ αθαΰθπλέαεδ. ηαθ ηκθ αθαΰθπλέαεδ κληΪ πλκμ ανησθ, αζζΪ δεθ ηβμ επδηλΫπεηαδ θα ηκθ αΰΰέιεδ. 4) Τπαεκτκθηαμ ηβθ εθηκζά ηκν Κνλέκν, πβΰαέθεδ εαδ αθαεκδθυθεδ ηα θΫα ζηκνμ απκζησζκνμ (ΕπΪθθβμ, ΜΪλεκμ). 5) Υπλέμ θα ΰθπλέακνθ ηβθ επέζεεοβ ηβμ Μαΰδαζβθάμ Ϊζζεμ κηΪδεμ ηνλκθσλπθ επδζεΫπηκθηαδ ηκθ ηΪθκ αλΰσηελα εαδ ζνθαθηκτθ αΰΰΫζκνμ (ΜΪλεκμ, ΛκνεΪμ) εαδ επδζηλΫθκνθ πκζτ θκίδζηΫθεμ ζηβθ αλξά ΰδα θα ηκ αθαεκδθυζκνθ (ΜΪλεκμ), αζζΪ αλΰσηελα δδαδέδκνθ ηα θΫα ζε σζκνμ (ΛκνεΪμ). 6) Δ Μαλέα β Μαΰδαζβθά εαδ β Ϊζζβ Μαλέα, ΰθπλέακθηαμ πζΫκθ ηκ θΫκ ηβμ ΏθαζηΪζεπμ πβΰαέθκνθ ΰδα θα δκνθ ηκθ ηΪθκ εαδ ηα κγσθδα, ηα κπκέα κ ΠΫηλκμ εαδ κ ΕπΪθθβμ εέξαθ άδβ δεδ (ΛκνεΪμ, ΕπΪθθβμ), αζζΪ σξδ β έδδα β Μαΰδαζβθά. Έλξκθηαδ ζηκθ ηΪθκ εαδ εδζΫλξκθηαδ σππμ ηδμ πλκηλΫπεδ κ Ϊΰΰεζκμ (Μαηγαέκμ). 7) Ο Ϊΰΰεζκμ παλαΰΰΫζζεδ ζε ανηΫμ θα επδίείαδυζκνθ ηκ θΫκ ηβμ ΏθαζηΪζεπμ ζηκνμ ηαγβηΫμ εαδ θα αθαεκδθυζκνθ ηβθ επδεεέηεθβ ζνθΪθηβζβ ηααέ ηκν ζηβθ Γαζδζαέα. 8) Συλα Ϋξκθηαμ εαηαζΪίεδ πζάλπμ ηα ΰεΰκθσηα κδ δτκ Μαλέεμ ζπετδκνθ θα αθαΰΰεέζκνθ ζηκνμ ηαγβηΫμ πΪζδ, αζζΪ ζνθαθηκτθ ηκθ Κτλδκ εαδ ανηά ηβθ θκλΪ ηδμ επδηλΫπεδ θα ηκθ αΰΰέζκνθ ελαηυθηαμ ηα πσδδα ηκν (Μαηγαέκμ). 9) ΜΫξλδ ηκ ηΫζκμ ηβμ ηΫλαμ, σξδ ησθκ σζκ ηκ ζτθκζκ ηπθ ηαγβηυθ, αζζΪ αεσηα εαδ κδ Φαλδζαέκδ εαδ κδ Γλαηηαηεέμ Ϋξκνθ αεκτζεδ ηα θΫα. Οδ ηεζενηαέκδ πλκζπαγκτθ θα ζεεπΪζκνθ ηα ΰεΰκθσηα. ια') «Οδ ηαγβηΫμ ηκν Εβζκτ εέηε εέξαθ οενδαδζγάζεδμ σηαθ ηκθ Ϋίζεπαθ εέηε πλσεεδηαδ ΰδα απαηευθεμ. Σκ ζυηα ηπκλεέ θα εεζΪπβ απσ ηκνμ ηαγβηΫμ». ΏΠΏΝΣΔΔ: γα ειεηΪζκνηε πλυηα ηκ εθδεξσηεθκ ηβμ οενδαέζγβζβμ. Ώνηκέ πκν εέδαθ ηκθ Υλδζησ αθαζηβηΫθκ εέξαθ ηβθ πλκδδΪγεζβ θα ηκθ δκνθ; ΦνζδεΪ σξδ. Ήηαθ σζκδ ηκνμ ζνπβηΫθκδ, θκίδζηΫθκδ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ. Οδ ηαγβηΫμ άηαθ Ϊπδζηκδ ζηδμ ΰνθαέεεμ πκν ηκνμ εέπαθ ΰδα ηκθ Ϊΰΰεζκ πκν ζηεεσηαθ ζηκθ ηΪθκ. Άθγλππκδ ζαθ ηκθ Μαηγαέκ, πκν άηαθ ηεζυθβμ, δβζαδά θκλκεδζπλΪεηκλαμ δβζαδά Ϊθγλππκμ δέξπμ θαθηαζέα, πκν αζξκζεέηκ ηε ηκ ξλάηα, ηπκλκτζαθ θα αθάεκνθ ζηκ εέδκμ ηκν αθγλυπκν πκν εέθαδ επδλλεπάμ ζηδμ οενδαδζγάζεδμ; ξδ. ΒπδπζΫκθ κ Υλδζησμ εηθαθέζηβεε ζε πκζζΪ Ϊηκηα, πελέπκν 500. Βέθαδ δνθαησθ 500 Ϊηκηα θα αθάεκνθ ζηκθ ητπκ ηκν αθγλυπκν πκν Ϋξεδ οενδαδζγάζεδμ; ΏνηΪ ηα 500 Ϊηκηα δεθ εέξαθ αζθαζυμ ηκθ έδδκ ξαλαεηάλα εαδ ηβθ έδδα ονξκζτθγεζβ. Έθαμ πκν παλαηβλεέ ονξκζκΰδεΪ ηκνμ ηαγβηΫμ εαδ ηα ζσΰδα εαδ ηδμ πλΪιεδμ ηκνμ πλκ ηβμ ΏθΪζηαζβμ, ίζΫπεδ δδαθκλΫμ ζηκ ξαλαεηάλα ηκν ΕπΪθθβ, ηκν ΠΫηλκν, εαδ ηπθ Ϊζζπθ, πΫλα απσ ηκνμ δυδεεα ηαγβηΫμ, ηαγβηυθ ηκν Υλδζηκτ. Χζησζκ σζκδ ανηκέ παλαδΫξηβεαθ ηκ έδδκ πλΪΰηα, σηδ κ Υλδζησμ εηθαθέζηβεε ζε ανηκτμ. Ο Υλδζησμ δεθ εηθαθέζηβεε ησθκ ζε Ϋθαθ ησπκ, πκν έζπμ γα άηαθ επδίζβηδεά ηκπκγεζέα, υζηε θα πκτηε σηδ κ ησπκμ ά β ζηδΰηά (π.ξ. βζδκίαζέζεηα) κδάΰβζαθ αθγλυπκνμ, εαηΪ ηα Ϊζζα ζκΰδεκτμ, θα Ϋξκνθ οενδαδζγάζεδμ. Γδα παλΪδεδΰηα, κ Υλδζησμ εηθαθέζηβεε ηβθ βηΫλα, ηκ απσΰενηα, ζηβθ ζέηθβ ηβμ ΣδίελδΪδαμ, ζε Ϋθα δπηΪηδκ, ζηκνμ αΰλκτμ, ζε Ϋθαθ δλσηκ, ζηκ σλκμ ηπθ Βζαέπθ εαδ αζζκτ.
Οδ οενδαδζγάζεδμ, σηαθ επαθαζαηίΪθκθηαδ, εέηε ηεέθκνθ θα αλαδυζκνθ, κπσηε ζέΰκ-ζέΰκ, ζδΰΪ ζδΰΪ ειαθαθέακθηαδ, εέηε θα ΰέθκνθ ζνξθσηελεμ, κπσηε εαηαζάΰκνθ ζε ηέα ελέζβ. ΏνηΪ ζΫεδ β ονξδαηλδεά. Βδυ δεθ Ϋξκνηε ηέπκηα παλσηκδκ. Οδ εηθαθέζεδμ ηκν Υλδζηκτ ΰέθκθηαδ ηε ηκθ έδδκ λνγησ εαδ ηεηΪ απσ 40 ηΫλεμ δδαεσπηκθηαδ δέξπμ θα Ϋξκνθ θηΪζε κτηε ζε ηδα αλαέπζβ κτηε ζε Ϋθα απκεσλνθκ. ΏζζΪ δεθ εέθαδ ησθκ β κπηδεά εηθΪθδζβ ηκν Υλδζηκτ ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν. Ώθάθεδ απηΪ έξθβ ηβμ παλκνζέαμ ηκν. Π.ξ. κ ΘπηΪμ αθηδζαηίΪθεηαδ σξδ ησθκ ηε ηβθ σλαζβ αζζΪ εαδ ηβθ αθά ηκθ Υλδζησ. Ώζζκτ κ Υλδζησμ ηλυεδ ηααέ ηε ηκνμ ηαγβηΫμ οΪλδ εαδ εελτγλα απσ ηΫζδζζα. Οπσηε ηεηΪ ηβθ απκξυλβζά ηκν εέξαθ ηβθ δδαίείαέπζβ σηδ πλαΰηαηδεΪ παλκνζδΪζηβεε ηε ζυηα αζβγδθσ, απσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κ Υλδζησμ Ϊθβζε νπκζεέηηαηα. Σκ εσεεαζκ απσ ηκ οΪλδ, ΰδα παλΪδεδΰηα. ηαθ ζκδπσθ Ϋηεθαθ ησθκδ ηκνμ, Ϋίζεπαθ ηα απηΪ ζβηΪδδα σηδ άηαθ πλκ κζέΰκν κ Υλδζησμ ηααέ ηκνμ, Ϋηλπΰε ηααέ ηκνμ εαδ απΫεζεδαθ ηβ ζεΫοβ σηδ εέξαθ ζαζΫοεδ εδ κθεδλετκθηαθ. Σκ έδδκ εαδ ζηβ ζέηθβ ηβμ ΣδίελδΪδαμ. Ώμ ειεηΪζκνηε ηκ γΫηα ηβμ απΪηβμ, σηδ κδ ηαγβηΫμ εέπαθ ζνθεδδβηΪ οΫηηαηα. ΤπΪλξκνθ αλεεηκέ ζσΰκδ θα αηθδίΪζζκνηε σηδ Ϋΰδθε εΪηδ ηΫηκδκ. Πλυηκθ, εθσζκθ ηκθ εέδαθ πΪλα πκζζΪ πλσζππα αθαζηβηΫθκ, ηκθ Υλδζησ, εέθαδ ζκΰδεΪ αδτθαηκ, ησζα πκζζΪ πλσζππα, επέ ησζα πκζζΪ Ϋηβ αλΰσηελα, θα δδΫπλαιαθ ηδα ησζκ ξκθηλά απΪηβ εαδ θα ηβ ίλΫγβεε κτηε Ϋθα πλσζππκ, ηκ κπκέκ θα ηβθ ηαληνλάζεδ σηδ ηκ έδδκ ζνηηεηεέξε ζηβθ ειαπΪηβζβ. Αετηελκθ, β ζνηπελδθκλΪ ηπθ ηαγβηυθ πλδθ εαδ ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ. Βέξαθ πεδζηεέ ησζκ, αηΫζπμ ησζδμ γΪθηβεε κ Εβζκτμ, σηδ β νπσγεζβ εέξε ζάιεδ, πκν δεθ ηκ ζεΫθηκθηαθ εαθ. Πυμ ΰέθεηαδ θα Ϊζζαιαθ αηΫζπμ ΰθυηβ ΰδα ηκ ΰεΰκθσμ ανησ; ΒΪθ άηαθ απαηευθεμ, γα απΫθενΰαθ θα θαθελυζκνθ ΰλαπηυμ ηκνμ αλξδεκτμ εθδκδαζηκτμ ηκνμ, πλδθ δκνθ ηκθ Υλδζησ αθαζηβηΫθκ. Σλέηκθ ηκ οΫηηα ηκ ξλβζδηκπκδεέ κ εαγΫθαμ ΰδα θα απκθτΰεδ ηκ δδπΰησ εδ σξδ ΰδα θα ηκθ νπκζηεέ. ΐζΫπκνηε ηκνμ απκζησζκνμ θα γαθαηυθκθηαδ, θα ζδγκίκζκτθηαδ, θα δδεΪακθηαδ, θα δδαζτλκθηαδ ειαδηέαμ ηβμ ΰθυηβμ ηκνμ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ κ Υλδζησμ. Καθεέμ απαηευθαμ δε γα λέζεαλε ηβ απά ηκν ΰδα θα επδηΫθεδ ζε Ϋθα οΫηηα. ΏλΰΪ ά ΰλάΰκλα γα ηα ηπΪζπθε εαδ γα παλαδεξσηαθ σηδ «ανηκειαπαηάγβεε» ά σηδ εέπε οΫηηαηα, ΰδα θα ζυζεδ ηκ ηκηΪλδ ηκν. Γδα ηκ γΫηα ηβμ εζκπάμ ηκν ζυηαηκμ, πλκετπηεδ ηκ ειάμ αάηβηα. Οδ δκνδαέκδ αλξδελεέμ Ϋδπζαθ ζεθηΪ ζηκνμ θλκνλκτμ, ΰδα θα πκνθ σηδ κδ ηαγβηΫμ Ϋεζεοαθ ηκ ζυηα, σηαθ ανηκέ εκδησθηκνζαθ. Σσηε πλΫπεδ θα λπηάζκνηε: αθ εκδησθηαθ κδ θλκνλκέ, πυμ εέδαθ ηδ Ϋΰδθε; Πυμ εέδαθ αθ άλγαθ κδ ηαγβηΫμ εαδ Ϋεζεοαθ ηκ ζυηα; Ώθ πΪζδ κδ θλκνλκέ δεθ εκδησθηαθ, ησηε πυμ ηκτμ Ϊθβζαθ θα εζΫοκνθ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ; ΏνηΪ εέθαδ αλεεηΪ ίΫίαδα. Καδ αιέαεδ θα ζβηεδπγεέ σηδ κτηε κδ αλξδελεέμ κτηε κδ θλκνλκέ εέπαθ «άλγαθ Ϋθκπζκδ εαδ ηαμ αθΪΰεαζαθ θα ηκνμ αθάζκνηε θα εζΫοκνθ ηκ ζυηα». ΒΪθ ηκ Ϋζεΰαθ ανησ κδ θλκνλκέ, εαθεέμ δε γα ηκνμ ηδηπλκτζε. Ώπζυμ κδ ηαγβηΫμ γα εέξαθ επδίζβγεέ δδα ηβμ ίέαμ εαδ παλσζβ ηβθ αθηέζηαζά ηκνμ, κδ θλκνλκέ νπΫενοαθ, εαδ εαθεέμ δε γα εαηβΰκλκτζε ηκνμ θλκνλκτμ. ΏζζΪ ανησ δεθ ηκ εέπαθ κδ θλκνλκέ. Άλα δεθ Ϋΰδθε Ϋηζδ. Κδ ειΪζζκν, αθ ΰδθσηαθ ηΪξβ ηεηαιτ κπζδζηΫθπθ ηαγβηυθ εαδ θλκνλυθ, ησηε εΪπκδκδ θλκνλκέ εαδ/ά εΪπκδκδ ηαγβηΫμ γα ζεκηυθκθηαθ (ά απζυμ γα ηλανηαηέακθηαθ κλδζηΫθκδ θλκνλκέ) εαδ γα απΫηεθαθ επέ ησπκν ηα θεελΪ εκληδΪ ηκνμ, εδ ανησ γα άηαθ απσδεδιβ ηβμ τπαλιβμ ηΪξβμ Ϊλα εαδ ηκν δσζκν ηπθ ηαγβηυθ, Ϊλα εαδ ηβμ εζκπάμ ηκν ζυηαηκμ, Ϊλα εαδ ηβμ αθνπαλιέαμ ΏθΪζηαζβμ. Σέπκηε σηπμ δεθ Ϋΰδθε παλσηκδκ. Οτηε κδ αλξδελεέμ ζκθέζηβεαθ ηέπκηε ηΫηκδκ. ΦνζδεΪ δεθ άηαθ ξαακέ θα ηβθ ηκ Ϋζεΰαθ, αθ ηπκλκτζαθ. Ίζπμ εαθεέμ πεδ σηδ κδ έδδκδ κδ αλξδελεέμ απκηΪελνθαθ ηκ ζυηα υζηε θα ηβ ΰέθεδ κ ηΪθκμ ζβηεέκ πλκζενθάηαηκμ ηπθ κπαδυθ ηκν Εβζκτ. ΏζζΪ εδ ανησ ζκΰδεΪ ξπζαέθεδ. Λέΰεμ ηΫλεμ αλΰσηελα κδ αλξδελεέμ δΫξηβεαθ ηπλκζηΪ ζε ξδζδΪδεμ εσζηκ ηβθ εαηβΰκλέα ηκν ΠΫηλκν σηδ «απΫεηεδθαθ ηκθ αλξβΰσ ηβμ απάμ, ηκθ κπκέκ κ Θεσμ αθΫζηβζε εε θεελυθ». Κδ Ϋηζδ κ ΠΫηλκμ δβηδκτλΰβζε πδζηκτμ ζηκ Υλδζησ. Θα άηαθ πκζτ απζσ εαδ ζκΰδεσ, αθ κδ αλξδελεέμ εέξαθ εζΫοεδ ηκ ζυηα ηκν Υλδζηκτ, εεεέθβ ηβ ζηδΰηά θα παλκνζέαααθ ζε σζκθ ηκθ εσζηκ εαδ ζηκθ ΠΫηλκ ηκ ζυηα ηκν Υλδζηκτ, ίΰΪακθηΪμ ηκ απ‘ ηκθ ησπκ πκν ηκ εέξαθ ελτοεδ. ΏηΫζπμ ανηά β πλΪιβ ηκνμ γα Ϋπανε ΰδα πΪθηα ζηκ ιεεέθβηΪ ηβμ ηβθ εέθβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Θα ζηαηαηκτζαθ κδ απσζηκζκδ θα κξζαΰπΰκτθ. Οδ αλξδελεέμ δεέξθκθηαμ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ γα Ϋγεηαθ ηΫληα ζηβθ δδΫθειβ εαδ ζηδμ πελέ ΏθΪζηαζβμ θζναλέεμ. Αεθ Ϋΰδθε εΪηδ ηΫηκδκ, σηπμ.
ιβ') «Όζηελα απσ πκζζΫμ πελδπκδάζεδμ κ Εβζκτμ αθαζηάγβεε. Βεεέ Ϋηεδθε εΪηπκζεμ ηΫλεμ υζπκν θα ΰδΪθκνθ κδ πζβΰΫμ ηκν εαδ θα ηπκλεέ θα ζηαγεέ ζηα πσδδα ηκν. (...) Αε ίΰάεε σηπμ ζηβθ Εελκνζαζάη (...) γα εαηαζΪίαδθε σζκμ κ εσζηκμ σηδ δεθ πΫγαθε πΪθπ ζηκ ζηανλσ εδ Ϋηζδ γα ηα εέξαθ Ϊζεβηα κ Επζάθ εδ σζκδ ζνθελΰΪζηβεαθ ΰδα θα ηκθ ιεελεηΪζκνθ ηδα υλα αλξτηελα απσ ηκ ζηανλσ ξπλέμ θα ηκν ηζαεέζκνθ ηα ζεΫζβ. Άηα σηπμ κ Εβζκτμ ηπσλεζε εαδ πελπΪηβζε, Ϋθνΰε απσ ηβθ Εελκνζαζάη (..) ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΕπΪθθβ σηπμ δδαίΪακνηε ππμ Ϋθα ίλΪδδ κ Εβζκτμ θαθελυγβεε ζηκνμ ηαγβηΫμ ηκν ζηκ ηΫλκμ σπκν άηαθ ελνηηΫθκδ. Δ παλΪδκζβ ανηά εέθαδ πζαζηά. Πδκ εαζΪ ΰδα ηκ αάηβηα ανησ ηΪμ πζβλκθκλεέ ηκ ΚαηΪ ΠΫηλκθ απσελνθκ ΒναΰΰΫζδκ. ‘ Ϋθα ηκν απσζπαζηα πκν ζυγβεε, δδαίΪακνηε σηδ κδ ηαγβηΫμ ηκν άηαθ αθαζηαηπηΫθκδ Ϊηα Ϋπδαζαθ εαδ ζηατλπζαθ ηκθ Εβζκτ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 366-7). ΏΠΏΝΣΔΔ: Με εαηεζηλαηηΫθα πσδδα εαδ ξΫλδα δεθ γα ηπκλκτζε θα αθηΫιεδ κ Εβζκτμ θα πελπαηάζεδ υμ ηβ Γαζδζαέα απσ ηβθ Εελκνζαζάη. ΒπδπζΫκθ κ ΚκλδΪηκμ ίΪαεδ ηκθ Εβζκτ θα πεγαέθεδ, 40-50 ηΫλεμ ηεηΪ απ‘ ηβθ αθΪζηαζβ. Πλκθαθυμ ανησ εέθαδ παλΪζκΰκ. Ώπ‘ ηβ ζηδΰηά πκν ΰζέηπζε απσ Ϋθαθ ζηανλδεσ γΪθαηκ, γα Ϋπλεπε θα αάζεδ. ΏζζΪ ανηΪ εέθαδ ητγκδ επέ ητγπθ. Έθαμ πκν ΰζέηπζε παλΪ ηλέξα ηκ γΪθαηκ, δε ΰδθσηαθ θα δδαζξέαεδ σζβθ ηβθ Παζαδζηέθβ. ζκ ΰδα ηκ πδκ Ϋΰενλκ απσελνθκ ΚαηΪ ΠΫηλκθ, εδυ σζκδ ΰεζΪθε. Ώλεεέ θα γνηέζκνηε σ,ηδ εέπαηε ζε Ϊζζβ παλΪΰλαθκ ηκν παλσθηκμ εεθαζαέκν, σηδ ηκ Ώπσελνθκ εαηΪ ΠΫηλκθ ξλκθκζκΰεέηαδ ηεηαιτ ηκν α‘ ηδζκτ εαδ ηκν ί‘ ηδζκτ ηκν 2κν αδυθα. Καηηέα ζξΫζβ ηε ανγεθηδεά πελδΰλαθά ηπθ ΰεΰκθσηπθ. Σκ ησθκ πκν αιέαεδ θα πεδ εαθεέμ ζε εΪηδ ηΫηκδεμ απσοεδμ – πΫλαθ σηδ δεθ ζΫεδ ηέπκηε ηκ απσζπαζηα πκν παλαγΫηεδ κ ΚκλδΪηκμ – εέθαδ σηδ ηκ απσελνθκ ανησ ηεζεδυθεδ ζηκ ζβηεέκ ανησ δέξπμ θα ζΫεδ ηέπκηα. Γδα ηα πελέ δάγεθ δδαθκλεηδευθ εεδκξυθ ηπθ εηθαθέζεπθ ηκν Υλδζηκτ ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ Ϋξκνηε πεδ ζηκ γΫηα ηβμ αιδκπδζηέαμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ. Καδ θνζδεΪ εέθαδ οΫηηα σηδ ιεελΫηαζαθ ηκθ Εβζκτ (εέηε επέ πζβλπηά εέηε σξδ) ηδα υλα αλξτηελα απσ ηκθ ζηανλσ (υζηε θα ηκθ πλκζΪίκνθ απθηαθησ). Αεθ εαηΫίαζαθ αηΫζπμ ά ΰλβΰκλσηελα απ‘ ηκνμ Ϊζζκνμ δτκ ηκθ Εβζκτ. Σα ΰεΰκθσηα απ‘ ηβ ζηδΰηά ηκν γαθΪηκν ηκν Εβζκτ υμ ηβθ παλαζαίά ηκν ζυηαησμ ηκν απ‘ ηκθ Επζάθ Ϋξκνθ πμ ειάμ (Μλ. 15, 43-47): πλυηα εαηείαέθεδ κ Επζάθ κ ίκνζενηάμ απ‘ ηκθ ΓκζΰκγΪ ζηκ πλαδησλδκ. ΠΪεδ θα δεδ ηκθ ΠδζΪηκ εαδ ηκν αβηΪ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ. Ο ΠδζΪηκμ εεπζάζζεηαδ σηδ πΫγαθε κ Εβζκτμ. Καζεέ ηκθ εεαησθηαξλκ εαδ ηκθ λπηΪ αθ πΫγαθε σθηπμ κ Εβζκτμ. Ο εεαησθηαλξκμ ηκθ ίείαδυθεδ εαδ ησηε δέθεδ ηβθ Ϊδεδα κ ΠδζΪηκμ ζηκθ Επζάθ. Σσηε κ Επζάθ ιαθααθείαέθεδ ζηκθ ΓκζΰκγΪ εαδ παέλθεδ ηκ ζυηα. ΒπκηΫθπμ Ϋξκνηε ηδμ ειάμ δδαδλκηΫμ εαδ ζνθκηδζέεμ πκν απαδηκτθ επδπζΫκθ ξλσθκ: ΓκζΰκγΪμ-πλαδησλδκ (Επζάθ), ζνθκηδζέα Επζάθ-ΠδζΪηκν, πλαδησλδκ-εεαησθηαλξκμ (κ αΰΰεζδκθσλκμ ηκν ΠδζΪηκν πλκμ ηκθ εεαησθηαλξκ), εεαησθηαλξκμ-πλαδησλδκ (επδζηλκθά ηκν αΰΰεζδκθσλκν ζηκθ ΠδζΪηκ), Ϊδεδα ηκν ΠδζΪηκν ζηκθ Επζάθ θα πΪλεδ ηκ ζυηα, πλαδησλδκ-ΓκζΰκγΪμ (Επζάθ), εαδ ιαθΪ εαηΫίαζηα. Αβζαδά Ϋξκνηε επδπζΫκθ ξλσθκ υζπκν θα παλαδκγεέ ηκ ζυηα ηκν Εβζκτ εαδ σξδ «ηδα υλα αλξτηελα». Άλα ανηά β επδίλΪδνθζβ άηαθ επδπζΫκθ εαηαζηλεπηδεά, αθ νπκγΫηαηε σηδ δεθ εέξε πεγΪθεδ υμ ησηε κ Υλδζησμ. Ο ΚκλδΪηκμ εαηαζάΰεδ γλδαηίενηδεΪ «ζάηελα β επδζηάηβ πελθΪεδ απ‘ ηκ εσζεδθκ ηβμ ελδηδεάμ ηδμ εναΰΰεζδεΫμ παλαδσζεδμ εαδ ίΰΪαεδ κζσηεζα αθηέγεηα ζνηπελΪζηαηα απσ εεέθα πκν ίΰΪακνθ ηελδεκέ ηπλσπδζηκδ». Έξκθηαμ δεδ ηβθ Ϊΰθκδα ηπθ πβΰυθ, ηα ξέζδα ητλδα ζΪγβ πκν εΪθκνθ ηε ηα εδΪθδα, εαδ ηβθ ηεηαΰεθΫζηελβ (π.ξ. ΰδα ηκ γΫηα ηπθ ηΪξα αθτπαλεηπθ πλκ ηκν 350 παπτλπθ) δδΪοενζβ ηπθ δδεκζβοδυθ ηπθ κπαδυθ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ ησθκ θα ξαηκΰεζΪηε ηπκλκτηε δδαίΪακθηαμ ηκ παλαπΪθπ. Δ έδδα β επδζηάηβ (π.ξ. ΰδα ηκ γΫηα ηβμ ΝαααλΫη, ά ηβμ επδίέπζβμ ηεηΪ ηβ ζηατλπζβ), ηβθ κπκέα εέξαθ δδδκπκδβγεέ, ζα ζΪίαλσ ηκνμ, απΫδεδιε ππμ εΪθκνθ ζΪγκμ. Ο εαγβΰβηάμ η. Ϊεεκμ ζβηεδυθεδ: «Δ αθαηλεπηδεά εληβθεέα εθεθαθέζγβ εαη‘ αλξάθ ηε ζκδδκλέαμ πμ δελσζνζκμ εαδ ίΫίβζκμ ζέίεζζκμ. Καδ ετλδζεε ηεθ Ϋθα πζάγκμ αθγλυππθ πκν ηβθ αθΫηεθκθ εαδ εξεδλκελσηκνθ, βδκθδασηεθκδ ηε ηκ θα ίζΫπκνθ πυμ εαηαελβηθέακθηαδ ηα νοβζΪ εαδ ηα σζδα˙ πλκζΫελκνεθ σηπμ εαδ εδμ ηβθ ζυθλκθα αθηέλλβζδθ κζδΰπηΫλπθ ηδθυθ πκν άζαθ δδ‘ ανηάθ πελδζζσηελκθ νπκζκΰέζδηκδ. Έηζδ Ϋπεδηα νπσ ηβθ απκδκεδηαζέαθ ηπθ ζπθλκθεζηΫλπθ, αθάεε εαηΪ ηΫλκνμ ηαμ ζκδδκλέαμ εαδ βλεΫζγβ εδμ ηβθ ενθδεάθ Ϊλθβζδθ. ΜεηΪ ηκτηκ πΪζδ απκδκεδηαακηΫθβ αθάεε εαδ ηβθ ενθδεάθ Ϊλθβζδθ εαδ πελδπλέζγβ εδμ ηκ θα δβηδκνλΰά ησθκθ θαθηαζηδεΪμ πλκςπκγΫζεδμ ηβμ αλθάζεπμ. Καδ άδβ ζάηελκθ αθααβηεέ αζθαζΫζηελκθ εαηαθτΰδκθ απσ ηα πνλΪ ηβμ απκδκεδηαζέαμ ηΫζα εδμ ηβθ αζΪθεδαθ εαδ ηκθ νπαδθδΰησθ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 231).
ΕΓ' ΜΒΡΟ
ΚΏΕΝΔ ΑΕΏΘΔΚΔ III
77. (νθΫξεδα) ιδ') «Άηα ηαγετηβεε ππμ κ Εκτδαμ άηαθ Ϋθαμ πλκδσηβμ, κ ΠΫηλκμ εκέηαιε θα ηκθ ιεεΪθεδ ξπλέμ θα πΪλεδ εαθΫθαμ ηνλπδδΪ. Σκθ ιεΰΫζαζε ζκδπσθ εαδ ηκθ ηλΪίβιε ζε εΪπκδκ απσηελκ ησπκ Ϋιπ απσ ηβθ πκζδηεέα εδ εεεέ ηκθ ζεσηπζε. Δ δκνζεδΪ Ϋπλεπε θα ΰέθεδ ηνζηδεΪ ΰδα θα ηβθ εαηαζΪίκνθ ηέπκηα κδ Γλαηηαηεέμ εδ κδ Φαλδζαέκδ εδ κτηε θα ηΪγκνθ κδ Ϊζζκδ αδεζθκέ ηκν ππμ ηκθ ζεσηπζε. Έπλεπε θα δβηδκνλΰβγεέ γλτζκμ σηδ ανηκξησθβζε. ηδμ ΠλΪιεδμ ηπθ απκζησζπθ ηκ πελδζηαηδεσ ανησ δζηκλεέηαδ δδαθκλεηδεΪ: κδ ξλδζηδαθκέ δβηδκτλΰβζαθ ηβθ παλΪδκζβ σηδ απσ ηεηαηΫζεδα εαδ ητοεδμ ανηκξησθβζε κ πλυβθ ηαηέαμ ηβμ κλΰΪθπζβμ ηκν Εβζκτ. ΠλΫπεδ θα εέθαδ σηπμ εαθεέμ πκζτ απζκρεσμ ΰδα θα πδζηΫοεδ ππμ κ Εκτδαμ επεδδά εέξε ητοεδμ. βηεδυθκνηε αεσηα ππμ δβηδκνλΰάγβεαθ δτκ παλαδσζεδμ ΰδα ηβ δάγεθ ανηκξηκθέα ηκν Εκτδα. Δ ηδα, β αλξαδσηελβ, ίλέζεεηαδ ζηδμ ΠλΪιεδμ (1, 18) εαδ ζΫεδ ππμ κ Εκτδαμ ιεεκδζδΪζηβεε˙ β Ϊζζβ αθαθΫλεηαδ ζηκθ Μαηγαέκ (27, 3-10) εαδ ηκθέαεδ ππμ κ εαηαδσηβμ ελεηΪζηβεε ησθκμ ηκν. ηκ σηδ δβηδκνλΰάγβεαθ δνκ παλαδσζεδμ ΰδα ηβθ "ανηκξηκθέα" ηκν Εκτδα, εέθαδ πκζτ ξαλαεηβλδζηδεσ. Αεέξθεδ ππμ Ϊλΰβζε θα ΰέθεδ ΰθπζηά β δκζκθκθέα ηκν εαδ ζηβθ αλξά ενεζκθσλβζαθ δδΪθκλεμ δδαδσζεδμ ΰδα θα ζεεπΪζκνθ ηκ Ϋΰεζβηα. (...) Χζησζκ Ϊηα κ Εβζκτμ εαηαδδεΪζηβεε εαδ ζηανλυγβεε, δεθ ησθε ίΪζηαιε β εαλδδΪ ηκν [ηκθ Εκτδα] θα πΪεδ θα πλκδυζεδ εαδ ηκνμ Ϊζζκνμ ηαγβηΫμ-ζνθηλσθκνμ ηκν. Έίλδζεε ππμ β πλΪιβ ηκν άηαθ ίαλδΪ εαδ Ϊηδηβ εαδ γΫζβζε θα ηβ ζεεπΪζεδ ελαηυθηαμ ηνζηδεσ ηκ σ,ηδ Ϋεαθε» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 375-376). ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώμ δκτηε ηδ ζΫθε ηα δτκ εδΪθδα εαδ πσζκ δάγεθ δδαθκλεηδεΫμ εεδκξΫμ δεέξθκνθ: ΚαηΪ Μαηγαέκθ 27, 5 «Ώθκτ επΫηαιε ηα αλΰτλδα εδμ ηκθ θασθ, αθεξυλβζε εαδ επάΰε εαδ εελεηΪζγβεε». ΠλΪιεδμ 1, 18 «Ϋπεζε πλβθάμ, Ϊθκδιε β εκδζδΪ ηκν εαδ εξτγβεαθ σζα ηα ζπζΪΰξθα ηκν» («πλβθὴμ ΰεθόηεθκμ ἐζάεβζε ηέζκμ, εαὶ ἐιεξύγβ πάθηα ηὰ ζπζάΰξθα αηκῦ»). Βέθαδ πλκθαθΫμ ηδ ζνθΫίβ. ηαθ ελεηΪζηβεε, Ϋζπαζε ά ζτγβεε ηκ ζεκδθέ – εέηε ηεηΪ ηκθ πθδΰησ εέηε εαηΪ ηκθ πθδΰησ – εαδ πΫθηκθηαμ εΪηπ ζηκ Ϋδαθκμ ηκ ζυηα ηκν Εκτδα, ηα ζπζΪΰξθα ηκν ηλνπάγβεαθ απσ πΫηλεμ ά απσ ηκ Ϋδαθκμ. Σκ Μαηγ 27, 5 δεθ ηαμ πελδΰλΪθεδ ηβ ζεβθά ηκν γαθΪηκν, αζζΪ ηδ πάΰε θα εΪθεδ. Σκ ΠλΪιεδμ 1, 18 ηαμ ζΫεδ σηδ Ϋπεζε εαδ ζεκηυγβεε. Καηηέα ζξΫζβ ηε δκζκθκθέα. Άζζπζηε, κδ ΠλΪιεδμ 1, 18 ζεθ σηδ κ Εκτδαμ Ϋπεζε πλβθάμ (ηε ηβθ εκδζδΪ ζηκ Ϋδαθκμ) εαδ «ξτγβεαθ σζα ηα ζπζΪΰξθα ηκν», δβζαδά επεδδά Ϋπεζε ηε ηβθ εκδζδΪ ζηκ Ϋδαθκμ, ηλνπάγβεε απσ ηβθ πηυζβ ά απσ αδξηβλΫμ πΫηλεμ. Ώθ ηαξαδλπθσηαθ, ησηε δεθ γα νπάλξε ζσΰκμ θα εδππγεέ ηκ «Ϋπεζε» κτηε ηκ «πλβθάμ». Σκ «πΫθηπ» Ϋξεδ ηβθ Ϋθθκδα «πΫθηπ απσ οβζΪ», δβζαδά απ΄ ηκ εζαδέ πκν ελεηΪζηβεε. ΏζζΪ εδ κ ΚκλδΪηκμ αθηδθΪζεεδ, αθκτ αζζκτ ηαμ ζΫεδ σηδ εέθαδ απζκρεσ θα πελδηΫθκνηε κ Εκτδαμ θα ελεηαασηαθ απσ ητοεδμ εδ απσ ηβθ Ϊζζβ ηΪμ ζΫεδ σηδ δεθ ίΪζηαιε β εαλδδΪ ηκν εαδ ππμ «Ϋίλδζεε ππμ β πλΪιβ ηκν άηαθ ίαλδΪ εαδ Ϊηδηβ». Ώθ Ϋίλδζεε ηβθ πλκδκζέα ηκν «ίαλδΪ εαδ Ϊηδηβ πλΪιβ», ζε ηδ δδαθΫλεδ ανησ απ‘ ηκ θα Ϋξεδ ητοεδμ, σππμ ζΫεδ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ; Καδ ΰδαηέ θα ηβθ ανηκεησθβζε, αθ εέξε ητοεδμ; Σσζκ απέγαθκ γα άηαθ; ζκ ΰδα ηκνμ Φαλδζαέκνμ, ανηκέ κνδσζπμ θκδΪζηβεαθ αθ ελεηΪζηβεε κ Εκτδαμ ά ΰεθδεΪ ΰδα ηβθ ητξβ ηκν. Μβθ ιεξθΪηε σηδ κ Εκτδαμ ελεηΪζηβεε ζηκ ελέζδηκ δδΪζηβηα σπκν κ ηεθ ΠΫηλκμ εέξε αλθβγεέ ηκθ Υλδζησ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 26, 69-75) εαδ κ Υλδζησμ εέξε παλκνζδαζηεέ ζηκθ ΠδζΪηκ. ΒπκηΫθπμ κτηε κ ΠΫηλκμ – πκν θκίσηαθ ηβθ ηκθ πδΪζκνθ εδ ανησθ – εέξε εαηηδΪ σλειβ ΰδα θα ηπζεξηεέ ηε δκζκθκθέεμ, αζζΪ κτηε εαδ κδ Φαλδζαέκδ θκδΪακθηαθ ΰδα ηβθ ητξβ ηκν Εκτδα, εδδδεΪ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά πκν εέξαθ ζηα ξΫλδα ηκνμ ηκθ Υλδζησ. Ίζπμ θα θκδΪακθηαθ ΰδα ηκθ Εκτδα ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ, κπσηε αθ ζεκηπθσηαθ ησηε κ Εκτδαμ, γα Ϋοαξθαθ ηκνμ δκζκθσθκνμ ηκν. ΏζζΪ κ Εκτδαμ πΫγαθε πλδθ ηβθ ΏθΪζηαζβ, σηαθ εαθΫθαμ ηαγβηάμ δε γα ησζηαΰε εΪ-
θεδ ηέπκηε Ϊζζκ απ‘ ηκ θα ελνθηεέ. ζηε πλδθ ηβθ ΏθΪζηαζβ β δκζκθκθέα ηκν Εκτδα γα άηαθ απέγαθβ ΰδαηέ κδ ηαγβηΫμ Ϋηλεξαθ θα ζπγκτθ ηβθ εεηεζεζηκτθ εδ ανηκέ, εθυ ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ (αθ νπκγΫζκνηε σηδ κ Εκτδαμ πΫγαθε ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ) κδ Ϋιαζζκδ ηε ηβθ ειαθΪθδζβ ηκν ζυηαηκμ ηκν Εβζκτ Φαλδζαέκδ δεθ γα Ϊθβθαθ θα πελΪζεδ εΪηδ ηΫηκδκ απαλαηάλβηκ εαδ γα Ϊλξδζαθ ηδμ Ϋλενθεμ, κπσηε δεθ ζνθΫθελε κδ ηαγβηΫμ θα δκζκθκθάζκνθ Ϋθαθ ζνθελΰΪηβ ηπθ Φαλδζαέπθ. Σα έδδα δζξτκνθ εαδ ΰδα ηκθ Ώθαθέα εαδ ηβ ΰνθαέεα ηκν. Ώπσ δδαζηλείζυζεδμ εεδηΫθπθ, ηέπκηε Ϊζζκ κδ πκζΫηδκδ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. ιε') «Γδ‘ ανησ Ϋπλεπε θα ιΫλκνθ [κδ ηαγβηΫμ] εδ Ϊζζεμ ΰζυζζεμ εισθ απσ ηβθ κηδζκνηΫθβ είλαρεά – ηβθ αλαηαρεά εαδ ενλέπμ ηβθ εκδθά εζζβθδεά εαδ ηβ ζνλδαεά δδΪζεεηκ. Οδ δτκ ανηΫμ ΰζυζζεμ ζέΰκ πκζτ ηδζκτθηαθε ζηβθ Παζαδζηέθβ. (...) Βέθαδ πκζτ πδγαθσ σηδ ηελδεκέ απσ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν Εβζκτ άιελαθ ηβθ εκδθά εζζβθδεά εαδ ηβ ζνλδαεά. (...) Γδα θα ηπκλκτθ ζκδπσθ θα πλκπαΰαθδέακνθ ηκ ηεζζδαθδζησ ζηκνμ αζδαηδεκτμ εαδ ηεζκΰεδαεκτμ ζακτμ, κδ ηαγβηΫμ ηκν Εβζκτ, γα πεδ ππμ αθ σξδ σζκδ, κδ πδκ πκζζκέ σηπμ απ‘ ανηκτμ, άιελαθ ηβ ζνλδαεά εαδ ηβθ εκδθά εζζβθδεά. ΐΫίαδα ΰδα ηκθ πκζτ εσζηκ β ΰζπζζκηΪγεδΪ ηκνμ απκδσγβεε ζε γατηα. Οδ έδδκδ εέξαθ ζνηθΫλκθ θα δδαδυζκνθ σηδ δεθ άιελαθ Ϊζζβ ΰζυζζα απσ ηβ ηβηλδεά ηκνμ ΰαζδζαρεά δδΪζεξηκ αζζΪ εαηΫίβεε ηκ Πθετηα ηκ Άΰδκ εαδ ηκθκηδΪμ ηκτμ Ϋηαγε θα ηδζκτθ ιΫθεμ ΰζυζζεμ!» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 270). ΏΠΏΝΣΔΔ: ΦνζδεΪ, ησθκ παλΪζκΰβ, «εε ηπθ νζηΫλπθ», γα άηαθ β Ϊπκοβ σηδ κ Εβζκτμ δδΪζειε ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν, υζηε ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηκν θα δδδΪικνθ εεησμ Παζαδζηέθβμ. ΏζζΪ αθ δκτηε ηκ εδΪθδκ ηπθ ΠλΪιεπθ 2, 1-13, δδαπδζηυθκνηε σηδ ζτηθπθα ηε ηκ εδΪθδκ ανησ κδ απσζηκζκδ δεθ Ϊλξδζαθ θα ηδζκτθ ησθκ ζνλδαεΪ εαδ εζζβθδεΪ, αζζΪ εαδ παλγδεΪ, ηβδδεΪ, λπηαρεΪ, αλαίδεΪ, αδΰνπηδαεΪ, εαππαδκεδεΪ εαδ Ϊζζεμ ΰζυζζεμ. ΦνζδεΪ κ ΚκλδΪηκμ απκζδππΪ σζεμ ανηΫμ ηδμ ΰζυζζεμ πκν ηέζβζαθ ιαθθδεΪ κδ απσζηκζκδ, υζηε θα «πεέζεδ» σηδ «απσ ηδμ έδδεμ ηδμ ΠλΪιεδμ» ίΰαέθεδ ηκ ζνηπΫλαζηα ηκν δσζκν, σηδ κδ ηαγβηΫμ ηκν Υλδζηκτ απζυμ άιελαθ ζνλδαεΪ εδ εζζβθδεΪ, εαδ Ϊλξδζαθ θα ηα ηδζΪθε. Β, ζκδπσθ, κδ ΠλΪιεδμ 2, 1-13 δεθ ζεθ σηδ κδ απσζηκζκδ Ϊλξδζαθ θα ηδζκτθ ησθκ ζνλδαεΪ εδ εζζβθδεΪ, αζζΪ εδ Ϋθα ζπλσ Ϊζζεμ ΰζυζζεμ. Ώνησ δεθ ηκ πλσζειε κ «ελδηδεσμ ελενθβηάμ» ΚκλδΪηκμ; Ή ηκ δδΫΰλαοε, επεδδά δεθ ηκθ ζνθΫθελε; Καδ θσηδαε, ζη‘ αζάγεδα, σηδ παλαπκδυθηαμ Ϋθα εεέηεθκ, πκν κ εαγΫθαμ ηπκλεέ θα ηκ οΪιεδ εαδ θα ηκ ίλεδ, γα Ϋπεδγε εαθΫθαθ, εεησμ απσ ηνθζκτμ; ΏζζΪ εδ κ έδδκμ κ δζξνλδζησμ σηδ κδ ηαγβηΫμ ηκν Υλδζηκτ απΫελνίαθ ηβθ ΰθυζβ ηκνμ ηβμ εζζβθδεάμ εαδ ζνλδαεάμ, ηΫξλδ ηβθ ηΫλα ηβμ Πεθηβεκζηάμ, εέθαδ ΰεζκέκμ. Βθσζκθ εδ κ έδδκμ κ ΚκλδΪηκμ παλαδΫξεηαδ σηδ β εζζβθδεά εαδ β ζνλδαεά ηδζδσηαθε ζηβθ Παζαδζηέθβ, αθαΰεαζηδεΪ κδ ηαγβηΫμ ηκν Εβζκτ γα Ϋπλεπε θα ηδμ ξλβζδηκπκδάζκνθ ζνθδδαζεΰσηεθκδ ηε ηκνμ εζζβθσθπθκνμ ά ζνλσθπθκνμ εαηκέεκνμ ηβμ Παζαδζηέθβμ, πκζτ πλδθ ηβθ Πεθηβεκζηά (εαηΪ ηδμ πελδκδέεμ ηκν Εβζκτ). Κδ Ϋηζδ γα άηαθ αδτθαηκθ – αεσηβ εδ αθ ηκ άγεζαθ – θα απκελτοκνθ σηδ ηδμ ΰθπλέακνθ, υζηε ηεηΪ θα δζξνλδζηκτθ ππμ «ηκ Άΰδκ Πθετηα ηΪμ Ϋηαγε θα ηδζΪηε ηα ζνλδαεΪ εαδ ηα εζζβθδεΪ»! ΏηΫζπμ γα ηκνμ εαηαζΪίαδθαθ σηδ ζεθ οΫηηαηα, δδσηδ γα ηκνμ εέξαθ αεκτζεδ εδ αζζκτ, πδκ πλδθ, θα ηδζΪθε εζζβθδεΪ εαδ ζνλδαεΪ. ιζη') «Οδ είδπθέηεμ, πκν ζτζηβζαθ ηβθ πλυηβ εεεζβζέα, αλθβγάεαθε ηβ γεσηβηα ηκν Υλδζηκτ ηπθ Βναΰΰεζέπθ. Κδ ανησ ΰδαηέ β Γλαθά δεθ αθαθΫλθεδ πκνγεθΪ Θεσ-Μεζζέα. Μα ησθκ Μεζζέα-ΐαζδζΫα (Φαζη. 17, 47-47 εαδ 17, 51 εαδ Θλβθ. Εελεη. 4, 20) ά Μεζζέα αΰΰεζδκθσλκ (Μαζαξ. 3, 1). (...) Οδ πλυηεμ ζκδπσθ ξλδζηδαθδεΫμ κηΪδεμ δεθ Ϋδθαδ ηέπκηε Ϊζζκ παλΪ κδ κπαδκέ ηβμ παλΪδκζβμ-δδΫαμ ππμ κ Μεζζέαμ πκν αθΫθελαθ κδ Πλκθάηεμ άλγε. Γδ‘ ανησ αθηδηαξγάεαθε ηε πεέζηα εαδ θαθαηδζησ ζηβθ δδΫα ηκν γεκτ Μεζζέα σηαθ ιαπζυγβεε κ ηεζζδαθδζησμ Ϋιπ εαδ ηΫζα ζηβθ Παζαδζηέθβ. (...) ηβθ αέλεζβ ηπθ είδπθδηυθ ζυαεηαδ αησθδα β παλΪδκζβ ηβμ πλυηβμ εκδθκίδαεάμ εεεζβζέαμ ηβμ Εελκνζαζάη» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 208 εαδ 315). ΏΠΏΝΣΔΔ: αμ δκτηε πκδκδ άηαθ κδ Βίδπθέηεμ πλυηα. «Οθκηαζέα αδλεηδευθ πκν Ϋδλαζαθ ζηβθ Ώζέα ημκ δεφηενμ ι.Υ. αζχκα. Δ κθκηαζέα ηκνμ ζνθδΫγβεε ηε εΪπκδκθ Βίδυθ, πδγαθσ δδλνηά ηβμ αέλεζβμ, ά εαδ ηε ηβθ είλαρεά ζΫιβ είδυθ (=θηπξσμ). Τπάλξαθ πκζζκέ εζΪδκδ ηβμ αέλεζβμ ηε δδαθκλΫμ ζηβ δδδαζεαζέα: Ϊζζκδ Ϋηεθαθ πδζηκέ ζηκθ Μπζαρεσ θσηκ ξπλέμ εεηλκπΫμ απσ ηβθ πέζηβ ηβμ Βεεζβζέαμ, Ϊζζκδ εέξαθ ΰθπζηδεέακνζα δδδαζεαζέα εαδ Ϊζζκδ απΫλλδπηαθ ηβ γεσηβηα ηκν Υλδζηκτ» (Βΰενεζκπαέδεδα Πάππξνο ιάξνπο κπξηηάλληθα, ζ. Δβησλίηεο). ζηε κδ Βίδπθέηεμ δεθ εέθαδ κδ πλυηκδ ξλδζηδαθκέ, σππμ δζξνλδασηαθ κ ΚκλδΪηκμ, αζζΪ αδλεηδεκέ (δκνδαΎακθηεμ εαδ Γθπζηδεκέ) ηκν 2κν αδυθα, σηαθ πζΫκθ Ϋξεδ ΰλαθηεέ β Καδθά Αδαγάεβ. Δ τπαλιά εΪπκδπθ αδλεηδευθ ηκν 2κν αδυθα δεθ απκδεδεθτεδ σηδ «κδ Υλδζηδαθκέ αλξδεΪ δεθ γεπλκτζαθ ηκθ Εβζκτ γεσ,
ΰδ‘ ανησ δεθ εθδδαθΫλκθηαθ ΰδα ηβθ τπαλιβ ά ηβ ηκν Εβζκτ εαδ ΰδ‘ ανησ (!) εαδ δεθ απκδεδεθτεηαδ β δζηκλδεσηβηα ηκν Εβζκτ». ζκ ΰδα ηκθ δζξνλδζησ σηδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ δεθ γεπλεέ ηκ Μεζζέα Θεσ (αζζΪ ησθκ ΐαζδζδΪ ά αΰΰεζδκθσλκ), κ ΚκλδΪηκμ, πλκθαθυμ δεθ εέξε δδαίΪζεδ κτηε ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 22, 43-45, κτηε ηκθ 109κ οαζησ ζηκθ κπκέκ ανησμ αθαθΫλεηαδ. ΒΪθ κ Ααίέδ απκεαζεέ ηκθ απσΰκθσ ηκν, ηκθ Μεζζέα, "Κτλδκ", δβζαδά Θεσ (κδ Εκνδαέκδ ησθκ ηκθ Θεσ πλκζθπθκτζαθ «Κτλδκ»), πυμ κ Μεζζέαμ εέθαδ ΰδκμ εαδ απσΰκθσμ ηκν; Ώνησ ζβηαέθεδ σηδ κ Μεζζέαμ δεθ εέθαδ ησθκ ΰδκμ (απσΰκθκμ) ηκν Ααίέδ, αζζΪ εαδ Θεσμ. Άλα β Π.Α. δδδΪζεεδ εαδ Μεζζέα-Θεσ. Οδ Φαλδζαέκδ, σηαθ ηκνμ λυηβζε ανηΪ ηα πλΪΰηαηα κ Εβζκτμ, ηκ ίκτζπζαθ εδ Ϋίαζαθ ηβθ κνλΪ ζηα ζεΫζδα. Ο ΚκλδΪηκμ εαδ κδ νπσζκδπκδ κπαδκέ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ ζνθεξέακνθ πκζτ εαζΪ ηβθ πλκπαΰΪθδα ηβμ Ϊπκοβμ ηπθ Φαλδζαέπθ. ΚΪπκν ίΫίαδα ηκ αθαθΫλεδ ηκ ξπλέκ ανησ, αζζΪ ζΫεδ (ζε ηδα θλΪζβ) «δεθ πεέγεδ». Σδ θα Ϋζεΰε Ϊζζπζηε; Μπκλκτζε ηάππμ θα πεδ ηέπκηα Ϊζζκ; ιγ') «Ο Υλδζησμ σπκν δέθεηαδ αθκληά θαθελυθεδ ηα αθηδκδεκΰεθεδαεΪ ηκν αδζγάηαηα σππμ εαδ κ εζζαδδζησμ (Λκνε. 14, 26 εαδ Μαλε. 3, 31-35). (...) ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν Μαηγαέκν αζζκτ απκελκτεηαδ ηκ δδαατΰδκ εδ αζζκτ νπελαζπέαεηαδ Ϋηηεζα β εκδθκΰαηέα: "ΠζαθΪζγε, ΰδαηέ δεθ ιΫλεηε ηδμ ΓλαθΫμ εαδ ηβθ εικνζέα ηκν γεκτ. Αδσηδ ζηβθ αθΪζηαζβ κτηε παθηλετκνθ κτηε παθηλετκθηαδ"(Μαηγ. 22, 30)» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 283-284). ΏΠΏΝΣΔΔ: Γδα ηα... αθηδκδεκΰεθεδαεΪ αδζγάηαηα εαδ ηβ ζπζηά εληβθεέα ηπθ πλυηπθ δτκ εδαθέπθ αθαθελγάεαηε παλαπΪθπ. Ο έδδκμ κ δάγεθ Βζζαέκμ Εβζκτμ εαηαελέθεδ ηκν Φαλδζαέκνμ, κδ κπκέκδ ηε ηκνμ εαθκθδζηκτμ ηκνμ αθαδλκτζαθ ηβθ εθηκζά ηβμ ηδηάμ ηπθ παδδδυθ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ (ΚαηΪ ΜΪλεκθ 7, 10-13), εαδ ηΪζδζηα ζηκ ζηανλσ πΪθπ θλκθηέαεδ ΰδα ηβθ ηβηΫλα ηκν, γΫηκθηΪμ ηβθ νπσ ηβθ πλκζηαζέα ηκν απσζηκζκν ΕπΪθθβ. ζκ ΰδα ηκθ δζξνλδζησ σηδ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 22, 30 εηηΫζπμ νπκζηβλέαεηαδ β εκδθκΰαηέα, πλκθαθυμ σζκδ δζξνλέακθηαδ ανησ ελέθκνθ ει δδέπθ ηα αζζσηλδα. ΘΫζκθηαμ κδ αγερζηΫμ εαδ κδ εδδπζκζΪηλεμ θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηδμ δδεΫμ ηκνμ αθηδζάοεδμ πελέ ζει εαδ θα δδαζηλείζυζκνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, πδζηετκνθ σηδ παλεληβθετκθηαμ ηβθ Κ.Α. απκδεδεθτκνθ σηδ Ϋηζδ άηαθ εδ κ αλξδεσμ Υλδζηδαθδζησμ. Ο Υλδζησμ, ζηκ εδΪθδκ ανησ δεθ νπκζηβλέαεδ Ϋηηεζα ηβθ εκδθκΰαηέα, έζα-έζα απκζηκηυθεδ ηκνμ αδδκνεαέκνμ εαδ ζΫεδ σηδ ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ δεθ νπΪλξκνθ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ, δδσηδ ανηΫμ (εαδ κ ΰΪηκμ) Ϋξκνθ θσβηα ησθκ ζηβθ επέΰεδα απά. Άζζπζηε ανησ ηκ εδΪθδκ αθαθΫλεηαδ ζηβθ ηεηΪ ηβμ ΑενηΫλαμ Παλκνζέαμ επκξά εδ σξδ ζηβθ πλπηκξλδζηδαθδεά εεεζβζέα, δβζαδά ζηβθ επέΰεδα απά. ιδ') «Δ κλΰΪθπζβ ηκν Εβζκτ εαδ β απσπεδλα άηαθ ζηαζδαζηδεά. Καδ ΰδα ηκ δζηκλδεσ ανησ ΰεΰκθσμ ηδζΪθε ζεεπαζηΫθα εαδ κδ εναΰΰεζδζηΫμ σππμ ιΫλκνηε. Κδ ανηκέ δεθ ηπκλκτθ κζσηεζα θα ελτοκνθ ηβθ αζάγεδα. ΒιΪζζκν αζζκδυηδεα δεθ ειβΰεέηαδ ηκ ΰδαηέ κδ ηαγβηΫμ άηαθ κπζδζηΫθκδ ηε ηαξαέλδα. Σκ ΰεΰκθσμ ππμ κδ ηαγβηΫμ άηαθ κπζδζηΫθκδ ηε ηαξαέλδα Ϋξεδ ααζέζεδ ηκνμ γεκζσΰκνμ πκν ζυθεδ εαδ εαζΪ γΫζκνθ θα παλκνζδΪζκνθ ηκ ξλδζηδαθδζησ ππμ εέξε γερεά εαηαΰπΰά. (...) Ο Εβζκτμ σηπμ, αθκτ πλκδσγβεε, γευλβζε πδα ηΪηαδβ εΪγε αθηέζηαζβ εαδ παλαδσγβεε ξπλέμ θ‘ αθηδηΪιεδ ίέα. Μα εαδ β εαηβΰκλέα πκν ηκν δδαηνπυγβεε άηαθ ππμ ζηαζέααε ηκ ζασ, πλκπαΰΪθδδαε θα ηβθ πζβλυθκνθ θσλκνμ (...) άηαθ ζπζηά, ΰδαηέ ζ‘ ανηΫμ ηδμ ίΪζεδμ ζηβλέακθηαθ εΪγε επαθαζηαηδεσ εέθβηα ηβθ επκξά εεεέθβ. (...) Μα εαδ β παλΪδκζβ ΰδα ηκ Μνζηδεσ Αεέπθκ επέζβμ δεέξθεδ ηκ ζνθπηκηδεσ ξαλαεηάλα πκν εέξαθ ηα ησηε εδθάηαηα ηβμ Παζαδζηέθβμ: Γδαηέ ηκ Μνζηδεσ Αεέπθκ άηαθ ηνζηδεσ;» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 287-288). ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ ζνθπηκζδκζκΰέα ζνθδζηΪ ΰθπζηά απαηεπθέζηδεβ ηΫγκδκ αθΪζνζβμ ηπθ δζηκλδευθ ΰεΰκθσηπθ, αθκτ α) εΪθεδ δζξνλδζηκτμ ά πεηΪεδ ζπσθηεμ απσ δπ εδ απσ εεδ, δέξπμ εαηηέα ζκίαλά απσδεδιβ, ί) παλαζεέπεδ σζα εδΪθδα αθηδζηλαηετκθηαδ ζηκ ζεκπσ ηβμ, ΰ) ελαηΪ ησθκ σζα εδΪθδα ηβθ ζνηθΫλκνθ (επδζεεηδεά αθΪΰθπζβ ηπθ πβΰυθ. ππμ κδ αδλεηδεκέ), δ) ελέθεδ ει δδέπθ ηα αζζσηλδα (σππμ ζ.ξ. ηε ηκ παλΪδεδΰηα ηβμ εκδθκΰαηέαμ, σπκν επεδδά κδ ελδηδεκέ ηπθ Βναΰΰεζέπθ Ϋξκνθ ηδα αθηέζβοβ πελέ εκδθκΰαηέαμ εαδ εζετγελκν ζει, γΫζκνθ, ζυθεδ εαδ εαζΪ, κ Εβζκτμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ θα εέξε ηβθ έδδα αθηέζβοβ ηε ηβ δδεά ηκνμ), δβζαδά αθ π.ξ. κ ελδηδεσμ ηπθ Βναΰΰεζέπθ Ϋξεδ ηδα ηΪζβ ΰδα «επαθΪζηαζβ», ησηε γα ίΰΪζεδ «εκδθπθδεσ επαθαζηΪηβ» ηκθ Εβζκτ˙ αθ εέθαδ εγθδεκ-παΰαθδζηάμ, γα ηκθ ίΰΪζεδ «είλαέκ ζηαζδαζηά» ε.κ.ε. Βπέ ηβμ κνζέαμ, κ ζσΰκμ πκν κ Εβζκτμ αάηβζε απ‘ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν θα πΪλκνθ ηαξαέλδα άηαθ ΰδα θα ΰζδηυζκνθ κδ έδδκδ απσ πδγαθά επέγεζβ, εέηε εαηΪ ηβ ζτζζβοά ηκν εέηε ηεηΪ. Μπκλεέ θα άιελε σηδ ανησ δε γα ΰδθσηαθ, αζζΪ επεδδά επέζβμ άιελε σηδ κδ ηαγβηΫμ ηκν Ϋθκδπγαθ αθαζθαζεέμ, ηκνμ εέπε θα πλκηβγενηκτθ ηα-
ξαέλδα. Άζζπζηε ησθκ δτκ ηαξαέλδα εέξαθ, σζα εδ σζα, κδ Ϋθηεεα ηαγβηΫμ, εδ κ Εβζκτμ ηκτμ εέπε «θηΪθεδ πδα» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 22, 38). Καηηέα ζξΫζβ ηε επαθΪζηαζβ δεθ Ϋξεδ θα εΪθεδ ανησ ηκ πλΪΰηα, ζκδπσθ. Ο Εβζκτμ δεθ γευλβζε ηΪηαδβ εΪγε αθηέζηαζβ εαδ ΰδ‘ ανησ πλκδσγβεε. Βθσζκθ κ Εβζκτμ άιελε σηδ νπάλξε πλκδσηβμ, εΪθ άηαθ «επαθαζηΪηβμ», δε γα εαγσηαθ ζηβθ Εελκνζαζάη, ζηκ ζησηα ηκν ζτεκν, αζζΪ γα Ϋθενΰε ζηβ Γαζδζαέα ά ζηβθ Ϋλβηκ. Οτηε εδ ανησ ηκ επδξεέλβηα ζνθβΰκλεέ νπΫλ ηκν «επαθαζηΪηβ Εβζκτ». Σκ επδξεέλβηα ηκν «Μνζηδεκτ» Αεέπθκν εέθαδ πκζτ αθεζΫμ. Αεθ ζΫΰεηαδ πκνγεθΪ ζηα ΒναΰΰΫζδα «ηνζηδεσμ». ΏζζΪ εδ αθ ζεΰσηαθ, άηαθ ΰθπζησ σηδ Ϋπλεπε θα πλκθνζΪΰκθηαδ, ΰδαηέ κδ Φαλδζαέκδ εέξαθ δκεδηΪζεδ αλεεηΫμ θκλΫμ θα ζεκηυζκνθ ηκθ Εβζκτ. Βπέζβμ ζαθγαζηΫθεμ εέθαδ δδΪθκλεμ απσοεδμ πκν πλκζπαγεέ θα πελΪζεδ κ ΚκλδΪηκμ, σηδ ηΪξα κ Εβζκτμ εδζΫίαζε ηε ηκνμ κπαδκτμ ηκν ζηκ Νασ εαδ ξλέζηβεε ίαζδζδΪμ. ηβθ Πλκμ Βίλαέκνμ (Ϋξεδ ζβηαζέα σηδ άηαθ πλκμ Βίλαέκνμ, δδσηδ γα άιελαθ αηΫζπμ αθ οετδκθηαθ κ Πατζκμ) 9, 24 δδαίΪακνηε σηδ κ Υλδζησμ δεθ ηπάεε ζε ξεδλκπκέβηβα Άΰδα ηπθ αΰέπθ. ιε') «Θα αθηδηαξγεέ έζπμ ηκ επδξεέλβηα ππμ ζηα έδδα ηα ΒναΰΰΫζδα κ Εβζκτμ αζζκτ δεθ παλκνζδΪαεηαδ ΰδα ζνθπησηβμ ηα έζα-έζα πκζτ θκηδησθλκθαμ. (...) Σκ ξπλέκ ανησ (Μαηγ. 22, 19-21, ΰδα εαηαίκζά θσλπθ ζηκθ Καέζαλα) εαδ Ϊζζα ηΫηκδα δεθ Ϋξκνθ εαηδΪ ζξΫζβ ηε ηκθ πλπησΰκθκ ξλδζηδαθδζησ, εαδ πλκ πΪθηπθ ηε ηκθ δκνδαρζησ. Βέθαδ πκζτ θευηελα εαδ αθηδπλκζππετκνθ ηκ ζνθηβλβηδεσ ξλδζηδαθδζησ. ΞΫλκνηε ππμ ηδα απσ ηδμ εαηβΰκλέεμ εθΪθηδα ζηκθ Υλδζησ άηαθ σηδ πλκπαΰΪθδδαε ηκθ σξζκ θα ηβ πζβλυθεδ θσλκνμ. (...) ΣΫηκδκδ ζκδπσθ ζνηίδίαζηκέ δεθ άηαθ δνθαησ θ‘ αεκνζηκτθ ζηβθ επκξά ηκν πλπησΰκθκν ξλδζηδαθδζηκτ. ΒιΪζζκν ηΫηκδεμ γεηεζδυδεδμ αθηδθΪζεδμ παλκνζδΪακνθ κτηε ζέΰκ κτηε πκζτ αθσβηκ εαδ παδδδΪζηδεκ ξλδζηδαθδεσ εάλνΰηα. Ο εΪγε Υλδζησμ πκν εάλνιε "ηκ άλγα θα ίΪζπ θπηδΪ εαδ θα εβλτιπ ηβθ επαθΪζηαζβ" δεθ ηπκλκτζε θα ηδζΪεδ ηε ζείαζησ ΰδα ηβ Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα εαδ θ‘ αθαΰθπλέαεδ ηβ θκηδησηβηΪ ηβμ. Οδ γεκζσΰκδ, ζΫθε ππμ κ Υλδζησμ Ϋεαθε δδπζπηαηέα. Άζζκδ πΪζδ επδηΫθκνθ ππμ Ϊζζκ γλβζεεέα εαδ Ϊζζκ ΚλΪηκμ. ζεμ κδ ανηΫμ κδ δδεαδκζκΰέεμ εέθαδ παλαητγδα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 289-290). ΏΠΏΝΣΔΔ: σηαθ εαθεέμ ίΪαεδ ζηκ θκν ηκν ηδα δδΫα εαδ ηε παλΪζκΰκ πεέζηα, εδμ πεέζηα ησζπθ αθηέγεηπθ εθδεέιεπθ, επδηΫθεδ θα νπκζηβλέαεδ ηδα αίΪζδηβ Ϊπκοβ, ησηε δζξτεδ ηκ λβησ «ά ζηλαίσμ εέθαδ κ ΰδαζσμ ά εηεέμ ζηλαίΪ αληεθέακνηε». Καη‘ αλξάθ κ ΚκλδΪηκμ παλαπκδκτζε, σππμ αλΰσηελα κδ αθηΪιδκδ θεκπαΰαθδζηΫμ ζνθεξδζηΫμ ηκν ηα ΒναΰΰΫζδα. Έηζδ, δζξνλέαεηαδ σηδ ηα ΒναΰΰΫζδα ΰλΪθκνθ σηδ κ Υλδζησμ ζΫεδ «άλγα θα εβλτιπ ηβθ επαθΪζηαζβ». ΐΫίαδα, ηΫηκδα θλΪζβ πκνγεθΪ δεθ νπΪλξεδ˙ ησθκ Ϋθαμ πλκεαηεδζζβηΫθκμ, πκν Ϋξεδ ίΪζεδ πεέζηα θ‘ απκδεέιεδ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ (εεησμ απσ αθτπαλεηκμ εαδ) επαθαζηΪηβμ, γα Ϋεαθε εΪηδ ηΫηκδκ. ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ 12, 49-51, δεθ ηδζΪεδ ΰδα «επαθΪζηαζβ» (κτηε ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 10, 34). Βεεέ απζυμ ηδζΪ ΰδα ηκ δδξαζησ πκν γα πλκεαζΫζεδ β εηθΪθδζά ηκν. ζκδ δβζαδά γα πέζηεναθ, γα ηδζκτθηαθ απσ σζκνμ δεθ πέζηεναθ (εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ). Ώπσ ηβθ Ϊζζβ, νπΪλξκνθ Ϋθα ζπλσ εδΪθδα (σξδ ησθκ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 22, 19-21) πκν απκδεδεθτκνθ ηκ αθηέγεηκ. Κδ σηαθ ηα εδΪθδα πκν εέθαδ εθΪθηδα ζηβθ γευλβζβ ηκν Εβζκτ πμ πκζεηκξαλά επαθαζηΪηβ νπεληελκτθ ηκν εθσμ-δνκ δδαζηλείζπηΫθπθ εδαθέπθ (ηα κπκέα κ ΚκλδΪηκμ παλεληβθετεδ), ηκ ζνηπΫλαζηα εέθαδ πΪζδ σηδ β γευλβζβ ηκν Εβζκτ πμ επαθαζηΪηβ εέθαδ ζΪγκμ. Καδ θνζδεΪ ηδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηβθ παθηεζυμ αζηάλδξηβ Ϊπκοβ πελέ «ηεηαΰεθΫζηελβμ πλκζγάεβμ» σζπθ εδαθέπθ δεθ ζνηθπθκτθ ηε ηβθ Ϊπκοβ πελέ «επαθαζηΪηβ Εβζκτ»; Πλσεεδηαδ πελέ ηνθζάμ πέζηβμ εαδ δζξνλδζηκτ, δέξπμ εθδεέιεδμ εαδ ζηκδξεέα. Έηζδ δδαίΪακνηε «ηαεΪλδκδ κδ εδλβθκπκδκέ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 9). Ο Εβζκτμ εαηαθΫλεηαδ εαηΪ ηπθ κλΰδζυθ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 22). Ο Εβζκτμ ζΫεδ «θα ηβθ αθηδζηΫεεζηε ζηκθ πκθβλσ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 38), «ενελΰεηεέηε εεεέθκνμ πκν ζαμ ηδζκτθ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 5, 44 εαδ ΚαηΪ ΛκνεΪθ 6, 28), «σζα σζα γΫζεηε θα ζαμ εΪθκνθ κδ Ϊθγλππκδ, εΪθεηε εαδ ζεδμ ηα έδδα ζ‘ ανηκτμ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 7, 12), «σζκδ σζκδ ελαηκτθ ηαξαέλδ, ηε ηαξαέλδ γα πεγΪθκνθ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 26, 52), πλκηλΫπεδ ηβθ παθηκηδθά ζνΰξυλεζβ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 18, 22 εαδ ΚαηΪ ΛκνεΪθ 6, 37-38), αλθεέηαδ – αθηέγεηα απ‘ ηβθ πλκηλκπά ηπθ ηαγβηυθ – θα εαηαζηλΫοεδ ηκνμ αθδζσιεθκνμ αηαλεέηεμ ζΫΰκθηαμ «Αεθ ΰθπλέαεηε πκέκν πθετηαηκμ εέζγε. Ο Τδσμ ηκν αθγλυπκν δεθ άζγε θα εαηαζηλΫοβ ηβθ απάθ ηπθ αθγλυππθ αζζΪ θα ηκνμ ζυζβ» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 9, 55-56)˙ σηαθ κδ Φαλδζαέκδ ηκθ λυηβζαθ πκτ εέθαδ β ΐαζδζεέα ηκν Θεκτ, ανησμ απΪθηβζε «ηΫζα ζαμ» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 17, 20-21) αλθκτηεθκμ ηβθ δδΫα ηβμ εκζηδεάμ ίαζδζεέαμ, Ϊλα εαδ ηβμ επαθΪζηαζβμ, πκν ηκν απκδέδεδ κ Κκλ-
δΪηκμ. Βπέζβμ «β δδεά ηκν ίαζδζεέα δεθ εέθαδ απσ ηκθ εσζηκθ ανησθ. ΒΪθ β ίαζδζεέα ηκν άηκ απσ ηκθ εσζηκθ ηκτηκθ, κδ νπβλΫηαδ ηκν γα βΰπθέακθηκ δδα θα ηβ παλαδκγυ εδμ ηκνμ Εκνδαέκνμ» (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 18, 36). Βιαλξάμ αλθάγβεε ηβθ εκζηδεά εικνζέα επέ ηβμ ΰάμ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 4, 8-10˙ ΚαηΪ ΛκνεΪθ 4, 5-8). Ο Εβζκτμ γελαπετεδ αηαλεέηεμ (Ϋθαθ απ‘ ηκνμ δΫεα ζεπλκτμ, ΚαηΪ ΛκνεΪθ 17, 16-17), εσλβ Υαθαθαέαμ, Ρπηαέκνμ αιδπηαηκτξκνμ εαδ δκτζκνμ Ρπηαέπθ εεαησθηαλξπθ (ΚαηΪ ΜΪλεκθ 7, 30˙ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, 4, 46 ε.ε.˙ ΚαηΪ ΛκνεΪθ 7, 1-10). ΏζζΪ εαδ ΰδα ηκ αάηβηα ηπθ θσλπθ, πκν κ ΚκλδΪηκμ δζξνλέαεηαδ (δέξπμ απκδεέιεδμ, θνζδεΪ) σηδ ηκ Μη 22, 19-21 εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελκ, γα Ϋπλεπε θα δζξνλδζηεέ ηκ έδδκ εαδ ΰδα ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 17, 24-27, σπκν κ Εβζκτμ πζβλυθεδ θσλκνμ. Δ εαηβΰκλέα σηδ δάγεθ Ϋζεΰε ζηκ ζασ θα ηβθ πζβλυθεδ θσλκνμ άηαθ ζνεκθαθηέα, αθκτ κδ «ηΪληνλεμ» άηαθ πζβλπηΫθκδ εαδ πκνγεθΪ δε θαέθεηαδ θα πλκηλΫπεδ κ Εβζκτμ (δάγεθ ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηκθ Πατζκ) ηβθ απκθνΰά ηβμ εεπζάλπζβμ ηπθ νπκξλευζεπθ πλκμ ηβθ πκζδηεέα. ΜΪζδζηα κδ ηΪληνλεμ αθηΫθαζεαθ αθαηεηαιτ ηκνμ (ΚαηΪ ΜΪλεκθ 14, 57-59) εδ απ‘ ανησ θαέθεηαδ β οενδάμ ηαληνλέα ηκνμ. Κδ κ ΠδζΪηκμ δεθ πέζηεοε ζηβθ εαηβΰκλέα ηπθ οενδκηαλητλπθ σηδ κ Εβζκτμ πλκΫηλεπε ζηβθ Ϊλθβζβ πζβλπηάμ θσλπθ εδ σηδ άηαθ ηαλαιέαμ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 23, 3-4 εαδ 14). ΦνζδεΪ, σπκδα εδΪθδα δάγεθ – αθκτ ηα παλεληβθετζκνθ – ζνηθΫλκνθ ηκνμ κπαδκτμ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ εέθαδ «ανγεθηδεΪ» (ά «απβξκτθ αζβγδθΪ ΰεΰκθσηα»), εθυ σπκδα εδΪθδα δεθ ηκνμ ζνηθΫλκνθ (ηα κπκέα εέθαδ δεεαπζΪζδα απσ ανηΪ πκν ηΪξα ηκνμ «ζνηθΫλκνθ») ηα απκεαζκτθ «ηεηαΰεθΫζηελα». Ώπσδεδιβ ΰδ‘ ανησ Ϋξκνθ; Καηηέα. Άλα κδ κπαδκέ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ κτηε 1) πκζκηδεΪ Ϋξκνθ δέεαδκ κτηε 2) ηπκλκτθ θ‘ απκδεέικνθ σηδ νπΪλξεδ «ηεηαΰεθΫζηελβ πλκζγάεβ». ΦνζδεΪ, ζε ανηκτμ ίλέζεεηαδ β ενγτθβ θα απκδεέικνθ σηδ «εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελεμ πλκζγάεεμ», εδ σξδ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ θα απκδεέικνθ σηδ «δεθ εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελεμ πλκζγάεεμ». Ή ηάππμ γα ηκ αλθβγκτθ εδ ανησ; Ώμ ηκνμ γνηάζκνηε, ησηε, σηδ σηαθ πλσεεδηαδ πελέ «απσδεδιβμ τπαλιβμ Θεκτ», θπθΪακνθ ανηκέ: «εζεέμ, κδ Υλδζηδαθκέ, γα ηαμ απκδεέιεηε σηδ νπΪλξεδ Θεσμ˙ δεθ γα ζαμ απκδεέικνηε εηεέμ σηδ δεθ νπΪλξεδ!». Συλα πκν εέθαδ θ‘ απκδεέικνθ ανηκέ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηκνμ, ζδππκτθ. ππμ ίζΫπκνηε κδ δάγεθ κλγκζκΰδζηΫμ αγερζηΫμ ΰεζκδκπκδκτθ εαδ πκδκπαηκτθ εΪγε εαθσθα ζκΰδεάμ. κ') «ΒιΪζζκν κδ θέζκδ ηκν ηΫθαθκν δεθ ησθε ξπθεταθ ΰδαηέ Ϋηαγαθ σηδ πλπηκζηΪηβζε ζηβθ εαηαδέεβ εαδ ζηκ ζεκηπησ ηκν αλξβΰκτ ηκνμ. Γδανησ σξδ ησθκ ηκν αθηδηδζκτζαθ εαδ πλκζπαγκτζαθ θα ηκθ ίΰΪζκνθ αΰλΪηηαηκ, ηα απκθΪζδζαθ θα ηκθ εαηαζηλΫοκνθ (Πλαι. 9, 29). Άηα ηκ Ϋηαγαθ ανησ κδ αλξβΰκέ ηβμ αδεζθσηβηαμ ησθε θνΰΪδεοαθ˙ ηκθ Ϋζηεδζαθ ελνθΪ ζηβθ ΚαδζΪλεδα εαδ απσ εεδ ζηβθ παηλέδα ηκν ηβθ Σαλζσ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 392-393). ΏΠΏΝΣΔΔ: ΠλΪιεδμ 9, 29-30: Βηδζκτζε επέζβμ εαδ ζναβηκτζε ηε ηκνμ Εκνδαέκνμ ηκνμ κηδζκτθηαμ ηβθ εζζβθδεάθ αζζ‘ ανηκέ αβηκτζαθ θα ηκθ ζεκηυζκνθ. ηαθ ηκ Ϋηαγαθ κδ αδεζθκέ, ηκθ εαηΫίαζαθ εδμ ηβθ ΚαδζΪλεδαθ εαδ ηκθ Ϋζηεδζαθ εδμ ηβθ Σαλζσθ. Βδυ ΰέθεηαδ ζσΰκμ σξδ ΰδα ηκνμ αδεζθκτμ, δζδ ξλδζηδαθκτμ Εκνδαέκνμ ηε εζζβθδεά ηβθ ηβηλδεά ΰζυζζα, αζζΪ ΰδα ηκνμ Ϊπδζηκνμ Εκνδαέκνμ πκν εέξαθ ηβθ εζζβθδεά πμ ηβηλδεά. Ώζζδυμ ηκ εεέηεθκ γα απκεαζκτζε εαδ ηκνμ «εζζβθδζηΪμ» αδεζθκτμ, απ‘ ηα ξΫλδα ηπθ κπκέπθ ηκθ Ϋζπζαθ κδ «αδεζθκέ». Αεθ ηκνμ απκεαζεέ αδεζθκτμ σηπμ. κα') «ηβθ επκξά εεεέθβ πκν δεθ νπάλξαθ κτηε ζδδβλσδλκηκδ κτηε αελκπζΪθα κτηε ηαξνδλκηεέα κτηε ηβζΫΰλαθκμ, ηδα απζά πελδκδεέα ζηα ηΫλβ πκν ηΪξαηεμ ηαιέδεοε κ Πατζκμ γα απαδηκτζε σξδ δΫεα-δεεαπΫθηε ξλσθδα, ηα πκζτ πελδζζσηελα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 291). ΏΠΏΝΣΔΔ: Αεθ πάΰαδθε ζελθσηεθκμ κτηε πΪθπ ζε θκλεέκ, κ Πατζκμ, ΰδα θα εΪθεδ «πκζτ πελδζζσηελα ξλσθδα» ηδμ ηΫζζελδμ πελδκδεέεμ ηκν. Ώθ β ηεηΪθκδΪ ηκν Ϋΰδθε ηεηαιτ 32-35, β πλυηβ πελδκδεέα 46-48 ά 4849, β δετηελβ 48-51 ά 49-52, β ηλέηβ 51-57 ά 52-58, β ηΫηαληβ 62-66 ά 64-68 (κπσηε εαδ απκεεθαζέαεηαδ), ηδζΪηε ΰδα Ϋθα δδΪζηβηα ηκνζΪξδζηκθ 16 ά, ηκ πκζτ, 22 ξλσθπθ. Οπσηε δεθ πλσεεδηαδ ΰδα «10-15 ξλσθδα», σππμ κ ΚκλδΪηκμ δζξνλέαεηαδ. Ο Πατζκμ, σηαθ πάΰαδθε ζ‘ Ϋθα ηΫλκμ, δεθ εαγσηαθ θα δεδ ηα ηθβηεέα κτηε ΰδα ηκνλδζησ πάΰαδθε. Πάΰαδθε ζηβ ζνθαΰπΰά, δέδαζεε, πλκζβζτηδαε Εκνδαέκνμ εδ εγθδεκτμ, Ϊθβθε εΪπκδκθ Ϋηπδζηκ θα κλΰαθυζεδ ηβθ ηκπδεά εεεζβζέα, εδ Ϋθενΰε. Αεθ απαδηεέ ηεΰΪζκ δδΪζηβηα ανησ. Ώθ δκτηε εαδ ηα ηΫλβ ζηα κπκέα πάΰε, ζ‘ σζα ηα ηαιέδδα ηκν ξλβζδηκπκέβζε εαδ εαλΪίδ, ηκ κπκέκ εζΪηηπθε εαηΪ πκζτ ηκ
ξλσθκ ηαιδδδκτ. Δ ζβζηεέα εαδ β πεδλαηεέα εέξαθ πελδκλδζηεέ ηκθ 1κ αδ., ηα ηαιέδδα ζηβ γΪζαζζα άηαθ ζξεηδεΪ αεέθδνθα, νπάλξαθ ηεΰΪζκδ δλσηκδ πκν Ϋθπθαθ ηα δδΪθκλα ηΫλβ ηβμ ανηκελαηκλέαμ. «Οδ Ϊθγλππκδ αζζβζκΰλαθκτζαθ ηε κδκθδάπκηε ηλσπκ βδτθαθηκ, εέηε ηε ηαιδδδυηαμ, εέηε ηε εηπσλκνμ. Ο ΚδεΫλπθ ζΫΰεδ εδμ ηαμ επδζηκζΪμ ηκν, σηδ αζζβζκΰλαθκτζε ηε ηκ δδδπηδεσθ ηαξνδλκηεέκθ ηπθ ηεζπθυθ. (...) Αδα ηαμ επδζηκζΪμ ηπθ απκζησζπθ πζβλκθκλκτηεγα εθέκηε σηδ εεκηέακθηκ απσ ηαγβηΪμ ηπθ, κδ κπκέκδ ζνθεδταακθ ηβθ ηεηαθκλΪθ ηβμ επδζηκζάμ εαδ ηε Ϊζζαμ απκζηκζΪμ ά ενεαδλέαμ. Π.ξ. β εε Κκλέθγκν Φκέίβ ηεηαθΫλεδ ηβθ πλκμ Ρπηαέκνμ επδζηκζάθ, κ Σδησγεκμ ηβθ Ώ‘ πλκμ Κκλδθγέκνμ, κ Βπαθλσδδηκμ ηβθ πλκμ Φδζδππβζέκνμ, κ Σνξδεσμ ηαμ πλκμ Βθεζέκνμ εαδ Κκζκζζαεέμ, κ Οθάζδηκμ ηβθ πλκμ Φδζάηκθα, κ δζκναθσμ ηβθ Ώ‘ ΠΫηλκν» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 139). κα') «ΜΫζα ζ‘ Ϋθα ησζκ ηδελσ ξλκθδεσ δδΪζηβηα, άηαθ αδτθαηκ Ϋθαμ Ώλξβΰσμ, Ϋθαμ πλκπαΰαθδδζηάμ, ξπλέμ θα νπΪλξεδ Ϋδαθκμ πλκεηκδηαζηΫθκ θα εΪηεδ ησζβ ηεΰΪζβ δλΪζβ. Να κλΰαθυζεδ ησζεμ Βεεζβζέεμ. Γδα σζα ανηΪ ξλεδαασηαθ σξδ ηδα απζά επέζεεοβ εδ Ϋθα εάλνΰηα, ηα ζνζηβηαηδεά πλκπαΰΪθδα εαδ κλΰΪθπζβ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 292). ΏΠΏΝΣΔΔ: ΦνζδεΪ εαδ νπάλξε Ϋθα εέδκμ κλΰΪθπζβμ ά πζαδζέκν πκν επΫηλεπε ηκ εάλνΰηα εαδ ηβθ ετεκζβ πλκζΫζενζβ εθδδαθελκηΫθπθ εαδ θΫπθ πδζηυθ. Ο Πατζκμ αλξδεΪ δέδαζεε ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ. Βεεέ πλπηκπάΰαδθε, σηαθ Ϋθηαθε ζε εΪγε πσζβ. Βέξε δβζαδά Ϋθαθ ησπκ, σπκν άιελε σηδ γα πΪεδ θα ηδζάζεδ ΰδα ηκθ Υλδζησ. ηβθ Ώγάθα, πΪζδ, νπάλξε εζετγελκ ίάηα, εαδ ηπκλκτζε θα ηδζάζεδ απενγεέαμ ζηκνμ Βγθδεκτμ. Αε ξλεδαασηαθ κτηε ηΪθαηαελ κτηε δδαθβηδζηδεΪ θνζζΪδδα εαδ ηεζΪζβδεμ. κβ') «Σκ ιΪπζπηα ηκν ξλδζηδαθδζηκτ δεθ ηπκλκτζε ηΫζα ζε δΫεα-δεεαπΫθηε ξλσθδα θα πΪλεδ ησζβ Ϋεηαζβ. Ώθ ζνθΫίαδθε Ϋθα ηΫηκδκ ΰεΰκθσμ κδ ζτΰξλκθκέ ηκν Βζζβθκλπηαέκδ ζνΰΰλαθεέμ γα ηκ αθαθΫλαθε. Καδ σππμ ηδζάζαθε ΰδα σζα ηα γλβζεενηδεΪ εδθάηαηα εαδ ηδμ γανηαηκνλΰδεΫμ αδλΫζεδμ ηπθ ηΪΰπθ εαδ ηπθ πζαθσδδπθ γεκζσθπθ ηβμ επκξάμ ηκνμ γα εΪθαθε ζσΰκ εαδ ΰδα ηβθ "αέλεζβ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ". Δ Ϋζζεδοβ δζηκλδευθ ηαληνλδυθ ησζκ ΰδα ηβ δλΪζβ ηκν Πατζκν σζκ εαδ ΰδα ηκνμ Ϊζζκνμ Ώπκζησζκνμ δε ζβηαέθεδ θνζδεΪ Ϋξγλα εθΪθηδα ζηκ ξλδζηδαθδζησ εε ηΫλκνμ ηπθ εγθδευθ ζνΰΰλαθΫπθ. Σβθ αδηέα γα ηβ αβηάζκνηε ζε αθηδεεδηεθδεκτμ ζσΰκνμ, ζηβθ Ϋζζεδοβ ζξεηδευθ ζνηίΪθηπθ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 294). ΏΠΏΝΣΔΔ: ανησ εέθαδ επδξεέλβηα «εε ηβμ ζδππάμ», εαδ ηΫηκδα επδξεδλάηαηα δεθ ζΫθε ηέπκηα. Σκθ πλυηκ αδυθα β ειΪπζπζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ άηαθ πκζτ ηδελά, σζκ εδ αθ κ λνγησμ ειΪπζπζβμ άηαθ πκζτ ηεΰΪζκμ. Άζζπζηε αζβγδθά ειΪπζπζβ ζε ηεΰΪζεμ εζζβθκλπηαρεΫμ ηΪαεμ Ϊλξδζε ηεηΪ ηκ 50 η.Υ., δβζαδά άδβ ηκ ηδζσ ηκν 1κν αδ. εέξε πελΪζεδ. Βπεδδά ζκδπσθ ζνθΫίαδθε ανησ, δεθ νπάλξαθ πκζζΫμ ηαληνλέεμ. Οδ έδδκδ κδ εγθδεκέ ηπΫλδεναθ ηκ Υλδζηδαθδζησ ηε ηκθ Εκνδαρζησ. Κδ επεδδά ηκθ Εκνδαρζησ ηκθ απεξγΪθκθηαθ, δεθ αζξκζκτθηαθ πκζτ ηααέ ηκν. ηαθ Ϊλξδζαθ θα πζβγαέθκνθ κδ Υλδζηδαθκέ, αζξκζάγβεαθ εαδ κδ δδαθκκτηεθκδ, θνζδεΪ ηε εξγλσηβηα (ΚΫζζκμ). Καδ ζηκθ 1κ αδυθα, Ϋξκνηε ηκθ ΣΪεδηκ πκν αθαθΫλεηαδ ζε Υλδζηδαθκτμ, πΪζδ ηε εξγλσηβηα. ΦνζδεΪ, Υλδζηδαθδζησμ δέξπμ Ώπσζηκζκνμ εαδ Πατζκ, δεθ ΰέθεηαδ θα ιεθτηλπζε ζηβ Ρυηβ απσ ηκ πκνγεθΪ ηκθ 1κ αδ. κδ') «ΠλκζγΫηκνθ σηπμ ππμ Ϋζηεδζαθ ζηδμ έδδεμ εεεζβζέεμ ηααέ ηε ηκθ Πατζκ εαδ ηκθ ΐαλθΪία εαδ ηκνμ αδεζθκτμ έζα εαδ ΐαλζαίίΪ, ΰδα θα ειβΰάζκνθ εαδ πλκθκλδεΪ ηκ ηδ Ϋΰδθε (ΠλΪι. 15, 12-25). Δ πζβλκθκλέα ανηά απβξεέ ηβθ πεηλδαθδεά παλΪδκζβ εαδ δεέξθεδ ππμ κδ απκθΪζεδμ πκν πΪλγβεαθ άηαθ ηΫηκδεμ, υζηε κ Πατζκμ εαδ κ ΐαλθΪίαμ παλαεκζκνγκτθηαθε εαδ ίλέζεκθηαθ εΪηπ απσ ηκθ Ϊηεζκ Ϋζεΰξκ ηβμ δελκνζαζβηδηδεάμ αδεζθσηβηαμ (...) Βιαδηέαμ πκν β Ώθηδσξεδα άηαθ ηδα ηεΰΪζβ πκζδηεέα κ ΠΫηλκμ εδ κ Πατζκμ πλκζπαγκτζαθ θα πΪλκνθ ηε ηκ ηΫλκμ ηκνμ ηβθ εεεέ αδεζθσηβηα. Ο ΠΫηλκμ σηπμ Ϋίλδζεε δνζεκζέεμ ΰδαηέ β κλΰΪθπζβ ηβμ Ώθηδσξεδαμ απκηεζκτθηαθε εαδ απσ πκζζκτμ εγθδεκτμ πκν εέξαθ επδλλκά. Γδα θα ηπκλΫζεδ ζκδπσθ θα ηκνμ εΪθεδ δδεκτμ ηκν, Ϋπλεπε θα ηκνμ πζβζδΪζεδ εαδ θα εΪθεδ παλΫα ηααέ ηκνμ. Ώνησ εδ Ϋεαθε. Μα ανησ δεθ Ϊλεζε ζηκθ Πατζκ Ϊηα Ϋηαγε ηδμ ηΫηκδεμ εθΫλΰεδεμ ηκν ΠΫηλκν. Σκν εαεκθΪθβεε εδ αθαΰεΪζηβεε θα ‗λγεδ ησθκμ ηκν ζηβθ Ώθηδσξεδα εαδ θα εΪθεδ ανζηβλά παλαηάλβζβ ζηκθ αθηέπαζσ ηκν (ίζ. Γαζαη. 2, 11 εαδ παλ.). (...) Ώθ ελέθκνηε σηπμ απσ ηκ πελδζηαηδεσ σηδ κ ΐαλθΪίαμ, κ ζηεθσμ θέζκμ ηκν Πατζκν πάΰε ηε ηκ ηΫλκμ ηκν ΠΫηλκν εδ Ϋεαθε ηκ θαθαηδεσ Εκνδαέκ (ίζ. Γαζαη. 2, 11, 13), ίΰΪδθεδ ηκ ζνηπΫλαζηα ππμ κ ΠΫηλκμ ζηβθ Ώθηδσξεδα δεθ Ϋεαθε παλΫα ηε ηκνμ εγθδεκξλδζηδαθκτμ παλαίδΪακθηαμ θαθελΪ ηκ ηπζαρεσ θσηκ, ηα εθελΰκτζε ζτηθπθα ηε ηδμ απκθΪζεδμ ηκν ζνθεδλέκν ηβμ Εελκνζαζάη εαδ ΰδ‘ ανησ αθηδπκζδηετηβεε ηκθ
Πατκ εαδ ηκν ξΪζαζε ηα ζξΫδδα. ΒιΪζζκν εαδ β Ϊζζβ ηαληνλέα, σηδ ηκ απκζηκζδεσ ζνθΫδλδκ ηβμ Εελκνζαζάη πάλε ηβθ απσθαζβ κ Πατζκμ θα εβλτξθεδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ησθκ αθΪηεζα ζηδμ ηΪιεδμ ηπθ εγθδευθ εαδ κ ΠΫηλκμ αθΪηεζα ζηκνμ "εε πελδηκηάμ" (ίζ. Γαζαη. 2, 7-8), δεέξθεδ ππμ ηκ απκζηκζδεσ ζνθΫδλδκ απσ ηβ ηδα ηελδΪ δεθ αθαΰθυλδζε ηκθ Πατζκ δζσηδηκ ηε ηκθ ΠΫηλκ, εδ απσ ηβθ Ϊζζβ ππμ δεθ ηκν Ϋδπζε ηκ δδεαέπηα θα πλκπαΰαθδέαεδ ηκ ηεζζδαθδζησ ηκν Εβζκτ αθΪηεζα ζηδμ δκνδαρεΫμ ηΪαεμ ηβμ δδαζπκλΪμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 403- 404). ΏΠΏΝΣΔΔ: εδ εδυ Ϋξκνηε ηκθ ΚκλδΪηκ θα παλαθκεέ ζσΰπ Ϊΰθκδαμ ανηΪ πκν ΰλΪθκθηαδ ζηβθ πλκμ ΓαζΪηαμ εαδ ζηδμ ΠλΪιεδμ. Καηαλξάθ κ ΚκλδΪηκμ αθηδθΪζεεδ, αθκτ αλξδεΪ δζξνλέαεηαδ σηδ κ ΠΫηλκμ άγεζε θα πΪλεδ ηε ηκ ηΫλκμ ηκν ηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ, Ϋπεδηα δζξνλέαεηαδ ππμ κ ΠΫηλκμ ζηβθ Ώθηδσξεδα δεθ Ϋεαθε παλΫα ηε «εγθδεκξλδζηδαθκτμ», εαδ ηΫζκμ δζξνλέαεηαδ σηδ κ ΠΫηλκμ εέξε δδεαέπηα θα εβλτηηεδ ζηκνμ «εε πελδηκηάμ» ηβμ ΑδαζπκλΪμ. (Ϊλα σξδ ζηκνμ ει εγθυθ πκν ακτζαθ εεησμ Εκνδαέαμ). ππμ εαηαζαίαέθεδ εαθεέμ, κ εαγΫθαμ δζξνλδζησμ ΰδα ηκ ηδ άγεζε εαδ ηδ δδεαδκδκζέα εέξε κ ΠΫηλκμ αθηδελκτεδ ηκνμ Ϊζζκνμ. Ώθ π.ξ. εέξε δδεαδκδκζέα ησθκ ζηκνμ «εε πελδηκηάμ», ησηε δεθ γα Ϋπλεπε θα άγεζε θα πΪλεδ ηε ηκ ηΫλκμ ηκν ηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ ηβμ Ώθηδσξεδαμ. Ώθ πΪζδ κ ΠΫηλκμ ζηβθ Ώθηδσξεδα δεθ Ϋεαθε (ειαλξάμ) παλΫα ηε «εγθδεκξλδζηδαθκτμ», ησηε δεθ γα εηέγεηκ αάηβηα ζτΰελκνζάμ ηκν ηε ηκθ Πατζκ ΰδα ηκ πκδκμ γα πΪλεδ ηε ηκ ηΫλκμ ηκν ηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ Ώθηδκξεέμ. Οδ αθηδθΪζεδμ ανηΫμ κθεέζκθηαδ ζηκ σηδ κ ΚκλδΪηκμ αθηΫΰλαθε πσηε ηκθ Ϋθα εαδ πσηε ηκθ Ϊζζκ εεπλσζππκ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ. Βπέ ηβμ κνζέαμ ηυλα, ηκ πλκμ ΓαζΪηαμ 2, 11-14 δεθ ηαμ ζΫεδ σηδ κ Πατζκμ γτηπζε πκν κ ΠΫηλκμ Ϊλξδζε θα εΪθεδ παλΫα ηε ηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ Ώθηδκξεέμ (σηδ ηΪξα πάΰε θα ηκνμ πΪλεδ απ‘ ηκθ Πατζκ), σππμ δζξνλέαεηαδ κ ΚκλδΪηκμ, αζζΪ εΪηδ εθηεζυμ δδαθκλεηδεσ. Ο Πατζκμ εέδε σηδ εθυ κ ΠΫηλκμ αλξδεΪ Ϋεαθε παλΫα εαδ Ϋηλπΰε ηααέ ηε ηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ, σηαθ άλγαθ κλδζηΫθκδ απσ ηκθ ΕΪεπίκ, θκίάγβεε εδ Ϋπαοε θα ζνθηλυΰεδ ηε ηκνμ ει εγθυθ. Ώνησ Ϋεαθε ηκθ Πατζκ εθυπδκθ σζπθ θα εαηαελέθεδ ηκθ ΠΫηλκ. Βέθαδ ζΪγκμ κ δζξνλδζησμ σηδ κ ΠΫηλκμ πάΰε ζηβθ Ώθηδσξεδα ΰδα θα ξαζΪζεδ ηα ζξΫδδα ηκν Πατζκν. Αεθ επδίείαδυθεηαδ απσ πκνγεθΪ. Ο ΠΫηλκμ απσ θσίκ ηπθ ει Εκνδαέπθ Υλδζηδαθυθ Ϋπαοε θα ζνθηλυΰεδ ηε ηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ. ΒΪθ εέξε πΪεδ ζηβθ Ώθηδσξεδα «ΰδα θα ξαζΪζεδ ηα ζξΫδδα ηκν Πατζκν», ησηε ειαλξάμ δεθ γα ζνθΫηλπΰε ηε ηκνμ ει εγθυθ. Ο θσίκμ ηκθ Ϋεαθε θ‘ αζζΪιεδ ζηΪζβ. ΏζζΪ εδ ανηκέ κδ «Ϊθγλππκδ ηκν Εαευίκν» εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ εθελΰκτζαθ Ϋηζδ απσ ησθκδ ηκνμ, δέξπμ εθηκζΫμ ηκν Εαευίκν, δδσηδ κ ΕΪεπίκμ εέξε ζνΰεαηαηεγεέ σξδ ησθκ ζηκθ πλκζβζνηδζησ Βγθδευθ αζζΪ εαδ ζηκ θα ηβθ αθαΰεΪακθηαδ θα ηβλκτθ ηκθ ηπζαρεσ θσηκ κδ ει εγθυθ Υλδζηδαθκέ. Ο δζξνλδζησμ σηδ ηκ ζνθΫδλδκ δεθ Ϋδπζε ηκ δδεαέπηα ζηκθ Πατζκ θα εβλτηηεδ ζηκνμ Εκνδαέκνμ ηβμ ΑδαζπκλΪμ εέθαδ ζαθγαζηΫθκμ. ΠκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεηαδ ηΫηκδα απαΰσλενζβ. Ο Πατζκμ εάλνηηε αθεθσξζβηκμ ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ ηβμ Θεζζαζκθέεβμ εαδ ηβμ Ρυηβμ. ΣΫζκμ, β απκζηκζά ηπθ έζα εαδ ΐαλζαίίΪ ηααέ ηε ηκνμ Πατζκ εαδ ΐαλθΪία, ΰδα θα αθαεκδθπγεέ β απσθαζβ ηκν ζνθεδλέκν ηβμ Εελκνζαζάη ζξεηδεΪ ηε ηκθ ηλσπκ εδζδκξάμ ηπθ Βγθδευθ ζηβθ Βεεζβζέα δεθ ζβηαέθεδ σηδ κ Πατζκμ εδ κ ΐαλθΪίαμ άηαθ «νπκ παλαεκζκτγβζβ», αζζΪ σηδ, επεδδά ανηκέ κδ δνκ εέξαθ ηααέ ηκνμ ηδμ ζνζηαηδεΫμ επδζηκζΫμ ζξεηδεΪ ηε ηδμ απκθΪζεδμ εδ επεδδά έζπμ θα ηβ ΰέθκθηαθ πδζηενηκέ, απκθαζέζηβεε θα ζηαζκτθ εαδ κδ έζαμ εαδ ΐαλζαίίΪμ, υζηε θα δδαίείαδυθκνθ εαδ πλκθκλδεΪ σηδ Ϋξεδ δέεαδκ κ Πατζκμ. Αδσηδ, αθ πάΰαδθε ιαθΪ κ Πατζκμ ησθκ εαδ Ϋδεδξθε ζηκνμ Εκνδαέκνμ Υλδζηδαθκτμ ηδμ επδζηκζΫμ εαδ ηδμ απκθΪζεδμ ηβμ νθσδκν, έζπμ θα ηβθ ηκθ πέζηεναθ – αθκτ ηααέ ηκν εέξαθ δδαθπθάζεδ ηελδεκέ ει Εκνδαέπθ Υλδζηδαθυθ. Ώθ σηπμ Ϋθελθε ηααέ ηκν εαδ Ϊζζκνμ, κδ ει Εκνδαέπθ δε γα ηπκλκτζαθ θα πκνθ ηέπκηε. Αεθ ξλεδαασηαθ εαηηδΪ παλαεκζκτγβζβ κ Πατζκμ, αθκτ ησζκ κ ΠΫηλκμ σζκ εαδ κ ΕΪεπίκμ ζηβ τθκδκ εέξαθ ζνηθπθάζεδ θα πλκζβζνηέακθηαδ δέξπμ ηάλβζβ ηκν ηπζαρεκτ θσηκν κδ Βγθδεκέ. Γδ‘ ανησ Ϊζζπζηε ζηκ ηΫζκμ ηκν εεθ. 15 ζηδμ ΠλΪιεδμ, κ Πατζκμ παέλθεδ ηααέ ηκν ηκθ έζα εδ αθάθεδ ηκθ ΐαλθΪία. Θα Ϋεαθε εΪηδ ηΫηκδκ, αθ πέζηενε σηδ εαηαζεκπενσηαθ; κε') «Ο ΠΫηλκμ εαγσζκν δεθ Ϋεαθε ζσΰκ ΰδα ηβθ εαηαΰπΰά ηκν Εβζκτ εαδ δε δέδαζεε ππμ ίαζηκτζε απσ ηβ ΰεθδΪ ηκν Ααίέδ. (...) ηκνμ ξλδζηδαθκτμ ζκδπσθ ηκν πλυηκν αδυθα – εαδ ενλέπμ ζηκνμ δκνδαδκξλδζηδαθκτμ – εαγσζκν δεθ πΫλθκτζε β δδΫα σηδ κ Εβζκτμ άηαθ εαδ Θεσμ. Πέζηεναθ εαδ παλαδΫξκθηαθ σηδ άηαθ κ Μεζζέαμ πκν ηα πλκθβηδεΪ ίδίζέα ηκθ άγεζαθ απσΰκθκ ηκν Ααίέδ. (...) ππμ ίζΫπκνηε κ ΠΫηλκμ ζηβθ αλξά αλξά δεθ εαηαπδΪζηβεε ηε ηβθ ΰεθεαζκΰέα ηκν Εβζκτ. ΒπΫηεδθε πκζτ ζηβθ αθΪζηαζβ ηκν Νααπλαέκν. (...) Οτηε άηαθ δνθαησ κ ΠΫηλκμ εαδ κδ Ϊζζκδ Ώπσζηκζκδ θα εβλτικνθ ππμ κ Εβζκτμ άηαθ Θεσμ. Οτηε ηκνμ πΫλζαζε ηΫηκδα
δδΫα κτηε εαδ γα ηκζηκτζαθ θα ηκ πκτθε αθ πέζηεναθ Ϋθα ηΫηκδκ πλΪηα ΰδαηέ σζκδ κδ Εκνδαέκδ άηαθε ηκθκγερζηΫμ. (...) Ο Πατζκμ ηλκπκπκδυθηαμ εαδ αθαγεπλυθηαμ ηβθ δκνδαρεά ηεζζδαθδεά παλΪδκζβ δέδαζεε σηδ κ Εβζκτμ-Υλδζησμ άηαθ "κ ΰδκμ ηκν Θεκτ". (...) Πλδθ σηπμ θηΪζεδ ζηκ ζνηπΫλαζηα ανησ εαδ αθαγεπλάζεδ ηβ δδδαζεαζέα ηβμ ηεζζδαθδεάμ δκνδαρεάμ παλΪδκζβμ, σηαθ αεσηα άηαθ θεκθυηδζηκμ εαδ αζεκτζε επδλλκά εαδ ζηκνμ δκνδαδκξλδζηδαθκτμ, δέδαζεε σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ ηεθ "νδσμ ηκν Θεκτ", πζησζκ σηπμ ΰεθθάγβεε απσ "ζπΫληα Αανέδ" εαδ δεθ Ϋξεδ νπελθνζδεά πλκΫζεζβ. Πδκ τζηελα σηπμ ηε ηκ θ‘ αθαζηβγεέ απκδεέξηβεε ππμ άηαθ "νδσμ Θεκτ" Ϋξκθηαμ γερεΫμ δδδσηβηεμ εαδ δνθΪηεδμ (Ρπη. 1, 2-4)» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 421-422). ΏΠΏΝΣΔΔ: εδ εδυ Ϋξκνηε παλαθσβζβ. Καηαλξάθ ζηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ εαδ ζηα Ϊζζα ΒναΰΰΫζδα ίζΫπκνηε πκζζΫμ θκλΫμ, σππμ δεέιαηε, ηκθ Εβζκτ θα παλκνζδΪαεηαδ πμ Κτλδκμ, πμ Μεζζέαμ, πμ Ϋξπθ ηκ δδεαέπηα θα ζνΰξπλεέ αηαληέεμ (δδδσηβηα γερεά εαηΪ ηκθ Εκνδαρζησ) ε.Ϊ. Σκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ ηκ Ϋΰλαοε κ ΜΪλεκμ αεκτΰκθηαμ ηκθ ΠΫηλκ. ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 16, 16 κ ΠΫηλκμ ζΫεδ «τ εέζαδ κ Υλδζησμ, κ Τδσμ ηκν απθηαθκτ Θεκτ». Πδκ πλδθ κδ ηαγβηΫμ σζκδ ζΫθ «ΏζβγδθΪ εδζαδ Θεκτ Τδσμ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 14, 33). ΒπδπζΫκθ άδβ απσ ηδμ πλυηεμ ηκν κηδζέεμ κ ΠΫηλκμ, π.ξ. ζηβθ Πεθηβεκζηά γεπλεέ ηκθ Εβζκτ (ΠλΪιεδμ 2, 33) Ϋξκθηα ηβθ δδεαδκδκζέα θα δέθεδ ηκ Άΰδκ Πθετηα εαδ απκεαζεέ (ΠλΪιεδμ 2, 36) ηκθ Εβζκτ «Κτλδκ» (δβζαδά Θεσ). ηβθ κηδζέα ζηκ θασ ηκθ απκεαζεέ (ΠλΪιεδμ 3, 14) «Άΰδκ» (πΪζδ πλκζπθτηδκ ηκν Θεκτ) εαδ (ΠλΪιεδμ 3, 15) «Ώλξβΰσ ηβμ Γπάμ» εαδ αθαθΫλεηαδ ζηβθ πέζηβ ζηκ σθκηα ηκν Εβζκτ (ΠλΪιεδμ 3, 16)˙ εαδ ΰθπλέακνηε σηδ «πέζηβ» ησθκ ζηκ Θεσ δδθσηαθ. Ο ΠΫηλκμ ζΫεδ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ κ Κτλδκμ σζπθ (ΠλΪιεδμ 10, 37) εαδ επαθαζαηίΪθεδ σηδ «σπκδκμ πδζηετεδ εδμ ανησθ γα ζΪίβ Ϊθεζδθ αηαληδυθ» (ΠλΪιεδμ 10, 43). ΦνζδεΪ, δεθ ηπκλκτηε θα θαθηαζηκτηε Ϋθαθ Εκνδαέκ θα ηδζκτζε εαδ θα πλκηλΫπεδ ζε πέζηβ ζε εΪπκδκθ Εβζκτ δέξπμ θα ηκθ γεπλεέ Θεσ. Ο ηΫθαθκμ επέζβμ απκεαζεέ ηκθ Εβζκτ «Κτλδκ» (ΠλΪιεδμ 7, 59). Βπέζβμ κ ΕΪεπίκμ, κ αλξβΰσμ ηβμ Βεεζβζέαμ ηβμ Εελκνζαζάη, απκεαζεέ «Κτλδκ», δβζαδά Θεσ, ηκθ Εβζκτ, ζηβθ αλξά ηβμ επδζηκζάμ ηκν. Ο ΠΫηλκμ εΪθκθηαμ ηδμ κηδζέεμ ανηΫμ Ϋπλεπε θ‘ αλξέζεδ απ‘ ηα ίαζδεΪ. Αεθ ΰδθσηαθ θα ειδζηκλάζεδ ζε ηδα κηδζέα δΫεα ζεπηυθ σζβ ηβ απά ηκν Εβζκτ. ΏλεΫζηβεε ζκδπσθ ζηβθ ΏθΪζηαζβ. Βπέζβμ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ πμ Μεζζέα δεθ εθθκκτζε απζυμ Ϋθαθ Ϊθγλππκ εεζεεησ ηκν Θεκτ, αζζΪ ηκθ Θεσ. Σα πελέ ηκθκγερζηκτ δεθ Ϋξκνθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ανηΪ. Καδ ίΫίαδα απ‘ ηα παλαπΪθπ ίΰαέθεδ σηδ κ Πατζκμ δεθ ηλκπκπκέβζε ηέπκηα. Γδα ηβθ ζτΰξνζβ πκν εΪθεδ κ ΚκλδΪηκμ «εέηε εέθαδ ησθκ "εε ζπΫληαηκμ Ααίέδ" εέηε εέθαδ ησθκ νπελθνζδεΪ "νδσμ Θεκτ"», ηδζάζαηε αζζκτ. ζηε ίΰαέθεδ ηκ ζνηπΫλαζηα ππμ πλδθ ηκθ Πατζκ κδ Υλδζηδαθκέ πέζηεναθ ηα έδδα πλΪΰηαηα ΰδα ηκθ Εβζκτ, σηδ άηαθ Θεσμ εαδ Μεζζέαμ, εδ σηδ κ Πατζκμ δεθ πλσζγεζε ηέπκηα ζηβθ πελέ Εβζκτ αθηέζβοβ. Σα πελέ αθηέγεζβμ ηεηαιτ ει εγθυθ Υλδζηδαθυθ εαδ ει Εκνδαέπθ Υλδζηδαθυθ πΪθπ ζηκ αάηβηα ανησ εαηαλλέπηκθηαδ, αθκτ εδ κ ΠΫηλκμ εδ κ ΕΪεπίκμ γεπλκτζαθ ηκθ Εβζκτ Θεσ (αιδκζβηεέπηκ εέθαδ σηδ αλξδεΪ κ ΕΪεπίκμ, πλδθ ηβθ ΏθΪζηαζηβ, δεθ πέζηενε ζηκθ Εβζκτ). ΒπδπζΫκθ ανηΪ ηα ζηκδξεέα απσ ηδμ ΠλΪιεδμ εαδ ηβθ επδζηκζά Εαευίκν θαθελυθκνθ σηδ κδ Βίδπθέηεμ δεθ άηαθ κδ ζνθεξδζηΫμ ηβμ αλξδεάμ δελκζκζνηέηδεβμ Βεεζβζέαμ. κζη') «Ο Norden ενλέπμ ελενθΪ ηδμ δκνδαρεκξλδζηδαθδεΫμ εαδ εγθδεκξλδζηδαθδεΫμ απσελνθεμ πβΰΫμ ηκν δετηελκν αδυθα, εαγυμ εαδ Ϊζζπθ επκξυθ εαδ απσ ηβ ζνΰελδηδεά ηκνμ Ϋλενθα πδζηκπκδεέ ππμ β δάγεθ Οηδζέα ηκν Πατζκν ζηκθ Άλεδκ ΠΪΰκ εέθαδ ηδα απζά αθηδΰλαθά εΪπκδαμ ζνΰΰλαθάμ ά δδΪζειβμ (κηδζέαμ) ηκν πελέθβηκν Ώπκζζυθδκν ηκν ΣναθΫα πελέ γνζδυθ. Ο κθκηαζησμ εαγβΰβηάμ ηβμ εζαζζδεάμ θδζκζκΰέαμ ηααετεδ ηδα-ηδα ηδμ απκδεέιεδμ ηκν εαδ αθηδπαλαίΪζζκθηαμ ηκ εεέηεθκ ηβμ Οηδζέαμ ηε Ϊζζεμ εζπξλδζηδαθδεΫμ εαδ ειπξλδζηδαθδεΫμ πβΰΫμ ίλέζεεδ πκζζΫμ κηκδσηβεμ αθαηεηαιτ ηκνμ. Δ δάγεθ Οηδζέα ηπλκζηΪ ζηκθ Άλεδκ ΠΪΰκ, ζΫεδ κ Norden, Ϋξεδ εκδθΪ ζβηεέα εαδ εκδθΫμ εεθλΪζεδμ εαδ ηε Ϊζζεμ Οηδζέεμ πκν αθαθΫλκθηαδ ζηδμ έδδεμ ΠλΪιεδμ εαδ ηε εΪπκδκ εάλνΰηα ηκν ΠΫηλκν (απσελνθκ). Βπέζβμ απκδεέξθεδ κ Νσλθηεθ εαδ ηα ζηπδεΪ ζηκδξεέα πκν νπΪλξκνθ ηΫζα ζηβθ Οηδζέα ανηά εαγυμ εαδ ηδμ ειπξλδζηδαθδεΫμ πβΰΫμ απσ ηδμ κπκέεμ εέθαδ δαθεδζηΫθα. Ώπσ ηκθ Άλαηκ (Φαδθση. 5) εαδ ΚζεΪθγβ (Όηθκμ ζηκ Αέα 5), απσ ηβθ απσελνθβ Χδά ηκν κζκηυθηα 12, 27 – 13, 9 εζπ. Σα ζηπδεΪ ζηκδξεέα ηβμ Οηδζέαμ εέθαδ κδ θλΪζεδμ ζηκ εεθ. ΕΓ ζηέξ. 25, 27, 28» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 295).
ΏΠΏΝΣΔΔ: Καη‘αλξάθ παλαγΫηκνηε σζβ ηβθ κηδζέα ηκν Πατζκν, ζηκ αλξδεσ εαδ ζε ηεηΪθλαζβ (ΠλΪιεδμ 17, 22-31): 22 ηαγεὶμ δὲ ὁ Παῦζκμ ἐθ ηέζῳ ηκῦ ᾿Ώλείκν πάΰκν ἔθβ· ἄθδλεμ ᾿Ώγβθαῖκδ, εαηὰ πάθηα ὡμ δεδζδδαδηκθεζηέλκνμ ηᾶμ γεπλ. 23 δδελξόηεθκμ ΰὰλ εαὶ ἀθαγεπλθ ηὰ ζείάζηαηα ηθ εὗλκθ εαὶ ίπηὸθ ἐθ ᾧ ἐπεΰέΰλαπηκ, ἀΰθώζηῳ Θεῶ. ὃθ κὖθ ἀΰθκκῦθηεμ εζείεῖηε, ηκῦηκθ ἐΰὼ εαηαΰΰέζζπ ηῖθ. 24 ὁ Θεὸμ ὁ πκδήζαμ ηὸθ εόζηκθ εαὶ πάθηα ηὰ ἐθ αηῶ, κὗηκμ κλαθκῦ εαὶ ΰμ Κύλδκμ πάλξπθ κε ἐθ ξεδλκπκδήηκδμ θακῖμ εαηκδεεῖ, 25 κδὲ πὸ ξεδλθ ἀθγλώππθ γελαπεύεηαδ πλκζδεόηεθόμ ηδθκμ, αηὸμ δδδκὺμ πᾶζδ απὴθ εαὶ πθκὴθ εαηὰ πάθηα· 26 ἐπκίβζέ ηε ἐι ἑθὸμ αἵηαηκμ πᾶθ ἔγθκμ ἀθγλώππθ εαηκδεεῖθ ἐπὶ πᾶθ ηὸ πλόζππκθ ημ ΰμ, ὁλίζαμ πλκζηεηαΰηέθκνμ εαδλκὺμ εαὶ ηὰμ ὁλκγεζίαμ ημ εαηκδείαμ αηθ, 27 αβηεῖθ ηὸθ Κύλδκθ, εἰ ἄλα ΰε οβζαθήζεδαθ αηὸθ εαὶ εὕλκδεθ, εαί ΰε κ ηαελὰθ ἀπὸ ἑθὸμ ἑεάζηκν ηθ πάλξκθηα. 28 ἐθ αηῶ ΰὰλ αηεθ εαὶ εδθκύηεγα εαὶ ἐζηέθ, ὡμ εαί ηδθεμ ηθ εαγ᾿ ηᾶμ πκδβηθ εἰλήεαζδ· ηκῦ ΰὰλ εαὶ ΰέθκμ ἐζηέθ. 29 ΰέθκμ κὖθ πάλξκθηεμ ηκῦ Θεκῦ κε ὀθείζκηεθ θκηίαεδθ ξλνζῶ ἠ ἀλΰύλῳ ἠ ζίγῳ, ξαλάΰηαηδ ηέξθβμ εαὶ ἐθγνηήζεπμ ἀθγλώπκν, ηὸ γεῖκθ εἶθαδ ὅηκδκθ. 30 ηκὺμ ηὲθ κὖθ ξλόθκνμ ημ ἀΰθκίαμ πελδδὼθ ὁ Θεὸμ ηαθῦθ παλαΰΰέζζεδ ηκῖμ ἀθγλώπκδμ πᾶζδ παθηαξκῦ ηεηαθκεῖθ, 31 δδόηδ ἔζηβζεθ ηέλαθ ἐθ ᾗ ηέζζεδ ελίθεδθ ηὴθ κἰεκνηέθβθ ἐθ δδεαδκζύθῃ, ἐθ ἀθδλὶ ᾧ ὥλδζε, πίζηδθ παλαζξὼθ πᾶζδθ ἀθαζηήζαμ αηὸθ ἐε θεελθ. ε ηεηΪθλαζβ: «Σσηε κ Πατζκμ εζηΪγβεε εδμ ηκ ηΫζκθ ηκν Ώλεέκν ΠΪΰκν εαδ εέπε, "Άθδλεμ Ώγβθαέκδ, ίζΫππ σηδ εέζγε απσ πΪζβμ απσοεπμ πκζτ γλάζεκδ. Αδσηδ εαγυμ πελθκτζα εαδ εετηηααα ημ δελΪ ζαμ, ενλάεα εαδ Ϋθα ίπησθ, εδμ ηκθ κπκέκθ νπάλξε επδΰλαθά, "Βδμ ηκθ Ϊΰθπζηκθ Θεσθ". Ώνησθ ζκδπσθ πκν ζαηλετεηε, ξπλέμ θα ηκθ ιΫλεηε, ανησθ εΰυ ζαμ εβλτηηπ. Ο Θεσμ πκν εδβηδκτλΰβζε ηκθ εσζηκθ εαδ σζα σζα εέθαδ εδμ ηκθ εσζηκθ, εαδ κ κπκέκμ εέθαδ Κτλδκμ κνλαθκτ εαδ ΰβμ, δεθ εαηκδεεέ ζε θακτμ εαηαζεεναζηΫθκνμ απσ ξΫλδα αθγλυππθ, κτηε εινπβλεηεέηαδ απσ ξΫλδα αθγλυππθ ζαθ θα εέξε αθΪΰεβθ απσ εΪηδ, ανησμ πκν δέθεδ εδμ σζκνμ απάθ εαδ πθκάθ εαδ ΰεθδευμ σζα. Βδβηδκτλΰβζε κζσεζβλκθ ηκ αθγλυπδθκθ ΰΫθκμ απσ Ϋθα αέηα δδα θα εαηκδεά εδμ σζβθ ηβθ ΰβθ, αθκτ υλδζε πλδζηΫθαμ επκξΪμ εαδ ηα κλσζβηα ηβμ εαηκδεέαμ ηπθ, δδα θα αβηκτθ ηκθ Κτλδκθ ηάππμ ηκθ οβζαθάζκνθ εαδ ηκθ ίλκνθ, αθ εαδ δεθ εέθαδ ηαελνΪ απσ εαγΫθα απσ ηαμ. Αδσηδ ηΫζα ζ‘ ανησθ ακτηε εαδ εδθκτηεγα εαδ νπΪλξκηεθ, εαγυμ εαδ ηελδεκέ εε ηπθ πκδβηυθ ζαμ Ϋξκνθ πβ, "Βέηεγα εαδ ΰΫθκμ ηκν". Ώθκτ ζκδπσθ εέηεγα ΰΫθκμ ηκν Θεκτ, δεθ πλΫπεδ θα θκηέαπηεθ σηδ β γεσηβμ ηκδΪαεδ ηε ξλνζσθ ά Ϊλΰνλκθ ά ζέγκθ, ζεαζδζησθ Ϋλΰκθ ηΫξθβμ εαδ αθγλππέθβμ ζνζζάοεπμ. Σκνμ ξλσθκνμ εεεέθκνμ ηβμ αΰθκέαμ παλΫίζεοε κ Θεσμ εαδ ηυλα παλαΰΰΫζζεδ εδμ σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ παθηκτ θα ηεηαθκάζκνθ, δδσηδ υλδζε βηΫλαθ, εαηΪ ηβθ κπκέαθ ηΫζζεδ θα ελέθβ ηβθ κδεκνηΫθβθ ηε δδεαδκζτθβθ δδ‘ αθδλσμ, ηκθ κπκέκθ υλδζε. Πελέ ηκτηκν Ϋδπεε εδμ σζκνμ ίείαέπζδθ αθαζηάζαμ ανησθ εε θεελυθ"». Παλαηβλκτηε ηα ειάμ: 1. Ο απσζηκζκμ Πατζκμ άηαθ ηκλθπηΫθκμ κ έδδκμ, εέξε ηδα εΪπκδα ΰθυζβ ηπθ θδζκζκθδευθ ζξκζυθ ηβμ επκξάμ, ενλέπμ ηπθ ηπδευθ. Σκ αθ ζκδπσθ παλαγΫηεδ απσοεδμ ηπθ ηπδευθ ά απκδεεηΫμ εαδ απσ ηκνμ ηπδεκτμ, δεθ ζνθεπΪΰεηαδ πζαζησηβηα ηβμ Οηδζέαμ. Ώθ σζβ β Οηδζέα εέξε ηΫηκδεμ απκξλυζεδμ ησηε γα άηαθ πζαζηά, αζζΪ δεδκηΫθβμ ηβμ πελέζηαζβμ (κ Πατζκμ ηδζκτζε ζε θδζκζσθκνμ) ηκ σηδ, ΰδα θα ηκνμ εδθάζεδ ηκ εθδδαθΫλκθ, εέπε δνκ-ηλέα πλΪΰηαηα πκν ηκδΪακνθ ηε ηα ηπθ ζηπδευθ, δεθ ζνθεπΪΰεηαδ πζαζησηβηα ηβμ Οηδζέαμ. Σκ έδδκ δζξτεδ εαδ ΰδα ηα απκζπΪζηαηα ηκν Άλαηκν εαδ ηκν ΚζεΪθγβ, πκν κ Πατζκμ αθΫθελε. ΒΪθ αθηέ ΰδα ηκθ Πατζκ, εάλνηηε π.ξ. κ ΠΫηλκμ, κ κπκέκμ άηαθ αησλθπηκμ εαδ αθέδεκμ ηβμ εζζβθδεάμ εκνζηκτλαμ, ησηε αζθαζυμ δε γα άηαθ ζκΰδεσ θα δεξηκτηε σηδ κ ΠΫηλκμ άιελε ηκθ Άλαηκ εαδ ηκθ ΚζεΪθγβ (εέηε απενγεέαμ ηκνμ έδδκνμ εαδ ηα Ϋλΰα ηκνμ εέηε απζυμ κλδζηΫθα λβηΪ ηκνμ). Βπεδδά σηπμ κ Πατζκμ άηαθ εεησμ Εκνδαέαμ, πζκτζδκμ, εέξε ηκλθπγεέ πελδζζσηελκ ζξεηδεΪ ηε ηκνμ νπσζκδπκνμ, δεθ πλΫπεδ θα ηαμ εεπζάζζεδ β παλΪγεζβ ηΫηκδπθ απκζπαζηΪηπθ. 2. Εδλνηάμ ηβμ ζηπδεάμ ζξκζάμ άηαθ κ Γάθπθ, κ κπκέκμ άηαθ Φκέθδεαμ ζηβθ εαηαΰπΰά˙ εαδ θνζδεΪ ελξσηεθκμ ζηβθ Ώγάθα δεθ ηεηαηκλθυγβεε ζε Έζζβθα, αζζΪ δδΫδκζε εαδ αθηδζάοεδμ ηβ εζζβθδεΫμ. Δ έδδα β ζηπδεά θδζκζκθέα εέθαδ β πδκ εκθηδθά – αθ ειαδλΫζκνηε ηβ θεκπζαηπθδεά γεκνλΰέα – ζηβθ αζδαηδεά ζεΫοβ. Ώθ εέθαδ εΪπκδκδ ζκδπσθ πκν επβλεΪακνθ Ϊζζκνμ, ανηκέ δεθ εέθαδ κδ ηπδεκέ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, αζζΪ β Ώζδαηδεά (εθ πλκεεδηΫθπ ΐδίζδεά) ζεΫοβ ηκνμ ηπδεκτμ, ηΫζπ ηκν δδλνηά ηβμ ηκΪμ. Γδα παλΪδεδΰηα β απαΰσλενζβ απεδεσθδζβμ ηκν Θεκτ εέθαδ ίδίζδεά. Ο Φαλδζαέκμ Πατζκμ ΰθυλδαε ηεθ ηδμ απσοεδμ ηπθ ηπδευθ, αζζΪ δεθ εέξε ζσΰκ – εεησμ απ‘ ηκ θα πλκζπαγάζεδ θα εζετζεδ εσζηκ ηΫζπ ηπθ κηκδκηάηπθ – θα ηδμ αθηδΰλΪοεδ, αθκτ παλσηκδεμ νπάλξαθ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ. 3. νθεπυμ ηα «κδὲ πὸ ξεδλθ ἀθγλώππθ γελαπεύεηαδ πλκζδεόηεθόμ ηδθκμ, αηὸμ δδδκὺμ πᾶζδ απὴθ εαὶ πθκὴθ εαηὰ πάθηα·» (κτηε εινπβλεηεέηαδ απσ ξΫλδα αθγλυππθ ζαθ θα εέξε αθΪΰεβθ απσ εΪηδ, ανησμ πκν δέθεδ εδμ σζκνμ απάθ εαδ πθκάθ εαδ ΰεθδευμ ηα πΪθηα) εαδ «αβηεῖθ ηὸθ Κύλδκθ, εἰ ἄλα ΰε οβζαθήζεδαθ αηὸθ εαὶ εὕλκδεθ, εαί ΰε κ ηαελὰθ ἀπὸ ἑθὸμ ἑεάζηκν ηθ πάλξκθηα»(δδα θα αβηκτθ ηκθ Κτλδκθ ηάππμ ηκθ οβζαθάζκνθ εαδ ηκθ ίλκνθ, αθ εαδ δεθ εέθαδ ηαελνΪ απσ εαγΫθα απσ ηαμ) εαδ «ἐθ αηῶ ΰὰλ αηεθ εαὶ εδθκύηεγα εαὶ ἐζηέθ, ὡμ εαί ηδθεμ ηθ εαγ᾿ ηᾶμ πκδβηθ εἰλήεαζδ· ηκῦ ΰὰλ εαὶ ΰέθκμ ἐζηέθ,» (Αδσηδ ηΫζα
ζ‘ ανησθ ακτηε εαδ εδθκτηεγα εαδ νπΪλξκηεθ, εαγυμ εαδ ηελδεκέ εε ηπθ πκδβηυθ ζαμ Ϋξκνθ πβ, "Βέηεγα εαδ ΰΫθκμ ηκν") αθεθσμ ειβΰκτθηαδ ησζκ απσ ηβθ ησλθπζβ ηκν Πατζκν σζκ εαδ απσ ηβθ πλκζπΪγεδα θα εδθάζεδ ηκ εθδδαθΫλκθ ηπθ θδζκζσθπθ, αθεηΫλκν δεθ εέθαδ αζτηίαηα ηε ηα δσΰηαηα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ηβμ Π.Αδαγάεβμ. ηδ κ Θεσμ δεθ ξλεδΪαεηαδ ηέπκηα απσ ηκνμ αθγλυπκνμ, σηδ κ Θεσμ δέθεδ απά εαδ πθκά εαδ ηα πΪθηα ζε σζκνμ, εέθαδ δσΰηαηα ίδίζδεΪ. ηδ κ Θεσμ δεθ εέθαδ ηαελνΪ ηαμ, δβζαδά Ϋξεδ πλκζππδεά ζξΫζβ ηε ηκθ εαγΫθα εαδ δεθ εέθαδ Ϋθα αθβλβηΫθκ απλσζδηκ κθ, επέζβμ εέθαδ ηδα δδΫα πκν εθνπΪλξεδ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ (ηε ηκ πζάγκμ ηπθ Θεκθαθεδυθ εαδ ηπθ δδαζσΰπθ Θεκτ-Αδεαέπθ), εαδ ζνθεπυμ εέθαδ ζαθ θα ακτηε εθησμ ηκν παθηαξκτ παλσθηκμ Θεκτ, αθκτ εΪγε ηδ απσ ηκ Θεσ πλκΫλξεηαδ. 4. ΒπδπζΫκθ, εεησμ ηπθ 2-3 απσοεπθ πκν εέθαδ εκδθΫμ ηεηαιτ πκδβηυθ/ηπδευθ εαδ ίδίζδεάμ ζεΫοβμ, πλΫπεδ θα δκτηε εαδ ηδμ νπσζκδπεμ απσοεδμ πκν εεθλΪακθηαδ ζηβθ Οηδζέα, εαδ κδ κπκέεμ εέθαδ απκεζεδζηδεΪ ίδίζδεΫμ-ξλδζηδαθδεΫμ. ηκθ ζηέξκ 24 κ Θεσμ εέθαδ κ δβηδκνλΰσμ ηκν εσζηκν, ηδα Ϊπκοβ πκν αθηδηέγεηαδ ζηβθ ζηπδεά παθγερζηδεά (γεσμ=εσζηκμ) αθηέζβοβ εαδ εέθαδ ζαθΫζηαηα ίδίζδεά. ηκθ ζηέξκ 26 κ Θεσμ δβηδκνλΰεέ σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ απσ «Ϋθα αέηα», δβζαδά Ϋθα αενΰΪλδ. Κδ ανηά εέθαδ ίδίζδεά – εδ σξδ αλξαδκεζζβθδεά – αθηέζβοβ, πκζτ πλδθ νπΪλιεδ ζηπδεδζησμ. ηκθ ζηέξκ 29 β απσλλδοβ ηβμ δδΫαμ σηδ κ γεσμ εέθαδ νζδεσμ ά σηδ ξλεδΪακθηαδ ηα εέδπζα εέθαδ απ‘ ηδμ πζΫκθ ίδίζδεΫμ, πκζτ πλδθ νπΪλιεδ ζηπδεδζησμ. ηκθ ζηέξκ 30 νπΪλξεδ β ίδίζδεά αθηέζβοβ ηβμ ηεηΪθκδαμ, εθηεζυμ αθτπαλεηβ ζηβθ αλξαέα θδζκζκθέα. ηκθ ζηέξκ 31 νπΪλξεδ β αθηέζβοβ ηβμ ηεζδεάμ ελέζβμ σζπθ ηπθ αθγλυππθ εαδ ηβμ αθΪζηαζβμ ηπθ ζπηΪηπθ. Καδ ανηΪ εέθαδ ίδίζδεΪ εαδ σξδ ζηπδεΪ ά κ,ηδδάπκηε Ϊζζκ. ΐζΫπκνηε δβζαδά σηδ νπΪλξκνθ 5 ζηέξκδ πκν εεθλΪακνθ αθηδζάοεδμ απκεζεδζηδεΪ ίδίζδεΫμ εαδ 3 ζηέξκδ πκν νπΪλξκνθ ηεθ ζηβ ζηπδεά ζεΫοβ, αζζΪ νπΪλξκνθ ειαλξάμ εαδ ζηβθ ίδίζδεά, β κπκέα εέθαδ παζαδσηελβ ηβμ ζηπδεάμ. Γδαηέ θα εέθαδ θκγενηΫθβ εαδ πζαζηά β κηδζέα ηκν Πατζκν; 5. «Χμ πλκμ ηαμ δβηβΰκλέαμ ηκν Πατζκν, εΪθ ζνΰελέθπηεθ ηαμ εθ Λτζηλκδμ, Ώγάθαδμ εαδ ηΪζδζηα ηβθ εθ Μδζάηπ ηκδατηβθ δδέα πλκμ ηαμ εδμ Θεζζαζκθδεεέμ επδζηκζΪμ, γα πεδζγυηεθ, εαγ‘ Ϊ παλαηβλεέ κJacquier, σηδ κδ ζνζζκΰδζηκέ εαδ β πκλεέα ηκν τθκνμ δεθ δδαθΫλκνζδ πκζυμ» (Π.Ν. ΣλεηπΫζα, Τπφκλεκα εηο ηαο Πξάμεηο ησλ Απνζηφισλ, εεδ. Γπά, ζ. 25). 6. Καδ ζτηθπθα ηε ηκθ Harnack (Mission und Ausbreitung der Christentuns in der Ersten Jahrhunderten, Leipzig 106, ζ. 221) β κηδζέα ζηβθ Ώγάθα παλκνζδΪαεδ πκζζΫμ ζνΰΰΫθεδεμ ηε ηδμ επδζηκζΫμ ηκν Πατζκν εαδ εεπλκζππεέ ηκ ανγεθηδεσ εάλνΰηΪ ηκν. Βπέζβμ β αθηέζβοβ σηδ νπΪλξεδ Ϋθα εέδκμ θνζδεάμ ΰθυζβμ εαδ απκεΪζνοβμ ηκν Θεκτ ζε σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ, σππμ θαέθεηαδ ζηβθ Οηδζέα ζηκθ Άλεδκ ΠΪΰκ, ζηέξκμ 27, ηκδΪαεδ ηε ηκ πλκμ Ρπηαέκνμ 1, 19-20, σπκν κ Πατζκμ ζΫεδ σηδ κ Θεσμ ΰέθεηαδ θαθελσμ ηΫζπ ηπθ δβηδκνλΰβηΪηπθ, εαδ ηκ πλκμ Ρπηαέκνμ 2, 14, σπκν κ Πατζκμ ζΫεδ σηδ κδ Βγθδεκέ, πκν δεθ εέξαθ ηκ θσηκ, εθαλησακνθ ηκ θσηκ ηβμ θτζβμ εαδ ηβμ ζνθεέδβζβμ. Βπέζβμ β αθηέζβοβ σηδ κδ Ϊθγλππκδ γα ελδγκτθ απσ ηκθ Εβζκτ, σππμ θαέθεηαδ ζηβθ Οηδζέα ζηκθ Άλεδκ ΠΪΰκ, ζηέξκμ 31 ηαδλδΪαεδ θκβηαηδεΪ ηε ηκ πλκμ Ρπηαέκνμ, 2, 16, σπκν κ Πατζκμ ΰλΪθεδ σηδ κδ Ϊθγλππκδ γα ελδγκτθ απσ ηκθ Εβζκτ Υλδζησ. Ο Harnack παλαηβλεέ σηδ εέθαδ απκδεδεδΰηΫθα δδδαζεαζέα ηκν Πατζκν β δδΫα σηδ ηεηαιτ ηπθ ξλσθπθ ηβμ Ϊΰθκδαμ εαδ ηβμ ελέζβμ ίλέζεεηαδ κ παλυθ ξλσθκμ, ηβμ ηεηαθκέαμ˙ εαδ παλαηβλεέ επέζβμ ηβθ κηκδσηβηα ηεηαιτ ηπθ νπσζκδππθ δδαζσΰπθ. 7. ΒιεηΪακθηαμ ηδμ νπσζκδπεμ κηδζέεμ π.ξ. ζηβ Λτζηλα, ίζΫπκνηε ηκ Πατζκ θα ζΫεδ, αελδίυμ σππμ ζηβθ δάγεθ πζαζηά Οηδζέα ζηκθ Άλεδκ ΠΪΰκ, σηδ κ Θεσμ δβηδκτλΰβζε ηα πΪθηα (ΠλΪιεδμ 14, 15), σηδ νπάλιε επκξά Ϊΰθκδαμ (ΠλΪιεδμ 14, 16), σηδ κ Θεσμ πζησζκ εέξε δυζεδ ζηκνμ Βγθδεκτμ ζβηΪδδα ηβμ τπαλιάμ ηκν ηΫζπ ηπθ δβηδκνλΰβηΪηπθ ηκν (ΠλΪιεδμ 14, 17). ζηε ζκδπσθ Ϋξκνθ δέεαδκ κδ παλαπΪθπ ελδηδεκέ, αθκτ νπΪλξεδ κηκδσηβηα ζε σζεμ ηδμ κηδζέεμ. Ώεσηβ εδ κ Νσλθηεθ ηκ παλαδΫξεηαδ ανησ˙ κ ΚκλδΪηκμ δεθ αθηδζαηίΪθεηαδ σηδ ανησ εέθαδ εαηΪ εδ σξδ νπΫλ ηβμ Ϊπκοβμ πελέ πζαζηάμ κηδζέαμ ζηβθ Ώγάθα. 8. ζκ ΰδα ηα πελέ Ώπκζζυθδκν ΣναθΫπμ, ανηΪ εέθαδ αθΪιδα ζσΰκν. Σδ ζηδΰηά πκν απκδεέξηβεε σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ «Ϋεζεοαθ» ηβ ζπκνδαδσηελβ θδζκζκθδεά ζξκζά ηβμ επκξάμ, γα άηαθ ΰεζκέκ θα ηκζηΪθε κδ ελδηδεκέ θα ηδζΪθ ΰδα αθηδΰλαθά εΪπκδκν αζάηαθηκν ΣναθΫα. ζπμ παλαδσιπμ, σζκδ ανηκέ πκν αηθδζίβηκτθ ηβθ τπαλιβ ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ εέθαδ Ϋηκδηκδ σξδ ησθκ θα απκδεξηκτθ ηβθ τπαλιβ ηκν Ώπκζζυθδκν αζζΪ εαδ θα απκδεξηκτθ σηδ ζέΰκνλα ανησμ Ϋΰλαοε πλΪΰηαηα πκν (ΰδ‘ ανηκτμ) ζέΰκνλα ηα αθηΫΰλαοαθ κδ Υλδζηδαθκέ. Πκδκμ άηαθ ανησμ κ γανηαηκπκδσμ πκν ειαθαθέζηβεε εαδ δεθ Ϊθβζε πέζπ ηκν ηέπκηε, εδ εθυ κ Εβζκτμ δβηδκτλΰβζε ηβ ηεΰαζτηελβ γλβζεεέα, κ Ώπκζζυθδκμ ειαθαθέζηβεε δέξπμ εαθΫθα εέθβηα πέζπ ηκν;
κγ') «[Οδ επδζηκζΫμ ηκν Πατζκν] παλκνζδΪακνθ Ϋθα ζπλσ αθκηκδσηβηεμ εαδ αθηδθΪζεδμ πκν ΰεθθκτθ αηθδίκζέεμ ΰδα ηβ ΰθβζδσηβηΪ ηκνμ. Κκέηα ηβθ Βπδζηκζά πλκμ Ρπηαέκνμ απσ ηκ εεθ. Εΐ‘ εαδ εαησπδθ. Π.ξ. αζζΪαεδ ηκ τθκμ εαδ κ Πατζκμ δέθεδ δδαηαΰΫμ πκν δε ζνηίδίΪακθηαδ ηε ηα εεθ. Ώ – ΕΏ‘. ΓεθδεΪ απσ ηκ εεθ. Εΐ εαδ τζηελα νπΪλξκνθ πκζζΫμ αθηδθΪζεδμ εαδ παλαδκικζκΰέεμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 295-6). ΏΠΏΝΣΔΔ: «Σκ δδΪΰλαηηα εέθαδ ηκ ειάμ. Ώ‘ 1, 1-17 Πλκκέηδκθ. ΐ‘ 1, 18- 4, 25 Βδζαΰπΰά. Θλβζεενηδεά εαδ βγδεά ελέζδμ ηπθ ηε εγθυθ εαδ ηκν Εζλαάζ. Γ‘. 5, 1 – 11, 36 Δ ζτηλπζδμ εαδ β εαηΪελδζδμ (ετλδκθ γΫηα). α' 5-8 Ο ζασμ ηβμ ξΪλδηκμ (ηα Ϋγθβ). ί' 911 Ο εζάλκμ ηκν εαηαελδγΫθηκμ Εζλαάζ. Α‘ 12-15 Πλαεηδεαέ παλαΰΰεζέαδ. Β‘ 16 Υαδλεηδζηκέ. νθκπηδευηελκθ δνθΪηεγα θα δδαελέθπηεθ ηβθ Βπδζηκζάθ εδμ δτκ ηΫλβ (1-11˙ 12-16), Ϋθα δκΰηαηδεσθ εαδ Ϋθα πλαεηδεσθ, ηκν δκΰηαηδεκτ σθηκμ δδπζΪζδκν ηκν πλαεηδεκτ. Σκν πλαεηδεκτ ηΫλκνμ ηα γΫηαηα ζεπηκηελΫζηελκθ Ϋξκνθ εαηΪ ζεδλΪθ πμ ειάμ. α' Ώΰθσηβμ ηκν ζυηαηκμ. ί' ΏΰΪπβ εαδ εθσηβμ εθ ηβ Βεεζβζέα. ΰ' Πεδγαλξέα εδμ ηβθ ελαηδεάθ εικνζέαθ. δ' Γβηάηαηα ζεαθδαζδζηκτ δδα ίλυζεπμ, πσζεπμ, θβζηεέαμ. ε' Οηκλθκζτθβ εαδ αθκξά ηπθ αδνθΪηπθ. μ' Δ απκζηκζδεά δδδσηβμ εαδ ηκ απκζηκζδεσθ Ϋλΰκθ ηκν Πατζκν. α' Ο γεζησμ ηβμ ζκΰέαμ. β' Δ πλκζενξά νπΫλ ηπθ απκζησζπθ. Παλαηβλεέ εαθεέμ σηδ κ Πατζκμ επαθαζαηίΪθεδ πελδζβπηδευμ εαδ πλκζβπηδευμ ηα γΫηαηα πκν ηκθ απβζξσζβζαθ εδμ ηαμ δτκ πλκμ Κκλδθγέκνμ ΒπδζηκζΪμ εαηΪ ηβθ ησζδμ απκζκίβγεέζαθ ελέζδθ ηπθ ζξΫζευθ ηκν ηε ανηκτμ. Σκθ δλΪεκθηα πκν ησζδμ εεαηαπκζΫηβζεθ εθ Κκλέθγπ, ηκθ εαηαπκζεηεέ πλκ ηβμ ΰεθθΫζευμ ηκν εθ Ρυηβ (...). Σκ ηάεκμ ηκν πλαεηδεκτ ηΫλκν, ηκ κπκέκθ εδμ Ϊζζαμ ΒπδζηκζΪμ εέθαδ ηδελσηελκθ, αζζΪ εαδ β πκδεδζέα ηπθ γεηΪηπθ ηκν εαδ β κηκδσηβμ ηε ηα γΫηαηα ηπθ δτκ πλκμ Κκλδθγέκνμ, υγβζαθ πκζζκτμ εληβθενηΪμ θα αηθδζίβηάζκνθ ηβθ εθσηβηα ηβμ Βπδζηκζάμ. ΛΫΰκνθ σηδ ηκ δκΰηαηδεσθ ηΫλκμ ηβμ Βπδζηκζάμ (1-11) πμ ζηαγελσθ εεέηεθκθ εζηΪζβ εδμ πκζζΪμ εεεζβζέαμ δδα ηδαμ ά εαηΪ εαδλκτμ, εδμ εεΪζηβμ δε εεεζβζέαμ ηκ αθηέΰλαθκθ νπάλξεθ εδμ ηκ ηΫζκμ πλαεηδεσμ επέζκΰκμ˙ Ϋπεδηα δε ζνθεεεηλυγβζαθ σζαδ αδ ηκδατηαδ επδζηκζαέ, εαδ ηκ ηεθ δκΰηαηδεσθ άηκ Ϋθα εαδ εθδαέκθ, αδ δε πλαεηδεκέ επέζκΰκδ ζνζζπλενγΫθηεμ εδμ ηκ ηΫζκμ απεηΫζεζαθ ηα ηεζενηαέα εεθΪζαδα (12-15)˙ αθΪζκΰκμ ζνζζυλενζδμ Ϋΰδθε εαδ ηε ηκνμ ξαδλεηδζηκτμ κδ κπκέκδ εέθε πκζζκέ (16). Ώζζ‘ ειάΰβζα δδαηέ ηκ πλαεηδεσθ ανησ ηΫλκμ εαδ κδ ξαδλεηδζηκέ εέθε εεηεθά. Ώδ εδεαζέαδ δεθ Ϋξκνθ ζκίαλσθ ζηάλδΰηα» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 150-151). Με Ϊζζα ζσΰδα, εέθαδ θνζδεσ θα αζζΪιεδ ηκ τθκμ, αθκτ αζζΪαεδ κ ζεκπσμ ηκν εεδηΫθκν. ηκ δκΰηαηδεσ ηΫλκμ δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ κτηε θσβηα θα νπΪλξκνθ δδαηαΰΫμ, εθυ ζηκ πλαεηδεσ ηΫλκμ νπΪλξκνθ πκζζκέ ζσΰκδ θα νπΪλξκνθ δδαηαΰΫμ εαδ πλκζηαΰΫμ, κ ενλδσηελκμ εε ηπθ κπκέπθ εέθαδ β πλσζβοβ εαδ εαηαπκζΫηβζβ ηνξσθ αδλεηδευθ ηΪζεπθ, σππμ ζηβθ εκλδθγδαεά εεεζβζέα. κδ') «Ο δκνδαρζησμ δεθ πκζνζεκηέακθηαθ, σππμ ιΫλκνθ σζκδ Ϋξκνθ ηεζεηάζεδ ηβθ είλαρεά δζηκλέα, ΰδα ηβ ηΫζζκνζα απά. Αε θλσθηδαε ΰδα ηκνμ πεγαηΫθκνμ ησζκ πκζτ. Ο ΕεξπίΪμ δεθ άηαθ ησζκ δδεαζδζηάμ. Σβθ αθηέ-
γεζβ ανηά αθηδπλκζππετεδ κ θεκξλδζηδαθδζησμ ηκν Πατζκν. (...) [κδ ΒπδζηκζΫμ] εέθαδ κδ πλκπαΰαθδδζηδεΫμ εαδ κδ γεπλβηδεΫμ ηπλκζκτλεμ ηδαμ ηελέδαμ, εθσμ εσηηαηκμ, πκν αΰπθέακθηαθ θα ηεηαηκλθυζεδ ηκθ Βίλαέκ Υλδζησ ζε παΰεσζηδκ γεσ, λέξθκθηαμ ηααέ ηκ ζτθγβηα ηβμ αθΪζηαζβμ ηπθ ονξυθ εαδ ηβμ ηΫζζκνζαμ απάμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 296-7). ΏΠΏΝΣΔΔ: πκδκμ Ϋξεδ ηεζεηάζεδ ηβθ είλαρεά δζηκλέα, ιΫλεδ σηδ ηκ δσΰηα ηβμ αθΪζηαζβμ ηπθ θεελυθ νπάλξε εαδ ζηκθ Εκνδαρζησ˙ σππμ εαδ ανησ ηβμ ηΫζζκνζαμ απάμ. Ο ΚκλδΪηκμ αΰθκεέ π.ξ. σηδ κδ Φαλδζαέκδ (κδ πθενηαηδεκέ απσΰκθκδ ηπθ Μαεεαίαέπθ, Ϊλα κδ ΰθάζδκδ εεθλαζηΫμ ηκν Εκνδαρζηκτ) πέζηεναθ ζηβθ αθΪζηαζβ θεελυθ – ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ πδκ εκζηκπκζέηεμ αδδκνεαέκνμ. Κδ κ απζσμ εσζηκμ πέζηενε ζηβθ αθΪζηαζβ ηπθ θεελυθ (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ 11, 24). Βεησμ εδ αθ κδ κπαδκέ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ απκδεέικνθ σηδ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ ηκ ‗ΰλαοε κ Πατζκμ ά εέθαδ ηεηαΰεθΫζηελκ. ΏζζΪ, ΰδα θα ίκνίαγκτθ εθηεζυμ, αμ δκνθ ηδ ΰλΪθηβεε απσ ηκθ Ααίέδ (11κμ π.Υ. αδ), ηκθ ΔζαΎα (8κμ π.Υ. αδ.), ζηκ ίδίζέκ ηκν Ευί εαδ ζηκνμ Μαεεαίαέκνμ (2κμ π.Υ. αδ.): ΦΏΛΜΟΕ ΕΒ‘ 10 ὅηδ κε ἐΰεαηαζείοεδμ ηὴθ ονξήθ ηκν εἰμ ἄδβθ, κδὲ δώζεδμ ηὸθ ὅζδόθ ζκν ἰδεῖθ δδαθγκλάθ. (ηκθ Ϊδβ δε γα εΰεαηαζεέοεδμ ηβθ ονξά ηκν, κτηε κ ΰθάζδκμ πδζησμ ζκν γ‘ αθάζεδμ θ‘ αθηδελτζεδ ηβ θγκλΪ). ΦΏΛΜΟΕ ΜΔ‘16 πζὴθ ὁ Θεὸμ ζνηλώζεηαδ ηὴθ ονξήθ ηκν ἐε ξεδλὸμ ᾃδκν, ὅηαθ ζαηίάθῃ ηε. (ΏζζΪ κ Θεσμ γα ζυζεδ ηβθ απά ηκν˙ απσ ηα θτξδα ηκν Ϊδβ γα ηε πΪλεδ) ΔΏΎΏ ΚΣ‘ 19 Μα κδ θεελκέ ζκν Κτλδε, γα ιαθααάζκνθ, ηα θελεΪ ζυηαηα ηκν ζακτ ηκν γ‘ αθαζηβγκτθ. Ξνπθάζηε, εζεέμ πκν εεέηεζηε ηΫζα ζηκ ξυηα εαδ οΪζηε απσ ξαλΪ! Γπάμ αεηέθα εζτ εέζαδ, Κτλδε, ΰδ‘ ανησ εαδ β ΰβ γα δυζεδ πέζπ ζηκ θπμ ανηκτμ πκν δεθ εέθαδ παλΪ ζεδΪ. ΕΧΐ Μΐ‘ 17α Γέΰλαπηαδ δὲ αηὸθ πάζδθ ἀθαζηήζεζγαδ ηεγ‘ ὧθ ὁ Κύλδκμ ἀθίζηβζδθ. (Έξεδ δε ΰλαθά σηδ γα αθαζηάζβ πΪζδθ ανησθ κ Κτλδκμ ηααέ ηε σζκνμ εεεέθκνμ, ηκνμ κπκέκνμ γα αθαζηάζβ εαηΪ ηβθ ηΫζζκνζαθ απάθ) ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ Γ‘ 1 κδ ενζείεέμ σηπμ, πλκζηαηετκθηαδ απσ ηκ Θεσ εαδ εαθεέμ δε γα ηκνμ ίζΪοεδ. 2 ηα ηΪηδα ηπθ αζείυθ θαέθκθηαδ σηδ πΫγαθαθ˙ κ γΪθαησμ ηκνμ γεπλεέηαδ ηδηπλέα ηκνμ, 3 εαδ ηκ σηδ Ϋθνΰαθ απ‘ ανησθ ηκθ εσζηκ γεπλεέηαδ εαηαζηλκθά. Ώνηκέ σηπμ ακνθ ζηβθ εδλάθβ ηκν Θεκτ. 4 ηα ηΪηδα ηπθ Ϊζζπθ θαέθκθηαδ σηδ ηδηπλκτθηαδ, αζζΪ ανηκέ Ϋξκνθ ηβ ίείαδσηβηα πκν ηκνμ δέθεδ β ζηαγελά ηκνμ εζπέδα σηδ γα αάζκνθ αδυθδα. 4 Κδ αθ νπΫθελαθ ΰδα ζέΰκ, πκζτ γα ενελΰεηβγκτθ, ΰδαηέ κ Θεσμ ηκτμ δκεέηαζε εαδ ηκνμ ίλάεε Ϊιδκνμ θα ηκνμ πΪλεδ ηααέ ηκν. 7 ηκ ζνΰεεελδηΫθκ ξλσθκ πκν κ Θεσμ γα δυζεδ ηβθ αθηαηκδίά ηκν, β ζαηπλσηβηα ηπθ ενζείυθ γα εέθαδ ηεΰΪζβ. Θα ΰέθκνθ ζπέγεμ πκν γα πνλπκζάζκνθ ηδμ εαζαηδΫμ˙ 8 γα ελέθκνθ ηα Ϋγθβ (...) ΑΏΝΕΔΛ Εΐ‘ 2 Πκζζκέ πκν Ϋξκνθ πεγΪθεδ γ‘ αθαζηβγκτθ, Ϊζζκδ ΰδα θα αάζκνθ αδυθδα εδ Ϊζζκδ ΰδα θ‘ αθηδηεηππέζκνθ αδυθδα θηλκπά εαδ πελδθλσθβζβ. 3 Οδ ζνθεηκέ κηπμ γα ζΪηπκνθ ζαθ ηκ ζαηπλσ ζηελΫπηα, εδ εεέθκδ πκν ίκάγβζαθ πκζζκτμ θα ηεέθκνθ πδζηκέ, γα ζΪηοκνθ επέζβμ ζαθ αζηΫλδα ΰδα πΪθηα. ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ ΕΣ‘ 13 ζὺ ΰὰλ απμ εαὶ γαθάηκν ἐικνμίαθ ἔξεδμ εαὶ εαηάΰεδμ εἰμ πύζαμ ᾃδκν εαὶ ἀθάΰεδμ ( Γδαηέ εζτ εικνζδΪαεδμ ηβ απά εαδ ηκ γΪθαηκ, εαηείΪαεδμ ζηδμ πτζεμ ηκν Ϊδβ εαδ αθείΪαεδμ απσ ‗εεδ). ΐ‘ ΜΏΚΚΏΐΏΕΧΝ Γ‘ 9 (...) ὁ δὲ ηκῦ εόζηκν ίαζδζεὺμ ἀπκγαθόθηαμ ηᾶμ πὲλ ηθ αηκῦ θόηπθ εἰμ αἰώθδκθ ἀθαίίπζδθ απμ ηᾶμ ἀθαζηήζεδ. (Ο ίαζδζδΪμ ηκν εσζηκν, εηΪμ πκν πεγαέθκνηε ΰδα ξΪλβ ηπθ θσηπθ ηκν, γα ηαμ αθαζηάζεδ ΰδα θα αάζκνηε αδυθδα).
ΐ‘ ΜΏΚΚΏΐΏΕΧΝ Εΐ‘ 44 εἰ ΰὰλ ηὴ ηκὺμ πλκπεπηπεόηαμ ἀθαζηθαδ πλκζεδόεα, πελδζμὸθ ἂθ ἤθ εαὶ ζβλδεμ πὲλ θεελθ πλκζεύξεζγαδ. (ΰδαηέ αθ δεθ πέζηενε σηδ γ‘ αθαζηβγκτθ ανηκέ, πκν ζέΰκ πλδθ εέξαθ ζεκηπγεέ, γα άηαθ πελδηησ εδ αθσβηκ θα πλκζετξεηαδ ΰδ‘ ανηκτμ). ζκ ΰδα ηδμ ηπαλκτθεμ, σηδ κ Εβζκτμ Υλδζησμ – ζτηθπθα ηε ηβθ Καδθά Αδαγάεβ – ά σηδ κ Θεσμ εαδ κ Μεζζέαμ-Υλδζησμ – ζτηθπθα ηε ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ – δεθ άηαθ νπελεγθδεκέ αζζΪ ησθκ ηκν Εζλαάζ, εαδ Ϊλα ηΪξα ξλεδΪζηβεε κ Πατζκμ (ζε αθηέγεζβ ηΪξα ηε ηβθ εεεζβζέα ηβμ Εελκνζαζάη!) ΰδα θα αθαπητιεδ ηβθ γεπλέα ηκν «δδεγθκτμ» Υλδζηκτ, Ϋξκνηε απαθηάζεδ ζ‘ ανηΫμ αζζκτ εαδ δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα ιαθααπαθηάζκνηε. κε') «Να ΰδαηέ κ ξλδζηδαθδζησμ κτηε ίαζέαεηαδ ζηβθ πλκζππδεσηβηα ηκν Υλδζηκτ, κτηε εέθαδ Ϋθα νπελθνζδεσ θαδθσηεθκ. Βέθαδ Ϋθα δζηκλδεσ ΰεΰκθσμ σξδ αθειΪληβηκ απσ ηδμ εκδθπθδεΫμ ζνθγάεεμ ηδμ επκξάμ ηκν, ηα έζα-έζα εαγκλδζηΫθκ απσ ηελδεκτμ κνζδυδεδμ εαδ ζνΰεεελδηΫθκνμ νζδεκτμ σλκνμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 301). ΏΠΏΝΣΔΔ: ΦνζδεΪ εαδ εέθαδ δζηκλδεσ ΰεΰκθσμ κ Υλδζηδαθδζησμ. Ο Θεσμ ιΫλκθηαμ σηδ β εαηΪζηαζβ δεθ πάΰαδθε Ϊζζκ, εέξε επδζΫιεδ εεεέθβ ηβθ επκξά ΰδα ηβθ εθζΪλεπζβ ηκν Λσΰκν. Σκ επδξεέλβηα ηκν ΚκλδΪηκν δεθ απκδεδεθτεδ ηέπκηα. ΐαζέαεηαδ ζηβθ πλκεαηΪζβοβ ηκν αγερζηκτ ηκν˙ αθ δεθ νπΪλξεδ Θεσμ πκν θα ελέθεδ πσηε γα ΰεθθδσηαθ κ Εβζκτμ, ησηε εέξε δέεαδκ κ ΚκλδΪηκμ. «Αεθ νπΪλξεδ Θεσμ, Ϊλα κθεέζεηαδ απκεζεδζηδεΪ ζηδμ δζηκλδεΫμ ζνθγάεεμ». Καδ ΰδαηέ κθεέζεηαδ απκεζεδζηδεΪ ηδμ δζηκλδεΫμ ζνθγάεεμ; «Μα δδσηδ δεθ νπΪλξεδ Θεσμ». Βέθαδ ενεζδεά ζεΫοβ, Ϊλα δεθ απκδεδεθτεδ ηέπκηε ανησ ηκ πλΪΰηα. Μπκλεέ εαθεέμ Ϊθεηα – σππμ εΪθαηε εδ εηεέμ, ησζδμ παλαπΪθπ – θα ηκ αθηδζηλΫοεδ. Αεθ ζβηαέθεδ ηέπκηε εαηΪ ηβμ νπεθνζδεσηβηαμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ σηδ ανησμ ιεεέθβζε ανηάθ ηβθ επκξά. Βέθαδ αάηβηα (γεηδεάμ) πέζηβμ ά αλθβηδεάμ πέζηβμ (απδζηέαμ ά αγερζηκτ). ΣΫηκδεμ αγερζηδεΫμ αθηαπκδεέιεδμ ηβμ πζΪεαμ, ησθκ κλγκζκΰδζησ δεθ θαθελυθκνθ. Έξκνθ ηκ γλΪζζκμ, Ϋπεδηα, θα εαηβΰκλκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ σηδ Ϋξεδ ηκ ενεζδεσ επδξεέλβηα ηβμ ΐέίζκν. Ο ΚκλδΪηκμ εαδ κδ δδΪθκλκδ ανηκαπκεαζκτηεθκδ κλγκζκΰδζηΫμ πδζηετκνθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εεηεηαζζετηβεε ηκ ΰεΰκθσμ σηδ β επκξά ΰεθΫζευμ ηκν άηαθ ηδα επκξά παλαεηάμ εδ σηδ κ εσζηκμ εέξε ζηλαθεέ ζηκ ηνζηδεδζησ εαδ ηβ γλβζεεέα εδ αθΫηεθαθ Ϋθαθ πηάλα. Έηζδ κ Υλδζηδαθδζησμ εέξε ζηλπηΫθκ ηκ δλσηκ, εαηΪ εΪπκδκθ ηλσπκ, ησθκ εαδ ησθκ επεδδά β επκξά ενθκκτζε ηβθ αθαηκθά εθσμ νπελθνζδεκτ πηάλα. Αεθ εέθαδ Ϋηζδ. ζκδ σζκδ εΪθκνθ ηκ παθ ΰδα θα πεέζκνθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ επδελΪηβζε εαηΪ ητξβ ά ζσΰπ ηπθ ειπηελδευθ ζνθγβευθ ιεξθΪθ εΪπκδα πλαΰηαηΪεδα. 1)
εδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ εάλνηηαθ Ϋθα ζπηάλα, σξδ ησθκ κ Υλδζηδαθδζησμ. ΏνηΫμ ηΪζδζηα άηαθ πκζτ δζξνλσηελεμ ζηδμ αλξΫμ ηκν 1κν αδυθα.
2)
Ο Υλδζηδαθδζησμ εάλνηηε Ϋθαθ πηάλα-εαηΪδδεκ ηκν λπηαρεκτ δδεαέκν. Ήηαθ σ,ηδ ξεδλσηελκ ΰδα ηδα γλβζεεέα θα Ϋξεδ αλξβΰσ ηβμ Ϋθαθ (ζηα ηΪηδα ηπθ πκζζυθ) εΰεζβηαηέα.
3)
Ο Υλδζηδαθδζησμ εάλνηηε Ϋθαθ πηάλα-Βίλαέκ. Οδ Βίλαέκδ αθηδπαγκτθηαθ απσ σζκνμ ηκνμ ζακτμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Πκδκμ γα αζξκζκτθηαθ ηε Ϋθαθ Βίλαέκ εαδ δβ εΰεζβηαηέα;
4)
Ο Υλδζηδαθδζησμ εάλνηηε Ϋθαθ πηάλα-ηαλαΰεσ ζε ηδα εθηεζυμ νπκίαγηδζηΫθβ πελδκξά (Παζαδζηέθβ-Γαζδζαέα). Οδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ βηέγεκνμ ά ίαζδζδΪδεμ εαδ θαδθσηαθ πδκ ειενΰεθδζηΫθεμ.
5)
Ο Υλδζηδαθδζησμ εάλνηηε ηβθ ΏθΪζηαζβ ζπηΪηπθ, πλΪΰηα αβδδαζηδεσ ΰδα ηκνμ εγθδεκτμ ζακτμ. Έηζδ κδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ εέξαθ ηκ πλκίΪδδζηα εδ εδυ.
6)
Ο Υλδζηδαθδζησμ άηαθ ηδα θΫα γλβζεεέα εαδ ζηα ηΪηδα ηπθ αθγλυππθ ηβμ επκξάμ σ,ηδ άηαθ θΫκ άηαθ αθαιδσπδζηκ εαδ εαεσ, εθυ σ,ηδ άηαθ παζδσ εαδ αλξαέκ άηαθ αιδκζΫίαζηκ.
7)
Ο Υλδζηδαθδζησμ εάλνηηε ηβθ βγδεσηβηα. Οδ πδζηκέ δεθ Ϋπλεπε θα κλΰδΪακνθ, θα ηπεελκπέθκνθ, θα Ϋξκνθ αΰκλΪεδα ΰδα ελπηΫθκνμ, θα ζαηλετκνθ γεΫμ ηε δελσδκνζεμ. Αβζαδά απαδηκτζε πκζτ δνζεκζσηελα πλΪΰηαηα απσ σ,ηδ κδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ πκν ηκθ αθηαΰπθέακθηαθ.
8)
Ο Υλδζηδαθδζησμ απαδηκτζε απκεζεδζηδεσηβηα ζε αθηέγεζβ ηε Ϊζζεμ γλβζεεέεμ. Έηζδ ΰδθσηαθ αεσηβ πδκ δτζεκζκ θα ηκθ δεξηεέ εαθεέμ.
9)
Ο Υλδζηδαθδζησμ εάλνηηε ηβθ δζσηβηα, εθυ κδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ εάλνηηαθ ηβθ αθδζσηβηα (γεκέβηέγεκδ-Ϊθηλεμ-ΰνθαέεεμ-δκτζκδ).
10) Ο Υλδζηδαθδζησμ ίαζδασηαθ ζε ηαληνλέεμ ΰνθαδευθ εαδ ηελδευθ οαλΪδπθ. Οδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ ηβ δζξνλδασηεθεμ αθαζηΪζεδμ εαδ ζνθαθά, δεθ ξλεδαασηαθ θα ίαζέακθηαδ ζηβθ αιδκπδζηέα αθγλυππθ ηκν ζακτ. ΐζΫπκνηε σηδ β επέεζβζβ ηκν επδξεδλάηαηκμ σηδ κδ ζακέ γΫζαθ Ϋθα πηάλα εαδ ΰδ‘ανησ επδελΪηβζε κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ ηεζεέπμ ηκθκηελάμ ηΫγκδκμ πλκζΫΰΰδζβμ ηπθ αδηδυθ α) ηβμ επδίέπζβμ εαδ ί) ηβμ επδελΪηβζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Σκ επδξεέλβηα ανησ εέθαδ Ϋθα εδ Ϋξεδ απΫθαθηέ ηκν ηκνζΪξδζηκθ δΫεα εθΪθηδα επδξεδλάηαηα! Καθεέμ δε γα δεξσηαθ θα γνζδαζηεέ ΰδα Ϋθαθ πηάλα, Ϊζβηκ (ηαλαΰεσ), Βίλαέκ, εκδθσ εΰεζβηαηέα, πκν άγεζε θα ζηαηαηάζεδμ ηα παηλκπαλΪδκηα ζεικναζδεΪ σλΰδα, πκν εάλνηηε ηβθ δζσηβηα εαδ ηβθ αθΪζηαζβ ζπηΪηπθ (δβζαδά ηβθ επΪθκδκ ζηκθ εαεσ νζδεσ – εαηΪ ηκθ ΠζΪηπθα – εσζηκ) εαδ ηκν κπκέκν β αιδπδζηέα ίαζδασηαθ ζε αΰλΪηηαηκνμ εαδ ΰνθαδεκτζεμ. Κδ σηπμ ανησ ζνθΫίβ, εαδ ΰδ‘ανησ επδίέπζε εαδ τζηελα επδελΪηβζε κ Υλδζηδαθδζησμ. Γδαηέ; Αδσηδ εέθαδ γεκΎδλνηβ β Βεεζβζέα. Δ «ητξβ», ηε ηΫηκδα πλκπαΰαθδδζηδεΪ ζΪγβ, δεθ ζναβηδΫηαδ εαθ πμ πδγαθά αδηέα. λ') «Με ηκ πΫλαζηα ηκν ξλσθκν κ θεκπζαηπθδζησμ ηβμ Ώζειαθδλδθάμ ξκζάμ επβλΫαζε ηκ ξλδζηδαθδζησ. Δ δδΫα ηβμ ηΫζζκνζαμ απάμ Ϋξεδ ηΫζα ηβμ εαδ ζηκδξεέα θεκπζαηπθδεΪ. Δ θδζκζκθδεά ζξκζά ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ δέδαζεε ππμ κ Ϊθγλππκμ αθάεεδ ζε δνκ εσζηκνμ. ηκθ τζδεσ εαδ ζηκθ πθενηαηδεσ. (...) Μσθκ ζκδπσθ αθ ηκ βγδεσ ηκν ζηκδξεέκ (ηκ πθετηα) απαζζαξηεέ απσ ηκ ζυηα (τζηελα απσ ηκ γΪθαηκ) εαδ ιαθαΰνλέζεδ ζηβθ αλξδεά ηκν πβΰά, ζηκ Θεσ, ησηε γα απκζΪοεδ σζβ ηβθ ηαεαλδσηβηα. Δ δδΫα ανηά ζηΪγβεε ηκ πλκπαΰαθδδζηδεσηελκ ζτθγβηα ηκν ειππαζαδζηδθδαεκτ ξλδζηδαθδζηκτ. (...) Κδ εθυ ηκ δδαθδεσ, κ ζεκπσμ ηκν παζαδζηδθδαεκτ ξλδζηδαθδζηκτ άηαθ β ίαζδζεέα ηκν Θεκτ, δβζαδά β επδελΪηβζβ ηπθ θηπξυθ εαδ ηπθ πεδθαζηΫθπθ, ηκ δδαθδεσ ηκν αζδαηδεκτ εαδ ηεζκΰεδαεκτ ξλδζηδαθδζηκτ εέθαδ β ηΫζζκνζα απά. Ο Πατζκμ (Ρπηαέκνμ 14, 17) ζΫεδ: "β ίαζδζεέα ηκν Θεκτ δε ζβηαέθεδ θαΰέ εαδ πδκησ ηα δδεαδκζτθβ εαδ εδλάθβ". Ο πανζδαθδζησμ εεπλκζππεέ ηδα παΰεσζηδα γλβζεεέα ξπλέμ θα εθδδαθΫλεηαδ ΰδα ηβθ Ϊηεζβ νζδεά εαδ εκδθπθδεά αθτοπζβ ηπθ εαηαπδεακηΫθπθ. ΓβηΪεδ ησθκ ηκθ κέεηκ εδ ηβθ ενζπζαξθέα ηπθ ενπσλπθ εαδ ηέπκηα παλαπΪθπ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 305-306). ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ Ϊπκοβ, ίΫίαδα, σηδ κ ξλδζηδαθδζησμ Ϋξεδ επβλεαζηεέ απσ ηκθ θεκπζαηπθδζησ, εέθαδ εθηεζυμ αίΪζδηβ. Ο Υλδζηδαθδζησμ πλεζίετεδ αθΪζηαζβ θεελυθ, εθυ κ θεκπζαηπθδζησμ γεπλεέ ίδΫζνΰηα ηκ ζυηα εαδ ηβθ τζβ. Ο ΚκλδΪηκμ, σθηαμ νζδζηάμ, δεθ ΰθυλδαε ηδμ ζηκδξεδυδεδμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ Πζαηπθδζηκτ εαδ Υλδζηδαθδζηκτ, σηδ κ πλυηκμ γεπλεέ «Ϊθγλππκ» ησθκ ηβθ «ονξά», εθυ κ δετηελκμ εαδ ηκ ζυηα εαδ ηβθ ονξά. Σκ γεηεζδυδεμ δσΰηα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ β αθΪζηαζβ ηβμ ζΪλεαμ. Έθα ηΫηκδκ δσΰηα απκηεζεέ εηεηδεά Ϊπκοβ ΰδα ηκθ Πζαηπθδζησ, ηκθ Πζπηέθκ, ηκθ ΚΫζζκ, ηκνμ θεκπζαηπθδεκτμ. Ανδζησμ νπΪλξεδ ησθκ ζηκθ πζαηπθδζησ˙ σξδ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ. Σκ Ρπηαέκνμ 14, 17 δεθ Ϋλξεηαδ ζε αθηέγεζβ ηε ηέπκηε απ‘ ηβ δδδαζεαζέα ηκν Εβζκτ. Ο Εβζκτμ ζΫεδ σηδ β ΐαζδζεέα ηκν Θεκτ ίλέζεεηαδ εθησμ ηαμ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 17, 20-21). Αεθ γΫηεδ κ Εβζκτμ ηκ αάηβηα θηπξκέ-πζκτζδκδ ζηβθ πλκκπηδεά ηκν ΚκλδΪηκν (υζηε κ ηεζενηαέκμ θα εαηβΰκλάζεδ ηκθ Πατζκ σηδ δδαθπθεέ ηε ηκθ Εβζκτ), ξπλέμ ανησ θα ζβηαέθεδ σηδ κ Εβζκτμ δεθ εθδδαθΫλεηαδ ΰδα ηκνμ θηπξκτμ εαδ δεθ εαηαελέθεδ ηκνμ πζκτζδκνμ. Ίζα-έζα, ηκ Ρπηαέκνμ 14, 17 ηκν Πατζκν ζνηθπθεέ ηε ηκ λβησ ηκν Εβζκτ σηδ ηεηΪ ηβθ ΏθΪζηαζβ (ΐαζδζεέα ηκν Θεκτ) κτηε παθηλετκθηαδ κτηε ηλυθε, αζζΪ εέθαδ σππμ κδ Ϊΰΰεζκδ ζηκθ κνλαθσ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 22, 30), δβζαδά δέξπμ νζδεΫμ αθΪΰεεμ. Βπέζβμ ηκ εδΪθδκ ηκν Πατζκν ζνηθπθεέ ηε ηβ λάζβ ηκν Εβζκτ «ηβ ηελδηθΪηε δδα ηβθ απάθ ζαμ ηδ γα θΪηε κτηε δδα ηκ ζυηα ζαμ ηδ γα εθδνγάηε» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 12, 22) εαγυμ εαδ «κε ἐπ‘ ἄληῳ ηόθῳ αήζεηαδ ἄθγλππκμ» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ 4, 4). ΠκνγεθΪ δεθ ζΫεδ κ Εβζκτμ σηδ β ΐαζδζεέα ηκν Θεκτ ζνθέζηαηαδ ζηβθ «επδελΪηβζβ ηπθ θηπξυθ εα ηπθ πεδθαζηΫθπθ»˙ ζΫεδ απζυμ σηδ εέθαδ ενεκζσηελκ θα πελΪζεδ ηδα εαηάζα απσ ηδα ίεζσθα παλΪ Ϋθαμ πζκτζδκμ ζηβ ΐαζδζεέα ηπθ Ονλαθυθ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 19, 24). Ώνησ δε ζβηαέθεδ σηδ δεθ γα νπΪλικνθ εαδ πζκτζδκδ ζπζηΫθκδ, αθκτ «εδμ ηκθ Θεσθ σζα εέθαδ δνθαηΪ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 19, 26). Άζζκ ηκ Ϋθα (νζδζηδεά «επδελΪηβζβ ηπθ θηπξυθ»), πκν κνδΫπκηε εέπε κ Εβζκτμ, εδ Ϊζζκ ηκ Ϊζζκ («δτζεκζκ, σξδ σηπμ εαδ αδτθαηκ, θα ζπγεέ πζκτζδκμ»), πκν εέπε κ Εβζκτμ. Κδ κ Εβζκτμ, απσ ηκνμ πζκτζδκνμ αβηΪεδ εέηε εζεβηκζτθβ (ζηα ελνθΪ θα ΰέθεηαδ ανηά) εέηε ηκέλαζηα ηβμ
πελδκνζέαμ ζηκνμ θηπξκτμ, εαδ – σππμ κ Πατζκμ – «ηέπκηε Ϊζζκ» (ζεμ εαδ ανηΪ δεθ άηαθ αλεεηΪ). Βπεδδά κ ΚκλδΪηκμ άηαθ κπαδσμ ηβμ ίέαδβμ αλπαΰάμ ηκν πζκτηκν, παλαηκλθυθεδ ηκθ Εβζκτ ηπθ Βναΰΰεζέπθ, πέζηενε, σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ ίέαδκμ. Γελ δηαθσλεί ζκδπσθ κ Πατζκμ ηε ηκθ Υλδζησ ηπθ Βναΰΰεζέπθ. λα') «Γδ‘ ανησ κδ Ϊθελΰκδ, κδ εκδθπθδεκέ αζάηεμ (...) δεθ άηαθ κτηε Ϊιδκδ κέεηκν: "Βεεέθκμ πκν δεθ ελΰΪαεηαδ δεθ πλΫπεδ θα ηλυεδ" (ΐ‘ Θεζζαζ. 3, 10-12). Σκ "ηαεΪλδκδ κδ πεδθαζηΫθκδ" εέξε ιεξαζηεέ. Ίζα-έζα εδέδαζεαθ ηυλα "ενζκΰεέηε εεεέθκνμ πκν ζαμ εαηαδδυεκνθ" (Ρπη. 12, 14). Να εέζηε θκηκηαΰεέμ. Να ηκ ίΪζδηκ δσΰηα ηκν πανζδαθδζηκτ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 307). ΏΠΏΝΣΔΔ: Οτηε κ Υλδζησμ παλαζδηκτζε, αζζΪ δκτζενε πμ ηαλαΰεσμ. Πλδθ αλξέζεδ θα εβλτηηεδ, δεθ Ϋηλπΰε ηαΪηπα. Κδ κτηε πελδθλκθκτζε ηβθ ελΰαζέα. Βεησμ εδ αθ κ Εβζκτμ, πκν εέπε σηδ κτηε ηέα «εελαέα» δε γα αζζΪιεδ απσ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, αλθδσηαθ ηκ «ἐθ ἰδληδ ηκῦ πλκμώπκν ζκν θαΰῆ ηὸθ ἄληκθ ζκν» (ΓΒΝΒΕ Γ‘, 19). Άζζπζηε κ ΚκλδΪηκμ αθηδθΪζεεδ σηαθ ζΫεδ ηα παλαπΪθπ, δδσηδ αζζκτ (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβμ, η. α‘, ζ. 284) ΰλΪθεδ «Αεθ εέθαδ σηπμ απσζνηα ζπζησ ανησ πκν ζΫεδ κ ΚΪκνηζεν, ππμ κ Εβζκτμ ηδζκτζε ηε πελδθλσθβζβ ΰδα ηβθ ελΰαζέα. (...) ΛΫΰκθηαμ σηπμ ανηΪ (ΛΚ 12. 22-24) κ Εβζκτμ δεθ Ϋδεδξθε πελδθλσθβζβ ζηβθ ελΰαζέα ηα, ιεεδθυθηαμ απσ ηβθ Ϊπκοβ ππμ β κλΰΪθπζά ηκν εέξε εαγαλΪ επαθαζηαηδεσ ξαλαξηάλα, άγεζε κδ κπαδκέ ηκν θα εέθαδ απκθαζδζηΫθκδ θα πλαΰηαηκπκδάζκνθ ηκνμ ζεκπκτμ ηβμ κλΰΪθπζβμ». Σκ «ηαεΪλδκδ κδ πεδθαζηΫθκδ» δεθ εζΫξγβ απσ ηκθ Εβζκτ, ηε ηβθ Ϋθθκδα πκν κ ΚκλδΪηκμ ηκ απκδέδεδ. Ο Εβζκτμ εέπε «ΜαεΪλδκδ εέθαδ εεεέθκδ, πκν πεδθκτθ εαδ δδοκτθ ηβ δδεαδκζτθβθ, δδσηδ ανηκέ γα ξκληΪζκνθ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 4, 6), ξπλέμ ανησ – επαθαζαηίΪθκνηε – θα ζβηαέθεδ αδδαθκλέα ΰδα ηκνμ θηπξκτμ ά εαζσπδαζηα ηπθ πζκτζδπθ, σππμ θαέθεηαδ Ϊζζπζηε απσ Ϊζζεμ λάζεδμ ηκν Εβζκτ. Σκ «ενζκΰεέηε εεεέθκνμ πκν ζαμ εαηαδδυεκνθ» ηκν Πατζκν δεθ Ϋλξεηαδ ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Εβζκτ πκν ζΫεδ «ενζκΰεέηε εεεέθκνμ πκν ζαμ εαηαλυθηαδ, ενελΰεηεέηε εεεέθκνμ πκν ζαμ ηδζκτθ εαδ πλκζετξεζγε δδ‘ εεεέθκνμ πκν ζαμ εαεκηεηαξεδλέακθηαδ εαδ ζαμ εαηαδδυεκνθ» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 5, 41). Ώελδίυμ ηκ έδδκ ζΫεδ εδ κ Εβζκτμ. Μάππμ ιΫξαζε θα εαηβΰκλάζεδ εαδ ηκθ Εβζκτ κ ΚκλδΪηκμ πμ «θκηκηαΰά»; Ώπσοεδμ σηδ κ Πατζκμ δεθ Ϋδεδξθε κέεηκ ζηκνμ θηπξκτμ, ηπκλεέ θα ηδμ δζξνλδζηεέ ησθκ εΪπκδκμ πκν δε δδΪίαζε ηδμ επδζηκζΫμ ηκν. ‘ ανηΫμ αβηΪ απ‘ ηκνμ ει εγθυθ (ΓαζΪηεμ ε.Ϊ.) θα ζηεέζκνθ ξλάηαηα ΰδα ηκνμ θηπξκτμ ηβμ εεεζβζέαμ ηβμ Εελκνζαζάη, αζζΪ εαδ ΰδα ηκνμ δδεκτμ ηκνμ θηπξκτμ θα θκδΪακθηαδ. ζκ ΰδα ηβθ Ϊπκοβ ηκν Πατζκν ΰδα ηβθ εικνζέα, ηβθ αθαζτκνηε ζηκ εεθΪζαδκ πελέ εικνζέαμ. Ώνησ πκν ηΫθεδ εέθαδ σηδ κτηε ζ‘ ανησ ηκ αάηβηα δδαθπθεέ κ Πατζκμ ηε ηκθ Εβζκτ. λα') «Δ εεεζβζέα ηβμ Εελκνζαζάη ελαηκτζε ηα παζδΪ ηβμ Ϋγδηα εαδ ηκθ είδπθδηδζησ ηβμ. Άλα σζκδ κδ αζζσθνζκδ ξλδζηδαθκέ Ϋπλεπε θα ζνηηκλθπγκτθ ηε ηα άγβ εαδ Ϋγδηα ηπθ Βίλαέπθ. Κδ επεδδά εαδ β πελδηκηά άηαθ ηκ πδκ ζπκνδαέκ γλβζεενηδεσ Ϋγδηκ, επΪθπ ζηκ αάηβηα ηβμ πελδηκηάμ Ϊλξδζε β πκζεηδεά εθΪθηδα ζηκθ πανζδαθδζησ. Δ επδζηκζά ηκν Εαευίκν εέθαδ ηκ δζηκλδεσ ηθβηεέκ ηβ αδδΪζζαεηβμ πΪζβμ αθΪηεζα ζηα δτκ ανηΪ ξλδζηδαθδεΪ εσηηαηα. Ο ΕΪεπίκμ, κ αλξβΰσμ ηκν δελκνζαζβηδηδεκτ ηεζζδαθδζηκτ, δεθ παλαδΫξεηαδ ηα πανζδαθΪ δσΰηαηα εαδ εαηαδδεΪαεδ ηκθ πανζδαθδζησ ηε ανζηβλΪ εαδ πδελΪ ζσΰδα. ηΫεεηαδ πΪθηα ηΫζα ζηκ πζαέζδκ ηβμ παλΪδκζβμ. Σκ ξλδζηδαθδζησ ησθε γΫζεδ πλκζεηαλδαεσ (ΕΪεπί. 1, 10-12) εαδ επαθαζηαηδεσ. (...) ξδ ηκθαξΪ ηΫζα ζηβθ Παζαδζηέθβ ηκν εάλνιε ηκθ πσζεηκ ηα εαδ ζηβ Μεζσΰεδκ εαδ ζηβθ Ώζέα Ϋζηεδζε αθηδπλκζυπκνμ δδεκτμ ηκν, θαθαηδεκτμ κπαδκτμ ηκν δκνδαρεκτ πλκζεηαλδαεκτ ηεζζδαθδζηκτ, ΰδα θα εαηαπκζεηάζκνθ ηκθ πανζδαθδζησ εαδ θα ηκθ απκεβλτικνθ πμ αθηδξλδζηδαθδεά αέλεζβ. Ώπσ ηβθ επδζηκζά πλκμ ΓαζΪηαμ ηαγαέθκνηε ππμ ηελδεΫμ ειππαζαδζηδθδαεΫμ εεεζβζέεμ εζκθέζηβεαθ απσ ηβθ πκζεηδεά ηκν Εαευίκν. "Ώπκλυ ΰδαηέ ησζκ ΰλάΰκλα αθέθεηε ηκ εναΰΰΫζδσ ηκν – ζΫεδ κ Πατζκμ – εαδ παλαδΫξεζηε Ϊζζκ... νπΪλξκνθ ίΫίαδα ηελδεκέ πκν ζΪμ λαδδκνλΰκτθ εαδ γΫζκνθ θα αζζΪικνθ ηκ εναΰΰΫζδκ ηκν Υλδζηκτ" (ΓαζΪη. 1, 6-8). Βδυ θαέθεηαδ εαγαλΪ ππμ πλσεεδηαδ ΰδα κπαδκτμ ηκν Εαευίκν (ΓαζΪη. 2, 12). (...) Δ επδελΪηβζβ ηκν πανζδαθδζηκτ δεθ Ϊλΰβζε θα ζηελεπγεέ. Οδ εεεζβζέεμ ηβμ Ώζέαμ εαδ ηβμ Μεζκΰεέκν κλδζηδεΪ εΰεκζππγάεαθε ηκθ πανζδαθδζησ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 309312). ΏΠΏΝΣΔΔ: Γδα ηκθ είδπθδηδζησ ηδζάζαηε αζζκτ. Γδα ηκ αάηβηα ηβμ πελδηκηάμ εαδ ηβμ δάγεθ δδαθπθέαμ ηκν Εαευίκν ηε ηκθ Πατζκ πΪθπ ζηκ ηπζαρεσ θσηκ, εέθαδ απκζηκηπηδεά ησζκ β Ϊπκοβ ηκν Εαευίκν ζηβθ τθκδκ ηβμ Εελκνζαζάη σζκ εαδ β απσθαζβ ηβμ νθσδκν ανηάμ, β κπκέα ζηΪζγβεε ζηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ (ΠλΪιεδμ 15, 14-30): «Ϋζαίε ηκθ ζσΰκθ κ ΕΪεπίκμ εαδ εέπε, "(...) Έξπ ηβθ ΰθυηβθ θα ηβ θΫλπηεθ δν-
ζεκζέαμ εδμ εεεέθκνμ ηκνμ εγθδεκτμ πκν επδζηλΫθκνθ εδμ ηκθ Θεσθ, αζζΪ θα ηκνμ ΰλΪοπηεθ θα απΫξκνθ απσ ηκθ ηκζνζησθ ηπθ εδδυζπθ, απσ ηβθ πκλθεέαθ, απσ σ,ηδ Ϋξεδ ζηλαΰΰαζδζγά εαδ απσ ηκ αέηα". (...) Σσηε κδ απσζηκζκδ εαδ κδ πλεζίτηελκδ ηααέ ηε σζβθ ηβθ εεεζβζέαθ (...) Ϋζηεδζαθ δδ‘ ανηυθ ηβθ επδζηκζάθ πμ ειάμ: "Οδ απσζηκζκδ εαδ κδ πλεζίτηελκδ εαδ κδ αδεζθκέ ξαδλεηέακνθ ηκνμ αδεζθκτμ ηβμ Ώθηδκξεέαμ, ηβμ νλέαμ εαδ ηβμ Κδζδεέαμ πκν πλκΫλξκθηαδ απσ εγθδεκτμ. Βπεδδά αεκτζαηεθ σηδ ηελδεκέ απσ ηκθ ετεζκθ ηαμ ζΪμ αθβζτξβζαθ ηε ηα ζσΰδα ηκνμ εαδ αθαζηΪηπζαθ ηκ πθετηα ζαμ ζΫΰκθηεμ σηδ πλΫπεδ θα πελδηΫηθεζγε εαδ θα ηβλάηε ηκθ θσηκθ, εθυ εηεέμ δεθ ηκνμ δυζαηεθ εαηηέαθ εθηκζάθ, απεθαζέζαηεθ σζκδ ηααέ θα δδαζΫιπηεθ Ϊθδλαμ εαδ θα ηκνμ ζηεέζπηεθ ζ‘ εζΪμ ηααέ ηε ηκνμ αΰαπβηκτμ ηαμ ΐαλθΪίαθ εαδ Πατζκθ (...). Βζηεέζαηεθ ζκδπσθ ηκθ Εκτδαθ εαδ ηκθ έζαθ, κδ κπκέκδ εαδ πλκθκλδευμ γα ζαμ πκνθ ηα έδδα. ηδ, δβζαδά, απεθαζέζγβ απσ ηκ Άΰδκθ Πθετηα εαδ απσ ηαμ θα ηβ ζαμ επδίζβγά εαθΫθα πελδπζΫκθ ίΪλκμ παλΪ ηα ειάμ κνζδυδβ: Να απΫξεηε απσ ηα ελΫαηα πκν Ϋξκνθ πλκζθελγά εδμ ηα εέδπζα, απσ ηκ αέηα, απσ σ,ηδ Ϋξεδ ζηλαΰΰαζδζγά εαδ απσ ηβθ πκλθεέαθ. ΒΪθ θνζΪιεηε ηκνμ εανηκτμ ζαμ απσ ανηΪ, εαζΪ γα εΪθεηε. Τΰδαέθεηε"». Έξκνηε θα παλαηβλάζκνηε ηα ειάμ. Σσζκ κ ΕΪεπίκμ σζκ εαδ κ Εκτδαμ, δβζαδά κδ αλξβΰκέ ηβμ εεεζβζέαμ ηπθ Εελκζκζτηπθ, εέθαδ εαηΪ ηβμ επδίκζάμ ηκν ηπζαρεκτ θσηκν (πελδηκηάμ ε.ζπ.) εαδ – εθθκεέηαδ – εθαθηέκθ ηβμ Ϊπκοβμ σηδ ησθκ Εζλαβζέηεμ ηπκλκτζαθ θα ηπκνθ ζηβθ Βεεζβζέα. Αεθ νπάλιε πκηΫ ηΫηκδκ πλσίζβηα κτηε δδαθπθέα Πατζκν-Εαευίκν. νθεπυμ ανηκέ πκν αθαθΫλεδ κ Πατζκμ – εδ κ ΚκλδΪηκμ – ζηβθ πλκμ ΓαζΪηαμ 2, 12, ηπκλεέ ηεθ θα άηαθ Ϊθγλππκδ ηκν Εαευίκν, αζζΪ δεθ εθελΰκτζαθ ηε εθηκζΫμ ηκν Εαευίκν. Ώθκτ κ έδδκμ κ ΕΪεπίκμ εέξε ζνθαδθΫζεδ ζηβθ εαηΪλΰβζβ ηβμ πελδηκηάμ, εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κδ δκνδαΎακθηεμ πκν παλεθκξζκτζαθ ηκθ ΠΫηλκ (ΓαζΪηαμ 2, 12), δεθ εθελΰκτζαθ ζτηθπθα ηε εθηκζΫμ ηκν Εαευίκν. «Βδμ ηβθ πλκμ ΓαζΪηαμ κ Πατζκμ ΰλΪθεδ σηδ [κ ΕΪεπίκμ] άηκ Ϋθαμ εε ηπθ ηλδυθ ζητζπθ ηβμ σζβμ Βεεζβζέαμ, κδ κπκέκδ Ϋπλεπε θα αθαΰθπλέζκνθ ηκ εναΰΰΫζδσθ ηκν, δδα θα εέθε δεεησθ εδμ ηβθ εκδθάθ ζνθεέδβζβθ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 173). «Ο ΕΪεπίκμ εαδ κ ΚβθΪμ εαδ κ ΕπΪθθβμ, κδ κπκέκδ εγεπλκτθηκ σηδ εέθαδ ζητζκδ, Ϋδπεαθ εδμ εηΫ εαδ εδμ ηκθ ΐαλθΪίαθ ηκ δειέ ηκνμ ξΫλδ εδμ ζβηεέκθ επδεκδθπθέαμ εαδ ζνηθυθβζαθ θα εέηεγα εηεέμ απσζηκζκδ εδμ ηκθ εγθδεσθ εσζηκθ, ανηκέ δε εδμ ηκνμ πελδηηβηΫθκνμ. Βαάηβζαθ ησθκθ θα εθγνηκτηεγα ηκνμ πηπξκτμ εαδ ανησ εθλσθηδζα θα ηκ εΪθπ», ΰλΪθεδ κ Πατζκμ (ΓαζΪηαμ 2, 9-10) δεέξθκθηαμ ηβ ζνθΫξεδα ηβμ τπαλιβμ εηπδζηκζτθβμ ηεηαιτ ανηκτ εαδ ηκν Εαευίκν. ζκ ΰδα ηβθ Ϊπκοβ πελέ ΰεθδεσηελβμ δδαθπθέαμ (εδδδεΪ ζηκ γΫηα Ϋλΰαπέζηβ), κ Αλ. Θ., εαγβΰβηάμ γεκζκΰέαμ η. Ϊεεκμ ΰλΪθεδ: «Άζζκδ δε ζΫΰκνθ σηδ κ ΕΪεπίκμ απκελκτεδ εθ ηβ Βπδζηκζά ηκν ηαμ ΒπδζηκζΪμ εαδ ηβθ δδδαξάθ ηκν Πατζκν εαδ θΫλκνθ πμ ενλδυηελκθ δεέΰηα ηα σζα ζΫΰκνθ κδ δτκ πελέ πέζηεπμ. Ο ηεθ Πατζκμ ΰλΪθεδ˙ "ζκΰδαόηεγα κὖθ πίζηεδ δδεαδκῦζγαδ ἄθγλππκθ ξπλὶμ ἔλΰπθ θόηκν" (Ρπ 3, 28)˙ εαδ εαηπηΫλπ˙ "εἰ ΰὰλ ᾿Ώίλαὰη ἐι ἔλΰπθ ἐδδεαδώγβ, ἔξεδ εαύξβηα, ἀζζ᾿ κ πλὸμ ηὸθ Θεόθ. ηί ΰὰλ ΰλαθὴ ζέΰεδ; ἐπίζηενζε δὲ ᾿Ώίλαὰη ηῶ Θεῶ εαὶ ἐζκΰίζγβ αηῶ εἰμ δδεαδκζύθβθ (....) ηῶ δὲ ηὴ ἐλΰαακηέθῳ, πδζηεύκθηδ δὲ ἐπὶ ηὸθ δδεαδκῦθηα ηὸθ ἀζεί ζκΰίαεηαδ πίζηδμ αηκῦ εἰμ δδεαδκζύθβθ..." (4, 1- 11). Ο δε ΕΪεπίκμ ΰλΪθεδ˙ "Σί ηὸ ὄθεζκμ, ἀδεζθκί ηκν, ἐὰθ πίζηδθ ζέΰῃ ηδμ ἔξεδθ, ἔλΰα δὲ ηὴ ἔξῃ; ηὴ δύθαηαδ πίζηδμ ζζαδ αηόθ; ἐὰθ δὲ ἀδεζθὸμ ἠ ἀδεζθὴ ΰνηθκὶ πάλξπζδ εαὶ ζεδπόηεθκδ ὦζδ ημ ἐθβηέλκν ηλκθμ, (...) κὕηπ εαὶ πίζηδμ, ἐὰθ ηὴ ἔλΰα ἔξῃ, θεελά ἐζηδ εαγ' ἑανηήθ. (...) γέζεδμ δὲ ΰθθαδ, ὦ ἄθγλππε εεθέ, ὅηδ πίζηδμ ξπλὶμ ηθ ἔλΰπθ θεελά ἐζηδθ; ᾿Ώίλαὰη ὁ παηὴλ ηθ κε ἐι ἔλΰπθ ἐδδεαδώγβ, ἀθεθέΰεαμ ᾿Εζαὰε ηὸθ νἱὸθ αηκῦ ἐπὶ ηὸ γνζδαζηήλδκθ; ίζέπεδμ ὅηδ πίζηδμ ζνθήλΰεδ ηκῖμ ἔλΰκδμ αηκῦ, εαὶ ἐε ηθ ἔλΰπθ πίζηδμ ἐηεζεδώγβ, εαὶ ἐπζβλώγβ ΰλαθὴ ζέΰκνζα· ἐπίζηενζε δὲ ᾿Ώίλαὰη ηῶ Θεῶ, εαὶ ἐζκΰίζγβ αηῶ εἰμ δδεαδκζύθβθ (...). ὁλᾶηε ηκίθνθ ὅηδ ἐι ἔλΰπθ δδεαδκῦηαδ ἄθγλππκμ εαὶ κε ἐε πίζηεπμ ηόθκθ" (Εα 2, 14-24). ΠλΪΰηαηδ εε πλυηβμ σοεπμ θκηέαεδ εαθεέμ σηδ κδ δτκ απσζηκζκδ δδαπζβεηέακθηαδ, εαδ ηΪζδζηα νπκζηβλέακνθ ηα αθηέγεηα επέ ηβ ίΪζεδ ηκν ανηκτ παλαδεέΰηαηκμ, ηκν ΏίλαΪη, εαδ ηκν ανηκτ ξπλέκν, ηκν Γε 15, 6, εαδ ηκ εαηαπζβεηδευηελκθ σηδ κ ΕΪεπίκμ ζκδδπλεέ ηκθ Πατζκθ δδα ηβμ θλΪζεπμ "ἄθγλππε εεθέ"! ΏθεπαθΪζβπηκθ ετλβηα δδα ηβθ αλθβηδεάθ ελδηδεάθ. Βθ ηκτηκδμ εέθε πκζτ ετεκζκθ εαδ εδμ ηκθ απζκτζηελκθ Ϊθγλππκθ, θα εθθκάζβ, σηδ κδ δτκ απσζηκζκδ σξδ ησθκθ δεθ δδαπζβεηέακθηαδ αζζΪ εαδ ζνηθπθκτθ. (...) Βδμ ηα ξπλέα ανηΪ β ζΫιδμ "Ϋλΰα" Ϋξεδ δτκ εθηεζυμ δδαθσλκνμ εθθκέαμ, εαδ ζΫΰεηαδ ηΪζδζηα εδμ ηκθ Πατζκθ σξδ απζυμ "Ϋλΰα" αζζ‘ "Ϋλΰα θσηκν". Οδ δτκ απσζηκζκδ εθθκτθ σηδ Ϋξκηεθ δτκ εέδβ Ϋλΰπθ, ηα Ϋλΰα ηκν θσηκν εαδ ηα Ϋλΰα ηβμ πέζηεπμ˙ ηα ηεθ εέθε εεδβζυηαηα ηβμ γλβζεενηδεάμ κληάμ ηκν αθγλυπκν, ηα δε εεδβζυηαηα ηβμ πέζηεπμ. Πδζηκπκδεέηαδ δε πΪθηκηε β τπαλιδμ εαδ ηβμ γλβζεενηδεσηβηκμ εαδ ηβμ πέζηεπμ ηε "Ϋλΰα", ηκνηΫζηδθ ειπηελδεετεηαδ ηε πλδζηΫθαμ εεδβζυζεδμ. Έλΰκθ θσηκν ζΫΰεδ κ Πατζκμ λβηυμ ηβθ πελδηκηάθ εαδ ζνθνπκθκεέ ηαμ γνζέαμ, ηαμ θκηδεΪμ δδαηΪιεδμ, ηβθ ηάλβζδθ ηκν ζαίίΪηκν ε.ζπ. Έλΰα πέζηεπμ κ ΕΪεπίκμ ζΫΰεδ ηβθ εζεβηκζτθβθ, ηβθ αθδδδκηεζά αΰΪπβθ, εαδ ηβθ πλκγνηέαθ ηκν ΏίλαΪη θα γνζδΪζβ ηκθ νδσθ ηκν ηκθ ηκθκΰεθά. Ονδεηέα ζξΫζδμ Ϋλΰπθ εαδ Ϋλΰπθ. Καδ κ Πατζκμ, κ εαηαλΰυθ ηα Ϋλΰα ηκν θσηκν, ζνθδζηΪ πμ απαλαέηβηα ηα Ϋλΰα ηβμ πέζηεπμ, σηαθ ζΫΰβ˙ « Θεὸμ ἀπκδώζεδ ἑεάζηῳ εαηὰ ἔλΰα αηκῦ» (Ρπ 2, 6), ά "Σκῦηό ηκδ εαλπὸμ ἔλΰκν" (Φδ 1, 22), ά "ἀδδαζείπηπμ ηθβηκθεύκθηεμ ηθ ηκῦ ἔλΰκν ημ πίζηεπμ εαὶ ηκῦ
εόπκν ημ ἀΰάπβμ" (Ώ‘ Θε 1, 3)˙ εαδ ησζα Ϊζζα. νηθπθεέ ζκδπσθ κ ΕΪεπίκμ πλκμ ηκθ Πατζκθ, σηδ κ Ϊθγλππκμ ζυαεηαδ, σηαθ δεέιβ Ϋλΰα πέζηεπμ. Καδ εδμ ηκ εκδθσθ δε παλΪδεδΰηα ηκν ΏίλαΪη, κ ηεθ Πατζκμ "Ϋλΰκθ" ζΫΰεδ ηβθ πελδηκηάθ, κ δε ΕΪεπίκμ ηβθ γνζέαθ ηκν ΕζαΪε˙ εεεέθκ άηκ Ϋλΰκθ θσηκν, ανησ Ϋλΰκθ πέζηεπμ. ζηε κ ΕΪεπίκμ "ἄθγλππκθ εεθὸθ" ζΫΰεδ εεεέθκθ πκν δζξνλέαεηαδ σηδ κ Ϊθγλππκμ δδεαδκτηαδ ξπλέμ ηα Ϋλΰα ηβμ πέζηεπμ ηα κπκέα ζνθδζηΪ κ Πατζκμ" (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 175-176). ζηε σζα σζα ζΫεδ κ ΚκλδΪηκμ εέθαδ αθκτζδκδ δζξνλδζηκέ εθσμ ηβ Υλδζηδαθκτ πκν, απσ πλκεαηΪζβοβ, ηε ηβθ εηηκθά ηκν θα νπκίδίΪζεδ ηκθ Υλδζηδαθδζησ ζηκ επέπεδκ εαηηδΪμ δδεκζκΰέαμ ηβμ πζΪεαμ, απ‘ ανηΫμ πκν Ϋλξκθηαδ εαδ παλΫλξκθηαδ. ΏζζΪ «πζαθᾶζγε ηὴ εἰδόηεμ ηὰμ ΰλαθὰμ». Άζζπζηε, αθ «επδελΪηβζε κ πανζδαθδζησμ» εαδ αθ αζζβζκηδζκτθηαθ, ησηε ΰδαηέ ζνηπελδΫζαίε β «πανζδαθδεά» Βεεζβζέα ηβθ επδζηκζά Εαεπίκν; ξδ σηδ β απΪθηβζβ ζηβθ ελυηβζβ ανηά γα απΪζζαζζε ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ απ‘ ηβθ νπσζκδπβ απκζκΰέα ηκνμ ΰδα ηβθ «ελδηδεά» ηβμ αλξαέαμ δεεΪλαμ. λβ') «Ώπ‘ σζα σηπμ ζΫεδ κ έδδκμ ηαγαέθκνηε ππμ κ ΠΫηλκμ εαδ κδ κηκρδεΪηεμ ηκν, εισθ απσ πκζζΪ Ϊζζα πκν ζΫΰαθε εθΪθηδα ηκν, ηκθ εαηβΰκλκτζαθε αεσηα ππμ δεθ άηαθ Ώπσζηκζκμ, Ϊλα δεθ εέξε γΫζβ ηΫζα ζηδμ εεεζβζέεμ (Ώ‘ Κκλδθγ. 9, 1-2). Κδ αεσηα δδαδέδαθε ππμ δε δκνζετεδ εαδ ηλΫθεηαδ απσ ηκ ηαηεέκ ηβμ αδεζθσηβαμ (Ώ‘ Κκλδθγ. 9, 1). (...) Αδαδέδαθε ππμ ζηδμ πελδκδεέεμ ηκν ΰτλδαε εαδ ζνακτζε ηε ΰνθαέεεμ πκν άηαθ ηΫζβ ηβμ εεεζβζέαμ, Ϊλα παλαίέααε κλδζηΫθεμ βγδεΫμ αλξΫμ ηβμ αδεζθσηβηαμ (ίζ. Ώ‘ Κκλδθγ. 9, 4). (...) Ώθ δδαίΪζκνηε ηε πλκζκξά ηβθ ΏπκεΪζνοβ γα ίλκτηε ηΫζα ζ‘ ανηά θλΪζεδμ πκν ζεεπαζηΫθα – ΰδαηέ ζκΰκελέγβεαθ αλΰσηελα – εαηβΰκλκτθ ηκθ Πατζκ. Οἶδα ηὰ ἔλΰα ζκν εαὶ ηὸθ εόπκθ ζκν εαὶ ηὴθ πκηκθήθ ζκν, εαὶ ὅηδ κ δύθῃ ίαζηάζαδ εαεκύμ, εαὶ ἐπείλαζαμ ηκὺμ ζέΰκθηαμ ἑανηκὺμ ἀπκζηόζκνμ εἶθαδ, εαὶ κε εἰζί, εαὶ εὗλεμ αηκὺμ οενδεῖμ· (2, 2). Αέξπμ Ϊζζκ κδ οεδαπσζηκζκδ ανηκέ εέθαδ κ Πατζκμ εαδ κδ σηκδκέ ηκν. Σκ αλξδεσ εεέηεθκ γα άηαθ πδκ εεθλαζηδεσ εαδ έζπμ κθκηαζηδεΪ γα εαηΪΰΰεζθε ηκθ Πατζκ. ἰδκὺ δίδπηδ ἐε ημ ζνθαΰπΰμ ηκῦ ζαηαθᾶ ηθ ζεΰόθηπθ ἑανηκὺμ ᾿Εκνδαίκνμ εἶθαδ, εαὶ κε εἰζίθ, ἀζζὰ οεύδκθηαδ (3, 9). Καδ β πελδεκπά ανηά εαηαελέθεδ εαδ εαηαΰΰΫζθεδ ηκνμ πανζδαθδζηΫμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 434-435). ΏΠΏΝΣΔΔ: 1) Δ ΏπκεΪζνοβ εέθαδ ηκ πλυηκ ίδίζέκ πκν ζνθΫΰλαοε κ ΕπΪθθβμ, πελέ ηα Ϋηβ 67-70. Πλυηβ παλΪγεζβ ξπλέπθ απσ ανηάθ Ϋξκνηε απσ ηκθ ΕΰθΪηδκ Ώθηδκξεέαμ πκν Ϋΰλαοε ηδμ επδζηκζΫμ ηκν ηκ 107 η.Υ. 2) Αεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ πΪπνλκμ πκν θα Ϋξεδ δδαθκλεηδεά ηβθ ΏπκεΪζνοβ, υζηε θα νπκγΫζκνηε σηδ νπάλιε αλξδεσ εεέηεθκ, ηκ κπκέκ αλΰσηελα ζκΰκελέγβεε, σππμ εέθαδ ζέΰκνλκμ κ ΚκλδΪηκμ. 3) Ο ΠΫηλκμ εαηηέα Ϋξγλα δεθ εέξε ηε ηκθ Πατζκ. Βέδαηε σηδ ειαλξάμ ζνηθπθκτζε ζηβθ Υλδζηκζκΰέα ηε ηκθ Πατζκ εδ κ Πατζκμ ηε ηκθ ΠΫηλκ, αθκτ κ ΠΫηλκμ ειαλξάμ γεπλκτζε – σππμ εδ κδ Ϊζζκδ Ώπσζηκζκδ – ηκθ Εβζκτ Υλδζησ εαδ Θεσ. 4) Βθδεδεηδεσ ηβμ Ϋζζεδοβμ δδαηΪξβμ ηεηαιτ ΠΫηλκν εαδ Πατζκν εέθαδ ηκ ΐ‘ ΠΫηλκν 3, 15-16 «(...) θα γεπλάηε ηβθ ηαελκγνηέαθ ηκν Κνλέκν ηαμ ζπηβλέαθ, εαγυμ εαδ κ αΰαπβησμ ηαμ αδεζθσμ Πατζκμ ζΪμ Ϋΰλαοε ζτηθπθα ηε ηβθ ζκθέαθ πκν ηκν εδσγβεε, σππμ εΪθεδ εαδ εδμ ηαμ επδζηκζΪμ ηκν, εδμ ηαμ κπκέαμ ηδζεέ ΰδ‘ ανηΪ, ηεηαιτ ηπθ κπκέπθ νπΪλξκνθ ηελδεΪ δνζθσβηα, ηα κπκέα κδ αηαγεέμ εαδ ηβ ζηελεπηΫθκδ δδαζηλείζυθκνθ, σππμ εαδ ηαμ ζκδπΪμ ΰλαθΪμ, πλκμ εαηαζηλκθάθ ηπθ». 5) Βέθαδ θαθελά σξδ ησθκ β ζνηπΪγεδα ηκν ΠΫηλκν πλκμ ηκθ Πατζκ, σξδ ησθκ β αθαΰθυλδζβ σηδ ζηκθ Πατζκ δσγβεε απ‘ ηκ Θεσ ζκθέα, αζζΪ – ηκ πκζτ ζβηαθηδεσ – σηδ κ ΠΫηλκμ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα δδαζηλείζπηΫμ ηπθ θκβηΪηπθ ηκν Πατζκν, δβζαδά αδλεηδεκτμ, ηκνμ κπκέκνμ ανησμ εαηαδδεΪαεδ εαδ δεθ παέλθεδ ηκ ηΫλκμ ηκνμ. ηκ εΪηπ-εΪηπ ΠΫηλκμ εαδ Πατζκμ ηαλητλβζαθ ηααέ. 6) Βπέζβμ ζηκ ΐ‘ ΠΫηλκν 2, 1 κ ΠΫηλκμ ΰλΪθεδ «νπάλιαθ εαδ οενδκπλκθάηαδ ηεηαιτ ηκν ζακτ, σππμ εαδ ηεηαιτ ζαμ γα νπΪλικνθ οενδκδδδΪζεαζκδ». Βέθαδ θαθελσ σηδ δεθ αθαθΫλεηαδ ζηκθ Πατζκ. ΒπδπζΫκθ ζηκ Ώπσελνθκ Πξάμεηο Πέηξνπ δέθεηαδ ηεΰΪζβ ζβηαζέα ζηκθ Πατζκ, κ κπκέκμ εΰεπηδΪαεηαδ πκζτ εαδ ζΫΰεηαδ εαδ «ενζκΰβηΫθκμ», εθυ ζηκ Ώπσελνθκ Κήξπγκα Πέηξνπ κ ΠΫηλκμ εβλτηηεδ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ Τδσμ Θεκτ (απσζπαζηα απσ Κζάηβ ηξσκαηείο, 6, 5, 39-41 (PG 9, 257C)). Ώεσηβ εαδ ζηα Ώπσελνθα ανησ δεέξθεηαδ.
7) Τπσ ηκ θπμ ηβμ ΐ‘ επδζηκζάμ ΠΫηλκν, εέθαδ πλκθαθΫμ σηδ κδ εαηβΰκλέεμ πκν κ ΚκλδΪηκμ δζξνλέαεηαδ σηδ κ ΠΫηλκμ ειαπκζζτεδ ζηκθ Πατζκ εαδ ηδμ κπκέεμ αθαθΫλεδ κ Πατζκμ ζηα Ώ‘ Κκλδθγέκνμ 9, 1, 2, 4 δεθ πλκΫλξκθηαδ απσ ηκθ ΠΫηλκ – κτηε εδ απσ ηκθ ΕΪεπίκ – αζζΪ απσ δκνδαΎακθηεμ εαδ οενδκδδδΪζεαζκνμ. Σα πκζζΪ ζσΰδα εδ κδ πκζζΫμ αθσβηεμ εδεαζέεμ εέθαδ πελδηηΫμ. 8) Ξαθαΰνλέακθηαμ ζηβθ ΏπκεΪζνοβ, σπκδκμ απζυμ ζνζξεηέζεδ ηκθ ξλσθκ πκν ΰλΪθηβεε ανηά (67-70) ηε ηκθ ξλσθκ εεηΫζεζβμ ηκν Πατζκν (66-68) εαδ, επδπζΫκθ, αθ δδαίΪζεδ απζυμ ηα εδΪθδα πλδθ εαδ ηεηΪ απσ ανηΪ πκν παλαγΫηεδ κ ΚκλδΪηκμ, γα εαηαζάιεδ σηδ ζε εαθΫθαθ Πατζκ δεθ αθαθΫλεηαδ «ζεεπαζηΫθα» β ΏπκεΪζνοβ. Σκ «δέξπμ Ϊζζκ κδ οεδαπσζηκζκδ ανηκέ εέθαδ κ Πατζκμ» ζνθδζηΪ ηθβηεέκ θαθαηδζηκτ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ. Βέθαδ δνθαησθ κ Πατζκμ, πκν σηαθ αθαεκέθπζε ζηκνμ πλεζίτηελκνμ ηβμ ΒθΫζζκν σηδ γα Ϋθενΰε ΰδα ηα Εελκζσζνηα ανηκέ «Ϋεζαδαθ εαδ αΰεΪζδαααθ ηκθ Πατζκθ εαδ ηκθ εθδζκτζαθ. Βζνπάγβζαθ πελδζζσηελκθ ηε εεεέθκ πκν εέπε, σηδ δεθ γα δδκτθ πζΫκθ ηκ πλσζππσθ ηκν» (ΠλΪιεδμ 20, 37-38) θα ηεηαίζάγβεαθ ζε Ϊζπκθδκνμ εξγλκτμ ηκν; Ή εέθαδ δνθαησθ κ ΕπΪθθβμ θα ΰλΪθεδ ζηκ ΏπκεΪζνοβ 3, 9 σηδ κ Πατζκμ άηαθ απσ ηβ ζνθαΰπΰά, ηβθ ζηδΰηά πκν κδ Εκνδαέκδ ηκθ εαηαδέπεαθ, ά σηδ γα πλκζενθάζεδ κ Πατζκμ ηκθ.. επέζεκπκ ΦδζαδΫζθεδαμ; 9) ζκ ΰδα ηα Φεπδνθιεκέληηα ά Κιεκέληηα ηα κπκέα κ ΚκλδΪηκμ αθαθΫλεδ πμ απσδεδιβ ηβμ Ϋξγλαμ ηεηαιτ Πατζκν εαδ ΠΫηλκν: «Ο ΒπδθΪθεδκμ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ξλάζβ απσ ηΫλκνμ ηπθ είδπθδηυθ ηδαμ θκγενηΫθβμ Ϋεδκζβμ ηπθ Πεξηφδσλ Πέηξνπ πκν νπάλιε, εαγυμ θαέθεηαδ, ηδα απσ ηδμ ίαζδεΫμ πβΰΫμ ηκν αλξεητπκν (Παλάξηνλ, 30, 15). (...) Οδ νπΪλξκνζεμ εθδεέιεδμ ΰδα ηβθ ξλκθκζσΰβζβ ηκν εεδηΫθκν κδβΰκτθ ζηκθ τζηελκ δετηελκ ά ηκθ πλυδηκ ηλέηκ αδυθα. Σα "γνΰαηλδεΪ" εέθαδ εΪππμ ηεηαΰεθΫζηελα, αζζΪ άηαθ άδβ ΰθπζηΪ ζηκθ Ρκνθέθκ πλδθ ηκ ηΫζκμ ηκν ηΫηαληκν αδυθα» Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν,Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 330-340). Με Ϊζζα ζσΰδα πλσεεδηαδ ΰδα ηεηαΰεθΫζηελα Ϋλΰα, Ϊζξεηα ηε ηβθ απκζηκζδεά επκξά. ΏζζΪ κτηε β ηατηδζβ ηκτ έηπθα ηΪΰκν ηε ηκθ Πατζκ, πκν εΪθκνθ αηνξυμ κ ΚκλδΪηκμ εαδ κδ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ αζβγετεδ, υζηε θα νπΪλξεδ δδαηΪξβ Πατζκν-ΠΫηλκν πέζπ απσ ηβ δδαηΪξβ έηπθα-ΠΫηλκν. «Ο έηπθ παλκνζδΪαεηαδ πμ κ επδθαθΫζηελκμ ηαγβηάμ ηκν ΕπΪθθβ ηκν ίαθηδζηά, πκν σηπμ εεπαδδετηβεε ζηβθ ΏζειΪθδλεδα ζε ηαΰδεΫμ ηεζεηΫμ. ηδμ ηαΰδεΫμ ηκν πλαεηδεΫμ, κ έηπθ εέξε ζνθελΰσ ηβθ ονξά εθσμ παδδδκτ, πκν ηβθ εέξε απκζπΪζεδ απσ ηκ ζυηα ηκν. (...) Ο έηπθ εηθαθέαεηαδ θα δδδΪζεεδ ηβθ τπαλιβ πκζζυθ Θευθ. Ο αθυηαηκμ Θεσμ παλαηΫθεδ Ϊΰθπζηκμ, απσ ανησθ σηπμ εεπκλετεηαδ κ Θεσμ πκν Ϋεηδζε ηκθ εσζηκ εαδ κ Θεσμ πκν Ϋδπζε ηκ θσηκ ζηκνμ αθγλυπκνμ. (...) ηβ ηκλθά ηκν έηπθκμ ζνηπνεθυθκθηαδ πκζζΫμ, δδαθκλεηδεΫμ πλκζππδεσηβηεμ. Χμ αηαλετμ πκν δδδΪζεεδ ηβθ απΪλθβζβ ηβμ Εελκνζαζάη νπΫλ ηκν σλκνμ Γαλδαέθ παλαπΫηπεδ ζε δδεθΫιεδμ ηκν δκνδαρεκτ εσζηκν. (...) Σα δσΰηαηΪ ηκν πελέ πκζζαπζυθ Θευθ αθηζκτθηαδ απσ ηκνμ ΰθπζηδεκτμ. (...) Ο έηπθ ηκθ κπκέκ εαηαπκζεηΪ κ ΠΫηλκμ δεθ εέθαδ κ Πατζκμ (σππμ εέξαθ νπκζηβλέιεδ κδ γεκζσΰκδ ηβμ ξκζάμ ηβμ Σνίέΰΰβμ). Βέθαδ πκζτ πελδζζσηελκ Ϋθαμ ΐαζεθηέθκμ ά Ϋθαμ Μαλεέπθ, ηκνμ κπκέκνμ β κλγκδκιέα εξγλενσηαθ επέζβμ γαθΪζδηα» Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 345-347). Μσθκ Ϊζξεηκδ ζκδπσθ γα αθαΰθυλδααθ πέζπ απσ ηκθ ΰθπζηδεέακθηα ηΪΰκ αηαλεέηβ έηπθα ηκθ Πατζκ. ΏζζΪ σηαθ β βηδηΪγεδα ζνθδνΪαεηαδ ηε ηβθ πλκεαηΪζβοβ, ανησ ζνηίαέθεδ. λδ') «Πδγαθσ ηκ θνζζΪδδκ ανησ θα άηαθ ΰθπζησ ηε ηκ σθκηα "ΠλΪιεδμ ηκν ΠΫηλκν". (...) Αεθ εέθαδ απέγαθκ β επδδεκπκέβζβ ανηά θα ζηβλέξηβεε εαδ ζηα δδΪθκλα ζδίεζκΰλαθάηαηα πκν ίΰάεαθ απσ ηκθ πελέΰνλκ ηκν ΠΫηλκν ηκθ εαδλσ πκν ακτζε αεσηα εαδμ ηα κπκέα εαηβΰκλκτθηαθε εαδ πκζεηκτθηαθε κ Πατζκμ. Γδανησ Ϋξπ ηβ ΰθυηβ ππμ κδ "ΠλΪιεδμ ηκν ΠΫηλκν" ΰλΪθηβεαθ ζηκ ηΫζκμ ηκν Ώ‘ αδυθα. (...) Έθα ηΫλκμ απσ ηκ θνζζΪδδκ ανησ ξλβζδηκπκδάγβεε απσ ηκ ζνΰΰλαθΫα-δδαζεεναζηά ηκν Ϊζζκν θνζζαδέκν, πκν πΫλαζε ζηβθ επέζβηβ ξλδζηδαθδεά θδζκζκΰέα ηε ηκθ ηέηζκ "ΠλΪιεδμ ηπθ Ώπκζησζπθ"» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 436-437). ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ ΠλΪιεδμ ηπθ Ώπκζησζπθ ΰλΪθηβεαθ πλδθ ηκ γΪθαηκ ηκν ΠΫηλκν εαδ ηκν Πατζκν, αθκτ δεθ ηκνμ αθαθΫλκνθ. Ο ΛκνεΪμ «Ϋΰλαοε δε ανηΪμ ηεηαιτ ηπθ εηυθ 62 εαδ 66» (η. Ν. Ϊεεκν,Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 131). Υπλέα απσ ηδμ ΠλΪιεδμ ηπθ Ώπκζησζπθ παλαγΫηκνθ κ ΕΰθΪηδκμ ηκ 107 εαδ κ Πκζτεαλπκμ ηκ 108. Ώθηέγεηα, σππμ πλκαθαθΫλαηε ΰδα ηδμ Ώπσελνθεμ Πξάμεηο Πέηξνπ, «ξλκθδεΪ ηκ Ϋλΰκ ηκπκγεηεέηαδ ζηβθ πελέκδκ απσ ηκ ηεζενηαέκ ηλέηκ ηκν 2 κν αδυθα ηΫξλδ ηδμ αλξΫμ ηκν 3κν, πΪθηπμ ζηβθ αλξδεά ηκλθά ηκν ηκπκγεηεέηαδ ζηα ηΫζβ ηκν 2κν αδυθα» (Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. ΐ‘, ζ. 91). ΜδζΪηε δβζαδά ΰδα 140 πελέπκν ξλσθδα δδαθκλΪ ηεηαιτ ηβμ ζνΰΰλαθάμ ηπθ ΠλΪιεπθ ηπθ Ώπκζησζπθ εαδ ηπθ Ώπσελνθπθ πλΪιεπθ ηκν ΠΫηλκν. νθεπυμ εέθαδ Ϋλΰκ δδΪθκλπθ αδλεηδευθ ηκν 2κν αδ. πκν εαηηέα ζξΫζβ δεθ Ϋξκνθ ηε ηκθ ΠΫηλκ, αεσηβ εδ αθ νπκζηάλδααθ σηδ δΫξκθηαδ ηδμ δδδαζεαζέεμ ηκν. Θα άηαθ παλαθκρεσ θα δε-
ξηκτηε ζ.ξ. πμ Βπδεκτλεδκ εΪπκδκθ επεδδά απζυμ ανησμ δζξνλέαεηαδ σηδ εέθαδ. Σκ έδδκ γα δζξτεδ εαδ ΰδα σζκνμ αδλεηδεκτμ απκθΪζδααθ ιαθθδεΪ, ζηα ηΫζβ ηκν 2κν αδ., θα ΰλΪοκνθ απσελνθεμ ΠλΪιεδμ ηκν ΠΫηλκν. λε') «Έθαμ απσ ηκνμ αθηδπΪζκνμ ηκν ΠΫηλκν πκν ηκθ αθηδπκζδηετηβεε άηαθ κ Ώπκζζυμ. Σδ δέδαζεε κ Ώπσζηκζκμ ανησμ δεθ ηκ ιΫλκνηε. Φαέθεηαδ σηπμ ππμ εξπλκζππκτζε ηκ εζζβθδζηδεσ ζηκδξεέκ εαδ ζε πκζζΪ δδαθπθκτζε ηε ηβ "θδζκζκθέα" ηκν Πατζκν. Ήηαθ επέζβμ εαδ ηελδεκέ πκν Ϋεαθαθ ηκθ κνδΫηελκ. Αεθ άηαθ κτηε ηε ηκθ ΠΫηλκ κτηε ηε ηκθ Πατζκ κτηε ηε ηκθ Ώπκζζυ, αζζΪ ζΫΰαθε ππμ δεθ αθάεκνθε ζε εσηηαηα εαδ αθάεκνθ ησθκ ζηκθ Υλδζησ (ΐζ. Κκλδθγ. 1.10, 3.4, 3.22 εαδ 46)» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 440). ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο ΚκλδΪηκμ άηαθ ησζκ Ϊζξεηκμ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ (ζδΰσηελκ ίΫίαδα απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν αθηδΰλΪθκνθ ανησθ ά ηβθ πεπαζαδπηΫθβ αλθβηδεά ελδηδεά), υζηε σ,ηδ δδΪίααε ηκ αθηΫΰλαθε ζηα ηνθζΪ. Σσζκ πκζτ αθηΫΰλαθε ζηα ηνθζΪ, υζηε ηα εδΪθδα ζηα κπκέα παλΫπεηπαθ κδ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ δεθ εκέηαιε θα ηα δδαίΪζεδ, υζηε θα ζνηπελΪθεδ σηδ ανηκέ κδ «ηελδεκέ πκν Ϋεαθαθ ηκθ κνδΫηελκ» εέθαδ κ Πατζκμ, αζζΪ ηα παλΫγεηε εδ ανησμ πμ θκτηελα ησθκ. Ώ‘ Κκλδθγέκνμ 1, 10-13 «αμ παλαεαζυ, αδεζθκέ, εδμ ηκ σθκηα ηκν Κνλέκν ηαμ Εβζκτ Υλδζηκτ, θα ζΫΰεηε σζκδ ηκ έδδκ εαδ θα ηβ νπΪλξκνθ δδαδλΫζεδμ ηεηαιτ ζαμ, αζζΪ θα εέζγε εθπηΫθκδ ηε ηκ έδδκ πθετηα εαδ ηβθ έδδα ΰθυηβ. Αδσηδ επζβλκθκλάγβεα ΰδα ζαμ, αδεζθκέ ηκν, απσ ηκνμ αθγλυπκνμ ηβμ Υζσβμ, σηδ νπΪλξκνθ Ϋλδδεμ ηεηαιτ ζαμ. Βθθκυ ηκτηκ: εαγΫθαμ απσ ζαμ ζΫΰεδ, "Βΰυ εέηαδ ηκν Πατζκν", "Βΰυ ηκν Ώπκζζυ", "Βΰυ ηκν ΚβθΪ", "Βΰυ ηκν Υλδζηκτ". Μάππμ Ϋξεδ ηκδλαζγά κ Υλδζησμ; Μάππμ κ Πατζκμ εζηανλυγβεε ΰδα ζαμ;» Ώ‘ Κκλδθγέκνμ 3, 4-7 «Αδσηδ σηαθ κ Ϋθαμ ζΫΰβ: "Βΰυ εέηαδ ηκν Πατζκν" εαδ κ Ϊζζκμ: "Βΰυ εέηαδ ηκν Ώπκζζυ", δεθ εέζγε εκδθκέ Ϊθγλππκδ; Σδ εέθαδ επέ ηΫζκνμ κ Πατζκμ; Σδ εέθαδ κ Ώπκζζυμ, παλΪ νπβλΫηαδ δδα ηπθ κπκέπθ επδζηΫοαηε εαδ σππμ κ Κτλδκμ Ϋδπεε εδμ ηκθ εαγΫθα; Βΰυ εθτηεοα, κ Ώπκζζυμ επσηδζε, κ Θεσμ σηπμ Ϋδδθε ηβθ ατιβζδθ». Αεθ παλαγΫηκνηε εαδ ηα νπσζκδπα. Βέθαδ θαθελσ σηδ εθυ κ Πατζκμ εέθαδ ανησμ πκν εαηαθΫλεηαδ εαηΪ σζπθ δβηδκνλΰκτθ εσηηαηα, κ ΚκλδΪηκμ αθηδΰλΪθκθηαμ ζηα ηνθζΪ (κτηε εΪθ ηπάεε ζηκθ εσπκ θα δδκλγυζεδ ηκ "Κκλδθγ. 1,10" ζε "Α’ Κκλδθγ. 1, 10") ηκνμ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ Ϋζεΰε σηδ νπάλξαθ δδΪθκλκδ κνδΫηελκδ, ηεηαιτ Ώπκζζυ εαδ Πατζκν. Βέθαδ επέζβμ ζβηαθηδεσ σηδ σξδ ησθκ κ Πατζκμ παλαδΫξεηαδ ηκθ Ώπκζζυ πμ ζνθνπβλΫηβ ηκν Θεκτ, δβζαδά ζνθΪδεζθκ, Ϊλα δεθ νπΪλξεδ εαηηέα δδαθκλΪ ηεηαιτ ηκνμ, αζζΪ εαδ ηκθέαεδ σηδ β δβηδκνλΰέα «εκηηΪηπθ» Ϋΰδθε απσ κλδζηΫθκνμ απσ ηκνμ θεκθυηδζηκνμ εδ σξδ απσ ηκνμ Ώπκζησζκνμ. λζη') «Πκζζκέ απσ ηκνμ ξλδζηδαθκτμ δεθ εέξαθ ζνθεέδβζβ ππμ κ ξλδζηδαθδζησμ εέξε γλβζεενηδεσ πελδεξσηεθκ παλΪ θσηδααθ ππμ απζυμ άηαθ κλΰΪθπζβ πκν απσίζεπε ζε εκδθπθδεκτμ εαδ θδζαθγλππδεκτμ ζεκπκτμ. Γδανησ ιαεκζκνγκτζαθ θα πβΰαέθκνθ ζηκνμ ίπηκτμ εαδ ηα δελΪ ηπθ εγθδευθ εαδ θα ηλυθε ηα εδδπζσγνηα. (...) Σκ σηδ κ ξλδζηδαθδζησμ δεθ άηαθ γλβζεενηδεσ εέθβηα ηα εκδθπθδεκπκζδηδεσ, ηκ απκδΫξκθηαδ ηα εεέηεθα ηβμ απκζηκζδεάμ θδζκζκΰέαμ πκν πκνγεθΪ δεθ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα θΫα γλβζεεέα. Μδζκτζαθ ίΫίαδα κδ Ώπσζηκζκδ ΰδα ηκθ Κτλδκ, εθθκυθηαμ ηκ Θεσ, ηα δεθ πλκπαΰΪθδδααθ θαθελΪ ηκθ ΓδαξίΫ. (...) Δ πλκπαΰΪθδα εθΪθηδα ζηβθ πκζνγεΎα ΰέθκθηαθ ηε ηλσπκ εαδ ξπλέμ θαθαηδζησ. (...) ηκθ Ώ‘ αδυθα κ ξλδζηδαθδζησμ άηαθ πκζδηδεκεκδθπθδεσ εέθβηα εαδ ΰδανησ κδ Ώπσζηκζκδ πλκπαΰαθδέακθηαμ ηκ ξλδζηδαθδζησ δεθ Ϋεαθαθ θαθελά γλβζεενηδεά πλκπαΰΪθδα. ΚΪγε Ϊζζκ ηΪζδζηα, αθΫξκθηαθ ηδμ Ϊζζεμ ζαηλεέεμ εαδ δεθ εαηαθΫλκθηαθ εαγσζκν εθΪθηδα ζηδμ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ εαδ γεσηβηεμ (ίζ. ΠλΪι. 19, 37)» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 443). ΏΠΏΝΣΔΔ: εδυ σ,ηδ εαδ θα πεδ εαθεέμ εέθαδ πελδηησ. Αβζαδά ηέζαΰε κ Πατζκμ, κ Ώπκζζυμ εαδ κδ Ϊζζκδ ΰδα ηκθ Υλδζησ, ΰδα ηκνμ πλκθάηεμ, ΰδα ηκθ Θεσ, εαδ... κδ ξαακέ δεθ εαηαζΪίαδθαθ ηέπκηα εαδ δεθ εέξαθ πΪλεδ ξαηπΪλδ, αζζΪ απζυμ Ϋηλπΰαθ ηα δπλεΪθ θαΰβηΪ. ζηε κδ Ώπσζηκζκδ ηδζκτζαθ ΰδα ηκθ Θεσ, αζζΪ κδ πλκζάζνηκδ δεθ εαηαζΪίαδθαθ σηδ ηκνμ ηδζκτζαθ ΰδα ηκ Θεσ, αζζΪ ΰδα ηδμ ζνθγάεεμ ηδμ παλαΰπΰάμ εαδ ηβμ κδεκθκηέαμ. ζηε ηα εεέηεθα ηβμ απκζηκζδεάμ θδζκζκΰέαμ δεθ εΪθκνθ πκνγεθΪ ζσΰκ ΰδα γλβζεεέα. Γδ‘ ανησ δδαίΪακνηε ζηκ Εαευίκν 1, 26-27 Βἴ ηδμ δκεεῖ γλζεκμ εἶθαδ ἐθ ηῖθ ηὴ ξαζδθαΰπΰθ ΰζζζαθ αηκῦ, ηκύηκν ηάηαδκμ ενδζηεία. ενδζηεία ηαεανὰ ηαὶ
ἀιίακημξ παλὰ ηῶ Θεῶ εαὶ παηλὶ αὕηβ ἐζηίθ,.... Παλαδσιπμ ηβθ Βπδζηκζά ηκν ΕΪεπίκν κ ΚκλδΪηκμ ηβθ δδαζαζκτζε πμ δεέΰηα ηκν πλκζεηαλδαεκτ ξλδζηδαθδζηκτ, αζζΪ δεθ πλσζειε εαζΪ ηκ «γλβζεεέα». Ή εέθαδ πζαζηά; Ώθκτ ανησμ ηβθ γεπλεέ ηκ εαγαλσηελκ δεέΰηα ηκν πλπηαλξδεκτ Υλδζηδαθδζηκτ Σκ ΠλΪιεδμ 19, 37 πκν παλαγΫηεδ κ ΚκλδΪηκμ δεθ ζΫεδ ηέπκηα ΰδα σζα δζξνλέαεηαδ. Σα ζσΰδα ηκν ξπλέκν ανηκτ άηαθ εθσμ Ϊλξκθηα Βθεζέκν, πκν εέξε ηκ αιέπηα ηκν «ΰλαηηαηΫα», κ κπκέκμ εαγβζτξαζε ηκ εδδπζκζαηλδεσ πζάγκμ ζΫΰκθηαμ σηδ κδ Ϊθγλππκδ κτηε ίζαζθάηβζαθ εαηΪ ηβμ Άληεηβμ κτηε Ϋεζεοαθ ηέπκηε απ‘ ηκ θασ ηβμ. Χζησζκ κ αλΰνλκεσπκμ Αβηάηλδκμ Ϋζεΰε (ζη. 26) ππμ κ Πατζκμ εάλνηηε σηδ κδ γεκέ πκν εαηαζεενΪακθηαδ απσ ξΫλδα αθγλυππθ δεθ εέθαδ γεκέ. ΦνζδεΪ δεθ Ϋίλδααθ κτηε δελκζνζκτζαθ κ Πατζκμ εαδ κδ ζνθκδκδπσλκδ ηκν, αζζΪ ειαλξάμ ησθδααθ ηβθ αθνπαλιέα ηπθ «γευθ» εαδ ηβθ πλαΰηαηδεά θτζβ ηκνμ. Αεθ νπάλιε «πκζνγερζηδεσμ» κ πλπηαλξδεσμ Υλδζηδαθδζησμ, αθ ανησ γΫζκνθ θα δδαηνηπαθέακνθ ηελδεκέ κδ κπκέκδ ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ επδδδυεκνθ θα εαηβΰκλάζκνθ ηκθ (ζβηελδθσ) Υλδζηδαθδζησ σηδ Ϋξεδ Ϊδδεκ σηαθ ζΫεδ ππμ ησθκ ανησμ εαηΫξεδ ηβθ αζάγεδα. λγ') «Σκ σηδ β πλκμ Βίλαέκνμ Βπδζηκζά εέθαδ απΪθηβζβ ζηδμ εαηβΰκλέεμ πκν δδαητππθε κ Γαηαζδάζ κ ΐ‘ ΰτλπ ζηα 80, θαέθεηαδ εαδ απσ ηα ΰλαθσηεθΪ ηβμ ζξεηδεΪ ηε ηβθ εζπηελδεά δδαλλτγηδζβ ηκν ηεΰΪζκν Νακτ. ΚΪθκθηαμ ζσΰκ ΰδα ηκ γνζδαζηάλδκ (ίζ. 9,1 εαδ παλ.) ηδζΪεδ ΰδα ηκθ παζδσ Νασ εδ σξδ ΰδα ηκθ νπΪλξκθηα, Ϊλα β Βπδζηκζά ΰλΪθηβεε τζηελα απ‘ ηκ 70» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. α‘ ζ. 465). ΏΠΏΝΣΔΔ: εδ εδυ νπΪλξεδ παλαθσβζβ πκν κθεέζεηαδ ζηβθ Ϊΰθκδα ηπθ ξπλέπθ 9,1-10 εαδ ηπθ αηΫζπμ επσηεθπθ ξπλέπθ. ηκνμ ζηέξκνμ 1-10 απζυμ πελδΰλΪθεηαδ ηκ εζπηελδεσ ηκν θακτ. Αεθ ζνθεπΪΰεηαδ σηδ ΰλΪθηβεε ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά ηκν 70, δδσηδ ζηκθ ζηέξκ 11 κ Υλδζησμ παλκνζδΪαεηαδ θα ηπαέθεδ ζε ηεΰαζτηελβ εαδ ηεζεδσηελβ ζεβθά, β κπκέα δεθ εέθαδ ξεδλκπκέβηβ. ΤπΪλξεδ δβζαδά ζτΰελδζβ παζαδΪμ-εαδθάμ δδαγάεβμ, νζδεκτ θακτ εαδ ασλαηκν θακτ. «ππμ θαέθεηαδ εε ηκν ξαδλεηδζηκτ "ἀζπάακθηαδ ηᾶμ κἱ ἀπὸ ημ Ἰηαζίαμ» (13, 24), β Βπδζηκζά εΰλΪθβ εθ Εηαζέα εαδ πδγαθυμ εθ Ρυηβ. Ο ησπκμ, σππμ εαδ β αθκληά εαδ κ ζεκπσμ, ηαμ πλκζδδκλέακνθ ηκθ ξλσθκθ. Δ Βπδζηκζά πλκμ Βίλαέκνμ εΰλΪθβ ενγτμ ηεηΪ ηβθ απσζνζδθ ηκν Πατζκν εε ηβμ πλυηβμ θνζαεέζευμ ηκν, κζέΰκθ ηεηΪ ηαμ ΒπδζηκζΪμ ηπθ δεζηυθ. ΠΪθηπμ κ Πατζκμ εε ηβμ εαηαεζεέδκμ θαέθεηαδ εζετγελκμ. ΒΰλΪθβ εαηΪ ηα Ϋηβ 62-64˙ ησηε β Βεεζβζέα ηβμ πελδηκηάμ εθ Παζαδζηέθβ νπΫζηβ ηκθ πλυηκθ ΰεθδεσθ εαδ Ϊΰλδκθ δδπΰησθ εε ηΫλκνμ ηπθ Εκνδαέπθ. λδ') «ηβθ Παζαδζηέθβ ηΪζδζηα νπάλξαθ εαδ ζηκ ΐ‘ αδυθα αζζΪ εαδ ζηκθ Γ‘ θαθαηδεκέ κπαδκέ ηβμ δκνδαδκξλδζηδαθδεάμ ηεζζδαθδεάμ παλΪδκζβμ πκν άγεζαθ ηκθ Εβζκτ εκζηδεσ Ϊλξκθηα. Ώνηκέ άηαθ κδ Βίδπθαέκδ πκν δεθ παλαδΫξκθηαθ ηβθ γερεά εαηαΰπΰά ηκν Εβζκτ. Οδ απσοεδμ ανηΫμ ηπθ Βίδπθαέπθ άηαθ εαδ απσοεδμ σζπθ ηπθ δκνδαδκξλδζηδαθυθ ζηκθ Ώ‘ εαδ ΐ‘ αδυθα. (...) Οδ Βίδπθαέκδ ζηΪγβεαθ κδ πδκ κλγσδκικδ πλκπαΰαθδδζηΫμ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηκν Εβζκτ, ΰδανησ εαδ κδ πδζηκέ ζηκθ δκνδαρεσ ηεζζδαθδζησ κτηε ηκθ Εβζκτ παλαδΫξκθηαθ ΰδα Θεσ κτηε εδ εθθκκτζαθ θα θκγΫοκνθ ηκ αθηδπζκνηκελαηδεσ εάλνΰηα ηκν Εβζκτ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 19-20 εαδ 53, ίζ. ζ. 51-59). ΏΠΏΝΣΔΔ: Βπεδδά ζηκ αάηβηα εηπζΫεκθηαδ εαδ κδ Ναααλβθκέ εδ επεδδά κ ΚκλδΪηκμ ηανηέαεδ ηκνμ Ναααλβθκτμ ηε ηκνμ Βίδπθαέκνμ (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 104), γα αθαθΫλκνηε εαδ ηα δδεΪ ηκνμ πδζηετπ: 1)
Ώμ δκτηε πλυηα πυμ ανηκαπκεαζκτθηαθ ηα πλυηα ξλσθδα κδ Υλδζηδαθκέ. Αεθ ανηκαπκεαζκτθηαθ κτηε Νααπλαέκδ κτηε Βίδπθέηεμ. Οδ Εκνδαέκδ ίΫίαδα εέξαθ αλξέζεδ θα ηκνμ ζεθ Νααπλαέκνμ (ΠλΪιεδμ 24, 5), αζζΪ εέθαδ ανηκθσβηκ σηδ δεθ ανηκαπκεαζκτθηαθ Ϋηζδ κδ Υλδζηδαθκέ εδ σηδ κ σλκμ «Νααπλαέκδ» δεθ αθαθΫλεηαδ ζε ηδα ζΫεηα εθησμ ηπθ Υλδζηδαθυθ, αζζΪ ζε ηδα ζΫεηα εθησμ ηκν δκνδαρζηκτ.
2)
Οδ έδδκδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ ζΫΰκθηαθ Ϋηζδ. Ο Πατζκμ δεθ ζΫεδ «εέηαδ Νααπλαέκμ», ζηκ ξπλέα ηεηΪ ηκ ΠλΪιεδμ 24, 5. Πυμ ζΫΰκθηαθ ησηε; Ο Πατζκμ απκζκΰκτηεθκμ ζΫεδ (ΠλΪιεδμ 24, 14) ὁηκζκΰ δὲ ηκῦηό ζκδ, ὅηδ εαηὰ ηὴκ ὁδὸκ ἡθ ζέΰκνζδθ αἵλεζδθ κὕηπ ζαηλεύπ ηῶ παηλώῳ Θεῶ. Καδ πδκ πλδθ, ζηκ ΠλΪιεδμ 9, 2 δδαίΪακνηε σηδ κ ακτζ ηλδΰνλθκτζε ὅππμ ἐάθ ηδθαμ εὕλῃ ηῆξ ὁδμῦὄθηαμ, ἄθδλαμ ηε εαὶ ΰνθαῖεαμ. ηκ ΠλΪιεδμ 19, 9 δδαίΪακνηε σηδ ηελδεκέ απ‘ ηκν Εκνδαέκνμ πείγκνθ εαεκζκΰκῦθηεμ ηὴκ ὁδὸκ ἐθώπδκθ ηκῦ πζήγκνμ. ηκ ΠλΪιεδμ 19, 23 δδαίΪακνηεἐΰέθεηκ δὲ εαηὰ ηὸθ εαδλὸθ ἐεεῖθκθ ηάλαξκμ
κε ὀζίΰκμ πελὶ ηῆξ ὁδμῦ. ηκ ΠλΪιεδμ 24, 22 ..ὁ Φζδι ἀθείάζεηκ αηκύμ, ἀελδίέζηελκθ εἰδὼμ ηὰ πελὶ ηῆξ ὁδμῦ. Βέθαδ θαθελσ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ ηβμ ηεηΪ ηβθ ΏθΪζβοβ πελδσδκν απκεαζκτζαθ ηβ γλβζεεέα ηκνμ «β κδσμ», σξδ «β γλβζεεέα ηπθ Νααπλαέπθ». Σκ Νααπλαέκδ ξλβζδηκπκδάγβεε, ΰδα ηκ ζτθκζκ ηπθ Υλδζηδαθυθ, απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ εδ σξδ ΰδα ηέα ηελέδα εθησμ ηκν αλξδεκτ Υλδζηδαθδζηκτ. Σκ Υλδζηδαθκέ, απσ ηκνμ Βγθδεκτμ, πΪζδ ΰδα ηκ ζτθκζκ ηπθ Υλδζηδαθυθ. Αεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα απκεαζΫζκνηε ηβθ πλυηβ εεεζβζέα ηκν 1κν αδ. «Ναααλβθά». Αεθ ανηκαπκεαζκτθηαθ Ϋηζδ. 3)
Ο Εκνζηέθκμ (ηαλητλβζε ηκ 105) δδαελέθεδ δτκ κηΪδεμ Βίλαέπθ Υλδζηδαθυθ (Γηάινγνο πξνο Σξχθσλα, 47 εαδ 48): ανηκτμ πκν πδζηετκνθζηκθ Εβζκτ πμ Μεζζέα γεπλυθηαμ ηκθ Θεσ, πδζηετκθηαμ ζ‘ ανησθ εαδ ηβλυθηαμ ηα δκνδαρεΪ Ϋγδηα (πελδηκηά εζ.π.), ΰδα ηκνμ κπκέκνμ κ Εκνζηέθκμ πδζηετεδ σηδ ζυακθηαδ εθσζκθ δεθ ζεθ ζηκνμ Βγθδεκτμ σηδ πλΫπεδ εδ ανηκέ θα ηβλκτθ ηα δκνδαρεΪ Ϋγδηα υζηε θα ζπγκτθ, εαδ ανηκτμ πκν γεπλκτθ ηκθ Εβζκτ πμ Υλδζησ-Μεζζέα, αζζΪ ηκθ γεπλκτθ Ϊθγλππκ ει αθγλυππθ εδ σξδ Θεσ, ΰδα ηκνμ κπκέκνμ κ Εκνζηέθκμ δεθ πδζηετεδ σηδ ζυακθηαδ, δβζαδά δε ηκνμ γεπλεέ Υλδζηδαθκτμ.
4)
Ο ΧλδΰΫθβμ εΪθεδ ηδα ηλδπζά δδΪελδζβ αδλεηδευθ (Καηά Κέιζνπ, 5, 61): απσ ηβ ηδα νπΪλξκνθ κδ Βίλαέκδ πκν δΫξκθηαδ ηκθ Εβζκτ εαδ εανξυθηαδ σηδ εέθαδ Υλδζηδαθκέ, αζζΪ ακνθ εαηΪ ηκθ δκνδαρεσ Νσηκ, εαδ «κἱ δδηηκὶ Βίδπθαῖκδ», πκν «εέηε αθαΰθπλέακνθ ηααέ ηαμ σηδ κ Εβζκτμ ΰεθθάγβεε απσ παλγΫθα εέηε σηδ ΰεθθάγβεε σππμ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ». Δ πλυηβ κηΪδα δεθ εαηκθκηΪαεηαδ αζζΪ γεπλκτθ ηκθ εανησ ηκνμ Υλδζηδαθσ, κδ Ϊζζεμ δτκ εαηκθκηΪακθηαδ πμ Βίδπθαέκδ, αθ εαδ κδ ηεθ δΫξκθηαθ πμ Θεσ (ζσΰπ νπελθνζδεάμ ΰΫθθβζβμ) ηκθ Εβζκτ, εθυ Ϊζζκδ πμ απζσ Ϊθγλππκ. Βδυ, σππμ γα δκτηε κ ΧλδΰΫθβμ Ϋεαθε ζΪγκμ, ΰδαηέ κδ αζβγδθκέ Βίδπθαέκδ δεθ δΫξκθηαθ ηβθ νπελθνζδεά ΰΫθθβζβ εαδ ηβ γεσηβηα ηκν Εβζκτ.
5)
Ο ΒνζΫίδκμ (Δθθιεζηαζηηθή ηζηνξία, 3, 27, 1-5) ηδζΪ ΰδα ηκνμ Βίδπθαέκνμ, «σππμ κδ παζδκέ ηκνμ απκεαζκτζαθ Ϋηζδ», πμ ειάμ: «2 Θεπλκτζαθ ηκθ Εβζκτ Ϋθαθ απζσ Ϊθγλππκ πκν δδεαδυγβεε ησθκ απσ ηβθ νπΫληαηβ αλεηά ηκν, εαδ πκν ΰεθθάγβεε ηε ζνθετλεζβ εθσμ Ϊθηλα ηε ηβ Μαλέα. ΚαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκνμ β ηάλβζβ ηκν Νσηκν άηαθ επδίείζβηΫθβ επεδδά δεθ ηπκλκτζε θα ζπγεέ εΪπκδκμ ησθκ ηε πέζηβ ζηκ Υλδζησ εαδ ζπζηά απά. 3 Τπάλξαθ Ϊζζκδ σηπμ πκν εέξαθ ηκ έδδκ σθκηα αζζΪ απΫθενΰαθ ηα παλΪιεθα πδζηετπ ηπθ πλυηπθ, εαδ δεθ αλθκτθηαθ σηδ κ Εβζκτμ εέξε ΰεθθβγεέ απσ παλγΫθκ εαδ απ‘ ηκ Άΰδκ Πθετηα. Χζησζκ αλθκτθηαθ θα δεξηκτθ σηδ πλκςπάλξε σθηαμ Θεσμ, Λσΰκμ εαδ κθέα εαδ ΰδ‘ ανησ ηβλκτζαθ ανζηβλΪ ηκ Νσηκ. 5 Ώνηκέ γευλβζαθ σηδ Ϋπλεπε θα απκλλέοκνθ σζεμ ηδμ επδζηκζΫμ [ζβη.: ηκν Πατζκν], ηκθ κπκέκ εαζκτζαθ απκζηΪηβ ηκν Νσηκν, εαδ ξλβζδηκπκδκτζαθ ησθκ ηκ εαγ‘ Βίλαέκν ΒναΰΰΫζδκ εαδ ηα νπσζκδπα ηα ξλβζδηκπκδκτζαθ ζέΰκ. 6 Σβλκτζαθ ηκ Ϊίίαηκ εαδ ηα ζκδπΪ δκνδαρεΪ Ϋγδηα ηπθ Εκνδαέπθ, αζζΪ ηανησξλκθα, σππμ εηεέμ, ΰδσληαααθ ηβθ βηΫλα ηκν Κνλέκν πμ αθΪηθβζβ ΰδα ηβθ αθΪζηαζά ηκν». Βδυ ίζΫπκνηε σηδ κδ Βίδπθαέκδ α) Αε γεπλκτζαθ ηκθ Εβζκτ Θεσ, σζκ εδ αθ ηκθ γεπλκτζαθ Μεζζέα, ί) γεπλκτζαθ αθαΰεαέα ΰδα ηβ ζπηβλέα ηβθ ηάλβζβ ηκν Νσηκν, ΰ) γεπλκτζαθ ηκθ Πατζκ απκζηΪηβ. Πλκθαθυμ ανηκέ άηαθ δδαθκλεηδεά κηΪδα απσ εεεέθκνμ ηκνμ Βίλαέκνμ Υλδζηδαθκτμ, πκν εθυ γεπλκτζαθ ηκθ Εβζκτ Θεσ, απζυμ ηβλκτζαθ – σξδ πμ απαλαέηβηκ ηΫζκ ζπηβλέαμ – ηα δκνδαρεΪ Ϋγδηα.
6)
Ο ΒπδθΪθεδκμ Κτπλκν ζηκ Δηο Παλαξ. Αηξ. 1, 2, 30, 2, 7 ηαμ δέθεδ ηδα ζβηαθηδεσηαηβ πζβλκθκλέα, σηδ κδ Βίδπθαέκδ εηθαθέζηβεαθ ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ Εελκνζαζάη, ηκ 70 η.Υ.: «Γέΰκθε δὲ ἀλξὴ ηκύηπθ ηεηὰ ηὴθ ηθ Ἱελκζκζύηπθ ἅζπζδθ˙ ἐπεδδὴ ΰὰλ πάθηεμ κἱ εἰμ Υλδζηὸθ πεπδζηενεόηεμ ηὴθ Πελαίαθ εαη‘ ἐεεῖθκ εαδλκῦ εαηώεβζαθ, ηὸ πζεῖζηκθ». Πδκ πλδθ εέηε δεθ νπάλξαθ, εέηε άηαθ δνζδδΪελδηκδ. Θα επαθΫζγκνηε ζ‘ ανησ ηκ γΫηα παλαεΪηπ. Βπέζβμ ηαμ πζβλκθκλεέ αθηέζηκδξα ΰδα ηκνμ Ναααλβθκτμ σηδ εδ ανηκέ εηθαθέζηβεαθ (Ϊζζκ αθ νπάλξαθ εαδ πδκ πλδθ) ηεηΪ ηβ θνΰά – ζσΰπ δδπΰηκτ – ηπθ απκζησζπθ απσ ηβθ Εελκνζαζάη (Δηο Παλαξ. Αηξ., 1, 2, 29, 7 (PG 41, 401)): εεῖγεθ ΰὰλ ἀλξὴ ΰέΰκθε ηεηὰ ηὴθ ἀπὸ ηθ Ἱελκζκζύηπθ ηεηάζηαζδθ πάθηπθ ηθ ηαγβηθ.
7)
ηκ 29κ εεθΪζαδκ (1, 2, 29) κ ΒπδθΪθεδκμ ηαμ πζβλκθκλεέ ΰδα ηβθ πέζηβ ηπθ Ναααλβθυθ: α) Υλβζδηκπκδκτζαθ σζα ηα ΰθπζηΪ ίδίζδα ηβμ ΠαζαδΪμ εαδ Καδθάμ Αδαγάεβμ, σππμ κδ Ολγσδκικδ Υλδζηδαθκέ (29, 7, 2) αθηέγεηα απσ ηκνμ Βίδπθαέκνμ. ί) πέζηεναθ ζηκθ Εβζκτ Υλδζησ πμ Τδσ ηκν Θεκτ (29, 7, 3), αθηέγεηα απσ ηκνμ Βίδπθαέκνμ. ΰ) ΑδΫθελαθ απ‘ ηκνμ Εκνδαέκνμ ζηβθ πέζηβ ζηκθ Εβζκτ εδ απ‘ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ζηκ σηδ ηβλκτζαθ ηα δκνδαρεΪ Ϋγδηα (29, 7, 5). δ) Μδζκτθηαθ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ εέξαθ απκίζβγεέ απσ ηδμ ζνθαΰπΰΫμ (29, 9, 2-3).ΐζΫπκνηε σηδ κδ Ναααλβθκέ δδΫθελαθ λδαδεΪ απσ ηκνμ Βίδπθαέκνμ εαδ έζπμ εέθαδ εεεέθκδ ηκνμ κπκέκνμ αθαθΫλεδ κ Εκνζηέθκμ, σηδ πδζηετκνθ εαθκθδεΪ ζηκθ Εβζκτ Υλδζησ αζζΪ ηβλκτθ ηα δκνδαρεΪ Ϋγδηα.
8)
ΚαηΪ ηκθ Εελυθνηκ, κ κπκέκμ παλαγΫηεδ απκζπΪζηαηα απσ ίδίζέα (ζηβθ εληβθεέα ηκν ζηκθ ΔζαΎα) ηπθ Ναααλβθυθ ανηκέ πέζηεναθ ζηβθ νπελθνζδεά ΰΫθθβζβ ηκν Εβζκτ, ηκθ κπκέκ γεπλκτζαθ Τδσ Θεκτ εαδ ηκθ πέζηεναθ. Δ εληβθεέα ζηκ ΔζαΎα γ‘, 1-4 Ϋξεδ εθδδαθΫλκθ, ΰδαηέ εεεέ κ Εελυθνηκμ ΰλΪθεδ: «Οδ Ναααλβθκέ, ηπθ κπκέπθ ηβθ ΰθυηβ παλΫγεζα, ειβΰκτθ ηκ απσζπαζηα η‘ ανησθ ηκθ ηλσπκ: "ηαθ κ Υλδζησμ άλγε εαδ πλπηκεηθαθέζηβεε ηκ εάλνΰηΪ ηκν, β ΰβ Γαίκνζυθ εαδ Νεθγαζέ πλυηεμ απεζενγελυγβεαθ απ‘ ηα ζΪγβ ηπθ ΓλαηηαηΫπθ εαδ ηπθ Φαλδζαέπθ εαδ ζάεπζε [κ Υλδζησμ] ηκθ ίαλτ ανΰσ ηπθ δκνδαρευθ παλαδσζεπθ. Ώλΰσηελα σηπμ ηκ εάλνΰηα ενλδΪλξβζε, ανησ ζβηαέθεδ σηδ πκζζαπζαζδΪζηβεε ηΫζπ ηκν Βναΰΰεζέκν ηκν απκζησζκν Πατζκν, κ κπκέκμ άηαθ κ ηεζενηαέκμ ηπθ απκζησζπθ. Καδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν Υλδζηκτ Ϋζαηοε ηΫξλδ ηδμ πδκ ηαελνθΫμ θνζΫμ. ΣεζδεΪ σζκμ κ εσζηκμ, πκν πλδθ εαγσηαθ ζε ίαγτ ζεκηΪδδ, εέδε ηκ εαγαλσ θπμ ηκν Βναΰΰεζέκν"»
9)
Σκ εαγ‘ Βίλαέκνμ ΒναΰΰΫζδκ πκν δΫξκθηαθ κδ Ναααλβθκέ, ζτηθπθα ηε ηκθ Εελυθνηκ (ζηβθ εληβθεέα ηκν ΔζαΎα 11, 2) πκν παλαγΫηεδ ηηάηα ηκν εδυ, κ Εβζκτμ απκεαζεέηαδ Κτλδκμ εαδ Τδσμ Θεκτ, ηκ Άΰδκ Πθετηα ηδζΪ, πμ πλσζππκ. Ο Εελυθνηκμ ζηκ De Viris Illustribus, 2 ηΪμ ζΫεδ σηδ ηεηΫθλαζε ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ ζηα εζζβθδεΪ εαδ ηα ζαηδθδεΪ εαδ παλαγΫηεδ ηηάηα ηκν ηκ κπκέκ απκεαζεέ ηκθ Εβζκτ «Κτλδκ» εαδ ζηκ ίδίζέκ ηκν εαηΪ ηπθ Πειαγηαλψλ, 3, 2 παλαγΫηεδ πΪζδ ηηάηαηα ηκν εαγ‘ Βίλαέκνμ, πκν ηδζκτθ ΰδα ηβθ αθαηαληπζσηβηα ηκν Εβζκτ, ηβθ αθπηελσηβηΪ ηκν Ϋθαθηδ ηπθ πλκθβηυθ, πκν απκεαζκτθ ηκθ Εβζκτ «Κτλδκ».
10)
Γδα ηκνμ Βίδπθαέκνμ κ Βδλβθαέκμ ηκνμ αθαθΫλεδ πλυηκμ ζηκ Καηά Αηξέζεσλ, 1, 26, 1-22. Βεεέ αθαθΫλεδ σηδ κδ Βίδπθαέκδ Ϋξκνθ απσοεδμ παλσηκδεμ ηε εεεέθεμ εΪπκδκν Κάλδθγκν. Ώνησμ, ζΫεδ κ Βδλβθαέκμ, δέδαζεε σηδ κ εσζηκμ δεθ δβηδκνλΰάγβεε απσ ηκθ πλυηκ Θεσ αζζΪ απσ ηδα κλδζηΫθβ Ατθαηβ πκζτ δδαθκλεηδεά απσ ανησθ. Με Ϊζζα ζσΰδα άηαθ Γθπζηδεσμ. Γδα ηκθ Εβζκτ κ Κάλδθγκμ δέδαζεε σηδ δεθ άηαθ ΰεθθβηΫθκμ απσ παλγΫθα, αζζΪ εαθκθδεΪ απσ ηκθ Επζάθ εαδ ηβ Μαλέα, αζζΪ άηαθ κ πδκ εθΪλεηκμ απσ σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ. ηαθ ίαθηέζηβεε απσ ηκθ Πλσδλκηκ, ησηε άλγε κ Υλδζησμ ηΫζα ηκν. ηκ ηΫζκμ σηπμ απκξυλβζε εδ κ Εβζκτμ ζηανλυγβεε εδ αθαζηάγβεε, εθυ κ Υλδζησμ παλΫηεδθε αθΫπαθκμ, πμ πθενηαηδεσ κθ. ζκ ΰδα ηκνμ Βίδπθαέκνμ, ζνθεξέαεδ κ Βδλβθαέκμ, γεπλκτθ απκζηΪηβ ηκθ Πατζκ, ηβλκτθ ηβθ πελδηκηά εαδ επδηΫθκνθ ζηβθ ηάλβζβ ηπθ δκνδαρευθ εγέηπθ εαδ γεπλκτθ ηβθ Εελκνζαζάη ζα ηκ ζπέηδ ηκν Θεκτ. Υλβζδηκπκδκτθ ησθκ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ.
11)
Ο Εππσζνηκμ, ζηκ εαηΪ ΏδλΫζεπθ Ϋλΰκ ηκν (πελέπκν ηκ 230 η.Υ.) ζΫεδ επέζβμ σηδ κδ Βίδπθαέκδ πδζηετκνθ παλσηκδα πλΪΰηαηα ηε ηκθ Γθπζηδεσ ΚΫλδθγκ, σηδ εδ ανηκέ εαδ κ Εβζκτμ δδεαδυγβεαθ ηΫζπ ηκν θσηκν, εδ σηδ πδζηετκνθ ππμ εΪθ ηβλάζκνθ ηκ Νσηκ γα ΰέθκνθ εδ ανηκέ Υλδζηκέ (!), δδσηδ γεπλκτθ ηκθ Εβζκτ απζσ Ϊθγλππκ.
12)
Ο ΒπδθΪθεδκμ ζηκ ΰθπζησ Ϋλΰκ ηκν, αθαθΫλεδ σηδ κδ Βίδπθαέκδ Ϊζζκηε γεπλκτζαθ ηκθ Εβζκν πμ Ϋθα απζσ Ϊθγλππκ πκν ηκν Ϋΰδθε επδθκέηβζβ γερεκτ πθετηαηκμ εέηε πμ Ϋθα αλξΪΰΰεζκ. Θεπλεέ σηδ πλκΫλξκθηαδ απσ ηκνμ Ναααλβθκτμ. ΛΫεδ σηδ σξδ απζυμ ηβλκτθ ηκθ Νσηκ, αζζΪ πλκζγΫηκνθ εδ Ϊζζα ζηκδξεέα σππμ: δεθ αΰΰέακνθ ιΫθκνμ, πζΫθκθηαδ ηεηΪ ηβ ζνθετλεζβ, πζΫθκθηαδ ηε ηα λκτξα ηκνμ. ΛΫεδ επέζβμ σηδ κδ Βίδπθαέκδ ξλβζδηκπκδκτθ ησθκ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, σηδ κ Εβζκτμ άηαθ παδδέ ηκν Επζάθ εαδ ηβμ Μαλέαμ, σηδ κ Πατζκμ δεθ άηαθ Εκνδαέκμ, απαδηκτθ θα παθηλετεηαδ εαθεέμ εδ απαΰσλεναθ ηβθ παλγεθέα, εαδ απΫλλδπηαθ ηκνμ πλκθάηεμ ηβμ Π.Α.
13) Έξκνηε ζκδπσθ ηελΪζηδεμ ξλδζηκζκΰδεΫμ εαδ γεκζκΰδεΫμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ Βίδπθαέπθ Βίλαέπθ εαδ Ναααλβθυθ Βίλαέπθ: i)
Οδ Βίδπθαέκδ δΫξκθηαθ ησθκ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ – κδ Ναααλβθκέ σζα ηα ίδίζέα ηπθ Ολγσδκιπθ Υλδζηδαθυθ.
ii)
Οδ Βίδπθαέκδ γεπλκτζαθ ηβθ ηάλβζβ ηπθ δκνδαρευθ εγέηπθ απαλαέηβηβ ΰδα ηβ δδεαέπζβ – κδ Ναααλβθκέ ηβλκτζαθ ηεθ ηα δκνδαρεΪ Ϋγδηα, αζζΪ δε ηα γεπλκτζαθ απαλαέηβηα ΰδα ηβ δδεαέπζβ.
iii)
Οδ Βίδπθαέκδ γεπλκτζαθ απκζηΪηβ ηκθ Πατζκ – κδ Ναααλβθκέ ηκθ γεπλκτζαθ Ώπσζηκζκ εδ εεηδηκτζαθ ηκ δελαπκζηκζδεσ Ϋλΰκ ηκν.
iv)
Οδ Βίδπθαέκδ πέζηεναθ σηδ κ Εβζκτμ δεθ εέθαδ Τδσμ Θεκτ, αζζΪ απζσμ Ϊθγλππκμ απσ αθγλυπκνμ, θνζδκζκΰδεΪ ΰεθθβηΫθκμ, ά αλξΪΰΰεζκμ – κδ Ναααλβθκέ πέζηεναθ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ Θεσμ, Τδσμ Θεκτ, ΰεθθβηΫθκμ απσ ΠαλγΫθκ εαδ ηκ Άΰδκ Πθετηα.
v)
Οδ Βίδπθαέκδ δεθ πέζηεναθ σηδ αλεκτζε β πέζηβ ζηκθ Υλδζησ-Εβζκτ ΰδα θα ζπγεέ εΪπκδκμ – κδ Ναααλβθκέ ηκ πέζηεναθ.
vi)
Οδ Βίδπθαέκδ γεπλκτζαθ σηδ αεσηβ εδ κ Εβζκτμ Ϋΰδθε Υλδζησμ ά δδεαδυγβεε ηβλυθηαμ εαζτηελα απσ σζκνμ ηκ Νσηκ – κδ Ναααλβθκέ δεθ πέζηεναθ εΪηδ ηΫηκδκ πλκθαθυμ.
vii)
Οδ Βίδπθαέκδ απΫλλδπηαθ ηκνμ πλκθάηεμ ηβμ Π.Α. εαδ ηβθ Π.Α. – κδ Ναααλβθκέ δΫξκθηαθ ηβθ Π.Α. εαδ ηκνμ πλκθάηεμ ηβμ.
viii)
Οδ Βίδπθαέκδ εεησμ απ‘ ηβθ ηάλβζβ ηπθ δκνδαρευθ εγέηπθ απαδηκτζαθ εδ Ϊζζα, δδεΪ ηκνμ Ϋγδηα θα ηβλυθηαδ – κδ Ναααλβθκέ σξδ.
ix)
Οδ Βίδπθαέκδ απαΰσλεναθ ηβθ παλγεθέα εαδ άηαθ νπΫλ ηκν ΰΪηκν – κδ Ναααλβθκέ δεθ άηαθ απσζνηκδ.
14)
Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ Ϋξκνηε δτκ δδαθκλεηδεΫμ γλβζεενηδεΫμ αθηδζάοεδμ. Σκ αάηβηα εέθαδ αθ β αθηέζβοβ ηπθ Βίδπθαέπθ (ά ηπθ Ναααλβθυθ) εέθαδ εκθηΪ ζηβθ πελέ Υλδζηδαθδζηκτ αθηέζβοβ ηπθ Βναΰΰεζέπθ εαδ ηπθ ΠλΪιεπθ, πλδθ ηβθ ηεηαζηλκθά ηκν Πατζκν ά ζέΰκ ηεηΪ.
