CHÓD PRAWIDŁOWY

CHÓD PRAWIDŁOWY CHÓD – OCENA ZMIAN STATYCZNO – KINETYCZNYCH CHÓD Definicja: Cykl chodu: Fazy chodu: CHÓD - ANALIZA DYNAMICZNA WYZNACZNIKI (DETERMINANTY) CHODU 1. Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej 2. Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej 3. Ruchy boczne miednicy 4. Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej 5. Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia 6. Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej 7. Izochronia 8. Izometria 9. Izotonia

CHÓD – OCENA ZMIAN STATYCZNO – KINETYCZNYCH

 

Wpływ na statykę ciała mają:

1. 1.

pozycja ciała

-

-

w symetrycznej pozycji stojącej na obu nogach punkt ciężkości ciała pada w środek

czworoboku podparcia (pole na którym stoimy, zawarte pomiędzy linią łączącą obydwie pięty, końce paluchów obu stóp oraz brzegami bocznymi stóp)

-

-

środek ciężkości przesuwa się w obrębie tego pola w miarę tego jak pochylamy tułów w

przód, tył oraz na boki

-

-

pozycje które rozszerzają czworobok podparcia i obniżają środek ciężkości zwiększają

stabilność stania

-

-

trwałe zmiany w budowie ciała powodują bądź zawężenie pola podparcia (brak jednej nogi),

bądź trwałe symetryczne ustawienie się środka ciężkości w obrębie pola podparcia z (przymusowe odciążenie jednej kończyny, ból, niepełny zrost kostny, przykurcz, porażenie)

-

-

rzutowanie środka ciężkości można prześledzić za pomocą pionu spuszczanego na przedniej

powierzchni ciała z wysokości II kręgu kości krzyżowej

2. 2.

masa ciała

-

nadwaga, ciąża, zwiększa obciążenie kończyn dolnych i może powodować obniżenie się

-

środka ciężkości, przesunięcie go do przodu w obrębie pola podparcia oraz obniżenie się sklepienia stóp

3. 3.

siła antygrawitacyjna mięśni

-

do utrzymania pozycji stojącej w warunkach fizjologicznych potrzebna jest minimalna siła

-

mięśniowa

-

-

każde przesunięcie środka ciężkości ciała wciąga w grę inne grupy mięśniowe wprowadzając

je w stan napięcia

-

-

ogólne osłabienie siły mięśniowej prowadzi do zapadania się postawy człowieka

CHÓD

-

-

sposób chodzenia utrwala się w 7 roku życia

Definicja:

1. 1.

seria rytmicznych, zmiennych ruchów kończyn i tułowia powodujących w

rezultacie przesunięcie się do przodu środka ciężkości człowieka 2. 2.

rytmiczne gubienie i odzyskiwanie równowagi w zmieniających się na

przemian fazach podporu i przenoszenia Cykl chodu:

-

-

czynności i ruchy wykonywane przez idącego pomiędzy kontaktem pięty z

podłożem jednej z kończyn i powtórnym jaj zetknięciem się z podłożem -

-

podczas jednego cyklu chodu każda z kończyn dolnych przechodzi przez

jedną fazę podporu i przenoszenia kończyny Fazy chodu:

•

•

faza podporu

-

-

podczas przeciętnie szybkiego chodu faza podporu jednej kończyny dolnej

zajmuje około 60% czasu cyklu chodu -

-

rozpoczyna się w momencie zetknięcia się pięty z podłożem, a kończy w

chwili oderwania palucha -

-

składa się z pięciu podfaz (w odniesieniu do stopy):

1. 1.

kontakt pięty z podłożem

2. 2.

„stopa płasko” – cała powierzchnia stopy przylega do podłoża

3. 3.

pełne obciążenie – podpór właściwy (środek masy ciała znajduje się nad

środkiem geometrycznym powierzchni styku stopy z podłożem) 4. 4.

oderwanie pięty od podłoża – przetaczanie stopy (propulsja)

5. 5.

oderwanie palucha - odbicie

•

faza przenoszenia

•

-

-

podczas przeciętnie szybkiego chodu faza przenoszenia jednej kończyny

dolnej zajmuje około 40% czasu cyklu chodu -

-

rozpoczyna się w momencie oderwania od podłoża palucha, a kończy w

chwili zetknięcia pięty tej samej kończyny z podłożem -

-

składa się z trzech podfaz:

1. 1.

przyspieszenie

-

rozpoczyna się w momencie gdy paluch kończyny dolnej zakrocznej odrywa

-

się od podłoża i noga zakroczna goni tułów, a kończy w chwili gdy kończyna ta znajdzie się pod środkiem ciała 2. 2.

przenoszenie właściwe

-

sytuacja , w której oś poprzeczna stawu skokowo – goleniowego znajduje się

-

w płaszczyźnie czołowej głównej ciała -

-

w tym momencie przenoszona kończyna jest potrójnie zgięta (w stawie

skokowym, kolanowym, biodrowym) 3. 3. -

-

hamowanie po wyprzedzeniu tułowia przez kończynę dolną zakroczna następuje

zwolnienie tempa ruchu kończyny ku przodowi i przygotowanie jej do kontaktu z podłożem •

•

faza podwójnego podparcia

-

-

sytuacja w której paluch nogi zakrocznej jeszcze się nie oderwał od podłoża a

pięta nogi wykrocznej już się oparła -

-

czas trwania fazy podwójnego podparcia jest zależny od szybkości chodu

-

-

im jest ona większa tym faza ta jest krótsza

-

-

podczas biegu faza podwójnego podparcia nie występuje – zastąpiona jest

fazą lotu

CHÓD - ANALIZA DYNAMICZNA

-

-

określa wielkość siły mięśni, która jest potrzebna w trakcie prawidłowego

chodu -

-

na idącego człowieka działają dwa rodzaje sił:

