Benzinli Motorlar
Benzinli motor, bir tür içten yanmalı motordur. Benzinli motorlarda kullanılan yakıt benzin olup, yakıt dizel motordan farklı olarak karbüratör adı verilen bir düzenek sayesinde, sıvı olarak değil buharlaşıp hava ile karışarak silindire girer. Benzinin oksien !hava" ile oluşturduğu karışım sonu#unda yanma gerçekleşir.$akıt hava karışımının silindirin içinde bir kıvıl#ım ile yanması sonu#u bir patlama meydana gelir. Burada yine dizel motordan farklı yanmayı sağlamak için kıvıl#ım yani bui kullanılır. kullanılır. %atlamanın ortaya çıkardığı basınç, piston tarafından hareket enerisine dönüştürülür dönüştürülür..
Benzinli motor, bir tür içten yanmalı motordur. Benzinli motorlarda kullanılan yakıt benzin olup, yakıt dizel motordan farklı olarak karbüratör adı verilen bir düzenek sayesinde, sıvı olarak değil buharlaşıp hava ile karışarak silindire girer. Benzinin oksien !hava" ile oluşturduğu karışım sonu#unda yanma gerçekleşir.$akıt hava karışımının silindirin içinde bir kıvıl#ım ile yanması sonu#u bir patlama meydana gelir. Burada yine dizel motordan farklı yanmayı sağlamak için kıvıl#ım yani bui kullanılır. kullanılır. %atlamanın ortaya çıkardığı basınç, piston tarafından hareket enerisine dönüştürülür dönüştürülür..
Benzinli motorun çalışma prensibini oluşturan çevrim dört zamanlı çevrim ya da Otto Çevrimi olarak olarak da anılır. &' () yılında *lman +iko lauss anılır. Bu çevrim &'() *lman mühendis müh endis +ikolaus +ikolau tto tarafından bulunmuştur. -evrim dört aşamadan oluşur. 1. Emme: arbüratörden gelen benzin/hava karışımı, emme sübabının açılması ile silindir içine çekilir. 2. Sıkıştırma: %iston yukarı çıkarak benzin/hava karışımını sıkıştırır. 3. Ya Yanma: nma: 0ıkışan ve ısınan karışım, buiden çıkan kıvıl#ım ile tutuşur. luşan patlama ile piston aşağı doğru itilir.1areket gü#ü bu aşamada üretilmiş olur. 4. Egzoz: Bu aşamada ise pistonun yukarı hareketi ile yanma sonu#u oluşan gazlar egzoz sübabından dışarı atılır ve bir çevrim tamamlanarak, diğer çevrim yeniden başlar.
Dört zamanlı enzinli motor
-alışma şekillerine göre benzinli motorlar ikiye ayrılırlar2 &. 3ört zamanlı motorlar !tomobil ve hafif kara taşıtları, küçük güçlü deniz taşıtları" 4mme 5 sıkıştırma / ateşleme !yanma" / egzoz 6. 7ki 8amanlı motorlar !9otosiklet, kıçtan takmalı tekne motorları, küçük güçlü eneratörler, motorlu testereler, çim biçme makineleri" 3oldurma !emme":sıkıştırma 5 7ş:egzoz
$akıt besleme şekillerine göre benzinli motorlar2 / 0ilindir dışında karıştırma !karbüratör" / %üskürtme !eneksiyon" / 3irek püskürtme / 4mme kanalına püskürtme
0oğutma şekillerine göre benzinli motorlar2 / 0u soğutmalı / 1ava soğutmalı
9;<=+ B4>>7 B*?>@ %*<-*>*<@ SABİT PARÇALAR 9otorun ana gövdesini oluşturur. Silin!ir !motor " Blo"#2 9otorun %istonlara ve krank miline yataklık yapar. 7çerisinde silindirler, krank, mili, kam !eksantrik" mili, yağ pompası, dışarısında yakıt pompası, distribütör, yağ filtresi, şar dinamosu, marş motoru gibi elemanlar bulunur. 9otor kulakları vasıtasıyla şasiye bağlanır. 0ilindir bloğunun üzerini kapatır, yanma Silin!ir $a%a"ı: 0ilindir odalarını oluşturur. Azerinde buileri, emme ve egzoz subaplarını, enektörleri taşır. yanma dolarının çevresinde su ve yağ kanalları vardır. $arter 2 0ilindir bloğunun al tarafını kapatır. 9otor yağma depoluk eder. *ltında yağ boşaltma tapası vardır. 0upap mekanizmasını ve motoru S#%a% !!$&l&tör " $a%a"ı2 0upap töz, su ve pisliklerden korur 9otor yağı, üzerindeki yağ kapağından konulur 'a!(atör 2 0u soğutma motorlarda soğutma suyuna depoluk eder, sistemde ısınan suyun soğumasına yardım#ı olur.
