exçeye
anan
He
Parast Parastina ina cîhanî cîhanî ya heywanên çewlikê
HUNBI
HATIN
>}
■^ \^
^'
c/MfyûlieywûnênçewM
'VV'
exçeye
Heywanan
Hû
xê
h a t in
B e x çe çe y ê H e y w an an a n
P a r a st st in in a c î h an an î ya h e y w a n ê n çe wlikê is la la i n Z u c co co l o NiviS: G h is W ê n e : N i c ol ol a s H u n e rh rh l ae ae s
Wergera ji fransî: S a c h a llitch
.^
::;
tişt, roja
nikulên
B e r a z a n bi ' e c ê b m a y î
lê n i h ê r t . Beraz Berfê
Qijik
Lolîta t e v î ç e n d p û ş ê n
kete axura berazan d e s t
--
'■'2''\
qijik
jê
pirsî:
Lolîta,
Qijik
nikulên
qîriya:
lê...
tu n a b î n î .
jiyana
xv\/e
nedîtiye?
dixwazî
k ê r î çi tê çawa dikarî p i s e k
h e k î n e rm rm o k î
bikî?
w ih ih a
bipirsî?
a n ek ek e n e ?
k a y ê li
li
î-
bi veş veşartokê artokê nelîs-
kadînan
tiye?
H em em û
bilind g o t :
dengekî
er za
Naaaaa!
derê radizên?
li vir,
li ser erda rût...
Ciyekî
n e r m nîne?
nalîzin,
beraz
Here
jî
hene...
kê n v a re ç î o kê
serê
çawa tehemûlî
b e r a z derdikevin
d e r ê , li ç e w l i k a k ê l e k a wa
qelew bibe
x e m b a r heye!
xemgîn
eziyetê dikin? Li derve
bi çi dilîzin?
tunebin
bilîzin n î n e .
tiştekî
rastî jî j i y a n e k e
ji
jî
mebêje! Berazê
tiştên b e r e d a y î n e ê ş î n e ! Bi
qîriya
Fredo.
çîrokên
ji
dostên x w
m i ş ka k a n re b i b ê j e !
Lolîta, q i k a z im im a n d i ê j berê
çenebaz,
koxa mirîşkan.
itn^^Ms^'
-^ x'
'X
"^
.,
<^lf\
'/ (0Lr^ !S3ft*~-"
koxê,
Lolîta
EXTÊ
Mirîşk li s e
e ffa an
ji
b a w e r nekir.
çavên
qefesên piçûk
li
rêzkirî
bûn.
h e mCi k e r r
Mirîşk w e k î
qitqitîn. Mirîşk Sorê
îcar î?
î?
jê
rastî
jî
in
d e n g ek ek î b i n d
re
pirsî: m i ş ke ke k
ec cê ê b î! Ç i m a tu
qefesa
m i ş k m ! Bi h ê r s bi Qijik? V ê c a Qijik çi
li
qefesa x w e ! jî
di q e f e s ê n w i
h e w q a s mirîşk li
jî
çi d ik ik î v eg eg e
qijik nedîtibûn. Lolîta
jiyana
Mirîşkan
qîriya Lolîta. Ez qijik im
^ecêbmayî m a b û ,
p iç iç û
teng
dîtibûn.
çi dikin
çima dernakevin,
qefesan
h e w a jî x w e ş e . . .
«Derketin???» Mirîşk
tirs
Derve?... Naaa, gelek talûke en e x w e d î h en
lê
Rast
Di
navê
rawir hene, kûçik
pisîkên
d i ê n mirîşkan hene....
naxwazin h e w a p a q i b is i s tî tî n n , bibezin, bifirin, dumanê
rîşkane
qîriyan.
naxwazin jiyaneke
bigevizînin.
i-
n o r m a l bijîn?
D o r n a n o , xwediyê çewlikê,
bi m e r a q kete h u n d i r ê k o x ê
ji
bêdengiya mirîşkan
bi Qijik Lolîtayê
î-
riya:
in tu qefalt, diza h e r a m ! ! !
digot
hatiye qûtê mirîşkan
bixwe.
