DOKUMEN NEGARA DOKUMEN NEGARA SANGAT RAHASIA SANGAT RAHASIA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
1
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
UJIAN SEKOLAH BERSTANDAR NASIONAL TAHUN PELAJARAN 2018/2019
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA
Paket 1
DINAS PENDIDIKAN PROVINSI JAWA BARAT USBN 2018/2019 Barat
2018
©
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
2
SANGAT RAHASIA
MATA PELAJARAN
Mata Pelajaran Jenjang Program
: BAHASA DAN SASTRA SUNDA : SMA/MA : IPA/IPS/IBB/KEAGAMAAN WAKTU PELAKSANAAN
Hari/Tanggal Jam
: : PETUNJUK UMUM
1.
Periksalah naskah soal yang anda terima sebelum mengerjakan soal yang meliputi : a.
Kelengkapan jumlah halaman atau urutannya.
b.
Kelengkapan dan urutan nomor soal.
c.
Kesesuaian nama mata uji dan progran studi/peminatan yang tertera pada kanan atas naskah soal dengan Lembar Jawaban Ujian Sekolah Berstandar Nasional (LJUSBN).
2.
Laporkan kepada pengawasruang ujian apabila terdapat lembar soal, nomor soal yang tidak lengkap atau tidak urut, serta LJUSBN yang rusak atau robek untuk mendapat gantinya.
3.
Isilah pada LJUSBN Anda dengan : a.
Nama peserta pada kotak yang disediakan, lalu hitamkan bulatan di bawahnya sesuai dengan huruf di atasnya.
b.
Nomor peserta dan tanggal lahir pada kolom yang disediakan, lalu hitamkan bulatan di bawahnya sesuai dengan huruf/angka di atasnya.
c.
Nama sekolah, tanggal ujian, dan bubuhkan tanda tangan Anda pada kotak yang disediakan
4.
Tersedia waktu 120 menit untuk mengerjakan naskah soal tersebut.
5.
Jumlah soal pilihan ganda (PG) sebanyak 40 butir dan soal uraian ( essay ) sebanyak 5 butir.
6.
Tidak diizinkan menggunakan kalkulator, HP, tabel matematika atau alat bantu hitung lainnya.
7.
Periksalah pekerjaan Anda sebelum diserahkan kepada pengawas ruang ujian.
8.
Lembar soal dan halaman kosong boleh dicoret-coret, sedangkan LJUSBN tidak boleh dicoret-coret.
SELAMAT MENGERJAKAN
Kerjakan dengan jujur, karena kejujuran adalah cermin kepribadian
USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
3
SANGAT RAHASIA
I.
PILIHAN GANDA
1. Tengetan ieu kalimah di handap! Debat calon gubernur Jawa Barat di Metro TV, Jakarta, Jumat (8/2) malam, menjadi ajang saling bongkar kesalahan calon gubernur. (Dicutat tina Koran PR, 09/02/18).
Tuduhkeun mana kalimah tarjamahan tarjamahan nu merenah merenah tina kalimah di luhur! A. Debat calon gubernur Jawa Barat di Metro TV, Jakarta, jumaah (8/2) peuting, jadi ajang silihbongkar kasalahan calon gubernur. B. Debat calon gubernur Jawa Barat nu diayakeun ku Metro TV dina malem jumaah (8/2), mangrupa ajang pikeun silihgebruskeun silihgebruskeun antara calon gubernur. C. Debat calon gubernur Jawa Barat nu diayakeun ku Metro TV, Jakarta, dina malem jumaah (8/2), jadi kasempetan kasempetan pikeun silihbolékérkeun silihbolékérkeun kasalahan kasalahan calon gubernur. gubernur. D. Debat calon gubernur Jawa Barat nu diayakeun ku Metro TV, Jakarta, dina malem jumaah (8/2), jadi jalan pikeun pikeun silihtembrakeun kasalahan kasalahan calon calon gubernur. E. Debat calon gubernur Jawa Barat nu diayakeun ku Metro TV, Jakarta, dina jumaah (8/2) peuting, jadi kasempetan pikeun silihampura silihampura kasalahan kasalahan calon gubernur. 2. Baca teks di handap kalawan saregep! Aku mencintaimu lebih dari yang kau kau tahu Meski kau tak kan pernah tahu Baru kusadari cintaku ber ber tepuk tepuk sebe sebelah tang tangan an kau buat remuk seluruh hatiku, seluruh hatiku.
Paribasa ber ber tepuk tepuk sebe sebelah tang tangan an sarua hartina jeung …. A. keprok sorangan B. keprok sabeulah C. seuri sorangan D. ambon sorangan E. imut sorangan 3. Baca paguneman di handap kalawan saregep! Nana : “Basa kamari, aya dulur kuring ti Jakarta, nya Agus Nana Nana Agus Nana
kapaksa kuring teh rada
mamalayuan.” : “Na kumaha kitu?” : “Enya bingung kumaha narjamahkeun kana basa Indonesia tina basa Sunda, atuda bingung.” : “Cik kumaha kalimahna?” : “Nya ku kuring teh jadi kieu we, silahkan makannya yang dapat.” : “Oh ceuk basa Sundana mah ....