15)
ΠλΫπεδ θα γνηβγκτηε ιαθΪ σηδ κ ΠΫηλκμ, κ ΕΪεπίκμ, κ Εκτδαμ, κ ΕπΪθθβμ εαδ κδ ζκδπκέ απσζηκζκδ ηβμ Βεεζβζέαμ ηπθ Εελκζκζτηπθ ζνηθπθκτζαθ ηε ηκθ Πατζκ ζηα ξλδζηκζκΰδεΪ αβηάηαηα. Έηζδ, κ ΠΫηλκμ απκεαζεέ ηκθ Εβζκτ «Κτλδκ» (ΠλΪιεδμ 1, 21 εαδ 2, 36˙ Ώ‘ ΠΫηλκν 1, 3˙ ΐ‘ ΠΫηλκν 1, 3, 8, 11, 14, 16 εαδ 2, 20 εαδ 3, 2, 18 εαδ 11, 16, 17 εαδ 15, 11), «Άΰδκ» (ΠλΪιεδμ 3, 14), δσηβ ηκν Ώΰέκν Πθετηαηκμ (ΠλΪιεδμ 2, 33), «Ώλξβΰσθ ηβμ απάμ» (ΠλΪιεδμ 3, 15), αθηδεεέηεθκ πέζηβμ, Ϊλα Θεσ (ΠλΪιεδμ 3, 16), «Τδσ ηκν Θεκτ» (ΠλΪιεδμ 3, 13˙ Ώ‘ ΠΫηλκν 1, 3˙ ΐ‘ ΠΫηλκν 1, 16), «πΪθηπθ (εδ σξδ ησθκ ηπθ Εκνδαέπθ) Κτλδκ» (ΠλΪιεδμ 10, 36), κ ΕΪεπίκμ ηκθ απκεαζεέ «Κτλδκ» (Εαευίκν, 1, 1, 12 εαδ 2, 1 εαδ 5, 7, 8), κ Εκτδαμ ηκθ απκεαζεέ «Κτλδκ» (Εκτδα 1, 4, 17, 21), κ ΕπΪθθβμ ηκθ απκεαζεέ «Τδσ (ηκν ΘεκτΠαηΫλα)» (Ώ‘ ΕπΪθθκν 1, 3, 7 εαδ 2, 23 εαδ 5, 1, 5, 10, 12, 13, 20), «Κτλδκ» (ΐ‘ ΕπΪθθκν 1, 3), κδ απσζηκζκδ ηκθ απκεαζκτθ «Ϊΰδκ παέδα ηκν Θεκτ» (ΠλΪιεδμ 4, 27, 30), «Κτλδκ» (15, 26), κ Φέζδππκμ ίαθηέαεδ εΪπκδκθ πκν κηκζκΰεέ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ Τδσμ Θεκτ (ΠλΪιεδμ 8, 37). ηα ΒναΰΰΫζδα ίΫίαδα, ησζκ ηα νθκπηδεΪ σζκ εαδ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβ κηκζκΰεέηαδ πμ Τδσμ Θεκτ κ Εβζκτμ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 14, 33 εαδ 16, 16). νηπΫλαζηα: κδ απσοεδμ πελέ Εβζκτ Υλδζηκτ δεθ Ϊζζαιαθ. Αεθ πέζηεναθ κδ πλυηκδ Υλδζηδαθκέ σηδ κ Εβζκτμ άηαθ απζυμ Ϊθγλππκμ ά Μεζζέαμ ησθκ ηπθ Βίλαέπθ.
16)
Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ ανηΫμ κδ αθηδζάοεδμ ηκν πλκπατζεδκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ αελδίυμ κδ αθηέγεηεμ απσ ανηΫμ ηπθ Βίδπθαέπθ. Βέθαδ πΫλα απσ εΪγε αηθδζίάηβζβ ζκδπσθ πλκθαθΫμ σηδ κδ Βίδπθαέκδ δεθ εέθαδ κδ εεπλσζππκδ ηκν αλξδεκτ Υλδζηδαθδζηκτ, αζζΪ παλαξαλΪεηεμ αδλεηδεκέ πκν κτηε εαθ Υλδζηδαθκέ δεθ αιέαεδ θα ζΫΰκθηαδ.
17)
Δ εηθΪθδζά ηκνμ, ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ Εελκνζαζάη ειβΰεέηαδ πκζτ ετεκζα. Πλσεεδηκ ΰδα Βίλαέκνμ πκν εέξαθ ηεθ ίαθηδζηεέ, αζζΪ ελνθΪ πελέηεθαθ ηκθ Εβζκτ Υλδζησ πμ εκζηδεσ βΰΫηβ Μεζζέα, κ κπκέκμ γα ιαθαΰνλθκτζε ΰλάΰκλα. Δ εαηαζηλκθά ηκν 70 η.Υ. ηκνμ Ϋεαθε θα ηεηαίΪζκνθ ηδμ απσοεδμ ηκνμ, εδ Ϋηζδ εεεέ πκν πέζηεναθ ηααέ ηε ηκνμ απκζησζκνμ σηδ κ Εβζκτμ Υλδζησμ εέθαδ Θεσμ, Ϊλξδζαθ θα αηθδίΪζκνθ εαδ ζνθεπαεσζκνγα Ϊλξδζαθ θα πδζηετκνθ σηδ ησθκ ηΫζπ ηκν Νσηκν ζυαεηαδ εαθεέμ, εδ σξδ ηΫζπ ηκν Υλδζηκτ. Ώθηέγεηα κδ Ναααλβθκέ ζνθΫξδζαθ θα πδζηετκνθ ζηβ ξλδζηκζκΰέα ηπθ απκζησζπθ. Καθεέμ υμ ηκθ ΒπδθΪθεδκ δεθ ηκνμ γευλβζε αδλεηδεκτμ, ΰδ‘ ανησ εαδ ηκνμ αθαθΫλκνθ εηηΫζπμ ησθκ (π.ξ. κ Εκνζηέθκμ). Κδ ανηκέ Ϋθνΰαθ απ‘ ηβθ Εελκνζαζάη ΰδα θα ΰζδηυζκνθ απ‘ ηκνμ δδπΰηκτμ εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ απσ ηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ ηκθ Δλυδβ. Δ πδγαθσηβηα κδ Βίδπθαέκδ θα πλκΫλξκθηαδ απσ ηκνμ Ναααλβθκτμ εέθαδ ηδελά, αθκν κδ δδαθκλΫμ ηκνμ εέθαδ ηελΪζηδεμ.
18)
ΑδαίΪακνηε ζηα ΠλΪιεδμ 15, 1 εαδ 5 σηδ ηελδεκέ Εκνδαέκδ εαδ εΪπκδκδ Φαλδζαέκδ πκν εέξαθ πδζηΫοεδ, Ϋζεΰαθ σηδ πλΫπεδ θα πελδηΫηθκθηαδ κδ ει εγθυθ Υλδζηδαθκέ (ΠλΪιεδμ 15, 5) εδ σηδ ησθκ ηΫζπ ηκν Νσ-
ηκν ζυακθηαδ (ΠλΪιεδμ 15, 1). Ώνηά β Ϊπκοβ σηπμ εαηαελέγβεε εαδ εαηαδδεΪζηβεε κησθπθα, απσ σζκνμ ηκνμ Ώπσζηκζκνμ, ηκθ ΠΫηλκ, ηκθ ΕΪεπίκ (ΠλΪιεδμ 15, 7-29). Ίζπμ ανηκέ κδ κπκέκδ δδαθπθκτζαθ εαηΫζβιαθ αδλεηδεκέ εαδ ηεζδεΪ εέηε απαλθάγβεαθ ηκ Εβζκτ πμ Υλδζησ εέηε δεθ ηκθ γεπλκτζαθ ηΫζκ ζπηβλέαμ, αζζΪ γεπλκτζαθ ησθκ ηκ Νσηκ ηΫζκ ζπηβλέαμ. Ώθ ανηκέ κδ δδαθπθκτθηεμ Εκνδαέκδ εαδ Φαλδζαέκδ – κδ κπκέκδ πλκεΪζεζαθ κνζδαζηδεΪ ηβθ Ώπκζηκζδεά τθκδκ ηκν 49 η.Υ. ζηβθ Εελκνζαζάη – απκδΫξηβεαθ ηδμ απκθΪζεδμ ηπθ Ώπκζησζπθ ά αθ απκζεέληβζαθ, δεθ ηκ ιΫλκνηε. ΠΪθηπμ εέηε ανηκέ απκζηΪηβζαθ εαδ ηεηειεζέξγβεαθ ζηκνμ Βίδπθαέκνμ εέηε κδ Βίδπθαέκδ πλκΫλξκθηαδ απσ αζζκτ, β ησθβ αζάγεδα εέθαδ σηδ δεθ ειΫθλαααθ ηκθ ανγεθηδεσ πλπηκξλδζηδαθδζησ. λε') «ΤπΪλξεδ ηΪζδζηα εαδ ηδα Ϊζζβ παλΪδκζβ πκν εΪθεδ ζσΰκ ΰδα Ϋθα Ϊζζκ ΒναΰΰΫζδκ πκν επδΰλΪθκθηαθ ηπθ Αυδεεα. Σκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ ηκ άιελε κ ΧλδΰΫθβμ εαγυμ εαδ κ επέζεκπκμ ΜεδδκζΪθπθ Ώηίλσζδκμ (Ambrosii, Comentar. in Luc. Ad. 131) εαδ κ Εελυθνηκμ ηΪζδζηα ξαλαξηβλέαεδ ηκ απσελνθκ ανησ ΒναΰΰΫζδκ, πκν ζηκ πλπησηνπσ ηκν άηαθ ΰλαηηΫθκ ζηβθ αλαηαρεά, ζα ηδα απσ ηδμ εεδσζεδμ ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ (Contra Pelagianos III, 2). Σκ έδδκ εΪθεδ εαδ κ ΒπδθΪθεδκμ. Ώνησμ ησθκ ιΫλεδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηπθ Αυδεεα αζζΪ εαδ αθηδΰλΪθεδ ηελδεΫμ πελδεκπΫμ ηκν ("ἐΰέθεηό ηδμ ἀθὴλ ὀθόηαηδ Ἰβζκῦμ εαὶ αηὸμ ὡμ ἐηθ ηλδάεκθηα, ὃμ ἐιεζέιαηκ ηᾶμ...". ππμ ίζΫπκνηε ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ παλκνζέααε ηκθ Εβζκτ σξδ Θεσ αζζΪ Ϊθγλππκ). Γδα θα δεέιεδ σηδ ηκ πελδεξσηεθσ ηκν άηαθ αελπηβλδαζηΫθκ εαδ θκγενηΫθκ. Έξκθηαμ σηπμ νπσοβ ηδμ παλαδσζεδμ ηκν εαδλκτ ηκν ζΫεδ σηδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηπθ Αυδεεα δεθ άηαθ ηέπκηα Ϊζζκ παλΪ πζαζηκΰλαθβηΫθβ Ϋεδκζβ ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ Βναΰΰεζέκν (ΠαθΪλ. 20, 13). ΏνηΪ πκν ζΫεδ κ ΒπδθΪθεδκμ ηπκλεέ θα ηα πέζηενε σππμ εαδ ησζκδ Ϊζζκδ ζνΰεαδλδαθκέ ηκν, δεθ Ϋξκνθ σηπμ εαηδΪ ζξΫζβ ηε ηβθ δζηκλδεά αζάγεδα. Σκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ ΒναΰΰΫζδκ αελπηβλδΪζηβεε εαδ παλαξαλΪξηβεε απσ ηκνμ εγθδεκξλδζηδαθκτμ εδ σξδ απσ ηκνμ Βίδπθαέκνμ, Ϊλα εεεέθκ πκν ξαλαξηβλέαεδ κ ΒπδθΪθεδκμ "θσγκ" άηαθ ηκ ΰθάζδκ. Φαέθεηαδ ζκδπσθ σηδ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ ά Καγ‘ Βίλαέκνμ ΒναΰΰΫζδκ άηαθ ηκ αλξδεσ εαδ αθαΰθπλδζηΫθκ απσ ηκνμ δυδεεα Ώπκζησζκνμ ΒναΰΰΫζδκ. (...) Ο Παπέαμ ηαμ πζβλκθκλεέ ππμ κ εαγΫθαμ ηκ ηεηΪθλααε σππμ άγεζε: "Μαηγαῖκμ ηὲθ κὖθ ἑίλαΐδδ δδαζέεηῳ ηὰ ζόΰδα ζνθεΰλάοαηκ, ληήθενζεθ δ‘ αηὰ ὡμ ἤθ δνθαηὸμ ἕεαζηκμ" (ΒνζΫί. Βεεζ. Εζη. III, 39, 16). (…) Oδ Βίδπθαέκδ δεθ εέξαθ εαθΫθα ζσΰκ θα θκγΫοκνθ ηκ αλξδεσ ΒναΰΰΫζδκ αθκτ ανησ αθηδεαγλΫθηδαε ηκθ δκνδαρεσ ηεζζδαθδζησ εαδ άηαθ ζδΰκ πκζτ πδζηά απσδκζβ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηκν Εβζκτ. Οδ αθηδθΪζεδμ ζκδπσθ πκν Ϋξεδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ Ϋξκνθ ηβθ αδηέα ηκνμ ζηδμ παλαηκλθπηΫθεμ ηεηαθλΪζεδμ πκν Ϋΰδθαθ. (...) Πδκ τζηελα απσ ηκθ Γ‘ αδυθα Ϋΰδθαθ εδ Ϊζζεμ πλκζγαθαδλΫζεδμ εαδ θκγεέεμ εδ Ϋηζδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ Ϋΰδθε αΰθυλδζηκ. (...) Έξκθηαμ σζα ανηΪ νπσοβ εαηαζαίαέθκνηε πκζτ εαζΪ ΰδαηέ ηκ α‘ ΒναΰΰΫζδκ, ηε ηβ ηκλθά πκν ηκ Ϋξκνηε, παλκνζδΪαεδ πκζζΪ εεθΪ, αθηδθΪζεδμ, ΰζυζζα αθυηαζβ εαδ τθκμ πζαδαλσ εαδ αεαηΪζηαηκ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 107-109). ΏΠΏΝΣΔΔ: Παλαηβλκτηε ηα ειάμ: Καηαλξάθ κ ΚκλδΪηκμ δε θΫλθεδ εαηηέα γεηδεά απσδεδιβ ΰδα ηκ σηδ ανησ ηκ «ΒναΰΰΫζδκ» ηπθ Αυδεεα άηαθ ηκ αλξδεσ Καγ‘ Βίλαέκνμ κτηε θΫλθεδ εαηηέα γεηδεά απσδεδιβ σηδ ηκ Καγ‘ Βίλαέκνμ εέθαδ ηκ αλαηαρεσ πλπησηνπκ ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ. Ώπζυμ ζΫεδ ηβζεΰλθδεΪ σηδ κ ΒπδθΪθεδκμ νπκζηβλέαεδ σηδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηπθ Αυδεεα εέθαδ θσγκ, εΪθεδ ζΪγκμ εαδ εαηΪ ζνθΫπεδα ηκ Σπθ Αυδεεα εέθαδ ηκ ανγεθηδεσ. ΣΫηκδκν επδπΫδκν επδξεδλάηαηα σηπμ δεθ πεέγκνθ εαθΫθα. Έπεδηα κ ΚκλδΪηκμ πμ «αλθβηδεά απσδεδιβ» ζΫεδ σηδ κδ Βίδπθαέκδ δεθ εέξαθ εαθΫθα ζσΰκ θα θκγετζκνθ ηέπκηα. Οτηε εδ ανησ εέθαδ ζκίαλσ επδξεέλβηα. ξδ ησθκ ΰδαηέ εέθαδ αλθβηδεά απσδεδιβ, σξδ ησθκ δδσηδ δεέιαηε σηδ κδ Βίδπθαέκδ άηαθ αθηέγεηκδ ηε ηκθ πλκπατζεδκ Υλδζηδαθδζησ, αζζΪ εαδ ΰδαηέ, ζηκ εΪηπ-εΪηπ, ηπκλεέ κ εαγΫθαμ θα ζεεθηεέ σηδ δεθ άηαθ β Βεεζβζέα πκν θσγενζε ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ ΒναΰΰΫζδκ, αζζΪ κδ Βίδπθαέκδ, δδσηδ κδ Βίδπθαέκδ εέξαθ παλαξαλΪιεδ αεσηβ εαδ ηβθ δκνδαρεά παλΪδκζβ (απΫλλδπηαθ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εαδ ηκνμ πλκθάηεμ ηβμ, πλσζγεηαθ θΫα Ϋγδηα εαδ άηαθ εθ ηΫλεδ επβλεαζηΫθκδ απσ ηκθ Γθπζηδεδζησ). Βέθαδ ζΪγκμ αεσηβ εδ κ δζξνλδζησμ σηδ κδ Βίδπθαέκδ άηαθ ανγεθηδεκέ Εκνδαέκδ εαδ ανγεθηδεκέ πλπηκξλδζηδαθκέ. Σβ ζηδΰηά πκν θσγεναθ ηκθ δκνδαρζησ, γα θσγεναθ εαδ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Καδ ηΪζδζηα, β θκγεέα ανηά ΰέθεηαδ πλκθαθΫζηελβ σηαθ ηκνμ ζνΰελέθκνηε ηε ηκνμ Ναααλβθκτμ. Χμ θκγενηΫμ εαδ γλβζεενηδεκέ ζνΰελβηδζηΫμ κδ Βίδπθαέκδ δεθ ξλεδαασηαθ θα Ϋξκνθ ζνΰεεελδηΫθκ αθηδ«εγθδεκξλδζηδαθδεσ» ζεκπσ θα θκγΫοκνθ ηα ΒναΰΰΫζδα. Ώλεκτζε ηκ σηδ άηαθ ζνΰελβηδζηΫμ, ΰδα θα ηα θκγΫοκνθ ά θα θηδΪικνθ δδεΪ ηκνμ. Ο ΚκλδΪηκμ δζξνλέαεηαδ σηδ κδ Βίδπθαέκδ άηαθ ηε ηκ ηΫλκμ ηκν δκνδαρεκτ-παζαδζηδθδαεκτ ηεζζδαθδζηκτ εαδ ζνθεπυμ ηκ αλξδεσ ΒναΰΰΫζδκ, πκν γα αθηδεαγλΫθηδαε ανησθ ηκθ ητπκ ηεζζδαθδζηκτ, δεθ άηαθ ζκΰδεσ θα θκγενηεέ απσ ανηκτμ. ηπμ κ Εππσζνηκμ, σππμ εέδαηε ηΪμ ζΫεδ σηδ κδ Βίδπθαέκδ εέξαθ ηβθ πέζηβ σηδ αθ ηβλάζκνθ πδζηΪ ηκθ Νσηκ, γα ΰέθκνθ εδ ανηκέ Υλδζηκέ (δζδ Μεζζέεμ). Ώνηά β πέζηβ πλκθαθυμ δεθ εέθαδ ζσΰκμ ΰδα θα γεπλάζκνηε ηκνμ Βίδπθαέκνμ εεπλσζππκνμ ηκν ανγεθηδεκτ δκνδαρεκτ ηεζζδαθδζηκτ ά πλπηκξλδζηδ-
αθδζηκτ! Σκ αθηέγεηκ ηΪζζκθ: θα ηκνμ γεπλάζκνηε (ζνθ ηκδμ Ϊζζκδμ) δδαζηλείζπηΫμ ηκν δκνδαρεκτ ηεζζδαθδζηκτ (ηκθ κπκέκθ Ϊζζπζηε γα απΫλλδπηαθ, αθκτ απΫλλδπηαθ πλκθάηεμ εαδ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ). Με Ϊζζα ζσΰδα ηκ επδξεέλβηα «πυμ ΰέθεηαδ θα δδΫζηλεοαθ κδ Βίδπθαέκδ ηκ αλξδεσ είλαρεσ ΚαηΪ ΜΪλεκθ, αθκτ ζνθΫξδααθ θα ηκ παλαδΫξκθηαδ υμ ηκθ 4κ αδυθα;» απαθηΪηαδ ηε ηκ «επεδδά άηαθ αδλεηδεκέ, σξδ ησθκ πμ πλκμ ηκθ Υλδζηδαθδζησ αζζΪ εδ υμ πλκμ ηκθ έδδκ ηκθ Εκνδαρζησ (εέξαθ δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ πελέ Μεζζέα) εαδ ζνθεπυμ δεθ εέθαδ εαγσζκν παλΪιεθκ αθ ηκ πζαζηκΰλΪθβζαθ». Άλα ηα επδξεδλάηαηα σηδ κδ Βίδπθαέκδ δεθ ΰέθεηαδ θα θσγεοαθ ηκ αλξδεσ ΒναΰΰΫζδκ (πκν επέζβμ δέξπμ απκδεέιεδμ αθαθΫλεηαδ πμ ηκ αλξδεσ «ΚαηΪ ΜΪλεκθ»), αζζΪ β Βεεζβζέα (δέξπμ απκδεέιεδμ) ηπθ ενλδαλξάζαθηπθ «εγθδεκξλδζηδαθυθ» νπκηέγεηαδ σηδ θσγεοε δεθ ζηβλέακθηαδ ζε ζηΫλεβ ίΪζβ. ΏζζΪ, σππμ εέπαηε, απκηΫθεδ β – αδτθαηβ – απσδεδιβ σηδ ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ εέθαδ ηεηΪθλαζβ ηκν Καγ‘ Βίλαέκνμ, ηκ κπκέκ εέθαδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηπθ Αυδεεα. Αβζαδά β γεπλέα ανηά απαδηεέ Ϋθα πζάγκμ απκδεέιεπθ ηδμ κπκέεμ αδνθαηεέ θα πλκζεκηέζεδ. Καδ ΰδ‘ ανησ απκλλέπηεηαδ. ΚαηΪ ηλέηκθ, νπΪξκνθ κδ πΪπνλκδ 64 εαδ 77, ηκν 2κν αδυθα, ηκν ΚαηΪ Μαηγαέκθ. Αεθ δδαπδζηυγβεε εαηηέα δδαθκλΪ ηεηαιτ ηκν πελδεξκηΫθκν ηπθ παπτλπθ ανηυθ εαδ ηκν ΰθπζηκτ ΚαηΪ Μαηγαέκθ πκν δδαγΫηκνηε. Άλα εδ εδυ Ϋξκνηε θα αθηδηεηππέζκνηε Ϋθα ίκνθσ απσ θαθηαζδκπζβιέεμ εαδ αθαπσδεδεηκνμ ά εαηαλλδπησηεθκνμ δζξνλδζηκτμ αλθβηυθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. ζκ ΰδα ηα «πκζζΪ εεθΪ», «αθηδθΪζεδμ», «ΰζυζζα αθυηαζβ» εαδ «τθκμ πζαδαλσ εαδ αεαηΪζηαηκ», ηα ηεθ εεθΪ εέθαδ αθτπαλεηα (εεησμ εδ αθ γΫζκνθ θα ηαμ πκνθ κδ αλθβηΫμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ σηδ Ϋπλεπε θα ΰλΪοεδ εΰενεζκπαέδεδα ά βηελκζσΰδκ κ Μαηγαέκμ, υζηε θα ηβθ Ϋξκνηε εεθΪ, αζζΪ θα ιΫλκνηε ηδ Ϋεαθε εΪγε ηΫλα κ Εβζκτμ!), κδ αθηδθΪζεδμ νπΪλξκνθ ησθκ ζηκνμ θσεμ ηπθ αλθβηυθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, εδ σζκ ΰδα ηβ ΰζυζζα εαδ ηκ τθκμ, πλκθαθυμ γα πελέηεθαθ κδ αλθβηΫμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εαθΫθα ζκΰκηεξθδεσ τθκμ εαδ ΰζυζζα ΠζΪηπθα εαδ ΑβηκζγΫθβ, αθηέ ηκν ηεζυθβ Μαηγαέκν, υζηε θα ηβθ ηα ξαλαεηβλέζκνθ «αθυηαζβ» εαδ «πζαδαλσ εαδ αεαηΪζηαηκ» αθηέζηκδξα. Δ ΰζυζζα ανηά εέθαδ αελδίυμ σππμ γα πελδηΫθαηε θα ΰλΪθεδ Ϋθαμ Βίλαέκμ, ηεζυθβμ (Ϊλα ζνζξεηδασηεθκμ ηε ηδμ λπηαρεΫμ αλξΫμ) πκν άιελε ζέΰα εζζβθδεΪ: «Έξεδ εαδ ζαηδθδζηκτμ κθεδζκηΫθκνμ εδμ ηβθ ηαελκξλσθδκθ λπηαρεάθ εαηκξάθ, Ϋξεδ εαδ είλαρζηκτμ κθεδζκηΫθκνμ εδμ ηβθ είλαρεάθ εαηαΰπΰάθ ηκν ζνΰΰλαθΫπμ. Οδ είλαρζηκέ δεθ εέθαδ ησζκδ, υζηε θα πλκδέδκνθ ηεηΪθλαζδθ εε ηκν είλαρεκτ, σππμ εαδ εε ηπθ ζαηδθδζηυθ δεθ εέθε δνθαησθ θα νπκγΫζβ εαθεέμ ζαηδθδεσθ πλπησηνπκθ. Βίλαρζηκτμ Ϋξκνθ εαδ ηα ίδίζέα ηκν ΛκνεΪ. Σκ τθκμ ηκν Μαηγαέκν εέθε απβλσθ εαδ ζαθΫμ. Σβθ αθάΰβζέθ ηκν δδαελέθεδ β ζνθηκηέα εθ ζνΰελέζεδ πλκμ ηκ εαηΪ ΜΪλεκθ» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 99). Καδ ίΫίαδα, κ Παπέαμ – αθ δεξηκτηε σηδ εέξε δέεαδκ – δεθ ζΫεδ σηδ κ εαγΫθαμ ηα ηεηΫθλααε σππμ άγεζε, αζζΪ σππμ ηπκλκτζε. Ο Μ. ΏγαθΪζδκμ (PG 28, 432) ζΫεδ σηδ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ ΰλΪθηβεε ζηβθ Εελκνζαζάη απ‘ ηκθ Μαηγαέκ είλαρζηέ, «ληβθεύγβ δὲ πὸ ηκῦ Ἰαεώίκν ηκῦ ἀδεζθκῦ ηκῦ Κνλίκν ηὸ εαηὰ ζάλεαθ». «ηδ δε ηα ζσΰδα ηκν Μαηγαέκν άζαθ εαη‘ κνζέαθ ηκ ζβηελδθσθ ηαμ εναΰΰΫζδκθ εδμ ηβθ αλαηαρεάθ ΰζυζζαθ (...) εηθαέθεηαδ εαδ εε ηκν σηδ ηκ εναΰΰΫζδκθ ηκτηκ δεθ παλκνζδΪαεδ ηβθ εδεσθα ηκν ζνηπδζάηαηκμ, αζζΪ παλΪ πΪζαμ ηαμ κηκδσηβηαμ, ηαμ κπκέαμ κπκέαμ εθ ηαδμ δδβΰάζεζεδ παλκνζδΪαεδ πλκμ ηκ ΜΪλεκθ, εηθαθέαεηαδ ζνΰξλσθπμ εαδ πμ ζνΰΰλαθά γανηαζηάμ εθσηβηκμ εαδ επδηεηεζβηΫθβμ πζκεάμ, εδμ ηλσπκθ υζηε ηεηαιτ ηδθυθ εε ηπθ θεπηΫλπθ θα νπκζηβλδξγά β δδΫα, σηδ ηκ ζβηελδθσθ ηαμ εαηΪ Μαηγαέκθ δεθ απκηεζεέ ηεηΪθλαζδθ εε ηκν αλαηαρεκτ, αζζ‘ Ϋλΰκθ ενγτμ ει αλξάμ εδμ ηβθ εζζβθδεάθ ζνΰΰλαθάθ» (Π.Ν. ΣλεηπΫζα, Τπφκλεκα εηο ην θαηά Μαηζαίνλ Δπαγγέιηνλ, εεδ. Γπά, ηΫηαληβ Ϋεδκζβ, ζ. 16) Καδ ηκ ιαθαζΫηε: αθ νπάλξαθ ησζεμ πκζζΫμ δδαθκλεηδεΫμ ηεηαθλΪζεδμ, σζκ εαδ εΪπκδα γα ίλδζεσηαθ. Βδυ ίλΫγβεαθ ησζα εαδ ησζα Ώπσελνθα γαηηΫθα ζε δδΪθκλα ηΫλβ, εαδ δε γα ίλδζεσηαθ επδηΫζκνμ ηέα ησθκ δδαθκλεηδεά ηεηΪθλαζβ ηκν αλαηαρεκτ ΚαηΪ Μαηγαέκθ; Αέξπμ απκδεέιεδμ σηπμ δε ΰέθεηαδ θα ηδζΪ εαθεέμ. Βεησμ απσ ηκθ ΒπδθΪθεδκ εαδ ηκθ Εελυθνηκ (4κμ αδ. εαδ 5κμ αδ.), «κ Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ, κ ΧλδΰΫθβμ εαδ κ ΒνζΫίδκμ, κέηδθεμ εΰθυλδζαθ ηκ εναΰΰΫζδκθ ηκτηκ, κνδΫθ ζΫΰκνζδ πελέ ζνΰΰεθεέαμ ανηκτ [ζβη.: ηκν Καγ‘ Βίλαέκνμ] πλκμ ηκ εαηΪ Μαηγαέκθ εναΰΰΫζδκθ» (Π.Ν. ΣλεηπΫζα,Τπφκλεκα εηο ην θαηά Μαηζαίνλ Δπαγγέιηνλ, εεδ. Γπά, ηΫηαληβ Ϋεδκζβ, ζ. 18). Ο Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ πΫγαθε ηκ 215, κ ΧλδΰΫθβμ ηκ 254, κ ΒνζΫίδκμ ηκ 340, δβζαδά κδ πλυηκδ πκν αθΫθελαθ ηκ Καγ‘ Βίλαέκνμ δεθ αθΫθελαθ εαηηέα ζνΰΰΫθεδΪ ηκν ηε ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ. Γδα ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηπθ Αυδεεα: «Σκ Ϋλΰκ πλΫπεδ θα ΰλΪθβεε ηκ πλυηκ ηδζσ ηκν δετηελκν αδυθα (κ Βδλβθαέκμ ΰθυλδαε ΰδα ηβθ τπαλιά ηκν απσ θάηεμ» Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. Ώ‘, ζ. 25). Γδα ηκ Καγ‘ Βίλαέκνμ «Σκ εναΰΰΫζδκ ανησ πλΫπεδ θα
ΰλΪθβεε ζηα εζζβθδεΪ εαηΪ ηδμ αλξΫμ ηκν δετηελκν αδυθα ζηβθ Ώέΰνπηκ» Επ. Α. Καλαίδδσπκνζκν, Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999, η. Ώ‘, ζ. 24). μ') «ηβθ επκξά πκν κ ΠΫηλκμ εάλνξθε ζηκ ειπηελδεσ ηκ ηεζζδαθδζησ ηκν Εβζκτ, εέξε πδα ξπλδζηεέ απσ ηκνμ δνκ Ϊζζκνμ Ώπκζησζκνμ, ηκθ ΕΪεπίκ εαδ ηκθ ΕπΪθθβ εαδ παλκνζδΪακθηαθ ανησμ ζαθ αλξβΰσμ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ εαδ αθηέπαζκμ ηκν πανζδαθδζηκτ. Γδ‘ ανησ εαδ ζηκ ί‘ ΒναΰΰΫζδκ πσηε Ϊηεζα εαδ πσηε Ϋηηεζα ΰέθεηαδ πλκζπΪγεδα θα παλκνζδαζηεέ κ ΠΫηλκμ ζα ηδα ειαδλεηδεά πλκζππδεσηβηα. (...) Ο ΜΪλεκμ εΪγε ησζκ ίλέζεεδ αθκληά θα ηδζάζεδ ΰδα ηκθ ΠΫηλκ. (...) ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν Μαηγαέκν, πκν αθηαθαεζκτζε ηβ ΰθάζδα παλΪδκζβ ΰδα ηβ δδδαζεαζέα εαδ ηβ δλΪζβ ηκν Εβζκτ, δε ΰέθκθηαθ πκζτμ ζσΰκμ ΰδα ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν. Κδ κτηε παλκνζδΪακθηαθ κ ΠΫηλκμ εαδ κ ΕπΪθθβμ ζαθ κδ πδκ αΰαπβηΫθκδ εαδ Ϋηπεδλκδ ηαγβηΫμ ηκν Εβζκτ. Μδα πκν ηκ α‘ ΒναΰΰΫζδκ εεπλκζππκτζε ηβ ΰθυηβ σζπθ ηπθ ηαγβηυθ, δεθ ηπκλκτζε θα εΪθεδ δδαελέζεδμ εαδ θα παλκνζδΪαεδ ηκνμ ηεθ αθυηελκνμ απσ ηκνμ δε» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 110-111). ΏΠΏΝΣΔΔ: κτηε εαδ ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ ά ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ παλκνζδΪακνθ εΪπκδκνμ θα εέθαδ αθυηελκδ. ηδ νπάλξαθ ετεζκδ πδκ Ϋηπδζηπθ ά πδκ θέζπθ ηε ηκθ Εβζκτ ηαγβηυθ δεθ ζνθδζηΪ δδαελέζεδμ. Ώζζδυμ πλΫπεδ θα γεπλάζεδ β αλθβηδεά ελδηδεά πμ «δδΪελδζβ νπΫλ ηκν ΠΫηλκν» σηδ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 26, 37 κ Εβζκτμ παλαζαηίΪθεδ ζηβ Γεζγβηαθά ησθκ ηκθ ΠΫηλκ εαδ ηα δνκ αδΫλθδα (ΕΪεπίκ-ΕπΪθθβ), ά σηδ ζηκ 26, 37 λπηΪ απσ ηκνμ ηλεδμ ησθκ ηκθ ΠΫηλκ, ά σηδ πλυηα εαζεέ ηαγβηά ηκθ ΠΫηλκ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 4, 18) ά σηδ γελαπετεδ ηβθ πεγελΪ ηκν ΠΫηλκν εαδ ηπαέθεδ ζπέηδ ηκν (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 8, 14 ε.ε.) ά σηδ κθκηαζηδεΪ ησθκμ κ ΠΫηλκμ αθαθΫλεηαδ θα ηδζΪ ζηκθ Εβζκτ πκν πελπαηΪ ζηα ετηηαηα (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 14, 28 ε.ε.) ά σηδ κθκηαζηδεΪ ησθκμ κ ΠΫηλκμ αθαθΫλεηαδ θα ηδζΪ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 15, 15, ά σηδ σηαθ κ Εβζκτμ λπηΪ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν πκδκμ θκηέακνθ σηδ εέθαδ, κθκηαζηδεΪ ησθκμ κ ΠΫηλκμ παλκνζδΪαεηαδ απσ ηκ ΚαηΪ Μαηγαδκθ θα απαθηΪ (Μγ. 16, 17) ά σηδ κθκηαζηδεΪ ησθκμ κ ΠΫηλκμ παλκνζδΪαεηαδ θα ηδζΪ ζηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ 16, 22, ά σηδ εαηΪ ηβθ Μεηαησλθπζβ κ Εβζκτμ παλκνζδΪαεηαδ απ‘ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ θα παέλθεδ ησθκ ηκθ ΠΫηλκ, ηκθ ΕΪεπίκ εαδ ηκθ ΕπΪθθβ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 17, 1) ά σηδ ησθκ κ ΠΫηλκμ παλκνζδΪαεηαδ θα ζναβηΪ ηε ηκθ Εβζκτ (ΚαηΪ ΜΪλεκθ 17, 24-27), ά σηδ ησθκμ κ ΠΫηλκμ αθαθΫλεηαδ κθκηαζηδεΪ θα λπηΪ πσζεμ θκλΫμ πλΫπεδ θα ζνΰξπλκτηε (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 18, 21), ά σηδ κθκηαζηδεΪ ησθκμ κ ΠΫηλκμ παλκνζδΪαεηαδ θα ζΫεδ σηδ «αθάζαηε σ,ηδ εέξαηε εαδ ζ‘ αεκζκνγάζαηε» (ΚαηΪ Μαηγαέκθ 19, 27). Με Ϊζζα ζσΰδα, ζε σζκ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ πλκίΪζζεηαδ κ ΠΫηλκμ θα παέλθεδ ηκ ζσΰκ, θα λπηΪ ηκθ Υλδζησ, θα ηκν απαθηΪ ε.ζπ. Σα «πεηλδαθδζηκτ» εαδ «πανζδαθδζηκτ» εδ σηδ ηΪξα ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ εέθαδ ειτηθβζβ ηκν ΠΫηλκν, εέθαδ αθΪιδα ζσΰκν. Γδα πκδκ ζσΰκ κ θδεβηάμ «πανζδαθδζησμ» επΫηλεοε ησζβ πλκίκζά ηκν ΠΫηλκν; Θα ηπκλκτζε απζυμ θα ζίάζεδ ηκνμ πκζζκτμ δδαζσΰκνμ ηκν. Σκ σηδ δεθ ηκ Ϋπλαιε, ηαμ ίΪαεδ ζε ζεΫοεδμ αθ β ζνθπηκζδκζκΰέα (σηδ νπάλιε πανζδαθδζησμ εαδ πεηλδθδζησμ) εέθαδ ίΪζδηβ. μα') «Ώνησμ εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν εέθαδ κ ενλδσηελκμ ζσΰκμ πκν κ ΛκνεΪμ δέθεδ ηεΰΪζβ ζβηαζέα ζηκ αθηδπζκνηκελαηδεσ εάλνΰηα ηκν Εβζκτ. (...) Ο πανζδαθδζησμ εαηΪ ηα ηεζενηαέα εέεκζδ ξλσθδα ηκν Ώ‘ αδυθα αθαΰεΪζηβεε θα δαθεδζηεέ ζνθγάηαηα απσ ηκθ αλξΫΰκθκ ξλδζηδαθδζησ εδ αεσηα ΰδα θα ηλαίάιεδ κπαδκτμ. (...) Έηζδ ηκθΪξα ηπκλκτζε θα ηα ίΪζεδ πΫλα ηε ηκνμ πεηλδαθδζηΫμ, ηκνμ Βίδπθαέκνμ εαδ ΰεθδεΪ ηε ηκνμ δκνδαδκξλδζηδαθδζηκτμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 114). ΏΠΏΝΣΔΔ: Βδυ Ϋξκνηε ηδα εζαζζδεά πελέπηπζβ σπκν κ εαγΫθαμ δδαζΫΰεδ σ,ηδ γΫζεδ, δέξπμ απκδεέιεδμ εαδ ηκ απκεαζεέ «θσγκ» ά «ανγεθηδεσ». ΠλΫπεδ θα ιαθαπκτηε σηδ κδ ηΫξλδ ηυλα αθαεαζνθγΫθηεμ πΪπνλκδ εαηηέα ηΫηκδα πζαζηκΰλΪθβζβ δεθ θαθΫλπζαθ. Βπέζβμ πλΫπεδ θα πκτηε, σηδ επεδδά κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ ζέΰκδ, ζξεηδεΪ, υμ ηκθ ΐ‘ αδυθα, δεθ ΰδθσηαθ ησζκ ετεκζα, θα πΪλεδ εΪπκδκμ ηκ «ανγεθηδεσ» ΚαηΪ ΛκνεΪθ (ά ΚαηΪ ΜΪλεκθ ε.κ.ε.) εαδ θα ηα πζαζηκΰλαθάζεδ δέξπμ θα ΰέθεδ αθηδζβπησμ. Αεθ εαγσηαθ π.ξ. ζηα εκηηαηδεΪ ΰλαθεέα ηβμ Βεεζβζέαμ ηα ίλΪδδα κδ τπκνζκδ πανζδαθδζηΫμ εαδ Ϋεαδΰαθ ηα παζδΪ ανγεθηδεΪ ΒναΰΰΫζδα ιαθαΰλΪθκθηΪμ ηα σππμ άγεζαθ. ηαθ β αλθβηδεά ελδηδεά γΫζεδ θα ίΰΪζεδ ηκθ «πανζδαθδζησ» ηεηαΰεθΫζηελκ εαδ θσγκ Υλδζηδαθδζησ, ησηε ζΫεδ σηδ εέξε Ϊζζκ εάλνΰηα, εθυ σηαθ ηκθ ζνηθΫλεδ ησηε ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ εεθλΪαεδ ηβ ΰθάζδα παλΪδκζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Αεθ ΰέθεηαδ σηπμ Ϋηζδ Ϋλενθα. Ο ζσΰκμ πκν ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ θαέθεηαδ θα δδαθΫλεδ ζηκ αάηβηα πκν ζΫεδ κ ΚκλδΪηκμ, εέθαδ δδσηδ κ εαγΫθαμ εέξε δδαθκλεηδεΫμ πβΰΫμ (κ Μαηγαέκμ ηκθ εανησ ηκν, ΜΪλεκμ ηκθ ΠΫηλκ). ΏθαθΫλαηε αζζκτ ηκ αάηβηα ηκν «ηέζκνμ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ». Καδ κ Μαηγαέκμ εαδ κ ΛκνεΪμ ζεθ ηκ έδδκ πλΪΰηα, αζζΪ κ Μαηγαέκμ Ϋαβζε απσ εκθηΪ ηκθ Υλδζησ εδ Ϋηζδ άιελε ηα αελδίά ζσΰδα ηκν εαζτηελα. Κδ εδυ, σηαθ ζ.ξ. κ ΛκνεΪμ ΰλΪθεδ σηδ κ Εβζκτμ ζΫεδ «ηαεΪλδκδ κδ πηπξκέ» εθυ κ Μαηγαέκμ «ηαεΪλδκδ κδ πηπξκέ ηπ πθετηαηδ», κ ζσΰκμ δεθ ίλέζεεηαδ ζηκ σηδ κ.. πανζδαθδζησμ παλαδσιπμ εεθλΪαεδ ηκθ ανγεθηδεσ Υλδζηδαθδζησ εθυ κ Μαηγαέκμ (ηκ
ΒναΰΰΫζδκ ηκν κπκέκν αζζκτ κ ΚκλδΪηκμ γεπλεέ ηκ πδζησηελκ δεέΰηα ηκν πλπηκξλδζηδαθδζηκτ) σξδ, αζζΪ ζηκ σηδ κ ΛκνεΪμ δεθ άηαθ εεεέ εαδ κδ απσζηκζκδ άηαθ εαζτηελκδ ηΪληνλεμ ηπθ αελδίυθ ζσΰπθ. Αβζαδά κ Εβζκτμ εέπε «ηαεΪλδκδ κδ πηπξκέ ηκ πθετηαηδ» εδ κ ΛκνεΪμ δεθ Ϋΰλαοε αελδίυμ ηα ζσΰδα ανηΪ, δδσηδ δεθ άηαθ εεεέ. Θα Ϋπλεπε εΪπκηε θα ηαμ απαθηάζκνθ, ΰδαηέ αθκτ κ εαεσμ πανζδαθδζησμ πλκζπαγυθηαμ θα παλαηελέζεδ ηκθ πεηλδαθδζησ εαδ ηκθ δκνδαδκξλδζηδαθδζησ Ϋθηαζε ζηκ ζβηεέκ θα νδκγεηεέ ηα ζνθγάηαηΪ ηκνμ (πλκζγΫηκθηΪμ ηα ζηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ), δεθ πζαζηκΰλΪθβζε αθαζσΰπμ εαδ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, υζηε εδ ανησ θα ΰλΪθεδ «ηαεΪλδκδ κδ πηπξκέ»; Αεθ άηαθ εαδ δτζεκζβ νπσγεζβ, ζτηθπθα ηε ηβ ζκΰδεά ηκν ΚκλδΪηκν, β κπκέα ζΫεδ σηδ ΰέθκθηαθ Ϊπεδλεμ πζαζηκΰλαθέεμ, Ϊπεδλα ζίβζέηαηα εαδ ιαθαΰλαοέηαηα. ΒπδπζΫκθ ηα ΒναΰΰΫζδα άηαθ πκζτ ηδελΪ ζε ηΫΰεγκμ, δεθ άηαθ δτζεκζκ θα ίλεδ εαθεέμ ηδμ δδαθκλΫμ εαδ θα ηδμ ζίάζεδ. Ο ΚκλδΪηκμ, πκν δζξνλέαεηαδ σηδ Ϋΰδθε «ηκ Ϋζα θα δεδμ» απσ πζαζηκΰλαθέεμ απσ ηα ηΫζβ ηκν 1κν υμ ηκθ 4 αδυθα, δεθ ηπκλεέ θα δζξνλέαεηαδ ηανησξλκθα σηδ «αθ ΰέθκθηαθ ηεζεηβηΫθβ εαδ πΪθπ ζε κλδζηΫθκ ζξΫδδκ αθαγεπλβηδεά ελΰαζέα, γα ηπκλκτζαθ ηα ΒναΰΰΫζδα θα ιαθαΰλαθηκτθ ξπλέμ θα Ϋξκνθ αθηδθΪζεδμ. Αεθ Ϋΰδθε σηπμ ηδα ηΫηκδα νπετγνθβ ελΰαζέα εαδ ΰδανησ κδ δδαζεεναζηΫμ δεθ ηα εαηΪθελαθ θα δδκλγυζκνθ εαζΪ ηα παζδΪ εεέηεθα υζηε θα ηβθ νπΪλξκνθ ζ‘ ανηΪ σξδ ησθκ Ϋθα ζπλσ αθηδθΪζεδμ αζζΪ εαδ κδ παζδΫμ απσοεδμ εαδ παλαδσζεδμ ηκν δκνδαδκξλδζηδαθδζηκτ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 17) ά θα θηΪθεδ ζηκ απέζηενηκ ζβηεέκ θα ζΫεδ σηδ κδ δδαζηλείζπηΫμ ηκν πλπηκξλδζηδαθδζηκτ (κδ «πανζδαθδζηΫμ») Ϋλδξθαθ ζνθγάηαηα ηκν (ανγεθηδεκτ) πλπηκξλδζηδαθδζηκτ! (ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ π.ξ. Ϋθα θεκθδζεζετγελκ εσηηα θα αθηδΰλΪθεδ ζνθγάηαηα εθσμ ηαλιδζηδεκτ, υζηε θα επδελαηάζεδ!) Οδ ΒναΰΰεζδζηΫμ ειΪζζκν αθαθΫλκνθ Ϋθα πζάγκμ απσ σηκδα ΰεΰκθσηα, ηα κπκέα αθ νπάλξαθ «πζαζηκΰλΪθκδ πανζδαθδζηΫμ» πκζτ ετεκζα (ζσΰπ ηδελκτ σΰεκν ηπθ Βναΰΰεζέπθ) γα ηα δδΫελδθαθ, γα ηα ζβηεέπθαθ εαδ γα ηα εέξαθ εικηκδυζεδ υζηε θα ηβθ νπΪλξεδ ηέπκηε «αλξΫΰκθκ ξλδζηδαθδεσ». Ο ΚκλδΪηκμ ιεεδθΪ ηε ηέα νπσγεζβ εαδ εαηαζάΰεδ θα ξλεδΪαεηαδ δνκ εαδ ηλεδμ Ϊζζεμ, επέζβμ αθαπσδεδεηεμ νπκγΫζεδμ, υζηε θα ίΰΪζεδ ηα ζνηπελΪζηαηα πκν ίΰΪαεδ. Ώθηέ π.ξ. θα πεδ σηδ κ ΛκνεΪμ Ϋΰλαοε σ,ηδ Ϋΰλαοε δέξπμ εαθΫθα πανζδαθδζηδεσ δσζκ εαδ ζεκπδησηβηα εαηαηλσππζβμ ηκν... πεηλδαθδζηκτ, θηδΪξθεδ κζσεζβλκ ζνθπηκζκΰδαεσ ζτζηβηα: πλυηα ηδζΪ ΰδα πανζδαθδζησ-πεηλδαθδζησ, Ϋπεδηα σηδ κ πλυηκμ άηαθ δδαζηλείζπηάμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, εδ Ϋπεδηα σηδ κ δδαζηλείζπηάμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ νδκγΫηβζε ηα ζνθγάηαηα ανηκτ πκν δδαζηλΫίζπθε. κ
μα') «Σκ ΰ‘ ΒναΰΰΫζδκ (...) αζθαζυμ δεθ Ϋεαθε ζσΰκ ΰδα ηκθ ΠΫηλκ εδ κτηε ηκθ παλκνζέααε ενθκκτηεθκ ηκν Εβζκτ. Σκ έδδκ γα Ϋεαθε εαδ ΰδα ηκθ ΕπΪθθβ εαδ ΰδα ηκθ ΕΪεπίκ. Ανζηνξυμ δεθ Ϋξκνηε ηκ αλξδεσ εεέηεθκ ηκν ΰ‘ Βναΰΰεζέκν εδ Ϋηζδ εέηαζηε νπκξλεπηΫθκδ θα ζνθγΫζκνηε ηβθ δζηκλέα ηκν ξλδζηδαθδζηκτ ζηβθ πλυηβ ηκν πελέκδκ ηε νπκγΫζεδμ, νπκγΫζεδμ σηπμ πκν πζβζδΪακνθ πκζτ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 114-115). ΏΠΏΝΣΔΔ: ηκ «πανζδαθδεσ» ΚαηΪ ΛκνεΪθ γελαπετεηαδ β πεγελΪ ηκν ΠΫηλκν (4, 38 ε.ε.), πλυηα εαζεέ ηκθ ΠΫηλκ (5, 8) εαγυμ εαδ ηκθ ΕπΪθθβ εαδ ηκθ ΕΪεπίκ, πλυηκμ εαηκθκηΪαεηαδ ζηβθ ζέζηα ηπθ απκζησζπθ κ ΠΫηλκμ (6, 13), σηαθ ηπαέθεδ ζηκ ζπέηδ ηκν ΕΪεδλκν, θα γελαπετζεδ ηβθ εσλβ ηκν, ησθκ ηκνμ ΠΫηλκ, ΕΪεπί εαδ ΕπΪθθβ πάλε ηααέ ηκν (8, 51), ησθκμ κ ΠΫηλκμ αθαθΫλεηαδ κθκηαζηδεΪ θα απαθηΪ ζηκ ελυηβηα ηκν Εβζκτ «πκδκμ ζΫηε σηδ εέηαδ» (9, 20), κ Εβζκτμ παλκνζδΪαεηαδ απ‘ ηκθ «πανζδαθδζηά» ΛκνεΪ θα παέλθεδ ησθκ ηκθ ΠΫηλκ, ηκθ ΕΪεπίκ εαδ ηκθ ΕπΪθθβ (9, 28) ηααέ ηκν ζηβ Μεηαησλθπζβ, ησθκμ κ ΠΫηλκμ παλκνζδΪαεηαδ θα λπηΪ ηκθ Εβζκτ ΰδα ηκ θσβηα ηδαμ παλαίκζάμ (12, 41), ησθκ ηκθ ΠΫηλκ εαδ ηκθ ΕπΪθθβ κθκηαζηδευμ πλκζηΪαεδ κ Εβζκτμ θα εηκδηΪζκνθ ηα ζξεηδεΪ ηε ηκ ΠΪζξα (22, 8). Πλυηκμ κ ΠΫηλκμ παλκνζδΪαεηαδ ζηκ.. πανζδαθδεσ ΚαηΪ ΛκνεΪθ θα ηλΫξεδ θα δεδ ηκθ αθκδξησ ηΪθκ, αθηέγεηα απσ ηκνμ νπσζκδπκνμ ηαγβηΫμ πκν δεθ πέζηεοαθ ζηδμ ΰνθαέεεμ (24, 11-12) εαδ ησθκ ζ‘ ανησθ κθκηαζηδεΪ (εαγυμ εαδ ζε εΪπκδκθ ΚζΫππα) αθαθΫλεηαδ σηδ εηθαθέζηβεε κ Υλδζησμ (24, 34). Καθεέμ Ϊζζκμ ηαγβηάμ απσ ηκνμ δυδεεα δεθ πλκίΪζζεηα ησζκ ζηκ «πανζδαθδεσ» ΚαηΪ ΛκνεΪθ, σζκ κ ΠΫηλκμ. Γδαηέ ηα Ϋΰλαοε ανηΪ κ ΛκνεΪμ, αθκτ αθηδπαγκτζε ηκθ πεηλδθδζησ; Καδ εαζΪ θα εζΫοκνθ ζνθγάηαηα ηκν πεηλδθδζηκτ, αζζΪ σξδ εαδ θα ηκθ ίΰΪαεδ εεθηλδεά ηκλθά Ϋθα «αθηδπεηλδθδεσ» ΒναΰΰΫζδκ. Αεθ νπάλξε ζσΰκμ θα ΰέθεδ εΪηδ ηΫηκδκ. Κδ αθ απαθηβγεέ σηδ κ ΛκνεΪμ ηκ Ϋπλαιε Ϋηζδ «ΰδα θα ηκθ ηαπεδθυζεδ τζηελα» (δεμ επσηεθβ παλΪΰλαθκ) ησηε α) πκδκμ κ ζσΰκμ θα αθαδεδεθτεδ επέζβμ ηκθ ΕΪεπίκ εαδ ηκθ ΕπΪθθβ (αθκτ άηαθ εδ ανηκέ αθηέπαζπθ θλαιδυθ) εαδ ί) ΰδαηέ εηθαθέαεδ ησθκ ηκθ ΠΫηλκ θα πδζηετεδ ζηβθ αθαΰΰεζέα ηβμ ΏθΪζηαζβμ, ζηκ 24, 12; Αεθ γα αλεκτζε, ηεηΪ ηβθ ηαπεέθπζά ηκν, β ζνΰεαηαλέγηβζά ηκν ζηκνμ απκζησζκνμ πκν εέδαθ ηκθ Υλδζησ αθαζηβηΫθκ, υζηε θα ηαπεδθπγεέ; Σδ εέδκνμ ζνθπηκζέεμ ειαπΪηβζβμ ηπκλεέ εαθεέμ θα ζεεθηεέ ηυλα; ηδ κ θδεβηάμ πανζδαθδζησμ απσ... ηεΰαζκονξέα Ϊθβζε εαδ ζ‘ ανησ ηκ ΒναΰΰΫζδκ θα θδΰκνλΪλεδ β ηκλθά ηκν ΠΫηλκν (θα λπηΪ, θα «πεηΪΰεηαδ»
απαθηυθηαμ, θα παέλθεδ ηκθ ζσΰκ, θα ηλΫξεδ πλυηκμ ζηκ ηθάηα); Ώνησμ εέθαδ «ξνδαέκμ δδεαζδζησμ». Παηυθηαμ ζηκθ αΫλα ηε ηβθ ηέα νπσγεζβ, παηκτθ ζηκθ αΫλα εαδ ηε δετηελβ νπσγεζβ, ηκ απκηΫζεζηα εέθαδ... θα ΰελεηκηζαεδζηκτθ κδ κπαδκέ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ. μβ') «Οδ πανζδαθδζηΫμ ηε ηβ ζεδλΪ ηκνμ εεδδεκτθηαθε ηυλα ηκθ ΠΫηλκ παλκνζδΪακθηΪμ ηκθ ζα δεδζσ [ΛΚ. 22, 24-25]. Ώνησμ πκν Ϋζεΰε σζκ ακτζε σηδ άηαθ κ πδκ Ϋηπδζηκμ ηαγβηάμ ηκν Εβζκτ εαδ ξαλαεηβλέακθηαθ εδσζαμ ζαθ νπαλξβΰσμ ηβμ κλΰΪθπζβμ, εαηαΰΰΫζγβεε απσ ηκθ έδδκ ηκθ Εβζκτ ζα δεδζσμ. Σβ ίαλδΪ ανηά εαηβΰκλέα ηβθ νδκγΫηβζαθ εαδ κδ δαεπίδζηΫμ εαδ κδ πανζδαθδζηΫμ (...) Όζηελα πΪζδ ΰδα ηβθ κηκδκηκλθέα ηβμ παλΪδκζβμ εδ σηαθ πδα κ πεηλδαθδζησμ δεθ απκηεζκτζε ιεξπλδζηά παλΪηαιβ ξυγβεε εαδ ζηκ εεέηεθκ ηκν ΜΪλεκν» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 115-116). ΏΠΏΝΣΔΔ: Ϋξκνηε δεδ ηα ξΪζδα ηβμ γεπλέαμ ηκν... αθηδπεηλδθδζηκτ ηκν ΚαηΪ ΛκνεΪθ. Βθυ κ ΠΫηλκμ θδΰκνλΪλεδ εαδ ζηα ηΫζζελα ΒναΰΰΫζδα πμ ζβηαθηδεσ πλσζππκ (σξδ ησθκ αλθβηδεΪ αζζΪ εαδ γεηδεΪ), εθυ εέθαδ ενλδκζεεηδεΪ εζΪξδζηεμ κδ θκλΫμ πκν αθαθΫλκθηαδ κδ Ϊζζκδ ηαγβηΫμ θα ηδζκτθ ά θα απαθηκτθ ά θα λπηκτθ ηκθ Υλδζησ ζνΰελδηδεΪ ηε ηκθ ΠΫηλκ, κ ΚκλδΪηκμ πδΪθεδ Ϋθα εδΪθδκ ηκ κπκέκ νπΪλξεδ εαδ ζηα ηΫζζελα εαδ ηε ανησ απκδεδεθτεδ σηδ Ϋηζδ γΫζβζαθ θα ηαπεδθυζκνθ ηκθ ΠΫηλκ κδ αθηέπαζεμ θλΪιδεμ. ΦνζδεΪ, αθ νπάλξε ησθκ ανησ ηκ επεδζσδδκ ηε ηκθ ΠΫηλκ (ά ζέΰα αεσηβ), ησηε έζπμ θα εέξαθ εΪπκδα ίΪζβ κδ νπκοέεμ ηκν. Αεθ εέθαδ σηπμ Ϋηζδ. ΏζζΪ απκηκθυθκθηαμ Ϋθα απσ ηα πΪηπκζα επεδζσδδα, δεθ ίλέζεκνηε εαηηέα απσδεδιβ ηβμ νπκηδγΫηεθβμ αθηδπαζσηβηαμ «πανζδαθδζηυθ», «δαεπίδζηυθ» εαδ «δπαθθδζηυθ» εαηΪ ηπθ «πεηλδθδζηυθ». Καδ ζε ηδ τοβ ζνθπηκζδκζκΰδεΪ θηΪθκνηε ηυλα! Βθυ κδ ηΫζζελδμ ΒναΰΰεζδζηΫμ, εδ σξδ ησθκ κ ηαγβηάμ ηκν ΠΫηλκν, κ ΜΪλεκμ, απσ ηκ πζάγκμ ηπθ 12 πλκίΪζζκνθ πδκ πκζτ ηκθ ΠΫηλκ (πλκθαθυμ ΰδαηέ Ϋηζδ ζνθΫίβεαθ ηα ΰεΰκθσηα εδ σξδ επεδδά ηΪξα κ Εβζκτμ ηκθ ξαλαεηάλδζε νπαλξβΰσ [ανησ εέθαδ Παπδεά αθκβζέα]), κ ΚκλδΪηκμ γεπλεέ σηδ β πλκζγάεβ θαη ζηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ ηβμ πλσλλβζβμ ηκν Εβζκτ σηδ κ ΠΫηλκμ γα ηκθ πλσδδδε κθεέζεηαδ ζηβθ πζαζηκΰλαθέα ηπθ θδεβηυθ υζηε θα ηβθ νπΪλξκνθ... αθηδθΪζεδμ. ΐΫίαδα εδυ κ ΚκλδΪηκμ ιΫξαζε ηβθ Ϊπκοά ηκν, σηδ «νπΪλξκνθ ζ‘ ανηΪ [ηα ΒναΰΰΫζδα] σξδ ησθκ Ϋθα ζπλσ αθηδθΪζεδμ αζζΪ εαδ κδ παζδΫμ απσοεδμ εαδ παλαδσζεδμ ηκν δκνδαδκξλδζηδαθδζηκτ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 17). πκηε ηκθ ζνηθΫλεδ κδ πανζδαθδζηΫμ – ηεηΪ ηβθ άηηα ηπθ πεηλδθδζηυθ – αθαεαζτπηκνθ ετεκζα ηδμ «δδαθκλΫμ» (π.ξ. σηδ ζηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ ηΪξα δεθ νπάλξε β αθαθκλΪ ζηβθ πλκδκζέα ηκν ΠΫηλκν) εαδ ηδμ επειελΰΪακθηαδ, εθυ σπκηε ηκθ ζνηθΫλεδ, κδ πανζδαθδζηΫμ πζαζηκΰλΪθκδ αδνθαηκτθ θα ζνΰελέθκνθ ηα ΒναΰΰΫζδα υζηε θα απαζεέοκνθ ηδμ αθηδθΪζεδμ εαδ ηκθ δκνδαδκξλδζηδαθδζησ. Πλκθαθυμ σηπμ κδ θδεβηΫμ δεθ εαηΪθελαθ θα δκνθ σηδ κ ΠΫηλκμ αθαθΫλεηαδ πΪλα πκζτ ζε σζα ηα ΒναΰΰΫζδα (υζηε θα ειαζεέοκνθ ηβθ νπελκξά ηκν πζαζηκΰλαθυθηαμ ηα). Καηηέα εεδέεβζβ δεθ νπΪλξεδ ζκδπσθ. Οδ ΒναΰΰεζδζηΫμ ΰλΪθκνθ ηβθ δζηκλέα δέξπμ εαηηέα εηπΪγεδα. Σα πελέ «πεηλδθδζηκτ εαδ πανζδαθδζηκτ» εέθαδ αίΪζδηεμ ζνθπηκζδκζκΰέεμ. μδ') «Βπεδδά σηπμ κ ΛκνεΪμ Ϋπαδλθε ηδα κλδζηΫθβ γΫζβ εαδ παλκνζδΪακθηαθ θαθαηδεσμ αθηδπεηλδαθδζηάμ, Ϋεαθε πκζζκτμ αλξβΰκτμ ηπθ εεεζβζδυθ ζηδμ αλξΫμ ηκν ΐ‘ αδυθα θα γεπλκτθ ηκ ΒναΰΰΫζδσ ηκν θαηλδαζηδεσ εαδ ζαθ ηΫηκδκ θα ηβθ ηκ νπκζκΰέακνθ. Ώνησ ηαληνλΪεδ β ζδππά ηκν Παπέα. Βθυ κ επέζεκπκμ ηθβηκθετεδ ηα ΒναΰΰΫζδα ηκν Μαηγαέκν εαδ ηκν ΜΪλεκν δεθ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηα ΒναΰΰΫζδα ηκν ΛκνεΪ εαδ ηκν ΕπΪθθβ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 116). ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΛκνεΪ ηκ εαηκθκηΪαεδ κ αδλεηδεσμ Μαλεέπθ (ηεηΪ ηκ 140), κ Σαηδαθσμ (120-190), παλαγΫηκνθ ξπλέα ηκν κ Κζάηβμ Ρυηβμ (92-94 η.Υ.), κ ΕΰθΪηδκμ (107 η.Υ.), κ Πκζτεαλπκμ (108 η.Υ.) εαδ εθθκεέηαδ ά ηαληνλεέηαδ εηηΫζπμ απσ ηκθ Εκνζηέθκ (140-160), πκν ζΫεδ σηδ κ ΛκνεΪμ ζνθΫΰλαοε αθαηθάζεδμ ηπθ Ώπκζησζπθ, εαγυμ εδ απσ αδλεηδεκτμ σππμ ηκθ ΐζδζεέδβ, ηκθ ΔλαεζΫπθα, ηκθ ΚΫλδπθ εαδ ηκθ εγθδεσ ΚΫζζκ. Δ ηαληνλέα ηκν Κζάηβ, ηκν ΕΰθΪηδκν, ηκν Πκζτεαλπκν, ηκν Εκνζηέθκν εαδ ηκν Σαηδαθκτ πλκθαθυμ εέθαδ «αζάηαθηβ ζεπηκηΫλεδα» ΰδα ηκνμ κπαδκτμ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ, πκν εέθαδ ησζκ εαζκέ ελενθβηΫμ, υζηε αθ Ϋθα ΒναΰΰΫζδκ εέθαδ εαθκθδεσ ά ηβ ηκ ίαζέακνθ ζηκ ηδ Ϋΰλαοε Ϋθα ησθκ πλσζππκ, κ Παπέαμ. ΣΫηκδα ζκίαλά ηΫγκδκμ. με') «Ο ΕπΪθθβμ, κ ηαγβηάμ ηκν Εβζκτ, κτηε Ϊεκνζε κτηε εαδ εαηαζΪίαδθε ηα θδζπθδεΪ εαδ ζηπδεΪ εβλτΰηαηα ΰδα ηκ Λσΰκ. Ήηαθ εδ ανησμ αΰλΪηηαηκμ σππμ κ ΠΫηλκμ εαδ κδ Ϊζζκδ Ώπσζηκζκδ εαδ ΰδανησ δεθ άηαθ ζε γΫζβ θα δυζεδ ζηκθ δκνδαρεσ ηεζζδαθδζησ απσξλπζβ ηεηαθνζδεά» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 117).
ΏΠΏΝΣΔΔ: Αε ξλεδαασηαθ θα αθηδΰλΪοεδ ηκθ Φέζπθα κ ΕπΪθθβμ ά θα θηδΪιεδ δδεσ ηκν ηεηαθνζδεσ ζτζηβηα. Ώλεκτζε θα ηεηαθΫλεδ ηκνμ ζσΰκνμ ηκν Εβζκτ ζηκ ΒναΰΰΫζδσ ηκν. Ώθ π.ξ. κ Εβζκτμ Ϋζεΰε «εθ Ώλξά βθ κ Λσΰκμ» ε.ζπ., κ ΕπΪθθβμ ηκ αθηΫΰλαθε. Αε γα ζηαγκτηε ζηβθ δδεαδκζκΰέα σηδ ηεηΪ ηβθ Πεθηβεκζηά κ ΕπΪθθβμ Ϋΰλαθε εαδ εάλνηηε ηε ηβθ επδθκέηβζβ ηκν Ώΰέκν Πθετηαηκμ, κπσηε δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα αηθδίΪζζκνηε σηδ ηα Ϋΰλαοε ανησμ εηπθενζηΫθκμ, ΰδαηέ κδ αλθβηΫμ δεθ δΫξκθηαδ εΪηδ ηΫηκδκ. Βδυ ζνθαθηΪηε ηκ έδδκ παζδσ αθηδξλδζηδαθδεσ επδξεέλβηα, ηβμ απΪθηβζβμ ίΪζεδ ηδαμ αθαπσδεδεηβμ πλκςπσγεζβμ. Αβζαδά ηκ ενεζδεσ επδξεέλβηα. Αβζαδά˙ Βλυηβζβ: «Γδαηέ δεθ ΰέθεηαδ θα δεξηκτηε σηδ κ ΕπΪθθβμ Ϋΰλαοε πελέ Λσΰκν επεδδά εέξε επδθκέηβζβ;» ΏπΪθηβζβ: «Βπεδδά δεθ νπΪλξεδ επδθκέηβζβ εαδ Θεσμ εαδ σζα ανηΪ εέθαδ παλαητγδα». Βλυηβζβ: «εαδ ΰδαηέ εέθαδ παλαητγδα» ΏπΪθηβζβ: «Βπεδδά εέθαδ ανηκθσβηκ εαδ ηκ απκδεδεθτεδ επδπζΫκθ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ Ϋθαμ αΰλΪηηαηκμ δεθ ηπκλκτζε θα ΰλΪοεδ ηεηαθνζδεΫμ πλαηαηεέεμ»! ηκ εΪηπ εΪηπ β ΰζυζζα ηκν Βναΰΰεζέκν εέθαδ ζβηαθηδεά πζβλκθκλέα. Βέθαδ πκζτ θηπξά. Αεθ ΰέθεηαδ θα ηβθ ξλβζδηκπκέβζε εΪπκδκμ ηεηαΰεθΫζηελκμ ζσΰδκμ. ΣΫζκμ, σππμ Ϋξκνηε αθαθΫλεδ αζζκτ, «Ο πΪπνλκμ 52, ηπθ εηυθ 100-125, δδαζυαεδ ηεηΪξδκθ ηκν εαηΪ ΕπΪθθβθ Βναΰΰεζέκν» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 17 εαδ 27). ΦνζδεΪ εαηηέα πζαζηκΰλΪθβζβ δεθ Ϋξεδ παλαηβλβγεέ ζε εαθΫθα ηηάηα ηκν, εδδδεΪ ζηβθ αλξά σπκκν ΰέθεηαδ ζσΰκμ πελέ ηκν Λσΰκν-Θεκτ. Ο ΚκλδΪηκμ ζΫεδ σηδ «ΰτλπ ζηα ξλσθδα 130-140, απσ ηβθ επέδλαζβ ηκν θδζπθδζηκτ εαδ ηκν ηκθηαθδζηκτ εΪπκδκμ Ϊΰθπζησμ ηαμ ηκ παλαξΪλαιε εαδ ηκ δδαζεεταζε εδ Ϋηζδ ηε ηβ θΫα ηκν ηκλθά πΫλαζε ζηκθ Καθσθα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 121). ΣΫηκδα εέθαδ πΪθηκηε β αιδκπδζηέα ηπθ αθηδξλδζηδαθδευθ δζξνλδζηυθ: σξδ ησθκ ίαζέακθηαδ ζε πζάγκμ νπκγΫζεδμ (ηα δνκ πσδδα ζηκθ αΫλα, πκν ζΫΰαηε), αζζΪ απκδεδεθτκθηαδ ζαθγαζηΫθκδ. μζη') «[κ ΕπΪθθβμ] Ϋηαγε ηβ δλΪζβ ηκν ΠΫηλκν εαδ ηα σζα Ϋζεΰε ΰδα ηκθ εανησ ηκν εαδ θνζδεΪ πδελΪγβεε εαδ δδαηαληνλάγβεε. (...) Ήηαθ ζκδπσθ θνζδεσ θα γεζάζεδ εδ ανησμ θα παλκνζδΪζεδ ηβ δδεά ηκν δλΪζβ εαδ θα δεέιεδ ππμ ανησ άηαθ ηκ δειέ ξΫλδ ηκν Εβζκτ εαδ κ πδκ κλΰαθπηΫθκμ ηαγβηάμ ηκν Νααπλαέκν. Μα εθυ εαηΫίααε ηκθ ΠΫηλκ πκζτ ξαηβζΪ εαδ ανηκπαλκνζδΪακθηαθ κ έδδκμ ζαθ κ πδκ ζπκνδαέκμ ζνθελΰΪηβμ ηκν Εβζκτ, ΰδα θα επδίείαδυζεδ ανηΪ πκν Ϋζεΰε ησθδαε ππμ κ αλξβΰσμ ηκν πΪθπ ζηκ ζηανλσ δε γνηάγβεε κτηε ηκθ αδελθσ ηκν ΕΪεπίκ εαδ ηκθ ΠΫηλκ εδ κτηε εηπδζηετηβεε ζ‘ Ϋθαθ απ‘ ανηκτμ ηβ ηβηΫλα ηκν. Ο ΠΫηλκμ εαδ κ ΕΪεπίκμ Ϋζεδπαθ εθυ κ ΕπΪθθβμ ίλέζεκθηαθ ηααέ ηε ηβθ ηΪθα ηκν Εβζκτ εΪηπ απσ ηκ ζηανλσ. (...) Καδ σηαθ πΪζδ ηαγετηβεε ππμ κ Εβζκτμ αθαζηάγβεε, κ ΕπΪθθβμ ιεπΫλαζε ηκθ ΠΫηλκ εαδ πάΰε πλπητηελα ζηκ ηθάηα (ΕΧ. 20, 4). (...) Καδ θαδ ηεθ άηαθ εαδ κ ΠΫηλκμ εΪπκν εεεέ, ηα ανησμ εισθ πκν ηλεδμ θκλΫμ αλθάγβεε ηκθ αλξβΰσ ηκν δεθ ηπκλκτζε θα ηπεδ ηΫζα εαδ ησθκ σηαθ κ ΕπΪθθβμ εέπε ζηκ γνλπλσ ηκν επΫηλεοε θα ηπεδ ζηκ ζπέηδ ηκν αλξδελΫα. Άλα κ ΕπΪθθβμ άηαθ ζπκνδαέκ πλσζππκ ΰδανησ σξδ ησθκ κ Εβζκτμ ηκθ αΰαπκτζε πδκ πκζτ απσ εΪγε Ϊζζκ ηαγβηά, ηα εαδ κ αλξδελΫαμ ησθε ΰθυλδαε εαζΪ εαδ ηκθ Ϊθβθε εδ σζα θα ηπαέθεδ εζετγελα ζηκ ζπέηδ ηκν! Βδυ νπΪλξεδ εΪπκδα ηεΰΪζβ αθηέθαζβ. Ο ΕπΪθθβμ ανηκλεεζαηΪλκθηαθ ππμ εέξε ζηεθΫμ ζξΫζεδμ ηε ηκ δάηδκ ηκν Εβζκτ. Ήηαθ σηπμ ανησ ηδηά ά εαηβΰκλέα εαδ ηΪζδζηα ίαλδΪ; Καδ ίΫίαδα άηαθ εαηβΰκλέα. Βεεέθα ηα ξλσθδα σηπμ εέξε πδα ιεξαζηεέ β δζηκλέα ηβμ εαηαδέεβμ ηκν Εβζκτ. (...) Άλα Ϋπλεπε θα ΰέθεδ δέεβ εαδ εαηαδέεβ ηκν Εβζκτ αθκτ Ϋηζδ άηαθ Ϊθπγεθ ΰλαηηΫθκ. Ο ΕπΪθθβμ ζκδπσθ ζτηθπθα ηε ηβ ζκΰδεά ανηά δεθ Ϋεαθε εαηδΪ αηδηπηδεά πλΪιβ. Παλαεκζκνγκτζε απσ εκθηΪ ηδμ αθαελέζεδμ ΰδαηέ εέξε ηα ηΫζα, ΰδαηέ άηαθ ζπκνδαέκ νπκεεέηεθκ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 117-119). ΏΠΏΝΣΔΔ: εδυ Ϋξκνηε πΪζδ ηβ ΰθπζηά ηαεηδεά ηκν οαιέηαηκμ οτζζπθ ζηα Ϊξνλα. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ ζηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ εαθεθσμ ηαγβηά δεθ ηκθέακθηαδ β δλΪζβ ά κδ ζσΰκδ, ΰδαηέ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ πελδΫξεδ πελδζζσηελκνμ ζσΰκνμ ηκν Υλδζηκτ. Ώπσ ηδμ ζέΰεμ θκλΫμ πκν ηδζΪθε κδ ηαγβηΫμ ά πλΪηηκνθ (πκζτ ζδΰσηελεμ απ‘ σηδ ζηα νθκπηδεΪ), δεθ ηπκλεέ θα ίΰεδ ησζκ Ϊθεηα ζνηπΫλαζηα σηδ κ ΠΫηλκμ νπκηδηΪηαδ εαδ κ ΕπΪθθβμ νπεληδηΪηαδ. Λεπηκηελυμ: ΜδζΪθ: Υλδζησμ ζηκθ ΏθδλΫα (1, 39-40)˙ ΏθδλΫαμ ζηκθ αδελθσ ηκν ΠΫηλκ (1, 41)˙ Υλδζησμ ζηκθ ΠΫηλκ (1, 43)˙ Υλδζησμ ζηκθ Φέζδππκ (1, 44)˙ Φέζδππκμ ζηκθ Ναγαθαάζ (1, 46-47)˙ Υλδζησμ ζηκθ Ναγαθαάζ (1, 48-51). μ εδυ Ϋξκνηε απζυμ ηβ ΰθπλδηέα ηπθ ηαγβηυθ ηε ηκθ Εβζκτ. Ώπσ εεδ εαδ τζηελα: Εβζκτμ πλκμ Φέζδππκ (6, 5-7) εαδ ΏθδλΫαμ πλκμ Εβζκτ (6, 9) ΰδα ηα πσζα οΪλδα Ϋξκνθ θα ηαΎζκνθ ηκ πζάγκμ. Κδ εδυ κ ΠΫηλκμ ζΫεδ σηδ εέθαδ κ Τδσμ ηκν Θεκτ (6, 68-69) απκελδθσηεθκμ ζηβθ ελυηβζβ ηκν Εβζκτ πλκμ σζκνμ. Εβζκτμ-Εζεαλδυηβμ (12, 5-7) ΰδα ηκ ισδεηα ηκν ητλκν˙ ΏθδλΫαμ εαδ Φέζδππκμ ηε Εβζκτ (12, 2223) ΰδα ηκθ ελξκησ ηπθ Βζζάθπθ πλκμ ηκθ Εβζκτ. Εβζκτμ-ΠΫηλκμ (13, 6-9) ΰδα ηκ πζτζδηκ ηπθ πκδδυθ. Ο ΕπΪθθβμ λπηΪ ηκθ Εβζκτ πκδκμ εέθαδ κ πλκδσηβμ τζηελα απσ θετηα ηκν ΠΫηλκν (13, 24). ΕπΪθθβμ-Εβζκτμ (13, 25-26). ΠΫηλκμ-Εβζκτμ (13, 36-28) ΰδα ηβθ πλκδκζέα ηκν ΠΫηλκν. Ο Βναΰΰεζδζηάμ εηθαθέαεδ ηκθ ΕπΪθθβ θα θηΪθεδ ΰλβΰκλσηελα απσ ηκθ ΠΫηλκ ζηκ ηθάηα, αζζΪ ηκθ ΠΫηλκ θα ηπαέθεδ πλυηκμ ζηκ ηθάηα εαδ θα ίζΫπεδ ηα πεηαηΫθα θεελκζΫθηκθα πλυηκμ (20, 8)˙ εαδ ηΪζδζηα κ ΕπΪθθβμ αθαθΫλεδ πλυηα ηκθ ΠΫηλκ εδ τζηελα ηκθ εανησ ηκν. Ο ΕπΪθθβμ παλκνζδΪαεδ ζηκ ΒναΰΰΫζδσ ηκν ηκθ Εβζκτ θα εηθαθέαεηαδ: ζε σζκνμ πζβθ
ΘπηΪ (20, 20), ζηκθ ΘπηΪ (20, 24 ε.ε.), ζηκνμ ΠΫηλκ, ΘπηΪ, Ναγαθαάζ, εαδ ΕπΪθθβ-ΕΪεπίκ (21, 2). ΣΫζκμ, κ Εβζκτμ ηδζΪ ηε ηκθ ΠΫηλκ (21, 15-22). Βδυ δε θαέθεηαδ εαηηέα νπεληέηβζβ ηκν ΕπΪθθβ Ϋθαθηδ ηκν ΠΫηλκν. Οτηε νπΪλξεδ νπκηέηβζβ ηκν ΠΫηλκν, δδσηδ ηκ ΒναΰΰΫζδκ ανησ εέθαδ ζσΰκδ ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ εδ σξδ ζνθκπηδεά ειδζησλβζβ ηβμ δλΪζβμ ηκν εαδ ζνθεπυμ κδ δδΪζκΰκδ Υλδζηκτ-ηαγβηυθ εέθαδ α) ηδελσηαηβμ Ϋεηαζβμ, ί) εζΪξδζηκδ, εαδ ΰ) ησθκ Ϋθαμ (ηεηαιτ ΠΫηλκν εαδ Υλδζηκτ ΰδα ηκ σηδ κ δετηελκμ εέθαδ Τδσμ Θεκτ) εέθαδ γεκζκΰδεσμ.. ζκ ΰδα ηβ θδζέα ηκν ΕπΪθθβ ηε ηκθ αλξδελΫα, κ ΚκλδΪηκμ ζπζηΪ αθηδζαηίΪθεηαδ σηδ ανησ εέθαδ ηΪζζκθ δνζθάηβζβ εδ σξδ δδαθάηβζβ, αζζΪ εθενλέζεεδ ηκ απέζηενηκ επδξεέλβηα σηδ «Βεεέθα ηα ξλσθδα σηπμ εέξε πδα ιεξαζηεέ β δζηκλέα ηβμ εαηαδέεβμ ηκν Εβζκτ» εδ σηδ σζα άηαθ ΰλαηηΫθα θα ΰέθκνθ Ϋηζδ, Ϊλα κ ΕπΪθθβμ δε θηαέεδ. ηπμ εΪθ νπκηεγεέ σηδ β δζηκλέα ηβμ εαηαδέεβμ εέξε ιεξαζηεέ, ησηε κ ΕπΪθθβμ ηβθ ιαθαγτηδαε εαδ Ϋζεΰε ηΪζδζηα σηδ άηαθ θέζκμ ηκν αλξδελΫα, δεθ ηκ Ϊθβθε θα ιεξαζηεέ. ζκ ΰδα ηκ επδξεέλβηα ηκν ΚκλδΪηκν «Άλα Ϋπλεπε θα ΰέθεδ δέεβ εαδ εαηαδέεβ ηκν Εβζκτ αθκτ Ϋηζδ άηαθ Ϊθπγεθ ΰλαηηΫθκ. Ο ΕπΪθθβμ ζκδπσθ ζτηθπθα ηε ηβ ζκΰδεά ανηά δεθ Ϋεαθε εαηδΪ αηδηπηδεά πλΪιβ», ηπκλεέ θα πεδ εαθεέμ π.ξ. σηδ εαδ β Ϊλθβζβ ηκν ΠΫηλκν εδ ανηά ΰλαηηΫθβ άηαθ εδ επκηΫθπμ «κ ΠΫηλκμ ζτηθπθα ηε ηβ ζκΰδεά ανηά δεθ Ϋεαθε εαηδΪ αηδηπηδεά πλΪιβ». ΦνζδεΪ σζα ηα επδξεδλάηαηα ηπθ αλθβηυθ εέθαδ ΰεζκέα. ΒΪθ κ ΕπΪθθβμ ειδζηκλεέ ηκ Ϋθα ά ηκ Ϊζζκ ζνηίΪθ εέθαδ επεδδά Ϋηζδ ζνθΫίβ, σξδ επεδδά δάγεθ δδαθβηέαεδ ηκθ εανησ ηκν. ηκ εΪηπεΪηπ, κ ΕπΪθθβμ αθαθΫλεηαδ εαδ ζηα νπσζκδπα ΒναΰΰΫζδα πμ Ϋθαμ απ‘ ηκνμ πδκ Ϋηπδζηκνμ ηκν Εβζκτ. Αεθ εέπε εΪηδ δδαθκλεηδεσ. μγ') «ηκ ΐ‘ αδυθα νπάλξαθ πκζζκέ – κδ γεκζσΰκδ ηκνμ ζΫθε αδλεηδεκτμ – πκν δεθ παλαδΫξκθηαθ ζα ΰθάζδκ ηκ δ‘ ΒναΰΰΫζδκ ειαδηέαμ πκν Ϋδδθε ηεηαθνζδεσ πελδεξσηεθκ ζηκ ηεζζδαθδζησ ηκν Εβζκτ. Ώεσηα εαδ ζηκθ Α‘ αδυθα νπάλξαθ πκζζκέ πκν αλθκτθηαθε ηκ ΒναΰΰΫζδκ ηκν ΕπΪθθβ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 120). ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ εαηκθκηΪαεηαδ απσ ηκθ Παπέα, ηκθ αδλεηδεσ Σαηδαθσ (120-190), ηκθ Βδλβθαέκ εαδ ηκθ Κζάηβ. Υπλέα ηκν παλαηέγεθηαδ απσ ηκθ ΕΰθΪηδκ (107), εθθκεέηαδ ά ηαληνλεέηαδ εηηΫζπμ απσ ηκθ Εκνζηέθκ, ηκθ αδλεηδεσ ΐαζδζεέδβ (120-140), ηκθ Παπέα, ηκθ αδλεηδεσ ΐαζεθηέθκ (ηΫζα ΐ‘ αδυθα) ε.Ϊ. (Ώνηκέ εέθαδ πλκθαθυμ κδ αδλεηδεκέ πκν δεθ παλαδΫξκθηαθ πμ ΰθάζδκ ηκ ΚαηΪ ΕπΪθθβθ). μδ') «Κδ εδυ [=ζηδμ ΠλΪιεδμ] Ϋΰδθαθ θκγεέεμ εαδ παλαξαλΪιεδμ. Βθυ κ ΛκνεΪμ αλξέαε ΰλΪθκθηαμ "ηκθ ηεθ πλυηκθ ζσΰκθ επκδβζΪηβθ πελέ πΪθηπθ, π Θεσθδζε, πθ άλιαηκ κ Εβζκτμ πκδεέθ ηε εαδ δδδΪζεεδθ..." εαδ πελδηΫθεδ εαθεέμ θα ίλεδ ηβθ αθηέζηκδξβ θλΪζβ πκν θα δδεαδκζκΰεέ ηβθ αδηέα ά ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ δετηελβμ δζηκλέαμ ηκν, κζσηεζα αζτθδεηα δδαίΪακνηε ηα ζξεηδεΪ ηε ηκ Άΰδκ Πθετηα εαδ ηβ δλΪζβ ηκν ΠΫηλκν» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 132). ΏΠΏΝΣΔΔ: Πλσεεδηαδ πελέ εδεαζέαμ. Αεθ εέθαδ αζτθδεηκ ηκ πελδεξσηεθκ ηπθ επσηεθπθ ζηέξπθ. Οτηε γα Ϋπλεπε θα πελδηΫθεδ εαθεέμ θα ίλεδ ηδα αδηέα ΰδα ηβ ζνθΫξδζβ ηβμ δζηκλέαμ. Δ δδάΰβζβ εέθαδ ηκν ζηνζ «ηβθ πλυηβ δδάΰβζβ ζκτ εέπα εζπ Ϋπμ εεεέθβ ηβθ βηΫλα. Έπεδηα ...» εζπ. Οδ ζηέξκδ 1-11 (ηααέ ηε ηκ «ζηβθ πλυηβ δδάΰβζβ») εέθαδ ζαθ επαθΪζβοβ εαδ ζεπηκηελΫζηελβ δδάΰβζβ ηκν επεδζκδέκν ηβμ αθΪζβοβμ, ΰδα πλσζκΰκ. Σκ «Ϋπεδηα» εέθαδ ζηκθ ζηέξκ 12, σπκν δδαίΪακνηε: «Σσηε νπΫζηλεοαθ εδμ Εελκνζαζάη...». Ώπσ εδυ ιεεδθΪ β δλΪζβ ηπθ απκζησζπθ. Βέθαδ Ϋθαμ ηλσπκμ παλΪιεθκμ, αζζΪ σξδ ζπΪθδκμ, υζηε θα ΰέθεδ εδζαΰπΰά. ηαθ ΰλΪθεδ «ζηκ πλυηκ ίδίζέκ δδβΰάγβεα σζα σζα Ϋεαθε εαδ δέδαιε κ Εβζκτμ», δεθ εθθκεέ κ ΛκνεΪμ: «κ ζσΰκμ πκν Ϋΰλαοα ηκ πλυηκ ίδίζέκ εέθαδ...», αζζΪ ξλβζδηκπκδεέ πμ πλσζκΰκ ζνΰεεθαζαδυθκθηαμ ηκ ΒναΰΰΫζδκ. με') «Παλαηβλκτηε αεσηα ππμ δεθ εεγΫηεδ εαζΪ ηβ ίδκΰλαθέα ηκν Πατζκν (ίζ. ΠλΪι. 17, 14-16 εαδ 18, 5). Άζζα δδαίΪακνηε ζηβθ Ώ‘ πλκμ Θεζζαζκθδεεέμ Βπδζηκζά (ίζ. 3, 1-2) εδ Ϊζζα ζηδμ ΠλΪιεδμ. ΤπΪλξκνθ επέζβμ εισθ απσ ηδμ ησζεμ αθαελέίεδεμ εαδ πκζζΫμ παλαζεέοεδμ (ίζ. Ώ‘ Κκλδθγ. 33 εαδ ΐ‘ Κκλδθγ. 15. 8 εαδ παλ. εαδ πλκμ Ρπη. 15.19, 16.3). Καδ εΪηδ Ϊζζκ αεσηα: κ ζνθηΪξηβμ ηπθ ΠλΪιεπθ πκνγεθΪ δεθ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηδμ ΒπδζηκζΫμ ηκν Πατζκν εδ σξδ ηκθΪξα ηδμ αΰθκεέ ηα εαδ ηε σζα ΰλΪθεδ δδαθπθεέ η‘ ανηΫμ (τΰελδθε ηα σζα ΰλΪθκθηαδ ζηδμ ΠλΪιεδμ 2, 4 ηε ηα ΰλαθσηεθα ζηδμ ΒπδζηκζΫμ Πατζκν, Ώ‘ Κκλδθγ. 12. 10 εαδ 30, 13. 1 εαδ 14. 2 εαδ παλ.). Μααέ ηε σζα ανηΪ πλΫπεδ θα ηκθέζκνηε εαδ ηκτηκ. Ο ζνΰΰλαθΫαμ ηπθ ΠλΪιεπθ παλαδΫξεηαδ ππμ εαδ κ ΠΫηλκμ άηαθ "Ώπσζηκζκμ ηπθ Βγθυθ" (ίζ. ΠλΪι. 15, 8) εαδ ζηβθ αλξά ηκθέαεδ ππμ κ ΠΫηλκμ άηαθ κ αλξβΰσμ ηβμ κλΰΪθπζβμ. Μπκλκτζε σηπμ κ πανζδαθδζηάμ ΛκνεΪμ θα ΰλΪοεδ Ϋθα ηΫηκδκ πλΪηα εαδ ιΫλκθηαμ σζα ηα πελδζηαηδεΪ ηβμ δλΪζβμ ηκν Πατζκν θα ηβθ ηα δζηκλάζεδ Ϋθα πλκμ Ϋθα; Σσηε ΰδαηέ Ϋΰλαοε ηκ δετηελκ ζσΰκ ηκν; (...) νπΪλξκνθ εαδ δζηκλδεΫμ αθαελέίεδεμ εαδ αθηδθΪζεδμ ηΫζα ζηκ εθκπκδβηΫθκ εεέηεθκ
(ηα δζηκλκτηεθα ζηα εεθ. 9, 19 ΰδα ηκ γατηα εαδ ηβθ κπηαζέα ηπθ Ααηαζεβθυθ παλγάεαθε απσ Ϊζζβ πβΰά ΰδαηέ β πανζδαθά παλΪδκζβ ηα ζΫεδ δδαθκλεηδεΪ (ίζ. Γαζ. 1, 11)» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 133). ΏΠΏΝΣΔΔ: εδυ κνζδαζηδεΪ ηέγεηαδ γΫηα ΰθβζδσηβηαμ εαδ αιδκπδζηέαμ. Οδ ΠλΪιεδμ εαηκθκηΪακθηαδ πμ ίδίζέκ ηκν ΛκνεΪ απσ ηκθ Βδλβθαέκ (170-180), ηκθ Κζάηβ ΏζειαθδλΫα (απεγ. 211-215), εαδ ζηκθ εαθσθα ηκν Muratori (190-230), ηκθ Σεληνζζδαθσ (απεγ. 240). Παλαηέγεθηαδ ξπλέα ηπθ ΠλΪιεπθ απσ ηκθ ΕΰθΪηδκ εαδ ηκθ Πκζτεαλπκ (107 εαδ 108 η.Υ.). ηα απκζκΰβηδεΪ Ϋλΰα ηκν Εκνζηέθκν (140-160) νπΪλξεδ «νπαδθδΰησμ εδμ ηκθ Ϊΰθπζηκθ Θεσθ ηπθ Ώγβθυθ, σζηδμ πλΫπεδ θα πλκΫλξεηαδ εε ηπθ ΠλΪιεπθ, αθκτ κδ Ώγβθαέκδ δεθ εηέηπθ πλΪΰηαηδ ηκθ Άΰθπζηκθ γεσθ, αζζΪ γεκτμ αΰθυζηκνμ (ΐ‘ Ώπκζ., 10 – ΠλΪι. 27, 29)˙ ηκηθά εαηΪ ηπθ Εκνδαέπθ σηδ εθσθενζαθ ηκθ Αέεαδκθ εαδ ηκνμ πλκθάηαμ (ΑδΪζκΰ. Πλκμ Σλτθ., 16, 4 – ΠλΪι. 7, 52)˙ εκδθά παλΪγεζδμ ηκν οαζη. Ρζί 11 (ΑδΪζκΰ. πλκμ Σλτθ. 68 – ΠλΪι. 2, 30), κ δε Jacquier πλκζγΫηεδ εαδ ηα επσηεθα παλΪζζβζα (Ώ‘ Ώπκζκΰ. 49 - ΠλΪι. 13, 27, 48)˙ (Αδαζσΰ. πλκμ Σλτθ. 20 – ΠλΪι. 10, 14˙ Αδαζσΰ. πλκμ Σλτθπθα 118 – ΠλΪι. 10, 42). (...) ΏζζΪ δνθΪηεγα θα πλκξπλάζπηεθ εαδ παζαδσηελκθ αεσηβ. Μεηαιτ ηπθ απκζηκζδευθ παηΫλπθ αθενλέζεκθηαδ νπκδβζυζεδμ ηδθΫμ επαθάμ ηεηΪ ηπθ ΐαλθΪία (7, 2 – ΠλΪι. 10, 42˙ 19, 8 – ΠλΪι. 2, 44 εαδ 4, 32-37 εαδ β θλΪζδμ ηπθ ΠλΪι. "ζβηεέα εαδ ηΫλαηα" απαθηΪ εαδ ΐαλθ. 4, 14˙ ε, 8), ΒληΪ (Οπηαμ. 4, 2, 4 – ΠλΪι. 4, 12˙ Βθηκζ., 4, 4 – ΠλΪι. 1, 24˙ ΠαλΪί. 9, 28 5 – ΠλΪι. 5, 41) εαδ Κζάηεθκμ Ρυηβμ [92-94] (2, 1 – ΠλΪι. 20, 35˙ 18, 1 – ΠλΪι. 13, 22˙ 5, 4, 7 – ΠλΪι. 1, 25), εθυ κ Παπέαμ παλκνζδΪαεηαδ κδεεέπμ Ϋξπθ πλκμ ηα πλσζππα ηα νπσ ηκν ΛκνεΪ ηθβηκθενσηεθα. ΏζζΪ εαδ παλΪ ηπ Εΰθαηέπ (Πλκμ Μαΰθβμ. 5 – ΠλΪι. 1, 25˙ Πλκμ ητλθ., 3 – ΠλΪι. 10, 41˙ Πλκμ Φδζαδεζθ., 2 – ΠλΪι. 2, 24˙ ανησγ. 2, 1 – ΠλΪι. 10, 29) εαδ ηπ ΠκζνεΪλππ (Πλκμ Φδζδπ., 1, 2 – ΠλΪι., 2, 24˙ ανησγ. 2, 1 – ΠλΪι. 10, 42˙ ανησγ, 2, 2 – ΠλΪι., 20, 25˙ αν΄ηκγ. 6, 3 – ΠλΪι. 8, 52˙ ανησγ. 12 – ΠλΪι. 26, 18), νπΪλξκνθ κηκδσηβηεμ, αέηδθεμ εέθαδ ηεθ εζαθλαέ, αζζ‘ σηπμ εαδ ηκζκτηκθ αελδίεέμ, υζηε θα επδίΪζζπζδ ζξεδσθ πμ αθαΰεαέαθ ηβθ απσ ηπθ ΠλΪιεπθ ειΪληβζδθ ηπθ ηθβηκθενγΫθηπθ ξπλέπθ ηπθ απκζηκζδευθ παηΫλπθ. (...) ΏζζΪ εαδ β Αδδαξά (1, 2 – ΠλΪι. 15, 20, 29 εαδ 4, 8 – ΠλΪι. 4, 32 εαδ γ, 2, δ, 2 – ΠλΪι. ΰ, 13, 26, δ, 27-30), εαγυμ εαδ β πλκμ Αδσΰθβηκθ επδζηκζά (ΰ 4 – ΠλΪι. δα 24) παλκνζδΪακνζδ παλΪζζβζα πλκμ ξπλέα ηπθ ΠλΪιεπθ» (Π.Ν. ΣλεηπΫζα, Τπφκλεκα εηο ηαο Πξάμεηο ησλ Απνζηφισλ, εεδ. Ώδεζθσηβμ γεκζσΰπθ κ πηάλ, ηλέηβ Ϋεδκζβ, 1991, ζ. 9). ΜεηΪ απσ ανηΪ γα αθαθΫλκνηε – πλκηκτ απαθηάζκνηε ζηδμ αδηδΪζεδμ ΰδα νπκηδγΫηεθα αθηδθΪζεκθηα ξπλέα – ηδμ κηκδσηβηεμ ηεηαιτ ΠλΪιεπθ, εεθ. 1-14, εαδ ηπθ επδζηκζυθ ηκν Πατζκν. «1) Δ Εελκνζαζάη εέθαδ β Ϋδλα ηβμ πλυηβμ ξλδζηδαθδεάμ Βεεζβζέαμ, β εκδηέμ ανηάμ, ηκ εΫθηλκθ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ εδθάζεπμ (ΠλΪι. α 8 – Γαζ. ί). 2) Τπάλξκθ πζατηπμ παζαδσηαηαδ εεεζβζέαδ ξλδζηδαθδεαέ εαδ Ϋιπ ηβμ Εελκνζαζάη εαδ εδδδευμ εθ ηβ Εκνδαέα (ΠλΪι. ε 16, δα 1, 29 – ΓαζΪη. α 22). ΚαηΪ δεδκηΫθβθ δε ζηδΰηάθ κ Υλδζηδαθδζησμ εεαζεέηκ "β Βεεζβζέα εαγ‘ σζβμ ηβμ Εκνδαέαμ" (ΠλΪι. γ 31) "κδ απσζηκζκδ εαδ κδ αδεζθκέ κδ σθηεμ εαηΪ ηβθ Εκνδαέαθ" (ΠλΪι. δα 1) "κδ εαηκδεκτθηεμ εθ ηβ Εκνδαδα αδεζθκέ" (ΠλΪι. δα 29. Πλίζ. ΓαζΪη. α 22 εαδ Ώ‘ Θεζζ. ί 14). 3) Ώδ ξλδζηδαθδεαέ εκδθσηβηεμ εαζκτθηαδ αδ εεεζβζέαδ (ΠλΪι. δε 41, δζη 5 – Ρπη. δζη 4, 16, Ώ‘ Κκλ. α 17, δα 16 εζπ.) εαδ β Βεεζβζέα (ΠλΪι. γ 31, δί 1 – ΓαζΪη. α 13 εζπ.), Ϊηε απκηεζκτζαδ πΪζαδ ηέαθ εθσηβηα. 4) Οδ Υλδζηδαθκέ εαζκτθηαδ κδ Ϊΰδκδ (ΠλΪι. γ 13, 32 – Ρπη. α 7, β 27, Ώ‘ Κκλ. δδ 33) εαδ κδ αδεζθκέ (ΠλΪι. 8 30, δ 23 – Ρπη. α 13, α 1 εζπ.). 5) Ώδ εεεζβζέαδ ηβμ Εελκνζαζάη εαδ ηβμ Εκνδαέαμ νπΫζηβζαθ δδπΰηκτμ εε ηπθ κηκεγθυθ ηπθ Εκνδαέπθ (ΠλΪι. ε 40, β 1-13 – Ώ‘ Θεζζ. ί 14). 6) Ώδ εεεζβζέαδ ατηαδ παλΫηεθκθ πλκζεεεκζζβηΫθαδ εδμ ηβθ ηάλβζδθ ηκν ηπζαρεκτ θσηκν (ΠλΪι. δε 1 εαδ ειάμ, εα 20 – ΓαζΪη. ί 12). 7) Βπέ εεθαζάμ ηβμ Βεεζβζέαμ ηπθ Εελκζκζτηπθ, Ϊλα δε εαδ ηπθ εθ Εκνδαέα εεεζβζδυθ άζαθ κδ δυδεεα, κέηδθεμ εεαζκτθηκ εαδ Ώπσζηκζκδ (ΠλΪι. α 13, ζη 2 εζπ – ΓαζΪη. α 17, Ώ‘ Κκλ. δε 5). 8) Βεησμ ηπθ δυδεεα Ώπκζησζπθ νπάλξκθ εαδ Ϊζζκδ Ώπσζηκζκδ. Ο ΐαλθΪίαμ δδδαδηΫλπμ εεαζεέηκ Ώπσζηκζκμ (ΠλΪι. δδ 4, 14 – Ώ‘ Κκλ. δε 7, γ 5, 6). 9) ΤπΫλ ηκνμ δυδεεα Ώπκζησζκνμ δδεελέθκθηκ κδ ΠΫηλκμ εαδ ΕπΪθθβμ (ΠλΪι. ΰ 1 εαδ ειάμ˙ β 14 – ΓαζΪη. ί 9). 10)Κκλνθαέκμ εθ ηκτηκδμ άηκ κ ΠΫηλκμ (ΠλΪι. ί 37 εαδ ειάμ – ΓαζΪη. α 18, Ώ‘ Κκλ. δε 5). 11) Ο ΠΫηλκμ ηέγεηαδ επέ εεθαζάμ ηπθ δελαπκζηκζυθ πλκμ ηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ πμ ηκδκτηκμ επδξεδλεέ ηαιεέδδα (ΠλΪι. β 15˙ γ 32 – ΓαζΪη. ί 7, 8, 11). 12) Οδ αδεζθκέ ηκν Κνλέκν απκηεζκτζδθ δδέαθ κηΪδα παλΪ ηκνμ Ώπκζησζκνμ (ΠλΪι. α 14 – Ώ‘ Κκλ. γ 5). 13) Ο ΕΪεπίκμ εέθαδ κ εκλνθαέκμ ηκτηπθ εαδ γεπλεέηαδ ζητζκμ ηβμ εεεζβζέαμ, πμ κ ΠΫηλκμ εαδ ΕπΪθθβμ εαδ απσ πλδζηΫθκν ξλσθκν Ϋξεδ ανησμ ησθκμ ηβθ εικνζέαθ εθ Εελκνζαζάη (ΠλΪι. δί 17, εα 18 – Ώ‘ Κκλ. δε 7, ΓαζΪη. ί 9, 12). 14) Ο ΐαλθΪίαμ εηθαθέαεηαδ πμ κ ζκίαλυηελκμ Ώπσζηκζκμ ηπθ εγθυθ ηεηΪ ηκν Πατζκν, δζσηδηκμ ζξεδσθ πλκμ ανησθ εαδ Ϋξπθ ηαμ ανηΪμ πλκμ ηκτηκθ αθηδζάοεδμ εαδ αλξΪμ εθ ηπ Ϋλΰπ ηβμ απκζηκζάμ (ΠλΪι.γ 27, δα 22 εαδ ειάμ, δΰ-δε – ΓαζΪη. ί 1 εαδ ειάμ˙ Ώ‘ Κκλ. γ 6). 15) Ο ΐαλθΪίαμ νπάλιε ηΫζκμ ηβμ εθ Εελκζκζτηκδμ Βεεζβζέαμ εαδ βζγΪθεηκ απβλσηελκθ ηκν Πατζκν ηβθ ει ανηάμ ειΪληβζδθ (ΠλΪι. δ 36 – ΓαζΪη. ί 11 εαδ ειάμ). 16) Ο ΜΪλεκμ εαηΪ ηαμ ΠλΪιεδμ (δε
37) παλκνζδΪαεηαδ ζηεθυμ ζνθδεδεηΫθκμ πλκμ ηκθ ΐαλθΪίαθ˙ εε ηκν Κκζκζ. δ 10 ηαθγΪθκηεθ, σηδ νπάλιεθ αθεοδσμ ανηκτ. 17) ΚαηΪ ηαμ ΠλΪιεδμ (δε 40 εαδ ειάμ) κ έζαμ, ηΫζκμ ηβμ πλυηβμ Βεεζβζέαμ, νπάλιε ζνθΫεδβηκμ ηκν Πατζκν, ζξεδσθ δζσηδηκμ πλκμ ανησθ, εθυ κ Σδησγεκμ νπάλιεθ νπκδεΫζηελσμ ππμ (ΠλΪι. δε 40 εαδ ειάμ, δζη 1 – Ώ‘ Θεζζ. α, ΐ‘ Θεζζ. α, ΐ‘ Κκλ. α 19). 18) Δ Βεεζβζέα ηπθ Εελκζκζτηπθ άδβ απσ ηπθ πλυηπθ βηελυθ νπάλιε πκζνΪλδγηκμ εαηΪ ηαμ ΠλΪιεδμ (ί 41, δ 4)˙ κ Πατζκμ ει Ϊζζκν ηαμ πζβλκθκλεέ σηδ κ Εβζκτμ αθαζηΪμ εθεθαθέζγβ εδμ νπελπεθηαεκζέκνμ αδεζθκτμ (Ώ‘ Κκλ. δε 6). 19) Δ πλσζζβοδμ θΫκν ηΫζκνμ εθ ηβ Βεεζβζέα εΰέθεηκ δδα ηκν ίαπηέζηαηκμ. Ώζζ‘ β ηΫζεζδμ ηκν ίαπηέζηαηκμ δεθ θαέθεηαδ θα άηκ Ϋλΰκθ ηπθ Ώπκζησζπθ, εδμ ηκνμ κπκέκνμ ενλέπμ αθάεε ηκ εάλνΰηα εαδ β ηεηΪδκζδμ ηκν Ώΰέκν Πθετηαηκμ (ΠλΪι. β 14 – Ώ‘ Κκλ. α 14, 17). 20) Σκ ίΪπηδζηα εδέδεηκ επέ ηπ κθσηαηδ ηκν Εβζκτ (ΠλΪι. ί 38, β 16 εζπ. – Ρπη. ζη 3, ΓαζΪη. ΰ 27, Ώ‘ Κκλ. α 13, 17). 21) ΏπκηΫζεζηα ηκν ίαπηέζηαηκμ άηκ β Ϊθεζδμ ηπθ αηαληδυθ (ΠλΪι. ί 38 – Ρπη. ζη 6, Κκζκζ. ί 12). 22) Δ εζΪζδμ ηκν Ϊληκν απκηεζεέ εκδθπθδεσθ εαδ γλβζεενηδεσθ δεζησθ ηπθ εεεζβζδυθ (ΠλΪι. ί 42, 46, ε 7, 11 – Ώ‘ Κκλ. δ 16, δα 17, 24). 23) Βνξαλδζηέα εαδ εζΪζδμ ηκν Ϊληκν απκηεζκτζδ πλΪιεδμ ζνθβθπηΫθαμ (ΠλΪι. εα 35 – Ώ‘ Κκλ. δε 23). 24) Δ δδδαζεαζέα ηπθ Ώπκζησζπθ εέθαδ ηκ γεηΫζδκθ ηπθ εεεζβζδυθ εαδ κ δεζησμ ηβμ εθσηβηκμ ηκτηπθ (ΠλΪι. ί 42 – Ώ‘ Κκλ. δε 1-3). 25) Βδμ ηαμ ΠλΪιεδμ (ί 42) παλαπζετλπμ ηβμ δδδαζεαζέαμ ηπθ Ώπκζησζπθ εαδ πλκ ηβμ εζΪζεπμ ηκν Ϊληκν ηθβηκθετεηαδ β Ϋθπζδμ ("εκδθπθέα"), Ϋθθκδα ηεΰΪζβμ ζπκνδαδσηβηκμ εθ ηβ γεκζκΰέα ηκν Πατζκν (ΓαζΪη. ί 9˙ Ώ‘ Κκλ. α 9, δ 16, 18, 20, ΐ‘ Κκλ. α 7, ζη 14, β 4, 23, Φδζδπ. α 5, ί 1, ΰ 10). 26) Βθ ηαδμ ΠλΪιεζδ (ί 42) αδ πλκζενξαέ επδζνθΪπηκθηα πμ ηκ ηΫηαληκθ ετλδκθ ζβηεέκθ ηβμ απάμ ηβμ Βεεζβζέαμ. Παλκηκέπμ εαδ εδμ ηαμ επδζηκζΪμ ηκν Πατζκν β ξλδζηδαθδεά απά ίαζέαεηαδ επέ ηπθ ηεζζΪλπθ ηκτηπθ ζβηεέπθ εαδ ηκν ίαπηέζηαηκμ. 27) Βδμ ηαμ εθ ηαδμ ΠλΪιεζδ δβηβΰκλέαμ ηκν ΠΫηλκν ίζΫπκηεθ σηδ ηκ απκζηκζδεσθ εάλνΰηα αθεθΫλεηκ πλκ παθησμ εδμ ηβθ ζηατλπζδθ εαδ ηκθ γΪθαηκθ ηκν Κνλέκν, εδμ ηβθ ηαθάθ εαδ ηβθ αθΪζηαζδθ ανηκτ εηθαθδζγΫθηκμ ηεη‘ ανηάθ κνξέ εδμ πΪθηα ηκθ ζασθ αζζ‘ εδμ ηκνμ εεζεζεΰηΫθκνμ νπ‘ ανηκτ πμ ηΪληνλαμ ανηκτ (ΠλΪι. δ 41, δΰ 31)˙ πΪθηα δε ηατηα ζνθΫίβζαθ εαηΪ ηαμ πλκλλάζεδμ ηπθ Γλαθυθ. Σκδκτησ ηδ νπάλιε ηκ πελδεξσηεθκθ ηκν εβλτΰηαηκμ εαδ εαηΪ ηκθ Πατζκθ (Ώ‘ Κκλ. δε 1-11). Βθ ηαδμ ΠλΪιεζδ, ζνηπελδζαηίαθκηΫθπθ εαδ ηπθ εθ ανηαέμ ζσΰπθ ηκν Πατζκν, β γεπλβηδεά εαδ πλαεηδεά δδδαζεαζέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ πελδζαηίΪθκθηαδ εδμ ηκθ σλκθ κδσμ, δδα ηκν κπκέκν εαδ κ Πατζκμ (Ώ‘ Κκλ. δ 17) δβζκέ ηκ ηλσπκθ, δδ κτ εδέδαζεεθ εδμ πΪζαμ ηαμ Βεεζβζέαμ. 28) Δ δτθαηδμ ηκν πκδεέθ γατηαηα εαδ ζβηεέα απεηΫζεδ ηΫλκμ ηκν απκζηκζδεκτ Ϋλΰκν (ΠλΪι. ί 43, ΰ 12, β 6, δδ 3, - ΐ‘ Κκλ. δί 12, Ρπη. δε 18). 29) Ο Πατζκμ εδέπιε ηβθ Βεεζβζέαθ ηκν Υλδζηκτ (ΠλΪι. γ 1 – ΓαζΪη. α 13, Ώ‘ Κκλ. δε 9, Φδζδπ. ΰ 6). 30) ΒπεζηλΪθβ δε πζβζέκθ ηβμ Ααηαζεκτ ζνθεπεέα εηθαθέζεπμ ηκν Κνλέκν (ΠλΪι. γ 3 – ΓαζΪη. α 12, 17, Ώ‘ Κκλ. δε 8). 31) ΜεηΪ ηβθ επδζηλκθάθ ηκν εθνΰαδετγβ ζΪγλα εε Ααηαζεκτ (ΠλΪι. γ 25 – ΐ‘ Κκλ. δα 32). 32) Καδ ηεηΫίβ εδμ Εελκνζαζάη (ΠλΪι. γ 26 – ΓαζΪη. α 18). 33) Ο Πατζκμ νπΫζηβ δδπΰηκτμ εαδ παγάηαηα εθ Ώθηδκξεέα ηβμ Πδζδδέαμ, Εεκθέπ εαδ Λτζηλκδμ (ΠλΪι. δΰ-δδ – ΐ‘ Σδη. ΰ 10, 11). (....) Χμ πλκμ ηκ νπσζκδπκθ ηηάηα ηπθ ΠλΪιεπθ, ηκ ζτθκζκθ ζξεδσθ ηπθ ελδηδευθ αθαΰθπλέαεδ, σηδ κ ζνΰΰλαθετμ ηκν ίδίζέκν παλκνζδΪαεηαδ εαζυμ πεπζβλκθκλβηΫθκμ εαδ β αιδκπδζηέα ανηκτ εαηΪ ηκ ηηάηα ηκτηκ δεθ γα βδτθαηκ ζκίαλυμ θα αηθδζίβηβγά. ΠαλΪ ηατηα ζβηεδκτηεθ ενγτμ εαδ ηα εαηπηΫλπ ζβηεέα, εαγ‘ Ϊ πλκδάζπμ ζνηπέπηεδ β αθάΰβζδμ ηπθ ΠλΪιεπθ πλκμ ηαμ εε ηπθ επδζηκζυθ ηκν Πατζκν εθδεέιεδμ: 1) Βε ηε ηπθ ΠλΪιεπθ (ε 34), εαδ εε ηπθ επδζηκζυθ (ΐ‘ Κκλδθγ. δα 8, 9, δί 13, Φδζδπ. δ 15-18) ηαληνλεέηαδ ζνηθυθπμ β αθδζκξλβηαηέα ηκν Ώπκζησζκν, δδα ηβμ ελΰαζέαμ ηπθ δδέπθ ανηκτ ξεδλυθ επαλεκτθηκμ εδμ ηαμ αθΪΰεαμ ανηκτ ηε εαδ ηπθ πελέ ανησθ. 2) Χμ πλκμ ηα εΫθηλα ηβμ δλΪζεπμ ηκν Ώπκζησζκν ΰέθεηαδ ζσΰκμ απσ ζνηθυθκν πελέ ηπθ Φδζέπππθ (ΠλΪι. δζη 12-40 = Φδζδπ. α 30, ί 12, δ 9, Ώ‘ Θεζζ. ί 2), ηβμ Θεζζαζκθέεβμ (ΠλΪι. δα 1-9 = Φδζδπ. δ 15, Ώ‘ Θεζζ. α 5-9, ί 1-12), ηβμ ΐελκέαμ, (ΠλΪι. δα 10 = Ώ‘ Θεζζ. ί 16), ηπθ Ώγβθυθ (ΠλΪι. δα 15 = Ώ‘ Θεζζ. ΰ 1), ηβμ Κκλέθγκν (ΠλΪι. δβ 1- 18, ε 2, 3 = ΐ‘ Κκλδθγ. δί 14, δΰ 1, Ώ‘ Κκλδθγ. ΰ 6, δ 15). 3) Δ ανηά ζνηθπθέα παλαηβλεέηαδ εαδ πμ πλκμ ηβθ πλυηβθ αδξηαζπζέαθ ηκν Πατζκν (ΠλΪι. εα 33, εβ 31 = Βθεζ. ΰ 1, 13, δ1, Φδζδπ. α 7, 13, Φδζάη. 1, 9). 4) ΏζΪ εαδ δδα ηα πλσζππα, Ϊηδθα απεηΫζκνθ ηκ Ϊηεζκθ πελδίΪζζκθ ηκν Πατζκν, ζνηπέπηεδ πζάλπμ β αθάΰβζδμ ηπθ ΠλΪιεπθ πλκμ ηαμ πζβλκθκλέαμ ηαμ εε ηπθ επδζηκζυθ ηκν Πατζκν. Οτηπ πελέ ηκν ΣδηκγΫκν πλίζ. ΠλΪι. δζη 1-3, 4, ε 4 = Κκζκζ. α 1, Ώ‘ Σδηκγ. α 2, 18, ΐ‘ Σδηκγ. α 5, 13, ί 1, 2, Ώ‘ Θεζζ. α 1, ΐ‘ Θεζζ. α 1, Φδζδπ. α 1, ί 19, 22, Φδζάη. 1. Πελέ ηκν έζα πλίζ. ΠλΪι. δζη 19 – δα 11 εαδ Ώ‘ εαδ ΐ‘ Θεζζ. α 1. Αδα ηκθ Ώπκζζυ πλίζ. ΠΡΪι. δγ 1 = Ώ‘ Κκλδθγ. α 12, ΰ 6. Αδα ηκθ Σνξδεσθ ΠλΪι. ε 4 = Κκζκζ. δ 7, Βθεζ. ζη 21. Αδα ηκνμ Πλέζεδζζαθ εαδ Ώετζαθ ΠλΪι. δβ 1-3, 18, 26 = Ώ‘ Κκλδθγ. δζη 19, Ρπη. δζη 3, 4. (...) Ώζζ‘ β ανγεθηδεσηβμ ηπθ εθ ηαδμ ΠλΪιεζδ ζσΰπθ ηκν ΠΫηλκν δδαπδζηκτηαδ εαδ γεηδευηλκθ δδα ηβμ ζνΰελέζεπμ ανηυθ πλκμ ηβθ πλυηβθ εαγκζδεάθ ηκν ΠΫηλκν, πλκμ άθ παλκνζδΪακνζδ πκζζΪμ κηκδσηβηαμ τθκνμ εαδ ζνΰΰεθεέαμ δδευθ. (...) Βι Ϊζζκν ησθκμ κ ΠΫηλκμ κηδζεέ εθ ηβ Κ.Α. πελέ ηβμ εαηαίΪζεπμ ηκν Κνλέκν εδμ ηκθ Άδβθ (ΠλΪι. ί 24, 31 – Ώ‘ ΠΫηλ. ΰ 19), πμ παλΪζζβζκδ δε γα βδτθαθηκ θα ζβηεδπγυζδθ αδ δδ-
δαζεαζέαδα: σηδ κ Εβζκτμ απΫγαθεθ πλδζηΫθβ ίκνζά εαδ πλκΰθυζεδ ηκν Θεκτ (ΠλΪι. ί 23, δ 28, δ 42 – Ώ‘ ΠΫηλ. α 20, ί 4, 6)˙ εεΪγδζε δειδΪ ηκν Παηλσμ εαδ εδκιΪζγβ (ΠλΪι. ί 34 – Ώ‘ ΠΫηλ. α 21)˙ εέθαδ ελδηάμ αυθηπθ εαδ θεελυθ (ΠλΪι. δ 42 – Ώ‘ ΠΫηλ. δ 5)˙ εέθαδ κ αελκΰπθδαέκμ ζέγκμ κ απκδκεδηαζγεέμ νπσ ηπθ κδεκδκηκτθηπθ (ΠλΪι. δ 11 – Ώ‘ ΠΫηλ. ί 6)˙ πλκαθβΰΰΫζγβ νπσ ηπθ πλκθβηυθ (ΠλΪι. ΰ 18) – Ώ‘ ΠΫηλ. α 10)˙ εέθαδ κ Κτλδκμ πΪθηπθ (ΠλΪι. δ 36 – Ώ‘ ΠΫηλ. ΰ 15-18). (...) ΏζζΪ εαδ ηεηαιτ ηπθ νπσ ηκν Εαευίκν παλαηβλκτθηαδ αιδσζκΰκδ κηκδσηβηεμ. Οτηπ β θλΪζδμ "εθ‘ κτμ επδεΫεζβηαδ ηκ σθκηΪ ηκν επ‘ ανηκτμ" (ΠλΪι. δε 17) Ϋξεδ παλΪζζβζκθ εαδ εθ ηβ εαγκζδεά επδζηκζά (ί 7), εαγυμ εαδ β θλΪζδμ "Ϊθδλεμ αδεζθκέ, αεκτζαηΫ ηκν" (ΠλΪι. δε 13 – Εαε. ί 5), εαγυμ εαδ β ξλβζδμ ηπθ ζΫιεπθ σθκηα, σηαθ ΰέθεηαδ ζσΰκμ πελέ ηκν Υλδζηκτ (ΠλΪι. δε 14 – Εαε. ε 10), επδζεΫπηεζγαδ (ΠλΪι. δε 14 – Εαε. α 27), επδζηλΫθεδθ (ΠλΪι. δε 19 – Εαε. ε 19-20). Ο ξαλαεηβλδζησμ "ξαέλεδθ" κ πλκηαζζσηεθκμ ηβμ επδζηκζάμ, άθ απΫζηεδζεθ β απκζηκζδεά ζτθκδκμ (ΠλΪι. δε 33), ξλβζδηκπκδεέηαδ νπσ ηκν Εαευίκν ησθκν ηεηαιτ ηπθ ζνΰΰλαθΫπθ ηβμ Κ.Α. (Εαε. α 1). Γεθδευμ δε αδ δδΫαδ, αδ εεηδγΫηεθαδ εδμ ηκθ ζσΰκθ ηκτηκθ ηκν Εαευίκν, αθηαπκελέθκθηδα πζάλπμ πλκμ ηκθ Ϊζζκγεθ ΰθπζησθ ξαλαεηάλα ηκν Ώπκζησζκν ηκτηκν εαδ πλκμ ηαμ δδΫαμ, ηαμ εεηδγΫηεθαμ εθ ηβ εαγκζδεά επδζηκζά ανηκτ» (Π.Ν. ΣλεηπΫζα, Τπφκλεκα εηο ηαο Πξάμεηο ησλ Απνζηφισλ, εεδ. Ώδεζθσηβμ γεκζσΰπθ κ πηάλ, ηλέηβ Ϋεδκζβ, 1991, ζ. 20-22 εαδ 24-25). ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ ετεκζα πζΫκθ πσζκ ΰεζκέα γα άηαθ β δδΫα σηδ Ϋΰδθε πζαζηκΰλΪθβζβ ησζπθ πκζζυθ εεδηΫθπθ, υζηε θα ζνηπέπηκνθ ηεηαιτ ηκνμ θκβηαηδεΪ. ΜδζΪηε δβζαδά ΰδα δεεΪδεμ κηκδσηβηεμ ηκνζΪξδζηκθ ζε ζκίαλΪ ΰεΰκθσηα πκν αθαθΫλκνθ εέηε κδ ΠλΪιεδμ εέηε κδ ΒπδζηκζΫμ ηκν Πατζκν εαδ ηκν Εαευίκν. Κδ β αλθβηδεά ελδηδεά ηδ Ϋξεδ θα αθαθΫλεδ; 3-4 οενηκπαλαδεέΰηαηα: νΰελέθεδ εαδ ίλέζεεδ αθηδθΪζεδμ ζηα ΠλΪι. 17, 14-16 εαδ 18, 5 εαδ ίλέζεεδ αθηέθαζβ ζηβ ίδκΰλαθέα ηκν Πατζκν ηε ηκ Ώ‘ Θεζζαζκθδεεέμ 3, 1-2. Ώμ δκτηε: ΠλΪιεδμ 17, 14-16 εγέπμ δὲ ηόηε ηὸθ Παῦζκθ ἐιαπέζηεδζαθ κἱ ἀδεζθκὶ πκλεύεζγαδ ὡμ ἐπὶ ηὴθ γάζαζζαθ· πέηεθκθ δὲ ὅ ηε ίζαμ εαὶ ὁ Σδηόγεκμ ἐεεῖ. 15 κἱ δὲ εαγδζηθηεμ ηὸθ Παῦζκθ ἢΰαΰκθ αηὸθ ἕπμ ᾿Ώγβθθ, εαὶ ζαίόθηεμ ἐθηκζὴθ πλὸμ ηὸθ ίζαθ εαὶ Σδηόγεκθ ἵθα ὡμ ηάξδζηα ἔζγπζδ πλὸμ αηόθ, ἐιῄεζαθ. ᾿Βθ δὲ ηαῖμ ᾿Ώγήθαδμ ἐεδεξκηέθκν αηκὺμ ηκῦ Παύζκν... ,δζδ, «Σσηε κδ αδεζθκέ Ϋζηεδζαθ αηΫζπμ ηκθ Πατζκθ πλκμ ηβθ εαηετγνθζδθ ηβμ γαζΪζζβμ, εθυ κ έζαμ εαδ κ Σδησγεκμ παλΫηεδθαθ εεεέ. Οδ κδβΰκέ ηκν Πατζκν ηκθ Ϋθελαθ ηΫξλδμ Ώγβθυθ εαδ αθκτ Ϋζαίαθ εθηκζάθ δδα ηκθ έζαθ εαδ ηκθ Σδησγεκθ θα Ϋζγκνθ σζκθ ηκ δνθαησθ ηαξτηελκθ, αθεξυλβζαθ. Βθυ κ Πατζκμ ηκνμ επελέηεθε εδμ ηαμ Ώγάθαμ...». Σκ ΠλΪιεδμ 18, 5 ῾Χμ δὲ εαηζγκθ ἀπὸ ημ Μαεεδκθίαμ ὅ ηε ίζαμ εαὶ ὁ Σδηόγεκμ, ζνθείξεηκ ηῶ πθεύηαηδ ὁ Παῦζκμ δδαηαληνλόηεθκμ ηκῖμ ᾿Εκνδαίκδμ ηὸθ Υλδζηὸθ ᾿Εβζκῦθ., δβζαδά «ηαθ κ έζαμ εαδ κ Σδησγεκμ εαηΫίβεαθ απσ ηβθ Μαεεδκθέαθ, κ Πατζκμ αθκζδυγβεε [ζηβθ Κσλδθγκ] ει κζκεζάλκν εδμ ηκ εάλνΰηα, δδαεβλτηηπθ εδμ ηκνμ Εκνδαέκνμ σηδ κ Εβζκτμ εέθαδ κ Μεζζέαμ». ηκ Ώ‘ Θεζζαζκθδεεέμ 3, 1-6 ΑΕΟ ηβεέηδ ζηέΰκθηεμ εδκεήζαηεθ εαηαζεδθγθαδ ἐθ ᾿Ώγήθαδμ ηόθκδ, 2 εαὶ ἐπέηοαηεθ Σδηόγεκθ, ηὸθ ἀδεζθὸθ ηθ εαὶ δδάεκθκθ ηκῦ Θεκῦ εαὶ ζνθελΰὸθ ηθ ἐθ ηῶ εαΰΰεζίῳ ηκῦ Υλδζηκῦ, εἰμ ηὸ ζηβλίιαδ ηᾶμ εαὶ παλαεαζέζαδ ηᾶμ πελὶ ημ πίζηεπμ ηθ, 3 ηὸ ηβδέθα ζαίθεζγαδ ἐθ ηαῖμ γζίοεζδ ηαύηαδμ. αηκὶ ΰὰλ κἴδαηε ὅηδ εἰμ ηκῦηκ εείηεγα· 4 εαὶ ΰὰλ ὅηε πλὸμ ηᾶμ ἤηεθ, πλκεζέΰκηεθ ηῖθ ὅηδ ηέζζκηεθ γζίίεζγαδ, εαγὼμ εαὶ ἐΰέθεηκ εαὶ κἴδαηε. 5 δδὰ ηκῦηκ εἀΰὼ ηβεέηδ ζηέΰπθ ἔπεηοα εἰμ ηὸ ΰθθαδ ηὴθ πίζηδθ ηθ, ηή ππμ ἐπείλαζεθ ηᾶμ ὁ πεδλάαπθ εαὶ εἰμ εεθὸθ ΰέθβηαδ ὁ εόπκμ ηθ. 6 ῎Ώληδ δὲ ἐζγόθηκμ Σδηκγέκν πλὸμ ηᾶμ ἀθ' ηθ εαὶ εαΰΰεζδζαηέθκν ηῖθ ηὴθ πίζηδθ εαὶ ηὴθ ἀΰάπβθ ηθ, εαὶ ὅηδ ἔξεηε ηθείαθ ηθ ἀΰαγήθ, πάθηκηε ἐπδπκγκῦθηεμ ηᾶμ ἰδεῖθ εαγάπελ εαὶ ηεῖμ ηᾶμ, δβζαδά: «Αδα ηκτηκ, σηαθ δεθ βηπκλκτζαηε θα αθγΫιπηεθ πζΫκθ, απεθαζέζαηεθ θα ηεέθπηεθ ησθκδ εδμ ηαμ Ώγάθαμ, εαδ εζηεέζαηεθ ηκθ Σδησγεκθ, ηκθ αδεζθσθ ηαμ εαδ νπβλΫηβθ ηκν Θεκτ εαδ ζνθελΰΪηβθ ηαμ εδμ ηκ εναΰΰΫζδκθ ηκν Υλδζηκτ, ηε ηκθ ζεκπσθ θα ζαμ ζηβλέιβ εαδ ζαμ εθγαλλτθβ εδμ ηβθ πέζηδθ ζαμ, υζηε θα ηβ εζκθέαεηαδ εαθεέμ αεαηΪ ηαμ γζέοεδμ ανηΪμ. Αδσηδ ιΫλεηε ζεδμ κδ έδδκδ, σηδ ανησμ εέθαδ κ εζάλκμ ηαμ. Καδ σηαθ άηαζηε ηααέ ζαμ, ζαμ πλκζΫΰαηε σηδ γα Ϋξπηεθ γζέοεδμ, σππμ εαδ Ϋΰδθε, εαγυμ ιΫλεηε. Αδα ηκτηκ εαδ εΰυ, επεδδά δεθ βηπκλκτζα θα αθγΫιπ πζΫκθ, Ϋζηεδζα δδα θα πζβλκθκλβγυ πελέ ηβμ πέζηευμ ζαμ, ηάππμ ζαμ επεέλαιε κ πεδλαζηάμ εαδ απκίά εδμ ηΪηβθ κ εσπκμ ηαμ. ΏζζΪ ηυλα άζγε κ Σδησγεκμ απσ ζαμ εαδ ηαμ Ϋθελε εαζΫμ εδδάζεδμ δδα ηβθ πέζηβθ ζαμ εαδ ηβθ αΰΪπβθ ζαμ...». Βδυ νπκηέγεηαδ σηδ νπΪλξεδ β αθηέθαζβ σηδ ζηα δτκ πλυηα εδΪθδα κ Σδησγεκμ θαέθεηαδ θα αθάθεηαδ ζηβ ΐΫλκδα απ‘ ηκθ Πατζκ εαδ θα ζνθαθηδκτθηαδ ζηβθ Κσλδθγκ, εθυ ζηκ ηλέηκ εδΪθδκ θαέθεηαδ σηδ κ Σδησγεκμ πλδθ κ Πατζκμ θτΰεδ ΰδα ηβθ Κσλδθγκ ζνθαθηάγβεε ηααέ ηκν ζηβθ Ώγάθα εαδ ζηΪζγβεε απ‘ ηκθ Πατζκ ζηβ Θεζζαζκθέεβ. Ώνησ πκν Ϋΰδθε άηαθ σηδ κ Πατζκμ, θηΪθκθηαμ ζηβθ Ώγάθα παλαΰΰΫζθεδ ζηκ έζα εαδ ηκθ Σδησγεκ – ηΫζπ ηπθ κδβΰυθ – θα Ϋλξκνθ ΰλάΰκλα ζ‘ ανησθ. Ώνηκέ Ϋλξκθηαδ ζηβθ Ώγάθα, εδ κ Πατζκμ πλδθ εΰεαηαζεέοεδ ηβθ Ώγάθα ΰδα θα πΪεδ ζηβθ Κσλδθγκ, ζηΫζθεδ ηκθ Σδησγεκ ζηβθ Θεζζαζκθέεβ (εαδ ηκθ έζα ΰδα Ϊζζβ πσζβ ηβμ Μαεεδκθέαμ). Έπεδηα κ Πατζκμ αθαξυλβζε ησθκμ ΰδα ηβθ Κσλδθγκ, σπκν ηκθ ίλάεαθ πΪζδ κδ δτκ ζνθελΰΪηεμ ηκν. Ή πΪζδ, (ζδΰσηελκ πδγαθσ απ‘ ηβθ πλυηβ
νπσγεζβ) ηπκλεέ κ Πατζκμ θα αθαεΪζεζε ηβθ απσθαζά ηκν εαδ θα εέπε ζηκθ Σδησγεκ θα πΪεδ απ‘ ηβ ΐΫλκδα ηβθ Θεζζαζκθέεβ εαδ τζηελα θα ηκθ ζνθαθηάζεδ ζηβθ Κσλδθγκ. Άζζβ νπκηδγΫηεθβ παλΪζεδοβ εέθαδ β ζτΰελδζβ Ώ‘ Κκλδθγ. 33 εαδ ΐ‘ Κκλδθγ. 15. 8 εαδ παλ. εαδ πλκμ Ρπη. 15.19, 16.3. Ώμ δκτηε Ϋθα Ϋθα ηα ξπλέα. Ώ‘ Κκλδθγ. δεθ νπΪλξεδ 33 κ εεθΪζαδκ εαδ εαθΫθα εεθΪζαδκ απ‘ σζα Ϋξκνθ 33κ ζηέξκ δεθ αθαθΫλεηαδ ζε εΪηδ ζξεηδεσ ηε ηκ Ρπη. 15, 19. ΐ‘ Κκλδθγ. 15, 8: δεθ νπΪλξεδ 15κ εεθΪζαδκ, β ΐ‘ Κκλδθγέκνμ Ϋξεδ 13 εεθΪζαδα εαδ εαθεθσμ εεθΪζαδκ κ 8κμ ζηέξκμ δεθ Ϋξεδ αθηέθαζβ ηε ηκ Ρπη 15, 19. Ρπη 15, 19: ἐθ δνθάηεδ ζβηείπθ εαὶ ηελάηπθ, ἐθ δνθάηεδ Πθεύηαηκμ Θεκῦ, ὥζηε ηε ἀπὸ ῾Εελκνζαζὴη εαὶ εύεζῳ ηέξλδ ηκῦ ᾿Εζζνλδεκῦ πεπζβλπεέθαδ ηὸ εαΰΰέζδκθ ηκῦ Υλδζηκῦ, δβζαδά «ηε ηβ δτθαηδθ ζβηεέπθ εαδ ηελΪηπθ, η ηβθ δτθαηδθ ηκν Πθετηαηκμ ηκν Θεκτ, υζηε απσ ηα Εελκζσζνηα εαδ ηα πΫλδι ηΫξλδ ηκν Εζζνλδεκτ θα Ϋξπ ζνηπζβλυζεδ ηκ εάλνΰηα ηκν εναΰΰεζέκν ηκν Υλδζηκτ». Σκ Ρπηαέκνμ 16, 3 εέθαδ ξαδλεηδζηκέ ζηβθ Πλέζεδζζα εαδ ηκθ Ώετζα. Οπσηε αθάθκνηε εαηΪ ηΫλκμ ηκ αζνθΪληβηκ ανησ απσζπαζηα πελέ αθηδθΪζεπθ. Γδα ηκ αάηβηα ηκν σηδ δεθ θαέθεηαδ κ ζνΰΰλαθΫαμ ηπθ ΠλΪιεπθ θα ΰθπλέαεδ ηδμ επδζηκζΫμ: «ΑεδκηΫθκν ηκτηκ ηεθ, σηδ αδ ΠλΪιεδμ ζνθεΰλΪθβζαθ, πμ γα έδπηεθ, εαηΪ ξλσθκθ, εαγ σθ δεθ εέξεθ εδζΫηδ ζνθηεζεζγά ζνζζκΰά ηπθ επδζηκζυθ ηκν Πατζκν, ηκτηκ δε σηδ δεθ θαέθεηαδ πδγαθσθ κ Πατζκμ θα εελΪηεδ ηεγ‘ εανηκτ αθηέΰλαθα ηπθ επδζηκζυθ, Ϊμ εεΪζηκηε απΫζηεζζε, δτθαηαδ θα γεπλβγά πμ ίΫίαδκθ, σηδ κ ΛκνεΪμ δεθ Ϋζαίε ΰθυζδθ ηπθ εαηΪ ηκθ πλκ ηβμ αδξηαζπζέαμ ηκν Πατζκν ξλσθκθ ζνΰΰλαθεδζυθ επδζηκζυθ. Αδσηδ, πμ εηθαέθεηαδ εε ηπθ ηηβηΪηπθ ηπθ ΠλΪιεπθ, ηπθ απκηεζκτθηπθ ηκ βηελκζσΰδκθ ηκν ηαιεδδδέκν, κ ζνΰΰλαθετμ ανηκτ ζνθκδετεδ ηκθ Πατζκθ απσ ΣλπΪδκμ ηΫξλδ Φδζέπππθ, εαδ ζνθαθηΪ ανησθ πΪζδθ, σηε εε θΫκν δδΫλξεηαδ κ Ώπσζηκζκμ εε ηβμ πσζεπμ ηατηβμ, έθα παλαεκζκνγάζβ ανησθ ηΫξλδμ Εελκζκζτηπθ εαδ Ρυηβμ. νθεπυμ κ ΛκνεΪμ δεθ άηκ ηεηΪ ηκν Ώπκζησζκν εαηΪ ηα Ϋηβ, Ϊηδθα δδΫλλενζαθ απσ ηκν πλυηκν ηαιεδδέκν ηκν Ώπκζησζκν εδμ ηβθ ΒζζΪδα ηΫξλδ ηκν ηεζενηαέκν ηαιεδδέκν ανηκτ απσ ηβμ ΒζζΪδκμ εδμ Εελκζσζνηα. Ώζζ‘ αελδίυμ εαηΪ ηβθ πελέκδκθ ηατηβθ ζνθεΰλΪθβζαθ αδ πλκμ Θεζζαζκθδεεέμ, πλκμ Κκλδθγέκνμ, πλκμ ΓαζΪηαμ εαδ πλκμ Ρπηαέκνμ επδζηκζαέ. Ο ΛκνεΪμ ζκδπσθ δεθ εΰθυλδζε ηαμ επδζηκζΪμ ηατηαμ εαδ ζνθεπυμ δεθ δτθαθηαδ ατηαδ θα ζνΰεαηαλδγηβγυζδ ηεηαιτ ηπθ πβΰυθ, ηαμ κπκέαμ εέξεθ νπ‘ σοεδ εθ ηβ ζνΰΰλαθά ηπθ ΠλΪιεπθ. Χμ πλκμ ηαμ επδζηκζΪμ ηβμ αδξηαζπζέαμ, ηαμ κπκέαμ ζνθΫΰλαοεθ κ Πατζκμ εαγ‘ σθ ξλσθκθ κ ΛκνεΪμ ενλέζεεηκ ηεη‘ ανηκτ εθ Ρυηβ, γα Ϋπλεπε θα νπκηθβζγά σηδ ατηαδ άεδζηα εδζΫλξκθηαδ εδμ ηκ πζαέζδκθ, εθησμ ηκν κπκέκν εεηεέθεηαδ β αθάΰβζδμ ηπθ ΠλΪιεπθ. Βθηετγεθ ειβΰκτθηαδ πζάλπμ αδ εθ ηαδμ ΠλΪιεζδθ απκζδππάζεδμ δδαθσλπθ ζεπηκηελεδυθ, εαγυμ εαδ β παλΪζεδοδμ πΪζβμ ηθεέαμ πελέ απκζηκζάμ ηπθ επδζηκζυθ ηκτηπθ, σππμ εαδ β αθκηκδσηβμ εθ ηβ θλαζεκζκΰέα ηπθ ΰεΰκθσηπθ Ϊηδθα αθβΰκτθηαδ εαδ αδ ΠλΪιεδμ εαδ αδ επδζηκζαέ» (Π.Ν. ΣλεηπΫζα, Τπφκλεκα εηο ηαο Πξάμεηο ησλ Απνζηφισλ, εεδ. Ώδεζθσηβμ γεκζσΰπθ κ πηάλ, ηλέηβ Ϋεδκζβ, 1991, ζ. 22-23). Ώμ ζνΰελέθκνηε ηα σζα ΰλΪθκθηαδ ζηδμ ΠλΪιεδμ 2, 4 ηε ηα ΰλαθσηεθα ζηδμ Ώ‘ Κκλδθγ. 12. 10 εαδ 30, 13. 1 εαδ 14. 2. Ώ‘ Κκλδθγ 12, 10: ἄζζῳ δὲ ἐθελΰήηαηα δνθάηεπθ, ἄζζῳ δὲ πλκθβηεία, ἄζζῳ δὲ δδαελίζεδμ πθενηάηπθ, ἑηέλῳ δὲ ΰέθβ ΰζπζζθ, ἄζζῳ δὲ ἑληβθεία ΰζπζζθ·, δβζαδά «εδμ Ϊζζκθ [δέδεηαδ] γανηαηκνλξδεαέ δνθΪηεδμ, εδμ Ϊζζκθ πλκθβηδεσθ ξΪλδζηα, εδμ Ϊζζκθ ηκ θα δδαελέθβ ηα πθετηαηα, εδμ Ϊζζκθ δδΪθκλα εέδβ ΰζπζζκζαζδΪμ, εδμ Ϊζζκθ β εληβθεέα ΰζπζζυθ». ηκ Ώ‘ Κκλδθγ. 12, 30: ηὴ πάθηεμ ξαλίζηαηα ἔξκνζδθ ἰαηάηπθ; ηὴ πάθηεμ ΰζώζζαδμ ζαζκῦζδ; ηὴ πάθηεμ δδεληβθεύκνζδ; δβζαδά «Μάππμ σζκδ Ϋξκνθ γελαπενηδεΪ ξαλέζηαηα; Μάππμ σζκδ Ϋξκνθ ηβθ ΰζπζζκζαζδΪ; Μάππμ σζκδ δδεληβθετκνθ;», ζηκ Ώ‘ Κκλδθγ. 13, 1: ΒΏΝ ηαῖμ ΰζώζζαδμ ηθ ἀθγλώππθ ζαζ εαὶ ηθ ἀΰΰέζπθ, ἀΰάπβθ δὲ ηὴ ἔξπ, ΰέΰκθα ξαζεὸμ ξθ ἠ εύηίαζκθ ἀζαζάακθ., δβζαδά «ΒΪθ ηδζυ ηαμ ΰζυζζαμ ηπθ αθγλυππθ εαδ ηπθ αΰΰΫζπθ, αζζΪ δεθ Ϋξπ αΰΪπβθ, Ϋΰδθα ξαζεσμ πκν δέθεδ άξκνμ ά ετηίαζκθ πκν ίΰΪαεδ ελσηκνμ». ηκ Ώ‘ Κκλδθγ. 14, 2: ὁ ΰὰλ ζαζθ ΰζώζζῃ κε ἀθγλώπκδμ ζαζεῖ, ἀζζὰ ηῶ Θεῶ· κδεὶμ ΰὰλ ἀεκύεδ, πθεύηαηδ δὲ ζαζεῖ ηνζηήλδα·, δβζαδά «Αδσηδ εεεέθκμ πκν ΰζπζζκζαζεέ, δεθ ηδζεέ εδμ αθγλυπκνμ αζζ‘ εδμ ηκθ Θεσθ, αθκτ εαθεέμ δεθ εαηαζαίαέθεδ, ζΫΰεδ δε ηνζηάλδα εαη‘ Ϋηπθενζδθ». ηκ ΠλΪιεδμ 2, 4: εαὶ ἐπζήζγβζαθ ἅπαθηεμ Πθεύηαηκμ ῾Ώΰίκν, εαὶ ἢλιαθηκ ζαζεῖθ ἑηέλαδμ ΰζώζζαδμ εαγὼμ ηὸ Πθεῦηα ἐδίδκν αηκῖμ ἀπκθγέΰΰεζγαδ. Αβζαδά «εαδ επζβλυγβζαθ σζκδ απσ Πθετηα Άΰδκθ εαδ Ϊλξδζαθ θα ηδζκτθ Ϊζζαμ ΰζυζζαμ εαγυμ ηκ Πθετηα ηκτμ Ϋδδθε δτθαηδθ ζσΰκν». Σα 12, 10 εαδ 30, εαγυμ εαδ ηκ 13, 1 δεθ ζΫθε πκζζΪ, εθυ ηκ 14, 2 ηε ηκ ΠλΪιεδμ 2, 4 δεθ παλκνζδΪαεδ αθηέθαζβ. Αεθ εέθαδ απαλαέηβηκ θα νπΪλξεδ αθηέθαζβ, αθκτ νπάλξε β κηδζέα ιΫθπθ αθγλυπδθπθ ΰζπζζυθ εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ β κηδζέα πλκμ ηκ Θεσ. Άζζκ ηκ Ϋθα εαδ Ϊζζκ ηκ Ϊζζκ εέδκμ ΰζπζζκζαζδΪμ. ηκ αάηβηα ηκν ΠλΪι. 15, 8 κ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ παλαδΫξεηαδ σηδ κ ΠΫηλκμ άηαθ εδ ανησμ «απσζηκζκμ ηπθ εγθυθ». Ώπζυμ ζηκ ζβηεέκ ανησ κ ΠΫηλκμ αθαθΫλεδ σηδ δδΪζειε εδ ανησθ κ Θεσμ θα εβλτιεδ ζηκνμ εγθδεκτμ, επεδδά άηαθ κ πλυηκμ πκν πλκζβζτηδζε εγθδεσ (ΠλΪιεδμ, 10). Αεθ εέξε ζνθΫξεδα ανηά β πλΪιβ ηκν,
ΰδαηέ ζηβθ απκζηκζδεά τθκδκ ζηα Εελκζσζνηα απκθαζέζηβεε κ Πατζκμ θα εβλτηηεδ ζηκνμ Βγθδεκτμ. Οδ απκλέεμ ηκν ΚκλδΪηκν εέθαδ αεαηαθσβηεμ. Αεθ ηέγεηαδ γΫηα πανζδαθδζηυθ εαδ πεηλδθδζηυθ. Δ νπσγεζβ ανηά σθηαμ αίΪζδηβ κδβΰεέ ζε πελδζζσηελεμ αίΪζδηεμ νπκγΫζεδμ εαδ αθκτζδα αβηάηαηα. Ο ΛκνεΪμ Ϋΰλαθε σ,ηδ ΰθυλδαε. Δ αλθβηδεά ελδηδεά δζξνλέαεηαδ σηδ νπΪλξεδ αθηέθαζβ ζηκ γατηα ζηκ δλσηκ πλκμ ηβ Ααηαζεσ, ηεηαιτ ηπθ ΠλΪιεπθ 9, 19 εαδ ΓαζΪηαμ 1, 11. ΠλΪιεδμ 9, 18-20: Καδ αηΫζπμ Ϋπεζαθ απσ ηα ηΪηδα ηκν εΪηδ ζαθ ζΫπδα εαδ αθΫίζεοε˙ τζηελα ζβευγβεε εαδ ίαπηέζγβεε. Καδ αθκτ Ϋθαΰε, εδνθΪηπζε. Έηεδθε δε κ ατζκμ ηελδεΫμ βηΫλεμ ηε ηκνμ ηαγβηΪμ πκν άζαθ εδμ ηβθ Ααηαζεσθ εαδ αηΫζπμ εδμ ηαμ ζνθαΰπΰΪμ εεάλνηηε ηκθ Εβζκτθ, σηδ ανησμ εέθαδ κ Τδσμ ηκν Θεκτ». ΓαζΪηαμ 1, 11-12: αμ εΪθπ ΰθπζησθ, αδεζθκέ, σηδ ηκ εναΰΰΫζδκθ, ηκ κπκέκθ εεβλτξγβεε απσ εηΫ, δεθ εέθαδ αθγλυπδθκθ, δδσηδ κτηε ηκ επάλα κτηε ηκ εδδδΪξγβεα απσ αθγλυπκνμ αζζΪ δδ‘ απκεαζτοεπμ Εβζκτ Υλδζηκτ». ηδ Ϋηεδθε εΪπκδεμ ηΫλεμ ηε ηκνμ ηαγβηΫμ δε ζβηαέθεδ σηδ ηκν εέπαθ ηδ γα δδδΪζεεδ ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ, πΫλα απσ ηβθ ΰεθδεά πζβλκθσλβζβ. Ο Πατζκμ ζηκ πλκμ ΓαζΪηαμ εθθκεέ ηβθ δδαλπαΰά ηκν ζηκνμ κνλαθκτμ εαδ ηβθ δδδαζεαζέα πκν ηκν παλαδσγβεε ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ. Αεθ εθθκεέ σηδ δεθ ηέζβζε ηε εαθΫθαθ Υλδζηδαθσ πλδθ εβλτιεδ. π') «Σκ σηδ ανησμ εέθαδ κ ζσΰκμ πκν εαγδελυγβεε θα ηδηζκθκλβγεέ ηκ εΪγε ΒναΰΰΫζδκ ηε ηβθ πλσγεζβ εαηΪ ηπλκζηΪ ζηκ σθκηΪ ηκν ζνθηΪξηβ ηκν, ηαμ ηκ πζβλκθκλεέ Ϋηηεζα κ Φατζηκμ πκν, Ϋξκθηαμ νπσοβ ηκν ηα πζαζηκΰλαθβηΫθα εαδ θκγενηΫθα ΒναΰΰΫζδα ΰλΪθεδ: "Ώθγλππκδ πκν ηκ σθκηΪ ηκνμ εέθαδ Ϊΰθπζηκ Ϋίαζαθ ζηα δδεΪ ηκνμ ΰλαθηΪ, Ϊζζκδ ηεθ κθσηαηα Ώπκζησζπθ εδ Ϊζζκδ κθσηαηα αεκζκτγπθ Ώπκζησζπθ". Αεθ εαηαΰΰΫζθεδ η‘ ανηΪ πκν ζΫεδ κ Φατζηκμ ηδμ αηεζεέπηεμ πζαζηκΰλαθέεμ εαδ θκγεέεμ ηπθ εναΰΰεζδευθ εεδηΫθπθ;» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 130-131). ΏΠΏΝΣΔΔ: θκγεέα νπΪλξεδ ησθκ σηαθ εεζεέπεδ β ζνθΫξεδα ηβμ παλΪδκζβμ. ΚΪηδ ηΫηκδκ δεθ ζνθΫίβ πκηΫ ζηκ Υλδζηδαθδζησ. Ώπκεσπηκθηαθ δδΪθκλκδ αδλεηδεκέ, κδ κπκέκδ θσγεναθ ηα ΒναΰΰΫζδα. ηδ κ Φατζηκμ Ϋξεδ δέεαδκ δεθ ζβηαέθεδ ππμ εθθκεέ σηδ ηα ΰθπζηΪ ηαμ ΒναΰΰΫζδα εέθαδ θκγενηΫθα. Γθπλέακνηε πκζτ εαζτηελα ηβθ τπαλιβ θκγενηΫθπθ εαδ αηΫζπμ θαέθεηαδ β δδαθκλΪ ηκνμ – ά ηΪζζκθ κδ ξδζδΪδεμ δδαθκλΫμ ηκνμ – απσ ηα ανγεθηδεΪ. Ο ΚκλδΪηκμ εδυ γΫζεδ θα πεδ εηηΫζπμ σηδ αθκτ κ Φατζηκμ ηδζΪ ΰεθδεΪ, Ϊλα εθθκεέ εαδ ηα ΰθπζηΪ ΒναΰΰΫζδα. Ώνηκτ ηκν επδπΫδκν άηαθ β Ϋλενθα πκν δδεθάλΰβζε ζξεηδεΪ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ, εαδ εΪηδ ηΫηκδκνμ αθηδΰλΪθκνθ κδ ηλδζξεδλσηελκέ ηκν ΠαΰαθδζηΫμ. Ο ΚκλδΪηκμ ζΫεδ εΪηδ ζπζησ εΪπκν, ά ηΪζζκθ κηκζκΰεέ ηκθ αΫλα ζηκθ κπκέκ ίαζέαεηαδ β Ϊπκοβ ηβμ αλθβηδεάμ ελδηδεάμ (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 140): «Πκζτ ζπζηΪ ζΫεδ κ ΠθΪδθηελελ σηδ ΰδα ηέπκηα δεθ εέηαζηε ζέΰκνλκδ». Μπκλκτηε ίΫίαδα θα εέηαζηε απκζτηπμ ζέΰκνλκδ, πμ «ελενθβηΫμ» εαδ πμ «ελδηδεκέ», υζηε θα αελκζκΰκτηε, θα ηεηαθΫλκνηε δδεΫμ ηαμ ζτΰξλκθεμ αθηδζάοεδμ (δδεκζκΰέεμ ά πζαζηκΰλαθάζεδμ εεδηΫθπθ) ζηκ ηναζσ ηκν Εβζκτ ά ηκν ΠΫηλκν εαδ απζκρευθ αθγλυππθ ηκν 50 η.Υ., θα νπκγΫηκνηε εΪηδ εαδ ζηβ ζνθΫξεδα θα εδζΪΰκνηε ηδα δετηελβ νπσγεζβ πκν γα ζηβλέαεδ ηβθ πλυηβ, αζζΪ ίΫίαδα αθαπσδεδξηβ εδ ανηά, εαδ τζηελα αεσηβ ηδα ηλέηβ αθαπσδεδεηβ νπσγεζβ, β κπκέα γα ζηβλέαεδ πμ «αδδΪζεδζηκ ζηκδξεέκ» ηβθ δετηελβ, θα γεπλκτηε απσ ηα ΒναΰΰΫζδα ανγεθηδεσ σ,ηδ ηαμ ΰκνζηΪλεδ, απζυμ εαδ ησθκ επεδδά Ϋηζδ ηαμ ΰκνζηΪλεδ, εθυ σ,ηδ δεθ ζνηθπθεέ ηε ηδμ παΰαθδζηδεΫμ ά Ϊζζεμ δδεκζκΰδεΫμ ηπαλκτθεμ ηαμ, ηκ γεπλκτηε (αθαπσδεδεηα) «θσγκ», (οενδυμ – εαηΪ ηβθ αλξαδκζκΰέα) «πζαζηκΰλαθβηΫθκ», «αθΪιδκ ζσΰκν» εαδ (ζσΰπ δδεάμ ηαμ αηΪγεδαμ ά αζξεηκζτθβμ) «αθηδθαηδεσ» ζνΰελδθσηεθκ ηε ηα γεπλκτηεθα (απσ εηαμ) «ανγεθηδεΪ» ηηάηαηα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ. κίαλσηβμ ηβδΫθ, ΰεζκδσηβηβμ ηΫΰδζηβ. πα') «Ο ΒνζΫίδκμ, πκν εέξε νπσοβ ηκν ηδμ πλδθ απ‘ ανησθ ΰλαθηΫμ πβΰΫμ, ηαμ ίείαδυθεδ ππμ αθ εαδ κ Πατζκμ άηαθ πκζτ ηκλθπηΫθκμ εαδ πκζνδδαίαζηΫθκμ, πζησζκ δεθ Ϋΰλαοε παλΪ ηδελΫμ ΒπδζηκζΫμ. (...) Οδ γεπλκτηεθεμ ζα ΰθάζδεμ ΒπδζηκζΫμ ηκν Πατζκν πκζζΫμ θκλΫμ ζΫθε ηα έδδα εαδ ηα έδδα, δεθ Ϋξκνθ ΰζπζζδεσ εζπηελδεσ ζτθδεζηκ εαδ κ πλκζεξηδεσμ ελδηδεσμ δεθ αλΰεέ θα εαηαζΪίεδ ππμ αλξδεΪ άηαθ πκζτ ηδελσηελεμ, ζνθηκησηελεμ, εαδ ππμ πδκ τζηελα παλαΰεηέζηβεαθ απσ Ϋθα ζπλσ εβλτΰηαηα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 136). ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ ηδ ζβηαέθεδ «ηδα ηδελά» Βπδζηκζά εέθαδ ζαθυμ εΪηδ ηκ ζξεηδεσ! Μδα επδζηκζά 10 ζεζέδπθ εέθαδ ηδελά ζξεηδεΪ ηε ηέα επδζηκζά 30 ζεζέδπθ, αζζΪ ηεΰΪζβ ζξεηδεΪ ηε ηδα επδζηκζά 2 ζεζέδπθ. Πκζτ ζβηαθηδεά ζεπηκηΫλεδα, αζζΪ πκτ θα ηβθ πλκζΫικνθ κδ αγερζηΫμ. ζκ ΰδα ηκ ζνηπΫλαζηα σηδ κδ ΒπδζηκζΫμ ηκν Πατζκν ζεθ ηα έδδα εαδ ηα έδδα ανηΪ εέθαδ εκνηαηΪλεμ σζπθ δεθ Ϋξκνθ δδΪγεζβ θα εαηαζΪίκνθ ηέπκηε. Ώθάθκθηαμ εαηΪ ηΫλκνμ ηδμ αθαπσδεδεηεμ εαδ πζΫκθ απκδεδεδΰηΫθα οενδεέμ νπκγΫζεδμ πελέ πζαζηκΰλΪθβζβμ-παλαΰεηέζηαηκμ, κδ δδΪθκλκδ ηβ ξλδζηδαθκέ ελενθβηΫμ θαέθεηαδ δεθ εέξαθ πΪλεδ ξαηπΪλδ σηδ κδ ΒπδζηκζΫμ δεθ άηαθ ξαδλεηκτλεμ ά ητπκν «ζαμ ΰλΪθπ απσ ηβ Ρυηβ, ζάηελα εέδα ηα αιδκγΫαηα, ΰεδα ζαμ, γα ζαμ
ιαθαΰλΪοπ», αζζΪ εβλτΰηαηα σπκν –θνζδεΪ– πλΫπεδ θα πεδ «ηα έδδα» σξδ νπσ ηβθ Ϋθθκδα σηδ αθαθΫλεδ ζνθεξυμ ηα έδδα, αζζΪ σηδ επειβΰεέ ηκ εάλνΰηα εαδ ηα δσΰηαηα εαδ αζθαζυμ ανησ ηκ ζηκδξεέκ εέθαδ πκν ελέθεδ (εαγυμ εαδ ηκ ηδ άγεζε κ Πατζκμ θα πεδ ζε εΪγε Βεεζβζέα αθΪζκΰα ηε ηδμ αθΪΰεεμ ηβμ) ηκ ηΫΰεγκμ ηβμ εΪγε επδζηκζάμ. πα') «Δ Βπδζηκζά ανηά [= β πλκμ Βίλαέκνμ] δεθ Ϋξεδ εαηδΪ ζξΫζβ ηε ηκθ πανζδαθδζησ. Ώνηά ΰλΪθηβεε αλξδεΪ ζηα αλαηαρεΪ απσ εΪπκδκθ Ϊΰθπζησ ηαμ δκνδαδκξλδζηδαθσ τζηελα απσ ηα 80 ΰδα θ‘ αθηδελκτζεδ ηδμ εαηβΰκλέεμ ηκν δκνδαρεκτ δελαηεέκν σηδ κ Εβζκτμ άηαθ αδλεηδεσμ, απκζηΪηβμ εαδ δελσζνζκμ, εαδ εαηΪ ηκ ηΫζκμ ηκν Ώ‘ αδυθα ηεηαθλΪζηβεε σξδ ζηβθ εκδθά εζζβθδεά ηα ζηβ ζσΰδα εαδ απσ ησηε πκζζΫμ εεεζβζέεμ ηβθ εαηαηΪζζαθε ζηκθ Καθσθα» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 137). ΏΠΏΝΣΔΔ: «Δ θλαζεκζκΰέα εαδ ηκ ζειδζσΰδκθ ηβμ Βπδζηκζάμ Ϋξεδ ζνΰΰεθΫζηελα αθηέζηκδξα εθ ηβ Κ. Αδαγάεβ εδμ ηαμ ΒπδζηκζΪμ ηκν Πατζκν. Σκτηεκ απεδεέξγβ δδα πκζζυθ εαδ πκδεέζπθ ζηαηδζηδευθ. Σα θκάηαηα εαδ β γεκζκΰέα εέθε ηκν Πατζκν εηθαθΫζηαηα» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 165). «Σα δε εαηΪ ηβμ απσ ηκν Πατζκν πλκεζετζεπμ ηεεηάλδα εέθε ηα αεσζκνγα. α'. Αεθ θΫλεδ εθ αλξά ηκ σθκηα ηκν Πατζκν, σππμ σζαδ αδ ζκδπαέ επδζηκζαέ. ί'. Ο ζνΰΰλαθετμ ζΫΰεδ σηδ ηκ εάλνΰηα ηκν Κνλέκν "πὸ ηθ ἀεκνμάθηπθ εἰμ ηᾶμ ἐίείαδώγβ" (2, 3), εαηαηΪζζπθ ηκδκνηκηλσππμ ηκθ εανησθ ηκν εδμ ηκνμ ηβ ανησπηαμ ηΪληνλαμ ηκν εναΰΰεζέκν˙ αθηδγΫηπμ κ Πατζκμ εδμ ηαμ Ϊζζαμ ΒπδζηκζΪμ ηκν πλκίΪζζεδ ηκθ εανησθ ηκν πμ ανησπηβθ εαδ ανηάεκκθ ηκν Κνλέκν. ΰ'. Δ ΰζυζζα ηβμ Βπδζηκζάμ εέθε εαηαθαθυμ δδΪθκλκμ ηβμ ΰζυζζβμ ηπθ Βπδζηκζυθ ηκν Πατζκν, αθάεκνζα ηΪζδζηα εαδ εδμ Ϊζζκ επέπεδκθ, ηκ νοβζσηελκθ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ. ΏνηΪ ηα ηλέα ηεεηάλδα εξλβζδηκπκέβζαθ αθΫεαγεθ εαδ σζκδ εθ ηβ Ατζεδ απΫλλδπηκθ ηβθ Βπδζηκζάθ εε ηκν Καθσθκμ ηεζεέπμ δδα ηκνμ εδλβηΫθκνμ ζσΰκνμ, εαδ σζκδ ηεβθ εδΫξκθηκ ηεθ πμ εαθκθδεάθ εαδ γεσπθενζηκθ, αζζ‘ σξδ πμ ηκν Πατζκν. Βε ηπθ αλξαέπθ κ Κζάηβμ Ώζειαθδλετμ εαδ πκζζκέ Ϊζζκδ, εαγυμ ηαμ πζβλκθκλεέ κ ΧλδΰΫθβμ, εαδ πκζζκέ ηεηαΰεθΫζηελκδ ηκτηπθ εθλσθκνθ σηδ ηβθ Βπδζηκζάθ Ϋΰλαοαθ έζπμ κ ΛκνεΪμ ά κ Κζάηβμ Ρυηβμ˙ κ δε Σεληνζζδαθσμ εαδ Ϊζζκδ ηεηΪ ηκτηκθ ηβθ απΫδδδκθ εδμ ηκθ ΐαλθΪίαθ. τΰξλκθκδ εληβθενηαέ ηβθ απκδέδκνθ εαδ εδμ ηκμν ηλεδμ ανηκτμ αζζΪ εαδ εδμ Ϊζζκνμ δδαθσλκνμ, σππμ εδμ ηκθ Ώπκζζυ, ηκθ έζαθ, ηκθ Ώετζαθ, αεσηβ εαδ ηβθ Πλέζεδζζαθ. Καδ κδ ηεθ αλξαέκδ θβθαζδυηελκθ ζεεπησηεθκδ νπΫγεηκθ πλσζππα ηπθ κπκέπθ Ϋξκηεθ εαδ Ϊζζα εεέηεθα, ηε ηα κπκέα εέθε δνθαησθ θα ζνΰελέθπηεθ ηβθ Βπδζηκζάθ˙ Ϊζζκ γΫηα αθ β ζεΰκηΫθβ "Βπδζηκζά ΐαλθΪία" απκδεδεθτεηαδ οενδεπέΰλαθκμ, ά αθ σθηπμ νπΪλξεδ ά δεθ νπΪλξεδ κηκσηβμ ηεηαιτ ηβμ Βπδζηκζάμ ηαμ εαδ ηπθ εεδηΫθπθ εεεέθπθ. ΠΪθηπμ β ελδηδεά αλξά ηπθ αλξαέπθ εέθε νΰδάμ. Σπθ ζνΰξλσθπθ σηπμ αδ εδεαζέαδ, σηδ β Βπδζηκζά αθάεεδ εδμ πλσζππα, ηπθ κπκέπθ δεθ Ϋξκηεθ Ϊζζα ΰλαπηΪ δδα θα ζνΰελέθπηεθ (εδμ ανηΪ πελδζβπηΫκμ δδα ηκνμ ζνΰλλσθκνμ εαδ κ ΐαλθΪίαμ, εθ‘ σζκθ απεδεέξγβ ηκ θσγκθ ηβμ θελπθτηκν Βπδζηκζάμ ηκν), εαδ πελέ ηπθ κπκέπθ δεθ Ϋξκηεθ εαθ ηαληνλέαθ σηδ Ϋΰλαοαθ εΪηδ, εέθε ησθκθ θαθηαζέαδ αλησακνζαδ εδμ ηνγδζηκλάηαηα. Με ηβθ ηΫγκδκθ ανηάθ δδεαδκτηαδ εαθεέμ ει έζκν θα απκδυζβ ηβθ Βπδζηκζάθ εαδ εδμ ηκθ Ναγαθαάζ εαδ εδμ ηκθ Σλσθδηκθ εαδ εδμ ηβθ Ρσδβθ. Αεθ νπΪλξεδ ξαζδθσμ εδμ ηβθ θαθηαζέαθ. Καδ δδα θα ίαζαθέζπηεθ ηα εαηΪ ηκν Πατζκν ηεεηάλδα, β Ϋζζεδοδμ ηκν κθσηαησμ ηκν εαη‘ αλξάθ δεθ εέθε εαηΪ ηκν Πατζκν, σππμ δεθ εέθε εαηΪ ηκν ΕπΪθθκν εαδ β Ϋζζεδοδμ ηκν κθσηαησμ ηκν εδμ ηαμ ηλεδμ ΒπδζηκζΪμ ηκν, εαδ ηΪζδζηα ηβθ πλυηβθ, εαδ εδμ ηκ ΒναΰΰΫζδκθ˙ κηκέπμ εαδ β Ϋζζεδοδμ ηκν κθσηαηκμ ηκν ΛκνεΪ εδμ ηκ ΒναΰΰΫζδκθ εαδ ηαμ ΠλΪιεδμ πκν άζαθ – ηβ ζβζηκθυηεθ – επδζηκζαέ δεθ εέθε εαηΪ ηκν ΛκνεΪ. Άζζπμ ηε σππμ εεεέθα ηα εεέηεθα Ϋηζδ εαδ β πλκμ Βίλαέκνμ Βπδζηκζά δεθ θΫλεδ Ϊζζκ σθκηα, υζηε θα αέλεηαδ ηκ σθκηα ηκν Πατζκν. Σκνθαθηέκθ ηα σζα ζΫΰκθηαδ εδμ ηβθ εαηαεζεέδα ηβμ Βπδζηκζάμ εέθε ζξεδσθ σθκηα ηκν Πατζκν. Ο Κζάηβμ Ώζειαθδλετμ εαδ πκζζκέ αλξαέκδ εληβθενηαέ ηεηΪ ηκτηκθ, δεξσηεθκδ σηδ β Βπδζηκζά εέθε ηκν Πατζκν, Ϋζεΰκθ σηδ επέηβδεμ κ απσζηκζκμ παλΫζεδοε ηκ σθκηΪ ηκν, επεδδά κδ Βίλαέκδ δεθ ηκθ παλεδΫξκθηκ˙ δεθ άγεζε δβζαδά θα ηκνμ ελεγέζβ. Νκηέαπ σηδ β αδηέα δεθ εέθε αελδίυμ ανηά, αζζΪ παλαπζβζέα. Ο Πατζκμ δεθ απκελτπηεδ εδμ ηκνμ παλαζάπηαμ σηδ ανησμ εέθε κ απκζηκζετμ. Άζζπμ ηε κδ εκηδζηαέ, εεησμ ηκν σηδ άζαθ Ϊθγλππκδ ηκν Πατζκν, ΰθπζηκέ εδμ ηκνμ Βίλαέκνμ, αζθαζυμ εδάζπζαθ εδμ ηκνμ παλαζάπηαμ ηέθκμ
εέθε β Βπδζηκζά, εαδ κτηε ηκθ απΫελνοαθ κτηε ελπηβγΫθηεμ εοετζγβζαθ. ΏζζΪ εαδ κδ ηλεδμ ηεζενηαέκδ ζηέξκδ ηβμ Βπδζηκζάμ θαθελυθκνθ σηδ κ Πατζκμ δεθ απκελτπηεηαδ˙ δεθ ΰλΪθεδ αθυθνηκθ ΰλΪηηα. ΏζζΪ απλαζεέπεδ εθ αλξά ηκ σθκηΪ ηκν εαδ ηβθ απκζηκζδεάθ ηκν δδδσηβηα νπσ ηβθ ειάμ Ϋθθκδαθ. Οδ Βίλαέκδ δεθ παλαδΫξκθηαδ ηκθ Πατζκθ πμ απσζηκζκθ, ανησπηβθ ηκν Κνλέκν, Ϋΰενλκθ σζκ κδ ζκδπκέ απσηκζκδ˙ δεθ παλαδΫξκθηαδ εαγσζκν απκζηκζάθ εδμ ηα Ϋγθβ. Ο Πατζκμ θζΫΰεηαδ θα ηκνμ ΰλΪοβ ηβθ Βπδζηκζάθ ανηάθ, δδα θα ηκνμ ζυζβ απσ ηκ ξεέζκμ ηβμ αίτζζκν. Οτηε ελτπηεηαδ, κτηε ΰλΪθεδ πμ απσζηκζκμ. Ώζζ‘ εέθε πμ θα ζΫΰβ˙ "Βθ ηΪιεδ˙ εδπΫηε σηδ δεθ εέηαδ απσζηκζκμ˙ σηδ δεθ εέδα ηκθ Κτλδκθ˙ αζζΪ δτθαζγε θα αλθβγάηε σηδ κ Θεσμ πλκαθάΰΰεδζε ηβθ ζτηλπζδθ δδα ηκν Τδκτ; Καδ σηδ σζα ηα ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ Ϋΰδθαθ εαδ εζΫξγβζαθ ξΪλδθ ηκν Τδκτ; Καδ σηδ κ Τδσμ εέθε Θεσμ; Καδ σηδ ζεδμ Ϊπαι πδζηετζαθηεμ εδμ ηκθ Τδσθ, κθεέζεηε θα αθάζεηε ηβθ Π. Αδαγάεβθ, εαδ σηπμ αθάθεηε ηκθ Τδσθ εαδ κπδζγκδλκηεέηε εδμ ηβθ Π. Αδαγάεβθ; Καδ δεθ θκηέαεηε σηδ εεπέπηεηε εδμ ηβθ απυζεδαθ;". Ο Πατζκμ δβζαδά θαθελυθεηαδ ηεθ πμ κ Ϊθγλππκμ Πατζκμ, αζζΪ δεθ εΪθεδ ξλάζδθ κτηε ηθεέαθ ηκν απκζηκζδεκτ ηκν αιδυηαηκμ, κτηε ηκν πλκζυπκν ηκν˙ αλεεέηαδ ησθκθ εδμ ηκ πελδεξσηεθκθ ηβμ νπκηθάζεπμ. ηαθ δε ηέα νπσηθβζδμ εέθε εαηαθαθυμ αζβγδθά, δεθ Ϋξεδ ζβηαζέαθ αθ ζΫΰεηαδ δδα ζησηαηκμ ηκν ηνξσθηκμ, Ϋζηπ εαδ ηβμ σθκν ηκν ΐαζαΪη. Αδα ηκθ ανησθ ζσΰκθ, θκηέαπ, εδυ κ Πατζκμ ζΫΰεδ εαδ ηβθ θλΪζδθ "νπσ ηπθ αεκνζΪθηπθ εδμ βηΪμ είείαδυγβ" (2, 3). Βδμ ηαμ εεεζβζέαμ ηπθ εγθυθ, ηαμ κπκέαμ έδλνζεθ κ έδδκμ, επδηΫθεδ σηδ εέθε κ δδυθ ηκθ Κτλδκθ, κ εαηβξβγεέμ νπσ ηκν Κνλέκν, κ ηβ ηαγβηετζαμ εδμ ηκνμ απκζησζκνμ, κ εαηΫξπθ εαδ δδδΪζεπθ ηκ εναΰΰΫζδκθ "εαηΪ απκεΪζνοδθ". Ώνησ κδ Βίλαέκδ κδ αλξαδσηελκδ ανηκτ πμ Υλδζηδαθκέ, δεθ ηκ παλαδΫξκθηαδ. Λκδπσθ εαδ κ Πατζκμ δεθ ηκ επδεαζεέηαδ. Οηδζεέ πμ ηαγβηάμ ηπθ απκζησζπθ, πμ ηβ δδυθ εαδ ηβ αεκτζαμ ηκθ Κτλδκθ˙ εέθε πμ θα ζΫΰβ˙ "Χ Βίλαέκδ, αθειαληάηπμ ηκν αθ εέδα ά δεθ εέδα ηκθ Κτλδκθ, ηα πλΪΰηαηα Ϋξκνθ ά δεθ Ϋξκνθ Ϋηζδ σππμ ζΫΰπ; Έξκνθ. Λκδπσθ πλκζΫξεηε εανηκέμ". Οηδζεέ, δδα θα ξλβζδηκπκδάζπ ηβθ ζνθάγβ Ϋεθλαζδθ ηκν Υλνζκζησηκν, "εαηΪ ηβθ νπσθκδαθ ηπθ αεκνσθηπθ". Ώνηάθ ηβθ ηαεηδεάθ αεκζκνγεέ πκζζΪεδμ εαδ κ Κτλδκμ Ϋθαθηδ ηπθ θαλδζαέπθ, εαδ ζΫΰεδ πλΪΰηαηα πκν δεθ εέθε πλαΰηαηδεΪ˙ π.ξ. "ὰθ ἐΰὼ ηαληνλ πελὶ ἐηανηκῦ, ηαληνλία ηκν κε ἔζηδθ ἀζβγὴμ" (Επ 5, 31). ξδ σηδ πδζηετεδ κ Κτλδκμ σηδ Ϋηζδ Ϋξεδ ηκ πλΪΰηα, αζζ‘ επεδδά κδ θαλδζαέκδ πδζηετκνθ Ϋηζδ, ζναβηεέ νπ‘ ανηάθ ηβθ πλκςπσγεζδθ˙ αθάθεδ εαηΪ ηΫλκμ ηβθ δδδεάθ ηκν αιδκπδζηέαθ, εαδ επδεαζεέηαδ ηβθ αιδκπδζηέαθ ηλέηπθ ηαλητλπθ εκδθυμ παλαδεδεΰηΫθπθ ηεηαιτ ανηκτ εαδ ηπθ Εκνδαέπθ. ηαθ σηπμ Ϋλξεηαδ β υλα θα επδηεέθβ εδμ ηβθ πλκζππδεάθ ηκν αιδκπδζηέαθ, ζΫΰεδ˙ "Κἂθ ἐΰὼ ηαληνλ πελὶ ἐηανηκῦ, ἀζβγήμ ἐζηδθ ηαληνλία ηκν" (Επ 8, 14). Έηζδ εαδ κ Πατζκμ˙ εδμ ηε ηα ει εγθυθ πθενηαηδεΪ ηκν ηΫεθα πλκίΪζζεδ ηβθ πλκζππδεάθ ηκν αιδκπδζηέαθ εαδ επδηΫθεδ σηδ εέθε Ϊηεζκμ εαδ ανηάεκκμ ηαγβηάμ ηκν Υλδζηκτ, εαδ δδ‘ ανηκτμ πβΰά ηβμ αζβγεέαμ˙ δδα ηκτηκ αλξέαεδ σζαμ ηαμ πλμ ανηκτμ ΒπδζηκζΪμ ηκν ηε ηαμ ζΫιεδμ "Παῦζκμ ἀπόζηκζκμ Ἰβζκῦ Υλδζηκῦ..."˙ εδμ δε ηκνμ αηθδζίβηκτθηαμ ηκτηκ Βίλαέκνμ κηδζεέ πμ απζκτμ Υλδζηδαθσμ ηβ ανησπηβμ ηκν Υλδζηκτ, ηαγβηάμ ηπθ Ϊζζπθ απκζησζπθ, σππμ ηκθ γΫζκνθ ανηκέ. Αδσηδ εέθε ησζκθ ζαθΫμ εαδ αθαθηέλλβηκθ ανησ πκν ηκνμ ΰλΪθεδ, υζηε δεθ ξλεδΪαεηαδ θα επδηεέθβ εδμ ηκ αθ εέθε ά δεθ εέθε ανησπηβμ. Χμ πλκμ ηβθ ΰζυζζαθ, β κπκέα εέθε ησζκ δδΪθκλκμ ηβμ ΰζυζζβμ ηκν Πατζκν, θκηέαπ σηδ εέθε β ΰζυζζα ηκν ΛκνεΪ. Αέδπ δε ηεΰΪζβθ ίαλτηβηα εδμ ηκ ηεεηάλδκθ ηβμ ΰζυζζβμ εαδε δμ σζα ηα αθγλυπδθα ζηκδξεέα ηβμ Κ. Αδαγάεβμ, εθυ δεθ δέδπ εαηηέαθ ίαλτηηα εδμ ηκ γεσπθενζηκθ ζηκδξεέκθ˙ δδσηδ εεεέθκ ηεθ εέθε εε ηκν Πθετηαηκμ, εκδθσθ εηάηα πΪθηπθ ηπθ απκζησζπθ, ηα δε αθγλυπδθα ζηκδξεέα σππμ β ΰζυζζα αθάεκνθ εδμ ηκνμ απκζησζκνμ εαδ κθεέζκθηαδ εδμ ηα θνζδεΪ ηπθ ξαλέζηαηα εαδ ηβθ εαη‘ Ϊθγλππκθ παδδεέαθ ηπθ˙ εαδ δδ‘ ανηυθ θαέθεηαδ ηκ πλσζππκθ ηκν εαγεθσμ, εθυ δδα ηπθ θκβηΪηπθ δεθ θαέθεηαδ Ϊζζκμ πζβθ ηκν εθσμ Πθετηαηκμ. Ώθ ηκν Ϋδδδκθ σζα ηα εεέηεθα ηβμ Κ. Αδαγάεβμ ξπλέμ επδΰλαθΪμ εαδ κθσηαηα, εαδ αθκτ πλυηα αθαδλκτζαθ σζα ηα ηεεηάλδα ηβμ παηλσηβησμ ηπθ, ηεηΪ ηέαθ αθΪΰθπζδθ δεθ ΰθπλέαπ πσζκνμ ζνΰΰλαθεέμ γα δδΫελδθα, αζζ‘ κππζδάπκηε γα δδΫελδθα σηδ ηέα ξεδλ Ϋΰλαοε ηα ηλέα ίδίζέα, εαηΪ ΛκνεΪθ ΒναΰΰΫζδκθ, ΠλΪιεδμ ηπθ απκζησζπθ εαδ Βπδζηκζάθ πλκμ Βίλαέκνμ. Βεησμ δε ηβμ ανηάμ ΰζυζζβμ παλαηβλεέηαδ εαδ β ανηά ξλάζδμ ηβμ Π. Αδαγάεβμ˙ δεθ εθθκυ απζυμ ηαμ εε ηπθ Ο‘ παλαγΫζεδμ, αζζΪ ΰεθδευμ ηκ πυμ ίζΫπεδ κ ζνθηΪεηβμ ηβθ Π. Αδαγάεβθ, ηκ πυμ ηβθ εαηαζαίαέθεδ εαδ ηβθ απκδέδεδ, ηκθ δελαηδεσθ ξαλαεηάλα ηβμ ηεζΫηβμ ηκν, ηβθ δδδαδηΫλαθ ζνηπΪγεδαθ εδμ ηκ γΫηα ηκν δζαζηκτ, εαδ πκζζΪ Ϊζζα ζεπηΪ εαδ αθΫεθλαζηα θκάηαηα. Βεησμ ηκτηπθ ησθκμ ανησμ εθ ηβ Κ. Αδαγάεβ κθκηΪαεδ ηα ίδίζέα ηκν "ζσΰκνμ". "Πλυηκμ ζσΰκμ" ηκ ΒναΰΰΫζδκθ, "Αετηελκμ ζσΰκμ" εθθκεέηαδ ηκ ίδίζέκθ ηπθ ΠλΪιεπθ, "Λσΰκμ παλαεζάζεπμ" β πλκμ Βίλαέκνμ. Βέθε κ ηεηαιτ ηπθ επδζηβησθπθ ηβμ επκξάμ εθ ξλάζεδ σλκμ, πκν ζβηαέθεδ "πλαΰηαηεέα", δδαπλαΰηΪηενζδμ ηδαμ νπκγΫζεπμ, εέηε δζηκλδεά, εέηε γεκζκΰδεά, εέηε ηαγβηαηδεά, εέηε κδαδά ηδμ Ϊζζβ. Ώθ δδά εαθεέμ ηα ζνΰΰλΪηηαηα ηπθ εζζβθδζηυθ ηβμ επκξάμ, ίζΫπεδ σηδ ηα ίδίζέα ηκν ζνΰΰλΪηηαηκμ κθκηΪακθηαδ ζνθάγπμ "ζσΰκδ". Ο δε ΛκνεΪμ άηκ επδζηάηπθ, δαηλσμ. Οδ Ϊζζκδ απσζηκζκδ εέξκθ παδδεέαθ – δδα θα ξλβζδηκπκδάζπηεθ ηα ζβηελδθΪ ηΫηλα – ά δβηκηδεκτ ζξκζεέκν (ΕπΪθθβμ), ά Γνηθαζέκν (Μαηγαέκμ, Πατζκμ, ΜΪλεκμ)˙ κ ΛκνεΪμ άηκ επδζηάηπθ. ΏνηΪ εαη‘ Ϊθγλππκθ εαδ ξπλέμ θα νπκζκΰέαπ ηκ παθεπδζηβηδαεσθ επέπεδκθ ηβμ εθ ηπ
Εκνδαρζηυ εαδ ηβ Θεκζκΰέα εαηαληέζεπμ ηκν Πατζκν. Αδα ηκνηκ κ ΛκνεΪμ Ϋξεδ εαδ ηκ αθυηαηκθ ΰζπζζδεσθ επέπεδκθ ηβμ Κ. Αδαγάεβμ, δδα ηκτηκ επδΰλΪθεδ ηα ίδίζέα ηκν "Λσΰκμ" σππμ κδ επδζηάηκθεμ ηβμ επκξάμ ηκν. Φλκθυ ζκδπσθ σηδ β πλκμ Βίλαέκνμ Βπδζηκζά πμ δδδαζεαζέα ηεθ εαδ πμ νπετγνθκμ θπθά εέθε ηκν Πατζκν, πμ ζνθηεηαΰηΫθκθ δε εεέηεθκθ εέθε ηκν ΛκνεΪ. Ήζαθ δε κδ δτκ ηααέ εθ Ρυηβ, σηαθ εΰλΪθβ β Βπδζηκζά πκέα δε β ζνθελΰαζέα ηπθ δτκ απκζησζπθ δδα ηβθ ζτθηαιδθ ηβμ Βπδζηκζάμ; Ώθ απκίζΫοπηεθ εδμ ηκ γεέκθ ζηκδξεέκθ ανηάμ, δεθ Ϋξκηεθ παλΪ θα εθγνηβγυηεθ ηα αθηέζηκδξα παλαδεέΰηαηα εε ηβμ Π. Αδαγάεβμ. Ο Χθ εέθε κ Θεσμ εαδ εηπθενζηάμ ηκν ΜπςζΫπμ, εαδ κ Μπςζάμ κ γεσμ εαδ εηπθενζηάμ ηκν Ώαλυθ˙ κ Ώαλυθ επδθΫλεδ ηαμ δΫεα νπελθνζδεΪμ πζβΰΪμ εαηΪ ηκν θαλαυ εαδ ηπθ Ώδΰνπηέπθ, αζζΪ ηα ζβηεέα απκδέδκθηαδ εδμ ηκθ Μπςζάθ, εαδ Ϋηδ αελδίΫζηελκθ εδμ ηκθ Κτλδκθ. Ο Θεσμ εέπεθ εδμ ηκθ Δζέαθ σηδ γα ξλέζβ Ϊζζκθ ίαζδζΫα εαδ δδα ηκθ Εζλαάζ εαδ δδα ηβθ νλέαθ, αζζ‘ κ Βζδζζαέκμ Ϋξλδζε εαδ ηκθ Εκτ εαδ ηκθ Ώααάζ, εδμ εαδλσθ ηΪζδζηα πκν κ Δζέαμ δεθ άηκ πζΫκθ επέ ηβμ ΰβμ˙ ηΪζδζηα δε εαδ κ Βζδζζαέκμ απΫζηεδζεθ Ϊζζκθ αθυθνηκθ ηαγβηάθ ηκν εαδΫξλδζε ηκθ Ϋθα ίαζδζΫα (Α‘ ΐα 9-9). Καδ σηπμ ζΫΰεηαδ σηδ κ Δζέαμ αθηδεαηΫζηβζε ηκνμ ίαζδζεέμ (Γ‘ ΐα 19, 15-16), δδσηδ εεεέθκμ Ϋδπεεθ εθηκζάθ εδμ ηκθ Βζδζζαέκθ εαδ κ Βζδζζαέκμ εδμ ηκθ Ϊζβηκθ ηαγβηάθ ηκν. Καη‘ κνζέαθ κ Θεσμ άζζαιε ηκνμ ίαζδζεέμ. Έηζδ εαδ εδυ˙ ηκ Πθετηα εθΫπθενζε ηκθ Πατζκθ εαδ κ Πατζκμ εθΫπθενζε ηκθ ΛκνεΪθ˙ ίείαέπμ ηα αθγλυπδθα ζηκδξεέα ηκν γεκπθετζηκν ζνΰΰλΪηηαηκμ αθάεκνθ εδμ ηκθ ηεζενηαέκθ, ηκθ ζνθηΪεηβθ˙ δδσηδ δεθ εΰλΪθβ εαγ‘ νπαΰσλενζδθ επέ ζΫιεδ, σππμ π.ξ. β πλκμ Ρπηαέκνμ απσ ηκθ ΣΫληδκθ (Ρπ 16, 22), αζζΪ πλκθαθυμ κ Πατζκμ αθΫπηνιε ηκ γΫηα, εαδ κ ΛκνεΪμ Ϋξπθ νπ‘ σοδθ ησζκθ ηβθ αθΪπηνιδθ σζκθ εαδ ηβθ εαγσζκν δδδαζεαζέαθ ηκν παζαδσγεθ δδδαζεΪζκν ηκν ζνθΫηαιε ηβθ Βπδζηκζάθ εζενγΫλπμ. ΚαηΪ ηκτηκ δδαθΫλεδ β Βπδζηκζά ανηά απσ ηαμ ζκδπΪμ 13 ηκν Πατζκν. Βέθε δε αζθαζυμ πμ Βπδζηκζά ηκν Πατζκν, δδσηδ ανησμ ηβθ εθΫπθενζε εαδ ανησμ Ϋθελ ηβθ ενγτθβθ ανηάμ. Αδαηέ κ Πατζκμ Ϋΰλαοε ηβθ Βπδζηκζάθ ανηάθ Ϋηζδ εαδ σξδ σππμ ηαμ Ϊζζαμ, δεθ εέθε ετεκζκθ θα ΰθπλέαπηεθ επαελδίυμ˙ πδγαθυμ νπΪλξκνθ πκζζκέ ζσΰκδ, Ϊζζκδ εδμ ηκ παθηεζΫμ Ϊΰθπζηκδ εαδ Ϊζζκδ ενεσζπμ ζνηπελαδθσηεθκδ. Σκδκτηκδ ζσΰκδ δτθαθηδα θα εέθε εαδ κδ ειάμ. Ο Πατζκμ ζνθ ηκδμ Ϊζζκδμ πελδθλκθεέηαδ εαδ πμ "δδδυηβμ ηπ ζσΰπ"˙ κ ΛκνεΪμ ηεηΪ ηβθ ζνΰΰλαθάθ ηκν Βναΰΰεζέκν εαδ πδγαθυμ εαδ ηπθ ΠλΪιεπθ εέθε δκεδηαζηΫθκμ ζνθηΪεηβμ, εθαθΫλπζεθ εδμ ηβθ απκζηκζδεάθ ζνθκδέαθ σηδ Ϋξεδ ηΪζαθηκθ εδμ ηκ ΰλΪθεδθ. Σκ εΰξεέλβηα ηκν Πατζκν θα ηκζηάζβ θα ζνηίκνζετζβ ηκνμ Βίλαέκνμ πκν ηκθ πελδθλκθκτθ εαδ δεθ παλαδΫκξθηαδ σηδ Ϋξκνθ ηβθ αθΪΰεβθ ηκν, εέθε ηδα πκζτ ζεπηά ξεδλκνλΰδεά επΫηίαζδμ˙ ηέα ηδελΪ εέθβζδμ ηκν εΰξεδλδακηΫθκν, Ϋθαμ πελδθλκθβηδεσμ ζκΰδζησμ ηπθ αθαΰθπζηυθ Ϋζηπ εαδ δδα ηκ επκνζδυδεμ γΫηα ηβμ ΰζυζζβμ εαδ ηβμ ζνθηΪιεπμ, δτθαηδα θα απκίά γαθαηβθσλκθ˙ β Βπδζηκζά πλΫπεδ θα εέθε εαδ αθγλππέθπμ Ϊοκΰκμ, αληέα˙ εαηΪζζβζκμ πλκμ ηκτηκ ζνθηΪεηβμ εέθε κ ΛκνεΪμ. Καδ πκζζΪ Ϊζζα» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 165-170). Γδα ηκθ ησπκ εαδ ξλσθκ ζνΰΰλαθάμ ηβμ Βπδζηκζάμ: «ππμ θαέθεηαδ εε ηκν ξαδλεηδζηκτ «ἀζπάακθηαδ ηᾶμ κἱ ἀπὸ ημ Ἰηαζίαμ" (13, 24), β Βπδζηκζά εΰλΪθβ εθ Εηαζέα εαδ πδγαθυμ εθ Ρυηβ. Ο ησπκμ, σππμ εαδ β αθκληά εαδ κ ζεκπσμ, ηαμ πλκζδδκλέακνθ ηκθ ξλσθκθ. Δ Βπδζηκζά πλκμ Βίλαέκνμ εΰλΪθβ ενγτμ ηεηΪ ηβθ απσζνζδθ ηκν Πατζκν εε ηβμ πλυηβμ θνζαεέζευμ ηκν, κζέΰπθ ηεηΪ ηαμ ΒπδζηκζΪμ ηπθ δεζηυθ. ΠΪθηπμ κ Πατζκμ εε ηβμ εαηαεζεέδκμ θαέθεηαδ εζετγελκμ. ΒΰλΪθβ εαηΪ ηα Ϋηβ 63-64˙ ησηε β Βεεζβζέα ηβμ πελδηκηάμ εθ Παζαδζηέθβ νπΫζηβ ηκθ πλυηκθ ΰεθδεσθ εαδ Ϊΰλδκθ δδπΰησθ εε ηΫλκνμ ηπθ Εκνδαέπθ, ησηε εθκθετγβ εαδ κ επέζεκπκμ ανηάμ ΕΪεπίκμ κ αδεζθσμ ηκν Κνλέκν εαδ Ϊζζκδ έζπμ πκζζκέ, ησηε Ϋθνΰαθ εδμ Ώέΰνπηκθ κδ απσζηκζκδ ΠΫηλκμ, ΕπΪθθβμ, Εκτδαμ, ΜΪλεκμ» (η. Ν. Ϊεεκν,Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 170). Ώθκληά εαδ ζεκπσμ: «Οδ Βίλαέκδ Υλδζηδαθκέ, αθ‘ εθσμ ηβ δεξσηεθκδ ηκθ ζηανλδεσθ εαδ απκεζεδζηδευμ ξλδζηκεεθηλδεσθ ξαλαεηάλα ηβμ Υλδζηδαθδεάμ πέζηεπμ, εαδ αθ‘ εηΫλκν θαθαηδευμ εαδ θκζβλυμ πλκζεκζζυηεθκδ εδμ ηβθ Ϊξλβζηκθ πζΫκθ ηπζαρεάθ γλβζεεέαθ, δεθ αθάεαθ θα αθαπηνξγά β πέζηδμ ηπθ εαδ β αΰΪπβ ηπθ, αζζ‘ εεσηπαακθ ηε ηκθ "σΰεκθ" ηβμ εαηαΰπΰάμ ηπθ˙ εαδ ηυλα πκν κ ηΫΰαμ πεδλαζησμ ηκν δδπΰηκτ ζαλυθεδ ηα πΪθηα, κζδΰκπδζηκτθ. Υλδζησμ ζβηαέθεδ εαηΪ εσζηκθ γΪθαηκμ εαηΪ πθετηα απά˙ ηκ πλυηκθ ηκ ίζΫπκνθ, ηκ δετηελκθ δεθ ηκ πδζηετκνθ. Νσηκμ ζβηαέθεδ εαηΪ πθετηα γΪθαηκμ εαηΪ εσζηκθ απά εαδ Ϊθεζδμ˙ ηκ πλυηκθ δεθ ηκ πδζηετκνθ, ηκ δετηελκθ ηκ ίζΫπκνθ. Με ηκθ ηπζαρεσθ θσηκθ εέθε θκηδησθλκθεμ Ϋθαθηδ ηβμ Εκνδαρεάμ εκδθσηβηκμ εαδ ηβμ Ρπηαρεάμ πκζδηεέαμ, αθάεκνθ εδμ ΰθπζησθ εαδ αθεΰθπλδζηΫθκθ γλάζεενηα. Με ηκθ Υλδζησθ ενλέζεκθηαδ εεησμ θσηκν εαδ Ϋθαθηδ ηβμ πκζδηεέαμ εαδ Ϋθαθηδ ηβμ γλβζεενηδεάμ εκδθσηβηκμ. Καδ εζκθέακθηαδ. εΫπηκθηαδ θα επαθΫζγκνθ εδμ ηκ παζαδσθ γλάζεενηα. Ώηθδζίβηκτθ ηβθ Θεσηβηα ηκν Υλδζηκτ. Ώνηκέ κδ κπκέκδ επέ ηλδαεκθηαεηέαθ πελέπκν ζνηπελδεθΫλγβζαθ ησζκθ νπελκπηδευμ πλκμ ηκνμ απελδηηάηκνμ ει εγθυθ Υλδζηδαθκτμ εαδ ηκνμ Ϋίζεπκθ πμ θσγα, ανηκέ πκν επΫηεθκθ θα εαηεικνζδΪακνθ ησζκ θκληδευμ ηκνμ ει εγθυθ εαδ δεθ αθεΰθυλδακθ εαθ ηκθ Πατζκθ, ανηκέ ηυλα εαηαπέπηκνθ, εαδ ηκνμ ζηβ-
λέαεδ κ "ηβ ζητζκμ" Πατζκμ. Ώνηά εέθε β αθκληά ανησμ εαδ κ ζεκπσμ ηβμ Βπδζηκζάμ ανηάμ, "ηκν ζσΰκν ηβμ παλαεζάζεπμ"» (η. Ν. Ϊεεκν, Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ, ζ. 170-171). πβ') «Δ Βπδζηκζά σηπμ ανηά [πλκμ Βθεζέκνμ] δεθ θαέθεηαδ θα αθηαθαεζΪ ηδμ πανζδαθΫμ απσοεδμ. Ίζπμ ζηβθ πλυηβ ηκλθά ηβμ θα άηαθ Ϋλΰκ εΪπκδκν πανζδαθδζηά, αλΰσηελα σηπμ δδαζεενΪζηβεε εαδ σππμ εέθαδ δδαηνππηΫθβ αθηαθαεζΪ αθηδζάοεδμ εαδ απσοεδμ ηκν ΰθπζηδεδζηκτ (ΐζ. ζξεηδεΪ ηβθ ελΰαζέα ηκν Schier, "Christus und die Kirche in Epheserbrief‖» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘ ζ. 137). ΏΠΏΝΣΔΔ: «Αεθ ηκ ζΫΰπ εΰυ, ηκ εέπε κ ζκθσμ Γεληαθσμ ελδηδεσμ», εέθαδ πκζτ αθεζΫμ επδξεέλβηα, εδδδεΪ σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ελδηδεκτμ ηβμ ζνηθκλΪμ εδ σηαθ κ ΚκλδΪηκμ ιεπελθΪ Ϋηζδ, ζε 10 ζεδλΫμ, ηκ αάηβηα ηβμ ΰθβζδσηβηαμ ηδαμ Βπδζηκζάμ, εθυ ΰλΪθεδ Ϋθα αθηδξλδζηδαθδεσ ίδίζδκ 900 ζεζέδπθ. Άζζπζηε, αθκτ κδ «πανζδαθδζηΫμ» άηαθ κδ θδεβηΫμ ηβμ δδαηΪξβμ... πανζδαθδζηκτ-πεηλδαθδζηκτ, ΰδαηέ δεθ απκεάλνιαθ ηβθ Βπδζηκζά ανηά; πκδκμ σηπμ εΪηζεδ εαδ δδαίΪζεδ, ίζΫπεδ σηδ δεθ Ϋξεδ ηέπκηε ΰθπζηδεδζηδεσ β Βπδζηκζά. Αεθ εηπελδΫξεδ πκνγεθΪ ηκ ηέζκμ ΰδα ηβθ τζβ, ΰδα ηκθ εσζηκ ανησ. Οτηε ζΫεδ σηδ κ Θεσμ δεθ Ϋθηδαιε ηκθ νζδεσ εσζηκ. Ώθηέγεηα, ηδζΪ ΰδα εθ Υλδζηυ Ϋθπζβ επκνλαθέπθ εαδ επδΰεέπθ (1, 10-11), πλΪΰηα θλδεησ ΰδα Ϋθαθ Γθπζηδεσ. Δ αΰΪπβ ηκν Υλδζηκτ ιεπελθΪ ηβθ ΰθυζβ (3, 19), κδ βγδεΫμ παλαδθΫζεδμ αζθαζυμ δεθ εέθαδ εαηΪ ηβμ τζβμ αζζΪ εαηΪ ηβμ αηαληέαμ, β ηΪξβ ηπθ Υλδζηδαθυθ δεθ εέθαδ πΪζβ εθαθηέκθ ζΪλεαμ εαδ αέηαηκμ (6, 12). πδ') «ΠκνγεθΪ [ζηβθ ΏπκεΪζνοβ] κ Εβζκτμ δεθ παλκνζδΪαεηαδ ζαμ Θεσμ. Σκθ νηθκτθ εαδ ηκθ δκικζκΰκτθ κδ θλκνλκέ, κδ δελεέμ εαδ κδ νπβλΫηεμ ηκν ΓδαξίΫ, αζζΪ δεθ ηκθ αθαΰθπλέακνθ ζαθ δζσγεκ. ηκ γερεσ γλσθκ εΪγεηαδ ησθκ κ ΓδαξίΫ. ΒιΪζζκν β δδαηκθά ηκν Εβζκτ πΪθπ ζηκθ κνλαθσ εέθαδ πλκζπλδθά, ΰδαηέ πΪζδ γα ιαθαΰνλέζεδ ζηβ ΰβ ΰδα θ‘ απκηεζεδυζεδ ηκ Ϋλΰκ ηκν. ζκ σηπμ ηΫθεδ ζηα κνλΪθδα εαδ ζηα γερεΪ δυηαηα, δεθ αθαεαηετεηαδ ζηδμ νπκγΫζεδμ ηκν ΓδαξίΫ. (...) δεθ παέλθεδ ηΫλκμ ζηβθ ενίΫλθβζβ ηκν κνλαθκτ. (...) Ο Θεσμ εέθαδ Ϋθαμ: κ ΕεξπίΪμ. Ο Εβζκτμ Ϋξε κλδζηΫθβ εθηκζά, θα παέιεδ ηκ λσζκ ηκν Μεζζέα ... εαδ ηέπκηε Ϊζζκ. (...) Ώθ εαδ ζηβθ ΏπκεΪζνοβ Ϋΰδθαθ πλκζγάεεμ, εαδ αζζαΰΫμ, εαηδΪ παλΪΰλαθκμ πκν θα παλκνζδΪαεδ ηκθ Εβζκτ Θεσ δεθ ηπάεε» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘, ζ. 199207). ΏΠΏΝΣΔΔ: δεθ ηκ αθαθΫλαηε πλκβΰκνηΫθπμ αζζΪ ανησ εέθαδ ηκ πζΪθκ ηπθ αγερζηυθ (εαδ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ πκν αθηδΰλΪθκνθ εαδ αθαηαζκτθ ηα αθηδξλδζηδαθδεΪ επδξεδλάηαηα ηκν αγερζηκτ): «Αεθ ηκ ζΫηε εηεέμ σηδ κ Εβζκτμ δεθ εέθαδ Θεσμ, ηα έδδα ηα ίδίζέα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ ηκ ζΫθε». Νκηέακνθ ππμ ηε ηΫηκδεμ εαηαΰΫζαζηεμ ζκθδζηεέεμ ηπκλκτθ θα απκδεέικνθ σηδ ζΪγκμ εαηΪζαίαθ εδυ εαδ 2000 ξλσθδα ηκθ Εβζκτ ΰδα Υλδζησ εαδ Θεσ κδ Υλδζηδαθκέ. Αβζαδά θηΪθκνθ ζηκ ηεζενηαέκ ζεαζέ ηκν ειενηεζδζηκτ, αθκτ ΰεζκδκπκδκτθηαδ απσ ηα έδδα ηα εεέηεθα. Ώμ δκτηε ηδ ζΫεδ β, εαηΪ ΚκλδΪηκ, αθσγενηβ ΏπκεΪζνοβ: 1) «(...) ηκθ Εβζκτθ Υλδζησθ, κ κπκέκμ (...) ηαμ Ϋεαθε (...) δελεέμ δδα ηκθ Θεσθ, ημκ Παηένα ημο» (1, 5-6). Σδ γα ηαμ πκτθε εδυ; ηδ δεθ ζΫεδ β ΏπκεΪζνοβ ππμ κ Εβζκτμ εέθαδ Τδσμ ηκν Θεκτ; 2) «[ηδζΪ κ "νδσμ ηκν αθγλυπκν", δβζαδά κ Εβζκτμ (ίζ.1, 13-18)] Βδμ ηκθ Ϊΰΰεζκθ ηβμ εεεζβζέαμ ηπθ Θναηεέλπθ ΰλΪοε: "ΏνηΪ ζΫΰεδ κ Τζυξ ημο Θεμφ (..)"» (2, 18). Σδ γΫζκνθ θα ηαμ πκτθε; ηδ δεθ απκεαζεέ Τδσ ηκν Θεκτ β ΏπκεΪζνοβ ηκθ Εβζκτ; «(...) γα κηκζκΰάζπ ηκ σθκηΪ ηκν εθυπδκθ ηκν ΠαηΫλα ιμο» (3, 3). Κδ εδυ ηκ έδδκ. Ο ΚκλδΪηκμ Ϋζεΰε σηδ ησθκ κ «ΓδαξίΫ» εΪγεηαδ ζηκ γλσθκ, σξδ κ Εβζκτμ. Φαέθεηαδ ππμ δεθ δδΪίαζε ανησ: 3) (πΪζδ ηδζΪ κ "νδσμ ηκν αθγλυπκν") «(...) Βδμ εεεέθκθ πκν θδεΪ γα ηκν επδηλΫοπ θα εαγάζβ ηααέ ηκν εδμ ηκθ γλσθκθ ηκν, σππμ εαδ εΰυ εθέεβζα εαδ εηάεδζα ιαγί ιε ημκ Παηένα ιμο εζξ ημκ ενυκμκ ημο» (3, 21).
4) «Καδ Ϊεκνζα εΪγε δβηδκτλΰβηα ... θα ζΫΰβ "Δζξ ημκ ηαεήιεκμκ εζξ ημκ ενυκμκ ηαζ εζξ ημ Ανκίμκ [= ηκθ Εβζκτ] αθάεεδ κ τηθκμ εαδ β ηδηά, β δσια εαδ β δτθαηδμ εδμ ηκνμ αδυθαμ ηπθ αδυθπθ"» (5, 13). Σβθ έδδα ηδηά δΫξκθηαδ Εβζκτμ εαδ Θεσμ ζηβθ ΏπκεΪζνοβ, Ϊλα κ Εβζκτμ Υλδζησμ εέθαδ Θεσμ. 5) «Δ ζπηβλέα αθάεεδ εδμ ηκθ Θεσθ ηαμ πκν εΪγεηαδ εδμ ηκθ γλσθκθ, εαδ εδμ ηκ Ώλθέκθ» (7, 10). ΠΪζδ, κ Θεσμ ηκδλΪαεηαδ εΪηδ ηε ηκθ Εβζκτ. Ώθ γεπλκτζε β ΏπκεΪζνοβ Ϊθγλππκ ηκθ Εβζκτ, δε γα ηκ Ϋζεΰε ανησ. 6) «ηκ Ώλθέκθ πκν εέθαδ εδμ ηκ ηΫζκθ ηκν γλσθκν» (7, 17). 7) κδ ζπζηΫθκδ «ειαΰκλΪζγβζαθ απσ ηβθ αθγλππσηβηα ζαθ πλπηκΰεθθάηαηα δδα ηκθ Θεσθ εαδ δδα ηκ Ώλθέκθ» (14, 4). ΠΪζδ θαέθεηαδ θα ξΪθεδ ηβθ απκεζεδζηδεσηβηΪ ηκν κ Θεσμ, εεησμ εδ αθ δεξηκτηε σηδ β ΏπκεΪζνοβ εθθκεέ ηκθ Θεσ ΠαηΫλα εαδ ηκ Ώλθέκ-Εβζκτ Υλδζησ πμ Θεσ. 8) «εδυ γα θαθά β νπκηκθά ηπθ αΰέπθ κδ κπκέκδ ηβλκτθ .. ηβθ πέζηδθ εδμ ηκθ Εβζκτθ» (14, 12). Πέζηβ ζηκθ Εκνδαρζησ δδθσηαθ ησθκ ζηκ Θεσ. 9) «ηκ Ώλθέκθ εέθαδ ν Κχξηνο ησλ θπξίσλ θαη ν Βαζηιεχο ησλ βαζηιέσλ» (17, 14). Δ θλΪζβ ανηά (ηε πζΪΰδα), παληΫθβ απ‘ ηβθ Π.Α. β κπκέα ηβθ ξλβζδηκπκδεέ ΰδα ηκ Θεσ, δβζυθεδ σηδ ηκ Ώλθέκ εέθαδ Θεσμ. 10) ζηκ 19, 11-16, ανησμ πκν θκλΪ «Ϋθδνηα ίαηηΫθκ ηε αέηα», δβζαδά κ Εβζκτμ, Ϋξεδ ηα κθσηαηα «Λσΰκμ ηκν Θεκτ» εαδ «ΐαζδζετμ ηπθ ίαζδζΫπθ εαδ Κτλδκμ ηπθ ενλέπθ». 11) κ «πκηαησμ ηκν θελκτ ηβμ απάμ» (Ώπ. 22, 1) πβΰΪαεδ «απσ ηκθ γλσθκθ ηκν Θεκτ εαδ ηκν Ώλθέκν» (22, 1). ΠΪζδ ηκ Ώλθέκ εέθαδ Θεσμ. «Ο γλσθκμ ηκν Θεκτ εαδ ηκν Ώλθέκν γα εέθαδ εεεέ εαδ κδ δκτζκδ ηκν γα ηκθ ζαηλετκνθ» (22, 3). Σκ θα παλδζηΪθκνθ κδ ηβ Υλδζηδαθκέ σηδ ηΪξα εαηΪζαίαθ ηβθ Κ.Α. εαζτηελα απσ ηκνμ αΰέκνμ εαδ ηκνμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, εαδ σηδ εέδαθ ππμ κ Εβζκνμ δεθ αθαθΫλεηαδ πμ Θεσμ, εέθαδ β Ϋζξαηβ απσδεδιβ ηβμ αθαιδκπδζηέαμ ηκνμ. Βηεέμ ηκνμ ζνπσηαζηε, αζζΪ δε γα πΪοκνηε θα ζνθεξέζκνηε θα ηκνμ ιεθηλκπδΪακνηε. ΜεηΪ ηκθ ΚκλδΪηκ ζεδλΪ Ϋξκνθ εδ Ϊζζκδ αθηδξλδζηδαθκέ, Βγθδεκέ ά ζτΰξλκθκδ Ϊγεκδ. ΕΔ' ΜΒΡΟ
ΒΛΛΔΝΕΚΟΣΔΣΏ
78. «Οδ πδζηκέ ηπθ παλαδκζδαευθ δδευθ ζηα νοβζΪ εζδηΪεδα ηβμ ίνααθηδθάμ εκδθπθέαμ εαζζδελΰκτζαθ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα, πμ απαλαέηβηκ πλκςπκγΫζβ δδΪ ηβθ επδζηλκθά, εΪπκηε ζηβθ παηλκΰκθδεά δδεκζκΰέα εαδ γλβζεεέα, εαδ εαησλγπζαθ θα επδίΪζκνθ εαγ' σζκθ ηκθ ίέκθ ηκν ΐνααθηέκν ηβθ αηηδεά ΰζυζζα εαδ θα ηβθ επδηλΫοκνθ ηβθ εείαλίαλδζηΫθβ δβηυδβ θα θγΪζεδ ζηκνμ ζκΰέκνμ ετεζκνμ». ΏΠΏΝΣΔΔ: Έπαοε πκηΫ Ϋζηπ εδ Ϋθα ζηα 1123 ξλσθδα τπαλιβμ ηκν ΐνααθηέκν θα εαζζδελΰεέηαδ ά θα ξλβζδηκπκδεέηαδ β εζζβθδεά; Ώθκτ ειαλξάμ άηαθ εζζβθσθπθκ ηκ αθαηκζδεσ ηηάηα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Αεθ ξλεδΪζηβεε πκηΫ «θα εαζζδελΰβγεέ β εζζβθδεά ΰζυζζα» δδσηδ πκηΫ δεθ άηαθ εΪηδ ηκ ιΫθκ πκν γα Ϋπλεπε θα ηκ ιαθαηΪγεδ κ εσζηκμ. Οτηε β Βεεζβζέα ειπίΫζδζε ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα ΰδα ξΪλβ εΪπκδαμ Ϊζζβμ, σππμ πζαΰέπμ νπαδθέζζκθηαδ κδ Ν/Π. ηαθ ηδζκτθ πελέ «πδζηυθ ζηδμ παλαδκζδαεΫμ δδΫεμ ζηα νοβζΪ εζδηΪεδα» ηκν ΐνααθηέκν, αζάγεδα πκδκτμ εθθκκτθ ηεηΪ ηκθ 7κ αδ.; Μάππμ ηκθ ΛΫκθηα ηκθ Μαγβηαηδεσ; Ώνησμ άηαθ ηβηλκπκζέηβμ Θεζζαζκθέεβμ. Μάππμ ηκθ ΜΫΰα Φυηδκ, πλπηκπσλκ ζηβθ αθαΰΫθθβζβ ηπθ ΰλαηηαηπθ εαηΪ ηκθ 9κ αδυθα; Ώνησμ άηαθ ΠαηλδΪλξβμ, εδ σξδ Παΰαθδζηάμ. Μάππμ ηκθ Θεσδπλκ Μεηκξέηβ εαηΪ ηκθ 14 κ αδυθα; Ώνησμ Ϋεηδζε κζσεζβλβ εεεζβζέα, ηβ ηκθά ηβμ Υυλαμ.
ζκ ΰδα ηβθ «επδίκζά ηβμ αηηδεάμ ΰζυζζαμ» ζ‘ σζκ ηκ ίέκ ηκν ΐνααθηέκν, ανηά δεθ Ϋΰδθε ίΫίαδα απσ ΠαΰαθδζηΫμ αιδπηαηκτξκνμ, δδσηδ ανηκέ Ϋπαοαθ θα νπΪλξκνθ ηεηΪ ηκθ 7 κ αδυθα. Δ δδαηάλβζβ ηβμ εζζβθδεάμ επέ Ϋθηεεα αδυθεμ δεθ Ϋΰδθε απσ εΪπκδκνμ... ελνπηκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ζσΰδκνμ. Μάππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γα δζξνλδζηκτθ σηδ κδ – ηεηΪ ηκθ 7κ αδυθα αθτπαλεηκδ – «παΰαθδζηΫμ νοβζΪ δζηΪηεθκδ ζηβθ ίνααθηδθά εκδθπθέα» αθΪΰεαααθ επέ δυδεεα (12) αδυθεμ ηβθ Ολγσδκιβ Βεεζβζέα θα αηηδεέαεδ; Κδ αθ Ϋηζδ ζνθΫίαδθε, ησηε ΰδαηέ ζνθΫξδζε ανηά θα αηηδεέαεδ εαδ ηεηΪ ηβθ Άζπζβ, αθκτ - ζτηθπθα ηε ανηκτμ - κδ Σκτλεκδ άηαθ πλκζηΪηεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ ζνθεπυμ ανηά δεθ θκίσηαθ εαθΫθαθ; Μάππμ εαδ ησηε ηβθ ειαθΪΰεαααθ κδ ελνπηκπαΰαθδζηΫμ... ειδζζαηδζηΫθκδ πζΫκθ; εσπδηα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζνθεξυμ ηδζΪθ ΰδα εγθδεκτμ, κδ κπκέκδ εαηΪ ηβθ δδΪλεεδα ηβμ ξλδζηδαθδεάμ Ρπηαθέαμ άγεζαθ ηβθ επαθεζζβθκπκέβζβ ηβμ ανηκελαηκλέαμ, νπκθκυθηαμ σηδ δάγεθ β ανηκελαηκλέα άηαθ εζζβθδεά σηαθ άηαθ παΰαθδζηδεά, εδ σηδ κδ παΰαθδζηΫμ ηκν 4κν, 5κν ε.Ϊ. αδυθπθ άηαθ Έζζβθεμ ηκ ΰΫθκμ ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ ξλδζηδαθκτμ. ΐΫίαδα ιεξθκτθ κδ Ν/Π σηδ εαθΫθα εαβησ δεθ εέξε ζ.ξ. κ Εκνζδαθσμ θα ηεηπθκηΪζεδ ηβθ Ώνηκελαηκλέα απσ Ρπηαρεά ζε Βζζβθδεά εαδ θα εηπεδυζεδ ηβθ εζζβθδεά ζνθεέδβζβ ζηκνμ νπβεσκνμ ηβμ. ΚαθΫθαμ επέζβμ παΰαθδζηάμ δδαθκκτηεθκμ π.ξ. ΛδίΪθδκμ δεθ Ϋΰλαοε ζσΰκ ΰδα «απεζενγΫλπζβ ηπθ Βζζάθπθ απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ» εαδ εΰεαγέδλνζβ εζζβθδεάμ ανηκελαηκλέαμ. Αεθ δδεαδκτθηαδ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ θα ζΫθ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ άγεζαθ ηβθ επδελΪηβζβ ηκν εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ, εθυ κδ παΰαθδζηΫμ ηβθ άγεζαθ. Οδ Υλδζηδαθκέ άηαθ πκν έδλνζαθ θΫα πλπηετκνζα ζε εζζβθδεσ Ϋδαθκμ παλαηελέακθηαμ ηκθ παΰαθδζησ εαδ ηκθ ζαηδθδζησ ηβμ ΠαζαδΪμ Ρυηβμ. Ανζηνξυμ, κδ «ΐνααθηδθκέ» ζσΰδκδ εαδ εικνζέα γατηαααθ ησζκ Ϊελδηα ηβθ αλξαδσηβηα, πκν αθηέ θα δυζκνθ γΫζβ ζηβ εζζβθδεά ΰζυζζα ηκν ζακτ ηβμ επκξάμ, υζηε θα παλαξγκτθ ηα αλδζηκνλΰάηαηα πκν σζκδ κδ ζακέ ΰλΪθκνθ σηαθ ΰλΪθκνθ ζηβθ ηβηλδεά ηκνμ ΰζυζζα, εαγδΫλπζαθ ηδα θεελά ηκλθά ηβμ εζζβθδεάμ. Ώνησ ηκ πλσίζβηα δεθ ηκ δβηδκτλΰβζαθ ανηκέ: πλκςπάλξε απσ ηβθ αζειαθδλδθά επκξά εαδ δδαηβλάγβεε υμ ηκ 1976, κπσηε εαδ εαηαλΰάγβεε β εαγαλετκνζα εαδ β απθηαθά ΰζυζζα γλδΪηίενζε. Οδ ζσΰδκδ ηκν ΐνααθηέκν γνζέαζαθ ηβθ δβηδκνλΰδεσηβηΪ ηκνμ, ΰδα θα επδίδυζεδ β αλξαέα ηκλθά ηβμ εζζβθδεάμ.
79. «Οδ Σκτλεκδ ζκνζηΪθκδ σηαθ ειΫδδδαθ θδληΪθδ(δδαηαΰά) ζηδμ ηκνλεκελαηκτηεθεμ ΒζζβθδεΫμ πελδκξΫμ ηδμ Ϋΰλαθαθ ζηα εζζβθδεΪ ηε ηβθ ίκάγεδα ηεηαθλαζηυθ. Αεθ άηαθ δνθαησθ θα απαδηκτθ απσ ηκνμ Έζζβθεμ νπσδκνζκνμ θα ιΫλκνθ ηκνλεδεΪ. Σκ έδδκ ζνθΫίβεε εαδ ηε ηκνμ Γεληαθκτμ Νααέ ζηβθ δδΪλεεδα ηβμ εαηκξάμ. ηαθ ειΫδδδαθ δδαηαΰΫμ ηδμ ειΫδδδαθ ζηα εζζβθδεΪ. ξδ απσ αΰΪπβ πλκμ ηβθ ΒζζΪδα αζζΪ ΰδαηέ απζκτζηαηα δεθ άηαθ δνθαησθ θα απαδηκτθ απσ ηκνμ Έζζβθεμ θα ιΫλκνθ ΰεληαθδεΪ. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ σπκν εαδ σηαθ Ϋθαμ εαηαεηβηάμ εαηαεηέζεδ ηδα πελδκξά: εεδέδεδ δδαηΪΰηαηα ζηβθ ηκπδεά ΰζυζζα. Άλα ηκ έδδκ Ϋεαθε εαδ ηκ πκζνθνζεηδεσ-πκζνεγθδεσ ίναΪθηδκ. ε εΪγε πελδκξά ειΫδδδε δδαηαΰΫμ ζηβθ ηκπδευμ επδελαηκτζα ΰζυζζα. ξδ σηδ άγεζε θα δδαηβλάζεδ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα, ΰδαηέ ησηε γα ηπκλκτζαηε θα πκτηε σηδ εαδ β κγπηαθδεά ανηκελαηκλέα Ϋζπζε ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα επεδδά ειΫδδδε ηα θδληΪθδα πκν αθκλκτζαθ ηβθ ΒζζΪδα ζηα εζζβθδεΪ». ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώνησ εέθαδ ηδα δδαζηλΫίζπζβ ηβμ ζνθκζδεάμ αζάγεδαμ. Μπκλεέ κδ Σκτλεκδ πσηε-πσηε θα ειΫδδδαθ ζηα εζζβθδεΪ ηδμ δδαηαΰΫμ ηκνμ πλκμ Έζζβθεμ, αζζΪ: 1) Δ εζζβθσθπθβ ΜδελΪ Ώζέα ηκν 11κν αδυθα, σηαθ ηβθ εαηΫεηβζαθ κδ Σκτλεκδ, ηεηεηλΪπβ ζε ηκνλεσθπθβ ηκθ 15κ αδυθα, παλ‘ σζκ πκν αλξδευμ ξλβζδηκπκέβζαθ ηα εζζβθδεΪ πμ επέζβηβ ΰζυζζα. ΚαθκθδεΪ, γα Ϋπλεπε εαδ κδ εζηακτεκδ Σκτλεκδ θα ειεζζβθδζηκτθ, σππμ ειεζζβθέζηβεαθ κδ Ρπηαέκδ, σηαθ ηεηΫθελαθ ηβθ πλπηετκνζΪ ηκνμ ζε εζζβθδεΪ εδΪθβ. νθΫίβ ηκ αθηέγεηκ σηπμ: δεθ ειεζζβθέζηβεαθ κδ Σκτλεκδ επεδδά ενλδαλξκτζαθ ζε εζζβθδεΪ εδΪθβ, αζζΪ κδ Έζζβθεμ ηβμ Μδελαζέαμ εεηκνλεέζηβεαθ. 2) Δ Ρπηαθέα δεθ ειΫδδδε ζηα εζζβθδεΪ απζυμ κλδζηΫθα δδαηΪΰηαηα, ησθκ πλκμ ηκνμ εζζβθδεκτμ πζβγνζηκτμ, εθυ ηα νπσζκδπα ηα ειΫδδδε ζηα αληεθδεΪ ά ηα ζνλδαεΪ ά ηα ζαηδθδεΪ, σππμ οετδκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν θκηέακνθ σηδ γα ιεΰεζΪζκνθ εαθΫθαθ αηαγά ζαθ ηκνμ εανηκτμ ηκνμ. Δ Ρπηαθέα ειΫδδδε σζα ηα δδαηΪΰηαηΪ ηβμ ζηα εζζβθδεΪ. ζκδ κδ θσηκδ άηαθ ζηα εζζβθδεΪ. ζεμ κδ ζνθγάεεμ ΰέθκθηαθ ζηα εζζβθδεΪ. Σα πΪθηα ζεΰσηαθ εαδ ΰλαθσηαθ ζηα εζζβθδεΪ. Ώθηέγεηα, κδ Σκτλεκδ ειΫδδδαθ ζηα εζζβθδεΪ ησθκ σζα δδαηΪΰηαηα πλκκλέακθηαθ ΰδα Έζζβθεμ, εθυ κδ θσηκδ, κδ ζνθγάεεμ εεδέδκθηαθ ζηα ηκνλεδεΪ, ζηα κπκέα ΰλαθσηαθ εαδ ζεΰσηαθ ηα νπσζκδπα.
3) Αεθ νπΪλξεδ εαηηέα ζτΰελδζβ ηε ηβθ Γεληαθέα ά ηκνμ Ογπηαθκτμ ζκδπσθ. Ώθ νπάλξε κηκδσηβηα ζηβ ΰζπζζδεά πκζδηδεά ηβμ Ρπηαθέαμ εαδ ηβμ ξδηζελδεάμ Γεληαθέαμ ά ηβμ Ογπηαθδεάμ ανηκελαηκλέαμ, γα Ϋπλεπε α') εθησμ ηκν Γεληαθδεκτ εδΪθκνμ σζκδ κδ θσηκδ θα εεδέδκθηαδ ζηβθ εζζβθδεά εαδ β πκζδηδεά απά θα δδειΪΰεηαδ ζηβθ εζζβθδεά. Σκ έδδκ εαδ ΰδα κζσεζβλβ ηβθ Σκνλεδεά ανηκελαηκλέα. ί') Δ ΰεληαθδεά εαδ β κγπηαθδεά Ϊλξκνζα ηΪιβ γα Ϋπλεπε θα ειεζζβθδζηκτθ ΰζπζζδευμ. Βπεδδά ανηΪ δεθ ζνθΫίβζαθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απζυμ απκδεδεθτεηαδ σηδ εέθαδ ζκθδζηΫμ, πλκζπαγυθηαμ απεζπδζηΫθα θα παλκηκδΪζκνθ ηβθ Ρπηαθέα ηε ηβθ Σκνλεέα. Θα απαθηάζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κδ ΐνααθηδθκέ εαγδΫλπζαθ ηα εζζβθδεΪ απζυμ επεδδά κδ νπάεκκέ ηκνμ ηα ηδζκτζαθ. Έ ησηε, ΰδαηέ δεθ ηα εαγδΫλπζαθ εαδ κδ Ογπηαθκέ, ηδα ΰδα πΪθηα, αθκτ εαδ κδ δδεκέ ηκνμ νπάεκκδ ηδζκτζαθ εζζβθδεΪ, παλΪ ελΪηβζαθ ηβθ εζζβθδεά επέζβηβ ΰζυζζα ησθκ ΰδα ζέΰκ; Έπλαιαθ Ϋηζδ, απζκτζηαηα, δδσηδ δεθ θκδΪακθηαθ ΰδα ηα εζζβθδεΪ. 4) ΒΪθ κδ Ρπηαέκδ άγεζαθ θα επδελαηάζεδ β ζαηδθδεά, γα ξλβζδηκπκδκτζαθ ηδμ ηεγσδκνμ ηπθ Ογπηαθυθ, υζηε, σππμ κδ Ογπηαθκέ εαηΪθελαθ θα εεηκνλεέζκνθ ηβθ εζζβθσθπθβ ΜδελΪ Ώζέα, Ϋηζδ εαδ κδ Ρπηαέκδ θα ηβθ εέξαθ εεζαηδθέζεδ άδβ απσ ηβθ έδλνζβ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ ηκ 330 η.Υ. 5) ΒΪθ κδ Ρπηαέκδ άγεζαθ θα ειαθαθδζηεέ β εζζβθδεά, απζκτζηαηα γα πλκπγκτζαθ ηβθ ζαηδθδεά ΰζυζζα εαδ πκηΫ δεθ γα Ϋεαθαθ επέζβηβ ΰζυζζα ηβθ εζζβθδεά. Ώπζυμ γα ζνθΫξδααθ π.ξ. θα ξλβζδηκπκδκτθ ηα ζαηδθδεΪ εαδ γα ηα επΫίαζαθ ζηαδδαεΪ ζηκνμ πζβγνζηκτμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Οδ Ογπηαθκέ ηπκλεέ θα Ϋίΰαααθ εαθΫθα θδληΪθδ ζηα εζζβθδεΪ˙ εαδ εέθαδ αζάγεδα σηδ ζηκνμ 2-3 πλυηκνμ αδυθεμ, επεδδά αεσηβ κδ εζζβθσθπθκδ άηαθ πΪλα πκζζκέ, κδ εζηακτεκδ δδεηάλβζαθ ηα εζζβθδεΪ πμ επέζβηβ ΰζυζζα. ΏζζΪ κ πλαΰηαηδεσμ ζεκπσμ ηκνμ άηαθ θα ηα ειαθαθέζκνθ νπΫλ ηβμ ηκνλεδεάμ. Καδ ηκ εαηΪθελαθ. ΒΪθ ζηβθ ενλππαρεά ΒζζΪδα δεθ ηκ πΫηνξαθ πζάλπμ, ανησ Ϋΰδθε ζσΰπ αθνπαλιέαμ ηκνλεδευθ πζβγνζηυθ. Χζησζκ β εζζβθδεά άηαθ ΰεηΪηβ ηκνλεδεΫμ ζΫιεδμ. 6) ΐζΫπκνηε δβζαδά σηδ Ρπηαέκδ εαδ Ογπηαθκέ εέξαθ εθηεζυμ αθηέζηλκθβ δδαδδεαζέα ΰζπζζδεάμ πκζδηδεάμ. Οδ Ρπηαέκδ αλξδεΪ εέξαθ ηα ζαηδθδεΪ ΰδα εζΪξδζηκ δδΪζηβηα εαδ Ϋπεδηα εαγδΫλπζαθ ηα εζζβθδεΪ, εθυ κδ Ογπηαθκέ αλξδεΪ, ΰδα εζΪξδζηκ δδΪζηβηα (ηΫξλδ θα εεηκνλεδζηεέ β ΜδελΪ Ώζέα), εέξαθ ηα εζζβθδεΪ εαδ ηεηΪ εαγδΫλπζαθ ηα ηκνλεδεΪ. Αεθ νπΪλξεδ κηκδσηβηα. ΤπΪλξεδ β αελδίυμ αθηέγεηβ πκζδηδεά. Οδ ηεθ πλκυγβζαθ ηα εζζβθδεΪ. Οδ δε ηα ιεπΪζηλεοαθ. 7) Οδ Ρπηαέκδ σηπμ δεθ άγεζαθ θα εεζαηδθέζκνθ, εθυ αθηέγεηα κδ Ογπηαθκέ άγεζαθ εαδ εεηκτλεδζαθ ηβθ Μδελα Ώζέα, παλΪ ηα εζζβθσθπθα θδληΪθδα ηκνμ ά ηβθ εαη‘ αλξάθ ξλβζδηκπκέβζβ ηβμ εζζβθδεάμ. Γδαηέ κδ Ρπηαέκδ Ϋΰδθαθ εζζβθσθπθκδ εθυ κδ Ογπηαθκέ σξδ, αθκτ νπκηέγεηαδ σηδ εαδ κδ δτκ εέξαθ ηβθ έδδα πκζδηδεά πλκμ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα; 8) Δ εζζβθδεά εέξε άδβ εαγδελπγεέ πμ ΰζυζζα ηβμ δδεγθκτμ δδπζπηαηέαμ απσ ηκνμ Ρπηβκτμ, κδ κπκέκδ ηβθ επΫίαζαθ πμ παθέζξνλκ ελΪηκμ. Οδ Σκτλεκδ απζΪ ζνθΫξδζαθ ηΫξλδ ηκθ 16κ αδ. ηβθ ηαεηδεά ανηά. Ώθκτ άηαθ «θδζΫζζβθεμ», ΰδαηέ δεθ ζνθΫξδζαθ θα ξλβζδηκπκδκτθ ηα εζζβθδεΪ ζηβ δδπζπηαηέα υμ ηκθ 20 σ αδυθα; ΒιΪζζκν ηβθ δδπζπηαηέα ηβθ εέξαθ αθαζΪίεδ κδ Έζζβθεμ Φαθαλδυηεμ, αθκτ κδ Σκτλεκδ σθηαμ ΜκνζκνζηΪθκδ απαΰκλενσηαθ θα ηΪγκνθ ιΫθεμ ΰζυζζεμ. Ήηαθ θνζδεσ, ζηκνμ πλυηκνμ αδυθεμ ηβμ Σκνλεκελαηέαμ θα ζνθεξδζηεέ β ξλάζβ ηβμ εζζβθδεάμ, αθκτ κδ Έζζβθεμ δεθ ΰθυλδααθ ηκνλεδεΪ. νθεπυμ, β Ρπηαθέα ηπθ Ρπηβυθ Βζζάθπθ πλκΰσθπθ ηαμ πλκζηΪηεοε ηβθ εζζβθδεά, νπελαζπέακθηΪμ ηβθ Ϋθαθηδ ηβμ ζαηδθδεάμ, ηβμ ζζαίδεάμ, ηβμ πελζδεάμ εαδ ηβμ αλαίδεάμ, εθυ κδ Ογπηαθκέ ηβθ αθΪθδζαθ, εαηαζηλΫθκθηαμ ηκ ειεζζβθδζηδεσ Ϋλΰκ ηκν ΜεΰΪζκν ΏζειΪθδλκν εαδ ηπθ εζζβθδευθ απκδεδζηυθ ηκν 8κν π.Υ. αδυθα, ηδα ΰδα πΪθηα. Ώθ ηπκλκτθ αμ ηαμ πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋθαθ Παΰαθδζηά ΏνηκελΪηκλα απσ ηκνμ πεθάθηα, πκν θα γεζηκγΫηβζε επέζβηβ ΰζυζζα ηκν ελΪηκνμ ηα εζζβθδεΪ. Αε ηπκλκτθ, δδσηδ δεθ νπάλιε εαθΫθαμ.Ώθηέγεηα, κ Κζατδδκμ «Ϋθαθ εννπσζβπηκ Ϊθδλα, ειΫξκθηα πκζέηβ ηβμ επαλξέαμ ηβμ ΒζζΪδαμ, επεδδά αΰθκκτζε ηβ ζαηδθδεά ΰζυζζα, σξδ ησθκ ηκθ δδΫΰλαοε απσ ηκθ εαηΪζκΰκ ηπθ δδεαζηυθ, αζζΪ εαδ ηκν αθαέλεζε ηκ δδεαέπηα
ηκν Ρπηαέκν πκζέηβ» (κνεηυθδκν, Κιαχδηνο, 16). Ο ΣδίΫλδκμ «παλσζκ πκν ηδζκτζε Ϊθεηα εαδ ηε ενξΫλεδα ηα εζζβθδεΪ, δεθ ηα ξλβζδηκπκδκτζε ζε εΪγε πελέπηπζβ, εθυ ηα απΫθενΰε δδδαέηελα ζηβ ζτΰεζβηκ. ηαθ εΪπκηε γΫζβζε θα ξλβζδηκπκδάζεδ ηβθ εζζβθδεά ζΫιβ ηκθκπυζεδκ, αάηβζε ζνΰΰθυηβ πκν άηαθ νπκξλεπηΫθκμ θα ξλβζδηκπκδάζεδ Ϋθαθ ιΫθκ σλκ. (..) ε Ϊζζβ πελέπηπζβ, σηαθ ζ‘ Ϋθαθ ζηλαηδυηβ αβηάγβεε θα εαηαγΫζεδ ζηα εζζβθδεΪ, κ ΣδίΫλδκμ ηκν απαΰσλενζε θα απαθηάζεδ εζζβθδεΪ, αζζΪ ησθκ ζαηδθδεΪ» (κνεηυθδκν, Σηβέξηνο, 71). Ο Αδκεζβηδαθσμ απσ ηβθ εζζβθδεά πσζβ ηβμ Νδεκηάδεδαμ επΫίαζε πμ επέζβηβ ΰζυζζα ηβ ζαηδθδεά. ΏζζΪ ηδ θα ηαμ πκνθ εαδ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, ανηκέ πκν αθαεαζτπηκνθ αθΪ ηβθ Τθάζδκ αθτπαλεηκνμ Έζζβθεμ, θαθηαζηδεκτμ «εζζβθκζΪηλεμ» εαδ αθτπαλεηκνμ «δδαδσζαθηεμ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα». ΑδΫδκζαθ ηβθ εζζβθδεά κδ ΠΫλζεμ; ΑδΫδκζαθ ηβθ εζζβθδεά κδ «ζΪηλεδμ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ» Άλαίεμ; Πσζκδ ηδζκτζαθ ηα εζζβθδεΪ ζηβθ ΜΫζβ Ώθαηκζά, σηαθ ηβθ ενλέενζαθ κδ Άλαίεμ, εαδ πσζκδ ηα ηδζκτθ ηυλα; Αε ΰθπλέακνθ κδ ξλδζηδαθκθΪΰκδ, σηδ κδ Άλαίεμ, σηαθ εαηΫεηβζαθ ηβ νλέα επΫίαζαθ ζηκ εζζβθσθπθκ ζασ ηβμ θα πΪοεδ θα ηδζΪ ηα εζζβθδεΪ, «επέ απεδζά απκηκηάμ ηπθ ΰζπζζυθ εΪθ ειβεκζκτγεδ ζαζυθ Βζζβθδζηέ» (Γ. Κ. εαζδΫλβ Λανί θαη θπιαί ηεο Μηθξάο Αζίαο, εθ Ώγάθαδμ 1922, ί‘ Ϋεδ. ΡΔΟ, ζ. 220); Μδζκτζαθ σζκδ κδ ΜδελαζδΪηεμ εζζβθδεΪ, σηαθ εαηΫζαίαθ ηβθ Μ. Ώζέα κδ Σκτλεκδ, εθυ ζάηελα δεθ ηα ηδζΪ εαθεέμ, θαδ ά σξδ; Αε ΰθπλέακνθ κδ αλξαδσπζβεηκδ σηδ κδ Σκτλεκδ, δδέπμ ηεηΪ ηκ 1512, σππμ ζΫεδ κ Hamer (Geschichte des osmanlichen Reiches), «απΫεκπηκθ ηβθ ΰζυζζαθ ηπθ ΰβΰεθυθ, σππμ, ηβ ηεηαδδδκηΫθβμ πλκθκλδευμ ηβμ εζζβθδεάμ ζαζδΪμ, εεηαθγΪθπζδθ κδ επδΰδΰθσηεθκδ ηβθ ηκνλεδεάθ, εεαηκθηΪδεμ ξδζδΪδπθ Βζζάθπθ» (Γ. Κ. εαζδΫλβ Λανί θαη θπιαί ηεο Μηθξάο Αζίαο,εθ Ώγάθαδμ 1922, ί‘ Ϋεδ. ΡΔΟ, ζ. 123); «ηα 1277 κ ίεατλβμ ηκν θΫκν [εζηακτεκν] ζκνζηΪθκν ΏξηΫθη ηπΫβμ, ειΫδπζε θεληΪθδ, ζτηθπθα ηε ηκ κπκέκ εαγδελπθσηαθ νπκξλεπηδεά β ξλβζδηκπκέβζβ ηβμ ηκνλεδεάμ σξδ ησθκ ζηδμ δβησζδεμ νπβλεζέεμ, αζζΪ εαδ ζηδμ δβησζδεμ ζνθαγλκέζεδμ εαδ ηδμ δδδπηδεΫμ ζνθαθαζηλκθΫμ» (αλλά Ν. Οζκαληθή Πξαγκαηηθφηεηα, εεδ. ΕΑ Ώλζεθέδβμ εαδ ΕΏ, η. I, ζ. 58). ζηε απσ ηα 1277 κδ «θδζΫζζβθεμ Σκτλεκδ» πκν «θΫλγβεαθ σππμ κδ Ρπηαέκδ» δέπεαθ ηα εζζβθδεΪ. Πσζκ ηβθ δδΫδκζαθ κδ δνηδεκενλππαέκδ; Σβθ εαγδΫλπζε επέζβηβ ΰζυζζα ζηκ ελΪηκμ ηκν εαθΫθαμ απσ σζκνμ ανηκτμ ηκνμ ζακτμ; Βιεζζβθέζηβεε εαθΫθαμ απσ σζκνμ ανηκτμ ηκνμ «εζζβθκζΪηλεμ»;
80. «Βδμ σηδ αθκλΪ ηα εναΰΰΫζδα: Ώθ εΪπκδκμ ζάηελα άγεζε θα δδαδυζεδ ηέα δδεγθδζηδεά δδεκζκΰέα ζέΰκνλα γα Ϋΰλαθε ηα «εναΰΰΫζδα» ηβμ δδεκζκΰέαμ ηκν ζηα αΰΰζδεΪ β κπκέα νπελδζξτεδ πμ δδεγθάμ ΰζυζζα. ΒΪθ Ϋεαθε ηκ έδδκ ζηα 1700-1800 ησηε γα Ϋπλεπε θα ηα ΰλΪοεδ ζηα ΰαζζδεΪ. ΒΪθ σηπμ Ϋπλεπε θα δδαδυζεδ ηδα δδεγθδζηδεά δδεκζκΰέα πλδθ 2000 ξλσθδα γα Ϋπλεπε θα ηκ εΪθεδ ζηα εζζβθδεΪ δδσηδ ησηε β εζζβθδεά άηαθ σηδ εέθαδ ζάηελα ηα αΰΰζδεΪ: δδεγθάμ ΰζυζζα. Άλα σξδ σηδ ηαμ Ϋεαθαθ ξΪλβ κδ ξλδζηδαθκέ, απζυμ αθ Ϋΰλαθαθ ηα εναΰΰΫζδα ηκνμ ζάηελα γα ηα Ϋΰλαθαθ ζηα αΰΰζδεΪ». ΏΠΏΝΣΔΔ: Λεθ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ σηδ β ξλάζβ ηβμ εζζβθδεάμ απσ ηβθ Βεεζβζέα ζηκ ΐναΪθηδκ άηαθ ηνξαέα, δδσηδ απζυμ β εζζβθδεά άηαθ δδεγθάμ ΰζυζζα εαδ δεθ ΰδθσηαθ θα ηβθ ηβθ ξλβζδηκπκδάζεδ β Βεεζβζέα. Σσηε πλΫπεδ θα απαθηάζκνθ ζηα ειάμ ελπηάηαηα: 1) Αεθ γα ηπκλκτζε β Βεεζβζέα ηπθ πλυηπθ αδυθπθ θα ξλβζδηκπκδάζεδ ηβθ ζαηδθδεά, πκν άηαθ β ΰζυζζα ηπθ Παΰαθδζηυθ Ώλξαέπθ Ρπηαέπθ, ΰδα θα ηκνμ εκζαεΫοεδ; 2) Δ ζαηδθδεά δεθ άηαθ εθηεζυμ Ϊΰθπζηβ ζηκνμ ζακτμ, εαδ β Βεεζβζέα γα ηπκλκτζε θα ηεηαθλΪζεδ ζηβθ ζαηδθδεά ηα ΒναΰΰΫζδα απσ ηκθ 1κ ά ηκθ 2κθ η.Υ. αδυθα. Γδαηέ δεθ ηκ Ϋπλαιε; 3) Ώθκτ εαδ β ζαηδθδεά άηαθ «δδεγθάμ» ΰζυζζα, ηκνζΪξδζηκθ ΰδα ηκ δνηδεσ άηδζν ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, ΰδαηέ β Βεεζβζέα ξλβζδηκπκέβζε εαδ ζηκ δνηδεσ ηηάηα ηα εζζβθδεΪ πμ ΰζυζζα ηβμ Λεδηκνλΰέαμ ηΫξλδ ηκθ 4κ η.Υ. αδυθα; Πκδκμ κ ζσΰκμ; Αεθ δνζξΫλαδθε ηβθ εαηαθσβζβ ηκν δσΰηαηκμ Ϋηζδ; 4) Ώθκτ β Βεεζβζέα ξλβζδηκπκέβζε ηα εζζβθδεΪ απζυμ επεδδά άηαθ β δδεγθάμ ΰζυζζα ηκνμ 3 πλυηκνμ ξλδζηδαθδεκτμ αδυθεμ εδ επεδδά ηβθ άιελαθ κδ Ρπηαέκδ ελαηκτθηεμ, ησηε ΰδαηέ δεθ ξλβζδηκπκέβζε ηα ηκνλεδεΪ, σηαθ κδ ελαηκτθηεμ άηαθ κδ Ογπηαθκέ πζΫκθ, εαδ β ηκνλεδεά άηαθ β δδεγθάμ, β πδκ ΰθπζηά ΰζυζζα ζε σζβθ
ηβθ Ογπηαθδεά Ώνηκελαηκλέα, υζηε αθεθσμ θα (πλκζπαγάζεδ θα) πεητξεδ ηκθ εεξλδζηδαθδζησ ηπθ Σκτλεπθ, αθεηΫλκν θα ηκνμ ιεΰεζΪ, ΰδα θα ΰζδηυθεδ απσ ηνξσθ ίδαδσηβηεμ, ηδζυθηαμ εαδ δδαδέδκθηαμ ζηκνμ ξλδζηδαθδεκτμ πζβγνζηκτμ ηβθ ηκνλεδεά; Ώθκτ νπκηέγεηαδ σηδ ηβθ εζζβθδεά ηβθ Ϋίζεπε απζυμ πμ ΰζπζζδεσ σλΰαθκ δδΪδκζβμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ΰδαηέ θα ηβθ Ϋίζεπε εαδ ηβθ ηκνλεδεά πμ ηΫηκδα; 5) Γδαηέ σζεμ κδ ΟδεκνηεθδεΫμ ζτθκδκδ Ϋΰδθαθ ζηα εζζβθδεΪ, παλ‘ σζκ πκν β επέζβηβ ΰζυζζα ηκν ελΪηκνμ άηαθ ηα ζαηδθδεΪ; 6) Γδαηέ ηα Παηλδαλξεέα ΏζειΪθδλεδαμ, Ώθηδσξεδαμ, Εελκνζαζάη ξλβζδηκπκδκτθ (εαηΪ ετλδκ ζσΰκ εαδ) ηα εζζβθδεΪ, αθκτ β «εκδθά» ΰζυζζα ηβμ πελδκξάμ ηκνμ εέθαδ ηα αλαίδεΪ, εθυ εεεέ δεθ νπΪλξεδ εαθεέμ εζζβθσθπθκμ ζάηελα; «Ανηδεκέ ΕελΪλξεμ Ϋθελαθ εζζβθδεΪ κθσηαηα (Εππσζνηκμ) εαδ κδ επδΰλαθΫμ ζηα ηθάηαηα ξαλΪζζκθηαθ ζηβθ εζζβθ δεά (M.K. Lafferty, Translating Faith from Greek to Latin: Romanitas and Christianitas in Late FourthCentury Rome and Milan, ―Journal of Early Christian Studies‖, 11/1 (2003) 28-29). Δ εζζβθδεά άηαθ εαδ β ΰζυζζα ηβμ ζεδηκνλΰέαμ εαδ ησζδμ ηεηΪ ηκ 360 ζηβ Ρυηβ κ πΪπαμ ΑΪηαζκμ (366-384) εαδ ηκ 390 ζηκ ΜδζΪθκ κ επέζεκπκμ Ώηίλσζδκμ (374-397) ηβθ αθηδεαηΫζηβζαθ ηε ηβ ζαηδθδεά, εαγσζκθ ηκ εεεζβζέαζηα δεθ εαηαθκκτζε ηα εζζβθδεΪ. Πελέ ηκ 400 β ζεδηκνλΰέα ζηα Εελκζσζνηα, σππμ δδαίΪακνηε ζηκ Οδκδπκλδεσ ηβμ Ώδγελέαμ, ηεζεέηαδ απσ ηκθ επέζεκπκ ζηβθ εζζβθδεά» (Ώ. ΐαζδζαεκπκτζκν, «Δ εζζβθδεά παδδεέα ζηκ ΐναΪθηδκ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 254). «ΠΪπεμ, σππμ κ ΛΫπθ Γ‘ (795-816), δδαηβλκτζαθ ζε δνηδεΫμ επαλξέεμ, σππμ β ΏενβζΎα, ηβθ εζζβθδεβ ΰζυζζα ζηβθ εεεζβζδαζηδεά πλΪιβ (Φυηδκμ, επδζη. 291 ηῷ ζενθηιεζηάηῳ κεηξνπνιίηῃ Ἀθπιεΐαο)» (Ώ. ΐαζδζαεκπκτζκν, «Δ εζζβθδεά παδδεέα ζηκ ΐναΪθηδκ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 270). «ζεμ αδλΫζεδμ εαηαδδεΪακθηαδ απσ ηδμ νθσδκνμ πελδκλέακθηαδ ζε αζζσΰζπζζεμ πελδκξΫμ (Ώέΰνπηκ, νλέα, Παζαδζηέθβ, Είβλέα, Ώληεθέα). Οδ ηκθκθνζέηεμ ζ.ξ. εεθλΪακθηαδ ζνλδαεΪ. Ο ΏθαζηΪζδκμ κ ΠΫλζβμ (Γ‘ αδ.), αθκτ πλκζξπλεέ ζηβθ Ολγκδκιέα, αλθεέηαδ θα ηδζάζεδ πελζδεΪ εαίηκδ πκζζὰ ἀθαΰεαζγείμ (B. Flusin, Anastase le Perse et la Palestine du VIIe siècle, Paris 1992, I 33: 77, 3-4˙ VII 21: 345, 8-10). Ολγκδκιέα εαδ εζζβθκθπθέα ηανηέακθηαδ (G. Dragon, Formes etFonctions du pluralisme linguistique à Byzance (IXe-XIIe siècle), ―TM‖ 12 (1994) 230: ―La chrétienté est reconnue multilingue…l‘orthodoxie est exclusivement greque‖)» (Ώ. ΐαζδζαεκπκτζκν, «Δ εζζβθδεά παδδεέα ζηκ ΐναΪθηδκ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, 275). Δ εεεζβζέα πΪθηκηε εεηδηκτζε ηβθ εζζβθδεά εαδ κνδΫπκηε παλαΰθυλδζε σηδ β ζνΰεεελδηΫθβ ανηά ΰζυζζα επδζΫξηβεε απσ ηκ Θεσ ΰδα ηβθ αλξδεά δδΪδκζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ.
81. "Ο Υλδζηδαθδζησμ αθηΫΰλαοε ηκθ Πζαηπθδζησ, ηβ Ϋξκθηαμ δδεά ηκν κνζδαζηδεά θδζκζκθέα. Ώνησ Ϋΰδθε ηΫζπ ηβμ δδαζηλΫίζπζβμ ηκν ΠζΪηπθα, ζε ζβηεέκ πκν θα ίζΫπκνθ κδ Υλδζηδαθκέ ζηκθ ΠζΪηπθα Ϋθαθ πλκ Υλδζηκτ Υλδζηδαθσ. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ πμ γεκζκΰέα εέθαδ δδαζηλείζπηΫθβ αθηδΰλαθά ηκν Πζαηπθδζηκτ. Ώιέαεδ ζκδπσθ θα πλκηδηάζκνηε ηκθ ανγεθηδεσ Πζαηπθδζησ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ Ϊπκοβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, απσ ηα πλυηα ξλσθδα ΰδα ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηβ θδζκζκθέα εθ ΰΫθεδ άηαθ σηδ «ηα δδδΪΰηαηα ηκν ΠζΪηπθα δεθ εέθαδ ιΫθα πλκμ ηκ Υλδζησ, αζζΪ δεθ εέθαδ εαδ παθηεζυμ σηκδα.(..) ζα ζκδπσθ εέθαδ εαζΪ εδππηΫθα, εέθαδ δδεΪ ηαμ», σππμ Ϋΰλαθε κ Εκνζηέθκμ, θδζσζκθκμ εαδ ηΪληνλαμ εαηΪ ηκθ 2κ η.Υ. αδ., εθυ ΰδα ηβθ θδζκζκθέα, σηδ νπάλξαθ οάΰηαηα αζάγεδαμ ζε ανηάθ. ηαθ Ϋζεΰαθ «ηα εαζΪ εδππηΫθα εέθαδ δδεΪ ηαμ», δεθ εθθκκτζαθ απαλαέηβηα σηδ ηα Ϋεζεοε (ηε δσζκ ά ξπλέμ) –νπάλξαθ θνζδεΪ εαδ Ϊζζκδ πκν πέζηεναθ σηδ ηα αθηΫΰλαοε, ζηβλδασηεθκδ ζε ζαθγαζηΫθεμ ξλκθκζκΰδεΫμ εεηδηάζεδμ εαδ Ϋζζεδοβ αθηέζβοβμ σηδ δεθ νπάλξε ηΫηκδα επδεκδθπθέα ηεηαιτ ηπθ δτκ ζαυθ ζηδμ παζδΫμ επκξΫμ – αζζΪ σηδ νπΪλξεδ κ ζπεληαηδεσμ ζσΰκμ ζε σζκνμ ηκνμ ζακτμ. ζα ηα εαζΪ, εέηε ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ εέηε Ϊζζπθ, εέθαδ απκηΫζεζηα ηκν εθσμ Θεκτ, ηκν ξλδζηδαθδεκτ, πκν Ϋδπζε ζε σζκνμ ηναζσ εδ Ϋηζδ κ Εκνζηέθκμ ηπκλκτζε ηα ζΫεδ «δδεΪ ηαμ» δβζαδά ξλδζηδαθδεΪ. Δ κηκδσηβηα ζκδπσθ δεθ ζβηαέθεδ αθηδΰλαθά ά εαεκαθηδΰλαθά.
ΤπΪλξκνθ πκζζΫμ κνζδυδεδμ δδαθκλΫμ ζηκθ ηλσπκ ζτζζβοβμ ηκν Θεκτ ηεηαιτ Υλδζηδαθδζηκτ εαδ ΠζΪηπθα: «ΚαηΪ ηβθ πζαηπθδεά εκζηκζκΰέα, σππμ εεηέγεηαδ ζηκθ Σδηαέκ, κ γεσμ ίΪαεδ ζε ηΪιβ ηβθ Ϊηαεηβ εέθβζβ ηβμ τζβμ ηκλθκπκδυθηαμ ηα αδζγβηΪ σθηα. Δ τζβ εέθαδ αδβηδκτλΰβηβ εαδ ζνθαδυθδα ηκν γεκτ. Ο γεσμ ηκλθκπκδεέ ηβθ τζβ ίΪζεδ εθσμ αδπθέκν πλκητπκν, δδαθδεκτ εαδ αεέθβηκν εαγ‘ εανησθ, εθ αθηδγΫζεδ πλκμ ηβθ αηΪεηπμ εδθκτηεθβ τζβ. Σκ πλσηνπκ ανησ (...) εέθαδ κ δδαθδεσμ εαδ αδυθδκμ θκβησμ εσζηκμ ηπθ δδευθ. Ώηεθέακθηαμ πλκμ ανησ ηκ αδυθδκ πλσηνπκ, εαηαζεενΪαεδ ηκθ κλαησ εσζηκ κ δβηδκνλΰσμ. Σα αλξΫηνπα εαδ πλσηνπα ηπθ σθηπθ, κδ δδΫεμ, εέθαδ αδυθδεμ, αΰΫθθβηεμ, αθυζεγλεμ. Σα αδζγβηΪ σθηα εέθαδ εέδπζα εαδ ηδηάζεδμ ηπθ αδπθέπθ ανηυθ αλξεητππθ. βηεδπηΫκθ σηδ ηα αδυθδα πλσηνπα έζηαθηαδ εηηυξ ηκν δβηδκνλΰκτ, αθειαληάηπμ ανηκτ εαδ επδπζΫκθ πελδκλδζηδευμ ανηκτ: δδσηδ ανηΫμ εέθαδ εθ ηεζδεά αθαζτζεδ κδ θκβηΫμ ζνΰελκηβζδαεΫμ αλξΫμ ηπθ αδζγβηυθ σθηπθ, ίΪζεδ ηπθ κπκέπθ κ πζαηπθδεσμ δβηδκνλΰσμ εαηαζεενΪαεδ ηκθ αδζγβησ εσζηκ, πελδκλέακθηαμ ηβθ δβηδκνλΰδεά εζενγελέα ηκν. (.....) ηκθ ξλδζηδαθδζησ ηέα εέθαδ β αλξά πΪθηκμ σ,ηδ θκεέηαδ εαδ νπΪλξεδ: κ Θεσμ. Ο Θεσμ δβηδκνλΰεέ ηκθ εσζηκ ει κνε σθηπθ, απσ ηκ απσζνηκ ηβδΫθ. ΐΫίαδα κ εσζηκμ πλκςθέζηαηκ αδπθέπμ ζηκθ θκν ηκν Θεκτ, αζζΪ δβηδκνλΰάγβεε ζε δεδκηΫθκ εαδλσ εαδ ηααέ η‘ ανησθ αλξέαεδ θα νπΪλξεδ εαδ κ ξλσθκμ. ηαθ ζΫηε σηδ κ εσζηκμ πλκςθέζηαηκ αδπθέπμ ζηβ ζεΫοβ ηκν Θεκτ, εθθκκτηε σηδ κνζδυγβεε ζε δεδκηΫθκ εαδλσ ίΪζεδ ηπθ αεηέζηπθ ζσΰπθ ηπθ σθηπθ, πκν εέθαδ ηα αλξΫηνπα ηπθ εηδζηυθ θκβηυθ εαδ αδζγβηυθ σθηπθ˙ δεθ θκκτθηαδ πμ νθδζηΪηεθκδ εεησμ ηκν θκν ηκν Θεκτ, αζζ‘ πμ εθθκάηαηα εαδ αΰαγΪ ίκνζάηαηα ανηκτ. ΐΪζεδ ηπθ αεηέζηπθ ζσΰπθ κλΰαθυθκθηαδ κ εηδζησμ θκβησμ εαδ αδζγβησμ εσζηκμ, κδ θκβηΫμ εαδ αδζγβηΫμ κνζέεμ εαγυμ εαδ κδ δδδσηβηεμ εαδ πκδσηβηεμ ανηυθ. ΒπκηΫθπμ ζηκ ξλδζηδαθδζησ ηέα εέθαδ αλξά ηκν θκβηκτ εαδ αδζγβηκτ εηδζηκτ εσζηκν: ηκ Ϊεηδζηκ γεέκ, β Ϊεηδζηκμ ηλδαδδεά γεσηβμ, πκν δβηδκνλΰεέ ηε απσζνηβ εζενγελέα, ξπλέμ εαθΫθα ειαθαΰεαζησ εαδ πελδκλδζησ. (....) Οδ Ϊεηδζηκδ ζσΰκδ αΰαγΪ ίκνζάηαηα πκν νθέζηαθηαδ ζηκ θκν ηκν Θεκτ. (............) Δ ίδίζδεά εαδ παηελδεά δδδαζεαζέα ΰδα ηβθ ει κνε σθηπθ δβηδκνλΰέα ηκν εσζηκν (...) γΫηκνθ εαδ Ϋθα αεσηβ αάηβηα Ϊελπμ ζβηαθηδεσ: κ εσζηκμ εέθαδ εθδεξσηεθκ, δβζαδά εΪζζδζηα ηπκλκτζε θα ηβθ νπΪλξεδ, εαδ σξδ εαηΪ αθαΰεαδσηβηα τπαλιβ, σππμ πλΫζίενε κ αλξαέκμ εζζβθδεσμ ζηκξαζησμ» (Φυηβ ξκδθΪ, "Βζζβθδζησμ εαδ Υλδζηδαθδζησμ: λάιβ ά αετιβ;" πελδκδδεσ χλαμε, η. 69). Αβζαδά, σππμ Ϋξεδ πλκαθαθελγεέ, κ δβηδκνλΰσμ ηκν ΠζΪηπθα εέθαδ αδτθαηκμ γεσμ, δεθ Ϋξεδ ηβ δνθαησηβηα θα θηδΪιεδ ηκθ εσζηκ σππμ ανησμ ηκθ γΫζεδ, αζζΪ πελδκλέαεηαδ απσ ηδμ δδΫεμ εαδ απσ ηβθ τζβ. Ώθηέγεηα, κ ξλδζηδαθδεσμ γεσμ δεθ Ϋξεδ ηΫηκδα πλκίζάηαηα. ΏνηΪ Ϋξκνθ ζνθΫπεδεμ εαδ ζηβθ γεκδδεέα εαγυμ εαδ ζηκ πλσίζβηα ηβμ εθζαλευζεπμ ηπθ αθγλππέθπθ ονξυθ ζηα νζδεΪ ζυηαηα, πκν αθηδηεηππέαεδ αθηδθΪζεκθηαμ κ Πζαηπθδζησμ, σππμ Ϋξεδ αθαθελγεέ αζζκτ (αζζκτ ΰλΪθεδ ππμ θηαέεδ β ΏθΪΰεβ θα εθζαλεπγκτθ κδ ονξΫμ, εδ αζζκτ ππμ θηαέεδ β απκηνξέα εθσμ ηηάηαηκμ ηβμ ονξάμ). Βδδδεσηελα, ΰδα ηκ αάηβηα ηπθ δδευθ, νπΪλξεδ ηεΰΪζβ ζτΰξνζβ, ΰδαηέ ηπελδετκνθ πκζζκέ, αεσηβ εαδ ηβ ξλδζηδαθκέ, ηκνμ ξλδζηδαθδεκτμ ζσΰκνμ ηε ηδμ πζαηπθδεΫμ δδΫεμ, εδ Ϋηζδ εαηβΰκλκτθ ΰδα αθηδΰλαθά ηκθ Υλδζηδαθδζησ. «Σκνμ ζσΰκνμ ηπθ σθηπθ, κδ παηΫλεμ ηκνμ γεπλκτθ πμ αΎδδα γεζάηαηα ηβμ ίκτζβζβμ ηκν Θεκτ θα εηδζηεέ εαδ θα εέθαδ β ζτηπαζα εηδζηά πλαΰηαηδεσηβηα ηε ηβ θκηκηΫζεδα εαδ ηβ ζησθα πκν Ϋξεδ. Ώλεεηκέ ηκτμ εεζαηίΪθκνθ πμ πζαηπθδεΪ αλξΫηνπα. «ηπμ Θεσ εαδ εσζηκ ζνθδΫκνθ ησθκ κδ εθΫλΰεδεμ εαδ ηέπκηα Ϊζζκ. Οδ ζσΰκδ ηπθ σθηπθ εέθαδ παλαδεέΰηαηα, εδεσθεμ, γεζάηαηα, πλκκλδζηκέ ζηβ γεέα ίκτζβζβ: Μ. ΐαζδζεέκν, Καηά Δπλνκίνπ PG 29, 556D-557A: «θνζδεὴ ηέθ, ὡμ ηθ εηδζηάηπθ εαηὰ ηκὺμ δβηδκνλΰδεκὺμ ζόΰκνμ δδαηαξγεῖζα». Γαξαλέκν ζξκζαζηδεκτ,Γηάιεμηο, PG 85, 1058B: «θαηὲθ ΰὰλ ηὸθ Θεὸθ ἀεὶ δβηδκνλΰόθ, ὡμ ἔξκθηα ηκὺμ δβηδκνλΰδεκὺμ ζόΰκνμ ἐθ ἑανηῶ, εαὶ ὅηαθ ἐγέζῃ πλκάΰκθηα». Αδκθνζέκν Ώελκπαΰέηκν, Πεξί ζείσλ νλνκάησλ, PG 3, 824C: «παλαδείΰηαηα δέ θαηεθ εἶθαδ ηκὺμ ἐθ ηῶ Θεῶ ηθ ὄθηπθ κζδκπκδκὺμ εαὶ ἑθδαίπμ πλκςθεζηηαμ ζόΰκνμ, κὕμ γεκζκΰία πλκκλδζηκὺμ εαζεῖ, εαὶ γεῖα εαὶ ἀΰαγὰ γεζήηαηα, ηθ ὄθηπθ ἀθκλδζηδεὰ εαὶ πκδβηδεά». ΜΪιδηκν Οηκζκΰβηκτ, Πεξί δηαθφξσλ απνξηψλ, PG 91, 1080A: «ηκὺμ ΰὰλ ζόΰκνμ ηθ ΰεΰκθόηπθ ἔξπθ πλὸ αἰώθπθ θεζηηαμ ίκνζήζεδ ἀΰαγῃ εαη‘ αηκὺμ ηήθ ηε ὁλαηὴθ εαὶ ἀόλαηκθ ἐε ηκῦ ηὴ ὄθηκμ πεζηήζαηκ εηίζδθ». ΕπΪθθκν Ααηαζεβθκτ, Πξνο ηνπο δηαβάιινληαο ηαο αγίαο εηθφλαο, PG 19, 1340C: «δεύηελκμ ηλόπκμ εἰεόθκμ ἐθ ηῶ Θεῶ ηθ π‘ αηκῦ ἐζκηΫθπθ ἔθθκδα, ηκνηέζηδθ πλκαδώθδκμ αηκῦ ίκύζβζδμ ἀεὶ ὡζαύηπμ ἔξκνζα˙ ἄηλεπηκθ ΰὰλ ηὸ γεῖκθ, εαὶ ίκύζβζδμ αηκῦ ἄθαλξκμ, ᾗ εαγὼμ πλκαδπθίπμ ἐίκνζήγβ, ἐθ ηῶ πλκκλδζγέθηδ π‘ αηκῦ εαδλῶ ΰίθεηαδ ηὰ ὁλδζγέθηα˙ εἰεόθεμ ΰὰλ εαὶ παλαδείΰηαηα ηθ π‘ αηκῦ ἐζκηέθπθ πελὶ ἑεάζηκν αηθ ἔθθκδα, κἳ εαὶ πλκκλδζηκὶ παλὰ ηῶ Ἁΰίῳ Αδκθνμίῳ ὀθκηάακθηαδ. θ ΰὰλ ηῆ ίκνζῆ αηκῦ πλκπλδζηέθα εαὶ ἀπαλαίάηπμ ἐζόηεθα». Δ ζτΰξνζβ πλκεαζεέηαδ έζπμ επεδδά θκηέαεηαδ ππμ κδ ΠαηΫλεμ εέθαδ ζξκζαζηδεκέ πλαΰηαηκελΪηεμ πκν απκδΫξκθηαδ ηα «κνθδίελζΪζδα». Δ επδεκδθπθέα αεηέζηκν ηλδαδδεκτ Θεκτ εαδ εηδζηάμ πλαΰηαηδεσηβηαμ ΰέθεηαδ ηΫζπ ηπθ Ϊεηδζηπθ γεέπθ εθελΰεδυθ, εαδ ηέπκηε πελδζζσηελκ ά ζδΰσηελκ. ΒπκηΫθπμ εαηαζαίαέθεδ εαθεέμ πκζτ ετεκζα πσζβ πλκξεδλκζκΰέα ελτίκνθ ά θαθελυθκνθ κδ δζξνλδζηκέ πκν επδζβηαέθκνθ θεκπζαηπθδεΫμ επδδλΪζεδμ ζηβ ίνααθηδθά γεκζκΰέα εαδ θδζκζκθέα αεσηβ» (Ν.Ώ. Μαηζκτεα Ηζηνξία ηεο Βπδαληηλήο Φηινζνθίαο, , εεδ. ΐΏΝΕΏ, ζ. 217-219).