1. 1.

zewnętrzne

-

-

siła grawitacji, reakcja podłoża

-

-

na ogół działają zgięciowo

2. 2.

wewnętrzne

-

pracujące mięśnie (utrzymanie prawidłowej postawy, stabilizacja stawów,

-

hamowanie lub przyspieszanie poszczególnych części kończyn i tułowia)

 

Największą aktywność podczas chodu wykazują:

-

-

mm. stabilizujące tułów

-

-

mm. odpowiedzialne za stabilizacje miednicy

•

•

faza podporu:

-

-

prostownik grzbietu strony przeciwnej

-

-

mm. czworoboczny lędźwi strony przeciwnej

-

-

mm. pośladkowy średni

-

-

mm. przywodziciel wielki

•

•

faza przenoszenia

-

-

mm. grupy strzałkowej (zabezpieczenie przed supinacją)

-

-

m. piszczelowy tylny (zabezpieczenie przed pronacją)

-

-

m. przywodziciel wielki

Stwierdzono iż najpracowitszą grupa dynamiczną w funkcji lokomocji jest zespół mięśniowy tylnej ściany goleni – odpowiedzialny za przetaczanie stopy.

WYZNACZNIKI (DETERMINANTY) CHODU

 

Wyznaczniki chodu prawidłowego:

-

-

wyróżniamy 6 determinant chodu

-

-

trzy z nich dotyczą zmiany położenia miednicy i stawów biodrowych

-

-

dwa zakresu ruchu w stawach kolanowych

-

-

jeden stawów skokowo-goleniowych

-

-

są to wyznaczniki kinematyczne

-

-

dotyczą chodu po gładkiej poziomej płaszczyźnie

1.

Skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej

-

-

określenie prawidłowego ustawienia miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie

poprzecznej w fazie podwójnego podparcia

-

-

w chwili wysunięcia nogi wykrocznej do przodu miednica podąża za ruchem i

wysuwa swą wykroczna stronę nieco do przodu

-

-

wykazuje ona skręt w płaszczyźnie poziomej około 4° do przodu i 4° do tyłu

-

-

ruch odbywa się w obu biodrach

-

-

na skutek ruchów miednicy udo nogi wykrocznej – rotacja zewnętrzna, udo

nogi podpierającej w rotacji wewnętrznej skręcanie się miednicy wydłuża krok

-

-

2.

Pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej

-

-

określa ustawienie miednicy i stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej

-

-

podczas chodu miednica (w warunkach prawidłowych) ustawia się lekko

ukośnie, opadając w stronę kończyny przenoszonej -

-

staw biodrowy kd. podporowej – ustawiony w przywiedzeniu

-

-

staw biodrowy kd. przenoszonej – ustawiony w identycznym odwiedzeniu

-

-

miednicę przed większym opadaniem w kierunku kończyny przenoszonej

zabezpiecza napięcie mięśnia pośladkowego średniego po stronie przeciwnej 3.

Ruchy boczne miednicy

-

-

określa konieczność bocznych przemieszczeń miednicy w czasie chodu, wynikających z

naprzemianstronnego obciążania kończyn dolnych

-

-

miednica podąża w kierunku nogi podporowej

-

-

ruchu boczne miednicy najbardziej widoczne są podczas wolnego chodu

-

-

podczas biegu zostają całkowicie zniwelowane

-

-

wykonywane są w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i obu stawach biodrowych

(przywodzenie + odwodzenie + rotacja) wielkość wychyleń bocznych miednicy jest osobniczo różna

-

-

4.

Zgięcie w stawie kolanowym w fazie podporowej

-

-

określa wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego kończyny podporowej w fazie pełnego

obciążenia

-

-

musi on wynosić około 20°

-

-

w fazie podporu gdy pięta styka się z podłożem kolano jest wyprostowane

-

-

zaraz potem ulega zgięciu, aż stopa przyłoży się podeszwą do podłoża

-

-

zaraz po okresie pełnego obciążenie stopy znowu następuje gwałtowny

wyprost stawu kolanowego -

-

zgięcie stawu kolanowego w chwili gdy masa ciała przenosi się do przodu

ponad nogą podporową, redukuje wysokość środka ciężkości 5.

Skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia

-

-

określa wymaganą wielkość skrócenia czynnościowego kończyny dolnej w fazie

przenoszenia

-

-

kończyna przenoszona powinna przemieszczać się do przodu dokładnie w

płaszczyźnie strzałkowej przeprowadzonej przez staw biodrowy -

-

miednica po tej stronie jest lekko opuszczona

-

-

skrócenie czynnościowe odbywa się we wszystkich trzech stawach

-

-

największe jest w stawie kolanowym

-

-

kolano zgina się zaraz po styku pięty z podłożem gdy kostki unoszą się

zakreślając łuk ponad stępem oraz po raz drugi gdy pięta zaczyna się unosić a stopa przygotowuje się do odbicia -

-

aby chód mógł być prawidłowy, staw kolanowy musi mieć możliwość zgięcia

do kąta 65° (w fazie przenoszenia) 6.

Ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej

-

-

określa kątową wielkość zakresu ruchomości w stawach skokowo-goleniowych w

płaszczyźnie strzałkowej, która jest potrzebna przy prawidłowym chodzie

od 15° (W) do 20° (Z)

-

-

7.

Izochronia

-

-

8.

Izometria

-

-

9.

Izotonia

-

-

polega na równym w czasie obciążaniu lewej i prawej kończyny dolnej polega na wykonywaniu równej długości kroków prawą i lewą kończyną dolną polega na prawidłowej koordynacji ruchów kończyn górnych i tułowia z praca kończyn

dolnych