Jawaban nu merenah pikeun paguneman di luhur nya éta …
A. B. C. D. E.
mangga sing kenging dituang mangga, sing dituang kenging mangga, sing dicobian kenging mangga sing kekengingan taruangna mangga sing diraraosan kengingna
USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
4
SANGAT RAHASIA
4. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)
Sumebar sacara tinulis Ngandung hal-hal nu teu teu asup akal Caritana basajan Caritana jembar Ngandung ajén atikan Teu kapaluruh saha nu ngarangna Ngandung unsur seni Sumebar sacara lisan Ngandung hal-hal nu teu pamohalan
Ciri-ciri umum nu biasana aya dina dongéng diantarana .... A. 1, 2, 3, 4 B. 2, 3, 5, 8 C. 2, 4, 6, 8 D. 5, 7, 8, 9 E. 1, 6, 8, 9 5. Titénan sempalan-sempalan dongéng di handap! (1) Si Kabayan ti barang gék diuk dina korsi geus lelenggutan waé nundutan. Saperti biasa tukang cukur téh ari ceg kana gunting jeung sisir bari terus ngabuih. n gabuih. (2) Waktu Prabu Siliwangi jadi raja di tatar Sunda, nya éta Pajajaran Wétan jeung Pajajaran Kulon, anjeuna kagungan istri anu jenenganana Nyi kentring Manik Mayang Sunda anu nuju bobot. (3) Baheula Islam mimiti asup ka wewengkon Rancakalong, dibawana ku tilu jalma sepuh ti Cirebon, nya éta nu katelah Éyang Purwa, Éyang Singalanto jeung Éyang Bagus Pangéling. (4) Dina hiji dinten putri aya pamundut, tapi ku raja atanapi ramana teu tiasa ditedunan. Atuh gantawang waé nyeuseulan séséépan. Inten berlian pamasihan ramana diawurawur payuneun ramana. (5) Kacaritakeun sakadang monyét monyét ngajak ngala cabé cabé ka sakadang kuya, ngalana teh di kebon patani, waktu keur ngala cabé kapanggih kapanggih ku patani sakadang monyét monyét mah bisaeun kabur ari sakadang sakadang kuya mah katéwak ku patani patani sabab teu teu bisa lumpat. Sempalan dongéng di luhur nu kagolong kana wangun fabél nyaéta….
A. B. C. D. E. 6.
1 2 3 4 5
Baca sempalan dongéng di handap! Déwa Anta pok unjukan bari ngalimba, “Nun Batara, anu mawi abdi sedih, rumasa moal lami deui hirup, da tangtos diteukteuk beuheung”. “Na, ku naon?” ceuk Batara Narada. Déwa Anta ngawalon, “Pan tadi saur Batara, sing saha anu teu tiasa nyumponan éta
pamundut, baris diteukteuk beuheung. Ari abdi téa t éa taya ta ya petana tiasa nyumponan, n yumponan, margi kapanan teu gaduh leungeun teu gaduh suku”. Batara Narada ngaheneng, socana mencrong ka nu keur sedih. Clak, clak, clak cipanon Déwa Anta murag kana taneuh tilu keclak. Gorolong, gorolong, gorolong cimata cimata téh jadi ... endog tilu siki. Dicutat tina buku Waruga Basa USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
5
SANGAT RAHASIA
Hal nu pamohalan tina dongéng di luhur bisa kapanggih tina kalimah .... A. “... rumasa moal lami deui hirup, da tangtos diteukteuk beuheung” B. “... sing saha anu teu tiasa nyumponan éta pamundut, baris diteukteuk beuheung. ...” C. “... margi kapanan teu gaduh leungeun teu gaduh suku”. D. Clak, clak, clak cipanon Déwa Anta murag kana k ana taneuh tilu keclak. E. Gorolong, gorolong, gorolong cimata cimata téh jadi ... endog tilu siki. 7. Cikaracak ninggang batu laun-laun jadi legok Kalimah di luhur lamun dit ditulis ulis dina aksara Sunda nyaéta...
8. Dihandap ieu mangrupa hal-hal nu aya dina laporan kegiatan (1). Kasang Tukang (2). Wengkuan Kagiatan (3). Maksud jeung Tujuan (4). Dasar Hukum kegiatan anu bener nya éta …. Susunan bubuka laporan kegiatan A. (1), (3), (4), (2) B. (2), (4), (3), (1) C. (1), (4), (3), (2) D. (4), (2), (1), (3) E. (3), (1), (2), (4) 9. Dina nulis laporan, urang urang diperendih (dituntut) sangkan nyieun laporan anu faktual. Harti kecap faktual dina éta kalimah miboga harti ….