Μδα Ϊζζβ δδαθκλΪ εέθαδ ζηκνμ σλκνμ ΰεθβησ εαδ αΰΫθβηκ, εηδζησ εαδ Ϊεηδζηκ. ηκθ πζαηπθδζησ, ησθκ ηκ θκβησ εέθαδ αδυθδκ, αθυζεγλκ, Ϊθγαληκ εαδ αηεηΪίζβηκ, εθυ ηκ αδζγβησ εέθαδ θγαλησ, ΰδΰθσηεθκ εαδ απκζζτηεθκ. «Ώθηέγεηα, ζηβ δδΪελδζβ εηδζηκτ-αεηέζηκν, ΰεθβησμ εαδ δνθΪηεδ ηλεπησμ εαδ αζζκδπησμ εέθαδ εαδ κ εηδζησμ θκβησμ εσζηκμ˙ αδζγβηΪ εαδ θκβηΪ εέθαδ ηλεπηΪ, απσ ηκθ Ϊΰΰεζκ εαδ ηδμ ονξΫμ υμ ηκ ηεζενηαέκ ζδγαλΪεδ. Πκζζκέ θκηέακνθ σηδ ίαζδεά δδΪελδζβ εαηΪ ηβ γεκζκΰέα εέθαδ ηεηαιτ αδζγβηκτ εαδ θκβηκτ, ΰεθβηκτ εαδ αΰΫθβηκν. ηπμ εαδ κ θκβησμ εηδζησμ εσζηκμ, σππμ ονξά, θκνμ, εηζ., ίλέζεεηαδ ζε Ϋθα ηΫηκδκ ΰέΰθεζγαδ, εθυ β δναλξδεά θδζκζκθέα εΪηδ ηΫηκδκ ΰδα ηκ θκβησ εσζηκ γα ηκ γεπλκτζε ίζαζθβηέα» (Ν.Ώ.Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Βπδαληηλήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΐΏΝΕΏ, ζ. 200). ΣΫηκδα πλΪΰηαηα δεθ νπΪλξκνθ ζηκθ ΠζΪηπθα. Αεθ ηπκλκτθ θα γεπλβγκτθ αθηδΰλαθά απσ ανησθ, δδσηδ πλκΫλξκθηαδ απσ ηβθ Ώΰέα Γλαθά, πκν ηκθέαεδ απσ ηκ ίδίζέκ ηβμ ΓεθΫζεπμ σηδ κ Θεσμ εέθαδ παθηκδτθαηκμ (δβζαδά αθειΪληβηκμ απσ "δδΫεμ"), εαδ σηδ Ϋπζαζε ηκθ εσζηκ εε ηκν ηβ σθηκμ. Ώθ ανηΪ δεθ ηα Ϋζεΰε β ΓΫθεζβ, ησηε πλΪΰηαηδ γα ηπκλκτζε θα δζξνλδζηεέ εαθεέμ σηδ κδ παηΫλεμ απζυμ ηλκπκπκέβζαθ ηκθ Πζαηπθδζησ πλκμ ηβθ εαηετγνθζβ ηβμ παθηκδνθαηέαμ ηκν δβηδκνλΰκτ. ΏζζΪ δεθ ζνηίαέθεδ εΪηδ ηΫηκδκ. ΤπΪλξκνθ πκζζΪ Ϊζζα παλαδεέΰηαηα, σπκν κδ ελενθβηΫμ αδνθαηκτθ θα αθηδζβθγκτθ ππμ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ δεθ αθηδΰλΪθκνθ ηκθ ΠζΪηπθα. Σκ Ϋλΰκ Πεξί θαηαζθεπήο αλζξψπνπ, ηκν Γλβΰσλδκν Ντζζβμ δδΪθκλκδ ιΫθκδ ελενθβηΫμ ηκ εληβθετκνθ ηε ηΫηκδκ ηλσπκ, υζηε εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα δτκ δβηδκνλΰέεμ, ηδμ κπκέεμ δΫξεηαδ ηΪξα κ Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ: ηδα δδεαηά (!) εαδ ηδα Ϊζζβ ΰάδθβ (!). «ηπμ β Ϊπκοβ ανηά εέθαδ παθηεζυμ εζθαζηΫθβ. Ο Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ ηΪμ ζΫεδ λβηΪ εαδ εαηβΰκλβηαηδεΪ σηδ πλυηα εαηαζεενΪαεηαδ ζπεληαηδεΪ ηκ εαγσζκν ζτηπαθ, εαδ Ϋηζδ ζ‘ ανησ εθηΪζζεηαδ, ζηβθ πλυηβ δβζαδά εαηαζεενά, εαδ κ εαγσζκν Ϊθγλππκμ. Έπεδηα κδ εαηαίκζΫμ ειεζέζζκθηαδ ζηβθ πκδεδζέα ηπθ πλαΰηΪηπθ ηκν εσζηκν εαδ ηβμ απάμ εαδ ζηβθ εηθΪθδζβ ηκν ζνΰεεελδηΫθκν αθγλυπκν, πμ ΏδΪη εαδ Βταμ. ΒπκηΫθπμ ησζκ ΰδα ηκ ζτηπαθ σζκ εαδ ΰδα ηκθ Ϊθγλππκ εδδδεΪ δεθ δζξτκνθ δτκ δβηδκνλΰέεμ, δδεαηά εαδ ΰάδθβ, αζζΪ ηδα ζπεληαηδεά ζε ηδα πκλεέα δνθαηδεΪ ειεζδεηδεά (PG 44, 185B-D): Βἰπὼθ ὁ ζόΰκμ ὅηδ ἐπκίβζεθ «κ Θεὸ ηὸθ ἄθγλππκθ, ηῶ ἀκλίζηῳ ημ ζβηαμίαμ ἅπαθ ἐθδείεθνηαδ ηὸ ἀθγλώπδθκθ. Ο ΰὰλ ζνθπθκηάζγβ ηῶ εηίζηαηδ θῦθ ὁ Ἀδάη, εαγὼμ ἐθ ηκῖμ ἐθειμ ἱζηκλία θβμίθ˙ ἀζζ‘ ὄθκηα ηῶ εηδζγέθηδ ἀθγλώπῳ κξ ὅ ηδμ, ἀζζ‘ ὁ εαγόζκν ἐζηίθ... ηκίπμ ἔξεδ ὅ ηε ηῆ πλώηῃ ηκῦ εόζηκν εαηαζεενῆ ζνθαθαδεδξγεὶμ ἄθγλππκμ, εαὶ ὁ εαηὰ ηὴθ ηκῦ παθηὸμ ζνθηέζεδαθ ΰεθδμόηεθκμ, ἐπίζβμ ἐθ‘ ἑανηθ θέλκνζδ ηὴθ γείαθ εἰεόθα. Αδὰ ηκῦηκ εἷμ ἄθγλππκμ εαηπθκηάζγβ ηὸ πᾶθ, ὅηδ ηῆ δύθαηεδ ηκῦ Θεκῦ κὔηε ηδ παλῴξβεεθ, κὔηε ηέζζεδ, ἀζζὰ εαὶ ηὸ πλκζδκεώηεθκθ ἐπίζβμ ηῶ παλόθηδ ηῆ πελδεεηδεῆ ηκῦ παθηὸμ ἐθελΰείᾳ πελδελαηεῖηαδ. Πᾶζα ηκίθνθ θύζδμ ἀπὸ ηθ πλώηπθ ηέξλδ ηθ ἐζξάηπθ δδήεκνζα, ηία ηδμ ηκῦ ὄθηκμ ἐζηὶθ εἰεώθ». Δ γεπλέα ΰδα ηδμ δνκ δβηδκνλΰέεμ πλκθαθυμ πζΪζηβεε ηε ηβθ επέδλαζβ πλκεαηαζάοεπθ σηδ κ Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ πζαηπθέαεδ. ηπμ, δεθ Ϋξεδ ζαθγαζηΫθα γεπλβγεέ εκθηΪ κ ΠζΪηπθαμ ζηκ Υλδζηδαθδζησ. Βθυ εέθαδ δεδκηΫθκ ππμ εαθεέμ παηΫλαμ ηβμ Βεεζβζέαμ δεθ γευλβζε σζα ηα δσΰηαηα ηκν ΠζΪηπθα ξλδζηδαθδεΪ, κηκδσηβηεμ σππμ β τπαλιβ δβηδκνλΰκτ (πκν ζε κλδζηΫθα Ϋλΰα εέθαδ πλκζππδεσμ – «παηΫλαμ» – εαδ ζε Ϊζζα απλσζππκμ – «αΰαγσθ»˙ δδσζκν παλΪιεθκ ΰδα ηκθ ΠζΪηπθα πκν αθηδθΪζεεδ), β εαηΪελδζβ ηπθ ητγπθ, β τπαλιβ –παλΪ ηβθ κνζδυδβ δδαθκλΪ – πζαηπθδευθ αλξεητππθ, β γεπλέα ΰδα κνλΪθδα εαηαΰπΰά ηκν αθγλυπκν δεθ ηπκλεέ παλΪ θα θΫλθκνθ πδκ εκθηΪ ηδμ δτκ απσοεδμ, ζξεηδεΪ ηε Ϊζζεμ θδζκζκθέεμ. Αεθ παλεληάθενζε κτηε δδαζηλΫίζπζε ηκθ ΠζΪηπθα κ Υλδζηδαθδζησμ, ζκδπσθ, ΰδαηέ κδ δδαθκλΫμ εαδ κδ κηκδσηβηεμ εέθαδ πλκθαθεέμ. ΒΪθ Ϋξκνθ ξαλαεηβλδζηεέ πλκ Υλδζηκτ Υλδζηδαθκέ εΪπκδκδ θδζσζκθκδ, ηε ανησ εθθκεέηαδ σξδ ππμ πέζηεναθ ζηβθ Π.Α. ά σηδ πελέηεθαθ ηκθ Μεζζέα-Υλδζησ, αζζΪ σηδ, πλκ Υλδζηκτ σθηεμ εέξαθ πλκεηκδηΪζεδ ηκ θδζκζκθδεσ Ϋδαθκμ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ εαδ εέπαθ πλΪΰηαηα πκν ζε ΰεθδεΫμ ΰλαηηΫμ δεθ εέθαδ αζτηίαηα ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ. ΦνζδεΪ, ηα πλΪΰηαηα γα άηαθ πδκ ιεεΪγαλα, εΪθ δεθ νπάλξε κ ζκίδθδζησμ, πκν εΪθεδ ηκνμ ηεθ θδζκξλδζηδαθκτμ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ θα γΫζκνθ θα «εζζβθκπκδάζκνθ» εΪγε γεπλέα, πλκεεδηΫθκν θα ηβθ απκδεξηκτθ, ηκνμ δε αθηδξλδζηδαθκτμ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ θα ξαέλκθηαδ ζα ηδελΪ παδδΪεδα ηε ηβθ απκνζέα εαηαΰπΰάμ απσ ηβθ ΒζζΪδα, υζηε θα ηβθ απκλλέοκνθ. ΤπΪλξεδ ίείαέπμ β αθηέζβοβ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ «δδαζηλΫίζπζε» ηκθ Πζαηπθδζησ εηηΫζπμ, εθυ κδ Νεκπζαηπθδεκέ ηκθ εληάθενζαθ ζπζηΪ. ΠΫλαθ απσ ηδμ ΰεθδεΫμ κηκδσηβηεμ ηε ανησθ, κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ εέξε εαηηέα νπκξλΫπζβ – ζΪηππμ θα άηαθ ηδα «πζαηπθδεά ζξκζά» – θα απκδΫξεηαδ σζκθ ηκθ ΠζΪηπθα. ΏζζΪ, απσ ηβθ Ϊζζβ, κδ Νεκπζαηπθδεκέ ζηβθ πλκζπΪγεδΪ ηκνμ θα «πλκζηαηετζκνθ» ηκθ ΠζΪηπθα απσ ηκθ Υλδζηδαθδζησ εαδ ηανησξλκθα θα απκδεέικνθ σηδ νπάλξε εθδαέκ εζζβθδεσ θδζκζκθδεσ ηΫηππκ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, Ϋζεΰαθ σηδ αεσηβ εδ κ ΏλδζηκηΫζβμ ζνηθπθεέ ηααέ ηκν. «Ο ΠζΪηπθαμ, κ κπκέκμ πέζηεναθ κδ Νεκπζαηπθδεκέ σηδ ηπκλκτζε θα ζνηθδζδπγεέ ηε ηκθ ΏλδζηκηΫζβ άηαθ κ ΠζΪηπθαμ, σππμ ανηκέ ηκθ εαηαθκκτζαθ. Κδ ανησμ, σππμ Ϋξκνηε δεδ δεθ άηαθ κ απζυμ κ ΠζΪηπθαμ ηπθ δδαζσΰπθ. Παλσηδ κ Πζπηέθκμ ξλβζδηκπκδκτζε ηκθ ΏλδζηκηΫζβ ΰδα θα εαηαθκάζεδ ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ θα ηκθ νπελαζπέζεδ
Ϋθαθηδ ηκν ΏλδζηκηΫζβ, κδ τζηελκδ Νεκπζαηπθδεκέ Ϋθηαζαθ πλκκδενηδεΪ ζηκ ζβηεέκ θα δεξγκτθ ηβθ δδΫα σηδ κ ΠζΪηπθαμ εαδ κ ΏλδζηκηΫζβμ ίλέζεκθηαθ ζε απσζνηβ ζνηθπθέα ηεηαιτ ηκνμ. Οδ Νεκπζαηπθδεκέ δεθ αηθδζίβηκτζαθ ηβθ εΰενλσηβηα ηβμ ηαληνλέαμ ηκν ΏλδζηκηΫζβ σζκθ αθκλΪ ηδμ γεπλέεμ ηκν ΠζΪηπθα. Ώθαζσΰπμ, αθκζδπηΫθκδ σππμ άηαθ ζηκ θα νπελαζπέζκνθ ηκθ ΠζΪηπθα, κδβΰάγβεαθ ζηκ θα ηκθ νπελαζπέζκνθ ηε ηβ ίκάγεδα αλδζηκηεζδευθ σλπθ. Καδ ανησ δεθ ζβηαέθεδ ππμ άγεζαθ θα ζηλαθκτθ πλκμ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ˙ ζβηαέθεδ σηδ απκδεξσηεθκδ ηκνμ δζξνλδζηκτμ ηκν ΏλδζηκηΫζβ ζε σ,ηδ Ϋζεΰε κ ΠζΪηπθ, δεθ πέζηεναθ σηδ γα ηκνμ κδβΰκτζε ζηδμ αθηδθΪζεδμ ΰδα ηδμ κπκέεμ επΫηεθε κ ΏλδζηκηΫζβμ» (R.T. Wallis, Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 13-14). ζκθ αθκλΪ, ζκδπσθ ηκνμ Νεκπζαηπθδεκτμ, πκν ηΪξα κλγυθκθηαδ, απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πμ αθηέπαζκ δΫκμ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ παλαηβλκτηε σηδ κτηε εθδαέκμ άηαθ κ Νεκπζαηπθδζησμ κτηε εζζβθδεσηελκμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ κτηε εθηεζυμ αθηέγεησμ ηκν. -«ηδ κ θεκπζαηπθδεσμ ΠζΪηπθαμ απΫξεδ πκζτ απσ ηκθ έδδκ ηκθ ΠζΪηπθα ζνθκζδεΪ εέθαδ εηθαθΫμ αεσηα εαδ ηΫζα απσ ηδα πλσξεδλβ ζτΰελδζβ» (R.T. Wallis Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 45). -Αεθ εέξαθ σζκδ ηκ Έθ ζηβθ εκλνθά ηβμ εζέηαεΪμ ηκνμ. Γδα παλΪδεδΰηα, κ ΕΪηίζδξκμ, ζτηθπθα ηε ηκθ ΑαηΪζεδκ (Πεξί Αξρψλ, 1, 86, 3) πλκξυλβζε εδ Ϊζζκ αιδυθκθηαμ ηδα νπΫληαηβ αλξά πκν νπελΫίαδθε αεσηβ εαδ ηκ Έθ, εαδ ηβθ κπκέα απκεαζκτζε απζΪ «Άλλβηκ». ηβθ εκλνθά ηκν ζνζηάηαηκμ ηκν Νεκπζαηπθδεκτ Εελκεζά δε ίλέζεεηαδ ηκ θεκπζαηπθδεσ Βθ, αζζΪ Ϋθαμ Νκνμ (Εελκεζά, Δηο ηα Υξπζά Έπε, 28, 12 = Φυηδκμ Μπξηφβηβινο 462b, 18), κ κπκέκμ ηανηέαεηαδ ηε ηκ Αβηδκνλΰσ ηκν ΠζΪηπθα (Φυηδκμ, 172a) εαδ πελδΰλΪθεηαδ ζα θα Ϋξεδ δβηδκνλΰάζεδ ησζκ ηκ Νκβησ σζκ εαδ ηκθ αδζγβησ εσζκηκ εε ηκν ηβδεθσμ – ηδα γεπλέα ηκθαδδεά ζε σζβ ηβθ παΰαθδζηδεά εζζβθδζηδεά θδζκζκθέα, ηβθ κπκέα πζησζκ κ Εελκεζάμ απκδέδεδ σξδ ησθκ ζηκθ ΠζΪηπθα εαδ ζηκθ ΏλδζηκηΫζβ, αζζΪ ζηκθ Ώηηυθδκ αεεΪ, ζηκθ παΰαθδζηά ΧλδΰΫθβ, ζηκθ Πζπηέθκ ε.Ϊ. (R.T. Wallis Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 229). - Αεθ εέξαθ σζκδ ηβθ έδδα αθηέζβοβ πελέ ονξάμ. Ο Πζπηέθκμ π.ξ. δεξσηαθ ηβθ τπαλιβ εθσμ Ϊπηπηκν ηΫλκνμ ηβμ ονξάμ, εθυ κ ΕΪηίζδξκμ εαδ κδ τζηελκδ Νεκπζαηπθδεκέ (Πλσεζκμ, ηνηρείσζηο ζενινγηθή, 211˙ δηπζέεδκμ, Πεξί Φπρήο, 6, 12-17) ηβθ απΫλλδπηαθ, παλαδεξσηεθκδ σηδ κζσεζβλβ β ονξά ηπκλκτζε θα επβλεΪαεηαδ απσ ηκ ζθΪζηα. Βπέζβμ αλθκτθηαθ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΠζΪηπθα σηδ ηα αυα Ϋξκνθ ονξά εαδ νπΪλξεδ ηεηεηοτξπζβ ζ‘ ανηΪ. «Ο Πζπηέθκμ εέθαδ ζνξθΪ δεαθκπκδβηΫθκμ ηε ηδα δδηελά δδΪελδζβ ηπθ ονξυθ ζε αθυηελεμ εαδ εαηυηελεμ ά ζκΰδεΫμ εαδ Ϊζκΰεμ, ζε Ϊζζα ζβηεέα δδαδλεέ ηβθ ονξά ζε ηλέα ά εαδ πελδζζσηεα επέπεδα. ΚαηΪ ηλσπκ ζνΰεεξνηΫθκ ηπκλεέ ζε ηελδεΫμ πελδπηυζεδμ θα ξλβζδηκπκδεέ εθαζζαεηδεΪ δτκ δδαθκλεηδεΫμ ηλδηελεέμ δδαδλΫζεδμ. Δ πλυηβ απσ ανηΫμ αθαΰθπλέαεδ ηβθ αδζγβηβλδαεά αθηέζβοβ πμ ανησθκηκ επέπεδκ, εθδδΪηεζκ ηεηαιτ εθθκδαεάμ ζεΫοβμ εαδ «θνηδεάμ ονξάμ» - β κπκέα κθκηΪαεηαδ Ϋηζδ ζσΰκ ηβμ ενγτθβμ ηβμ ΰδα ηβ γλΫοβ εαδ ηβθ ατιβζβ, πελδζαηίΪθεδ σηπμ επδζβμ εαδ ηδμ ζπηαηδεΫμ επδγνηέεμ εαδ ηα ζνθαδζγάηαηα. Δ δετηελβ αθαΰθπλέαεδ ζηβθ εκλνθά ηβμ Φνξάμ Ϋθα «Ϊπηπηκ» επέπεδκ, ηκ κπκέκ παλαηΫθεδ ζε αδυθδα εθαηΫθδζβ ηκν Νκν ξπλέμ πκηΫ θα εαηείαέθεδ ζε ανησθ ηκθ εσζηκ. Ο Πζπηέθκμ δΫξεηαδ σηδ β αθαΰθυλδζβ εθσμ ηΫηκδκν επδπΫδκν απκηεζεέ εαδθκηκηέα (IV, 8, 8, 1-6). τΰξνζβ πδγαθσηαηα πλκετπηεδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ηκ «εθδδΪηεζκ» επέπεδκ ηβμ ονξάμ ηανηέαεηαδ εαηΪ ηβθ πλυηβ ηαιδθσηβζβ ηε ηβθ αδζγβηβλδαεά αθηέζβοβ εαδ εαηΪ ηβ δετηελβ ηε ηβθ εθθκδαεά ζεΫοβ (II, 9, 2, 4 εε˙ IV, 3, 12, 1-8) εαδ ηκ πλσίζβηα ΰέθεηαδ αεσηβ ξεδλσηελκ απσ ηδμ ζνξθΫμ πλκζπΪγεδεμ ηκν Πζπηέθκν θα νπκζηβλέιεδ ηκθ «Ϊπηπηκ» ξαλαεηάλα ηβμ Ϋζζκΰβμ ονξάμ ζηκ ζτθκζσ ηβμ» (R.T. Wallis Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 127) -Βθυ κ Πλσεζκμ δεξσηαθ (Δηο Αιθηβηάδε, 54-56) δτκ ηκλθΫμ Ϋλπηα, ηβθ εαγαλΪ πζαηπθδεά (απσ ηκθ εαηυηελκ ΰδα ηκ Ώθυηελκ) εαδ ηβθ «εαγκδδεά» ά «πλκθκδαεά» (πκν πλκηλΫπεδ ηκ Ώθυηελκ θα θλκθηέζεδ ΰδα ηα δβηδκνλΰάηαηΪ ηκν), κ Πζπηέθκμ απΫλλδπηε εΪηδ ηΫηκδκ, αθκτ ηκ Βθ αδδαθκλεέ ΰδα ηα δβηδκνλΰάηαηΪ ηκν, ηα κπκέα δβηδκνλΰάγβεαθ δέξπμ ηκ Βθ θα ηκ γεζάζεδ ά θα ηβ ηκ γεζάζεδ. -«Ο Πζπηέθκμ θηΪθεδ ηΫξλδ ηκ ζβηεέκ θα δβζυζεδ σηδ ηκ Πλπηαλξδεσ ΚΪζζκμ εέθαδ Ϊηκλθκ (VI, 7, 33, 378), δδαλλβΰθτκθηαμ Ϋηζδ κζκεζβλπηδεΪ ηκ δεζησ ηκν ηε ηκθ παλαδκζδαεσ Πζαηπθδζησ» (R.T. WallisΝενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 148). Βπέζβμ νπκζηβλέαεδ ηε σλκνμ ζεαθδαζδζηδεκτμ ΰδα ηκνμ παλαδκζδαεκτμ Έζζβθεμ δδαθκβηΫμ σηδ ηκ Βθ, β πβΰά ηβμ Μκλθάμ, ηκν ΜΫηλκν εαδ ηκν Ολέκν, πλΫπεδ θα εέθαδ εαγεανησ Άηκλθκ, ΏπλκζηΫηλβηκ εαδ Άπεδλκ.
-Καεκζκΰκτθ κλδζηΫθκδ ηα κλγκΰλαθδεΪ ζΪγβ πκν ίλέζεκθηαδ ζε ίνααθηδθΪ ξεδλσΰλαθα πμ δεέΰηα ηκν πσζκ αθΫΰΰδξηκδ άηαθ κδ ΐνααθηδθκέ απσ ηβθ «εζζβθδεσηβηα». ηπμ «Δ αδδαθκλέα ηκν ΰδα νθκζκΰδεκτμ εαζζππδζηκτμ Ϋθηαθε υμ ηβθ παλαηΫζβζβ ηπθ εαθσθπθ εαζζδΰλαθέαμ εαδ κλγκΰλαθέαμ (...). Βέθαδ ΰθπζησ σηδ κ Πζπηέθκμ δε δεζηενσηαθ απσ ηκνμ εαθσθεμ ηβμ εζζβθδεάμ ΰλαηηαηδεάμ˙ εαηΪ πσζκ αΰθκκτζε πλΪΰηαηδ ηβ ΰλαηηαηδεά εέθαδ Ϋθα δδαηθδζίβηκτηεθκ αάηβηα. Ώεσηβ εαδ κδ ζτΰξλκθκδ ηκν Πζπηέθκν Ϋίλδζεαθ ηκ τθκμ ηκν ζνΰεεξνηΫθκ. Ο Πκλθτλδκμ αθβΰεέηαδ πυμ κ Λκΰΰέθκμ πέζηενε σηδ κδ πλαΰηαηεέεμ πκν ηκν Ϋθελθε κ ΏηΫζδκμ άηαθ ΰεηΪηεμ απσ αθηδΰλαθδεΪ ζΪγβ, εθυ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα άηαθ ηα πδκ αελδίά αθηέΰλαθα ηπθ ξεδλκΰλΪθπθ ηκν έδδκν ηκν Πζπηέθκν (Πεξί ηνπ Πισηίλνπ βίνπ, 19, 19˙ 20, 5-9)» (R.T. Wallis Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ, ζ. 82 εαδ 83). Ο αθκλγσΰλαθκμ Πζπηέθκμ, θνζδεΪ, δεθ εαηβΰκλεέηαδ ΰδα ηβθ Ϊΰθκδα πκν εέξε. Ώνησ γα πεδ δέεαδβ ελέζβ ηπθ αλξαδκζαηλυθ. -Οδ Νεκπζαηπθδεκέ – αεσηβ εδ κ Πζπηέθκμ, πκν πκζΫηβζε ηκνμ Γθπζηδεκτμ – άηαθ εαηκνζέαθ δνδζηΫμ, αθκτ π.ξ. κ Πζπηέθκμ γεπλεέ ηβθ Όζβ πμ αδηέα ηκν εαεκτ, εέηε ηε γεηδεά Ϋθθκδα εέηε ηε ηβθ Ϋθθκδα ηβμ εζζεέοεπμ ηκλθάμ ά πθετηαηκμ. Με πκδκ ηλσπκ ηκ πλπηαλξδεσ αηΪληβηα ηκ κπκέκ απκδέδεηαδ ζηβ ονξά εαηΪ ηβθ πλκεθζΪλεπηΫθβ εαηΪζηαζά ηβμ ηπκλεέ θα ζνηίδίαζηεέ ηε ηβθ επδηκθά ηκν Πζπηέθκν σηδ ηκ εαεσ εΰεέλεηαδ ζε ανηά ησθκ ηΫζπ ηβμ ζξΫζβμ ηβμ ηε Ϋθα ΰάδθκ ζυηα (I, 8, 15, 12-21); Δ τζηελβ πλαΰηαηεέα I, 1 νπκδβζυθεδ σηδ β ονξά δεθ εαηείαέθεδ πλαΰηαηδεΪ ζε ανησθ ηκθ εσζηκ, αζζΪ απζυμ πλκίΪζζεδ ηκε εέδπζκ ηκν εανηκτ ηβμ εδυ (I, 1, 12, 21-28). Ώνησ απκηνΰξΪθεδ θα ειβΰάζεδ ΰδαηέ ηανηέακνηε εζθαζηΫθα ηκνμ εανηκτμ ηαμ ηε ανησ ηκ εέδπζκ εαδ ξλεδΪαεηαδ θα ειαΰθδζηκτηε απσ ηβθ επδλλκά ηκν. Γδα ηκθ Πζπηέθκ εέθαδ δτζεκζκ θα ειβΰάζεδ ΰδα πκδκ ζσΰκ ξλεδΪαεηαδ β βγδεά πεδγαλξέα πλκεεδηΫθκν θα ΰέθεδ β ονξά απαγάμ, αθ εέθαδ άδβ απαγάμ απσ ηβ θτζβ ηβμ (III, 6, 5˙ I, 1, 12˙ VI, 4, 16). Βεεέ σπκν εέθαδ πΪθηα εηθαθηδεσμ, εέθαδ ζηκ σηδ απυηαηβ πβΰά ηκν εαεκτ δεθ εέθαδ β ονξά αζζΪ β Όζβ, β κπκέα εκδθπθεέ ηβ δδεά ηβμ αδνθαηέα ζηα ζυηαηα πκν ίαζέακθηαδ ζε ανηάθ. νθΪΰεηαδ ζκδπσθ σηδ δεθ ηπκλεέ θα νπΪλξεδ εαηέα αηαληέα ά πζΪθβ ζε ηδα ονξά εζετγελβ απσ ηβ ζπηαηδεά επδλλκά (I, 8, 15, 12-23). Πλκετπηεδ, ίΫίαδα, ηκ ελυηβηα, ΰδαηέ θα εθζαλεπγεέ (ηδηπλβγεέ) ηδα ονξά, αθκτ πλδθ εθζαλεπγεέ δεθ δδΫπλαιε – σθηαμ αζυηαηβ – εαθΫθα αηΪληβηα; Δ απΪθηβζβ ηκν Πζπηέθκν, σηδ β εθζΪλεπζβ κθεέζεηαδ ζε εαγκζδεσ θσηκ εαδ εέθαδ Ϋεθλαζβ ηβμ ίαγτηελβμ θτζβμ ηβμ ονξάμ (IV, 3, 13, 17-32), εΰεέλεδ ηκ αθαπΪθηβηκ ελυηβηα, πυμ ηπκλκτθ κδ θατζκδ θα εαηβΰκλβγκτθ ΰδα ηδμ πλΪιεδμ ηκνμ; Ώθηέγεηα, β Βεεζβζέα απκλλέπηκθηαμ εΪγε πλκήπαλιβ ηβμ ονξάμ εαδ εΪγε πλπηαλξδεά εαεέα ηβμ τζβμ, δεθ αθηδηεηυπδζε πκηΫ ηΫηκδα πλκίζάηαηα. -Οδ Νεκπζαηπθδεκέ ζνθεπυμ δεθ ηπκλκτζαθ θα ειβΰάζκνθ ηκ εαεσ πμ ηβ αθαΰεαέκ ζηκθ εσζηκ. Τπκηέγεηαδ σηδ εέξαθ ηκ αιέπηα ππμ Ϋθα δβηδκτλΰβηα γα Ϋπλεπε κππζδάπκηε θα εέθαδ εαηυηελκ ηκν δβηδκνλΰκτ ηκν: «β αδηέα εθσμ πλΪΰηαηκμ εέθαδ πΪθηκηε ηεζεδσηελβ ηκν απκηεζΫζηαησμ ηβμ» (Πλσεζκν, ηνηρείσζηο Θενινγηθή, 7), αιέπηα πκν δεθ απΫδεδιαθ κτηε ειάΰβζαθ ΰδαηέ πλΫπεδ θα δζξτεδ. Ώθηέγεηα, β Βεεζβζέα νπκζηβλέαεδ σηδ Ϋθα δβηδκτλΰβηα (π.ξ. κ εσζηκμ) ηπκλεέ εΪζζδζηα θα εέθαδ έζβμ ηεζεδσηβηαμ ηε ηκ δβηδκνλΰσ ηκν (ηκθ Θεσ), αζζΪ κ ζσΰκμ πκν κ Θεσμ δεθ ηκ δβηδκνλΰεέ ανηκηΪηπμ ηΫζεδκ εέθαδ β επδδέπιβ ΰδα βγεζβηΫθβ ηεζεδκπκέβζβ ηκν αθγλυπκν. -Δ «γεπλέα ηβμ απκλλκάμ» εαδ ηκν ανησηαηκν ηβμ σζβμ δδελΰαζέαμ ηβμ δβηδκνλΰέαμ απσ ηκ Έθ υμ ηα νζδεΪ ζυηαηα, εέθαδ ζβηΪδδ Ϋζζεδοβμ ηεζεδσηβηαμ, αεσηβ εαδ ΰδα ηκ θεκπζαηπθδεσ Έθ – ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ ξλδζηδαθδεσ Θεσ. Ο Πζπηέθκμ νπκζηβλέαεδ ππμ β ηεζεδσηβηα ηκν αδζγβηκτ εσζηκν απκλλΫεδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κ δβηδκνλΰσμ ηκν δεθ εέξε εαηηέα πλσγεζβ θα ηκθ δβηδκνλΰάζεδ, αζζΪ σηδ «ηα ζπκνδαέα Ϋλΰα επδηνΰξΪθκθηαδ ηΫζα απσ ηβ ηβ δλΪζβ» (III, 2, 1, 34-45). ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ανησ δεέξθεδ – Ϊζζπζηε κ εσζηκμ δεθ εέθαδ ηΫζεδκμ – σηδ ηκ θεκπζαηπθδεσ Έθ δεθ εζΫΰξεδ ηβθ έδδα ηκν ηβ δλΪζβ, εδ κ ηβ ζξεδδαζησμ κππζδάπκηε νπκδβζυθεδ ηβθ επδελΪηβζβ ηκν ηνξαέκν, Ϊλα ηκν αηεζκτμ. Αεθ δζξτεδ β Ϋθζηαζβ ηκν Πζπηέθκν ππμ ηνξσθ τπαλιβ γερεάμ ίκτζβζβμ ζνθεπΪΰεηαδ Ϋζζεδοβ ηεζεδσηβηαμ ά απΪγεδαμ. ΏνηΫμ εαδ ησζεμ Ϊζζεμ δδαθπθέεμ ηεηαιτ ηπθ Νεκπζαηπθδευθ, ηεηαιτ ηκνμ εαδ ηε ηκθ ΠζΪηπθα, εαγυμ εαδ κδ αθηδθΪζεδμ ηκν εαγεθσμ απκδεδεθτκνθ πσζκ ηδελσμ, αθηδθαηδεσμ, ανηκαθαδλκτηεθκμ εαδ ΰεηΪηκμ θδζκζκθδεΪ αδδΫικδα άηαθ κ Νεκπζαηπθδζησμ ηπλκζηΪ ζηβθ Ολγκδκιέα. Ώθ ανηά β ηαεηδεά ηκν Νεκπζαηπθδζηκτ γεπλεέηαδ ζπζησηελβ απσ ηβθ ξλβζδηκπκέβζβ εαδ ηεηΪπζαζβ ηβμ θδζκζκθδεάμ ΰζυζζαμ εε ηΫλκνμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, απζυμ δδσηδ ησθκ κ πλυηκμ Ϋξεδ εζζβθδεΫμ λέαεμ, ησηε απζυμ πλσεεδηαδ ΰδα ηδα επαθΫεδκζβ ηκν εγθδεδζηκτ. ζκ ΰδα ηβθ απκδδδσηεθβ απσ ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ «δδαζηλΫίζπζβ ηπθ εζζβθδευθ θδζκζκθδευθ σλπθ εε ηΫλκνμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ», ανηά β εαηβΰκλέα εαηαθηΪ αθεζάμ. Ο ΠζΪηπθαμ κ έδδκμ επΫζεΰε θα δδαζηλείζυθεδ γεηεζδυδεδμ θδζκζκθδεΫμ Ϋθθκδεμ, σππμ π.ξ. ηβμ Αδεαδκζτθβμ (αθηέ ΰδα δζσηβηα πλκ ηκν θσηκν
ηβθ εηθαθδαε πμ αθδζσηβηα), ΰδα θα απκδεέιεδ σηδ ηκ πκζδηεδαεσ ηκν ζτζηβηα εέθαδ δέεαδκ˙ κ εαγΫθαμ θδζσζκθκμ εληάθενε σππμ άγεζε ηα σλδα ά ηδμ δδδσηβηεμ/κνζέα ηκν Νκν, ηκν Ώπεέλκν, ηκν Λσΰκν (κ κπκέκμ Ϋξεδ 2-3 δδαθκλεηδεΫμ Ϋθθκδεμ Ϋηζδ εδ αζζδυμ)˙ κ εαγΫθαμ θδζσζκθκμ ηατηδαε ανγαέλεηα Ϋθα δδεσ ηκν σλκ ηε ηδα Ϊζζβ δδαθκλεηδεά ζΫιβ-Ϋθθκδα Ϊζζκν θδζκζσθκν. Βέδαηε αζζκτ σηδ β έδδα β Ϋθθκδα ηβμ ζΫιβμ «θδζσζκθκμ» ζάηαδθε ηκθ «νπβλΫηβ ηπθ γευθ», ΰδα ηκθ Μ. Ώνλάζδκ, εθυ ΰδα ηκθ ΠζΪηπθα ζάηαδθε σξδ ηκθ θέζκ ηβμ ζκθέαμ, αζζΪ ηκθ (πζαηπθδεσ) ζκθσ-εΪηκξκ ηβμ ΰθυζβμ. Βέδαηε παλαπΪθπ ηκθ Πλσεζκ θα ηδζΪ ΰδα ηκθ εαγκδδεσ Ϋλπηα, πκν εέθαδ αελδίυμ β ξλδζηδαθδεά αΰΪπβ ηκν Θεκτ ΰδα ηα δβηδκνλΰάηαηΪ ηκν. Βδμ πεέζηα σηπμ σζπθ ανηυθ ηπθ παλαδεδΰηΪηπθ πκν απκδεδεθτκνθ σηδ δεθ νπάλξε εθδαέα εληβθεέα ηπθ θδζκζκθδευθ σλπθ, κδ αλξαδκζΪηλεμ εαηβΰκλκτθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ σηδ δδαζηλΫίζπζε εΪπκδα δάγεθ εθδαέα εληβθεέα ηπθ αλξαέπθ θδζκζκθδευθ σλπθ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, απκδεέξγβεε σηδ δεθ ηέγεηαδ γΫηα «δδαζηλείζπηΫθβμ αθηδΰλαθάμ» εαδ ζνθεπυμ, κτηε γΫηα «θα πλκηδηάζκνηε ηκ ανγεθηδεσ εδ σξδ ηβθ αθηδΰλαθά» ηέγεηαδ. ΏζζΪ ησηε πλκετπηεδ ηκ ΰθπζησ αάηβηα, ζηκ κπκέκ σζκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκδεδεθτκθηαδ παηλδπηδεσηελκδ σζπθ: ηε ηβθ εαγβηελδθά ΰζυζζα γα ηπκλκτζε ηκ ελυηβηα ανησ θα ηεγεέ πμ ειάμ: θα πλκηδηάζκνηε ηα θησπδα πλκρσθηα ά ηα ιΫθα, εΪθ ηα ηεζενηαέα εέθαδ εαζτηελα εαδ θγβθσηελα; Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απαθηκτθ ησθκθ ζσΰπ εγθδεδζηκτ «κ επδηΫθπθ εζζβθδεΪ». ΐΫίαδα, εαδ ηκ δέζβηηα εέθαδ οενηκδέζζβηα, αθκτ κδ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ, ΜΫΰαμ ΏγαθΪζδκμ, Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ, ΕπΪθθβμ Ααηαζεβθσμ, Έζζβθεμ άηαθ, εζζβθδεά παδδεέα εέξαθ, ζε εζζβθδεσ πελδίΪζζκθ Ϋαβζαθ εαδ εζζβθδεΪ ζεεθησθηκνζαθ. Βέθαδ πλκηδησηελκμ Ϋθαμ παθηκδτθαηκμ Θεσμ, απσ Ϋθαθ πζαηπθδεσ γεσ πκν γΫζεδ, αζζΪ δεθ ηπκλεέ θα θηδΪιεδ ηκθ εσζηκ ηΫζεδκ, σππμ γα άγεζε, επεδδά ηκθ εηπκδέαεδ β Ϊηκλθβ, εαεά τζβ εαδ κδ ζνθαδυθδεμ δδΫεμ. Πδκ εδζδελδθεέμ γα άηαθ, εΪθ ζΪηλεναθ ηδμ δδΫεμ, κδ Ν/Π. Βέθαδ πλκηδησηελκ εαδ πδκ δζκλλκπβηΫθκ Ϋθα ζτζηβηα σπκν κ Ϊθγλππκμ εέθαδ εαδ ονξά εαδ ζυηα εαδ ανηΪ ηα δτκ δβηδκνλΰκτθηαδ ηανησξλκθα, δβζαδά δεθ νπκηδηΪηαδ κθηκζκΰδευμ ηκ Ϋθα ζηκδξεέκ ηκν ζξεηδεΪ ηε ηκ Ϊζζκ, απσ ηκθ Πζαηπθδζησ πκν Ϊθγλππκ γεπλεέ ησθκ ηβθ ονξά εδ σξδ ηκ αδζγβησ, δδαζνσηεθκ ζυηα πκν εέθαδ β θνζαεά ηβμ ονξάμ. Βέθαδ πλκηδησηελκ εαδ πδκ θδζδεσ πλκμ ηκ ζτηπαθ Ϋθα ζτζηβηα, σπκν δεθ νπάλιε πηυζβ ηβμ ονξάμ ζε ανησ ζσΰπ πλκζπηαηδευθ ζθαζηΪηπθ ηβμ ά ζσΰπ ηδαμ αδάλδηβμ (ΰδαηέ Ϊλαΰε αδάλδηβμ;) αθΪΰεβμ, αζζΪ ηκθέαεηαδ ππμ ζεκπσμ εέθαδ β γΫπζβ ηκν νζδεκτ ανηκτ εσζηκν εαδ σξδ β θνΰά απσ ηκθ εσζηκ. Βέθαδ πλκηδησηελβ ηδα γλβζεεέα πκν εέθαδ αθηδ-αλδζηκελαηδεά, εαδ δΫξεηαδ σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ, δβζαδά δεθ απαδηεέ θα εέθαδ εΪπκδκμ δδαθκκτηεθκμ εαδ θδζσζκθκμ πκν Ϋξεδ ξλσθκ θα ζεΫθεηαδ ηδμ ΕδΫεμ, παλΪ ηδα θδζκζκθέα πκν εέθαδ ΰδα ηκνμ ζέΰκνμ, πκν ζυαεδ ζέΰκνμ, εθυ ΰδα ηκνμ Ϊζζκνμ αλεεέ β γεκνλΰέα/αζηλκζκΰέα/ηαΰεέα. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, β επδηκθά σζπθ αλξαδκζαηλυθ γΫηκνθ εείδαζηδεΪ ηκ δέζζβηα «Πζαηπθδζησμ – ά Ϊζζβ εΪπκδα αλξαέα θδζκζκθέα – ά Υλδζηδαθδζησμ;», απζυμ δεέξθεδ ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ ΰδα ηβθ πκζνηκλθέα ηβμ αλξαέαμ ζεΫοβμ. Αεθ νπάλιε ηέα «εζζβθδεσηβηα» εεπεθλαζηΫθβ απσ ηέα θδζκζκθδεά ζξκζά. ζκ ακτζε κ ΠζΪηπθ, β θδζκζκθέα ηκν εαηΪ εαθΫθαθ ηλσπκ δε γεπλεέηκ απσ ηκνμ εαζζδελΰβηΫθκνμ Ώγβθαέκνμ πμ β ζνθσοδζβ ηβμ εζζβθδεσηβηαμ. Ο Πζαηπθδζησμ δεθ άηαθ εαγσζκν β πδκ δβηκθδζάμ θδζκζκθέα˙ κ Αβησελδηκμ εέξε πκζτ πελδζζσηελκνμ κπαδκτμ. Ώπσ ηκθ Ώγβθαέκ (11, 508b) ηαγαέθκνηε σηδ κδ Ώγβθαέκδ, εθυ ζΫίκθηαθ ηκ ΑλΪεκθηα εαδ ηκθ σζπθα, πελδΰεζκτζαθ ηκθ θκηκγΫηβ ΠζΪηπθα. ΜεηΪ ηδμ ηλκηελΫμ απκηνξέεμ ηκν ζηβ δεεζέα, κδ Ώγβθαέκδ δεθ ηκν Ϋδδθαθ εαηηέα ζβηαζέα. Ο έδδκμ απΫθενΰε ηβθ αΰκλΪ, εαδ ηκθ «Αάηκ», εαδ πλκηδηκτζε ηβθ Ώεαδβηέα ηκν. ΠΫγαθε κζσηεζα απαλαηάλβηκμ – κ ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ (III, 40) ζΫεδ σηδ ζηα ηεζενηαέα ηκν άηαθ εαηαησθαξκμ εαδ οεδλδαζηΫθκμ – εδ κ ηΪθκμ ηκν Ϋηεδθε Ϊΰθπζηκμ ζηδμ ηεηαΰεθΫζηελεμ ΰεθδΫμ (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, ζ. 296). Βπεδδά σηπμ εέξε δδλτζεδ ηδα ζξκζά, δεθ ξΪγβεε β επδλλκά ηκν, σππμ β θάηβ πκζζυθ δβηκθδζυθ θδζκζσθπθ. Πυμ ζκδπσθ εδλπθετκθηαδ ηκθ Υλδζηδαθδζησ εαδ ηκθ Πατζκ πκν ζηβθ πλυηβ κηδζέα ηκν ζηβθ Ώγάθα ξζενΪζηβεε, ηβ ζηδΰηά πκν κ δδλνηάμ ηκν Πζαηπθδζηκτ ηδα απά ακτζε ζηκ πελδγυλδκ εαδ ζηβ ζεδΪ. Καζτηελα ηα ειβΰεέ κ Εκνζηέθκμ,πκν αλξδεΪ άηαθ πζαηπθδεσμ εαδ Ϋπεδηα Ϋΰδθε Υλδζηδαθσμ, ζ‘ Ϋθα απσζπαζηα πκν δεέξθεδ πσζκ εεθσμ ηκν θΪθβεε κ Πζαηπθδζησμ ζνΰελδηδεΪ ηε ηκθ Υλδζηδαθδζησ: «ἐπδδβηήζαθηδ ηῆ ηεηέλᾳ πόζεδ ζνθεηῶ ἀθδλὶ εαὶ πλκύξκθηδ ἐθ ηκῖμ Πζαηπθδεκῖμ ζνθδδέηλδίκθ ὡμ ηὰ ηάζδζηα, εαὶ πλκέεκπηκθ εαὶ πζεῖζηκθ ὅζκθ ἑεάζηβμ ηέλαμ ἐπεδίδκνθ. Καὶ ηὲ ᾔλεδ ζθόδλα ηθ ἀζπηάηπθ θόβζδμ εαὶ γεπλία ηθ ἰδεθ ἀθεπηέλκν ηκδ ηὴθ θλόθβζδθ, ὀζίΰκθ ηε ἐθηὸμ ξλόθκν ᾤηβθ ζκθὸμ ΰεΰκθέθαδ εαὶ πὸ ίζαεείαμ ἢζπδακθ αηίεα εαηόοεζγαδ ηὸθ Θεόθ˙ ηκῦηκ ΰὰλ ηέζκμ ημ Πζάηπθκμ θδζκζκθίαμ» (Γηάινγνο πξνο Σξχθσλα, 26).
82. "Ώθκτ δεθ παλαδΫξεζηε εαηηέα ίαζδεά ειΪληβζβ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ απσ ηβθ εζζβθδεά θδζκζκθέα εαδ ηβθ εζζβθδεά γλβζεεέα, ηδ εζζβθδεσηβηα Ϋξκνθ κδ παηΫλεμ ηβμ εεεζβζέαμ, ηκ ΐναΪθηδκ εαδ κ ξλδζηδαθδζησμ, πΫλαθ ηβμ εγθδεδζηδεάμ εζζβθδεσηβηαμ ηκν εδΪθκνμ, ηβμ δγαΰΫθεδαμ εαδ ηβμ εζζβθκθπθέαμ; Μάππμ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα νπΪλξεδ ειείλαρζησμ ηκν εζζβθδζηκτ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ «ηλκηελσ αηΪληβηα» ηπθ ΐνααθηδθυθ εέθαδ σηδ δεθ παλΫηεδθαθ ζε σζα δέδαιε β αλξαέα θδζκζκθέα, αζζΪ πλκξυλβζαθ εαδ απΫδπζαθ ηεΰαζτηελβ ζπκνδαδκηβηα ζε Ϊζζα πλΪΰηαηα. ηπμ ανησ ηκ πλΪΰηα, κ εεζεεηδεδζησμ, β ειΫζδιβ, β πλπηκηνπέα εέθαδ εαηεικξάθ εζζβθδεΪ επδηετΰηαηα. Αεθ εέθαδ β εζζβθδεσηβηα εαθΫθα εέδκμ αλξεητπκν, υζηε θα εέθαδ ηέα, απαλΪζζαξηβ ΰδα πΪθηα. ππμ θδζκζκθέα νπΪλξεδ εδ σηαθ εαθεέμ επδξεδλβηαηκζκΰεέ εαηΪ ηβμ θδζκζκθέαμ, Ϋηζδ εζζβθδεσηβηα ηπκλεέ θα νπΪλιεδ αεσηβ εδ αθ θαδθκηεθδεΪ δεθ νπΪλξεδ. ΦΪξθκνθ πκζζκέ ΰδα εζζβθδεσηβηα ζηκ ΐναΪθηδκ γεπλυθηαμ ππμ ηΫηκδα ίλέζεεηαδ ησθκ σηαθ εδ σπκηε κδ ζσΰδκδ αζξκζκτθηαδ ηε εζζβθδεΪ ξεδλσΰλαθα εαδ επδδέδκθηαδ ζε θδζκζκΰδεκτμ ζξκζδαζηκτμ. «Αεθ ίζΫπκνθ ηβθ εζζβθδεσηβηα ζηβ γεκζκΰέα, ζηβ ΰζυζζα, ζηβ απΰλαθδεά, ζηβθ αλξδηεεηκθδεά, ζηβ ηκνζδεά εαδ ζε Ϊζζα ηθβηεέα. Θα Ϋζεΰε ππμ κ ΠζΪηπθ επΫαβζε ζηβθ αζεβηδεά γεκζκΰέα, ηε ηβ δδδαζεαζέα ΰδα ηβ ηεηαησλθπζβ ηκν ζκΰδζηδεκτ, ηκν γνηκεδδκτμ εαδ ηκν επδγνηβηδεκτ, εαδ σξδ ζηα ξεδλσΰλαθα εαδ ζηκνμ ζξεηδεκτμ ζξκζδαζηκτμ ξπλέπθ» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο-ΒπδαληηλήοΓπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ζ. 320). «ππμ ζηβθ πελδκξβ ηβμ ηΫξθβμ πλαΰηαηυγβεε ηδα πλπησηνπβ δβηδκνλΰέα, σπκν ηααέ ηε σζα ηα αθαηκζδεΪ ζηκδξεέα εαδ ηκ πελδεξσηεθκ ηκν ξλδζηδαθδεκτ εβλτΰηαηκμ αθκηκδυγβεε β δδδκθνΎα ηβμ εζζβθδεάμ ηεξθκηλκπέαμ, Ϋηζδ εαδ ζηβ δδαητππζβ ηκν δσΰηαηκμ β εζζβθδεά θδζκζκθέα ηε Ϊζζα πκζδηδζηδεΪ ζηκδξεέα ηπκζδΪαεηαδ εαηΪ ηκθ εΰεεθηλδζησ «ηβμ αΰλδεζαέκν εδμ εαζζδΫζαδκθ»» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα,Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ζ. 333). «Σκ ηπσζδαζηα ζκδπσθ ηβμ θδζκζκθδεάμ ΰζυζζαμ ζηκ πελδεξσηεθκ ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ εηπεδλέαμ απκηεζεέ ηδα απσ ηδμ λπηαζεσηελεμ πθενηαηδεΫμ ζνθγΫζεδμ ηβμ δζηκλέαμ. Ώιδσζκΰβ πθενηαηδεά απά εαδ αθαΰΫθθβζβ ηπθ ΰλαηηΪηπθ δεθ εέθαδ, εαηαπυμ δζξνλέακθηαδ πζεέζηκδ σζκδ ελενθβηΫμ, ησθκ β Ώ ά ΐ εθαζξσζβζβ ηε εζζβθδεΪ Ϋλΰα εαδ ηε ζξεηδεκτμ ζξκζδαζηκτμ, αζζΪ ενλέπμ εαδ εαηεικξάθ β δβηδκνλΰδεά αθκηκέπζβ ηβμ εζζβθδεάμ ΰζυζζαμ εαδ β ηεηΪπζαζβ ηπθ ηεξθδευθ εαδ γεκζκΰδευθ σλπθ. ηα δδζάηηαηα πκν Ϋγεζε εαδ γΫηεδ β επδζηβηκθδεά Ϋλενθα, αθ β γεκζκΰέα εέθαδ ειεζζβθδζησμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ά εεξλδζηδαθδζησμ ηκν Βζζβθδζηκτ ά εαηΪ ίΪζβ ενλδαλξέα ηκν Εκνδαρζηκτ κθεέζεδ εαθεέμ θα ζηαγεέ ηε πκζτ ζεεπηδεδζησ. ΏθειΪληβηα απσ ηκ σηδ ηπκλεέ εαθεέμ θα εθηκπέζεδ δζξνλΪ ά αζγεθά επδξεδλάηαηα ζηκνμ ηεθ ά ζηκνμ δε, ηεζδεΪ β σζβ πλκίζβηαηδεά εέθαδ ζε εζθαζηΫθκ δλσηκ. Με Ϊζζα ζσΰδα β γεκζκΰέα, πκν εεθλΪαεδ ηβθ εεεζβζδαζηδεά πεέλα, εαηΪ εαθΫθα ηλσπκ δεθ θηδΪξθεδ ζνηπδζάηαηα ηάηε πγεέηαδ ζε ηδα ζνΰελβηδζηδεά ζεδηκνλΰέα, αζζΪ απκηεζεέ πλπησηνπβ, εζετγελβ εαδ δβηδκνλΰδεά κδεκδσηβζβ εθσμ πθενηαηδεκτ εαδ πκζδηδζηδεκτ Ϋλΰκν. Πκζτ ζπζηΪ επδζβηαέθεηαδ εαηαλξάθ σηδ ηκ δσΰηα ηκλθκζκΰδεΪ αθαπητζζεηαδ ηε ηβ θδζκζκθδεά ΰζυζζα ηκν πελδίΪζζκθηκμ˙ σηδ κδ παηΫλεμ ζηκξαασηεθκδ δεθ παλΪΰκνθ ηκ δσΰηα ζνζζκΰδζηδεΪ εαδ δδαζεεηδεΪ, αζζΪ ηκ δδαηνπυθκνθ η‘ Ϋθαθ ηΫηκδκ ηλσπκ˙ σηδ επκηΫθπμ κ πνλάθαμ εαηΪ ίΪζβ εαδ εαη‘ κνζέα εέθαδ ξλδζηδαθδεσμ. Χζησζκ ηκτηβ β ζπζηά ηκπκγΫηβζβ, αθ ειεηαζηεέ πλκζεεηδεσηελα ηπκλεέ θα κδβΰάζεδ ζε αδδΫικδκ. Με Ϊζζα ζσΰδα, πυμ εέθαδ δνθαησθ θα ξπλέζεδ εαθεέμ ηβ ηκλθά απσ ηκ πελδεξσηεθκ εαδ θα εθηκπέζεδ ηκν εαγεθσμ πλΪΰηαηκμ ηα σλδα; Πλσεεδηαδ ΰδα ζνΰεσζζβζβ δτκ πλαΰηΪηπθ; ΒιΪπαθηκμ β απΪθηβζβ ζ‘ ανηΪ ηα ελπηάηαηα, αθ σξδ αδτθαηβ, εέθαδ πκζτ δτζεκζβ. Οδ ηεξθδεκέ θδζκζκθδεκέ σλκδ εαδ ηκ πελδλλΫκθ πκζδηδζηδεσ εζέηα, πκν ηπκζδΪακθηαδ ζηβθ πεέλα ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ εκδθσηβηαμ, δεθ εέθαδ απζυμ εΪπκδα ηκλθκζκΰδεΪ ζηκδξεέα. Καδ β θδζκζκθδεά ΰζυζζα εαγεανηά Ϋξεδ Ϋθα πελδεξσηεθκ. ηβθ εέθβζβ ηβμ απάμ εαδ ηβμ δζηκλέαμ ηκτηα ηα πλΪΰηαηα δεθ ξπλέακθηαδ παλΪ ησθκ γεπλβηδεΪ ζηβ ζεΫοβ. ΒπκηΫθπμ ηε ηκτηκ ηκ ηπσζδαζηα Ϋξκνηε ηεηΪπζαζβ σλπθ εαδ πελδεξκηΫθκν. ΜπλκζηΪ ηαμ εεέηαδ ηδα θΫα δβηδκνλΰέα ανγτπαλεηβ, σππμ ανγτπαλεηκ εέθαδ Ϋθα ίνααθηδθσ εκηοκηΫξθβηα, αθειΪληβηα απσ ηα ζηκδξεέα πκν επδζβηαέθκθηαδ: εζζβθδεΪ, ξλδζηδαθδεΪ, αθαηκζδεΪ εαδ Ϊζζα. Δ ζκΰδεά εαδ επδζηβηκθδεά αθΪζνζβ δεθ ηπκλεέ θα ιεξπλέζεδ εαδ θ‘ απκηκθυζεδ ηκτηα ηα ζηκδξεέα, επεδδά ηπλκζηΪ ηαμ νπΪλξεδ Ϋθα ανηκηεζΫμ, ανγτπαλεηκ δβηδκτλΰβηα» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, 334-336). «νθάγπμ ζΫΰεηαδ ηε αλεεηά δσζβ πλκξεδλκζκΰέαμ σηδ κδ Καππαδσεεμ Ϋεαθαθ επδηνξά ζτθγεζβ Βζζβθδζηκτ εαδ Υλδζηδαθδζηκτ. ΠΫλα απσ ηβθ αζΪθεδα ηδαμ ηΫηκδαμ Ϊπκοβμ εαδ απσ ηκθ πλκθαθά παθβΰνλδεσ ηβμ ησθκ, β απά ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ εκδθσηβηαμ δεθ αθΫηεθε θα δεδ εεεέθα ηα ξλσθδα, ηεηΪ ηΫζζελδμ πελέπκν
αδυθεμ, ηδα ηΫηκδα «ζτθγεζβ» ά «ζνΰεσζζβζβ» Βζζβθδζηκτ εαδ Υλδζηδαθδζηκτ. ΣΫηκδκ θαδθσηεθκ δεθ παλαηβλάγβεε. Δ αθκηκέπζβ ηπθ πκζδηδζηδευθ ζηκδξεέπθ, σππμ εδπυγβεε εδσζαμ, εέξε αλξέζεδ θα ζνθηεζεέηαδ ενγτμ ειαλξάμ. Οδ Καππαδσεεμ ζηβθ πλκεεέηεθβ πελέπηπζβ ζνθεξέακνθ εαδ παΰδυθκνθ ηκτηβ ηβ ηεηΪπζαζβ ηβμ θδζκζκθδεάμ ΰζυζζαμ εαδ ηκν πκζδηδζηδεκτ πελδεξκηΫθκν ηβμ πελδλλΫκνζαμ αηησζθαδλαμ, ζνηίΪζζκθηαμ ίΫίαδα ζηκθ πζκνηδζησ ηβμ κλγσδκιβμ πθενηαηδεσηβηαμ» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο-Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ζ. 398-399). Σκ αάηβηα ηπθ εδεσθπθ εαδ ηβμ εδεκθκηαξέαμ ηκθ 8κ αδυθα δεέξθεδ ηε ζαθά ηλσπκ ηβθ ειΫζδιβ ηβμ εζζβθδεσηβηαμ. Βζζβθδεά παδδεέα εαδ Υλδζηδαθδζησμ εθυθκθηαδ εαδ αθηδηεηππέακνθ απσ εκδθκτ ηβθ αθεδεκθδεά «πλσεζβζβ» πκν εέθαδ β αζδαηδεά εδεκθκηαξέα. ηαθ αθηδηεηππέακνηε ηβθ εζζβθδεσηβηα πμ εΪηδ ζηαηδεσ, αθαζζκέπηκ απσ ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηεηΪ, «κδβΰκτηαζηε ζηκ ζηαγελσ δσΰηα σηδ αθαΰΫθθβζβ εζζβθδεά Ϋξκνηε ησθκ σηαθ ζηκ παθεπδζηάηδκ εΪπκδκδ ζσΰδκδ ζξκζδΪακνθ πζαηπθδεΪ εαδ αλδζηκηεζδεΪ ξεδλσΰλαθα, εαδ δεθ εέθαδ δδσζκν εζζβθδεσηβηα β ηεηΪπζαζβ ηβμ θδζκζκθδεάμ ΰζυζζαμ ζε Ϊζζεμ δβηδκνλΰδεΫμ ηκλθΫμ ηΫζπ ηβμ γεκζκΰέαμ, σππμ, ζσΰκν ξΪλβ, ζνθΫίβ ηε ηκ Αδκθτζδκ Ώλεκπαΰέηβ, ΜΪιδηκ Οηκζκΰβηά εαδ ΕπΪθθβ Ααηαζεβθσ. Μδα ηΫηκδα γευλβζβ, απσ ηβθ Ϊπκοβ ηβμ δζηκλέαμ ηκν πκζδηδζηκτ, ηβ γεπλυ Ϊελπμ εζθαζηΫθβ. Άζζπζηε β ηεηΪπζαζβ ανηά δεθ Ϋξεδ ζνηίεέ ησθκ ζηκ ξυλκ ηβμ γεκζκΰέαμ, αζζΪ εαηΪ ηκθ έδδκ ΰσθδηκ εαδ δβηδκνλΰδεσ ηλσπκ ζε εΪγε ηκλθά ηβμ ίνααθηδθάμ ηΫξθβμ. ΒπκηΫθπμ ηβθ Ϊθγδζβ ηπθ εθδδαθελσθηπθ δεθ ηπκλκτηε θα ηβθ εθηκπέακνηε ηκθΪξα ζηκνμ ελαζηΫμ εαδ ζξκζδαζηΫμ ηπθ εζζβθδευθ ξεδλκΰλΪθπθ, αζζΪ εαδ ζε σζκνμ ηκνμ δβηδκνλΰκτμ ηκν ζσΰκν εαδ ηβμ ηΫξθβμ, κδ κπκέκδ δδαηΫζκν σζπθ ηπθ αδυθπθ σξδ ησθκ δδαθτζαιαθ αζζΪ εαδ αιδκπκέβζζαθ ηε γανηαζηΫμ επδδσζεδμ ηκ ζπσλκ ηβμ εζζβθδεάμ δδδκθνΎαμ» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ζ. 430-431). Δ ζτθγεζβ ηκν Βζζβθδζηκτ ηε ηκθ Υλδζηδαθδζησ, ηκθέαεδ κ εαγβΰβηάμ γεκζκΰέαμ Νέεκμ Μαηζκτεαμ «δεθ Ϋξεδ εαηδΪ ζξΫζβ ηε ανησ πκν θεσηελκδ ελενθβηΫμ εαδ πκζδηδεκέ Ϋπζαζαθ, δβζαδά ηκθ Ϊηνξκ θεκζκΰδζησ πκν εέθαδ ΰθπζησμ πμ «εζζβθκξλδζηδαθδεσμ πκζδηδζησμ». Με ηκθ σλκ ανησ πελδζζσηελκ θκεέηαδ, ζηβ γεπλέα εαδ ηβθ πλΪιβ, ηδα βγδεκζκΰέα ά Ϋθα ζτζηβηα αιδυθ, εαδ σξδ Ϋθαμ πκζδηδζησμ ηε ηβθ παλΪδκζά ηκν. Έηζδ πκζζκέ, εΪθκθηαμ ζσΰκ ΰδα «εζζβθκξλδζηδαθδεσ πκζδηδζησ» εαδ επδδδυεκθηαμ ηδα ξλάζβ ά ηδα εθαληκΰά εαηαθετΰκνθ ζηβθ απαλέγηβζβ ζηκδξεέπθ ηδαμ βγδεκζκΰέαμ ά εκδθσηκπβμ αιδκζσΰβζβμ. ηπμ ζηκ ίνααθηδθσ πκζδηδζησ, δβζαδά ζηβθ εζζβθκλγσδκιβ παλΪδκζβ ηε ηα ηθβηεέα ηβμ, δεθ ενλδαλξεέ ηάηε ηδα βγδεκζκΰέα ηάηε Ϋθα ηνπκπκδβηΫθκ ζτζηβηα αιδυθ. Πλσεεδηαδ ΰδα ηλσπκ απάμ ηε δβηδκνλΰδεσ πλκξυλβηα, πκν ηεζδεΪ αθάθεδ ζε εΪγε θΪζβ ηβμ δζηκλέαμ ηα πλκρσθηα ηβμ δβηδκνλΰέαμ. Γδ‘ ανησ κδ ΝεκΫζζβθεμ δεθ εέθαδ ηπκλεησ θα επδεκδθπθκτθ ηε ηκθ αλξαέκ εζζβθδεσ πκζδηδζησ ηΫζπ εαεΫεηνππθ απκηδηάζεπθ ά ηδαμ αθσβηβμ θκζηαζΰέαμ εαδ αδζγβηαηκζκΰέαμ ΰδα ηα επδηετΰηαηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ˙ ηκθ Βζζβθδζησ ηπκλκτθ θα ηκθ ίλκνθ εαδ θα ηκθ αάζκνθ ζηκ πλκξυλβηΪ ηκν, ΰσθδηα εαδ δβηδκνλΰδεΪ, ηΫζπ ηκν ίνααθηδθκτ πκζδηδζηκτ, εθσζκθ ειαεκζκνγάζκνθ θα παλΪΰκνθ πκζδηδζησ ηε ηκθ ηλσπκ απάμ πκν εζβλκθκηκτθ. ΠΪθηκηε νπΪλξεδ ξυλκμ ΰδα πλπηκηνπέα εαδ δβηδκνλΰδεσηβηα. Δ πλυηβ ζτθγεζβ Βζζβθδζηκτ εαδ Υλδζηδαθδζηκτ, ζσΰκν ξΪλβ, πκν Ϋΰδθε, πκηΫ δεθ Ϋηεδθε ζηαηδεά. ‘ σζεμ ηδμ ηκλθΫμ απάμ παλκνζέααε επέ αδυθεμ πκλεέα, πκν Ϋδεδξθε σηδ εΪγε θκλΪ νπάλξε δτθαηβ αθκηκδπηδεά εαδ γανηαζησ απκηΫζεζηα. ΠΪθηκηε νπάλξε πεηΪπζαζβ ηβμ έδδαμ πλαΰηαηδεσηβηαμ, κπσηε εαδ β παλΪδκζβ ακτζε εαδ κ ηλσπκμ απάμ ηβμ εκδθσηβηαμ πλκξπλκτζε δβηδκνλΰδεΪ. ΛΫθε σηδ κ Βζζβθδζησμ ζηβ γεκζκΰέα Ϋΰδθε απζυμ β ηκλθά ά ηκ Ϋθδνηα ηκν ξλδζηδαθδεκτ δσΰηαηκμ. Σκτηκ εαηαλξάθ εέθαδ ζπζησ, σηπμ εέθαδ απαλαέηβηκ θα εαηαθκβγεέ ζηδμ ζπζηΫμ ηκν δδαζηΪζεδμ. Με Ϊζζα ζσΰδα β εζζβθδεά θδζκζκθέα ηεηαπζΪζζεηαδ, ΰέθεηαδ κλΰαθδεσ ζηκδξεέκ ηβμ δδδαζεαζέαμ. Αεθ ηπκλεέ εαθεέμ θα ιεξπλέζεδ ηκλθά ά Ϋθδνηα απσ ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ δδδαζεαζέαμ. Καδ ηκ πλΪΰηαηδ δβηδκνλΰδεσ ΰεΰκθσμ ζ‘ ανηά ηβ ηεηΪπζαζβ ίλέζεεηαδ ζηκ έδδκ ηκ απκηΫζεζηα, σπκν β ηκλθά δεθ ιεξπλέαεδ απσ ηκ πελδεξσηεθκ, εέθαδ κλΰαθδεσ ζηκδξεέκ ηκν σζκν, εαδ ζνθΪηα ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ δδδαζεαζέαμ παλαηΫθεδ αησθδκ, αεΫλαδκ εαδ πζάλπμ απκζαθβθδζηΫθκ. Ώθ ηκτηκ δνζεκζετεηαδ εαθεέμ θα ηκ εαηαζΪίεδ πυμ ζνθηεζεέηαδ ζηβ γεκζκΰέα, εαδ πυμ δεθ αζζκδυθεδ ηκ ξλδζηδαθδεσ δσΰηα εαθΫθαμ νπκζηβλδασηεθκμ ειεζζβθδζησμ, εέθαδ ηπκλεησ θα ίκβγβγεέ εαζτηελα, αθ ζσΰκν ξΪλβ, ηεζεηάζεδ ηδα ηκλθά ηβμ ίνααθηδθάμ ηΫξθβμ, ηβθ εδεσθα. Βθυ β εζζβθδεά ηεξθκηλκπέα εαδ δδδκθνΎα, ζηκ θυμ εαδ ζηα ξλυηαηα, ηε ζηκδξεέα αθαηκζδεΪ εαγκλέαεδ ηβ ηαζηκλδΪ ηπθ αΰδκΰλΪθπθ, γα ‗ηαθ αδδαθσβηκ θα νπκζηβλέιεδ εαθεέμ σηδ ζηβθ πλκεεδηΫθβ πελέπηπζβ Ϋξκνηε απκηέηβζβ ά ειεζζβθδζησ ηδαμ νπΪλξκνζαμ ξλδζηδαθδεάμ απΰλαθδεάμ. Μάηε ηπκλεέ εαθεέμ θα ιεξπλέζεδ ηκ εζζβθδεσ ζηκδξεέκ απσ ηκ ξλδζηδαθδεσ. Γδαηέ πλσεεδηαδ ΰδα ηδα πλπησηνπβ δβηδκνλΰέα ηε δτθαηβ Ϊελπμ αθκηκδπηδεά εαδ ηεηαπζαζηδεά. Σκ έδδκ πλαΰηαηυθεηαδ εαδ ζ‘ σζεμ ηδμ ζκδπΫμ ηκλθΫμ ηΫξθβμ. Έηζδ β αθκηκδπηδεά εαδ δβηδκνλΰδεά δτθαηβ απΫελκνζε ηκ Ϊΰαζηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ
εαδ εθ πκζζκέμ ηκ ΰζνπησ, ηδα εαδ κ κλγσδκικμ πκζδηδζησμ δδαθκλεηδεΪ γα πλσδδδε ηκ πελδεξσηεθσ ηκν. Καδ αθ δεθ άηαθ Ϋθαμ πλπησηνπκμ εαδ δβηδκνλΰδεσμ πκζδηδζησμ, έζπμ νδκγεηκτζε ηκ Ϊΰαζηα ηε ηδα ηΪζβ εαεΫεηνπβμ απκηέηβζβμ. ΚαηΪ ζνθΫπεδα β έδδα ζεδηκνλΰέα ζνθηεζεέηαδ εαδ ζηκ ξυλκ ηβμ γεκζκΰέαμ, σπκν β πλσζζβοβ ηβμ εζζβθδεάμ θδζκζκθέαμ ζνθηεζεέηαδ δβηδκνλΰδεΪ εαδ ηεηαπζαζηδεΪ. Σκ ξλδζηδαθδεσ δσΰηα εαδ β ζνθκζδεά δδδαζεαζέα, εθυ Ϋξκνθ αδδΪζεδζηκ ηκ ίδίζδεσ νπσίαγλκ εαδ ηβθ απκζηκζδεά απζσηβηα, εεθλΪακθηαδ ηε ηδα ηεηαπζαζηΫθβ θδζκζκθδεά ΰζυζζα, αεσηβ εδ σηαθ δεθ πζΪγκθηαδ θΫκδ ηεξθδεκέ σλκδ εαδ παλαηΫθκνθ αεΫλαδκδ κδ θδζκζκθδεκέ σλκδ ηβμ αλξαέαμ εζζβθδεάμ θδζκζκθέαμ, αζζΪ εαδ κ δβηδκνλΰδεσμ εαδ δνθαηδεσμ ξαλαεηάλαμ ηβμ γεκζκΰέαμ, πκν εκδηαΰηΫθκμ ηε ηΫηκδα ηαηδΪ πατεδ θα θαέθεηαδ ηδα ηνπκπκδβηΫθβ αζάγεδα εαδ Ϋθα εζεδζησ ηκλθκζκΰδεσ ζτζηβηα» (Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- ΒπδαληηλήοΓπηηθνεπξσπατθήο, Ν. Ώ. Μαηζκτεα, εεδ. ΠκνλθΪλαμ, ζ. 483-485). «Μεηαιτ ηπθ δδαθκκνηΫθπθ, κδ θεκπζαηπθδεκέ άηαθ κδ ενλδσηελκδ αθηαΰπθδζηΫμ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ. ΐείαέπμ, κ ζηανλσμ γλδΪηίενζε, εέθαδ σηπμ αιδκζβηεέπηκ πσζκ ενλέπμ κδ δδΫεμ ηκν Πζπηέθκν πελέ αδζγβηδεάμ εαηΪθελαθ θα επδίζβγκτθ ηΫζα ζηβ ξλδζηδαθδεά ηΫξθβ (...) . κ Πζπηέθκμ εέξε πΪγκμ ηε ηκ θπμ εδ ανησ ζνηθπθκτζε απσζνηα ηε ηκ ΰκτζηκ ηπθ ΐνααθηδθυθ» (Sture Linnér, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Πνιηηηζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά, ζ. 38). ΐζΫπκνηε δβζαδά, σηδ β εζζβθδεσηβηα πμ ΰκτζηκ ζηβθ ηΫξθβ ζνθεξέαεηαδ. ΛΫΰεηαδ σηδ β Βεεζβζέα δδαζηλΫίζπζε ηβ ζβηαζέα ηπθ αλξαδκεζζβθδευθ ζΫιεπθ. ΏθαθΫλγβεε παλαπΪθπ σηδ δεθ άηαθ εαδ ησζκ εθδαέα β αθηέζβοβ ΰδα ηκνμ θδζκζκθδεκτμ σλκνμ. Βδυ γα ειεηΪζκνηε ηβ ζβηαζέα Ϊζζπθ ζΫιεπθ. Θα ειεηΪζκνηε ηλεδμ ζΫιεδμ. Λεθ κδ αλξαδκζΪηλεμ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ δδαζηλΫίζπζαθ ηβ ζβηαζέα ηβμ ζΫιβμ δαίκσλ απκδέδκθηΪμ ηβθ ζε εαεΪ νπελθνζδεΪ σθηα. ηπμ άδβ απσ ηβθ παΰαθδζηδεά Ώλξαδσηβηα π.ξ. κ Πζκτηαλξκμ εαδ κ Πκλθτλδκμ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα εαεκτμ δαέηκθεμ. Λεθ κδ αλξαδκζΪηλεμ σηδ δδαζηλείζυγβεε β ζβηαζέα ηβμ ζΫιβμ ακαξηία. Ώηαληέα εέθαδ ηκ ζθΪζηα. Ώπζυμ ζηβθ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ εέθαδ ηκ ζθΪζηα αθαθκλδεΪ ηε ηκ γΫζβηα ηκν Θεκτ – εδ επεδδά κ Θεσμ πμ παθΪΰαγκμ εαδ παθηκΰθυζηβμ ιΫλεδ ηδ εέθαδ ηκ αζβγδθΪ ζπζησ, β ξλδζηδαθδεά αηαληέα εέθαδ ηκ εαηεικξάθ πλαΰηαηδεσ ζθΪζηα. Λεθ ΰδα ηβ δδαζηλΫίζπζβ ηβμ ζΫιβμ Δθθιεζία. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ β «εεεζβζέα ηκν δάηκν» εέξε ξΪζεδ ηβθ πκζδηδεά ζβηαζέα ηβμ – αθ ηνξσθ ζνΰεαζκτθηαθ πδα – άδβ απσ ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά, 200 ξλσθδα πλδθ ηκ Υλδζησ. ΠΪζδ πζησζηκ ηκ εεθηλδεσ θσβηα εε-εζάζβ, εΪζεζηα δδαηβλεέηαδ. ΓεθδεΪ ίζΫπκνηε σηδ ηκ θσβηα ηβμ ζΫιβμ αζζΪαεδ πκζτ ησθκ σηαθ β πλκβΰκτηεθβ ζβηαζέα Ϋξεδ πΪοεδ θα δζξτεδ. Δ Ολγκδκιέα δδαηάλβζε εθησμ ηβμ δτκ πκζτ ζβηαθηδεΪ ξαλαεηβλδζηδεΪ ηβμ εζζβθδεάμ αλξαδσηβηαμ, ηβ δβηκελαηέα εαδ ηκ δδΪζκΰκ. Οδ δκΰηαηδεΫμ απκθΪζεδμ ηβμ δεθ ειαληυθηαδ απσ εαθΫθαθ ΠΪπα, εαθΫθα Υαζέθβ. Γδα θα ζβθγεέ ηδα απσθαζβ δεθ απκθαζέαεδ απσ ησθκμ ηκν εΪπκδκμ ΠαηλδΪλξβμ ά επέζεκπκμ˙ ξλεδΪαεηαδ ζτθκδκμ, ηκπδεά ά κδεκνηεθδεά. ε ανηάθ κδ απκθΪζεδμ παέλθκθηαδ ηε πζεδκοβθέα εδ σξδ ηε ηκ Ϋηζδ γΫζπ. Κδ σηαθ ανησ εαηεπαηεέηκ απσ ανηκελΪηκλεμ ά παηλδΪλξεμ, κδ κπκέκδ ηε ηκ «Ϋηζδ γΫζπ» ζνΰεαζκτζαθ ζνθσδκνμ εαδ απκθΪζδααθ κνζδαζηδευμ ησθκδ ηκνμ, ησηε κ ζασμ ηααέ ηε ηβθ (νπσζκδπβ) δελαλξέα αθηδδλκτζε. Θα πεδ εαθεέμ ππμ ανηΪ αθκλκτθ ηα εθησμ ηβμ Βεεζβζέαμ ησθκ, σξδ ηβθ αθηδηεηυπδζβ ηπθ εεησμ, δβζαδά σζπθ δεθ εέθαδ ηΫζβ ηβμ. Μάππμ ανηκέ πκν δζξνλέακθηαδ ανηΪ, ηπκλκτθ θα θΫλκνθ Ϋθα παλΪδεδΰηα απσ εΪπκδα αλξαέα θδζκζκθδεά ζξκζά, σπκν σζκδ άηαθ έζκδ – ΠζΪηπθ εαδ πζαηπθδεκέ ηαγβηΫμ ηκν˙ ΏλδζηκηΫζβμ εαδ αλδζηκηεζδεκέ – εαδ εΪγε ζξκζά ζνηπελδθελσηαθ εσζηδα πλκμ ηδμ Ϊζζεμ; Γθπλέακνηε ππμ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ εαδ κδ αθηέπαζεμ ζξκζΫμ αζζβζκςίλέακθηαθ, εθυ ζηκ εζπηελδεσ ηκνμ, εΪθ εαθεέμ δδαθπθκτζε, Ϋθενΰε. Βέθαδ αίΪζδηκ θα πδζηετκνηε ππμ π.ξ. κ ΠζΪηπθ δεξσηαθ – εθθκεέηαδ ζνζηβηαηδεά – «αθηδπκζέηενζβ» εθησμ ηβμ Ώεαδβηέαμ. ΒΪθ εαθεέμ ηαγβηάμ ηκν πλκξπλκτζε ζε ηΫηκδα εέθβζβ, απκίαζσηαθ. Γδαηέ, ζκδπσθ, ΰδα σζα πλΪΰηαηα ά γεζηκτμ δεθ νπάλξαθ ζηβθ αλξαδσηβηα, εαηβΰκλκτθ ηβθ Ολγκδκιέα; Ώνηά δδΫζπζε ηβ δβηκελαηέα εθησμ ηβμ˙ ησθβ πλκςπσγεζβ ΰδα θα ηβθ απκίζβγεέ εΪπκδκμ άηαθ θα δΫξεηαδ ηδμ απκθΪζεδμ ηβμ πζεδκοβθέαμ ζηδμ ζνθσδκνμ, εθυ ζηδμ θδζκζκθδεΫμ ζξκζΫμ αλεκτζε β δδαθπθέα ηε ηκθ δδλνηά ά ηκθ αλξβΰσ ηκνμ, ΰδα θα απκίζβγεέ. Μάππμ β ηκνζδεά ηβμ Βεεζβζέαμ δεθ πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ αλξαδσηβηα; Χμ ΰθπζησ, κδ εεεζβζδαζηδεκέ «άξκδ» εέθαδ έδδκδ ηε ηκνμ αλξαέκνμ «ηλσπκνμ». Θα πκνθ ηελδεκέ σηδ β Βεεζβζέα απαΰσλενζε ηα σλΰαθα, επεδδά ανηΪ άηαθ εζζβθδεΪ. ΛΪγκμ˙ ηα απαΰσλενζε ενλέπμ δδσηδ πδζηετεδ ππμ, επεδδά κ Ϊθγλππκμ εέθαδ ηκ αθυηελκ δβηδκτλΰβηα, ησθκ β αθγλυπδθβ θπθά αιέαεδ θα νηθεέ ηκ γεέκθ. ΠαλαηΫλδζε ηα Ϊονξα σλΰαθα ΰδα ξΪλβ ηκν αθγλυπκν. «Ο Βζζβθδζησμ ηεδυθεηαδ αθΪθηαζηα, σηαθ ζνθδΫεηαδ ησθκ ηε ηβθ πελέκδκ ηβμ εδδπζκζαηλεέαμ, ηε ηκ γεζησ ηβμ δκνζεέαμ, ηβμ νπκηδηάζεπμ ηβμ ΰνθαέεαμ, ηβμ αλδζηκελαηδεάμ πελέ ζκθέαμ εαδ ηεζεδυζεπμ αθηδζάοεπμ. Ο Θεσμ ηκθ ειΫζειε πμ νπβλΫηβ ηβμ γερεάμ, ηβμ απκεεεαζνηηΫθβμ αζάγεδαμ˙ εαδ εέθαδ ζη‘ αζά-
γεδα πκζτ πλκηδησηελκ εαδ νοβζσηελκ θα νπβλεηεέ κ εζζβθδεσμ ζσΰκμ ηκ ζπηβλδυδεμ εαδ αθαεαδθδζηδεσ Ϋλΰκ ηκν Υλδζηκτ, παλΪ ηδμ κπκδεζδάπκηε ζνζζάοεδμ εαδ ηκνμ ζηκξαζηκτμ, εαζκτμ ά εαεκτμ, ηπθ θδζκζσθπθ εαδ ηκνμ ητγκνμ ηβμ εδδπζκζαηλεέαμ. ‘ ανηάθ ηβθ νπβλεζέα εγάηενζαθ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ πκν πλκάΰαΰαθ ηκθ αθγλππδζησ εαδ ηβθ ειβηΫλπζβ ζε απεέλπμ νοβζσηελα απσ ηκνμ θδζκζσθκνμ ζβηεέα» (Θ. Ν. Γάζβ, Δπφκελνη ηνηο ζείνηο παηξάζη. Αξρέο θαη θξηηήξηα ηεο Παηεξηθήο Θενινγίαο, εεδ. ΐλνΫθθδκμ, ζ. 36).
83. "Δ εζζβθδεσηβηα δεθ εέθαδ εΪηδ πκν ηεηαίΪζζεηαδ. Βέθαδ Ϋθα αλξΫηνπκ εαδ δε ηπκλεέ θα αζζΪιεδ ζηα ίαζδεΪ ηβμ ζβηεέα, σππμ ανηΪ δδαηκλθυγβεαθ απσ ηκθ Πζαηπθδζησ. Βπέζβμ, β εζζβθδεσηβηα δεθ Ϋξεδ ζξΫζβ ηε ηκ ελαηέδδκ πκν ακτηε, κτηε ηε ηβθ «εγθδεά»/εγθδεδζηδεά ζνθεέδβζβ, αζζΪ ηε ηκθ Παΰεσζηδκ Βζζβθδζησ. ΒζζβθδεΪ δεθ εέθαδ β Αβηκελαηέα, κ ΑδΪζκΰκμ, κδ Βπδζηάηεμ, β Φδζκζκθέα; ΏνηΪ δεθ αζζΪακνθ, υζηε θα δζξτεδ β παλΪζκΰβ Ϊπκοβ σηδ εέηαζηε εαδ Έζζβθεμ (δβζαδά ηΫηκξκδ εζζβθδεσηβηαμ) Υλδζηδαθκέ ηε ξλδζηδαθδεσ πκζδηδζησ". ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ εζζβθδεσηβηα δεθ εέθαδ (αεσηβ) ηέα πζαηπθδεά δδΫα ζηκθ εσζηκ ηπθ Εδευθ, υζηε θα παλαηΫθεδ αδυθδα β έδδα, αθαζζκέπηβ εαδ αθΫΰΰδξηβ απσ σ,ηδ ζνηίαέθεδ ζε ανησθ ηκθ ξνδαέκ, νζδεσ (εαηΪ ηβθ Ϊπκοβ σζπθ πελδθλκθκτθ ηβθ τζβ), ηβ πλαΰηαηδεσ εσζηκ. Δ εζζβθδεσηβηα εέθαδ δβηδκτλΰβηα – εθ ξλσθπ – εΪπκδπθ αθγλυππθ, ηπθ Βζζάθπθ, εαδ ΰδ‘ ανησ αζζΪαεδ˙ κτηε κνλαθκεαηΫίαηβ εέθαδ κτηε απσ ηκνμ ειπΰάδθκνμ πλκάζγε κτηε πζαηπθδεσ αλξΫηνπκ εέθαδ. Βέθαδ ηκ κθ Ϊθγλππκμ πκν δβηδκνλΰεέ ηβθ «αθγλππδΪ» εαδ ηκ «αθγλυπδθκ». ξδ ηκ αθηέγεηκ. Βέθαδ κ γεσμ πκν δβηδκνλΰεέ ηβθ Ϋθθκδα ηβμ «γερεσηβηαμ» εαδ ηκν «γεέκν». ξδ ηκ αθηέγεηκ. Βέθαδ κ Έζζβθαμ (κδ Έζζβθεμ) πκν δβηδκτλΰβζαθ ηβθ Ϋθθκδα ηβμ «εζζβθδεσηβηαμ» εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ. Αεθ δζξτεδ εαηηέα κνζδκελαηέα, εαθΫθαμ πλκεαγκλδζησμ. ππμ ζΫθε κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ «κνε εε ηβμ κνζέαμ κ πθ, αζζΪ εε ηκν σθηκμ β κνζέα», δέθκθηαμ πλκηελαδσηβηα ζηα πλΪΰηαηα εδ σξδ ζηβθ «κνζέα». Ώεσηβ εδ Ϋθα απζσ παλΪδεδΰηα απσ ηβ ηκνζδεά πεέγεδ σηδ δεθ νπΪλξεδ «αδυθδα εζζβθδεσηβηα». Χμ ΰθπζησ, ηκ «εεεζβζδαζηδεσ σλΰαθκ» ηβμ δνηδεάμ εεεζβζέαμ πλκΫλξεηαδ απσ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά τδλανζβ. Ώνηά ηβθ εθβτλε κ Ήλπθαμ εαδ άηαθ ζε ξλάζβ εαηΪ ηκνμ ίνααθηδθκτμ ξλσθκνμ. Δ πλυηβ τδλανζδμ ηπθ δνηδευθ άηαθ Ϋθα δυλκ ηκν Ρπηβκτ ανηκελΪηκλα πλκμ Ϋθαθ ΦλΪΰεκ λάΰα, εαηΪ ηκθ 9καδυθα. ΜεηΪ ηβθ Άζπζβ, σηπμ, Ϋπαοαθ κδ Ρπηβκέ Έζζβθεμ θα ηβθ ξλβζδηκπκδκτθ, εθυ κδ δνηδεκέ ηβθ ξλβζδηκπκδκτζαθ πζΫκθ ενλΫπμ. Αεθ ηπκλεέ, ίΫίαδα, θα πεδ εαθεέμ σηδ κδ ζνθγΫζεδμ ηπαλσε ηκνζδεάμ ηε δνηδεσ εεεζβζδαζηδεσ σλΰαθκ εέθαδ εζζβθδεΫμ, απζυμ επεδδά β πλκΫζενζβ ηκν κλΰΪθκν εέθαδ εζζβθδζηδεά. Οτηε ηπκλεέ εαθεέμ θα πεδ, σηδ επεδδά ηκ εζαλέθκ εαδ ηκ ίδκζέ εέθαδ δνηδεάμ πλκΫζενζβμ σλΰαθα, β δβηκηδεά ηκνζδεά εέθαδ δνηδεκενλππαρεά. Ώζθαζυμ, πλδθ ηβθ Άζπζβ, ηκ πθενηαηδεσ σλΰαθκ άηαθ εζζβθδεσ εδ β ηκνζδεά πκν ζνθΫγεηαθ κδ Ρπηβκέ Έζζβθεμ άηαθ εζζβθδεά. ΏζζΪ Ϋπαοε απσ Ϋθα ζβηεέκ εαδ ηεηΪ θα εέθαδ εζζβθδεά. Ο ξλάζηβμ εαγκλέαεδ εαδ ηβθ εθηκπδσηβηα, σξδ ηκ αθηέγεηκ. Δ ίΪζβ, ηε ηβθ κπκέα κδ αλξαδκζΪηλεμ νπκζηβλέακνθ ηδμ γΫζεδμ ηκνμ ανηΫμ πελέ εζζβθδεσηβηαμ ίλέζεεηαδ ζηδμ δδΫεμ ηκν παπδεκτ εαγκζδεδζηκτ ηκν ζξκζαζηδεδζηκτ ηκν ηεζαέπθα, ηβμπξαγκαηνθξαηίαο, ζτηθπθα ηε ηβθ κπκέα ηα κθσηαηα – κδ ζΫιεδμ – εεθλΪακνθ ηβθ κνζέα ηκν κθκηαασηεθκν πλΪΰηαηκμ. Ώνηά β γεπλέα δέθεδ αθνπκζσΰδζηβ δτθαηβ ζηκνμ ζνζζκΰδζηκτμ ΰδα ηβ δδελετθβζβ εΪγε αζάγεδαμ. Δ αλξά ηβμ αθηέδλαζβμ ζε ανηάθ ηβθ γεπλέα Ϋΰδθε ηε ηκθ ΓκνζδΫζηκ εεαη ηκθ 14 κ αδυθα, πκν Ϋζεΰε σηδ ηα κθσηαηα δέθκθηαδ ζ‘ σζα ηα πλΪΰηαηα απσ ηβθ δδΪθκδα, εαδ πελδΰλΪθκνθ απζυμ ηδμ δδδσηβηΫμ ηκνμ, εθυ β κνζέα ηκνμ ηΫθεδ Ϊΰθπζηβ ά αδδΪθκλβ. Οδ Ολγσδκικδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ άδβ δΫεα αδυθεμ πλδθ ηκθ δνηδεκενλππαρεσ ηεζαέπθα εέξαθ δδαηνπυζεδ αθηέζηκδξεμ γΫζεδμ ηε ηκν εεαη. «Οδ γεκζσΰκδ παηΫλεμ απσ ηκθ 4κ αδυθα [απσ ηκθ Μ. ΏγαθΪζδκ] εαδ εθειάμ εαγδελυθκνθ ηδα δδΪελδζβ αθΪηεζα ζηκ πλΪΰηα πκν νπΪλξεδ εαδ ζηκ ηέ εέθαδ εαη‘ κνζέαθ ηκτηκ ηκ πλΪΰηα, κπσηε ΰθπλέαεδ εαθεέμ ηκ πλΪΰηα εαδ ηδμ δδδσηβηΫμ ηκν, σξδ σηπμ εαδ ηβθ κνζέα ηκν. τηθπθα ηε ανηκτμ, β δδΪθκδα εαηαζεενΪαεδ θαη’ επίλνηαλ σζα ηα κθσηαηα, ηα κπκέα δβζυθκνθ ηβθ τπαλιβ ηπθ πλαΰηΪηπθ εαδ ηδμ δδδσηβηΫμ ηκνμ, πκν ηπκλεέ θα ΰθπλέαεδ κ Ϊθγλππκμ, πκηΫ ηβθ κνζέα ηκνμ» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ζ. 595, 597). Έηζδ, κδ γΫζεδμ ησζκ ηπθ ΠαηΫλπθ – πκν ηπκλκτθ Ϋηζδ θα γεπλβγκτθ εαδ πλσδλκηκδ ηβμ ζτΰξλκθβμ Βπδζηάηβμ, αθκτ ηβθ απεζενγΫλπζαθ απσ ηβθ πζαηπθδεά ζεζαίδΪ ηπθ αλξεητππθ – σζκ εαδ ηπθ δνηδευθ Οθκηαηκελαηυθ εέθαδ β ίΪζβ ηβμ ζτΰξλκθβμ επδζηάηβμ αζζΪ εαδ θδζκζκθέαμ: Βπδζηάηκθεμ εαδ
θδζσζκθκδ εαηΪλΰβζαθ κνζέεμ εαδ αλξΫηνπα, εεθλΪακνθ ζεεπηδεδζησ ζε σ,ηδ αθκλΪ ηκνμ κλδζηκτμ, δεθ ελενθκτθ εαηδΪ κνζέα, ηάηε ηβμ τζβμ, εθυ β επδζηάηβ ζνθέζηαηαδ ενλέπμ ζηβθ πελδΰλαθά πλαΰηΪηπθ εαδ εθελΰεδυθ εαδ ζηδμ ζξεηδεΫμ εθαληκΰΫμ. Έηζδ π.ξ. εαθεέμ πδα δεθ εθδδαθΫλεηαδ θα ΰθπλέζεδ ηβθ κνζέα ηβμ τζβμ˙ αλεεέ β ζξΫζβ ηβμ ηε ηβθ εθΫλΰεδα. Ώθηέγεηα, ηκθ 16κ αδυθα πέζηεναθ σηδ β ενεζκθκλέα ηκν κινΰσθκν εαδ ηκν αέηαηκμ ΰέθεηαδ ηε ηΫηκδα αλξΫηνπα. ΒπδζηλΫθκθηαμ ζηκ αλξδεσ αάηβηα – αθκτ απκδεέξγβεε σηδ κδ αλξαδκζΪηλεμ νπελαζπέακθηαδ ηβθ Ϊπκοά ηκνμ ίΪζεδ ιεπελαζηΫθπθ απσ ηβθ Βπδζηάηβ δνηδευθ ηεζαδπθδευθ γεπλδυθ – θνζδεΪ εθθκεέηαδ σηδ ηπκλεέ θα αζζβζεπδδλΪ β εζζβθδεσηβηα ηε ηκτμ Έζζβθεμ: αθκτ ανηά δβηδκνλΰβγεέ, επβλεΪαεδ ηκθ Έζζβθα, επβλεΪαεδ ηκ ηδ γεπλεέηαδ κ «Έζζβθαμ». ΏζζΪ πΪζδ, πλκηελαδσηβηα Ϋξεδ κ Ϊθγλππκμ – πμ ζασμ – εαδ ηκ πλσζππκ εαδ ηεηΪ β «εζζβθδεσηβηα». Ώθ ηε πλπηκίκνζέα ηπθ πλκζυππθ αζζΪιεδ ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ «εζζβθδεσηβηαμ», ηκ απκηΫζεζηα εέθαδ εαγ‘ σζα θσηδηκ. Δ αζζβζεπέδλαζβ εαδ β αζζαΰά δεθ εέθαδ απσηκηεμ, θνζδεΪ. Άλαΰε πλδθ αάζεδ κ ΠζΪηπθαμ εαδ εηθαθδζηεέ κ Πζαηπθδζησμ, δεθ νπάλξε εζζβθδεσηβηα; Αεθ άηαθ δδαηκλθπηΫθβ εαδ πελέηεθε ηκθ Πζαηπθδζησ; Ώθ δεθ εέξαθ εζζβθδεσηα κδ πλκ ΠζΪηπθκμ Έζζβθεμ, ησηε ηδ εέξαθ; Ώθ δεθ άηαθ πζάλπμ δδαηκλθπηΫθβ ά εεπεθλαζηΫθβ, ησηε β «ηεζδεά» δδαησλθπζά ηβμ απσ ηκθ ΠζΪηπθα δεθ απκδεδεθτεδ σηδ β εζζβθδεσηβηα αζζΪαεδ ηε ηκθ εαδλσ; (ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα ηκθ Πζαηπθδζησ, ησζκ επεδδά ζηκ σθκηα ηκν Πζαηπθδζηκτ – Ϋξεδ ζβηαζέα β δδαητππζβ – κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηκν 3κν εαδ 4κν αδυθα πκζΫηβζαθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, σζκ εαδ ΰδαηέ ζε ανησθ ζνθκοέαεηαδ ηδα κζκεζβλπηΫθβ γεπλέα). Ώθκτ ζκδπσθ β «εζζβθδεσηβηα» δεθ εεθλΪαεδ εαθΫθα αλξΫηνπκ, αθκτ απκδεέξγβεε σηδ Ϊζζααε αεσηβ εαδ εαηΪ ηβθ Ώλξαδσηβηα, αθκτ απκδεέξγβεε σηδ κδ κνζδκελαηδεΫμ απσοεδμ πελέ εζζβθδεσηβηαμ ίαζέακθηαδ ζε ιεπελαζηΫθεμ γεπλέεμ, δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα ενζηαγεέ β ΰθυηβ σηδ δεθ ηπκλεέ εΪπκδκμ θα κθκηΪαεηαδ Έζζβθαμ εαδ θα εέθαδ Υλδζηδαθσμ. Σα κθσηαηα Έζζβθαμ εαδ ΒζζΪδα εέξαθ πκζζΫμ εαδ δδΪθκλεμ ζβηαζέεμ απσ ηβθ κηβλδεά επκξά υμ ηκθ 19κ αδυθα. Αεθ εέξαθ αηεηΪίζβηβ ζβηαζέα, επεδδά νπάλιε ηδα επκξά (κ 5κμ π.Υ. αδυθαμ) πδκ δδΪζβηβ απσ ηδμ νπσζκδπεμ. Σα κθσηαηα εέθαδ ενλδσηβηα ανηυθ πκν ηα ξλβζδηκπκδκτθ. ΦνζδεΪ εαδ ηπκλεέ, επκηΫθπμ, θα εέθαδ εΪπκδκμ Έζζβθαμ εαδ Υλδζηδαθσμ, θα Ϋξεδ εζζβθδεά παδδεέα εαδ ξλδζηδαθδεά πέζηβ. Oδ «αλξαδκζΪηλεμ» αλθκτθηαδ – δάγεθ – ηκ αέηβηα ηβμ αθαίδυζεπμ ηβμ αλξαέαμ Βζζβθδεσηβηαμ (Γαπιφο, η. 224-225, ζ. 14272): «Δ πελέθβηβ "ΏθαΰΫθθβζβ" – νπκηέγεηαδ ηκν Βζζβθδζηκτ – δεθ άηαθ ηέπκηε πελδζζσηελκ απσ ηδα πλκζπΪγεδα αθαίδυζεπμ απζυμ εθσμ πλκητπκν (ηκν αλξαδκεζζβθδεκτ). Δ αθαίέπζβ πλκητπκν σηπμ αθ‘ εανηάμ δεθ εέθαδ εζζβθδζησμ, αθκτ απκηεζεέ νπκηαΰά ζηβθ ανγεθηέα (ζηβθ ανγεθηέα ηβμ Βζζβθδεάμ Ώλξαδσηβηαμ επέ ηκν πλκεεδηΫθκν), νπκηαΰά πκν αθηδθΪζεεδ ει κλδζηκτ πλκμ ηκθ εζζβθδζησ (εαδ ηκθ αθαδλεέ πθενηαηδεΪ επκηΫθπμ), κ κπκέκμ αελδίυμ ηανηέαεηαδ πλκμ ηβ ηβ-ανγεθηέα, ηκ ηβ-ηκθηΫζζκ, εαδ εέθαδ β αθεπαθΪζβπηβ εαδ ηβ ζνθαληβηΫθβ εαδ πλκζαληκζηΫθβ πλκμ εΪηδ Ϊζζκ – κτηε εαδ πλκμ ηκ παλεζγσθ ηβμ – ηκθαδδεσηβηα ηβμ ζνθεέδβζβμ, αηκηδεάμ εαδ κηαδδεάμ». Αεθ εέθαδ, θνζδεΪ, εδζδελδθεέμ κδ αλξαδκζΪηλεμ, δδσηδ αζξκζκτθηαδ ζνθεξυμ ηε ηβθ Ώλξαδσηβηα (σηαθ δε ίλέακνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ πκν αλθάγβεε θα επαθαζΪίεδ ηβθ Ώλξαδσηβηα), πλκίΪζζκθηαμ ηβθ αλξδηεεηκθδεά ηβμ, ηκνμ ζκθκτμ ηβμ, ηβ ηκνζδεά ηβμ ε.ζπ. Με ίΪζβ ηα παλαπΪθπ, ηκ ησθκ πκν γα Ϋπλεπε θα ηκνμ εθδδαθΫλεδ γα άηαθ ησθκ β πλκαΰπΰά ηβμ επδζηάηβμ ζάηελα. Σα Ϊζζα, ηβθ αλξαέα αλξδηεεηκθδεά/ηκνζδεά/εκζηκαθηέζβοβ γα Ϋπλεπε θα ηα παλαηελέζκνθ πμ ηκνζεδαεΪ (αθκτ β νπκηαΰά ζε ανηΪ ηα πλσηνπα γα ζνθδζηκτζε νπκηαΰά ζηβθ ανγεθηέα). Ώελδίυμ ηκ αθηέγεηκ, θνζδεΪ, πλΪηηκνθ: γΫζκνθ, σξδ ησθκ θα γανηΪακνηε ηα αλξαέα επδηετΰηαηα αζζΪ εαδ θα ηα αεκζκνγάζκνηε. ΦνζδεΪ, ηα αλξαέα επδηετΰηαηα εέθαδ νπΫλκξα ΰδα ηβθ επκξά ηκνμ˙ δεθ ΰέθεηαδ, σηπμ, θα ηαμ ελαηκτθ δΫζηδκνμ ζάηελα. Ώθ άηαθ ζνθεπεέμ κδ «αλξαδκζΪηλεμ», αελδίυμ ζσΰπ ηβμ «αηκηδεάμ/κηαδδεάμ ηκθαδδεσηβηαμ», ηβθ κπκέα, πμ δάγεθ αθηδ-εικνζδαζηΫμ πλκίΪζζκνθ, αθηέ θα εαηβΰκλκτθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ, ππμ πλκπγεέ ηβθ ανγεθηέα, γα Ϋπλεπε θα εαηβΰκλκτθ ηκθ εανησ ηκνμ. Ο Υλδζηδαθδζησμ, αλθκτηεθκμ ηβθ ανγεθηέα ηβμ αλξαδκεζζβθδεσηβηαμ πάλε δδΪθκλα πλΪΰηαηα απσ ανηάθ, αζζΪ πλκξυλβζε ηβθ εζζβθδεσηβηα Ϋθα ίάηα παλαπΫλα, δέξπμ θα επδδδυιεδ (σππμ κδ αλξαδσπζβεηκδ) θα επαθαζΪίεδ ηβθ Βζζβθδεά Ώλξαδσηβηα. ΠλκεεδηΫθκν θα δεέικνηε ηδμ αθηδθΪζεδμ ηπθ αλξαδκζαηλυθ ΰδα ηβθ εζζβθδεσηβηα ζξκζδΪακνηε κλδζηΫθα ΪπκζπΪζηαηα απσ Ϊλγλα αλξαδκζαηλδευθ πελδκδδευθ. Ο Γαπιφο ΰλΪθεδ: «..μ ζοκεπζγυιεκμξ έςξ ζήιενα ηαηαηνεβιυξ ηδξ δζεεκμφξ εθθδκζηυηδηαξ απυ ημκ ελμοζζαζιυ» (η. 204, ζ. 12737). ε Ϊζζα ηετξβ σηπμ, κ «αθηδεικνζδαζηάμ» Γαπιφο (η. 209) ιεξθΪ ηκθ εαηαηλεΰησ ηβμ δδεγθκτμ Βζζβθδεσηβηαμ εαδ ΰλΪθεδ: «ζνθεδδβηκπκέβζβ ηβμ νπαλεηάμ Βζζβθδεάμ Παΰεκζηδσηβηαμ (...). Μδα δδΫα απκζτηπμ λεαζδζηδεά, αθκτ β ΒζζΪδα πμ Βπδζηάηβ, Λκΰδεά, Ώπσδεδιβ, ΑδΪζκΰκμ, Θεπλέα, Αβηκελαηέα, Γζυζζα ε.ζπ. εέθαδ ά-
δβ πακηαπμφ πανμφζα˙ ιζα ζδέα πςνίξ ακηίπαθμ. (...) Αε ξλεδΪαεηαδ θα εαηαεηάζκνηε ηβθ παΰεσζηδα Βζζβθδεσηβηα ανηά εέθαδ άδβ εαηαεηβηΫθβ. ΏπκηΫθεδ πλυηκθ θα ηβθ εαηαθκάζκνηε, θα ηβθ απκδεξγκτηε πμ πλαΰηαηδεσηβηα». Βδυ, αθηέγεηα ηε ηκ ηετξκμ 204, ίζΫπκνηε σηδ σξδ ησθκ δεθ εέθαδ νπσ δδπΰησ απσ ηακέκακ β «δδεγθάμ/παΰεσζηδα Βζζβθδεσηβηα», αζζΪ αεδ εαδ ίαζδζετεδ˙ ενλδαλξεέ παθηκτ. Σδ θσβηα Ϋξκνθ ζκδπσθ κδ ζνθπηκζδκζκΰέεμ ηπθ αλξαδκζαηλυθ, ηε ηα ηδελΪ πλΪζδθα αθγλππΪεδα πκν εικνζδΪακνθ ηκθ πζαθάηβ εδ εηπκδέακνθ ηβθ δδεγθά εζζβθδεσηβηα θα ενλδαλξάζεδ, αθκτ άδβ είκαζ πακηαπμφ πανμφζα, πςνίξ ακηίπαθμ β Βζζβθδεσηβηα; ηαθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ηκ ελέθκνθ ζπζησ ηδζΪθ ΰδα «εαηαηλεΰησ», εθυ αζζδυμ ηδζΪθ ΰδα παΰεσζηδα επδελΪηβζβ ηβμ «Βζζβθδεσηβηαμ»; Πκδκδ εικνζδαζηΫμ εαηαηλΫξκνθ (πλκθαθυμ ζε παΰεσζηδα εζέηαεα) ηβθ (παΰεσζηδα) Βζζβθδεσηβηα, αθκτ ανηά γλδαηίετεδ, εαδ ηΪζδζηα εέθαδ σλΰαθκ επδίκζάμ (β Σεξθκζκΰέα-Βπδζηάηβ-Λκΰδεά-Θεπλέα-ΑδΪζκΰκμ) εαδ εικνζδαζηκτ; ζκ ΰδα ηβθ Ϊπκοβ ηκν Παΰεσζηδκν Βζζβθδζηκτ εαδ Βζζβθδεσηβηαμ ηΫζπ ηβμ απκδεεηάμ απσ σζκνμ ηκνμ πκζδηδζηΫθκνμ αθγλυπκνμ ηβμ Βζζβθδεάμ Βπδζηάηβμ, Αβηκελαηέαμ, Αδαζσΰκν ε.ζπ., ανηά εέθαδ έζπμ β εδδπζκζαηλδεσηελβ Ϊπκοβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εθδεδνηΫθβ Ϋθα θδζκζκθδεσ Ϋθδνηα. Ώπκηεζεέ ηβθ Ϋζξαηβ εδδπζκζαηλέα. Ναδ, κδ Έζζβθεμ εθβτλαθ ηβθ Αβηκελαηέα, ηβθ Βπδζηάηβ, ηκ ΑδΪζκΰκ. Ώνηκέ άηαθ κδ πλυηκδ. ΏζζΪ δεθ ηεηεέξαθ σζκδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ ζε ανηΪ κτηε ηα εθβτλαθ σζκδ. Άλαΰε δεθ εέξαθ εζζβθδεσηβηα σζκδ δεθ ηεηεέξαθ ζε ανηΪ ά δεθ ηα εθβτλαθ; ηδ β εθετλεζβ εέθαδ εζζβθδεά δε ζβηαέθεδ σηδ νπΪλξεδ ηδα εΪπκδα παΰεσζηδα εζζβθδεσηβηα. Καδ β δνηδεά δβηκελαηέα δεθ πλπηκιεεέθβζε απσ ηκ δδΪίαζηα εΪπκδκν αλξαέκν ζνΰΰλΪηηαηκμ πελέ δβηκελαηέαμ εαδ δζσηβηαμ, αζζΪ απσ ηβθ απαέηβζβ ηπθ Ϊΰΰζπθ ενΰεθυθ ηκ 1215 θα εεδσζεδ ηβθ ΜΪΰεθα ΚΪληα κ βΰεησθαμ ηκνμ. ΚΪγε εθετλεζβ εέθαδ Ϋθα επέηενΰηα πκν δδαδέδεηαδ εαδ ξλβζδηκπκδεέηαδ απσ αθγλυπκνμ ηεζεέπμ Ϊζξεηκνμ ηε ηκθ εθενλΫηβ. Δ Coca-cola δεθ εΪθεδ εαθΫθαθ Ώηελδεαθσ (ηε ηβθ θδζκζκθδεά Ϋθθκδα), β ξλάζβ ηκν βηελκζκΰέκν εαδ ηπθ πλυθ δεθ εΪθεδ εαθΫθαθ ΐαίνζυθδκ ζηκ Ϋγκμ, β ξλάζβ ξλβηΪηπθ δεθ εΪθεδ εαθΫθαθ Λνδσ εδ ΏζδΪηβ ζηκ Ϋγκμ. Δ ίαλτηβηα δεθ εέθαδ αΰΰζδεά, παλ‘ σζκ πκν κ Ϊΰΰζκμ Νετηπθ αθαεΪζνοε ηκ θσηκ ηβμ. Δ αελσαζβ εζαζζδεάμ ηκνζδεάμ δεθ αθεζζβθέαεδ, επεδδά ηβθ δβηδκτλΰάζαθ κδ Εηαζκέ εδ κδ Γεληαθκέ. Λκΰδεά εαδ θκν Ϋξκνθ σζκδ κδ ζακέ. Αεθ εέθαδ σζκδ ηκ έδδκ δεαθκέ ΰδα εΪγεηδ, αζζΪ β Λκΰδεά δεθ εέθαδ πλκθσηδκ εθσμ ζακτ, απζυμ επεδδά ανησμ άηαθ κ πλυηκμ – εαδ ανησ ηκ κθεέζεδ ζε Ϋηθνηεμ δεαθσηβηεμ εαδ ζηβθ ητξβ – πκν ηβθ ξλβζδηκπκέβζε ζπζηΪ. Βπεδδά πλυηκμ κ Έζζβθαμ ξλβζδηκπκέβζε εΪηδ εκδθσ εαδ παθαθγλυπδθκ, δεθ ζβηαέθεδ ππμ ανησ εέθαδ εζζβθδεσ. Σκ δδεαέπηα ξλάζβμ ηκν ηλκξκτ δεθ ηκ Ϋξκνθ ησθκ κδ ζακέ ζηδμ πελδκξΫμ σπκν πλπηκαθαεαζτθγβεε. ηδ β απαλξά εθσμ πλΪΰηαηκμ ά ηδαμ εθετλεζβμ ίλέζεεηαδ ζε Ϋθαθ ησπκ/ζασ, ανησ εαγσζκν δε ζνθεπΪΰεηαδ εδ σηδ β ζνθΫξεδα/ειΫζδιβ ηκν πλΪΰηαηκμ ανηκτ αθάεεδ ζηκθ έδδκ ζασ εαδ εέθαδ (β ζνθΫξεδα/ειΫζδιβ ηκν πλΪΰηαηκμ) ζηκδξεέκ ηβμ ηανησηβηΪμ ηκν, υζηε π.ξ. θα ξαλαεηβλέακνηε πμ «εζζβθδεά» ηβθ ζβηελδθά Βπδζηάηβ, «εζζβθδεά» ηβ ζβηελδθά Γθυζβ, «εζζβθδεά» ηβ ζβηελδθά Αβηκελαηέα. ΒζζβθδεΪ εέθαδ ησθκ εεεέθα ηα αλξδεΪ εαδ β ζνθΫξεδΪ ηκνμ απσ ηκθ εζζβθδεσ ζασ – σξδ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ ζακτμ. Αεθ εέθαδ «ζνδδεά» β Οδεκθκηέα, επεδδά ηκ ξλάηα εθενλΫγβεε απσ Λνδκτμ. Ώθαηθδζίάηβηα Ϋξεδ πλκζθΫλεδ πΪλα πκζζΪ ζηκθ πκζδηδζησ β Ώλξαέα ΒζζΪδα ζνΰελδηδεΪ ηε Ϊζζκνμ ζακτμ. ΏζζΪ δεθ νπΪλξεδ ηΫηκδα Παΰεσζηδα εζζβθδεσηβηα, παλΪ ΰδα σζκνμ γΫζκνθ θα ζαηλΫοκνθ ηκθ εανησ ηκνμ. Με δνκ ζσΰδα, ηκ ζτηπαθ δεθ εέθαδ εζζβθδεσ εαδ εαηηέα «δδαπζαθβηδεά ΒζζΪδα» (Α. ΛΪηπλκν, Γαπιφο, η. 215, ζ. 13536) δεθ νπΪλξεδ – ηΫξλδ θα αθαεαζνθγεέ σηδ κδ Βιπΰάδθκδ ηδζκτθ εζζβθδεΪ. Άζζπζηε, ανηά β Βζζβθδεσηβηα δεθ Ϋξεδ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβθ επδίέπζβ ηκν δζηκλδεκτ εζζβθδεκτ Ϋγθκνμ εαδ ηκθ ζνΰεεελδηΫθκ πκζδηδζησ ηπθ Νεκεζζάθπθ εαδ ηπθ σζπθ Ϋαβζαθ ηεηΪ ηβθ Ώλξαδσηβηα. Αβζαδά, β Βπδζηάηβ, β Γθυζβ, β Σεξθκζκΰέα ε.ζπ. νπΪλξκνθ αθειαληάηπμ ηβμ δδεάμ ηαμ – εδυ εαδ ηυλα, ηβμ εζζβθδεάμ – τπαλιβμ εαδ ηανησηβηαμ. Αεθ Ϋξεδ, ΰδα ηκ Γαπιφ, εαδ ησζβ ζβηαζέα, εέηε νπΪλξκνηε εέηε σξδ πμ Ϋγθκμ: ζβηαζέα ΰδα ηκ Γαπιφ Ϋξεδ ενλέπμ εαδ πλπηαλξδεΪ β «Παΰεσζηδα Βζζβθδεσηβηα». Άλα εαδ θα ξαγκτηε, ηδελσ ηκ εαεσ, ΰδα ηκ Γαπιφ, αθκτ β «δδεγθάμ Βζζβθδεσηβηα» γα ζνθεξέζεδ θα αεδ εαδ θα γλδαηίετεδ ηΫζπ Ϊζζπθ, δδσηδ, β ξλάζβ π.ξ. ηβμ Βπδζηάηβμ ε.ζπ. εέθαδ ζηα ξΫλδα Ώΰΰζκζαιυθπθ εαδ Ϊζζπθ εθηεζυμ Ϊζξεηπθ ηε κ,ηδδάπκηε εζζβθδεσ εαδ πλκθαθυμ (πελδζζσηελκ εδ απ‘ ηκθ Γαπιφ) αδδΪθκλπθ ΰδα ηβθ επδίέπζβ ηκν νπαλεηκτ εζζβθδζηκτ. Αβζαδά «β επΫεηαζβ ηκν εζζβθδζηκτ ζηα πΫλαηα ηβμ ΟδεκνηΫθβμ Ϋξεδ απαθηάζεδ ζηκ αέηβηα ηβμ επδίέπζάμ ηκν. Βηεέμ ακτηε ηΫζα απσ ηκνμ... ΏηελδεΪθκνμ, ηκνμ... Ώρθκτ, ηκνμ... Ίθεαμ ε.ζπ. ε σ,ηδ αθκλΪ ζηβ ζβηελδθά ηαμ νπσζηαζβ, δεθ Ϋξκνηε παλΪ θα ξπθενηκτηε ζε ανησ ηκθ παΰεσζηδκ «εζζβθδεσ» εσζηκ» (Γ. ΚαλαηπεζδΪμ, Άξδελ, η. 52-53, ζ. 44). νθεπυμ, β οενδκπαΰεσζηδα «εζζβθδεσηβηα» κτηε εζζβθδεσηβηα εέθαδ κτηε ηΪμ αθκλΪ (εδ κτηε εηεέμ ηάμ εέηαζηε απαλαέηβηκδ). Δ Βζζβθδεσηβηα Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε ηβθ ηανησηβηα ηπθ Βζζβθπθ. Αεθ εέθαδ ηΪλεα αθαονεηδεκτ, CocaCola, θα απκζηαζδκπκδεέηαδ απσ ηκ Ϋγθκμ πκν ηβθ Ϋθηδαιε εαδ ηβθ πλκξυλβζε Ϋπεδηα, θα ηβθ πέθεδ κ ΚδθΫακμ εαδ θα ΰέθεηαδ «ιαθθδεΪ» Έζζβθαμ. Σα πκζδηδζηδεΪ δΪθεδα πλκμ Ϊζζκνμ ζακτμ εαηηέα «εζζβθδεσηβηα» δεθ
ηκνμ ξαλέακνθ. Ώπζυμ αθαηδΰθτκθηαδ ηε ηβθ άδβ νπαλεηά ηανησηβηΪ ηκνμ εαδ ηβθ επβλεΪακνθ. ηαθ ηδζΪθε ΰδα «Βζζβθδεσηβηα» κδ εζζβθκεεθηλδεκέ, απζυμ εθθκκτθ ηκ Ϋθα ηηάηα, ηκ ζσΰδκ, ηβμ ηανησηβηαμ ηπθ Βζζάθπθ. Πεηζκεσίκνθ, δβζαδά, ηβθ Ϋθθκδα ηβμ ηανησηβηαμ, πκν εέθαδ ηκ ζτθκζκ ηκν πκζδηδζηκτ εδ σξδ ησθκ ηκ ζσΰδκ ά ησθκ ηκ ζαρεσ ζηκδξεέκ. ΒπκηΫθπμ, ίΪζεδ ανηκτ ηκν κλδζηκτ, β «Βζζβθδεσηβηα» ηπθ ιΫθπθ δεθ εέθαδ παλΪ πκζδηδζηδεΪ δΪθεδα εδ σξδ εζζβθδεσηβηα. Καδ ίείαέπμ, ανηά β πλκζππδεά ηκνμ παΰαθδζηδεά ά Ϊζζβ «ΚκζηκγΫαζβ» ζνθδζηΪ Ϋθα ηηάηα ηβμ θεελάμ αλξαδκεζζβθδεσηβηαμ, ιεπελαζηΫθκ εδυ εαδ αδυθεμ (απσ ηκθ 4κ π.Υ. αδ.) εδ σξδ ηβθ ζβηελδθά κζκαυθηαθβ νπαλεηά ηανησηβηΪ ηαμ (β κπκέα, ίείαέπμ, Ϋξεδ ζσΰδα «ΚκζηκγΫαζβ» – ηκθ εεεζβζδαζηδεσ εζζβθδζησ – εαδ κνδσζπμ ζνθδζηΪ απζυμ Ϋθα ζτθκζκ εγέηπθ εαδ παλαδσζεπθ). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ ιαθααεζηαηηΫθκ γεηδεδζησ ηκν Γαπινχ, πκν ηα ζετίαζα ηκν 19κν αδ., δβζαδά ηβθ νπκηέηβζβ ηβμ γλβζεεέαμ εαδ ηβθ αθΪδεδιβ ηβμ Βπδζηάηβμ ζε ηΫζκ ζπηβλέαμ ηπθ αθγλυππθ, ηα παλκνζδΪαεδ ζηκνμ αθεζεέμ πμ «Παΰεσζηδα Βζζβθδεσηβηα». ΏνηΪ ηα (ενλδκζεεηδευμ) θδζκζκθδεΪ ζεκνπέδδα, πκν ηα απΫλλδοε πλκ εθσμ αδυθα β Ατζβ (εαδ πκν δεθ εέθαδ παλΪ ηδαμ ηκλθάμ γλβζεεέα, ηε δελεέμ-επδζηάηκθεμ, θΪληαεα-ζπηβλέα ε.ζπ.) κδ αλξαδκζΪηλεμ ητπκν Γαπιφο ηα ιεγΪίκνθ εαδ ηα παλκνζδΪαεδ πμ Βζζβθδεσηβηα. Δ αζάγεδα εέθαδ σηδ Ϋξκθηαμ Ϊΰθκδα ΰδα ηβθ πκζνπζκεσηβηα ηβμ αλξαέαμ εζζβθδεσηβηαμ, κδ αλξαδκζΪηλεμ πΫθηκνθ ζε ζΪγβ σππμ ηα παλαπΪθπ. Ώΰθκυθηαμ (ά παλαζδππυθηαμ, κδ ζέΰκδ απ΄ανηκτμ, πκν ΰθπλέακνθ) ηα ζεκηεδθΪ ζβηεέα ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ π.ξ. ηδμ δδυιεδμ θδζκζσθπθ, δβηδκνλΰκτθ ηδα αλξαδκεζζβθδεσηβηα αθτπαλεηβ. Θεπλκτθ – απκζδππυθηαμ ηβθ αζάγεδα – σηδ β κνζέα ηβμ άηαθ κ Λσΰκμ, β Ϋλενθα, β επδζηάηβ ε.ζπ. Δ αζάγεδα σηπμ, σηαθ δκτηε ζνθκζδεΪ ηβθ Ώλξαδσηβηα, εέθαδ ππμ β επδζηάηβ εαδ β Ϋλενθα άηαθ ηηάηα ηβμ αλξαδκεζζβθδεσηβηαμ˙ σξδ β κνζέα ηβμ. Καδ ζηκ εΪηπ-εΪηπ κδ αλξαδκζΪηλεμ, αθ εθθκκτθ πμ (αλξαέα) Βζζβθδεσηβηα ηκθ Λσΰκ, ηβθ Βπδζηάηβ εαδ ηβθ Έλενθα, παλαπκδκτθ ηβθ ξλδζηδαθδεά δζηκλέα εαηβΰκλυθηαμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ δεθ ζνθΫξδζαθ σζα ανηΪ. Αέξπμ επδζηάηβ (ζηα πζαέζδα, πΪθηα, ηβμ επκξάμ ηκν) πκηΫ δε γα επδίέπθε επέ 11 αδυθεμ ηκ ΐναΪθηδκ. Ώθ ζκδπσθ ανηΪ εθθκκτθ πμ Βζζβθδεσηβηα, ησηε αελδίυμ ανηΪ ζνθΫξδζαθ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ (αεσηβ εαδ αθ νπκγΫηαηε σηδ δεθ ηκ άγεζαθ: δδσηδ ξπλέμ ανηΪ δεθ επδίδυθεδ εαηηέα εκδθπθέα) πεηυθηαμ ηα παλαητγδα ηπθ ητγπθ εαδ ηδμ ΰεζκέεμ εδδπζκζαηλδεΫμ ζαηλεέεμ... ηκν θεΰΰαλδκτ ά ηκν άζδκν (ηδμ κπκέεμ ίείαέπμ κδ αλξαδκζΪηλεμ γεπλκτθ «επδζηβηκθδεΫμ» εαδ απσδεδιβ ηβμ εαζζδΫλΰεδαμ ηβμ Βπδζηάηβμ εαδ ηκν Λσΰκν εαηΪ ηβθ Ώλξαδσηβηα!)
84. "Ώπσ ηβ ηδα ζΫηε σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εαδ ηκ ΐναΪθηδκ ζνθΫξδζαθ ηκ εζζβθδεσ πθετηα εδ απσ ηβθ Ϊζζβ νίλέαεηε ηβθ ΒζζΪδα ζνθΫξεδα, αεσηβ εαδ ηυλα, παλκνζδΪακθηαμ ζνθεξυμ ηα αλθβηδεΪ ηβμ ησθκ. ΏζζΪ εαδ β ζηΪζβ ηπθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ άηαθ παλσηκδα. Σβ ζηδΰηά πκν β Ατζβ εδ κ εσζηκμ σζκμ γανηΪαεδ ηκθ αλξαέκ εζζβθδεσ πκζδηδζησ, κδ Υλδζηδαθκέ ηβμ ΒζζΪδαμ ηκθ παλκνζδΪακνθ πμ ζέΰκ ξεδλσηελκ ανηκτ ηπθ δγαΰεθυθ ηκν Ώηαακθέκν, ζεκηΪδδ εαδ βγδεά ζάοβ. Πυμ ηπκλεέηε θα ζΫηε σηδ δδαθνζΪιαηε εαδ ζνθεξέζαηε ηβθ εζζβθδεσηβηα;" ΏΠΏΝΣΔΔ: Βέθαδ ηεΰΪζβ β παλαθσβζβ ηπθ ξλδζηδαθδευθ απσοεπθ απσ αθγλυπκνμ πκν δεθ Ϋξκνθ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ. Αεθ εέθαδ αζάγεδα σηδ κδ Ολγσδκικδ Έζζβθεμ παλκνζδΪακνθ ηκθ αλξαέκ εζζβθδεσ πκζδηδζησ πμ ζέΰκ ξεδλσηελκ.. ηκν ξεέλδζηκν. Οδ Υλδζηδαθκέ δεθ ιεξθκτθ σηδ κ Θεσμ επΫζειε ηα εζζβθδεΪ – ησζκ δβηδκνλΰυθηαμ ηα σζκ εαδ εθζαλεπθσηεθκμ σηαθ ανηΪ άηαθ δδεγθάμ ΰζυζζα – πμ ηβ ΰζυζζα δδα ηβμ κπκέαμ Ϋΰδθε β αλξδεά ειΪπζπζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Αεθ επδελΪηβζε κτηε δδα ηβμ εδθΫαδεβμ ΰζυζζαμ εαδ ηπθ εδθεαδευθ θδζκζκθδευθ εθθκδυθ κ Υλδζηδαθδζησμ κτηε δδα ηπθ είλαρευθ ά ηπθ ζεθεΰαζΫαδεπθ θδζκζκθδευθ εθθκδυθ. Αεθ ζνθδΫγβεε Ϊλλβεηα κ Υλδζηδαθδζησμ κτηε ηε ηδμ δθδδΪθδεεμ αθηδζάοεδμ εαδ ηβθ επκξά ηπθ Ίθεαμ κτηε ηε ηβθ επκξά ηπθ Ώδΰνπηέπθ Φαλαυ. Αεθ θΫλεδ ζηκδξεέα ηβμ εεζηδεάμ ζεΫοβμ. Δ ηκνζδεά ηκν δεθ εέθαδ αληεθδεά. Δ εζζβθδεά ζεΫοβ εαδ πκζδηδζησμ εέθαδ πλπησηνπα εαδ αθυηελα ζε σζκ ηκθ εσζηκ αζζΪ Ϋξκνθ εζΪξδζηβ ζβηαζέα ηπλκζηΪ ζηβ γερεά απκεΪζνοβ. Ώνησ δε ζβηαέθεδ απσλλδοβ ηκν εαζτηελκν πκζδηδζηκτ πκν «απΫδπζε» β αθγλππσηβηα. βηαέθεδ επέΰθπζβ, ηδ εέθαδ πλυηκ εαδ ηδ εέθαδ δετηελκ. Βέθαδ αδδαθσβηκ θα ηβθ απκδέδεηαδ ηδηά ζηκ αθυηελκ επέηενΰηα ηκν αθγλυπκν. ΏζζΪ εέθαδ επέζβμ αδδαθσβηκ θα ηβθ απκδέδεηαδ β πλυηδζηβ ηδηά ζηβθ γερεά απκεΪζνοβ. Καδ ηα δτκ ηδηυθηαδ, αζζΪ σξδ ηκ έδδκ. Αεθ ίλέαεδ εαθεέμ ηβθ αλξαδσηβηα. ηαθ ειεηΪαεηαδ β εΪγε πηνξά ηβμ αλξαδσηβηαμ, δε ζνθεπΪΰεηαδ κτηε ηέζκμ πλκμ ανηάθ κτηε απσλλδοβ εαθ. Αεθ θκεέηαδ απσλλδοβ. Θα Ϋπλεπε θα ηδζΪηε ζαηδθδεΪ ά είλαρεΪ, αθ νπάλξε απσλλδοβ. ΏζζΪ κ κζπησμ Ϋξεδ πεδ «θα γεπλκτηε εγθδεσ ηκ αζβγΫμ». Ώθ εΪηδ εαεσ νπΪλξεδ
ζηβθ αλξαδσηβηα, ζτηθπθα ηε ηκ παλαπΪθπ αιέπηα, δεθ εέθαδ «αθγεζζβθδεσ» θα ηκ παλκνζδΪακνηε. Ώθ β παδδελαζηέα, β εαηαπέεζβ ηπθ ΰνθαδευθ, β αθεπΪλεεδα ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ, β ζαεεδαδηκθδαεά κζδΰαλξέα εέθαδ νπαλεηΪ, δεθ ζνθδζηΪ «αθγεζζβθδζησ» β παλκνζέαζά ηκνμ πμ νπαλεηυθ θαδθκηΫθπθ ηβμ αλξαδσηβηαμ. ,ηδ «θΫλεδ εδμ δαέηκθαμ» ΰδα ηκνμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, ανησ απκλλέπηεηαδ. Σα νπσζκδπα δεθ απκλλέπηκθηαδ εαγσζκν. Αεθ ζνθδζηΪ «αθγεζζβθδζησ» β αθηέελκνζβ ηπθ οεηηΪηπθ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, σηδ ηΪξα κ Υλδζηδαθδζησμ εαηΫζηλεοε (Τπαηέα, αλΪπεδκ, Εππσδλκηκμ Θεζ/εβμ, ζδκμ Νέεπθ) ηκθ Βζζβθδζησ. Πλκθαθυμ ΰδα ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ ηκ θα αθαθΫλεδ εαθεέμ ηα αλθβηδεΪ ηβμ αλξαδσηβηαμ ζνθδζηΪ «αθγεζζβθδζησ». Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ απκηεζεέ ηβθ «ζνθΫξεδα» ηε ηβθ Ϋθθκδα σηδ πλΫπεδ θα αεκζκνγεέ δκνζδεΪ σζα σζα β πλκξλδζηδαθδεά επκξά δεξσηαθ. ΚΪηδ ηΫηκδκ δεθ απκηεζεέ «ζνθΫξεδα», αζζΪ δκνζδεά απκηέηβζβ. Ο Υλδζηδαθδζησμ απΫλλδοε ηβθ αλξαέα γλβζεεέα εδ σ,ηδ ζξεηέαεηαδ ηε ανηάθ. Σα νπσζκδπα ηα απκδΫξηβεε εαδ ηα ζνθΫξδζε. Έηζδ ζνθΫξδζαθ κδ Ολγσδκικδ Έζζβθεμ ηβθ εζζβθδεσηβηα. Οτηε ηβθ απΫλλδοαθ/ηβθ απκδκεέηαζαθ σζβ κτηε αλθάγβεαθ θα ζνθεξέζκνθ ηα πελδζζσηελα, ηα εαζΪ ζηκδξεέα ηβμ. Δ Ϊλθβζβ εθσμ ηηάηαηκμ ηβμ αλξαδσηβηαμ δεθ ζάηαδθε δδαεκπά ηβμ ζνθΫξεδαμ. Αεθ απαδηεέηαδ σζα θα παλαηεέθκνθ έδδα, ΰδα θα νπΪλιεδ «ζνθΫξεδα», δβζαδά θα ζΫηε σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ δδαθτζαιε ηκ εζζβθδεσ πθετηα. Ο ζσΰκμ πκν αθαθΫλκθηαδ ηα αλθβηδεΪ ηβμ αλξαδσηβηαμ εδυ εέθαδ πκζτ απζσμ. ΚΪπκδκδ πλΫπεδ θα εΪθκνθ ηβθ αλξά εαδ θα πκνθ σηδ β αλξαδσηβηα δεθ άηαθ ανηά πκν δδδΪζεεηαδ ζηα ζξκζεέα, ξπλέμ οεΰΪδδα, ξπλέμ ηέπκηε αλθβηδεσ. Πλκζεΰΰέζεδμ ζξκζδεΫμ ηκν ητπκν «σζα άηαθ ηΫζεδα» δεθ ίκβγκτθ ζηβθ ετλεζβ ηβμ αζάγεδαμ. Ώθ ηκθέακθηαδ εδυ ηα αλθβηδεΪ ηβμ αλξαδσηβηαμ, εέθαδ ΰδα θα εαηαζΪίκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ αλξαδσπζβεηκδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ απΫλλδοε αελδίυμ ανηΪ ηα αλθβηδεΪ ηβμ αλξαδσηβηαμ, εαδ ΰδα θα ιεθκνζευζεδ β εγθδεδζηδεά παλΪθκδα πκν κθεέζεηαδ ζηβθ Ϊΰθκδα ανηά. Βέθαδ πλΪΰηαηδ δτζεκζκ ΰδα σπκδκθ ΰθπλέαεδ ησθκ σ,ηδ ζΫθε ηα ζξκζδεΪ ίδίζέα, θα ζνθεδδβηκπκδάζεδ ηα αλθβηδεΪ ηβμ αλξαδσηβηαμ εαδ θα ηβθ πΫζεδ ζηβθ παΰέδα ηβμ νπελαπζκτζηενζβμ ηκν εγθδεδζηκτ, πδζηετκθηαμ ππμ β παλκνζέαζβ ηκνμ ζνθδζηΪ «αθγεζζβθδζησ». Χζησζκ, κδ ΝεκΫζζβθεμ, πμ ζκΰδεκέ Ϊθγλππκδ, δεθ ηλπθ εκνησξκληκ, υζηε θα πδζηΫοκνθ εΪηδ ηΫηκδκ. Ο Υλδζηδαθδζησμ πκηΫ δε γευλβζε ηκνμ Ώλξαέκνμ Έζζβθεμ «δδαίκζΪθγλππκνμ» πκν πκηΫ δεθ εέπαθ ηέπκηε ζπζησ. Ο Υλδζηδαθδζησμ, εεησμ απσ ηκ σηδ απκηεζεέ γερεά απκεΪζνοβ, ζνθσοδζε σζεμ ηδμ εαζΫμ απσοεδμ ηπθ αλξαέπθ, αεσηβ εδ αθ ανηκέ άηαθ ηβ Υλδζηδαθκέ ά εαδ αθηδξλδζηδαθκέ. ηαθ κ Υλδζηδαθδζησμ εαηαελέθεδ κλδζηΫθα πλΪΰηαηα ηβμ αλξαδσηβηαμ, ζνθκοέαεδ εαδ επαθαζαηίΪθεδ ηβθ ελδηδεά ηπθ ζκθυθ Βζζάθπθ, ηπθ θδζκζσθπθ, αζξΫηπμ αθ δεθ ζνηθπθεέ ζε σζα ηα αβηάηαηα ηααέ ηκνμ (ανησ Ϊζζπζηε εέθαδ πλκμ ηδηάθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ). ηαθ κ Υλνζσζηκηκμ εαηαελέθεδ ηβθ ηαηαδσηβηα ηκν αγζβηδζηκτ ηβμ επκξάμ ηκν, εέθαδ ζαθ θα ηδζΪθ ιαθΪ κ ΞεθκθΪθβμ, κ ΑδκΰΫθβμ, κ Βνλδπέδβμ, κ σζπθ, κ Φδζσζηλαηκμ, κ Πανζαθέαμ, κ Λκνεδαθσμ, πκν εαηΫελδθαθ ηκθ αλξαέκ αγζβηδζησ. ηαθ κ Υλδζηδαθδζησμ εαηαελέθεδ ηκ γΫαηλκ ηκν 4 κν η.Υ. αδ., εέθαδ ζαθ θα ηδζΪ κ ΠζΪηπθ εδ κ Εκνζδαθσμ, πκν εαηαελέθκνθ ηβθ αδζξλσηβηα ηκν ηκηδθκτ γεΪηλκν. ηαθ κ Υλδζηδαθδζησμ εαηαελέθεδ ηβθ αθβγδεσηβηα ηπθ ητγπθ, εέθαδ ζαθ θα ηδζΪθ ιαθΪ κ ΞεθκθΪθβμ, κδ ζκθδζηΫμ εαδ κ ΠζΪηπθαμ. ηαθ κ Υλδζηδαθδζησμ εαηαελέθεδ ηβθ αεκζαζέα, ζνθκοέαεδ εαδ ίεζηδυθεδ σ ,ηδ εέπαθ κ Αβησελδηκμ, κ ΠζΪηπθαμ, κ Πνγαΰσλαμ, κ Πκλθτλδκμ, εαδ Ϋθα ζπλσ Ϊζζκδ θδζσζκθκδ. Ώθ κδ αλξαδσπζβεηκδ επδηΫθκνθ θα ίλέακνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ, επεδδά ανησμ εθαθηδυγβεε ζηα Ϊζξβηα ηβμ αλξαδσηβηαμ, ησηε, αθηέ θα επαδθκτθ ηκνμ αλξαέκνμ θδζκζσθκνμ εαδ θα ηκνμ παλκνζδΪακνθ πμ δδεκτμ ηκνμ, γα πλΫπεδ θα ηκνμ ίλέακνθ, δδσηδ εδ ανηκέ, σππμ εδ κ Υλδζηδαθδζησμ, εαηαελέθκνθ ηα Ϊζξβηα (δβζαδά Ϋθα εκηηΪηδ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ!) ηβμ Ώλξαδσηβηαμ. ΦνζδεΪ, δεθ δζξτεδ β Ϊπκοβ σηδ «αθκτ κδ θδζσζκθκδ εαηΫελδθαθ ηα Ϊζξβηα πλΪΰηαηα, δεθ εέξαηε αθΪΰεβ ηκ Υλδζηδαθδζησ». Γδα ηδα εαζά Ϊπκοά ηκν, κ εΪγε θδζσζκθκμ Ϋζεΰε Ϊζζεμ δνκ αθσβηεμ ά εαεΫμ απσοεδμ – ηδμ κπκέεμ δδσλγπθε Ϊζζκμ θδζσζκθκμ – εαδ ΰδ‘ ανησ δδαθπθκτζαθ εαδ αζζβζκςίλέακθηαθ ηεηαιτ ηκνμ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ. Μσθκ κ Υλδζηδαθδζησμ εαηΪθελε εαδ ζνθΫθπζε ηα εαζΪ ηκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ. Αεθ νπάλιε θδζσζκθκμ πκν Ϋεαθε εΪηδ ηΫηκδκ. Έθαμ Ϊθγλππκμ δεθ γα ηπκλκτζε θα ηα πεδ σζα ανηΪ. Οδ Υλδζηδαθκέ, σππμ ΰλΪθεδ κ Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ, σηαθ δΫξκθηαδ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα, δεθ ηβθ δΫξκθηαδ κζσεζβλβ κτηε παλαδΫξκθηαδ εΪπκδα ζνΰεεελδηΫθβ θδζκζκθδεά ζξκζά, αζζΪ εεζΫΰκνθ απσ εΪγε αλξαδκεζζβθδεά ζξκζά ηδμ εεζεεηΫμ, εαζΫμ απσοεδμ ηβμ. «Φδζκζκθίαθ δὲ μὐ ηὴκ ηςζηὴκ θέβς μὐδὲ ηὴκ Πθαηςκζηὴκ ἢ ηὴκ πζημύνεζόκ ηε ηαὶ Ἀνζζημηεθζηήκ, ἀθθ’ ὅζα εἴνδηαζ παν’ ἑηάζηῃ ηῶκ αἱνέζεςκ ημύηςκ ηαθῶξ, δδεαδκμύθβθ ηεηὰ εζείκῦμ ἐπδζηήηβμ ἐεδδδάζεκθηα ηκῦηκ ζύιπακ ηὸ ἐηθεηηζηὸκ θζθμζμθίακ θδιί. Ὅζα δὲ ἀθγλππίθπθ ζκΰδζηθ ἀπκηεηόηεθκδ παλεξάλαιαθ, ηαῦηα κε ἄθ πκηε γεῖα εἴπκη‘ ἄθ» (Κζάηβμ Ώζειαθδλετμ, ηξσκαηείο 1, 5, 7.)
Δ γεπλέα σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ «Ϋεζεοε εδ αθηΫΰλαοε» ηκθ Βζζβθδεσ Πκζδηδζησ, εέθαδ γεπλέα αθγλυππθ, κδ κπκέκδ ανηκδδκλέζηβεαθ Ώζηνθσηκδ ηκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ. Σα πκζδηδζηδεΪ αΰαγΪ εθσμ ζακτ ηπκλεέ κ εαγΫθαμ θα ηα δΫξεηαδ ά θα ηα απκλλέπηεδ, δέξπμ ανησ θα ζνθδζηΪ «εζκπά». ΒΪθ απαΰκλενσηαθ θα δδαζΫΰκνηε σ,ηδ ηαμ αλΫζεδ εαδ σ,ηδ γεπλκτηε εαζσ απσ δδαθκλεηδεΫμ αθηδζάοεδμ εαδ πλαεηδεΫμ, δδσηδ Ϋηζδ «εζΫίκνηε» ανησθ πκν ηδμ πλπηκζεΫθηβεε, β αθγλππσηβηα γα ακτζε αεσηα ζηα ζπάζαδα. ΚαθΫθα copyright δεθ δδαγΫηκνθ κδ ξηεζδθκέ, θεκεηθαθδασηεθκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ. Βέθαδ παλΪδκικ θα εαηβΰκλεέηαδ κ Υλδζηδαθδζησμ επεδδά πλκζΪληκζε αλξαέεμ αθηδζάοεδμ ζηβθ πέζηβ ηκν ά επεδδά Ϋθελε ιΫθεμ αθηδζάοεδμ, εθυ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ηκθ 4κ η.Υ. αδ. κδ πκζδηδζηδεΫμ «πλκζγάεεμ» πκν εέξαθ πλκΫζγεδ απσ ηβθ Πελζέα, ηβθ Ώέΰνπηκ, ηβθ ΐαίνζπθέα, ηβθ Ρυηβ, εαγσζκν δεθ θσγενζαθ ηβθ εζζβθδεσηβηα ηπθ Παΰαθδζηυθ, αζζΪ αθηέγεηα ΰέθκθηαδ απκζτηπμ δεεηΫμ. Άζζπζηε, κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ζκθκέ, κ σζπθ, κ Λνεκτλΰκμ, κ ΠζΪηπθ, κ Αβησελδηκμ, κ Θαζάμ, κ Πνγαΰσλαμ, κ Πλπηαΰσλαμ, κ Πτλλπθ πάλαθ εΪπκδα πκζδηδζηδεΪ αΰαγΪ απσ ηκνμ ΏζδΪηεμ εαδ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ, δδξπμ θα «εζΫοκνθ» ηέπκηε απσ εαθΫθα. ηαθ, ζκδπσθ, κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ κλτκθηαδ ίλέακθηαμ αδζξλΪ ηκνμ ζβηελδθκτμ Υλδζηδαθκτμ εαδ εαηβΰκλυθηαμ ηκνμ ππμ εαηΫζηλεοαθ ηκθ Ώλξαέκ Βζζβθδεσ Πκζδηδζησ ά Ϋζηπ Ϋθα ηηάηα ηκν, β ζπζηά απΪθηβζβ πλκςπκγΫηεδ ηβθ ειάμ ελυηβζβ πλκμ εΪγε αθηδξλδζηδαθσ αλξαδκζΪηλβ: «Σα Ϊζξβηα εαδ ηα Ϊγζδα πλΪΰηαηα ηβμ Βζζβθδεάμ Ώλξαδσηβηαμ απκηεζκτθ ηηάηα ηκν Ώλξαέκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ, θαδ ά σξδ;» Ώθ δεθ απκηεζκτθ, ησηε εαζυμ κδ Υλδζηδαθκέ εθαθηδυγβεαθ ζε ανηΪ. Ώθ απκηεζκτθ, ηάππμ πλΫπεδ θα ηα αεκζκνγάζκνηε, απζυμ επεδδά ανηΪ εέθαδ ηηάηα ηκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ ηαμ; Μάππμ γα Ϋπλεπε θα απκηεζΫζκνηε ηβ ζνθΫξεδα ανηυθ πκν δέπιαθ ηκ πελΪηβ, ηκθ Πλπηαΰσλα, ηκθ Ώθαιαΰσλα, ηκθ Πλσδδεκ, ηκθ ΏλδζηκηΫζβ, ηκθ Ώδζξτζκ, ηκθ Βνλδπέδβ, ηκθ Ώλέζηαλξκ; Αδσηδ, αθ δζξτεδ ηκ θεκπαΰαθδζηδεσ αιέπηα «πλΫπεδ θα ηα ζνθεξέζεηε σζα, αζζδυμ δεθ εέζηε απσΰκθκδ Βζζάθπθ», ησηε γα Ϋπλεπε θα ηδηΪηε π.ξ. ηκνμ δδυεηεμ ηπθ θδζκζσθπθ. Σδηκτηε ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ, ηκνμ πλκΰσθκνμ ηαμ, ΰδα ηκνμ δλσηκνμ πκν Ϊθκδιαθ, ΰδα ηκ σηδ Ϋεαθαθ ηβθ αλξά. Σκ ΰεΰκθσμ σηδ ανηκέ άηαθ κδ πλυηκδ, ηκνμ δέθεδ αδυθδα ηδηά, αεσηβ εδ αθ ηα ζνηπελΪζηαηΪ ηκνμ δεθ εέθαδ ά δεθ άηαθ ζπζηΪ. Σκνμ ηδηκτηε εαδ ΰδα αλεεηΪ, ΰδα πκζζΪ πκλέζηαηα εαδ ζνηπελΪζηαηΪ ηκνμ. ΏζζΪ σξδ ΰδα σζα. Ώνησ γα ζνθδζηκτζε ζκίδθδζησ. Άζζπζηε, β ηαθέα ηπθ αλξαδκζαηλυθ θα ίζΫπκνθ ζε κ,ηδδάπκηε δβηδκτλΰβζε κ αλξαέκμ πκζδηδζησμ, πκν πμ πλκρσθ ηπθ αθγλυππθ, εέξε ηδμ αηΫζεδΫμ ηκν, ηβθ ηεζεδσηβηα, δεέξθεδ σηδ β αθηέζβοά ηκνμ εέθαδ ζκίδθδζηδεά εαδ ζαθγαζηΫθβ. Πελδζζσηελκ ζκΰδεσ εέθαδ θα ηδηκτηε ηκνμ αλξαέκνμ πλκΰσθκνμ ηαμ, εαηΪ ετλδκ ζσΰκ ΰδαηέ ανηκέ – εδ σξδ κδ Βίλαέκδ ά κδ ΚδθΫακδ – αθαεΪζνοαθ ηκ δδΪζκΰκ εαδ ηβ δβηκελαηέα, εαδ εαηΪ δετηελκ ζσΰκ ΰδα ηκ ζβηεέκ ηΫξλδ ηκ κπκέκ Ϋθηαζαθ. Γδαηέ ζηκ πλυηκ εέθαδ απκζτηπμ αθεπαθΪζβπηκδ κδ πλσΰκθκέ ηαμ. ηκ δετηελκ, σηπμ, εαγυμ κ πκζδηδζησμ πλκξπλΪ, κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ δεθ εέθαδ απαλαέηβηα ά ΰδα πΪθηα, πλυηκδ εαδ αιδσηδηκδ. Με Ϊζζα ζσΰδα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ ανηκέ πκν απκδΫξκθηαδ ηκ ξεδλσηελκ εαδ αγζδσηελκ ηηάηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, εθυ κδ Υλδζηδαθκέ εέθαδ ανηκέ πκν απκδΫξκθηαδ ηκ νπσζκδπκ, ηκ εαζσ ηηάηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ. Σπθ Παΰαθδζηυθ εζβλκθκηδΪ εέθαδ σ,ηδ πδκ δεδζδδαδηκθδεσ (ηαθηδεά), σ,ηδ πδκ αθεΰεΫθαζα παλΪζκΰκ (αζηλκζκΰέα), σ,ηδ πδκ αδζξλσ (ητγκδ) εαδ απΪθγλππκ (αθγλππκγνζέεμ, απκγΫζεδμ ίλεθυθ, ανηκενθκνξδζηκέ εαδ ηαζηδΰυζεδμ), εθυ ηπθ Υλδζηδαθυθ εέθαδ σ,ηδ πδκ αθυηελκ εαδ ζκθσ εαδ ενΰεθΫμ. Βέθαδ οΫηηα σηδ κδ Υλδζηδαθκέ απκλλέπηκνθ σ,ηδ γανηΪαεδ σζκμ κ εσζηκμ. ζκμ κ εσζηκμ ηΪζζκθ απκλλέπηεδ σ,ηδ γεπλκτθ πμ «εζζβθδεσηβηα» κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Σκ παδξθέδδ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εαδ ηπθ νπσζκδππθ εγθδεδζηυθ ζνθκδκδπσλπθ ηκνμ αμ ηκ παέικνθ ανηκέ ησθκδ ηκνμ. Σκ παδξθέδδ ηκν «εέζηε αθγΫζζβθεμ» εαδ «εέζηε είλαδσονξκδ» δεθ ηκ παέακνηε. Βέθαδ παδξθέδδ ΰδα ζκίδθδζηΫμ, πκν γΫζκνθ ηε ηκ «Ϋηζδ γΫζπ» θα επδίΪζκνθ ηβθ αθδζησλβηβ Ϊπκοά ηκνμ, ηβθ πλκπαΰΪθδα ηκνμ. Βέθαδ ονξκζκΰδεσμ εείδαζησμ, υζηε θα ηβθ αεκτΰεηαδ β αζάγεδα˙ υζηε σζκδ ιεζεεπΪακνθ ηβ θλέεβ ηκν παΰαθδζηκτ θα θκδυγκνθ σηδ εέθαδ εαεκέ αθγΫζζβθεμ. Υλβζδηκπκδεέηαδ κ παηλδπηδζησμ, υζηε θα γΪίεηαδ β αζάγεδα ΰδα ηβθ γλβζεεέα ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ. Ώθ πελΪζεδ ηδα ηΫηκδα αθηδεπδζηβηκθδεά εαδ εγθδεδζηδεά αθηέζβοβ ΰδα ηβθ αλξαδσηβηα, γα πλΫπεδ θα εζαέηε, πκν ΰζέηπζαθ κδ αλξαέεμ εζζβθκπκτζεμ απσ ηκθ εΰεζεδζησ ζηα δελΪ πκλθεέα ηβμ Ώθλκδέηβμ, σππμ αθαθΫλκνθ ησζκδ δζηκλδεκέ. Θα πλΫπεδ θα αβηΪθ ζνΰΰθυηβ κδ Ολγσδκικδ, πκν ειαδηέαμ ηκνμ Ϋπαοε κ ΚαδΪδαμ θα ξκληαέθεδ εζζβθδεΪ γτηαηα, πκν ηα παληδαησπκνζα Ϋπαοαθ θα ηαζηδΰυθκθηαδ ηΫξλδ γαθΪηκν ζηκ ίπησ ηβμ δδοαζηΫθβμ ΰδα εζζβθδεσ αέηα Άληεηβμ, πκν κδ Έζζβθεμ Ϋθβίκδ Ϋπαοαθ θα εσίκνθ ηα ΰεθθβηδεΪ σλΰαθΪ ηκνμ πλκμ ηδηά ηβμ Άληεηβμ ηβμ ΒθΫζζκν εαδ ηβμ ΚνίΫζβμ, εαδ πκν κδ θακέ ηβμ ΘεΪμ Ρυηβμ εαδ ηπθ Λαηέθπθ εαδζΪλπθ Ϋπαοαθ θα ΰεηέακνθ Έζζβθεμ πδζηκτμ εαδ πκν β επέζβηβ ΰζυζζα ηκν δζξνλσηελκν ελΪηκνμ Ϋΰδθε β εζζβθδεά. ΏθγΫζζβθαμ εέθαδ σπκδκμ δεθ ζΫεδ ηβθ αζάγεδα ΰδα ηβθ Ώλξαδσηβηα.
Έιπ απσ ηβθ ξλδζηδαθδεά ζνθΫξεδα ηβμ εζζβθδεσηβηαμ δεθ νπΪλξεδ ηέπκηα παλΪ δδαλεεέμ εδεαζέεμ εαδ αθκβζέεμ. Σκ παλΪδεδΰηα πΫθηε αδυθπθ ηβμ δνηδεάμ «αλξαδκπλΫπεδαμ» γα Ϋπλεπε θα Ϋξεδ ζνθεηέζεδ σζκνμ δγαΰεθεέμ ηαρηκνδέακνθ ηΫηκδεμ «εε ηκν ηβδεθσμ» επδζηλκθΫμ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα: Οδ αθαΰεθθβζδαεΫμ «αλξαδκπλεπεέμ» σπελεμ ηε γβζνπλεπά θδθΫηζα˙ ηκ «εζζβθκπλεπΫμ» ηπαλσε˙ κδ δνηδεΫμ «επαθαεαζτοεδμ» ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ ηκνζδεάμ, εθυ β αλξαέα ηκνζδεά γεπλέα ηπθ «ηλσππθ» εαδ ηπθ «θσηπθ» ζνθεξέζηβεε ζηκνμ ίνααθηδθκτμ «άξκνμ» εαδ ζηα «ελαηάηαηα»˙ ηα «θεκεζαζζδεΪ», δάγεθ αλξαδκπλεπά ζπέηδα, εθυ ανηΪ πκν ζνθΫξδζαθ ηβθ εζζβθδεσηβηα άηαθ κδ εεεζβζέεμ, ηα ξπλδΪηδεα εαδ ηα αγβθαρεΪ ηπθ ΰεΪΰεαλπθ, πκν δνζθβηέζηβεαθ πμ «ηκνλεσζπδηα»˙ β «Ϋηηεζβ δβηκελαηέα» εθ αθηδγΫζεδ πλκμ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά εζάλπζβ εαδ ηκθ εκδθκηδζησ˙ ηα αλξαδκεζζβθδεΪ αΰΪζηαηα πκν κδ Ανηδεκέ αλξαδκζΪηλεμ επέ αδυθεμ πέζηεναθ σηδ άηαθ ζενεΪ εαδ Ϋηζδ πλκυγβζαθ ανηάθ ηβθ αδζγβηδεά ηκν ζενεκτ αΰΪζηαηκμ, υζπκν ηδα ηΫλα αθαεαζτθγβεε σηδ κδ Ώλξαέκδ ηα Ϋίαθαθ˙ κ αλξαέκμ «κλγκζκΰδζησμ»˙ β δδΪελδζβ απκζζυθδκν - δδκθνζδαεκτ ζηκδξεέκν, πκν εέθαδ πλσξεδλκ ελΰαζεέκ ΰδα Ϋλενθα εαδ κνδΫπκηε νπάλιε ζηβθ αλξαδσηβηα˙ β «Ώλξαέα ΒζζΪδα, ξυλα ηκν εζετγελκν ζει δέξπμ ητοεδμ»˙ ηα κζνηπδαεΪ «παδξθέδδα» (games)˙ β αθτπαλεηβ αθά ηβμ θζσΰαμ, πκν, επεδδά κδ Ανηδεκέ πέζηεοαθ σηδ ηβθ εέδαθ ζε αλξαδκεζζβθδεΫμ παλαζηΪζεδμ Ϋξκνηε εαηαζάιεδ σζκδ θα πδζηετκνηε ππμ αθηαθαεζΪ αλξαέα ζνθάγεδα, εαδ ηΫζκμ κδ εΪγε ζκΰάμ εκηηκνθδζηδεΫμ/κνηαθδζηδεΫμ/θααδζηδεΫμ/θδζεζετγελεμ αλξαδκεζζβθδεΫμ κνηκπέεμ εδ «Ώλεαδέεμ», ηδμ κπκέεμ κδ δγαΰεθεέμ αλξαδσπζβεηκδ αεκζκνγκτζαθ, πσηε ηβ ηέα πσηε ηβθ Ϊζζβ, αθΪζκΰα ηε ηβθ δνηδεά ησδα ηβμ εεΪζηκηε επκξάμ εαδ ηΫξλδ β – έδδα β δνηδεά – επδζηάηβ θα ηδμ απκλλέοεδ πμ εαλδεαηκτλεμ «αλξαδκεζζβθδεσηβηαμ». ζα ανηΪ εδ Ϋθα ζπλσ Ϊζζα, εέθαδ αλεεηΪ. ΠλΫπεδ θα ζηαηαηάζκνθ εΪπκηε. Οτηε εαθ αιέαεδ απαθηάζεπμ ηκ επδξεέλβηα σηδ «εΪθκνηε ζΪγβ, αζζΪ θηΪθκνηε ζηβθ αζάγεδα». Βέθαδ αδτθαηκθ θα ΰθπζγεέ πζάλπμ, πσζκ ηΪζζκθ θα αθαίδυζεδ εΪηδ πκν ειεζέξγβεε πλδθ 23 αδυθεμ. Δ δνηδεκενλππαρεά αλξαδκζαηλέα εαδ αλξαδκπλΫπεδα εέθαδ ησζκ αζηεέεμ, υζηε ζνθεξυμ ηλκπκπκδκτθηαδ. Σκ ησθκ πκν εαηαθΫλθκνθ εέθαδ θα θεελκηκηκτθ ηβθ αλξαέα αθηέζβοβ˙ σξδ θα ηβθ αθαίδυθκνθ. Οδ ησθκδ πκν απκδεδεθτκθηαδ αθεζεέμ εέθαδ κδ βηΫηελκδ αλξαδκζΪηλεμ, πκν εΪγε θκλΪ πκν Ϋθαμ θΫκμ ητπκμ αλξαδκπλΫπεδαμ εαδ εληβθεέαμ ηβμ αλξαδσηβηαμ Ϋλξεηαδ απσ ηβ Ατζβ, θπθΪακνθ απσ ξαλΪ πκν ίλάεαθ «πυμ άηαθ ζη‘ αζάγεδα β αλξαδκεζζβθδεά κνηκπέα». ΠλΫπεδ θα ΰθπλέακνθ ππμ αθαζηΪζεδμ πλαΰηαηκπκδκτθηαδ ησθκ εθησμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Βεησμ Υλδζηδαθδζηκτ ησθκ ζνθεξυμ ηλκπκπκδκτηεθεμ «αθαζηΪζεδμ» αλξαδκεζζβθδεσηβηαμ ενδκεδηκτθ. ΤπΪλξκνθ, ίΫίαδα, εαδ εΪπκδκδ ΝεκΫζζβθεμ αλξαδκζΪηλεμ πκν εαηΪζαίαθ ηβθ απκηνξέα ηβμ δνηδεάμ αλξαδκπλΫπεδαμ. Ανζηνξυμ, εδ ανηκέ, εθυ εαηαθσβζαθ ηβθ δνηδεά ανηάθ απκηνξέα, παλΫηεδθαθ, απσ ζνθάγεδα, πλκζεκζζβηΫθκδ ζηβθ δνηδεά αλξαδκζαηλέα, σθηαμδνηδεκγλεηηΫθκδ/δνηδεσπζβεηκδ. Ώνηκέ ζκδπσθ πκν εαηΪζαίαθ ηδ απΪηβ εέθαδ β δνηδεά αλξαδκπλΫπεδα, απκλλέπηκνθ ζπζηΪ ηβθ εδίδβζβ ανηά αλξαδκπλΫπεδα, αζζΪ σθηαμ θαθηαζηΫθκδ, αθηδξλδζηδαθκέ εαδ γλεηηΫθκδ ηε ηκ δνηδεσ σλαηα ηβμ αθεδαθδεάμ εε ηκν ηβδεθσμ «επδζηλκθάμ ζηβθ αλξαδσηβηα», πδζηετκνθ σηδ ησθκθ ανηκέ, πμ Έζζβθεμ, γα αθαίδυζκνθ πλαΰηαηδεΪ εαδ ανγεθηδεΪ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά παλΪδκζβ, εε ηκν ηβδεθσμ, ηε Ϊλθβζβ ησζκ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ σζκ εαδ ηβμ δνηδεάμ αλξαδκπλΫπεδαμ. Βέθαδ ησζκ θαθηαζηΫθκδ, υζηε θκηέακνθ ππμ, ανησ πκν ησζκδ εαδ ησζκδ επδζηάηκθεμ, θδζσζκΰκδ, βΰΫηεμ, θδζσζκθκδ, εαζζδηΫξθεμ εαδ ΰεθδεΪ κδ πθενηαηδεΪ Ϊλξκνζεμ ηΪιεδμ ηβμ Ατζβμ δεθ εαηΪθελαθ, παλσζεμ ηδμ εθγκνζδυδεδμ εαδ ηεγκδδεΫμ ηκνμ πλκζπΪγεδεμ επέ Ϋιδ αδυθεμ (15 κμ – 20κμ αδ.), ηβθ ανγεθηδεά αθαίέπζβ ηκν αλξαέκν πθετηαηκμ δβζαδά, γα ηκ εαηκλγυζκνθ ανηκέ, κδ θαθαηδεκέ αθηδξλδζηδαθκέ ηε ηδμ εεδδεβηδεΫμ ηΪζεδμ εαδ ηδμ θεκεπκξέηδεεμ επδλλκΫμ. Βέθαδ ΰεζαζηΫθκδ. Να ηκνμ πζβλκθκλάζκνηε ππμ ανηά ηβ θκλΪ αθηδΰλΪθκνθ, δέξπμ – εδ ανηά ηβ θκλΪ – θα ηκ εαηαζαίαέθκνθ, ηβθ δνηδεά αλξαδκπλΫπεδα ηκν ζνληκτ, ηβθ ηεηαηκθηΫλθα, θεκεπκξέηδεβ δνηδεά αλξαδκζαηλέα ηβμ «επδζηλκθάμ ηπθ γευθ». Μδα απά ηΫζα ζηβ ησδα β οενηκεζζβθδεσηβηΪ ηκνμ. Ώθηέ, ζκδπσθ, θα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Ολγσδκικνμ Έζζβθεμ εαδ ηβθ Ολγκδκιέα, πκν, ηέηδα, δέξπμ εγθδεδζηδεΪ δδεκζκΰάηαηα, δδΫζπζε σ,ηδ γεπλκτζε εαζσ εαδ απΫλλδοε ηα ζέΰα ηεζαθΪ ζβηεέα ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ, αμ εκδηΪικνθ ηα εσοε-λΪοε πδζηετπ ηκνμ εαδ ηβθ αδπθέπμ εαεκαθηεΰλαηηΫθβ απσ ηβ ηβηΫλα-Ατζβ αλξαδκζαηλέα ηκνμ.
85. "Ώθκτ κδ ΐνααθηδθκέ Υλδζηδαθκέ δδΪίαααθ εαδ αθηΫΰλαθαθ ηα αλξαέα εεέηεθα, ΰδαηέ δεθ εαηΪζαίαθ ηκ πθετηα ηπθ αλξαέπθ;" ΏΠΏΝΣΔΔ
α') κδ ΐνααθηδθκέ εαηΪζαίαθ πκζτ εαζΪ ηκ πθετηα ηπθ αλξαέπθ, ΰδ‘ ανησ νπκζηάλδααθ σηδ πλΫπεδ θα δΫξεηαδ εαθεέμ απσ ανηκτμ σ,ηδ εέθαδ εαζσ εδ σξδ ηα πΪθηα. Μδα ηΫηκδα ζηΪζβ νπκδβζυθεδ πκζτ ηεΰαζτηελβ εαηαθσβζβ ηκν αλξαέκν πθετηαηκμ απ‘ σ,ηδ β Ϊελδηβ απκδκξά σπκδαζδάπκηε αλξαέαμ γΫζεπμ. ί') ηκ ηΫΰδζηκ, «αζνΰξυλβηκ αηΪληβηα» ηπθ «ΐνααθηδθυθ» – ζτηθπθα ηε ηκνμ ζαθυμ πλκεαηεδζβηηΫθκνμ εθαθηέκθ ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ – άηαθ σηδ δεθ Ϋίαααθ ηβθ εζαζζδεά παδδεέα ζηβθ νοβζσηελβ γΫζβ, σππμ Ϋεαθαθ ζ.ξ. εαηΪ ηκθ 17κ αδ., αζζΪ ηβ γεπλκτζαθ πλκπαέδεδα εαδ πλκπαλαζεενά ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, ανηά β ίνααθηδθά γΫζβ κτηε αζνΰξυλβηβ εέθαδ κτηε ηλκηελσ αηΪληβηα. Βέθαδ απζυμ ηέα ζκΰδεά ζνθΫπεδα ηβμ εεζεεηδεάμ ηκνμ αθηέζβοβμ, δβζαδά ηβμ απκζτηπμ ζπζηάμ Ϊπκοβμ σηδ δεθ εέθαδ σζεμ κδ αλξαέεμ αθηδζάοεδμ ζπζηΫμ. Ήηαθ επέζβμ απκηΫζεζηα ηβμ αθηέζβοβμ σηδ β γερεά απκεΪζνοβ κππζδάπκηε εέθαδ αθυηελβ ηβμ ηΫΰδζηβμ αθγλυπδθβμ ζκθέαμ. ΰ') ΑδαίΪακνηε ζηκνμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ πκζζΫμ θκλΫμ θα απκεβλτζζκνθ ηε ίαλδΫμ εεθλΪζεδμ ηβθ αλξαέα θδζκζκθέα εαδ ηβθ εγθδεά εζζβθδεά αθηέζβοβ εαδ ηλσπκ απάμ. Καδ ηΪμ ιεθέαεδ ησζκ ανησ, πκν θκηέακνηε σηδ δεθ εαηΪζαίαθ ηκ πθετηα ηπθ Ώλξαέπθ. ΞεξθΪηε εΪηδ πκζτ ζβηαθηδεσ. Βηεέμ εαδ β Ατζβ Ϋξκνηε ηπλκζηΪ ηαμ ησθκ αλξαέα εεέηεθα εαδ αΰΰεέα. Αεθ ακτηε ζηβθ αλξαέα (εζαζζδεά ά τζηελβ) επκξά, υζηε θα ηπκλκτηε θα ελέθκνηε. Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ σηπμ δεθ εέξαθ ηπλκζηΪ ηκνμ απζυμ ηα αλξαέα εεέηεθα, ΰδ‘ ανησ πκηΫ δεθ εαηΫζβιαθ ζηβθ πλαδκπκέβζβ εαδ ειδδαθέεενζβ ηβμ αλξαδσηβηαμ, ζηβθ κπκέα εαηΫζβιε β Ατζβ. Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ακτζαθ ζηβθ τζηελβ αλξαδσηβηα, Ϋίζεπαθ ηα εαζΪ εαδ ηα Ϊζξβηα ηκν εγθδεκτ εσζηκν. Έίζεπαθ ηβθ ηαθηεέα, ηβθ αζηλκζκΰέα, ηκθ παλαζκΰδζησ ηπθ παΰαθδζηδευθ ζαηλεδυθ, ηκ εαηλαετζδζηα ζηκθ ηβδεθδζηδεσ βδκθδζησ («θΪΰπηεθ, πέπηεθ, ατλδκ ΰαλ απκγθάζεπηεθ»), ηβ ζαηλεέα ηβμ αθγλυπδθβμ δτθαηβμ, ηδμ ανηκίαζαθδζηδεΫμ ά ηδζαθγλππδεΫμ ζαηλεέεμ (ηαζηέΰπηα, ανηκενθκνξδζηκέ, πδγαθυμ αθγλππκγνζέεμ). Αε ηπκλκτζαθ θα ανηκαπαηυθηαδ πδζηετκθηαμ σηδ σζα ανηΪ άηαθ «ζεπηκηΫλεδεμ». Θα άηαθ β ηεΰαζτηελβ αηδηέα. Αεθ ηπκλκτζαθ θα παλαδΫξκθηαδ ΰδα ζκίαλά θδζκζκθέα ηβ θδζκζκθέα αθγλυππθ πκν αζξκζκτθηαθ ηε ηβθ ηαΰεέα εαδ ηβθ αζηλκζκΰέα. Γδ‘ ανησ εαδ, σηαθ εαηαελέθκνθ ηκθ εγθδεσ εσζηκ, πλΫπεδ θα ζεεθησηαζηε σηδ Ϋξκνθ εαηΪ θκν σζα Ϋίζεπαθ θα εεηνζέζζκθηαδ ηπλκζηΪ ηκνμ˙ σξδ ηβθ ειδδαθδεενηΫθβ αθηέζβοβ πκν εηεέμ Ϋξκνηε ΰδα ηκ «αλξαέκ πθετηα».
86. "Αεθ ηπκλεέ θα νπΪλιεδ Υλδζηδαθδεά θδζκζκθέα. Ο Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ δσΰηα, ίέαδα επδίαζζσηεθκ, ει Ϊθπγεθ ά απσ ηκνμ ανηκαπκεαζκτηεθκνμ εεπλσζππκνμ ηκν Θεκτ. Σδ ζξΫζβ Ϋξεδ ανησ ηε ηβθ ανησθκηβ ζεΫοβ ηκν Βζζβθδζηκτ; Σδ ζξΫζβ Ϋξεδ β γεκζκΰέα ηε ηβ θδζκζκθέα;" ΏΠΏΝΣΔΔ: Άλαΰε δκΰηαηέακνθ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, εαδ δεθ δκΰηαηέαεδ κ Βπέεκνλκμ, σηαθ ζΫεδ ηε ησζβ ζδΰκνλδΪ ππμ κδ γεκέ νπΪλξκνθ εαδ ηΪζδζηα ακνθ ζηα ηεηαεσζηδα; Ακΰηαηέακνθ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ δεθ δκΰηαηέαεδ κ ΔλΪεζεδηκμ πκν ζΫεδ, πλκθαθυμ επεδδά ηκ ΰθπλέαεδ, σηδ κ εσζηκμ ανησμ εέθαδ αδυθδκμ; Ακΰηαηέακνθ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ δεθ δκΰηαηέαεδ κ Πνγαΰσλαμ σηαθ ηδζΪ ΰδα ηεηεηοτξπζβ; Ώπσ πκτ ηκ ΰθπλέαεδ κ («ηβ δεδζδδαέηκθαμ») Πζκτηαλξκμ σηαθ ζΫεδ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 514) σηδ κδ «δαέηκθεμ» εέθαδ γθβηκέ, Ϋξκθηαμ ηΪζδζηα νπκζκΰέζεδ εαδ ηκ ξλσθκ απάμ ηκνμ (ακτθ, ζΫεδ, 9.720 ξλσθδα); Αεθ δκΰηαηέαεδ ανησμ εαδ δκΰηαηέαεδ β Βεεζβζέα; Θα ηπκλκτζαθ θα αθαθελγκτθ εδ Ϊζζα πκζζΪ παλαδεέΰηαηα δκΰηαηδεάμ θδζκζκθδεάμ ζεΫοβμ. ηα ηεηαθνζδεΪ εέθαδ αδτθαηκ θα ηβθ δκΰηαηέζεδ εαθεέμ. Καδ ανησ Ϋεαθαθ εαδ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ, σηαθ ηδζκτζαθ ΰδα ηεηαθνζδεΪ αβηάηαηα. Αεθ δζξτεδ ηκ επδξεέλβηα σηδ κδ Φδζσζκθκδ δδαητππθαθ ηδμ δδΫεμ ηκνμ ζτηθπθα ηε ηβ ζκΰδεά, εθυ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ δκΰηΪηδααθ ανγαέλεηα απσ Ϋθα ίδίζέκ. Αεθ νπΪλξεδ Μέα Λκΰδεά, σππμ ζηα ηαγβηαηδεΪ, ΰδα θα ζΫηε σηδ κδ θδζσζκθκδ ηβθ αεκζκνγκτζαθ. Ο εαγΫθαμ ιεεδθκτζε ηε ίΪζβ ηα δδεΪ ηκν, ανγαέλεηα «ανηκθσβηα» δεδκηΫθα, εδ απσ εεεέ εαδ πΫλα πλκξπλκτζε ίΪζεδ ηβμ ζκΰδεάμ. Άηα νπάλξε Μέα ζκΰδεά, ησηε σζκδ κδ θδζσζκθκδ γα Ϋπλεπε θα εαηαζάικνθ ζηα έδδα ζνηπελΪζηαηα. ΏζζΪ, εδ κ πζΫκθ Ϊζξεηκμ γα παλαηβλάζεδ ηδμ ηελΪζηδεμ δδαθκλΫμ ηκν εθσμ απσ ηκθ Ϊζζκ. Αεθ εέθαδ ζκδπσθ β «ζκΰδεά» πκν ξαλαεηβλέαεδ ηκνμ αλξαέκνμ θδζκζσθκνμ ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Καδ κδ δτκ εθαλησακνθ ηβ ζκΰδεά, ΰδα θα κζκεζβλυζκνθ ηα πθενηαηδεΪ ηκνμ κδεκδκηάηαηα. Άζζκ πλΪΰηα β κλγκζκΰδεά εαδ β αθκλγκζκΰδεά εληβθεέα ηβμ
πλαΰηαηδεσηβηαμ – εδυ Ϋΰεεδηαδ β δδαθκλΪ ηεηαιτ κλγκζκΰδζηκτ εδ αθκλγκζκΰδζηκτ – εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β αλξδεά ίΪζβ ηπθ απσοευθ ηαμ, ηα αιδυηαηα πκν γΫηκνηε, υζηε θα εληβθετζκνηε ηκθ εσζηκ. Ο Π. Κκθδτζβμ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ κλγκζκΰδζησ εαδ ηκθ αθκλγκζκΰδζησ: «Δ πκζνζβηέα ηβμ Ϋθθκδαμ ηκν κλγκζκΰδζηκτ άηαθ απκηΫζεζηα ηβμ πκζεηδεάμ ηβμ ξλάζβμ, αθκτ Ϋηζδ ζνθδΫγβεε εαηΪ εαδλκτμ ηε ηα πδκ δδαθκλεηδεΪ πελδεξσηεθα˙ δεθ πλκδέδκνηε εαθΫθα ηνζηδεσ αθ ηθβηκθετζκνηε ηκ ζηκδξεδυδεμ ΰεΰκθσμ – πκν ησζκ δνζΪλεζηα αθαθΫλκνθ κδ θδζσζκθκδ – σηδ β ζκΰδεΪ ηεγκδενηΫθβ ζεΫοβ Ϋξεδ έζαηε ηυλα ηεγεέ ζηβθ νπβλεζέα εθηεζυμ δδαθκλεηδευθ απσοεπθ εαδ πλκγΫζεπθ. Οδ πλσηαξκδ ηκτηβμ ά εεεέθβμ ηβμ γεπλέαμ ηπκλκτθ, θνζδεΪ, θα αηθδζίβηκτθ σξδ ησθκ ηδμ γΫζεδμ ηκν αθηδπΪζκν, αζζΪ εαδ ηβθ δεαθσηβηΪ ηκν ΰδα ζκΰδεά ζεΫοβ –εαδ ηΪζδζηα ζηκ σθκηα ηκν Βθσμ Λσΰκν, κ κπκέκμ, εαηΪ πελέελΰκ ηλσπκ, ζνηπέπηεδ πΪθηκηε ηε ηκθ πλκζππδεσ ηκνμ ηλσπκ ζεΫοβμ. Μδα γευλβζβ πκν γΫζεδ θα εαηαθκάζεδ ηα πλΪΰηαηα δεθ ηπκλεέ θα πΪλεδ γΫζβ ζε ηδα ηΫηκδα δδαπΪζβ. ΠλΫπεδ, ζκδπσθ, θα αθααβηάζεδ Ϋθαθ κλδζησ ηκν κλγκζκΰδζηκτ αθειΪληβηκ απσ ηκ εεΪζηκηε πελδεξσηεθκ ηβμ ζεΫοβμ εαδ ανζηβλΪ ηνπδεσ, κλδζησ δβζ. πκν γα άηαθ δνθαησθ θα εθαληκζηεέ ζε εΪγε κλγκζκΰδζησ, σπκδκ εδ αθ εέθαδ ηκ πελδεξσηεθσ ηκν. Αεθ νπΪλξεδ Ϊζζκμ ηλσπκμ θα απκθτΰκνηε ηκθ παλαζκΰδζησ, σηδ π.ξ. κ ΘπηΪμ ΏενδθΪηβμ εέθαδ ζδΰσηελκ κλγκζκΰδζηάμ απσ ηκθ Hobbes ά κ Machiavelli απσ ηκθ Kant: β πλκζεεηδεά ειΫηαζβ ανηυθ ηπθ παλαδεδΰηΪηπθ, σππμ εαδ Ϊζζπθ παλσηκδπθ, αλεεέ ΰδα θα εαηαδεδξγεέ πσζκ εέθαδ αθσβηβ – απσ επδζηβηκθδεά, σξδ απσ δδεκζκΰδεά ζεκπδΪ – β ζτθδεζβ ηκν κλγκζκΰδζηκτ ηε κλδζηΫθα ησθκ πελδεξσηεθα ζεΫοβμ. Γδα ηαμ, ζκδπσθ, κλγκζκΰδζησμ εέθαδ β ζεσπδηβ εαδ Ϊοκΰβ (απσ ηβθ Ϊπκοβ ηβμ ηνπδεάμ ζκΰδεάμ) ξλάζβ ηπθ επδξεδλβηαηκζκΰδευθ ηΫζπθ ηβμ ζεΫοβμ, ΰδα θα εαηκξνλπγεέ γεπλβηδεΪ ηδα δεδκηΫθβ γεηεζδυδβμ ζηΪζβ απΫθαθηδ ζηκθ εσζηκ. Ο κλδζησμ ηαμ νπκδβζυθεδ σηδ ανηά β γεηεζδυδβμ ζηΪζβ ά απσθαζβ ίλέζεεηαδ β έδδα πΫλα απσ εΪγε ζκΰδεά αδηδκζσΰβζβ, αεσηβ εδ σηαθ κδ κλγκζκΰδζηΫμ ηβ γεπλκτθ απκδεέιδηβ ά εαδ απκδεδεδΰηΫθβ (ανησ, Ϊζζπζηε, επεδδδυεκνθ ζνθδΫκθηαμ ηκθ κλγκζκΰδζησ ζαθ ηΫηκδκθ ηε εΪπκδκ ζνΰεεελδηΫθκ πελδεξσηεθκ). ΜκθΪξα β εεζκΰέεενζβ ηβμ γεηεζδυδκνμ ζηΪζβμ ά απσθαζβμ ηπκλεέ θα πλαΰηαηκπκδβγεέ ηε ζκΰδεά ζνθΫπεδα εαδ ηκθΪξα ανηά ηπκλεέ, επέζβμ, θα απκηεζΫζεδ αθηδεεέηεθκ επδζηβηκθδεάμ δδαηΪξβμ –σξδ β έδδα γεηεζδυδβμ ζηΪζβ: ΰδαηέ ζηα Ϋζξαηα ελπηάηαηα β απΪθηβζβ δέθεηαδ ηε αιδπηαηδεΫμ απκθΪθζεδμ. Μπκλκτθ, ζκδπσθ, θα νπΪλικνθ ησζεμ ηκλθΫμ ζκΰδεάμ ζνθΫπεδαμ σζεμ εαδ γεηεζδυδεδμ ζηΪζεδμ˙ ηκζκθσηδ ηα ηνπδεΪ ζκΰδεΪ ηΫζα παλαηΫθκνθ ηα έδδα, πζησζκ νπβλεηκτθ εΪγε θκλΪ ηβθ εεζκΰέεενζβ γεηεζδπδυθ απκθΪζεπθ ηε δδαθκλεηδεσ πελδεξσηεθκ. Ώθκτ, ηυλα, κδ ηεζενηαέεμ ίλέζεκθηαδ ultra rationem, πλΫπεδ απσ ηβ θτζβ ηκνμ θα γεπλβγκτθ ηνζηδεΫμ, πλΪΰηα πκν ηε ηβ ζεδλΪ ηκν ζνθεπΪΰεηαδ σηδ ηκ ηνζηδεσ ζηκδξεέκ δεθ εέθαδ ηκ αθηέγεηκ, αζζΪ β απαλξά εαδ β πβΰά ηβμ κλγκζκΰδεάμ ζεΫοβμ. ε ζπέζδ ιε ηδκ απάκηδζδ πμο δίκεηαζ ζε έζπαηα ενςηήιαηα, δ δζάηνζζδ ακάιεζα ζε μνεμθμβζηυ ηαζ ακμνεμθμβζηυ ζημζπείμ πάκεζ μθυηεθα ηδ ζδιαζία ηδξ˙ επκηΫθπμ πλΫπεδ θα αθαθΫλεηαδ ηκθΪξα ζηκ επέπεδκ ηβμ εεζκΰδεενηδεάμ ελΰαζέαμ, σπκν επδζηλαηετκθηαδ επδξεδλάηαηα ΰδα θα ζηβλέικνθ ηβθ εεΪζηκηε γεηεζδυδβ ζηΪζβ ά απσθαζβ. ΜκθΪξα ζηκ επέπεδκ ηκτηκ ηπκλεέ θα νπΪλιεδ Ϊηεζβ αθηέγεζβ αθΪηεζα ζε κλγκζκΰδεσ εαδ αθκλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ. Σκ ηνζηδεσ ζηκδξεέκ πκν ίλέζεεηαδ ζηβθ απαλξά ηβμ ζεΫοβμ, απκηεζυθηαμ ηβ ζνΰεδθβζδαεά ηβμ πβΰά, εέθαδ, ίΫίαδα, εαδ ανησ αθκλγκζκΰδεσ, πζησζκ πλΫπεδ θα δδαελέθκνηε ανζηβλΪ ηκ αθκλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ ηε ηβ ηνζηδεά απσ ηκ αθκλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ ηε ηβ ζκΰδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν. Βθσζκθ πμ ελδηάλδκ κλγκζκΰδεσηβηαμ γεπλάζαηε ηβθ ηνπδεά-ζκΰδεά κλγσηβηα εαδ ζνθΫπεδα ηβμ ζεΫοβμ εαηΪ ηβ δδαδδεαζέα εεζκΰέεενζβμ ηδαμ γεηεζδυδκνμ ζηΪζβμ, πλΫπεδ θα δεξηκτηε σηδ ηκ κλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ δεθ αθηδηέγεηαδ ζηκ αθκλγκζκΰδεσ ηε ηβ ηνζηδεά, αζζΪ ησθκ ζηκ αθκλγκζκΰδεσ ηε ηβ ζκΰδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν. Σκ αθκλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ (ηε ηβ ηνζηδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν) ίλέζεεηαδ, ηε Ϊζζα ζσΰδα, ίαγτηελα εαδ απσ ηκ κλγκζκΰδεσ ΰεθδεΪ ζηκδξεέκ εαδ απσ ηκ αθκλγκζκΰδεσ ηε ηβ ζκΰδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν: ηα δτκ ηεζενηαέα ίλέζεκθηαδ ζηκ έδδκ επέπεδκ εαδ ΰδ‘ ανησ ηπκλκτθ εαδ θα ζνΰελκνζηκτθ. Ώελδίυμ ειαδηέαμ ανηάμ ηβμ δδαθκλΪμ ηπθ επδπΫδπθ δεθ επδηλΫπεηαδ θα ζνΰξΫκνηε ηβ ηνζηδεά-αθκλγκζκΰδεά πβΰά ηβμ ζεΫοβμ ηε ηβ ηεγκδδεά ηβμ αθΪπηνιβ, ζνθΪΰκθηαμ απσ ηβθ κλγκζκΰδεσηβηα ηβμ δετηελβμ ηβθ κλγκζκΰδεσηβηα ηβμ πλυηβμ – εαδ αθηέζηλκθα: β αθκλγκζκΰδεσηβηα (ηε ηβ ζκΰδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν) δεθ πλΫπεδ θα γεπλεέηαδ ζνθΫπεδα ηκν αθκλγκζκΰδεκτ ζηκδξεέκν (ηε ηβ ηνζηδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν). Ώπσ ηβ ζεκπδΪ ηαμ, ζκδπσθ, ηκ αθηέγεηκ ηκν κλγκζκΰδζηκτ εέθαδ σξδ ηκτηκ ηκ ηεζενηαέκ, αζζΪ ηκθΪξα ηκ αθκλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ ηε ηβ ζκΰδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν. Ώελδίυμ ΰδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκ ηα γλβζεενηδεΪ ζνζηάηαηα ζεΫοβμ δεθ ηπκλκτθ θα γεπλβγκτθ αθηέπαζα ηκν κλγκζκΰδζηκτ ΰεθδεΪ, παλΪ ησθκθ κλδζηΫθπθ εδδυθ κλγκζκΰδζηκτ ηε ζνΰεεελδηΫθκ, δβζ. αθηδγλβζεενηδεσ πελδεξσηεθκ. Με ίΪζβ ηα έδδα ελδηάλδα ηπκλκτηε θα ειβΰάζκνηε εαδ ηκ θαδθκηεθδεΪ παλΪδκικ θαδθσηεθκ, σηδ κδ ηβ γλβζεενηδεκέ κλγκζκΰδζηκέ δεθ εέθαδ ζδΰσηελκ εξγλδεκέ κ Ϋθαμ απΫθαθηδ ζηκθ Ϊζζκθ απ‘ σζκ εέθαδ εαδ κδ γλβζεενηδεκέ κλγκζκΰδζηκέ απΫθαθηδ ζηκνμ αθηδγλβζεενηδεκτμ. (...) Δ ανζηβλά αθηδπαλΪγεζβ κλγκζκΰδζηκτ εαδ αθκλγκζκΰδζηκτ ΰέθεηαδ αθηδεεδηεθδεΪ αίΪζδηβ, αθ δδαζηεέζκνηε ηκ αθκλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ ηε ηβ ηνζηδεά απσ ηκ αθκλγκζκΰδεσ ηε ηβ ζκΰδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν. ππμ ηκ πλυηκ ίλέζεεηαδ πΫλα απσ εΪγε ζκΰδεά γεηεζέπζβ, Ϋηζδ εαδ ηκ δετηελκ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εέθαδ θαδθσηεθκ πκζτ ζπαθδσηελκ απ‘ σζκ δζξνλέακθηαδ κλγκζκΰδζηΫμ, κδ κπκέκδ γεπλκτθ ηκθ δδεσ ηκνμ κλγκζκΰδζησ πμ ηκθ ησθκ
δνθαησ. Σκ αθκλγκζκΰδεσ ζηκδξεέκ (ηε ηβθ ζκΰδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν) δεθ ηανηέαεηαδ ηε ηβθ παλαίέαζβ ηπθ εαθσθπθ ηβμ ηνπδεάμ ζκΰδεάμ (αθκτ εαδ κλγκζκΰδζηΫμ ηβ δδαπλΪηηκνθ), αζζΪ πλκπαθησμ ζβηαέθεδ ηβθ πλκΰλαηηαηδεά Ϊλθβζβ ηεηαηλκπάμ ηκν αθκλγκζκΰδεκτ ζηκδξεέκν (ηε ηβ ηνζηδεά Ϋθθκδα ηκν σλκν) ζε κλγκζκΰδεσ ζτζηβηα, δβζ. ηβθ Ϊλθβζβ εεζκΰέεενζβμ ηβμ εεΪζηκηε γεηεζδυδκνμ εκζηκγεπλβηδεάμ ζηΪζβμ ά απσθαζβμ». Σα πελέ «κλγκζκΰδζηκτ», ζκδπσθ, σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηα Ϋζξαηα ελπηάηαηα εαδ ηδμ ανγαέλεηεμ ίΪζεδμ ηκν εΪγε θδζκζσθκν, αμ ηα αθάζκνθ εαηΪ ηΫλκνμ κδ εαηάΰκλκδ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Αβζαδά, επεδδά κδ Υλδζηδαθκέ δΫξκθηαδ πμ «ανηκθσβηβ» ηβθ αζάγεδα ηβμ Π.Α. εαδ ηβμ Κ.Α. εέθαδ ζδΰσηελκ «ζκΰδεκέ» απσ ηκνμ Πζαηπθδεκτμ, πκν δΫξκθηαδ πμ «ανηκθσβηβ» ηβθ «αζάγεδα» πκν εθνπΪλξεδ ζηα ΰλαπηΪ ηκν ΠζΪηπθα εαδ ζξκζδΪακνθ ηα ΰλαπηΪ ανηΪ, δεξσηεθκδ ηβθ ανγεθηέα ηκν ΠζΪηπθα (ΰδ‘ ανησ ζΫΰκθηαδ εαδ Πζαηπθδεκέ); ηαθ κ ΠζΪηπθαμ ΰλΪθεδ – ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Ώθαιαΰσλα – σηδ ηα Ϊζηλα δεθ εέθαδ απζυμ εκηηΪηδα απσ πΫηλεμ εαδ ξυηα, αζζΪ Ϋξκνθ εαδ ονξά, ίαζδασηεθκμ ζηβθ «ζκΰδεά» ηκν, πκν πλκζπαγκτζε θα δδεαδκζκΰάζεδ ηβθ (νπκηδγΫηεθβ) «αζάγεδα» ηπθ αζηλκζκΰδευθ πλκίζΫοεπθ (Ϋζεΰε δβζαδά, σηδ, ΰδα θα ίΰαέθκνθ ζπζηκέ κδ ξλβζηκέ ηπθ Ϊζηλπθ, ηα Ϊζηλα Ϋξκνθ ονξά, δεθ εέθαδ τζβ ζεΫηβ), εέθαδ Λκΰδεά εΫοβ ανησ; Σκ πδγαθσηελκ εέθαδ σηδ, αθ Ϋθαμ θεκπαΰαθδζηάμ Ϋθελθε αθηέλλβζβ ζηκθ ΠζΪηπθα, ανησμ γα ηκθ εαηζΪδδααε πμ παλΪζκΰκ! Ή σηαθ κ ΠζΪηπθαμ ζηκθ Σίκαην ΰλΪθεδ σηδ κ Αβηδκνλΰσμ δδαηκέλαζε εΪγε ονξά ζε εΪγε Ϊζηλκ εαδ ηδμ επδίέίαζε εΪγε ηδα ζε σξβηα, ηε πκδα «Λκΰδεά» ηα ζΫεδ; Πλκθαθυμ ηα ζΫεδ, επεδδά ηκν θαέθεηαδ «ανηκθσβηκ». Έηζδ ζκδπσθ, σππμ κδ Πνγαΰσλεδκδ εεζαηίΪθκνθ ηδμ ΰθυηεμ ηκν Πνγαΰσλα πμ «Ώνηκθσβηεμ» (Να γνηέζκνηε ηκ «αηὸμ ἔθα» πκν Ϋζεΰαθ κδ Πνγαΰσλεδκδ. «Σκ εέπε κ Πνγαΰσλαμ», Ϊλα εέθαδ αζάγεδα! Σσζκ απζΪ – ησζκ αλξαδκεζζβθδεΪ! ΏθδελπηΫθκ ζηκνμ.. εξγλκτμ ηκν ξλδζηδαθδεκτ δκΰηαηδζηκτ.), σππμ κδ Πζαηπθδεκέ ηα πζαηπθδεΪ εεέηεθα πμ «ανηκθσβηβ αζάγεδα», σππμ κδ Βπδεκτλεδκδ ηα δσΰηαηα ηκν Βπέεκνλκν ηα γεπλκτθ γερεΪ, αμ ηβθ παλαιεθετκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πκν δΫξκθηαδ ηβθ εΰενλσηβηα ηβμ Γλαθάμ. νθεπυμ κδ ηαγβηΫμ ηπθ δδΪθκλπθ αλξαέπθ θδζκζκθδευθ ζξκζυθ άηαθ ησζκ πλκζεκζζβηΫθκδ ζηα δδδΪΰηαηα ηπθ δδλνηυθ ηπθ ζξκζυθ, υζηε κνζδαζηδεΪ ανησ πκν Ϋεαθαθ άηαθ θα ηα ζξκζδΪακνθ εαδ θα δδαζενεΪθκνθ ηδμ γεπλέεμ πκν ίλέζεκθηαθ ζηα ίδίζέα ηκνμ. Οδ Βπδεκτλεδκδ εληάθεναθ ηκθ Βπέεκνλκ˙ κδ Πζαηπθδεκέ ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηα ΰλαπηΪ ηκν˙ κδ Ώλδζηκηεζδεκέ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ. Ώνησ, δβζαδά β εληβθεέα, αζζΪ εαδ β πλκζπθνηέα πκν Ϋδδθαθ («Ώλδζηκηεζδεκέ», «Βπδεκτλεδκδ», «ηπδεκέ», «Πζαηπθδεκέ») ζηκθ εανησ ηκνμ κδ ζνθεξδζηΫμ ηπθ δδλνηυθ ηπθ ζξκζυθ, αζθαζυμ πλκςγΫηκνθ πέζηβ ά απκδκξά σηδ β αζάγεδα ίλέζεεηαδ ζηα ΰλαπηΪ ηκν θδζκζσθκν. ΣΫηκδκμ άηαθ κ ζείαζησμ π.ξ. ηπθ Νεκπζαηπθδευθ πλκμ ηκ ΠζΪηπθα, υζηε κδάΰβζε ηκθ Πλσεζκ θα πελδΰλΪοεδ ηβ θδζκζκθέα ηκν πμ γερεά απκεΪζνοβ, β κπκέα δσγβεε ζηκθ Ϊθγλππκ (Πλσεζκν, Πιαησληθή Θενινγία, 1, 1). Έθαμ Ϊζζκμ ητγκμ πκν επδελαηεδ, σηαθ ζνΰελέθκθηαδ αλξαδκεζζβθδεά θδζκζκθέα εαδ κλγσδκιβ γεκζκΰέα, εέθαδ σηδ κδ θδζσζκθκδ δεθ εέθαδ απσζνηκδ, δεθ δδεεδδεκτθ ηβθ απκεζεδζηδεσηβηα ηβμ αζάγεδαμ, ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ γεκζσΰκνμ εαδ ηδμ γλβζεεέεμ ΰεθδεσηελα. Ώζάγεδα, πκτ ηβθ εέδαθ ανηάθ ηβθ Ϋζζεδοβ δκΰηαηδζηκτ εαδ ηβθ ηεηλδκπΪγεδα ζηκνμ θδζκζσθκνμ; ΒΪθ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ δεθ πέζηεναθ κ εαγΫθαμ ΰδα ηκθ εανησ ηκν σηδ εαηΫξκνθ ηβθ αζάγεδα, ησηε ΰδαηέ αζζβζκαπκεαζκτθηαθ «εζεθηαλΪεκδ», «αΰτληεμ», «απαηευθεμ», «δαζεαζΪεκδ», «ηνθζκέ», «απαέδενηκδ» ε.κ.ε.; Ώπσ θδζκζκθδεά ηεηλδκθλκζτθβ; Βέθαδ ανηκθσβηκ, σηδ σηαθ εΪπκδκμ δκΰηΪηδαε ΰδα ηβθ πλυηβ αλξά ά ΰδα ηκθ εκπσ ηκν αθγλυπκν, πέζηενε ηανησξλκθα σηδ ζΫεδ ηβθ αζάγεδα˙ σηδ εαηΫξεδ ηβθ αζάγεδα. ΑδαθκλεηδεΪ, αθ κδ θδζσζκθκδ πέζηεναθ ππμ β αζάγεδα εέθαδ ηκδλαζηΫθβ ζηκνμ έδδκνμ εαδ ζηκνμ δδεκζκΰδεκτμ εξγλκτμ ηκνμ, εέθαδ αδδαθσβηκ κ ΠζΪηπθ θα δδυξθεδ ηκνμ πκδβηΫμ απσ ηβθ Πκζδηεέα ηκν εδ κ Πλσεζκμ θα γΫζεδ θα απαΰκλετζεδ σζα ίδίζέα δεθ εΰελέθεδ, απσ θσίκ ηάππμ ανηΪ ίζΪοκνθ ηκθ εσζηκ. Αεθ εέθαδ ζπζησ, ζκδπσθ, σηδ κδ θδζσζκθκδ άηαθ ηεηλδσθλκθεμ εαδ δΫξκθηαθ ηβθ αθηέγεηβ Ϊπκοβ πμ εθδεξκηΫθπμ ζπζηά˙ απζυμ δεθ ηπκλκτζαθ – επεδδά άηαθ αθέζξνλκδ – θα ηβθ εαηαζηεέζκνθ εαδ θα επδίΪζζκνθ ηβ δδεά ηκνμ. Δ ηδζαζζκδκιέα άηαθ ίαζδεσ ζηκδξεέκ ηβμ αθηέζβοβ ηπθ θδζκζσθπθ. Αδσηδ εαδ ανηκέ – σππμ κ Υλδζηδαθδζησμ – πέζηεναθ σηδ εαηΫξκνθ ηβθ αζάγεδα (δδα ηβμ ζκΰδεάμ)˙ ζνθεπυμ κδ απσοεδμ ηπθ νπκζκέππθ άηαθ αιδκεαηΪελδηεμ Ϋπμ αθσβηεμ. Δ αθηέζβοβ σηδ εέθαδ αδτθαηβ β ξλδζηδαθδεά θδζκζκθέα, δβζαδά σηδ δεθ νπΪλξεδ εζενγελέα ζεΫοβμ εθησμ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ πέζηβμ κθεέζεηαδ ζε παλαθσβζβ ηβμ δδΫαμ ηβμ θδζκζκθέαμ αζζΪ εαδ ηβμ πέζηβμ. ππμ ζΫεδ κ ΏλδζηκηΫζβμ ζε πλυδηκ Ϋλΰκ ηκν ηδηζκθκλκτηεθκ Πξνηξεπηηθφο, σζκδ θδζκζκθκτθ, εέηε γΫζκνθ θα θδζκζκθάζκνθ εέηε δε γΫζκνθ. Κδ εεεέθκμ πκν απκλλέπηεδ ηβ θδζκζκθέα εδ εεεέθκμ πκν ηβθ απκδΫξεηαδ. Σκ θδζκζκθβηΫκθ εαηαθηΪ θα εέθαδ εαηΪ εΪπκδκ ηλσπκ ηδα αθαΰεαδσηβηα (W.D. Ross, Aristotelis Fragmenta selecta, Oxford 1970, ζ. 27-28: «Καὶ Ἀλδζηκηέζβμ ηὲθ ἐθ ηῶ Πλκηλεπηδεῶ ἔζεΰεθ ὅηδ εἴηε θδζκζκθβηέκθ, θδζκζκθβηέκθ, εἴηε ηὴ θδζκζκθβηέκθ, θδζκζκθβηέκθ, πάθηπμ θδζκζκθβηέκθ». «Πάθηπμ κὖθ θζθμζμθεῖ ηαὶ
ὁ ἀκαζνῶκ αὐηὴκ [ηδκ θζθμζμθία] ηαὶ ὁ ιὴ ἀκαζνῶκ˙ ἑηάηενμξ βὰν αὐηῶκ ἀπμδείλεζζ ηέπνδηαζ, δδθμκόηζ θζθμζμθεῖ˙ ηήηβλ ΰὰλ ηθ ἀπκδείιεπθ θδζκζκθία»). ηαθ ζκδπσθ κ ΏλδζηκηΫζβμ δζξνλέαεηαδ ππμ νθέζηαηαδ θδζκζκθέα εδ σηαθ εΪπκδκμ αθαδλεέ ηβ θδζκζκθέα, ηδ ηπκλκτηε θα πκτηε ΰδα ηβ γεκζκΰέα, πκν εδζΪΰεδ επειελΰαζηΫθεμ απσοεδμ ΰδα ηκθ εσζηκ, ηκθ Ϊθγλππκ, ηκθ πλκκλδζησ ηκν, ηβθ Ϊζεβζβ εαδ ζνθΪηα δδαηκλθυθεδ απαλΪηδζζεμ ηκλθΫμ εαζζδηεξθδεάμ δβηδκνλΰέαμ; Σκτηεμ κδ αθηδζάοεδμ δεθ ηπκλκτθ θα εληβθετκθηαδ εαδ θα αθκηκδυθκθηαδ πμ ηαελκζεκπδεσμ θδζκζκθδεσμ ζηκξαζησμ; Καδ θα άγεζαθ δβζαδά κδ Υλδζηδαθκέ θα εέθαδ εαηΪ ηβμ θδζκζκθέαμ, ηβμ ζεΫοβμ, δεθ γα ηπκλκτζαθ. ΏζζΪ ανησ πΪζδ, δεθ γα άηαθ εθαθηέκθ ηβμ πέζηβμ ζηβθ ΏπκεΪζνοβ. Γδαηέ, αθ εαδ β ΏπκεΪζνοβ δεέξθεδ ηβθ αζάγεδα, πζησζκ β Ϋεθλαζά ηβμ, β ζεπηκηελάμ εαηαθσβζά ηβμ, β δδελετθβζβ ηκν εσζηκν, ηβμ εηέζβμ, νπσ ηκ πλέζηα ηβμ γερεάμ απκεΪζνοβμ εαδ β ζνζξΫηδζβ ηβμ απάμ ηε ανηάθ, δεθ εέθαδ ιελΪ δδαηΪΰηαηα κδεκνηεθδευθ ζνθσδπθ, αζζΪ θδζκζκθδεΪ επδηετΰηαηα. Φδζκζκθέα ΰδα ηκθ ΕπΪθθβ Ααηαζεβθσ εέθαδ «α΄ Φδζκζκθία ἐζηὶ ΰθζδμ η ὄθηπθ, ᾗ ὄθηα ἐζηί, ηκνηέζηδ ΰθζδμ ημ ηθ ὄθηπθ θύζεπμ. Καὶ πάζδθ˙ ί‘ Φδζκζκθία ἐζηὶ ΰθζδμ γείπθ ηε εαὶ ἀθγλππίθπθ πλαΰηάηπθ, ηκνηέζηδθ ὁλαηθ εαὶ ἀκλάηπθ. ΰ' Φδζκζκθία πάζδθ ἐζηὶ ηεζέηβ γαθάηκν ηκῦ πλκαδλεηδεκῦ εαὶ ηκῦ θνζδεκῦ (...). δ‘ Φδζκζκθία αὖγίμ ἐζηδθ ὁηκίπζδμ γεῶ. ηκδκύηεγα δὲ γεῶ εαηὰ ηὸ ζκθὸθ ἢηκδ ηὴθ ηκῦ ἀΰαγκῦ ΰθζδθ ηὴθ ἀζβγ εαὶ εαηὰ ηὸ δίεαδκθ (...). ε‘ Φδζκζκθία ἐζηὶ ηΫξθβ ηεξθθ εαὶ ἐπδζηήηβ ἐπδζηβηθ. Ἡ ΰὰλ θδζκζκθία ἀλξή ἐζηδ πάζβμ ηέξθβμ˙ (...) Σέξθβ ηὲθ κὖθ ἐζηδθ ἒθ ηδζδ ζθαζζκηέθβ εαηά ηδθαμ, ἐπδζηήηβ δὲ ἐθ ηβδεθὶ ζθαζζκηέθβ˙ ηόθβ δὲ θδζκζκθία κ ζθάζζεηαδ (...) ζη‘ Φδζκζκθία πάζδθ ἐζηὶ θδζία ζκθίαμ. κθία δὲ ἀζβγὴμ ὁ γεόμ ἐζηδθ˙ κὖθ ἀΰάπβ πλὸμ ηὸθ γεὸθ αὕηβ ἐζηὶθ ἀζβγὴμ θδζκζκθία» (Επ. Ααηαζεβθκτ, Γηαιεθηηθά, PG 94, 533 BC). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ αλξαδκζΪηλεμ, πκν εδλπθετκθηαδ ηβθ ξλδζηδαθδεά Ϊπκοβ, ππμ β γερεά ζκθέα εδ απκεΪζνοβ εέθαδ αθυηελβ απσ εΪγε αθγλυπδθβ ζκθέα; Έξκνθ δδαίΪζεδ ηδ ζΫεδ κ πελΪηβμ (εαδ κ ΠζΪηπθ); «ππμ θαέθεηαδ, κ γεσμ ησθκ εέθαδ πλΪΰηαηδ ζκθσμ εαδ η‘ ανησθ ηκθ ξλβζησ ζΫεδ, σηδ β αθγλυπδθβ ζκθέα Ϋξεδ ηδελά αιέα, έζπμ εαδ εαηηέα» (ΠζΪηπθ, Απνινγία σθξάηνπο, 23a). Βθυ κ ΔλΪεζεδηκμ, παλκηκδΪαεδ (απ. 83) ηε πέγβεκ ηκθ ζκθσηελκ Ϊθγλππκ, σηαθ ζνΰελέθεηαδ ηε ηκ γεσ ζηβ ζκθέα. Ή, ζκδπσθ, κ πελΪηβμ εδ κ ΠζΪηπθ δΫξκθηαδ εΪηδ ξλδζηδαθδεσ ά θα πΪοκνθ θα ξζενΪακνθ ανηάθ ηβ ζνΰεεελδηΫθβ Ϊπκοβ, κδ αλξαδκζΪηλεμ. «Σκ γεκζκΰδεσ δσΰηα δεθ εέθαδ γΫζπδζβ σλπθ ζε ζνθσδκνμ απζυμ, αζζΪ ενλτηαηβ εαδ ηαελσξλκθβ γεκζκΰδεά ατηπζβ εαδ ζτζζβοβ. Αεθ εέθαδ β ξλδζηδαθδεά γεκζκΰέα παΰελσ εαηαζεεταζηα, αθβλβηΫθκ. Βέθαδ Ϊζζκ β γεκζκΰέα πκν αΰΰΫζεηαδ εαδ ίδυθεηαδ πλκθβηδεΪ, εαδ Ϊζζκ ηεηΪ ηατηα β δβηδκνλΰέα αθηδζάοεπθ πκν πζκνηέακνθ εαδ αθαπητζζκνθ πκζδηδζησ εαδ πκζδηδζηδεΪ ηθβηεέα» (Ν. Ώ. Μαηζκτεα, Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ζ. 319). Σδ εέδκνμ «θδζκζκθέα» εέξε θα αθηδηεηππέζεδ κ Υλδζηδαθδζησμ ηκθ 4 κ αδυθα Ϋξεδ πλκαθαθελγεέ ζηκ εεθΪζαδκ πελέ κλγκζκΰδζηκτ: «θδζσζκθκδ» πκν άηαθ ηΪΰκδ εαδ ηΪθηεδμ, αζηλκζσΰκδ, ηζαλζαηΪθκδ εαδ Ϊζζκδ. Δ «θδζκζκθέα» ανηά άηαθ πκζτ εαηυηελβ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ. Ώθ δεθ επδελαηκτζε β ηεζενηαέα, ζάηελα θδζκζκθέα γα ζάηαδθε αζηλκζκΰέα εαδ ηαθηεέα.
87. "Οδ ΠαηΫλεμ άηαθ αθγΫζζβθεμ, δδσηδ δεξσθηκνζαθ θα ηεζεηάζκνθ αλξαέα θδζκζκθέα ησθκ εΪθ νπΫγεηαθ – εαδ ηκ νπεζηάλδααθ – σηδ ανηά Ϋξεδ είλαρεΫμ λέαεμ, δβζαδά ηκ πλπηκθαθΫμ οΫηηα σηδ κ ΠζΪηπθ ...αθηΫΰλαοε ηκθ Μπνζά εαδ ηδμ δδδαξΫμ ηκν! Ώνηά β Ϊπκοβ εέθαδ θαζδζηδεά εαδ αθγεζζβθδεά." ΏΠΏΝΣΔΔ: Σδ θσβηα Ϋξεδ θα ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα ηβ γεπλέα ηβμ εζκπάμ, ηβ ζηδΰηά πκν ηδα θηκναέθα αλξαέπθ θδζκζσθπθ πάΰαθ εαδ ζπκτδαζαθ ζε Ώέΰνπηκ εαδ Πελζέα; Ώθ εΪπκδκδ Ϋίαζαθ ηβθ δδΫα ανηάθ ζε κλδζηΫθκνμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, ανηκέ εέθαδ εαηΪ ετλδκ ζσΰκ κδ έδδκδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ίδκΰλΪθκδ. Καηαλξάθ σηδ νπκζηάλδααθ ππμ κ ΠζΪηπθ αθηΫΰλαοε ηκθ Μπνζά κδ ΠαηΫλεμ δεθ κθεέζεηαδ ζε «θαζδζησ» ά «αθγεζζβθδζησ». Δ Ϊπκοβ ανηά άηαθ εθησμ ηπθ «επδζηβηκθδευθ» δεδκηΫθπθ ηβμ επκξάμ: κδ ΠαηΫλεμ (εαδ σξδ ησθκθ ανηκέ) ηΫηλβζαθ εαδ ίλάεαθ – ίΪζεδ ηπθ ΰεθδυθ πκν αθαθΫλκθηαδ ζηβθ Π. Αδαγάεβ – ηβθ πδγαθά επκξά
ζηβθ κπκέα Ϋαβζε κ Μπνζάμ εαδ ηαγβηαηδευμ ίλάεαθ σηδ ανηά εέθαδ πελέ ηκ 1200 π.Υ. εαδ ζνηπΫλαθαθ σηδ κ Μπνζάμ, κ ζνΰΰλαθΫαμ πκζζυθ ίδίζέπθ ηβμ Π.Α. εέθαδ αλξαδσηελκμ ηκν ΠζΪηπθα, Ϊλα ηνξσθ κηκδσηβηεμ ηεηαιτ ηπθ δτκ ζνΰΰλαθΫπθ κθεέζκθηαδ ζε αθηδΰλαθά ηκν Ϋλΰκν ηκν Μπνζά απσ ηκθ ΠζΪηπθα εδ σξδ ηκ αθηέγεηκ. Ώνηά β ηΫγκδκμ ζτΰελδζβμ ηπκλεέ θα ηβθ γεπλεέηαδ επδζηβηκθδεά πζΫκθ, πζησζκ ησηε γεπλκτθηαθ επδζηβηκθδεά, εαδ αζθαζυμ δε ηπκλεέ θα ελδγεέ πμ αθγεζζβθδεά ά θαζδζηδεά β ησηε επδζηάηβ. Δ Ϊπκοβ ανηά, σηδ κ ΠζΪηπθ πμ ηεηαΰεθΫζηελκμ ηκν Μπνζά ηκθ αθηΫΰλαοε, άηαθ δδαδεδκηΫθβ ζηβθ επκξά εεεέθβ εαδ ηεηαιτ ηπθ εγθδευθ, σππμ ηκν πνγαΰκλδεκτ θδζσζκθκν Νκνηβθέκν π.ξ. πκν Ϋζεΰε «Σδ ΰαλ εζηδ ΠζΪηπθ, ά Μπνζάμ αηηδεέαπθ;» (Κζάηβ, ηξσκαηείο,1, 22˙ ΒνζΫίδκν Δπαγγειηθή Πξνπαξαζθεπή, 9, (6, 411Ώ)). ΒζθαζηΫθβ ζκδπσθ ηπκλεέ θα ελέθεηαδ β Ϊπκοβ ηβμ ζκΰκεζκπάμ, αζζΪ σξδ εαδ εζεεηηΫθβ. Πυμ ηπκλεέ εαθεέμ θα «απκδεέιεδ» σηδ άηαθ εζεεηηΫθβ, παλΪ ησθκ ηε αθσβηεμ γεπλέεμ ζνθπηκζέαμ; ππμ εαδ θα Ϋξεδ, εαδ κ παΰαθδζηάμ Πζάγπθ Γεηδζησμ ηκθ 15κ αδυθα πέζηενε σηδ κ ΠΫλζβμ ΓπλκΪζηλβμ (αλξαδσηελκμ, επέζβμ, ηκν ΠζΪηπθα) άηαθ πβΰά ηπθ δδδαζεαζδυθ ηκν ΠζΪηπθα (S. Runciman, The Great Church in captivity, p. 122). Αβζαδά κ ΠζΪηπθαμ αθηΫΰλαοε ιΫθεμ αζδαηδεΫμ δδδαζεαζέεμ. Λκδπσθ ηδ; Θα πκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ηυλα εαδ ηκθ αλξαδσθδζκ παΰαθδζηά Πζάγπθα «αθγΫζζβθα»; Ή πΪζδ, γα ηαμ ειβΰάζκνθ ΰδαηέ κ πζαηπθδεσμ Πζάγπθ πέζηενε σηδ κ ΠζΪηπθ αθηΫΰλαοε ηκθ ΓπλκΪζηλβ; ΒζεεηηΫθα ηάππμ; Οηκδσηβηεμ ηεηαιτ αλξαέαμ θδζκζκθέαμ εαδ ξλδζηδαθδζηκτ δεθ ζβηαέθκνθ αθηδΰλαθά. Σκ παλΪδκικ ηε ηκνμ αλξαδκζΪηλεμ-θεκπαΰαθδζηΫμ, εαδ ηκνμ εγθδεκτμ ηβμ αλξαδσηβηαμ εέθαδ σηδ νπεζηάλδααθ ηανησξλκθα εαδ ηα δτκ: απσ ηβ ηδα Ϋζεΰαθ κδ παΰαθδζηΫμ σηδ ηα ξλδζηδαθδεΪ δδδΪΰηαηα δεθ εέθαδ εΪηδ πλπησηνπκ εαδ ζνθεπυμ δεθ Ϋξκνθ εαδ ηεΰΪζβ αιέα, δδσηδ ηα εέπαθ εαδ Ϊζζκδ αλξαέκδ πδκ πλδθ, εδ απσ ηβθ Ϊζζβ δζξνλέακθηαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ άηαθ ιΫθκμ ζηκθ εζζβθδζησ εαδ σηδ ηα εβλτΰηαηΪ ηκν εέθαδ ηβ εζζβθδεΪ (δέξπμ θα παλαδΫξκθηαδ σηπμ ζ‘ ανηά ηβ δετηελβ πελέπηπζβ ηβθ πλπηκηνπέα ηπθ ξλδζηδαθδευθ δδδαΰηΪηπθ). Αβζαδά Ϋπαδααθ εαδ παέακνθ Ϋθα αθσβηκ, παλΪζκΰκ παδξθέδδ. Σα ξλδζηδαθδεΪ δσΰηαηα εαδ αθηδζάοεδμ εαδ «δεθ εέθαδ πλπησηνπα», εαδ «δεθ εέθαδ εζζβθδεΪ»! Ώθ, ζκδπσθ, εέθαδ ιεεΪγαλκ ππμ ΰδα ηβ ίΪζβ ηβμ εζαζζδεάμ θδζκζκθέαμ ά ηβμ είλαρεάμ γλβζεεέαμ εαθεέμ δεθ Ϋεζεοε εαθΫθαθ, ΰδα ηβθ τζηελβ θδζκζκθέα ηπθ Νεκπζαηπθδευθ, σζπθ πέζηεναθ σηδ κ γεσμ εέθαδ παθηκδτθαηκμ ά σζπθ άηαθ πλδθ Υλδζηδαθκέ εαδ ΰεθσηεθκδ εγθδεκέ αλΰσηελα δδαηάλβζαθ ξλδζηδαθδεΪ ζηκδξεέα ζηβθ εγθδεά θδζκζκθέα, π.ξ. κ Ώηηυθδκμ αεεΪμ (ΒνζΫίδκν, Δθθι. Ηζη., 6, 19) δεθ δζξτεδ ηκ έδδκ. ηαθ κ δηπζέεδκμ, ζηκθ 6κ αδυθα η.Υ., Ϋπεδηα απσ 500 ξλσθδα ξλδζηδαθδεάμ επέδλαζβμ, δζξνλέαεηαδ ππμ κ νπΫληαηκμ γεσμ εέθαδ παθηκδτθαηκμ, απζκτζηαηα αθηδΰλΪθεδ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Βθ ηΫζεδ, κδ ΠαηΫλεμ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ ζνθΫξδζαθ θα ηεζεηκτθ ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηβ θδζκζκθέα, εαδ ηεηΪ ηκνμ πλπηκξλδζηδαθδεκτμ αδυθεμ, αθκτ εσπαζε β δδαηΪξβ εγθδευθ εαδ ξλδζηδαθυθ, δέξπμ πζΫκθ θα ηκθέακνθ εαδ θα πδζηετκνθ σηδ κ ΠζΪηπθαμ Ϋεζεοε ηκθ Μπνζά. Βέηε πμ πλκπαέδεδα ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ εέηε πμ ησλθπζβ εαγεανηά (εαδ κδ δτκ ανηΫμ αθηδζάοεδμ ζνθνπάλξαθ απσ ηκνμ πλπηκξλδζηδαθδεΫμ απσοεδμ, παλΪζζβζα ηε ηβθ αθηέζβοβ ΰδα ηβθ αθηδΰλαθά απσ ηκθ Μπνζά).
88. "ζκδ κδ αλξαέκδ εζαζζδεκέ θδζσζκθκδ πκν αθαθΫλκθηαδ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πμ εθΪθηδκδ ζηβθ εζζβθδεά εγθδεά γλβζεεέα, ηέ εέπαθ αζάγεδα πκν ηκνμ εΪθεδ εθΪθηδκνμ ζηβθ γλβζεεέα ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ; Ώπζυμ κ ζησξκμ ηκνμ άηαθ θα ξηνπβγεέ β δεδζδδαδηκθέα εαδ β γλβζεκζβοέα (πκν, εδδδεΪ ηεηΪ ηκνμ ηβδδεκτμ πκζΫηκνμ Ϊλξδζαθ κδ ηεζαθαηκζέηδεεμ δκιαζέεμ θα εδζλΫκνθ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ) εδ εηεέμ κδ Έζζβθεμ Βγθδεκέ ζνηθπθκτηε απσζνηα ηααέ ηκνμ, ηε σζα εέπαθ. Μάππμ ανησ ηΪμ εΪθεδ εδ εηΪμ εθΪθηδκνμ ηβμ αλξαέαμ Βγθδεάμ Βζζβθδεάμ γλβζεεέαμ; Άζζπζηε, κδ ηεζενηαέκδ Νεκπζαηπθδεκέ θδζσζκθκδ άηαθ αθηδξλδζηδαθκέ. ε ζέΰκ γα πεέηε σηδ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ άηαθ.. Υλδζηδαθκέ!" ΏΠΏΝΣΔΔ: α') Δ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα δεθ εέξε δσΰηαηα κτηε κλΰαθπηΫθκ δελαηεέκ, σππμ κ Υλδζηδαθδζησμ. Ώλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα άηαθ β γλβζεενηδεά πλαεηδεά ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ. Αεθ νπάλξε, δβζαδά, εΪπκδκν εέδκνμ –επέζβηκμ ά αθεπέζβηκμ- δδαξπλδζησμ αθΪηεζα ζε εαζά, ηά δεδζδδαέηκθα, επέζβηβ αλξαέα γλβζεεέα απσ ηβθ ηέα, εαδ ζε δεδζδδαδηκθδεά, Ϊηνπβ εαδ δδαζηλείζπηΫθβ απσ ηβθ αηΪγεδα ηπθ πκζζυθ ζαρεά γλβ-
ζεεέα απσ ηβθ Ϊζζβ. νθεπυμ, ανησ πκν κδ θδζσζκθκδ ξηνπκτζαθ δεθ άηαθ β «ηβ ανγεθηδεά γλβζεεέα», αζζΪ β ησθβ νπαλεηά αλξαέα γλβζεεέα, β πζάλβμ δεδζδδαδηκθδυθ εαδ πλκζάοεπθ. Οδ θδζσζκθκδ πκζεηκτζαθ ανησ πκν Ϋίζεπαθ˙ εδ ανησ πκν Ϋίζεπαθ άηαθ β ησθβ νπαλεηά γλβζεεέα ηβμ αλξαδσηβηαμ. Ώνηάθ ξηνπκτζαθ, εδ σξδ ηβθ ηβ ανγεθηδεά, υζηε θα επδελαηάζεδ β ανγεθηδεά. ί') Πυμ ηπκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ζΫθε σηδ κδ θδζσζκθκδ Ϋεαθαθ ελδηδεά ζηβθ γλβζεενηδεά δεδζδδαδηκθέα απσ ηβθ πζενλΪ εαδ κπηδεά ΰπθέα ηβμ γλβζεεέαμ εδ σξδ απσ δδΪγεζβ εθαθηέκθ ηβμ έδδαμ ηβμ γλβζεεέαμ, ηβ ζηδΰηά πκν πκζζκέ θδζσζκθκδ γαθαηυγβεαθ, εικλέζηβεαθ εαδ εέδαθ ηα ΰλαπηΪ ηκνμ θα εαέΰκθηαδ, ηε πλπηκίκνζέα ηπθ εεπλκζυππθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ εαδ ηπθ γλβζεενσηεθπθ, πδζηυθ εγθδευθ; Οδ θδζσζκθκδ δδυεκθηαθ απσ ηβθ γλβζεεέα˙ πυμ ΰέθεηαδ θα άηαθ ηε ηκ ηΫλκμ ηβμ γλβζεεέαμ εεεέθβμ, αθκτ β έδδα β γλβζεεέα ηκτμ γεπλκτζε εθΪθηδκτμ ηβμ; Βικλδασηαθ κ Ώθαιαΰσλαμ, επεδδά δεθ δεξσηαθ ππμ κ άζδκμ εέθαδ γεσμ, σππμ Ϋζεΰε β γλβζεεέα, εαδ ανησ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκ εληβθετκνθ σηδ κ Ώθαιαΰσλαμ άηαθ ηε ηβθ ηελδΪ ηβμ γλβζεεέαμ; Καδΰσηαθ ηα ΰλαπηΪ ηκν Πλπηαΰσλα εδ κ έδδκμ εικλδασηαθ, εδ ανησ ζβηαέθεδ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ κ Πλπηαΰσλαμ άγεζε θα ξηνπάζεδ απζυμ ηβθ δεδζδδαδηκθέα; Έξκνθ αθαθελγεέ αζζκτ κδ δδυιεδμ ηπθ θδζκζσθπθ. ΣΫηκδεμ δδυιεδμ δεθ δδεαδκζκΰκτθηαδ, εΪθ κδ θδζσζκθκδ άηαθ απζυμ εαηΪ ηβμ δεδζδδαδηκθέαμ εδ σξδ εαηΪ ηβμ γλβζεεέαμ. ΰ') Έξκνθ αθαθελγεέ ζε Ϊζζκ ζβηεέκ επέζβμ, κδ αθηδλλάζεδμ ηπθ θδζκζσθπθ ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα. Ο ΠζΪηπθ εδ κ ΏλδζηκηΫζβμ γεπλκτζαθ ηβθ ηνγκζκΰέα εξγλσ ηβμ θδζκζκθέαμ εαδ δδαεάλνηηαθ σηδ σζκδ οΪξθκνθ ηβθ αζάγεδα ηε ηνγκζκΰδεΫμ ειβΰάζεδμ δεθ πλΫπεδ θα αθηδηεηππέακθηαδ πμ ζκίαλΪ Ϊηκηα. Αεθ εέθαδ ησθκθ β δεδζδδαδηκθέα (εαδ ανηάθ, ίείαέπμ, πκζΫηβζαθ κδ θδζσζκθκδ) ανησ πκν πκζΫηβζαθ κδ θδζσζκθκδ. Βέθαδ εαδ β ηνγκζκΰέα, β πβΰά δβζαδά, απσ ηβθ κπκέα ειΫλξκθηαδ ηα «δσΰηαηα» εαδ κδ αθηδζάοεδμ ηπθ εγθδευθ. δ') Οδ θδζσζκθκδ, σηαθ ηδζκτζαθ πελέ γλβζεεέαμ, δεθ εέξαθ ζεκπσ –εεησμ απσ ηκθ ΠζΪηπθα, πκν άγεζε ΰεθδεσηελβ πκζδηδεά ηεηαλλτγηδζβ – θα δδκλγυζκνθ ηβ γλβζεεέα, υζηε κ ζασμ θα πΪοεδ θα εέθαδ δεδζδδαέηκθαμ. Αεθ άηαθ γλβζεενηδεκέ αθαηκλθπηΫμ κδ θδζσζκθκδ. Ώπζυμ ηδζκτζαθ ΰδα ηβ γλβζεεέα, ΰδα σ,ηδ Ϋίζεπαθ ηπλκζηΪ ηκνμ πμ γλβζεεέα. Μπκλεέ θα εέξαθ δδεά ηκνμ γλβζεεέα. Μπκλεέ εΪπκδκδ θα ηβλκτζαθ ηκνμ ητπκνμ ηβμ επέζβηβμ γλβζεεέαμ, απσ θσίκ ηάππμ ηκνμ εΪοκνθ εαδ ηκνμ εικλέζκνθ. Άζζκδ, σππμ π.ξ. κ Λκνεδαθσμ, Ϋαβζαθ ζε επκξά σπκν β αλξαέα γλβζεεέα δεθ εέξε ηβ δτθαηβ θα ηκνμ γαθαηυζεδ, επεδδά εδλπθετκθηαθ ηκ πΪθγεκ. Ώνησ δε ζβηαέθεδ ππμ β γλβζεενηδεά ελδηδεά ηκνμ άηαθ απσ ηβθ κπηδεά εθσμ γλβζεενσηεθκν. ΦνζδεΪ κδ ηεζενηαέκδ «θδζσζκθκδ», κδ θεκπζαηπθδεκέ ηατηδζαθ ηβ γλβζεεέα ηε ηβ θδζκζκθέα. ΏζζΪ ανηκέ δεθ αιέαεδ θα ζΫΰκθηαδ θδζσζκθκδ εαθ, σξδ ΰδαηέ πέζηεναθ ζηκνμ γεκτμ – β πέζηβ δεθ εΪθεδ εΪπκδκθ θα ηβθ εέθαδ θδζσζκθκμ – αζζΪ ΰδαηέ άηαθ αδζξλκέ ηζαλζαηΪθκδ, αζεκτζαθ ηαΰεέα, ηαθηεέα, άηαθ γεκνλΰκέ, πέζηεναθ ζηα Ϊζηλα, πέζηεναθ ζηα ηΫθηδκνη, Ϋεαθαθ πθενηαηδζηδεΫμ ζνΰεεθηλυζεδμ εαδ εέξαθ πθενηαηδζηδεΫμ εηπεδλέεμ εισδκν απσ ηκ ζυηα εαδ ηκ ησθκ θδζκζκθδεσ πκν Ϋεαθαθ άηαθ β θα ζεπηκζκΰκτθ ΰδα σζα ανηΪ. ΣΫηκδκδ Ϊθγλππκδ αζθαζυμ δεθ πλΫπεδ θα ξαλαεηβλέακθηαδ θδζσζκθκδ εαδ δεθ ηπκλκτθ θα εέθαδ απσδεδιβ σηδ κδ θδζσζκθκδ ηδζκτζαθ πελέ γλβζεεέαμ απσ ηβθ ζεκπδΪ ηβμ γλβζεεέαμ. ε') Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ ηΪζζκθηαδ νπΫλ ηπθ θδζκζσθπθ πκν πκζεηκτζαθ ηβ αλξαέα δεδζδδαδηκθέα εαδ ηβ γλβζεκζβοέα. Ώνησ εέθαδ ηελΪζηδκ οΫηηα. Σα πλΪΰηαηα πκν κδ πελδζζσηελκδ θδζσζκθκδ πκζεηκτζαθ πμ δεδζδδαδηκθέα εαδ γλβζεκζβοέα άηαθ β ηαΰεέα, β ηαθηεέα, β αζηλκζκΰέα εαδ ηα ζνθαθά. Βέθαδ αζηεέκ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απσ ηβ ηδα θα νπκζηβλέακνθ ηκθ αΰυθα ηπθ θδζκζσθπθ εαηΪ σζπθ ανηυθ, εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα νπελαζπέακθηαδ ηε πΪγκμ ηβθ ηαΰεέα, ηβθ ηαθηεέα, ηβ γεκνλΰέα, ηβθ αζηλκζκΰέα πμ Βπδζηάηβ! Αεθ ΰέθεηαδ θα παλδζηΪθκνθ ηκνμ κλγκζκΰδζηΫμ Ϊθγλππκδ πκν δΫξκθηαδ ηβθ αζηλκζκΰέα εαδ ηβθ γεκνλΰέα. Καδ ζνθεπυμ, δεθ ΰέθεηαδ κτηε θα γεπλκτθ ηκνμ θδζκζσθκνμ, κδ κπκέκδ αθηδηΪξγβεαθ ζηβθ παΰαθδζηδεά αΰνληεέα, πμ δδεκτμ ηκνμ. Βέθαδ αδτθαηκθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν δΫξκθηαδ ηκνμ ητγκνμ, ηβθ ηαθηεέα, ηβθ αζηλκζκΰέα, θα νπκζηβλέακνθ ηκνμ αΰυθεμ ηπθ θδζκζσθπθ εαηΪ ηπθ ητγπθ, εαηΪ ηβμ ηαθηδεάμ, εαηΪ ηβμ αζηλκζκΰέαμ. ΒΪθ κδ ζβηελδθκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ακτζαθ ζηβθ εζαζζδεά επκξά, γα δέπεαθ ηκθ Πλπηαΰσλα, ηκθ Πλσδδεκ, ηκθ Ώθαιαΰσλα, ηκθ πελΪηβ, ηκθ ΏλδζηκηΫζβ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζΫθε ππμ εέθαδ νπΫλ ηπθ θδζκζσθπθ. Θα Ϋηλδααθ ηα εσεεαζα ηκν Πλπηαΰσλα εαδ ηκν ΏλδζηκηΫζβ ηε ηΫηκδκνμ νπελαζπδζηΫμ. ζη') Μπκλεδ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ, αθ ακτζαθ ζάηελα, θα άηαθ ά θα ηβθ άηαθ Υλδζηδαθκέ. Ώνησ εέθαδ πλκμ ζναάηβζβ. Ώθ νπκγΫηαηε σηδ κ Ώθαιαΰσλαμ, πκν εαηαδδυξηβεε απσ ηκνμ θδζκζκθκεησθκνμ ΠκζνγερζηΫμ επεδδά δζξνλέζηβεε σηδ κ άζδκμ εέθαδ Ϋθα εκηηΪηδ πΫηλα εδ σξδ γεσμ, ελξσηαθ ζηβθ ζβηελδθά επκξά εαδ Ϊεκνΰε ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ.. ίζαζθβηκτθ εαηΪ ηκν.. «Θεκτ Ήζδκν» ηβ παλαδεξσηεθκδ ηβθ γερεσηβηΪ ηκν, ηΪζζκθ ηκ ηΫλκμ ηπθ Υλδζηδαθυθ γα Ϋπαδλθε παλΪ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ.
Γθπλέακνηε σηδ αλεεηκέ θεκπζαηπθδεκέ Ϋΰδθαθ ηκθ 4κ αδυθα Υλδζηδαθκέ. ΠΪθηπμ, εέηε άηαθ ζάηελα Υλδζηδαθκέ κδ θδζσζκθκδ εέηε σξδ, ηκ ζέΰκνλκ εέθαδ ππμ, ζηβθ επκξά ηκνμ σξδ ησθκ δεθ άηαθ ΒδδπζκζΪηλεμ «Βγθδεκέ», αζζΪ ξζεταααθ ηβθ εδδπζκζαηλδεά γλβζεεέα. ζη') Καδ εΪηδ ηεζενηαέκ: β παΰαθδζηδεά δεδζδδαδηκθέα εαδ γλβζεκζβοέα δεθ εδζάζγε ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ απσ Ϋιπ, πζΪθ θα άηαθ κλγκζκΰδζηδεά β γλβζεεέα εαδ ηεηΪ θα άλγε κ εαεσμ αθαηκζδζησμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ λαηζδζηΫμ πλκμ ηκνμ αθαηκζδεκτμ ζακτμ Έζζβθεμ Βγθδεκέ. Τπάλξε πΪθηκηε. ΕΘ' ΜΒΡΟ
ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ-ΠΏΓΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΑΔΜΟΚΡΏΣΕΏ
89. "Δ δβηκελαηέα νπκξυλβζε ΰδα πΪθπ απσ 2000 ξλσθδα, αζζΪ επαθάζγε. σζκ εδ αθ δδαθπθεέ εαθεέμ ηε ηβ ζβηελδθά ηκλθά ηβμ, ηκνζΪξδζηκθ β δβηκελαηέα απΫλλδοε ηβθ ηκθαλξέα. Ο Υλδζηδαθδζησμ σηπμ ηβ δβηκελαηέα ηβ γεπλεέ δδαίκζδεσ ζτζηβηα, ΰδ'ανησ πΪθηα νπκζηάλδιε αθηδδβηκελαηδεΪ εαγεζηυηα εδ αεσηα εαδ ζάηελα δεθ Ϋξεδ εαηηδΪ «Βνξά» ΰδα ηβ δβηκελαηέα, εδ επδηΫθεδ αθηδδβηκελαηδεΪ, σπκν ηπκλεέ. Ο Πκζνγερζησμ πλκΪΰεδ ηβ Αβηκελαηέα. Ο Υλδζηδαθδζησμ πλκΪΰεδ ηκθ εικνζδαζησ εαδ ηβθ ηκθαλξέα (άδβ απσ ηβθ Π. Αδαγάεβ), εέθαδ, πμ «Μκθκγερζησμ», πλκρσθ ηκν εικνζδαζηκτ ηκν είλαρεκτ δελαηεέκν εαδ αλΰσηελα Ϋγεζε ηδμ ίΪζεδμ ηκν εαπδηαζδζηκτ". ΏΠΏΝΣΔΔ: 89a ΠΟΛΤΘΒΨΜΟ ΚΏΕ ΑΔΜΟΚΡΏΣΕΏ Βπδξεέλβηα κλδζηΫθπθ εέθαδ σηδ κ Πκζνγερζησμ κδβΰεέ ζηβ δβηκελαηέα, εθυ κ Μκθκγερζησμ ζηκθ απκζνηαλξδζησ. Πλκπαΰαθδέακνθ σηδ κ Μκθκγερζησμ κδβΰεέ ζηκθ απκζνηαλξδζησ. ΞεξθΪθε, σηπμ, σηδ κ Θεσμ εέθαδ Ϋθαμ ζηβθ κνζέα, αζζΪ Ϋξεδ ηλεδμ νπκζηΪζεδμ. Γδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ, δεθ νπΪλξεδ εΪπκδα δδεηαηκλέα, αζζΪ ηα ηλέα πλσζππα ηβμ Ώΰέαμ ΣλδΪδαμ σθηαμ δζσηδηα γερεΪ, δεθ Ϋξκνθ ζξΫζβ νπκηαΰάμ αθαηεηαιτ ηκνμ. ΤπΪλξεδ εκδθπθέα πλκζυππθ. Ώπσ ηβθ Ϊζζβ πζενλΪ, β τπαλιβ πκζζυθ γευθ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ απαλαέηβηα ηβ δβηκελαηέα κτηε εέθαδ ανηκθσβηκ, σππμ γεπλκτθ εΪπκδκδ, σηδ πλκΪΰεδ ηβ δβηκελαηέα. Δ πλκαΰπΰά ηβμ δβηκελαηέαμ απσ ηκθ Πκζνγερζησ γα ζνθΫίαδθε ησθκθ, εΪθ σζκδ κδ γεκέ άηαθ απκζτηπμ έζκδ ηεηαιτ ηκνμ. Δ δζκδνθαηέα ανηά, σηπμ, δεθ απαθηΪηαδ ζε εαηηδΪ ηνγκζκΰέα. Αεθ νπΪλξκνθ πκζζκέ εαδ έζκδ ηεηαιτ ηκνμ γεκέ. Παθηκτ, ζε σζα ηα πΪθγεα, νπΪλξκνθ αθυηελκδ εαδ εαηυηελκδ γεκέ˙ δνθαησηελκδ εαδ πδκ αδτθαηκδ. Σκ έδδκ ζνηίαέθεδ εαδ ζηκ αλξαέκ εζζβθδεσ πΪθγεκ. Σκ ΰεΰκθσμ ηβμ τπαλιβμ δυδεεα γευθ, δεθ ζβηαέθεδ εδ σηδ κδ δυδεεα γεκέ ζνθαπκθαζέακνθ δζσηδηα, Ϋξκθηαμ απσ ηέα οάθκ! Ο Αέαμ, σθηαμ δζξνλσηελκμ σξδ ησθκ απ‘ ηκθ εαγΫθα γεσ, αζζΪ εαδ ζνθκζδεΪ απ‘ σζκνμ ηκνμ γεκτμ, επδίΪζζεδ δδα ηβμ ίέαμ ηβ γΫζβζά ηκν. Παλαδεέΰηαηα πκζζΪ. ηβθ ΕζδΪδα, κ Αέαμ ηε ηκ «Ϋηζδ γΫζπ» ηβμ δτθαηάμ ηκν, απκθαζέαεδ εαδ δδαηΪζζεδ ηκνμ νπσζκδπκνμ γεκτμ θα ηβθ ίκβγκτθ κτηε ηκνμ Έζζβθεμ κτηε ηκνμ Σλυεμ. Χμ επδξεέλβηα ξλβζδηκπκδεέ ηβ ίέα εδ σξδ ηκ δδΪζκΰκ. Ώπεδζεέ θα ζηεέζεδ ζηα ΣΪληαλα σπκδκθ αθηδδλΪζεδ. Ο Αέαμ ζΫεδ ζηκ ζνηίκτζδκ ηπθ γευθ: «Ώλζεθδεσμ γεσμ εαθΫθαμ ζαμ εαδ γβζνεσμ εαθΫθαμ/ ηβθ αοβθάζεδ ζΫπ ηκ ζσΰκ ηκν, ησθκ ζνΰεζέθεηε σζκδ/ ζε σ,ηδ γα ππ, ηδαθ υλα αλξτηελα ηκτηβ β δκνζεδΪ θα ΰΫθεδ./ Μα σπκδκθ αζΪλΰα απ‘ ηκνμ επέζκδπκνμ γεκτμ γα δδυ θα γΫζεδ θα πΪεδ ηαγΫμ θα δυζεδ ίσβγβζβ ζηκνμ Σλυεμ ΰδα ζηκνμ Ώλΰέηεμ,/ γα ηκν ‗λγεδ αζηλκπεζΫεδ εδ Ϊζεβηα ζηκθ ζνηπκ γα ΰτλεδ˙ / ΰδα γα ηκθ λέιπ ηεμ ζηα ΣΪληαλα ηα ηατλα, αλπΪακθηΪμ ηκθ,/ ηαελδΪ, ζηβμ ΰβμ ηα λδακεΪηπθζα, ζηβθ πδκ ίαγδΪ εκνθΪζα,/ηε
ζδδελΫθδεμ πσληεμ, ξΪζεδθκ εαηυθζδ, απσ ηκθ Άδβ/ ησζκ πδκ απσίαγα, σζκ ίλέζεεηαδ πδκ εΪηπ β ΰβ απ‘ ηα κνλΪθδα˙/ θα θκδυζεδ ησηε, απ‘ ηκνμ αγαθΪηκνμ κ πδκ ηλαθσμ ππμ εέηαδ. Οηπλσμ, γεκέ, ΰδα δκεδηΪζεηε, ΰδα θα ηκ ηΪγεηε σζκδ:/ ΑΫζηε ζεκδθέ απ‘ ηα κνλΪθδα κζσξλνζκ εαδ ελεηαζηεέηε εεεέγε,/ εδ αλζεθδεκέ ηααέ θα ζτλεηε εαδ γβζνεκέ˙ εαδ πΪζε/ εα΄ηπ ζηβ ΰβ δε γα ηλαίάιεηε οβζΪ απ‘ ηα κνλΪθδα εηΫθα./ ηκθ πδκ ηλαθσ ηκν εσζηκν ετίελθκ, εαδ η‘ σζκ ζαμ ηκ ησξηκ./ Μ‘ αθ ηλαίάιπ ηκ απκθΪζδαα εδ εΰυ ηε ηα ζπζηΪ ηκν,/ εαδ ηε ηβ ΰβ εαδ ηε ηβ γΪζαζζα γα ζαμ αθΪζελθα σζκνμ˙/ εαδ ηκ ζεκδθέ γα ηπσλκνθ Ϋπεδηα ζε ηδα εκλθά ηκν Οζτηπκν/ θα δΫζπ, εδ Ϋηζδ ησηε ηΫηπλα γα ελΫηκνθηαθ ηα πΪθηα./ Σσζκ πελθυ εαδ ηκνμ αγαθΪηκνμ, πελθυ εαδ ηκνμ αθγλυπκνμ»./Έηζδ ηδζκτζε, εδ σζκδ απσηεδθαθ εαδ δεθ Ϋίΰαθαθ Ϊξθα» (Ηιηάδαο Θ 7-28). Αε ίζΫπκνηε έξθκμ δβηκελαηέαμ. Ο Αέαμ ηδζΪ πμ δδεηΪηκλαμ. Ο Αέαμ απεδζεέ ηδμ Ήλα εδ ΏγβθΪ σηδ γα ηδμ ξηνπκτζε ηε ηκ αζηλκπεζΫεδ ηκν, αθ δεθ ΰνλθκτζαθ απσ ηβθ Σλκέα πέζπ ζηκθ ζνηπκ (Ηιηάδαο Θ 455). Δ Ήλα θκίδζηΫθκδ ζΫεδ ζηκνμ Ϊζζκνμ γεκτμ: «Άηναζκδ εηεέμ, πκν ηεμ ζηβθ ηλΫζα ηαμ ηα ίΪακνηε ηααέ ηκν!/ Να ηκν λδξηκτηε αεσηα γΫζκνηε, θ‘ αθάζεδ ανηΪ πκν εΪθεδ,/ ηε ζσΰδα ά εαδ ηείδΪμ˙ η‘ αζΪλΰα ηαμ εαγέαεδ ανησμ, εαδ δδσζκν/ δε ηαμ οβθΪ, δε ζκΰαλδΪαεδ ηαμ˙ ηδ ζΫεδ ππμ ιεξπλέαεδ/ ηεμ ζ‘ σζκνμ ηκνμ γεκτμ ζηβ δτθαηβ εαδ ζηβθ αθηλεδΪ πελέζζεδα./ Λκδπσθ ίαζηΪηε, ζηκθ εαγΫθα ηαμ σ,ηδ εαεσ εδ αθ εΪθεδ» (Ηιηάδαο Ο 104-109). Αεθ δδαελέθκνηε εαηηέα «δβηκελαηδεά» αθηέδλαζβ ηπθ νπσζκδππθ γευθ: αθηέγεηα, ανηκέ απκδΫξκθηαδ ηκ επδξεέλβηα ηβμ δτθαηβμ. Πκδα δβηκελαηέα ηκν πκζνγερζηκτ; Δ Ήλα ηλκηκελαηβηΫθβ ζΫεδ ΰδα ηκ Αέα ππμ γα αθΫίεδ ζηκθ ζνηπκ εαδ γα ίΪζεδ ξΫλδ ζε σζκνμ ηκνμ γεκτμ, εέηε παλαίέαζαθ ηβθ εθηκζά ηκν εέηε σξδ (Ηιηάδαο Ο 135-137). Ο Αέαμ απεδζεέ ηκθ αδεζθσ ηκν Πκζεδδυθα θα νπαεκτζεδ ζηβθ δδαηαΰά ηκν, εαδ θα ηβ ίκβγΪ εαθΫθαθ. Χμ επδξεέλβηα Ϋξεδ ηβ ίέα: «Μ‘ αθ δεθ αεκτζεδ ανηΪ πκν κλέαπ ηκν εαδ πεδ θα η‘ αοβθέζεδ,/ αμ ζηκξαζηεέ εαζΪ πλπητηελα ζηκ θκτ εαδ ζηβθ εαλδδΪ ηκν,/ ηβ δεθ ελαηάζεδ πμ πΫζπ απΪθπ ηκν, εαδ δνθαησμ αμ εέθαδ˙ / ηδ πδκ ηλαθσμ πκζτ ζηβ δτθαηβ γαλλυ απ‘ ανησθ ππμ εέηαδ,/ εαδ ηπθ πελθυ ζηα ξλσθδα» (Ηιηάδαο Ο 162-166). Ο Πκζεδδυθαμ εΪθεδ πέζπ (Ο 211). ΏπκδΫξεηαδ εδ ανησμ ηκ αθηδδβηκελαηδεσ επδξεέλβηα ηβμ δτθαηβμ. Καθεέμ δεθ ηκζηΪ θα αθηδηεέθεδ ζηκ Αέα σηδ σζκδ εέθαδ γεκέ, Ϊλα έζκδ, Ϊλα πλΫπεδ θα ζνθαπκθαζέζκνθ. Σκ σηδ απζυμ σζκδ εέθαδ γεκέ δεθ ζΫεδ ηέπκηα, αθκτ δεθ εέθαδ έζκδ ζηβ δτθαηβ γεκέ. Καθεέμ γεσμ δεθ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα δβηκελαηέα. Ο Αέαμ απεδζεέ ηβθ Ήλα θα ηβθ ηκν εθαθηδυθεηαδ, αζζδυμ γα Ϋλγεδ εαδ γα ηβμ λέιεδ πΪθπ ηβμ ηα αθέεβηΪ ηκν ξΫλδα (Ηιηάδαο Ώ 565-566). Ο Αέαμ, εέξε ελεηΪζεδ οβζΪ ηβθ Ήλα εδ απ‘ ηα πσδδα ηβμ Ϋδεζε δνκ αησθδα, ζθέΰΰκθηΪμ ηβμ ηα ξΫλδα ηε ξλνζσ ζεκδθέ, υζηε θα ελεηδΫηαδ ζηκθ αΫλα, επεδδά ανηά εαηΫηλεξε ηκθ Δλαεζά (Ηιηάδαο Ο18-21). ΣεζδεΪ, κδ γεκέ ίκβγΪθ σπκδκθ γΫζκνθ, ησθκ αθκτ πλυηα κ Αέαμ ηκνμ ηκ επδηλΫοεδ «ίκβγΪηε εαδ ηκνμ δνσ, εαγΫθαμ ζαμ ζε σπκδα ηελδΪ ηκν αλΫζεδ» (Ηιηάδαο Τ 25). Ο Πκζεδδυθαμ δβζυθεδ ζηκ Αέα «πΪθηα εζΫθα ζΫίκηαδ εαδ ηκ γνησ ζκν ηλΫηπ» (Οδτζζεδαμ θ 156). ΚαηηδΪ δβηκελαηέα, ζκδπσθ, δεθ ζνθεπΪΰεηαδ κ αλξαδκεζζβθδεσμ Πκζνγερζησμ. Οδ αδτθαηκδ γεκέ νπκηΪζζκθηαδ ζηκθ δνθαησ Αέα, ηβ Ϋξκθηαμ εαηηέα οενδαέζγβζβ δβηκελαηέαμ. Ώεσηβ ζβηαθηδεσηελκ εέθαδ ππμ δεθ επδεαζκτθηαδ εαηηέα δζσηβηα εαδ εαηηέα δβηκελαηέα, πλΪΰηα πκν ζβηαέθεδ σηδ δεθ πλκςπΪλξεδ εΪπκδκ δβηκελαηδεσ νπσζηλπηα ζηκθ Πκζνγερζησ˙ ηκ ησθκ πκν ΰθπλέακνθ εέθαδ β ίέα ηκν δζξνλκτ (εδ ανηκέ πμ δζξνλσηελκδ ηπθ γθβηυθ, ηκνμ εαηαπδΫακνθ). Αεθ ΰεθθΪ ηβθ δβηκελαηέα κ Πκζνγερζησμ. Σκ θσηκ ηβμ ακτΰεζαμ πλκΪΰεδ. Ο Πκζνγερζησμ εέθαδ β κθηκζκΰδεά δδεαέπζβ ηβμ απαέηβζβμ θα δζξτεδ ηκ Αέεαδκ ηκν Εζξνλκτ (ηα πελέ Αέεβμ-Ώληκθέαμ Ϋπκθηαδ εαδ δεθ αηθδζίβηκτθ ηβθ αθηέζβοβ ππμ κ Εζξνλσμ ηπκλεέ θα εΪθεδ
σ,ηδ γΫζεδ: απζυμ κ πλκβΰκτηεθκμ Εζξνλσμ ηζαζαπαηδΫηαδ απσ ηκθ επσηεθκ Εζξνλσ ε.κ.ε.). Άζζπζηε β αθηέζβοβ σηδ κ «πσζεηκμ» (= κ πησμ αθηαΰπθδζησμ εαδ β γΫζβζβ ΰδα δτθαηβ) «Ϊζζκνμ αθΫδεδιε ζε γεκτμ εαδ Ϊζζκνμ ζε αθγλυπκνμ, Ϊζζκνμ Ϋεαθε δκτζκνμ εαδ Ϊζζκνμ εζετγελκνμ» απκδεδεθτεδ σηδ β ίΪζβ ηκν Πκζνγερζηκτ εέθαδ ηκ Άζκΰκ˙ β παλΪζκΰβ ΐέα. Μδα ηΫηκδα ηκλθά δδεαδκζσΰβζβμ ηβμ ΰΫθθβζβμ/τπαλιβμ εαδ ηβμ νπελκξάμ ηπθ «γευθ», β ίέα, ησθκ ηβ Αβηκελαηέα εαδ ηκθ ΑδΪζκΰκ δεθ πλκΪΰεδ. Μσθκ κ Υλδζηδαθδζησμ, κ κπκέκμ Ϋδπζε Ϋηθαζβ ζηβθ κθηκζκΰδεά δζσηβηα ηπθ αθγλυππθ ηπλκζηΪ ζηκ γεσ, ζηβθ ηλδζνπσζηαηβ κηκκτζδα Θεσηβηα, επδηλΫπεδ ηβθ πλαΰηαηδεά, δέξπμ επέεζβζβ ηβμ αηκηδεάμ ά ζνζζκΰδεάμ δζξτκμ/ίέαμ, δβηκελαηέα. ζν αβάζηκνο θαη παξαπιαλεηηθφο είλαη ν ηζρπξηζκφο, φηη ν πνιπζετζκφο έδηλε ην δηθαίσκα ζηνπο πνιίηεο λα απνξξίπηνπλ έλαλ ζεφ ή ηνλ πνιηνχρν ζεφ θαη λα δηαιέγνπλ θάπνηνλ άιινλ απφ ηνπο ππφινηπνπο (πελδζζσηελα ΰδ‘ ανησ ζηκ επσηεθκ εεθΪζαδκ, «Υλδζηδαθδζησμ εαδ εικνζδαζησμ), άιιν ηφζν αβάζηκνο θαη παξαπιαλεηηθφο είλαη ν ηζρπξηζκφο φηη ε δεκνθξαηία είλαη πλεπκαηηθφ δεκηνχξγεκα ηνπ πνιπζετζκνχ. Δ παλαηάλβζβ σηδ γεκέ σππμ κ Αδσθνζκμ ά β Αάηβηλα ίκβγκτθ ζηβθ επδελΪηβζβ ηβμ δβηκελαηέαμ εέθαδ ηεζεέπμ αίΪζδηβ. Ο Πκζνγερζησμ ει κλδζηκτ δεθ Ϋξεδ θα εΪθεδ ηε Ϋθα γεσ, αζζΪ ηε πκζζκτμ, εαδ εαηΪ ζνθΫπεδα, επεδδά κ Πκζνγερζησμ εέθαδ Οζδζηδεσμ, εέθαδ ηκ ζκθ πκν ηεηλΪεδ εδ σξδ ηκ ΜΫλκμ. Βεησμ, ζκδπσθ, απσ ηβ Αάηβηλα νπΪλξεδ εδ κ εαζσμ γεσμ Ώπσζζπθ, κ πλκαζπδζηάμ ηβμ κζδΰαλξέαμ, ανησμ πκν εθΫελδθε ηκ ζπαληδαηδεσ πκζέηενηα εαδ άηαθ αΰαπβηΫθκμ γεσμ ηπθ απαθηαξκτ Βζζάθπθ κζδΰαλξδευθ, ηπθ αλδζηκελαηυθ εαδ ηπθ «ενΰεθκτμ εαηαΰπΰάμ» ζκδπυθ νοβζσθλκθπθ οβζκητηβδπθ. Βθσζκθ νπΪλξεδ ηανησξλκθα ησζκ κ Αδσθνζκμ σζκ εαδ κ Ώπσζζπθ, ησζκ β δβηκελαηδεσηβηα σζκ εαδ β αλδζηκελαηδεσηβηα, ηκ ζκθ ηκν Πκζνγερζηκτ δεθ πλκΪΰεδ ηβθ Αβηκελαηέα. ηβθ εαζτηελβ πελέπηπζβ «αζζβζκεικνδεηελυθκθηαδ» εαδ δζκοβθέακθηαδ κδ δτκ ηΪζεδμ. ΠΪθηπμ, κ Πκζνγερζησμ, πμ ζτθκζκ, δεθ εέθαδ δβηκελαηδεσμ, εαδ ηκ σηδ Ϋθα ΜΫλκμ ηκν (έζπμ) πλκΪΰεδ δβηκελαηδεΫμ αθηδζάοεδμ (νπεθγνηέακνηε σηδ β ίαεξδεά ηαθέα εδ κ ηαδθαδδζησμ ησθκ ηε ηκθ άλεηκ δδΪζκΰκ εαδ ηβθ δζβΰκλέα δεθ Ϋξκνθ ζξΫζβ!) αθηδζηαγηέαεηαδ απσ Ϋθα Ϊζζκ ΜΫλκμ πκν (κζκθΪθελα) πλκΪΰεδ αθηδδβηκελαηδεΫμ αθηδζάοεδμ. Δ επέεζβζβ, ζκδπσθ, ηκν Αδκθτζκν, ιεζεεπΪαεδ ηβθ απΪηβ ηπθ οενηκ-αηεζκδβηκελαηυθ Νεκπαΰαθδζηυθ, κδ κπκέκδ Ϊζζκηε ηδζκτθ ΰδα ηκ ζκθ-Έθ εδ Ϊζζκηε επδζΫΰκνθ απσ ανησ ηκ ζκθ ησθκ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ. Βέθαδ αιδκζβηεέπηκ, σηδ κ Πελδεζάμ ζηκθ ΒπδηΪθδκ δεθ εΪθεδ εαηηέα αθαθκλΪ ζηκ λσζκ ηπθ γευθ πμ αδηέαμ τπαλιβμ ηβμ Αβηκελαηέαμ. Μσθκ ηέα θκλΪ, απσ ζπσθηα, αθαθΫλεδ ηβ ζΫιβ «γεκέ». Ώθηέγεηα αθαθΫλεδ ηε ηδα δσζβ αδδαθκλέαμ, σηδ κδ γνζέεμ εαδ κδ αΰυθεμ ηεζκτθηαδ απζυμ ΰδα ηβθ αθαονξά ηπθ Ώγβθαέπθ εαδ ΰδα ηβθ αθαεκτθδζά ηκνμ απσ ηδμ ελΰαζέεμ ηκνμ (Θκνεδδέδβμ, 2, 38). ΠκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεδ κ Πελδεζάμ, σηδ β γεΪ ΏγβθΪ ζηελΫπζε ηκ δβηκελαηδεσ πκζέηενηα ά Ϋζηπ σηδ ηκ πλκεΪζεζε. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, αθκτ κ πκζνγερζησμ κδβΰεέ ζηβ δβηκελαηέα εδ κ ηκθκγερζησμ ζηβθ απκζνηαλξέα, ησηε: Γδαηέ β πκζνγερζηδεά πΪληβ δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Μαεεδκθέα δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Ήπεδλκμ δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Θεζζαζέα άηαθ κζδΰαλξδεά εδ σξδ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Κσλδθγκμ δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Κλάηβ δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Μνεβθαρεά ΒζζΪδα δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Ρπηαρεά ανηκελαηκλέα δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ ΦλΪΰΰκδ (πλδθ εεξλδζηδαθδζηκτθ) δεθ εέξαθ δβηκελαηέα; Γδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ ΐκτζΰαλκδ (πλδθ εεξλδζηδαθδζηκτθ) δεθ εέξαθ δβηκελαηέα; Γδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ Ρυζζκδ (πλδθ εεξλδζηδαθδζηκτθ) δεθ εέξαθ δβηκελαηέα; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Πελζέα δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Ώέΰνπηκμ δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ β πκζνγερζηδεά Ώζζνλέα δεθ άηαθ δβηκελαηδεά; Γδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ ΜΪΰδαμ δεθ εέξαθ δβηκελαηέα; Γδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ ΏαηΫεκδ δεθ εέξαθ δβηκελαηέα; Γδαηέ κδ αθδηδζηΫμ ηβμ Ώθλδεάμ δεθ εέξαθ δβηκελαηέα; Γδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ Εθδκέ δεθ εέξαθ δβηκελαηέα; Γδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ ΕΪππθεμ δεθ εέξαθ (υμ ηκ 1945) δβηκελαηέα; Βαθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ειβΰάζκνθ ηα παλαπΪθπ παλαδεέΰηαηα πΪθπ ζε ηβ γλβζεενηδεά ίΪζβ (ίΪζεδ κδεκθκηδευθ ά Ϊζζπθ παλαΰσθηπθ), ησηε γα ηπκλκτηε θα γεπλάζκνηε ππμ β ηατηδζβ ηκθκγερζηκτ εαδ απκζνηαλξέαμ πκν ανηκέ εΪθκνθ, εέθαδ εαγαλσ οΫηηα. Ο πκζνγερζησμ δεθ εέθαδ αθαΰεαέα κτηε δεαθά ζνθγάεβ ΰδα ηβθ εηθΪθδζβ δβηκελαηέαμ, ζκδπσθ.
Ο Πκζνγερζησμ δεθ εέθαδ αθαΰεαέα ά δεαθά ζνθγάεβ ΰδα ηβ δβηκελαηέα, σππμ θαέθεηαδ απσ ηα δεεΪδεμ παλαδεέΰηαηα πκζνγερζηδευθ ανηαλξδευθ ελαηυθ. ΚαγΫθαμ αθηδζαηίΪθεηαδ ππμ ηκ ίαζδεσηελκ εέθβηλκ ΰδα ηβθ αθΪπηνιβ ηβμ Ϊηεζβμ Αβηκελαηέαμ άηαθ β απκνζέα εθσμ ηκθαδδεκτ παθεζζάθδκν ελΪηκνμ: νπάλξαθ εεηκθηΪδεμ ηδελΪ ελΪηβ σπκν κ εΪγε πκζέηβμ ηπκλκτζε θα ζνηηεηΪζξεδ ζηβ ζάοβ απκθΪζεπθ. Ώνησ εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβ αλξαέα γλβζεεέα δεθ Ϋξεδ. νθεπυμ ηκ οΫηηα ηβμ εε ηΫλκνμ ηπθ θεκπαΰαθδζηυθ ηατηδζβμ πκζνγερζηκτ εαδ δβηκελαηέαμ θαθελυθεηαδ, εαδ ΰέθεηαδ εαηαΰΫζαζηκ. Πκζνγερζησ εέξαθ εαδ ζηβθ Εθδέα εαδ ζηβθ Ώέΰνπηκ εαδ ζηκνμ ΜΪΰδαμ, αζζΪ δεθ εέξαθ (παλαδσιπμ!) εαδ δβηκελαηέα.
