Arthur Conan Doyle
Η Στερνή Του Υπόκλιση
-3-
Arthur Conan Doyle
Digital Press Translation © 2003
-4-
Arthur Conan Doyle
Η Στερνή Του Υπόκλιση
-5-
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Arthur Conan Doyle
-6-
Digital Press Translation © 2003
Τίτλος Πρωτοτύπου : His Last Bow
Μετάφραση : Γεωργούτσος Αριστείδης © 2003 (Digital Press Translations) Εξώφυλλο : Γεωργούτσος Άρης (βασισμένο σε παλαιά έκδοση) Εικονογράφηση από:
The Sherlock Holms Museum of Baker Street Εργαλεία Αναφοράς & Μετάφρασης: Magenta Golden Lexicon 2003 Encarta Dictionary 2000 Encarta Standard Encyclopedia 2003 Oxford Learner's English-Greek Dictionary Oxford Advanced Learner's Dictionary The Reader's Digest Great Encyclopaedic Dictionary Αντιλεξικό Ή Ονομαστικό (Θεολ. Βονστατζογλου) Λεξικό Της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Μπαμπινιώτη) ΝΕΟ Λεξικό Της Ελληνικής Γλώσσας (Σταφυλίδη) Το πρωτότυπο βιβλίο, όπως και το παρόν, διατίθεται στο Internet υπό το καθεστώς PUBLIC DOMAIN.
Κάθε σχόλιο σχετικά με την περαιτέρω βελτίωση του κειμένου, όσον αφορά το λεξιλόγιο, ή την απόδοση όρων δεκτή. (Έχω πολλά να μάθω ακόμη ή κοινώς πολλά τα κολλήματα της μνήμης! ©)
Περιεχόμενα Περιεχόμενα
7
Εισαγωγή
9
1. Η Υπόθεση της Οικίας Γουιστέρια
1. Η Ασυνήθιστη Εμπειρία του Κου. Τζων Σκοτ Έκκλς 11 2. Ο Τίγρης του Σαν Πέδρο
2. Η Υπόθεση του Χάρτινου Κιβωτίου
11 36
70
3. Η Περιπέτεια του Κόκκινου Κύκλου
111
4. Πάρτινγκτον
Η Υπόθεση των Σχεδίων Μπρούς147
5. Η Υπόθεση του Ετοιμοθάνατου Ντετέκτιβ
201
6. Η Εξαφάνιση της Λαίδης Φράνσις Κάρφαξ
231
7. Η Υπόθεση του Διαβολόποδου
269
8. Η Στερνή Του Υπόκλιση
317
Arthur Conan Doyle
Digital Press Translation © 2003
Εισαγωγή
OL φίλοι του Κου Σέρλοκ Χολμς θα χαρούν μαθαίνοντας πως βρίσκεται ακόμη εν ζωή και καλά στην υγεία του, μολονότι κάπως καταβεβλημένος από περιοδικές κρίσεις ρευματισμών. Ζει, εδώ και πολλά χρόνια, σε μια μικρή φάρμα στην ύπαιθρο οχτώ χιλιόμετρα από το Ήστμπερν, όπου ο χρόνος του μοιράζεται μεταξύ φιλοσοφίας και γεωργίας. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου ανάπαυσης του έχει αρνηθεί τις πλέον πριγκηπικές προσφορές για να αναλάβει διάφορες υποθέσεις, έχοντας κρίνει πως η απόσυρση του υπήρξε οριστική. Ο επικείμενος Γερμανικός Πόλεμος τον ώθησε ωστόσο, να θέσει τον εξαίρετο συνδυασμό των διανοητικών και πρακτικών ικανοτήτων του υπό τη διάθεση της κυβέρνησης, αποφέροντας ιστορικά αποτελέσματα τα οποία εξιστορούνται στο «Η Στερνή Του Υπόκλιση.» Αρκετές προηγούμενες εμπειρίες οι οποίες είχαν παραμείνει από παλιά στους φακέλους μου έχουν προστεθεί στη Στερνή Του Υπόκλιση ώστε να ολοκληρώσουν τον τόμο. ΤΖΩΝΧ. ΓΟΥΩΤΣΟΝ, Ιατρός (Μ. D.)
1. Η Υπόθεση Γονιστέρια
της
Οικίας
(12/10 - 19/10/2003)
-
-
9
Arthur Conan Doyle
1. Η Ασυνήθιστη Εμπειρία του Κου. Τζων Σκοτ Έκκλς Βρίσκω καταγεγραμμένο στο σημειωματάριο μου πως επρόκειτο περί μίας παγερής και ανεμωδους ημέρας προς τα τέλη Μαρτίου του έτους 1892. Ο Χολμς είχε λάβει ένα τηλεγράφημα ενόσω γευματίζαμε, και είχε γράψει βιαστικά μια απάντηση. Δεν προέβη σε κανένα σχολιο, εντούτοις το ζήτημα παρέμεινε στη σκέψη του, διότι στάθηκε μπροστά από τη φωτιά, μετέπειτα, έχοντας μια συλλογισμένη έκφραση, καπνίζοντας την πίπα του, και ρίχνοντας κατά διαστήματα ματιές στο μήνυμα. Αξαφνα στράφηκε πάνω μου με μια πονηρή λάμψη στα μάτια του. «Φρονώ», Γουωτσον, πως οφείλουμε να αποταθούμε σε εσένα υπό την ιδιότητα σου ως ανθρώπου των γραμμάτων»,
είπε. «Πως θα
-
10 -
Arthur Conan Doyle
προσδιόριζες τη λέξη 'αλλόκοτο'1;» «Περίεργο —ασυνήθιστο», πρότεινα. μου.
Κούνησε το κεφάλι του στον προσδιορισμό
«Είναι βέβαιον πως υπάρχει κάτι περισσότερο από αυτό», είπε εκείνος· «ένας βαθύτερος υπαινιγμός τραγικού καί τρομερού. Αν στρέψεις τη σκέψη σου πίσω σε ορισμένες από εκείνες τις αφηγήσεις με τις οποίες υπέβαλες στα πάνδείνα ένα ανέκαθεν καρτερικό κοινό, θα αναγνωρίσεις πόσο συχνά το αλλόκοτο έχει εμβαθύνει εντός του εγκληματικού. Για θυμήσου εκείνο το ζητηματάκι με τους κοκκινομάλληδες 1 2. Υπήρξε αρκετά αλλόκοτο εξαρχής, παρά ταύτα κατέληξε σε μια απεγνωσμένη απόπειρα ληστείας. Είτε, πάλι, υπήρξε εκείνη η άκρως αλλόκοτη ιστορία των πέντε σπόρων πορτοκαλιού 3, η οποία οδήγησε καταμεσής μιας φονικής σκευωρίας. Η συγκεκριμένη λέξη με θέτει σε επαγρύπνηση.» «Την βρήκες εκεί μέσα;» ρώτησα. Διάβασε μεγαλόφωνα το τηλεγράφημα. «Βίωσα μόλις την πλέον απίστευτη και αλλόκοτη εμπειρία. Μπορώ να σας συμβουλευθώ; «Σκοτ Έκκλς. «Ταχυδρομείο, Τσάρινγκ Κρος.» 1(Σ.τ.Μ.) Grotesque - Γκροτέσκο 2(Σ.τ.Μ.) Οι Περιπέτειες Του Σέρλοκ Χολμς - Η Οργάνωση Των Κοκκινομάλληδων - The Adventures Of Sherlock Holmes - #2 - The Read-Headed League. 3(Σ.τ.Μ.) Οι Περιπέτειες Του Σέρλοκ Χολμς - Οι Πέντε Σπόροι Πορτοκαλιού - The Adventures Of Sherlock Holmes - #5 The Five Orange Pips.
-
11 -
Arthur Conan Doyle
«Αντρας ή γυναίκα;» ρώτησα. «Ω, άντρας, φυσικά. Καμία γυναίκα δεν θα έστελνε τηλεγράφημα προπληρωμένης απάντησης. Θα είχε έρθει.» «Θα τον δεχθείς;» «Αγαπητέ μου Γουώτσον, γνωρίζεις πόσο πλήττω από τότε που κλείσαμε μέσα τον Ταγματάρχη Καράδερς. Το μυαλό μου μοιάζει με αγωνιστική μηχανή, που καταρρέει γιατί δεν ασχολείται με τη δουλειά για την οποία κατασκευάστηκε. Η ζωή αποτελεί καθημερινότητα' οι εφημερίδες είναι χέρσες' δίνεται η εντύπωση πως η τόλμη και ο ρομαντισμός έχουν περάσει ανεπιστρεπτί από τον κόσμο του εγκλήματος. Και εσύ με ρωτάς, ακόμη, αν είμαι έτοιμος να διερευνήσω ένα νέο πρόβλημα, όσο ασήμαντο και αν αποδειχθεί; Αλλά να, αν δεν σφάλλω, και ο πελάτης μας.» Ένα μετρημένο βήμα ακούστηκε από τις σκάλες, και μια στιγμή αργότερα ένα γεροδεμένο, ψηλό, με γκριζαρισμένο μουστάκι, όλο επισημότητα και ευπρέπεια άτομο οδηγήθηκε εντός του δωματίου. Η ιστορία της ζωής του διαγραφόταν στα γεμάτα χαρακτηριστικά και στην πομπώδη συμπεριφορά του. Από τις γκέτες του μέχρι τον χρυσό σκελετό των γυαλιών του ήταν ένας Συντηρητικός, άνθρωπος της εκκλησίας, καλός πολίτης, ορθόδοξος και συμβατικός στον υπέρτατο βαθμό. Εντούτοις η ίδια εκπληκτική εμπειρία είχε διαταράξει την εγγενή αυτοκυριαρχία του και αφήσει τα ίχνη της στα ανασηκωμένα μαλλιά του, τα αναψοκοκκινισμένα, θυμωμένα μάγουλα του, και τη φουριόζικη,
-
12 -
Arthur Conan Doyle
ταραγμένη συμπεριφορά του. Βούτηξε αμέσως στο προκείμενο.«Βίωσα την πλέον ιδιάζουσα καί δυσάρεστη εμπειρία κ. Χολμς», είπε. «Ποτέ στη ζωή μου δεν βρέθηκα σε παρόμοια κατάσταση. Είναι εντελώς ανάρμοστο —απολύτως εξωφρενικό. Οφείλω να επιμείνω σε μια εξήγηση.» Φούσκωνε και ξεφυσούσε από τον θυμό του. «Παρακαλώ καθίστε κ. Σκοτ Έκκλς», είπε ο Χολμς με κατευναστική φωνή. «Επιτρέπεται να σας ρωτήσω, καταρχήν, ποίος ο λόγος που απευθυνθήκατε σε εμένα;» «Βασικά, κύριε, δεν έδινε την εντύπωση να αποτελεί ζήτημα το οποίο να αφορά την αστυνομία, ως επίσης, όταν θα έχετε ακούσει τα γεγονότα, θα αναγκαστείτε να παραδεχθείτε πως ήταν αδύνατον να το αφήσω ως είχε. Οι ιδιωτικοί ντετέκτιβ αποτελούν μια τάξη περί της οποίας δεν τρέφω ουδεμία απολύτως συμπάθια, αλλά εντούτοις, έχοντας ακούσει το όνομα σας —» «Ούτε λόγος! Όμως, κατά δεύτερο λόγο, γιατί δεν ήρθατε αμέσως;» «Τι εννοείτε;» Ο Χολμς έριξε μια ματιά στο ρολόι του. «Είναι δύο και τέταρτο», είπε. «Το τηλεγράφημα σας απεστάλη στη μία. Αλλά ουδείς δεν θα ρίξει μια ματιά στη φροντίδα της εμφάνισης και την περιβολή σας δίχως να αντίληφθεί πως η αναστάτωση σας ανάγεται χρονικώς στη στιγμή του ξυπνήματος σας. Ο πελάτης μας ίσιωσε τα αχτένιστα μαλλιά
-
13 -
Arthur Conan Doyle
του και χάιδεψε το αξύριστο σαγόνι του. «Έχετε δίκιο, κ. Χολμς. Ούτε που συλλογίστηκα την εμφάνιση μου. Δεν έβλεπα την ώρα να φύγω από ένα τέτοιο σπίτι. Όμως έτρεχα ολόγυρα ρωτώντας πριν έρθω σε σας. Πήγα στους μεσίτες ακίνητων, ξέρετε, καί μου είπαν πως το ενοίκιο του Κου Γκαρσία είχε πληρωθεί κανονικά και πως τα πάντα είναι φυσιολογικά στην Οικία Γουιστέρια.»
«Ελάτε, ελάτε, κύριε», είπε ο Χολμς γελώντας. «Μοιάζετε με τον φίλο μου, τον Δρ. Γουώτσον, ο οποίος έχει την κακή συνήθεια να αφηγείται τις ιστορίες του από την ανάποδη
-
14 -
Arthur Conan Doyle
κατεύθυνση.
Παρακαλώ
διευθετείστε τις σκέψεις σας και αναφέρετε μου, στην πρέπουσα σειρά, επακριβώς τα γεγονότα εκείνα τα οποία σας έστειλαν έξω αχτένιστο και ατημέλητο, με /
ο/
/
/
/
επίσημα υποδήματα καί κακήν κακώς κουμπωμένο πανωφόρι, σε αναζήτηση συμβουλής και βοηθείας.» Ο πελάτης μας κοίταξε κάτω με μετανοιωμένο πρόσωπο στην ιδιόμορφη εμφάνιση του. «Είμαι βέβαιος πως πρέπει να δείχνει χάλια, κ. Χολμς, και δεν ενθυμούμαι σε όλη μου τη ζωή να μου έχει ξανασυμβεί παρόμοιο πράγμα. Όμως θα σας αναφέρω ολόκληρη την ιδιόρρυθμη ιστορία, και όταν θα έχω τελειώσει θα παραδεχθείτε, είμαι βέβαιος, πως συνέβησαν τόσα πολλά ώστε να δικαιολογούμαι.» Όμως η αφήγηση του διακόπηκε πριν καλά αρχίσει. Ακούστηκε φασαρία απέξω, και η Κα Χάντσον άνοίξε την πόρτα οδηγώντας μέσα δυο μεγαλόσωμα άτομα, τα οποία απέπνεαν έναν αέρα επισημότητας, ένας εκ των οποίων μας ήταν αρκετά γνωστός ως Επιθεωρητής Γκρέγκσον της Σκότλαντ Γίάρντ, ένας δραστήριος, γενναίος, και, εντός των δυνατοτήτων του, ικανός αξιωματικός. Αντάλλαξε χειραψία με τον Χολμς και σύστησε τον συνάδελφο του ως Επιθεωρητή Μπέϊνς, της αστυνομικής διεύθυνσης του Σάρρεϋ.
-
15 -
Arthur Conan Doyle
«Κυνηγάμε παρέα, κ. Χολμς και τα αχνάρια οδηγούν προς αυτήν την κατεύθυνση.» Έστρεψε τα μάτια του, τα οποία θύμιζαν μπουλντόγκ, πάνω στον επισκέπτη μας. «Είστε ο κ. Τζων Σκοτ Έκκλς, του Οίκου Πόφαμ, από το Λη;» «Μάλιστα.» «Σας αναζητούσαμε όλο το πρωί.» «Τον εντοπίσατε μέσω του τηλεγραφήματος, αναμφίβολα», είπε ο Χολμς. «Ακριβώς, κ. Χολμς. Πίάσαμε την οσμή στο ταχυδρομείο του Τσάρινγκ Κρος και ήρθαμε ως εδώ.»
-
16 -
Arthur Conan Doyle
«Μα ποιος ο λόγος που με ακολουθείτε; TL θέλετε;» «Θέλουμε μια κατάθεση, κ. Σκοτ Έκκλς, αναφορικά με τα γεγονότα τα οποία οδήγησαν την περασμένη νύχτα στον θάνατο του Κου Αλοΐσιους Γκαρσία, στην Οικία Γουιστέρια, πλησίον του Έσερ.» Ο πελάτης μας είχε σηκωθεί με γουρλωμένα μάτια και κάθε ίχνος χρώματος χαμένο από το κατάπληκτο πρόσωπο του. «Νεκρός; Είπατε πως είναι νεκρός;»
-
17 -
Arthur Conan Doyle
«Μάλιστα, κύριε, είναι νεκρός.» «Μα πως; Κάποιο ατύχημα;» «Φόνος, αν θα ήταν ποτέ δυνατόν να συμβεί τέτοιο ατύχημα.» «Θεέ μου! Είναι φριχτό! Δεν θεωρείτε —δεν θεωρείτε πως είμαι ύποπτος;» «Μία επιστολή σας ευρέθη στην τσέπη του νεκρού, οπότε γνωρίζουμε από την παρουσία της πως σκοπεύατε να περάσετε την προηγούμενη νύχτα στο σπίτι του.» «Έτσι έγινε.» «Ω, μείνατε, έτσι;» Έξω βγήκε το επίσημο σημειωματάριο. «Στάσου λίγο, Γκρέγκσον», είπε ο Σέρλοκ Χολμς. «Το μόνο που επιθυμείτε είναι μια απλή κατάθεση, έτσι δεν είναι;» «Και αποτελεί καθήκον μου να προειδοποιήσω τον Κο Σκοτ Έκκλς πως δύναται να χρησιμοποιηθεί εναντίον του.» «Ο κ. Έκκλς επρόκειτο να μας μιλήσει σχετικά με το ζήτημα, όταν εισήλθατε στο δωμάτιο. Νομίζω, Γουώτσον, πως ένα κονιάκ με σόδα δεν θα τον έβλαπτε. Λοιπόν, κύριε, προτείνω να μην δώσετε σημασία στην προσθήκη αυτή στο ακροατήριο σας, και να συνεχίσετε την αφήγηση σας ακριβώς όπως θα είχατε κάνει αν δεν είχατε ποτέ διακοπεί.»
-
18 -
Arthur Conan Doyle
Ο επισκέπτης μας είχε κατεβάσει μονομιάς το κονιάκ και το χρώμα είχε επανέλθει στο πρόσωπο του. Με μια αβέβαιη ματιά στο σημειωματάριο του επιθεωρητή, βούτηξε ξανά στην εκπληκτική κατάθεση του. «Είμαι εργένης», είπε, «και όντας κοινωνικής έφεσης καλλιεργώ έναν σημαντικό αριθμό φίλων. Μεταξύ αυτών ευρίσκεται και η οικογένεια ενός συνταξιούχου ζυθοποιού ονόματι Μέλβιλλ, που διαμένουν στο Μέγαρο Αλμπεμαρλ, στο Κένσινγκτον. Στο σπίτι του ήταν που συνάντησα πριν μερικές βδομάδες έναν νεαρό τύπο ονόματι Γκαρσία. Ήταν, όπως κατάλαβα, Ισπανικής καταγωγής και είχε κάποιες σχέσεις με την πρεσβεία. Μιλούσε άψογα Αγγλικά, είχε ευχάριστους τρόπους, και επρόκειτο περί ενός από τους πλέον εμφανίσιμους ανθρώπους που συνάντησα ποτέ στη ζωή μου. «Κάπως αρχινίσαμε μια καλή φιλία, ο νεαρός εκείνος και εγώ. Έδειξε να τον ευχαριστεί η παρέα μου από την αρχή, και εντός δυο ημερών από τη γνωριμία μας ήρθε να με επισκεφθεί στο Λη. Το ένα οδήγησε στο άλλο, και κατέληξε προσκαλώντας με να περάσω μερικές μέρες στο σπίτι του, την Οικία Γουιστέρια, μεταξύ του Έσερ και του Όξσοτ. Χθες το απόγευμα μετέβηκα στο Έσερ προς εκπλήρωση της υποχρέωσης. «Μου είχε περιγράψει το νοικοκυριό του πριν πάω εκεί. Ζούσε με έναν πιστό υπηρέτη, συμπατριώτη του, ο οποίος μεριμνούσε για όλες του τις ανάγκες. Ο τύπος εκείνος ήξερε να μιλά Αγγλικά και ρύθμιζε ό,τι είχε να κάνει με το νοικοκυριό. Ακόμη υπήρχε ένας θαυμάσιος μάγειρας, ένας μιγάς που είχε μαζέψει σε ένα από -
19 -
Arthur Conan Doyle
τα ταξίδια του, και ο οποίος σερβίριζε ένα εξαίσιο δείπνο. Ενθυμούμαι ότι είχε σχολιάσει πως δεν το έβαζε ο νους σου να συναντήσεις ένα τόσο ασυνήθιστο νοικοκυριό στην καρδιά του Σάρρεϋ, και πως είχα συμφωνήσει μαζί του, παρότι απεδείχθη κατά πολύ πιο παράξενο από όσο είχα διανοηθεί. «Οδήγησα ως εκεί —περί τα δυόμισι χιλιόμετρα στη νότια πλευρά του Εσερ. Το σπίτι ήταν μεσαίου μεγέθους, αποτραβηγμένο από τον δρόμο, με ένα μικρό δρομάκι το οποίο πλαισιωνόταν από ψηλούς αειθαλείς θάμνους. Επρόκειτο περί ενός παλαιού, ετοιμόρροπου κτιρίου σε μια παράταιρη κατάσταση ελλιπούς και κακής συντήρησης. Όταν η άμαξα σταμάτησε στον χορταριασμένο δρόμο μπροστά από τη φουσκωμένη και σημαδεμένη από τον καιρό πόρτα, αμφέβαλα σχετικά με τη φρόνηση μου να επισκεφθώ έναν άνθρωπο τον οποίο γνώριζα ελάχιστα. Ανοιξε την πόρτα ο ίδιος, εντούτοις, και με υποδέχθηκε με μια εξαίρετη εκδήλωση εγκαρδιότητας. Κατόπιν αφέθηκα στα χέρια του υπηρέτη, ενός μελαγχολικού, μελαψού ατόμου, ο οποίος με οδήγησε, έχοντας την τσάντα μου στο χέρι του, στο υπνοδωμάτιο μου. Το όλο μέρος ήταν καταθλιπτικό. Το δείπνο μας ήταν tete a tete, και μολονότι ο οικοδεσπότης μου κατέβαλε κάθε προσπάθεια να γίνει δίασκεδαστικός, οι σκέψεις του έμοιαζαν να παρασύρονται διαρκώς, και μιλούσε τόσο αόριστα και ξέφρενα ώστε δυσκολευόμουν να τον παρακολουθήσω. Διαρκώς ράπιζε τα δάκτυλα του πάνω στο τραπέζι, δάγκωνε τα νύχια του, και άφηνε να διαφανούν άλλες ενδείξεις της αδημονίας του. Το δείπνο αυτό καθαυτό δεν ήταν ούτε καλά σερβιρισμένο ούτε καλά μαγειρεμένο, ως επίσης η καταθλιπτική -
20 -
Arthur Conan Doyle
παρουσία του ολιγομίλητου υπηρέτη δεν συνέβαλε στο να μας εμπνεύσει ευθυμία. Σας διαβεβαιώνω πως πολλές φορές κατά τη διάρκεια της βραδιάς θέλησα να σκαρφισθώ κάποια δικαιολογία η οποία να με έφερνε πίσω στο Λη. «Κάτι επανέρχεται στη μνήμη μου το οποίο ενδεχομένως να έχει κάποια σχέση με την υπόθεση που εσείς οι δυο κύριοι διερευνάτε. Ούτε που το συλλογίσθηκα τη στιγμή εκείνη. Προς το τέλος του δείπνου ένα σημείωμα παρεδόθη από τον υπηρέτη. Αντιλήφθηκα πως όταν ο οικοδεσπότης μου το είχε διαβάσει έδειξε ακόμη περισσότερο αφηρημένος καί παράξενος από όσο προηγουμένως. Εγκατέλειψε κάθε προσποίηση για συζήτηση καί απέμεινε, καπνίζοντας ατελείωτα τσιγάρα, βυθισμένος στις σκέψεις του, όμως δεν προέβη σε κάποιο σχόλιο όσον αφορά το περιεχόμενο. Γύρω στις έντεκα ήμουν ευτυχής πηγαίνοντας στο κρεβάτι μου. Λίγη ώρα αργότερα ο Γκαρσία ήρθε βιαστικά στην πόρτα μου —το δωμάτιο ήταν σκοτεινό τη συγκεκριμένη στιγμή—και με ρώτησε αν είχα χτυπήσει το κουδούνι. Αποκρίθηκα πως δεν είχα. Απολογήθηκε που με ενόχλησε τόσο αργά, αναφέροντας πως κόντευε μια. Κατόπιν αυτού με πήρε ο ύπνος και κοιμήθηκα βαθιά ολόκληρη τη νύχτα. «Και τώρα έρχομαι στο απίστευτο μέρος της ιστορίας μου. Όταν ξύπνησα είχε φωτίσει για τα καλά. Έριξα μια ματιά στο ρολόι μου, και η ώρα κόντευε εννέα. Είχα συγκεκριμένα ορίσει να με ξυπνήσουν στις οχτώ, ώστε έμεινα εμβρόντητος από το μέγεθος της αμέλειας. Πετάχτηκα πάνω και χτύπησα για να έρθει ο υπηρέτης. Δεν υπήρξε απόκριση. Χτύπησα ξανά και ξανά, με το ίδιο αποτέλεσμα. Τότε κατέληξα στο συμπέρασμα πως -
21 -
Arthur Conan Doyle
το κουδούνι ήταν εκτός λειτουργίας. Έριξα πάνω μου τα ρούχα και κατέβηκα βιαστικά σε μια εξαιρετικά άσχημη διάθεση να παραγγείλω λίγο ζεστό νερό. Φαντάζεστε την έκπληξη μου όταν ανακάλυψα πως δεν βρισκόταν κανείς εκεί. Φώναξα στο χολ. Δεν υπήρξε απάντηση. Κατόπιν πήγα τρέχοντας από δωμάτιο σε δωμάτιο. Ήταν όλα ερημωμένα. Ο οικοδεσπότης μου είχε δείξει ποιο ήταν το υπνοδωμάτιο του το προηγούμενο βράδυ, έτσι χτύπησα την πόρτα. Καμία απόκριση. Γύρισα το χερούλι καί προχώρησα μέσα. Το δωμάτιο ήταν άδειο, καί το κρεβάτι δεν είχε καν αγγιχτεί. Είχε χαθεί μαζί με τους υπόλοιπους. Ό αλλοδαπός οικοδεσπότης, ο αλλοδαπός υπηρέτης, ο αλλοδαπός μάγειρας, όλοι τους είχαν εξαφανισθεί μέσα στη νύχτα! Αυτό αποτέλεσε το τέλος της επίσκεψης μου στην Οικία Γουιστέρια.» Ο Σέρλοκ Χολμς έτριβε τα χέρια του και γελούσε πνιχτά, καθώς πρόσθεσε το παράδοξο περιστατικό στη συλλογή των περίεργων επεισοδίων. «Η εμπειρία σας είναι, καθόσον γνωρίζω ως στιγμής, απολύτως μοναδική», είπε. «Επιτρέπεται να σας ρωτήσω, κύριε, τι κάνατε εν συνεχεία;» «Ήμουν έξω-φρενών. Η πρώτη μου σκέψη ήταν πως είχα πέσει θύμα κάποιας βλακώδους φάρσας. Μάζεψα τα πράγματα μου, κοπάνησα την εξώπορτα πίσω μου, και ξεκίνησα για το Έσερ, με την τσάντα μου στο χέρι. Επισκέφτηκα τους Αδελφούς Άλλαν, τους κύριους κτηματομεσίτες στο χωριό, και ανακάλυψα πως από την εταιρεία τους είχε ενοικιασθεί η βίλα. Μου δημιουργήθηκε η εντύπωση πως η όλη ιστορία ήταν αδύνατον να -
22 -
Arthur Conan Doyle
έχει στηθεί αποσκοπώντας στη γελοιοποίηση μου, και ότι το κυρίως αντικείμενο όφειλε να είναι η εγκατάλειψη του ενοικίου. Είναι προχωρημένος Μάρτης, οπότε και η πρώτη μέρα του τριμήνου δεν αργεί. Ωστόσο η συγκεκριμένη θεωρία δεν ίσχυε. Ο μεσίτης ήταν υποχρεωμένος απέναντι μου για την προειδοποίηση, ωστόσο μου ανέφερε ότι το ενοίκιο είχε πληρωθεί προκαταβολικά. Εν συνεχεία κατευθύνθηκα στην πόλη καί επισκέφθηκα την Ισπανική πρεσβεία. Ο αντρας τους ήταν άγνωστος. Κατόπιν αυτου, πήγα να δω τον Μέλβίλλ, στο σπίτι του οποίου είχα αρχικα συναντήσει τον Γκαρσία, όμως ανακαλυψα πως στην πραγματικότητα γνώριζε ακόμη λιγότερα σχετικά με εκείνον από όσα εγώ. Τελικα όταν έλαβα την απάντηση σας στο τηλεγράφημα μου ήρθα σε εσας, αφου από όσο συμπέρανα είστε καποιος που συμβουλεύει σε δύσκολες υποθέσεις. Όμως τώρα, κ. Επιθεωρητα, καταλαβαίνω, από όσα αναφέρατε όταν εισήλθατε στο δωματιο, πως θα αναλαβετε να συνεχίσετε την ιστορία μου από εδώ, και ότι καποια τραγωδία προέκυψε. Σας διαβεβαιώνω πως καθε λέξη που είπα είναι ειλικρινής, και πως, εκτός των όσων σας ανέφερα, δεν γνωρίζω το παραμικρό σχετικα με την τυχη του συγκεκριμένου ανθρώπου. Μόνη μου επιθυμία είναι να βοηθήσω τον νόμο με καθε δυνατό τρόπο.» «Είμαι βέβαιος περί αυτου, κ. Σκοτ Έκκλς — είμαι βέβαιος περί αυτου», είπε ο Επιθεωρητής Γκρέγκσον με ένα ιδιαίτερα προσηνή τόνο. «Είμαι υποχρεωμένος να αναφέρω πως καθετί το οποίο μας είπατε συμφωνεί εξαιρετικα με τα γεγονότα όπως υπέπεσαν στην αντίληψη μας. Επί παραδείγματι, υπήρξε ένα σημείωμα το οποίο αφίχθη κατα τη διάρκεια του δείπνου. Μήπως τυχόν παρατηρήσατε τι απέγινε;» -
23 -
Arthur Conan Doyle
«Μαλιστα, είδα. Ο Γκαρσία το τυλίξε και το πέταξε στη φωτια.» «Τι έχετε να πείτε έπ' αυτου, κ. Μπέϊνς;»
Ο επαρχιώτης ντετέκτιβ ήταν ένας γεροδεμένος, γεμάτος, κοκκινωπός αντρας, το οποίου το πρόσωπο απαλλασσόταν από τη χυδαιότητα μόνον χαρη σε δυο εξαιρετικά λαμπερα ματια, σχεδόν κρυμμένα πίσω από τις βαριές ζαρες των μάγουλων καί του μετώπου του. Με ένα αμυδρό χαμόγελο ανέσυρε ένα διπλωμένο καί ξεθωριασμένο κομματί χαρτιού από την τσέπη του. «Επρόκειτο περί μιας προστατευτικής εσχαρας4, κ. Χολμς, και εκείνος το παραπέταξε ψηλα. Το ανέσυρα ανέπαφο από πίσω της.» Ο Χολμς χαμογέλασε επιδεικνύοντας την εκτίμηση του. «Θα
πρέπει
να
ερευνήσατε
το
σπίτι
4dog-grate -
24 -
Arthur Conan Doyle
επισταμένα ώστε να ανακαλύψετε αυτόν τον μοναδικό σβώλο χαρτιού.» «Πραγματι, κ. Χολμς. Έτσι εργαζομαι. Να το διαβασω, κ. Γκρέγκσον;» Ο Λονδρέζος ένευσε. «Το σημείωμα έχει γραφθεί σε απλό κίτρίνίσμένο5 χαρτί δίχως υδατογράφημα. Πρόκειται περί ενός τετάρτου της σελίδας6. Το χαρτί έχεί κοπεί με δυο ψαλιδιές από ψαλίδι μίκρού μήκους λάμας. Έχει, διπλωθεί τρεις φορές καί σφραγίσθεί με πορφυρό κερί, επίχρίσμένο βιαστικά και πιεσμένο με κάποιο επίπεδο οβάλ αντίκείμενο. Απευθύνεταί στον Κο Γκαρσία, στην Οίκία Γουίστέρία. Έχεί ως εξής: «Τα χρώματα μας καθαυτά, πράσίνο καί λευκό, Πράσίνο ανοίκτά, λευκό κλείστά. Κύρια σκάλα, πρώτος δίάδρομος, έβδομη δεξιά, πράσίνη τσόχα. Καλό κατευόδίο Ντ.» «Η γραφή είναί γυναίκεία, έχοντας γίνεί με μυτερή πένα, ωστόσο η δίεύθυνση είτε γράφθηκε με άλλη πένα είτε από κάποίον άλλον. Είναί παχύτερη καί πίο τονίσμένη, όπως βλέπετε.» «Μία εξαίρετίκά αξίοσημείωτη παρατήρηση», είπε ο Χολμς, ρίχνοντας μία πρόχείρη ματιά. «Οφείλω να σας συγχαρώ, κ. Μπέϊνς, όσον αφορά την προσοχή της 5cream laid 6quarter sheet -
25 -
Arthur Conan Doyle
λεπτομέρειας στην εξέταση σας. Ορίσμένα δευτερευούσης σημασίας στοίχεία ίσως θα μπορούσαν να προστεθούν. Η οβάλ σφραγίδα είναί αναμφίβολα ένα απλό μανίκετόκουμπο — τί άλλο έχεί παρόμοίο σχήμα; Το ψαλίδί είναί καμπύλο ψαλίδί νυχίών. Κοντές καθώς είναί οί ψαλίδίές, δίακρίνείς σαφώς την ίδια ελαφριά κλίση σε καθεμιά τους. Ο επαρχίώτης ντετέκτίβ γέλασε. «Νόμιζα πως είχα ξεζουμίσει τα πάντα, όμως βλέπω πως κάτι είχε περισσέψει», είπε. «Είμαι υποχρεωμένος να πω ότι δεν βγάζω νόημα από το σημείωμα εκτός του ότι υπήρχε κάποιο ζητούμενο, και πως μία γυναίκα, βρισκόταν πίσω από αυτό. Ο κ. Σκοτ Έκκλς έκανε νευρικές κινήσεις στην καρέκλα του καθ' όλη τη διάρκεια της συνομιλίας. «Χαίρομαι που βρήκατε το σημείωμα, δεδομένου ότι επιβεβαιώνει την ιστορία μου», είπε εκείνος. «Όμως τολμώ να υποδείξω πως δεν έχω ακόμη ακούσει τι συνέβη στον Κο Γκαρσία, ούτε τι απέγιναν οι υπόλοιποι.» «Όσο αφορά τον Γκαρσία», είπε ο Γκρέγκσον, «αυτό με ευκολία μπορεί να απαντηθεί. Βρέθηκε νεκρός σήμερα το πρωί στη Δημοσιά7 του Όξσοτ, κοντά ενάμιση χιλιόμετρο από το σπίτι του. Το κεφάλι του είχε πολτοποιηθεί από βαριά χτυπήματα ενός αμμόσακου, είτε παρεμφερούς αντικειμένου, το οποίο είχε πιότερο συντρίψει παρά πληγώσει. Πρόκειται για μια μοναχική γωνιά, όπου δεν υπάρχει άλλο σπίτι σε 7Common -
26 -
Arthur Conan Doyle
απόσταση τετρακοσίων μέτρων από το σημείο. Είχε εμφανώς χτυπηθεί πισώπλατα, όμως ο επιτιθέμενος είχε εξακολουθήσει να τον χτυπά ακόμη και όταν ήταν πλέον νεκρός. Ήταν μία εξαιρετικά λυσσαλέα επίθεση. Δεν υπάρχουν πατημασιές ούτε κάποια άλλη ένδειξη η οποία να παραπέμπει στους εγκληματίες. «Ληστεύθηκε;» «Όχι, δεν υπήρξε καμία απόπειρα κλοπής.» «Είναι τόσο θλιβερό —τόσο θλιβερό και τρομερό», είπε ο κ. Σκοτ Έκκλς με μια μεμψίμοιρη φωνή, «όμως μου είναι όντως υπερβολικά σκληρό. Δεν είχα ουδεμία σχέση με τη νυχτερινή εξόρμηση του οικοδεσπότη μου ούτε με το τόσο θλιβερό τέλος το οποίο είχε. Πως βρέθηκα να εμπλέκομαι με την υπόθεση;» «Πολύ απλά, κύριε», απάντησε ο Επιθεωρητής Μπέϊνς. «Το μοναδικό έγγραφο το οποίο βρέθηκε στην τσέπη του αποβιώσαντα ήταν μία επιστολή από εσάς η οποία μας αποκάλυψε το όνομα του νεκρού καί τη διεύθυνση. Ήταν περασμένες εννέα σήμερα το πρωί όταν φτάσαμε στο σπίτι του και δεν βρήκαμε ούτε εσάς ούτε κάποιον άλλο εντός. Τηλεγράφησα στον Κο Γκρέγκσον να σας αναζητήσει στο Λονδίνο ενόσω εξέταζα την Οικία Γουιστέρια. Ύστερα ήρθα στην πόλη, συνάντησα τον Κο Γκρέγκσον, και εδώ είμαστε.» «Πιστεύω τώρα», είπε ο Γκρέγκσον, καθώς σηκώθηκε όρθιος, «καλύτερα να θέσουμε το -
27 -
Arthur Conan Doyle
ζήτημα σε επίσημη μορφή. Θα μας ακολουθήσετε στο τμήμα, κ. Σκοτ Έκκλς, και θα μας δώσετε γραπτή κατάθεση.» «Βεβαίως, Θα έρθω αμέσως. Όμως εξακολουθώ να επιθυμώ τις υπηρεσίες σας, κ. Χολμς. Σας ζητώ να μην λυπηθείτε έξοδα και κόπο για να ανακαλύψετε την αλήθεια.» Ο φίλος μου στράφηκε στον επαρχιώτη Επιθεωρητή. «Υποθέτω πως δεν έχετε αντίρρηση να συνεργαστώ μαζί μας, κ. Μπέϊνς;» «Μεγάλη μου τιμή κύριε, είμαι βέβαιος.» «Φαίνεται πως υπήρξατε εξαιρετικά άμεσος και μεθοδικός σε όλα όσα διενεργήσατε. Υπήρξε κάποιο στοιχείο, αν επιτρέπεται, όσον αφορά την ακριβή ώρα που ο άνθρωπος βρήκε τον θάνατο;» «Βρισκόταν εκεί από τις μία. Έβρεξε περίπου εκείνη την ώρα, οπότε ο θανατος του είχε μετά βεβαιότητας επέλθεί πριν τη βροχή.» «Μα αυτό είναι εντελώς αδύνατον, κ. Μπέϊνς», αναφώνησε ο πελάτης μας. «Η φωνή του ήταν αδύνατον να παραγνωρισθεί. Θα έπαιρνα όρκο πως εκείνος ήταν που απευθύνθηκε προς εμένα στο υπνοδωμάτιο μου την ίδια ακριβώς ωρα.» «Αξιοσημείωτο, αλλα διόλου αδύνατον», είπε ο Χολμς, χαμογελώντας. «
Εχεις
καποιο
στοιχείο;»
ρώτησε
ο
-
28 -
Arthur Conan Doyle
Γκρέγκσον. «Εκ πρώτης όψεως η υπόθεση δεν είναι εξαιρετικά περίπλοκη, μολονότι παρουσιάζει ορισμένα πρωτότυπα και ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά. Μια περαιτέρω κατανόηση των γεγονότων απαιτείται πριν επιχειρήσω να δώσω μια τελική και οριστική γνώμη. Επί τη ευκαιρία, κ. Μπέϊνς, μήπως ανακαλύψατε κατι αξιόλογο πέραν αυτού του σημειώματος στην εξέταση σας επί της οικίας;» Ο ντετέκτιβ κοίταξε τον φίλο μου με έναν μοναδικό τρόπο. «Υπήρξαν», είπε,
«κανα δυο εξαιρετικά
αξιοσημείωτα πραγματα. Ίσως όταν θα έχω τελειώσει στο αστυνομικό τμήμα θα ενδιαφερόσασταν να έρθετε μαζί μου έξω και να μου πείτε τη γνώμη σας σχετικα.» «Είμαι καθ' ολοκληρίαν στη διάθεση σας», είπε ο Σέρλοκ Χολμς, χτυπώντας το κουδούνι. «Συνοδέψτε τους κυρίους μέχρι έξω, Κα Χαντσον, και παρακαλώ στείλτε με τον μικρό αυτό το τηλεγραφημα. Να πληρώσει για απαντηση πέντε σελινιών.»
-
29 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Καθίσαμε για καμποση ώρα σιωπηλοί κατόπιν της αποχώρησης των επισκεπτών μας. Ο Χολμς κάπνιζε μανιωδώς, με τα φρύδια του τραβηγμένα πάνω από τα οξυδερκή μάτια του, και το κεφάλι του ήταν ριγμένο μπροστά με τον πεισμωμένο τρόπο που ήταν χαρακτηριστικός του. «Λοιπόν, Γουώτσον», ρώτησε, στρεφόμενος απρόσμενα προς το μέρος μου, «τι συμπεραίνεις από όλα αυτά;» «Δεν βγάζω άκρη από την αινιγματική ιστορία του Σκοτ Έκκλς.» «Σχετικά με το έγκλημα;» «Βασικά, συνδυάζοντας το με την εξαφάνιση των συντρόφων του άντρα, θα έλεγα πως κατά κάποιον τρόπο σχετίζονταν με τον φόνο και τράπηκαν σε φυγή για να διαφύγουν της δικαιοσύνης.» «Αποτελεί ασφαλώς μία πιθανή θεώρηση. Όμως εκ πρώτης όψεως οφείλεις να παραδεχθείς, πως είναι ιδιαίτερα παράδοξο το γεγονός πως οι δυο υπηρέτες του να είχαν συνωμοτήσει εναντίον του και να του επιτέθηκαν τη μοναδική νύχτα που είχε κάποιον καλεσμένο. Τον είχαν ολομόναχο του στο έλεος τους κάθε άλλη ημέρα της εβδομάδος.» «Τότε για ποιόν λόγο το έσκασαν;» «Αυτό είναι το ζητούμενο. Για ποιον λόγο το έσκασαν; Εκεί βρίσκεται ένα σημαντικό στοιχείο. Αλλο ένα στοιχείο αποτελεί η ασυνήθιστη εμπειρία του πελάτη μας, του Σκοτ Έκκλς. Τώρα, αγαπητέ - 30 -
Arthur Conan Doyle
μου Γουώτσον, υπερβαίνει τα όρια της ανθρώπινης εφευρετικότητας να εκθέσουμε μία εξήγηση η οποία θα καλύπτει και τα δυο αυτά σημαντικά στοιχεία; Αν μάλιστα ήταν δυνατόν να αποδεχθεί και το μυστηριώδες σημείωμα με την περίεργη φρασεολογία του, όμως, τότε θα άξιζε να την αποδεχτούμε ως μια προσωρινή υπόθεση. Αν τα νεώτερα γεγονότα τα οποία θα περιέλθουν εις την αντίληψη μας εφαρμόσουν εντός του πλάνου, τότε η υπόθεση μας είναι δυνατόν βαθμιαία να μεταβληθεί σε λύση.» «Όμως ποια είναι η υπόθεση μας;» Ο Χολμς έγειρε ακουμπώντας πολυθρόνα του με μισόκλειστα μάτια.
στην
«Οφείλεις να παραδεχθείς, αγαπητέ μου Γουώτσον, πως η ιδέα μιας φάρσας είναι απίθανη. Υπήρξαν σοβαρά γεγονότα εν εξελίξει, όπως η έκβαση έδειξε, και το καλόπιασμα του Σκοτ Έκκλς για να πάει στην Οικία Γουιστέρια είχε κάποια σχέση μαζί τους. «Εντούτοις ποια ήταν η πιθανή σχέση;» «Ας εξετάσουμε τη μια σχέση κατόπιν της άλλης. Υπάρχει, καθώς φαίνεται, κάτι το αφύσικο όσον αφορά την παράξενη και αιφνίδια φιλία μεταξύ του νεαρού Ισπανού και του Σκοτ Έκκλς. Ο πρώτος ήταν εκείνος ο οποίος επέσπευσε τον ρυθμό. Επισκέφθηκε τον Έκκλς στην άλλη άκρη του Λονδίνου την επομένη της γνωριμίας τους, και παρέμεινε σε στενή επαφή μαζί του μέχρι που τον κατέβασε στο Έσερ. Τώρα, τι δουλειά είχε με τον Έκκλς; Τι ήταν δυνατόν να προσφέρει ο Έκκλς; Δεν διακρίνω καμία χάρη σε αυτόν τον άνθρωπο. - 31 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Δεν είναι ιδιαίτερα έξυπνος —δεν είναι άνθρωπος που ενδεχομένως θα ταίριαζε με έναν πνευματώδη Λατίνο. Ποιος ο λόγος, τότε, που επιλέχθηκε έναντι όλων των άλλων τους οποίους ο Γκαρσία είχε συναντήσει ως ο καταλληλότερος για τον σκοπό του; Έχει μήπως κάποιο σπουδαίο προσόν; Θα έλεγα πως έχει. Είναι η προσωποποίηση της συμβατικής Βρετανικής αξιοπρέπειας, και ο καταλληλότερος ως μάρτυρας για να εντυπωσιάσει έναν άλλο Βρετανό. Είδες ο ίδιος πως κανείς από τους επιθεωρητές δεν δίανοήθηκε να αμφισβητήσει την κατάθεση του, όσο ασυνήθιστη κί αν ήταν.» «Αλλά τί ήταν εκείνο που έπρεπε να δεί;» «Τίποτα, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, αλλά τα πάντα αν είχαν ακολουθήσει διαφορετική τροπή. Καθαυτό τον τρόπο αντιλαμβάνομαι το ζήτημα.» «Καταλαβαίνω, ίσως να είχε επαληθεύσεί κάποιο άλλοθί.» «Ακρίβώς, αγαπητέ μου Γουώτσον' ίσως να είχε επαληθεύσεί ένα άλλοθί. Θα υποθέσουμε, χάρίν συζήτησης, πως το υπηρετίκό της Οίκίας Γουίστέρία είναί συνεργοί σε κάποίο σχέδίο. Το εγχείρημα, οποίοδήποτε κί είναί, πρόκείταί να πραγματοποιηθεί, ας πούμε, πρίν τίς μία η ώρα. Μέσω κάποίας απάτης με τα ρολόγία είναί αρκετά πίθανό πως θα είχαν στείλεί τον Σκοτ Έκκλς γία ύπνο νωρίτερα από ότί πίστευε όμως σε κάθε περίπτωση ενδέχεταί όταν ο Γκαρσία προσφέρθηκε να του πεί ότί ήταν μία στην πραγματίκότητα δεν ήταν ούτε δώδεκα. Αν ο Γκαρσία κατόρθωνε να πραγματοποίήσεί ό,τί καί αν ήταν αυτό που ήθελε - 32 -
Arthur Conan Doyle
να κάνεί καί να βρίσκόταν πίσω πρίν από την αναφερθείσα ώρα είχε εμφανώς μία ακλόνητη απάντηση ενάντία σε κάθε κατηγορία. Ορίστε εδώ ήταν ο άμεπτος Αγγλος έτοίμος να ορκίστεί σε κάθε δίκαστήρίο πως ο κατηγορούμενος βρίσκόταν στην οίκία του όλη την ώρα. Αποτελούσε μία εξασφάλίση ενάντία στη χείρότερη περίπτωση.» «Μάλίστα, βλέπω, καταλαβαίνω. Όμως τί γίνεταί με την εξαφάνίση των υπολοίπων;» «Δεν έχω όλα τα στοιχεία ακόμη, ωστόσο δεν νομίζω πως υπάρχουν κάποιες ανυπέρβλητες δυσκολίες. Επίσης, αποτελεί λάθος να διαφωνείς ενώπιον των δεδομένων σου. Καταλήγεις να τα στριφογυρίζεις ασυναίσθητα ώστε να εφαρμόσουν στις θεωρίες σου.» «Καί το μήνυμα;» «Πως πήγαινε; 'Τα χρώματα μας καθαυτά, πράσινο καί λευκό.' Ακούγεται σαν κούρσες. 'Πράσινο ανοικτά, λευκό κλειστά. —Πρόκειται σαφέστατα για το σινιάλο. 'Κύρια σκάλα, πρώτος διάδρομος, έβδομη δεξιά, πράσινη τσόχα.' Μία μυστική συνάντηση. Ίσως να ανακαλύψουμε έναν ζηλιάρη σύζυγο κάτω από όλα αυτά. Επρόκειτο προφανώς για μια επικίνδυνη περιπέτεια. Δεν θα είχε πει 'Καλό κατευόδιο' αν ήταν αλλιώς. 'Ντ.' — αυτό πρέπει να αποτελεί την ένδειξη.» «Ό άντρας ήταν Ισπανός. Προτείνω πως το 'Ντ' σημαίνει Ντολόρες, ένα κοινό γυναικείο όνομα στην Ισπανία.» «Ωραία, Γουώτσον, πολύ ωραία —εντούτοις εντελώς απαράδεκτο. Ένας Ισπανός θα έγραφε σε - 33 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
έναν άλλο Ισπανό στα Ισπανικά. Εκείνος που έγραψε το συγκεκριμένο μήνυμα είναι ασφαλώς Αγγλος. Λοιπόν, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να επιδείξουμε υπομονή ωσότου ο εξαίρετος επιθεωρητής να επιστρέψει για εμάς. Εν τω μεταξύ ας ευχαριστήσουμε την καλή μας τύχη η οποία μας έσωσε για λίγες ωρούλες από τη δυσβάσταχτη κόπωση της αδράνειας.» Μια απάντηση είχε φθάσει στο τηλεγράφημα του Χολμς πριν ο αξιωματικός από το Σάρρεϋ επιστρέψει. Ο Χολμς την διάβασε και επρόκειτο να την τοποθετήσει στο σημειωματάριο όταν έπίασε με την άκρη του ματιού το γεμάτο προσμονή πρόσωπο μου. Μου το πέταξε με ένα γέλιο.