A. B. C. D. E.
Kudu saluyu (sesuai) antara data jeung fakta Kudu saluyu jeung kaayaan hate penulis Kudu saluyu jeung paménta pimpinan Kudu dibarenganku unsur-unsur pamohalan Kudu ditulis ku ahlina
10. Baca sing gemet téks wawancara di handap! : “ Assalamualaikum, Pa, damang? ” Akmal Pa Hasan : “Waalaikumussalam, pangestu alhamdulillah” : “ Nepangkeun pa, wasta pun Akmal, punten pami jenengan sareng saha?” Akmal Pa Hasan : “ Mangga, abdi sareng Pa Hasan” : “ Bapak, abdi abdi badé tumaros perkara aturan lalu lintas di jalan raya. Conto Conto Akmal aturan lalu lintas téh naon waé? USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
6
SANGAT RAHASIA
Pa Hasan : “Seueur aturan lalu lintas mah, contona wae upami Ujang berkendara motor, éta kedah ngaggé hélem, gaduh Surat Izin Mengemudi (SIM), kedah taat kana rambu-rambu lalu lintas, jrrd. : “……………………….” Akmal Pa Hasan : “Tangtu waé aya, misal kanggo pengendara motor di jalan raya kena tilang, teras henteu gaduh SIM, éta dipidana ku pidana p idana kurungan panglamina 4 bulan atawa denda pangseueuerna sajuta rupiah”. Kalimah anu luyu pikeun ngalengkepan wawancara di luhur nya éta …. A. “Aya sanksi anu tangtu henteu upami urang ngarempak éta aturan?” atanapi henteu upami éta aturan aturan teu aya?” B. “ Teras saé atanapi C. “ Kumaha carana urang taat kana aturan lalu lintas?” D. “ Kumaha kamandang bapak ngeunaan aturan lalu lintas?” E. “Naon fungsina aturan lalu lintas téh?”
11. Baca sing gemet téks wawancara di handap! : “ Sampurasun, punten Ibu ngawagel” Euis Bu Encas : “Rampés, mangga néng hoyong naon?” : “Ieu bu abi badé tumaros, harga céngék ayeuna sabaraha? Euis Bu Encas : “ Mahal puguh néng, kamari mah sakilo 20 rébu, ayeuna mah naék jadi 35 Eusi Bu Encas Euis Bu Encas
rébu sakilona téh” : “ Kumaha harga-harga anu sanésna? : “ Kantena geulis” : “ Hatur nuhun ibu kanggo informasina” :“ Sawangsulna”
Eusi téks wawancara di luhur téh nya éta ….
A. B. C. D. E.
harga sembako harga céngék harga sayur naékna harga néng euis ngajak wawanohan ka tukang sayur
12. Baca téks wawancara di handap! Nu nanya : “Tarékah naon kinten-kintenna sangkan jalma-jalama hususna generasi Narasumber
ngora teu kalibet nggunakeun narkoba?” :”Anu leuwih utamana mah dibina ku kolotna di lingkungan kulawarga.
Barudak salaku generasi ngora kudu di didik, diatik ku ajaran agama, sangkan kandel kaimanan. Barudak kudu apal yén narkoba téh barang haram nu dilarang ku agama jeung pamaréntah, sabab bakal ngarusak n garusak méntal jeung runtuhna nagara”.
Ragam basa nu digunakeun ku narasumber dina wawancara di luhur nyaéta .... A. lemes keur sorangan B. lemes keur ka batur C. loma D. kasar E. cohag
USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
7
SANGAT RAHASIA
13. Baca teks sajak di handap! Priangan Mojang lenjang nu hideung santen Diaping srangéngé ti enjing dugi ka sonten Upami wengi dipépéndé bulan ngempur Jungjunan……..
Upami dugi ka puput umur Kurebkeun kuring dina pangkonan (dicutat tina Tepung di Bandung)
Kecap kurebkeun dina sajak di luhur saharti jeung .... A. kuburkeun B. écagkeun C. pelakkeun D. asupkeun E. diukkeun 14. Baca téks sajak di handap! Priangan Mojang lenjang nu hideung santen Diaping srangéngé ti enjing dugi ka sonten Upami wengi dipépéndé bulan ngempur Jungjunan……..
Upami dugi ka puput umur Kurebkeun kuring dina pangkonan Unsur rasa nu nyangkaruk nyangkaruk dina dina sajak sajak di luhur A. sedih B. bungah C. reueus D. keuheul E. éra
(dicutat tina Tepung di Bandung) nyaé ta….
15. Baca teks sajak di handap! Priangan Mojang lenjang nu hideung santen Diaping srangéngé ti enjing dugi ka sonten Upami wengi dipépéndé bulan ngempur Jungjunan……..
Upami dugi ka puput umur Kurebkeun kuring dina pangkonan (dicutat tina Tepung di Bandung)
Parafrase sajak di luhur nyaé ta…. A. nyaritakeun hiji mojang anu hideung santen USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
8
SANGAT RAHASIA
B. nyaritakeun hiji mojang anu diaping ku srangenge C. nyaritakeun tempat anu caang mabra D. nyaritakeun kaayaan tempat nu endah matak reureus nu miboga nyatana n yatana tanah priangan E. nyaritakeun jalma nu haying dikurebkeun di tanah priangan 16. Baca ieu teks biantara di handap! C ai di na A ngen-angen ngen-angen Ur ang Sund S unda a a) b)
Assalamu’alaikum Sadaya puji kagungan Alloh Nu Murbéng Alam. Solawat sinareng salam mugi dikocorkeun ka jungjunan urang sadaya, s adaya, Nabi Muhammad SAW. c) Langkung tipayun simkuring ngahaturkeun rewu nuhun, réhna simkuring dipasihan kasempetan kanggo ngadugikeun biantara perkara “Cai dina Angen -angen urang Sunda” d) Cai téh dianggap kabutuhan anu utama. Ku pentingna cai,nepi ka dina kahirupan urang Sunda teu weléh dipatalikeun jeung alam pangpangna jeung cai, katitén tina ngaran patempatan anu aya patalina jeung cai. Contona waé, Cinangka, Cicaheum, Cimahi, tiluanana gé dimimitian ku kecap ci. Lain waé tempat, ku penting-pentingna cai dina kahirupan urang Sunda, aya tradisi ngatur cai keur tatanén atawa ngebon. Di pilemburan jalma nu ngatur ngatur cai téh disebutna ulu-ulu. e) Hadirin anu sami rawuh, Salajengna perkara pentingna cai dina kahirupan urang Sunda, bisa kacrukcruk ogé tina paribasa. Gening aya paribasa kieu “ka cai jadi saleuwi, ka darat jadi salebak”. s alebak”. f) Mung sakitu nu kapihatur, hapunten bilih aya saur nu teu kaukur basa nu teu karéka. Hatur nuhun. g) Wassalamu’alaikum.