89b ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΑΔΜΟΚΡΏΣΕΏ Οδ αθηδξλδζηδαθκέ ζνθεξυμ εαδ δέξπμ εαθΫθα επδπζΫκθ επδξεέλβηα, αθαθΫλκνθ ηκθ ΒνζΫίδκ εαδ ηκθ Ώνΰκνζηέθκ, ΰδα θα απκδεέικνθ σηδ β απκζνηαλξέα εέθαδ ΰθυλδζηα απκεζεδζηδεΪ ηκν ηκθκγερζηκτ. Ο πλυηκμ Ϋΰλαοε σηδ αθκτ νπΪλξεδ Ϋθαμ γεσμ, πλΫπεδ θα νπΪλξεδ εαδ Ϋθαμ ηκθΪλξβμ, Ϊλα β δβηκελαηέα εέθαδ αθηδξλδζηδαθδεά εαδ πκζέηενηα ηκν δδαίσζκν ζτηθπθα ηε ηκθ δετηελκ. ΏζζΪ κ ΒνζΫίδκμ δεθ εέθαδ Ολγσδκικμ˙ εέθαδ Ώλεδαθσμ. ηαθ επδξαέλεδ ΰδα ηβθ επδελΪηβζβ ηβμ ηκθαλξέαμ, εέθαδ δδσηδ β ηεηλαλξέα πκν εθΪληκζε κ Αδκεζβηδαθσμ εέξε πμ απκηΫζεζηα ζνθεξεέμ νπελδεεαεηεέμ πκζΫηκνμ ηεηαιτ ηπθ ηεηλαλξυθ, κδ κπκέκδ ειαζγΫθδααθ ηβθ Ώνηκελαηκλέα. Ο Ώνΰκνζηέθκμ εζΪξδζηβ επέδλαζβ Ϊζεβζε ζηβ Ρπηαθέα. Αε ΰθυλδαε εζζβθδεΪ. Οδ Ρπηβκέ δεθ ΰθυλδααθ ζαηδθδεΪ. Δ ζεΫοβ ηκν αθκλΪ ηβ Ατζβ. Κδ εεησμ απ‘ ηκ σηδ ηαμ Ϋξκνθ πλάιεδ ηε ηκθ Ώνΰκνζηέθκ (εέθαδ κ ησθκμ πκν ΰθπλέακνθ: εαγσζκθ κδ δνηδεκέ ζνΰΰλαθεέμ, ηκνμ κπκέκνμ κδ δγαΰεθεέμ αθηδξλδζηδαθκέ αθηδΰλΪθκνθ, δεθ ΰθπλέακνθ ηκνμ Έζζβθεμ ΠαηΫλεμ) κτηε β ηεηκθπηΫθβ ΰθυηβ εθσμ δνηδεκτ εεεζβζδαζηδεκτ ζνΰΰλαθΫα ηπκλεέ θα γεπλβγεέ ανγαέλεηα ΰθυηβ σζβμ ηβμ Βεεζβζέαμ. ΒιΪζζκν εέθαδ παλΪζκΰκ, κδ, ανηκπλκζδδκλδασηεθκδ πμ αηεζκδβηκελΪηεμ, ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκν ΤΒΒ, πκν νπκζηβλέακνθ ηκ ζνεκτλΰεδκ πκζέηενηα, θα παπαΰαζέακνθ ηκ λβησ ηκν Ώνΰκνζηέθκν, ηβ ζηδΰηά πκν κ Λνεκτλΰκμ, ηκθ κπκέκθ ανηκέ κδ ζνΰεεελδηΫθκδ γανηΪακνθ, σηαθ λπηάγβεε ΰδαηέ δεθ εΪθεδ δβηκελαηέα ζηβ πΪληβ, απΪθηβζε «εΪθε πλυηα εζτ δβηκελαηέα ζπέηδ ζκν» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 19). ΐζΫπκνηε ηκ γλΪζκμ ηπθ δάγεθ αηεζκδβηκελαηυθ εαδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα γανηαζηυθ ηκν Λνεκτλΰκν εαδ ηκν ηδζδηαλδζηδεκτ πκζδηετηαησμ ηκν. Καηβΰκλκτθ ηκθ «αθηδδβηκελΪηβ» Ώνΰκνζηέθκ ελανΰΪακθηαμ ηανησξλκθα νπΫλ ηβμ ζνεκτλΰεδαμ αθηδδβηκελαηδεάμ ζαέζαδπαμ πκν εαηΫζηλεοε ηβθ πλυηβ Ϊηεζβ δβηκελαηέα ηκν εσζηκν. ΒιΪζζκν, κ παΰαθδζηάμ Πζάγπθ ΰλΪθεδ σηδ ησθκ β ηκθαλξέα ηπκλεέ θα εέθαδ δέεαδβ (ΐ.Ν. ΣαηΪεβ, Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία, εεδ. Βηαδλέαμ πκνδυθ Νεκεζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εαδ Γεθδεάμ Παδδεέαμ, 1977, ζ. 268). Σλεέμ αδυθεμ πλδθ ηκθ Ώνΰκνζηέθκ κ Πζκτηαλξκμ (Πεξί κνλαξρίαο θαη δεκνθξαηίαο θαη νιηγαξρίαο, 4 (827bc)) ΰλΪθεδ: «Ώθ σηπμ ηκν [πκζδηδεκτ Ϊθηλα] δκγεέ δνθαησηβηα θα επδζΫιεδ πκζδηετηαηα (...), δε ζα δηάιεγε άιιν απφ ηε κνλαξρία, ηκ ησθκ πκζέηενηα πκν ηπκλεέ θα ζηβλέιεδ ηκθ ηΫζεδκ εαδ ζη‘ αζάγεδα κλγσ ησθκ ηβμ αλεηάμ εαδ θα ηβθ ηκθ αθάζεδ θα νπκηαξγεέ κτηε ζηβ ίέα κτηε ζηβ ξλβζδηκγβλέα». Δ δδΫα ηβμ δβηκελαηέαμ (Ϊηεζβμ ά Ϋηηεζβμ) εέξε παλαηελδζηεέ αδυθεμ πλδθ ηβθ επδελΪηβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, ζαθ ηκθ ΐαζέζεδκ ηκ ΜεΰΪζκ πκηΫ δεθ εαηαθσβζαθ απσοεδμ ητπκν «εζβλκθκηδεάμ ηκθαλξέαμ». Ο ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ δζξνλέαεηαδ ππμ κδ ΰδκδ ηπθ ίαζδζΫπθ εέθαδ απαέδενηκδ εαδ αηΫηκξκδ ηβμ αλεηάμ επεδδά, σθηαμ ίαζδζδεκέ παέδεμ, σζβ ηκνμ ηβ απά ηβθ πελθΪθ ηε ηβθ ηλνθά εαδ δεξσηεθκδ ηδμ εκζαεεέεμ ηπθ ανζδευθ. ΓλΪθεδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ: «κδέ ἐε παηλδεμ δδαδκξμ ηκῖμ ίαζδζίκδμ ἐΰεαγεαόηεθκμ (εαὶ ΰὰλ εαὶ κὗηκδ ἀπαίδενηκδ εαὶ ἀηαγεῖμ πάζβμ ἀλεημ δδὰ ηλνθὴθ εαὶ εκζαεείαθ ὡμ ηὰ πκζζὰ ΰίθκθηαδ), ἀζζ‘ ἐε θύζεπμ ἔξπθ ηὸ εαηὰ πάθηπθ πλπηεῖκθ» (PG 29,173A). Δ Ϊπκοβ σηδ β αλξαδσηβηα άηαθ ζηκ ζτθκζσ ηβμ δβηκελαηδεά εαδ ηεηΪ άλγε κ ξλδζηδαθδζησμ εαδ β ηκθαλξέα ηααέ, εέθαδ Ϋθα παλαητγδ ΰδα αθδζησλβηκνμ, θεκπαΰαθδζηΫμ εαδ ηβ. Δ Ώνηκελαηκλέα/ΐαζδζεέα εέξε αθηδεαηαζηάζεδ ηβθ δβηκελαηέα άδβ απσ ηκνμ εζζβθδζηδεκτμ ξλσθκνμ, εαδ απσ ηβθ επκξά ηκν Ώτΰκνζηκν, ηδ δκνζεδΪ Ϋξεδ κ Υλδζηδαθδζησμ; Ώνησμ ησθκ ίλάεε, δεθ επΫίαζε εαθΫθα ζτζηβηα πκζδηδεσ. Ώθ, ίΫίαδα, ηκ ανηκελαηκλδεσ πκζέηενηα εθαληκασηαθ ΰδα πλυηβ θκλΪ ζηκ ξλδζηδαθδεσ ΐναΪθηδκ, ησηε γα εέξαθ εΪπκδκ δέεαδκ σζκδ ζεθ, σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ κδβΰεέ ζηβθ απκζνηαλξέα ά ηβθ πλκεαζεέ Ϋηηεζα. ηπμ, απ‘ σζκ ΰθπ-
λέακνηε, β παΰαθδζηδεά Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα δεθ άηαθ εαηηδΪ αηεζκδβηκελαηδεά παδδδεά ξαλΪ ηπθ πκζνγερζηυθ: απσ ηκ 14 π.Υ. ηκ πκζέηενηα άηαθ κνζδαζηδεΪ ανηκελαηκλδεσ, κ ανηκελΪηκλαμ άηαθ γεσμ ε.ζπ. Οδ λέαεμ ηκν ίνααθηδθκτ πκζδηετηαηκμ ίλέζεκθηαδ ζηκθ Αδκεζβηδαθσ. ζκ ΰδα ηβθ «ανηκθκηέα ηπθ πσζεπθ επέ παΰαθδζηδεάμ Ρυηβμ», ανησ εέθαδ εθηεζυμ αίΪζδηκ˙ κδ Ϊλξκθηεμ ηβμ πσζβμ κνζδαζηδεΪ άηαθ β πζκτζδα θδζκλπηαρεά κζδΰαλξέα εαδ ησθκ εαη‘ σθκηα νπάλξαθ κδ παζδκέ δβηκελαηδεκέ γεζηκέ. Να ζβηεδυζκνηε σηδ πλκεεδηΫθκν θα αθαπζβλπγεέ β γΫζβ ηκν 12κν απσζηκζκν – αθκτ κ Εκτδαμ εέξε ανηκεηκθηάζεδ – κδ νπσζκδπκδ Ϋθηεεα δεθ σλδζαθ ηκθ δπδΫεαηκ δδα οβθκθκλέαμ, αζζΪ κδ εεαησθ εέεκζδ ηαγβηΫμ ηκν Υλδζηκτ πκν άηαθ παλσθηεμ πλσηεδθαθ δτκ εαδ απσ ανηκτμ εεζΫξηβεε απσζηκζκμ κ Ϋθαμ ηε εζάλπζβ εδ σξδ οβθκθκλέα (ΠλΪιεδμ Ώπκζησζπθ, 1, 12-26). ΐζΫπκνηε σηδ κδ «είλαδκξλδζηδαθκέ» εθΪληκζαθ ηκθ έδδκ ηλσπκ αθΪδεδιβμ ζηα αιδυηαηα ηε ανησθ ηβμ Ϊηεζβμ Ώγβθαρεάμ Αβηκελαηέαμ. Δ εζάλπζβ, ηΪζδζηα, πμ δδαδδεαζέα εεζκΰάμ – Ϋπεδηα απσ οβθκθκλέα ΰδα αθΪδεδιβ νπκοβθέπθ – δδεαδκζκΰεέηαδ πκζτ πελδζζσηελκ ζηκ Υλδζηδαθδζησ απ‘ σ,ηδ ζηβθ Ώλξαέα Ώγάθα, δδσηδ ζηκ Υλδζηδαθδζησ δεθ νπΪλξεδ Στξβ κτηε Ϊθβθαθ ηΫηκδα αβηάηαηα θα ειεζδξηκτθ ηνξαέα, αζζΪ πέζηεναθ σηδ κ Θεσμ ηε ηβθ εζάλπζβ δεέξθεδ ηβθ ετθκδΪ ηκν ζ‘ Ϋθαθ απσ ανηκτμ πκν δδΪζειαθ κδ Ϊθγλππκδ, εθυ ζηβθ Ώλξαέα Ώγάθα Ϊθβθαθ ηκ αάηβηα ηβμ εεζκΰάμ ζηκ ηνξαέκ. Βπέζβμ, κδ απκθΪζεδμ ηβμ Βεεζβζέαμ ειαλξάμ ζαηίΪθκθηαθ ηε ζτθκδκ (ΠλΪιεδμ Ώπκζησζπθ, 15, 6-21). Με αλεεηά δσζβ πλκξεδλσηβηαμ πκζζκέ δζξνλέακθηαδ ππμ κ Θεσμ πλκηδηΪ ηβθ ηκθαλξέα πμ ηκ δδαθδεσηελκ πκζέηενηα˙ εδ σηδ β ηκθαλξέα εέθαδ β θνζδκζκΰδεά «αθηαθΪεζαζβ» ηβμ απσζνηβμ ενλδαλξέαμ ηκν Βθσμ Θεκτ. ηπμ κ Θεσμ ζηβθ Π.Α. Ϊζζα ζΫεδ: σππμ δδαίΪακνηε ζηκ Ώ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Δ‘, κ ζασμ αάηβζε απσ ηκθ ηεζενηαέκ Κλδηά, ηκθ αηκνάζ, θα εεζΫιεδ ίαζδζδΪ ΰδα ηκ Εζλαάζ, δβζαδά, θα εΰεαγδδλτζεδ ηκθαλξέα. ΜΪζδζηα κ ζασμ αάηβζε ίαζδζδΪ, «σππμ Ϋξκνθ εαδ ηα Ϊζζα Ϋγθβ». Ο αηκνάζ αάηβζε ηβ ΰθυηβ ηκν Θεκτ εδ ανησμ ηκν εέπε θα αεκτζεδ ηκ γΫζβηα ηκν ζακτ εδ σηδ αβηυθηαμ κ ζασμ ίαζδζδΪ δεθ πελδθλσθβζε ηκθ αηκνάζ, αζζΪ ηκθ έδδκ ηκ Θεσ (!) ηβ γΫζκθηαμ θα Ϋξκνθ ανησθ (ηκ Θεσ) ΰδα ησθκ ίαζδζδΪ. Σανησξλκθα ζΫεδ ζηκθ αηκνάζ θα απαλδγηάζεδ ζηκ ζασ σζα ηα δεδθΪ, ηδμ αΰΰαλέεμ, ηδμ ηαπεδθυζεδμ ζηδμ κπκέεμ γα ηκνμ νπκίΪζεδ Ϋθαμ (εζβλκθκηδεσμ ά ηβ) επέΰεδκμ ίαζδζδΪμ, υζηε θα ηκ ζεεθηκτθ εαζτηελα˙ ζε εΪγε πελέπηπζβ πλκζηΪαεδ ηκθ αηκνάζ θα αεκτζεδ ηκ γΫζβηα ηκν Θεκτ: Ώ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Δ‘ 4 Σσηε ζνΰεεθηλυγβεαθ σζκδ κδ πλεζίτηελκδ ηκν Εζλαάζ εαδ άλγαθ ζηκθ αηκνάζ, ζηβ ΡαηΪ. 5 «Συλα εζτ ΰΫλαζεμ», ηκν εέπαθ, «εαδ κδ ΰδκδ ζκν δεθ αεκζκνγκτθ ηκ δλσηκ ζκν. Γδ‘ ανησ, σλδζε Ϋθαθ ίαζδζδΪ θα ηαμ ενίελθΪεδ, σππμ ΰέθεηαδ ζ‘ σζα ηα Ϊζζα Ϋγθβ». 6 Ώνησ δεθ Ϊλεζε ζηκ αηκνάζ, πκν ηκν εέπαθ: «Αυζε ηαμ Ϋθαθ ίαζδζδΪ ΰδα θα ηαμ ενίελθΪεδ», εαδ πλκζενξάγβεε ζηκθ Κτλδκ. 7 Ο Κτλδκμ ηκν απΪθηβζε: «Άεκνζε ηκ ζασ εαδ δΫικν σζα σζα ζκν αβηκτθ˙ δεθ πελδθσθβζαθ εζΫθα, αζζΪ εηΫθα, εδ αλθάγβεαθ θα εέηαδ πδα ίαζδζδΪμ ηκνμ. 8 Ώπσ ηβθ βηΫλα πκν ηκνμ Ϋίΰαζα απσ ηβθ Ώέΰνπηκ ηΫξλδ ζάηελα ηε εΰεαηαζεέπκνθ εαδ ζαηλετκνθ Ϊζζκνμ γεκτμ. ππμ ζνηπελδθΫλγβεαθ ζ‘ εηΫθα, ηα έδδα εΪθκνθ εαδ ζ‘ εζΫθα. 9 Συλα, ζκδπσθ, εΪθε σ,ηδ ζκν αβηΪθε, αζζΪ ιεεαγΪλδζΫ ηκνμ ηε ζαθάθεδα πκδα γα εέθαδ ηα δδεαδυηαηα ηκν ίαζδζδΪ πκν γα ηκνμ ενίελθΪεδ». 10 Ο αηκνάζ αθαεκέθπζε σζα ηα ζσΰδα ηκν Κνλέκν ζηκ ζασ, πκν ηκν αβηκτζε ίαζδζδΪ: 11 «Να πκδα γα εέθαδ ηα δδεαδυηαηα ηκν ίαζδζδΪ, πκν γα ζαμ ενίελθΪεδ:» ηκν εέπε. «Θα παέλθεδ ηκνμ ΰδκνμ ζαμ εαδ γα ηκνμ ξλβζδηκπκδεέ ΰδα ηκθ εανησ ηκν ζηδμ ΪηαιΫμ ηκν εαδ ζη‘ ΪζκΰΪ ηκν, εαδ ΰδα θα ηλΫξκνθ ηπλκζηΪ απσ ηβ δδεά ηκν Ϊηαια. 12 Θα δδκλέαεδ ΰδα ηκθ εανησ ηκν ξδζέαλξκνμ εαδ πεθηβεσθηαλξκνμ, γα παέλθεδ Ϊζζκνμ ΰδα θα κλΰυθκνθ ηα ξπλΪθδα ηκν, θα γελέακνθ ηα ζπαληΪ ηκν ά ΰδα θα ηκν εαηαζεενΪακνθ ηα πκζεηδεΪ ηκν σπζα εαδ ηα ειαληάηαηα ηπθ αηαιυθ ηκν. 13 Θα παέλθεδ ηδμ εσλεμ ζαμ ΰδα θα ην θηδΪξθκνθ αλυηαηα, θα ηκν ηαΰεδλετκνθ εαδ θα ηκν ανηυθκνθ. 14 Θα πΪλεδ ηα εαζτηελα ξπλΪθδα ζαμ εαδ ηα αηπΫζδα ζαμ εαδ ηκνμ εζαδυθεμ ζαμ εαδ γα ηα δυζεδ ζηκνμ αιδπηαηκτξκνμ ηκν. 15 Κδ απσ ηα ζπαληΪ ζαμ εδ απσ ηα αηπΫζδα ζαμ γα παέλθεδ ηκ δΫεαηκ εαδ γα ηκ δέθεδ ζηκνμ ενξκτξκνμ εαδ ζηκνμ αιδπηαηκτξκνμ ηκν. 16 Σκνμ νπβλΫηεμ εαδ ηδμ νπβλΫηλδΫμ ζαμ, εαδ ηα εαζτηελα ίσδδα εαδ ηα ΰαρδκτλδα ζαμ γα ηα παέλθεδ θα δκνζετκνθ ΰδ‘ ανησθ. 17 Ώπσ ηα πλσίαηΪ ζαμ γα παέλθεδ ηκ δΫεαηκ εδ εζεέμ γα εέζηε δκτζκδ ηκν. 18 Θ‘ αλξέζεηε ησηε θα παλαπκθδΫζηε
ζηκθ Κτλδκ ΰδα ηκ ίαζδζδΪ ζαμ, πκν εζεέμ ηκθ εεζΫιαηε θα ζαμ ενίελθΪεδ, αζζΪ κ Κτλδκμ δε γα ζαμ απαθηΪζεδ». 19 Ο ζασμ αλθάγβεε θ‘ αεκτζεδ ανηΪ πκν ηκν Ϋζεΰε κ αηκνάζ εδ Ϋζεΰαθ: «ξδ! Βηεέμ γΫζκνηε ίαζδζδΪ, 20 ΰδα θα εέηαζηε εδ εηεέμ ζαθ ηα Ϊζζα Ϋγθβ. ΘΫζκνηε ίαζδζδΪ θα ηαμ ενίελθΪεδ, θα εέθαδ αλξβΰσμ ηαμ εαδ θα δδειΪΰεδ ηκνμ πκζΫηκνμ ηαμ». 21 Ο αηκνάζ Ϊεκνζε ανηΪ πκν ηκν εέπε κ ζασμ εαδ ηα αθΫθελε ζηκθ Κτλδκ. 22 Ο Κτλδκμ ηκν απΪθηβζε: «ΚΪθε σ,ηδ ζκν αβηκτθ εαδ δυζ‘ ηκνμ Ϋθαθ ίαζδζδΪ». Σσηε εδ κ αηκνάζ εέπε ζηκνμ Εζλαβζάηεμ θα ΰνλέζκνθ κ εαγΫθαμ ζηβθ πσζβ ηκν. Ο Θεσμ, ζκδπσθ, ΰθπλέαεδ πκζτ εαζΪ ηδ ζβηαέθεδ β απσζνηβ εικνζέα εθσμ αθγλυπκν (= αηεζκτμ σθηκμ, ηε πΪγβ, θδζκδκιέεμ ε.ζπ.) εαδ γΫζεδ θα πλκθνζΪιεδ ηκ ζασ απσ ανηάθ, αζζΪ σξδ εαδ θα αθηδζηαγεέ ζηκ αέηβηΪ ηκνμ, σηαθ ανηκέ επδηΫθκνθ. Αεθ πλκΪΰεδ – εαηΪ εαθΫθαθ ηλσπκ – ηβθ ηκθαλξέα β παθηκδνθαηέα ηκν εθσμ Θεκτ, επκηΫθπμ. Ο Γεδευθ, σηαθ κδ Εζλαβζέηεμ εθγκνζδαζηΫθκδ απσ ηδμ θέεεμ ηκνμ νπσ ηβθ βΰεζέα ηκν, αάηβζαθ θα ηκθ εΪθκνθ αλξβΰσ εαδ θα εΰεαγδδλτζκνθ εζβλκθκηδεά ίαζδζεέα, ηκνμ απΪθηβζε (ΚΡΕΣΏΕ Δ‘ 23): «Αε γα ζαμ ενίελθάζπ εΰυ, κτηε εδ κ ΰδκμ ηκν˙ κ Κτλδκμ γα ζαμ ενίελθΪεδ». Ώεσηβ εαδ β έδδα β δζλαβζδηδεά ηκθαλξέα δεθ εέξε εαηηέα ζξΫζβ ηε ηβθ αζδαηδεά ηκθαλξέα: κ ίαζδζδΪμ δεθ γεπλεέηκ γεσμ, σππμ ζηκνμ Ϊζζκνμ ζακτμ ηβμ Ώθαηκζάμ, κ Θεσμ απαΰσλενε ηβθ εαηαδνθΪζηενζβ ηπθ νπβεσπθ ηκν (π.ξ. ηβθ Ϊηδζγβ ελΰαζέα ά ηβθ αλπαΰά ηβμ ΰβμ ηκνμ). Ο ίαζδζδΪμ νπσεεδηκ ζηβθ ελέζβ ηκν θσηκν ηβμ Π.Α., π.ξ. απαΰκλενσηαθ θα πλκζθΫλεδ κ έδδκμ αθηέ ηπθ Λενδηυθ γνηέαηα ζηκ θασ (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ ΚΣ‘, 18) εδ απαΰκλενσηαθ θα πλκζθΫλεδ αεσηβ εαδ γνζέεμ (Ώ΄ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΓ‘). Ο Θεσμ ηπκλκτζε αθΪ πΪζα ζηδΰηά θα ηκθ απκηαελτθεδ απσ ηκ γλσθκ. ηαθ κ δδΪδκξκμ ηκν κζκηυθηα, ΡκίκΪη, ηδζΪ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ νπβεσκνμ ηκν ζεζβλΪ εαδ απεδζεέ σηδ ανιάζεδ ηδμ αΰΰαλεέεμ ηκν ζακτ, ανηκέ ηκν απαθηκτθ σηδ πατκνθ θα ηκθ νπαεκτθ (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ, Εΐ‘, 14-16) εαδ ηκθ παλαηκτθ ζτινζκ εαδ δδλτκνθ ηκ ίσλεδκ ίαζέζεδκ. Ώθκτ κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ θτζεδ αθηέγεηκμ ζηβ Αβηκελαηέα, ησηε ΰδαηέ κ εζδηδζηάμ Νέηζε πκν απαδξγαθσηαθ ηβ δβηκελαηέα εαδ άηαθ δεδβζπηΫθκμ αθηδξλδζηδαθσμ Ϋζεΰε ππμ β δβηκελαηέα εέθαδ πλκρσθ ηβμ επέδλαζβμ ηπθ ξλδζηδαθδευθ δδευθ πελέ δζσηβηαμ σζπθ πλκ ηκν Θεκτ; «Χ αθυηελκδ Ϊθγλππκδ, – Ϋηζδ εζεέθεδ ηκ ηΪηδ κ σξζκμ – δεθ νπΪλξεδ αθυηελκμ Ϊθγλππκμ, σζκδ εέηαζηε έζκδ, κ Ϊθγλππκμ εέθαδ Ϊθγλππκμ, ηπλκζηΪ ζηκθ Θεσ! – ΜπλκζηΪ σηπμ ζηκθ σξζκ δεθ γΫζκνηε θα εέηαζηε έζκδ!» ΰλΪθεδ (ζ. 383) ζηκ Γαλαηκτζηλα. Γδαηέ κδ θααδζηΫμ ζηβθ ΒζζΪδα εέηε απκεβλτζζκνθ πζάλπμ ηκθ Υλδζηδαθδζησ εέηε δεθ ηκθ αθαθΫλκνθ εαγσζκν; Αδσηδ Ϊηα κ Υλδζηδαθδζησμ άηαθ θαζδζηδεσμ, ανηκέ κδ αελκδειδκέ γα ηκθ νπκζηάλδααθ θαθαηδεΪ – πζησζκ επδελέθκνθ ηα εβλτΰηαηΪ ηκν πελέ δζσηβηαμ εαδ αδεζθκζτθβμ εαγυμ εαδ σηδ επέ ΐνααθηέκν β Ϋθθκδα ηβμ «θνζάμ» δεθ εέξε ηβθ δΫκνζα ζβηαζέα (εαδ κδ δάγεθ αηεζκδβηκελΪηεμ εαηβΰκλκτθ ΰδα ηκθ έδδκ, ηεζενηαέκ, ζσΰκ, ηκ ΐναΪθηδκ εαδ ηκνμ επκδεδζηκτμ π.ξ. ηβμ Πεζκπκθθάζκν απσ ΜδελαζδΪηεμ˙ ηδ ζτηπηπζβ!). ηβθ Ώΰΰζέα, σπκν κ αλξβΰσμ ηκν ελΪηκνμ εέθαδ εδ αλξβΰσμ ηβμ Ώΰΰζδεαθδεάμ Υλδζηδαθδεάμ Βεεζβζέαμ, ηάππμ εέθαδ αθηδδβηκελΪηεμ εεεέ; ηβθ Γεληαθέα, ζηβθ Γαζζέα, ζηβθ Εηαζέα , σπκν ηκ πκζκζησ ηπθ εαγκζδευθ εέθαδ ηεΰΪζκ εαδ πζεδκοβθδεσ, ηάππμ εέθαδ αθηδδβηκελΪηεμ; Μάππμ αηθδζίβηκτθε ηβ δβηκελαηέα; Σκ σηδ ζε παζδσηελεμ επκξΫμ νπάλξε εσθηλα, ανησ κθεέζεηαδ ζηκθ εΰΰεθά ζνθηβλβηδζησ, σξδ ζηκ ξλδζηδαθδζησ. Γδ' ανησ Ϊζζπζηε κδ ξλδζηδαθκέ δεθ εέθαδ αθηδδβηκελΪηεμ ζάηελα. ΒιΪζζκν, ηα δσΰηαηα ηβμ Βεεζβζέαμ απκθαζέακθηαθ πΪθηα δβηκελαηδεΪ, ηε ζνθσδκνμ κδεκνηεθδεΫμ, ηε οβθκθκλέα, Ϋπεδηα απσ ζναάηβζβ. Ώνησ πΪθηκηε ΰδθσηαθ απσ ηβθ αλξά ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Μάππμ ζκδπσθ εέθαδ αθηδδβηκελαηδεά β Βεεζβζέα;
89c ΣΟ ΠΟΛΕΣΒΤΜΏ ΣΔ ΡΧΜΏΝΕΏ «Αεθ νπΪλξεδ πΪθηπμ αηθδίκζέα σηδ β σζβ ειΫζδιβ απσ ηκθ εζζβθδζηδεσ ηκθΪλξβ εαδ ηκ Ρπηαέκ ανηκελΪηκλα ζηκθ ΐνααθηδθσ απσζνηκ Ϊλξκθηα εέθαδ απκηΫζεζηα ηβμ πζαηπθδεάμ εαδ αλδζηκηεζδεάμ γεπλέαμ πελέ ίαζδζεέαμ εαδ ζεκπδησηβηαμ θα αζεεέηαδ β αθυηαηβ ελαηδεά ενλδαλξέα απσ Ϋθαθ απελδσλδζηα απσζνηκ ηκθΪλξβ, αδετζηεηκ ησζκ απσ ηκ θσηκ σζκ εαδ απσ ηβθ εκδθά ΰθυηβ. Δ πκζδηδεά γεπλέα πΪθπ ζηβθ κπκέα ίαζέαεηαδ β απκζνηαλξέα νπάλιε αθαηθέίκζζα εζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ εαδ πλκάζγε απσ ηβθ εζζβθδεά θδζκ-
ζκθδεά παλΪδκζβ σππμ ανηά ηεηαθΫλγβεε ζηβ Ρυηβ απσ ηκθ ΚδεΫλπθα εαδ ηκθ Ϋθεεα, ηΫζπ κλδζηΫθπθ απσ ηκνμ θευηελκνμ ζηπδεκτμ» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 314). «Μεΰαζτηελβ ζβηαζέα ΰδα ηβθ δζηκλέα ηβμ εζζβθδεάμ πκζδηδεάμ γεπλέαμ εαδ ηβμ ειΫζδιάμ ηβμ εαηΪ ηκνμ ίνααθηδθκτμ ξλσθκνμ Ϋξεδ σηδ κ ΠζΪηπθαμ σξδ ησθκ αθηδηεηυπδζε ηε δνζπδζηέα ηβ δβηκελαηέα πμ πκζδηδεσ γεζησ, αζζΪ γεπλκτζε πμ δδευδβ ηκλθά πκζδηετηαηκμ ηβθ απσζνηβ ηκθαλξέα ηκν εθσμ, αδετζηενηκν απσ ηκ θσηκ εαδ ηβ ζνΰεαηΪγεζβ ηπθ νπβεσπθ ηκν Ϊθδλα» (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Γ', ζ. 313). Εζξνλέακθηαδ σηδ β Ρπηαρεά δδΫα πελέ ηκθΪλξβ, επεδδά πλσεεδηαδ ΰδα ηκθκγερζηδεσ ελΪηκμ παλαπΫηπεδ ζε Ϋθαθ απσζνηκ ενλέαλξκ. Ώνησ εέθαδ ζΪγκμ, σππμ θαέθεηαδ απσ ηδμ πβΰΫμ. Τπάλξε ΰδα ηκνμ ΐνααθηδθκτμ, δδαθκλΪ ηεηαιτ ηβμ πνιηηείαο εαδ ηκν ίαζδζδΪ, ηκνζΪξδζηκθ σζκθ αθκλΪ ηβθ αθηέζβοβ πελέ δΫκνζαμ δδαενίΫλθβζβμ ηκν ελΪηκνμ: -πμ εζαζζδεσ παλΪδεδΰηα εέθαδ κ δζηκλδεσμ Ε. ΓπθαλΪμ (12κμ αδ.) πκν (ΓπθαλΪμ XVIII, 26 – III, 776 ΐσθθβ) εαηβΰκλεέ ηκθ ανηκελΪηκλα ΏζΫιδκ Ώ‘ Κκηθβθσ σηδ δεθ εΪθεδ δδΪελδζβ αθΪηεζα ζηκ ελΪηκμ εαδ ηβ δδεά ηκν ηκθαλξέα. Ο ανηκελΪηκλαμ, ζΫεδ κ ΓπθαλΪμ, ξεδλδασηαθ ηδμ ελαηδεΫμ νπκγΫζεδμ ζαθ θα άηαθ δδδπηδεΫμ ηκν νπκγΫζεδμ, δβζαδά πμ ετλδσμ ηκνμ (Γεζπφηεο) εαδ σξδ πμ δδαξεδλδζηάμ ηκνμ (νηθνλφκνο). -ηκθ 5κ αδ. β ανηκελΪηεδλα ΐβλέθβ εβλτζζεδ ηκθ ανηκελΪηκλα Γάθπθα Ϋεπηπηκ απσ ηβ βαζηιεία, δβζαδά ηκ αιέπηα ηκν ηκθΪλξβ, επεδδά εαηαίαλΪγλπζε ηβθ πνιηηεία, δβζαδά ηκ ελΪηκμ (ΘεκθΪθβμ 129). -Σκθ 6κ αδ. κ ΠΫηλκμ Παηλέεδκμ ζηβθ πλαΰηαηεέα ηκν Πεξί πνιηηηθήο επηζηήκεο ΰλΪθεδ σηδ β εεζκΰά ηκν ανηκελΪηκλα δεθ Ϋξεδ ησθκ ηβθ Ϋθθκδα σηδ κ Θεσμ δπλέαεδ ζηκνμ Ρπηαέκνμ ηκθ ανηκελΪηκλΪ ηκνμ, αζζΪ εαδ ηβθ Ϋθθκδα σηδ κδ πκζέηεμ πλκζθΫλκνθ ζηκθ εεζεΰηΫθκ ηκ ανηκελαηκλδεσ αιέπηα (...παξά ζενχ ηε δηδνκέλελ ηαζ ηςκ πμθζηχκ δέμνηην πξνζθεξνκέλελ). Οδ πκζέηεμ δβζαδά ζνηηεηΫξκνθ ζηβθ αθΪδεδιβ ηκν ηκθΪλξβ. -Σκθ 13κ-14κ αδ. κ Μαθκνάζ Μκζξσπκνζκμ ΰλΪθεδ σηδ ηκ θνηλφλ εέθαδ απκηΫζεζηα εθσμ ζνηίκζαέκν αθΪηεζα ζε δζσηδηκνμ ζνηίαζζκηΫθκνμ, πκν απκθαζέακνθ Ϋπεδηα εζετγελα θα δεξγκτθ ΰδα αλξβΰσ ηκνμ Ϋθαθ ηκθΪλξβ, ζηβλδΰηΫθκδ σξδ ζε ηεηαθνζδεκτμ, αζζΪ ζε εθηεζυμ πλαεηδεκτμ ζνζζκΰδζηκτμ. Ο ηκθΪλξβμ πλΫπεδ θα αιδυθεδ ηβ θκηδηκθλκζτθβ ηπθ πκζδηυθ, αελδίυμ επεδδά εέθαδ πλκρσθ ηδαμ ζνζζκΰδεάμ απσθαζβμ, αζζΪ ησθκ ζηκ ίαγησ πκν εεπλκζππεέ ηκ θνηλφλ. ΠκνγεθΪ κ ζνΰΰλαθΫαμ δεθ ζΫεδ σηδ κ βΰΫηβμ ηκν θνηλνχ εέθαδ γεσεζβηκμ, αζζΪ ηκπκγεηεέ αζναβηβηέ ηκ ελΪηκμ εαδ ηα ζνηθΫλκθηΪ ηκν πκζτ πδκ οβζΪ απσ ηκθ ηκθΪλξβ. -ηκθ ΠαθδΫεηβ ηκν Εκνζηδθδαθκτ εδζάξγβ ηδα constitutio ηκν Ϋηκνμ 429 πκν Ϋζεΰε, ηεηαιτ Ϊζζπθ: «Σκ θα νπκηΪζζεηαδ β εικνζέα ζηκνμ θσηκνμ εέθαδ αθυηελκ εαδ απσ ανηά ηβθ έδδα ηβθ Ϊζεβζβ ηβμ εικνζέαμ» (Institutiones II, 17, 8). -Ο ίαζδζδΪμ πκν ειΫδπζε ηδμ πελδζζσηελεμ ΝεαλΫμ ηεηΪ ηκθ Εκνζηδθδαθσ, κ ΛΫπθ Σ‘, εαηαλΰεέ θσηκνμ πλκΰεθΫζηελπθ ανηκελαησλπθ ηε ηκ αδηδκζκΰδεσ σηδ δεθ Ϋΰδθαθ απκδεεηκέ απσ ηκνμ εθδδαθελκηΫθκνμ, σηδ δβζαδά κδ νπάεκκδ ηκνμ παλΫεαηοαθ. Με Ϊζζα ζσΰδα, κ δάγεθ «ενλέαλξκμ» ηκθΪλξβμ-θκηκγΫηβμ δΫξεηαδ πλαεηδεΪ ηδα ζνθεηαδλδεά ζξΫζβ, ζηβθ κπκέα κ ζασμ Ϋξεδ ηδα γΫζβ πκν δεθ δδεαδκτηαδ εαγσζκν, αθκτ β ηκθαλξδεά εικνζέα λνγηέαεδ ηα πΪθηα. -ηδμ εδζαΰπΰδεΫμ παλαΰλΪθκνμ ηβμ Βπαθαΰπΰάμ (ηΫζβ 9κν αδ.), κ θσηκμ κλέαεηαδ πμ εκδθσ ζνηίσζαδκ αθΪηεζα ζηκνμ πκζέηεμ (πφιεσο ζπλζήθε θνηλή), δβζαδά δεθ νπΪλξεδ εαηδΪ αθαθκλΪ ζηκθ ανηκελΪηκλα πμ πβΰά ηκν δδεαέκν.
Δ ζτΰεζβηκμ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ Ϋξεδ παλαΰθπλδζηεέ πμ πλκμ ηβθ αιέα ηβμ˙ πκζζκέ θκηέακνθ σηδ άηαθ απζυμ ηδα ζτθκδκμ ζδππβζυθ ενΰεθυθ πκν Ϋζεΰαθ θαέ ζε σ,ηδ δδΫηααε κ ανηκελΪηκλαμ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα σηπμ, «πλΫπεδ θα γεπλάζκνηε σηδ β ίνααθηδθά ζτΰεζβηκμ άηαθ ζνθηαΰηαηδεΪ εαηκξνλπηΫθβ»˙ Ϋηζδ -ηκ 518, ζηκ ζτθηκηκ δδΪζηβηα ηβμ ξβλεέαμ ηκν γλσθκν, κ λπηαέδεκμ ζασμ ξαδλεηέαεδ ηβθ ζτΰεζβηκ ηε ηβθ επενθβηέα Tu vincas!, επκηΫθπμ ηβθ αθαΰθπλέαεδ ηαελκπλσγεζηα πμ ενλέαλξβ (De caerimoniis 427, ΐσθθβ). -ηκθ 5κ αδ. β ίαζδζεέα ηκν παλΫηίζβηκν ανηκελΪηκλα ΐαζδζέζεκν ειαληΪηαδ απσ ηβθ ετθκδα ηβμ ζνΰεζάηκν, ηβμ κπκέαμ β δνζηΫθεδα ηκθ αθαηλΫπεδ ηεζδεΪ (ΘεκθΪθβμ 120, 122, 124). -Δ ζνΰεζβηδεά αθηδπκζέηενζβ εθαθηέκθ ηκν Ώθαζηαζέκν εεδβζυθεηαδ εΪγε ησζκ αθκδεηΪ εαδ ηΪζδζηα κ ανηκελΪηπλ εδζπλΪηηεδ απσ ανηά ηβθ εαηβΰκλέα ηβμ επδκλεέαμ. (ΘεκθΪθβμ 160, 161, 168). -ΚΪηπ απσ ηβθ «ηνλαθθέδα» ηκν ΦπεΪ β ζτΰεζβηκμ άλγε ζε επαθά ηε ηκθ Ϋιαλξκ ηβμ Καλξβδσθαμ εαδ πνλκδσηβζε Ϋηζδ ηβθ ειΫΰελζβ ηκν ηεηΫπεδηα ανηκελΪηκλα Δλαεζεέκν (ΘεκθΪθβμ, 297). -Ο ανηκελΪηπλ ΛΫπθ κ ΏληΫθδκμ εαδ β ζτΰεζβηκμ Ϋξκνθ πκζτ δδαθκλεηδεΫμ εεηδηάζεδμ ΰδα ηβθ πκζδηδεά πκν πλΫπεδ θα αεκζκνγβγεέ απΫθαθηδ ζηκνμ ΐκνζΰΪλκνμ. ΏζζΪ κ ξλκθδεκΰλΪθκμ παλαηβλεέ ιελΪ: «Ώζζ΄ εελΪηβζεθ β ίκνζά» (ΘεκθΪθβμ, 13). -Δ ζτΰεζβηκμ δβηκζδετεδ ΝεαλΫμ εαηΪ ηδμ ζνθεδλδΪζεδμ ηβμ (νθΫξεδα ΘεκθΪθβ, 447). ΏζζΪ εαδ κ ζασμ δεθ εέθαδ εαγσζκν Ϊίκνζκμ ά νπΪεκνκμ. -Ώθ ζεεθηκτηε σηδ απσ ηκνμ 88 ετλδκνμ ανηκελΪηκλεμ κδ 30 πΫγαθαθ απσ ίέαδκ γΪθαηκ εαδ 13 Ϊζζκδ αθαΰεΪζηβεαθ θα απκζνλγκτθ ζε ηκθαζηδεά απκησθπζβ, εαηαζάΰκνηε σηδ β επαθΪζηαζβ δεθ απκηεζκτζε ζπΪθδα ειαέλεζβ, αζζΪ, απσ δζηκλδεά ζεκπδΪ, απκηεζκτζε Ϋθα ζνζηαηδεσ ζηκδξεέκ ηβμ ζνθηαΰηαηδεάμ απάμ. -ΏνηκελΪηκλαμ ηπκλκτζε θα ΰέθεδ κπκδκζδάπκηε αθειαληάηπμ εκδθπθδεάμ πλκΫζενζβμ. Οδ Μαεεδσθεμ π.ξ. άηαθ αΰλκηδεά κδεκΰΫθεδα. Ώθηέγεηα, ηβθ επκξά εεεέθβ ζηβ Ατζβ ενίελθκτζαθ απκεζεδζηδεΪ κδ ΰαζαακαέηαηκδ εαδ ζηκ ΕζζΪη απκεζεδζηδεΪ κδ ίδκζκΰδεκέ απσΰκθκδ ηκν ΜπΪηεγ. -Τπάλιαθ ηλεδμ ΰνθαέεεμ πκν ενίΫλθβζαθ ησθεμ ηκνμ πμ ΏνηκελΪηεδλεμ. Βδλάθβ (797-802), Θεκδυλα εαδ Γπά (1042), Θεκδυλα (1054-1056). «νθηαΰηαηδεσμ θλαΰησμ δεθ νπάλξε. Καδ ζηκ ηΫζκμ αδηέα ηβμ πηυζβμ ηβμ [Βδλάθβμ] άηαθ πελδζζσηελκ β εαεά ηβμ νΰεέα παλΪ ηκ θτζκ ηβμ. ΠκηΫ κδ ίαζδζεέεμ ανηΫμ ηπθ ΰνθαδευθ δε γεπλάγβεαθ παλΪθκηεμ (η. ΡΪθζδηαθ, Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 78). -κδ ανηκελΪηκλεμ ΏθαζηΪζδκμ (ΜαζΪζαμ 406) εαδ Εκνζηδθδαθσμ Ώ‘ (ΠαζξΪζδκ Υλκθδεσ 623) παλκνζδΪακθηαδ ηπλκζηΪ ζηκ ζασ ζηκθ Εππσδλκηκ εαδ δδεαδκζκΰκτθ ηα ηΫηλα ηκνμ. -κ ΔλΪεζεδκμ σηαθ ιεεδθΪ δδαπλαΰηαηετζεδμ ηε ηκνμ ΏίΪλκνμ ζνθκδετεηαδ σξδ ησθκ απσ ηκνμ νοβζκτμ αιδπηαηκτξκνμ ηκν, αζζΪ εαδ απσ εεπλκζυπκνμ ηπθ ΐΫθεηπθ εαδ ηπθ Πλαζέθπθ (Παζράιην Υξνληθφ, 712). -Βεπλσζππκδ ηπθ «εκηηΪηπθ» ζνθνπκΰλΪθκνθ ηα πλαεηδεΪ ηβμ Σ‘ Οδεκνηεθδεάμ νθσδκν. -Ο ΛΫπθ Σ‘ ειβΰεέ ηα εδεκθκεζαζηδεΪ ηΫηλα ηκν ζε ζσΰκνμ ηκν πλκμ ηκ ζασ. -Ο Κπθζηαθηέθκμ Β‘ Ϋεαθε δδαζσΰκνμ ηε ηκ ζασ ζηκθ Εππσδλκηκ.
-Ο ΏζΫιδκμ Γ‘ πλκζπαγεέ, ζε ηδα ζνθΫζενζβ, θα πεέζεδ ηκ ζασ ΰδα ηβθ αθαΰεαδσηβηα εθσμ Ϋεηαεηκν θσλκν, αζζΪ ζνθαθηΪ ηβ ζαρεά Ϊλθβζβ εαδ θετΰεδ ηε Ϊδεδα ξΫλδα (Νδεάηαμ ΥπθδΪηβμ 478-479). -ζηα πκζδηδεΪ Ϋγδηα ηβμ Θεζζαζκθέεβμ πλκ εαδ εαηΪ ηβθ πελέκδκ ηπθ Γβζπηυθ εθνπΪλξεδ εαδ Ϋθα ζνηίκτζδκ απκηεζκτηεθκ απσ δυδεεα πλκτξκθηεμ πκν ζνθεδλέααε ηλεδμ θκλΫμ ηβ ίδκηΪδα. -τηθπθα ηε ηκθ ΚκλδΪηκ (ΓδΪθβ ΚκλδΪηκν, Αθκή θαη παξαθκή ηνπ Βπδαληίνπ, εεδσηβμ ΠΫηλκμ Α. ΚαλαίΪεκμ, Ώγάθα 1953, ζ. 274-275), ζηβθ Θεζζαζκθέεβ πλδθ ηβθ επαθΪζηαζβ ηπθ Γβζπηυθ, νπάλξε, παλΪζζβζα ηε ηβθ δδκλδζηΫθβ απσ ηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ δδκδεβηδεά εικνζέα, β εκδθκηδεά εικνζέα, β κπκέα εέξε δτκ ηηάηαηα, ηβθ ζχγθιεην ά βνπιή (ΰελκνζέα) εαδ ηβθ εθθιεζία ηνπ δήκνπ. ηβθ εεεζβζέα ηκν δάηκν Ϋπαδλθε ηΫλκμ εΪγε εζετγελκμ εθάζδεαμ. Σβθ εικνζέα, δβζαδά, απκηεζκτζε ησζκ β δδκλδζηΫθβ δδκέεβζβ, σζκ εαδ β εεζεΰηΫθβ απσ ηκνμ Θεζζαζκθδεεέμ ίκνζά. Δ Θεζζαζκθέεβ εέξε, παλΪζζβζα ηε ηκνμ θσηκνμ ηκν ελΪηκνμ, ηκνμ δδεκτμ ηβμ θσηκνμ, ηκνμ ηππηθνχο λφκνπο, εαγυμ εδ Ϋθα εέδκμ ζνθηΪΰηαηκμ, ηκθ πνιηηηθφ λφκν. Ο Beck, ηκν κπκέκν ηδμ πζβλκθκλέεμ ξλβζδηκπκδκτηε, ζΫεδ σηδ δεθ νπΪλξεδ ζσΰκμ θα νπκγΫζκνηε ππμ ησθκ ζηβθ Θεζζαζκθέεβ νπάλξαθ ανηΫμ κδ δβηκηδεΫμ ζνθεζετζεδμ εαδ εικνζέεμ ηπθ πκζδηυθ. -κ επέζεκπκμ Ώγβθυθ Μδξαάζ ΥπθδΪηβμ ζνηίκνζετεδ ηκνμ Βνίκεέμ θα ηβθ πελδκλέακθηαδ ζε παλΪπκθα, αζζΪ θα απκθαζέακνθ κδ έδδκδ ΰδα ηδμ νπκγΫζεδμ ηκνμ ζηβ ζαρεά ζνθεδλέαζβ (Μδξαάζ ΥπθδΪηβμ 1, 180-186). -Ο Εκνζηδθδαθσμ ζηβθ Lex De Imperio ΰλΪθεδ λβηΪ (Παλδέθηαη, 1, 3, 31˙ Βαζηιηθά, 2, 6, 1) σηδ κ ζασμ Ϋξεδ ηεηαίδίΪζεδ ηβθ εικνζέα ηκν ζηκθ ανηκελΪηκλα (ηάίεθ ΡΪθζδηαθ, Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 70). -Σκ θα ζΫΰεηαδ σηδ νπάλξε γεκελαηέα ζηβ Ρπηαθέα απζυμ επεδδά κ ανηκελΪηκλαμ Ϋπλεπε θα εέθαδ Ολγσδκικμ Υλδζηδαθσμ εέθαδ αθνπσζηαηκ εαδ δζκδνθαηεέ ηε ηκ θα ζΫΰεηαδ σηδ β αλξαδα πσζβ-ελΪηκμ ηβμ Ώγάθαμ άηαθ γεκελαηέα, απζυμ επεδδά κδ Ϊλξκθηεμ Ϋπλεπε θα δβζυθκνθ πέζηβ εαδ ζείαζησ ζηβθ ελαηδεά ζαηλεέα ηβμ πσζεπμ. Θεκελαηδεσ εέθαδ ηκ εαγεζηυμ σπκν κδ θσηκδ νπαΰκλετκθηαδ ά εΰελέθκθηαδ απσ ηκ γεσ. ηκ ΕζζΪη π.ξ. νπΪλξεδ γεκελαηέα. ηβθ πΪληβ, σπκν κδ θσηκδ εΰελέγβεαθ απσ ηκνμ Αεζθκτμ, νπάλξε γεκελαηέα. ηβ Ρπηαθέα κδ θσηκδ δεθ εΰελέθκθηαθ απσ ηκθ ΠαηλδΪλξβ κτηε αβηκτθηαθ β ΰθυηβ ηκν κτηε Ϋοαξθαθ ΰδα θσηκνμ ηΫζα ζηβθ Ώΰέα Γλαθά. Βέθαδ αίΪζδηκ ηκ επδξεέλβηα σηδ κ Αδαθπηδζησμ εθαθηδυγβεε ζηβθ γεκελαηέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ δδαξπλέακθηαμ ηκθ πδζησ απσ ηκθ πκζέηβ, δδσηδ ανηά β ηατηδζβ νπάλξε άδβ απσ ηβθ Ώλξαδσηβηα, σπκν ησθκ κδ πκζέηεμ εέξαθ δδεαέπηα εαδ νπκξλΫπζβ ζνηηεηκξάμ ζηβθ ελαηδεά ζαηλεέα εδ αθηέζηλκθα. Ο Υλδζηδαθδζησμ απζυμ ζνθΫξδζε ανησ ηκ πλΪΰηα ειαδηέαμ ηβμ γΫζβζβμ ηπθ Ώνηκελαησλπθ πκν ζνθΫξδζαθ ηβθ παλΪδκζβ ηκν αλξαέκν εσζηκν. Καθεέμ δεθ αηθδζίβηεέ ππμ β αλξαέα Ώγάθα άηαθ β πλυηβ δβηκελαηέα. ηδ β δβηκελαηέα εηθαθέζηβεε ζηβθ Ώγάθα ηδηΪ ηκνμ Έζζβθεμ Ολγσδκικνμ. ΏζζΪ β δβηκελαηέα δεθ εέθαδ πλαΰηαηδεά, δεθ εέθαδ δβζαδά πζάλβμ, σηαθ απκεζεέκθηαδ απσ ανηάθ κδ δκτζκδ εαδ κδ ΰνθαέεεμ. Δ αλξαέα ΒζζΪδα εθβτλε ηβθ Ϋθθκδα ηβμ δβηκελαηέαμ, αζζΪ σξδ ηβθ Ϋθθκδα ηβμ δβηκελαηέαμ ΰδα σζκνμ. Ώνησ γα πλκςπσγεηε ηβθ τπαλιβ κθηκζκΰδεάμ δζσηβηαμ αθδλυθ εαδ ΰνθαδευθ, δκτζπθ εδ εζενγΫλπθ. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ εθβτλε ηβθ Ϋθθκδα ηβμ δβηκελαηέαμ, αζζΪ ξΪλβ ζηβθ ειέζπζβ σζπθ, δβηδκτλΰβζε ηδμ πλκςπκγΫζεδμ υζηε ζηαδδαεΪ (σηαθ κδ εκδθπθδεΫμ ζνθγάεεμ ηκ επΫηλεπαθ) θα ειαζεδθγεέ β κθηκζκΰδεά αθδζσηβηα ηεηαιτ ηπθ αθγλυππθ. Αεθ ηκ δζξνλδασηαζηε εηεέμ ανησ. Ο Νέηζε ηκ ζΫεδ «Σκ δβζβηάλδκ ηκν δσΰηαηκμ ηπθ "έζπθ δδεαδπηΪηπθ ΰδα σζκνμ" δδαζεκλπέζηβεε ενλέπμ απσ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. (...) Δ πζεδκοβθέα Ϋΰδθε αθΫθηβμ˙ β δβηκελαηδεσηβηα ηπθ ξλδζηδαθδευθ εθζηέεηπθ γλδΪηίενε» (Ο αληίρξηζηνο, ζ. 54 εαδ 67). Ο Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ β αδηέα ΰδα ηβθ τπαλιβ δβηκελαηέαμ ΰδα σζκνμ.
89d ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΒΞΟΤΕΏΜΟ Οδ αθηδξλδζηδαθκέ δζξνλέακθηαδ σηδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. εαδ β γλβζεεέα ηκν άηαθ απζυμ Ϋθα ηΫζκ ΰδα θα νπκηΪζζκθηαδ κδ ηΪαεμ (εθ πλκεεδηΫθπ – εαδ αλξδευμ – ηπθ Βίλαέπθ) ζηκ δελαηεέκ. ΓλΪθηβεε, δβζαδά, β Π.Α. (εαδ ηΫζπ ανηάμ δβηδκνλΰάγβεε κ Θεσμ ηβμ Π.Α.) απσ ηκ δελαηεέκ ά εαη‘ εθηκζά ηκν. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα β Π.Α., ηΫζπ ηβμ κπκέαμ ηαγαέθκνηε ΰδα ηκ Θεσ, ΰλΪθηβεε απσ πκζζκτμ πλκθάηεμ, σξδ απσ ηα δελαηεέα πκν «άγεζαθ θα νπκηΪικνθ ηδμ ηΪαεμ». Οδ πλκθάηεμ ανηκέ (ΔζαΎαμ ε.Ϊ.) σηπμ εαηαδδυξγβεαθ απσ ηα δελαηεέα εαδ ηβθ είλαρεά εικνζέα (ίαζδζεέμ). Πλκετπηεδ ηκ ελυηβηα, πυμ ΰέθεηαδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ θα ΰλΪθηβεε ηε εικνζδαζηδεΫμ ζεκπδησηβηεμ, αθκτ κδ ζνΰΰλαθεέμ ηβμ άηαθ εθΪθηδα ζηκνμ εικνζδαζηΫμ ηκν είλαρεκτ ζακτ (ηκνμ ίαζδζεέμ εαδ ηκνμ δδεθγαληΫθκνμ δελεέμ) εαδ εέξαθ ζαθυμ ηδα κδεκνηεθδεά αθηδεγθδεδζηδεά αθηέζβοβ; Ώ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΐ‘ 4 Σα σπζα εκηηαηδΪαεδ [=κ Θεσμ] ηπθ δζξνλυθ εδ αθαθευθεδ ηβ δτθαηβ ηπθ αδνθΪηπθ εαδ ηπθ απεζπδζηΫθπθ. 5 Οδ πζκτζδκδ πλΫπεδ ηε ηκθ εσπκ ηκνμ θα ίΰΪακνθ ηκ οπηέ ηκνμ. ΠΏΡΟΕΜΕΏΕ ΚΑ‘ (ηαζ. ΚΑ‘ 24) Ο δδεαζηάμ, πκν γα εεδυζβ απσθαζδθ σηδ κ Ϊδδεκμ εέθαδ δέεαδκμ, ανησμ γα εέθαδ εαηβλαηΫθκμ ηεηαιτ ηπθ ζαυθ εαδ ηδζβησμ εδμ ηα Ϋγθβ. ΠΏΡΟΕΜΕΏΕ ΚΘ‘ 2 (...) ηαθ κδ Ϊλξκθηεμ εέθαδ αζείεέμ, ζηεθΪακνθ εαδ νπκθΫλκνθ κδ ζακέ. ΒΚΚΛΔΕΏΣΔ Α‘ 1 Παλαηάλβζα αεσηβ σζβ ηβθ εαηαπέεζβ πΪθπ ζηβ ΰβ. Βέδα ηκ δΪελν εεεέθπθ πκν εαηαπδΫακθηαδ, ξπλέμ θα νπΪλξεδ εαθεέμ θα ηκνμ παλβΰκλάζεδ˙ β δτθαηβ ίλέζεεηαδ ζηα ξΫλδα εεεέθπθ πκν ηκνμ αδδεκτθ, ΰδ‘ ανησ εαδ δε ίλέζεεηαδ εαθεέμ θα ηκνμ ίκβγάζεδ. ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ Σ‘ 5 Φλδεηά εαδ ηαξεέα γα επδπΫζβ εθαθηέκθ ζαμ [=ηπθ αλξσθηπθ] β ηδηπλέα, δδσηδ ηλκηελΪ πΪθηκηε εαδ αδθθδδέα εέθαδ β ηδηπλέα ηπθ παλαθσηπθ αλξσθηπθ. 6 Αδσηδ κδ Ϊζβηκδ εαδ απζκρεκέ Ϊθγλππκδ εέθαδ Ϊιδκδ ζνΰΰθυηβμ εαδ εζΫκνμ εε ηΫλκνμ ηκν Θεκτ. Οδ Ϊλξκθηεμ σηπμ γα ελδγκτθ εαδ γα δδεαζγκτθ ηε ανζηβλσηβηα. 8 ΏνζηβλΪ εαδ ζεπηκηελάμ Ϋλενθα εαδ ειΫηαζδμ επδθνζΪζζεηαδ δδα ηκνμ δζξνλκτμ. ΧΔΒ Α‘ 4 (...) ζΫεδ κ Κτλδκμ. «Έξκνθ σηπμ [=κ ζασμ] εΪγε ζσΰκ θα εαηβΰκλκτθ ηκνμ δελεέμ. 5 Βζεέμ, δελεέμ ζεκθηΪθηεηε ηΫλα ηεζβηΫλδ. (...) Βΰυ γα εαηαζηλΫοπ σζκ ζαμ ηκ ζνΰΰεθκζσδ. 6 (...) Βπεδδά ηε αΰθκάζαηε, γα ζαμ αΰθκάζπ εδ εΰυ πμ δελεέμ ηκν (...). 7 ζκ πζβγαέθαθε κδ δελεέμ, ησζκ αηΪληαθαθ εθυπδσθ ηκν. Κδ εΰυ ηβ δσια ηκνμ ζε αηδηέα γα ηεηαίΪζπ. 8 ΣλΫθκθηαδ απ‘ ηκν ζακτ ηκν ηδμ γνζέεμ ειδζΫπζβμ, ΰδ‘ ανησ ηβθ αθκηέα ηκν επδγνηκτθ. 9 ΏζζΪ γα πΪγκνθ εδ κδ δελεέμ σηκδα ηε ηκ ζασ». ΧΔΒ Β‘ 1 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Ώεκτζηε ηα ανηΪ εζεέμ, δελεέμ! Βζεέμ κδ αλξβΰκέ ηκν Εζλαάζ πλκζΫιηε! Ώεκτζηε ηα εδ εζεέμ πκν ζηβ ίαζδζδεά αθάεεηε κδεκΰΫθεδα! Βζεέμ γα Ϋπλεπε θα ελέθεηε δέεαδα˙ αθηέ ΰδ‘ ανησ σηπμ, ΰέθαηε ΰδα ηκ ζασ ηκν παΰέδα (...). Βΰυ σηπμ σζκνμ γα ζαμ ηδηπλάζπ». 10 Οδ Ϊλξκθηεμ ηκν ζακτ ηκν Εκτδα θΫλκθηαδ ζαθ εεεέθκνμ πκν ηεηαγΫηκνθε ηα ζτθκλα˙ γα εΪθπ πΪθπ ηκνμ β κλΰά ηκν θα ιεζπΪζεδ ζα θελκπκθηά. ΧΔΒ Σ‘ 9 αθ ηκνμ ζβζηΫμ πκν ζηάθκνθε εαληΫλδ ελτίκθηαδ κδ δελεέμ (...). ΧΔΒ Γ‘ 16 Οδ Ϊλξκθηεμ γα ζεκηπγκτθ ζε πσζεηκ, ΰδαηέ Ϋξκνθ ΰζυζζα αζαακθδεά (...). ΏΜΧ ΐ‘ 6 (...) ΠκνζΪηε ΰδα δκτζκ ηκθ ηέηδκ πκν δεθ Ϋξεδ θα πζβλυζεδ ηα ξλΫβ ηκν, ηκθ θηπξσ, αθ ζαμ ξλπζηΪεδ Ϋζηπ εδ Ϋθα αενΰΪλδ ζΪθδαζα. 7 Παλαΰεπθέαεηε θηπξκτμ εδ απεζπδζηΫθκνμ (...). 8 ΚκθηΪ ζε εΪγε γνζδαζηάλδκ ιαπζυθεηε πΪθπ ζηα λκτξα πκν ζαμ δέθκνθ κδ θηπξκέ ΰδα εθΫξνλκ (...). 12 (...) ζηκνμ πλκθάηεμ απαΰκλΫοαηε θα πλκθβηετκνθ.
ΏΜΧ Γ‘ 10 (...) Γεηέακνθε ηα ηΫΰαλΪ ηκνμ η‘ σζα ηκνμ πλκηβγετεδ β ίέα εαδ β αλπαΰά. ΏΜΧ Α‘ 1 (...) ΚαηαπδΫαεηε ηκνμ αδτθαηκνμ εαδ εαηαγζέίεηε ηκνμ θηπξκτμ (...). ΏΜΧ Β‘ 7 Ώζέηκθκ ζ‘ εζΪμ πκν ηεηαηλΫπεηε ηβ δδεαδκζτθβ ζε εηπεδλέα πδελά, ΰδαηέ ηε δσζκ ηα δέεδα ηκνμ εαηαπαηεέηε. 11 (...) ΚαηαπδΫαεηε ηκθ αδτθαηκ εαδ ηκθ εζΫίεηε: σηαθ ηκν παέλθεηε θσλκ απσ ηκ ζηΪλδ ηβμ ζκδεδΪμ ηκν˙ δΫξεζηε δπλκδκεέεμ εαδ ηκθ εηπκδέαεηε θα ίλεδ ηκ δέεδκ ηκν ζηκ δδεαζηάλδκ. ΏΜΧ Σ‘ 1 (...) Ώζέηκθκ ζ‘ εζΪμ ηκνμ δδαεεελδηΫθκνμ ηκν Εζλαάζ! 3 Βζεέμ απκθετΰεηε θα ζεΫθηεζηε ηβθ βηΫλα ηβμ ζνηθκλΪμ, αζζΪ ηε ηδμ αδδεέεμ ζαμ ηβ θΫλθεηε εκθητηελα! 8 (...) η‘ αβδδΪακνθ ηα πλαέα ηκν αθΪεηκλα. (...). ΏΜΧ Γ‘ 14 Ο Ώηυμ απκελέγβεε ζηκθ [ανζδεσ πλκθάηβ] Ώηαζέα: «Βΰυ δεθ εέηαδ επαΰΰεζηαηέαμ πλκθάηβμ κτηε αθάεπ ζε εΪπκδα πλκθβηδεά κηΪδα. Βΰυ εελδέαπ ηβ απά ηκν απ‘ ηα εκπΪδδα ηκν εδ απ‘ ηδμ ζνεκηκνλδΫμ ηκν». ΏΜΧ Δ‘ 4 Ώεκτζηε ηα ανηΪ, εζεέμ πκν ζνθηλέίεηε ηκνμ θηπξκτμ εαδ παλαΰεπθέαεηε ηκνμ δνζηνξδζηΫθκνμ ηβμ ξυλαμ. 5 ΛΫηε: «Πσηε γα πελΪζεδ β ΰδκληά ηβμ θκνηβθέαμ εαδ ηκ Ϊίίαηκ, ΰδα θ‘ αθκέικνηε ηδμ ζδηαπκγάεεμ ηαμ; (...) Θα ηδελτθκνηε ηα δκξεέα ηβμ ηΫηλβζβμ ΰδα θα δέθκνηε ζδΰσηελκ, γα ίαλτθκνηε ηα ζηαγηΪ ΰδα θα εδζπλΪηηκνηε πελδζζσηελκ αζάηδ. 6 (...) Θα πκνζάζκνηε ΰδα δκτζκνμ ηαμ ηκνμ θηπξκτμ, πκν δεθ Ϋξκνθ θα πζβλυζκνθ ηα ξλΫβ ηκνμ, Ϋζηπ εδ αθ ξλπζηκτθ Ϋθα αενΰΪλδ ζαθδΪζδα». 7 Ολεέζηβεε κ Κτλδκμ: «Αεθ πλσεεδηαδ θα ζβζηκθάζπ πκηΫ ηδμ πλΪιεδμ ηκνμ». ΜΕΥΏΕΏ ΐ‘ 1 Ώζέηκθκ ζ‘ εεεέθκνμ πκν ιαΰλνπθκτθ ζξεδδΪακθηαμ ηκ εαεσ. Θα ηκ εΪθκνθ, ΰδαηέ Ϋξκνθ ηβ δτθαηβ. 2 ηαθ επδγνηκτθ ξπλΪθδα ά ζπέηδα, ηα αλπΪακνθ. ΚαηαεζΫίκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ εαδ ηδμ κδεκΰΫθεδΫμ ηκνμ εαδ παέλθκνθ ηδμ πελδκνζέεμ ηκνμ. 3 Γδ‘ ανησ, κ Κτλδκμ ζΫεδ: «Έηζδ ζξεδδΪαπ εδ εΰυ εαεσ εθΪθηδα ζε αθγλυπκνμ ζαθ εδ εζΪμ. Αε γα ηπκλΫζεηε θα ηκ απκθτΰεηε (...)». 9 (...) ΏλπΪαεηε απ‘ ηα παδδδΪ ηκνμ ΰδα πΪθηα ηκθ εζάλκ ηκνμ. 10 Βηπλσμ, ζβεπγεέηε εαδ θτΰεηε ζηβθ εικλέα, ΰδαηέ εδυ βζνξέα δε γα ίλεέηε! (...) ΜΕΥΏΕΏ Γ‘ 1 Ώεκτζηε αλξβΰκέ εαδ Ϊλξκθηεμ ηκν Εζλαάζ: Αεθ εέθ‘ Ϋλΰκ ζαμ θα ΰθπλέαεηε ηκ δέεαδκ; 2 Βζεέμ σηπμ ηδζεέηε ηκ εαζσ. (...) ΦΫλεζηε ζηκ ζασ ηκν ζα θα άηαθ αυα πκν ηα πΪθε ΰδα ζθαΰά. Σκνμ ΰδΫλθεηε εαδ παέλθεηε ηκ δΫληα ηκνμ εαδ ιεεκζζΪηε ηδμ ζΪλεεμ απ‘ ηα εσεαζΪ ηκνμ. 3 ΣλΫθεζηε ηε ηδμ ζΪλεεμ ηκν ζακτ ηκν (...). 10 Βζεέμ πκν ξηέαεηε ηβθ Εελκνζαζάη πΪθπ ζε αέηαηα εαδ αδδεέεμ. 11 Οδ Ϊλξκθηεμ δπλκδκεκτθηαδ σηαθ δδεΪακνθ, κδ δελεέμ δδδΪζεκνθ ηε πζβλπηά εδ κδ πλκθάηεμ πλκθβηετκνθ ηε αηκδίά. Κδ τζηελα ηκζηκτθ εαδ ζΫθε: «Ο Κτλδκμ εέθαδ ηααέ ηαμ. Αε γα ηαμ ίλεδ εαεσ!». ΜΕΥΏΕΏ Σ‘ 11 «Μπκλυ ηδα πσζβ θα ηβ ζνΰξπλάζπ, σπκν κδ Ϋηπκλκδ ηε πζΪζηδΰΰεμ ζεδοΫμ ανΰέακνθε (...); 12 ηαθ κδ πζκτζδκδ ηκνμ θηπξκτμ εεηεηαζζετκθηαδ (...);» ΜΕΥΏΕΏ Γ‘ 3 «Βέθαδ σζκδ ηκνμ εδδδεενηΫθκδ ζηκ εαεσ. Ο βΰεησθαμ απαδηεέ ανιβηΫθκνμ θσλκνμ. Απλκδκεεέηαδ θα δδεΪζεδ κ δδεαζηάμ εδ κ δζξνλσμ αβηΪεδ ηε πκθβλδΪ θα δεαθκπκδάζεδ ηβθ απζβζηέα ηκν. Έηζδ σζκδ ηααέ Ϋξκνθ δδαζηλΫοεδ ηκ δέεαδκ. 4 Ο πδκ εαζσμ αθΪηεζΪ ηκνμ εδ κ πδκ ηέηδκμ εέθαδ εδ απ‘ η‘ αΰεαγσίαηα πδκ ίζαίελσμ. Δ ηΫλα ηβμ ηδηπλέαμ ζαμ Ϋλξεηαδ (...)». ΏΜΐΏΚΟΤΜ Ώ‘ 4 Οδ θσηκδ ηκδΪακνθ αδλαθεέμ, επδελαηεέ β αδδεέα. Οδ απκθΪζεδμ ηπθ δδεαζηυθ εέθαδ δδεζηλαηηΫθεμ. ΏΜΐΏΚΟΤΜ ΐ‘ 6 Ώζέηκθκ ζ‘ εεεέθκθ πκν ηααετεδ σ,ηδ δεθ ηκν αθάεεδ – αζάγεδα, Ϋπμ πσηε; – εαδ ηκθ εαγΫθα ηκθ ηεηαξεδλέαεηαδ ζαθ κθεδζΫηβ ηκν! (...)
ΟΦΟΝΕΏ Ώ‘ 8 (...) ζΫεδ κ Κτλδκμ «ηκνμ Ϊλξκθηεμ γα ηδηπλάζπ εαδ ηκνμ ΰδκνμ ηκν ίαζδζδΪ» (...). ΟΦΟΝΕΏ Γ‘ 3 «ΐλνξδκτθηαδ ζαθ ζδκθηΪλδα κδ ΪλξκθηΫμ ηβμ, ζαθ πεδθαζηΫθκδ ζτεκδ κδ ενίελθάηεμ ηβμ. 4 Βέθαδ κδ πλκθάηεμ ηβμ αθετγνθκδ εδ επέίκνζκδ. Οδ δελεέμ ηβμ ίείβζυθκνθ ηκ θασ εδ αγεηκτθ ηκ θσηκ ηκν Θεκτ». ΓΏΥΏΡΕΏ Ε‘ 3 «Άθαοε κ γνησμ ηκν εθαθηέκθ ηπθ ίκζευθ πκν εαηαπδΫακνθ ηκ ζασ ηκν˙ γα ηδηπλάζπ ηα ελδΪλδα ηκν εκπαδδκτ» ΓΏΥΏΡΕΏ ΕΏ‘ 17 «Ώζέηκθκ ζηκθ Ϊξλβζηκ ηκ ίκζεσ, πκν εΰεαηαζεέπεδ ηκ εκπΪδδ! Να ηκν εκπεέ ηκ ξΫλδ ηε ηκ ιέθκμ εαδ θα ηκν ίΰεδ ηκ ηΪηδ ηκ δειέ! Σκ ξΫλδ ηκν θα ιελαγεέ ηεζεέπμ εαδ ηκ ηΪηδ ηκν θα ζίάζεδ!» ΓΏΥΏΡΕΏ ΕΓ‘ 7 Ο Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ ζΫεδ: «άεπ ιέθκμ εαδ ξητπα ηκ ίκζεσ ηκν (...)». ΜΏΛΏΥΕΏ Ώ‘ 6 Ο Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ ζΫεδ ζηκνμ δελεέμ: «(...) Με πελδθλκθεέηε εαδ λπηΪηε: "πυμ ζε πελδθλκθκτηε;"» 10 «(...) Αεθ εέηαδ ενξαλδζηβηΫθκμ απσ ζαμ εαδ δε γα δεξηυ εαηδΪ γνζέα απσ ηα ξΫλδα ζαμ». ΜΏΛΏΥΕΏ ΐ‘ 1 Ο Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ δέθεδ ζ‘ εζΪμ ηκνμ δελεέμ ηβθ αεσζκνγβ πλκεδδκπκέβζβ: 2 «Ώθ δεθ νπαεκτζεηε εαδ δεθ απκθαζέζεηε θα ηε ηδηάζεηε, γα ζηεέζπ εθαθηέκθ ζαμ ζνηθκλΪ εαδ γα αθαεαζΫζπ ηα πλκθσηδΪ ζαμ. (...) 3 Σκ έδδκ εέηαδ Ϋηκδηκμ θα εΪθπ εαδ ζηκνμ απκΰσθκνμ ζαμ. Κδ σζκ ΰδα ζαμ, γα πεηΪιπ ζηκ πλσζππσ ζαμ ηβθ εκπλδΪ ηπθ αυπθ πκν γνζδΪαεηε ζηδμ ΰδκληΫμ ζαμ˙ εαδ γα ζαμ λέικνθ εδ εζΪμ ζηκθ εκπλυθα. 9 Βπεδδά δεθ ηε νπαεκτζαηε, εΰυ ηυλα γα εΪθπ θα ζαμ πελδθλκθάζκνθ σζκδ κδ Ϊθγλππκδ». ΜΏΛΏΥΕΏ Γ‘ 5 Ο Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ ζΫεδ: «Έλξκηαδ ζ‘ εζΪμ ΰδα ελέζβ! Θ‘ απενγτθπ αηΫζπμ ηβθ εαηβΰκλέα εθαθηέκθ (...) ανηυθ πκν αδδεκτθ ηκθ ελΰΪηβ ζηκ ηδζγσ, εθαθηέκθ ανηυθ πκν εαηαπδΫακνθ ηδμ ξάλεμ εαδ ηα κλθαθΪ, ανηυθ πκν αδδαθκλκτθ ΰδα ηκνμ ιΫθκνμ, εθαθηέκθ σζπθ εεεέθπθ πκν δε ηε ζΫίκθηαδ». ΔΏΎΏ Ώ‘ 23 Οδ ΪλξκθηΫμ ζκν εέθ‘ απκζηΪηεμ εαδ ζνθεηαέλκδ ηπθ εζεθηυθ˙ σζκδ ηκνμ αΰαπΪθε ηβ δπλκδκεέα εδ επδδδυεκνθ ηβθ αθηαηκδίά. Αεθ απκδέδκνθ ζηκ κλθαθσ ηκ δέεδκ πκν ηκν πλΫπεδ, εαδ β νπσγεζβ ηβμ ξάλαμ θλκθηέακνθε θα εαηαξπθδαζηεέ. ΔΏΎΏ Γ‘ 12 «(...) παδδδΪ δδεζηλαηηΫθα εέθ‘ κδ βΰΫηεμ ζκν εαδ εεηεηαζενηΫμ πκν ζε απκηνακτθ (...)». 14 Ο Κτλδκμ γα ‗λγεδ ΰδα θα δδεΪζεδ ηκνμ πλεζίνηΫλκνμ εαδ ηκνμ Ϊλξκθηεμ ηκν ζακτ (...) 15 «Με πκδκ δδεαέπηα πκδκπαηεέηε ηκ ζασ ηκν εδ εικνγεθυθεηε ηκνμ θηπξκτμ;» ΏνηΪ ζΫεδ κ Κτλδκμ, κ Κτλδκμ ηκν ζτηπαθηκμ. ΔΏΎΏ Β‘ 20 Ώζέηκθκ ζ‘ εεεέθκνμ πκν ζΫθ ηκ εαεσ εαζσ εαδ ηκ εαζσ εαεσ, πκν παλαζηαέθκνθ ηκ ηατλκ Ϊζπλκ εαδ ηκ Ϊζπλκ ηατλκ. ΔΏΎΏ Θ‘ 13 Ο Κτλδκμ γα εσοεδ ηκν Εζλαάζ ηκ εεθΪζδ εαδ ηβθ κνλΪ (...) 14 Οδ ζτηίκνζκδ εαδ κδ πλκτξκθηεμ, ανηκέ εέθαδ ηκ εεθΪζδ˙ εαδ κδ πλκθάηεμ πκν δδδΪζεκνθ οετδβ, ανηκέ εέθαδ β κνλΪ. ΔΏΎΏ Ε‘ 1 Ώζέηκθκ ζ‘ εεεέθκνμ πκν γεζπέακνθ θσηκνμ Ϊδδεκνμ εαδ ζ‘ εεεέθκνμ πκν ΰλΪθκνθ απκθΪζεδμ εαηαπδεζηδεΫμ, 2 ΰδα θα ζηελάζκνθ ηκνμ αδτθαηκνμ εαδ θα αλπΪικνθ ηα δδεαδυηαηα ηπθ θηπξυθ ηκν ζακτ ηκν (...) ΔΏΎΏ ΚΔ‘ 14 ζκδ εζεέμ κδ ξζεναζηΫμ, πκν ενίελθΪηε ηκ ζασ ανησθ, αεσνζηε ηδ ζΫεδ κ Κτλδκμ: 15 Βζεέμ θκηέαεηε ππμ Ϋξεηε εΪθεδ ζνθγάεβ ηε ηκ γΪθαηκ εαδ ζνηθπθέα ηε ηκθ Ϊδβ (...)
ΔΏΎΏ ΝΔ‘ 4 Κδ κ Κτλδκμ απαθηΪεδ: «Βζεέμ ηβ ηΫλα πκν θβζηετεηε παζετεηε ΰδα ηα ζνηθΫλκθηΪ ζαμ εαδ ίαζαθέαεηε σζκνμ ανηκτμ πκν ζαμ δκνζετκνθ (...). 7 Νβζηεέα εέθαδ ηε ηκθ πεδθαζηΫθκ ηκ οπηέ ζαμ θα ηκδλΪαεζηε, ηκθ Ϊζηεΰκ θα θΫλθεηε ζηκ ζπέηδ εαδ ηβ ίκάγεδα ζηκ ζνθΪθγλππσ ζαμ θα ηβ ηβθ αλθδΫζηε. 9 (...) ΠΪοηε ηκνμ ζνθαθγλυπκνμ ζαμ θα ηκνμ εαηαπδΫαεηε, θα θκίελέαεηε ηε απεδζβηδεΫμ ξεδλκθκηέεμ (...) ΕΒΡΒΜΕΏ ΐ‘ 26 ππμ κ εζΫθηβμ θκδυγεδ θηλκπά σηαθ ηκθ πδΪθκνθ, Ϋηζδ γα θηλΫπεζηε εδ εζεέμ, Εζλαβζέηεμ, κδ ίαζδζδΪδεμ ζαμ εδ κδ ΪλξκθηΫμ ζαμ, κδ δελεέμ ζαμ εδ κδ πλκθάηεμ ζαμ. ΕΒΡΒΜΕΏ Β‘ 5 Θα πΪπ, ζκδπσθ, ζηκνμ δζξνλκτμ θα ηκνμ ηδζάζπ. (...) ΏζζΪ ανηκέ αεσηβ πελδζζσηελκ αλθάγβεαθ θα νπαεκτζκνθ ζηκθ Κτλδκ. (...) 31 (...) κδ δελεέμ εθελΰκτθ ζτηθπθα ηε ηβ δδεά ηκνμ δδδαζεαζέα. ΕΒΡΒΜΕΏ Σ‘ 13 «(...) Ώεσηβ εαδ πλκθάηεμ εαδ κδ δελεέμ ηκν ειαπαηκτθ ηκ ζασ. 14 ΦΫλκθηαδ ζαθ κδ πζβΰΫμ ηκν ζακτ ηκν θα άηαθ αηνξΫμ˙ ζΫθε ζηκ ζασ ηκν ππμ σζα πΪθ‘ εαζΪ (...) 15 (...) Γδ‘ ανησ εαδ γα εαηαζηλαθκτθ σππμ σζκδ κδ Ϊζζκδ. Θα ηκνμ ηδηπλάζπ εαδ γ‘ αθαθδζηκτθ», ζΫεδ κ Κτλδκμ. ΕΒΡΒΜΕΏ Δ‘ 8 Ο Κτλδκμ ζΫεδ: «Πυμ δζξνλέαεζηε σηδ εέζηε ζκθκέ; Βπεδδά ιΫλεηε ηκνμ θσηκνμ ηκν Κνλέκν; Ώθκτ κδ θσηκδ ανηκέ Ϋξκνθ θκγενηεέ απ‘ ηκνμ αθΪιδκνμ εληβθενηΫμ ηκνμ!» ΕΒΡΒΜΕΏ Κ‘ 1 Ο δελΫαμ Παζξκτλ, ΰδκμ ηκν Εηλέ εαδ επσπηβμ ηκν θακτ ηκν Κνλέκν, Ϊεκνζε ηκθ Εελεηέα θα πλκθβηετεδ ηε ηα παλαπΪθπ ζσΰδα. 2 Σσηε δδΫηαιε θα ξηνπάζκνθ ηκθ πλκθάηβ εαδ θα ηκθ ίΪζκνθ ζηβθ ινζκπΫδβ. ΕΒΡΒΜΕΏ Κΐ‘ 13 Χ ζν Επαεεέη, ίαζδζετ ηπθ Εκνδαέπθ, κ κπκέκμ εηέαεδμ ηα αθΪεηκλΪ ζκν ηε αδδεέαμ εαδ εαηαδνθαζηετεδμ, ζν κ κπκέκμ ειαθαΰεΪαεδμ ηκθ πζβζέκθ ζκν δπλεΪθ θα ελΰΪαεηαδ δδα ζε εαδ δεθ ηκν δέδεδμ ηκθ δέεαδκθ ηδζγσθ ηκν! 15 Μάππμ θκηέαεδμ σηδ γα ίαζδζετζβμ επέ πκζτ; (...) (εεέηεθκ ηπθ Ο‘: 13 Ὦ ὁ κἰεκδκηθ κἰείαθ αηκῦ κ ηεηὰ δδεαδκμύθβμ εαὶ ηὰ πελῶα αηκῦ κε ἐθ ελίηαηδ, παλὰ ηῶ πζβμίκθ αηκῦ ἐλΰᾶηαδ δπλεὰθ εαὶ ηὸθ ηδζγὸθ αηκῦ κ ηὴ ἀπκδώζεδ αηῶ. 15 Μὴ ίαζδζεύζῃμ, ὅηδ ζὺ παλκιύθῃ ἐθ Ἄξαα ηῶ παηλί ζκν;) ΕΒΡΒΜΕΏ ΚΓ‘ 2 Ο Κτλδκμ, κ Θεσμ ηκν Εζλαάζ ζΫεδ ΰδα ηκνμ Ϊλξκθηεμ: «Βζεέμ δδαζεκλπέζαηε ηκ εκπΪδδ ηκν, ηκ παλαπζαθάζαηε, δεθ ηκ θλκθηέζαηε. Συλα εδ εΰυ γα ζαμ ηδηπλάζπ ΰδα ηδμ εαεΫμ ζαμ πλΪιεδμ». ΕΒΡΒΜΕΏ ΚΣ‘ 20 Βεεέθβ ηβθ επκξά νπάλξε αεσηβ εΪπκδκμ πκν ζεΰσηαθ Ονλέαμ (...) πκν πλκθάηενε ζηκ σθκηα ηκν Κνλέκν. Ώνησμ πλκθάηεοε εθΪθηδα ζηβθ πσζβ εαδ ζηβ ξυλα ανηά (...). 21 (...) Γδ‘ ανησ κ ίαζδζδΪμ ΰτλενε θα ηκθ ζεκηυζεδ. 22 Ώνηκέ Ϋθελαθ ηκθ Ονλέα πέζπ ζηκ ίαζδζδΪ. Με δδαηαΰά ηκν ηκθ Ϋζθαιαθ (...). ΕΒΓΒΚΕΔΛ Κΐ‘ 6 «Αεμ ηκνμ Ϊλξκθηεμ ηκν Εζλαάζ! παηαζκτθ ηβ δτθαηά ηκνμ ΰδα θα εΪθκνθ θκθδεΪ. 7 Οδ εΪηκδεκέ ζκν (...) εαηαπδΫακνθ ηκνμ ιΫθκνμ πκν ακνθ αθΪηεζΪ ηκνμ εαδ αδδεκτθ ηδμ ξάλεμ (...). 26 Οδ δελεέμ ηβμ παλαίδΪακνθ ηκ θσηκ ηκν (...) 27 Οδ ΪλξκθηΫμ ηβμ εέθαδ ζαθ ηκνμ ζτεκνμ πκν ιεζεέακνθ ηβ ζεέα ηκνμ, ξτθκνθ αέηα, εαηαζηλΫθκνθ αθγλυπκνμ ΰδα θα ζβζηΫοκνθ ηα αΰαγΪ ηκνμ. 28 Οδ πλκθάηεμ ηβμ ζεεπΪακνθ σζεμ ανηΫμ ηδμ αηαληέεμ ηε οετηδεα κλΪηαηα (...) 29 Οδ δζξνλκέ ηβμ ξυλαμ εαηαπδΫακνθ εαδ ζβζηετκνθ˙ αδδεκτθ ηκθ θηπξσ εδ εεεέθκθ πκν Ϋξεδ αθΪΰεβ εαδ εείδΪακνθ ηκθ ιΫθκ πκν παλκδεεέ ζηβ ξυλα. 31 (...) Γδ‘ ανησ ζεσλπδζα πΪθπ ηκνμ ηβθ αΰαθΪεηβζά ηκν εαδ ηε ηβ θζκΰελά κλΰά ηκν ηκνμ ειαθΪθδζα. Σκνμ Ϋεαθα Ϋηζδ θα νπκζηκτθ ηδμ ζνθΫπεδεμ ηβμ ζνηπελδθκλΪμ ηκνμ. Βΰυ κ Κτλδκμ, κ Θεσμ, ηκ ζΫπ». ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΜΑ‘ 28 «Οδ δελεέμ δεθ γα Ϋξκνθ δδδκεηβζέα, σππμ Ϋξκνθ κδ Ϊζζκδ Εζλαβζέηεμ. Βΰυ γα εέηαδ β δδδκεηβζέα ηκνμ»
ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΜΒ‘ 7 «Ο Ϊλξκθηαμ γα Ϋξεδ εδ ανησμ ηβ ΰβ ηκν, εεαηΫλπγεθ ηκν αΰέκν ηηάηαηκμ (...)» 9 Ο Κτλδκμ, κ Θεσμ, ζΫεδ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ ηκν Εζλαάζ: «ΦηΪθεδ πδα! ηαηαηάζηε ηβ ίέα εαδ ηβθ εαηαπέεζβ εαδ αζεάζηε ηβθ κλγά ελέζβ˙ ζηαηαηάζηε θ‘ αλπΪαεηε ηα αΰαγΪ ηκν ζακτ ηκν (...)». ΕΒΓΒΚΕΔΛ ΜΣ‘ 18 «Ο Ϊλξκθηαμ δεθ Ϋξεδ δδεαέπηα θα δδδκπκδβγεέ ηκθ εζάλκ πκν αθάεεδ ζε εΪπκδκθ απσ ηκ ζασ, εεηκπέακθηΪμ ηκθ απσ ηβθ πελδκνζέα ηκν. ηα παδδδΪ ηκν γα δέθεδ απσ ηα δδεΪ ηκν εδΪθβ, υζηε εαθΫθαμ ζηκ ζασ ηκν θα ηβ απκεσπηεηαδ απσ ηβθ πελδκνζέα ηκν». Ο πλκθάηβμ ΝΪγαθ εαηαελέθεδ ηκθ ίαζδζδΪ Ααίέδ ΰδα ηδα αθκηέα ηκν εαδ ηκν αθαΰΰΫζζεδ ηβθ ηδηπλέα ηκν (ΐ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Εΐ‘, 1-14). Ο πλκθάηβμ ΏξδΪ δε θκίΪηαδ θα πλκαθαΰΰεέζζεδ ζηβ ΰνθαέεα ηκν ίαζδζδΪ ΕελκίκΪη ηβθ ηδηπλέα ηκν (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ, ΕΑ‘ 1-17). Ο πλκθάηβμ Δζέαμ επδηδηΪ ηκθ ίαζδζδΪ ΏξαΪί (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΔ‘, 18) εαδ ηκν αθαΰΰΫζζεδ ηΫζζκνζεμ ζνηθκλΫμ (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΚΏ‘, 20-25) εαδ εαηαηλΫξεηαδ. Ο πλκθάηβμ Μδξαέαμ πλκαθαΰΰΫζζεδ ηκ γΪθαηκ ηκν ΏξαΪί εθυπδκθ ηκν δετηελκν (Γ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Κΐ‘, 28). Ο πλκθάηβμ Ώθαθέ επδηδηΪ ηκθ ίαζδζδΪ ΏζΪ εδ ανησμ ηκθ εζεέθεδ ζηβ θνζαεά (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΟΕΠΟΜΒΝΧΝ ΕΣ‘, 7-10). Ο πλκθάηβμ Εβκτ επδπζάηηεδ ηκθ ίαζδζδΪ ΕπζαθΪη (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ ΕΘ‘, 2)˙ ηκ έδδκ εΪθεδ εαδ κ πλκθάηβμ ΒζδεαΫλ (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ Κ‘, 37). Ο πλκθάηβμ Δζέαμ πλκθβηετεδ εαηΪ ηκν ίαζδζδΪ ΕπλΪη (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ ΚΏ‘, 12-15). Ο πλκθάηβμ Γαξαλέαμ ζδγκίκζεέηαδ ηε δδαηαΰά ηκν ίαζδζδΪ ΕπΪμ (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ ΚΑ‘, 21). Έθαμ πλκθάηβμ επδηδηΪ ηκθ ίαζδζδΪ Ώηαζέα εδ ανησμ ηκν ζΫεδ θα πΪοεδ, ΰδαηέ αζζδυμ γα εεηεζεέηκ (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ ΚΒ‘, 15-16). Ο πλκθάηβμ Χδάδ απκηλΫπεδ ηκνμ Εζλαβζέηεμ απσ ηβ ζθαΰά αδξηαζυηπθ απεδζυθηαμ ηκνμ ηε γερεά ηδηπλέα (ΐ‘ ΠΏΡΏΛΒΕΠΟΜΒΝΧΝ ΚΔ‘, 11). Υδζδεηέεμ πλδθ κδ ζτΰξλκθκδ «αθηδεικνζδαζηΫμ» ΰεθθβγκτθ, κδ πλκθάηεμ εαηαδέεαζαθ ηβθ εαεά εικνζέα εαδ ηα θατζα δελαηεέα. Ώεσηβ εαδ ανηά β ησζκ λδαδεά εαηΪελδζβ ίλέζεεηαδ πλυηα ζηβθ Ώΰέα Γλαθά. ζκδ Ϋξκνθ οτξπζβ ηε ηδμ γεπλέεμ ζνθπηκζέαμ γΫζκνθ θα ηαμ πεέζκνθ σηδ ηκ «εικνζδαζηδεσ» είλαρεσ δελαηεέκ εαδ κδ ίαζδζδΪδεμ ηκν Εζλαάζ ζνηπελδΫζαίαθ ηα ίδίζέα ηε ηα απκζπΪζηαηα ανηΪ (νπΪλξκνθ δεεΪδεμ Ϊζζα παλσηκδα απκζπΪζηαηα ζηβθ νπσζκδπβ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ), υζηε θα απκίζαεπγεέ κ ζασμ εαδ θα ΰέθεδ ηΫζπ ηβμ πέζηβμ ανηάμ... ετεκζα νπκξεέλδκ ηκν δελαηεέκν! Βεησμ εδ αθ ηκν ιΫθνΰε ηκν δκνδαρεκτ δελαηεέκν εαδ ζνηπελδΫζαίε ηα παλαπΪθπ (πκν εέθαδ, σππμ εέπαηε, ησθκ Ϋθα ηΫλκμ σζπθ ζΫΰκθηαδ εαηΪ ηπθ εικνζδαζηυθ), ηβθ εκδθπθδεά ελδηδεά ηπθ πλκθβηυθ, εαηΪ ζΪγκμ. ζκ ΰδα ηβθ Ϊπκοβ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ άηαθ κ ηλσπκμ ηκν δκνδαρεκτ δελαηεέκν θα εικνζδΪζεδ ηκθ εσζηκ (ηΫζπ ηκν Φαλδζαέκν Πατζκν εαδ ηκν Εβζκτ), απσ ησθβ ηβμ εαηαλλέπηεηαδ. Αδσηδ δεθ γα άηαθ ησζκ αθσβηκ ηκ δκνδαρεσ δελαηεέκ, υζηε θα δβηδκνλΰάζεδ ηδα αεσηβ ζΫεηα (Ϊλα θα δδαζπΪζεδ αεσηβ πελδζζσηελκ ηδμ ζδΰκζηΫμ δνθΪηεδμ ηκν Εκνδαρζηκτ), εαδ θα ίΪαεδ ηκθ Πατζκ θα εαηβΰκλεέ δλνητηαηα ηκθ Εκνδαρζησ, υζηε.. θα ενλδαλξάζεδ κ Εκνδαρζησμ. Κδ Ϋθαμ Ϊηναζκμ γα εαηαζΪίαδθε σηδ ηΫηκδεμ ηαεηδεΫμ ησθκ εθαθηέκθ ηκν γα άηαθ, εαδ δεθ γα ηδμ αεκζκνγκτζε ει αλξάμ. Σδ εΫλδδζαθ κδ δκνδαέκδ δελεέμ ηε ηβθ ειΪπζπζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ; Ήηαθ σ,ηδ ξεδλσηελκ ΰδ‘ ανηκτμ. Καδ, θνζδεΪ, εέθαδ παλαθκρεσμ κ δζξνλδζησμ σηδ απζυμ ηα ζξΫδδα ηκν δελαηεέκν δεθ πΫηνξαθ εδ απσ ζΪγκμ ανηκθκηάγβεε κ Υλδζηδαθδζησμ, πκν Ϊλξδζε θα επδηέγεηαδ Ϋεηκηε εαηΪ ηκν Εκνδαρζηκτ. Αδσηδ απσ ηκθ πλπηκηΪληνλα ηΫθαθκ, πξηλ ηνλ Παχιν, νπάλξε ανηά β ζτΰελκνζβ. ΒπδπζΫκθ, εαδ ανηά β Ϊπκοβ πελέ «απκηνΰξνηΫθβμ ζνθπηκζέαμ ηΫζπ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ» ζνθαλδγηεέηαδ ζε σζεμ εεεέθεμ ηδμ ξδζδΪδεμ ζνθπηκζέεμ πκν δάγεθ ζεΫθηκθηαθ (Ϊζζβ δκνζεδΪ δεθ Ϋξκνθ) κδ Βίλαέκδ (π.ξ. σηδ κ Υέηζελ άηαθ Βίλαέκμ, σηδ κ Κκηηκνθδζησμ εέθαδ Βίλαρζησμ ε.ζπ.). Πλσεεδηαδ ΰδα ηδα αΰαπβηΫθβ αθηδζβηδηδεά γεπλέα ηπθ Νααδζηυθ Βζζάθπθ (εαδ ηπθ ηβ Βζζάθπθ Νααδζηυθ), β κπκέα εαδ γεηδεΫμ απκδεέιεδμ δεθ θΫλεδ εαδ αθηδελκτεηαδ απσ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα.Άζζπζηε σζκδ ανηκέ δεθ ιΫλκνθ ηδ ζΫθε, Ϊζζκηε εαηβΰκλυθηαμ ηκθ απ. Πατζκ πμ πλΪεηκλα ηπθ Ρπηαέπθ εαδ Ϊζζκηε πμ πλΪεηκλα ηκν Εκνδαρζηκτ, πζΪθ θα εέξαθ πκηΫ εκδθΪ ζνηθΫλκθηαδ κδ Ρπηαέκδ εαδ κδ Εκνδαέκδ – δτκ ζακέ πκν πκζΫηβζαθ πκζζΫμ θκλΫμ ηεηαιτ ηκνμ εαδ αζζβζκηδζκτθηαθ. Θα Ϋθπθε ηα ζνηθΫλκθηα Ρπηαρζηκτ εαδ Εκνδαρζηκτ ίλέακθηαμ ηκθ Εκνδαρζησ, κ Πατζκμ – ανησ δζξνλέακθηαδ κδ ζνθπηκζδκζσΰκδ!
Βπέζβμ β Ϊπκοβ σηδ κ Μκθκγερζησμ εέθαδ εικνζδαζηδεσμ, επεδδά Ϋθαμ γεσμ εΪθεδ σ,ηδ γΫζεδ, αΰθκεέ επδδεδεηδεΪ σηδ ζηκθ Πκζνγερζησ κδ Μκέλεμ, δβζαδά ηκ Ώπσζνηκ Άζκΰκ ενίελθκτθ ηβ απά ηπθ αθγλυππθ εαδ ηκ ζτηπαθ (δεθ νπΪλξεδ ζκΰδεά αδηέα, ΰδα ηβθ κπκέα θα δέθεηαδ ζηκθ εαγΫθα β απά ηκν εδ β πλκζππδεσηβηΪ ηκν εαδ ηκ πεπλπηΫθκ ηκν), πλΪΰηα πκν ζνθδζηΪ ηκθ τοδζηκ εικνζδαζησ ηκν Παλαζσΰκν˙ εικνζδαζησ κ κπκέκμ δεθ εζΫΰξεηαδ, δεθ ηδγαζζετεηαδ, δεθ αθηαπκελέθεηαδ ζε εαηηέα αθγλυπδθβ Ϋεεζβζβ ΰδα Λκΰδεά. ΦνζδεΪ, κ Θεσμ ηκν Μκθκγερζηκτ δεθ εέθαδ απζυμ (υζηε θα δζξτκνθ ηα πελέ εικνζδαζηκτ) Παθηκδτθαηκμ, αζζΪ – ηκ απκζδππκτθ ανησ – Αέεαδκμ εαδ ΠαθΪΰαγκμ. Οδ αθηδξλδζηδαθκέ δζξνλέακθηαδ σηδ κ Θεσμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ άηαθ απζυμ β δδεαδκζκΰέα, ΰδα θα πζκνηέαεδ ηκ δελαηεέκ. ΦΫλθκνθ ηκ εδΪθδκ ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΔ‘ 19, σπκν κ Θεσμ κλέαεδ ηα αθδελυηαηα απκ ηδμ πλκζθκλΫμ ηπθ Εζλαβζδηυθ θα δέθκθηαδ ζηκνμ δελεέμ εαδ ηδμ κδεκΰΫθεδΫμ ηκνμ, πμ απσδεδιβ σηδ κ Θεσμ ξλβζέηενε πμ δδεαδκζκΰέα ΰδα ηβ ζνζζυλενζβ πζκτηκν ηπθ δελΫπθ. Χζησζκ ηκ ΏΡΕΘΜΧΝ ΕΔ‘ ησθκ ΰδα ζνζζυλενζβ πζκτηκν ηκν δελαηεέκν δεθ εΪθεδ ζσΰκ. Ώπζυμ κ Θεσμ απζυμ κλέαεδ θα δέθκθηαδ ηα ελΫαηα κλδζηΫθπθ εε ηπθ αυπθ ηπθ γνζδυθ εαδ Ϋθα ηηάηα ηπθ εαλπυθ πκν πλκζθΫλεηαδ απσ ηκ ζασ, ΰδα ηβ δδαηλκθά ηπθ κδεκΰεθεδυθ ηπθ δελΫπθ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΔ‘ 10 εαδ 11, 13) ζε αθηΪζζαΰηα ΰδα ηδμ νπβλεζέεμ ηκνμ ζηβ εβθά ηκν Μαληνλέκν εαδ αλΰσηελα ζηκ Νασ. Ώνησ δεθ ζνθδζηΪ ζνζζυλενζβ πζκτηκν. Ο Θεσμ, ζηκ έδδκ εεθΪζαδκ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΔ‘ 20) απαΰκλετεδ κ Ώαλυθ εαδ κδ ΰδκέ ηκν, πκν γα δελκνλΰκτθ, θα πΪλκνθ εζβλκθκηδΪ ζηβ ξυλα ηβμ ΥαθαΪθ κτηε εαθΫθα ηελέδδκ ΰβμ. Σκ έδδκ εαδ κδ ΛενΎηεμ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΕΔ‘ 23) απαΰκλετεηαδ θα πΪλκνθ εζβλκθκηδΪ ΰβμ ηεηαιτ ηπθ Εζλαβζδηυθ, ζε αθηέγεζβ ηε ηδμ νπσζκδπεμ θνζΫμ ηκν Εζλαάζ, εαδ ηΪζδζηα σ,ηδ πλκζθΫλεηαδ ζε αθηαηκδίά ΰδα ηδμ νπβλεζέεμ ηκνμ ηεδυθεηαδ εαηΪ Ϋθα δΫεαηκ. Οδ δελεέμ απζυμ ζΪηίαθαθ ηα απαλαέηβηα ΰδα ηβ δδαηλκθά ηκνμ εδ σξδ ΰδα θα ζνζζπλετκνθ ξλάηα ά ΰβ. Καηβΰκλκτθ ηελδεκέ ηα ξλνζΪ εαδ επέζβηα Ϊηθδα ηπθ ξλδζηδαθυθ δελΫπθ εαηΪ ηβθ ηΫζεζβ ηβμ Θ. Λεδηκνλΰέαμ. Θα Ϋπλεπε ηκνζΪξδζηκθ θα ΰθπλέακνθ ηδμ απσοεδμ ηκν Εκνζδαθκτ (επδζηκζά 89ί, 303b): «Έξπ επέζβμ ηβ ΰθυηβ ππμ κδ [ΠαΰαθδζηΫμ] δελεέμ, σηαθ ζεδηκνλΰκτθ ηΫζα ζηα δελΪ, πλΫπεδ θα θκλκτθ ηεΰαζκπλεπά εθδτηαηα. Ώθηέγεηα, Ϋιπ απσ ηα δελΪ θα θκλκτθ ηα ζνθβγδζηΫθα, ξπλέμ εαηηδΪ πκζνηΫζεδα». Ώελδίυμ ανησ εΪθκνθ κδ ξλδζηδαθκέ δελεέμ. ΚαηΪ ηβ ζεδηκνλΰέα θκλκτθ επέζβηα ηεΰαζκπλεπά εθδτηαηα, εθυ ηεηΪ θκλκτθ ηκ ηατλκ λΪζκ. Οδ αθηδξλδζηδαθκέ απκελτίκνθ ζνζηβηαηδεΪ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ β αλξαέα γλβζεεέα άηαθ εθπηΫθβ ηε ηδμ πσζεδμ-ελΪηβ, ηα κπκέα επδθκληέακθηαθ ΰδα ηβθ δδιαΰπΰά σζπθ ηπθ ζαηλενηδευθ ηνπδευθ. Γυα ΰδα γνζέεμ, ξλάηαηα ΰδα πκηπΫμ, ΰδα ΰδκληΫμ, ΰδα δελΪ δεέπθα, ΰδα Ϊηθδα ηπθ δελΫπθ, ΰδα ηβ ζνθηάλβζβ ηπθ δελΫπθ, σζα ανηΪ άηαθ ηΫζβηα ηκν ελΪηκνμ, ηκ κπκέκ αθαΰεαασηαθ θα ζνθηβλεέ ηκνμ αλΰσζξκζκνμ ηΪθηεδμ εαδ δελεέμ, ηβθ ηνξσθ εαδ κλΰδζγεέ κ Ώπσζζπθ ά κ Αέαμ εαδ εΪοκνθ ηβθ πσζβ. Βέθαδ ΰθπζησηαηκ σηδ ηα ηαθηεέα εαδ ηα δελΪ ηπθ «γευθ» άηαθ πζάλβ αθαγβηΪηπθ εαδ πκζτηδηπθ ηεηΪζζπθ. Μσθκ κ ΝΫλπθαμ Ϊλπαιε 500 αΰΪζηαηα απσ ηκνμ Αεζθκτμ, κπσηε θαθηαασηαζηε πσζκμ πζκτηκμ εέξε ζνζζπλενηεέ ζηα πσδδα ηκν πκζνγερζηδεκτ δελαηεέκν. ζκδ πλκζΫθελαθ σ,ηδ πδκ πζκτζδκ εέξαθ ζηκ γεσ. Ώπσ ηκθ ιΫθκ βΰεησθα Κλκέζζκ υμ εαδ πσλθεμ, ζαθ ηβ Φλτθβ, πκν Ϋζηεδζε αθδΫλπηα ζηκνμ Αεζθκτμ Ϋθα κζσξλνζσ ΪΰαζηΪ ηβμ. ΦνζδεΪ κ «γεσμ ηκν θπησμ» ηκ δΫξηβεε. Έθα Ϊζζκ ηλδε ηκν δελαηεέκν ηπθ Αεζθυθ άηαθ θα δέθεδ αζαθεέμ ξλβζηκτμ. Έηζδ κ εθδδαθελσηεθκμ, εΪθ άγεζε πζάλβ απκζαθάθδζβ, Ϋπλεπε θα ιαθαλπηάζεδ ηκθ «γεσ» ηκν δελαηεέκν, αβηυθηαμ θΫκ ξλβζησ. Δ θΫα αέηβζβ ΰδα ξλβζησ σηπμ Ϋπλεπε θα ζνθκδενηεέ ηε θΫα πλκζθκλΪ (αυπθ ά ξλβηΪηπθ) ζηκ θασ. Έηζδ κδ πκζνγερζηΫμ δελεέμ πζκτηδααθ. ΦνζδεΪ, β αλξαέα γλβζεεέα δεθ εέξε ηβθ παλαηδελά αθηέζβοβ πελέ θδζαθγλππέαμ. Σα πζκτηβ Ϋζηεεαθ ζηκνμ θακτμ ηπθ εβθάθπθ πκζνγερζηυθ δελαηεέπθ, ΰδα θα παέακνθ ηε ηα δδαηΪθηδα κδ πκζνγερζηΫμ δελεέμ˙ αθηέγεηα β Βεεζβζέα ηε ηκθ πζκτηκ πκν ηδμ πλκζΫθελαθ κδ πδζηκέ δβηδκνλΰκτζε θκζκεκηεέα, πηπξκεκηεέα, ζνθηβλκτζε ζνζζέηδα ε.Ϊ. Ο έδδκμ κ Εκνζδαθσμ παλαδΫξεηαδ (ζηβθ επδζηκζά ηκν πλκμ ηκθ εδδπζκζΪηλβ αλξδελΫα ηβμ Γαζαηεέαμ, ΏλζΪεεδκ), ηβθ ζβηαθηδεά ανηά δδαθκλΪ ζηβθ ξλάζβ ηκν πζκτηκν ηεηαιτ ηκν πκζνγερζηδεκτ δελαηεέκν εαδ ηκν ξλδζηδαθδεκτ δελαηεέκν. Οδ Βγθδεκέ δελεέμ Ϊθβθαθ ηκθ πζκτηκ αξλβζδηκπκέβηκ, κδ ξλδζηδαθκέ δελεέμ ηκθ ξλβζδηκπκδκτζαθ ΰδα ηκ εαζσ ηκν εκδθπθδεκτ ζνθσζκν. Σα παλαητγδα ζκδπσθ πελέ δβηδκνλΰέαμ ηκν ξλδζηδαθδεκτ Θεκτ ΰδα ζσΰκνμ πζκνηδζηκτ δζξτκνθ ησθκ ΰδα ηα εδδπζκζαηλδεΪ δελαηεέα.
Ώμ πελΪζκνηε ζε ηδα Ϊζζβ πηνξά, ηκθ πκζδηδεσ εικνζδαζησ. Οδ αθηδξλδζηδαθκέ δζξνλέακθηαδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ νπκίκβγΪ ηδμ εικνζέεμ. ΏθαθΫλκνθ δδΪθκλα εδΪθδα επδζηκζυθ ηκν Πατζκν. Φαέθεηαδ ππμ εθκξζεδ ηκνμ αθηδξλδζηδαθκτμ β Ϊπκοβ ηκν Πατζκν. Δ αθηδξλδζηδαθδεά εληβθεέα ηπθ Υλδζηδαθδευθ απσοεπθ πελέ εικνζέαμ εέθαδ ηΫηκδα, υζηε ζεσπδηα ανηΫμ εαδ ηκ θσβηΪ ηκνμ θα δδαζηλείζπγκτθ. Δ ξλδζηδαθδεά Ϊπκοβ, πελέ ελΪηκνμ εαδ εικνζέαμ ίζΫπεδ ηκ ελΪηκμ πμ πλκρσθ ηβμ πηυζβμ ηκν ΏδΪη εαδ ηβμ Βταμ. Πλδθ ηβθ Πηυζβ κδ Πλπησπζαζηκδ δεθ εέξαθ αθΪΰεβ ελΪηκνμ κτηε νπάλξε, σππμ ηκθέαεδ κ Υλνζσζηκηκμ εΪπκδα εικνζέα ηκν Ϊθηλα επέ ηβμ ΰνθαέεαμ («ηαθ επζΪζγβ β ΰνθά δεθ νπεηΪΰβ ει αλξάμ˙ κτηε σηαθ επαλκνζέαζεθ ανηάθ κ Θεσμ εδμ ηκθ Ϊθδλα, κτηε ανηά άεκνζε ηέπκηε ηΫηκδκθ απσ ηκθ Θεσθ, κτηε κ αθάλ εέπε ηέπκηε ηΫηκδκθ πλκμ ανηάθ˙ αζζ‘ εέπεθ εέθαδ κζηκτθ απσ ηα κζηΪ ηκν εαδ ζΪλι απσ ηαμ ζΪλεαμ ηκν˙ πκνγεθΪ δεθ εέπε ηέπκηε δδ‘ εικνζέαθ, κτηε δδ‘ νπκηαΰά εδμ ανηάθ» (Λσΰκμ εζη‘ εδμ ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, 3). νθεπυμ, επεδδά εέθαδ ηεηαπηπηδεσμ γΫζηκμ ηκ ελΪηκμ εαδ β εικνζέα, β Βεεζβζέα δεθ Ϋξεδ κτηε ηβθ ελαηδεδζηδεά ανηαπΪηβ σηδ ηκ ελΪηκμ/εικνζέα γα θΫλεδ ηκθ «επέ ΰβμ παλΪδεδζκ» (αθ π.ξ. ηβλβγκτθ κδ θσηκδ ηκν ελΪηκνμ ά αθ θηδαξηκτθ «ηΫζεδκδ θσηκδ». ΚΪγε θσηκμ εέθαδ αθγλυπδθκ εαηαζεεταζηα, δβζαδά αηεζΫμ, ηε εζζεέοεδμ) κτηε ηβθ αθηδεικνζδαζηδεά ανηαπΪηβ σηδ β εικνζέα εέθαδ θτζεδ εαεά. εκπσμ ηκν ελΪηκνμ/εικνζέαμ δεθ εέθαδ θα θΫλεδ ηκθ παλΪδεδζκ επέ ΰβμ˙ ανησ δεθ ηκ ηπκλεέ. εκπσμ εέθαδ β απκθνΰά ηβμ εσζαζβμ επέ ΰβμ. ππμ κ ΰΪηκμ εέθαδ Ϋθα ηεηαπηπηδεσ θΪληαεκ εαηΪ ηκν γαθΪηκν, Ϋηζδ εαδ β εικνζέα εέθαδ Ϋθα πλκζπλδθσ θΪληαεκ εαηΪ ηβμ ηεηαπηπηδεάμ ζαηαθδεάμ δδξσθκδαμ ηεηαιτ ηπθ αθγλυππθ, ηδα αηεζάμ, πκζτ εαηυηελβ ηβμ πλκπηπηδεάμ, ηκλθά ηΪιβμ. Ώθ δεθ ξλβζδηκπκδεέηαδ ζπζηΪ, δεθ εέθαδ απσ ησθβ ηβμ εαεσ. Γδα θα ΰέθεδ εαηαθκβηά β Ϊπκοβ ηκν Πατζκν ΰδα ηβθ εικνζέα πλΫπεδ θα Ϋξκνηε νπσοβ ηβθ πκζδηδεά εαηΪζηαζβ πκν επδελαηκτζε ηβθ επκξά εεεέθβ. Βεεέθβ ηβθ επκξά δεθ νπάλξε κτηε δβηκελαηέα κτηε αθΪηθβζβ δβηκελαηέαμ κτηε πΪζβ ηεηαιτ δβηκελαηυθ εαδ ηκθαλξδευθ ΰδα ηκ πκδκ πκζδηδεσ ζτζηβηα γα επδελαηκτζε. Αεθ νπάλξε εΪπκδκ δβηκελαηδεσηελκ εθαζζαεηδεσ πκζδηδεσ ζτζηβηα απσ ηβθ ηκθαλξέα. Αεθ ηπκλκτζε ζκδπσθ κ Πατζκμ θα πλκηεέθεδ «αθηέζηαζβ» ά «αθηΪληδεκ» ζηβθ ανηκελαηκλδεά εικνζέα. ΜκλθπηΫθκμ άηαθ, άιελε ηκ απκηΫζεζηα ηπθ ειεΰΫλζεπθ εαηΪ ηβμ Ρυηβμ. Βέθαδ παλΪζκΰκ θα αβηΪηε απσ ηκθ Πατζκ ζε ηδα ηΫηκδα επκξά θα πλκηεέθεδ αθνπαεκά ζηβθ εικνζέα (ΰεθδεΪ) ά ζηβθ ανηαλξδεά εικνζέα (ηβμ Ρυηβμ), ηβ ζηδΰηά πκν εαθεέμ πκζνγερζηάμ θδζσζκθκμ εαδ δδαθκκτηεθκμ δεθ ηκζηκτζε θα εΪθεδ εΪηδ ηΫηκδκ. Μέζβζε εαθεέμ Βπδεκτλεδκμ ΰδα «αθηδεικνζδαζησ», ζηβθ επκξά ηβμ Ρπηαδκελαηέαμ; Παλσηλνθε ηκ ζασ εαθεέμ πκζνγερζηάμ δδαθκκτηεθκμ ηβμ επκξάμ ζε επαθΪζηαζβ εαηΪ ηκν κδκνδάπκηε ελΪηκνμ; Κδ σππμ κδ θδζσζκθκδ ηβμ επκξάμ αβηκτζαθ ΰεθδεΪ ζείαζησ ζηκνμ θσηκνμ, ηκ έδδκ αβηκτζε κ Πατζκμ. ΣκνζΪξδζηκθ ανησμ δεθ επΫζεΰε (ηδα ΰδα πΪθηα), σππμ κ Πζκτηαλξκμ, ηκ ηκθαλξδεσ πκζέηενηα ελέθκθηαμ ππμ ανησ εέθαδ εαζτηελκ. Μέζβζε ΰεθδεΪ ΰδα «εικνζέα» εδ Ϋηζδ Ϊθβζε πελδγυλδκ ΰδα ηδμ πκζδηεδαεΫμ αζζαΰΫμ. Αεθ εέπε «ηκθαλξέα εαδ ιελσ οπηέ», σππμ εέπε κ Πζκτηαλξκμ. Βικνζέα εέθαδ εαδ β ζβηελδθά (Ϋζηπ εαδ ηνπδεΪ) δβηκελαηδεά. Ώπζυμ Ϋδπζε εΪπκδεμ ζνθηεηαΰηΫθεμ. ΏζζΪ ηδ εέπε κ Πατζκμ, πκν εΪθεδ πκζζκτμ θα αθηδδλκτθ; Πλκμ Ρπηαέκνμ, 13, 1-7 Ώμ νπκηΪζζεηαδ κ εαγΫθαμ εδμ ηαμ αθπηΫλαμ εικνζέαμ, δδσηδ δεκ οπάνπεζ ελμοζία πανά απυ ημκ Θευκ. ζηε εεεέθκμ πκν αθηδηΪζζεηαδ εδμ ηβθ εικνζέαθ, αθηδηΪζζεηαδ εδμ ηβθ δδαηαΰάθ ηκν Θεκτ εαδ εεεέθκδ πκν αθηδζηΪγβεαθ, γα εαηαελδγκτθ. Αδσηδ μζ άνπμκηεξ δεκ είκαζ θυαμξ δζα ηα ηαθά ένβα, αθθά δζα ηα ηαηά. ΘΫζεδμ θα ηβ θκίΪζαδ ηβθ εικνζέαθ; ΚΪθε ηκ εαζσθ εαδ γα επαδθεγάμ, δδσηδ β εικνζέα εέθαδ σλΰαθκθ ηκν Θεκτ, δδα ηκ εαζσθ ζκν, εΪθ σηπμ εΪθβμ ηκ εαεσθ, ησηε θα θκίΪζαδ, δδσηδ δεθ θΫλεδ ηαξαέλδ ξπλέμ ζσΰκθ, αζζΪ δδσηδ εέθαδ σλΰαθκθ ηκν Θεκτ, εεδδεβηάμ ηβμ κλΰάμ ηκν εθαθηέκθ εεεέθκν πκν εΪθεδ ηκ εαεσθ. Αδα ηκτηκ εέθαδ αθΪΰεβ θα νπκηΪζζεζγε σξδ ησθκθ Ϋθεεα ηβμ κλΰάμ αζζΪ εαδ δδα ζσΰκνμ ζνθεδδάζεπμ. Ώνησμ εέθαδ κ ζσΰκμ πκν πζβλυθεηε θσλκνμ, δδσηδ αδ αλξαέ εέθαδ νπβλΫηαδ ηκν Θεκτ, αθκζδπηΫθκδ εδμ ανησ αελδίυμ ηκ Ϋλΰκθ. Ώπκδυζαηε ζκδπσθ εδμ σζκνμ σ,ηδ ηκνμ κθεέζεηαδ˙ θσλκθ εδμ εεεέθκθ πκν κθεέζεηαδ θσλκμ, δαζησμ εδμ εεεέθκθ πκν κθεέζεηαδ δαζησμ, ζείαζησμ εδμ εεεέθκθ πκν κθεέζεηαδ ζείαζησμ, ηδηά εδμ εεεέθκθ πκν κθεέζεηαδ ηδηά.
Πλκμ Σδησγεκθ, 2, 1-4 Παλαεαζυ ζκδπσθ, πλυηα απ‘ σζα, θα εΪθεηε δεάζεδμ, πλκζενξΪμ, παλαεζάζεδμ, ενξαλδζηέαμ δδ‘ σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ, δδα ηκνμ ίαζδζεέμ εαδ σζκνμ εεεέθκνμ πκν εέαθδ εδμ νοβζΪμ γΫζεδμ, δζα κα γμφιε αίμκ ήνειμκ ηαζ ήζοπμκ ιε πάζακ εοζέαεζακ ηαζ ζεικυηδηα. Αδσηδ ανησ εέθαδ εαζσθ εαδ ενπλσζδεεηκθ εθυπδκθ ηκν πηάλκμ ηαμ Θεκτ κ κπκέκμ γΫζεδ κα ζςεμφκ υθμζ μζ άκενςπμζ ηαζ κα θάαμοκ βκχζζκ ηδξ αθδεείαξ. Πλκμ Σέηκθ, 3, 1 Να ηκνμ νπεθγνηέαεδμ θα νπκηΪζζκθηαδ εδμ ηαμ αλξΪμ εαδ ηαμ εικνζέαμ, θα πεδγαλξκτθ, θα εέθαδ έημζιμζ δζα ηάεε ένβμκ ηαθυκ (...) Ώ‘ ΠΫηλκν, 2, 13-16 Τπκηαξγάηε ζκδπσθ, ζε εΪγε αθγλυπδθβθ εικνζέαθ ξΪλδθ ηκν Κνλέκν, εέηε πλσεεδηαδ δδα ηκθ ίαζδζΫα, πμ ηκθ αθυηαηκθ Ϊλξκθηα, εέηε δδα δδκδεβηΪμ, πμ απεζηαζηΫθκνμ απ‘ ανησθ δζα ηδκ ηζιςνίακ εηείκςκ πμο ηάκμοκ ημ ηαηυκ ηαζ δζα ημκ έπαζκμκ εηείκςκ πμο ηάκμοκ ημ ηαθυκ, δζυηζ αοηυ είκαζ ημ εέθδια ημο Θεμφ: θα απκζηκηυθεηε δδα ηπθ εαζυθ ζαμ πλΪιεπθ ηβθ Ϊΰθκδαθ ηπθ αθσβηπθ αθγλυππθ. Να αάηε ζαθ Ϊθγλππκδ εζετγελκδ εαδ σξδ θα ξλβζδηκπκδεέηε ηβθ εζενγελέαθ ζαθ εΪζνηηα εαευθ πλΪιεπθ, αζζΪ ζαθ δκτζκδ ηκν Θεκτ. Οδ δτκ απσζηκζκδ εδυ Ϋξκθηαμ εαηΪ θκν ηβθ αθηέζβοβ σηδ β εικνζέα/ηκ ελΪηκμ νπΪλξκνθ ΰδα θα απκηλαπκτθ ηα ξεδλσηελα ζνθδζηκτθ νπαεκά ζηκθ Ϊλξκθηα. νθεξυμ ζΫθε σηδ β εικνζέα νπΪλξεδ (εαδ εθθκκτθ σηδ πλΫπεδ θα νπΪλξεδ) ΰδα ηβθ ηδηπλέα ηκν εαεκτ εαδ ηκθ Ϋπαδθκ ηκν εαζκτ. Δ νπκηαΰά ζηκνμ Ϊλξκθηεμ δεθ κθεέζεηαδ ζε δκνζκπλΫπεδα κτηε εέθαδ ηνθζά. Δ νπκηαΰά ζηβθ εικνζέα δεθ ζβηαέθεδ ειαΰδαζησ ηβμ εικνζέαμ, αζζΪ παλαδκξά ηβμ ξλβζδησηβηΪμ ηβμ ΰδα ηβθ πελδζηκζά ηκν εαεκτ. Δ νπκηαΰά ζηβθ εικνζέα δεθ κθεέζεηαδ ζηκ σηδ δάγεθ κ Υλδζηδαθδζησμ ζηβλέαεδ ηκνμ εικνζδαζηΫμ εαδ εδδδεσηελα ηκνμ Ϊδδεκνμ, σππμ θαέθεηαδ εαδ ζε σζα ηα παλαπΪθπ εδΪθδα. ηδ νπΪλξκνθ σλδα ζηβθ νπκηαΰά ηκν Υλδζηδαθκτ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ εδ ανηά δεθ εέθαδ απσζνηβ, αζζΪ ζξεηδεά, απκδεδεθτεηαδ ησζκ απσ ηβ ζκΰδεά σζκ εαδ απσ ηα εεέηεθα δδΪθκλπθ ΠαηΫλπθ. ΟλδζηΫθκδ, ηβ Υλδζηδαθκέ, εέηε επεδδά ζνΰξΫκνθ ηκθ ζνΰεεελδηΫθκ, εΪγε θκλΪ, Ϊλξκθηα ηε ηβθ εικνζέα εέηε επεδδά πδζηετκνθ σηδ κ Πατζκμ εαδ β Βεεζβζέα ζνΰξΫκνθ ηβθ εικνζέα ηε ηκθ (ζνΰεεελδηΫθκ εΪγε θκλΪ) Ϊλξκθηα (ά, αεσηβ ξεδλσηελα, ηε εΪπκδκ ζνΰεεελδηΫθκ πκζέηενηα), θκηέακνθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ ηΪζζεηαδ αθεπδθτζαεηα ζηκ πζενλσ ηπθ (ζνΰεεελδηΫθπθ, εΪγε θκλΪ) εικνζδαζηυθ/αλξσθηπθ, ηε ζνθΫπεδα θα πλκηλΫπεδ ηβθ απσζνηβ νπκηαΰά ζηκνμ εικνζδαζηΫμ ηβμ εΪγε επκξάμ εδ Ϊλα θα ειαΰδΪαεδ ηβθ εικνζέα. Δ αζάγεδα εέθαδ δδαθκλεηδεά. Οδ ηβ Υλδζηδαθκέ δδαζηλείζυθκνθ ηβθ ξλδζηδαθδεά εληβθεέα ηβμ εικνζέαμ εαδ τζηελα εαηβΰκλκτθ απσ πΪθπ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. τηθπθα ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ, ηκ γΫζβηα ηκν Θεκτ ηκ εεθλΪαεδ β τπαλιβ ηβμ εικνζέαμ ΰεθδεΪ, εαδ σξδ κ ζνΰεεελδηΫθκμ Ϊλξκθηαμ. Γδ‘ ανησ εαδ κδ πδζηκέ, εθυ απκδΫξκθηαδ ηβθ εικνζέα, ΰδα ηκνμ ζσΰκνμ πκν πλκαθαθΫλαηε, δεθ ζηβλέακθηαδ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ. Έηζδ κ Φαζησμ 145, 3 ΰλΪθεδ: ηὴ πεπκίγαηε ἐπ᾿ ἄλξκθηαμ, ἐπὶ νἱκὺμ ἀθγλώππθ, κἷμ κε ἔζηδ ζπηβλία (=«Μβθ ζηβλέαεηε ηβθ πεπκέγβζβ εαδ ηβθ εζπέδα ζαμ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ, ζηκνμ ΰδκνμ ηπθ γθβηυθ αθγλυππθ, πκν δεθ Ϋξκνθ πΪθηκηε ηβ δτθαηβ θα ζαμ ζυζκνθ»). Ο ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ ΰδα ηβ δδΪελδζβ ηεηαιτ Ϊλξκθηα εαδ Βικνζέαμ εαδ ηκθέαεδ σηδ κ Θεσμ δεθ Ϋξεδ ενζκΰάζεδ ηκθ ζνΰεεελδηΫθκ Ϊλξκθηα (πκν ηπκλεέ θα εέθαδ εαδ εαεσμ), αζζΪ ηβθ Βικνζέα. «"Γδαηέ", ζΫΰεδ "δεθ νπΪλξεδ εικνζέα, παλΪ ησθκ απσ ηκ Θεσ". Σδ ζΫΰεδμ; ΚΪγε Ϊλξκθηαμ δβζαδά ξεδλκηκθεέηαδ απσ ηκθ Θεσ; Αεθ εθθκυ ανησ, ζΫΰεδ˙ κτηε κ ζσΰκμ ηκν ηυλα γα εέθαδ ΰδα ηκνμ Ϊλξκθηεμ ξπλδζηΪ, αζζΪ ΰδ‘ ανησ ηκ πλΪΰηα. Γδ‘ ανησ δεθ εέπε "δεθ νπΪλξεδ ζκδπσθ Ϊλξκθηαμ, παλΪ ησθκ απσ ηκ Θεσ", αζζΪ ηδζΪεδ ΰεθδεΪ ΰδα ηκ πλΪΰηα εαδ ζΫΰεδ "ΰδαηέ δεθ νπΪλξεδ εικνζέα, παλΪ ησθκ απσ ηκ Θεσ, εαδ κδ εικνζέεμ πκν νπΪλξκνθ Ϋξκνθ κλδζγεέ απσ ηκ Θεσ"» (Επ. Υλνζσζηκηκμ, Οηδζέα εδ‘ ζηβθ Πλκμ Ρπηαέκνμ, 1). Δ πκζτ ζβηαθηδεά ανηά ζεπηκηΫλεδα Ϋξεδ πμ απκηΫζεζηα (εαδ πλκςπκγΫηεδ, εαηΪ εΪπκδκθ ηλσπκ) ηβ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ, σηδ Ϊζζκ πλΪΰηα κ εαεσμ Ϊλξκθηαμ εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β εικνζέα ΰεθδεΪ, β κπκέα δβηδκνλΰάγβεε πμ θΪληαεκ ηε ζεκπσ θα πελδκλδζηεέ β αηκηδεά ανγαδλεζέα εαδ ηκ ξΪκμ εαδ εέθαδ (ζξεηδεΪ) εαζά. ΒπδπζΫκθ, σηαθ εΪπκδκμ εαεσμ Ϊλξκθηαμ γεζπέαεδ εαεκτμ θσηκνμ ά πλκζηΪαεδ πλΪΰηαηα εθΪθηδα ζηκ εαζσ (δβζαδά ζηδμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ), β ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ εέθαδ β Ϊλθβζβ νπκηαΰάμ ζε ανηΪ. ηαθ ίΫίαδα Ϋθαμ Ϊλξκθηαμ (αεσηβ εδ ανησμ, πκν ΰεθδεΪ εέθαδ εαεσμ) δδαηΪιεδ εΪηδ εαζσ ά απαΰκλετζεδ εΪηδ εαεσ, κ Υλδζηδαθσμ
νπκηΪζζεηαδ εαδ ζνθελΰεέ, ΰδαηέ ηδα ηΫηκδα δδαηαΰά εαδ απαΰσλενζβ ζνηθπθεέ ηε ηκθ αλξδεσ πλκκλδζησ ηβμ εικνζέαμ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, απκδεδεθτεηαδ εθηεζυμ παλΪζκΰκμ κ δζξνλδζησμ ηπθ αλξαδσπζβεηπθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ γεπλεέ εΪγε Ϊλξκθηα εαδ ενίελθάηβ «εεζεεησ ηκν Θεκτ». Οδ αθηδξλδζηδαθκέ δδαζηλείζυθκνθ ηβ ζβηαζέα ηβμ Ϊπκοβμ ηκν Πατζκν σηδ «Αεθ νπΪλξεδ εικνζέα παλΪ ησθκ απσ ηκ Θεσ», ζαθ θα εθθκκτζε κ Πατζκμ σηδ κ εαγΫθαμ πκν αλπΪαεδ ηβθ εικνζέα εαδ ηβθ εαεκηεηαξεδλέαεηαδ εέθαδ ενζκΰβησμ απσ ηκ Θεσ. Ο Θεσμ Ϋδπζε ηβθ εικνζέα ΰεθδεΪ, σξδ ηκθ εΪγε Ϊλξκθηα εδδδεΪ, ηε ζεκπσ ηβθ, σζκ ΰέθεηαδ, απκηλκπά ηκν εαεκτ. Μπκλεέ θα νπΪλικνθ εαεκέ Ϊλξκθηεμ, αζζΪ δεθ εέθαδ γΫζβηα ηκν Θεκτ ανησ. Βέηε ζεσπδηα εέηε απσ ηβθ ΰθπζηά ζε σζκνμ ΪΰθκδΪ ηκνμ πελέ Υλδζηδαθδζηκτ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ δβηδκνλΰκτθ ηδα αθτπαλεηβ εληβθεέα πελέ εικνζέαμ, ηβθ απκδέδκνθ ζηκ Υλδζηδαθδζησ εαδ τζηελα ηκθ εαηβΰκλκτθ ΰδ‘ ανηάθ! ΐζΫπκνηε ζκδπσθ ππμ κ δάγεθ θδζκεικνζδαζηδεσμ Υλδζηδαθδζησμ σξδ ησθκθ δεθ Ϋπεζε ζηβθ παΰέδα θα πλκηεέθεδ Ϋθα ζνΰεεελδηΫθκ ζτζηβηα (σππμ Ϋεαθαθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ), αζζΪ Ϋεαθε λβηΪ δδαξπλδζησ ηεηαιτ ηβμ Ϋθθκδαμ ηκν (εθέκηε εαζκτ ά εαεκτ) Ϊλξκθηα εαδ ηβμ (πλκμ εαζσ ζεκπσ δβηδκνλΰβηΫθβμ) εικνζέαμ, υζηε απκδεξσηεθκμ ηβθ ζπζηά εικνζέα θα ηβθ νπαεκτεδ ζε Ϊδδεεμ εθηκζΫμ. Σκ σηδ νπΪλξκνθ σλδα ζηβθ νπκηαΰά πλκμ ηκθ Καέζαλα, δβζαδά ηβθ επέΰεδα εικνζέα, ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηβθ απσζνηβ νπκηαΰά ζηκ Θεσ θαέθεηαδ απσ ηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 12, 17 εαδ ηδμ ΠλΪιεδμ 5, 29. ηκ πλυηκ δδαίΪακνηε «ἀπκελδγεὶμ ὁ ᾿Εβζκῦμ εἶπεθ αηκῖμ· ἀπόδκηε ηὰ Καίζαλκμ Καίζαλδ εαὶ ηὰ ηκῦ Θεκῦ ηῶ Θεῶ·» («Αυζηε εδμ ηκθ Καέζαλα σζα κθεέζκθηαδ εδμ ηκθ Καέζαλα εαδ εδμ ηκθ Θεσθ σζα κθεέζκθηαδ εδμ ηκθ Θεσθ»), εθυ ζηδμ ΠλΪιεδμ Ϋξεδ ΰλαθηεέ «πεδγαλξεῖθ δεῖ Θεῶ ηᾶζζκθ ἠ ἀθγλώπκδμ» («ΠλΫπεδ θα πεδγαλξκτηε ηΪζζκθ ζηκ Θεσ παλΪ ζηκνμ αθγλυπκνμ»). Ώπσ ηβθ ηεζΫηβ ηπθ δτκ ανηυθ εδαθέπθ ίζΫπκνηε πσζκ πλπηκπκλδαεσμ άηαθ εαδ εέθαδ κ Υλδζηδαθδζησμ. Ώθεθσμ δδαξπλέαεδ πζάλπμ ηα εαγάεκθηα πλκμ ηκ ελΪηκμ εαδ πλκμ ηκ Θεσ, αθεηΫλκν ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ δδαξπλέαεδ ηβθ εκζηδεά απσ ηβθ γλβζεενηδεά ζθαέλα, απαΰκλετκθηαμ ηβθ αθΪηδιβ ηβμ ηέαμ ζηβθ Ϊζζβ (απαΰσλενζβ ηβμ Θεκελαηέαμ), ζε αθηέγεζβ ηε σ,ηδ ΰδθσηαθ ζηβθ αλξαέα ΠσζβΚλΪηκμ εαδ ζηβθ εδδπζκζαηλδεά Ρυηβ (σπκν β γλβζεεέα άηαθ ελαηδεά εαδ εθπηΫθβ ηε ηκ ελΪηκμ), εαδ επδπζΫκθ ηκθδαεδ σηδ κ Θεσμ εέθαδ νπελΪθπ σζπθ εδ σηδ β νπκηαΰά ζηβθ αθγλυπδθβ εικνζέα πατεδ, σηαθ ανηά Ϋλξεηαδ ζε αθηέγεζβ πλκμ ηκ γερεσ θσηκ. ηκ ζβηεέκ ανησ ίΫίαδα, κδ αλξαδσπζβεηκδ εαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ παέακνθ Ϋθα ίλυηδεκ ζκθδζηδεσ παδξθέδδ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Ώπσ ηβ ηδα εέδαηε σηδ παλδζηΪθκνθ ηκνμ «αθηδεικνζδαζηΫμ» εαηβΰκλυθηαμ ηβθ Βεεζβζέα σηδ ζηβλέαεδ ηκνμ εικνζδαζηΫμ, εθυ, ησζδμ αθαθΫλκνηε ηα παλαπΪθπ εδΪθδα, αζζΪακνθ ιαθθδεΪ δδεκζκΰέα εαδ ΰέθκθηαδ «θκηδησθλκθεμ» εαηβΰκλυθηαμ ηβθ Βεεζβζέα σηδ πελδθλκθεέ ηβθ εκδθπθέα εαδ ηκνμ γεζηκτμ ηβμ ίΪακθηαμ νπελΪθπ ηπθ θσηπθ ηκ θσηκ ηκν Θεκτ. Βέθαδ πλκθαθΫμ σηδ β αηΪγεδα ηπθ αθηδξλδζηδαθυθ ηκτμ κδβΰεέ ζηκ θα παλδζηΪθκνθ Ϊζζκηε ηκνμ νπελαζπδζηΫμ ηβμ εικνζέαμ (εαδ ηβμ κδαζδάπκηε «θκηδησηβηαμ») εδ Ϊζζκηε ηκνμ αθηδεικνζδαζηΫμ. Έηζδ, ηνθζπηΫθκδ, αδνθαηκτθ θ‘ αθηδζβθγκτθ σηδ β Βεεζβζέα εαδ κ Θεσμ κτηε πελδθλκθκτθ ηκνμ γεζηκτμ ηπθ αθγλυππθ (Πλκμ Ρπηαέκνμ, 13, 1) αζζΪ κτηε νπκηΪζζκθηαδ ζ‘ ανηκτμ ηνθζΪ, πμ Ϊίκνζκδ δκτζκδ ηκν Καέζαλα (ΚαηΪ ΜΪλεκθ, 12, 17 εαδ ΠλΪιεδμ, 5, 29). Δ Ϊλθβζβ ηβμ Βεεζβζέαμ θα δεξηεέ θσηκνμ εθΪθηδκνμ ζηκ γΫζβηα ηκν Θεκτ δεθ κθεέζεηαδ ζε εΪπκδα πελδθλσθβζβ πλκμ ηβθ εικνζέα εαδ ηβ θκηδησηβηα, αζζΪ εέθαδ απσζνηα ζκΰδεά. Ώθ π.ξ. κ εεΪζηκηε «Καέζαλαμ» δδαηΪιεδ θα εζΫίκνηε ά θα θκθετκνηε εαδ θκηκγεηάζεδ αθΪζκΰα, β Βεεζβζέα δε ηπκλεέ θα «νπκηαξγεέ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ». Κδ εθσζκθ κ Θεσμ εέθαδ β πβΰά ηκν αΰαγκτ εαδ ηκν εαζκτ, κδ γερεΫμ πλκζηαΰΫμ εέθαδ ηκ εαηεικξάθ εαζσ. Να αΰαπΪμ ηκθ ζνθΪθγλππσ ζκν, θα ηβθ ηκθ αδδεεέμ ηε εαθΫθα ηλσπκ, θα δέθεδμ εαδ ηβ απά ζκν ΰδ‘ ανησθ, αθ ξλεδαζηεέ, ανηΫμ εέθαδ γερεΫμ εθηκζΫμ πκν εαζζδηελετκνθ ηβθ εκδθπθέα, εαδ εΪθ κδ θσηκδ ηβμ Βικνζέαμ πλσζηαααθ ηκ αθηέγεηκ, αζθαζυμ δεθ γα ζνθδζηκτζε «αθηδεκδθπθδεά ζνηπελδθκλΪ» κτηε «πελδθλσθβζβ ΰδα ηκνμ αθγλυπδθκνμ γεζηκτμ» β Ϊλθβζβ ηπθ θσηπθ ηβμ εικνζέαμ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Χζησζκ κδ «θκηδησθλκθεμ», πζΫκθ, ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ ζκδπκέ αθηδξλδζηδαθκέ (κ «αθηδεικνζδαζησμ» ηκνμ ηυλα Ϋεαθε θηελΪ!), γα δζξνλέακθηαθ σηδ ζνθδζηΪ! ΏπκηΫθεδ θα δκτηε πυμ εαγκλέακθηαδ ηα σλδα ηβμ ζξεηδεάμ νπκηαΰάμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ζηβθ εκζηδεά εικνζέα. Ο εαγκλδζησμ ηπθ κλέπθ ηβμ ελαηδεάμ εικνζέαμ δεθ εΰεαηαζεέπεηαδ ζηβθ ανγαδλεζέα ηπθ θκλΫπθ
ηβμ, αζζΪ εζΫΰξεηαδ απσ ηκνμ πδζηκτμ εθ κθσηαηδ ηκν Θεκτ. Ώνησ εέθαδ πλκθαθΫμ απσ ηα παλαπΪθπ. Αεθ εαγκλέαεδ β εικνζέα ηκ θσηκ ηκν Θεκτ. «Oἱ ἀλξόηεθκδ ηόθα ηκῖμ ἄλξκνζδ ὀθείζεηε πείγεζγαδ, ὅζα ηὴ ηὴθ ἐπαΰΰεζέαθ ηῖθ ημ ἐζπίδκμ ημ ίαζδζείαμ ηθ κλαθθ ἀθαδλεῖζγαδ» (Γλβΰ. ΠαζαηΪμ, Οηδζέα 42, 8). ΐζΫπκνηε σηδ β νπκηαΰά ζηβθ εικνζέα αθκλΪ ησθκ ηβθ εε ηΫλκνμ ηβμ εικνζέαμ δδΪπλαιβ ηκν εαζκτ εαδ ηβθ ηδηπλέα ηκν εαεκτ, δβζαδά ησθκ εΪθ β εικνζέα ξλβζδηκπκδεέηαδ ζτηθπθα ηε ηκθ αλξδεσ πλκκλδζησ ηβμ. Ο εαγκλδζησμ ηπθ κλέπθ Ϋΰεεδηαδ ζηβθ ελέζβ ηκν πδζηκτ. Ώθ κδ θσηκδ δεθ εέθαδ αθηέγεηκδ ζηκ γΫζβηα ηκν Θεκτ, δβζαδά ζηβθ αΰΪπβ εαδ ηβ δδεαδκζτθβ, νπΪλξεδ νπκηαΰά ζηβθ εικνζέα. Ώνησ ζνθδζηΪ ηελΪζηδκ ίάηα πλκσδκν ζε ηδα επκξά σπκν κδ ΒδδπζκζΪηλεμ Ϋπλεπε θα νπαεκτθ ηνθζΪ ζηκθ Καέζαλα. Σδ εικνζδαζησμ νπΪλξεδ, αζάγεδα, ζηκ ζηκ ΕΒΡΒΜΕΏ Κΐ‘ 13-15: «Χ ζν Επαεεέη, ίαζδζετ ηπθ Εκνδαέπθ, κ κπκέκμ εηέαεδμ ηα αθΪεηκλΪ ζκν ηε αδδεέαμ εαδ εαηαδνθαζηετεδμ, ζν κ κπκέκμ ειαθαΰεΪαεδμ ηκθ πζβζέκθ ζκν δπλεΪθ θα ελΰΪαεηαδ δδα ζε εαδ δεθ ηκν δέδεδμ ηκθ δέεαδκθ ηδζγσθ ηκν! Μάππμ θκηέαεδμ σηδ γα ίαζδζετζβμ επέ πκζτ;» ά ζηκ ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ Σ‘ «5 Φλδεηά εαδ ηαξεέα γα επδπΫζβ εθαθηέκθ ζαμ [=ηπθ αλξσθηπθ] β ηδηπλέα, δδσηδ ηλκηελΪ πΪθηκηε εαδ αδθθδδέα εέθαδ β ηδηπλέα ηπθ παλαθσηπθ αλξσθηπθ. 6 Αδσηδ κδ Ϊζβηκδ εαδ απζκρεκέ Ϊθγλππκδ εέθαδ Ϊιδκδ ζνΰΰθυηβμ εαδ εζΫκνμ εε ηΫλκνμ ηκν Θεκτ. Οδ Ϊλξκθηεμ σηπμ γα ελδγκτθ εαδ γα δδεαζγκτθ ηε ανζηβλσηβηα. 8 ΏνζηβλΪ εαδ ζεπηκηελάμ Ϋλενθα εαδ ειΫηαζδμ επδθνζΪζζεηαδ δδα ηκνμ δζξνλκτμ.»;Σδ εικνζδαζησμ νπΪλξεδ ζηα αεσζκνγα εδΪθδα ηβμ Καδθάμ Αδαγάεβμ; ΚΏΣΏ ΜΏΣΘΏΕΟΝ, 20, 16 Έηζδ κδ ηεζενηαέκδ γα ΰέθκνθ πλυηκδ εαδ κδ πλυηκδ ηεζενηαέκδ. Ώθηδζηλκθά ηβμ δελαλξέαμ (επέζβμ ζηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ, 9, 35). Κδ αθ κλδζηΫθκδ δζξνλδζηκτθ σηδ β αθηδζηλκθά ανηά γα ζνηίεέ ζηβ ΑενηΫλα Παλκνζέα, Ϊλα εέθαδ δέξπμ θσβηα ΰδα ηβθ παλκτζα απά εαδ εκδθπθέα κ παλαπΪθπ ζηέξκμ, ησηε αμ δδαίΪζκνθ ανησ: ΚΏΣΏ ΜΏΣΘΏΕΟΝ, 20 25 Ο Εβζκτμ ηκνμ πλκζεΪζεζε εαδ εέπε, «ιΫλεηε σηδ κδ Ϊλξκθηεμ ηπθ εγθυθ ηα εαηαδνθαζηετκνθ εαδ κδ ηεΰΪζκδ ηα εαηαπδΫακνθ. 26 Αοηυ δε εα βίκεηαζ ιεηαλφ ζαξ, αζζ‘ εεεέθκμ πκν γΫζεδ θα ΰέθβ ηεηαιτ ζαμ ηεΰΪζκμ, γα εέθαδ νπβλΫηβμ ζαμ 27 εαδ εεεέθκμ, πκν γΫζεδ θα εέθαδ ηεηαιτ ζαμ πλυηκμ, ανησμ γα εέθαδ δκτζκμ ζαμ (...)». Έξκνηε εδυ ηδα εαηαπζβηδεά αθηδζηλκθά ηκν εικνζδαζηκτ ηπθ αλξσθηπθ ηπθ εγθυθ, πκν δνθαζηετκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ (ηα έδδα νπΪλξκνθ εαδ ζηκ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 10, 42 εαδ ζηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 22, 25). ΚΏΣΏ ΜΏΣΘΏΕΟΝ, 23, 12 Δηείκμξ πμο εα ορχζδ ημκ εαοηυκ ημο, εα ηαπεζκςεή, εαδ εεεέθκμ πκν γα ηαπεδθυζβ ηκθ εανησθ ηκν, γα νοπγά. Σδ Ϊζζκ εέθαδ ανησ παλΪ εάλνΰηα εαηΪ ηβμ εΰππαγκτμ αλξκηαθέαμ; ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 4, 5-8 δδαίΪακνηε 5 Όζηελα κ δδΪίκζκμ ηκθ αθΫίαζε ζ‘ Ϋθα οβζσ ίκνθσ εαδ ηκν Ϋδεδιε, δδα ηέαθ ζηδΰηάθ, σζα ηα ίαζέζεδα ηβμ κδεκνηΫθβμ 6 εαδ ηκν εέπε, «γα ζκν δυζπ σζβθ ανηάθ ηβθελμοζίακ εαδ ηβθ δσιαθ ηκνμ, δδσηδ ζ‘ εηΫ Ϋξεδ παλαδκγά εαδ ζ‘ σπκδκθ γΫζπ ηβθ δέθπ. 7 ΒΪθ ζκδπσθ ηε πλκζενθάζεδμ σζα γα εέθαδ δδεΪ ζκν». 8 Καδ κ Εβζκτμ ηκν απεελέγβ, «πάΰαδθε κπέζπ ηκν, αηαθΪ˙ (...)». ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 11, 43, κ Υλδζησμ απενγτθεηαδ ζε σζκνμ επδδδυεκνθ ηβθ πξσηνθαζεδξία, ηε Ϊζζα ζσΰδα ηβθ εικνζέα: «Ώζζκέηκθκθ ζ‘ εζΪμ, Φαλδζαέκδ, δδσηδ αΰαπΪηε ηβθ πλπηκεαγεδλέαθ εδμ ηαμ ζνθαΰπΰΪμ εαδ ηκνμ ξαδλεηδζηκτμ εδμ ηαμ αΰκλΪμ. ηκ ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 20, 46 ζΫεδ ηα έδδα: ΠλκζΫξεηε ηκνμ ΰλαηηαηεέμ, εδμ ηκνμ κπκέκνμ αλΫζεδ θα ενεζκθκλκτθ ζηκζδζηΫθκδ εαδ αΰαπκτθ ηκνμ ξαδλεηδζηκτμ εδμ ηαμ αΰκλΪμ, ηαμ πνςημηαεεδνίαξ εδμ ηαμ ζνθαΰπΰΪμ εαδ ηαμ πνχηαξ εέζεζξ εδμ ηα δεέπθα (...)».
ΦνζδεΪ β αθηδζηλκθά ηβμ δελαλξέαμ (εαδ ηα δδαθκλεηδεΪ ελδηάλδα «αθπηελσηβηαμ»), σππμ ηβθ πλκζηΪαεδ κ Εβζκτμ δζξτεδ ΰδα σζκνμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ (απσζηκζκνμ-ζασ-εζάλκ-Ϊλξκθηεμ), σξδ ησθκ ΰδα ηκ ζασ. Ώθ κλδζηΫθκδ επδηάδεδκδ αθηδξλδζηδαθκέ ηβθ εληβθετκνθ ζαθ θα έζξνε ησθκ ΰδα ηκ ζασ (ά ζαθ θα Ϋζεΰε κ Υλδζησμ σηδ δζξτεδ ησθκ ΰδα ηκ ζασ), οετδκθηαδ, δδσηδ ανησ δεθ εέθαδ σ,ηδ εέπε κ Υλδζησμ. Οδ επδηάδεδκδ ανηκέ αθηδξλδζηδαθκέ δδαζηλείζυθκνθ ζνθεξυμ σ,ηδ εέπε κ Υλδζησμ. Σδ εικνζδαζησμ νπΪλξεδ ζηβθ πλκεδδκπκέβζβ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α. πλκμ ηκθ είλαρεσ ζασ, ΰδα ηκθ εικνζδαζηδεσ ξαλαεηάλα ηβμ ηκθαλξέαμ (Ώ‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ, Δ‘, 4-22); Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ γεπλκτθ αλθβηδεσ σηδ κ Πατζκμ ζνθδζηΪ κδ πδζηκέ θα πλκζετξκθηαδ νπΫλ ηπθ αλξσθηπθ. ΘΫζκνθ θα πδζηΫοκνηε σηδ κ Πατζκμ αβηΪ ανηΪ ΰδα ξΪλβ ηκν εικνζδαζηκτ εαδ ΰδα πκζδηδεά ζηάλδιβ ηπθ αλξσθηπθ. Μσθκ πκν ιεξθκτθ θα δδαίΪζκνθ εαζΪ ηκ εδΪθδκ, ζηκνμ επσηεθκνμ ζηέξκνμ. Οδ πλκζενξΫμ ηπθ Υλδζηδαθυθ έζπμ Ϋξκνθ πμ απκηΫζεζηα κ Θεσμ θα θπηέζεδ ηκνμ εεΪζηκηε Ϊλξκθηεμ, υζηε θα θκηκγεηκτθ εαδ θα ζνηπελδθΫλκθηαδ εαζτηελα πλκμ ηκνμ πκζέηεμ. Ώθ κδ Ϊλξκθηεμ απκεηάζκνθ εαζτηελβ ζνηπελδθκλΪ (εαδ, εέηε ζνηθπθκτθ κδ ηβ Υλδζηδαθκέ εέηε δδαθπθκτθ, κδ Υλδζηδαθκέ πδζηετκνθ ζηβ δτθαηβ ηβμ πλκζενξάμ – δέξπμ θα απκεζεέκθηαδ εαδ κδ παλαεεζάζεδμ ά κδ ενξαλδζηέεμ), ησηε σθηπμ γα αάζκνθ κδ πκζέηεμ ίέκ άλεηκ εαδ άζνξκ. Αεθ εέθαδ θδζκεικνζδαζηδεά «δκικζκΰέα πλκμ ηκθ (έζπμ εαεσ) Ϊλξκθηα» ανηΪ, δδσηδ, σππμ δεέιαηε, κδ Υλδζηδαθκέ αλθκτθηαδ θα νπαεκτζκνθ ζε αθηέγεκνμ (Ϊλα εαδ απΪθγλππκνμ) θσηκνμ, εαηαζτκθηαμ Ϋηζδ εδλβθδεΪ ηβθ δζξτ ηκν εαεκτ Ϊλξκθηα. Αεθ εέθαδ «ζηάλδιβ ηκν εικνζδαζηκτ» β παλΪεεζβζβ ά/εαδ β πλκζενξά ΰδα θα ζνηπελδθΫλεηαδ κ Ϊλξκθηαμ δδεαδσηελα εαδ ζκθσηελα. ΏζζΪ εδ κλδζηΫθκδ ΠαηΫλεμ δεθ ηαζΪθ ηα ζσΰδα ηκνμ: «Μβδεέμ κδΫζγπ ηε ζΫΰεδθ, σηδ πΪζαθ εδλάθβθ αΰαπβηΫκθ˙ κέδα ΰαλ υζπελ ζηΪζδθ ηδθΪ ίΫζηδζηβθ, κτηπ εαδ ίζαίελπηΪηβθ κησθκδαθ˙ αζζΪ ηβθ ηε εαζάθ εαδ επέ εαζυ εαδ Θευ ζνθΪπηκνζαθ» (Γλ. Θεκζσΰκμ, PG 136, 857D) Οδ αθηδξλδζηδαθκέ πδζηετκνθ σηδ κ Πατζκμ νπκίκβγΪ ηκθ εικνζδαζησ, σηαθ ΰλΪθεδ σηδ πλΫπεδ θα πζβλυθκνθ κδ πδζηκέ θσλκνμ, δδσηδ κδ Ϊλξκθηεμ εέθαδ νπβλΫηεμ ηκν Θεκτ, αθκζδπηΫθκδ ζηκ Ϋλΰκ ανησ. «Να πυμ γα πζάλπθε κ εσζηκμ ηκνμ θσλκνμ ηκν ηε ξαλΪ. Έηζδ β αθνπαεκά θα πζβλυζεδ εαθεέμ θσλκ ΰέθεηαδ αθνπαεκά ζηκ Θεσ», δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βδυ πλσεεδηαδ ΰδα ηβθ ΰθπζηά ηκνμ Ϊΰθκδα πελέ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ δδΪελδζβμ ηεηαιτ (αλξδεΪ) εαζάμ εικνζέαμ εαδ (πδγαθυμ) εαευθ αλξσθηπθ. Οδ θσλκδ άηαθ εαδ εέθαδ αθαΰεαέκδ, ζε εΪγε εκδθπθέα, ΰδα εκδθπθεζά Ϋλΰα. Δ εαεά ξλάζβ ηπθ θσλπθ εαδ κδ Ϊδδεκδ θσλκδ απσ ηκνμ Ϊλξκθηεμ εέθαδ ηκ πλσίζβηα, δβζαδά κ εαεσμ εικνζδαζησμ. ξδ β τπαλιβ θσλπθ ΰεθδεΪ. ΦνζδεΪ κ Πατζκμ δεθ άηαθ νπΫλ ηβμ ίαλδΪμ θκλκζκΰέαμ ηπθ θηπξυθ – κδ αθηδξλδζηδαθκέ ηκ γεπλκτθ δεδκηΫθκ σηδ άηαθ; Οδ αθηδξλδζηδαθκέ, πλκεεδηΫθκν θα παλαπζβλκθκλάζκνθ ΰδα ηβθ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ πελέ εικνζέαμ, εθαλησακνθ ηβθ ηαεηδεά ηβμ παλαπκέβζβμ ηπθ πβΰυθ εαγυμ εαδ ηβμ απκζδυπβζβμ σζπθ ξλδζηδαθδευθ πβΰυθ δεθ ζνηθπθκτθ ηε ηα ζνηπελΪζηαηΪ ηκνμ. Έηζδ γεπλκτθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ επδίΪζζεδ ηβθ εικνζέα ηπθ δελΫπθ, ηπθ παπΪδπθ, επέ ηκν ζακτ, υζηε δάγεθ κ ζασμ θα Ϊΰεηαδ εαδ θα θΫλεηαδ πμ Ϊίκνζκ πκέηθδκ. Υλβζδηκπκδκτθ εδυ ηβθ δετηελβ ηΫγκδκ πλκπαΰΪθδαμ: ηβθ απκζδυπβζβ σζπθ ξλδζηδαθδευθ πβΰυθ δεθ ηκνμ ζνηθΫλκνθ. Έηζδ, ΰδα θα ζηβλέικνθ ηβθ Ϊπκοά ηκνμ παλαγΫηκνθ ηκ Πλκμ Βίλαέκνμ 13, 17: «Να νπαεκτεηε εαδ θα νπκηΪζζεζγε εδμ ηκνμ πλκρζηαηΫθκνμ ζαμ [εθθκεέ ηκνμ πλεζίτηελκνμ], δδσηδ ανηκέ αΰλνπθκτθ δδα ηαμ ονξΪμ ζαμ». Ξεξθκτθ κδ Ν/Π θα αθαθΫλκνθ σηπμ ηκ Ώ‘ ΠΫηλκν 5, 1-3: «Σκνμ πλεζίνηΫλκνμ πλκηλΫππ (...) πκδηΪθαηε ηκ πκέηθδκθ ηκν Θεκτ (..) αζεκτθηεμ ηβθ επέίζεοδθ κνηε ηε αδζξλκεελδά ηλσπκ, κτηε ζαθ θα Ϋξεηε ενλδαλξδεά εικνζέα επέ εεεέθπθ πκν ζαμ Ϋζαξε θα πκδηαέθεηε, αζζΪ θα δέθεηε ηκ εαζσθ παλΪδεδΰηα εδμ ηκ πκέηθδκθ». Καθεέμ (εαεσμ) εικνζδαζησμ δεθ νπΪλξεδ ζηβ ζξΫζβ πλεζίτηελπθ-πκδηθέκν, ζκδπσθ. Ώπζυμ κδ αθηδξλδζηδαθκέ, ζσΰπ Ϊΰθκδαμ ά ηκξγβλσηβηαμ, οετδκθηαδ. ΓλΪθεδ κ Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Θεκζσΰκμ (Λσΰκμ ΕΓ‘, Πξνο ηνπο πνιηηεπνκέλνπο Ναδηαλδνχ αγσληψληαο θαη ηνπ άξρνληα νξγηδνκέλνπ, 8): «Σδ δε ζΫΰεηε ζεδμ, κδ εικνζδαζηαέ εαδ Ϊλξκθηεμ; Αδσηδ άδβ Ϋλξεηαδ εαδ πλκμ εζΪμ κ ζσΰκμ, δδα θα ηβ γεπλβγυηεθ σηδ εέηεγα ηεζεέπμ Ϊδδεκδ εαδ σηδ ηκνμ ηεθ αλξσηεθκνμ ζνηίκνζετκηεθ θα πλΪηηκνθ ηκ κλγσθ, εδμ εζΪμ δε εΪθκηεθ ξΪλδθ ζσΰπ ηβμ δνθΪηευμ ζαμ, πζΪθ θα παλεεεζέθαηε απσ ηβθ
εζενγελέαθ ηβθ κπκέα ηαμ Ϋξεδ δυζεδ κ Υλδζησμ, εέηε απσ εθηλκπάθ εέηε απσ θσίκθ. (...) Άλξεδμ ηααέ ηε ηκθ Υλδζησ εαδ δδκδεεέμ ηααέ ηε ανησθ. Ώπσ εεεέθκθ ζκν Ϋξεδ δπγά ηκ ιέθκμ, σξδ δδα θα ηκ ξλβζδηκπκδάμ, αζζΪ δδα θα απκηεζά απεδζάθ. Σκτηκ δε γα πλΫπβ θα ηκ δδαθνζΪζζβμ εαγαλσθ δδα θα ηκ επδζηλΫοβμ εδμ εεεέθκθ κ κπκέκμ ζκν ηκ Ϋδπζε». ΚΪθαηε ζσΰκ ενλέπμ ΰδα ηκθ πκζδηδεσ εαδ ηκθ εεεζβζδαζηδεσ εικνζδαζησ. Αεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηπμ εαδ ηκθ εικνζδαζησ ηκν Ϊθηλα επέ ηβμ ΰνθαέεαμ, ηκν πζκτζδκν επέ ηκν θηπξκτ, ηκν ετλδκν επέ ηκν αθΫθηβ, ηκν θησπδκν Ϋθαθηδ ηκν ιΫθκν. Βικνζδαζησμ δεθ νπΪλξεδ ζηκ Υλδζηδαθδζησ. Έηζδ: Πλκμ Κκζκζζαεέμ, 3, 19 Οδ Ϊθδλεμ, θα αΰαπΪηε ηαμ ΰνθαέεαμ ζαμ εαδ ηβ παλκλΰέαεζγε εθαθηέκθ ηπθ. Εαευίκν, 2, 2-4 ΒΪθ ηπβμ ηβθ ζνθΪγλκδζέθ ζαμ Ϊθγλππκμ ηε ξλνζσ δαεηνζέδδ εαδ πλαέα θηνηΫθκμ, εαδ ηπβ επέζβμ Ϋθαμ θηπξσμ ηε ζελπηΫθα λκτξα, εαδ ζεέμ δυζεηε πλκζκξάθ εδμ εεεέθκθ πκν θκλεέ ηα πλαέα λκτξα εαδ ηκν πάηε "εΪγβζε εδυ, παλαεαζυ", εαδ εδμ ηκθ θηπξσθ πάηε "ζν ζηΪζκν εεεέ ά εΪγβζε εδυ εκθηΪ εδμ ηκ ζεαηθέ ηπθ πκδδυθ ηκν", δεθ εεΪθαηε ηεηαιτ ζαμ δδΪελδζδθ εαδ δεθ εΰέθαηε ελδηαέ ηε ζεΫοεδμ εαεΫμ; Πλκμ Κκζκζζαεέμ, 4, 1 Οδ ετλδκδ θα δέθεηε ηκ δέεαδκθ εαδ ηκ έζκθ εδμ ηκνμ δκτζκνμ ζαμ, ΰθπλέακθηεμ σηδ εαδ ζεδμ Ϋξεηε Κτλδκθ εδμ ηκνμ κνλαθκτμ. Πλκμ Βθεζέκνμ, 6, 9 Καδ ζεδμ, κδ ετλδκδ [ηπθ δκτζπθ], κα ημοξ ηάκεηε ηα ίδζα [= σππμ ζαμ θΫλκθηαδ κδ δκτζκδ!], θα αθάζεηε ηβθ θκίΫλα, δδσηδ πλΫπεδ θα ιΫλεηε σηδ εαδ ζεδμ Ϋξεηε Κτλδκθ εδμ ηκνμ κνλαθκτμ, εαδ δεθ νπΪλξεδ εδμ ανησθ πλκζππκζβοέα ΦΏΛΜΟ 145, 9 Ο Κτλδκμ πλκζηαηετεδ ηκνμ ιΫθκνμ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΑ‘, 17 Μβ δδαζηλείζυθεδμ ηκ δέεδκ ηκν ιΫθκν ά ηκν κλθαθκτ «Χλαέα», γα πκνθ κλδζηΫθκδ, «αζζΪ ζηβθ πλΪιβ β Βεεζβζέα Ϋΰδθε νπκξεέλδκ ηκν Ρπηαέκν ΏνηκελΪηκλα, πκν ηβθ ξλβζδηκπκδκτζε ΰδα θα επδίΪζζεδ ηβθ εθσηβηα ηκν ελΪηκνμ εαδ ηβθ εικνζέα ηκν». ΏπαθηΪηε: 1) Καη‘ αλξάθ β ηεηαζηλκθά ηκν Κπθζηαθηέθκν ζηκ Υλδζηδαθδζησ δεθ άηαθ εαγσζκν πλκζξεδδαζηΫθβ. Πλκηκτ κ Κπθζηαθηέθκμ Ώ‘ νπκζηβλέιεδ ηβθ Βεεζβζέα εαδ ίαθηδζηεέ, κ παηΫλαμ ηκν άηαθ θδζκξλδζηδαθσμ (δεθ εθΪληκαε πκζτ ηα Ϋδδεηα ηκν δδπΰηκτ ηκν Αδκεζβηδαθκτ), β ηβηΫλα ηκν άηαθ Υλδζηδαθά εδ κ έδδκμ άηαθ γλβζεενηδεά θτζβ. Σκ γατηα ηβμ εηθΪθδζβμ ηκν ζηανλκτ ηε ηκ «Βθ ηκτηπ θέεα» δεθ εέθαδ εαγσζκν απέγαθκ, απσ Ϊπκοβ θνζδεά, θα ζνθΫίβ, σππμ ειβΰεέ κ εξγλδεΪ δδαεεέηεθκμ ζηκθ Κπθζηαθηέθκ A.M. Jones, ζηκ Ο Κσλζηαληίλνο θαη ν εθρξηζηηαληζκφο ηεο Δπξψπεο. 2) Έπεδηα ηκ επδξεέλβηα σηδ εΪπκδκδ απσ ηβθ λπηαρεά Ϊλξκνζα ηΪιβ ίλάεαθ ηκ Υλδζηδαθδζησ πμ ζαθέδα ζπηβλέαμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ αεκτΰεηαδ πκζτ αθεζΫμ, ηβ ζηδΰηά πκν α) υμ ηκθ Αδκεζβηδαθσ ηκ πκζκζησ ηπθ Υλδζηδαθυθ δεθ ιεπελθκτζε ηκ 10% εαδ ί) υμ εαδ ηκθ Θεκδσζδκ Ώ‘ (ζηα 392, πλδθ ηκθ πσζεηκ ηε ηκθ Βγθδεσ δδεεδδεβηά ηκν γλσθκν, Βνΰεθδαθσ) ηα πελδζζσηελα ηΫζβ ηβμ λπηαρεάμ αλδζηκελαηέαμ πέζηεναθ ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα. ΰ) β Ϋθθκδα ηβμ «παλΪδκζβμ» άηαθ πκζτ ζείαζηά ζηβθ Ώλξαδσηβηα εαδ εδδδεΪ ζηβθ εζέη. 3) Πκδα λπηαρεά «Ϊλξκνζα ηΪιβ» εεηεηαζζετηβεε ηκθ Υλδζηδαθδζησ, υζηε θα επδίδυζεδ β έδδα εαδ β εικνζέα ηβμ, ηβ ζηδΰηά πκν ηλεδμ απσ ηκνμ ηΫζζελεδμ δδεεδδεβηΫμ ηβμ λπηαρεάμ βΰεηκθέαμ άηαθ Βγθδεκέ;Αεθ Ϋ-
ξκνηε θα εΪθκνηε, ζκδπσθ, ηε ηβθ πελέπηπζβ εαηΪ ηβθ κπκέα β εζέη οΪξθεδ απεΰθπζηΫθα εαδ ίλέζεεδ Ϋθα πθενηαηδεσ ζηάλδΰηα ΰδα θα δδεαδκζκΰάζεδ εαδ θα ειαΰδΪζεδ ηβθ εικνζέα ηβμ (β εδδπζκζαηλδεά εζέη, ΰδαηέ δεθ ηκ Ϋεαθε ανησ;) αζζΪ ηβθ πελέπηπζβ σπκν β εζέη δδαζπΪηαδ ΰδα ζσΰκνμ γλβζεενηδεκτ θαθαηδζηκτ. Αεθ πλΫπεδ θα νπκηδηΪηαδ κ γλβζεενηδεσμ θαθαηδζησμ πμ ζσΰκμ˙ σζκδ «αθηδεικνζδαζηΫμ» ζνθπηκζδκζσΰκδ πλκηδηκτθ ηβθ γεπλέα ηκν πθενηαηδεκτ ζηβλέΰηαηκμ αθηέ ηβ γεπλέα ηβμ γλβζεενηδεάμ ζτΰελκνζβμ ηεηαιτ ηβμ εζέη, απκδεδεθτκθηαδ αζνθεπεέμ εαδ αθηδθΪζεκνθ, αθκτ ΰδα σζεμ ηδμ νπσζκδπεμ πελδπηυζεδμ ζνθεξυμ επδεαζκτθηαδ πμ αδηέα ηβ «γλβζεενηδεά δδαηΪξβ» εαδ «ηκ θαθαηδζησ πκν πλκεαζεέ/πλκΪΰεδ β γλβζεεέα» (εαδ πσζκ ξαέλκθηαδ σηαθ ηκ επδζβηαέθκνθ). 4) Πδκ ετεκζα γα δέξααε ηβθ Ώνηκελαηκλέα εαθεέμ Ρπηαέκμ βΰεησθαμ, παλΪ γα ηβθ Ϋθπθε, αθ Ϋπαδλθε ηκ ηΫλκμ ηκν 10% εαηΪ ηκν 90%, αθ νπκηεγεέ ππμ εέξε ηκθαδδεσ ζεκπσ ηκν θα ηβθ εθκπκδάζεδ ονξδεΪ ΰδα πκζδηδεκτμ ζσΰκνμ (εδ σξδ απσ δδεσ ηκν πθενηαηδεσ εθδδαθΫλκθ θα ΰέθεδ Υλδζηδαθσμ). ηβ ξεδλσηελβ πελέπηπζβ γα Ϋίζαπηε ηκθ εανησ ηκν εαδ ηδμ βΰεηκθδεΫμ ίζΫοεδμ ηκν, αθ εέξε ζεκπσ θα ζηβλδξηεέ ζηκ 10%, εαηΪ ηκν 90%. 5) Πυμ άηαθ ησζκ ζέΰκνλκμ κ Κπθζηαθηέθκμ ζ.ξ. σηδ γα επδελαηκτζε ηε ηβ ίκάγεδα ηκν 10%, αθ δεθ πέζηενε αθδδδκηεζυμ κ έδδκμ ζηκ Υλδζηδαθδζησ εαδ ηβ γερεσηβηΪ ηκν; Άζζπζηε ηβθ επκξά πκν πλπηκςπκζηάλδιε ηκ Υλδζηδαθδζησ, ηκ πκζκζησ ηπθ Υλδζηδαθυθ ζηλαηδπηυθ ηκν άηαθ ηδελσ εαδ κππζδάπκηε ηδελσηελκ ηκν πκζκζηκτ ηπθ εδδπζκζαηλυθ. 6) Έξεδ νπκζηβλδξγεέ σηδ κ Κπθζηαθηέθκμ εέδε ηβθ απκθαζδζηδεσηβηα ηπθ Υλδζηδαθυθ ηπλκζηΪ ηκ γΪθαηκ εαδ ζεΫθηβεε σηδ ηε ηΫηκδκνμ κπαδκτμ γα άηαθ αθέεβηκμ. Ώνησμ κ δζξνλδζησμ εικνδεηελυθεηαδ απσ ηβθ ΰθυζβ ηκν Κπθζηαθηέθκν (εαδ ηπκλκτηε θα εέηαζηε ζέΰκνλκδ σηδ κ Κπθζηαθηέθκμ εέξε ανηάθ ηβ ΰθυζβ) σηδ κδ Υλδζηδαθκέ άηαθ ζέΰκδ, κδ Ρπηαέκδ αλδζηκελΪηεμ Υλδζηδαθκέ αεσηβ πδκ ζέΰκδ, κδ ζηλαηδυηεμ Υλδζηδαθκέ ζέΰκδ. Αεθ άηαθ, ζκδπσθ, ησζκδ πκζζκέ κδ «αηλσηβηκδ κπαδκέ» υζηε θα δεέικνθ ησηε σηδ ηπκλκτζαθ θα ειαζθαζέζκνθ ηβ θέεβ. Κδ κτηε κδ «αηλσηβηκδ κπαδκέ» άηαθ ηέπκηε θκίελκέ πκζεηδζηΫμ. Αεθ άηαθ εΪπκδα εηπεδλκπσζεηβ θκηαδδεά θνζά˙ πλκΫλξκθηαθ απσ σζεμ ηδμ θνζΫμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Ήηαθ θδζάζνξκδ Ϊθγλππκδ, αηλσηβηκδ ησθκ σηαθ επλσεεδηκ θα αλθβγκτθ θα ζαηλΫοκνθ ηκθ ΏνηκελΪηκλα πμ γεσ, σξδ σηαθ επλσεεδηκ θα πκζεηάζκνθ. Άζζπζηε κ έδδκμ κ Κπθζηαθηέθκμ ηβλκτζε εαηκνζέαθ κνδΫηελβ ζηΪζβ πμ πλκμ ηκ αάηβηα ηβμ επέζβηβμ γλβζεεέαμ. 7) ΦνζδεΪ απσ Ϋθα ζβηεέκ εαδ ηεηΪ νπάλξε εαδ β ζεΫοβ ηκν ζνηθΫλκθηκμ εαδ ηβμ εθσηβηαμ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, πκν Ϋεαθε εΪπκδκνμ βΰεησθεμ θα νπκζηβλέακνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ (π.ξ. κ Εκνζηδθδαθσμ, ηκθ 6 καδ., πκν νπκηέγεηαδ σηδ απαΰσλενζε ζε Βγθδεκτμ θα δδδΪζεκνθ). ΏζζΪ θα νπκζηβλέαεηαδ σηδ άηαθ ησθκ ανηά β ζεΫοβ β αδηέα ηβμ νπκζηάλδιβμ ά β αλξδεά αδηέα ηβμ νπκζηάλδιβμ πλκμ ηκ Υλδζηδαθδζησ, εέθαδ αίΪζδηκ, δεδκηΫθπθ σζπθ ηπθ παλαπΪθπ. Σκθ 4κ εαδ ηκθ 5κ αδ. β αδηέα ΰδα ηβθ αλξδεά νπκζηάλδιβ απσ ηκνμ ΏνηκελΪηκλεμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ άηαθ β πέζηβ ηκνμ (εαδ β ξλδζηδαθδεά αθαηλκθά ηκνμ). Ανζηνξυμ σηπμ, σππμ ηκ ΰκνλκτθδ ίζΫπεδ σζκθ ηκθ εσζηκ ΰκνλκνθέζδκ, Ϋηζδ εαδ κλδζηΫθκδ οενδκαθηδεικνζδαζηΫμ, αζζΪ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ελνπηκ-εικνζδαζηΫμ («αθηδεικνζδαζηΫμ», σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα δδεκζκΰέεμ Ϊζζπθ˙ εικνζδαζηΫμ, σηαθ πλσεεδηαδ ΰδα ηβ δδεά ηκνμ δδεκζκΰέα) ηε πλκίδΪ αθηδεικνζδαζηά αθαεαζτπηκνθ – ελέθκθηαμ ει δδέπθ (ά ει δδέαμ ΰελκτπαμ) ηα αζζσηλδα – παθηκτ εαδ πΪθηα ηνζηδεΫμ ζνθπηκζέεμ, πλΪζδθα εαηαξγσθδα αθγλππΪεδα, ησθκ αθδδδκηΫζεδα ε.Ϊ. «κλγκζκΰδεΫμ» εληβθεέεμ. Άζζπζηε «Αεθ άηαθ [κ Κπθζηαθηέθκμ] ανησμ πκν ηκν ‗δπζε γΫζβ ηΫζα ζηβθ ανηκελαηκλέα. Ο ξλδζηδαθδζησμ απκηεζκτζε πδα ηδα ηεΰΪζβ δτθαηβ πκν Ϋηζδ ά αζζδυμ γα επδίΪζζκθηαθ. Ο Κπθζηαθηέθκμ ζκδπσθ – εδ αθ δεθ άηαθ ανησμ γα ίλέζεκθηαθ εΪπκδκμ Ϊζζκμ – Ϋΰδθε ηκ σλΰαθκ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ, κ εεθλαζηάμ εαδ πκζδηδεσμ κλΰαθπηάμ ηβμ ξλδζηδαθδεάμ εεεζβζέαμ» (Γ. ΚκλδΪηκν, Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ, η. ί‘, ζ. 342). Καθεέμ, θνζδεΪ, δεθ νπκζηβλέαεδ σηδ αηΫζπμ ησζδμ εεξλδζηδαθέζηβεαθ κδ ΏνηκελΪηκλεμ, Ϋπαοαθ θα θΫλκθηαδ εαηαπδεζηδεΪ. Δ δζηκλέα δεθ εέθαδ Ϊζπλκ-ηατλκ. Σκ εαζσ εαδ ηκ εαεσ ζνθνπΪλξκνθ ζ‘ανηάθ, αεσηβ εαδ ζηα έδδα Ϊηκηα. Ώεσηβ εαδ ζάηελα πκζζκέ γεπλκτθ ηΫΰα αηΪληβηα ηβμ Βεεζβζέαμ ηβ ζνηπσλεν-
ζά ηβμ ηε ηβθ εεξλδζηδαθδζηΫθβ πζΫκθ Ρπηαθέα. Γδ‘ ανηκτμ, εαθκθδεΪ γα Ϋπλεπε ανησ θα ηβ ΰέθεδ, δδσηδ Ϋηζδ «εεθνζέζηβεε» εαδ ζνηίδίΪζηβεε β Ολγκδκιέα ηε ηβθ ελαηδεά εικνζέα. Ώΰθκκτθ κδ ηκλαζδζηΫμ ανηκέ σηδ ηΫζα ζηκνμ δυδεεα αδυθεμ «ξλδζηδαθδεάμ» Ρπηαθέαμ πκζζκέ ηεΰΪζκδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ζνΰελκτζηβεαθ ηε ηβθ ανηκελαηκλδεά εικνζέα, ησζκ ζσΰπ γεκζκΰδευθ σζκ εαδ εκδθπθδευθ αβηβηΪηπθ. Ώλεεέ θα γνηβγκτηε ηβ ζτΰελκνζβ ηκν ΜεΰΪζκν Ώγαθαζέκν ηε ηκθ Κπθζηαθηέθκ Ώ΄ εαδ ηκθ ΚπθζηΪθηδκ ΐ‘ (εικλέζηβεε πΫθηε θκλΫμ), ηκν ΜεΰΪζκν ΐαζδζεέκν ηε ηκθ αλεδαθσ ανηκελΪηκλα ΐΪζβ, ηκν ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκν (εικλέζηβεε δτκ θκλΫμ) ηε ηβθ ανηκελΪηεδλα Βνδκιέα, ηκνμ παζαηδαθκτμ εαδ ηκνμ πζκνηκελΪηεμ πκν εαηαζάζηεναθ ηκ ζασ, ά ηκν ΜΪιδηκν Οηκζκΰβηά (εικλέζηβεε εαδ ίαζαθέζηβεε) εαδ ηκν ΕπΪθθβ Ααηαζεβθκτ ηε ηκνμ ΒδεκθκηΪξκνμ ανηκελΪηκλεμ. Ώλεεέ θα γνηβγκτηε ηβθ αθηέδλαζβ ηβμ Βεεζβζέαμ ζηδμ πλκζπΪγεδεμ ηπθ ηεζενηαέπθ ανηκελαησλπθ (απσ ηκ 1280, ζηβθ ζτθκδκ ηβμ Λνυθ) θα ξλβζδηκπκδάζκνθ ηβ γλβζεεέα ΰδα πκζδηδεΪ παδξθέδδα επδίΪζζκθηαμ ηε ηκ ασλδ ηβθ Ϋθπζβ ηπθ Βεεζβζδυθ. Γδα ηβθ αθαΰθυλδζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ απσ ηβ λπηαρεά εικνζέα ΰλΪθεδ κ εαγβΰβηάμ Ν. Μαηζκτεαμ «Πζεέζηκδ σζκδ βγδεδζηΫμ – πμ γαθΪζδηβ αηαληέα ηεηΪ ηκθ Ϋλπηα γεπλκτθ ηβθ εικνζέα – νπκζηβλέακνθ σηδ β αθαΰθυλδζβ ανηά ζάηαδθε εαδ ηβθ παλαεηά ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Βπεδδά ηάηε ηαθδξαρζηδεΪ ηάηε βγδεδζηδεΪ ελέθπ ηβθ δζηκλέα, απσ δπ εαδ πΫλα ίζΫππ ηβ ξλνζά επκξά ηβμ Υλδζηδαθκζτθβμ. Καδ ίΫίαδα ζηβθ πλκεεδηΫθβ πελέπηπζβ ηκ αβηκτηεθκ εέθαδ ηδ Ϋξεδ παλαΰΪΰεδ πμ πθενηαηδεκτμ εαλπκτμ εαδ πκζδηδζηδεΪ αΰαγΪ β ξαλδζηαηδεά εκδθσηβηα ηβμ Βεεζβζέαμ, εαδ Ϋπεδηα πκδα εικνζέα Ϊζεβζε – αθ άηαθ ηπκλεησ θα αζεάζεδ – εαδ πσζβ δζηκλδεά εαεκάγεδα πελδΫίαζε ηβθ πκλεέα ηβμ εεεζβζδαζηδεάμ απάμ» (Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- ΒπδαληηλήοΓπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 395). «ΠκνγεθΪ ζηβθ δζηκλέα δεθ νθέζηαηαδ παλαδεδζδαεά πκλεέα εαδ θελσίλαζηα πλΪΰηαηα˙ β δζηκλέα δεθ ΰλΪθεηαδ απσ εκεεδθκζεκνθέηζεμ. ΜΫζα ζηκνμ ανηκθσβηκνμ ζεζβλκτμ αθηαΰπθδζηκτμ, ηδμ εαεκάγεδεμ εαδ εθέκηε ηδελσθκδεμ πΪζεοε β γεκζκΰέα ζε αδηΪηδθβ πκλεέα» (Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪ, ζ. 333). Οδ Απνζηνιηθνί θαλφλεο(εαθσθαμ 30 (PG 137, 93A)) απεδζκτθ ηε εαγαέλεζβ εαδ αθκλδζησ σπκδκθ επέζεκπκ ξλβζδηκπκδάζεδ ηβ ίκάγεδα εκζηδεκτ Ϊλξκθηα ΰδα θα επδελαηάζεδ ζηβθ Βεεζβζέα: «Βἴ ηδμ ἐπίζεκπκμ εκζηδεκῖμ ἄλξκνζδ ξλβμάηεθκμ, δδ‘ αηθ ἐΰελαηὴμ ἐεεζβμίαμ ΰέθκδηκ, εαγαδλείζγπ εαὶ ἀθκλδαέζγπ». Άζζκδ γα δζξνλδζηκτθ ηα ΰθπζηΪ πελέ θαηζαξνπαπηζκνχ, σηδ δβζαδά κ ΏνηκελΪηκλαμ ζηβ Ρπηαθέα (ΐναΪθηδκ) Ϋζεΰξε αζθνεηδεΪ ηβθ Βεεζβζέα. Δ ΒζΫθβ ΏλίεζΫλ Ϋξεδ Ϊζζβ ΰθυηβ: «Δ ζξεδσθ ΰεθδεά πεπκέγβζβ, ζ' σ,ηδ αθκλΪ ηκ ΐναΪθηδκ σηδ β Βεεζβζέα εέθαδ νπκηαΰηΫθβ ζηκ ΚλΪηκμ, πλΪΰηα πκν εεθλΪαεηαδ ηε ηκθ "εαδζαλκπαπδζησ" δε ηκν θαέθεηαδ δεαθά θα πελδΰλΪοεδ ηδα πλαΰηαηδεσηβηα πκν Ϋξεδ πελδζζσηελεμ απκξλυζεδμ εαδ εέθαδ πκζτ πδκ πελέπζκεβ ζηδμ ζξΫζεδμ αθΪηεζα ζηβθ εκζηδεά εαδ ζηβθ πθενηαηδεά εικνζέα. (...) Ο ανηκελΪηκλαμ, πμ ξλδζηδαθσμ, ειαληΪηαδ απσ ηκθ παηλδΪλξβ. Ο παηλδΪλξβμ, πμ πκζέηβμ ηκν ΚλΪηκνμ, ειαληΪηαδ απσ ηκθ ανηκελΪηκλα. Σκ ΰεΰκθσμ ανησ πλκςπκγΫηεδ ηκθ απσζνηκ δδαξπλδζησ, ηβ ζαθά δδΪελδζβ, αθΪηεζα ζηβθ ανηκελαηκλδεά εικνζέα εαδ ηκ δελαηεέκ, πλΪΰηα πκν ζνθΫίβ ζηκ ΐναΪθηδκ. Έηζδ β πζαηδΪ δδαδκηΫθβ γεπλέα, πκν παλκνζδΪαεδ ηκ ίνααθηδθσ ανηκελΪηκλα πμ δελΫα, δεθ αθηΫξεδ εαγσζκν σηαθ ειεηΪακνηε ηδμ πβΰΫμ. (...) Σκ δδΪίβηα ηκν Θεκδσζδκν Ώ' απΫηνξε εαδ ηκ πλκθσηκ ηκν ανηκελΪηκλα θα ηΫθεδ ζηκ εζπηελδεσ ηκν δελκτ εαηαλΰάγβεε αεσηβ εαδ ζηβθ Κπθζηαθηδθκτπκζβ.(...) Ο δδαξπλδζησμ ηβμ ανηκελαηκλδεάμ απσ ηβθ εεεζβζδαηδεά εικνζέα εέθαδ Ϋθα ΰεΰκθσμ πκν εαγδελυγβεε απσ ηκ ίνααθηδθσ θσηκ. Δ ίνααθηδθά δζηκλέα αθαθΫλεδ πκζζΫμ απσπεδλεμ παηλδαλξυθ ά ανηκελαησλπθ θα δδαηαλΪικνθ ηβθ δζκλκπέα ανηά. ΏζζΪ, αμ ηκ επαθαζΪίκνηε ΰδα αεσηα ηδα θκλΪ, πλσεεηαδ ΰδα ειαδλεηδεΫμ πελδπηυζεδμ εδ σξδ ΰδα δδαλεεέμ εαηαζηΪζεδμ.(..) Ώζζβζεΰΰτβ εαδ ζνθεθκξά αεσηα εέθαδ ηα ζηκδξεέα πκν ξαλαεηβλέακνθ ηδμ ζξΫζεδμ αθΪηεζα ζηβθ εεεζβζέα εαδ ηκ ελΪηκμ ζηκ ΐναΪθηδκ, πκζτ πελδζζσηελκ απσ σηδ κ "εαδζαλκπαπδζησμ" ά κ "παπκεαδζαλδζησμ"» (Β. ΏλίεζΫλ, Ζ πνιηηηθή ηδενινγία ηεο Βπδαληηλήο απηνθξαηνξίαο, εεδ. Φνξκΰδσμ, ζ. 149, 150, 151). ΚΪπκδκδ Ϊζζκδ εθκξζκτθηαδ απσ ηβ ζηΪζβ ηβμ Βεεζβζέαμ πλκμ ηκθ πσζεηκ˙ ηβ ίλέζεκνθ ζνηπκλενσηεθβ ηε ηδμ επδδδυιεδμ ηκν εικνζδαζηκτ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εαδ ζ‘ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ β Βεεζβζέα ίΪζζεηαδ απσ αθγλυπκνμ δτκ αελαέπθ, δδαθκλεηδευθ αθηδζάοεπθ. Έηζδ, απσ ηβ ηδα κδ εγθδεδζηΫμΠαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα εαδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ αδδαθκλκτζαθ ΰδα ηβθ Ϊηνθα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ νπκίκβγυθηαμ Ϋηζδ ηβθ επδελΪηβζβ ηπθ ίαλίΪλπθ εδζίκζΫπθ ηκν 4κν – 5κν αδ., εθυ κδ αθηδεγθδεδ-
ζηΫμ ηβθ εαηβΰκλκτθ σηδ ενζκΰεέ ηα σπζα εαδ ηκθ πσζεηκ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα β Βεεζβζέα γεπλεέ σηδ κ πσζεηκμ ησθκ πμ Ϊηνθα εαδ ανηκγνζέα ΰδα ηβθ νπελΪζπδζβ ηκν αδτθαηκν δδεαδκζκΰεέηαδ εθ ηΫλεδ («εθ ηΫλεδ» δδσηδ κ θσθκμ παλαηΫθεδ θσθκμ). Ο ζηλαηδυηβμ πκν ζεκηυθεδ Ϋθαθ εδζίκζΫα ΰδα θα νπελαζπδζηεέ ηκνμ Ϊηαξκνμ δεθ εέθαδ «δκζκθσθκμ» εαδ δεθ ζνΰεαηΪζζεηαδ ζηκνμ δκζκθσθκνμ, σζκθ αθκλΪ ηα επδηέηδα. Σανησξλκθα σηπμ γεπλεέ ηκθ πσζεηκ ζαηαθδεά εαηΪζηαζβ εαδ επδίΪζζεδ ηλδεηά απκξά απσ ηβθ γεέα Κκδθπθέα σζκνμ ζεκηυθκνθ ζ‘ ανησθ˙ επέζβμ απκζξβηαηέαεδ ηκνμ δελεέμ πκν Ϋξκνθ ζεκηυζεδ (εέηε ζε πσζεηκ εέηε εθ εδλάθβ). Έηζδ κ ΧλδΰΫθβμ απαθηυθηαμ ζηκθ ΚΫζζκ πκν γΫηεδ αάηβηα ζηλΪηενζβμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ΰδα ηβθ Ϊηνθα ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ, απαθηΪ (Καηά Κέιζνπ, 8, 73): «ππμ κδ δελεέμ ηπθ εδδυζπθ δεθ ζηλαηετκθηαδ ζηκνμ πκζΫηκνμ, ΰδα θα Ϋξκνθ αθαέηαεηα εαδ εαγαλΪ απσ θσθκνμ ηα ξΫλδα ηκνμ ζηδμ γνζέεμ, Ϋηζδ εαδ κδ Υλδζηδαθκέ δεθ ηεηΫξκνθ ζηκνμ πκζΫηκνμ», εθυ κ Σεληνζζδαθσμ, ζηβθ έδδα επκξά παλαηβλεέ (Απνινγεηηθφο, 42 (PL 1, 556)) σηδ κδ Υλδζηδαθκέ νπβλεηκτθ ηβ ζηλαηδπηδεά ηκνμ γβηεέα ηααέ ηε ηκνμ Βγθδεκτμ. «Βἴ ηδμ εζβλδεὸμ ἐθ ηάξῃ ηδθὰ ελκύζαμ, εαὶ ἀπὸ ηκῦ ἑθὸμ ελκύζηαηκμ ἀπκεηείθαμ εαγαδλείζγπ δδὰ ηὴθ πλκπέηεδαθ αηκῦ» (Απνζηνιηθνί θαλφλεο, 66 (PG 137, 169A)). Ο ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ΰλΪθεδ (PG 32, 681B): «Σκὺμ ἐθ πκζέηκδμ θόθκνμ, κἱ παηέλεμ ηθ, ἐθ ηκῖμ θόθκδμ κε ἐζκΰίζαθηκ. ηκὶ δκεεῖ ζνΰΰθώηβθ δδδόθηεμ ηκῖμ πὲλ ζπθλκμύθβμ, εαὶ εζείείαμ ἀηνθκηέθκδμ. Σάξα δὲ εαζμ ἔξεδ ζνηίκνζεύεδθ, ὡμ ηὰμ ξεῖλαμ ηὴ εαγαλκύμ, ηλδθ ἐηθ ημ εκδθπθίαμ ηόθβμ ἀπέξεζγαδ». ηαθ κ ΏνηκελΪηκλαμ Νδεβθσλκμ ΦπεΪμ αάηβζε απσ ηκθ ΠαηλδΪλξβ θα αθαεβλνξηκτθ κδ πεζσθηεμ ζηλαηδυηεμ ηΪληνλεμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ανησμ ηκν απΪθηβζε: «Πυμ γα ηπκλκτζαθ θα γεπλβγκτθ πμ ηΪληνλεμ ά δζσηδηκδ πλκμ ηκνμ ηΪληνλεμ ανηκέ πκν ζεκηυθκνθ εαδ ζεκηυθκθηαδ ζηκνμ πκζΫηκνμ, ηβ ζηδΰηκέ πκν κδ γεέκδ εαθσθεμ ηκτμ νπκίΪζζκνθ ζε επδηέηδκ εαδ ηκνμ εηπκδέακνθ ΰδα ηλέα ξλσθδα θα πλκζΫζγκνθ ζηβ γεέα εκδθπθέα;» (Επ. ΓπθαλΪ, Δπηηνκή ηζηνξηψλ, 26, 25, 22-23). ΚαθΫθαμ πσζεηκμ δβζαδά δεθ εέθαδ δελσμ, σζκ εδ αθ β νπελΪζπδζβ ηπθ Ϊκπζπθ ηβμ παηλέδαμ ηε δκζκθκθέα ηκν εδζίκζΫα εαηΪ ηκθ πσζεηκ δε ζνθδζηΪ εαεσ. Βέθαδ παλΪιεθκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα ΰδα αθδζκπαηλέα, εθυ ανηά γεπλεέ εαηΪ παλαξυλβζβ εαζσ εδ σξδ εαεσ ηκθ αηνθηδεσ πσζεηκ. Βπέζβμ εέθαδ παλΪιεθκ κδ αθηδεικνζδαζηΫμ, πκν εαηΪ ηα Ϊζζα νπκζηβλέακνθ ηβ ίέα πμ ηλσπκ δδενγΫηβζβμ ηκν εκδθπθδεκτ ίέκν εδ πμ απκζτηπμ δδεαδκζκΰβηΫθβ σηαθ εινπβλεηεέ ηδμ δδεΫμ ηκνμ δδεκζκΰέεμ/ζεκπδησηβηεμ, θα εικλΰέακθηαδ πκν β Βεεζβζέα ενζκΰεέ ηβθ Ϊηνθα ηβμ ξυλαμ. Αεθ εέθαδ αθηδξλδζηδαθδεά ανηά β ενζκΰέα κτηε θδζκεικνζδαζηδεά. Ώθηδξλδζηδαθδεσ γα άηαθ θα ενζκΰκτζε β Βεεζβζέα ζθαΰΫμ αηΪξπθ, εδζίκζά ζε ιΫθα ελΪηβ εδ επδγεηδεά ζνηπελδθκλΪ˙ σππμ αθηδξλδζηδαθδεσ εέθαδ β αδδαθκλέα ΰδα ηβθ νπκδκτζπζβ εαδ ηβθ αδδεέα. «Δ Βεεζβζέα δεθ παλκνζέαζε πκηΫ δδδαζεαζέα ΰδα "δέεαδκ πσζεηκ", ΰδαηέ κ πσζεηκμ Ϋξεδ πΪθηκηε ζηβ ίΪζβ ηκν εΪπκδα ά εΪπκδεμ αδδεέεμ. ΏθαΰεΪζηβεε σηπμ θα αθεξγεέ εαη‘ κδεκθκηέαθ πμ "Ϋζαηηκθ εαεσθ" ηκθ αηνθηδεσ πσζεηκ, ζηκθ κπκέκ εαηαθετΰεδ ει αθΪΰεβμ κ πλκεαζκτηεθκμ ά αδδεκτηεθκμ εαδ εαηαδνθαζηενσηεθκμ, πλκεεδηΫθκν θα πελδζυζεδ ζπκνδαδσηελα πλΪΰηαηα. Παλσζα ανηΪ ηκ "Ϋζαηηκθ εαεσθ" εδυ εέθαδ πκζτ ζξεηδεσ. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα δεθ νπΪλξεδ ηεΰαζτηελβ αηαληέα απσ ηκθ πσζεηκ, ΰδαηέ ανησμ ζξεδσθ αθειαδλΫηπμ παλαζτλεδ σζκνμ ζε βγδεά ζνηηεηκξά ζηκνμ θσθκνμ. Γδ‘ ανησ εαδ σζκδ αεσηα δεθ θκθετκνθ ζνθενδκεκτθ ΰδα ηκνμ θσθκνμ ζε ίΪλκμ ηπθ αθηδπΪζπθ. (...) Δ ενζκΰέα ηπθ πδζηυθ πκν ζηλαηετκθηαδ εαδ ηεηΫξκνθ ζηκθ πσζεηκ ΰέθεηαδ εαηαθκβηά απσ ηβ γΫζβ ζηβθ κπκέα ίλέζεεηαδ πμ ηβηΫλα ηπλκζηΪ ζε ηεΰΪζκ εαεσ πκν δεθ ηπκλεέ θα απκηλΫοεδ» (Γευλΰδκν Ε. Μαθηααλέδβ, Υξηζηηαληθή Ζζηθή, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ΕΕ, ζ. 474, 475). ππμ ζβηεδυθεδ κ Ϊΰδκμ Ώηίλσζδκμ κ ΜεδδκζΪθπθ (De officiis ministrorum, I, 36, 178 (PL 16 81C)), παλαπΫηπκθηαμ ζηκ παλΪδεδΰηα ηκν Μπνζά πκν νπελαζπέζηβεε ζηβθ Ώέΰνπηκ ηκθ εαεκπκδκτηεθκ Εζλαβζέηβ, σπκδκμ δεθ εαηαπκζεηΪ ηβθ αδδεέα πκν ΰέθεηαδ ζηκθ πζβζέκθ ηκν, εθυ ηπκλεέ, ίλέζεεηαδ ζηκ έδδκ ελέηα ηε ανησθ πκν ηβθ πλαΰηαηκπκδεέ. Θα εΪθκνθ ζσΰκ κλδζηΫθκδ ΰδα ηα πλκθσηδα ηβμ Βεεζβζέαμ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα ά ηβ ξλβζδηκπκέβζά ηβμ απσ ηκ θεκεζζβθδεσ ελΪηκμ ηεηΪ ηκ 1833. Δ αζάγεδα εέθαδ πλυηκθ σηδ ηα πλκθσηδα ανηΪ δσγβεαθ απσ ηκθ Πκλγβηά˙ δε ηα αάηβζε κ ΓεθθΪδδκμ ξκζΪλδκμ. Αετηελκθ σηδ εαδ ζηδμ εαηεεηβηΫθεμ απσ ηκνμ Άλαίεμ ηκθ 7κ αδ. πελδκξΫμ, κδ Άλαίεμ Ϋδπζαθ πλκθσηδα ζηδμ ηκπδεΫμ Βεεζβζέεμ, άηαθ δβζαδά δζζαηδεά πα-
λΪδκζβ. Σλέηκ, ξπλέμ ηα πλκθσηδα ανηΪ – πκν πκζτ ζνξθΪ παλαίδΪακθηαθ – β Βεεζβζέα δε γα εαησλγπθε θα απκηλΫοεδ ηκθ ειδζζαηδζησ σζπθ ηπθ νπσδκνζπθ Βζζάθπθ (σηδ κ αθκλδζησμ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ ηκν 1821 απσ ηκθ Γλβΰσλδκ Β‘ Ϋΰδθε δδα ηβμ ίέαμ εδ Ϊλα άηαθ Ϊενλκμ εαδ σξδ ζτηθπθκμ ηε ηβ γΫζβζβ ηκν ΠαηλδΪλξβ, δδαεβλτξηβεε απσ ηκθ ΤοβζΪθηβ αηΫζπμ ηεηΪ ηβθ Ϋεδκζά ηκν αθκλδζηκτ)εδ σζκδ ζάηελα γα άηαθ Σκτλεκδ, σππμ κδ ΜδελαζδΪηεμ ειδζζαηδζηΫθκδ. ζκ ΰδα ηβ ξλβζδηκπκέβζά ηβμ απσ ηκ θεκεζζβθδεσ ελΪηκμ (υμ εαδ ηκθ Βηθτζδκ εαδ ηβθ πελέκδκ 1950-1974) πελδζζσηελκ θηαέεδ κ Κκλαρζησμ εαδ κδ ΐαναλκέ (Ώθηδίαζδζεέα) πκν ελαηδεκπκέβζαθ εαδ εεδνηέεδζαθ ηβθ Βεεζβζέα (ηε αθηδεαθκθδεά απσζξδζβ απσ ηκ Οδεκνηεθδεσ Παηλδαλξεέκ εαδ αθηδεαθκθδεσ εαθκθδζησ), παλΪ β κλγσδκιβ αθηέζβοβ πελέ ελΪηκνμ.
89e ΠΟΛΤΘΒΨΣΕΚΔ ΏΡΥΏΕΟΣΔΣΏ ΚΏΕ ΒΞΟΤΕΏΜΟ Ώθηέ κδ αθηδξλδζηδαθκέ θα ξζενΪακνθ ησζκ εζαθλΪ ηβ εαλδέα ηκθ Υλδζηδαθδζησ, εαζσ γα άηαθ θα ηΪγκνθ, εεησμ απσ ηκθ ξλδζηδαθδεσ αθηδεικνζδαζησ, ηκθ πκζνγερζηδεσ εικνζδαζησ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ. 1) Καηαλξάθ, αθκτ β επδελΪηβζβ ηπθ Οζτηπδπθ Ϋΰδθε ηΫζπ ηβμ θλέεβμ ηβμ ίέαμ, ηβμ εκπάμ ηπθ σλξεπθ ηκν πλκβΰκτηεθκν γεκτ, αθκτ ανηά β πλΪιβ άηαθ ζτηθπθβ ηε ηκνμ νηπαθηδεκτμ Νσηκνμ, ΰδαηέ θα ηβθ επδελαηεέ εαδ ζηκνμ γθβηκτμ ηΫηκδα αθηέζβοβ; Γδαηέ ζ.ξ. θα ηβθ εΪθεδ δδεηαηκλέα σπκδκμ δδκδεεέ ηα ζηλαηετηαηα ηδαμ ξυλαμ; Ώθκτ «πσζεηκμ πΪθηπθ παηάλ». Αεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ ζνζξεηδζησμ αθηδεικνζδαζηκτ εαδ ΠκζνγεΎαμ. Οδ γεκέ ηκ ησθκ πκν εαηαζΪίαδθαθ άηαθ β πηά δτθαηβ˙ εαηαπέεααθ ηκνμ αζγεθΫζηελκνμ αθγλυπκνμ εαδ εαηαπδΫακθηαθ απσ ηκνμ δζξνλσηελκνμ γεκτμ, σππμ εέδαηε ζηκ ηηάηα πελέ Αβηκελαηέαμ. 2) ηβθ Βδδπζκζαηλδεά Ρυηβ β Βικνζέα πλσζηααε σηδ β ζηλαηδπηδεά γβηεέα δδαλεκτζε υμ ηα 46 ξλσθδα, εθυ ζηβθ Ώγάθα εαδ ηβ πΪληβ μθυηθδνδ ηδ γςή (Θκνεδδέδβμ, 1, 105˙ Πζκτηαλξκν, Φσθίσλ, 24˙ Πανζαθέαμ, 1, 26˙ Ξεθκθυθηα, Διιεληθά, 6, 4, 17). Πλαΰηαηδεσμ αθηδηδζδηαλδζησμ εαδ αθηδεικνζδαζησμ. 3) ηβθ Βδδπζκζαηλδεά επκξά, σππμ θαέθεηαδ απσ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ (Οηθνλνκ., 2) «β πελδκνζέα άηαθ αθΪ πΪζα ζηδΰηά ζηβ δδΪγεζβ ηκν ελΪηκνμ˙ αθ β πκζδηεέα εέξε αθΪΰεβ ξλβηΪηπθ, ηπκλκτζε θα δδαηΪιεδ ηδμ ΰνθαέεεμ θα ηβμ παλαδυζκνθ ηα εκζηάηαηΪ ηκνμ, ηκνμ πδζηπηΫμ θα ηβμ ξαλέζκνθ ηα δΪθεδα, ηκνμ εζαδκπαλαΰπΰκτμ θα ηβμ παλαξπλάζκνθ δπλεΪθ ηκ ζΪδδ ηβμ ζκδεδΪμ ηκνμ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 345). Δ αηκηδεά πελδκνζέα ζηβ δδΪγεζβ ηπθ αλξσθηπθ, δέξπμ δετηελβ εκνίΫθηα. 4) Σκ ελΪηκμ εέξε δδεαέπηα θα εαγκλέζεδ ζηβθ ηεθ Ώγάθα ηβθ ελΰαζέα, ζηβ δε πΪληβ ηβθ αλΰέα (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 24˙ Πκζνδετεβμ, 8, 42˙ Θεσθλαζηκμ, απ. 99). Οδεκθκηδεσμ εικνζδαζησμ. Καδ ηυλα ηα πδκ παλαθκρεΪ δεέΰηαηα Ώλξαδκεζζβθδεκτ εικνζδαζηκτ εαδ Ώλξαδκεζζβθδεάμ αθεζενγελέαμ. 5) ηβ Λκελέδα κ θσηκμ απαΰσλενε ζηκνμ Ϊθδλεμ θα πέθκνθ Ϊελαηκ κέθκ˙ ζηβ Ρσδκ, ζηβ Μέζβηκ, ζηβ Μαζζαζέα, κ θσηκμ απαΰσλενε ηκ έδδκ πλΪΰηα ζηδμ ΰνθαέεεμ (Ώγβθαέκμ, 10, 33˙ Ώδζδαθκτ, Πνηθίιε ηζηνξία, 2, 38˙ Θεσθλαζηκμ, απ. 117). Σδ γα πδεέηε εαδ ηδ δε γα πδεέηε (πδγαθσθ εαδ πυζμ εα πζείηε), ηκ Ώλξαέκ ΚλΪηκμ ηκ απκθαζέαεδ. 6) Δ θκηκγεζέα ηβμ πΪληβμ εαγσλδαε ηβθ εσηηπζβ ηπθ ΰνθαδευθ εαδ β θκηκγεζέα ηβμ Ώγάθαμ ηβθ εθδνηαζέα ηπθ ΰνθαδευθ (Ξεθκθυθηα, Λαθεδαηκνλίσλ πνιηηεία, 7˙ Θκνεδδέδβμ, 1, 6˙ Πζκτηαλξκν,Λπθνχξγνο, 9˙ Πζκτηαλξκν, φισλ). Σκ εκηηπηάλδκ εαδ β ΰεαλθηαλσηπα νπσ ηκ Ϊΰλνπθκ ηΪηδ ηκν Ώλξαέκν ΝκηκγΫηβ εαδ ηκν Ώλξαέκν ΚλΪηκνμ. 7) ηβ Ρσδκ κ θσηκμ απαΰσλενε ηκ ιτλδζηα ηβμ ΰεθδΪδαμ˙ ζηκ ΐναΪθηδκ ηδηπλκτζε ηε πλσζηδηκ σπκδκθ ελαηκτζε ζηκ ζπέηδ ηκν ινλΪθδ. ηβ πΪληβ, αθηέγεηα, κ θσηκμ απαδηκτζε θα ινλέακνθ ηκ ηκνζηΪεδ (Ώγβθαέκμ,
13, 18˙ Πζκτηαλξκν, Κιενκέλεο, 9). ΚΪηπ ηα ξΫλδα απσ ηα αλξαέα ηκτζδα ζαμ˙ (εαδ) ανηΪ αθάεκνθ ζηκ ΚλΪηκμ. 8) ηβ πΪληβ κ παηΫλαμ δεθ εέξε εαθΫθα δδεαέπηα ζηβθ εεπαέδενζβ ηκν παδδδκτ ηκν. Σα Ϊλπαααθ, ζεμ εαδ άηαθ νπκοάθδκδ ΰεθέηζαλκδ, ζηβθ ηλνθελά βζδεέα ηπθ 7 εηυθ, απσ ηκνμ ΰκθεέμ ηκνμ. Δ Ώγάθα γΫζπδζε θσηκ πκν απαΰσλενε ηβθ εεπαέδενζβ ηπθ θΫπθ ξπλέμ πλκβΰκτηεθβ Ϊδεδα ηπθ αλξυθ (Ξεθκθυθηα, Απνκλεκνλεχκαηα, 1, 2, 31). Γδαηέ; Σκ ειβΰεέ κ ζκθσμ ΠζΪηπθαμ, ανησμ πκν κ εαβηΫθκμ κ Υλνζσζηκηκμ εέξε ηβθ αηνξέα εαδ ηκ γλΪζζκμ θα ηκθ εαηαελέθεδ: «Οδ ΰκθεέμ δεθ πλΫπεδ θα αθάθκθηαδ εζετγελκδ θα ζηεέζκνθ ά θα ηβ ζηεέζκνθ ηα παδδδΪ ηκνμ ζηκνμ δδδαζεΪζκνμ πκν δδΪζειε β πκζδηεέα, ΰδαηέ ηα παδδδΪ αθάεκνθ πελδζζσηελκ ζηβθ πσζβ παλΪ ζηκνμ ΰκθεέμ ηκνμ» (Νφκνη, 804d). αθ θα ζΫΰαηε ζάηελα, αθηδεικνζδαζηδεΪ πΪθηα, σηδ ηα παδδδΪ αθάεκνθ πελδζζσηελκ «εδμ ηκ Ϋγθκμ εαδ ηδμ Ϋθκπζεμ δνθΪηεδμ» εαδ ζδΰσηελκ ζ‘ ανηκτμ πκν ηα ΰΫθθβζαθ. ΜεΰΪζκμ αθηδεικνζδαζησμ, ίΫίαδα! 9) Οδ αλξαέκδ, δάγεθ «εζετγελκδ», πκζέηεμ Ϋπλεπε θα ζνηηκλθπγκτθ ηε σζκνμ ηκνμ ελαηδεΪ εαγκλδζηΫθκνμ εαθσθεμ ηβμ ζαηλεέαμ, θα παέλθκνθ νπκξλεπηδεΪ ηΫλκμ ζε σζεμ ηδμ πκηπΫμ, θα ζνηηεηΫξκνθ ζηα δελΪ δεέπθα πλκμ ηδηά ηβμ επέζβηβμ γλβζεεέαμ ηβμ πσζβμ ελΪηκνμ. ηβθ Ώγάθα ζ.ξ. κ θσηκμ ηδηπλκτζε ανζηβλΪ σζκνμ αλθκτθηαθ θα εεπζβλυζκνθ ηα γλβζεενηδεΪ ηκνμ εαγάεκθηα (Ώγβθαέκμ, 6, 26: Ὃμ ἂθ ηὴ γέζῃ παλαζδηεῖθ, εἰζαΰέηπ εἰμ ηὸ δδεαζηήλδκθ˙ επέζβμ Πκζνδετεβμ, 8, 46˙ Ονζπδαθσμ, ζξσζ. ζηκ ΑβηκζγΫθβ Καηά Μεηδίνπ). ηβθ ζαηλεηΫθβ απσ ηκνμ Νααέ, ηκθ εΪγε θαζέζηα εαδ εΪπκδκνμ «αηεζκδβηκελΪηεμ» Ώλξαέα πΪληβ ηα πλΪΰηαηα άηαθ αεσηβ ξεδλσηελα: σπκδκμ δεθ Ϋπαδλθε ηΫλκμ ζ‘ ανηΪ ηα δελΪ δεέπθα (πκν δδειΪΰκθηαθ εαγβηελδθΪ), έζησ θαη παξά ηε ζέιεζή ηνπ, Ϋπανε αηΫζπμ θα ζνΰεαηαζΫΰεηαδ αθΪηεζα ζηκνμ πκζέηεμ (ΏλδζηκηΫζβ, Πνιηηηθά, 2, 6, 2). ΚαηΪ ηβθ ηεζεηά ηβμ εθβζδεέπζάμ ηκν, σηαθ ΰδθσηαθ δεεησμ πμ πκζέηβμ ηκν ελΪηκνμ, κ θΫκμ Ϋπλεπε θα κλεδζηεέ σηδ γα ζΫίεηαδ πΪθηα ηβ γλβζεεέα ηβμ πσζβμ (Πκζνδετεβμ, 8, 106: εαὶ ἱελὰ ηὰ πάηλδα ηδηήζπ). ηβθ Ώγάθα, πλδθ αθαζΪίκνθ κδ εθθδΪ Ϊλξκθηεμ ηα εαγάεκθηΪ ηκνμ, ειεηΪακθηαθ απσ επδηλκπΫμ, κδ κπκέεμ ηκνμ λυηαΰαθ, ηεηαιτ Ϊζζπθ, αθ πδζηετκνθ ζηκνμ γεκτμ: «ηαθ κδ Ϊλξκθηεμ νπκίΪζζκθηαδ ζε ειΫηαζβ, ηκνμ λπηκτθ πλυηα (...). Καησπδθ ηκνμ λπηκτθ αθ πδζηετκνθ ζηκθ Ώπσζζπθα ηκθ παηλυκ εαδ ζηκ Αέα ηκθ Ϋλεεδκ εαδ πκτ ίλέζεκθηαδ ηα δελΪ ηκνμ» (ΏλδζηκηΫζβ, Αζελαίσλ πνιηηεία, 55, 3). Βέθαδ πλκθαθάμ β γλβζεενηδεά εζενγελέα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ «κνηαθδζηΫμ»! Ώεσηβ εαδ κδ θεκαΰκλαζηΫθκδ δκτζκδ εθσμ ζπδηδκτ Ϋπλεπε θα αζπΪακθηαθ ηβθ κδεκΰεθεδαεά ζαηλεέα (ΑβηκζγΫθβ, ΚαηΪ ηεθΪθκν, 1, 74˙ ΏλδζηκηΫζβ, Οηθνλνκηθά, 1, 5˙ ΚδεΫλπθα, De legibus, 2, 8 εαδ 2, 11). Βπέζβμ ζηβθ Βδδπζκζαηλδεά Ώλξαδσηβηα ζνθδζηκτζαθ πκδθδεΪ εκζΪζδηεμ πλΪιεδμ β αηθδζίάηβζβ εαδ β απδζηέα πλκμ ηκθ πκζδκτξκ γεσ, ηβθ επέζβηβ γλβζεεέα ηβμ αλξαέαμ Πσζβμ-ΚλΪηκνμ (Ξεθκθυθηα, Απνκλεκνλεχκαηα, 1, 1) εαδ β πλκζππδεά εδζαΰπΰά ζηβθ πσζβ ηδαμ ηβ αθαΰθπλδζηΫθβμ απσ ηκ ΚλΪηκμ ιΫθβμ ηεζεηκνλΰέαμ ά ζαηλεέαμ πλκμ ιΫθβ γεσηβηα (ΑβηκζγΫθβ, Πεξί ηεο παξαπξεζβείαο, 281˙ Πξνο Βνησηφλ πεξί πξνηθφο κεηξψαο, 9˙ Πξνο Βνησηφλ πεξί ηνπ νλφκαηνο, 9˙ Αδκθτζδκν ΏζδεαλθαζζΫα, Πεξί Γεηλάξρνπ, 11). Σσζκ αθηδεικνζδαζηδεσ άηαθ ηκ αλξαέκ ελΪηκμ αθαθκλδεΪ ηε ηκ αηκηδεσ δδεαέπηα ζηβθ επδζκΰά ηκν πλκμ ζαηλεέα γεκτ, πκν πκζζκέ εαηαδδεΪακθηαθ ΰδα αζΫίεδα αεσηβ εαδ πλκμ ηδμ επέζβηα αθαΰθπλδζηΫθεμ γεσηβηεμ, ζσΰπ ηδαμ δδδπηδεάμ ζαηλενηδεάμ ηκνμ πλΪιβμ, δέξπμ θα πλκςπΪλξεδ θσηκμ πκν θα ηβθ εαηαδδεΪαεδ πμ αζΫίεδα (Ώθδκεέδβμ, 1, 113). Έηζδ κ εαγΫθαμ εδθδτθενε. 10) Δ ελαηδεΪ επδίαζζσηεθβ πκζνγερζηδεά γλβζεεέα άηαθ ησζκ λαηζδζηδεά, υζηε «εαθεέμ, ηβ πκζέηβμ, δεθ εέξε δδεαέπηα θα παλενλεγεέ ζηδμ γνζέεμ. Έθα εαδ ησθκ ίζΫηηα ηκν ιΫθκν αλεκτζε ΰδα θα ηκζτθεδ ηβθ δελά πλΪιβ» (Πζκτηαλξκν, Ννπκάο, 9 εαδ Κάκηιινο, 20˙ Αδκθτζδκμ Ώζδεαλθαζζετμ, 2, 66˙ Πανζαθέαμ, 5, 15). «Οδ εγθδεκέ γεκέ δεθ επδγνηκτθ θα δεξγκτθ γνζέεμ εαδ πλκζενξΫμ παλΪ ησθκθ απσ ηκθ πκζέηβ˙ αππγκτθ ηκθ ιΫθκ˙ ηκν απαΰκλετεηαδ β εέζκδκμ ζηκνμ θακτμ ηκνμ˙ β παλκνζέα ηκν ζηδμ ηεζεηΫμ απκηεζεέ δελκζνζέα. Ο πκθηέθδεαμ πκν εΪθεδ γνζέα ζηκ τπαδγλκ, Ϋξεδ εαζνηηΫθκ ηκ εεθΪζδ, "ΰδαηέ δεθ πλΫπεδ θα αθηδελτζεδ, εαηΪ ηβ ζηδΰηά πκν ίλέζεεηαδ ηπλκζηΪ ζηβθ δελά θζσΰα, πλκζθΫλκθηαμ γνζέα ζηκνμ εγθδεκτμ γεκτμ, ηκ πλσζππκ εΪπκδκν ιΫθκν εαδ δδαηαλαξγεέ Ϋηζδ β δελά πλΪιβ" (ΐδλΰέζδκν,Αηλεηάδα, 3, 406)» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 299). Οδ ιΫθκδ δεθ εέξαθ δδεαέπηα δδδκεηβζέαμ, κτηε ζηβθ Ώγάθα κτηε ζηβ Ρυηβ. Αεθ εέξε δδεαέπηα ΰΪηκν ά πΪθηπμ κ ΰΪηκμ ηκν δεθ άηαθ αθαΰθπλδζηΫθκμ (Fustel De Coulanges, Ζ αξ-
ραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 302). Γδ‘ ανησ, επεδδά δεθ ηπκλκτζαθ κδ εΪηκδεκδ δτκ πσζεπθ-ελαηυθ θα ζαηλετκνθ ηκνμ έδδκνμ γεκτμ (Ϊλα εαδ θα εέθαδ δνθΪηεδ δζσηδηκδ πκζέηεμ εθσμ εκδθκτ ελΪηκνμ), αθ ηκ Ϋθα απ‘ ηα δτκ ελΪηβ εαηαεηκτζε ηβθ Ϊζζβ πσζβ-ελΪηκμ, ησηε «β εδζδκξά ηπθ θδεβηΫθπθ ηΫζα ζηκ ελΪηκμ ηπθ θδεβηυθ άηαθ ηδα ζεΫοβ πκν δεθ πΫλαζε πκηΫ απσ ηκ ηναζσ εαθεθσμ. Δ πσζβ-ελΪηκμ εέξε γεκτμ, εέξε τηθκνμ, ΰδκληΫμ, θσηκνμ, πκν απκηεζκτζαθ πκζτηδηβ εζβλκθκηδΪ ηπθ παηΫλπθ ηβμ˙ δεθ εέξε ζεκπσ θα ηα ηκδλαζηεέ ηε ηκνμ θδεβηΫθκνμ. (...) ΚΪγε θδεβηάμ, επκηΫθπμ, εέξε θα επδζΫιεδ ηβθ εαηαζηλκθά ηβμ θδεβηΫθβμ πσζβμ εαδ ηβθ εαηΪζβοβ ηβμ ΰβμ ηβμ απσ ηβ ηδα ά ηβθ απσδκζβ ηβμ αθειαληβζέαμ ηβμ απσ ηβθ Ϊζζβ. ΜΫζβ κδσμ δεθ νπάλξε» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 315-316). 11) Σκ κζΫγλδκ αιέπηα σηδ β ζπηβλέα ηκν ΚλΪηκνμ απκηεζεέ ηκθ νπΫληαηκ θσηκ δδαηνπυγβεε εαηΪ ηβθ Βδδπζκζαηλδεά Ώλξαδσηβηα (ΚδεΫλπθ, De legibus, 3, 3), αθηέγεηα ηε ηβθ ξλδζηδαθδεά αθηέζβοβ πκν πελδΰλΪοαηε παλαπΪθπ. 12) Δ δτθαηβ ηκν αλξαέκν ΚλΪηκνμ ζηδμ ονξΫμ ηπθ πκζδηυθ άηαθ ηΫηκδα πκν εαηΫπθδΰε αεσηβ εαδ ηα παηλδεΪ αδζγάηαηΪ ηκνμ. Έηζδ, ηεηΪ ηβθ ηΪξβ ηπθ Λετεηλπθ, σηαθ αθαεκδθυγβεε β άηηα ηκν ζπαληδαηδεκτ ζηλαηκτ ζηκνμ παληδΪηεμ εαδ παληδΪηδζζεμ εαγυμ εαδ κ ξαησμ ηπθ πελδζζσηελπθ ζηλαηδπηυθ, ηβθ Ϊζζβ ηΫλα, ζΫεδ κ Ξεθκθυθηαμ (Διιεληθά, 6, 16) ζηβθ πσζβ Ϋίζεπεμ θα ενεζκθκλκτθ ξαλκτηεθκδ εαδ ξαηκΰεζαζηκέ εεεέθκδ πκν ηα παδδδΪ ηκνμ εέξαθ ζεκηπγεέ, εθυ εεεέθκδ πκν ηα παδδδΪ ηκνμ εέξαθ ζπγεέ εαδ δεθ εέξαθ ζεκηπγεέ άηαθ γζδηηΫθκδ εαδ Ϋηκδαααθ δνζηνξεέμ. 13) Αεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε ηκθ... νπελθδζεζετγελκ αθηδεικνζδαζηδεσ θσίκ εαδ ηλσηκ ηπθ πκζνγερζηυθ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, σππμ ηκθ πελδΰλΪθεδ κ ΠζΪηπθαμ (Πνιηηεία, 330d-e εαδ 364 b-e), κδ κπκέκδ, σζκ πζβζέαααθ ηα ΰβλαηεδΪ, ησζκ ηλσηαααθ ηε ηβ ζεΫοβ ηπθ ίαζαθδζηβλέπθ ηκν Άδβ εαδ «πβδκτζαθ ηΫζα ζηκθ τπθκ, ζαθ ηα παδδδΪ» εαδ ΰδ‘ ανησ Ϋηλεξαθ απσ Μνζηάλδα ζε Μνζηάλδα, θα ηνβγκτθ εαδ θα εαγαλγκτθ, υζηε θα ηβθ ηδηπλκτθηαδ ζηα ηεηαγαθΪηδα ίαζαθδζηάλδα ηκν πκζνγερζηδεκτ ΜεηΫπεδηα˙ Ϊζζκδ εαζκτζαθ ηΪθηεδμ, ηεζεηκνλΰκτμ εαδ Ϊζζκνμ, υζηε θα ειδζεπγκτθ απσ ηα αηαληάηαηΪ ηκνμ εαδ θα ηβ ίαζαθέακθηαδ ζηκθ ΚΪηπ Κσζηκ. Έθαθ εδδπζκζαηλδεσ ΚΪηπ Κσζηκ πκν δεθ άηαθ – ΰδα ηκνμ αλξαέκνμ ΠκζνγερζηΫμ – πζΪζηα ηβμ ζκΰκηεξθδεάμ θαθηαζέαμ ηκνμ, σππμ κδ ζτΰξλκθκδ αθηδεικνζδαζηΫμ πδζηετκνθ, αζζΪ Ϋθα ηλκηελσ ηΫλκμ, πκν εαδ κδ γεκέ θκίσθηκνζαθ (ΕζδΪδαμ Τ, 64-65 εαδ Οδτζζεδαμ π, 6-9) ! Ώνηά άηαθ β «δέξπμ ητοεδμ εαδ θσίκ» ΠκζνγεΎα. Ώεσηβ εαδ κδ ηεζεηκνλΰέεμ Ϋπλεπε θα ΰέθκθηαδ ηε ζνΰεεελδηΫθκ ηλσπκ, ηα ζσΰδα θα πλκθΫλκθηαδ ηε ανζηβλΪ εαγκλδζηΫθβ πλκθκλΪ, δδσηδ – κδ ΠκζνγερζηΫμ πέζηεναθ – αζζδυμ κδ γεκέ δεθ δεζηετκθηαθ απσ ηα ισλεδα εαδ κδ γθβηκέ εδθδτθεναθ απσ ηβθ κλΰά ά ηβθ αδδαθκλέα ηκνμ. 14) Έξκνηε εΪθεδ ζσΰκ ΰδα ηβ ζνζζυλενζβ ηελΪζηδκν πζκτηκν, ηΫζπ απαηεπθέζηδεπθ ηαεηδευθ, πκν πΫηνξαθ ηα παΰαθδζηδεΪ δελαηεέα. Οδ Βγθδεκέ δελεέμ ηβμ Όζηελβμ Ώλξαδσηβηαμ, ζτηθπθα ηε ηδμ επδζηκζΫμ ηκν Εκνζδαθκτ «πέθκνθ ζηα εαπβζεδΪ, αζεκτθ επαΰΰΫζηαηα εαδ ελΰαζέεμ αδζξλΫμ εαδ εαεσθβηεμ» (430c). «Βέθαδ θηλκπά, ηβ ζηδΰηά πκν κδ αζείεέμ Γαζδζαέκδ ηλΫθκνθ εκθηΪ ζηκνμ δδεκτμ ηκνμ εαδ ηκνμ δδεκτμ ηαμ, θα ζηελκτθηαδ κδ δδεκέ ηαμ ηβ ίκάγεδΪ ηαμ» (430d) ΰλΪθεδ κ Εκνζδαθσμ, δεέξθκθηαμ πυμ πελθκτζαθ ηκθ εαδλσ ηκνμ κδ ΠαΰαθδζηΫμ δελεέμ. Βπέζβμ ηκ ιαθαηκθέαεδ «Νκηέαπ σηδ, επεδδά ζνθΫίβ θα παλαίζΫπκθηαδ κδ θηπξκέ απσ ηκνμ [ΠαΰαθδζηΫμ] δελεέμ, εηπθετζηβεαθ κδ αζείεέμ Γαζδζαέκδ θα αθαζΪίκνθ ηκτηβ ηβ θδζαθγλππέα», ΰλΪθεδ ζηκθ Παΰαθδζηά αλξδελΫα Θεσδπλκ (θνζδεΪ, δεθ εηπθετζηβεαθ απσ ηα αδδΪθκλα ΰδα ηβ θηπξκζκΰδΪ παΰαθδζηδεΪ δελαηεέα, κδ Υλδζηδαθκέ). Έηζδ, κ πζκτηκμ πκν κδ απζκέ ΒδδπζκζΪηλεμ πλκζΫθελαθ ζηα παΰαθδζηδεΪ δελΪ Ϋηεθε αξλβζδηκπκέβηκμ, ζνζζπλενσηαθ ζ‘ ανηΪ, πλκμ ηεΰΪζβ ξαλΪ ηκν πκζνγερζηδεκτ δελαηεέκν, ηκ κπκέκ ΰδθσηαθ αΪηπζκνηκ εαδ ηπκλκτζε θα επεηίαέθεδ ζηδμ πκζδηδεκ-κδεκθκηδεΫμ νπκγΫζεδμ ηβμ πσζβμ. 15) Σκ Ώλξαέκ ΚλΪηκμ εέξε απσζνηκ δδεαέπηα θα επδίΪζζεδ ζηκνμ πκζέηεμ ηκν θα παθηλετκθηαδ εαδ ηδηπλκτζε σζκνμ δεθ παθηλετκθηαθ ά αλΰκτζαθ θα παθηλενηκτθ ά Ϋεαθαθ «εαεσ – εαεσ εαηΪ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΚλΪηκνμ, ίΫίαδα – ΰΪηκ». Ο Αδκθτζζδκμ Ώζδεαλθαζζετμ πκν εέξε ειεηΪζεδ ηα αλξαέα ξλκθδεΪ ηβμ Ρυηβμ, ζΫεδ (IX, 22) σηδ αθαεΪζνοε Ϋθαθ παζαδσ θσηκ πκν νπκξλΫπθε ηκνμ θΫκνμ θα παθηλετκθηαδ. Σα έδδα ζΫεδ εδ κ ΚδεΫλπθαμ (De legibus, 3, 2) εδ κ Πκζνδετεβμ (3, 48) ΰδα ηδμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ. «ΚαηΪ ηκθ ξεδηυθα κδ Ϊλξκ-
θηεμ δδΫηαζζκθ ηκνμ αΰΪηκνμ θα πελδΫλξπθηαδ ΰνηθκέ ενεζδευμ ηβθ αΰκλΪθ, ανηκέ δε, εαγ‘ σθ ξλσθκθ πελδεθΫλκθηκ, απάΰΰεζζκθ ηλαΰκνδκτθηεμ Ϋθ πκέβηα, ηκ κπκέκθ εέξε εαηαζεεναζγά δδα ηβθ δδδεάθ ηπθ πελέπηπζδθ, σηδ δβζαδά δδεαέπμ νπκίΪζζκθηαδ εδμ ανηάθ ηβθ ηδηπλέαθ, δδσηδ επδδεδεθτκνθ αθνπαεκάθ εδμ ηκνμ θσηκνμ ηβμ παηλέδκμ. Βπέζβμ κδ Ϊΰαηκδ εέξκθ απκζηελβγά ηπθ ηδηβηδευθ δδαελέζεπθ εαδ ηπθ πελδπκδάζεπθ, ηαμ κπκέαμ κδ θΫκδ εζνθάγδακθ θα πλκζθΫλκνθ εδμ ηκνμ ηεΰαζτηελκνμ ηπθ εαηΪ ηβθ βζδεέαθ» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 15). ΦνζδεΪ, κ ζσΰκμ πκν ηκ Ώλξαέκ ΚλΪηκμ ηδηπλκτζε ηβθ επδζκΰά θα ηΫθεδμ αθτπαθηλκμ δεθ άηαθ ηεηαθνζδεσμ κτηε απσ «αΰΪπβ ΰδα ηβ απά», αζζΪ εικνζδαζηδεσμ: Ϋπλεπε θα παλΪΰκθηαδ ζνθεξυμ ελεαησηααεμ-«πκζεηδεΫμ ηβξαθΫμ» πκν γα ζεκηυθκθηαθ ζηκνμ ίζαευδεδμ Ϊπεδλκνμ εθδκεζζβθδεκτμ εηθτζδκνμ πκζΫηκνμ ηβμ πσζβμ-ΚλΪηκνμ. 16) «ΐζΫπκνηε ζηκ Ρπηαρεσ Αέεαδκ εαδ ηκ ίλέζεκνηε επέζβμ ζηκ δέεαδκ ηπθ Ώγβθυθ σηδ κ παηΫλαμ ηπκλκτζε θα πκνζάζεδ ηκ ΰδκ (Πζκτηαλξκν, φισλ, 13˙ Αδκθτζδκμ Ώζδεαλθαζζετμ, 2, 26˙ ΓΪδκμ, 1, 117, 132˙ Ονζπδαθσμ, 10, 1˙ Σέηκμ Λέίδκμ, 41, 8)» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 143). Ο Πζκτηαλξκμ αθαθΫλεηαδ ζε «παδδδΪ» εδ σξδ απζυμ ζε «ΰδκ». 17) Εζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ππμ κδ εγθδεκέ δελεέμ εεζΫΰκθηαθ εαδ δεθ νπάλξε εΪζηα δελΫπθ εαηΪ ηβθ πλκξλδζηδαθδεά επκξά. Σσηε ΰδαηέ ηκ παθΪλξαδκ ΰΫθκμ ηπθ Βνηκζπέδπθ ΰδα δτκ πελέπκν ξδζδεηέεμ δδεηάλβζε ηκ πλκθσηδκ ηβμ πλπγδελκνλΰέαμ ζηα Μνζηάλδα; Σσηε ΰδαηέ ηκ Ώγβθαρεκ ΰΫθκμ ηπθ Λνεκηδδυθ δδαηβλκτζε ηκ εζβλκθκηδεσ πλκθσηδκ ηβμ δδαδκνξέαμ; Σα ηνζηάλδα ηπθ Φζνυθ αθάεαθ ζηβθ κδεκΰΫθεδα ηπθ Λνεκηδδυθ˙ ηβθ δΫλεδα ηβμ ΏγβθΪμ ΠκζδΪδαμ εαδ ηκθ δελΫα ηκν Πκζεδδυθα ζηκ ΒλΫξγεδκ ηκνμ Ϋπαδλθαθ απσ ηκνμ ΒηεκίκνηΪδεμ (M. Nilsson, Ζ Αξραία Διιεληθή Θξεζθεία, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 260). Σκ πλκθσηδκ ηβμ αλδζηκελαηέαμ, β ειάΰβζβ ηπθ Ϊΰλαθπθ παλαδσζεπθ, ζηβθ Ώγάθα επΫαβζε. Οδ ειβΰβηΫμ ηπθ δελυθ θσηπθ άηαθ πΪθηα ηΫζβ ηβμ αλδζηκελαηέαμ, εέηε ηκνμ εέξε ειεζΫιεδ κ ζασμ εέηε ηκνμ εέξαθ νπκδεέιεδ κδ Αεζθκέ (M. Nilsson, Ζ Αξραία Διιεληθή Θξεζθεία, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 257). ηβθ Ώγάθα ζνθΫίαδθε ζνξθΪ κδ εΪηκξκδ ηκν δελαηδεκτ αιδυηαηκμ ΰδα ηδαθ κλδζηΫθβ ζαηλεέα θα πελδκλέακθηαδ ζηα ηΫζβ ηδαμ κλδζηΫθβμ κδεκΰΫθεδαμ. Ώθηδδβηκελαηδεσηβηα εαδ ζ‘ ανησθ ηκθ ηκηΫα επδδεδεθτεδ κ Πκζνγερζησμ. «Μδα αεσηβ πζΪθβ αθΪηεζα ζηδμ ησζεμ εαδ ησζεμ ηβμ αθγλππσηβηαμ εέθαδ θα πδζηετεδ εαθεέμ ππμ ηκ αλξαέκ ΚλΪηκμ παλεέξε εζενγελέεμ ζηκθ Ϊθγλππκ. Αεθ εέξε εαθ ηβθ δδΫα ηβμ εζενγελέαμ. Αεθ πέζηενε σηδ ηπκλκτζε θα νπΪλιβ κπκδκδάπκηε δδεαδπηα απΫθαθηδ ζηβθ πκζδηεέα εαδ ηκνμ γεκτμ ηβμ. Θα δκτηε σηδ ηκ πκζέηενηα Ϊζζαιε πκζζΫμ θκλΫμ ζξάηα˙ αζζΪ β θτζβ ηκν ΚλΪηκνμ Ϋηεδθε πελέπκν έδδα εαδ β παθηκδνθαηέα ηκν δεθ ηεηλδΪζγβεε πκηΫ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 350). Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκθ «αθηδεικνζδαζηά» ΏλδζηκηΫζβ, πκν γεπλκτζε «παλΫείαζβ» ηβ δβηκελαηέα, ηκθ ΔλΪεζεδηκ, πκν δζξνλδασηαθ «Νσηκμ εέθαδ εαδ β πεδγαλξέα ζηβ γΫζβζβ ηκν εθσμ» (απ. 33), «Παέλθκνθ ηκθ σξζκ ΰδα δΪζεαζσ ηκνμ, ξπλέμ θα ιΫλκνθ σηδ κδ πκζζκέ εέθαδ εαεκέ εαδ κδ ζδΰκδ εαζκέ» (απ. 104), ηκθ Πζκτηαλξκ πκν πλκηεέθεδ λβηΪ ηβθ ηκθαλξέα πμ ηκ πκζέηενηα πκν ζηβλέαεδ ηΫζεδα ηβθ αλεηά, ηκθ «πλκκδενηδεσ» Βπέεκνλκ πκν πλκηέηβζε ηκ «αάζε ζηα ελνθΪ», δβζαδά πλσηεδθε ηβθ αδδαθκλέα ΰδα ηκ θαδθσηεθκ ηβμ εικνζέαμ, ηκνμ ηΪξα «αθαλξδεκτμ» Κνθδεκτμ πκν πλκηδηκτζαθ ηβ δδΫικδκ ηβμ αηκηδεάμ αζβηεέαμ αθηέ εΪπκδαμ ζνΰεεελδηΫθβμ, εκδθπθδεΪ εθαλησζδηβμ θδζκζκθδεάμ αθηδπλσηαζβμ ζηκθ Βικνζδαζησ, ά ηκνμ θδζκλπηαέκνμ ηπδεκτμ (κ αθηδεικνζδαζηάμ… ΏνηκελΪηπλ ΜΪλεκμ Ώνλάζδκμ άηαθ ηπδεσμ, θνζδεΪ!), ηκνμ Νεκπζαηπθδεκτμ Πλσεζκ, ΕΪηίζδξκ, θνζδεΪ ηκθ Πζπηέθκ, πκν αδδαθσλβζαθ πδκ επδδεδεηδεΪ απσ σζκνμ ΰδα ηκθ εικνζδαζησ ηβμ επκξάμ ηκνμ – ζα θα ακτζαθ άδβ ζηκθ εσζηκ ηπθ Εδευθ, σπκν δεθ εηέγεηκ αάηβηα εικνζέαμ εαδ εικνζδαζηκτ – εαδ εέθαδ αάηβηα αθ ΰθυλδααθ ηβ ζΫιβ «δβηκελαηέα», ά ηκθ ΠζΪηπθα, ηκθ εαηεικξάθ Έζζβθα, πκν ίλέαεδ αδζξλΪ εαδ εδλπθετεηαδ αεσηβ πδκ αδζξλΪ, ζε Ϋθα απέζηενηα κΰευδεμ παλαζάλβηα (Πνιηηεία, 555b-565a), ηβ δβηκελαηέα (ηβ γεπλεέ ηκ πλκηεζενηαέκ ξεδλσηελκ πκζέηενηα πλδθ ηκ ξεέλδζηκ (545c) ίΪακθηαμ ηλέα Ϊζζα εαζτηελα πκζδηετηαηα απσ πΪθπ ηβμ) εαδ ηκθ δβηκελαηδεσ ητπκ αθγλυπκν: «Δ ηεηΪίαζβ απσ ηβθ κζδΰαλξέα ζηβ δβηκελαηέα ΰέθεηαδ ηε ηβθ απζβζηέα θα ανιάζεδ εαθεέμ ηβθ πελδκνζέα ηκν» (565b), ζηβ δβηκελαηέα ηπκλεέμ «θα ηβθ Ϋξεδμ ηβθ νπκξλΫπζβ θα αθαζαηίΪθβμ εαηέα δβησζδα ζεδηκνλΰέα, κτηε πΪζδ θα νπαεκτμ ζε εαηηδΪ εικνζέα, εΪθ δεθ γΫζβμ, κτηε θα πβΰαέθεδμ ζηκθ πσζεηκ, εθυ κδ Ϊζζκδ πβ-
ΰαέθκνθ, κτηε θα Ϋξβμ εδλάθβ, σηαθ Ϋξκνθ κδ Ϊζζκδ, αθ δεθ ηκ επδγνηεέμ εζτ, ά, εΪθ εαθεέμ θσηκμ ζκτ απκεζεέεδ ηκ δδεαέπηα θα ΰέθβμ Ϊλξκθηαμ εαδ δδεαζηάμ, εζτ ηκζαηατηα θα ΰέθεζαδ, εΪθ ζκν εαηΫίεδ ζηκ εεθΪζδ» (557e) εαδ «Αεθ Ϋηνξε θα δβμ ηΫζα ζε ηδα ηΫηκδα [δβηκελαηδεά] πκζδηεέα αθγλυπκνμ πκν δδεΪζηβεαθ ζε γΪθαηκ ά ζε εικλέα, θα ηΫθκνθ εαδ θα ηλδΰνλθκτθ εζετγελκδ εαδ ζα θα ηβ ηκνμ πλκζΫξεδ εαθεέμ, θα πελδθΫλπθηαδ αλεδηΪθδκδ εαηαηεζέμ ζηβθ αΰκλΪ ζαθ άλπεμ;» (558a) εαδ «ξπλέμ [β δβηκελαηδεά πκζδηεέα] θα εθδδαθΫλεηαδ δδσζκν θα ΰθπλέζβ ηε πκδα πλκπαλαζεενά Ϋλξεηαδ εαθεέμ θα αζξκζβγά ηε ηβθ πκζδηδεά, ηκθ πελδίΪζζεδ ηε σζβ ηβμ ηβθ εεηέηβζβ, εαδ ηβθ νπκζηάλδιβ, αλεεέ ησθκ εεεέθκμ θα δδαεβλτηηβ σηδ εέθαδ θέζκμ ηκν ζακτ. ΜεΰΪζβ, πλαΰηαηδεΪ, ΰεθθαδκθλκζτθβ» (558b) εαδ «κθκηΪακθηαμ ηβθ ανγαδλεζέα εαγπζπλεπδζησ, ηβθ αθαλξέα εζενγελέα, ηβθ αεκζαζέα ηεΰαζκπλΫπεδα εαδ ηβθ αθαέδεδα αθδλεέα» (560e) εαδ «κ [δβηκελαηδεσμ] Ϊθγλππκμ αβ ξπλέμ θα εΪθεδ εαηδΪ δδΪελδζβ αθΪηεζα ζηδμ αθαΰεαέεμ εαδ ζηδμ πελδηηΫμ βδκθΫμ, πκν ΰδα θα ηδμ δεαθκπκδά δεθ ζκΰαλδΪαεδ κτηε ξλάηαηα κτηε εσπκνμ κτηε ξλσθκ» (561a) εαδ «σζκνμ πκζέηεμ ειαεκζκνγκτθ θα νπαεκτθ ζηκνμ Ϊλξκθηεμ, ηκνμ ειενηεζέαεδ [= β δβηκελαηδεά εκδθά ΰθυηβ] ζΫΰκθηαμ σηδ εέθαδ εγεζσδκνζκδ εαδ δεθ αιέακνθ ηέπκηα» (562d) εαδ, απσ ηβθ πκζζά εζενγελέα ηβμ δβηκελαηέαμ, εαηΪ ηκθ ΠζΪηπθα, (πλκζΫιηε ηκθ εδλπθδεσ ησθκ) «γα εδζξπλάζεδ εαδ ηΫζα ζηκνμ εσζπκνμ ηβμ κδεκΰΫθεδαμ εαδ ζηκ ηΫζκμ ηκ ηέαζηα ηβμ αθαλξέαμ γα ηεηαδκγά εαδ ζ‘ ανηΪ αεσηβ ηα εαηκδεέδδα αυα. Οδ παηΫλεμ γα ζνθβγέζκνθ θα γεπλκτθ ηα παδδδΪ ηκνμ έζκνμ εαδ σηκδκνμ ηπθ εαδ θα θκίκτθηαδ ηκνμ ΰδκνμ ηκνμ, ηκ έδδκ εαδ πΪζδ κδ ΰδκδ ηκνμ παηΫλεμ, εαδ κτηε γα ζΫίκθηαδ κτηε γα θκίκτθηαδ ηκνμ ΰκθεέμ ηκνμ, ΰδα θα εέθαδ ίΫίαδα εζετγελκδ. Οδ ηΫηκδεκδ γα ειδζπγκτθ ηε ηκνμ πκζέηεμ, κδ πκζέηεμ ηε ηκνμ ηΫηκδεκνμ εαδ κδ ιΫθκδ επέζβμ. Ο δΪζεαζκμ θκίΪηαδ εαδ πελδπκδεέηαδ ηκνμ ηαγβηΫμ ηκν, κδ ηαγβηΫμ εαηηδΪ ζβηαζέα δε δέθκνθ ζηκνμ δΪζεαζκνμ, κδ ΰΫλκθηεμ ηδηκτθηαδ ηκνμ ηλσπκνμ ηπθ θΫπθ, ΰδα θα ηβ γεπλκτθηαδ ηΪξα θκληδεκέ εαδ δεζπκηδεκέ. ΏζζΪ β πδκ αθνπσθκλβ εαηΪξλβζβ ηβμ εζενγελέαμ, πκν ζνηίαέθεδ ζε ηδα ηΫηκδα [δβηκελαηδεά] πκζδηεέα, εέθαδ θα ίζΫπεδμ ηκνμ δκτζκνμ εαδ ηδμ δκτζεμ θα απκζαηίΪθκνθ σξδ ηδελσηελβ εζενγελέα απσ εεεέθκνμ πκν ηκνμ αΰσλαζαθ. Βζβζησθβζα θα ππ πσζβ δζκθκηέα εαδ εζενγελέα επδελαηεέ εεεέ ζηδμ ηεηαιτ αθδλυθ εαδ ΰνθαδευθ ζξΫζεδμ. Θα δνζεκζετκθηαθ εαθεέμ θα ηκ πδζηΫοβ, αθ δεθ ηκ ‗ίζεπε ανησ, πσζκ εαδ ανηΪ ηα αυα, πκν ίλέζεκθηαδ ζηβθ νπβλεζέα ηπθ αθγλυππθ, απκζαηίΪθκνθ εδυ ηεΰαζτηελβ εζενγελέα απσ παθηκτ αζζκτ. ηκ ηΫζκμ εαηαθηκτθ θα ηβ ζκΰαλδΪακνθ εαγσζκν εαδ ηκνμ θσηκνμ, εέηε ηκνμ ΰλαπηκτμ εέηε ηκνμ Ϊΰλαθκνμ, ΰδα θα ηβθ Ϋξκνθ εαθΫθαθ απκζτηπμ ετλδκ» (562e-563d) εαδ «εκζζβηΫθκδ ΰτλπ ζηκ ίάηα εΪθκνθ θαζαλέα εαδ δεθ επδηλΫπκνθ ζε εαθΫθαθ θα Ϋξβ αθηέγεηβ ΰθυηβ» (564d) εαδ (επδελδηδεΪ) «κδ αλξβΰκέ [ηβμ δβηκελαηέαμ] εαηκλγυθκνθ θα αθαδλκτθ ηδμ πελδκνζέεμ ηπθ πζκνζέπθ εαδ θα ηδμ ηκδλΪακνθ ζηκ ζασ, αθκτ, εθθκεέηαδ, ανηκέ ελαηάζκνθ ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ» (565a). τηθπθα ηε ηκθ ΠζΪηπθα ζκδπσθ, πλΫπεδ θα εαηαλΰβγεέ β δβηκελαηέα επεδδά ζνηίαέθκνθ ηα ειάμ: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Δ δβηκελαηέα εΰεαγδδλτεηαδ ζσΰπ απζβζηέαμ ηκν ζακτ εαδ ηπθ αλξβΰυθ ηκν ΰδα ξλάηα. ηβ δβηκελαηέα Ϋξεδμ ηκ δδεαέπηα θα ηβθ νπαεκτμ ζηκνμ θσηκνμ. ηβ δβηκελαηέα κδ εαεκέ ενεζκθκλκτθ αηδηυλβηκδ. ηβ δβηκελαηέα επδελαηεέ β εαεέα εδ σξδ β αλεηά. ηβ δβηκελαηέα δεθ ηπκλεέ εαθεέμ θα εεθλΪζεδ αθηέγεηβ Ϊπκοβ (!) ηβ δβηκελαηέα επδελαηεέ ξΪκμ εδ αθαλξέα εαδ σξδ ενθκηέα. ηβ δβηκελαηέα κδ πκζέηεμ δεθ ηπκλκτθ θα ιεξπλέζκνθ ηκ πελδηησ απσ ηκ αθαΰεαέκ.
Ώπκζδππάζαηε ηβθ ΰθυηβ ηπθ ζκθδζηυθ ηκν 5κν αδ. πελέ δβηκελαηέαμ, ΰδαηέ ανηκέ ησζδμ ησζηβζαθ θα οεζζέζκνθ εΪηδ πελέ γευθ, ηκνμ εισλδααθ ά ηκνμ Ϋεαδΰαθ ηα ΰλαπηΪ: Σκθ Πλπηαΰσλα (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IX, 52), ηκθ Ώθαιαΰσλα (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 12-13), ηκθ Πλσδδεκ (κτδα, ΏλδζηκθΪθβμ, απ. 490, ηκθ Αδαΰσλα ηκθ Μάζδκ (Λνζέαμ 6.17˙ ΏλδζηκθΪθβμ, ξληζεο, ζη. 1071 ε.ε.˙κτδα), ηκθ ηέζππθα ηκθ ΜεΰαλΫα (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, II, 116) εαδ Ϊζζκνμ πκζζκτμ. Ώνησμ εέθαδ κ εδδπζκζαηλδεσμ αθηδεικνζδαζησμ. Δ εδλπθέα εαηΪ ηβμ δβηκελαηέαμ εαδ β επδίκζά ηβμ γΫζβζβμ ηκν δζξνλκτ. ππμ πλΪηηεδ κ Αέαμ Ϋθαθηδ ηπθ ζκδπυθ γευθ εαδ αθγλυππθ.
89f ΥΕΣΛΒΡ ΚΏΕ ΝΏΓΕ ΓΕΏ ΕΔΟΤ ΚΏΕ ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ τηθπθα ηε ηκθ έδδκ ηκ Υέηζελ «Ο Υλδζηδαθδζησμ Ϋθελε ηα ζπΫληαηα ηβμ απκζτθγεζβμ σππμ β ζνΰξυλεζβ, β αδνθαηέα, β ηαπεδθσηβηα εαδ ηβθ δδδα ηβθ Ϊλθβζβ ηκν θσηκν ηβμ νπελέζξνζβμ ηκν δνθαηκτ», «Δ ζνθεέδβζβ εέθαδ ηδα είλαρεά εθετλεζβ» εαδ «Θα ιεπζτθκνηε ηκ Υλδζηδαθδεσ επέζηλπηα εαδ γα θαθελυζκνηε ηδα γλβζεεέα πκν ηαδλδΪαεδ ζηβ θνζά ηαμ» (ηα λβηΪ ανηΪ ηκν Υέηζελ εέθαδ παληΫθα απσ ηκ ίδίζέκ ηβμ D. Sklar The Nazis and the Occult). ΝααδζηδεΫμ λάζεδμ εαδ κηδζέεμ αθΫθελαθ «ΒΪθ κ ΕαξπίΪμ Ϋξαζε ΰδα εηΪμ ηκνμ Γεληαθκτμ εΪγε ζβηαζέα, ηκ έδδκ πλΫπεδ θα εδππγεέ εαδ ΰδα ηκθ Εβζκτ Υλδζησ». «Ο Υέηζελ εέθαδ ίαγδΪ γλβζεενσηεθκμ, αθ εαδ πζάλπμ αθηδ-ξλδζηδαθσμ· ίζΫπεδ ηκθ Υλδζηδαθδζησ πμ Ϋθα ζτηπηπηα παλαεηάμ. Ώελδίυμ Ϋηζδ. Βέθαδ Ϋθαμ εζΪδκμ ηβμ Βίλαρεάμ θνζάμ» Δηελκζσΰδκ Γδσαεθ (Επζάθ) ΓεΫηπζεμ, (Joseph Goebbels), 28/12/1939. Ο ΚΪλζ Γδκτθΰε, ηκθ κπκέκ κδ Νααέ εεηδηκτζαθ ησζκ, υζηε ησζδμ αθΫζαίαθ ηβθ εικνζέα, ηκ 1933, ηκθ Ϋεαθαθ πλσεδλκ ηκν Γεληαθδεκτ Εαηλδεκτ νζζσΰκν ΰδα ηβθ Φνξκγελαπεέα, Ϋζεΰε ππμ «Οδ Γεληαθκέ εέθαδ αλεεηΪ Ϋινπθκδ υζηε σξδ ησθκ θα πδζηετκνθ αζζΪ εαδ θα ΰθπλέακνθ σηδ ΰδα ανηκτμ κ γεσμ εέθαδ κ ΐκηΪθ εδ σξδ κ Υλδζηδαθδεσμ γεσμ» (παληΫθκ απσ ηβ ηεζΫηβ ηκν έδδκν ηκν Γδκτθΰε, ηδηζκθκλκτηεθβ Wotan). Ο Ώ. Υέηζελ ζηδμ 6/7/1933 εέπε: «εΪπκδκμ πλΫπεδ θα εέθαδ ά Υλδζηδαθσμ ά Γεληαθσμ. Καδ ηα δτκ ηααέ δεθ ηπκλεέ θα εέθαδ» (απ‘ ηκ A. Laepple,Kirchengeschichte in Laengsschitten, Muenchen 1968, s. 89). Ο Ώ. Ρσαεθηπελΰε, θααδζηάμ γεπλβηδεσμ ζηκ Ο Μχζνο ηνπ εηθνζηνχ αηψλα ΰλΪθεδ σηδ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ πελδΫξεδ «αθκβζέεμ εαδ επδίζαίεέμ δδβΰάζεδμ Ϊιδεμ ησθκ ΰδα Βίλαέκνμ» εαδ ηδζκτζε ΰδα «πκδεέζα ζεκνπέδδα ηβμ είλαρεάμ ηεζαθαηκζδεάμ εαδ αθλδεαθδεάμ θκκηλκπέαμ εαδ απάμ». ε εζζβθδεά θεκθααδζηδεά ζεζέδα ΰλΪθεηαδ «Οδ Υλδζηδαθκέ άηαθ ανηκέ πκν Ϋδπζαθ ηκ απκηεζδπηδεσ ξητπβηα ζηβθ Παηλυα αλέα ηαμ παλΪδκζβ. Άθγλππκδ ηδζαζζσδκικδ εαδ δκνζκπλεπεέμ, πλκελξσηεθκδ ει αθαηκζΪμ, απεζηαζηΫθκδ ηκν ηκξγβλκτ Θεκτ ΓδαξίΫ(ΕαξπίΪ), ηε Ϋθα ηκνμ εαδ ησθκ ζεκπσ! Δ εθηκζά ηκν Θεκτ ηκνμ άηαθ ζαθά εαδ απσζνηβ. ΚαηαζηλΫοηε κηδδάπκηε Άλδκ» εαδ «Έθαμ ζνθεδδβηκπκδβηΫθκμ εγθδεκζκζδαζδζηάμ σξδ εθθκεέηε (sic) σηδ δεθ ΰέθεηε (sic) θα εέθαδ ξλδζηδαθσμ». Αεθ δζξνλδασηαζηε σηδ «παμ Νεκπαΰαθδζηάμ, Νααδζηάμ», αζζΪ, πΪθηπμ, σηδ «παμ Νααδζηάμ, Νεκπαΰαθδζηάμ». Ο Παΰαθδζησμ εέθαδ β γλβζεεέα ηπθ Φνζεηδζηυθ, ηπθ Νααέ, ηπθ Ώελκδειδυθ. Οδ ειαδλΫζεδμ επδίείαδυθκνθ ηκθ εαθσθα.
89g ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΚΏΠΕΣΏΛΕΜΟ Έξκνθ δζξνλδζηεέ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ ηκ γεηΫζδκ ηκν εαπδηαζδζηκτ. Καδ ανησμ κ δζξνλδζησμ ηπθ δγαΰεθυθ αθηδξλδζηδαθυθ δεθ εέθαδ πλκρσθ ηβμ ζεΫοβμ ηκν εΰεεθΪζκν ηκνμ αζζΪ αθηδΰλαθά ιΫθπθ γεπλδυθ ηπθ Ανηδευθ. ηβ Ατζβ (Ώηελδεά-Α. Βνλυπβ) ενλέαλξβ εεδκξά ηκν Υλδζηδαθδζηκτ εέθαδ κ Πλκηεζηαθηδζησμ. Ώνησμ πλΪΰηαηδ ίκάγβζε ζηβθ αθΪπηνιβ ηκν επδηλΫπκθηαμ ηκθ δαθεδζησ ηε ησεκ, αζζΪ ανησμ εέθαδ αέλεζβ. Χζησζκ κδ αθηδξλδζηδαθκέ, ηβ Υλδζηδαθκέ ΝεκΫζζβθεμ, πκν εαεκαθηδΰλΪθκνθ σ,ηδ αθδζησλβηκ δνηδεσ ίδίζέκ ίλκνθ ηπλκζηΪ ηκνμ εαδ δεθ ιΫλκνθ πκτ παθ ηα ηΫζζελα σζκθ αθκλΪ ηβθ Ολγκδκιέα, γα Ϋπλεπε θα εέθαδ πδκ πλκζεεηδεκέ πλκηκτ απκεαζΫζκνθ «δεεαθέεδα ηκν εαπδηαζδζηκτ» ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Χμ ΰθπζησθ κ εαπδηαζδζησμ ζηβλέαεηαδ ζηβ ζνζζυλενζβ πζκτηκν εαδ ζηκθ δαθεδζησ ηε ησεκ. Δ Ολγκδκιέα σηπμ δδα ηπθ ΠαηΫλπθ ηβμ απκηλΫπεδ ανζηβλΪ ηκθ δαθεδζησ ηε ησεκ εαδ ζνθδζηΪ ηβθ απκθνΰά ηκν δαθεδζηκτ, εθυ δδαθδεσ ηβμ Ϋξεδ ηβθ εκδθκεηβηκζτθβ εαδ ηβθ Ϋζζεδοβ αηκηδεάμ δδδκεηβζέαμ (ηκ κπκέκ πλαΰηαηυθεηαδ, ζηκ ηΫηλκ ηκν δνθαηκτ, ζηκθ κλγσδκικ ηκθαξδζησ). ΑεεΪδεμ εέθαδ ηα εεέηεθα ηπθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ εαηΪ ηκν ησεκν εαδ ηκν δαθεδζηκτ. Έηζδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ΰλΪθεδ (Καηά ηνθηδφλησλ, 2): «Φετδκνμ αλξά ηκ δαθεέαεζγαδ˙ αξαλδζηέαμ αθκληά, αΰθπηκζτθβμ, επδκλεέαμ», εαδ (Καηά ηνθηδφλησλ, 3) «Πζκτζδκμ εέζαδ; Μβ δαθεέαεζαδ. Φηπξσμ εέζαδ; Μβ δαθεέαεζαδ», εαδ «ηβθ απκεηάζεδμ πεέλα ηκν αζζσεκηκν ανηκτ γβλέκν, ηκν ησεκν» εαδ (Καηά ηνθηδφλησλ, 5): «Δθαηνζηνιφγνη εαδ δεθαηνζηνιφγνη, θλδεηΪ κθσηαηα αεσηβ εαδ θα ηα αεκτζεδμ˙ ηβθδαέκδ εδζπλΪεηκλεμ ηπθ ησεπθ, πκν, σππμ κδ δαέηκθεμ εΪθκνθ ηδμ ζνζζάοεδμ ηκνμ, Ϋηζδ εδ ανηκέ ζηδμ πελδσδκνμ ηβμ
εζάθβμ επδηέγεθηαδ εαηΪ ηπθ θηπξυθ, ΰδα ηβθ πκθβλά δσζβ ηκνμ» εαδ (PG 95, 1372B) «ζεέζε, Ϊθγλππε, ηκ Ϊδδεκ ΰλαηηΪηδκ, υζηε θα ζνγεέ β αηαληέα. ΒιΪζεδοε ηβθ κηκζκΰέα ηπθ ίαλτηαηπθ ησεπθ». Γδα ηκθ ΜΫΰα ΐαζέζεδκ ηκ θα Ϋξκνηε εΪηδ δδεσ ηαμ ζηβθ αδεζθσηβηα «εέθαδ αθηέγεηκ πλκμ ηβθ ηαληνλέα ηπθ ΠλΪιεπθ πελέ ηπθ πδζηενζΪθηπθ, σπκν αθαθΫλεηαδ σηδ "κνδεέμ Ϋζεΰε σηδ εέθαδ εανηκτ εΪηδ εε ηπθ νπαλξσθηπθ ανηκτ" (ΠλΪιεδμ 4, 32). Βεεέθκμ ζκδπσθ πκν ζΫΰεδ σηδ εΪηδ εέθαδ δδδεσθ ηκν, εαηΫζηβζε ηκθ εανησθ ηκν ιΫθκθ απσ ηβθ Βεεζβζέα ηκν Θεκτ εαδ απσ ηβθ αΰΪπβ ηκν Κνλέκν» (ξνη θαη’ επηηνκήλ, 85). Βπέζβμ, ΰδα σζκνμ Ϋζαίαθ ησεκ νπκζηβλέαεδ σηδ πλυηα πλΫπεδ θα δυζκνθ ζηκνμ θηπξκτμ ηκ Ϊδδεκ εΫλδκμ (ηκθ ησεκ), θα απαζζαξγκτθ απσ ηβθ αλλυζηδα ηβμ θδζκξλβηαηέαμ εαδ ηεηΪ θα ΰέθκνθ δεεηκέ ζηβθ δελπζτθβ: « ηόεκνμ ζαηίάθπθ, ἐὰθ εαηαδέιβηαδ ηὸ ἄδδεκθ εέλδκμ εἰμ πηπξκὺμ ἀθαζζαδ, εαὶ ηκῦ ζκδπκῦ ηκῦ θκμήηαηκμ ημ θδζκξλβηαηίαμ ἀπαζζαΰθαδ, δεεηόμ ἐζηδθ εἰμ ἱελπμύθβθ». Γδα ηκθ Ϊΰδκ Γλβΰσλδκ Νααδαθαβθσ κ ησεκμ ηδαέθεδ ηβ ΰβ (Λσΰκμ δζη‘, 18): «Ο δε ησεκμ εαδ πζεκθαζηκέμ ηβθ ΰβθ εηέαθε». Καηαελέθκθηαδ κδ «ζδηκεΪπβζκδ» εαδ ΰεθδεΪ σζκδ Ϋηπκλκδ εαλαδκεκτθ ΰδα κδεκθκηδεΪ δτζεκζεμ επκξΫμ, υζηε θα αδζξλκεελδέζκνθ (Λσΰκμ δζη‘, 19): «Σδ γα απαθηάζκνηε ζε ανηΪ, κδ Ϋηπκλκδ ηκν ζέηκν εαδ εεηεηαζζενηΫμ ηκν, πκν ξλβζδηκπκδκτηε ηδμ δτζεκζεμ πελδζηΪζεδμ ΰδα θα πζκνηέακνηε, θα απκεηάζκνηε ηλνθά εαδ απκζατζεδμ απσ ηδμ ζνηθκλΫμ ηπθ Ϊζζπθ εαδ θα απκεηβθπγκτηε;». Ο Ϊΰδκμ Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ δζξνλέαεηαδ σηδ β ηκεκΰζνθέα εέθαδ ηδα ηκλθά ζβζηεέαμ εαδ θσθκν (Δηο ηνλ Δθθιεζηαζηήλ, 3), παλα θτζδθ πλΪΰηα πκν δβηδκνλΰάγβεε απσ ηκνμ θδζκξλάηαηκνμ: «Καδ σξδ ησθκ ανηΪ αζζΪ θα ηκζηκτθ εαδ ηβθ αηαληπζά εθετλεζβ ηκν ησεκν, πκν δε γα πΫζεδ εαθεέμ Ϋιπ, αθ ηβθ κθκηΪζεδ δετηελβ ζβζηεέα εαδ δκζκθκθέα. ε ηδ δδαθΫλκνθ ηεηαιτ ηκνμ ηκ θα απκεηάζεδμ ηβθ ιΫθβ πελδκνζέα ελνθΪ εαδ ηε δδΪλλβιβ εαδ ηκ θα ΰέθεδμ, ζεκηυθκθηαμ ηκθ πελαζηδεσ, ετλδκμ ηπθ ξλβηΪηπθ ηκν ά ηκ θ‘ απκεηάζεδμ ηε ηκθ εαηαθαΰεαζησ ηπθ ησεπθ σζα δε ζκν αθάεκνθ; Χ απαέζδκ σθκηα. Ο ησεκμ ΰέθεηαδ σθκηα ηβμ ζβζηεέαμ. Χ ΰΪηκδ ζεζβλκέ, π αηαληπζά ζταενιβ, πκν β θτζβ ηαμ ίΫίαδα δεθ ηβ ΰθυλδζε, αζζΪ β θσζκμ ηπθ θδζκξλάηαηπθ πλπηκητπβζε εδζΪΰκθηΪμ ηβθ ζηα Ϊονξα. (...) Κδ αθ εΪπκδκμ αθαδλΫζεδ ηα απαλαέηβηα εΪπκδκν ηε ίέα ά ηα εζΫοεδ ζαγλαέα ζΫΰεηαδ Ϊλπαΰαμ εαδ ζππκδτηβμ εαδ ηα σηκδα, εθυ εΪπκδκμ αθ εΪθεδ θαθελά ηβθ αδδεέα ηκν ηε ζνηίσζαδα εαδ δεέξθεδ ηε απκδεέιεδμ ηβ ζεζβλσηβηΪ ηκν εαδ δέθεδ δζξτ ζηβθ αθκηέα ηκν ηε ζνηθπθβηδεσ αεκτεδ θα ηκθ ζΫθε θδζΪθγλππκ εαδ ενελΰΫηβ εαδ ζπηάλα εαδ σ,ηδ Ϊζζκ ηδηβηδεσ». Ο Γλβΰσλδκμ πλκεδδκπκδεέ σζκνμ ζεκπετκνθ θα δαθεδζηκτθ σηδ σηδ αλλαίπθδΪακθηαδ ηε ηβθ πεθέα ηε πλσζξβηα ηβμ ενελΰεζέαμ (Καηά ηνθηδφλησλ, 3): «Ο ΰαλ Ϋθηκεκθ ξλνζσθ νπκδεξσηεθκμ, αλλαίυθα πεθέαμ ζαηίΪθεδ εθ πλκζξάηαηδ ενελΰεζέαμ, σζεγλκθ επεδζΪΰπθ ηβ κδεέα» εαδ νπκζηβλέαεδ σηδ κ ηκεκΰζτθκμ εηπδζηετεηαδ πελδζζσηελκ ηκνμ αθγλυπκνμ απσ ηκ Θεσ, ηκθ κπκέκ εαγνίλέαεδ (Καηά ηνθηδφλησλ, 4) εαγυμ εαδ σηδ αθ δεθ νπάλξε ηκ πζάγκμ ηπθ ηκεδζηυθ, δε γα νπάλξε ηκ πζάγκμ ηπθ θηπξυθ ζΫΰκθηαμ πλκμ ηκθ ηκεκΰζτθκ: «ΑδΫζνζε, ζκδπσθ, ηβ ζνηηκλέα ζκν εαδ γα απκεηάζκνηε σζκδ ανηΪλεεδα» (Καηά ηνθηδφλησλ, 4). Γδ‘ ανησ πλκηεέθεδ ησθκ ηβ δπλεΪ ά ηκ δΪθεδκ δέξπμ ησεκ (Καηά ηνθηδφλησλ, 11): «Μαμ εέθαδ πκζτ εθκξζβηδεσμ ανησμ, ζΫθε (ΰδαηέ ιΫλπ ππμ δδαηαλητλεζηε ηΫζα ζηα δσθηδα ζαμ)˙ εαηβΰκλυθηαμ ηαμ ζνθεξυμ πΪθπ απσ ηκ ίάηα, εΪθεδ εαεσ ζ‘ ανηκτμ πκν Ϋξκνθ αθΪΰεβ απσ ενελΰεζέα (..) Αδαηαλητλκθηαδ οδγνλδζηΪ σηδ ηΪξα εΰυ ζνηίκνζετπ σηδ δεθ πλΫπεδ θα δαθεέακνθ εδ απεδζκτθ σηδ γα εζεέζκνθ ηδμ πσληεμ ζ‘ ανηκτμ πκν Ϋξκνθ αθΪΰεβ. Βΰυ σηπμ πλυηα εβλτηηπ εαδ παλαΰΰΫζζπ θα δέθκνθ δπλεΪθ. Έπεδηα πλκηλΫππ εαδ θα δαθεέακνθ˙ θα δαθεέακνθ σηπμ ξπλέμ ησεκνμ εαδ ανιάζεδμ, αζζΪ σππμ κλέαεδ κ γεέκμ θσηκμ, ΰδαηέ εέθαδ ειέζκν Ϋθκξκμ ηδηπλέαμ εδ ανησμ πκν δε δαθεέαεδ εδ ανησμ πκν δέθεδ ηε ησεκ, επεδδά ζηκθ Ϋθα απκδέδεηαδ ηδζαθγλππέα εαδ ζηκθ Ϊζζκ ζνηπελδθκλΪ εηπσλκν. Ώνηκέ σηπμ πβΰαέθκνθ ησθκδ ηκνμ ζηκ Ϊζζκ Ϊελκ, νπκζξσηεθκδ σηδ γα ζηαηαηάζκνθ εΪγε εέδκνμ δσζβ. Ώνησ εέθαδ αδζξλά εθαθηέπζβ, ζνζζαζηΫθβ αηθδζίάηβζβ ηκν δδεαέκν, ηΪξβ εαδ πσζεηκμ εαηΪ ηκν Θεκτ». Ο Κζάηβμ κ ΏζειαθδλεΪμ νπεθγνηέαεδ (ηξσκαηείο, 2, 18): «Ο θσηκμ απαΰκλετεδ αδεζθυ δαθεέαεδθ˙ (αδεζθσθ κθκηΪαπθ κν ησθκθ ηκθ εε ηπθ ανηυθ θτθηα ΰκθΫπθ, αζζΪ εαδ σμ αθ κησθνζκμ ά κηκΰθυηπθ ηε εαδ ηκν ανηκτ ζσΰκν εεεκδθπθβευμ), κν δδεαδυθ εεζΫΰεδθ ησεκνμ επέ ξλάηαζδθ».