«Προωθούμαστε σε ανώτερους κύκλους», - 34 -
Arthur Conan Doyle
είπε. Το τηλεγράφημα ήταν μια λίστα από ονόματα καί διευθύνσεις. Λόρδος Χάρινγκμπυ, Το Λαγκάδι8· Σερ Φόλιοτ, Πύργοι του Όξσοτ9 κ. Χάινς Χάινς, Τζ. Π., Τοποθεσία Πέρντεϋ10· κ. Τζέιμς Μπέϊκερ Γουίλιαμς, Παλαιά Έπαυλη Φόρτον11' κ. Χέντερσον, Άνω Έκέιμπλ' Αιδεσιμότατος Τζόσουα Στόουν, Κάτω 11 Γουόλσλινγκ.
12
«Είναι o πλέον ενδεδειγμένος τρόπος ώστε να περιορίσουμε το πεδίο δράσης μας», είπε ο Χολμς. «Αναμφίβολα ο Μπέϊνς, με το μεθοδικό του μυαλό, έχει ήδη υιοθετήσει κάποιο παρόμοιο σχέδιο.» «Δεν κατανοώ πλήρως.» «Λοιπόν, αγαπητέ μου Γουώτσον, έχουμε ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα πως το μήνυμα που ελήφθη από τον Γκαρσία κατά το δείπνο αποτελούσε ένα ραντεβού ή κάποια μυστική συνάντηση. Τώρα, εάν η ουσιώδης ανάγνωση του είναι, ορθή, κι εάν για να τηρήσει κάποιος τη συγκεκριμένη συνάντηση έπρεπε να ανέβει μία κύρια σκάλα καί να αναζητήσει την έβδομη πόρτα στο διάδρομο, είναι σαφές πως πρόκειται περί ενός μεγάλου σπιτιού. Είναι εξίσου βέβαιο πως δε γίνεται να απέχει μακρύτερα των τριών χιλιομέτρων από το Όξσοτ αφότου ο Γκαρσία 8The Dingle 9Oxshott Towers 10Purdey Place 11Forton Old Hall 12Nether - 35 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
βάδιζε προς αυτή την κατεύθυνση κι έλπιζε, σύμφωνα με την προσωπική μου εκτίμηση των γεγονότων, να βρίσκεται πίσω στην Οικία Γουιστέρια εγκαίρως ώστε να ωφεληθεί από ένα άλλοθι, το όποιο θα ήταν έγκυρο έως τις μια η ώρα. Καθώς ο αριθμός των μεγάλων κατοικιών πλησίον του Όξσοτ πρέπει να είναι περιορισμένος, υιοθέτησα την προφανή μέθοδο να αποταθώ στους μεσίτες, οι οποίοι αναφέρθηκαν από τον Σκοτ Έκκλς, και να λάβω μια κατάσταση τους. Εδώ λοιπόν βρίσκονται σε αυτό το τηλεγράφημα, και η άλλη άκρη του μπερδεμένου κουβαριού μας οφείλει να βρίσκεται μεταξύ αυτών.» Κόντευε έξι η ώρα πριν βρεθούμε στο όμορφο χωρίο του Σάρρεϋ, το Έσερ, με τον Επιθεωρητή Μπέϊνς να μας συντροφεύει.
- 36 -
2. Ο Χολμς
εγώ είχαμε πάρει μαζί τα αναγκαία για τη νύχτα, και βρήκαμε άνετα καταλύματα στο «Ο Ταύρος». Τελικά ξεκινήσαμε με την παρέα του ντετέκτιβ την επίσκεψη μας στην Οικία Γουιστέρια. Ήταν μια παγερή, σκοτεινή Μαρτιάτικη βραδιά, με έναν διαπεραστικό άνεμο και ένα ψτλοβρόχι να χτυπά πάνω στα πρόσωπα μας, ένα ταιριαστό σκηνικό για τη δύσβατη δημοσιά από την οποία περνούσε ο δρόμος και τον τραγικό προορισμό στον οποίο μας οδηγούσε.Ο Τίγρης του Σαν KL
Πέδρο
Μια παγερή καί μελαγχολική πεζοπορία τριών περίπου χιλιομέτρων μας έφερε σε μια ψηλή ξύλινη πόρτα, η οποία έβγαζε σε μια καταθλιπτική αλέα από καστανιές. Η καμπυλωτή σκιερή διαδρομή μας οδήγησε σε ένα χαμηλό, σκοτεινό σπίτι, καταμαυρο ενάντια σε έναν γκριζογαλανο ουρανό. Από το μπροστινό παράθυρο αριστερά της πόρτας φέγγιζε μια αναλαμπή από ένα τρεμάμενο και ασθενικό φως. «Ένας αστυνομικός έχει αναλάβει τη φύλαξη», είπε ο Μπέϊνς. «Θα χτυπήσω το παράθυρο.» Διέσχισε τη μικρή απόσταση μέσα από το χορτάρι και χτύπησε με το χέρι του το τζάμι. Μέσα από το νοτισμένο γυαλί μόλις που διέκρινα έναν άντρα να πετάγεται πάνω από μια πολυθρόνα πλάι στη φωτιά, και άκουσα μια ξαφνιασμένη φωνή μέσα από το δωμάτιο. Μια στιγμή αργότερα ένας κάτασπρος σαν πανί, με κομμένη την ανάσα αστυνομικός, είχε ανοίξει την πόρτα, με το κερί να
τρεμοπαίζει στο τρεμάμενο χέρι του. «Τι Μπέϊνς
συμβαίνει,
Γουώλτερς;»
ρώτησε
ο
κοφτά. Ο άντρας σφούγγισε το μέτωπο του με το μαντήλι του και άφησε έναν παρατεταμένο αναστεναγμό ανακούφισης. «Χαίρομαι που ήρθατε, κύριε. Ήταν μια πολύ μακριά νύχτα, και δεν νομίζω πως τα νεύρα μου είναι σε τόσο καλή κατάσταση όσο κάποτε.» «Τα νεύρα σου, Γουώλτερς; «Ούτε που θα φανταζόμουν πως είχες έστω και ένα νεύρο μέσα στο σώμα σου.» «Μα, κύριε, φταίει αυτό το μοναχικό, σιωπηλό, σπίτι καί το αλλόκοτο πράμα στην κουζίνα. Ύστερα μόλις χτυπήσατε στο παράθυρο σκέφθηκα πως είχε έρθει ξανά.» «Πως, τί είχε έρθει ξανά;» «Ο διάβολος, κύριε, όσο με αφορά13. Ήταν στο παράθυρο.» «Τι ήταν στο παράθυρο, και πότε;»
13for all I know
«Συνέβη κάπου πριν από δυο ώρες. Το φως είχε αρχίσει να πέφτει. Καθόμουν διαβάζοντας στην πολυθρόνα. Δεν ξέρω τι με έκανε να ανασηκώσω το βλέμμα μου, όμως υπήρχε ένα πρόσωπο που με κοίταζε μέσα από το κάτω τζάμι. Θεέ μου, κύριε, και τι πρόσωπο ήταν; Θα το βλέπω στα όνειρα μου.» «Τς, τς, Γουώλτερς. Δεν μιλάει έτσι ένας αστυφύλακας.» «Το ξέρω, κύριε, το ξέρω όμως με ταρακουνησε, κύριε, καί δεν υπάρχει λόγος να το αρνηθώ. Δεν ήταν μαυρο, κυρίε, ουτε καί λευκό ήταν, ουτε κάποιο χρώμα που να ξέρω, μα ένα είδος κάποιας περίεργης απόχρωσης σαν λάσπη με πιτσιλιές απο γάλα μέσα της. Έπειτα, ήταν το μέγεθος του—ήταν διπλάσιο από το δικό σας, κυριε, Και το βλέμμα του —τα μεγάλα απλανή, διάπλατα ανοικτά μάτια, και οι σειρές των λευκών δοντιών σαν κάποιου πεινασμένου θεριου. Σας λέω, κυριε, μήτε το δάκτυλο μου δεν μπορουσα να
κουνήσω, μήτε να πάρω ανάσα, μέχρι που πήρε πόδι και χάθηκε. Έξω έτρεξα και μέσα στον λόγγο, μα δόξα τον Θεό δεν υπήρχε κανείς εκεί. «Αν δεν ήξερα πόσο καλός άνθρωπος είσαι, Γουώλτερς, θα σε ανέφερα14 για αυτό. Ακόμη και ο διάβολος ο ίδιος να ήταν, ένας αστυνομικός εν υπηρεσία δεν δοξάζει ποτέ τον θεό γιατί δεν κατόρθωσε να τον τσακώσει. Να υποθέσω πως η όλη κατάσταση δεν είναι απλώς μια οπτασία και λίγα τεντωμένα νευρα;» «Το
συγκεκριμένο
ζήτημα,
τουλάχιστον, ρυθμίζεται πανευκολα», είπε ο Χολμς, ανάβοντας τη μικρή του λάμπα τσέπης. «Ναι», ανέφερε, κατόπιν μιας συντομης εξέτασης του χορτοτάπητα, «παπουτσι μεγέθους δώδεκα, θα έλεγα. Αν αντιστοιχουσε ολόκληρος στην ίδια κλίμακα με το πόδι του θα επρόκειτο για γίγαντα.» «Τι απέγινε;» «Δείχνει να πέρασε μέσα από τον λόγγο και να έκανε κατά τον δρόμο.» «Μάλιστα», είπε ο επιθεωρητής με ένα αυστηρό καί συλλογισμένο πρόσωπο, «όποιος καί να ήταν, και οτιδήποτε και να ήθελε, έφυγε προς το παρόν, και εμείς έχουμε αμεσότερα ζητήματα να επίληφθούμε. Τώρα, κ. Χολμς, με την άδεια σας, θα σας παρουσιάσω το σπίτι.» «Τα διάφορα υπνοδωμάτια και τα καθιστικά 14a black mark against you - θα σε μαύριζα?
δεν απέφεραν τίποτα κατόπιν μιας προσεκτικής έρευνας. Προφανώς οι ένοικοι είχαν φέρει ελάχιστα ή και τίποτα μαζί τους, και όλη η επίπλωση έως και την παραμικρή λεπτομέρεια είχε αγοραστεί με το σπίτι. Αρκετά ρούχα με τη στάμπα της Μαρξ και συν., εκ του Ανω Χόλμπορν είχε εγκαταλειφθεί. Τηλεγραφικές έρευνες είχαν ήδη λάβει χώρα οι οποίες έδειξαν πως ο Μαρξ δεν γνώριζε τίποτα για τον πελάτη του εκτός του ό,τι ήταν καλοπληρωτής. Διάφορα απομεινάρια, μερικές πίπες, λίγες νουβέλες, δυο εξ' αυτών στα Ισπανικά, ένα παλιομοδίτικο περίστροφο15, και μια κιθάρα βρίσκονταν μεταξύ των προσωπικών υπαρχόντων. «Τίποτα ανάμεσα τους», είπε ο Μπέϊνς, βαδίζοντας, το κερί στο χέρι, από δωμάτιο σε δωμάτιο. «Όμως τώρα, κ. Χολμς, θα επιθυμούσα την προσοχή σας στην κουζίνα.» Επρόκειτο
περί
ενός
μισοφωτισμένου, ψηλοτάβανου δωματίου στο πίσω μέρος της οικίας ου σπιτιού, με έναν σωρό από άχυρο σε μια γωνιά του, ο οποίος εξυπηρετούσε προφανώς σαν κρεβάτι για τον μάγειρα. Το τραπέζι ήταν φορτωμένο από άπλυτα πιάτα με μισοφαγωμένο φαγητό, τα απομεινάρια του δείπνου της περασμένης νύχτας. «Δείτε εδώ», είπε ο Μπέϊνς. «Τι εκτιμάτε από αυτό;» 15pin fire revolver
Κράτησε το κερί του μπροστά από ένα ιδιόμορφο αντικείμενο το οποίο ακουμπούσε στη ράχη τηςπιατοθήκης. Ήταν τόσο ζαρωμένο και συρρικνωμένο και αποξηραμένο ώστε ήταν δύσκολο να πεις τι ίσως να ήταν κάποτε. Κάποιος θα μπορούσε μόνον να πει πως ήταν μαύρο και δερματώδες και πως έφερε κάποια ομοιότητα με νανοειδή ανθρώπινη φιγούρα. Αρχικά, καθώς το εξέτασα, σκέφτηκα πως επρόκειτο περί κάποιου μουμιοποιημένου μαύρου μωρού, και έπειτα έδωσε την εντύπωση ενός εξαιρετικά παραμορφωμένου παμπάλαιου πιθήκου. Τελικά παρέμεινα σε αμφιβολία όσον αφορά το αν ήταν ζώο ή άνθρωπος. Μία διπλή σειρά από λευκά κοχύλια ήταν δεμένα στο κέντρο του. «Εξαιρετικά ενδιαφέρον —εξαιρετικά ενδιαφέρον, όντως!» είπε ο Χολμς, περίεργαζόμενος το δυσοίωνο λείψανο.
Σιωπηλά ο Μπέϊνς μας οδήγησε στον νεροχύτη και κράτησε το κερί του μπροστά. Ια μέλη και το σώμα κάποιου μεγαλόσωμου πουλιού, κομματιασμένο άγρια με τα φτερά του ακόμη, τα οποία και ήταν σκορπισμένα ολόγυρα του. Ο Χολμς έδειξε τα κάλλαια πάνω στο κομμένο κεφάλι. «Ένας λευκός κόκορας», είπε. «Υπερβολικά ενδιαφέρον! Είναι όντως μια πολύ περίεργη υπόθεση.»
Ωστόσο ο Μπέϊνς είχε κρατήσει το πλέον δυσοίωνο έκθεμα για το τέλος. Γιατί κάτω από τον νεροχύτη τράβηξε έναν τσίγκίνο κάδο ο οποίος περιείχε μία ποσότητα αίματος. Τότε από το
τραπέζι πήρε μια λεκάνη γεμάτη μέχρι πάνω με μικρά κομμάτια από καρβουνιασμένα κόκαλα. «Κάτι έχει σκοτωθεί καί κατόπιν έχει καεί. Τα συλλέξαμε όλα τους από τη φωτιά. Φέραμε έναν γιατρό σήμερα το πρωί. Λέει πως δεν είναι ανθρώπινα.» Ο Χολμς χαμογέλασε και έτριψε τα χέρια του. «Οφείλω να σας συγχαρώ, επίθεωρητά, που χειριστήκατε μια τόσο ξεχωριστή και διδακτική υπόθεση. Οί δυνατότητες σας, αν μου επιτρέπεται να το αναφέρω δίχως να θέλω να σας προσβάλω, φαίνονται κατά πολύ ανώτερες των συγκυριών.» Τα μικρά μάτια του επιθεωρητή Μπέϊνς έλαμψαν από ικανοποίηση. «Έχετε δίκιο, κ. Χολμς. Βαλτώνουμε στις ακριτικές επαρχίες. Μία τέτοια υπόθεση προσφέρει σε κάποιον μια ευκαιρία, και ελπίζω πως θα την αξίοποιήσω. Ποιο το συμπέρασμα σας από αυτά τα κοκάλα;» «Ένα αρνί, θα έλεγα, ή ένα παίδί.» «Καί ο λευκός κόκορας;» «Περίεργο, κ. Μπέϊνς, πολύ περίεργο. Θα έλεγα σχεδόν μοναδίκό.» «Μάλίστα, κύρίε, θα πρέπεί να βρέθηκαν κάποίοί εξαίρετίκά περίεργοί άνθρωποί με κάποίες εξαίρετίκά αλλόκοτες συνήθείες σε ετούτο το σπίτί. Ένας τους είναί νεκρός. Τον ακολούθησαν
οί σύντροφοί του καί τον σκότωσαν; Αν το έκαναν θα πρέπει να τους πιάσουμε, γιατί κάθε Λιμάνι παρακολουθείται. Όμως OL δικές μου απόψεις είναι διαφορετικές. Μάλιστα, κύριε, OL δικές μου απόψεις είναι εξαιρετικά διαφορετικές.» «Έχετε κάποια θεωρία δηλαδή;» «Και θα την επιλύσω από μόνος μου, κ. Χολμς. Το χρωστάω στην υπόληψη μου να το πραγματοποιήσω. Έχετε φτιάξει τη φήμη σας, όμως εγώ πρέπει ακόμη να φτιάξω τη δική μου. Θα χαιρόμουν αν θα ήμουν σε θέση να πω κατόπιν πως τη διαλεύκανα δίχως τη βοήθεια σας.» Ο Χολμς γέλασε καλοπροαίρετα. «Πολύ καλά, Επιθεωρητά», είπε. «Ακολουθείστε εσείς το μονοπάτι σας και εγώ θα ακολουθήσω το δικό μου. Τα ευρήματα μου είναι πάντοτε διαθέσιμα στις υπηρεσίας σας εάν ενδιαφερθείτε να αποταθείτε σε μένα αναφορικά με αυτά. Νομίζω πως είδα όλα όσα ζητούσα σε ετούτο το σπίτι, και πως ο χρόνος είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί περισσότερο επικερδώς αλλού. Au revoir και καλή τύχη!» Διέκρινα από αναρίθμητες αμυδρές ενδείξεις, OL οποίες ενδεχομένως να είχαν παραβλεφθεί από κάθε άλλον εκτός από εμένα, πως ο Χολμς είχε οσμιστεί κάτι. Τόσο απαθής όπως πάντοτε για κάθε τυχαίο παρατηρητή, εντούτοις υπήρχε μια δαμασμένη ανυπομονησία και μια υποψία έντασης στα λαμπερά του μάτια
και την απότομη συμπεριφορά του η γεγονός που με διαβεβαίωνε πως το παιγνίδι ήταν σε εξέλιξη. Κατά το συνήθειο του δεν είπε τίποτα, και κατά το δικό μου δεν έκανα ερωτήσεις. Μου αρκούσε να μοιράζομαι τη δραστηριότητα και να προσφέρω την ταπεινή μου βοήθεια στη σύλληψη δίχως να αποσπώ αυτό το αποφασισμένο μυαλό με άσκοπες διακοπές. Όλα θα κατέληγαν σε εμένα την κατάλληλη ώρα. Περίμενα, λοιπόν —αλλά προς όλο και μεγαλύτερη απογοήτευση μου περίμενα μάταια. Η μια μέρα διαδεχόταν την άλλη, και ο φίλος μου δεν έκανε βήμα. Ένα πρωινό το πέρασε στην πόλη, και έμαθα από μια συμπτωματική αναφορά του πως είχε επισκεφθεί το Βρετανικό Μουσείο. Εκτός από αυτή του την έξοδο, περνούσε τον καιρό του με μακριούς και συχνά μοναχικούς περιπάτους, είτε κουβεντιάζοντας με αρκετούς από τους κουτσομπόληδες του χωριού των οποίων τη γνωριμία είχε καλλιεργήσει. «Είμαι βέβαιος, Γουώτσον, πως μια εβδομάδα στην επαρχία θα σου αποβεί ανεκτίμητη», σχολίασε. «Είναι πολύ ευχάριστο να βλέπω τα βλαστάρια να ξεπετάγονται από τις βατουλιές και τους ίουλους πάνω στις φουντουκιές για άλλη μια φορά. Με μια κηπευτική σπάτουλα16, ένα τσίγκινο κουτί17, και ένα εισαγωγικό βιβλίο βοτανικής, υπάρχουν αρκετές εκπαιδευτικές ημέρες για να ξοδευθούν.» Περιφερόταν στην περιοχή μονάχος με τον εξοπλισμό του, όμως ήταν ιδιαίτερα φτωχές οι επιλογές των φυτών τα οποία θα έφερνε πίσω μαζί το βραδάκι. 16spud 17tin box
Περιστασιακά κατά τις βόλτες μας συναντήσαμε τον Επιθεωρητή Μπέϊνς. Το παχύ, κόκκινο πρόσωπο του ξεχείλισε χαμόγελα και τα μικρά του μάτια γυάλισαν καθώς χαιρέτισε τον σύντροφο μου. Ελάχιστα ανέφερε σχετικά με την υπόθεση, όμως από αυτά τα ολίγα συμπεράναμε πως και εκείνος δεν ήταν δυσαρεστημένος από την εξέλιξη των πραγμάτων. Οφείλω να παραδεχθώ, εντούτοις, πως σχετικά αιφνιδιάστηκα όταν, κάπου πεντε ημερες κατόπιν του εγκλήματος, άνοιξα την πρωινή μου εφημερίδα για να ανακαλύψω γραμμένο με μεγάλα γράμματα: ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΟΞΣΟΤ ΜΙΑ ΛΥΣΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΦΕΡΟΜΕΝΟΥ ΩΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ Ο Χολμς πετάχτηκε από την πολυθρόνα του σαν τον είχε κεντρίσει όταν διάβασα τους τίτλους. «Μα τον Ιώβ!» φώναξε. «Δεν εννοείς πως ο Μπέϊνς τον έπι,ασε;» «Προφανώς», είπε καθώς διάβασα την ακόλουθη αναφορά: «Μεγάλη αναστάτωση προκλήθηκε στο Έσερ και τη γειτονική περιφέρεια όταν έγινε γνωστό αργά χθες τη νύχτα πως μια σύλληψη είχε πραγματοποιηθεί σε σχέση με τον φόνο του Όξσοτ. Θα θυμόσαστε πως ο κ. Γκαρσία, της Οικίας Γουιστέρια, βρέθηκε
νεκρός στη δημοσιά του Όξσοτ, με το σώμα του να φέρει εμφανή ίχνη ακραίας βιαιότητας, και πως την ίδια νύχτα ο υπηρέτης και ο μάγειρας του χάθηκαν, γεγονός το οποίο φερόταν να αποδεικνύει τη συμμετοχή τους στο έγκλημα. Υπαινίχθη, ωστόσο δεν απεδείχθη ποτέ, πως ο αποβιώσας κύριος ίσως να είχε τιμαλφή στο σπίτι, και πως η αφαίρεση τους να αποτέλεσε το κίνητρο του εγκλήματος. Κάθε προσπάθεια κατεβλήθη από τον Επιθεωρητή Μπέϊνς, ο οποίος έχει αναλάβει την υπόθεση, να εντοπίσει το κρησφύγετο των καταζητούμενων, και είχε σοβαρό λόγο να πιστεύει πως δεν είχαν απομακρυνθεί αλλά κρύβονταν σε κάποιο καταφύγιο το οποίο είχαν ήδη προετοιμάσει. Ήταν βέβαιο από την αρχή, όμως, πως θα εντοπίζονταν στην πορεία, καθώς ο μάγειρας, από τη μαρτυρία κάποιων εμπόρων οι οποίοι τον είχαν δει βιαστικά από το παράθυρο, ήταν ένας άντρας της πλέον αξιοσημείωτης εμφάνισης —ως ένας πελώριος και αποκρουστικός mulatto, με κιτρινωπά χαρακτηριστικά ενός έκδηλα Νεγροειδή τύπου. Ο άντρας αυτός εθεάθη κατόπιν του εγκλήματος, γιατί εντοπίστηκε και καταδιώχθηκε από τον Αστυνομικό Γουώλτερς το ίδιο βράδυ, όταν είχε το θράσος να επισκεφτεί ξανά την Οικία Γουιστέρια. Ο Επιθεωρητής Μπέϊνς, θεωρώντας πως μια τέτοια επίσκεψη έπρεπε να αποσκοπεί κάπου και υπήρχε περίπτωση,
επομένως, να επαναληφθεί, εγκατέλειψε το σπίτι αλλά έστησε ενέδρα στον λόγκο. Ο άντρας έπεσε στην παγίδα και συνελήφθη την προηγούμενη νύχτα κατόπιν πάλης κατά την οποία ο Αστυνόμος Ντάουνινγκ δαγκώθηκε πολύ άσχημα από τον άγριο. Καταλαβαίνουμε πως μόλις ο κρατούμενος προσαχθεί ενώπιον των δικαστικών λειτουργών μια αίτηση παράτασης της προσωποκράτησης θα υποβληθεί εκ της αστυνομίας, και πως σημαντικές εξελίξεις αναμένονται από τη σύλληψη του.»
«Πράγματι κρίνεται αναγκαίο να συναντήσουμε τον Μπέϊνς αμέσως», φώναξε ο Χολμς, σηκώνοντας το καπέλο του. «Μόλις που θα τον προλάβουμε πριν ξεκινήσει.» Κατηφορίσαμε βιαστικά τον δρόμο του χωρίου καί βρήκαμε, όπως αναμέναμε, πως ο επιθεωρητής μόλις άφηνε την κατοικία του.
«Είδατε την εφημερίδα, κ. Χολμς;» ρώτησε, απλώνοντας μία προς το μέρος μας. «Ναι, Μπέϊνς, την είδα. Παρακαλώ όπως δεν θεωρήσετε υπερβολική μια φιλική προειδοποίηση.» «Προειδοποίηση, κ. Χολμς;» «Ερεύνησα τη συγκεκριμένη υπόθεση με κάποια προσοχή, και δεν έχω πειστεί πως βρίσκεστε στον σωστό δρόμο. Δεν θέλω να δεσμευθείτε υπερβολικά εκτός και αν είστε βέβαιος.» «Είστε πολυ ευγενικός, κ. Χολμς.» «Σας διαβεβαίώνω πως μιλάω μόνος για το καλό σας.» Μου φάνηκε πως κάτι σαν κλείσιμο του ματιού επαι,ξε προς στιγμής σε ενα από τα μικροσκοπικά μάτι του Κου Μπεϊνς. «Συμφωνήσαμε να εργαστούμε ακολουθώντας τις προσωπικές μας τακτικές, κ. Χολμς. Το οποίο καί κάνω.» «Ω, πολύ καλά», είπε ο Χολμς. «Να με συμπαθάτε.» «Δεν υπάρχει λόγος, κύριε' πιστεύω πως επιθυμούσατε το καλό μου. Όμως όλοι μας έχουμε τα δικά μας συστήματα, κ. Χολμς. Έχετε τα δικό σας, καί ίσως να έχω το δικό μου.» «Ας μην μιλήσουμε περισσότερο σχετικά.»
«Είσαστε πάντοτε ευπρόσδεκτοι στα νέα μου ευρήματα. «Αυτός ο τύπος είναι απολύτως άγριος, τόσο δυνατός όσο ένα μουλάρι και τόσο άγριος όσο ο διάβολος. Λίγο έλειψε να κόψει τον αντίχειρα του Ντάουνινγκ πριν τον τιθασεύσουν. Ελάχιστα Αγγλικά μιλάει, και δεν του παίρνουμε λέξη παρά μόνο γρυλίσματα.» «Και πιστεύετε ότι έχετε αποδείξεις πως δολοφόνησε τον πρώην αφέντη του;» «Δεν είπα κάτι τέτοιο, κ. Χολμς, δεν το είπα. Έχουμε όλοι τις μικρές τακτικές μας. Εφαρμόστε τις δικές σας και θα εφαρμόσω τις δικές μου. Αυτή είναι η συμφωνία.» Ο Χολμς ανασήκωσε τους ώμους του καθώς απομακρυνθήκαμε παρέα. «Δεν μπορώ να τον καταλάβω τον άνθρωπο. Δίνει την εντύπωση καβαλάρη πριν την πτώση. Εντάξει, όπως λέει αυτός, θα πρέπει ο καθένας μας να εφαρμόσει τη δική του τακτική και να δούμε τι θα προκύψει. Ωστόσο υπάρχει κάτι στον Επιθεωρητή Μπέϊνς το οποίο δεν κατανοώ πλήρως.» «Κάθισε απλώς σε αυτή την πολυθρόνα, Γουώτσον», είπε ο Σέρλοκ Χολμς όταν είχαμε πια επιστρέψει στα διαμερίσματα μας στον Ταύρο. «Θέλω να σε ενημερώσω σχετικά με το πώς έχει η κατάσταση, καθώς ίσως υπάρξει περίπτωση να χρειαστώ τη βοήθεια σου απόψε. Αφησε με να σου παρουσιάσω την εξέλιξη της υπόθεσης μέχρι στιγμής όπως ήμουν σε θέση να ακολουθήσω. Απλή όπως υπήρξε στα πρωτεύοντα χαρακτηριστικά της, μολαταύτα
παρουσιάζει εκπληκτικές δυσκολίες στο ζήτημα μιας σύλληψης. Υπάρχουν κενά όσον αφορά τη συγκεκριμένη κατεύθυνση τα οποία ακόμη επιβεβλημένο να συμπληρώσουμε.
κρίνεται
«Θα επανέρθουμε στο σημείωμα το οποίο παρεδόθη στον Γκαρσία κατά τη βραδιά του θανάτου του. Μπορούμε να αφήσουμε κατά μέρος την ιδέα του Μπέϊνς πως οι υπηρέτες του Γκαρσία εμπλέκονταν στην υπόθεση. Η απόδειξη περί αυτού έγκειται στο γεγονός πως εκείνος ήταν που κανόνισε την παρουσία του Σκοτ Έκκλς, το οποίο θα είχε πραγματοποιηθεί μονάχα αποσκοπώντας σε ένα άλλοθι. Επρόκειτο για τον Γκαρσία, τότε, ο οποίος είχε κάποια δραστηριότητα, και κατά τα φαινόμενα κάποια εγκληματική δραστηριότητα, εν εξελίξει τη συγκεκριμένη νύχτα κατά την πορεία της οποίας συνάντησε τον θάνατο του. Λέω 'εγκληματική' επειδή μόνον ένας άνθρωπος ο οποίος εμπλέκεται σε μια εγκληματική δραστηριότητα επιθυμεί να εδραιώσει ένα άλλοθι. Ποιος, τότε, είναι ο πλέον πιθανός, να του αφαίρεσε τη ζωή; Ασφαλώς το πρόσωπο εναντίον του οποίου εστιαζόταν η εγκληματική δραστηριότητα. Έως στιγμής μου δίνεται η εντύπωση πως βρισκόμαστε σε στέρεο έδαφος. «Βλέπουμε τώρα έναν λόγο για την εξαφάνιση του προσωπικού του Γκαρσία. Υπήρξαν όλοι τους συνεργοί στο ίδιο απροσδιόριστο έγκλημα. Αν στεφόταν με επιτυχία όταν ο Ικαρσια επέστρεφε, τότε κάθε ενδεχόμενη υποψία θα αποκρουόταν από τη μαρτυρία του Αγγλου, και όλα θα έβαιναν καλώς. Όμως η απόπειρα ήταν εξαιρετικής επικινδυνότητας, και εάν ο Γκαρσία δεν επέστρεφε μέχρι κάποια προκαθορισμένη ώρα
τότε υπήρχε περίπτωση η ίδια του η ζωή να είχε θυσιαστεί. Είχε συμφωνηθεί, συνεπώς, πως σε μια τέτοια περίπτωση οι δυο υφιστάμενοι του θα κατευθύνονταν προς κάποια προκαθορισμένη τοποθεσία όπου θα ήταν δυνατόν να διαφύγουν της έρευνας ώστε να είναι σε θέση μετέπειτα να επαναλάβουν την απόπειρα τους. Θα εξηγούσε πλήρως τα γεγονότα, έτσι;» Το όλο αξεδιάλυτο μπλέξιμο δείχνει να ξεδιαλύνεται εμπρός μου. Διερωτώμαι, όπως πάντοτε, πως δεν μου ήταν τόσο προφανές προηγουμένως. «Όμως υπηρέτης;»
γιατί
να
επιστρέψει
ο
ένας
«Είναι δυνατόν να φαντασθούμε πως στη σύγχυση της φυγής κάτι πολύτιμο, κάτι το οποίο δεν άντεχε να αποχωριστεί, είχε αφεθεί πίσω. Θα εξηγούσε την επιμονή του, έτσι;» «Λοιπόν, ποιο είναι το επόμενο βήμα;» «Το επόμενο βήμα είναι το σημείωμα που ελήφθη από τον Γκαρσία κατά το δείπνο. Υποδεικνύει έναν συνεργό στο άλλο άκρο. Τώρα, που βρισκόταν το άλλο άκρο; Σου έχω ήδη παρουσιάσει πως θα μπορούσε μόνον να βρίσκεται σε κάποια ευμεγέθη κατοικία, καί ο αριθμός των μεγάλων κατοικιών είναι περιορισμένος. Οί πρώτες μου ημέρες σε ετούτο το χωριό αφιερώθηκαν σε μια σειρά περιπάτων κατά τους οποίους στα διαλείμματα των βοτανικών μελετών μου προέβην σε μια αναγνώριση όλων των μεγάλων κατοικιών ως επίσης και μίας εξέτασης της οικογενειακής ιστορίας των ενοίκων τους. Ενα
οίκημα, και μόνον ένα, καθήλωσε την προσοχή μου. Πρόκειται για το ξακουστό παλιό Jacobean18 υποστατικό του Ανω Γκέιμπλ, ενάμιση χιλιόμετρο από την άλλη μεριά του Όξσοτ, και λιγότερο από οχτακόσια μέτρα από τη σκηνή της τραγωδίας. Τα υπόλοιπα αρχοντικά ανήκουν σε αδιάφορους και ευυπόληπτους ανθρώπους οι οποίοι ζουν μακράν αμέτοχοι από το ζητούμενο μας. Ωστόσο ο κ. Χέντερσον, του Ανω Γκέιμπλ, ήταν κατά πως λένε ένας παράξενος άνθρωπος στον οποίον κάθε παράξενο θα συνέβαινε. Επικέντρωσα την προσοχή μου, επομένως, πάνω σε εκείνον και το προσωπικό του. Ένα ασυνήθιστο σινάφι, Γουώτσον, και ο συγκεκριμένος ο πλέον ασυνήθιστος όλων τους. Κατόρθωσα να τον συναντήσω υπό κάποιο ευλογοφανές πρόσχημα, ωστόσο μου εδόθη η εντύπωση πως διάβασα μέσα στα σκοτεινά, βαθιά, σκυθρωπά μάτια ότι είχε πλήρη επίγνωση του πραγματικού σκοπού της επίσκεψης μου. Πρόκειται για έναν μεσήλικα, ακμαίο, δραστήριο, με γκρίζο- κόκκινα μαλλιά, μεγάλα φουντωτά μαύρα φρύδια, βήμα ελαφιού, και αέρα αυτοκράτορα —έναν αγριωπό, δεσποτικό άντρα, με ενα φλογερό πνεύμα πίσω από το σαν περγαμηνή πρόσωπο του. Είναι είτε αλλοδαπός ή εχει ζήσεί επί μακραν στους τροπικούς, γιατί είναι χλωμός και μαραγκιασμένος, αλλά σκληρός σαν μαστίγιο. Ο φίλος και γραμματέας του, ο κ. Λούκας, είναι αναμφισβήτητα αλλοδαπός, στο χρώμα της σοκολάτας, παμπόνηρος, μελιστάλακτος, με κινήσεις αιλουροειδούς, και εναν μειλίχιο λόγο που στάζει δηλητήριο. Βλεπεις, Γουώτσον, εχουμε πεσει ήδη πάνω σε δυο ομάδες αλλοδαπών, μιας εκ 18(Σ.τ.Μ.) - Jacobean Style, ένα Αγγλικό στυλ, αρχιτεκτονικής και επίπλωσης, κυρίαρχο κατά τη βασιλεία του (1603-1625) του Αυτοκράτορα Τζέιμς του Πρώτου.
της Οικίας Γουιστερια, και μιας εκ του Ανω Γκειμπλ —οπότε και τα κενά μας αρχίζουν να συμπληρώνονται. «Οί δυο αυτοί άντρες, στενοί και εμπιστοι φίλοι, αποτελούν το επίκεντρο του σπιτιού ωστόσο υπάρχει ενα ακόμη άτομο το οποίο όσον αφορά τον άμεσο στόχο μας ενδεχεται να φερει ακόμη σπουδαιότερη σημασία. Ο Χεντερσον εχει δυο κόρες ετών εντεκα και δεκατριών. Η κουβερνάντα τους είναι κάποια δεσποινίς Μπαρνετ, μια Αγγλίδα ετών σαράντα ή περίπου τόσο. Υπάρχει επίσης ενας εχεμυθος υπηρετης. Η μικρή αυτή ομάδα αποτελεί την πραγματική οικογενεια, διότι ταξιδεύουν παντού μαζί, και ο Χεντερσον είναι μεγάλος ταξίδευτής, πάντοτε εν κινήσει. Πάνε μόλις δυο βδομάδες που επεστρεψε κατόπιν απουσίας ενός χρόνου, στο Ανω Γκειμπλ. Θα προσεθετα επίσης πως είναι αφάνταστα πλούσιος, και οποιαδήποτε και να είναι τα καπρίτσια του είναι σε θεση να τα ικανοποιήσει με μοναδική ευκολία. Όσον αφορά τους υπόλοιπους, η κατοικία του είναι πλημμυρισμενη από μπάτλερ, τραπεζοκόμους, υπηρετριες, και το σύνηθες καλοζωισμενο, αργόσχολο προσωπικό της οποιοσδήποτε ευμεγέθους Αγγλικής επαρχιακής κατοικίας. «Τόσα έμαθα εν μέρει από τα κουτσομπολιά του χωρίου εν μέρεί από την προσωπική μου παρατήρηση. Δεν υπάρχουν καλύτερα εργαλεία από απολυθέντες υπηρέτες που νοιώθουν αδικημένοι, και είχα την τυχη να ανακαλυψω έναν. Το αποκαλώ τυχη, εντούτοις δεν θα χε φανερωθεί εμπρός μου αν δεν το έψαχνα συγκεκριμένα. Όπως σχολιάζει ο Μπέϊνς, όλοι μας
έχουμε τα συστήματα μας. Το σύστημα μου ήταν εκείνο το οποίο μου πρόσφερε τη δυνατότητα να ανακαλυψω τον Τζων Γουώρνερ, τέως κηπουρό του Ανω Γκέιμπλ, σταλμένο σπίτι του σε μια στιγμή θυμου από τον αυταρχικό εργοδότη του. Εκείνος με τη σειρά του είχε φίλους μεταξυ των ανηκόντων στο προσωπικό υπηρετών οι οποίοι έχουν ως κοινό τον φόβο τους και την αντιπάθεια προς τον αφέντη τους. Οπότε και είχα στην κατοχή μου το κλειδί στα μυστικά του υποστατικού. «Παράξενοι
άνθρωποι,
Γουώτσον! Δεν
διατείνομαι καν πως τα αντιλαμβάνομαι όλα, ασχέτως όμως πολυ παράξενοι άνθρωποι. Το οίκημα αποτελείται από δυο πτέρυγες με τους υπηρέτες ζουν στη μια πλευρά, την οικογένεια στην άλλη. Δεν υπάρχει κάποια συνδεση μεταξυ των δυο εκτός από τον προσωπικό υπηρέτη του Χέντερσον, ο οποίος σερβίρει τα γευματα της οικογένειας. Καθετί μεταφέρεται σε μια συγκεκριμένη πόρτα, η οποία αποτελεί τη μόνη συνδεση. Η κουβερνάντα και τα παιδιά μόλις και μετά βίας βγαίνουν έξω, παρεκτός του κήπου. Ο Χέντερσον ποτέ και για κανέναν λόγο δεν περπατά μονάχος. Ο μελαψός γραμματέας του μοιάζει με σκιά του. Το κουτσομπολιό που κυκλοφορεί μεταξύ του υπηρετικού είναι πως ο αφέντης τους φοβάται αφάνταστα για κάτι. 'Πούλησε την ψυχή του στον διάβολο σε αντάλλαγμα για χρήματα,' λέει ο Γουώρνερ, 'καί αναμένει τον πιστωτή του να φανεί καί να πάρει ό,τι του ανήκει.' Από πού ήρθαν, είτε ποιοι είναι, κανείς δεν είχε ιδέα. Είναι πολύ βίαιοι. Δυο φορές ο Χέντερσον έχει μαστιγώσει κόσμο με το λουρί του σκύλου του, και μόνον η βαθιά του τσέπη και μια βαρύτατη αποζημίωση τον κράτησαν εκτός των δικαστηρίων.
«Λοιπόν, τώρα, Γουώτσον, ας κρίνουμε την κατάσταση βάση αυτής της νέας πληροφορίας. Μπορούμε να θεωρήσουμε πως η επιστολή προήρθε από αυτό το παράξενο σπιτικό και αποτελούσε μια πρόσκληση προς τον Γκαρσία να διεκπεραιώσει κάποιο εγχείρημα το οποίο είχε ήδη προσχεδιασθεί. Ποιος έγραψε το σημείωμα; Επρόκειτο για κάποιον εντός της ακρόπολης, και επρόκειτο για γυναίκα. Ποια άλλη τότε από τη δεσποινίδα Μπαρνέτ, την κουβερνάντα; Κάθε συλλογισμός μας φαίνεται να δείχνει προς αυτήν την κατεύθυνση. Όπως και αν έχει, είναι δυνατόν να το δεχθούμε ως υπόθεση και να δούμε ποιες συνέπειες θα συνεπάγονταν. Θα προσέθετα πως η ηλικία της δεσποινίδος Μπαρνέτ και ο χαρακτήρας της καθιστούν βέβαιο πως η αρχική μου ιδέα ότι ενδεχομένως υπήρχε ερωτικό ενδιαφέρον στην ιστορία μας τίθεται εκτός συζήτησης. «Αν έγραψε το σημείωμα ήταν υποθετικά φίλη και συνένοχος του Γκαρσία. Ωστόσο τι, τότε, υποτίθεται πως θα έκανε αν μάθαινε για τον θάνατο του; Αν πέθαινε σε κάποιο ειδεχθές εγχείρημα τα χείλη της ίσως να παρέμεναν σφραγισμένα. Ακόμη όμως, στην καρδιά της, θα εξακολουθούσε να νοιώθει πικρία καί μίσος ενάντια σε εκείνους οί οποίοι τον είχαν σκοτώσει και υποθετικά θα συνέβαλε στο μέτρο του δυνατού να επιφέρει την εκδίκηση της πάνω τους. Θα μπορούσαμε να τη συναντήσουμε, τότε, και να προσπαθήσουμε να τη χρησιμοποιήσουμε; Αυτή υπήρξε η αρχική μου σκέψη. Όμως τώρα ερχόμαστε σε ένα περισσότερο δυσοίωνο γεγονός. Η δεσποινίδα Μπαρνέτ δεν έχει ειδωθεί από κάποιο ανθρώπινο μάτι κατόπιν της νύχτας του φόνου. Από εκείνη τη βραδιά έχει εξαφανισθεί εντελώς. Να είναι ζωντανή; Μήπως συνάντησε το τέλος της
εκείνη την ίδια βραδιά όπως ο φίλος τον οποίο είχε καλέσει; Ή να είναι απλά φυλακισμένη; Αυτό είναι το σημείο το οποίο μας μένει ακόμη να αποφασίσουμε. «Θα αντιλαμβάνεσαι τη δυσχέρεια της κατάστασης, Γουώτσον. Δεν υπάρχει το παραμικρό πάνω στο οποίο να στηριχθούμε για ένα ένταλμα. Το όλο σχέδιο μας δύναται να φανεί φανταστικό αν παρουσιασθεί ενώπιον ενός δικαστικού. Η εξαφάνιση της γυναίκας δεν έχει καμία αξία, αφού σε εκείνο το ίδίάζον σπιτικό κάθε μέλος του υπάρχει περίπτωση να είναι άφαντο για μια βδομάδα. Και όμως ίσως την παρούσα στιγμή να κινδυνεύει η ζωή της. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να παρακολουθώ το σπίτι και να αφήσω τον πράκτορα μου, τον Γουώρνερ, να φυλά τις πύλες. Δεν επιτρέπεται να αφήσουμε την κατάσταση να συνεχιστεί. Αν ο νόμος δεν δύναται να κάνει τίποτα υποχρεούμαστε να αναλάβουμε προσωπικά το ρίσκο. «Τι προτείνεις;» «Γνωρίζω ποιο είναι το δωμάτιο της. Είναι προσβάσιμο από τη στέγη ενός εξωτερικού κτίσματος. Η πρόταση μου είναι, εσύ καί εγώ να πάμε απόψε καί να δούμε αν μπορούμε να πλήξουμε την ίδια την καρδιά του μυστηρίου.» Δεν ήταν, οφείλω να ομολογήσω, μια ιδιαίτερα ελκυστική προοπτική. Το παλιό σπίτι με την ατμόσφαιρα φόνου να το διαπνέει, τους ιδιόμορφους και επικίνδυνους ενοίκους του, τους άγνωστους κινδύνους της προσέγγισης, και το γεγονός πως θέταμε τους εαυτούς μας νομικά σε μια αβέβαιη θέση όλα συνδυάζονταν για να
μουδιάσουν τον ενθουσιασμό μου. Όμως υπήρχε κάτι στον ψυχρό συλλογισμό του Χολμς το οποίο καθιστούσε αδύνατο να κάνεις πίσω από μια περιπέτεια την οποία ίσως να πρότεινε. Καθείς γνώριζε πως έτσι, και μόνον έτσι, ήταν δυνατόν να δοθεί μια λύση. Έσφιξα το χέρι του σιωπηλά, και ο κύβος ερίφθει. Όμως δεν ήταν γραφτό η έρευνα μας να έχει μια τόσο περιπετειώδη έκβαση. Ήταν περίπου πέντε η ώρα, και οι σκιές της Μαρτιάτικης βραδιάς άρχιζαν να πέφτουν, όταν ένας αναστατωμένος ξωμερίτης όρμησε μέσα στο δωμάτιο μας. «Έφυγαν, κ. Χολμς. Έφυγαν με το τελευταίο τρένο. Η κυρία δραπέτευσε, και την έχω σε ένα αμάξι από κάτω.» «Υπέροχα, Γουώρνερ!» φώναξε ο Χολμς, καθώς τινάχτηκε όρθιος. «Γουώτσον, τα κενά συμπληρώνονται αστραπιαία.» «Στο αμάξι βρισκόταν μια γυναίκα, μισόλιπόθυμη από νευρική εξάντληση. Έφερε πάνω στο αετίσιο και κάτισχνο πρόσωπο τα ίχνη κάποιας πρόσφατης τραγωδίας. Το κεφάλι της κρεμόταν άτονα πάνω στο στήθος της, μα καθώς το σήκωσε καί έστρεψε τα θολά της μάτια πάνω μας είδα πως οί κόρες της ήταν μαύρες κουκίδες στο κέντρο μια φαρδιάς γκρίζας ίριδας. Είχε ναρκωθεί με όπιο. «Παρακολουθούσα την πύλη, όπως ακριβώς με ορμηνεύσατε, κ. Χολμς», είπε ο απεσταλμένος μας, ο απολυμένος κηπουρός. «Όταν η άμαξα
βγήκε έξω την ακολούθησα στον σταθμό. Έμοιαζε σαν να περπατούσε στον ύπνο της, μα όταν προσπάθησαν να την ανεβάσουν στο τραίνο ζωντάνεψε και πάλεψε. Την έσπρωξαν μέσα στο βαγόνι. Αγωνίστηκε να βγει έξω και πάλι. Πήρα το μέρος της, την έβαλα σε ένα αμάξι, και να 'μαστε. Δεν θα ξεχάσω το πρόσωπο στο παράθυρο του βαγονιού καθώς την έπαιρνα μακριά. Λίγη θα ήταν η ζωή μου αν τα βλέμματα σκότωναν, με ένα τόσο μοχθηρό βλέμμα με κοιτούσε ο λεχρίτης.»
Την μεταφέραμε πάνω, αποθέτοντας τη σε έναν καναπέ, καί κάνα δυο κούπες εξαιρετικά δυνατού καφέ σύντομα ξεκαθάρισαν το μυαλό της από τις ομίχλες του ναρκωτικού. Ο Μπέϊνς είχε καλεστεί από τον Χολμς, καί η κατάσταση του είχε αστραπιαία εξηγηθεί. «Μα, κύριε, μου βρήκατε ακριβώς τα στοιχεία που χρειαζόμουν», είπε θερμά ο επιθεωρητής, τραντάζοντας το χέρι του φίλου μου. «Είχα την ίδια οσμή με εσάς από την αρχή.» «Πως! Κυνηγούσες τον Χέντερσον;»
«Μα, κ. Χολμς, όταν εσείς σερνόσασταν μέσα στη λόχμη του Ανω Γκέιμπλ εγώ βρισκόμουν πάνω σε ένα από τα δέντρα της δεντρόφυτης έκτασης καί σας έβλεπα από κάτω. Το ζήτημα ήταν απλώς ποιος θα έβρισκε τα αποδεικτικά στοιχεία πρώτος. «Τότε ποιος ο λόγος που συνέλαβες τον mulatto19;» Ο Μπέϊνς γέλασε. «Ήμουν βέβαιος πως ο Χέντερσον, όπως αυτοαποκαλείται, διαισθάνθηκε πως ήταν ύποπτος, και πως θα καιροφυλακτούσε και δεν προέβαινε σε καμία κίνηση καθόσον θα πίστευε πως βρισκόταν σε κίνδυνο. Συνέλαβα το λάθος πρόσωπο για να τον κάνω να πιστέψει πως τα μάτια είχαν απομακρυνθεί από εκείνον. Γνώριζα πως ενδεχομένως να το έβαζε στα πόδια τότε και να μας έδινε έτσι την ευκαιρία να βάλουμε στο χέρι της Δεσποινίδα Μπαρνέτ.» Ο Χολμς ακούμπησε το χέρι του στον ώμο του επιθεωρητή. «Θα αναδειχθείς πολύ ψηλά στο επάγγελμα σου. Έχεις ένστικτο καί διαίσθηση», είπε. Ο Μπέϊνς κοκκίνισε από ικανοποίηση. «Είχα τοποθετήσει έναν άντρα με πολίτική περιβολή στον σταθμό ολόκληρη την εβδομάδα. Οπουδήποτε και αν πάει η παρέα από το Ανω Γκέιμπλ δεν θα τους χάσει από τα μάτια του. 19(Σ.τ.Μ.) Mulatto (Προσβλητικά) Αναφερόμενο σε άτομο του οποίου οι γονείς αποτελούν μέλη διαφορετικών φυλών. Ελληνικά: Μιγάς.