Ungkara anu luyu jeung eusi biantara di luhur nyaéta..... luhur nyaéta..... A. Patempatan di tatar Sunda asalna lain tina cai B. Kahirupan manusa tara dipatalikeun jeung alam C. Kahirupan moal lumangsung lamun taya cai. D. Cai téh dianggap kabutuhan nu teu pati penting. E. Kahirupan urang Sunda dipatalikeun jeung cai 17. Baca ieu teks biantara di handap! C ai di na A ngen-angen ngen-angen Ur ang Sund S unda a a) b)
Assalamu’alaikum Sadaya puji kagungan Alloh Nu Murbéng Alam. Solawat sinareng salam mugi dikocorkeun ka jungjunan urang sadaya, Nabi Muhammad SAW. c) Langkung tipayun simkuring ngahaturkeun rewu nuhun, réhna simkuring dipasihan kasempetan kanggo ngadugikeun biantara perkara “Cai dina Angen -angen urang Sunda” d) Cai téh dianggap kabutuhan anu utama. Ku pentingna cai,nepi ka dina kahirupan urang Sunda teu weléh dipatalikeun jeung alam pangpangna jeung cai, katitén tina ngaran patempatan anu aya patalina jeung cai. Contona waé, Cinangka, Cicaheum, Cimahi, tiluanana gé dimimitian ku kecap ci. Lain waé tempat, ku penting-pentingna cai dina kahirupan urang Sunda, aya tradisi ngatur cai keur tatanén atawa ngebon. Di pilemburan jalma nu ngatur ngatur cai téh disebutna ulu-ulu. e) Hadirin anu sami rawuh, Salajengna perkara pentingna cai dina kahirupan urang Sunda, bisa kacrukcruk ogé tina paribasa. tina paribasa. Gening aya paribasa paribasa kieu “ka cai jadi saleuwi, ka darat darat jadi salebak”. USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
9
SANGAT RAHASIA
f)
Mung sakitu nu kapihatur, hapunten bilih aya saur nu teu kaukur basa nu teu karéka. Hatur nuhun. g) Wassalamu’alaikum.
Angen -angen Urang Sunda”, aya dina Nu kaasup bagian bagian bubuka dina biantara “Cai dina Angen bagian... A. (a) B. (b) C. (c) D. (d) E. (e) 18. Titénan ungkara di handap!
Bapa Kapala Sakola kedahna maparin biantara dina acara pentas seni. Tapi ujug-ujug pas acara ngadadak Bapa Kapala Sakola aya peryogi nu teu tiasa dikantunkeun. Ahirna ditunjuk sacara ngadadak Pembina OSIS pikeun biantara ngawakilan Kapala Sakola. Tina kasus di luhur, cara biantara nu dianggo ku pembina OSIS nya éta .... A. biantara ku cara cara ngapalkeun B. biantara ku cara cara maca naskah naskah C. biantara ékstémporan ékstémporan D. biantara kontémporer kontémporer E. biantara impromtu 19. Hadirin anu sami rawuh, Salajengna perkara pentingna cai dina kahirupan urang Sunda, bisa kacrukcruk ogé ti na paribasa. Gening aya paribasa paribasa kieu “ka cai jadi saleuwi, ka darat darat jadi salebak”. Mung sakitu nu kapihatur, hapunten bilih aya saur nu teu kaukur basa nu teu karéka. Hatur nuhun. Wassalamu’alaikum.