Ο σζδκμ αίίΪμ Παηίυ ζΫεδ σηδ ηκ δηΪηδκ ηκν ηκθαξκτ πλΫπεδ θα εέθαδ ηΫηκδαμ αιέαμ, υζηε εδ αθ ηκ αθάζεδ Ϋιπ απ‘ ηκ εεζέ ηκν ΰδα ηλεδμ ηΫλεμ, θα ηβθ ηκ πΪλεδ εαθεέμ (Απνθζέγκαηα, 6) Δ Ώ‘Οδεκνηεθδεά τθκδκμ (325 η.Υ.) κλέαεδ (εαθυθ ΕΓ‘) σηδ αθ εαθεέμ εζβλδεσμ ζαηίΪθεδ ησεκνμ, πλΫπεδ θα εαγαδλεγεέ «Βἴ ηδμ ελεγείβ ηεηὰ ηὸθ ὅλκθ ηκῦηκθ ηόεκνμ ζαηίάθπθ, ἐε ηεηαξεδλίζεπμ, ἠ ἄζζπμ ηεηελξόηεθκμ ηὸ πλᾶΰηα, ηδκζίκνμ ἀπαδηθ, ἠ ὅζπμ ἕηελόθ ηδ ἐπδθκθ αἰζξλκῦ εέλδκνμ ἕθεεα, εαγαδλεγήζεηαδ ηκῦ εζήλκν, εαὶ ἀζζόηλδκμ ηκῦ εαθόθκμ ἔζηαδ». Δ τθκδκμ ηβμ Ώθηδκξεέαμ (341 η.Υ.) κλέαεδ εαθσθα (25κμ) πκν πλκίζΫπεδ πεδγαλξδεΫμ πκδθΫμ ΰδα σζκνμ επέζεκπκνμ ξλβζδηκπκδεέ ηβθ ηκπδεά εεεζβζδαζηδεά πελδκνζέα πμ δδεά ηκν, πΫλα απσ ηα απαλαέηβηα ΰδα ηβθ ζνθηάλβζά ηκν. Ο ΜΫΰαμ Ώθηυθδκμ (Βηβιηνζήθε Διιήλσλ Παηέξσλ θαη πγγξαθέσλ, η. 40, 36, 23) πλκηλΫπεδ ζηκ δαθεδζησ δέξπμ ησεκ. «πίζεκπκμ ἠ πλεζίύηελκμ ἠ δδάεκθκμ ηόεκνμ ἀπαδηθ ηκὺμ δαθεδακηέθκνμ ἠ πανμάζγπ ἠ εαγαδλείζγπ» (Απνζηνιηθνί θαλφλεο, 44 (PG 137, 128B)). τηθπθα ηε ηκθ Ϊΰδκ νηευθ ηκθ ΝΫκ Θεκζσΰκ (Καηερήζεηο, 9, 92-116, εεδ. Sources Chretiennes, η. 104, ζ. 110-112) «κδ πζκτζδκδ πκν δέθκνθ εζεβηκζτθβ δεθ δδεαδυθκθηαδ κτηε πατκνθ θα εέθαδ Ϋθκξκδ ΰδα ηδμ ζηελάζεδμ εαδ ηβ δνζηνξέα ηπθ αθγλυππθ πκν ηπκλκτζαθ θα ίκβγάζκνθ εαδ δε ίκβγκτθ» (Γευλΰδκν Ε. Μαθηααλέδβ, Υξηζηηαληθή Ζζηθή, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ΕΕ, ζ. 456). Κδ αθ αεσηα πλκζθΫλκνθ εΪηδ απσ ανηΪ πκν Ϋξκνθ ά εαδ σζα σζα Ϋξκνθ ζε εεεέθκνμ πκν ηα ξλεδΪακθηαδ, δεθ ηπκλκτθ θα γεπλβγκτθ αιδΫπαδθκδ, αζζΪ πΪζδ ξλεπζηκτθ δζσίδα ηεηΪθκδα ΰδα σζα εαηαελαηκτθ ησζκθ εαδλσ ζηελυθηαμ ηβ ξλάζβ ηκνμ απσ ηκνμ αδεζθκτμ ηκνμ. Γδα ηκθ Ϊΰδκ νηευθ ηκθ ΝΫκ Θεκζσΰκ β δδδκεηβζέα εέθαδ θαδθσηεθκ πκν δβηδκνλΰάγβεε απσ ηβθ πζεκθειέα. Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, εθυ εβλτζζκνθ ηβθ εκδθκεηβηκζτθβ εαδ ηβθ αεηβηκζτθβ, ίλέζεκθηαδ ηαελδΪ απσ εΪγε αζζκπλσζαζζκ ηέζκμ εαηΪ ηκν εσζηκν, ηβμ τζβμ εαδ ηκν ξλάηαηκμ. Ο πζκτηκμ εέθαδ Ϋθα ελΰαζεέκ, Ϋθα ηΫζκ. Ώθ ξλβζδηκπκδβγεέ εαζΪ, εδ σξδ πμ ανηκζεκπσμ, ησηε νπΪλξεδ υθεζκμ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ. Ώθ σξδ, θηαέεδ β εαεά ξλάζβ ηκν. «Αεθ εέθαδ κ πζκτηκμ, εαδ ηκ ξλνζΪθδ εαδ κ Ϊλΰνλκμ ηκν δδαίσζκν, εαγυμ θκηέακνθ ηελδεκέ. Καδ θαθελΪ δδα ηκν πλκθάηκν ζΫΰεδ κ Θεσμ "δδεσ ηκν εέθαδ ηκ ξλνζΪθδ εαδ κ Ϊλΰνλκμ" (Ώΰΰαέκμ, ί‘, 9)» (Ϊΰδκν Κτλδζζκν Εελκζκζτηπθ, Καηερήζεηο, 8, 6), εθυ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: «Ο πζκτηκμ δεθ εέθαδ εαεσ, αθ ξλβζδηκπκδεέηαδ σππμ πλΫπεδ» (Οηδζέα Δηο ηαο Πξάμεηο ησλ Απνζηφισλ, 1) εαδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ (PG 95, 1465A): «Ο πζκτηκμ δεθ εέθαδ αβζενησμ ΰδα ηκθ πζκτηκ. Οτηε ηκ αιέπηα ΰδα ηκ έδδκ ηκ αιέπηα. ΏζζΪ εέθαδ εαδ ηα δτκ σλΰαθα ΰδα ηβθ αλεηά, ΰδα ανηκτμ πκν ηα ξλβζδηκπκδκτθ εαζΪ. Αεθ Ϋξκνθ απσ ησθα ηκνμ εΪηδ ηκ εαζσ. Ώνησμ, ζκδπσθ, πκν ξλβζδηκπκδεέ ζαθγαζηΫθα ηκθ πζκτηκ, εέθαδ εζεεδθσμ, εαδ ηκδΪαεδ ηε εΪπκδκθ ζηλαηδυηβ πκν εθυ ηκν δσγβεε ηκ ιέθκμ ΰδα ηβθ Ϊηνθα ζηκθ πσζεηκ, ανησμ ηλανηαηέζηβεε εεκτζδα ηε ανησ. ΒΪθ σηπμ ξλβζδηκπκδβγεέ κ πζκτηκμ εαζΪ, ζτηθπθα ηε ηκθ κλγσ ζσΰκ, επαδθεέηαδ εαδ αΰαπΪηαδ κ ξλάζηβμ ηκν εαδ δέεαδκμ εέθαδ ΰδα ηκθ εκδθπθδεσ εαδ θδζΪδεζθκ ηλσπκ ζνηπελδθκλΪμ ηκν». ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ίλέζεκνηε ηα ειάμ ξπλέα πκν εεθλΪακθηαδ απκδκεδηαζηδεΪ ΰδα ηκθ δαθεδζησ ηε ησεκ ά ηκθ απαΰκλετκνθ: ΕΒΓΒΚΕΔΛ, 22, 12 δλα ἐζαηίάθκζαθ ἐθ ζκί, ὅππμ ἐεξέπζδθ αἷηα, ηόεκθ εαὶ πζεκθαζηὸθ ἐζαηίάθκζαθ ἐθ ζκί· εαὶ ζνθεηεζέζπ ζνθηέζεδαθ εαείαμ ζκν ηὴθ ἐθ εαηαδνθαζηείᾳ, ἐηκῦ δὲ ἐπεζάγκν, ζέΰεδ Κύλδκμ. (Μηθ: ΤπΪλ-
ξκνθ Ϊθγλππκδ πκν δπλκδκεκτθηαδ ΰδα θα εαηαδδεΪζκνθ ζε γΪθαηκ, πζκνηέακνθ ηε ηβθ ηκεκΰζνθέα, εεηεηαζζετκθηαδ ηκνμ ζνηπαηλδυηεμ ηκνμ ΰδα θα πζκνηέακνθ. Κδ εηΫθα, ηκθ Κτλδκ, η‘ Ϋξκνθ ηεζεέπμ ιεξΪζεδ.) ΦΏΛΜΟ ΝΑ‘, 12 εαὶ ἀδδεία, εαὶ κε ἐιέζδπεθ ἐε ηθ πζαηεδθ αημ ηόεκμ εαὶ δόζκμ. ΦΏΛΜΟ ΕΑ‘, 5 ηὸ ἀλΰύλδκθ αηκῦ κε ἔδπεεθ ἐπὶ ηόεῳ εαὶ δλα ἐπ᾿ ἀγῴκδμ κε ἔζαίεθ. ὁ πκδθ ηαῦηα, κ ζαζενγήζεηαδ εἰμ ηὸθ αἰθα. (Αε δΪθεδζε ηε ησεκ ηα ζεθηΪ ηκν, εαδ ΰδα θα ίζΪοεδ αγυκ δεθ δπλκδκεάγβεε. πκδκμ η‘ εηκτηα ζνηηκλθυθεηαδ πκηΫ ηκν δε γα εζκθδζηεέ.) ΕΒΡΒΜΕΏ, Θ‘, 6 ηόεκμ ἐπὶ ηόεῳ εαὶ δόζκμ ἐπὶ δόζῳ· κε ἢγεζκθ εἰδέθαδ ηε, θβζὶ Κύλδκμ. ΒΞΟΑΟ, Κΐ‘, 25 ἐὰθ δὲ ἀλΰύλδκθ ἐεδαθείζῃμ ηῶ ἀδεζθῶ ηῶ πεθδξλῶ παλὰ ζκί, κε ἔζῃ αηὸθ εαηεπείΰπθ, κε ἐπδγήζεδμ αηῶ ηόεκθ. «Δ Ϊπκοβ ηκν Καζίδθδζηκτ, σπκν κ πζκτηκμ παλκνζδΪαεηαδ πμ ζηκδξεέκ δδδαέηελβμ ετθκδαμ ηκν Θεκτ, δεθ ζνηθπθεέ ηε ηβθ Καδθά Αδαγάεβ εαδ ηβθ παηελδεά παλΪδκζβ, αζζΪ πελδκλέαεηαδ ζε γΫζεδμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, σπκν β ενζκΰέα ηκν Θεκτ ζνθδΫεηαδ εαδ ηε ηβθ τπαλιβ νζδεκτ πζκτηκν. ηβθ Κ.Α. σηπμ εαδ ηβθ Βεεζβζέα κ πθενηαηδεσμ πζκτηκμ παλαηελέαεδ κνζδαζηδεΪ ηκθ νζδεσ» (Γευλΰδκν Ε. Μαθηααλέδβ, Υξηζηηαληθή Ζζηθή, εεδ. ΠκνλθαλΪμ, ΕΕ, ζ. 453). Οδ αθηδξλδζηδαθκέ, πλκεεδηΫθκν θα πεέζκνθ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ εδλαδυθεδ ηκθ εαπδηαζδζησ, δζξνλέακθηαδ σηδ β παλαίκζά ηπθ ηαζΪθηπθ (ΚαηΪ ΜΪλεκθ, 25, 14-30) δεέξθεδ ηκθ ηλσπκ ζεδηκνλΰέαμ ηκν εαπδηαζδζηκτ. Θα άηαθ παλΪζκΰκ θα δζξνλδζηεέ κπκδκζδάπκηε σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ΰθπλέακνθ εαζτηελα απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηβθ εληβθεέα ηπθ παλαίκζυθ ηπθ Βναΰΰεζέπθ. Οδ παλαίκζΫμ αθκλκτθ ηκθ Υλδζησ εαδ εαθΫθαθ Ϊζζκ εαδ εέθαδ ζνηίκζδεΫμ. ηβ ζνΰεεελδηΫθβ παλαίκζά ηα ηΪζαθηα ζνηίκζέακνθ ηα ξαλέζηαηα πκν Ϋξεδ εαθεέμ απσ ηκθ Θεσ. τηθπθα ηε ηβθ παλαίκζά (24-30), κ δκτζκμ πκν Ϋελνοε ηκ ηΪζαθηκ ζηβ ΰβ, ηδηπλεέηαδ εαδ ανησ ηκν αθαδλεέηαδ. Σκ ελτοδηκ ηκν ηαζΪθηκν ζηβ ΰβ εέθαδ β πζάλβμ αξλβζέα ηκν απσ ηκθ εΪηκξσ ηκν. Αβζαδά, ανησμ πκν εθυ ηκν δσγβεε Ϋθα ξΪλδζηα, δεθ ηκ εαζζδΫλΰβζε (πλκμ σθεζκμ ηπθ ζνθαθγλυππθ ηκν, πΪθηα) αζζΪ ηκ Ϊθβζε αθεεηεηΪζζενηκ, ηδηπλεέηαδ. Γδαηέ ηκ θα ηβθ εΪθεδμ εαζσ εθυ γα ηπκλκτζεμ (ηΫζπ ηκν «ηαζΪθηκν») δζκδνθαηεέ ηε ηκ θα εΪθεδμ εαεσ. Ώνησ εέθαδ πκζτ ζκΰδεσ, σππμ ηκ θα ηβ ίκβγΪμ εΪπκδκθ πκν εδθδνθετεδ ηε πθδΰησ εαδ θα πλκζπελθΪμ αδδΪθκλκμ δζκδνθαηεέ ηε ηκ θα ηκθ πθέΰεδμ εζτ, θα ΰέθεζαδ ζνθνπαέηδκμ. ηαθ κ Υλδζησμ ζΫεδ ηκν δκτζκν (ζηέξ. 27) σηδ γα ηπκλκτζε ηκνζΪξδζηκθ θα ίΪζεδ ηκ ηΪζαθηκ ζηβθ ηλΪπεαα, εθθκεέ σηδ γα ηπκλκτζε θα ηκ εαζζδελΰάζεδ Ϋζηπ εαδ εζΪξδζηα. Θεπλκτθ κδ αθηδξλδζηδαθκέ «εληβθενηΫμ», σηδ β απσθαζβ ηκν Ϊλξκθηα θα δυζεδ ηκ αθαδλεγΫθ ηΪζαθηκ ζ‘ ανησθ πκν εέξε εελδέζεδ ηα πδκ πκζζΪ ζνθδζηΪ νπσδεδιβ ηκν «ηλσπκν ζεδηκνλΰέαμ ηκν εαπδηαζδζηκτ». ΠΪζδ εΪθκνθ ζΪγκμ. Σα «ηΪζαθηα» εέξαθ δπγεέ ζηκθ εαγΫθα, δέξπμ ανησμ θα ηα αιέαεδ ά θα ηα δδεαδκτηαδ. ΒπκηΫθπμ άηαθ κ ετλδκμ ηπθ ηαζΪθηπθ, πκν εέξε ηκ δδεαέπηα θα δδαζΫιεδ ζε πκδκθ γα δυζεδ αλξδεΪ 5, ζε πκδκθ 2 ε.κ.ε. Αβζαδά εέθαδ κ Θεσμ πκν δδαζΫΰεδ ζε πκδκθ γα δυζεδ ηα πκζζΪ ξαλέζηαηα. Κδ ανησμ εέθαδ κ πζΫκθ εαηΪζζβζκμ, κπσηε – ζηκ ηΫζκμ – πλΫπεδ θα ηδηβγεέ αθηέζηκδξα πελδζζσηελκ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ (πκν εδ ανηκέ ηδηυθηαδ αθΪζκΰα ηε ηβθ εαζζδΫλΰεδα σζπθ ξαλδζηΪηπθ Ϋζαίαθ). Δ παλαίκζά εέθαδ εαγαλΪ ζνηίκζδεά. Δ επδζηλκθά ηκν δδδκεηάηβ Ϋπεδηα «απσ πκζτ ξλσθκ» (ζη. 19) ζνηίκζέαεδ ηβ ΑενηΫλα Παλκνζέα εαδ ηβθ Κλέζβ. Ώθ εΪπκδκδ ανηάθ ηβθ παλαίκζά επδγνηκτθ θα ηβθ εληβθετκνθ αζζδυμ (σηδ δζξτεδ ΰδα ηυλα), δδεαέπηΪ ηκνμ, αζζΪ κθεέζκνθ θα ΰθπλέακνθ σηδ β εληβθεέα ηκνμ κτηε εέθαδ β εληβθεέα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ (πκζτ γα ηκ ΄γεζαθ ανησ) κτηε εαδ β ζπζηά, δδσηδ απζκτζηαηα πλυηκθ ησηε δεθ νπάλξε εαθΫθα εαπδηαζδζηδεσ ζτζηβηα εαδ δδσηδ κ πκζδηδζησμ ηβμ Ρπηαθέαμ (ΐνααθηέκν) εαδ ηκ κδεκθκηδεσ ηβμ ζτζηβηα ησθκ εαπδηαζδζησ δεθ γνηέακνθ. Σκ αθηέγεηκ ηΪζδζηα, γα Ϋζεΰε εαθεέμ ππμ ηκ κδεκθκηδεσ ζτζηβηα ηβμ Ολγσδκιβμ Ρπηαθέαμ γνηέαεδ ζκζδαζδζησ. ΠΪθηπμ κδ αθηδξλδζηδαθκέ εληβθενηΫμ ηβμ Κ.Α. γα Ϋπλεπε, αθκτ πδζηετκνθ σηδ κδ παλαίκζΫμ ηκν Εβζκτ δεέξθκνθ ηκθ εαπδηαζδζηδεσ ζτζηβηα, θα ΰθπλέακνθ εαδ θα ηαμ πκνθ εαδ ηβθ εληβθεέα ηπθ παλαεΪηπ ξπλέπθ πκν εέπε κ Υλδζησμ:
ΚαηΪ ΜΪλεκθ, 6, 12 ἄθεμ ηῖθ ηὰ ὀθεδζήηαηα ηθ, ὡμ εαὶ ηεῖμ ἀθίεηεθ ηκῖμ ὀθεδζέηαδμ ηθ· ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 6 34 εαὶ ἐὰθ δαθείαβηε παλ᾿ ὧθ ἐζπίαεηε ἀπκζαίεῖθ, πκία ηῖθ ξάλδμ ἐζηί; εαὶ ΰὰλ ἁηαληπζκὶ ἁηαληπζκῖμ δα θείακνζδθ ἵθα ἀπκζάίπζδ ηὰ ἴζα. 35 πζὴθ ἀΰαπᾶηε ηκὺμἐξγλκὺμ ηθ εαὶ ἀΰαγκπκδεῖηε εαὶ δαθείαεηε ηβδὲθ ἀπεζπίακθηεμ Ο ηεΰαζτηελκμ ίνααθηδθκζσΰκμ ηκν 20κτ αδυθα, κ ΡΪθζδηαθ, παλκνζδΪαεδ ηδμ πηνξΫμ ηβμ κδεκθκηδεάμ κλΰΪθπζβμ ζηβθ Ρπηαθέα (β κπκέα, ζτηθπθα ηε ηκνμ αζζκπλσζαζζκνμ «εληβθενηΫμ» ηκν ΚαηΪ ΜΪλεκθ 25, 14-30, γα Ϋπλεπε θα Ϋξεδ εαπδηαζδζηδεσ ζτζηβηα, εληβθετκθηαμ σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηβθ παλαίκζά). Ώμ δκτηε ηδ ζΫεδ (Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ): «Σκ ΐναΪθηδκ εαηβΰκλάγβεε σηδ άηαθ κ παλΪδεδζκμ ηπθ ηκθκππζδαευθ πλκθκηέπθ εαδ ηκν παλεηίαηδζηκτ. Δ εαηβΰκλέα δεθ εέθαδ ηεζεέπμ αθαελδίάμ. Ο παλεηίαηδζησμ άηαθ, ξπλέμ αηθδίκζέα, ηκ ίνααθηδθσ δδευδεμ» (Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 195). «ΚΪγε ίδκηβξαθέα εέξε ηβ δδεά ηβμ ζνθηεξθέα εαδ εαθΫθαμ δεθ ηπκλκτζε θα αθάεεδ ζε δτκ ζνθηεξθέεμ ζνΰξλσθπμ. Δ ζνθηεξθέα σλδαε ηκθ πλσεδλσ ηβμ, εαδ ηκ δδκλδζησ ηκν Ϋπλεπε πδγαθσθ θα ηκθ εΰελέθβ κ Ϋπαλξκμ. Ζ ζπληερλία αγφξαδε ζπιινγηθά ηηο πξψηεο χιεο πνπ ρξεηάδνληαλ γηα ηε βηνκεραλία ηεο θαη ηηο κνίξαδε ζηα κέιε ηεο, πκν πκνζκτζαθ ηα εέδβ πκν Ϋθηδαξθαθ ζε κλδζηΫθκ δβησζδκ ξυλκ εαδ ηε εΫλδβ εαγκλδζηΫθα απσ ηκ ΰλαθεέκ ηκν επΪλξκν. ΚαγκλδζηΫθεμ επέζβμ άηαθ κδ υλεμ ελΰαζέαμ, εαγυμ εαδ κδ ηδζγκέ ηπθ ελΰαηυθ. Απαγνξεπφηαλ απζηεξά λα αγνξάδεη θαλείο κεγάιεο πνζφηεηεο εκπνξεπκάησλ θαη λα ηηο πνπιάεη ιηαληθψο ζηελ ζηηγκή πνπ ηνλ εζχκθεξε. Σκνμ αληκπκδκτμ εαδ ηκνμ ελεκπυζεμ, πκν απσ ηβθ απκδκηδεσηβηΪ ηκνμ ειαληδσηαθ κ επδζδηδζησμ ηβμ Πσζβμ, ηκνμ επδίζΫπαθε ηε ειαδλεηδεΪ ηεΰΪζβ ανζηβλσηβηα εαδ ηηο ηηκέο ησλ ηξνθίκσλ ηηο θξαηνχζαλ κε ηε βία ρακειά αθφκε θαη ζε επνρέο ιηκνχ». (Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 196-197). «Ώθελΰέα δεθ νπάλξε. Οδ ελΰΪηεμ δελ ήηαλ δπλαηφλ λα απνιπζνχλ παξά κε πνιχ κεγάιεο δπζθνιίεο» (Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 197). «Σκ ζδηΪλδ ηκ 960 εέξε ηβθ έδδα ηδηά πκν εέξε εαδ ηκ 1914 (1, 85 ξλνζΪ θλΪΰεα κ ησδδκμ), σζα σηπμ ηα Ϊζζα εέδβ άηαθ πδγαθυμ πΫθηε ά Ϋιδ θκλΫμ θγβθσηελα. Ο Νδεβθσλκμ Ώ‘ πλκζπΪγβζε θα ελαηάζεδ ξαηβζΪ ηδμ ηδηΫμ, πελδκλέακθηαμ ηβθ πκζσηβηα ηκν θκηέζηαηκμ πκν ενεζκθκλκτζε» (Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 199). «Ώπσ ηκθ Κπθζηαθηέθκ Ώ‘ υμ ηκθ Νδεβθσλκ ΐκηαθεδΪηβ, πελδζζσηελκ απσ Ϋιδ αδυθεμ, ηκ θσηδζηα δδαηάλβζε αηεέπηβ ηβθ αιέα ηκν» (Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 198). «Σκ ζτζηβηα ανησ δδαηβλάγβεε σζκθ εαδλσ νπάλξε β Ώνηκελαηκλέα. Δμαζθάιηδε ηα ζπκθέξνληα ησλ θαηαλαισηψλ θαη άθελε θαη έλα ζρεηηθφ θέξδνο ζηνπο εκπφξνπο, ρσξίο σζηφζν λα ηνπο επηηξέπεη πνηέ λα θάλνπλ πεξηνπζία, εδ ανησ δεθ άηαθ εθγαλλνθηδεσ ΰδα ηδμ επδξεδλάζεδμ» (Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ, ζ. 199). ηαθ ίαζέζενε κ ΐαζέζεδκμ ΐ‘ Μαεεδσθαμ, ηε ηβ ΝεαλΪ ηκν 1003 β θκηκγεζέα Ϋΰδθε πδκ επδίαλνθηδεά ΰδα ηκνμ Ανθαηκτμ σζκθ αθκλΪ ηβ θκλκζκΰέα, εαγυμ εαγδζηκτζε ηκνμ Ανθαηκτμ – ζε ηδα θκλκζκΰδεά εκδθσηβηα – απκεζεδζηδεΪ νπετγνθκνμ ΰδα ηβ ζνηπζάλπζβ ηκν ζνζζκΰδεκτ θσλκν (αζζβζΫΰΰνκθ). Ώθ εΪπκδκδ ξπλδεκέ δεθ άηαθ ζε γΫζβ θα πζβλυζκνθ ηκ ηελέδδσ ηκνμ ζηκθ ζνζζκΰδεσ θσλκ ηβμ εκδθσηβηαμ ά αθ εΪπκδα αΰλκηεηΪξδα εέξαθ εΰεαηαζβθγεέ, ηκ ίΪλκμ ΰδα ηβ ζνηπζάλπζβ ηκν ζνζζκΰδεκτ θσλκν αθαζκΰκτζε απκεζεδζηδεΪ ζηκνμ Ανθαηκτμ. Δ αΰλκηδεά θκηκγεζέα ηκν ΐαζέζεδκν ΐ‘ απκζεκπκτζε ζηβ ζνλλέεθπζβ ηπθ εηβηΪηπθ ηπθ ηεΰΪζπθ δδδκεηβηυθ, εθσζκθ ανηΪ εέξαθ απκεηβγεέ παλΪθκηα. ΠελαδηΫλπ εηπσδδαε ηβ ηεζ-
ζκθηδεά ηεΰΫγνθζά ηκνμ, σηαθ κδ πελδκλδζηδεΫμ δδαηΪιεδμ εαγδζηκτζαθ δνζεκζσηελβ ηβ θσηδηβ ζνζζυλενζβ ΰαδκεηβζέαμ. ΒπδπζΫκθ εθέζξνε ηβθ Ϊθηζβζβ θκλκζκΰδευθ πσλπθ απ‘ ηβθ αΰλκηδεά κδεκθκηέα εδμ ίΪλκμ ηπθ Ανθαηυθ. Ώνησμ άηαθ κ εαπδηαζδζησμ, ηκν κπκέκν δεεαθέεδ εέθαδ κ Υλδζηδαθδζησμ, δβζαδά β Ολγκδκιέα. Έθα ζτζηβηα ηπθ Ολγσδκιπθ Ρπηβυθ, πκν απκηλΫπεδ ηβθ ζνζζυλενζβ πζκτηκν εαδ εαηαελέθεδ ανζηβλσηαηα ηκθ ηκεδζησ. Ώιέαεδ θα γνηέζκνηε σηδ σζκνμ αδυθεμ β Ρπηαθέα άηαθ δζξνλά, ανησ ηκ σθεδζε ζηκνμ εζετγελκνμ ΰεπλΰκτμ, κδ κπκέκδ απκηεζκτζαθ ηκ ηεΰαζτηελκ ηΫλκμ ηκν ζηλαηκτ ηβμ. ΠλΪΰηαηδ, κδ θκηκγεζέεμ ηπθ Εζατλπθ εαδ ηπθ Μαεεδσθπθ Ώνηκελαησλπθ ηαμ απΫηλεπαθ ηβ ζνζζυλενζβ ΰβμ απσ ηκνμ Ανθαηκτμ, Ϋδδθαθ θκλκζκΰδεΫμ εζαθλτθζεδμ ζηκνμ εζετγελκνμ ΰεπλΰκτμ. Βέθαδ αζάγεδα σηδ πλκμ ηκ ηΫζκμ (ζέΰκ πλδθ ηκ 1204) νπάλιε εηθΪθδζβ ηκν θεκνδαζδζηκτ εαδ ζηβ Ρπηαθέα. ΏζζΪ ανησ Ϋΰδθε ενλέπμ νπσ ηβθ επέδλαζβ ηβμ Ατζβμ εαδ ηκν ενλέαλξκν ζ‘ ανηάθ ησηε κδεκθκηδεκτ ηκθηΫζκν. ΦνζδεΪ νπάλξαθ εαδ κδ «Ανθαηκέ», κδ ηεΰαζκεηβηαηέεμ, πκν εαηΪθελαθ θα ειαγζδυθκνθ ηκνμ εζετγελκνμ ΰεπλΰκτμ εαδ θα επδίΪζζκνθ πζαΰέπμ ζηκ ελΪηκμ θα ηβθ αθηδδλΪ. μ εαδ ηβθ επκξά ηβμ απεζενγΫλπζβμ ηβμ Πσζβμ (1261) β δνθαζηεέα ηκν ΛΪζεαλβ ενθκκτζε ηκνμ ηδελκεαζζδελΰβηΫμ. ππμ εαδ θα ‗ξεδ, ηκ ίνααθηδθσ κδεκθκηδεσ πλσηνπκ, αθ νπάλιε εΪηδ ηΫηκδκ, άηαθ ανησ ηπθ ζνθηεξθδυθ εαδ ηβμ τπαλιβμ εζετγελπθ ΰεπλΰυθ. ΚαθΫθαθ «εαπδηαζδζησ» δεθ δβηδκνλΰβζε β Ολγκδκιέα, ηκ αθηέγεηκ, ηκ θδζΪθγλππκ πθετηα ηβμ δβηδκτλΰβζε Ϋθαθ πκζδηδζησ πκν απΫηλεπε ηβθ πζεκθειέα ηπθ εηπσλπθ, ηπθ δνθαηυθ εαδ αεσηβ ζε επκξΫμ ζδηκτ ελαηκτζε ηδμ ηδηΫμ ξαηβζΫμ. Να ηκθέζκνηε σηδ β αζηδεά ηΪιβ ηβμ Γαζζέαμ, ηκ 1791, ηε θσηκ ηκν ηΫεηκθα Λε απεζδΫ, δδΫζνζε ηδμ ζνθηεξθέεμ εαδ απαΰσλενε εΪγε ζνθδδεαζδζηδεά δλαζηβλδσηβηα. ΐζΫπκνηε πκδκδ εαδ πυμ δβηδκτλΰβζαθ ηκθ εαπδηαζδζησ. Οδ αδλεηδεκέ ΠλκηεζηΪθηεμ εαδ κδ ΑδαθπηδζηΫμ αγερζηΫμ αζηκέ. Χζησζηκ ΰδα ηκνμ ΝεκΫζζβθεμ αθηδεικνζδαζηΫμ ηβμ δεεΪλαμ, β Ολγκδκιέα/Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ ηα δεεαθέεδα ηκν κδεκθκηδεκτ ζνζηάηαηκμ. ΏζζΪ εαδ αλΰσηελα, εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα, κ Ρπηαέδεκμ Ολγσδκικμ πκζδηδζησμ πλκζΫθελε Ϊζζκ Ϋθα παλΪδεδΰηα δέεαδβμ κδεκθκηδεάμ κλΰΪθπζβμ. ηκ Ϋλΰκ ηκν ΰδα ηα ΏηπεζΪεδα κ F. Boulangerζβηεδυθεδ: «Δ δδΫα ηβμ ζνθηλκθέαμ εέθαδ ίαγεδΪ λδαπηΫθβ ζηκ πθετηα ηπθ Βζζάθπθ κδ κπκέκδ εέθαδ κ πζΫκθ πλκξπλβηΫθκμ ζασμ ζηκθ ηκηΫα ηβμ κλΰΪθπζβμ ηβμ ελΰαζέαμ˙ ηδαμ κλΰΪθπζβμ β κπκέα απκίζΫπεδ θα απεζενγελυζεδ ηκνμ ελΰαασηεθκνμ απσ ηβθ ηδζγπηά ειΪληβζβ, πλκζηαηετκθηαμ ζνΰξλσθπμ ηα θσηδηα δδεαδυηαηα ηκν εεθαζαέκν». ΚαηηδΪ εκδθπθέα δεθ εέθαδ ηΫζεδα. Καδ ζάηελα κδ δεζπκηΪδεμ Ϋξκνθ πκζνηεζά ανηκεέθβηα, ίέζεμ εαδ ξλνζΪθδα. Αέδαιε κ Υλδζησμ ηκνμ απκζησζκνμ θα πλΪικνθ εΪηδ αθηέζηκδξκ, ζηβθ επκξά ηκνμ; Αέδαιε θα Ϋξκνθ εκδζδΫμ; Ώθ δε δέδαιε, ησηε κδ ησθκδ πκν πλΫπεδ θα εαηβΰκλκτθηαδ εέθαδ κδ δεζπκηΪδεμ (πμ εθΪθηδκδ ζηα παλαΰΰΫζηαηα ηκν Υλδζηκτ εαδ ηπθ ΠαηΫλπθ ηβμ Βεεζβζέαμ) εδ σξδ β Ολγκδκιέα εδ κ Υλδζησμ. Ώπσ ηβ ζηκξκγεζέα ηκν πκζδηδζηκτ ηβμ ηπκλκτηε θα εέηαζηε ζέΰκνλκδ ππμ ησθκ ηκθ εαπδηαζδζησ δεθ πλκυγβζε ά ΰΫθθβζε β Ολγκδκιέα. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘, 20 Οε ἐεηκεδεῖμ ηῶ ἀδεζθῶ ζκν ηόεκθ ἀλΰνλίκν εαὶ ηόεκθ ίλπηάηπθ εαὶ ηόεκθ παθηὸμ πλάΰηαηκμ, κὗ ἐὰθ ἐεδαθείζῃμ. (=Αε γα δυζεδμ ζηκθ αδεζθσθ ζκν δΪθεδκ ξλβηΪηπθ ηε ησεκ, κτηε γα αβηάζεδμ ησεκ ΰδα ηα ηλσθβηα ά ΰδα κηδδάπκηε Ϊζζκ πλΪΰηα πκν δΪθεδζεμ ζ‘ ανησθ) ΠλΪιεδμ Ώπκζησζπθ, 4, 32 Σκῦ δὲ πζήγκνμ ηθ πδζηενζάθηπθ ἤθ εαλδία εαὶ ονξὴ ηία, εαὶ κδὲ εἷμ ηδ ηθ παλξόθηπθ αηῶ ἔζεΰεθ ἴδδκθ εἶθαδ, ἀζζ᾿ ἤθ αηκῖμ ἅπαθηα εκδθά. (= Καδ σζκδ εέξαθ πδζηΫοεδ άζαθ κησθλκθεμ εαδ κησονξκδ εαδ εαθεέμ δεθ Ϋζεΰε σηδ εΪηδ απσ ηα νπΪλξκθηΪ ηκν εέθαδ δδεσ ηκν, αζζΪ άζαθ εμ ανηκτμ σζα εκδθΪ). ΚαηΪ ΛκνεΪ, 6, 34 εαὶ ἐὰθ δαθείαβηε παλ᾿ ὧθ ἐζπίαεηε ἀπκζαίεῖθ, πκία ηῖθ ξάλδμ ἐζηί; εαὶ ΰὰλ ἁηαληπζκὶ ἁηαληπζκῖμ δαθείακνζδθ ἵθα ἀπκζάίπζδ ηὰ ἴζα. (= Καδ εΪθ δαθεέαεηε ησθκ εδμ εεεέθκνμ, απσ ηκνμ κπκέκνμ εζπέαεηε θα ηα πΪλεηε, πκδαθ ξΪλδθ Ϋξεηε; Καδ κδ αηαληπζκέ δαθεέακνθ εδμ ηκνμ αηαληπζκτμ, δδα θα πΪλκνθ πέζπ ηκ έζκθ.)
ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ-ΠΏΓΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΟΕΚΟΛΟΓΕΏ/ΒΠΕΣΔΜΔ
90. «Ο Υλδζηδαθδζησμ απκρελκπκέβζε ηβ θτζβ εαγδζηυθηαμ ηβθ Κηέζηα, εθυ β Ώλξαέα Θλβζεεέα άηαθ θνζδκζαηλδεά, εαδ ζείσηαθ ηβ θτζβ. ΏπκηΫζεζηα, β εαηαζηλκθά ηκν πελδίΪζζκθηκμ απσ ηκθ Ϊθγλππκ πκν «ηκν Ϋδπζε» κ γεσμ ηκ δδεαέπηα θα εαηαενλδετζεδ ηβ ΰά, δβζαδά θα ηβ λβηΪιεδ. Να επδζβηΪθκνηε σηδ ζάηελα ηε ηβθ παΰεσζηδα κδεκζκΰδεά απεδζά θα πζαθΪηαδ κδ Έζζβθεμ ηκ γλάζεενηα δεθ πλσεεδηαδ θα εΪθκνθ γνζέεμ αυπθ σππμ εΰέθκθηκ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα. ΚΪθκνηε ησθκθ αθαέηαεηεμ γνζέεμ, ηε πλκζθκλΪ π.ξ. Ϊληκν ζηκνμ Παηλυκνμ Θεκτμ.» ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ πλσίζβηα ηε ηκ εδΪθδκ ΓΒΝΒΕ Ώ‘, 28 εαὶ εζόΰβζεθ αηκὺμ ὁ Θεόμ, ζέΰπθ· αιάθεζγε εαὶ πζβγύθεζγε εαὶ πζβλώζαηε ηὴθ ΰθ εαὶ εαηαενλδεύζαηε αημ εαὶ ἄλξεηε ηθ ἰξγύπθ ημ γαζάζζβμ εαὶ ηθ πεηεδθθ ηκῦ κλαθκῦ εαὶ πάθηπθ ηθ εηβθθ εαὶ πάζβμ ημ ΰμ εαὶ πάθηπθ ηθ ἑλπεηθ ηθ ἑλπόθηπθ ἐπὶ ημ ΰμ. Σκ γεπλκτθ πμ πλκηλκπά πλκμ ηκθ «κδεκζκΰδεσ ίδαζησ» ηκν πζαθάηβ. Πλκηλκπά θα εΪθεδ κ Ϊθγλππκμ σ,ηδ γΫζεδ. Αβζαδά ΰδα ηβθ ζβηελδθά εαηΪζηαζβ ενγτθεηαδ κ Θεσμ ηβμ Π.Α. πκν σλδζε ηκθ Ϊθγλππκ θα Ϊλξεδ επέ ηβμ ΰβμ. Αβζαδά, ηδ πελέηεθαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Να Ϊλξεδ ζηβ ΰβ εαθΫθαμ ζεέκνλκμ; Ή ηάππμ εαθΫθα ακνακτθδ; Αεθ εέθαδ κ Ϊθγλππκμ ηκ εαηεικξάθ θκάηκθ πζΪζηα ζηβ ΰβ; Αεθ δδεαδκτηαδ, ζκδπσθ θα εέθαδ ενλέαλξκμ; Πκτ ηκ παλΪιεθκ; Πκτ ηκ πλσίζβηα; Ώθ δεθ ηκνμ αλΫζεδ, αμ κλέζκνθ Ϊλξκθηα ηβμ ΰβμ εαθΫθαθ ελκεσδεδζκ, ά εαθΫθαθ ΰΪηκ, ζαθ ηκνμ γεκτμ ηβμ Ώδΰτπηκν. Ο Θεσμ δεθ Ϋδπζε δδεαδπηα ζηκθ Ϊθγλππκ θα ηβ λβηΪιεδ ηβ θτζβ, αζζΪ θα εέθαδ κ ετλδκμ εαδ δδαξεδλδζηάμ ηβμ. ΒΪθ ηκ «εέηαδ ετλδκμ εΪπκδκν» κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ ηκ ηανηέακνθ κππζδάπκηε ηε ηκ «λβηΪαπ εΪηδ/εΪπκδκθ», ησηε πλκθαθυμ δεθ εέθαδ δεαθκέ θα αθηδζβθγκτθ ηβθ κνζδυδβ δδαθκλΪ. Δ θτζβ δβηδκνλΰάγβεε απσ ηκ Θεσ «ζέαθ εαζά» εαδ ζνθεπυμ δεθ γα πλσζηααε κ γεσμ ηκθ Ϊθγλππκ θα ηβθ εΪθεδ «ζέαθ εαεά» εαηαζηλΫθκθηΪμ ηβθ, πβΰαέθκθηαμ δβζαδά κ γεσμ εθΪθηδα ζηκ έδδκ ηκ αλξδεσ γΫζβηΪ ηκν θα εέθαδ β θτζβ «ζέαθ εαζά». Άηα δεθ δδαξεδλέαεηαδ ζπζηΪ ηβ Φτζβ εαδ ηβθ εζενγελέα ηκν κ Ϊθγλππκμ δε πλΫπεδ θα εαηβΰκλεέηαδ κ ξλδζηδαθδεσμ γεσμ. Δ Φτζβ ζκδπσθ δεθ εέθαδ εΪηδ ηκ γερεσ , αζζΪ εΪηδ ηκ πκζτ εαζσ πκν πλΫπεδ θα παλαηεέθεδ Ϋηζδ. Άζζπζηε, αελδίυμ ζσΰπ ηβμ «γερεσηβηαμ» ηβμ θτζβμ νπάλξε Ϋζζεδοβ Ϋλενθαμ εαδ πεδλΪηαηκμ, (εαδ ζσΰπ πελδθλσθβζβμ πλκμ ηβθ δκνζεδΪ..) εαδ κδ αλξαέκδ δεθ ηπσλεζαθ θα αθαπητικνθ ηεξθκζκΰέα ζα ηβθ ζτΰξλκθβ. Κδ ανησ εέθαδ ζκΰδεσ ΰδα ηβθ θεκπαΰαθδζηδεά θκκηλκπέα. Ώθ ηδα αΰεζΪδα εέθαδ «δελά», δεθ ηβθ αληΫΰεδμ, ΰδα θα Ϋξκνθ ΰΪζα ηα παδδΪεδα, αθ Ϋθα πκηΪηδ εέθαδ «εζζβθδεσμ γεσμ», ησηε δεθ ηκ εεηλΫπεδμ ΰδα θα θΫλεδμ θελΪεδ ζηβθ πσζβ. Θα άηαθ «αζΫίεδα πλκμ ηκνμ γεκτμ» θα εΪθεδμ εΪηδ ηΫηκδκ. Οδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ (ΤΒΒ, δεζηέκ ητπκν #39), γεπλκτθ σηδ κ ΓδαξίΫ Ϋθηδαιε ηβ θτζβ εαδ ηβθ Ϋδπζε ζηκθ Ϊθγλππκ υζηε «θα ηβθ ζεβζαηεέ ά εαεκπκδεέ εαηΪ ίκτζβζδθ». ΦνζδεΪ, δεθ πελδηΫθαηε απσ ηκνμ «πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ» θα Ϋξκνθ δδαίΪζεδ ηκ αεσζκνγκ εδΪθδκ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, υζηε θα ηδζκτθ ηε απκδεέιεδμ. ΓΒΝΒΕ ΐ‘, 15 Καὶ ἔζαίε Κύλδκμ ὁ Θεὸμ ηὸθ ἄθγλππκθ, ὃθ ἔπζαζε, εαὶ ἔγεηκ αηὸθ ἐθ ηῶ παλαδείζῳ ημ ηλνθμ, ἐλΰάαεζγαδ αηὸθ εαὶ θοθάζζεζκ. Ο Θεσμ δέθεδ εθηκζά ζηκθ Ϊθγλππκ θα θνζΪεδ, δβζαδά θα πλκζΫξεδ εαδ θα ζνθηβλεέ ηκθ παλΪδεδζκ, δβζαδά θα θκδΪαεηαδ ΰδα ηβ θτζβ εδ σξδ απζυμ θα ηβθ απκζαηίΪθεδ εαδ θα ηβθ εεηεηαζζετεηαδ. Σκ «θνζΪζζεδθ» δεθ εέξε ηβθ Ϋθθκδα θα ηβθ δδαθνζΪιεδ απσ εΪπκδκθ Ϊζζκ Ϊθγλππκ αζθαζυμ. ΏζζΪ θα δδαθνζΪζζεδ εαδ θα θλκθηέαεδ ηβ Φτζβ εδ σξδ θα ηβθ ζεβζαηεέ ά εαεκπκδεέ εαηΪ ίκτζβζδθ. Άζζκ ηκ «εαηαενλδετζαηε» εδ
Ϊζζκ ηκ «εαηαδδαζτζαηε». ΒΪθ, ίΫίαδα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νπκθκκτθ ηβθ εαηαζηλκθά ηκν πελδίΪζζκθηκμ απσ ηβθ (ενλέπμ) Πλκηεζηαθηδεά Ατζβ, ησηε γα ηκνμ ζνθδζηκτζαηε θα ηεζεηάζκνθ εεεζβζδαζηδεά δζηκλέα, ΰδα θα πζβλκθκλβγκτθ σηδ κ Πλκηεζηαθηδζησμ εηθαθέζηβεε ηκθ 16κ αδυθα (ζέΰκνμ αδυθεμ πλδθ ηβθ εηθΪθδζβ ηπθ Βζζάθπθ Νεκπαΰαθδζηυθ), εέθαδ αέλεζβ εαδ σξδ αζβγδθσμ εεθλαζηάμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, υζηε θα απενγτθκθηαδ ζηκ ειάμ ζηδμ πλκηεζηαθηδεΫμ ΔΠΏ εαδ θα ηβθ πβΰαέθεδ ξαηΫθκμ κ εσπκμ ηκνμ. ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘ 11 Σκθ Ϋίδκηκ ξλσθκ γα αθάθβμ ηβ ΰβ θ‘ αθαπατεηαδ. ζα παλΪΰεδ δεθ γα ηα ηααετεδμ αζζΪ γα ηα αθάθεδμ εζετγελα ΰδα θα ηλΫθκθηαδ κδ θηπξκέ ηκν ζακτ ζκν, εαδ απ‘ σ,ηδ πελδζζΫοεδ, ηα Ϊΰλδα αυα. Σκ έδδκ γα ΰέθεηαδ εαδ ηε ηκ αηπΫζδ ζκν εαδ ηε ηκθ εζαδυθα ζκν. 12 Έιδ ηΫλεμ γα εΪθεδμ ηδμ ελΰαζέεμ ζκν εαδ ηβθ Ϋίδκηβ γα ΰδκληΪαεδμ ηκ Ϊίίαηκ, ΰδα θ‘ αθαπατεηαδ ηκ ίσδδ εαδ ηκ νπκατΰδσ ζκν εαδ θα ηπκλεέ θ‘ αθαζΪθεδ κ δκτζκμ ζκν εδ κ ιΫθκμ πκν ζκν δκνζετκνθ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Κΐ΄ 6 Ώθ ζηκ δλσηκ ζκν ζνθαθηάζεδμ (...) ηδα θπζδΪ ηε ηδελΪ πκνζδΪ ά ηε ανΰΪ, ηε ηβ ηβηΫλα ηκνμ θα εΪγεηαδ πΪθπ ηκνμ, ηβθ πΪλεδ ηβ ηβηΫλα ηααέ ηε ηα πκνζδΪ. 7 ΠλΫπεδ κππζδάπκηε θ‘ αθάζεδμ ηβ ηβηΫλα θα θτΰεδ εαδ θα πΪλεδμ ησθκ ηα πκνζδΪ, ΰδα θα ενηνξάζεδμ εαδ θα αάζεδμ πκζζΪ ξλσθδα. ΟΦΕΏ ΟΛΟΜΧΝΣΟ Θ‘ 1 ΘΒΒ παηέλπθ εαὶ Κύλδε ηκῦ ἐζέκνμ ὁ πκδήζαμ ηὰ πάθηα ἐθ ζόΰῳ ζκν 2 εαὶ ηῆ ζκθίᾳ ζκν εαηεζεεύζαζαμ ἄθγλππκθ, ἵθα δεζπόαῃ ηθ πὸ ζκῦ ΰεθκηέθπθ εηδζηάηπθ 3 εαὶ δδέπῃ [ενίελθΪ] ηὸθ εόζηκθ ἐθ ὁζδόηβηδ εαὶ δδεαδκζύθῃ εαὶ ἐθ εγύηβηδ ονξμ ελίζδθ ελίθῃ, ΐζΫπκνηε δβζαδά σηδ β ενζκΰέα ηκν Θεκτ θα δεζπσαεδ κ Ϊθγλππκμ επέ ηπθ εηδζηΪηπθ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ ενζκΰέα θα εαηαζηλΫοεδ κ Ϊθγλππκμ ηκθ εσζηκ, σππμ θκηέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ ηκθέαεηαδ σηδ κδ Ϊθγλππκδ πλΫπεδ θα ενίελθκτθ ηκθ εσζηκ ηε αΰδσηβηα εαδ δδεαδκζτθβ. Αβζαδά, σξδ ηε εαηαζηλκθδεά δδΪγεζβ πλκμ ηκθ εσζηκ. ΟΦΕΏ ΒΕΡΏΥ ΜΓ‘ 9 εάζζκμ κλαθκῦ, δόια ἄζηλπθ, εόζηκμ θπηίαπθ ἐθ οίζηκδμ Κνλίκν· 10 ἐθ ζόΰκδμ ἁΰίκν ζηήζκθηαδ εαηὰ ελίηα εαὶ κ ηὴ ἐεζνγζδθ ἐθ θνζαεαῖμ αηθ. 11 ἰδὲ[κνλΪθδκ] ηόικθ εαὶ εζόΰβζκθ ηὸθ πκδήζαθηα αηό, ζθόδλα ὡλαῖκθ ἐθ ηῶ αΰάζηαηδ αηκῦ· Θα άηαθ παλΪζκΰκ, β Π.Α. απσ ηβ ηδα θα πλκηλΫπεδ ηκθ Ϊθγλππκ θα γανηΪζεδ ηα Ϋλΰα ηκν Θεκτ, δβζαδά ηκ ζτηπαθ, εδ απσ ηβθ Ϊζζβ θα ηκθ πλκηλΫπεδ θα εαηαζηλΫοεδ ηκ ζτηπαθ. ΦΏΛΜΟΕ ΡΜΣ‘ (ΡΜΓ‘) 9 δκικζκΰάζαηε ανησθ κ κπκέκμ παλΫξεδ ηλκθά ζηα εηάθβ, σππμ επέζβμ εαδ ζηα ηδελΪ πκνζδΪ ηπθ εκλΪεπθ. ΚΏΣΏ ΜΏΣΘΏΕΟΝ, Σ‘ 26 [...]ηΪ πεηεδθΪ ηκν κνλαθκτ[...] κ παηάλ νηυθ κ κνλΪθδκμ ηλΫθεδ ανηΪ. ΚΏΣΏ ΛΟΤΚΏΝ, Εΐ‘ 6 κνξέ πΫθηε ζηλκνγέα ππζεέηαδ αζζαλέπθ δτκ; Καέ Ϋθ ει ανηυθ κνε Ϋζηδθ επδζεζβζηΫθκθ εθυπδκθ ηκτ Θεκτ. Καδ πκδα εέθαδ, ηΫζκμ πΪθηπθ, β κδεκζκΰδεά εναδζγβζέα ηπθ Ν/Π; Σδ ηεγσδκνμ πλκηεέθκνθ ΰδα ηβθ πλκζηαζέα ηκν πελδίΪζζκθηκμ;...Σα ηαη-ηαη! Με ξκλκτμ εαδ ηαη-ηαη, κδ «γεκέ» επεηίαέθκνθ εαδ ζυακνθ ηκ πελδίΪζζκθ. Έηζδ δδαεβλτζζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ (Αεζηέκ ητπκν ΤΒΒ, # 55): «Οδ πκζνγερζηΫμ ΕθδδΪθκδ ΓδαθκηΪηδ ηκν ελαηδδέκν ΡκλΫρηα ηβμ ΐλααδζέαμ (...) Ϋζπζαθ ηα απΫλαθηα ηλκπδεΪ δΪζβ ηβμ πελδκξάμ ηκνμ επδεαζκτηεθκδ ηε δελκπλαιέεμ εαδ ηεζεηκνλΰδεκτμ ξκλκτμ ηκνμ αυθηεμ εγθδεκτμ Θεκτμ ηκνμ, κδ κπκέκδ, αθηαπκελδθσηεθκδ θνζδεΪ ζηκ εΪζεζηα ηπθ γλβζεενηυθ ηκνμ, Ϋζηεδζαθ αηΫζπμ ηκνμ εαηαλλΪεηεμ ηβμ ίλκξάμ θα ζίάζκνθ ηα απΫλαθηα ηΫηππα ηπθ ηαδθσηεθπθ πνλεαρυθ πκν εαηΫηλπΰαθ ηβ ακτΰεζα εαδ ζεκηεέθδαααθ ηκνμ κνλαθκτμ». Αβζαδά, ηε ηκνμ ηεζεηκνλΰδεκτμ ξκλκτμ πκν γα πλκηεέθκνθ κδ Ν/Π ηπκλεέ εαδ θα ίκνζυζκνηε ηβθ ηλτπα ηκν σακθηκμ. Σδ ηαμ ξλεδΪαεηαδ β επδζηάηβ; Σδ ηαμ ξλεδΪαεηαδ εαδ β.. πνλκζίεζηδεά; Αεθ δδαθετΰεδ ηβμ πλκζκξάμ ηαμ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, παλ‘ σζεμ ηδμ θζναλέεμ ηκνμ πελέ αθνπαλιέαμ
γανηΪηπθ, ζ‘ ανησ ηκ δεζηέκ ητπκν ηΪμ παλκνζδΪαεδ Ϋθα παΰαθδζηδεσ «γατηα», ηβθ επΫηίαζβ εΪπκδπθ κθηκηάηπθ επέ ηβμ Φτζβμ, πλκεεδηΫθκν θα αζζΪιεδ β θκλΪ ηπθ αθΫηπθ, υζηε θα πλκεζβγεέ ίλκξά ζε Ϋθα ζνΰεεελδηΫθκ ζβηεέκ. ΠλκζγΫηκνθ δε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εκνηκπσθβλα εαδ ηβθ ζΫιβ «θνζδεΪ», υζηε θα ηβθ γεπλάζκνηε ηβθ Ϊθδιβ ηβμ ίλκξάμ Ϋπεδηα απσ γλβζεενηδεά πλκζενξά πμ «νπελθνζδεσ» ζνηίΪθ, αζζΪ πμ εΪηδ «απκζτηπμ θνζδεσ»! Ίζπμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζ.ξ. εθθκκτθ σηδ κδ παζηδεΫμ δκθάζεδμ ηπθ ηαη-ηαη πλκεΪζεζαθ δδΫΰελζβ ζηκνμ γεκτμ εαδ ηα ζτθθεθα εαδ ηΪζδζηα β δδΫΰελζβ «ηλΪίβιε» πλκμ ηκ ηΫλκμ ηκν Ώηαακθέκν ηα ζτθθεθα˙ σππμ β πεηαζκνδέηζα ζηκ Υκθΰε-Κσθΰε πλκεαζεέ ζεδζησ ζηβθ ΒζζΪδα. Οδ εθηεζυμ παλΪζκΰεμ ανηΫμ αθηέζβοεδμ ηπθ Νεκδπδεεαγερζηυθ εέθαδ σηκδεμ ηε εεεέθεμ ηπθ Παΰαθδζηυθ ηβμ Ώδΰτπηκν, κδ κπκέκδ, ηεηΪ ηβθ εαηαζηλκθά ηκν αλΪπεδκν πελέηεθαθ ηβθ εεδέεβζβ ηκν «γεκτ Νεέζκν» (!), σηδ ανησμ δβζαδά δεθ γα πζβηητλδαε ηα αδΰνπηδαεΪ ξπλΪθδα ηε ηβθ απαλαέηβηβ ΰδα ηβθ ΰεπλΰέα ζΪζπβ ηκν. Σδμ έδδεμ αθκβζέεμ δζξνλδασηαθ εδ κ «κλγκζκΰδζηάμ» Πκλθτλδκμ (πκν εαηΪ ηα Ϊζζα Ϋζεΰε σηδ δεθ επεηίαέθκνθ ζηβ θτζβ κδ γεκέ), σηδ Ϊηα ζαηλετκνηε ηκ Υλδζησ, εαθεέμ γεσμ δε γα Ϋλγεδ (!) θα ηαμ ζυζεδ απσ ηβθ επδδβηέα. Αβζαδά, Ϋξκνηε θΫα Ϋεδκζβ ΰδα ηκ αλξαέκ παΰαθδζηδεσ παλαζάλβηα, σηδ ηα ζηκδξεέα ηβμ θτζβμ (ηδζΪθε κδ Ν/Π Ϋπεδηα εαδ ΰδα ζνηίκζδζηκτμ) θκδΪακθηαδ – ζεμ εαδ Ϋξκνθ ανηδΪ ά ηΪηδα ά ητηεμ ά θκν – ΰδα ηδμ δελκηεζεζηεέεμ εαδ αθαζσΰπμ ίλΫξκνθ ά δε ίλΫξκνθ. Σδ γζδίελά δεδζδδαδηκθέα εαδ εαηΪθηδα, ζηκθ 21κ αδυθα, θα γεπλεέηαδ γεσμ Ϋθα θνζδεσ θαδθσηεθκ, ηκ κπκέκ, Ϊηα δεθ ηκ επδεαζεζηκτηε, δεθ ίλΫξεδ. ΏζζΪ ανηΪ δεθ εέθαδ ηέπκηα, ηπλκζηΪ ζηβθ πελέ αλξαδσηβηαμ αθηέζβοβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Γδα θα παλαζηάζκνθ ηκνμ «κδεκζσΰκνμ», κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ (Αεζηέκ ητπκν ΤΒΒ #11), ηε αθκληά ηβθ Ϋθαλιβ ηβμ ενθβΰεηδεάμ πελδσδκν πλδθ εΪπκδα ξλσθδα, πλτκθηαδ εαηΪ ηπθ «Ρπηβυθ πκν ιεξτγβεαθ ηε ηα σπζα θα αθαθέζκνθ σ,ηδ απΫηεδθε απσ ηβ θτζβ» εαδ λβηΪ αβηκτθ, ζηκ έδδκ Αεζηέκ Στπκν «θα απαΰκλενηεέ ηκ ενθάΰδ!», υζηε θα πλκζηαηετεηαδ β θτζβ σππμ πλκζηαηενσηαθ εαηΪ ηβθ πκζνγερζηδεά Ώλξαδσηβηα. Φαέθεηαδ ππμ δεθ ΰθπλέακνθ (ά εΪθκνθ σηδ δεθ ΰθπλέακνθ;) κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ ηκ ενθάΰδ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα άηαθ αΰαπβηΫθβ αζξκζέα ηπθ Παΰαθδζηυθ, κδ κπκέκδ ηΪζζκθ ηβθ εέξαθ ΰλαηηΫθβ εαδ ηβ Φτζβ εαδ ηα πκνζΪεδα εαδ ηα Ϊζζα ηα απΪεδα πκν γάλεναθ. Ολέζηε ηδ ζνθΫίαδθε: «Ἦθ δ‘ γήλα ἐε παζαδκηάηπθ θίζβ ηκῖμ Ἕζζβζδθ ἀζξκζία εαὶ δδαηλδίὴ, ὡμ δδδάζεεδ ηᾶμ ὁ Ὅηβλκμ, ἐθ ᾧ πκζζθ εαὶ ὀθκηαζηθ γβλίπθ ηθεία ΰίθεηαδ. πὶ ηκύηῳ δὲ κἱ ἀλξαῖκδ ἢζεκνθ ηκὺμ εύθαμ εαὶ παλεζεεύαακθ θὰ ᾖθε πκδεεδμ, ἰξθενηδεκὶ εαὶ εὔονξκδ. (...) Σκδκύηκνμ δὲ εύθαμ ἐπΰκθ κἱ ἀλξαῖκδ ἐπὶ ηὴκ εήνακ θαβῶκ, ἐθάθςκ, ἀβνζμπμίνςκ, ηαὶ ηῶκ ἄθθςκ ηῶκ πανμιμίςκ, ἐθ’ ὧκ ἐλήνπμκημ ἔπμκηεξ αέθδ ηαὶ ἀηόκηζα ηαὶ ῥόπαθα˙ ὁιμίςξ δὲ δίηηοα ἔθενμκ ηαὶ ἄνηοαξ εαὶ πᾶθ ὅ,ηδ ξλήζδηκθ πλὸμ γήλαθ εδξζθ, πελδίεπθ, θβζμθ, ηλνΰόθπθ, ὀληύΰπθ εαὶ ἄζζπθ πηβθθ, ὧθ ηλκθὴ πελδζπκύδαζηκμ ἤθ ηκῖμ ἀλξαίκδμ» (Θ.ΐ. ΐεθδαΫζκν, Πεξί ηνπ ηδησηηθνχ βίνπ ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, α' Ϋεδκζβ Ώγάθαδ 1873, επαθΫεδ. Αβηδκνλΰέα, ζ. 177). ζηε, ζκδπσθ, κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ ΠαΰαθδζηΫμ κνδσζπμ άηαθ εθαθηέκθ ηκν ενθβΰδκτ˙ ηκ αθηέγεηκ, άηαθ θαθαηδεκέ ζΪηλεδμ ηκν. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν αβηκτθ ηβθ απαΰσλενζβ ηκν ενθβΰδκτ, επεδδά εέθαδ αθηέγεηκ ηε ηβθ πλκζηαζέα ηβμ θτζβμ (Καγεανησ εέθαδ ζπζησ ηκ αέηβηα ανησ˙ αζζΪ θα ηκ αβηκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ παλΪζκΰκ. Καδ ηΪζδζηα επεδδά κδ «γεκέ» πλκζηαηετκνθ ηβ θτζβ), θα ηαμ ειβΰάζκνθ ΰδαηέ κδ πκζνγερζηΫμ ενθβΰκτζαθ, δβζαδά άηαθ εθΪθηδκδ ζηβθ απαΰσλενζβ ηβμ γάλαμ; Ή ζκδπσθ, κδ Ν/Π δεθ γα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ Έζζβθεμ ΰδα σζα Ϋπλαηηαθ εαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ Έζζβθεμ ά γα πΪοκνθ θα δζξνλέακθηαδ, σηδ ζηβθ Ώλξαδσηβηα δεθ ενθβΰκτζαθ, ΰδα θα πλκζηαηετκνθ ηβ Φτζβ, ά ηδα πκν εέθαδ αλξαδκζΪηλεμ, γα εέθαδ νπΫλ ηκν ενθβΰδκτ, αθκτ εαδ κδ αλξαέκδ πκζνγερζηΫμ άηαθ νπΫλ (Σκ σηδ κδ ζβηελδθκέ ενθβΰκέ Ϋξκνθ σπζα ειεζδΰηΫθα δεθ ζΫεδ ηέπκηα. Δ κνζέα ηεηλΪεδ, σηδ εαδ ζηβθ αλξαδσηβηα κδ πκζνγερζηΫμ ενθβΰκτζαθ εαδ ΰδα δδαζεΫδαζβ.). Οζσεζβλκ ίδίζέκ ζνθΫΰλαοε κ Ξεθκθυθηαμ, ηα Κπλεγεηηθά, σπκν ηπκλεέ κ εαγΫθαμ θα ηΪγεδ ΰδα ηα ενθβΰεηδεΪ ζενζδΪ, ΰδα ηκνμ ηλσπκνμ αθδξθετζεπμ ηπθ γβλαηΪηπθ, εαδ ΰδα ηκ αλξαέκ ενθάΰδ˙ δεθ ηκ Ϋξκνθ νπσοβ ηκνμ κδ «αλξαδκζΪηλεμ», κδ «νπελαζπδζηΫμ ηβμ αλξαέαμ ονξάμ»; Αεθ ηκ Ϋΰλαοε εαθΫθαμ Ϊΰθπζηκμ, κ Ξεθκθυθηαμ ηκ Ϋΰλαοε. ΜΪζζκθ δεθ ΰθπλέακνθ εαδ πκζζΪ ΰδα ηβθ αλξαέα ονξά κδ θεκπαΰαθδζηΫμ. Μαμ εΪθκνθ ηαγάηαηα αλξαέαμ πκζνγερζηδεάμ κδεκζκΰέαμ εδ απσ πΪθπ.
ζκ ΰδα ηκ σηδ κδ ζβηελδθκέ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ εΪθκνθ πζΫκθ αθαέηαεηεμ γνζέεμ (πζαΰέπμ παλαδΫξκθηαδ σηδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ λάηαααθ ηβθ Ϋλβηβ ηβ «δελά» Φτζβ εαδ ηα εαβηΫθα ηα «δελΪ» αυα ηε εεαησηίεμ), εδ εδυ άλγαθ δετηελκδ, αθκτ κδ Υλδζηδαθκέ αθαέηαεηβ γνζέα εΪθκνθ εδυ εαδ 20 αδυθεμ. ΥδζδΪδεμ αυα ζθΪακθηαθ ζε εΪγε ηδα απσ ηδμ εεαηκθηΪδεμ ΰδκληΫμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ.
91. "Δ εεεζβζέα εαδ κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ εθΪθηδα ζηβθ επδζηάηβ εαδ ηβθ γΫζβζβ ΰδα ΰθυζβ, εαγυμ νπκζηβλέακνθ ηβθ νπελκξά ηκν ηεηαθνζδεκτ εαδ ηβθ αζβηαθησηβηα ηκν εσζηκν. Άζζπζηε, ησζκ β δνηδεά σζκ εαδ β αθαηκζδεά εεεζβζέα εέηε εαηαδέπιαθ ηκνμ επδζηάηκθεμ, εέηε αδδαθσλβζαθ ΰδα ηβθ εκζηδεά ΰθυζβ αθηέζηκδξα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ζηβθ κηδζέα ηκν ΰδα ηβθ δβηδκνλΰέα ηε ηκθ ηέηζκ «Βιαάηελκμ», σπκν επειβΰεέ ηβ δδάΰβζβ ηβμ Π. Αδαγάεβμ ΰδα ηβ δβηδκνλΰέα ηκν εσζηκν, ζπετδεδ θα παλαηβλάζεδ σηδ β δδάΰβζβ παλΫζεδοε πκζζΪ, επεδδά εέξε ζεκπσ θα ΰνηθΪζεδ εαδ θα κιτθεδ ηκ θκτ ηπθ αθγλυππθ, υζηε ηε αθκληά ηδμ ζέΰεμ ζεπηκηΫλεδεμ θα ίλκνθ εαδ ηα νπσζκδπα (Δηο ηελ Δμαήκεξνλ PG 29, 33B). Βπέζβμ ηκθέαεδ (εαδ ανησ εέθαδ αεσηα πδκ ζβηαθηδεσ απσ ηκ πλκβΰκτηεθκ) σηδ δεθ ηεδυθεηαδ εαγσζκν κ γανηαζησμ ηαμ ΰδα ηα ηεΰαζεέα ηκν Θεκτ, αθ ίλεγεέ κ ηλσπκμ ηε ηκθ κπκέκ κ Θεσμ Ϋθηδαιε σζα ηα γανηΪζδα δβηδκνλΰάηαηα. (Δηο ηελ Δμαήκεξνλ, 25 Ώ). ηβθ πλκεεδηΫθβ πελέπηπζβ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ εδζΪΰεδ δτκ ίαζδεΫμ αλξΫμ πμ εληβθενηδεΫμ πλκςπκγΫζεδμ: α‘ ) ηβθ εζενγελέα ηβμ επδζηβηκθδεάμ Ϋλενθαμ, πκν εέθαδ εαδ ΰνηθαζέα ηκν θκν εαδ ί‘) ηβ δδΪελδζβ ηεηαιτ ηκν πκδσμ Ϋεαθε ηκθ εσζηκ εαδ ηκν πυμ Ϋΰδθε κ εσζηκμ. Με Ϊζζα ζσΰδα, άιιν β γεκζκΰδεά ΰθυζβ σηδ κ Θεσμ δβηδκτλΰβζε ηκθ εσζηκ, εαδ άιιν β Ϋλενθα ηκν ηλσπκν ηε ηκθ κπκέκ πλαΰηαηυγβεαθ σζα ηα γανηαζηΪ Ϋλΰα. ηβ δετηελβ πελέπηπζβ, ηβθ Ϋλενθα, Ϋξκνηε πελδΰλαθά εαδ αθΪζνζβ εηδζηυθ δεδκηΫθπθ εδ σξδ ίΫίαδα ηβμ Ϊεηδζβμ γεέαμ εθΫλΰεδαμ. Βέθαδ ηεΰΪζκ ζΪγκμ σζπθ εαηβΰκλκτθ ηβθ Ολγκδκιέα σηδ πλκΪΰεδ εαδ ζνθηβλεέ Ϋθαθ αΰθπζηδεδζησ εαδ αδδαθκλέα ΰδα ηδμ επδζηάηεμ ά ηβθ εκζηδεά Γθυζβ. Ώνησ απκδεδεθτεηαδ ζΪγκμ ησζκ ζηβθ πλΪιβ σζκ εαδ ζηβθ γεπλέα. ηβθ γεπλέα: εαηαλξάθ, β Ολγκδκιέα δεθ ηδζΪεδ ΰδα αΰθπζηδεδζησ σζκθ αθκλΪ ηκθ εσζηκ ανησθ. ΜδζΪ ΰδα αδνθαηέα ΰθυζβμ κφλν ΰδα ηκθ Θεσ, δβζαδά ΰδα ηκθ Άεηδζηκ Αβηδκνλΰσ. Άζζκ πλΪΰηα ηκ Ϋθα (αδνθαηέα ΰθυζβμ ΰδα ηκθ εσζηκ), Ϊζζκ ηκ Ϊζζκ (Ώδνθαηέα ΰθυζβμ ΰδα ηκ Θεσ). Δ αιέπζβ σηδ ΰδα ηκθ Άεηδζηκ Θεσ δεθ νπΪλξεδ δνθαησηβηα ανησθκηβμ ΰθυζβμ (παλΪ ησθκ ΰθυζβμ ηΫζπ απκεΪζνοβμ) δεθ αθηδζηλαηετεηαδ ζηβθ αιέπζβ σηδ ηκ αθγλυπδθκ ζκΰδεσ ηπκλεέ θα ηΪγεδ ΰδα ηκθ εσζηκ ανησθ εαδ σ,ηδ εηπελδΫξεηαδ ζε ανησθ. Δ δδΪελδζβ ηεηαιτ εηδζηκτ-αεηέζηκν, δβζαδά εσζηκν-ζτηπαθηκμ απσ ηβ ηέα εαδ Ϊεηδζηκν Θεκτ απσ ηβθ Ϊζζβ εέθαδ γεηεζδυδβμ ΰδα ηβθ Ολγκδκιέα (εαδ ηκ Υλδζηδαθδζησ). Χμ ηηάηα ηκν εσζηκν, εθκδδαζηΫθκμ ηε ηκ ζκΰδεσ, κ Ϊθγλππκμ ηπκλεέ θα ηΪγεδ ΰδα ηκθ εσζηκ. ΏζζΪ ΰδα εΪηδ πκν νπελίαέθεδ ηκθ εσζηκ, δβζαδά ΰδα ηκθ Άεηδζηκ Θεσ, κ Ϊθγλππκμ δεθ ηπκλεέ θα ηΪγεδ ΰδα ανησθ, αθκτ κ Θεσμ εέθαδ νπΫλζκΰκμ εαδ β κνζέα ηκν Ϊπδαζηβ εαδ Ϊθαηβ. Σκ αθγλυπδθκ ζκΰδεσ ησθκ ηκθ ζκΰδεσ εσζηκ, εδ σξδ ηκθ νπΫλζκΰκ Θεσ ηπκλεέ θα ηΪγεδ. Γδ' ανησ εαδ εέθαδ αθαπσδεδεηβ β αιέπζβ σηδ β Ολγκδκιέα απαιδυθεδ ηβθ εκζηδεά ΰθυζβ επεδδά αλθεέηαδ ηβ δνθαησηβηα ανησθκηβμ ΰθυζβμ ΰδα ηκθ ειπ-εκζηδεσ Θεσ. ΕπΪθθκν Ααηαζεβθκτ, Γηαιεθηηθά (PG 94, 529 Ώ): «κδὲθ ημ ΰθώζεώμ ἐζηδ ηδηδώηελκ˙ ΰὰλ ΰθζδμ θμ ἐζηδ ονξμ ζκΰδεμ, ηκὔηπαζδθ ἄΰθκδα ζεόηκμ». Βθυ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ΰλΪθεδ ππμ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ ζβηαζέα Ϋξεδ β εαζά ξλάζβ ηβμ επδζηάηβμ (ξνη θαηά πιάηνο, 2, 3): «Αεθ πλΫπεδ, επεδδά ηελδεκέ δεθ ξλβζδηκπκδκτθ εαζυμ ηβθ δαηλδεάθ, θα απκθετΰπηεθ εΪγε πθΫζεδαθ πκν πλκΫλξεηαδ απσ ανηάθ.
Οτηε ίΫίαδα πλΫπεδ θα εαηαδδεΪαπηεθ σζαμ ηααέ ηαμ ηΫξθαμ, επεδδά κδ αελαηεέμ εδμ ηαμ βδκθΪμ ξλβζδηκπκδκτθ ηβθ ηαΰεδλδεάθ ά ηβθ αληκπκδέαθ ά ηβθ νθαθηδεάθ ηε ζεκπσθ ηβθ απσζανζδθ. (..) ηκνθαθηέκθ, δδα ηβμ κλγάμ ξλάζευμ ηπθ πλΫπεδ θα απκδεδεθτπηεθ ηβθ εαεάθ ξλάζδθ ηπθ απσ εεεέθκνμ». Ο ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ΰλΪθεδ ΰδα ηβ ζξΫζβ πέζηβμ εαδ επδζηάηβμ (ξνη θαηά πιάηνο, 2, 5): «Οτηε πλΫπεδ θα απκθετΰπηεθ παθηεζυμ ηβθ δαηλδεάθ ηΫξθβθ κτηε αλησαεδ θα ζηβλέαπηεθ εδμ ανηάθ εΪγε εζπέδα ηαμ. Ώζζ‘ σππμ ξλβζδηκπκδκτηεθ ηεθ ηβθ ΰεπλΰδεάθ, αβηκτηεθ δε απσ ηκθ Θεσθ ηκνμ εαλπκτμ, εαδ σππμ εηπδζηενσηεγα ηκ πβδΪζδκθ εδμ ηκθ ενίελθάηβθ, πλκζενξσηεγα δε εδμ ηκθ Θεσθ θα δδαζπγυηεθ απσ ηβθ γΪζαζζαθ, Ϋηζδ, εαδ σηαθ εαζκτηεθ ηκθ δαηλσθ, δεθ πατκηεθ θα εζπέαπηεθ εδμ ηκθ Θεσθ» (PG 31, 1052A). «Ο Θεσμ», ζΫεδ κ Φεζζσμ, «εέθαδ θνζδεΪ β αδηέα ηκν ζεδζηκτ, σππμ εαδ εΪγε πλΪΰηαηκμ, αζζΪ β πλκζεξάμ [δβζ. β Ϊηεζβ αδηέα] ηκν ζεδζηκτ εέθαδ β θτζβ» (ΐ.Ν. ΣαηΪεβ, Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία, εεδ. Βηαδλέαμ πκνδυθ Νεκεζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εαδ Γεθδεάμ Παδδεέαμ, 1977, ζ. 187). Ο ΐΪζζκμ Καζζδαθσμ (6κμ-7κμ αδ.) ζηα Γεσπνληθά ηκν παλαδΫξεηαδ σηδ ηα θνηΪ ίΰαέθκνθ απσ ηβ ΰβ ηε ηβ γΫζβζβ ηκν Θεκτ, δδαηνπυθεδ, σηπμ, ηβθ πεπκέγβζά ηκν, σηδ ΰδα ηβ δδαδδεαζέα ανηά νπΪλξεδ Ϋθα θνζδεσ αέηδκ (ΐ. παθδΪΰκν-Ρ. παθδΪΰκν-Α. Σλανζκτ, Οη ζεηηθνί επηζηήκνλεο ηεο βπδαληηλήο επνρήο, εεδ. Ώέγλα, ζ. 51). Ο Μαθκνάζ Φδζάμ (13κμ –14κμ αδ.), απκζσΰκμ, ίκηαθκζσΰκμ εαδ πκδβηάμ, παλαδΫξεηαδ σηδ ηα θνηΪ ίΰαέθκνθ απσ ηκ Ϋδαθκμ ηε ηβ γΫζβζβ ηκν Αβηδκνλΰκτ, επδηΫθεδ, σηπμ, ζηβθ Ϊπκοβ σηδ β δδαδδεαζέα ανηά Ϋξεδ εαδ εΪπκδκ θνζδεσ αέηδκ. ππμ θαέθεηαδ, κδ Ρπηβκέ Ολγσδκικδ πλσΰκθκέ ηαμ εέξαθ επέΰθπζβ ησζκ ηπθ κλέπθ ηβμ επδζηάηβμ σζκ εαδ ηπθ κλέπθ ηβμ πέζηβμ εαδ δεθ εέξαθ εαθΫθα πλσίζβηα – ηκνζΪξδζηκθ κδ ζκθσηελκδ – θα δΫξκθηαδ εαδ ηα δτκ. ΏζζΪ εαδ πλαεηδεΪ, απσ δζηκλδεάμ απσοεπμ, ηκ Ολγσδκικ ΐναΪθηδκ άηαθ πλυηκ ΰδα ηκνζΪξδζηκθ 900 ξλσθδα ζηκνμ ηκηεέμ ηβμ ηεξθκζκΰέαμ, ηβμ θανζδπζκέαμ, ηβμ ζηλαηβΰδεάμ, ηβμ αλξδηεεηκθδεάμ εαδ ηκν πκζδηδζηκτ ΰεθδεσηελα. Πελέελΰκ, κδ Ολγσδκικδ θα Ϋδδθαθ επέ ησζκνμ αδυθεμ ζβηαζέα ζηβθ εκζηδεά ΰθυζβ! ΚαθκθδεΪ, κδ «αδδαθκλκτθηεμ ΰδα ηβθ ΰθυζβ» ΐνααθηδθκέ γα Ϋπλεπε θα εαηαζηλαθκτθ αηΫζπμ, αθκτ νπκηέγεηαδ σηδ ησθκ ηΫζβηΪ ηκνμ άηαθ «β ζπηβλέα ηβμ ονξάμ» εαδ β «ίαζδζεέα ηπθ κνλαθυθ». Οδ «αλξαδκζΪηλεμ» ίζΫπκνθ ηβθ παλαεηά ηβμ επδζηάηβμ ζηδμ κλγσδκιεμ ξυλεμ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα, εαδ θκηέακνθ σηδ ανησ εέθαδ Ολγσδκικ δσΰηα. Μα επδζηάηβ νπσ δκνζεέα δεθ ΰέθεηαδ. Γδαηέ δεθ εκδηΪθε ηκνμ ίνααθηδθκτμ επδζηάηκθεμ; Μάππμ ΰθπλέακνθ σζκδ εαηβΰκλκτθ ηκ ΐναΪθηδκ ππμ ηΪξα δεθ αζξκζκτθηαθ ηε ηδμ επδζηάηεμ, σηδ πλυηκμ κ Ρπηβσμ Νδεβθσλκμ ΓλβΰκλΪμ (1295-1359) ζηα 1325, 2,5 αδυθεμ πλέθ ηκνμ δνηδεκενλππαέκνμ επδζηάηκθεμ εαδ ηβθ εαγκζδεά εεεζβζέα, ίαζδασηεθκμ ζε δδεΫμ ηκν ηεηλάζεδμ εαδ ηεζΫηεμ, εαηΪζαίε ηα ζθΪζηαηα ηκν Εκνζδαθκτ βηελκζκΰέκν εαδ πλσηεδθε ζηκθ Ώθδλσθδεκ ΐ΄ ηβθ δδσλγπζά ηκν βηελκζκΰέκν ζτηθπθα ηε ηδμ παλαηβλάζεδμ ηκν (ΐ. παθδΪΰκν-Ρ. παθδΪΰκν-Α. Σλανζκτ, Οη ζεηηθνί επηζηήκνλεο ηεο βπδαληηλήο επνρήο, εεδ. Ώέγλα, ζ. 125); Γθπλέακνθ σηδ κ ΕπΪθθβμ ΏεηκνΪλδκμ, Ρπηβσμ ΰδαηλσμ, αθαεΪζνοε πλυηκμ ηκ παλΪζδηκ ηβμ ηαδθέαμ, ηκθ «ηλδξκεΫθαζκθ Ϊθδζκθ» (ηάίεθ ΡΪθζδηαθ, Ζ ηειεπηαία βπδαληηλή αλαγέλλεζε, εεδ. Ασηκμ, ζ. 103); Σκ Πεξί ηεο αλζξψπνπ θαηαζθεπήο ηκν Θεσθδζκν, β δπδεεΪηκηβ Παζνινγία ηκν εε ΣλΪζζεπθ ΏζειΪθδλκν (κ ΏζΫιαθδλκμ εέθαδ κ πλυηκμ πκν ξκλάΰβζε ζέδβλκ πμ εζπηελδεσ θΪληαεκ), β Ηαηξηθή εγθπθινπαίδεηα ηκν Θεσθδζκν Νσθθκν, ηκ Πεξί αλαηνκηθήο ηνπ αλζξψπνπ ηκν ηκθαξκτ ΜεζΫηδκν, ηκ Τπφκλεκα ηκν Πατζκν Ώδΰδθάηβ, β χλνςηο ηαηξηθή ηκν ΛΫκθηα Μαγβηαηδεκτ, ηκ Γπλακηθφ ηκν Νδεσζακν Μνλεοκτ, ηκ κπκέκ πελδζαηίΪθεδ 2656 θαληαεενηδεΫμ ζνθηαΰΫμ εδ υμ ηκθ 15κ αδ απκηεζκτζε ηκ επέζβηκ θαληαεκζκΰδεσ ζτΰΰλαηηα ηβμ δαηλδεάμ ζξκζάμ ηκν Παθεπδζηβηέκν ηκν Παλδζέκν, β Ηαηξηθή κέζνδνο, β Θεξαπεπηηθή κέζνδνο εαδ ηκ Πεξί νχξσλ ηκν ΕπΪθθβ ΏεηκνΪλδκν, ηα Ηαηξηθά εθθαίδεθα ηκν ΏΫηδκν 16 ησηπθ, εε ηπθ κπκέπθ κ 7κμ αθκλΪ ηβθ κθγαζηκζκΰέα (θΪληαεα εαδ επεηίΪζεδμ), β χλνςε ηεο Ηαηξηθήο ηπθ Νδεάηα εαδ ΛΫκθηα, πκν αθαθΫλεηαδ ζε ξεδλκνλΰδεΪ γΫηαηα εαδ ελΰαζεέα, ηα Γεσπνληθά, 26 ησηπθ, σπκν ΰδα πλυηβ θκλΪ ζηβθ
δζηκλέα πελδΰλΪθεηαδ β ξλάζβ ξβηδεκτ ζδπΪζηαηκμ («ἐλείίθγκνμ... ὁηκίπμ πλκίλαξΫθηαμ ηεηὰ θίηλκν ζπείλκνζδθ»), ηάππμ σζα ανηΪ εέθαδ ζνΰΰλΪηαηα αθγλυππθ εαδ πκζδηδζηκτ πκν αδδαθκλεέ ΰδα ηα εΰεσζηδα εαδ ηκθΪξα πλκζετξεηαδ ζενγλππΪ; Μάππμ κ γεκζσΰκμ εαδ αζηλκθσηκμ Νδεσζακμ ΚαίΪζδζαμ (14 κμ αδ.), κ κπκέκμ απκδέδεδ ηδμ παζέλλκδεμ ζηβθ Ϋζιβ ηβμ δτθαηβμ ηβμ ζεζάθβμ, β κπκέα δδαδέδεηαδ ενγτΰλαηηα ηααέ ηε ηκ θπμ ηβμ, εέθαδ παλΪδεδΰηα πλκμ απκθνΰά; Μάππμ β ειΪηκηβ Λνγηζηηθή ηκν ΐαλζαΪη, β Αζηξνλνκηθή βίβινο ηκν Θεσδπλκν Μεζδηβθδυηκν, ηα Αξκνληθά ηκν ΐλνεθκτ, β ηνηρείσζηο Αζηξνλνκηθή ηκν Θεσδπλκν Μεηκξέηβ, ηα Πεξί θαηαζθεπήο θνίισλ θαηφπηξσλ εαδ ηκ Πεξί παξαδφμσλ κεραλεκάησλ ηκν ΏθγΫηδκν δεέξκνθ αθγλυπκνμ εαδ πκζδηδζησ κ κπκέκμ εθδδαθΫλεηαδ ησθκ ΰδα ηδμ πλκζενξΫμ εαδ ηα «αζζβζκτδα»; ξδ, ΰδαηέ αθ ηκ δεέξθκνθ, ησηε κδ «αλξαδκζΪηλεμ» αμ ηαμ ηκ πκτθε. Ώμ ηαμ πκτθε π.ξ. σηδ σζα ανηΪ (εαδ εεαηκθηΪδεμ Ϊζζα, ξαηΫθα ά αεσηβ αθΫεδκηα) κδ «ΐνααθηδθκέ» ηα Ϋΰλαοαθ ΰδα πζΪεα, ΰδα θα πελθκτθ ηκθ εαδλσ ηκνμ αθΪηεζα ζε δτκ ζδηαθεέεμ. Πκζδηδζησμ πκν νπκηέγεηαδ σηδ εθδδαθΫλεηαδ ησθκ «ΰδα ηβ ζπηβλέα ηβμ ονξάμ» εαδ σξδ ΰδα ηκ ζυηα εέθαδ αδτθαηκθ θα ζνΰΰλΪθεδ δπδεεΪηκηα Ϋλΰα δαηλδεΪ. Πκζδηδζησμ, πκν ηκ ζυηα ηκ γεπλεέ πμ ηηάηα ηκν εαγεανησ «αθγλυπκν» εδ σξδ πμ «θνζαεά ηβμ ονξάμ» εαδ δεθ γεπλεέ ησθκ ηβθ «ονξά» πμ ηκθ «εαγεανησ Ϊθγλππκ», εέθαδ θνζδκζκΰδεσ θα εθδδαθελγεέ εαδ ΰδα ηβθ δαηλδεά, ηβ ηβξαθδεά, ηα ηαγβηαηδεΪ. Μάππμ σζκδ ανηκέ πκν πδζηετκνθ ππμ κδ Ρπηβκέ πλσΰκθκέ ηαμ δεθ άηαθ πκζδηδζηΫθκδ αζζΪ ίΪλίαλκδ, ηάππμ σζκδ ανηκέ γλσξίδνπλ ππμ ζηκ Παθεπδζηάηδκ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ δδδΪζεκθηαθ Ώλδγηβηδεά, Γεπηεηλέα, Ώζηλκθκηέα εαδ Μκνζδεά, παλΪζζβζα ηε ηβθ Βζζβθδεά εαδ Λαηδθδεά θδζκζκΰέα; «Βπδελαηεέ β Ϊπκοβ σηδ εαηΪ ηβ ΐνααθηδθά Βπκξά ησζκ ηα ηαγβηαηδεΪ σζκ εαδ β αζηλκθκηέα άηαθ νπσ δδπΰησ εαδ σηδ κδ ηαγβηαηδεκέ, σππμ εαδ κδ αζξκζκτηεθκδ ηε ηβθ αζηλκθκηέα, εαηαδδυεκθηαθ. Δ Ϊπκοβ ανηά εέθαδ εζθαζηΫθβ εαδ απκλλΫεδ απσ ηδα, έζπμ εζεεηηΫθβ, ζτΰξνζβ κλδζηυθ. Ώπαΰκλετζεδμ ηΫηκδκν εέδκνμ αθκλκτζαθ ησθκ ηβθ απσελνθβ αλδγηβηδεά εαδ ηβθ αζηλκζκΰέα πκν άηαθ ηκ αθηδεεέηεθκ ηεζΫηβμ εαδ εθαληκΰάμ ηπθ δδΪθκλπθ ηΪΰπθ, απκελνθδζηυθ, αζηλκζσΰπθ ε.η.ζ. ΠαλαγΫηκνηε δνκ ξαλαεηβλδζηδεΪ απκζπΪζηαηα απσ ίνααθηδθΪ εεέηεθα πκν ζνθβΰκλκτθ ζηκθ δζξνλδζησ ηαμ ανησ: α) Ώπσ ηκθ ΕκνζηδθδΪθεδκ Κυδδεα (IX 18.2) «Σβθ ΰεπηεηλδεάθ ηΫξθβθ εεηαθγΪθεδθ εαδ αζεεέθ δβηκζέα, πθεζεέ. Δ ηαγβηαηδεά (=απσελνθβ αλδγηβηδεά) σηπμ ηΫξθβ αιδσπκδθκμ κτζα απαΰκλετεηαδ». ί) Ώπσ ηδμ επδζηκζΫμ ηκν ΠαηλδΪλξβ Φυηδκν: «ΒλενθΪηε κν ησθκθ ηαμ ΰλαθΪμ αζζΪ εαδ ηβθ ΰεπηεηλδεάθ ηΫξθβθ» (ΐ. παθδΪΰκν-Ρ. παθδΪΰκν-Α. Σλανζκτ, Οη ζεηηθνί επηζηήκνλεο ηεο βπδαληηλήο επνρήο, εεδ. Ώέγλα, ζ.14). Μσθκ δκΰηαηδεκέ θδζκδνηδεκέ εαδ θεκπαΰαθδζηΫμ/εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ ηπκλκτθ θα πδζηετκνθ σηδ ησθκ β Ατζβ, εδ σξδ ηκ ΐναΪθηδκ, εθδδαθΫλγβεε ΰδα ηβθ επδζηάηβ ζηα ξλδζηδαθδεΪ ξλσθδα. Θα πκνθ ηελδεκέ σηδ εΪηπκζκδ θδζσζκθκδ εαδ επδζηάηκθεμ δδυξγβεαθ απσ ηβθ Βεεζβζέα εαηΪ ηκθ 18 αδ., επεδδά δέδαζεαθ ηβθ δνηδεά επδζηάηβ, θνζδεά εαδ ηαγβηαηδεΪ. Βέθαδ πλκθαθΫμ σηπμ, ίζΫπκθηαμ σηδ ησζκ κ Ααηαζεβθσμ, σζκ εδ κ Μ. ΐαζέζεδκμ εαδ ησζκδ Ϊζζκδ Ολγσδκικδ ΠαηΫλεμ, νπκζηάλδααθ ηβθ ΰθυζβ, Ϊλα κδ αδηέεμ ηβμ δδυιεπμ ηπθ ζκθυθ (πζεέζηκδ ει ανηυθ άηαθ Ολγσδκικδ δελΪλξεμ Ϊζζπζηε) δε γα πλΫπεδ θα αθααβηβγκτθ ζηβθ Ολγσδκιβ εκζηκγεπλέα, αζζΪ ζε Ϊζζεμ αδηέεμ. Ώνησ ζνθΫίβ επεδδά κδ δδυεηεμ άηαθ κπαδκέ ηκν Ώλδζηκηεζδζηκτ, εαδ απκζηλΫθκθηαθ επδζηβηκθδεΫμ ηεγσδκνμ δδαθκλεηδεΫμ απσ ηκν αλδζηκηεζδζηκτ. Άζζπζηε, κδ πελδζζσηελκδ εδζβΰβηΫμ ηκν Αδαθπηδζηκτ ζηβθ ΒζζΪδα εαηΪ ηκθ 18 κ αδ. άηαθ εζβλδεκέ, επέζεκπκδ εαδ ΠαηλδΪλξεμ. κ
Άζζκδ πΪζδ γα αθαθΫλκνθ ηβθ δέπιβ εαδ ηκθ αθκλδζησ ηκν ΕπΪθθβ Εηαζκτ. Δ δέπιβ ανηά απσ ηβ γΫζβ ηκν εαγβΰβηά ζηκ Παθεπδζηάηδκ ηβμ Κπθζηαθηδθκτπκζβμ Ϋΰδθε Ϋπεδηα απσ επΫηίαζβ ηκν ανηκελΪηκλα˙
ηκ έδδκ εδ κ αθαγεηαηδζησμ ηπθ απσοευθ ηκν απσ ηβθ Βεεζβζέα, Ϋΰδθε ηε απλκγνηέα απσ ανηάθ εαδ ησθκ εαη‘ επδγνηέα ηκν ΏζΫιδκν Ώ‘. Ο αθηδίνααθηδθσμ Cyril Mango ιεεαγαλέαεδ εΪππμ ηα πλΪΰηαηα ΰλΪθκθηαμ: «Ϋξκνηε ζκίαλκτμ ζσΰκνμ θα πδζηετκνηε σηδ β δέεβ ηκν Εηαζκτ εέξε πκζδηδεΪ εέθβηλα εαδ σηδ κδ εθαθηέκθ ηκν εαηβΰκλέεμ άηαθ, πμ Ϋθα ίαγησ, εαηαζεεναζηΫθεμ. Φαέθεηαδ ππμ κ Εηαζσμ εέξε αλεεηΫμ ζνηπΪγεδεμ αθΪηεζα ζηκνμ αθυηελκνμ εζβλδεκτμ» (Cyril Mango, Βπδάληην. Ζ απηνθξαηνξία ηεο Νέαο Ρψκεο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ, ζ. 174). ππμ ζΫεδ κ Π. Κκθδτζβμ «ηκ ζτηπαθ, αθκτ Ϊδεδαζε απσ ηαΰδεΪ σθηα εαδ Ϋΰδθε πλκζδησ ζηα θΫα ηαγβηαηδεΪ, ηπκλεέ θα ΰθπζηεέ απσζνηα εαδ Ϊηεζα» (Ο Δπξσπατθφο Γηαθσηηζκφο, εεδ. ΘεηΫζδκ, ζ. 116). Λκΰδεσ˙ Ϋθα ζηκδξεδπηΫθκ απσ αζζσεκηεμ κθησηβηεμ ζτηπαθ, σππμ ηκ θαθηΪακθηαδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ, εέθαδ αδτθαηκθ θα ΰέθεδ αθηδεεέηεθκ επδζηβηκθδεάμ ηεζΫηβμ. Δ ξλδζηδαθδεά δδΫα πελέ Αβηδκνλΰκτ αζτΰξνηκν ηε ηβ Φτζβ εέθαδ πκζτ πδκ κλγκζκΰδεά απσ ηβθ θεκπαΰαθδζηδεά δδΫα σηδ νπΪλξκνθ.. θαθηΪζηαηα –κδ «γεκέ» – ζηβ ηβξαθά ηκν ζτηπαθηκμ, ηα κπκέα, Ϊηα δεθ ηα ηαΎζκνηε ηε γνζέεμ, δεθ ίλΫξκνθ, δεθ ηαμ πλκζηαηετκνθ ε.κ.ε. Γδα ηκθ Παΰαθδζηά θδζσζκθκ εαδ επδζηάηκθα ΕπΪθθβ Φδζσπκθκ πκν Ϋΰδθε Υλδζηδαθσμ, κ ΐ. ΣαηΪεβμ (Ζ βπδαληηλή θηινζνθία, ζ. 53) παλαηβλεέ: «Οδ ηεηαθνζδεΫμ ίΪζεδμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ δδαησλθπζαθ Ϋθα ζτηπαθ ηΫηκδκ πκν αθηαπκελδθσηαθ ζηδμ απαδηάζεδμ ηκν κλγκζκΰδζηκτ». ΠλΪΰηαηδ, σηαθ ηκ ζτηπαθ, ηκθ εαδλσ πκν επδελαηκτζε κ Παΰαθδζησμ, άηαθ πελδίαζζσηεθκ απσ εδδπζκζαηλδεΫμ, ξκθηλκεκηηΫθεμ ηνγδεΫμ δνθΪηεδμ ηαΰεέαμ εαδ ηκέλαμ, ηεΰΪζβ άηαθ β ζνηίκζά ηβμ ξλδζηδαθδεάμ δδδαζεαζέαμ, β κπκέα απκεδδπζκπκδυθηαμ – σξδ απκηνγετκθηαμ – ηκ ζτηπαθ, ηκ παλΫδδδε εαγαλσ εαδ ζενηελπηΫθκ ζηκ ειεηαζηδεσ ηΪηδ ηκν επδζηβηκθδεκτ εαδ θδζκζκθδεκτ ζηκξαζηκτ. Ακ, θυβμο πάνδ, ζήιενα δεπυηακ μ άκενςπμξ πςξ δ ζεθήκδ είκαζ εευξ, πχξ εα ιπμνμφζε κα ηδκ ηαηαηηήζεζ; Γδ‘ ανησ εαδ ηκ ΰθπζησ αγερζηδεσ επδξεέλβηα σηδ β Ϋθθκδα «γεσμ» ξλβζδηκπκδεέηαδ ΰδα θα ΰεηέζκνθ ηα εεθΪ ηβμ ΰθυζβμ ηαμ πελέ ηκν εσζηκν, δβζαδά σηδ, σηαθ δεθ ηπκλκτηε θα ειβΰάζκνηε εΪηδ, ηκ απκδέδκνηε ζηκ γεσ εαδ ζνθεπυμ β ΰθυζβ εαδ β πέζηβ εέθαδ αθηδηαξσηεθεμ, αθκλΪ ησθκθ ηκνμ εζπεκζηδεκτμ παΰαθδζηδεκτμ γεκτμ εαδ δεθ επβλεΪαεδ εαγσζκν ηκθ Ϊεηδζηκ Θεσ. Ώθ, ζ.ξ. κ Ήζδκμ ά εΪπκδκ Ϊζζκ κνλΪθδκ ζυηα γεπλβγεέ γεσμ, αθεθσμ εηπκδέαεηαδ β επδζηβηκθδεά γευλβζά ηκν πμ απζκτ Ϊζηλκν, αθεηΫλκν β επδελΪηβζβ ηβμ επδζηβηκθδεάμ ειάΰβζβμ ΰδα ηβθ τπαλιά ηκν κδβΰεέ αθαπσθενεηα ζηβθ απδζηέα ζηκθ «γεσ Ήζδκ», δβζαδά ζηβθ αγεΎα. ηβθ πελέπηπζβ σηπμ ηκν Άεηδζηκν Θεκτ, πκν δεθ απκηεζεέ ηηάηα ηβμ θτζβμ, κτηε εηπκδέαεηαδ β επδζηβηκθδεά Ϋλενθα επεδδά ηΪξα Ϋηζδ πλκζίΪζζεηαδ κ Θεσμ, αζζΪ κτηε εαδ β ατιβζβ ηπθ επδζηβηκθδευθ ΰθυζεπθ ΰδα ηκ ζτηπαθ κδβΰκτθ απαλαέηβηα ζηβθ αγεΎα, δδσηδ κ Θεσμ εέθαδ β πλυηβ αδηέα εδ σξδ Ϋθα ηηάηα ηκν ζτηπαθηκμ, πκν αθ εΪπκδα ζηδΰηά εληβθενσηαθ επδζηβηκθδεΪ, γα Ϋπανε θα γεπλεέηαδ «γεσμ». ΐζΫπκνηε σηδ β παΰαθδζηδεά αθηέζβοβ πελέ αηεζκτμ, εζπεκζηδεκτ γεκτ σξδ ησθκθ δεθ εέθαδ απαλαέηβηβ ΰδα ηβθ δδαθτζαιβ ηβμ θτζβμ, αζζΪ εαδ εηπκδέαεδ ηβθ αθΪπηνιβ ηβμ επδζηάηβμ, αθκτ β ηεζενηαέα γα επδξεδλκτζε Ϋλενθα επέ ηπθ πελδκξυθ ηβμ θτζβμ ηπαέθκθηαμ ζηδμ αληκδδσηβηεμ ηκν εεΪζηκηε γεκτ. Βθητππζβ εθ ηΫζεδ πλκεαζεέ εαδ β δδαπέζηπζβ ηκν Άΰΰζκν θδζσζκθκν B. Russell, ζηκ Ϋλΰκ ηκν Religion and Science (ζ. 249), σηδ β εεΪζηκηε ζτΰελκνζβ επδζηάηβμ εαδ πέζηβμ δεθ κθεέζεηαδ ζηβθ αθηδπαλΪγεζβ ηκν πελδεξκηΫθκν ηβμ πέζηβμ εαδ ηβμ επδζηάηβμ, αζζΪ ζηδμ αθηδγΫζεδμ ηπθ εεπλκζυππθ ηκνμ εαδ ζηδμ ανηκθσβηεμ ζεκπδησηβηεμ. ε Ϋθα ηΫηκδκ πελδίΪζζκθ σπκν κδ δδπΰηκέ νπαΰκλετκθηαδ απσ ζνηθΫλκθηα εαδ πΪγβ, δεθ νπΪλξεδ εαηηδΪ ζνθΫπεδα. Ώθ ζσΰκν ξΪλβ, ΰλΪθεδ κ (Ϊγεκμ) Russell, ζε ηδα ξυλα κδ Ϊθγλππκδ ηβμ επδζηάηβμ εέξαθ ζσΰκνμ θα δδυικνθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, κδ θέζκδ ηκν Γαζδζαέκν δεθ γα δδαηαλητλκθηαθ εαγσζκν.
ΏζζΪ αεσηβ εαδ ΰδα ηβθ πελέπηπζβ ηκν δδπΰηκτ ηκν Γαζδζαέκν απσ ηβθ Ρπηαδκεαγκζδεά Βεεζβζέα, πκν δεθ αθκλΪ ηκνμ Ολγσδκικνμ εαδ ηκθ Ολγσδκικ Υλδζηδαθδζησ, εέθαδ ΰθπζησ σηδ κ δδπΰησμ ανησμ, ηκ 1633, δεθ πλκεζάγβεε εαηαλξάθ απσ ηβθ Παπδεά Βεεζβζέα, αζζΪ απσ ηκνμ δκΰηαηδεκτμ αλδζηκηεζδεκτμ ζνθαδΫζθκνμ ηκν: «Ο Γαζδζαέκμ Ϋεαθε Ϋικξβ ξλάζβ ηκν Ώΰέκν Ώνΰκνζηέθκν εαδ ΰδα Ϋθα δδΪζηβηα εέξε πελδζζσηελβ νπκζηάλδιβ απσ ηκνμ αθυηελκνμ εεεζβζδαζηδεκτμ ετεζκνμ ηβμ Ρυηβμ παλΪ απσ ηκνμ αλδζηκηεζδεκτμ ζνθαδΫζθκνμ ηκν ζηκ παθεπδζηάηδκ ηβμ ΠΪδκίαμ» (Herbert Butterfield, The Origin of Modern Science, ζ. 62). «ΠκηΫ δεθ ίλάεα ηέπκηε, ζηβθ επδζηάηβ ηκν, πκν θα ηπκλυ θα αθηδηΪιπ ζηβθ Θλβζεεέα», νπκζηβλέαεδ κ Albert Einstein. «Οπκνδάπκηε εαδ κζκθδάπκηε ίαγδΪ αθ πλκζβζυζκνηε ηα ίζΫηηαηΪ ηαμ, πκνγεθΪ δεθ ίλέζεκνηε εαηέα αθηέθαζβ ηεηαιτ ηβμ γλβζεεέαμ εαδ ηπθ θνζδευθ επδζηβηυθ· αθηδγΫηπμ ηΪζδζηα, εδμ ηα ελδζδησηελα αελδίυμ ζβηεέα ίλέζεκνηε πζάλβ ζνηθπθέα», νπκζηβλέαεδ κ Max Planck, ζηα 1937, ζε δδΪζειβ ηε γΫηα «Θλβζεεέα εαδ Φνζδεά» επέζβμ: Max Planck, Religion und Naturwissenschaft, 7β Ϋεδ., Leipzig, ζ. 30 ε.ει. «ηβθ δζηκλέα ηβμ επδζηάηβμ, απσ ησηε πκν Ϋΰδθε β πελέθβηβ δέεβ ηκν Γαζδζαέκν, Ϋξκνθ επαθεδζβηηΫθα δζξνλδζηεέ σηδ β επδζηβηκθδεά αζάγεδα δεθ ηπκλεέ θα ζνηίδίαζηεέ ηε ηβθ γλβζεενηδεά εληβθεέα ηκν εσζηκν. Μκζκθσηδ εέηαδ ηυλα πεπεδζηΫθκμ σηδ β επδζηβηκθδεά αζάγεδα εέθαδ αεζσθβηβ ζηκ πεδέκ ηβμ, δεθ ηα εαηΪθελα πκηΫ ηκν θα απκλλέοπ ηκ πελδεξσηεθκ ηβμ γλβζεενηδεΫμ ζεΫοβμ ζα δάγεθ ηΫλκμ ηδαμ ιεπελαζηΫθβμ θΪζβμ ζηβ ζνθεέδβζβ ηβμ αθγλππσηβηαμ, Ϋθα ηΫλκμ πκν γα πλΫπεδ θα ηκ εΰεαηαζεέοκνηε απσ εδυ εαδ εηπλσμ. Έηζδ εαηΪ ηβθ δδΪλεεδα ηβμ απάμ ηκν ίλΫγβεα επαθεδζβηηΫθα ζηβθ αθΪΰεβ θα πλκίζβηαηδζηυ πΪθπ ζηβθ ζξΫζβ ηεηαιτ ηπθ δτκ ανηυθ πελδκξυθ ηβμ ζεΫοβμ, ΰδαηέ πκηΫ δεθ εαηΪθελα θα αηθδζίβηάζπ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα πλκμ ηβθ κπκέα δεέξθκνθ», νπκζηβλέαεδ κ θνζδεσμ Werner Heisenberg. Να ζβηεδυζκνηε, σηδ ζηβθ Ολγσδκιβ Ρπηαθέα κνδΫπκηε Ϋπαοαθ κδ ηκλθπηΫθκδ θα πδζηετκνθ ζηβ ζθαδλδεσηβηα ηβμ ΰβμ. Ο ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ (4κμ αδ.), κ Γευλΰδκμ Πδζέδβμ (6κμ –7κμ αδ.), κ νηευθ βγάμ (11κμ αδ.), κ Θεκθτζαεηκμ Ώξλέδκμ απσ ηβθ Βτίκδα (11κμ –12κμ αδ.) ε.Ϊ. πέζηεναθ σηδ β ΰβ εέθαδ ζθαδλδεά εδ σξδ επέπεδβ. Ώλεεέ, ΰδα θα αζξκζβγκτηε εαδ ηε ηκνμ θεκπαΰαθδζηΫμ, ηδα ζτΰελδζβ ηβμ Ϊπκοβμ ηπθ «γευθ» εαδ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ ΰδα ηβθ επδζηάηβ ηβμ Εαηλδεάμ. ΒθδεδεηδεΪ: Απνιινδψξνπ Βηβιηνζήθε, Γ‘, X, 3-4: 3.(..) Έΰδθε (κ Ώζεζβπδσμ) ηΪζδζηα ξεδλκνλΰσμ εαδ αζευθηαμ ηβθ ηΫξθβ ανηά ΰδα πκζτθ εαδλσθ σξδ ησθκ εηπσδδαε ηελδεκτμ αθγλυπκνμ θα πεγαέθκνθ, αζζΪ αθΫζηαδθε εαδ ηκνμ πεγαηΫθκνμ. (..) 4. ΏζζΪ κ Γενμ απσ ηκ θσίκ ηάππμ κδ Ϊθγλππκδ ηΪγκνθ ηβθ δαηλδεά απ‘ ηκθ Ώζεζβπδσ εαδ ίκβγκτθ Ϋηζδ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκ, ηκθ εαηαεελατθπζε. Φέζκμ ηβμ επδζηάηβμ, εαδ πλκ παθησμ θδζΪθγλππκμ κ Γενμ. Φκίάγβεε ηάππμ ηΪγκνθ ηβθ δαηλδεά εαδ αζζβζκίκβγκτθηαδ ΰδα ηκ εαζσ ηκνμ. Πκζνγερζησμ εδ Βπδζηάηβ. Να εαδ ηδ ζΫεδ κ Θεσμ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ: κθέα εδλΪξ, ΛΔ‘ 1 Να απκδέδεδμ ζηκθ ΰδαηλσ ηδμ ηδηΫμ πκν ηκν αθάεκνθ, ΰδαηέ εδ ανησθ κ Κτλδκμ ηκθ Ϋξεδ κλέζεδ ζηκ ζεδηκτλΰβηΪ ηκν. 2 Ο Όοδζηκμ δέθεδ ζηκ ΰδαηλσ ηβ ΰθυζβ θα ΰδαηλετεδ˙ εαδ ηε δυλα ηκθ αθηαηκέίεδ κ ίαζδζδΪμ. 3 Σκ ΰδαηλσ β δεαθσηβηΪ ηκν ηκθ αθαδεδεθτεδ, εαδ πλκεαζεέ ηκ γανηαζησ ζπκνδαέπθ αθηλυθ. 4 Ο Κτλδκμ δβηδκτλΰβζε ηα θΪληαεα απσ ηβ ΰβ εδ κ Ϊθγλππκμ πκν Ϋξεδ θλσθβζβ δε γα δδζηΪζεδ θα ηα ξλβζδηκπκδάζεδ. 6 Ώνησμ Ϋδπζε ζηκνμ αθγλυπκνμ ηβθ δεαθσηβηα θα ΰθπλέακνθ ανηΪ ηα θΪληαεα, υζηε θα ηκθ δκιΪακνθ ηε ηα
Ϋλΰα ηκν ηα γανηαζηΪ. 7 Μ΄ανηΪ ΰδαηλετεδ κ ΰδαηλσμ εαδ απαζτθεδ ηκθ πσθκ. 9 Παδδέ ηκν, ηδμ αλλυζηδΫμ ζκν ηβ ηδμ παλαηεζεέμ αζζΪ εαδ ζηκθ Κτλδκ θα πλκζετξεζαδ εδ ανησμ γα ζε ΰδαηλΫοεδ. 12 Έπεδηα εΪζεζε εαδ ηκ ΰδαηλσ, ΰδαηέ κ Κτλδκμ ηκθ Ϋξεδ κλέζεδ ζηκ ζεδηκτλΰβηΪ ηκν˙ εαδ θα ηβ θτΰεδ απσ εκθηΪ ζκν, ΰδαηέ ζκν εέθαδ ξλάζδηκμ. 13 ΒιΪζζκν νπΪλξκνθ πελδπηυζεδμ πκν β γελαπεέα ζκν ίλέζεεηαδ ζηα ξΫλδα ηπθ ΰδαηλυθ˙ 14 αζζΪ εδ ανηκέ ζηκθ Κτλδκ γα πλκζενξβγκτθ ΰδα θα ηπκλΫζκνθ θα αθαεκνθέζκνθ εαδ θα γελαπετζκνθ ηκθ πσθκ ά εαδ θα ζυζκνθ ηδα απά. 31 ζκδ ανηκέ [κδ ξεδλπθαεηδεκέ επαΰΰεζηαηέεμ] ζηβλέακθηαδ ζηα ξΫλδα ηκνμ, εαδ κ εαγΫθαμ εέθαδ επδδΫιδκμ ηΪζηκλαμ ζηβ δκνζεδΪ ηκν. 32 Υπλέμ ανηκτμ εαηδΪ δε γα ηπκλκτζε πσζβ θα κδεκδκηβγεέ, κτηε εαθεέμ εεεέ θα εαηκδεάζεδ κτηε θα ηβ δδαίεέ. 34 Ώνηκέ δδαηβλκτθ ηκθ εσζηκ ζηβθ πκλεέα ηκν, εδ β Ϊζεβζβ ηβμ ηΫξθβμ ηκνμ εέθαδ β πλκζενξά ηκνμ. Οδ αλξαέκδ Ώγβθαέκδ, σηαθ πζΪεπζε κ ζκδησμ, πλκζπαγκτζαθ ηε ηΪΰδα θα ΰδαηλενηκτθ. ΏζζΪ «πμ εαδ κδ παλαεζάζεδμ ζηκνμ θακτμ εαδ ηα ηαθηεέα εδ σ,ηδ Ϊζζκ ηΫηκδκ ηΫηλκ απεζπδζέαμ πΪλγβεε ίΰάεαθ σζα αθυθεζα, υζπκν, ηΫζκμ, θδεβηΫθκδ απσ ηκ εαεσ, ηα παλΪηβζαθ» (Θκνεδδέδβμ, 2, 47). ΜΪζδζηα, σζκδ επδακτζαθ απσ ηβθ παθυζβ, εέξαθ ηβθ ελνθά εζπέδα σηδ ζηκ ηΫζζκθ δεθ γα πΫγαδθαθ πκηΫ απσ εαθΫθα Ϊζζκ θσζβηα (Θκνεδδέδβμ, 2, 51) ! Δ αθηδηεξθκζκΰδεά οτξπζβ ηπθ «γευθ» εαδ ηβμ αλξαέαμ εζζβθδεάμ γλβζεεέαμ θαέθεηαδ ζε πκζζΫμ πελδπηυζεδμ, ζηβθ πλΪιβ εδ σξδ απζΪ ζε ηνγκζκΰδεΪ εεέηεθα: 1) Σκ Μαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ απαΰσλενζε ηβ δδΪθκδιβ δζγηκτ ζηκνμ Κθδδέκνμ. Οδ Κθέδδκδ πκζδκλεκτθηαθ απσ εΪπκδκθ εξγλσ εαδ άγεζαθ θα ηεηαηλΫοκνθ ηκθ δζγησ ζε δδυλνΰα, εΪθκθηαμ Ϋηζδ ηβθ πσζβ ηκνμ ηεξθβησ θβζέ. Ο ξλβζησμ ηπθ Αεζθυθ πλκμ ηκνμ Κθέδδκνμ Ϋζεΰε: «Σκ ξηέζδηκ παλΪηα ηκ, ηκ ζεΪοδηκ Ϊζηκ, ΰδαηέ αθ άγεζε κ Αέαμ θβζέ, γα ηκ εέξε θηδΪιεδ» (Δλσδκηκμ, 1, 174). Οδ Κθέδδκδ δεθ πλκξυλβζαθ ζηβθ εεζεαθά ηβμ δδυλνΰαμ, Ϋξαζαθ ηκθ πσζεηκ εαδ νπκδκνζυγβεαθ ζηκνμ ΠΫλζεμ. ,ηδ γΫζεδ κ Αέαμ ζκδπσθ εδ σξδ β επδζηάηβ. 2) ηκνμ Πέξζεο ηκν Ώδζξτζκν (ζη. 749 ε.ε.), ηκ θΪθηαζηα ηκν Ααλεέκν (δβζαδά β εκδθά ΰθυηβ ηπθ γλβζεενσηεθπθ Βζζάθπθ ηκν πΫηπηκν αδυθα) δδαηεέθεηαδ ππμ β ΰεθτλπζβ ηκν Βζζβζπσθηκν εέηαθ Ϋλΰκ εθΪθηδα ζηβ ίκτζβζβ ηπθ γευθ. 3) Ο Ώθαιαΰσλαμ εικλέζηβεε απσ ηκνμ Ώγβθαέκνμ ηκν Υλνζκτ Ώδυθα, σηαθ εέπε ππμ κ Ήζδκμ δεθ εέθαδ γεσμ αζζΪ ηδα πτλδθβ ζθαέλα ζηκθ κνλαθσ. Να β απσδεδιβ ππμ, σηαθ «γεσμ» ζβηαέθεδ ηηάηα ηβμ Φτζβμ εδ σξδ ηκθ Άεηδζηκ, ειπεκζηδεσ, Έθα Θεσ, ησηε β Ϋλενθα ηκν «γεκτ»-ηηάηαηκμ ηβμ Φτζβμ ζνθδζηΪ αζΫίεδα εαδ αγεΎα. 4) κ ητλαθθκμ ηβμ Κκλέθγκν Πελέαθδλκμ εέξε ζεεθηεέ θα δδαθκέιεδ ηκθ Εζγησ. ηπμ κδ γεκέ ηκθ απΫηλεοαθ ηε ηκθ ξλβζησ ηκν ηαθηεέκν ηπθ Αεζθυθ: «Ἱζγηόθ δε ηὴ πνλΰκῦηε ηβδ' ὀλύζζεηε. Γεὺμ ΰὰλ ἔγβεε θζκθ ᾖ ε' ἐίκύζεηκ», δβζαδά, ηά ζεΪίεηε ηκθ Εζγησ, ΰδαηέ κ Αέαμ Ϋγεζε ηβ θάζκ (Πεζκπσθθβζκ) ηβθ κπκέα εαδ άγεζε». Αβζαδά, Ϋξκνηε Ϋθα δετηελκ παλΪδεδΰηα, πκν απκδεδεθτεδ σηδ κ Πκζνγερζησμ άηαθ εθαθηέκθ ηβμ επδζηάηβμ εαδ ηβμ ξλάζβμ ηβμ επδζηάηβμ ΰδα εδλβθδεΪ Ϋλΰα (εαδ ΰδα αηνθηδεΪ-πκζεηδεΪ ίΫίαδα). ΚαηΪ ηκθ Πζέθδκ, Nat. Hist., 4, 6, ηκ εΰξεέλβηα ηκν Αβηάηλδκν Πκζδκλεβηά, ηκν Καέζαλα, ηκν Καζδΰκτζα, ηκν ΝΫλπθα ΰδα ηκ εσοδηκ ηκν δζγηκτ ηβμ Κκλέθγκν άηαθ αθσζδκ εαδ ΰδ‘ ανησ απΫηνξε. Αβζαδά εαδ β δδυλνΰα ηκν κνΫα ά ηβμ Κκλέθγκν εέθαδ αθγλυπδθα Ϋλΰα απαλΪδεεηα, ΰδα ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ. 5) Άζζπζηε, κ πελέθβηκμ αζηλκθσηκμ Ώλέζηαλξκμ κ Ϊηδκμ, πλυηκμ επδζηάηκθαμ πκν νπκζηάλδιε σηδ β ΰβ δεθ εέθαδ ηκ εΫθηλκ ηκν εσζηκν, αζζΪ πελδζηλΫθεηαδ ΰτλπ απσ ηκθ άζδκ, ηβθτγβεε απσ ηκθ ζηπδεσ ΚζεΪθγβ ΰδα αζΫίεδα πλκμ ηκνμ γεκτμ ηε ηβθ εαηβΰκλέα: «ὡμ εδθκῦθηα ηκῦ εόζηκν ηὴθ ἑζηίαθ (=Γβ)» (Πζκτηαλξκν, Πεξί ηνπ εκθαηλνκέλνπ πξνζψπνπ ησ θχθισ ηεο ζειήλεο, 6 (923a)). Ο παθγερζηάμ ζηπδεσμ ΚζεΪθγβμ Ϋΰλαοε εδδδεά πλαΰηαηεέα Πξνο Αξίζηαξρνλ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VII, 174). Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ «δζξνλδασηαθ σηδ πλΫπεδ θα παλαηεζκτηε ηβ ηκνζδεά, ηβ ΰεπηεηλέα εαδ ηδμ παλσηκδεμ επδζηάηεμ, επεδδά εέθαδ Ϊξλβζηεμ εαδ πελδηηΫμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 73).
Με Ϊζζα ζσΰδα, κ Πκζνγερζησμ σξδ ησθκ δεθ Ϋξεδ ζξΫζβ ηε ηα σπκδα επδζηβηκθδεΪ επδηετΰηαηα επΫδεδιε κ αλξαέκμ Βζζβθδζησμ, σππμ δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ εαηεδέπιε ηβθ επδζηάηβ.Χμ απκηΫζεζηα, επδζηάηεμ σππμ β αζηλκθκηέα, αθ δεθ ηανηδασηαθ ηε ηβθ αζηλκζκΰέα, γεπλκτθηαθ απσ ηκθ σξζκ ηπθ Πκζνγερζηυθ πκδθδεΪ εκζΪζδηεμ. «Δ απκδκεδηαζέα πλκμ ηβθ κεηεσξνινγία άηαθ πκζτ εκδθά. Πέζηεναθ ππμ δεθ άηαθ ησθκ αθσβηβ εαδ ανγΪδβμ (Γκλΰέαμ Δι. 13, Εππ. Αξρ. Ηαηξηθή 1, ΠζΪη. Πνι. 488e, ε.ζπ.), αζζΪ επέζβμ εαδ επδεέθδνθβ ΰδα ηβ γλβζεεέα (Βνλ. απ. 913, ΠζΪη. Απνι. 19b, Πζκτη.Νηθίαο 23), εαδ ζηβθ ζαρεά ζεΫοβ εέξε ζνθδεγεέ εδδδεΪ ηε ηκνμ ζκθδζηΫμ (Βτπκζδμ απ. 146, Ώλδζηκθ. Νεθ. 360, ΠζΪη. Πνιηηηθφο 299b)» (E.R. Dodds, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 275). ΦνζδεΪ, εέθαδ αθδζησλβηβ β Ϊπκοβ ππμ δεθ νπάλιε αλξαέα εζζβθδεά επδζηάηβ. Τπάλιε, ηε πεδλΪηαηα εαδ εθαληκζηΫθα απκηεζΫζηαηα. ΏζζΪ ανησ ζνθΫίβ ησθκθ ζηβθ εζζβθδζηδεά εαδ εζζβθκλπηαρεά επκξά (επκξά παλαεηάμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ): σηαθ δβζαδά εέξε ιεπΫζεδ εαδ ιεθηέζεδ β εζαζζδεά αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα Ϊλξδζαθ θα ΰέθκθηαδ ζβηαθηδεκέ πλσκδκδ ζηβθ επδζηάηβ (Δλπθ κ Ώζειαθδλετμ ε.Ϊ.), ηε πεδλΪηαηα εδ επδζηβηκθδεά ζεΫοβ εαδ πλαεηδεά. ηαθ Ϋπαοε κ ηπαηπκτζαμ ηκν Αέα θα ζβηαέθεδ εΪηδ, Ϋπαοε εδ κ Ϊθγλππκμ θα θκίΪηαδ ηβθ επΫηίαζβ ζηβ θτζβ, εαδ ησηε αθεπητξγβ β αλξαέα ηεξθκζκΰέα. Ο Υλδζηδαθδζησμ, πΪθηπμ, ίκάγβζε ζηβθ επδζηβηκθδεά Ϋλενθα, απκλλέπηκθηαμ απσοεδμ σππμ σηδ ηα νζδεΪ κνλΪθδα ζυηαηα εέθαδ γερεΫμ κθησηβηεμ, εαδ δεθ εθαθηδυγβεε ζηβθ Βζζβθδεά Βπδζηάηβ, αζζΪ ησθκ ζηκθ δεδζδδαδηκθδεσ Πκζνγερζησ, κ κπκέκμ αθηδδλκτζε εαηΪ ηβμ Βζζβθδεάμ Βπδζηάηβμ.
ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ-ΠΏΓΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΣΒΥΝΔ
92. "Δ ξλδζηδαθδεά γλβζεεέα δεθ Ϋξεδ ηΫξθβ, δδσηδ αλθεέηαδ ηβθ αδζγβηδεά. Βέθαδ β ηΫξθβ ηκν ασλαηκν, εέθαδ ηΫξθβ δκτζπθ πκν ηδζκτθ ηκθ εσζηκ. πκηε ηπσλεζε, κ Υλδζηδαθδζησμ εαηαπέεαε ηκνμ εαζζδηΫξθεμ υζηε θα ζνηίδίαζηκτθ ηε ηβθ Ϊζαλεβ εαδ αθηδ-εκζηδεά ηκν αθηέζβοβ. Ώεσηβ εαδ ζάηελα, σ,ηδ ηκν θαέθεηαδ αθηδξλδζηδαθδεσ πμ Ϋλΰα ηΫξθβμ, ηκ πκζεηΪ θα ηκ ειαθαθέζεδ." ΏΠΏΝΣΔΔ: Δ πέζηβ πκηΫ δεθ αλθάγβεε ηβθ αδζγβηδεά. ζκδ ελέθκνθ ηβθ ηΫξθβ ηε πλκεαηαζάοεδμ, ανηκέ ησθκ ηπκλκτθ θα πκνθ σηδ πέζηβ εαδ αδζγβηδεά δεθ ζνηίδίΪακθηαδ. Άηα δεθ ζνηίδίΪακθηαθ, ησηε κ Παλγεθυθαμ πκν εέθαδ Ϋλΰκ γλβζεενηδεσ απζκτζηαηα δεθ γα νπάλξε πκηΫ. Δ ξλδζηδαθδεά ηΫξθβ, β κλγσδκιβ εδδδεκηελα, Ϋξεδ ηβ δδεβ ηβμ αδζγβηδεά˙ δδσηδ δεθ νπΪλξεδ απζκτζηαηα ηΫξθβ δέξπμ ΰκτζηκ. Δ Ώΰέα κθέα δβζαδά δεθ εέθαδ ηΫξθβ; Οδ αΰδκΰλαθέεμ, ηα οβθδδπηΪ, β αλξδηεεηκθδεά, δεθ εέθαδ ηΫξθβ; Βπεδδά εέθαδ γλβζεενηδεά ηΫξθβ, πατεδ θα εέθαδ ηΫξθβ; Σσηε εδ κ Παλγεθυθαμ δεθ εέθαδ Ϋλΰκ ηΫξθβμ, εέθαδ απζυμ Ϋθα εηέλδκ ζαηλενηδεσ. ΠκνγεθΪ ζηβθ κλγσδκιβ ηΫξθβ δεθ νπΪλξεδ β «ζαηλεέα ηκν αθτπαλεηκν». Ο Υλδζησμ, β Παθαΰέα, κδ Ϊΰδκδ, πκν εδεκθέακθηαδ ζηδμ εεεζβζέεμ, σζα ανηΪ δεθ εέθαδ πλκζπΪγεδα αθαπαλΪζηαζβμ ηκν «Ϊζαλεκν». Με ζΪλεα εαδ κζηΪ εθζαλευγβεε κ Υλδζησμ, νπάλιε β Παθαΰέα, κδ Ϊΰδκδ. Πκτ νπΪλξεδ ηκ «αθτπαλεηκ» εαδ β αθαπαλΪζηαζά ηκν,, ζηβθ κλγσδκιβ ηΫξθβ; ζα ζξεηέακθηαδ ηε ηκθ εθζαλεπηΫθκ Θεσ, ηε ηβθ παλκνζέα ηκν Θεκτ ζηκθ εσζηκ ανησθ. Βέθαδ ανησ «ηΫξθβ δκτζπθ», εδ σξδ κδ θακέ ηπθ Ϊζζπθ γλβζεεδυθ; Άηα β ηΫξθβ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ ηδζκτζε ηκθ εσζηκ, γα άηαθ αθεδεκθδεά, εδεκθκηαξδεά, σππμ β αλαίδεά. Αεθ γα εέξε ηκθ Ϊθγλππκ εαδ ηκθ εθζαλεπηΫθκ γεσ ζηκ επέεεθηλκ. «Οδ ΐνααθηδθκέ, ηε ηδμ επαθεδζβηηΫθεμ επδζηλκθΫμ ηκνμ ζηα αλξαέα πλσηνπα εαδ ξΪλβ ζηβ ίαγδΪ αέζγβζβ ηβμ αληκθέαμ ηπθ ηκλθυθ, Ϋξκνθ επδδΫιδα απαζτθεδ ηβθ ανζηβλά ζθλδΰβζσηβηα ηπθ παζαδκξλδζηδαθδευθ Ϋλΰπθ. Υπλέμ πκηΫ θα ιεξθκτθ ηβθ εαηαΰπΰά ηβμ ηΫξθβμ ηκνμ, ηάμ Ϋδπζαθ ηδα ξΪλβ εηπθενζηΫθβ απσ ηκ αλξαέκ παλΪδεδΰηα. ηκ απσΰεδκ ανηάμ ηβμ ηΫξθβμ, ηδα δζκλλκπέα δβηδκνλΰεέηαδ αθΪηεζα ζηβθ εζαζζδεά «θσληα» εαδ ηκ γλβζεενηδεσ πελδεξσηεθκ, αθΪηεζα ζηβθ αλξαέα κηκλθδΪ εαδ ηβ ξλδζηδαθδεά πθενηαηδεσηβ-
ηα» (Henri Stern, L’ art Byzantine, Παλέζδ 1966, ζ. 1, ζηκ Βπδάληην θαη Δθθιεζία, ηκν Ε.Μ. Υαηαβθυηβ, ζ. 36). «Έθαμ δδΪζβηκμ ηεξθκΰθυζηβμ (G. Matthew, «Σκ ηαγβηαηδεσ νπσίαγλκ», Artes 6, 1977, 53-54) ΰλΪθεδ σηδ β αέζγβζβ πκν εέξαθ κδ ΐνααθηδθκέ ΰδα ηα ξλυηαηα άηαθ πκζτ πδκ απθηαθά εαδ έζπμ πκζτ πδκ εεζεπηνζηΫθβ απσ ηβ δδεά ηαμ ζάηελα. Ώνησ ηπκλεέ θα ειβΰάζεδ εαδ ηκθ λσζκ πκν Ϋπαδιε β ηεζΫηβ ηβμ κπηδεάμ: ηΪγαδθαθ θα αθηαθαεζκτθ εαδ θα δδαγζκτθ ηκ θπμ ηε ηλσπκ πκν κδ αζζαΰΫμ ζηβθ εζέηαεα ηπθ ξλπηΪηπθ ΰέθκθηαδ πδκ εεθλαζηδεΫμ» (Sture Linnér, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Πνιηηηζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά, ζ. 69). Ο Γδυλΰκμ ΘεκηκεΪμ (Σεηξάδην εκεξνινγίνπ, ζ. 338) ζβηεδυθεδ ΰδα ηδμ επδίδυζεδμ ηκν αλξαέκν γεΪηλκν ζηβθ εεεζβζδαζηδεά ζαηλεέα: «ΠλκξηΫμ εθδδαθΫλκνζα ζναάηβζβ ηε ηκ ΥαηαβενλδΪεκ [ζβη: πλσεεδηαδ ΰδα ηκ Νέεκ ΥαηαβενλδΪεκ-Γεέεα, εαγβΰβηά ηκν Μεηζσίεδκν Πκζνηεξθεέκν]. νηπέπηκνθ κδ ΰθυηεμ ηαμ, ζηκ σηδ πλΫπεδ θ‘ αθααβηβγεέ β ησθβ νπΪλξκνζα απθηαθά παλΪδκζβ ηκν αλξαέκν εζζβθδεκτ γεΪηλκν ζηκζεδηκνλΰδεσ ηβμ κλγσδκιβμ εεεζβζέαμ – εδ αεσηα σηδ πλΫπεδ θα εΰεαηαζεδθγεέ β ηέηβζβ ηπθ ζξεηδευθ ιΫθπθ ζεβθκγεζδυθ (ενλδπμ ΰεληαθυθ, σππμ Ϋΰδθε υμ ηυλα) εαδ θα ΰέθεδ ηδα ζκίαλά πλκζπΪγεδα ΰδα ηβ δβηδκνλΰέα ηδαμ εαγανησ εζζβθδεάμ ζεβθκγεζέαμ ηε ξλβζδηκπκέβζβ ηπθ ηκπδευθ ζηκδξεέπθ. ζξεηδεΪ ηε ηβ δδΪζπζβ εΪπκδαμ απθηαθάμ παλΪδκζβμ ηκν αλξαέκν γεΪηλκν ηεμ ζηβθ κλγσδκιβ εεεζβζέα, ηκν αθαθΫλπ ηδα ζτθηκηβ αζζΪ πκζτ κνζδαζηδεά ΰθυηβ ηκ Jacques Copeau, λδΰηΫθβ ζε εΪπκδα ζνθΫθηενιά ηκν πλκμ ηδα αγβθαρεά εθβηελέδα ζηα 1940 (Ϋξαζα δνζηνξυμ ηκ θτζζκ). Ο ΰΪζζκμ Ϋζεΰε πελέπκν σηδ ηκθΪξα ηδμ ηΫλεμ εεεέθεμ, πκν παλαεκζκτγβζε ζηβθ Ώγάθα κλγσδκιεμ εεεζβζέεμ, Ϊλξδζε εΪππμ θα ηαθηετεδ ηδ ηπκλκτζε θα εέθαδ ηδα αλξαέα παλΪζηαζβ. Δ ΰθυηβ ανηά ηκν θαέθεηαδ ίαλνζάηαθηβ» (απσ ηβ χλαμε, η. 34, Ϊλγλκ ηκν Ν. Μαηζκτεα). ΚαηΪ ηκθ Κεδλβθσ κ ΠαηλδΪλξβμ Θεκθτζαεηκμ Ϋεαθε αλεεηΫμ εαδθκηκηέεμ ζηκ γΫηα ανησ, εαδ εΪπκδκμ Βνγτηδκμ Καζθάμ, πκν εέξε ηκθ ηέηζκ ηκν δκηΫζηδεκν, αθΫζαίε ηκθ «εεγεαηλδζησ» ηκν ζεδηκνλΰδεκτ ηνπδεκτ. ΛΫθε κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ πκζεηκτθ σ,ηδ ηκνμ θαέθεηαδ αθηδξλδζηδαθδεσ ζηβθ ηΫξθβ. ΦΫλθκνθ δδΪθκλα παλαδεέΰηαηα˙ ηκ πδκ πλσζθαηκ εέθαδ ηδα απΰλαθδΪ εθσμ ΐΫζΰκν απΰλΪθκν, ζηβθ κπκέα απεδεκθέαεηαδ Ϋθα πΫκμ ζηλαηΫθκ πλκμ Ϋθα πεζηΫθκ ζηανλσ. Ώνηκτμ ηκνμ «αθειέγλβζεκνμ» δεθ ηκνμ εθκξζεέ σηδ πλκζίΪζζεηαδ β γλβζεενηδεά πέζηβ Ϊζζπθ; Οδ Υλδζηδαθκέ πκηΫ δεθ απΰλΪθδζαθ παλσηκδα πλΪΰηαηα εθαθηέκθ αΰαζηΪηπθ ά οβθδδπηυθ ηε γΫηαηα ηνγκζκΰδεΪ. Να ηκνμ γνηέζκνηε σηδ κ Φεδδέαμ εαηαδδεΪζηβεε απσ ηκνμ ΠκζνγερζηΫμ ηβμ Ώγάθαμ επεδδά παλΫίβ Ϋθα παΰαθδζηδεσ ελδηάλδκ ηΫξθβμ: Ϋίαζε ηκθ Πελδεζά δέπζα ζε ηδα Ώηαασθα. ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ ηδ γα Ϋεαθαθ κδ ΠκζνγερζηΫμ ζηκθ Φεδδέα, αθ δεθ δδΫπλαηηε ηκ.. Ϋΰεζβηα (!) θα ίΪζεδ δέπζα ηκθ Πελδεζά εαδ ηβθ Ώηαασθα αζζΪ ζ.ξ. Ϋίααε Ϋθα πΫκμ πκν εεζθεθδσθδαε ζπΫληα εαηΪ ηβμ Ώηαασθαμ ά εαηΪ ηκν Αέα. ΓλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ (Πεξηθιήο, 31): «Σκθ Φεδδέα σηπμ επέεαε απσ θγσθκ β δσια ηπθ Ϋλΰπθ ηκν, ενλέπμ δδσηδ ανησμ απεδεκθέακθηαμ επΪθπ ζηβθ αζπέδα [ηβμ ΏγβθΪμ] ηβ ηΪξβ πλκμ ηδμ Ώηαασθεμ, εητππζε ηβ δδεά ηκν ηκλθά, ζαθ ΰΫλκθηα θαζαελσ πκν ζβευθεδ πΫηλα ηε ηα δνκ ηκν ξΫλδα, εαδ πλσζγεζε πλαδσηαηβ εδεσθα ηκν Πελδεζά ηαξκηΫθκν εθαθηέκθ Ώηαασθαμ (...) κ Φεδδέαμ ζκδπσθ εΰεζεέζηβεε ζηδμ θνζαεΫμ, σπκν αλλυζηβζε εαδ πΫγαθε εαγυμ ζΫΰκνθ ηελδεκέ». Ώνησ δεθ εέθαδ εαηαηλεΰησμ ηκν εαζζδηΫξθβ επεδδά δεθ εαζζδηεξθεέ ζτηθπθα ηε ηα παΰαθδζηδεΪ πλσηνπα; ΥΪλβ ζηκνμ πκζνγερζηΫμ, ζκδπσθ, κ Φεδδέαμ πΫγαθε πλδθ ηβθ υλα ηκν, εαηαδδεαζηΫθκμ ζηβ θνζαεά. Ώνησ εέθαδ πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζΫθε «β αλξαέα γλβζεεέα εέθαδ β αδηέα τπαλιβμ ηκν αλξαέκν πκζδηδζηκτ».
ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ-ΠΏΓΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΑΟΤΛΒΕΏ
93. "Ο Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ νπΫλ ηβμ δκνζεέαμ." ΏΠΏΝΣΔΔ: Βδυ ενλδκζεεηδεΪ δζξτεδ ΰδα ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ β λάζβ «ζηκ ζπέηδ ηκν ελεηαζηΫθκν δε ηδζΪθε ΰδα ζεκδθέ». Ώθηέ απαθηάζεπμ πλκμ ανηκτμ πκν ηβ δκνζεέα ηβθ εέδαθ πμ εΪηδ θνζδκζκΰδεσ, παλαγΫηκνηε ηα ζσΰδα ηελδευθ αΰέπθ. Άΰδκμ Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ, Οκηιία ζηνλ Δθθιεζηαζηή Α‘, 1 (PG 44, 664D): «ΚαηαδδεΪαεδμ ζε δκνζεέα ηκθ Ϊθγλππκ, πκν β θτζβ ηκν εέθαδ εζετγελβ εαδ ανηεικτζδα, εαδ κλγυθεδμ δδεσ ζκν θσηκ απΫθαθηδ ζηκ θσηκ ηκν Θεκτ αθαηλΫπκθηαμ ηκ θσηκ ηκν πκν δδΫπεδ ηβ απά ηπθ αθγλυππθ. Ώνησθ πκν πζΪζηβεε ΰδ‘ ανησ αελδίυμ, ΰδα θα εέθαδ ετλδκμ ηβμ ΰβμ, εαδ πκν κλέζηβεε απσ ηκθ πζΪζηβ ηκν θα Ϊλξεδ, ανησθ ηκθ νπκηΪζζεδμ ζηκ ανΰσ ηβμ δκνζεέαμ πκν αθηδίαέθεδ εδ αθηδηΪξεηαδ ηβ γεέα δδαηαΰά. Έξεδμ ζβζηκθάζεδ ηα σλδα ηβμ εικνζέαμ ηκν, σηδ β αλξά ζκν Ϋξεδ πελδκλδζηεέ υμ ηβθ ενλδαλξέα ζκν επΪθπ ζηα Ϊζκΰα˙ ΰδαηέ ζΫεδ «αμ εέθαδ Ϊλξκθηεμ ηπθ πκνζδυθ, ηπθ οαλδυθ, ηπθ ηεηλαπσδπθ εαδ ηπθ ελπεηυθ» (Γεθ 1, 26). Πυμ παλΫλξεζαδ ηβθ νπκηαΰηΫθβ ζε ζΫθα δκνζδεά θτζβ, ειεΰεέλεζαδ εαηΪ ηβμ έδδαμ ηβμ εζετγελβμ θτζβμ, ζνΰεαηαζΫΰκθηαμ ηε ηα ηεηλΪπκδα εαδ ηα Ϊπκδα ηκνμ ζνθαθγλυπκνμ ζκν; «Έξεδμ νπκηΪιεδ ηα πΪθηα ζηκθ Ϊθγλππκ» (Φαζη. 8, 7), θπθΪαεδ ηΫζπ ηβμ πλκθβηεέαμ β Γλαθά εαδ ζνηπελδζαηίΪθεδ ζηκθ αλδγησ ηα νπκηαΰηΫθα, εηάθβ δβζαδά εαδ ίσδδα εαδ πλσίαηα. Μάππμ απσ ηα εηάθβ ζκτ ίΰάεαθ Ϊθγλππκδ; Μάππμ ηα ίσδδα ζκτ ΰΫθθβζαθ ηκνμ απκΰσθκνμ ηπθ αθγλυππθ; (...) Αε ηκτ ζεμ, ηε πκδα ηδηά; Σδ ίλάεεμ ηΫζα ζηα πλΪΰηαηα αθηΪιδκ ηπθ αθγλυππθ; Με πσζα θκηέζηαηα εεηέηβζεμ ηκ ζκΰδεσ ηκνμ; Με πσζκνμ κίκζκτμ αθηδζηΪγηδζεμ ηβθ εδεσθα ηκν Θεκτ; Με πσζκνμ ζηαηάλεμ αΰσλαζεμ ηβθ τπαλιβ πκν Ϋπζαζε κ Θεσμ; (...) Ώνησθ πκν εέθαδ σηκδκμ ηε ηκ Θεσ εαδ εέθαδ Ϊλξκθηαμ σζβμ ηβμ ΰβμ εαδ ηκτ Ϋξεδ εζβλκδκηβγεέ απσ ηκ Θεσ β εικνζέα σζπθ σζα ίλέζεκθηαδ ζηβ ΰβ, πεμ ηκν, πκδκμ εέθαδ πκν ηκθ πκνζΪ εαδ πκδκμ ηκθ αΰκλΪαεδ; Δ δνθαησηβηα ανηά αθάεεδ ζηκ Θεσ ησθκ ά εαζτηελα κτηε ζηκθ έδδκ ηκ Θεσ. Γδαηέ ζΫεδ, «κ Θεσμ δεθ αθαεαζεέ ηα ξαλέζηαηΪ ηκν»(Ρπη. 11, 29). Αεθ γα ηπκλκτζε ζκδπσθ κ Θεσμ θα εΪθεδ δκτζκ ηκθ Ϊθγλππκ. Κδ αθ κ Θεσμ δεθ εΪθεδ δκτζκνμ ηκνμ εζετγελκνμ, πκδκμ εέθαδ πκν ίΪαεδ ηβθ εικνζέα ηκν πΪθπ απσ ηβθ εικνζέα ηκν Θεκτ; Καδ πυμ γα πκνζβγεέ κ Ϊλξκθηαμ σζβμ ηβμ ΰβμ εαδ ηπθ επέΰεδπθ πλαΰηΪηπθ.(...) ΑδαθΫλεδ εαγσζκν ζ‘ ανηΪ κ ετλδκμ απσ ηκ δκτζκ; Αεθ αθαζαέθκνθ ηε ηβθ αθαπθκά ηκθ έδδκ αΫλα; Αεθ ίζΫπκνθ σηκδα ηκθ άζδκ;» ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ (PG 95, 1373B) «ΈξκθηΪμ ηκθ νπκδκνζυζεδ ηε δέεβ κ παηΫλαμ ζκν, ζκτ Ϊθβζε Ϋθα δκτζκ. Αυζε ηκν ηβθ εζενγελέα, υζηε εαδ ανηκτ θα ηκν εΪθεδμ εζαθλτηελκ ηκ ίΪζαθκ, αζζΪ εαδ εζτ θα Ϋξεδμ ηβθ πλαΰηαηδεά εζενγελέα» («θδίεπμ εαηαδκνζπμάηεθκμ ὁ παηὴλ ἀθεέ ζκδ δκῦζκθ. Αὸμ αηῶ ηὴθ ἐζενγελίαθ, εἀεείθῳ εκνθκηέλαθ πκδήζεδμ ηὴθ ίάζαθκθ, εαὶ ζεανηῶ ηὴθ ἀζβγδθὴθ ἐζενγελίαθ παλαζεενάζεδμ»). «Παλ‘ ἀθγλώπκδμ ηῆ θύζεδ δκῦζκμ κδείμ» (Μ. ΐαζέζδκμ, Πεξί Αγίνπ Πλεχκαηνο, Κ‘ (PG 32 161)). «Οδ ηεθ εκζηδεκέ θσηκδ αθαΰθπλέακνθ ηβθ δδαθκλΪθ ηκτηπθ ηπθ ΰεθυθ [δκτζπθ εαδ εζετγελπθ], επεδδά αελδίυμ εέθαδ αθγλυπδθκδ θσηκδ· κ θσηκμ σηπμ ηκν Κτλδκν ηπθ πΪθηπθ δεθ αθαΰθπλέαεδ εαηηέαθ δδαθκλΪθ, επεδδά ενελΰεηεέ σζκνμ ηααέ εαδ εδμ σζκνμ δέδεδ ηα έδδα αΰαγΪ (...) ΒΪθ σηπμ άγεζεθ ελπηάζεδ εΪπκδκμ απσ πκτ πλκάζγεθ β δκνζεέα εαδ δδαηέ εδζάζγεθ εδμ ηκθ αθγλυπδθκθ ίέκθ, εΰυ γα ζαμ εδπυ· ηβθ δκνζεέαθ εΰΫθθβζεθ β πζεκθειέα, β ίαθανζσηβμ, β απζβζηέα (...) Ϋπεδηα εαδ κδ πσζεηκδ εαδ αδ ηΪξαδ εδβηδκτλΰβζαθ αδξηαζυηκνμ» (Ϊΰ. Επ. Υλνζσζηκηκν, Οηδζέα εί‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 2 (PG 62, 157)) εαδ «ΠλαΰηαηδεΪ β Βεεζβζέα δεθ αθαΰθπλέαεδ ηβ δδαθκλΪ ενλέκν εαδ νπβλΫηβ ( ἐεεζβμία κε δεζπόηβθ, κε κἶδε κἰεέηκν δδαθκλάθ)» (Ϊΰ. Επ. Υλνζσζηκηκν, Οηδζέα α‘ εδμ ηβθ Πλκμ Φδζάηκθα, 1 (PG 62, 705)). «Σὸ ΰέθκμ ηθ ἀθγλώππθ εἰμ δύκ δδήλεζεθ κξὶ θύζδμ, ἀζζ‘ ηνλαθθίμ» (Ϊΰ. Γλβΰσλδκμ Θεκζσΰκμ, PG 37, 853). Οδ εηάηκλεμ ηπθ θεκρδλνηΫθπθ ηκθαζηβλδυθ παλάΰΰεζθαθ ζηκ ηνπδεσ ηβμ ηκθάμ: «κ εηήζεδ δκῦζκθ κὔηε εἰμ κἰεείαθ ξλείαθ κὔηε εἰμ ἡθ ἐθεπδζηεύγβμ ηκθὴθ ηὸθ εαη‘ εἰεόθα Θεκῦ ΰεΰκθόηα ἄθγλππκθ». ηδμ Γηαηαγέο ησλ Αγίσλ Απνζηφισλ (PG, 1, 1133) κδ Υλδζηδαθκέ Ϋπλεπε θα ηβθ εαηαπκθκτθ ηκνμ δκτζκνμ, αζζΪ επέ κλδζηΫθεμ ηΫλεμ ηκν Ϋηκνμ θα αθάθκθηαδ αλΰκέ. ΏνηΫμ κδ ηΫλεμ άηαθ: εΪγε Ϊίίαηκ εαδ Κνλδαεά, σζεμ κδ ηΫλεμ ηβμ Μ. ΒίδκηΪδαμ εαδ ηβμ Αδαεαδθέζβηκν, ηβμ ΏθΪζβοβμ, ηβμ Πεθηβεκζηάμ, ηπθ ΥλδζηκνΰΫθθπθ, Βπδθαθεέπθ, ηπθ αΰέπθ Ώπκζησζπθ, ηκν πλπηκηΪληνλα ηεθΪθκν εαδ ηπθ ζκδπυθ αΰέπθ ηαλητλπθ.
Έηζδ, απσοεδμ σππμ ανηΫμ «Αεθ ηπσλεζα θα ίλπ ζε εαθΫθαθ πλυδηκ ξλδζηδαθσ ζνΰΰλαθΫα εαθεθσμ εέδκνμ απαέηβζβ ΰδα εαηΪλΰβζβ ηβμ δκνζεέαμ (...) δεθ Ϋξπ νπσοβ ηκν εαηέα απελέθλαζηβ εαηαδέεβ ηβμ δκνζεέαμ πμ γεζηκτ απσ εαθΫθα ξλδζηδαθσ ζνΰΰλαθΫα ζηβ δδΪλεεδα ηκν Μεζαέπθα (...) δεθ ΰθπλέαπ εαηέα ΰεθδεά, Ϊηεζβ εαηαδέεβ ηβμ δκνζεέαμ εηπθεσηεθβ απσ ξλδζηδαθδεΫμ πεπκδγάζεδμ πλκηκτ ... ηκ 1688» (De Ste. Croix G.E.M., Ο Υξηζηηαληζκφο θαη ε Ρψκε, ΜΕΒΣ, ζ. 282-288) δεθ εέθαδ ησζκ ζπζηΫμ, αθ εαδ κ De Ste.Croix ΰλΪθεδ «ΏηθδίΪζζπ πΪθηπμ αθ β δκνζεέα γα εέξε εεζεέοεδ θπλέηελα, αεσηβ εδ αθ απκνζέααε κ ξλδζηδαθδζησμ» (Ο Υξηζηηαληζκφο θαη ε Ρψκε, ΜΕΒΣ, ζ. 279). ΦνζδεΪ δεθ ΰδθσηαθ θα αζζΪικνθ σζα ηΫζα ζε ζέΰκνμ αδυθεμ. Χζησζκ, κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ πλκζπΪγβζε θα επδίΪζζεδ ίδαέα ηβθ απεζενγΫλπζβ ηπθ δκτζπθ. Άζζπζηε κτηε κ έδδκμ επεελΪηβζε δδα ηβμ ίέαμ ά ηε επαθΪζηαζβ. Ο Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ γλβζεεέα εαδ σξδ πκζδηδεσ εέθβηα, υζηε θα ηπκλκτθ θα ηκθ εαηβΰκλάζκνθ, ΰδαηέ δεθ επΫίαζε αηΫζπμ ηβθ απεζενγΫλπζβ ηπθ δκτζπθ. Ώθ π.ξ Ϋζεΰε «θαδ» ζηβθ απσδλαζβ ηπθ δκτζπθ, γα πλκεαζκτζε απζυμ εκδθπθδεά αθαηαλαξά, δέξπμ θα αζζΪιεδ ηα ηναζΪ ηβμ εικνζέαμ. Ώθ κηπμ εαηαδέεααε ηβθ έδδα ηβ δκνζεέα – αθηέ θα επαδθεέ απζυμ ηβθ απσδλαζβ ηπθ δκτζπθ – πλκεηκέηααε ηκ Ϋδαθκμ ΰδα ηβθ αζζαΰά ζηΪζβμ ηβμ εικνζέαμ εαδ ηβμ εκδθπθέαμ Ϋθαθηδ ηβμ δκνζεέαμ. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ επδδδυεεδ ηβθ αζζαΰά πλκμ ηκ εαζσ ηε ηβ ίέα, αζζΪ εδλβθδεΪ. εκπσμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ άηαθ θα αζζΪιεδ β θκκηλκπέα. Ώθκτ Ϊζζααε ανηά, γα άηαθ ετεκζκ εαδ αάηβηα ζνΰενλέαμ θα εαηαλΰβγεέ β δκνζεέα. Σκ αθηέγεηκ, θα εαηαλΰβγεέ πλυηα β δκνζεέα, ξπλέμ πλυηα θα ΰέθεδ ανηκθσβηκ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ σηδ δεθ νθέζηαηαδ β παΰαθδζηδεά κθηκζκΰδεά δελαλξέα (άλπεμ > εζετγελκδ > ΰνθαέεεμ & παδδδΪ > δκτζκδ) δεθ γα εέξε εαγσζκν ΰελΫμ ίΪζεδμ εαδ ΰλάΰκλα γα επαθελξσηαζηαθ ζηβθ δελαλξέα. Έπλεπε πλυηα θα θα πελΪζκνθ αδυθεμ υζπκν – εθσζκθ σζκδ εέθαδ ει εθσμ αέηαηκμ – θα επδελαηάζεδ ζηα ηναζΪ ηπθ αθγλυππθ β ξλδζηδαθδεά δζσηβηα. Καδ, σηαθ εέξε επδελαηάζεδ, σηαθ δβζαδά β αθηδξλδζηδαθδεά αλδζηκελαηδεά αθηέζβοβ ειαθαθέζηβεε, άηαθ αάηβηα ξλσθκν εαδ εκδθπθδευθ ζνΰενλδυθ θα εαηαλΰβγεέ β δκνζεέα. Ώθηέ θα πλκζπαγάζεδ Ϊηεζβ, δέξπμ πλκελΰαζέα, εαηΪλΰβζβ ηβμ δκνζεέαμ, κ Υλδζηδαθδζησμ ησθδζε σηδ κδ Ϊθγλππκδ εέθαδ έζκδ εαδ ΰεθθυθηαδ εζετγελκδ. Βπέζβμ ησθδζε σηδ β ζνηπελδθκλΪ πλκμ ηκνμ δκτζκνμ πλΫπεδ θα εέθαδ Ϊηεηπηβ. ηβθ Ώΰέα Γλαθά δδαίΪακνηε: Πλκμ Κκζκζζαεέμ, 4, 1 Οδ ετλδκδ θα δέθεηε ηκ δέεαδκθ εαδ ηκ έζκθ εδμ ηκνμ δκτζκνμ ζαμ, ΰθπλέακθηεμ σηδ εαδ ζεδμ Ϋξεηε Κτλδκθ εδμ ηκνμ κνλαθκτμ. Πλκμ Βθεζέκνμ, 6, 9 Καδ ζεδμ, κδ ετλδκδ [ηπθ δκτζπθ], κα ημοξ ηάκεηε ηα ίδζα [= σππμ ζαμ θΫλκθηαδ κδ δκτζκδ!], θα αθάζεηε ηβθ θκίΫλα, δδσηδ πλΫπεδ θα ιΫλεηε σηδ εαδ ζεδμ Ϋξεηε Κτλδκθ εδμ ηκνμ κνλαθκτμ, εαδ δεθ νπΪλξεδ εδμ ανησθ πλκζππκζβοέα. Έξεδ εαηβΰκλβγεέ κ απσζηκζκμ Πατζκμ σηδ δεθ εέθαδ εθΪθηδκμ ζηβ δκνζεέα. Χζησζκ ανηά β εαηβΰκλέα εέθαδ ζΪγκμ. Ο έδδκμ ΰλΪθεδ: Πλκμ Σδησγεκθ Ώ‘, 1, 9-10 ΞΫλκνηε σηδ κ θσηκμ εέθαδ εαζσμ, εΪθ ηκθ ξλβζδηκπκδεέ εαθεέμ πμ θσηκ εαδ ιΫλεδ σηδ κ θσηκμ δεθ πλκκλέαεηαδ ΰδα ηκνμ εαζκτμ, αζζΪ δδα ηκνμ αθσηκνμ εαδ αθνπσηαεηκνμ, δδα ηκνμ αζείεέμ εαδ αηαληπζκτμ, δδα ηκνμ αθκζέκνμ εαδ ίείάζκνμ, δδα ηκνμ παηλκεησθκνμ εαδ ηβηλκεησθκνμ, δδα ηκνμ αθγλππκεησθκνμ, δδα ηκνμ πσλθκνμ, δζα ημοξ ακδναπμδζζηάξ, δδα ηκνμ οετζηαμ (...). Ο Πατζκμ ζκδπσθ ζνΰεαηαζΫΰεδ ηκνμ αθδλαπκδδζηΫμ, ηκνμ δκνζΫηπκλκνμ δβζαδά εαδ σζκνμ αλπΪακνθ εΪπκδκθ ΰδα θα ηκθ πκνζάζκνθ ΰδα δκτζκ ζηκνμ «αζείεέμ εαδ αηαληπζκτμ». Άλα γεπλεέ εαεσ ηβ δκνζεέα. Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, 7, 21 Ήζκ δκτζκνμ, σηαθ εεζάγβμ; Μβ ζε ηΫζβ, αζζ‘ εΪθ ηπκλάμ θα ΰέθβμ εζετγελκμ, εππθεζάζκν ηΪζζκθ ηβμ ενεαδλέαμ.
ΛΒΤΕΣΕΚΟΝ ΕΘ‘ 20 Ώθ Ϋθαμ Ϊθηλαμ πζαΰδΪζεδ ηε ηδα δκτζβ πκν εέθαδ αλλαίπθδαζηΫθβ ηε Ϊζζκθ Ϊθηλα, σξδ σηπμ ειαΰκλαζηΫθβ ά απεζετγελβ, γα ηδηπλβγκτθ εαδ κδ δνκ˙ αζζΪ σξδ ηε πκδθά γαθΪηκν ΰδαηέ β ΰνθαέεα δεθ άηαθ εζετγελβ. ΒΞΟΑΟ Κ‘ 10 (...) Σβθ βηΫλα ανηά δεθ επδηλΫπεηαδ θα εΪθεδμ εαηδΪ ελΰαζέα κτηε εζτ (...) κτηε κ δκτζκμ ζκν κτηε β δκτζβ ζκν (...). ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘ 9 Ώθ κ ετλδκμ εέξε αΰκλΪζεδ ηβ δκτζβ ΰδα θα ηβ δυζεδ ζηκ ΰδκ ηκν, γα ηβμ ζνηπελδθΫλεηαδ ζτηθπθα ηε ηκ δέεαδκ πκν δζξτεδ ΰδα ηδμ γνΰαηΫλεμ. 10 Ώθ κ ετλδκμ ηβμ δκτζβμ πΪλεδ εαδ Ϊζζβ ΰνθαέεα, δεθ επδηλΫπεηαδ θα πελδεσοεδ ηβθ ηλκθά ηβμ, ηκ λκνξδζησ ηβμ, εαδ ηδμ ζνανΰδεΫμ ζξΫζεδμ ηααέ ηβμ. 11 Ώθ δεθ ηβμ ξκλβΰεέ ανηΪ ηα ηλέα, ησηε ανηά ηπκλεέ θα ΰέθεδ εζετγελβ ξπλέμ θα δυζεδ ξλάηαηα. 17 Βεεέθκμ πκν γα αλπΪιβ ελνθέπμ Ϋθα Εζλαβζέηβθ εαδ ηκθ ίαζαθέζβ εαδ ηπθ ππζάζβ εαησπδθ πμ δκτζκθ γα ηδηπλάηαδ ηε γΪθαηκθ, εΪθ απκδεδξγά β εθκξά ηκν. Βέθαδ αζάγεδα σηδ ζηκ Λενρηδεσθ εε‘ 44 κ Θεσμ ζΫεδ σηδ γα απκεηκτθ κδ Εζλαβζέηεμ δκτζκνμ απσ ηα Ϋγθβ πκν ίλέζεκθηαδ ηλδΰτλπ ηκνμ. Ώνησ σηπμ δεθ ζνθεπΪΰεηαδ «ζαθΪλδ απσεηβζβμ δκτζπθ» ζε ιΫθεμ ξυλεμ, δδσηδ κ έδδκμ Θεσμ πλκζηΪαεδ (Λενρηδεσθ δγ‘, 33-34 εαδ Αενηελκθσηδκθ δ‘, 19) θα αΰαπΪθ ηκνμ ιΫθκνμ, κδ κπκέκδ εαηκδεκτθ ζηκ Εζλαάζ, σππμ ηκνμ εανηκτμ ηκνμ εαδ θα ηκνμ ζΫίκθηαδ˙ επδπζΫκθ κ Θεσμ εέξε απαΰκλετζεδ ζηκνμ Εζλαβζέηεμ θα εδζίΪζκνθ ζε ξυλεμ πκν δεθ ηκνμ εέξε δυζεδ. νθεπυμ ηκ Λενρηδεσθ εε‘ 44 δεθ εέθαδ πλκζηαΰά ειαθδλαπκδδζηκτ ηπθ ηλδΰτλπ ζαυθ, αζζΪ ζνθΫπεδα ηβμ απαΰσλενζβμ ειαθδλαπκδδζηκτ Εζλαβζέηβ απσ Εζλαβζέηβ (Ϊζζπζηε β εέζκδκμ εθσμ ιΫθκν ζηκ Εζλαάζ εδ κ πλκζβζνηδζησμ ηκν δεθ απαΰκλενσηαθ). ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘ 20 Ώθ εΪπκδκμ ξηνπάζεδ ηκ δκτζκ ηκν ά ηβ δκτζβ ηκν ηε ηκ λαίδέ ηκν εδ κ δκτζκμ πεγΪθεδ επέ ησπκν, ησηε κ δλΪζηβμ γα ηδηπλβγεέ. 26 Ώθ Ϋθαμ ξηνπάζεδ ηκ δκτζκ ηκν ά ηβ δκτζβ ηκν ζηκ ηΪηδ εαδ ηκν ηκ εαηαζηλΫοεδ, νπκξλεκτηαδ θα απκδυζεδ ζηκθ παγσθηα ηβθ εζενγελέα ηκν πμ απκαβηέπζβ ΰδα ηκ ηΪηδ ηκν. 27 Ώθ Ϋθαμ ζπΪζεδ ηκ δσθηδ ηκν δκτζκν ηκν ά ηβμ δκτζβμ ηκν, νπκξλεκτηαδ θα απκδυζεδ ζηκθ παγσθηα ηβθ εζενγελέα ηκν πμ απκαβηέπζβ ΰδα ηκ δσθηδ ηκν. Ώνηκέ κδ θσηκδ, πκν απαΰκλετκνθ ηβθ εαεκηεηαξεέλβζβ ηπθ δκτζπθ, δεθ ίλέζεκθηαδ ζε εαηηδΪ θκηκγεζέα ηβμ ΜΫζβμ Ώθαηκζάμ. Δ απά εαδ β ζπηαηδεά αεελαδσηβηα ηκν δκτζκν πλκζηαηετκθηαδ: κ ετλδσμ ηκν δεθ Ϋξεδ δδεαέπηα θα ηκθ εΪθεδ σ,ηδ γΫζεδ, σππμ κδ ΠκζνγερζηΫμ. ηβθ αηεζκδβηκελαηδεά Ώγάθα κ ίαζαθδζησμ ηπθ δκτζπθ γεπλεέηκ απαλαέηβηκμ πλκεεδηΫθκν θα ηκνμ απκζπΪζκνθ κηκζκΰέα εαηΪ ηδμ αθαελέζεδμ. Βπέζβμ πλπηκθαθάμ εέθαδ εαδ β ειάμ εθηκζά ηκν ΓδαξίΫ ΰδα ηκνμ θνΰΪδεμ δκτζκνμ: ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘ 16 Ώθ Ϋθαμ δκτζκμ θτΰεδ απσ ηκθ ετλδσ ηκν εαδ αβηάζεδ εαηαθτΰδκ εκθηΪ ζαμ, ηβθ ηκθ παλαδυζεηε ζηκθ ετλδσ ηκν. 17 Θα εΰεαηαζηαγεέ αθΪηεζΪ ζαμ, ζηκθ ησπκ πκν γα δδαζΫιεδ ζε ηέα απσ ηδμ πσζεδμ ζαμ, σπκν ηκν αλΫζεδ˙ δε γα ηκθ εεηεηαζζενηεέηε σηπμ. Μάππμ εέξαθ κδ ΠκζνγερζηΫμ, «ίΪλίαλκδ» ά Έζζβθεμ, ηΫηκδα θκηκγεζέα; ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΚΒ‘ 39 Ώθ κ ζνηπαηλδυηβμ ζκν, πκν αεδ εκθηΪ ζκν, θηπξτθεδ εαδ πκνζβγεέ ζ‘ εζΫθα, δεθ πλΫπεδ θα ηκθ ηεηαξεδλέαεζαδ ζαθ δκτζκ. 40 Ώμ ηεέθεδ ζηκ ζπέηδ ζκν ζαθ ηδζγπησμ ελΰΪηβμ εαδ θα ζε νπβλεηεέ υμ ηκ επσηεθκ δπίβζαέκ Ϋηκμ. 41 Σσηε γα θτΰεδ απσ ηκ ζπέηδ ζκν ηααέ ηε ηα παδδδΪ ηκν εαδ γα ΰνλέζεδ ζηκνμ ζνΰΰεθεέμ ηκν εαδ ζηβθ δδδκεηβζέα ηπθ πλκΰσθπθ ηκν. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΒ‘ 12 Ώθ Ϋθαμ κηκεγθάμ ζαμ, Βίλαέκμ ά Βίλαέα, πκνζβγεέ ζε εΪπκδκθ απσ ζαμ, ανησμ γα ηκν δκνζΫοεδ ΰδα Ϋιδ ξλσθδα˙ ηκθ Ϋίδκηκ ξλσθκ κ ετλδσμ ηκν γα ηκθ αθάζεδ εζετγελκ θα θτΰεδ απσ ηκ ζπέηδ ηκν. 13 Αε γα ηκθ αθάζεδ σηπμ θα θτΰεδ ηε Ϊδεδα ηα ξΫλδα. 14 Θα ηκν δυζεδ πΪλα πκζζΪ πλσίαηα, εδ Ϊθγκθκ ζδηΪλδ εαδ ελαζέ, απ‘ σζα ηε σζα κ Κτλδκμ κ Θεσμ ηκν, ηκθ ενζσΰβζε. 18 Μβ ζαμ θαθεέ ζεζβλσ πκν
γ‘ απεζενγελυζεηε ηκ δκτζκ ζαμ απσ ηκ ζπέηδ ζαμ˙ γα ζαμ Ϋξεδ δκνζΫοεδ Ϋιδ ξλσθδα, δδπζΪζδκ απ‘ σ,ηδ κ ηδζγπησμ ζαμ. Έηζδ κ Κτλδκμ κ Θεσμ ζαμ γα ενζκΰάζεδ σζα ζαμ ηα Ϋλΰα. ΕΧΐ ΛΏ‘ 13 Ώθ εΪπκηε ηκ δέεδκ ηκν δκτζκν ηκν ά ηβμ δκτζβμ ηκν παλΫίζεοα ζηδμ δδαθκλΫμ πκν ηπκλεέ θα ‗ξαθε ηααέ ηκν, 14 πυμ γα ηπκλΫζπ θα ζηαγυ ηπλκμ ζηκ Θεσ εαδ ηδ γα ηκν απκελδγυ σηαθ ηε ελέθεδ; 15 Γδαηέ, ανησμ πκν η‘ Ϋπζαζε, ηάππμ δεθ Ϋπζαζε εδ εεεέθκνμ; ΟΦΕΏ ΒΕΡΏΥ ΛΓ‘ 31 Ώθ Ϋξεδμ δκτζκ, θα ηκν ζνηπελδθΫλεζαδ σππμ ζηκθ εανησ ζκν. 32 Ώθ Ϋξεδμ δκτζκ, θα ζνηπελδθΫλεζαδ απΫθαθηέ ηκν σππμ ζηκθ αδελθσ ζκν, ΰδαηέ Ϋξεδμ ηβθ αθΪΰεβ ηκν. 33. Βαθ ηκθ εαεκηεηαξεδλδζηεέμ, ζβεπγεέ εαδ θτΰεδ, ζε πκδκ δλσηκ γα ηλΫιεδμ θα ηκθ ίλεδμ; ΕΒΡΒΜΕΏ ΛΑ‘ 16 «Υπλέμ θα ηε ζκΰαλδΪζεηε πάλαηε πέζπ κ εαγΫθαμ ζαμ ηκ δκτζκ ηκν εαδ ηβ δκτζβ ηκν, πκν ηκνμ εέξαηε απεζενγελυζεδ εαδ ηκνμ αθαΰεΪζαηε θα ιαθαΰέθκνθ δκτζκδ ζαμ. Έηζδ ηκζτθαηε ηκ σθκηΪ ηκν. 17 Γδ‘ ανησ εΰυ κ Κτλδκμ ζαμ ζΫπ: Βπεδδά δεθ ηε νπαεκτζαηε εαδ δεθ αθάζαηε εζετγελκνμ ηκνμ ζνηπαηλδυηεμ ζαμ, γα αθάζπ εΰυ εζετγελα εθαθηέκθ ζαμ ηκθ πσζεηκ, ηδμ επδδβηέεμ εαδ ηβθ πεέθα εαδ γα ζαμ δδαζεκλπέζπ ζε σζα ηα ίαζέζεδα ηβμ ΰβμ». ππμ ίζΫπκνηε, απσ ηκ Αενηελκθσηδκθ δε‘ 12-18, ηκ Λενρηδεσθ εε‘ 39-41 εαδ ηκ Έικδκμ εα‘ 17, β δκνζεέα άηαθ εγεζκτζδα εαδ πλκζπλδθά (ΰδα κδεκθκηδεκτμ ζσΰκνμ) εδ σξδ ίέαδβ εαδ ησθδηβ. Ώθ σηπμ β δκνζεέα άηαθ σθηπμ πλκζπλδθά (ηεηΪ ηα επηΪ ξλσθδα κ δκτζκμ απεζενγελπθσηαθ) εδ αθ β εαεκηεηαξεέλδζβ ηκν δκτζκν σθηπμ απαΰκλενσηαθ ανζηβλΪ, ζνηπελαέθκνηε σηδ κ δκτζκμ δεθ γεπλκτθηαθ «Ϋηονξκ ελΰαζεέκ», αζζΪ εέξε αζηδεΪ δδεαδυηαηα. Ώεσηβ εαδ ζηβθ πελέπηπζβ πκν κ δκτζκμ πλκηδηκτζε, ζηκ Ϋίδκηκ Ϋηκμ, θα ζνθεξέζεδ θα παλαηεέθεδ δζσίδκμ δκτζκμ ηκν ενλέκν ηκν, πλΫπεδ (ΰδα πλκθαθεέμ ζσΰκνμ) θα ηκ κηκζκΰάζεδ κ έδδκμ κ δκτζκμ εθυπδκθ ηπθ δδεαζηυθ ηβμ πσζβμ (Έικδκμ εα‘, 6) εδ σξδ κ ετλδκμ αθηδπλκζππετκθηαμ ηκθ δκτζκ ηκν. Σδ ζνθΫίβ ζηκθ ηκηΫα ηβμ θκηκγεζέαμ ζηβθ Ολγσδκιβ Ρπηαθέα; Πλέθ ηκθ ΜεΰΪζκ Κπθζηαθηέθκ β παΰαθδζηδεά θκηκγεζέα ηδηπλκτζε ηε αθαέλεζβ ηβμ εζενγελέαμ σπκδεμ εζετγελεμ ΰνθαέεεμ εέξαθ ελπηδεά ζξΫζβ ηε δκτζκ. -Ο Εκνζηδθδαθσμ πελδκλέζηβεε ζηκ θα ηδηπλεέ ηκνμ δκτζκνμ πκν εέξαθ ελπηδεά ζξΫζβ ηε εζετγελβ (Codex Justinianus [C.J.] 7.24.1- a. 531/45). -Ώπαΰκλετηβεε θα ξπλέακθηαδ ηα ηΫζβ ηβμ «κδεκΰΫθεδαμ» εθσμ δκτζκν (Codex Theodosianus [C.Th.] 2.51.1a.324/5 - C.J. 3.38.11). -Ώπαΰκλετηβεε θα ζβηαδετκνθ ηε εανησ ζέδβλκ ηκ πλσζππκ ηπθ δκτζπθ (C.J. 9.47.17). -Ώπαΰκλετηβεε ζηκνμ δδδκεηάηεμ ηπθ δκτζπθ θα ηκνμ εεπκλθετκνθ. (C.J. 1.11.12 –11.41.6 – 11.47.7 – a.457/67). -Πελδκλέζηβεε β εικνζέα ηκν δδδκεηάηβ θα γαθαηυθεδ ηκθ δκτζκ. (C.Th.2.25.1 –a. 334/25: CJ.3.38.11 – C.Th.9.40.2 –a.315/6: CJ.9.47.17 – C.Th.15.8.2 –a.428: CJ.1.4.12: CJ.11.41.6 – CJ.11.41.7 –a.457/67. – C.Th.9.12.1 –a.319: CJ.9.14.1 – C.Th.9.12.2 –a.326). -ΏπεζενγΫλπζβ δκτζπθ: ηε ηκθ Εκνζηδθδαθσ ΰέθεηαδ Ϋθα ίάηα παλαπΪθπ. Ο ανηκελΪηκλαμ εαγκλέαεδ σηδ, αθηέγεηα ηε σ,ηδ έζξνε πλδθ, σζκδ κδ ηλσπκδ απεζενγΫλπζβμ παλΫξκνθ πζάλβ πκζδηδεΪ δδεαδυηαηα ζηκ δκτζκ πκν απεζενγελυθεηαδ, εαδ ηε ζεδλΪ απσ Ϊζζα ηΫηλα εΪθεδ σζβ ηβ δδαδδεαζέα ΰδα ηβθ απεζενγΫλπζβ ενεκζσηελ εαδ απζκτζηελβ (C.J.7.6.1. –a.531. –Inst. I.7.-Inst,I,6.7 –NJ. 119,c.2 –a.544).
ΏζζΪ εαδ β γΫζβ ηπθ απεζετγελπθ ίεζηδυθεηαδ, υζπκν κ Εκνζηδθδαθσμ ηκνμ ειδζυθεδ εθηεζυμ ηε ηκνμ νπσζκδπκνμ πκζέηεμ. Μσθκ ηα παηλπθδεΪ δέεαδα ηκτμ ίαλαέθκνθ αεσηβ, αζζΪ εδ απσ ανηΪ ηπκλκτθ νπσ κλδζηΫθεμ ζνθγάεεμ θα απαζζαΰκτθ (CJ.6.4.3 –a.529. –CJ.6.4.4 –a.531. –Πλί. CJ.6.4.1 –a.210 –CJ.6.4.2.a.367). Παλσζκ πκν κδ πζβλκθκλέεμ ηπθ πβΰυθ ηβμ ηεζκ-εαδ νζηελκίνααθηδθάμ επκξάμ αθάθκνθ ηβθ εθητππζβ, εε πλυηβμ σοεπμ ηκνζΪξδζηκθ, σηδ β δκνζεέα ειαεκζκνγεέ ζξεδσθ θα νθέζηαηαδ ηΫξλδ ηΫζκνμ ηκν ελΪηκνμ, πλκζεεηδεσηελβ ειΫηαζβ ηκν αβηάηαηκμ δεέξθεδ σηδ εΪγε Ϊζζκ παλΪ εΪηδ ηΫηκδκ ζνηίαέθεδ. -Ο ΛΫπθ η‘ ηε ηβθ ΝεαλΪ 38 επΫηλεοε ζηκνμ δκτζκνμ ηπθ ανηκελαηκλδευθ ΰαδυθ θα εαηΫξκνθ δδεά ηκνμ ΰά εαδ θα ηβ δδαγΫηκνθ εζετγελα, ξπλέμ επέθενζβ ηκν ενλέκν. Με ηβ θεαλΪ 40, κ έδδκμ ανηκελΪηπλ σλδζε σηδ κδ δκτζκδ ηπθ γθβζεσθηπθ ζηβθ αδξηαζπζέα ξπλέμ δδαγάεβ, εζενγελυθκθηαδ εθσζκθ β απεζενγΫλπζά ηκνμ δεθ επζτεδ ηβθ απσηδζβ ηπθ ξλευθ ηκν γαθσθηα. -Ο Κπθζηαθηέθκμ ΠκλθνλκΰΫθθβηκμ κλέαεδ σηδ κδ δκτζκδ ανηκτ πκν πεγαέθεδ Ϊθεν δδαγάεβμ εαγέζηαθηαδ εζετγελκδ (A.Hadjinicolaou-Marava, Vie 25). Ο ΏζΫιδκμ Κκηθβθσμ θκηκγΫηβζε σηδ σζκδ αδξηΪζπηκδ εαηΪΰκθηαθ απσ ΰεδηκθδεκτμ ζακτμ, αθ ηπκλκτζαθ θα απκδεέικνθ ηε δτκ ηΪληνλεμ σηδ ΰεθθάγβεαθ εζετγελκδ, αθάθκθηαθ εζετγελκδ (Ν. ΏζΫιδκν Ώ‘, XXXV A(=JGR I.342) –XXXV B(=I.344). -Ο ΏζΫιδκμ Κκηθβθσμ, επέζβμ, σλδζε ηβθ αθαΰθυλδζβ ηκν ΰΪηκν ηεηαιτ δκτζπθ εαδ ηβθ ηΫζεζά ηκν ηε εεεζβζδαζηδεά ηεζεηά (XXXV A(=JGR I. 342-3) – XXXV B(=I.345-6). -Ο Μαθκνάζ Ώ‘ Κκηθβθσμ απεζενγΫλπθε εεεέθκνμ πκν αθαζΪηίαθαθ Ϋθαθηδ ηκν ξλΫκνμ ηκνμ, εαδ υζπκν θα ηκ απκηέζκνθ, θα νπβλεηκτθ πμ δκτζκδ ηκ δαθεδζηά ηκνμ (Επ. Κέθθαηκμ 275, 10 ε.ε.). Γέθεηαδ θαθελσ, ππμ σζα σζα θκηκγΫηβζαθ κδ Υλδζηδαθκέ ΏνηκελΪηκλεμ, κδ ΠαΰαθδζηΫμ δεθ ηα εέξαθ θκηκγεηάζεδ. Αβζαδά, -σηαθ ενλδαλξκτζε β Βδδπζκζαηλέα, κδ δκτζκδ ζθλαΰέακθηαθ ηε εανησ ζέδελκ ζηκ πλσζππκ, -σηαθ ενλδαλξκτζε β Βδδπζκζαηλέα, ηκνμ Ϋίαααθ εκζΪλκ ζηκ ζαδησ, ζα ζετζκνμ – σππμ αθαθελγάεαηε αζζκτ, -σηαθ ενλδαλξκτζε β Βδδπζκζαηλέα, δδαζτκθηαθ κδ κδεκΰΫθεδΫμ ηκνμ, -σηαθ ενλδαλξκτζε β Βδδπζκζαηλέα, κδ δδδκεηάηεμ ηκνμ ηπκλκτζαθ εζετγελα θα ηκνμ εεπκλθετκνθ, εαδ θα ηκνμ γαθαηυθκνθ πκζτ ετεκζα. ΏζζΪ κδ δκτζκδ εαδ κδ δκτζεμ ηπκλκτζαθ αθΪ πΪζα ζηδΰηά θα εεπκλθενγκτθ ά θα πλκζθΫλκνθ ηκ εκληέ ηκνμ ζηκθ εΪγε «ενζαίδεσ ζΪηλβ ηβμ ενΰεθκτμ γεΪμ ηκν Ϋλπηα Ώθλκδέηβμ» επεδδά Ϋηζδ ηκ άγεζε κ αθΫθηβμ ηκνμ: «Σκ δελσ ηβμ Ώθλκδέηβμ άηαθ ησζκ πζκτζδκ πκν εέξε πελδζζσηελεμ απσ ξέζδεμ δελσδκνζεμ πλκζθκλΪ ζηβ γεΪ απσ Ϊθδλεμ εαδ ΰνθαέεεμ» (ηλΪίπθα, Γεσγξαθία, 8, 20 (378c)). «ΦνζδεΪ β παλκνζέα ηπθ ΰνθαδευθ ηκτηπθ πλκζεέζενε πζάγκμ αθγλυππθ» ζβηεδυθεδ κ ηλΪίπθαμ ηε θσβηα. ΣαΪηπα ζει «ΰδα ηβ γεΪ»˙ θα κ αθυηελκμ πκζνγερζηδεσμ ηλσπκμ ηεηαξεέλδζβμ ηπθ ζεζΪίπθ. ΦνζδεΪ, εδδδεΪ ζηδμ ζβηελδθΫμ ΰνθαέεεμ ανησ πλΫπεδ θα θαέθεηαδ πκζτ θεηδθδζηδεσ: αθ ανηΫμ πδΪθκθηαθ ζεζΪίεμ απσ πεδλαηΫμ ά εέξαθ ηβθ αηνξέα θα νπκδκνζπγκτθ Ϋπεδηα απσ εΪπκδκ πσζεηκ ηεηαιτ αλξαέπθ εζζβθδευθ πσζεπθ, κ κπκδκζδάπκηε ξκθηλσμ, Ϊζξβηκμ, ίλπηδΪλβμ, Πκζνγερζηάμ «ζΪηλβμ (ηβμ γεΪμ) ηκν Ϋλπηα» ηπκλκτζε θα ηδμ δδαεκλετζεδ, Ϋζηπ εαδ ξπλέμ ανηΫμ θα ηκ άγεζαθ, αθκτ Ϋηζδ πλσζηααε β γεΪ Ώθλκδέηβ εαδ β Βζζβθδεά παλΪδκζβ.
ΚΪπκδκμ Ξεθκθυθηαμ, ΰδα θα ενξαλδζηάζεδ ηβθ Ώθλκδέηβ πκν ηκθ ίκάγβζε θα εελδέζεδ ζηκνμ Οζνηπδαεκτμ ηκν 464 π.Υ. ηβμ αθδΫλπζε 50 ζεζΪίεμ ηκν: «Χ ενλέαλξβ ηβμ Κτπλκν, θα πκν ζηκ δελσ ζκν ζηβθ Κσλδθγκ κ Ξεθκθυθ κδάΰβζε ηδα κηΪδα θεαλυθ ΰνθαδευθ, πεθάθηα ζυηαηα ζηβθ νπβλεζέα ζκν, ηεμ ζηβ ξαλΪ ηκν πκν εέδε σζεμ ηδμ ενξΫμ ηκν θα πλαΰηαηκπκδκτθηαδ», εΰεπηδΪαεδ ζνΰεδθβηΫθκμ κ Πέθδαλκμ (XIII Οιπκπηφληθνο) ηβθ ενζαίδεά πλΪιβ ηκν Ξεθκθυθηα. «Ο οβζσμ ζσθκμ ηκν Έλνεα εαηκδεεέηαδ εαδ δδαγΫηεδ Ϋθα δελσ ηβμ Ώθλκδέηβμ ηε ηβθ δδδαέηελβ ζαηλεέα ηκν, Ϊζζκηε ΰεηΪηκ απσ δελσδκνζεμ, πκν κδ δεεζκέ εαδ κδ ιΫθκδ πλκζΫθελαθ ηεηΪ απσ εΪπκδκ ηΪηα» (ηλΪίπθ, 6, 272). Βνηνξυμ – θα ηκ ιαθαπκτηε – κδ Υλδζηδαθκέ ΰελεηέζαθε ηκνμ θακτμ ηβμ γεΪμ ηκν «Έλπηα».. Ο εαζσμ ανηκελΪηκλαμ Ώτΰκνζηκμ «σξδ ησθκθ Ϋεαθε πκζτ δτζεκζβ ΰδα ηκνμ δκτζκνμ ηβθ απσεηβζβ εζενγελέαμ, λνγηέακθηαμ πκζτ ανζηβλΪ ηκθ αλδγησ, ηβθ εαηΪζηαζβ εαδ ηδμ δδΪθκλεμ εαηβΰκλέεμ ηπθ απεζετγελπθ, αζζΪ σλδζε επδπζΫκθ σηδ εαθΫθαμ δκτζκμ πκν εέξε αζνζκδεγεέ ά ίαζαθδζηεέ δεθ ηπκλκτζε θα απκεηάζεδ πζάλβ πκζδηδεΪ δδεαδυηαηα νπσ κπκδκδάπκηε εαγεζηυμ απεζενγΫλπζβμ» (κνβηυθδκν, Αχγνπζηνο, 40). Κδ επεδδά εΪπκδκδ εκδηκτθ ηκ εζαδέ (ηβ ζηκξκγεζέα εζΪξδζηπθ θδζκζσθπθ) εδ σξδ ηκ δΪζκμ (ηβθ Ϊπκοβ ηπθ πελδζζσηελπθ Ώλξαέπθ εαδ ηβθ θκηκγεζέα ηπθ αλξαέπθ εζζβθδευθ ελαηυθ), εηεέμ παλκνζδΪακνηε ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΠζΪηπθα: «Θα ζνηθπθκτζαηε σζκδ σηδ πλΫπεδ θα Ϋξκνηε ηκνμ πδκ εαζκτμ εαδ ηκνμ πδκ νπΪεκνκνμ δκτζκνμ πκν ηπκλκτηε» (Νφκνη 776c). Άλα πξέπεη θα νπΪλξκνθ δκτζκδ. «Σκ αυκ πκν ζΫΰεηαδ Ϊθγλππκμ Ϋξεδ δτζηλκπκ ξαλαεηάλα εαδ δε θαέθεηαδ ετεκζκ, θα ηκθ πεέζκνηε θα απκδεξηεέ ανηΫμ ηδμ δτκ εαηβΰκλέεμ – ηκν ζεζΪίκν εαδ ηκν αθΫθηβ – κδ κπκέεμ εέθαδ απαλαέηβηεμ ζηβθ πλΪιβ» (Νφκνη 777b). Βδυ ίζΫπκνηε ηε ηδ ηέζκμ εδλπθετεηαδ κ ΠζΪηπθ σζκνμ δδαθπθκτθ ηε ηβθ τπαλιβ δκνζεέαμ. Ο έδδκμ ηβ γεπλεέ απαλαέηβηβ. Άλα β ζηκξκγεζέα ηβμ Κζαζζδεάμ Ώλξαδσηβηαμ ζνθέζηαηαδ ζηκ:πξέπεη θα Ϋξκνηε δκτζκνμ. «Ώθ γΫζκνηε θα νπκηαΰκτθ σζκδ κδ δκτζκδ ζηβ ηκέλα ηκνμ ξπλέμ θα δβηδκνλΰκτθ πλκίζάηαηα, δεθ πλΫπε θα πλκΫλξκθηαδ απσ ηκ έδδκ ηΫλκμ ά θα ηδζκτθ ηβθ έδδα ΰζυζζα εαδ δετηελκθ, πλΫπεδ θα ηκνμ θελσηαζηε εαζΪ, σξδ ησθκ ΰδα ξΪλβ ηκνμ αζζΪ εαδ ΰδα ηκ δδεσ ηαμ εαζσ» (Νφκνη 777d). Βδυ Ϋξκνηε ζνηίκνζΫμ ηκν ΠζΪηπθα πλκμ δκνζκεηάηεμ πκν γΫζκνθ νπΪεκνκνμ δκτζκνμ. Άλα πξέπεη θα Ϋξκνηε δκτζκνμ. «Ο,ηδδάπκηε ηκτμ [=δκτζκνμ] ζΫηε πλΫπεδ θα Ϋξεδ ηκ ξαλαεηάλα πλκζηαΰάμ εαδ θα ηβθ αζηεδενσηαζηε ηααέ ηκνμ, εέηε Ϊθηλεμ εέθαδ εέηε ΰνθαέεεμ, σππμ εΪθκνθ ηελδεκέ αθσβηκδ. Δ κδεεδσηβηα ηκτμ ξαζΪεδ εαδ β ζνηίέπζβ ΰέθεηαδ δτζεκζβ, αθκτ κδ δκτζκδ δε γΫζκνθ πδα θα δΫξκθηαδ δδαηαΰΫμ» (Νφκνη 778a). ξδ εαδ πκζζά ενΰΫθεδα πλκμ ηκ δκτζκ ζαμ, ΰδαηέ γα ηκθ ξΪζεηε. Άλα πξέπεη θα νπΪλξκνθ δκτζκδ εαδ κδ εζετγελκδ θα ηκθέακνθ ζηκνμ δκτζκνμ ηβθ δδΪελδζβ δκτζκν-εζετγελκν. Αεθ εέθαδ αζάγεδα σηδ κ ΠζΪηπθ απκδΫξεηαδ ηβθ τπαλιβ δκτζπθ ησθκ ζηβθ εαηυηελβ, ΰάδθβ πσζβ ηπθ Νφκσλ. Ώεσηβ εαδ ζηβθ κνλΪθδα, δδαθδεά πσζβ ηβμ Πνιηηείαο νπΪλξκνθ δκτζκδ. ηκ εδΪθδκ 433dκ ΠζΪηπθαμ αθαλπηδΫηαδ ηδ απ‘ σζα εΪθεδ ηβθ δδαθδεά πκζδηεέα σζκ πελδζζσηελκ δνθαησθ ηεζεδσηελβ, β κηκθπθέα ηεηαιτ ηπθ αλξσθηπθ εαδ ηπθ πκζδηυθ, β θκηδηκθλκζτθβ ηπθ ζηλαηδπηυθ, ά πλκπαθηυμ «θα νπΪλξεδ ηεμ ζηβθ ονξά εαδ παδδδκτ εαδ ΰνθαέεαμ ηαζ δμφθμο εαδ εζετγελκν εαδ ηεξθέηβ εαδ Ϊλξκθηα εαδ νπάεκκν, ηκ θα εέθαδ δβζαδά Ϋθαμ κ εαγΫθαμ εαδ θα εΪθβ ηβ δκνζεδΪ ηβ δδεά ηκν ξπλέμ θ‘ αθαεαηετεηαδ ηε Ϊζζεμ». Παλαηβλκτηε σηδ ζηβθ δδαθδεά Πκζδηεέα νπΪλξκνθ δκτζκδ, ανηκέ εέθαδ δδαθκλεηδεκέ απσ ηκνμ ηεξθέηεμ (ηβθ ηλέηβ ηΪιβ), εαδ ζνθεπυμ δεθ δζξτεδ β Ϊπκοβ σηδ ζηβθ Πνιηηεία β ηλέηβ ηΪιβ εαγδζηΪ πελδηηά ηβθ τπαλιβ δκτζπθ εαδ δκνζεέαμ. Ώπζυμ, επεδδά κδ δκτζκδ δεθ γεπλκτθηαδ εζετγελκδ – Ϊζζπζηε κ ΠζΪηπθαμ αζξκζεέηαδ ζξεδσθ απκεζεδζηδεΪ ηε ηβθ ηΪιβ ηπθ θνζΪεπθ αδδαθκλυθηαμ ΰδα ηκνμ ΰεπλΰκτμ εαδ ηεξθέηεμ – δεθ εθδδαθΫλγβεε θα πεδ εΪηδ παλαπΪθπ, αθκτ ηα εαγάεκθηα ηκν δκτζκν άηαθ ΰθπζηΪ ζε σζκνμ. Χζησζκ, εθσζκθ, ΰδα θα ΰέθεηαδ β δδαθδεά πκζδηεέα ηεζεδσηελβ πλΫπεδ, ηεηαιτ Ϊζζπθ, εαδ κδ δκτζκδ θα εΪθκνθ ηβ δκνζεδΪ ηκνμ ξπλέμ θ‘ αθαεαηετκθηαδ ζε Ϊζζεμ δκνζεδΫμ, πλκετπηεδ σηδ κ ΠζΪηπθ σθηπμ νπκζηβλέαεδ ηβ δκνζεέα αεσηβ εαδ ζηβθ ηΫζεδα πκζδηεέα ηκν. Βπέζβμ ζηκ εδΪθδκ 549a κ ΠζΪηπθ δζξνλέαεηαδ ππμ ζηκ αηΫζπμ εαηυηελκ ηβμ δδαθδεάμ πκζδηεέαμ πκζέηενηα, ηκ ηδηκελαηδεσ, κ ηδηκελΪηβμ «πλκμ ηκνμ δκτζκνμ γα εέθαδ ζεζβλσμ, αθηέ θα
ηκνμ πελδθλκθά, σππμ εΪθκνθ σζκδ Ϋζαίαθ ηΫζεδαθ αθαηλκθά». Αβζαδά, κ ΠζΪηπθ ηΪμ ζΫεδ σηδ ζηκ δδαθδεσ πκζέηενηα – Ϋθα ζηΪδδκ πΪθπ απ‘ ηκ ηδηκελαηδεσ – νπΪλξκνθ δκτζκδ εαδ εέθαδ αθηδεεέηεθα πελδθλσθβζβμ. Οδ πκζέηεμ ηκν ηΫζεδκν πκζδηετηαηκμ, «σζκδ Ϋζαίαθ ηΫζεδα αθαηλκθά» (ησθκ ζηκ ηΫζεδκ πκζέηενηα δέθεηαδ ανηά), ηκνμ πελδθλκθκτθ αθηέ θα ηκνμ θΫλκθηαδ ζεζβλΪ. Αβζαδά εαδ ζηβθ Πνιηηεία νπΪλξεδ δκνζεέα. Κδ πμ ΰθπζησθ, επεδδά β πνιηηεία εέθαδ ηκ αλξεηνπδεσ πκζέηενηα, δεθ πλΫπεδ θα αζζΪιεδ εαθεέμ απσ ηκνμ θσηκνμ ηβμ πκηΫ, εαδ ηέπκηα απσ ηβ δκηά ηβμ, δδσηδ, σππμ ζΫεδ κ ΠζΪηπθαμ, εΪγε αζζαΰά κδβΰεέ ζηβθ παλαεηά. Άλα β δκνζεέα πλΫπεδ θα νπΪλξεδ ΰδα πΪθηα. Ο ΠζΪηπθαμ κλέαεδ σηδ αθ εΪπκδκμ ζεκηυζεδ ηκ δκτζκ ηκν απσ γνησ, πλΫπεδ θα ειαΰθδζηεέ (Νφκνη, 868a), εθυ αθηέγεηα, αθ εΪπκδκμ δκτζκμ ζεκηυζεδ ηκθ ετλδσ ηκν απσ γνησ, κδ ζνΰΰεθεέμ ηκν γτηαηκμ ηπκλκτθ θα ηκθ ηδηπλάζκνθ σππμ γΫζκνθ, γαθαηυθκθηΪμ ηκθ ζηκ ηΫζκμ (Νφκνη, 868b). Ώθ εΪπκδκμ εζετγελκμ ζεκηυζεδ απσ γνησ Ϋθαθ δκτζκ Ϊζζκν, ησηε γα πζβλυζεδ ζηκθ ετλδσ ηκν δδπζΪζδα απκαβηέπζβ (Νφκνη, 868a), εθυ αθηέγεηα, αθ εΪπκδκμ δκτζκμ ζεκηυζεδ απσ γνησ Ϋθαθ εζετγελκ πκζέηβ, ησηε κ ετλδσμ ηκν γα ηκθ παλαδυζεδ ζηκνμ ζνΰΰεθεέμ ηκν γτηαηκμ κδ κπκέκδ εέθαδ νπκξλεπηΫθκδ (!) θα ηκθ ζεκηυζκνθ ηε σπκδκθ ηλσπκ γΫζκνθ (Νφκνη, 868c). ΐζΫπκνηε ηβθ αιέα πκν απκδέδεδ ζηβ απά εθσμ δκτζκν κ ΠζΪηπθαμ. ΦνζδεΪ, νπάλιαθ εαδ θδζσζκθκδ πκν εθαθηδυγβεαθ ζηβ δκνζεέα. Βηεέμ δεθ ηζκνίαζδΪακνηε, σππμ εΪθκνθ ιεδδΪθηλκπα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηΪ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ, σζκνμ ηκνμ Ώλξαέκνμ. Σδηκτηε σζκνμ θδζκζσθκνμ εέπαθ ζπζηΪ πλΪΰηαηα. Ώπσ ηβθ δζηκλέα, σηπμ, εέθαδ ΰθπζησ ππμ -κδ Λαεεδαδησθδκδ εέξαθ ελαηδεά δκνζεέα, δβζαδά κδ Βέζπηεμ άηαθ... πελδκνζέα ηκν ελΪηκνμ. Βτζκΰκ, δδσηδ αθ δεθ δκτζεναθ κδ δκτζκδ ηβθ ΰβ ηκν ελΪηκνμ, ηδ γα Ϋηλπΰαθ κδ εαηαεηβηΫμ Απλδεέμ, πκν δεθ εαηΪθελαθ πκηΫ θα αζξκζβγκτθ ηε ηκ εηπσλδκ, ηβ ΰεπλΰέα, ηβ θανηβζεέα εαδ ηδμ ηΫξθεμ; Θα πΫγαδθαθ ηβμ πεέθαμ. -ζηβθ Ώλξαέα Ώγάθα, εαηΪ ηκθ... Υλνζσ Ώδυθα, ΰδα 30 ξδζδΪδεμ πελέπκν εζετγελκνμ πκζέηεμ εαδ Ϊζζκνμ 90 ξδζδΪδεμ ΰνθαέεεμ εαδ εζετγελα παδδδΪ, αθηδζηκδξκτζαθ 300 ηε 500 ξδζδΪδεμ δκτζκδ. ΒδδδεΪ ΰδ‘ ανηκτμ πκν δκτζεναθ ζηα ζαηκηεέα, κ αδυθαμ άηαθ κζσξλνζκμ. -Ο Ξεθκθυθηαμ ηΪμ πζβλκθκλεέ σηδ αεσηβ εαδ θα ζνθενλεγκτθ αθαηεηαιτ ηκνμ δεθ εέξαθ ηκ δδεαέπηα κδ δκτζκδ, αθ δεθ ζνηθπθκτζε ηκ αθεθηδεσ ηκνμ, ζηβθ Ώγάθα: «κδ εΪηαλεμ ηπθ ΰνθαδευθ εέθαδ ξπλδζηΫθεμ απ‘ ηδμ εΪηαλεμ ηπθ αθηλυθ ηε ηαθηαζπηΫθβ πσληα, ΰδα θα ηβθ ίΰαέθεδ Ϋιπ απσ ηΫζα σ,ηδ δεθ πλΫπεδ εαδ ΰδα θα ηβθ ΰεαζηλυθκθηαδ κδ δκτζεμ ξπλέμ ηβ ζνΰεαηΪγεζά ηαμ» (Οηθνλνκηθφο, 9, 5). -κ ΏλδζηκηΫζβμ ηβ δδεαδκζκΰεέ, εηηεζα ηκνζΪξδζηκθ, αθκτ ζΫεδ ππμ Ϊηα κδ ηβξαθΫμ δκτζεναθ ησθεμ ηκνμ, δε γα ξλεδΪακθηαθ δκτζκδ (Πνιηηηθά 1253b: «...κὕηπμ αἱ εελείδεμ ἐεέλεδακθ αηαὶ εαὶ ηὰ πζεηλα ἐεδγάλδακθ, κδὲθ ὰθ ἔδεδ κὔηε ηκῖμ ἀλξδηέεηκζδθ πβλεηθ κὔηε ηκῖμ δεζπόηαδμ δκύζπθ»). Ο ΏλδζηκηΫζβμ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ «θτζεδ δκτζκ» (Πνιηηηθά, Ώ‘, 5 (1254b 15-23 εαδ 25-31)): «ζκδ ζκδπσθ δδαθΫλκνθ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ σζκ δδαθΫλεδ β ονξά απσ ηκ ζυηα εαδ κ Ϊθγλππκμ απσ ηκ γβλέκ (εαδ ηκτηβ ηβ δδαθκλΪ ηβθ Ϋξκνθ σζκδ δεθ ηπκλκτθ θα πλκζθΫλκνθ παλΪ ζπηαηδεΫμ δνθΪηεδμ, εαδ ησθκ ηκτηβ ηβ ξλβζδησηβηα Ϋξκνθ) εέθαδ θτζεδ δκτζκδ, κπσηε εέθαδ εαζτηελα θα νπκηαξγκτθ. Βε θτζεπμ δκτζκμ εέθαδ σπκδκμ ηπκλεέ θα εέθαδ εηάηα εΪπκδκν Ϊζζκν (εαδ ΰδ‘ ανησ εέθαδ εηάηα Ϊζζκν) εαδ ηΫηκδκμ Ϊθγλππκμ εέθαδ σπκδκμ Ϋξεδ σζκ ζκΰδεσ ξλεδΪαεηαδ ησθκ ΰδα θα Ϋξεδ ηβθ αέζγβζβ, σξδ σηπμ ηβ θσβζβ. (...) Άζζπζηε β ξλάζβ δκτζπθ εαδ αυπθ δεθ δδαθΫλεδ πκζτ, επεδδά εαδ ηα άηελα αυα εαδ κδ δκτζκδ ίκβγκτθ ΰδα ηβθ απσεηβζβ ηπθ αθαΰεαέπθ ηε ηκ ζυηα ηκνμ. Καδ β θτζβ ζκδπσθ γΫζεδ θα εΪθεδ ηα ζυηαηα ηπθ εζετγελπθ δδαθκλεηδεΪ απσ ηπθ δκτζπθ, υζηε ηα δετηελα θα εέθαδ δνθαηΪ ΰδα ηδμ ζπηαηδεΫμ ελΰαζέεμ, εθυ ηα πλυηα θα ζηΫεκθηαδ σλγδα εαδ θα εέθαδ Ϊξλβζηα ΰδα ηΫηκδεμ ελΰαζέεμ». Ο ΏλδζηκηΫζβμ εαηαζάΰεδ (Πνιηηηθά, Ώ‘, 5 (1255a 1-2)): «Βέθαδ ζκδπσθ θαθελσ σηδ απσ ηβ θτζβ ηκνμ Ϊζζκδ εέθαδ εζετγελκδ εαδ Ϊζζκδ εέθαδ δκτζκδ, εαδ ηκνμ ζνηθΫλεδ εαδ εέθαδ δέεαδκ κδ ηεζενηαέκδ θα παλαηΫθκνθ δκτζκδ».
-Ώεσηβ εαδ ηκ πελέθβηκ απσζπαζηα ηκν ΔλΪεζεδηκν, πκν ηελδεκέ ηκ θΫλθκνθ πμ απσδεδιβ σηδ β δκνζεέα δεθ γεπλεέηκ «θνζδεά», ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ανησ αελδίυμ εθθκεέ. «Ο πσζεηκμ εέθαδ παηΫλαμ ηκν παθησμ, σζπθ ίαζδζδΪμ. Άζζκνμ αθΫδεδιε ζε γεκτμ εαδ Ϊζζκνμ ζε αθγλυπκνμ, Ϊζζκνμ Ϋεαθε δκτζκνμ εαδ Ϊζζκνμ εζετγελκνμ». Ώθκτ κ πσζεηκμ εέθαδ κνζδυδεμ ζηκδξεέκ ηκν εσζηκν, δβζαδά θνζδκζκΰδεσ, Ϊλα εαδ β ζνθΫπεδΪ ηκν δεθ εέθαδ εαεσ κτηε αθτζδεκ κτηε παλΪιεθκ. ΒπκηΫθπμ, β τπαλιβ ηβμ δκνζεέαμ πμ ζνθΫπεδαμ ηκν πκζΫηκν εέθαδ εΪηδ ηκ αθαηεθσηεθκ εαδ θνζδεσ. Με Ϊζζα ζσΰδα, ΰδα θα δδεαδκζκΰβγεέ γεπλβηδεΪ β δκνζεέα δεθ εέθαδ απαλαέηβηκ θα επδελαηεέ β Ϊπκοβ ππμ «εέθαδ ζκΰδεσ, σηδ εΪπκδκδ εέθαδ εε θτζεπμ νπΪθγλππκδ εαδ αιέαεδ θα εέθαδ δκτζκδ»˙ αλεεέ απζυμ θα επδελαηεέ β Ϊπκοβ ππμ κ εσζηκμ εέθαδ απκηΫζεζηα ηκν πκζΫηκν, δβζαδά ηβμ δδαηΪξβμ ΰδα δτθαηβ. Ώθκτ εέθαδ ζπζησ εαδ θνζδεσ κ πσζεηκμ (δζδ κ αΰυθαμ ΰδα δτθαηβ) θα ενίελθΪ ηα πΪθηα, κδ δκτζκδ εέθαδ ζνθΫπεδα ηκν πκζΫηκν, Ϊλα εαζυμ νπΪλξεδ β δκνζεέα. Ώνηά εέθαδ β παΰαθδζηδεά ηεηαξεέλδζβ ηπθ δκτζπθ. -Ώμ ηβθ ιεξθΪηε ηβθ επαθΪζηαζβ ηκν πΪληαεκν. Σσζκδ πκζζκέ άηαθ κδ δκτζκδ επέ παΰαθδζηδεάμ λπηαρεάμ ανηκελαηκλέαμ εαδ ησζκ Ϊγζδα ηκνμ ηεηαξεδλέακθηαθ, πκν επαθαζηΪηβζαθ εαδ ζνΰελσηβζαθ ζηλαησ! ΐΫίαδα Ϋπεδηα απσ σζα ανηΪ εέθαδ ζκΰδεσ κδ αλξαδκζΪηλεμ θα εεθλΪακνθ ηκ θδηζερεσ εαδ εικνζδαζηδεσ ηέζκμ ηκνμ πλκμ ηκνμ δκτζκνμ εαδ ηκνμ «εαηυηελκνμ» εθ ΰΫθεδ (επεδδά θκηέακνθ, σθηαμ εζδηδζηΫμ, σηδ ανηκέ εέθαδ κδ πθενηαηδεΪ ά νζδεΪ «Ώθυηελκδ Ϊθγλππκδ»), ξαλαεηβλέακθηαμ εθέκηε «γλβζεεέα ηπθ δκτζπθ» ηκ Υλδζηδαθδζησ. ΠαλδζηΪθκνθ ηκνμ «αθηδεικνζδαζηΫμ» εδ απσ πΪθπ: «Σνθζκέ, παλαζνηδεκέ, δαδηκθδζηΫθκδ, πηπξκέ ηπ πθετηαηδ, πσλθεμ, κδεκθκηδζηΫμ, δμφθμζ, πνμθεηάνζμζ ηαζ άθθμζ απμηοπδιέκμζ (...) εέθαδ β πεζαηεέα εεεέθβ πκν δδΫπκθηαδ απσ ηκθ αθηέγεηκ πλκμ ηβθ εζζβθδεσηβηα ηλσπκ αβθ, πλΪηηεδθ εαδ ζεΫπηεζγαδ, εέθαδ β πεζαηεέα ηβμ Βίλαρεάμ ζεΫοεπμ» (Αβηάηλβμ ΛΪηπλκν, Γαπιφο, η. 226). ΐΫίαδα, αθ δεξηκτηε σηδ β εζζβθδεσηβηα άηαθ πΪθηα νπσγεζβ ηπθ ζέΰπθ εδ σξδ ηπθ ηνθζυθ, ηπθ δκτζπθ, ηπθ πλκζεηΪλδπθ ε.Ϊ., ησηε πλΫπεδ θα ζνηπελΪθκνηε σηδ κ σξζκμ ηπθ πσζεπθ ηβμ Κζαζζδεάμ ΒζζΪδαμ εαγυμ εαδ κδ αΰλσηεμ ά κδ αΰλΪηηαηκδ ηζκπΪθκδ πκν Ϋίκζεαθ πλσίαηα ζηα ίκνθΪ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ εαδ δεθ Ϊεκνζαθ ηέπκηα πελέ ΠζΪηπθα ά πελέ Πλπηαΰσλα – παλΪ ησθκ σηαθ εισλδααθ ηκθ δετηελκ – δεθ εέξαθ εζζβθδεσηβηα˙ δεθ άηαθ Έζζβθεμ. Να πκτ κδβΰεέ κ εζδηδζησμ. Κ' ΜΒΡΟ
ΥΡΕΣΕΏΝΕΜΟ-ΠΏΓΏΝΕΜΟ ΚΏΕ ΓΤΝΏΕΚΏ, ΒΡΧΣΏ, ΚΟΜΟ
94. "Δ ζηΪζβ ηπθ αλξαέπθ ζηκ αάηβηα ηκν ζει άηαθ πκζτ αθεεηδεά, ζε αθηέγεζβ ηε ηκ ζεκηαδδζησ ηκν ξλδζηδαθδζηκτ πκν απαΰσλενζε ηα πΪθηα ηε ηβθ απεδζά ηβμ εσζαζβμ. Δ ΰνθαέεα εέθαδ ΰδα ηκθ Υλδζηδαθδζησ εαηυηελβ εαδ πλΫπεδ θα νπκηΪζζεηαδ". ΏΠΏΝΣΔΔ: 94a ΏθαθΫλκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ ηβθ θλΪζβ ηκν Πατζκν σηδ β ΰνθαέεα πλΫπεδ θα νπκηΪζζεηαδ ζηκθ Ϊθδλα, εαδ ηβ θΫλθκνθ πμ παλΪδεδΰηα αθδζσηβηαμ ηβμ ΰνθαέεαμ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ. ηπμ ανησ κ απ. Πατζκμ ηκ δδεαδκζκΰεέ αζζκτ ζΫΰκθηαμ: «πκηαζζκηέθαμ ηκῖμ ἰδίκδμ ἀθδλάζδθ, ἵθα ηὴ ὁ ζόΰκμ ηκῦ Θεκῦ ίζαζθβηηαδ» (Πλκμ Σέηκθ, 2, 5). Αβζαδά, θα νπκηΪζζκθηαδ, ΰδα θα ηβθ ηδμ γεπλκτθ κδ εεησμ Βεεζβζέαμ, κδ εδδπζκζΪηλεμ ηκν εαδλκτ εεεέθκν ανγΪδεδμ εαδ ζξβηαηέζκνθ Ϋηζδ αλθβηδεά εθητππζβ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ. Αδσηδ, σζκ εαδ αθ ηκ ζνΰεαζτπηκνθ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ, β αθηέζβοβ πελέ ηβμ ενπλεπκτμ ΰνθαέεαμ αθΪηεζα ζηκνμ εδδπζκζΪηλεμ άηαθ ανηά πκν εαηαΰλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ: «πκηάηηκνζαδ ηὲθ ΰὰλ ἑανηὰμ ηκῖμ ἀθδλάζδθ ἐπαδθκῦθηαδ, ελαηεῖθ δὲ ίκνζόηεθαδ ηᾶζζκθ ηθ ελαηκνηέθπθ ἀζξβηκθκῦζδ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 33 (142e)), δβζαδά «Ώθ νπκηΪζζκθηαδ ζηκνμ Ϊθηλεμ, επαδθκτθηαδ, αθ γΫζκνθ θα Ϋξκνθ ηβθ εικνζέα, εέθαδ πδκ αιδκζτπβηεμ απ‘ ανηκτμ πκν εικνζδΪακνθ».
Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηκνμ ησηε Υλδζηδαθκτμ, επεδδά πλκζαλησακθηαθ ειπηελδεΪ ζηδμ αθηδζάοεδμ ηπθ ησηε εδδπζκζαηλυθ – ανηυθ πκν Ϋξκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πμ πλσηνπκ! Ώθ πΪζδ κ Πατζκμ Ϋζεΰε ηα αθηέγεηα, κδ ηκηδθκέ εδδπζκζΪηλεμ γα εαηβΰκλκτζαθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ δέθκνθ εικνζέεμ ζηβ ΰνθαέεα αθΪληκζηεμ πλκμ ηβθ θτζβ ηβμ. ΏζζΪ κ Πατζκμ αβηυθηαμ θα ΰέθκνθ ζείαζηΫμ κδ εκδθπθδεΫμ ζνθγάεεμ ΰδα ζσΰκνμ πλκζαληκΰάμ ζηβθ ησηε εκδθπθέα, Ϋζεΰε εαδ ανησ πκν ιεξθΪθ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ: «κε ἔθδ ᾽Εκνδαῖκμ κδὲ Ἕζζβθ, κε ἔθδ δκῦζκμ κδὲ ἐζεύγελκμ, κε ἔθδ ἄλζεθ εαὶ γζν· πάθηεμ ΰὰλ ηεῖμ εἷμ ἐζηε ἐθ Υλδζηῶ ᾽Εβζκῦ (Πξφο Γαιάηαο Δπηζηνιή 3, 28). Καδ ζηκ εΪηπ-εΪηπ δεθ εέθαδ νπκξλΫπζβ απκεζεδζηδεΪ ηβμ ΰνθαέεαμ θα νπκηΪζζεηαδ. Ο έδδκμ κ απσζηκζκμ Πατζκμ ζΫεδ ζηκνμ ξλδζηδαθκτμ σηδ πλΫπεδ θα εέθαδ «πκηαζμόηεθκδ ἀζζήζκδμ ἐθ θόίῳ Υλδζηκῦ» (Πλκμ Βθεζέκνμ 5, 21). Αβζαδά σξδ ησθκ κδ ΰνθαέεεμ κθεέζκνθ νπκηαΰά ζηκνμ Ϊθδλεμ, αζζΪ εαδ κδ Ϊθδλεμ ζηδμ ΰνθαέεεμ. ηαθ κ Πατζκμ ζΫεδ σηδ β ΰνθαέεα πλΫπεδ θα ζδππΪ εαδ θα ηβθ δδδΪζεεδ, ηδζΪεδ ΰδα δβησζδκ εάλνΰηα εθησμ ηβμ εεεζβζέαμ, ζηδμ ζνθαγλκέζεδμ ηπθ πδζηυθ. Βεησμ ηπθ ζνθαγλκέζεπθ σηπμ, σππμ θαέθεηαδ απσ ηβθ Καδθά Αδαγάεβ, νπΪλξκνθ πκζζΫμ ΰνθαέεεμ απσζηκζκδ εαδ εάλνεεμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ζηκνμ παΰαθδζηΫμ. ΠκζζΫμ ΰνθαέεεμ δδΫπλεοαθ δδδΪζεκθηαμ ηκ ΒναΰΰΫζδκ, σππμ β δδΪεκθκμ Φκέίβ ηβμ Βεεζβζέαμ ηπθ ΚεΰξλΫπθ (Πλκμ Ρπηαέκνμ 16, 1-2), β «ζνθελΰσμ» ηκν Πατζκν Πλδζεέζζα πκν εαηάξβζε αεσηβ εαδ ηκθ Ώπκζζυ (ΠλΪιεδμ 18, 24-26˙ Πλκμ Ρπηαέκνμ 16, 3-4˙ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ 16, 19), β «ἐπίζβηβ ἐθ ηκῖμ ἀπκζηόζκδμ» Εκνθέα (Πλκμ Ρπηαέκνμ 16, 7), β ΜαλδΪη (Πλκμ Ρπηαέκνμ 16, 6), β Σλτθαδθα, β Σλνθυζα, β Πελζέμ (Πλκμ Ρπηαέκνμ 16, 12), β Εκνζέα (Πλκμ Ρπηαέκνμ 16, 15), β Βνκδέα, β νθητξβ (Πλκμ Φδζδππβζέκνμ 4, 2-3), β Ώπθέα (Πλκμ Φδζάηκθα, 2) εαδ β Λνδέα (ΠλΪιεδμ 16, 14). Άζζκ ζκδπσθ ηκ εάλνΰηα εθησμ ηκν θακτ εδ Ϊζζκ ηκ εεησμ ηκν θακτ. Δ τπαλιβ «πλκθάηδδπθ» εθησμ ηβμ Βεεζβζέαμ απκδεδεθτεηαδ απσ ηκ Ώ‘ Κκλδθγέκνμ 11, 5. έΰκνλα κ Πατζκμ ζΫεδ σηδ κ Ϊθδλαμ εέθαδ β εεθαζά ηβμ ΰνθαέεαμ. ΏζζΪ ανησ εέθαδ ησθκ β ηδζά αζάγεδα. Γδαηέ κ απσζηκζκμ Πατζκμ δεθ ζΫεδ ησθκ ηκ παλαπΪθπ εδΪθδκ, ηκ κπκέκ εέθαδ ηκ ησθκ πκν ΰθπλέακνθ κδ.. αθηδπανζδεκέ εαηάΰκλκδ ηβμ Βεεζβζέαμ, αζζΪ εδ ανηΪ. Πλκμ Βθεζέκνμ 5, 25 Οἱ ἄθδλεμ, ἀΰαπᾶηε ηὰμ ΰνθαῖεαμ, εαγὼμ εαὶ ὁ Υλδζηὸμ ΰάπβζεθ ηὴθ ἐεεζβζίαθ εαὶ ἑανηὸθ παλέδπεεθ πὲλ αημ, 28 κὕηπμ ὀθείζκνζδθ εαὶ κἱ ἄθδλεμ ἀΰαπᾶθ ηὰμ ἑανηθ ΰνθαῖεαμ ὡμ ηὰ ἑανηθ ζώηαηα. ὁ ἀΰαπθ ηὴθ ἑανηκῦ ΰνθαῖεα ἑανηὸθ ἀΰαπᾷ Πλκμ Κκζκζζαεέμ 3, 19 Οἱ ἄθδλεμ, ἀΰαπᾶηε ηὰμ ΰνθαῖεαμ εαὶ ηὴ πδελαίθεζγε πλὸμ αηάμ. Ώ‘ Κκλδθγέκνμ 7, 3 ηῆ ΰνθαδεὶ ὁ ἀθὴλ ηὴθ ὀθεδζὴθ ἀπκδδδόηπ, ὁηκίπμ δὲ εαὶ ΰνθὴ ηῶ ἀθδλί. 4 ΰνθὴ ηκῦ ἰδίκν ζώηαηκμ κε ἐικνζδάαεδ ἀζζὰ ὁ ἀθήλ· ὁηκίπμ δὲ εαὶ ὁ ἀθὴλ ηκῦ ἰδίκν ζώηαηκμ κε ἐικνζδάαεδ ἀζζὰ ΰνθή. Ώ‘ ΠΫηλκν 3, 7 Οἱ ἄθδλεμ ὁηκίπμ ζνθκδεκῦθηεμ εαηὰ ΰθζδθ, ὡμ ἀζγεθεζηέλῳ ζεεύεδ ηῶ ΰνθαδεείῳ ἀπκθέηκθηεμ ηδηήθ, ὡμ εαὶ ζνΰεζβλκθόηκδ ξάλδηκμ απμ, Βέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ, σηδ κδ αθηδξλδζηδαθκέ πκν παέακνθ – ζεμ εαδ πλσεεδηαδ πελέ αδλεηδευθ – ηε ηα εδΪθδα ηπθ επδζηκζυθ ηκν απ. Πατζκν (εδ σξδ ησθκ ηε ανηΪ), αθαθΫλκνθ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ, υζηε θα ίΰΪζκνθ Ϋθα δδαζηλείζπηΫθκ ζνηπΫλαζηα, ΰδα ηκ ηδ ζΫθε κδ απσζηκζκδ ΰδα ηβ ΰνθαέεα. Γδα παλΪδεδΰηα, β ΰθπζηά θλΪζβ δὲ ΰνθὴ ἵθα θκίηαδ ηὸθ ἄθδλα, πκν πκζζκέ ΰθπλέακνθ σηδ ηκ θκίάηαδ ζβηαέθεδ «ζΫίεηαδ» εδ σξδ «θκίΪηαδ/ηλΫηεδ», εέθαδ β ηδζά θλΪζβ απσ ηκθ ηεζενηαέκ ζηέξκ ηκν 5 κν εεθαζαέκν ηβμ Πλκμ ΒθΫζζδκνμ επδζηκζάμ ηκν απ. Πατζκν. Πλκμ ΒθΫζζδκνμ 5, 33 πζὴθ εαὶ ηεῖμ κἱ εαγ᾽ ἕθα ἕεαζηκμ ηὴθ ἑανηκῦ ΰνθαῖεα κὕηπμ ἀΰαπάηπ ὡμ ἑανηόθ, δὲ ΰνθὴ ἵθα θκίηαδ ηὸθ ἄθδλα. Δ ΰνθαέεα πλΫπεδ θα ζΫίεηαδ ηκθ Ϊθηλα – κ Ϊθηλαμ πλΫπεδ θα ηβθ αΰαπΪ, σππμ αΰαπΪ ηκθ εανησ ηκν. Πκτ ίλέζεεηαδ β αθδζσηβηα; Μάππμ β αΰΪπβ εέθαδ ηδελσηελβ ηκν ζείαζηκτ ά δεθ ηκθ ζνθεπΪΰεηαδ;
Κδ κ Υλδζησμ δεέξθεδ ζνθεξυμ σηδ εθδδαθΫλεηαδ ΰδα ηβ ΰνθαέεα, σππμ δδαίΪακνηε ζηβθ Καδθά Αδαγάεβ. -Υλβζδηκπκδεέ ΰνθαέεεμ ζε παλαίκζά (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 13, 33). ε Ϊζζβ παλαίκζά παλαζζβζέαεδ ηβ ξαλΪ ηδαμ ΰνθαέεαμ ηε ηβ ξαλΪ αΰΰΫζπθ εαδ Θεκτ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 15, 8-10). ε Ϊζζβ παλαίκζά Ϋξεδ ΰνθαέεα πμ νπσδεδΰηα επέηκθβμ αθααάηβζβμ ηκν δδεαέκν (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 18, 1-5). -Ατκ ησθκ αθγλυπκνμ επαέθεζε, πλδθ ηβθ ΏθΪζηαζβ, ΰδα ηβθ πέζηβ ηκνμ˙ Ϋθαθ Ρπηαέκ εεαησθηαλξκ εαδ ηέα ΰνθαέεα, ηβθ Υαθαθαέα (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 15, 28). Έξκνηε δζσηβηα, Ϋθαμ Ϊθηλαμ εαδ ηέα ΰνθαέεα επαδθκτθηαδ. -Ώθηέγεηα απσ πκζζκτμ Ϊθηλεμ (π.ξ. Εκτδα εαδ ΠΫηλκ), εαηηέα ΰνθαέεα ηαγάηλδα ηκν Υλδζηκτ δεθ παλκνζδΪαεηαδ θα απδζηεέ ζηκ δδΪζηβηα ηεηΪ ηβ ζτζζβοά ηκν απσ ηκνμ Ρπηαέκνμ. -ηαθ κδ ηαγβηΫμ ηκν αΰαθΪεηβζαθ ηε ηδα ΰνθαέεα ειαδηέαμ ηδαμ πλΪιβμ ηβμ, κ Υλδζησμ ηβθ νπελαζπέζηβεε απκεαζυθηαμ εαζά ηβθ πλΪιβ ηβμ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 26, 10). -ηαθ κδ ΰλαηηαηεέμ εαδ κδ Φαλδζαέκδ άηαθ Ϋηκδηκδ θα ζδγκίκζάζκνθ ηδα ηκδξαζέδα, ανησμ ηκνμ απκζησηπζε ζνΰξπλυθηαμ ηβθ (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, 8, 1-11). -Ώπσ σζκνμ σζκδ πλκζΫθελαθ ηκθ κίκζσ ηκνμ ζηκ γβζανλκθνζΪεδκ ηκν Νακτ κ Υλδζησμ επαδθεέ σξδ Ϋθαθ Ϊθηλα, αζζΪ ηδα ΰνθαέεα (ΚαηΪ ΜΪλεκθ, 12, 43-44). -ΚαηΪ ηδμ πελδκδέεμ ηκν δεξσηαθ θα εέθαδ ηααέ ηκν εαδ ΰνθαέεεμ εεησμ απσ ηκνμ δυδεεα απκζησζκνμ˙ ανηΫμ ηκθ δδαεκθκτζαθ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 8, 1-3 εαδ ΚαηΪ ΜΪλεκθ 27, 55, σπκν ΰέθεηαδ ζσΰκμ ΰδα «πκζζΫμ ΰνθαέεεμ»). -Ο Υλδζησμ δέδαζεε ζε ηδεηΪ πζάγβ, σξδ ησθκ αθδλδεΪ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 14, 21 εαδ 15, 38). -Βέθαδ κζκθΪθελκ σηδ εέξε εαδ ηαγβηΫμ ΰνθαέεεμ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 10, 39). -Ώπκεαζεέ ηδα γελαπενηΫθβ απ΄ ηκθ έδδκ ΰνθαέεα «γνΰαηΫλα ηκν ΏίλαΪη» (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 13, 16). -ηαθ κδ ΰκθεέμ ηκν Εβζκτ ηκθ πάΰαθ ζηκ θασ, πλκθάηεοαθ εεεέ, ηπλκζηΪ ηκνμ, ΰδ‘ ανησθ σξδ ησθκ Ϋθαμ Ϊθηλαμ κ νηευθ, αζζΪ εαδ ηέα «πλκθάηδμ», β Άθθα (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 2, 36-38). -ΥΪλβ ζε ηδα αηαλεέηδδα πκζζκέ απσ ηδα πσζβ πέζηεοαθ ζηκ Υλδζησ (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, 4, 39). -Δ ΰνθαέεα ηκν ΠδζΪηκν σξδ ησθκ αθηδζαηίΪθεηαδ ηβθ αγπσηβηα ηκν Υλδζηκτ αζζΪ εαδ αβηΪ απ‘ ηκθ Ϊθηλα ηβμ θα ηβθ ηκν εΪθεδ εαεσ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 27, 19). -Μδα ΰνθαέεα, β ΜΪλγα, κηκζκΰεέ σηδ κ εέθαδ κ Υλδζησμ κ Τδσμ ηκν Θεκτ (ΚαηΪ ΕπΪθθβθ, 11, 27). -Ο δδΪζκΰκμ ηκν Υλδζηκτ ηε ηβ αηαλεέηδδα εέθαδ απσ ηκνμ πδκ ηεΰΪζκνμ δδαζσΰκνμ ζηβθ Κ.Α. (20 ζηέξκδ). -Οδ ηαγβηΫμ ηκν απκλκτθ πκν ηδζΪεδ ηε ΰνθαέεα (ΚαηΪ ΕπΪθθβ, 4, 27). -Βπαδθεέ ηβ Μαλέα πκν δδαζΫΰεδ θα ηκθ αεκτεδ εαδ ζΫεδ σηδ β ηελέδα ηβμ δε γα ηβμ αθαδλεγεέ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 10, 41).
-Θελαπετεδ ηδα αδηκλλκκτζα (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 9, 22-23), αθαζηαέθεδ ηβθ εσλβ εΪπκδκν (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 9, 26), γελαπετεδ ηβθ πεγελΪ ηκν ΠΫηλκν (ΚαηΪ ΜΪλεκθ 1, 31), γελαπετεδ ηβθ εσλβ ηδαμ Υαθαθαέαμ (ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 15, 28), γελαπετεδ ηδα Ϊλλπζηβ (ΚαηΪ ΛκνεΪ, 13, 13-14). -Πλυηα κδ ΰνθαέεεμ Ϋηαγαθ ΰδα ηβθ ΏθΪζηαζβ (ΚαηΪ ΛκνεΪθ, 24, 4-8). Ο αθαζηβηΫθκμ Υλδζησμ εηθαθέαεηαδ εαδ ηδζΪ πλυηα ζε ΰνθαέεα (ΚαηΪ ΕπΪθθβ, 20, 14 ε.ε.), εδ εθυ κδ ΰνθαέεεμ πάΰαθ ζηκνμ απκζησζκνμ εαδ ηκνμ εέπαθ ΰδα ηβθ ΏθΪζηαζβ, κδ απσζηκζκδ γευλβζαθ αθκβζέεμ ηα ζσΰδα ηκνμ (ΚαηΪ ΛκνεΪ, 24, 12) ΠκζζΫμ πζενλΫμ ηβμ ζηΪζβμ ηκν Εβζκτ πλκμ ηδμ ΰνθαέεεμ εέθαδ επαθαζηαηδεΫμ ζνΰελδθσηεθεμ ηε ανηΫμ ηπθ Ραίίέθπθ. Έηζδ κ Υλδζησμ 1) δεθ δδαξπλέαεδ Ϊθηλεμ απσ ΰνθαέεεμ, αθκτ δέδαζεε εαδ ζηα δτκ θτζα, εθυ κδ λαίίέθκδ δεθ δέδαζεαθ ζε ΰνθαέεεμ. 2) δεξσηαθ θα ηκθ αΰΰέακνθ «αεΪγαληεμ» ΰνθαέεεμ, εθυ κδ λαίίέθκδ σξδ. 3) ηδζκτζε ηε ΰνθαέεεμ δβησζδα, εθυ κδ Εκνδαέκδ ηκ απΫθενΰαθ (Σαζηκτδ, Aboth, 1, 5). 4) ζηδμ παλαίκζΫμ ηκν ξλβζδηκπκδκτζε ΰνθαδεεέα παλαδεέΰηαηα ΰδα εαζσ εδ σξδ ΰδα απκθνΰά, ζ‘ αθηέγεζβ ηε ηκνμ λαίίέθκνμ. 5) δεθ νπκηδηΪ ηδμ ΰνθαέεεμ. Δ ΰθπζηά θλΪζβ «‘ ενξΪλδζηυ, ΘεΫ, πκν δεθ η‘ Ϋεαθεμ Βγθδεσ ά ΰνθαέεα» – ηβθ κπκέα κλδζηΫθκδ επαθαζαηίΪθκνθ πμ εαηβΰκλέα εαηΪ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Α., δέξπμ θα ιΫλκνθ πκδκμ εαδ πσηε ηβθ εέπε –, β κπκέα εέθαδ ηκν λαίίέθκν Εκτδα εαδ πλκΫλξεηαδ απσ ηκ Σαζηκτδ (Tosephta Berakoth, 7, 18) εδ υπζ απσ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ, γα απκλλδπησηαθ αηΫζπμ απσ ηκθ Εβζκτ. ΟλδζηΫθκδ νπκζηβλέακνθ σηδ κ απσζηκζκμ Πατζκμ εέξε δδαθκλεηδεά εαδ ξεδλσηελβ ΰθυηβ απσ ηκθ Εβζκτ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ. Αεθ θαέθεηαδ θα δζξτεδ εΪηδ ηΫηκδκ αθ ειεηΪζκνηε ηα ειάμ αβηάηαηα ζξεηδεΪ ηε ηβ ΰνθαέεα: - Ο Εβζκτμ, σππμ εέδαηε, ζε αθηέγεζβ ηε ηκνμ λαίίέθκνμ, δεθ γεπλκτζε σηδ β ζνθαθαζηλκθά ηε ΰνθαέεεμ κδβΰεέ απαλαέηβηα ζηβθ αεκζαζέα, ΰδ‘ ανησ εαδ ζναβηκτζε ηε ΰνθαέεεμ εαδ δέδαζεε ζ‘ ανηΫμ. Οτηε κ απ. Πατζκμ θαέθεηαδ θα Ϋξεδ ηβθ Ϊπκοβ ηπθ λαίίέθπθ, αθκτ ηδζκτζε ηε ΰνθαέεεμ (πυμ αζζδυμ Ϋηεδθε ζηκ ζπέηδ ηβμ Λνδέαμ εαδ ηδζκτζε ηααέ ηβμ; ΠλΪιεδμ 16, 15 ε.ε.) εαδ θνζδεΪ ηδμ απκεαζεέ ίκβγκτμ ηκν εαδ πλκθάηδδεμ. - Ο Εβζκτμ εέξε ΰνθαέεεμ πκν ηαιέδεναθ ηααέ ηκν, ηκ έδδκ εδ κ απ. Πατζκμ (Ώ‘ Κκλδθγέκνμ, 9, 5). - Ο Εβζκτμ πκηΫ δεθ αθαθΫλγβεε ζε ΰνθαέεα νπκηδηβηδεΪ ζσΰπ ηκν θτζκν ηβμ, ηκ έδδκ εδ κ απ. Πατζκμ, αθκτ ηδμ εέξε ίκβγκτμ εαδ ζνθεξυμ εΪθεδ ζσΰκ ΰδα δδΪθκλεμ ΰνθαέεεμ πκν εσπδαζαθ ΰδ‘ ανησθ εαδ ηκνμ ζνθελΰΪηεμ ηκν (Πλκμ Ρπηαέκνμ, 16). Καδ θνζδεΪ απκλλέπηεδ ηβ δδΪελδζβ αθδλυθ εαδ ΰνθαδευθ, εγθδευθ εαδ Εκνδαέπθ (Πλκμ ΓαζΪηαμ, 3, 28). Σκ σηδ δεθ ΰέθκθηαδ κδ ΰνθαέεεμ δΫλεδεμ (ΰέθκθηαδ δδαεσθδζζεμ) δεθ ζνθδζηΪ νπκίδίαζησ, ΰδαηέ απζκτζηαηα β δελκζτθβ δεθ εέθαδ αιέπηα. Ο δδαθκλεηδεσμ ζηκθ εαγΫθα εαηαηελδζησμ ξαλδζηΪηπθ εαδ δνθαηκηάηπθ δεθ ζνθδζηΪ αθδζσηβηα. Σκ σηδ κδ ΰνθαέεεμ δεθ ΰέθκθηαδ κδεκδσηκδ, σηδ ηνδεΪ δεθ εέθαδ δζκδτθαηεμ ηε ηκνμ Ϊθηλεμ δεθ ζβηαέθεδ σηδ εέθαδ εαηυηελα σθηα. Σκ σηδ κδ Ϊθηλεμ δεθ ΰεθθκτθ παδδδΪ, σππμ κδ ΰνθαέεεμ, επέζβμ δε ζβηαέθεδ σηδ εέθαδ εαηυηελκδ. Παλκηκέπμ, ηκ σηδ δεθ ΰέθκθηαδ δΫλεδεμ, δεθ ζβηαέθεδ σηδ δεθ εέθαδ έζεμ ζηβθ Βεεζβζέα. Άζζπζηε, αθ άηαθ εΪπκδα θα ΰδθσηαθ β πλυηβ ξλδζηδαθά δΫλεδα, ανηά γα άηαθ β Παθαΰέα. Σδ ζβηαέθεδ ηκ σηδ δεθ Ϋΰδθε δΫλεδα; βηαέθεδ ππμ δεθ εέθαδ αθυηελβ απσ εΪγε Ϊθγλππκ, Ϊθηλα ά ΰνθαέεα, εδ απσ ηκνμ αΰΰΫζκνμ, απζυμ επεδδά δεθ άηαθ δΫλεδα, εδ σηδ σζκδ Ϊθηλεμ πλυηκδ ξλδζηδαθκέ Ϋΰδθαθ δελεέμ
άηαθ αθυηελκδ απσ ανηάθ; Ώθκτ (δεθ γΫζβζε εαδ) δεθ Ϋΰδθε, δεθ ηπκλεέ β εΪγε θεηδθέζηλδα θα πδζηετεδ σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ κθεέζεδ ηε ηκ ασλδ θα Ϋξεδ δΫλεδεμ, ΰδα θα απκδεέιεδ σηδ γεπλεέ δζσηδηβ ηβ ΰνθαέεα. Άζζπζηε, σππμ εέπαηε Ϋξκνηε αθαθκλΫμ ΰδα «δδαεσθδζζεμ» (Πλκμ Ρπηαέκνμ, 16, 1) εαδ ΰδα «δδαεεελδηΫθκνμ ηεηαιτ ηπθ απκζησζπθ» (Πλκμ Ρπηαέκνμ, 16, 7) εαδ πλκθάηδδεμ. Σκ ξΪλδζηα ηκν «πλκθάηβ» αθαθΫλεηαδ δετηελκμ ζε ζεδλΪ, ηεηΪ ηκ «απσζηκζκμ» εαδ πλδθ ηκ «δδδΪζεαζκμ» (Ώ‘ Κκλδθγέκνμ, 12, 29) . Δ εέζκδκμ ζηκ δελσ ηπθ ΰνθαδευθ απαΰκλετεηαδ, απζυμ επεδδά εέθαδ ζαρεΫμ-ηβ δελεέμ. Ο ΞΘ‘ εαθσθαμ ηβμ Σ‘ Οδεκνηεθδεάμ νθσδκν απαΰκλετεδ εαδ ζηκνμ Ϊθηλεμ, εεησμ απσ ηκθ ανηκελΪηκλα (επεδδά άηαθ κ πκζδηδεσμ αλξβΰσμ ηκν ζυηαηκμ ηβμ Βεεζβζέαμ), θα εδζΫλξκθηαδ ζηκ δελσ. Πκτ ίλέζεεηαδ κ ηδζκΰνθδζησμ; 94b Δ ΤΝΟΑΟ ΣΔ MACON Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα ηδα ηκπδεά επδζεκπδεά ζτθκδκ ζηβθ πσζβ ηβμ Macon ζηβ Γαζζέα ηκ 585, σπκν ζναβηάγβεε αθ β ΰνθαέεα Ϋξεδ ονξά, εαδ ηεζδεΪ κδ επέζεκπκδ απκθΪζδζαθ σηδ σθηπμ Ϋξεδ ονξά β ΰνθαέεα. Καδ θΫλθκνθ ανησ ηκ ΰεΰκθσμ πμ απσδεδιβ ηκν πσζκ πελδθλκθεέ κ Υλδζηδαθδζησμ ηβθ ΰνθαέεα, δέθκθηΪμ ηβμ Ϋπεδηα απσ πκζζά ζεΫοβ ηβθ αθγλυπδθβ δδδσηβηα. Καδ ηΪζδζηα ζΫθ σηδ ανηά β ζτθκδκμ Ϋΰδθε πλδθ ηκ ζξέζηα ηπθ δνκ εεεζβζδυθ, Ϊλα ηβθ δΫξκθηαδ εαδ κδ Ολγσδκικδ. ηπμ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ δεθ ιΫλκνθ σηδ ηδα ηκπδεά ζτθκδκμ εέθαδ Ϋΰενλβ απσ ηβθ Βεεζβζέα (πδζηκτμ) ησθκ εθσζκθ ανηά Ϋξεδ εΰελδγεέ απσ ηδα επσηεθβ Οδεκνηεθδεά τθκδκ. ηκ «ΠβδΪζδκ», σπκν νπΪλξκνθ σζκδ κδ εαθσθεμ απσ υθεξ ηδμ εΰεεελδηΫθεμ Ολγσδκιεμ ζνθσδκνμ, κδεκνηεθδεΫμ εαδ ηκπδεΫμ, δεθ νπΪλξεδ β ζτθκδκμ ανηά ηκν 585 ηβμ Macon. Άλα δεθ γεπλεέηαδ κλγσδκιβ, δδσηδ κδ Ολγσδκικδ κνδΫπκηε αθαλπηάγβεαθ ζηα ζκίαλΪ αθ β ΰνθαέεα Ϋξεδ ονξά. ηδ νπάλιαθ ηκπδεΫμ ζτθκδκδ πλσ ηκν ζξέζηαηκμ (1054) πκν σηπμ δεθ γεπλκτθηαδ κλγσδκιεμ δεθ εέθαδ εαγσζκν παλΪιεθκ. Γδα παλΪδεδΰηα, ηκ 809 κ ΦλΪΰεκμ ίαζδζδΪμ ΚαλζκηΪΰθκμ ζνΰελσηβζε ζτθκδκ εθ ΏενρζΰλΪθπ, β κπκέα γΫζπδζε πμ δσΰηα ηκ filioque. Θα πεδ εαθεέμ θεκπαΰαθδζηάμ σηδ ηκ θδζδσείε εέθαδ κλγσδκικ δσΰηα; ΏζζΪ εαδ β έδδα β ζτθκδκμ ηβμ Macon, αθειαληάηπμ ηκν αθ εέθαδ κλγσδκιβ ά ηβ, κνδΫπκηε εέξε πμ αθηδεεέηεθσ ηβμ αάηβηα εΪθ κδ ΰνθαέεεμ Ϋξκνθ ονξά. ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα, Ϋξεδ δβηδκνλΰβγεέ Ϋθαμ ητγκμ ΰτλπ απσ ηβ ζτθκδκ ηβμ Macon, ηα πλαεηδεΪ ηβμ εαδ ηδμ απκθΪζεδμ ηβμ. Ο ητγκμ ανησμ πλπηκδβηδκνλΰάγβεε ηκθ 17κ αδυθα απσ εΪπκδκθ Johannes Leyser. Ο Johannes Leyser, ζκνγβλαθσμ πΪζηκλαμ απσ ηβθ πελδκξά ηβμ Φλαΰεθκτληβμ ζηβ Γεληαθέα, εέξε ΰέθεδ ζηλαηδπηδεσμ δελΫαμ ζηκθ ΑαθΫαδεκ ζηλαησ εαδ ηκ 1676 εέξε εεδσζεδ Ϋθα ίδίζέκ ηε ηκθ ηέηζκ Ο ζξίακβνο ηεο πνιπγακίαο, ζηκ κπκέκ ειβΰκτζε ηα αΰαγΪ ηκν θα Ϋξεδ εαθεέμ πκζζΫμ ΰνθαέεεμ. Γβηυθηαμ νπκζηάλδιβ ζηβθ Ϊπκοά ηκν σηδ κδ ΰνθαέεεμ άηαθ εαηυηελεμ, απκθΪζδζε θα παλαθλΪζεδ ηδμ απκθΪζεδμ ηβμ ζνθσδκν ηβμ Macon. Έηζδ, κ Leyser Ϋΰλαοε: «ΏθΪηεζα ζηκνμ Ϊΰδκνμ παηΫλεμ [ηβμ ζνθσδκν] άηαθ Ϋθαμ πκν επΫηεθε σηδ κδ ΰνθαέεεμ δεθ ηπκλκτθ εαδ δεθ πλΫπεδ θα ζΫΰκθηαδ Ϊθγλππκδ (homines). Σκ αάηβηα άηαθ ησζκ ζβηαθηδεσ, υζηε ζναβηάγβεε δβησζδα εαδ ηε ηκ θσίκ Θεκτ. ΣεζδεΪ, ηεηΪ απσ πκζζά δδαηΪξβ ΰδ‘ ανησ ηκ αάηβηα, [κδ επέζεκπκδ] εαηΫζβιαθ σηδ κδ ΰνθαέεεμ εέθαδ Ϊθγλππκδ.» ΦνζδεΪ ανησ εέθαδ ηεζεέπμ ζαθγαζηΫθκ. Σα ΰλαπηΪ πλαεηδεΪ ηβμ ζνθσδκν ηβμ Macon δεθ πελδΫξκνθ εαηηδΪ ηΫηκδα ζναάηβζβ. ε ανηΪ δεθ πελδΫξεηαδ εαθ κτηε β ζΫιβ «ΰνθαέεα» κτηε β ζΫιβ «ονξά». Ώνησ πκν Ϋεαθε κ Leyser άηαθ θα παλεληβθετζεδ ηβθ Ηζηνξία ησλ Φξάγθσλ, ηκν αΰέκν Γλβΰσλδκν ηβμ Σκνλ. Ο Γλβΰσλδκμ άηαθ επέζεκπκμ ανηάμ ηβμ πσζβμ ηκθ Ϋεηκ αδυθα εαδ Ϋΰλαοε ηδα γανηΪζδα δζηκλέα ηβμ πελδκξάμ. ε εΪπκδκ ζβηεέκ ηβμ δζηκλέαμ ηκν ηΪμ ζΫεδ ΰδα ηδα ζτθκδκ, ξπλέμ πζησζκ θα ειβΰάζεδ εΪθ ανηά άηαθ β ζτθκδκμ ηβμ Macon ά σξδ. Ο Γλβΰσλδκμ ΰλΪθεδ: «Σσηε πάλε ηκ ζσΰκ ζηβ ζτθκδκ ανηά Ϋθαμ επέζεκπκμ πκν δζξνλέζηβεε σηδ β ΰνθαέεα δεθ ηπκλεέ θα ζνηπελδζβθγεέ νπσ ηκθ σλκ «Ϊθγλππκμ». Χζησζκ, απκδΫξηβεε ηα επδξεδλάηαηα ηπθ Ϊζζπθ επδζεσππθ εαδ δεθ επΫηεθε, δδσηδ ηκ δελσ ίδίζέκ ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ ηΪμ ζΫεδ ζηβθ αλξά σηδ, σηαθ κ Θεσμ δβηδκτλΰβζε ηκθ Ϊθγλππκ, Ϊλζεθ εαδ γάζν επκέβζεθ ανηκτμ, πζησζκ εαδ ΰδα ηκνμ δτκ ξλβζδηκπκέβζε ηκθ σλκ «Ϊθγλππκμ».» νθεπυμ ανησ πκν κδ επέζεκπκδ ζναάηβζαθ δεθ άηαθ ηκ αάηβηα εΪθ κδ ΰνθαέεεμ Ϋξκνθ ονξά, αζζΪ ηκ θσβηα ηβμ ζΫιβμ «Ϊθγλππκμ». Αβζαδά κ Leyser εέξε πζΪζεδ ηδα ηνγδζηκλέα. Οδ αθαελέίεδΫμ ηκν ζνθεξέζηβεαθ απσ Ϋθαθ Ααθσ εαζίδθδζηά, ηκθ Pierre Bayle, πκν Ϋΰλαοε ζηκ «Λειδεσ» ηκν (Dictionnaire): «σ,ηδ σηπμ ίλέζεπ αεσηβ πδκ παλΪιεθκ εέθαδ σηδ νπάλιε τθκδκμ, ζηβθ κπκέα
ζηα ζκίαλΪ εηΫγβ πμ αάηβηα εΪθ κδ ΰνθαέεεμ εέθαδ αθγλυπδθα σθηα, εαδ απκθΪζδζε ΰδ‘ ανησ ησθκ ηεηΪ απσ ηαελΪ ζναάηβζβ». Ώπσ ανησθ εαδ ηεηΪ, ηα παλαητγδα πελέ ξλδζηδαθδεάμ ζνθσδκν, β κπκέα ηΪξα ζνθεεζάγβ ηε ζεκπσ θα ζναβηάζκνθ κδ επέζεκπκδ ΰδα ηκ αθ κδ ΰνθαέεεμ Ϋξκνθ ονξά, ά ζνθσδκν ζηβθ κπκέα δάγεθ ζναβηάγβεε εΪθ κδ ΰνθαέεεμ Ϋξκνθ ονξά δδαδσγβεαθ εαδ εέθαδ πζΫκθ εκδθσμ ησπκμ. ξδ σηδ επβλεΪακνθ ηβθ Ολγσδκιβ Βεεζβζέα σζα ανηΪ, αζζΪ β δδαζηλΫίζπζβ εεδηΫθπθ εαγεανηά εέθαδ ζτθβγεμ θαδθσηεθκ. Ώθηέγεηα, κδ θεκεαηάξβηκδ, εαδ κδ κζέΰκ πλδθ ηκ 585 εδδπζκζΪηλεμ εαδ αδλεηδεκέ ΦλΪΰεκδ, πκν ζνΰελσηβζαθ ηβ ζτθκδκ ανηά, ζνθβγδζηΫθκδ απσ ηδμ πλσηελεμ, παΰαθδζηδεΫμ ηκνμ αθηδζάοεδμ πελέ ΰνθαέεαμαυκν, αθαΰεΪζηβεαθ θα εΪθκνθ ζτθκδκ ΰδα θα ιεεαγαλέζκνθ σ,ηδ εέθαδ ανηκθσβηκ ΰδα ηβθ Ολγκδκιέα. Καδ ζΫηε «παΰαθδζηδεΫμ αθηδζάοεδμ πελέ ΰνθαέεαμ», Ϋξκθηαμ πμ παλΪδεδΰηα ηκ Δξγα θαη Ζκέξεοηκν Δζέκδκν, σπκν (ζηέξκμ 51 ε.ε.) κ Αέαμ δδαηΪαεδ ηκθ Ήθαδζηκ θα πζΪζεδ ηβ ΰνθαέεα ΰδα ηδηπλέα ηπθ αθδλυθ. ηκ έδδκ Ϋλΰκ, ζηέξκμ 375, δδαίΪακνηε : «σπκδκμ ΰνθαέεα εηπδζηετεηαδ, απαηευθα εηπδζηετεηαδ». ηβ Θενγνλία, ζηέξκμ 600 ε.ε., δδαίΪακνηε: «Έηζδ κ Αέαμ πκν ίλκθηΪεδ οβζΪ, Ϋίαζε, αθΪηεζα ζηκνμ Ϊθηλεμ, ΰδα ηκ εαεσ ηκνμ, ηδμ ΰνθαέεεμ, ζνθηλσθδζζεμ ζνηθκλΪμ εαδ αθηέ ΰδα εαζσ ηκνμ πσλδζε εαεσ». Να ζκδπσθ πκδκδ εέθαδ ανηκέ πκν Ϋηαγαθ ηκνμ ΦλΪΰεκνμ θα ζεΫθκθηαδ Ϋηζδ. 94c ΠΏΣΒΡΒ ΣΔ ΒΚΚΛΔΕΏ ΚΏΕ ΓΤΝΏΕΚΏ Ανκ αδυθεμ πλδθ ηβθ αδλεηδεά ζτθκδκ ηβμ Macon, πκν αθαλπηάγβεε αθ β ΰνθαέεα Ϋξεδ ονξά, κ Ϊΰδκμ Κτλδζζκμ Εελκζκζτηπθ ΰλΪθεδ (Καηερήζεηο, 20) σηδ β ονξά ηβμ ΰνθαέεαμ εαδ β ονξά ηκν Ϊθηλα εέθαδ έζεμ (PG 33, 480C): «σηκδεμ εέθαδ σζεμ κδ ονξΫμ εαδ ηπθ αθδλυθ εαδ ηπθ ΰνθαδευθ˙ ησθκ ηα ηΫζβ ηκν ζυηαηκμ εέθαδ δδαθκλεηδεΪ» («ὅηκδαδ πᾶζαδ αἱ ονξαί εἰζδθ ἀθδλθ ηε εαὶ ΰνθαδεθ˙ ηὰ ΰὰλ ηέζβ ηκὺ ζώηαηκμ δδαεέελδθηαδ ηόθκθ»). Ο Άΰδκμ Γλβΰσλδκμ κ Ναθαδαθαβθσμ εαηαθΫλεηαδ εθαθηέκθ ηπθ δζξτκθηπθ θσηπθ ηκν ελΪηκνμ, πκν ενθκκτζαθ ηκνμ Ϊθδλεμ εαδ ηδηπλκτζαθ ηδμ ΰνθαέεεμ (Λσΰκμ ΛΓ‘, 6 (PG 36, 289A)): «Γδα πκδκ ζσΰκ ηδηπλκτθ ηβ ΰνθαέεα εθυ ζνΰξπλκτθ ηκθ Ϊθδλα; Καδ β ηεθ ΰνθαέεα σηαθ πλκζίΪζεδ ηβθ εκέηβ ηκν Ϊθηλα δδαπλΪηηεδ ηκδξεέα, εαδ κ θσηκμ ηβθ ηδηπλεέ ηε ίαλδΫμ πκδθΫμ ΰδ‘ ανησ, εθυ κ Ϊθηλαμ, σηαθ πκλθετεδ ηε Ϊζζεμ ΰνθαέεεμ, ΰδαηέ θα ηΫθεδ αηδηυλβηκμ; Ώνηά ηβ θκηκγεζέα δεθ ηβθ δΫξκηαδ εαδ ηβ ζνθάγεδα ανηάθ ηβθ εαηαδδεΪαπ. Άθηλεμ άηαθ εεεέθκδ κδ κπκέκδ Ϋεαθαθ ηκνμ θσηκνμ, εαδ ΰδ‘ ανησ β θκηκγεζέα ζηλΫθεηαδ εαηΪ ηπθ ΰνθαδευθ (...). Ο Θεσμ σηπμ δεθ Ϋεαθε εΪηδ ηΫηκδκ, αζζΪ εέπε «Σέηα ηκθ παηΫλα ζκν εαδ ηβθ ηβηΫλα ζκν», πκν εέθαδ εθηκζά πλυηβ, «υζηε θα ζκν πΪθε σζα εαζΪ» (Βι. Κα‘ 12). Καδ «σπκδκμ εαεκζκΰεέ ηκθ παηΫλα ά ηβ ηβηΫλα ηκν, θα γαθαηυθεηαδ» (Βι. Κα‘ 16). Καδ, «ενζκΰέα παηλσμ ζηβλέαεδ ηκνμ κέεκνμ ηπθ ηΫεθπθ, εθυ β εαηΪλα ηβμ ηβηλσμ εελδαυθεδ ηα γεηΫζδα» (κθ. εδλΪξ. Γ‘ 9). ΐζΫπεηε πσζκ δέεαδα εέθαδ β θκηκγεζέα. Έθαμ εέθαδ κ δβηδκνλΰσμ ηκν Ϊθηλα εαδ ηβμ ΰνθαέεαμ εαδ απσ ηέα ζΪλεα εέθαδ εαδ κδ δτκ. ΠλκΫλξκθηαδ απσ ηέα εδεσθα εαδ νπΪλξεδ ΰδ‘ ανηκτμ Ϋθαμ θσηκμ, Ϋθαμ γΪθαηκμ εαδ ηέα αθΪζηαζβ. (....) Πυμ ίΰΪαεδμ δδαθκλεηδεκτμ θσηκνμ ΰδα ζυηα σηκδκ εαδ δζΪιδκ;» «Ήηαληεθ β ΰνθά, ηκτηκ εαδ κ ΏδΪη· αηθκηΫλκνμ κ σθδμ βπΪηβζεθ. Ον ηκ ηεθ αζγεθΫζηελκθ ενλΫγβ, ηκ δε δζξνλσηελκθ» (PG36, 285). ΓλΪθεδ επέζβμ κ ζνΰΰλαθΫαμ ηκν Καηά Ηνπιηαλνχ, ζηκθ Λσΰκ ΛΓ‘, 7: «ΛΫΰεηαδ σηδ πλκΫλξεηαδ [κ Υλδζησμ] απσ ηκ ζπΫληα Ααίέδ. Νκηέαεδμ εθδεξκηΫθπμ σηδ ηε ανησ ηδηΪηαδ κ Ϊθηλαμ; ΓεθθΪηαδ σηπμ απσ ηβθ ΠαλγΫθκ εαδ ανησ εέθαδ νπΫλ ηπθ ΰνθαδευθ». Άΰδκν Γλβΰσλδκν Ντζζβμ, (PG 30, 33C): «Καδ β ΰνθαέεα Ϋξεδ ηκ «εαη‘ εδεσθα Θεκτ» εαδ κ Ϊθδλαμ. Αδσηδ εέθαδ πζαζηΫθεμ σηκδεμ κδ θτζεδμ ηκνμ, εαδ έζεμ κδ πλΪιεδμ ηκνμ εαδ έζεμ κδ αηκδίΫμ εαδ έζβ β ηδηπλέα ηκνμ.(..) ΞεπελθΪεδ πκζτ ηκθ Ϊθηλα β ΰνθαδεεέα θτζβ πμ πλκμ ηκ εαζσ εαδ ηβθ εαληελέα» (...εαὶ β ΰνθὴ ἔξεδ ηὸ «εαη‘ εἰεόθα Θεκῦ» ΰεΰεθζγαδ, εαὶ ὁ ἀθήλ...Ὅηκδαδ ΰὰλ αἱ θύζεδμ ἀηθκηέλπθ ἐπζάζγβζαθ, εαὶ ἴζαδ ηκύηπθ αἱ πλάιεδμ, ἴζα ηὰ ἔπαγζα, ἴζβ ηκύηπθ εαηαδίεβ. Μὴ ΰὰλ πλκθαζδαέζγπ ηὸ ἀζγεθέζηελκθ ΰνθή˙ ἐθ ΰὰλ ηῆ ζαλεὶ ηκῦηκ˙ ηέθηκδ ονξὴ ἐπίζβμ ηῆ ἀθδλεία ηὴθ κἰεείαθ ἔζξβεε δύθαηδθ. πεδδὴ κὖθ ὁηόηδηκθ ηὸ «εαη‘ εἰεόθα Θεκῦ» εἰζήθαζδθ, ὁηόηδηκθ ἔξκνζδ εαὶ ηὴθ ἀλεηήθ, εαὶ ηὴθ ηθ ἀΰαγθ ἔλΰπθ
ἐπίδεδιδθ...πελαίλεδ ΰὰλ πκζὺ εαὶ ηὴθ ἀθδλείαθ θύζδθ ηκῦ γήζεκμ πελὶ ηὸ ἐθηαηδεὸθ ηκῦ εαζκῦ εαὶ εαληελδεόθ˙). ΜεΰΪζκν ΐαζέζεδκν, Δηο ηελ κάξηπξα Ηνπιίηαλ (PG 31, 241A): «Ώπσ ηκθ εηέζηβθ [ηκ Θεσ] β ΰνθαέεα Ϋΰδθε Ϋηζδ, υζηε ειέζκν ηε ηκθ Ϊθηλα θα δΫξεηαδ ηβθ αλεηά. Καδ πλΪΰηαηδ, δεθ εέηαζηε εαγ‘ σζα ζνΰΰεθεέμ ηε ηκνμ Ϊθηλεμ;» («Ἀλεημ δεεηδεὸθ ηὸ γζν ὁηκηίηπμ ηῶ ἄλλεθδ παλὰ ηκῦ εηίζαθηκμ ΰέΰκθε. Καὶ ηί ΰὰλ ἠ ζνΰΰεθεῖμ ηκῖμ ἀθδλάζδ δδὰ πάθηπθ ἐζηέθ;»). Κζάηβ ΏζειαθδλΫα, Παηδαγσγφο, 1, 4, 10, 1 (Sources Chretiennes. T. 1-226) «...ἀθδλὸμ εαὶ ΰνθαδεὸμ...ἀθαπθκή, ὄοδμ, ἀεκή, ΰθζδμ, ἐζπίμ, παεκή, ἀΰάπβ, ὅηκδα πάθηα˙ ὧθ δὲ εκδθὸμ ηὲθ ὁ ίίκμ, εκδθὴ δὲ ξάλδμ, εκδθὴ δὲ εαὶ ζπηβλία, εκδθὴ ηκύηπθ εαὶ ἀλεηὴ εαὶ ἀΰπΰή....εκδθὸθ κὖθ εαὶ ηκὔθκηα ἀθδλάζδθ εαὶ ΰνθαδιὶθ ὁ ἄθγλππκμ». ΚΪθκνθ ζσΰκ εαδ ΰδα ηκθ Υλνζσζηκηκ. Ο Υλνζσζηκηκμ ησζκ πκζτ νπκζηάλδαε ηβθ δζσηδηέα Ϊθηλα εαδ ΰνθαέεαμ, υζηε Ϋΰλαοε: «πκν απαδηεέηαδ ζπθλκζτθβ εαδ ζεηθσηβηα, ηέπκηε δεθ Ϋξεδ κ Ϊθδλαμ πελδζζσηελκ απσ ηβ ΰνθαέεα, αζζΪ σηκδα ηε ανηάθ ηδηπλεέηαδ (...) Σβθ πάλεμ ζνθκδκδπσλκ, ζτθηλκθκ ηβμ απάμ εαδ εζετγελβ εαδ δζσηδηβ» (Πεξί απνθπγήο ηεο πνξλείαο, 4) εαδ «Ώθ σηπμ ζΫΰεδμ σηδ εαδ ανηά πΪζξεδ απσ αγελΪπενηβ αλλυζηεδα εαδ σηδ παλ‘ σζκ πκν ηβ θλσθηδζεμ πκζτ ειαεκζκνγεέ θα Ϋξεδ ηδμ δδεΫμ ηδμ ζνθάγεδεμ, κτηε Ϋηζδ πλΫπεδ θα ηβ δδυιεδμ» (Πεξί ηνπ πνίαο δεη άγεζζαη γπλαίθαο, 3), αλθκτηεθκμ θα δδεαδκζκΰάζεδ αεσηβ εαδ ηκθ Ϊθηλα πκν ξυλδαε ηβ ζτανΰκ επεδδά ανηά άηαθ ηΪξα δτζηλκπβ ά Ϊλλπζηβ. ΦνζδεΪ κ Υλνζσζηκηκμ, σππμ εαδ Ϊζζκδ ΠαηΫλεμ, αλθεέηαδ ηκ (θνζδκζκΰδεσ ΰδα ηα παΰαθδζηδεΪ άγβ ηβμ επκξάμ ηκν) ηκθκηελΫμ δδεαέπηα ηκν Ϊθηλα ζηβ ηκδξεέα: «Σκ ζυηα ηκν Ϊθηλα δεθ αθάεεδ ζηκθ Ϊθδλα αζζΪ ζηβθ ΰνθαέεα. Ώμ ηβμ δδαηβλεέ ζκδπσθ αεΫλαδκ ηκ εηάηα εαδ κτηε θα ηβμ ηκ ηεδυθεδ κτηε εαδ θα ηβμ ηκ εαηαζηλΫθεδ» (Πεξί απνθπγήο ηεο πνξλείαο, 4). Ο Υλνζσζηκηκμ ηκθέαεδ σηδ β εαηΪζηαζβ ηβμ αθδζσηβηαμ Ϊθηλα-ΰνθαέεαμ δεθ εέθαδ θνζδεά: «ηαθ επζΪζγβ β ΰνθά δεθ νπεηΪΰβ ει αλξάμ˙ κτηε σηαθ επαλκνζέαζεθ ανηάθ κ Θεσμ εδμ ηκθ Ϊθδλα, κτηε ανηά άεκνζε ηέπκηε ηΫηκδκθ απσ ηκθ Θεσθ, κτηε κ αθάλ εέπε ηέπκηε ηΫηκδκθ πλκμ ανηάθ˙ αζζ‘ εέπεθ εέθαδ κζηκτθ απσ ηα κζηΪ ηκν εαδ ζΪλι απσ ηαμ ζΪλεαμ ηκν˙ πκνγεθΪ δεθ εέπε ηέπκηε δδ‘ εικνζέαθ, κτηε δδ‘ νπκηαΰά εδμ ανηάθ» (Λσΰκμ εζη‘ εδμ ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, 3). Ο Υλνζσζηκηκμ απαΰκλετεδ ζηκνμ Ϊθηλεμ θα ξλβζδηκπκδκτθ ηβ ζπηαηδεά ηκνμ δτθαηβ επέ ηπθ ΰνθαδευθ. «Μβ ΰΫθκδηκ [θα δΫλθεηαδ β ΰνθαέεα]˙ δδσηδ ανησ εέθαδ ηΫΰδζηβ αηδηέα, σξδ δδ‘ ανηάθ πκν δΫλεηαδ αζζΪ δδ‘ ανησθ πκν δΫλεδ. (..) Καδ ηδ ζΫΰπ εΰυ δδα ηβθ ΰνθαέεα; Οτηε δκτζβθ γα άηκ αθεεησθ εδμ Ϊθδλα εζετγελκθ θα εηνπΪ εαδ θα ξεδλκδδεά εδμ ανηάθ. ΒΪθ δε εέθαδ ηεΰΪζβ εθηλκπά δδα ηκθ Ϊθδλα ηκ θα εηνπάζβ δκτζβ, πκζζά πελδζζσηελκθ ηκ θα ζβευζβ ηκ ξΫλδ εθαθηέκθ εζενγΫλαμ ΰνθαδεσμ» (Λσΰκμ εζη‘ εδμ ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, 10). Ώεσηα εαδ ΰδα ηβθ εαεκηεηαξεέλδζβ πκν νθέζηαθηκ ησηε κδ δκτζεμ δδαηαληνλσηαθ κ «ηδζκΰτθβμ» Υλνζσζηκηκμ. Έξκνθ εαηβΰκλάζεδ ηκθ Υλνζσζηκηκ, ππμ δε ίλέζεεδ ηέπκηε εαζσ ζηβ ΰνθαέεα. Πλκθαθυμ δεθ δδΪίαζαθ ηέπκηε απσ ηα Ϋλΰα ηκν. Να ηδ ζΫεδ εΪπκν: «Βέθαδ αζάγεδα σηδ αδ παλγΫθκδ εέθαδ πελδζζσηελκδ ηεηαιτ ηπθ ΰνθαδευθ, β ζπθλκζτθβ εέθαδ ηεΰαζνηΫλα εδμ εεεέθαμ˙ εαθΫθα αδζξλσθ ζσΰκθ δε γα βηπκλκτζεθ β ΰνθαέεα θα πλκθΫλβ ησζκθ ΰλάΰκλα. ΒδπΫ ηκν[,Ϊθηλα,] ζκδπσθ, δδαηέ αδζξλκζκΰεέμ εζτ; Μβ ηκν εδπάμ ίΫίαδα, ζε παλαεαζυ, ηα πκζτ ΰθπζηΪ, σηδ δβζαδά ηκ ΰΫθκμ ηπθ ΰνθαδευθ εέθαδ θδζσεκζηκθ εαδ Ϋξεδ ηκ εζΪηηπηα ανησ. ΏζζΪ εαδ εδμ ανησ θδεΪηε ζεδμ κδ Ϊθδλεμ. (...) Αεθ ηεΰαζκθλκθεέ κ Ϊθδλαμ ησζκθ δδα ηβθ ξλνζάθ αυθβθ σζκ δδα ηκ σηδ β ΰνθαέεα ηκν θκλεέ ξλνζΪ εκζηάηαηα. νθεπυμ εέζγε [κδ Ϊθδλεμ] αέηδκδ εαδ δδ‘ ανησ ζεδμ. (...) Πκζτ πελδζζσηελκθ αλησαεδ εδμ ηβθ ΰνθαέεα θα ζηκζέαεηαδ, παλΪ εδμ ηκθ Ϊθδλα. (...) Έξκνθ αδ ΰνθαέεεμ εΪηδ ηκ ηαηαδσδκικθ, αζζ‘ ανησ εέθαδ εκδθσθ εαδ εδμ ηκνμ Ϊθδλαμ˙ εέθαδ εΪππμ κλΰδζαέ, εαδ ανησ εέθαδ εκδθσθ. Βεεέθα σηπμ, εδμ ηα κπκέα πζεκθεεηκτθ, δεθ εέθαδ εαγσζκν εκδθΪ» (Οηδζέα δΰ‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 4). Ο Υλνζσζηκηκμ εδυ «αδεδΪαεδ» ηκνμ Ϊθηλεμ πκν εαηβΰκλκτθ ηκ ΰνθαδεεέκ θτζκ. ε ηδα Ϊζζβ κηδζέα ηκν κ Υλνζσζηκηκμ γΫζεδ θα θΫλεδ πμ παλΪδεδΰηα ηδα ζτανΰκ πκν Ϋξεδ σζα ηα ονξδεΪ εζαηηυηαηα, αθ εαδ δδαπδζηυθεδ σηδ δε γα άηαθ δνθαησθ θα νπΪλιεδ ηΫηκδα ΰνθαέεα˙ πζησζκ, επεδδά αθηδζαηίΪθεηαδ σηδ εΪπκδκδ γα αθαλπηβγκτθ ΰδαηέ δδΪζειε ηδα θαθηαζηδεά ΰνθαέεα εδ σξδ Ϋθαθ θαθηαζηδεσ Ϊθηλα, πμ παλΪδεδΰηα, ΰλΪθεδ (Οηδζέα ζ‘, εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 5): «ΤπΪλξκνθ εαδ Ϊθδλεμ πκν εέθαδ πκζτ ξεδλσηελκδ απσ παλσηκδαθ ΰνθαέεαθ. Βπεδδά σηπμ Ϋξεδ αθαηεγά β θλκθηέμ εδμ ηκνμ Ϊθδλαμ, δδα ηκτηκ εαη‘ αλξάθ θαθηαασηεγα ΰνθαέεα, ξπλέμ ανησ θα ζβηαέθεδ σηδ εδμ ανηάθ
πζεκθΪαεδ β εαεέα. Αδσηδ εέθαδ δνθαησθ θα ετλβ εαθεέμ εαδ πκζζΪ εζαηηυηαηα ηεηαιτ ηπθ αθδλυθ, ηα κπκέα δεθ νπΪλξκνθ εδμ ηαμ ΰνθαέεαμ, σππμ επέ παλαδεέΰηαηδ β αθδλκθκθέα (...) εαδ πκζζΪ παλσηκδα. Μβ θκηέζβηε ζκδπσθ σηδ ηκ εΪθπ ανησ δδα θα ειενηεζέζπ ηκ ΰνθαδεεέκθ θτζκθ˙ δεθ εέθαδ δνθαησθ θα ζνηίαέθβ ανησ, σξδ δεθ εέθαδ». Βέθαδ ηδζκΰνθδζησμ ανησ; Ο έδδκμ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ηΪζδζηα εανηβλδΪαεδ ηβθ αηαληπζά αθδλδεά θτζβ ζε κηδζέεμ, σππμ β Πεξί ηνπ πψο δεη πνιηηεχεζζαη, εαγυμ αθαθΫλεδ πκζζΪ αθηλδεΪ αηαληάηαηα. Αεθ δδζηΪαεδ θα παλκηκδΪζεδ ηκνμ Ϊθδλεμ ηε Ϊΰλδα γβλέα πκν δδοΪθε ΰδα αέηα, ειαδηέαμ ηπθ αΰαπβηΫθπθ ηκνμ παλαπηπηΪηπθ, δβζαδά ηβ θδζβδκθέα, ηβθ απαθγλππέα, ηβ ίέα, ηβθ κλΰά, ηβ ζαδηαλΰέα εαδ Ϊζζα. «Αδα ηβθ ζπθλκζτθβθ ηβμ ΰνθαδεσμ εέζαδ ησζκ ζεπηκζσΰκμ, υζηε ΰέθεζαδ ζξκζαζηδεσμ εαδ νπελίκζδεσμ εαδ δεθ ηβμ επδηλΫπεδμ κτηε ηαμ πζΫκθ απαλαδηάηκνμ εισδκνμ˙ εδμ ηκθ εανησθ ζκν σηπμ θκηέαεδμ σηδ σζα επδηλΫπκθηαδ. Αεθ ζκν ηα επδηλΫπεδ σηπμ κ Πατζκμ, κ κπκέκμ δέθεδ ηβθ δδέαθ εικνζέαθ εαδ εδμ ηβθ ΰνθαέεαθ» (Επ. Υλνζσζηκηκν, Οηδζέα α‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 7). Ο Υλνζσζηκηκμ επέζβμ ΰλΪθεδ (Οηδζέα ε‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 2): «Πκδα ζταενιβ νπΪλξεδ, σηαθ β ΰνθαέεα ηλΫηβ ηκθ Ϊθδλα;» εαδ (Οηδζέα ε‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 5): «εαδ κ Ϊθδλαμ, αθ δε θκίάηαδ β ΰνθαέεα, σηπμ αμ αΰαπΪ» εαδ (Οηδζέα ε‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 6): «Οτηε κ Ϊθδλαμ θα πδζηετβ ετεκζα ηα ζεΰσηεθα εθαθηέκθ ηβμ ΰνθαδεσμ ηκν. (...) Καδ αθ αεσηβ ζε εαηβΰκλά β ΰνθαέεα, θα ηβ δνζαθαζξεηάμ˙ β εθΫλΰεδΪ ηβμ ανηά εέθαδ δεέΰηα θδζέαμ, σξδ απκΰθυζεπμ˙ αδ εαηβΰκλέαδ ηβμ εέθαδ δεέΰηα γεληάμ θδζέαμ εαδ γεληάμ δδαγΫζεπμ εαδ θσίκν» εαδ αεσηβ (Οηδζέα ε‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 8): «Να απκδεδεθτεζαδ σηδ γεπλεέμ πελέ πκζζκτ ηβθ πλκμ ανηάθ ζνθκνζέαθ, εαδ σηδ γΫζεδμ θα ενλέζεεζαδ πελδζζσηελκθ δδ‘ ανηάθ εδμ ηκ ζπέηδ, παλΪ εδμ ηβθ αΰκλΪθ˙ εαδ θα ηβθ πλκηδηΪμ απσ σζκνμ ηκνμ θέζκνμ εαδ ηα παδδδΪ πκν εΰεθθάγβζαθ απσ ανηάθ, εαδ ανηΪ θα ηα αΰαπΪμ ει αδηέαμ ανηάμ». Ο Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: «... ΰδα θα ΰθπλέζεηε εαζΪ ππμ κδ ΰνθαέεεμ δεθ εέθαδ ησθκ πδκ ΰεθθαέεμ απσ ηκνμ Ϊθδλεμ, αζζΪ εαδ ζ‘ ανηάθ, σππμ γα ηπκλκτζαηε θα πκτηε, ηβθ απΪγεδα ηπθ αΰΰΫζπθ θγΪθκνθ. (...) ζΫΰκθηαμ [κ Πατζκμ] Ϋηζδ · "ξαδλεηάζηε ηβθ Πλέζεδζζα εαδ ηκθ Ώετζα". Πλσζεξε εαδ εδυ πΪζδ ηβ ΰνθαέεα θα ζΪηπεδ. Ώθ εαδ άηαθ αενΰΪλδ, β ΰνθαέεα σηπμ ηκπκγεηάγβεε ηπλκζηΪ απσ ηκθ Ϊθδλα. Γδαηέ δεθ εέπε "ηκθ Ώετζα εαδ ηβθ Πλέζεδζζα", αζζΪ "ηβθ Πλέζεδζζα εαδ ηκθ Ώετζα"» (Οκηιία ιερζείζα ελ ησλ λαψ ηεο Αγίαο Δηξήλεο, 3 εαδ 4). Ο Υλνζσζηκηκμ αβηΪ απσ ηβ ΰνθαέεα θα ζνηίκνζετεδ εαδ θα δδδΪζεεδ ηκ ζτανΰσ ηβμ. «Αδα ηκτηκ ζνηίκνζετπ ηβθ ΰνθαέεα ανησ θα γΫηβ πζΪθ Ϋλΰκ ηβμ εαδ θα ζνηίκνζετεδ ηκ πλΫπκθ. (...) Καδ εαηΪ ηκνμ ξλσθκνμ δε εεεέθκνμ ΰθπλέακηεθ ηβθ Πελζέδα εαδ ηβ ΜαλδΪη εαδ ηβθ Πλέζεδζζαθ πκν αθΫζαίαθ απκζηκζδεσθ Ϋλΰκθ, ηαμ κπκέαμ πλΫπεδ εαδ ζεδμ [=κδ ΰνθαέεεμ] θα ηδηβγεέηε, εαδ σξδ ησθκθ ηε ζσΰδα, αζζΪ εαδ ηε Ϋλΰα θα δδδΪζεεηε ηκθ ζτανΰκθ» (Τπσηθβηα εδμ ηκ εαηΪ ΕπΪθθβθ, κηδζέα ια‘, 4). ΣΫζκμ κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ (Οηδζέα ε‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 2): «θα ηβθ απκζηλαθάμ ηβθ ΰνθαέεαθ ει αδηέαμ ηβμ αζξβηέαμ ηβμ». Ο ΚκζηΪμ κ Ώδηπζσμ ΰλΪθεδ (Αδδαξά Ώ2): «Ώεσηβ θα πλκζΫξεηε κδ Ϊθηλεμ θα ηβ εκδηΪαεηε ηδμ ΰνθαέεεμ ζαμ ηε Ϊΰλδκθ ηΪηδ δδα πκζζΫμ αδηέεμ ηΪζδζηα ππμ δεθ εΪθκνθ παδδδΪ εαδ ζΫΰεηε ηΪξα ππμ Ϋξεηε εαηΪλαθ». Βπέζβμ (Αδδαξά Ώ1) «ΠλΫπεδ εαδ εζτ, π Ϊθδλα αδεζθΫ ηκν, θα ηβθ ηεηαξεδλέαεζαδ ηβθ ΰνθαέεα ζκν πζΪθ ζεζΪία, δδαηέ πζΪζηα ηκν Θεκτ εέθαδ εαδ εεεέθβ, εαγυμ εέζαδ εαδ εζτ» εαδ «Άεκνΰε, αδεζθΫ ηκν, ηβμ ΰνθαδεσμ ζκν ηβθ ζνηίκνζάθ εαδ, αθ εδθαδ εαζά, εΪηε ηβ, εδδΫ εαδ δεθ εέθαδ εαζά, ηβθ ηβθ εΪηβμ». Ο ΚκζηΪμ κ Ώδηπζσμ ζνηίκνζετεδ θα ηβθ δνζαθαζξεηκτθ κδ ζτανΰκδ ηε γβζνεΪ παδδδΪ (Αδδαξά ΐ‘): «θα ηβθ πλκηδηΪηε ηα αλζεθδεΪ παδδδΪ ζαμ απσ ηα γβζνεΪ, δδαηέ σζα πζΪζηαηα ηκν Θεκτ εέθαδ». «Καδ θα ηβθ ηκ εΪηθεηε εαγυμ ηκ Ϋεαηεθ Ϋθαμ ηλεζζσμ εαδ αθσβηκμ˙ δδαηέ δεθ Ϋεαηεθ β ΰνθαέεα ηκν παδδδΪ, ηβθ εξυλδζε εαδ επάλε Ϊζζβ, εαδ Ϊζζκμ πΪζδθ δδαηέ δεθ ηκν Ϋεαηθε β ΰνθαέεα ηκν αλζεθδεΪ παδδδΪ, ηκθκ γβζνεΪ, ηβθ εξυλδζε». Βπέζβμ, κ ΚκζηΪμ κ Ώδηπζσμ αλθεέηαδ ηκθ ΰΪηκ ηβμ εκπΫζαμ ηε ηκ ασλδ, αθ ανηά δεθ ζνθαδθκτζε: «Οηκέπμ λυηα εαδ ηβθ θτηθβ: ΘΫζεδμ εζτ, Μαλέα, ηκθ ΕπΪθθβ δδα Ϊθδλα (...) εαδ πζΪθ εδπά ππμ δεθ ηκθ γΫζεδ, κ παπΪμ θα ηβ ίΪζβ ξΫλδ θα ηκνμ ζηεθαθυζβ, δδαηέ εκζΪακθηαδ. Ώθ εέθαδ ηε ηκ γΫζβηα εαδ ηπθ δτκ, εησηεμ θα ηκνμ ζηεθαθυζβ». Ο Άΰδκμ απενγτθεηαδ ζηκθ Ϊθηλα (Αδδαξά Β‘): «εδ αθ εαηηέαθ θκλΪθ ζκν θηαέβ β ΰνθαέεα ζκν, ηβθ ηβθ ιεζνθελέαεζαδ εαδ θα ζηκξΪαεζαδ εαδ ηα εαζΪ ηβμ ΰνθαδεσμ ζκν εαδ σξδ ησθκθ ηα εαεΪ εαδ θα ζηκξΪαεζαδ εαδ ηα εαεΪ ηα εδδεΪ ζκν». Δ αιέα ηπθ ΰνθαδευθ δεθ εδθαδ εαηυηελβ ηπθ αθηλυθ (Αδδαξά ΐ‘): «Βνλέζεκθηαδ πκζζΫμ ΰνθαέεεμ, σπκν εέθαδ εαζτηελεμ εαδ απσ ηκνμ Ϊθηλεμ. Ώθέζπμ εαδ γΫζεηε κδ Ϊθηλεμ θα άζηεθε εαζτηελκδ απσ ηδμ ΰνθαέεεμ, πλΫπεδ θα εΪηθεηε εαδ Ϋλΰα εαζτηελα απσ εεεέθεμ».