Όμως θα πρέπει να ήρθε σε δύσκολη θέση όταν η δεσποινίδα Μπαρνέτ δραπέτευσε. Ωστόσο, ο δικός σας την έσωσε, και όλα πήγαν καλά. Δεν έχουμε τη δυνατότητα να προβούμε σε σύλληψη δίχως τη μαρτυρία της, αυτό είναι σαφές, οπότε όσο πιο σύντομα της πάρουμε κατάθεση τόσο το καλύτερο.» «Κάθε στιγμή που περνά καλυτερεύει», είπε ο Χολμς, ρίχνοντας μια ματιά στην κουβερνάντα. «Όμως πες μου, Μπέϊνς, ποιος είναι αυτός ο Χέντερσον;» «Ο Χέντερσον», απάντησε ο επιθεωρητής», είναι ο Δον Μιουρίλλο, ο άλλοτε αποκαλούμενος Τίγρης του Σαν Πέδρο.» Ο Τίγρης του Σαν Πέδρο! Ολόκληρη η ιστορία του ανθρώπου αυτού επέστρεψε στο μυαλό μου στη στιγμή. Είχε αποκτήσει τη φήμη του πλέον ηδυπαθή και αιμοδιψή τύραννου που είχε κυβερνήσει ποτέ μια χώρα με τον ισχυρισμό του πολιτισμού. Δυναμικός, άφοβος, και δραστήριος, βρέθηκε σε αρκετά πλεονεκτική θέση ώστε να επιβάλει τις απεχθείς διαστροφές του πάνω σε έναν γονατισμένο λαό για δέκα με δώδεκα χρόνια. Το όνομα του προκαλούσε τρόμο σε ολόκληρη την Κεντρική Αμερική. Προς το τέλος της περιόδου εκείνης υπήρξε καθολική εξέγερση ενάντια του. Όμως ήταν τόσο πανούργος όσο και απάνθρωπος, καί στους πρώτους ψίθυρους των επικείμενων ταραχών είχε με απόλυτη μυστικότητα μεταφέρει ολόκληρη την περιουσία του σε ένα πλοίο το οποίο επανδρωνόταν από τους αφοσιωμένους του υποστηρικτές. Οί επιτιθέμενοι στασιαστές εισέβαλαν σε ένα ερημωμένο παλάτι. Ο δικτάτορας, τα δυο του παιδιά, ο γραμματέας του,
και ο πλούτος τους είχαν διαφύγεί. Από τη στιγμή εκείνη είχε εξαφανισθεί από προσώπου γης, και η ταυτότητα του είχε αποτελέσει συχνό θέμα σχολιασμού από τον Ευρωπαϊκό τύπο.» «Μάλιστα, κύριε, ο Δον Μιουρίλλο, ο Τίγρης του Σαν Πέδρο», είπε ο Μπέϊνς. «Αν ανατρέξετε στο λήμμα θα ανακαλύψετε πως τα χρώματα του Σαν Πέδρο είναι το πράσινο και λευκό, τα ίδια όπως στο σημείωμα, κ. Χολμς. Χέντερσον αυτοαποκαλούταν, όμως ακολούθησα τα ίχνη του αντίστροφα, από το Παρίσι στη Ρώμη, και από τη Μαδρίτη ως τη Βαρκελώνη, όπου το πλοίο του έφτασε το '86. Τον έψαχναν όλο τον καιρό για την εκδίκηση τους, όμως μόλις προσφάτως είχαν αρχίσει να ανακαλύπτουν τα ίχνη του.» «Τον ανακάλυψαν πριν έναν χρόνο», είπε η Δεσποινίδα Μπαρνέτ, η οποία είχε ανακαθίσει και παρακολουθούσε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη συζήτηση. «Μόλις είχε ήδη πραγματοποιηθεί μια απόπειρα κατά της ζωής του, όμως κάποιο κακό πνεύμα τον προστάτεψε. Τώρα, και πάλι, ο ευγενής, ιπποτικός Γκαρσία υπέκυψε, ενώ το κτήνος συνεχίζει ασφαλές. Όμως θα ακολουθήσει άλλος, και κατόπιν άλλος, ώσπου κάποια ημέρα η δικαιοσύνη θα αποδοθεί' είναι τόσο βέβαιο όσο το γεγονός πως ο ήλιος θα ανατείλει αύριο. Τα λεπτά της χέρια σφίχτηκαν, καί το καταβεβλημένο της πρόσωπο άσπρισε από το πάθος του μίσους της. «Όμως πως εμπλέκεστε εσείς στο ζήτημα Δεσποινίς Μπαρνέτ;» ρώτησε ο Χολμς. «Πως είναι δυνατόν μία Αγγλίδα να συμμετέχει σε μια τέτοια φονική υπόθεση;»
«Συμμετέχω διότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος στον κόσμο κατά τον οποίο η δικαιοσύνη να επιτευχθεί. Ποιο το ενδιαφέρον του νόμου της Αγγλίας για τους ποταμούς αίματος που κύλησαν χρόνια πριν στο Σαν Πέδρο, ή για τους θησαυρούς τους οποίους ο άνθρωπος αυτός καταχράστηκε; Για εσάς αποτελούν απλώς εγκλήματα διαπραχθέντα σε κάποιο άλλο πλανήτη. Όμως εμείς γνωρίζουμε. Γνωρίσαμε την αλήθεια στη θλίψη και τον πόνο. Για εμάς δεν υπάρχει δαίμονας άλλος στην Κόλαση σαν τον Χουάν Μιουρίλλο, και καμιά ανάπαυση στη ζωή για όσο τα θύματα του θα απαιτούν εκδίκηση.» «Δίχως αμφιβολία», είπε ο Χολμς, «ήταν αυτός ακριβώς που λέτε καθώς έχω ακούσει πως ήταν στυγερός. Όμως πως θίγεστε εσείς.» «Θα σας τα πω όλα. Η τακτική του εγκληματία αυτού ήταν να δολοφονεί, υπό τη μία ή την άλλη πρόφαση, κάθε άνθρωπο ο οποίος επιδείκνυε κάποια προοπτική πως ενδεχομένως εν καιρώ να αναδεικνυόταν σε επικίνδυνο διεκδικητή. Ο σύζυγος μου, ναι, το πραγματικό μου όνομα είναι Σινίόρα Βίκτωρ Ντουράντο—ήταν ο διπλωματικός εκπρόσωπος του Σαν Πέδρο στο Λονδίνο. Με γνώρισε και με παντρεύτηκε εκεί. Ο πιο ευγενικός άνθρωπος που έζησε ποτέ στη γη. Δυστυχώς, ο Μιουρίλλο άκουσε για τη διάκριση του, τον ανακάλεσε με κάποια πρόφαση, καί έβαλε να τον εκτελέσουν. Έχοντας ένα προαίσθημα της μοίρας του είχε αρνηθεί να με πάρει μαζί του. Τα περιουσιακά του στοιχεία δημεύθηκαν, καί εγώ απέμεινα με πενταροδεκάρες και με μια ραγισμένη καρδιά. «Τότε
επήλθε
η
πτώση
του
Τυράννου.
Δίέφυγε όπως ακριβώς περιγράψατε. Όμως οι αναρίθμητοι των οποίων τις ζωές είχε καταστρέψει, των οποίων οι πλησιέστεροί και αγαπημένοι είχαν υποβληθεί σε βασανισμό στα χέρια του, δεν επρόκειτο να αφήσουν το θέμα να αναπαυθεί. Συνασπίσθηκαν σε μια οργάνωση η οποία ποτέ δεν θα διαλυόταν αν το έργο της δεν αποπερατωνόταν. Ήταν καθήκον μου μόλις ανακαλύψαμε στον μετασχηματισμένο Χέντερσον τον έκπτωτο δυνάστη, να προσκολληθώ στην οικογένεια του και να κρατώ τους υπόλοιπους ενήμερους σχετικά με τις κινήσεις του. Το επέτυχα εξασφαλίζοντας τη θέση της κουβερνάντας στην οικογένεια του. Δεν είχε ιδέα πως η γυναίκα η οποία τον αντίκριζε σε κάθε γεύμα ήταν η γυναίκα της οποίας τον σύζυγο είχε στείλει μια ώρα αρχύτερα στον άλλο κόσμο. Του χαμογελούσα, έκανα το καθήκον μου προς τα παιδιά, και περίμενα την κατάλληλη στιγμή. Μια απόπειρα έλαβε χώρα στο Παρίσι και απέτυχε. Κινηθήκαμε βιαστικά εδώ και εκεί εντός της Ευρώπης για να βγάλει από τα ίχνη τους διώκτες του και εντέλει επέστρεψε σε αυτό το σπίτι, το οποίο είχε αγοράσει κατά την πρώτη του επίσκεψη στην Αγγλία. «Όμως και εδώ επίσης οι εκπρόσωποι της δικαιοσύνης ανέμεναν. Γνωρίζοντας πως θα επέστρεφε εδώ, ο Γκαρσία, ο οποίος ήταν γιος του προγενέστερου ανώτατου αξιωματούχου του Σαν Πέδρο, περίμενε με δυο εμπίστους συντρόφους ταπεινής κοινωνικής θέσης, καί οι τρεις ωθούμενοι από τα ίδια κίνητρα για εκδίκηση. Ελάχιστα ήταν δυνατόν να επιτύχει κατά τη διάρκεια της ημέρας, επειδή ο Μιουρίλλο ελάμβανε κάθε προφύλαξη και δεν έβγαινε ποτέ έξω εκτός κι
αν βρισκόταν μαζί με το υποχείριο του τον Λούκας, ή Λοπέζ όπως ήταν γνωστός τον καιρό των μεγαλείων του. Την νύχτα, ωστόσο, κοιμόταν μόνος του, και ο εκδικητής ήταν δυνατόν να τον έβρισκε αφύλακτο. Κάποια νύχτα, η οποία είχε συμφωνηθεί, έστειλα στον φίλο μου τις οριστικές οδηγίες, γιατί ο άνθρωπος μας ήταν πάντοτε σε επαγρύπνηση και άλλαζε διαρκώς δωμάτιο. Είχα αναλάβει να σιγουρέψω πως οι πόρτες ήταν ανοικτές και ένα σινιάλο με πράσινο και λευκό φως σε ένα παράθυρο που αντίκριζε τον δρόμο θα υποδείκνυε πως όλα ήταν εντάξει ή αν το εγχείρημα θα ήταν καλύτερα να αναβληθεί.
«Όμως τα πάντα μας πήγαν στραβά. Κάπως είχα προκαλέσει τις υποψίες του Λόπεζ, του γραμματέα. Γλίστρησε ύπουλα πίσω μου καί έπεσε πάνω μου μόλις είχα τελειώσει το σημείωμα. Εκείνος καί ο αφέντης του με έσυραν στο δωμάτιο μου και αποφάνθηκαν την καταδίκη μου ως προδότρια. Εκεί επιτόπου θα μου είχαν καρφώσει τα μαχαίρια τους αν έβρισκαν τρόπο να αποφύγουν της συνέπειες της πράξης. Εντέλει,
κατόπιν μακράς συζήτησης, κατέληξαν πως ο φόνος μου ήταν εξαιρετικά επικίνδυνος. Όμως είχαν αποφασίσει να ξεφορτωθούν μια και καλή τον Γκαρσία. Με είχαν φιμώσει, και ο Μιουρίλλο μου είχε στρίψει το χέρι μέχρι που τους έδωσα τη διεύθυνση. Ορκίζομαι πως θα τον είχα αφήσει να μου το ξεριζώσει αν είχα καταλάβει τι σήμαινε αυτό για τον Γκαρσία. Ο Λόπεζ έγραψε τη διεύθυνση στο σημείωμα το οποίο είχα γράψει, το σφράγισε με το μανικετόκουμπο του και το έστειλε με το χέρι του υπηρέτη, του Χοζέ. Πως τον δολοφόνησαν δεν το γνωρίζω, εκτός του ότι ήταν το χέρι του Μιουρίλλο εκείνο το οποίο τον χτύπησε, επειδή ο Λοπέζ είχε παραμείνει πίσω να με φρουρεί. Έχω τη γνώμη πως θα έπρεπε να τον περίμενε μέσα στα σχοίνα τα οποία διασχίζει το μονοπάτι και να τον χτύπησε καθώς πέρασε. Αρχικά ήταν της γνώμης να τον αφήσουν να μπει στο σπίτι και να σκοτώσουν ως εντοπισμένο διαρρηκτή' όμως συμφώνησαν πως αν αναμιγνύονταν σε μια αστυνομική ανάκριση η ταυτότητα τους θα αποκαλύπτονταν άμεσα δημοσίως, και θα ήταν ευάλωτοι σε περαιτέρω επιθέσεις. Με τον θάνατο του Γκαρσία, η καταδίωξη ίσως να τερματιζόταν, αφού ένας τέτοιος θάνατος ίσως να εκφόβιζε τους άλλους από το έργο τους. «Όλα θα πήγαιναν καλά για εκείνους αν δεν γνώριζα τι είχαν διαπράξει. Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία πως υπήρξαν στιγμές όταν η ζωή μου κρεμόταν από μια κλωστή. Περιορίστηκα στο δωμάτιο μου, με υπέβαλαν στις πλέον φριχτές απειλές, βασανίστηκα απάνθρωπα για να καταρρακώσουν το πνεύμα μου —βλέπετε αυτή τη μαχαιριά στην ώμο μου καί τις μελανιές από άκρη σε άκρη των χεριών μου — καί ένα φίμωτρο
χώθηκε στο στόμα μου τη μοναδική φορά που επιχείρησα να φωνάξω από το παράθυρο. Επί πέντε ημέρες η απάνθρωπη αυτή φυλάκιση διάρκεσε, με ελάχιστο φαγητό για να κρατήσει σώμα και ψυχή μαζί. Σήμερα το απόγευμα ένα καλό γεύμα μου σερβιρίστηκε, αλλά μόλις το είχα τελειώσει ήξερα πως είχα ναρκωθεί. Σαν μέσα από όνειρο θυμάμαι πότε να οδηγούμαι και πότε να μεταφέρομαι προς μια άμαξα σε παρόμοια κατάσταση μεταφέρθηκα στο τραίνο. Μόνον τότε, λίγο πριν οι τροχοί αρχίσουν να κινούνται, ξαφνικά συνειδητοποίησα πως η ελευθερία μου βρισκόταν στα ίδια μου τα χέρια. Τινάχτηκα έξω, εκείνοι αγωνίστηκαν να με τραβήξουν πίσω, και αν δεν βρισκόταν να με βοηθήσει ετούτος ο καλός άνθρωπος, ο οποίος με οδήγησε στο αμάξι, δεν θα είχα κατορθώσει να δραπετεύσω. Τώρα, δόξα τω Θεό, ξέφυγα για πάντα από τα χέρια τους.» Όλοι μας ακούσαμε με προσήλωση την εντυπωσιακή κατάθεση της. Ήταν ο Χολμς εκείνος ο οποίος έσπασε τη σιωπή. «Οι δυσκολίες μας δεν τελείωσαν», σχολίασε, κουνώντας το κεφάλι του. «Το αστυνομικό μας έργο τελειώνει, ωστόσο το νομικό αρχίζει.» «Ακριβώς», είπα. «Ένας δικηγόρος με πειθώ θα ισχυριζόταν πως επρόκειτο για μία πράξη αυτοάμυνας. Δεν πάει να υπάρχουν εκατό εγκλήματα στο παρασκήνιο, ετούτο είναι το μοναδικό για το οποίο μπορούν να δικαστούν.» «Ελάτε, ελάτε», είπε ο Μπέϊνς, ευδίάθετα. «Έχω καλύτερη γνώμη για τον νόμο από αυτή. Η αυτοάμυνα αποτελεί μία περίπτωση. Το να
παρασύρεις κάποιον εν ψυχρώ αποσκοπώντας να τον δολοφονήσεις είναι άλλη, οποιοσδήποτε και αν είναι ο ενδεχόμενος κίνδυνος εκ μέρους του. Όχι, όχι, θα δικαιωθούμε όλοι μας όταν δούμε τους ενοίκους του Ανω Γκέιμπλ στο επόμενο Guildford Assizes.» Αποτελεί θέμα της ιστορίας, εντούτοις, πως κάποιο μικρό χρονικό διάστημα επρόκειτο ακόμη να περάσει προτού ο Τίγρης του Σαν Πέδρο να συναντηθεί με την τύχη η οποία του άξιζε. Πανούργοι και θρασείς, εκείνος και ο συνεργάτης του έβγαλαν από τα ίχνη τους τον διώκτη τους εισερχόμενοι σε μια Οικεία ενοικίασης επί της οδού Έντμοντον και φεύγοντας από την πίσω πύλη προς την πλατεία Κάρζον. Από την ημέρα εκείνη δεν εθεάθησαν ξανά στην Αγγλία. Κάπου έξι μήνες αργότερα ο Μαρκήσιος του Μονταλβά και ο Σινιόρ Ρουλλί, ο γραμματέας του, δολοφονήθηκαν και οι δυο στα δωμάτια τους στο ξενοδοχείο Εσκουριάλ, στη Μαδρίτη. Το έγκλημα αποδόθηκε στον Μηδενισμό, και οι δολοφόνοι δεν συνελήφθησαν ποτέ. Ο Επιθεωρητής Μπέϊνς μας επισκέφθηκε στην Οδό Μπέϊκερ με μια έντυπη περιγραφή του μελαψού προσώπου του γραμματέα, καί των δεσποτίκών χαρακτηριστικών, των σαγηνευτικών καστανών ματιών, καί των φουντωτών φρυδίών του αφέντη του. Δεν μας επιτρεπόταν πλέον να αμφιβάλλουμε πως η δικαιοσύνη, μολονότι αργοπορημένη, είχε επιτέλους έρθει. «Μια χαοτική Γουώτσον»,
είπε
υπόθεση, αγαπητέ μου ο
Χολμς,
καπνίζοντας
την
απογευματινή του πίπα. «Δεν θα είναι δυνατόν να την παρουσιάσεις στη μεστή μορφή την οποία λατρεύεις. Εκτείνεται σε δυο ηπείρους, αφορά δυο ομάδες μυστηριωδών ατόμων, και εμπλέκεται περαιτέρω εκ της εξαιρετικά ευυπόληπτης παρουσίας του φίλου μας, του Σκοτ Έκκλς, του οποίου η συμπερίληψη μου αποδεικνύει πως ο συχωρεμένος ο Γκαρσία είχε ένα ραδιούργο μυαλό ως επίσης ένα ικανοποιητικά ανεπτυγμένο ένστικτο αυτοσυντήρησης. Το μοναδικό αξιοσημείωτο στην υπόθεση αφορά το γεγονός πως καταμεσής μιας απόλυτης ζούγκλας πιθανοτήτων εμείς, μαζί με τον αξιόλογο συνεργάτη μας, τον επιθεωρητή, παραμείναμε πλησιέστερα στα ουσιώδη οπότε και ακολουθήσαμε το κακοτράχαλο και δύσβατο μονοπάτι. Υπάρχει κάποιο σημείο το οποίο δεν σου είναι απολύτως ξεκάθαρο;» «Ο σκοπός της επιστροφής του μάγειρα, του mulatto;» «Θεωρώ πως το παράξενο πλάσμα στην κουζίνα ίσως να την αιτιολογεί. Ο άντρας ήταν ένας πρωτόγονος άγριος από τα δάση της ενδοχώρας του Σαν Πέδρο, και αυτό αποτελούσε το φετίχ του. Όταν ο σύντροφος του καί εκείνος τράπηκαν σε φυγή προς κάποιο προκαθορισμένο καταφύγιο—ήδη ενοικιασμένο από κάποιον συνένοχο —ο σύντροφος τον είχε πείσει να εγκαταλείψει ένα τόσο ενοχοποιητικό αντικείμενο οικοσκευής. Όμως ή καρδιά του mulatto παρέμεινε σε εκείνο, καί οδηγήθηκε πίσω σε αυτό την επομένη, όταν, πραγματοποιώντας μία αναγνώριση μέσα από το παράθυρο, βρήκε τον Αστυνόμο Γουόλτερ να έχει βάρδια. Περίμενε για τρεις ακόμη ημέρες, και κατόπιν είτε η ευλάβεια του είτε η δεισιδαιμονία
του τον ώθησαν να το επιχειρήσει ξανά. Ο Επιθεωρητής Μπέϊνς, ο οποίος, με τη συνήθη του οξύνοια, είχε μειώσει το περιστατικό υπό την παρουσία μου, είχε όντως αναγνωρίσει τη σημασία του και είχε αφήσει μια παγίδα στην οποία μέσα έπεσε το πλάσμα. Κάποιο άλλο σημείο, Γουώτσον;» «Το κομματιασμένο πουλί, ο κάδος με το αίμα, τα καρβουνιασμένα κοκάλα, όλο το μυστήριο σε εκείνη την αλλόκοτη κουζίνα;» Ο Χολμς χαμογέλασε καθώς ανέτρεξε σε μια εγγραφή του σημειωματάριου του. «Αφιέρωσα ένα πρωινό στο Βρετανικό Μουσείο μελετώντας το συγκεκριμένο ως επίσης και ορισμένα άλλα θέματα. Άκουσε ένα εδάφιο από το βιβλίο του Έκερμαν, Βουντού και Νέγρικες Θρησκείες20:
20Eckermann's Voodooism and the Negroid Religions
Η Στερνή Του Υπόκλιση
'Ο αληθινός πιστός του Βουντού δεν αποτολμά τίποτα σημαντικό δίχως συγκεκριμένες θυσίες οι οποίες αποσκοπούν να εξευμενίσουν τους ακάθαρτους θεούς. Σε ακραίες περιπτώσεις οι ιεροτελεστίες αυτές λαμβάνουν τη μορφή ανθρωποθυσιών ακολουθούμενων από κανιβαλισμό. Τα πλέον συνήθη θύματα αποτελούν ένας λευκός κόκορας, ο οποίος κομματιάζεται ζωντανός, ή μια μαύρη κατσίκα, της οποίας ο λαιμός κόβεται και το σώμα καίγεται. 1
«Έτσι Λοιπόν αντιλαμβάνεσαι πως ο άγριος φίλος μας υπήρξε εξαιρετικά ορθόδοξος όσον αφορά την ιεροτελεστία του. Είναι αλλόκοτο, Γουώτσον», πρόσθεσε ο Χολμς, καθώς έκλεισε με αργές κινήσεις το σημειωματάριο του, «εντούτοις, ανά καιρούς έχω σχολιάσει, ένα και μόνο βήμα χωρίζει το αλλόκοτο από το φριχτό.»
- 72 -
2. SiΗ Υπόθεση Κιβωτίου
του
Χάρτινου
(07-10 - 10-10/2003) (Πρωτότυπο κείμενο από http://www.blackmask.com) (προετοιμάστηκε από τον David Brannan, Woodbridge, Virginia)
Κατά την επιλογή ορισμένων αντιπροσωπευτικών υποθέσεων οι οποίες επιδεικνύουν τις αξιοσημείωτες διανοητικές αρετές του φίλου μου, του Σέρλοκ Χολμς, πάσχισα, στο μέτρο του δυνατού, να διαλέξω όσες αντιπροσωπεύουν στον ελάχιστο βαθμό τον φτηνό εντυπωσιασμό, προσφέροντας αντιθέτως ένα δίκαιο πεδίο για τα ταλέντα του. Καθίσταται, ωστόσο, δυστυχώς, εντελώς αδύνατον να διαχωρίσω το συνταρακτικό από το ποινικό, καί ένας χρονικογράφος αφήνεται στο δίλημμα είτε να θυσιάσει λεπτομέρειες που είναι σημαντικές για τη μαρτυρία του δίνοντας έτσι μια ψευδή εντύπωση του προβλήματος, είτε υποχρεώνεται να χρησιμοποιήσει υλικό με το οποίο η συγκυρία, και όχι η επιλογή, τον εφοδίασε. Κατόπιν του σύντομου αυτού πρόλογου θα στραφώ στις σημειώσεις μου σχετικά με ό,τι αποδείχθηκε μια αλλόκοτη, μολονότι ασυνήθιστα τρομερή, αλληλουχία γεγονότων. Ήταν μια καυτή ημέρα του Αυγούστου. Η οδός Μπέϊκερ έμοιαζε με φούρνο, και η αντανάκλαση του ηλίου πάνω στην κίτρινη πλινθοδομή του αντικρινού κτιρίου ήταν οδυνηρή στα μάτια. Ήταν δύσκολο να πιστέψεις πως ήταν οι ίδιοι τοίχοι που ξεπρόβαλαν τόσο μουντά μέσα στις ομίχλες του χειμώνα. Τα στόρια μας ήταν μισό-κατεβασμένα, και ο Χολμς είχε μαζευτεί στον
καναπέ, διαβάζοντας και ξανά- διαβάζοντας μια επιστολή που είχε λάβει με το πρωινό ταχυδρομείο. Από πλευράς μου, η θητεία μου στην Ινδία με είχε εκπαιδεύσει να αντέχω τη ζέστη καλύτερο από το κρύο, καί ένα θερμόμετρο στους ενενήντα21 δεν αποτελούσε ταλαιπωρία. Όμως η πρωινή εφημερίδα δεν παρουσίαζε ενδιαφέρον. Η βουλή είχε διακόψεί της εργασίες της. Όλοι βρίσκονταν εκτός πόλης, καί εγώ λαχταρούσα τα ξέφωτα του Νιου Φόρεστ ή τις ακρογιαλιές του Σάουθση. Ένας εξαντλημένος τραπεζικός λογαριασμός με είχε αναγκάσει να αναβάλω τις διακοπές μου, και όσο για τον σύντροφο μου, ούτε η εξοχή ούτε η θάλασσα δεν του προκαλούσαν την απειροελάχιστη έλξη. Του άρεσε να βρίσκεται στο επίκεντρο πέντε εκατομμυρίων ανθρώπων, με τους ιστούς του να απλώνονται και να τους διαπνέουν, ανταποκρινόμενος στην παραμικρή φήμη ή υποψία κάποιου ανεξιχνίαστου εγκλήματος. Η εκτίμηση της φύσης δεν υπήρξε ποτέ μεταξύ των πολλών του χαρισμάτων, και η μοναδική του αλλαγή ήταν όταν έπαιρνε το μυαλό του από τον κακοποιό της πόλης για να καταδιώξει τον αδελφό του στην έξοχη. Ανακαλύπτοντας πως ο Χολμς ήταν υπερβολικά απορροφημένος για κουβέντα είχα πετάξει στην άκρη τη στερούμενη περιεχομένου εφημερίδα, και γέρνοντας πίσω στην πολυθρόνα μου βυθίστηκα σε έναν ρεμβασμό. Ξάφνου η φωνή του συντρόφου μου παρενέβη στις σκέψεις μου: «Έχεις δίκιο, Γουώτσον»,
είπε. «Δείχνει
πράγματι ως ένας πλέον παράλογος τρόπος να 21Fahrenheit
διευθετήσεις μια διαμάχη.»
«Πλέον παράλογος!» αναφώνησα, καί ύστερα συνειδητοποιώντας το πως είχε αντηχήσει τη βαθύτερη σκέψη της ψυχής μου, ανακάθισα στην πολυθρόνα μου καί τον κοίταξα με ανέκφραστη έκπληξη. γίνεται Χολμς;»
«Τι εδώ,
φώναξα. «Ξεπερνά οτιδήποτε θα μπορούσα να διανοηθώ.» Γέλασε εγκάρδια στην απορία μου. «Θυμάσαι», είπε, «πως πριν από λίγο καιρό όταν σου διάβασα την παράγραφο ενός θεατρικού του Πόε στην οποία ένας αυστηρά ορθολογιστής 22 ακολουθεί τις αδιατύπωτες σκέψεις του συντρόφου του, αποφάνθηκες να αντιμετωπίσεις το ζήτημα ως ένα tour de force23 του συγγραφέα. Στην παρατήρηση μου ότι επί μονίμου βάσεως συνηθίζω να κάνω το ίδιο εξέφρασες δυσπιστία.» «Ω, όχι!» 22close reasoner 23 (Σ.τ.Μ.) Tour de force: βάση του λεξικού Encarta δηλώνεται ως ένα δεξιοτεχνικό επίτευγμα (skillful feat), ένα άθλος ή κατόρθωμα.
«Ίσως όχι με τη γλώσσα σου, αγαπητέ μου Γουώτσον, αλλά σίγουρα με τα φρύδια σου. Έτσι όταν σε είδα να πετάς κάτω την εφημερίδα και να εισέρχεσαι σε κάποιο ειρμό σκέψης, χάρηκα που μου
δόθηκε η ευκαιρία να τον διαβάσω, καί τελικά να δίείσδύσω εντός του, ως απόδειξη πως είχα ταυτιστεί μαζί σου.» Όμως εγώ απείχα πολύ από το να ικανοποιηθώ. «Στο παράδειγμα το οποίο μου διάβασες», είπα, «ο ορθολογίστής εκμαίευσε τα συμπεράσματα του από τις ενέργειες του άντρα τον οποίο παρατήρησε. Αν θυμάμαι σωστά, σκουντούφλησε σε έναν σωρό από πέτρες, κοιτώντας τα άστρα, και ούτω κάθ' εξής. Εντούτοις εγώ καθόμουν ήσυχα στην πολυθρόνα μου, ποιες ενδείξεις είναι δυνατόν να σου έδωσα;» «Αδικείς τον εαυτό σου. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου δόθηκαν στον άνθρωπο ως τα μέσα με τα οποία εκφράζει τα συναισθήματα του, και τα δικά σου αποτελούν αφοσιωμένους υπηρέτες.» «Θέλεις να μου πεις πως διάβασες τον ειρμό των σκέψεων μου από τα χαρακτηριστικά μου;» «Τα χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα τα μάτια σου. Ίσως ούτε ο ίδιος να μην θυμάσαι πως ξεκίνησε η ονειροπόληση σου;» «Όχι, δεν θυμάμαι.» «Τότε θα σου πω εγώ. Όταν πέταξες κάτω την εφημερίδα, η οποία αποτέλεσε την ενέργεια που προσέλκυσε την προσοχή μου πάνω σου, κάθισες για μισό λεπτό με μια αφηρημένη έκφραση. Στη συνέχεια τα μάτια σου στυλώθηκαν πάνω στο προσφάτως κορνιζαρισμένο πορτραίτο του Στρατηγού Γκόρντον24, και είδα από μια μεταβολή στο πρόσωπο σου πως ένας ειρμός 24(Σμ. Μτφ) Gordon, Charles George (1833-1885) - αναφέρεται πιθανότατα στον Βρετανό Στρατηγό.
σκέψεων είχε ξεκινήσει. Όμως δεν οδήγησε πολύ μακρια. Ια μάτια σου πετάχτηκαν στο ακορνιζάριστο πορτραίτο του Χένρυ Γουώρντ Μπήτσερ25 το οποίο βρίσκεται πάνω από τα βιβλία σου. Έπειτα κοίταξες τον τοίχο ψηλότερα, καί φυσικά η σκέψη σου ήταν προφανής. Συλλογιζόσουν πως αν το πορτραίτο ήταν κορνίζαρίσμένο μόλις που θα κάλυπτε τον γυμνό χώρο και θα συνέπιπτε με το πορτραίτο του Γκόρντον από την άλλη.» «Με ακολούθησες υπέροχα!» αναφώνησα. «Ως εκεί ήταν αδύνατον να ξεστρατίσω. Όμως τώρα οι σκέψεις σου επέστρεψαν στον Μπήτσερ, και τον παρατήρησες σαν να μελετούσες την ιδιοσυγκρασία στα χαρακτηριστικά του. Τότε τα μάτια έπαψαν να ζαρώνουν, όμως συνέχισες να παρατηρείς, και το πρόσωπο σου ήταν σκεπτικό. Ανακαλούσες τα περιστατικά της καριέρας του Μπήτσερ. Είχα πλήρη επίγνωση πως ήταν αδύνατον να το κάνεις αυτό δίχως να σκεφθείς την αποστολή την οποία ανέλαβε εκ μέρους των Βορείων την περίοδο του Εμφυλίου26, διότι θυμήθηκα την έκφραση της παθιασμένης διαμαρτυρίας για τον τρόπο με τον οποίο τον υποδέχθηκαν οι πλέον επαναστάτες του λαού μας. Το εξέφρασες με τόσο σθένος που ήξερα πως δεν υπήρχε περίπτωση να συλλογισθείς τον Μπήτσερ δίχως να το σκεφθείς και αυτό. Όταν μία στιγμή αργότερα είδα τα μάτια του να παρασύρονται μακριά από το πορτραίτο, υποπτεύθηκα πως το μυαλό σου είχε τώρα στραφεί στον Εμφύλιο, και όταν παρατήρησα πως τα χείλη σου πιέστηκαν, τα 25(Σ.τ.Μ.) Beecher, Henry Ward (1813-1887), - Αμερικανός κληρικός ο οποίος ήταν υπέρμαχος της κατάργησης της δουλείας. 26(Σ.τ.Μ.) Αναφέρεται στον Αμερικανικό Εμφύλιο ο οποίος ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1861.
μάτια σου άστραψαν, και τα χέρια σου σφίχτηκαν ήμουν απολύτως βέβαιος πως σκεφτόσουν όντως την ανδρεία που επιδείχθηκε από αμφότερες πλευρές σε αυτόν τον απεγνωσμένο αγώνα. Όμως τότε, ξανά, το πρόσωπο σου έδειξε να θλίβεται, καί κούνησες το κεφάλι σου. Διαπραγματευόσουν τη θλίψη καί τον τρόμο και την άσκοπη απώλεια της ζωής. Το χέρι σου γλίστρησε προς το παλιό τραύμα σου και ένα χαμόγελο τρεμόπαιξε στα χείλη σου, το οποίο μου έδειξε πώς η ανόητη πλευρά της συγκεκριμένης μεθόδου διευθέτησης διεθνών ζητημάτων επιβλήθηκε στο μυαλό σου. Στο σημείο αυτό συμφώνησα μαζί σου πως ήταν παράλογο και χάρηκα ανακαλύπτοντας πως όλα τα συμπεράσματα μου ήταν σωστά.» «Απολύτως!» είπα. «Και τώρα που μου το εξήγησες, ομολογώ πως παραμένω το ίδιο σαστισμένος όσο πριν.» «Ήταν εξαιρετικά επιπόλαιο, αγαπητέ μου Γουώτσον, σε διαβεβαιώνω. Δεν θα το είχα επιστήσει στην προσοχή σου αν δεν μου είχες δείξει κάποια δυσπιστία τις προάλλες. Όμως έχω στα χέρια μου ένα προβληματάκι το οποίο ίσως αποδειχθεί δυσκολότερο όσον αφορά τη λύση του έναντι της μικρής μου επίδειξης που συνέλαβα διαβάζοντας. Παρατήρησες στην εφημερίδα μια σύντομη παράγραφο αναφερόμενη στα αξιοσημείωτα περιεχόμενα ενός δέματος το οποίο απεστάλη μέσω ταχυδρομείου στη Δεσποινίδα Κάσσινγκ, στην Οδό Κρος, στο Κρόϋντον;» «Όχι, δεν την πρόσεξα.» «Αχά! Τότε πρέπει να το παράβλεψες. Πέτα τη σε μένα. Εδώ, κάτω από την οικονομική στήλη.
Αν έχεις την καλοσύνη να το διαβάσεις δυνατά.» Σήκωσα την εφημερίδα την οποία μου είχε πετάξει πίσω καί διάβασα την υποδείχθείσα παράγραφο. Έφερε τον τίτλο, «Ένα Μακάβριο Δέμα.» «Η Δεσποινίδα Σούζαν Κάσσινγκ, η οποία διαμένει στην Οδό Κρος, στο Κρόϋντον, αποτέλεσε το θύμα σε ό,τι οφείλεται να θεωρηθεί ως μια ιδιαίτερα αποτρόπαια φάρσα εκτός αν κάποια περισσότερο απειλητική σημασία αποδεικνυόταν να προσάπτεται στο περιστατικό. Στις δυο η ώρα χθες το απόγευμα ένα μικρό δέμα, τυλιγμένο με καφέ περιτύλιγμα, παρεδόθη από τον ταχυδρόμο. Ένα χάρτινο κιβώτιο βρισκόταν εντός, το οποίο ήταν γεμάτο με χοντρό αλάτι. Αδειάζοντας το, η Δεσποινίδα Κάσσινγκ ένοιωσε φρίκη ανακαλύπτοντας δυο ανθρώπινα αυτιά, προφανέστατα αποκομμένα προσφάτως. Ιο κουτί είχε αποσταλεί με ταχυδρομείο δεμάτων από το Μπέλφαστ κατά την προηγούμενη ημέρα. Ουδεμία ένδειξη υπάρχει όσον αφορά τον αποστολέα, και το ζήτημα είναι πλέον μυστηριώδες καθώς η Δεσποινίδα Κάσσινγκ, μια ανύπαντρη κυρία ηλικίας πενήντα ετών, έχει διάγει μία μοναχική ζωή, και έχει ελάχιστους γνωστούς ή αλληλογράφους ώστε αποτελεί σπάνιο γεγονός για εκείνη να λάβει οτιδήποτε μέσω ταχυδρομείου. Μερικά χρόνια νωρίτερα, ωστόσο, όταν κατοικούσε στο Πενγκ, ενοίκιαζε διαμερίσματα στο σπίτι της σε τρεις νεαρούς σπουδαστές της Ιατρικής, από τους οποίους είχε υποχρεωθεί να απαλλαχθεί εξαιτίας των θορυβωδών και παράτυπων συνηθειών τους. Η αστυνομία εκτιμά πως αυτή η απαράδεκτη πράξη διεπράχθη εις βάρος της δεσποινίδας Κάσσινγκ από τους
συγκεκριμένους νεαρούς, η οποίοι της το κρατούσαν και οι οποίοι προσδοκούσαν να την τρομοκρατήσουν στέλνοντας της αυτά τα λείψανα του ανατομείου. Κάποιες πιθανότητες προσδίδονται στη θεωρία από το γεγονός πως ένας από εκείνους τους σπουδαστές προερχόταν από τη Βόρεια Ιρλανδία, καί βάση των όσων πιστεύει η Δεσποινίδα Κάσσίνγκ, από το Μπέλφαστ. Εν τω μεταξύ, το θέμα ερευνάται διεξοδικά, ο κ. Λεστρέιντ, ένας από τους εξυπνότερους επιθεωρητές μας, είναι υπεύθυνος της υπόθεσης.» «Αυτά λοιπόν από την Ντέίλί Κρόνικλ», είπε ο Χολμς καθώς τελείωσα την ανάγνωση. «Τώρα σχετικά με τον φίλο μας, τον Λεστρέιντ. Έλαβα ένα μήνυμα του σήμερα το πρωί, στο οποίο αναφέρει: «Θεωρώ πως η υπόθεση αυτή υπάγεται περισσότερο στον δικό σου πλαίσιο δραστηριότητας. Έχουμε κάθε καλή διάθεση να διαλευκάνουμε το ζήτημα, όμως συναντούμε ορισμένες δυσκολίες στην ανεύρεση κάποιας άκρης. Τηλεγραφήσαμε, φυσικά, στο ταχυδρομείο του Μπέλφαστ, όμως ένας μεγάλος αριθμός δεμάτων παραλήφθηκαν τη συγκεκριμένη ημέρα, και δεν έχουν κάποιο τρόπο να εντοπίσουν το συγκεκριμένο, είτε να θυμηθούν τον αποστολέα. Το κιβώτιο είναι του ενός τέταρτου από καπνό με άρωμα μέλι και δεν μας βοηθά καθόλου. Η θεωρία του σπουδαστή Ιατρικής μου φαίνεται ακόμη ως η επί το πλείστον εφικτή, όμως αν θα σου ήταν δυνατόν να αφιερώσεις μερικές ώρες θα χαιρόμουν να σε δω από εδώ. Θα βρίσκομαι είτε στο σπίτι είτε στον αστυνομικό τμήμα όλη την ημέρα.
«Τι λες εσύ, Γουώτσον; Μπορείς να επιβληθείς της ζέστης και να κατέβεις στο Κρόϋντον μαζί μου στην απίθανη περίπτωση μίας υπόθεσης για τα αρχεία σου;» «Ανυπομονούσα να κάνω κάτι.» «Τότε θα σου γίνει η χάρη. Χτύπα το κουδούνι για τις μπότες μας καί πες τους να καλέσουν μια άμαξα. Θα επιστρέψω αμέσως μόλις θα έχω αλλάξει ρούχα και γεμίσει την ταμπακέρα μου.» Μια μπόρα έπεσε ενώ βρισκόμασταν στο τραίνο, και η ζέστη ήταν κατά πολύ λιγότερο αποπνικτική στο Κρόϋντον από όσο στην πόλη. Ο Χολμς πριν φύγουμε είχε στείλει ένα τηλεγράφημα, έτσι ώστε ο Λεστρέιντ, τόσο νευρώδης, τόσο μικροκαμωμένος, και με φάτσα νυφίτσας όπως πάντα, μας περίμενε στον σταθμό. Ένα πεντάλεπτο περπάτημα μας έφερε στην οδό Κρος, όπου η δεσποινίδα Κάσσινγκ διέμενε. Ήταν ένας εξαιρετικά μακρύς δρόμος με διώροφα πλινθόκτιστα κτίρια, περιποιημένα και σοβαρά, με ασπρισμένα πέτρινα σκαλιά και συντροφιές γυναικών φορώντας ποδιές να κουτσομπολεύουν στις πόρτες. Στα μισά του, ο Λεστρέιντ στάθηκε και χτύπησε μια πόρτα, η οποία άνοιξε από μια μικροκαμωμένη υπηρέτρια. Η δεσποινίδα Κάσσινγκ καθόταν στο μπροστινό δωμάτιο, στο οποίο οδηγηθήκαμε. Ήταν μια γυναίκα με γαλήνιο πρόσωπο, μεγάλα, ευγενικά μάτια, και γκριζαρισμένα μαλλιά που έπεφταν πάνω από τους κροτάφους της σε κάθε πλευρά. Ένα πλεκτό κιουλάφι27 βρισκόταν στην ποδιά της 27(Σ.τ.Μ.) Antimacassar - Κιουλάφι (Magenta Golden Lexicon) επικάλυμμα πολυθρόνας.
και ένα καλάθι με χρωματιστά ακουμπουσε σε ενα σκαμνί πλάι της.
νήματα
«Βρίσκονται στο παράσπιτο, εκείνα τα απαίσια πράματα», είπε καθώς ο Λεστρείντ περασε μεσα. «Μακάρι να τα παίρνατε μαζί σας μια καί καλή.» «θα το κάνω, δεσποινίς Κάσσινγκ, τα κράτησα μονάχα εδώ μεχρις ότου ο φίλος μου, ο κ. Χολμς, να τα εξετάσει υπό την παρουσία σας.» «Γιατί υπό την παρουσία μου, κυριε;» «Σε περίπτωση που ίσως είχε να σας κάνει κάποιες ερωτήσεις;» «Ποιος ο λόγος να μου κάνετε ερωτήσεις όταν σας λεω πως δεν ξερω τίποτα σχετικά;» «Ακριβώς ετσι, μαντάμ», είπε ο Χολμς με τον καθησυχαστικό του τρόπο. «Δεν εχω αμφιβολία πως ενοχληθήκατε περισσότερο από όσο θα επρεπε σχετικά με το ζήτημα.» «Πράγματι, κυριε. Είμαι μια ήσυχη γυναίκα
και ζω μια μοναχική ζωή. Μου είναι κάτι πρωτόγνωρο να βλεπω το όνομα μου στις εφημερίδες και να εχω την αστυνομία στο σπίτι μου. Δεν θελω αυτά τα πράματα εδώ μέσα, κ. Λεστρέίντ. Αν επιθυμείτε να τα δείτε τότε θα πρέπει να πάτε στο παράσπιτο.» Επρόκείτο για μία μικρή αποθήκη στον μακρόστενο κήπο που απλωνόταν πίσω από το σπίτι. Ο Λεστρέίντ μπήκε μέσα καί έφερε ένα κίτρινο χάρτινο κουτί, ένα κομμάτι καφετίου χαρτιού και λίγο σχοινί. Υπήρχε ένα παγκάκι στην άκρη του μονοπατιού, και καθίσαμε όλοι μας καθώς ο Χολμς εξέτασε το ένα κατόπιν του άλλου, τα αντικείμενα που ο Λεστρέίντ του είχε παραδώσει.
«Το σχοινί είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον», σχολίασε, κρατώντας το στο φως και μυρίζοντας το. «Τι συμπεραίνεις από το σχοινί αυτό, Λεστρέίντ;» «Έχει πισσωθεί.» «Ακριβώς. Είναι ένα κομμάτι πισσωμένου σπάγκου. Έχεις επίσης, αναμφίβολα, επισημάνει
πως η δεσποινίς Κάσσινγκ έκοψε το κορδόνι με ένα ψαλίδι, όπως γίνεται αντιληπτό από το ξέφτισμα σε κάθε άκρη. Έχει ιδιαίτερη σημασία.» «Δεν βλέπω τη σημασία», είπε ο Λεστρέίντ.Η /
/
/
/
σημασία εγκείταί στο γεγονος πως ο κομπος παρέμεινε ανέπαφος, επιπλέον πως ο συγκεκριμένος κομπος είναι ιδιαίτερου τυπου.» «Είναι πολυ τακτικά δεμένος. Έκανα ήδη μια σημείωση οσον αφορα το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό», είπε ο Λεστρέιντ εφησυχασμένα. «Αυτα λοιπον με το κορδόνι, τότε», είπε ο Χολμς, χαμογελώντας, «τώρα σχετικά με το περιτύλιγμα του κουτιου. Καφέ χαρτί, με μια ευδιάκριτη οσμή καφέ. Πως, δεν το παρατήρησες; Θεωρώ πως δεν υπάρχει αμφιβολία περί αυτου. Η διεύθυνση είναι ευκρινώς γραμμένη με μάλλον αραιά γράμματα: 'Δδα Σ. Κάσσινγκ, Οδος Κρος, Κροϋντον.' Γράφτηκε με φαρδιά πένα, πιθανον μια J, και με ιδιαίτερα κακής ποιοτητος μελάνη. Η λέξη 'Κροϋντον' έχει αρχικά γραφεί λάθος με 'ϊ', το οποίο αλλάχτηκε σε 'ϋ'. Το πακέτο απεστάλη, τοτε, απο άντρα—η γραφή είναι ευδιάκριτα ανδρική — περιορισμένης μορφωσης και αγνοών την πολη του Κροϋντον. Ως εδώ καλά! Το κιβώτιο είναι κίτρινο, ενος τέταρτου καπνου με άρωμα μέλι, δίχως κάποιο δίακριτικο εκτος απο δυο αποτυπώματα αντίχειρα στην αριστερή κάτω γωνία. Είναι γεμάτο με χοντρο αλάτι της ποιοτητας που χρησιμοποιείται για τη συντήρηση δερμάτων αλλά και άλλων παρομοίων εμπορικών χρήσεων. Και
τοποθετημένα εντος του βρίσκονται ιδιαίτερα ασυνήθιστα αντικείμενα.»
αυτά
τα
Ανέσυρε τα δυο αυτιά καθώς μιλουσε, και ακουμπώντας ένα σανίδι πάνω στο γονατο του τα εξέτασε λεπτομερώς, ενώ ο Λεστρέιντ και εγώ, σκυβοντας μπροστά, κοιτουσαμε με εναλλαγές ποτε εκείνα τα αποτροπαια λείψανα και ποτε το σκεφτικο, σχολαστικό πρόσωπο του συντρόφου μας. Τελικά τα επέστρεψε καί πάλι στο κουτί καί κάθισε για λίγο σε βαθύ συλλογισμό. «Θα παρατήρησες, φυσικά», είπε τελικά», πως τα αυτιά δεν είναι ζευγάρι.» «Ναι, το επισήμανα, Όμως αν αποτελούσε φάρσα κάποιων σπουδαστών από τα ανατομεία, θα τους ήταν το ίδιο εύκολο να στείλουν δυο διαφορετικά αυτιά σαν ζευγάρι.» «Ακριβώς. Όμως δεν αποτελεί φάρσα.» «Είσαι βέβαιος για αυτό;» «Η υπόθεση το προστάζει. Τα σώματα στις ανατομικές αίθουσες υποβάλλονται σε ενέσεις με υγρό συντήρησης. Τα αυτιά αυτά δεν φέρουν ίχνος του. Είναι νωπά, ακόμη. Αποκόπηκαν με έναν στομωμένο όργανο, κάτι που δύσκολα θα συνέβαινε αν το είχε πραγματοποιήσει ένας σπουδαστής. Ακόμη, φαινόλη είτε οινόπνευμα θα αποτελούσαν τα ενδεικνυόμενα συντηρητικά για ένα ιατρικά προσανατολισμένο μυαλό, ακατέργαστο
αλάτι.