Ungkara “ka cai jadi saleuwi, ka darat jadi salebak” dina téks di luhur ngandung harti.... A. kudu silih élingan ngeunaan pentingna cai. B. kudu nyieun ngaran tempat dimimitian ku ci. C. kudu sauyunan, sapapait-samamanis. sapapait-samamanis. D. mun rék tatanén kudu diatur ku ulu-ulu E. kudu ngutamakeun miara cai. 20. Titénan ieu pancén panata calagara. (1) Nyebutkeun (1) Nyebutkeun jejer jeung pasualan pasualan anu rek diswalakeun diswalakeun (2) Ngatur (2) Ngatur saha anu anu kudu nyarita (3) Ngatur (3) Ngatur lumangsungna lumangsungna acara kalayan tandes Dumasar kana pedaran di luhur, eta pancén téh mangrupa pancen pikeun…. A. pangjejer B. pamilon C. panumbu catur catur D. girang serat E. girang pangajén 21. Dina hiji acara di sakola haladir sepuh (orang tua)/ wali murid, guru, jeung pupuhu (kepala) sakola. Lamun sadayana kudu maparin pamapag/ pangbagéa, urutan nu nepikeun pamapag/ pangbagéa pangbagéa nu nu merenah nyaéta nyaéta .... USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
10
SANGAT RAHASIA
A. pupuhu sakola, sakola, guru, jeung sepuh murid B. guru, pupuhu sakola, jeung sepuh murid C. guru, sepuh murid, jeung pupuhu sakola D. sepuh murid, guru, jeung pupuhu sakola E. sepuh murid, pupuhu sakola, jeung guru 22. “Wilujeng siang/sonten/wengi”. Pokpokan Panumbu Catur di luhur mangrupa . . . dina acara sawala. A. salam bubuka B. ngawanohkeun ngawanohkeun diri dir i C. ngamimitian sawala D. ngawilujengkeun ngawilujengkeun ka pangjejer E. mungkas sawala 23. Nanging sateuacan kelompok VII menyampaikan materina, sim kuring badé ngenalkeun saurang-saurangna. Kecap anu digurat handap sakuduna . . . A. ngadugikeun, ngawanohkeun. B. nepikeun, ngenalkeun C. nyampékeun, ngenalkeun D. méré nyaho, ngawanohkeun ngawanohkeun E. ngadugikeun, ngadugikeun, ngawanohkeun ngawanohkeun 24. Baca sempalan carita pondok ”Tukang Kembang” karya Gagah Nugraha Aulia ieu di handap! Saréréa. Saimah-imah. Pa Gumbira, Apana Inggit. Bu Gumbira, indungna. nyaah pisan ka si Aki. Atuda Unggal si Aki mulang ka lemburna, balikna deui téh kudu baé aya oléholéh husus keur Inggit. Nu dimaksud si Aki ku saréréa téh, tukang kembang langgangan bu Gumbira jeung Inggit. Tina sering balanja kembang ti Si Aki, laun-laun jadi asa jeung baraya. Mana komo sanggeus Si Aki tukang kembang siga nu nyaaheun pisan ka Inggit. Malah pok deui-pok deui nyebutkeun asa ka incu sorangan. Atuh beuki asa jeung baraya baéUrang Panjalu si Aki téh. Ngaran aslina mah Abdul Manap. Ti keur ngora kénéh geus bubuara ka Bandung. Asalna tukang minyak tanah. Ditanggung maké salang jeung rancatan. Ka béh dieu ganti ngajualan kembang. Sabulan atawa dua bulan sakali, sok mulang ka lemburna. Ku sabab geus teu asa jiga téa., ku Bu Gumbira sering dibahanan oléh-oléh bawaeun ka lemburna. Aya gula, kopi, sirop, kué kaléng, sakapeung pakéan urut batur keur babasah. Anu tara téh ngongkosan, lantaran keukeuh tara ditarima. Teu sangka nya, si Aki tukang nyunyurung roda kembang téh, putra-putrana maraju. Diantarana waé anu natamu ka pa Gumbira. Kagungan pabrik beusi sagala, cenah, anjeunna téh .
Dumasar kana sempalan carita pondok di luhur, mana anu teu kaasup ajén atikan anu bisa dipaké tur dipatalikeun jeung kahirupan sapopoé di masarakat.... A. ulah ngajén jalma tina tagogna B. upama urang bageur ka batur, pasti batur ogé o gé bageur ka urang C. kahirupan dina éta carita teu mustahil bakal kajadian D. Si Aki urang Panjalu. Ari urang Panjalu osok marerih. E. jalma anu beunghar beunghar teu salawasna salawasna boga sikep sikep adigung
25. Titénan sempalan carita pondok “Putri Jin” ieu di handap! USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
11
SANGAT RAHASIA
“Putra Aria Wangsagoparana teteg manahna. Anjeunna geus aya deui dina pangcalikanana anu biasa, batu démprak di gunung cadas. Jung ngadeg, nyawang kasakuriling bungking. Lapat-lapat kasawang alam paraméan anu kedah disorang ku anjeunna. Aing lain ngan ukur incuna Sunan Ciburang, lain ukur anakna Wangsagoparana, Wangsagoparana, aing téh Wiratanudatar. Haté aing geus teteg, suku aing geus panceg, ngadeg dina tangtungan sorangan. Aing geus sanggup manggul kawayiban, sabab lemahna ayeuna ayeun a mah geus sadia, nya éta martabat aing sorangan.(CPPJ:47)”
Dumasar kana sempalan téks carpon di luhur, latar kaayaan anu kapanggih dina éta carita nya éta…