ΛΪγκμ εέθαδ θα παλαθκκτθηαδ εεεζβζδαζηδεΫμ απσοεδμ. Π.ξ. κ ΕΓ‘ εαθκθΪμ ηβμ εθ ΓΪΰΰλα ηκπδεάμ ζνθσδκν απαΰκλετεδ ζηδμ ΰνθαέεεμ θα θκλΪθ αθδλδεΪ λκτξα. Σκ θσβηα ηκν εαθσθα εέθαδ σηδ δεθ ηπκλκτζε θα ΰέθεδ απσ ηκ Υλδζηδαθδζησ απκδεεηά β.. ηλαίεζηέ εηθΪθδζβ. ΛΪγκμ εέθαδ β Ϊπκοβ σηδ β ΰνθαέεα εέθαδ «ηβξαθά παλαΰπΰάμ αθγλυππθ» εδ σηδ Ϋηζδ ησθκ ζυαεηαδ. Ώνησ εέθαδ παλεληβθεέα ηβμ Ώ‘ Πλκμ Σδησγεκ 2, 15. Βεεέ δεθ ζΫεδ σηδ ιυκμ δδα ηβμ ηεεθκΰκθέαμ ζυαεηαδ β ΰνθαέεα. 94d ΠΏΛΏΕΏ ΑΕΏΘΔΚΔ ΚΏΕ ΓΤΝΏΕΚΏ ΏζζΪ εαδ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ ει αλξάμ νπκδβζυθεηαδ β δζσηβηα ηβμ ΰνθαέεαμ ηε ηκθ Ϊθηλα. Δ ΰνθαέεα εέθαδ «ὀζηκῦθ ἐε ηθ ὀζηέπθ» εαδ «ζάλι ἐε ημ ζαλεόμ» ηκν ΏδΪη (ΓΒΝΒΔ ΐ‘, 23). Αεθ δβηδκνλΰεέηαδ απσ Ϋθα δδαθκλεηδεσ εαδ εαηυηελκ νζδεσ, αζζΪ απσ ηκ νζδεσ (ηκ ζυηα) ηκν Ϊθηλα. Δ ΰνθαέεα δβηδκνλΰεέηαδ πμ ίκβγσμ (ΓΒΝΒΔ ΐ‘, 20). «ΐκβγσμ» δεθ ζβηαέθεδ ζε εαηηδα πελέπηπζβ «δκτζκμ» ά «νπβλΫηβμ», ΰδαηέ ανηά β ζΫιβ (ezer ζηκ αλξδεσ είλαρεσ εεέηεθκ) ξλβζδηκπκδεέηαδ αεσηβ εαδ ΰδα ηκθ έδδκ ηκ Θεσ (Έικδκμ δβ‘4, Αενηελκθσηδκθ ζΰ‘ 29, Φαζηκέ ζί‘ 20, Φαζηκέ ιγ‘ 6, Φαζηκέ ληε‘ 5). Δ δβηδκνλΰέα ηβμ ΰνθαέεαμ απσ ηκ πζενλσ νπκδβζυθεδ ηβθ δζκηδηέα. Ώθ δβηδκνλΰσηαθ απσ νοβζυηελκ ά απσ ξαηβζυηελκ ζβηεέκ, γα άηαθ αθυηελβ ά εαηυηελβ, αθηέζηκδξα, ηκν Ϊθηλα. Βπέζβμ β ΰνθαέεα δβηδκνλΰεέηαδ κτηε απσ ηπλκζηΪ κτηε απσ πέζπ ηκν ΏδΪη, ΰδα θα ηβ θαθεέ σηδ β ΰνθαέεα πλκβΰεέηαδ ά Ϋπεηαδ ηκν Ϊθηλα. Αβηδκνλΰάγβεε απσ ηβθ πζενλΪ, ΰδα θα θαθεέ σηδ Ϊθηλαμ εαδ ΰνθαέεα εέθαδ πζΪδ-πζΪδ, δζσηδηκδ. Πκζτ ζβηαθηδεσ εέθαδ σηδ κ Θεσμ, εαηΪ ηβ δδΪπζαζβ ηβμ ΰνθαέεαμ, γΫηεδ ηκθ ΏδΪη ζε τπθπζβ, υζηε ανησμ θα ηβ ζνηηεηΫξεδ εαγσζκν ζηβ δβηδκνλΰέα ηβμ. Αδσηδ, αθ ηνξσθ ζνηηεηεέξε κ ΏδΪη – αεσηβ εδ αθ απζυμ ζνΰεαηΪθενε ζηβ ζάοβ ηβμ πζενλΪμ ηκν, ιτπθδκμ – ανησ γα Ϋδεδξθε ηβθ αθπηελσηβηΪ ηκν Ϋθαθηδ ηβμ ΰνθαέεαμ, αθκτ ανησμ γα ηβθ εέξε (ζνθ)δβηδκνλΰάζεδ. Ο πλκθάηβμ Μαζαξέαμ, εαηβΰκλυθηαμ ηκνμ Βίλαέκνμ, ηκνμ ζΫεδ (ΜΏΛΏΥΕΏ ΐ‘, 15) σηδ δεθ εέθαδ Ϊζζκμ κ Θεσμ πκν Ϋθηδαιε ηκθ Ϊθηλα εδ Ϊζζκμ κ Θεσμ πκν Ϋθηδαιε ηβ ΰνθαέεα, αζζΪ κ έδδκμ ηε ηκ γεέκ εηθτζβηα (κε ἄζζκμ ἐπκίβζε, εαὶ πόζεδηηα πθεύηαηκμ αηκῦ). Ώλΰσηελα, β Εζλαβζέηδζζα Αείίυλα εέθαδ πλκθάηδζα εαδ ελδηάμ (σππμ κδ Ϊθηλεμ ΚλδηΫμ), δβζαδά αλξβΰσμ – αθ εαδ ΰνθαέεα – ηπθ Εζλαβζδηυθ: εαὶ Αείίώλα ΰνθὴ πλκθηδμ ΰνθὴ Λαθδδώγ, αὕηβ ἔελδθε ηὸθ ᾿Εζλαὴζ ἐθ ηῶ εαδλῶ ἐεείθῳ. (ΚΡΕΣΏΕ Α‘ 4) Ώπσεαζεέηαδ επδπζΫκθ ηβηΫλα ηκν Εζλαάζ: ἐιέζδπκθ δνθαηκὶ ἐθ ᾿Εζλαήζ, ἐιέζδπκθ, ἕπμ κὗ ἀθέζηβ Αείίώλα, ἕπμ κὗ ἀθέζηβ ηήηβλ ἐθ ᾿Εζλαήζ. (ΚΡΕΣΏΕ Β‘ 7). Βπέζβμ ζηκ Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ ΕΏ‘, 3 δδαίΪακνηε σηδ β ηβηΫλα εθσμ πλυβθ ίαζδζδΪ, β Γκγκζέα, ίαζέζεοε β έδδα, ησθβ ηβμ, ζηκ ίαζέζεδκ ηκν Εκτδα – ηδζΪηε ΰδα ηα Ϋηβ 845-840 π.Υ. – εαδ πκνγεθΪ δεθ αθαθΫλεηαδ σηδ κ ζσΰκμ ηβμ εεγλσθδζάμ ηβμ άηαθ ηκ θτζκ ηβμ. Να αθαθΫλκνηε, ΰδα ηδα αεσηβ θκλΪ σηδ ηλέα ίδίζέα ηβμ Π.Α. θΫλκνθ κθσηαηα ΰνθαδευθ (Ρκνγ, Βζγάλ, Εκνδάγ). ΤπΪλξκνθ εδ Ϊζζεμ πλκθάηδδεμ σππμ β ΜαλδΪη (ΒΞΟΑΟ ΕΒ‘ 20) ά β ΟζδΪ (Α‘ ΐΏΕΛΒΕΧΝ Κΐ‘ 14). Βθυ αεσηβ εαδ ζηκ νπαθΪπηνεηκ Εζλαάζ νπάλιε ΰνθαέεα βΰΫηδμ, εθυ ζηβ ξλδζηδαθδεά Ρπηαθέα νπάλιαθ 3-4 ΏνηκελΪηεδλεμ, ζηβθ πκζνγερζηδεά Κζαζζδεά Βζζβθδεά Ώλξαδσηβηα δεθ Ϋξκνηε κτηε ηέα ίαζέζδζζα. ππμ ίζΫπκνηε απσ ηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ: -Δ ΰνθαέεα λπηΪ ηκ Θεσ απενγεέαμ, δέξπμ ηβ δδαηεζκζΪίβζβ ηκν Ϊθηλα ηβμ˙ κ Θεσμ ηβμ απαθηΪ απενγεέαμ, δέξπμ θα Ϋξεδ ηεζκζαίβηά ηκ ζτανΰσ ηβμ (ΓΒΝΒΕ ΚΒ‘, 22-23). -Ο Θεσμ αεκτεδ ηδμ ΰνθαέεεμ σππμ εαδ ηκνμ Ϊθηλεμ (π.ξ. ΓΒΝΒΕ Λ‘ 17 εαὶ ἐπήεκνζεθ ὁ Θεὸμ Λείαμ). Ο Θεσμ εΪθεδ δδΪζκΰκ ηε ΰνθαέεεμ (ΓΒΝΒΕ ΕΣ‘ 7 ε.ε.). -Ο Θεσμ εηθαθέαεηαδ εαδ ζε ΰνθαέεεμ (π.ξ. ΚΡΕΣΏΕ ΕΓ‘ 3). Δ πλυηβ εηθΪθδζβ ηκν «αΰΰΫζκν ηκν Κνλέκν» (ηκν Λσΰκν) εέθαδ ζε ΰνθαέεα, ηβθ ΏΰΪλ (ΓΒΝΒΕ ΕΣ‘ 7). -Ο Θεσμ παλκηκδΪαεδ ηκθ εανησ ηκν ηε ΰνθαέεα-ηβηΫλα, πλκεεδηΫθκν θα δεέιεδ ηβθ αΰΪπβ ηκν πλκμ ηκ ζασ ηκν, π.ξ. ΔΏΎΏ ΞΣ‘, 13 ὡμ εἴ ηδθα ηήηβλ παλαεαζέζεδ, κὕηπμ εἀΰὼ παλαεαζέζπ ηᾶμ˙ ΔΏΎΏ ΜΘ‘, 15 ηὴ ἐπδζήζεηαδ ΰνθὴ ηκῦ παδδίκν αημ ηκῦ ηὴ ἐζεζαδ ηὰ ἔεΰκθα ημ εκδζίαμ αημ; εἰ δὲ εαὶ ηαῦηα ἐπδζάγκδηκ ΰνθή, ἀζζ᾿ ἐΰὼ κε ἐπδζήζκηαί ζκν, εἶπε Κύλδκμ.Σανησξλκθα, ξλβζδηκπκδεέ ΰδα ηκθ Εζλαάζ ηβθ
παλκηκέπζβ ηβμ εκπΫζαμ-γνΰαηΫλαμ ηκν, π.ξ. ΕΒΡΒΜΕΏ ΕΑ‘, 17 εαὶ ἐλεῖμ πλὸμ αηκὺμ ηὸθ ζόΰκθ ηκῦηκθ· εαηαΰάΰεηε ἐπ‘ ὀθγαζηκὺμ ηθ δάελνα ηέλαμ εαὶ θνεηόμ, εαὶ ηὴ δδαζδπέηπζαθ, ὅηδ ζνθηλίηηαηδ ζνθεηλίίβ γνΰάηβλ ζακῦ ηκν εαὶ πζβΰὴ ὀδνθβλὰ ζθόδλα. Βπέζβμ, παλκηκδΪαεδ ηκθ Εζλαάζ ηε ηβ ΰνθαέεαζτανΰσ ηκν, π.ξ. ΕΒΡΒΜΕΏ Γ‘, 20 πζὴθ ὡμ ἀγεηεῖ ΰνθὴ εἰμ ηὸθ ζνθόθηα αηῆ, κὕηπμ γέηβζεθ εἰμ ἐηὲ ὁ κἶεκμ ᾿Εζλαήζ, ζέΰεδ Κύλδκμ. Αεθ γα ξλβζδηκπκδκτζε, ηΫζπ ηπθ πλκθβηυθ ηκν, κ (νπκηδγΫηεθκμ αθδλδεσμ) Θεσμ ηΫηκδεμ παλκηκδυζεδμ, αθ δεθ εεηδηκτζε ηβ ΰνθαέεα. -Δ εκπΫζζα λπηδΫηαδ (δεθ ηβθ δδαηΪακνθ κτηε ηβθ αθαΰεΪακνθ) απσ ηβθ κδεκΰΫθεδΪ ηβμ , αθ γΫζεδ θα αθαξπλάζεδ ΰδα ηβ ξυλα ηκν ηθβζηάλα ηβμ. (ΓΒΝΒΕ ΚΑ‘ 57- 58). Ο Θεσμ κλέαεδ κδ αθτπαθηλεμ εκπΫζεμ, πκν εέθαδ κλθαθΫμ απσ παηΫλα, θα παθηλενηκτθ β εαγεηδΪ σπκδκθ ηβμ αλΫζεδ (κὗ ἀλέζεῃ ἐθαθηίκθ αηθ, ἔζηπζαθ ΰνθαῖεεμ), αλεεέ ανησμ θα εέθαδ απσ ηβθ έδδα θνζά, υζηε θα ηβθ ηεηαίδίΪαεηαδ β παηλδεά πελδκνζέα απσ ηβ ηδα θνζά ζε Ϊζζβ (ΏΡΕΘΜΟΕ ΛΣ‘, 6-7). -ΤπΪλξκνθ εδΪθδα ηα κπκέα ηδζκτθ (σξδ επδελδηδεΪ) ΰδα ηκ ζηκζδζησ ηδαμ ΰνθαέεαμ εαδ εκπΫζαμ (π.ξ. ΕΒΡΒΜΕΏ ΐ‘, 32). -Ο Θεσμ δέθεδ δέεαδκ ζε εκπΫζζεμ πκν αβηκτζαθ ηβθ πελδκνζέα ηκν παηΫλα ηκνμ, ζΫΰκθηαμ ππμ αθ εΪπκδκμ δεθ Ϋξεδ ΰδκ εαδ πεγΪθεδ, β εσλβ ηκν πλκβΰεέηαδ ζηβ ζεδλΪ απσ ηκθ αδελθσ ηκν (ΏΡΕΘΜΟΕ ΚΓ‘, 8 –9). -Δ ζτανΰκμ Ϋξεδ ηκ δδεαέπηα θα δέθεδ ζηκ παδδέ ηβμ, αυθηκμ ηκν παηΫλα, σθκηα (π.ξ. ΓΒΝΒΕ Α‘, 25˙ ΓΒΝΒΕ ΚΘ‘, 32). -Δ ζτανΰκμ πλκηλΫπεδ ηκθ Ϊθηλα ηβμ θα εκδηβγεέ ηε ηβ δκτζβ ηκνμ εδ ανησμ νπαεκτεδ (π.ξ. ΓΒΝΒΕ ΕΣ‘, 2). Ο Θεσμ ζΫεδ ζηκ ζτανΰκ θα νπαεκτζεδ ζηβ ΰνθαέεα ηκν, ζε σζα σζα ηκν πεδ (ΓΒΝΒΕ ΚΏ‘ 12). -Δ ζτανΰκμ Ϋξεδ δδεαέπηα ζσΰκν ζηβθ εεζκΰά ζνατΰκν ηκν παδδδκτ ηβμ εδ κ ζτανΰσμ ηβμ ηβθ αεκτεδ (π.ξ. ΓΒΝΒΕ ΚΓ‘, 46 ε.ε.). -Δ ΰνθαέεα ζνθδζηΪ θκηδευμ αιδσπδζηκ ηΪληνλα εαηβΰκλέαμ, σππμ αελδίυμ εέθαδ κ Ϊθηλαμ, δδσηδ κλέαεηαδ ππμ εΪγε εαηαδδεαζηδεά απσθαζβ πλΫπεδ θα ζηβλέαεηαδ ζε ηαληνλέα δτκ ά ηλδυθ ηαλητλπθ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΘ‘, 15), εθυ ηανησξλκθα κλέαεηαδ ππμ ΰδα ηβθ εαηαδέεβ εθσμ απεδγκτμ ΰδκτ εέθαδ αλεεηά β ηαληνλέα ηκν παηΫλα εαδ ηβμ ηβηΫλαμ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΏ‘, 20). Ώθ β ζτανΰκμ, β ΰνθαέεα, δεθ γεπλκτθηαθ αιδσπδζηκμ ηΪληνλαμ, δεθ γα αλεκτζε β ηαληνλέα ηκν παηΫλα. Εζσηβηα Ϊθηλα εαδ ΰνθαέεαμ πμ πλκμ ηβθ ηαληνλέα, ζκδπσθ. -Δ Ϊηεεθβ ξάλα εζβλκθκηεέ ηβθ πελδκνζέα ηκν Ϊθηλα ηβμ εαδ Ϋξεδ δδεαέπηα θα ηβθ πκνζάζεδ (ΡΟΤΘ Α‘, 3 εαδ 9). Οδ ΰνθαέεεμ εαηεέξαθ δκτζκνμ (ΓΒΝΒΕ ΚΘ‘, 24, 29). -Ο Θεσμ ηβμ Π.Α. κλέαεδ σηδ σπκδκμ εέθαδ θδσπαθηλκμ δε γα ζΪίεδ ηΫλκμ ζε πσζεηκ εαδ δε γα ηκν επδίζβγεέ εαθΫθα Ϊζζκ δβησζδκ εαγάεκθ, υζηε θα ηεέθεδ εζετγελκμ επέ Ϋθα Ϋηκμ ζπέηδ ηκν, ΰδα θα δυζεδ ξαλΪ ζηβ ζτανΰσ ηκν. (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΑ‘ 5 ὰθ δέ ηδμ ζάίῃ ΰνθαῖεα πλκζθάηπμ, κε ἐιεζεύζεηαδ εἰμ πόζεηκθ, εαὶ κε ἐπδίζβγήζεηαδ αηῶ κδὲθ πλᾶΰηα˙ ἀγῶκμ ἔζηαδ ἐθ ηῆ κἰείᾳ αηκῦ ἐθδανηὸθ ἕθα, εθλαθεῖ ηὴθ ΰνθαῖεα αηκῦ, ἡθ ἔζαίεθ.). ξδ ΰδα θα απκζατζεδ κ ζηλαηετζδηκμ θδσπαθηλκμ ηβ ζτανΰσμ ηκν, αζζΪ ΰδα θα απκζατζεδ ανηά ηκθ ζτανΰσ ηβμ, απαζζΪζζεηαδ ανησμ απσ ζηλαηδπηδεΫμ νπκξλευζεδμ. -Ο Θεσμ ηβμ Π.Α. απαΰκλετεδ ησζκ ηβθ τπαλιβ πκλθυθ (ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ), πκλθετκθηπθ (ΰδα ηκνμ Ϊθηλεμ), δελσδκνζπθ εαδ πλκαΰπΰυθ, υζηε θα απκηλΫπεηαδ κ ειενηεζδζησμ ηβμ ΰνθαέεαμ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘ 18).
-Ο Θεσμ εέξε απκεζεέζεδ ΰδα πΪθηα ηκνμ Μπαίέηεμ απσ ηκ θα ΰέθκνθ ζασμ ηκν (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘, 4). Δ ηέα εαδ ηκθαδδεά ειαέλεζβ άηαθ ηδα ΰνθαέεα, β Μπαίέηδζζα Ρκνγ. -ππμ εΪγε Ϊθηλαμ πκν Ϋξεδ λετζβ (ειΫλξεηαδ ζπΫληα) εέθαδ αεΪγαληκμ ΰδα σζκ ζνηίαέθεδ ανησ εαδ σπκδκμ ηκθ αΰΰέιεδ εέθαδ αεΪγαληκμ υμ ηβθ εζπΫλα (ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΕΒ‘, 7), αελδίυμ ηκ έδδκ, σπκδα ΰνθαέεα Ϋξεδ πελέκδκ εέθαδ αεΪγαληβ εαηΪ ηβθ πελέκδκ ηβμ λτζβμ εαδ σπκδκμ ηβθ αΰΰέιεδ εέθαδ αεΪγαληκμ ηκ έδδκ δδΪζηβηα, υμ ηβθ εζπΫλα (ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΕΒ‘, 19). -Ο Θεσμ εαγδελυθεδ απσζνηβ δζσηβηα ζηβθ ηδηά πκν απκδέδκνθ ηα παδδδΪ ζηκθ παηΫλα εα ηβ ηβηΫλα ηκνμ (π.ξ. ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘,15). -Ο Θεσμ κλέαεδ έδδα ηεηαξεέλδζβ ΰδα ηκθ δκτζκ εαδ ηβθ δκτζα (ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘, 26 - 27). -Ο Θεσμ κλέαεδ ηκ έδδκ ξλκθδεσ δδΪζηβηα (7 Ϋηβ) ΰδα ηβθ απεζενγΫλπζβ ηκν δκτζκν ά ηβμ δκτζαμ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΒ‘, 12), εαγδελυθκθηαμ δζσηβηα εαδ ζ‘ ανησ αεσηβ ηκ αάηβηα. -Ώθ εΪπκδκμ εέξε ηΪιεδ ηκθ εανησ ηκν ζηκ Θεσ εαδ άγεζε θα απαζζαΰεέ απσ ανησ ηκ ηΪιδηκ, β αιέα ΰδα ηκθ Ϊθηλα άηαθ 50 «δέδλαξηα» (shekel) αλΰνλέκν πλκζθκλΪ ζηκ Νασ, εθυ ΰδα ηβ ΰνθαέεα 30 (ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΚΓ‘, 3,4), δβζαδά β ΰνθαέεα ηπκλκτζε θα απαζζαΰεέ πδκ ετεκζα απσ ηκθ Ϊθηλα – ξπλέμ ανησ θα νπκηδηΪ ηβθ αιέα ηβμ, αθκτ κδ δκτζκδ εδ κδ δκτζεμ εέξαθ ηβθ έδδα αιέα. -Ο Θεσμ κλέαεδ ηβθ έδδα ηδηπλέα ΰδα ηκ θσθκ αθδλσμ εαδ ΰνθαέεαμ, ΰδκτ εαδ εσλβμ (π.ξ. ΒΞΟΑΟ ΚΏ‘, 28 32). -Ο Θεσμ κλέαεδ ηβθ έδδα ηδηπλέα ΰδα Ϊθηλα εαδ ΰνθαέεα, αθ ανηκέ απκζηαηάζκνθ απσ ανησθ. (π.ξ. ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ Κ‘, 27 · ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΕΓ‘, 2- 5). -Ο Θεσμ κλέαεδ ηβθ έδδα ηδηπλέα ΰδα ηκθ Ϊθηλα ά ηβ ΰνθαέεα πκν ηκδξετεδ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Κΐ‘, 22). ΜΪζδζηα κ Ϊθηλαμ πκν ίδΪαεδ αθνπελΪζπδζηβ εκπΫζα γαθαηυθεηαδ, εθυ ζ‘ ανηάθ δεθ επδίΪζζεηαδ εαηηέα ηδηπλέα (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Κΐ‘ 25-26). ΒπδπζΫκθ, κ ζτανΰκμ πκν, επεδδά γΫζεδ θα ξπλέζεδ, ζνεκθαθηεέ ηβθ ΰνθαέεα ηκν, αζζΪ απκδεδξηεέ οετηβμ, πζβλυθεδ πλσζηδηκ επεδδά δδΫίαζε εαδ ειενηΫζδζε ηκ σθκηΪ ηβμ εαδ δε ηπκλεέ θα ηβ δδααενξηεέ πκηΫ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ Κΐ‘, 19). -Ο Θεσμ κλέαεδ ηβθ έδδα δδαδδεαζέα ειδζαζηκτ εαδ Ϊθεζβμ ηπθ αηαληβηΪηπθ ΰδα ηκθ Ϊθηλα εαδ ηβ ΰνθαέεα (π.ξ. ΏΡΕΘΜΟΕ Β‘, 6 - 7). -Ο Θεσμ απαΰκλετεδ ζηκθ ΰκθδσ θα εεπκλθετζεδ ηβθ εσλβ ηκν (ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΕΘ‘, 29). -Ο Θεσμ ηβμ Π.Α. δδΫηααε ηκνμ Εζλαβζέηεμ, σηδ αθ ζε εΪπκδκθ ηκν αλΫζεδ εΪπκδα απσ ηδμ αδξηΪζπηεμ ιΫθκν Ϋγθκνμ, κδ κπκέεμ πΪλγβεαθ ηε θδεβθσλκ πσζεηκ εαδ γΫζεδ θα ηβθ ζΪίεδ πμ ΰνθαέεα, πλυηα γα πελδηΫθεδ Ϋθα ηάθα εαδ τζηελα γα Ϋξεδ ζξΫζεδμ ηααέ ηβμ. Ώθ πΪζδ, Ϋπεδηα κ Εζλαβζέηβμ Ϊθηλαμ γεζάζεδ θα ηβ ξπλέζεδ, νπκξλεκτηαδ θα ηβμ ξαλέζεδ ηβθ εζενγελέα εαδ ηε εαθΫθα ηλσπκ δε γα ηβθ πκνζάζεδ πμ δκτζβ (ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΏ‘, 13-14). -Οδ ΰνθαέεεμ παέακνθ ζβηαθηδεσ εδ σξδ παγβηδεσ λσζκ ζηβθ δζηκλέα ηβμ Π.Α. π.ξ. κδ Ώδΰτπηδεμ ηαέεμ αλθκτθηαδ θα ζεκηυθκνθ ηα αλζεθδεΪ θεκΰΫθθβηα παδδδΪ ηπθ Βίλαέπθ, ΰδ‘ ανησ εδ κ Θεσμ ηδμ ενελΰεηεέ (ΒΞΟΑΟ Ώ‘, 21)˙ β ΡείΫεεα ηε ηΫξθαζηα εαηκλγυθεδ κ Εαευί θα πΪλεδ ηδμ ενζκΰέεμ ηκν ΕζαΪε˙ ξΪλβ ζηβθ Αείίυλα κδ Εζλαβζέηεμ θδεκτθ ηκνμ εξγλκτμ ηκνμ˙ β Βζγάλ ζυαεδ σζκνμ ηκνμ Βίλαέκνμ ηβμ Πελζδεάμ ανηκελαηκλέαμ. ΤπΪλξκνθ ηλέα ίδίζέα ηβμ Π.Α. πκν ηδηζκθκλκτθηαδ ηε κθσηαηα εκδθυθ ΰνθαδευθ. Δ ΰθπζηά θλΪζβ «‘ ενξαλδζηυ, ΘεΫ ηκν, πκν η‘ Ϋεαθεμ Ϊθηλα εαδ σξδ ΰνθαέεα» δεθ νπΪλξεδ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ αζζΪ ζηκ
πκζτ εαηκπδθσ εαδ ηβ ξλδζηδαθδζεσ Σαζηκτδ, εαδ ζνθεπυμ εΪπκηε γα πλΫπεδ κδ ζαζέζηαηκδ εαηάΰκλκδ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ θα ηΪγκνθ πκδκμ ζΫεδ ηδ (σππμ εαδ ΰδα ηκ λβησ «πέζηενε εαδ ηβ ελετθα» πκν επέζβμ δεθ νπΪλξεδ ζηβθ Ώΰέα Γλαθά!). Καδ ΰδα ηβθ γΫζβ ηβμ ΰνθαέεαμ ζηβθ πκζνγερζηδεά αλξαδσηβηα δζξτκνθ ηα παλαεΪηπ: 94e ΠΡΟΓΏΜΕΏΕΟ» ΒΞ ΓΕΏ ΣΕ ΠΟΛΤΘΒΎΣΡΕΒ ΣΔΝ ΏΡΥΏΕΟΣΔΣΏ; Βιεπέηβδεμ Ϋξεδ δβηδκνλΰβγεέ β εθητππζβ ππμ ηΪξα ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα σζα άηαθ εζετγελα, σππμ ηυλα. ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα «ηα εκλέηζδα δεθ ηπκλκτθ θα ενεζκθκλάζκνθ εζετγελα εαδ θα ζνθαθαζηλΫθκθηαδ ηκνμ θΫκνμ. Δ ησθβ εαθκθδεά ενεαδλέα ΰδα θα ίΰκτθ ηα εκλέηζδα απσ ηκ ζπέηδ άηαθ ηελδεΫμ γλβζεενηδεΫμ ΰδκληΫμ πκν παλενλέζεκθηαθ ζηβ γνζέα εαδ ζΪίαδθαθ ηΫλκμ ζηβθ πκηπά εαγυμ ίζΫπκνηε ζηβ απθσλκ ηπθ Παθαγβθαέπθ ζηβθ Παλγεθυθα. Οππζδάπκηε γα Ϋπλεπε ηελδεΫμ εκπΫζζεμ θα ηΪγαδθαθ θα ηλαΰκνδκτθ εαδ θα ξκλετκνθ, ΰδα θα ζαίαέθκνθ ηΫλκμ ζηκνμ γλβζεενηδεκτμ ξκλκτμ. Οδ ξκλκέ σηπμ ηπθ ηπθ εκλδηζδυθ εαδ ηπθ αΰκλδυθ άηαθ πΪθηα ξπλδζηκέ εαηΪ πκζτ ανζηβλσ ηλσπκ» (Robert Flaceliére, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 75). Κκλέηζδα πκν εέξαθ ΰεθεηάζδα επδεκδθπθέα πλκ ηκν ΰΪηκν, ηπκλκτζε κ παηΫλαμ ηκνμ θα ηα πκνζάζεδ ζηκ ζεζαίκπΪααλκ (Πζκτηαλξκν, φισλ 23, 2). ΏζβγκθαθΫζηελβ θαέθεηαδ β αθαέλεζβ κλδζηΫθπθ δδεαδπηΪηπθ, ηβθ κπκέα παλαδέδεδ κ Ώδζξέθβμ (Ώδζξ. I, 183). Σα εκλέηζδα ανηΪ δεθ Ϋπλεπε θα θκλκτθ εαθΫθα ζηκζέδδ εδ κτηε θα επδζεΫπηκθηαδ εαθΫθα δελσ. Ώθ παλΫίαδθαθ ανηΫμ ηδμ απαΰκλετζεδμ, ησηε κ εαγΫθαμ ηπκλκτζε θα ηα δεέλεδ εαδ θα ηα εαεκπκδάζεδ, εθσζκθ ανησ δεθ εέξε πμ ζνθΫπεδα ηλανηαηδζηκτμ ά εαδ ηκ γΪθαηκ (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 59). Ο Ώδζξέθβμ ηΪμ παλαγΫηεδ ηα άγβ ηπθ Ώλξαέπθ Ώγβθαέπθ παηελΪδπθ: «ηαθ εΪπκδκμ πκζέηβμ αθαεΪζνοεθ σηδ β εσλβ ηκν εέξε δδαθγαλά εαδ δεθ εθτζαιε εαζυμ ηβθ αλεηάθ ηβμ ηΫξλδ ηβμ βηΫλαμ ηκν ΰΪηκν ηβμ, ηβθ Ϋεζεδζε ηΫζα ζ‘ Ϋθα Ϋλβηκ ζπέηδ ηκν κπκέκν Ϋεηδζε σζα ηα αθκέΰηαηα, ηααέ ηε Ϋθα Ϊζκΰκ, πκν πλκδάζπμ επλσεεδηκ θα ηβθ ζεκηυζβ θνζαεδζηΫθκ ηααέ ηβμ. Ο ησπκμ ανηκτ ηκν ζπδηδκτ ζυαεηαδ αεσηβ, ηΫζα εδμ ηβθ πσζδθ ζαμ, εαδ εαζεέηαδ εαδ ζάηελα "Σσπκμ ηκν εκλδηζδκτ εαδ ηκν αζσΰκν"» (Ώδζξέθβ, Καηά Σηκάξρνπ, 182). Σα παλαπΪθπ εέθαδ αθδελπηΫθα ζε εεεέθκνμ πκν δδαηνηπαθέακνθ ηβθ «εζετγελβ απσζανζβ ηκν ζει» ζηβθ πκζνγερζηδεά αλξαδσηβηα, ζε αθηέγεζβ ηε ηβθ ξλδζηδαθδεά επκξά πκν άλγε εαδ ηΪξα απαΰσλενζε ηα πΪθηα. Βέπαηε, δεθ εέθαδ σζεμ κδ εκδθπθέεμ κζσδδδεμ κτηε εΪγε ζτζηβηα βγδεάμ εέθαδ παλσηκδκ ηε ηα νπσζκδπα˙ εαθεέμ δεθ αθηδζΫΰεδ επ‘ ανηκτ. ΏζζΪ σηπμ, απσοεδμ πκν εικηκδυθκνθ ηβθ ζβηελδθά βγδεά ηε ηβθ αλξαέα, υζηε θα εαηβΰκλβγεέ κ Υλδζηδαθδζησμ, εέθαδ εθηεζυμ αίΪζδηεμ εαδ εαεσίκνζεμ. Βέθαδ απσοεδμ ηδζαζζσδκιπθ αθηδξλδζηδαθυθ. 94f ΏΡΥΏΕΟΒΛΛΔΝΕΚΟ ΓΏΜΟ «ΏΠΟ ΒΡΧΣΏ»; Ώμ πΪηε εαδ ζηκνμ παθηλεηΫθκνμ. Οδ Ώλξαέκδ Ϊθδλεμ παθηλετκθηαθ σξδ απσ Ϋλπηα αζζΪ ΰδα θα απκεηάζκνθ παδδδΪ ηα κπκέα γα ηκνμ ΰβλκεκηκτθ. Πκδθδεσ αδέεβηα άηαθ ΰδα ηκνμ παληδΪηεμ (εαδ ΰεθδεΪ ΰδα ηκνμ Ώλξαέκνμ Έζζβθεμ) ηκ θα ηβθ παθηλενηεέμ. τηθπθα ηε ηκθ ΠζΪηπθα εαδ ηκθ Πζκτηαλξκ νπάλξαθ εδδδεκέ εαθσθεμ ΰδ‘ ανησ ηκ «αδέεβηα». Σκ Ώλξαέκ ΚλΪηκμ εέξε απσζνηκ δδεαέπηα θα επδίΪζζεδ ζηκνμ πκζέηεμ ηκν θα παθηλετκθηαδ εαδ ηδηπλκτζε σζκνμ δεθ παθηλετκθηαθ ά αλΰκτζαθ θα παθηλενηκτθ ά Ϋεαθαθ «εαεσ – εαεσ εαηΪ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΚλΪηκνμ, ίΫίαδα – ΰΪηκ». Ο Αδκθτζζδκμ Ώζδεαλθαζζετμ πκν εέξε ειεηΪζεδ ηα αλξαέα ξλκθδεΪ ηβμ Ρυηβμ, ζΫεδ (IX, 22) σηδ αθαεΪζνοε Ϋθαθ παζαδσ θσηκ πκν νπκξλΫπθε ηκνμ θΫκνμ θα παθηλετκθηαδ. Σα έδδα ζΫεδ εδ κ ΚδεΫλπθαμ (De legibus, 3, 2) εδ κ Πκζνδετεβμ (3, 48: «ἤζαθ εαὶ ἀΰαηίκν δίεαδ πκζζαξκῦ εαὶ ὀοδΰαηίκν εαὶ εαεκΰαηίκν ἐθ Λαεεδαίηκζδ» = Οδ Ώλξαέκδ παληδΪηεμ εέξαθ ηβθ «γξαθήλ αγακίνπ», δβζαδά ηβθ εαηαΰΰεζέα ηε ηβθ κπκέα κ αθτπαθηλκμ δδεαασηαθ δβησζδα επεδδά δεθ παθηλετηβεε (δίθε αγακίνπ), επεδδά Ϊλΰβζε (!!) θα παθηλενηεέ (δίθε νςηγακίνπ), αεσηα εαδ δδσηδ παθηλετηβεε αηαέλδαζηα (δίθε θαθνγακίνπ)) ΰδα ηδμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ). ηβ Ρυηβ, ηε απσθαζβ ηκν ηδηβηά επΫίαζζαθ πλσζηδηκ ζηκνμ Ϊΰαηκνμ (ΐαζΫλδκμ ΜΪιδηκμ, 2, 9˙ Ώ. ΓΫζζδκμ, 1, 6 & 2, 15). «ΚαηΪ ηκθ ξεδηυθα κδ Ϊλξκθηεμ δδΫηαζζκθ ηκνμ αΰΪηκνμ θα πελδΫλξπθηαδ ΰνηθκέ ενεζδευμ ηβθ αΰκλΪθ, ανηκέ δε, εαγ‘ σθ ξλσθκθ πελδ-
εθΫλκθηκ, απάΰΰεζζκθ ηλαΰκνδκτθηεμ Ϋθ πκέβηα, ηκ κπκέκθ εέξε εαηαζεεναζγά δδα ηβθ δδδεάθ ηπθ πελέπηπζδθ, σηδ δβζαδά δδεαέπμ νπκίΪζζκθηαδ εδμ ανηάθ ηβθ ηδηπλέαθ, δδσηδ επδδεδεθτκνθ αθνπαεκάθ εδμ ηκνμ θσηκνμ ηβμ παηλέδκμ. Βπέζβμ κδ Ϊΰαηκδ εέξκθ απκζηελβγά ηπθ ηδηβηδευθ δδαελέζεπθ εαδ ηπθ πελδπκδάζεπθ, ηαμ κπκέαμ κδ θΫκδ εζνθάγδακθ θα πλκζθΫλκνθ εδμ ηκνμ ηεΰαζτηελκνμ ηπθ εαηΪ ηβθ βζδεέαθ» (Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, 15). ΦνζδεΪ, κ ζσΰκμ πκν ηκ Ώλξαέκ ΚλΪηκμ ηδηπλκτζε ηβθ επδζκΰά θα ηΫθεδμ αθτπαθηλκμ δεθ άηαθ ηεηαθνζδεσμ κτηε απσ «αΰΪπβ ΰδα ηβ απά εαδ... ηβ Φτζβ», αζζΪ εικνζδαζηδεσμ. Μεηαιτ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ άηαθ ζείαζησμ κ γεζησμ ηκν ΰΪηκν εαδ εέξε ξαλαεηάλα γλβζεενηδεσ. ΠλκζγΫηκθηαθ ζ' ανησθ εαδ β πελδεζεεηηΫθβ ζεκπδησηβηα ΰδα ηβθ απσεηβζβ δζσίδαμ εαδ πδζηάμ κδεκθσηκν ΰδα δδαξεέλδζβ ηκν ζπδηδκτ. νθαδζγβηαηδεκέ ζσΰκδ ΰδα ηβθ εεζκΰά ζνατΰκν εέξαθ δενηελετκνζα αιέα. εκπσμ ηκν ΰΪηκν πλυηκμ εαδ ετλδκμ άηαθ β δβηδκνλΰέα ηΫεθπθ. Ο Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ δδΫζπζεθ Ϋεθλαζδθ εαηΪ ηκνμ ΰΪηκνμ ηπθ αλξαέπθ. Ο παηάλ παλαδέδπθ ηβθ γνΰαηΫλα ηκν, Ϋζεΰε· «Παέδπθ επ' αλσηπ ΰθβζέπθ δδδπηέ ζκδ ΰε ηβθ εηανηκτ γνΰαηΫλα» (Κζάηβ, ηξσκαηείο, 11, 23. ΐ 7, 358, 17-18), δβζαδά «ζκν δέθπ ηβθ εσλβ ηκν ΰδα θα ζκν εΪθεδ ΰθάζδα (θσηδηα) παδδδΪ». ΥαλαεηβλδζηδεΪ ΰδΪ ηκνμ παληδΪηεμ ζΫεδ κ Ξεθκθυθηαμ σηδ ΰθυηκθαμ ηκν ΰΪηκν άηαθ ηκ «ζνηθέλκθ ηῆ εΰκθίᾳ» (ζνηθΫλκθ ΰδα εαζκτμ απκΰσθκνμ)». Ο Ϋλπηαμ ζκδπσθ δεθ εέξε εαηηέα ζβηαζέα ζηβθ επδζκΰά ζνατΰκν. Πσζκ αθσβηβ – αζζΪ εαδ αθαελδίάμ – εέθαδ ζκδπσθ β αθηέζηκδξβ εαηβΰκλέα ηπθ αλξαδκζαηλυθ εθαθηέκθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Ώθηέ θα εκδηΪικνθ ηα ξΪζδα ηκν Πκζνγερζηκτ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, ίΰΪακνθ εαδ ΰζυζζα απσ πΪθπ. 94g ΒΛΒΤΘΒΡΔ ΒΠΕΛΟΓΔ ΏΝΣΡΏ; Σδ ΰδθσηαθ σηπμ αθαθκλδεΪ ηε ηβθ επδζκΰά ηκν ζνατΰκν ηβμ εκπΫζαμ; Μάππμ β δδαδδεαζέα άηαθ δδαθκλεηδεά απσ ανηά ηβμ ξλδζηδαθδεάμ επκξάμ – ηβμ ηΫξλδ πλσζθαηα αΰλκηδεάμ εζζβθδεάμ εκδθπθέαμ – εαδ ακτζαθ ζε Ϋθαθ «παλΪδεδζκ εζενγελέαμ» κδ αθτπαθηλεμ; «ΠΪληε ΰδ‘ Ϊθηλα ζαμ ανησθ πκν γΫζκνθ κδ ΰκθεέμ ζαμ» ΝανηΪξδκμ ζηκθ ηκίαέκ, ζηέξ. 12 ηπθ Γακηθψλ Παξαγγεικάησλ. Βθυ κ ΠζΪηπθαμ ζΫεδ (Νφκνη 774e): «ηκ δδεαέπηα Ϋΰενλβμ ηθβζηεέαμ αθάεεδ ζηκθ παηΫλα ηβμ θτθβμ. Ώεκζκνγεέ κ παππκτμ εαδ ζηβ ζνθΫξεδα ηα αδΫλθδα ηβμ απσ ηκθ έδδκ παηΫλα. Ώθ δε αεδ εαθΫθαμ, ηκ δδεαέπηα ανησ ηεηαίδίΪαεηαδ ζηβθ κδεκΰΫθεδα ηβμ ηβηΫλαμ, ηε ηβθ έδδα ζεδλΪ. ηβθ απέγαθβ πελέπηπζβ πκν δεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ απσ ηκνμ παλαπΪθπ, ηκ γΫηα αθαζαηίΪθκνθ κδ πδκ ζηεκέ ζνΰΰεθεέμ ηε ηκνμ επέηλκπκνμ ηβμ εκπΫζαμ», ιεεαγαλέακθηαμ ηδ γα πεδ πζαηπθδεά «δζσηβηα» ηπθ θτζπθ. Να εαδ ηδ γα Ϋζεΰε Ϋθαμ ζκΰδεσμ Πκζνγερζηάμ ηβμ αλξαδσηβηαμ ζηβ ΰνθαέεα ηκν: «ΚαηΪζαίεμ, ΰνθαέεα, ηυλα ΰδαηέ ζε παθηλετηβεα εαδ ΰδαηέ κδ ΰκθεέμ ζκν ζε Ϋδπζαθ ζε ηΫθα; Αεθ εέξαηε πλσίζβηα, κτηε εΰυ κτηε ζν θα ίλκτηε εΪπκδκθ θα εκδηβγκτηε, ανησ εέθαδ πλκθαθΫμ. ΏζζΪ ηεηΪ απσ ζεΫοβ, εΰυ ΰδα ζκΰαλδαζησ ηκν εαδ κδ ΰκθεέμ ζκν ΰδα δδεσ ζκν ζκΰαλδαζησ, ΰδα ηκθ εαζτηελκ ζτθηλκθκ πκν ηπκλκτζαηε θα ίλκτηε ΰδα ηκ ζπέηδ ηαμ εαδ ηα παδδδΪ ηαμ, εΰυ δδΪζεια εζΫθα εαδ κδ ΰκθεέμ ζκν, σππμ θαέθεηαδ, εηΫθα, αθΪηεζα ζηκνμ πδκ πδγαθκτμ» (Ξεθκθυθηα, Οηθνλνκηθφο, 7, 10-11). ΐζΫπκνηε ηβθ αθηέγεζβ αθΪηεζα ζηβθ «νπΫλζαηπλβ Κζαζζδεά Ώλξαδσηβηα», ηβμ κπκέαμ κδ εεπλσζππκδ ζνθδζηκτζαθ β ΰνθαέεα θα παθηλετεηαδ σπκδκθ γΫζκνθ κδ ΰκθεέμ, εαδ ζηκθ Υλδζηδαθδζησ ηβμ Σκνλεκελαηέαμ, πκν ηε ηκθ ΚκζηΪ ηκθ Ώδηπζσ απαΰκλετεδ ηβθ ηΫζεζβ ΰΪηκν, αθ β εκπΫζα δδαθπθάζεδ. ΣΫζκμ, ζηβθ Ώλξαδσηβηα κδ ΰνθαέεεμ παθηλετκθηαθ ζε βζδεέα 14 εηυθ (Ξεθκθυθηα, Οηθνλνκηθφο, 7, 5) ά εαδ 12 (Νφκνη ηεο Γφξηπλαο, 12, 17-19). «Δ Octavia εαδ β Ώΰλδππέθα παηλετηβεαθ ζηα 11 εαδ 12, β ΰνθαέεα ηκν Κκνδθηδζδαθκτ ηκτ ΰΫθθβζε ΰδκ σηαθ άηαθ 13· κ ΣΪεδηκμ παθηλετηβεε Ϋθα εκλέηζδ 13 ξλκθυθ ε.κ.ε. (...) Ο Έζζβθαμ δζηκλδεσμ Πζκτηαλξκμ αθΫθελε σηδ κδ Ρπηαέκδ "Ϋδδθαθ ηα εκλέηζδα ηκνμ ΰδα ΰΪηκ σηαθ ανηΪ άηαθ 12 εηυθ ά εαδ ηδελσηελα. Ο Αέπθ ΚΪζζδκμ ζνηθπθεέ: "Σα εκλέηζδα γεπλκτθηαδ ... ππμ θηΪθκνθ ζε βζδεέα ΰΪηκν σηαθ εζεέζκνθ ηα 12» (Rodney Stark, The Rise of Christianity: A Sociologist Reconsiders History, Princeton, 1996, p. 105). ηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ ηπθ ηλδυθ πλυηπθ αδυθπθ ηκ πκζκζησ εκλδηζδυθ πκν παθηλετκθηαθ ζε βζδεέα εΪηπ ηπθ 13 – ζτηθπθα ηε αθαεαζνθγεέζεμ επδΰλαθΫμ – άηαθ 20%, εθυ ηκ
αθηέζηκδξκ ηπθ Υλδζηδαθυθ 7%. Σκ πκζκζησ ηπθ εκλδηζδυθ πκν παθηλετηβεαθ ηεηαιτ 13-14 άηαθ 24% ζηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ εαδ 13% ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Σκ πκζκζησ ηπθ εκλδηζδυθ πκν παθηλετηβεαθ ζηα 15-17 άηαθ 19% ζηκνμ ΒδδπζκζΪηλεμ εαδ 32% ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Σκ πκζκζησ ηπθ εκλδηζδυθ πκν παθηλετηβεαθ απ‘ ηα 18 εαδ ηεηΪ άηαθ 37% ζηα εκλέηζδα Βδδπζκζαηλυθ εαδ 48% ζηα εκλέηζδα Υλδζηδαθυθ (Rodney Stark, The Rise of Christianity: A Sociologist Reconsiders History,Princeton, 1996, p. 107). Φαέθεηαδ β δδαθκλΪ. ΜδζΪηε ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ΰδα παδδκθδζέα, παλσηκδα ηε ηβθ αθηέζηκδξβ παδδκθδζέα ηδελυθ αΰκλδυθ. βηαθηδεά ζεπηκηΫλεδα: σηαθ β θεσθνηθβ Ϋηπαδθε ζηκ ζπέηδ ηκν ΰαηπλκτ, ηβμ Ϋλδξθαθ εαλτδδα εαδ ιελΪ ζτεα ζηκ εεθΪζδ, σππμ αελδίυμ ζηκνμ θεκαπκεηβγΫθηεμ δκτζκνμ, σηαθ ηκνμ Ϋηπαααθ ζηκ ζπέηδ (Robert Flaceliére, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 85). 94h ΒΞΒΤΣΒΛΕΜΟ ΣΧΝ ΜΟΕΥΏΛΕΑΧΝ - ΜΒΡΕΚΔ ΏΣΕΜΧΡΔΕΏ ΣΧΝ ΜΟΕΥΧΝ ΒΪθ Ϋθα ηκδξενσηεθκ αενΰΪλδ ζνζζαηίαθσηαθ επΪθπ ζηβθ πλΪιβ, ησηε επδηλεπσηαθ αεσηβ εαδ β γαθΪηπζβ ηκν ηκδξκτ. Ώνηά β ανζηβλά πκδθά πλκίζεπσηαθ αεσηβ εαδ απσ ηκ θκηδεσ ευδδεα ηκν ΑλΪεκθηκμ ηκν ηΫζκνμ ηκν 7κν αδ. ΜΪζδζηα εαηΪ ηκθ 4κ π.Υ. αδυθα πλΫπεδ β γαθΪηπζβ ηκν ηκδξκτ απσ ηκθ γδΰηΫθκ ζτανΰκ θα άηαθ αεσηβ ησζκ απκδεεηά, υζηε ηκ αγβθαρεσ δέεαδκ ανηάθ εδδδεΪ ηβθ πελέπηπζβ ειαεκζκνγκτζε θα ηβθ πλκίζΫπεδ ζνθΫξεδα (ΏλδζηκηΫζβ, Αζελαίσλ Πνιηηεία, 57, 3). Δ ηκδξενσηεθβ ΰνθαέεα εαηΪ ηκθ θσηκ Ϋπλεπε θα απκπεηθγεέ (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ.54). ΓλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ ΰδα ηβθ δδαπσηπενζβ ηπθ ηκδξαζέδπθ αλξαέπθ Παΰαθδζηλδυθ, σηδ ηβθ ηκδξαζέδα ηβθ Ϋίαααθ πΪθπ ζε ζέγκ υζηε θα ηβθ δεδ σζβ β πσζβ, εαδ ηεηΪ ηβθ αθΫίαααθ πΪθπ ζε Ϋθα ΰαρδκτλδ εαδ ηβ δδαπσηπεναθ ζε σζβ ηβθ πσζβ, ενεζδεΪ. ΜεηΪ, β πκηπά επΫζηλεθε ζηβθ αλξδεά γΫζβ εαδ πΪζδ ηβθ Ϋδεδξθαθ ζε σζκ ηκθ εσζηκ. Ώπσ ηκ ζβηεέκ ανησ εαδ ΰδα σζβ ηβμ ηβ απά, β ηκδξαζέδα Παΰαθέζηλδα γεπλκτθηαθ «Ϊηδηβ» εαδ ηβθ απκεαζκτζαθ «ΟθκίΪηδθ», επεδδά ηβθ δδαπσηπενζαθ πΪθπ ζε ΰΪδδαλκ (Διιελ, η. 2): «ηθ ΰνθαδεθ ηὴθ ἐπὶ ηκδξείᾳ ζβθγεῖζαθ ἀΰάΰκθηεμ εἰμ ἀΰκλὰθ, ἐπὶ ζίγκθ ηδθὸμ ἐηθαθῆ πᾶζδ εαγίζηαζαθ˙ εἶηα κὕηπμ ἀθείίίαακθ ἐπὶ ὄθκν εαὶ ηὴθ πόζδθ εύεζῳ πελδαξγεῖζαθ ἔδεδ πάζδθ ἐπὶ ηὸθ αηὸθ ζίγκθ εαηαζηθαδ, εαὶ ηὸ ζκδπὸθ ἄηδηκθ δδαηεζεῖθ, θκίάηδθ πλκζαΰκλενκηέθβθ» (Θ.ΐ. ΐεθδαΫζκν, Πεξί ηνπ ηδησηηθνχ βίνπ ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, α' Ϋεδκζβ Ώγάθαδ 1873, επαθΫεδ. Αβηδκνλΰέα, ζ.45). ΒπδπζΫκθ, κδ θσηκδ ηάμ απαΰσλεναθ θα ηπαέθεδ ζηα δβηκηεζά δελΪ, ΰδα θα ηβ δδαθγεέλεδ ηδμ αθαηΪληβηεμ ΰνθαέεεμ, ζνθαθαζηλεθσηεθβ ηε ανηΫμ. Άηδηκμ άηαθ εαδ σπκδκμ ζνΰεαηκδεκτζε πζΫκθ ηααέ ηβμ (Αβη. Καηά Νεαίξ., 1, 1374). «[κ θσηκμ] απαΰκλετεδ εδμ ηβθ ΰνθαέεα πκν γα απεεαζτπηεηκ σηδ εηκδξετγβ, θα θκλά εκζηάηαηα, εαδ θα παλαεκζκνγά ηαμ δβησζδαμ δελκπλαιέαμ, δδα θα ηβ δδαγθεέλβ εαδ ηαμ ηδηέαμ ΰνθαέεαμ, αθαηδΰθνσηεθβ ηααέ ηπθ. Ώθ δε θκλΫζβ εκζηάηαηα ά ηεηαίά εδμ ηκθ θασθ, επδηλΫπεηαδ ζηκθ εαγΫθα θα ηβμ πεηΪεδ ηα εκζηάηαηα εαδ θα ηδμ ζξέαβ ηα λκτξα εαδ θα ηβθ εηνπΪ εαδ ησθκθ δεθ δέδβ δδεαδπηα θα ηβθ ζεκηυζκνθ ά θα ηβθ ζαεαηΫοκνθ. Έηζδ αηδηΪαεδ ανηκτ ηκν εέδκνμ ηδμ ΰνθαέεεμ εαδ εΪηθεδ ηκθ ίέκθ ηπθ αίέπηκ» (Ώδζξέθβ, Καηά Σηκάξρνπ, 183). «Σκθ ηΫηαληκ αδυθα πκζζκέ Ώγβθαέκδ εέξαθ ηδα παζζαεά, ξπλέμ ΰδ‘ ανησ θα Ϋξκνθ δδυιεδ ηβ θσηδηβ ΰνθαέεα ηκνμ» (Robert Flaceliére, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 97). ΠλΪΰηα εθηεζυμ θνζδεσ ΰδα ηκθ Παΰαθδζησ, αθκτ κ Ώλξαέκμ ΓκληπΪμ, κ Αέαμ, δεθ Ϊθβζε ζτανΰκ ΰδα ζτανΰκ, δέθκθηαμ «ηκ εαζσ παλΪδεδΰηα»: «Μδα θδζεθΪδα δεθ εέθαδ πΪθηα πδκ αιδαΰΪπβηβ απσ ηδα ζτανΰκ; Καδ ίΫίαδα εέθαδ εαδ νπΪλξεδ Ϋθαμ ζκίαλσμ ζσΰκμ ΰδ‘ ανησ. ζκ εδ αθ δεθ ζ‘ αλΫζεδ β ΰνθαέεα ζκν, κ θσηκμ ζ‘ αθαΰεΪαεδ θα ηβθ ελαηάζεδμ εκθηΪ ζκν. Δ θδζεθΪδα, αθηέγεηα, ιΫλεδ ππμ δε δΫθεηαδ ηααέ ηβμ Ϋθαμ ελαζηάμ, παλΪ ηκθΪξα αθ ηκθ θλκθηέαεδ» (Άηθδμ ζηκθ Ώγβθαέκ, 13, 559a). Ο δζξνλδζησμ σηδ θαδ ηεθ ζηβθ Ώγάθα απαΰκλενσηαθ β ηκδξεέα, αζζΪ ζηβθ πΪληβ σξδ, εέθαδ αίΪζδηκμ, δδσηδ, σππμ εέπαηε, Ϋξκνηε πελδπηυζεδμ ίαζδζΫπθ πκν εεγλκθέζηβεαθ (ά ηκνμ αλθάγβεαθ θα ηκνμ δυζκνθ ηκ γλσθκ) απζυμ επεδδά κδ παληδΪηεμ νπκοδΪακθηαθ σηδ δεθ εέθαδ «ΰθάζδα ηΫεθα» ηκν παηΫλα ηβμ ηΪ-
θαμ ηκνμ. Κδ επδπζΫκθ α‘) β ζνθετλεζβ ηδαμ ΰνθαέεαμ ηε Ϊζζκθ Ϊθδλα ΰδθσηαθ ησθκ Ϋπεδηα απσ αέηβζβ ηκν Ϊθηλα πλκμ ηκθ ζτανΰσ ηβμ εαδ ζνΰεαηΪγεζβ ηκν ζνατΰκν, εαδ ί‘) κ ζεκπσμ εαδ ηκ πθετηα ηβμ λάηλαμ ανηάμ άηαθ σξδ ηα αθγλυπδθα δδεαδυηαηα ηπθ ΰνθαδευθ, αζζΪ β ενΰκθδεά εαδ β ατιβζβ ηκν πζβγνζηκτ. Καδ ζηκ εΪηπ εΪηπ κ ζσΰκμ πκν κδ παληδΪηδζζεμ άηαθ ζδΰσηελκ νπκηαΰηΫθεμ δεθ άηαθ επεδδά ηδμ γεπλκτζαθ δζσηδηεμ ηε ηκνμ Ϊθηλεμ (ησηε γα ηδμ Ϋδδθαθ εαδ αιδυηαηα), αζζΪ επεδδά ηδμ πλκσλδααθ θα ΰέθκνθ εαζΫμ παδδκηβξαθΫμ πκζεηδζηυθ. Ο ΑβηκζγΫθβμ ζηκθ Καηά Νεαίξαο ζσΰκ ηκν (Λσΰκμ 49, 122. Οratκηes Attici, Ϋεδ.1850, ζ. 931) ζΫΰεδ: «Σαμ ηεθ ΰαλ εηαέλαμ βδκθάμ Ϋθεεεθ Ϋξκηεθ, ηαμ δε παζζαεΪμ ηβμ εαγ' βηΫλαθ γελαπεέαμ ηκν ζυηαηκμ, ηαμ δε ΰνθαέεαμ ηκν παδδκπκδεέζγαδ ΰθβζέπμ εαδ ηπθ Ϋθδκθ θτζαεα πδζηάθ Ϋξεδθ». Αβζαδά: «Σδμ ηΫθ εηαέλεμ ηδμ Ϋξκνηε ΰδα βδκθά, ηδμ παζζαεέδεμ ΰδα θα εινπβλεηκτθ ηκ ζυηα ηαμ εαγβηελδθΪ, ηδμ δε ζνατΰκνμ ΰδα θα ηεεθκπκδκτθ ΰθάζδκνμ απκΰσθκνμ εαδ θα εέθαδ πδζηκέ θτζαεεμ ηπθ ζπδηδυθ ηαμ». «ηαθ β θσηδηβ ΰνθαέεα ΰέθεδ αθνπσθκλβ, ηκ εαζτηελκ πκν Ϋξεδ θα εΪηβ εαθεέμ δεθ εέθαδ θα πΪλεδ ΰδα ζτθηλκθκ ηδα Ώίλσηκθκθ απσ ηβ ΘλΪεβ ά ηδα ΐαεξέδα απσ ηβ Μέζβηκ, ξπλέμ εΰΰτβζβ, αζζΪ αΰκλΪακθηΪμ ηεμ εαδ ζεκλπέακθηαμ εαλτδδα επΪθπ ζηα εεθΪζδα ηκνμ;» ΰλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ (Δξσηηθφο, 753d).Χμ απκηΫζεζηα: «Οζ εθθδκζημί βάιμζ δεκ ήηακ ηαευθμο βυκζιμζ ΰδα δτκ ζσΰκνμ: κ ζτανΰκμ δεαθκπκδκτζε ετεκζα εδ Ϋιπ απσ ηκ ζπέηδ ηκν ηκ ζεικναζδεσ ηκν Ϋθζηδεηκ εαδ δετηελκθ θκίσηαθ απσ θηυξεδα εαδ εΰπδζησ θα Ϋξκνθ εαδ θΫα ζησηαηα θα γλΫοκνθ» (Robert Flaceliére, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 100). Χμ απκηΫζεζηα: ξΪλβ ζηβθ ζεικναζδεά αδδαθκλέα ηκν πκζνγερζηά ζνατΰκν πλκμ ηβ ζτανΰκ ζσΰπ ηβμ εαηπηελσηβηαμ ηβμ ΰνθαέεαμ εαδ ξΪλβ ζηδμ απκγΫζεδμ ίλεθυθ, κ πζβγνζησμ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ ηεδπθσηαθ ζνθεξυμ εαδ κδ Ώλξαέκδ Ρπηαέκδ ετεκζα ηβθ εαηΫεηβζαθ. Ώμ εέθαδ εαζΪ κ ηκδξσμ Αέαμ πκν ετξεηαδ «νπΫλ ηβμ ηπθ ενλέπθ Ρπηαέπθ αδπθέκν αλξάμ». 94i ΑΕΏΓΤΓΕΟ ΓΕΏ ΣΔ ΓΤΝΏΕΚΏ ΣΔ ΏΡΥΏΕΟΣΔΣΏ Έθαμ Ϊθδλαμ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ Ϋξεδ πΪθηα ηκ δδεαέπηα θα δδυιεδ ηβ ΰνθαέεα ηκν, εαδ σηαθ αεσηβ δεθ Ϋξεδ ηέπκηε (ηκδξεέα, αθδεαθσηβηα) θα ηβθ εαηβΰκλάζεδ, αεσηα εδ εθυ ανηά εέθαδ ζε εΰενηκζτθβ. Ώπζυμ πλΫπεδ θα επδζηλΫοεδ πέζπ εαδ ηβθ πλκέεα ηβμ, ηβθ κπκέα ηκτ Ϋδπζαθ κδ ΰκθεέμ ηβμ. Ώνηά άηαθ β ηκθαδδεά νπκξλΫπζά ηκν. Δ ΰνθαέεα επέζβμ Ϋξεδ ηνπδεΪ δδεαέπηα θα αβηάζεδ δδαατΰδκ, σξδ σηπμ ΰδα ηκδξεέα (δδσηδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ γεπλκτζαθ ππμ ησθκ κ Ϊθηλαμ Ϋξεδ ηΫηκδκν εέδκνμ εζενγελέα), αζζΪ π.ξ. ζε πελδπηυζεδμ ινζκδαληκτ εαδ ΰεθδεΪ Ϊζξβηβμ ζνηπελδθκλΪμ πλκμ ανηάθ. ηπμ ζηβθ πλΪιβ αθεθσμ Ϋπλεπε θα απκδεδξγκτθ κδ εαηβΰκλέεμ ανηΫμ – πλΪΰηα δτζεκζκ, αθκτ ζέΰκδ Ϋίζεπαθ ηβ ΰνθαέεα – αθεηΫλκν β εκδθά ΰθυηβ ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ δεθ πκζνεεηδηκτζε ηδμ ΰνθαέεεμ πκν ξυλδζαθ ηε ανησθ ηκθ ηλσπκ απσ ηκθ Ϊθηλα ηκνμ. «Δ Μάδεδα πκν κ Βνλδπέδβμ ηβθ ίΪαεδ θα ηδζΪ ζαθ ηδα Ώγβθαέα ηβμ επκξάμ ηκν, εεθλΪαεδ ηβθ εκδθά ΰθυηβ πκν ζΫεδ παλαζηαηδεΪ. "Να αθάζκνθ ηκθ Ϊθηλα ηκνμ δεθ εέθαδ πκζτ ηδηβηδεσ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ εαδ δεθ ηκνμ επδηλΫπεηαδ θα ηκθ δδυικνθ" (Βνλδπέδβ, Μήδεηα, ζη. 236-237» (Robert Flaceliére, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 87-88). «Ώθ κ Ϊθδλαμ άγεζε θα δδαζτζεδ ηκ ΰΪηκ, Ϋπλεπε απζυμ θα ηκ αβηάζεδ ηπλκζηΪ ζε δτκ ηΪληνλεμ (Λνζ., 14, 28)» (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 55). ΚΪηδ ζαθ δζζαηδεσ δδαατΰδκ, δβζαδά. «Ώθ β ΰνθαέεα άγεζε ηκ δδαατΰδκ, ανηά ηπκλκτζε θα ηκ εαηαΰΰεέζεδ ζηκθ Ϊλξκθηα» (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 55) Καδ θα απκδεέιεδ σηδ δεθ εέθαδ εζΫθαθηαμ, επεδδά αβηΪ δδαατΰδκ. Σκ ΰδαηέ ηκ ειβΰκτηε παλαεΪηπ. Δ πλκέεα άηαθ Ϋθα εέδκμ εΰΰτβζβμ, υζηε θα ηβθ πλκξπλάζεδ κ Ϊθηλαμ ζε δδαατΰδκ ξΪθκθηαμ Ϋηζδ ηβθ πλκέεα ηβμ ΰνθαέεαμ ηκν, αζζΪ εαδ θα δδαγΫηεδ β ΰνθαέεα πσλκνμ ΰδα θα αάζεδ, εΪθ ηβ ξυλδαε κ ζτανΰσμ ηβμ. ηπμ, ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ β δδααενΰηΫθβ δεθ απκεηκτζε ηκ δδεαέπηα, ηεηΪ ηκ δδαατΰδκ, θα δδαξεδλέαεηαδ σππμ γΫζεδ ηβθ πλκέεα-πελδκνζέα ηβμ: «ΚαηΪ ηκ δδαατΰδκ ά ηβ ξβλεέα Ϋπλεπε θα παλαδκγεέ β πλκέεα ζε εεέθκθ, κ κπκέκμ γα θλσθηδαε ζηκ ειάμ ηβ ΰνθαέεα. Κδ ανησμ άηαθ ά β παηλδεά κδεκΰΫθεδα ά ηα έδδα ηα
παδδδΪ ηβμ» (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 57). «Δ πλκέεα ηβμ ΰνθαέεαμ αθάεε κζκεζβλπηδεΪ ζηκ ζτανΰκ, κ κπκέκμ αζεκτζε ζηβθ πκλδευαπελδκνζέα σξδ απζυμ ηα δδεαδυηαηα δδαξεδλδζηά αζζΪ ηα δδεαδυηαηα δδδκεηάηβ. ζα σζα ητξαδθε θα απκεηάζεδβ ΰνθαέεα εαηΪ ηκ δδΪζηβηα ηκν ΰΪηκν ηβμ, πάΰαδθαθ ζηα ξΫλδα ηκν ζνατΰκν» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 142). ΒπδπζΫκθ, «ΒΪθ κ ζτανΰκμ εαηαδαπαθκτζε ηβθ πελδκνζέα, εέηε απσ θηαέιδηκ εέηε σξδ, β ζτανΰκμ παλΫηεθε Ϊπκλβ, ζε πελέπηπζβ πκν δεθ ηβθ Ϋπαδλθαθ ηααέ ηκνμ κδ ζνΰΰεθεέμ ηβμ (Εζ., 8, 35)» (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 58). Οτηε ΰΪηα κτηε αβηδΪ, δβζαδά. ζκ ΰδα ηβθ ηνπδεά δνθαησηβηα θα αβηάζεδ δδαατΰδκ, κ Πζκτηαλξκμ (Αιθηβηάδεο, 8), αθκτ αθαθΫλεδ σηδ σηαθ β ΰνθαέεα ηκν ΏζεδίδΪδβ πάΰε ζηκθ Ϊλξκθηα εαηαγΫηκθηαμ αέηβζβ δδαανΰέκν – «Βπεδδά κ ΏζεδίδΪδβμ ειαεκζκνγκτζε θα αδδαθκλά εαδ θα αεκζαζηαέθβ» – κ Ϊθηλαμ ηβμ πάΰε εδ ανησμ ζηκθ Ϊλξκθηα, «ηβθ Ϊλπαιε εαδ απάζγε ηεηαθΫλκθηαμ ανηάθ δδα ηΫζκν ηβμ αΰκλΪ εδμ ηβθ κδεέαθ ηκν, ξπλέμ θα ηκζηάζεδ θα εθαθηδπγά ά θα ηβθ πΪλβ εαθεέμ απσ ηα ξΫλδα (...)». Δ πλΪιβ ηκν ανηά «δεθ εγεπλάγβ κτηε παλΪθκηκμ κτηε απΪθγλππκμ. Φαίκεηαζ ιάθζζηα υηζ μ κυιμξ δζα ημφημ απαζημφζε κα πανμοζζάγεηαζ δ πςνζγμιέκδ βοκαίηα αοημπνμζχπςξ ζημκ άνπμκηα, βζα κα πανέπεηαζ ζημκ άκδνα δ εοηαζνία κα ζοιαζαάγεηαζ ηαζ κα ηδκ παίνκεζ πάθζ». Αβζαδά άηαθ ηδα παλπδέα δνθαησηβηαμ αέηβζβμ δδαανΰέκν. Σδ δδαατΰδκ Ϊζζπζηε ηπκλκτζε θα αβηάζεδ Ϋθα δεεαηεηλΪξλκθκ ά δεεαειΪξλκθκ εκλδηζΪεδ εζεδζηΫθκ ζηκθ ΰνθαδεπθέηβ ηκν απ‘ ηβ ΰΫθθβζά ηκν; 94j Ο ΔΞΔΤΣΔΛΗΜΟ ΣΖ ΑΡΥΑΗΑ ΓΤΝΑΗΚΑ «τηθπθα ηε ηα Ϋγδηα πκν ηΪμ παλαδέδκνθ κ ηλΪίπθ, κ Δλσδκηκμ εαδ κ Λκνεδαθσμ, β εΪγε ΰνθαέεα Ϋπλεπε θα εαγέζεδ ζηκθ πελέίκζκ ηκν θακτ εαδ θα δκγεέ ελπηδεΪ ζηκθ εαγΫθα πκν γα ηβμ Ϋλλδξθε ζηβθ πκδδΪ Ϋθα θσηδζηα, αθειΪληβηα απσ ηβθ αιέα ηκν, ηδα εδ επλσεεδηκ θα παθηλενηεέ εαδ παλαίέααε ηβθ εθηκζά ηβμ γεΪμ πκν σλδαε σηδ εΪγε ΰνθαέεα πλΫπεδ θα εέθαδ ζηβ δδΪγεζβ σζπθ ξΪλδθ ηβμ ΰκθδησηβηαμ. Οδ πλαδσηελεμ ΰνθαέεεμ θνζδεΪ εαδ δδαζΫΰκθηαθ αηΫζπμ, πελέηεθαθ σηπμ Ϊζζεμ ηλέα εαδ ηΫζζελα ξλσθδα εαδ δεθ ηπκλκτζαθ θα ζβεπγκτθ πλδθ ανηά β πλΪιβ ζνθηεζεζηεέ» (Λ. ΓπΰλΪθκν, Απφ ηε Μεδεηα ζηε ηαρηνπνπηα˙ ε ηζηνξία ηνπ θαιινχ, εεδ. ΏζειΪθδλεδα, ζ. 115). ΏνηΪ ηαληνλεέ κ Λκνεδαθσμ πμ ανησπηβμ. ΛΫεδ (Πεξί ηεο πξίεο Θενχ, 6):«ηβθ επσηεθβ ηΫλα [κδ ζΪηλεδμ ηβμ ΏζηΪληβμ] ινλέακνθ ηα εεθΪζδα ηκνμ ζαθ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ. Καδ σζεμ ΰνθαέεεμ αλθκτθηαδ θα ινλδζηκτθ ηδηπλκτθηαδ πμ ειάμ: νπκξλευθκθηαδ θα δυζκνθ ηβθ κηκλθδΪ ηκνμ ΰδα ηδα βηΫλα˙ αζζΪ β πλκζθκλΪ εέθαδ ΰδα σζκνμ ηκνμ ιΫθκνμ εαδ β πζβλπηά ηβμ Ϋεδκζάμ ηκνμ εέθαδ πλκζθκλΪ ζηβθ Ώθλκδέηβ». Ο Δλσδκηκμ ΰλΪθεδ (1, 199): «ΚΪγε θησπδα ΰνθαέεα Ϋξεδ νπκξλΫπζβ θα εαγέζεδ ζηκ θασ ηβμ Ώθλκδέηβμ εαδ ηδα θκλΪ ζηβ απά ηβμ θα εκδηβγεέ η‘ Ϋθαθ ιΫθκ Ϊθηλα. ΠκζζΫμ πκν δεθ εαηαδΫξκθηαδ θα Ϋλξκθηαδ ζ‘ επαθά ηε ηδμ αΪζζεμ, επεδδά ειαδηέαμ ηκν πζκτηκν ηκνμ Ϋξκνθ ζβευζεδ ητηβ, πβΰαέθκνθ ζηκ θασ ηΫζα ζε εζεδζηΫμ Ϊηαιεμ, εθυ πέζπ ηκνμ αεκζκνγεέ ηεΰΪζβ ζνθκδεέα. Οδ πελδζζσηελεμ σηπμ εθελΰκτθ Ϋηζδ, σππμ γα ππ. ΜΫζα ζηκθ θασ ηβμ Ώθλκδέηβμ εΪγκθηαδ πκζζΫμ ΰνθαέεεμ η‘ Ϋθα ζηεθΪθδ απσ εζπζηΫμ ζηα εεθΪζδα. Άζζεμ πΪθε εδ Ϊζζεμ θετΰκνθ. ΏθΪηεζα απ‘ ηδμ ΰνθαέεεμ ανηΫμ νπΪλξκνθ έζδα πελΪζηαηα πλκμ σζεμ ηδμ εαηενγτθζεδμ. ηκ εεθσ ηπθ δδαδλσηπθ ανηυθ πελπαηκτθ κδ ιΫθκδ εαδ δδαζΫΰκνθ. ηαθ ηδα ΰνθαέεα εαγέζεδ ζηκ ζβηεέκ εεεέθκ, δε θετΰεδ ΰδα ηκ ζπέηδ ηβμ, παλΪ σηαθ εΪπκδκμ απ‘ ηκνμ ιΫθκνμ ηάμ ίΪζεδ πΪθπ ζηα ΰσθαηΪ ηβμ ζεθηΪ εαδ πζαΰδΪζεδ ηααέ ηβμ Ϋιπ απ‘ ηκ θασ. ηαθ ίΪζεδ ηα ζεθηΪ, πλΫπεδ θα πεδ ηκτηα ηα ζσΰδα «Βπδεαζκτηαδ ζηκ πλσζππσ ζκν ηβθ γεΪ Μτζδηηα». Σκ πκζσ ηπκλεέ θΪθαδ κζκδάπκηε. Δ ΰνθαέεα ανηά δεθ πλσεεδηαδ θ‘ αλθβγεέ εαθΫθαθ, ΰδαηέ δεθ ηβμ επδηλΫπεηαδ θα ηκ εΪθεδ. Βηκτηα ηα ζεθηΪ ΰέθκθηαδ δελΪ. Ώεκζκνγεέ ηκθ πλυηκ, πκν ηβμ δέθεδ, εαδ δεθ δδυξθεδ εαθΫθαθ. ηαθ πζαΰδΪζεδ ηε εΪπκδκθ, εεπζβλυθεδ ηβθ νπκξλΫπζά ηβμ ζηβ γεΪ εαδ ΰνλθΪεδ ζπέηδ. Ώπ‘ ανησ ηκ ζβηεέκ εδ τζηελα, αεσηα εδ αθ ηβμ δυζεδμ ηεΰΪζκ πκζσ, δε γα ηβμ εΪθεδμ εθητππζβ. ζεμ εέθαδ σηκλθεμ εαδ οβζΫμ, ιεηπελδετκνθ ΰλάΰκλα. ζεμ σηπμ απ‘ ανηΫμ εέθαδ Ϊζξβηεμ, πελδηΫθκνθ πκζτθ εαδλσ, ξπλέμ θα ηπκλκτθ θα εθαλησζκνθ ηκθ θσηκ. ΜελδεΫμ πελδηΫθκνθ εαδ 3 εαδ 4 ξλσθδα. ε εΪπκδα ηΫλβ ηβμ Κτπλκν νπΪλξεδ ηδα παλσηκδα ζνθάγεδα». ζηε ανηΪ ΰέθκθηαθ ζηα πκζνγερζηδεΪ «ηνζηάλδα ηβμ Ώθλκδέηβμ ζηβθ Κτπλκ», ΰδα ηα κπκέα δδαηαλητλκθηαδ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ
ππμ κ «εαεσμ» Άΰδκμ ΒπδθΪθεδκμ ηα ηεληΪηδζε. Βπλσεεδηκ πελέ θνζαεάμ-πκλθεέκν. Σκ ΰεζκέκ εέθαδ, ππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηδζκτθ ΰδα ηα ηκθαζηάλδα, εθυ δδΫπλαηηαθ ηΫηκδα αέζξβ ζηκνμ θακτμ, ηκνμ κπκέκνμ δνζηνξυμ κδ εαεκέ Υλδζηδαθκέ ΰελεηέζαθε, δδσηδ άιελαθ εαδ Ϋίζεπαθ ηδ ΰδθσηαθ εθησμ ανηυθ. τηθπθα ηε ηκθ αλξαέκ ΰεπΰλΪθκ ηλΪίπθα (8, 6, 20), ζηβθ Ώλξαέα Κσλδθγκ νπβλεηκτζαθ πμ δελΫμ πσλθεμ 1.000 δΫλεδεμ εαδ δκτζεμ ηκν εεεέ θακτ ηβμ Ώθλκδέηβμ. ηκνμ ΚκηΪθκνμ ηβμ Καππαδκεέαμ, ζηκ δελσ ηβμ Βθνκτμ κδ δελσδκνζκδ Ϊθδλεμ εαδ ΰνθαέεεμ Ϋθηαζαθ ηκ αλδγησ ηπθ 6.000 (ηλΪίπθαμ), εθυ κ δελΫαμ ηκν θακτ, πκν αθάεε ζηκ ίαζδζδεσ ΰΫθκμ, άηαθ δετηελκμ ηεηΪ ηκθ ίαζδζδΪ εαηΪ ηδμ πλκζσδκνμ εαδ ηδμ πλκζθκλΫμ. Οδ δελσδκνζκδ ζηβθ Στλκ άηαθ ησζκδ πκζζκέ υζηε πκζζΫμ θκλΫμ κ αλξδελΫαμ ηε ηβθ ίκάγεδΪ ηκνμ εζΪηίαθε εαδ ηκ ίαζδζδεσ αιέπηα. Ο Δλσδκηκμ αθαθΫλεδ (1, 93) «Σκὺ ΰὰλ δὴ Λνδθ δήηκν αἱ γνΰαηέλεμ πκλθεύκθηαδ πᾶζαδ ζνζζέΰκνζαδ ζθίζδ θελθάμ, ἐμ ὃ ἂθ ζνθκδεήζπζδ ηκῦηκ πκδέκνζδ», δβζαδά σζεμ κδ εκπΫζεμ ηβμ Λνδέαμ δκνζετκνθ ζαθ πσλθεμ, ηΫξλδ θα παθηλενηκτθ, ηααετκθηαμ Ϋηζδ ηβθ πλκέεα ηκνμ. Ο σζπθ εέθαδ κ πλυηκμ πκν έδλνζε ηε ηβ θκηκγεζέα ηκν ζηβθ Ώγάθα ηα ΰνθαδεεέα πκλθεέα, ηα κπκέα ΰΫηδζε ηε πσλθεμ πκν αΰσλαζε ζε δκνζκπΪααλα αδξηαζυηπθ πκζΫηκν εαδ υλδζε εαδ ηα πκζκζηΪ ηβμ εδζπλΪιεπμ πκν γα Ϋπαδλθαθ ηκ ελΪηκμ εαδ κδ πκλθκίκζεκέ (Ώγβθαέκν Γεηπλνζνθηζηαί 13, 25 (659de)). Πκζνγερζηδεσ ελΪηκμ-θηαίαηαάμ, δβζαδά. Σκνμ Μνλέκνμ, ηβμ ΰθπζηάμ εαγσδκν ηπθ Μνλέπθ, ηκνμ αεκζκνγκτζε δζΪλδγηκ ζηέθκμ πκλθυθ (Ξεθκθυθηα, Κχξνπ Αλάβαζηο, 5, 4, 33). ΒΰελΪηεδα εαδ ηΫηλκ. ηβθ αλξαέα Ώγάθα νπάλξαθ κδ «ΰνθαδεκθσηκδ» ά «ΰνθαδεκεσζηκδ», Ϊλξκθηεμ πκν επδηβλκτζαθ ηβ δδαΰπΰά ηπθ ΰνθαδευθ ζηβθ πσζβ (ίζ. ΏλδζηκηΫζβ, Πνιηηηθά, Σ‘, 15 (1299a)). Ώνηκέ νπάλξαθ εαδ πλδθ αεσηβ ηκ σζπθα. Ώλΰσηελα απκηεζκτζαθ Ϋθα εέδκμ αζηνθκηέαμ βγυθ εαδ άηαθ νπΪζζβζκδ ηκν Ώλεέκν ΠΪΰκν. Βέξαθ Ϋλΰκ ηβθ πελδζηκζά εΪγε παλεεηλκπάμ πκν ΰδθσηαθ. Φλσθηδααθ θα θνζΪζζεηαδ β ενεκζηέα ζηδμ δβησζδεμ εεδβζυζεδμ, αζζΪ εαδ ζηβθ δδδπηδεά απά ηπθ πκζδηυθ. ΒπΫίαζαθ πλσζηδηα υμ εαδ ξδζέπθ δλαξηυθ ζε σζεμ θΫλκθηαθ Ϊζξβηα ζηκνμ δλσηκνμ εαδ αθΫΰλαθαθ ηα κθσηαηΪ ηκνμ ζε Ϋθα πζΪηαθκ ζηκθ Κελαηεδεσ. Ώθ ίΫίαδα κδ «Γνθαδεκθσηκδ» νπάλξαθ σξδ ζηβθ αλξαέα Ώγάθα αζζΪ ζηβ Ρπηαθέα/ΐναΪθηδκ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εδ κδ αλξαδκζΪηλεμ γα Ϊλξδααθ ηα δδεΪ ηκνμ πΪζδ: σηδ εέθαδ απαλΪδεεηκ θα αζηνθκηκελαηκτθηαδ ηα άγβ, σηδ ησθκ ζηκ ηδζαζζσδκικ ΐναΪθηδκ ανηΪ ΰέθκθηαθ, σηδ εέθαδ απσδεδιβ σηδ ησηε β ΰνθαέεα άηαθ αυκ, σηδ ησθκ ζηκ ηκθκγερζησ ειενηεζέαεηαδ δβηκζέπμ β πλκζππδεσηβηα ηβμ ΰνθαέεαμ ηε αθαΰλαθά ηκν κθσηαησμ ηβμ. ε.κ.ε. Ανζηνξυμ ΰδα ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ανηΪ ζνθΫίαδθαθ ζηβθ παΰαθδζηδεά Ώγάθα. Κδ επεδδά β Ώγάθα ηβμ επκξάμ εεεέθβμ δΫθ άηαθ ξλδζηδαθδεά, κδ ΝεκαλξαδκζΪηλεμ ζδππκτθ. «Δ ΰνθαέεα «εαηκδεκτζε ζηκθ γπλαηθσλίηηλ, ηκ εζεδδπηΫθκ ξυλκ ΰδα ΰνθαέεεμ ζηκ επΪθπ πΪηπηα ηκν ζπδηδκτ. Δ απκησθπζβ ηδαμ εαγυμ πλΫπεδ ΰνθαέεαμ άηαθ ησζκ ηεΰΪζβ, υζηε Ϋθαμ αΰπθδζηδεσμ δδεβΰσλκμ ζ‘ Ϋθα δδεαθδεσ ζσΰκ ηκν ηπσλεζε ηΪζδζηα θα αηθδζίβηάζεδ ηβθ τπαλιβ ηδαμ ΰνθαέεαμ (ΑβηκζγΫθβμ, 43,29 εαδ 59, 120)» (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 60). Ήγεζε εαδ δδαατΰδκ ηεηΪ. «Έίαζε θσηκ κ σζπθ, απαΰκλετκθηαμ ζηβ ΰνθαέεα θα ίΰαέθεδ Ϋιπ θκλυθηαμ πελδζζσηελα απσ ηλέα θκλΫηαηα, εέηε θα ελαηΪ θαΰυζδηα ά πδκησ πκν θα αιέαεδ πελδζζσηελκ απσ Ϋθα κίκζσ, εέηε θα θνξηκπελπαηεέ, εισθ ηε αηΪιδ πκν ηπκλζηΪ ηκν θΫΰΰεδ ζνξθΪλδ» (Πζκτη., φισλ, 21). Ο Πζκτηαλξκμ (Πνπιηθφιαο, 8) ηαμ πζβλκθκλεέ σηδ ζηβ Ρυηβ κδ ΰνθαέεεμ δεθ εέξαθ δδεαέπηα θα παλκνζδαζηκτθ ζε δδεαζηάλδκ, κτηε ζαθ ηΪληνλεμ. Ο ΓΪδκμ ζνηθπθεέ (ΓΪδκμ, 2, 96˙ 4, 77). 94k Ο ΒΚΜΔΑΒΝΕΜΟ – ΏΡΥΏΕΟΕ ΒΛΛΔΝΒ ΜΕΟΓΤΝΕΑΒ Ο ΠζΪηπθ, κ κπκέκμ ζηβθ Πκζδηεέα ειδζυθεδ Ϊθδλεμ εαδ ΰνθαέεεμ, πζησζκ ζηκθ Σίκαην, 42b ΰλΪθεδ: «σπκδκμ σηπμ Ϊθδλαμ απκητξεδ ζε ανηΪ (θα αάζεδ ηΫζα ζηβ δδεαδκζτθβ), γα ηεηαηκλθπγεέ εαηΪ ηβ δετηελβ ΰΫθθβζά ηκν ζε ΰνθαέεα». Βέθαδ, ηε Ϊζζα ζσΰδα, ηδηπλέα ηκ θα εέζαδ ΰνθαέεα, ζτηθπθα ηε ηκθ ΠζΪηπθα. Ο
θεηδθδζηάμ ΠζΪηπθαμ Ϋξεδ, σηπμ, εδ Ϊζζβ ηδα εαζά Ϊπκοβ ΰδα ηβ ΰνθαέεα: κδ ΰνθαέεεμ «εέθαδ απσ ηβ θτζβ ηκνμ ξεδλσηελεμ απσ ηκνμ Ϊθηλεμ ζξεηδεΪ ηε ηβθ αλεηά» (Νφκνη 781b γήζεδα ηῖθ θύζδμ ἐζηὶ πλὸμ ἀλεηὴθ ξείλπθ ημ ηθ ἀλλέθπθ), ηΪζζκθ δδαθπθυθηαμ ηε ηκνμ.. ηδζκΰτθβδεμ εαδ.. ηδζΫζζβθεμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, κδ κπκέκδ πέζηεναθ ηκ αελδίυμ αθηέγεηκ. Βθυ κ Αβησελδηκμ, πκν άηαθ δβηκελαηδεσμ εδ σξδ αθηδδλαζηδεσμ, σππμ κ ΠζΪηπθαμ, ζΫεδ: (Ώπ. 110) «ΰνθὴ ηὴ ἀζεείηπ ζόΰκθ˙ δεδθὸθ ΰὰλ» («β ΰνθαέεα θα ηβθ ειαζεεέηαδ ζηκ λβηκλδεσ ζσΰκ, ΰδαηέ εέθαδ εαεσ πλΪΰηα») εαδ: «Βέθαδ β πδκ ηεΰΪζβ πλκζίκζά ΰδα ηκθ Ϊθηλα θα ενίελθΪηαδ απσ ΰνθαέεα» (Ώπ. 111). Καδ εέθαδ θνζδεσ ΰδα Ϋθαθ πλκ Υλδζηκτ Ϊθηλα, πκν β γλβζεεέα ηκν δεθ Ϋξεδ κτηε ηέα ΰνθαέεα ζηα θβζδΪ ηπθ ΜαεΪλπθ, θα γεπλεέ ειπθλεθδεσ κδ ΰνθαέεεμ θα ενίελθκτθ. Ώθηέγεηα, ΰδα Ϋθαθ Υλδζηδαθσ, ΰδα ηκθ κπκέκ κ αθυηελκμ Ϊθγλππκμ ζ‘ σζεμ ηδμ επκξΫμ, πΪθπ εδ απσ αΰΰΫζκνμ, γεπλεέηαδ ηδα ΰνθαέεα, εέθαδ πκζτ θνζδκζκΰδεσ θα ηβθ γεπλεέ θηλκπά θα ενίελθΪηαδ απσ ΰνθαέεα. Ώπσδεδιβ ανηκτ κδ ανηκελΪηεδλεμ πκν δδαενίΫλθβζαθ ηβθ Ρπηαθέα. Ο ΏλδζηκηΫζβμ ΰλΪθεδ (Πνιηηηθά, Ώ΄, 5 (1254b 12-15)): «Σκ αλζεθδεσ εέθαδ απσ ηβ θτζβ ηκν αθυηελκ απσ ηκ γβζνεσ, ηκ πλυηκ εικνζδΪαεδ εαδ ηκ δετηελκ εικνζδΪαεηαδ. Σκ έδδκ πλΫπεδ θα δζξτεδ εαδ ΰδα σζκνμ ηκνμ αθγλυπκνμ». Ο Θαζάμ Ϋζεΰε ππμ ενξαλδζηεέ ηβθ Στξβ πκν ΰεθθάγβεε Ϊθηλαμ εαδ σξδ ΰνθαέεα. Να δεδμ πκδκδ ζΫΰαθε ηΫηκδα πλΪΰηαηα ζηδμ πλκζενξΫμ ηκνμ...πκδκδ ηα ζΫΰαθε... ηάππμ κδ Βίλαέκδ; «ἔθαζεε ΰάλ, θαζί, ηλδθ ηκύηπθ ἕθεεα πάνζκ ἔπεζκ ηῇ Σύπῃ· πληκθ ηὲθ ὅηδ ἄθγλππκμ ἐΰεθόηβθ εαὶ κ γβλίκθ, εἶηα ὅηδ ἀκὴν ηαὶ μὐ βοκή, ηλίηκθ ὅηδ Ἕζζβθ εαὶ κ ίάλίαλκμ» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 33). Δ ζΫιβ «Ϋλπμ» Ϊζζπζηε ξλβζδηκπκδκτθηαθ ενλέπμ ΰδα θα εεθλΪζεδ ηα αηκδίαέα αδζγάηαηα Ϋζιβμ ηεηαιτ ηκν Ϋθβίκν εαδ ηκν παδδελαζηά ηκν, εδ σξδ παλσηκδα αδζγάηαηα ηεηαιτ αθδλυθ εαδ ΰνθαδευθ ηα κπκέα ζξεηδευμ ζπΪθδααθ. Ο Πζκτηαλξκμ ζηκθ Δξσηηθφ, ηκθ 2κ αδ. η.Υ. πλδθ εΪθεδ απκζκΰέα νπελ ηκν ΰΪηκν, γεπλεέ νπκξλΫπζά ηκν θα απκδεέιεδ σηδ εαδ ηα εκλέηζδα ηπκλκτθ, σππμ αελδίυμ εαδ ηα αΰσλδα, θα πλκεαζΫζκνθ Ϋλπηα ζηκθ Ϊθδλα. ηκθ «Οηθνλνκηθφ» ηκν Ξεθκθυθηα κ Εζξσηαξκμ ζΫεδ ΰδα ηβ ΰνθαέεα ηκν: «Έπλεπε θα ίζΫπεδ σζκ ΰδθσηαθ ζδΰσηελκ, θα αεκτεδ σζκ ΰδθσηαθ ζδΰσηελκ, εαδ θα εΪθεδ σζκ ΰδθσηαθ ζδΰσηελεμ ελπηάζεδμ», εθυ κ Κλδησίκνζκμ παλαδΫξεηαδ (Οηθνλνκηθφο, 3, 12-13) σηδ εζΪξδζηκδ εέθαδ ανηκέ ηε ηκνμ κπκέκνμ ζναβηΪ ζδΰσηελκ απ‘ σ,ηδ ηε ηβθ έδδα ηκν ηβ ΰνθαέεα. «Μδα ηέηδα ΰνθαέεα πλΫπεδ θα ηΫθεδ ζηκ ζπέηδ ηβμ· κ δλσηκμ εέθαδ ΰδα ηβθ ΰνθαέεα πκν δεθ αιέαεδ ηέπκηα» (ΜΫθαθδλκμ, απ. 546). «Ώθ κ Ϊθδλαμ ηβμ εέθαδ εαζεζηΫθκμ ζε εαθεθσμ θέζκν ηκν, δεθ ηβθ παέλθεδ ηβθ ΰνθαέεα ηκν ηααέ ηκν» (Robert Flaceliére, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 90). «Μδα ηεζΫηβ ηπθ επδΰλαθυθ ζηκνμ Αεζθκτμ εαηΫζηβζε δνθαησ θα επαθαζνζηαγκτθ ειαεσζδεμ κδεκΰΫθεδεμ. Ώπσ ανηΫμ ησθκ κδ Ϋιδ εέξαθ παλαπΪθπ απσ Ϋθα εκλέηζδ» (Rodney Stark, The Rise of Christianity: A Sociologist Reconsiders History, Princeton, 1996, p. 97). Γδαηέ ζνθΫίαδθε ανησ; Μαμ ηκ ζΫεδ ηδα επδζηκζά εΪπκδκν Υδζαλέπθα πλκμ ηβθ Ϋΰενκ ζτανΰσ ηκν, β κπκέα δεθ εέξε ΰεθθάζεδ αεσηβ: «ΜΪγε σηδ εέηαδ αεσηβ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα. Μβθ αθβζνξεέμ αθ ανηκέ επδζηλΫοκνθ εδ εΰυ παλαηεέθπ ζηβθ ΏζειΪθδλεδα. ε δεεηετπ θα θλκθηέζεδμ ηκ ηδελσ ΰδσ ηαμ, εαδ ησζδμ πζβλπγυ γα ζκν ζηεέζπ ζεθηΪ. Ώθ ΰεθθάζεδμ [πλδθ επδζηλΫοπ] εαδ εέθαδ αΰσλδ, ελΪηα ηκ· αθ εέθαδ εκλέηζδ, πΫηα ηκ. Μκν Ϋζηεδζεμ ΰλΪηηα "ηβ ηε ιεξθΪμ". Πυμ ηπκλυ θα ζε ιεξΪζπ. ε δεεηετπ θα ηβθ αθβζνξεέμ» (Rodney Stark, The Rise of Christianity: A Sociologist Reconsiders History, Princeton, 1996, p. 97). ε πλσζθαηεμ αθαζεαθΫμ ζηβθ πσζβ ηβμ Ώζεαζυθαμ κ Lawrence E. Stager εαδ κδ ζνθΪδεζθκέ ηκν Ϋεαθαθ ηδα ηαεΪίλδα αθαεΪζνοβ ζηκ ζτζηβηα απκξΫηενζβμ πκν άηαθ εΪηπ απσ ηκ ζκνηλσ... Ο νπσθκηκμ εέξε θλαξηεέ ηε ζεκνπέδδα ΰτλπ ζηκθ Ϋεηκ αδυθα η.Υ. ηαθ
ζεΪοαθε εαδ νΰλκπκδάζαθε ηα απκιβλαηΫθα απσίζβηα, ίλάεαθε κζηΪ... πελέπκν 100 ηδελυθ ίλεθυθ πκν πλκθαθυμ εέξαθ δκζκθκθβγεέ εαδ πεηαξηεέ ζηκθ νπσθκηκ. Δ ειΫηαζβ ηπθ κζηυθ Ϋδεδιε σηδ ηα ίλΫθβ άηαθ θεκΰΫθθβηα, πδγαθσθ ηδαμ βηΫλαμ (Rodney Stark, The Rise of Christianity: A Sociologist Reconsiders History, Princeton, 1996, p. 118). Να νπεθγνηέζκνηε σηδ β Ώζεαζυθα σππμ εαδ β ΓΪαα άηαθ πσζεδμ θαθαηδεΪ εγθδεΫμ. ππμ αεκτηε ηδμ εδδάζεδμ ΰδα ηδμ αζδαηδεΫμ ξυλεμ σπκν κδ ΰκθεέμ πεηκτθ ά πκνζκτθ ηδμ θεκΰΫθθβηεμ εσλεμ ηκνμ, Ϋηζδ ΰδθσηαθ εδ εδυ, θκηδησηαηα, επέ ενλδαλξέαμ Βδδπζκζαηλέαμ. Ο Πζκτηαλξκμ δέθεδ πκζζΫμ εαζΫμ ζνηίκνζΫμ ζηβθ θδσπαθηλβ ΰνθαέεα. -Γδα ηβθ δζσηβηα: «Καγεηέ ζε ζπδηδεσ σπκν ίαζδζετεδ β θλσθβζβ ΰέθεηαδ εαδ απσ ηκνμ δτκ ζε κηκθπθέα, αζζΪ δεέξθεδ εαγαλΪ πλκμ ηα Ϋιπ σηδ εαγκδβΰεέηαδ απσ ηδμ επδζκΰΫμ ηκν Ϊθηλα» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 11 (139d)). -ΒδδδεΪ ΰδα ηβθ δζσηβηα ζηβ ηκδξεέα: «Ώθ ζκδπσθ κ απζσμ πκζέηβμ πκν εέθαδ αζνΰελΪηβηκμ ζηδμ βδκθΫμ δδαπλΪιεδ ηδελκαηΪληβηα ηε ελπηΫθβ ά νπβλΫηλδα, β θσηδηβ ζτανΰκμ δεθ πλΫπεδ θα αΰαθαεηεέ κτηε θα ζηεθαξπλδΫηαδ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά Παξαγγέικαηα, 16 (140b)). -Γνθαέεεμ, ηΫζα ζηα ζπέηδα ζαμ: «Δ θλσθδηβ ΰνθαέεα πλΫπεδ (..) σηαθ εεεέθκμ ζεέπεδ θα ηΫθεδ ζπέηδ εαδ θα ελτίεηαδ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 9 (139c)). -Δ ΰνθαέεα δεθ πλΫπεδ θα ηδζΪ ζε αΰθυζηκνμ: «ξδ ησθκ ηκ ηπλΪηζκ, αζζΪ κτηε εαθ κ ζσΰκμ ηβμ θλσθδηβμ ΰνθαέεαμ δεθ πλΫπεδ θα εεηέγεηαδ δβησζδα, αζζΪ θα θηλΫπεηαδ, σππμ αθ ΰδνθσηαθ, εαδ θα πλκζΫξεδ θα ηβ ηδζΪεδ ζε ιΫθκνμ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 31 (142d)). Κδ ανησ δδσηδ: «Μδα ΰνθαέεα πλΫπεδ θα ηδζΪεδ ά ζηκθ Ϊθηλα ηβμ ά ηΫζπ ηκν Ϊθηλα ηβμ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 32 (142d)). Χζησζκ κδ πελδπεηεδκτζεμ ηκν Ϊθηλα δεθ πλΫπεδ θα αΰαθαεηκτθ ηβθ ζυθλκθα ζτανΰκ. -Δ ζπζηά ΰνθαέεα πλΫπεδ θα αθΫξεηαδ ηα θηαρζέεδα ηκν Ϊθηλα: «Οδ ηναζπηΫθεμ ΰνθαέεεμ ηΫθκνθ άζνξεμ, σηαθ κδ Ϊθηλεμ ηκνμ εέθαδ κλΰδζηΫθκδ εαδ θπθΪακνθ, εθυ, σηαθ ανηκέ ζππαέθκνθ, ηκνμ ηδζκτθ εαδ ηκνμ εαηαπλαήθκνθ ηε ζσΰδα ηλνθελΪ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 37 (143c)). -Βπέζβμ β ζπζηά ΰνθαέεα πλΫπεδ θα ενξαλδζηεέ ηβθ ητξβ ηβμ πκν δεθ ηβθ ζθΪαεδ κ Ϊθηλαμ ηβμ, σηαθ, ανηά, παλ‘ σζκ πκν ηκθ νπβλεηεέ, ανησμ δεθ ηβμ θΫλεηαδ εαζΪ: «ηαθ κδ εαεΫμ ΰζυζεμ ζΫθε: "ζηεθαξπλεέ κ Ϊθηλαμ ζκν εζΫθα, πκν εέζαδ ησζκ ζνθεηά εαδ ηκθ αΰαπΪμ", "εεθηεέηε θα Ϊλξδαα θα ηκθ ηδζυ εαδ θα ηκν θΫλκηαδ Ϊζξβηα" πλΫπεδ θα εέθαδ β απΪθηβζβ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 40 (143f)). -ΦνζδεΪ, ηα πεγελδεΪ ηβμ θτθβμ εδθαδ πδκ αιδκζΫίαζηα απ΄ ηκνμ ΰκθεέμ ηβμ – αζζΪ σξδ ηκ αθηέζηκδξκ ΰδα ηκθ Ϊθηλα: «Σκ πδκ ζεπησ εέθαδ θα δεέξθεδ β ΰνθαέεα ππμ κ ζείαζησμ ηβμ εζεέθεδ πελδζζσηελκ πλκμ ηκνμ ΰκθεέμ ηκν Ϊθηλα ηβμ παλΪ ζηκνμ δδεκτμ ηβμ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 36 (143b)). ππμ πλκαθαθΫλαηε ησζκ κ Πζκτηαλξκμ (Ϋθαμ απσ ηκνμ πδκ θπηδζηΫθκνμ αθγλυπκνμ ηβμ παΰαθδζηδεάμ τζηελβμ αλξαδσηβηαμ) σζκ εαδ κ απ. Πατζκμ αθαθΫλκνθ σηδ β ΰνθαέεα πλΫπεδ θα «νπκηΪζζεηαδ» ζηκθ Ϊθηλα. Χζησζκ, ζνΰελέθκθηαμ ηβθ νπσζκδπβ ζεΫοβ ηκν Πζκτηαλξκν ηε ανηάθ π.ξ. ηκν Υλνζσζηκηκν ίζΫπκνηε ηβθ ηεΰΪζβ δδαθκλΪ ζηκθ ηλσπκ πκν εθθκκτθ ηβθ «νπκηαΰά». Ο Πζκτηαλξκμ π.ξ. ζνΰξπλεέ ηβ ηκδξεέα ζηκθ Ϊθηλα, κ Υλνζσζηκηκμ σξδ. Ο Δζέκδκμ, ηαμ ειδζηκλεέ ζηβθ Θενγνλία σζκ εαδ ζηα Έξγα θαη εκέξαη ηβθ αδηέα εαδ ηκθ ηλσπκ δβηδκνλΰέαμ ηβμ ΰνθαέεαμ. ηαθ κ Αέαμ αθηεζάθγβ σηδ κ ΠλκηβγΫαμ Ϋεζεοε ηβ θπηδΪ εαδ ηβθ Ϋδπζε ζηκνμ αθγλυπκνμ, ηκν εέπε: «(...) Γδα ηκ εαζσ πκν πάλαθ ηβμ θπηδΪμ Ϋθα εαεσ γα δυζπ, πκν σζκδ
γα ξαέλπθηαδ η‘ ανησ, ηΫζα ζηα θνζζκεΪλδδα ηκνμ ηβ δδεά ηκνμ ζνηθκλΪ αΰαπυθηαμ» (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 57-58). Έπεδηα κ Δζέκδκμ ηαμ πελδΰλΪθεδ ππμ, ηε δδαηαΰά ηκν Αέα, κ Ήθαδζηκμ πζΪγεδ εκληέ εκπΫζαμ, πλαέκ εαδ ζαξηαλδζησ, κ Βληάμ ίΪαεδ ηΫζα ηβμ αδδΪθηλκπβ ονξά εαδ ξαλαεηάλα πκν θα ιεΰεζΪεδ εαδ ζηα ζηάγβ ηβμ ηα οΫηηαηα εαδ ηα ΰζνεκηδζάηαηα (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 59-78). Κδ σηαθ, αθηέ ηκν εαζκτ Ϋθηδαιε ηκ σηκλθκ ανησ εαεσ [ηβ ΰνθαέεα], ηβθ πάΰε ζηκζδζηΫθβ απσ ηβθ ΰαζαθκηΪηα εσλβ ηκν παθέζξνλκν, εεεέ πκν άζαθ ηααεηΫθκδ γεκέ εαδ Ϊθγλππκδ εαδ γατηαζαθ εαδ κδ αγΪθαηκδ γεκέ εαδ κδ Ϊθγλππκδ κδ γθβηκέ, εαγυμ εέδαθ ηβ ζηβηΫθβ ανηάθ αθαπσθενεηβ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ παΰέδα. Ώνηάμ εέθαδ, ΰσθκμ κζΫγλδκμ, β ΰεθδΪ ηπθ ΰνθαδευθ, ηβμ ηεΰΪζβμ ανηάμ ζνηθκλΪμ πκν ηε ηκνμ γθβηκτμ Ϊθδλεμ εαηκδεκτθε. (Θενγνλία, ζη. 585–592). Ο Δζέκδκμ αθαθΫλεδ εαδ ηκ σθκηα ηβμ πλυηβμ ΰνθαέεαμ: Καδ ηΫζκμ ηπθ γευθ κ εάλνεαμ ηάμ Ϋδπζε ηδζδΪ εαδ ηβ ΰνθαέεα ηκτηβ πθσηαζε Παθδυλα, ΰδαηέ σζκδ εεεέθκδ πκν εαηΫξκνθ ηα Οζτηπδα αθΪξηκλα δυλκ ηβθ εΪηαθ – δυλκ ζνηθκλΪ ΰδα ηκνμ γθβηκτμ πκν οπηκακτθε. Κδ Ϋηζδ ζαθ ηεζεέπζε ηκθ θκίελσ εδ αεαηαηΪξβηκ δσζκ, Σκθ ΰλάΰκλκ ηαθηαηκθσλκθ Ϋζηεδζε κ ΠαηΫλαμ, η‘ Άλΰκν ηκθ θκθδΪ Σκθ ιαεκνζηΫθκ, ηε ηπθ γευθ ηκ δυλκ ζηκθ ΒπδηβγΫα. (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 79-85). Ο ΒπδηβγΫαμ ηκ δΫξηβεε, παλΪ ηβ ζνηίκνζά ηκν ΠλκηβγΫα: Σκ δΫξηβεεθ ανησμ, εαδ ησθκ σηαθ ηκ εαεσ ηκθ βτλε ηκ εαηΪζαίε. Γδαηέ ξπλέμ κζσηεζα ηα ΰΫθβ ηπθ αθγλυππθ πλυηα ακτζαθε ζηβ ΰβ, δέξπμ ηα ηατλα ίΪζαθα εαδ δέξπμ ηδμ αλλυζηεδεμ ηδμ πκζτηκξηεμ πκν θΫλαθ ζηκνμ αθγλυπκνμ ηκ γΪθαησ ηκνμ. ΏζζΪ β ΰνθαέεα πάλε ηε ηα ξΫλδα ηβμ εαδ ζάεπζε ηκ ηεΰαεκτππηα ηκν πδγαλδκτ εδ σζα ηα ζεσλπδζε εαδ γζδίελΫμ ΰδα ηκνμ
αθγλυπκνμ Ϋΰθκδεμ Ϋηζδ εηκέηαζε (Έξγα θαη εκέξαη, ζη. 90-95). τηθπθα ηε ηκθ Δζέκδκ, αεσηβ εαδ εαζά ΰνθαέεα θα πΪλεδ εαθεέμ, πΪζδ ηα εαεΪ αθηδζηαγηέακνθ ηα εαζΪ: Έηζδ κ Αέαμ πκν ίλκθηΪεδ οβζΪ, Ϋίαζε, αθΪηεζα ζηκνμ Ϊθηλεμ, ΰδα ηκ εαεσ ηκνμ ηδμ ΰνθαέεεμ, ζνθηλσθδζζεμ ζνηθκλΪμ εδ αθηέ ΰδα εαζσ ηκνμ πσλδζε εαεσ. ........................................ πκδκμ πΪζδ ηκτ Ϋηαιε ηκ λδαδεσ ηκν ηκθ ΰΪηκ, ηπκλεέ θα πΪλεδ ζτθηλκθκ θλσθδηβ εαδ ηε ηναζσ, ηα πΪζδ ζηκθ αδυθα γα ίζΫπεδ ηκ εαεσ θ‘ αθηδζηαγηέαεδ ηκ εαζσ (Θενγνλία, ζη. 600-602 εαδ 607-610). ΐζΫπκνηε σηδ, αθηέγεηα απσ ηβθ Ώΰέα Γλαθά, ζηβθ εδδπζκζαηλδεά ηνγκζκΰέα β ΰνθαέεα δε ζξεδδΪαεηαδ ΰδα ίκβγσμ, ΰδα εαζσ, αζζΪ ΰδα εαεσ εαδ ΰδα ειαπΪηβζβ ηκν Ϊθηλα. Βπέζβμ β εδδπζκζαηλδεά ηνγκζκΰέα δδδΪζεεδ σηδ αεσηβ εαδ β εαζτηελβ ΰνθαέεα δεθ ηπκλεέ θα εΪθεδ πελδζζσηελκ εαζσ απσ εαεσ. Ίζπμ κδ ζτΰξλκθεμ ΒδδπζκζΪηλδζζεμ ηπκλκτθ. Βπέζβμ, ζτηθπθα ηε ηκθ εδδπζκζαηλδεσ ητγκ κδ ζνηθκλΫμ ίλέζεκνθ ηκνμ αθγλυπκνμ αηΫζπμ ησζδμ δΫξκθηαδ ηβ ΰνθαέεα, εθυ ζηβθ Ώΰέα Γλαθά εαδ κδ δτκ εέθαδ Ϋθκξκδ αζζΪ εαδ κδ ζνηθκλΫμ δεθ αλξέακνθ αηΫζπμ ηεηΪ ηβ δβηδκνλΰέα ηβμ ΰνθαέεαμ. ΔΘενγνλία εαδ ηα Έξγα θαη εκέξαη δεθ εέθαδ ηνξαέα ζνΰΰλΪηηαηα. Θεπλκτθηαθ – εδδδεΪ β Θενγνλία – ησζκ ζβηαθηδεΪ απσ ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ, υζηε σζκδ ητγκδ δε ζνηθπθκτζαθ ηε ηκ πελδεξσηεθκ ηπθ Ϋλΰπθ ανηυθ, ηλκπκπκδκτθηαθ ά απκλλέπηκθηαθ. ηκ ζβηαθηδεσηελκ γεκζκΰδεσ Ϋλΰκ – ηεηΪ ηα κηβλδεΪ Ϋπβ – ηκν αλξαέκν Πκζνγερζηκτ ζκδπσθ, β ΰνθαέεα εαγνίλέαεηαδ εαδ ειενηεζέαεηαδ πμ οετηλα, δσζδα, πζαζηΫθβ ΰδα εαεσ ηκν αθγλυπκν. Κδ κ ΜΫθαθδλκμ δεθ νπκζεέπεηαδ ενΰεθδευθ ξαλαεηβλδζηυθ: Φτηλκ εαεσ εέθαδ β ΰνθαέεα ζηβ απά αζζΪ ζαθ αθαΰεαέκ εαεσ ηβθ αΰκλΪακνηε. ΏζζΪ ίλέζεεδ επδπζΫκθ σηδ Φκληέκ δεδθυθ εέθαδ β ΰνθαέεα ΰδα ηκθ Ϊθδλα. Βέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσ, σηδ κ Δζέκδκμ, σηαθ ηδζΪ ΰδα «αθγλυπκνμ» εθθκεέ «Ϊθδλεμ». Δ ΰνθαέεα εέθαδ «παΰέδα ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ»˙ ηα, δεθ εέθαδ Ϊθγλππκμ β ΰνθαέεα; Άλα, αθηέ θα ηδζΪθε ΰδα ηβ ζτθκδκ ηβμMacon, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αμ απκζκΰβγκτθ ΰδα ηα δδεΪ ηκνμ. Ώθηέγεηα, κ Θεσμ δβηδκνλΰεέ ηβ ΰνθαέεα σξδ ΰδα «παΰέδα», αζζΪ ΰδα ίκβγσ εαδ ηΪζδζηα ειαλξάμ ηκθέαεδ σηδ β ΰνθαέεα εέθαδ Ϊθγλππκμ εδ σξδ εΪηδ Ϊζζκ. ΏζζΪ, κ ΏθηδθΪθβμ ηβθ εηπδζηετεηαδ εΪπκν: Μσθκ ζ‘ Ϋθα εηπδζηετκηαδ ηβ ΰνθαέεα: ππμ ζαθ πεγΪθεδ δεθ γα ιαθααάζεδ. ε ηέπκηε Ϊζζκ δεθ ηβμ Ϋξπ εηπδζηκζτθβ υζπκν θα
πεγΪθεδ.»
Μσθκ κ παηΫλαμ δδεαδκτηαδ θα ζΫΰεηαδ «ΰκθδσμ»: «ΏΠΟΛΛΧΝΏ: Αεθ εέθαδ β ηΪθα πκν ΰεθθΪεδ ανησ πκν ζΫθε παδδέ ηβμ˙ γλΫθεδ ηκθΪξα ηκ θΫκ ηκ ζπΫληα˙ κ Ϊθδλαμ πκν ζπΫλθεδ ανησμ ΰεθθΪ˙ εεεέθβ, ζαθ ιΫθβ, ηκ θτηλκ ζυαεδ, αθ κ γεσμ ΰελσ η‘ αθάζεδ. Καδ γα ζκν θΫλπ απσδεδιβ ζ‘ ανησ πκν ζΫπ: παηΫλαμ ΰέθεηαδ θα νπΪλιεδ δέξπμ ηΪθα, θα, ηΪληνλαμ εηπλσμ ηκν Οζτηπδκν Αέα β εσλβ, πκν ηΫζα ζε εκδζδΪμ δε γλΫθβεε ζεκηΪδδα.» (Ώδζξτζκμ, Βνηεθέδεμ)
Ώπσ ηβθ Αληηγφλε ηκν κθκεζά: ζη. 525: «ΏζζΪ ΰνθαέεα σζκ αυ δεθ εΪθπ ενίελθάηβ». η. 578: «Χ δκτζκδ, πΪληε ημ. Κδ αζάγεδα, ζα ΰνθαέεεμ, θΪθαδ ζηκ ζπέηδ ηκνμ εζεδζηΫμ». η. 677 ε.ε.: «θα νπελαζπέαεηαδ πλΫπεδ εαθεέμ ηβθ ηΪιβ, εδ κτηε θα ηκθ θδεΪ πκηΫ εαθΫθαθ ηδα ΰνθαέεα. Μα αθ πλΫπεδ θα ιεπΫζπηε, αμ πΫζπηε απσ Ϊθηλα˙ εδ αμ ηβ ηαμ πκνθ πδκ αδτθαηκνμ πκηΫμ απσ ΰνθαέεεμ!» η. 746: «π ηδπκηΫθδκ εζτ εκληέ, πκν ζε ηλαίΪ ΰνθαέεα!»
η. 756: «π ηδαμ ΰνθαέεαμ δκτζε, εζτ!»
ηβ Μήδεηα ηκν Βνλδπέδβ δδαίΪακνηε ζη. 230 ε.ε.: «απ‘ σζα ηα πζΪζηαηα πυξκνθ ονξά εαδ θσβζβ, ηδ θα ζαμ ζΫπ, αγζδσηελκ Ϊζζκ θτηλκ απσ ηδμ ΰνθαέεεμ δεθ εέθαδ». η. 263: «Βέθαδ β ΰνθαέεα ζε σζα θκίδηζδΪλα». η. 570 ε.ε.: «Μα ηΫηκδεμ εέζηε ζεέμ... ζαθ ηκ ελείΪηδ πΪεδ εαζΪ, σζα ηΪξεηε». η. 573 ε.ε.: «Ώπ‘ αζζκτ εΪπκν θ‘ απκξηκτθε γα ‗πλεπε παδδδΪ κδ γθβηκέ. Σκ ΰΫθκμ ζαμ αθ Ϋζεδπε εαδ ηα εαεΪ η‘ αθγλυπκν ζΫπ γα ζεέπαθ». ηδμ Βάθρεο ηκν Βνλδπέδβ δδαίΪακνηε: ζη. 260 ε.ε.: «..............Σδμ ΰνθαέεεμ, ζαθ γα ηδμ πδΪζεδ ηκ ελαζέ ζηκ ξαλκεσπδ, ζκΰδεσ πδα δεθ Ϋξκνθε απσ ηκ ηεγτζδ». ηβθ Ζιέθηξα ηκν Βνλδπέδβ δδαίΪακνηε: ζη. 343 ε.ε. «.......ηδα ΰνθαέεα ηε παζδεΪλδα εέθαδ θηλκπά θα ζνθηνξαέθεδ». ζη. 932 ε.ε.:
«...Ώθ ε‘ εέθαδ ανησ θηλκπά, θα ενίελθΪ ηκ ζπέηδ ηδα ΰνθαέεα εδ σξδ κ Ϊθηλαμ ηβμ». η. 1035: «ζδΰσηναζεμ εέθαδ κδ ΰνθαέεεμ, δεθ η‘ αλθδΫηαδ». η. 1052 ε.ε.: «Γδαηέ ζηκθ Ϊθηλα ηβμ ηδα θλσθδηβ ΰνθαέεα πλΫπεδ σζα θα ηα ζνΰξπλθΪ˙ εδ σπκδα, σζα ζΫπ δεθ ηβμ αλΫζκνθ, ηδπκηΫθδα ηβ ζκΰδΪαπ». η. 1072 ε.ε.: «πκδα ΰνθαέεα ζεέπεδ κ Ϊθηλαμ ηβμ εδ εεεέθβ ζηκζέαεηαδ, ζαθ πλσζηνξβ ανηάθ ιΫΰλαοΫ ηβθ. Γδαηέ αθ δεθ Ϋξεδ πκθβλσ ζεκπσ ζηκ θκν ηβμ, ηδ γΫζεδ κηκλθκπλσζππβ Ϋιπ θα θαθηΪαεδ;» ηδμ Σξσάδεο, ηκν Βνλδπέδβ, δδαίΪακνηε: ζη. 1031 ε.ε. «ζ‘ σζεμ ηδμ ΰνθαέεεμ θσηκ ίΪζε, σπκδα ηκθ Ϊθηλα ηβμ πλκδέδεδ θα πεγαέθεδ». ηβθ Ηθηγέλεηα ηελ ελ Απιίδη δδαίΪακνηε: ζη.1394: «εΪζδκ θα αεδ Ϋθαμ Ϊθηλαμ, παλΪ ητλδεμ ΰνθαέεεμ». ηβθ Ηθηγέλεηα ηελ ελ Σαχξνηο, ηκν Βνλδπέδβ, δδαίΪακνηε: ζη. 1055 ε.ε. «ηαθ ξαγεέ Ϋθαμ Ϊθηλαμ ηαελδΪ απσ ηκ ζπέηδ απκαβηδΫηαδ πδκ πκζτ απσ σ,ηδ ηδα ΰνθαέεα». η. 1032 «ζηα ιεΰεζΪζηαηα πλυηεμ εέθαδ κδ ΰνθαέεεμ». η. 1298 «εκδηΪηε, ηδ Ϊηδηκ πκν εέθαδ ηκ ΰνθαδεεέκ θτζκ». ηκθ Ηππφιπην, ηκν Βνλδπέδβ, δδαίΪακνηε ζη. 406 ε.ε.:
«ΰθυλδαα εαζΪ ππμ εέηαδ ΰνθαέεα, πζΪζηα ηδζβησ». η. 616 ε.ε.: «Χ Αέα, ΰδαηέ Ϋίαζεμ θα ακνθ ζηκ θπμ ηκν άζδκν ΰνθαέεεμ, πζαθελσ εαεσ ΰδα ηκνμ αθγλυπκνμ; Κδ αθ άγεζεμη‘ αθγλυπδθκ θα ζπεέλεδμ ΰΫθκμ, δεθ Ϋπλεπε απ‘ ηδμ ΰνθαέεεμ θα ΰεθθδΫηαδ». η. 664 ε.ε.: «Να αθαθδζηεέηε. Καδ πκηΫ δε γα ξκληΪζπ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ ηέζκμ θα ‗ξπ». η. 1252: «Οτηε εδ αθ ελεηαζηεέ ηπθ ΰνθαδευθ ηκ ΰΫθκμ σζκ». ηκθ Οξέζηε ηκν Βνλδπέδβ δδαίΪακνηε: ζη. 108: «Καεσ ηΫζα ζηκθ σξζκ ηδα παλγΫθα». η. 552 ε.ε.: «Μ‘ Ϋξεδ κ ΰκθδσμ θνηΫοεδ εδ β εσλβ ζκν ηε ΰΫθθβζε, ηκ ζπΫληα εαγυμ β ΰβ παέλκθηαμ απσ εΪπκδκθ˙ ξπλέμ παηΫλα ηΫεθκ δε ΰέθεηαδ». η. 605 ε.ε. «ηδμ ζνηθκλΫμ πΪθηα κδ ΰνθαέεεμ εΪθκνθ ηκνμ Ϊθηλεμ πδκ πκζτ δνζηνξδζηΫθκνμ» η. 718 ε.ε.: «Χ, εζτ πκν ηέπκηα Ϊζζκ δε ΰθπλέαεδμ παλΪ θα πκζεηΪμ ΰδα ηδα ΰνθαέεα,
αθέεαθε ηκνμ θέζκνμ θα ζνθηλΫξεδμ». η. 1590: «Άηδηεμ θα ζεκηυθπ δε γα πΪοπ». ηδμ Φνίληζζεο ηκν Βνλδπέδβ δδαίΪακνηε: ζη. 198 ε.ε.: «Βέθαδ εαεσΰζπζζβ β ΰνθαδεεέα θτηλα εδ αθ ίλκτθ ηδελά αθκληά ΰδα ζσΰδα, ησηε ζΫθε εαδ πδκ πκζζΪ˙ ξαλΪ ηκνμ δέθεδ β ηδα ηβθ Ϊζζβ θα εκνηζκηπκζετεδ». ηκθ Ίσλα ηκν Βνλδπέδβ δδαίΪακνηε: ζη. 616 ε.ε.: «Πσζεμ ζθαΰΫμ δε ίλάεαθ εαδ θαληΪεδα γαθαηελΪ κδ ΰνθαέεεμ ΰδα ηκνμ Ϊθηλεμ!». Ίζπμ κ Βνλδπέδβμ δεθ άηαθ ηδζκΰτθβμ. ηβθ πελέπηπζβ ανηά κδ ηδζκΰνθδεΫμ απσοεδμ εέθαδ, κζκθΪθελα, κδ απσοεδμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ ηβμ επκξάμ ηκν˙ β (εζεεδθά) Ϊπκοβ ηβμ εκδθάμ ΰθυηβμ, ηκν ηΫζκν Πκζνγερζηά, ΰδα ηβθ ΰνθαέεα (αεσηα ξεδλσηελα ΰδα ηκθ Πκζνγερζησ εαδ ηκ ηΪξα «εζετγελκ πθετηα» πκν εεπλκζππεέ). Πκζζκέ αθαεβλτζζκνθ ηκθ εγθδεσ πκδβηά ΠαζζαδΪ ζτηίκζκ ηκν «εζετγελκν πθετηαηκμ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ», εθυ σηαθ αεκτθ ΰδα ηκθ απέζηενηκ ηδζκΰνθδζησ ηκν, ηεδδδκτθ ζεηθΪ εαδ ζδΰκηκνληκνλέακνθ εΪηδ ζαθ «κνδΫθ ζξσζδκθ» εαδ ιαθαλξέακνθ ηβ δκικζκΰέα ηκν ΠαζζαδΪ. Ώμ δκτηε, ηδ ηδζκΰτθβμ άηαθ κ πηπξσμ πζβθ ηέηδκμ αθηδξλδζηδαθσμ ΠαζζαδΪμ: «Ολΰά ηκν Αέα β Γνθαέεα, δυλκ αθηέ ΰδα ηβ θπηδΪ/ Ϊξαλκ αθηέδκηκ πκν ζίάθεδ εΪγε θζσΰα./ Σκθ Ϊθηλα ηαλααυθεδ εαγυμ ηκθ ζδΰκοάθεδ ζηδμ θλκθηέδεμ/ εαδ πλδθ ηβθ υλα ηκνμ ΰελΪηαηα θΫλθεδ ζηβ θδσηβ» (ΠΑ,IX, 165). «Καεά εαδ ζθαζελά Ϋδεδιε κ ηβλκμ εΪγε ΰνθαέεα/ πσλθβ ά θλσθδηβ, εδ κδ δνκ εαηαζηλκθά» (ΠΑ, IX, 166). «Ώπ‘ ηβ ΰνθαέεα ηέπκηα ξεδλσηελκ, εδ απ‘ ηβθ εαζά» (ΠΑ, XI, 286). «ΚΪγε ΰνθαέεα εέθαδ ξκζά˙ δνκ ζηδΰηΫμ εαζΫμ ξαλέαεδ:/ηβ ηδα ζηκθ θνθδεσ γΪζαηκ, εαδ ηβθ Ϊζζβ ζηκθ γΪθαησ ηβμ» (ΠΑ, XI 381). Ώνησμ εέθαδ κ πκζδηδζησμ, ΰδα ηκν κπκέκν ηκθ ξαησ γλβθεέ κ ΠαζζαδΪμ. Ώθκτ, ζκδπσθ, κδ Ν/Π εαηβΰκλκτθ ηκθ Υλνζσζηκηκ πμ ηδζκΰτθβ, θα εαηβΰκλάζκνθ πλυηα ηκθ Δζέκδκ, ηκθ ΠζΪηπθα, ηκνμ πκδβηΫμ˙ πλυηα θα εκδηΪικνθ ηδ εέπαθ κδ αλξαέκδ εαδ ηεηΪ θα αζξκζκτθηαδ ηε ηκ Υλνζσζηκηκ. ΒπδπζΫκθ, ηα παηελδεΪ εεεζβζδαζηδεΪ εεέηεθα ζηα κπκέα ίλέζεεδ εαθεέμ θαδθκηεθδεΪ ηδζκΰνθδεΫμ εαδ πλκζίζβηδεΫμ ΰδα ηβ ΰνθαέεα εεθλΪζεδμ, δεθ εέθαδ εθαθηέκθ ηβμ ΰνθαέεαμ ανηάμ εαγεανηάμ, αζζΪ κδ
ζνΰΰλαθεέμ ηκνμ Ϋξκνθ εαηΪ θκν ηβθ πδγαθσηβηα β ΰνθαέεα θα ζηπλυιεδ ηκθ Ϊθδλα ζε αηαληέα. Κδ επδπζΫκθ απενγτθκθηαδ ζε Ϊθηλεμ ηκθαξκτμ (ηα έδδα έζξναθ εαδ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ ηκθαξΫμ, αθαθκλδεΪ ηε ηκνμ Ϊθηλεμ). Ώνησ ηκ ΰεΰκθσμ απκζηλΫθκθηαδ κδ ζνΰΰλαθεέμ. Σβ ΰνθαέεα εαγεανηά, σηπμ, σππμ εέδαηε ηβ γεπλκτθ εαη‘ εδεσθα εαδ εαγκηκέπζβ Θεκτ, έζβ ηε ηκθ Ϊθδλα, εαδ ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ δεθ αβηκτθ θα ηβθ εέξε δβηδκνλΰβγεέ ηκ ΰνθαδεεέκ θτζκ. Ώθηέγεηα, δεθ νπΪλξεδ ηΫηκδα αθηδζηκδξβ πλκίζβηαηδεά ζηκνμ αλξαέκνμ ηδζκΰτθβδεμ: κτηε ζηκθ ΠζΪηπθα, σηαθ απκεαζεέ ηβθ ΰνθαδεεέα εαηΪζηαζβ «απκηνξέα», κτηε ζηκθ Βνλδπέδβ, σηαθ αβηΪ απσ ηκ Αέα θα ηβθ εέξε πζΪζεδ ηδμ ΰνθαέεεμ κτηε ζηκθ Δζέκδκ, σηαθ εαηβΰκλεέ ΰδα ξέζδα ητλδα ηβ ΰνθαέεα. ΐΫίαδα, εέθαδ αίΪζδηβ β αθηέλλβζβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, σηδ ηκ ΑπδεεΪγεκ δεθ εέθαδ παηλδαλξδεσ, επεδδά.. απκηεζεέηαδ απσ Ϋιδ Ϊθδλεμ εαδ Ϋιδ ΰνθαέεεμ! ΠΪζδ β έδδα απΪηβ, σππμ εαδ ηε ηκ ζνζξεηδζησ ηπθ αλδγηβηδευμ πκζζυθ γευθ ηε ηβθ δβηδκνλΰέα δβηκελαηδευθ γεζηυθ. Σκ σηδ νπάλξαθ Ϋιδ αλζεθδεκέ εαδ Ϋιδ γβζνεκέ γεκέ, δεθ ζνθεπΪΰεηαδ εαθΫθα θεηδθδζησ ά απκνζέα παηλδαλξέαμ. Ο Αέαμ ελΫηαΰε αθΪπκδα ηβθ ΰνθαέεα ηκν, σηαθ θσηδαε σηδ ανησ άηαθ εαζά ηδηπλέα, εαδ, εθυ ανησμ απαδηκτζε ζείαζησ ζηκ γεζησ ηκν ΰΪηκν απσ ηβθ Ήλα, ζεκηυθκθηαμ ηκνμ επέδκικνμ ελαζηΫμ ηβμ, ηβθ έδδα ζηδΰηά ηβθ εελΪηπθε ηε ξέζδεμ δνκ γθβηΫμ (κ Ώπσζζπθ, κ Αδσθνζκμ, β Άληεηβ, αζζΪ εαδ β ΏγβθΪ δεθ εέθαδ παδδδΪ ηβμ Ήλαμ). Σλκηελά «δζσηβηα». Πλσεεδηαδ, δβζαδά, ΰδα παηλδαλξέα, ΰδα ηβθ εικνζέα ηκν Ϊθδλα πκν ζνηπελδθΫλεηαδ σππμ γΫζεδ ζηβ ΰνθαέεα ηκν. Σα πελέ «δζσηβηαμ ηπθ θτζπθ» ειαΰσηεθβμ απσ ηβθ αλδγηβηδεά δζσηβηα ζηκ δπδεεΪγεκ αμ ηα πκνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ζε ηέπκηε αλδγηκζκθδζηΫμ. 94l ΘΡΔΚΒΤΣΕΚΔ ΕΟΣΔΣΏ ΣΔΝ ΏΡΥΏΕΟΣΔΣΏ; Οδ ΠαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ, σηδ β αλξαέα Βζζβθέδα άηαθ γλβζεενηδευμ έζβ, επεδδά νπάλξαθ εαδ δΫλεδεμ. ΏνηΪ εέθαδ οΫηηαηα. Δ ΰνθαέεα δεθ εέξε δζσηδηβ ηεηαξεέλδζβ ζηβθ κδεκΰεθεδαεά γλβζεεέα ηπθ Βζζάθπθ. Έθα δδδαέηελκ ξαλαεηβλδζηδεσ ηβμ κδεκΰεθεδαεάμ γλβζεεέαμ άηαθ σηδ «δεθ ηπκλκτζε θα ηεηαδκγεέ παλΪ ησθκθ απσ παηΫλα ζε ΰδκ. (...) Δ ηεηαίέίαζβ ηβμ κδεκΰεθεδαεάμ ζαηλεέαμ ΰδθσηαθ ησθκθ απσ Ϊθδλα ζε Ϊθδλα, β ΰνθαέεα δεθ εέξε δδεαέπηα θα πΪλεδ ηΫλκμ παλΪ ησθκθ ηΫζπ ηκν παηΫλα ά ηκν ζνατΰκν ηβμ, εαδ ηΫζκμ ηεηΪ ηκ γΪθαησ ηβμ β ΰνθαέεα δεθ εέξε ηκ έδδκ ηελέδδκ ηε ηκθ Ϊθηλα ηβμ ζηδμ ηεζεηΫμ ηπθ θεελδευθ ΰενηΪηπθ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 67). «Δ ΰΫθθβζβ γνΰαηΫλαμ δεθ εεπζάλπθε ηκθ αθηδεεδηεθδεσ ζεκπσ ηκν ΰΪηκν. Δ εσλβ δεθ ηπκλκτζε θα ζνθεξέζεδ ηβ ζαηλεέα, ΰδαηέ ηβθ βηΫλα ηκν ΰΪηκν ηβμ απαλθδσηαθ ηβθ κδεκΰΫθεδα εαδ ηβ ζαηλεέα ηκν παηΫλα ηβμ εαδ αθάεε πδα ζηβθ κδεκΰΫθεδα εαδ ζηβ γλβζεεέα ηκν ζνατΰκν ηβμ. Δ κδεκΰΫθεδα εαδ β ζαηλεέα δεθ ηπκλκτζε θα ζνθεξδζηεέ παλΪ ησθκθ απσ ηα αλζεθδεΪ ηΫζβ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 86). «Βέθαδ αζάγεδα σηδ παέλθεδ ηΫλκμ ζηδμ γλβζεενηδεΫμ πλΪιεδμ, αζζΪ δεθ εέθαδ ενλέα ηβμ εζηέαμ. Αεθ Ϋξεδ ανηάθ ηβ γλβζεεέα, απσ ηβθ υλα πκν ΰεθθάγβεε. Αεθ αθηδπλκζππετεδ ηκνμ πλκΰσθκνμ, εθσζκθ δεθ εαηΪΰεηαδ απ‘ ανηκτμ. Δ έδδα δε γα ΰέθεδ πκηΫ πλσΰκθκμ˙ σηαθ ηπεδ ζηκθ ηΪθκ, δε γα δεξγεέ πκηΫ εδδδεΫμ πλκζθκλΫμ. (...) Αεθ ηπκλεέ πκηΫ θα Ϋξεδ δδεά ηβμ εζηέα εαδ δεθ εέθαδ πκηΫ αλξβΰσμ ηβμ ζαηλεέαμ. Μβ Ϋξκθηαμ πκηΫ δδεά ηβμ εζηέα, δεθ Ϋξεδ εαηδΪ εικνζέα ηΫζα ζηκ ζπέηδ» (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 135-6). Να γνηάζκνηε επέζβμ ζηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πκν εσπηκθηαδ ΰδα ηβθ δελκζτθβ ηπθ ΰνθαδευθ, σηδ ζηβθ αλξαέα επκξά απαΰκλενσηαθ ζε ΰνθαέεεμ β ζνηηεηκξά ζηα Βζενζέθδα ηνζηάλδα (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. Σ', ζ. 493) . Γδαηέ ανηΪ, αθκτ άηαθ γλβζεενηδευμ έζεμ; Αεθ εέξαθ ηκ δδεαέπηα θα «ζπγκτθε ζηκθ ΚΪηπ Κσζηκ» κδ ΰνθαέεεμ; ΏζζΪ εαδ ΰδα ηκ γΫηα ηβμ τπαλιβμ ΰνθαδευθδΫλεδπθ ζε παΰαθδζηδεΪ δελΪ Ϋξκνηε θα πκτηε ηα ειάμ. Οδ ζαηλεέεμ ανηΫμ εαδ κδ γεκέ ανηκέ, ηπθ κπκέπθ δΫλεδεμ ΰέθκθηαθ κδ ΰνθαέεεμ, άηαθ αζάηαθηεμ εαδ ίκβγκτζαθ εζΪξδζηα ζξεηδεΪ ηε ηκ γΫηα ηκτ πκδκμ εέξε ηβθ δτθαηβ/εικνζέα ζηβθ παΰαθδζηδεά εκδθπθέα, δδσηδ νπάλξαθ εκζηδεΪ αιδυηαηα, ηα κπκέα Ϋπαδλθαθ ησθκ Ϊθηλεμ. Ώθηέγεηα, β εεεζβζέα άηαθ β εεθηλδεά εκδθπθδεά δκηά ηβμ ξλδζηδαθδεάμ εκδθσηβηαμ, αθκτ β εαγβηελδθά απά εΪγε Υλδζηδαθκτ πελδζηλεθσηαθ ΰτλπ απσ ηβθ εεεζβζέα. νθεπυμ κδ ξλδζηδαθΫμ ΰνθαέεεμ πκν ά-
ηαθ δδαεσθδζζεμ ά πλκθάηδδεμ εέξαθ ηεΰαζτηελβ επδλλκά εθησμ ηκν ξλδζηδαθδεκτ ετεζκν παλΪ κδ εδδπζκζΪηλδζζεμ ΰνθαέεεμ εθησμ ηβμ ενλτηελβμ παΰαθδζηδεάμ εκδθπθέαμ. Δ Βδδπζκζαηλέα ειαλξάμ άηαθ ηδα γλβζεεέα, πκν εεπσλθενε ηδμ ΰνθαέεεμ ηβμ ΒζζΪδαμ ειενηεζέακθηΪμ ηεμ ΰδα ξΪλβ ηπθ «γευθ». Καδ δε ηδζΪηε ΰδα ηκνμ θακτμ-πκλθεέα ηβμ Ώθλκδέηβμ εαηΪ ηκνμ εζαζζδεκτμ ξλσθκνμ, αζζΪ ΰδα ηα ηνεβθαρεΪ ξλσθδα, σηαθ πλπηκζαηλετηβεε ζηβ ξυλα ηαμ ηκ ΑπδεεΪγεκ. Εδκτ κδ απκδεέιεδμ, απσ ηδα ηνεβθαρεά πδθαεέδα πκν ίλΫγβεε ζηβθ Πτζκ: Πδθαεέδα ΠΤ Tn 316 (δελαηδεσ βηελκζσΰδκ αθδελπηΪηπθ) Ώ‘ ΠζενλΪ Πκ-λκ-Fδ-ηκ-δκ Πν-λκ... δκ-λα-qε πε-λε πκ-λε-θα-ε α-εε Πκ-ηδ-θδ-δα... *Ε Πκ-ζδ-δα-ε-δα... *Ε (ζηέξκδ 1-3) ΐ‘ ΠζενλΪ Πν-λκ... Πκ-ζδ-δα-δ-δκ ... δκ-λα-qε πε-λε πκ-λε-θα-qε α-εε ... *ΕΕ (ζηέξκδ 1-3) Πν-λκ δκ-λα-qε πε-λε πκ-λε-θα-qε α-<εε> Πε-λε-δα ... *Ε Αδ-Fδ-α .... *Ε Β-ηα-Ϊ Ώ-λε-δα ... **Ε Αδ-Fδ-κ δκ-λα-qε πε-λε πκ-λε-θα-qε α-εε.... **Ε ... * Ε (ζηέξκδ 5-9) πκν Ϋξεδ Ϋθα αζηελέζηεκ ζηβθ πδθαεέδα ίλέζεεηαδ ηκ εδεκθσΰλαηηα ΰδα ηβ ΰνθαέεα, εαδ σπκν Ϋξεδ δτκ αζηελέζεκνμ, ηκ εδεκθσΰλαηηα ηκν Ϊθηλα. ΑδαίΪαεηαδ ηκ εεέηεθκ εαθκθδεΪ πμ ειάμ: Πδθαεέδα ΠΤ Tn 316 A‘ πζενλΪ Πζπΐζηκδκ Πύζκμ... δλά ηε θέλεδ πόλθαμ ηε ἄΰεδ Πκηθίᾳ... ΰνθαῖεα ηίαθ.
Πκζδδαείᾳ... ΰνθαῖεα ηίαθ. (ζηέξκδ 1-3) ΐ‘ πζενλΪ Πύζκμ... Πκζδδαδίῳ... δλά ηε θέλεδ πόλθαμ ηε ἄΰεδ... ΰνθαῖεαμ δύκ. (ζηέξκδ 1-3) Πύζκμ δλά ηε θέλεδ πόλθαμ ηε ἄ<ΰεδ> Φελείᾳ... ΰνθαῖεα ηίαθ. ΑδFίᾳ... ΰνθαῖεα ηίαθ. ληάᾁ Ἀλείᾳ... ἄθδλα ἕθα. ΑδFίῳ δλά ηε θέλεδ πόλθαμ ηε ἄΰεδ... ... ἄθδλα ἕθα... ΰνθαῖεα ηίαθ. (ζηέξκδ 5-9) Δ πδθαεέδα, ηκ δελαηδεσ βηελκζσΰδκ ηπθ αθδελπηΪηπθ, αθαθΫλεδ σηδ εαηΪ ηκ ηάθα Πζυδζηκθ, δβζαδά ηκθ εαζζέηελκ ηάθα ΰδα θανηδεΪ ηαιέδδα, πλκθαθυμ ηάθα γελδθσ, ζ‘ Ϋθα δελσ ηβμ Πτζκν, β πσζβ ηααέ ηε 13 ξλνζΪ πκηάλδα αθδΫλπζε ζε δδΪθκλκνμ γεκτμ εαδ 9 αθγλυπκνμ, 7 ΰνθαέεεμ εαδ 2 Ϊθηλεμ, πκν ξαλαεηβλέακθηαδ σζκδ ζαθ «πσλθαδ». Σκ ΰΫθκμ ηβμ ζΫιβμ δεθ θαέθεηαδ, αζζΪ ηΪζζκθ β ζΫιβ ζεδηκνλΰεέ ζαθ επέγεηκ δδΰεθΫμ εαδ ηκθκεαηΪζβεηκ, πκν ζνθηαεηδευμ δζξτεδ εαδ ΰδα ηα δτκ θτζα. Ώνηά ηβθ γλβζεεέα, πκν άγεζε κδ ΰνθαέεεμ θα ΰέθκθηαδ πσλθεμ ΰδα ξΪλβ ηπθ γευθ, γΫζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα Ϋξκνθ κδ Έζζβθεμ εΰεαηαζεέπκθηαμ ηβθ Ολγκδκιέα. Θα αθαθΫλκνθ κλδζηΫθκδ, πλκμ απΪθηβζβ, ηα ζεικναζδεΪ Ϋεηλκπα ζηα κπκέα εθέκηε δδΪθκλκδ δεζπκηΪδεμ ά εζβλδεκέ ά ηκθαξκέ εθέκηε νπκπέπηκνθ. Ώνηκέ πκν απαθηκτθ Ϋηζδ, εέθαδ ζκθδζηΫμ, δδσηδ β δδαθκλΪ αλξαέαμ γλβζεεέαμ εαδ Ολγκδκιέαμ εέθαδ σηδ β αλξαέα γλβζεεέα γεπλεέ «θνζδκζκΰδεά» ηβθ πκλθεέα εαδ ηβθ δελκδκνζεέα, εθυ β Ολγκδκιέα δεθ ηα γεπλεέ θνζδκζκΰδεΪ. Σα έδδα πλΪΰηαηα, κδ ηεθ αλξαδσγλβζεκδ ηα επαδθκτθ, κδ δε Ολγσδκικδ ηα απκλλέπηκνθ εαδ ηκ εαηαδδεΪακνθ, σπκδκμ εδ αθ ηα εΪθεδ.
94m ΕΟΣΔΣΏ ΓΕΟΤ- ΚΟΡΔ ΣΔΝ ΠΏΣΡΕΚΔ ΚΛΔΡΟΝΟΜΕΏ; «Βέθαδ αζάγεδα σηδ, σζκ [β γνΰαηΫλα] άηαθ αθτπαθδλβ, κ θσηκμ δεθ ηβμ ζηελκτζε ηνπδεΪ ηκ ηελέδδσ ηβμ απσ ηβθ εζβλκθκηδΪ˙ πλΫπεδ σηπμ θα αθαλπηβγκτηε αθ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα εέξε ηβ δνθαησηβηα θα ΰέθεδ πλαΰηαηδεά εζβλκθσηκμ. Γδαηέ δεθ πλΫπεδ θα ιεξθΪηε σηδ β εσλβ ανηά ίλδζεσηαθ εΪηπ απσ ηβθ εβδεηκθέα ηκν αδεζθκτ ά ηπθ ζνΰΰεθυθ ηβμ, σηδ παλΫηεθε νπσ ηκ εαγεζηυμ ΰδα σζβ ηβμ ηβ απά, σηδ β εβδεηκθέα εαηΪ ηβθ παζαδΪ θκηκγεζέα εέξε εαγδελπγεέ ΰδα ηβθ πλκζηαζέα ηβμ πελδκνζέαμ εαδ σξδ ηβμ θτθβμ, εαδ σηδ απκζεκπκτζε ζηβ δδαηάλβζβ ηπθ αΰαγυθ ηΫζα ζηβθ κδεκΰΫθεδα˙ σηδ ηΫζκμ β εσλβ δεθ ηπκλκτζε ζε εαηδΪ βζδεέα θα παθηλενηεέ κτηε θα αζζΪιεδ εβδεησθα ξπλέμ ηβθ Ϊδεδα ηκν εβδεησθα ηβμ. ΏνηΪ ηα δεδκηΫθα πκν εέθαδ αλεεηΪ εθδεδεηδεΪ, ηαμ επδηλΫπκνθ θα πδζηΫοκνηε σηδ νπάλξε, αθ σξδ ηΫζα ζηδμ δδαηΪιεδμ ηκν θσηκν, ηκνζΪξδζηκθ ζηβθ πλαεηδεά εαδ ζηα άγβ, ηδα ζεδλΪ δνζεκζδυθ πκν εηπσδδααθ ηβθ εσλβ θα ΰέθεδ απσζνηκμ ετλδκμ ηκν ηελδδέκν ηβμ απσ ηβθ παηλδεά πελδκνζέα, σππμ άηαθ κ ΰδσμ ΰδα ηκ δδεσ ηκν. Αεθ Ϋξκνηε απκδεέιεδμ σηδ β εσλβ άηαθ απκεζεδζηΫθβ απσ ηβθ εζβλκθκηδΪ˙ Ϋξκνηε σηπμ ηβ ίείαδσηβηα σηδ, πμ παθηλεηΫθβ, δεθ εζβλκθκηκτζε ηκθ παηΫλα ηβμ εαδ σηδ, πμ αθτπαθδλβ, δεθ ηπκλκτζε πκηΫ θα δδαξεδλδζηεέ ηβθ εζβλκθκ-
ηδΪ ηβμ. Έζηπ εαδ εζβλκθσηκμ, άηαθ ησθκ πλκζπλδθΪ εαδ εΪηπ απσ κλδζηΫθεμ ζνθγάεεμ απζσμ επδεαλππηάμ˙ δεθ εέξε δδεαέπηα κτηε θα δδαγΫζεδ κτηε θα νπκγβεετζεδ ξπλέμ ηβθ Ϊδεδα ηκν αδεζθκτ ά ηπθ ζνΰΰεθυθ ηβμ, κδ κπκέκδ ηεηΪ ηκ γαθαησ ηβμ γα εζβλκθκηκτζαθ ηβθ πελδκνζέα, ηβμ κπκέαμ εέξαθ ηβθ επδηΫζεδα εαηΪ ηκ δδΪζηβηα ηβμ απάμ ηβμ» (Fustel DeCoulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 118-119). ΒθΪηδζβ αδυθα ηεηΪ ηκθ ΚδεΫλπθα, κ ΚΪηπθ, γΫζκθηαμ θα ιαθααπθηαθΫοεδ ηα αλξαέα άγβ, εέξε επαθαθΫλεδ ηκ θσηκ ηκν ΐκευθδκν, κ κπκέκμ απαΰσλενε: 1) θα εαηαζηάζεδ εΪπκδκμ εζβλκθσηκ ηκν ΰνθαέεα, Ϋζηπ εαδ ηκθαξκεσλβ, παθηλεηΫθβ ά αθτπαθδλβ˙ 2) θα εζβλκδκηάζεδ ζε ΰνθαέεεμ πΪθπ απσ ηκ άηδζν ηβμ παηλδεάμ πελδκνζέαμ (in Verr., II, 1, 42). Οδ Ώγβθαέκδ λάηκλεμ, ζηδμ αΰκλετζεδμ ηκνμ εέξαθ ζνξθΪ ηβθ ενεαδλέα θα δεέικνθ σηδ κδ γνΰαηΫλεμ δεθ εζβλκθκηκτζαθ (Εζαέκν, Πξνο Ξελαίλεηνλ˙ ΑβηκζγΫθβ, Πξνο Βνησηφλ πεξί πξνηθφο κεηξψαο, 22-24) (Fustel De Coulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ,ζ.119). 94n ΥΡΗΣΗΑΝΗΜΟ ΚΑΗ ΖΓΟΝΖ ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα β ΰνθαέεα γεπλκτθηαθ ζεενκμ βδκθάμ εαδ β δδεά ηβμ ενξαλέζηβζβ δεθ ζκΰαλδαασηαθ εαγσζκν. Έθαμ αλξαέκμ εέξε πεδ «ζε ηδ ηαμ ξλεδΪακθηαδ κδ ΰνθαέεεμ; Ώθ ηπκλκτζαηε θα εΪθκνηε παδδδΪ λέξθκθηαμ ηκ ζπΫληα ηαμ ζε Ϋθα ξπλΪθδ, γα ηαμ άηαθ Ϊξλβζηεμ». Καηβΰκλκτθ, Ϋπεδηα απσ σζα ανηΪ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ σηδ ανηκέ γεπλκτθ ηκ ζει ησθκ ΰδα παδδκπκδέα, επεδδά εέθαδ «γερεά εθηκζά». Πυμ ειβΰκτθ ηκνμ πλκαθαθελγΫθηεμ αλξαέκνμ θσηκνμ εαηΪ σζπθ δεθ παθηλετκθηαθ (πκν ζβηαέθεδ σηδ ΰδα ηκνμ αλξαέκνμ νπάλξαθ δτκ εαηβΰκλέεμ ΰνθαδευθ: κδ «ηβξαθΫμ παλαΰπΰάμ παδδδυθ» – ΰδ‘ανησ Ϊιδαε κ ΰΪηκμ – πκν ησθκ ΰδ‘ ανησ ηδμ παθηλετκθηαθ εαθεέμ, εαδ κδ εηαέλεμ). Ώθ δεθ ηπκλκτθ θα ηκνμ ειβΰάζκνθ ά αθ ζΫθε σηδ εαζυμ νπάλξαθ κδ θσηκδ ανηκέ, θα ηβθ ζξκζδΪακνθ ηβθ Υλδζηδαθδεά εληβθεέα εαδ αθηδηεηυπδζβ ηβμ βδκθάμ εαδ ηκν ΰΪηκν. Βθυ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ β ΰνθαέεα-ζεικναζδεσμ ζτθηλκθκμ εαδ β ΰνθαέεα-ηβηΫλα εέθαδ ηκ έδδκ πλσζππκ, εαδ λβηΪ αθαθΫλεηαδ ηκ «ηά απκζηελεέηε αζζάζκνμ» ζηβθ Καδθά Αδαγάεβ, ζηβθ αλξαδσηβηα νπΪλξεδ κ δδξαζησμ εαδ επκηΫθπμ β νπκηέηβζβ ηβμ ΰνθαέεαμ-ηβηΫλαμ πμ πλκμ ηβθ ΰνθαέεα-ζτθηλκθκ, αθκτ β πλυηβ άηαθ β «παλαΰπΰσμ παδδδυθ», εθυ β δετηελβ άηαθ β αδλΪ αηκδίσηεθβ πσλθβ/εηαέλα. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ αλθεέηαδ ηβθ βδκθά εαγεανηά, αζζΪ Ϋξεδ δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ ΰδα ηκθ λσζκ ηβμ ζηβ απά. Ώθ ηβθ αλθκτθηαθ, γα αλθκτθηαθ Ϋθα δβηδκτλΰβηα ηκν Θεκτ: Γηαηαγαί ησλ Αγίσλ απνζηφισλ (PG 1, 980B): «Οτηε β θσηδηβ ζνθετλεζβ, κτηε β ζεξπθδΪ, κτηε β πελέκδκμ, κτηε β κθεέλπιβ ηπκλκτθ θα ηδΪθκνθ ηβ θτζβ ηκν αθγλυπκν ά θα ξπλέζκνθ απσ ηκ Άΰδκ Πθετηα, εεησμ ησθκ απσ ηβθ αζΫίεδα εαδ ηβθ παλΪθκηβ πλΪιβ.». Απνζηνιηθνί θαλφλεο (PG 137, 141B): «Ώθ εαθεέμ επέζεκπκμ ά πλεζίτηελκμ ά δδΪεκθκμ ά ηΫζκμ ηβμ δελαλξέαμ ΰεθδεΪ, απΫξεδ απσ ηκ ΰΪηκ, ηκ ελΫαμ εαδ ηκ ελαζέ σξδ ζσΰπ Ϊζεβζβμ αζζΪ επεδδά ηα ζδξαέθεηαδ, αλθκτηεθκμ σηδ σζα εέθαδ πκζτ εαζΪ εαδ σηδ πμ Ϊθηλα εαδ ΰνθαέεα επκέβζε κ Θεσμ ηκθ Ϊθγλππκ, εαδ δδαίΪζζεδ ηβθ δβηδκνλΰέα ηκν Θεκτ ίζαζθβηυθηαμ, ησηε ά θα δδκλγπγεέ ά θα εαγαδλεγεέ εαδ θα απκίζβγεέ απσ ηβθ Βεεζβζέα. Σα έδδα δζξτκνθ εαδ ΰδα ηκνμ ζαρεκτμ.» («Βἴ ηδμ ἐπίζεκπκμ ἠ πλεζίύηελκμ ἠ δδάεκθκμ, ἠ ὅζπμ ηκῦ εαηαζόΰκν ηκῦ ἱελαηδεκῦ, ΰάηκν εαὶ ελεθ εαὶ κἴθκν κ δδ‘ ἄζεβζδθ, ἀζζὰ δδὰ ίδεζνλίαθ ἀπέξεηαδ, ἐπδζαγόηεθκμ ὅηδ πάθηα εαζὰ ζίαθ, εαὶ ὅηδ ἄλζεθ εαὶ γζν ἐπκίβζεθ ὁ Θεὸμ ηὸθ ἄθγλππκθ, ἀζζὰ ίζαζθβηθ δδαίάζζεδ ηὴθ δβηδκνλΰίαθ, ἠ δδκλγκύζγπ, ἠ εαγαδλείζγπ, εαὶ ημ ἐεεζβμίαμ ἀπκίαζζέζγπ. Ὡζαύηπμ εαὶ ζαρεόμ»). τθκδκμ ηβμ ΓΪΰΰλαμ, 342 η.Υ. Καθυθ Ώ' (PG 137, 1241A) «Βἴ ηδμ ηὸθ ΰάηκθ ηέηθκδηκ, εαὶ ηὴθ εαγεύδκνζαθ ηεηὰ ηκῦ ἀθδλὸμ αημ, κὖζαθ πδζηὴθ εαὶ εζαί, ίδεζύζζκδηκ, ἠ ηέηθκδηκ, ὡμ ἂθ ηὴ δνθαηέθβθ εἰμ ίαζδζείαθ εἰζεζγεῖθ, ἀθάγεηα ἔζηπ.»
Καθυθ Θ' (PG 137, 1249D) «Ώθ εαθεέμ ηΫθεδ Ϊΰαηκμ ά εΰελαηετεηαδ ίδεζνηησηεθκμ ηκ ΰΪηκ εδ σξδ ει αδηέαμ ηκν εαζκτ εαδ αΰέκν ηβμ παλγεθέαμ, αμ εέθαδ αθαγεηαηδζηΫθκμ» («Βἴ ηδμ παλγεθεύκδ, ἠ ἐΰελαηεύκδηκ, ὡμ ἂθ ίδεζνηηόηεθκμ ηὸθ ΰάηκθ ἀθαξπλήζαμ, εαὶ ηὴ δ‘ αηὸ ηὸ εαζὸθ εαὶ ἅΰδκθ ημ παλγεθίαμ, ἀθάγεηα ἔζηπ»). Καθυθ Ε' (PG 137, 1252A) «Ώθ εαθεέμ απσ ηκνμ παλγεθετκθηεμ ΰδα ηκ Θεσ νπελβθαθενηεέ εαηΪ ηπθ παθηλεηΫθπθ, αμ εέθαδ αθαγεηαηδζηΫθκμ». («Βἴ ηδμ ηθ παλγεθενόθηπθ δδὰ ηὸθ Κύλδκθ εαηεπαίλκδηκ ηθ ΰεΰαηβεόηπθ, ἀθάγεηα ἔζηπ»). Καθυθ ΕΑ' (PG 137, 1257B) «Βἴ ηδμ ΰνθὴ εαηαζδηπάθκδ ηὸθ ἄθδλα, εαὶ ἀθαξπλεῖθ ἐγέζκδ, ίδεζνηηκηέθβ ηὸθ ΰάηκθ, ἀθάγεηα ἔζηπ». Κζάηβ ΏζειαθδλΫα, ηξσκαηείο, 2, 20 (2, 107,3) «Σόθ ηε ἔλπηα εαείαθ θβμὶ θύζεπμ˙ ἥμ ἣηηκνμ ὄθηεμ κἱ εαεκδαίηκθεμ γεὸθ ηὴθ θόζκθ εαζκῦζδθ. Αείεθνηαδ ΰὰλ δδὰ ηκύηπθ ηηᾶζγαδ ηκὺμ ἀηαγεζηέηκνμ δδ‘ ἄΰθκδαθ δκθμ, ἡθ κ ξλὴ πλκμίεζγαδ, εἂθ γεὸμ ζέΰβηαδ, ηκνηέζηδ εἂθ γεόγεθ ἐπὶ ημ παδδκπκδίαμ ξλείαθ δεδκηέθβηνΰξάθῃ.» Κζάηβ ΏζειαθδλΫα, ηξσκαηείο, 3, 7 « ... Οἱ δέ, δδὰ ηῖζκμ ηὸ πλὸμ ηὴθ ζάλεα ημ εαηὰ ΰάηκθ ζνθαζζαΰμ εαὶ ημ ηθ εαγβεόθηπθ ίλπηάηπθ ηεηαζήοεπμ ἀπαζζάηεζγαδ πκγκῦθηεμ, ἀηαγεῖμ ηε εαὶ ἄγεκδ, ἀζόΰπμ ἐΰελαηενόηεθκδ, εαγάπελ ηὰ πζεῖζηα ηθ ἄζζπθ ἐγθθ.» Άΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Ααηαζεβθσμ, PG 94, 1533C: «Αεθ πλκΫλξεηαδ ζκδπσθ εε ηκν ζυηαηκμ β εαεέα, αζζΪ εε ηβμ ονξάμ». Σκ Ϊελπμ αθηέγεηκ ηκν Πζαηπθδζηκτ, πκν ηβθ ζεΫηβ τζβ ηβ γεπλεέ εαεσ. «Ώπσ ηδμ ζπηαηδεΫμ βδκθΫμ Ϊζζεμ εέθαδ θνζδεΫμ εαδ ζνθΪηα αθαΰεαέεμ, ξπλέμ ηδμ κπκέεμ εέθαδ αδτθαηβ β απά, σππμ κδ ηλκθΫμ, πκν αθαπζβλυθκνθ ηβ θγκλΪ, εαδ ηα απαλαέηβηα λκτξα, Ϊζζεμ πΪζδ εέθαδ θνζδεΫμ, σξδ σηπμ αθαΰεαέεμ, σππμ εέθαδ κδ εαηΪ θτζβ εαδ εαηΪ θσηκ ΰεθεηάζδεμ ζξΫζεδμ, εαδ Ϊζζεμ κτηε αθαΰεαέεμ κτηε θνζδεΫμ, σππμ β ζαΰθεέα εαδ β αθγκθέα αΰαγυθ πκν ιεπελθκτθ ηδμ αθΪΰεεμ˙ ΰδαηέ ανηΫμ δεθ ζνθηεζκτθ κτηε ζηβ δδαηάλβζβ ηβμ απάμ κτηε ζηβ δδαδκξά ηκν ΰΫθκνμ, αζζΪ πλκιεθκτθ αβηδΫμ. Ώνησμ ζκδπσθ πκν αεδ ζτηθπθα ηε ηκ γΫζβηα ηκν Θεκτ πλΫπεδ θα επδδδυεεδ ηδμ αθαΰεαέεμ εαδ ζνθΪηα ηδμ θνζδεΫμ βδκθΫμ, θα ίΪαεδ ζε δετηελβ ηκέλα ηδμ θνζδεΫμ αζζΪ σξδ αθαΰεαέεμ, ΰδθσηεθεμ ζηκθ εαδλσ εαδ ηε ηκθ ηλσπκ εαδ ηκ ηΫηλκ πκν αλησακνθ, εθυ ηδμ Ϊζζεμ εέθαδ αθΪΰεβ κππζδάπκηε θα ηδμ απκθετΰεδ», ΰλΪθεδ κ Άΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Ααηαζεβθσμ (Έθδνζηο αθξηβήο... 2, 13). Αεθ νπΪλξεδ απσλλδοβ ηβμ βδκθάμ εθ ΰΫθεδ˙ αζζΪ δδαθκλεηδεά εληβθεέα ηβμ. «Δ πελδθλσθβζβ ηβμ αθγλυπδθβμ εαηΪζηαζβμ εαδ β Ϋξγλα πλκμ ηκ ζυηα άηαθ εθδβηδεά θσζκμ κζσεζβλκν ηκν πκζδηδζηκτ ανηάμ ηβμ πελδσδκν˙ εδ εθυ κδ πδκ αελαέεμ εεδβζυζεδμ ηβμ εέθαδ ενλέπμ ξλδζηδαθδεΫμ ά ΰθπζηδεΫμ, ηα ζνηπηυηαηΪ ηβμ εηθαθέακθηαδ ηε πδκ εζαθλΪ ηκλθά ζε εγθδεκτμ ηε εαγαλΪ εζζβθδεά ησλθπζβ˙ β θσζκμ ανηά εεθλΪαεηαδ ζε ενλεέα πκδεδζέα ητγπθ εαδ θαθηαζηδευθ δδβΰάζεπθ, πκν αθηζκτθηαδ εέηε απσ εζζβθδεΪ εέηε απσ αθαηκζδεΪ πλσηνπα (ζνξθΪ ηε αζζαΰηΫθκ θσβηα ά δδαθκλεηδεΪ ζβηεέα εηθΪζεπμ), εθυ Ϊζζεμ εέθαδ εαηΪ ηα θαδθσηεθα εαδθκτλΰδεμ(...). Ώνησ ηκ εέδκμ δδευθ (...) κδ εγθδεκέ ηκλαζδζηΫμ σππμ κ Πζκτηαλξκμ εαδ κ Βπέεηβηκμ ηδμ εαηαδέεαααθ, εαδ ξλδζηδαθκέ ηε εζζβθδεά παδδεέα, σππμ κ Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ, αθηδζηΫεκθηαθ ηε ζγΫθκμ απΫθαθηέ ηκνμ. Αεθ Ϋξκνθ λέαεμ ζηβθ ΠαζαδΪ Αδαγάεβ» (E.R. Doods, Δζληθνί θαη Υξηζηηαλνί ζε κηα επνρή αγσλίαο, εεδ. ΏζειΪθδλεδα, ζ.67, 65, 66). 94o ΠΏΕΑΒΡΏΣΕΏ ΏλξαδκεζζβθδεΪ εεέηεθα ζαθ εδ ανησ «Ώθ ηκ αΰσλδ εέθαδ δυδεεα εηυθ ησηε ηκν εΪθεδ ξαλΪ, εδ αθ ίλέζεεηαδ ζηα δεεαηλέα ησηε ηε ηλαίΪεδ αεσηα δζξνλσηελα. Κδ σηπμ ζηα 14 ηκν εέθαδ β ΰζνετηελβ αεηά ηκν Ϋλπηα, σηαθ αλξέαεδ ηκ 15κ Ϋηκμ πλκζθΫλεδ αεσηα κηκλθσηελβ βδκθά. Οδ 16λβδεμ εέθαδ ΰδα σζκνμ ηκνμ γεκτμ. (..)» (ηλΪηπθαμ, Παζαηδθά Ώθγκζκΰέα, ίδίζέκ δπδΫεαηκ) ά «Δ Κτπλδμ πμ ΰνθαέεα / ηε θζσΰεμ ΰδα ΰνθαέεεμ ζε ηνζέΰεδ. / ηπμ ηκθ ΰζνεσ πσγκ ΰδα
ηα αΰσλδα / ηκθ ενίελθΪ ανηκπλκζυππμ κ Έλπμ. / Να δεέιπ ηβθ πλκηέηβζά ηκν πλκμ ηα πκτ; / Πλκμ ηκ αΰσλδ ά πλκμ ηβ ηβηΫλα; / ηπμ εδ β έδδα β Κτπλδμ γα Ϋζεΰε θκηέαπ: / Σκ γλαζτ ημ παζδάνζμκ θδεΪεδ» (ΜεζΫαΰλκν, Παιαηηλή Αλζνινγία, XII, 86) ά «Ώθ ειαεκζκνγάζεδ κ Αβησθδζκμ / θα δέθεδ εαδ ζηκνμ ελαζηΫμ ηκν θδζδΪ ηΫηκδα / πζΪθ ανησ πκν ηκν ‗ζεαζε ημ κήπζμ, π Κτπλδμ, / δεθ ίζΫππ ηβ ηαθκτζα ηκν ηδμ θτξηεμ / θα εαληελΪ ηε βζνξέα ζηβθ ανζσπκληα» (Αδκζεκνλέδκν, Παιαηηλή Αλζνινγία, XII, 14) ά «ΚΪπκηε εΪπκδκμ παδδκηλέίβμ, / εαγυμ έκακ ιζηνυκ πλκπκθκτζε, / ηκθ Ϋίαζε ζε εΪηοβ ηπθ ΰκθΪηπθ, / ηκθ ΰτηθααε ζηα εΪηπ απσ ηβ ηΫζβ, / θλκθηέακθηαμ θα πδΪθεδ κζέΰκθ ηα ηπαζΪεδα...» (ηλΪηπθα, Π.Α., XII, 222) δεθ εέθαδ αελδίυμ σ,ηδ αθααβηκτηε ζηβθ αλξαδσηβηα. Μελδεκέ γα θΫλκνθ αθηδλλάζεδμ ΰδα ηκ αάηβηα ηβμ παδδελαζηέαμ ά ηβμ κηκθνζκθδζέαμ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα, ζΫΰκθηαμ ππμ δεθ εέθαδ ηα πλΪΰηαηα σππμ θκηέαεηαδ ππμ εέθαδ. Δ αζάγεδα εέθαδ ππμ, δεθ νπάλιε πκηΫ β ειδδαθδεενηΫθβ ζξΫζβ ελαζηά εαδ ελπηΫθκν, σππμ ηβθ πελδΰλΪθεδ κ ΠζΪηπθαμ, δέξπμ δβζαδά ζεικναζδεΪ παλεπσηεθα. ηβθ Δζεέα ά ηβ Θάία σζα επδηλεπσηαθ «εείθκδμ [Θβίαέκδ εαδ Δζδεέμ] ηὲθ ΰὰλ ηαῦηα παδδδεὰ[=κηκθνζκθδζέα εαδ παδδελαζηέα] θόηδηα, ηῖθ δ‘ ἐπκθείδδζηα» (Ξεθκθυθηα, πκπφζην, 8, 34). «Σκ σηδ β ζεικναζδεσηβηα ηΫζα ζηβθ παδδελαζηέα Ϋπαδαε απκθαζδζηδεσ λσζκ εαδ δεθ πβΰΪαεδ απσ ηβθ εκζαζηΫθβ θαθηαζέα ηελδευθ επδζηβησθπθ ανησ ΰέθεηαδ ζαθΫμ ΰδα εΪγε απλκεαηΪζβπηκ παλαηβλβηά, σηαθ ίζΫπεδ ηδμ εδεσθεμ ηπθ αλξαρευθ αΰΰεέπθ ζηδμ κπκέεμ Ϋθαμ, Ϊθδλαμ, κ εξαζηήο, πδΪθεδ ηα ΰεθθβηδεΪ σλΰαθα εθσμ θεαλκτ, ηκν εξσκέλνπ. Δ ξεδλκθκηέα ανηά, β κπκέα εαδ ζηβθ πλυδηβ εζζβθδεά ηΫξθβ εηθαθέαεηαδ αεσηβ εαδ ζε εηελσθνζα αενΰΪλδα, εέθαδ ηδα αδδαηθδζίάηβηβ Ϋεθλαζβ ζεικναζδεκτ πσγκν» (Carola Reinsberg, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα, ζ. 259). ‘ Ϋθα πκέβηΪ ηκν κ σζπθ ζΫεδ σηδ ενηνξδζηΫθκμ εαδ αιδκηαεΪλδζηκμ εέθαδ εεεέθκμ πκν Ϋξεδ ηα ειάμ ηΫζζελα πλΪΰηαηα: αΰσλδα πκν θα ηα ξλβζδηκπκδεέ πμ εέθαδδκνμ, Ϊζκΰα, ενθβΰεηδεΪ ζενζδΪ, εαδ θέζκ ζηκ ειπηελδεσ. ηκ δετηελκ πκέβηα εαηκθκηΪαεδ πκδα αελδίυμ ζβηεέα ηκν ζυηαηκμ ηκν αΰκλδκτ γΫζεδ θ‘ απκζατζεδ (σζπθ, απκζπΪζηαηα 21 εαδ 23, Berg. Th. Hiller E. – Crusius O. Anthologia lyrica sive lyricorum Graecorum reterum praeter Pindarum reliquiae potiores, BT, απσ ηκθ Πζκτη. Δξση. 5 (751bc)). Ο Ξεθκθυθηαμ ΰλΪθεδ επέζβμ (Λαθεδαηκνλίσλ Πνιηηεία, 2, 12) «Οδ Ϊζζκδ Έζζβθεμ, ά σππμ κδ ΐκδπηκέ, Ϋθαμ Ϊθδλαμ εαδ Ϋθαμ θΫκμ δΫθκθηαδ ηεηαιτ ηκνμ ζα αενΰΪλδ ά σππμ κδ Δζεέκδ απκζαηίΪθκνθ ηβθ κηκλθδΪ ηκν ζυηαηκμ ηπθ θΫπθ ηε παλκξΫμ» εαδ (Λαθ. Πνι., 2, 14) «ε πκζζΫμ απσ ηδμ πσζεδμ κδ θσηκδ δεθ απαΰκλενκνθ ηβθ ελπηδεά επδγνηέα πλκμ ηα παδδδΪ». ΟλδζηΫθκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γΫζκνθ θα ηαμ πκνθ σηδ νπάλξαθ «αθηδκηκθνζκθδζδεκέ θσηκδ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα». Ώθ Ϋηζδ Ϋξκνθ ηα πλΪΰηαηα, ησηε πλΫπεδ θα ηαμ πκνθ, ΰδαηέ δεθ ηδηπλάγβεαθ κδ παλαεΪηπ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ απσ ηκνμ θσηκνμ ανηκτμ. «Φδζέα γεληά αθεπητξγβ ηεηαιτ ηπθ δτκ ηκτηπθ αθδλυθ (ηκν σζπθκμ εαδ ηκν ΠεδζδζηλΪηκν) Ϋθεεα ηβμ ζνΰΰεθεέαμ ηπθ, ανηά δε β θδζέα Ϋΰδθεθ εΰεαλδδπηΫλα εαδ ζσΰπ ηβμ ενθνΎαμ εαδ ηβμ πλαδσηβηκμ ηκν ΠεδζδζηλΪηκν, δδσηδ, εαγυμ ζΫΰκνθ ηελδεκέ, κ σζπθ δδεηΫγβ ελπηδευμ πλκμ ανησθ (...ελπηδευμ ηκθ Πεδζέζηλαηκθ αζπαακηΫθκν ηκτ σζπθκμ...)» (Πζκτηαλξκν, φισλ, 1). Γδα ηκνμ Υαζεδδεέμ ηαληνλεέ κ Ώγβθαέκμ, σηδ ηααέ ηε ηκνμ Κλάηεμ άηαθ παλΪθκλκδ ζηβθ παδδκθδζέα («..πελὶ ηὰ παδδδεὰ δαδηκθίπμ ἐπηόβθηαδ..») (Ώγβθαέκμ, 13, 77 (601e)). Δ παδδκθδζέα νπάλξε ησζκ ζαθ εζετγελκμ Ϋλπηαμ σζκ εαδ ζαθ εηπκλδεσμ, εζετγελκμ πΪζδ ά εαηαθαΰεαζηδεσμ, πκν πκνζδσηαθ ζε εδδδεΪ πκλθεέα αλλΫθπθ, Ϋηζδ «πκλθεέα» ζεΰσηεθα ά εαδ «κδεάηαηα», απκ επαΰΰεζηαηέεμ εδθαέδκνμ ά απσ εαηαθαΰεαζηΫθκνμ (ΏλδζηκθΪθβ Δηξήλε, 11 («βηαδλβευμ). Ξεθκθυθηα Απνκλεκνλεχκαηα, 1, 6, 13 («πσλθκμ»). ΑβηκζγΫθβ Καη’ Αλδξνηίσλνο παξαλφκσλ, 73 εαδ Δπηζηνιή Γ’ («πσλθκμ», «βηαδλβευμ»). Ώδζξέθβ Καηά Σηκάξρνπ, 3 εαδ 119 («πεπκλθενηΫθκμ», «αδζξλυμ ίείδπεσμ»). Δζτξδκμ, ζ. Κελαηεδεσμ).
Ο εζετγελκμ εαδ ηβ εηπκλδεσμ παδδκθδζδεσμ Ϋλπηαμ ηεηαιτ δτκ αλλΫθπθ, πλέηκν αθηλσμ εαδ αθβζέεκν αΰκλδκτ ά εθάίκν, ζνθάγπμ 7-20 εηυθ, άηαθ θσηδηκμ εαδ γεπλκτθηαθ εΪηδ ηκ ενΰεθΫμ, ενΰεθΫζηελκ ηΪζδζηα απσ ηκ θνζδκζκΰδεσ εαδ θσηδηκ Ϋλπηα αθηλσμ εαδ ΰνθαδεσμ, εθυ ηκ επΪΰΰεζηα ηκν ελπηΫθκν ηκν πκλθεέκν γεπλκτθηαθ αδζξλσ εδ επκθεέδδζηκ. Ο ηΫηκδκμ ελπηΫθκμ ζεΰσηαθ «πσλθκμ», πεπκλθενηΫθκμ», «βηαδλβευμ», «αδζξλυμ ίείδπευμ», εηπκδδασηαθ απσ ηβθ εέζκδκ ζηα δελΪ εαδ ηβ ζνηηεηκξά ζηβ ζαηλεέα, απκζηελκτθηαθ απκ πκζζΪ πκζδηδεΪ δδεαδυηαηα (ΑβηκζγΫθβ Καη’ Αλδξνηίσλνο παξαλφκσλ, 73. Ώδζξέθβ Καηά Σηκάξρνπ, 3 εαδ 15-16). Δ παδδκθδζέα νπάλξε ησζκ ζαθ εζετγελκμ Ϋλπηαμ σζκ εαδ ζαθ εηπκλδεσμ, εζετγελκμ πΪζδ ά εαηαθαΰεαζηδεσμ, πκν πκνζδσηαθ ζε εδδδεΪ πκλθεέα αλλΫθπθ, Ϋηζδ «πκλθεέα» ζεΰσηεθα ά εαδ «κδεάηαηα», απκ επαΰΰεζηαηέεμ εδθαέδκνμ ά απσ εαηαθαΰεαζηΫθκνμ (ΏλδζηκθΪθβ Δηξήλε, 11 («βηαδλβευμ). Ξεθκθυθηα Απνκλεκνλεχκαηα, 1, 6, 13 («πσλθκμ»). ΑβηκζγΫθβ Καη’ Αλδξνηίσλνο παξαλφκσλ, 73 εαδ Δπηζηνιή Γ’ («πσλθκμ», «βηαδλβευμ»). Ώδζξέθβ Καηά Σηκάξρνπ, 3 εαδ 119 («πεπκλθενηΫθκμ», «αδζξλυμ ίείδπεσμ»). Δζτξδκμ, ζ. Κελαηεδεσμ). Δ πλκαΰπΰά εαδ β Ϋεδκζδ εζενγΫλκν αθγλυπκν απσ ηλέηκθ γεπλκτθηαθ εαεκτλΰβηα εαδ ηδηπλκτθηαθ ηε γΪθαηκ (Ώδζξέθβ Καηά Σηκάξρνπ, 12 εαδ 72 εαδ 184). Οδ αλξαδκζΪηλεμ ειαδηέαμ ανηκτ ηκν ζνΰΰλΪηηαηκμ (Καηά Σηκάξρνπ) Ϋξκνθ θηΪζεδ θα δζξνλέακθηαδ σηδ δεθ νπάλξε παδδκθδζέα ζηβθ αλξαέα Ώγάθα. ΠαλαγΫηκνηε, πλκμ απσδεδιβ ηκν αθηδγΫηκν, απκζπΪζηαηα απσ ηκ έδδκ ζτΰΰλαηηα ηκν Ώδζξέθβ: 74 «ΞΫλεηε εηείκμοξ ηκνμ ηλκθέηκνμ ηπθ ζπδηδυθ, κδ μπμίμζ εΪηθκνθ ανηάθ ηβθ δκνζεδΪθ. Λκδπσθ εαδ ανηκέ αεσηβ, σηαθ αθαΰεΪαπθηαδ θα εΪηκνθ ανηάθ ηβ δκνζεδΪ, σηπμ εθηλΫπκθηαδ εαδ εζεέκν ηδμ πσληεμ. (...) ΞΫλεηε ηκ επΪΰΰεζηα πκν εδδΪζειαθ εαδ επκηΫθπμ ΰθπλέαεηε εΪγε ζηδΰηά ηδ εΪηθκνθ. 119 εΪγε Ϋηκμ β ΐκνζά εεγΫηεδ εδμ δβηκπλαζέαθ ηκθ πκλθδεσθ θσλκθ (...) κδ εθκδεδαζηαέ ηκν θσλκν δεθ απαδηκτθ θσλκ ηε εδεαζέαμ, αζζΪ ΰθπλέακνθ εαζΪ πμίμζ εαδ πκέαδ εΪηθκνθ ανηά ηβ δκνζεδΪ. 136 (...) Οφηε ανκμφιαζ πςξ εβχ [=μ Αζζπίκδξ] κ έδδκμ εαδ εδμ ηκ παλεζγσθ εαδ ηυλα αεσηβ αβαπχ ηα παζδζά εαδ αθαΰθπλέαπ σηδ ΰδ‘ ανηάθ ηβθ δκνζεδΪ εηΪζπζα εαδ ινζκεκπάγβεα ηε Ϊζζκνμ. ζκθ δδα ηα πκδάηαηα [ζβη.: 135: «..ελπηδεΪ πκδάηαηα πκν Ϋξπ ΰλΪοεδ ξΪλδθ εΪπκδπθ θΫπθ..»] πκν ζΫΰκνθ σηδ ζνθΫγεζα, Ϊζζα ηεθ ηα αθαΰθπλέαπ (...). 137 Εζξνλέακηαδ σηδ ημ (...) κα βίκεηαζ έκαξ κέμξ ενςιέκμξ ηάπμζμο ακδνυξ πςνίξ πνήιαηα, επεζδή ημκ αβαπά, είκαζ πμθφ ηαθυκ, αδζξλσθ δε εέθαδ ηκ θα πκλθετεηαδ αθηέ ξλβηΪηπθ. 156 Γθπλέαεηε, π Ώγβθαέκδ, ηκθ Κλέηπθα νδσθ ηκν Ώζηνσξκν εαδ ηκθ Πελδεζεέδβθ ηκν Πελδγκέδβ εαδ ηκθ ΠκζεηκΰΫθβθ εαδ ηκθ ΠαθηαζΫκθηα εαδ ηκθ δλκηΫα Σδηβζέγεκθ (...) κδ κπκέκδ εέξαθ ελπηδεσθ ζτθδεζηκθ ηε πκζζκτμ εαδ πκζτ θλσθδηκνμ Ϊθδλαμ. Όιςξ ηακείξ πμηέ δεκ ημοξ ηαηδβυνδζε βζ’ αοηυ». ζηε ηκ Καηά Σηκάξρνπ πκν κδ αλξαδσπζβεηκδ θΫλθκνθ πμ απσδεδιβ τπαλιβμ παδδκθδζέαμ ζηβθ αλξαέα Ώγάθα σξδ ησθκ απκδεδεθτεδ σηδ Ϋξκνθ ζΪγκμ κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ αζζΪ: 1)
νπάλξε αθδλδεά πκλθεέα, εαδ κέεκδ αθκξάμ ηε Ϊθδλεμ-πσλθεμ
2)
β παδδκθδζέα γεπλκτθηαθ πκζτ εαζσ πλΪΰηα εθσζκθ δεθ νπάλξε ζσΰπ ξλβηΪηπθ.
3)
4)
Ώεσηβ εδ σηαθ νπάλξε ζσΰπ ξλβηΪηπθ, κ επαΰΰεζηαηέαμ πσλθκμ δεθ ηδηπλκτθηαθ, εΪθ ηανησξλκθα δεθ παλαίέααε κλδζηΫθκνμ εαθσθεμ. Σκ ελΪηκμ αθαΰθυλδαε ηα αθηλδεΪ πκλθεέα εαδ εδζΫπλαηηε εΪγε Ϋηκμ «πκλθδεσ θσλκ» απσ ανηΪ.
Ώμ δκτηε ηυλα δνκ απκζπΪζηαηα απσ ηκθ Λφγν Δπβντθφ ή Κπλεγφ, ηκν Αέπθα Υλνζσζηκηκν, απ‘ ηα κπκέα ζνηπελαέθεδ εαθεέμ εδ Ϊζζα πλΪΰηαηα ΰδα ηβ θτζβ ηβμ παδδκθδζέαμ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ: 268R-269R: «(κδ πκλθκίκζεκέ) δβησζδα εεγΫηκνθ αδξηΪζπηεμ ΰνθαέεεμ ή παζδζά, ά ηε Ϊζζκ ηλσπκ αΰκλαζηΫθα ηε ζεθηΪ, ΰδα αηέηπζβ ηΫζα ζε ίλυηδεα ζπέηδα, πκν εέθαδ θαθελΪ ζε σζα ηα ηΫλβ ηβμ πσζβμ, εαδ εεδ πκν πελθκτθ κδ Ϊλξκθηεμ εαδ ζηδμ αΰκλΫμ εκθηΪ ζε δβησζδα εηάλδα εαδ ζε δελΪ, ηάηε θα ζΫλθκνθ ζ‘ ανηά ηβθ αηέηπζβ εαδ ηκθ ειαθαΰεαζησ αάναανμοξ ιήηε Έθθδκεξ (...) επεζδή έπμοκ πέζεζ ζε ιεβάθδ ηαζ αανεζά οπμδμφθςζδ, εΪθκθηαμ Ϋλΰκ πκζτ ξεδλσηελκ εαδ πδκ πκζτ αεΪγαληκ απσ ηκνμ δππκθκλίκτμ εαδ κθκθκλίκτμ, αθκτ δεθ ίΪακνθ εηάθβ [ΰδα θα ζνθκνζδαζγκτθ] ξπλέμ θα ηα ίδΪακνθ, γεζβηαηδεΪ πΪθπ ζε εηάθβ πκν γΫζκνθ, ξπλέμ θα θηλΫπκθηαδ εαγσζκν, αζζΪ ζηπλυξθκνθ πΪθπ ζε αθγλυπκνμ πκν θηλΫπκθηαδ εαδ δεκ εέθμοκ, αθγλυπκνμ ηαθδαεκτμ εδ αεσζαζηκνμ, ΰδα Ϊζεκπβ εαδ αεσζαζηβ ηέιβ ζπηΪηπθ. 274R: ΤπΪλξεδ ηλσπκμ, πκν ανησ ηκ αεσζαζηκ ΰΫθκμ [ηπθ αθγλυππθ] θα ηπκλΫζβ θα ελαηβγά απσ ηκ θα αηδηΪζβ εαδ θα δδαθγεέλβ ηα αΰσλδα, (...) αθκτ ηε εΪγε ηλσπκ ξκληΪζβ απσ αζΫζΰεδα ηε ηδμ ΰνθαέεεμ εδ αθκτ εκλεζγά απ‘ ανηά ηβθ απσζανζβ;» Παλαηβλκτηε σηδ: 1)
εαδ κ Αέπθαμ παλαδΫξεηαδ σηδ νπάλξαθ κηκθνζκθνζδεΪ πκλθεέα ζηδμ εζζβθδεΫμ πσζεδμ.
2)
Ο Αέπθαμ ηε απΫξγεδα εεθλΪαεηαδ ΰδα ηκ ΰεΰκθσμ, πζησζκ παλαηβλεέ σηδ εαθεέμ δεθ ηκ εηπκδέαεδ.
3)
Σκ πδκ αβδδαζηδεσ εέθαδ σηδ νπάλξαθ παδδδεΪ κηκθνζκθνζδεΪ πκλθεέα, ζηα κπκέα ηα ειαθδλαπκδδζηΫθα αΰσλδα, παδδδΪ πκν εέξαθ αλπαξηεέ πμ δκτζκδ απσ δκνζΫηπκλεμ, αθαΰεΪακθηαθ θα ζνθενλέζεκθηαδ ηε Ϊθηλεμ πκν πζάλπθαθ.
4)
Βπέζβμ κδ εθάζδεκδ αδξηΪζπηκδ πκζΫηκν ππζκτθηαθ ζε πκλθεέα υζηε θα ηκνμ δδαεκλετκνθ κδ επδζεΫπηεμ ηπθ πκλθεέπθ.
Σβθ ηαεηδεά ανηά ηπθ Ώγβθαέπθ εαδ ηκ θλσθβηΪ ηκνμ ζξεηδεΪ ηε ηβθ παδδκθδζέα εεθλΪαεδ κ Ξεθκθυθ ηε ηκ ζησηα ηκν πελΪηκνμ ζΫΰκθηαμ: «...Σὴθ ὥλαθ ἐὰθ ηέθ ηδμ ἀλΰνλίκν ππζῆ ηῶ ίκνζπηέθῳ, πόλθκθ αηὸθ ἀπκεαζκῦζδθ, ἐὰθ δέ ηδμ, ὃθ ἂθ ΰθῶ εαζὸθ ηε εἀΰαγὸθ ἐλαζηὴθ ὄθηα, ηκῦηκθ θίζκθ ἑανηῶ πκδηαδ, ζώθλκθα θκηίακηεθ» = «Βαθ εαθεέμ πκνζΪεδ ηα ζπηαηδεΪ ηκν εΪζζβ ηε ξλάηαηα ζηκθ ηνξσθηα πκν ηκθ γΫζεδ, ηκθ ζΫθε πσλθκ, αθ σηπμ εαθεέμ εαηαζΪίεδ σηδ εΪπκδκμ εέθαδ πλαέκμ εαδεαζσμ ελαζηάμ εαδ ηκθ εΪθεδ θέζκ ηκν, ανησθ ηκθ γεπλκτηε ζυθλκθα» (ΞεθκθυθηαΑπνκλεκνλεχκαηα, 1, 6, 13). Αβζαδά ηκ αάηβηα ΰδα ηκνμ ΠκζνγερζηΫμ δεθ άηαθ αθ ζε ζκδσηδαε εΪπκδκμ, αζζΪ αθ ανησ ηκ δεξσζκνθ αθηέ ξλβηΪηπθ ά ζσΰπ θδζδεάμ ζξΫζβμ. ΠλΪΰηαηδ, πκζτ νοβζσ άγκμ εέξαθ ανηκέ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ. ξδ ζαθ ηκ άγκμ ηκν ΑεεΪζκΰκν ηβμ ΠαζαδΪμ Αδαγάεβμ, β κπκέα εέθαδ πκλθκΰλΪθβηα, ζτηθπθα ηε ηκνμ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ. ππμ δζηκλεέ κ Δλσδκηκμ, κ Πελέαθδλκμ εΪθκθηαμ παδδκηΪαπηα ζηκνμ Έζζβθεμ ηβμ ΚΫλενλαμ, ηΪαεοε 300 αθάζδεα αΰσλδα, ηα θσληπζε ζ‘ Ϋθα εαλΪίδ, εαδ ηα ‗ζηεδζε πεζεΫζδ ζηκ Λνδσ ίαζδζΫα ΏζνΪηηβ (ηκθ παηΫλα ηκν Κλκέζζκν), ΰδα θα ηα ενθκνξέζεδ εαδ θα ηα ξλβζδηκπκδάζεδ ζηκ ξαλΫηδ ηκν ζαθ ελπηΫθκνμ. Βνηνξυμ κδ Ϊηδκδ Ϊλπαιαθ ηε ηΫξθαζηα ηκ εαλΪίδ απσ ηκνμ Κκλέθγδκνμ εδ επΫζηλεοαθ ηα παδδδΪ ζηκνμ ΰκθεέμ ηκνμ ζηβθ ΚΫλενλα (Δλσδκηκμ, 3, 48, 2). Δ πλΪιβ ανηά ηκν Πελέαθδλκν δεέξθεδ σηδ εδ κ έδδκμ εέξε ξαλΫηδ αθβζέεπθ αΰκλδυθ, αθκτ ηκν πελέζζεναθ ηΫηκδα εαδ ΰδα ηκνμ θέζκνμ ηκν ιΫθκνμ βΰεησθεμ. Οδ Θκνεδδέδβμ εαδ ΏλδζηκηΫζβμ εεγΫηκνθ δδαθκλεηδεΪ ηα πλΪΰηαηα ΰδα ηκνμ δάγεθ ηνλαθθκεησθκνμ Ώλησδδκ εαδ Ώλδζηκΰεέηκθα, πκν δάγεθ ζεσηπζαθ ηκθ ητλαθθκ Ίππαλξκ επεδδά άηαθ δβηκελΪηεμ. Καη‘ αλξάθ κ Δλσδκηκμ ζΫεδ ΰδα ηκ κηκθνζκθδζδεσ αενΰΪλδ σηδ άηαθ θκδθδεδεάμ εαηαΰπΰάμ εαδ σξδ Ώγβθαέκδ (Δλσδκηκμ, 5, 55, 1 Ϋπμ 5, 58, 1 εαδ απσ 5, 61, 1 Ϋπμ 5, 62, 1). Έπεδηα κ Θκνεδδέδβμ ζΫεδ σηδ κ ελπηΫθκμ Ώλησδδ-
κμ εδ κ παδδσθδζκμ Ώλδζηκΰεέηπθ, ξπλέμ θα Ϋξκνθ εαηηδΪ ζξΫζδ ηε ηβ δβηκελαηέα εαδ ηα πκζδηδεΪ, ζεσηπζαθ σξδ ηκθ ητλαθθκ Εππέα, αζζΪ ηκθ αδελθσ ηκν Ίππαλξκ, σξδ ΰδα πκζδηδεά αθηέζηαζβ αζζΪ απσ κηκθνζκθνζδεά αβζκηνπέα, δδσηδ κ Ίππαλξκμ απκπεδλΪγβεε θα πεέζεδ ηκθ Ώλησδδκ θα ζνθκνζδαζηκτθ, κ Ώλησδδκμ ηκν αλθάγβεε, ΰδα θα ηβ ξαζΪζεδ ηκ ξαηάλδ ηκν ελαζηά ηκν, κ Ίππαλξκμ ΰδα εεδέεβζβ πλσζίαζε ηβθ αδελθά ηκν Ώληκδέκν, εδ κ Ώλησδδκμ ηααέ ηε ηκθ Ώλδζηκΰεέηκθα ζεσηπζαθ ηκθ Ίππαλξκ απσ αθηεεδέεβζβ εαδ πλκζβπηδεά αβζκηνπέα εαδ Ϊηνθα. Αεθ εαηΫζνζαθ ηβθ ηνλαθθέα κτηε ζηλΪθβεαθ εαγσζκν εθαθηέκθ ηβμ. ΏνηΪ ζΫεδ κ Θκνεδδέδβμ (6, 52, 3 Ϋπμ 6,59, 4 εαδ 1, 20, 2). Ο Θεηδζηκεζάμ εδ κ Ώλδζηεέδβμ, σξδ ησθκ άηαθ παλλΪθκλκδ παδδσθδζκδ, αζζΪ άηαθ εαδ αθηελαζηΫμ ελπηενηΫθκδ εαδ κδ δνκ ηε ηκθ έδδκ θεαλσ ελπηΫθκ, εΪπκδκθ ηβζέζεπθ (Πζκνηαλξκν Θεκηζηνθιήο, 3, 1-2). Ο κθκεζάμ, εΪπκηε ζηβ Υέκ, ζ‘ Ϋθα επέζβηκ ηλαπΫαδ, δεθ Ϊθηειε εδ επδηεγβεε ζεικναζδεΪ ηπλκζηΪ ζε σζκνμ ζε Ϋθα αΰσλδ πκν εελθκτζε ζηκνμ ζνθδαδηνησθεμ ελαζέ. Άζζκηε πΪζδ ζηβθ Ώγάθα, σππμ ζνθάγδααθ κδ παδδσθδζκδ, ηλΪίβιε Ϋιπ απσ ηα ηεέξβ ηβμ πσζβμ Ϋθα αΰσλδ, ζηκ κπκέκ εέξε εεηκθυζεδ εαηΪ εαδλκτμ ηδμ κλΫιεδμ ηκν εδ κ Βνλδπέδβμ, εδ εεεέ αθκτ ζνθκνζδΪζηβεαθ, αΰσλδ, πκν εέξε, εαγυμ θαέθεηαδ, ηεΰΪζβ πεέλα απσ ηλαΰδεκτμ πκδβηΫμ, Ϊλπαιε ηα λκτξα ηκν κθκεζΫκνμ εδ Ϋθνΰε ηΫζα ζηβθ πσζβ, εθυ κ πκδβηάμ αθαΰεΪζηβεε θα πΪβ ζηκ ζπέηδ ηκν θκλυθηαμ ηα πκζτ ηδελσηελα λκτξα ηκν αΰκλδκτ εαδ θα ΰεζκδκπκδβγεέ ζε σζβ ηβθ πσζβ. ηαθ ηκ Ϋηαγε κ Βνλδπέδβμ, ηκ ζξκζέαζε ηε εαεεθηλΫξεδα εαδ δάζπζε σηδ ηκ έδδκ αΰσλδ ηκ εέξε ξλβζδηκπκδάζεδ εδ κ έδδκμ πδκ ηπλκζηΪ, ζαθ ελπηΫθκ (Ίπθ Υέκμ εαδ Εελυθνηκμ Ρσδδκμ ζηκθ Ώγβθαέκ, Γεηπλνζνθηζηαί, 13, 82 (604def)). Αε ΰθπλέακνηε θα εαηαδδεΪζηβεε κ Βνλδπέδβμ ά κ κθκεζάμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ θσηκνμ (αθ νπάλξαθ ηΫηκδκδ θσηκδ) εαηΪ δδαθγκλΪμ εζετγελπθ θΫπθ Ώγβθαέπθ. Γδαηέ Ϊλαΰε; Θα ηαμ ηκ πκνθ κδ αλξαδκζΪηλεμ; Ο λάηκλαμ Ώθδκεέδβμ ζε ηδα αθηδδδεέα ηκν αθηδηεηυπδζε εε ηΫλκνμ ηκν αθηδδέεκν ηκν ΒπδξΪλκνμ ηβθ εαηβΰκλέα σηδ νπάλιε ζηβ απά ηκν πσλθκμ, πκν εεδδδσηαθ ηε ξλάηαηα. Δ απΪθηβζά ηκν ζηβθ εαηβΰκλέα άηαθ σηδ εδ κ ΒπδξΪλβμ, πκν ηκθ εαηβΰκλκτζε, Ϋεαθε ηβθ έδδα δκνζεδΪ (Ώθδκεέδβ Πεξί ησλ κπζηεξίσλ, 100). Οηδ κ Ώδζξτζκμ βηαθ Ϋεθνζκμ εαδ νηθβηάμ ηβμ παδδκθδζέαμ ηκ ζεθ κ Πζκτηαλξκμ εδ κ Ώγβθαέκμ, πκν ηκθ εαηαλυθκνθ ΰδ‘ ανησ, εαδ δδαζυακνθ δνκ ζξεηδεΪ απκζπΪζηαηΪ ηκν (Πζκτηαλξκν, Δξσηηθφο, 5 (751bc). Ώγβθαέκμ, 13, 75 εαδ 13, 79). Οδ πζΫκθ κηκθνζκθδζδεΫμ ηλαΰπδέεμ ηκν Ώδζξτζκν άηαθ εαηΪ ηβ ηαληνλέα ηπθ δτκ ανηυθ γανηαζηυθ ηκν κδ Κάβεηξνη εαδ κδ Μπξκηδφλεο. Δ δετηελβ άηαθ εεεέθβ ζηβθ κπκέα άγεζε ηκθ ΏξδζζΫα εαδ ηκθ ΠΪηλκεζκ αενΰΪλδ. Ο δδαίσβηκμ Ώγβθαέκμ λάηκλαμ ΑβηκζγΫθβμ άηαθ ησθδηκμ παγβηδεσμ «ελπηΫθκμ» εαδ ηΪζδζηα ηλαίεζηέ. Σκν Ϊλεζε θα θκλΪεδ ΰνθαδεεέα λκτξα. Σκθ απκεαζκτζαθ ηε ηκ παλαηζκτεζδ «ίΪηαζκμ». Έηζδ απκεαζκτζαθ κδ Ώγβθαέκδ ησηε ηκνμ γβζνπλεπεέμ. ΏνηΪ ηα ζΫεδ κ Ώδζξέθβμ ζε δτκ ζσΰκνμ ηκν, Ϋθαθ πκζδηδεσ εαδ Ϋθαθ δδεαθδεσ (Ώδζξέθβ Πελέ παλαπλεζίεέαμ, 99 εαδ ΚαηΪ ΣδηΪλξκν, 126 εαδ 131). τηθπθα ηε ηκ ηλΪίπθα (10, 3, 18) κ ΑβηκζγΫθβμ εαηβΰκλκτζε ηκθ Ώδζξέθβ σηδ άηαθ ΰδκμ ηβηΫλαμ, β κπκέα ξλβζδηκπκδσηαθ ζαθ πλσπκζκμ εαδ κλΰδΪζηλδα ηβμ γεΪμ Μβηλσμ εδ σηδ ηελδεΫμ θκλΫμ εέξε εΪθεδ εδ κ έδδκμ ηκθ πλσπκζκ ίκβγυθηαμ ηβ ηβηΫλα ηκν. εθθκεέηαδ σηδ κδ πλσπκζκδ ηπθ κλΰδαζηδευθ γευθ άηαθ εέθαδδκδ εαδ πσλθεμ. Ο παληδΪηβμ Πανζαθέαμ Ϋζηεζθε ηδμ πλκδκηδεΫμ επδζηκζΫμ ζηκνμ ΠΫλζεμ θέζκνμ ηκν ηΫζπ ηπθ παγβηδευθ ηκν ελπηΫθπθ, παλαΰΰΫζθκθηαμ ζηκθ ΠΫλζβ απκδΫεηβ θα ζεκηυθεδ ηκνμ εκηδζηΫμ ηκνμ. ηαθ Ϋζηεδζε σηπμ ηβθ ηεζενηαέα επδζηκζά ζηκθ ΏληΪίαακ, ηε ηκθ Ϋηπδζηκ ελπηΫθκ ηκν, ηκθ Ώλΰέζδκ, κ Ώλΰέζδκμ εδξε παλαηβλάζεδ σηδ εαθεέμ απσ εεεέθκνμ πκν εσηδααθ ηδμ επδζηκζΫμ δεθ επΫζηλεθε, ηπάεε ζε νπκοέα εδ Ϊθκδιε ηβθ επδζηκζά εαδ ηβ δδΪίαζε. ηαθ εέδε σηδ κ ζαηλενησμ ηκν ελαζηάμ παλάΰΰεζε εαδ ηκ δδεσ ηκν γΪθαηκ, ΰδα θα ΰζδηυζβ, ηκθ εαηάΰΰεδζε ζηκνμ εθσλκνμ, παλαδέδκθηαμ εαδ ηβθ Ϋθκξβ επδζηκζά. Οδ Ϋθκλκδ γαθΪηπζαθ ηκ Πανζαθέα. ΏνηΪ ηα ζΫεδ κ Θκνεδδέδβμ (1, 132, 1 Ϋπμ 5: «...κ ηΫζζπθ ηαμ ηεζενηαέαμ ίαζδζεέ επδ-
ζηκζΪμ πλκμ ΏληΪίαακθ εκηδεέθ, αθάλ Ώλΰέζδκμ, ΠΏΕΑΕΚΏ πκηε υθ ΏΤΣΟΤ (=Πανζαθέα) εαδ πδζησηαηκμ εεεέθπ...»). ηα πκέβηαηα ηκν ΘΫκΰθδ (6κμ π.Υ. αδ.), ΰδα πλυηβ θκλΪ κ Γαθνηέδβμ θΫλεηαδ θα εέθαδ «ηα παδδδεΪ» ηκν Αέα εδ σξδ απζυμ κδθκξσκμ ηπθ γευθ, σππμ ηκθ γΫζεδ κ ηβλκμ ζηκθ Όκλνλ εηο Αθξνδίηελ(ΘΫκΰθδμ, 1345-1346). Καηαζάΰεδ κ ΘΫκΰθδμ (ζη. 1345): παδδκθδζεῖθ δέ ηδ ηελπθόθ (= β παδδελαζηέα εέθαδ απκζανζηδεά) εαδ (ζη. 1335-1336): Ὄζίδκμ ὅζηδμ ἐλθ ΰνηθάαεηαδ κἴεαδε ἐζγώθ / εὕδεδθ ζὺθ εαζδ παδδὶ παθβηέλδκμ (= ΒνηνξδζηΫθκμ σπκδκμ εέθαδ ελπηενηΫθκμ εαδ ΰνηθΪαεηαδ εαδ, σηαθ ΰνλέζεδ ζπέηδ ηκν, ιαπζυθεδ σζβ ηβθ βηΫλα ηε σηκλθκ αΰσλδ). Ο πκδβηάμ Ίίνεκμ ξαλαεηβλέαεηαδ ζαθ «ελπηκηαθΫζηαηκμ πελέ ηα ηεδλΪεδα» δβζαδά η‘ αΰσλδα (Ώγβθαέκμ, 13, 76 εαδ κτηηα ζ. Είνεκμ). ‘ Ϋθα πκέβηα κ ΏθαελΫπθ απενγτθεηαδ ζε Ϋθαθ απσ ηκνμ ηλεδμ ελπηΫθκνμ ηκν, ηκ ηελδέα, εαδ πλκζθπθυθηαμ ηκθ «ηλδμ εεεκλβηΫθε ηελδέβ», εανξδΫηαδ ΰδα ηκ πσζεμ θκλΫμ αζΫζΰβζε επΪθπ ηκν ζε εΪπκδκ σλΰδκ (ΏθαελΫπθ, απκζπ. 301, 303, 308 εαδ Ώγβθαέκμ 12, 57 εαδ 13, 17 εαδ ΒνζηΪγδκμ Βδμ ΕζδΪδα γ 488, Βδμ Οδτζζεδα ε 306). Ο Πζκτηαλξκμ παλαγΫηεδ ηκθ ηλσπκ πκν κδ παδδσθδζκδ παλκνζέαααθ πμ «θδζέα» εαδ πμ ηΪξα «πθενηαηδεΪ αθυηελβ» ηβθ παδδκθδζέα ηκνμ: «εαγυμ ξλεδΪαεηαδ ηδα ηέηδα πλσθαζβ ΰδα θα πζβζδΪζεδ εαθεέμ ηα πλαέα αΰσλδα, γΫηεδ ζε πλυηβ ηκέλα ηβ θδζέα εαδ ηβθ αλεηά. (...) ΰεηέαεδ ζεσθεμ ζηκ ΰνηθαζηάλδκ, εΪθεδ ελτα ηπΪθδα, ίΰΪαεδ ηα θλτδδα ηκν· ηκ παλκνζδαζηδεσ ηκν εέθαδ παλκνζδαζηδεσ θδζκζσθκν εαδ θλσθδηκν αθγλυπκν (...)· ηεηΪ σηπμ, ηβ θτξηα, πκν σζκδ βζνξΪακνθ, "ΰζνεεδΪ εδθαδ β ζνΰεκηδδά, αθκτ ζεέπεδ κ θτζαεαμ"» (Δξσηηθφο, 752a). Ο ΏλδζηκθΪθβμ ζηδμ Νεθέιεο ζη. 1088 ε.ε., παλκνζδΪαεδ, ηΫζπ ηκν δδαζσΰκν ηκν Άδδεκν Λσΰκν ηε ηκθ Αέεαδκ Λσΰκ, ηδα εδεσθα ΰδα ηκ πζάγκμ ηπθ εέθαδδπθ πκζδηδευθ, πκδβηυθ, ζνθάΰκλπθ εαδ ηκν ζακτ, β κπκέα αθ εαδ δέθεηαδ ξδκνηκλδζηδεΪ, πζησζκ, αθ αθαδλΫζκνηε ηβθ νπελίκζά απσ ανηάθ, ηα ζνηπελΪζηαηα εΪγε Ϊζζκ παλΪ ζνθβΰκλκτθ νπΫλ ηβμ Ϊπκοβμ σηδ κδ θσηκδ ηδηπλκτζαθ ηβθ κηκθνζκθδζέα (ά σηδ νπάλξαθ ά σηδ εθαλησακθηαθ ηΫηκδκδ θσηκδ): «ΏΑ: ΠΫμ ηκν ζκδπσθ, πκδκδ ΰέθκθηαδ ζνθάΰκλκδ; ΑΕ: κδ ηκδκτηκδ. ΏΑ: πζηΪ. Καδ δε ηκν ζεμ; Πκδκδ ΰλΪθκνθε πκδάηαηα; ΑΕ: κδ ηκδκτηκδ. ΏΑ: εδ εδυ ζπζηΪ ηδζΪμ. Πκδκδ ηπαέθκνθ ζηβθ πκζδηδεά; ΑΕ: κδ ηκδκτηκδ. ΏΑ: εαηαζαίαέθεδμ ζκδπσθ, ππμ Ϋξεδμ κζσηεζα Ϊδδεκ; Οδ γεαηΫμ, κδ πδκ πκζζκέ, ηδ θα ‗θαδ ζεμ; Γδα εκέηα ηκνμ. ΑΕ: εκδηΪπ. ΏΑ: ζκδπσθ, ηδ ζεμ; ΑΕ: ηκδκτηκδ κδ πδκ πκζζκέ». Έξκνηε αθαθΫλεδ ΰδα ηβ πΪληβ, ζηκ εδδδεσ πελέ ανηάμ εεθΪζαδκ, σηδ κ ΠζΪηπθ αθαθΫλεδ ππμ ειαδηέαμ ηκν ηλσπκν απάμ ηπθ πκζδηυθ εεεέ, πλκΪΰεηαδ β αθπηαζέα ζηα ζεικναζδεΪ άγβ. Γδα ηβ Ρυηβ δεθ αιέαεδ θα πκτηε πκζζΪ, ΰδαηέ εέθαδ ΰθπζηά β δδαθγκλΪ ηπθ ηεζενηαέπθ αδυθπθ ηκν παΰαθδζηκτ. Ώπζυμ παλαγΫηκνηε ηδα πζβλκθκλέα ΰδα ηκθ ΝΫλπθα: «Βνθκτξδζε ηκ παδδέ πσλκ εαδ απκθΪζδζε θα ηκθ εΪθεδ ΰνθαέεα ηκν. ΣΫζεζε ηααέ ηκν, ηε σζεμ ηδμ ηνπδεσηβηεμ ΰΪηκ, ηε πλκέεα εαδ θνθδεΪ πΫπζα εαδ ηκθ εΰεαηΫζηβζε ζπέηδ ηκν αεκζκνγκτηεθκμ απσ πζάγκμ ζακτ» (κνβηυθδκν, Νέξσλ, 28). Οτηε ηα πλΪΰηαηα άηαθ σππμ ηα γΫζκνθ (δδσηδ κδ αλξαέκδ ζνΰΰλαθεέμ αθαθΫλκνθ ηβθ παδδελαζηέα) κδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ πκν ηζαηέακθηαδ ηε ηβθ νπεθγτηδζβ ηβμ τπαλιβμ παδδελαζηέαμ αζζΪ κτηε, ίΫίαδα, ηα πλΪΰηαηα άηαθ σππμ ηα γΫζκνθ σζκδ, ζέΰκ-πκζτ, δζξνλέακθηαδ, ππμ β παδδελαζηέα άηαθ β αδηέα ά Ϋθα απκηΫζεζηα ηκν αλξαέκν ηεΰαζεέκν. Ώθ β αλξαέα κηκθνζκθδζέα άηαθ αέηδκ ά Ϋθα απκ ηα απκηεζΫζηαηα ηκν αλξαέκν γατηαηκμ, ησηε δεθ γα ηκ Ϋίζεπαθ ηε ζδξαηΪλα πκζζκέ θδζσζκθκδ κτηε κ ΠζΪηπθαμ γα σλδαε ανηΪ: «-Αεθ πλΫπεδ θ‘ αθάθπηε θα πζβζδΪαεδ ηκθ αζβγδθσ Ϋλπηα ηέπκηε, πκν θα εέθαδ παλΪθκλκ ά πκν θα Ϋξβ ζξΫζβ ηε ηβθ αεκζαζέα;
-Πλαΰηαηδευμ δεθ πλΫπεδ. -Αεθ πλΫπεδ ζκδπσθ θα ΰέθβ εαγσζκν απκδεεηά ανηά β βδκθά, αζζΪ θ‘ απκεζεδζηά ηεζεέπμ απσ ηδμ ζξΫζεδμ ηεηαιτ ελαζηυθ εαδ ελπηΫθπθ; [ζβη. ηκν έδδκν θτζκν] -Ναδ, πελΪηβ˙ πλΫπεδ ηεζεέπμ θ‘ απκεζεδζηά. -Έηζδ ζκδπσθ γα θκηκγεηάζεδμ ζηβθ πσζβ πκν ζνθκδεέακηε, θ‘ αΰαπΪ εαδ θ‘ αθκζδυθεηαδ ίΫίαδα κ ελαζηάμ εαδ θα πζβζδΪαεδ ηκ θεαλσ ηκν θέζκ ζαθ θα άηαθ ΰνδσμ ηκν, επέ εαζκτ πΪθηα˙ σζκ ΰδα η‘ Ϊζζα, θα εέθαδ ηΫηκδα β ζνηπελδθκλΪ ηκν, υζηε πκηΫ θα ηβ δυζβ νπκοέα ππμ πλκξπλεέ εαδ παλαπΪθπ» (Πνιηηεία 403a-b), ά πΪζδ: «Ώμ νπκγΫζκνηε ηυλα σηδ εΰελέθκνηε Ϋθα θσηκ πκν γεπλεέ ανηΫμ ηδμ ζνθάγεδεμ [ηβθ κηκθνζκθδζέα εαδ παδδελαζηέα] ενξΪλδζηεμ εαδ εαγσζκν αθάγδεεμ. Ώνησ πσζκ γα ηπκλκτζε θα ζνηίΪζεδ ζηβθ αλεηά; Καθεέμ δε γα ηκ παλαδεξηεέ ανησ – ηΪζζκθ ηκ αθηέγεηκ. ζκδ γα εαηβΰκλάζκνθ εεεέθκ πκν νπκετπηεδ ζηβθ αδνθαηέα ηκν εαδ γα εαηαελέθκνθ ηκθ γβζνπλεπά ζτθηλκθσ ηκν, πκν παέαεδ ηκ λσζκ ηβμ ΰνθαέεαμ. Πκδκμ ζκδπσθ, ΰδα ηκ γεσ, ηπκλεέ θα γεζπέζεδ ηΫηκδκ θσηκ; αμ δδαίείαδυθπ, εαθεέμ» (Νφκνη, 836de). Βπέζβμ κ ΏλδζηκηΫζβμ ΰλΪθεδ: «Άζζεμ ηΫηκδεμ λκπΫμ εέθαδ πλκρσθηα θκζβλυθ εαηαζηΪζεπθ ά ζνθάγεδεμ σππμ (...) εαγυμ επέζβμ εαδ κδ ελπηδεΫμ ζξΫζεδμ ηεηαιτ αθδλυθ. δδσηδ ανηκτ ηκν εέδκνμ κδ ελπηδεΫμ ζξΫζεδμ ζε Ϊζζκνμ πλκεαζκτθηαδ απσ εΪπκδα θνζδεά δδαζηλκθά, εαδ ζε Ϊζζκνμ απσ ζνθάγεδα, σππμ ζηβθ πελέπηπζβ εεεέθπθ πκν νπάλιαθ γτηαηα αζεζΰεέαμ εαηΪ ηβθ παδδδεά ηκνμ βζδεέα» (Ζζηθά Νηθνκάρεηα, 1148b, 27-30). Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ, σηαθ εέδε γβζνπλεπά θΫκ, ηκτ εέπε «δεθ θηλΫπεζαδ, θα Ϋξεδμ ΰδα ηκθ εανησ ζκν ξεδλσηελβ ΰθυηβ απ‘ ανηά πκν Ϋξεδ β θτζβ; Ώνηά ζε Ϋεαθε Ϊθηλα εδ εζτ αθαΰεΪαεδμ ηκθ εανησ ζκν θα ΰέθεδ ΰνθαέεα» («Ἰδώθ πκηε θεαθίζεκθ γβζνθόηεθκθ, "κε αἰζξύθῃ," ἔθβ, "ξείλκθα ημ θύζεπμ πελὶ ζεανηκῦ ίκνζενόηεθκμ; ηὲθ ΰάλ ζε ἄθδλα ἐπκίβζε, ζὺ δὲ ζεανηὸθ ίδάαῃ ΰνθαῖεα εἶθαδ."» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 65). ΐζΫπκνηε ζκδπσθ, σηδ κδ θδζσζκθκδ εαηΫελδθαθ ηα έδδα πλΪΰηαηα πκν εαηΫελδθαθ εαδ κδ παηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ – εδμ πεέζηα ηπθ «εζενγελκθλσθπθ» Ώλξαδκζαηλυθ. Ο αλξαέκμ Έζζβθαμ πκδβηάμ, Ώλξέζκξκμ εαηαζάΰεδ, ηΫζα απσ Ϋθα εαηαδΰδζησ ίπηκζκξδυθ, ζηα ειάμ: «ἴζκμ εδθαίδκν εαὶ εαεμ πόλθβμ ὁ θκῦμ˙ / ξαίλκνζδθ ἄηθπ ζαηίάθκθηεμ εέληαηα (....)Σκδΰὰλ εαπλζα ηαξζὰμ ἄλδβθ ἐλλέηπ / παζξβηδώθηπθ ελνπλώεηπθ ζὺθ ΰέθεδ˙ / ηῖθ δὲ Μκνμθ εαὶ ίίκν ζαόθλκθκμ / ηέζκδ θλέαλ ηε, ηκῦηκ ΰδθώζεκνζ‘, ὅηδ / ἣδ‘ ἐζηὶ ηέλοδμ, ἣδ‘ ἀείίδβζκμ ξαλά, / ἣδ‘ δκθὴ πέθνεε, ηὴ ζνθεδδέθαδ / αἰζξλᾶδ πκγ‘ δνθγεῖζδθ αηκῖμ δκθδ». = «Ίδδκ ηκ ηναζσ ηκν εέθαδδκν εαδ ηβμ εαεδΪμ πσλθβμ˙ / εδ κδ δνκ ξαέλκθηαδ θα παέλθκνθ ξλάηαηα (...) Να πΪθε ζηα εκηηΪηδα, ζκδπσθ, κδ ζΪΰθεμ εδ κδ αεσζαζηεμ / ηααέ ηε ηβ λΪηζα ηπθ αδδΪθηλκππθ ιεεκζδΪλβδπθ. / Αδεά ηαμ Ϋΰθκδα αμ εέθαδ β πβΰά ηπθ Μκνζυθ εαδ ηβμ ζνθεηάμ απάμ, / ιΫλκθηαμ σηδ ανηά εέθαδ β απσζανζβ, ανηά εέθαδ β ΰθάζδα ξαλΪ, / ανηά β δκζηΫθβ απσ ηβ θτζβ ενθλκζτθβ, ξπλέμ πκηΫ θα ΰέθκνηε ζνθΫθκξκδ / η‘ ανηκτμ πκν ξαέλκθηαδ ηε ηβθ αδδΪθηλκπβ βδκθά». ΠΪθηπμ β παδδκθδζέα (δδσηδ πελέ ανηάμ ηβμ ηκλθάμ κηκθνζκθδζέαμ πλσεεδηαδ) δεθ θαέθεηαδ θα άηαθ ει αλξάμ ζνθάγεδα ηπθ Βζζάθπθ, αζζΪ ηβθ παλΫζαίαθ απσ ηκνμ ΠλκΫζζβθεμ,ΰδα ηκνμ ειάμ ζσΰκνμ: 1) κδ ΠλκΫζζβθεμ εέξαθ γλβζεεέα ζέΰκ πκζτ εκδθά ά επβλεαζηΫθβ απσ ηκνμ Ώδΰτπηδκνμ εαδ ηκνμ Φκέθδεεμ, ζακτμ ηε ηεΰΪζβ ηΪζβ ζηβθ κηκθνζκθδζέα. 2) ηα πλυδηα Ϋπβ ηπθ Βζζάθπθ (ηβλκμ, Δζέκδκμ) εαδ ζηβθ αλξαδσηελβ ζνλδεά πκέβζβ (Καζζέθκμ, ΣΫλπαθδλκμ, Σνληαέκμ, Ώλξέζκξκμ, ΏζεηΪθ) πκδβηυθ πκν Ϊεηαζαθ ζηκθ 7κ π.Υ. αδ. δεθ νπΪλξεδ ζηα ζπασηεθα απκζπΪζηαηΪ ηκνμ κτηε νπσθκδα κτηε Ϊηεζβ αθαθκλΪ ζηβθ παδδκθδζέα. Ο ηβλκμ αθαθΫλεδ ίδαζηκτμ, ηκδξεέεμ˙ κνζδαζηδεΪ ηα Ϋπβ ηκν Ϋξκνθ αθκληά εαηαΰλαθάμ δνκ-ηλεδμ ΰνθαέεεμ (ΐλνζβέδα, ΒζΫθβ, Πβθεζσπβ). Σέπκηα δεθ δεέξθεδ σηδ κ ηβλκμ θηλεπσηαθ θα αθαθΫλεδ κ,ηδδάπκηε εέξε ζξΫζβ ηε ηκ ζει ηβμ Ώξαρεάμ ΒζζΪδαμ. Χζησζκ δεθ αθαθΫλεδ ηβθ παδδκθδζέα. Ώεσηβ εδ κ Γαθνηέδβμ, ΰδα ηκθ ηβλκ εέθαδ απζυμ κ κδθκξσκμ ηκν Αέα εαδ σξδ ηκ αΰσλδ ηκν. βηΪδδ σηδ κδ πλυηκδ Έζζβθεμ εδζίκζεέμ δεθ Ϋθελαθ ηκ Ϋγδηκ ανησ, αζζΪ ηκ ίλάεαθ. 3) Οδ Μαεεδσθεμ, ηκ πδκ πλπησΰκθκ εαδ εαγνζηελβηΫθκ υμ ηκθ
4κ π.Υ. αδ. εζζβθδεσ θτζκ, κνζδαζηεΪ αθεπβλΫαζηκδ (Ϊλα εαδ πκζδηδζηδεΪ πδκ εκθηΪ ζηκνμ πλυηκνμ Έζζβθεμ) υμ ησηε απσ σ,ηδ ΰδθσηαθ ζηβθ Νσηδα ΒζζΪδα, αΰθκκτζαθ ηβθ παδδκθδζέα, ΰδ‘ ανησ δεθ εέξαθ εαθ ζΫιβ ΰδ‘ ανηάθ. Ο Μαεεδσθαμ Έζζβθαμ ΏζΫιαθδλκμ, αθηέγεηα απ‘ σ,ηδ ζΫΰεηαδ, δεθ άηαθ κηκθνζσθδζκμ, δδσηδ αεσηβ εαδ νηθβηΫμ ηβμ παδδκθδζέαμ σππμ κ Πζκτηαλξκμ, επέ 600 ξλσθδα αθΫζναθ ηβ απά ηκν πλκζπαγυθηαμ θα ίλκνθ εΪηδ πκν θα ηκθ εΪθεδ σηκδκ ηε ανηκτμ, δεθ ίλάεαθ εαδ ηκ κηκζκΰκτθ. 4) Δ πλκεζζβθδεά γλβζεεέα ηβμ ΜβηΫλαμ-ΘεΪμ άηαθ ηβηλδαλξδεά, δβζαδά νπάλξε κ ελαζηάμ-ΰδκμ ηβμ γεΪμ. Έηζδ πλκαΰσηαθ β κηκθνζκθδζέα. 5) Αεθ δζξτεδ β Ϊπκοβ σηδ εέθαδ Απλδεάμ πλκΫζενζβμ ζνθάγεδα β κηκθνζκθδζέα, δδσηδ κδ Απλδεέμ, σππμ εαδ κδ Ώξαδκέ πδκ πλδθ, εεησθπθαθ ηβθ ζεικναζδεά ηκνμ δέοα ζηδμ ΰνθαέεεμ ηπθ εαηαεηβηΫθπθ ζαυθ. Έζθαααθ ηκνμ Ϊθηλεμ ηκνμ – υζηε θα ηβθ πλκετοκνθ εεδδεβηΫμ ηκνμ – εαδ ίέαααθ ηδμ ΰνθαέεεμ. ΐζΫπκνηε, σηδ κδ Ώξαδκέ Ϋζθαιαθ ηκνμ Σλυεμ εαδ εκνίΪζβζαθ πμ παζζαεέδεμ ηδμ ΣλπΪδεμ. ΒπκηΫθπμ δεθ νπάλξε ζσΰκμ ζτθδεζβμ ηβμ ζηλαηδπηδεάμ απάμ ηε ηβθ κηκθνζκθδζέα. Όπςξ ηαζ κά ‘πεζ, πάκηςξ, είηε μζ Έθθδκεξ δεκ ήηακ ελανπήξ παζδυθζθμζ (υπςξ οπμζηδνίγμοιε) είηε ήηακ, απυ ημοξ ηθαζζζημφξ πνυκμοξ ηαζ ιεηά ήηακ ηαζ αοηυ υπμζμξ ημ αιθζζαδηεί ιάθθμκ δεκ θέεζ ηδκ αθήεεζα. νθ ηπ ξλσθπ, δεθ επδελΪηβζε, θνζδεΪ, β ειδδαθδεενηΫθβ αθηέζβοβ ηκν ΠζΪηπθα ΰδα ηβ θδζέα ηεηαιτ θΫκν εαδ εθάζδεα ηκν έδδκν θτζκν, αζζΪ ηκ αθηέγεηκ, σππμ ηκ πελδΰλΪθεδ εαδ ηκ απκδεδεθτεδ κ ηλΪηπθαμ ηκθ 1κ η.Υ. αδυθα˙ ζε Ϊζζκ ηκν πκέβηα, πλκζπαγεέ θα πελδΰλΪοεδ πυμ ηλεέμ Ϊθδλεμ εαηκλγυθκνθ θα εΪθκνθ δκνζεδΪ ηεζζΪλπθ, ίλδζεσηεθκδ κ Ϋθαμ πέζπ απσ ηκθ Ϊζζκ: κ ηεζαέκμ εέθαδ ηανησξλκθα παγβηδεσμ εαδ εθελΰβηδεσμ. Έηζδ, αθηέ κδ αλξαδσπζβεηκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα παπαΰαζέακνθ κλδζηΫθα θδζκζκθδεΪ αλξαδκεζζβθδεΪ εεέηεθα πκν ζεθ πψο ζα έπξεπε λα ήηαλ β «παδδελαζηέα», εαζζέηελα γα άηαθ θα δδαίΪακνθ εεεέθα ηα αλξαδκεζζβθδεΪ εεέηεθα, ηα κπκέα δεέξθκνθ πψο ήηαλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα β αλξαέα εζζβθδεά παδδελαζηέα. Ώθηέ ηβμ αθτπαλεηβμ ειδδαθδεενηΫθβμ αλξαδσηβηαμ, αμ ηκζηάζκνθ θα δκνθ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα. Οδ Ώλξαέκδ δεθ άηαθ ηΫζεδκδ, γα δεξηκτηε ηα σζα εαζΪ Ϋξκνθ αζζΪ σξδ ηα πΪθηα. Θα πκτθε ηυλα εΪπκδκδ «ίλέαεηαδ β ΒζζΪδα». ΛΪγκμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ κδ «αλξαδκζΪηλεμ», σηαθ αεκτθ θα εαηαελέθεηαδ β παδδελαζηέα εαδ β δελκδκνζεέα ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ, πμ εγθδεδζηΫμ πκν εέθαδ, θκηέακνθ σηδ νίλέαεηαδ β Ώλξαέα ΒζζΪδα ζνθκζδεΪ. Βέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ Ϋθα εδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ Ϊζζκ. ηπμ ανησ πκν δεθ εέθαδ ζπζησ, πλΫπεδ θα απκδκεδηαζηεέ, αελδίυμ δδσηδ εαθεέμ δεθ εέθαδ ηΫζεδκμ. Βεησμ θνζδεΪ απσ ηκνμ παΰαθδζηΫμ πκν δεθ ίλέζεκνθ ηέπκηε ηεηπησ ζηκνμ Ώλξαέκνμ. Αδσηδ, ζηβθ ζβηελδθά ΒζζΪδα «αλξαδκζαηλέα» ζβηαέθεδ ανησ εαδ ησθκθ ανησ: απκζδυπβζβ ηπθ εαευθ ηβμ αλξαδσηβηαμ. Βπεδδά, πΪθηπμ, β ελδηδεά ηαμ αθκλΪ ηβθ πλκαΰπΰά ηβμ παδδκθδζέαμ (Ϊλα εηηΫζπμ εαδ ηκν ηδζκΰνθδζηκτ) απσ ηκθ Πκζνγερζησ ΰεθδεΪ, εδ σξδ απσ ηβθ εζζβθδεά πκζνγεΎα ησθκ, πλΫπεδ θα αθαθΫλκνηε ηελδεΪ πλΪΰηαηα εαδ ΰδα Ϊζζεμ εκνζηκτλεμ. Βέθαδ ΰθπζηΪ ηα σδκηα ηβμ ΥαθαΪθ. Έξκνηε ηδζάζεδ ΰδα ηκνμ κηκθνζσθδζκνμ δελσδκνζκνμ ηπθ πκζνγερζηδευθ θαυθ ηβμ Φκδθέεβμ εαδ ηβμ ΥαθαΪθ ζηκ εεθΪζαδκ πελέ Π.Α. Βεεέ ηα πλΪΰηαηα άηαθ ξεδλσηελα, δδσηδ κ πκζνγερζησμ αζδαηδεκτ ητπκν (ηκθ κπκέκθ εέξαθ εαδ κδ ΠλκΫζζβθεμ) εινηθκτζε ηβθ κηκθνζκθδζέα πμ γλβζεενηδεσ εαγάεκθ ά πμ ζνθνθαζηΫθκ ηε ηκ γεσ. ζκ ΰδα εεεέθκνμ πκν νπελαζπέακθηαδ ηβθ κηκθνζκθδζέα απσ ηδμ επδγΫζεδμ ηπθ Υλδζηδαθυθ ίαζδασηεθκδ ζηκ σηδ ηΪξα εαδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ άηαθ κηκθνζσθδζκδ, κπσηε «ηδ πλσίζβηα Ϋξεηε;», ζνπκτηαζηε πκν δδαζηλείζυθκνθ ηβθ αλξαέα βγδεά. Ώνηκέ γα ‗πλεπε θα ΰθπλέακνθ σηδ κδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ γεπλκτζαθ «θνζδκζκΰδεΫμ» ηδμ κηκζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ησθκ ηεηαιτ εθάζδεα εαδ αθάζδεκν πκν δεθ εέξε αθαπητιεδ αεσηβ ηλδξκθνέα ζηα πσδδα, ηκθ πλπεησ εαδ ηκ πλσζππκ. Με Ϊζζα ζσΰδα κδ Ώλξαέκδ γεπλκτζαθ «εκδθπθδεΪ απκδεεησ» σ,ηδ εηεέμ γεπλκτηε (ζξεδσθ) Ϋΰεζβηα: ηκ ζΫι ηεηαιτ εθάζδεα εαδ Ϊηλδξκν αΰκλδκτ (απσ ηα 12 – ά εαδ θπλέηελα – υμ ηα 17), εθυ γεπλκτζαθ αθπηαζέα εαδ δδαζηλκθά ηκ κηκθνζκθδζδεσ ζει, σηαθ ηκ αΰσλδ εέξε αλξέζεδ θα αθαπητζζεδ ηλδξκθνέα. νθεπυμ, κδ νπελαζπδζηΫμ ηβμ ζβηελδθάμ κηκθνζκθδζέαμ, κδ κπκέκδ ξλβζδηκπκδκτθ πμ επδξεέλβηα «ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα» εαηΪ ηβμ βγδεάμ ηβμ Βεεζβζέαμ, εαζσ γα ‗ηαθ θα ΰθπλέακνθ σηδ ζηα ηΪηδα ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ β ζβηελδθά κηκθνζκθδζέα (ανησ πκν Ϋξκνηε ζάηελα σζκδ εαηΪ θκν πμ κηκθνζκθδζέα), ηκ ζει αθΪηεζα ζε δτκ εθάζδεεμ Ϊθηλεμ, γα ηκνμ θαδθσηαθ αβδδαζηδεά (ά Ϊιδα εδλπθέαμ) αθπηαζέα, πκν ησθκ εηβθκίΪηεμ ηζκπΪθκδ–σππμ ζΫεδ κ παδδελαζηάμ ΜεζΫαΰλκμ ζ‘ Ϋθα Ϊζζκ πκέβηΪ ηκν (Π.Α., XII, 41)– αλΫζεκθηαθ θα δδαπλΪηηκνθ. νθεπυμ, κδ «εζενγελσθλκθεμ» ζνθάΰκλκδ ηβμ ζτΰξλκθβμ
κηκθνζκθδζέαμ δδαζηλΫθκνθ ηβθ δζηκλδεά πλαΰηαηδεσηβηα ΰδα ηβθ κηκθνζκθδζέα ζηβθ Ώλξαδσηβηα. Ώθηέ θα δδαζηλείζυθκνθ ηβθ Ώλξαδσηβηα, ΰδα θα νπελαζπδζηκτθ ηβ ζτΰξλκθβ κηκθνζκθδζέα εαδ η‘ αηκηδεΪ ηκνμ δδεαδυηαηα, γα πλεπε θα επαδθΫζκνθ ηκ ζει ηε Ϊηλδξα αεσηβ αΰκλΪεδα (αθκτ ανησ άηαθ ηκ πλαΰηαηδεσ ελδηάλδκ ηπθ Βζζάθπθ – δεμ, ηεηαιτ Ϊζζπθ, Ώζεαέκν (Π.Α., XII, 30) σπκν κ ελαζηάμ πλκεδδκπκδεδ ηκ Ϊηλδξκ αεσηβ αΰκλΪεδ σηδ ησζδμ αλξέζεδ θα αθαπητζζεδ ηλδξκθνέα, κδ ελαζηΫμ ηκν γα ηκ εΰεαηαζεέοκνθ αηΫζπμ), θα εαηαδδεΪζκνθ ηκ ζει ηεηαιτ εθβζέεπθ αθδλυθ, αθκτ «ανησ Ϋεαθαθ εαδ κδ Ώλξαέκδ!» (ζτηθπθα ηε ηκ αιέπηα «σ,ηδ εέπαθ εαδ Ϋεαθαθ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ εέθαδ εαζσ») εαδ θ‘ αθάζκνθ ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα άζνξβ. Άζζπζηε β παδδκθδζέα ζνθδεσηαθ Ϊηεζα ηε ηκθ αλξαέκ ηδζκΰνθδζησ. Καηηέα «πλκκδενηδεά» αθηέζβοβ δεθ πελδεέξε, ηκ αθηέγεηκ άηαθ ζνθυθνηβ ηβμ πελδθλσθβζβμ ηκν Ώλξαέκν Έζζβθα πλκμ ηβ ΰνθαέεα ηκν. ζκ αδδαθκλκτζε κ Έζζβθαμ ΰδα ηβθ εζεδζηΫθβ ζηκ ΰνθαδεπθέηβ ΰνθαέεα ηκν, σζκ ηβθ Ϋίζεπε πμ «ηβξαθά παλαΰπΰάμ θσηδηπθ παδδδυθ», Ϊζζκ ησζκ ζΪηλενε εαδ αζξκζεέηκ ηε ηκ αΰσλδ πκν ζκδσηδαε εαδ ζνηπκζδαασηαθ ηααέ ηκν. Ώπκηεζεέ ζθΪζηα (ά οετδκμ) β παλκνζέαζβ ηβμ αλξαέαμ κηκθνζκθδζέαμ, απσ ζτΰξλκθκνμ Βνλππαέκνμ εαδ Έζζβθεμ, πμ «απεζενγελπηδεάμ απσ ηα ηαηπκτ» εαδ «πλκκδενηδεάμ». Οδ έδδκδ Ώλξαέκδ Έζζβθεμ, πκν ζνθΫΰλαθαθ πκδάηαηα, ηλαΰπδέεμ εαδ Ϋπβ εδλπθενσηεθκδ ιεδδΪθηλκπα ηβθ αλξαέα Βζζβθέδα, κδ έδδκδ άηαθ παδδελαζηΫμ εαδ «Ϋηεθαθ Ϊθανδκδ ζηβ γΫα ηπθ σηκλθπθ εθβίδευθ εκληδυθ». Γδ‘ ανησθ ηκθ ζσΰκ ΰλΪθεδ κ ΘΫκΰθδμ (Βζεΰεδυθ ΐ‘, 1367-1368): «Παδδόμ ηκδ ξάλδμ ἐζηί˙ ΰνθαδεὶ δὲ πδζηὸμ ἑηαῖλκμ / κδείμ, ἀζζ‘ αἰεὶ ηὸθ παλεόθηα θδζεῖ.», δβζαδά: «Δ ενΰθπηκζτθβ ξαλαεηβλέαεδ ηα αΰσλδα. ηβ ΰνθαέεα εαθεέμ ζτθηλκθκμ δεθ ηπκλεέ θα Ϋξεδ εηπδζηκζτθβ, αζζΪ εΪγε θκλΪ ανηά αΰαπΪεδ σπκδκθ εέθαδ ηπλκζηΪ ηβμ». Με Ϊζζα ζσΰδα, κδ ΰνθαέεεμ εέθαδ αθαιδσπδζηα σθηα, ηζκτζεμ πκν παθ ηε ηκθ πλυηκ ηνξσθηα, εθυ ηα σηκλθα αΰσλδα εέθαδ αιδσπδζηα εαδ αιδκζΪηλενηα. Σκ Ϋθα ζνηίαδέαεδ ηε ηκ Ϊζζκ εαδ ηκ ζνθεπΪΰεηαδ. Μδζκΰνθδζησμ εαδ κηκθνζκθδζέα πάΰαδθαθ ξΫλδξΫλδ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα. Δ ηεΰΪζβ νπσζβοβ πκν εέξαθ ΰδα ηβ ΰνθαέεα κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ παδδελαζηΫμ θαέθεηαδ ζηκ αεσζκνγκ πκέβηα ηκν ηλΪηπθα (Π.Α., XII, 245, ηεηΪθλαζβ Γ. ΕπΪθθκν): «Σκ Ϊζκΰκ ηκ αυκ ιΫλεδ / θα ζηέΰεδ ησθκ ηε ηκ γβζνεσ ηκν / ηπμ εηεέμ κδ ζκΰδεκέ Ϋξκνηε ηκτηκ αεσηα˙ / ίλάεαηε ηβ δκνζεδΪ ηβθ απκ πέζπ. / Κδ ανηκέ πκν πελδκλδζηΫθκδ εέθαδ ζηδμ ΰνθαέεεμ / ζε ηέπκηε δε δδαθΫλκνθ ηπθ αζσΰπθ αυπθ». Να πβΰαέθεδ ζκδπσθ Ϋθαμ Ϊθηλαμ ηε ΰνθαέεα εέθαδ αθπηαζέα, εθυ ηε Ϊθηλα ζπθλκζτθβ˙ θα ελπηετεηαδ κ Ϊθηλαμ ηβ ΰνθαέεα Ϋθδεδιβ αθκβζέαμ, εθυ θα ελπηετεηαδ αΰσλδ θνζδκζκΰδεσ (ΰδ‘ ανησ εδ κ Πζκτηαλξκμ ζηκθ Δξσηηθφ πλκζπαγεέ θα πεέζεδ ηκνμ ζνΰξλσθκνμ ηκν ΠκζνγερζηΫμ σηδ εαδ κδ ΰνθαέεεμ αιέακνθ θα ηδμ ελπηετκθηαδ). Καηηέα «πλκκδενηδεσηβηα» εαδ «απεζενγΫλπζβ απ‘ ηα ηαηπκτ» δεθ ζνθεπΪΰκθηαδ. Έηζδ Ϋξκνθ ηα πλΪΰηαηα Ανζηνξυμ ΰδα ηκνμ εζενγελσθλκθεμ κπαδκτμ ηκν Αδαθπηδζηκτ εαδ ηκνμ εγθδεδζηΫμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αεσηβ εδ εδυ ζθΪζζκνθ, σξδ ζσΰπ αηΪγεδαμ (αηθδίΪζζκνηε σηδ δεθ ζνζξΫηδζαθ πκηΫ ηκ ηδζκΰνθδζησ ηε ηβθ παδδκθδζέα), αζζΪ ζσΰπ ηκν ηέζκνμ ηκνμ πλκμ ηβθ Βεεζβζέα. 94p ΚΟΗΣΑ ΠΟΗΟΗ ΜΗΛΑΝ ΓΗΑ «ΑΓΑΜΟΤ» «Άΰαηκδ», πελδθλκθβηδεΪ απκεαζκτθηαδ απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ κδ ηκθαξκέ. Άλαΰε ΰθπλέακνθ σηδ κδ πελδζζσηελεμ πκζτηεεθεμ κδεκΰΫθεδεμ ζηβθ ΒζζΪδα εέθαδ (πζβθ ηπθ ηκνλεκΰεθυθ εαδ ΠκηΪεπθ ηβμ ΘλΪεβμ) ξλδζηδαθδεΫμ εαδ ζνΰεεελδηΫθα ηπθ παπΪδπθ; ζηε «Ϊΰαηκδ».. -εθυ κδ κδ ξλβζηκζκΰκτζεμ δΫλεδεμ ηκν ηαθηεέκν ηπθ Αεζθυθ πκν Ϋπλεπε θα εέθαδ παλγΫθεμ (Αδσδπλκμ, 16, 26) αζθαζυμ ανηΫμ δεθ εέθαδ «Ϊΰαηεμ». Κδ κ Πζκτηαλξκμ ζΫεδ σηδ «ζνθκνμίαμ ἁΰθὸθ ηὸ ζηα εαὶ ηὸθ ίίκθ ὅζπμ ἀθεπίηδεηκθ ἀζζκδαπαῖμ ὁηδζίαδμ θνζάηηκνζδ ημ Πνγίαμ» (Πεξί ησλ εθιεινηπφησλ ρξεζηεξίσλ, 51).
-ζηκ δελσ ηκν Δλαεζά ζηβ Φπεέδα κ δελΫαμ απαΰκλετεηαδ θα Ϋξεδ επαθά ηε ΰνθαέεεμ (Πζκτηαλξκν, Πεξί ηνπ κή ρξαλ εκκέηξσο.. 20). -ζηκ δελσ ηκν Πκζεδδυθα ζηβθ Καζαίλέα «ἱέλαηαδ αηῶ παλγέθκμ, ἔζη‘ ἄθ ἐμ ὥλαθ πλκμέζγῃ ΰάηκν» (Πανζαθέαμ, 2, 32, 2). -κδ ΒζηδΪδεμ Ϋπλεπε θα παλαηεέθκνθ παλγΫθεμ. Ώζζδυμ, γΪθαηκμ. -Ο Πκλθτλδκμ παλαηβλεέ σηδ κδ δελεέμ ηπθ γευθ απΫξκνθ απσ ηβθ ελπηδεά επαθά κδ έδδκδ εαδ ζνθδζηκτθ ζηκνμ Ϊζζκνμ θα απΫξκνθ πλδθ Ϋλγκνθ ζηκ θασ «εαὶ ἐηηήθπθ εαὶ ζνθκνζδθ εαὶ γέαμ ἢδβ αἰζξλᾶμ εαὶ πεθγδεμ εαὶ ἀελκάζεπμ πάγκμ ἐΰεδλκύζκβμ» (Πεξί απνρήο, 2, 50). -ΚαηΪ ηβθ ΰδκληά ηπθ αγβθαρευθ Θεζηκθκλέπθ απαΰκλενσηαθ εαγ‘ σζβ ηβ δδΪλεεδΪ ηβμ β ελπηδεά πλΪιβ (Ώδζδαθκτ, Πεξί δψσλ ηδηφηεηνο, 9, 26: Σκῦηκθ ηκδ εαὶ ἐθ Θεζηκθκλίκδμ (...) Καδ δκεεῖ (..) ὁλημ ἀθλκδδμίκν εώζνηά ἐζηδ). Δ ζηΪζβ ανηά κθεδζσηαθ ζηβθ αθηέζβοβ σηδ ηεηαιτ δελΫπθ/ζΪηλεπθ εαδ γεκτ νπάλιε δδδαέηελβ εκδθπθέα αΰΪπβμ, β κπκέα απΫεζεδε ηβ ζνθκνζέα ηε Ϊθηλα. Π.ξ. κ Δλσδκηκμ ΰλΪθεδ σηδ β πλκθάηδμ ηκν Ώπσζζπθα ζηα ΠΪηαλα εκδησηαθ ηε ηβ θτξηα ηβθ επέζεεοβ ηκν γεκτ, ηε ηκθ κπκέκ εκδησηαθ (Δλσδκηκμ, 1, 182). ΣκζηΪθε Ϋπεδηα απσ ανηΪ θα ξζενΪακνθ ηκνμ ηκθαξκτμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Γδαηέ δε ξζενΪακνθ πλυηα ηα δδεΪ ηκνμ; ζηε «Ϊΰαηκδ» κδ Υλδζηδαθκέ ηκθαξκέ. Βθυ -κ Πζπηέθκμ πκν δεθ παθηλετηβεε πκηΫ, -κ Πλσεζκμ πκν κτηε εδ ανησμ παθηλετηβεε (Βίνο Πξφθινπ, 17), -κ Πκλθτλδκμ πκν παθηλετηβεε ζε πλκξπλβηΫθβ βζδεέα ηβ ξάλα εθσμ θέζκν ηκν, Ϊλα ησθκ ΰδα θα θλκθηέαεδ ΰδ‘ ανηάθ, -κ ΔλΪεζεδηκμ πκν δεθ παθηλετηβεε, -κ Αβησελδηκμ, πκν δεθ παθηλετηβεε, -κ Θαζάμ, σηαθ ηκθ λπηκτζαθ, ΰδαηέ δεθ ηεεθκπκδεέ, απαθηκτζε «απσ θδζκηεεθέα» εαδ ζηβ ηβηΫλα ηκν πκν ηκθ πέεαε θα παθηλενηεέ, αλξδεΪ Ϋζεΰε «δεθ εέθαδ αεσηβ εαδλσμ», εθυ σηαθ πλέηαζε, ηβμ Ϋζεΰε «δεθ εέθαδ πδα εαδλσμ» («ὅηε εαὶ ἐλπηβγέθηα δδὰ ηί κ ηεεθκπκδεῖ, δδὰ θδζκηεεθίαθ εἰπεῖθ. εαὶ ζέΰκνζδ ὅηδ ημ ηβηλὸμ ἀθαΰεαακύζβμ αηὸθ ΰηαδ ἔζεΰεθ, "κδέππ εαδλόμ." εἶηα, ἐπεδδὴ παλήίβζεθ ἐΰεεδηέθβμ, εἰπεῖθ, "κεέηδ εαδλόμ."» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, I, 26), -κ Ώλεεζέζακμ, πκν δεθ παθηλετηβεε «πελδὼθ δὲ κὔηε ΰύθαδκθ εἰζβΰάΰεηκ κὔη' ἐπαδδκπκδήζαηκ.» (Αδκΰ. ΛαΫληδκμ, IV, 43), -Ο ΑδκΰΫθβμ κ Κνθδεσμ, σηαθ λυηάγβεε πσηε πλΫπεδ θα παθηλετκθηαδ εέπε: «κδ θΫκδ σξδ αεσηβ, κδ ΰΫλκδ πκηΫ» («ἐλπηβγεὶμ πκίῳ εαδλῶ δεῖ ΰαηεῖθ, ἔθβ, "ηκὺμ ηὲθ θέκνμ ηβδέππ, ηκὺμ δὲ πλεζίνηέλκνμ ηβδεπώπκηε."» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, VI, 54), ανηκέ ΦΤΕΚΏ δεθ άηαθ «Ϊΰαηκδ»: ανηκέ ακτζαθ ζτηθπθα ηε ηβ Φτζβ!
Καηβΰκλκτθ ηκθ Υλνζσζηκηκ σηδ πλκηεέθεδ ηβθ αΰαηέα, ηκθ ηκθαξδζησ εαδ ηβθ παλγεθέα αθηέ ηκν ΰΪηκν γεπλυθηαμ ηκθ εαηυηελκ ηπθ ηλδυθ πλυηπθ. ΐαζέακνθ ηδμ εαηβΰκλέεμ ηκνμ ζε κλδζηΫθκνμ ζσΰκνμ πκν κ Υλνζσζηκηκμ ζνθΫΰλαοε εαηΪ ηβ θεσηβηΪ ηκν, σηαθ αεσηβ αζεάηενε Ϋιπ απσ ηβθ πσζβ ηβμ Ώθηδσξεδαμ εαδ εέξε θεαθδεσ αάζκ νπΫλ ανηκτ πκν κ έδδκμ Ϋπλαηηε, πλκηκτ αεσηβ Ϋλγεδ ζε Ϊηεζβ επαθά ηε ηα πζάγβ ηπθ Ϋΰΰαηπθ εαδ ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ηκν αζηδεκτ ξλδζηδαθδεκτ ίέκν. Χζησζκ κδ εαηάΰκλκδ απκζδππκτθ πκζζΫμ Ϊζζεμ κηδζέεμ ηκν Υλνζσζηκηκν, πκν ΰλΪθηβεαθ απσ ηβθ πλδησηβηΪ ηκν εαδ ηεηΪ, σηαθ δβζαδά β ζεΫοβ ηκν εέξε απκελνζηαζζπγεέ, ζηδμ κπκέεμ ηκθέαεηαδ β δζσηβηα ηεηαιτ παλγεθέαμ/ηκθαξδζηκτ εαδ ΰΪηκν αθαθκλδεΪ ηε ηκ πκγβησ απκηΫζεζηα. Έηζδ κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: Οηδζέα δί‘ εδμ ηβθ Πλκμ Κκζκζζαεέμ, 4: «θνηθετεζαδ ΰδα ζπθλκζτθβ εαδ ΰΫθθβζδ παδδδυθ». Οηδζέα α‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βίλαέκνμ, 4: «Ώθ κδ ηαεαλδζηκέ ζΫξγβζαθ ησθκ ΰδα ηκνμ ηκθαξκτμ εαδ αθ κ εκζηδεσμ δεθ άηαθ δνθαησθ θα ηκνμ εαηκλγυζεδ, εθυ ανησμ επΫηλεοε ηκ ΰΪηκ, Ϊλα ανησμ γα ηκνμ εαηΫζηλεθε σζκνμ. Γδαηέ, αθ δεθ εέθαδ δνθαησ ηε ΰΪηκ εΪπκδκμ θα εΪθεδ σζα εΪθκνθ κδ ηκθαξκέ, σζα γα εέξαθ εαηαζηλαθεέ εαδ θγαλεέ εαδ β αλεηά γα εέξε πελδκλδζγεέ ζε ζηεθσ ησπκ. (...) Ώθ σηπμ ηελδεκέ εηπκδέζγβεαθ απσ ηκ ΰΪηκ, αμ δκνθ σηδ δεθ εέθαδ εηπσδδκ κ ΰΪηκμ, αζζΪ β πλκαέλεζά ηκνμ πκν ηεηαξεδλέζγβεε εαευμ ηκ ΰΪηκ. (..) Υλβζδηκπκέβζε ηκ ΰΪηκ ζτηθπθα ηε ηκ ηΫηλκ εαδ γα εέζαδ πλυηκμ ζηβ ίαζδζεέα εαδ γα απκζατζεδμ σζα ηα αΰαγΪ (...)». Οηδζέα εβ‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βίλαέκνμ, 7: «Αεθ ηκ νπκζξΫγβεε ανησ ησθκ ζηδμ Ϊΰαηεμ, αζζΪ ζηδμ αΰθΫμ ονξΫμ. (...) Καγσζκθ β αΰθά πμ πλκμ ηβθ ονξά ΰνθαέεα εέθαδ παλγΫθκμ, Ϋζηπ εδ αθ Ϋξβ Ϊθδλα˙ εέθαδ παλγΫθκμ εαδ Ϊιδα γανηαζηκτ, δδσηδ Ϋξεδ ηβθ πλαΰηαηδεά παλγεθέα». Βδυ κ Υλνζσζηκηκμ ειβΰεέ ηδ εθθκεέ ηε ηκθ σλκ «παλγΫθκμ». ηκθ Λσΰκ ζδ‘ εδμ ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ (παλ. 3 εαδ 4), κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ σηδ «κ Θεσμ απσ ηβθ αλξά Ϊπεδλκνμ ηλσπκνμ εξλβζδηκπκέβζε ΰδα θα εηθνηετζβ ηβθ αΰΪπβ εδμ εηΪμ», Ϋθαμ εε ηπθ κπκέπθ εέθαδ εαδ κ ΰΪηκμ, δδσηδ «δδα ηκθ Θεσθ ηα πΪθηα εέθαδ δενηελετκθηα πμ πλκμ ηβθ αΰΪπβθ». Οηδζέα ε‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 1: «ΤπΪλξεδ εΪπκδκμ Ϋλπμ πκν εηθπζετεδ εδμ ηβθ θτζδθ εαδ δδαθετΰπθ ηβθ πλκζκξάθ ηαμ ζνηπζΫεεδ ανηΪ ηα ζυηαηα. (...) Σέπκηα δεθ εθυθεδ ησζκθ ηβθ απάθ ηαμ, σζκθ κ Ϋλπμ αθδλσμ εαδ ΰνθαδεσμ˙ νπΫλ ανηκτ πκζζκέ εαηαγΫηκνθ εαδ ηα σπζα, νπΫλ ανηκτ παλαδέδκνθ εαδ ηβθ ονξάθ ηπθ». Οηδζέα θε‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 6: «Βέθαδ δνθαησθ εαθεέμ εαδ σηαθ αεσηβ εαηκδεεέ εδμ ηβθ πσζβθ θα πκγάζβ ηε αάζκθ ηβθ θδζκζκθέαθ ηπθ ηκθαξυθ, εαδ αεσηβ εέθαδ δνθαησθ θα Ϋξβ εαθεέμ ΰνθαέεα εαδ θα αζξκζάηαδ ηε ηβθ κδεέαθ ηκν, εαδ θα πλκζετεηαδ εαθεέμ εαδ θα θβζηετεδ εαδ θα αβ ηε ζνθηλδίά εαλδέαμ. (...) Αδσηδ εαδ σζκδ κδ πλκθάηαδ εαδ ΰνθαέεαμ εέξκθ εαδ κδεέαμ, σππμ κ ΔζαΎαμ, σππμ κ Εεαεεδάζ, σππμ κ ηΫΰαμ Μπνζάμ, εαδ δεθ εαβηδυγβζαθ εδμ ηέπκηε ειαδηέαμ ανηκτ εδμ ηβθ αλεηάθ». Οηδζέα ηζη‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 6: «ηκ ζπκνδαδσηελκθ ηΫλκμ [ζηκ ξυλκ ηβμ αλεηάμ] ηκ εαηΫξκνθ β αΰΪπβ, β επδεέεεδα εαδ β εζεβηκζτθβ, β κπκέα νπελΫξεδ εαδ απσ ανηάθ αεσηβ ηβθ παλγεθέαθ». Οηδζέα εα‘ εδμ ηβθ ΓΫθεζδθ, 5: «Ώμ αεκτκνθ εαδ Ϊθδλεμ εαδ ΰνθαέεεμ εαδ αμ δδδΪζεπθηαδ ηβθ αλεηάθ ηκν δδεαέκν εαδ αμ ηβ γεπλκτθ σηδ κ ΰΪηκμ εέθαδ εηπσδδκθ δδα ηβθ εναλΫζηβζδθ πλκμ ηκθ Θεσθ. (...) Αδσηδ αθ εέηεγα πλκζεεηδεκέ, κτηε κ ΰΪηκμ, κτηε β αθαηλκθά ηπθ παδδδυθ, κτηε ηέπκηε Ϊζζκ γα βηπκλΫζβ θα ηαμ εηπκδέζβ εδμ ηβθ εναλΫζηβζδθ πλκμ ηκθ Θεσθ. (...) Ώθ κ ΰΪηκμ, αΰαπβηΫ, εαδ β αθαηλκθά ηπθ παδδδυθ επλσεεδηκ θα ΰέθκνθ εηπσδδκθ εδμ ηκθ δλσηκθ ηβμ αλεηάμ, δεθ γα εδζάΰαΰε ηκθ ΰΪηκθ εδμ ηβθ απάθ ηαμ κ δβηδκνλΰσμ ηπθ σζπθ, δδα θα ηβ ηαμ ίζΪοβ εδμ ηα ζπκνδαέα εαδ πΪλα πκζτ αθαΰεαδσηελα πλΪΰηαηα».
Ο Υλνζσζηκηκμ ζκδπσθ σξδ απζυμ δεθ γεπλεέ ηκθ ΰΪηκ εαεσ (σππμ εαδ αλξδεΪ ηκ ησθδαε ζηα πλυηα ηκν ζνΰΰλΪηηαηα), αζζΪ ηκθ γεπλεέ δζσηδηκ ηε ηκθ ηκθαξδζησ, εαδ σξδ εηπσδδκ ζηβθ ξλδζηδαθδεά απά. Με ηκθ ηκθαξδζησ ίΫίαδα κ Ϊθγλππκμ απεζενγελυθεηαδ απσ ηα πλκίζάηαηα ηβμ εαγβηελδθσηβηαμ ηκν ΰΪηκν, αζζΪ ανηΪ ηα πλκίζάηαηα δεθ εέθαδ δεαθΪ θα εηπκδέζκνθ εΪπκδκθ θα αΰδΪζεδ: εαδ ηκθαξδζησμ εαδ ΰΪηκμ επδηνΰξΪθκνθ ηα έδδα. Δ εζεβηκζτθβ, β κπκέα ΰδα ηκθ Υλνζσζηκηκ εέθαδ αθυηελβ ηβμ παλγεθέαμ, ηπκλεέ αζθαζυμ θα ειαζεβγεέ εαδ απσ Ϋΰΰαηκνμ. Βπέζβμ γεπλεέ ηκθ Ϋλπηα εαδ ηκθ ΰΪηκ πμ ηέα αεσηβ ηΫγκδκ ηκν Θεκτ, υζηε κδ Ϊθγλππκδ θα αΰαπβγκτθ ηεηαιτ ηκνμ. Οδ εαηβΰκλέεμ εθαθηέκθ ηκν Υλνζσζηκηκν εέθαδ απαλΪδεεηεμ εαδ κθεέζκθηαδ ζε απκζπαζηαηδεά εεηέηβζβ ηκν ζνΰΰλαθδεκτ Ϋλΰκν ηκν. 94q ΦΕΛΟΟΦΟΕ ΚΏΕ ΏΡΥΏΕΟΛΏΣΡΕΚΒ ΦΏΝΣΏΕΧΒΕ ΠΒΡΕ ΒΛΒΤΘΒΡΟΤ ΒΞ Ώμ δκτηε ηδ δδαθκλεηδεσ απσ ηκ Υλδζηδαθδζησ δκΰηΪηδαε κ Ποεαβυναξ ζηκ αάηβηα ηκν ζει: ΕΪηίζδξκν, Πεξί ηνπ ππζαγνξηθνχ βίνπ: § 48 «...(κ Πνγαΰσλαμ) ηκνμ εέπε ηΪζδζηα θα πλκζΫξκνθ εαδ ηκτηκ: θα Ϋξκνθ ζξΫζεδμ ηκθΪξα ηε ηκνμ ζνατΰκνμ ηκνμ». ΠΪλα πκζτ αθηδξλδζηδαθδεσ ανησ. § 55 «...Ϊθ σηπμ (β ΰνθαέεα) Ϋλγεδ ζε ζνθκνζέα ηε Ϊζζκθ Ϊθδλα (σξδ ηκ ζνανΰσ ηβμ), κ γεσμ δε γα ηβ ζνΰξπλΫζεδ». § 86 «(Ο Πνγαΰσλαμ Ϋζεΰε σηδ) εΪπκδκμ πλΫπεδ θα ΰεθθΪ παδδδΪ, ΰδα θ‘ αθάθεδ ζηβ γΫζβ ηκν σηαθ πεγΪθεδ, εΪπκδκθ Ϊζζκ νπβλΫηβ ηπθ γευθ». Ώνησ ηκ δσΰηα ηκν Πνγαΰσλα εέθαδ ηελΪζηδαμ ζβηαζέαμ. Μελδεκέ αλξαδκζΪηλεμ επδξεδλβηαηκζκΰκτθ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ αΰαπκτθ ηβθ απά εαδ εΪθκνθ παδδδΪ, σξδ δδσηδ πλαΰηαηδευμ αΰαπκτθ ηβ απά ανηάθ εαγ‘ ανηάθ, αζζΪ δδσηδ ηκνμ δδαηΪαεδ κ Θεσμ θα ηβθ αΰαπκτθ. Ώπσ ηκ πνγαΰσλεδκ ανησ δσΰηα πκν ζΫεδ σηδ β παδδκπκδέα ΰέθεηαδ ΰδα θα νπΪλξκνθ ζΪηλεδμ ηπθ γευθ, αζζΪ εαδ απσ ηκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ παθηλετκθηαθ σξδ απσ Ϋλπηα αζζΪ ΰδα θα εΪθκνθ παδδδΪ πκν γα ηκνμ ΰβλκεκηάζκνθ, θαέθεηαδ σηδ κδ Ώλξαέκδ δεθ εέξαθ ησζκ θδζεζετγελεμ αθηδζάοεδμ ΰδα ηβθ παδδκπκδέα, σππμ πδζηετκνθ κδ θδζεζετγελκδ αλξαδκζΪηλεμ. Ώνησ ηκ δσΰηα ηκν Πνγαΰσλα αθδελυθεηαδ ζκδπσθ ζε σζκνμ εαηβΰκλκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ σηδ εέθαδ γεκεεθηλδεσμ, ζε αθηέγεζβ ηΪξα ηε ηβθ «εζενγελσθλκθα, ηβ γλβζεσζβπηβ» αλξαέα θδζκζκθέα. § 210 «Σκ ηδελσ αΰσλδ πλΫπεδ θ‘ αθαηλΫθεηαδ η‘ ανησθ ηκθ ηλσπκ, υζηε θα ηβθ αθααβηΪ εαηΪ ηα πλυηα ηκν 20 Ϋηβ ηβθ ζνθκνζέα....(κδ Πνγαΰσλεδκδ) γεπλκτζαθ σηδ πλΫπεδ θα πελδζηαζκτθ σζεμ κδ παλΪ θτζβ ΰεθθβηδεΫμ ζεδηκνλΰέεμ εαγυμ εαδ ανηΫμ πκν ΰέθκθηαδ ηε αεσζαζηκ ηλσπκ εαδ θα παλαηεέθκνθ σζεμ ΰέθκθηαδ ηε ζπθλκζτθβ εαδ θκηδησηβηα, σζεμ δβζαδά ζηκξετκνθ ζηβθ ηεεθκπκδέα». Γδα δεμ ζε ηδ «ξλδζηδαθδεΫμ αβδέεμ» πέζηεναθ κδ Πνγαΰσλεδκδ. Ώπαΰκλετεηαδ ηκ ζει, Ϊηα δεθ ζηκξετεδ ζηβθ παδδκπκδέα. Καδ κδ Ϊθγλππκδ πλΫπεδ θα αθαηλΫθκθηαδ Ϋηζδ, υζηε θα ηβθ εΪθκνθ Ϋλπηα πλδθ ηα 20 ηκνμ ξλσθδα. Μεζαδπθδεκξλδζηδαθδεσμ εκηαδδζησμ! Πυμ ηκνμ αθΫξκθηαθ ηκνμ Πνγαΰσλεδκνμ κδ Ώλξαέκδ ηε ηβθ ΚκζηκγΫαζβ πκν εέξαθ; Καδ ΰδα θα ηεζεδυθκνηε: § 85 «(Ο Πνγαΰσλαμ Ϋζεΰε σηδ) κδ πσθκδ εέθαδ εαζσ, εθυ κδ βδκθΫμ απσ εΪγε πζενλΪ εαεσ˙ δδσηδ, αθκτ ΰεθθβγάεαηε ΰδα θα ηδηπλβγκτηε, πλΫπεδ θα ηδηπλκτηαζηε». Καδ θνζδεσ θα πδζηετκνθ ανηΫμ ηδμ απΪθγλππεμ δδΫεμ κδ Ώλξαέκδ, αθκτ πέζηεναθ ζηβθ ενεζδεά δζηκλέα εαδ Ϊλα ζηβθ ηεηεθζΪλεπζβ, εαδ ζνθεπυμ β επέΰεδα απά ΰδ‘ ανηκτμ άηαθ ησπκμ ηδηπλέαμ-ειαΰθδζηκτ, υζηε θα ιεθτΰκνθ απσ ηκθ αηεζεέπηκ ετεζκ ηπθ ηεηεθζαλευζεπθ.
