dictionary.doc

FILIPINO – FILIPINO THESAURUS A aba/abang (pd)– mapagpakumbaba, modesto, humilde, mabini, mapitagan, mayumi, hamak, abala (png)- antala, molestiya, perhuwisyo,  pagkabantiti,pagkabalam, pagkabinbin, biso, distraksyon, sagabal, gambala; abalain aber (pd) – sige aberya (png)– problema, suliranin abo (png)- sinisa, margaha, titis abot (png/pd)–dukwang, duklay, dunghalin, dumunghal, duhapangin, dumuhapang, makuha, makakuha, matamo, makamit, mabawi, mahawakan, maisapalad, mapasakamay; maabot, marating, mahabol; abutin abre (png)- bukas abredor (png)- opener  abubot (png)– gamit, palamuti abuhin (pu)– mala-abo abuloy (png)– limos, kaloob, abutan (pd)– nahabol, abutan (pd)– bigyan, agham (png)- siyensiya agila (png)- banoy agimat (png)– anting-anting, kabag, mutya, amuleto, dupil, bertud, talisman ahas (png)- dahong palay, kamamalo,  pakupis, ulupong, sawa, serpyente, taong  buhong, mapagkanulo, taksil o traydor  aala (png/pd) – pag-asa, hinuha, pag-isip,  paniniwala, pag-asam; akalain ait (pd)- rahuyuin, hibuin, akiti, sulsulan, upatan, tuksuhin, halinahin, mangudyok, himuki; akitin ala! (png)–welga, rebolusyon, alsa alat (png)– libro rekuwerdo, ; alalahanin alaala (png)- memorya, rekuwerdo,  (png)– alikabok, gabok, galabok  alabo  (png)– alaha! (png)– hiyas, bato  (png)-alkohol ala  (png)-alkohol aladan (png)- atangatang alam (pu)– malay, mukat, batid, dilat, mulat, gising,  pukaw, talos; talos; alamin alang"alang (pa)– para (sa kanya) alanganin (pu)- delikado ala#aa# (png)– langit, kalangitan ale (png)–babae, ginang, binibini, dalaga,

aligid (png)– pag-ikot, aliabo (png)- gabok, galabok, alabok  alila (png)– katulong, kasambahay, utusan, tagapaglingkod, alipin alimango (beach crab) (png)– alimasag (spider crab), talangka (river crab) alindog (png)– kagandahan, ganda, kariktan,  bighani, karilagan, aya, pang-akit, alinga!a$ (png)– baho, alinlangan (png)- alap-ap, sapantaha, hinala, duda, agam-agam, ligamgam; kaba; pag-iisip,  pagkaligalig (ng isip); ngani-ngani;  pangamba, alinlangan, pag-aalanganin;  pagaatubili, suspetsya, ali#in (png)– alila, katulong, kasambahay, utusan, tagapaglingkod alipusta (png/pd)– asar, aglahiin, tuyain, uruyin, libakin, uyamin, pasulan, insult,  pangungutya, alimura, panlalait, hamakin, takapanan, pang-aaliktiya, panunuya, alipustahin ali! (pd)– lilisan, lalakad, iiwan, lalayo; umalis alisin (pd)– tatanggalin, ililipat, babakbakin,  paknitin, tungkabin, laplapin, lapnisin, tuklapin, hubarin, patalsikin, sibakin, dismisin, sisantehin, ali! (yao) (pd)– yumao, pumanaw, sumakabilang  buhay alitan (png)– away, gusot, gulo, argumento, iringan, sigalot, hidwaan, kagalitan ali$ (png/pd)– pasayahin, libangin; aliwin alalde (png)- mayor  alila (png)– renta, arinda, bayad, upa alma (png)– reklamo, pagpigil. ; umalma almusal (png)- agahan alo (png)– tulong, damay, konsolasyon, aluin alog (pd)- yugyugin, giwangin, luglugin, kalugin, alugin, iligin, paligpigin, tigtigin, tagtagin, ag-agin, ug-ugin, ig-igin; ugain, wagwagin, tagtagin; taktakin, itaktak, idakdak,  pagpagin, yamutmutin, yutyutin, yumutyot, mangaliglig, mangiliglig, mangaog, mangatal, manginig, mangaykay; paligpigin,  pilingin, pumilig-pilig, kalugin, pagpagin,  pumagpag, tigtigin, iwagawang, yanigin, iwaswas, kalugin; alugin alo (png)– handog, alay, hain; alukin

al#iler (png)– aspili, herpin, ipit, perdible, al!a (png)– rebolusyon, aklas, welga al!a"balutan (pd)– layas alulod (png)– salulo, paagusan ama (png)- itay, tatay, papa amain (png)- madrasto amo (png)– pinuno, hepe, amo, superbisor,

a!an (ptg)– saan a!o!a!yon (png)– grupo, samahan, lapian, liga, kapisanan, kalipunan, katipunan;  pagsasanib; pagsasama; kaugnayan, kuneksyon, pagpapakahulugan;  pakikihalubilo, pakikisalamuha a!ta (png)– galaw, kilos a!ungot (slang) (pu)– nakaiinis, abala, pamuwisit a!ul (pu)- bughaw a!unto (png)- kaso atae (png)– paglusob, pagsalakay, pagdaluhong,  paninibasib; atakihin ataul (png)– kabaong, kaskete, ate (png)– ditse, sanse, utol (na babae) atra! (pd)– urong, humapay ; atrasan atra!ado (pu)- late ayo! (png)– kaayusan, disposisyon, kaanyuan, kamada, gayak ayu!in (pd)– balakin, aregluhin, maghanda, ihanda,  pagkasunduan

manedyer (manager), kapatas, kabisi, tsip amo (pu)– maamo, mapagkumbaba, masunurin, asal-tupa anlu$age (png)– karpentero ano (ptg)– ha anta! (png)- lebel antay (pd)– hintay, antabay, abang; antayin antot (pu)- baho arangada (pd)– pakitang-gilas, galingan, rumatsada araro (png/pd)– paragos; araruhin a!a (png/pd)– dumepende, sumandig, sumandal, tiwala, pananalig, esperansa, sampalataya; asahan

%  (png) - ligasgas, lamat, lahang, gwang baa  (png)  babad (png)- tigmak   babag (png)– labanan, suntukan  bading (pu)– bakla badli! (png)– linya, sulat badong (png)– mayamang lalaki baga (png)– pigsa bag (png)– bayong, bali, supot, lagayan, karsamunela bagabag (png)– ligalig, yamot; sikang, abala bagal (pu)– kupad, kuyad; tagal bagahe (png)– maleta, dala-dalahan bagay (png)- gamit bagay (pu)- ayon, kaaya-aya, ukol baging (png)– lipay bago (pa) – sa unahan, sa harap, sa tapat bago (pu)- sariwa bago (pd)- palit, palitan bago (pa)- muna bagon (png) – malaking karro bag!a (pd)– hulog, laglag, lagpak  bag!i (png)– bangis; higpit, paghigpit; pagsungit bagyo (png)– buhawi, unos, sigwa bahagi (png)– kapiraso, kaputol; kaloob, bigay, limos  bahagya (pu)– konti, bihira bahay (png)– tahanan

bahay"bata (png)– matris amoy, anghit, bantot baho (png)– alingasaw, amoy, bai (png)– lawa baile (png)– sayawan bait (png)– kagandahang-loob, baa (pa)– siguro, malamang, yata, marahil baal (png)– asero baa! (png)– yapak, tanda, bakat baba (pd)– tanggalin, tiklapin; pilat, peklat bala (pu)- bading baod (png)- sangga baol (png)– buslo, batulang bala (png)– hamon, pananakot balabal (png)- kapote balahibo (png)– buhok, pakpak  bala (png)– plano, akala, panukala balaid (png)– hadlang balang (png)– lukton, dayupay; hipong malaki balan!e (png)– panimbang bala# (png)– badlis, linya, sinyales  balat (png)–talukap, upak; kwero balat"ayo (png)– mascara balba! (png)– bigote baldado (pu)– paralitiko balde (png)– timba, panalok  balibol (png)– pangbutas, barena balitad (pu)- baligtad

balimbing (pu)– taksil, hindi tapat bali!ong (png)– kutsilyo; slang bente-nuwebe bali$ (png/pu)– sira ulo, buang balo (png/pu)– biyuda, biyudo balon (png)– tangke balot (png)– takip, tungtong balutot (pu)– masama; balikuko banat (png)– unat bandido (png)- tulisan banga (png)– tapayan bangag, slang (png/pu)– adik, bange, bangenge bangga (png)– bunggo, umpog bango (png)– salimuyak, halimuyak, amoy bagu! (pa)– liban, kundi, subali bangungot (png)– masamang panaginip ban!ag (png)– ngalan, tawag bantog (png)– kilala, magiting, tangi banyaga (png/pu)– dayuhan bara (png) – harang; barahan baraha (png)- tarheta baril (png)– sandata barilan (png)– putukan baro (png)– damit, suot ba!a (pu)- halumigmig ba!agulero (pu)- barumbado ba!ahan (png)– pamunas, trapo ba!ura (png)– sukal, dumi bata (png)- supling, sanggol, anak; pekas; bata (png)- balabal bata (pd)– tiis, tiisin bata! (png)– utos, kautusan bati (png)– pugay, yukod batinga$ (png)- kampana bati! (png)– bukal, sibol bato"balani (png)- magneto batugan (pu)– tamad batulang (png)– basket, see buslo ba$ang (png)– slang uri ng paputok  bebot (png)– babae; seksing babae (slang) benta (png)– tinda, lako bibig (png)– bunganga biga! (png)– palay, kanin bigay (png)– handog, kaloob biga! (png)– badya, pananalita bigi! (png)– tali biglaan (pu)– kaginsa-ginsa, kadingat-dingat bigote (png)– balbas biha!a (pu)– sanay, datihan; marunong, maalam bilang (png)- numero bilanggo (png)– preso, bihag bilangguan (png)- presinto bila!a (pu)– panis

bilugin (pd)- (slang) utuin, paniwalain binibini (png)– dalaga bingit (png/pu)– gilid, tabi, kanto; malapit (bingit ng kamatayan) bintana (png)- dungawan bintang (png)– paratang; sumbong, hinala, sapantaha, haka biro (png)– tukso bi!yo (png)– masamang gawi, sala bitag (png)– lalang, panghuli, silo, pamilo, hibo bita  (png)–ukit,  (png)–ukit, butas, hukay, puwang; yungib, lungga; putok; lahang see baak  bitbit (png)– dala, pasan; sampay, laylay bithay (png)– bugtungan, turingan bituin (png)– tala bitua (png)– lamang-loob, kaloob-looban biyahe (png)- paglalakbay biyaya (png)– pakinabang, kabutihang-gawa, kagandahang-loob bobo (pu)– hunghang bombo (png/pu)– slang buntis bo#ol (pu)– bobo, bugok, engot bote (png)– botelya, prasko broda!ter (png)– mamamahayag buang (png/pu)– buwang, baliw bubog (png)- kristal bubot (pu)– hilaw bubuyog (png)– putakti, buga (png)– silakbo  (pu)– bobo bugo  (pu)– bug!o (png)– daloy; pusok; hulog bual (png)– pinagmumulan, pinagbubuhatan; limpak; balon; see batis buhaghag (png)– halaghag buhol (png)– tali, talibugso buhong (png)– kontrabida, masama, kalaban, salarin, taong hamak  buho (png)– bukawe bua! (pu)– walang takip bua$e (png)– bukawi, tambo, kawayan bubo  (png)–   (png)– amag;slang tagihawat buo (png)– usbong, buol (png)– pamamaga, tumor  bulag!a  (png)–  (png)– alibughak  bulala! (png)– sigalbo bulo (png)– itak; guyang toro  (pu)– bugok, bobo, walang laman; sira; bulo  (pu)– hamak, masama bulong (png)– humanas  (png) – bula, kulo bulubo  (png) bul$a  (png)–  (png)– silakbo, kulo bulya$ (png)– sigaw, hiyaw

bunganga (png)– bibig bungangera (png)– tsismosa bungi!ngi! (pd)- ngisi, hagikhik  bunggo (png)– bangga, umpog; tagpo, sagupa

bungal (png)– hukay, halukay bu!lo (png)– basket, bilao, bakol, kaing, batulang bu!o (png)- maninisid

& &abi!era (png) – kabisera, punong lungsod &aminero (png) – kaminero, manggagawa sa kalye &in'o (pbg) – singko, lima

&ham#orado (png) – tsamporado or sampurado &ho'olate (png) – tsokolate o sokolate &hori(o (png) – soriso, langgonisa )

)a*n (png) – kalsada, kalye, bagtasan, landas, lagusan, lansangan )a*n (pby) – siyento, 1 )abog (png) – padyak, tarang, pagsunod na pagalit )ail+ (pri) – marangal, katangi-tangi, bunyi )a,# (png) – huli, pikot, aresto, bihag )ao (png) – gawi, direksyon )ag*n (png) – bigat, karga, pataw, diin )aga!- (pri) – biglang dating, sagasa )agat (png) – karagatan, malaking bahagi ng tubig )agd*g (png) – pagdami, padami )agil (png) – sagi, siko )agim (png) – ulap, alapaap )agi! (png) – pag-ire )agit (png) – sunggab )agitab (png) – kuryente, elektrisidad )agl*t (png) – paikli sa salita  (pby) – agad, dali-dali, kagyat )agl.  (pby)  (png) – suntok, bigwas, buntal, hampas )ago  (png) )ag!- (png) – biglang dami, sagana )agt-(png) – katas, mantas )agundng (png) – malakas na ugong )ahan (png) – hinay, kupad, dalang, bagal, hina )ah*! (png) – lupit, bangis, puwersa, lakas )ahil (pkl) – sapagkat, pagkat )ahon (png) – pahina ng aklat, talulot ng halaman )ah# (pri) – salat, hikahos, kapos )a,g (pri) – gahis, gapi, talo, supil, suko )aigd,g (png) – mundo, sanlibutan, lupa )a,ng (png) – panaghoy, pagtangis, hinaing, taghoy, pakiusap, pagsamo, pagluhog )alahian (png) – daungan, pantalan, lunsaran )alahir+ (pri) – tsismosa, daldalera )alamhat0(png) – hinagpis, dalita, pighati, lumbay, lungkot, panimdim )alam#a!igan (png) – pangpang, wawa, baybayindagat

)alandan (png) – sintunes, sintures, dalanghita )alangin (png) – dasal, panalangin )ala$ (png) – bisita, panauhin )ali (png) – pulgada )ali!ay (pri) – busilak, puro, malinis )*lit- (png) – hirap, hinagpis, dusa, tiisin )alubha!+ (pri) – eksperto, espesyalista, paham,  bihasa daluyong )aluhong (png) – atake, lusob, salakay, daluyong )amay (png) – tulong, pagdalo, saklolo, sokoro, abuloy )amb* (png) – talon, lukso, sikad )ambng (png) – nakaw, harap, panloloob )amdam (png) – dama, wari, pakiramdam )am#- (png) – kubo, barung-barong, munting  bahay )am#.  (png)  (png) – hipo )am#ot (png) – pulot )amulag (png) – kalabaw, dambuhala )ang*l (png) – puri, kabunyian, katapatan )ao! (png) – diwang, pagsasagawa, pagtatanghal, elebrasyon )a#at (pri) – kailangan, nararapat )a#$- (ptg) – datapwat, ngunit, subalit )arang (png) – salab, pagtuyo sa apoy )a!al (png) – panalangin, panaghoy )atal (png) – pagdating, pagsapit )atig (png) – sanib, dugtong, dagdag )a$it (png) – damay, halo )ayuhan (pri) – taga-ibang lugar o bansa )eada (png) – sampung taon

)elantera (png) – bukana, harapan )emonyo (png) – diyablo, !atanas, makasalanan, masamang tao )iga (png) – salita, pagpapahayag ng pag-ibig )igma (png) – giyera, paglalaban, paghahamok 

)il*g (png) – binibini, dalaga, tsiks )il+g (png) – alindog, ganda, ringal )il*t (png) – mulat ang mata, bukas, mulaga )ild,l (png) – pagsimot, paggigiit )il0 (pby) – hind", d" )ilig (png) – pagsasaboy ng tubig )ilim (png) – kalabuan, kaitiman )ilubyo (png) – gunaw, malaking baha )im#ol (png) – biloy )ini (pby) – dito, rito, rine )inig (png) – dingig, ulinig )inga! (png) – ningas )ingding (png) – pader, partisyon )ire!iyon (png) – tinitirhan, address, dako, gawi,

)uda (pri) – alinlangan )ugtong (png) – dagdag, sugpong, dugsong )uhagi (pri) – api, dusta, lupig, sawi, ayop )ul- (png) – drama )ulang (png) – lamesa, mesa )ul,ng (pri) – banlag )ulg (png) – dalo, sipot, pagharap, pagpapakita )ulot (png) – handog, alay, bigay )umi (png) – dungis, anos, dusing, libag, tubal, mantas, kalat, sukal, basura )umog (pri) – lulong, sama-samang pagdalo )unong (png) – talino, talas ng isip, unawa, intindi )unga$ (png) – sungaw )unggol (png) – bigwas, suntok  )ungi! (png) – anos, dumi )u#ii (png) – tunog ng kampana )u#ila! (png) – pagkadulas, dapilos )u#o  (png) – hun%, madaling masira )u#ong (png) – agipo )ur- (png) – laway, lura )urg (pri) – luray, basag na basag, pira-piraso )urunga$an (png) – bintana )u!a (png) – hirap, dalita, sakit )u!t- (png) – hamak, imbi, alipusta, api )uungan (png) – daungan, piyer, pantalan )u$*g (pri) – mahina ang loob, hindi matapang, matatakutin, takot )$ende (png) – tiyanak, nuno sa punso )u$eto (png) – saliwan ng dalawa )uyan (png) – higaang inuugoy, swing

 banda, pamamahala, mando, orden )i!ur!o (png) – talumpati )i!enyo (png) – dibuho, plano, krokis )i!i#lina (png) – kaayusan, pagsunod, pagpapanuto )it!e (png) – tawag sa pangalawang matandang kapatid na babae )i$+ (png) – isipan, bait, malay-tao, buod, espiritu, sustansiya, pakiramdam )i$at+ (png) – mutya, musa, nimpa, paraluman, diyosa )iyata1 (pby) – tunay ba#, !iyanga ba#, $otoo# )ote (png) – bigay-kaya, kaloob sa mag-aasawa, magmamadre or magpapari )rama (png) – dula )u*l (png) – dungkal, kalkal, bungkal )uh- (pri) – maralita, mahirap, pobre )uot (png) – hugot, nakaw, kulimbat

E eba (png) – babae ebangheli!ta (png)- pastor, pari, isa sa apat na sumulat ng &ospel,misyonero , mangangaral ebiden!ya (png) - pruweba, prueba edad (png) - gulang, taon, anyos, tanda, katandaan edi#i!yo (png)- gusali, istrukrura edi!yon (png)- lathala, labas, kopya editor (png)- patnugot editoryal (png)- patnugutan, opinyonado eduado (pu)- may pinag-aralan, kulturado edua!yon (png)- pag-aaral, pagtuturo ehem#lo (png)- padron, sampol, parisan,  pamarisan; pasimundan, huwaran, uliran, modelo, halimbawa, pagpapakita ei! (png) - krus, '' eli#!e (png) - paglalaho o paglamlam ng liwanag

eonomial (pu)- matipid, napaghuhusto, napagkakasya, ekonomiko, menos e!ato (pu)- masayap, agpang, tamang-tama, sapul na sapol; tumbok na tumbok, lapat na lapat, hustung-husto; walang labis-walang kulang; tumpak natumpak; singkad; swak na swak;  patok na patok  e!amen (pd)- sulitin, aninawin; tingnan, masdang mabuti; pag-aralan, alamin; suriin; siyasatin; tanungin; tingnan, bulatlatin, latlatin;  busisiin e!amina!yon (png)- pagsusulit,pagsusuri,  pagsisiyasat e!ena (png)- pangyayari, kaganapan, tagpo e!enadora (pu)- papansin, pasikat, eskandalosa e!ur!yon (png)- pagliliwaliw ; pamamasyal;  paglilibot

e!#erto (png) - sanay, bihasa, mahusay, magaling,

enganto (png)- laman-lupa, engkantada, engargado (png)- mayordomo; tagapangalaga;

 batikan, dalubhasa, matinik  e!#loyta!yon (png)- pagsasamantala,  pagmamalabis, panggagamit, e!ray (png)- rayos ekis, -ray e!tra (pu)- karagdagan, kalabisan, butal, putal, sobra, labis, timbaw, pandagdag etarya (png)- hektarya e$ador (png)- ekweytor, guhit pabilog ng mundo ela!ti  (pu)- matalbog elegante (pu)- marangya, sosyal, maringal ele!yon (png)- halalan, botohan eletri!idad (png)- kuryente ele2ator (png)- elebetor, elebador; alsador, asensor, aparatong pantaas; pang-angat, pambuhat eli!e (png)- sindirit, propeler  embahada (png)- pasuguan embahador (png)- ambasador, sugo,lakansugo, kinatawan embal!amuhin (pd)- pabanguhin, pabanguhan,  balsamuhin embargohin (pd)- bawiin embudo (png)- balisunsong, balisuso; tsimineya emigra!yon (png)- pandarayuhan emir (png)- namumuno, hari, presidente, emperador  em#at!o (png)- impatso; hindi pagkatunaw; ahito; ahito em#erador (png)- namumuno, hari, presidente, emir  em#eratri! (png)- reyna em#erdible (png)- imperdible em#la!to (png)- pasta, pampasta, pantapal, pats,  pampalitada, plaster, yeso, argamansa em#leyado (png)- kawani, tauhan em#leyo (png)- trabaho enamel (png)- esmalte enamorada (png)- katipan, kasintahan engantada (png)- lambana, diwata, duwende;  bada, dyokles (bakla); engkanto

katiwala; kustodyan (custodian); bandahali engu$entro (png)- sagupaan, labanan,  paghahamok, pagbabaka,pakikipagtalad,  paglalamas; saluno; pagkikita, pagtatagpo, engot (png)- tunggak, banday, gunggong, timang, istupido, pulpol; gago, ang-ang, bugok, ugak, tugak, ugok, ungas, tunggok, urat, engrande (pu)- bulaksak, maaksaya, bulagsak;  prodigal; magastos, marangya; bulang-gugo; sobra-sobra; labis-labis en!ayo (png)- praktis entrada (png)- pasukan entrega (pd)- ibigay e#etibo (pu)- mabisa e#eto (png)- dulot, resulta, kinalabasan; kinahahantungan; impluwensya e#idemya (png)- salot, peste e#io (png)- tulaing pangkabayanihan; makasaysayang pangyayari era# (png)- pare, kaibigan, kumpare, katoto, amigo, kasangga, kabagang, kasama, kakampi, kapanalig, katapatang loob, kaututang-dila; katalamitan erbolaryo (png)- manggagamot ere (png)- hangin; kahambugan eredero (png)- tagapagmana, kalansak  erehe (png)- heretiko; taong sumasalungat sa doktrina ermita (png)- tirahan ng ermitanyo; abadiya e!andalo!a (png)- eksendora e!malte (png)- enamel e!#ada (png)- samurai, e!tante (png)- kabinet e!tranghero (png)- bago, e!trelya (png)- bituin e!tudyante (png)- mag-aaral,