$ar&ratör: 9otora 9otora gerekli olan benzin, hava karışımını şartlara/göre &&C !benzin / hava" oranında karıştıran elemandır. 4mme manifoldunun üzerinde bulunur. )ava *ilitre+i2 3ışardan 3ışardan motor içerisine alına#ak olan havayı temizleyip karbüratöre veya emme manifolduna gönderen parçadır. Mani,oltlar: -Emme -Emme Egzoz "" emme manifoldu, karbüratöre belli oranda karışmış olan benzin/hava karışımını veya havayı silindirlere dağıtır. 4gzoz manifoldu, yanmış sonunda meydana gelen egzoz gazlarını toplayarak egzoz borusuna buradan da yanmış gazların dışarıya atılmasını sağlar Ya" *ilitre+i2 9otor 9otor içerisinde dolaşarak kirlenen yağı temizleyen elemandır. En!&k+i(on Boini2 *kümülatörden aldığı &6 voltluk doğru/ akımı &C / 6C bin yolla yükselten elemandır. B#/i: $anma odasına sıkıştırılmış bulunan yakıt / hava karışımını kıl#ımla ateşleyen elamındır. 'eg&latör -$on/ektör0: ?ar ?ar dinamosunun veya alternatörün Arettiği akımı ayarlayan elamandır.
Benzinli motorlarda çalışma sistemi *;4?>494 070;497 'E Benzinli motorlarda, yanma odasına sıkıştırılmış bulunan yakıt hava karışımının kıvıl#ımla yanmasını sağlar. 56'Ç676'8 *kümülatör, endüksiyon bobini, distribütör ile bui ve bui kablolarından oluşur.
*kümülatör *kümülatör, elektrik enerisini kimyasal eneri olarak depo eden, istenildiğinde bunu elektrik enerisi olarak veren #ihaz, akım toplar. *künün görevi marş motorunu, ateşleme sistemini, doğru akımla çalışan tüm devreleri, ışık ve alı#ıları beslemektir. Benzinli motorlarda kullanılan &6 voltluk akü, birbirine seri olarak bağlanmış altı adet elemandan meydana gelmiştir. Denellikle her eleman içerisinde, yine birbirlerine seri olarak bağlanmış E adet pozitif, C adet negatif yüklü plakalardan meydana gelir. Bu plakalar, kurşun/antimuan alaşımı petek üzerine, aktif maddelerin sıvanarak fırınlanmasından oluşur. %ozitif plakalar aktif madde olarak, kurşundioksit içerir. +egatif plakalar aktif madde olarak, saf kurşun içerir. Bu tür plakalar arasına, kısa devreyi önlemek için plakaları izole eden seperatörler yerleştirilir. 0eperatörler, plakalar arasındaki kimyasal tepkimeyi engellemeye#ek şekilde çok küçük gözenekleri bulunan plastiklerden yapılır. *künün içinde sülfirik asitle saf su karışımı olan elektrolit konulur. arışımda FGH asit, F)& su vardır. 4lemanlar arası seri köprülerle bağlanmıştır
4ndüksiyon bobini En!&k+i(on oini ya ya da ateşleme bobini benzinli motorlarda silindir içinde sıkıştırılan hava yakıt karışımının ateşlenmesi için kullanılır. *teşleme bobini birer uçları ortak iki sargıdan oluşur. Birin#il primer sargı I.( 5 &.II mm bakır telden &II 5 &CI tur sarılmıştır. $üksek gerilim çıkısı sağlayan ikin#il sekonder sargı ise çok in#e bakır telden &II.III tur kadar sarılmış ve her iki bobin manyetik bir çekirdek üzerinde, yalıtım sağlayan trafo yağı ile dolu bir silindir içine yerleştirilerek kapatılmıştır. Birin#il sargıdan sürekli doğru gerilim geçmesi durumunda ikin#il sargıda gerilim oluşmaz. $üksek gerilimin oluşması için akümülatörden gelen gerilimin platin ile ile anahtarlanarak manyetik alan değişiminin oluşması ve birin#il sargının kare dalga ile indüklenmesi gerekir. 7kin#il sargıda oluşan &I 5 &C J gerilim & #m ye kadar kıvıl#ım atlaması oluşturur.
3istribütör Di+triitör , endüksiyon bobini tarafından meydana getirilen yüksek gerilimi uygun zamanda uygun buiye göndererek yanmayı sağlar.