Lolîta firiya çCi
şamiyan.
^t^^.,..^'
',,,
iDiK Lolîta d e m a
h e m û li
ket
hundir,
G e i o ç i q a s ş a m î li vir h e n e ? 25
Weeeeh!
welleh, bîhna
tijî şamî
bibîne,
bûne, ji yekê ji
ser
'^'-
^>
pirsî:
dikare
bijimêre?
hezar in!
çawa
dikarin tehemul
her metrekareyekê
xwe derxin.
bikin?!
nikarin
qe
çend
ji xwe
n ik ik a
ketin!
deqîqeyan
aciz dikin,
jî
hêsanî rakevin.
ra-
yan jî te tahm didin.
tehemul nakim.
ewqas
ma
Çima pencereyên
tarî
zêde esebî nebin. i ka ka ri ri n
normal
tiştekî
Ş a m î Gilgil, gelek k ê f x w e ş li h a l ê
sergoyên
d i ê ş i m , ji
qet
wext
derbas dibe
in
kesek
got:
paqijkirin
bîhneke g e e k x e a b
b i r î n ê n li
ji
bîhnçikînê,
îltihab
Lolîtayê got.
cara y e k e m
nayên
hezar
Bifikire,
ecêb
ji
xembar dipirse
xemgîn
jî,
he
e he he mu mu l
wş
jê
as
nînin?
ji
jiyanê
sînga
aciz im
tehemul
nakim!
Qijik
Lolîtayê berê
Weeeh, tu
ş a m î Gilgil
pirsî:
çiqas qelew î!..
pir
karibin el
karim
jê
li ser
go
ên
bidin...
we
qelew
li
bibin
nafikirin,
rawestim,
nikarin
hatine
hilbijartin, ji
gelekî diêşim
laşê
ni-
giran
hilgirin. ye,
ev
jiyan e!?!
qîriya
Lolîtayê
Lolîta.
îcar jî
berê
koxa w e r d e k a n .
'ê
teng
qefesên piçûk
ERDEK h e m û
Ev çi halê
xerab
çima
bûn.
mû wi
qefeskirî
ne?
Ji y e k î
ji
wa
Çi d i b e , bi xwarinê serbest
didin azad
W e r d e k e k ê lava
pi ji
min... bim!
Ji
ir d e r î n e ! Ez xwedê
kir
got:
biteqim mi
veke,
jî
bi zorê
dixwazim
i, li vir, h e m û h e y w a n e w q a s x e m g î n in
Ji
serî
çima
Lê
hilnadin.
nizanin b i x w î n i n , e z i y e t ê nedin
bi
Ez we
li b e n d a
Ji
bipeyivim,
çi bikin
nizanin binivîsin, divê ma
w e re alîkariya
b a w e r dikim
bike!
bikaribe alîkariya
bike.
Cano kurikek
xarên Cano gerîne
ji
dikin. L o
Lolîta
h e w ş a dibistanê dizîbûn
ay
ge ek ca an
paşê jî q e b û l kiribû lê
awayî bibûn hevalên hev.
Niha saeta bîhnvedanê
Lolîtayê berê
10
dibistana gund.
\N
A N O , wek hergav, li ket Ci
dilîst, çav
hewşê
li
Lolitaye
got:
Naaa,
tu
dîsan
rastî
hatî xarên
jî,
in b i d i z î !
karên gelek
giringtir
leztir
hene
kirin.
dizanî wime,
Ci
axur
çewlikên der
heye?
11
diqe-
Na...
Naaa,
wan
heywanên
in
bawer im
Nizanim,
ka,
embar
axuran
qefesan
in
pûş Ci traktor hene... beraz,
şamî,
mirî mirîşk şk werd werdek ek
rewşeke xerab
zindankirî
ne!..