F Fan (png)- tagahanga, tagasubaybay, tagasuporta Famini!mo (png)- peminism, simulaing

Ferry (png)- bangka, barko Formal (pu)- pormal

naghahangad ng pantay o parehas na karapatan para sa mga babae

3 gaan (png.) – kaginhawaan gaa! (png.)- petrolyo gaban (png.) – oberkot, abrigo, sobretodo

gabay (png.) – barandilya, patnubay, panuto gabo  (png.) – alikabok, pulbos gabot –(png.) – agaw, dukot, halbot, bunot

gaga  (png.) – daldal, satsat gadgad (png.) – kayod, kudkod, himay gagad (png.) – panggagaya, mimiko, imitasyon gaha  (pu.) – punit, wasak, sira gahaman (pu.) – maimbot, sakim, ganid gaha!a (pu.) – marahas, mapusok  gahi (png.) – lamat, putok, pilas, sira gahi! (pu.) – talo, daig, lupig gahol (pu.) – kapos, kulang, huli gala (png.) – kasayahan, libot, pasyal, biyahe,  paglalayag gala  (png.) – tuwa, lugot, ligaya, saya galamay (png.) – katulong, tauhan; mga paa ng talangka galamgam (png.) – kiliti, kalamkam galante (pu.) – maginoo, mapitagan, matulungin galanteria (png.) – katapangan, pagkamaginoo galang (png.) – pitagan, pakundangan, respeto;  pulseras, breslet galanggalang (png.) – (anat.) pulso, pupulsuhan gala#ong (png.) – giniling na basing bigas gala! (png.) – kagilasan; kagaspangan ng ugali;  pagiging masuwerte gala$ (png.) – kilos, kibo, uga, likot, tinag gala$ad (png.) – pagtataas ng kamay gala$ga$ (png.) – kiliti, kalamkam gala$id (png.) – pangkukunwari; dahilan, sanhi;  pangyayari galbani!ado (png.) – yero galera (png.) – sabungan galerya (png.) – tanghalan; bulwagan galgal (png.) – ulol, luko-luko, hangal, tanga gali (png.) – tuwa, galak  galigid (png.) – paanan ng bundok  galili (png.) bangin galing (png.) – buti, husay, kadalubhasaan galing (pd.) – buhat, umpisa galit (png.) – ngitngit, hinanakit, poot, yamot, muhi galmo! (png.) – kalmot, gurlis galo! (png.) – gasgas, kalmos galugo  (png.) – garukgok  galugad (png.) – eksplorasyong paglalakbay galyeta! (png.) – biskwit gambala (png.) – gulo, abala, ligalig gamit (png.) – kasangkapan, instrument gamol (png.) dungis sa mukha gamo! (png.) – kamot sa mukha; moral na  pamimilit gamot (png.) – medisina, droga, reseta, remedy, lunas, antidote gam#anan (pd.) – gawin, tupadrin, tapusin gamu!a (png.) – malambot na balat ng hayop

gana (png.) – sigla, sikap, sipag, hilih, interes ganado (png.) – bakahan ganan!iya (png.) – tubo, pakinabang gana# (pu.) – lubos, buo, perpekto, kompleto, tapos, yari ganda (png.) – dilag, dikit, inam, buti ganid (pu.) – sakim, gahaman ganid (png.) – maninila, hayop, halimaw ganiri (pa.) – ganuto, gayari ganit (png.) – gaot, kunat, tigas, tibay ganito (pa.) – ganiri, gayari ganiyan (pa.) – gaya niyan ganoon (pa.) – gayon, gaya niyon ganot (png.) – pagtabak, pagbunot, pagtigpas gan!al (pu.) – hindi pares, nones ganti (png.) – sagot, tugon; higanti gantim#ala (png.) – premyo, gawad, karangalan gant!o (png.) – kalawit; panloloko sa isang bilihan ganya  (png.) – hikayat, himok, akit, udyok, buyo gaod (png.) – sagwan ga#a  (png.) – bangal ga#i (png.) – supil, talo, lupig, bihag, suko ga#o (pu.) – bulok, sira, gato ga#ong (pu.) – amputado, putol, pungkol ga#o! (png.) – posas, pangaw, tanikala gara (png.) – bikas, kisig, ganda, elegansya, garbo, gilas garalgal (png.) kalampag, kalantog garanti!ado (pu.) – pinananagutan, sinasagot; mabisa, epektibo garantiya (png.) – panagot, piyansa gara#a (png.) – garapon, botelya gara#al (pu.) – magaspang, bastos, walang galang gara#ata (png.) – (eng.) pulgas, hanip gargaho (png.) – (med.) plema, kalaghala gargantilya (png.) – kuwintas na tamang-tama lang sa leeg gargara (png.) – mumog garil (pu.) – ngongo, utal, humal garing (png.) – marpil garote (png.) – gilutina, bibitayan garter (png.) – ligas ga!a (png.) – bendahe, panali sa sugat; bulyaw, sigaw, mura ga!a  (pu.) – pilas, punit, gahak, gisi ga!ang (png.) – batong durog ga!et (png.) – sapatilya ga!eta (png.) – magasin, rebista ga!ga! (pu.) – pulpol, gastado, gamit na ga!la$ (png.) – harot, likot, karatsa ga!#ang (png.) – kaligasgasan; kabastusan ga!tador (png.) – bulagsak, mapagtapon

gatgat (png.) – ukit, kanal, uka gatid (png.) – tinik sa balat gatil (png.) – (anat.) litid gatla (png.) – lamat, tanda, marka gato (pu.) – marupok, gapok  gatod (png.) – kahitiran, kaseksihan, kalandian gatong (png.) – pampaningas, pampasiklab gato! (png.) – bilyon ga$a (png.) – trabaho, hanapbuhay; katha, likha, obra ga$a (pu.) – yari, likha, inakda ga$a (pu./pa.) – dahil sa, sanhi ng ga$a  (png.) – gahi, punit, sira; windang ga$ad (png.) – premyo, gantimpala ga$ay (png.) – ingkanto, kulam, ohiya, usog ga$i (png.) – kiling, hilig, baling; ugali gaya (png.) – imitasyon, pagtulad gaya (pu.) – kawangis, katulad, kapara gaya  (png.) – adorno, dekorasyon, palamuti gaya  (pu.*) – preparado, handa gayang (png.) – sibat, lansa, habalina gayat (png.) – hiwang maninipis gaygay (png.) – eksplorasyon, paglalakbay, galugad gayot (png.) – ganit, kunat, tigas gayuma (png.) – gamut na pambaibig; halina, akit gera (png.) – dimaan, giyera ge$ang (png.) – galaw, gibang, suray giba (pu.) – wasak, guho, sira, bagsak  gibi  (png.) – hinging-saklolo gigi  (png.) – halakhak, hagikgik, pagtawa ng malakas gila (png.) – gulat, baghan, gilalas gigi (png.) – kupad, kuyad, hinay, bagal gigi (pu.) – palatawa, bungisngis gigil (png.) – pagngangalit ng ngipin dahil sa tuwa o sa galit giit  (png.) – pagpipilit gilala! (png.) – mangha, gulat, taka gila! (png.) – galing, buti, igi, husay gilid (png.) – tabi, bingit, poder  giling (png.) – kiskis, kabyaw, pagpulbos gilit (png.) – hiwa, tahada, taga, kadlit gili$ (png.) – sinta, irog, mahal, mutya, liyag gimbal (png.) – ingay, linggal, ugong, lagapak  gimbulo (png.) – pagkainggit, pananaghili ginang (png.) – misis, senyora, matrona ginao  (png.) – bagkat, tiratira, pulot ginda (png.) – gawi, hilig ginha$a (png.) – kariwasaan, katiwasayan ginoo (png.) – mister, kabalyero, senyor  gi#it (pu.) – hikahos, hirap, dahop, kulang gi#o (pu.) – bulok, gapok 

gi#o! (pu.) – naupod, naubos gi#u!#o! (pu.) – walang-aigla, nalulumbay, naghihimutok  giray (png.) – hapay, suray gi!gi! (pu.) – kalag, kalas gi!ing (pu.) – aktibo, masigla, alerto gita$ (png.) – sulpot, litaw, sikat gitgit (png.) – latay, banil giting (png.) – tapang, kabayanihan, kadakilaan gitla (png.) – gulat, mangha gitna ( png.) – sentro giya (pnd.) – patnubay, taga-akay giyagi! (pu.)- sakmal, ligalig giyan (png.) – humaling, pagkagusto glorya (png.) – luwalhati; kalangitan; kabantugan gloryeta (png.) – kiyosko; paganapan gloryo!o (pu.) – maluwalhati, maringal, marilag glo!aryo (png.) – talahaluganan, talaturingan glutoni!o (pu.) – malagkit gobernador (png.) – punong-lalawigan gobyerno (png.) – pamahalaan gol#e (png.) – bugbog, hampas, palo gong (png.) – kulintang, batingaw grabador (png.) – eskultor, manlililok  grabe (pu.) – malala, mabigat, mahalaga grabidad (png.) – kabigatan, kaselanan, kaseryuhan grada! (png.) – baitang ng hagdanan; palapag grado (png.) – antas, digri, titulo; nota, marka grad$al (pu.) – banayad, unti-unti, hinay-hinay grad$a!yon (png.) – pagtatapos gramar (png.) – baralila grande (pu.) – malaki at maganda; dakila, maharlika, maringal; kagalang-galang;  pinakamataas, puro grandyo!idad (png.) – kadakilaan, kamahalan, karangalan, karingalan granero (png.) – kamalig, baysa, bangan grano (png.) – butil gra# (png.) – talaguhitan, talangguhit, guhit banghay gra#i  (pu.) – buhay, maliwanag gra!ya (png.) – biyaya, pagpala gra!yo!a (pu.) – magiliw, mapagmahal, mabait grati#iahan (pd.) magbigay-lugod; pagbigyan, sundin; masiyahan grati#ia!yon (png.) – pagbigay-kasiyahan, katuwaan, kaluguran; pabuya, gantimpala grati! (pa./pu.) – libre, walang-bayad gratitud (png.) – pasasalamat gril (png.) – rehas; parilya, ihawang kasangkapan gri! (png./pu.) – kulay-abo, abuhin gro!eri (png.) – abaseria, komestibles, biberes

groto (png.) – malaking kuweba, yungib grue!a (png.) – labindalawang dosena gubat (png.) – kakahuyan gugo  (png.) – igik ng baboy gugol (png.) – gastos, gasta guhit (png.) – linya, gurlis; hangganan; drowing,

gumon (png.) – babad, lublob gunaguna (png.) – kutob, salagimsim gunamgunam (png.) – dilidili, pagwawari,  pagmumuni-muni guna$ (png.) – malaking baha, dilubyo; pagpuksa,  pagwasak  guniguni (png.) – imahinasyon, kinikinita, sagimsim, bisyon gunita (png.) – rekoleksyon, memorya, alaala gunggong (png.) – hangal, tunggak, ungas gu#iling (png.) – himlay, pamamahinga, pag-idlip guro (png.) – titser, instruktor, tagapagturo guryon (png.) – saranggola, bulador  gu!ali (png.) – bilding, edipisyo gu!ano (png.) – uod gu!go! (png.) – nanlilimahid, marumi gu!ila$ (png.) – gwardabista, bisera gu!to (png.) – ibig, nasa, nais, hilig gutay (pu.) – punit-punit, walat, gahak  gutom (png.) – hayok, kadayukdukan gu$ang (pu.) – walang-laman, basyo gu$a#o (pu.) – maalindog, marilag gu$ardiya (png.) – bantay, sentinel, tanod guya (png.) – bulo, bagong silang na kalabaw guyam (png.) – langgam, hantik, kuwitib

larawan guho (png.) – pagkagiba, pagkatibag, pagbagsak,  paglagpak  gulang (png.) – taon, edad, tanda, anyo gulangan (pd.) – lamangan, agrabiyaduhin gulanit (pu.) – gisi-gisi, punit-punit gulat (png.) – pagkabigla, takot, sindak, mangha, sorpresa gulaylay (png.) – himlay, gupiling; pamamahinga,  pananahimik  gulgol (png.) – desetsos, pinagtabasan gulilat (png.) – sindak, takot, gulat gulo (png.) – awayan, labanan, babag; ligalig,  bagabag, gusot gulo  (png.) – tabak, itak, kampit gulod (png.) – ibabaw ng burol gulong (png.) – ruweda gulumihanan (png.) – kalituhan gumban (png.) – bitak sa lupa gumi (png.) – bigote, balbas

H Ha (pdm) – hane, ano Hab+ (png) - tagal, layo, distansya, wakas Hab*g (pd) – awa Habagat (png) – hanging mula sa timog Habambuhay (pa) – walang kamatayan Haban (png/pu) – ube, lila, biyuleta, murado Habang (pa) – samantala, mientras, sa sandal Habang (pu) – tabingi, hiwid, di-simetrikal Haba! (png) – tipuno, laki; dalatan, hinasikan; kalyo; pagkasawa, pagkasuya, pagkabundat Habay (png) – panghuli ng isda Habhab (png) – nguya, laklak, sabsab, ngabngab, sibasib Habi (png) – tahi, lala, wanla Habi (pdm) – alis, magbigay-daan Habid (png) – haling, salabid, halabid, sabid,  pagkakasalimuot Habihan (png) – panahian, tahian Habihin (pd)– tahiin Habilin (png) – bilin, utos, atas, kagustuhan, kahilingan, hiling, lagak, patago, deposito Habin (png) – sinulid, hapin Habit (png) – habso, ugali, gawi, hilig

Habl* (pd) – kaso, sakdal, demanda, reklamo, akusasyon, keha, sumbong, paratang Hablon (png) – damit na habing-bisaya Hablot (png) – kuha, nakaw, dampot Habol (png) – kailangan, interes Habol (pd) – abot Habonera (png) – sabunan Habong (png) – kubol, kubo, kubong, langitlangitan, damara, sibi; gloryeta, pabelyon Habulin (pd) – abutin, kakailanganin Hab!o (pu) – maluwag, malubay, nakakalas Habubo! (png) – matipuno, malakas Habyog (png) – pagkalundo Hadhad (png) – dasdas, gasgas, kuskos, kalkal Hadl*ng (png) – harang, pigil, sagabal, tinik, salot Hagabhab (png) – hagok ng paghinga, langhap, singhot Hagad (png) – pulis, bantay Hagahal (pu) – walang-pitagan, walang-hiya, nangiinsulto, nangungutya Haga  (png) – hingal, singhap Hagaha  (png) – katinisan ng tinig Hagalgal (png) – pagtawa, halakhak  Haga# (png) – haka, muni, isip, palagay, idea, akala

Hagayhay (png) – mabining ingay Hagd*n (png) – baitang Hagdanan (png) – akyatan, babaan Hagibi! (png) – haginit, harurot, tulin Hagila# (png) – hanap, suyod, tuklas, sugpo, apuhap Haging (png) - ugong Haginit (png) - hagibis Hag,# (png) – tama, palo, hampas Hagihi  (png) – tawa, bungisngis Hagi! (png) – itsa, pukol, tapon, bato Hagan (pd) - halikan Hagod (png) – himas, hipo, masahe, haplos, hilot Hago  (png) – hilik, hagak  Hagot (png) - abaka Hag#ang (png) - baitang, yabag, antas, grado,  paraan, hakbang Hag#o! (png) – hagod, himas, hilot, masahe, kalag, hulagpos, kawala, alpas, habso Hagulhol (png) – iyak, tangis, nguyngoy Hagunghong (png) - alingawngaw Hagunot (png) – ugong, haginit, ragasa, hagibis Hagunoy (png) – baging Hagu#it (png) – hampas, palo, hambalos Hag$ay (png) – taas, tayos, tangkad Hain (png) – paggayak ng pagkain, ahin, handog, alay, sakripisyo Hai!ul (png) – paaralang sekundarya, mataas na  paaralan Ha+ (png) – sabi, opinyon, palagay, kuro-kuro, wari, hagap, haraya, isip, suspetsa, hinala,  bintang, sapantaha Haab (pu) – hustung-husto, dikit Habang (png) – lakad, paso, lakbang, lakbaw, laktaw, lakdaw, baitang, progreso, pagunlad, pagsulong Haot (png) – ipon, imbak, kuha, lulan, dala, karga, hila Halaan (png) – kabibi, kabiya Halabid (png) – pagkakabuhol-buhol Halabo  (pu) – kulo, sulak, bulbok, napulbos, nangangamoy, sumisingaw, namamaho Halabo! (png) – pagbabanli, pagsasangkutsa Halaga (png) – presyo, kabuluhan, importansya,  bigat, silbi, kwenta, balor, balwasyon Halaghag (pu) – busalsal, walang-ingat, bulagsak,  pabaya, lagalag, palaboy, layas, tamad,  batugan Hala  (png) – paghagok dahil sa sipon Halaha  (png) – tawa, hagakhak, hagalgal Hal*l (png) - boto Halalan (png) – eleksyon, botohan

Halaman (png) – tanim, Halaman*n (png) – hardin, taniman Halang (png) – harang, hadlang, sagwil, sagabal Halang (pu) – kasalungat Hala! (png) – galos Halata (pu) – kapuna-puna, kapansin-pansin, nakikita, di-maikakaila, punado, bistado Hala$ (pu) – hango, base, hapaw, sinipi Halay (png) – sagwa, laswa, kabastusan, kabulgaran Halayhay (png) – linya, hanay, hilera Halayin (pd) – hiyain, abusuhin Halbot (png) – labnot, hatak, baltak, galbot, hablot Haligi (png) – tukod, pilar, poste Hali  (png) – (halikan) hagkan, beso Halia (pa) – tara, tena, tayo na Hali$at (png) – pagsikwat, pagbiling Halili (png) – kapalit, sustituto, relebo, kasunod, susesor  Halima$ (png) – mamaw, higante, aswang, hayop, animal Halima$ (pu) – malupit, mabagsik, ganid Halimba$+ (png) – modelo, kinatawan, ehemplo, muwestra, tularan, uliran Halimbuay (png) – salpok  Halimhim (png) - paglimlim Halimuya  (png) – bango, samyo, dapyo Halimuymoy (png) – lawak, distansya Halina (png) – pang-akit, balani, gayuma, lamuyot, himok, pangganyak  Haling (pu) – hibang, nahuhumaling, baliw, ulol, mahilig Halinghing (png) – daing, ungal Hali# (pu) – imbes, lugal Hali#arot (pu) – alembong, kiri, malandi Hali#a$ (pu) – kalos, hapaw Halit (pu) – pigtal, punit, pilas, tanggal, pitas, gisi Halon (png) – lawin, agila Hal4 (png) – lahok, sama, timpla, dagdag, banto Halo! (pa) – bahagya na, malapit na, muntik na Hal#o  (pu) – bulok, sira, bilasa Halta  (png) – pagbatak, baltak  Halubilo (png) – libumbon, pakikisama Halughog (png) – hanap, hagilap, siyasat, kapkap, halungkat Hal5in (pd) – itimpla, ilahok, isama, ipagsamasama Haluay (png) – hukay, hanap, hagilap Halumigmig (png) – umido, lamig Halungal (png) – halungkat, halughog, halukay Haluyhoy (png) – halinghing, daing, ungal

Hama  (pu) – aba, mababa, walang-kabuluhan, imbi Hamaa (png) – duyan Hambal (png) – habag, awa, lunos, lungkot, lumbay, lagim Hambalang (pu) – balandra, harang, haling, timbuwang, nakakalat Hambalo! (png) – palo, hampas, hagip, bugbog Hambing (pu) – wangki, wangis, tulad, kahawig,  pareho, animo, kamukha Hambg (pu) – palalo, mayabang, mahangin, mapagmataas, mapagmalaki, banidoso,  banidosa, arogante, masiging, alangas,  burot, pasikatero, balunlugod Hambot (png) – pag-aagawan Hamig (png) – pagkolekta, pagkabig, pag-ilit,  pagkamkam Hamit (png) – hamon Hamg (png) – singaw, alimuom, halumigmig Hamo  (png) – (hamukin) talunin, sugpuin,  pagbabaka, paglalaban, pag-aaway Hamn (png) – baboy H*mon (png) – reto, tutol, anyaya, himok, hamit, disapyo Ham#*! (png) – palo, hagip, hampas, hambalos, haplit, bugbog, halubid Hana (png) - panghihina Hana# (pd) – hagilap, suyod, tuklas, sugpo Hana#buhay (png) – trabaho, propesyon, negosyo,  pinagkakakitaan Hanay (png) – hilera, pila, linya, halayhay Hand- (png) – gayak, ayos, preparasyon, nalalaan Hand*an (png) – kainan, piging, pagdiriwang,  pista, salu-salo Handg (png) – alay, sakripisyo, abuloy, regalo Handulong (pu) – agresibo, marahas, mapusok, mabalasik  Handu!ay (png) – lupasay, timbuwang, lupagi Hanga (png) – idolo, admirasyon, tangi Hang*d (png) – nais, nasa, ibig, gusto, interes, ambisyon, pangarap, adhikain, lunggatiin, layunin Hangal (pu) – loko, hibang, baliw, bobo, tonto, ungas, tanga, estupido, ignorante, tunggak, torpe, gunggong, uslak  Hang*rin (png) – intensyon, balak, hangad, tangka Hangga (png) – resulta, dulo, katapusan, bunga, hantong, wakas Hanggan (png) – resulta, dulo, katapusan, bunga, hantong, wakas Hanghang (png) - anghang Hangin (png) – panahon, klima, simoy