A. B. C. D. E.
Panceg Kayakinan Baluweng Pikir Bagja Ketir Pikir Hémeng
26. Titénan ieu tabél di handap! No Ciri-Ciri Karya Sastra 1 Karangan tinulis fiksi atawa rékaan nu galur caritana relatif basajan 2 Midangkeun hiji carita sacara bébas 3 Jumlah kajadian caritana henteu réa 4 Museur kana hiji kajadian 5 Aya parobahan nasib nu dialaman ku palaku utama 6 Palakuna ukur dua atawa tilu urang setting ) napak dina alam kahirupan kiwari 7 Jejer (téma) jeung latar ( setting 8 Midangkeun hiji hal sacara gembleng, rinci, spésifik jeung detail 9 Ilaharna panjangna sakitar 7.500 kecap 10 Kaca (halaman) antara 4 nepi 6 kaca kalayan 1,5 spasi 11 Leuwih loba midangkeun konflik nu leuwih kompléks 12 Museurkeun paniténna ( perhatian) dina hiji kajadian 13 Miboga hiji plot, setting anu tunggal, jumlah tokoh anu kawates, tur ngawengku jangka waktu waktu anu singget. singget. 14 Aya sababaraha épisodeu dina kahirupan palaku 15 Biasana palaku utama teu nepi ka maot Dumasar kana data di luhur, mana anu kaasup kana ciri- ciri carita pondok… A. 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 12, 13 B. 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 14, 15 C. 1, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 12, 13 D. 1, 3, 4, 6, 7, 9, 11, 12, 13 E. 4, 5, 9, 10, 12, 13, 14, 15 27. Titénan ieu tabél di handap! No
1 2 3 4 5
Unsur Biografi
Ngaran, jujuluk, lalandian Gumelar jeung asal usul kulawarga Alamat Imahna Bentuk pisik jeung pasipatan Riwayat Atikan jeung padamelan
USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
12
SANGAT RAHASIA
6 7 8 9 10
Agamana Pikiran atawa gagasanana Karya-karya nu kungsi di jieun Préstasi jeung Pangajén nu kungsi katarima Kalungguhan
Dumasar tabél di luhur, nu kaasup unsur biografi nu bener ditunjukeun ku nomer.... A. 1-2-3-4-5-6-8-9 B. 1-2-3-5-6-7-8-9 C. 1-2-3-4-5-7-8-9 D. 1-2-4-5-7-8-9-10 E. 1-3-4-6-7-8-9-10 28. Baca teks biografi di handap! B i ogra gr afi R i dwan Ka K ami l Mochamad Ridwan Kamil, S.T, M.U.D leuwih dipikawanoh ku jujuluk Kang Emil; gumelar di Bandung, Jawa Barat, 4 Oktober 1971, Anjeuna putra kadua ti lima sadudulur ti pasangan Bapa Atje Misbach Muhjiddin sareng Ibu Tjutju Sukaesih. Sukaesih. Emil Emil atawa atawa Ridwan Ridwan Kamil sabenerna resep pisan nyawang ti leuleutik. Anjeuna resep maca komik jeung ningalian foto-foto kota ti mancanagara. Kanggo riwayat atikana Ridwan Kamil sakola di SDN Banjarsari III, SMPN 2 Bandung, tur SMAN 3 Bandung. Sabada SMA Ridwan Kamil ngalajengkeun Kuliah di ITB jurusan Teknik Arsitektur,Emil salila kuliah kawilang aktif dina organisasi-organisasi nu aya di kampusna. Emill gé sumanget pisan dina widang kawirausahaan pikeun néangan dana tambahan keur kuliah, manéhna nyieun ilustrasi ogé makét pikeun dosén. Sabada lulus Emil damel di Amerika Serikat, ngan sabada aya krisis monéter di Indonesia nu ngabalukarkeun kliena teu mayar hasil gawéna. Tapi sabada kajadian éta Emil teu langsung wangsul ka Indonesia, anjeuna milih netep di Amerika dugi ka ngalaman kasusah ngan tiasa tuang sakali dina sadinten. Anjeuna kenging beasiswa di University of California, Berkeley.Salami nyandak kuliah S2 Emil damel di Departemen Perencanaan Kota Berkeley. Pikeun biaya hirupna, ujianna teu ngan saukur éta, nalika Emil kudu nyanghareupan Atalia Praratya (Istrina) badé ngababarkeun putra kahijina anjeuna bingung sabab teu kagungan waragad kanggo proses babaranna, anjeuna dugi k a ngaku miskin ka pamaréntah satempat pikeun kénging pengobatan gratis. Pangalaman éta janten ajén-ajén pribadi nu ngajadikeun ngajadikeun Emil kuat dina mayunan mayunan kahirupan. Sabada ngaréngsékeun kuliah Emil mulang deui ka tanah air Indonésia tur ngadegkeun Urbane hiji firma nu gerak dina widang jasa konsultan je ung perencanaan, arsitektur ogé desain. Tidinya karir Emil teras majeng, salian janten prinsipal PT. Urbane Indonesia anjeuna ogé janten dosén teu netep di Jurusan Arsitektur ITB. Salian dina widang éta ayeuna Emil ngawitan ngalalanyah kana widang politik, ti ngawitan janten Wali Kota Bandung dugi dugi ka ayeuna janten Gubernur Jawa Jawa Barat. Sumber : hasil narjamahkeun ogé ngutip tina biografi Ridwan Kamil nu aya d i www.biografiku.com USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
13
SANGAT RAHASIA
Dumasar sempalan téks biografi di luhur, Tarékah naon nu ku Kang Emil dilakonan nalika kuliah sangkan bisa nambahan biaya pikeun kuliahna di Indonesia.... A. gerak dina widang usaha desain B. gawé di departemen perencanaan C. nyieun ilustrasi ogé makét pikeun dosén D. nyieun gambar-gambar ilustrasi panorama E. muka usaha dina widang arsitektur ogé desain 29. Tulisan hiji bahasan ilaharna sok makè sababaraha wangun tulisan; (1) argumèntasi (2) dèskripsi (3) narasi (4) komposisi, (5) èksposisi Urutan nu merenah dina nulis wangun tulisan bahasan nyaèta …