Himm,
in
lê
qet
nedîtine.
venaşêrin,
qefesên piçûk
mafê
girtî
gelek baxçe
nîne qet
ma
Wisa
w e vedişêrin?
derkevin.
t a v ê n a b î n i n , li
Gelekên hevCidin r ê z k i r î
dora gund hene, çima dernake-
h ê ş î n a y î li
vin?
bi
zûtir qelew dibin.
awayî
wiha
pirzû
Heywanên
jî
nikaribin
jî
q e l e w b i b î . Ji
qefesên
tevbigerin,
ew bibi bibin! n!
belengaz...
Divê
alîkariya
piştî dibistanê saet
hereket nekî
têra
li b e r e le l e v îz îz y o n ê d e r b a s b i k î
h e m û roja jî
tu
16an
wan?
li ber derê dibistanê!
Cano re
herin
bikin.
Lolîta w e k e
dabûn hev,
b a x ç e y ê h e y w a n a n , pêşî ketin koxa mirîşkan.
ir
1'
'^•'''■-«
s e re re d an an a L o l a y ê teqût bû, ji Qutqutik
rewşa xwe
mirîşka
qîreqîr
mirîşkan
vir
dikirin.
gazin
bCi
aqiltirîn
ji
li
ser
rewşa
bipe bipeyi yive ve hati hatibû bû hilbijartin:
qerar
h ê k a n nekin.
rîhetî baskên
qet tav jî
Cîhê
nîne ku
xwe vekin.
nedîtiye,
nikarîn
13
hêkên
xapekê
bikin.
Lolîtayê şîn,
çend metre dûrî
re
ji
tav
li p i ş t
dîwaran esmanekî
me
mêrg Ci
neheqiyeke mezin
li
çima
vir girtî
Cano got:
bersiva
min mepirsin,
d i v ê hCin Mirîşk
jê
bipirsin.
al kar ya
Divê
yek
fikreke pirrrrr
p ê şn ş n iy i y a r d ik ik i bijartin.
kesên
va ar Sibê ê v
hatine ji
h ê a n n ek ek i
wa
bin,
p iiş şt
hilbijartin
berdin.
ji jiyane neke ke çêti çêti karîbin jiya
îrîy îrîy
ji
xwediyê vir
got:
qerar daye
bikî.
mû
h e r w i s a jî
birrî
Dorn Dornan an
bide...
karîbe bersiva Cano
Qutqutik gotina
niza nizani nim. m.
Lolî Lolîta ta
c in in s se ek
h ey ey w an a
berpirsiyarek
hil-
erdê Canoyê were derîyê qefesên
tarî
veke
li
dizî bicivin.
bîra g u n d
s e r h i l d a n ê a m a d e bikin h e v a l n o o o o .
Mirîşkan h e m û y a n
kêfxweşî
14
biryar
qebûl
qutquta
kir
Ci
wan.
w^
GJ
din, berî êvarê, weka
dabûn hev,
bîra g u n d c i v i y a n . Y e
mû
wa
d e s t bi axaftinê
mî
li
ir
berdevkê kîroşkan Kolan bû in
hemî jiyana xwe
yekem
derdikevim
Yekem
g iy iy ay ay ê e z
li p i y a r a w e s t a n a
Ci
qefesên
piyên
ta
piçCik
datînim
dikim. Lingên
qefesên piçûk
15
derbas
cara
hişk.
in g e l e k d i ê ş i n
ji
e n ê d iik ka
qefesan
Ji
kîroşk Piştre,
dixwazin
bizin Nazikê
tehemûl dikin.
mafê gotinê xwest
got:
ç a w a tayin kirîne? Hefta berê d o t m a m a
qedera
çi
jî
li p i y a r a w e s t i n .
bi q a m y o n ê ş a n d i n heta Y u n a n i s t a n ê
r e b e n ji g e r m ê şermek
kirîbû. Paşê
saet
Rêwîtiya
birçîbûnê
mezin
xemgînî g a derdê
fa
nikarîm
ş te te k î b i k i
..
a w a ye y e k î m i ro ro v an a n e bi
xwediyê
raketiye, jî
nikare
wi
ş i y a r bikin
w an an .
in
mirîye.
dişînin?
w e dikirîn.
nê
d i k i m , lê çi
mi
ji
jê
tê
re g o t .