και
όχι
Επαναλαμβάνω
βέβαια πως
δεν
πρόκειται περί φάρσας στη συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά πως ερευνούμε ένα σοβαρότατο έγκλημα. Ένα αμυδρό ρίγος με διαπέρασε καθώς άκουσα τα λόγια του συντρόφου μου και αντίκρισα την αυστηρότητα που είχε σκληρύνει τα χαρακτηριστικά του. Αυτό το αποτρόπαιο προοίμιο έμοιαζε να επισκιάζει κάποιον αλλόκοτο και ανεξιχνίαστο τρόμο στο παρασκήνιο. Ο Λεστρέιντ, όμως, κούνησε το κεφάλι του σαν κάποιος που ήταν μόνο κατά το ήμισυ πεισμένος. «Υπάρχουν ενστάσεις στη θεωρία της φάρσας, αναμφίβολα», είπε, «όμως υπάρχουν σοβαρότεροι λόγοι ενάντια της άλλης. Γνωρίζουμε πως αυτή η γυναίκα εζησε κυρίως μοναχική καί ευυπόληπτη ζωή στο Πενγκ καί εδώ κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ελάχιστα ελειψε από το σπίτι της κατά την περίοδο εκείνη. Γιατί στο όνομα του Θεού, τότε, ενας εγκληματίας, θα την εστελνε τα πειστήρια της ενοχής του, ιδιαίτερα καθώς, εκτός αν είναι η πλεον αριστοτεχνική ηθοποιός, αντιλαμβάνεται τόσο ελάχιστα σχετικά με το ζήτημα όσο εμείς;» «Αυτό είναι το πρόβλημα το οποίο υποχρεούμαστε να λύσουμε», απάντησε ο Χολμς, «και από πλευράς μου θα το χειρισθώ υποθετοντας πως ο συλλογισμός μου είναι σωστός, και πως ενας διπλός φόνος εχει διαπραχθεί. Ένα από τα αυτιά είναι γυναικείο, μικρό, λεπτοκαμωμενο, και τρυπημενο για σκουλαρίκι. Τα δυο αυτά άτομα είναι προφανώς νεκρά, ειδάλλως θα είχαμε μάθει νεα τους νωρίτερα. Σήμερα είναι Παρασκευή. Το πακετο ταχυδρομήθηκε την Πεμπτη το πρωί. Η τραγωδία, τότε, συνεβη την Τετάρτη είτε την
Τρίτη, ή και νωρίτερα. Αν τα δυο άτομα δολοφονήθηκαν, ποιος άλλος εκτός του δολοφόνου τους θα είχε στείλει αυτήν την ενδειξη του εργου του στη Δεσποινίδα Κάσσινγκ; Επιτρεπεται να θεωρήσουμε πως ο αποστολεας του πακετου είναι ο άνθρωπος τον οποίο αναζητούμε. Όμως πρεπει να εχει κάποιο σοβαρό λόγο για να στείλει το πακετο αυτό στη Δεσποινίδα Κάσσινγκ. Ποιος ο λόγος τότε; Μπορεί να ήταν για να της πει πως η πράξη εκτελεσθηκε! Είτε για να της προξενήσει πόνο, ίσως. Ωστόσο σε αυτήν την περίπτωση εκείνη γνωρίζει ποιος είναι. Γνωρίζει;Αμφιβάλω. Αν γνώριζε, ποιος ο λόγος να καλέσει την αστυνομία; Θα μπορούσε κάλλιστα να είχε θάψει τα αυτιά, καί δεν θα είχε πάρει είδηση κανείς. Αυτό θα είχε κάνει αν επιθυμούσε να προστατεύσει τον εγκληματία. Όμως αν δεν επιθυμεί να τον προστατέψει θα έλεγε το όνομα του. Έχουμε εδώ ένα μπλέξιμο το οποίο πρέπει να ξεδίαλυθεΐ.» Μιλούσε με δυνατή, βιαστική φωνή, κοιτάζοντας αφηρημένα πάνω από τον φράχτη του κήπου, τώρα όμως τινάχθηκε όρθιος και προχώρησε προς το σπίτι.
/Τ-ϊ
/
/
«Έχω μερικές ερωτήσεις Δεσποινίδα Κάσσινγκ», είπε.
/
να
κάνω
στη
«Σε αυτήν την περίπτωση θα μου επιτρέψετε να σας αφήσω», είπε ο Λεστρέιντ, «γιατί έχω άλλη μια δουλίτσα που πρέπει να τελειώσω. Νομίζω πως δεν έχω τίποτα άλλο να μάθω από τη Δεσποινίδα Κάσσινγκ. Θα με βρείτε στο αστυνομικό τμήμα.» «Θα περάσουμε καθοδόν για το τραίνο», απάντησε ο Χολμς. Μία στιγμή αργότερα εκείνος καί εγώ βρισκόμασταν στο εμπρόσθιο δωμάτιο, όπου η απαθέστατη κυρία έπλεκε ακόμα ήρεμα το κιουλάφι της. Το ακούμπησε στην ποδιά της μόλις μπήκαμε και μας κοίταξε με τα ειλικρινή, ερευνητικά γαλάζια μάτια της.
«Είμαι πεπεισμένη, κύριοι», είπε, «πως το ζήτημα αποτελεί ένα λάθος, και ότι το δέμα ποτέ δεν προοριζόταν προς εμένα. Το ανέφερα αρκετές φορές στους κυρίους από την Σκώτλαντ Γιαρντ, όμως εκείνος δεν μου δίνει σημασία. Δεν έχω ούτε έναν εχθρό στον κόσμο, από όσο ξέρω, έτσι γιατί κάποιος να μου παίξει ένα τέτοιο παιχνίδι;» «Καταλήγω να έχω την ίδια γνώμη, Δεσποινίς Κάσσινγκ», είπε ο Χολμς, καθώς κάθισε κοντά της. «Πιστεύω πως είναι κάτι παραπάνω από πιθανό — » Έκανε μια παύση, και ξαφνιάστηκα, στρεφόμενος για να δω ότι μελετούσε με μοναδική προσήλωση το προφίλ της γυναίκας. Έκπληξη και ικανοποίηση βρέθηκαν μαζί προς στιγμής στο σχολαστικό του πρόσωπο, αν και όταν εκείνη έστρεψε το βλέμμα της για να ανακαλύψει τι είχε προκαλέσει τη σιωπή του είχε γίνει τόσο συνεσταλμένος όπως πάντα. Κοίταξα έντονα και ο ίδιος τα ίσια, γκριζαρισμένα μαλλιά της, τον κομψό σκούφο της, τα μικρά επιχρυσωμένα σκουλαρίκια της, τα γαλήνια χαρακτηριστικά της' όμως δεν διέκρινα τίποτα το οποίο να αιτιολογεί για την εμφανή αναστάτωση του συντρόφου μου. «Υπάρχουν μερικές ερωτήσεις — » «Ώχου, με κούρασαν OL ερωτήσεις!» φώναξε η Δεσποινίς Κάσσενγκ ανυπόμονα. «Έχετε δυο αδελφές, πιστεύω.» «Που το ξέρετε;» «Παρατήρησα τη στιγμή που εισήλθα στο δωμάτιο ότι έχετε μια ομαδα πορτραίτων τριών
γυναικών στο πρεβάζι της μετώπης του τζακιού, μια εκ των οποίων είστε αναμφίβολα η ίδια, ενώ OL αλλες σας μοιάζουν υπερβολικά ώστε να μην τίθεται θέμα αμφιβολίας περί της σχέσης.» «Μαλιστα, έχετε απόλυτο δίκιο. Είναι OL αδελφές μου, Σαρα και Μαρία.» «Και εδώ στον αγκώνα μου βρίσκεται αλλο ένα πορτραίτο, τραβηγμένη στο Λίβερπουλ της νεώτερης αδελφής σας, συντρόφια με έναν αντρα ο οποίος καθώς δείχνει από τη στολή του είναι φροντιστής. Παρατηρώ πως ήταν ανύπαντρη κατα την περίοδο αυτή.» «Είστε παρατηρείτε.»
εξαιρετικα
οξύς
στο
να
«Αποτελεί το επαγγελμα μου.» «Βασικα, έχετε απόλυτο
δίκιο. Ωστόσο
παντρεύτηκε τον Κο Μπραουνερ μερικές μέρες αργότερα. Εργαζόταν στις γραμμές της Νοτίου Αμερική όταν τραβήχτηκε, όμως της έτρεφε τόση αδυναμία που δεν αντεχε να την αφήνει για τόσο πολύ, και μπαρκαρισε με πλοία που ταξιδεύουν μεταξύ Λονδίνου και Λίβερπουλ.» «Αχα, το Κόνκερερ, μήπως;» «Όχι, το Μέι Ντέι, την τελευταία φορα που είχα νέα του. Ο Τζιμ κατέβηκε μέχρι εδώ κατω να με δει καποτε. Αυτό συνέβη πριν πατήσει τον όρκο του' όμως μετέπειτα θα έπινε αδιακοπα όποτε έπιανε στερια, και
Λίγο ποτό τον έκανε να αγριεύει, καί να λυσσάεί. Αχ! ήταν μία καταραμένη μέρα όταν έπιασε και παλί το ποτήρι στο χέρι του. Πρώτα ξέκοψε εμένα, έπειτα τσακώθηκε με την Σαρα, και τώρα που η Μαρία έχει σταματήσει να γραφεί δεν ξέρουμε πως πανε τα πραματα μεταξύ τους.» Ήταν εμφανές πως η Δεσποινίδα Κασσινγκ είχε φτασει σε ένα θέμα για το οποίο είχε έντονη συναισθηματική φόρτιση. Όμως οι περισσότεροι ανθρωποι που διάγουν μια μοναχική ζωή, ήταν ντροπαλή αρχικα, όμως στο τέλος έγινε ιδιαίτερα ομιλητική. Μας ανέφερε πολλές λεπτομέρειες για τον γαμπρό της τον φροντιστή, και στη συνέχεια παρασύρθηκε στο ζήτημα των παλίών ενοίκίαστών της, των σπουδαστών της Ιατρικής, μας έδωσε μια μακροσκελή καταθεση των βανδαλισμών του, με τα ονόματα τους αλλα και των νοσοκομείων τους. Ο Χολμς παρακολουθούσε με προσοχή τα παντα, πετώντας καποια ερώτηση κατα διαστήματα. «Σχετικα με τη δεύτερη αδελφή σας, την Σαρα», είπε. «Διερωτώμαι, αφού είστε και οι δυο ανύπαντρες, πως και δεν μένετε μαζί.» «Αχ! δεν γνωρίζετε τα νεύρα της Σαρας, ειδαλλως δεν θα αναρωτιόσασταν πλέον. Το επιχείρησα όταν ήρθα στο Κρόϋντον, και ήμασταν μαζί μέχρι πριν από κανα δυο μήνες, όταν υποχρεωθήκαμε να χωρίσουμε. Δεν θέλω να πω λέξη κατα της ίδιας μου της αδελφής, όμως ήταν παντοτε ανακατώστρα καί δύστροπη, ήταν η Σαρα.» «Λέτε πως τσακώθηκε με τους συγγενείς σας στο Λίβερπουλ.»
«Ναι, καί ήταν OL καλύτεροί φίλοι κάποτε. Μα, ανέβηκε εκεί πάνω να ζήσεί ώστε να βρίσκεται κοντά τους. Καί τώρα έχεί ξεμείνεί από φαρμάκι γία τον Τζίμ Μπράουνερ. Τους περασμένους έξί μήνες που βρισκόταν εδώ δεν μιλούσε γία τίποτα άλλο εκτός από το πίόμα του καί τους τρόπους του. Την είχε πίάσεί να ανακατεύεται, όπως υποπτεύομαι, καί της είπε δυο λογάκια, καί αυτό αποτέλεσε την αρχή.
Arthur Conan Doyle
«Σας ευχαριστούμε, Δεσποινίς Κάσσίνγκ», είπε ο Χολμς, καθώς σηκώθηκε καί υποκλίθηκε. «Η αδελφή σας η Σάρα ζεί, νομίζω πως είπατε, στην Οδό Νίου, Στο Ουέλίνγκτον; Αντίο, καί λυπάμαι παρά πολύ που χρειάστηκε να ενοχληθείτε σχετικά με μια υπόθεση με την οποία, όπως λέτε, δεν είχατε ουδεμία σχέση.»Μία άμαξα περνούσε καθώς βγήκαμε, καί ο Χολμς έκανε νόημα. «Πόσο ρώτησε.
μακριά
για
το
Ουέλινγκτον;»
«Μόνο κάνα μίλι, κύριε.» «Πολύ καλά. Πήδα μέσα, Γουώτσον. Στη βράση κολλάει το σίδερο. Απλή καθώς είναι η υπόθεση, θα έπρεπε να υπάρχουν κάνα δυο ιδιαίτερα κατατοπιστικές λεπτομέρειες που να συνδέονται μαζί της. Σταμάτα μονάχα σε κάποιο τηλεγραφείο καθώς θα περνάς, αμαξά.» Ο Χολμς έστειλε ένα σύντομο τηλεγράφημα και για το υπόλοιπο της διαδρομής ξάπλωσε πίσω στην άμαξα, με το καπέλο τραβηγμένο πάνω από τη μύτη του για να κρατά τον ήλιο μακριά από το πρόσωπο του. Ο οδηγός μας σταμάτησε σε ένα σπίτι το οποίο δεν δίέφερε και πολύ από εκείνο το οποίο είχαμε μόλις εγκαταλείψει. Ο σύντροφος μου τον πρόσταξε να περιμένει, και μόλις που είχε ακουμπήσει το ρόπτρο, όταν η πόρτα άνοιξε και ένας σοβαρός νεαρός στα μαύρα, με ένα αστραφτερό καπέλο, εμφανίστηκε στο κατώφλί. «Βρίσκεται η δεσποινίδα Κάσσινγκ στο σπίτι;» ρώτησε ο Χολμς.
- 95 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Η δεσποινίδα Σάρα Κάσσινγκ είναι εξαιρετικά άρρωστη», είπε εκείνος. «Υποφέρει από χθες από εγκεφαλικά συμπτώματα εξαιρετικής σοβαρότητας. Ως ιατρικός της σύμβουλος, δεν δύναμαι να αναλάβω την ευθύνη να επιτρέψω σε κάποιον να τη δει. Θα σας συνιστούσα να επανέρθετε σε δέκα ημέρες.» Έβαλε τα γάντια του, έκλεισε την πόρτα, και απομακρύνθηκε περπατώντας βιαστικά στον δρόμο. «Καλά, αν δεν γίνεται δεν γίνεται», είπε ο Χολμς, ευδιάθετα. «Ίσως να μην ήταν σε θέση ή να μην σου έλεγε και πολλά.» «Δεν ήθελα να μου πει τίποτα εκείνη. Ήθελα μόνο να την κοιτάξω. Όμως, πιστεύω πως πήρα όλα όσα ζητούσα. Οδήγησε μας σε κάποιο ξενοδοχείο της προκοπής, αμαξά, όπου θα μας δοθεί η ευκαιρία να φάμε κάτι, και έπειτα θα κάνουμε μία επίσκεψη στον φίλο μας τον Λεστρέιντ στο αστυνομικό τμήμα.» Είχαμε ένα ευχάριστο γεύμα παρέα, κατα τη διάρκεια του οποίου ο Χολμς δεν μιλούσε για τίποτα άλλο εκτός από βιολιά, αφηγούμενος με ιδιαίτερη ικανοποίηση πως είχε αγοράσει το δικό του Στραντιβάριους28, το οποίο άξιζε τουλάχιστον πεντακόσιες γκινέες, από έναν Εβραίο μεταπράτη στην Οδό Τόνεναμ Κορτ για πενήντα-πέντε σελήνια. Αυτό οδήγησε στον Παγκανίνι 29, και κάτσαμε για καμιά ώρα πάνω από ένα μπουκάλι κλαρέτ καθώς μου αφηγούταν τη μια ιστορία 28(Σ.τ.Μ.) Στραντιβάριους - Μοναδικής κατασκευαστικής δεξιοτεχνίας βιολιά τα οποία πήραν την ονομασία τους από τον δημιουργό τους, Αντώνιο Στραντιβάρι (1644-1737). 29(Σ.τ.Μ.) Νικολό Παγκανίνι - (1782-1840) Βιρτουόζος βιολιστής και συνθέτης από τη Γένοβα.
- 96 -
Arthur Conan Doyle
κατόπιν της άλλης σχετικά με τον εκπληκτικό εκείνο άνθρωπο. Ήταν προχωρημένο απόγευμα και η θερμή αντηλιά είχε μαλακώσει σε μια ήπια λιακάδα όταν βρεθήκαμε στο αστυνομικό τμήμα. Ο Λεστρέιντ μας περίμενε στην πόρτα. είπε.
«Ένα τηλεγράφημα για σένα, κ. Χολμς»,
«Αχά! Είναι η απάντηση!» Το άνοιξε αμέσως, ρίχνοντας του μία ματιά καί χώνοντας το στην τσέπη του. «Πολύ σωστά», είπε. «Ανακάλυψες κάτι;» «Ανακάλυψα τα πάντα!» «Πως!» ο Λεστρέιντ κατάπληκτος. «Θα αστειεύεσαι.»
τον
κοίταζε
«Ποτέ δεν ήμουν περισσότερο σοβαρός στη ζωή μου. Ένα ανατριχιαστικό έγκλημα διεπράχθη, και θεωρώ πως αποκάλυψα κάθε λεπτομέρεια του.» «Και ο εγκληματίας;» Ο Χολμς έγραψε πρόχειρα μερικές λέξεις στο πίσω μέρος ενός από τα επισκεπτήρια του και το έδωσε στον Λεστρέιντ. «Αυτό είναι το όνομα», είπε. «Δεν μπορείς να προβείς σε σύλληψη μέχρι αύριο τη νύχτα το νωρίτερο. Θα προτιμούσα να μην ανέφερες το όνομα μου καθόλου σε σχέση με την υπόθεση, καθώς επιλέγω να συσχετίζομαι μόνον με τα εγκλήματα που παρουσιάζουν ορισμένη δυσκολία - 97 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
στην εξιχνίαση τους. Έλα, Γουώτσον.» Βγήκαμε παρέα από το τμήμα, αφήνοντας τον Λεστρέιντ να κοιτάζει ακόμη με ένα κατευχαριστημένο πρόσωπο την κάρτα που ο Χολμς του είχε δώσει. «Η υπόθεση», είπε ο Σέρλοκ Χολμς καθώς κουβεντιάζαμε καπνίζοντας το πούρο μας εκείνο το βράδυ στον χώρο μας στην Οδό Μπέϊκερ, «είναι της κατηγορίας όπου, όπως με τις έρευνες που κατέγραψες υπό τις ονομασίες «Μια σπουδή στο Πορφυρό» και «Το Σημάδι των Τεσσάρων», υποχρεωθήκαμε να ακολουθήσουμε αντίστροφη λογική πορεία από τα αποτελέσματα προς τα αίτια. Έγραψα στον Λεστρέιντ να μας παράσχει τις λεπτομέρειες που προς το παρόν απουσιάζουν, καί τις οποίες θα λάβει μόλις θα έχει συλλάβεί τον άνθρωπο του. Αυτό κάλλίστα είναι ικανός να το κάνει μόνος τους, γιατί παρόλο που στερείται λογικής παντελώς, είναι τόσο ανυποχώρητος όσο ένα μπουλντόγκ από τη στιγμή που θα κατανοήσει τι οφείλει να κάνει, και όντως, αυτή του η επιμονή αποτελεί τον μοναδικό λόγο ο οποίος τον ανέδειξε στην κορυφή της Σκώτλαντ Γιάρντ. «Η υπόθεση σου δεν είναι πλήρης, δηλαδή;» τον ρώτησα. «Είναι σχεδόν πλήρης στα ουσιώδη. Γνωρίζουμε ποιος είναι ο δημιουργός του αποτρόπαιου έργου, παρότι ένα εκ των θυμάτων του μας διαφεύγει ακόμη. Φυσικά, θα έχεις σχηματίσει τα προσωπικά σου συμπεράσματα.» «Υποθέτω πως αυτός ο Τζιμ Μπράουνερ, ο φροντιστής ενός καραβιού της γραμμής του Λίβερπουλ, είναι ο άντρας τον οποίον υποπτεύεσαι;» - 98 -
Arthur Conan Doyle
«Ω! είναι κάτι παραπάνω από υποψία.» «Και όμως δεν βλέπω τίποτα εκτός από πολύ αόριστες ενδείξεις.» «Αντιθέτως, στο μυαλό τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πλέον ξεκάθαρο. Ασε με να αναφέρω επιτροχάδην τα κυριότερα βήματα. Προσεγγίσαμε την υπόθεση, όπως θυμάσαι, με απολύτως καθαρό μυαλό, το οποίο αποτελεί πάντοτε πλεονέκτημα. Βρισκόμασταν απλώς εκεί για να παρατηρήσουμε και να συνάγουμε από τις παρατηρήσεις μας. Τι είδαμε αρχικά; Μια εξαιρετικά γαλήνια και ευπρεπή κυρία, η οποία φαινόταν εντελώς αθώα κάθε μυστικού, και ένα πορτραίτο το οποίο μου έδειξε πως είχε δυο νεότερες αδελφές. Ακαριαία άστραψε στο μυαλό μου η σκέψη πως το κιβώτιο ενδεχομένως να προοριζόταν προς μία εκ των δύο τους. Αφησα στην ιδέα στην άκρη ως κάτι το οποίο θα διαψεύδαμε είτε θα επιβεβαιώναμε κατά τον ελεύθερο χρόνο μας. Κατόπιν πήγαμε στον κήπο, όπως θυμάσαι, καί είδαμε τα εξαιρετικά ασυνήθιστα περιεχόμενα του μικρού κίτρινου κιβωτίου. «Το σχοινί ήταν της ποιότητας που χρησιμοποιείται από τους κατασκευαστές πανιών, και αμέσως ένα θαλασσινό αεράκι έγινε αντιληπτό στην έρευνα μας. Όταν παρατήρησα πως ο κόμπος ήταν του τύπου που είναι δημοφιλής στους ναυτικούς, πως το δέμα είχε ταχυδρομηθεί από ένα λιμάνι, και πως το αντρικό αυτί ήταν τρυπημένο για σκουλαρίκι το οποίο είναι πολύ κοινότερο μεταξύ των ναυτικών παρά των στεριανών, ήμουν σχεδόν βέβαιος πως όλοι οι - 99 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
πρωταγωνιστές της τραγωδίας επρόκειτο να ανακαλυφθούν μεταξύ των τάξεων των ναυτικών. «Όταν έφτασα στην εξέταση της διεύθυνσης του πακέτου παρατήρησα πως απευθυνόταν στη Δεσποινίδα Σ. Κάσσινγκ, και μολονότι το αρχικό της ήταν 'Σ' θα μπορούσε κάλλιστα να ανήκει σε κάποια από τις άλλες. Σε αυτήν την περίπτωση θα έπρεπε να ξεκινήσουμε την έρευνα μας από μια εντελώς καινούργια βάση. Για τον λόγο αυτόν και πήγα στο σπίτι με την πρόθεση να ξεκαθαρίσω το συγκεκριμένο ζήτημα. Επρόκειτο να διαβεβαιώσω της Δεσποινίδα Κάσσινγκ πώς ήμουν πεπεισμένος ότι κάποιο λάθος είχε γίνει όταν ίσως να θυμάσαι πως άξαφνα σταμάτησα. Το γεγονός ήταν πως είχα δει κάτι το οποίο με γέμισε με έκπληξη και συγχρόνως περιόρισε το πεδίο της έρευνας μας αφάνταστα. «Ως άνθρωπος της Ιατρικής, γνωρίζεις, Γουώτσον, πως δεν υπάρχει μέρος του σώματος το οποίο να διαφοροποιείται σε τέτοιο βαθμό όπως το ανθρώπινο αυτί. Κάθε αυτί είναι κατά κανόνα αρκετά χαρακτηριστικό καί διαφέρει από όλα τα υπόλοιπα. Στην Ανθρωπολογίκή αναφορά θα βρεις δυο σύντομες μονογραφίες από την πένα μου επί του θέματος. Είχα, κατά συνέπεια, εξετάσει τα αυτιά εντός του κουτιού με τη ματιά ενός επαΐοντα καί είχα προσεκτικά επισημάνει τις ανατομικές ιδιαιτερότητες. Φαντάσου την έκπληξη μου, όταν, παρατηρώντας τη Δεσποινίδα Κάσσινγκ αντίλήφθηκα πως το αυτί της ανταποκρινόταν ακριβώς στο γυναικείο αυτί το οποίο είχα μόλις εξετάσει. Το θέμα ήταν εντελώς πέραν κάθε σύμπτωσης. Υπήρχε το ίδιο στένεμα του πτερυγίου, η ίδια φαρδιά καμπύλη του άνω λοβού, η ίδια ελίκωση του εσώτερου χόνδρου. Ουσιαστικά ήταν 100 -
Arthur Conan Doyle
το ίδιο αυτί. «Καταρχάς, το όνομα της αδελφής της ήταν Σάρα, και η διεύθυνση ήταν μέχρι προσφάτως η ίδια, έτσι ώστε ήταν αρκετά προφανές γιατί είχε συμβεί το λάθος, και για ποιόν προοριζόταν το δέμα. Μετά μάθαμε για αυτόν τον φροντιστή, παντρεμένο με την τρίτη αδελφή, και μάθαμε πως κάποτε υπήρξε στενά δεμένος με τη Δεσποινίδα Σάρα ώστε εκείνη είχε όντως ανέβει στο Λίβερπουλ για να βρίσκεται κοντά στους Μπράουνερς, όμως ένας τσακωμός τους είχε μετέπειτα χωρίσει. Ο τσακωμός είχε θέσει ένα τέλος σε όλες τις επικοινωνίες για κάποιους μήνες, έτσι ώστε αν ο Μπράουνερ είχε λόγο να αποστείλει ένα δέμα στη Δεσποινίδα Σάρα, θα το είχε αναμφίβολα στείλει στην παλιά της διεύθυνση.
«Οπότε το θέμα είχε αρχίσει να ξεδιαλύνεται 101 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Είχαμε μάθει περί της ύπαρξης του φροντιστή αυτού, ενός παρορμητικού ανθρώπου, με έντονα πάθη —θυμάσαι πως παράτησε μία δουλειά που θα έπρεπε να ήταν πολύ ανώτερη ώστε να βρίσκεται κοντά στη σύζυγο του— υποκείμενος, επίσης, σε περίστασίακά ξεσπάσματα υπέροχα.
μπεκρουλίάσματος. Είχαμε λόγο να πιστεύουμε πως η γυναίκα του είχε δολοφονηθεί, και πως ένας άντρας — προφανώς κάποιος ναυτικός —είχε δολοφονηθεί την ίδια χρονική περίοδο. Η ζηλοτυπία, φυσικά, αμέσως προτείνεται ως το κίνητρο του εγκλήματος. Επιπλέον για ποιόν λόγο οι συγκεκριμένες αποδείξεις του εγκλήματος θα αποστέλλονταν στις Δεσποινίδα Σάρα Κάσσινγκ; Πιθανόν διότι κατά τη διαμονή της στο Λίβερπουλ είχε βάλει ένα χεράκι στην πρόκληση των γεγονότων που εν τελεί οδήγησαν στην τραγωδία. Θα παρατηρήσεις πως η ναυτιλιακή γραμμή πιάνει στο Μπέλφαστ, το Δουβλίνο, καί το Γουώτερφορντ ώστε, υποθέτοντας πως ο Μπράουνερ είχε διαπράξει την ενέργεια και είχε μπαρκάρει αμέσως με το ατμοπλοϊκό του, το Μέί Ντέί, το Μπέλφαστ θα ήταν το πρώτο μέρος στο οποίο θα του δινόταν η δυνατότητα να ταχυδρομήσει το απεχθές δέμα του. «Μια δεύτερη λύση ήταν στο στάδιο αυτό προφανώς πιθανή, και παρότι τη θεώρησα εξαιρετικά απίθανη, ήμουν αποφασισμένος να την αποσαφηνίσω πριν συνεχίσω μακρύτερα. Ενας ανεπιτυχής εραστής θα ήταν δυνατόν να είχε σκοτώσει τον Κο και την Κα Μπράουνερ, και το αντρικό αυτί υπήρχε περίπτωση να ανήκει στον σύζυγο της. Υπήρχαν πολλές σοβαρές ενστάσεις για αυτή τη θεωρία, όμως βρισκόταν εντός των 102 -
Arthur Conan Doyle
ορίων του αποδεκτού. Επομένως έστειλα ένα τηλεγράφημα στον φίλο μου τον Άλγκαρ, στο αστυνομικό σώμα του Λίβερπουλ, και του ζήτησα να ανακαλύψει αν η Κα Μπράουνερ βρισκόταν στο σπίτι, και εάν ο κ. Μπράουνερ είχε αναχωρήσει με το Μέί Ντέί. Κατόπιν πήγαμε στο Ουέλινγκτον να επισκεφθούμε τη Δεσποινίδα Σάρα. «Ήμουν περίεργος, κατά πρώτο λόγο, να δω κατά πόσο το οικογενειακό αυτί είχε αναπαραχθεί σε εκείνη. Αλλά, φυσικά, ίσως να μας έδινε εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες, όμως δεν αισιοδοξούσα πως θα το έκανε. Έπρεπε να είχε μάθει για τη δουλειά την προηγούμενη ημέρα, αφού ολόκληρο το Κρόϋντον είχε βουίξει, και μονάχα εκείνη ήταν σε θέση να έχει καταλάβει προς ποιόν προοριζόταν το δέμα. Αν ήταν πρόθυμη να βοηθήσει τη δικαιοσύνη θα είχε ενδεχομένως ήδη επικοινωνήσει με την αστυνομία. Εντούτοις, ήταν σαφές καθήκον μας να τη συναντήσουμε, έτσι πήγαμε. Ανακαλύψαμε πως τα νέα της άφιξης του δέματος —από την ασθένεια της που εμφανίστηκε τη συγκεκριμένη ημέρα —είχαν μία τέτοια επίδραση πάνω της ώστε να της προκαλέσουν εγκεφαλίτιδα. Ήταν πιο ξεκάθαρο από ποτέ πως αντίλήφθηκε την πλήρη σημασία, αλλά εξίσου ξεκάθαρο πως έπρεπε να περιμένουμε κάποιο διάστημα για κάποια βοήθεια εκ μέρους της. «Ωστόσο, δεν εξαρτίόμασταν όντως από τη βοήθεια της. Οί απαντήσεις μας ανέμεναν στο αστυνομικό τμήμα, όπου είχα δώσει οδηγίες στον Άλγκαρ να μας τις στείλει. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι τόσο οριστικό. Το σπίτι της Κας Μπράουνερ είχε παραμείνει κλειστό για διάστημα 103 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
μεγαλύτερο των τριών ημερών, και οι γείτονες ήταν της γνώμης πως είχε πάει νότια να δει τους συγγενείς της. Είχε εξακριβωθεί στα ναυτιλιακά γραφεία πως ο Μπράουνερ είχε μπαρκάρει με το Μέί Ντέί, και λογάριασα πως αναμένεται στον Τάμεση αύριο τη νύχτα. Όταν αφιχθεί θα έρθει αντιμέτωπος με τον αμβλύνου αλλά ανένδοτο Λεστρέιντ, και δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία πως θα μάθουμε όλες τις λεπτομέρειες που μας λείπουν.» Ο Σέρλοκ Χολμς δεν απογοητεύθηκε στις προσδοκίες του. Δυο ημέρες αργότερα έλαβε έναν ογκώδη φάκελο, ο οποίος περιείχε ένα σύντομο μήνυμα από τον ντετέκτιβ, και ένα δακτυλογραφημένο έγγραφο, το οποίο εκτεινόταν σε αρκετές σελίδες χαρτιού αλληλογραφίας.«Ο Λεστρέίντ τον συνέλαβε δίχως πρόβλημα», είπε ο Χολμς, σηκώνοντας τα μάτια του πάνω μου. «Ίσως θα σε ενδίέφερε να ακούσεις τί λέει.
104 -
Arthur Conan Doyle
«Αγαπητέ μου κ. Χολμς: Σύμφωνα με το πλάνο που είχαμε καταστρώσεί ώστε να ελέγξουμε τίς θεωρίες μας» [«το 'μας' είναι, μάλλον εκλεπτυσμένο, Γουώτσον έτσί;»] «Κατέβηκα στην Προβλήτα Άλμπερτ χθες στις 6 π. μ., καί επιβιβάσθηκα στο Ατμόπλοιο Μέί Ντέί, ιδιοκτησία της Ατμοπλοϊκής Ναυτιλιακής Εταιρείας Λίβερπουλ, Δουβλίνου, καί Λονδίνου. Κατά τη διεξαγωγή ανάκρισης, ανακάλυψα πως υπήρχε ένας φροντίστής στο πλοίο ονόματί Τζέίμς Μπράουνερ καί ότί ενεργούσε κατά τη δίάρκεία του ταξίδίού με έναν τόσο ασυνήθίστο τρόπο ώστε ο καπετάνίος είχε υποχρεωθεί να τον απαλλάξει από τα καθήκοντα του. Κατεβαίνοντας στην καμπίνα του, τον βρήκα καθισμένο πάνω σε ένα μπαούλο με το κεφάλι του βυθισμένο στα χέρια του, να ταλαντεύεται μπρος πίσω. Είναι ένας μεγαλόσωμος, ρωμαλέος τύπος, καλοξυρισμένος, 105 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
και εξαιρετικά μελαψός —κάτι λίγο σαν τον Άλντριτζ, αυτόν που μας βοήθησε με το ζήτημα του ψεύτικου καθαριστήριου. Πετάχτηκε όρθιος μόλις άκουσε τον σκοπό της επίσκεψης μου, και είχα τη σφυρίχτρα στα χείλη μου για να καλέσω κάνα δυο ποταμίσιους αστυνομικούς, οι οποίοι περίμεναν στη γωνία, όμως έδειξε αποκαρδιωμένος, και άπλωσε τα χέρια αρκετά ήσυχα για τις χειροπέδες. Τον μεταφέραμε στο κρατητήριο, μαζί με το κουτί του, γιατί φαντασθήκαμε πως ίσως να περιείχε κάτι ενοχοποιητικό όμως, εκτός από ένα μεγάλο κοφτερό μαχαίρι σαν αυτά που έχουν οι περισσότεροι ναυτικοί, δεν βρήκαμε τίποτα για να ανταμείψει τον κόπο μας. Ωστόσο, βρίσκουμε πως δεν θα απαιτηθούν περισσότερα πειστήρια, γιατί κατά την προσαγωγή του ενώπιον του επιθεωρητή στο τμήμα αιτήθηκε την άδεια να προβεί σε μια κατάθεση, η οποία, φυσικά, καταγράφηκε, καθώς μιλούσε, από τον στενογράφο μας. Δακτυλογραφήθηκε σε τρία αντίγραφα, ένα εκ των οποίων εσωκλείω. Η ιστορία αποδεικνύεται, όπως πάντοτε πίστευα ότι θα γινόταν, πως είναι εξαιρετικά απλή, όμως σου είμαι υπόχρεος για τη συνεισφορά σου στην έρευνα μου. Θερμούς χαιρετισμούς Είλικρινώς υμέτερος «Τ. Λεστρέιντ. «Χμ! Η έρευνα ήταν πράγματι εξαιρετικά απλή», σχολίασε ο Χολμς, «ωστόσο δεν πιστεύω πως το είδε υπό αυτήν την οπτική όταν αρχικά ζήτησε τη βοήθεια μας. Παρά ταύτα, ας δούμε τι έχει να πει ο Τζιμ Μπράουνερ για τον εαυτό του. Το παρόν έγγραφο είναι η κατάθεση του όπως 106 -
Arthur Conan Doyle
πραγματοποιήθηκε ενώπιον του επιθεωρητή Μοντγκόμερι στο αστυνομικό τμήμα του Σάντγουελ, και έχει το πλεονέκτημα πως είναι αυτολεξεί. «'Αν έχω να πω κάτι; Ναι, έχω πολλά να πω. Πρέπει να τα βγάλω από μέσα μου. Μπορείτε να με κρεμάσετε, ή να με αφήσετε ήσυχο. Καρφάκι δεν μου καίγεται για το τι θα κάνετε. Σας λέω μάτι δεν έκλεισα από τότε που το έκανα, και δεν πιστεύω πως θα το ξανακάνω μέχρι να κλείσουν τα μάτια μου μια και καλή. Μερικές φορές είναι το πρόσωπο του, όμως γενικότερα το δικό της. Δεν περνώ στιγμή δίχως το ένα ή το άλλο εμπρός μου. Εκείνος δείχνει κατσούφης και χολωμένος, όμως εκείνη έχει κάτι από ξάφνιασμα πάνω στο πρόσωπο της. Αϊ, η αθώα περιστερά, καλά έκανε να ξαφνιαστεί όταν διάβασε τον θάνατο σε ένα πρόσωπο που σπάνια την είχε κοιτάξει με κάτι αλλιώτικο από αγάπη παλιότερα. «'Μα ήταν λάθος της Σάρας, και μακάρι η κατάρα ενός τσακισμένου ανθρώπου να τη φορτώσει μια αρρώστια και να της σαπίσει το αίμα της στις φλέβες! Δεν είναι πως ζητάω να βγω και λάδι. Ξέρω πως γύρισα στο ποτό, σαν το ζώο που ήμουν κάποτε. Μα θα με είχε συγχωρήσει' θα είχε κολλήσει πάνω μου και δεν θα ξεκόλλαγε αν αυτή η γυναίκα δεν είχε ποτέ φανεί στην πόρτα μας. Γιατί η Σάρα Κάσσινγκ με αγάπησε —αυτή είναι η ρίζα του προβλήματος —με αγάπησε μέχρι που ολη της η αγάπη έγινε φαρμακερό μίσος Οταν κατάλαβε πως πιότερα σήμαινε η πατημασιά της γυναίκα μου στη λασπη απο Ο,τι ολΟκληρο το δεκό της σώμα καί η ψυχή της. «Ήταν
τρεις
αδελφάδες
Ολες
τους.
Η 107 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
μεγάλη ήταν απλά μια καλή γυναίκα, η δεύτερη ένας διάβολος, και η τρίτη ένας άγγελος. Η Σάρα ήταν τριάντα-έξι, και η Μαρία ήταν είκοσι-εννέα Οταν παντρεύτηκα. Ήμασταν τόσο ευτυχισμένοι Οσο /
-
ι
/
/
/
/
r
γr
μεγάλη ήταν η μέρα Οταν στήσαμε σπιτικΟ μαζί, και σε Ολο το Λίβερπουλ δεν υπήρχε καλύτερη γυναίκα απΟ τη Μαρία μου. Και τΟτε ζητήσαμε απΟ την Σάρα να ανέβει για μια βδομάδα, και η βδομάδα έγινε μήνας, και το ένα πράμα οδήγησε στο άλλο, μέχρι που δεν ξεκΟλλαγε απΟ κοντά μας. «Είχα κΟψει το ποτΟ εκείνο τον καιρΟ, και βάζαμε λίγα χρήματα στη μπάντα, και τα πάντα ήταν τΟσο λαμπερά σαν φρεσκοκομμένο δολάριο. Θεέ μου, ποιος να φανταζΟταν πως θα κατέληγαν έτσι; Ποιος άραγε να το ονειρευΟταν; «Συνήθιζα να μένω σπίτι τα Σαββατοκύριακα πολύ συχνά, και μερικές φορές αν το καράβι παρέμενε για να φορτώσει θα είχα μια ολάκερη βδομάδα τη φορά, και καθαυτΟ τον τρΟπο έβλεπα αρκετά την κουνιάδα μου την Σάρα. Ήταν μια φίνα ψηλή γυναίκα, μελαχρινή και αψίθυμη και ασυγκράτητη, με μια περηφάνια στον τρΟπο που σήκωνε το κεφάλι της, και μια λάμψη στα μάτια της σαν το σπινθήρα απΟ το τσακμάκι. Όμως Οταν το Μαράκι ήταν εκεί ούτε που της έδινα σημασία, και σ' αυτΟ ορκίζομαι καθώς ελπίζω στο έλεος του Θεού.
108 -
Arthur Conan Doyle
«Μου είχε φανεί μερικές φορές πως της άρεσε να μένει μόνη μαζί μου, ή να με καλοπιάνει να βγούμε μία βόλτα μαζί, όμως ποτέ δεν το σκεφτόμουν καί πολύ. Ωστόσο ένα βράδυ ξεστραβώθηκα. Είχα ανέβει από το καράβι και βρήκα πως η γυναίκα μου ήταν έξω, μα η Σάρα ήταν σπίτι. «Που είναι η Μαρία;» τη ρώτησα. «Α, πήγε να πληρώσει μερικούς λογαριασμούς.» Ήμουν ανυπόμονος και βημάτιζα πέρα δώθε μέσα στο δωμάτιο. «Δεν μπορείς να κάνεις πέντε λεπτά δίχως τη Μαρία, Τζιμ;» λέει εκείνη. «Δεν είναι και κομπλιμέντο για μένα να μην αρκείσαι στη συναναστροφή μου για λίγη ώρα.» «Εντάξει, τσούπρα μου», είπα εγώ, 109 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
απλώνοντας το χέρι μου προς το μέρος της ευγενικά, μα στη στιγμή το είχε πιασει και με τα δυο δικά της, και έκαιγαν σαν να είχαν πυρετό. Κοίταξα μέσα στα μάτια της και τα διάβασα όλα εκεί. Δεν χρειαζόταν να μιλήσει, ούτε και εγώ. Συνοφρυώθηκα και τράβηξα το χέρι μου. Τότε εκείνη στάθηκε πλάι μου σιωπηλή για μια στιγμή, και έπειτα σήκωσε το χέρι της και με χτύπησε μαλακα στην πλάτη. «Ο σταθερός γερο Τζιμ!» είπε εκείνη, και με κάτι σα κοροϊδευτικό γέλιο, βγήκε τρέχοντας από το δωμάτιο. «Που λες, από τη στιγμή εκείνη η Σάρα με μίσησε με όλη την καρδιά και την ψυχή της, και είναι γυναίκα που ξέρει κιόλας να μισεί. Ήμουν τόσο ηλίθιος που την άφησα να συνεχίσει να μπλέκεται μεταξύ μας —ένας ξεμυαλισμένος ηλίθιος —όμως ποτέ δεν έκανα κουβέντα στην Σάρα, γιατί ήξερα πως θα την πίκραινε. Τα πράματα συνέχισαν όπως και πριν, όμως έπειτα από καιρό άρχισα να βρίσκω πως υπήρχε μια ιδέα αλλαγής στην ίδια τη Μαρία. Ήταν πάντοτε τόσο ανυποψίαστη και τόσο αθώα, όμως τώρα είχε γίνει περίεργη και καχύποπτη, θέλοντας να ξέρει που ήμουνα και τι έκανα, από ποιόν ήταν τα γράμματα μου, τι είχα στις τσέπες μου, και άλλες χίλιες τέτοιες κουταμάρες. Μέρα τη μέρα έγινε πιο παράξενη και πιο οξύθυμη, και κάναμε μονίμως καυγάδες για το τίποτα. Είχα παραξενευτεί αρκετά από όλα αυτά. Η Σάρα με απέφευγε πλέον, όμως αυτή και η Μαρία ήταν αχώριστες. Βλέπω τώρα πως συνωμοτούσε, σκευωρούσε, και δηλητηρίαζε το μυαλό της γυναίκας μου εναντίον μου, όμως ήμουν τόσο τυφλός30 που ούτε το καταλάβαινα τότε. Ύστερα πάτησα τον όρκο μου καί άρχισα να πίνω ξανά, όμως πιστεύω πως δεν 30blind beetle 110 -
Arthur Conan Doyle
θα το είχα κάνει αν η Μαρία ήταν η ίδια όπως παλιά. Είχε αρκετούς λόγους να με σιχαίνεται τώρα, καί το χάσμα μεταξύ άρχισε να φαρδαίνει όλο και περισσότερο. Και τότε αυτό ο Άλεκ Φεαρμπεϊρν μπήκε στη μέση, και τα πράματα έγιναν χίλιες φορές πιο μαύρα. «'Ήταν για να δει την Σάρα όταν είχε έρθει σπίτι μου στην αρχή, όμως σύντομα ήταν για να μας δει, γιατί ήταν άνθρωπος με τρόπο που σε κέρδιζε, και έκανε φίλους όπου πήγαινε. Ήταν ένας κομψός, κορδωτός τύπος, έξυπνος και γαλίφης31, που είχε γυρίσει τον μισό κόσμο και ήξερε να μιλήσει για ό,τι είχε δει. Ήταν καλή παρέα, δεν το αρνούμαι, και είχε εξαιρετικά ευγενικούς τρόπους από μεριάς του για ναυτικός, έτσι που σκέφτομαι πως πρέπει να υπήρξε ένας καιρός που είχε γνωρίσει πιότερο το κάσσαρο παρά το καμπούνι. Και τότε εν τέλει κάτι με έβαλε σε υποψίες, και από την ημέρα εκείνη η ηρεμία μου χάθηκε παντοτινά. «'Ήταν κάτι πολύ μικρό, κιόλας. Είχα μπει στο καθιστικό απρόσμενα, και καθώς πέρασα την πόρτα είδα ένα καλωσόρισμα να φωτίζει το πρόσωπο της γυναίκας μου. Όμως καθώς είδε ποιος ήταν έσβησε ξανά, και κοίταξε αλλού με ένα βλέμμα απογοήτευσης. Αυτό μου ήταν αρκετό. Δεν υπήρχε άλλος εκτός από τον Άλεκ Φεαρμπέϊρν του οποίου τα βήματα υπήρχε περίπτωση να παραγνωρισθούν για δικά μου. Αν τον έβλεπα εκείνη τη στιγμή θα τον σκότωνα, γιατί έκανα πάντοτε σαν τρελός όταν η ψυχραιμία μου χαλάρωνε. Η Μαρία είδε τη διαβολική λάμψη στα μάτια μου καί ήρθε 31curled 111 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
τρέχοντας κοντά μου πιάνοντας με από το μανίκι. «Μη Τζιμ, μη!» είπε. «Που είναι η Σάρα;» ρώτησα. «Στην κουζίνα», λέει εκείνη. «Σάρα», λέω εγώ καθώς μπήκα μέσα, «αυτός ο άνθρωπος, ο Φέαρμπεϊρν δεν θέλω να ξαναπατήσεί στο κατώφλι μου.» «Για ποιο λόγο;» λέει εκείνη. «Γιατί το λέω εγώ.» «Ω!» λέει εκείνη, «αν οι φίλοι μου δεν κάνουν για αυτό το σπίτι, τότε ούτε και εγώ δεν κάνω.» «Κάνε ό,τι θες», λέω εγώ, «όμως αν Φεαρμπεϊρν κάνει πως περάσει από δω ξανά θα σου στείλω ένα από τα αυτιά του για αναμνηστικό.» Τρομοκρατήθηκε από το πρόσωπο μου, νομίζω, γιατί δεν έβγαλε λέξη, και το ίδιο βράδυ έφυγε από το σπίτι μου. «'Λοιπόν, δεν έχω ιδέα αν ήταν καθαρή κακία από μεριάς εκείνης της γυναίκας, ή αν φαντάσθηκε πως θα με έστρεφε ενάντια στη γυναίκα μου παροτρύνοντας την παρεκτρέπεται. Όπως και να είχε, έπιασε ένα σπίτι δυο δρόμους παρακάτω και νοίκιαζε καταλύματα σε ναυτικούς. Ο Φέαρμπέιρν συνήθιζε να μένει εκεί, και η Μαρία θα πέρναγε από εκεί για να πιει τσάι με την αδελφή της και εκείνον. Πόσο συχνά πήγαινε ούτε που ξέρω, όμως την ακολούθησα μία μέρα, και καθώς εμφανίστηκα στην πόρτα ο Φέαρμπεϊρν την κοπάνησε πηδώντας πάνω από τον πίσω τοίχο του κήπου, σαν θρασύδειλος λεχρίτης που ήταν. Ορκίστηκα στη γυναίκα μου πως θα τη σκότωνα αν την έπιανα παρέα μ' αυτόν, και την πήγα πίσω μαζί μου, κλαίγοντας με λυγμούς και τρέμοντας, και λευκή σαν το πανί. Δεν υπήρχε πια ίχνος αγάπης μεταξύ μας. Έβλεπα πως με μισούσε και με φοβόταν, καί όταν η σκέψη αυτή με έσπρωχνε στο ποτό, τότε με περίφρονούσε κιόλας. «'Που λες, η Σάρα ανακάλυψε πως δεν 112 -
Arthur Conan Doyle
μπορούσε να βγάλει το ψωμί της στο Λίβερπουλ, έτσι γύρισε πίσω, όπως κατάλαβα, να ζήσει με την αδελφή της στο Κρόϋντον, και τα πράματα σκαμπανέβαζαν ίδια και απαράλλαχτα στο σπίτι. Και τότε ήρθε ετούτη η βδομάδα και μαζί της όλη η δυστυχία και η καταστροφή. «Έτσι έγινε. Είχαμε μπαρκάρει με το Μέί Ντέί για ένα κυκλικό ταξίδι επτά ημερών, όμως μια βαρέλα λύθηκε και τίναξε μια από τις πλάκες στα αμπάρια, έτσι ώστε αναγκαστήκαμε να ξαναδέσουμε στο λιμάνι για δώδεκα ώρες. Αφησα το πλοίο και γύρισα σπίτι, σκεφτόμενος την έκπληξη της γυναίκας μου, καί ελπίζοντας πως ίσως θα χαιρόταν βλέποντας με τόσο σύντομα. Η σκέψη ήταν στο μυαλό μου καθώς έστριψα στον δρόμο μας, και εκείνη τη στιγμή μια άμαξα με προσπέρασε, και μέσα εκείνη, καθισμένη πλάι στον Φέαρμπέϊρν, οι δυο τους κουβέντιαζαν και γελούσαν, δίχως να μου δώσουν σημασία όπως στεκόμουν παρακολουθώντας τους από τον πεζόδρομο. «Σας το λέω και σας δίνω τον λόγο μου για αυτό, πως από εκείνη τη στιγμή δεν ήμουν αφέντης του εαυτού μου, και μοιάζουν όλα σαν ένα θολό όνειρο όταν τα αναπολώ. Έπινα πολύ τώρα τελευταία, και τα δυο τους μαζί μου τη βάρεσαν. Κάτι χτυπάει μέσα στο κεφάλι μου αυτή τη στιγμή, σαν το σφυρί ενός λιμενεργάτη, όμως εκείνο το πρωινό μου φαινόταν σαν να είχα ολόκληρο τον Νιαγάρα να σβουρίζει και να βουίζει στα αυτιά μου.