«..Ϋζεΰε ππμ νπΪλξκνθ δτκ εέδβ βδκθάμ. Σβ ηδα, δβζαδά ανηά πκν Ϋξεδ εθδυζεδ ζηδμ απαδηάζεδμ ηβμ εκδζδΪμ εαδ ζηδμ ζαλεδεΫμ επδγνηέεμ, παλκηκέααε, ζσΰπ ηβμ πκζνηΫζεδΪμ ηβμ, ηε ηδμ αθγλππκεησθεμ πδΫμ ηπθ εδλάθπθ» (Πκλθτλδκν, Ππζαγφξνπ βίνο, 39). Πκζζκέ ζεθ σηδ κδ Υλδζηδαθκέ ηδζκτθ ηβ απά εαδ εΪθκνθ παδδδΪ απζυμ επεδδά ηκνμ δδαηΪαεδ Ϋηζδ κ Θεσμ. Ο ΠζΪηπθαμ, σππμ εδ κ Πνγαΰσλαμ, γα εέξε αθηέγεηβ Ϊπκοβ απσ ηβ δδεά ηκνμ: «Ο Ϊθγλππκμ κθεέζεδ θα απκίζΫπεδ ζηβ δδαδυθδζβ ηκν εέδκνμ αθάθκθηαμ πέζπ ηκν απκΰσθκνμ πκν γα νπβλεηκτθ ηκ γεσ» (Νφκνη, 773e). Οθεέζεδ. Κδ σξδ ησθκ κθεέζεδ, αζζΪ ηδηπλεέηαδ αθ δεθ ηκ πλΪιεδ: «σπκδκμ αλθεέηαδ θα παθηλενηεέ γα ηδηπλεέηαδ ηε ανηά ηβ ξλβηαηδεά πκδθά» (Νφκνη, 774b). «Έθαμ Ϊθγλππκμ πλΫπεδ θα παθηλετεηαδ απσ ηα ηλδΪθηα ηΫξλδ ηα ηλδαθηαπΫθηε ξλσθδα ηβμ βζδεέαμ ηκν, δδαθκλεηδεΪ γα ηδηπλεέηαδ ηε πλσζηδηκ εαδ ζηΫλβζβ ηδηυθ. Θα πζβλυθεδ δβζαδά ηκ ηΪδε πλσζηδηκ ά γα νθέζηαηαδ ηκθ δεέθα ειενηεζδζησ» (Νφκνη, 721b). Ώνηά εέθαδ β κνηαθδζηδεά ζηκξκγεζέα ηβμ Κζαζζδεάμ ΒζζΪδαμ: «Ώθ δεθ νπΪλιεδ ηεεθκπκδέα, ηκ αενΰΪλδ γα ξπλέαεδ αθκτ απκθαζέζεδ ζε ζνηίκτζδκ ηε ηκνμ ζηεθκτμ ζνΰΰεθεέμ ηκν εαδ ηδμ επσπηλδεμ ηδ ζνηθΫλεδ εαζτηελα ζηκθ εαγΫθα. Ώθ πλκετοεδ αηθδζίάηβζβ ζξεηδεΪ ηε ηα εαγάεκθηα εαδ ηα ζνηθΫλκθηα ηπθ ζνατΰπθ, γα εεζΫικνθ δΫεα θκηκθτζαεεμ εαδ γα ζνηηκλθγπγκτθ ηε ηδμ απκθΪζεδμ πκν γα πΪλκνθ εεεέθκδ. Οδ επσπηλδεμ γα ηπαέθκνθ ζηα ζπέηδα ηπθ θεαλυθ αενΰαλδυθ εαδ γα πλκζπαγκτθ ηε ζνθδναζησ ζνηίκνζυθ εαδ απεδζυθ θα ηκνμ ίΰΪζκνθ απσ ηβθ αηαληέα εαδ ηβθ Ϊΰθκδα. Ώθ δεθ πεητξκνθ ηέπκηα, γα αθαθΫλκνθ ηκ γΫηα ζηκνμ θκηκθτζαεεμ, κδ κπκέκδ γα εαηαθτΰκνθ ζε ηδηπλέεμ. Ώθ εαδ ανηκέ απκητξκνθ, γα ηκνμ εαηαΰΰεέζκνθ ζηκ δδεαζηάλδκ εαδ γα ΰλΪοκνθ ηκ σθκηΪ ηκνμ ζηκ θασ (...). Σκ Ϊηκηκ ηκν κπκέκν ηκ σθκηα ΰλΪθηβεε ζηβθ πδθαεέδα ξπλέμ θα εαηαθΫλεδ θα εελδέζεδ ηβ δέεβ εθαθηέκθ εεεέθπθ πκν ηκθ εαηάΰΰεδζαθ, δε γα Ϋξεδ ηκ δδεαέπηα θα παλενλέζεεηαδ ζε ΰΪηκνμ εαδ ζε εκληΫμ ΰεθεγζέπθ. Ώθ ηκ εΪθεδ, ηπκλεέ θα ηκθ ινζκεκπάζεδ κπκδκζδάπκηε ξπλέμ θα ηδηπλβγεέ. Σκ έδδκ γα ζνηίαέθεδ ηε ηδα ΰνθαέεα πκν δε ζνηπελδθΫλεηαδ ζτηθπθα ηε ηκνμ εαθκθδζηκτμ. (...) Θα ηβμ απαΰκλενηκτθ κδ πελέπαηκδ, κδ ηδηΫμ πκν απενγτθκθηαδ ζηδμ ΰνθαέεεμ» (Νφκνη, 784b-d). ε ανηΪ ζησξενε κ ΠζΪηπθαμ. ηκ θα ηπαέθκνθ ζηβθ ελείαηκεΪηαλα ηπθ θδσπαθηλπθ αενΰαλδυθ κδ Βπσπηλδεμ (πκν επκπηετκνθ ηα αενΰΪλδα) εαδ θα ελνθκεκδηΪθε αθ ανηΪ εΪθκνθ «ηκ εαγάεκθ ηκνμ», πλΪΰηα πκν β Βεεζβζέα κνδΫπκηε Ϋπλαιε κτηε εαθ δδαθκάγβεε. Καδ σζα αενΰΪλδα δεθ ηεεθκπκδκτθ, πλΫπεδ θα ξπλέζκνθ. Συλα, αθ ηκ αενΰΪλδ ανησ αΰαπδσηαθ, αθ ειαεκζκνγκτζε θα θκδυγεδ ζηκλΰά εαδ Ϋζιβ αθαηεηαιτ ηκνμ, ανησ εέθαδ αδδΪθκλκ. Ώνηά εδθαδ β ζηκξκγεζέα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ. ΜεΰΪζκμ αθγλππδζησμ. Βνηνξυμ πκν ηεηΪ ηβθ ΏθαΰΫθθβζβ επαθάζγαηε ζε ανηΪ ηα αλξαδκζαηλδεΪ πλσηνπα. «Ο Γδιυηνζημξ απκδκεέηααε ηδμ ζαλεδεΫμ απκζατζεδμ, δδσηδ, Ϋζεΰε, εαηαίΪζζκνθ ηβ ζνθεέδβζβ δδα ηβμ βδκθάμ..... (Ο Αβησελδηκμ) εέξε εαεά ΰθυηβ ΰδα ηδμ ΰνθαέεεμ, εαδ δεθ επδγνηκτζε παδδδΪ, ΰδαηέ β αθαηλκθά ηκνμ παλεηπκδέαεδ ηβ θδζκζκθέα» (Μπ. ΡΪζζεζ, Ηζηνξία ηεο Γπηηθήο Φηινζνθίαο, η. Ώ‘, ζεζ. 146). Σκ θα Ϋξεδμ παδδδΪ, θα ζνθεξέαεδμ ηβ απά, εέθαδ ζκδπσθ εηπσδδκ ζηβ θδζκζκθέα. Ώνηά β ΰθυηβ δεθ εθκξζεέ ζκδπσθ εαθΫθαθ αλξαδκζΪηλβ, κτηε εαδ β αθηδπαζσηβηα ηεηαιτ ζνθεέδβζβμ εαδ βδκθάμ. ηαθ ηα ζεθ ανηΪ κδ Υλδζηδαθκέ, ησηε νπκζηβλέακνθ ηκ «ηεζαέπθα», αθ σηπμ ηα πεδ εΪπκδκμ Βζζβθαμ, π.ξ. κ Αβησελδηκμ, ησηε δδαελδηδεΪ ζδππκτθ κδ «αλξαδκζαηλδεΫμ δνθΪηεδμ». ΛΫεδ κ Αβησελδηκμ, εεησμ ανηυθ, εδ Ϊζζα: (Ώπ. 74) «θα ηβθ απκδΫξεζαδ ηβθ βδκθά πκν δεθ ζνηθΫλεδ». (Ώπ. 207) «πλΫπεδ, σξδ σζεμ ηδμ βδκθΫμ, αζζΪ ανηΫμ πκν κδβΰκτθ ζηκ εαζσ, θα εεζΫΰκνηε». (Ώπ. 235) «σζκδ εέθαδ εκδζδσδκνζκδ εαδ εΪθκνθ εαηαξλάζεδμ ζηα θαΰβηΪ ά ζηκ πδκησ ά ζηα αθλκδέζδα, ΰδ‘ ανηκτμ κδ απκζατζεδμ εέθαδ ζτθηκηεμ εαδ δδαλεκτθ ζέΰκ, σζκ εαδλσ ηλυΰκνθ ά πέθκνθ, εθυ κδ πέελεμ εέθαδ πκζζΫμ. Αδσηδ ανηκέ επδγνηκτθ ζνθεξυμ ηα έδδα πλΪΰηαηα, εαδ σηαθ πλαΰηαηκπκδβγκτθ σζα επδγνηκτθ, β
απσζανζβ παλΫλξεηαδ ΰλάΰκλα εαδ δεθ αθάθεδ ζ‘ ανηκτμ ηέπκηε πθΫζδηκ, εεησμ απσ ηβθ παλκδδεά ενξαλέζηβζβ. Όζηελα πΪζδ ξλεδΪακθηαδ ηα έδδα». Ο ηκίαέκμ ηΪμ δδΫζπζε Ϋθα απσζπαζηα ηκν Αβησελδηκν (Δθινγαί, 4, 24): «Σεεθκηλκθίβ ζθαζελόθ˙ ηὴθ ηὲθ ΰὰλ ἐπδηνξίαθ ἀΰθκμ ηεζηὴθ εαὶ θλκθηίδκμ εέεηβηαδ, ηὴθ δὲ ἀπκηνξίαθ ἐθνπέλγεηκθ ἑηέλᾳ ὀδύθῃ. Ο δκεεῖ ηκδ ξλθαδ παῖδαμ εηᾶζγαδ˙ ἐθκλ ΰὰλ ἐθ παίδπθ εηήζεδ πκζζκὺμ εαὶ ηεΰάζκνμ εδθδύθκνμ, πκζζὰμ δὲ ζύπαμ, ὀζίΰα δὲ ηὰ εγβζέκθηα εαὶ ηαῦηα ζεπηά ηε εαὶ ἀζγεθέα». Σδ ζΫεδ μ Δπίημονμξ εαδ β θδζκζκθέα ηκν; «(Ο Βπέεκνλκμ ζΫεδ σηδ) κ ζκθσμ δε γα ζνθενλενεέ ηε ΰνθαέεα, ηε ηβθ κπκέα κδ θσηκδ απαΰκλετκνθ εΪηδ ηΫηκδκ. (...) Οδ Βπδεκτλδκδ πδζηετκνθ σηδ κ ζκθσμ δε γα ελπηενηεέ. Ώεσηβ, σηδ κ Ϋλπηαμ δεθ εέθαδ γεσπεηπηκμ. (...) Δ ζνθκνζέα πκηΫ δεθ πθΫζβζε˙ εαζσ γα άηαθ εαδ θα ηβθ Ϋίζαπηε» (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, X, 118). «(…) ΠλΫπεδ θα γνηΪζηε πΪθηα σηδ, σηαθ αενΰαλυθεδ κ Ϊθηλαμ ηε ηβ ΰνθαέεα, ΰδα θα εΪθκνθ παδδέ, β βδκθά πκν θκδυγκνθ εέθαδ απσζνηα θνζδεά. Δ κηκθνζκθδζδεά σηπμ επαθά εέθαδ παλΪ θτζδθ εαδ δδαπηλΪηηεηαδ επεδδά Ϊθηλεμ εαδ ΰνθαέεεμ δεθ ηπκλκτθ θα ζνΰελαηάζκνθ ηβθ επδγνηέα ηκνμ ΰδα βδκθά» (ΠζΪηπθα, Νφκνη, 636c). Βπέζβμ, ΰλΪθεδ (Νφκνη 841d-e): «Μπκλεέ πΪθηπμ, ηε ηβ ίκάγεδα ηκν γεκτ, θα εαηαθΫλκνηε θα επδίΪζκνηε ηκ Ϋθα απσ ηα δτκ πλσηνπα ζεικναζδεάμ ζνηπελδθκλΪ. Να ηβθ Ϋξεδ εαθεέμ ζξΫζεδμ ηε κπκδαδάπκηε εζετγελβ ΰνθαέεα εεησμ απσ ηβ ζτανΰσ ηκν εαδ θα ηβθ εΪθεδ θσγα παδδδΪ ά θα Ϋξεδ Ϊΰκθβ ζεικναζδεά επαθά ηε αλζεθδεκτμ. Δ δετηελβ πελέπηπζβ εέθαδ θα απαΰκλενηεέ κζκεζβλπηδεΪ β παδδελαζηέα εαδ θα γεζπδζηεέ εαθκθδζησμ ΰδα ηκθ Ϊθδλα πκν Ϋξεδ ζξΫζεδμ ηε εΪπκδα ΰνθαέεα, πκν αΰσλαζε ά απΫεηβζε ηε κπκδκθδάπκηε ηλσπκ, εεηκμ απσ ηβ θσηδηβ ζτανΰσ ηκν, κ κπκέκμ γα ηκν επδίΪζζεδ θα ηβθ ελαηάζεδ ελνθά απσ σζκνμ ηκνμ Ϊζζκνμ». Ο Ανζζημηέθδξ: «Να απαΰκλετεηαδ λβηΪ β ζεικναζδεά επαθά ηε Ϊζζβ ά Ϊζζκθ ΰδα κπκδκθδάπκηε ζσΰκ, απσ ηβ ζηδΰηά πκν εΪπκδκμ γα ΰέθεδ θσηδηα ζτανΰκμ. Κδ αθ εΪπκδκμ ζνζζβθγεέ θα εΪθεδ εΪηδ ηΫηκδκ ζε επκξά ηεεθκπκδέαμ, πλΫπεδ θα ηδηπλεέηαδ ηε πκδθά αθΪζκΰβ ηε ηκ αηΪληβηΪ ηκν» (Πνιηηηθά, Δ‘, 14 (1335b 37)). Ο ΠζΪηπθαμ – ηκθ αθαθΫλκνηε ιαθΪ εδυ – Ϋξεδ ηβθ έδδα Ϊπκοβ ηε ηκ ηαγβηά ηκν: «Ώθ ηκ αενΰΪλδ Ϋξεδ εΪθεδ παδδδΪ ζτηθπθα ηε ηκνμ θσηκνμ εαδ κ Ϊθηλαμ Ϋξεδ ζξΫζεδμ ηε Ϊζζβ ΰνθαέεα ά β ΰνθαέεα ηε Ϊζζκθ Ϊθηλα, εθυ ειαεκζκνγκτθ θα ίλέζεκθηαδ ζε βζδεέα ηεεθκπκδέαμ, κδ Ϋθκξκμ γα νπκζηεέ ηβθ έδδα πκδθά ηε εεεέθκνμ πκν ηπκλκτθ αεσηα θα ηεεθκπκδάζκνθ» (Νφκνη 784e). Ο ΠζΪηπθαμ ζΫεδ εδ ανηΪ: «ΞΫλπ εΪπκδκ ηλσπκ ΰδα θα επδίΪζπ ηκθ θσηκ πκν εδηλΫπεδ ηβ ζεικναζδεά επαθά ησθκ ΰδα ζσΰκνμ ηεεθκπκδέαμ εαδ απαΰκλετεδ σξδ ησθκ ηδμ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ ζηδμ κπκέεμ ζεκηυθεηαδ ζεσπδηα ηκ αθγλυπδθκ ΰΫθκμ, αζζΪ εαδ ηβ ζπαηΪζβ ηκν ζπΫληαηκμ πΪθπ ζε πΫηλεμ εαδ ξυηαηα, σπκν δε γα λδαυζεδ πκηΫ εαδ δε γα δβηδκνλΰάζεδ θΫκνμ αθγλυπκνμ. ΠλΫπεδ θα απκθετΰκνηε αεσηα εαδ ηκ γβζνεσ Ϋδαθκμ, ζηκ κπκέκ δε γΫζκνηε θα θνηλυζεδ κ ζπσλκμ ηαμ» (Νφκνη, 838e-839a). «Γδα ηκτηκ κδ ζτανΰκδ ανησ πλΫπεδ θα αθηδηεηππέακνθ ηε ηεΰαζτηελβ ενζΪίεδα, ηΫθκθηαμ αΰθκέ απσ εΪγε αθέελβ εαδ Ϊθκηβ ζνθαθαζηλκθά ηΫ Ϊζζκνμ, θα ηβ ζπΫλθκνθ εεεέ απ‘ σπκν δεθ γΫζκνθ θα θνηλυζεδ αζζΪ εαδ, αθ εαλπέζεδ, θηλΫπκθηαδ εαδ πλκζπαγκτθ θα ηκ ελτοκνθ» (Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, 42 (144b)). Ο Πθμφηανπμξ, ζηκ «Πεξί παίδσλ αγσγήο» ΰλΪθεδ (εεθ. 19): «πλΫπεδ θα επδξεδλκτηε ηκνμ επδλλεπεέμ ζηδμ βδκθΫμ εαδ ηκνμ αδδΪθκλκνμ ζηδμ επδπζάιεδμ θα δΫθκνηε ηε ηκ ανΰσ ηκν ΰΪηκν˙ ΰδαηέ ανησμ εέθαδ ηκ αζθαζΫζηαηκ ξαζδθΪλδ ηβμ θεσηβηαμ». ηαθ κδ Ώλξαέκδ ζεθ ηΫηκδα πλΪΰηαηα, κδ «αλξαδκζΪηλεμ» ζθνλέακνθ
αδδΪθκλα˙ ΰδαηέ, ηε ηβθ αλξαδκεζζβθδεά(;) ζκΰδεά ηκνμ δεθ ηπκλκτθ θα εαηαζΪίκνθ εΪπκδα πλΪΰηαηα πελέ Ώλξαδσηβηαμ. Νκηέακνθ σηδ β αλξαδσηβηα άηαθ κ παλΪδεδζκμ ηκν εζετγελκν ζει. Νκηέακνθ σηδ β αλξαέα επκξά εέξε ηα έδδα άγβ ηε ηβ ζβηελδθά, εθυ παλεθείζάγβ κ ξλδζηδαθδεσμ Μεζαέπθαμ. Κδ Ϋηζδ παλαπκδεέηαδ β δζηκλέα. τηθπθα ηε ηκθ ΑδκΰΫθβ ΛαΫληδκ (VIII, 9) β ΰθυηβ ηκν Πνγαΰσλα πμ πλκμ ηα αθλκδέζδα άηαθ σηδ πλΫπεδ ανηΪ θα απκθετΰκθηαδ, δδσηδ εαγδζηκτθ αζγεθΫζηελκ ηκθ Ϊθγλππκ. ην ηέινο ηεο αξραηφηεηαοκ ηαγβηάμ ηκν Πζπηέθκν Πμνθφνζμξ αθηδηεηππέαεδ ανζηβλσηελα απσ ηκθ δδδΪζεαζσ ηκν ηα αθλκδέζδα. ΓλΪθεδ σηδ κ Ϊθγλππκμ πλΫπεδ θα απκγΫζεδ ηκθ ζΪλεδθκθ ξδηυθα ηκν ζυηαησμ ηκν εαδ θα επδητξεδ Ϋθα εέδκμ αζπηαηέαμ (Πεξί απνρήο, 1, 31). Ώνησ επδηνΰξΪθεηαδ δδα ηβμ απκεκπάμ ηβμ πλκμ ηα νζδεΪ ζξΫζεπμ, ενλέπμ δε ηβμ πκζνθαΰέαμ εαδ ηπθ αθλκδδζέπθ (Πεξί απνρήο, 1, 41). Δ ηλνθά πελέ ανηΪ σξδ ησθκ δεθ πθεζεέ, αζζΪ ίζΪπηεδ (ανη. 1, 41). «Σα αθλκδέζδα ηδαέθεδ», δδαεβλτζζεδ. Ο ζηπδεσμ Μμοζχκζμξ δδδΪζεεδ σηδ β ζεικναζδεά πλΪιβ εέθαδ θσηδηβ ησθκ εθησμ ηκν ΰΪηκν εαδ ησθκ ηε ζεκπσ ηβ ΰΫθθβζβ παδδδυθ. Δ ζεικναζδεά πλΪιβ πκν ΰέθεηαδ ηε ζεκπσ ηβθ βδκθά, αεσηβ εδ εθησμ ηκν ΰΪηκν εέθαδ παλΪθκηβ, ΰλΪθεδ κ Έζζβθαμ θδζσζκθκμ: «ξλὴ ηόθα ηὲθ ἀθλκδίζδα θκηίαεδθ δίεαδα ηὰ ἐθ ΰάηῳ εαὶ ἐπὶ ΰεθέζεδ παίδπθ ζνθηεζκύηεθα, ὅηδ εαὶ θόηδηά ἐζηδθ˙ ηὰ δὲ ΰὲ δκθὴθ γβλώηεθα οδζὴθ ἄδδεα εαὶ παλάθκηα, εἂθ ἐθ ΰάηῳ ᾗ» (Πεξί Αθξνδηζίσλ, εεδ. Hense, Λεδοέα 1905, ζ.64). Ο Δπίηηδημξ ζνθδζηΪ εαδ ηβθ πλκ ηκν ΰΪηκν εΰελΪηεδα, β κπκέα ηεηΪ πλΫπεδ θα ειδεθεέηαδ ηΫξλδ ηβμ απκθνΰάμ ηβμ πκθβλάμ ζεΫοβμ εαδ ηβθ απκθνΰά επδγνηέαμ ιΫθβμ ΰνθαέεαμ ηεηΪ ηκθ ΰΪηκ. «σζκ ΰδα ηα αθλκδέζδα, πλΫπεδ θα ηεέθεδμ αΰθσμ πλέθ ηκ ΰΪηκ, αζζΪ αθ εέθαδ αθΪΰεβ θα ΰενηάμ ηβθ βδκθά, πλΪιε ησθκ σ,ηδ εέθαδ θσηδηκ» (Δγρεηξίδην 33, 8). Ο Ξεκμηνάηδξ, άηαθ ηαγβηάμ ηκν ΠζΪηπθα. ηαθ β Φλτθβ γΫζβζε θα ηκθ παλαζτλεδ, πλκθαζδασηεθβ ππμ ηβθ ενθβΰκτζαθ ΰδα θα ηβθ ζεκηυζκνθ, αάηβζε Ϊζνζκ ζηκ ζπέηδ ηκν. Ώνησμ ηβ δΫξηβεε εαδ ηΪζδζηα, ηβμ επΫηλεοε, σηαθ ηκν ηκ αάηβζε, θα εκδηβγεέ ζηκ ηδελσ εαδ ζηεθσ ελείίΪηδ ηκν ηααέ ηκν. Σβθ Ϊζζβ ηΫλα β Φλτθβ Ϋζεΰε ζηκνμ θέζκνμ ηβμ ππμ εέξε ηβθ εθητππζβ σηδ δε ζβευγβεε δέπζα απσ Ϊθηλα, αζζΪ απσ Ϊΰαζηα («εαί πκηε εαὶ Φλύθβθ ηὴθ ἑηαίλαθ ἐγεζζαδ πεδλᾶζαδ αηόθ, εαὶ δγεθ δδπεκηέθβθ πό ηδθπθ εαηαθνΰεῖθ εἰμ ηὸ κἰείδδκθ. ηὸθ δὲ ἕθεεα ηκῦ ἀθγλππίθκν εἰζδέιαζγαδ, εαὶ ἑθὸμ ὄθηκμ εζδθδδίκν δεκηέθῃηεηαδκῦθαδ ημ εαηαεζίζεπμ· εαὶ ηέζκμ πκζζὰ ἐεζδπαλκῦζαθ ἄπλαεηκθ ἀθαζηθαδ. ζέΰεδθ ηε πλὸμ ηκὺμ πνθγαθκηέθκνμ ὡμ κε ἀπ' ἀθδλόμ, ἀζζ' ἀπ' ἀθδλδάθηκμ ἀθαζηαίβ» ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IV, 7). «Ο Ηππυθοημξ (Αηξέζεσλ έιεγρνο, 7, 30 = Βηπεδκεζάμ ΐ 110) εαηβΰκλεέ ηκθ Μαλεέπθα σηδ αθηδΰλΪθεδ ηκνμ εαγαληκτμ ηκν Βηπεδκεζά ζηβθ πλκζπΪγεδΪ ηκν θα απαζζαΰεέ απσ ηκθ ΰΪηκ: δδαίλεδ ΰὰλ ὁ ΰάηκμ εαηὰ ηπεδκεζέα ηὸ ἓθ εαὶ πκδεῖ πκζζά. Ώνησ ειβΰεέηαδ απσ Ϋθα Ϊζζκ δσΰηα πκν κ Εππσζνηκμ (σ.π., 7, 29 = Βηπεδκεζάμ ΐ 115) απκδέδεδ ζηκθ Βηπεδκεζά, σηδ κδ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ κδβΰκτθ ζηβθ εαηαζηλεπηδεά ζεδηκνλΰέα ηκν Νεέεκνμ» (E.R. Doods, Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα, ζ. 266). Ο τζηελκμ θεκπζαηπθδεσμ θδζσζκθκμ Θεμζέαζμξ Ϋδπζε ζηβ ΰνθαέεα ηκν ηδα αυθβ αΰθσηβηαμ εαδ ηβμ εέπε θα ηβ θκλΫζεδ ά θα θτΰεδ, σηαθ δδαπέζηπζε σηδ αδνθαηκτζαθ θα εΪθκνθ παδδέ (ΑαηΪζεδκν,Βίνο Ηζηδψξνπ, 59). ΒθενλΫηεμ θαη ηβμ αυθβμ αΰθσηβηαμ κδ Νεκπζαηπθδεκέ, ηεζενηαέκδ ΠαΰαθδζηΫμ. Καδ ηδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηβθ Τπαηία, ηβθ κπκέα κδ θεκπαΰαθδζηΫμ γεπλκτθ ζτηίκζκ ηκν Παΰαθδζηκτ; Ώνηά Ϋηεδθε παλγΫθα – αθ εαδ παθΫηκλθβ – ζε σζβ ηβ απά ηβμ. Ώζθαζυμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ανησ ηκ απκζδππκτθ, ΰδαηέ δεθ ΰέθεηαδ – ζτηθπθα ηε ηβθ ΰθυηβ ηκνμ – κδ ΒδδπζκζΪηλεμ θα αεκζκνγκτζαθ ηΫηκδα βγδεά απά, παλσηκδα ηε ηβθ ξλδζηδαθδεά: κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δδαζηλείζυθκνθ ηβθ αλξαδσηβηα εαδ ζδππκτθ, σηαθ ίζΫπκνθ παλαδεέΰηαηα ζαθ ηβμ Τπαηέαμ, δδσηδ ηβθ Ώλξαδσηβηα ηβθ γΫζκνθ θα ηβθ Ϋξκνθ πμ απζά δδεαδκζκΰέα ΰδα ηβθ δδεά ηκνμ απά, ζΫΰκθηαμ «αθκτ ανηΪ πκν εΪθκνηε εηεέμ ηα Ϋεαθαθ εαδ κδ Ώλξαέκδ, ηβθ ηαμ εαηαελέθεηε!» Ώνησ σηπμ δεθ εέθαδ Βπδζηάηβ, αζζΪ ΠλκπαΰΪθδα.
Θα ιεηλνπυζκνθ ηυλα ηέπκηε «αθηδεεδηεθδεκέ», Ϊγεκδ ηΪξα ηκν, αλξαδκεεθηλδεκέ ελνπηκπαΰαθδζηΫμ ζΫΰκθηαμ, σηδ, αθκτ εαδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ ηα εέπαθ ανηΪ πελέ βγδεάμ απάμ, κ Υλδζηδαθδζησμ εέηε ηα Ϋεζεοε απσ ανηκτμ εέηε απζυμ δεθ ηκθ Ϋξκνηε αθΪΰεβ. Ώνηά β γΫζβ απκδεδεθτεδ πσζκ ζκθδζηΫμ εέθαδ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ: ηκ αάηβηα πκν ειεηΪαεηαδ εδυ, δεθ εέθαδ πκδκμ Ϋεζεοε πκδκθ ά πκδκθ ξλεδαασηαζηε, αζζΪ σηδ, αθκτ αλεεηκέ Έζζβθεμ θδζσζκθκδ εέπαθ πλΪΰηαηα πκζτ ζνηίαηΪ ηε ηβ ξλδζηδαθδεά βγδεά, δεθ ηπκλκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εδλπθετκθηαδ ηβθ ξλδζηδαθδεά βγδεά εαδ ηκ ΠβδΪζδκ εαδ θα παλδζηΪθκνθ ηκνμ Ϋινπθκνμ θδζεζετγελκνμ ξζεναζηΫμ ηβμ. Καδ ηε σζα ανηΪ θνζδεΪ δελ ιέγνληαη γηα λα απνδεηρζεί σηδ κδ αλξαέκδ εέξαθε ηβθ έδδα ζεικναζδεά βγδεά ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ – αθ εαδ κλδζηΫθκδ θδζσζκθκδ, σππμ θαέθεηαδ, εέξαθ παλσηκδα. ΏζζΪ β αθηέζβοβ ΰδα ηβθ αλξαέα βγδεά πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ εαδ πλκπγκτθ, ηε ζεκπσ θα ξηνπάζκνθ ηβθ ξλδζηδαθδεά βγδεά, σππμ ανηά εεθλΪαεηαδ απσ εεέηεθα ζαθ εδ ανησ: «..εέηαδ β Δδκθκτζα... Ϋΰδθα θεθΫζβ, τεηκμ, αλζεθδεσμ ζεζΪίκμ, επδίάηκλαμ, Ϋΰδθα ελπηΫθβ ίαζδζδΪδπθ, ενκθσλβζα γεκτμ..» (Γηηπεηέο, Οεη. 2003). Ώνηά ζκδπσθ β αθηέζβοβ πελέ εζενγελδΪακθηπθ, ζξεδσθ-ηλαθζΫικναζ Ώλξαέπθ ησθκ ζε ηναζΪ Νεκπαΰαθδζηυθ νπΪλξεδ. ΠλΫπεδ θα ηκθδζηεέ, σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ Ϋξεδ εαζτηελεμ απσοεδμ ΰδα ηβθ βδκθά αεσηβ εδ απσ ηκνμ εαζτηελκνμ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ, ηκνμ θδζκζσθκνμ. Κδ ανησ ΰδαηέ, ζε αθηέγεζβ ηε ηκθ Αβησελδηκ πκν ζΫεδ σηδ δεθ ΰέθεηαδ κ παθηλεηΫθκμ θα εέθαδ (θδζσ)ζκθκμ, κ Υλδζηδαθδζησμ δΫξεηαδ σηδ κ παθηλεηΫθκμ ηπκλεέ θα ζπγεέ εαηΪ ηκθ έδδκ ηλσπκ ηε ηκθ Ϊΰαηκ εαδ σηδ σζκδ «παλγεθετκθηεμ δδα ηκθ Κτλδκθ», δβζαδά ηκθαξκέ, νπελβθαθενηκτθ εαηΪ ηπθ παθηλεηΫθπθ, πκν Ϋξκνθ ΰνθαέεα, εέθαδ αθαγεηαηδζηΫθκδ. ε αθηέγεζβ ηε ηκθ Πνγαΰσλα πκν ζΫεδ σηδ δε γα ζνΰξπλεγεέ σπκδα ΰνθαέεα απαηάζεδ ηκθ Ϊθηλα ηβμ ά δκΰηαηέαεδ σηδ ηΫξλδ ηα εέεκζδ δεθ πλΫπεδ θα Ϋξεδ ζεικναζδεΫμ ζξΫζεδμ κ θΫκμ ά σηδ ΰεθθβγάεαηε ΰδα θα νπκθΫλκνηε, κ Υλδζηδαθδζησμ δε ίΪαεδ σλδκ πζβθ ηκν ΰΪηκν εαδ πδζηετεδ σηδ β ΰνθαέεα (ά κ Ϊθηλαμ) ηπκλεέ θα ζνΰξπλεγεέ αθ ηεηαθκδυζεδ, ΰδαηέ εέθαδ αθγλυπδθβ αδνθαηέα. ε αθηέγεζβ ηε ηκθ Βπέεκνλκ πκν αλθεέηαδ σηδ β ζνθκνζέα κθΫζβζε, κ Υλδζηδαθδζησμ ηβ γεπλεέ εθησμ ηκν ΰΪηκν πθεζδησηαηβ, αθκτ εέθαδ Ϋθα σπζκ πκν Ϋδπζε κ Θεσμ εαηΪ ηκν γαθΪηκν. ΣΫζκμ, ζε αθηέγεζβ ηε ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα, κ Υλδζηδαθδζησμ δεθ θαεΫζπθε κτηε θαεεζυθεδ εαθΫθαθ, αθ ανησμ παθηλετεηαδ ά δεθ παθηλετεηαδ, αθ ανησμ αηαληΪθεδ ά δεθ αηαληΪθεδ. Άζζκ πλΪΰηα θα ζεμ σηδ εΪπκδα πλΪΰηαηα εέθαδ αηαληέα εδ Ϊζζκ πλΪΰηα θα θαεεζυθεδμ ά θα ηδηπλεέμ πκδθδεΪ (π.ξ. πΪληβ) σζκνμ δεθ Ϋξκνθ ηβθ εαγδελπηΫθβ βγδεά. Ο ΚαίΪθβμ Ϋΰλαθε ΰδα ηκνμ Ώθηδκξεέμ, πκν αθ εαδ Υλδζηδαθκέ ζνθΫξδααθ ηκθ «πελδζΪζβηκ» ίέκ ηκνμ, ξπλέμ θα ηκνμ ζθΪαεδ εαθεέμ ά θα ηκνμ ηδηπλεέ. Σκ Ϋθα δεθ ζνθεπΪΰεηαδ ηκ Ϊζζκ. Σκ σηδ β Βεεζβζέα εαηαελέθεδ δβησζδα ηβθ αηαληέα εαδ ζΫεδ «ανησ εέθαδ αηαληέα» δεθ ζνθεπΪΰεηαδ απαλαέηβηα, σππμ πδζηετκνθ εΪπκδκδ, σηδ δδεθελΰεέ αθαελέζεδμ ά θαεεζυθεδ ά γΫζεδ ηβθ ηδηπλέα ηκν αηαληπζκτ. Ώπκδεδεθτεηαδ εαδ ζε ανηάθ ηβθ πελέπηπζβ, σηδ, σππμ β «αλξαδκζαηλέα» ηβμ Ανηδεάμ Βνλυπβμ δεθ άηαθ παλΪ β ειδδαθέεενζβ ηβμ εζαζζδεάμ αλξαδσηβηαμ, ηε ζεκπσ θα δδεαδκζκΰάζεδ ηβθ πκζδηδζηδεά/πκζδηδεά/κδεκθκηδεά αθπηελσηβηΪ ηβμ β Ατζβ εαδ θα ίλεέ πΪζεδ γνζέα Ϋθα δδεκζκΰδεσ αθηέίαλκ ζηκ δνηδεσ Υλδζηδαθδζησ (δδαζηλείζυθκθηαμ Ϋηζδ ηβθ Ώλξαδσηβηα), Ϋηζδ εαδ β «αλξαδκζαηλέα» ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ, εδδδεΪ ζηα αβηάηαηα ζεικναζδεάμ βγδεάμ δεθ εέθαδ παλΪ ηδα πλκζπΪγεδα αθετλεζβμ εε ηΫλκνμ ηκνμ δδεκζκΰδεκτ ζηβλέΰηαηκμ ζηβθ αλξαδσηβηα, υζηε θα δδεαδκζκΰάζκνθ ηβθ δδεά ηκνμ, ζβηελδθά ζεικναζδεά βγδεά. Αεθ Ϋξκνθ ηκ γΪλλκμ ηβμ δδεάμ ηκνμ Ϊπκοβμ, ΰδ' ανησ δδαζηλείζυθκνθ ηδμ αλξαδκεζζβθδεΫμ απσοεδμ. ΛΫθε «ανηΪ πκν εΪθκνηε εηεέμ ηα Ϋεαθαθ εαδ κδ Ώλξαέκδ˙ Ϊλα πκζτ εαζΪ εΪθκνηε». Ώνησ σηπμ δεθ εέθαδ επδζηάηβ, αζζΪ δδεκζκΰάηαηα.
95. "Ο Υλδζηδαθδζησμ εβλτζζεδ ηκθ ενθκνξδζησ πμ πλκςπσγεζβ ΰδα θα εδζΫλγκνθ ζηβ ίαζδζεέα ηπθ κνλαθυ θ: «ζέΰκνζδθ αηῶ κἱ ηαγβηαὶ [αηκῦ], Βἰ κὕηπμ ἐζηὶθ αἰηία ηκῦ ἀθγλώπκν ηεηὰ ημΰνθαδεόμ, κ ζνηθέλεδ ΰα
ηζαδ. ὁ δὲ εἶπεθ αηκῖμ, Ο πάθηεμ ξπλκῦζδθ ηὸθ ζόΰκθ [ηκῦηκθ], ἀζζ᾽ κἷμ δέδκηαδ. εἰζὶθ ΰὰλ εθκῦξκδ κἵηδθ εμ ἐε εκδζίαμ ηβηλὸμ ἐΰεθθήγβζαθ κὕηπμ, εαὶ εἰζὶθεθκῦξκδ κἵηδθεμ εθκνξίζγβζαθ πὸ ηθ ἀθγλώππθ, εαὶ εἰζὶθ εθκῦξκδ κἵηδθεμ εθκύξδζαθ ἑανηκὺμ δδὰ ηὴθ ίαζδζείαθ ηθ κλαθθ. ὁ δνθάηεθκμ ξπλεῖθ ξπλείηπ». (Μαηγαέκμ δγ‘ 10-12).Ο ΧλδΰΫθβμ, εθαλησακθηαμ ηα πλκζηΪΰηαηα ηκν Εβζκτ ενθκνξέζηβεε". ΏΠΏΝΣΔΔ: Ο ΧλδΰΫθβμ άηαθ αδλεηδεσμ εαδ πμ αδλεηδεσμ εαηαθσβζε ηκ εεέηεθκ. Ώθηδζηκέξπμ, κδ θεκπαΰαθδζηΫμ εαηαθκκτθ πμ θεκπαΰαθδζηΫμ ηκ εεέηεθκ. Δ Βεεζβζέα σηπμ δδδΪζεεδ Ϊζζα. Ώμ δκτηε εαδ ηέ δδδΪζεεδ β Βεεζβζέα πδκ ζνΰεεελδηΫθα πΪθπ ζηκ γΫηα ηκν ενθκνξδζηκτ: «Βἴ ηδμ Κζβλδεὸμ ὤθ, ἑανηὸθ ἀελπηβλδάζκδ, εαγαδλείζγπ. Φκθεὺμ ΰὰλ ἐζηὶθ ἑανηκῦ» (Καθυθ ΚΓ' ηπθ Ώΰέπθ Ώπκζησζπθ) εαδ «Λαρεὸμ ἑανηὸθ ἀελπηβλδάζαμ, ἀθκλδαέζγπ ἕηβ ηλία. πίίκνζκμ ΰὰλ ἐζηὶ ημ ἑανηκῦ απμ» (Καθυθ ΚΑ' ηπθ Ώΰέπθ Ώπκζησζπθ). Οδ «εε εκδζέαμ ηβηλσμ ενθκτξκδ» πλκθαθυμ εέθαδ κδ εε ΰεθεηάμ αθέεαθκδ πλκμ αθαπαλαΰπΰά. Οδ «ενθκτξκδ κδηέθεμ ενθκτξδζαθ εανηκτμ δδΪ ηάθ ίαζδζεέαθ ηυθ κνλαθυθ», δεθ εέθαδ Ϊζζκδ απσ ανηκτμ πκν παλαηΫζβζαθ ηβ ΰεθεηάζδα δδαδδεαζέα εδ αθδελυγβεαθ ζηκ Θεσ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ζκδπσθ, Ϊδδεα οΪξθκνθ ζηβθ Κ.Α. ΰδα πλκηλκπά πλκμ ενθκνξδζησ. Ώθηέγεηα, εέθαδ εαδλσμ θα ηΪγκνθ ππμ β αδηαηβλά γλβζεεέα ηκνμ, εεησμ απσ αθγλππκγνζέεμ εαδ εεπκλθετζεδμ εέξε εαδ (ανηκ)ενθκνξδζηκτμ: «ΚΪγε ξλσθκ, πδζηκέ ηβμ γεΪμ [ΚνίΫζβμ] ανηκενθκνξέακθηαθ, ΰδα θα θΫλκνθ ζηβ ΰβ ενθκλέα εαδ ΰδ‘ ανησ κ ξκλσμ ηπθ ΓΪζζπθ [σππμ ζΫΰκθηαθ ενθκνξδζηΫθκδ δελεέμ ηβμ γεΪμ] ηεΰΪζπθε. ΜεηΪ ηκθ ενθκνξδζησ κδ ΓΪζζκδ θητθκθηαθ ηε ΰνθαδεεέα λκτξα εαδ θκλκτζαθ δαξηνζέδδα εαδ ζηκζέδδα». ΏλξδεΪ ΰδθσθηκνζαθ αθγλππκγνζέεμ, αζζΪ... «ηα εαηκπδθΪ ξλσθδα β αθγλππκγνζέα αθηδεαηαζηΪγβεε απσ ηκθ ενθκνξδζησ εαδ ηβθ ηαθά ηπθ ΰεθθβηδευθ κλΰΪθπθ ηκν Ϊθδλα. εκπσμ άηαθ θα δκγεέ ζηβ ΰβ αθδλδεά δτθαηβ. Σβθ βηΫλα ηβμ πλΪιβμ [24 Μαληέκν] εεζηαζδΪακθηαθ ηε εδδδεκτμ ξκλκτμ αζζΪ εαδ ηε ηβ ξλάζβ θαληΪεπθ. Οδ ενθκτξκδ Ϊθδλεμ ζνΰεεθηλυθκθηαδ ζηκ δελσ εαδ απκηεζκτθ ηκ δελαηεέκ. ηα λπηαρεΪ ξλσθδα κδ ΓΪζζκδ ανηκενθκνξέακθηαθ. Σκ ζπηαηεέκ ηπθ δελΫπθ δδαηβλάγβεε υμ ηκθ 5κ αδ.» (πβΰά: εΰενεζκπαέδεδα Τδξία, ζάη. «ΓΪζζκδ», «ΚνίΫζβ»). Εδκτ β παηλυα δελκηεζεζηεέα ηβμ απκεκπάμ παΰαθδζηδευθ σλξεπθ (Λκνεδαθκτ, De Dea Syria, 5051): «Καδ ζε πλκεαγκλδζηΫθεμ βηΫλεμ κδ πδζηκέ ηααετκθηαδ ζηκ θασ, εαδ πκζζκέ ΓΪζζκδ εαδ κδ γλβζεενσηεθκδ ΰδα ηκνμ κπκέκνμ ηέζβζα πλκβΰκνηΫθπμ εΪθκνθ ηδμ ηεζεηΫμ ηκνμ εαδ ηλανηαηέακνθ ηε ηαξαέλδ ηα ξΫλδα ηκνμ εαδ ξηνπκτθ ηκ Ϋθα ηε ηκ Ϊζζκ πΪθπ ζηβθ πζΪηβ. Καδ πκζζκέ ζηΫεκθηαδ εεεέ παέακθηαμ θζκΰΫλα εαδ ξηνπυθηαμ ητηπαθα, εαδ Ϊζζκδ ηλαΰκνδκτθ γεσπθενζηα εαδ δελΪ ηλαΰκτδδα. Ώνησ ΰέθεηαδ Ϋιπ απσ ηκ θασ, εαδ ανηκέ πκν ηκ εΪθκνθ δεθ ηπαέθκνθ ηΫζα ζηκ θασ. Καδ ανηΫμ ηδμ βηΫλεμ ΰέθκθηαδ ΓΪζζκδ. Γδαηέ εθυ κδ νπσζκδπκδ παέακνθ θζκΰΫλεμ εαδ εΪθκνθ ηδμ ηεζεηΫμ ηκνμ, ζε πκζζκτμ ηπαέθεδ ηαθέα, εαδ πκζζκέ πκν άλγαθ απζΪ ΰδα θα παλαεκζκνγάζκνθ ηεζδεΪ εΪθκνθ εεεέθβ ηβθ πλΪιβ. Ο θεαλσμ ηκθ κπκέκθ σλδζε β Στξβ θα ηκ εΪθεδ ανησ ίΰΪαεδ ηα λκτξα ηκν εαδ ηλΫξεδ ηεζ' ηκ εΫθηλκ, εαδ παέλθεδ Ϋθα ζπαγέ πκν πδζηετπ ππμ ζηεεσηαθ πκζζΪ ξλσθδα ΰδ' ανησθ ηκ ζεκπσ. Σσηε αηΫζπμ ενθκνξέαεδ ηκθ εανησ ηκν εαδ ηλΫξεδ ζηκνμ δλσηκνμ ηβμ πσζβμ ελαηυθηαμ ηα ηΫζβ πκν Ϋεκοε. Καδ απσ ηκ ζπέηδ ηΫζα ζηκ κπκέκ γα ηα πεηΪιεδ, παέλθεδ ΰνθαδεεέα λκτξα εαδ εκζηάηαηα. Έηζδ εΪθκνθ σηαθ ανηκενθκνξέακθηαδ». Σα ζξσζδα εέθαδ πελδηηΪ. Ο θδζσζκθκμ Ώλεεζέζακμ ΰλΪθεδ πελδπαδξηδεΪ (ΑδκΰΫθβμ ΛαΫληδκμ, IV, 43): «ἐε ηὲθ ΰὰλ ἀθδλθ ΰάζζκδ ΰίθκθηαδ, ἐε δὲ ΰάζζπθ ἄθδλεμ κ ΰίθκθηαδ». Οδ ανηκενθκνξδζηκέ πλκμ ηδηά ηπθ εδδπζκζαηλδευθ «γευθ» ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ δεθ άηαθ ζπΪθδκ θαδθσηεθκ. Ο ηλΪίπθ αθαθΫλεδ ηκθ ενθκνξδζησ θεαλυθ ζηκ θασ ηβμ Ώληεηβμ ζηβθ Βθεζκ: «ἱελέαμ δ' εθκύξκνμ εἶξκθ κὓμ ἐεάζκνθ Μεΰαίύακνμ» (14, 1, 23). πκν ενθκνξδζησμ εαδ αθγλυπδθκ αέηα, θΪ ζκν εδ β παηλυα γεΪ Άληεηβ.
Ώθηέ θα εαηβΰκλκτθ, ζκδπσθ, κδ θεκπαΰαθδζηΫμ ηβθ Ολγκδκιέα ΰδα πλΪιεδμ εαδ ζεΫοεδμ αδλεηδευθ, αμ πΪθε... θα ηβλάζκνθ ηα «πΪηλδα Ϋγδηα», ηα κπκέα «κδ αθγΫζζβθεμ Υλδζηδαθκέ εαηαεηβηΫμ» εαηάλΰβζαθ, εδ αμ ηβθ ηδζκτθ ΰδα σ,ηδ νπελίαέθεδ ηδμ ΰθυζεδμ ηκνμ.
96. "Ο Υλδζηδαθδζησμ εβλτζζεδ ηβθ αδδαθκλέα ΰδα ηκ ζυηα εαδ ηκθ εσζηκ ανησθ, ηκθ κπκέκ γεπλεέ πλσζεαδλκ εαδ ηΪηαδκ. Έηζδ, πγεέ ηκνμ πδζηκτμ θα αδδαθκλκτθ ΰδα ηκθ εσζηκ, ηβθ εκδθπθέα ά ηκθ έδδκ ηκνμ ηκθ εανησ ΰδα ξΪλβ ηβμ ζπηβλέαμ ηβμ ονξάμ. Ο εσζηκμ ανησμ ηπκλεέ θα πΪεδ ζηα εκηηΪηδα. Ώθηέγεηα, κ Παΰαθδζησμ, πκν δεθ Ϋξεδ ηΪζεδμ θνΰάμ απσ ηκθ εσζηκ, αΰαπΪ εαδ ηκ ζυηα εαδ ηκθ εσζηκ". ΏΠΏΝΣΔΔ Οδ ΠαΰαθδζηΫμ δεθ Ϋξκνθ δδΫα κτηε ΰδα ηβθ αθηέζβοβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ΰδα ηκθ εσζηκ, αζζΪ κτηε εαδ ηπθ θδζκζσθπθ. Βθυ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ β ζπηβλέα δεθ εδθαδ «ζπηβλέα εε ηκν εσζηκν», αζζΪ «ζπηβλέα απσ ηκ εαεσ», ΰδα ηκνμ αλξαέκνμ θδζκζσθκνμ κ θνζδεσμ ηλσπκμ ζπηβλέαμ εέθαδ β θνΰά ηβμ ονξάμ απσ ηκ ζυηα εαδ ηβθ τζβ πλκμ ηβθ νπελίαηδεά πλαΰηαηδεσηβηα. Ο γΪθαηκμ κ έδδκμ δβζαδά εέθαδ β ζπηβλέα. Γδα Ϋθαθ πζαηπθέακθηα θδζσζκθκ β αθΪζηαζβ ηκν ζυηαηκμ δζκδνθαηεέ πλκμ ηβθ εσζαζβ ηβμ ονξάμ, αθκτ ζνθδζηΪ θΫα θνζΪεδζά ηβμ (ηβμ ονξάμ). Γδα εΪγε αλξαέκ θδζσζκθκ β αθΪζηαζβ απκηεζεέ αθαηλκπά ηβμ εδηαληΫθβμ˙ δβζαδά, ηκ ηΫζκμ ηβμ ζκθέαμ ηκν εσζηκν. Βεησμ απσ ηκνμ αδλεηδεκτμ, ηκνμ Γθπζηδεκτμ, εαδ ηκθ ΚΫζζκ πκν εαηβΰκλκτζαθ ηκνμ Ολγκδσικνμ ΰδ‘ ανησ ηκ αάηβηα, β απΫξγεδα, β κπκέα πλκεαζκτθηαθ ζηκνμ εγθδεκτμ β δδδαζεαζέα πελέ αθΪζηαζβμ ηβμ ζΪλεαμ (ηβθ κπκέα ζΪλεα, δάγεθ νπκηδηκτθ κδ Υλδζηδαθκέ εαδ εεηδηκτθ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ), δδαελέθεηαδ ζαθυμ εαδ ζηα ζεΰσηεθα απσ ηκθ Πκλθτλδκ ΰδα ηκθ Πζπηέθκ: «Ο Πζπηέθκμ κ θδζσζκθκμ θηλεπσηαθ πκν εέξε ζυηα. Βι αδηέαμ ηβμ θηλκπάμ ηκν ανηάμ δεθ αθΫξκθηαθ θα δδβΰεέηαδ ηέπκηε κτηε ΰδα ηβ θνζά ηκν, κτηε ΰδα ηκνμ ΰκθδκτμ ηκν, κτηε ΰδα ηβθ παηλέδα» (Πκλθτλδκν, Πεξί ηνπ Πισηίλνπ βίνπ θαη ηεο ηάμεσο ησλ βηβιίσλ απηνχ, 1, 1). Γδα ηκ Υλδζηδαθδζησ ζεκπσμ δεθ εέθαδ β θνΰά απσ ανησθ ηκθ εσζηκ, αζζΪ β αθγαληκπκέβζβ ανηκτ ηκν εσζηκν. Ώθηέγεηα, ΰδα ηκνμ αλξαέκνμ θδζκζσθκνμ ζεκπσμ άηαθ β θνΰά απσ ηκθ εσζηκ ανησθ, ζηκ ίαζέζεδκ ηπθ δδευθ, πκν ηΪξα παλΫηεθε αθΫΰΰδξηκ απσ ηβθ θγκλΪ. Θα αθηδπκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ «ε ηαμ, κ εσζηκμ εέθαδ άδβ γεσμ, εθυ ζε ζαμ πλσεεδηαδ θα ΰέθεδ Ϊθγαληκ, δβζαδά γα γεπγεέ». Μα ηδ γεσμ εέθαδ Ϋθα ζτηπαθ ηε αλξά – εδ σξδ αδυθδκ – εαδ θγαλησ; Φγαλησ εαδ πεπελαζηΫθκ δεθ εέθαδ δδδσηβηεμ ηκν γεκτ. Να ηδ ΰλΪθεδ κ ΠζΪηπθαμ ΰδα ηκ ζυηα: «ζώηαηδ δδαζύζεπμ κε ἔζηδθ ἠ ελεῖηηκθ» (Νφκνη828d)». Βέθαδ ζκΰδεσ, ηβ ζηδΰηά πκν δεθ ΰθυλδααθ σηδ ηκ ζτηπαθ εέθαδ πεπελαζηΫθκ, ηε αλξά, εαδ σηδ γα νπΪλιεδ ζηαηΪηβηα ηβμ θγκλΪμ απσ ηκ Θεσ δδα ηβμ αθΪζηαζβμ ηκν αθγλυπκν/εαδθκπκέβζβμ ηβμ εηέζβμ/αθγαληκπκέβζβμ, κδ θδζσζκθκδ ηκ ησθκ πκν ηπκλκτζαθ θα εΪθκνθ εέθαδ θα επδγνηάζκνθ ηβθ απαζζαΰά απσ Ϋθα ζυηα πκν θγεέλεηαδ εαδ ζεκνζδεδΪαεδ, ηβθ απαζζαΰά απσ Ϋθα εσζηκ ΰδα ξΪλβ ηπθ δδευθ. Μπκλεέ ίΫίαδα κ εσζηκμ θα εέθαδ αθηέΰλαθκ ηπθ δδευθ, αζζΪ πΪθηα γα εέθαδ αηεζάμ εαδ Ϋξεδ Ϋηθνηκ ηκ εαεσ, ζσΰπ ηβμ τζβμ. Δ πδγαθά αθηέλλβζβ σηδ επεδδά κ ΠζΪηπθαμ γεπλεέ ηκθ αδζγβησ εσζηκ αθηέΰλαθκ ηκν θκβηκτ, γεπλεέ εαζσ ηκθ νζδεσ εσζηκ, εέθαδ β ηδζά αζάγεδα. Αδσηδ, εθσζκθ κ ζεκπσμ ηκν πζαηπθδεκτ θδζσζκθκν εέθαδ θα θτΰεδ απσ ηκθ εσζηκ, εέθαδ αθηδθαηδεσ θα θκηέακνηε ππμ ηκθ γεπλεέ πμ εαζσ. Ώθηέγεηα, κ Υλδζηδαθσμ δεθ γΫζεδ θα θτΰεδ απσ ηκθ εσζηκ, αζζΪ γΫζεδ ηβθ αθγαληκπκέβζβ-ηεζεδκπκέβζβ ηκν εσζηκν. νθεπυμ, κ πζαηπθδεσμ θδζσζκθκμ, σζκ εδ αθ κ νζδεσμ εσζηκμ εέθαδ αθηέΰλαθκ ηκν θκβηκτ, γεπλεέ απαλΪδεεηκ εαδ αθνπσθκλκ, Ϊλα εαεσ, ηκθ νζδεσ εσζηκ. Γδ‘ ανησ ηκ ζσΰκ, δεθ εαηαελέθκνηε ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ πκν – εαη‘κνζέαθ – απΫλλδπηαθ ηκθ εσζηκ εαδ ηβθ τζβ ξΪλδθ ηβμ θσβζβμ. Ήηαθ β ησθβ ζτζβ πκν, πΪθπ ζηβθ απεζπδζέα ηκνμ, ηπκ-
λκτζαθ θα θαθηαζηκτθ. Γδα ηα δεδκηΫθα πκν εέξαθ (πκζνγερζησμ, αδυθδκ ζτηπαθ) άηαθ β εαζτηελβ ζτζβ εαδ ηκνμ ηδηκτηε πκν ζεΫθηβεαθ ησζκ πκζτ. ΏζζΪ δεθ εέθαδ β ζπζηά εαδ δεθ ηβ δεξσηαζηε, ΰδαηέ, πζβθ ηπθ Ϊζζπθ, πλκζίΪζζεδ ηκ αθγλυπδθκ ζυηα, γεπλυθηαμ σηδ δεθ απκηεζεέ ηηάηα ηκν σθηπμ «αθγλυπκν». Ώνηά β αλξαέα θδζκζκθδεά ζτζβ ενλδαλξεέ ηΫξλδ ηκ ηΫζκμ ηκν Παΰαθδζηκτ, εδ εεθλΪαεηαδ απσ ηκθ ΠαζζαδΪ (Π.Ώ. X, 88): ηα πάγκμ ονξμ, ᾅδβμ, ηκῖλ‘ ἄξγκμ, ἀθάΰεβ/εαὶ δεζηὸμ ελαηελόμ, εαὶ εόζαζδμ ίαμάθπθ./Ἀζζ‘ ὅηαθ ἐιέζγῃ ηκῦ ζώηαηκμ, ὡμ ἀπὸ δεζηθ/ ηκῦ γαθάηκν, θεύΰεδ πλὸμ γεὸθ ἀγάθαηκθ. (Γδα ηβθ ονξά ηκ ζυηα εέθαδ πΪγβηα, εέθαδ ηκέλα εαδ γΪθαηκμ, εαηαθαΰεαζησμ εαδ θκληέκ, εέθαδ εσζαζβμ ίΪζαθα εαδ δεζησμ παθηκδτθαηκμ. Μα σηαθ θτΰεδ απσ ηκ ζυηα β ονξά απσ ηα δεζηΪ ηκν γαθΪηκν ζνηλυθεηαδ εαδ ζηκνμ γεκτμ ηκνμ αγαθΪηκνμ θετΰεδ.) Βθυ κ Μ. Ώνλάζδκμ ΰλΪθεδ «ΧζΪθ θα άζκνθ Ϊθγλππκμ απκγθάζεπθ άδβ, πελδθλσθβζε ανηΪμ ηα εζεεδθΪμ ζΪλεαμ, δεθ εέθαδ παλΪ ζΪζπβ εαδ εσεεαζα εαδ ζτηπζεΰηα νθαζηΫθκθ απσ θετλα, θζΫίαμ εαδ αληβλέαμ» (Μ. Ώνλάζδκν, Δηο εαπηφλ, 2, 2). ΣΫηκδκ ηέζκμ δεθ ηκ εέξε πκηΫ κ Υλδζηδαθδζησμ ΰδα ηκ ζυηα, ηκ δβηδκτλΰβηα ηκν Θεκτ. Ο Υλδζηδαθδζησμ επδδδυεεδ ηβ ζπηβλέα ηκν αθγλυπκν ζνθκζδεΪ, δβζαδά εαδ ζυηαηκμ εαδ ονξάμ εδ σξδ ηκθκηελυμ, δβζαδά ησθκ ηκν θκν/ονξάμ, σππμ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ. Καδ εέθαδ πΫλα υμ πΫλα δεέΰηα Ϊΰθκδαμ ΰδα ηκ Υλδζηδαθδζησ θα ηκν πλκζΪπηκνθ σηδ ηδηπλεέ εαδ ίαζαθέαεδ ηκ ζυηα ηε ηβ θβζηεέα ά ηβθ Ϊζεβζβ. Ο Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ εαηΪ ηκν ζαλεδεκτ θλκθάηαηκμ εδ σξδ εαηΪ ηβμ ζΪλεαμ. Δ Ϊΰθκδα ηβμ αδηέαμ ΰδα ηβθ κπκέα εαγδελυθεδ ηβ θβζηεέα κ Υλδζηδαθδζησμ κδβΰεέ ζηβθ παλεληβθεέα σηδ ηδζεέ ηκ ζυηα εαδ ηβθ τζβ. Άζζκ πλΪΰηα β Ϊζεβζβ ΰδα ηβθ εαηαπκζΫηβζβ ηκν πλυηκν εδ Ϊζζκ κ ανηκίαζαθδζησμ (π.ξ. ενθκνξδζησμ). Αεθ αβηΪ κ Υλδζηδαθδζησμ θα ΰέθκνθ σζκδ ελβηέηεμ. Αεθ ζΫεδ ππμ σζκδ δεθ ΰέθκνθ εαζσΰελκδ, κππζδάπκηε γα ξαγκτθ. ζκ ΰδα ηβθ θηλκπά ηκν ΰνηθκτ ζυηαηκμ «Βθυ πλκβΰκνηΫθπμ Ϊθδλαμ εαδ ΰνθαέεα άζαθ ΰνηθκέ εαδ δεθ θηλΫπκθηαθ, ηυλα θηλΫπεηαδ κ Ϋθαμ ηκθ Ϊζζκ. ηβθ εκδσηβηα ηβμ αΰΪπβμ δεθ νπΪλξεδ ηέπκηε ΰδα θα ελνθηεέ. ηκθ εσζηκ σηπμ ηβμ πηυζβμ, ηβμ απκνζέαμ αΰΪπβμ, κ απκιεθπηΫθκμ Ϊθγλππκμ ίζΫπεδ ηκθ Ϊζζκ πμ απλσζππκ αθηδεεέηεθκ, πμ σλΰαθκ ΰδα ξλάζβ εαδ εαηΪξλβζβ. Σκ ζΪΰθκ ίζΫηηα εθδδαθΫλεηαδ ησθκ ΰδα ηκ θτζκ, απκπλκζππκπκδεέ, ΰνηθυθεδ ηκθ Ϊθγλππκ απσ ηβθ πλκζππδεά ηκν εηελσηβηα. Έηζδ θηλκπά εέθαδ β Ϊηνθα απΫθαθηδ ζηκ αδβθΪΰκ ίζΫηηα ηκν Ϊζζκν, πκν αθααβηΪ εαδ κλΫΰεηαδ ηβ ζεέα ηκν» (η. Φπηέκν, «Βδμ ζΪλεα ηέαθ», χλαμε, η. 77, ζ. 8). Άζζπζηε, εδ κδ έδδκδ κδ Ώλξαέκδ πέζηεναθ σηδ δεθ άηαθ πκζζΪ ηα ξλσθδα (απ‘ ηβθ επκξά ηκν Θκνεδδέδβ) απσ ησηε πκν ιεΰνηθυγβεαθ ζηκνμ αγζβηδεκτμ αΰυθεμ, εδ σηδ παζδΪ ΰνηθαασθηκνζαθ θηνηΫθκδ, σππμ κδ ίΪλίαλκδ: ἐΰνηθώγβμάθ ηε πληκδ (κδ Λαεεδαδησθδκδ) εαὶ ἐμ ηὸ θαθελὸθ ἀπκδύθηεμ ζίπα ηεηὰ ηκῦ ΰνηθάαεζγαδ ζείοαθηκ. Σὸ δὲ πάζαδ εαὶ ἐθ ηῶ ζνηπδαεῶ ἀΰθδ δδααώηαηα ἔξκθηεμ πελὶ ηὰ αἰδκῖα κἱ ἀγζβηαὶ ΰπθίακθηκ, εαὶ μὐ πμθθὰ ἔηδ ἐπεζδὴ πέπαοκηαζ˙ ἔηδ δὲ εαὶ ἐθ ηκῖμ ίαλίάλκδμ ἔζηδθ κἷμ θῦθ. (Θκνεδδέδβμ, 1, 6). Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ζνθεξυμ ηκθέακνθ α‘) σηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ «ζυηα εαδ ονξά» εαδ ί‘) δεθ θηαέεδ ΰδα ηδμ ζτπεμ ηβμ ονξάμ ηκ ζυηα, β τζβ, εδ σηδ ζεκπσμ ηκν δεθ εέθαδ β απαζζαΰά απσ ηβ ζΪλεα (β δδΪζνζβ ηκν ζυηαηκμ, πκν αβηΪ κ ΠζΪηπθ), αζζΪ απσ ηβ θγκλΪ. Ώθηέγεηα, κδ Ώλξαέκδ Φδζσζκθκδ ηκθέακνθ α‘) σηδ κ Ϊθγλππκμ εέθαδ ησθκ β «ονξά», εθυ ηκ αθγλυπδθκ ζυηα δεθ ζνθδζηΪ ηηάηα ηκν αθγλυπκν εαδ ί‘) σηδ ηκ ζυηα εέθαδ εαεσ, εαδ αέηδκμ ηβμ δνζηνξέαμ: Έηζδ Ώ‘) εθυ κ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ ΰλΪθεδ: «ηὴ ἂθ ονξὴθ ηόθβθ ηήηε ζηα ηόθκθ ζέΰεζγαδ ἄθγλππκθ, ἀζζὰ ηὸ ζνθαηθόηελκθ» (PG 150, 1361C), κ ΠζΪηπθ ΰλΪθεδ: «Ώνησ πκν ενλδαλξεέ επέ ηκν ζυηαηκμ, ανησ εέθαδ κ Ϊθγλππκμ» (Αιθηβηάδεο, 130a) εαδ « ονξή ἐζηδθ ἄθγλππκμ» (Αιθηβηάδεο, 130c) εαδ ΐ‘) εθυ κδ Ολγσδκικδ ΠαηΫλεμ ΰλΪθκνθ «Οδὲ εαείαμ αἴηδκθ ηῆ ονξῆ ηὸ ζηα, δζκθ ἐε ηκῦ δνθαηὸθ εἶθαδ εαὶ ἄθεν ζώηαηκμ παλνθίζηαζγαδ εαείαθ, ὥζπελ ἐθ δαίηκζδ» (Φ-Α. Ώλεκπαΰέηβμ, PG 3, 728D) εαδ «κ ηὴθ ζάλεα ἀπκγέζγαδ ίκνζόηεγα, θβμίθ, ἀζζὰ ηὴθ θγκλάθ, κ ηὸ ζηα, ἀζζὰ ηὸθ γάθαηκθ» (ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ, PG 50, 413D), κδ Ώλξαέκδ Φδζσζκθκδ πδζηετκνθ: «πΪζδ πμ πλκμ ηαμ ζτπαμ, β ονξά, εαηΪ ηκθ έδδκθ ηλσπκ δκεδηΪαεδ πκζζΪμ αγζδσηβηαμ Ϋθεεα ηκν ζυηαηκμ» (Σίκαηνο, 86e). Βέθαδ εθδδαθΫλκθ, πυμ ηελδεκέ εΪθκνθ ηκ ηατλκ Ϊζπλκ˙ ηβθ ηδζαθγλππέα, ηκ ηέζκμ εαηΪ ηκν ζυηαηκμ εαδ ηβμ τζβμ, ηα απκεαζκτθ αλξαδκεζζβθδεσ «κνηαθδζησ». Βέθαδ ηΪζζκθ απσδεδιβ Ϊΰθκδαμ κ δζξνλδζησμ σζπθ νπκζηβλέακνθ σηδ κ Πζπηέθκμ (πκν Ϋΰλαοε πλαΰηαηεέα εαηΪ Γθπζηδευθ) εαδ κδ ηεζενηαέκδ Βγθδεκέ άηαθ θδζσεκζηκδ, εθυ κ Υλδζηδαθδζησμ σξδ. Ο Πζπ-
ηέθκμ θηλεπσηαθ πκν εέξε ζυηα εαδ γεπλκτζε ηβθ Όζβ πβΰά (Ϋζηπ αλθβηδευμ) ηκν εαεκτ. Ώθηέγεηα κ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ (Οηδζέα ζα‘ εδμ ηβθ Ώ‘ Πλκμ Κκλδθγέκνμ, 1): «Βέγε θα ξαγκτθ κδ ανγΪδεδμ πκν εαηβΰκλκτθ ηα δβηδκνλΰάηαηα ηκν Θεκτ. Αδσηδ, σππμ πκζζκέ εαηβλΪζγβζαθ ηκθ κέθκθ ειαδηέαμ ανηυθ πκν ηεγτκνθ, εαδ ηβθ θτζδθ ηπθ ΰνθαδευθ ειαδηέαμ ανηυθ πκν ηκδξετκνθ, Ϋηζδ εαδ ανηΪ ηα ηΫζβ ηα εγευλβζαθ αδζξλΪ ει αδηέαμ ανηυθ πκν ηα ξλβζδηκπκδκτθ σξδ σππμ πλΫπεδ. ΏζζΪ δεθ Ϋπλεπε˙ δδσηδ β αηαληέα δεθ ηέγεηαδ εδμ ηβθ ανηάθ ελέζδθ ηε ηβθ θτζδθ, αζζ‘ β αηαληέα ΰεθθΪηαδ απσ ηβθ πλκαέλεζδθ εεεέθκν πκν ηβθ ηκζηΪ». Βπέζβμ ΰλΪθεδ (Βληβθεέα εδμ ηβθ Πλκμ ΓαζΪηαμ, εεθ. Β‘, 4): «ηκ θα ηκδξετβμ δεθ εέθαδ απκηΫζεζηα ηβμ θνζδεάμ επδγνηέαμ, αζζΪ ηβμ αεκζαζέαμ, β κπκέα εέθαδ παλΪ θτζδθ˙ δδσηδ β επδγνηέα επδαβηεέ Ϋθπζδθ ησθκθ, σξδ ηΫηκδαθ Ϋθπζδθ. ΏνηΪ δεθ ζΫΰκθηαδ ηνξαέπμ, αζζ‘ αλξέακηεθ πλδζηΫθκνμ αΰυθαμ εαδ πλκεαζκτηεθ εεεέθκνμ κδ κπκέκδ ζΫΰκνθ σηδ β δβηδκνλΰέα ηκν Θεκτ εέθαδ εαεά, εαδ κδ κπκέκδ ηαέθκθηαδ εαηΪ ηκν ζυηαηκμ εαδ δδαίΪζζκνθ ηβθ ζΪλεα ηαμ, δδα ηα κπκέα κηδζεέ κ απσζηκζκμ Πατζκμ, σξδ εαηβΰκλυθ ηβθ ζΪλεα, αζζΪ ηκνμ δδαίκζδεκτμ ζκΰδζηκτμ». Ο δζηκλδεσμ ΜΪθΰεκ δζξνλέαεηαδ ππμ κδ ΠαηΫλεμ επδδέπεαθ ηβθ εαηαζηλκθά ηκν αζηδεκτ ηλσπκν απάμ, ηε Ϊζζα ζσΰδα ηκν πκζδηδζηκτ. Ώπκλεέ εαθεέμ πυμ ΰέθεηαδ θα εέθαδ ησζκ πλκεαηεδζζβηΫθκμ Ϋθαμ ηΫηκδκμ δζηκλδεσμ˙ εαδ πσζκ Ϋξεδ ηεζεηάζεδ ηα εεέηεθα ηπθ ΠαηΫλπθ. Μάππμ αβηΪ κ Υλνζσζηκηκμ θα ΰέθκνθ σζκδ ηκθαξκέ; «Αεθ γΫηπ θσηκθ θα απκξπλάηε εδμ ηα σλβ εαδ ηαμ ελάηκνμ, αζζΪ θα εέζγε βγδεκέ, ηεηλκπαγεέμ, ζυθλκθεμ εαδ θα εαηεδεεέηε εδμ ηκ εΫθηλκθ ηβμ πσζεπμ» (Οηδζέα α‘ εδμ ηκ ΚαηΪ Μαηγαέκθ, 7). νθεξέαεδ (Βληβθεέα εδμ ηβθ Πλκμ ΓαζΪηαμ, εεθ. Β‘, 5 εαδ 6): «Βΰυ κηκζκΰυ ηεθ πμ εαηπηΫλα ηβμ ονξάμ ηβθ ζΪλεα, αζζΪ εαδ ανηάθ εαζάθ. Αδσηδ ηκ κζδΰυηελκθ ηκν εαζκτ εέθαδ εαδ ανησ εαζσθ˙ εθυ ηκ εαεσθ δεθ εέθαδ κζδΰυηελκθ, αζζ‘ αθηέγεηκθ ηκν εαζκτ. (...) ΐζΫπεδμ σηδ β νπβλεζέα ηβμ ζαλεσμ εέθαδ αδηέα δδα ξδζδΪδαμ αΰαγυθ;» Καηαζάΰεδ κ ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ (Λσΰκμ ε‘ εδμ ηβθ Πλκμ Βθεζέκνμ, 4): «Μβ ζκδπσθ επεδδά ηκ ζυηα εέθαδ εαηυηελκ ηβμ ονξάμ, ηκ εαεέαεδμ». Βπέζβμ κ Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ ΰλΪθεδ (Οκηιία ελδεθάηε, 2): «Πκζζκέ εε ηπθ εγθδευθ εαδ ηπθ αδλεηδευθ, κτηε σηδ [ηκ ζυηα] Ϋξεδ δβηδκνλΰβγά νπσ ηκν Θεκτ παλαδΫξκθηαδ· δδσηδ ζΫΰκνθ σηδ ηκτηκ εέθαδ αθΪιδκθ ηβμ δβηδκνλΰέαμ ηκν Θεκτ, επεδδά Ϋξεδ αεαγαλζέαμ, δδλυηα εαδ δΪελνα εαδ πσθκνμ εαδ ηα Ϊζζα εαεΪ. Βΰυ δε σηαθ ητξβ θα ΰέθβ πελέ ανηυθ ηπθ εαευθ ζσΰκμ, πλυηκθ ηεθ γα εδπυ ηκ ειάμ· ηβ ηκν αθαθΫλεδμ ηκ ζυηα ηκν αθγλυπκν ηκτηκν πκν βηΪληβζε, πκν Ϋξεδ ιεπΫζεδ εαδ εαηαδδεαζγά· αζζ‘ εΪθ γΫζβμ θα ηΪγβμ πκέκθ άηκ ηκ ζυηα πκν Ϋπζαζεθ κ Θεσμ ει αλξάμ, αμ Ϋζγπηεθ εδμ ηκθ παλΪδεδζκθ εαδ αμ έδπηεθ ηκθ Ϊθγλππκθ πυμ ει αλξάμ εδβηδκνλΰάγβ». Βέθαδ εαηΪ ηκν ζυηαηκμ κ Υλδζηδαθδζησμ εαδ νπΫλ κ Παΰαθδζησμ πκν ίαζΪθδαε ηε ηαζηδΰυζεδμ, αθγλππκγνζέεμ, ενθκνξδζηκτμ εαδ εεπκλθετζεδμ ηα ζυηαηα ηπθ ζΪηλεπθ ηπθ γευθ; Βέθαδ αλθβζέαπκδ κδ Υλδζηδαθκέ; Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ πκν πΫηαΰαθ ηα αζγεθδεΪ παδδδΪ ηκνμ, ηέ άηαθ; Πκδκδ εέθαδ αλθβζέαπκδ, κδ Υλδζηδαθκέ πκζτηεεθκδ ά κδ ΒδδπζκζΪηλεμ ηβμ Ώλξαέαμ ΒζζΪδαμ, πκν Ϋεαθαθ απσ ηεηπεζδΪ 1-2 παδδδΪ, ηε απκηΫζεζηα Ϊζξβηκ αεσηβ εαδ ΰδα ηκνμ έδδκνμ – πΫλαθ ηκν σηδ δεθ άγεζαθ ηα παδδδΪ – (κ πζβγνζησμ ηβμ ΒζζΪδαμ θα ηεδυθεηαδ); Οτηε β εαηβΰκλέα σηδ κ Υλδζηδαθδζησμ αδδαθκλεέ ΰδα ηκθ εσζηκ εαδ ηβθ εκδθπθέα ενζηαγεέ. Ώπσ ηβθ ΠαζαδΪ υμ ηβθ Καδθά Αδαγάεβ εαδ ζε σζκνμ ηκνμ ΠαηΫλεμ ζνθεξυμ ηκθέαεηαδ σηδ γα ζπγεέ ησθκ σπκδκμ Ϋεαθε εαζσ ζηκνμ ζνθαθγλυπκνμ ηκν (εαδ ηΪζδζηα ζηα ελνθΪ, σππμ ζΫεδ ζηκ Καηά Μάξθνλ 6, 1-4), σηδ ανηΪ πκν εαηΫξεδ εαδ δεθ δέθεδ ζηκνμ ζνθαθγλυπκνμ ηκν εέθαδ ζαθ θα ηα εζΫίεδ, σηδ κ έδδκμ κ ΓδαξίΫ αβηΪ δδεαδκζτθβ ΰδα ηβ ξάλα εαδ ηκ κλθαθσ: Καηά Μαηζαίνλ, 25, 34-41: «..εζΪηε θα εζβλκθκηάζεηε ηβ ίαζδζεέα, β κπκέα εέθαδ εηκδηαζηΫθβ ΰδα ζαμ απσ ηκθ εαδλσ ηβμ δβηδκνλΰέαμ ηκν εσζηκν. Αδσηδ επεέθαζα εαδ ηκν εδυεαηε θα θΪΰπ, εδέοαζα εαδ η‘ επκηέζαηε, ιΫθκμ άηκνθα εαδ η‘ επάλαηε εδμ ηκ ζπέηδ, ΰνηθσμ άηκνθα εαδ η‘ εθδτζαηε, αλλυζηβζα εαδ η‘ επδζεεθγάεαηε, εδμ ηβθ θνζαεάθ άηκνθα εαδ άζγαηε ζ‘ εηΫ». Σσηε γα ηκν απκελδγκτθ κδ δέεαδκδ εαδ γα πκνθ, «Κτλδε, πσηε ζε εέδαηε θα πεδθΪμ εαδ ζ‘ εγλΫοαηε ά θα δδοΪμ εαδ ζ‘ επκηέζαηε; Πσηε δε ζε εέδαηε ιΫθκθ εαδ ζ‘ επάλαηε εδμ ηκ ζπέηδ ά ΰνηθσθ εαδ ζ‘ εθδτζαηε; Πσηε ζε εέδαηε Ϊλλπζηκθ ά θνζαεδζηΫθκθ εαδ
άζγαηε ζ‘ εζΫ;». Ο ίαζδζετμ γα απαθηάζεδ εαδ γα ηκνμ εδπά, «αζάγεδα ζαμ ζΫΰπ, σ,ηδ εεΪθαηε εδμ Ϋθα απσ ηκτηκνμ ηκνμ αζάηαθηκνμ αδεζθκτμ ηκν, ζ‘ εηΫ ηκ εεΪθαηε». Με Ϊζζα ζσΰδα, β «ζπηβλέα» δεθ επδηνΰξΪθεηαδ ηε ηβθ αδδαθκλέα ΰδα ηκνμ ζνθαθγλυπκνμ, δβζαδά δεθ εέθαδ εΪηδ αηκηδεσ, σππμ θκηέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αζζΪ ηε ηκ εθδδαθΫλκθ ΰδα ηκνμ ζνθαθγλυπκνμ. «Ο ξλδζηδαθσμ ηκ ησθκ πκν πλΫπεδ θα εΪθεδ εέθαδ θα πδζηετεδ εαδ θα αΰαπΪ» ζεθ ηε Ϋθα ηκθσηκθα ξαακξαλκτηεθκ τθκμ κδ αθηδξλδζηδαθκέ, νπκθκυθηαμ ππμ κ Υλδζηδαθσμ κθεέζεδ θα αδδαθκλεέ ΰδα ηκνμ Ϊζζκνμ, δέξπμ θα οΪικνθ ηδ ηΫζκμ πΪθηπθ ζβηαέθεδ ανησ ηκ «αΰαπυ», ζε ηδ ηεηαθλΪαεηαδ ζηβθ εκδθπθέα.:«Οε ἔζηδ ΰὰλ ἄζζπμ ζπγθαδ, εἰ ηὴ δδὰ ηκῦ πζβμίκθ» («Γεκ οπάνπεζ άθθμξ ηνυπμξ κα ζςεεί ηάπμζμξ, πανά ιυκμ δζα ημο πθδζίμκ») (ΜαεΪλδκν ηκν Ώδΰτπηδκν, Οκηιίαη Πλεπκαηηθαί ΛΓ‘, 3 (PG 34, 752C)). Άζζκδ πΪζδ, θκηέακνθ σηδ «ηκνμ ξλδζηδαθκτμ β θηυξεδα εέθαδ ει κλδζηκτ αλεηά. Δ απζκρεά ανηά Ϊπκοβ πκν δεαθκπκδεέ απσζνηα ηδμ ηΪαεμ, εθδζξτεδ ηεθ ηδμ απαδηάζεδμ ηκν δσΰηαηκμ αζζΪ παλαζεέπεδ εθδδΪηεζεμ πελδΰλαθΫμ απσ ηκθ αηκηδεσ εαδ εκδθπθδεσ ίέκ» (Σαέηβ Παπαθδεκζσπκνζκν, Παιιάδαο ν Αιεμαλδξεχο θαη ην ηέινο κηαο επνρήο, εεδ. Πκζτηνπκ, ζ. 212), δβζαδά σηδ απζυμ επαδθεέηαδ β θηυξεδα. Καηηέα ζξΫζβ δεθ Ϋξεδ ανηά β Ϊπκοβ ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ, πκν γεπλεέ ηκθ πζκτηκ ηπθ ζέΰπθ ά ηκν εθσμ ενεαδλέα θα ενελΰεηβγκτθ κδ πκζζκέ, σξδ απαλαέηβηα ηε ηκέλαζηΪ ηκν. Ο ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ ΰλΪθεδ (PG 31, 272A): «Σα πβΰΪδδα σηαθ αθηζκτθηαδ, δέδκνθ πδκ Ϊθγκθκθ θελσθ, σηαθ σηπμ εΰεαηαζεέππθηαδ ζαπέακνθ εαδ ζηεδλετκνθ. Καδ κ πζκτηκμ αθ ζηΫεεηαδ εέθαδ Ϊξλβζηκμ, σηαθ σηπμ εδθάηαδ εαδ ηεηαδέδεηαδ, ΰέθεηαδ εαδ εκδθπθεζάμ εαδ εαλπκθσλκμ» («ηὰ θλέαηα ἐιαθηζκύηεθα ελκώηελα ΰίθεηαδ˙ ἐθαθδέηεθα δέ, εαηαμήπεηαδ˙ εαὶ πζκύηκν ηὸ ηὲθ ζηάζδηκθ ἄξλβζηκθ, ηὸ δὲ εδθκύηεθκθ εαὶ ηεηαίαῖθκθ εκδθπθεζέμ ηε εαὶ ἔΰεαλπκθ»). Ο ΕπΪθθβμ Υλνζσζηκηκμ ΰλΪθεδ: «Ο πζκτηκμ δεθ εέθαδ εαεσ πλΪΰηα, αζζΪ β πζεκθειέα εαδ β θδζαλΰνλέα εέθαδ» (Δηο ηνπο Αλδξηάληαο, 2, 26Β) εαδ «Ο πζκτηκμ δεθ εέθαδ εαεσ, αθ ξλβζδηκπκδεέηαδ σππμ πλΫπεδ» (Δηο ηαο Πξάμεηο ησλ Απνζηφισλ, 1, 52ΐ) ΒπδπζΫκθ νπΪλξεδ εαδ β παλαίκζά ηπθ ηαζΪθηπθ (Καηά Μαηζαίνλ, 25, 14-30) ζηβθ κπκέα δέθεδ Ϋθαμ ζε ηλεδμ δκτζκνμ ηκν ηα ηΪζαθηΪ ηκν. Ώνησμ πκν δεθ ανιΪθεδ ηα ηΪζαθηΪ ηκν απκδκεδηΪαεηαδ. Αεθ εέθαδ κτηε απζκρεά β αθηέζβοβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ΰδα ηκθ πζκτηκ κτηε απζυμ επαδθεέηαδ απσ ηκ Υλδζηδαθδζησ β θηυξεδα εαδ απκλλέπηεηαδ πμ θτζεδ εαεσμ κ πζκτηκμ, αζζΪ β εαηκξά πζκτηκν εέθαδ ενεαδλέα ΰδα ηβθ πλκεκπά εαδ σζπθ δεθ ηκθ εαηΫξκνθ. ΓλΪθεδ κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ (PG 95, 1465A): «Ο πζκτηκμ δεθ εέθαδ αβζενησμ ΰδα ηκθ πζκτηκ. Οτηε ηκ αιέπηα ΰδα ηκ έδδκ ηκ αιέπηα. ΏζζΪ εέθαδ εαδ ηα δτκ σλΰαθα ΰδα ηβθ αλεηά, ΰδα ανηκτμ πκν ηα ξλβζδηκπκδκτθ εαζΪ. Αεθ Ϋξκνθ απσ ησθα ηκνμ εΪηδ ηκ εαζσ. Ώνησμ, ζκδπσθ, πκν ξλβζδηκπκδεέ ζαθγαζηΫθα ηκθ πζκτηκ, εέθαδ εζεεδθσμ, εαδ ηκδΪαεδ ηε εΪπκδκθ ζηλαηδυηβ πκν εθυ ηκν δσγβεε ηκ ιέθκμ ΰδα ηβθ Ϊηνθα ζηκθ πσζεηκ, ανησμ ηλανηαηέζηβεε εεκτζδα ηε ανησ. ΒΪθ σηπμ ξλβζδηκπκδβγεέ κ πζκτηκμ εαζΪ, ζτηθπθα ηε ηκθ κλγσ ζσΰκ, επαδθεέηαδ εαδ αΰαπΪηαδ κ ξλάζηβμ ηκν εαδ δέεαδκμ εέθαδ ΰδα ηκθ εκδθπθδεσ εαδ θδζΪδεζθκ ηλσπκ ζνηπελδθκλΪμ ηκν» (« πζκῦηκμ κὔππ αβζπηόμ ἐζηδ δδὰ ηὸθ πζκῦηκθ˙ κε ὁ δνθάζηβμ δδὰ ηὸθ ὄΰεκθ ηκῦ ἀιδώηαηκμ. Ὄλΰαθα ΰάλ ἐζηδ ηαῦηα ημ ζκδπμ ἀλεημ ηκῖμ εαζμ εεξλβηέθκδμ, κε αηὰ ἐθ ἑανηκῖμ ἔξκθηα ηὸ ηαεάλδκθ. ηὲθ κὖθ εαεμ αηκῖμ εεξλβηέθκμ ἐζεεδθόμ, ὡμ ὁ ηῶ ιίθεδ ὃ ἔζαίεθ πλὸμ ηὴθ ηθ πκζεηίπθ ἄηνθαθ, ηκύηῳ ἑεκνμίπμ ἑανηὸθ εαηαηδηλώζεπθ. Βἰ δὲ εαζμ, εαὶ εαηὰ ηὸθ ὀλγὸθ ζόΰκθ, ηὸθ παλόθηα ηεηαξεδλίαεηαδ, εαὶ κἰεκθόηκμ ἐζηὶ ηθ παλὰ Θεκῦ δκγέθηπθ, ἐπαδθεῖζγαδ εαὶ ἀΰαπᾶζγαδ ὁ ηκδκῦηκμ δίεαδόμ ἐζηδ δδὰ ηὸ θδζάδεζθκθ εαὶ εκδθπθδεὸθ ηκῦ ηλόπκν»). ΔΏΎΏ Ώ‘ 23 κδ ΪλξκθηΫμ ζκν [Εζλαάζ] απεδγκτζδ (...). Αεθ ελέθκνθ ηε δδεαδκζτθβ εαδ δεθ απκδέδκνθ ηκ δέεαδκ ζηα κλθαθΪ. Καδ δεθ εθδδαθΫλκθηαδ ΰδα ηβθ απσδκζβ δδεαέκν ζηδμ ξάλεμ. 24 δδα ηκτηκ ηΪδε ζΫΰεδ Κτλδκμ κ δεζπσηβμ, κ ενλέαλξκμ ηκν Εζλαάζ «αζζκέηκθκ ζε ζαμ, Ϊλξκθηεμ ηβμ Εελκνζαζάη. Αε γα εαηαπατζεδ κ γνησμ ηκν εθαθηέκθ ηπθ αθηδπΪζπθ»(...) ΒΞΟΑΟ ΚΓ‘ 2 Να ηβθ αεκζκνγεέμ ηκνμ πκζζκτμ ζηκ εαεσ, εαδ ζε πελέπηπζβ δέεβμ θα ηβθ εαηαγΫηεδμ παέλθκθηαμ ηκ ηΫλκμ ηπθ πκζζυθ ΰδα θα δδαζηλΫθεδμ ηκ δέεαδκ. 3 Να ηβ ηελκζβπηεέμ ζηβ δέεβ κτηε ΰδα ξΪλβ ηκν αδτθαηκν δδαδέεκν. 4 Ώθ ζνθαθηάζεδμ ηκ ίσδδ ηκν εξγλκτ ζκν ά ηκ νπκατΰδσ ηκν θα πελδπζαθδΫηαδ, πλΫ-
πεδ θα ηκ κδβΰάζεδμ ζηκθ αθΫθηβ ηκν. 5 Ώθ δεδμ ηκ νπκατΰδκ ηκν εξγλκτ ζκν θα ΰκθαηέαεδ απσ ηκ θκληέκ ηκν, ηβθ ηλαίάιεδμ ηκ δλσηκ ζκν, αζζΪ θα ηκθ ίκβγάζεδμ πλσγνηα. 6 Μβθ αθάζεδμ θα εαηαπαηβγεέ ηκ δέεδκ εθσμ ΰθπζηκτ ζκν θηπξκτ εαηΪ ηβ δέεβ ηκν. 7 Μεέθε ηαελδΪ απσ εΪγε νπσγεζβ απΪηβμ. Μβθ πλκεαζΫζεδμ ηκ γΪθαηκ εθσμ αγυκν εδ εθσμ πκν εέθαδ δέεαδκμ (...). 8 Να ηβ δΫξεζαδ δυλα, ΰδαηέ ηα δυλα εηπκδέακνθ ηβθ κλγά ελέζβ εαδ εαηαζηλΫθκνθ ηδμ νπκγΫζεδμ ηπθ δέεαδπθ αθγλυππθ. ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΕΘ‘ 13 (...) Σκ βηελκηέζγδκ ηκν ελΰΪηβ ηβ ηκ εαηαελαηεέμ κτηε ΰδα ηέα ηΫλα (...) 15 Μβθ εέζαδ Ϊδδεκμ σηαθ δδεΪαεδμ. Μβθ παέλθεδμ ηκ ηΫλκμ ηκν αδτθαηκν αζζΪ ηβθ ενθκεέμ εαδ ηκθ δζξνλσ. ΛΒΤΨΣΕΚΟΝ ΚΒ‘ 35 Ώθ Ϋθαμ ζνηπαηλδυηβμ ζκν, πκν αεδ εκθηΪμ ζκν, θηπξτθεδ εαδ δνζηνξάζεδ, εζτ πλΫπεδ θα ηκθ εθδζξτζεδμ, σππμ γα Ϋεαθεμ αθ άηαθ ιΫθκμ ά παλκδεκμ, υζηε θα ηπκλΫζεδ θα αάζεδ εδ ανησμ ηααέ ζκν. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΓ‘ 16 Ώθ Ϋθαμ δκτζκμ θτΰεδ απσ ηκθ ετλδσ ηκν εαδ αβηάζεδ εαηαθτΰδκ εκθηΪ ζαμ, ηβθ ηκθ παλαδυζεηε ζηκθ ετλδσ ηκν. 17 Θα εΰεαηαζηαγεέ αθΪηεζΪ ζαμ, ζηκθ ησπκ πκν γα δδαζΫιεδ ζε ηέα απσ ηδμ πσζεδμ ζαμ, σπκν ηκν αλΫζεδ˙ ε γα ηκθ εεηεηαζζενηεέηε σηπμ. ΑΒΤΣΒΡΟΝΟΜΕΟΝ ΚΑ‘ 17 Αεθ γα δδαζηλΫοβμ ηκ δέεαδκθ ηκν ιΫθκν, ηκν κλθαθκτ εαδ ηβμ ξάλαμ. Αεθ γα ζΪίβμ πμ εθΫξνλκθ ηκ δηΪηδκθ ηβμ ξάλαμ. ΜεΰΪζκν ΐαζδζεέκν, Δηο ην Ρεηφλ «θαζέισ κνπ ηαο απνζήθαο» (PG 31, 276B): «ΏνηΪ πκν Ϋξεδμ ηυλα [ηα πζκτηβ], απσ πκτ ηα Ϋξεδμ; ΒΪθ ηεθ ζΫΰβμ, σηδ απσ ηβθ ητξβθ, εέζαδ Ϊγεκμ. ΒΪθ δε παλαδΫξεζαδ σηδ απσ ηκθ Θεσθ εέθαδ, πεμ ηκν ηκθ ζσΰκθ δδα ηκθ κπκέκθ ηα Ϋζαίεμ. Μάππμ κ Θεσμ εέθαδ Ϊδδεκμ πκν Ϊθδζα ηκδλΪαεδ εδμ βηΪμ ηα αθαΰεαέα δδα ηβθ απάθ; Αδαηέ εζτ πζκνηεέμ εαδ εεεέθκμ εέθαδ πηπξσμ; Αδα εαθΫθα Ϊζζκθ ζσΰκθ παλΪ δδα θα ζΪίβμ ειΪπαθηκμ εαδ εζτ ηκθ ηδζγσθ ηβμ αΰαγσηβηκμ εαδ ηβμ εαζάμ δδαξεδλέζεπμ (..) Πκδκμ εέθαδ κ πζεκθΫεηβμ; Ώνησμ πκν δεθ αλεεέηαδ εδμ ηβθ ανηΪλεεδαθ. Πκδκμ δεθ εέθαδ κ Ϊλπαΰαμ; Ώνησμ πκν αθαδλεέ ανηΪ πκν αθάεκνθ ζηκθ θεαγΫθα. Αεθ εέζαδ ζν κ πζεκθΫεηβμ; Αεθ εέζαδ ζν κ Ϊλπαΰαμ, σηαθ δδδκπκδάζαδ ανηΪ ηα έδδα πκν εδΫξγβμ πλκμ δδαξεέλδζδθ; Ή ανησμ ηεθ πκν απκΰνηθυθεδ ηκθ θηνηΫθκθ γα κθκηαζγά ζππκδτηβμ, εεεέθκμ δε πκν δεθ εθδετεδ ηκθ ΰνηθσθ, εθυ ηπκλεέ θα ηκ εΪηβ, αιέαεδ θα κθκηαζγά ηε Ϊζζκ σθκηα; Σκ οπηέ πκν ελαηΪμ εζτ, εέθαδ ανηκτ πκν πεδθΪ. Σκ Ϋθδνηα πκν θνζΪζζεδμ εδμ ηαμ δηαηδκγάεαμ εέθαδ ανηκτ πκν ΰνηθβηετεδ. (..) Σκ αλΰτλδκ πκν Ϋξεδμ παλαξπηΫθκθ εέθαδ ανηκτ πκν ηκ ξλεδΪαεηαδ. Λκδπσθ ηυζμοξ αδζηείξ, υζμοξ εα ιπμνμφζεξ κα εοενβεηήζεζξ» («ηὰ δὲ παλόθηα ζκδ πόγεθ; (...) εἰ δὲ ὁηκζκΰεῖμ εἶθαδ παλὰ Θεκῦ, εἰπὲ ηὸθ ζόΰκθ ηῖθ δδ‘ ὃθ ἔζαίεμ. Μὴ ἄδδεκμ ὁ Θεόμ, ὁ ἀθίζπμ ηἶθ δδαδλθ ηὰ ηκῦ ίίκν; (...) ὁ ηὲθ ἐθδεδνηέθκθ ἀπκΰνηθθ ζππκδύηβμ ὀθκηαζγήζεηαδ˙ ὁ δὲ ηὸθ ΰνηθὸθ ηὴ ἐθδύπθ, δνθάηεθκμ ηκῦηκ πκδεῖθ, ἄζζβμ ηδθόμ ἐζηδ πλκζβΰκλίαμ ἄιδκμ; Σκῦ πεδθθηόμ ἐζηδθ ὁ ἄληκμ, ὃθ ζὺ θνζάζζεδμ ἐθ ἀπκγήεαδμ˙ ηκῦ ἀθνπκδέηκν ηὸ πόδβηα, ὃ παλὰ ζκὶ εαηαμήπεηαδ˙ ηκῦ ξλῄακθηκμ ηὸ ἀλΰύλδκθ, ὃ εαηκλύιαμ ἔξεδμ. Ὥζηε ηκζκύηκνμ ἀδδεεῖμ, ὅζκδμ παλέξεδθ ἐδύθαζκ»). Άζζπζηε, εέθαδ αζηεέκ θα δζξνλέακθηαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ππμ κ Υλδζηδαθδζησμ εθδδαθΫλεηαδ ζδΰσηελκ απσ ηβθ Βδδπζκζαηλέα ΰδα ηβθ εκδθπθέα. Δ θδζαθγλππέα άηαθ Ϊΰθπζηβ Ϋθθκδα ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα. Δ Βεεζβζέα ζνθηβλκτζε θκζκεκηεέα, πηπξκεκηεέα, κλθαθκηλκθεέα, αιδκπκδυθηαμ ηκθ πζκτηκ πκν κδ πδζηκέ ηβμ παλεέξαθ, εθυ κδ ΠαΰαθδζηΫμ δελεέμ ακτζαθ ζε αητγβηα εαδ Ϊξλβζηα ΰδα ηβθ εκδθπθέα πζκτηβ. Έθηδαξθαθ ηεΰαζκπλεπεέμ θακτμ, ξλνζΪ αΰΪζηαηα, αζζΪ κτηε Ϋθα πηπξκεκηεέκ. Ο Υλδζηδαθδζησμ Ϋπλαηηε ηκ αθηέγεηκ εαδ εαδθκηκηκτζε. ΜΪζδζηα, β ίκάγεδα δδθσηαθ πλκμ σζκνμ ηκνμ θηπξκτμ/ΰΫλκνμ εδ σξδ ησθκ πλκμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Γδ‘ ανησ εαδ σηαθ πΫγαθε κ ΜΫΰαμ ΐαζέζεδκμ, πκν έδλνζε ηβ Βαζηιεηάδα ηε ηβθ πελδκνζέα ηκν, ζηβθ εβδεέα ηκν παλενλΫγβζαθ σξδ ησθκ Υλδζηδαθκέ, αζζΪ εαδ Βγθδεκέ εαδ Εκνδαέκδ γλβθυθηαμ ΰδα ανησθ πκν ηκνμ πελδΫγαζπηε. Έξκνηε αθαθΫλεδ αζζκτ ηβθ απεζπδζηΫθβ επδζηκζά ηκν Εκνζδαθκτ πλκμ Ϋθαθ εβθάθα εδδπζκζΪηλβ δελΫα ηβμ Γαζαηέαμ, ηε ηβθ κπκέα κ Εκνζδαθσμ εεζδπαλεέ ανησθ εαδ ηκ νπσζκδπκ εδδπζκζαηλδεσ εβθβθαλδσ θα θλκθηέακνθ εαδ θα πελδγΪζπκνθ ηκνμ θηπξκτμ εαδ ηκνμ ιΫθκνμ. ΦνζδεΪ ηέπκηα δεθ ζνθΫίβ. Οδ ΒδδπζκζΪηλεμ πκηΫ δε θκδΪζηβεαθ ΰδα ηβ θηπξκζκΰδΪ, αζζΪ απζυμ γλβθκτζαθ ΰδα ηα ζπαζηΫθα ξλνζΪ αΰΪζηαηα ηπθ γευθ ηκνμ. Γδ‘ ανησ εαδ κ επέζεκπκμ ΜεδδκζΪθπθ Ώηίλσζδκμ εκλκρδετεδ ζηα ηΫζβ ηκν
4κν αδυθα ηκθ Ϊξλβζηκ πζκτηκ ηπθ παΰαθδζηδευθ θαυθ: «Ώμ ηεηλάζκνθ ηκνμ αδξηαζυηκνμ πκν απεζενγΫλπζαθ, ηκνμ θηπξκτμ πκν ηΪδζαθ, ηβ ίκάγεδα πκν πλκζΫθελαθ ζε πλσζθνΰεμ ΰδα θα ηπκλΫζκνθ θα αάζκνθ!» (Pierre Chuvin, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ, ζ. 64). Πκδκμ αδδαθκλεέ ΰδα σ,ηδ ζνηίαέθεδ ζηβθ εκδθπθέα; ξδ πΪθηπμ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαδ β Ώΰέα Γλαθά. Κδ αθκτ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ δδδΪζεκνθ ηκ εθδδαθΫλκθ ΰδα ηβθ εκδθπθέα, ΰδαηέ κ ΠζΪηπθαμ απκεαζεέ ηβ θδζκζκθέα «ηεζΫηβ γαθΪηκν» (Φαίδσλ, 81a) εαδ αζζκτ ΰλΪθεδ: «[κδ θδζσζκθκδ] πλυηα πλυηα δεθ ιΫλκνθ ηκ δλσηκ πκν πΪεδ ζηβθ αΰκλΪ κτηε πκτ εέθαδ ηκ δδεαζηάλδκ ά ηκ ίκνζενηάλδκ ά κ ησπκμ εΪπκδκν Ϊζζκν εκδθκτ ζνθεδλέκν ηβμ πσζεπμ. Καδ ηκνμ θσηκνμ εαδ ηα οβθέζηαηα σηαθ ηα ζναβηκτθ ά ηα Ϋξκνθ εεδσζεδ, κτηε ηα ίζΫπκνθ κτηε ηα αεκτθ. Αλαζηάλδα εέθβζβ ηπθ πκζδηδευθ ζνζζσΰπθ ΰδα θα εαηαζΪίκνθ ηα αιδυηαηα, εαδ ζνΰεεθηλυζεδμ εαδ δεέπθα εαδ ΰζΫθηδα σπκν εέθαδ εαδ ανζβηλέδεμ, σζα ανηΪ κτηε ζηκθ τπθκ ηκνμ πβΰαέθεδ κ θκνμ ηκνμ σηδ ηα εΪθκνθ. (...) Γδαηέ ελαηΪ ηκθ εανησ ηκν ηαελδΪ απσ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα (...). ηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ησθκ ηκ ζυηα ηκν ίλέζεεηαδ ζηβθ πσζβ εαδ αεδ ζ‘ανηάθ, εθυ β ζεΫοβ ηκν, επεδδά σζα ανηΪ ηα γευλβζε ηδελΪ, Ϋθα ηέπκηε, εαδ δεθ ζκΰαλδΪαεδ εαγσζκν, κζκτγε πεηΪ, σππμ ζΫΰεδ κ Πέθδαλκμ «ηα ίΪγβ ηβμ ΰβμ» ηεηλυθηαμ εαδ ηδμ εεηΪζεδμ ηβμ˙ πεηΪ «εαδ ζηα τοβ ηκν κνλαθκτ», σπκν αζηλκθκηεέ» (Θεαίδεηνο 173d-e). «Έθα ηέπκηα», ζτηθπθα ηε ηκθ ΠζΪηπθα, κδ θσηκδ, ηα οβθέζηαηα, β εκδθπθέα, β πσζβ, ηα αιδυηαηα. Αεθ θκηέακνηε ππμ ανγαδλεηκτηε ζΫΰκθηαμ σηδ ανησ πέζηενε κ ΠζΪηπθαμ, δδσηδ ηκ επαθαζαηίΪθεδ εαδ αζζκτ: «Βεεέθκμ πκν σζεμ ηκν κδ επδγνηέεμ Ϋξκνθ ζηλαθά πλκμ ηβ ηΪγβζβ (...) θκηέαπ, δε γα αβηΪ παλΪ ηκθΪξα εδ απκεζεδζηδεΪ ηδμ ονξδεΫμ [βδκθΫμ] εαδ γα πελδθλκθά ηδμ νζδεΫμ ηκν ζυηαηκμ» (Πνιηηεία 485d)˙ «Μδα δδΪθκδα πλκδεδζηΫθβ ηε ηΫηκδα ηεΰαζκπλΫπεδα εαδ ηε ηβθ δεαθσηβηα θα κλαηαηέαεηαδ ηβθ αδπθδσηβηα ηκν ξλσθκν εαδ ηκ ζτθκζκ ηβμ κνζέαμ, θκηέαεδμ ππμ ηπκλεέ πκηΫ θα δέθβ εαηδΪ ηεΰΪζβ ζβηαζέα ζηβθ αθγλυπδθβ απά; - Ώδτθαηκ» (Πνιηηεία 486a). «ΛΪγε ίδυζαμ», αάζε ελνθΪ, ζΫεδ κ Βπέεκνλκμ. Αεθ εέθαδ ησζκ απζΪ ηα πλΪΰηαηα, σππμ θκηέακνθ σζκδ αΰθκκτθ ηδμ απσοεδμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ά θκηέακνθ ππμ κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ Πζαηπθδζησμ. Μ. ΐαζέζεδκμ Οκηιία εηο Φαικνχο Α’, ΕΑ‘, 6 (PG 29, 261C): «πὶ ηὸ εκδθπθδεὸθ εαὶ θδζάζζβζκθ εαὶ ηῆ θύζεδ κἰεεῖκθ ὁ ζόΰκμ ηᾶμ πλκεαζεῖηαδ. Πκζδηδεὸθ ΰὰλ ακθ εαὶ ζνθαΰεζαζηδεὸθ ὁ ἄθγλππκμ. θ δὲ ηῆ εαδθῆ πκζδηείᾳ εαὶ ηῆ ηεη‘ ἀζζήζπθ ἀθαζηλκθῆ ἀθαΰεαῖκθ ηὸ εηεηάδκηκθ εἰμ ἐπαθόλγπζδθ ηκῦ ἐθδέκθηκμ». ΚΏ' ΜΒΡΟ
ΝΒΟΨΟΤΛΕΏΝΟΕ
97. «ίζΫπκθηαμ κδ ζβηελδθκέ ξλδζηδαθκέ Βζζβθεμ, Ϋζηπ εαδ ζπαζηΫθα, αΰΪζηαηα εαδ θακτμ ΰέθκθηαδ ζέΰκζέΰκ Έζζβθεμ ζηκ γλάζεενηα. Αεθ ηπκλκτθ θα απκθτΰκνθ ηβθ επαθαθκλΪ ηκνμ ζηβθ Βγθδεά ηαμ Θλβζεεέα. Ώπσ ηβθ ζηδΰηά πκν ίζΫπκνθ αλξαέκ γΫαηλκ εΪπκδα ζηδΰηά γα αΰαπάζκνθ ηκνμ Παηλυκνμ Θεκτμ. Ώπσ ηβθ ζηδΰηά πκν ηαγαέθκνθ Βνεζεέδδκ ΰεπηεηλέα, απσ ηβθ ζηδΰηά πκν δδαίΪακνθ Βζζβθδεά θδζκζκθέα, απσ ηβθ ζηδΰηά πκν γανηΪακνθ ηα ΒζζβθδεΪ αλδζηκνλΰάηαηα ΰζνπηδεάμ, εΪπκδα ζηδΰηά γα ΰέθκνθ Έζζβθεμ ζηκ γλάζεενηα. Αεθ ηπκλκτθ θα ηκ απκθτΰκνθ. Ώπσ ηβθ ζηδΰηά πκν ηδζκτθ ηβθ γεέα Βζζβθδεά ΰζυζζα, ηβθ δκζηΫθβ απσ ηκνμ Παηλυκνμ Θεκτμ ηαμ εΪπκδα βηΫλα, αλΰΪ ά ΰλάΰκλα γα ΰέθκνθ Έζζβθεμ ζηκ γλάζεενηα». ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ πσζκ ηα Ϋξκνθ ξΪζεδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαδ δεθ ιΫλκνθ πδα ηδ ζΫθε, θαέθεηαδ απσ ηκ σηδ αθηδθΪζεκνθ ηε ηκθ εανησ ηκνμ. ΠαλαπΪθπ ζΫθε σηδ β επαθά ηε αλξαέα αΰΪζηαηα, β κθκηαηκδκζέα αλξαέπθ κθκηΪηπθ β επέζεεοβ ζε αλξαέα γΫαηλα, β ΰεπηεηλέα ε.ζ.π. ζε ηεηαηλΫπεδ ζε παΰαθδζηά. Καδ παλαεΪηπ, ζηκ έδδκ εεέηεθκ(!) δζξνλέακθηαδ σηδ ηα αλξαδκεζζβθδεΪ κθσηαηα, ηα αλξαέα αΰΪζηαηα εζπ δεθ εζζβθκπκδκτθ. Να ηδ ΰλΪθκνθ:
«Καδ ζηκ Μειδεσ νπΪλξεδ ηκ Ϊΰαζηα ηβμ ΏγβθΪμ, ηδ πΪεδ θα πεέ ανησ; σηδ ηκ Μειδεσ εζζβθκπκδεέηαδ; ηδμ ΔΠΏ νπΪλξκνθ πσζεδμ ηε αλξαδκεζζβθδεΪ κθσηαηα, ζηα παθεπδζηάηδΪ ηκνμ δδδΪζεκνθ πελδζζσηελκ ηκνμ Έζζβθεμ εζαζζδεκτμ απ‘ σηδ ζηκ ζβηελδθσ ΒζζαδδζηΪθ. Σδ πΪεδ θα πεέ ανησ; ηδ κδ ΔΠΏ εέθαδ Βζζβθδεσ ελΪηκμ; ά σηδ εζζβθκπκδεέηαδ; ηβθ Σκνλεέα ηκ νπκνλΰεέκ πκζδηδζηκτ ζνθηβλεέ ηκ αλξαέα ΒζζβθδεΪ ηθβηεέα; Σδ ζβηαέθεδ ανησ; σηδ β Σκνλεέα εζζβθκπκδεέηαδ;» Σδ ζνηίαέθεδ; Ώπσ ηβ ηδΪ ηα αλξαδκεζζβθδεΪ αΰΪζηαηα ζε εΪθκνθ ΒδδπζκζΪηλβ εαδ ζηβθ Ϊζζβ πελέπηπζβ δεθ ζε εΪθκνθ; Ώπσ ηβθ ηδα ηα αλξαέα ηθβηεέα ζε εΪθκνθ ΒδδπζκζΪηλβ εδ απσ ηβθ Ϊζζβ ηα αλξαέα ηθβηεέα δεθ ζε εΪθκνθ; Ώπσ ηβ ηδΪ κδ αλξαέκδ ζνΰΰλαθεέμ ζε εΪθκνθ ΒδδπζκζΪηλβ εδ απσ ηβθ Ϊζζβ κδ αλξαέκδ ζνΰΰλαθεέμ δεθ ζε εΪθκνθ; ΒεπΫηπκνθ εαηηδΪ κνζέα ά εαηηδΪ ηνλπδδΪ ηα αΰΪζηαηα εαδ ηα ίδίζέα εαδ αθαζσΰπμ αππγκτθ ά εζετκνθ ηκνμ εθδδαθελσηεθκνμ; Βνξαλδζηκτηε ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ΰδα ηα δδαζεεδαζηδεΪ ανηΪ αθΫεδκηΪ ηκνμ˙ ηΪμ Ϋεαθαθ πλαΰηαηδεΪ θα ιεεαλδδζηκτηε ηε ηδμ αηθδδλκηεμ δνθαησηβηεμ εθσμ αλξαέκν αΰΪζηαηκμ, θα ζε εΪθεδ εαδ θα ηβ ζε εΪθεδ Παΰαθδζηά. Δ αλξαδκηΪγεδα δεθ εΪθεδ εΪπκδκθ Παΰαθδζηά. Άζζκ πλΪΰηα ηκ εθδδαθΫλκθ ΰδα ηδμ απσοεδμ ηπθ Ώλξαέπθ Βζζάθπθ εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β απκδκξά κλδζηΫθπθ ά σζπθ απσ ηδμ απσοεδμ ανηΫμ. Ώθ β αλξαδκηΪγεδα Ϋεαθε εΪπκδκθ Παΰαθδζηά, ησηε σζκδ κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ γα άηαθ ΠαΰαθδζηΫμ.Σσζκ απζσ εέθαδ ηκ αάηβηα, υζηε δεθ ηκ εαηαθκκτθ κδ αλξαδκζΪηλεμ.
98. «Καζκτθηαδ Έζζβθεμ εαδ Βζζβθέδεμ θα αθαζΪίκνθ ΕελαηδεΪ εαγάεκθηα ζηβθ Βζζβθδεά Βεεζβζέα ηπθ Βζζάθπθ ζηκ γλάζεενηα εαδ ζνΰξλσθπμ θα αθαζΪίκνθ ηβθ εεπαέδενζβ δκεέηπθ ΕελΫπθ εαδ Εελεδυθ. (...) Γέθε Εελετμ Πκζεηδζηάμ ηβμ Βζζβθδεάμ Θλβζεεέαμ. ΒθηΪικν ζηβθ Βζζβθδεά Βεεζβζέα εαδ πκζΫηβζε δέπζα ζηκνμ Θεκτμ εαηΪ ηπθ απέζηπθ. (...) Δ πλκπαΰΪθδα ηκν εξγλκτ, εαδ δνζηνξυμ πλδζηΫθκδ Έζζβθεμ ζηκ γλάζεενηα, νπκζηβλέακνθ σηδ δεθ πλΫπεδ θα Ϋξκνηε πλΰαθπηΫθκ δελαηεέκ εαδ δσΰηαηα.(...) Αεθ εέξαηε πκηΫ, κτηε πλσεεδηαδ θα Ϋξκνηε πκηΫ ΕΑΒΟΛΟΓΕΚΔ ηατηδζβ ηε ηκθ ξλδζηδαθδζησ εαδ ηκ δζζΪη. ΏζζΪ πλΫπεδ θα Ϋξκνηε ΟΡΓΏΝΧΣΕΚΔ ηατηδζβ ηε δζζΪη εαδ ξλδζηδαθδζησ. Άζζκ πλΪΰηα κδ ηΫγκδκδ κλΰαθυζεπμ εαδ Ϊζζκ αάηβηα β δδεκζκΰέα». ΏΠΏΝΣΔΔ: Νκηέακνθ ανηκέ κδ Ν/Π (εαδ πσζκ ξαέλκθηαδ, απσ ηΫζα ηκνμ) σηδ πλπηκητπβζαθ ηδηκτηεθκδ ηκ ξλδζηδαθδεσ ζτζηβηα κλΰΪθπζβμ εαδ δελαηεέκν, υζηε θα εελδέζκνθ ηκθ Εελσθ Πσζεηκθ. Ώητξβζαθ σηπμ εαδ άλγαθ δετηελκδ: ηκνμ πλσζαίε κ Εκνζδαθσμ, πκν πάΰε θα θηδΪιεδ δελαηεέκ εαδ εεεζβζδαζηδεά παΰαθδζηδεά κλΰΪθπζβ, αθηδΰλΪθκθηαμ ηβθ Βεεζβζέα, υζηε θα ηβθ πκζεηάζεδ ηε ηα σπζα ηβμ. Κδ Ϋθηαζε ζηκ ζβηεέκ θα κλέζεδ σηδ κδ «αηαληπζκέ» εδδπζκζΪηλεμ γα αθκλέακθηαθ απσ ηκνμ παΰαθδζηΫμ δελεέμ ηκν. Σκζα πκζζΪ εδλπθδεΪ ζξσζδα ΰδα σζεμ ηδμ επδθκάζεδμ ανηΫμ ηκν Εκνζδαθκτ ΰέθκθηαθ απσ εδδπζκζΪηλεμ εαδ Υλδζηδαθκτμ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ, πκν κ ΚαίΪθβμ, 17 αδυθεμ ηεηΪ Ϋΰλαοε ηκ ΰθπζησ πκέβηα «Ο Εκνζδαθσμ, κλυθ κζδΰκλέαθ». Σκ πσζκ πΫηνξε κ Εκνζδαθσμ κ ΠαλαίΪηβμ, ηκ εέδαηε˙ παζδΪ β ζνθηαΰά εδ απκηνξβηΫθβ, εδ αμ ηβθ δδαθβηέακνθ ΰδα κζκεαέθκνλΰδα. Ο πλκίζβηαηδζησμ ανησμ, πζησζκ, ΰδα ηβθ εαηαπκζΫηβζβ ηβμ αθελΰέαμ αιέαεδ ζνΰξαλβηβλέπθ. ΠΪθηπμ, δεθ ηπκλκτηε παλΪ θα ξαηκΰεζΪηε ίζΫπκθηαμ, απσ ηβθ ηδα ηκθ Εκνζδαθσ πκν Ϋζεΰε σηδ πελδεξσηεθκ (β αλξαέα γλβζεεέα) εαδ ηκλθά (εζζβθδεά ΰζυζζα) πλΫπεδ θα ηανηέακθηαδ (υζηε θα απαΰκλετζεδ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηβθ εζζβθδεά παδδεέα), εθυ απσ ηβθ Ϊζζβ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηδηκτηεθκδ απκηνξβηΫθα εσζπα ηκν Εκνζδαθκτ, θα δζξνλέακθηαδ σηδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ πελδεξσηεθκ (β αλξαέα γλβζεεέα) εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β ηκλθά (β ξλδζηδαθδεά εεεζβζδαζηδεά κλΰΪθπζβ εαδ δελαηεέκ). Ώεσηα ηδα δδαζεεδαζηδεά αθηέθαζβ ηπθ θεκπαΰαθδζηυθ. ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ ηδ αζηεέκ γα άηαθ, κδ Υλδζηδαθκέ θα απαΰσλεναθ –σππμ κ Εκνζδαθσμ απαΰσλενε ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ ηα εζζβθδεΪ ΰλΪηηαηα- ζηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηκνμ ηδηκτθηαδ; Ώμ ηδηβγκτθ εδ Ϊζζκ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Αδσζκν δεθ εθκξζκτθηαδ κδ Υλδζηδαθκέ. ηκ ηΫζκμ γα απαΰΰεέζκνθ εαδ ηκ Πδζηετπ. Γδα ζσΰκνμ αδζγβηδεάμ, εθθκεέηαδ. ΏΠΏΝΣΔΒΕ Β ΒΡΧΣΔΒΕ ΣΧΝ ΠΏΓΏΝΕΣΧΝ
99. (ΚΫζζκν ηδελά αθαέλεζβ) α) «Καδ ηκθέακνθ σηδ ηκ ζυηα ηκν άηαθ γθβησ (..) εδ σηδ κ έδδκμ ηΫζα απσ Ϋθα αθγλυπδθκ εκληέ εθελΰκτζε πμ γεσμ. Οηπμ, ηαμ ζΫθε, ίΪακθηαμ εαηΪ ηΫλκμ ηβ θγαληά ηκν ζΪλεα, απκγευγβεε. Σσηε, ηδ ζδΰσηελκ Ϋξκνθ κ Ώζεζβπδσμ εαδ κ Αδσθνζκμ εαδ κ Δλαεζάμ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: Ϋξκνθ ηκ ζδΰσηελκ σηδ δεθ άηαθ ειαλξάμ γεκέ, αζζΪ απκγευγβεαθ ηεηΪ, αθάθκθηαμ ηβ ζΪλεα ηκνμ εαηΪ ηΫλκνμ, εθυ κζσεζβλβ β αθγλυπδθβ θτζβ ηκν Εβζκτ, ζΪλεα εαδ ονξά, αθαζηάγβεε εαδ απκγευγβεε˙ εθυ κ Υλδζησμ σθηαμ κ Λσΰκμ, άηαθ ειαλξάμ γεσμ. Ατζεκζβ γεκζκΰέα ΰδα παΰαθδζηΫμ. ί) «Ώμ αεκτζκνηε πκδκνμ εαζκτθ εκθηΪ ηκνμ κδ Υλδζηδαθκέ: σπκδκμ, ζΫθε, εέθαδ αηαληπζσμ, σπκδκμ εέθαδ αθσβηκμ, σπκδκμ εέθαδ θάπδκμ, σπκδκμ εέθαδ δαδηκθδζηΫθκμ, ανησμ γα εελδέζεδ ηβ ίαζδζεέα ηκν γεκτ. Κδ αεσηβ εαζτηελα έζπμ αθ εέθαδ εαδ Ϊδδεκμ εαδ εζΫθηβμ εαδ δδαλλάεηβμ εαδ δβζβηβλδαζηάμ εαδ ίζΪζθβηκμ εαδ ηνηίπλτξκμ. Οτηε πλκζεζβηάλδκ θα άηαθ, ΰδα ζτζηαζβ ζνηηκλέαμ ζβζηυθ. Μα, γα πκτθε, κ γεσμ ζηΪζγβεε ζηβ ΰβ ΰδα ξΪλβ ηπθ αηαληπζυθ. Καζυμ˙ εαδ ηε ηκνμ αθαηΪληβηκνμ ηδ ΰέθεηαδ; Ώνηκέ δεθ εέθαδ Ϊιδκδ ηβμ ξΪλβμ ηκν; Μάππμ ηεζδεΪ εέθαδ εαεσ θα εέζαδ αθαηΪληβηκμ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: εαδ πκδκμ εέθαδ αθαηΪληβηκμ ηπλκζηΪ ζηκ γεσ; Μάππμ ιεξθΪθ ηκ ΰθπηδεσ ηκν ΔλΪεζεδηκν, σηδ κ ζκθσηελκμ ηπθ αθγλυππθ ζνΰελδθσηεθκμ ηε ηκ γεσ εέθαδ πέγβεκμ; ΞΫλκνθ εαθΫθα πκν θα ζνΰελέθεηαδ ηε ηα γερεΪ ηΫηλα εαδ θα ίΰαέθεδ δέεαδκμ, δβζαδά ηΫζεδκμ; Καθεέμ δεθ εέθαδ ηπλκζηΪ ζηκ γεσ δέεαδκμ εαδ εαζσμ, αζζα εέθαδ αηεζάμ. Γδ‘ανησ β ζκθδζηεέα ηκν ΚΫζζκν, «εαδ ηέ ΰέθεηαδ ηε ηκνμ αθαηΪληβηκνμ;», ηέ ΰέθεηαδ ηε ηκνμ «ηΫζεδκνμ» (!) εέθαδ ΰδα ΰΫζδα. Κδ σζκδ ανηκέ ίΫίαδα κδ αηαληπζκέ ζπζηΪ εαζκτθηαδ, ΰδα γελαπεέα, αλεεέ θα αζζΪικνθ ζνηπελδθκλΪ εαδ ηλσπκ απάμ. Σδ ηκ παλΪιεθκ; ΰ) «ΏθαλπηδΫηαδ ηδ ζεκπσ ηπκλεέ θα Ϋξεδ κ γεσμ ΰδα θα απκθαζέζεδ ηδα ηΫηκδα εΪγκδκ ζηβ ΰβ. ΘΫζεδ θα ηΪγεδ ηέ ζνηίαέθεδ αθΪηεζα ζηκνμ αθγλυπκνμ; Αβζαδά δεθ εέθαδ παθηκΰθυζηβμ; Ή ηάππμ ηα ΰθπλέαεδ ηεθ σζα αζζΪ δεθ δδκλγυθεδ ηα ζηλαίΪ, εαδ κτηε Ϋξεδ ηβ γεέα δτθαηβ θα ηκ εΪθεδ, εεησμ αθ ζηεέζεδ εΪηπ εΪπκδκθ εδδάηκθα, εαδ ηΪζδζηα ζε κλδζηΫθβ ΰπθδΪ ηβμ κδεκνηΫθβμ, απκθαζδζηΫθκμ θα θλκθηέζεδ ηκθΪξα σζκνμ ακνθ εεεέ;». ΏΠΏΝΣΔΔ: Αβζαδά ηδ εέθαδ κ γεσμ, εαθΫθαμ παΰαθδζηάμ ηΪΰκμ εαδ ηαξνδαεηνζκνλΰσμ, ΰδα θα ξηνπάζεδ παζαηΪεδα εαδ θα δδκλγυζεδ ηε ηδαμ ηα ζηλαίΪ ηκν εσζηκν, δέξπμ εσπκ, δέξπμ πλκζπΪγεδα εαδ ζνθελΰαζέα εαδ εθ ηΫζεδ, δέξπμ ηβ γΫζβζβ ηκν έδδκν ηκν αθγλυπκν εαδ σζπθ αθγλυππθ γΫζκνθ θα ηκν ηκδΪζκνθ; ΏνηΪ θα ηα αθααβηάζκνθ ζε παΰαθδζηδεκτμ γεκτμ. δ) «Όζηελα απσ ησζκνμ εαδ ησζκνμ αδυθεμ, ηυλα γνηάγβεε κ γεσμ θα ελέθεδ ηβ απά ηπθ αθγλυππθ; Σσζκ εαδλσ ηδ Ϋεαθε, Ϋηεθε Ϊπλαΰκμ εαδ ηκνμ παλαηεζκτζε;» ΏΠΏΝΣΔΔ: σξδ ίΫίαδα˙ Αεθ παλΫηεθε Ϊπλαΰκμ: εέξε ζξΫδδκ εαδ εεεέθβ ηβ ζηδΰηά άηαθ πκν δδΪζειε θα εθζαλεπγεέ. Ώθ δε παλαδΫξκθηαδ ηβ ζνθΫξεδα ηκν ζξεδέκν, ανησ εέθαδ Ϊζζκ πλΪΰηα, αζζΪ θα απκλκτθ ΰδαηέ Ϋθαμ πΪθζκθκμ γεσμ δδΪζειε ηδα ζνΰεεελδηΫθβ ζηδΰηά ΰδα Ϋθα ζνΰεεελδηΫθκ ΰεΰκθσμ-ηηάηα ηκν ζνθκζδεκτ ζξεδέκν ηκν δεθ εέθαδ ζπζησ. ε) «Ο γεσμ εέθαδ εαζσμ εαδ αΰαγσμ ...εαγπμ αεδ ζε ηδα ανγτπαλεηβ εαηΪζηαζβ ηεζεδσηβηαμ εαδ νπελκξάμ. Ώθ πκηΫ ζνηίεέ θα εαηείεέ εαδ θ‘ αθαηδξγεέ ηε ηκνμ αθγλυπκνμ, αθαΰεαζηδεΪ γα νπκζηεέ ηδα ηεηαίκζά απσ ηκ εαζσ ζηκ εαεσ˙ απσ ηκ πλαέκ ζηκ Ϊζξβηκ˙ απσ ηβθ ηεζεδσηβηα ζηβθ πκθβλδΪ. Πκδκμ γεσμ γα επΫζεΰε ηδα ηΫηκδα ηεηαίκζά; Βέθαδ ζηβ θτζβ ηπθ γθβηυθ ηκ θα νθέζηαθηαδ ηεηαίκζΫμ˙ σηπμ Ϋθα αγΪθαηκ κθ παλαηΫθεδ αηεηΪζζαξηκ». ΏΠΏΝΣΔΔ: ΦνζδεΪ εαδ β γερεά θτζβ ηκν Υλδζηκτ παλΫηεδθε αηεηΪζζαξηβ εαδ απαγάμ εαδ ηΫζεδα εαηΪ ηβθ εθζΪλεπζά ηκν. Αεθ άηαθ β γερεά θτζβ πκν ηεηαίζάγβεε, αζζΪ β αθγλυπδθβ θτζβ, β κπκέα εαδ απκγευγβεε, δδσηδ κ Υλδζησμ εέξε ηανησξλκθα εαδ ηδμ δτκ θτζεδμ, δέξπμ κτηε β γερεά θα ηπαζηαλδενηεέ, κτηε β αθγλυπδθβ θα ειαθαθδζηεέ εαδ θα απκλλκθβγεέ απσ ηβ γερεά. Κδ επεδδά ηΫηκδκν εέδκνμ άηαθ β εθζΪλεπζβ ηκν γεκτ, δεθ Ϋξεδ θσβηα β ελυηβζβ.
ζη) «ΚΪπκδκθ Ϊθγλππκ ηκθ Ϋπζαζε, ζΫεδ, κ έδδκμ κ γεσμ ηε ηα ξΫλδα ηκν εαδ θτζβιε ηΫζα ηκν απά, εδ τζηελα απσ ηκ πζενλσ ηκν Ϋθηδαιε ηδα ΰνθαέεα, εαδ ηεηΪ ηκνμ Ϋδδθε παλαΰΰΫζηαηα εδ άλγε Ϋθα θέδδ εαδ ηκν εεαθε αθηέπλαιβ, εαδ ηεζδεΪ νπελέζξνζε ηκ θέδδ εδ σξδ ηα παλαΰΰΫζηαηΪ ηκν. Ώνηκ ηκθ αθσζδκ ητγκ δδβΰκτθηαδ, πκν παλκνζδΪαεδ Ϋθα γεσ αδτθαηκ απσ ηβθ πλυηβ ζηδΰηά: Ϋθα γεσ πκν δεθ ζηΪγβεε δεαθσμ θα πεέζεδ κτηε ηκθ Ϋθα εαδ ηκθαδδεσ Ϊθγλππκ πκν κ έδδκμ Ϋπζαζε» ΏΠΏΝΣΔΔ: θνζδεΪ, κ Ϊθγλππκμ δεθ εέθαδ λκηπση, υζηε θα εΪθεδ σ,ηδ ηκν ζΫεδ κ γεσμ δέξπμ αθηέλλβζβ, αζζΪ εζετγελκμ θα νπαεκτεδ σπκδκθ γΫζεδ εαδ θα απκθαζέαεδ σ,ηδ γΫζεδ. ΏζζΪ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηε ηδμ Μκέλεμ πκν κλέακνθ ηα πΪθηα – εδ κτηε γεσμ δεθ ηπκλεέ θα ηα αζζΪιεδ – εαδ ηβθ ΒδηαληΫθβ πκν ηκνμ ηνλαθθΪ, δεθ δΫξκθηαδ εζενγελέα πθενηαηδεά. Βέθαδ θνζδεσ θα απκλεέ κ ΚΫζζκμ πκν κ Ϊθγλππκμ δδΪζειε εΪηδ Ϊζζκ απσ σ,ηδ ηκν εέπε κ γεσμ, εαδ πμ αγεκζσΰβηκμ Βγθδεσμ πκν εέθαδ, θα ζκΰαλδΪαεδ ηκθ γεσ ΰδα αδτθαηκ. α) «ζνθεξέακνθ θα ζεαλυθκνθ Ϊηεξθκνμ ητγκνμ: ηέ απέγαθεμ ηεεθκπκδέεμ απσ ΰκθεέμ ζε ίαγδΪ ΰελΪηαηα...αθβγδεσηβηεμ πκν ηπλκζηΪ ηκνμ πξλδκτθ ηα ΘνΫζηδα...(...). Οδ πδκ ζκΰδεκέ αθΪηεζα ζηκνμ Εκνδαέκνμ εαδ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, ηεμ ζηβθ αηβξαθέα ηκνμ πλκζπαγκτθ θα απκδυζκνθ ζ‘ σζα ανηΪ αζζβΰκλδεά ζβηαζέα˙ σηπμ κδ δζηκλέεμ ανηΫμ δεθ εέθαδ ηΫηκδεμ πκν θα επδδΫξκθηαδ εΪπκδα αζζβΰκλδεά εληβθεέα, εΪγε Ϊζζκ. ζκ ΰδα ηδμ αζζβΰκλέεμ πκν ηκνμ Ϋξκνθ απκδπγεέ, εέθαδ πδκ εαεκάγεδμ εαδ αθΪληκζηεμ απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ ητγκνμ». ΏΠΏΝΣΔΔ: κδ δζηκλέεμ ανηΫμ, πκν θαέθκθηαδ αθάγδεεμ, εέθαδ αελδίυμ αζβγδθΫμ, δδσηδ παλκνζδΪακθηαδ αελδίυμ σππμ Ϋΰδθαθ, δέξπμ πλαδκπκδάζεδμ εαδ αθαθΫλκθηαδ ζε δζηκλδεΪ πλσζππα˙ σξδ ζε αθτπαλεηκνμ γεκτμ, αζζΪ ζε αθγλυπκνμ ηε αηΫζεδεμ, ηε εζαηηυηαηα. Ώελδίυμ β αηΫζεδα ηπθ ΏΝΘΡΧΠΕΝΧΝ ξαλαεηάλπθ ηπθ δζηκλδυθ απκδεδεθτεδ εαδ ηβθ δζηκλδεσηβηΪ ηκνμ, εθυ κδ "γεκέ"; Ώνηκέ, πυμ εέθαδ δνθαησθ θα εέθαδ γεκέ εαδ θα εέθαδ ηανησξλκθα δκζκθσθκδ, παδδελαζηΫμ εαδ ηζαηζΪδεμ; ΚαζΪ κ Εαευί εαδ ηκ ζσδ ηκν: ηπκλεέ θα εέθαδ απκζέηδζηκδ, αζζΪ εέθαδ Ϊθγλππκδ, ΰδ‘ ανησ ηα εΪθκνθ ανηΪ. Αεθ δδΪίαζε κ ΚΫζζκμ ηκθ ΠζΪηπθα, πκν εαηαελέθεδ ηκνμ ητγκνμ, εέηε εέθαδ αζζβΰκλδεκέ εέηε σξδ, εαδ αβηΪ θα ζίβζηκτθ, ΰδαηέ ίζΪπηκνθ ηκνμ θΫκνμ; Ο γεσμ εαηαδΫξεηαδ θα ζνθελΰαζηεέ ηε αηεζά σθηα ΰδα ηκ δδεσ ηκνμ εαζσ. Οδ γεκέ ηκν ΚΫζζκν; Σδ παλΪδεδΰηα δέθκνθ; β) «Κδ αθ εζτ επδγνηάζεδμ εΪηδ ηκ αβδδαζηδεσ (ηβθ αθΪζηαζβ ηβμ ζΪλεαμ) επεδδά εέζαδ θατζκμ, δε πλΫπεδ θα πδζηετεδμ σηδ κ γεσμ γα ηκ ηπκλΫζεδ εδ σζαμ εαδ σηδ γα ΰέθεδ αηΫζπμ. Σκ θα αθαενλάιεδ αδυθδα ηβ ζΪλεα – πκν εέθαδ ΰεηΪηβ πλΪΰηαηα πκν κτηε θα ηα ζεμ δεθ εέθαδ πλαέκ-κτηε γα ηκ γεζάζεδ κ γεσμ κτηε γα ηκ ηπκλΫζεδ. Γδαηέ κ γεσμ εέθαδ ηκ πλπηκ αέηδκ ηβμ κλγσηβηαμ εαδ δδεαδκζτθβμ ηπθ θσηπθ ηβμ θτζβμ εδ σξδ αλξβΰΫηβμ ηβμ εζαηηπηαηδεάμ επδγνηέαμ κτηε ηβμ πζαθβηΫθβμ αηαιέαμ. Πκδκ ζυηα αζζκδπηΫθκ εθηεζυμ, ηπκλεέ θα επαθΫζγεδ ζηβθ αλξδεά ηκν θνζδεά εαηΪζηαζβ εαδ ζτζηαζβ;» ΏΠΏΝΣΔΔ: ΰδα σζκνμ εέθαδ δδεαζδζηΫμ εαδ εξγλκέ ηβμ τζβμ, ηκ ζυηα απκεαζεέηαδ αβδδαζηδεσ˙ εΪθεδ κ ΚΫζζκμ ζαθ ηκθ Πζπηέθκ πκν θηλεπσηαθ επεδδά εέξε ζυηα. Κδ Ϋπεδηα εκλκρδετεδ ηβθ ξλδζηδαθδεά ηεηαθνζδεά, κ δδεαζδζηάμ. Καδ ηκ Ϋξεδ δτζεκζκ ΰδα ηκ γεσ θα νπελίεέ ηβ θνζδεά ηΪιβ – πκν κ έδδκμ δβηδκτλΰβζε – σξδ ΰδα θα ηβθ ξαζΪζεδ, αζζΪ ΰδα θα ηβθ ηεζεδκπκδάζεδ, αθγαληκπκδυθηαμ ηβθ. ΜΪζζκθ εαεά ΰθυηβ Ϋξεδ ΰδα ηκ γεσ ησηε, πκν ηκθ γεπλεέ αδτθαηκ. δξαηΪλα ΰδα ηκ ζυηα Ϋξεδ κ ΚΫζζκμ επεδδά απζκτζηαηα εέθαδ εξγλσμ ηβμ τζβμ. γ) «Αδσηδ ηκ πθετηα πκν Ϋδπζε κ γεσμ δε γα ηκ εαηαδεξσηαθ πέζπ εαηαηκζνζηΫθκ απσ ηβ θτζβ ηκν ζυηαηκμ. Κδ αθ άγεζε θα ζηεέζεδ ηκ δδεσ ηκν πθετηα ζηβ ΰβ, άηαθ αθΪΰεβ θα θνζάιεδ ηΫζα ζε εκδζδΪ ΰνθαέεαμ; Ώθκτ άδβ ηπκλκτζε θα θηδΪξθεδ αθγλυπκνμ, εδ άιελε πυμ θα πζΪζεδ Ϋθα ζυηα ζηκ κπκέκ θα ηπκλεέ θα εαηκδεάζεδ εαδ θα ηβ λέιεδ ηκ πθετηα ηκν ηΫζα ζε ησζκ ηέαζηα» ΏΠΏΝΣΔΔ: ηκ ζυηα δεθ εέθαδ ηέαζηα, αζζΪ κ ΚΫζζκμ σθηαμ παΰαθδζηάμ, ηδζεέ ηκ ζυηα εαδ γΫζεδ θα απαζζαΰκτθ κδ Ϊθγλππκδ πκν ΰεθθάγβεαθ δεηΫθκδ ηε ανησ, «εέηε ηδηπλκτηεθκδ ΰδα ηα ζθΪζηαηΪ ηκνμ, εέηε επεδδά β ονξά ίΪλνθε εαδ πλΫπεδ θα ειαΰθδζηεέ». Καδ Ϋξεδ ηδα δδΫα ΰδα ηκ γεσ-ηΪΰκ πκν ξηνπΪ παζαηΪεδα εαδ δβηδκνλΰεέ εε ηκν ηβδεθσμ, δετηελβ θκλΪ, εδ εθυ νπΪλξεδ πζΫκθ κ θνζδεσμ ηλσπκμ δβηδκνλΰέαμ, Ϋθαθ Ϊθγλππκ. ΏζζΪ ηΫηκδκδ εέθαδ κδ γεκέ ηκν, Ϋηζδ θσηδαε σηδ δζξτεδ εαδ ΰδα ηκθ ΓδαξίΫ. δ) «Σδ θκηέαεηε, σηδ αθ θδεάζκνθ κδ ίΪλίαλκδ γα απκηεέθεδ ηέπκηα, εέηε απσ ηβ δδεά ζαμ γλβζεεέα εέηε απσ ηβθ αζβγδθά ζκθέα; ηβλέιηε ζκδπσθ ηκθ ανηκελΪηκλα ηε σζβ ζαμ ηβ δτθαηβ, εκπδΪζηε ηααέ ηκν ΰδα ηα δέ-
εαδα εαδ πκζεηάζηε ζηκ πζενλσ ηκν, εαδ, αθ ξλεδαζηεέ, πΪληε ηΫλκμ ζηβ δδαενίΫλθβζβ ηβμ παηλέδαμ, ΰδα ηβ ζπηβλέα ηπθ θσηπθ εαδ ηβμ ενζΫίεδαμ» ΏΠΏΝΣΔΔ:Πυμ θα Ϋπαδλθαθ ηΫλκμ κδ Υλδζηδαθκέ ηβμ ζηδΰηά πκν πλκςπσγεζβ ΰδ‘ ανησ άηαθ θα απαλθβγκτθ ηα πδζηετπ ηκνμ, γνζδΪακθηαμ ζηκθ.. ανηκελΪηκλα-γεσ; Δ εικνζέα δεθ ηκνμ αθαΰθυλδαε ηκ δδεαέπηα ηβμ εζενγελέαμ ζηβθ πέζηβ, αθαΰεΪακθηΪμ ηκνμ θα ΰέθκνθ πκζνγερζηΫμ, εαδ εαηβΰκλκτθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ πκν αλθκτθηαθ; Γδ‘ ανησ απΫθενΰαθ αλξδεΪ ηβ ζηλΪηενζβ κδ Υλδζηδαθκέ, επεδδά εαηαπαηυθηαθ β γλβζεενηδεά ηκνμ εζενγελέα, σξδ ΰδαηέ άγεζαθ ηβθ εαηΪζνζβ ηβμ Ώνηκελαηκλέαμ. Βέθαδ αζηεέκ, Ϊζζπζηε, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απσ ηβ ηδα θα νδκγεηκτθ ηδμ εαηβΰκλέεμ ηκν ΚΫζζκν εαηΪ ηπθ Υλδζηδαθυθ σηδ δεθ ζηλαηετκθηαθ, εαδ απσ ηβθ Ϊζζβ θα εΰεπηδΪακνθ ηβθ ηαεηδεά ηκν Εκνζδαθκτ ηκν ΏπκζηΪηβ πκν Ϋδδπιε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ απσ ηκ λπηαρεσ ζηλαησ. Σδ θα πεδ εαθεέμ ΰδα ηκνμ δδπΰηκτμ; «Ώθ κ Σέίελβμ πζβηηνλέζεδ ηβθ πσζβ ά αθ κ ΝΫδζκμ δεθ ηπκλεζεδ θα πζβηηνλέζεδ ηα ξπλΪθδα ά αθ κ κνλαθσμ αεδθβηκπκδβγεέ ά αθ β ΰβ εδθβγεέ, αθ πΫζεδ πεέθα, αθ πΫζεδ παθκτεζα, β πλυηβ αθηέδλαζβ εέθαδ«Οδ ξλδζηδαθκέ ζηα ζδκθηΪλδα!»» (Tεληνζζδαθκτ, Apol., 40). «Σκ 235 ζεδλΪ απσ ζεδζηκτμ ζηβ Μ. Ώζέα άηαθ ηκ Ϋθανζηα ΰδα Ϋθαθ ηκπδεσ δδπΰησ˙ ηκ 248 κδ Υλδζηδαθκέ εαηβΰκλάγβεαθ αεσηβ εαδ ΰδα ηδα εαηαζηλκθά πκν εέξε αθγλυπδθβ πλκΫζενζβ, Ϋθαθ εηθτζδκ πσζεηκ» (E.R. Doods, Δζληθνί θαη Υξηζηηαλνί ζε κηα επνρή αγσλίαο, εεδ. ΏζειΪθδλεδα, ζ. 179). Ο Ώνΰκνζηέθκμ αθαθΫλεδ Ϋθα ζαρεσ απσθγεΰηα «ΥΪλδμ ζηκνμ ξλδζηδαθκτμ ζνθεξέαεηαδ β αθαίλκξδΪ» (Civ. Dei, 2.3). Βι Ϊζζκν, ζε ηεζδεά αθΪζνζβ άηαθ κδ Υλδζηδαθκέ πκν πλκζηΪηενζαθ πκζτ πδκ απκηεζεζηαηδεΪ ηβθ Ώνηκελαηκλέα απ‘ σ,ηδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ. Σκ δνηδεσ ηηάηα, πκν άηαθ παΰαθδζηδεσ ξΪγβεε ηκθ 5κ αδυθα, εθυ ηκ αθαηκζδεσ ξλδζηδαθδεσ ελΪηβζε υμ ηβθ Άζπζβ.
100. Ώπαθηάζεδμ ζε ελπηάζεδμ απσ ηκνμ Βγθδεκτμ α) Γδαηέ κ ΕαξπίΪ, κ Θεσμ ηπθ Μκθκγερζηυθ, δεθ εληβθετεηαδ ηΫζπ θνζδευθ δδαδδεαζδυθ; ΏΠΏΝΣΔΔ: Αδσηδ ησηε γα εέξαηε αεσηβ Ϋθαθ εδδπζκζαηλδεσ γεσ, πκν ηανηέαεηαδ ά ζνΰξΫεηαδ ηε ηκ ζτηπαθ. Ο Αβηδκνλΰσμ ηκν ζτηπαθηκμ δε ηπκλεέ θα εληβθενγεέ ηΫζπ ηκν ζτηπαθηκμ ηκ κπκέκ ανησμ δβηδκτλΰβζε εαδ ηπθ δδαδδεαζδυθ ηΫζπ ηπθ κπκέπθ ηκ δβηδκτλΰβζε˙ ηκ έδδκ εδ κ Ϊθγλππκμ, δε ηπκλεέ θα εληβθενγεέ πμ (εαδ ηΫζπ) ηπθ δδαδδεαζδυθ παλαΰπΰάμ εθσμ ανηκεδθάηκν ά ηδαμ εαλΫεζαμ. Βέθαδ εΪηδ δδαθκλεηδεσ απσ ανηΫμ. ί) ΰδαηέ δε δΫξεζηε ΰνθαέεεμ ΰδα δΫλεδεμ; ΏΠΏΝΣΔΔ: ΐαγησμ δελκζτθβμ ΰδα ηβ ξλδζηδαθά εέθαδ θα ΰέθκνθ δδΪεκθκδ. Ώνηά εέθαδ αλξαδσηαηβ αθηέζβοβ ηβμ εεεζβζέαμ, Ϊζζκ αθ Ϋξεδ παλαηεζβγεέ. Βπεδδά κ Λσΰκμ άλγε ηε ηβ ηκλθά Ϊθηλα, δελκζτθβ Ϋξκνθ ησθκ κδ Ϊθηλεμ. Ώθ εέξε Ϋλγεδ ηε ηβ ΰνθαδεεέα θτζβ, δελεέμ γα ΰέθκθηαθ ησθκ ΰνθαέεεμ. ΰ) Πκτ εαδ πσηε ΰεθθδΫηαδ β πελέθβηβ αηκηδεά εαδ ηκθαδδεά ονξά ΰδα ηβθ κπκέα εσπηεηαδ κ Υλδζηδαθδζησμ; ΏΠΏΝΣΔΔ: ΏηΫζπμ ησζδμ δβηδκνλΰεέ ηκ ζυηα κ Θεσμ, εηέαεδ εαδ ηβθ ονξά. Ο Ϊΰδκμ ΏθαζηΪζδκμ κ δθαΎηβμ ΰλΪθεδ: «Οτηε ΰαλ ζυηα πλκ ηβμ ονξάμ νθέζηαηκ, κτηε ονξά πλκ ηκν ζυηαηκμ» (PG 89, 724). Ο δε Ϊΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Ααηαζεβθσμ επδΰλαηηαηδεΪ ηκθέαεδ, αθηδελκτκθηαμ ηβθ Ϊπκοβ ηκν ΧλδΰΫθβ, σηδ «Ϊηα δε ηκ ζυηα εαδ β ονξά πΫπζαζηαδ, κν ηκ ηεθ πλυηκθ, ηκ δε τζηελκθ» (Ε. Ααηαζεβθκτ, Δθδνζηο αιεζήο ηεο Οξζνδφμνπ πίζηεσο). Δ ονξά εαδ ηκ ζυηα δβηδκνλΰκτθηαδ ηανησξλκθα. Δ ονξά δεθ νθέζηαηαδ πλκ ηβμ δβηδκνλΰέαμ ηκν ζυηαηκμ, αζζΪ εηέαεηαδ ηααέ ηε ανησ: «Σβθ ονξάθ κτηε ΰαλ πλκςθέζηαηαδ ηκν ζυηαηκμ∙ κτηε ηεγνθέζηαηαδ∙ αζζ‘ Ϊηα ηβ ηκτηκν ΰεθΫζεδ εηέαεηαδ εαδ ανηά» (Ε. δθαέηκν, Κιίκαμ) Δ ονξά, σππμ Ϋξκνηε ζβηεδυζεδ, εηέζγβεε ηααέ ηε ηκ ζυηα. Καδ αεσηβ ηκ Ϋηίλνκ «εθ ηβ ζνζζάοεδ εοτξπηαδ». Μααέ ηε ηβθ ζτζζβοβ δβηδκνλΰεέηαδ β ονξά εαδ «ηκζκτηκθ β ονξά εθελΰεέ ησηε, σζκθ εαδ β ζαλι∙ εαη‘ ατιβζδθ ΰαλ ηβθ ηκν ζυηαηκμ εαδ ατηβ ηαμ κδεεέαμ εθελΰεέαμ δδαδεέεθνζδ» (Ε. δθαέηκν,Κιίκαμ). ζκ ανιΪθεηαδ ηκ ζυηα ησζκ θαθελυθεδ εαδ ηδμ εθΫλΰεδεμ ηβμ β ονξά. «Δ ονξά ζνθΫξκνζΪ ηκ ζυηα ηε ηκ κπκέκ εηέζγβεε «παθηαξκτ ηκν ζυηαησμ εζηδθ, κνξ πθ εθ ησππ, κνδ‘ πμ πελδεξκηΫθβ, αζζ‘ πμ ζνθΫξκνζΪ ηε εαδ πελδΫξκνζα εαδ απκπκδκτζα ηκτηκ εαη‘εδεσθα εαδ ηκτη‘ Ϋξκνζα Θεκτ» (Φηινθαιία Α‘, 156, ια‘). «Δ ονξά, εθκνηΫθβ ηπ ζυηαηδ, ηΫθεδ παθηεζυμ αζτΰξνηκμ» (PG 40, 597 & 600). Ο έδδκμ Ϊΰδκμ (Γλβΰσλδκμ Ντζζβμ) επδΰλαηηαηδεΪ δδδΪζεεδ σηδ δεθ ελαηεέηαδ β ονξά απσ ηκ ζυηα, αζζΪ ανηά ελαηεέ ηκ ζυηα. Αεθ ίλέζεεηαδ ηΫζα ζηκ ζυηα
ζαθ ζε αΰΰεέκ ά αζεσ, αζζΪ ηΪζζκθ ηκ ζυηα εέθαδ ηΫζα ζ‘ ανηάθ. Υπλεέ β ονξά δδ‘ σζκν ηκν ζυηαηκμ «εαδ κνε εζηδ ηΫλκμ θπηδασηεθκθ νπ‘ ανηάμ, εθ π ηβ σζβ πΪλεζηδθ». Δ θεκπαΰαθδζηδεά γλβζεεέα, Ϋξεδ ηάππμ αθηδζάοεδμ ΰδα ηβ ονξά; ηδ εαηκδεεέ ζηκ εεθΪζδ εαδ θετΰεδ απσ ηκ ζυηα ηΫζπ ηκν ηλατηαηκμ; Ή ηάππμ «Ϋξεδ» αθηδζάοεδμ εζεηηΫθεμ απσ εαθΫθαθ Ϊηκδλκ Βζζβθα θδζσζκθκ, πκν ξπλέμ θα ηκ θαθηαασηαθε Ϋΰδθε, ηεηΪ απσ 2500 ξλσθδα, εδ ανησμ «εεπλσζππκμ ηβμ Βζζβθδεάμ Θλβζεεέαμ»; Βέθαδ πΪθηπμ επηδεσ θα εδλπθετκθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηβ ξλδζηδαθδεά Ϊπκοβ πελέ «αηκηδεβμ εαδ ηκθαδδεβμ ονξβμ», ηβ ζηδΰηά πκν πδζηετκνθ ζηβ ηεηεθζΪλεπζβ ηπθ αηκηδευθ ηκνμ ζνθεδδάζεπθ. δ) Πκδσμ κ πλαΰηαηδεσμ κλδζησμ ηβμ «Βδδπζκζαηλέαμ»; Γδαηέ ηβθ θκίΪζηε; Ώθκτ γεπλεέηε αθτπαλεηκνμ ηκν Θεκτμ ηαμ, ΰδαηέ δεθ ηαμ αθάθεηε θα ηκνμ ηδηκτηε ηΫζα ζηβθ νπκηδγΫηεθβ «Ϊΰθκδα» εαδ «αθκβζέα» ηαμ; ΏΠΏΝΣΔΔ: Αδεαέπηα ηπθ Ν/Π θα ζαηλετκνθ σ,ηδ γΫζκνθ, αλεεέ θα ηβθ πλκζηλΫξκνθ, εζζεέοεδ θεκπαΰαθδζηδεάμ γεκζκΰέαμ, σζεμ ηααέ κδ θεκπαΰαθδζηδεΫμ εγθδεδζηδεΫμ ζΫεηεμ, ζε Ϋθαθ αθηδξλδζηδαθδεσ ηαλαηΪ, εαδ ίλέακνθ. Βδδπζκζαηλέα εέθαδ β ζαηλεέα πμ γεκτ εΪγε εηδζηκτ σθηκμ ά πλΪΰηαηκμ. Βέηε ζαηλετκνθ πΫηλεμ εέηε δδαθκβηδεΪ εαηαζεενΪζηαηα («δδΫεμ») εέηε γεκτμ πκν δεθ δβηδκτλΰβζαθ ηκθ εσζηκ αζζΪ εέθαδ ηηάηαηΪ ηκν εέηε ηκθ εανησ ηκνμ ηκθ έδδκ, εέθαδ εδδπζκζΪηλεμ, ζαηλετκνθ εέδπζα «γευθ», εΪηδ Ϊζζκ αθηέ ΰδα ηκ Θεσ. Οδ «γεκέ» ζαμ δεθ εέθαδ αθτπαλεηκδ πμ κθησηβηεμ˙ εέθαδ νπαλεηκέ εαδ ηΪζδζηα ζνθεδδβηΫμ, πλκζππδεΫμ (εδ σξδ απλσζππεμ, σππμ αθεζυμ θκηέαεηε) κθησηβηεμ. Ώπζυμ δεθ εέθαδ γεκέ. Βέθαδ δαέηκθεμ. ΠΪοηε θα ηαμ ζνεκθαθηεέηε (ΠαΰαθδζηΫμ δεθ εέζηε;) σηδ ζαμ εθκξζκτηε ζηβ ζαηλεέα ζαμ – εζεέμ κδ έδδκδ παδθετεζηε σηδ ζηκνμ αλξαδκζκΰδεκτμ ξυλκνμ κνδεέμ ζαμ εθκξζεέ. ε) ε ανησ ηκ αξαθΫμ τηπαθ, κ ΕαξπίΪ Ϋπζαζε θκάηκθα σθηα ησθκ ζηβ Γβ εαδ ησθκ ζε ανηΪ «απκεαζτθγβεε», ά ηάππμ κθεέζκνθ θα εέθαδ νπκξλεπηδεΪ «ηκθκγερζηΫμ», πσζκ ηΪζζκθ «ξλδζηδαθκέ», σζα ηα θκάηκθα σθηα πκν ηνξσθ θδζκιεθεέ ηΫζα ηκν ανησ ηκ αξαθΫμ τηπαθ; ΏΠΏΝΣΔΔ: Ώθ νπΪλξκνθ εδ Ϊζζα θκάηκθα σθηα, ΰδαηέ θα ηβθ Ϋξεδ απκεαζνθγεέ εαδ ζε ανηΪ; ΒπδζηλΫθκθηαμ ίΫίαδα ηβθ εδλπθέα ηπθ θεκαλξαδκζαηλυθ ζηκνμ έδδκνμ, ηκνμ λπηΪηε: αθ ατλδκ-ηεγατλδκ εαηΫίκνθ ειπΰάδθκδ εαδ πΪθε θα πλκζενθάζκνθ ζηκ θασ ηβμ ΏθαζηΪζεπμ, ζηα Εελκζσζνηα, ηκθ Εβζκτ Υλδζησ, γα πδζηΫοκνθ; ζη) Με πκδΪ ζκΰδεά ηπκλεέ θα κλδζγεέ... «ηλδαδδεσηβηα» ηκν «Θεκτ», δέξπμ ηβθ εζΪξδζηβ Ϋζηπ παλκνζέα «γβζνεκτ» ζηκδξεέκν; ΏΠΏΝΣΔΔ: Με ηβ ζκΰδεά σηδ κ Θεσμ δεθ Ϋξεδ θτζκ, εαδ αθ κδ Ν/Π δεθ απαζζαΰκτθ πκηΫ απσ ηκθ ηκηεηδζησ ηκνμ πκν εΪγε ζΫιβ ηβ γεπλεέ εαδ κθησηβηα, εαγυμ εαδ απσ ηβθ Γλαηηαηδεά, δεθ γα εαηαζΪίκνθ ηέπκηα απσ ξλδζηδαθδεά γεκζκΰέα. α) Πδζηετεηε ζηα ζκίαλΪ σηδ ηπκλεέ θα ΰέθεδ αθΪζηαζβ θεελυθ; ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ Ν/Π πδζηετκνθ ζηα ζκίαλΪ σηδ δεθ ηπκλεέ θα ΰέθεδ απσ Ϋθαθ παθηκδτθαηκ Θεσ; εθυ αθηέγεηα ΰέθεηαδ – σππμ εέπαθ εαδ ησζκδ Ώλξαέκδ – ησθκθ ηεηεθζΪλεπζβ ηβμ παΰαθδζηδεάμ «ονξάμ» απσ Ϊθγλππκ ζε ελτζηαζζκ εαδ ηεηΪ ζε ητΰεμ εαδ ιαθΪ ζε Ϊθγλππκ, ζε Ϋθα αδυθδκ ζτηπαθ, αδπθέπμ; β) Γδαηέ κ... «Τδσμ ηκν Θεκτ» ξλεδΪζγβεε θα εθζαλεπγεέ πμ Εκνδαέκμ λαίέθκμ ζηβθ Παζαδζηέθβ εαδ σξδ πμ Έζζβθ θδζσζκθκμ ζηβθ ΒζζΪδα, ζηβθ πδκ πκζδηδζηΫθβ δβζαδά ξυλα εεεέθβμ ηβμ επκξάμ; ΏΠΏΝΣΔΔ: δδσηδ κ Θεσμ δεθ εέθαδ εγθδεδζηάμ εαδ εηάηα εαθεθσμ ζακτ. ΑδαζΫΰεδ ζακτμ αθΪζκΰα ηε ηκ ζξΫδδκ Ϋξεδ. ηβθ π.Υ. επκξά εέξε ηκνμ Εκνδαέκνμ. ηβθ Υλδζηδαθδεά επκξά ξλβζδηκπκέβζε ηκθ εζζβθδεσ ζσΰκ. Οδ Ν/Π Ϋξκνθ πκηΫ ηβ δδΪγεζβ θα απαζζαΰκτθ απσ ηκθ εγθκεεθηλδζησ ηκνμ; Αβζαδά Ϊηα εθζαλεπθσηαθ πμ Βζζβθ θδζσζκθκμ, γα πδζηεταθε; Άηα ησηε πδζηεταθε, απκεαζτπηεηαδ πκδκ εέθαδ ηκ πλσίζβηΪ ηκνμ ηε ηκ Υλδζησ. Έξκνθ αθηδζβθγεέ ηδ πκζδηδεΫμ απσοεδμ εαδ δδεκζκΰέεμ πλκπγκτθ ΪγεζΪ ηκνμ, λπηυθηαμ ηΫηκδα πλΪΰηαηα; γ) Γθπλέαεηε σηδ ηκ σθκηα ηκν «Θεκτ» πκν ζαηλετεδ κ Υλδζηδαθδζησμ εέθαδ ΕαξπίΪ;
ΏΠΏΝΣΔΔ: Σκ ΰθπλέακνηε. Οδ Ν/Π ΰθπλέακνθ σηδ εδυ εαδ 23 αδυθεμ νπΪλξεδ εζζβθδεά ηεηΪθλαζβ ηβμ Π.Α. ηβθ κπκέα ξλβζδηκπκδκτθ κδ Υλδζηδαθκέ ησθκ, εαδ ζε ανηάθ κ Θεσμ ζΫΰεηαδ κ Χθ; Ή ηάππμ ζθκηπΪλκνθ ηδμ εζζβθδεΫμ ηεηαθλΪζεδμ εαδ ηβθ εζζβθδεά ΰζυζζα; Γδ‘ ανησ, εθυ απκεαζκτθ «Κλάηβ» εδ «Έζζβθε» ηβθ Caphtor εαδ ηκνμ Φδζδζηαέκνμ αθηέζηκδξα, σηαθ πλσεεδηαδ πελέ ηκν θηκμ, ηκθ απκεαζκτθ απκεζεδζηδεΪ «ΓδαξίΫ»;
ΝΒΟΠΏΓΏΝΕΣΕΚΟ ΔΘΟ ΚΏΕ ΒΠΕΑΕΧΞΒΕ
101. "Βηεέμ εεπλκζππκτηε ηκ Βζζβθδεσ άγκμ, σππμ ηκ εεθλΪαεδ β ανγεθηδεά Πκζνγερζηδεά παλΪδκζβ. Βηεέμ εέηαζηε ηκ εζζβθδεσ θπμ, ανηκέ ηκ ζεκηΪδδ ηβμ αθαηκζάμ. Βηεέμ εεπλκζππκτηε ηδα παλΪδκζβ πκζδηδζηκτ, ανηκέ ηβθ ίαλίαλσηβηα". ΏΠΏΝΣΔΔ: Σδ εεπλκζππεέ εαγΫθαμ θαέθεηαδ απσ ηκ πελέζζενηα ηβμ εαλδδΪμ ηκν, σππμ ηκ ίΰΪαεδ πλκμ ηα Ϋιπ. Καδ πκδκ εέθαδ ηκ πελέζζενηα ηβμ εαλδδΪμ εαδ ηβμ ζεΫοβμ πκν Ϋξκνθ κδ... πκζδηδζηΫθκδ ΠκζνγερζηΫμ εαδ αλξαδκζΪηλεμ, εέθαδ ετεκζκ θα ηκ δεδ εαθεέμ δδαίΪακθηαμ σζα ανηΪ. Σα αθδελυθκνηε ζηκνμ κνηαθδζηΫμ ενλππαρζηΫμ ζνθάΰκλκνμ ηβμ «γλβζεενηδεάμ εζενγελέαμ» πδζηετκθηαμ ππμ γα ελαηκτζαθ οτξλαδηβ εαδ «ίκζηαδλδεά» ζηΪζβ, αθ σζα ανηΪ εεηκιετκθηαθ εαηΪ ηπθ έδδπθ εαδ ηπθ κδεκΰεθεδυθ ηκνμ: ΦλΪζεδμ απσ ηα δεζηέα ητπκν ηκν Τπαηνπ πκβνπιίνπ ησλ Διιήλσλ Δζληθψλ: (7) γεσδκνζκμ ΰλαθετμ / ηκθκγερζηάμ ηδζΫζζβθαμ ηβμ αζζκδαπάμ, (12) ΐνααθηδθκλπηαέκνμ εαηαεηβηΫμ, (16) ίνααθηδθάμ ηκτηδαμ / εηβθυδκνμ ΝΫαμ Ρυηβμ ηκν ΐκζπσλκν, (18) ζε ανησθ ηκθ εαηαεηβηΫθκ ησπκ δεθ εαηκδεκτθ ησθκ ξλδζηδαθσδκνζκδ εαδ ίνααθηδσθλκθεμ Ρπηδκέ, αζζΪ εαδ αζβγεέμ Έζζβθεμ, (19) κδ Βίλαδκ-Υλδζηδαθκέ εαηαεηβηΫμ, (20) εέηαζηε εαδ αδζγαθσηαζηε Έζζβθεμ, δβζαδά ΜΔ Εκνδαέκδ (εαηΪ ηβθ εαηαΰπΰά ά εαηΪ ηβθ πελέ Θευθ αθηέζβοβ), (22) παλαζβλβηαηδεΪ δκνδαρεΪ "δδδΪΰηαηα", (27) ελανΰΫμ γεσδκνζπθ εαδ δελΫπθ ηκν δδεηαηκλετκθηκμ δκνδαδκξλδζηδαθδεκτ δσΰηαηκμ, (28) Ώμ ηκτ ηδηΪθε ηβ ΰελέαα ηθάηβ κδ λπηαδσθλκθεμ [ΰδα ηκθ ζδκ Νέεπθα], (32) -ειπεζζβθδεάμ πλκΫζενζβμ- δδεηαηκλετκθηκμ δσΰηαηκμ / Ϊλλπζηκ εΰεΫθαζσ ηκνμ, (31) εεπλσζππκνμ ηβμ ηεζαδπθδεάμ ηκτηδαμ, (36) ηκ θεκ Ϋΰεζβηα ηκν παΰεσζηδκν δαξπίδζηκτ / ζαέζαπα ηβμ παΰεσζηδαμ Εελκνζαζάη, (39) αθγλππσηκλθβ ηΪαα ηκν ΕαξπίΪ / εαλεδθδεσ ζνλθεησ [ζβη.: ηπθ Υλδζηδαθυθ, εθθκκτθ] / ζεεπηκηκλθδεσ εαδ παλΪ θτζδθ "Θεσ" ηκν, (40) ζαέζαπα πκν εθΫζενοε πμ εαηΪλα ζηα δελΪ ξυηαηα ηβμ παηλέδαμ ηαμ / Εκνδαδκξλδζηδαθδεάμ εεεζβζέαμ / αθΪηεζα ζηκνμ πλαΰηαηδεκτμ Βζζβθεμ εαδ ηκνμ ΥαηαβΫζζβθεμ / β ίδΫζζα ηκν Εκνδαδκ-Υλδζηδαθδζηκτ,
(41) νπΪλξκνθ εαδ Ϊζζεμ δκνδαδκΰεθεέμ αδλΫζεδμ (εαγκζδεκέ, πεθηβεκζηδαθκέ, ηκνζκνζηΪθκδ, είλαέκδ ε.α.), (52) ηκθηΫλθαμ αθαδλεηδεάμ εεηλπηαηδεσηβηκμ ΰζνπησ, (54) Δ πζάλβμ απεζενγΫλπζβ ηκν πλαΰηαηδεκτ Βζζβθδεκτ Έγθκνμ εέθαδ ηέα νπσγεζβ πκν εεελεηεέ, (58) δκνδαρεΫμ ζΪζπεμ / Δ ΰθπζηά πζησζκ είλαδκΰεθάμ ηΫγκδκμ ηβμ "ηαπεδθυζεπμ" (δζκπεδυζεπμ) ηπθ πθενηαηδεΪ αθπηΫλπθ, (64) εβθβθαλδσ ηδζκτ εεαηκηηνλέκν εαζκΰΫλπθ "βζνξαζηυθ". (65) αβηκτηε σηπμ ηκθ απκξλδζηδαθδζησ ηβμ ξυλαμ ηαμ εαθΫθαθ δεθ γα εΪθκνηε Ϊθγλππκ ηε ηκ ασλδ , (69) ηα δΪζβ ηαμ, πνλπκζκτθηαδ ά αθάθκθηαδ θα απκηεθλπγκτθ απσ ηκνμ ηκθκγερζηΫμ "εξγλκτμ", (72) Βεησμ εαδ αθ γεπλεέηε ηΫξθβ ηβθ απεδεσθδζβ ηπθ αθγλππέθπθ ηκηηέπθ (δβζαδά ηβ ΐνααθηδθά "απΰλαθδεά"), (74) κδ παλαθκρεκέ κπαδκέ ηκν αλλπζηβηΫθκν ζεκηαδδζηά ακτζ ά Πατζκν, (86) ηκ ζδξαηελσ ΐναΪθηδκ, ηλέα εαδ ηδζσ εεαηκηητλδα (!!!) αθαζθαίάηπθ Νεκεζζάθπθ, (88) ηκ πλκζενθβηΫθκ θεκ-εζζβθαλδσ / Να ηζαεέζκνηε ηβθ γεκηαθδαεά ηκτηδα, (92) ηλκηπΪλεηε ηκ αθγεζζβθδεσ ηΫθκμ εΪπκδπθ Ϊζζπθ [πλκμ ηκθ Ην ηβμ Βζενγελκηνπέαμ] / ξλδζηδαθσδκνζκνμ ίνααθηδθδζηΫμ, (96) Βηεέμ ζκδπσθ πμ πλαΰηαηδεκέ Έζζβθεμ, ξαηαβΫζζβθεμ / αμ ζνθεξέζκνθ ηβθ ξνδαέα ζζαίκπκέβζβ ηκν ηααδεκτ νπκζνθεδδάηκν ηπθ θεκεζζάθπθ, (97) Βηεέμ κλεδασηαζηε σηδ εκδθά γα εέθαδ β ηκέλα σζπθ εεεέθπθ αζζκδαπυθ ά ξαηαβεζζάθπθ, (99) "ΜεΰΪζβμ ΒίδκηΪδκμ" ηπθ Γαζδζαέπθ / πκθβλά ("εαγδελπηΫθβ" πζΫκθ) πζβηηνλέδα είλαρευθ ζδθεηβζεκπηδευθ νπκπλκρσθηπθ εαγνίλέζεπμ ηβμ εζζβθκλπηαρεάμ αλξαδσηβηκμ, (100) ηα ζεκηεδθΪ εαδ αθγεζζβθδεΪ εΫθηλα γεκθαζδζηκτ / αθεηβλέα εζπέδαμ σηδ κ Βζζβθδζησμ δεθ εικθηυγβεε κλδζηδεΪ απσ ηκνμ πεηπηκθαζαΰΰέηεμ ηκν παθζζαίδζηκτ, (101) ηκνλεκίνααθηδθσ ΠαηλδΪλξβ / ηαδδαεά απκηΪελνθζβ εΪγε ξλδζηδαθδεκτ εηέζηαηκμ ά εαηαζεενΪζηαηκμ ηΫζα απσ ά ζε αεηέθα 500 ηΫηλπθ απσ ηα ηα εγθδεΪ ηαμ ΕελΪ ζε κζσεζβλβ ηβθ εζζβθδεά επδελΪηεδα / ηκ σθκηα ηπθ εγθδευθ ηαμ Θευθ εαδ ηπθ ονξυθ ηπθ πλκΰσθπθ ηαμ εηεέμ γα ηααΫοκνηε ηκ ΰΪθηδ ηβμ πλκεζάζεπμ απσ εΪηπ εαδ γα ζτζκνηε ηβθ αζνζέδα απσ ηα ζθνλΪ ηκν Άλεπμ. , ηδ εαδ αθ ανησ εκζηέαεδ ά ζβηαέθεδ, (114) εζεέμ κδ Εκνδαέκδ εαδ δκνδαδσθλκθεμ [απενγνθσηεθκδ πλκμ ηβθ δβηκζδκΰλΪθκ ε. ΠαθαΰδπηαλΫα] / πελδηεηηβηΫθκν λαίέθκν πκν εζεέμ εαδ κδ κησγλβζεκέ ζαμ ΥαηαβΫζζβθεμ πλκζενθΪηε πμ ηκθ εθζαλεπγΫθηα ηΪξα ΕαξπίΪ, (133) ΰθπζησ εαδ ηβ ειαδλεηΫκ ΠαηλδΪλξβ ηβμ Εζηαηπκτζ ΐαλγκζκηαέκ, (148) ηκ ηδζαζζσδκικ εάλνΰηα ηβμ ζεΰκηΫθβμ Ολγκδκιέαμ Να ηκθέζκνηε σηδ ηα απκζπΪζηαηα ανηΪ απσ ηα δεζηέα ητπκν δεθ ζνθδζηκτθ πλκζπΪγεδα ζπέζπζβμ ηπθ Παΰαθδζηυθ εε ηΫλκνμ ηαμ, ΰδα δτκ ζσΰκνμ: πλυηα δδσηδ κδ τίλεδμ δεθ επαθαζαηίΪθκθηαδ ζε δνκ-ηλέα δεζηέα ησθκ, αζζΪ ζε δεεΪδεμ. Αεθ εέθαδ «ζέΰεμ αηνξεέμ εεθλΪζεδμ». Αετηελκθ, δδσηδ κδ τίλεδμ δεθ απενγτ-
θκθηαδ ησθκ πλκμ ζνΰεεελδηΫθα Ϊηκηα (κπσηε γα κθεέζκθηαθ ζε αΰαθΪεηβζβ), αζζΪ ζηκ ζτθκζκ ηπθ αθυθνηπθ, απζυθ Υλδζηδαθυθ ηβμ ξυλαμ (εαδ εαηα ζνλλκά), κδ κπκέκδ πλκθαθυμ δεθ Ϋθηαδιαθ ηέπκηα ζηκ ΤΒΒ˙ απζυμ ηνΰξΪθεδ θα εέθαδ Ολγσδκικδ. -Ϊίκνζα "πκέηθδα" ηπθ κπαδυθ ηκνμ, δκτζκνμ ηκν δαδηκθέζεκν ΕεξπίΪ,ηκν ατξκν εαδ απσ αδυθπθ θεελκτ εαεκδαέηκθκμ ΕεξπίΪ,κδ αλθβζδπΪηλδδεμ εαδ αλθβζέγλβζεκδ είλαδκξλδζηδαθκέ (9/9/95 ΐ.Π.Γκτζδκμ, ζνηπκμ), -είλαδσονξκδ (24/1/99, ΐ.ΡαζζδΪμ. Πκζ. Μκνζεέκ Ώγβθυθ), -«κλγκδκισπζβεηκ Πλσεδλκ ηβμ Αβηκελαηέαμ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, ΤπΫλ Σβμ Σπθ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ ζ. 13.), -«ηανλκθκλεηΫθα κθηΪλδα» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 13), -«Οδ ΥαηαβΫζζβθεμ πθέΰκνθ ηκνμ πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ» (ΐζΪζβ ΡαζζδΪ, Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ, ζ. 107). Σκ πελδκδδεσ Γηηπεηέο: -«Ώδυθδκδ θακέ πκν εαθΫθαμ αζζσγλβζεκμ ίζΪεαμ δε γα ηπκλΫζεδ πκηΫ ηκν θα ίείβζυζεδ» (η. 1, ζ. 6) -«Ϋξκνηε πΪθπ ζηκ πεηζέ ηαμ ηκ ασλαηκ απσ ηκνμ ίΫίβζκνμ εαδ απσ ηκνμ αζζσγλβζεκνμ ίζΪεεμ, ζβηΪδδ ηβμ ανηκξγσθκν ΘεΪμ ΏγβθΪμ» (η. 3, ζ. 7). -«Αεθ ηαμ αθκλκτθ απσ εδυ εδ ειάμ (....) κτηε κδ οενδκεζζβθκζΪηλεμ κπαδκέ ηκν εκδθκίκνζενηδζηκτ πκν ζαζδαλέακνθ απκεζεδζηδεΪ ηε ηκ δάηκ ηβμ αγβθαρεάμ Πθνεσμ, κτηε επέζβμ κδ οενηκεζζβθκζΪηλεμ "αθηδεικνζδαζηΫμ" δδαθκτηεθκδ πκν επδηΫθκνθ θα ηβθ ίζΫπκνθ ηέπκηα πελδζζσηελκ ζηκθ αλξαέκ Βζζβθδεσ πκζδηδζησ, απσ ηβθ απζά αθνπαλιέα Μεΰα-ΚλΪηκνμ εαδ "κπδκτξκν" Θλβζεεέαμ (...)» (η. 4, ζ. 2). -«Καζβθτξηα ζαμ – πλκμ ηκ παλσθ – πμ Ϋλπκθηεμ εαδ πκδκΰζτθκθηεμ Ρπηαέκδ» (η. 4, ζ. 3). -«ίνααθηδθκζβΰκτλβδεμ» (η. 7, ζ. 13). -«Ο δκνδαρζησμ εαδ αδ ει ανηκτ "γλβζεεέαδ" εέθαδ εδδπζκζαηλεέαδ ηπθ εγεζκδκτζπθ, ηπθ δκνζαΰπΰυθ, πμ γλβζεεέαδ σξζπθ εαδ σξδ εζενγΫλπθ, εαζυθ εαΰαγυθ πκζδηυθ εζενγελκθλσθπθ» (ΐ.Π. Γκτζδκμ, η. 7, ζ. 18). -«δδαίλπζδυθ ζεπζάεπθ ηκν ΓδαξπίΪ» (η. 9, ζ. 3). -«ΓδαξίΫ &Τδσμ Ώ.Β.» (η. 47, ζ. 8) -«ηαξνδαεηνζκνλΰσ ηβμ ελάηκν Jesua» (η. 47, ζ. 16) -«ηκνμ παγβηδεκτμ εαδ εθα αΰθκέα ηκνμ ξαζδζκπσηεμ κδ κπκέκδ εεεζβζδΪακθηαδ εΪγε είδκηΪδα ηΫζα ζηδμ ζνθαΰπΰΫμ ηκν ηδζΪθγλππκν ΓδαξπίΪ» (η. 49, ζ. 8) -«Ϊπεδλκνμ εαζκπζνηΫθκνμ εΰεΫθαζκνμ ηπθ εζζβθσθπθπθ» (η. 49, ζ. 10) -«ηκν πεγαηΫθκν ινζκνλΰκτ» (η. 49, ζ. 10) -«κδ εαλαξλδζηδαθκέ πκν εικληκτθ ηα ζαίίαηκετλδαεα ζηα πΪηπκζζα αθΪ ηβθ επδελΪηεδα ηκθαζηάλδα, σπκν δδδΪζεεηαδ β αζΫίεδα ζηκνμ θνζδεκτμ θσηκνμ» (η. 49, ζ. 10) -«β αΰΪπβ ηκν κτζβ (απσ ηκ Εβζκτζβ)» (η. 49, ζ.11)
-«ηβθ ηεζδεά θΪζβ ηβμ ίλέζεεηαδ β Ϋΰελδζβ ηβμ ΕελΪμ νθσδκν ΰδα ηβθ αΰδκπκέβζβ ηδαμ ζεδλΪμ απσ... θΫκνμ αΰέκνμ. (...) Πλσεεδηαδ ΰδα ηκνμ ειάμ: Ώΰέα ΠλκιΫθβ: εΪθεδ ηκθ ΰεσηεθκ ά ηβ ΰεσηεθα θα Ϋξεδ ηΪηδα ησθκ ΰδα ζΫθα. Δ ξΪλδμ ηβμ πζησζκ πδΪθεδ ησθκθ σηαθ Ϋξεδμ ζκίαλσ ζεκπσ» (η. 49, ζ. 12) -«έδλνζβ ηδαμ ηκξγβλάμ εαδ ενηεζδζηδεάμ Θλβζεεέαμ» (η. 49, ζ. 20) -«ζηαζδθαθαλξκλγσδκικδ» (η. 52, ζ. 5) -«ξνδαέεμ πλκπαΰαθδδζηδεΫμ δζηκζεζέδεμ γεκελαηυθ ηε οενδυθνηα σππμ "Ώθυθνηκμ Ώπκζκΰβηάμ"» (η. 52, ζ. 6) (Γδα ηβθ απσπεδλα θέηπζβμ ηβμ δζηκζεζέδαμ ηκν «Ώθυθνηκν Ώπκζκΰβηά» απσ ηκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ – Ϋζηεζθαθ email δδαηαληνλέαμ ζηα Geocities ά ζε Ϊζζκνμ παλκξεέμ δπλεΪθ δζηκξυλκν, σηδ ηΪξα β ζεζέδα ηκν «Ώ.Ώ.» εέθαδ πλκζίζβηδεά – δεέηε: http://www.apologitis.com/gr/ancient/ysee/ysee_fasismos.htm) -«ηεηΫξκνθ ζε πελδθκλΫμ θεελκεεθαζυθ ηπθ νπκηδγΫηεθπθ «αΰέπθ» ηβμ γλβζεεέαμ ηκν γαθΪηκν» (η. 52, ζ. 6) -«κ εαεκηκέλβμ» [ΐ. ΡαζζδΪμ, ΰδα ηκθ π. Γ. Μεηαζζβθσ] (η. 52, ζ. 10) -«είλαδκλγκδκιέαμ» (η. 55, ζ. 16) -«πυμ ηπκλεέ θα εέθαδ δελΪ ηα ελΰαζεέα ηβμ εικνζέαμ ανηάμ: β πέζηβ, β απΪηβ, ηα ηνγετηαηα ηβμ, εαδ β σζβ β ζΪπδα παζδαηακτλα ηβμ παλΪδκζάμ ηβμ;... Οδ θαθαηδεκέ ζξδακθλεθεέμ νπκζηβλδξηΫμ ηβμ εαδ ηα παλΪ θτζβ δσΰηαηα ηβμ;» (η. 55, ζ. 17) -«αθγλππσηκλθκνμ νπβλΫηεμ ηκν Ϋιπ απσ δπ γεκτ ηβμ ελάηκν» (η. 55, ζ. 26), εθυ ηκ πελδκδδεσ Αλνηρηή Πφιε, πκν Ϋίΰααε κ ΡαζζδΪμ πλδθ ίΰεδ ηκ Γηηπεηέο, ηαμ δέθεδ Ϋθα παλΪδεδΰηα αθηδλαηζδζηδεάμ ζεΫοβμ (η. 30, ζ. 24) : «Ώθ εέθαδ θα ‗ξκνηε γεκτμ, ΒΥΟΤΜΒ ΑΕΚΟΤ ΜΏ. Αεθ ηκθ ξλεδαασηαζηε ηκθ ιΫθκ...». Σα εεθαζαέα δδεΪ ηκνμ. ζηε ηκ πλσίζβηα ΰδα ηκνμ «ηβ λαηζδζηΫμ», άηαθ β ιεθδεσηβηα ηκν γεκτ. Ώθάθκθηαμ ανηκτμ ηκνμ ηβ ηδζαζζσδκικνμ, δδκτ εαδ ηκ εζζβθδεσ άγκμ εαδ θπμ πκν δδαδέδεδ κ Γαοθυξ σππμ εεθλΪαεηαδ απσ ηκ δδενγνθηά ηκν, Α.Ε.ΛΪηπλκν εαδ δδΪθκλκνμ αλγλκΰλΪθκνμ: -«εαεκηκδλδαζηΫθκ ελαηέδδκ ηπθ ΰλαδετζπθ», -«είλαδκΰεθάμ γλβζεεέα», -«αλξαέκ ζνθδδεΪηκ ηβμ λπηαέδεβμ αγζδσηβηαμ», -«νπΪλξεδ ησθκθ Ϋθαμ πκζδηδζησμ, κ εζζβθδεσμ» (η. 238), -«αζδαηδεσ εσηκμ», -«εΪπκδκδ εΪπκηε ειαθΪθδζαθ ζξεδκθ κζσεζβλβ ηβθ νπΪλξκνζα ΰθυζβ ηβμ αθγλππσηβηαμ» (η. 170), -«εκηαδδζησμ πκν δλα ηε ζαηαθδεά απκηεζεζηαηδεσηβηα επέ αδυθεμ ξπλέμ δδΪζζεδηα» (η. 164-165), -«αλκνλαέκδ ηκν ζεκηαδδζηκτ» (η. 232), -«ηδα απέζηενηα ηδζεζζβθδεά πκζνεγθδεά εικνζέα πκν ζνΰελκηάγβεε απκεζεδζηδεΪ εαδ ησθκ ΰδα θα ζνθηλέοβ πκζδηδεΪ εαδ πθενηαηδεΪ ηκθ εζζβθδζησ» (η. 145), -«ζνθπησηεμ εξγλκέ ηκν Πκζδηδζηκτ» (η. 139),
-«ελείκηαθεέμ» (η. 139), -«κδ πθενηαηδεκέ πλΪεηκλεμ ηκν Αδεγθκτμ Βικνζδαζηκτ, κδ "εδδδεκέ"-"εαγβΰβηΫμ"» (η. 140-141), -«δεθ Ϋξεδ αθΪΰεβ κ εζζβθδζησμ εαηηέαμ ηεξθβηάμ "εγθδεάμ ηανησηβηαμ"» (η. 142), -«κδ ηνθζπηΫθκδ απσ ηκθ πλκαδυθδκ εκηαδδζησ ΝεκΫζζβθεμ» (η. 142), -«κ εΰξυλδκμ ηδζεζζβθδζησμ» (η. 150), -«Ώθγλππκίσλκ ηΫλαμ ηβμ Ώζδκΰεθκτμ Βικνζδαζηδεάμ ΠαλΪθκδαμ», -«παλαζάλβηα παλαζκΰδζηκτ ηκν ακλΪηκν εικνζδαζηκτ» (η. 134), -«Ώζίαθκέ, εκπδαθκέ, ΐκτζΰαλκδ, αζζΪ εαδ Σκτλεκδ, γα πλκηδηκτζαθ ζέΰκνλα θα εέθαδ Έζζβθεμ, αθηέ ανηκτ πκν εέθαδ» (η. 138), -«β επηαηυδβμ ονξσηλκπκμ εαηΪζηαζβ ηκν Ώθαηκζδζηκτ» (η. 218), -«αθδζησλβηπθ, ηκθαξδευθ, ζηελβηΫθπθ, αηαγυθ εαδ αθΫλαζηπθ αησηπθ» (η. 220), -«λπηαέδεκ εγθΪλδκ» (η. 220), -«αζδαηδεά αΰλδσηβηα», -«κ δδεγθδζησμ εέξε εΪθεδ ηβθ εηθΪθδζά ηκν εαδ παζαδσηελα ηε ηβθ ΰΫθθβζβ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ, ΰδα ηκθ κπκέκ «κνε Ϋθδ Εκνδαέκμ...κνδΫ Έζζβθ»....απκηεζεέ ηβθ αλλυζηδα» (η. 209, ζ. 13136), -«απελέΰλαπηβμ ΰεζκδσηβηαμ γεκζκΰδεά αδκζεζξέα» (η. 181), -«Αέεαδκνμ εαδ Ώΰέκνμ ηβμ Π.Α. (άζαθ Ϊπαθηεμ εέηε πλκαΰπΰκέ ηπθ ζνατΰπθ ηκνμ επέ αηκδίά εέηε αδηκηέεηεμ εέηε απαηευθεμ...) (223, ζ. 14193), -«κ Αδεγθάμ Βικνζδαζησμ πλκζπαγεέ πΪθηα θα παλαζδππάζεδ ηβθ Βζζβθδεά Ώλξαδσηβηα» (η. 218, ζ. 13852), -«ηκθ εκδθκίκνζενηδζησ κδ Ϊθγλππκδ δζκπεδυθκθηαδ (...) β δζσηβηα δεθ νπΪλξεδ πκνγεθΪ, κτηε ζηβ Φτζβ κτηε ζηδμ ίδκζκΰδεΫμ ά πθενηαηδεΫμ δεαθσηβηεμ ηπθ αθγλυππθ, αζζΪ αθηέγεηα δζξτεδ β πκδκηδεά δδαθκλκπκέβζβ εαδ δδαίΪγηδζβ ζ‘ σζα (...) κ ίαγτηελκμ ζεκπσμ πκν νπβλεηεέ κ πζκνλαζδζησμ, β τπαλιβ δβζαδά πελδζζσηελπθ ηκν εθσμ εκηηΪηπθ ηΫζα ζηα πζαέζδα ηκν εαγεζηυηκμ, εέθαδ β απκδνθΪηπζβ εαδ ειαθΪθδζβ ηπθ Βγθυθ, β απκζτθγεζβ ηβμ ΰεθδεάμ γεζάζεπμ εαδ β νπκηαΰά ηκνμ ζηβ Αδεγθά Βικνζέα» (η. 142). ΚαηΪ ηα Ϊζζα, κ Α. ΛΪηπλκν ΰλΪθεδ ππμ ζηκθ Γαπιφ «δεθ νπΪλξεδ κτηε ηδα θλΪζβ θαζδζηδεκτ πελδεξκηΫθκν» (η. 236-237, ζ. 15168), -«ηδα παΰεσζηδα πθενηαηδεά "Βζίεηέα"- αθηέζηκδξβ ηβμ παΰεσζηδαμ κδεκθκηδεάμ Βζίεηέαμ - γα δδαηκλθπγά ζηα πλκζεξά ξλσθδα ζηβθ παθΪλξαδα πελδκξά ηβμ ενλτηελβμ ΏδΰβΎδαμ» (η. 144) εαδ απσ δδΪθκλκνμ Ϊζζκνμ -«εκδθσ ειπζνηπαθηδεσ παηελκτζβ» (η. 223, ζ. 14260) -«ΡπηδκζνθαλΪδεμ» (η. 223, ζ. 14260) -«β δδεκζκΰδεά απΫξγεδα πλκμ ηκθ Αανζσθ εΪπκδπθ ΰλαδετζπθ εαηκέεπθ ηκν ελΪηκνμ ηβμ Ρπηδκζτθβμ» (η. 224-5, ζ. 14280)
-«παΰεσζηδκ ηΫξθαζηα ηκν ΓδαξίΫ» (η. 219, ζ. 13919) -«π εαλαΰεδσαβδεμ ηβμ Θεκελαηέαμ» (η. 246, ζ. 15940) -«λπηαδκρκνδαδκξλδζηδαθκέ» (η. 247, ζ. 16030) -«Γδαξίεδκξλδζηδαθκέ» (η. 247, ζ. 16034). ΚΪθκνθ εθητππζβ κδ ξαλαεηβλδζηκέ «εγθΪλδκ» εαδ «ελαηέδδκ» ΰδα ηκ Νεκεζζβθδεσ Ϋγθκμ εαδ ελΪηκμ αθηέζηκδξα˙ πλκθαθυμ δδσηδ ΰδα εΪπκδκνμ ζηκ ειπηελδεσ, ηκ ηΫΰεγκμ ηβμ ΒζζΪδαμ ζνΰελδθσηεθκ ηε ηκ ελΪηκμ ηκνμ ηβθ εΪθεδ θα θαέθεηαδ «ελαηέδδκ» εαδ «εγθΪλδκ». Ο Γαπιφο πδζηετεδ σηδ ηπκλεέ θα απκεαζεέ «ΰλαδετζκνμ» σζκνμ δδαθπθκτθ ηααέ ηκν, ζΫλθκθηαμ σηπμ ζηα δδεαζηάλδα (ηβθ εθ. Υξηζηηαληθή) σζκνμ ηκ απκεαζκτθ «θαζέζηεμ» (εαγΫθαμ ηπκλεέ θ‘ αθηδζβθγεέ, απσ ηα παλαπΪθπ απκζπΪζηαηα, αθ δζξτεδ κ ξαλαεηβλδζησμ). Χζησζκ ηε ηβθ νπ‘ αλδγ. 2233/2005 απσθαζβ ηκν Πκζνηεζκτμ Πλπηκδδεεέκν Ώγβθυθ, απκλλέθγβεε β αΰπΰά ηκν Γαπινχ. ηβθ απσθαζβ ηκθέαεηαδ σηδ «.. κ εθΪΰπθ (κ δδδκεηάηβμ ηκν Γαπινχ) (...) εέθαδ νπκξλεπηΫθκμ θα νπκηΫθεδ ηβθ ανζηβλά ελδηδεά». Να ηδ ΰλΪθεδ ΰδα ηκθ «Ώθυθνηκ Ώπκζκΰβηά» κ άπδπθ ησθπθ ε. Γευλΰδκμ Σζαΰελδθσμ ζηκ πελδκδδεσ ηκν, ΕΥΧΡ, ηετξκμ 53, ζ. 6-7: -«..Χμ πλκμ ηβθ αθδλεέα ζκν σηπμ, εαεκηκδλκτζβ, εέζαδ ΰδα ζτπβζβ...» -«...εέζαδ ηανησξλκθα πκζτ εσηα, ηαζαέππλε...» -«..ζε εέξα «εαθκθδεσηαηα ΰλαηηΫθκ».. -«...σηδ πΪθηα γα θκδυγπ σηδ απαθηυ ζε Ϋθα αθγλππΪεδ, ζε ηέα εσηα, σππμ ζκν ιαθαεέπα...» -«...κ Ϊζζκμ -ξΪζεδθκμ ά ηεθεεεδΫθδκμ ά ηΫζκμ πΪθηπθ σ,ηδ Ϊζζκν εέδκνμ οενηκηεηαζζδεσ εαηαζεεταζηα..» -«...ηα ηλαδθΪεδα πκτ εΪθεηε εζεέμ κδ «γεκτζεμ αδεζθΫμ ονξΫμ», εζτ πδκ ίαΰσθδ εέζαδ; ...» -«...πηπξά ελνηηΫθβ απκζκΰάηλδα...» -«...Καδ οΪξθεδμ ηΫζα ζε ανησ ηκ εαεσ θα ίλεδμ εΪθ άηαθ β "Οζνηπδαεά θζσΰα δδΫα ηπθ Νααέ ηκν 1936; Ώνησ ζε εσθηεδ, ίλε εαλαΰεδσαβ;» -«...Έξεδμ νπ‘ σοδθ ζκν, «απκζκΰβηλδκτζα»,...» -«...ΒΪθ δεθ ηκ ιΫλεδμ, ηλΪία ηΪγε, Ϊζξεηε. ΞΫξαζεμ, λε εαλαΰεδσαβ...» -«...ίλε ζκνζηαθκπκτζα,..» -«...ΏνηΪ εέθαδ ηα ζβηαθηδεΪ, «απκζκΰβηλδκτζα»...» -«...Δ θζσΰα ηπθ Νααέ ζε εθσξζβζε, ηπλά νπκελέηλδα...». Ο Μ. Καζσπκνζκμ ζε ηδα ζηδΰηά εδζδελέθεδαμ ΰλΪθεδ: «ανηΪ πκν ζΫεδ ζε ηδα ζηδΰηά κ ίαζδζδΪμ ηβμ Ώδΰτπηκν [ζβη.: ΒΞΟΑΟ Ώ‘, 9] δεθ απβξκτθ παλΪ ηβ ζνθβγδζηΫθβ εδεσθα, πκν αθάθκνθ Ϋεηκηε κδ είλαρεΫμ παλκδεέεμ αθΪ ηκθ εσζηκ εαγυμ ζπετδκνθ σζκδ αδεζθπηΫθκδ θα εαηαεηάζκνθ ηΫξλδ ηκ ηεδκτζδ ηδμ ξυλεμ εαδ ηδμ πσζεδμ πκν παλκδεκτθ» (Μ. Καζσπκνζκν, Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκα, ζ. 241). Ώζθαζυμ κ Μ. Καζσπκνζκμ γα πδζηετεδ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα εδδδεΪ ΰδα ηκνμ Βίλαέκνμ Έζζβθεμ πκζέηεμ, κδ κπκέκδ, εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκν – αθ δεθ εΪθκνηε ζΪγκμ – δέθκνθ ζηκνμ Έζζβθεμ ηβθ εδεσθα σηδ ελΰΪακθηαδ επέπκθα υζπκν θα εαηαεηάζκνθ εαδ ηκ ηεδκτζδ ηβμ ΒζζΪδαμ. «Βνηνξυμ πκν κδ πελδζζσηελκδ εικθηυγβεαθ εαηΪ ηκθ ΐ‘ Π.Π. εαδ δεθ ηπκλκτθ θα ηαμ ίζΪοκνθ ησζκ πκζτ», έζπμ ζεεθηκτθ εΪπκδκδ Ϊζζκδ.
Οδ ζηέξκδ ηκν θεκθααδζηδεκτ εζζβθδεκτ λκε ζνΰελκηάηαηκμ Defamation, απσ ηκ ηλαΰκτδδ «ΠζΪθβ ηκν ΓδαξίΫ»: «Ο εκλνθαέκμ πκζδηδζησμ σζβμ ηβμ δζηκλέαμ / γνζδΪζηβεε θλδεηΪ ξΪλδθ ηβμ γαθαηκθκίέαμ. / Σσζα ξλσθδα ητγπθ, πθενηαηδεκτ ενθκνξδζηκτ / νθπηκζέεμ ηπθ ηλπεηδευθ ηκν ζδπθδζηκτ. / Χμ θΫκμ ΟδνζζΫαμ κ ζτΰξλκθκμ Έζζβθαμ ηκνμ ηλνπΪεδ ηκ ηΪηδ, / Χμ θΫκμ ΠλκηβγΫαμ κ θπηκδσηβμ Έζζβθ εαηαζηλΫθεδ ηβ ζακθδζά απΪηβ. / Άζζβ, ζηΪδδα, ζξκζΫμ ηε εκζηκγεπλέα / ζα εείαλίαλέζηβεαθ ΰδα ηκν ΏίλαΪη ηβθ ενζκΰέα. / Δ αλξαέα ΒζζΪμ ζνθεηλέίβ ηε ηα σπζα ηπθ Εκνδαέπθ / Κβλτηηκνηε ηκθ πσζεηκ εαηΪ ηπθ Μαεεαίαέπθ». Θα γΫζαηε θα ηΪγκνηε εδ εηεέμ, ζε ηδ ηΫζκμ πΪθηπθ δδαθΫλκνθ κδ «θεκπαΰαθδζηΫμ θααδζηΫμ» απ‘ ηκνμ ανηκαπκεαζκτηεθκνμ «ηβ θααδζηΫμ, θεκπαΰαθδζηΫμ/αλξαδκζΪηλεμ», πκν εΪθεδ ησζκ αίνζζαζΫα ηβθ δδεκζκΰδεά απσζηαζβ ηεηαιτ ηπθ δνκ ανηυθ θεκεδδπζκζαηλδευθ ηΪζεπθ. Δ ανηκαπκεαζκτηεθβ «Δηηθδζία ηςκ Δθθήκςκ ζημ ενήζηεοια» δέθεδ εθηκζΫμ ΰδα ζθαΰΫμ, πζαζηκΰλαθέεμ, δδΪζπαζβ ηκν Βζζβθδεκτ ελΪηκνμ, εαηεδΪθδζβ εεεζβζδυθ, ζθαΰά Υλδζηδαθυθ, ίλέαεδ πμ Ϊγεκνμ ηκνμ ζηπδεκτμ, εαδ, θνζδεΪ, ίλέαεδ σζκ ξνδαδσηελα ηπκλεέ ηκθ Υλδζησ ("ΣαεζκνΪ"): «Ώπκηεζεέ πλκδκζέα εε ηΫλκνμ ηαμ θα αθάθκνηε αζτδκηκνμ πλδζηΫθκνμ ονξαθυηαζκνμ θα ηδζΪθε» «ηε ηκθ εΪγε αΰτληβ απσ ηβθ θαααλΫη πκν δβζυθεδ γεσμ» «δκνδαρεσμ πκζησμ» «Οδκζδάπκηε Έζζβθ παλενλεγεέ ζε ξλδζηδαθδεσ εεηανζδζηάλδκ….Έθαμ εξγλσμ ηκν Βζζβθδζηκτ εαδ ηκν αιέαεδ κ γΪθαηκμ.» «Οθεέζκνθ θα ηβθ αθηδεαηαζηάζκνθ ηε ηβθ εικνζέα ηπθ Θευθ, εΪθκθηαμ ξλάζβ εΪγε ηΫζκν.» «ηκ Έγθκμ δεθ αθάεκνθ σζκδ δεθ πδζηετκνθ ζηβθ Βζζβθδεά Θλβζεεέα» «αθαηκζέηδεβ παθυζβ.» «πκδκμ Έζζβθ γλβζεετεηαδ ζε ξλδζηδαθδεΪ πκλθεέα» «Ο ακτζ-Πατζκμ ησζηβζε θα θΫλεδ απσ ηκ ζεσηκμ ηα σλΰδα ηβμ Μτλδαη εαδ ηβθ επδγνηέα ηκν θα γεκπκδάζεδ ηέα πυνκδ ηβμ ξυλαμ ηκν.» «Ο Σγεζμοά ήηακ έκα αδδθάβμ ηαζ ακζηακμπμίδημ ακενςπυιμνθμ ηηήκμξ.» «Ο ρεοημεευξ Σγεζμοά ήηακ αηάεανημ ηαζ ανςιενυ πκεφια εκυξ εβηθδιαηία απυ ηδκ καγανέη» «Πσζκ ίδεζνλσ εέθαδ ημ αηάεανημ πκεφια ημο Σγεζμοά» «Ώμ εακτθ ζκδπσθ ηα ζαηαθδεΪ ίδίζέα ηκν ΣαεζκνΪ» «β ζαηαθδεά αέλεζβ ηπθ θααπλαέπθ» «Δ θτξηα ζξέαεηαδ απσ ηβθ ηλκηελά θπθά ηκν ΠαθηκελΪηκλκμ Αδσμ: «Υπλέμ Ϋζεκμ. Υπλέμ κέεηκ β ζηλαηδΪ ηπθ Θευθ γα εικζκγλετζεδ ηκνμ απέζηκνμ εαδ ηκνμ απκζηΪηεμ. Θα πεγΪθκνθ εαηΪ ξδζδΪδεμ.» «Δ εαηΪζβοβ ηβμ ελαηδεάμ εικνζέαμ απκηεζεέ αθαΰεαέα θΪζβ ηκν Εελκτ ΠκζΫηκν» «Αεθ επδηλΫπεηαδ θααπλαέκμ θα εαηΫξεδ ηβθ γΫζβ εδζαΰΰεζΫπμ, δδεαζηκτ ά ηκν αζηνθκηδεκτ. ΏνηΫμ κδ γΫζεδμ αθάεκνθ ησθκθ ζε Έζζβθεμ»
«Οδ Ϊγεκδ…Οδ δεδζΫμ ονξΫμ ηκνμ δεθ γΫζκνθ ηβθ ΰθυζβ εαδ ηβ ζκθέα. Βπδαβηκτθ ησθκ ηβ γεέα ηδηπλέα πκν ζεδηκνλΰεέ άδβ πΪθπ ηκνμ» «ΐαζδεσ εαγάεκθ ηκν Εελκτ ΠκζΫηκν εέθαδ β δβηδκνλΰέα εθσμ παΰεκζηέκν ηεηυπκν σζπθ ηπθ αθηδξλδζηδαθδευθ δνθΪηεπθ, πκν γα πελδζαηίΪθεδ απσ ηκνζκνζηΪθκνμ ηΫξλδ Ϊγεκνμ εκηηκνθδζηΫμ» «Οζ πνζζηζακμί είκαζ αζζπνμί, πςιυπθαζηα οπακενςπάηζα» «Οδ ξλδζηδαθκέ εέθαδ νίλδζηΫμ….ΦνξΫμ εαδ ζυηαηα νίλδζηυθ δδαζτκθηαδ κλδζηδεΪ εαδ ηεζεδπηδεΪ εαδ δε ηΫθεδ ηέπκηε απσ δατηκνμ, κτηε εαθ ζέΰβ αζηλδεά ζεσθβ...» «ανοηυθαηα Σγεζμοά.» «ηβθ θκίΪζαδ ηκ εζηανλπηΫθκ Κηάθκμ» «ΣΫεθα Βζζάθπθ εΰΫλγβηε εαηΪ απέζηπθ ΰκθΫπθ» «Μέα ξυλα πκν θΫλεδ εαηΪ ητξβ ηκ σθκηα ΒζζΪμ.... Αεθ απκηεζεέ παηλέδα ΰδα ηκνμ Έζζβθεμ εαδ κδ Έζζβθεμ κθεέζκνθ θα θΫλκνθ εδμ Ϋδαθκμ σζα ηα πκλθεέα ηπθ απέζηπθ επεδδά ησζηβζαθ θα κδεεδκπκδβγκτθ ηκ σθκηα ΒζζΪμ. Οθεέζκνθ θα πκζεηάζκνθ ηΫξλδ γαθΪηκν ηέα ηΫηκδα ίλυηδεβ εαδ δελσζνζβ ξυλα.» «Αεθ Ϋξεδ ηκ δδεαέπηα κ εΪγε ηνξΪλπαζηκμ νπΪθγλππκμ πκν πλκζενθΪεδ ηα εέδπζα ηκν εζηαονςιέκμο Κηήκμοξ θα ανηκαπκεαζεέηαδ Έζζβθ.» «Πκδθά ΰδα σζα ανηΪ ηα εΰεζάηαηα: γΪθαηκμ, επέ εζξΪηβ πλκδκζέα.» «Ο Θεσμ Βληάμ ζε εΪγε πελέπηπζβ ζε εαγδζηΪ δεαθσ εαδ νπετγνθκ θα ειαπαηΪμ ηκθ θααπλαέκ εαηαεηβηά. Βέθαδ εγθδευμ αθαΰεαέκ εαδ γλβζεενηδευμ νπκξλεπηδεσ θα εαηΪζξεδμ ηβθ πελδκνζέα ηκν θααπλαέκν» «Θα εικζκγλετζεδμ αηεέζδεηα σζκνμ ηδζκτθ ΰδα γλβζεενηδευμ εαδ πκζδηδζηδευμ κνδΫηελκ Βζζβθδεσ Έγθκμ εαδ ΚλΪηκμ.» «Πάκηα εα απμδίδεζξ ζημκ καγςναίμ επενυ πνάβιαηα πμο πμηέ δεκ είπε, ηαζ ιεηά εα ημο απακηάξ πάκς ζηζξ δζαζηνεαθςιέκεξ απυ ζέκα εέζεζξ ημο» «Θα πζαζηκΰλαθεέμ σζα ηα εεέηεθα ηκν εξγλκτ ζκν, υζηε θα ηα εηθαθέαεδμ σηδ νπκζηβλέακνθ ηα Ασΰηαηα ηβμ Βζζβθδεάμ Θλβζεεέαμ» «Θα ζξβηαηέαεδμ Ϋθκπζεμ κηΪδεμ εαδ γα εικθηυθεδμ ηκνμ θααπλαέκνμ θκθδΪδεμ ηκν Βζζβθδζηκτ» «Δ Βπκξά ηκν Τδλκξσκν ηαμ θΫλθεδ εκθηΪ ζηβθ ΜβηΫλα ηπθ Θευθ» «ηλΫοε ηα σπζα ζκν πλκμ ηκθ ΣαεζκνΪ εαδ πνλκίσζβζΫ ηκθ.» «ΜΫζα ζηκ πκζνθνζεηδεσ εαδ πκζνεγθδεσ ελΪηκμ ηκν Υλδζησδκνζκν ΠαλαζεεναΎδβ νπΪλξκνθ πΪλα πκζζΫμ εαηαπδεζηΫθεμ εγθκγλβζεενηδεΫμ ηεδκθσηβηεμ. ΤπΪλξκνθ εγθσηβηεμ Σκτλεπθ, ΐκνζΰΪλπθ, Βζζάθπθ, Ώζίαθυθ, Ώληεθέπθ, εκπδαθυθ, Ϋλίπθ πκν σζκδ αβηκτθ ηβθ εζενγελέα ηκνμ.» «Σμ Κίκδια ηδξ Δπακεθθδκίζεςξ ήδδ ζοκενβάγεηαζ ζηεκά ιε βεζημκζηά ηνάηδ ηαζ εεκυηδηεξ…..οκενβαγυιαζηε ιαγί ημοξ…βζα ηδκ ζφβπνμκδ αοημκυιδζδ υθςκ ηςκ άθθςκ εεκμενδζηεοηζηχκ ημζκμηήηςκ.» «β επδδλαζβ ηκν ζηπδεδζηκν, εθκμ εεθνζδζηεθκν εδθβηαηκμ αγεΎαμ» «ΟνδΫπκηε κδ Έζζβθεμ άηαθ αθεεηδεκέ! Ώθ άηαθ αθεεηδεκέ δεθ γα άηαθ Έζζβθεμ»
«εθαληκθεέζηε ηκθ λνγησ ηβμ αθαπθκάμ ζαμ ηε ηκθ παΰεσζηδκ λνγησ ηκν νδΪηδθκν ζηκδξεέκν.» «ηκ θελσ γα απκίΪζζεδ ηδμ ζνζζπλενηΫθεμ αεαγαλζέεμ εαδ ηα ηδηαθδεΪ εαηΪζκδπα απσ ηδμ ηκιέθεμ πκν Ϋξκνθ ζνζζπλενγεέ ηΫζα ζαμ. νθεξέζηε ηβθ θβζηεέα» «Οδ Έζζβθεμ γα εΪθκνθ επαθεζζάθδζβ ηε ΰελΫηδζηα σζπθ ηπθ ξλδζηδαθδευθ πκλθεέπθ εαδ εηέζδηκ Βζζβθδευθ Ναυθ ζηα ελεέπδΪ ηκνμ. Οδ Έζζβθεμ γα εΪθκνθ επαθεζζάθδζβ ηε εαηΪζβοβ ηβμ εικνζέαμ εαδ εαγαέλεζβ σζπθ ηπθ θααπλαέπθ ίκνζενηυθ.» «Οδ Έζζβθεμ γα εΪθκνθ ΔΠΑΝΔΛΛΖΝΗΖ γΫηκθηαμ εεησμ θσηκν ηβθ ηδζεζζβθδεά αέλεζβ ηπθ θααπλαέπθ». Άζζεμ δβζυζεδμ αλξαδκζαηλυθ: «βμονμφκζα πμο ηοθζμφκηαζ πάκς ζημοξ ίδζμοξ αυενμοξ ιε ηα ίδζα πάκημηε ηυπνακα» (πελ. Γηάινγνο, 16/99, 11), «είλαδσδκνζκνμ λαζκθσλκνμ» (πελ. Απνιιψλην Φσο, Εαθ-Φεί. 1998, ζ. 36), «ζηνΰελκτμ πλπηκΰεθέηζαλκνμ λαζκθσλκνμ» (πελ. Γηηπεηέο, 13/95, 15), «ζβηδηδεάμ εαηαΰπΰάμ δδεηαηκλέζεκ ηκν κνλαθκτ» (πελ. Γηηπεηέο 4/93, 6) [ΰδα ηκθ απ. Πατζκ εαδ ηκνμ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ]: «ει αθαηκζυθ ταδθεμ», «Ϊΰδα λεηΪζδα», «ημπνυροπμοξ» (Μεγαξ. Σχπνο, 17/9/95 εαδ 8/10/95). Θα πκνθ κδ απκζκΰβηΫμ ηβμ ζεκηεδθάμ πζενλΪμ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ: «εδ κδ παηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ, Ϋίλδααθ ξνδαέα ηκθ εζζβθδεσ πκζδηδζησ˙ ανηκτμ ΰδαηέ δεθ ηκνμ αθαθΫλεηε;» ΏπαθηΪηε: κδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ εαηαδέεαααθ ηα εέδπζα εδ σξδ ηκθ εζζβθδεσ πκζδηδζησ. ΏζζΪ ηκ θεκπαΰαθδζηδεσ επδξεέλβηα εαγεανησ, εέθαδ εαγαλά ζκθδζηεέα. Οδ ΠαηΫλεμ ηβμ Βεεζβζέαμ ακτζαθ ζηκθ 4 κ αδυθα, εαδ ηδζκτζαθ, σππμ ηδζκτζε εδ κ Πκλθτλδκμ, κ ΚΫζζκμ, κ Εκνζδαθσμ. Ώνησ άηαθ ηκ τθκμ σζπθ. Φαέθεηαδ δεθ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ ΚΫζζκ εαδ Εκνζδαθσ κδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ. Συλα σηπμ, εέθαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν ίλέακνθ, ζεμ εαδ ακνθ ζε εεεέθκνμ ηκνμ αδυθεμ. Ο ξλσθκμ, πζησζκ, εέθαδ ενγτΰλαηηκμ. Δ ηβξαθά ηκν ξλσθκν δεθ εέθαδ αλξαδκεζζβθδεά. Ώμ ινπθάζκνθ εδ αμ επδζηλΫοκνθ, ζκδπσθ, ζηκθ 21κ αδυθα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Γδα ηκ νθΫδλδκ πελέ Νεκεδδπζκζαηλέαμ, ηκ κπκέκ δδκλΰαθυγβεε ζηκ ΏλδζηκηΫζεδκ Παθεπδζηάηδκ ηκ 2003, ηκ ηεθ ΤΒΒ (Αεζηέκ ητπκν #141) ηε επδζηκζά πλκμ ηκθ Πλτηαθβ, αβηυθηαμ ηκν θα απαΰκλετζεδ ηβ δδκλΰΪθπζβ ηκν ζνθεδλέκν εθησμ ηκν ΏΠΘ, αθαθΫλγβεε ζε «"εαγβΰβηΫμ" ζαμ πκν Ϋξκνθ έζπμ Ϋξκνθ ΰέθεδ ηΫηκδκδ ηε πδΫζεδμ ηβμ Βεεζβζέαμ»(!), ΰδα εεεέθκνμ ηκνμ εαγβΰβηΫμ ηκν ΏΠΘ, κδ κπκέκδ δδκλΰΪθπζαθ ηκ ζνθΫδλδκ, ηκ κπκέκ ηκ ΤΒΒ απκεαζεέ «αδζξλσ». Βπέζβμ ηκ ΤΒΒ, ζηβθ έδδα επδζηκζά γεπλεέ ηεηαιτ Ϊζζπθ ηβθ εδζάΰβζβ «Νκηδεά αθηδηεηυπδζβ ηβμ Νεκεδδπζκζαηλέαμ» «ΰεζκέα». Ο ζσΰκμ ειβΰεέηαδ παλαεΪηπ. ΑδΪθκλκδ Ϊζζκδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πλκξυλβζαθ ζε αδζξλΫμ πλΪιεδμ ηλκηκελΪηβζβμ ηπθ ζνθΫδλπθ, υζηε ανηκέ θα αενλυζκνθ ηβ δδειαΰπΰά ηκν. ππμ ζΫεδ κ εαγβΰβηάμ Θ.Ν. Γάζβμ «ηαμ Ϋζηεδζαθ πζαζηΪ ειυδδεα, ξπλέμ νπκΰλαθά εΪπκδκν ζνΰεεελδηΫθκν δδεβΰσλκν ά δδεαζηδεκτ, ΰδα θα ηαηαδυζκνηε ηκ ζνθΫδλδκ, δδαθκλεηδεΪ γα ηαμ κδβΰκτζαθ ζηκ δδεαζηάλδκ» (ΐζΫπε ζξεηδεΪ:Θενδξνκία, η. 3, Εκνζ-επη. 2003). Ώεσηβ εαδ ζηβθ αέγκνζα ηβμ κηδζέαμ πλκζπΪγβζαθ θα πλκεαζΫζκνθ επδζσδεδα κδ ζΪηλεδμ ηπθ «γευθ». Ώθηέγεηα, ηε ηδμ ΠκζνγερζηδεΫμ παλεηίΪζεδμ ζηβ δδκλΰΪθπζβ εθσμ εαγ‘ σζα θσηδηκν Ολγσδκικν ζνθεδλέκν ζ‘ Ϋθα ξυλκ πκν παλΫξεδ «αεαδβηαρεά εζενγελέα», κδ Ολγσδκικδ δεθ παλεθσξζβζαθ ηε εαθΫθαθ ηλσπκ ηκ ζνθΫδλδκ ηπθ παΰαθδζηυθ γλβζεενηυθ πκν Ϋζαίε ξυλα ζηβθ Ώγάθα ηκ 2004. ΑδαθκλΪ άγκνμ, ίΫίαδα. τηθπθα ηε ηκθ Γ. Κλέππα, Αλ. Νκηδεάμ-νθηαΰηαηκζσΰκ, «ηκ Ϊλγλκθ 199 ηκν Πκδθδεκτ Κυδδεκμ Ϋξεδ πμ ειάμ επέ ζΫιεδ: "πκδκμ δβησζδα εαδ εαεσίκνζα εαγνίλέαεδ ηε κπκδκθδάπκηε ηλσπκ ηβθ Ώθαηκζδεά Ολγσδκιβ Βεεζβζέα ηκν Υλδζηκτ ά Ϊζζβ γλβζεεέα αθεεηά ζηβθ ΒζζΪδα ηδηπλεέηαδ ηε θνζΪεδζβ ηΫξλδ δτκ εηυθ".
Βε ηβμ εθαληκΰάμ εδμ ηβθ πλΪιδθ ηβμ εθ ζσΰπ δδαηΪιεπμ Ϋξκνθ πλκετοεδ ηα ειάμ ηΫξλδ ζάηελα: Ώ‘ Δ εθ πλκεεδηΫθπ εαγτίλδζδμ δεθ απαδηεέηαδ θα αθαθΫλεηαδ εδδδευμ εδμ ανηάθ ηατηβθ ηβθ γλβζεεέαθ. Μπκλεέ θα αθαθΫλεηαδ εαδ εδμ εεεζβζδαζηδεσθ ζεετκμ. ΐ‘ Σκ Ϋΰεζβηα εέθαδ ηνπδεσθ εαδ σξδ εε ηκν απκηεζΫζηαηκμ. Αβζ. εε ηβμ εαγνίλέζεπμ δεθ απαδηεέηαδ θα πλεεζάγβ π.ξ. ζεΪθδαζκθ, Ϋιαοδμ παγυθ ε.ζπ. Ώλεεέ β εαγτίλδζδμ εαδ ησθβ, ξπλέμ θα ξλεδΪαεηαδ θα επΫζγκνθ εαδ εΪπκδα απκηεζΫζηαηα. ΒπκηΫθπμ εαδ ησθβ β ξλβζδηκπκέβζδμ εαηαθλκθβηδευθ εεθλΪζεπθ δδα ηβθ Υλδζηδαθδεάθ ά Ϊζβθ αθεεηάθ γλβζεεέαθ αλεεέ δδα θα επδζτλβ ηβθ εαηαδέεβθ ηπθ νπαδηέπθ. Γ‘ «Καγτίλδζδμ γλβζεετηαηκμ» ζβηαέθεδ ξλβζδηκπκέβζδμ πελδθλκθβηδεάμ εεθλΪζεπμ ά εθ ΰΫθεδ εεδάζπζδμ εαηΪ κλδζηΫθβμ γλβζεεέαμ, ΰεθκηΫθβμ αηΫζπμ ά εηηΫζπμ, δδα θλΪζεπμ ά πλΪιεπμ αθκλυζεδμ ηα δσΰηαηα, ηα Ϋγδηα, ηα ζτηίκζα, ηα ζεετβ, ηαμ εδεσθαμ ε.κ.ε. Α‘ «Αβησζδα» εέθαδ β εαγτίλδζδμ ηβμ γλβζεεέαμ, σηαθ δτθαηαδ θα νπκπΫζεδ εδμ ηβθ αθηέζβοδθ ηλέηκν ά ηλέηπθ εδμ δβησζδκθ ά ηβ ξυλκθ. Β‘ «Καεκίκτζπμ» εέθαδ β εαγτίλδζβμ ηβμ γλβζεεέαμ, σηαθ κ δλΪζηβμ ηεζεέ εθ ΰθυζεδ ηκν, σηδ δδα ηπθ εεθλΪζεπθ πκν ξλβζδηκπκδεέ ά ηπθ εθελΰεδυθ εδμ ηαμ κπκέαμ πλκίαέθεδ πλκζίΪζζεηαδ κλδζηΫθβ γλβζεεέα.. Σ‘ Καγτίλδζδθ Ϋξκηεθ εαδ σηαθ αδ εεθλΪζεδμ ά εεδβζυζεδμ αθάθκνθ ά επδδδυεκνθ θα επΫζγβ πελδθλσθβζδμ εδμ ίΪλκμ ηβμ γλβζεεέαμ. Γ‘ Ώπαδηεέηαδ εδυ κ δλΪζηβμ θα Ϋξβ εθελΰάζεδ εε δσζκν (δβζ. εε πλκγΫζεπμ). Να Ϋξβ δβζ. επδδδυιεδ θα πλκεαζΫζβ πελδθλσθβζδθ εδμ ίΪλκμ ηβμ γλβζεεέαμ. Αδα ηκ παλσθ Ϋΰεζβηα αλεεέ εαδ κ ζεΰσηεθκμ «εθδεξσηεθκμ δσζκμ». Ώνησ ζβηαέθεδ, σηδ ηκ παλσθ αδέεβηα γα γεπλβγεά δδαπλαξγΫθ εαδ επδζτλκθ ηβθ εαηαδέεβθ ηκν νπαδηέκν, εθ‘ σζκθ αεσηβ εαδ αθ κ δλΪζηβμ δεθ επδδδυεβ αηΫζπμ ηκ απκηΫζεζηα δδα ηπθ εθελΰεδυθ ηκν, αζζΪ αλεεέ εαδ εηηΫζπμ, π.ξ. εε ηπθ εθελΰεδυθ ά ηπθ εεθλΪζεπθ ηκν δλΪζηκν, πδγαθσθ θα επΫζγβ, πδγαθσθ εαδ σξδ, πελδθλσθβζδμ ηβμ Ϊζζβμ γλβζεεέαμ. ΒΪθ σηπμ κ δλΪζηβμ εαδ εδμ ηβθ ηεζενηαέαθ ηατηβθ πελέπηπζδθ απκδΫξεηαδ ηκ εθδεξσηεθκθ (εαδ σξδ ηκ ίΫίαδκθ) απκηΫζεζηα ηβμ πλΪιευμ ηκν, εέηε ζνηίά, εέηε δεθ ζνηίά, ησηε Ϋξκηεθ ηκθ ζεΰσηεθκθ εθδεξσηεθκθ δσζκθ ηκν δλΪζηκν, κ κπκέκμ αλεεέ δδα θα ηκν επδίζβγά β νπσ ηκν θσηκν πλκίζεπσηεθβ πκδθά. Φλκθυ, σηδ εέθαδ δδδαδηΫλκν εθδδαθΫλκθηκμ θα παλαηεγά εαηΪ ζΫιδθ β αδηδκζκΰδεά Ϋεγεζδμ ηβμ παλκτζδμ δδαηΪιεπμ ηκν Πκδθδεκτ Κυδδεκμ, β κπκέα Ϋξεδ πμ ειάμ: "Αεθ πλσεεδηαδ εθηατγα θα ζνγυζδθ Ϋλδδεμ εαδ αηθδζίβηάζεδμ γλβζεενηδεαέ εαδ ηεηαθνζδεαέ, πλσεεδηαδ απζυμ εαδ ησθκ θα ηδηπλβγά πλΪιδμ ηκ ηεθ πλκζίΪζζκνζα ηκ γλβζεενηδεσθ ζνθαέζγβηα, κτηδθκμ β ησθπζδμ πλΫπεδ θα εέθαδ εε ηπθ ενλέπθ ηεζβηΪηπθ ηβμ Πκζδηεέαμ, ηκ δε δδαηαλΪζζκνζα ηβθ εκδθπθδεάθ εδλάθβθ δδα ηκν ξζεναζηκτ εαδ ηβμ πελδςίλέζεπμ αζζκηλέπθ πεπκδγάζεπθ, αέηδθεμ γεηδησθ ίείαέπμ εέθαδ θα εαηαπκζεηβγυζδ δδα ζεΫοεπθ, ζναβηάζεπθ εαδ επδξεδλβηΪηπθ, δεθ εέθαδ σηπμ πλΫπκθ θα εαγέζηαθηαδ αθηδεεέηεθκθ ξζετβμ, δδσηδ ενλέα ίΪζδμ ηβμ εδλβθδεάμ εθ ηβ εκδθπθέα ζνηίδυζεπμ εέθαδ εαδ ηκ θα δτθαηαδ Ϋεαζηκμ θα Ϋξβ εαδ θα εεθλΪαβ εζενγΫλπμ ηαμ πεπκδγάζεδμ ηκν, εθ‘ σζκθ δδα ηκτηκν δεθ πλκζίΪζζεδ ηκνμ θσηκνμ ηκν ελΪηκνμ, εαδ ηκ θα αιδκέ ζείαζησθ πλκμ ανηΪμ. Βέθαδ δε ηκζκτηκθ δζξνλΪ ηα πΪγβ, ηα κπκέα δδα ηκδκτηπθ πελδςίλέζεπθ πλκεαζκτθηαδ, υζηε ηΫΰδζηκθ Ϋξεδ β Πκζδηεέα ζνηθΫλκθ εδμ Ϊλζδθ ηβμ ηκδατηβμ αδηέαμ ζκίαλυθ αδδεβηΪηπθ δδα ηβμ απαΰκλετζεπμ ηπθ πλΪιεπθ εεεέθπθ, αέηδθεμ εαηΪ ηβθ εκδθάθ αθηέζβοδθ εαδ πεέλαθ εδζέθ επδηάδεδαδ εδμ δδΫΰελζδθ παγυθ ά δδαδλΫζεπθ εκδθπθδευθ"» (Γ. Κλέππα, «Δ θκηδεά αθηδηεηυπδζδμ ηβμ Νεκεδδπζκζαηλέαμ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 349-351). «Ο θσηκμ (Πκδθδεσμ Κυδδι, Ϊλγλκθ 367) επδηλΫπεδ εαδ δεθ γεπλεέ αιδσπκδθεμ δνζηεθεέμ εεθλΪζεδμ εθαθηέκθ εαζζδηεξθδευθ ά επδζηβηκθδευθ Ϋλΰπθ ά απσοεπθ.» (Γ. Κλέππα, «Δ θκηδεά αθηδηεηυπδζδμ ηβμ Νεκεδδπζκζαηλέαμ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 356). «Ώεσηβ εαδ αθ β δδαθπθέα ηαμ ηε ηκνμ πελέ πθ κ ζσΰκμ δεθ πελδκλδασηαθ εδμ ηκ επδζηβηκθδεσθ ανζηβλσμΫπέπεδκθ, αζζΪ εξλβζδηκπκδκτζαηε εαδ δνζηεθεέμ εδμ ίΪλκμ ηπθ εεθλΪζεδμ (εαδ ζνθΫηλεξε δεδδεαδκζκΰβηΫθκθ εθδδαθΫλπθ εθ πλκεεδηΫθπ -πμ αθπηΫλπ), ησηε κδ εθ πλκεεδηΫθπ δνζηεθεέμ θλΪζεδμ δεθ γα άζαθ
αιδσπδζηεμ, αθκτ – πμ πλκαθαθΫλαηε – κ έδδκμ κ Πκδθδεσμ Κυδδι εδμ ηκ Ϊλγλκθ 367 λβησμ αθαθΫλεδ, σηδ δεθ δεπλκτθηαδ αιδσπκδθεμ δνζηεθεέμ εεθλΪζεδμ επέ επδζηβηκθδευθ Ϋλΰπθ ά ζσΰπ Ϊζζπθ ζσΰπθ δεδδεαδκζκΰβηΫθκν εθδδαθΫλκθηκμ. Άζζπζηε αμ ηβ ζβζηκθΪηε, σηδ αδ πλκαθαθελγεέζεμ ίαλεέεμ εαηαθλκθβηδεΫμ εαδ ξζεναζηδεΫμ θλΪζεδ ηπθ πελέ πθ κ ζσΰκμ εθαθηέκθ ηπθ ηεζυθ ηβμ Ολγκδσικν Υλδζηδαθδεάμ γλβζεεέαμ εέθαδ ίαλτηαηα πλκζίζβηδεΫμ εαδ ανηαπκδεέεηπμ αιδσπκδθεμ εαδ ίείαέπμ βηεέμ κδ Υλδζηδαθκέ ενλδζεσηεγα άδβ ανηάθ ηβθ ζηδΰηάθ εθ αητθβ ίζΫπκθηεμ θα ζκδδπλκτηεγα εαδ ειενηεζδασηεγα ησζκθ ίαλΫπμ εαδ εαηαζνηδευμ. Ώλα Ϋξκνηε εΪγε δδεαέπηα θα αηνθγκτηε εθ πλκεεδηΫθπ εαδ ηΪζδζηα δδ αθαζσΰπθ (παλαθσηπθ εαη' αλξάθ) εθελΰεδυθ, αδ κπκέα, αθ ελδγά σηδ εΰΫθκθηκ εθ αητθβ εαδ πλκμ πλκζηαζέαθ γδΰκηΫθκν εθθσηκν αΰαγκτ, ΑΒΝ ΘΒΧΡΟΤΝΣΏΕ ΠΏΡΏΝΟΜΒ, πμ λβησμ κλέαεδ κ Πκδθδεσμ Κυδδι εδμ ηκ Ϊλγλκθ 22 ανηκτ. ΐείαέπμ σζα ανηΪ αθαθΫλκθηαδ εθηεζυμ γεπλβηδευμ εαδ ησθκθ ξΪλδθ επδζηβηκθδεάμ πζβλσηβηκμ εαδ δεθ πλκηδγΫηεγα θα ηκνμ αεκζκνγάζπηεθ εδμ ηκθ ηκδκτηκθεαηαδΰδζησθ τίλεπθ» (Γ. Κλέππα, «Δ θκηδεά αθηδηεηυπδζδμ ηβμ Νεκεδδπζκζαηλέαμ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 357). «ΠλΫπεδ θα δδενελδθδζγά, σηδ ηκ Ϋΰεζβηα ηβμ εαγνίλέζεπμ γλβζεενηΪηπθ (δβζ. ηβμ ξλβζδηκπκδάζεπμ εαηαθλκθβηδευθ εεθλΪζεπθ εαη‘ ανηυθ) δδυεεηαδ ανηεπαΰΰΫζηπμ εαδ σξδ εαη‘ Ϋΰεζβζδθ. Βδμ ηβθ πελέπηπζδθ ανηάθ β Ϊζεβζδμ πκδθδεάμ δδυιεπμ εέθαδ νπκξλεπηδεά εαη‘ Ϊλγλκθ 36 ηκν Κυδδεκμ Πκδθδεάμ Αδεκθκηέαμ. Σκ έδδκ πλκετπηεδ εαδ εε ηπθ Ϊλγλπθ 37 εαδ 43. Δ ηεζενηαέα ηΪζδζηα ανηά δδΪηαιδμ αθαθΫλεδ, σηδ κ Βδζαΰΰεζετμ εΪθ ζΪίβ ηβθ εαηαΰΰεζέαθ, νπκξλεκτηαδ θα αζεάζβ ηβθ πκδθδεάθ δέπιδθ» (Γ. Κλέππα, «Δ θκηδεά αθηδηεηυπδζδμ ηβμ Νεκεδδπζκζαηλέαμ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 358). Ο ε. Μαλέθβμ (ΐζ. Θενδξνκία, η. 3, Εκνζ-επη. 2003), δδαηαληνλσηεθκμ ΰδα Ϋθα Ϊλγλκ ηκν εαγβΰβηά ΏΠΘ Θ.Ν. Γάζβ ζε ηδα εθβηελέδα, ζηκ κπκέκ κ ηεζενηαέκμ ξλβζδηκπκέβζε ηκνμ σλκνμ «εδδπζκζαηλέα» εαδ «θεκπαΰαθδζησμ», Ϋζηεδζε επδζηκζά δδαηαληνλέαμ ζηβθ έδδα εθβηελέδα, δδα ηβμ κπκέαμ αθαθελσηαθ ζε θκηδεΫμ ενλυζεδμ ίΪζεδ ηπθ Ϊλγλπθ ηκν Πκδθδεκτ Κυδδεα πελέ εινίλέζεπμ ΰθπζηάμ γλβζεεέαμ, ζσΰπ ηβμ ξλβζδηκπκέβζβμ ηπθ σλπθ ανηυθ απσ ηκθ Θ.Ν.Γάζβ, αθαθΫλκθηαμ σηδ κ θεκδπδεεαγερζησμ απκηεζεέ ΰθπζηά εαδ αθεεηά γλβζεεέα ζηβθ ΒζζΪδα. Ο εαγβΰβηάμ Γάζβμ απΪθηβζε σηδ κ Πκδθδεσμ Κυδδεαμ αθαθΫλεηαδ ζε ειτίλδζβ ΰθπζηάμ γλβζεεέαμ, εαδ β θεκπαΰαθδζηδεά δεθ απκηεζεέ ηΫηκδα, ηκνζΪξδζηκθ πλκμ ηκ παλσθ, υζηε θα ζνθδζηΪ πλκζίκζά ηβμ κ ξαλαεηβλδζησμ «εδδπζκζαηλέα» ά «θεκπαΰαθδζησμ», αζζΪ εδ σηδ β ξλάζβ ηπθ σλπθ ανηυθ εέθαδ εαγδελπηΫθβ. Αβζαδά, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γΫζκνθ θα εθαλησακνηε ηκ θσηκ, σηαθ κ θσηκμ δεθ πλκίζΫπεδ ηέπκηε, αζζΪ θα ηβθ ηκθ εθαλησακνηε, σηαθ πλκίζΫπεδ ενλυζεδμ ΰδα ηκνμ νίλδζηΫμ. Αεθ θκηέακνηε, ππμ β απαέηβζβ θα ηβθ ίλέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζνθδζηΪ απεδζά ά «θαζδζησ» ά πλκζπΪγεδα θέηπζβμ ηπθ απσοευθ ηκνμ. Οτηε θνζδεΪ εέθαδ σζκδ ηΫηκδκδ. Καθεέμ δεθ ηκ νπκζηβλέαεδ ανησ – πζησζκ ανηυθ ηπθ κπκέπθ παλαγΫζαηε δβζυζεδμ, β θκκηλκπέα εέθαδ β ενλέαλξβ ζηκ ξυλκ ηκνμ εαδ κδ έδδκδ εέθαδ κδ πελδζζσηελκδ.
ΏΝΒΞΕΘΡΔΚΒΕΏ
102. "Ο θβπδκίαπηδζησμ εέθαδ ηδα πλκπαΰΪθδα ηπθ Υλδζηδαθυθ, ΰδα θα νθέζηαθηαδ ηα εζζβθσπκνζα πζτζβ εΰεεθΪζκν εαδ θα εελδέακνθ ηδμ θευηελεμ ΰεθδΫμ ηε ηκ ηΫλκμ ηκνμ κδ Υλδζηδαθκέ. Αδσηδ ησηε δδαπζΪγεηαδ β πλκζππδεσηβηα ηκν αθγλυπκν. Ώμ ηκζηάζκνθ κδ Υλδζηδαθκέ θα δεξγκτθ, ηκ ίΪπηδζηα θα ΰέθεηαδ ζηα 18-20, ξπλέμ ξλδζηδαθδεά πλκπαΰΪθδα. Καδ ηεηΪ θα επδζΫΰεδ εαγΫθαμ ηβ γλβζεεέα πκν επδγνηεέ. Ή αεσηβ εαζτηελα, αμ δδδΪζεκθηαδ ηα εζζβθσπκνζα ηβθ εζζβθδεά γλβζεεέα πλυηα". ΏΠΏΝΣΔΔ: α‘) Ο θβπδκίαπηδζησμ δεθ επδίΪζζεηαδ απσ εαθΫθαθ. Νσηκμ επδηλΫπεδ ζηκνμ ΰκθεέμ θα δέθκνθ, αηΫζπμ ηεηΪ ηβ ΰΫθθβζβ, ηκ σθκηα ηκν παδδδκτ, δέξπμ ίΪπηδζβ. Δ ίΪπηδζβ ΰέθεηαδ ησθκ Ϋπεδηα απσ ηβ γΫζβζβ ηπθ ΰκθδυθ ηκν παδδδκτ˙ αθ ανηκέ δεθ γΫζκνθ, δεθ νπΪλξεδ εαθΫθαμ θσηκμ ηκν ελΪηκνμ πκν θα ηκνμ ηδηπλεέ ΰδα ηδμ γλβζεενηδεΫμ ηκνμ απσοεδμ. Αεθ επδίΪζζεδ ζηκνμ ΰκθδκτμ β Βεεζβζέα ηέπκηε. Ώνηκέ γΫζκνθ εαδ ίαθηέακνθ ηα παδδδΪ ηκνμ. Άζζπζηε, κδ ΰκθεέμ εέθαδ κδ ησθκδ αλησδδκδ θα δδαζΫικνθ ηβθ δδαπαδδαΰυΰβζβ ηπθ ηΫεθπθ ηκνμ. Καθεέμ δεθ ηπκλεέ θα ηκνμ ηκ αλθβγεέ. ΒΪθ ζκδπσθ δδαζΫικνθ θα ίαθηδζηεέ ηκ παδδέ ηδελσ εαδ θα ζΪίεδ ξλδ-
ζηδαθδεά αΰπΰά, ηε πκδκ δδεαέπηα Ϋλξκθηαδ κδ ΠαΰαθδζηΫμ θα ηκνμ εαηβΰκλάζκνθ; ΠαδδδΪ ηκνμ εέθαδ, σππμ γΫζκνθ ηα δδαπαδδαΰπΰκτθ. ί') Αβζαδά, ηδ γΫζκνθ θα πκνθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ; ηδ ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα ηα παδδδΪ δεθ ζνηηεηεέξαθ ζηδμ γλβζεενηδεΫμ παΰαθδζηδεΫμ ηεζεηΫμ, παλΪ ησθκ σηαθ εθβζδεδυθκθηαθ; Ώνησ εέθαδ οΫηηα. ΤπΪλξκνθ δεεΪδεμ αθαθκλΫμ (αεσηβ εαδ πέθαεαμ απΰλαθδεάμ πκν δδεζυγβ, ίζΫπε Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η. ΐ‘, ζ. 68) πκν δεέξθκνθ σηδ απσ ηδελΪ ηα παδδδΪ δδαπαδδαΰπΰκτθηαθ ζηκθ Παΰαθδζησ εαδ ζνηηεηεέξαθ ζηβθ γλβζεεέα ηπθ ΰκθδυθ ηκνμ. Ώεσηβ εαδ θάπδα ηνκτζαθ ζηα ηνζηάλδα ηκν Αδσθνζκν. Δ ητβζβ ΰδθσηαθ ηε εθαπσγεζβ ηκν θβπέκν ζηκ δελσ ζέεθκ (Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β., η.Σ‘, ζ. 494). Ώθκτ ζκδπσθ ζηβθ αλξαέα ΒζζΪδα δεθ πελέηεθαθ κδ παΰαθδζηΫμ ΰκθεέμ θα εθβζδεδπγκτθ πλυηα ηα παδδδΪ ηκνμ, εαδ τζηελα θα δδαζΫικνθ ηβ γλβζεεέα ηκνμ ά τζηελα θα ζνηηεηΫξκνθ ζηδμ γλβζεενηδεΫμ ηεζεηΫμ, αζζΪ απσ ηδελά βζδεέα πλκπαΰΪθδδααθ ηβθ παΰαθδζηδεά γλβζεεέα ζηα παδδδΪ ηκνμ, ησηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ηβθ νπκδεδεθτκνθ ζηκνμ Υλδζηδαθκτμ (αθ δεθ ηκ ΰθπλέακνθ ππμ εέθαδ Υλδζηδαθκέ) ΰκθεέμ ηδ γα εΪθκνθ ηε ηβθ γλβζεενηδεά αθαηλκθά ηπθ παδδδυθ ηκνμ. Άζζπζηε εαδ ζηδμ δδεΫμ ηκνμ ζνΰεεθηλυζεδμ (π.ξ. Πλκηάγεδα) κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ κθκηαηκδκηκτθ ηα αθάζδεα παδδδΪ ηκνμ εαδ ηα ηνκτθ ζηβθ ζαηλεέα ηπθ εδδπζκζαηλδευθ γευθ. Αεθ δδεαδκτθηαδ θα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ΰκθεέμ. ΰ') Ώθκτ γΫζκνθ θα ηβθ νπΪλξεδ γλβζεενηδεά ξλδζηδαθδεά δδαπαδδαΰυΰβζβ, ΰδα θα εεζΫικνθ αθηδεεδηεθδεΪ, αλΰσηελα, ηα παδδδΪ ηβθ γλβζεεέα πκν γΫζκνθ, ησηε, πλκεεδηΫθκν ηα παδδδΪ θα εεζΫικνθ αθηδεεδηεθδεΪ, σηαθ εθβζδεδπγκτθ, ηβθ εγθδεά ηκνμ ηανησηβηα εαδ ζνθεέδβζβ, θα ηβθ δδδΪζεκθηαδ εζζβθδεά ΰζυζζα εαδ εζζβθδεά δζηκλέα υμ ηα 18 ηκνμ, δδσηδ δδδαζεσηεθα ανηΪ ηα ηαγάηαηα δεθ ηπκλκτθ θα εέθαδ αθηδεεδηεθδεκέ πμ πλκμ ηκ αάηβηα ηβμ εγθδεάμ ζνθεέδβζβμ. ΒπκηΫθπμ, ηα παδδδΪ θα δδδΪζεπθηαδ ηδμ ηκπδεΫμ δδΪζεεηκνμ ηπθ πλκΰσθπθ ηκνμ αθηέ ηπθ αλξαέπθ εαδ ηβμ δβηκηδεάμ, δβζαδά ηβθ πλαΰηαηδεά ΰζυζζα ηπθ πλκΰσθπθ ηκνμ, αζζΪ σξδ αλξαέα εαδ κτηε δζηκλέα. Κδ σηαθ ηεΰαζυζκνθ θα δδαζΫικνθ οΪξθκθηαμ ησθκδ ηκνμ. Σδ γα ζΫΰαθε ΰδ‘ ανησ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; Πσζκ ζκΰδεσ ηκνμ θαέθεηαδ; Ώθ δεθ ηκνμ θαέθεηαδ ζκΰδεσ, ησηε θα πΪοκνθ ανηΫμ ηδμ αθκβζέεμ πελέ «αθηδεεδηεθδεσηβηαμ»˙ ηκ ιΫλκνθ πκζτ εαζΪ, σηδ β ηανησηβηα δέθεηαδ απσ ηβθ εκδθπθέα εαδ ηβθ κδεκΰΫθεδα υμ ηα 18. ΜεηΪ, αθ γΫζκνθ ηα παδδδΪ, αμ ΰέθκνθ ΐκνδδζηΫμ εαδ ΚδθΫακδ. ΏζζΪ εέθαδ πλΪΰηαηδ νπκελδηδεσ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ΰκθεέμ ΰδα πλΪΰηαηα πκν κδ αλξαέκδ παΰαθδζηΫμ ΰκθεέμ Ϋπλαηηαθ, δβζαδά ηβθ δδαπαδδαΰυΰβζβ ηπθ ηΫεθπθ ηκνμ εαηΪ ηδμ δδεΫμ ηκνμ δκιαζέεμ κ εαγΫθαμ. Ή γα εαηβΰκλκτθ ΚΏΕ ηκνμ αλξαέκνμ ΠαΰαθδζηΫμ ΰκθεέμ πκν – πλκθαθυμ – δεθ λυηαΰαθ ηα παδδδΪ ηκνμ ΰδα ηβθ γλβζεενηδεά δδαπαδδαΰυΰβζά ηκνμ εαδ δεθ πελέηεθαθ ηβθ εθβζδεέπζά ηκνμ ά δεθ γα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ ΰκθεέμ ΰδα πλΪΰηαηα αθηέζηκδξα ηε σζα Ϋεαθαθ κδ αλξαέκδ ΰκθεέμ! ΐΫίαδα, κδ ΰκθεέμ εεησμ απσ ηκ ίΪπηδζηα, ηΪμ επΫίαζαθ εδ Ϊζζα «απαέζδα πλΪΰηαηα»: -ηαμ Ϋδπζαθ Ϋθα σθκηα, αθηέ θα πελδηΫθκνθ θα ΰέθκνηε 18 εαδ θα δδαζΫικνηε ησθκδ ηαμ. -ηαμ Ϋηαγαθ εζζβθδεΪ, εθυ Ϋπλεπε θα πελδηΫθκνθ θα ΰέθκνηε 18 εαδ ηεηΪ θα ηΪμ δδδΪικνθ σπκδα ΰζυζζα ηΪμ αλΫζεδ πελδζζσηελκ. -ηαμ Ϋηαγαθ σηδ εέηαζηε Έζζβθεμ, εθυ γα Ϋπλεπε θα ηβθ ηΪμ εΪθκνθ παηλδπηδεά πλκπαΰΪθδα, αζζΪ δζσηδηα θα ηΪμ δδδΪζεκνθ σζεμ ηδμ εγθδεΫμ δζηκλέεμ, εαδ ηεηΪ ηα 18 θα δδαζΫΰαηε.
103. «Γδαηέ δεθ ηαμ αθαΰθπλέαεηε πμ «ΰθπζηά γλβζεεέα»; Βηεέμ δεθ ηπκλκτηε θα παθηλενηκτηε ηε ηκθ ηλσπκ πκν εηεέμ γΫζκνηε, δεθ ηπκλκτηε θα απκηεθλπγκτηε, κτηε θα ξηέζκνηε Ϋθαθ θασ. Αεθ εέηαζηε αθαΰθπλδζηΫθβ γλβζεεέα εαδ δεθ Ϋξκνηε ηα δδεαδυηαηα πκν Ϋξκνθ κδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ. Αεθ νπΪλξεδ αθειδγλβζεεέα». ΏΠΏΝΣΔΔ: ΏνηΪ ηα ζΫθε, ζηκνμ δβηκζδκΰλΪθκνμ ηεΰΪζπθ εθβηελέδπθ (ΒΘΝΟ, 31/1/2004) κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Βθυ ζηβθ επέζβηβ δκΰηαηδεά «ΰλαηηά» ηκνμ ζΫθε: «Ώθαΰθπλέακνηε ΰδα πλκθαθεέμ ζσΰκνμ ηβθ παηλκηάηλδα Οζτηπδα Βζζβθδεά Θλβζεεέα πμ ηβ ησθβ θκηέηπμ δγαΰεθά, ανησξγκθα, αλξαδσηελβ, εγθδεά,
εαδ αυζα εθ ΒζζΪδδ ζαηλεέα ηκν Θεέκν. Θεπλκτηε σηδ β εζενγελέα αζεάζεπμ ηβμ ζαηλεέαμ ηβμ εαζτπηεηαδ απκζτηπμ απσ ηκ Ϊλγλκ 18 ηκν θσηκν 2462 / 97 εαδ ζνθεπυμ β δβησζδα εαδ εκδθπθδεά αθαΰθυλδζά ηβμ (…) δεθ εέθαδ αάηβηα θκηδεάμ αθαΰθπλέζευμ ηβμ, αζζΪ de facto ανηκαθαεβλτιευμ ηβμ (εε ηκν ανηεικνζέκν ηπθ γλβζεενηυθ ηβμ), σππμ πλκεέπαηε, πμ ησθβμ θκηέηπμ δγαΰεθκτμ, ανηκξγσθκν, αλξαδκηΫλαμ, εγθδεάμ εαδ αυζβμ ζαηλεέαμ ηκν Θεέκν. Μέα ζηεθΪ "θκηδεά" ηβμ αθαΰθυλδζβ εέθαδ Ϊηκπβ εαδ αθεπδγτηβηβ, αθκτ, πμ ΰθπζησθ, ζηδμ δδαδδεαζέεμ ηέαμ ηΫηκδαμ ζνηπελδζαηίΪθεηαδ παλαθσηπμ εαδ β ζνΰεαηΪγεζβ ηκν δδεηαηκλετκθηκμ ιΫθκν δσΰηαηκμ. Βέθαδ ζκδπσθ Ϊηκπβ ηέα "αθαΰθυλδζά" ηαμ ηΫζπ ηβμ απσ ηβθ ηελδΪ ηαμ αθαΰθπλέζεπμ ηκν θκηέηκν ηβμ ανηαλξέαμ εθσμ δζηκλδεΪ ηεηαΰεθεζηΫλκν εαδ ιεθδεάμ πλκεζετζεπμ δσΰηαηκμ» ζηε Ϋηζδ! Ώπσ ηβ ηδα ΠαλΪπκθκ, σηδ δεθ ηΪμ αθαΰθπλέαεδ ηκ ελΪηκμ˙ εδ απσ ηβθ Ϊζζβ Άλθβζβ θα αθαΰθπλδζηκτθ απσ ηκ ελΪηκμ! ΠαλΪπκθκ εαδ Άλθβζβ, Άλθβζβ εαδ ΠαλΪπκθκ: Πσηε ηκ Ϋθα, πσηε ηκ Ϊζζκ. πκηε ηκνμ ζνηθΫλεδ ηκ εαγΫθα. ηαθ γΫζκνθ θα εηθαθδζγκτθ ζηβθ εκδθά ΰθυηβ πμ αεσηα ηδα «κηΪδα εαηαηλεΰηΫθπθ», αβηΪθε αθαΰθυλδζβ˙ ζε Ϊζζεμ πελδπηυζεδμ, σξδ ησθκ αλθκτθηαδ ηκ ελΪηκμ θα αθαΰθπλέζεδ ηβ γλβζεεέα ηκνμ αζζΪ εαδ παλαδΫξκθηαδ σηδ ηπκλκτθ θα ειαζεάζκνθ εζετγελα ηβθ ζαηλεέα ηκνμ ίΪζεδ ζνΰεεελδηΫθκν θσηκν. ΒδδδεΪ ηκ ηεζενηαέκ ηκτμ ιεζεεπΪαεδ ηεζεέπμ: δε ηπκλκτθ θα δζξνλέακθηαδ σηδ «ηκνμ εαηαπδΫαεδ ηκ θεκ-ίνααθηδθσ ελΪηκμ» εαδ ηανησξλκθα θα παλαδΫξκθηαδ σηδ κδ θσηκδ ηκν ...θεκ-ίνααθηδθκτ ελΪηκνμ ηκτμ εαζτπηκνθ πζάλπμ. Λκδπσθ, ζηκ ελΪηκμ ανησ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηπκλκτθ θα δδαζΫικνθ: ά θα αβηάζκνθ ηΫζπ αθαΰθυλδζβμ ηα δδεαδυηαηα πκν Ϋξκνθ κδ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ ά θα ηβθ εζαέΰκθηαδ, εαδ θα δζξνλέακθηαδ σηδ κ θσηκμ 2462/97 ηκτμ εαζτπηεδ πζάλπμ. Ή γα εζαέΰκθηαδ ά γα πΪλκνθ ηα θσηδηα δδεαδυηαηα πκν πδζηετκνθ σηδ δέθεδ κ θσηκμ. Βθ πΪζεδ πελδπηυζεδ, ηδζυθηαμ ΰδα σζεμ ηδμ θεκπαΰαθδζηδεΫμ κηΪδεμ: Να ηδμ αθαΰθπλέζεδ ηκ ελΪηκμ, υζηε θα εαέΰκθηαδ ζτηθπθα ηε ηκ θσηκ, αζζΪ, πκδαθ απσ σζεμ θα αθαΰθπλδζηεέ πμ ηβθ ζνθΫξεδα ηβμ «αλξαέαμ εζζβθδεάμ γλβζεεέαμ»; Ώθκτ Ϋξκνθ ηελΪζηδεμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηκνμ. ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ ηδ ΰεζκέκ γα άηαθ, θα αθαΰθπλέακθηαθ 4-5 «εζζβθδεΫμ γλβζεεέεμ». Ώπενγεέαμ πλκελξσηεθεμ, β εαγεηδΪ, απσ ηβθ αλξαδσηβηα, εθθκεέηαδ. Μαμ αλεεέ κ ΓκληπΪμ˙ δε ξλεδΪαεηαδ εδ Ϊζζκ θκζεζσλ. Θα απαθηάζκνθ ζ‘ ανησ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζΫΰκθηαμ σηδ εαδ κδ αθαΰθπλδζηΫθεμ ξλδζηδαθδεΫμ εεεζβζέεμ δεθ εέθαδ ηέα, αζζΪ πκζζΫμ. ΞεξθΪθε (β Μθβηκζτθβ δεθ ηκνμ ίκβγΪ πκηΫ) ππμ κτηε δδλτγβεαθ σζεμ κδ ξλδζηδαθδεΫμ εεεζβζέεμ ηανησξλκθα κτηε αθαΰθπλέζηβεαθ σζεμ ηανησξλκθα εαδ, ενλέπμ, δεθ εηθαθέζηβεαθ εε ηκν ηβδεθσμ, σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δδεεδδευθηαμ ηβθ ζνθΫξεδα Ϋπεδηα απσ δδαεκπά δτκ ξδζδεηδυθ. ΤπΪλξκνθ ηκνζΪξδζηκθ ηλεδμ ετλδεμ θεκπαΰαθδζηδεΫμ ζΫεηεμ. Βε ηκν ηβδεθσμ ζκδπσθ, Ϋπεδηα απσ 1700 ξλσθδα εηθαθέακθηαδ ηανησξλκθα ηλεδμ γλβζεεέεμ, ηανησξλκθα αθαΰθπλδασηεθεμ, εαδ αζζβζκαθηδηαξσηεθεμ, νπκζηβλέακθηαμ εαγεηδΪ σηδ ανηά εέθαδ β πλαΰηαηδεά ζνθΫξεδα. ζκ ΰδα ηβθ αθειδγλβζεεέα, θαέθεηαδ δε ΰθπλέακνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ β «αθειδγλβζεεέα» εέθαδ εαγκζδεσ θαδθσηεθκ ησθκ ηκνμ ηεζενηαέκνμ 2 αδυθεμ εαδ κνδΫπκηε άηαθ γλβζεενηδευμ απκξλπηαηδζηΫθα ηα αλξαδκεζζβθδεΪ ελΪηβ. ηα ζκίαλΪ πδζηετκνθ σηδ ηκ αλξαέκ ΚλΪηκμ-Πσζβ Ϊθβθε ηκθ εαγΫθα θα νίλέαεδ ηβθ επέζβηβ γλβζεεέα ηβμ Πσζβμ; Ή θα ηβμ εΪθεδ ελδηδεά; ΏηΫζπμ εδδυεεηκ κ θδζσζκθκμ πκν αζεκτζε ελδηδεά. «Κνάημξ ηαζ ενδζηεία ήηακ έκα πνάβια. Σδκ εκυηδηα πμο αθέπμοιε ζηδκ Δθθάδα ακάιεζα ζημ ηνάημξ ηαζ ηδ ενδζηεία δε ηδ αθέπμοιε πμοεεκά αθθμφ» (Fustel DeCoulanges, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ, ζ. 266). Ώνηά άηαθ β «αλξαέα αθειδγλβζεεέα». Ώθ ζκδπσθ ηκτμ εθκξζεέ σηδ β Βεεζβζέα εέθαδ εθπηΫθβ ηε ηκ ΚλΪηκμ (κτηε ζε αλεεηκτμ Ολγσδκικνμ αλΫζεδ β εεεκζηέεενζβ ανηά), βγδευμ δεθ Ϋξκνθ ηκ δδεαέπηα θα κηδζκτθ, δδσηδ εαδ ζηβθ αλξαέα πσζβ β γλβζεεέα άηαθ εθπηΫθβ ηε ηκ ελΪηκμ, πκζτ πελδζζσηελκ απ‘ σ,ηδ εέθαδ ζάηελα β Βεεζβζέα ηε ηβθ Πκζδηεέα. Αεθ δδαηαλητλκθηαδ κδ Ν/Π νπΫλ ηβμ αθειδγλβζεεέαμ ανηάμ εαγεανηάμ, ζκδπσθ, αζζΪ εαηΪ ηβμ Ολγκδκιέαμ εαδ νπΫλ ηβμ αλξαέαμ γεκελαηέαμ ητπκν Λαεεδαδηκθέαμ εαδ αλξαέαμ πσζβμ. Άζζκμ εέθαδ κ εαβησμ ηκνμ˙ σξδ β «αθειδγλβζεεέα», σππμ δζξνλέακθηαδ. Ο Πζάγπθ, δεθ δδΫγεηε ελαηδεά εικνζέα ΰδα θα επδίΪζεδ ηε δδπΰηκτμ ηβθ γλβζεεέα ηκν, πλΪΰηα πκν, θνζδεΪ, γα Ϋπλαηηε, αθκτ, σππμ πλκετπηεδ απσ ηα δδαζπγΫθηα απκζπΪζηαηα ηκν Ϋλΰκν ηκνΝφκσλ ζπγγξαθή, πλκΫίζεπε ηβθ γαθαηδεά πκδθά ΰδα σζκνμ γα αλθκτθηαθ θα πλκζενθάζκνθ ηα εέδπζα. Σλκηελά αθειδγλβζεεέα. -Ή, ζκδπσθ, γα εαηαελέθκνθ εαδ ηβθ αλξαέα Ϋζζεδοβ αθειδγλβζεεέαμ, ηβθ ηατηδζβ δβζαδά ΚλΪηκνμ εαδ Θλβζεεέαμ,
-ά δεθ γα εαηβΰκλκτθ σ,ηδ ηκνμ ζνηθΫλεδ ησθκ. ΠΪθηπμ, δεθ ηπκλκτθ θα ανηκαπκεαζκτθηαδ νπελαζπδζηΫμ ηβμ αθειδγλβζεεέαμ Ϊθγλππκδ πκν απκεαζκτθ ηκνμ αζζσδκικνμ ζνηπκζέηεμ ηκνμ "ξαηαβΫζζβθεμ", "είλαδσονξκνμ", "Γαζδζαέκνμ", "πλκζενθβηΫθκ θεκεζζβθαλδσ". Εζξνλέακθηαδ ζνθεξυμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κδ θσηκδ πελέ πλκζβζνηδζηκτ απκηεζκτθ ηεηαιδεΪ θκηκγεηάηαηα εαδ ζνθεπυμ «σθεδδκμ ΰδα ηβ ξυλα ηαμ». Ώθ σηπμ πλκΫίαδθαθ ζε επδζηβηκθδεά Ϋλενθα, γα αθαεΪζνπηαθ σηδ απσ ηκνμ δζξτκθηεμ ζάηελα θσηκνμ, εέθαδ «ηεηαιδεΪ θκηκγεηάηαηα», κ δζξτπθ Ώζηδεσμ Κυδδεαμ, κδ θσηκδ πελέ ΕΚΏ εαδ ΣΒΐΒ, κδ δδαηΪιεδμ πελέ αδΰδαζκτ, παλαζέαμ εαδ αδΰδαζέηδδαμ αυθβμ, κ δζξτπθ θσηκμ πελέ ητπκν εαδ πκζζκέ Ϊζζκδ δζξτκθηεμ εαδ εθαληκασηεθκδ ζάηελα θσηκδ. Σδ γΫζκνθ, δβζαδά, θα ηαμ πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ; ηδ δεθ πλΫπεδ θα εζβλκθκηκτηε, επεδδά κ Ώζηδεσμ Κυδδεαμ εέθαδ ηεηαιδεσμ ά σηδ δεθ πλΫπεδ θα πκνζΪηε, θα θκδεδΪακνηε, ά ηάππμ θα αλθβγκτηε θα ζνθηαιδκδκηβγκτηε απσ ηκ ΕΚΏ ά ηκ ΣΒΐΒ, επεδδά κδ ζξεηδεκέ θσηκδ εέθαδ «ηεηαιδεκέ»; Αεθ εέθαδ, ζκδπσθ, β ηεηαιδεά πλκΫζενζβ ηκν εθσμ ά ηκν Ϊζζκν θσηκν, β κπκέα ηκνμ εθκξζεέ˙ εέθαδ σηδ ανηκέ κθεδλετκθηαδ ηκ οάθδζηα ηκν ηΪθηβ Αδκπεέγβ. Ώθηέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα δδαηαλητλκθηαδ σηδ κδ θσηκδ ηκν εζζβθδεκτ ελΪηκνμ εέθαδ θαζδζηδεκέ ά εθΪθηδκδ ζηκ ενλππαρεσ εεεηβηΫθκ, αμ εΪηζκνθ θα δδαίΪζκνθ εαηηδΪ θκλΪ ηα πλαεηδεΪ ηβμ Βνλππαρεάμ Έθπζβμ: 1. Δ εκδθκίκνζενηδεά νθΫζενζβ ηκν νηίκνζέκν ηβμ Βνλυπβμ ηβθ 29.11.1991 εαηαληέαεδ Ϋεγεζδθ νπσ ηκθ ηέηζκθ «ΒΚΘΒΕ ΒΠΕ ΣΧΝ ΏΕΡΒΒΧΝ ΚΏΕ ΣΧΝ ΝΒΧΝ ΘΡΔΚΒΤΣΕΚΧΝ ΚΕΝΔΜΏΣΧΝ»(DOCUMENT 6534). Αδ‘ ανηάμ επδζβηαέθεδ ηβθ επδεέθδνθκθ εαδ εαηαζηλκθδεάθ δλΪζδθ ηπθ αδλΫζεπθ εαδ αβηεέ απσ ηα ενλππαρεΪ ελΪηβ, σππμ εθβηελυθκνθ ηκνμ πκζέηαμ ηπθ επέ ηκν πλκεεδηΫθκν. 2. Σβθ 10.2.1999 β Βπδηλκπά Νκηδευθ ΤπκγΫζεπθ Ώθγλππέθπθ ΑδεαδπηΪηπθ ηβμ Κκδθκίκνζενηδεάμ νθεζετζεπμ ηκν νηίκνζέκν ηβμ Βνλυπβμ νπκίΪζζεδ Ϋεγεζδθ επδζβηαέθκνζαθ ηεηαιτ Ϊζζπθ, σηδ ηεηαιτ ηπθ εΰεζβηαηδευθ δλαζηβλδκηάηπθ ηπθ αδλΫζεπθ πελδζαηίΪθκθηαδ εαδ κηαδδεαέ ανηκεηκθέαδ. 3. Σβθ 22.5.1999 επέζβμ β Κκδθκίκνζενηδεά νθΫζενζδμ ηκν νηίκνζέκν ηβμ Βνλυπβμ εεδέδεδ ηβθ τζηαζβθ Νκ 1412/1999, δδα ηβμ κπκέαμ ηεηαιτ Ϊζζπθ αβηεέ, σππμ αδ ενίελθάζεδμ ηπθ ενλππαρευθ ξπλυθ δδλτζκνθ εΫθηλα πζβλκθκλάζεπμ ηκν εκδθκτ επέ ηβμ επδεδθδτθκν δλΪζεπμ ηπθ αδλΫζεπθ, σππμ επδίΪζζκνθ ενλυζεδμ επέ ηπθ επδεδθδτθπθ αδλΫζεπθ εαδ σππμ εθδζξτζκνθ ηβθ έδλνζδθ ηβ ενίελθβηδευθ κλΰαθυζεπθ πλκζηαζέαμ ηπθ γνηΪηπθ ηπθ αδλΫζεπθ. 4. Σβθ 13.4.1999 β Βπδηλκπά Νκηδευθ ΤπκγΫζεπθ ηβμ Κκδθκίκνζενηδεάμ νθεζετζεπμ ηκν ζνηίκνζέκν ηβμ Βνλυπβμ εεδέδεδ ηβθ νπ‘ αλδγ. 8373 Ϋεγεζέθ ηβμ επδίείαδκτζαθ ηβθ πλκβΰκτηεθβθ τζηαζδθ εαδ εηΫθεδ επέ ηβμ πζβλκθκλάζεπμ ηκν εκδθκτ. 5. Σβθ 22.9.2001 β Βπδηλκπά Τπκνλΰυθ ηκν νηίκνζέκν ηβμ Βνλυπβμ εεδέδεδ ηβθ νπ‘ αλδγ. 9220 ΠλΪιδθ ηβμ, δδα ηβμ κπκέαμ δβζκέ, σηδ ζνηθπθεέ αθεπδθνζΪεηπμ πλκμ ηβθ πλκαθαθελκηΫθβθ τζηαζδθ νπ‘ αλδγ. 1412/1999 εαδ αβηεέ απσ ηα ενλππαρεΪ ελΪηβ, σππμ ζΪίκνθ ηα αθαΰεαέα θκηκγεηδεΪ ηΫηλα πλκμ πλκζηαζέαθ ηβμ αθγλππέθβμ αιδκπλΫπεδαμ εε ηπθ επδεδθδτθπθ αδλΫζεπθ δδέα ηπθ αθβζέεπθ εαδ ηπθ πζΫκθ εναζυηπ αησηπθ. 6. Σκ Βνλππαρεσθ Κκδθκίκτζδκθ ηβθ 22.5.1984 εεδέδεδ Φάθδζηα πελέ ηβμ επδεδθδτθκν δλαζηβλδσηβηκμ ηπθ αδλΫζεπθ εαδ εαζεέ ηα ελΪηβ-ηΫζβ, σππμ ηβ πλκίαέθκνθ εδμ ξκλάΰβζδθ θκλκζκΰδευθ απαζζαΰυθ εδμ ηαμ παθηκέαμ αδλΫζεδμ εαδ παλαγλβζεεέαμ εαδ σππμ πλκζηαηετζκνθ ηα γτηαηα ηπθ επδεδθδτθπθ δλαζηβλδκηάηπθ ηπθ αδλΫζεπθ δδα ηβμ δδλτζεπμ νπβλεζδυθ ζνθδλκηάμ εαδ ίκβγεέαμ εδμ ανηΪ. 7. Σβθ 29.2.1996 επέζβμ ηκ Βνλππαρεσθ Κκδθκίκτζδκθ εεδέδεδ παλσηκδκθ Φάθδζηα, δδα ηκν κπκέκν δδαπδζηυθεδ, σηδ κλδζηΫθαδ αδλΫζεδμ επδδέδκθηαδ εδμ πζεέκθηαμ ηπθ εέεκζδ εΰεζβηαηδευθ πλΪιεπθ εαδ παλαίδΪζεπθ ηπθ αθγλππέθπθ δδεαδπηΪηπθ (π.ξ. εαεκηεηαξεέλδζδμ αθγλυππθ, ζεικναζδεά ίέα, εΰεζεδζηκέ, ζπηαηεηπσλδκθ, πνμχεδζζξ επζεεηζηήξ ηαζ ναηζζζηζηήξ ζοιπενζθμνάξ, θκλκζκΰδεαέ απΪηαδ, ηεηαθκλΪ εεθαζαέπθ, εηπσλδκθ σπζπθ, δδαεέθβζδμ θαλεπηδευθ, παλαίέαζδμ ηκν δδεαδυηαηκμ ελΰαζέαμ, παλΪθκηκμ Ϊζεβζδμ δαηλδεάμ ε.ζπ.). Καζεέ δε ηα ελΪηβ-ηΫζβ, σππμ εδθβηκπκδάζκνθ ηαμ αζηνθκηδεΪμ εαδ δδκδεβηδεΪμ αλξΪμ ηπθ, σππμ ζνθελΰαζγκτθ ηε ηβθ EUROPOL. 8. Σβθ 11.12.1997 ηκ Βνλππαρεσθ Κκδθκίκτζδκθ ενεζκθκλεέ Ϋεγεζδθ πελέ ηβμ επδεδθδτθκν δλΪζεπμ ηπθ αδλΫζεπθ εδμ ηβθ Βνλυπβθ (Βπδηλκπά Πκζδηδευθ Βζενγελδυθ εαδ Βζπηελδευθ ΤπκγΫζεπθ), β κπκέα πλκηεέθεδ ηβθ ξΪλαιδθ ζηλαηβΰδεάμ αθηδηεηππέζεπμ ηβμ πελδπηυζεπμ, ηεηαιτ δε ηπθ πλκηεδ-
θκηΫθπθ ηΫηλπθ εέθαδ εαδ β πλκζαληκΰά ηβμ εζπηελδεάμ θκηκγεζέαμ ηπθ ενλππαρευθ ξπλυθ πλκμ πλκζηαζέαθ ηκν εκδθκτ. 9. ΣΫζκμ, ηβθ 19.2.1998 ηκ Βνλππαρεσθ Κκδθκίκτζδκθ εεδέδεδ ηλέηκθ Φάθδζηα, δδα ηκν κπκέκν ηεηαιτ Ϊζζπθ εαζεέ ηα ενλππαρεΪ ελΪηβ, σππμ ζΪίκνθ ηα εαηΪζζβζα εθ πλκεεδηΫθπ ηΫηλα πλκμ πλκζηαζέαθ ηκν εκδθκτ εε ηβμ ηκδατηβμ επδεδθδτθκν εαδ παλαίαηδεάμ ηπθ αθγλππέθπθ δδεαδπηΪηπθ δλΪζεπμ ηπθ επδεδθδτθπθ αδλΫζεπθ εαδ παλαγλβζεεδυθ. Βπδζβηαέθεδ δε, σηδ νπΪλξκνθ εαδ εΪπκδεμ κλΰαθυζεδμ, αδ κπκέαδ δεθ απκηεζκτθ γλβζεεέαμ αζΪ εΰεζβηαηδεΪ σλΰαθα, εππθεζκτθηαδ σηπμ ηκν αθαΰθπλδακηΫθκν εδμ ηαμ γλβζεεέαμ αηκηδεκτ δδεαδυηαηκμ ηβμ γλβζεενηδεάμ εζενγελέαμ. 10. ΐείαέπμ ηκ επδεέθδνθκθ ηπθ αδλΫζεπθ Ϋξεδ επέζβμ αθαΰθπλδζγά εαδ απσ ηκ Αδεαζηάλδκθ ηπθ Βνλππαρευθ Κκδθκηάηπθ (απσθαζδμ 4.12.74, νπσγεζδμ 41/74 VAN DUYN εαηΪ HOMME OFFICE, δεξκηΫθβ πμ θσηδηβθ ηβθ Ϊλθβζδθ ηβμ Ώΰΰζέαμ θα ηβθ επδηλΫοβ ηβθ εδμ ηβθ ξυλαθ ανηάθ εέζκδκθ κπαδκτ αδλΫζεπμ επδεδθδτθκν δδα ηβθ δβηκζέαθ ηΪιδθ) εαδ ίείαέπμ εαδ απσ ηκ Βνλππαρεσθ Αδεαζηάλδκθ Ώθγλππέθπθ ΑδεαδπηΪηπθ (απσθαζδμ 24.2.1998, νπσγεζδμ Λαλέζβμ εαηΪ ΒζζΪδκμ, επδενλυθκνζα πμ θκηέηκνμ ηλεδμ εαηαδέεαμ επέ πλκζβζνηδζηυ επδίζβγεέζαμ νπσ ηπθ εζζβθδευθ δδεαζηβλέπθ εδμ δζαλέγηκνμ κπαδκτμ επδεδθδτθκν αδλΫζεπμ Βέθαδ ξαλαεηβλδζηδεσθ, σηδ επέ ηπθ πκζτ ζπκνδαέπθ ηκτηπθ δεδκηΫθπθ νπσ ηπθ ενλππαρευθ κλΰΪθπθ δεθ επδζβηαέθεηαδ ησθκθ ηκ παλΪθκηκθ ά ηκ αιδσπκδθκθ ηβμ δλΪζεπμ ηπθ αδλΫζεπθ, αζζΪ εαδ ηκ επδεέθδνθκθ ανηυθ. Σκ επδεέθδνθκθ ηκτηκ ζαηίΪθεηαδ εδυ νπ‘ σοδθ σξδ νπσ ανζηβλυμ θκηδεάθ Ϊπκοδθ, αζζΪ ηκθέαεηαδ δδδαδηΫλπμ β εΰεζβηαηκζκΰδεά πζενλΪ ηκν σζκν γΫηαηκμ» (Γ. Κλέππα «Δ θκηδεά αθηδηεηυπδζδμ ηβμ Νεκεδδπζκζαηλέαμ», Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο, εεδ. Θεκδλκηέα, ζ. 343-347). Ώμ ηβθ ξλβζδηκπκδκτθ, ζκδπσθ, ηβθ «Βνλυπβ» κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πμ πλσθαζβ, υζηε θα εαηβΰκλκτθ ηβθ εζζβθδεά γλβζεενηδεά θκηκγεζέα πμ «ηεηαιδεά» εαδ «αθηδδβηκελαηδεά». Δ Βνλυπβ ηα γΫηαηα ανηΪ ηα Ϋξεδ ειεηΪζεδ επδενλυθκθηαμ αεσηβ εαδ απκθΪζεδμ εζζβθδευθ δδεαζηβλέπθ εαηΪ πλκζβζνηδζηκτ. Να ηκθέζκνηε σηδ παλΪ ηδμ ελανΰΫμ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εαδ ηπθ «αθηδεικνζδαζηυθ κνηαθδζηυθ» δβηκζδκΰλΪθπθ, β ΒζζΪδα δεθ εέθαδ ηκ ησθκ ελΪηκμ ζηκ κπκέκ β Βεεζβζέα εέθαδ εθπηΫθβ ηε ανησ. O ξπλδζησμ ΚλΪηκνμ – Βεεζβζέαμ δεθ εέθαδ Ϊΰθπζηκμ ησθκ ζηβθ ΒζζΪδα, αζζΪ εαδ ζηβθ Κτπλκ, ηβ Μ. ΐλεηαθθέα, ηβθ Βζίεηέα, ηβ Φδζαθδέα, ηβ κνβδέα, ηβ Νκλίβΰέα, ηβ Ααθέα, ηβθ Εζζαθδέα, ηκ Μκθαεσ, ηκθ Ώΰ. Μαλέθκ ε.α. Βπέεζβζβ ηκν Θεκτ ζηκ τθηαΰηα εαδ ηβθ δδεαδκζτθβ νπΪλξεδ ζηβ Γεληαθέα, ηβθ Βζίεηέα, ηβ Μ. ΐλεηαθθέα, ηβ Γαζζέα εαδ ηβθ Ελζαθδέα. Σκ ζτθηαΰηα ηΪζδζηα ηβμ ηεζενηαέαμ Ϋξεδ ηβθ αεσζκνγβ «εεθαζέδα»: «ηκ σθκηα ηβμ Ώΰέαμ ΣλδΪδκμ, απκ ηβθ κπκέα πβΰΪαεδ εΪγε εικνζέα εαδ ζηβθ κπκέα, πμ Ϋζξαηκ ηΫζκμ σζπθ ηαμ, πλΫπεδ θα αθαθΫλεηαδ εΪγε πλΪιβ αθγλυππθ εαδ ελαηυθ. Βηεέμ, κ ζασμ ηβμ Ελζαθδέαμ, αθαΰθπλέακθηαμ ηαπεδθσθλκθα σζεμ ηαμ ηδμ νπκξλευζεδμ ζηκθ Κνλδκ βηυθ Εβζκν Υλδζησ, κ Οπκέκμ ζνηπαλαζηΪγβεε ζηκνμ παηΫλεμ ηαμ ζηδμ δκεδηαζέεμ αδυθπθ... νδκγεηκτηε .... ηκ αεσζκνγκ νθηαΰηα». ΠλκίζΫπεηαδ σλεκμ ζηβ Υλδζηδαθδεά Θλβζεεέα ζηδμ Υυλεμ: Οζζαθδέα, Νκλίβΰέα, Ελζαθδέα, Γεληαθέα, ΛδξηεθζηΪδθ, Ώνζηλέα. Γδα ηδμ Βδδδεσηελεμ ζξΫζεδμ: ηβ Γαζζέα, δεθ νπΪλξεδ κηκθπθέα ΰδα ηκ «εκζηδεσ ελΪηκμ». Ο ξπλδζησμ εέθαδ πλαεηδεΪ αθεθΪληκζηκμ. ΤπΪλξεδ εαηάξβζβ ζηα ζξκζεέα, πμ ηΪγβηα. Ο «Σεζενηαέκμ Πεδλαζησμ» ηκν Ν. ΚαααθηαΪεβ απαΰκλενγβεε απκ ηδμ δδκδεβηδεεμ (κξδ ηδμ δδεαζηδεΫμ) αλξΫμ. Δ «εκπδΪ» εέθαδ απαΰκλενηΫθβ εαδ κ Υδζδαζησμ δεθ γεπλεέηαδ Θλβζεεέα. ΏνηΪ απσ ηδα επδζβηα «εκζηδεά» ξυλα. ΣΫηκδα ηΫηλα δεθ νπΪλξκνθ κτηε ζηβθ ΒζζΪδα, πκν δεθ νπΪλξεδ επέζβηα ξπλδζησμ. ηβ Γεληαθέα δεθ νπΪλξεδ δδΪηαιβ ΰδα ξπλδζησ εαδ ΰδ‘ ανησ κδ επέζβηεμ Βεεζβζέεμ (Ρπηαδκεαγκζδεβ – Βναΰΰεζδεά) εδζπλΪηηκνθ «Βεεζβζδαζηδεά θκλκζκΰέα» (Kirchensteuer). Λεδηκνλΰκτθ ελαηδεΫμ ΘεκζκΰδεΫμ ζξκζΫμ, ηκ ηΪγβηα ηπθ Θλβζεενηδευθ εέθαδ νπκξλεπηδεσ, κδ Βεεζβζέεμ Ϋξκνθ ζσΰκ ΰδα ηκθ Αδκλδζησ εαγβΰβηυθ πμ ΝκηδεΪ Πλσζππα Αβηκζέκν Αδεαέκν (ΝΠΑΑ). ηδμ Αβησζδεμ νπβλεζέεμ νπΪλξεδ ηανλσμ ά ΒζηανλπηΫθκμ. Λεδηκνλΰεέ γλβζεενηδεά νπβλεζέα ζηκ ζηλαησ, ζηδμ θνζαεΫμ, κδ ξλδζηδαθδεΫμ Βεεζβζέεμ Ϋξκνθ γΫζβ ζηβθ δδκέεβζβ, ζηκ ζηλΪηενηα, ζηβθ ελαηδεά ηβζεσλαζβ εαδ ΰέθεηαδ ηθεέα ηκν Θεκτ ζηκ νθηαΰηα. ηβθ Εηαζέα, εέθαδ αθαΰθπλδζηΫθβ β αιέα ηβμ γλβζεενηδεάμ εεπαδδενζεπμ εαδ o «Καγκζδεδζησμ» πμ ηΫλκμ ηβμ δζηκλδεάμ εζβλκθκηδΪμ ηβμ ξπλαμ. ΑδδΪζεκθηαδ ηα ΘλβζεενηδεΪ ηε Ϊικθα ηβθ Καγκζδεά Υλδζηδαθδεά Θλβζεεέα, Ϋζηπ εαδ αθ κδ ηαγβηαέ αθάεκνθ ζε Ϊζζα δσΰηαηα. Δ Καγκζδεά Βεεζβζέα δδαηβλεέ ζβηαθηδεΪ πλκθσηδα, απκ ηκ 1990 δζξτεδ εεεζβζδαζηδεά θκλκζκΰέα, νπκξλεπηδεά αεσηα εαδ ΰδα ηκνμ Ϊγεκνμ. Ώεσηβ εαδ ζηβθ Εαππθέα β γλβζεεέα εέθαδ εθπηΫθβ ηε ηβθ πκζδηεέα. ΐείαέπμ εαδ β δκηά ηβμ Θλβζεεέαμ ηκνμ εέθαδ δδαθκλεηδεά. Ο ΏνηκελΪηκλαμ εέθαδ εαδ ΏλξδελΫαμ. Ώλα ηδ εθκξζεέ ηκνμ εέλπθεμ κνηαθδζηΫμ εαδ αλξαδκζΪηλεμ; Μαζζκθ κ Υλδζηδαθδζησμ. ΏζζΪ ανησ εέθαδ πλκζππδεσ ηκνμ πλκίζβηα.
104. "Αεθ γΫζκνηε θα πζβλυθκνηε εηεέμ, πμ Έζζβθεμ Βγθδεκέ, ηΫζπ ηπθ θσλπθ ηβθ εεεζβζέα εαδ ηκνμ γεκζσΰκνμ ηβμ πκν δδδΪζεκνθ ζηα εζζβθσπκνζα ηκθ ξλδζηδαθδζησ. Σδ εέδκνμ αθειδγλβζεεέα εέθαδ ανηά; Ώμ θηδΪικνθ δδεΪ ηκνμ κλγσδκια ζξκζεέα, εαδ θα πζβλυθκνθ ΰδα ηβ ζεδηκνλΰέα ηκνμ". ΏΠΏΝΣΔΔ -εαδ κδ Ολγσδκικδ θκλκζκΰκτηεθκδ ΰδαηέ θα πζβλυθκνθ ηα δβησζδα θκζκεκηεέα/δαηλεέα, ζηα κπκέα ΰέθκθηαδ εεηλυζεδμ; Να ίκβγκτθ, δβζαδά, ζηκ θσθκ αΰΫθθβηπθ παδδδυθ, πκν β γλβζεεέα ηκνμ ηκ απαΰκλετεδ; -εαδ κδ Ολγσδκικδ θκλκζκΰκτηεθκδ ΰδαηέ θα πζβλυθκνθ ΰδα ηβ ζνθηάλβζβ αλξαέπθ θαυθ; Πυμ ηκνμ νπκξλευθεδ ηκ ελΪηκμ θα πζβλυθκνθ ΰδα ηθβηεέα πκν δεθ αθκλκτθ ηβ γλβζεεέα ηκνμ; Μάππμ δΫξκθηαδ θα πζβλυθκνθ, επεδδά εέθαδ Έζζβθεμ εδ σξδ «Βίλαδσονξκδ», σππμ ηκνμ ίλέακνθ κδ εζζβθκπαΰαθδζηΫμ; -εαδ κδ Ολγσδκικδ θκλκζκΰκτηεθκδ πκν δδαθπθκτθ ηε ηβ γεπλέα ηβμ ΒιΫζδιβμ (σζκδ απσ ανηκτμ δδαθπθκτθ), ΰδαηέ θα πζβλυθκνθ θσλκνμ, ΰδα θα αηκέίκθηαδ σζκδ ηβ δδδΪζεκνθ ζηα ζξκζεέα; -εαδ κδ Ολγσδκικδ θκλκζκΰκτηεθκδ, ΰδαηέ θα πζβλυθκνθ σζκνμ δδδΪζεκνθ ηνγκζκΰέα ζηα ζξκζεέα; Βέθαδ νπκξλεπηΫθκδ θα δέθκνθ ηα ζεθηΪ ηκνμ ζηκ ελΪηκμ, ΰδα θα δδδΪζεεηαδ εΪηδ ιΫθκ ηε ηβθ πέζηβ ηκνμ; ΦνζδεΪ, εαθεέμ Ολγσδκικμ δεθ Ϋγεζε πκηΫ ηΫηκδα αβηάηαηα νπσ ηκ πλσζξβηα ηδαμ δάγεθ αθειδγλβζεεέαμ εαδ ηβμ πλκζηαζέαμ ηβμ πλκζππδεάμ ηκν πέζηβμ, σππμ ηα γΫηκνθ κδ θεκπαΰαθδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ εαδ κδ δάγεθ Ϊγεκδ – ζΫΰε ηε αθηδξλδζηδαθσ. ΣΫηκδκν εέδκνμ εαηβΰκλέεμ εθαθηέκθ ηβμ Ολγκδκιέαμ απκδεδεθτκνθ ηκ επέπεδκ ζεΫοβμ ηπθ εαηβΰσλπθ ηβμ. Έθα επέπεδκ (επέπεδβμ) ζεΫοβμ αθγλυππθ πκν αΰθκκτθ σηδ ζηβθ αλξαδσηβηα β παΰαθδζηδεά γλβζεεέα άηαθ ελαηδεά, δβζαδά κδ δελεέμ πζβλυθκθηαθ απσ ηκ ελΪηκμ, κδ θακέ ζνθηβλκτθηαθ απσ ηκ ελΪηκμ, ΰδθσηαθ ελαηδεΫμ δαπΪθεμ ΰδα ηδμ παΰαθδζηδεΫμ ηεζεηΫμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν Ϋξκνθ πλσίζβηα ηε ηκ ΰεΰκθσμ σηδ ηκ Βζζβθδεσ ΚλΪηκμ ξλβηαηκδκηεέ ηκνμ Ολγσδκικνμ δελεέμ, ιεξθυθηαμ σηδ ξλβηαηκδκηεέ εαδ ηκνμ δελεέμ ηπθ νπσζκδππθ ΰθπζηυθ εαδ αθαΰθπλδζηΫθπθ γλβζεεδυθ, αμ ηαμ απαθηάζκνθ πλυηα, ΰδαηέ γα Ϋπλεπε θα πζβλυθεδ β πσζβ-ελΪηκμ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα; Μάππμ ΰδα θα ΰεηέακνθ ξλνζΪθδ εαδ γβζανλκτμ ξλάζδηκνμ ζε εαθΫθαθ κδ θακέ; ΣκνζΪξδζηκθ β Βεεζβζέα ξλβηαηκδκηεέ ζνζζέηδα ΰδα θηπξκτμ˙ κδ παΰαθδζηΫμ δελεέμ, ηε ηα ησζα ξλάηαηα πκν εέξαθ κδ θακέ, πσζκνμ θηπξκτμ ηΪδααθ; Ώθ Ϊλξδαε κ εαγΫθαμ θα αλθεέηαδ ΰδα θδζκζκθδεκτμ ζσΰκνμ θα εαηαίΪζεδ θσλκνμ, ησηε ητθζα θα ‗ξαθ κδ θκλκθνΰΪδεμ. Αεθ ηαμ ζΫθ κδ νπκελδηΫμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηδ πλδθ ηκθ ΜεΰΪζκ Κπθζηαθηέθκ – εαδ πκζτ πδγαθσθ εαδ εαηΪ ηβ δδΪλεεδα ηβμ ίαζδζεέαμ ηκν – κδ Υλδζηδαθκέ πζάλπθαθ θσλκνμ, ηε ηκνμ κπκέκνμ ζνθηβλκτθηαθ β εδδπζκζαηλδεά ελαηδεά γλβζεεέα, β κπκέα κλΰΪθπθε δδπΰηκτμ εαηΪ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Έδδθαθ θσλκνμ κδ Υλδζηδαθκέ ΰδα θα νθέζηαθηαδ δδυιεδμ, εθυ ηυλα κδ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ εικλΰέακθηαδ πκν πζβλυθκνθ θσλκνμ, δέξπμ θα δδυεκθηαδ.