Hangi! (png) – kapurulan Hanglay (png) – kasim, labsak  Hango (png) – galing, mula, halaw, kuha, hapaw Hango! (png) – hingal, hapo, pagod, pagal, singhap Hangyod (png) – mesa, papag, dulang Hani# (png) – pulgas, garapata, kuto Hantad (pu) – nakalantad, labas, kita, litaw, nakabuyangyang, bilad Hanti  (png) – langgam Hantong (png) – destinasyon, pupuntahan, katapusan, wakas, dulo, mapapala, masasapit, hanggan, hangga Hantungan (png) – himpilan, hintuan, tigilan, terminal, hanggahan, wakas, hangganan Ha#*g (png) – mesa, lamesa, dulang Ha#ag"ainan (png) – kainan Ha#ay (png) – tagilid, killing, hilig, laylay, yuko, tungo Ha#d.  (png) – sakit, antak, kirot Ha#ila (png) – harang, pilapil, sangga, tambak  Ha#in (png) – sinulid, pisi Ha#,! (png) – dalamhati, lungkot, lumbay, hinagpis,  pighati Ha#it (pu) – pitis, kapit, lapat, plastado Ha#lit (png) – hampas, palo, hagupit Ha#l! (png) – hawak, dama, himas, masahe, hagpos, hagod, pahid Ha#4 (png) – hingal, pagod, pagal Ha#n (png) – +apones, +aponesa Ha#ya$ (pu) – daplis, saglit, sandali, kaunti,  bahagya Hara (pu) – nakahalang Harabe (png) – arnibal, sirup Haragan (pu) – pilyo, lakwatswero, palaboy, aligandero Harana (png) – awit, serenata Haranahin (pd) – awitan, suyuin Harang (png) – hadlang, salot, sagabal, pigil Hara# (pa) – unahan, bukana, delantera, patsada Hara# (png) – pagdalo, presensya, pagdulog Haraya (png) – guniguni, dalumat, hiraya, imahinasyon Hardin (png) – taniman, halamanan Har0 (png) – pinuno, lider, sukdulan, datu Harmonya (png) – pagkakaisa, melodiya Hart (png) – likot, kulit, karos, liksi, bilis Harurot (png) – hataw, gilas, haginit, dagunot Ha!+ (png) – talas, talim Ha!+in (pd) – patalasin, pagbutihin, iensayo Ha!i  (png) – kalat, saboy, sabog, punla, tanim Hata  (png) – bunot, hila, batak, dukot, banat, unat, haltak, baltak, kaladkad, arastre

Hata$ (png) – bigay-todo, puspos, sayaw, indak; hambalos, hampas, bugbog, palo Hat0 (png) – parte, bahagi, dibisyon, partisyon,  pagitan, hangganan Hat,d (png) – dala, bigay, sama, sabay Hatol (png) – desisyon, pasya, sentensya, husga Ha$a (png) – paglipat ng sakit Ha$a  (png) – kapit, tangan, Ha$aan (pd) – kapitan, tangnan Ha$an (png) – paglilinis Ha$a! (pu) – makisig, matikas, malindig, payat, manipis Ha$ha$ (png) - banlaw Ha$0 (png) – (hawiin) alisin, itabi, paghihiwahiwalay Ha$0g (png) – wangis, tulad, wangki, paris Ha$la (png) – kulungan Hayag (png) – deklarasyon, manipesto Hayag (pu) – lantad, kita, tahas, bilad, litaw Hayan (pa) – ayan Haya# (png) – talim, talas, saklap, pait Hayin (png) – handa, pakain, handog, alay, sakripisyo Hayo  (pu) – dayukdok, gutom, dayupay, mapangamkam Hayo# (png) – animal, damulag, bestya, dambuhala Hayun (pa) – ayun Hele (png) – awit Helehele (png) – pagpapakipot, pagkukunwari Helmet (png) – kupya, bastipol, salakot Heneral (png) – opisyal Heneralidad (png) – kasaklawan, panlahat Henerali!ahin (pd) – magpahayag Henera!yon (png) – salinlahi Henero!idad (png) – kagandahang-loob, kabutihan,  pagkamapagbigay, pagkabukas-palad Henero!o (pu) – mapagkaloob, mapagbigay, bukas palad Henyo (pu) – matalino, maalam, pantas, paham, dalubhasa He#e (png) – pinuno, tsip, bos Herenggilya (png) – karayom He!tiula!yon (png) – kumpas, kampay He!to (png) – kumpas, pakunwari Heto (pa) – eto, ito Hib*ng (pu) – lito, loko, aliw, baliw, (nahihibang) nawawala sa katinuan, nagdidiliryo Hiba! (png) – pagbaba, paghupa, pagbawas,  paghulaw, pag-urong, pagtila Hibi (png) – ngiwi, hikbi Hib0  (png) – iyak, tangis, taghoy, daing, tanguyngoy

Hibing (pu) – tagibang, tabingi, di-pantay, tawisi Hibla (png) – piraso Hibo (png) – akit, hikayat, ulok, budyok, tahuyo, amuki, himok, lansi, lalang, pain, tentasyon, tukso Hibo  (png) – palpitasyon, tibok, tahip, kaba,  bulbok, bulabok  Hidhid (pu) – tipid Hidla$ (png) – nostalhiya, galimgim, pagkagiliw,  pananabik  Hid$a (png/pu) – kasalungat, kontra, laban, tiwali, anomalo, lihis, sinsay, lisya Hig- (png) – pahinga, tumba, timbuwang, tihaya, hapay, himlay Hig*an (png) – tulugan, kama, katre, banig, papag Higab (png) - hikab Higad (png) - uod Higante (png) – dambuhala Higing (png) – dinig, ulinig, kariringgan Higit (png) – labis, sobra, bentaha, hila, batak  Higitin (pd) - batakin Higo# (png) – sipsip, inom, supsop, hitit, ut-ut Hig#it (png) – igot, sikip, hapit, igting Hihi# (png) – simoy, bulos, dapyo Hi+ (png) – asma (asthma), hapo Hi*b (png) – higab Hiah! (png) – hirap, dusa, kulang, salat, dahop, kapos, dukha, brok  Hia$ (png) – abubot, aksesorya, perlas Hiayat (png) – himok, pilit, kumbinse Hibi (png) – iyak, nguyngoy Hilat (pu) – hilat, banat, biklat Hila  (png) – bunot, hila, batak, dukot, banat, unat, haltak, baltak, hatak  Hilab (png) – hilom, galing, pawi Hilabi (png) – pag-uumit, pangungupit,  pagnanakaw Hilabo (png) – labulabo, gimbal Hilabo! (png) – halabos Hilaga (png) – norte Hilag#o! (png) – pagkawala, pagtakas, pag-alpas,  pagtipas Hilagyo (png) – diwa, espiritu, kakanyahan, esensya Hilahil (png) – pag-aalaala, pagkabahala,  pagkabalisa, pangangamba Hilahod (pu) - pakaladkad Hilabot (png) – gulilat, gulat, takot, kilabot Hilata (pu) – nakahiga, nakahimlay Hil*$ (pu) – mura, bata, sariwa, bubot Hilbana (png) - basting Hilera (png) – pila, hanay

Hili (png) – selos, inggitn pangingimbulo, imbidya Hilig  (png) –gusto, ibig Hil,g  (pu) - hapay, hilis Hil,  (png) – singasing, hagok  Hil,ng  (png o pd) – pakiusap, hingi, pithaya Hili!  (png) – putol, hiwa, gayat Hili!  (pu) – hiwid, hiris, tursido, hiwas, linsad, lisya Hilo  (png) – liyo, lula, sawan Hilod (png) – kuskos, kayod Hilom (png) – (maghilom) gumaling, mawala Hilot (png) – masahe, himas Himagal (png) – sweldo, kita, bayad, upa, gantimpagal Himaga! (png) – matamis, minatamis, postre, dulse Himag!,  (png) –aklas Himag!ian (png) – rebolusyon, pag-aaklas, rebelyon Himala (png) – milagro, kababalaghan, misteryo, hiwaga Himaling (png) – obsesyon, giyan, pagkahibang Himanda  (png) – pandak, unano Hima! (png) – hipo, hawak, dama Hima!ma! (png) – malay, katinuan Hima!o  (png) – pakikialam, pakikisali Himatay (png) – pagkawalang-malay Him*y (png) – sala, durog, (himayin) ipira-piraso Himb,ng (pu) – sarap Himig (png) – tono, melodiya, harmony, tunog Himlay (png) – higa, idlip, tulog, pahinga, hilata Himo (png) – pagpapahid, pagpupunas Himo  (png) – hamon, anyaya, pilit, kumbinse, hikayat Him#a#a$id (png) – papawirin, langit, kalangitan,  panginorin Him#il (png) - dating, daong, hinto, tigil Him#ilan (png) – datingan, daungan, istasyon, kwartel Himulmol (png) – buhol, gulo, nisnis Himuto  (png) – hinaing, daing, tampo, hinagpis,  pagdaramdam, haluhoy, taghoy Hin+ (pu o png) – (kahinaan) kapansanan Hinaga# (png) – akala, kamalayan Hinag#,! (png) – hapis, lungkot, dalamhati, pighati, lumbay Hinahara# (png) – kinabukasan Hinahon (png) – lumanay, kalma, serenidad, tining, kapanatagan, katahimikan, katiwasayan Hinaing (png) – daing, pakiusap, luhog, hinakdal, samo, pamanhik, panikluhod Hinaot (png) – pangamba, takot, kutob Hinala (png) – duda, kwestyon, suspetsa, sapantaha, bintang, suspisyon

Hinam#o (png) – pagdaramdam, tampo, hinakdal Hinang (png) – welding, soldadura, solder, sulda Hina! (png) – kinang Hina$ (png) – paghuhugas Hina$a (png) – sawa, suya, uma, umay, tusing,  pagod, yamot Hinay (png) – dalang, kuyad, bagal, hina, kupad, dahan, yumi, hinhin Hinayang (png) – sisi Hinay-hinay (pa) – dahan-dahan, unti-unti Hind.  (pa) – ayaw, bawal, huwag Hinete (png) – mangangabayo Hing* (png) – respirasyon Hingal (png) – hapo, pagod, pagal Hingg,l (pang-ukol) – tungkol, ukol Hingi (png) – petisyon, kahilingan, pamanhik,  pakiusap, samo Hingod (pu) – pilay, pilantod Hinhin (png) – yumi, bini Hini!i  (png) - paghihinguto Hining* (png) – respirasyon Hinlog (png) – kamag-anak, angkan, partidos,  paryente, erensya Hing (pu) – magulang, handa, manibalang Hint*y (png) – abang, antabay Hint6 (png) – tigil, para, tahan, himpil, humpay Hinuha (png) – sapantaha, palagay, akala, hulo, opinyon, paniwala, hula, isip, bintang Hinuhod (png) – payag, sang-ayon, tango,  pahintulot Hi#a  (pu) – humpak, himpak, lubog, impis, pipis,  plat Hi#an (pd) – bugahan Hi#ig (png) – idlip Hi#no (png) – kopya, salin, sipi, duplikado Hi#4 (png) – kapkap, salat, apuhap, kapa, dama Hira (png) – piknki, pamamasyal Hira (pu) – limang, lito, gulo Hir*m (pu) – hinalaw, binuod, kinuha, hinango Hirang (png) – mahal, mutya, irog, giliw, sinta Hira# (png o pd) – dusa, pagsubok, hikahos Hirati (pu) – sanay, bihasa, dati Hiraya (png) – haraya, imahinasyon, bisyon, guniguni, pangitain Hiri! (pu) – pahilig, patagilid, pahiwid, pahiwas Hirit (png) – gilas, sabi, singit Hiro (png) – ikot, inog, ikit Hit+ (png) – pata Hitad (pu) – lantod, landi, kiri, balihanda, handak, kirimpot Hithit (png) – sipsip, higop, supsop, langhap

Hiti  (pu) – puno, umaapaw, puro, sagana,

Hulob (pu) – paugud-ugod, ulianin, matanda,

mabunga Hitit (png) – hithit Hit!o (png) – nganga, buyo Hit!ura (png) – anyo, itsura, bikas, tikas, porma,  pigura, asta, gayak, hugis, tindig Hi$+ (png) – laslas, tistis, sugat, putol, gayat, gatla Hi$ag+ (png) – misteryo, kababalaghan Hi$al*y (png) – bukod, hati, tanggal, awat, layo, watak-watak  Hi$a! (pu) – pangiwi, pahilis, hiwid, pahilig, tagilid Hi$atig (png) – paramdam, babala, hudyat,  palatandaan, tanda, marka, parinig, pasaring,  pagunita, mungkahi, himaton, paunawa Hi$id (pu) – linsad, tursido, lisya, pilipit Hiy- (png) – dangal, puri Hiyang (pu) – bagay, angkop, tama, agpang, kasundo, sanay, nakabubuti Hiy*! (png) – kristal, bato, diamante, alahas Hiy*$ (pd) – sigaw, bulyaw Hol!ter (png) – kaluban Homo!e!$al (png/pu) – binabae, bading, bakla, tomboy, tibo Hotel (png) – otel Hoyero (png) – mang-aalahas Hub*d (pu) – hubo, tiwangwang Hub6 (pu) – hubad Hubog (png) – hugis, hutok, kurba, korte, anyo Huda! (pu) – palamara, taksil, traidor, lilo, sukab Hudyat (png) – senyas, senyal, palatandaan, tanda Huga! (png) – hilamos, mumog, laba, linis, basa Hug*!an (pd) – hilamusan, mumugan, labhan, linisan, basain Hughog (png) – pagbabanlaw Hugi! (png) – korte, hubog, anyo, tabas, pigura,  porma Hugnay (png) – sugnay Hugno! (png) – bugnos, kalas, lugas, kalag Hugo (png) – ekstrakto, piga, katas Hugong (png) – ugong, ingay, dagundong, agang, lagunlon, dagaldal, daguldol, haging, higing Hugo! (png) – paghulog, pkaglalawit Hugot (png) – baltak, bunot, hila, hagot Hug#ong (png) – dugtong, ugnay, sugpong, dugsong Huho (png) – tulo, buhos, balusbos Huay (png) – butas, libingan, balon, lungaw, lubak, baunan Hub6 (png) – armi, kulupon, kulumpol, kulupol, armada, ehersito, eskwadra Hulo (pu) – hukot, sukod, yukod

inutil Hum (png) – mahistrado, huwes, hurado Huot (pu) – uklo, kuba, bukot, kurkubado,  baluktot Hu5man (png) – korte, husgado Hul+ (png o pd) – palagay, paningin Hulag#o! (pu) – habso, kalag, kawala, alpas, kalas Hula! (png) – lusaw, pagtutubig, tunwa Hula$ (png) – paghuna, paghupa, paghina Hul,  (ph o pu) – dulo, likod Huli (png) – dakip, aresto, dakma, bihag Hulihin (pd) – dakpin, arestuhin Huli#an (pd) – tagpian, sulsihan Hulma (png) – molde Hulog (png) – laglag, bagsak, lagpak  Humal (pu) – ngongo, garil, bulol Humaling (png) – himaling, obsesyon,  pagkahibang, giyan, pagkalubog Hum#a  (pu) – hungkag, hupyak, lubog Hum#*y (png) – tigil, hangganan, hinto, lubay Huna (png) – hina, buay, dupok  Hunab (png) – radyasyon, singaw, alimuom Hunghang (pu) – estupido, tonto, tanga, tunggak, ulol, mangmang, banday Hungag (pu) – basyo, guwang, buaw, lungkag, malukong, hupyak, humpak, walang-laman Huni (png) – siyap, tinig, tunog Huno! (png) – pagluluno Hunta (png) – konseho, kapulungan, lupon, kalipunan, usapan Hunyango (png) – bangkalang, kamaleon Hu#a (png) – pagbabawas, pagbaba, pagkati Hu#ya  (pu) – humpak  Hura (png) – panunumpa, pagsumpa Hurado (png) – hukom, mahistrado, huwes Huramentado (png) – amok  Huri!di!yon (png) – kapangyarihan, awtoridad, sakop, saklaw Huri!#ruden!ya (png) – palabatasan, abogasya, deretso Hurnal (png) – hulog, hulugan Hurno (png) – pugon, oben Hurunghurong (png) – kalibumbunan, libumbon, lipumpon Hu!ay (png) – galing, talino, abilidad, kakayahan, talent, buti, episensya, kadalubhasaan, ayos Hu!g* (png) – akusa, bintang, hatol, pasya, sentensya Hu!gad (png) – korte, hukuman Hu!g*han (pd) – akusahan, pagbintangan Hu!ho! (png) – hugso, habso, laglag

Hu!ti#iable (pu) – makatarungan, makatwiran,

Huto  (png) – baluktot, bali, hubog, habyog Hu$*d (pu) – palsipikado, peke, imitasyon, kopya Hu$*g (pa) – ayaw, hindi, bawal Hu$aran (pu) – halimbawa, modelo Hu$ego (png) – sugal; set, terno Hu$e! (png) – hukom Hu$i!yo (png) – paglilitis, hatol, sentensya, pasya

nararapat, tumpak, tama, karapat-dapat Hu!ti!ya (png) – katarungan, katwiran, katumpakan Hu!to (pu) – makatarungan, makatwiran, nararapat, tama, wasto, sapat, kainaman, katamtaman, kasya, eksakto Huthot (png) – supsop, sipsip, hithit, hitit, ut-ot

I iba (pu) – kaiba, naiiba, iba; bukod, hiwalay;

ilang (pu) – hindi komportable; asiwa, hindi

 pekulyar, pambihira; bala-balak, ibaba (pa) – silong (ng bahay) iba"iba (pu) - surtido; sari-sari; samut-sari. ibig (png) – nais, gusto, inaasam, dalita, kailangan, kursunada idli# (png) - sandaling tulog; tulogmanok; hipig, gupiling; himulmol ng tela; idolo (png) – bagay o taong sinasamba o hinahangaan; anito. igat (png) -. uri ng isda palos. igi (pu)- tama, wasto, tumpak, dapat, agpang, nararapat; akma, angkop, mabuti, bagay, nababagay; matino, kasiya-siya, magaling, mahusay; malusog; igib (pd)- sumalok, pagkuha ng tubig iga! (pd) – biglaang pagkilos, kawala igla# (png) - saglit, sandali, kagyat, oras, panahon; madaliang panahon; ignorante (pu) - mangmang, maang, walang pinagaralan; walang alam (sa nangyayari); tulingag, gunggong, ungas. iha$ (png) - litson; sugba; paisin ia (pd) – winika, binigkas ia$ (pt) - sa iyo; mo; ka ili  (pu) - maigsi, urod, kutod, utod; maliit; kulang, kapos, gahol; ilian (pd) - paikliin; paigsiin; bawasan; daglatin; urudin (sabi sa buhok); pakitirin ang layag;  pahinain; dagdagan ng mantika upang mas lumutong. iom (pd) – tikom, isara iot (pd) - baling, pihit; ibiling, bilingin, bumilin, tambilingin (upang mahilo); baligtarin; bumaligtad i!amin (pd) - aninawin; tingnan, masdang mabuti;  pag-aralan, alamin; suriin; siyasatin; tanungin; tingnan, bulatlatin, latlatin; busisi, itad (pd) – ilag, iwas ilag (pd) – iwas, talilis, tiplas, puslit, talikdan, lihis, magtaki-taki; sumal, ilan (pu) - bilang; kakaunti, mangilan-ngilan; ilan;

maalwan, hindi maganda ang pakiramdam; nakakaasiwa; nahihirapan; alumpihit; balis, ila# (pd) – malikot, hindi madaling mahuli/makuha ilat (png) – maliit na ilog ila$ (png) - liwanag; sinag, iluminasyon; bagay na maliwanag o nagdudulot ng liwanag; ilalim  (pangukol) – mas mababa ilaya (png) - timog iling (pd) – umayaw, paggalaw ng ulo upong umayaw o hindi sumang ayon ilo  (png) - hubog imahe (png) - litrato, imahen; poon, anino, anyo, mistula, larawan; kadoble, bagay ng kawangki, kamukha at katulad; representasyon; karakter;  personipikasyon; pagsasakatawan; pagkakalarawan; imba  (pd) - tinggal, tago, ipon, impel imben!yon (png) – bagong bagay imi (pu) – hiya imi  (pu) – walang kibo imi! (pd) – ligpit, linis im#it (pd) – pigil im#o (png) – matatanda ina (png) - ima, nanay, mama, inang, inay, mommy; tawag pag-galang sa may edad na babae inaay (png) - mga inakay o langkay ng supling ng hayop; mga anak; inat (pd) - unat, banat indayog (png) - imbayog, ugoy, kumpa, ritmo; tiyempo ng tugtog, kadensya, hagod; ineng (png) – nene, batang babae ingat (pd) - alaga, aruga, kandili; ingay 7#ng8 " kaingaya, ngasngas, ngawngaw9 kiyaw-kiyaw, ngakngak; pambubuliglig; komosyon;  panggugulo; bulahaw, pambubulabog;  pangingimbal; gulo, istorbo sa tunog ng radyo; linggal, lagislis, laginit; ingit, hugong, ugong; lagunlon, dalagdal, dalugdo; kalantong, kalantog;  pagkupkop; ingo (png) – ingkong, lolo; paggalang sa matatandang lalaking hindi kilala inoba!yon (png) - pagbabago; bagay na ginawa at naiiba

ino!ente (pu) - walang alam, walang malay,

i!olar (png) - taong edukado; paham; taong bihasa

walang muwang, walang mukat; walang malak, walang kasalanan, malinis; walang kinalaman, hindi kasangkot; walang iniisip o binabalak o naidudulot na makakasama o makapipinsala; madaling paniwalain; mapaniwalain; hindi sanay; payak, simple, walang pakunwari; paslit, musmos

sa anumang sangay ng kaalaman; taong matalino; estudyanteng pinagkalooban ng tulong na pinansyal sa pag-aaral. i!la (png) - pulo i!mid (pd) - irap i!nabero (png) – di namamansin i!torbo (png) – sumira ng katahimikan, kaayusan o kapayapaan ita (png) - gulok, pisaw, bolo, panaga, tabak, kampilan, palasan, palabod, kampit, pilang, garing,  panabas, panghalabas, halabas. itay (png) - ama, daddy, tatay, tatang, itay; itang,  papa; pinagmulan, ninuno; kanunu-nunuan; unang nakaisip, nakagawa o nagtatag ng isang bagay;  padre, pari; pinakamatandang kasapi; iti  (png) - pato; papaw (uri ng pato); bibi; gansa, itim (pu) - kulay-uling; maitim; mauling; negro, negra; ulikba, madilim itiman (pd) - gawin na itim, ulingan ito (pt)- ito; ire; ngayon; yari, niyari; it!a (pd) - ihagis, ibalibag, ibalibabat, ibalibang; ipukol, ibato; ibatukal, ihalibas (papataas); itapon; ibasura; ibagsak, ilagpak; itumba, isalya, ibalya; ibasibas; lansihin, i$a! (pd) - lihis, tipas, talilis, layo, ilag,  pawalanbisa iya  (pd) - luha, ngisbi, hibi, hikbi, ngalngal; hagulgol, haluyhay, ngulango; palakat, nguyngoy, iyain (pu) – mababaw ang luha iyan (pu) – ini, ito iyo (pt)- mo, ninyo, sa iyo; -iyo; inyo; inyong;

inumin (png) - n.- inumin, alak; lagok, inom;  pagkasugapa sa alak; toma, mamam; inumin (pd) - uminom; tumungga, tumoma; lumagok; sumipsip; tumagay; maglasing; inutil (png) walang alam, ignorante i#a (png) – balat ng palay i#it  (png) – sipit i#itin (pd) – pitpitin i#o"i#o (png) - buhawi; ipu-ipo, alimpuyo. i#on (pd) – itabi, isubi i#ot (png) – malabnaw na dumi i!a (pu) - uno; solo, bugtong; tangi; nagkakaisa;  buo; indibiduwal; magkakapareho, magkakamukha, magkakaparis, magkakawangis; i!aalang"alang (pd) – ilagay sa panganib i!a"i!a (pa)– una-una i!ai!i# (pd) – ilagay sa isipan i!antabi (pd) - itabi; ipasantabi, iligpit, itago; ipagwalang-halaga; ipagwalang-saysay, dismisin;  pawalang-bisa. i!a#u!o (pd) – ilagay sa puso i!i# (png) - diwa, utak; talino; kamalayan, ala-ala, kakayahang maka-alaala, memorya; bait; katinuan; opinyon, palagay, damdamin;

:  ;a#ot (png) - malaki o naipong papremyo o

 ;ug (png) - pitsel o sisidlan ng tubig, alak o iba pang

gantimpala.  ;ee# (png) – dyip  ;uego (png) – laro

likido na may makipot na bibig at hawakan sa gilid; galong; kalalang, parunggo.