C a n o ji
bi
D o r n a n o re bipeyivin,
derdê qijik
b id id i
dotmama
re m i e m e l e bike. P ê ş n i y a r a
n i h a biçim D o r n a n o b i b î n i n
Lê
ketiye
neqîrîn.
hemû
Divê
taqet
jîêm
in bihîst
ewqas dûr
çima
H e m î h e y w a n a n bi q î r e q î r
serê
carek
in
in
re b i b ê j i n .
Lolîtayê got:
bidin famkirîn
rewş gelekî
bike, Cano bersiva
ser
gotinan
berê
mala
16
xwe Dornano.
d.'.
Rill '-
demeke Dornano,
i/
l^
wa
ji
kurt qe
tiştekî
texm texmîn în
B i r ê z D o r n a n o , ji
didomînin dikin, ez hatime vir, Artihur, w e r d e k , m a f ê g o t i n ê s t a n d
firînê, p i y ê n ş ttê ên xweş
h e n e ji
ji
ji
17
jiyana
Cano.
g o t : Belê, b a s k ê n
bazdanê
b e d e w . Bihêlin
w ih i h a n e d ik ik i
h ey e y wa w a n g az a z in in ê
ku
salona
Ci
çavên
h e n e ji ji
we
dîtina
teng derkevin.
Dornano destên
esman
çi b i k i m ?
HCin dixwazin
hatir bin, li
bihatir
Lê li m e . . , Ez
rCinê,
goştê
zêdetir jî
difikire? Qîrîya mirîşka
li
ji
h ê a n dikim, in
divê
îr S o r ê .
ji
zêdetir dixwazin.
îr nikare laşê
in
tiştan
hCin
ih bidim
hergav ji
hestiyê
i-
hêkên
bihatir
naxwazim h ê k a n bikim,
Ez e wq wq a
got:
li d e r v e bijîn,
in nekire...
ji
in
rakir
in hilgire.
m i ş t e r î y a n re b i b ê j i n ,
Dor-
nano.
Ez d i x w a z i m
hinekî zêdetir
bifroşim,
goştên
b i k i m , lê g e r n ik ik a b i
Ci
m e c b û r bimînim ku
îflas bikim
miyan bişînim selexaneyê.
Fikrek
d e n g e k î bilind g o t .
in h e y e ! C a n o
Pêşniyar dikim ku
ku
bibêjin,
re çîroka
zarokan bînin çewlikê, îqna bikin
bavên
jî
tişt
çewlikên
ett is is o k î d ib ib ê je je : xwarînên zû çêdikin nestînin. Dornano bi d e n g e k î f e hCin
bikin?
kengî
nekin, d e r a n bikirîn
li
te
jî
P a ra ra s n a Ajelan bixwazin
Komel
jiyaneke xweş
t e q a w i d bikin.
d e r b a s bikî.
pêşniyar
ji
deng bidin:
piraniya dengan
fikrê
ji
r e h e t li vir,
li
ij
qebûlkirîn. Roja
h e z î r a n ê 2 00 0 0 6a 6 a n ç ew e w l k a D o n an a n o firotin Komela Parastina A j e ê n Ç e w l k a n
18
x^
»'
<&
'■^.
i M Ş Î D , s e r o k ê k o m e l ê , li
Dostên
hêja,
Dergehê
dinyayê li
derê vekirî
erdî
li
li vir a z a d in
mêvanan pêşkêşî
çewlik kirî.
hemCiyan jiyana xwe
hemû endam
got: dikin,
dikarîn heta dawiya
vir bijîn.
ji
hemû
heywanên
feqîr
Ci
belengazên
çêlek, mirîşk, beraz, w e r d e k , qaz, kîroşk... berdevkên
hemî heywanên
Ci
azarê
dikşînin
ji we dixwazim
pêşwaziyeke
li z a r o k
pir
çîroka
Ji
hûn
jiyana
in
heywanên
girê didin. Baxçeyê
Cano
îh
in
in
in jî
alîkarê
awayî
bibêjin,
pêşvebirîna rîhetiya heywanên qehreman
bikin.
bavên
jî.