A. B. C. D. E.
1, 2, 3, 4, 2, 3, 4, 6, 2, 3, 6, 1, 3, 4, 5, 6, 1, 2, 3, 5
30. Dina ngajéntrékeun atawa medar hiji perkara, aya rupa-rupa téhnik nu dipaké dina nulis karangan diantarana …
A. B. C. D. E.
tehnik identifikasi, klasifikasi, definisi, tehnik identifikasi, prosedural, proses tehnik proses, definisi, prosedural tehnik definisi, isian, prosedural tehnik definisi, identifikasi, prosedural
31. Dina ngawangun imah teu meunang maké bata, jeung semén, rahabna kudu ngagunakeun ngagunakeun kai jeung awi (1). Ogé teu meunang dipaseuk ku paku nu dijieun tina beusi atawa baja (2). Kitu deui hateup imah kudu maké kiray atawa injuk kawung (3). Ku kituna sangkan bahan keur piimaheun tetep nyampak, unggal marga mun ngabogaan anak, sapoé sanggeusna sanggeusna éta orok gubrag ka dunya, bapana kudu melak tutuwuhan pangpangna kai jeung kiray (4). Susunkeun rarancang rarancang nu merenah kalimah kalimah di luhur .... A. 1, 2, 3, 4 B. 1, 3, 2, 4 C. 2, 3, 1, 4 D. 2, 1, 3, 4 E. 3, 4, 2, 1 32. Upama ditilik tina strukturna tulisan résénsi téh ilaharna ngawengku.... A. pedaran ngeunaan ngeunaan riwayat hirup pangarang, pangarang, tingkesan atawa atawa gurat badag carita, carita, jeung analisis karya karya B. pedaran ngeunaan ngeunaan riwayat hirup pangarang, pangarang, tingkesan atawa atawa gurat badag carita, carita, jeung kritik karya C. pedaran ngeunaan ngeunaan riwayat penerbit buku, tingkesan atawa gurat badag carita carita jeung analisis karya. D. pedaran ngeunaan ngeunaan riwayat hirup pangarang, pangarang, tingkesan atawa atawa gurat badag carita, carita, jeung publikasi publikasi karya USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
14
SANGAT RAHASIA
E. pedaran ngeunaan ngeunaan riwayat hirup pangarang, pangarang, tingkesan atawa atawa gurat badag carita, carita, jeung publikasi publikasi karya 33. Drama Mungdinglaya Dikusumah mangrupa drama anu cara nepikeunana di haleuangkeun. Ieu drama kaasup kana wanda drama ... A. gending karesmen B. drama moderen C. sandiwara D. longser E. monolog 34. JURAGAN HAJAT ... Nyi Inot Ceu Uneh Nyi Inot Ceu Uneh ...
: Assalamualaikum.........! : Wa alaikumsalam......... Is geuning geuning Nyi Inot tos ti mana Nyi? : Ah, ngahaja wae ka dieu. Ari Kang Uje aya, Ceu? : Can Can balik. Biasa we, keur dines. Dagang peuyeum, aya naon kitu Nyi? (Dicutat tina naskah naskah drama “Juragan Hajat” karya Kang Ibing)
Dina sempalan drama di luhur aya sabaraha kalimah pananya? pananya? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 E. 5 35. ISAH UDIN ISAH UDIN ISAH UDIN ISAH
UDIN ISAH
: (semu nyungkun) Ari Ujang ti mana bae atuh, wayah kieu nembe mulih. pan biasa oge, bubar sakola mah jam hiji, lin? l in? : (ngajawabna henteu saregep) Biasa, Ma. Diskusi kelompok! : Moal enya diskusi mani saban poe. Ulah sok ngabohong ka indung mah, bisi doraka! : Kajeun ari teu percaya mah. : Tuh, da mawa karep sorangan bae maneh mah. : Isukan Udin butuh duit, Ma! : Nya, kana duit deui lumpatna teh. Meunggeus ah, bosen ngadengena oge, saban usik menta duit. Ilikan atuh kaayaan kolot, sakieu teu bisa usaha teh. Bapa maneh apan apan kalah ka beuki maceuh, ayeuna oge teuing ka mana. mana. : Kudu aya isuk, Ma. Keur mayar buku. Mun henteu mawa, Udin bakal dicarekan ku guru! : Keun bae dicarekan oge. Ari euweuh, nya kudu kumaha deui. Guru oge ngamalum meureun. Atuda bongan sorangan, boga duit teh sok dihamburhambur. Anggur ditabungkeun, ngarah aya sampeur-sampeureun upama pareng euweuh.
Watek Udin dina sempalan drama di luhur nya eta ... A. loba ngabohong B. loba kahayang C. pinter tapi judes D. babari ngambek ngambek E. getol diajar USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
15
SANGAT RAHASIA
36. Demonstran (Buruan Kantor Kacamatan. Jempling. Teu sawatara ti harita ujug-ujug aya nu tingkulunu, urang lembur, bari tingkecewis. Papakeanana teu maratut (sangeunahna). Aya nu ukur make kaos oblong, pakean ka sawah, aya oge nu ngan dicalana sontog bari nyorendang sarung. Kawas nu teu kaburu disaralin heula.) (Diraeh deui tina Carpon “Ada Main”, karangan Darpan Ariawinangun, nu dimuat dina buku Nu Harayang Harayang Dihargaan, Dihargaan, penerbit Rahmat Cijulang Cijulang Bandung, Bandung, 1999) Sempalan di luhur kaasup kana bagian ... dina drama. A. Epilog B. Prolog C. Candraan D. Monolog E. Adegan handap! 37. Titenan gambar silsilah kulawarga ieu di handap!