<  <  – angatlong titik sa alpabetong ilipino,


karaniwan ay pamalit sa 0c at 02 ng alpabetong 3ngles
katunggali, kalaban


kabaka; katunggali, kasalungat, katalo, kaalit, kaaway, kababag; karibal; kahidwa
kaalaman
kapayapaan; tagapagtaguyod ng mga simulain ng kapayapaan



kawastuan ng pagpapasya; bait
mahawakan, maisapalad, mapasakamay; maabot
L Laab- (png.) alab, ningas, liyab, lagablab Laan- (png.) taan, handa, ukol Lababo- (png.) hugasan, hinawan, bangkera Labada- (png.) labahin, kusutin Laba - (png.) lubak  Labag- (pu.) sala, salungat Labaha- (png.) pang-ahit Laban- (png.) away, tunggali, basag-ulo, baka, muok  Laban- (pu.) tutol, kontra, labag Labanan- (png.) pagbabaka, pagpapamuok, digmaan,

 paghamok, kontrahan, duelo Labatiba- (png.) enema Labay- (pu.) malago Labi- (png.) natira Labian- (pd.) ngusuan Labintador" (png.) ribentador, paputok  Labi!- (png.) sobra, natira Labnot- (png.) sabunot Labo- (png.) labusaw, labog Labor- (png.) palamuti, dekorasyon Laboratoryo- (png.) gawaan Laboy- (png) gala, libot, pasyal

Laboy- (pu) palagala, pala-libot, pala-pasyal, lagalag, layas, libot Lab!a- (png.) lambot Lab!o- (pu) madulas Labulabo- (png.) labanan Labu!a - (pu) gastador, alibugha Laad- (png.) hakbang; pakay, layon Laambini- (png.) musa Laan- (png.) maharlika Laandi$a- (png.) tagahatol Laa!- (png.) puwersa, kalusugan; bagsik, sidhi; kapangyarihan; impluwensya Laatan- (png.) saging Laayo- (png.) payaso, komiko, tagapagpatawa Labay- (png.) pagbibiyahe Lada$" (png.) laktaw; labag Lai- (png.) haba, taas, sukat Lai#- (pu.) kasama, kaanib, kabilang Lait- (png.) medalyon Lala - (png.) paglulon, paglunok  Lao- (png.) paninda Laom- (png.) pagtipon Lao!- (png.) bunton, tambak  La!a- (png.) sampung libo La!ante- (png.) purga Lata$- (png.) hakbang, gatla, liban Laga- (png.) pakulo Lagablab- (png.) liyab, alab, lab, ningas, pag-aapoy Laga - (png.) piyansa, deposito, habilin, paingat Lagalag- (pu.) palaboy, gala, layas, laboy Lagana#- (pu.) sabog, kalat, palasak  Laga#a - (pu.) kalabog, tagupak, bagsak  Lagari- (png.) sarutso Laga!- (pu.) pigtal, tanggal, lugas Laga!la!- (png.) lagasaw, saluysoy Lagay- (png.) pag-iiwan, paglapag; suhol Lagaylay- (pu.) nakabitin, nakayupyop Lagit- (png.) kapit, dikit Lagda- (png.) pasya, utos; pirma, signatura, ngalan Lagdaan- (pd.) pasyahan; sulatan, pirmahan,  pangalanan Lagi- (pa.) parati, palagi; madalas Lagim- (png.) gitla, gikla, hilakbot Laginit- (png.) haginit, ingay Laginlin- (png.) lagitlit, lagutak  Lagiti - (png.) lagitgit, lagutok, langitngit Laglag- (png.) hulog /(pu.) bagsak, nahulog Lagma - (pu.) lugmok, lupasay, lupaypay Lagnat- (png.) sinat Lagna$- (png.) labnaw Lago- (png.) yabong, labay, yamungmong,; sagana, kapal

Lago - (png.) lunok, lulon Lagom- (png.) sakop, saklaw; pagbubuod,  paglalahat Lago!- (png.) tagos Lagu!an- (png.) tanel Lagot- (pu.) patid, putol, pigtas Lag#a - (pu.) bagsak, hulog, laglag Lag#a!- (pu.) lampas, higit, lamang, lusot Lag#o!- (png.) kalag, alpas, lusot Lagunlon- (png.) kalipumpon, tipon Lagunot- (png.) lagitik, lagutok  Lagunglong- (png.) lagaslas Lagutin- (pd.) patirin, putulin Lagyan- (pd.) sidlan, lamnan Lag$erta- (png.) hardin, halamanan Lagyo- (png.) ngalan, pangalan, taguri, tawag,  palayaw Lagyo- (png.) kaluluwa, ispirito, esensya, kakayahan Lahad- (png.) pagsasabi, pagpapaliwanag,  paglalahad Lahang- (png.) butas, biyak, putok, sira Lahat- (png.) kabuuan Laha$- (png.) sigaw, pag-iingay Lahi- (png.) lipi, angkan Lahid- (png.) mantas, bahid Laho- (png.) eklipse, pagkawala Laho - (png.) halo, banto, sali, sama Lahoy- (png.) daloy, agos (ng dugo) Laib- (png.) darang, dangdang, pag-iinit (ng dahon ng saging) Laing- (png.) gabi (dahon) Laing- (pu.) tuyo, lanta, luoy Lait- (png.) dusta, alimura, hamak, mura, alipusta Lala 7#aglala8- (png.) paghahabi (ng tela o sambalilo) Lala- (png.) sidhi, lubha Lalag- (png.) tanggal, punit, hiwalay Lalaguan- (png.) tatagukan, lulununan Lalagyan- (png.) sisidlan Lalang- (png.) likha, kapal, gawa; pakana; daya Lalangin- (png.) likhain, linlangin Lala!- (pu.) laslas, tastas Lala$igan- (png.) probinsya Lalay- (png.) dalisdis, palibis Lalo- (pa.) higit, labis Lalo!- (png.) lahat, taganas Laman- (png.) katawan, karne Lamang"lu#a- (png.) halimaw, duwende, tiyanak  Lamang- (pa.) tangi Lamang- (png.) kahigtan, bentaha

Lama!- (png.) lapirot, lamuray, lamusak;  pakikibaka, digma Lamat- (png.) bitak, putok, basag, sira Lamay- (png.) puyat, pulaw, obertaim Lamba- (png.) lago/ haba (ng buhok, damo, atbp.) Lamba - (png.) labak, libis Lambal- (png.) sinulid, mitsa Lambanog- (png.) gulpi, palo, hagupit Lambat- (png.) pukot Lambayog- (png.) kumpol Lambitin- (png.) kapit Lambo- (png.) borlas, palawit, lamuymoy Lambog- (png.) pagpalo, pagbugbog Lambong- (png.) belo, takip Lambong- (png.) laga, pakulo, pag-init Lambot- (png.) lata, hina Lamig- (png.) ginaw Lamira- (png.) gitata Lamlam" (png.) labo, pungay Lamog- (pu.) pasa, bugbog, malambot Lamon- (png.) ngata, lapang Lam#a- (png.) mahina Lam#ara- (png.) ilawan Lam#a!- (pu.) labis, sobra, higit, lubha, masyado Lam#ot- (pu.) gusot Lamuo!- (png.) lapirot, kuyumos, piga, durog Lamuu!in- (pd.) lapirutin, kuyumusin, pigain, durugin Lamuray- (pu.) munglay, luray, walat Lamuta - (png.) pisil, piga Lamutain- (png.) pisilin, pigain Lamuymoy- (png.) himulmol, hilatsa Lamuyot- (png.) pag-akit; pagpapalambot Lamya- (png.) lamyos, lambing, lambot Lamyo!- (png. )lamya Lana- (png.) sinulid; langis Lana$- (png.) lawa, danaw Landa!- (png.) lagusan, daan Landi- (png.) kiri, lantod, talandi, hitad Lanilya- (png.) pranela Lan!a - (png.) lahat, minsanan, pakyawan Lan!ag- (pu.) wasak, giba, hiwalay Lan!angan- (png.) daanan, kalye, kalsada Lan!i- (png.) lalang, daya, linlang Lanta- (pu.) luoy, laing, tuyo Lanta - (png.) palo, hampas Lantaa- (png.) armas, kanyon Lantad- (pu.) hayag, nakikita, litaw, hantad Lantay- (png.) puro, dalisay Lanti - (pu.) nakabalantok (na daliri) Lantod- (pu.) landi, hitad, talandi Lantong- (png.) baho

Lantot- (png.) baho Langa- (png.) nangka Langa#- (png.) kasama, sangkap, lakip Langay- (png.) kawan, kumpol, sama-sama Langayan- (png.) andas, kalandra Langgam- (png.) kuwitib, hantik  Langga!- (png.) hugas, linis Langha#- (png.) singhot, higop Langi!- (png.) lana Langit- (png.) panginorin Langitngit- (png.) lagitlit, alatiit Langlang- (png.) rekado, pansit Lango- (pu.) lasing Laon- (pu.) dati, luma, antigo Lao!- (pu.) lipas, tuyo, luma Laot- (png.) gitna La#a- (png.) katay, biyak, hiwa La#a/ La#a  - (pd.) putlin, punitin La#a - (pu.) punit-punit La#ad- (png.) lawak, luwang La#ag- (png.) sahig, silong, ilalim La#ang- (png.) lamon La#a!tangan- (png.) hipokrito La#at- (pu.) akma, husto, agpang La#at" (png.) patpat La#atan- (pd.) agpangan, punan La#ay- (png.) limpa La#i- (png.) dagdag, kasama, kabit La#i/ la#ian- (png.) partido La#ian- (pd.) samahan La#irot- (pd.) pindot, lamutak  La#it"la#it- (pu.) tabi-tabi La#la#- (pu.) hiwa, talop, tistis La#la#in- (pd.) hiwain, talupan, tistisin La#no!- (pu.) nabanlian, nagasgas La#ot- (png.) kapal La#urit- (pu.) lukot, gusot, lapirot Lara$an- (png.) litrato, imahe Larga- (pd.) sulong, bira Laro- (png.) huego, libangan, isports Laruan- (png.) pook-libangan Laryo- (png.) baldosa, ladrilyo La!a- (png.) linamnam, lasap La!a#- (png.) pagtikim, paglasa, namnam La!a#in- (pd.) tikman, lasahin; danasin La!a$- (pu.) manipis; pagtutubig-tubig, malabnaw La!eta- (png.) kortapluma, patalim La!ga!- (png.) ubod, puso La!i- (png.) pagtastas, pagkayas La!ing- (pu.) lango La!la!- (pu.) tastas, wakwak, gahak  La!on- (png.) kamandag

La!tio- (png.) goma La!$a- (png.) kabastusan, kahalayan Lata- (png.) tin, metal Lata- (png.) lambot, panghihina Lata - (png.) tining, tira-tira Latag- (png.) lapat Latay- (png.) marka, balat, sugat Lathala- (png.) paglilimag, pagsasatitik; balita, aklat, atbp. Lati- (png.) tubigan, sapa Lati - (png.) latak ng niyog Latoy- (png.) lasa, sarap Lauya- (png.) nilagang karne La$a- (png.) lanaw, dagat-dagatan La$a - (png.) lapad, luwang, laki La$ala$a- (png.) sapot La$ay- (png.) lura, dura La$ig- (png.) laon, tagal; haba La$it- (pu.) nakalaylay, nakabitin, nakasabit La$la$- (pu.) bitin, laylay Laya- (png.) kasarinlan Laya - (png.) basura, dumi, sukal, yagit Laya!- (pdm.) alis, layo Laya!- (pu.) palaboy, alisaga Laya$- (png.) rangya, labis Laylay- (pu.) lawit, luyloy, bitin, sabit Layo- (png.) agwat, distansya Layuan- (pd.) iwasan Layon- (png.) pakay, sadya, nasa, hangad Lente- (png.) plaslayt, lens Leteng- (png.) pisi Letra- (png.) titik  Liba - (png.) uroy, uyam, tuya; tudyo; pula; insulto Libad- (pu.) palipat-lipat Libag- (png.) banil, dumi Liban- (pu.) di-pumasok, wala, matanig Libang- (png.) lalang, lansi; pag-aaliw, lingat Libang- (pu.) nalingat, nawili, nakalimot Libangan- (png.) aliwan Libat- (png.) pagsumpong (ng sakit) Libay- (png.) babaing usa Libid- (png.) ikid, likid, palupot Libintador- (png.) rebintador, paputok  Libing- (png.) baon Libingan- (png.) pantiyon, lagakan, sementero Libi!- (png.) dalisdis, gilid Liblib- (pu.) tago, ilang, kubli, kaloob-looban Libo- (png.) sampung daan Libot- (png.) gala, paglakad-lakad, paglagalag Libot- (png.) kaligiran Libot- (pu.) gala, palakad-lakad; lagalag Libre- (pu.) gratis, malaya

Libro- (png.) aklat Lia!- (pu.) katutubo, taal; natural; bukal Lia!- (png.) pag-alis, pagtatanan Liat- (png.) intermisyon, pagkakagambala Lia$- (png.) rolyo Lia$- (pu.) nakakidkid, nakaikid, nakapulupot Libit- (png.) sobre Liha- (pu.) lalang, katha, gawa Lumiha- (png.) manlilikha, 8iyos, kumapal, 9athala, lumalang Lihang"guro- (png.) obra maestro,  pinakamahusay Liido- (png.) tunaw, tubig Limo- (png.) luklok, upo Limuan- (png.) silya, bangko, upuan, luklukan Lio- (pu.) baluktot, kilo, lihis Liod- (png.) kabila; hulian Liot- (png.) pagkamagalaw, pagkagalawgaw Li!i- (png.) kabilisan, kadalian Li!yon- (png.) aralin, aral, paksa Li$ad- (pu.) patigil-tigil, paunu-uno, pasikut-sikot Lider- (png.) patnubay, pasimuno, puno, pinuno Liga- (png.) samahan, alyansa, koalisyon, asosasyon, pangkat, &rupo Ligalig- (png.) gulo, bagabag, ligamgam, tigatig Ligalig- (pu.) tuliro Ligamgam- (png.) balisa, ligalig, pangamba, takot; init Liga!- (png.) bitik  Ligata- (png.) butlig, pantal Liga$- (png.) pangingibig, panunuyo Liga$- (pu.) lihis, lisya, mali Ligaya- (png.) kasiyahan, tuwa Ligid- (png.) palibot, kaligiran Ligid- (pu.) napaikutan, napaligiran Ligi!- (pu.) durog, giling, dikdik  Liglig- (pu.) alog, kalog, tigtig Ligoy- (png.) diwari, di-tiyak  Lig#it- (png.) pagtatabi, pag-aayos Lig!a- (png.) timpalak, paglalaban, kompetensya Ligta- (png.) kalimot Ligta!- (pu.) libre, sagip Liham- (png.) sulat, kalatas Lihim- (png.) sikreto, di-hayag, lingid Lihi!- u.) lisya, linsad, hidwa, mali Liit - (png.) munti, linggit Lila- (png.) biyoleta, ube (kulay) Liti - (png.) karit Lilo- (pu.) taksil, sukab, palamara, kuhila Lilo - (png.) ukit, eskultura Lima- (png.) singko Limahid- (png.) dumi

Lima!in" (pd.) alisin, nakawin, tangayin Limati - (png.) linta; makamkam, tuso Limbag- (png.) imprenta Limbagin- (pd.) ilathala, iimprenta, ipablis, isatitik  Limbutod- (png.) ungos, litaw, usli Limiin- (pd.) muniin, isipin, pagnilay-nilayin; siyasatin Limit- (png.) dalas, bilis Limita!yon- (png.) hangganan, dulo Lilimlim - (png.) halimhim, ukop Limliman- (pd.) halimhiman, ukupan Limu!an- (pd.) bigyan Limutin- (pd.) tabunan, kalimutan, ipagpaliban Lim#a- (png.) lapay, isplin Lim#a - (png.) tipak, kimpal Lim#a"lim#a - (pu.) maraming-marami, umaapaw, malaki Lim#i- (pu.) tipon, lipon, sama-sama Linamnam- (png.) sarap, lasa, umami Linang- (png.) bukid, bukirin Linang- (png.) malign, kultura Linangin- (pd.) payabungin, pagyamanin, idebelop Lina$- (png.) klaro Lina$an- (pd.) klaruhin Lina$in- (pd.) klaruhin, bigyang-diin, ipaliwanag, ieksplika Lindig- (png.) katangkaran, katarikan Lindol- (png.) yanig, pagyanig Linib- (png.) bintanilya Lining- (png.) pagmumuni, pagninilay, pagkabatid,  pagkaalam Linlang- (png.) daya, panloloko Lin!ad- (pu.) diskaril Lin!il- (pu.) mali, di-wasto, di-tumpak, lisya Linta- (png.) limatik  Linta$anin- (png.) pirata Linti - (png.) kislap-dagitab, tungayaw Lintog- (pu.) lintos, paltos Linga- (pd.) lingon Linga#- (png.) pagkandili, pagtangkilik, sulyap Lingat- (png.) kalimot, pagpapabaya, libang Linga$- (png.) liik, panggapas Lingi!in- (pd.) higpitan, puluputan Lingod- (png.) utusan, naninilbihan, tagisuyo Linggatong- (png.) ligalig, gulo, agam-agam, hilahil Linggo- (png.) pitong araw Lingid- (pu.) tago, kubli, kanlong, lihim, di-hayag Lingon- (png.) tingin Li#a- (png.) patid, tisod, tapilok  Li#a - (png.) kalyo Li#ana- (pu.) nagkalat, laganap

Li#a!- (pu.) nakaraan, kupas Li#a!- (pu.) walang bisa, laos, kupas Li#i- (png.) angkan, lahi Li#ol- (png.) pagpuksa, pagkaubos Li#ol- (pu.) ubos, lagas, wala na Li#on- (png.) grupo Li#unan- (png.) sosyedad, tagpuan, kapisanan Li#o!- (pu.) batbat, balot, putos, puspos Li#ot- (pd.) pagbabayan-bayan Lira- (png.) kudyapi Liri#- (png.) isip, muni, kuro, lining Li!an- (png.) alis, yao, panaw Li!anin- (pd.) iwanan Lumi!an- (pd.) umalis, yumao, pumanaw Li!en!ya- (png.) pahintulot, permiso Li!o- (pu.) payak, simple Li!o- (pu.) lito Li!ta- (pd.) pagtatala, tala, pagtatanda Li!to- (pu.) maagap, matalino, maliksi Li!ya- (pu.) mali, sala, lihis Li!yon- (png.) liksyon, aralin Lita - (png.) lamat, bakat, putok  Lita$- (png.) labas, bunyag Lita$- (pu.) halata, labas, kita, tanyag, bantog Literatura- (png.) panitikan Litid- (png.) ugat Liti!- (png.) pagsulit, pagsiyasat, pagdinig (ng kaso) Liti!in- (pd.) sulitin, siyasatin Lito- (pu.) liso, gulo Lituhin- (pd.) guluhin, linlangin lisuhin Litrato- (png.) larawan Litro- (png.) litre, 1.: kuwarts Lit!on- (png.) inihaw Li$ag- (png.) bagal, tagal, kabanayaran Li$anag- (png.) ilaw, sinag Li$a!- (pu.) lihis Li$a!an- (png.) plasa, parke Lumi$ay- (pd.) lumiwas, lumihis, umiwas Liyab- (png.) lingas, ningas, alab Liyag- (png.) giliw, mahal, irog, sinta Liyamado- (pu.) lamang Liyo- (png.) hilo, lula Loa/loo- (pu.) hibang, baliw Lola- (png.) lelang, impo Lolo- (png.) ingkong, lelong Lona- (png.) kambas Loob- (png.) interyor  Looban- (png.) bakuran Loo - (png.) bai Lo!a- (png.) porselana Luad- (png.) lupa

Luba - (png.) hukay, lumbak  Lubay- (png.) tigil, hinto, tantan Lubayan- (pd.) tigilan, tantanan Lubha- (pa.) labis, masyado, lalo Lubid- (png.) pisi, tali Lublob- (pd.) lubog Lubo- (png.) lundo, hukay Lubog- (pu.) ilalim Lubo!- (pa.) ganap, tandis, sakdal Luayo/laayo- (png.) payaso, bubo, komiko Luba- (png.) tuyong karne Luban- (png.) suha Lubutan- (png.) portamoneda Lulo - (png.) upo Luluan- (png.) upuan Luo- (pu.) baliw Luob- (png.) limlim, pagkupkop, pagtatanggol Luut"luutin- (pd.) kuyumusin, gusutin Luot- (pu.) gusot, kulubot Lu!o- (pd.) igpaw, lundag, talon Lugal- (png.) lugar, lunan Lugami- (pu.) lupaypay, lugmok, datay Lugami- (pu.) lublob, gumon Luga!- (pu.) lagas, lagalag, lugon Luga$- (png.) aroskaldo, pospas Lugay- (png.) lawit Lugay" (pu.) kalag, lawit, nakalaylay Lugi- (pu.) talo Luglog- (pd.) banlaw, anlaw Lugmo - (pu.) lupaypay, handusay, lugami, tumba Lugod- (png.) saya, galak, tuwa, sigla, kasiyahang-