113 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Που λες, βάζω μία τρεχάλα, καί παίρνω στο κατόπι την άμαξα. Είχα ένα βαρύ δρύινο μπαστούνι στα χέρια του, και σας το λέω πως ήμουν έξω-φρενών από την αρχή' όμως καθώς έτρεχα σκέφτηκα και λίγο έξυπνα, και έμεινα λίγο πίσω ώστε να τους βλέπω δίχως να με βλέπουν. Σταμάτησαν σύντομα στον σιδηροδρομικό σταθμό. Υπήρχε πολύς κόσμος γύρω από το γκισέ των εισιτηρίων, έτσι τους πλησίασα δίχως να με δουν. Πήραν εισιτήρια για το Νιού Μπράϊτον. Το ίδιο και εγώ, όμως μπήκα μέσα τρία βαγόνια πίσω τους. Όταν φτάσαμε εκείνοι περπάτησαν στην Περατζάδα32, και δεν υπήρξε στιγμή που να μην βρίσκομαι πενήντα μέτρα πίσω τους. Τελικά τους είδα να νοικιάζουν ένα σκάφος και να ξεκινάνε για βαρκάδα, γιατί ήταν μια πολύ ζεστή μέρα, και σκέφτηκαν, δίχως αμφιβολία, πως θα ήταν πιο δροσερά πάνω στο νερό. «Ήταν σαν να μου τους είχαν ρίξει μες τα χέρια μου. Είχε λιγάκι, πούσι, καί δεν έβλεπες 32Parade 114 -
Arthur Conan Doyle
πάνω από μερικές εκατοντάδες μέτρα. Νοίκιασα καί εγώ ένα σκάφος, και τους ακολούθησα. Έβλεπα το περίγραμμα της βάρκας τους, όμως πήγαιναν σχεδόν τόσο γρήγορα όσο εγώ, και πρέπει να ήταν ένα γεμάτο μίλι από την ακτή πριν τους προλάβω. Το πούσι έπεφτε σαν κουρτίνα ολόγυρα μας, και εκεί στη μέση του οι τρεις μας. Θεέ μου, θα ξεχάσω ποτέ τα πρόσωπα τους όταν είδαν ποιος βρισκόταν μέσα στη βάρκα που τους σίμωνε; Εκείνη στρίγκλισε. Εκείνος έβρισε σαν τρελός και με χτύπησε με ένα κουπί, γιατί πρέπει να είχε δει τον θάνατο στα μάτια μου. Του ξέφυγα και του έχωσα μια με το μπαστούνι μου που του άνοιξε το κεφάλι σαν αυγό. Θα την είχα αφήσει να ζήσει, ίσως, παρά την τρέλα μου, όμως εκείνη τύλιξε τα χέρια της γύρω του, φωνάζοντας τον, και λέγοντας τον «Άλεκ.» Χτύπησα ξανά, και εκείνη έμεινε απλωμένη πλάι του. Έκανα σαν ανήμερο θεριό που είχε γευθεί αίμα. Αν η Σάρα βρισκόταν εκεί, μα τον Θεό, θα τους είχε κάνει παρέα. Έβγαλα το μαχαίρι μου, και—λοιπόν, φτάνει! Είπα αρκετά. Μου χάρισε ένα είδος άγριας χαράς όταν σκέφτηκα πως θα ένοιωθε η Σάρα όταν θα 'παιρνε τέτοια σημάδια όπως αυτά του τι είχε προκαλέσει το ανακάτωμα της. Υστερα έδεσα τα σώματα τους μέσα στη βάρκα, έσπασα μια σανίδα, και στάθηκα εκεί μέχρι που είχαν βυθισθεί. Ήξερα πολύ καλά πως ο ιδιοκτήτης θα σκεφτόταν πως είχαν χάσει τον προσανατολισμό τους μέσα στο πούσι, και είχαν παρασυρθεί στα βαθιά. Καθαρίστηκα, γύρισα στη στεριά, και πήγα στο καράβι μου δίχως ψυχή να υποπτεύεται τι είχε γίνει. Την νύχτα εκείνη έφτιαξα το πακέτο για την Σάρα Κάσσινγκ, καί την επόμενη μέρα το έστειλα από το Μπέλφαστ.
115 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Ορίστε έχετε όλη την αλήθεια. Κρεμάστε με ή κάντε ό,τι θέλετε, όμως να με τιμωρήσετε δεν μπορείτε γιατί έχω ήδη τιμωρηθεί. Δεν μπορώ να κλείσω τα μάτια δίχως να δω εκείνα τα δυο πρόσωπα να με κοιτάνε—να με κοιτάνε όπως με κοιτούσαν όταν η βάρκα μου φάνηκε μέσα από το πούσι. Τους σκότωσα γρήγορα, όμως εκείνοι με σκοτώνουν αργά' καί αν το περάσω άλλη μια νύχτα είτε θα τρελαθώ είτε θα πεθάνω πριν το πρωινό. Δεν θα με βάλετε μόνο σε κελί, κύριε; Για όνομα του Θεού μην το κάνετε, και μακάρι να σας φερθούν τη μέρα της αγωνίας σας όπως μου φέρεστε τώρα.' «Ποιο το νόημα, Γουώτσον;» είπε ο Χολμς σκυθρωπά καθώς άφησε κάτω το χαρτί. «Ποιος σκοπός εξυπηρετείται από αυτόν τον κύκλο της δυστυχίας, της βίας, και του φόβου; Πρέπει να τείνει προς κάτι, ειδάλλως το σόμπαν κυβερνάται από το τυχαίο, κάτι το οποίο είναι, αδιανόητο. Όμως προς πιο όφελος. Ιδοό το μακράν σπουδαιότερο αρχαίο ερώτημα για το οποίο η 116 -
Arthur Conan Doyle
ανθρώπινη λογική απέχει τόσο από μια απάντηση όσο ποτέ.»
3. &Η Περιπέτεια του Κόκκινου Κύκλου (20/10 - 24/10/2003)
«Λοιπόν, Κυρία Γουόρεν δε βλέπω πως είναι δυνατόν να έχετε κάποιον ιδιαίτερο λόγο ανησυχίας, ούτε κατανοώ ποιος ο λόγος που εγω, του οποίου ο χρόνος χρίζει εξαιρετικής σημασίας, θα έπρεπε να παρέμβω στο ζήτημα. Ειλικρινά έχω άλλα θέματα να με απασχολήσουν.» Αυτά είπε ο Σέρλοκ Χολμς και στράφηκε πίσω στο μεγάλο του λεύκωμα στο οποίο αρχειοθετούσε και ταξινομούσε μέρος από το πρόσφατο υλικό του. Εντούτοις η σπιτονοικοκυρά είχε την ισχυρογνωμοσύνη ως επίσης και την πανουργία του φύλου της. Παρέμεινε ανένδοτη στις θέσεις της. «Διευθετήσατε μία υπόθεση για έναν ενοικιαστή μου πέρυσι», είπε εκείνη — «του Κυρίου Φαιρντέηλ Χόμπς.» «Α, μάλιστα —ένα απλούστατο ζήτημα.» «Όμως δεν σταμάταγε στιγμή να μιλάει για αυτό—για την καλοσύνη σας, κύριε, και τον τρόπο με τον οποίο ρίξατε φως στο σκοτάδι. Θυμήθηκα τα λόγια του όταν βρέθηκα η ίδια στην αμφιβολία και το σκοτάδι. Ξέρω πως μπορείτε αν μόνον το θελήσετε.» Ο Χολμς ήταν ευεπηρέαστος από πλευράς 117 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
κολακείας, ως επίσης για να πω το δίκαιο, κι από πλευράς καλοσύνης. Οι δυο δυνάμεις τον ανάγκασαν να αφήσει κάτω το πινέλο με την κόλλα με έναν αναστεναγμό παραίτησης και να σπρώξει πίσω την καρέκλα του. «Εντάξει, λοιπόν, Κα Γουόρεν, ενημερώστε μας σχετικά με το ζήτημα, τότε. Να εκλάβω, πως δεν έχετε αντίρρηση στον καπνό; Σας ευχαριστώ, Γουωτσον —τα σπίρτα! Ανησυχείτε, όπως αντιλαμβάνομαι, επειδή ο νέος σας ενοικιαστής παραμένει στο δωμάτιο του καί δεν έχετε τη δυνατότητα να τον δείτε. Μπα, σε καλό σας, Κα Γουόρεν, αν ήμουν εγώ νοικάρης σας συχνά θα κάνατε εβδομάδες να με δείτε.» «Δεν αμφιβάλω, κύριε' όμως εδώ διαφέρει. Με τρομάζει, κ. Χολμς. Δεν μπορώ να κοιμηθώ από τον φόβο. Να ακούω το βήμα του να πηγαίνει πότε εδώ και πότε εκεί από τα χαράματα ως αργά τη νύχτα, και όμως ποτέ να μην τον βλέπω έστω και για μια στιγμή —είναι κάτι παραπάνω από όσο αντέχω. Ο σύζυγος μου είναι το ίδιο ανήσυχος όσο εγώ, όμως λείπει στη δουλειά του όλη μέρα, ενώ εγώ δεν ξεφεύγω καθόλου. Γιατί κρύβεται; Τι έχει κάνει; Εκτός από το κορίτσι, είμαι ολομόναχη στο σπίτι μαζί του, και είναι κάτι παραπάνω από όσο αντέχουν τα νεύρα μου.» Ο Χολμς έγειρε μπροστά και ακούμπησε τα μακριά, λεπτά δάκτυλα του πάνω στον ώμο της γυναίκας. Είχε μια σχεδόν υπνωτική δύναμη να καθησυχάζει όποτε το επιθυμούσε. Το τρομαγμένο βλέμμα έσβησε από τα μάτια της, και τα αναστατωμένα της χαρακτηριστικά μαλάκωσαν στη φυσιολογική τους έκφραση. Κάθισε στην πολυθρόνα την οποία της είχε υποδείξεί. 118 -
Arthur Conan Doyle
«Αν πρόκειται να το αποδεχθώ επιβάλλεται να γνωρίζω κάθε λεπτομέρεια», είπε εκείνος. «Σκεφθείτε το με την ησυχία σας. Το μικρότερο στοιχείο δύναται να αποβεί το πλέον επουσιώδες. Λέτε πως ο άντρας ήρθε πριν από δέκα ημέρες και σας πλήρωσε για δεκαπενθήμερη διαμονή;» «Ρώτησε τους όρους μου, κύριε. Είπα πενήντα σελήνια την εβδομάδα. Πρόκειται περί ενός μικρού καθιστικού καί μίας κρεβατοκάμαρας, με όλα τα κομφόρ, στη σοφίτα του σπιτιού.» «Λοιπόν;» «Εκείνος είπε, 'Θα σας πληρώσω πέντε λίρες την εβδομάδα αν μου επιτραπεί να το νοικιάσω με τους δικούς μου όρους.' Είμαι φτωχιά γυναίκα, κύριε, και ο κ. Γουόρεν βγάζει λίγα, και τα λεφτά σήμαιναν πολλά για μένα. Έβγαλε ένα χαρτονόμισμα των δέκα λιρών, και μου το πρότεινε εκεί επιτόπου. 'Μπορείτε να λαμβάνετε το ίδιο κάθε δεκαπενθήμερο για πολύ καιρό αν τηρήσετε τους όρους,' είπε. 'Αν όχι, δεν θα έχω καμιά δουλειά μαζί σας.'» «Ποιοι ήταν οι όροι;» «Που λέτε, κύριε, ήταν πως ήθελε να έχει το κλειδί του σπιτιού. Κανένα πρόβλημα έπ' αυτού. Οί νοικάρηδες συχνά το ζητάνε. Επίσης, ότι έπρεπε να αφεθεί στην ησυχία του και ποτέ, για κανέναν λόγο, να μην ενοχληθεί.» «Τίποτα ασφαλώς;»
το
εξαιρετικό
και
έπ'
αυτού,
«Όχι λογικά, κύριε. Αλλά αυτό είναι εκτός 119 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
πάσης λογικής. Βρίσκεται εκεί μέσα εδώ και δέκα ημέρες και ούτε ο κ. Γουόρεν, ούτε εγώ, ούτε το κορίτσι τον είδαμε έστω και μια φορά. Ακούμε τα κοφτά του βήματα να πηγαίνουν πέρα δώθε, πέρα δώθε, πρωί, μεσημέρι, βράδυ' όμως παρεκτός εκείνης της πρώτης νύχτας δεν έχει ξαναβγεί ούτε μια φορά από το σπίτι.» «Αχά, βγήκε έξω την πρώτη νύχτα, έτσι;» «Μάλιστα, κύριε, και επέστρεψε εξαιρετικά αργά —όταν πια είχαμε πάει όλοι μας για ύπνο. Μου είπε όταν είχε συμφωνήσει για το δωμάτιο πως θα έβγαινε καί μου ζήτησε να μην αμπαρώσω την πόρτα. Τον άκουσα να ανεβαίνει τις σκάλες μετά τα μεσάνυχτα.» «Μα τα γεύματα του;» «Έδωσε σαφείς οδηγίες πως πάντοτε θα πρέπει, όταν χτυπάει το κουδούνι, να αφήνουμε το γεύμα του πάνω σε μία καρέκλα έξω από την πόρτα του. Κατόπιν χτυπάει ξανά όταν έχει τελειώσει, και το παίρνουμε κάτω από την ίδια καρέκλα. Αν θελήσει οτιδήποτε άλλο το τυπώνει σε ένα κομμάτι χαρτιού και το αφήνει.» «Το τυπώνει;» «Μάλιστα, κύριε, το τυπώνει με μολύβι. Μόνο μια κουβέντα, τίποτα περισσότερο. Να ένα που έφερα να σας δείξω —ΣΑΠΟΥΝΙ. Να άλλο ένα —ΣΠΙΡΤΟ. Ετούτο το άφησε το πρώτο πρωί— ΝΤΕΙΛΙ ΓΚΑΖΕΤ. Του αφήνω την εφημερίδα μαζί με το πρόγευμα του κάθε πρωί.»
120 -
Arthur Conan Doyle
«Θεέ καί Κύριε, Γουώτσον», είπε ο Χολμς, κοιτώντας με εξημμένη περιέργεια τα κομμάτια του χαρτιού αλληλογραφίας τα οποία η σπιτονοικοκυρά του είχε δώσει, «το συγκεκριμένο είναι βεβαίως κάπως ασυνήθιστο. Την απομόνωση την καταλαβαίνω' μα προς τι το τύπωμα; Η εκτύπωση είναι μια δύσχρηστη διαδικασία. Γιατί να μην το γράψει; Τι θα υποδήλωνε, Γουώτσον;» «Ότι επιθυμεί να γραφικό του χαρακτήρα.»
μην
αποκαλύψει
τον
«Όμως ποιος ο λόγος; Τι σημασία έχει για εκείνον αν η σπιτονοικοκυρά του πάρει στα χέρια της μια λέξη με τον γραφικό χαρακτήρα του; Εντούτοις, ίσως να είναι καθώς λες. Πάλι, όμως, ποιος ο λόγος τόσο λακωνικών μηνυμάτων;» «Ιδέα δεν έχω.» «Διανοίγει ένα ευχάριστο πεδίο ευφυή συλλογισμού. Οι λέξεις είναι γραμμένες με ένα 121 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
φαρδύ, βιολετιάς απόχρωσης μολύβι μιας όχι ιδιαίτερα ασυνήθιστης σχεδίασης. Θα παρατηρείς πως το χαρτί είναι σχισμένο στο πλάι του κατόπιν της εκτύπωσης, έτσι ώστε το Σ στο ΣΑΠΟΥΝΙ έχει μερικώς χαθεί. Υποδηλωτικό, Γουώτσον, έτσι;» «Προφύλαξης;» «Ακριβώς. Υπήρχε προφανώς κάποιο σημάδι, κάποιο αποτύπωμα, κάτι το οποίο θα ήταν δυνατόν να προδώσει κάποιο στοιχείο σχετικά με την ταυτότητα του ατόμου. Τώρα, Κα Γουόρεν, λέτε πως ο άντρας ήταν μεσαίου αναστήματος, μελαχρινός, και γενειοφόρος. Τι ηλικίας θα μπορούσε να είναι;» «Νεαρούτσικος, τριάντα.»
κύριε
—όχι
πάνω
από
«Μάλιστα, μπορείτε να μου δώσετε κάποιες περαιτέρω επισημάνσεις;» «Μιλούσε καλά Αγγλικά, κύριε, παρά ταύτα είχα την εντύπωση πως ήταν ξένος αν κρίνω από την προφορά του.» «Και ήταν καλά ντυμένος;» «Πολύ προσεγμένα ντυμένος, κύριε, ίδιος κύριος. Σκουρόχρωμα ρούχα, τίποτα που θα πρόσεχες.» «Δεν έδωσε όνομα;» «Όχι, κύριε.» «Και δεν δέχθηκε γράμματα ή επισκέπτες;» 122 -
Arthur Conan Doyle
«Κανένα.» «Μα βέβαια εσείς είτε το κορίτσι μπαίνετε στον δωμάτιο του κάποιο πρωί;»
θα
«Όχι, κύριε' το φροντίζει ολομόναχος του αποκλειστικά.» «Έλα Θεέ μου! Αυτό είναι εξαιρετικά αξιοσημείωτο. Κάτι σχετικά με τις αποσκευές του;» «Είχε μια μεγάλη καφέ βαλίτσα μαζί του — τίποτα άλλο.» «Λοιπόν, καθώς φαίνεται δεν έχουμε αρκετό υλικό για να μας βοηθήσει. Λέτε πως τίποτα δεν έχει βγει από εκείνο το δωμάτιο —απολύτως τίποτα;» Η σπιτονοικοκυρά ανέσυρε έναν φάκελο από την τσάντα της από μέσα του τίναξε δυο καμένα σπίρτα και ένα αποτσίγαρο πάνω στο τραπέζι. «Βρίσκονταν στον δίσκο του σήμερα το πρωί. Τα έφερα επειδή έχω ακούσει πως έχετε την ικανότητα να διαβάσετε σπουδαία πράγματα από το παραμικρό.» Ο Χολμς ανασήκωσε τους ώμους του. «Δεν υπάρχει τίποτα εδώ», είπε εκείνος. «Τα σπίρτα έχουν, φυσικά, χρησιμοποιηθεί για να ανάψουν τσιγάρα. Αυτό είναι ολοφάνερο από τη βραχύτητα του εναπομείναντος άκρου τους. Μισό σπίρτο καίγεται για να ανάψει μια πίπα η ένα 123 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
τσιγάρο. Όμως, τρομάρα μου, η γόπα του τσιγάρου είναι ασφαλώς αξιοσημείωτη. Ο κύριος ηταν γενειοφόρος και μυστακοφόρος, είπατε;» «Μάλιστα, κύριε.» «Δεν το καταλαβαίνω. Θα έλεγα πως μόνον κάποιος καλοξυρισμένος θα ηταν δυνατόν να το έχει καπνίσει. Μα, Γουώτσον, ακόμη και το μετρίου μεγέθους μουστάκι σου θα είχε καψαλιστεί.» «Μια πίπα;» πρότεινα. «Όχι, όχι' η γόπα είναι ζαρωμένη. Υποθέτω πως δεν θα ηταν δυνατόν να βρίσκονται δυο άνθρωποι στο δωμάτιο σας, Κα Γουόρεν;» «Όχι, κύριε. Τρώει τόσο λίγο που συχνά αναρωτιέμαι αν μπορεί να κρατήσει έναν στη ζωη.» «Λοιπόν, φρονώ πως οφείλουμε να περιμένουμε για λίγο παραπάνω υλικό. Στο κάτωκάτω της γραφης, δεν έχετε κάτι για το οποίο να παραπονιέστε. Εχετε λάβει το ενοίκιο σας, και δεν πρόκειται περί κάποιου ταραχοποιού ένοικου, μολονότι είναι σίγουρα ιδιόρρυθμος. Σας πληρώνει καλά, και αν επιλέγει να ζει απομονωμένος δεν αποτελεί άμεσα δικη σας δουλειά. Δεν έχουμε δικαιολογία για μια εισβολη στην προσωπική του ζωη μέχρι να μας δοθεί κάποιος λόγος να θεωρησουμε πως υπάρχει κάποιος λόγος ενοχης σχετικά. Ανέλαβα το ζητημα, και δεν θα το αφησω στιγμη από τα μάτια μου. Ενημερώστε με αν οτιδηποτε νεώτερο 124 -
Arthur Conan Doyle
προκόψει, καί βασισθείτε στη συνδρομή μου αν κριθεί αναγκαίο. «Υπάρχουν ασφαλώς ορισμένα στοιχεία ενδιαφέροντος στην προκειμένη υπόθεση, Γουώτσον», σχολίασε όταν η σπιτονοικοκυρά μας είχε αφήσει. «Ίσως, φυσικά, να πρόκειται περί μίας ασήμαντης προσωπικής εκκεντρικότητας' είτε ίσως να είναι εξαιρετικά βαθύτερο από όσο διαφαίνεται επιφανειακά. Ιο πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι η προφανής περίπτωση πως το άτομο το οποίο την παρούσα στιγμή βρίσκεται στο δωμάτιο ενδέχεται να είναι εντελώς διαφορετικό εκείνου που το ενοικίασε.» «Ποιος ο λόγος που το πιστεύεις;» «Βασικά, πέραν του αποτσίγαρου, δεν ήταν υποδηλωτικό πως η μοναδική φορά την οποία ο ένοικος βγήκε έξω ήταν αμέσως μετά την κράτηση των δωματίων; Επέστρεψε —είτε κάποιος άλλος επέστρεψε —όταν όλοι οι μάρτυρες δεν ήταν σε θέση να τον δουν. Έπειτα, ο άντρας που έκλεισε το δωμάτιο μιλούσε Αγγλικά καλά. Αυτός ο άλλος, εντούτοις, τυπώνει σπίρτο όταν θα έπρεπε να ήταν σπίρτα . Όπως το αντιλαμβάνομαι η λέξη λήφθηκε από λεξικό, το οποίο θα παρέθετε το ουσιαστικό αλλά όχι τη μορφή του πληθυντικού. Το λακωνικό στυλ ίσως να αποκρύπτει την έλλειψη γνώσης της Αγγλικής. Μάλιστα, Γουώτσον, υπάρχουν ικανοποιητικοί λόγοι να υποπτεύομαι πως έλαβε χώρα μια αντικατάσταση ενοικιαστών.» «Όμως προς ποιο πιθανό όφελος;» «Α! εκεί βρίσκεται το πρόβλημα μας. Υπάρχει μια μάλλον ουσιαστική ερευνητική 125 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
προσέγγιση.» Κατέβασε το μεγάλο βιβλίο στο οποίο, μέρα τη μέρα, συμπλήρωνε τις στήλες των αγγελιών από τις διάφορες Λονδρέζικες εφημερίδες. «Θεέ μου!» είπε, γυρίζοντας τις σελίδες, «τι παραφωνία βογκητών, κραυγών, καί γκαρίσμάτων! Τί συνονθύλευμα ιδιόμορφων συμβάντων! Το συγκεκριμένο άτομο είναι μόνο και είναι αδύνατον να προσεγγισθεί από επιστολή δίχως να διαταράξει την απόλυτη μυστικότητα που απαιτείται. Πως γίνεται κάποια είδηση ή ένα μήνυμα να φτάσει σε εκείνον απέξω; Προφανώς από αγγελία μέσω κάποιας εφημερίδας. Δεν φαίνεται να υπάρχει άλλος τρόπος, και ευτυχώς, έχουμε να ασχοληθούμε με μία εφημερίδα μόνον. Εδώ έχουμε τα αποσπάσματα από το τελευταίο δεκαπενθήμερο της Ντέίλί Γκαζέτ. 'Κυρία με μαύρο βόα στη Λέσχη Πατινάζ Πρίνς —αυτό άνετα το προσπερνάμε. 'Ο Τζίμμυ, σίγουρα, δεν θα ήθελε να πληγώσει τη μητέρα του' —αυτό φαίνεται να είναι άσχετο. 'Αν η κυρία που λιποθύμησε στο λεωφορείο του Μπρίξτον' —δεν μου προκαλεί το ενδιαφέρον. 'Κάθε μέρα η καρδιά μου λαχταρά — ' γκάρισμα, Γουώτσον, σκέτο γκάρισμα! Αχά, αυτό είναι κάπως υποσχόμενο. Άκουσε το: 'Κάνε υπομονή. Θα βρούμε κάποια ασφαλή μέσα επικοινωνίας. Εντωμεταξύ, αυτή τη στήλη. Τ.' Αυτό γράφθηκε δυο μέρες κατόπιν της άφιξης του ενοικιαστή της Κας Γουόρεν. Ακούγεται πειστικό, έτσι; Ο μυστηριώδης καταλαβαίνει Αγγλικά, ακόμη και αν δεν τα τυπώνει. Για να δούμε αν μπορούμε να βρούμε μία ακόμη άκρη. Μάλιστα, εδώ είμαστε —τρεις ημέρες αργότερα. 'Κάνω επιτυχείς διακανονισμούς. Υπομονή και σύνεση. Τα σύννεφα θα περάσουν. Τ.' Τίποτα για μια εβδομάδα κατόπιν αυτού. 126 -
Arthur Conan Doyle
Κατόπιν έρχεται κάτι περισσότερο συγκεκριμένο: 'Το μονοπάτι καθαρίζει. Αν βρω ευκαιρία μήνυμα σινιάλου θυμήσου κώδικα συμφωνηθέντα —ένα Α, δυο Β, καί ούτω κάθε εξής. Θα έχεις νέα σύντομα. Τ.' Αυτό γράφθηκε στη χθεσινή εφημερίδα, καί δεν υπάρχει τίποτα στη σημερινή. Είναι όλα τους απολύτως ταιριαστά στον ενοικιαστή της Κας Γουόρεν. Αν περιμένουμε λιγάκι, Γουώτσον, δεν αμφιβάλω πως η υπόθεση να γίνει περισσότερο κατανοητή. Έτσι αποδείχθηκε' γιατί το πρωί βρήκα τον φίλο μου να στέκεται στην παραστιά, με την πλάτη του προς τη φωτιά με ένα χαμόγελο απόλυτης ικανοποίησης στο πρόσωπο του. «Πως σου φαίνεται αυτό, Γουώτσον;» φώναξε, σηκώνοντας την εφημερίδα από το τραπέζι. «'Ψηλό κόκκινο σπίτι με λευκή πέτρινη πρόσοψη. Τρίτο πάτωμα. Δεύτερο παράθυρο αριστερά. Μετά το σούρουπο. Γ.' Είναι αρκετά συγκεκριμένο. Σκέφτομαι ύστερα από το πρόγευμα πως πρέπει να κάνουμε μια μικρή αναγνώριση της γειτονιάς της Κας Γουόρεν. Αχά! Κα Γουόρεν! Τι νέα μας φέρνετε σήμερα;» Η πελάτισσα μας είχε άξαφνα ορμήσει μέσα στο δωματίου με μια εκρηκτική ενέργεια η οποία πρόδιδε κάποια νεότερη και συγκλονιστική εξέλιξη. «Είναι ζήτημα της αστυνομίας, κ. Χολμς!» φώναξε. «Δεν θα το υποστώ άλλο! Θα πάρει τα μπαγκάζια του και θα φύγει. Θα είχα πάει ευθύς αμέσως να του το πω, όμως σκέφτηκα μόνο πως θα ήταν δίκαιο προς εσάς να ακούσω τη γνώμη σας. Όμως η υπομονή μου έχει τα όρια της, και όταν 127 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
συμβαίνει να τραβολογάν τον άντρα μου. «Να τραβολογάν τον Κο Γουόρεν;»«Να του φέρονται άσχημα, εν πάσει περιπτώσει.» «Μα ποιος του φέρθηκε άσχημα;»
«Αχ! αυτό θα θέλαμε να μάθουμε! Έγινε σήμερα το πρωί, κύριε. Ο κ. Γουόρεν είναι χρονομέτρης στους Μόρτον και Γουέίλαϊτ, στην Οδό Τόνενχαμ Κόρτ. Πρέπει να φεύγει από σπίτι πριν τις επτά. Που λέτε, σήμερα το πρωί δεν είχε κάνει δέκα βήματα κατηφορίζοντας στο δρόμο όταν δυο άντρες βγήκαν πίσω του, έριξαν ένα παλτό πάνω από το κεφάλι του, και τον έχωσαν σε ένα αμάξι που βρισκόταν πλάι στο κράσπεδο. Τον μετέφεραν για μια ώρα, και έπειτα άνοιξαν την πόρτα και τον πέταξαν έξω. Έμεινε ξαπλωμένος στο δρόμο τόσο ταραγμένος που ούτε καν είδε τι 128 -
Arthur Conan Doyle
απέγινε το αμάξι. Όταν βρήκε την ψυχραιμία του ανακάλυψε πως βρισκόταν στο Χάμπστεντ Χήθ' έτσι, πήρε ενα λεωφορείο για το σπίτι, και εκεί είναι ξαπλωμένος στον καναπέ, ενώ εγώ ήρθα ευθύς αμέσως να σας πω τι συνέβη.» «Εξαιρετικά ενδιαφέρον», είπε ο Χολμς. «Μήπως παρατήρησε την εμφάνιση των αντρών εκείνων —μήπως τους άκουσε να μιλούν;» «Όχι είναι τελείως συγχυσμένος. Το μόνο που ξέρει είναι πως σηκώθηκε ως δια μαγείας και έπεσε ως δια μαγείας. Δυο τουλάχιστον είχαν να κάνουν με αυτό, ίσως και τρεις.» «Και εσείς συνδυάζετε την επίθεση αυτή με τον ενοικιαστή σας;» «Να σας πω, μένουμε εκεί δεκαπέντε χρόνια και κανένα παρόμοιο συμβάν δεν υπήρξε ποτέ. Αρκετά με αυτόν. Τα λεφτά δεν είναι το παν. Θα τον έχω διώξει από το σπίτι πριν τελειώσει ετούτη η ημέρα.» «Σταθείτε μια στιγμή, Κα Γουόρεν. Μην κάνετε τίποτα βεβιασμένο. Αρχίζω να πιστεύω πως η συγκεκριμένη υπόθεση ενδέχεται να είναι πολύ περισσότερο σημαντική από όσο διαφάνηκε εκ πρώτης όψεως. Είναι σαφές πλέον πως κάποιος κίνδυνος απειλεί τον ενοικιαστή σας. Είναι εξίσου σαφές πως οι εχθροί του, αναμένοντας τον κοντά στην πόρτα σας, πέρασαν τον σύζυγο σας για εκείνον μες το ομιχλώδες χάραμα. Ανακαλύπτοντας το λάθος τους τον απελευθέρωσαν. Τι θα είχαν κάνει αν δεν επρόκειτο περί λάθους, μπορούμε μόνον να το εικάσουμε.» 129 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Λοιπόν, και τι να κάνω εγώ, κ. Χολμς;» «Έχω μεγάλη περιέργεια να δω περιβόητο ενοικιαστή σας, Κα Γουόρεν.»
τον
«Δεν βλέπω πως θα το καταφέρετε, εκτός αν σπάσετε την πόρτα. Πάντοτε τον ακούω να ξεκλειδώνει την πόρτα ενώ κατεβαίνω τις σκάλες έχοντας αφήσει τον δίσκο.» «Είναι αναγκασμένος να πάρει τον δίσκο εντός. Θα μπορούσαμε να κρυφτούμε καί να τον παρακολουθήσουμε να το κάνει.» Οί στιγμή.
σπίτονοικοκυρά
σκέφτηκε
για
μία
«Λοιπόν, κύριε, η αποθήκη είναι αντίκρυ. Θα μπορούσα να τοποθετήσω έναν καθρέφτη, ίσως, και αν εσείς βρισκόσασταν πίσω από την πόρτα — » «Εξαίσια!» γευματίζει;»
είπε
ο
Χολμς.
«Πότε
«Περίπου στις μία, κύριε.» «Τότε ο Δρ Γουώτσον και εγώ θα έρθουμε εγκαίρως. Προς το παρόν, Κα Γουόρεν, αντίο σας.» Στις δώδεκα και μισή βρεθήκαμε στα σκαλοπάτια του σπιτιού της Κας Γουόρεν —ένα ψηλό, στενό, πλινθόκτιστο οικοδόμημα επί της οδού Γκρέητ Όρμ, μιας στενής λεωφόρου στη βορειοανατολική πλευρά του Βρετανικού Μουσείου. Ιστάμενο όπως είναι πλησίον της γωνίας του δρόμου προσφέρει μια άποψη της Οδού 130 -
Arthur Conan Doyle
Χόου, με τις άκρως επιδεικτικές κατοικίες. Ο Χολμς έδειξε με ένα γέλιο μια από εκείνες, μια σειρά διαμερισμάτων, τα οποία ξεπρόβαλαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αδύνατον να μην προσελκύσουν το μάτι. «Δες, Γουώτσον!» είπε. «'Ψηλό κόκκινο σπίτι με πέτρινη πρόσοψη.' Αυτός είναι ο σταθμός του σινιάλου λοιπόν. Γνωρίζουμε τον τόπο, και γνωρίζουμε τον κώδικα' οπότε είναι βέβαιον πως το έργο μας καθίσταται απλούστερο. Υπάρχει, μια πινακίδα Ενοικιαζόμενο' σε εκείνο το παράθυρο. Πρόκειται προφανώς περί ενός κενού διαμερίσματος στο οποίο ο συνεργός έχει πρόσβαση. Λοιπόν, Κα Γουόρεν, τι κάνουμε τώρα;» «Τα έχω ετοιμάσει όλα για εσάς. Αν οι δυο σας ανεβείτε και αφήσετε τα υποδήματα σας στο μεσόσκαλο, θα σας πάω εκεί αμέσως.» Επρόκειτο περί μιας εξαίρετης κρυψώνας την οποία είχε οργανώσει. Ο καθρέφτης ήταν έτσι τοποθετημένος ώστε, καθισμένοι στα σκοτεινά, είχαμε μια άνετη θέα της πόρτας απέναντι. Μόλις που είχαμε λάβει θέσεις, και μας είχε αφήσει η Κα Γουόρεν, όταν ένα μακρινό κουδούνισμα ανακοίνωσε πως ο μυστηριώδης γείτονας είχε χτυπήσει. Αμέσως η σπιτονοικοκυρά εμφανίστηκε με τον δίσκο, τον άφησε πάνω σε μια καρέκλα πλάι στην κλειστή πόρτα, και έπειτα, βαδίζοντας βαριά, αποχώρησε. Μαζεμένοι παρέα στο πλάι της πόρτας, κρατήσαμε τα μάτια μας καρφωμένα πάνω στον καθρέφτη. Ξαφνικά, καθώς τα πατήματα της σπιτονοικοκυράς έσβησαν στην απόσταση, ακούστηκε το τρίξιμο ενός κλειδιού που γύριζε, το χερούλι περιστράφηκε, και δυο λεπτά χέρια πετάχτηκαν και σήκωσαν τον δίσκο από την 131 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
καρέκλα. Μια στιγμή αργότερα επιστράφηκε βιαστικά, και πρόλαβα να ρίξω μια ματιά στο μελαχρινό, όμορφο, τρομοκρατημένο πρόσωπο που κοιτούσε αγριεμένα προς το στενό άνοιγμα της αποθήκης. Κατόπιν η πόρτα βρόντησε κλείνοντας, το κλειδί γύρισε για άλλη μια φορά, και τα πάντα απέμειναν σιωπηλά. Ο Χολμς τράβηξε το μανίκι μου, και παρέα κατεβήκαμε κλεφτά τη σκάλα.
«Θα περάσω καί πάλι το βράδυ», είπε στη γεμάτη προσμονή σπίτονοίκοκυρά. «Είμαι της γνώμης, Γουώτσον, πως είναι καλύτερα να συζητήσουμε το ζήτημα στον χώρο μας.» «Η εικασία μου, όπως είδες, απεδείχθη σωστή», είπε, μιλώντας από τα βάθη της πολυθρόνας του. «Υπήρξε μια αντικατάσταση ενοικιαστών. Εκείνο που δεν προέβλεψα ήταν πως θα βρίσκαμε μια γυναίκα, και μάλιστα όχι μια συνηθισμένη γυναίκα, Γουώτσον.» «Μας είδε.»
132 -
Arthur Conan Doyle
«Βασικά, είδε κάτι το οποίο της ενέπνευσε ανησυχία. Είναι βέβαιο. Η γενική ακολουθία των γεγονότων είναι αρκετά σαφής, δεν είναι; Ένα ζευγάρι αναζητεί καταφύγιο στο Λονδίνο από έναν εξαιρετικά τρομερό και άμεσο κίνδυνο. Το μέγεθος του κινδύνου είναι ανάλογο της αυστηρότητας των προφυλάξεων άντρας, ο οποίος έχει κάποια εργασία την οποία είναι υποχρεωμένος να φέρει εις πέρας, επιθυμεί να αφήσει τη γυναίκα σε απόλυτη ασφάλεια καθώς θα την πραγματοποιεί. Δεν αποτελεί κάποιο εύκολο πρόβλημα, εντούτοις το έλυσε με έναν πρωτότυπο τρόπο, καί τόσο αποτελεσματικά ώστε η παρουσία της δεν ήταν καν γνωστή στη σπίτονοίκοκυρά που φροντίζει για το φαγητό της. Τα τυπωμένα μηνύματα, όπως είναι πλέον εμφανές, ήταν για να αποτρέψουν την ανακάλυψη του φύλου της από τη γραφή της. Ο άντρας δεν μπορεί να πλησιάσει κοντά στη γυναίκα, ειδάλλως θα οδηγήσει τους εχθρούς σε εκείνη. Αφού δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει με αυτήν άμεσα, κατέφυγε στη στήλη προσωπικών αγγελιών μίας εφημερίδας. Μέχρι στιγμής είναι όλα ξεκάθαρα.» «Ωστόσο προβλήματος;»
τι
βρίσκεται
στη
ρίζα
του
«Α, ναι, Γουώτσον —αυστηρά πρακτικός, ως συνήθως! Τι βρίσκεται στη ρίζα όλων; Το συμπαθητικό πρόβλημα της Κας Γουόρεν λαμβάνει κάπως μεγαλύτερες διαστάσεις και προβάλει μια περισσότερο δυσοίωνη προοπτική καθώς συνεχίζουμε. Το ελάχιστο που είναι δυνατόν να πούμε είναι: πως δεν πρόκειται περί μίας συνηθισμένης ερωτικής απόδρασης. Είδες το πρόσωπο της γυναίκας στο σημάδι του κινδύνου. Ακούσαμε, επίσης, περί της επίθεσης εναντίον του 133 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
σπιτονοικοκύρη, η οποία αδιαμφισβήτητα είχε ως στόχο τον ενοικιαστή. Αυτές οι προειδοποιητικές ενδείξεις, και η απεγνωσμένη ανάγκη μυστικότητας, υποδηλώνουν πως πρόκειται περί ενός ζητήματος ζωής και θανάτου. Η επίθεση προς τον Κο Γουόρεν επιπλέον υποδηλώνει πως οι εχθροί, όποιοι και αν είναι, δεν έχουν ούτε εκείνοι γνώση της αντικατάστασης της ενοικιάστριας στη θέση του άντρα. Είναι εξαιρετικά περίεργο καί περίπλοκο, Γουώτσον.» «Ποιος ο λόγος για τον οποίο θα έπρεπε να προχωρήσεις περαιτέρω εντός του ζητήματος; Τί θα αποκομίσεις εξ αυτού;» «Όντως, τι άραγε; Αποτελεί τέχνη προς χάριν της τέχνης, Γουώτσον. Υποθέτω πως όταν εξασκούσες το επάγγελμα του Ιατρού βρέθηκες να μελετάς περιπτώσεις δίχως μια σκέψη αμοιβής;» «Για την επιμόρφωση μου, Χολμς.» «Η επιμόρφωση ποτέ δεν τελειώνει, Γουώτσον. Πρόκειται για μια σειρά μαθημάτων με σημαντικότερο όλων τους το τελευταίο. Η προκειμένη αποτελεί μια επιμορφωτική υπόθεση. Δεν τίθεται θέμα χρημάτων ή ευσήμων σχετικά, και εντούτοις καθένας θα επιθυμούσε να την επιλύσει. Όταν σουρουπώσει θα πρέπει να βρεθούμε ένα επίπεδο μακρύτερα στη διεξαγωγή της έρευνας μας.» Όταν επιστρέψαμε στα δωμάτια της Κας Γουόρεν, το ημίφως της Λονδρέζικης χειμωνιάτικης βραδιάς είχε βαθύνει σε ένα 134 -
Arthur Conan Doyle
γκριζωπό πέπλο, μια νεκρή μονοτονία χρώματος, διακοπτόμενου μόνον από τα ευδιάκριτα κίτρινα τετράγωνα των παράθυρων και τη θολή αίγλη από τις λάμπες υγραερίου. Καθώς παρακολουθούσαμε μέσα από το σκοτεινό καθιστικό της οικίας ενοικίασης, ένα πιο θαμπό φως τρεμόπαιξε ψηλά μέσα από τη σκοτεινιά. «Κάποιος κινείται σε αυτό το δωμάτιο», είπε ο Χολμς ψιθυριστά, το λιπόσαρκο και δραστήριο πρόσωπο του ξεχύθηκε μπροστά προς το τζάμι. «Ναι, διακρίνω τη σκιά του. Ορίστε νατος πάλι! Κρατά ένα κερί στο χέρι του. Τώρα παρατηρεί προσπαθώντας να δει. Θέλει να βεβαιωθεί πως εκείνη βρίσκεται σε επαγρύπνηση. Τώρα αρχίζει να στέλνει σινιάλο. Πρόσεχε και εσύ το μήνυμα Γουώτσον, ώστε να είμαστε σε θέση να ελέγχουμε ο ένας τον άλλο. Μια μοναδική λάμψη —πρόκειται για το Α, σίγουρα. Τώρα, λοιπόν. Πόσα το έκανες; Είκοσι. Το ίδιο και εγώ. Αυτό σημαίνει ένα Τ. ΑΤ —είναι υπερβολικά ακατάληπτο! Αλλο ένα. Τ. Σίγουρα αυτή είναι η αρχή της δεύτερης λέξης. Τώρα, λοιπόν—ΤΕΝΤΑ. Απόλυτη ακινησία. Δεν μπορεί να είναι μόνο αυτό, Γουώτσον; ATTENTA δεν βγάζει νόημα. Ούτε βγαίνει τίποτα καλύτερο σαν τρεις λέξεις ΑΤ, ΤΕΝ, ΤΑ, εκτός αν Τ.Α. αποτελούν αρχικά προσώπου. Να αρχίζει ξανά! Τι είναι αυτό; ATTE μα, είναι το ίδιο μήνυμα ξανά από την αρχή. Περίεργο, Γουώτσον, πολύ περίεργο! Τώρα σταμάτησε για άλλη μια φορά! ΑΤ—μα, το επαναλαμβάνει για τρίτη φορά. ATTENTA τρεις φορές! Πόσο συχνά θα το επαναλάβει; Όχι, αυτό δείχνει να είναι το τέλος. Αποσύρθηκε από το παράθυρο, Τι συμπεραίνεις από αυτό, Γουώτσον;» «Ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα, Χολμς.» 135 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Ο σύντροφος μου έβγαλε ένα ξαφνικό γέλιο κατανόησης. «Και όχι κάποιας ιδιαίτερα δυσνόητης κρυπτογράφησης, Γουώτσον», είπε. «Μα, φυσικά, είναι Ιταλικά! Το Α σημαίνει πως απευθύνεται σε γυναίκα. 'Πρόσεχε! Πρόσεχε! Πρόσεχε!' Πως σου φαίνεται, Γουώτσον;» «Έχω απόλυτα.»
136 -
την
εντύπωση
πως
το
πέτυχες
Arthur Conan Doyle
«Δεν σηκώνει αμφιβολία. Είναιτριπλά ένα εξαιρετικά επείγον μήνυμα, επαναλαμβανόμενο για να δώσει μεγαλύτερη έμφαση. Εντούτοις να προσέξει τι; Στάσου μία στιγμή· έρχεται στο παράθυρο ξανά.» /
I—I
/
/C
C/
/
Λ
Ξανά είδαμε την αμυδρή σίλουετα ένας σκυφτου αντρας καί το τρεμόπαιγμα μιας μικρής φλόγας πίσω απο το παράθυρο καθώς τα σήματα ανανεώθηκαν. Ο ρυθμός τους ήταν ταχύτερος από όσο προηγουμένως —τόσο ταχυς που συναντούσαμε δυσκολία να τα ακολουθήσουμε.» «PERICOLO
pericolo —ε, τι είναι αυτό,
Γουώτσον; 'Κίνδυνος,' δεν είναι; Ναι, μα τον Ιώβ, πρόκειται για ένα σινιάλο κίνδυνου. Ορίστε ξαναρχίζει και πάλι! PERI. Όπα, τι στο καλό — » Το φως είχε απότομα σβήσει, το αμυδρά φωτισμένο τετράγωνο του παράθυρου είχε χαθεί, και το τρίτο πάτωμα σχημάτιζε μια σκοτεινή ζώνη γυρω από το αλαζονικό κτίριο, με τις βαθμίδες των φωτισμένων ορόφων. Εκείνη η στερνή κραυγή προειδοποίησης είχε διακοπεί αιφνίδια. Πως, και από ποιόν; Η ίδια σκέψη προέκυψε στιγμιαία και στους δυο μας. Ο Χολμς πετάχτηκε πάνω από το σημείο που βρισκόταν σκυμμένος πλάι στο παράθυρο. «Είναι σοβαρό, Γουώτσον», φώναξε. «Κάποια διαβολοδουλειά33 διεξάγεται! Γιατί αλλιώς ένα τέτοιο μήνυμα θα διακοπτόταν κατά τέτοιο τρόπο; Θα έπρεπε να ενημερώσω την Σκότλαντ Γιάρντ σχετικά με το ζήτημα —ωστόσο, είναι υπερβολικά επείγον για να φυγουμε.» «Να πάω να ειδοποιήσω την αστυνομία;» 33devilry 137 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Υποχρεουμαστε να προσδιορίσουμε το ποιόν της κατάστασης με λίγο μεγαλυτερη ακρίβεια. Ενδέχεται να φέρει κάποια περισσότερο αθώα εξήγηση. Έλα, Γουώτσον, ας πάμε OL L5LOL μέχρι εκεί καί να δούμε τι θα ανακαλύψουμε.» Καθώς κατηφορίσαμε βιαστικά την Οδό Χόου έριξα μία ματιά πίσω στο κτίριο το οποίο είχαμε αφήσει. Εκεί, αμυδρά δίαγραφόμενη στο παράθυρο της σοφίτας, δίέκρινα τη σκιά ενός κεφαλιού, ενός γυναικείου κεφαλιού, να ατενίζει εναγωνίως, παγωμένα, μέσα στη νύχτα, προσμένοντας με κομμένη ανάσα την επανάληψη του δίακοπέντος μηνύματος. Στην είσοδο των διαμερισμάτων της Οδού Χόου ένας άντρας τυλιγμένος με κασκόλ καί πανωφόρι, ακουμπούσε γερμένος στο κιγκλίδωμα. Ξαφνιάστηκε καθώς το φως της εισόδου έπεσε στα πρόσωπα μας. «Χολμς!» αναφώνησε. «TL έκπληξη, Γκρέγκσον!» είπε ο σύντροφος μου καθώς αντάλλαξε χειραψία με τον ντετέκτίβ της Σκότλαντ Γίάρντ. «Τα ταξίδια τελειώσουν με των εραστών το αντάμωμα. TL σε φέρνει εδώ;» «Οί ίδίθί λόγοι που φέρνουν καί εσένα, φαντάζομαι», είπε ο Γκρέγκσον. «Πως το ανακάλυψες ίδέα δεν έχω.» «Διαφορετικές άκρες, που ωστόσο καταλήγουν στο ίδίο κουβάρι. Κατέγραφα τα σίνιάλα.» «Σίνίάλα;» - 138 -
Arthur Conan Doyle
«Ναι, από εκείνο το παράθυρο. Διεκόπησαν στη μέση. Ήρθαμε να ανακαλύψουμε την αιτία. Όμως αφού το ζήτημα βρίσκεται στα χέρία σου δεν βρίσκω τον λόγο να συνεχίσω την υπόθεση.» «Στάσου λιγάκι!» φώναξε ο Γκρέγκσον ανυπόμονα. «Γία να είμαι δίκαιος απέναντι σου, κ. Χολμς, δεν υπήρξε πότε κάποια υπόθεση που να μην ήθελα πιότερο να σε έχω στο πλευρό μου. Υπάρχει μία μονάχα έξοδο από τα διαμερίσματα αυτά, οπότε τον έχουμε καλυμμένο.» «Ποιος αυτός;» «Κοίτα να δείς, καί μία φορά που έχουμε προβάδισμα απέναντι σου, κ. Χολμς. Οφείλεις να μας συγχαρείς αυτή τη φορά.» Χτύπησε το ραβδί του κοφτά πάνω στο δάπεδο, στον ήχο του οποίου ένας αμαξάς, με το μαστίγιο στο χέρι του, ήρθε νωχελικά από μια τετράτροχη η οποία ήταν σταθμευμένη στην άλλη άκρη του δρόμου. «Να σε συστήσω στον Κο Σέρλοκ Χολμς;» είπε στον αμαξά. «Αυτός είναι ο κ. Λέβερτον, της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πίνκερτον.» «Ο ήρωας του μυστηρίου του σπηλαίου του Λονγκ Άϊλαντ;» είπε ο Χολμς. «Κύριε, ευτυχής που σας γνωρίζω.» Ο
Αμερικάνος,
ένας
σιωπηλός,
όλο
επαγγελματισμό νεαρός, με καλοξυρισμένο, γωνιώδες πρόσωπο, κοκκίνισε στα επιδοκιμαστικά λόγια. «Βρίσκομαι στα σημαντικότερα ίχνη της ζωής μου, κ. Χολμς», είπε. «Αν καταφέρω να πιάσω τον 139 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Γκορτζιάνο — » «Πως! Κύκλου;»
Τον
Γκορτζιάνο
του
Κόκκινου
«Ω, έχει και Ευρωπαϊκή φήμη, έτσι; Λοιπόν, τα μάθαμε όλα σχετικά με αυτόν στην Αμερική. Γνωρίζουμε πως βρίσκεται πίσω από πενήντα φόνους, και όμως δεν έχουμε κάτι ακλόνητο για να τον τσακώσουμε. Ακολούθησα τα ίχνη του μέχρι εδώ από την Νέα Υόρκη, και τον είχα από κοντά για μια εβδομάδα στο Λονδίνο, προσδοκώντας μια αφορμή για να τον τσακώσω από τον γιακά. Ο κ. Γκρέγκσον και εγώ τον ξετρυπώσαμε σε ετούτη την πολυκατοικία, καί υπάρχει μονάχα μία έξοδος, οπότε δεν μπορεί να μας ξεγλιστρήσει. Τρεις άνθρωποι βγήκαν από την ώρα που μπήκε μέσα, όμως θα έπαιρνα όρκο πως δεν ήταν κανένας από αυτούς.» «Ο κ. Χολμς μίλησε περί σινιάλων», είπε ο Γκρέγκσον. «Προσδοκώ, ως συνήθως, ότι γνωρίζει αρκετά τα οποία δεν γνωρίζουμε.» Με μερικές ξεκάθαρες κουβέντες ο Χολμς εξήγησε την κατάσταση όπως είχε προκύψει σε μας. Ο Αμερικάνος χτύπησε τα χέρια του με οργή. «Μας μυρίστηκε!» φώναξε. ΓΤ1
/
/
«Τι σε κάνει να το πιστεύεις;» «Βασικά, βγάζει νόημα καθαυτό τον τρόπο, δεν βγάζει; Είναι εδώ, στέλνοντας μηνύματα σε - 140 -
Arthur Conan Doyle
έναν συνεργό —υπάρχουν αρκετοί από τη συμμορία του στο Λονδίνο. Τότε, αιφνίδια, καθώς σύμφωνα με την αναφορά σας τους έλεγε πως υπήρχε κίνδυνος, δίέκοψε απότομα. Τι άλλο θα ήταν δυνατόν να σημαίνει εκτός του ότι μας αντιλήφθηκε στον δρόμο, ή κατά κάποιον τρόπο κατάλαβε πόσο κοντά βρισκόταν ο κίνδυνος, και πως έπρεπε να δράσει αμέσως αν ήθελε να τον αποφύγει; Τι προτείνετε κ. Χολμς;» «Να ανέβουμε αμέσως και να επίληφθούμε το πώς έχει η κατάσταση.» του.»