Dumasar gambar di luhur Abiyasa ka Sunanda perenahna … A. nini B. aki C. incu D. bapa E. uyut 38. Titénan ieu pernyataan di handap! (1) Aya ngaran nu nulisna (2) Miboga gagasan nu aktual jeung atawa kontrovérsial (3) Sipat tulisanana tulisanana kudu naratif naratif jeung subjéktif’ (4) Gagasan nu diangkat dina tulisan kudu patali jeung kapentingan jalma réa. (5) Ditulis kalayan référénsial ku visi nu inteléktual Artikel nu ditulis pikeun kalawarta atawa majalah mibanda ciri-ciri nya éta ….. A. 1 - 2 - 3 B. 2 - 3 - 4 C. 3 - 4 - 5 D. 1 - 2 - 4 E. 1 - 3 - 5 39. Titénan ieu cutatan artikel! USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
16
SANGAT RAHASIA
… Dina naskah Kuna ieu téh aya palanggeran, tuduh laku tatakrama pikeun jadi
pamingpin di masarakat jaman harita (1). Aksarana ngagunakeun aksara Sunda Buhun nu disundakeun deui kana basa Sunda ayeuna ku Drs. Saleh Danasasmita taun 1985 (2). Prabu Siliwangi (disebat ogé Jayadéwata, Pamanah Rasa, Wangi Sutah, Keukeumbingan Raja Sunu, Sri Baduga Maharaja) Maharaja) jumeneng rajana ti taun 1484-1521 M(3). Aya naskah naskah Sunda kuna nu disebat Sanghyang Siksa Kanda’Ng Karesian (4). Ieu naskah Kuna teh asli titinggal karuhun Sunda taun 1518 M (5). Sanajan kitu éta palanggeran téh tetep gedé gunana pikeun pikeun jadi palanggeran tatakrama tatakrama pamingpin Sunda jaman jaman ayeuna, éta palanggeran téh disebatna Parigeuing (6) …. Ngarancang urutan kalimah-kalimah di luhur sangkan sangkan jadi hiji wangun téks artikel nu ngéntép seureuh téh …. A. 1 – 2 2 – 3 3 – 4 4 – 5 5 - 6 B. 2 – 3 3 – 4 4 – 5 5 – 6 6 - 1 C. 3 – 4 4 – 5 5 – 6 6 – 1 1 - 2 D. 4 – 5 - 2 – 3 – 1 1 - 6 E. 4 – 5 - 2 – 1 – 3 3 - 6
40. Titenan wacana ieu di handap. Caturkeun ratu di manggung, carita di kahyangan. Guru Minda kahyangan, anak déwata cikalna, titisan Guru Hyang Tunggal, seuweu batara di langit, ngabujangg ngabujangga a di paradéwata, kasép taya papadana, keur meujeuhkeun teguh . Tuluy ngimpi kagungan bébéné, sarupa jeung Sunan Ambu; ngalingling ngadeuleu maling. Enggeus nganggo raksukan, salin jenengan kana Lutung Kasarung; kasarungku sadulur, kasimpang ku barayana. Cedok nyembah, indit ngusap birit, angkat ngusap sinjang, bisi kawiwirangan keur ngawula bagian.… Dumasar kana Sempalan carita pantun di luhur kaasup kana bagian.… A. rajah B. narasi C. deskripsi D. dialog E. monolog
II. URAIAN
1. Prak tarjamahkeun kalimah di handap kalawan nitenan kana undak-usuk basana!
Ibu pergi ke pasar di pagi hari ketika adik sedang tertidur. t éh sakurang-kurangna kudu nyumponan nyumponan lima sarat nu 2. Biantara nu alus tur merenah téh biasa disingget disingget T – A - M – A – N. N. Cing jéntrékeun jéntrékeun nu dimaksud Tatag nyaritana jeung alus basana! 3. Mojang : “Duh akang, abdi téh sok kapiring leutik upami nyarios ku basa Sunda téh. Rumaos sok sabulang sabulang béntor. Isin ku para inohong sareng para sepuh.” Dina conto guneman témpas sindir di luhur l uhur mana waé nu kaasup kana wangun wawangsalan tulis singlengkep? 4. Masarakat modérn loba anu ninggalkeun tradisi/adat istiadat warisan ti karuhunna. Pék tétélakeun sakurang-kurangna sakurang-kurangna dua alesan anu ngajelaskeun ku naon loba masarakat modérn anu ninggalkeun tradisi? 5. Titenan sempalan carita ieu di handap! USBN 2018/2019 Barat
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa
DOKUMEN NEGARA
BAHASA DAN SASTRA SUNDA SMA/MA IPA
17
SANGAT RAHASIA
Prabu Pandu Dewanata teh hiji raja ti karajaan Astina. Anjeuna boga putra lima sadulur anu baris katelah Pandawa Lima, anu dilahirkeun ti dua istrina nya eta Dewi Kunti jeung Dewi Madrim. Eta Pandawa Lima ti nu panggedena nepi ka pangleutikna teh nya eta; Yudistira, Bima, Arjuna, Nakula jeung Sadewa. Dua ngaran nu panungtung dilahirkeun ti ibu Dewi Madrim. Tina sempalan carita di luhur prak susun silsilah kulawarga dina wangun diagram!
KUNCI JAWABAN PILIHAN GANDA No. Soal
USBN 2018/2019 Barat
Kunci
No. Soal
Kunci
©
Hak Cipta pada Dinas Pendidikan Provinsi Jawa