Luna!- (png.) gamot, remedyo Lundag- (pd.) talon, igpaw, salta Lunday- (png.) bangka, bapor  Lundo- (png.) luwag, habso Luningning- (png.) kinang, ningning, kislap Luno- (pu.) malambot Luno - (pd.) lulon, tungga, lagok  Lunot- (pu.) panat, tuyo Lun!ad- (png.) pagbaba, pagpanaog, patupad Lun!aran- (png.) piyer, daungan Lung!od- (png.) siyudad Lunga$- (png.) hukay, balon Lungot- (png,) pighati, lumbay, hapis, dalamhati Lungga- (png.) yungib, hukay, kulungan Lunggati- (png.) paghahangad, mithi, nasa,  pangarap, pita Lungo!- (png.) imus, tangos, tangway Lungoy- (png.) samo, luhog, pakiusap, daing,  pamanhik  Luntian- (png.) berde Luoy- (pu.) tuyo, lanta Lu#agi- (pu.) lupasay, tingkayad Lu#ain- (png.) teritoryo Lu#alo#- (png.) kontinente, lugar, sulok  Lu#ay#ay- (pu.) mahina, bagsak  Lu#i- (png.) tupi, tiklop Lu#iin- (pd.) itupi, tiklupin Lu#igin- (pd.) talunin, patayin, lipulin Lu#it- (png.) kasamaan, kahigpitan Lu#on- (png.) komite, komisyon Lura- (png.) dura Luraan- (pd.) duraan Luray- (pu.) sira-sira Lu!a$- (pu.) tunaw, nalikwipika Lu!a$in- (pd.) tunawin, likwipikahin Lu!ob- (png.) atake, arya, larga, sugod Lu!ubin- (pd.) atakihin, sugurin Lu!ong- (pd.) larga, abante Luta!- (pu.) naresolba, nasagot Luta!in- (pd.) resolbahan, sagutin Lutay- (pu.) durog, basag, sira Lu$a- (pu.) nakaumbok, nakalabas Lu$ag- (png.) espasyo, lawak  Lu$agan-(pd.) bigyang-espasyo, lawakan, kalagan Lu$al- (png.) labas, eteryor, lantad Lu$alhati- (png.) kasiyahan, yuporya, ekstasi Lu$ang- (png.) lapad Lu$at- (png.) haba, tagal Luyloy- (pu.) laylay, nakausli, nakasabit

loob Lug!o- (pu.) wasak, sira, lagpak, bagsak  Luho- (png.) rangya Luhog- (png.) pagmamakaamo, pakiusap,  pamanhik, pagsamo Lula- (png.) hilo, liyo Lulan- (png.) karga, dala, sakay, laman Lulon- (png.) lunok, lagok  Lulunin- (pd.) lunukin, lagukin Lulong- (pu.) lasing, napasubo Luma- (pu.) lipas, kupas, laos Lumanay- (png.) pagkabanayad, pagkahinahon,  pagkamahinhin Lumaon- (pd.) tumagal Lumat- (png.) umat, tagal, luwat Lumbay- (png.) lungkot, pagdaramdam Lumo- (png.) panlalambot, panghihina, pagkahabag Lum#o- (pu.) paralisado, pilay Lunan- (png.) lugar, pook 

=

maaari 7 pu). puwede, possible, maai!ang #u!o (pd.) (idyoma)

mangyayari mapangasawa, maging asawa, makataling-puso mauha (pa./pu). makuha, matamo maa#al ang bul!a (pu). (idyoma) masalapi, mayaman maa#al ang muha (pu). (idyoma) wlalang-hiya, walang-damdamin maa#al ang #alad (pu). (idyoma) masipag maa#angyarihan (pu.) awtoritatibo, maykapangyarihan; malakas, mabisa maata (png). manunula, manunulat, mambibigkas ng tula, mambeberso, poeta kamay maati ang amay (pu). malikot ang maati ang dila  (pu). (idyoma) dalahira maina (png). aparato, masin maitid (pu). masikip maitid ang umot (pu). (idyoma) maralita, kinakapos sa salapi matol (pu). inggit, pag-inggit, pag-ungol; mungot, pagmumungot maunat (pu). (idyoma) maramot; gitil,; dinababali agad, matigas madaling"ara$ (png) bukang-liwayway,  pamimitak ng araw madaling"magbara (pu.) (idyoma) mayamutin, madaling mainis o magalit madla (ph) lahat, tana, ang publiko, ang taong bayan, ang masa madre (png) (ekles.) sister, mongha madrina (png.) ninang madyi 7 png.) mahika, mahiya nagmamadyik  madyi!yan (png.) salamangkero, mae!tra9 mae!tro (png. ) guro, tagapagturo, instructor  mae!tro (png.) (mus.) konduktor  maga (pu.) bukol, paga, tambok, umbok  mag"ana  (png.) pamilya, angkan mag"a!a$a (pd) magpakasal, makipag-isang dibdib manlalayag, magdaragat (png.) marinero, mangingisda maginoo (pu.) kabalyero, ginoo magnanaa$ (png.) mang-uumit, manananso, mandurukot magnet (png.) batubalani magulang (pu.) suwitik, mapanlinlang, madaya, maalam; hinog, matanda magulumihanan (pd.) matigilan; maligalig ang kaisipan mahal (pu.) iniibig, minumutya, nilalangit, sinisinta, itinatangi, ginigiliw,

iniirog; aristokrata, maharlika, mabunyi, noble maharlia (pu.) mahal, noble, marangal, aristokrata mahia (pu.) madyik  mahi!trado (png.) hukom, huwes mahiya (png.) madyik, mahika maaga (pu./pa.) temprano, una, maagap alisto maaga# (pu.) maaga, puntwal, maliksi, maalab7 pu.) maningas, maliyab, mapusok, maapoy, masidhi maalam (pu.) marunong maalin!angan 7 pu.) mabanas maano (pu.) makuwan maano (pd.) harinawa, nawa maanta  (pu) makirot, mahapdi maang 7 pu.) ignorante, tanga, hangal, mangmang, walang-muwang,  bobo maanghit (pu.) amoy-kambing maa#oy 7 pu.) maalab, maliyab, maningas; masidhi, mapusok  maa#ula (pd.) masawata, masansala, mapigil, masaway, mapatigil maa$ain (pu.)mahabagin mababa (pu.) hamak, imbi; ilalim mabagal (pu.) makupadm banayad, dimaliksi, madalang mabagot (pd.) mainis, mainip, mamuhi, mayamot mabag!i (pu.) mabangis, malupit, walang habag,  parang hayop mabait (pu.) maawain, mahabagin, mabuti mabala!i  (pu.) mabagsik, mabangis, malupit mabanaagan (pd.) maaninag, masilayan; maunawaan mabangi! (pu.) mabagsik, mabalasik, malupit mabango (pu.) masamyo, mahalimuyak  maabuhay (pd./pu.) makapagbigaybuhay, nakakabuhay malabiga(pu.) satsat, daldal, tsismosa, tsismoso malauo (pu.) maligamgam, mainit-init malaga (pu.) gutom, dayukdok, hayok  malagit (pu.) naninikit, madikit malagihay 7 pu.) malakuko; sari-sariwa malahininga (pu.) malakuko malaman (pd.) mabatid, mahulo, matanto malaman (pu.) madiwa malamang (pa.) nakahihigit, higit; posible

malanday (pu.) mababaw malarya (png.) (med.) kaligkig mala! (pu.) sinasama; walang suwerte,

(kol.)

inaalat; buwisit mala! (png) tingin, masid, tanaw mala!ait (png.) pagkupkop, pagkandili,  pagtingin, pagtangkilik, pag- aalaga malat (pu.) paos, pagaw malatuba (pu.) indiperente, walang- bahala, di-nagiintindi, walangmalasakit malay (png.) pakiramdam, pagkaalam, malak, damdam malay"tao (png.) ulirat, buhay, diwa malaya (pu). libre, indipendiyente, nagsasarili maldi!yon (png.) sumpa maleta png.) maletin linsil, mali pu. lisya, di-tama, di-wasto, sinsay, di-tumpak  mali"mata (png.) transpigurasyon, pagbabagonganyo, pag-iibang anyo; salamangka; kinikita, kinikinita maligno (png.) lamang-lupa 7mali$8 > #agmamali$ (png.) paglipas,  pagkawala, paglalaho;  pagtatapos, pagkaparam,  pagwawakas mali$ag (pu.) makuyad, makupag, mabagal;  pang-abala mali$ala! (pu.) aliwalas, presko, mahangin aapi, maltrato (png.) pagmamalupit, pang pagmamalabis; masamang trato, masamang pakikitungo, masamang  pagpapasunod mama (png.) di-kilalang lalaki; nanay, ina mama  (png.) dayami, ginikan peryodista mamamahayag (png.) reporter, mamay 7 png.) yaya, sisiwa; lolo, ingkong mamera (pu). manentimos, tig-isang sentimo, tig-isang pera mamilaylay (pd.) mamutawi mamulubi (pd.) mamalimos, magdalita, maghikahos mamumu!lit (png.) (kol.) kontrabandista, ismagler  mamuta$i 7 pd.) mamilaylay man (ptg.) din, rin mana (png.) erensya, pamana mana #a?y (pa.) mabuti pay, mahangay tigsasandaan manaan (pu.) tig-isang-daan, manaa"naa (pa.) madalang, bihira, maminsan-minsan mana!i (pd.) tumestigo

manada (png.) kawan, langkay manadyer (png.) tagapangasiwa manainga (pd.) umulinig, makinig mananahi (png.) modista mananagi!ana (png). mangkukulam manananggol (png.) abogado manali!i  (pd.) tumuklas, maghanap manang9 manong (png.) (ekles.) hermana, hermano, banal, relihiyosa, relihiyoso mana! (png.) (med.) beri-beri manatili (pd.) manirahan, mamalagi,  pumirmi, magtagal yumao; 7mana$8 > #umana$ (pd.) namatay, umalis mandadangal (png.) (ent.) samba- samba mandamyento (png.) mando, utos, mandato, order  mandarin (png.) (bot.) dalandan, dalanghita mandin (pa.) wari, parang, tila mando (png.) utos, mandamyento, manda, order; kapangyarihan, poder; nasasakupan, sakop, dominyo maneho (png.) pagtsutsuper; pamamahala,  pangangasiwa, pagpapalakad manhid (png), pamimitig, pangangalay,  pangigimay, pulikat, kalambre mani  (png.) aboloryo mania (png.) pigurin, papet, tau-tauhan manieta png. pihitan, manibela paborable; manigo pu. maunlad, mapalad;  buwena-mano maniobra png. pakana, panlilinlang;  pamamaraan, paraan mani#e!to png. pahayag, proklamasyon mani#i pd. kopyahin, sipiin mani#ulahin pd. patakbuhin, hawakan,  paandarin, maimpluwensiyahan; (kol.) doktorin 7manman8 > magmanman9 manmanan pd. tiktikan, manubok, magmatyag, magespiya, magmasid sanlikaw mano png. santumpok; sanrolyo, mano   png. (patal.) bata, protehido, tangkilik  manong png. (ekles.) banal, relihiyoso manood pd. masdan, obserbahan man!a png. mantsa iglesiya man!igit png. templo, simbahan, man!o pu. maamo manta png. blanket, kumot mantel png. tapete mantilya png. belo, talukbong

mantinimyento png. pagpapairal,

pagpapanatili,  pagpapamalagi; sustento, panustos; ikabubuhay, ikinabubuhay, kabuhayan,  pagkabuhay mant!a png. dungis, dumi, dusing, lahid, batik,  bahid; kasiraang puri; marika, banil manulo! pd. magpasasa, managana manu!o png. lampin pagkahaling, manya png. sumpong, haling,  pagkahibang manyem#o pd. magsamantala manyur png. pataba, abono (mula sa dumi ng hayop) manggagamot png. duktor  manganino pd. masilong, masungyaw mangga!a png. (bot.) bigas, palay manggeta png. panikwas, pingga manggo png. tatangnan, hawakan, puluhan; manibela ma#agun$a pd. mapagbalatkayo, mapagpaimbabaw ma#ait pu. masaklap ma#alad pu. masuwerte ma#ilit pu. mapanggumiit, mapaggiit, mapagpumilitmaputi pu. busilak  ma#utla pu. mabarak  maragundong pu. maalingawngaw, matunog, maugong mabagal, marahan pu. banayad, mahinay, mahina maraha! pu. mapusok, mabagsik  marahil pa. kaipala; bakasakali paghahambog, 7marali8 > #amamarali png.  pagyayabang, pagmamagaling; paninira maralita pu. dahop, hikahos, kapos, dukha, mahirap, pobre; pulubi marami pu. labis-labis, ibayo; sobra maramot pu. kuripot; di-mahingan, masarili maramdamin pu. sensitibo; matampuhin marangal pu. maginoo marangya pu. magarbo, maringal; palalo, hambog lahid, mara png. tanda, palatandaan; bahid, dungis, mantsa; antas, nota mariit pu. marilag, kaakit-akit, maganda mari$a!a pu. masagana, maalwan, maykaya marubdob pu. masidhi, mapili, maalab marumi pu. mailbag, mabanil marunong pu. matalino mapagma!aim pu. suwapang, makamkam, imbot nakakainsulto ma!ait pu. makirot, maantak,

ma!alita pu. sitsit, daldal, mabibig, mabunganga ma!ama pu. di-mabuti, di-mainam ma!angot pd. masali, mabilang, madamay ma!ara# pu. matimyas ma!aya pu. maligaya, natutuwa, nalulugod suriin, ma!dan pd. tanawin, malasin, tingnan; siyasatin

ma!elan9 ma!elang pu. pihikan,

delikado,

mapamili ma!etera png. plorera ma!iba pu. matakaw ma!iga!ig pu. masugid mapagma!ino# pu. mapagsimpan, maasikaso, imis ma!in!ay pd. maligaw, malisya, malihis ma!i#ag pu. masikhay, masikap ma!i!o pu. buo, solido ma!iya!at pu. mapagtanong, mapag- alam, mapanuri ma!ungit pu. talusaling, magagalitin, mataray ma!uyo pu. mapagbigay, magiliw malaman, mataho pd. mabatid, matalos, maunawaan, malirip mataimtim pu. mataos, matiim, matapat matala! pu. matalim; matalino mapangmaliit, mata#obre png. mapanghamak, mapang-aba matematia – 7 png) - sipnayan matim#i pu. mapagkimkim; mahinahon matimya! pu. dalisay, wagas, busilak, matapat mati#uno pu. malusog, balisaksak  matiyaga pu. masigasig, masikap, masikhay, matiisinn mato pu. galit, suya, yamot; pagkainis,  pagkalungkot matre! png. kutson matri! png. bahay-bata, inunan matu$id pu. diretso; tuwid; katwiran mayabong png. malabay, malago maya$ png. husay, ayos, inam may!ait png. pasyente mayumi pu. mabini, mahinhin medida png. panukat, sukatan; takalan medita!yon png. nilaynilay, bulaybulay memorya png. gunita, alaala memoryado pu. saulo, kabisado men!ahe png. bilin, pasabi, pahatid, pabatid; kalatas merader png. negosyante, komersyante, mangangalakal; biyahero

merado png. palengke, talipapa,

mono#olyo png. pagsasarili, kontrolado;

tiyangge,

 pamilihan merit png. galing, buti, kabutihan; halaga, kahalagahan, kahusayan metod png. paraan, pamamaraan mimi pu. kakapurit, napakaliit, kakatiting milagro png. himala; kababalaghan mimia png. manggagaya, manggagagad; manunulad; pantomina mini!teryo png. gabinete, departamento, kagawaran; paglilingkod; pagtulong;  pastor, sugo miron png. manonood, taga-usyoso misay png. bigote, balbas mi!elanea pu. sari-sari, iba-iba, haluhalo, samut-sari mi!el! png. tigdas, bulutong-tubig mi!erable pu. aba, karumal-dumal, kadusta-dusta; nakasusuya; nakaiinis, kahabag-habag mithi png. ambisyon, pita, pithaya, nasa; adhika, lunggati miting png. pulong, kumperensiya; panayam, interbyu; pagtatagpo, pagkikita; pagkikilala;  pagtitipon; pagsasalubong mito png. alamat, katha-katha; gawa-gawa kagawad miyembro png. kaanig, kasapi, modelo png. huwaran, uliran moderno png. makabago monara png. emperador, hari; dugong bughaw

 panlalagom mo!itero png. kulambo moto png. islogan, bansag mulia! ong. bukang-liwayway; pamamanaag,  pamimitak; madaling-araw plano; munaala9 munuala png. proyekto,  balak, panukala mundo png. daigdig, sangkalupaan, sandaigdigan, sansinukuban mungahi png. suhestiyon, panukala,  proposisyon 7muo8 > nag#amuo  pd. nagsagupa, naglaban, nagbaka, nagdigma, naghamok  muog png. muralya, kuta, taguan; kuwartel;  pader  mura png. alipusta, pasaring, lait; alimura, sisi, sermon; aral, pangaral barato, mura pu. bubot, hilaw, baguhan, sariwa;  balindang, babarahin musmos png. paslit, bata; murang isip; inosente; mangmang mamuta$i pd. sabihin mutya png, paraluman, diwata; bukudtangi, tangi, pinakatatangi, bugtong; darling, irog, giliw, hirang, sinta, mahal, kasi; antinganting, galing, agimat mu$ang png. alam, muwak; kabatiran; isip, kuro

N nai! (png) – hangarin; kagustuhan; ibig; namnam (png) – lasa nanay (png) – inay; inang; mama; mamang narangha (png) – dalandan nara!yon (png) – pagsasalaysay na!a (png) – nais; mithiin na!a – masalalay; isalalay na!yon (png) – bansa na!yonal (pu) – pambansa na!yonalidad (png) – kabansaan natibo (png) – katutubo natural (pu) – likas; katutubo; taal; parang totoo nayon (png) – baryo; barangay nebera (png) – repridyeretor  neblina (png) – ulap; alapaap nego!yante (png) – mangangalakal nego!yo (png) – hanapbuhay; pangangalakal nerbiyo! (png) – pagkamatatakutin

nerbiyo!a"!o (pu) – maindahin; matatakutin; maramdamin; magugulatin; kinakabahan;  biglain neto (png) – tubo; kinita nibel (png) – pagkapantay nigo (png) – sagana; masagana niig (png) – pag-uulayaw; pagsasarilinan nilay"nilay (png) – muni-muni; dili-dili; bulay bulay nimbo (png) – sinag nim#a (png) – diwata ninag (png) – radyasyon ninuno (png) – angkang pinagmulan ninga! (png) – alab; liyab; lagablab; apoy ningning (png) – sinag; aluningning; luningning; kislap; kinang; tingkad ni!ni! (png) – himulmol nit!o (png) – butas nobela (png) – kathambuhay

nobeli!ta (png) – mangangathambuhay nobya (png) – kasintahan; katipan nobyo (png) – kasintahan; katipan nombrado (png) – hinirang; tinawag nood (png) –palabas; tanawin noon (pa) – dati; dati-rati normal (png) – karaniwan norte (pu) – hilaga

nota (png) – marka noti!ya (png) – babala; paunawa; patalastas nulo (pu) – walang-bisa numero (pu) – bilang nunal (png) – taling nuno (png) – lolo; lola nuno (png) – dwende; tianak  nutnot (pu) – nisnis; nasnas @ N3

nganga  (png) – nguyngoy; tanguyngoy ngalan (png) – pangalan; tawag; taguri ngalan (png) – reputasyon; puri ngalanan (pd) – tawagin; binyagan ngalandaan (pd) – ipagparangalan; ipamutak  ngalay (png) - ngalo ngaligig (png) – manginig sa ginaw ngalirang (pu) – tuyot; tuyong-tuyo ngalit (png) – ngitngit; matinding galit ngalo (png) – ngalay ngaluabab (png) – pagkabakbak; pagkatanggal ngalumata (pu) – hapis; mukhang pagod; mukhang

nga$it (png) – ngalay; ngimay nga$nga$ (png) – ngasngas; daldal; kuskus balungus ngibit (png) – ngiwi ngii (png) – ginaw ngidngid (png) – gilagid ngilin (png) – abstinensya ngimay (png) – pamamanhid ngimbulo (png) – inggit ngimi (png) – kimi nginig (png) – pangangatal ngi!i (png) – ngisngis ngitngit (png) – galit ngi$i (pu) – nakangibit ngiya$ (png) – ingaw ngulag (pd) – mangilabot ngulag (png) – nalalagasan ngunit (pangatnig) – pero; subalit; datapwat ngu!ngo! (png) – nguso ngu!o (png) – ngusngos ngutngot (png) - ingit nguya (png) – ngata nguya#it (png) – pag-aalimbitin nguyngoy (png) – ngakngak; hulhol

may-sakit ngamba (png) – pagkabahala; bagabag; takot; sindak; agam-agam nganib (png) – peligro; krisis nganingani (png) – guniguni nganga (png) – pagbuka ng bibig nganga (pu) – nakatunganga; nakatanga nganga (png) – hitso nga#o! (pu) – kulang nga!i$a (png) – pamamatnugot; pamamahala ngata (png) –nguya ngatngat (png) – kagat