«Μα δεν έχουμε ένταλμα για τη σύλληψη
«Βρίσκεται σε ανοίκιαστο διαμέρισμα κάτω από ύποπτες συνθήκες», είπε ο Γκρέγκσον. «Αυτό αρκεί επί του παρόντος. Όταν θα τον έχουμε μπαγλαρώσει βλέπουμε αν η Νέα Υόρκη είναι σε θέση να μας βοηθήσει να τον κρατήσουμε. Αναλαμβάνω την ευθύνη της σύλληψης του για την ώρα.» OL αστυνομικοί ντετέκτιβ μας μπορεί να πάσχουν όσον αφορά τον τομέα ευφυΐας, αλλά ποτέ όσον αφορά το κουράγιο. Ο Γκρέγκσον ανέβηκε τις σκάλες για να συλλάβει τον απεγνωσμένο δολοφόνο με την ίδια απόλυτη ηρεμία και επαγγελματισμό όπως θα ανέβαινε κάποια σκάλα της Σκώτλαντ Γιάρντ. Ο άνθρωπος της Πίνκερτον είχε επιχειρήσει να περάσει μπροστά του, όμως ο Γκρέγκσον τον είχε στιβαρά σπρώξει με τον αγκώνα του πίσω. OL Λονδρέζικοι κίνδυνοι αποτελούσαν προνόμιο του Λονδρέζικου σώματος.
141 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Η πόρτα του αριστερού διαμερίσματος του τρίτου πατώματος ήταν μισάνοιχτη. Ο Γκρέγκσον την έσπρωξε να ανοίξει. Εντός τα πάντα ήταν απόλυτα σιωπηλά και σκοτεινά. Έβγαλα ένα σπίρτο και άναψα τη λάμπα του ντετέκτιβ. Καθώς το έκανα, και καθώς η αναλαμπή σταθεροποιήθηκε σε φλόγα, μείναμε όλοι μας άφωνοι από την έκπληξη. Πάνω στα ξύλινα σανίδια του γυμνού πατώματος διαγράφονταν τα νωπά αποτυπώματα ματωμένων πατημασιών. Ια κόκκινα βήματα έτειναν προς το μέρος μας και κατευθύνονταν προς ένα εσωτερικό δωμάτιο, η πόρτα του οποίου ήταν κλειστή. Ο Γκρέγκσον την άνοιξε απότομα και έφερε το φως του εμπρός, ενώ όλοι μας κοιτάξαμε ανυπόμονα πάνω από τους ώμους του. Καταμεσής στο πάτωμα του άδειου δωματίου βρισκόταν πεσμένο το σώμα ενός πελώριου άντρα, το ξυρισμένο, μελαψό πρόσωπο του αλλόκοτα φρικτό στη σύσπαση του και το κεφάλι περικυκλωμένο από ένα αποτρόπαιο πορφυρό φωτοστέφανο αίματος, ξαπλωμένο σε μια φαρδιά υγρή λίμνη πάνω στο λευκό ξύλο. Τα γόνατα του ήταν μαζεμένα, τα χέρια του Λ
/
/
/
/
/
απλωμένα σε στάση πόνου, καί από το κέντρο του φαρδιού, καφετίού, ανεστραμμένου λαιμού του προεξείχε η λευκή λαβή ενός μαχαιριού καρφωμένου εντελώς μέσα στο σώμα του. Γίγαντας καθώς ήταν, ο αντρας έπρεπε να είχε πέσει σαν πελεκημένο μουλάρι εμπρός στο τρομερό χτύπημα. Πλαί στο δεξί του χέρι ένα ακρως απειλητικό δίκοπο εγχειρίδιο με κοκαλίνη λαβή βρισκόταν πεσμένο στο πατωμα, και κοντα - 142 -
Arthur Conan Doyle
του ένα μαύρο γαντι.
«Μα το Θεό34! Είναι ο Μαύρος Γκορτζιανο αυτοπροσώπως!» φώναξε ο Αμερικανος ντετέκτιβ. «Καποιος μας πρόλαβε αυτήν τη φορα.» «Ορίστε το κερί που είδατε στο παράθυρο, κ. Χολμς», είπε ο Γκρέγκσον. «TL στο καλό, τί κάνεις;» Ο Χολμς είχε διασχίσει το δωμάτιο, είχε ανάψει το κερί, καί το περνούσε πέρα δώθε μπροστά από το τζάμί. Έπειτα κοίταξε μέσα στο σκοτάδι, φύσηξε το κερί να σβήσει, καί το έρίξε στο πάτωμα. 34(Σ.τ.Μ.) Στο πρωτότυπο αναφέρεται ως: By George! - Μολονότι σκέφθηκα πως ενδεχομένως να αναφερόταν σε κάποιο σπουδαίο πρόσωπο της εποχής και πως απλά αντί να αναφερθεί σε κάποια θεϊκή οντότητα χρησιμοποιεί το πρόσωπο αυτό, θεώρησα πως καλύτερα θα πήγαινε να αντιστοιχηθεί με την κοινότοπη Ελληνική έκφραση «Μα τον Θεό!» που εκφράζει έντονα την απορία (το άξιον απορίας). Ίσως βέβαια να πήγαινε καλύτερα και το εξίσου γνωστό και γενικώς αποδεκτό «Που να πάρει...!» Δεκτός κάθε σχολιασμός.
143 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Θεώρησα πως θα συνέβαλε στο έργο μας», είπε. Επέστρεψε καί στάθηκε σε βαθιά περισυλλογή καθώς οί δυο επαγγελματίες εξέταζαν το σώμα. «Είπες πως τρείς άνθρωποί βγήκαν από το κτίριο καθόσον περίμένατε από κάτω», είπε τελικά. «Μήπως τους παρατήρησες;» «Ναί, πράγματι.» «Υπήρξε κάποιος τύπος περί τα τριάντα, μαυρογένης, μελαχρινός, μετρίου αναστήματος;» «Ναι ήταν ο τελευταίος που πέρασε από μπροστά μου.» «Αυτός είναι ο άνθρωπος σας, φαντάζομαι. Μπορώ να σας δώσω την περιγραφή του, καί έχουμε επίσης ένα εξαίρετο περίγραμμα του αποτυπώματος του ποδιού του. Θα πρέπει να σας αρκεί.» - 144 -
Arthur Conan Doyle
«Όχι αρκετά,
κ.
Χολμς,
μεταξύ των
εκατομμυρίων του Λονδίνου.» «Ίσως όχι. Για τον λόγο αυτό σκέφτηκα να καλέσω την κυρία αυτή προς βοήθειας σας.»
Όλοι μας στραφήκαμε στα λόγια του. Εκεί, πλαισιωμένη από την πόρτα, στεκόταν μία ψηλή και όμορφη γυναίκα—η μυστηριώδης ενοικιάστρια του Μπλούμσμπερι. Αργά προχώρησε, το πρόσωπο της χλωμό καί τραβηγμένο με μια γεμάτη τρόμο ανησυχία, τα μάτια της παγωμένα καί ορθάνοιχτα, το τρομοκρατημένο της βλέμμα καρφωμένο στη 145 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
σκοτεινή μορφή στο πάτωμα. «Τον σκοτώσατε!» μουρμούρισε. «Ω, Dio mio , τον σκοτώσατε!» Τότε την άκουσα να παίρνει μια κοφτή ανάσα, και πήδηξε πάνω με μια κραυγή ικανοποίησης. Στριφογύρισε σε ένα χορό γύρω από το δωμάτιο, χτυπώντας τα χέρια της, με τα καστανά της μάτια να λάμπουν από εκστατική απόλαυση, και μια χιλιάδα όμορφων Ιταλικών επιφωνημάτων ξεχύθηκε από το στόμα της. Ήταν τρομερό και εκπληκτικό να βλέπεις μια τέτοια γυναίκα να ξεχειλίζει από χαρά εμπρός σε ένα τέτοιο θέαμα. Αξαφνα σταμάτησε και μας κοίταξε όλους με ένα ερωτηματικό βλέμμα. 35
«Μα εσείς! Είστε αστυνομία, δεν είστε; Σκοτώσατε τον Τζουζέπε Γκορτζίάνο. Έτσι δεν είναι;» «Είμαστε η αστυνομία, μαντάμ.» Κοίταξε δωματίου.
ολόγυρα
μέσα
στις
σκιές
του
«Μα που, τότε, είναι ο Τζεννάρο;» ρώτησε. «Είναι ο άντρας μου, ο Τζεννάρο Λούκα. Είμαι η Αιμιλία Λούκα, και είμαστε και οι δυο από την Νέα Υόρκη. Που είναι ο Τζεννάρο; Με κάλεσε τούτη τη στιγμή από εκείνο το παράθυρο, και έτρεξα όσο πιο γρήγορα γινόταν.» «Εγώ ήμουν που σας κάλεσα», είπε ο Χολμς. «Εσείς! Πως μπορεί να με καλέσατε εσείς;» «Ο 35(Σ.τ.Μ.) - Θεέ μου! - 146 -
κώδικας
σας
δεν
ήταν
δύσκολος,
Arthur Conan Doyle
μαντάμ. Η παρουσία ήταν επιθυμητή. Ήξερα πως το μόνο που έπρεπε να κάνω ήταν να στείλω 'Vieni' καί εσείς σίγουρα θα ερχόσασταν.» Η όμορφη Ιταλίδα κοίταξε με δέος τον σύντροφο μου. «Δεν καταλαβαίνω πως το γνωρίζετε αυτό», είπε. «Ο Τζουζέπε Γκορτζιάνο — πως — » Έκανε μία παύση, και κατόπιν το πρόσωπο της έλαμψε από περηφάνια και χαρά. «Τώρα καταλαβαίνω! Ο Τζεννάρο μου! Ο υπέροχος, όμορφος Τζεννάρο μου, που με φύλαξε μακριά από κάθε κακό, το έκανε, με τα ίδια του τα δυνατά χέρια σκότωσε το κτήνος! Ω, Τζεννάρο, πόσο υπέροχος είσαι! Ποια γυναίκα θα άξιζε έναν τέτοιο άντρα;» «Καλώς, Κα Λούκα», είπε ο πεζός Γκρέγκσον, ακουμπώντας το χέρι του πάνω στο μανίκι της γυναίκας με τόσο ελάχιστο συναίσθημα λες και επρόκειτο περί μιας αλήτισσας από το Νότινγκ Χιλ, «Δεν έχω αντιληφθεί ακόμη πλήρως ποια είστε είτε ποια η σχέση σας με την υπόθεση' όμως είπατε αρκετά για να καταστήσετε ιδιαίτερα σαφές πως θα σας χρειαστούμε στη Γιάρντ.» «Μια στιγμή, Γκρέγκσον», είπε ο Χολμς. «Έχω μάλλον την εντύπωση πως ενδεχομένως η κυρία να είναι το ίδιο ανυπόμονη να μας δώσει τις πληροφορίες όσο είμαστε και εμείς για να τις πάρουμε. Καταλαβαίνετε, μαντάμ, πως ο σύζυγος σας θα συλληφθεί και θα δικαστεί για τον θάνατο του ανθρώπου που κείτεται ενώπιον μας; Οτιδήποτε πείτε θα χρησιμοποιηθεί ως στοιχείο. Ωστόσο αν πιστεύετε πως ενήργησε μη έχοντας εγκληματικά κίνητρα και το οποίο θα επιθυμούσε να γίνει γνωστό, τότε θα του κάνετε μία 147 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
σημαντική εκδούλευση λέγοντας μας ολόκληρη την ιστορία.» «Τώρα που ο Γκορτζίάνο είναι νεκρός δεν φοβόμαστε τίποτα», είπε η γυναίκα. «Ήταν ένας δαίμονας, ένα κτήνος, καί δεν θα υπάρξει δικαστής στον κόσμο ο οποίος να τιμωρήσει τον άντρα μου που τον σκότωσε.» «Στην προκειμένη περίπτωση», είπε ο Χολμς, «η πρόταση μου είναι να κλειδώσουμε την πόρτα, αφήνοντας τα όλα όπως τα βρήκαμε, να πάμε με την κυρία στο δωμάτιο της, και να σχηματίσουμε τη γνώμη μας έχοντας ακούσει ό,τι είναι αυτό που έχει να μας πει.» Μισή ώρα αργότερα καθόμασταν, και οι τέσσερις μας, στο μικρό καθιστικό της Σινιόρας Λούκα, ακούγοντας την αξιοσημείωτη αφήγηση της εκείνων των απειλητικών γεγονότων, την κατάληξη των οποίων είχαμε την ευκαιρία να γίνουμε μάρτυρες. Μίλησε με γοργά και ευχερή αλλά εξαιρετικά πρωτότυπα Αγγλικά, τα οποία, προς χάριν σαφήνειας, θα παραθέσω στη συντακτικά ορθή μορφή τους. «Γεννήθηκα στο Ποσιλίππο, κοντά στην Νάπολη», είπε εκείνη, «και ήμουν κόρη του Αουγκούστο Μπαρέλι, ο οποίος ήταν μεγάλοδικηγόρος, κάποτε βοηθός εισαγγελέα36, της περιοχής. Ο Τζεννάρο εργαζόταν για τον πατέρα μου, και τον αγάπησα, όπως κάθε γυναίκα θα όφειλε. Δεν είχε μήτε χρήματα, μήτε κοινωνική θέση —τίποτα εκτός από την ομορφιά του, τη δύναμη, και το θάρρος του — έτσι ο πατέρας μου 36deputy - 148 -
Arthur Conan Doyle
απαγόρεψε τον γάμο. Κλεφτήκαμε, παντρευτήκαμε στο Μπάρι καί πούλησα τα κοσμήματα μου για να βρούμε τα χρήματα που θα μας πήγαιναν στην Αμερική. Αυτό έγινε πριν τέσσερα χρόνια, καί μείναμε στην Νέα Υόρκη έκτοτε. «Η τύχη μας στάθηκε καλή αρχικά. Ο Τζεννάρο κατόρθωσε να κάνει μια εξυπηρέτηση σε έναν Ιταλό κύριο —τον έσωσε από κάποιους κακοποιούς από το μέρος που αποκαλείται το Στέκι37 και έτσι απέκτησε έναν ισχυρό φίλο. Το όνομα του ήταν Τίτο Κασταλότε και ήταν ένας από τους ιδιοκτήτες στη σπουδαία εταιρεία Κασταλότε και Ζάμπα, οι οποίοι είναι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς φρούτων στην Νέα Υόρκη. Ο Σινιόρ Ζάμπα είναι ανήμπορος, και ο νέος μας φίλος ο Κασταλότε έχει την πλήρη εξουσία εντός της εταιρείας, η οποία απασχολεί περισσότερους από τριακόσιους ανθρώπους. Πήρε τον άντρα μου στη δούλεψη του, τον έκανε προσωπάρχη, και έδειξε την ευγνωμοσύνη του προς εκείνον με κάθε δυνατό τρόπο. Ο Σινιόρ Κασταλότε ήταν εργένης, και πιστεύω πως ένοιωθε τον Τζεννάρο σαν γιο του, και μαζί με τον άντρα μου τον αγαπήσαμε σαν να 'ταν πατέρας μας. Είχαμε πίάσει και επιπλώσει ένα σπιτάκι στο Μπρούκλιν, και το μέλλον έδειχνε εξασφαλισμένο όταν αυτό το μαύρο σύννεφο εμφανίστηκε, το οποίο σύντομα θα επίσκιαζε τον ουρανό μας. «Μια νύχτα, όταν ο Τζεννάρο επέστρεψε από τη δουλειά, έφερε έναν συμπατριώτη συνάδελφο μαζί του. Το όνομα του ήταν Γκορτζίάνο, και είχε έρθει και εκείνος από το Ποσιλίππο. Επρόκειτο για έναν πελώριο άνθρωπο, όπως θα πιστοποιήσετε, γιατί είδατε το πτώμα 37Bowery 149 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
του. Όχι μόνο ήταν το σώμα του γιγάντιο αλλά καί καθετί γύρω από αυτόν ήταν αλλόκοτο, γιγάντιο, καί τρομαχτικό. Η φωνή του αντηχούσε σαν βροντή στο μικρό μας σπιτικό. Μόλις και μετά βίας υπήρχε χώρος να κουνήσει τα χέρια του καθώς μιλούσε. Οι σκέψεις του, τα συναισθήματα του, τα πάθη του, όλα τους ήταν υπερβολικά και τερατώδη. Μιλούσε, ή μάλλον βρυχιόταν, με τέτοια ζωντάνια που οι άλλοι δεν μπορούσαν παρά να κάθόνται και να ακούν, τρομαγμένοι από την επιβλητική ροή των λόγων του. Τα μάτια του πετούσαν φωτιές πάνω σου και σε κρατούσε στο έλεος του. Ήταν ένας τρομερός και εκπληκτικός άνθρωπος. Ευχαριστώ τον Θεό που πέθανε! «Ήρθε ξανά και ξανά. Όμως ήξερα πως ο Τζεννάρο δεν ένοιωθε λιγότερο άβολα από όσο εγώ υπό την παρουσία του. Ο φτωχός μου άντρας θα καθόταν χλωμός και κουρασμένος, ακούγοντας τα ατέλειωτα παραληρήματα πάνω στην πολιτική και σε κοινωνικά ζητήματα τα οποία αποτελούσαν τα προσφιλή θέματα κουβέντας του επισκέπτη μας. Ο Τζεννάρο δεν έλεγε τίποτα, όμως εγώ, που τον ήξερα καλά, διέκρινα στο πρόσωπο του κάποιο συναίσθημα το οποίο δεν είχα δει ποτέ κατά το παρελθόν. Στην αρχή νόμισα πως επρόκειτο περί αντιπάθειας. Και ύστερα, σταδιακά, κατάλαβα πως ήταν κάτι παραπάνω από αντιπάθεια. Ήταν φόβος —ένας βαθύς, κρυφός, συγκρατημένος φόβος. Εκείνη τη νύχτα, τη νύχτα που αντιλήφθηκα τον τρόμο —τύλιξα τα χέρια μου γύρω του και τον εκλιπάρησα στην αγάπη του για μένα και έναντι όλων όσων είχαμε ιερά να μην μου κρύψει τίποτα, καί να μου πει γιατί ο πελώριος αυτός άνθρωπος τον έσκιαζε τόσο. «Εκείνος μου είπε, και η δική μου καρδιά - 150 -
Arthur Conan Doyle
πάγωσε καθώς άκουγα. Ο φτωχός μου ο Τζεννάρο, στις μέρες της παράφορης νιότης του, όταν όλος ο κόσμος έμοιαζε να είναι εναντίον του και το μυαλό του κόντευε να σαλέψει από τις αδικίες της ζωής, είχε προσχωρήσει σε μια Ναπολιτάνικη οργάνωση, τον Κόκκινο Κύκλο, που συγγένευε με τους παλιούς Καρμπονάρους38. Οι όρκοι και τα μυστικά της αδελφότητας ήταν τρομερά, όμως μόλις εντός της εξουσίας της δεν υπήρχε διαφυγή. Όταν το σκάσαμε στην Αμερική ο Τζεννάρο φαντάσθηκε πως τα είχε αφήσει όλα πίσω του παντοτινά. Αφάνταστος ήταν ο τρόμος που είχε νοιώσει ένα βράδυ συναντώντας στον δρόμο τον ίδιο άνθρωπο ο οποίος τον είχε μυήσει στην Νάπολη, τον γίγαντα Γκορτζιάνο, έναν άντρα που είχε κερδίσει το όνομα 'Χάρος' στο νότο της Ιταλίας, γιατί ήταν βουτηγμένος στους φόνους ως τα μπούνια! Είχε έρθει στην Νέα Υόρκη για να ξεφύγει από την Ιταλική αστυνομία, και είχε ήδη εγκαταστήσει ένα παρακλάδι της τρομερής εκείνης οργάνωσης στη νέα του πατρίδα. Όλα αυτά μου είπε ο Τζεννάρο και μου έδειξε μια κλήτευση την οποία είχε λάβει την ίδια μέρα, ένας Κόκκινος Κύκλος ζωγραφισμένος απάνω της λέγοντας του πως μια συνάθροιση θα διεξαγόταν σε καθορισμένη ημερομηνία, και ότι η παρουσία του ήταν επιβεβλημένη και επιτακτική. «Ήταν αρκετά άσχημο, όμως τα χειρότερα δεν είχαν έρθει ακόμη. Είχα προσέξει πως εδώ καί λίγο καιρό πως όποτε ο Γκορτζιάνο μας επισκεπτόταν, όπως έκανε συνεχώς, το βράδυ, μου μιλούσε αρκετά' καί ακόμη και όταν τα λόγια του απευθύνονταν στον άντρα μου εκείνα τα τρομερά, αγριεμένα, ανήμερου θεριού μάτια του ήταν 38(Σ.τ.Μ.) - Carbonari - Μυστική επαναστατική οργάνωση των αρχών του 19ου αιώνα προερχόμενη από την Νάπολη, της Ιταλίας, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Τζοακίμ Μουράτ (1808-1815).
151 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
πάντοτε στραμμένα επάνω μου. Μια βραδιά το μυστικό του φανερώθηκε. Είχα ξυπνήσει ό,τι αποκαλούσε 'αγάπη' μέσα του —την αγάπη του κτήνους —ενός αγρίου. Ο Τζεννάρο δεν είχε επιστρέψει ακόμη όταν ήρθε. Μπήκε σπρώχνοντας μέσα, με άρπαξε στα στιβαρά του χέρια, με έκλεισε σε μια ασφυκτική αγκαλιά, γεμίζοντας με φιλιά, και με εκλιπάρησε να το σκάσω μαζί του. Πάλευα και ξεφώνιζα όταν ο Τζεννάρο μπήκε και του επιτέθηκε. Χτύπησε τον Τζεννάρο μέχρι που τον άφησε αναίσθητο και το έσκασε από το σπίτι στο οποίο ποτέ δεν επρόκειτο να ξαναπατήσει. Είχαμε κάνει έναν θανάσιμο εχθρό εκείνη τη νύχτα. «Μερικές ημέρες αργότερα ήρθε η συνάντηση. Ο Τζεννάρο επέστρεψε από εκεί με ένα πρόσωπο που μου είπε πως κάτι τρομερό είχε συμβεί, Ήταν χειρότερο από όσο θα είχαμε φαντασθεί πως ήταν δυνατόν. Τα κεφάλαια της οργάνωσης συγκεντρώνονταν εκβιάζοντας πλούσιους Ιταλούς και απειλώντας τους με άσκηση βίας αν αρνούνταν να δώσουν τα χρήματα. Φαίνεται πως ο Κασταλότε, ο αγαπημένος μας φίλος και ευεργέτης, είχε προσεγγισθεί. Είχε αρνηθεί να ενδώσει στις απειλές, και είχε παραδώσει τα σημειώματα στην αστυνομία. Είχε αποφασισθεί λοιπόν πως έπρεπε να χρησιμοποιηθεί για παραδειγματισμό ώστε να αποτραπούν τα άλλα θύματα να επαναστατήσουν. Κατά τη συνάντηση συμφωνήθηκε πως εκείνος καί το σπίτι του έπρεπε να ανατιναχτούν με δυναμίτη. Έγινε μία κλήρωση σχετικά με το ποιος θα πραγματοποιούσε το ειδεχθές έργο. Ο Τζεννάρο είδε το αποτρόπαιο πρόσωπο του εχθρού μας να του χαμογελά καθώς βούτηξε το χέρι του μέσα στον σάκο. Δίχως αμφιβολία είχε κανονιστεί με κάποιο τρόπο, γιατί επρόκειτο για τον μοιραίο - 152 -
Arthur Conan Doyle
δίσκο με τον Κόκκινο Κύκλο πάνω του, την εντολή δολοφονίας, που βρισκόταν στην παλάμη του. Έπρεπε να σκοτώσει τον καλύτερο μας φίλο, ειδάλλως θα εξέθετε τον εαυτό του καί εμένα στην εκδίκηση των συντρόφων του. Αποτελούσε μέρος του καταχθόνιου τους συστήματος να τιμωρούν εκείνους τους οποίους φοβόντουσαν ή μισούσαν προκαλώντας κακό όχι μόνο στους ίδίους αλλά και στα αγαπημένα τους πρόσωπα, και ήταν η γνώση αυτή που αιωρούταν πάνω από το κεφάλι του φτωχού μου Τζεννάρο και τον έκανε να τρελαίνεται από αγωνία. «Ολόκληρη εκείνη τη νύχτα καθίσαμε μαζί, τα χέρια μας τυλιγμένα ο ένας γύρω από τον άλλο, καθένας δίνοντας κουράγιο στον άλλο για τα βάσανα που απλώνονταν εμπρός μας. Το επόμενο μόλις βράδυ είχε προσδιορισθεί για την απόπειρα. Μέχρι τα μισά της μέρας ο άντρας μου καί εγώ ήμασταν καθοδόν προς το Λονδίνο, άλλα όχι πριν δώσουμε στον ευεργέτη μας μια ρητή προειδοποίηση για τον κίνδυνο τον οποίο δίέτρεχε, και αφήσουμε τόσες πληροφορίες στην αστυνομία ώστε να διαφυλαχθεί η ζωή του στο μέλλον. «Τα υπόλοιπα, κύριοι, τα γνωρίζετε και εσείς Ήμασταν βέβαιοι πως οι εχθροί μας θα βρίσκονταν στο κατόπι μας σαν σκιές μας. Ο Γκορτζίάνο είχε τους προσωπικούς του λόγους εκδίκησης, ωστόσο όπως καί να είχε γνωρίζαμε πόσο αδίστακτος, πανούργος καί ακούραστος μπορούσε να είναι. Τόσο η Ιταλία όσο και η Αμερική είναι γεμάτες από ιστορίες για τις τρομερές του ικανότητες. Αν επρόκειτο ποτέ να ασκηθούν τώρα θα ήταν η στιγμή. Η αγάπη μου αξιοποίησε τις λιγοστές ημέρες που το προβάδισμα μας είχε χαρίσει κανονίζοντας να μου βρει ένα 153 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
καταφύγιο κατά τρόπο τέτοιο ώστε κανένας κίνδυνος να μην μπορεί να με αγγίξει. Από μεριάς του, θέλησε να είναι ελεύθερος ώστε να επικοινωνήσει και με την Αμερικανική αλλά και με την Ιταλική αστυνομία. Δεν γνωρίζω που έμενε, είτε το πώς. Όλα όσα έμαθα προέρχονταν από τις στήλες μιας εφημερίδας. Όμως σε μια περίσταση καθώς κοίταξα από το παράθυρο μου, είδα δυο Ιταλούς να παρακολουθούν το σπίτι, και κατάλαβα πως με κάποιο τρόπο ο Γκορτζίάνο είχε ανακαλύψει το καταφύγιο μου. Τελικά ο Τζεννάρο μου είπε, μέσω της εφημερίδας, πως θα μου έκανε σινιάλο από κάποιο συγκεκριμένο παράθυρο. Μου είναι απολύτως ξεκάθαρο πως γνώριζε ότι ο Γκορτζίάνο ήταν σχεδόν πάνω του, και πως, δόξα το Θεό, ήταν έτοιμος για αυτόν όταν ήρθε. Και τώρα, κύριοι, θα ήθελα να ρωτήσω αν έχουμε κάτι να φοβηθούμε από τον νόμο, ή αν κάποιος δικαστής πάνω στη γη θα καταδίκαζε τον Τζεννάρο μου για ό,τι έκανε;» «Που λέτε, κ. Γκρέγκσον», είπε ο Αμερικάνος, κοιτώντας τον αξιωματικό, «δεν γνωρίζω ποια ενδεχομένως θα είναι η Βρετανική άποψη, αλλά έχω την εντύπωση πως στην Νέα Υόρκη ο σύζυγος της κυρίας θα λάβει μια σχετικά καθολική ευχαριστία.» «Θα χρειαστεί να έρθει μαζί μου καί να μιλήσει με τον αρχηγό», απάντησε ο Γκρέγκσον. «Αν όσα λέει επιβεβαιωθούν, δεν πιστεύω πως εκείνη είτε ο σύζυγος της έχουν κάτι να φοβούνται. Όμως εκεί που δεν βγάζω άκρη, κ. Χολμς, είναι πως στο καλό μπλέχτηκες στην υπόθεση.» - 154 -
Arthur Conan Doyle
«Επιμόρφωση,
Γκρέγκσον,
επιμόρφωση.
Αναζητώ ακόμη γνώση στο παλιό πανεπιστήμιο. Λοιπόν, Γουώτσον, έχεις ένα ακόμη δείγμα του τραγικού καί του αλλόκοτου για να προσθέσεις στη συλλογή σου. Επί τη ευκαιρία, δεν είναι οχτώ η ώρα, και βραδιά Βάγκνερ στον Κόβεντ Γκάρντεν! Αν βιαστούμε, ίσως να φτάσουμε εγκαίρως για τη δεύτερη πράξη.
155 -
4. SiΗ Υπόθεση Μπρούς-
των
Σχεδίων
Πάρτινγκτον (24/10 - 27/10/2003)
Την τρίτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, του έτους 1895, μία πυκνή κίτρινη ομίχλη εγκαταστάθηκε πάνω από το Λονδίνο. Από τη Δευτέρα ως την Πέμπτη αμφιβάλλω αν ήταν δυνατόν από τα παράθυρα μας επί της Οδού Μπέϊκερ να δούμε τις μορφές των αντικρινών σπίτίών. Την πρώτη ημέρα ο Χολμς την είχε αφιερώσει διασταυρώνοντας τις αναφορές στο πελώριο του βιβλίο. Την δεύτερη καί την τρίτη είχε υπομονετικά απασχοληθεί με ένα θέμα το οποίο είχε προσφάτως επιλέξει ως ενασχόληση του —τη Μεσαιωνική μουσική. Όμως όταν, για τέταρτη φορά, έχοντας σπρώξει πίσω τις καρέκλες μας μετά το πρόγευμα αντικρίσαμε την υγρή, πυκνή καφετια δίνη να παρασύρεται αργά από μπροστά μας και να υγροποιείται σε λιπαρές σταγόνες πάνω στα τζάμια, η ανυπόμονη και δραστήρια φύση του συντρόφου μου δεν υπέμενε πλέον τη μονότονη αυτή ύπαρξη. Βημάτισε αδιάκοπα γύρω από το καθιστικό μας σε μια αδημονία καταπιεσμένης ενέργειας, δαγκώνοντας τα νύχια του, χτυπώντας τα δάκτυλα του πάνω στα έπιπλα, εκνευρισμένος από την απραξία. «Τίποτα
ενδιαφέρον στην
εφημερίδα,
Γουώτσον;» είπε. Είχα επίγνωση πως λέγοντας κάτι ενδιαφέρον, ο Χολμς εννοούσε κάτι εγκληματικού
ενδιαφέροντος. Υπήρχαν τα νέα μιας επανάστασης, ενός ενδεχόμενου πολέμου, και μιας επικείμενης αλλαγής της κυβέρνησης' όμως αυτά δεν εισέρχονταν καν στους ορίζοντες των ενδιαφερόντων του συντρόφου μου. Δεν έβρισκα τίποτα καταγεγραμμένο υπό τη μορφή του εγκληματικού το οποίο δεν ήταν κοινότοπο καί ανούσιο. Ο Χολμς άφησε έναν βαθύ αναστεναγμό καί ξανάρχισε την ακατάπαυστη περιφορά του. «Ο Λονδρέζος
κακοποιός είναι μετά
βεβαιότητας ένας εξαιρετικά βαρετός τύπος», είπε με τη γκρινιάρικη φωνή του φίλαθλου του οποίου το παιχνίδι τον απογοήτευσε. «Κοίτα έξω από το παράθυρο, Γουώτσον. Δες πως οι μορφές υψώνονται, σε σημείο μόλις να διακρίνονται, και έπειτα αναμιγνύονται ξανά με την ομίχλη. Ο κλέφτης ή ο δολοφόνος θα είχαν τη δυνατότητα να σουλατσάρουν στο Λονδίνο μια τέτοια μέρα όπως μια τίγρη στη ζούγκλα, αθέατη μέχρι να επιτεθεί, και τότε αντιληπτή μόνον στο θύμα της. «Διεπράχθησαν»,
είπα,
«πολυάριθμες
μικροκλοπές.» Ο Χολμς ρουθούνισε την περιφρόνηση του. «Ετούτο το μεγαλειώδες και ζοφερό σκηνικό έχει σχεδιασθεί για κάτι περισσότερο αξιόλογο από αυτά», είπε εκείνος. «Είναι ευτυχές για αυτήν την κοινότητα το γεγονός πως δεν είμαι εγκληματίας.» «Είναι, όντως!» είπα ολόθυμα.
«Υπέθεσε πως ήμουν ο Μπρούκς ή ο Γούντχαουζ, ή κάποιος από τους πενήντα ανθρώπους που έχουν έναν καλό λόγο να θέλουν να με σκοτώσουν, για πόσο θα επιζούσα ενάντια στην ίδια μου την καταδίωξη; Μία κλήτευση, ένα στημένο ραντεβού, και όλα θα λάβαιναν τέλος. Είναι εξαιρετικό το ότι δεν έχουν ημέρες τυλιγμένες στην ομίχλη στις Λατινικές χώρες — τις χώρες της δολοφονίας. Μα τον Ιώβ! Μα που έρχεται κάτι θανάσιμη μονοτονία μας.»
να
διακόψει
τη
Ήταν η υπηρέτρια με ένα τηλεγράφημα. Ο Χολμς το άνοιξε καί ξέσπασε στα γέλια. «Κοίτα να δεις! Ή άλλο θα συμβεί;» είπε. «Ο Αδελφός Μάικροφτ έρχεται από εδώ.» «Ήατί όχι;» ρώτησα. «Γιατί όχι; Είναι σαν να συνάντησες ένα τραμ σε κάποιο επαρχιακό δρόμο. Ο Μάικροφτ έχει τις ράγες του καί κινείται επάνω τους. Το σπίτι του στο Πάλ Μαλ, τη λέσχη Διογένης, το Γουαιτχώλ—αυτό είναι το δρομολόγιο του. Μία, και μόνο μια φορά, βρέθηκε εδώ. Ποιες κοσμογονικές αλλαγές υπάρχει περίπτωση να τον εκτροχίασαν;» «Δεν εξηγεί;» Ο Χολμς μου παρέδωσε το τηλεγράφημα του αδελφού. Είναι ανάγκη να σε συναντήσω σχετικά με τον Κάντογκαν Γουέστ. Έρχομαι αμέσως.
ΜΑΙΚΡΟΦΤ. «Κάντογκαν όνομα.»
Γουέστ;
Έχω
ακούσει
το
«Δεν μου θυμίζει κάτι. Όμως ο Μάικροφτ να αντιδρά τόσο σπασμωδικά! Κάλλιστα ένας πλανήτης θα μπορούσε να αφήσει την τροχιά του. Επί τη ευκαιρία, γνωρίζεις τη θέση του Μάικροφτ;» Είχα μια αμυδρή ανάμνηση κάποιας εξήγησης από τον καιρό της Περιπέτειας του Έλληνα Διερμηνέα. «Μου είπες πως είχε κάποιο δευτερευούσης σημασίας γραφείο υπό τη Βρετανική κυβέρνηση.» Ο Χολμς γέλασε. «Δεν σε γνώριζα αρκετά καλά εκείνον τον καιρό. Κάποιος πρέπει να είναι διακριτικός όταν μιλάει για υψίστης σημασίας εθνικά ζητήματα. Έχεις δίκιο να σκέφτεσαι πως εργάζεται υπό τη Βρετανική κυβέρνηση. Θα είχες επίσης δίκιο κατά κάποια άποψη αν έλεγες πως κατά καιρούς είναι η Βρετανική κυβέρνηση.» «Θεέ μου Χολμς!» «Το φαντάσθηκα πως ίσως να σε εξέπλησσα. Ο Μάικροφτ παίρνει τετρακόσιες πενήντα λίρες τον χρόνο, παραμένει υφιστάμενος, δεν έχει διόλου φιλοδοξίες, δεν επιθυμεί να λάβει ούτε τιμές ούτε τίτλο, αλλά παραμένει ο πλέον
αναντικατάστατος άνθρωπος στη χώρα.» «Μα πως;» «Βασικά, η θέση του είναι μοναδική. Εκείνος την έκοψε καί την έραψε στα μέτρα του. Δεν υπήρξε ποτέ μία θέση σαν κι αυτή, ούτε πρόκειται να υπάρξει ξανά. Έχει το πλέον τακτικό και άκρως πειθαρχημένο μυαλό, με τη μεγαλύτερη ικανότητα αποθήκευσης στοιχείων, από κάθε άλλο άνθρωπο. Τις ίδιες εξαιρετικές ικανότητες τις οποίες έστρεψα στην εξιχνίαση του εγκλήματος εκείνος τις χρησιμοποίησε για τη συγκεκριμένη εργασία. Τα πορίσματα κάθε τμήματος αποστέλλονται σε εκείνον, και εκείνος αποτελεί τον κεντρικό ελεγκτή, το συντονιστικό κέντρο, το οποίο λαμβάνει τα αντισταθμιστικά μέτρα. Όλοι οι υπόλοιποι είναι ειδικοί, ωστόσο δική του ειδίκευση αποτελεί η παντογνωσία. Ας υποθέσουμε πως ένας υπουργός χρειάζεται πληροφορίες σχετικά με κάποιο θέμα το οποίο περιλαμβάνει το Ναυτικό, την Ινδία, τον Καναδά και το διμεταλλικό ζήτημα' θα ήταν δυνατόν να συσσωρεύσει τις διάφορες συμβουλές από τα διάφορα τμήματα για κάθε ζήτημα, όμως μόνον ο Μάικροφτ έχει την ικανότητα να εστιάσει επί όλων τους, και να πει με τη μεγαλύτερη άνεση πως κάθε παράγοντας θα επηρεάσει τον άλλο. Ξεκίνησαν χρησιμοποιώντας τον σαν συντόμευση, μια διευκόλυνση'
πλέον κατέστησε τον εαυτό
αναντικατάστατο. Στο σπουδαίο μυαλό του καθετί είναι ταξινομημένο και είναι άμεσα προσπελάσιμο. Επανειλημμένως ο λόγος του έχει
καθορίσει την εθνική πολιτική. Ζει για αυτή. Δεν συλλογίζεται τίποτα άλλο εκτός από όποτε, σαν μια διανοητική άσκηση, μαλακώνει αν τύχει και τον επισκεφθώ για να του ζητήσω να με συμβουλεύσει σε ένα από τα μικρά μου προβλήματα. Όμως σήμερα ήρθαν τα πάνω κάτω 39. Τι στο καλό είναι δυνατόν να σημαίνει; Ποιος είναι ο Κάντογκαν Γουέστ, και ποια η σχέση του με τον Μάικροφτ;» «Εδώ το έχω», φώναξα, και βούτηξα μέσα στην ακαταστασία των εφημερίδων πάνω στον καναπέ. «Ναι, ναι, εδώ είναι, βεβαιότατα! Ο Κάντογκαν Γουέστ ήταν ο νεαρός άντρας ο οποίος βρέθηκε νεκρός στον Υπόγειο την Τρίτη το πρωί.» Ο Χολμς ανακάθισε απότομα, η πίπα του στα μισά της διαδρομής για τα χείλη του. «Πρέπει να είναι σοβαρό, Γουώτσον. Ένας θάνατος ο οποίος υποχρέωσε τον αδελφό μου να μεταβάλει τις συνήθειες του δεν μπορεί να είναι συνηθισμένος. Τι στο καλό πρέπει να κάνουμε εμείς σχετικά; Η περίπτωση δεν έδειξε να έχει κάτι το αξιόλογο όπως τη θυμάμαι. Ο νεαρός είχε εμφανώς πέσει από το τραίνο και σκοτωθεί. Δεν είχε ληστευθεί, και δεν υπήρχε κάποιος ιδιαίτερος λόγος να εγείρει υποψίες βιαιοπραγίας. Έτσι δεν είναι;» «Υπήρξε μια επίσημη διεξαγωγή έρευνας», είπα, «και αρκετά νέα στοιχεία ήρθαν στην επιφάνεια. Προσεκτικότερα μελετώντας το, θα έλεγα με σιγουριά πως επρόκειτο για μια ιδιάζουσα υπόθεση.» 39Jupiter is descending to-day
«Κρίνοντας από την επίδραση της επί του αδελφού μου, θα σκεπτόμουν πως οφείλει να είναι η πλέον εξεζητημένη.» Κούρνιασε στην πολυθρόνα του. ΓΤΙ /
Τ-!
/
c. /
/
«Τώρα, Γουώτσον, ας δούμε τα γεγονότα.» «Το όνομα του άντρα ήταν Άρθουρ Κάντογκαν Γουέστ. Ήταν είκοσι-επτά ετών, ανύπανδρος, και υπάλληλος του Οπλοστασίου40 στο Γούλγουιτς.» «Κυβερνητική απασχόληση. Ιδού η σχέση με τον Αδελφό Μάικροφτ!» «Αναχώρησε από το Γούλγουιτς αιφνίδια τη Δευτέρα το βράδυ. Τελευταία τον είδε η αρραβωνιαστικιά
του,
Δεσποινίδα Βάϊολετ
Ουέστμπερυ, την οποία παράτησε απότομα στην ομίχλη περί τις 7:30 το ίδιο βράδυ. Δεν υπήρξε διαφωνία μεταξύ τους και εκείνη δεν είναι σε θέση να αναφέρει κάποιο κίνητρο για την ενέργεια του. Το επόμενο που ακούστηκε για την τύχη του ήταν όταν το νεκρό του σώμα ανακαλύφθηκε από έναν σιδηροδρομικό συντηρητή ονόματι Μέισον, μόλις έξω από τον Σταθμό Άλντγκέιτ στο Υπόγειο σύστημα του Λονδίνου.» «Πότε;» «Το σώμα ευρέθη στις έξι το πρωί της Τρίτης. Κειτόταν σε αρκετή απόσταση από τις σιδηροδρομικές γραμμές επί της αριστερής 40(Σ.τ.Μ.) Κυβερνητικό Οπλοστάσιο (arsenal)??
πλευράς καθώς κάποιος κινείται ανατολικά, σε ένα σημείο πλησίον του σταθμού, όπου η γραμμή βγαίνει από το τούνελ το οποίο διατρέχει. Το σώμα θα μπορούσε να έχει φτάσει στη γραμμή μόνον έτσι. Αν είχε μεταφερθεί από κάποια γειτονική οδό, θα έπρεπε να είχε περάσει τις μπάρες του σταθμού, όπου εδρεύει πάντοτε ένας εισπράκτορας. Ιο σημείο αυτό φαίνεται απολύτως βέβαιον.» «Πολύ καλά. Η υπόθεση είναι αρκετά ξεκάθαρη. Ο άντρας, νεκρός ή ζωντανός, είτε έπεσε είτε εξωθήθηκε από το τραίνο. Αυτό τουλάχιστον μου είναι ξεκάθαρο. Συνέχισε.» «Τα τραίνα τα οποία διασχίζουν τις γραμμές πλάι στις οποίες το πτώμα ευρέθη είναι εκείνα τα οποία κινούνται από ανατολή προς δύση, ορισμένα εκ των οποίων αμιγώς μητροπολιτικά, και ορισμένα από το Ουίλεσντεν και τις παραπλήσιες διακλαδώσεις. Μετά βεβαιότητας δηλώνεται πως ο νεαρός όταν βρήκε τον θάνατο του, ταξίδευε προς αυτήν την κατεύθυνση κάποια προχωρημένη ώρα της νύχτας, αλλά σε ποιο σημείο επιβιβάσθηκε στο τραίνο είναι αδύνατον να καθοριστεί.» «Το εισιτήριο του, φυσικά, θα το έδειχνε.» «Δεν υπήρχε εισιτήριο στις τσέπες του.» «Δεν υπήρχε εισιτήριο! Τρομάρα μου, Γουώτσον, η υπόθεση είναι όντως εξαιρετικά ιδιόμορφη. Σύμφωνα με την εμπειρία μου είναι αδύνατον να προσεγγίσεις την πλατφόρμα ενός Μητροπολιτικού τραίνου δίχως να επιδείξεις εισιτήριο. Ευλόγως, τότε, ο νεαρός είχε ένα.
Μήπως του το πήραν ώστε να αποκρύψουν τον σταθμό από τον οποίο επιβιβάσθηκε; Είναι πιθανόν. Ή μήπως του έπεσε στο βαγόνι. Είναι επίσης πιθανόν. Όμως το θέμα χρίζει ενδιαφέροντος από πλευράς περιέργειας. Όπως καταλαβαίνω δεν υπήρχε ένδειξη ληστείας;» «Προφανώς όχι. Υπάρχει μία κατάσταση με τα όσα είχε στην κατοχή του. Το πορτοφόλι του περιείχε δύο λίρες καί δεκαπέντε. Είχε επίσης ένα βιβλιάριο καταθέσεων από το υποκατάστημα της Τράπεζας Κεφαλαίου και Αξιών41 του Γούλγουιτς. Μέσω αυτού επιβεβαιώθηκε η ταυτότητα του. Υπήρχαν επίσης δυο εισιτήρια επισήμων στο θέατρο του Γούλγουιτς, με ημερομηνία την ίδια εκείνη βραδιά. Επίσης ένα μικρό πακέτο με τεχνικά έγγραφα.» Ο Χολμς ικανοποίησης.
άφησε
ένα
επιφώνημα
«Ορίστε που τελικά το προσδιορίσαμε! Βρετανική κυβέρνηση—Γούλγουιτς. Οπλοστάσιο — τεχνικά έγγραφα —ο Αδελφός Μάικροφτ, η αλυσίδα είναι πλήρης. Όμως να που έρχεται, αν δεν σφάλλω, να μας τα πει ο ίδιος.» Μια στιγμή αργότερα η ψηλή και ευτραφής μορφή του Μάικροφτ Χολμς οδηγήθηκε εντός του δωματίου. Βαριάς κορμοστασιάς και ογκώδους, άφηνε να υπονοηθεί μια άχαρη σωματική αδράνεια στη μορφή, εντούτοις πάνω από το νωθρό σώμα κούρνιαζε έναν κεφάλι τόσο δεσποτικό στο μέτωπο, τόσο άγρυπνο στα γκρίζα του ατσαλιού, βυθισμένα μάτια του, τόσο ανένδοτο στα χείλη του, καί τόσο λεπτό στο 41Capital and Counties
παιγνίδισμα της έκφρασης του, που κατόπιν της αρχικής ματιάς κάποιος ξεχνούσε το αποκρουστικα παχύ σώμα καί θυμόταν μόνο το κυρίαρχο μυαλό.