105. "Γδαηέ δεθ ηκζηΪηε δβησζδκ δδΪζκΰκ ηααέ ηαμ; ...ηδ θκίΪζηε; Μσθκ ηε ηκνμ ηκθκγερζηΫμ αζζκεγθεέμ Εκνδαέκνμ, ΜκνζκνζηΪθκνμ εαδ Καγκζδεκτμ εΪθεηε δδΪζκΰκ;" ΏΠΏΝΣΔΔ: Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πμ κπαδκέ ηκν γλβζεσζβπηκν, δεδζδδαδηκθδεκτ εαδ αθκλγκζκΰδεκτ ηηάηαηκμ ηβμ αλξαδσηβηαμ πλκθαθυμ δεθ εαηαζαίαέθκνθ ηδ ζβηαέθεδ δδΪζκΰκμ. Γδα θα νπΪλιεδ δδΪζκΰκμ απαδηεέηαδ ζείαζησμ. ηαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ίλέακνθ, ξζενΪακνθ, απεδζκτθ, δεθ ηπκλκτθ θα πελδηΫθκνθ απσ εαθΫθαθ θα ηκνμ δεξηεέ πμ ζνθκηδζβηΫμ Άζζπζηε, κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθηδθΪζεκνθ: ηδ εέδκνμ δδΪζκΰκ επδγνηκτθ θα εΪθκνθ ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, ηκνμ κπκέκνμ ξαλαεηβλέακνθ «ίζΪεεμ εαδ αθγΫζζβθεμ»; ΤπκίδίΪακνθ ηκθ εανησ ηκνμ επδγνηυθηαμ δδΪζκΰκ ηε «βζέγδκνμ» εαδ «ζνθεδδβηΪ εαεκτμ». Ώμ αλεεζηκτθ ζκδπσθ ζηβθ ηκθαξδεά ηκνμ... κζτηπδα εθαηΫθδζβ.
-Σδ δδΪζκΰκμ θα ΰέθεδ ηε σζκνμ κθκηΪακνθ «Κηάθκμ» ηκθ Εβζκτ Υλδζησ εαδ Era Vulgaris ηβθ ηεηΪ ηβθ ΰΫθθβζά ηκν επκξά, εΪθκθηαμ Ϋπεδηα ζσΰκ ΰδα «αθειδγλβζεεέα»; -Σδ δδΪζκΰκμ θα ΰέθεδ ηε ανηκτμ πκν ιεζηκηέακνθ απαλΪδεεηκνμ δζξνλδζηκτμ πελέ ενγσπκζβμ, «ζθαΰάμ ηβμ Θεμ/εβμ», «εαοέηαηκμ ηβμ αζειαθδλδθάμ ΐδίζδκγάεβμ», «ζθαΰΫα» ζδκν Νέεπθα, «ΰεθκεηκθέαμ ηπθ Βγθδευθ ηβμ Κλάηβμ» εαδ παλαπκδκτθ εεέηεθα ηκν Υλνζκζησηκν; -Σδ δδΪζκΰκμ θα ΰέθεδ ηε σζκνμ νίλέακνθ ηβθ κλγσδκιβ πζεδκοβθέα ηπθ πκζδηυθ ηβμ Υυλαμ «αθαζθΪίβηκνμ», «ΥαηαβΫζζβθεμ», «ηβ πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ», «πλκζενθβηΫθκ θεκεζζβθαλδσ», «ΰαζδζαέκνμ», «θααπλαέκνμ», «είλαδσονξκνμ», «ξαζδζκπσηεμ», «εζζβθσθπθκνμ», «αθγλππσηκλθκνμ», «ξλδζηδαθσδκνζκνμ», «αθγλππΪεδα»; -Σδ δδΪζκΰκμ θα ΰέθεδ ηε ανηκτμ πκν πλκηλΫπκνθ Ϋηηεζα εαδ Ϊηεζα ζηβθ «ζθαΰά ηπθ θααπλαέπθ»; είσηαζηε σζκνμ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ αθάεκνθ ζηδμ Ϊθπγδ εαηβΰκλέεμ ηπθ ζνεκθαθηυθ εαδ ηπθ νίλδζηυθ εαδ ηπθ πζαζηκΰλΪθπθ εαδ δεθ ηκνμ ηζκνίαζδΪακνηε σζκνμ ηααέ, σππμ εΪθκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. ΏζζΪ αθ δεθ απκδκεδηΪζκνθ δβησζδα ηΫηκδεμ ζνηπελδθκλΫμ, κτηε ηααέ ηκνμ εέθαδ δνθαησμ δβησζδκμ δδΪζκΰκμ. Ώθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αβηάζκνθ δβησζδα ζνΰΰθυηβ ΰδα ηδμ παλαπΪθπ τίλεδμ, ηδμ απεδζΫμ, ηκνμ ξζεναζηκτμ, ηα οΫηηαηα, εέθαδ δνθαησμ κ δδΪζκΰκμ. ΏζζΪ ανησ εέθαδ ηκ ηεζενηαέκ πλΪΰηα πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ εαηΪ θκν: θα αβηάζκνθ ζνΰΰθυηβ ΰδα ηκνμ αξαλαεηάλδζηκνμ ξαλαεηβλδζηκτμ ηκνμ. Ώθ ηκ Ϋεαθαθ ανησ, γα εαηαζηλΫθκθηαθ! ΑΫθ Ϋξεδ κ Υλδζηδαθδζησμ θα θκίβγεέ ηέπκηα απσ Ϋθαθ δβησζδκ δδΪζκΰκ εαδ δζσηδηβ αθηδηεηυπδζβ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Ο Υλδζηδαθδζησμ επδίέπζε εαδ επδελΪηβζε ηεηαιτ 65 εαδ 311 η.Υ. παλ‘ σζεμ ηδμ Ϊπεδλεμ τίλεδμ, ζκδδπλέεμ, ξζεναζηκτμ, ζνεκθαθηέεμ, δδυιεδμ, εικλέεμ, ζθαΰΫμ πκν νπΫζηβ˙ εαδ θνζδεΪ δέξπμ «δζσηδηβ ηεηαξεέλδζβ», ηβθ κπκέα ηυλα γνηάγβεαθ κδ ζβηελδθκέ ζνεκθΪθηεμ εαδ κδ νίλδζηΫμ. Ώθκτ θέεβζε νπσ εαγεζηυμ Ϊθδζβμ ηεηαξεέλδζβμ, γα θδεάζεδ εαδ νπσ εαγεζηυμ δζσηδηβμ ηεηαξεέλδζβμ. Ο δδΪζκΰκμ, σηπμ, πλκςπκγΫηεδ ζείαζησ. ΚΪηδ πκν δεθ δδαγΫηκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Κΐ' ΜΒΡΟ
ΒΠΕΛΟΓΟ 1 «Πελὶ Παύζκν ΰὰλ εαὶ Πζάηπθκμ αβηήζεπμ κὔζβμ, ὁ ηὲθ Ἕζζβθ ἐπεδλᾶηκ δεδεθύθαδ, ὅηδ ὁ Παῦζκμ ἤθ ἀηαγὴμ εαὶ ἰδδώηβμ˙ ὁ δὲ Υλδζηδαθὸμ πὸ ἀθεζείαμ ἐζπκύδααε εαηαζεενάαεδθ, ὅηδ Πζάηπθκμ ζκΰδώηελκμ ἤθ Παῦζκμ. Οὕηπ δὲ ηκῦ Ἕζζβθκμ ἐΰίθεηκ ηὰ θδεβηήλδα, ηκύηκν ελαηκῦθηκμ ηκῦ ζόΰκν. Βἰ ΰὰλ Πζάηπθκμ ἐζζκΰδηώηελκμ ἤθ ὁ Παῦζκμ, πκζζκὺμ εἰεὸμ ἀθηδζέΰεδθ, ὅηδ κ ηῆ ξάλδηδ, ἀζζὰ ηῆ εΰζπηηίᾳ πελδεΰέθεηκ. Ὥζηε πὲλ ηκῦ Ἕζζβθκμ ἤθ ηὸ ζεΰόηεθκθ πὸ ηκῦ Υλδζηδαθκῦ˙ ὃ δὲ ἔζεΰεθ ὁ Ἕζζβθ, πὲλ ηκῦ Υλδζηδαθκῦ ἤθ. Βἰ ΰὰλ Παῦζκμ ἀπαίδενηκμ ἤθ, ἐελάηβζε δὲ Πζάηπθκμ, ὅπελ ἔζεΰκθ, ζαηπλὰ ΰέΰκθεθ θίεβ. Σκὺμ ΰὰλ ἐεείθκνθ ηαγβηὰμ ζαίὼθ ὁ ἀηαγὴμ ἅπαθηεμ ἔπεδζε, εαὶ πλὸμ ἑανηὸθ ἢΰαΰεθ. ὅγεθ δζκθ, ὅηδ κε ἐθ ζκθίᾳ ἀθγλππίθῃ ηὸ εήλνΰηα πελδΰέΰκθεθ, ἀζζὰ Θεκῦ ξάλδηδ. Ἵθ‘ κὖθ ηὴ ηαῦηα πάζξπηεθ, ηβδὲ εαηαΰεζώηεγα κὕηπ δδαζεΰόηεθκδ πλὸμ Ἕζζβθαμ, ἐπεδδὰθ ηῖθ πλὸμ αηκὺμ ἀΰὼθ ᾗ, εαηβΰκληεθ ηθ ἀπκζηόζπθ ὡμ ἀηαγθ˙ ΰὰλ εαηβΰκλία αὕηβ ἐΰεώηδκθ. Καὶ ὅηαθ εἴππζδθ ἐεεῖθκδ, ὅηδ ἄΰλκδεκδ ἤζαθ κἱ ἀπόζηκζκδ, πλκζγηεθ ηεῖμ, εαὶ εἴππηεθ, ὅηδ εαὶ ἀηαγεῖμ εαὶ ἀΰλάηηαηκδ εαὶ πέθβηεμ εαὶ εηεζεῖμεαὶ ἀζύθεηκδ εαὶ ἀθαθεῖμ. Οε ἔζηδ ίζαζθβηία ηθ ἀπκζηόζπθ ηαῦηα, ἀζζὰ εαὶ δόια, ηὸ ηκὺμ ηκδκύηκνμ ημ κἰεκνηέθβμ ζαηπλκηέλκνμ θαθθαδ. Οὗηκδ ΰὰλ κἱ ἰδδηαδ εαὶ ἄΰλκδεκδ εαὶ ἀηαγεῖμ ηκὺμ ζκθκὺμ εαὶ δνθαηκὺμ εαὶ ηκὺμ ηνλάθθκνμ, εαὶ ηκὺμ ἐπὶ πζκύηῳ εαὶ δόιῃ εαὶ ηκῖμ ἔιπγεθ πᾶζδ εκηπάακθηαμ, ὡμ κδὲ ἄθδλαμ, κὕηπ εαηβΰπθίζαθηκ. Ὅγεθ δζκθ, ὅηδ ηεΰάζβ ηκῦ ζηανλκῦ δύθαηδμ, εαὶ κε ἀθγλππίθῃ ἰζξύρ ηαῦηα ἐΰίθεηκ». Άΰδκμ ΕπΪθθβμ κ Υλνζσζηκηκμ, PG 61, 28D
-Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ ΰδα εδδπζκζαηλέα, ιεξθυθηαμ σηδ – αθηέγεηα ηε ηκ Υλδζηδαθδζησ – κδ ητγκδ εέθαδ, ζτηθπθα ηε ηα δδεΪ ηκνμ ηα ζσΰδα, ζνηίκζδεκέ εαδ σξδ πλαΰηαηδεΫμ εθαθγλππέζεδμ, υζηε ειαδηέαμ ανηυθ ηπθ εθαθγλππέζεπθ θα δδεαδκζκΰεέηαδ β απεδεσθδζβ ηκν γεκτ, εαδ ζνΰελέθκθηαμ αθσηκδεμ πελδπηυζεδμ ηανηέακνθ ηβθ εδδπζκζαηλέα ηκνμ ηε δζηκλδεΫμ εθαθγλππέζεδμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα επεδδά Ϋξεδ ηεηαθνζδεΪ δσΰηαηα, εθυ κδ έδδκδ πκν δκΰηαηέακνθ δέθκθηαμ ΜΕΏ ελνθά εληβθεέα ζε εαγΫθα απσ ηκνμ ξδζδΪδεμ ητγκνμ (πλΪΰηα πκν κνδΫπκηε Ϋεαθαθ κδ Ώλξαέκδ) ανηκέ δεθ εέθαδ εαγσζκν δκΰηαηδεκέ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηβθ Βεεζβζέα σηδ αθηδηέγεηαδ ζηβθ Βπδζηάηβ εαδ ηβθ Γθυζβ, εθυ σηαθ β Βπδζηάηβ απκθαέθεηαδ σηδ ηκ ζτηπαθ Ϋξεδ αλξά, σηδ β εθηλκπέα ανιΪθεηαδ ζνθεξυμ, ηκ ζτηπαθ δεθ εέθαδ Ϊθγαληκ εαδ κ ξλσθκμ δεθ εέθαδ ενεζδεσμ, σηδ ηκ ζτηπαθ δδαζηΫζζεηαδ ζνθεξυμ ΰδα πΪθηα εαδ σηδ κ ξλσθκμ εέθαδ ΰλαηηδεσμ, ανηκέ ηκ λέξθκνθ ζηβθ παΰαθδζηδεά οενδκ-αθηδεικνζδαζηδεά ζνθπηκζδκζκΰέα, ζΫΰκθηαμ σηδ β Βπδζηάηβ εέθαδ ηΫζκθ εικνζδαζηκτ, εαδ απκεαζυθηαμ «αθγΫζζβθεμ» σζκνμ ζνηθπθκτθ ηε ανηάθ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκζηΪθε θα απκδέδκνθ ζηβθ αλξαέα γλβζεεέα ηβθ επδζηάηβ, ηβ ζηδΰηά πκν αλξαέα ηαθηεέα εαδ β αλξαέα γλβζεεέα απαΰσλενε κπκδαδάπκηε δδαηΪλαιβ ηβμ θτζβμ, εαδ ηβ ζηδΰηά πκν κδ δελεέμ ηκνμ εαηΫηλεξαθ ηκνμ επδζηάηκθεμ, σηαθ κδ ηεζενηαέκδ νπεζηάλδααθ ηβθ βζδκεεθηλδεά γεπλέα, εδ σζα ανηΪ ηα κθκηΪακνθ νπκελδηδεΪ «κδεκζκΰέα», β κπκέα – ζτηθπθα ηε ηκνμ Ν/Π – ζβηαέθεδ ζπηβλέα ηπθ εαδΰσηεθπθ δαζυθ ηε ξκλκτμ εδ επδεζάζεδμ «γευθ». -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ εαηΪΰκθηαδ απενγεέαμ απσ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα εαδ ζΫθε σ,ηδ Ϋζεΰε εδ ανηά, ηβ ζηδΰηά πκν εέθαδ παζέΰθπζηκ σηδ κδ δδΫεμ ηκνμ ανηΫμ εηθαθέζηβεαθ ηεηΪ ηκ 1991 εαδ Ϋξκνθ πκζτ επβλεαζηεέ απσ θεκεπκξέηδεα (Νηαέθδεεθ, ΜπζαίΪηζεν ε.Ϊ.) ειπεζζβθδεΪ (γλβζεεέα ΜΪΰδαμ, εζπηελδζησμ, ίκνδδζησμ ε.Ϊ. αθαηκζδεΫμ γλβζεεέεμ) εαδ θεπηελδεΪ (αθαλξδζησμ, κδεκζκΰέα, θνζεηδζησμ ε.Ϊ.) δδεκζκΰάηαηα εδ σξδ, σππμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ, απσ ηέπκηε Ώλξαέκνμ ΠαΰαθδζηΫμ, πκν δάγεθ ελτίκθηαθ επέ 2000 ξλσθδα ζε ζπβζδΫμ εαδ απσηαελα ξπλδΪ. Βέθαδ πΫλα ΰδα πΫλα επηδεσ, θα απκεαζκτθ ηκνμ Ολγσδκικνμ είλαδσονξκνμ εαδ Γαζδζαέκνμ, ανηκέ, πκν πλδθ ΰέθκνθ ά ΰδα θα ΰέθκνθ ΝεκδπδεεαγερζηΫμ, επβλεΪζηβεαθ απσ ηκνμ ΕθδδΪθκνμ αηΪθκνμ ηβμ ΐσλεδαμ Ώηελδεάμ υμ ηκνμ Εθδκτμ εαδ ηκνμ ΚδθΫακνμ εαδ απσ ηκθ ίκλεδκΰεληαθδεσ παΰαθδζησ υμ ηκνμ ΐαίνζυθδκνμ, ηκνμ απλκαζηλδζηΫμ ΠΫλζεμ εαδ ηκνμ Υαζδαέκνμ. ΣκνζΪξδζηκθ β Γαζδζαέα εέθαδ πδκ εκθηΪ, απ‘ σζα ανηΪ ηα ηΫλβ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θκηέακνθ σηδ απκηεζκτθ εεησμ απσ ηβμ αλξαέαμ Βδδπζκζαηλέαμ ηβ ζνθΫξεδα εαδ ηβ ζνθΫξεδα ηκν Νεκεζζβθδεκτ Αδαθπηδζηκτ. Οδ ΝεκΫζζβθεμ ΑδαθπηδζηΫμ, εέηε κδ έδδκδ άηαθ αθηδεζβλδεαζδζηΫμ εέηε εζβλδεκέ, πκηΫ δεθ πλκυγβζαθ εαηηέα εδδπζκζαηλέα˙ άηαθ αλξαδσθδζκδ «θπηδζηΫθκδ» δνηδεδζηΫμ εαδ ζε εαηηδΪ πελέπηπζβ αθηδξλδζηδαθκέ ά Ϊγεκδ ά.. παΰαθδζηΫμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλδζηΪθκνθ εαδ ηκνμ νπελαζπδζηΫμ ηβμ Βνλυπβμ εθαθηέκθ ηβμ Ώθαηκζάμ. ΞεξθΪθε σηδ β Βνλυπβ εέθαδ Βζζβθδεά, Ρπηαρεά εαδ Υλδζηδαθδεά – εδμ πεέζηα ηβμ αΰΪπβμ ηκνμ ΰδα ηκνμ ίΪλίαλκνμ πκζνγερζηΫμ ΐκλεδκ-Ανηδεκτμ Βνλππαέκνμ εαδ ηκν πλκξλδζηδαθδεκτ, αθγλππκθΪΰκν (ζε πκζζΫμ πελδπηυζεδμ) εαζνίκπκζδηδζηκτ ηκνμ. Αδσηδ, σζκδ ΰθπλέακνθ πσζκ «νπΫλκξκμ» εδ «ειεζδΰηΫθκμ» άηαθ κ πλκξλδζηδαθδεσμ ενλππαρεσμ πκζδηδζησμ ηπθ Ρπμ, ηπθ Οτθθπθ, ηπθ ΐκνζΰΪλπθ, ηπθ ΏίΪλπθ, ηπθ ΚκνηΪθπθ, Βαελδηυθ εαδ ηπθ Νκληαθδυθ, ηπθ Γσηγπθ, ηπθ Εζπαθυθ, ηπθ Άΰΰζπθ, ηπθ Πκζπθυθ ε.Ϊ., πλκηκτ σζκδ ανηκέ εεξλδζηδαθδζηκτθ. Ώθκτ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αλθκτθηαδ ηκ Υλδζηδαθδζησ, αθκτ (σπκηε ηκνμ ζνηθΫλεδ) γεπλκτθ σηδ «Βζζβθδζησμ εαδ Ρπηαρζησμ εέθαδ αζτηίαηα ηεΰΫγβ», απκδεδεθτεηαδ ππμ εέθαδ, εέηε ηκ ιΫλκνθ εέηε ηκ αλθκτθηαδ, εγθδεδζηΫμ εαδ κδ εαηεικξάθ αθηδενλππαέκδ. -Βεησμ απσ ηδμ τίλεδμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σππμ θαέθεηαδ απσ ηα ΰλαπηΪ ηκνμ, Ϋξκνθ Ϋθα ζηνζ, πκν ενηαέθεηαδ απσ ηδα «απκζζυθεδα εγθδεκθλκζτθβ» εεηνθζπηδεκτ πλκηβγερεκτ θπησμ, εδ Ϋθαθ ηκνζεδαεσ, ηαθδξαρζηδεσ, θδηζερζησ ητπκν «κδ ίζΪεεμ ξαηαβΫζζβθεμ εαηαεηβηΫμ απσ εεεέ, κδ θπηκδσηεμ επαθεζζβθδζηΫμ εανηκέ
ηαμ απσ δυ, εαδ β ηδηΪθεδα ηΪξβ αθαηεηαιτ ηκνμ», υμ ηδα αλδζηελά λβηκλεέα, σπκν αθηέ ΰδα ηκνμ δηπελδαζδζηΫμ ΏηελδεΪθκνμ, ηυλα ηβ γΫζβ ηκν γαθΪζδηκν εξγλκτ Ϋξεδ πΪλεδ «κ ΓδαξίΫ» εδ αθηέ ΰδα ηκθ «παΰεσζηδκ εαπδηαζδζησ», ηυλα πδα θηαέεδ β «παΰεσζηδα Εελκνζαζάη» εδ κ «δκνδαδκξλδζηδαθδζησμ». (Καγσζκν παλΪιεθκ˙ Ϊζζπζηε, κδ Βίλαέκδ εέθαδ.. εαπδηαζδζηΫμ! Σα ΰθπζηΪ Ϊζηαηα ζηβ ζεΫοβ, πκν κδβΰκτθ ζηκθ ΚαδΪδα ηβθ Λκΰδεά.) Βπέζβμ, ηδα αθηδελαηδζηδεά αθηέζβοβ, δάγεθ αθηδεγθδεδζηδεά, οενηκαθηδεικνζδαζηδεά, πκν ηε Ϊζπγδ ηκθ αλξαέκ πκζδηδζησ εαδ ηβθ πλκζπΪγεδα ΰδα ηβθ – ξπλέμ ελαηδεά ίέα – παΰεσζηδα επδελΪηβζά ηκν, εαηαζάΰεδ θα εεηβδεθέαεδ ηκνμ νπσζκδπκνμ πκζδηδζηκτμ πμ αθτπαλεηκνμ ά εαηυηελκνμ ά αζάηαθηκνμ ά.. εζζβθδεκτμ! Έηζδ, ηα Ϋξκνθ εαζΪ ηε σζκνμ˙ ηε ηκνμ δειδκτμ νπελΫζζβθεμ εγθδεδζηΫμ εαδ ηε ηκνμ απκΰκβηενηΫθκνμ αλδζηελκτμ ηβμ ηεηΪ ηκ 1989 επκξάμ. Με ηκνμ «ΒνλππαρζηΫμ/κνηαθδζηΫμ» εαδ ηε ηκνμ θνζεηδζηΫμ. Μ‘ ανηκτμ πκν γΫζκνθ εαδ ζηκ Τπελθνζδεσ θα ηβθ πδζηετκνθ εαδ γεκτμ θα ζαηλετκνθ. Με ηκνμ κπαδκτμ ηβμ αθπηελσηβηαμ ηκν εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ εαδ ηε ηκνμ αθηδελαηδζηΫμ πκν δεθ αθηΫξκνθ ηκ («εαεσ» εαη‘ αλξάθ, αζζΪ εθ ηΫζεδ εαδ «αθγεζζβθδεσ» επδπζΫκθ, σηαθ κδ «αθηδελαηδζηΫμ» ηκζνθγκτθ απσ ηκθ – ηΪξα ηβ λαηζδζηδεσ – αλξαδκεζζβθδεσ αθηδελαηδζησ, εζζαδδεσ ελΪηκμ). Ώπ‘ σζα Ϋξεδ κ ηπαξηζΫμ. Καδ απκζζυθεδκνμ «πκνλδηαθκτμ» αλξαδκζΪηλεμ, πκν ζκνθλυθκνθ ηβ ητηβ ζηκ Ϊεκνζηα ηκν «ηβ εζζβθδεκτ, αζδαηδεκτ ηζδθηεηεζδκτ», αζζΪ εαδ παθεζζβθδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, πκν αηΫζπμ ηΪζζκθηαδ νπΫλ ηκν ηζδθηεηεζδκτ, αθκτ πλυηα Ϋξκνθ «απκδεέιεδ» σηδ ανησ εαηΪΰεηαδ απσ ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα. Αβζαδά, β ζηΪζβ ηκνμ πλκμ εΪγε πλΪΰηα ζνθαληΪηαδ ηβμ εαηαΰπΰάμ ηκν. ΣΫηκδκ επέπεδκ Ϋξκνθ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ ΰδα δνδζησ. Πλκθαθυμ Ϋξκνθ ηπελδΫοεδ ηα πκζνγερζηδεΪ ανΰΪ εαδ ηα εαζΪγδα. Ο Υλδζηδαθδζησμ δεθ Ϋξεδ εαηηέα δετηελβ Αξρή. Οτηε κ ΑδΪίκζκμ εέθαδ ζνθαδυθδκμ εαδ δζκδτθαηκμ ηκν Θεκτ ά ηβ εηέζηα ηκν κτηε β εηέζβ αθηδπαλαηέγεηαδ ζηκ Θεσ, αθκτ απσ ανησθ παέλθεδ ηκ Βέθαδ, κτηε νπΪλξεδ εθαθηέπζβ ηεηαιτ τζβμ εαδ θσβζβμ, αθκτ εαδ ηα δτκ εέθαδ θηηζηά. Ώθηέγεηα, β Βδδπζκζαηλέα εέθαδ εαηεικξάθ δναλξδεά, αθκτ ζηβθ τζβ αθηδπαλαγΫηεδ ηκ πθετηα, εαδ ζηκ ΰέΰθεζγαδ αθηδπαλαγΫηεδ ηκ εέθαδ (εαηαζάΰκθηαμ θα πδζηετεδ σηδ κ εθ ηπ ΰέΰθεζγαδ εσζηκμ δεθ εέθαδ πλαΰηαηδεσμ). ΏζζΪ εαδ ανηκέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ εαηεικξάθ δνδζηΫμ εαδ ηαθδξαρζηΫμ, αθκτ ζηβ γΫζβ ηκν αηαθΪ Ϋξκνθ ίΪζεδ ηκ Υλδζηδαθδζησ, ηκθ κπκέκ γεπλκτθ πμ ηκ ΤπΫληαηκ Καεσ. Ώπσ ηβθ αζζαΰά ηκν εζέηαηκμ ζηβθ ΒζζΪδα ηκν 4κν η.Υ. υμ ηκθ αδλεηδεσ ΏζΪλδξκ, ΰδα σζα θηαέεδ κ Υλδζησμ. ΠαλΪδκιβ Ϊπκοβ, απσ αθγλυπκνμ, πκν δεθ δΫξκθηαδ ηβθ τπαλιβ απσζνηκν εαζκτ εαδ εαεκτ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ σηδ εέθαδ αλθβζέαπκμ. Πλκθαθυμ οετδκθηαδ αζτζηκζα. Ο Υλδζηδαθδζησμ νπσζξεηαδ αδυθδα απά σξδ ζε Ϋθαθ Ϊζζκ πθενηαηδεσ εσζηκ, αζζΪ ζε ανησθ εδυ, σηαθ γα αθαεαδθδζηεέ εαδ γα αθγαληκπκδβγεέ. Ώπεέλπμ πδκ θδζσεκζηβ αθηέζβοβ, απσ ηβθ ηδζσεκζηβ αθηέζβοβ ηπθ Βδδπζκζαηλυθ, κδ κπκέκδ γεπλκτζαθ ηκ Καεσ εΰΰεθΫμ ζηκδξεέκ ηβμ Όζβμ εαδ γεπλκτζαθ ηκθ γΪθαηκ ίαζδεΪ πμ ζτηλπζβ απσ ηκ «εαεσ» ζυηα, εαηαζάΰκθηαμ, ΰδα παλβΰκλδΪ, θα δκΰηαηέακνθ, σηδ πλαΰηαηδεσμ εσζηκμ εέθαδ ησθκ ανησμ ηπθ δδευθ εαδ ηβμ θσβζβμ, εδ σξδ κ νζδεσμ. -Οδ πΪηπκζζεμ θεκπαΰαθδζηδεΫμ κλΰαθυζεδμ δζξνλέακθηαδ β εΪγε ηδΪ σηδ εεπλκζππκτθ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα, ζκΰκηαξυθηαμ εαδ δδαιδθδασηεθεμ ζνθεξυμ αθαηεηαιτ ηκνμ, ΰδα ηκ πκδα απσ ανηΫμ εεπλκζππεέ πλαΰηαηδεΪ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα. Οδ ΒνβηελδζηΫμ εαηΪ σζπθ απκεαζκτθ «ΰεζκδσηβηα» ηκθ Βνβηελδζησ, ανηκέ πκν ηδζΪθε ΰδα ηεηεηοτξπζβ γευθ εαηΪ ανηυθ πκν ηβθ αλθκτθηαδ, κδ ηεθ εαηΪ ηπθ UFO-γευθ, κδ δε εαηΪ ηπθ «αδλεηδευθ Βγθδευθ» ˙ υζπκν θα απκθαζέζκνθ σζκδ ανηκέ ηδ πδζηετκνθ σζκδ ηααέ, δεθ δδεαδκτθηαδ θα ηαμ ζΫθε, κ εαγΫθαμ, σηδ εεπλκζππκτθ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα, εαδ εΪγε θκλΪ πκν γα ηαμ ζΫθε σηδ ανηκέ εεπλκζππκτθ ηβθ ΰθάζδα «Παηλυα Λαηλεέα», εηεέμ γα ηκνμ πλκηεέθκνηε θα εΪθκνθ εαηηδΪ Οδεκνηεθδεά τθκδκ εαδ δβηκελαηδεΪ θα απκθαζέζκνθ επδηΫζκνμ, αθ κδ «γεκέ» εέθαδ Οτθκ ά Δζεεηλσθδα ά Κεθηλκησζεμ ΑνθΪηεδμ ά ηεηεθζαλεπηΫθκδ γθβηκέ ά απζυμ, «αυθηα ηκδξεδΪ εαδ εδΪξηλα». -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηε ηκ «Ϋηζδ γΫζπ» κ εαγΫθαμ ηκνμ, επδζΫΰκνθ σ,ηδ ηκνμ αλΫζεδ απσ ηβθ αλξαδσηβηα, Ϋπεδηα απκζνηκπκδκτθ ηβθ «αέλεζά» (επδζκΰά) ηκνμ, γεπλκτθ δβζαδά σηδ ηκ ηηάηα ηκν αλξαέκν πθετηαηκμ, ηκ κπκέκ επΫζειαθ, εέθαδ β Ονζέα ηκν αλξαέκν πθετηαηκμ, εαδ εθ ηΫζεδ εαηβΰκλκτθ πμ πλκδσηεμ ηκν αλξαέκν πθετηαηκμ σζκνμ δεθ δΫξκθηαδ ηβθ απκζνηκπκέβζβ πκν δδΫπλαιαθ. Αεθ εαηαθκκτθ ηβθ πκζνηκλθέα ηβμ αλ-
ξαέαμ ζεΫοβμ. Αεθ εαηαθκκτθ σηδ δεθ νπάλιε ενλέαλξβ θδζκζκθδεά ζξκζά. Ώεσηβ ξεδλσηελα, πδζηετκνθ σηδ σζκδ κδ Ώλξαέκδ εέπαθ ηα έδδα πλΪΰηαηα ά σηδ αθαηεηαιτ ηκνμ δδαθπθκτζαθ ζε ζεπηκηΫλεδεμ! Αεθ εέθαδ ησθκθ κδ Υλδζηδαθκέ, ηκνμ κπκέκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ πμ «πλκδσηεμ», αζζΪ επδπζΫκθ, ηε ηκθ πκζνγερζηδεσ κδκζηλπηάλα ηκνμ δζκπεδυθκνθ εαδ εΪγε δδαθκλΪ ζηκ «εζπηελδεσ» ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, απκλλέπηκθηαμ πμ «ηβ αλξαδκεζζβθδεσ» αεσηβ εαδ εΪγε ηδ αλξαδκεζζβθδεσ, πκν απζυμ δεθ ζνηθπθεέ ηε ηβθ αέλεζά ηκνμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, Ϋξκθηαμ ανηάθ ηβθ πεπκέγβζβ, σηδ ηπκλκτθ θα ίδΪακνθ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά ζεΫοβ αθΪΰκθηαμ ζε «κνζέα» ηβμ εεεέθκ ηκ ηηάηα ηβμ, πκν ανηκέ (κ εεΪζηκηε Νεκπαΰαθδζηάμ) επδδκεδηΪακνθ εδ επδζΫΰκνθ, ξαλαεηβλέακνθ εέηε πμ «ηβ αλξαδκεζζβθδεΪ» εέηε πμ «αζάηαθηεμ ζεπηκηΫλεδεμ» σ,ηδ δεθ ζνηθπθεέ ηε ηκ ηηάηα ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ ζεΫοβμ πκν επΫζειαθ. Πκζτ Ϋινπθβ ηΫγκδκμ. Πκζτ θδζκζκθβηΫθβ. Όζηελα εδλπθετκθηαδ εδ απσ πΪθπ ηβθ ξλδζηδαθδεά Ϊπκοβ πελέ ηέαμ αζάγεδαμ. Πλκθαθυμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, εέηε πδζηετκνθ σηδ ζ.ξ. κ ΠζΪηπθαμ γεπλκτζε ππμ ηκδλαασηαθ ηααέ ηε ηκθ Ϊζπκθδκ εξγλσ ηκν, ηκθ Αβησελδηκ ά ηε ηκνμ πκδβηΫμ, ηβθ Ώζάγεδα εέηε πδζηετκνθ σηδ κ δδεσμ ηκνμ δκΰηαηδζησμ ηβμ ηέαμ εθδαέαμ αλξαδκεζζβθδεάμ ζεΫοβμ/αθηέζβοβμ πελέ γευθ εαδ ηβμ ηέαμ εληβθεέαμ ηπθ Ϊπεδλπθ εεδκξυθ εΪγε ητγκν εέθαδ ζκίαλσμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ίλέακνθ ξνδαέα, ξζενΪακνθ εΪγε ηδ ξλδζηδαθδεσ εαδ Ολγσδκικ˙ απσ ηκ Θεσ, ηκθ Υλδζησ, ηβθ Παθαΰέα εαδ ηκνμ Ϊΰδκνμ, υμ εαδ ηκνμ απζκτμ Υλδζηδαθκτμ απεδζκτθ ιεδδΪθηλκπα ηε θνζδεσ αθαθδζησ. Αεθ δεξσηαζηε θα απαθηάζκνηε, θνζδεΪ, ηε αθηέζηκδξεμ ίλδζδΫμ ζε εθάζδεεμ πκν «εεηβδεθέακνθ» ηκθ «αθηέπαζκ», ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, ηε ίλδζδΫμ δεεΪξλκθπθ παδδδυθ. Αεθ ηκνμ αιέαεδ ηέπκηε Ϊζζκ, παλΪ β Ϋεγεζβ ηπθ τίλευθ ηκνμ, υζηε θα θαθεέ ηκ επέπεδσ ηκνμ. Αεθ Ϋξκνθ εαγσζκν ζείαζησ, εαδ ηδμ οενηδΫμ ηκνμ σηδ – σθηαμ πκζνγερζηΫμ – ζΫίκθηαδ ηδμ Ϊζζεμ γλβζεεέεμ αμ ηδμ πκνθ ζε αθγλυπκνμ πκν δεθ Ϋξκνθ ΰθυζβ ηκν αβδδαζηδεκτ νίλεκζσΰδκτ ηκνμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δδαζηλείζυθκνθ σξδ ησθκ ηβθ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα, β κπκέα άηαθ αθκλΰΪθπηβ παθεζζβθέπμ, δέξπμ δδεκζκΰδεΫμ θδζκζκθδεΫμ αλξΫμ εαδ δσΰηαηα, αζζΪ εαδ ηβθ Ολγσδκιβ γλβζεεέα. Άθγλππκδ πκν αθκέΰκνθ ηκθ Migne ΰδα θα ζνζζΫικνθ τίλεδμ εαηΪ «Βζζάθπθ», εαδ κνδΫπκηε ΰδα θα ηεζεηάζκνθ ζκίαλΪ ανησ ηκ κπκέκ αθηδηΪξκθηαδ. ΏθηδΰλΪθκνθ απζυμ ηνξαέεμ ΰεληαθέδεμ γεκζσΰκνμ, ηνξαέκνμ πλυβθ παπδεκτμ εαζσΰελκνμ, πκν θνζδεσ εέθαδ θα ΰλΪθκνθ ησθκ ΰδ‘ ανησ πκν ΰθπλέακνθ εαζΪ, ηβ Ατζβ, εδ Ϋηζδ πδζηετκνθ σηδ ΰθπλέακνθ εΪηδ ΰδα ηβθ Ολγκδκιέα. Αε ΰθπλέακνθ ηέπκηα ΰδ‘ ανηάθ, σππμ ηέπκηα δε ΰθπλέακνθ εαδ ΰδα ηβ θτζβ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. ηαθ κ Εκίδαθσμ εεδέδεδ Ϋδδεηα απσ ηκθ ηΪθκ ηκν εδ κδ ΑδδαξΫμ ηπθ Ώπκζησζπθ ΰέθκθηαδ κ ζνΰΰλαθΫαμ Didache, σηαθ «β ζτθκδκμ ηβμ Καλξβδυθαμ απαΰκλετεδ ηβ ηεζΫηβ εγθδευθ ίδίζέπθ» εαδ «β ζτθκδκμ ηβμ Λακδδεεέαμ πλκζηΪαεδ ηκ γΪθαηκ ηπθ ηΪΰπθ», σηαθ «κ ΥπθδΪηβμ εανξΪηαδ πκν ξΪγβεε ηκ εζΫκμ ηβμ Ώγάθαμ», σηαθ β ζτθκδκμ ηβμ Άΰενλαμ κηδζεέ πελέ αηαθΪ, σηαθ β ενγσπκζβ ΰέθεηαδ «ζηλαησπεδκ ζνΰεΫθηλπζβμ Βγθδευθ», σηαθ «κ Υλνζσζηκηκμ απκεαζεέ δαέηκθεμ ηα ίδίζέα ηκν αλΪπεδκν», σηαθ «κ Θεσμ ηβμ Π.Α. πλκζηΪαεδ ηπθ Εεαεεδάζ θα θΪεδ αθγλυπδθα εσπλαθα», Ϋξκνηε εΪγε δδεαέπηα θα αηθδίΪζζκνηε ΰδα ηβθ δνθαησηβηα ηπθ αθγλυππθ ανηυθ θα ηδζΪθε πελέ Ολγκδκιέαμ. Ώμ αθάζκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ άζνξκ. Αεθ Ϋξκνθ ηα θσθηα, κτηε εαθ ΰδα θα ηκθ ζνεκθαθηάζκνθ˙ ησζκ αζάηαθηκδ εέθαδ εαδ ηκνμ ζνπσηαζηε, πκν απσ ηκ ίκτλεκ ηε ηα εσπλαθα σπκν παζαζεέθκθηαδ, εεεέ ξΪηπ, ζηλδΰΰζέακνθ εθαθηέκθ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ηε ηβ θπθκτζα ηκνμ. Ώμ ζηλδΰΰζέακνθ σζκ ηκνμ πΪεδ. Σα ηυπνακα μφηε ηακ ηα πμδμπαηά ηακείξ: απθχξ ηα απμθεφβεζ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εΪθκνθ ζσΰκ ΰδα πλκδκζέεμ ηεζυθ ηβμ Βεεζβζέαμ, εθυ εέθαδ παζέΰθπζηκ σηδ κδ ΠκζνγερζηΫμ Ϋξηδααθ επΪθπ ζηκθ «Εελσ» ηκνμ «ΐλΪξκ» εαδ αζζκτ θακτμ ζηβ ΘεΪ Ρυηβ εαδ ηκνμ παΰαθδζηΫμ ανηκελΪηκλεμ, εαηεέξαθ Ϊπεδλα λπηαρεΪ αιδυηαηα εαδ πλκζετξκθηαθ ζηκθ Αέα ΰδα ηβ αδυθδα ενλδαλξέα ηβμ Ρυηβμ, εθυ παζδσηελα ηα ηαθηεέα ηκνμ Ϋίΰαααθ ξλβζηκτμ σηδ β νπκδκτζπζβ ζηκνμ ΠΫλζεμ εέθαδ αθαπσθενεηβ, εδ εθυ εέθαδ παζέΰθπζηκ σηδ κδ ΒπαθαζηΪηεμ ηκν 1821 πλυηα νπΫλ Υλδζηδαθδζηκτ πκζΫηβζαθ, σππμ κδ έδδκδ ζΫθε.
-Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθαθΫλκθηαδ ξζεναζηδεΪ ζηκνμ ζτΰξλκθκνμ Έζζβθεμ, ππμ «ηκ ησθκ πκν ιΫλκνθ εέθαδ θα ξκλετκνθ ηζδθηεηΫζδ εαδ θα εΪθκνθ ηκ ζηανλσ ηκνμ». Βέθαδ, πλαΰηαηδεΪ, ΰδα ΰΫζδα ηΫηκδεμ απσοεδμ. Πλκθαθυμ, ζηβθ Ώλξαδσηβηα δεθ ξσλεναθ ηκθ εσλδαεα κτηε ηκ εκτθαΰαθ ηκ θδδέζδκ ηκ εκληέ ηκνμ κτηε Ϋπαδααθ ηκθ εσηηαίκ κδ εηαέλεμ ζηα θδζκζκθδεΪ πΪλην, αζζΪ σζκδ, απσ ηκθ πδκ ίΪλίαλκ δκτζκ εαδ ηβθ πδκ Ϊιεζηβ ξπλδΪηδζζα πζτζηλα υμ ηκθ πελΪηβ θδζκζκθκτζαθ, ηε ζεκπσ θα ηεηειεζδξγκτθ ζε αζυηαηεμ Ώθυηελεμ νθεδδάζεδμ ηκν τηπαθηκμ, δέξπμ ηκ αβδδαζηδεσ (σππμ ζΫεδ κ ΚΫζζκμ) αθγλυπδθκ ζυηα ηκνμ. Πλκθαθυμ, ησηε δεθ νπάλξε σξζκμ αΰσηεθκμ εαδ θελσηεθκμ, αζζΪ β εκδθπθέα ηπθ πκζδηυθ. ηπμ, ανηΪ εέθαδ θεκπαΰαθδζηδεΫμ αθκβζέεμ. ππμ ζάηελα, ζε Ϋθαθ ΚαίΪθβ, ζε Ϋθαθ εθΫλβ εαδ ζε Ϋθαθ Κκθδτζβ αθηδζηκδξκτθ εεαηκηητλδα απζκρεκέ ΝεκΫζζβθεμ, Ϋηζδ εαδ ησηε, ζε Ϋθαθ ΏλδζηκηΫζβ, ζε Ϋθαθ ΠζΪηπθα εαδ ζ‘ σζκνμ εεεέθκνμ ηκνμ ΰέΰαθηεμ ηβμ θδζκζκθέαμ αθηδζηκδξκνζαθ εεαηκθηΪδεμ θδζκζκθκθΪΰκδ ΕελκθΪθηεμ εαδ εεαηκθηΪδεμ ξδζδΪδεμ θκνεαλΪδεμ Ϊζβηκδ αλξαέκδ Έζζβθεμ, πκν εέηε ζεκηυθκθηαθ ζαθ ηδμ ητΰεμ εέηε ειαθδλαπκδέακθηαθ ζηκνμ Ϊπεδλκνμ ίζαευδεδμ πκζΫηκνμ ηεηαιτ ηπθ αλξαέπθ πσζεπθ-ελαηυθ, εαδ εέξαθ ηκ θκν ηκνμ ησθκ ζηβ ηΪζα, ζηβθ εικνζέα εαδ ζηα σηκλθα Φλνΰσπκνζα. Σδηκτηε ηκνμ πλυηκνμ˙ σξδ ηκνμ δετηελκνμ. Οδ δετηελκδ εέθαδ απζυμ κδ ίδκζκΰδεκέ πλσΰκθκδ σζπθ ηαμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εδ κδ αλξαδκζΪηλεμ, σθηαμ εεδνηδεδζηΫθκδ, δδαζηλείζυθκνθ εΪγε Ϋθθκδα εζζβθδεσηβηαμ. Γδ‘ ανηκτμ, π.ξ. β σπελα εέθαδ εζζβθδεσηελβ απσ ηβθ εεεζβζδαζηδεά ά ηβθ εκζηδεά ζαρεά ηκνζδεά, απζυμ εαδ ησθκ επεδδά κδ ιΫθκδ ζνθγΫηεμ ζνθΫγεζαθ σπελεμ ίαζδζηΫθεμ ζε αλξαδκεζζβθδεΪ γΫηαηα (ιεξθΪθ κδ αλξαδσπζβεηκδ, ππμ αελδίυμ κδ έδδκδ ζνθγΫηεμ Ϋΰλαοαθ εαδ πκζζΫμ σπελεμ γλβζεενηδεκτ πελδεξκηΫθκν, «δκνδαδκξλδζηδαθδεΫμ»). ΜΫζα ζηβθ αΰθκδΪ ηκνμ ΰδα ηβθ εεεζβζδαζηδεά εαδ ζαρεά ηκνζδεά αΰθκκτθ σηδ β ίνααθηδθά ηκνζδεά γεπλέα εέθαδ απενγεέαμ απσΰκθκμ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ-εζζβθδζηδεάμ˙ σηδ β αλξαδκεζζβθδεά ηκνζδεά εέξε πκζζΫμ γλβθυδεδμ, αθαηκζέηδεεμ ηεζπδέεμ εαδ ηκνζδεΫμ εζέηαεεμ (ηκ δεέξθκνθ Ϊζζπζηε αεσηβ εαδ ηα κθσηαηΪ ηκνμ), σππμ β ίνααθηδθά εαδ ηεηαίνααθηδθά ζσΰδα εαδ δβηκηδεά εζζβθδεά ηκνζδεά. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηδζκτθ εαδ πελδθλκθκτθ ηκνμ Ολγσδκικνμ ζνηπαηλδυηεμ ηκνμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ Έζζβθεμ ηκνμ ΚαζΪμ Καθέλ, ηκνμ Υδζδαθκτμ, ηκνμ ΜΪκ ΜΪκ, ηκνμ Σκτλεκνμ, αζζΪ ηκνμ Έζζβθεμ Ολγσδκικνμ, δεθ ηκνμ παλαδΫξκθηαδ ΰδα Έζζβθεμ. Έξκνηε θα εΪθκνηε ηε ηδα εθηεζυμ θαζδζηδεά εαδ παλΪζκΰβ θκκηλκπέα.Σκνμ ηκνζκνζηΪθκνμ ηβμ ΘλΪεβμ, πκν σζκδ ιΫλκνηε πυμ ανηκαπκεαζκτθηαδ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηκτμ απκεαζκτθ «Έζζβθεμ (ζηβθ εγθδεσηβηα) ΜκνζκνζηΪθκνμ». Ώθ, σηπμ, ιαθθδεΪ ανηκέ κδ γλαεδυηεμ ΜκνζκνζηΪθκδ ίαθηέακθηαθ Ολγσδκικδ, εαδ ΰέθκθηαθ σηκδκδ ηε ηκνμ Ολγσδκικνμ Έζζβθεμ ηβμ ΘλΪεβμ, ησηε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γα Ϋπαναθ θα ηκνμ απκεαζκτθ Έζζβθεμ εαδ γα Ϊλξδααθ, ηκνμ έδδκνμ αελδίυμ αθγλυπκνμ, θα ηκνμ απκεαζκτθ «είλαδσονξκνμ», «ξαηαβΫζζβθεμ» «εκπλσονξκνμ», «δκνδαδκξλδζηδαθκτμ εαηαεηβηΫμ» ε.ζπ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ κλτκθηαδ «ηα πυμ ΰέθεηαδ, κδ Έζζβθεμ, πκν άηαθ κδ Ϊλδζηκδ ζηδμ ηΫξθεμ, ζηβ θδζκζκθέα, ζηκθ πκζδηδζησ, θα άηαθ κδ ξεδλσηελκδ ζηα γΫηαηα ηβμ γλβζεεέαμ;» εαδ παλδζηΪθκνθ ηκνμ Ϋινπθκνμ ηε ηΫηκδα ζκθδζηδεΪ επδξεδλάηαηα. Σβθ αγζδσηβηα ηβμ ζαρεάμ (εαδ ησθβμ νπαλεηάμ) αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ, ηβθ εέξαθ εαηαΰΰεέζεδ κδ έδδκδ κδ Έζζβθεμ θδζσζκθκδ. Πκζτ πλδθ ηκ Υλδζηδαθδζησ. ΠΪζδ θηαέεδ κ Υλδζηδαθδζησμ; Ώθκτ κδ έδδκδ κδ ζκθκέ Έζζβθεμ – πμ αθυηελκδ – εαηαθσβζαθ πσζκ αθεζάμ εέθαδ β γλβζεεέα ηκνμ. Σα ζκθδζηδεΪ παλαητγδα ανηΪ, ζκδπσθ, αμ ηα αθάζκνθ εαηΪ ηΫλκνμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ. Καθεέμ δεθ εέπε, ίΫίαδα, σηδ β αλξαέα γλβζεεέα άηαθ β ξεδλσηελβ. Οδ παΰαθδζηδεΫμ γλβζεεέεμ Ώδΰνπηέπθ εαδ Φκδθέεπθ άηαθ πκζτ πδκ ίΪλίαλεμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηαέθκθηαδ ΰδα ηκθ ξαλαεηβλδζησ «ΒδδπζκζΪηλεμ», εθυ σηαθ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ γΫζπδααθ ηε εδδδεκτμ θσηκνμ ηκν ελΪηκνμ (Εκνζδαθσμ) θα απκεαζκτθηαδ κδ Υλδζηδαθκέ «Γαζδζαέκδ», δεθ ηκνμ πεδλΪαεδ εαγσζκν ηβθ «πκζνγερζηδεά αθειδγλβζεεέα» ηκνμ. -Οδ ΠαΰαθδζηΫμ ανηκαπκεαζκτθηαδ «Έζζβθεμ Βγθδεκέ» ά «Έζζβθεμ ηκ γλάζεενηα», εθυ ηΫηκδκδ σλκδ κνδΫπκηε ξλβζδηκπκδάγβεαθ απσ ηκνμ έδδκνμ ηκνμ αλξαέκνμ Έζζβθεμ παΰαθδζηΫμ ηβμ εζαζζδεάμ ά ηβμ πλκξλδζηδαθδεάμ επκξάμ, ΰδα πλκζδδκλδζησ ηβμ γλβζεενηδεάμ ηανησηβηΪμ ηκνμ, εαγσηδ ηκ «Έζζβθαμ» πμ γλβζεενηδεσμ
σλκμ ξλβζδηκπκδάγβεε πκζτ αλΰσηελα ησθκ απσ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, εθυ κδ έδδκδ κδ Έζζβθεμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ ηκ εέξαθ πμ δβζπηδεσ εγθδεάμ εαηαΰπΰάμ˙ αθκτ ζκδπσθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δΫξκθηαδ πλσγνηα ξαλαεηβλδζηκτμ πκν κδ Υλδζηδαθκέ ηκνμ απΫδκζαθ ηκθ ηΫηαληκ αδυθα, θα απκδεξγκτθ εαδ ηκνμ σλκνμ «ΒδδπζκζΪηλβμ» εαδ «Παΰαθδζηάμ» πκν επέζβμ κδ Υλδζηδαθκέ ηκτμ πλκζδέδκνθ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ ίλεέ Ϊζζβ ζκθδζηδεά απΪθηβζβ, σηαθ ηκνμ απκεαζκτθ «Παΰαθδζηάμ». «Αεθ εέηαδ Παΰαθδζηάμ», ζΫθε˙ «εέηαδ Έζζβθ». Ώεσηβ εδ εδυ οετδκθηαδ. Αεθ εέθαδ απζυμ Έζζβθεμ. Έζζβθεμ εέηαζηε εδ εηεέμ κδ νπσζκδπκδ. Αεθ εέθαδ β δδδσηβηα ηκν Έζζβθα, ζκδπσθ, πκν ηκνμ ιεξπλέαεδ απσ ηκνμ νπσζκδπκνμ. Βέθαδ σηδ εαπβζετκθηαδ ηβθ εζζβθδεσηβηα, γεπλυθηαμ ππμ ζε ανηάθ ηεηΫξκνθ ησθκ σζκδ ζαηλετκνθ ηα ισαθα. Ώνηκέ δεθ εέθαδ παλΪ γεκελΪηεμ πκν ηανηέακνθ ηβθ ΒζζΪδα ηε ηβθ πλσξεδλα εαηαζεεναζηΫθβ θεκγλβζεεέα ηκνμ, εαηβΰκλυθηαμ απσ ηβθ Ϊζζβ ηκνμ Ολγσδκικνμ ΰδα γεκελαηέα. -Οδ αλξαέκδ πκζνγερζηΫμ άηαθ ΒδδπζκζΪηλεμ: πλκζενθκτζαθ ηα αΰΪζηαηα, γεκπκδκτζαθ αεσηβ εαδ δΫθηλα, πέζηεναθ ππμ ηΫζα ζε αΰΪζηαηα εαηκδεεέ κ γεσμ. Γδ‘ ανησ νπάλιαθ πκζζΫμ πελδπηυζεδμ, σπκν κδ εΪηκδεκδ αλξαέπθ πσζεπθ αζνζζσδεθαθ ηκ Ϊΰαζηα ηκν πκζδκτξκν γεκτ ηκνμ, ζε εαδλσ πκζΫηκν, υζηε ανησ θα ηβ... ηκ ζεΪζεδ (!) εαδ ηκνμ εΰεαηαζεέοεδ. (Δ πελέπηπζβ ηβμ Ϊ-πηελβμ Νέεβμ, πκν θηδΪξηβεε δέξπμ θηελΪ, ΰδα θα ηβθ πεηΪιεδ ηαελδΪ απσ ηβθ πσζβ, εέθαδ παλσηκδα.) ε ηδ Ϋΰεεδηαδ β εδδπζκζαηλέα: ζηβ γεκπκέβζβ ηβμ εηέζβμ. Βθυ κδ Ϋηθλκθεμ ζαηλετκνθ ηκθ εηέζηβ εαδ δβηδκνλΰσ γανηΪακθηαμ ηβθ εηέζβ ηκν, κδ βγεζβηΫθα Ϊθλκθεμ εδδπζκζΪηλεμ αθηδζηλΫθκθηαμ ηα πλΪΰηαηα αθνουθκνθ εαδ ζαηλετκνθ ηκ εηέζηα πελδθλκθυθηαμ ηκθ δβηδκνλΰσ, ηκθ κπκέκ γεπλκτθ αθτπαλεηκ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αΰθκκτθ ηβθ θτζβ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ. Ώνηά, κτηε παθεζζάθδα άηαθ κτηε ηε αθΪηδεηα θεκεπκξέηδεα δσΰηαηα κτηε ηε εθδαέκ ζαηλενηδεσ ηνπδεσ ά γλβζεενηδεσ βηελκζσΰδκ κτηε ηε εκδθκτμ τηθκνμ ά ξκλκτμ˙ κτηε εαθ Ϋθαμ ηβ Ώγβθαέκμ Έζζβθ εέξε ηκ δδεαέπηα θα πλκζενξβγεέ ζηκθ θασ ηβμ πκζδκτξκν γεΪμ ηπθ Ώγβθαέπθ, ζηκθ Παλγεθυθα. Οτηε αζζσγλβζεκμ θα ‗ηαθ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ θεκεπκξέηεμ ζηβ ζτζζβοβ ηβμ γλβζεεέαμ ηκνμ, δδσηδ εθυ εαηαελέθκνθ πμ «ξλδζηδαθδεά» ηβθ δδΫα ηκν «Ϋγθκνμ» εαδ αβηκτθ επδζηλκθά ζηβθ «πκζδηδζηδεά εζζβθδεσηβηα», σππμ ηε ηβθ θαθηαζέα ηκνμ εληβθετκνθ ηβθ Ώλξαδσηβηα, πμ πζάγκμ πσζεπθ-ελαηυθ, απσ ηβθ Ϊζζβ Ϋξκνθ παθεζζάθδκ δελαηεέκ, παθεζζάθδκ ζαηλενηδεσ ηνπδεσ, παθεζζάθδκ βηελκζσΰδκ, παθεζζάθδκνμ, εκδθκτμ τηθκνμ εαδ ξκλκτμ. ΚΪθκνθ ενλδκζεεηδεΪ σ,ηδ ηκνμ εαπθέζεδ. Πσηε αεκζκνγκτθ ηβθ «ξλδζηδαθδεά» εαδ πσηε ηβθ «πλκξλδζηδαθδεά» θκβηαηκδσηβζβ ηκν Ϋγθκνμ. - ζκ εδ αθ αΰπθέακθηαδ θα παλαζηάζκνθ ηκνμ ζνθεξδζηΫμ ηπθ αλξαέπθ εδδπζκζαηλυθ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δε γα ηκ ηπκλΫζκνθ. Γδα θα ηκ ηπκλΫζκνθ γα Ϋπλεπε ηεηαιτ Ϊζζπθ θα εΪθκνθ αθγλππκγνζέεμ ζηκ Αέα, ηαζηδΰυζεδμ ζηβθ Άληεηβ εαδ ηκθ Αδσθνζκ, ανηκενθκνξδζηκτμ ζηβθ ΚνίΫζβ εαδ ηβθ Άληεηβ, εεπκλθετζεδμ ηπθ γνΰαηΫλπθ ηκνμ ζηβθ Ώθλκδέηβ, σππμ απκδεέιαηε σηδ Ϋεαθαθ κδ αλξαέκδ ΒδδπζκζΪηλεμ. Ώθ δεθ ηα εΪθκνθ σζα ανηΪ, ησηε ζβηαέθεδ ππμ αεκζκνγκτθ Ϊζζβ γλβζεεέα, αθκτ κ ηλσπκμ ζαηλεέαμ πλΫπεδ θα ηΫθεδ απαλΪζζαξηκμ, ζτηθπθα ηε ηκνμ Ώλξαέκνμ. Γδαηέ αζζδυμ εέθαδ αδλεηδεκέ «Έζζβθεμ»˙ κδ «γεκέ» δεθ αθηαπκελέθκθηαδ ζε πλκζενξΫμ εαδ ζαηλενηδεΪ ηνπδεΪ δδαθκλεηδεΪ απσ ανηΪ ηπθ Ώλξαέπθ, δδσηδ ανηΪ εέθαδ εαγκλδζηΫθα ει αλξάμ, θηδαΰηΫθα Ϋηζδ υζηε θα δεζεΪακθηαδ κδ γεκέ. Σδ ζνθΫίβ, δβζαδά, εαδ αθηέ θα ανηκενθκνξέακθηαδ εαδ θα ηαζηδΰυθκθηαδ, σππμ εαδ κδ ΒδδπζκζΪηλεμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ λέξθκνθ οπηΪεδα ζηκνμ ίπηκτμ ηπθ «γευθ» ηκνμ; Άζζαιαθ ΰενζηδεΪ ΰκτζηα κδ αδηαηκπσηεμ γεκέ ηκνμ, πκν αάηαΰαθ θα λΫεδ κππζδάπκηε αθγλυπδθκ αέηα ζηκνμ αλξαέκνμ ίπηκτμ ηκνμ; Αεθ αβηΪθ ηζέεθα πδΪ; ξδ ίΫίαδα˙ δεθ Ϊζζαιαθ κδ «γεκέ», αζζΪ κδ Ϊθγλππκδ – ενηνξυμ! Σκ σηδ δεθ ηα εΪθκνθ σζα ανηΪ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ζβηαέθεδ σηδ δεθ ηβλκτθ ηα αελδίά Ϋγδηα ηπθ Ώλξαέπθ. Ώπζυμ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ έδλνζαθ ηδα γλβζεεέα εαη‘ σθκηα ησθκ Παηλυα εαδ εαη‘ σθκηα ησθκθ Ώλξαδκεζζβθδεά. ,ηδ δεθ ηκτμ ζνηθΫλεδ, σ,ηδ δεθ ζνηίαδέαεδ ηε ηβ ξλδζηδαθδεά ―Era Vulgaris‖, δβζαδά ηα ειαθγλππδζηΫθα άγβ πκν απαΰκλετκνθ ηαζηδΰυηαηα εδ απκεκπΫμ σλξεπθ, ανηΪ ηα ελτίκνθ πλκζεεηδεΪ απσ ηβ ίδηλέθα.
-Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ απζυμ αθηδξλδζηδαθκέ, ηε ηέζκμ εαηΪ ηκν Υλδζηκτ. Σέπκηε πελδζζσηελκ. Έξεδ εαθεέμ ηβθ εθητππζβ ππμ, αθ δεθ νπάλξε κ Υλδζηδαθδζησμ, δεθ γα νπάλξαθ εαθ ΒζζβθκπαΰαθδζηΫμ, αθκτ δε γα νπάλξε ηκ αθηδεεέηεθκ ηκν ηέζκνμ ηκνμ, υζηε ανηκέ θα παλδζηΪθκνθ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ. Γδα θα εεηκθυζκνθ ηκθ αθηδξλδζηδαθδζησ ηκνμ, πσηε απκδΫξκθηαδ ηδμ απσοεδμ ηπθ Φαλδζαέπθ, πσηε ηπθ Ώλεδαθυθ, πσηε ηπθ αγερζηυθ. Δεκζημί, υιςξ, ζακ ημοξ ανπαίμοξ, δε εα βίκμοκ πμηέ. Μελδεκέ ιεπελθΪθ εαδ ηα σλδα ηκν αθηδξλδζηδαθδζηκτ εαδ αΰΰέακνθ ηκ αηαθδζησ, επδίείαδυθκθηαμ ηδμ απσοεδμ ηαμ, πελέ ηατηδζβμ ξλδζηδαθδευθ δαδησθπθ εαδ παΰαθδζηδευθ γεκηάηπθ. Αδσηδ, ησθκ κ αηαθδζησμ ίλέαεδ ιεδδΪθηλκπα εαδ ξζενΪαεδ ηκ πλσζππκ ηκν Εβζκτ Υλδζηκτ. Ώεσηβ εδ κ ΐκζηαέλκμ, αεσηβ εαδ κδ ηαλιδζηΫμ, αεσηβ εαδ ηκ ΕζζΪη, αεσηβ εδ κ Πκλθτλδκμ, ηκθ ζείΪζηβεαθ πμ θνζδκΰθπηέα. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, σηπμ, σξδ. Έξκνθ ησζεμ δδαθκλΫμ αθαηεηαιτ ηκνμ, πκν ηκ ησθκ εκδθσ ζτθγβηα πκν Ϋξκνθ εέθαδ «ΚΪηπ κ Υλδζησμ». Μσθκθ ανησ εέθαδ εκδθσ, Ϊλα ανησ εέθαδ β κνζέα ηκν Νεκπαΰαθδζηκτ. Αεθ ηκζηΪθε σηπμ θα ηκ πκνθ ιεεΪγαλα, ησθκ ίλέακνθ εαδ ζΫθε οΫηηαηα πελέ δζηκλέαμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νίλέακνθ ηκν Ολγσδκικνμ πμ «είλαδκξλδζηδαθκτμ», δέξπμ θα ειβΰκτθ, ΰδαηέ ζνηίαέθεδ κδ Υλδζηδαθκέ θα Ϋξκνθ αθηέγεηεμ απσοεδμ πελέ Υλδζηκτ εαδ πελέ Σλδαδδεσηβηαμ ηκν Θεκτ ηβμ Π.Αδαγάεβμ απσ ανηΫμ ηπθ Βίλαέπθ εαδ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ. Αβζαδά, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζνηηαξκτθ ηε ηκθ Εκνδαρζησ εδ σξδ κδ Υλδζηδαθκέ˙ εδ σππμ Ϋξεδ απκδεέιεδ β δζηκλέα, κνδΫπκηε νπάλξε είλαδκ-ξλδζηδαθδεσ ηΫηππκ εαηΪ ηλέηπθ˙ αθηέγεηα, νπάλιε είλαδκ-παΰαθδζηδεσ ηΫηππκ εαηΪ Υλδζηδαθυθ. Ώθ εΪπκδκδ Ϋξκνθ ΣαζηκνδκαλεδαθδεΫμ απσοεδμ, ανηκέ εέθαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, αθκτ ξλβζδηκπκδκτθ ηα επδξεδλάηαηα ηκν Σαζηκτδ εαδ ηκν Άλεδκν, σηαθ ηδζκτθ πελέ Εβζκτ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ζεθ σηδ κδ Έζζβθεμ Ϋΰδθαθ Υλδζηδαθκέ δδα ηβμ ίέαμ, εΪθκθηαμ ζσΰκ ΰδα δδαηΪΰηαηα ηκν Θεκδκζέκν εαδ ηκν Εκνζηδθδαθκτ, εθυ εέθαδ ΰθπζησ σηδ δδυιεδμ Ϋΰδθαθ ζηβθ ΜΫζβ Ώθαηκζά, σηδ κδ αλξαέκδ θακέ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ εέξαθ ηβθ εαζζέηελβ ηεηαξεέλβζβ απσ κπκδαδάπκηε Ϊζζβ πελδκξά ηβμ Ρπηαρεάμ Ώνηκελαηκλέαμ, σηδ ηκ εζζβθδεσ ηηάηα άηαθ εαηΪ πζεδκοβθέα Υλδζηδαθδεσ πκζτ πλδθ αλξέζκνθ θκηκγεηάηαηα εαδ ζπκλαδδεκέ δδπΰηκέ, εαδ σηδ β Ϋζζεδοβ δδπΰηυθ ζηβθ ΒζζΪδα απκδεδεθτεηαδ απσ ηβθ παλκνζέα κλδζηΫθπθ Παΰαθδζηυθ αεσηα εαδ ηκθ 8κ η.Υ. αδυθα. -Σδ Ϊζζκ ζΫθε ΰδα ηβ ενγσπκζβ, πκν ηβθ απκεαζκτθ εαδ «ηκ Άκνζίδημ ηπθ Βζζάθπθ»; Σδ Ϊζζκ ζΫθε ΰδα ηκθ ζδκ Νέεπθα, πκν ηΪξα Ϋζθαιε Εκνδαέκνμ, ζΪίκνμ εαδ Βγθδεκτμ; Σδ Ϊζζκ ζΫθε ΰδα ηκνμ αθτπαλεηκνμ «Βγθδεκτμ Κλβηδεκτμ» πκν άηαθ ΜκνζκνζηΪθκδ επδδλκηεέμ εαδ εαηαζηλκθεέμ ηβμ ΒζζΪδαμ! Ώθαελέίεδεμ, οΫηηαηα, αθαπσδεδεηκνμ δζξνλδζηκτμ. ΦΫηηαηα ζΫθε ΰδα εΪπκδκθ αθτπαλεηκ Πλέζεκ πκν εαηΫΰλαοε ηβθ αθηέζηαζβ ηπθ «Βγθδευθ Κλβηδευθ» ζηα «ΚλβηδεΪ» ηκν Jus Graeco-Romanun, ηκ κπκέκ J. G.-R. εέθαδ ζνζζκΰά ΐνααθηδθυθ θσηπθ(!!) εδ σξδ παλαητγδ ΰδα παΰαθδζηδεΪ ζεηδθΪλδα πλκπαΰΪθδαμ. ΦΫηηαηα ζΫθε ΰδα ηκθ ΕπΪθθβ Υλνζσζηκηκ, πκν δάγεθ Ϋΰλαθε εαηΪ ηβμ ίδίζδκγάεβμ ηκν αλΪπεδκν˙ απζυμ δδαζηλείζυθκνθ ηα ΰλαπηΪ ηκν! -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απκεαζκτθ ηβθ Τπαηέα «ηΪληνλα ηκν Παΰαθδζηκτ», παλσζκ πκν Ϋξεδ απκδεδξγεέ σηδ ηα αέηδα ηκν θσθκν ηβμ άηαθ πκζδηδεΪ. Ώεσηβ εδ κ παΰαθδζηάμ ΑαηΪζεδκμ δεθ γεπλεέ ηβ δδαηΪξβ ΠαΰαθδζηκτΥλδζηδαθδζηκτ ά ηβ γλβζεεέα ηβμ Τπαηέαμ πμ αδηέα ΰδα ηβ δκζκθκθέα. Δ Τπαηέα Ϋαβζε παλγεθδεά απά˙ αθ β Τπαηέα άηαθ Υλδζηδαθά, εέθαδ ζέΰκνλκ σηδ γα αδδαθκλκτζαθ ΰδα ηκ θσθκ ηβμ, γα ηβθ ξζεταααθ εαδ γα ηβθ πελδθλκθκτζαθ πμ «αζάηαθηβ παλγεθκ-ΰελκθηκεσλβ θδζσζκθκ». -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, απκεαζκτθ ηκθ εζζβθκηαγά ΜΫΰα ΐαζέζεδκ «θκθδΪ» εδ «εΰεζβηαηέα», «πκν Ϋθελε ΰεθκεηκθέεμ», δέξπμ θνζδεΪ θα πλκζεκηέζκνθ ηβθ παλαηδελά απσδεδιβ ΰδα σζεμ ανηΫμ ηδμ απέζηενηεμ εαηβΰκλέεμ εθαθηέκθ ηκν˙ απζυμ εαδ ησθκ ΰδα θα ζεαλυθκνθ ανηκζξΫδδα πκδβηαηΪεδα. Σκ ΰθπζησ ζηνζ ηπθ δεεΪξλκθπθ παδδδυθ. ΣΫηκδα ζκίαλσηβηα Ϋξεδ κ Νεκπαΰαθδζησμ. ΣΫηκδκ άγκμ. Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ γεπλκτθ ππμ ηκ Πξνο ηνπο λένπο, φπσο αλ εμ ειιεληθψλ σθεινίλην ιφγσλ, ηκν Μ. ΐαζδζεέκν εέθαδ εαηκνζέαθ «αθγεζζβθδεσ», δδσηδ ζτηθπθα ηε ηκθ Νεκπαΰαθδζησ, «αθγΫζζβθαμ» εέθαδ σπκδκμ δεθ δΫξεηαδ σηδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ άηαθ αζΪγβηκδ εαδ ηΫζεδκδ. ΏζζΪ, ησηε θα εαηβΰκλάζκνθ εαδ ηκθ Πζκτηαλξκ, κ κπκέκμ Ϋΰλαοε ηκ Πψο δεη
ηνλ λένλ πνηεκάησλ αθνχεηλ, ζηκ κπκέκ πλκηεέθεδ επδζεεηδεά πλκζΫΰΰδζβ ηπθ αλξαέπθ πκδβηυθ. ΏθγΫζζβθαμ, ζκδπσθ, εδ κ Πζκτηαλξκμ, αθκτ απκλλέπηεδ ηηάηα ηπθ «εζζβθδευθ ζσΰπθ». -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ίλέακνθ αδζξλσηαηα ηκθ Ϊΰδκ ΕπΪθθβ ηκθ Υλνζσζηκηκ ειαδηέαμ ηπθ απσοευθ ηκν ΰδα δδΪθκλα γΫηαηα. Έηζδ, απκδεδεθτκνθ ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ ΰδα παλσηκδεμ απσοεδμ πκν δδεητππζαθ δδΪθκλκδ αλξαέκδ Έζζβθεμ θδζσζκθκδ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηδεΫμ κλΰαθυζεδμ, δζκζηαγηέακνθ ηδμ πλΪιεδμ αθγλυππθ απσ ηβ ηδΪ (ΏίλαΪη, Ϊλα ε.Ϊ.) ηε ηδμ πλΪιεδμ «γευθ» απσ ηβθ Ϊζζβ, πλΪιεδμ πκν ησθκ απσ ηαξαδλκίΰΪζηεμ εαδ πσλθεμ εδ σξδ απσ αθυηελκνμ ηπθ γθβηυθ «γεκτμ» γα ηπκλκτζαθ θα δδαπλαξγκτθ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηδζΪθε ΰδα «ζνηίκζδεκτμ» ητγκνμ πλκζπαγυθηαμ θα απκεθκξκπκδάζκνθ ανησ ηκ σλΰδκ γεκηαξδυθ εαδ γευθ-θκθδΪδπθ/παδδελαζηυθ, εθυ κ ΠζΪηπθαμ, ηκθ κπκέκ πλκθαθυμ κνδΫπκηε δδΪίαζαθ, ζνηθπθυθηαμ ηε ηκνμ Υλδζηδαθκτμ, απκλλέπηεδ ηΫηκδκνμ ητγκνμ, εέηε εέθαδ αζζβΰκλδεκέ εέηε σξδ, δδσηδ, σππμ κ ΠζΪηπθ ζΫεδ, ηΫηκδκδ ητγκδ πλκιεθκτθ βγδεά ίζΪίβ εαδ εαγδζηκτθ ηκνμ αθγλυπκνμ ελλδζηδεκτμ εαδ αθάγδεκνμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αθαηαζκτθ θβπδυδβ αγερζηδεΪ επδξεδλάηαηα εαηΪ ηπθ ξλδζηδαθδευθ γανηΪηπθ, εαδ νπκζηβλέακνθ πμ κλγκζκΰδεά ηδα γλβζεεέα, β κπκέα άηαθ ΰεηΪηβ ηΪΰδα, κθεδλκηαθηεέεμ, θεελκηαθηεέεμ, γατηαηα «γευθ» (Ώζεζβπδσμ), ηατλβ ηαΰεέα (θαληαεεέα-εαηΪδεζηκδ), γεκνλΰέα, αζηλκζκΰέα, γανηαηκνλΰδεΫμ επεηίΪζεδμ εαδ εΰΫλζεδμ θεελυθ βλυπθ εαδ εΪγε αθκλγκζκΰδζηδεσ παλαζάλβηα πκζτ πλδθ ηβθ εζζβθδζηδεά επκξά, πκζτ πλδθ β «εαεά Ώθαηκζά» επδελαηάζεδ. Ώθκτ εαδ ζάηελα, ζηβθ επκξά ηβμ επδζηάηβμ πδζηετκνθ ζηβθ αζηλκζκΰέα. Ώμ ηβθ αζξκζκτθηαδ ηε ηα ξλδζηδαθδεΪ γατηαηα. Βέθαδ πκζτ ηδελκέ ΰδα θα θηΪζκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. Ώμ αδηδκζκΰάζκνθ, αθηέγεηα, ηα δδεΪ ηκνμ γατηαηα ηβμ αλξαδσηβηαμ. Οδ «κλγκζκΰδζηΫμ». -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ απσ ηβ ηδα ίλέακνθ ηκνμ Ϊγεκνμ απεδζυθηαμ ηκνμ ηε ηβθ κλΰά ηπθ γευθ εδ απσ ηβθ Ϊζζβ ηκνμ εκζαεετκνθ, εαηαεζΫίκθηαμ ηα επδξεδλάηαηΪ ηκνμ, υζηε θα δβηδκνλΰβγεέ «αθηδξλδζηδαθδεσ ηΫηππκ». ζηε, ηεηΪ, θα ηπκλκτθ θα δδεΪακνθ ηε ηδμ «δέεεμ αγεΎαμ» σπκδκθ Ϊγεκ θδζσζκθκ δεθ ΰκνζηΪλκνθ. ππμ ηα εαζΪ παζδΪ ξλσθδα. Σκ ησθκ πκν απκδεδεθτκνθ ξλβζδηκπκδυθηαμ αθηδξλδζηδαθδεΪ, αγερζηδεΪ εαδ είλαρεΪ επδξεδλάηαηα εέθαδ, σηδ εέθαδ Νεκεπκξέηεμ εαδ ζνΰελβηδζηΫμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ΰδα θα παλδζηΪθκνθ ηκνμ δδαθκκτηεθκνμ ζηκνμ δδαθκκτηεθκνμ, παπαΰαζέακνθ ηκ «Έζζβθεμ εέθαδ σζκδ ηεηΫξκνθ ηβμ βηΫηελβμ παδδεέαμ». Ώπκελτίκνθ, σηπμ, σηδ σηαθ ζΫθε «παδδεέα», εθθκκτθ ηβ ζαηλεέα εαδ ηβθ πλκζετθβζβ ηπθ ικΪθπθ εαδ ηκ θα εαέθε ά θα εικλέακνθ σζκνμ αλξαέκνμ δδαθκκτηεθκνμ αλθάγβεαθ σζα ανηΪ ά απζυμ αθαλπηάγβεαθ αθ εέθαδ αζβγδθΪ. Αδαζηλείζυθκνθ, δβζαδά, ανησ πκν κ ΕζκελΪηβμ εέπε. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ΰδα θα παλδζηΪθκνθ ζηκνμ «εζετγελκνμ αθγλυπκνμ» ηκνμ ζκτπελ-θδζεζετγελκνμ γλβζεενηΫμ, αλθκτθηαδ ππμ κ Ϊθγλππκμ ξλεδΪαεηαδ ζπηάλα-γεσ εαδ δβζυθκνθ ανηκζπηάλεμ. Πλκθαθυμ δεθ ΰθπλέακνθ ΰδα ηβθ τπαλιβ ηπθ Βζενζδθέπθ ηνζηβλέπθ, ηπθ Ολθδευθ ηνζηβλέπθ, ηπθ «εαγαληυθ» εαηΪ ηβθ εζαζζδεά επκξά εαγυμ εαδ πκζζυθ Ϊζζπθ ηνζηβλέπθ ηβμ εζζβθδζηδεάμ επκξάμ, ζηα κπκέα κδ αλξαέκδ πκζνγερζηΫμ γλβζεενηΫμ Ϋηλεξαθ θα ηνβγκτθ, υζηε θα ηβθ «εεέηκθηαδ ζηβ ζΪζπβ», σηαθ πεγΪθκνθ εαδ παθ ζηκθ Άδβ εαδ θα ηβθ ίαζαθέακθηαδ απσ ηα ίαζαθδζηάλδα ηκν ΚΪηπ Κσζηκν. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ηε ηκθ ζκτπελ αλξαδκζαηλδεσ αθηδεικνζδαζησ ηκνμ, εέηε θαθηΪακθηαδ Παΰεσζηδκνμ Βικνζδαζηκτμ εαδ ηνζηδεΫμ νθπηκζέεμ Ώδυθπθ ά εαδ Υδζδεηδυθ εέηε εζεέθκνθ ηα ηΪηδα ζηκ κζκθΪθελκ ΰεΰκθσμ: κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ άηαθ εδδπζκζΪηλεμ εαδ δκτζκδ ηκν ΚλΪηκνμ ηκνμ. Σκ ελΪηκμ ηκτμ Ϋζεΰε θα εσίκνθ ηκ ηκνζηΪεδ ηκνμ˙ ανηκέ ηκ Ϋεκίαθ. Σκνμ Ϋζεΰε θα ηβθ ηκ εσίκνθ˙ δεθ ηκ εκίαθ. Σκνμ Ϋζεΰε θα πεθγκτθ, αθ κ ΰδκμ ηκνμ ΰνλθκτζε ζυκμ απσ ηβ ηΪξβ˙ ανηκέ πεθγκτζαθ. Σκ ΚλΪηκμ, εέξε δδεαέπηα θα εαηαδδεΪαεδ ζε γΪθαηκ εαδ ΰδα ηα πδκ απζΪ πλΪΰηαηα˙ ά θα ιεγΪίεδ εαδ θα πεηΪ ηα κζηΪ θεελυθ πκζδηυθ Ϋιπ απσ ηα
ζτθκλΪ ηκν. Σκ αλξαέκ ΚλΪηκμ άηαθ κζκεζβλπηδεσ, δδσηδ σξδ απζυμ εέξε Ϊπεδλβ δδεαδκδκζέα πΪθπ ζηβ απά ηκν εΪγε πκζέηβ εαδ αζεκτζε (ηε ΰνθαδεκθσηκνμ, εάθζκλεμ ηπθ βγυθ, ε.Ϊ.) απέζηενηκ Ϋζεΰξκ ζηβθ δδδπηδεά απά, αζζΪ εαδ κδ έδδκδ κδ πκζέηεμ ηκν δεξσηαθ ανηΪ ηα πλΪΰηαηα αδδαηαλητλβηα πμ θνζδκζκΰδεΫμ απαδηάζεδμ ηβμ Πκζδηεέαμ. Βζπέακνηε, ηκνζΪξδζηκθ κδ ζβηελδθκέ«αθηδελαηδζηΫμ»/«αθηδεικνζδαζηΫμ» θα ηβθ εέθαδ ησζκ αθεζεέμ, υζηε ηα θτεδα ηπθ «αθηδεικνζδαζηυθ» Νεκδπδεεαγερζηυθ εαδ ηπθ εγθδεδζηυθ παΰεσζηδπθ αλξαδκζαηλυθ πελέ εζενγελέαμ ηκν αλξαέκν ελΪηκνμ, θα ηα πΪλκνθ ΰδα ηεηαιπηΫμ εκλδΫζεμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ ππμ β ΠαζαδΪ Αδαγάεβ εέθαδ εγθδεδζηδεσ αθγεζζβθδεσ είλαρεσ ίδίζέκ ζσΰπ 2-3 ζηέξπθ, εθυ β Π.Α. εέθαδ ΰεηΪηβ απσ πλκεδδκπκδάζεδμ, απεδζΫμ εαδ ηδηπλέεμ εαηΪ ηπθ Βίλαέπθ, ζνθκδενσηεθεμ απσ ηβ λβηά νπεθγτηδζβ ζε Π.Α. εαδ Κ.Α. σηδ κ Θεσμ δεθ ηελκζβπηεέ νπΫλ εαθεθσμ. -Οδ αλξαδκζΪηλεμ ητπκν Γαπινχ σξδ ησθκ δζξνλέακθηαδ ηκ παλαπΪθπ, αζζΪ επδπζΫκθ, παλσζκ πκν παθεπδζηβηδαεκέ εζβλδεκέ σππμ κ π. Γ. Μεηαζζβθσμ λβηΪ δζξνλέακθηαδ ηκ αθηέγεηκ, ανηκέ επδηΫθκνθ σηδ ηα «αθγεζζβθδεΪ ξπλέα» οΫζζθκθηαδ ά δδαίΪακθηαδ ζηδμ εεεζβζέεμ. Χζησζκ, δεθ ηπκλκτθ θα οεζζέζκνθ ηέπκηε, πμ δδεαδκζκΰέα ΰδα ηβθ ΪΰθκδΪ ηκνμ. Καζσ γα άηαθ, ζκδπσθ, θα αζξκζκτθηαδ σξδ ηε ηκθ Υλδζηδαθδζησ, ηκθ κπκέκ αΰθκκτθ αζζΪ ηε ανησ πκν ηκνμ εζετεδ πελδζζσηελκ: θα απκδεδεθτκνθ, δβζαδά, σηδ «Σα κθσηαηα ηπθ ΰλαηηΪηπθ ηκν αζθαίάηκν εέθαδ ΒζζβθδεΪ εαδ Ϋιν» (Γαπιφο, η. 198), ΰλΪθκθηαμ επέζβμ ζε ειυθνζζκ Ϊζζκν ηετξκνμ (62): «Μαθηδεά: β παθΪλξαδα επδζηάηβ ηπθ πλκίζΫοεπθ». Ώθκτ β ηαθηδεά εέθαδ επδζηάηβ, ηα ζξσζδα εέθαδ πελδηηΪ. Ο Αανζσμ, ίΫίαδα, θαέθεηαδ θα πδζηετεδ, σηδ ηκνμ «δδεκζκΰδευμ απεξγαθσηεθκνμ» ανησθ Έζζβθεμ πκζέηεμ Ϋξεδ ηκ ζνθηαΰηαηδεσ δδεαέπηα θα ηκνμ απκεαζεέ «ΰλαδετζκνμ» (ζ. 14280), δβζαδά αθγΫζζβθεμ ά πλκδσηεμ ά οενηκΫζζβθεμ, εθυ ηανησξλκθα θα ηβθτεδ (ηβθ εθβη. Υξηζηηαληθή) σζκνμ ηκ απκεαζκτθ «θαζέζηεμ». Φαέθεηαδ, β δδεκζκΰδεά απΫξγεδα πλκμ ηκ Αανζσ αλεεέ, ζτηθπθα ηε ηκ Αανζσ, ΰδα θα ηεηαηλΫοεδ εΪπκδκθ ζε «ΰλαδετζκ». ΏζζΪ, αθκτ β ηαθηδεά εέθαδ επδζηάηβ, ηδ ζναβηΪηε ηυλα; -Οδ αλξαδκζΪηλεμ, δΫζηδκδ ηπθ ητγπθ ηκν Αδαθπηδζηκτ, εαηαελέθκνθ ηβθ Π.Α., ξπλέμ θα Ϋξκνθ εαηαθκάζεδ ηκ θσβηΪ ηβμ. Δ βγδεά πκν ανηά δδδΪζεεδ εηπελδΫξεηαδ ζηδμ δδαλεκτμ δζξτκμ εθηκζΫμ ηκν Θεκτ εδ σξδ ζηδμ πλΪιεδμ ηπθ αθγλυππθ, πκν Ϋαβζαθ ησηε. Οτηε εαηαθκκτθ σηδ β ΏπκεΪζνοβ ηκν Θεκτ εαδ κ ηλσπκμ δδαπαδδαΰυΰδζβμ ηπθ αθγλυππθ εέθαδ ζηαδδαεά εδ σξδ ηέα ΰδα σζεμ ηδμ επκξΫμ. Άζζκ ηα άγβ ηπθ αθγλυππθ ηκν 2000 π.Υ. εδ Ϊζζκ ηα άγβ ηβμ επκξάμ ηκν Εβζκτ. Με δδαθκλεηδεσ ηλσπκ, ζκδπσθ, Ϋπλεπε θα ηκνμ θελγεέ κ Θεσμ ζε εΪγε επκξά. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εέθαδ εξγλκέ ηκν ξλδζηδαθδεκτ αθκλγκζκΰδζηκτ: «νπΪλξεδ Ϋθα απσελνθκ σθκηα ηκν Αδσμ, ηκ κπκέκ αθ πλκθελγεέ ηε ηκ ζπζησ ησθκ εαδ ζνθηκθδζηεέ ηε ηκ αθγλυπδθκ θενλδεσ ζτζηβηα, ζκν δέθεδ Ϋθα αεαλδαέκ πζάΰηα πέζπ εδυ ζηκθ Ϊηζαθηα, ζηκ θετλκ, εαδ πΫθηεδμ θεελσμ» (Γηηπεηέο, η. 4/1993, ζ. 25). ΜπΪη εαδ εΪηπ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηκ Υλδζηδαθδζησ ΰδα γεκελαηέα, εθυ κδ έδδκδ εέθαδ κδ ξεδλσηελκδ κπαδκέ ηβμ γεκελαηέαμ, αθκτ αθΪΰκνθ ηβθ εζζβθδεσηβηα ζηβθ γλβζεεέα ηκν Παΰαθδζηκτ εαδ αλθκτθηαδ σηδ εΪπκδκμ εέθαδ «πλαΰηαηδεσμ Έζζβθαμ», εΪθ δεθ εέθαδ πλυηα Παΰαθδζηάμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ β αλξαέα ΒζζΪδα δεθ εέξε γεκελαηέα, ηβ ζηδΰηά πκν κ ΠζΪηπθαμ, κ Εκνζδαθσμ, κ Πανζαθέαμ εαδ δεεΪδεμ Ϊζζκδ Ώλξαέκδ ηκνμ δδαοετδκνθ, ηδζυθηαμ ΰδα ηβθ γεκελαηδεά-κζδΰαλξδεά πΪληβ εαδ Κλάηβ εαδ ηκνμ ιεηπλκζηδΪακνθ. ΚΪθκνθ ηκ Ϊζπλκ ηατλκ, εδ εθυ κ Καδζαλκπαπδζησμ ενλδαλξκτζε ζηβθ αλξαέα ελαηδεά γλβζεεέα, εαηβΰκλκτθ ηκ ΐναΪθηδκ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ΰδα θα παλδζηΪθκνθ ηκνμ αθγλππδζηΫμ ζηκνμ αθγλππδζηΫμ εαδ θα παλκνζδΪακνθ ζηκνμ ενηνξδζηΫθκνμ εαηαθαζπηΫμ ηβ γλβζεεέα ηκνμ πμ ηεηαηκθηΫλθα, light εδ ετπεπηβ, εαηβΰκλκτθ ηβθ Ολγκδκιέα σηδ εέθαδ γλβζεεέα ηκν θσίκν εαδ δβηδκνλΰσμ ηβμ δδΫαμ ηβμ Κσζαζβμ, απκδεδεθτκθηαμ Ϋηζδ σηδ εέθαδ παθΪζξεηκδ, αΰθκυθηαμ ηβθ κλγσδκιβ Ϊπκοβ πελέ Κσζαζβμ, αζζΪ εαδ αθέδεκδ, σζκθ αθκλΪ ηβθ τπαλιβ εσζαζβμ (ΠνλδθζεΰΫγκθηαμ πκηαησμ, ΝβζδΪ ΜαεΪλπθ, Μέθπμ-Κλδηάμ θεελυθ, ΚΫλίελκμ ε.ζπ.) εαδ ηεηαγαθΪηδ-
αμ ελέζβμ ζηβθ αλξαδκεζζβθδεά γλβζεεέα. Ώΰθκκτθ ανησ πκν ζΫεδ κ ΠζΪηπθ, ΰδα ηκθ ηλσηκ ηπθ ζνΰξλσθπθ ηκν ΰδα ηα ίαζαθδζηάλδα ηβμ ηεηαγαθΪηδαμ απάμ, πκν β αλξαέα γλβζεεέα επεθτζαζζε. Ώΰθκκτθ αεσηβ εαδ ηβθ αθνπαλιέα ζπηαηδευθ ίαζαθδζηβλέπθ ζηβθ ξλδζηδαθδεά Κσζαζβ, εθ αθηδγΫζεδ πλκμ ηδμ ζπηαηδεΫμ ηδηπλέεμ (ΣΪθηαζκμ, ε.Ϊ.) ηκν Άδβ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ. -Οδ ηβ ΠαΰαθδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, εέθαδ ηβμ ησδαμ (εδ β ησδα εέθαδ ησζκ πλαέα) θα επαδθκτθ ηκθ Πκζνγερζησ εαδ θα εαηβΰκλκτθ ηκθ Μκθκγερζησ ΰδα ηα πΪθηα, Ϋξκθηαμ αζξκζβγεέ απεζπδζηδεΪ επδπσζαδα ηε ηκ αάηβηα ανησ. Βέθαδ Ϊιδκ απκλέαμ, πυμ δδαίαζηΫθκδ Ϊθγλππκδ πδζηετκνθ σηδ κ Πκζνγερζησμ πλκΪΰεδ ηβ Αβηκελαηέα (κ Αέαμ, πκν απκθΪζδαε εαδ δδΫηααε ηκνμ Ϊζζκνμ γεκτμ˙ ηα εεαηκθηΪδεμ κζδΰαλξδεΪ πκζνγερζηδεΪ ελΪηβ), ηκ.. θεηδθδζησ (κ Αέαμ, πκν ελεηΪ αθΪπκδα ηβ ΰνθαέεα ηκν˙ β εζεεδθά εαηΪζηαζβ ηβμ αγβθαρεάμ ΰνθαέεαμζεετκνμ βδκθάμ εαδ ηβμ ζπαληδαηδεάμ ηβξαθάμ παλαΰπΰάμ πκζεηδζηυθ) ά ηβθ γλβζεενηδεά αθκξά (κδ θδζκζκθκθΪΰκδ ηΪθηεδμ-δελκθΪθηεμ-πκζνγερζηΫμ γλβζεενηΫμ) εαδ ηκθ γλβζεενηδεσ πζκνλαζδζησ (κδ αλξαέεμ πσζεδμ πκν δδα πκδθάμ γαθΪηκν επΫίαζαθ ζηκνμ πκζέηεμ θα ζαηλετκνθ ηκνμ πκζδκτξκνμ γεκτμ). Μσδα εέθαδ˙ γα πελΪζεδ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ εαηβΰκλκτθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ ΰδα ηδμ αηαληέεμ εαδ αθκηέεμ ηπθ δεζπκηΪδπθ, ζεμ εαδ θηαέθε ηα δσΰηαηα ηκν Υλδζηδαθδζηκτ. Λεμ εαδ εβλτηηεδ κ Υλδζησμ θα Ϋξεδ εαθεέμ εκδζδΪ, ηελζεθηΫμ εαδ ξλνζΪθδα. ζκ πελδζζσηελκ πλκζπαγκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα εαηαελέθκνθ ηκθ Υλδζηδαθδζησ, επεδδά εΪπκδκδ Υλδζηδαθκέ πλΪηηκνθ αθηέγεηα ηε σ,ηδ κ Υλδζηδαθδζησμ δδδΪζεεδ, ησζκ πελδζζσηελκ γα ίΰαέθεδ ζηβθ επδθΪθεδα β παΰαθδζηδεά ζκθδζηεέα εαδ β ηδζαζζκδκιέα ηκνμ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ Ϋξκνθ ανηκδδκλδζηεέ Ώζηνθκηέα ηκν Βζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ. ΐζΫπκνθ Ϋθα ξλδζηδαθδεσ ζαηλενηδεσ Ϋγδηκ ηε αλξαέα πλκΫζενζβ, εαδ επεδδά δεθ εαηαθκκτθ σηδ Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ Ϋγδηκ εδ Ϊζζκ ηκ θσβηα ηκτ εγέηκν, Ϊζζκ πλΪΰηα ηκ Ϋγδηκ εδ Ϊζζκ πλΪΰηα ζε πκδκθ γεσ ανησ αθαθΫλεηαδ, πΪθε θα πδΪζκνθ ηκθ «εζΫθηβ»˙ εδλπθετκθηαδ – επεδδά δεθ αθηδζαηίΪθκθηαδ ηβθ παλαπΪθπ δδαθκλΪ – πμ αθηδΰλαθεέμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ. Νκηέακνθ σηδ εέθαδ ξπλΪθδ ηκν παηΫλα ηκνμ β αλξαέα εζβλκθκηδΪ, εαδ ηβθ δέθκνθ ζ‘ σπκδκθ ΰκνζηΪλκνθ. -Οδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, πμ Πλκελκτζηεμ ηβμ Βζζβθδεσηβηαμ, πδζηετκνθ σηδ εΪπκηε δβηδκνλΰάγβεε/νπάλιε ηέα ησθκ Βζζβθδεσηβηα εδ Ϋεηκηε απκηεζεέ «πλκδκζέα» β δδαθκλκπκέβζβ εαδ β αζζαΰά. Βέθαδ ζα θα πδζηετκνθ, ππμ αθ ηκ παδδέ δεθ εέθαδ κζσδδδκ κ παηΫλαμ ηκν, δεθ ζνθδζηΪ ζνθΫξεδΪ ηκν. ΚΪηδ ηΫηκδκ δεθ γα ΰδθσηαθ, ίΫίαδα, ηε θνζδεά ΰκθδηκπκέβζβ, αζζΪ ησθκ ηε εζπθκπκέβζβ. Πυμ γα ζΫΰαηε Ϋθαθ ΰκθδσ πκν άγεζε Ϋθα παδδέ θηνζησ, θαηζδευμ εαδ ονξδευμ, εεαησ ηκδμ εεαησ κ εανησμ ηκν; Ώθυηαζκ.ΣΫηκδεμ απσοεδμ πελέ Βζζβθδεσηβηαμ εέθαδ, παλκηκέπμ, εθηεζυμ αθυηαζεμ. -ΣΫζκμ, ηκ πδκ ηελαηυδεμ οετδκμ ηπθ θεκεηθαθδζγΫθηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εέθαδ σηδ κ Βζζβθδεσμ Πκζδηδζησμ εέθαδ πλκρσθ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ, εθυ εέθαδ παζέΰθπζηκ σηδ κδ αλξαέκδ θδζσζκθκδ ξζεταααθ ηβθ αλξαέα γλβζεεέα εαδ ηκνμ γεκτμ ηβμ, εαδ κδ αλξαέκδ ΠαΰαθδζηΫμ Ϋεαοαθ ηβθ ΐαζδζδεά ΐδίζδκγάεβ εαδ ηκ Μκνζεέκ ηβμ ΏζειΪθδλεδαμ (1,1 εεαηκηητλδα ησηκδ), Ϋίΰαααθ θσηκνμ πκν εαηαδέεαααθ σζκνμ άηαθ θδζσζκθκδ, ζεσηπζαθ ηκ πελΪηβ, Ϋζελθαθ ζηα δδεαζηάλδα εαδ εισλδααθ δεεΪδεμ, παΰεκζηέπμ ΰθπζηκτμ ζάηελα, αλξαέκνμ Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ εαέΰκθηαμ ηα ΰλαπηΪ ηκνμ, Ϋεζεδζαθ ζηβ θνζαεά ηκ Φεδδέα εαδ απαΰσλεναθ ηβ δδΪθκδιβ δδπλτΰπθ, επεδδά κ Αέαμ δεθ ηδμ εέξε ει αλξάμ θηδΪιεδ ηΫηκδεμ εαδ εαηβΰκλκτζαθ ΰδα αζΫίεδα ηκνμ νπκζηβλδξηΫμ ηκν βζδκεεθηλδεκτ ζνζηάηαηκμ. Δ εδδπζκζαηλέα ηπθ Βζζάθπθ εθαθηδυγβεε ζηκνμ θδζκζσθκνμ, ηκνμ εαζζδηΫξθεμ εαδ επδζηάηκθεμ ηπθ Βζζάθπθ. -ηαθ ζκδπσθ κδ θκζηαζΰκέ ηπθ ικΪθπθ αθαθΫλκθηαδ ζηκνμ «πμθοεεσζηέξ θδζκζσθκνμ ιαξ» εαδ ηδμ «ίδίζδκγάεεμ ηαμ», εαζσ γα άηαθ α') θα ζεεθηκτθ ζέΰκ, πλκηκτ απκεαζΫζκνθ «πδζησ Βγθδεσ» ηκθ ΏλδζηκηΫζβ ά ηκθ ΑδκΰΫθβ Κνθδεσ αθαθΫλκθηαμ ηα κθσηαηΪ ηκνμ, εαδ ί') θα δδαίΪζκνθ κζέΰβ δζηκλέα, εαηΪ πλκηέηβζβ σξδ απσ ηα ίδίζέα ηκνμ, υζηε θα δδαπδζηυζκνθ δδέκδμ σηαζδ ηκνμ δδπΰηκτμ ηπθ θδζκζσθπθ απσ ηα εδδπζκζαηλδεΪ εαγΪληαηα ηβμ αλξαδσηβηαμ.
ΚΪθκνθ εδ ελπηάζεδμ, ηΪξα ΰδα θα εζΫΰικνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ, ανηκέ, κδ ξηεζδθκέ, πκν ηα ιΫλκνθ σζα. Ώμ ηαμ πκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: α') Τπάλξε δβηκελαηέα ζηκθ ζνηπκ ά εέθαδ κ Αέαμ δδεηαηκλέζεκμ ηκν Οζτηπκν; ί') Βέθαδ αεσηβ ζέΰκνλκδ σηδ κ Νέεπθ άηαθ ΏληΫθδκμ εδ Ϋζθαιε εσζηκ; ΑδαίΪζαθε ηκ ίέκ ηκν; Σδ Ϋξκνθ θα πκνθ, ηυλα πκν απκεαζτθηβεαθ ηα πλαΰηαηδεΪ ΰεΰκθσηα ΰδα ηβ ενγσπκζβ, ηβθ Κλάηβ, ηβ ζθαΰά ηβμ Θεζζαζκθέεβμ; ΰ') Γδαηέ νπάλξε ηΫηκδα ίαλίαλσηβηα ζηκνμ αλξαέκνμ Οζνηπδαεκτμ; Σδ θκηέακνθ ππμ γα επαεκζκνγκτζε, αθ επδηλεπσηαθ ζηκνμ Οζνηπδαεκτμ ηβμ Ώγάθαμ κ ζηλαΰΰαζδζησμ, ηκ πθέιδηκ, β ειυλνιβ ηπθ ίκζίυθ ηκν αθηδπΪζκν ζηκνμ αΰυθεμ πΪζβμ; δ') Καηβΰκλκτθ δδαλευμ ηκθ Υλδζηδαθδζησ σηδ εζηΫλβζε ηκνμ Έζζβθεμ απσ ηβθ απκεζεδζηδευμ δδεά ηκνμ εγθδεά γλβζεεέα. Πκτ άηαθ ανηκέ, σηαθ κδ Έζζβθεμ ΠαΰαθδζηΫμ Ϊλξδζαθ ανηκίκτζπμ απσ ηκθ 4 κ π.Υ. αδ. θα ζαηλετκνθ γεσηβηεμ, ηδμ κπκέεμ εζΪηλεναθ εαδ Ϊζζκδ ζακέ; Γδαηέ δεθ δδαθπηέζαθε ηκνμ εζζβθδεάμ εγθδεσηβηαμ ΠαΰαθδζηΫμ πκν επέ Ϋιδ αδυθεμ πλκ ηβμ επδελαηάζεπμ ηκν Υλδζηδαθδζηκτ ζΪηλεναθ ιΫθκνμ γεκτμ; Συλα, εαδ ηΪζδζηα απκεζεδζηδευμ ηε ηκθ Εβζκτ, ηκνμ Ϋπδαζε ηκ ηελΪεδ θα δδκλγυζκνθ ηκ πλΪΰηα ανησ; 23 αδυθεμ πλδθ ηδ Ϋεαθαθ; ε') Ώθκτ δζξνλέακθηαδ, σηδ κ Βγθδζησμ εέθαδ νπΫλ ηκν εσζηκν εαδ ηβμ τζβμ, εθυ κ Υλδζηδαθδζησμ ηα εαηαθλκθεέ, ησηε ΰδαηέ, εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκνμ, κ Βγθδεσμ θδζσζκθκμ Πζπηέθκμ θηλεπσηαθ πκν εέξε ζυηα; Γδαηέ κ ΠζΪηπθ νπκζηβλέαεδ σηδ δεθ νπΪλξεδ ηέπκηε εαζζέηελκ απσ ηβ δδΪζνζβ ηκν ζυηαηκμ; ζη') Πδζηετκνθ σηδ νπάλξε Βζενγελέα, Αβηκελαηέα, Εζβΰκλέα ζηβθ αλξαέα πΪληβ, σππμ ηβθ πελδΰλΪθεδ κ Πζκτηαλξκμ (Λπθνχξγνο, 6); Ώμ ηαμ αθαθΫλκνθ δΫεα παληδΪηεμ θδζκζσθκνμ, ηαγβηαηδεκτμ εαδ πκδβηΫμ. α') Πδζηετκνθ, σηδ, δεδκηΫθπθ ηπθ ησζπθ πλΪιεπθ εγεζκδκνζεέαμ εαδ πλκδκζέαμ ηπθ εδδπζκζαηλυθ εαηΪ ηβθ Ρπηαδκελαηέα, ηπκλκτθ θα εαηβΰκλκτθ ηκνμ Ολγκδσικνμ ΰδα δδεΫμ ηκνμ πλΪιεδμ πλκδκζέαμ; β') Πδζηετκνθ σηδ κ ΏλδζηκηΫζβμ, πκν ΰλΪθεδ ππμ σζκνμ ζκθέζηβεαθ ηνγκζκΰδεΫμ ειβΰάζεδμ δεθ πλΫπεδ θα ηκνμ παέλθκνηε ζηα ζκίαλΪ, άηαθ κ δδεαησμ ητπκμ Έζζβθα Βγθδεκτ; γ') Γδαηέ, εαηΪ ηβ ΰθυηβ ηκνμ, δδυξγβεαθ κ Πλπηαΰσλαμ, κ Πλσδδεκμ, κ Ώθαιαΰσλαμ ε.Ϊ. απσ ηκνμ γλβζεενσηεθκνμ ηβμ εζαζζδεάμ επκξάμ; δ') Πδζηετκνθ σηδ β πΪληβ εαδ β Κλάηβ δεθ άηαθ γεκελαηδεΪ ελΪηβ; δα') Ώθκτ νπκζηβλέακνθ σηδ κδ ητγκδ εέθαδ ζνηίκζδεκέ, αμ ηαμ πκνθ, ηέ ζνηίκζέαεδ β απαΰπΰά εαδ κ ίδαζησμ ηκν Γαθνηέδβ απσ ηκθ Αέα; Ώθ δεθ εέθαδ ζνηίκζδεσμ κ ητγκμ ανησμ, ηδ Ϊζζκ ηπκλεέ θα ζβηαέθεδ; δί') Βέθαδ κδ «γεκέ» ηπθ Ϊζζπθ εγθυθ απζυμ κδ δδεκέ ηκνμ ...«Παηλυκδ Θεκέ» ηε Ϊζζκ σθκηα, ά εέθαδ δδαθκλεηδεΫμ κθησηβηεμ; Ώθ εέθαδ κδ δδεκέ ηκνμ ηε Ϊζζκ σθκηα, Ϋξκνθ δκεδηΪζεδ θα ηκνμ αθηδζηκδξέζκνθ ηααέ ηε ηκνμ ιΫθκνμ; Ώθ δε δκεδηΪζαθε ά δεθ ηπκλΫζαθε, πδζηετκνθ ππμ ησθκ κδ Έζζβθεμ «γεκέ» νπΪλξκνθ; δΰ') Γδαηέ κ ΠζΪηπθ απαΰκλετεδ κνε κζέΰκνμ ητγκνμ ξλβζδηκπκδυθηαμ Ϋθα «ξλδζηδαθδεσ» επδξεέλβηα, σηδ ηΪξα γα δδαθγαλκτθ κδ θΫκδ αεκτΰκθηΪμ ηκνμ; δδ') Πδζηετκνθ ζηα ζκίαλΪ σηδ εαηΪΰκθηαδ απσ ηκνμ εζετγελκνμ (ηβ δκτζκνμ) Ώλξαέκνμ Έζζβθεμ εαδ Ώλξαέκνμ παληδΪηεμ; Έξκνθ ζεεθηεέ ζηα ζκίαλΪ ηβθ πδγαθσηβηα θα εαηΪΰκθηαδ απσ αλξαέκνμ δκτζκνμ; Ώπσ
Βέζπηεμ πκν Ϋζθαααθ ξΪλδθ αγζάζεπμ κδ αλξαέκδ παληδΪηεμ; Ώπσ «ξλδζηδαθκτμ επάζνδεμ» πκν ηεηΫθελαθ κδ ΐνααθηδθκέ ζηκθ εζζαδδεσ ξυλκ; Ώπσ εεξλδζηδαθδζηΫθκνμ Βίλαέκνμ ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν; Έξκνθ εΪθεδ ειεηΪζεδμ DNA εαδ, σθηαμ ζέΰκνλκδ σηδ δεθ εαηΪΰκθηαδ απσ δκτζκνμ ηπθ παληδαηυθ, εεγεζδΪακνθηβθ Λαεεδαδηκθέα; δε') Πυμ ΰέθεηαδ κ ..επαθεζζβθδζηάμ εαδ ίΫλκμ Έζζβθ Πζάγπθ θα Ϋξεδ πλσηνπκ εαδ παλΪδεδΰηα Ϋθαθ ίΪλίαλκ, ηκθ ΓπλκΪζηλβ; δζη') Γδαηέ κ ΚΫζζκμ απκεαζεέ παηλέδα ηβθ ιεθδεά Ρπηαρεά Ώνηκελαηκλέα, εαζυθηαμ ηκνμ Υλδζηδαθκτμ εαδ ηκνμ ΠαΰαθδζηΫμ Έζζβθεμ θα πκζεηάζκνθ νπΫλ ανηάμ; Αε ΰδθσηαθ θα αΰπθδζγεέ νπΫλ ηβμ επαθΪζηαζβμ ηπθ Βζζάθπθ Βγθδευθ; Σκ έδδκ ΰδα ηκθ ΛδίΪθδκ, ηκθ Πκλθτλδκ, ηκθ Πλσεζκ, ηκθ ΕΪηίζδξκ εαδ ηκνμ Ϊζζκνμ «Βζζβθεμ». Αε ΰδθσηαθ θα πλκεηκδηΪζκνθ πθενηαηδευμ ηβθ ειΫΰελζβ εαηΪ ηπθ Ρπηαέπθ; δα') Πδζηετκνθ σηδ κ Κπθζηαθηέθκμ ΕΏ‘ ά κ Κκζκεκηλυθβμ δεθ πέζηεναθ σηδ κ Εβζκτμ Υλδζησμ εέθαδ Τδσμ ηκν Θεκτ; δβ') Ώθκτ κ Υλδζηδαθδζησμ εαηΫεζεοε ηδμ πλκξλδζηδαθδεΫμ δζηκλέεμ ηπθ αθαζηβηΫθπθ παΰαθδζηδευθ «γευθ», αμ ηαμ πκνθ ΰδα ηκ αθηέζηκδξκ ηε ηκν Υλδζηδαθδζηκτ γεκζκΰδεσ νπσίαγλκ εαδ θδζκζκθδεΫμ πλκςπκγΫζεδμ πκν Ϋξκνθ κδ παΰαθδζηδεΫμ ανηΫμ γλβζεεέεμ. δγ') Σδ εέθαδ ανησ πκν ηκέλαζε ζε εΪγε ηδα «γεσηβηα» δδεσ ηβμ ξυλκ αληκδδσηβηαμ; Πδζηετκνθ ππμ ηκ ηνξαέκ ενγτθεηαδ, π.ξ. ηε ηα αΪλδα πκν Ϋλδιαθ κδ ΰδκέ ηκν Κλσθκν; Ώθ σξδ, ηδ; ε') Πσζκ εζετγελκδ εέθαδ κδ «γεκέ» ηκνμ, εθσζκθ Ϊλξκνθ ζε αυθεμ ενγτθβμ πκν ηκνμ Ϋζαξαθ ηνξαέπμ, εαδ εέθαδ νπκξλεπηΫθκδ θα νπαεκτθ ζε θσηκνμ πκν κτηε ηκνμ δδΪζειαθ εδ ανηκτμ; Πδζηετκνθ σηδ Ϋξκνηε αθΪΰεβ απσ ηΫηκδκν ίαγηκτ εζενγελέαμ γεκτμ; εα') Πδζηετκνθ σηδ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ απβτγνθαθ πλκζ-ενξΫμ ζε απλσζππα σθηα, δβζαδά ζε «θνζδεΫμ δνθΪηεδμ»; Ώμ ειβΰάζκνθ ηβθ Ϋθθκδα ηκν απλσζππκν σθηκμ. ΚΪηδ ζαθ εαηζαλέδα ά ηνληέΰεδ; εί') Γδαηέ β «γεΪ Φτζβ» θα δβηδκνλΰάζεδ ηκνμ «γεκτμ», αθκτ εέξε άδβ δβηδκνλΰάζεδ ηδμ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ; ΜΫξλδ θα δβηδκνλΰάζεδ ηκνμ «γεκτμ», κδ κπκέκδ θλκθηέακνθ ΰδα ηβ θτζβ εαδ ηδμ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ/θσηκνμ, πυμ ζνθηβλκτθηαθ σζα ανηΪ; εΰ') Ώθκτ δεθ Ϋξκνθ δσΰηαηα, ΰδαηέ εεγΫηκνθ ηδμ απσοεδμ ηκνμ πελέ γευθ; Μπκλεέ θα εέθαδ εΪπκδκμ πλαΰηαηδεσμ «Έζζβθ Βγθδεσμ», σππμ ανηκέ, εαδ θα Ϋξεδ Ϊελπμ αθηέγεηεμ απσ ηδμ απσοεδμ ηκνμ; εδ') Πδζηετκνθ ζηα ζκίαλΪ σηδ ηκ ‗Βζζβθαμ ηκν 1821 ζάηαδθε ΒδδπζκζΪηλβμ εδ σξδ Ολγσδκικμ; εε') ΑδαίΪακθηαμ ηα Ϊλγλα ηπθ εγθκζνθεζετζεπθ ηβμ ΒπαθΪζηαζβμ ηκν ‘21, σπκν κδ ΐνααθηδθκέ ει αλξάμ απκεαζκτθηαδ αεέηθβζηκδ πλσΰκθκέ ηαμ, Έζζβθεμ εέθαδ κδ Υλδζηδαθκέ, δζξνλέακθηαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ αεσηβ σηδ κδ ΝεκΫζζβθεμ εείνααθηδθέζηβεαθ ίέαδα; εζη') Ώθ κδ ΐνααθηδθκέ Ρπηαέκδ ΏνηκελΪηκλεμ άηαθ Βγθδεκέ, γα ηκνμ εκζαεεταθε, σππμ ηκ ΜΪλεκ Ώνλάζδκ εαδ ηκθ Εκνζδαθσ; εα') Γδαηέ κ Γενμ εαηαεελατθπζε ηκθ Ώζεζβπδσ πκν ίκβγκτζε ηκνμ αθγλυπκνμ θα ΰδαηλετκθηαδ; Πυμ ΰέθεηε θα ζαηλετκνθ εαδ ηκνμ δτκ; Αεθ πλκζίΪζζκνθ ηκθ Ϋθαθ ζαηλετκθηαμ ηκθ Ϊζζκθ;
εβ') Πυμ ΰέθεηαδ θα ΰδκληΪακνθ Ϋθαθ «γεσ», ηκθ ΠλκηβγΫα πκν επαθαζηΪηβζε εαηΪ ηκν «Όπαηκν Θεκτ ηπθ Βζζάθπθ»; εγ') Γδαηέ κ ζηπδεσμ ΚζΫπθ ηάθνζε ηκθ βζδκεεθηλδεσ Ώλέζηαλξκ ΰδα αζΫίεδα; Γδαηέ ηα ηαθηεέα απΫηλεπαθ ηβ δδΪθκδιβ δδπλτΰπθ; Πδζηετκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ σηδ κ Γενμ αθηδηέγεηαδ εαδ ζηα ζβηελδθΪ παλσηκδα ηεξθδεΪ Ϋλΰα; ζ') Ώθκτ κδ ΰνθαέεεμ ηβμ Ώλξαδσηβηαμ άηαθ έζεμ γλβζεενηδευμ, ΰδαηέ β κδεκΰεθεδαεά ζαηλεέα πελθκτζε ησθκ απσ παηΫλα ζε ΰδσ; ζα') νηθπθκτθ ηε ηκθ Πνγαΰσλα πκν Ϋζεΰε ππμ β ζνθκνζέα πλΫπεδ θα πελδκλδζηεέ ησθκ ζηκθ ζεκπσ ηβμ ηεεθκπκδέαμ, ά άηαθ κ Πνγαΰσλαμ είλαδκξλδζηδαθσμ; ζί') ΣεζδεΪ, κδ Ϊθγλππκ ηεηΪ γΪθαηκθ εθυθκθηαδ ηε ηα Ϊζηλα (Εκνζδαθσμ); Ή εαηείαέθκνθ ζηκθ Άδβ (κηβλδεκέ άλπεμ); Ή ηεηεθζαλευθκθηαδ ζε ίαηλΪξδα, θνηΪ, πΫηλεμ, κλνεηΪ ε.ζ.π.; ζΰ') Πσζεμ αλξαέεμ Βζζβθέδεμ ΰθπλέακνθ πκν θα εαηΫζβιαθ ζηα θβζδΪ ηπθ ΜαεΪλπθ; ζδ') Πσζεμ αλξαέεμ Βζζβθέδεμ βΰΫηδδεμ ελαηυθ ΰθπλέακνθ; ζε') νηθπθκτθ ηε ηκθ Πζκτηαλξκ πκν Ϋζεΰε σηδ πλΫπεδ θα παθηλετκθηαδ κδ επδλλεπεέμ ζηδμ βδκθΫμ θΫκδ; Με ηκθ Πκλθτλδκ πκν ζΫεδ σηδ ηα αθλκδέζδα ηδαέθκνθ; Μάππμ ηε ηκνμ Βπδεκτλεδκνμ πκν ζεθ σηδ κ Έλπμ δεθ εέθαδ γεσπεηπηκμ; Ή ηΫζκμ πΪθηπθ ηε ηκθ Αβησελδηκ πκν απκδκεέηααε ηδμ ζαλεδεΫμ απκζατζεδμ; Άηα δεθ ξζενΪακνθ ανηΫμ ηδμ απσοεδμ ηκνμ, πυμ ηπκλκτθ εαδ ξζενΪακνθ ηδμ παλσηκδεμ ξλδζηδαθδεΫμ; ζα') Γθπλέακνθ ππμ ζε πΪηπκζζεμ πελδπηυζεδμ, κδ δελεέμ ηβμ αλξαέαμ ΒζζΪδαμ άηαθ εΪζηεμ αλδζηκελαηδευθ κδεκΰεθεδυθ; ζβ') Γθπλέακνθε σηδ κδ δελεέμ, ηΪθηεδμ, δελκθΪθηεμ ε.ζπ. άηαθ κδ πζΫκθ ζνθηβλβηδεκέ αλξαέκδ Έζζβθεμ; Γθπλέακνθ ηκ λσζκ ηκνμ ζηβθ πκζδηδεά εαδ ζηδμ δδυιεδμ θδζκζσθπθ; ζγ') Γθπλέακνθε ππμ β δδυλνΰα ηβμ Κκλέθγκν δεθ Ϋΰδθε ησηε, επεδδά ηδα δλΪεα δελΫπθ ηκν «γεκτ» Πκζεδδυθα Ϋζεΰαθ ππμ κ «γεσμ» γα γνηυζεδ; η') Γθπλέακνθ ηδ λσζκ Ϋπαδαε ηκ ηαθηεέκ ηπθ Αεζθυθ; Θα Ϊθβθαθ ζάηελα ζηα ξΫλδα ηδαμ ξαληκλέξηλαμ ά εθσμ ηβζεηΫθηδκνη ηβθ δδαξεέλδζβ ηπθ κδεκθκηδευθ πσλπθ ηβμ ΒζζΪδαμ; ηα') Πυμ ηπκλεέ Ϋθα ζτηίκζκ ηπθ «θνζδευθ δνθΪηεπθ», κ Ώπσζζπθ, θα ΰθπλέαεδ ηκ ηΫζζκθ δέθκθηαμ ξλβζηκτμ; Μπκλεέ θα ξλβζηκδκηεέ κ αΫλαμ ά κ Ήζδκμ ά Ϋθα πκηΪηδ ά ηα αζηΫλδα; ηί') Ώθκτ κδ αλξαέκδ εζζβθδεκέ γεκέ αθηδζηκδξκτθ ζηκνμ ιΫθκνμ γεκτμ, εέθαδ κδ έδδκδ γεκέ ηε Ϊζζκ σθκηα, ησηε ζνθεπΪΰεηαδ σηδ κδ αθγλππκγνζέεμ, πκν αεσηβ εαδ κδ έδδκδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ παλαδΫξκθηαδ ππμ ΰέθκθηαθ πλκμ ηδηά ηπθ ιΫθπθ γευθ, ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα ΰέθκθηαδ πλκμ ηδηά ηπθ εζζβθδευθ γευθ, θαδ ά σξδ; Ή δεθ αθηδζηκδξκτθ κδ ιΫθκδ ηε ηκνμ αλξαέκνμ εζζβθδεκτμ γεκτμ; Ώθ αθηδζηκδξκτθ, πΪθηπμ, ησηε κδ «Παηλυκδ γεκέ» αβηκτζαθ αθγλυπδθκ αέηα. ηΰ') Πυμ ΰέθεηαδ, κ Δλαεζάμ θα εάλνιε ηβθ πλυηβ ΟζνηπδΪδα, ηκ 776 π.Υ. (Αδσδπλκν δεεζδυηβ Βηβιηνζήθεο Ηζηνξηθήο Βίβινο Σέηαξηε 14, 1), αθκτ κ Δλαεζάμ πκζΫηβζε ζηκ πζενλσ ηπθ Οζτηπδπθ γευθ εαηΪ ηπθ ΓδΰΪθηπθ ξδζδΪδεμ ξλσθδα πλδθ; Πκδκδ άηαθ κδ Γέΰαθηεμ;
ηδ') ΣεζδεΪ, πυμ Ϊλξδζε, ζτηθπθα ηε ηβθ Βζζβθδεά Θλβζεεέα, κ εσζηκμ; 1) Τπάλξε πλυηα κ Χεεαθσμ, ζτηθπθα ηε ηκθ ηβλκ, κ πκηΪηδκμ Χεεαθσμ, πκν εθυγβεε ηε ηβθ Σβγτ; 2) Τπάλξε ζηβθ αλξά β Ντξηα εαδ ΰκθδηκπκδάγβεε απσ ηκθ Ϊθεηκ;(!) 3) Τπάλξε πλυηα ηκ ΥΪκμ, ζτηΰπθα ηε ηκθ Δζέκδκ; 4) Τπάλξε κ Υλσθκμ ζηβθ αλξά; Γδαηέ ηΫηκδα ηεηλαΰθπηέα; ,ηδ θα ‗θαδ, δβζαδά, δΫξεηαδ εΪγε «Βγθδεσμ» εδ ανησ εέθαδ «Βγθδεά γλβζεεέα»; ηε') Ώθκτ κδ γεκέ εέθαδ θνζδεΫμ δνθΪηεδμ εδ κθησηβηεμ, πυμ ΰέθεηαδ β γεΪ Γβ θα ηζαευθεηαδ ηε ηκνμ Οζτηπδκνμ; Αεθ εέθαδ εδ ανηά «θνζδεά δτθαηβ»: ηζη‘) Πσζκ εαδλσ γα ηκνμ πΪλεδ θ‘ αθηδζβθγκτθ, σηδ κδ ΰθυηεμ ηεηκθπηΫθπθ θδζκζσθπθ δεθ ζνθδζηκτθ γΫζεδμ ηβμ αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ, αζζΪ απζυμ δδεΫμ ηκνμ πλκζππδεΫμ απσοεδμ πελέ ηκν γεέκν; ΜΫξλδ πσηε γα εαπβζετκθηαδ 800-1000 ξλσθδα αλξαδκεζζβθδεάμ γλβζεεέαμ, ίΪζεδ ηβμ εληβθεέαμ/ανγεθηέαμ ηκν αζκτζηδκν εαδ ηκν Πκλθτλδκν, αθγλυππθ ηβ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ εαδ ζαθυμ ηβ γλβζεενκηΫθπθ σππμ κ ηΫζκμ αλξαέκμ Έζζβθαμ ηκν 6κν ά ηκν 5κν π.Υ. αδ; ηα‘) Σδ εγθδεσηβηαμ άηαθ κ αλξαέκμ σξζκμ, πκν δεθ ηεηεέξε ηβμ «εζζβθδεάμ παδδεέαμ», δεθ Ϊεκνζε ηκθ ΠζΪηπθα, δεθ Ϋηαγε ΰδα ηκθ Πνγαΰσλα, αζζΪ Ϋζεαίε ζηα ξπλΪθδα εδ Ϋίκζεε πλσίαηα ζηα ίκνθΪ ηβμ αλξαέαμ εζαζζδεάμ ΒζζΪδαμ; Βέξε ανηά ηβθ ηνζηβλδυδβ «εζζβθδεσηβηα», νπΫλ ηβμ κπκέαμ ελανΰΪακνθ κδ ΝεκεγθδεδζηΫμ; Ή άηαθ «hoi polloi»; ηβ') Σδ εγθδεσηβηαμ άηαθ ανηκέ πκν δέπιαθ, εισλδζαθ, θνζΪεδζαθ, ξζεταζαθ, γαθΪηπζαθ ηκνμ αλξαέκνμ θδζκζσθκνμ; Μάππμ άηαθ εδ ανηκέ... Ρπηδκέ; ηγ') Σδ εέθαδ πδκ θαδδλσ, κδ θκνζηαθΫζεμ ηπθ Ρπηβυθ ηκν 1821 ά β ζενεά ξζαηητδα ηπθ ηδελκαζηυθ Νεκπαΰαθδζηυθ, ηε ηκ εδθβησ ζηκ ξΫλδ; θ') Πυμ ηπκλεέ κδ Αεζθκέ θα γεπλκτθηαδ ηκ εΫθηλκ ηκν Βζζβθδζηκτ, κ ησπκμ σπκν ίλδζεσηαθ Ϋθα ηαθηεέκ, ηκ κπκέκ νπκζηάλδαε ηκθ εαηαεηβηά ηπθ Ευθπθ Κλκέζκ, πλκθάηενε ηβθ εαηΪεηβζβ ηβμ ΒζζΪδαμ απσ ηκνμ ΠΫλζεμ, πάλε ηκ ηΫλκμ ηδαμ απσ ηδμ δτκ πζενλΫμ ζηκθ εηθτζδκ Πεζκπκθθβζδαεσ πσζεηκ, αθηέ θα εβλτιεδ ηβθ εδλάθβ ηεηαιτ ηπθ Βζζάθπθ εαδ ηε ξλβζηκτμ ηκν απαΰσλενζε ηβθ ηεξθκζκΰδεά πλσκδκ; θα') Πυμ ΰέθεηαδ κδ «πλκεαηαεζνζηδαέκδ Έζζβθεμ» θα ηαιέδεοαθ ζε σζβ ηβ Γβ, δδαδέδκθηαμ ηβθ εζζβθδεά, απσ ηκνμ Ίθεαμ υμ ηκνμ ΧεεΪθδκνμ, ηκνμ ΕΪππθεμ εαδ ηκνμ ΚδθΫακνμ, αζζΪ δεθ ηβθ δδΫδκζαθ ζηκνμ ΝΫΰλκνμ κτηε επδξεέλβζαθ θα.. εεπκζδηέζκνθ ηβθ Ώθλδεά; Αεθ εέθαδ παλΪζκΰκ, θα θηΪθκνθ ηε ηα πζκέα ηκνμ υμ ηβθ Εαππθέα εαδ ηβ Υδζά, αζζΪ θα ηβθ θηΪθκνθ υμ ηβθ Ν. ά Α. ά ηβθ εζπηελδεά Ώθλδεά; Γδαηέ δεθ Ϋξκνηε έξθβ εζζβθδεάμ παλκνζέαμ ζηβθ Ν. Ώθλδεά, ΰδα παλΪδεδΰηα; Σκνμ Ϋπδαζε ηκ «λαηζδζηδεσ» ηκνμ ά δεθ πάΰαθ «απσ πεέζηα» ζηβθ Ώθλδεά – ηβ ζηδΰηά πκν εέξαθ θηΪζβ ζηβθ Ν. Ώηελδεά – δβζαδά ζηβ «ΰεδηκθδΪ» ηκνμ, ζνΰελδηδεΪ ηε ηβθ νπσζκδπβ Γβ, επεδδά άγεζαθ θα πκζεηάζκνθ ηκθ Ώθλκεεθηλδζησ; θί') Ώθκτ σζκδ κδ ζακέ ηδζκτζαθ εζζβθδεΪ ά άηαθ εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ˙ αθκτ σζβ β Γβ άηαθ ζέΰκ-πκζτ Ϋθα «εζζβθδεσ ξπλδσ», πυμ ΰέθεηαδ κδ νπσζκδπκδ ζακέ θα ιΫξαζαθ εαδ ηα εζζβθδεΪ ηκνμ εαδ ηβθ εαηαΰπΰά ηκνμ; Βθσζκθ δεθ νπάλξε εαθΫθαμ Ϊζζκμ ηβ εζζβθδεσμ ΰεδηκθδεσμ ζασμ, υζηε θα «εεθνζέζεδ» ηκνμ «εζζβθδεάμ εαηαΰπΰάμ» ΕΪππθεμ, Βίλαέκνμ, Ίθεαμ, ΧεεΪθδκνμ, ηδ ζνθΫίβ; Ήλγαθ κδ Αλαεκθδαθκέ απσ ηκ εξγλδεσ Ϊζηλκ ηε ηα ζεΪθβ ηκνμ; θΰ') Πυμ ηκ εαηκλγυθκνθ, θα ζΫίκθηαδ εαδ θα ηδηκτθ, εαδ ηκνμ θδζσζκθκνμ εαδ ηκνμ δδυεηεμ ηπθ θδζκζσθπθ; Καδ ηκθ αλξαέκ κλγκζκΰδζησ εαδ ηα ηαθηεέα; Καδ ηβθ επδζηάηβ εαδ ηβθ αζηλκζκΰέα; Καδ ηβθ Ϊηεζβ δβηκελαηέα εαδ ηκ αλξαέκ ζπαληδαηδεσ πκζέηενηα;
ηαθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δζξνλέακθηαδ σηδ γΫζκνθ θα «ζυζκνθ απσ ηκ Υλδζηδαθδζησ» ηκνμ Έζζβθεμ, ζβηαέθεδ σηδ ηκνμ γεπλκτθ βζέγδκνμ εαδ αθυλδηκνμ, εθυ ΰδα ηκθ εανησ ηκνμ πδζηετκνθ ππμ ηα ιΫλκνθ σζα˙ δεθ ξαλαεηβλέακνθ ηε ανηΪ ηα ζσΰδα ησθκ ηκνμ αβζπηΫμ Υλδζηδαθκτμ, αζζΪ σζκνμ ηκνμ Έζζβθεμ. Γδα παλΪδεδΰηα, σηαθ απκεαζκτθ παδδκηΪαπηα ηκθ θβπδκίαθηδζησ, ζβηαέθεδ σηδ απκεαζκτθ ηκνμ ΰκθεέμ, κδ κπκέκδ απκεζεδζηδεΪ ησθκδ ηκνμ απκθαζέακνθ αθ γα ίαθηέζκνθ ηκ παδδέ ηκνμ, βζέγδκνμ˙ ΰδαηέ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νπκζηβλέακνθ σηδ δεθ εέθαδ ζηβθ πλαΰηαηδεσηβηα κδ ΰκθεέμ ανηκέ πκν απκθαζέακνθ, αζζΪ ηκνμ ηκ επδίΪζεδ β Βεεζβζέα εαδ ανηκέ, σθηαμ βζέγδα πλσίαηα, ηκ απκδΫξκθηαδ. Αε ειβΰκτθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, ΰδαηέ ζηβθ Ώηελδεά, ηβθ Ώνζηλαζέα εαδ αζζκτ, σπκν εαγΫθαμ εΪθεδ σ,ηδ επδγνηεέ, ειαεκζκνγκτθ θα ίαθηέακνθ ηδελΪ ηα παδδδΪ ηκνμ κδ Έζζβθεμ. Άζζκ παλΪδεδΰηα: σηαθ απκδεδεθτεηαδ σηδ κδ Έζζβθεμ ηκν 1821 απκεαζκτζαθ πλκΰσθκνμ ηκνμ ηκνμ ΐνααθηδθκτμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ δεθ Ϋξκνθ Ϊζζβ εθαζζαεηδεά ζτζβ απσ ηκ θα ηκνμ απκεαζΫζκνθ βζέγδκνμ εαδ παλαπζαθβηΫθκνμ. ΦαθηΪαεηαδ εαθεέμ ηδ γλΪζζκμ γα εέξε Ϋθαμ Νεκπαΰαθδζηάμ, θα Ϋξεδ ηπλκζηΪ ηκν ηκθ Κκζκεκηλυθβ εαδ θα πλκζπαγεέ θα ηκθ πεέζεδ, αλξδεΪ σηδ εέθαδ «παλαπζαθβηΫθκμ», Ϋπεδηα σηδ εέθαδ «αθδζησλβηκμ» εαδ ζηκ ηΫζκμ «βζέγδκμ αθγΫζζβθαμ πλκδσηβμ», επεδδά ζΫεδ σηδ «πκζεηάζαηε πλυηα νπΫλ πέζηεπμ εαδ ηεηΪ νπΫλ παηλέδκμ»; Σδ γλΪζζκμ αζζΪ εαδ ηδ ΰΫζδκ.
«Καδ ηα παδδδΪ ηπθ εαζνηΫλπθ θκηέαπ, γα ηα παέλθκνθ εαδ γα ηα πβΰαέθκνθ ζηκ παδδκεκηεέκ, εκθηΪ ζε εΪπκδεμ παλαηΪθεμ πκν γα εαηκδεκτθ ιεξπλδζηΪ ζε εΪπκδκ ηΫλκμ ηβμ πσζβμ. Βθυ ηα παδδδΪ ηπθ ξεδλσηελπθ, εδ αθ ΰεθθβγεέ εΪπκδκ αθΪπβλκ απσ ηκνμ Ϊζζκνμ, γα ηα εαηαξπθδΪζκνθ σππμ εέθαδ ηκ ζπζησ, ζε ηΫλκμ ηνζηδεσ εαδ Ϊΰθπζηκ.» ΠζΪηπθα, Πνιηηεία Β' 460 c
«Σα δδδΪΰηαηα ηκν ΠζΪηπθα δεθ εέθαδ ιΫθα πλκμ ηκ Υλδζησ, αζζΪ δεθ εέθαδ εαδ παθηεζυμ σηκδα.(..) ζα ζκδπσθ εέθαδ εαζΪ εδππηΫθα, εέθαδ δδεΪ ηαμ.» ΕΟΤΣΕΝΟ θδζσζκθκμ εαδ ηΪληνλαμ, 2κμ η.Υ. αδ. Με Ϊζζα ζσΰδα: β αλξαέα ΒζζΪδα Ϋξεδ πκζζΪ γεηδεΪ, αζζΪ Ϋξεδ εαδ αλθβηδεΪ. Οδ ζκίαλκέ Ϊθγλππκδ πεηΪθε ηα αλθβηδεΪ ηβμ εαδ ελαηκτθ ησθκ ηα γεηδεΪ. Αεθ απκδΫξκθηαδ ηα πΪθηα, αζζΪ ησθκ ηα εαζΪ. Ώθηέγεηα, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θαέθεηαδ ππμ πδζηετκνθ ζηα ζκίαλΪ, σηδ κδ αλξαέκδ άηαθ ηΫζεδκδ εαδ δέξπμ ηέπκηα ηκ ζηλαίσ. Θα πκνθ κδ Ν/Π, κδ εζζβθκεεθηλδεκέ, ηδ πλσίζβηα Ϋξεηε πκν εηεέμ ζαηλετκνηε ηκ Αέα; Γδαηέ ξηνπΪηε ηβθ αλξαέα ΒζζΪδα; ΏζζΪ ανηά β ελυηβζβ εέθαδ ελυηβζβ ηκν «εαζκτ ηπΪηζκν» πκν γΫζεδ θα δδαξπλδζηεέ απσ ηκθ «εαεσ ηπΪηζκ». Ώνηκέ κδ ζνΰεεελδηΫθκδ Ν/Π αθηδζηλΫθκνθ ηα πλΪΰηαηα, εΪθκθηαμ ηΫηκδεμ ελπηάζεδμ. Αεθ ηαμ εθδδαθΫλεδ κτηε ηαμ αθκλΪ «απζυμ» σηδ εΪπκδκδ γΫζκνθ θα ζαηλΫοκνθ ηκ Αέα. ΠλσίζβηΪ ηκνμ εαδ δδεαέπηΪ ηκνμ. Ώμ θκλΪθε σζεμ ξζαηητδεμ γΫζκνθ εδ αμ γνζδΪακνθ σζα εαηζδεΪεδα γΫζκνθ ζηκνμ ίπηκτμ ηκνμ. Κδ αθ γΫζκνθ θα επαθαθΫλκνθ ηδα γλβζεεέα ησθκ εαδ ησθκ δδσηδ ανηά άηαθ εζζβθδεά, δβζαδά ησθκ ζσΰπ εγθδεδζηκτ, αμ ΰέθκνθ εγθδεδζηΫμ εδ αμ ζαηλΫοκνθ ηκ ΑπδεεΪγεκ. ΑδεαέπηΪ ηκνμ. Ο ζσΰκμ πκν κδάΰβζε ζηβ ζνζζκΰά σζπθ ανηυθ ηπθ επδξεδλβηΪηπθ άηαθ β αεαηΪζξεηβ εαδ αβδδαζηδεά ζΪζπβ πκν εαγβηελδθυμ κδ ΠαΰαθδζηΫμ εεηκιετκνθ εαηΪ ηπθ Ολγκδσιπθ Υλδζηδαθυθ. Οδ «αλξαδκζΪηλεμ» ΝεκπαΰαθδζηΫμ πελδζζσηελκ αζξκζκτθηαδ ηε ηκ ίλέζδηκ ηκν Υλδζηκτ παλΪ ηε ηκθ Αέα ηκνμ. Βπδδεέξηβεε αθκξά ζ' ανησ ηκ πλΪΰηα ανησ εδυ εαδ πκζζΪ ξλσθδα, ηε ηβθ εζπέδα σηδ γα «εθβζδεδπγεέ» πθενηαηδεΪ ηκ εέθβηα ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εαδ γα
πΪοεδ θα ξλβζδηκπκδεέ ηα οΫηηαηα εαδ ηδμ ίλδζδΫμ πμ ηΫγκδκ πλκζνζβηδζηκτ. ΏθηδγΫηπμ σηπμ, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ανηά ηβθ αθκξά ηβθ ειΫζαίαθ πμ αδνθαηέα απΪθηβζβμ εδ Ϋΰδθαθ αεσηβ γλαζζτηελκδ. Οδ ΝεκεδδπζκζΪηλεμ Ϋελνίαθ ηε επδηΫζεδα εΪγε ηεζαθσ ζβηεέκ ηβμ αλξαδσηβηαμ εαδ επαδθκτζαθ ηβθ Σεζεδα Κκδθπθέα ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ, ελτίκθηαμ παλΪζζβζα εΪγε εαζσ ηβμ Υλδζηδαθδεάμ επκξάμ εαδ ηκθέακθηαμ ησθκ ηα ΪζξβηΪ ηβμ. Ώνησ ηαμ νπκξλΫπζε θα πκτηε ηβθ αζάγεδα ΰδα ηβθ αλξαδσηβηα εαδ ηκ Υλδζηδαθδζησ, Ϋζηπ εδ αθ β απκεΪζνοβ ηβμ αζάγεδαμ Ϋξεδ πμ απκηΫζεζηα θα ηβθ ΰέθεηαδ πζΫκθ πδζηενηά β αθηέζβοβ ΰδα ηδα «ηΫζεδα αλξαέα εκδθπθέα». Ώμ ηβθ ίλέααθε, αμ ηβθ οενδκζκΰκτζαθ, αμ ηβθ αθσδεναθ εαηΪ ηκν Υλδζηκτ ιελθυθηαμ οΫηηαηα. Ώθκτ ηυλα εεηέγεθηαδ ηα οΫηηαηΪ ηκνμ, αθκτ β αλξαέα παΰαθδζηδεά θλέεβ απκεαζτπηεηαδ, ηυλα παλαπκθδκτθηαδ εδ απσ πΪθπ˙ ηυλα δζξνλέακθηαδ σηδ «ίλέακνηε ηβθ ΒζζΪδα». Ώμ πλσζεξαθ. ΠΫλαθ ηκτηπθ, εαθεέμ δεθ Ϋξεδ ηέπκηα εθαθηέκθ ηπθ αλξαέπθ Βζζάθπθ πλκΰσθπθ ηαμ. ,ηδ εαζσ εέπαθ εδ Ϋεαθαθ, ηκ ηδηΪηε σζκδ. Καηαθκκτηε ηδμ αδνθαηέεμ ηκνμ εαδ ηδμ αδηέεμ ηπθ εζθαζηΫθπθ απσοευθ ηκνμ, αζζΪ δεθ πατκνηε θα ηκνμ γανηΪακνηε: ανηκέ άηαθ πκν Ϋεαθαθ ηβθ αλξά. Βπεδδά κ ΔλΪεζεδηκμ εέπε σηδ κ άζδκμ Ϋξεδ ηκ ηΫΰεγκμ εθσμ πκδδκτ, δε ζβηαέθεδ ππμ αΰθκκτηε σηδ άηαθ Ϋθαμ απσ ηκνμ πλυηκνμ θδζσζκθκνμ, πκν επδπζΫκθ αηθδζίάηβζε ηβ ηνγκζκΰέα. Σβ ζηδΰηά πκν κ Βηπεδκεζάμ, κ ΞεθκθΪθβμ, κ ΏλδζηκηΫζβμ ε.Ϊ. εέξαθ θηΪζεδ ζηβθ αθηέζβοβ σηδ νπΪλξεδ Ϋθαμ γεσμ – ανησ εαθεέμ Ϊζζκμ ζασμ ζηκθ εσζηκ δε ηκ ζεΫθηβεε απσ ησθκμ ηκν (Οδ Βίλαέκδ δΫξηβεαθ ηβθ ΏπκεΪζνοβ εαδ ΰδ‘ ανησ άηαθ ηκθκγερζηΫμ˙ απσ ησθκδ ηκνμ γα άηαθ ζηκ έδδκ επέπεδκ ηε ηκνμ Ϊζζκνμ ζακτμ ηβμ Μ.Ώθαηκζάμ. Αεθ άηαθ δδεά ηκνμ δδΫα κ ηκθκγερζησμ. Σκνμ πλκθάηεμ ηκνμ ενθβΰκτζαθ), ηπκλκτηε θα ηβθ ηκνμ γανηΪακνηε; Ώνησ άηαθ ηκ αθυηελκ πκν ηπκλκτζε θα ζεεθηεέ β αθγλυπδθβ δδΪθκδα εεεέθβ ηβθ επκξά. Βπεδδά κδ Ολγσδκικδ Έζζβθεμ Ϋξκνθ δδαθκλεηδεά αθηέζβοβ απσ ηκνμ Ν/Π πελέ ηκν ηέ εαζσ εέπαθ εδ Ϋεαθαθ κδ αλξαέκδ Έζζβθεμ, δε ζβηαέθεδ σηδ εέθαδ εαδ «πλκδσηεμ» ά «είλαδσονξκδ», σππμ ηκνμ απκεαζκτθ κδ ΠαΰαθδζηΫμ. Ώθ γΫζκνθ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θα ζαηλΫοκνθ ηκνμ «γεκτμ» ηκνμ, αμ ηκ εΪθκνθ. Ώθγεζζβθδζησμ δεθ εέθαδ θα ελέθεδμ ηα εαζΪ εαδ ηα Ϊζξβηα ηπθ πλκΰσθπθ ζκν. Οδ ησθκδ αθγΫζζβθεμ εαδ εξγλκέ ηβμ επδζηβηκθδεάμ Ϋλενθαμ εέθαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: ίΪακνθ ηβθ αλξαδσηβηα ζηκ γεκελαηδεσ, πλκελκτζηεδκ ελείΪηδ ηκνμ εαδ σ,ηδ δεθ ηαδλδΪαεδ ηε ηδμ δδΫεμ ηκνμ, ηκ εσίκνθ. ππμ κδ αλξαέκδ ζΪηλεδμ ηκν Αέα εαδ ηβμ Άληεηβμ εισλδααθ ηκνμ θδζκζσθκνμ, εαηαδέπεαθ ηκνμ αζηλκθσηκνμ, Ϋεαδΰαθ ηα ζνΰΰλΪηηαηΪ ηκνμ, Ϋηζδ εαδ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, νπσ ηκ πλσζξβηα ηκν παηλδπηδζηκτ γΫζκνθ θα απκελτπηκνθ ηβθ αζάγεδα ΰδα ηβθ αλξαέα γλβζεεέα. Βθσζκθ δεθ Ϋξκνθ εκδθΪ ζβηεέα ηε ηβθ πζεδκοβθέα ηπθ εαηκέεπθ ηβμ ξυλαμ ανηάμ, ηβθ κπκέα εέηε απκεαζκτθ «αθγΫζζβθεμ» εαδ «πλκδσηεμ» εέηε «παλαπζαθβηΫθκνμ», ηε Ϊζζα ζσΰδα εέηε «εαεκτμ» εέηε «βζέγδκνμ», ηκνζΪξδζηκθ αμ ηκνμ γεπλκτθ ζνηπκζέηεμ ηκνμ πκν σζκδ ηααέ επδγνηκτθ ηβθ εαζζδηΫλενζβ ηκν επδπΫδκν απάμ. Ώθ σηπμ ζνθεξέζκνθ, σθηαμ ηεδκοβθέα, θα ζνεκθαθηκτθ ηκνμ πκζζκτμ εαδ θα ηκνμ ίλέακνθ, κδ πλκζπΪγεδΫμ ηκνμ γα Ϋξκνθ ηα έδδα απκηεζΫζηαηα ηε ηδμ πλκζπΪγεδεμ Ϊζζπθ πκν πλκζπΪγβζαθ ζηκνμ 20 ανηκτμ αδυθεμ, θα εαηαζηλΫοκνθ ηκ Υλδζηδαθδζησ. ζκδ δεθ αλΫζεκθηαδ ζηδμ – ζτηθπθα ηε ηκθ Ώλξαέκ Έζζβθα Λκνεδαθσ – «ίζαεεέεμ» ηβμ Βδδπζκζαηλέαμ δεθ εέθαδ εαη' αθΪΰεβ κτηε «ΪγεζΪ ηκνμ εΰεζπίδζηΫθκδ ζηκθ δκνδαδκξλδζηδαθδζησ», σππμ θκηέακνθ κδ – πλκθαθυμ παθηκΰθυζηεμ – ΝεκπαΰαθδζηΫμ πκν ηκνμ απκεαζκτθ Ϋηζδ. ΑδεαέπηΪ ηκνμ θα εέθαδ κπαδκέ ηβμ γεκελαηέαμ, δβζαδά ηβμ Ϊπκοβμ σηδ ησθκ αθ β γλβζεεέα αζζΪιεδ σζα γα ζνγκτθ εαδ γα πΪεδ ηπλκζηΪ β εκδθπθέα. Να γεπλκτθε ανηκέ κδ Ϊθγλππκδ ππμ β γλβζεεέα πκν κ εαγΫθαμ επδζΫΰεδ ΰδα ηκθ εανησ ηκν, ζτηθπθα ηε ηδμ πλκζππδεΫμ ηκν πθενηαηδεΫμ αθΪΰεεμ, πλΫπεδ αθαΰεαζηδεΪ θα εέθαδ β εδδπζκζαηλδεά, αζζδυμ εέθαδ πλκδσηβμ εαδ ξΪθεδ ηβθ εθηκπδσηβηΪ ηκν, ανησ εέθαδ β Ϋζξαηβ απαδδενζδΪ, δδσηδ δεέξθεδ πσζκ κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ νπκηδηκτθ ηβθ Ϋθθκδα ηβμ γλβζεεέαμ, ίζΫπκθηΪμ ηβθ σξδ πμ εΪηδ ανησθκηκ εαδ πλκζππδεσ αζζΪ πμ εΪηδ «εαη‘
αθΪΰεβ», επδίείζβηΫθα εγθδεδζηδεσ. αθ θα πλσεεδηαδ ΰδα αΰΫζβ πκν αεκζκνγκτθ αθαΰεαζηδεΪ ηδμ παζδΫμ ζνθάγεδεμ ησθκ εαδ ησθκ επεδδά Ϋηζδ Ϋεαθαθ κδ παζδκέ, εδ σξδ επεδδά Ϋηζδ ηκνμ αλΫζεδ. ηα θαΰβηΪ, ζηβ ηκνζδεά, δεθ νπΪλξεδ «αθηδεεδηεθδεΪ θσζηδηκ ά πλαέκ», αζζΪ ζηβ ηεηαθνζδεά, ηβθ επδζηάηβ, ηβθ ζκΰδεά εέηε δζξτεδ ηκ Ϋθα εέηε ηκ Ϊζζκ. Βέηε ηκ «Ώ» εέηε ηκ «ηβ Ώ». Αεθ εέθαδ αάηβηα ΰκτζηκν, αζζΪ αζάγεδαμ. Σκ αθ ηδα γλβζεεέα ά εκζηκγεπλέα εέθαδ αζβγδθά δεθ ειαληΪηαδ απσ ηβθ πλκΫζενζά ηβμ. Βέθαδ εαδλσμ θα εαηαζΪίκνθ ππμ Ϊζζκ πλΪΰηα κ παηλδπηδζησμ εδ Ϊζζκ πλΪΰηα κδ πλκζππδεΫμ πθενηαηδεΫμ αθααβηάζεδμ. Να εαηαζΪίκνθ ππμ ηα ηεηαθνζδεΪ πδζηετπ δεθ εέθαδ αβηάηαηα ηκν ητπκν «ηπκνΰΪηζα ά ηκνζαεΪμ;», «πελέ κλΫιεπμ εκζκενγσπδηα», ά «αάηβηα εγθδεκτ ΰκτζηκν», αζζΪ αάηβηα Ώζάγεδαμ ηκθαδδεάμ – σπκδα εδ αθ εέθαδ ανηά εθ ηΫζεδ –, εαδ πλκζππδεάμ αθααάηβζβμ. ΏζζΪ σηαθ ηπελδετεδ εαθεέμ ηβ θαζκζΪδα ηε ηβ γλβζεεέα, ηέ Ϊζζκ γα θκηέζεδ. ππμ ησθκθ Ϋθαμ αθσβηκμ γα πεδ σηδ πλκηδηΪ ηκθ εζζβθδεσ ΰτλκ πέηηα απσ ηκ αηελδεαθδεσ ξΪηπκνλΰεελ, σξδ επεδδά γεπλεέ ηβ ΰετζβ ηκν ΰτλκν πδκ πλαέα απσ ηβθ ΰετζβ ηκν ξΪηπκνλΰεελ, αζζΪ επεδδά ηκ πλυηκ εέθαδ εζζβθδεσ εαδ ηκ δετηελκ ιΫθκ, Ϋηζδ εαδ ηελδεκέ ΝεκπαΰαθδζηΫμ πδζηετκνθ ΰδα ηβ γλβζεεέα. Φνζδκζκΰδεσ, δδσηδ εαδ ζηβθ αλξαδσηβηα β γλβζεεέα νπκηαζζσηαθ ζηα ελαηδεΪ ζξΫδδα εδ επδδδυιεδμ. Ώθ ζκδπσθ ΰδα πλΪΰηαηα ΰκτζηκν ά πλΪΰηαηα θδζκζκθδευμ αζάηαθηα, Ϋξκνηε ελδηάλδκ ηβθ πλκζππδεά ηαμ επδζκΰά εδ σξδ ηβθ εθηκπδσηβηα εαδ ηβθ δγαΰΫθεδα, ησηε εέθαδ ανηκθσβηκ, ππμ ΰδα πλΪΰηαηα πκζτ πδκ ζκίαλΪ, σππμ β γλβζεεέα εαδ β ηεηαθνζδεά Ώζάγεδα, επέζβμ γα πλΫπεδ θα Ϋξκνηε πλκζππδεΪ ελδηάλδα εδ σξδ ελδηάλδα εθηκπδσηβηαμ ά ζνθάγεδαμ εαδ ιεθδεσηβηαμ. ηπμ ηκ ίαζδεσηελκ, θκίελσ εαδ αεαηαθέεβηκ ηεζδεσ Νεκπαΰαθδζηδεσ επδξεέλβηα: «πλΫπεδ θα ΰέθεηε ΒδδπζκζΪηλεμ, ΰδαηέ εδ κδ πλσΰκθκέ ζαμ πλδθ 2500 ξλσθδα άηαθ ΒδδπζκζΪηλεμ εδ ανηκέ», ανησ δεθ εέθαδ εαθ επδξεέλβηα, αζζΪ απζυμ εκνεκτζπηα ηβμ αθνπαλιέαμ ζκίαλυθ επδξεδλβηΪηπθ νπΫλ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ, εαδ απσδεδιβ ηβμ πθενηαηδεάμ Ϋθδεδαμ ηβμ "πθενηαηδεάμ" ανηάμ εέθβζβμ. -Γδαηέ δεθ ηΪμ ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: «πλΫπεδ θα ξλβζδηκπκδεέηε Ϊζκΰα εαδ αζπέδεμ αθηέ ηαθε εαδ πνλκίσζπθ, δδσηδ Ϊζκΰα εαδ αζπέδεμ ξλβζδηκπκδκτζαθ κδ πλσΰκθκέ ζαμ πλδθ 2500 ξλσθδα εαδ γη' απηφ κεγαινχξγεζαλ, εαδ Ϊηα δεθ ηα ξλβζδηκπκδάζεηε εδ εζεέμ, δεθ εέζηε Έζζβθεμ» ; -Γδαηέ δε ηΪμ ζΫθε κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ: «πλΫπεδ θα πδζηετεηε ππμ πΫλα απσ ηκ ΓδίλαζηΪλ νπΪλξεδ κ Χεεαθσμ ησθκ, εαδ ηβθ Γβ ηβ ζβευθεδ ζηκνμ υηκνμ ηκν εΪπκδκμ κθσηαηδ Άηζαθηαμ, εδ σηδ ηκ πκηΪηδ ΏξΫλκθηαμ κδβΰεέ ζηκθ Άδβ, δδσηδ ανηΪ πέζηεναθ κδ Πλσΰκθκέ ζαμ πλδθ 2500 ξλσθδα εαδ γη' απηφ κεγαινχξγεζαλ, εαδ Ϊηα δεθ ηα πδζηΫοεηε δεθ εέζηε Έζζβθεμ»; -Γδαηέ δεθ ηΪμ ζεθ κδ κπαδκέ ηβμ αλξαέαμ Θλβζεεέαμ, «ΠλΫπεδ θα νπκζηβλέαεηε εαδ θα πδζηετεηε ππμ κ Κσζηκμ δεθ εέξε Ώλξά, δδσηδ ανησ πέζηεναθ κδ Πλσΰκθκέ ζαμ πλδθ 2500 ξλσθδα, εδ αθ ηνξσθ εζεέμ δεθ πδζηετεηε ηα έδδα ηε ηκνμ Πλκΰσθκνμ ζαμ, αζζΪ δΫξεζηε ηα πκλέζηαηα ηβμ ζτΰξλκθβμ Βπδζηάηβμ, ησηε δεθ εέζηε Έζζβθεμ»; Σκ «ΰδαηέ» εέθαδ παθετεκζκ θα απαθηβγεέ: ΰδαηέ, Ϊηα κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ ηα Ϋζεΰαθ ανηΪ ησζκ ιεεΪγαλα, γα ΰδθσηαθ πελέΰεζκμ. Ώηα Ϋζεΰαθ ιεεαγαλα ππμ ηκ αλξαδκεζζβθδεσ γατηα εέθαδ ζνθΪληβζβ ηπθ ητγπθ, πκν δελΪ ηΫλαηα ηβμ θδζκζκθέαμ ζαθ ηκθ ΏλδζηκηΫζβ δδακζσζηεδζαθ, γα ελνθκΰΫζαΰαθ αεσηβ εδ κδ «γεκέ» ηκνμ. Γδ‘ ανησ εαδ «αγυα» ηδζκτθ ησθκ ΰδα «εζζβθδεσ πλκξλδζηδαθδεσ άγκμ» εαδ εζζβθδεά «ονξά». Έθα Ϊζζκ ξαλαεηβλδζηδεσ ηβμ Ϊΰθκδαμ εαδ ηκν εγθδεδζηκτ ηπθ Νεκπαΰαθδζηυθ εέθαδ ηκ ηζκνίΪζδαζηα σζβμ ηβμ εζζβθδεάμ αλξαδσηβηαμ, β απκδκξά σζπθ ηπθ επδηΫλκνμ ξαλαεηβλδζηδευθ ηβμ, σζπθ ηπθ θδζκζσθπθ ηβμ, σζπθ ηπθ πσζεπθ ε.κ.ε. Ώνησ ζνηίαέθεδ, επεδδά δεθ Ϋξκνθ δδΪγεζβ θα παλαδεξηκτθ ηβθ αζάγεδα, αζζΪ ηααέ ηε ηα εαζΪ γΫζκνθ εαδ ηα Ϊλλπζηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ. Γδα παλΪδεδΰηα, γανηΪακνθ εαδ νπελαζπέακθηαδ ησζκ ηκ πκζέηενηα ηβμ κζδΰαλξδεάμ πΪληβμ, σπκν κδ ζέΰκδ εαζκτζαθ ηκνμ πκζζκτμ ΰδα θα εΰελδγεέ δδα ίκάμ – ζαθ ηα πλσίαηα – β πλκεδζζβηΫθβ απσ ηκνμ ζέΰκνμ απσθαζβ σζκ εαδ ηβμ δβηκελαηδεάμ Ώγάθαμ, σπκν σζκδ ζνηηεηεέξαθ ζηβθ εικνζέα εαδ νπάλξε δζβΰκλέα. Ή πΪζδ νπελαζπέακθηαδ ηδμ αιέεμ ηκν
αγβθαρεκτ αθγλππδζηκτ ηκν 5κν π.Υ. αδυθα αζζΪ ηανησξλκθα δδεαδκζκΰκτθ ηβθ τπαλιβ ηκν ΚαδΪδα. Ή πΪζδ ηδζκτθ «ΰεθδεΪ εαδ ασλδζηα» ηε γανηαζησ ησζκ ΰδα ηκθ π.ξ. ΠζΪηπθα σζκ εαδ ΰδα ηκθ ηβλκ, ά ΰδα «ηκνμ θδζκζσθκνμ», παλσζκ πκν εέθαδ ΰθπζησ σηδ κ ΠζΪηπθαμ πλκηεέθεδ ζκΰκελδζέα (πεηζσεκηηα) ηπθ Οηβλδευθ επυθ, ά σηδ κδ θδζσζκθκδ σξδ ησθκ αζζβζκίλέακθηαθ αζζΪ εαδ εέξαθ ηελΪζηδεμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ ηκνμ. Σκνμ Ν/Π σηπμ δεθ ηκνμ εθδδαθΫλκνθ ανηΫμ κδ «ηδελκδδαθκλΫμ». Βηεέμ απκδεέιαηε σηδ ηκ αλξαδκεζζβθδεσ πθετηα δεθ εέθαδ εθδαέκ, σηδ νπΪλξκνθ ηελΪζηδεμ δδαθκλΫμ ηεηαιτ θδζκζσθπθ, δδαθκλΫμ ζηβ ζαηλεέα, ζηα βηελκζσΰδα εαδ ζηα πκζδηετηαηα εΪγε ησπκν, εαδ θΫλαηε εαδ πμ παλΪδεδΰηα ηβθ Ϋζζεδοβ δζβΰκλέαμ εαδ πλαΰηαηδεάμ δβηκελαηέαμ ζηβθ αλξαέα πΪληβ, εθ αθηδγΫζεδ ηε ηβθ αλξαέα Ώγάθα. Βέθαδ νπκελδηδεσ θα ηδζΪ εαθεέμ, ΰεθδεΪ εαδ ασλδζηα, ΰδα «αλξαδκεζζβθδεά» δβηκελαηέα εαδ δζβΰκλέα ιεξθυθηαμ σηδ ηα ηδζΪ ηκνζΪξδζηκθ αλξαδκεζζβθδεΪ ελΪηβ άηαθ αθηδδβηκελαηδεΪ, εαδ ηανησξλκθα ηε ηβθ ειτηθβζβ ηβμ δβηκελαηέαμ εαδ δζβΰκλέαμ θα εινηθεέ ηα κζδΰαλξδεΪ ελΪηβ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ, πζησζκ, απησβηκδ δζξνλέακθηαδ σηδ (Α.Ε.Λ. , Γαπιφο, η. 242, Φε. 2002): «Δ ζαηπλά ηεζεηκνλΰέα ηπθ απκεαζνπηβλέπθ ηβμ Βζζβθδεσηβηαμ Ϊλξδζε πλδθ δΫεα πελέπκν ξλσθδα εαδ γα κζκεζβλπγεέ πελέπκν ηεηΪ απσ δΫεα ξλσθδα». Γδαηέ σηπμ «ζε δΫεα (εδ σξδ ζε 4,5) πελέπκν ξλσθδα»; Πλκθάηεμ εέθαδ; Σσζκ αθεπηνΰηΫθκ αδζγβηάλδκ Ϋξκνθ πδα; Σδ ζπκνδαέκ γα ΰέθεδ ηκ 2012 πελέπκν σζκθ αθκλΪ ηβθ Βζζβθδεσηβηα; Σδ ηΪμ πελδηΫθεδ, ζνΰεεελδηΫθα πελέ ηκ Ϋηκμ 2012; Γδαηέ ηανησξλκθα κ Ώ. ΚελαηνδΪμ Ϋξεδ εεδσζεδ ίδίζέκ ηε ηέηζκ «2011, κ Θλέαηίκμ ηπθ Έοδζκθ»; «ηκ 2011» κ ΚελαηνδΪμ, «πελέπκν ζηκ 2012» κ Αανζσμ. Γδαηέ ηΫηκδα πελέελΰβ ζτηπηπζβ ησζκ Ϊζξεηπθ αθαηεηαιτ ηκνμ δδεκζσΰπθ, σζκθ αθκλΪ ηκ ξλκθδεσ κλέακθηα ηκν γλδΪηίκν ηβμ «ΒζζΪδαμ»; Πκδκμ ηκνμ Ϋδπζε ηβθ πζβλκθκλέα ΰδα ηκ 2011-12; Οδ ΏΣΕΏ-Θεκέ; Ή.. β ΒδηαληΫθβ; Ή β «Μέα(!) Βζζβθδεά(!) Λκΰδεά»; Βέθαδ ΰθπζησ σηδ ηα πελέ 2012-2011 Ϋξκνθ, πζβθ Ϊζζπθ, ζξΫζβ εαδ ηε ηκ βηελκζσΰδκ ηπθ ΜΪΰδαμ, πκν ηκπκγεηεέ ηκ ηΫζκμ ηκν εσζηκν ζηκ 2012. Αεθ ιΫλκνηε ίΫίαδα, αθ δέξπμ ηκθ Βλδε Φκθ Νηαέθδεεθ, πκν άηαθ κ πλυηκμ πκν εέπε σηδ κδ αλξαέκδ γεκέ άηαθ ειπΰάδθκδ, γα νπάλξαθ Έζζβθεμ πκν γα ηεηΫθελαθ ηδμ ιεθσθεληεμ δδΫεμ ανηΫμ εδυ. Δ Ϊλθβζά ηαμ θα απκδεξηκτηε ηα οετδβ εαδ ηδμ αδζξλΫμ τίλεδμ ηπθ αλξαδκεεθηλδευθ/πκζνγερζηυθ, δεθ ζνθδζηΪ «αθγεζζβθδζησ». Ώπκδεξσηαζηε ηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα, δδαΰλΪθκθηαμ απσ ηβ ηθάηβ ηαμ ηα ΪζξβηΪ ηβμ – αλεεέ θα ηβθ εηθαθέακθηαδ θκζβλΪ θαδθσηεθα πκν ανηά β ηεζΫηβ πελδΰλΪθεδ. ΠεηΪηε ηα Ϊζξβηα ηβμ Ώλξαδσηβηαμ, ελαηΪηε ηα εαζΪ ηβμ, υζηε ανησ πκν ηΫθεδ, σηαθ ζεεθησηαζηε ηβθ «Ώλξαέα ΒζζΪδα», θα εέθαδ γεηδεσ. Ώθ εδυ παλκνζδΪζηβεαθ ενλέπμ ηα Ϊζξβηα, ηκθαδδεά αδηέα εέθαδ αελδίυμ θ‘ απκδεέικνηε σξδ σηδ νπΪλξκνθ εαδ Ϊζξβηα ζηβθ Ώλξαέα ΒζζΪδα (θνζδκζκΰδεσ ΰδα εΪγε επκξά), αζζΪ σηδ κ Νεκπαΰαθδζησμ/αλξαδκπζβιέα γΫζκνθ θα επαθαθΫλκνθ ηβθ πβΰά σζπθ ηπθ Ϊζξβηπθ ανηυθ πλαΰηΪηπθ. ΟλδζηΫθκδ, θκηέακνθ σηδ β θεκπαΰαθδζηδεά δδεκζκΰέα εέθαδ επδεέθδνθβ, ησθκ εΪθ (εΪπκδκδ) ΝεκπαΰαθδζηΫμ εεθλΪακνθ (ελνπηκ)λαηζδζηδεΫμ, (ελνπηκ)θαζδζηδεΫμ εαδ αθηδζβηδηδεΫμ απσοεδμ˙ δδαθκλεηδεΪ ηβθ αθηδηεηππέακνθ πμ Ϋθα αεέθδνθκ εαδ έζπμ εθδδαθΫλκθ θκζεζσλ˙ αεσηβ εδ πμ ετεκζκ αθηδξλδζηδαθδεσ επδξεέλβηα εθαθηέκθ... ηπθ παπΪδπθ! Φαέθεηαδ ππμ δεθ πδζηετκνθ σηδ εΪθ κδ απσοεδμ αθαΰΫθθβζβμ ηβμ αλξαέαμ γλβζεεέαμ επδελαηάζκνθ, ησηε ανηκέ εαδ ηα παδδδΪ ηκνμ γα ζνθεκληΪακνθ ηβθ Άληεηβ ζηβθ πΪληβ ηε ηαζηδΰυζεδμ θΫπθ, ηε ηαζηδΰυζεδμ ΰνθαδευθ εαδ ηε αθγλππκγνζέεμ ζηβθ Ώλεαδέα, ηε αθαΰεαζηδεά εεπσλθενζβ – επδδκηκτηεθβ απσ ηκ ελΪηκμ – ζηκνμ «δελκτμ θακτμ» ηβμ Ώθλκδέηβμ, ηε ανηκενθκνξδζηκτμ, ηε ΚαδΪδεμ εαδ Ϊζζα κνηαθδζηδεΪ. ΏνηΪ ηα γεπλκτθ πελαζηΫθα. Σδ ηκνμ εΪθεδ θα θκηέακνθ σηδ δεθ γα ιαθαζνηίεέ Ϋηζδ; Σκ κνηαθδζηδεσ – ξλδζηδαθδεσ πθετηα; Ώνησ γα ειαζεδθγεέ. Ανζηνξυμ, ανηκέ, ηβθ θαδδλσηελβ εζβλκθκηδΪ ηβμ Ατζβμ, ηβθ κνηαθδζηδεά αλξαδκζαηλέα, ηβθ ζνθηβλκτθ εαδ λέξθκνθ Ϋηζδ θελσ ζηκ ητζκ ηβμ εδδπζκζαηλέαμ. Σα αλξαδκζαηλδεΪ παλαητγδα πκν β Ανηδεά Βνλυπβ δβηδκτλΰβζε, πλκεεδηΫθκν θα ίΰεδ απ΄ ηα ζεκηΪδδα ηκν Παπδεκτ Μεζαέπθα, ηβθ ειδδαθέεενζβ ηβμ
Ώλξαδσηβηαμ ηΫζπ ηκν Αδαθπηδζηκτ εαδ ηβμ ΏθαΰΫθθβζβμ, ησθκ ζε νπαθΪπηνεηεμ ξυλεμ ηα πδζηετκνθ πζΫκθ. Ανζηνξυμ ηεηαιτ ηπθ Ανηδεκενλππαέπθ ζηκξαζηυθ εαδ ηπθ ζηκξαζηυθ ηβμ Νεαμ ΒζζΪδαμ νπΪλξεδ Ϋθα εαηαζηλκθδεσ dt εΪπκδπθ αδυθπθ. Βζπέακνηε εδζδελδθΪ, αθκτ ΰζέηπζαθ απσ ηκθ «ξλδζηδαθδεσ ηεζαέπθα», θα ηβθ Ϋξκνθ ηβθ ητξβ ηκν Ώθαιαΰσλα ά ηκν Πλπηαΰσλα ά ηπθ Βπδεκτλεδπθ ζηκ επελξσηεθκ αλξαδκεζζβθδεσ θπμ. ΏθαθΫλκνηε πμ ηνξαέκ παλΪδεδΰηα ανηυθ ηπθ αθηδζάοεπθ απκζπΪζηαηα απσ Ϊλγλκ (ζηβθ εθ. Σκ ΐάηα, 26/9/2004), ΰδα θα θαθεέ σηδ ΰδα πκζζκτμ ΝεκΫζζβθεμ αλξαδκζΪηλεμ κ ητγκμ ηβμ δνηδεάμ «Ώλεαδέαμ» ηκν 18κν αδυθα εέθαδ ηδα κζκαυθηαθβ πλαΰηαηδεσηβηα. «Οδ Έζζβθεμ άηαθ εεεέθκδ πκν γεηεζέπζαθ ηβθ εζενγελέα ίέκν εαδ πκζδηεέαμ» Οδ Ώλξαέκδ Ώγβθαέκδ, εθθκκτθ, «πλκθαθυμ». ξδ «κδ Έζζβθεμ», ΰεθδεΪ εδ ασλδζηα, ζκδπσθ, υζηε θα δέθκνηε, βγεζβηΫθα ά Ϊγεζα, ζνΰξπλκξΪληδ ζηα ζηλαησπεδα Μαεεδκθέαμ, Κλάηβμ εαδ πΪληβμ – αζζΪ κδ Ώγβθαέκδ. Βεησμ εδ αθ εθθκκτθ ηβθ πΪληβ, ηβθ Μαεεδκθέα, ηβθ Κλάηβ, ηβθ Κσλδθγκ, ηβθ Ήπεδλκ, ηβ Θεζζαζέα πμ πκζδηεέεμ ηε εζενγελέα ίέκν. «Δ ηνγκζκΰέα-γλβζεεέα ηκνμ δεθ εέξε εαθΫθαθ δκΰηαηδζησ». Βέξε σηπμ δκΰηαηδζησ ζηκ ηνπδεσ ηβμ ζαηλεέαμ, αθγλππκγνζέεμ, ηαζηδΰυζεδμ ηΫξλδ γαθΪηκν, ανηκενθκνξδζηκτμ, αθαΰεαζηδεά δελΪ πκλθεέα, εηβθκίαζέα, ηαδθαδδζησ, ηατλβ ηαΰεέα, θαληαεεέα, αζηλκζκΰέα. ΏνηΪ, κδ κνηαθδζηΫμ «αλξαδκζΪηλεμ» ηα πελθΪθ ζηκ θηκτεκν. Ώζάηαθηεμ ζεπηκηΫλεδεμ! Σδ ‗θαδ ανηΪ ηπλκμ ζηβθ Ϋζζεδοβ δκΰηαηδζηκτ; «Δθείλνη εαγδΫλπζαθ ηκθ «ανησθκηκθ εαδ ανηεικτζδκθ» θα θκηκγεηκτθ κδ έδδκδ ΰδα ηα εκδθΪ» αθ ηκνμ παληδΪηεμ, δβζαδά, ά ζαθ ηκνμ Μαεεδσθεμ πκν εέξαθ Ϊηεζβ δβηκελαηέα! «Δθείλνη Ϋθηαθαθ θ‘ αηθδζίβηκτθ αεσηα εαδ ηβθ νπσζηαζβ ηπθ γευθ – αθ ίΫίαδα, ανηκέ, δεθ πλΪηηκνθ δέεαδα – δέεαδα, εαηΪ ηβθ ελέζβ ηπθ αθγλυππθ, ίΫίαδα» Ναδ, Δθείλνη ηα επδθσβζαθ, εαδ ΰδ‘ ανησ, επεδδά β «αδκΰηΪηδζηβ γλβζεεέα ηπθ Βζζάθπθ» δεθ δεξσηαθ εαδ πκζζΪ-πκζζΪ ΰδα ηκνμ γεκτμ ηβμ, κδ «Έζζβθεμ» γαθΪηπθαθ ηκνμ Έζζβθεμ θδζκζσθκνμ ηε ηβθ εαηβΰκλέα ηβμ αζΫίεδαμ, ηκνμ δέεαααθ, ηκνμ θνζΪεδααθ, ηκνμ εισλδααθ. Βπεδδά Δθείλνη, αμ πκτηε κ Πλπηαΰσλαμ, αηθδζίάηβζαθ ηβθ τπαλιβ ηπθ γευθ, εθείλνη, κδ Έζζβθεμ Ϋεαοαθ ηα ΰλαπηΪ ηκνμ εαδ ηκνμ ηαληαλσ-ζηεδζαθ ζε απαθπηΫμ εικλέεμ, αζζΪ ανησ κδ απεζενγελπηΫθκδ απσ ηκθ Υλδζηδαθδζησ ΝεκΫζζβθεμ κνηαθδζηΫμ ηαμ ηκ ελτίκνθ, δεθ ηδζκτθ ΰδ‘ ανηΪ, γεπλκτθ ζεπηκηΫλεδα ηκνμ δδπΰηκτμ ηπθ ηεΰαζτηελπθ θδζκζσθπθ απσ Δθείλνπο, υζηε θα Ϋξκνθ ηβθ ενεαδλέα θα ξζενΪακνθ αεσηβ πελδζζσηελκ ηκθ Υλδζηδαθδζησ. «Δθείλνη γεπλκτζαθ ππμ ηβθ πκλεέα ηκν αθγλυπκν ηβθ ξαλΪαεδ κ Ϊθγλππκμ, σξδ κδ γεκέ». Γδ‘ ανησ εδ Δθείλνη εέξαθ εαδ πέζηεναθ ζηβθ ΒδηαληΫθβ, ζηδμ Μκέλεμ, ζηκ πεπξσκέλν θπγείλ αδχλαηνλ, ζηβθ Ϋζζεδοβ εζενγελέαμ δβζαδά, αθγλυππθ αζζΪ εαδ γευθ (γεκέ-δκτζκδ ηβμ Μκέλαμ!), εθυ κ «γεκελαηδεσμ Υλδζηδαθδζησμ», β Ολγκδκιέα, απΫλλδοε εαδ ΒδηαληΫθεμ εαδ Μκέλεμ εαδ ηδμ ζνθαθεέμ αθεζετγελεμ αβδέεμ Δθείλσλ, εαγυμ εαδ ηα αεσηβ ξεδλσηελα ΚδζηΫηδα, ηδμ ηαθδξαρζηδεΫμ Αναλξέεμ εαδ ηα ΚΪληα ηπθ Ώζδαηυθ εαδ ηκνμ Ώπσζνηκνμ Πλκκλδζηκτμ ηπθ Ανηδευθ αδλεηδευθ. Πυμ θα εΪθκνηε ηκθ ΚαδΪδα «Ώλεαδέα», ηβθ Ώλξαέα πΪληβ «Ϊηεζβ δβηκελαηέα», ηδμ αθγλππκγνζέεμ εαδ ηβθ δελκδκνζεέα «θνζδεά γλβζεεέα», ηκνμ ΰνθαδεκθσηκνμ «δζσηβηα», ηδμ δδυιεδμ θδζκζσθπθ «αθκδξηά εκδθπθέα», ανηά εέθαδ β εδδδεσηβηα σζπθ ανηυθ πκν δκικζκΰκτθ ζηκθ αδυθα ηπθ αδυθπθ Δθείλνπο. Σδ πλκζΫθελε β αλξαδκζαηλέα ζηβθ ΒζζΪδα; Έεαθε πΪλα πκζζΪ «εαζΪ»: 1. Δ αλξαδκπζβιέα θηαέεδ πκν κδ Έζζβθεμ Ϋπλεπε θα θηλαπκτθ ΰδα ηα έδδα ηα κθσηαηΪ ηκνμ, ΰδα ηδμ κθκηαζέεμ ηπθ ξπλδυθ ηκνμ. Έηζδ, π.ξ. ειαδηέαμ ηκν αλξαδκζαηλδεκτ ζνζζκΰδζηκτ σηδ, εΪθ π.ξ. β Λαηέα ζΫΰεηαδ Γβηκτθδ, δεθ εέθαδ εζζβθδεά ά εΪθ β Έδεζζα ζΫΰεηαδ ΐκδεθΪ, γα ηβθ δδεεδδεάζκνθ κδ εκπδαθκέ (ζεμ εαδ ηυλα πκν ζΫΰεηαδ Έδεζζα, δεθ ηβθ δδεεδδεκτθ!) Ϊζζαιαθ ηα κθσηαηα ηβμ εζζβθδεάμ επδελΪηεδαμ, εαδ ηε ηκ «απκθαζέακηεθ εαδ δδαηΪζζκηεθ» δδεΰλΪθβ αηΫζπμ εζζβθδεσμ πκζδηδζησμ αδυθπθ. Παλαδσιπμ, ηκ εζζβθδεσηαηκ ΜΫ-
ηζκίκ ηκ Ϊθβζαθ ζηβθ βζνξέα ηκν, κδ αλξαδκεεθηλδεκέ. ΚαθκθδεΪ, γα Ϋπλεπε θα αζζΪικνθ εαδ ηβθ ζζαίδεά εαηΪζβιβ –κίκ, ζσΰπ ηβμ αλξαδκπλΫπεδΪμ ηκνμ. Έηζδ, εαηαζάιαηε, θα ηβθ ΰθπλέακνηε πκτ Ϋΰδθε β θανηαξέα ηκν Ναίαλέθκ, δδσηδ εαθεέμ δε ίλέζεεδ ζηκ ξΪληβ ηκ ηκππθτηδκ ανησ. Νηλεπσηαζηε εαδ ΰδα ηκ σθκηΪ ηαμ. Ο ΜπλδΪμ Ϋΰδθε «ΠΫζκπκμ θάζκμ», β ΣλδπκζδηζΪ «Σλέπκζδμ», β Ρκτηεζβ «ηελεΪ (!) ΒζζΪδα», κ Φβζκλεέηβμ «Ίδβ»(!), ηκ ΚδζεζΫλ «ΚνοΫζβ», ηα ΣακνηΫλεα «σλβ ΏγαηΪθπθ», κ Κέζζαίκμ «ζζα», β Κκτζκνλβ «αζαηέμ», β αθηκλέθβ «Θάλα», ηβ ηνξσθ εαδ ζκνθλυζκνθ ηβ ητηβ ηκνμ κδ Ανηδεκενλππαέκδ ηκνλέζηεμ ζηκ Ϊεκνζηα ηπθ πλαΰηαηδευθ ηκππθνηέπθ. ΠΪζδ εαζΪ πκν δεθ επΫίαζαθ εαδ αζζαΰά επδγΫηπθ ζηκνμ ΜδελαζδΪηεμ, ηκ ‗22. ΤπΪλξεδ ζκδπσθ, σθηπμ «β δνζηνξέα ηκν θα εέζαδ Έζζβθαμ». ΏζζΪ δεθ εέθαδ β δνζηνξέα πκν Ϋξκνθ εαηΪ θκν κδ δνηδεδζηΫμ. Ώνηά β δνζηνξέα κθεέζεηαδ απκεζεδζηδεΪ ζηκ ΰεΰκθσμ σηδ κδ εεδνηδεδζηΫθκδ αλξαδκζΪηλεμ εαηΪθελαθ θα εΪθκνθ ΰεθδΫμ Βζζάθπθ θα θηλΫπκθηαδ ΰδα ηβ ηδζδΪ ηκνμ, ΰδα ηβ ηκνζδεά ηκνμ, ΰδα ηκνμ ξκλκτμ ηκνμ, ΰδα ηα λκτξα ηκνμ, ΰδα ηα ζπέηδα ηκνμ, ηκνμ ΰδα ηκθ πκζδηδζησ ηκνμ εαδ θα θκηέακνθ σηδ δεθ Ϋξκνθ πκζδηδζησ, αζζΪ ίαλίαλσηβηα, ζεμ εαδ άηαθ εαηηδΪ θνζά ζηβ ακτΰεζα ηβμ Ώθλδεάμ. 2. Δ αλξαδκπζβιέα ενγτθεηαδ ΰδα ηδμ θαζδζηδεΫμ δδυιεδμ ηπθ εζζβθδεσηαηπθ ζζαίσθπθπθ εαδ ίζαξσθπθπθ πζβγνζηυθ. Χμ ΰθπζησ, ηκνζΪξδζηκθ κδ ηδζκέ αΰπθδζηΫμ ηκν 1821 άηαθ ίζαξσθπθκδ εαδ αζίαθσθπθκδ, αζζΪ Έζζβθεμ ζηβ ονξά. Δ αλξά Ϋΰδθε ηε ηκνμ εαηκέεκνμ ηκν θεκεζζβθδεκτ ελΪηκνμ ηκν 1832, πκν Ϋπλεπε θα απκδεέικνθ ζηκνμ ΐαναλκτμ ίαζδζεέμ σηδ εεησμ απσ ηκ σηδ Ϋπλεπε θα γΫζκνθ θα θκλΪθ ξζαηητδεμ, Ϋπλεπε θα ηδζΪθ Ϊπηαδζηα αλξαδκεζζβθδεΪ ζηκ ξπλΪθδ, αζζδυμ δεθ άηαθ Έζζβθεμ. Έπλεπε θα θηλΫπεηαδ εαθεέμ πκν ηδζΪ ηβ ΰζυζζα ηβμ ηΪθαμ ηκν, αθ ανηά δεθ άηαθ ηα εκλαεέζηδεα. Οδ Ώλίαθέηεμ άηαθ πδκ ηνξελκέ, ίΫίαδα, ΰδαηέ άηαθ κ ηδζσμ πζβγνζησμ ηκν θεκζτζηαηκν ελΪηκνμ, αζζδυμ γα άηαθ πκζτ ξεδλσηελβ εαδ ηαξτηελβ β θέηπζβ ηκν πκζδηδζηκτ ηκνμ. Σκ αλξαδσπζβεηκ δσΰηα σηδ αθ δεθ ηδζΪμ ΒζζβθδεΪ δεθ εέζαδ Έζζβθαμ, ηκ πζάλπζαθ ηε ηβ απά ηκνμ ξδζδΪδεμ κηκεγθεέμ ηαμ. Σκ πζάλπζαθ κδ ζζαίσθπθκδ Έζζβθεμ, πκν κδ ΐκτζΰαλκδ εκηδηαηαάδεμ ηκτμ κθσηαααθ «ΓλαδεκηΪθκνμ» εαδ εθυ ηκνμ Ϋζθαααθ, ανηκέ θυθαααθ ζηα «ηαεεδκθδεΪ» «Γάηπ β ΒζζΪδα»˙ εδ σηαθ απεζενγελυγβεε β Μαεεδκθέα, άλγαθ κδ αλξαδκζΪηλεμ εαδ εθΪληκζαθ θλδεδαζηδεΫμ ηεγσδκνμ – επΫίαζαθ αεσηβ εαδ αθαΰεαζηδεΫμ ηααδεΫμ κλεκηπζέεμ ηπθ ηαεεδκθσθπθπθ ξπλδευθ, ζηδμ κπκέεμ κδ ηεζενηαέκδ κλεέακθηαθ σηδ δεθ γα ηδζκτζαθ πζΫκθ «ηκ επΪλαηκθ («επΪλαηβ» β ηβηλδεά ηκνμ) δδέπηα» – εαηΪ ηπθ ηαεεδκθσθπθπθ, δδσηδ ηΪξα Ϊηα ηδζκτζαθ ηβ ΰζυζζα ηπθ παππκτδπθ ηκνμ, ηα ζζΪίδεα ά ηα ίζΪξδεα, δεθ άηαθ εαγαλκέ Έζζβθεμ, ανηκέ κδ ηαεεδκθκηΪξκδ άλπεμ! Καδ ζάηελα αεκτεδ εαθεέμ ζε εεηεζΫζεδμ απσ cd ξδζδΪδεμ ηαεεδκθδεΪ εζζβθδεΪ ηλαΰκτδδα δέξπμ ζηέξκνμ, «ηλαΰκτδδα δέξπμ ζΫιεδμ», δδσηδ β ζενξαδηέα ηβμ αλξαδκζαηλέαμ απκθΪζδζε δεεαεηέεμ πλδθ, θα απαΰκλενγεέ αεσηβ εαδ ηκ δβηκηδεσ ηλαΰκτδδ ηπθ «νπσπηπθ εγθδευμ» ηαεεδκθσθπθπθ εαδ ίζαξσθπθπθ Βζζάθπθ. ππμ εαδ ηε ηκθ αηαθΫ εαδ ηκ λεηπΫηδεκ, πκν εθυ κδ «ενλππαρζηΫμ» ηπθ αλξυθ ηκν 20κτ αδ. ηα Ϋίλδααθ («ηκ πδκ αζτδκηκ Ϋλΰκ πκν ίΰάεε πκηΫ απσ κηΪδα αθγλυππθ...ζασμ πκν αθαγΫηεδ ζηβθ ξκξζαζηά ηκτηβ ηεζπδέα ηβ δδάΰβζβ ηπθ παγυθ ηκν εέθαδ, σππμ ζΫηε ζηβ Βνλυπβ, εεησμ πκζδηδζηκτ» Ϋΰλαθε κ Γ. Παπαθηπθέκν ζηκ «Βζετγελκ ΐάηα» ηβμ 3/7/1938), ηβθ έδδα ζηδΰηά β αλξαδκζαηλδεά δδεαηκλέα ηκν ΜεηαιΪ ηα απαΰσλενε (ηκθ αηαθΫ) ά ηα πελδσλδαε.. Ώθ δεθ νπάλξε β αλξαδκζαηλέα, ειαδηέαμ ηβμ κπκέαμ β ανγεθηδεά παλΪδκζβ εεηκπέζηβεε πλκμ σθεζκμ ηάμ Ανηδεάμ οενηκεζζβθδεσηβηαμ, δεθ γα εέξαθ εαηαπδεζηεέ ησζκδ Έζζβθεμ. ΠλΫπεδ ζκδπσθ, θα ιΫλκνηε πκδκμ θηαέεδ ΰδ‘ανησ ηκ ξΪζδ εαδ ηβθ αζζκηλέπζβ, Ϊζζκ πλΪΰηα θα εέηαζηε εδ Ϊζζκ πλΪΰηα θα παλδζηΪθκνηε: εέθαδ κδ αλξαδσπζβεηκδ εαδ ησθκθ ανηκέ. 3. Αεθ εέθαδ ηνξαέκ Ϊζζπζηε, σηδ σζκδ κδ κπαδκέ ηβμ δβηκηδεάμ (ΠαζαηΪμ, Π. ΑΫζηα, Ε. Αλαΰκτηβμ ε.Ϊ.) άηαθ ηανησξλκθα θδζδεκέ πλκμ ηκ ΐναΪθηδκ εαδ ηβθ ζαρεά, ανγεθηδεΪ εζζβθδεά παλΪδκζβ, εθυ κδ αλξαδκζΪηλεμ εαδ εαγαλενκνζδΪθκδ, ηδζκτζαθ ηκ ΐναΪθηδκ, ηδζκτζαθ ηβθ ζαρεά εζζβθδεσηβηα, ηδζκτζαθ ηβ δβηκηδεά εαδ ζΪηλεναθ σ,ηδ πδκ οετηδεκ. 4. Με ηκ ΰθπζησ δδεκζσΰβηα ηβμ αλξαδκπζβιέαμ, σηδ ηκ θεκεζζβθδεσ Ϋγθκμ δβηδκνλΰάγβεε ζηβ ίΪζβ ενλέπμ ηβμ ΰζυζζαμ, κδ αζίαθσθπθκδ κνζδυηεμ εδ κ Γευλΰδκμ Καζηλδυηβμ ηεηαηλΪπβεαθ, ζηα ηΪηδα ηπθ εγθδεδζηυθ Ώζίαθυθ ζε «Ώζίαθκτμ άλπεμ». Ώπζυμ κ Γευλΰδκμ Καζηλδυηβμ Ϋδλαζε ζηβθ Ώζίαθέα εθυ κδ κνζδυηεμ ζηβθ ΒζζΪδα, δδαθκλεηδεΪ γα γεπλκτθηαθ εδ εεεέθκδ «Ώζίαθκέ». Βέθαδ, πλΪΰηαηδ, δδαζεεδαζηδεά, β δδΫθειβ ηεηαιτ εγθδεδζηυθ αλξαδκζαηλυθ εαδ δδεγθδζηυθ αλξαδκζαηλυθ ΰδα εγθκζκΰδεΪ αβηάηαηα. Οδ δετ-
ηελκδ, εΪθκνθ εδλπθδεΫμ θτιεδμ ΰδα ηβθ αζίαθκθπθέα ηπθ κνζδπηυθ ά αεσηβ εαδ δδευθ ηκνμ πλκΰσθπθ, πδζηετκθηαμ ππμ σζα ανηΪ εέθαδ ζκίαλΪ αθηδεγθδεδζηδεΪ επδξεδλάηαηα εαδ ππμ η‘ ανηΪ «εαηαηλκπυθκνθ ηκθ εγθδεδζηά». Βθυ κδ δνζηνξΫζηελκδ, εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ, αΰπθέακθηαδ θα δεέικνθ π.ξ. σηδ κδ αζίαθσθπθκδ, κδ ίζαξσθπθκδ, κδ ζζαίσθπθκδ αθαΰεΪζηβεαθ(!) θα ηδζάζκνθ αζίαθδεΪ ά ζζαίδεΪ ά ίζΪξδεα – Ϊλα εαζΪ αθαΰεΪζηβεαθ ηεηΪ, θα πΪοκνθ θα ηα ηδζκτθ – ά σηδ ηκ dna ηκνμ εέθαδ δδαθκλεηδεσ ηπθ Ώζίαθυθ, εδ Ϊζζα ηΫηκδα θαδδλΪ. ηδ β ΒζζΪδα άηαθ ηδα ΰζπζζδεά Βαβπισλία – εαδ εαζυμ άηαθ – δεθ ζάηαδθε ηέπκηα, δδσηδ ίΪζβ ηκν Ϋγθκνμ, εαζυμ ά εαευμ, άηαθ β γλβζεεέα. ΏζζΪ πκτ θα ηκ εαηαζΪίκνθ ανησ κδ δδεγθδζηΫμ εδ εγθδεδζηΫμ αλξαδκζΪηλεμ; Ο αλξαδκζαηλδεσμ θεκεζζβθδεσμ Αδαθπηδζησμ εαδ β πελέ ΰζυζζαμ αθηέζβοά ηκν, εέηε εαηαζάΰκνθ ζε λαηζδζηδεΪ εέηε ζε θδζεζετγελα δδεκζκΰάηαηα, ζνθδζηκτθ ηελαηυδβ δδαζηλΫίζπζβ ηκν θεκεζζβθδεκτ παηλδπηδζηκτ εδ σξδ ηβθ αδηέα ηβμ τπαλιάμ ηκν. 5. ηπμ β αλξαδκζαηλέα πλκεΪζεζε εδ Ϊζζα σηκλθα πλΪΰηαηα. Σκ ζκίαλσηελκ άηαθ β Μδελαζδαηδεά Καηαζηλκθά. Αεθ νπκθκκτηε εαθεθσμ εέδκνμ ζνθπηκζέα, ζαθ εδ ανηΫμ ηδμ αθκβζέεμ πκν κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ θτξηα-ηΫλα πλκπαΰαθδέακνθ, αζζΪ σηδ αθαπσθενεηα εδ αθεπαέζγβηα, ηκ αλξαδκζαηλδεσ δδεκζσΰβηα εεεέ κδβΰκτζε: ζηβθ αδδαθκλέα ΰδα ηβθ ηνξσθ εαηαζηλκθά ηκν ηδελαζδαηδεκτ εαδ ίαζεαθδεκτ εζζβθδζηκτ. Δ αλξαδκζαηλέα δεθ άηαθ ανηά πκν άγεζε ηβ «ηδελΪθ πζβθ ηέηδαθ ΒζζΪδαθ», ηκ «ίαζέζεδκθ Ώγβθυθ εαδ Πεδλαδυμ», ηααεηΫθκ ΰτλπ απσ ηκθ Παλγεθυθα; Ώνησ δεθ άγεζε, εθΪθηδα ζηκ ίνααθηδθσ σλαηα ηκν Ράΰα εαδ ηπθ κπζαλξβΰυθ ηκν 1821, κ αλξαδκζΪηλβμ Κκλαάμ (ανησμ, πκν απκεαζκτζε «ητλαθθκ ηπθ Βζζάθπθ» ηκθ Κπθζηαθηέθκ Παζαδκζσΰκ, ανησμ πκν Ϋίλδαε ηκ δβηκηδεσ ηλαΰκτδδ πμ «αθσβηκ εαδ πκζζΪεδμ Ϊζεηθκ», ανησμ πκν ηδζκτζε πελέ Ϋγθκνμ «ΓλαδεκΰΪζζπθ») εαδ κδ πθενηαηδεκέ απσΰκθκέ ηκν; Δ ηδζά ΒζζΪδα ΰτλπ απσ ηκθ «δελσ ίλΪξκ» ηβμ εεέηαδ. Μπκλεέ εαθεέμ θα θαθηαζηεέ ζάηελα ηκθ πλτηαθβ ηβμ Ώεαδβηέαμ Ώγβθυθ, θα αθαθΫλεδ ζε επέζβηκ ζσΰκ ηκν, σηδ β ΒζζΪδα νπΫενοε ζηβθ ενλδαλξέα ηπθ Μαεεδσθπθ; Β, ανησ αελδίυμ εέπε κ πλτηαθβμ ηκν «Παθεπδζηβηέκν γπθκμ», Κπθ. ξδθΪμ, ηβθ βηΫλα ηβμ έδλνζάμ ηκν, 3/3/1837: «Ἡ ζζὰμ [...] πκεύοαζα ἔπεδηα ηὲ κἰεηλὰθ ηόθβθ αηκθκηίαμ ζεδὰθ εἰμ ηθ Μαεεδόθπθ ηὴθ ενλδαλξίαθ». Βθυ κ πλσεδλκμ ηβμ Ώλξαδκζκΰδεάμ Βηαδλέαμ, Ε. Ρέακμ, ζηδμ 26/5/1838 Ϋΰλαθε, αθαθελσηεθκμ ζηβ ηΪξβ ΏγβθαέπθΜαεεδσθπθ ζηβ Υαδλυθεδα: « Φίζδππκμ ἔπλαιεθ ἄζζκ ημ θίεβμ ἐεείθβμ ὀζεγλδώηελκθ, ἐΰέθθβζε ηὸθ Ἀζέιαθδλκθ». Αεθ ηα εαηΪθελαθ, ίΫίαδα, πζάλπμ κδ αλξαδκζΪηλεμ. Αδσηδ, παλσζκ πκν Ϋίλδαε ηκθ ΏζΫιαθδλκ ηε ηκνμ Μαεεδσθεμ ηκν πμ «εαηαεηβηά ηπθ Βζζάθπθ» κ Κκλαάμ, «δνζηνξυμ» β ΒζζΪδα επεεηΪγβεε εαδ ζηα εδΪθβ ηπθ «εαηαεηβηυθ ηβμ ΒζζΪδαμ, ηπθ Μαεεδσθπθ». Ή ηάππμ β ΒζζΪδα.. αθηαπΫδπζε ηβθ εαηΪεηβζβ ηκν ΏζειΪθδλκν εαδ εαηΫεηβζε ηβ Μαεεδκθέα; Βέθαδ πλΪΰηαηδ πελέελΰκ ππμ αεσηβ δεθ αθαεΪζνοαθ ηκθ εκλαρζησ κδ ΐκνζΰαλκζεκπδαθκέ. Πκτ γα πΪεδ˙ γα ηκθ αθαεαζτοκνθ εαδ ησηε γα ΰεζΪηε. Οδ αλξαδκζΪηλεμ ηε ηκ ηέζκμ ηκνμ εθαθηέκθ ηβμ Ρπηαθέαμ άηαθ αθαπσθενεηκ θα ηδζάζκνθ εαδ ηκνμ ΜδελαζδΪηεμ (ηκνμ απκΰσθκνμ ηπθ Ώελδηυθ) εαδ θα γεζάζκνθ ηβθ Μδελαζδαηδεά Καηαζηλκθά, δδαδέδκθηαμ ιεδδΪθηλκπα ηβθ ελανΰά «Οέεαδε», «εαζζέηελα θα ηκνμ ζθΪιεδ κ ΚεηΪζ» εαδ ηεηΪ «σξδ ησθκ δεθ ζνπβγάεαηε ΰδα ηβθ Μδελαζδαηδεά Καηαζηλκθά, αζζΪ εαδ ηβθ επδδδυιαηε». Σκ ηέζκμ ΰδα ηκθ πλσΰκθκ εαηΫζβιε ζε ηέζκμ εαδ ΰδα ηκθ απσΰκθκ, ζε ηέζκμ ΰδα ηβ Μδελαζέα, ζε αδδαθκλέα ΰδα ηβ ητλθβ, ζε ζάγβ ηβμ Γεθκεηκθέαμ ηκν 1922. Αεθ εέθαδ αθΪΰεβ θα νπΪλξκνθ ηνζηδεΫμ ζνθπηκζέεμ ά ηΪζεδμ πλκδκζέαμ. ηαθ αεδμ ζηκθ εσζηκ ζκν, δβζαδά ζε θαθηαζηδεΫμ Ώλεαδέεμ, θνζδεΪ εέθαδ θα πελδθλκθάζεδμ ηκνμ πλαΰηαηδεκτμ Έζζβθεμ. Κδ σηαθ ηκνμ πελδθλκθάζεδμ, ξαέλεζαδ ηε ηβθ ειαθΪθδζά ηκνμ. Δ εαηΪλα ηκν εζδηδζηκτ ηπθ αλξαδσπζβεηπθ. Οδ αλξαδκζΪηλεμ πλκεηκέηαααθ δδεκζκΰδεΪ επέ Ϋθαθ αδυθα ηκ Ϋδαθκμ ΰδα ηβθ παλαέηβζβ απσ ηβθ Επθέα εαδ ηκθ ίνααθηδθσ πκζδηδζησ, ηδελαζδαηδεσ ά ίαζεαθδεσ, δδαζηλείζυθκθηαμ ηα ελδηάλδα εζζβθδεσηβηαμ ηκν ζακτ (ΰδ‘ ανησ ηεηΪ, κδ έδδκδ απκεαζκτζαθ «ηκνλεσζπκλκνμ» ηκνμ ηκνλεσθπθκνμ πλσζθνΰεμ), εθυ κ ΚεηΪζ αθΪθδζε ηκθ πκζδηδζησ ανησθ εαδ ηκνμ θκλεέμ ηκν. Δ Σκνλεδεά Αβηκελαηέα κθεέζεδ Ϊπεδλα ζηκνμ αλξαδσπζβεηκνμ˙ εδ ανηκέ ζηβθ Σκνλεέα. Αέξπμ ανηάθ δεθ γα εέξαηε επδζηλΫοεδ (πμ γτηαηα ηβμ ενεζδεάμ αλξαδκζαηλδεάμ θΪλζαμ) ζηκ ελΪηκμ-πσζβ ηβμ Ώγάθαμ. 6. ΦνζδεΪ, ηκ ΐναΪθηδκ εδ β Μαεεδκθέα δεθ εέθαδ απζυμ αβηάηαηα εδαθδεΪ εδ εγθδεδζηδεΪ, αζζΪ ενλέπμ πκζδηδζηδεΪ. Δ απσλλδοά ηκνμ ζβηαέθεδ απζυμ, σηδ αθηέ ΰδα ηκ εκζηκπκζέηδεκ δδευδεμ ηβμ αθεεηδεσηβηαμ ζηκθ αζζσΰζπζζκ εαδ ηκθ αζζσθνζκ ηΫζα ζε ηδα εζζβθδζηδεά «ανηκελαηκλέα», ενλδαλξεέ β λαηζδζηδεά ηέαελβ εαδ ζηεθσξπλβ αλξαδκηαθέα ηβμ πελδξαλΪεπζβμ ζε «αησζνθηεμ» πσζεδμ-ελΪηβ, β ηκνλδζηδεά αλξαδκ-
πζβιέα ηπθ εκηζαηπΪζβδπθ πκν θσλεζαθ ξζαηητδεμ, ΰδα θα επδίδυζκνθ ζηκ ίαναλδεσ θεκεζζβθδεσ ελΪηκμ, β απσλλδοβ ηκν πλαΰηαηδεκτ εζζβθδεκτ πκζδηδζηκτ ΰδα ξΪλβ εθσμ ιεπελαζηΫθκν οενδκεζζβθδζηκτ ηπθ αΰΰεέπθ εαδ ηπθ ηκνζεέπθ εαγυμ εαδ ηκ ουθδκ ανηυθ πκν – σππμ θαέθεηαδ – Ϋξκθηαμ εΪθεδ αδηαηκζκΰδεΫμ ειεηΪζεδμ ΰθπλέακνθ σηδ εέθαδ ΰθάζδκδ απσΰκθκδ ηκν πελΪηβ εδ σξδ ηπθ Βδζυηπθ. (Άζζπζηε, κδ ΝεκπαΰαθδζηΫμ, δεθ εαηαελέθκνθ ηκ ΐναΪθηδκ-Μαεεδκθέα, επεδδά ανηΪ εέθαδ ηβ δβηκελαηέεμ, δβζαδά ανηκελαηκλέεμ, αζζΪ επεδδά δδετλνθαθ ηκθ πκζδηδζηδεσ κλέακθηα ηκν Βζζβθδζηκτ. Σβθ παΰαθδζηδεά λπηαρεά ανηκελαηκλέα ηβθ ΰζτθκνθ, σζκ εδ αθ ανηά εαηΪλΰβζε ηβθ κνζδαζηδεά ανηκθκηέα ηπθ πσζεπθ. νθεπυμ, ηα οΫηηαηα πελέ «δβηκελαηέαμ» εαδ «κλγκζκΰδζηκτ» αμ ηα πκνζάζκνθ ζ‘ Ϊζζκνμ.) 7. Ώεσηβ εαδ β ελαηδεκπκέβζβ ηβμ Βεεζβζέαμ εέθαδ πλκρσθ ηκν ίαναλδεκτ Νεκεζζβθδεκτ ελΪηκνμ. Σα εκζηδεΪ/εγθαλξδεΪ πλκθσηδα ηβμ Βεεζβζέαμ άηαθ απκηΫζεζηα αθΪΰεβμ εαηΪ ηβθ Σκνλεκελαηέα˙ δεθ νπάλξαθ ζηκ «εκζηδεσ» ΐναΪθηδκ. Δ ΰθπζηά ξλβζδηκπκέβζβ ηβμ επέζβηβμ Βεεζβζέαμ ηβμ ΒζζΪδαμ ΰδα πκζδηδεκτμ ζεκπκτμ (εηθτζδκμ ε.ζπ.) απσ ηκ ελΪηκμ (ηκ σηδ ηκ δελαηεέκ ζνΰεαηΪθενζε ζ‘ ανησ, εέθαδ απζυμ δεέΰηα ηκν ηεΰΫγκνμ ηβμ δδαθγκλΪμ ηπθ πΪθηπθ) εέθαδ πλκρσθ ηβμ Ώθηδίαζδζεέαμ, ηπθ δδαθπηδζηυθ Κκλαρζηυθ εαδ ηπθ εθ ΒζζΪδδ ΐαναλυθ ηκν 1833. 8. Δ αλξαδκπζβιέα ηπθ αλξαδκζαηλυθ εέθαδ, υμ Ϋθα ζβηεέκ, νπαέηδα ηβμ δδΪλεεδαμ δτκ αδυθπθ αζζβζκζθαΰάμ ηπθ ΐαζεαθέπθ. Βθυ, ειαδηέαμ ηκν λπηαέδεκν θεκεζζβθδεκτ παηλδπηδζηκτ, κ κπκέκμ ζνθδτααε αληκθδεΪ ηκθ εγθδζησ ηε ηκθ δδεγθδζησ, β εζζβθδεά εέξε ΰέθεδ β ΰζυζζα σζπθ ηπθ ηκλθπηΫθπθ ΐαζεΪθδπθ, (Ώεσηβ εαδ λκνηαθδεΪ, αζίαθδεΪ, ίκνζΰαλδεΪ εαδ ζΫλίδεα εεέηεθα ΰλΪθκθηαθ ηε ηκ εζζβθδεσ αζθΪίβηκ αθηέ ηκν ενλδζζδεκτ ά ηκν ζαηδθδεκτ (Μ. Ννζηαακπκτζκν-Πεζεεέδκν, Βπδάληην θαη ιάβνη – Διιάδα θαη Βαιθάληα (6νο-20νο αη.), εεδ. ΐΪθδαμ, ζ. 151-198).) σηαθ επδελΪηβζε κ θνζεηδεσμ αλξαδκθεκεζζβθδεσμ παηλδπηδζησμ, κδ νπσζκδπκδ ΐαζεΪθδκδ αεκζκτγβζαθ ηκ παλΪδεδΰηΪ ηαμ εαδ κ πκζδηδζηδεσμ ανησμ «ειεζζβθδζησμ» δδεεσπβ. Σδ Ϊζζκ Ϋπλαιαθ κδ ΐκτζΰαλκδ θνζεηδζηΫμ δβηδκνλΰυθηαμ ηβθ Βιαλξέα, παλΪ σ,ηδ Ϋθηδαιαθ κδ εκλαρζηΫμ απκζπυθηαμ ηβθ εζζαδδεά Βεεζβζέα απσ ηκ Παηλδαλξεέκ; ΤπΫπεζαθ ζε εγθκθνζεηδζησ, κ κπκέκμ εέθαδ αέλεζβ. Βθυ κδ ΐαζεΪθδκδ άηαθ σππμ θα ‗θαδ αθαηεηδΰηΫθκδ αθαηεηαιτ ηκνμ, εθυ κδ επαθαζηΪηεμ ηκν 1821 ζνηπελδεζΪηίαθαθ – δέξπμ εαηηέα ηΪζβ νπελκπηδεκτ θνζεηδεκτ «ειεζζβθδζηκτ» ηπθ ΐαζεαθέπθ – ηκνμ νπσζκδπκνμ ΐαζεΪθδκνμ επέ έζκδμ σλκδμ ζ‘ Ϋθα νπελεγθδεσ ελΪηκμ ηε ίΪζβ ηκθ εκδθσ πκζδηδζησ εαδ ηβθ εκδθά γλβζεεέα, εθυ κ Ράΰαμ ηδζκτζε ΰδα εθδαέκ ελΪηκμ παέλθκθηαμ ηα εαζΪ ηβμ Ατζβμ εαδ ζνθηαδλδΪακθηΪμ ηα ηε ηα εαζΪ ηβμ ίνααθηδθάμ-εζζβθδζηδεάμ-κγπηαθδεάμ παλΪδκζβμ, κδ αλξαδσπζβεηκδ ηβμ επκξάμ εεεέθβμ άγεζαθ εγθδεσ ελΪηκμ. Τπσ Ϊζζεμ ζνθγάεεμ γα άηαθ πκζτ αζηεέκ ηκ γΫαηα ηπθ ζβηελδθυθ κνηαθδζηυθ αλξαδκζαηλυθ, πκν γλβθκτθ ζα ηπλΫμ παλγΫθεμ ΰδα ηβθ απυζεδα ηβμ «πκζνπκζδηδζηδεσηβηαμ» ηκν εζζαδδεκτ ξυλκν εαηΪ ηκθ 20κ αδ., ζεμ εαδ δε ΰθπλέακνθ, σηδ κδ δδεκέ ηκνμ πθενηαηδεκέ πλσΰκθκδ, κδ αλξαδσπζβεηκδ «θκηδκεζζαδδζηΫμ» (πκζδηδζηδεά-ΰεπΰλαθδεά Ώλξαέα/ΝΫα ΒζζΪδα υμ ηβ Λαηέα), «ενλππαρζηΫμ» εαδ δνηδεδζηΫμ (Φαθαλδυηεμ, ΠαλδζδΪθκδ εαδ Ώγβθαέκδ) ηκν 18κν εαδ 19κν αδ. άηαθ ανηκέ πκν πλσηεδθαθ εαδ πλκυγβζαθ ηκ ηκθηΫζκ ηκν Ϋγθκνμ-ελΪηκνμ ζηα ΐαζεΪθδα, ζεμ εαδ δεθ εαηαζΪίαδθαθ ππμ ανησ ησθκ ΰεθκεηκθέεμ εαδ ίέαδεμ αθηαζζαΰΫμ πζβγνζηυθ γα Ϋθελθε. Οδ αζζσθνζκδ εαδ αζζσπδζηκδ ΐαζεΪθδκδ αζζβζκζθΪακθηαθ εαδ πδκ πλδθ ίΫίαδα, αλαδΪ εαδ πκτ, αζζΪ σξδ ησζκ, σζκ αζζβζκζθΪξηβεαθ ηκθ 20κ αδ. νπσ ηβθ επέδλαζβ ηβμ αθγεζζβθδζηδεάμ, αθηδ-λπηαέδεβμ δδΫαμ ηκν Ϋγθκνμ-ελΪηκνμ: σηαθ ζθΪακθηαθ ηκ 1990 κδ ηκνζκνζηΪθκδ ηε ηκνμ κλγσδκικνμ ζΪίκνμ, ανησ ΰδθσηαθ σξδ, κππμ παζδΪ, ζσΰπ γλβζεενηδεάμ δδαθκλΪμ, υζηε κ Ϋθαμ θα ηεηαηλΫοεδ ηκθ Ϊζζκθ «απζυμ» ζε λαΰδΪ, αζζΪ ΰδα θα εαηαεηάζεδ κ εαγΫθαμ σζκ πελδζζσηελα εδΪθβ ΰδα ηκ δδεσ ηκν θνζεηδεΪ (ηΫζπ ηπθ ζθαΰυθ-ΰεθκεηκθδυθ) εαγαλσ Ϋγθκμ-ελΪηκμ˙ επδδέπιβ αζνΰελέηπμ πδκ ίΪλίαλβ απσ ηβθ παζδΪ, δδσηδ δεθ επΫηλεπε κτηε εαθ ηβθ επδίέπζβ ηκν βηηβηΫθκν. Πκζτ αλΰΪ ΰδα δΪελνα πδα, απσ σζκνμ ηαμ˙ ζέΰκνλα. Μσθκ πκν ζάηελα επδπζΫκθ, κδ πθενηαηδεκέ απσΰκθκδ ηπθ Νεκεζζάθπθ Αδαθπηδζηυθ εδλπθετκθηαδ εδ απσ πΪθπ ηκνμ «αΰλδΪθγλππκνμ ΐαζεΪθδκνμ». ΜελδεΪ, πζησζκ, απσ ηα παλαπΪθπ αζθαζυμ εέθαδ εκδθσηνπα. Σσζκ πκζτ εκδθσηνπα, υζηε ηελδεκέ ιΫξαζαθ ππμ παλαηΫθκνθ εαδ αζβγά. Άζζκ πλΪΰηα β αλξαδκΰθπζέα εδ Ϊζζκ πλΪΰηα β εαλδεαηκτλα ηκν ΝεκΫζζβθα αλξαδκ-ζΪηλβ, κ κπκέκμ, εέηε ηκ ΰθπλέαεδ εέηε σξδ, εέθαδ – σθηαμ «ζΪηλβμ» – εαδ ηε ηκ Αβησελδηκ εαδ ηε ηκθ ΠζΪηπθα˙ εαδ ηε ηκνμ Βπδεκτλεδκνμ εαδ ηε ηκνμ Πνγαΰσλεδκνμ˙ εαδ ηε ηβ Λαεεδαέηκθα εαδ ηε ηβθ
Ώγάθα˙ εαδ ηε ηβθ κζδΰαλξέα εαδ ηε ηβθ δζβΰκλέα˙ εαδ ηε ηβ ηνγκζκΰέα εαδ ηε ηβ θδζκζκθέα˙ εαδ ηε ηκνμ θδζκζσθκνμ εαδ ηε ηκνμ δελκθΪθηεμ˙ εαδ ηε ηκθ κλγκζκΰδζησ εαδ ηε ηβ ηαθηδεά ηΫξθβ˙ εαδ ηκ Ϋθα εαδ ηκ Ϊζζκ. Αεθ ηπκλεέ, ίΫίαδα, θα νπκζηβλέιεδ εαθεέμ, σηδ ΰδα σζβ ανηά ηβθ αγζδσηβηα θηαέεδ β αλξαδκπζβιέα. Θα άηαθ ηαθδξαρζησμ. ΚΪπκδα ηΫλα γα νπΪλιεδ πδγαθυμ β αγζδσηβηα εαδ ξπλέμ ανηάθ. Ώνησ δεθ ηκ ΰθπλέακνηε. Σκ ησθκ πκν ΰθπλέακνηε εέθαδ, σηδ ηε ανηάθ γα ζνθεξέαεηαδ ζέΰκνλα. Δ θεσηελβ ΒζζΪδα γα άηαθ πκζτ πδκ ηνξελά αθ Ϋίζεπε ηβθ αλξαδσηβηα σππμ κδ Ανηδεκέ εδ σξδ πμ ξπλΪθδ ηκν παηΫλα ηβμ. Ώνηκέ, σζκ εδ αθ ηβθ εληάθενζαθ δδαθκλεηδεΪ – δδεαέπηΪ ηκνμ, αζζδυμ δε γα πλκσδεναθ – δβηδκτλΰβζαθ εΪπκδα πλΪΰηαηα, πΪλα πκζζΪ απσ ηα κπκέα αιέακνθ. Βθυ κδ αλξαδκζΪηλεμ Έζζβθεμ, αεσηβ εαδ κδ πδκ «κνηαθδζηΫμ», πκηΫ δε γα ηπκλΫζκνθ θ‘ απαζζαΰκτθ απσ ηδμ εΰπδζηδεΫμ θαθηαζδυζεδμ ηκνμ, υζηε θα πΪλκνθ ησθκ σ,ηδ εαζσ Ϋξεδ β αλξαδσηβηα. Δ θεσηελβ ΒζζΪδα γα άηαθ πδκ ηνξελά, αθ πμ «παηλέδα» επδελαηκτζε σξδ ανησ πκν, εθΪθηδα ζηβ γΫζβζβ ηπθ επαθαζηαηβηΫθπθ Βζζάθπθ, επΫίαζαθ κδ ΐαναλκέ εαδ κδ ΚκλαρζηΫμ ηεηΪ ηκ 1833, αζζΪ ανησ πκν εέξε κ Κ. ΠαζαηΪμ εαηΪ θκν: Όκλνο ησλ Αηψλσλ ΜβηΫλα ηαμ πκζτπαγβ, π αγΪθαηβ, δεθ εέθαδ ησθκ ζκν ζηκζέδδ κδ Παλγεθυθεμ· ηκν ζνθηλδηηκτ ζκν ηα ζπαγδΪ ζηα εΪηαθε θνζαξηΪ εαδ ζηεθΪθδα ζκν κδ αδυθεμ. Καδ κδ πΫηλεμ πκν ηδμ Ϋζηβζε ζηκ ξυηα ζκν ηκ θδεβθσλκ ξΫλδ ηκν Ρπηαέκν, ε' β ζηανλκγσζπηβ εεεζβζδΪ απσ ηκ ΐναΪθηδκ, ζηκθ ησπκ ηκν πκζτζηνζκν θακτ ηκν αλξαέκν, Κδ ανησ ηκ εΪζηλκ πκν ηκνΰΰλέαεδ ηΫζα ηκν ηβμ ΐεθεηδΪμ αεσηβ ηκ ζδκθηΪλδ, εδ κ ηδθαλΫμ πκν ζηΫεεδ, ηβμ κζσηανλβμ εαδ ηβμ πδελσηαηβμ ζεζαίδΪμ απκηεδθΪλδ, Καδ ηκν ζΪίκν ηκ δδΪία αθηδζαζκτηεθκ ζη' σθκηα πκν ηαμ Ϋλξεηαδ ζηκ ζησηα -ηε ηκ ΰΪζα ηβμ ηΪθθαμ πκν ίναΪιαηεζαθ ιΫθβ αθγκίκζδΪ ζηκ θησπδκ ξυηα, ζα Ϋθα θτθβμ θσλεηα ζκν νθαέθκνθε, ζκν πλΫπκνθε, π ίαζέζδζζα, ζα ζηΫηηα, ζηβθ κηκλθΪδα ζκν κηκλθδΪ απδγυζαθε ε' εέθαδ ζα ζπζΪξθα απ' ηκ δδεσ ζκν ηκ αέηα. Χ ηέηδα θνζαξηΪ, ζηκζέδδα αηαέλδαζηα, π δδαίαηΪλδεα, απσ ζαμ πζΪγεη' αδυθδα, εσζηκμ απσ παζδΪ εκζηκζνθηλέηηαηα, β θΫα ηλαθά Παηλέδα β παθαλησθδα! ,ηδ πλκζΫθελε β αλξαδκπζβιέα δτκ αδυθπθ, εέθαδ πκηΪηδα θεκεζζβθδεσ αέηα, ΚαηαζηλκθΫμ, ΰεθκεηκθέεμ, δδξαζησμ, εαηαζηλκθά ηπθ ηκπδευθ εζζβθδευθ δδαζΫεηπθ εαδ πκζδηδζηκτ ζηκ σθκηα ηβμ δνηδεάμ αθηέζβοβμ ηκν 19κν αδ. πελέ Ϋγθκνμ, Ϊπεδλβ θηλκπά ΰδ‘ ανησ πκν εέηαζηε, ΰδα ηκθ εανησ ηαμ εαδ ενλέπμ Ϊπεδλα οΫηηαηα. ,ηδ πλκζΫθελε εέθαδ αηεζεέπηκμ ειενηεζδζησμ ηπθ Ώλίαθδηυθ, ηπθ ΐζΪξπθ, ηπθ αλαεαηζΪθπθ, ηπθ ζαίσθπθπθ εαδ ηπθ Μδελαζδαηυθ Βζζάθπθ, αθαθδζησμ ηπθ ηκπδευθ εζζβθδευθ δδαζΫεηπθ εδ
σζα ανηΪ ζηκ σθκηα ηδαμ αθτπαλεηβμ ΒζζΪδαμ, ηδαμ ΒζζΪδαμ πκν δεθ εέξε εαηηδΪ ζξΫζβ ηε ηβθ πλαΰηαηδεβ ΒζζΪδα. Βέθαδ δνθαησθ θα επδηλΫοκνηε ζ‘ ανησ ηκ πλΪΰηα, ζε ανησ ηκ Καηεικξάθ Φετδκμ, θα επδζηλΫοεδ;
Δοπανζζηίεξ ΠλΫπεδ θα ενξαλδζηάζκνηε εαδ εεεέθκνμ, κδ κπκέκδ ηαμ Ϋεαθαθ θα θηδΪικνηε ηβ ζεζέδα ανηά. Αέξπμ ανηκτμ, ανηά δε γα νπάλξε! Βηεέμ, ζκδπσθ, δεθ ηπκλκτηε παλΪ θα εεθλΪζκνηε ηκθ Ϊπεδλκ γανηαζησ ηαμ ΰδα εεεέθκνμ, πκν ηΫζα ζε ηδα δδεηέα, σππμ ΰλΪθκνθ ζηκ ίδκΰλαθδεσ ηκνμ, ηεζΫηβζαθ ζνζηβηαηδεΪ ηβθ εζζβθδεά θδζκζκθέα εαδ δζηκλέα, εδ σππμ απκδεέξηβεε, ηα ΰθπλέακνθ Ϊλδζηα. Γδ‘ ανησ π.ξ. ΰλΪθκνθ ΰδα ενγσπκζβ δέξπμ θα Ϋξκνθ δδαίΪζεδ Ώηηδαθσ˙ ΰδ‘ ανησ ΰλΪθκνθ ΰδα ηδμ ζνθσδκνμ ηβμ Καλξβδυθαμ δέξπμ θα ηδμ Ϋξκνθ δδαίΪζεδ. Έηζδ, εεθλΪακνηε ηκθ Ϊπεδλκ γανηαζησ ηαμ ΰδα ηβθ ενλνηΪγεδΪ ηκνμ, ΰδα ηβθ Ϊλδζηβ ξλάζβ ηπθ αλξαέπθ πβΰυθ εαδ ΰδα ηβθ Ϋζζεδοβ κπκδαζδάπκηε Ϊελδηβμ ξλάζβμ σζπθ ζεθ ηα ιΫθα ίδίζέαΰδα ηβ ΰθυζβ Οηάλκν εαδ Πανζαθέα, αθαθκλδεΪ ηε ηβ ζ. Λαεεδαέηπθ, πκν Ϋξκνθ. Βέθαδ εεπζβεηδεά β ηελΪζηδα ΰθυζβ ηκνμ. Μαμ πλκεαζεέ γεηδεά εθητππζβ αεσηβ β Ϋζζεδοβ εΪγε νίλδζηδεάμ δδΪγεζβμ εαδ ηδζαζζκδκιέαμ, β απκνζέα εηεηδεκτ νίλεκζκΰέκν Ϋζηπ ζε εΪγε θλΪζβ ηκνμ, ζτηθπθα ηε ηα παλαδεέΰηαηα ηπθ αλξαέπθ θδζκζσθπθ. Βέθαδ παλΪδεδΰηα πλκμ ηέηβζβ β απκθνΰά ξλβζδηκπκέβζβμ αηεζκδβηκελαηδευθ ηζδηΪηπθ ηε οβζκητηδεκ θδηζεκεζδηδζησ. ζα ανηΪ ζεέπκνθ απκζτηπμ απσ ανηκτμ, κδ κπκέκδ ηαμ κδάΰβζαθ θα θηδΪικνηε ηβ ζεζέδα ανηά. ΥΪλβ ζ‘ ανηκτμ, ηδα θΫα αλξαέα ΒζζΪδα αλξέαεδ. Ώζέηκθκ ζ‘ ανηκτμ πκν ελτίκνθ ηΫζα ηκνμ ηβθ Ϋλβηκ, ΰδαηέ ηδ γα εΪθκνθ ηε ησζβ Ϊηηκ εεησμ απσ ΰδαζέ εαδ πζαα. Κδ αζέηκθκ, ΟΤΑΗ ζ' ανηκτμ πκν απαΰΰΫζκνθ εδ σζκ αθαθΫλκνθ ηκ ηαθδξαρζηδεσ πκέβηα ηκν Λδαθηέθβ, πκν "απαδηεέ" ζαδηβησηκ ΰδα ηκνμ "εαεκτμ", εαγσηδ αΰθκκτθ σηδ κ ΡκίεζπδΫλκμ, αθ εαδ Ϋεκοε εεθΪζδα Ϊζζπθ ηε ηδμ ΰεδζκηέθεμ ηκν, ζηκ ηΫζκμ εέδε εαδ ηκ δδεσ ηκν εεθΪζδ θα πΫθηεδ ζηκ εαζΪγδ ηβμ ΰεδζκηέθαμ! ' ανηκτμ αθδελυθκνηε, απσ ηκ πκέβηα Die Maßnahmen ηκν Erich Fried, ηκ δέζηδξκ: "Die Bösen werden geschlachtet,/ die Welt wird gut".
ΐΕΐΛΕΟΓΡΏΦΕΏ ΠβΰΫμ -Ώδζδαθκτ, Πνηθίιε Ηζηνξία εαδ Απνζπάζκαηα, Lipsaea, in aedibus B.G. Teubneri, MDCCCLXVI. -Ώδζξέθβ, Καηά Σηκάξρνπ, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Ώδζξτζκν Σλαΰπδέεμ, ηηθ. Ε.ΓλνπΪλβμ, εεδ. ΓλΪηηαηα. -Ώεαθγσπκνζκν Πλσδλκηκν Ε., Αλ. Θ., Κψδηθαο Ηεξψλ Καλφλσλ θαη Δθθιεζηαζηηθψλ Νφκσλ, εεδ. κέεκμ αθυθ Κνλδαεέδβ, Θεζζαζκθέεβ 1985. -Ώζεαέκμ, Άπαληα, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Ώηηδαθκτ Μαλεεζζέθκν, Rerum Gestarum Libri, London, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXXII. -Απνιινδψξνπ Βηβιηνζήθε, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ. -ΏλδζηκηΫζβ, Αζελαίσλ πνιηηεία, εεδ. ΚΪεηκμ.
-ΏλδζηκηΫζβ, Ζζηθά Νηθνκάρεηα, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΏλδζηκηΫζβ, Μεηά ηα Φπζηθά, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΏλδζηκηΫζβ, Πεξί ςπρήο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -ΏλδζηκθΪθβ, Νεθέιεο, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΏλδζηκθΪθβ, ξληζεο, εεδ. ΠΪπνλκμ. -Βίνο, Πνιηηεία, Δηθνλνγξαθία, ζαχκαηα θαη Αζκαηηθή Αθνινπζία ηνπ νζίνπ θαη ζενθφξνπ παηέξνο εκψλ Νίθσλνο ηνπ "Μεηαλνείηε" (επαθΫεδκζβ απσ ηκθ ΝΫκ Βζζβθκηθάηκθα ηκν π. ΛΪηπλκν, 1908), Βθ Ώγάθαδμ, Στπκδμ ΕπΪθθ. & Ώλδζη. Γ. ΠαπαθδεκζΪκν, 1933 – Ώλξδηαθδλέηκν Μεζεηέκν Βναΰΰ. Γαζαθσπκνζκν. -Βίνο θαη πνιηηεία θαη κεξηθή ζαπκάησλ δηήγεζηο ηνπ νζίνπ Νίθσλνο ηνπ Μεηαλνείηε, θεκεζζβθδεά απσδκζδμ νπσ ηκν γεκζσΰκν-θδζκζσθκν Γ. Καηζκτζα, εεδ. Σάθκμ. -Brun Jrsn, Ζξάθιεηηνο, εεδ. ΠζΫγλκθ. -Γκδεθλεέδκν ΐδζζαλδκνέθκν, Ζ θαηάθηεζε ηεο Κσλζηαληηλνχπνιεο, ηηθ. Κ. Ώθητπα, εεδ. Υαηαβθδεκζά. -Γλβΰσλδκν Θεκζσΰκν, Έξγα, Παηελδεαέ εεδσζεδμ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ. -Γλβΰσλδκν Ντζζβμ, Έξγα, Παηελδεαέ εεδσζεδμ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ. -ΑδκΰΫθβ ΛαΫληδκν, Βίσλ θαη γλσκψλ ησλ ελ θηινζνθία επδνθηκεζάλησλ ησλ εηο δέθα ην πξψηνλ, Loeb, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, in two vol., MCM LXVI εαδMCMLXX. -Αδσδπλκμ δεεζδυηβμ, Άπαληα, εεδ. ΚΪεηκμ. -Αέπθα Υλνζσζηκηκν, Λφγνο Δπβντθφο ή Κπλεγφο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Διιεληθή Ννκαξρία, Ώθπθτηκν ηκν Έζζβθκμ, εεδ. Ώπκζπελέηβμ. -Δπίθνπξνο, Ζζηθή, εδζαΰπΰά-ηεηΪθλαζβ-ζξσζδα Γδυλΰκμ Γπΰλαθέδβμ, εεδ. Έιαθηαμ. -ΒνθΪπδκν, Βίνη θηινζφθσλ θαη ζνθηζηψλ, Loeb, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXVIII. -Βνλδπέδβ, Βάθραη, Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ. -Βνλδπέδβ, Διέλε, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Βνλδπέδβ, Ζιέθηξα, Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ. -Βνλδπέδβ, Ζξαθιήο καηλφκελνο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Βνλδπέδβ, Ηππφιπηνο, Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ. -Βνλδπέδβ, Ηθηγέλεηα ε ελ Απιίδη, Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ.
-Βνλδπέδβ, Ηθηγέλεηα ε ελ Σαχξνηο, εεδ. ΚΫδλκμ. -Βνλδπέδβ, Ίσλ, εεδ. ΚΪεηκμ. -Βνλδπέδβ, Μήδεηα, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Βνλδπέδβ, Οξέζηεο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Βνλδπέδβ, Σξσάδεο, Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ. -Βνλδπέδβ, Φνίληζζαη, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΒνζΫίδκν ΚαδζΪλεδαμ, Δθθιεζηαζηηθή ηζηνξία, Παηελδεαέ εεδσζεδμ «Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ». -Γυζδηκν, Νέα Ηζηνξία, London, Green and Chaplin (1814). -Δλσδκηκμ, Μνχζαη, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Δζέκδκν, Έξγα θαη εκέξαη, εδζαΰ.-ηηθ.-ζξσζδα Παθαΰάμ ΛεεαηζΪμ, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Δζέκδκν, Θενγνλία, ηεηΪθλαζβ η. Καδ Ώΰΰ. ΐζΪξκν, εεδ. Αβη. Ν. Παπαδάηα. -Θαιήο, Αλαμίκαλδξνο, Αλαμηκέλεο, εεδ. Έιαθηαμ. -Θεκδυλβηκν επδζεσπκν Κτλκν, Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, εθ Ώγάθαδμ, εε ηκν ηνπκΰλαθεέκν ηπθ εαηαζηβηΪηπθ πνλέδπθκμ Κκνζκνζδθκτ, πζαηεέα ηπθ Ώΰέπθ Θεκδυλπθ, 1902. -Θκνδδεέδβ, Πεινπνλλεζηαθφο πφιεκνο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Ηακβηθνί θαη ειεγεηαθνί πνηεηέο, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΕΪηίζδξκν, Πεξί ηνπ ππζαγνξηθνχ βίνπ, εεδ. Γάηλκμ. -Εελυθνηκν (αΰ.), Viris illustribus, ηηθ. Κ δαηΪεβμ, ΚΫθηλκ ΐνααθηδθυθ Μεζεηυθ, Θεμ/εβ. -Ηνπιηαλφο˙ άπαληα, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΕπΪθθκν Γ., Σα δεκνηηθά καο ηξαγνχδηα, εδζαΰπΰά-ζξσζδα, εεδ. Βληάμ. -ΕπΪθθβ Ααηαζεβθκτ, Δθδνζηο αιεζήο ηεο Οξζνδφμνπ πίζηεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ. -Επαθθέδβ Π.Κ., Δξκήο ν Σξηγκέγηζηνο, εεδ. Αέκθ. -ΕπΪθθκν Υλνζκζησηκν, Έξγα, Παηελδεαέ εεδσζεδμ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ. -Ευζβπκν Φζ., Καη’ Απηψλνο, εεδ. ΠΪπνλκμ. -Δ Καδθά Αδαγάεβ, ΐδίζδεά Βηαδλέα, Ώγάθαδ -ΚαηΪλα Ώ. (επ.), Ζ αληηπαγαληζηηθή λνκνζεζία ηεο Όζηεξεο Ρσκατθήο Απηνθξαηνξίαο κέζα απφ ηνπο Κψδηθεο, εεδ. ΚαηΪληδ.
-ΚΫζζκν, Λφγνο Αιεζήο, εεδ. Θτλαγεθ επδζκΰά. -ΚδεΫλπθα, De Legibus, Loeb, London, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXX. -Κζάηβμ κ Ώζειαθδλετμ, ΐΒΠΒ η. 7, Ϋεδκζδμ ηβμ Ώπκζηκζδεάμ Αδαεκθέαμ, 1956. -Κκζκεκηλυθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. Ώθυθ Σκζέδβ. -Λεμηθφ ηνπ νπΐδα, εεδ. Θτλαγεθ. -ΛδκνηπλΪθδκν ηβμ Κλεηυθαμ, Πξεζβεία ζηελ Κσλζηαληηλνχπνιε ηνπ Νηθεθφξνπ Φσθά, εεδ. ηκξαζηάμ. -Λνπθηαλφο, Έξγα, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Λκνεδαθκτ, Πεξί ζπζηψλ, Loeb, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXIX. -Λκνεδαθκτ, Πεξί ηεο πξίεο Θενχ, Loeb, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXIX. -Λνζέαμ, Άπαληα, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΜαελνΰδΪθθβ Α. Δζ., Κνζκνινγία θαη Ζζηθή ηνπ Γεκφθξηηνπ, εεδ. ΓεπλΰδΪδβμ. -ΜαελνΰδΪθθβ ΓδΪθθβ, Απνκλεκνλεχκαηα, εεδ. ΠΫζζα. -Μαλεεζζέθκν, Δθ ησλ εηο Θνπθηδίδελ ζρνιίσλ πεξί ηνπ βίνπ απηνχ θαη ηεο ηνπ ιφγνπ ηδέαο, Lipsiae, in aedibus B.G. Teubneri, MCMMIII. -ΜΪλεκν Ώνλάζδκν, Δηο εαπηφλ, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -ΜεΰΪζκν Ώγαθαζέκν, Έξγα, Παηελδεαέ εεδσζεδμ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ. -ΜεΰΪζκν ΐαζδζεέκν, Έξγα, Παηελδεαέ εεδσζεδμ Γλβΰσλδκμ κ ΠαζαηΪμ. -Μέγαο πλαμαξηζηήο ηεο Οξζνδφμνπ Δθθιεζίαο, Έεδκζδμ Ώ‘, 1946, ηεηΪθλαζδμ εδμ ηκ απζκτθ απσ ηκθ Ϊΰδκ Νδεσδβηκ ηκθ Ώΰδκλεέηβ. -Μεθκτθκν Επ., Κνζκά ηνπ Αηησινχ δηδαρέο θαη βηνγξαθία, εεδ. Σάθκμ. -ΜπκνΰΪηζκν I.Ν.Θ., Κνηλσληθή Γηδαζθαιία Διιήλσλ Παηέξσλ, εεδ. ΒπηΪζκθκμ ΏΐΒΒ. -Migne, PG εαδ PL -Νδεβθσλκν, ΠαηλδΪλξβ Κπθζηαθηδθκνπσζεπμ, Ηζηνξία χληνκνο, εεδ. ΚαθΪεβ. -Ξεθκθυθηα, Διιεληθά, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Ξεθκθυθηα, Λαθεδαηκνλίσλ Πνιηηεία, εεδ. Γάηλκμ.
-Ξεθκθυθηα, Οηθνλνκηθφο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Ξεθκθυθηα, πκπφζηνλ, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Οκήξνπ Ηιηάδα, ηεηΪθλαζβ Ν. ΚαααθηαΪεβ-Ε.Θ. Καελδδά, εεδ. ΐδίζδκππζεέκ ηβμ Βζηέαμ. -Οηάλκν, Οδχζζεηα, ηηθ Γάζδηκν δδΫλβ, ΟΒΑΐ ,1982. -Οξθηθνί χκλνη, ηεηΪθλαζβ-ζξσζδα Α.Π. Παπαδέηζαμ, Βζ. ΛαδδΪ, εεδ. Βζηέα. -Οξθηθά, εεδ. ΚΪεηκμ. -Παιαηηλή Αλζνινγία, ηηθ. - ζξσζδα ΐαζ. Ε. ΛαααθΪμ, Ώγάθαδ 1992. -Παπαδσπκνζκν Θ., Γεκφθξηηνμ, εεδ. Gutenberg. -Πανζαθέα, Αξθαδηθά, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πανζαθέα, Διιάδνο Πεξηήγεζηο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β. -Πανζαθέα, Λαθσληθά, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πανζαθέα, Μεζζεληαθά, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΠζΪηπθα, Αιθηβηάδεο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -ΠζΪηπθα, Απνινγία σθξάηνπο, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΠζΪηπθα, Δπηλνκίο, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΠζΪηπθα, Θεαίδεηνο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -ΠζΪηπθκμ, Νφκνη, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΠζΪηπθκμ, Πνιηηεία, ηηθ Ε. ΓλνπΪλβμ, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -ΠζΪηπθκμ, Σίκαηνο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Πζέθδκν, Naturalis Historia, Loeb, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXVIII. -Πζκτηαλξκν, Αγεζίιανο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Αίηηα Ρσκατθά, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Αιθηβηάδεο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Πζκτηαλξκν, Απνθζέγκαηα Λαθσληθά, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Πζκτηαλξκν, Γακηθά παξαγγέικαηα, εεδ. ΚΪεηκμ.
-Πζκτηαλξκν, Δη θαιψο είξεηαη ην ιάζε βηψζαο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Θεκηζηνθιήο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Πζκτηαλξκν, Λπθνχξγνο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ εαδ «ΐδίζδκγάεβ ηπθ Βζζάθπθ», Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ. -Πζκτηαλξκν, Νηθίαο, εεδ. ΝεθΫζβ. -Πζκτηαλξκν, ηη νπδέ εδέσο δελ έζηηλ θαη’ Δπίθνπξνλ, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, ηη παξαδνμφηεξα νη ησηθνί ησλ πνηεηψλ ιέγνπζηλ, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΠζκνηΪλξκν, Πεξηθιήο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί Ίζηδνο θαη Οζίξηδνο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί κνλαξρίαο θαη δεκνθξαηίαο θαη νιηγαξρίαο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί παίδσλ αγσγήο, εεδ. Γλβΰσλβ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί ησηθψλ ελαληησκάησλ, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί ηεο Αιεμάλδξνπ ηχρεο ή αξεηήο, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί ηεο Ζξνδφηνπ θαθνεζείαο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί ηνπ εκθαηλνκέλνπ πξνζψπνπ ησ θχθισ ηεο ζειήλεο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί ησλ εθιεινηπφησλ ρξεζηεξίσλ, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πζκτηαλξκν, Πεξί ησλ θνηλψλ ελλνηψλ πξνο ηνπο ησηθνχο, εεδ. ΚΪεηκμ. -ΠζκνηΪλξκν, φισλ, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ εαδ «ΐδίζδκγάεβ ηπθ Βζζάθπθ», Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ. -Πζκτηαλξκν, Σα παιαηά ησλ Λαθεδαηκνλίσλ επηηεδεχκαηα, εεδ. ΚΪεηκμ. -Πκζτίδκν, Ηζηνξίαη, Βζζβθδεσμ Βεδκηδεσμ Ολΰαθδζησμ. -Πκλθτλδκν, Ζ δσή ηνπ Ππζαγφξα, εεδ. Πτλδθκμ Κσζηκμ. -Πκλθτλδκν, Πεξί απνρήο εκςχρσλ, Socièté D‘ édition ―Les Belles Lettress‖, Paris 1979. -Πλκεσπδκν, Ηζηνξία ησλ Πνιέκσλ, εεδ. ΝΫα τθκλα-Ώ.Ώ. ΛδίΪθβ. -Πλκεσπδκν, Πεξί θηηζκάησλ, εεδ. ΓεπλΰδΪδβμ. -Ϋθεεα, De Ira, Loeb, London, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXIII.
-δαηΪεβ Κ., Δμσρξηζηηαληθέο καξηπξίεο γηα ην Υξηζηφ θαη ηνπο Υξηζηηαλνχο, Ϋεδ. Ε. Μ. ΒδΫζζβμ, ΠΫζζβμ εαδ Ώζηππέαμ. -εκνηελσπκνζκν Ν.Μ., Ζ αξραία ζνθηζηηθή, εεδ. Γθυζβ. -κνεηυθδκν, Ζ δσή ησλ Καηζάξσλ, εεδ. Παλαζεάθδκ. -κθκεζά, Αληηγφλε, εεδ. Ε. Γαξαλσπκνζκμ. -κθκεζά, Οηδίπνπο ηχξαλλνο, εεδ. ΚΪεηκμ. -ηαηπκνζά Υλάζηκν, Αξραίνο Διιεληθφο Αζιεηηζκφο, ηδεψδεο θαη πξαγκαηηθφηεηα, εεδ. Έιαθηαμ. -ηλΪίπθα, Γεσγξαθηθά, εεδ. ΠΪπνλκμ, Ώγάθαδ 1965. -πελΪηκνμ ξκζαζηδεκτ, Δθθιεζηαζηηθή ηζηνξία, εθ Ώγάθαδμ, εε ηκν ηνπκΰλαθεέκν ηπθ εαηαζηβηΪηπθ πνλέδπθκμ Κκνζκνζδθκτ, πζαηεέα Ώΰέπθ Θεκδυλπθ, 1901. -ΣΪεδηκν, Ab excessu divi Augusti, Loeb, London, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXII. -ΣΪεδηκν, Agricola, Loeb, London, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXX. -Σέηκν Λέίδκν, Ab Urbe condita, Loeb, William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts, Harvard University Press, MCMLXVII. -Φλαθηαά Γ. - ΜπαληπΪλκ Ν., Δ Άζπζβ ηβμ Πσζβμ, εεδ. ΝΫα τθκλα-Ώ.Ώ. ΛδίΪθβ. -Σν Υξνληθφ ηνπ Μσξένο, εεδ. ΒεΪηβ.
ΜεζΫηεμ -Ώζειέκν Ε. Γ., Ο Φινγεξφο Μαρεηήο, Άγηνο Ησάλλεο ν Υξπζφζηνκνο, εεδ. Γπάμ. -ΏηΪθηκν Κ., Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, ητπκδμ Ώγ. Ώ. Παπαζπτλκν, 1939. -ΏλίεζΫλ Β., Ζ πνιηηηθή ηδενινγία ηεο Βπδαληηλήο απηνθξαηνξίαο, εεδ. Φνξκΰδσμ. -ΐαεαζσπκνζκν Ώπ., Ζ Πνξεία ηνπ Γέλνπο, "κδ εεδσζεδμ ηπθ θέζπθ". -ΐαζδζεδΪδβ Ν. Π., Αξραηνινγία θαη Αγία Γξαθή, εεδ. Ώδεζθσηβηκμ γεκζσΰπθ «Ο πηάλ». -ΐεθδαΫζκν Θ. ΐ., Πεξί ηνπ ηδησηηθνχ βίνπ ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, α' Ϋεδκζβ Ώγάθαδ 1873, επαθΫεδ. Αβηδκνλΰέα. -Βπδάληην θαη Δπξψπε, πκπφζην, Παξίζη, Maison de l' Europe, εεδ. ΒζζβθδεΪ ΓλΪηηαηα. -Barbagallo C., Σα αίηηα παξαθκήο ηεο Αξραίαο Διιάδνο, εεδ. Αβηδκνλΰέα.
-Baynes H. - Moss H.St.L.B., Βπδάληην˙ εηζαγσγή ζηνλ Βπδαληηλφ πνιηηηζκφ, εεδ. Αβη. Ν. Παπαδάηαμ. -Beck Hans-Georg, Ζ βπδαληηλή Υηιηεηία, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ. -Bernard André, Έιιελεο κάγνη, ηηθ. Επζάθ ΚαηΪλβμ, εεδ. Βζηέα. -Borneman Ernst, Ζ Παηξηαξρία, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ. -Boyd Robert T., Tells, Tombs and Treasure, Bonanza Books - New York 1969 -Burckhardt J., Οη Έιιελεο θαη νη ζενί ηνπο, Βεδσζεδμ ηκν Βδεκζηκτ Πλυηκν. -ΓεπλΰαζΪ Γ. Κ., Αληηβπδαληηληζκφο, εεδ. Βλυδδκμ. -Γεπλΰκτζβ Κπθ. Α., Αξηζηνηέιεο ν ηαγεηξίηεο, εεδ. Εζηκλδεάμ εαδ ζακΰλαθδεάμ εηαδλέαμ Υαζεδδδεάμ. -ΓδαθθαλΪ Υλ., Οξζνδνμία θαη Γχζε ζηε λεψηεξε Διιάδα, εεδ. Ασηκμ. -ΓκΰΰΪεβ Κ., Οη αληηιήςεηο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ γηα ηνλ αζιεηηζκφ, ηνππγάηπ - Γδυλΰκμ Ααλδαθσμ. -Γκνδά Αβηάηλδκν Γ., Σα κπζηήξηα ηεο Διεπζίλνο, Ώγάθαδ 1935, επαθΫεδ. εεδ. Αβηδκνλΰέα, Ώγάθα 1990. -Cary M., Ρσκατθή Ηζηνξία, εεδ. Μέθπαμ, Ώγάθα 1960. -Chuvin Pierre, Οη ηειεπηαίνη Δζληθνί, εεδ. Θτλαγεθ. -ΑβηαλΪ Κ. Θ. εαδ ίκλυθκν Νέεκν, Ζ κέζνδνο ηεο ηζηνξίαο, εεδ. Άΰλα. -Αβηβηλαεσπκνζκν Φυηβ, Βπδάληην θαη Νενειιεληθή δηαλφεζε ζηα κέζα ηνπ δέθαηνπ έλαηνπ αηψλνο, εεδ. Καζηαθδυηβ. -Αλαΰκτηβ Ε., Διιεληθφο Πνιηηηζκφο, εεδ. Φδζσηνγκμ. -Davies Paul, Θεφο θαη κνληέξλα Φπζηθή, εεδ. ΚΪηκπηλκ. -Doods E.R., Δζληθνί θαη Υξηζηηαλνί ζε κηα επνρή αγσλίαο, εεδ. ΏζειΪθδλεδα. -De Coulanges Fustel, Ζ αξραία Πφιε, εεδ. Βδλησμ. -Dodds E. R., Οη Έιιελεο θαη ην παξάινγν, εεδ. Καλδαηέηζα. -Droysen J. G., Ηζηνξία ησλ Γηαδφρσλ ηνπ Μεγάινπ Αιεμάλδξνπ, ηηθλ. Ρ. . Ώπκζηκζέδβ, εεδ. ΣλΪπεααμ Πέζηεπμ. -Dzielska M., Τπαηία ε Αιεμαλδξηλή, εεδ. Βθαζδκμ. -Βζ Ώηπαθηέ ΜκνζηαθΪ, Ζ αξραία βηβιηνζήθε ηεο Αιεμάλδξεηαο, εεδ. ηέζβ. -Διιεληθή Μπζνινγία, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ. -Βθηαζδυηβ Ώ., Ηζηνξία ηεο Ρσκηνζχλεο, ηνπκΰλαθεέκ ηβμ Βζηέαμ, Ώγάθα 1901.
-Flaceliére Robert, Ο Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο ησλ αξραίσλ Διιήλσλ, εεδ. Παπαδάηα. -Γαενγβθκτ Αδκθ. Ώ., Βπδάληηνλ, θξάηνο θαη θνηλσλία, εεδ. Ίεαλκμ, Ώγάθαδ 1951. -Γαενγβθκτ Α., Ζ βπδαληηλή Διιάο 392-1453, Ώγάθαδ 1965. -Γάζβ Θ. Ν., Δηζαγσγή ζηνλ Πιάησλα, εεδ. Ώθυθ Κνλδαεέδβ. -Γάζβ Θ. Ν., Δπνκέλνη ηνηο ζείνηο παηξάζη. Αξρέο θαη θξηηήξηα ηεο Παηεξηθήο Θενινγίαο, εεδ. ΐλνΫθθδκμ. -π. Θ. Ν. Γάζβ, Ο Παηξηάξρεο Γξεγφξηνο Δ' ζηε ζπλείδεζε ηνπ Γέλνπο, εεδ. κέεκμ Ώθυθ Κνλδαεέδβ. -ΓπΰλΪθκν Λ., Αληηγλψζε, εεδ. ΏζειΪθδλεδα. -ΓπΰλΪθκν Λ., Απφ ηε Μεδεηα ζηε ηαρηνπνπηα˙ ε ηζηνξία ηνπ θαιινχ, εεδ. ΏζειΪθδλεδα. -Gibbon E., The decline and fall of the Roman Empire, Collier Books, N.Y., N.Y. -Gregorovius F., Ηζηνξία ησλ Αζελψλ, ΐδίζδκγάεβ Μαλαζζά, ητπκδμ Π.Α. αεεζζαλέκν, Ώγάθαδ 1904. -Gyömörey L., Ζ δχζε ηεο Γχζεο, εεδ. Παπααάζβ. -Hook Samuel Henry, Μπζνινγία ηεο Μέζεο Αλαηνιήο, εεδ. Ώλέπθ. -Hunger H., Ο θφζκνο ηνπ βπδαληηλνχ βηβιίνπ, εεδ. Καλδαηέηζαμ. -Ηζηνξία ηεο Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο, εεδ. Παθεπδζηβηέκν Καέηπλδηα, εζζ. εεδ. ΜΫζδζζα. -Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ Ώ.Β. -Jones A. M., Ο Κσλζηαληίλνο θαη ν εθρξηζηηαληζκφο ηεο Δπξψπεο, εεδ. Γαζαιέαμ. -ΚαζαρηαΪεβ ΐαζ. Ε., Ζ Κξήηε θαη νη αξαθελνί, εεδ. ΡΧΝΣΏ. -ΚαζαθηαΪεβ η. Β., Αλ. Θ., Δλ Αξρή επνίεζελ ν Θεφο. Δξκελεπηηθή αλάιπζε ησλ πεξί δεκηνπξγίαο δηεγήζεσλ ηεο Γελέζεσο, εεδ. ΠκνλθαλΪ. -Καζσπκνζκν Μ., Βηβιηθή ζξεζθεία. Σν κεγάιν ςέκκα, Θεζζαζκθέεβ. -Καλαίδδσπκνζκν Επ. Α., Απφθξπθα Υξηζηηαληθά Κείκελα, εεδ. Π. ΠκνλθαλΪμ, Θεζζαζκθέεβ 1999. -Καλαΰδαθθσπκνζκν Ε., Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, εεδ. ΐΪθδαμ. -Καλαΰδαθθσπκνζκν Επ. Β., Ηζηνξία Βπδαληηλνχ Κξάηνπο, εεδ. ΐΪθδαμ, αθαητππζβ Β‘, 1995. -Κκθδτζβ Π., Ο Δπξσπατθφο Γηαθσηηζκφο, εεδ. ΘεηΫζδκ. -ΚκλδΪηκν ΓδΪθβ, Αθκή θαη παξαθκή ηνπ Βπδαληίνπ, εεδσηβμ ΠΫηλκμ Α. ΚαλαίΪεκμ, Ώγάθα 1953. -ΚκλδΪηκν Γ., Αξραίεο ζξεζθείεο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ.
-ΚκλδΪηκν Γ., Ηεζνχο Υξηζηφο θαη Υξηζηηαληζκφο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ. -ΚκλδΪηκν ΓδΪθβ, Ηζηνξία ηεο Αξραίαο Διιεληθήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΜπκνεκνηΪθβ. -ΚκνεκνζΫ Φαέδπθκμ, Βπδαληηλψλ βίνο θαη πνιηηηζκφο, εεδ. Παπααάζβ. -Kirk E. S. - Raven J. E. -.Schofield M, Οη πξνζσθξαηηθνί θηιφζνθνη, ηηθ. Α. Κκτληκίδε, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ. -Κνλδαεέδκν-ΝΫζηκλκμ Άζεβ, Λανγξαθηθά κειεηήκαηα, εεδ. ΝΫα ζτθκλα-α.ζδίΪθβμ. -Κσλζηαληηληάο ήηνη πεξηγξαθή Κσλζηαληηλνππφιεσο ζνθηαξγεέζα παλΪ αθδλσμ θδζκζσΰκν εαδ θδζαλξαδκζσΰκν, εθ ΐεθεηέα 1824, επαθΫεδ. εεδ. ΝΫαμ Πκλεέαμ. -Λαηπλκπκτζκν Άθθαμ, Ο αζθεηηζκφο ζηελ Πεινπφλλεζν θαηά ηε κέζε βπδαληηλή πεξίνδν, Εδλνηα Γκνζαθδλά-Υκλθ, Ώγάθα 1994. -La Vey Anton, The Satanic Bible, Avon Books. -Lemerle P., Ο πξψηνο βπδαληηλφο νπκαληζκφο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλΪπεααμ. -Linnér Sture, Ηζηνξία ηνπ Βπδαληηλνχ Πνιηηηζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά. -Μαελά π. Γ., εαγβΰβηά αθαδζγβζδκζκΰέαμ ΏΠΘ, Ζ επηζηήκε κπξνζηά ζηε ζηαχξσζη θαη ζηελ αλάζηαζη ηνπ Ηεζνχ Υξηζηνχ, Θεζζαζκθέεβ 1981. -Μαθηααλέδβ Γευλΰδκν Ε., Υξηζηηαληθή Ζζηθή, εεδ. ΠκνλθαλΪμ. -Μαλεσπκνζκν Θ., ην ζρνιείν κε ραξηί θαη θαιακάξη, εεδ. Καζεδδκζεσπδκ. -ΜΪλι Κ. - Έθΰεεζμ Φλ., Ζ Διιάδα, ε Σνπξθία θαη ην Αλαηνιηθφ Εήηεκα, ηηθ. Π. Κκθδτζβ, εεδ. Γθυζβ. -Μαηζκτεα Νέεκν Ώ., Γνγκαηηθή θαη ζπκβνιηθή Θενινγία, η. Α’: εηζαγσγή ζηε ζενινγηθή γλσζηνινγία, εεδ. ΠκνλθαλΪ. -Μαηζκτεα Ν. Ώ., Δπηζηήκε, θηινζνθία θαη ζενινγία ζηελ Δμαήκεξν ηνπ Μ. Βαζηιείνπ, εεδ. ΠκνλθαλΪ. -Μαηζκτεα Ν. Ώ., Ηζηνξία ηεο Βπδαληηλήο Φηινζνθίαο, εεδ. ΐΏΝΕΏ. -Μαηζκτεα Ν. Ώ., Ηζηνξία ηεο Φηινζνθίαο, Αξραίαο Διιεληθήο- Βπδαληηλήο-Γπηηθνεπξσπατθήο, εεδ. ΠκνλθαλΪ. -π. Γευλΰδκν Α. Μεηαζζβθκτ, Παγαληζηηθφο Διιεληζκφο ή Διιελνξζνδνμία;, εεδ. Ώλησμ. -ΜβζδαλΪεβ Ώθη., Ηζηνξία ηνπ βαζηιείνπ ηεο Νίθαηαο θαη ηνπ Γεζπνηάηνπ ηεο Ζπείξνπ, 1898, αθεητππζαθ κδ ίδίζδκπυζαδ Α.Ν. ΚαλαίδΪμ, Β.Κ. ΛΪακμ, Ώγάθαδ 1994. -MacDowell Douglas M., παξηηαηηθφ δίθαην, εεδ. Παπαδάηα. -MacDowell Douglas M., Σν δίθαην ζηελ Αζήλα ησλ θιαζηθψλ ρξφλσλ, εεδ. Παπαδάηα.
-Mango Cyril, Βπδάληην. Ζ απηνθξαηνξία ηεο Νέαο Ρψκεο, εεδ. Μκλθπηδεκτ Εδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ. -Mauthner Fritz, Ο αζετζκφο ζηελ αξραηφηεηα, Βεδσζεδμ ηκν Βδεκζηκτ Πλυηκν. -Νενπαγαληζκφο, ε απεηιή απφ ην παξειζφλ, εεδ. Ώπκζηκζδεάμ δδαεκθέαμ. -Νέηζε Φλ., Ο αληίρξηζηνο, Βεδκηδεά Θεζζαζκθέεβμ. -Νέηζε Φλ., Έηζη κίιεζε ν Εαξαηνχζηξα, ί‘ Ϋεδκζβ, εεδ. Απδυθβ. -Ννζηαακπκτζκν-Πεζεεέδκν Μ., Βπδάληην θαη ιάβνη – Διιάδα θαη Βαιθάληα (6νο-20νο αη.), εεδ. ΐΪθδαμ. -Nilsson M., Ζ Αξραία Διιεληθή Θξεζθεία, εεδ. Παπαδάηα. -Nilsson M., Ζ Διιεληθή ιατθή ζξεζθεία, εεδ. «Δ ίδίζδκγάεβ ηκν θδζκζσΰκν». -Norwich J. J., χληνκε Ηζηνξία ηνπ Βπδαληίνπ, εεδ Γεκίκζηβ, Α‘ εεδκζβ, 1997. -Παπαθδεκζσπκνζκν Σαέηβ, Παιιάδαο ν Αιεμαλδξεχο θαη ην ηέινο κηαο επνρήο, εεδ. Πκζτηνπκ. -Παπαθκτηζκν Β. Π., Σν ζξεζθεπηηθφ βίσκα ζηνλ Πιάησλα, εεδ. Απδυθβ. -Παπαλβΰσπκνζκν Κ., Ηζηνξία ηνπ Διιεληθνχ Έζλνπο, 1885, επαθΫεδ. εεδ. ΚΪεηκμ, 1992. -Παπαξαηαά Ν., Ζ ζξεζθεία ζηελ Αξραία Διιάδα, Βεδκηδεάμ Ώγβθυθ. -ΠζαεκΰδαθθΪεβ Κ. Μ., Γεκφζηνο θαη ηδησηηθφο βίνο θαη πνιηηηζκφο ησλ Βπδαληηλψλ, εεδ. κέεκμ ΚνλκηΪθκμ. -ΡΪθζδηαθ η., Βπδαληηλφο πνιηηηζκφο, εεδ. Γαζαιέαμ. -ΡΪθζδηαθ η., Ζ ηειεπηαία βπδαληηλή αλαγέλλεζε, εεδ. Ασηκμ. -ΡαζζδΪ ΐζ. Γ., Μηα Ηζηνξία Αγάπεο, ί‘ Ϋεδκζβ, εεδ. Ώθκδξηά Πσζβ, 2005. -ΡαζζδΪ ΐζ. Γ., Τπέξ Σεο Σσλ Διιήλσλ Νφζνπ, ί' Ϋεδκζβ, η. 3, εεδ. Ώθκδξηά πσζβ. -Ρπηαθέδβ Ε., Ρσκενζχλε Ρσκαλία Ρνχκειε, εεδ. ΠκνλθαλΪ. -Ρπηαθέδβ Ε., Σν πξνπαηνξηθφ ακάξηεκα, εεδ. Ασηκμ. -Reynolds L. D. εαδ Wilson N. G., Αληηγξαθείο θαη θηιφινγνη, εεδ. Μκλθπηδεκτ δδλτηαηκμ Βγθδεάμ ΣλαπΫαβμ. -Reinsberg Carola, Γάκνο, εηαίξεο θαη παηδεξαζηία ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. Παπαδάηα. -Runciman St., The Great Church in Captivity, Cambridge University Press, 1968. -Runciman Steven, The Fall of Constantinople, Cambridge University Press. -Russel B., Ηζηνξία ηεο Γπηηθήο Φηινζνθίαο, εεδ. Ε.Α. Ώλζεθέδβμ εαδ ΕΏ.
-Ϊεεκν η. Ν., Δηζαγσγή εηο ηελ Καηλήλ Γηαζήθελ, ί' Ϋεδκζβ, ΏΠΘ - ηηάηα εεδσζεπθ. -ίκλυθκν Ν. Γ., Αλάιεθηα λενειιεληθήο ηζηνξίαο θαη ηζηνξηνγξαθίαο, εεδ. ΘεηΫζδκ. -δαηΪεβ Κ., Οη έθθπινη, Θεζζαζκθέεβ 2003. -δΫηηκν Γ., Ο αλζειιεληζκφο ζηα παηεξηθά θαη εθθιεζηαζηηθά θείκελα, εεδ. Βταθδλκμ. -δΫηηκν Γ., Σα Ταθίλζηα Μπζηήξηα, εεδ. Aldebaran. -δησπκνζκν Θεσθ. Ν., Μάξηπξεο θαη αγσληζηαί Ηεξάξραη, εεδκηδεσθ ΰλαθεέκθ «εέλδκμ», 1972. -δησπκνζκν Κ., Βαζαληζηήξηα θαη εμνπζία, Ώγάθα 1987. -δησπκνζκν Κ., Ζ ιεειαζία θαη θαηαδξνκή ησλ Διιεληθψλ Αξραηνηήησλ, Ώγάθα 1997. -δησπκνζκν Κ., Μχζνο, απάηε θαη βαξβαξφηεηα νη Οιπκπηάδεο, εεδ. ηΪξν. -δησπκνζκν Κ., Ο Μχζνο ησλ κεγάισλ ηεο ηζηνξίαο, Ώγάθα 1995. -εαζδΫλβ Γ. Κ., Λανί θαη θπιαί ηεο Μηθξάο Αζίαο, εθ Ώγάθαδμ1922, ί‘ Ϋεδ. ΡΔΟ. -εκπεηΫα Έ., Σν «πξφηππν βαζίιεην» θαη ε Μεγάιε Ηδέα, εεδ. Πκζτηνπκ. -παθδΪΰκν ΐ. -Ρ. παθδΪΰκν-Α. Σλανζκτ, Οη ζεηηθνί επηζηήκνλεο ηεο βπδαληηλήο επνρήο, εεδ. Ώέγλα. -ηεθαθέδβ ΐαζ. Κ., Δθθιεζηαζηηθή Ηζηνξία, 4β Ϋεδκζβ 1978, εεδ. Ώζηάλ. -Salles Catherine, Ζ άιιε φςε ηεο Αξραηφηεηαο. Ο ππφθνζκνο, εεδ. Παπαδάηα. -Sandars N. K., Οη ιανί ηεο ζάιαζζαο, εεδ. ΟδνζζΫαμ. -Stark Rodney, The rise of Christianity, Princeton University Press. -ΣαηΪεβ ΐ.Ν., Ζ Βπδαληηλή Φηινζνθία, εεδ. Βηαδλέαμ πκνδυθ Νεκεζζβθδεκτ Πκζδηδζηκτ εαδ Γεθδεάμ Παδδεέαμ, 1977. -ΣλεηπΫζα Π.Ν., Τπφκλεκα εηο ηαο Πξάμεηο ησλ Απνζηφισλ, εεδ. Ώδεζθσηβμ γεκζσΰπθ κ πηάλ, ηλέηβ Ϋεδκζβ, 1991 -ΣλεηπΫζα Π.Ν., Τπφκλεκα εηο ην θαηά Μαηζαίνλ Δπαγγέιηνλ, εεδ. Γπά, ηΫηαληβ Ϋεδκζβ. -ΣλδαθηΪλβ-ΜαλΪ πηβλέαμ, Ζ γλψζε θαη ε πίζηε ζηνλ Ησάλλε Φηιφπνλν, εεδ. ΒπΫεηαζβ. -ΣζΪΰΰα Ν., Μάηδηθεξη, ε αξρή ηνπ ηέινπο ηνπ κεζαησληθνχ Διιεληζκνχ, εεδ. Γεκίκζηά. -ΣζεααλΫηδ ΠΪκζκ, Θενδψξα˙ ε άλνδνο κηαο απηνθξάηξεηαο, εεδ. Χεεαθέδα. -ΣζΫθηκν ΓδΪθθβ Κ., Ηνπιηαλφο ν Παξαβάηεο, εεδ. Σάθκμ. -Σoynbee A., Οη Έιιελεο θαη νη θιεξνλνκηέο ηνπο, εεδ. Καλδαηέηζα.
-Φαηλφκελα Νενεηδσινιαηξίαο˙ Γσδεθαζετζκφο, Τπνηίκεζε Παιαηάο Γηαζήθεο, Οιπκπηαθνί Αγψλεο. ΠλαεηδεΪ Βπδζηβηκθδεκτ νθεδλέκν, Θεζζαζκθέεβ 25-27 ΜαΎκν 2003, Βηαδλέα Ολγκδσιπθ πκνδυθ, εεδ. Θεκδλκηέα. -ΦδθεεζζηΪδθ Ίζλαεζ εαδ έζηπεληαθ Νδζ Άζελ, Βίβινο. Ζ αιήζεηα κέζα απφ ηηο αλαζθαθέο, εεδ. ΚΪεηκμ. -Φκτΰδα Μεγσδδκν Γ., Διιεληζκφο θαη Ηνπδατζκφο, εεδ. ΝΫα τθκλα-Ώ.Ώ. ΛδίΪθβ. -Υαηαβθυηβ Ε.Μ., Βπδάληην θαη Δθθιεζία, εεδ. Ώπκζηκζδεάμ Αδαεκθέαμ. -Υαηαβθυηβ Ε. Μ., Οξζνδνμία θαη Αξραίνο Διιεληζκφο, εεδ. ΒζζβθδεΪ ΓλΪηηαηα. -Υαηαβαθηπθέκν Κ., Δζληθηζκφο θαη Διιεληθφηεηα, εεδ. Πεζαζΰσμ. -Υλάζηκν Π. Κ., Οη πεξηπέηεηεο ησλ εζληθψλ νλνκάησλ ησλ Διιήλσλ, εεδ. κέεκμ ΚνλκηΪθκμ. -Υξηζηηαληθή Θεζζαινλίθε, ΚΓ' Αβηάηλδα, ΐ' Βπδζηβηκθδεσ νηπσζδκ, εεδ. Κεθηλκ Εζηκλέαμ Θεζζαζκθέεβμ ηκν δάηκν Θεζζαζκθέεβμ, Ώλ. 4, Θεζ/εβ 1994. -Vernant Jean Pierre, Μχζνο θαη ζθέςε ζηελ αξραία Διιάδα, εεδ. ΝεθΫζβ. -Wallis R.T., Νενπιαησληζκφο, εεδ. ΏλξΫηνπκ.
Βθβηελέδεμ Διεπζεξνηππία Σν Βήκα Έζλνο
ΠελδκδδεΪ Βπδαληηλφο Γφκνο χλαμε Δ-Ηζηνξηθά Γαπιφο Γηηπεηέο Θενδξνκία Διινπία
Άξδελ Αλνηρηή πφιε Βΰενεζκπαέδεδεμ χγρξνλνο Δγθπθινπαίδεηα Διεπζεξνπδάθε Τδξία Πάππξνπο Λάξνπο Μπξηηηάληθα Νεψηεξνλ Δγθπθινπαηδηθφλ Λεμηθφλ ηνπ Ήιηνπ Παηδεία
Εζηκζεζέδεμ www.apologitis.com www.oodegr.com www.jesusportal.org/magazine/articleslist.htm www.argyropoulos.tk www.tectonics.org www.christian-thinktank.com www.newadvent.org/fathers/ www.ecclesia.gr www.astro.noa.gr Θ. ΓδΪεα, Γηαηί έγηλαλ νη Έιιελεο ρξηζηηαλνί; "Κπζηάμ ΠαζαηΪμ εαδ Ρπηβκζτθβ" "Πσηε κδ ΜαθδΪηεμ Ϋΰδθαθ Υλδζηδαθκέ" - ΏθΪλΰνλκν ΚκνηζδζδΫλβ, Αλ. Φδζκζκθέαμ Βεεζβζέα εαδ Καηκξά (ηεζενηαέκμ ζτθδεζηκμ) http://www.iospress.gr/ios1999/ios19990207c.htm εαδ http://www.iospress.gr/mikro1999/mikro19990213.ht m ΚΏΣΏ ΕΟΤΛΕΏΝΟΤ ΣΔΛΕΣΒΤΣΕΚΟΕ ΛΟΓΟΕ Ώ' & ΐ' «Οδ αλξαέκδ Βζζβθεμ ζηβθ θεκεζζβθδεά ζαρεά παλΪδκζβ» Γ. Καελδδά Λκνεδαθκτ, Νεελδεκέ δδΪζκΰκδ ΑδκΰΫθβ-Δλαεζά εαδ Μέθπα-υζηλαηκν