O obaryo – (png) bahay-itlog obi!#o - bishop obligado (sapilitan) - (pu) kailangan; obliga!yon (pananagutan) - (png) tungkulin;  panagutan; kautangan; pagbabayaran obra - (pu) may-kaya; maylakas; may kakayahan obrero – (png) manggagawa; ob!erba!yon - (png) pananaw; pagmamasid; tingin oditoryum – (png) tanghalan ohale!  - (png) uhales oho - (pa) opo; oo oa!yon – (png) pagdiriwang; pangyayari,  pagkakataon, tiyap; kaganapan, tsansa; dahilan,sanhi, basehan, batayan,  pangangailangan, bagay na

kailangan o!idental – (pu) kanluranin; kanluranan; weste oto#u! - (png) kugita; octopus; pugita ou#ado - (pu) may inaatupag, abala, hindi makaugaga, may binubusis, okupado; may tao; bintay sa trabaho; d umog, gumon, lulong; subsob; abala. ou#ahan –(pd) sakupin; manakop; tumagal (ng oras o panahon); makapuno sa isang bagay na kulang o kapos; manirahan, mamahay, manahanan; maging tenant o kasama sa bukid; mamalagi; manungkulan oliba - (png) aseytunas, pitogo, olive on!a - 1/1< ng isang libra;

on!e  - (png) labing-isa oo - (pa) opo, oho o#alo  - (png) hiyas o#era  - (png) tanghalan o#era - (pd) gumana, umandar, magpaandar; trumabaho, gumawa; tumalab, umepekto, magkabisa; tistisin, operahan, mag-opera o#era!yon - (png) pagtitistis, operasyon;  pagpapaandar, pagandar; pag-gawa;  pagsasagawa; pagtakbo, pagpapatakbo; ang ginagawa sa mga numero o kantidad, tulad ng mga sumusunod addition, subtraction, multiplication, division, transposition, substitution, dierentiation, at integration; kampanyang militar o kampanyang nabal; sakilos. o#ereytor - (png) taong nagpapaandar o humahawak ng aparato (telephone operator, halimbawa); mayari (ng negosyo o plota ng mga sasakyan (tai operator, halimbawa); aparatista o#inyon – (png) palagay, tingin, pananaw, akala, opinyon, haka-haka, pagmumuni; kurukuro, pala-palagay, wari-wari,  paniniwala, hinuha, sapantaha; kalkula, tantya, taya; hulo; hagap, hinagap; damdamin; pulso (ng bayan) o#i!er – (png) opisyal; taong komisyonado sa hukbo; taong lisensiyado bilang master, mate, chie engineer o assistant engineer sa  barko; pulis; konstable; ranggo sa isang samahan. o#i!ina – (png) bupet, opisina, ahensya, tanggapan; mga taong bumubuo ng isang o#i!ina; tungkulin, gawain, kapangyarihan (ng isang katungkulan); puwest, opisyo; seremonya sa simbahan; mga canonical hours; panalangin, dasal, pagdarasal, seremonya, serbisyo orituwal ng simbahan. o#ortunidad – (png) magandang  pagkakataon; suwerte; tsansa, oportunidad. o#ortuni!ta – (png) taong mapagsamantala, gahama, o gani, oportunista, oposisyon - (png) oposisyon; pagsalungat, antagonismo, pagsuway, pagtutol; posisyon o kalagayang katapat o kabaligtaran; sagabal, hadlang optikal - (pu) optic optiko - (png) optiko optimis - sulitin, pakinabangan optimismo - (png) pinakamaganda o

 pinakasulit na kalagayan, dami, antas o uri; kaligatan, optima (pu) pinakamainam; pinakamaigi,  pinakasuli, optim optometri - (png) tagasukat ng salamin optometris – (png) optometrista opyo – (png) opyo, opyum, apyan orador - (png) mananalumpati; tagapagsalit orakulo -(png) dambana; paring manghuhula ora mismo - (pa) ngayon na ora"orada – (pu) madalian ora! - (png) sandali, saglit, panahon; okasyo, tiyempo, tsansa, tiyap ora!-ora! - (pa) bawat sandali ora!yon – (png) padasal, pangadyi,  panalangin, dalangin, dasa, pakiusap,  panambitan, paghingi ng aksyon ng korte orbe - (png) bagay na bilog, tulad ng bola; saklaw, sakop, impluwensya orbita – (png) orbito, iniikutan order - (png) utos, atas; mando; pag-uutos; kapangyarihang mag-utos o magmando; husay, galing, kaalaman o kasanayan ordinan!a – (png) batas, ley; hurisprudensya ordinaryo – (pu) karaniwan; madalas, malimit, habituwal, nakasanayan, nakaugalian oregano  - (png) mar=oram orend! -(png) lukban, dalanghita, kabuyaw , kahel organdi - (png) tela organi!ado – (pu) maayos, matatag organi!a!yon - (png) organisasyon; pagoorgani!a; pagkakatatag, pagtatatag organi!mo - buhay na indibidwal orihinal - (pu) bago, basal; hindi pa nagagaya o nakokopya; mapanlikha, mapang-imbento ore!tra - (png) kalipunan ng mga manunugtog; butaka orid - (png) dapo, orkidyas, sanggumay, waling-waling, kulay na lila ortogra#iya - (png) palatitikan; wastong  palabaybayan; pagsasasimbolo ng mga tunog ng salit orto#edi  - (png) ortopediko oryental – (pu) pansilangan, hinggil sa mga  bansang silanganin; makinang at mamahalin o!#ital - (png) pagamutan o!tiya - (png) sagradong tinapay

o!yano  - (png) karagatan ota# – (png) biskwit sa >ebu otel  - (png) hotel otmil - (png) abena

ot!o – (png) walo oyayi - (png) lalabay, kantang pampatulog ng bata, hele-hele

P #aalam – (png) adyos, paglisan, pag-alis #aanyaya – (png) imbitasyon, pag-aya, paghikayat #abag!a  – (png) suhol, lagay #abalat – (png) takip, pang-ibabaw #abango – (png) losyon, perpume #abaya – (pu) bulagsak, walang ingat #abuya – (png) regalo, gantimpagod, aginaldo #aaa – (png) tambuli, trumpeta #aana – (png) lalang, daya, linlang #aa!ing – (png) taginting, kuliling, kililing #aa$ –(pd) isinara, itinarangka, iginagantso, ikinandado #aay – (png) layon, mithi, dadya, nasa, pita, hangad #ainabang – (png) tubo, interes, napala, natamo #ainggan – (pd) dinggin, ulinigin #aita – (png) palabas, iksibit #aitang"tao – (png) pasikat, pagkukunwari,  paghahambog #aiu!a# – (png) pagsamo, pagdaing, panambitan,  pagpapakumbaba, paninikluhod #ala – (pu) saklap, pait, askad, asim #ali – (png) sagot, sabad, sabat, tugon #anit – (pd) tanggal, bakbak, lapnos, punggal #a!a – (png) suliranin, layon, pinag-uusapan, tinatalakay #aumbaba –(png) paninikluhod, pagsamo,  pagdaing #aundangan –(png) galang, pitagan, pagtingin,  pagbibigay #ader – (png) dingding, bakod, kahanggan #ad#ad – (png) dala, anod, tangay #aga – (pu) maga, bukol, pantal, alsado #aga – (pu ) paos, pagaw, malat, bahaw #agamutan – (png) ospital, klinika #aga$ – (pu) malat, paos, bahaw #agbabahagi – (png) paghahati, pagpaparti, dibisyon, pag-aayaw-ayaw #agaraa – (pa) agad, dali-dali, dagli, kagyat #agatao – (pu) maginoo, marangal, kalikasan ng tao #agu$an – (pa) agad-agad, pagdaka, dagli, kagyat #agdaa – (pa) kaagad, dagli, kagyat, agad #agdaraho# – (png) paghihirap, pagsasalat,  paghihikahos

#ag"ibig – (png) paggiliw, pagsinta, pag-irog,  pagmamahal, pagtatangi, pagsusumamo #agod – (png) hapo, pagal hirap #ag#ag – (png) wasiwas, waksi, pilig #aha – (png) bigkis, sinturon, tali #ahalang – (pu) pabalagbag, kasalungat, di paayon #aham – (png) dalubhasa, pantas, matalisik  #ahama  – (png) disgrasya, aksidente #ahat – (png) paslit, musmos, walang muwang #ahatid – (png) bilin, pasabi, paalaala #ahayag – (png) patalastas, babala, sinabi, saysay #ahayagan – (png) peryodiko, dyaryo, lathalain #ahid – (pd) haplos, himas, punas #ahili! – (pu) hilig, kiling, di-tuwid, pabalagbag #ahimaa! – (png) pamamaalam, huling habilin #ahinante – (png) tagabuhat, kargador, istibador  #ahintulot – (png) permiso, pagpayag, pagsangayon #ahinuhod – (pd) pagtango, pagpayag, pagsangayon #ahinga – (png) deskanso, pahingalay, pagtigil,  paghinto #ai#i – (pd) siksik, gitgitin, pigan #ailalim – (pu) pataksil, pababa, traydor, palusong #aimbaba$ – (png) pagkukunwari, pagbabalatkayo #ain – (png) pangati, bitag, panlinlang #ait – (png) saklap, hapdi, dita, lasang apdo, kirot #ala – (png) nahita, nakuha, ganti #alaad – (png) regulasyon, tuntunin, patakaran #ala#a – (png) aploso, pagakpak ng kamay #alad – (png) kapalaran, tadhana, swerte #alag – (pd) galaw, pusag, pitlag, tarong #alagay – (png) akala, sapantaha, kuru-kuro #alagi – (pa)parati, lagi, madalas #alaha$ – (png) sigaw, hiyaw #alalo – (pu) mayabang, hambog, mapagmataas #alamara – (png) taksil, sukab, lilo #alamuti – (png) adorno, dekorasyon, gayak  #alana! – (png) pampang, aplaya, baybayin, dalampasigan, taganas #alangoy – (png) biya, palutang #ala! – (png) talop, tabas, pungos #ala!a – (pu) laganap, sagana, pangkaraniwan #ala!an – (png) bihuko, yantok, ratan, uway #ala!yo – (png) gusali, tahanan ng hari

#alatandaan – (png) pinagkakakilanlan, hudyatan,

#alibha!ain – (pd) hamakin, dustain, insultuhin #aligid – (png) palibot, paikot, erya #alig!ahan – (png) timpalak, kontes, labanan,

 pampaalalang-marka, senyas #alatol – (png) palugit, pataan, laan, palabis,  pasobra #alayat – (png) bagaso, sapal, ipa #alaya$ – (png) tawag, bansag, alyas, turing, taguri #alenge – (png) merkado, tyanggi, pamilihan, talipapa

tagisan ng talino #aling – (png) kiling, hiwas, hilig #ali!in – (png) alisan, walisin, pagpagin #alitan – (png) halinlan, ibahin

 R  rabit- (png) kuneho, coneho, cuneho raet- (png)anomalya, garap?l, kabanha,

reber!ible- (pu) baligtaran, baligtarin, mabali rebi!ahin- (pd) suriin, repasuhin, iksaminin,

delihensiya , pangilad, rakit raetir- (png)mangraraket radar- (png)sensor  radyo- (png)radyu, radi@ raga!a- (pa)madali, marahas, dagasa raha- (png)panggatong rahiyo- (png)pang-akit rahuyo- (png)gayuma, halina, pang-akit rami- (png)amiray ramilyete 7#ng8- bukey rangya- (png)luho ra#ol- (png)ripa ra!on- (png)katwiran, dahilan, s?ncan, pangisip,  panabot, katarongan ra!onable- (pu)makatwiran ra!#ahin-(png)kayurin ra!yon- (png)pamamahagi, pahat raya- (png)guhit, salungguhit rayag- (pd)balik  rayama-(png) laging kasama rayot- (png) kaguluhan rea!iyon-(png) tugong-kilos reali!ta-(png) makatunay, pragmatiko real!e- (pu) also, umbok, paumbok, relyebe, bukol,  pabukol rebaha- (png) bawas, deskuwento, reduksiyon, tawad rebela!yon-(png) pagsisiwalat, pagpapahayag,  paglalantad, pagtatanghal, pagpapakilala, bugna,  pinadayag rebelde-(png) manghihimagsik, insurekto, rebolusyonaryo, masakoton, masukihon, suki, sukol, supil rebelyon-(png) panghihimagsik, himagsikan,  pagbabangon, pag-aalsa, alamyento, insureksiyon, rebolusyon, pagsukol reberebe- (pa) padalus-dalos, sigi-sige, padaskuldaskol reberendo- (pu) kapita-pitagan, kagalang-galang

auditin, rebisar, pagtarong rebi!yon- (png) mulinsuri, pagtutuwid, repaso, ribyu reboahin-(pd) bawiin, iurong, pawalang-bisa,  pagbakwi rebolber- (png) baril, paltik, pistola, sandata, pusil rebolar- (png) tuklas, bunyag, tagpuan reado- (png) pansahog rei!a- (pd)paghalughog, pagkapkap relamo- (png) tutol, daing reobeo- (png) kuriri reodo- (png) anggulo reomenda!yon- (png) tagubilin, pagpaila aron mahiluna, itugyan , patigayonon reord- (png) talaan, kaagi, akta, rehistro, pasulat,  patala retanggulo- (png) parihaba, riktangulo reti#ia!yon- (png) pagtutuwid, pagwawasto reto- (pu) husto re$a- (png) dami, grupo regadera- (png) pandilig regalo- (png) bigay, handog, gasa, gasaha, hinatag regla-(png) guhit regular-(pu) karaniwan regula!yon- (png) alituntunin, reglamento rehiyon- (png) pook, distrito rela!yon-(png) kaugnayan, relaci@n, kalabotan relebo- (png) kapalit relihiyon- (png) pananampalataya, relAhion, pagtuo relo!- (png) orasan remedyo- (png)gamot, lunas, remedi@ re#ara!yon-(png) bayad-pinsala re#a!o- (png)balik-aral re#eti!yon- (png) pag-uulit, magbalik-balik  re#inado- (pu)pino, pulido re#letor- (png) pambalik-sinag re#orma- (png) pagbabago, pamaayo re#orter- (png) tagapagbalita, tigbalita, magbabalita, magtataho

re#re!o- (png) pampalamig re#re!antante-(png) kinatawan, representatib,

reta!o- (png) pinagtabasan, pinagputulan retinihin- (pd) pigilin, antalahin, bimbinin retiro- (png) pamamahinga, pahilit, hunong retra!iyon- (png)pag-uron, pagtalikod, pagbawi retribu!yon- (png)parusa, silot ret!a!ahin- (pd) tanggihan, dispatsahin reuma- (png) kalambre, manhid, pulikat, pasma,

tinugyanan

re#ridyeretor- (png) palamigan re#uta!yon- (png) puri, dangal, reput?ci@n,  paintungulan, gindungog re!erb-(png) paglaan, pagtabi, pag-ipon, reserbar, tagan-an re!erba- (png)panlaan, reserb?ci@n, paglain,  pagtagana re!erbado- (png)nakalaan re!iden!iya- (png)tirahan, tahanan, residenci?, tucnangan re!idente-(png) macatBcnang, puluy-anan re!in- dagta, lagok  re!iten!iya-(png) tibay, tatag, lakas, kakayahan, resistencia, pagsukol re!olu!yon, (png) kaisahang-pasiya re!or!#ul- (png) map?gparalan re!#eto- (png) galang, respectu?n, galangan, respecto, respetar, pagtahod, tahoray, tahod re!#on!able- (pu) maaasahan, ma2uibat re!ta$ran- (png) kantin, kainan, kan-anan, karenderiya, karihan, risturan re!ulta- (png)kinalabasan, bunga, agi, nadangatan, risultado, salangpotan, sangpotanan

ngalay, pamimitig ribal- (png) kaagaw, kapang-agaw, kaatbang, manag-atbang, kaindig ribentador- (png) paputok, libintador, pabuto rile!- (png)daang-bakal rima- (png) tugma rimarim- (png) diri, suklam ri$ara- (png) disgrasya, kaulawan ri$a!a- (pu)masalapi, dato, kuwartahan rool- (png) disgrasiya, kaulawan rumi- (png) kalat, bahid, batik, buling, yuta ruro - (png) itutok, kaitaasan, tugatog, taluktok, tumoy, kinatumyan ruta- (png) rumbo, itiniraryo, dakong-puntahin,  panawan, rota rutin- (png) karaniwang gawi, naandan, rutina ru$eda- (png) gulong, ligid ru$ina-(png) pinagkaguhuan, guho

S !a gitn- (pu)- kahalubilo, kasama !ab*$ (png)- sopas, !ab,  (png)- diga, bigkas !ab,hin (png)- salaysay, ikwento !ablay (png)- sala !*ging (png)- saba !agi# (pd)- ligtas, tinulungan !agt (png)- tugon, reply !ag$a (pu)- pangit, walang ayos !ag$an (png)- good, gaod !ahod (png)- suweldo !aim (pu)- timawa, kayamuan, matakaw, siba !a,t (png)- hapdi, kirot !ait (png)- karamdaman, disease, illness !ala$ (png)- sakop !ala$ (png)- suklop !alolo (png)- tulong, !ao (png)- supot, langgotse !ao# (png)- saklaw !aun- (png)- aksidente, kapahamakan !ala (pu)- sablay !alaayin (pd)- atakihin, halayin, lusubin !alamanga (png)- mahiwaga, kababalaghan !ala#.  (png)- kuwarta, kuwalta, pera

!alat (pu)- kulang, wala !ala$*l (png)- pantalon !aligan (png)- batayan !alio# (png)- anggulo, panig !alit- (png)- gumawa, magtrabaho !alitaan (png)- usapan !alo (pd)- hulihin, sapuhin !alo-!alo (png)- kainan, bangkete !alungat (png)- laban sa, labag sa !amah*n (png)- kapisanan !amb*han (png)- !imbahan, !ambal,lo (png)- sumbrero !ambit (png)- sabi, bigkas, badya !anay (pu)- eksperto !andal.  (png)- samantala, oras !ando  (png)- tikbo !anga (png)- sangay !angay (png)- sanga !angayon (pa)- payag !a#a (png)- batis, batisan !a#ag*Bt (pa)- mangyari, yamang, dahil sa !a#*t (pu)- tama na !a#lot (png)- damit, kasuutan !a#ot (png)- bahay-gagamba

!arado (pu)- pinid, sara !aranggola (png)- buradol, guryon !ari-!ari (pu)- ibat-iba !ari$+ 7 pu)- bago, kararaan, kalian lamang !*!tre (png)- mananahi !auli (pd)- ibalik, ganti !aya (png)- palda, laylayan. !Cda (png)- sutla !eg5ro (png)- katibayan !ei! (png)- anim !elyo (png)- tatak  !en!itibo (pu)- maramdamin !enya! (png)- tanda, pirma, lagda !e#,lyo (png)- eskoba, brotsa !erbe!a (png)- alak  !e!enta (pu)- animnapu !etenta (pu)- pitumpo !iba (pu)- sakim, timawa, kayamuan, matakaw !ibuya! (png)- lasuna !igalot (png)- alitan, babag, away !iga!ig (png)- sigla !iga$ (png)- hiyaw !igla (png)- sigasisg !iglo (png)- dantaon !ig5ro (pa)- baka sakali, marahil, kayapala, !,o (png)- kodo, gitgit !ilang (png)- kapanganakan, kaarawan !il*ngan (pd)- subangan !ilang*nan (pu)- taga-silangan, Criental !il,d (png)- kamara, kuwarto !il,d-tulug?n (png)- silid-higaan !,lya (png)- upuan !imb*han (png)- sambahan !,ming (png)- arte

!imula (png)- umpisa !inda  (png)- takot !ing*$ (png)- usok  !ino (pu)- lima !inu$enta (pu)- limampo !inturn (png)- paha, bigkis !in5lid (png)- hibla !i#* (png)- tadyak  !i#,  (png)- salin, kopya !i#nayan (png) - matematika !ir+ (png)- dumhan, pinsala, danyos !i!dlan (png)- lalagyan !iyCn!iya (png)- agham !iyento (pu)- sandaan !iyete (pu)- pito !#a! (png)- sabaw !ubo  (png)- sikap, tangka !ugal (png)- pakikipagsapalaran !5gat (png)- samad, kapinsalaan !ug4 (png)- embahador, kinatawan !u0 (png)- kliente !ul*y (png)- palong !ulo# (png)- saklaw !5lat (png)- liham, letra !ulo  (png)- anggulo, panig, salikop, kanto, tabi !umbong (png)- daing, tutol !um#a (png/pd)- murahin, tungayaw !undalo (png)- kawal !ungay (png)- pansuwag !und (pd)- sundan, subaybayan !u$ela! (png)- talampakan !u$eldo (png)- sahod

T taad (ng tubo) (png)- pagpapasupling taal (pu)- 6atutubo, naitbo; angkin; likas,tunay taan (png)- reserba, laan;palabis taa! (png)- tayog, tangkad, layog; timbaw;

tabii (png)- dingding tabig (png)- siki, siko tabil (pd/pu)- masalita, daldal, satsat tabing (png)- kurtina kansel, telon, biyumbo,

kamahalan; kabunyian; kadakilaan taba (png)- lusog; langis,grasa, sebo taba  (png)- itak, kampilan, gulok  tabao (png)- sigarilyo tabad (png)- banto tabal (png)- baog, matsora taban (png)- tangan, kapit, hawak  tabang (tubig) (png)- ilog, batis, poso tabang (png)- walang lasa taba! (png)- anyo, hugis taba! (pu)- gapas, putol,tagpas, lagpas tabi (pd)- slis, layo, habi, urong

 panganglong, o pantakip tabing (pu)- tawisi, hiwid, hiris; tagibang, ngiwi, tikwas, hilis tabingi (pu)- tabingi tabla (png)- kahoy tabla (pu)- empate, patas; amanos tabla$ (pu)- tahaw, bukaskas;tantad,bilad,lantad tableta (png)- pildoras,kapsula;selyo,papelito tabo (png)- bao o plastic tabol (png)- hilab tabon (png)- bunton, tambak, takip; pilapil taboy (png)- pagpapaalis, bugaw, aboy

tabtab (png)- tapas,tapyas; tabas,  bakbak,lilok,kayas;sibak;dasdas tabugi (png)- kuyukot taburete (png)- upuan,likuman,istul tadhana (png)- takda;batas,tuntunin,alituntunin tadyak (png)- sipa tagal (png)- laon, tibay,luwat,resistensiyal;tatag,tiis,agwanta taga! (png)- tulo,pawis,kayat,daloy tagay (png)- inom,barik  tagilid-hilig,killing,tagibang,tawisi,iwarang taglay (png)- akibat, angkin, dala tago (pu)- lihim, kubli,lingid tago! (pu)- lusot,lampas,lagos,taos,tagpos tag#a! (pu)- tigpas,gapas,tabas tag#i (png)- patse, tagni;tapal;katnig tagubilin (png)rekomendasyon,instruksiyon,direksyon;bilin ;pasabi tagum#ay (png)- biktorya,  pananalo,pagwawagi;eksito tagunton (png) paragraph,parapo;talataan,saknungan taguyod (png)- tulong, tangkilik, tangkakal tahan (pd)- $igil,hinto,humpay tahanan (png) bahay,tirahan,urungan,tuluyan taha! (pu)tandis,tiyak;tuwiran;direkto,diretso;malinaw taha$ (pu)- lantad,hayag;ayrelibre tahi (pd)- !ulsi tahilan (png)- biga tahimi  (pu)- panatag,tiwasay,payapa,mahinahon taimtim (pu)- taus-puso,sinsero,tapat taa (png)- mangha, gilalas taad (png)- batayan, salalayan,pundasyon,saligan taad (pd)- 3salig,ibatay, isalalay taal (png)- medida; sukat taa! (png)- puga, tanan,pagtalilis taa$ (png)- siba, kasakiman tabo (png)- sibad,yagyag tada (png)liksiyon;tadhana;limitasyon,taning,palugit takip (png)- tuntong, tapon, pansaklob, taklob, suklob tai#!ilim (png)- dapithapon,agawdilim takitaki (png)- diwa, gunamgunam,akal,banta,dilidili,hagap talab (png)- bangan, baisa tali# (png)- galos, gasgas, halas talob (png)- suklob,saklon,takip taot (png)- pangamba,sindak 