Dostên hêja
serbilind
in
navê
war
pişta
xwe
jî datînin:
heywanan.
Dornano in ji
wa y vî a wa
emî he wa
gelekî
in
d iz iz î ç en e n d r o n d i k ji ç a v ê n
ç îr îr ok ok ek ek e c iw iw a
axaftinê
es
anîbCin x w a r .
Baxçeyê Heywanan
20
dest
kir.
Zarokno! Werin
wêneyan birengînin!..
■\
0.
'c y',
Zarokno!
eri
wêneyan birengînln!.
Ir
o-
*-
v^*-
-Vfe^
Ferhengok ajel:
heywan
heywanan
mala
axur:
belengaz:
gevizîn
bigevizînin: bîhnvedanê:
li
(ji
gevizandinê, li
li e r d ê gêrkirin)
navb navber eriy iyek ek kurt.
ka
zêde dipeyive,
ciyê
çewlik:
hejar
dibistanê
kesê
çenebaz:
qefes:
hêsîr,
feqîr,
herdipeyive
heywanan zîndan
tê
dikin
baxçe
çîftlix,
çeşîd,
cûre:
dotmam:
keçap,
keçmam
gazin: şikayet, nememnûniyetî ji
hilbijartin:
hovane:
wehşane,
devê
pêşniyar, pûş:
hwd.
raya xwe gotin.
h iş iş k
hêsir,
selexane:
histirê
cîhê
k o m a zîrç
serîhildan:
teqawid: xar:
wed
çarenûs, çarenivîs
rondik:
sergo:
xwedî heman
bali balind nde, e, çivî çivîk, k, teyr
gi ay
qeder:
bijartin
nemirovane
civata kesên
komal: nikul:
yek neqandin,
hinan
çavan
lê h e y w a n a n s e r j ê
dikin.
rêxê
n e a z b û n a x w e n îş îş an an da n
d e s t jji
kêşan, xanenisîn
bilyeyên leystikê
xemgîn
xembar: dilêşî, derdkişandin.
h em em a
bawerî
Hêlîn:7
ferme des animaux Prolecli Proleclion on mondi mondiale ale
animaux
ferme
ww.pmaf.org
xêr hatin
Bexçeyê Heywanan
heywanên
Parasti Parastina na cîhanîya cîhanîya
çewlikê
Nivîs: Gfnislain Z u c c o l o
W ê n e : Nicoias Hunerblaes Sacha
Wergera ji fransî:
Berg:
Azad
liitcli
Akiurk
D î z a y n : Evîn R o h a n
Lênêrîna
kurdî:
Çapa
Yekem Yekem
Çap:
Berdan
Sad
Y. K a r a d e m i r ,
Slemb Slemboi, oi, 2 0 0 9 Matbaasi
D a şd ş d öq öq e
D a vu v u tp tp as as a C a d .
S an an . S"it.
G uv uv e
Lewendî
Blok,
o:
23
TGPKAPI/iSTANBUL T e i : (G212) 61 Avesta
12 11
2009
YAYIN
AVESTABA5IN
A N IT IT I REKLAM T AN
MÛZ
Sakiz A g a c i C a d d e s i
Ööut So1
BÊYOGLU/iSTANBUL
Tei-Fax:
0 21 21 2
AA
25
80
1 0 2 1 2 1 2 4 3 89 75 ^n^ Ekinciler Caddesi
Nurian
Apt
Gir
Kati
OFiS/DiYARBAKIR Tel-Fax: wwvi'.
104121223
avestakitap.com
info0avestakitap.com
PMAF
ISBN:
978-9944-382-88-5
DAGITIM L T D . STi.
x^
wvvw. 5vesi5kitcp.com
I S B N 978-9944-382-88-5
89944 113 82885
bêlî