3istribütör %arçaları 5latin2 9otor 9otor çalıştığı müddetçe açılıp kapanarak endüksiyon bobininde manyetik alan meydana getirerek yüksek gerilimin oluşmasını sağlar. ontak anahtarı, motor çalışmadan açık unutulursa platin yanar. Mek+e,e -$on!an+atör02 %latin, %latin, açılıp kapanırken platinin meme yapmasını önler. 4ğer platin meme yapmış ise kondansatör !meksefe" arızalıdır. 9evzi makara+ı2 3istribütör 3istribütör orta kulesine gelen yüksek gerilimi dönerek uygun buiye gönderir.
5latin
9evzi makara+ı
Mek+e,e Di+tri&tör ka%a"ı
Builer B#/i, benzinli motorlarda yakıt/hava karışımını ateşleyen makine parçasıdır. Builer yüksek gerilimli elektriği iki elektrot arasından atlatarak kıvıl#ım oluştururlar. 0ilindir içinde basınç altında yanma noktasına yaklaşmış yakıt bu kıvıl#ım sayesinde ateşlenir. 9otorun Kyanma zamanıK böyle#e gerçekleşmiş olur. Builer birçok çeşitte ve değişik tip motorlarda kullanılmak üzere farklı boyut ve özelliklerde üretilir. Denellikle E bölümden oluşurlar. &. 4lektrik bağlantı u#u 6. %orselen yalıtı#ı !izolatör" G. Bağlantı gövdesi ve dişleri E. 4lektrotlar
69E7EME SS9EM;; Ç678M6S8 ontak açılıp marşa basıldığında aküden gelen &6 voltluk akımı platinlerde devresini tamamlar. %latinlerin açılmasıyla endüksiyon bobininde yüksek gerilim &C/6C bin volt oluşur. luşan yüksek gerilim bobin kulesindeki kablodan distribütöre gelir. Buradan tevzi makarasının yardımıyla ateşleme sırasına göre builere gönderilir ve benzin hava karışımı ateşlenmiş olur. E7E$9'O;$ 69E7EME SS9EM;; 96;898M8 4lektronik ateşleme sisteminde distribütör ve endüksiyon bobininde bazı yapısal değişikler vardır. Bu sistemde platin kullanılmamaktadır. Laydaları2 M $anma daha iyi olduğundan, hava kirlenmesi de az olur. M 9otor daha randımanlı çalışır. M 3üzenli ateşlemeden dolayı tekleme çok aza iner. M %latin ayarı sorunu ortadan kalkmış olur.
Yakıt e+leme şekillerine göre enzinli motorlar &. 0ilindir dışında karıştırma !karbüratör" $ar&ratör , patlamalı patlamalı motorlarda, motorun silindirlerinde yana#ak benzin/hava karışımını sağlan aygıttır. %istonların, emiş gü#üyle silindir içine emilen hava, karbüratörün içinden geçerken bir miktar benzini de beraberinde sürükleyerek onu buharlaştırır ve oluşan gaz karışımı silindirlere girerek builerden saçılan kıvıl#ımla ateşlenir. arbüratör, emile#ek havayı ve karışa#ak benzinin oranını ek düzeneklerle otomatik olarak ayarlar.
6. %üskürtme !eneksiyon" / 4mme kanalına püskürtme2 $akıt her bir silindirin emme portuna püskürtülür ve püskürtme ile yakıthava karışımı silindire gönderilir. / 3irek püskürtme2 $akıt, emme veya sıkıştırma zamanında direkt olarak silindirin içerisine püskürtülmekte ve karışım burada oluşturulmaktadır.
E;'69'7> SS9EM7E'E 'E >S9>;7>$7E' &/9otorun değişik çalışma koşullarına göre !motor sı#aklığı, emme manifoltuna giren havanın sı#aklığı, emme manifoltu vakumu, yanma odasına giren havanın ağırlığı, motor devri, egzoz gazı içerisindeki oksien miktarı, gaz kelebeğinin pozisyonu" çalışma veriminin yüksek olmasıdır. 6/=zun süre bakım, onarım ve temizliğe gerek duyulmamasıdır. G/4neksiyon sisteminin kullanıldığı motor, ekoloik olmaya uygundur.
?*
9*
Marş motor# 9otorlarda ilk hareketi sağlayan parçadır. 9otorda marşa basıldığı anda marş motorunun dişlisi ile krank miline bağlı volan dişlisi birbirine geçerek marş motorunun oluşturduğu dönme kuvveti, volan dişlisi ara#ılığı ile krank miline aktarılır. Böyle#e motora ilk hareketi verilmiş olur. 9arş motoru yapı itibariyle, elektrik motorudur ve beslemesini akümülatör sağlar.
Marş motor#