Στο κατόπι του εμφανίστηκε ο παλιός μας φίλος ο Λεστρέίντ, της Σκότλαντ Γιάρντ — λιγνός και στεγνός. Η σοβαρότητα των δυο προσώπων προμήνυε κάποια επαχθή περιπέτεια. Ο ντετέκτιβ αντάλλαξε χειραψίες δίχως να πει λέξη. Ο Μάικροφτ Χολμς αγωνίστηκε να βγάλει το πανωφόρι του και βυθίστηκε σε μια πολυθρόνα. «Μια εξαιρετικά ενοχλητική υπόθεση, Σέρλοκ», είπε. «Αντιπαθώ εξαιρετικά τη διαφοροποίηση των συνηθειών μου, όμως οι κρατούντες δεν δέχονταν επ' ουδενεί λόγο μιαν άρνηση. Στην τρέχουσα κατάσταση του Σιάμ είναι εξαιρετικά δυσχερές το ότι πρέπει να βρίσκομαι μακριά από το γραφείο. Όμως πρόκειται περί μιας πραγματικής κρίσης. Δεν είδα ποτέ τον Πρωθυπουργό τόσο αναστατωμένο. Όσο για το
Υπουργείο Ναυτικών αναποδογυρισμένη κυψέλη. υπόθεση;»
—βουίζει Μελέτησες
σαν την
«Το κάναμε μόλις. Ποια ήταν τα τεχνικά έγγραφα;» «Αχ αυτό είναι το θέμα! Ευτυχώς, δεν βγήκε πάρα έξω. Ο τύπος θα αφήνιαζε αν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Τα έγγραφα τα οποία ο άθλιος αυτός νεαρός είχε στην τσέπη του ήταν τα σχέδια του υποβρυχίου Μπρούς-Πάρτινγκτον.» Ο Μάικροφτ Χολμς μιλούσε με μία σοβαρότητα η οποία υποδείκνυε την αίσθηση της βαρύτητας του ζητήματος. Ο αδελφός του καί εγώ καθόμασταν προσμένοντας. «Σίγουρα θα έχεις ακούσει σχετικά; Είχα την εντύπωση πως ο καθένας είχε ακούσει για αυτό.» «Μόνον ως όνομα.» «Είναι αδύνατον να μεγαλοποιηθεί η σημασία του. Αποτελούσε το πλέον άγρυπνα φυλασσόμενο από όλα τα κυβερνητικά μυστικά. Δέξου από τα λεγόμενα μου πως οί ναυμαχίες καθίστανταί αδύνατες εντός της ακτίνας λειτουργίας ενός Μπρούς-Πάρτινγκτον. Δυο χρόνια νωρίτερα ένα σημαντικό ποσό αποκρύφτηκε από τα Κονδύλια και χρησιμοποιήθηκε για την απόκτηση του μονοπωλίου της ευρεσιτεχνίας. Κάθε δυνατή προσπάθεια κατεβλήθη να κρατηθεί μυστικό. Τα σχέδια, τα οποία είναι εξαιρετικά περίπλοκα, αποτελούνται από περίπου τριάντα διαφορετικές
ευρεσιτεχνίες, καθεμία κρίσιμη για τη λειτουργία του συνόλου,φυλάσσονται σε ένα εξεζητημένο χρηματοκιβώτιο εντός ενός απόρρητου γραφείου παρακείμενο στο οπλοστάσιο, με αδίάρρηκτες πόρτες και παράθυρα. Υπό καμία πιθανή περίσταση δεν έπρεπε τα σχέδια να απομακρυνθούν από το γραφείο. Αν ο βασικός κατασκευαστής του Ναυτικού επιθυμούσε να τα συμβουλευθεί, ακόμη καί εκείνος ήταν υποχρεωμένος να μεταβεί στο γραφείο του Γούλγουίτς για να το πραγματοποιήσει. Καί όμως να που τα βρίσκουμε στην τσέπη ενός χαμηλόβαθμου νεκρού νεαρού στην καρδιά του Λονδίνου. Από μια επίσημη θεώρηση είναι απλώς άκρως δυσάρεστο.» «Εντούτοις τα έχετε και πάλι στην κατοχή σας;» «Όχι, Σέρλοκ, όχι! Αυτό είναι το στρίμωγμα. Δεν τα έχουμε. Δέκα έγγραφα εκλάπησαν από το Γούλγουιτς. Υπήρχαν επτά στην τσέπη του Κάντογκαν Γουέστ. Τα τρία πιο ουσιώδη χάθηκαν —εκλάπησαν, εξαφανίσθηκαν. Πρέπει να παρατήσεις τα πάντα, Σέρλοκ. Ξέχνα τα συνήθη απλοϊκά προβλήματα της αστυνομίας. Πρόκειται περί ενός ζωτικού διεθνούς ζητήματος το οποίο καλείσαι να επιλύσεις. Γιατί ο Κάντογκαν Γουέστ πήρε τα έγγραφα, που βρίσκονται όσα αγνοούνται, πως πέθανε, πως κατέληξε το σώμα του στο σημείο το οποίο ευρέθη, πως είναι δυνατόν η ζημιά να επανορθωθεί; Βρες μια απάντηση για καθεμία από αυτές τις ερωτήσεις, και θα έχεις προσφέρει μια σημαντική υπηρεσία προς την πατρίδα σου.» «Γιατί δεν το επιλύεις μόνος σου, Μάικροφτ; Είσαι ικανός να συλλογισθείς το ίδιο
καλά όσο εγώ.» «Πιθανόν, Σέρλοκ. Όμως πρόκειται περί ενός ζητήματος ανεύρεσης λεπτομερειών. Δώσε μου τις λεπτομέρειες σου, και από μια πολυθρόνα θα σου επιστρέψω μια υπέροχη δεξιοτεχνική άποψη. Όμως το να τρέξω εδώ και να τρέξω εκεί, να αντεξετάσω τους φύλακες του σιδηροδρόμου, και να ξαπλώσω καταγής με έναν φακό στο μάτι μου —δεν είναι το φόρτε μου. Όχι, εσύ είσαι ο μόνος που μπορεί να εξιχνιάζει την υπόθεση. Αν έχεις την επιθυμία να δεις το όνομα σου στην επόμενη κατασταση τιμητικών διακρίσεων — » Ο φίλος μου χαμογέλασε καί κούνησε το κεφαλί του. «Παίζω το παιχνίδι μόνον για χαρη του παιγνιδιού», είπε. «Εντούτοις το πρόβλημα είναι βέβαιον πως παρουσιάζει ορισμένα σημεία ενδιαφέροντος, και θα είμαι ευτυχής να το ερευνήσω. Μερικά στοιχεία ακόμη, παρακαλώ.» «Σημείωσα πρόχειρα τα πλέον ουσιώδη σε αυτό το χαρτί, μαζί με μερικές διευθύνσεις τις οποίες θα βρεις χρήσιμες. Ο πραγματικός αξιωματούχος υπεύθυνος για τη φύλαξη των εγγράφων είναι ο διάσημος κυβερνητικός ειδικός, Σερ Τζέιμς Γουόλτερ, του οποίου οι τιμητικές διακρίσεις και οι τίτλοι γεμίζουν δυο γραμμές σε έναν βιβλίο αναφορών. Έχει γεράσει στην υπηρεσία, πρόκειται περί ενός κυρίου, ένας προσφιλής καλεσμένος στους ανώτατους οίκους, και, πάνω από όλα, ένας άνθρωπος του οποίου ο πατριωτισμός είναι πέραν κάθε αμφιβολίας. Είναι
ο ένας εκ των δυο που έχουν κλειδί του χρηματοκιβωτίου. Να προσθέσω πως τα έγγραφα βρίσκονταν αδιαμφισβήτητα στο γραφείο κατά τις εργάσιμες ώρες της Δευτέρας, και πως ο Σερ Τζέιμς έφυγε για το Λονδίνο περίπου στις τρεις η ώρα παίρνοντας το κλειδί μαζί του. Βρισκόταν στην οικία του Ναυάρχου Σινκλαίρ στη Μπάρκλεϋ Σκουέρ καθ' όλη τη διάρκεια του απογεύματος όταν το συγκεκριμένο περιστατικό προέκυψε.» «Έχει εξακριβωθεί το γεγονός;» «Ναι ο αδελφός του, ο Ταγματάρχης Βαλεντάίν Γουόλτερ, εχεί πιστοποιήσει την αναχώρηση του από το Γούλγουίτς, καί ο Ναύαρχος Σίνκλαίρ την άφιξη του στο Λονδίνο' οπότε ο Σερ Τζειμς δεν αποτελεί πλεον άμεσο συντελεστή του ζητήματος.» «Ποιος είναι ο άλλος άνθρωπος με κλειδί;» «Ο προϊστάμενος και σχεδιαστής, κ. Σίντνεϋ Τζόνσον. Πρόκειται για εναν άντρα περί τα σαράντα, παντρεμένο, με πεντε παιδιά. Είναι ενας σιωπηλός, σκυθρωπός άνθρωπος, όμως εχεί, γενικώς, εναν άψογο φάκελο στη δημόσια υπηρεσία. Δεν είναι δημοφιλής μεταξύ των συναδελφων του, αλλά σκληρά εργαζόμενος. Σύμφωνα με τη δική του κατάθεση, εξακριβωμενη μόνον από τον λόγο της συζύγου του, βρισκόταν στο σπίτι ολόκληρο το απόγευμα της Δευτερας επειτα από το γραφείο, και το κλειδί του δεν εφυγε στιγμή από την αλυσίδα του ρολογιού του επί της οποίας κρεμεταί.» «Μίλησε μας σχετικά με τον Κάντογκαν Γουεστ.»
«Είχε δεκα χρόνια στην υπηρεσία καί είχε κάνεί καλή δουλειά. Είχε τη φήμη πως ήταν θερμοκεφαλος και παρορμητικός, εντούτοις ενας ευθύς, τίμιος άνθρωπος. Δεν εχουμε τίποτα εναντίον του. Ήταν επόμενος στην ιεραρχία μετά τον Σίντνεϋ Τζόνσον στο γραφείο. Τα καθήκοντα τον εφερναν σε καθημερινή, προσωπική επαφή με τα σχεδία. Κανείς άλλος δεν είχε τη δίαχείρίση τους.» «Ποίος βράδυ;»
κλείδωσε
τα
σχεδία
εκείνο
το
«Ο κ. Σίντνεϋ Τζόνσον, ο προϊστάμενος.» «Λοίπόν, είναί απολύτως βεβαίον το ποίος τα πήρε. Πράγματί βρεθηκαν πάνω στον χαμηλόβαθμο νεαρό υπάλληλο, τον Κάντογκαν Γουέστ. Αυτό δείχνει οριστικό, έτσι;» «Έτσι, Σέρλοκ, καί όμως αφήνει τόσο πολλά δίχως εξήγηση. Κατά πρώτο λόγο, για ποιον λόγο τα πήρε;» «Υποθέτω πως είχαν αξία;» «Θα μπορούσε να πάρει αρκετές χιλιάδες για αυτά με άνεση.» «Έχεις να προτείνεις κάποιο πιθανό κίνητρο για τη μεταφορά των εγγράφων στο Λονδίνο εκτός της πώλησης;» «Όχι, δεν έχω.» «Τότε οφείλουμε να τη λάβουμε ως τη βάσιμη μας υπόθεση. Ο νεαρός Γουέστ πήρε τα
έγγραφα. Τώρα αυτό θα ήταν εφικτό μόνον αν είχε ένα αντικλείδι—» «Αρκετά αντικλείδια. Έπρεπε να ανοίξει το κτίριο καί το δωμάτιο.» «Είχε, λοιπόν, αρκετά αντικλείδια. Πήρε τα έγγραφα στο Λονδίνο για να πουλήσει το μυστικό, προτιθέμενος, αναμφίβολα, να επιστρέψει τα σχέδια πίσω στο χρηματοκιβώτιο το πρωί της επομένης πριν γίνει αντιληπτή η απουσία τους. Ενώ βρισκόταν στον Λονδίνο στην προδοτική αποστολή συνάντησε το τέλος του.» «Πως;» «Θα υποθέσουμε πως ταξίδευε επιστρέφοντας στο Γούλγουιτς όταν δολοφονήθηκε και πετάχτηκε έξω από το βαγόνι.» «Το Αλντγκειτ, όπου ευρέθη το σώμα, είναι εξαιρετικά μακριά από τον σταθμό της Γέφυρας τουΛονδίνου, που οφείλε να είναι η διαδρομή του για το Γουλγουιτς.» «Πολλές περιπτώσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν υπό τις οποίες θα προσπερνούσε τον σταθμό της Γέφυρας του Λονδίνου. Υπήρχε κάποιος στο βαγόνι, επί παραδείγματι, με τον οποίο είχε κάποια συζήτηση η οποία τον απορρόφησε. Αυτή η συζήτηση οδήγησε σε μια βίαια σκηνή στην οποία έχασε τη ζωή του. Ενδεχομένως επιχείρησε να αφήσει το βαγόνι, έπεσε έξω στη γραμμή, και έτσι βρήκε το τέλος του. Ο άλλος έκλεισε την πόρτα. Υπήρχε πυκνή ομίχλη, και τίποτα δεν ήταν δυνατόν να φανεί.»
«Καμία καλύτερη εξήγηση δεν είναι δυνατόν να δοθεί με την τρέχουσα γνώση μας' εντούτοις σκέψου, Σέρλοκ, πόσο πολλά άφησες ανέγγιχτα. Ας υποθέσουμε, χάριν συζήτησης, πως ο νεαρός Κάντογκαν Γουέστ είχε αποφασίσει να μεταφέρει τα συγκεκριμένα έγγραφα στο Λονδίνο. Φυσικά θα είχε κανονίσει μια συνάντηση με τον ξένο πράκτορα και θα είχε βεβαιωθεί πως θα είχε κενό το απόγευμα του. Αντίθετα πήρε δυο εισιτήρια για το θέατρο, συνόδευσε τη μνηστή του μέχρι τα μισά, και κατόπιν εξαφανίστηκε άξαφνα.» «Ένα αδιέξοδο», είπε ο Λεστρέιντ, ο οποίος είχε κάτσει ακουγοντας με κάποια ανυπομονησία τη συζήτηση. «Ένα εξαιρετικά μοναδικό αδιέξοδο. Αυτή είναι η ένσταση υπ' αριθμόν 1. Ένσταση υπ' αριθμόν 2: Υποθέτουμε πως φτάνει στο Λονδίνο και βλέπει τον ξένο πράκτορα. Πρέπει να επιστρέψει τα χαρτιά πριν το πρωί ειδάλλως η απώλεια θα ανακαλυφθεί. Πήρε μαζί του δέκα. Μόνον επτά βρίσκονταν στην τσέπη του. TL απέγιναν τα άλλα τρία; Είναι βέβαιον πως δεν θα τα άφηνε οικειοθελώς. Τότε, πάλι, που είναι το τίμημα της προδοσίας του; Θα περίμενε κάποιος να βρει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό στην τσέπη του.» «Μου φαίνεται απολύτως ξεκάθαρο», είπε ο Λεστρέιντ. «Δεν έχω ουδεμία αμφιβολία σχετικά με το τι συνέβη. Πήρε τα έγγραφα για να τα πουλήσει. Συνάντησε τον πράκτορα. Δεν συμφώνησαν στην τιμή. Πήρε τον δρόμο της επιστροφής, όμως ο πράκτορας τον ακολούθησε. Στο τραίνο ο πράκτορας τον δολοφόνησε, πήρε τα πλέον ουσιώδη έγγραφα, και πέταξε το πτώμα από
το βαγόνι. Αυτό θα εξηγούσε τα πάντα, έτσι;» «Για ποιόν λόγο δεν είχε εισιτήριο;» «Το εισιτήριο θα είχε δείξει ποιος σταθμός βρισκόταν πλησίον της οικίας του πράκτορα. Για τον λόγο αυτό το πήρε από την τσέπη του δολοφονημένου άντρα.» «Ωραία, Λεστρέιντ, πολύ ωραία», είπε ο Χολμς. «Η θεωρία σου αντέχει. Όμως αν είναι αλήθεια, τότε η υπόθεση έληξε. Από τη μια πλευρά ο προδότης είναι νεκρός. Από την άλλη, τα σχέδια του υποβρυχίου Μπρούς-Πάρτινγκτον βρίσκονται προφανώς ήδη στην Ηπειρωτική Ευρώπη. TL άλλο μας απομένει να κάνουμε;» «Να δράσουμε, Σέρλοκ—να δράσουμε!» φώναξε ο Μάικροφτ, πηδώντας πάνω. «Όλα μου τα ένστικτα είναι ενάντια σε αυτήν την εξήγηση. Χρησιμοποίησε τις ικανότητες σου! Πήγαινε στη σκηνή του εγκλήματος! Δες τους εμπλεκόμενους! Κάνε τα πάντα! Σε ολόκληρη την καριέρα σου δεν είχες ποτέ μια τόσο σημαντική ευκαιρία να υπηρετήσεις την πατρίδα σου.» καλά!» είπε ο Χολμς, ανασηκώνοντας τους ώμους του. «Έλα, Γουώτσον! Καί εσύ, Λεστρέίντ, θα μας κάνεις τη χάρη να μας κάνεις παρέα για μερικές ώρες; Θα ξεκινήσουμε την έρευνα μας με μία επίσκεψη στον Σταθμό Αλντγκειτ. Αντίο Μάικροφτ. Θα σου στείλω μια αναφορά πριν το βράδυ, όμως σε προειδοποιώ προκαταβολικά πως ελάχιστα θα πρέπει να περιμένεις.» «Καλά,
Μια ώρα αργότερα ο Χολμς, ο Λεστρέίντ και
εγώ στεκόμασταν στον Υπόγειο σιδηρόδρομο στο σημείο που ξεπροβάλει από το τούνελ αμέσως πριν τον Σταθμό Αλντγκειτ. Ένας ευγενικός κοκκινοπρόσωπος ηλικιωμένος κύριος εκπροσωπούσε τη σιδηροδρομική εταιρεία. «Εδώ ακριβώς κειτόταν το σώμα του νεαρού», είπε, υποδεικνύοντας ένα σημείο περίπου ένα μέτρο μακριά από τις γραμμές. «Δεν θα ήταν δυνατόν να έχει πέσει από πάνω, γιατί τα συγκεκριμένα, όπως βλέπετε είναι κλειστά τοιχία. Επομένως, θα μπορούσε να έχει έρθει μόνο από το τραίνο, και αυτό το τραίνο, όσον είναι δυνατόν να το προσδιορίσουμε, πρέπει να πέρασε περίπου τα μεσάνυχτα της Δευτέρας.» «Έχουν εξετασθεί τα βαγόνια για κάποιο ίχνος βίας;» «Δεν υπάρχουν τέτοια ίχνη, και κανένα εισιτήριο δεν βρέθηκε.» «Καμία αναφορά σχετικά για κάποια πόρτα που βρέθηκε ανοικτή;» «Καμία.» «Είχαμε ορισμένα νέα στοιχεία σήμερα το πρωί», είπε ο Λεστρέίντ. «Ένας επιβάτης ο οποίος πέρασε το Αλντγκειτ με ένα συνηθισμένοΜητροπολιτικό τραίνο κατά τις 11:40 τη νύχτα της Δευτέρας δηλώνει πως άκουσε έναν βαρύ γδούπο, σαν αυτόν που κάνει ένα σώμα χτυπώντας τις γραμμές, λίγο πριν το τραίνο αφιχθεί στον σταθμό. Υπήρχε πυκνή ομίχλη, ωστόσο, καί τίποτα δεν ήταν δυνατόν να
φανεί. Δεν προέβη σε καμία αναφορά τη συγκεκριμένη στιγμή. Μα τί τρέχει με τον Κο Χολμς;»
Ο φίλος μου στεκόταν με μια έκφραση έντονης συγκέντρωσης στο πρόσωπο του, κοιτώντας τις σιδηροδρομικές γραμμές εκεί που ξεπρόβαλαν από το τούνελ. Το Αλντγκειτ είναι μια διασταύρωση, και υπήρχε εκεί ένα δίκτυο διακλαδώσεων. Σε εκείνα, τα σχολαστικά, απορημένα του μάτια ήταν καρφωμένα, καί έβλεπα σε εκείνο το επίμονο, παρατηρητικό πρόσωπο
εκείνο το σφίξιμο των χείλίών, το τρεμούλιασμα των ρουθουνίών, καί τη συγκέντρωση στα βαριά φουντωτά φρύδια του τα οποία γνώριζα πολύ καλά. «Σημεία»,
μουρμούρισε,
«τα
σημεία
διακλάδωσης.» ΓΤΊ
/
/
ΓΤΊ
/
«Τι σχέση έχουν; Τι εννοείς;» «Υποθέτω πως δεν υπάρχει μεγάλος αριθμός διακλαδώσεων σε ένα σύστημα όπως αυτό;» «Όχι υπάρχουν ελάχιστες.» «Και μια διακλάδωση, επίσης. Διακλαδώσεις, και μια καμπή. Μα τον Ιώβ! Αν μόνον ήταν έτσι.» «Τι τρέχει, κ. Χολμς; Ανακάλυψες κάποιο στοιχείο;» «Μια
ιδέα —μια
επισήμανση,
τίποτα
περισσότερο. Όμως είναι βέβαιον πως η υπόθεση αρχίζει να αποκτά ενδιαφέρον. Μοναδική, απολύτως μοναδική, αλλά πάλι γιατί όχι; Δεν βλέπω κάποιες ενδείξεις αιμορραγίας πάνω στις γραμμές. «Ελάχιστο υπήρχε.» «Όμως όπως καταλαβαίνω αρκετά μεγάλη πληγή.»
υπήρχε
μία
«Το κόκαλο είχε συνθλιφτεί, όμως δεν υπήρχε μεγάλο εξωτερικό τραύμα.» «Και όμως καθένας θα περίμενε κάποια αιμορραγία. Υπάρχει περίπτωση να επιθεωρήσω το τραίνο το οποίο μετέφερε τον επιβάτη που άκουσε τον γδούπο μίας πτώσης μέσα στην ομίχλη;» «Φοβούμαι πως όχι, κ. Χολμς», είπε ο Λεστρέιντ, «Το τραίνο έχει διαχωριστεί, καί τα βαγόνια έχουν αναδίανεμηθεί.» «Σε διαβεβαίώνω, κ. Χολμς», είπε ο Λεστρέιντ, «πως κάθε βαγόνι έχει προσεκτικά εξετασθεί. Το επέβλεψα προσωπικά.» Αποτελούσε μια από τις πλέον εμφανείς αδυναμίες του φίλου μου το γεγονός πως δεν ανεχόταν λιγότερο δραστήριες ευφυΐες εν συγκρίσει με τη δική του. «Πιθανότατα», είπε, στρεφόμενος αλλού. «Ωστόσο, δεν ήταν τα βαγόνια εκείνα που ήθελα να εξετάσω. Δεν χρειάζεται να σε απασχολήσουμε περαιτέρω, κ. Λεστρέιντ. Πιστεύω πως οι έρευνες μας θα μας μεταφέρουν στο Γούλγουιτς.» Στη Γέφυρα του Λονδίνου, ο Χολμς έγραψε ένα τηλεγράφημα για τον αδελφό του, το οποίο μου έδωσε πριν το αποστείλει. Είχε ως εξής: Βλέπω κάποιο φως στο σκοτάδι, όμως ίσως να σβήσει. Εντωμεταξύ, παρακαλώ στείλε με
αγγελιοφόρο, να περιμένει επιστροφή στην Οδό Μπέϊκερ, μια πλήρη κατάσταση όλων των ξένων πρακτόρων γνωστών στην Αγγλία, με πλήρη διεύθυνση. ΣΕΡΛΟΚ. «Θα μας βοηθούσε, Γουώτσον», σχολίασε καθώς πιάσαμε θέσεις στο τραίνο του Γούλγουιτς. «Είναι βέβαιον πως χρωστάμε πολλά στον Αδελφό Μάικροφτ που μας έφερε σε επαφή με κάτι που υπόσχεται να αποτελέσει μία εξαιρετικά αξιόλογη υπόθεση.» ΓΤ-1
/
/
/I
/
Το ανυπόμονο πρόσωπο του έφερε ακόμη εκείνη την έκφραση της έντονης καί νευρικής δραστηριότητας, γεγονός που μου έδειχνε πως κάποια πρωτότυπη και υποδηλωτική υπόθεση είχε διανοίξει μια ενδιαφέρουσα συλλογιστική προσέγγιση. Πάρε ένα λαγωνικό με κρεμασμένα αυτιά και πεσμένη ουρά καθώς χουζουρεύει στο σκυλόσπιτο, και σύγκρινε το με το ίδιο λαγωνικό καθώς, με γυαλισμένα μάτια και τεντωμένους μύες, τρέχει πίσω από κάποια μυρωδιά θηράματος —τέτοια ήταν η αλλαγή που είχε επέλθει στον Χολμς σε σχέση με το πρωί. Ήταν άλλος άνθρωπος σε σχέση με εκείνη τη χαλαρή καί ασκόπως περιφερόμενη φιγούρα στην ποντικόχρωμη ρόμπα του, ο οποίος περιπλανιόταν τόσο νευρικά πριν από λίγες μόνο ώρες γύρω από το περικυκλωμένο από ομίχλη δωμάτίο. «Υπάρχει υλικό εδώ. Υπάρχει προοπτική», είπε. «Πρέπει να είμαι πράγματι ανόητος ώστε να
μην αντιληφθώ τις δυνατότητες του.» «Ακόμη και τώρα τα πάντα είναι σκοτάδι για μένα.»
στο
«Το τέλος είναι και για μένα επίσης σκοτεινό, όμως σκέφτομαι μια ιδέα που ενδεχομένως θα μας οδηγήσει μακρύτερα. Ο άντρας συνάντησε το τέλος του αλλού, και το σώμα του βρισκόταν στην οροφή του βαγονιού.» «Στην οροφή!» «Εξαιρετικό, έτσι; Όμως συλλογίσου τα γεγονότα. Αποτελεί σύμπτωση το γεγονός πως ευρέθη στο ακριβές σημείο όπου το τραίνο σκαμπανεβάζει και κλυδωνίζεται καθώς περνάει τη διακλάδωση; Δεν είναι αυτό το σημείο όπου ένα αντικείμενο επί της οροφής είναι αναμενόμενο να πέσει; Η διακλάδωση δεν θα είχε επίδραση σε κάποιο αντικείμενο εντός του τραίνου. Είτε το σώμα έπεσε από την οροφή, είτε μία εξαιρετικά περίεργη σύμπτωση προέκυψε. Ωστόσο τώρα συλλογίσου το ζήτημα του αίματος. Φυσικά δεν θα υπήρχε καθόλου αιμορραγία στη γραμμή αν το σώμα είχε αίμορραγήσεί αλλού. Κάθε γεγονός είναι υποδηλωτικό από μόνο του. Συνδυασμένα έχουν αθροιστική ισχύ.» «Και το εισιτήριο, επίσης!» αναφώνησα. «Ακριβώς. Δεν ήμασταν σε θέση να εξηγήσουμε την απουσία του εισιτηρίου. Αυτό θα το εξηγούσε. Τα πάντα εφαρμόζουν.» «Ακόμη όμως και αν είχαν έτσι, απέχουμε ακόμη πολύ από την εξιχνίαση του μυστηρίου του
θανάτου του. Στην πράξη, δεν απλουστεύει αλλά γίνεται πιο παράξενο.» «Ίσως», είχε ο Χολμς, συλλογισμένα, «ίσως.» Περιήλθε εκ νέου σε έναν σιωπηλό ρεμβασμό, ο οποίος διάρκεσε μέχρις ότου το αργοκίνητο τραίνο μπήκε επιτέλους στον Σταθμό Γούλγουιτς. Εκεί κάλεσε ένα αμάξι και ανέσυρε το χαρτί του Μάικροφτ από την τσέπη του. «Εχουμε έναν καλούτσικο γύρο από απογευματινές επισκέψεις να κάνουμε», είπε. «Εχω την εντύπωση πως ο Σερ Τζέιμς Γουόλτερ προστάζει την άμεση προσοχή μας.»
Arthur Conan Doyle
Η οικία του επιφανή αξιωματούχου ήταν μια όμορφη βίλα με πράσινες αλάνες, που εκτείνονταν κάτω στον Τάμεση. Καθώς φτάναμε η ομίχλη σηκωνόταν, και μία αχνή, δειλή λιακάδα ξάνοιγε. Ένας μπάτλερ απάντησε στο χτύπημα μας.«Τον Σερ Τζέιμς, κύριε! Είπε με αυστηρότητα στο πρόσωπο του. «Ο Σερ Τζέιμς πέθανε σήμερα το πρωί.» «Μα τους ουρανούς!» αναφώνησε ο Χολμς με κατάπληξη. «Πως πέθανε;» «Ίσως να θέλατε να περάσετε μέσα, κύριε, καί να δείτε τον αδελφό του, τον Ταγματάρχη Βάλενταϊν;» «Ναι, καλύτερα να περάσουμε.» Οδηγηθήκαμε σε μια αμυδρά φωτισμένη σάλα, όπου μια στιγμή αργότερα ήρθε κοντά μας ένας πολύ ψηλός, όμορφος, άντρας με ελαφριά γενειάδα, περί τα πενήντα, ο νεότερος αδελφός του νεκρού επιστήμονα. Τα θλιμμένα του μάτια, τα χλωμά του μάγουλα, και τα αφρόντιστα μαλλιά του φανέρωναν το αιφνίδιο χτύπημα που είχε βρει το σπιτικό. Μόλις που γινόταν κατανοητός καθώς μιλούσε. «Ήταν αυτό το τρομερό σκάνδαλο», είπε. «Ο αδελφός μου, ο Σερ Τζέιμς, ήταν ένας άντρας ιδιαίτερα εύθικτος, και δεν μπορούσε να υπομείνει μια τέτοια κατάσταση. Του ράγισε την καρδιά. Ήταν πάντοτε τόσο περήφανος για την επάρκεια του τομέα του, και το γεγονός αποτέλεσε ένα συντριπτικό πλήγμα.
181 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Ελπίζαμε πως ίσως να μας προσέφερε ορισμένες επισημάνσεις οι οποίες να συνέβαλαν στο να ξεδιαλύνουμε το ζήτημα.» «Σας διαβεβαίώνω πως αποτελούσαν μυστήριο το ίδιο για εκείνον όπως για εσάς και για όλους μας. Είχε ήδη καταθέσει όσα γνώριζε στη διάθεση της αστυνομίας. Φυσικά δεν αμφέβαλε στιγμή πως ο Κάντογκαν Γουέστ ήταν ένοχος. Όμως όλα τα υπόλοιπα ήταν αδιανόητα.» «Δεν μπορείτε να μας διαφωτίσετε με κάτι νεώτερο σχετικά με την υπόθεση;» «Δεν γνωρίζω τίποτα προσωπικά εκτός των όσων διάβασα είτε άκουσα. Δεν επιθυμώ να φανώ αγενής, όμως όπως αντιλαμβάνεστε, κ. Χολμς, είμαστε αρκετά αναστατωμένοι την παρούσα στιγμή, καί είμαι αναγκασμένος να σας ζητήσω να δώσετε σύντομα ένας τέλος στην ανάκριση σας.» «Αποτελεί όντως μία απροσδόκητη εξέλιξη», είπε ο φίλος μου όταν είχαμε επιστρέψει στο αμάξι. «Αναρωτιέμαι αν ο θάνατος προήλθε από φυσιολογικά αίτια, ή αν ο καημένος ο γέρος αφαίρεσε την ίδια του τη ζωή! Αν συνέβη το δεύτερο, ενδεχομένως να ληφθεί ως κάποιου είδους αυτοκριτική για αμέλεια καθήκοντος; Οφείλουμε να αφήσουμε το ερώτημα για κάποια μελλοντική στιγμή. Τώρα θα στραφούμε στον θάνατο του Κάντογκαν Γουέστ.» Ένα μικρό αλλά φροντισμένο σπίτι στα προάστια της πόλης στέγαζε τη χαροκαμένη μάνα. Η ηλικιωμένη γυναίκα ήταν υπερβολικά βυθισμένη στη θλίψη για να μας χρησιμέψει, όπως στο πλάι της βρισκόταν μια κάτωχρη νεαρή γυναίκα, η - 182 -
Arthur Conan Doyle
οποία μας συστήθηκε ως Δεσποινίδα Βάϊολετ Ουέστμπερι, μνηστή του νεκρού, και η τελευταία που τον είδε τη μοιραία εκείνη νύχτα. «Δεν μπορώ να το εξηγήσω, κ. Χολμς», είπε εκείνη. «Δεν έχω κλείσει μάτι από τη στιγμή της τραγωδίας, σκέφτομαι, σκέφτομαι, σκέφτομαι, νύχτα μέρα, ποια μπορεί να ήταν η αληθινή σημασία. Ο Άρθουρ ήταν ο πλέον προσηλωμένος, ιπποτικός, πατριώτης πάνω στη γη. Θα έκοβε το δεξί του χέρι πριν πουλήσει ένα Εθνικό μυστικό το οποίο είχε ανατεθεί στη φύλαξη του. Είναι παράλογο, αδύνατον, άνω ποταμών για τον καθέναν που τον γνώριζε. «Εντούτοις
τα
γεγονότα,
Δεσποινίς
Ουέστμπερι;» «Μάλιστα, ναι παραδέχομαι πως δεν μπορώ να τα εξηγήσω.» «Βρισκόταν σε κάποια οικονομική ανάγκη;» «Όχι.' οι ανάγκες του ήταν εξαιρετικά απλές καί ο μισθός του υπεραρκετός. Είχε αποταμιεύσει μερικές εκατοντάδες, καί επρόκειτο να παντρευτούμε την Πρωτοχρονιά.» «Κάποιες ενδείξεις διανοητικής αναστάτωσης;» Ελάτε, Δεσποινίς Ουέστμπερι, φανείτε απολύτως ειλικρινής απέναντι μας.» Το έξυπνο μάτι του συντρόφου μου είχε επισημάνει κάποια διαφοροποίηση στη 183 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
συμπεριφορά της. Εκείνη κοκκίνισε και δίστασε. «Ναι," είπε εντέλει εκείνη,
«Είχα ένα
συναίσθημα πως κάτι είχε στο μυαλό του.» «Πολύ καιρό;» «Μόνο την τελευταία εβδομάδα ή κάπου τόσο. Ήταν συλλογισμένος και ανήσυχος. Σε μια περίπτωση τον πίεσα σχετικά. Παραδέχθηκε πως είχε κάτι, και πως αφορούσε την επίσημη εργασία του. 'Είναι εξαιρετικά σοβαρό για μένα να μιλήσω σχετικά, ακόμη και σε σένα», είπε εκείνος. Δεν έβγαλα τίποτα άλλο.» Ο Χολμς έδειχνε βαρύθυμος. «Συνεχίστε Δεσποινίς Ουέστμπερι. Ακόμη και αν φαίνεται πως μιλάτε εναντίον του, συνεχίστε. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε που είναι δυνατόν να οδηγήσει.» «Αλήθεια, δεν έχω τίποτα περισσότερο να πω. Μία ή δυο φορές μου φάνηκε πως είχε φθάσεί στο σημείο να μου πει κάτι. Μίλησε ένα βράδυ για τη σημασία του μυστικού, και έχω μερικές αναμνήσεις πως είπε ότι αναμφίβολα οι ξένοι πράκτορες θα πλήρωναν πολλά για να το αποχτήσουν.» Το πρόσωπο του φίλου έγινε ακόμη πιο βαρύθυμο. «Κάτι άλλο;» «Είπε πως ήμασταν απρόσεκτοι σε σχέση με - 184 -
Arthur Conan Doyle
τα θέματα αυτά —πως θα ήταν εύκολο για έναν προδότη να πάρει τα σχέδια.» «Μόνο προσφάτως ήταν που προέβη σε τέτοιας φύσεως σχόλια;» «Μάλιστα, σχετικά πρόσφατα.» «Τώρα μιλήστε μας σχετικά με εκείνη την τελευταία βραδιά.» «Επρόκειτο να πάμε στο θέατρο. Η ομίχλη ήταν τόσο πυκνή που ένα αμάξι ήταν άχρηστο. Περπατήσαμε, και ο δρόμος μας έφερε κοντά στο γραφείο. Ξαφνικά όρμησε μέσα στην ομίχλη.» «Δίχως μια λέξη;» «Έβγαλε ένα επιφώνημα' αυτό ήταν όλο. Περίμενα όμως ποτέ δεν γύρισε. Κατόπιν περπάτησα σπίτι. Το επόμενο πρωί, μόλις το γραφείο άνοιξε, ήρθαν για τις ανακρίσεις. Περί τις δώδεκα ή ώρα ακούσαμε τα τρομερά νέα. Ω, κ. Χολμς, αν μόνο μπορούσατε, μόνον να σώσετε την υπόληψη του! Του ήταν τόσο σημαντική.» Ο Χολμς κούνησε το κεφάλι του θλιμμένα. «Έλα, Γουώτσον», είπε, «αλλού οδηγούν OL
δρόμοι μας. Επόμενο σταθμό μας αποτελεί το γραφείο από το οποίο εκλάπησαν τα έγγραφα.» «Ήταν αρκετά άσχημα πριν ενάντια στον νεαρό, όμως OL έρευνες μας το κάνουν ακόμα χειρότερο», σχολίασε καθώς το αμάξι άρχισε να κινείται βαριά. «Ο επικείμενος γάμος δίνει ένα κίνητρο για έγκλημα. Φυσικά χρειαζόταν χρήματα. 185 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Η ιδέα βρισκόταν στο μυαλό του, από τη στιγμή που μίλησε σχετικά. Παραλίγο να κάνει την κοπέλα συνεργό στην προδοσία λέγοντας της τα σχέδια του. Όλα τους είναι πολύ άσχημα.» «Όμως σίγουρα, Χολμς, το ήθος δεν έχει κάποια αξία; Ύστερα, πάλι, γιατί να αφήσει την κοπέλα στον δρόμο και να χαθεί βιαστικά για να διαπράξει ένα σοβαρό αδίκημα;» «Ακριβώς! Υπάρχουν βέβαια αντιρρήσεις. Όμως πρόκειται περί μιας αξεπέραστης υπόθεσης ενάντια της οποίας θα πρέπει να αντιπαραταχθούν.» Ο κ. Σίντνεϋ Τζόνσον, ο προϊστάμενος, μας συνάντησε στο γραφείο και μας εδέχθη με εκείνον τον σεβασμό τον οποίο το επισκεπτήριο του συντρόφου πάντοτε πρόσταζε. Ήταν ένας λεπτός, τραχύς, διοπτροφόρος άντρας μέσης ηλικίας, με χαραγμένα μάγουλα, και τα χέρια του να σφίγγονται από τη νευρική ένταση στην οποία είχε υποβληθεί. «Είναι άσχημο, κ. Χολμς, πολύ άσχημο! Ακούσατε για τον θάνατο του αφεντικού;» «Ερχόμαστε από το σπίτι του.» «Το μέρος είναι αποδιοργανωμένο. Το αφεντικό νεκρό, ο Κάντογκαν Γουέστ νεκρός, τα έγγραφα μας κλεμμένα. Και όμως, όταν κλείσαμε τις πόρτες τη Δευτέρα το βράδυ, ήμασταν ένα τόσο οργανωμένο γραφείο όπως κάθε άλλη κυβερνητική υπηρεσία. Θεούλη μου, είναι φριχτό καί να το σκεφθείς! Πως - 186 -
Arthur Conan Doyle
ο Γουέστ, από όλους τους ανθρώπους, να κάνει ένα τέτοιο πράγμα!» «Είστε βέβαιος για την ενοχή, τότε;» «Δεν βλέπω πως αλλιώς θα γινόταν. Καί όμως θα τον εμπιστευόμουν όπως εμπιστεύομαι τον εαυτό μου.» «Τι ώρα έκλεισε το γραφείο τη Δευτέρα;» «Στις πέντε.» «Εσείς το κλείσατε;» «Είμαι πάντοτε ο τελευταίος που φεύγει.» «Που βρίσκονταν τα σχέδία;» ο
«Σε αυτό το χρηματοκιβώτιο. Τα έβαλα μέσα
ίδιος.» «Υπάρχει κάποιος φύλακας στο κτίριο;» «Υπάρχει, όμως έχει και άλλους τομείς να ελέγξει επίσης. Είναι ένας γέρος στρατιώτης και ο πλέον αξιόπιστος άντρας. Δεν είδε τίποτα εκείνο το βράδυ. Φυσικά η ομίχλη ήταν εξαιρετικά πυκνή.» «Υποθέστε
πως ο Κάντογκαν Γουέστ
επιθυμούσε να εισέλθει στο κτίριο σε ώρες κατόπιν εργασίας' θα χρειαζόταν τρία κλειδιά, έτσι, πριν πλησιάσει τα έγγραφα;» 187 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Μάλιστα, θα χρειαζόταν. Το κλειδί της εξώπορτας, το κλειδί του γραφείου, και το κλειδί του χρηματοκιβωτίου.» «Μόνο ο Σερ Τζέιμς Γουόλτερ και εσείς είχατε τα κλειδιά αυτά;» «Δεν είχα κανένα κλειδί για τις πόρτες — μόνο του χρηματοκιβωτίου.» «Ήταν ο Σερ Τζέιμς άνθρωπος τακτικός στις συνήθειες του;» «Μάλιστα, πιστεύω πως ήταν. Γνωρίζω πως όσον αφορά τα τρία αυτά κλειδιά τα κρατούσε στον ίδιο κρίκο. Τα είχα δει συχνά εκεί.» «Καί ο κρίκος αυτός έφυγε μαζί του για το Λονδίνο;» «Έτσι είπε.» «Καί το κλειδί σας δεν έφυγε στιγμή από την κατοχή σας;» «Ποτέ.» ΓΤ1 /
Τ-!
/
/
/
/
«Τότε, ο Γουέστ, αν είναι ο υπαίτιος, έπρεπε να έχει ένα αντίγραφο. Εντούτοις κανένα δεν βρέθηκε πάνω στο σώμα του. Αλλο ένα σημείο: αν ένας υπάλληλος αυτού του γραφείου επιθυμούσε να πουλήσει τα σχέδια, δεν θα ήταν απλούστερο να αντιγράψει τα σχέδια μόνος του αντί να πάρει τα πρωτότυπα, όπως στην πραγματικότητα έγινε;» «Θα χρειαζόταν εξαιρετική τεχνική γνώση - 188 -
Arthur Conan Doyle
για να αντιγράφουν τα σχέδια με αποτελεσματικό τρόπο.» «Όμως υποθέτω πως είτε ο Σερ Τζέιμς, είτε εσείς, είτε ο Γουέστ είχατε την τεχνική γνώση;» «Δίχως αμφιβολία την είχαμε, όπως σας ικετεύω να μην προσπαθήσετε να με σύρετε στην υπόθεση, κ. Χολμς. Ποιο το όφελος των υποθέσεων σας όταν τα πρωτότυπα σχέδια βρέθηκαν όντως πάνω στον Γουέστ;» «Βασικά, είναι εξαιρετικά αξιοπερίεργο πως πήρε το ρίσκο να απομακρύνει τα πρωτότυπα όταν θα μπορούσε με ασφάλεια να είχε πάρει αντίγραφα, τα οποία θα τον είχαν εξίσου εξυπηρετήσει.» «Αξιοπερίεργο, αναμφίβολα—καί όμως το έκανε.» «Κάθε έρευνα επί της υπόθεσης αποκαλύπτει κατί ανεξήγητο. Τώρα έχουμε τρία σχέδια που λείπουν ακόμη. Είναι, όπως αντιλαμβάνομαι, τα σημαντικά.» «Μάλιστα, έτσι είναι.»
189 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Θέλετε να πείτε πως όποιος έχει στην κατοχή τα τρία αυτά έγγραφα δίχως τα άλλα επτά, μπορεί να κατασκευάσει ένα υποβρύχιο ΜπρούςΠάρτινγκτον;» «Ανέφερα περί αυτού στο Υπουργείο Ναυτικών. Όμως σήμερα επανέλεγξα τα σχέδια ξανά, και δεν είμαι βέβαιος σχετικά. Οι διπλές βαλβίδες με τις αυτόματα ρυθμιζόμενες θυρίδες είναι σχεδιασμένες σε ένα από τα έγγραφα τα οποία επιστράφηκαν. Μέχρι οι ξένοι να τις εφεύρισκαν μόνοι τους δεν θα ήταν σε θέση να κατασκευάσουν το σκάφος. Φυσικά υπάρχει περίπτωση να ξεπερνούσαν σύντομα τη συγκεκριμένη δυσκολία.» «Ωστόσο τα τρία αγνοούμενα σχεδιαγράμματα είναι τα πλέον σημαντικά;» «Αδιαμφισβήτητα.» «Σκέφτομαι, με την άδεια σας, πως θα κάνω ένα περίπατο στις κτιριακές εγκαταστάσεις. Δεν θυμάμαι κάποια άλλη ερώτηση την οποία να θέλω να ρωτήσω.» - 190 -
Arthur Conan Doyle
Εξέτασε την κλειδαριά του χρηματοκιβωτίου, την πόρτα του δωματίου, και τελικά τα σιδερένια εξώφυλλα του παράθυρου. Μόνον όταν βρεθήκαμε στο προαύλιο που το ενδιαφέρον του εντάθηκε. Υπήρχε μια δάφνη έξω από το παράθυρο, και αρκετά από τα κλαδιά της έφεραν ίχνη πως είχαν στριφτεί ή σπάσει. Τα εξέτασε προσεκτικά με τον φακό του, και έπειτα ορισμένα αδρά και απροσδιόριστα σημάδια επί του εδάφους από κάτω. Τελικά ζήτησε από τον προϊστάμενο να κλείσει τα μεταλλικά εξώφυλλα, και μου υπέδειξε πως δεν εφάπτονταν πλήρως στο κέντρο, και πως υπήρχε περίπτωση κάποιος απέξω να δει τι γινόταν εντός του δωματίου. «Οι ενδείξεις καταστράφηκαν από την καθυστέρηση των τριών ημερών. Ίσως να μην έχουν καμία σημασία. Λοιπόν, Γουώτσον, δεν πιστεύω πως το Γούλγουιτς είναι δυνατόν να μας βοηθήσει περισσότερο. Μικρή η συγκομιδή που συγκεντρώσαμε. Ας δούμε αν θα τα πάμε καλύτερα στο Λονδίνο.» Εντούτοις προσθέσαμε ένα ακόμη χερόβολο στη συγκομιδή μας πριν εγκαταλείψουμε τον Σταθμό του Γούλγουιτς. Ο υπάλληλος του γραφείου έκδοσης εισιτηρίων ήταν σε θέση να πει με βεβαιότητα πως είδε τον Κάντογκαν Γουέστ — τον οποίο γνώριζε καλά εξ όψεως —το βράδυ της Δευτέρας, και πως πήγε στο Λονδίνο με των 8:15 προς τη Γέφυρα του Λονδίνου. Ήταν μόνος και πήρε ένα απλό εισιτήριο τρίτης θέσης. Στον υπάλληλο εκείνη τη στιγμή έκανε εντύπωση η αναστατωμένη και νευρική συμπεριφορά του. Ήταν τόσο ταραγμένος που ούτε να σηκώσει τα ρέστα του δεν μπορούσε, καί ο υπάλληλος τον είχε βοηθήσει. Μία παραπομπή στον πίνακα 191 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
δρομολογίων μας έδειξε πως των 8:15 ήταν το πρώτο τραίνο που θα μπορούσε ο Γουέστ να πάρει έχοντας αφήσει την κοπέλα περί τις 7:30. «Ας ανακεφαλαιώσουμε, Γουώτσον», είπε ο Χολμς κατόπιν μισής ώρας σιωπής. «Έχω επίγνωση πως σε όλες τις από κοινού έρευνες μας ποτέ δεν συναντήσαμε κάποια υπόθεση η οποία υπήρξε τόσο δύσκολο να προσεγγισθεί. Κάθε καινούργια πρόοδος στην οποία προβαίνουμε αποκαλύπτει μόνο έναν νέο κορυφή εμπρός της. Εντούτοις είναι βέβαιον πως πραγματοποιήσαμε αξιοσημείωτη πρόοδο. «Το αποτέλεσμα των ερευνών μας στο Γούλγουιτς κατά κύριο λόγο υπήρξε ενάντια στον νεαρό Κάντογκαν Γουέστ' όμως οι ενδείξεις στο παράθυρο θα μπορούσαν να φανούν πρόσφορες για μια περισσότερο ευνοϊκή υπόθεση. Ας υποθέσουμε, παραδείγματος χάριν, πως προσεγγίσθηκε από κάποιον ξένο πράκτορα. Θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί υπό τέτοιες δεσμεύσεις ώστε θα τον απέτρεπαν από το να μιλήσει σχετικά, παρά ταύτα θα είχαν επηρεάσει τις σκέψεις του προς την κατεύθυνση η οποία υποδεικνύεται από τα σχόλια της μνηστής του. Πολύ καλά. Θα υποθέσουμε τώρα πως καθώς πήγαινε στο θέατρο με τη νεαρή κυρία ξαφνικά, μέσα από την ομίχλη, αντιλήφθηκε τον ίδιο πράκτορα να κατευθύνεται προς το γραφείο. Επρόκειτο για έναν παρορμητικό άνθρωπο, γρήγορο στις αποφάσεις του. Τα πάντα ενέδωσαν εμπρός στο καθήκον του. Ακολούθησε τον άνθρωπο, έφτασε στο παράθυρο, είδε την αφαίρεση των εγγράφων, και καταδίωξε τον κλέφτη. Καθαυτό τον τρόπο υπερβαίνουμε την ένσταση πως κανείς δεν θα έπαιρνε τα πρωτότυπα όταν είχε τη δυνατότητα να κάνει αντίγραφα. Ο - 192 -
Arthur Conan Doyle
ξένος έπρεπε να πάρει τα πρωτότυπα. Μέχρι εδώ έχει καλώς.» «Ποιο είναι το επόμενο βήμα;» «Κατόπιν συναντούμε δυσκολίες. Κάποιος θα φανταζόταν πως υπό παρόμοιες περιστάσεις η πρώτη ενέργεια του νεαρού Κάντογκαν Γουέστ θα ήταν να αρπάξει τον κακοποιό και να σημάνει συναγερμό. Γιατί δεν το έκανε; Μήπως επρόκειτο για κάποιον ανώτερο αξιωματούχο που πήρε τα έγγραφα; Αυτό θα εξηγούσε τη συμπεριφορά του Γουέστ. Ή μήπως το αφεντικό είχε ξεγλιστρήσει από τον Γουέστ μέσα στην ομίχλη, και ο Γουέστ ξεκίνησε αμέσως για το Λονδίνο να τον προλάβει πριν φτάσει στον χώρο του, υποθέτοντας πως γνώριζε που πήγαινε; Η επιτακτική ανάγκη έπρεπε να είναι ιδιαίτερα πιεστική, αφού άφησε την κοπέλα να στέκεται μέσα στην ομίχλη και δεν έκανε καμία προσπάθεια να επικοινωνήσει μαζί της. Η οσμή μας χάνεται εδώ, και υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ υπόθεσης και του πεσμένου πτώματος του Γουέστ, με επτά έγγραφα στην τσέπη του, πάνω στην οροφή ενός Μητροπολιτικού τραίνου. Το ένστικτο μου πλέον υποδεικνύει να εργαστώ από την αντίθετη πλευρά. Αν ο Μάικροφτ μας έδωσε την κατάσταση με τις διευθύνσεις ίσως κατορθώσουμε να ανακαλύψουμε τον άνθρωπο μας και να ακολουθήσουμε δυο ίχνη αντί ενός.» Ασφαλώς, ένα σημείωμα μας περίμενε στην Οδό Μπέϊκερ. Ένας κυβερνητικός αγγελιοφόρος το είχε φέρει ολοταχώς. Ο Χολμς του έριξε μία ματιά καί το πέταξε σε μένα. Υπάρχουν αναρίθμητα μικρά ψάρια, όμως 193 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
ελάχιστοι θα ήταν σε θέση να χειρισθούν μια τόσο μεγάλη υπόθεση. Οι μόνοι που θα μπορούσες να λάβεις υπόψη σου είναι ο Αδόλφος Μάγιερ, στην Οδό Μέγα Γεωργίου 13, στο Ουέστμινστερ' ο Λουίς Λα Ροθιέρ, στις Επαύλεις Καμπντεν, στο Νότινγκ Χιλ και ο Χιούγκο Ομπερσταϊν, στους Κήπους του Κάουλφιλντ 13, στο Κένσινγκτον. Ο τελευταίος ήταν γνωστό πως βρισκόταν στην πόλη τη Δευτέρα και πλέον αναφέρεται πως έχει αναχωρήσει. Χαίρομαι που μαθαίνω πως βρήκες κάποια άκρη. Το Υπουργικό συμβούλιο περιμένει την τελική σου αναφορά με τη μέγιστη αγωνία. Επείγουσες αντιπροσωπεύσεις κατέφτασαν από τα πλέον ανώτατα κλιμάκια. Ολόκληρη η δύναμη του Κράτους σε στηρίζει όποτε τη χρειαστείς. ΜΑΙΚΡΟΦΤ «Φοβούμαι», είπε ο Χολμς, χαμογελώντας, «πως όλα τα άλογα της βασίλισσας και όλοι οι άντρες της βασίλισσας δεν θα ωφελήσουν στο συγκεκριμένο θέμα.» Είχε απλώσει τον μεγάλο χάρτη του Λονδίνου και έσκυβε ανυπόμονα από πάνω του. «Κοίτα να δεις», είπε αμέσως με ένα επιφώνημα ικανοποίησης, «τα πράγματα αλλάζουν λιγάκι προς το μέρος μας επιτέλους. Μάλιστα, Γουώτσον, πιστεύω ολόψυχα πως θα τα βγάλουμε πέρα, τελικά.» Με χτύπησε στο ώμο με ένα αναπάντεχο ξέσπασμα ευθυμίας. «Θα βγω έξω. Πρόκειται μόνο για αναγνώριση. Δεν θα προβώ σε τίποτα σοβαρό, δίχως τον έμπιστο σύντροφο καί χρονικογράφο μου στο πλευρό μου. Μείνε εδώ, καί - 194 -
Arthur Conan Doyle
το πιθανότερο είναι πως θα με δεις και πάλι σε κάνα δυο ώρες. Αν ο χρόνος περνά δύσκολα πάρε χαρτί και μολύβι, και ξεκίνα την αφήγηση του περί του πως σώσαμε το Έθνος.» Ένοιωσα μέρος του ενθουσιασμού μου να αντανακλάται και από το δικό μου μυαλό, γιατί γνώριζα καλά πως δεν απομακρυνόταν τόσο πολύ από τη συνήθη αυστηρότητα της συμπεριφοράς του εκτός αν υπήρχε καλός λόγος για πανηγυρισμό. Ολόκληρο το μακρύ απόγευμα του Νοέμβρη περίμενα, πλημμυρισμένος ανυπομονησία για την επιστροφή του. Εντέλει, λίγο μετά τις εννέα η ώρα, έφθασε ένας αγγελιοφόρος με ένα σημείωμα: Δειπνώ στο Εστιατόριο Γκολντίνι, στην Οδό Γκλούτσεστερ, στο Κένσινγκτον. Σε παρακαλώ έλα αμέσως να με συναντήσεις εκεί. Φέρε μαζί σου έναν λοστό, ένα φανάρι 42, ένα καλέμι, και ένα περίστροφο. Σ. Χ. Ήταν ένας καθωσπρέπει εξοπλισμός για έναν αξιοπρεπή κύριο να μεταφέρει μέσα στους μισοσκότεινους, καλυμμένους από πέπλα ομίχλης δρόμους. Τα έχωσα διακριτικά μέσα στα πανωφόρι μου και αναχώρησα ευθύς αμέσως για τη δοθείσα διεύθυνση. Εκεί καθόταν ο φίλος μου σε ένα μικρό στρογγυλό τραπέζι κοντά στην πόρτα του φανταχτερού Ιταλικού εστιατορίου.