ta!il (pu)- palamara,sukab,traidor,lilo,kuhila tatia (png)- pamaraan;istratehiya tala (png)- nota,lista,ulat talaan (png)- listahan talab (pu)- mabisa, talaga (pa)- siyempre,tiyak,sigurado,tunay nga,oo nga, siya nga talama  (pu)grabe,rendido,lipos,tigmak,tigib,nasugapa; lupasay,laylay,handusay, dapa talambuhay (png)- biyograpiya talam#a  (pu) prangka,tapat,prangko,tahasan,harapan talanga (png)- alimasag,alimango tala! (png) -hayap,talim;talisik,talino tala!ta! (pu)- batid, alam, talos, tanto talatag (png)- hilera,danay,hanay,pila talatinigan (png)- diksiyunaryo talento (png)- dunong, talino, alam, apisyon tali (png)- lubid,leteng taliba! (pu)- pahilis, hiwid, hiris talibong (png)- punyal, daga, balara, dager  talibug!o (pu)- sagunson, talihabso talim (png)- talas talino (png)- talento, dunong, talisik  taling (png)- tanda,nunal,talihalat tali#a#a (png)- pamilihan, tiyangge,palengke tali$a! (pa)- tangi,maliban,eksepsiyon talo (png)- nadaig, supil, lupig talon (png)- lukso, lundag, igpaw, igtad tal!i  (png)- tilapon, sabog; tilamsik;pilansik;tabsik;tabsak,ilandang taltal (png)- kalog, alog; taktak,yugyog,ig-ig talua# (png)- takip-mata, balok, talupak  talubong (png)- belo, pugong, pandong, saklob talum#ati (png)deklarasyon;diskurso;bigkas,resitasyon tamad (pu)- batugan, pabaya, pangkal, aligandero tambad (pu)- kita, litaw, labas, lantad, hayag, tampak  tambo  (png)- umbok,bukol,ulbok  tamlay (png)- panlalambot, pagkamaysakit tam#al (png)- sampal, tapik, tampi tanan (pu)- madla, lahat, bala na, pawa tana$ (png)- malas, masid, tingin, bista tanda (png)- gulang, edad, marka, senyal;turno,ining tangan (pu)- taban, taglay, hawak  tangay (pu)- dala, dagit, daklot, sunggab;anod tangga#an (png)- opisina tanghal (pu)- tampok, tanyag tangis (png)- iyak 

tanga (png)- banta, balak, nasa, pita,  pakay,hangad, adhika tanga! (png)- tali, bigkis,  pumpon,tungkos,kumpol;kamada tangay (png)tatangan,hawakan,mango;uhay;tagdan tangla$ (png)- liwanag,ilaw;patnubay taniala (png)- kadena tanim (png)- halaman taning (png)- plaso,termino,takda,tadhana, tipan tanod (png)- bantay tanong (png)- usisa, kuwestiyon, interogasyon tan!o (png)- tumbaba,bronse,kobre tanto (pu)- taho, batid, alam, tatap. $arok, unawa, intindi tanyag (pu)- litaw, bantog, balita, kilala, popular, sikat taob (pu)- tiwarik, dapa, tuwad, baligtad subsob,  balintuwad tao! (pu)- dalisay, tapat, wagas, taimtim, lubos;seryoso ta#a (png)- daing, tuyong karne ta#a  (png)- yapak,apak  ta#aan (png)- tuntungan,yapakan ta#al (png)- tagpi, tagni, patse,plaster  ta#ang (png)- giting, sahang ta#at (pu)- marangal, loyal, sinsero, totoo, tunay;ganap ta#i! (png)- tapi, bahag, sarong ta#i  (png)- dampi, kalabit, palo ta#on (png)- pasak, takip, sumpal, siksik  ta#o! (pu)- wakas ta#ya! (png)- ukab, tabtab tari  (pu)- tayog, taas ta!a (png)- mangkok, baso ta!ahan (pd)- tulisan tata  (png)- limbag,bakat,marka tatag (pu)- tibay ta$a (png)- halakhak,hagalhal,hiki ta$ad (png)- palaya, absulusyon diskwento ta$ag (png)- bansag taya (png)- tantiya, kalkula, bintay, pusta tayo (panghalip)- kata, kami tayog (pu)- taas, tarikt tela (png)- kayo, damit te!auro (png)- talahulugan te!tigo (png)- saksi te!timonya (png)- patunay, patotoo, patibay tibay (png)- tatag, tagal, lakas tibo  (png)- pulso, pintig,kislot,kimbot tibong (png)- taas, tarik, tayog tial (png)- pamitik, pamamanhid, pagod, pagal

tia! (png)- tindig, bikas, hugis, gilas, kiyas, asta tiim (png)- subok, simsim tila# (pu)- bakbak, tuklap, luknap, ukab tilo# (pu)- tupi,lupi ti$a! (pu)- hindi timbang, nakatuwad, baligtad tigang (png)-tuyo, tigam, tantang tigatig (png)- bagabag, balino, ligamgam, tigagal,abala tigib (pu)- puno, apaw, lipos, puspos tigil (png)- tugot, hinto, likat, humpay, pahinga, tahan, himpil tigo  (png)- lagok, lunok, lulon tila (pu)- animoy,para,parang, wari, 7nakin, mandin, yata tila (pd)- +umupa, tumigil, humina, huminto tilam!i  (png)- talsik,tilabsik  tila#on (png)- ilandang, talsik  tili (png)- sigaw, palahaw, hiyaw, iyak, hagulhol, irit tilo! (png)- tulid tim#ala  (png)- paligsahan, kompetensya, kontes tim#i (png)- pagpipigil, hinahon, control tim#la (png)- lahok, panghalo tina (png)- pangkulay,anyil,tayum tinag (png)- galaw, kilos tindi (png)- sidhi,; bigat, kalubhaan;tiim,lakas tindig (png)- bikas, kiyas, anyo;tayo, tikas, asta tingga (png)- plomo, estanyo tingin (png)- tanaw, sulyap, masid, kita, malas; sipat, silip;palagay tinig (png)- boses, tunog, tingig, huni ti#an (png)- tagpuan, sita; takdang araw, kasunduan, kontrata, tratado ti#o (png)- anyo, hugis, istilo, itsura ti#on (png)- koleksiyon, ipon,akumulasyon tira (png)- buntal, suntok, bira, palo tiri! (png)- piga, pisa, ligis ti!a (png)- tsok, yeso titig (png)- tingin, tanaw tiit  (png)- guhit,letra;inskripsiyon ti$ala (png)- pananalig,kumpiyansa,pag-asa tiya  (pu)- sigurado tiyaga (png)- sipag, sikap, sigasig tiyem#o (png)- kumpas, indayog, ritmo, kadensiya tolda (png)- kambas, tent, kampamento tono (png)- himig totoo (pu)- tunay, tapat trabaho (png)- gawain, hanapbuhay, propesyon tra#o (png)- basahan, pamahid,pamunas trato (png)- kasunduan, kasulatan, kontrata trono (png)- luklukan tro#a (png)- barkada, pulutong t!i!mi! (png)- satsat, daldal, sitsit

t!u#er (png)- drayber  tubo (png)- sibol, supling;pakinabang, interes,

tulin (png)- dalas, bilis, hagibis tulog (png)- idlip, himlay tulong (png)- adya, saklolo, bayani; abuloy, ambag,

kinamulatan tubog (png)- lubog, sugbo, babad tugma (pu)- magkasundo, magkaayos tugon (png)- pakli, sagot, sabat tuayo (png)- kapangalan, kalagyo, kasangay, kangalan tula# (pu)- bakbak, tiklap, tanggal, ukab tula! (png)- diskubre, pagtanto, malaman, mabatid tu!o (png)- biro, panunudyo, siste; hibo, sulsol, tentasyon tuto  (png)- pukpok, katok, bumbunan tuldo  (png)– punto, tudlok  tulig (pu)- tuliro, lingming, lito, nataranta, tulingang tulig!a (pd)- punahin, atakihin

usong tumbo  (pu)- tama, tukoy, diretso, eksakto; dutdot, duro, sundot;karambola tum#a  (pu)- husto, wasto, tama,dapat tunay (pu)- totoo,positibo,aktuwal tunog (png)- alalad, taginting, ingay tu#i (png)- yupi, tiklop, lupi turo (png)- aral, aralin, liksiyon, akay, payo, tunton tu!o  (png)- tinig, sundot, turok  tutol (png)- kontra, salungat, laban tu$a (png)- galak, lugod, saya, ligaya tu$ad (pu)- balintuwad, tungo, lungangi tu$id (pu)- diretso, tiyak, tahas

U uba (pangngalan) – balakbak  ubad (pangngalan) – dote, bigay-kaya; panhik, pasunod ubahob (pangngalan) – pumigasyon, suob, pausok  uba! (pangngalan) – gugo ubod (pangngalan) – sentro; kaibuturan; buod; sustansiya, kahalagahan ubod (pang-uri) – sukdulan; puno ubo! (pang-uri) – said, lipol, puksa, tapos ubra (pang-uri) – pwede, maaari udlot (pangngalan) – igtad, ilag; tigil udyo (pangngalan) – himok, hibo, hibok, buyo, sulsol, ulok  udyong (pangngalan) – duyo, punta, dulo ug"og (pangngalan) - uga uga (pangngalan) – yugyog, ug-og, ugoy, liglig uga (pang-uri) – tunggak, tanga ugali (pangngalan) – asal, kinagawian, tradisyon, katangian ugaog (pangngalan) – pagyugyog, uga, ug-og ugat (pangngalan) – pinagmulan, pinanggalingan ugit (pangngalan) – giya, timon ugma (pangngalan) – armoniya, pagkakasundo; ugnay, sugpong ugnay (pangngalan) – koneksiyon, relasyon, sugpong ugod (pang-uri) – kuba, baluktot ugo (pang-uri) – estupido, tanga, tonto, ungas, hunghang, hangal, gunggong ugong (pangngalan) – hugong, dagundong, agang ugoy (pangngalan) – undayon, indayog uha$ (pang-uri) – sabik  uhog (pangngalan) – plema u"o (pang-uri) – dukit, ukit, uka ua (pangngalan) – hukay, lambak, ukit, ukab, gatgat uab (pangngalan) – kabkab, ukit uilil (pangngalan) – giit, pilit, usisa uit (pangngalan) – ukab, uka, kutab ulo (pang-uri) – nakayuko, yukod, uko, uglo

uo (pangngalan) – yukod, pagyuko uod (pang-uri) – yukod, uko, yuko uol (pangngalan) – sadya; marapat, dapat; tungkol, hinggil uyabit (pangngalan) – pagkapit, paglalambitin, ulahi#an (pangngalan) – alupihan ula (pangngalan) – ikitan, kidkiran, puluputan, pulunan; karete

ulam (pangngalan) – biyanda, pagkain ulang (pangngalan) – sugpo ula# (pangngalan) – alapaap; lapulap ula#ot (pangngalan) – supot, pitaka ulat (pangngalan) – paliwanag, report, salaysay, tups, kuwento ula$ (pangngalan) – liyok  ulay (pangngalan) – bulati ulaya$ (pangngalan) – pagtatalik, pagtatalamitam ulbo (pangngalan) – kural, banlat uldog (pangngalan) – pari ule (pangngalan) – tela uli (pang-abay) – muli, ulit uli"uli (pangngalan) – pag-aatubili ulila (pangngalan) – nag-iisa ulinig (pangngalan) – pagkarinig uli#ore! (pangngalan) – alipores, tuta, tauhan, basalyo uliran (pangngalan) – huwaran, ulirat (pangngalan) – malay-tao, malay ulit (pang-abay) – muli, uli uliuli (pangngalan) – buhawi, alimpuyo ulo (pangngalan) – kabisera; titulo; pinuno ulob (pangngalan) – ningas ulol (pang-uri) – hibang, baliw, loko, sira-ulo, lunatiko ulo (pangngalan) – himok, hikayat, lamuyot; budyok  ulo! (pangngalan) – pansibat, punturok, panundot ul#ot (pangngalan) – pagsulpot ulta$ (pangngalan) – pagdating, paglitaw, pagsulpot ultimatum (pangngalan) – pasya

ultimo (pang-abay) – kahuli-hulihan, katapusan, huli, pinal ulu#ong (pangngalan) – ahas ulyabid (pangngalan) – bulati tiwa, solitarya ulyanin (pang-uri) – makakalimutin ulya$ (pangngalan) – alingawngaw, alalad, alatlat umaga (pangngalan) – bukang-liwayway umang (pangngalan) – patibong, bitag, silo, daya umangan (pandiwa) – tutukan, puntiryahin umano (pandiwa) – sinabi umbo (pangngalan) – bukol, tambok; ulbok; umbong umedad (pangngalan) – kahalumigmigan, kaumiduhan umedo (pang-uri) – basa-basa, malagihay; halumigmig umid (pang-uri) – di-makapagsalita, tahimik  umildad (pangngalan) – pagpapakumbaba umilde (pang-uri) – mapagpakumbaba; hamak, mababa umilya!yon (pangngalan) – panghihiya, paghamak  umi! (pangngalan) - ngiti umog (pangngalan) – bugbog, dumog, hambalos umor (pangngalan) – balantong, patawa um#i! (pang-uri) – kuyumpis, impis, hupyak, kupis um#i!a (pang-uri) – simula, pasimula um#og (pangngalan) - untog um#o (pangngalan) – grupo, lipon, tipon, barkada, pangkat una (pang-uri) – primera, pinakamaaga unan (pangngalan) – dantayan, abrasador  unano (pangngalan) – pandak, punggok  unat (pang-uri) – banat, bintad, diretso, tuwid una$a (pangngalan) – batid, alam, intindi, watas una$ain (pandiwa) – intindihin, alamin, tarukin, tantuin unay (pangngalan) – paghihinguto unda (pangngalan) – arastre, remolke unda# (pangngalan) – andap, kisap, kurap undayon (pangngalan) – ugoy, indayog; undok, tayon undo (pangngalan) – tayon, undayon, indayog undot (pangngalan) – udlot ungag (pang-uri) – tunggak, ulol, hangal ungal (pangngalan) – ungol, ngalngal, angal unga! (pang-uri) – tanga, estupido, ignorante unggo (pangngalan) – unggoy, tsonggo, matsing ungi (pang-uri) – tikwas, kibang ungat (pangngalan) – untag banggit, usisa ungol (pangngalan) – angil, ngalngal, ingit, angal ungo! (pangngalan) – lambi, sungki, tungki, usli, higit, lamang ungot (pangngalan) – anas, bulong uniber!al (pang-uri) – pangkalahatan, pandaigdig, panlahat uniber!idad (pangngalan) – pamantasan uniber!o (pangngalan) – sansinukob, daigdig, mundo unidad (pangngalan) – pagkakaisa, pagkakasundo unia9 unio (pang-uri) – bukod-tangi uni#ia!yon (pangngalan) – pag-iisa, pagbubuklod,  pagsasama-sama uni#ormado (pang-uri) – magkakatulad, magkakapareho

uni#ormidad (pangngalan) – pagkakapareho, pagkakatulad,  pagkakaparis unlad (pangngalan) - progreso unla (pangngalan) – pagbibigay, pakundangan,  pagpapahinuhod uno (pangngalan) – isa uno! (pangngalan) – bagyo, sigwa un!i (pang-uri) – maliit, katiting un!iyami (pang-uri) – puril, sawi untag (pangngalan) – paalaala, ungkat untay (pang-uri) – tursido, pilipit unti (pang-uri) – kaliitan, unsik, katiting, munti unti (pang-uri) - muntik  untog (pangngalan) – umpog, bangga untol (pangngalan) – udlot, tigil, hinto unton (pangngalan) – pitaka unto! (pangngalan) – hupa, bawas, tila, hulaw unyon (pangngalan) – pederasyon, liga uod (pangngalan) – ulay, uhod uom (pangngalan) – bangungot u#a (pangngalan) – bayad, renta u#aan (pandiwa) – bugbugin, awayin, sabakan u#ang (pangatnig) – para u#a!ala (pangngalan) – pagmumura, alimura, pandurusta, insult u#at (pangngalan) – sulsol, udyok  u#a$ (pang-uri) – kalbo, panot u#la (pang-uri) – dayukdok, hayok, gutom u#o (pandiwa) – likma, lumikmo, lumuklok  u#od (pang-uri) – pulpol, gasgas, gastado u#uan (pangngalan) – silya, likmuan, luklukan urali (pangngalan) – udyok, upat, sulsol urang (pangngalan) – istaka, tulos urangutan (pangngalan) – gorilya uri (pangngalan) – klase; klasipikasyon urira (pangngalan) – siyasat, usisa, siyasig urit (pang-uri) – kulit urong (pangngalan) – kundot urong (pandiwa) – atras uroy (pangngalan) – kutya, libak, turya u!ad (pangngalan) – gapang, isod, hilahod u!a# (pangngalan) – salitaan, pulong, miting, pag-uusap u!a#an (pangngalan) – trato, kasunduan u!a#in (pangngalan) – litigasyon u!i!a (pangngalan) – ukilkil, pagtatanong, pagsisiyasat, imbestigasyon u!la (pang-uri) – hangal, tanga, tunggak  u!li (pang-uri) – usbong, umbok, tungki u!o (pangngalan) – moda, palasak, kalakaran u!og (pangngalan) – kabag, tabol u!o (pangngalan) – aso, singaw u!o! (pangngalan) – dausos, dulas, dausdos, luslos u!ura (pangngalan) – pagpapatubo u!ur#a!yon (pangngalan) – pang-iilit

utab (pangngalan) – kutab, akab, lukad, ukab utaba (pangngalan) – pagpopospon, pagpapaliban utal (pang-uri) – bulol utang (pangngalan) – bayarin, sagutin, kuwenta uta! (pangngalan) – tapos, lutas, yari utdo (pangngalan) – kitid, ikli, igsi; utod utero (pangngalan) – bahay-bata util (pang-uri) – maykagamitan, magagamit utol (pangngalan) – kapatid

utong (pangngalan) – tetilya, tsupon, pasusuhan uto! (pangngalan) – atas, mando, orden, mandato utot (pangngalan) - lagumpit utuin (pandiwa) – tuyain, ululin utu!an (pandiwa) – atasan u$i (pandiwa) – balik  uyad (pangngalan) – bagal uyam (pangngalan) – paghamak, kutya

D  $aga! (pu)- tunay, puro, dalisay, busilak; tibubos;

$ag$agan (pd)- magsaboy, tumapsak, umalagwak,

malinis; lubos, taganas; ganap; lantay; walang halo; tapat, kapala; matimyas; totoo, taos, matapat; lansak, taimtim, taos-puso, sinsero, matimyas; hindi mapagkunwari, hindi balatkayo. $agay$ay (png)- hayuhay; salipadpad, wasiwas,  pagaspas; pintig, sasal, kaba, tahip; kaba; komosyon, kaunting gulo; distorsyon; alon, kulot; liboy; pag-ugoy, indayog; pag-alon, daluyong; galaw, osilasyon. $agi (png)- tagumpay, panalo. $aglit (png)- mintis, pagmintis, pagdaplis, pagsala (sa puntirya); pagpaltos; kabiguang makita, makamit, makuha, maabot o masalo);  binibini; dalaga, dalagita, dalaginding, soltera. $umaglit (pd)- magmintis (sa puntirya); kumabyos; dumaplis, hindi sumapol o tumama; sumala,  pumalya, pumalpak, pumaltos, magkabisala, sumablay, lumihis, magsalupirit; hindi makaabot; hindi makasalo, makasapo o makakuha; hi ndi makakita o maka-intind, mabigo; bmalda, umabsen, makaligtaang isali o gawin; hindi maisama o magaw, magpalampas; palampasi, maiwanan ng (miss the bus, halimbawa), makailag, makaiwas; maisip o maalala; hanap-hanapin; mangulila sa (isang tao); iwala; ilagay sa maling lugar o lagayan; ibunton o ituon sa mali. $ag$ag (png)- pagyanig, lindol; pakikipagkamay;  panginginig, pangangatog, pangangaykay;  pag-alog, pagyugyog, pagluglog; pagkalog;  pagwagwag, pagyutyot; panggugulo;  pambabalasa; pag-amba; pagpagpag; bitak sa bato; bitak sa kahoy, sandali, iglap (slang); trill (sa music); pinaghalong gatas at sorbetes na inalog o binate; uri ng pang-atip o pambubong sa mga kamalig.

 bumulwak, pumisik, isaburayra, sumaburayray, sabuyan; ligwakan (ng tubig); tumilamsik; pumilansik; umagwa, lumigwak; bumuluswak; kumamboy (sa tubig), sumagapak; lumagpas (s a tubig); lumampok (sa tubig); tumambog, tumimbog (sa tubig, sumagapak, tumabsak, maglagusaw, maglabusaw (ng tubig). $ag$agin (pd)- anlawan, banlawan, pagasan, luglugan; hughugan; hawhawan, waswasan. ahi (png)- antas ng pagkakalayu-layo o  pagkakalapit-lapit ng mga datos (data);  paghihiwa-hiwalay sa mga component parts ng isang comple wave; paghihiwa-hiwalay ng mga kulay ng sinag ng liwanag, suspensyon (mga nakalutang na maliliit na  bagay sa likido, gas o solid). ag$agin (pd)- yugyugin, giwangin, luglugin, kalugin; alugin, iligin, paligpigin, tigtigin, tagtagin; ag-agin; ug-ugin, ig-igin; ugain; wagwagin, tagtagin; taktakin, itaktak, idakdak; pagpagin, yamutmutin, yutyutin, yumutyo t; mangaliglig, mangiliglig; mangaog, mangatal, manginig, mangaykay;  paligpigin, pilingin, pumilig-pilig, kalugin;  pagpagin, pumagpag; tigtigin; iwagawang, yanigin, iwaswas; guluhin, intrigahin;  balasahin; papanghinain ang loob; ikaway, ibanta, iamba (ang kamay); makipagdaupang palad, makipagkamay, kumamay, kamayan; paspasin; makawala, makahulagpos; pag-alunin (ang tono o  boses); $aa! (png)- wakas, tapos, katapusan; punta, dulo, duluhan; bingit; hangganan; kamatayan;  pagkasira, pagkapugto, putol; pagkakapatid o pagkawasak; pakay, layon, layunin; ang tinutumbok, tinutungo o pinupuntahan; kinahantungan, hantungan, kahihinatnan,

resuta, kinalabasan; pangharang (book ends); parte, dako, bahagi, panig; ad=. -nasa dulo, pinal, dulo, pandulo; pangwakas, terminasyon, limit, paghinto, pagkakasibak o pagkakaalis (sa trabaho); pagtigil,  pagwawakas; kinahantungan, kinalabasan,  bunga, resulta; dulo ng salita o katag. $aa!an (pd)- tapusin, putulin, wasakin; sirain, masira; iguho; mamatay, masawi; magwakas, matapos; utasin, tapusin; yariin,  pinlakin,; ubusin; barnisan o pinturahan;  pakintabin, pagandahin; magtapos (ng pagaaral); makatagpos; huminto, ihinto; ipagpaliban; magsara; magkasundo; maghinuha; maghaka, mag-akala; magkuro; magpasya; mapilitan; maoblig, itigil. $a$a  (png)- -punit, pilas, bilay, gahak, gaak, gato, gawa, tastas, laslas; luray, lasog; walat, warat; lusay, sabog, sira;, hati; lapak, luray; nawindang, windang, munghay, gapak, gabak, pigta, waak, waang. a$ain (pd)- pigtalin, bigtalin, bigtasin, gahakin, gahiin, wakwakin, wasakin,  punitin, islasin; lagariin nang paayon sa granahe; ipakita o sabihin nang pabigla, ibulalas; kumilos nang mabilis at marahas; manuligsa; bumatikos. $a!, n.- pagkit; tutuli (ear wa); loor wa;  balyena (wa na ginagawang kandila);  parain; usang (ng kandila); v. -lagyan o  pahiran ng wa; lumaki, lumakas, dumami; tumindi; mas bumilog, mas lumiwanag (ang  buwan); mas maging. $ala, ad=.- sero, nulo, butata; awan (3lokano);  bakante, basyo; hikahos sa, kulang o kapos sa; salat, gahol. $alang, n.- aksesorya, apartment; bagay o bahaging  patag; lupang latian; bahura; kahong  paminhian; palad (ng kamay); impis na goma ng sasakyan; sapatos na mababa ang takong; notang mas mababa nang kalahati; ad=.- mayapa (ang la sa); sarat, pango,  pangod, dpa, sungadngad (sabi sa ilong); nibelado, sapad, impis, kupis, lapad, sapad, kuyumis, hipak, humpak, pipis; pisa, pisat, tapil, dapil, dapilpil, pilpil; paril (sabi sa isang panig ng ulo); patag, planado; agpis, alipapa, talipya, papa; mababa (ang takongsabi sa sapatos; lupaypay, plastado, nanglata, bagsak ang katawan; deretsahan, tahasan; pirmis, hindi pabagu-bago (sabi rata o presyo); walang lasa (sabi sa alak); walang

latoy hindi nakakasabik; impis, plat, walang hangin; mabagal (ang benta); matumall; walang lalim; hindi makisap sabi sa pintura; mababa kaysa sa nasabing nota ng kalahating nota, bimol; eksakto, sabi sa oras; walang ipinagbago, iyon at iyon din; pare pareho ang tono (sabi sa boses); pare-pareho ang dilim (sabi sa dibuho); maigting ang  pagkakatali, walang lundo; sabi sa layag; adv.- padapa, pahiga, pabuwal; lubu san, todo-todo; ganap; mas mababa ang tono,  bimol; walang pataw na tubo (interest); v. patagin, ibaba ang nota nang kalahati. $alang amoy (pu) – walang samyo o halimuyak. $alang anuman (pu) - malugod na tinatanggap; kasiya-siya, kaaya-aya; sagot sa thank you (youre welcome -walang anuman);  biyenbenida; malugod o maayang  pagtanggap; pag-estima o pagpapatuloy sa  bisita; pagsalubong; pagbati, pagsalubong,  pagkalugod. $alang a$a, ad=.- hindi makatao; malupit, mapanakit; barbaro, brutal; hindi kaanyo ng tao; mala-halimaw, makahayo; walang habag, walang puso; tampalasan, imbi,  buktot, buhong; masama; balakyo; mahayap, masangil. $alang bahala (pu)- hindi namumuroblema; masaya; walang pakialam sa mundo; may ugaling bahala na; mapagwalang-bahala; laya, layaw. $alang bahid (pu)- tunay, puro, wagas, dalisay,  busilak; tibubos; malinis; lubos, taganas; ganap; lantay; walang halo; tapat, kapala; matimyas; teoretikal; banal, birhen; inosente; walang alam, walang malay, walang muwang, walang mukat; walang malak, walang kasalanan, malinis; walang kinalaman, hindi kasangkot; walang iniisip o  binabalak o naidudulot na ma kakasama o makapipinsala; madaling paniwalain; mapaniwalain; hindi sanay; payak, simple, walang pakunwari; paslit, musmos. $alang ba!ehan (pu)– walang sustansya, walang saysay o katuturan. $alang bi!a (pu)–walang epekto, dulot, silbi, resulta o kinalabasan; walang kinahahantungan, impluwensya; walang kaganapan, pagkakasakatuparan o  pagsasakatotohanan; walang dating, impresyon, kahulugan o ibig sabihin.

$alang galang (pu)-bastos, garu-garo, walang galang o respeto; walang pitagan o modo; sungayan, hagahal, tampalasa; primitibo, hindi sibilisado; aba, mababa ang antas; garapal, bastos, galawgaw, kangkarot, walang galang, brusko; hindi pulido o mahusay ang pagkakagawa; kamas-kamas, garu-garo; barabara; humigit-kumulang, t inatantya; masigla at malakas; malupt, matindi; disintunado, diskordant; salaw, salagawsaw, garu-garo, barumbado; pangit ang asa, $alang haba! (pu)- walang kumokontrol,  pumipigil, rumerenda o humahawak; natural, likas; walang ingat, bulagsak,  burara; busalsal, buhalhal, buhanghang;  pabaya; halaghag, madaskol, padaskuldaskol; padalus-dalos, aruhado; walang  pagpapahalaga o pakundangan; walang habas; rebe-rebe, sige-sige, bara- bara; alisaga; walang hinahon; banda. $alang halaga (pu)- walang silbi, walang dangal, hamak; inuti, walang katuturan. $alang handa (pu)- hindi handa; walang gamit  pagdating ng kagipitan; walang inihanda (impromptu); hindi preparado. $alang hanggan (pu)- panghabang panahon; walang simula at walang wakas; hanggang sa kabilang buhay; awangganin walang limitasyon; napakalaki at hindi mabilang; walang katapusan, walang puknat, walang humpay, walang tantan, walang hinto, walang patid, walang tigil; walang hangganan, hindi matapus-tapos; dugtungdugtong; kabit-kabit, kawilkawil; hugpunghugp ong, sugpung-sugpon.; magpasawalanghanggan; walang hanggan; sa lahat ng panahon; kaylan man, magpakaylan man. $alang hiya (pu)- walang-hiya, bastos, walang galang; walang modo, walang pakundangan; hindi nahihiya; makapal ang mukha; matapang ang apog; balat-kalabaw. $alang hugi! (pu)- walang tiyak na hubog o anyo o  pigura; tagibang, hindi pantay o balanse ang anyo; malayo sa, o wala sa hubog, anyo o  porma, alangani. $alang hum#ay (pu)- masagansan; sapin-sapin, sunud-sunod, dugtung-dugtong, sagadsad; abut-abot, walang puknat, walang tugot, walang gatol, walang humpay, walang tigil, walang putol; paulit-ulit, puspusan, sigida,

sigidahan, masinsin, masansan, tuluytuloy; singlakas ng dati; hindi humupa o humina; walang hinto, walang tigil, walang lubay, walang tugot, walang tantan, walang humpay; sagasa, todotodo; subung-subo, walang taros, walang puknat, walang gatol. $alang aayahan (pu)- walang kakayahan; walang kapangyarihan, hindi karapat-dapat; kulang sa mga katangiang kinakailangan o kinikilala ng bata; kakulangan ng karanasan; kapaslitan, kabagituhan; kamuraan. $alang amatayan (pu)- imortal; walang kamatayan, walang hanggan ang kabantugan; hindi nasisira o nawawasak; hinggil sa imortalidad. $alang a#antay (pu)- hindi mapantayan; hindi magaya; hindi maparisan; walang katapat, walang kapara; walang kaparis, walang kapantay; namumukud-tangi. $alang a#ari! (pu)- walang kapantay; walang katapat; walang kasuka, DDEFD!!5D!! n.. $alang a!alanan (walang sala) (pu)- inosente; walang alam, walang malay, walang muwang, walang mukat; walang malak, walang kasalanan, malinis; walang kinalaman, hindi kasangkot; walang iniisip o  binabalak o naidudulot na ma kakasama o makapipinsala; madaling paniwalain; mapaniwalain; hindi sanay; payak, simple, walang pakunwari; paslit, musmos, n.- taong inosente o walang kasalanan; taong madaling papaniwalain; batang paslit, musmos. $alang a!ama (pu)- nag-iisa; solitaryo; bugtong; nangungulila; solo, nagsosolo; adv.- lamang, lang. $alang a!arian (pu)- neutral, balaki; hindi babae o lalake, walang kasarian, asog; hindi active o passive (sabi sa pandiwa); walang  pinapanigan, neutral. $alang ata#u!an (pu)- walang puknat, walang humpay, walang tantan, walang hinto, walang patid, walang tigil; walang hangganan, hindi matapus-tapos; dugtungdugtong; kabit-kabit, kawilkawil; hugpunghugp ong, sugpung-sugpon. $alang atumba! (pu)- hindi matutumbasan ng salapi; nakakalibang, nakakatwa o balintuna. $alang atuturan (pu)- walang kabuluhan; walang kahulugan; walang kapararakan; hungkag, ampaw.

$alang ayamanan (pu)- namumulubi, nagdaralita, nagdarahop, naghihikahos, nagsasala $alang narating (pu)- hindi kumpleto o hindi buo ang pagkakagawa; bitin, kulang sa husay o kagalingan; hindi pa pino ang galaw; garapal  pa, galawgaw, garu-garo pa. $alang #aga!a (pu)- walang pag-asa; malab, hindi na mapagaling, wala nang lunas; imposible, nakakadiskora, $alang #ag!i!i!i (pu)- walang awa; walang budhi, walang puso, malupit. $alang #u!o (pu)- walang puso, walang awa, walang habag, malupit; walang kalatuylatoy o damdamin; malamig (ang pakikitungo, hindi taos sa puso. $alang !ala/$alang a!alanan (pu)- inosente; walang alam, walang malay, walang muwang, walang mukat; walang malak, walang kasalanan, malinis; walang kinalaman, hindi kasangkot; walang iniisip o  binabalak o naidudulot na ma kakasama o makapipinsala; madaling paniwalain; mapaniwalain; hindi sanay; payak, simple, walang pakunwari; paslit, musmos. $alang tinatana$ na bua! (pu)- walang pag-asa; malab, hindi na mapagaling, wala nang lunas; imposible, nakakadiskora. $ala !a loob (pu)- walang pakialam sa mundo; malamig ang pakikitungo, malatuba; hindi nababahala o nagpapahalaga; wala sa loob. $ala !a #anahon (pu)- wala sa oras o panahon; alanganin ang dating; adelantado; masyadong maaga (ang dating); sala sa  panahon. $alay (pd)- ihiwalay; gawing solo o nag-iisa; ilingid o itago sa paningin ng iba. $ali! (png)- walis; palis; paspas, pagaspas; uri ng halaman $ali! (pd)- walisin, walisan; palisin; palisan; kumaladkad nang magaan o marahan;  paraanan nang waring pahaplos; maantig, antigin, umantig; wasakin, paalisin,  palayasin; kumalat, lumaganap; gumalugad; suyurin; kayurin ang kalaliman (ng dagat); manalo sa bwat yugto ng timpalak o  paligsahan; manalo nang malaki ang kalamangan; lumamang ng malaki sa eleksyon; umihip (sabi sa hangin); dumaan o kumilos nang mabilis o maringal; kumambang; n.- pagwawalis; hagod, abot, saklaw, sakop; palikong daan, kurbada,

kurba; pagkaalun-alon o kulot (ng buhok); kaminero; tagalinis ng pugon; pinagwalisan; ang pinanalunan; panalo; pirmes na galaw ng electron beam, patuwid na patungo sa cathode ray tube; mahabang sagwa, sweepstakes; patikwas ng gaod o balo.

$alo (pu)- walo; otso; n.- bagay na may walong sangkap, parte, miyembro o piyesa, halimbawa kotseng de-otso ang makina; ad=.; pron.. $alum#u (png)- otsenta; ad=.; pron.. $arat (pu)- nabulabog, nakakalat, kalat; laganap; nakasaburayray; naglisaw-lisaw, hambalan. $ari (pakiramdam) (png)- pangitain, babala, merida, hiwatig; kutob, badya, agwero,  premonisyon, pangamba. $a!a  (pu)- basag-basag, pira-piraso, tagni-tagni;  pilit na pilit, maski pamali-mali; papatlang patlang, pauntol-untol; pautal-utal (halimbawa broken speech); paudlot-udlot, hindi panay o tuluy-tuloy; kulang; paiba-iba; hiwa-hiwalay, putul-putol, may putol, putol  basag, sira, hindi gumagana; windang, lugami, talunan, naaba; wasak, nabaling hat,  bangal, gapak, lasog, larot, durog, lagot,  bali, linsad, durog (halimbawa bibinga (broken pieces o pottery); hindi natupad (broken promises, halimbawa); nasira, nalabag (sabi sa pangako); disorganisado;  puta-putaki baku-bako, lubak-lubak, hukayhukay, hindi pantay, bugkulbugkol; napaamo (sabi sa hayop); napahina, pagod,  pagal, lupaypay. $a!ain (pd)- wasakin, mangwasak, buwagin, mambuwag; gibain, manggiba, salantain, manalanta, manalasa, gutayin, gumutay, manggutay, durugin, mandurog, lansagin, manlansag, lagumin, lumagom o lamunin (ng apoy), mani ra, sirain; patayin; gawing walang silbi, waratin; mangwarat, igupo, manggupo, ilugso, manlugso, windangin, mangwindang, pasabugin, magpasabog,  pilapisin, manilapis (ng pananim); piyapisin, maniyapis; walatin; lipulin, talunin, gapiin;  puksain; gunawin; paguhuin. $a!to (pu)- tama, wasto, tumpak, akma; tugma; angkop; walang mali, walang daplis, sala o mintis; totoo, nararapat; v.- iwasto, ituwid, itumpak, ipahinuhos, iakma, itama;  pagalitan, sermunan o pagsabihan upang ma  pabuti (mabago ang ugali,

halimbawa);retokehin, kumpunihin, ayusin; tsekan. $a!tuin (wastuhin) (pd)- itama, gawing tama, akma o tugma. $ata  (png)- kaguluhan, pagiging magulo ng mga  bagay; kalituhan; magulong gayak o  pananamit; v.- guluhin, paguluhin;  palaganapin, isabog, isambulat, ilagom; ikalat, magkalat, kumalat; maglanip (sabi sa sugat); i-unat, unatin (spread out); ikagkag (spread out), sabi sa pakpak; ihagayhay (ang  butil na pinatutuyo); iladlad, magladlad; ibuka, ibukaka; ibukadkad, ibitadtad; hataking palayo; maglayu-layo; ipahid,  pahiran; ipabatid; ipaalam; palaguin;  palakihin, pada lasin, palaganapin;  palawakin; n.- pagbabalita; lawak, abot layo; rantso o lupaing ari ng isang tao; mantel; takip ng muwebles; pagkaing nakahain sa mesa; mantikilya, palaman, atbp.; buong kaliwa at buong kanang panig ng dyaryo o magasin na okupado ng , sang lathalain o anunsyo; dipirensya o agwat ng dalawang numero, kantidad o halaga $ata"$ata  (pu)- nabulabog, nakakalat, kalat; laganap; nakasaburayray; naglisaw-lisaw, hambalan. .$ata$at (png)- bandera, watawat, bandila; estandarte; uri ng halaman palawis,  pabuntot ng nota; barko ng almirante; parte ng dyaryo na naglalaman ng pangalan nito, sa unang pahina; pamandera ng dyaryo; sagisag, simbolo, tanda, palatandaan, tatak, marka, tsapa, emblema; alakbat, akibat, disenyo; larawang nagbibigay ng aral sa  pamamagitan ng motto o kawikaan. $atot, slang  or asawa (png)- kabiyak, asawa; kung  babae maybahay; ina ng mga bata, ginang, misis; esposa; kung lalake tao, lakay, bana, ama ng mga bata, mister; esposo. $a$a (png)- saog, batis, aspa; ilug-ilugan, saluysoy. $elga (png)- pag-alis o paglayas (tanda ng protesta o pagtutol); v. -aldabisin, hatawin, birahin,  paluin, bambuhin, upakan, tamaan,  patamaan; pukpukin; dunggulin, bungguin, salakayin, atakihin; lusubin. $eyter (png)- serbidor; bandehado, salver. $ido (png)- talino, talisik, hilig, galing, kakayahan, abilidad; kaakmaan; inklinasyon; kaangkupan.

$ili (pd)- magpasarap; masarapan; maaliw, maligayahan; makinabang, mamunini; masiyahan;ad=.- mapagmahal; may hilig o interes (ond o); iniingat-ingatan, (my ondest dreams, halimbawa); haling sa; nawiwili sa; n. -likod o background ng disenyo sa lace; pundasyon, basehan, saligan, pamatagan; n.- kasiyahan, satispaksyon; pagsasakatuparan ng gusto; reparasyon; pagtitika; pagsisisi; kompensasyon sa pinsala; bayad-pinsala; katubusan; pagpupuno (sa kasalanan o kakulangan); bagay na nagb ibigay kasiyahan; katuwaan, kasayahan, saya; laro,  paglalaro, pagbibiro; siste; libangan, dibersyon, aliwan; ad=.- nagbibigay-saya. $ia (png)- lengguwahe, wika; pananalita; paraan ng pagsasalita, paraan ng  pakikipagtalastasan o pag-uunawaan ng dalawang tao, bagay o hayop; partikular na  programa sa computer; linguistics; talatag o  pagkakahanay-hanay ng mga salita (wording) ngisang dokumento; diyalekto; salita, pananalita o pagpapahayag;  pagsasalita, pananalita, sambitla; bokadura; diga, diskarte; pagsasabi, pagsasakataga;  pamumutawi sa bibig; ang namumutawi sa  bibig, sabi, salita, usapan, kumbersasyon,  pag-uusap, talumpati, diskurso; k opya ng talumpati; estilo o paraan ng pagsasalita. $iain (png)- kasabihan; kawikaa, adahe; kasabihan, kawikaan, salawikain. $indang"$indang (pu)- wasak, windang, gulanit,  punit, warat, gusgusin, gutay-gutay, luray; v.- past participle ng tear; ad=. -punit, pilas,  bilay, gahak, gaak, gato, gawa, tastas, laslas; luray, lasog; walat, warat; lusay, sabog, sira; wakwak, hati; lapak, luray; nawindang, windang, munghay; v.- pigtalin, bigtalin,  bigtasin, gahakin, gahiin, wakwakin, wasakin, punitin, islasin; lagariin nang  paayon sa granahe; ipakita o sabihin nang  pabigla, ibulalas; kumilos nang mabilis at marahas; manuligsa; bumatikos; n.- gapak, gabak; punit, pigta; -!umalangit 5awa (ang kanyang kaluluwa), gahak, gabak, wakwak, waak, waang; paglalagari; uri ng lagare (rip saw); balasaw. $i!i  (wilig) (pd)- wisikan, magwisik, wiligin, ispreyan, hilamusan (ng pintura); n.- wisik, wilig, tabsing, isprey; atomiGer; wigwigan, wisikan; budburan, ibudbod, ibulabod,

 bulaburan; umambon, umatik-atik; pumatak patak; pumisik-pisik; n.- wilig, wisik, atik; ambon; pisik, bulabod, budbod.

kumaba; masabik, maging hindi mapakali; kumaway; ikaway, iwasiwas, magwagayway; iwagayway, ipagaypay;  pumagas; bumati (sa pamamagitan ng  pagkaway); ipagaspas, pumagaspas; umalon, umalun-alon; maging maalon o kulot (sabi sa buho k); kulutin, ikulot

$umagay$ay (pd)- maghayuhay, humayuhay, sumalipadpad, iwasiwas; pumagaspas;  pumagakpak; pumintig (puso), sumasal, tumahip, tumibok nang mabilis; kabahan,

 G yabang9 #ng9 kahambugan, kapalaluan,  pagkamataas

7yabang8 – mayaang9 #u., ambog, palalo yabo9 #ng., maligat, makunat, maganit yabong9 #ng9 labay, lago, lamba yaag9 #ng., kayag, yaya, aya, anyaya, kumbida, imbitasyon yaa#9 #ng9 abraso; yapos, akap 7yai!8 – #agayai!9 #ng., pagtatagis, pagbaaka, tagis; paghahasa; pagkiskis, pagkuskus;  pang-aayaw-ayaw yaya9 #u., lagas, pitas, pigtal; laglag yaya9 #ng9 pagka-gahasa ; inggit ; hili ; selos,  panubigho yaga9 #ng., desestos, tapon, aksaya, retaso yagang9 #ng9 nipis, kapayatan, kayayatan, lagod, kalirang, yagong yagban9 #ng9 pagdaan, daan; ruta, pagruruta yagit9 #ng9 sukal, yamutmot, basura, layak  yago9 #ng 7bot8 dagta, gata, katas, diyus

yagyag9 #ng9 trote9 #a!o 7yama8 – arayama 9 #ng9 katot, kaibigan, kapalagayang-loob, kantutang-dila, katalik  7yaman8 – mayaman9 #u., mariwasa, masalapi, mapilak  yaman9 #ng., pagka-mayroon, pagkamapilak,  pagkamasalapi, riwasa yamang9 yayamang9 #tg9 pagkat, sapagkat yama!9 #ng9 tining, sapal, latak, bagaso yamba9 #ng9 akma, amba yambo9 #ng9 sukat 7yamo8 – mayamo9 #u., maimbot, pasikat, masakim, mapagpasikat; masiba, matakaw yamot9 #agayamot9 #ng9 suya, muhi, inip, inis, yamuam9 yamuyam9 #ng9 pinaglalagarian, kusot,  pinagkayasan, pinagkataman, pinagtabtaban yamungmong9 #ng9 labay, yabong, lago

yamutmot9 #ng9 basura, sukal, layak, yagit, mutmot yanig9 #ng., uga, alog, lindol, kalog, yugyog yano9 #ng9 payak, simple yanto9 #ng9 ratan, uway, bihiko ; tumalula, ubakan, palasan yanga9 #ng9 paso, masetera yanga$9 #ng9 hakbang yangot9 #ng., balba, bungot yangutngot9 #ng., langutngot yangyang9 #ng9 darang, dangdang, bilad, ihaw, tapa, halayhay 7yao8 – yumao9 #d., pumanaw, namatay, lumayas, yumaon, umalis 7yaon8 – niyaon9 #u9 noon, niyan, niyon ya#a9 #ng., apak, tapak, tuntong ; yuak ; baka 7ya#a$8 – yuma#a$9 #d9 dagan, pumatong, umibabaw, kumubabaw, umalapaw ya#o!9 #ng9 akap, lingkis, abraso ya#ya#9 #ng9 daldal, sitsit, ngakngak,  pagdadalahira, tsismis, satsat yari9 #ng9 produkto; gawa, tapos, utas yari9 #h9 ito, ire 7yari8 – niyari9 #d9 tinapos, ginawa, inutas 7ya!ang8 – aya!angan9 #ng9 pagkamagaspang ya!ya!9 #ng9 pinagkayasan, pinagkayuran,  pinagtabasan ya!ya!in9 #d9 kaskasin, laslasin, kayurin, katkatin yata9 #a9 marahil, kaypala, wari, tila, animo yatab9 #ng9 lilik, karit yatyat9 #u9 ukab ; kalawangin ; agnas, ngalatngat ya$e9 #ng., suis, iyabe, liyabe yaya9 #ng9 sisiwa, ama, maymay 7yatyat8 – #angangayayat9 #ng9 pagkapayat yatyat9 #u9 payat yelo9 #ng9 niyede, isno ye!o9 #ng9 tsok, plaster  yuayo9 #ng9 subsob, subasob; handusay, tungo yuayo9 #u9 lugmok, tungo, sawi, klang-palad