42dark lantern 195 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Εφαγες κάτί; Τότε κάνε μου παρέα με ένα καφέ με κουρακάο. Δοκίμασε ένα από τα τσιγάρα του ιδιοκτήτη. Είναι λιγότερο δηλητηριώδη από όσο θα περίμενε κανείς. Έχεις τα εργαλεία;» «Εδώ είναι, στο πανωφόρι μου.» «Υπέροχα. Ασε με να σου πω εν συντομία τί έκανα, με κάποια επισήμανση του τί πρόκειται να κάνουμε. Πλέον πρέπει να σου είναι, πρόδηλο, Γουώτσον, πως το σώμα του νεαρού τοποθετήθηκε πάνω στην οροφή του τραίνου. Αυτό ήταν ξεκάθαρο από τη στιγμή που προσδιόρισα το γεγονός πως είχε πέσει, από την οροφή, καί όχι από το βαγόνι.» «Δεν θα ήταν δυνατόν να έχει ρίχθεί από μία γέφυρα;» «Θα έλεγα πως ήταν αδύνατον. Αν εξετάσείς τίς οροφές θα ανακαλύψείς πως είναί ελαφρώς στρογγυλεμένες, καί πως δεν υπάρχεί κουπαστή γύρω τους. Επομένως, μπορούμε μετά βεβαίότητας να πούμε πως ο νεαρός Κάντογκαν Γουέστ τοποθετήθηκε πάνω της.» «Πως μπορεί να τοποθετήθηκε εκεί;» «Αυτό ήταν το ερώτημα το οποίο έπρεπε να απαντήσουμε. Υπάρχεί μόνον έναν πίθανός τρόπος. Γνωρίζείς πως ο Υπόγείος κίνείταί εκτός των τούνελ σε μερίκά σημεία της Δυτίκής Πλευράς43. Είχα μία αμυδρή εντύπωση πως ενώ ταξίδευα χρησίμοποίώντας τον είχα συμπτωματίκά δεί παράθυρα πάνω από το κεφάλί μου. Τώρα, υπέθεσε πως ένα τραίνο σταματά κάτω 43West End - 196 -
Arthur Conan Doyle
από ένα τέτοιο παράθυρο, θα υπήρχε κάποια
δυσκολία να ακουμπήσεις ένα σώμα πάνω στην οροφή;» «Δείχνει εντελώς απίθανο.» «Οφείλουμε να ανατρέξουμε στο παλιό αξίωμα πως όταν όλες οι υπόλοιπες εκδοχές αποτύχουν, ό,τι απομένει, όσο καί αν είναι απίθανο, οφείλει να είναι η αλήθεια. Εδώ όλες οί υπόλοιπες εκδοχές απέτυχαν. Όταν ανακάλυψα πως ο επιφανής διεθνής πράκτορας, ο οποίος είχε μόλις αφήσει το Λονδίνο, ζούσε σε μια σειρά σπιτίών τα οποία γειτνιάζουν πάνω από τον Υπόγειο, ικανοποιήθηκα τόσο που έμεινες κατάπληκτος με την αιφνίδια επιπολαιότητα μου.» «Αχά, ώστε αυτό ήταν λοιπόν;» «Ναι, αυτό ήταν. Ο κ. Χιούγκο Όμπερσταϊν, των Κήπων του Κάουλφίλντ, νούμερο 13, είχε γίνει ο αντικειμενικός μου στόχος. Ξεκίνησα την επιχείρηση μου στο Σταθμό της Οδού Γκλούτσεστερ, όπου ένας ιδιαίτερα εξυπηρετικός υπάλληλος περπάτησε μαζί μου κατά μήκους της γραμμής και μου επέτρεψε να ικανοποιήσω την περιέργεια μου πως όχι μόνον τα πίσω παράθυρα των Κήπων του Καουλφίλντ ανοίγουν πάνω από τη γραμμή αλλά να διαπιστώσω το πλέον ουσιώδες γεγονός πως, χάριν στη διασταύρωση με έναν από τους μεγαλύτερους σιδηροδρόμους, τα τραίνα του Υπογείου ακινητοποιούνται συχνότατα για μερικά λεπτά στο συγκεκριμένο σημείο.» «Έξοχα, Χολμς! Το κατάφερες!»
197 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Μέχρι στιγμής —μέχρι στιγμής, Γουώτσον. Προοδεύουμε, ωστόσο ο στόχος μας είναι ακόμα μακριά. Λοιπόν, έχοντας δει την πίσω πλευρά των Κήπων του Καουλφίλντ, επισκέφθηκα την πρόσοψη του καί βεβαιώθηκα πως το πουλί είχε όντως πετάξεί. Είναι ενα μεγαλουτσίκο σπίτι, δίχως οικοσκευή, από όσο μπόρεσα να κρίνω, στους άνω ορόφους. Ο Όμπερσταϊν εμεινε εκεί με εναν θαλαμηπόλο, ο οποίος προφανώς ήταν συνεργός της απολύτου εμπιστοσύνης του. Ας εχουμε στο μυαλό μας πως ο Όμπερσταϊν πήγε στην Ηπειρωτική Ευρώπη να ξεφορτωθεί τη λεία του, εντούτοις όχι με την ίδεα της φυγής' γιατί δεν είχε κάποιο λόγο να φοβάται ενα ένταλμα σύλληψης, και η ίδεα μιας ερασιτεχνικής κατ' οίκον επίσκεψης είναι βεβαιον πως δεν θα περνούσε από το μυαλό του. Ωστόσο αυτό ακριβώς πρόκειται να πραγματοποιήσουμε.» «Δεν θα μπορούσαμε να πάρουμε ενα ενταλμα και να νομιμοποιήσουμε την ενεργεια;» «Δύσκολα με τα τεκμήρια μας.» «Τί ευελπιστουμε να επιτύχουμε;» «Δεν γνωρίζουμε τι αλληλογραφία είναι δυνατόν να υπάρχει εκεί.» «Δεν μου αρεσει, Χολμς.» «Αγαπητε μου φίλε, εσυ θα φυλάξεις τον δρόμο. Θα αναλάβω εγώ το εγκληματικό σκελος. Δεν είναι ώρα να κολλήσουμε στις λεπτομερειες. Σκεψου το σημείωμα του Μάίκροφτ, για το Υπουργείο Ναυτικών, το Υπουργικό Συμβούλιο, τα ανώτατα στελεχη που προσδοκούν νεα μας. - 198 -
Arthur Conan Doyle
Είμαστε υποχρεωμενοι να πάμε.» Η απάντηση μου ήταν να σηκωθώ από το τραπεζί. να
«Έχεις δίκίο, Χολμς. Είμαστε υποχρεωμενοί
πάμε.» Τίνάχτηκε πάνω καί μου εσφίξε το χερί. «Ήξερα πως δεν θα έκανες πίσω στο τέλος», είπε εκείνος, και προς στιγμής, είδα κάτι στα ματια του, το οποίο ήταν πλησιέστερο σε τρυφερότητα από ό,τι είχα δει ποτέ. Την επόμενη στιγμή ήταν ο δεσποτικός, πρακτικός εαυτός του όπως παντα. «Είναι κατι λιγότερο από χιλιόμετρο, όμως δεν βιαζόμαστε. Ας περπατήσουμε», είπε. «Μην σου πέσουν τα εργαλεία, σε ικετεύω. Η σύλληψη σου ως ύποπτου θα ήταν η πλέον ατυχής επιπλοκή.» Οι Κήποι του Καουλφίλντ ήταν μια από εκείνες τις σειρές επίπεδων, με κίονες, και σκεπαστή πρόσοψης σπιτιών τα οποία αποτελούν εμφανέστατα ένα προϊόν της μέσης Βικτοριανής εποχής στη Δυτική Πλευρα του Λονδίνου. Στη διπλανή πόρτα φαινόταν πως ήταν ένα παιδικό παρτι, από το χαρούμενο βουητό νεαρών φωνών και το κροταλισμα ενός πιάνου αντηχούσε μέσα στη νύχτα. Η ομίχλη παρέμενε και μας καλυπτε μέσα στη φιλική της προκαλυψη. Ο Χολμς είχε αναψει τη λαμπα του και την είχε στρέψει πανω στην τεραστια πόρτα. 199 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Αποτελεί μια ιδιαίτερα σοβαρή υπόθεση», είπε. «Είναι ασφαλώς στερεωμένη τόσο καλα όσο και κλειδωμένη. Θα τα καταφέρναμε καλύτερα στην αυλή. ΎπΑρχεί μια υπέροχη αψιδωτή πύλη εκεί κατω σε περίπτωση που ένας υπερβολικα δραστήριος αστυνομικός ήθελε να εισβαλει. Δώσε μου ένα χερακι, Γουώτσον, και θα σε βοηθήσω μετα εγώ.» Μια στιγμή αργότερα βρισκόμασταν και οι δυο εντός της αυλής. Μόλις που είχαμε φτασει στις σκοτεινές σκιές πριν το βήμα ενός αστυνομικού ηχήσει μέσα στην ομίχλη από πανω μας. Καθώς ο ταχτικός του ρυθμός έσβησε στην απόσταση, ο Χολμς ξεκίνησε να δουλεύει στην κάτω πόρτα. Τον είδα να σκύβει καί να πίεζεί μέχρι που με εναν απότομο κρότο άνοιξε. Κινηθήκαμε βιαστικά μέσα στο σκοτεινό πέρασμα, κλείνοντας την πόρτα της αυλής πίσω μας. Ο Χολμς προχώρησε μπροστά μέσα από την κυκλική, άστρωτη σκάλα. Ο μικρός του φωτεινός κύκλος έπεσε πάνω σε ένα χαμηλό παράθυρο. «Εδώ είμαστε, Γουωτσον — αυτό πρέπει να είναι.» Το άνοιξε, και καθώς το έκανε ακούστηκε ένα υπόκωφο, τραχύ βουητό, που δυνάμωσε σταθερά σε ένα δυνατό μουγκρητό καθώς ένα τραίνο πέρασε ορμητικά από μπροστά μας μέσα στο σκοτάδι. Ο Χολμς έστρεψε το φως του κατά μήκους του πρεβαζιού του παράθυρου. Ήταν καλυμμένο από τη στάχτη των περαστικών ατμομηχανών, όμως η μαυρισμένη επιφάνεια ήταν θαμπωμένη και σβησμένη κατά τόπους.
- 200 -
Arthur Conan Doyle
«Μπορείς να δεις που ακούμπησαν το σώμα. Όπα, Γουώτσον! Τι είναι αυτό; Δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτό είναι ενα ίχνος αίματος.» Εδειχνε προς αχνούς αποχρωματισμούς πάνω στο ξύλο του παράθυρου. «Εδώ πάνω στην πετρα της σκάλας επίσης. Η επίδειξη είναι πλήρης. Ας μείνουμε εδώ μεχρις ότου σταματήσει κάποιο τραίνο.» Δεν χρειάστηκε να περιμενουμε για πολύ. Το επόμενο ακριβώς τραίνο βρυχήθηκε από το τούνελ όπως προηγουμένως, αλλά επιβράδυνε στα ανοικτά, και κατόπιν, με εναν τρίξιμο των φρένων, στάθμευσε ακριβώς από κάτω μας. Δεν απείχε τεσσερα πόδια από το πρεβάζι του παράθυρου μεχρι την οροφή των βαγονιών. Ο Χολμς εκλεισε απαλά το παράθυρο. «Μεχρι στιγμής εχουμε δικαιωθεί», είπε. «Τι σκεφτεσαι σχετικά, Γουώτσον;» «Ένα αριστούργημα. Ποτε πριν δεν εφθασες 201 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
σε τόσο μεγαλειώδη επίπεδα." «Δεν μπορώ να συμφωνήσω μαζί σου σε αυτό. Από τη στιγμή που συνελαβα την ιδεα του σώματος επί της οροφής, η οποία βεβαίως δεν ήταν τόσο δυσπρόσιτη, όλα τα άλλα ήταν αναπόφευκτα. Αν δεν ήταν για τα εμπλεκόμενα ανησυχητικά συμφεροντα η υπόθεση μεχρι αυτού του σημείου θα ήταν ασήμαντη. Οι δυσκολίες παραμενουν ακόμη εμπρός μας. Εντούτοις ίσως ανακαλύψουμε κάτι, εδώ, το οποίο να μας βοηθήσει.» Είχαμε ανεβεί τη σκάλα της κουζίνας και μπει στα δωμάτια του πρώτου πατώματος. Ιο ενα ήταν η τραπεζαρία, λιτά επιπλωμενη και μην περιεχοντας τίποτα ενδιαφερον. Το δεύτερο ήταν υπνοδωμάτιο, το οποίο επίσης δεν απεφερε τίποτα. Ιο εναπομείναν δωμάτιο φαινόταν περισσότερο υποσχόμενο, και ο σύντροφος μου ξεκίνησε μια συστηματική εξεταση. Ήταν στρωμένο με βιβλία και χαρτιά, και προφανώς χρησιμοποιούταν σαν γραφείο. Γοργά και μεθοδικά ο Χολμς έφερνε βόλτα τα περιεχόμενα του ενός συρταριού μετά το άλλο και του ενός ντουλαπιού κατόπιν του άλλου, όμως ούτε η παραμικρή υποψία ευόδωσης δεν ήρθε να φωτίσει το αυστηρό του πρόσωπο. Στο πέρας μιας ώρας δεν είχε προχωρήσει περισσότερο από όσο όταν άρχισε.» «Το πανούργο σκυλί έχει καλύψει τα ίχνη του», είπε. «Δεν άφήσε τίποτα που να τον ενοχοποιεί. Η επικίνδυνη αλληλογραφία του έχει είτε καταστραφεί είτε απομακρυνθεί. Αυτό είναι η τελευταία μας ελπίδα.»
- 202 -
Arthur Conan Doyle
Επρόκειτο για έναν μικρό μεταλλικό κουμπαρά ο οποίος ακουμπούσε πάνω στο γραφείο. Ο Χολμς τον άνοιξε με το καλέμι του. Αρκετά ρολά χαρτιού βρίσκονταν εντός, καλυμμένα με αριθμούς και υπολογισμούς, δίχως την παραμικρή σημείωση που να υποδεικνύει σε τι αναφέρονταν. Οι επαναλαμβανόμενες λέξεις «υδραυλική πίεση» και «πίεση ανά τετραγωνική ίντσα» υπαινίσσονταν κάποια ενδεχόμενη σχέση με ένα υποβρύχιο. Ο Χολμς τα έριξε στο πλάι εκνευρισμένα. Απέμενε μόνον ένας φάκελος με μερικά αποκόμματα εφημερίδων εντός του. Τα άδειασε πάνω στο γραφείο, και αμέσως είδα στο επίμονο του πρόσωπο πως οι ελπίδες του είχαν αναπτερωθεί.
203 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Τι είναι αυτό, Γουώτσον; Ε; Τι είναι αυτό; Αρχείο μιας σειράς μηνυμάτων από τις στήλες προσωπικών αγγελιών κάποιας εφημερίδας. Η στήλη αγωνίας44 της Ντέίλί Τέλεγκραφ αν κρίνω σωστά από την εκτύπωση καί το χαρτί. Δεξιά πάνω πλευρά της σελίδας. Δεν υπάρχουν ημερομηνίες —όμως τα μηνύματα αυτόπροσδίορίζονταε Αυτό πρέπει να είναι το πρώτο. «Ελπιζα να έχω νέα νωρίτερα. συμφωνήθηκαν. Γράψε πλήρως διεύθυνση που δίνεται στην κάρτα.
Όροι στη
ΠΙΕΡΟΤ. «Το επόμενο: «Υπερβολικά περίπλοκο για περιγραφή. Πρέπει να έχω πλήρη αναφορά. Το πράμα σε περιμένει όταν παραδοθούν τα αγαθά. ΠΙΕΡΟΤ. «Συνεχίζει: «Το ζήτημα ζορίζει. Πρέπει να αποσύρω την προσφορά εκτός αν το συμβόλαιο διεκπεραιωθεί. Κανόνισε συνάντηση με επιστολή. Θα επιβεβαιώσω με αγγελία. ΠΙΕΡΟΤ. «Τελικά: 44(Σ.τ.Μ.) - agony column - (Αρχαϊκό) οι στήλες ανακοίνωσης προσωπικών μηνυμάτων. - 204 -
Arthur Conan Doyle
«Νύχτα Δευτέρας μετά τις εννέα. Δυο χτυπήματα. Μόνο εμείς. Μην είσαι τόσο καχύποπτος. Πληρωμή σε μετρητά όταν τα αγαθά παραδοθούν. ΠΙΕΡΟΤ. «Ένα σχεδόν πλήρες αρχείο, Γουώτσον! Αν μόνον μπορούσαμε να βάλουμε στο χέρι τον άνθρωπο που βρίσκεται στην άλλη πλευρά!» Κάθισε χαμένος σε σκέψεις, χτυπώντας τα δάκτυλα του πάνω στο γραφείο. Τελικά πετάχτηκε όρθιος. «Λοιπόν, ίσως να μην είναι τόσο δύσκολο, τελικά. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να μπορεί να επιτευχθεί εδώ, Γουώτσον. Έχω την εντύπωση πως ίσως να πρέπει να περάσουμε από τα γραφεία της Ντέίλί Τέλεγκραφ, καί έτσι να φέρουμε μία ικανοποιητική μέρας δουλειάς εις πέρας. Ο Μάικροφτ Χολμς και ο Λεστρέιντ είχαν περάσει έχοντας κλείσει ραντεβού μετά το πρωινό την επόμενη ημέρα και ο Σέρλοκ Χολμς τους είχε εξιστορήσει τις εξελίξεις της προηγούμενης ημέρας. Ο επιθεωρητής κούνησε το κεφάλι του κατά την παραδοχή της διάρρηξης μας. «Δεν επιτρέπεται να προβαίνουμε σε τέτοιες ενέργειες στο σώμα, κ. Χολμς», είπε. «Δεν αποτελεί απορίας άξιον το γεγονός πως έχετε αποτελέσματα που ξεπερνούν κατά πολύ τα δικά μας. Όμως κάποια από αυτές τις ημέρες θα ξεπεράσετε το όριο, και θα βρεθείτε εσείς και ο φίλος σας σε μπελάδες.» «Για την Αγγλία, την οικία, και το κάλλος 205 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
—ε, Γουώτσον; Μάρτυρες στον βωμό της πατρίδας μας. Όμως τι λες εσύ σχετικά, Μάικροφτ;» «Έξοχα, Σέρλοκ! Αξιοθαύμαστα! Όμως σε θα σε ωφελήσουν;»
TL
Ο Χολμς σήκωσε την Ντέιλι Τέλεγκραφ η οποία βρισκόταν πάνω στο τραπέζι. «Είδες την αγγελία του Πιερότ σήμερα;» «TL; KL άλλη;»
«Ναι, ορίστε: «Απόψε. Ίδια ώρα. Ίδιο μέρος. Δυο χτυπήματα. Ζωτικής σημασίας. Η ασφάλεια σου διακυβενεται. ΠΙΕΡΟΤ. «Μα τον «Θεό»!» αναφώνησε ο Λεστρέιντ. «Αν εμφανιστεί τον τσακώσαμε!» «Αυτή ήταν η ιδέα μου όταν την έβαλα. Πιστεύω πως αν κανονίζατε να έρθετε και οι δυο σας μαζί μας περί τις οχτώ η ώρα στους Κήπους του Κάουλφιλντ ίσως να πλησιάζαμε περισσότερο σε μια λύση.» Ένα εκ των πλέον αξιόλογων χαρακτηριστικών του Σέρλοκ Χολμς αποτελεί η ικανότητα του να βγάζει το μυαλό του εκτός δράσης και να στρέφει τις σκέψεις του σε ελαφρότερης φύσης ζητήματα οποτεδήποτε έχει πειστεί πως δεν είναι δυνατόν πλέον να εργαστεί προς διαπιστωμένο όφελος. Θυμάμαι πως καθ' όλη - 206 -
Arthur Conan Doyle
τη διάρκεια εκείνης της αλησμόνητης ημέρας βυθίστηκε σε μια μονογραφία την οποία είχε αναλάβει σχετικά με τα Πολυφωνικά Μοτέτα του Λασούς45. Από πλευράς μου δεν είχα καθόλου την ικανότητα της αποστασιοποίησης, καί η ημέρα, επομένως, φάνηκε να είναι ατέλειωτη. Η σημαντική εθνική σημασία του ζητήματος, η εναγώνια αναμονή στα ανώτερα κλιμάκια, η αμεσότητα της φύσης του εγχειρήματος που επιχειρούσαμε —όλα συνδυασμένα εργάζονταν πάνω στα νεύρα μου. Ήταν προς ανακούφιση μου όταν επιτέλους, κατόπιν ενός ελαφρού δείπνου, ξεκινήσαμε την αποστολή μας. Ο Λεστρέίντ καί ο Μάικροφτ μας συνάντησαν με ραντεβού έξω από τον Σταθμό της Οδού Γκλούτσεστερ. Η πόρτα της αυλής του Όμπερσταϊν είχε αφεθεί ανοικτή την προηγούμενη νύχτα, και χρειάστηκε από εμένα, καθώς ο Μάικροφτ Χολμς απολύτως και αγανακτισμένα αρνήθηκε να σκαρφαλώσει το κιγκλίδωμα, να περάσω μέσα και να ανοίξω την πόρτα της εισόδου. Στις εννέα η ώρα βρισκόμασταν όλοι καθισμένοι στο γραφείο, περιμένοντας υπομονετικά τον άνθρωπο μας. Μια ώρα πέρασε και κατόπιν άλλη μια. Όταν ήχησε έντεκα, ο ρυθμικός χτύπος του μεγάλου ρολογιού της εκκλησίας φάνηκε να κηδεύει τις ελπίδες μας. Ο Λεστρέίντ και ο Μάικροφτ κινούνταν νευρικά στα καθίσματα τους και κοιτούσαν διαρκώς τα ρολόγια τους. Ο Χολμς καθόταν σιωπηλός και ατάραχος, τα βλέφαρα του 45(Σ.τ.Μ.) - Lasso, Orlando di or Lassus, Roland de (1532-94), Φλαμανδός συνθέτης, ένας εξ των σπουδαιότερων και πλέον πολυτάλαντων συνθετών της όψιμης Αναγέννησης, εξίσου ικανός στο πολυφωνικό στυλ που επικρατούσε της Ευρωπαϊκής εκκλησιαστικής μουσικής της περιόδου και στα νεώτερα κοσμικά στυλ που ανεπτύχθησαν στη Γερμανία, τη Γαλλία, και την Ιταλία.
207 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
μισόκλειστα, όμως με κάθε του αίσθηση σε επαγρύπνηση. Σήκωσε το κεφάλι του με ένα ξαφνικό τίναγμα. «Έρχεται», είπε. Ένα κλεφτό πάτημα είχε ακουστεί πίσω από την πόρτα. Τώρα είχε επιστρέψει. Ακούσαμε έναν συρτό ήχο απέξω, και έπειτα δυο κοφτά χτυπήματα με το ρόπτρο. Ο Χολμς σηκώθηκε, κάνοντας μας νόημα να παραμείνουμε καθισμένοι. Το αέριο στον τοίχο ήταν απλά μία κουκίδα από φως. Ανοιξε την εξωτερική πόρτα, καί τότε καθώς μια σκοτεινή μορφή γλίστρησε από μπροστά του την έκλεισε και την κλείδωσε. «Από εδώ!» τον ακούσαμε να λέει, και μια στιγμή αργότερα ο άνθρωπος μας στεκόταν ενώπιον μας. Ο Χολμς τον είχε ακολουθήσει από κοντά, και καθώς ο άντρας στράφηκε με μία κραυγή έκπληξης και πανικού τον έπιασε από το γιακά και τον πέταξε πίσω στο δωμάτιο. Πριν ο αιχμάλωτος μας ανακτήσει την ισορροπία του η πόρτα είχε κλείσει και ο Χολμς στεκόταν με την πλάτη του πάνω της. Ο άντρας έριξε ένα βλοσυρό βλέμμα τριγύρω του, παραπάτησε, και έπεσε αναίσθητος στο δάπεδο. Από το τράνταγμα, το πλατύγυρο καπέλο του έφυγε από το κεφάλί του, το κασκόλ τραβήχτηκε από τα χείλη του, καί εκεί βρισκόταν η ελαφριά γενειάδα και τα απαλά, όμορφα λεπτά χαρακτηριστικά του Ταγματάρχη Βάλενταϊν Γουόλτερ.
- 208 -
Arthur Conan Doyle
Ο Χολμς άφησε ένα σφύριγμα έκπληξης. «Έχεις το ελεύθερο να γράψεις πως ήμουν ένας βλάκας καί μισός αυτήν τη φορά, Γουώτσον», είπε. «Αυτό δεν ήταν το πουλάκι το οποίο έψαχνα.» «Ποιος είναι αυτός», ρώτησε ο Μάικροφτ ανυπόμονα. «Ο νεαρότερος αδελφός του μακαρίτη Σερ Τζέίμς Γουόλτερ, ο επικεφαλής του Υποβρυχιακού Τομέα. Ναι, ναι βλέπω τα χαρτιά να πέφτουν. Συνέρχεται. Πιστεύω πως καλύτερα να αφήσείς σε εμένα την ανάκριση. Είχαμε μεταφέρει το σωριασμένο σώμα στον καναπέ. Τώρα ο κρατούμενος μας ανακάθισε, κοίταξε τριγύρω του με ένα τρομοκρατημένο πρόσωπο, και πέρασε το χέρι του από το μέτωπο του, σαν κάποιος που δεν πίστευε τις ίδιες του τις αισθήσεις. 209 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Τι σημαίνει αυτό;» ρώτησε. «Ήρθα εδώ να επισκεφθώ τον Κο Όμπερσταϊν.» «Τα
πάντα είναι γνωστά, Ταγματάρχη
Γουόλτερ», είπε ο Χολμς. «Πως ένας Αγγλος κύριος θα μπορούσε να συμπεριφερθεί κατά τέτοιον τρόπο είναι πέραν της κατανόησης μου. Όμως ολόκληρη η αλληλογραφία και οι σχέσεις σας με τον Όμπερσταϊν είναι εντός της γνώσης μας. Όπως επίσης οι περιστάσεις που συνδέονται με τον θάνατο του νεαρού Κάντογκαν Γουέστ. Επιτρέψτε μου να σας συμβουλεύσω να επιδιώξετε τουλάχιστον τη λιγοστή τιμή της μεταμέλειας και της ομολογίας, αφού υπάρχουν ακόμη ορισμένες λεπτομέρειες τις οποίες μπορούμε να μάθουμε μόνο από τα χείλη σας.» Ο άντρας βόγκησε και βύθισε το πρόσωπο του στα χέρια του. Περιμέναμε, όμως εκείνος απέμενε σιωπηλός. «Σας διαβεβαιώνω», είπε ο Χολμς, «πως καθετί ουσιώδες είναι ήδη γνωστό. Γνωρίζουμε πως βρισκόσασταν σε οικονομική ανάγκη' πως πήρατε ένα εκμαγείο των κλειδιών τα οποία είχε ο αδελφός σας στην κατοχή του' και πως εμπλακήκατε σε αλληλογραφία με τον Όμπερσταϊν, ο οποίος απάντησε στις επιστολές σας μέσω της στήλης αγγελιών της Ντέιλτ Τέλεγκραφ. Είμαστε ενήμεροι πως κατεβήκατε στο γραφείο μέσα στην ομίχλη το βράδυ της Δευτέρας, αλλά ότι ανακαλυφθήκατε καί ακολουθηθήκατε από τον νεαρό Κάντογκαν Γουέστ, ο οποίος είχε προφανώς κάποιον προηγούμενο λόγο να σας υποπτεύεται. Είδε την κλοπή σας, όμως δεν μπορούσε να σημάνεί συναγερμό, καθώς υπήρχε - 210 -
Arthur Conan Doyle
περίπτωση να μεταφέρατε τα έγγραφα στον αδελφό σας στο Λονδίνο. Αφήνοντας κάθε προσωπική του έγνοια, σαν καλός πολίτης που ήταν, σας ακολούθησε από κοντά μέσα στην ομίχλη, και παρέμεινε στο κατόπι σας ωσότου φτάσαμε σε ετούτο το σπίτι. Εκεί παρέβη, και εκεί ήταν, Ταγματάρχη Γουόλτερ, που στην προδοσία προσθέσατε το περισσότερο φριχτό έγκλημα του φόνου.» «Δεν το έκανα εγώ! Δεν το έκανα εγώ! Ενώπιον του Θεού ορκίζομαι πως δεν το έκανα εγώ!» φώναξε ο αξιολύπητος κρατούμενος μας. «Πείτε μας, τότε, πως ο Κάντογκαν Γουέστ βρήκε το τέλος του πριν τον αποθέσετε πάνω στην οροφή του σιδηροδρομικού βαγονιού.» «Θα σας πω. Ορκίζομαι πως θα σας πω.
Έκανα τα υπόλοιπα. Το ομολογώ. Έγινε ακριβώς όπως τα είπατε. Ένα Χρηματιστηριακό χρέος έπρεπε να εξοφληθεί. Χρειαζόμουν τα χρήματα αφάνταστα. Ο Όμπερσταϊν μου πρόσφερε πέντε χιλιάδες. Ήταν για να σώσω τον εαυτό μου από καταστροφή. Όμως όσον αφορά τον φόνο, είμαι το ίδιο αθώος όσο εσείς.» «Ή συνέβη, τότε;» «Είχε τις υποψίες του προηγουμένως, καί με ακολούθησε όπως περιγράφετε. Δεν το πήρα είδηση πριν να βρεθεί σε ετούτη την πόρτα. Είχε πυκνή ομίχλη, καί δεν έβλεπες πέρα από τα τρία μέτρα. Είχα χτυπήσει δυο φορές και ο Όμπερσταϊν είχε έρθει στην πόρτα. Ο νεαρός όρμησε και απαίτησε να μάθει τι επρόκειτο να κάνουμε με τα χαρτιά. Ο Όμπερσταϊν είχε ένα κοντό ρόπαλο. Το μετέφερε 211 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
πάντοτε μαζί του. Καθώς ο Γουέστ χώθηκε στο σπίτι υπερνικώντας μας ο Όμπερσταϊν τον χτύπησε στο κεφάλι. Το χτύπημα ήταν μοιραίο. Ήταν νεκρός μέσα σε πέντε λεπτά. Εκεί κειτόταν στην είσοδο, και εμείς βρισκόμασταν στα όρια της αντοχής μας σχετικά με το τι να κάνουμε. Τότε ο Όμπερσταϊν συνέλαβε την ιδέα σχετικά με τα τραίνα που σταματούσαν κάτω από το πίσω παράθυρο του. Όμως πρώτα εξέτασε τα χαρτιά τα οποία του είχα φέρει. Είπε πως τα τρία από αυτά ήταν σημαντικά, και πως έπρεπε να τα κρατήσει. 'Δεν μπορείς να τα κρατήσεις,' είπα εγώ. Το σκέφτηκε για λίγο, και έπειτα μου φώναξε πως το βρήκε. 'Τρία τα κρατάω εγώ», είπε. 'Τα άλλα θα τα χώσουμε στην τσέπη αυτού του νεαρού. Όταν βρεθεί το όλο ζήτημα αναμφίβολα θα χρεωθεί σε εκείνον'. Δεν βρήκα κάποιο άλλο τρόπο να ξεμπλέξουμε, έτσι κάναμε όπως είχε προτείνει. Περιμέναμε μίση ώρα στο παράθυρο πριν κάποιο τραίνο σταματήσει. Ηταν τοσο πυκνή ώστε τίποτα δεν ήταν δυνατόν να φανεί, και δεν συναντήσαμε καμία δυσκολία να κατεβάσουμε το σώμα του Γουέστ πάνω στο τραίνο. Αυτο ήταν το τέλος του ζητήματος Οσον αφορά εμένα.»
- 212 -
Arthur Conan Doyle
«Και ο αδελφός σας;» «Δεν είπε τίποτα, ομως με είχε πίάσει κάποτε με τα κλειδιά του, και πιστεύω πως υποπτευόταν. Το διάβασα στα μάτια του πως υποπτευόταν. Όπως γνωρίζετε, δεν ξανασήκωσε ξανά το κεφάλι του.» Υπήρξε σιωπή στο δωμάτιο. ΔιεκΟπη απΟ τον Μάικροφτ Χολμς. «Δεν μπορείς να επανορθώσεις; Θα μαλάκωνε τη συνείδηση σου, και ενδεχομένως την τιμωρία σου.» «Τί επανόρθωση μπορώ να κάνω;» «Που βρίσκεται ο έγγραφα;»«Δεν γνωρίζω.»
Όμπερσταϊν
με
τα
213 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Δεν σου έδωσε κάποια διεύθυνση;» «Είπε
πως επιστολές στο Ξενοδοχείο
Du Louvre46, στο Παρίσι, κάποια στιγμή θα έφταναν σε εκείνον.» «Η επανόρθωση είναι ακόμη εντός των δυνατοτήτων σου», είπε ο Σέρλοκ Χολμς. «Θα κάνω οτιδήποτε περνά από το χέρι μου. Δεν χρωστάω σε αυτόν τον τύπο κάποια ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη. Υπήρξε η καταστροφή μου καί ο ξεπεσμός μου.» «Ορίστε χαρτί καί πέννα. Κάθισε στο γραφείο και γράψε καθ' υπαγόρευση μου. Γράψε στο φάκελο τη δοθείσα διεύθυνση. Πολύ καλά. Τώρα την επιστολή: «ΑΓΑΠΗΤΕ ΚΥΡΙΕ: «Σχετικά με τη συναλλαγή μας, δίχως αμφιβολία θα παρατηρήσατε πλέον πως μια ουσιώδη λεπτομέρεια απουσιάζει. Έχω ένα σχεδιάγραμμα το οποίο θα τη συμπληρώσει. Αυτό με ενέπλεξε σε επιπλέον προβλήματα, ωστόσο, και είμαι αναγκασμένος να σας ζητήσω μια περαιτέρω προκαταβολή πεντακοσίων λιρών. Δεν θα την αποστείλω ταχυδρομικά, ούτε θα δεχθώ οτιδήποτε άλλο εκτός χρυσού ή χαρτονομισμάτων. Θα ερχόμουν σε εσάς στο εξωτερικό, αλλά θα προκαλούσε σχόλια αν άφηνα τη χώρα επί του παρόντος. Συνεπώς θα περιμένω να σας 46Ο Λούβρος - 214 -
Arthur Conan Doyle
συναντήσω στο καπνιστήριο του ξενοδοχείου Τσάρινγκ Κρος το μεσημέρι του Σαββάτου. Θυμηθείτε πως μόνο Αγγλικά τραπεζογραμμάτια, ή χρυσός θα γίνουν δεκτά.» Είναι ό,τι πρέπει. Θα εκπλαγώ πάρα πολύ αν αυτό δεν φέρει τον άνθρωπο μας.» «
Και το έκανε! Αποτελεί πλέον ιστορία — την κρυφή ιστορία ενός έθνους η οποία είναι συχνά πολύ περισσότερο άμεση και ενδιαφέρουσα από τα δημοσιευμένα πρακτικά της — πως ο Όμπερσταϊν, πρόθυμος να συμπληρώσει τον ελιγμό της ζωής του, απάντησε στο δέλεαρ και καταδικάστηκε σε δεκαπενταετή εγκλεισμό στις Βρετανικές φυλακές . Στο μπαούλο του ευρέθησαν τα πολύτιμα σχέδια των Μπρούς- Πάρτινγκτον, τα οποία είχε θέσει σε πλειστηριασμό σε όλα τα ναυτικά κέντρα της Ευρώπης. Ο Ταγματάρχης Γουόλτερ πέθανε στη φυλακή κατά το τέλος του δεύτερου χρόνου της ποινής του. Όσο για τον Χολμς, επέστρεψε ανανεωμένος στη μονογραφία του σχετικά με τα Πολυφωνικά Μοτέτα του Λασούς, τα οποία από τότε έχει τυπώσει για προσωπική κυκλοφορία , και λέγεται από τους ειδήμονες πως αποτελούν την τελευταία λέξη επί του θέματος. Μερικές εβδομάδες αργότερα έμαθα συμπτωματικά πως ο φίλος μου είχε περάσει μια ημέρα στο Ουίνσδορ , από όπου επέστρεψε με μια εξαιρετικά φινετσάτη σμαραγδένια καρφίτσα γραβάτας. Όταν τον ρώτησα αν την είχε αγοράσει, απάντησε πως επρόκειτο περί δώρου από μια συγκεκριμένη αρχοντική κυρία της οποίας τα συμφέροντα είχε κάποτε υπάρξει αρκετά τυχερός να αναλάβει να 215 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
προστατεύσει. Δεν είπε περισσότερα, όμως έχω την εντύπωση πως θα αποτολμούσα να εικάσω το επιβλητικό όνομα της κυρίας εκείνης, καί έχω ελάχιστες αμφιβολίες πως η σμαραγδένια καρφίτσα θα ανακαλεί παντοτινά στη μνήμη του φίλου μου την υπόθεση των σχεδίων ΜπρούςΠάρτίνγκτον.
5. &Η Υπόθεση Ετοιμοθάνατου
του
Ντετέκτιβ (27/10 - 29/10/2003)
H Κα Χάντσον, η σπιτονοικοκύρη του Σέρλοκ Χολμς, ήταν μία πολυβασανισμένη γυναίκα. Όχι μόνον ο πρώτος της όροφος κατακλυζόταν κάθε ώρα και στιγμή από σωρεία ιδιαζόντων και πολλάκις ανεπιθύμητων ατόμων αλλά ο αξιόλογος ενοικιαστής της επιδείκνυε μια εκκεντρικότητα και αστάθεια στη ζωή του η οποία έπρεπε να έχει εντονότατα δοκιμάσει την υπομονή της. Η απίστευτη έλλειψη τάξης, η εξάρτηση του στη μουσική τις πλέον ασυνήθιστες ώρες, η σποραδική εξάσκηση του στο περίστροφο εντός του χώρου, τα αλλόκοτα και συχνά δύσοσμα πειράματα του, ως επίσης η ατμόσφαιρα της βίας και του κινδύνου η οποία αιωρούταν ολόγυρα του τον καθιστούσε τον χείριστο ενοικιαστή του Λονδίνου. Από την άλλη, οι πληρωμές του ήταν πριγκιπικές. Δεν είχα την παραμικρή αμφιβολίας πως το σπίτι ήταν δυνατόν να έχει αγορασθεί στην τιμή την οποία ο Χολμς πλήρωνε για τα δωμάτια του κατά τη διάρκεια των χρόνων που βρισκόμουν κοντά του. - 216 -
Arthur Conan Doyle
Η
σπιτονοικοκυρά στεκόταν υπό την παρουσία του σε βαθύτατο δέος και ποτέ δεν τολμούσε να παρέμβει, όσο εξωφρενικά και αν έδειχναν τα τεκταινόμενα. Έτρεφε εξαιρετική αδυναμία προς εκείνον, επίσης, διότι είχε μια αξιοσημείωτη ευγένεια και αβρότητα στη συμπεριφορά του προς τις γυναίκες. Δεν συμφωνούσε και δεν εμπιστευόταν το φύλο, ωστόσο υπήρξε πάντοτε ένας ιπποτικός αντίπαλος. Γνωρίζοντας πόσο ειλικρινής ήταν η εκτίμηση της προς εκείνον, άκουσα ολόψυχα την ιστορία της όταν ήρθε στον χώρο μου το δεύτερο έτος του έγγαμου βίου μου καί μου ανέφερε τη θλιβερή κατάσταση στην οποία ο καημένος ο φίλος μου είχε καταντήσει. «Πεθαίνει, Δρ. Γουώτσον», είπε εκείνη. «Εδώ καί τρεις μέρες σβήνει, και αμφιβάλω αν θα βγάλει τη μέρα. Δεν με αφήνει να καλέσω γιατρό. Σήμερα το πρωί όταν είδα τα κόκαλα του να προβάλουν κάτω από το πρόσωπο του καί τα μεγάλα του λαμπερά μάτια να με κοιτάζουν δεν μπορούσα πλέον να το υπομείνω. 'Με ή χωρίς την άδεια σας, κ. Χολμς, θα πάω να φέρω έναν γιατρό ετούτη τη στιγμή», είπα. 'Ας είναι τότε ο Δρ. Γουώτσον», είπε εκείνος. Δεν θα καθυστερούσα στιγμή στη θέση σας να πάω κοντά του, κύριε, ειδάλλως δεν θα τον προλάβετε ζωντανό.» Ενοιωσα φριχτά γιατί δεν είχα ακούσει τίποτα σχετικά με την ασθένεια του. Δεν χρειάζεται να αναφέρω πως όρμησα για το παλτό και το καπέλο μου. Καθώς επιστρέφαμε ζήτησα να μάθω τις λεπτομέρειες.
217 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Ελάχιστα μπορώ να σας πω, κύριε. Εργαζόταν για κάποια υπόθεση κάτω στο Ρόδερχαϊντ, σε ένα σοκάκι κοντά στο ποτάμι, και επιστρέφοντας έφερε αυτή την αρρώστια μαζί του. Έπεσε στο κρεβάτι του την Τετάρτη το απόγευμα και δεν σάλεψε έκτοτε. Όλες αυτές τις τρεις μέρες μηδέ τροφή μηδέ πιοτί δεν πέρασε τα χείλη του.» «Θεέ μου! Γιατί δεν καλέσατε έναν γιατρό;» «Δεν το δεχόταν, κύριε. Ξέρετε πόσο αυταρχικός είναι. Δεν τολμούσα να παρακούσω. Όμως δεν θα είναι για πολύ του κόσμου ετούτου, όπως θα δείτε από μόνος σας τη στιγμή που θα τον αντικρίσετε.» Αποτελούσε όντως ένα άθλιο θέαμα. Στο αμυδρό φως μίας ομιχλώδους ημέρας του Νοέμβρη το δωμάτιο του πόνου αποτελούσε ένα καταθλίπτίκό μέρος, όμως ήταν εκείνο το αποστεωμένο, καταρρακωμένο πρόσωπο που με κοιτούσε από το κρεβάτι αυτό που έστειλε ένα ρίγος στην καρδιά μου. Τα μάτια του είχαν τη γυαλάδα του πυρετού, υπήρχε μια πυρετική ερυθρίαση πάνω στα δυο του μάγουλα, και σκουρόχρωμες κρούστες κρεμόντουσαν από τα χείλη του τα λεπτά του χέρια πάνω στα σκεπάσματα συστρέφονταν αδιάκοπα, η φωνή του ήταν βραχνή και σπασμωδική. Κειτόταν άτονα καθώς μπήκα στο δωμάτιο, όμως η θέα μου έφερε μια αναλαμπή αναγνώρισης στα μάτια του.
- 218 -
Arthur Conan Doyle
«Θαρρώ, Γουώτσον, πως μάλλον έπεσα σε χαλεπές ημέρες», είπε με μια αδύναμη φωνή, που ωστόσο είχε κάτι από την παλιά ανεμελιά των τρόπων του. «Αγαπητέ μου φίλε!» φώναξα, πλησιάζοντας τον. «Μείνε μακριά! Μείνε εκεί που είσαι!» είπε με την κοφτή επιτακτικότητα την οποία είχα συσχετίσει μονάχα με στιγμές κρίσης. «Αν με πλησιάσεις,Γουώτσον, θα υποχρεωθώ να σε προστάξω να φύγεις από το σπίτι.» «Μα γιατί;» «Επειδή αποτελεί επιθυμία μου. Δεν αρκεί αυτό;» Ναι, η Κα Χάντσον είχε δίκιο. Ήταν περισσότερο αυταρχικός από ποτέ. Καθίστατο απογοητευτικό, εντούτοις, να βλέπω την εξάντληση του. «Θέλω μονάχα να βοηθήσω», εξήγησα.
219 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Ακριβώς! Θα βοηθήσεις κάνοντας ό,τι σου λένε.»
περισσότερο
«Βεβαίως, Χολμς.» του.
Χαλάρωσε την αυστηρότητα των τρόπων
«Δεν είσαι θυμωμένος;» πασχίζοντας να ανασάνει.
ρώτησε,
Φουκαρά μου, πως μπορούσα να θυμώσω βλέποντας τον σε μια τέτοια ανάγκη εμπρός μου; «Είναι για το δικό σου καλό, Γουώτσον», είπε βραχνά. «Για το δικό μου καλό;» «Ξέρω ποιο είναι το πρόβλημα μου. Είναι μια αρρώστια των Κούληδων47 από την Σουμάτρα —μια κατάσταση περί της οποίας οι Ολλανδοί γνωρίζουν περισσότερα από εμάς, μολονότι ελάχιστα κατόρθωσαν σχετικά μέχρι σήμερα. Ενα πράγμα είναι βέβαιο. Είναι αλάνθαστα θανατηφόρο, και είναι φριχτά μολυσματικό.» Μιλούσε πλέον με μία πυρετώδη ενέργεια, τα μακριά του χέρια συστρέφονταν καί τινάζονταν καθώς μου έκανε νόημα να απομακρυνθώ. «Μεταδοτική εκ της επαφής, Γουώτσον, έτσι είναι, εκ της επαφής. Διατήρησε τις αποστάσεις 47(Σ.τ.Μ.) - coolie [kooli] - (προσβλητικός τίτλος?) Εργάτης εργαζόμενος ως χαμάλης για πενταροδεκάρες στην Ινδία, την Κίνα και σε άλλά μέρη της Ασίας
- 220 -
Arthur Conan Doyle
σου και όλα έχουν καλώς.» «Μα τους ουρανούς, Χολμς! Θεωρείς πως μια τέτοια έγνοια έχει κάποια σημασία για εμένα έστω και για μια στιγμή. Δεν θα με επηρέαζε στην περίπτωση ενός ξένου. Φαντάζεσαι πως θα με απέτρεπε να πράξω το καθήκον μου για έναν τόσο παλιό φίλο;» Για ακόμη μια φορά προχώρησα, όμως εκείνος με απέκρουσε με ένα εξοργισμένο βλέμμα θυμού. «Αν σταθείς εκεί θα μιλήσω. Αν δεν το κάνεις θα πρέπει να αποχωρήσεις από το δωμάτιο.» Τρέφω έναν τόσο βαθύ σεβασμό για τις εξαίρετες αρετές του Χολμς ώστε πάντοτε σεβόμουν τις επιθυμίες του, ακόμη και όταν ελάχιστα τις κατανοούσα. Όμως τη στιγμή εκείνη κάθε επαγγελματικό μου ένστικτο είχε εξεγερθεί. Ας είναι ανώτερος μου οπουδήποτε αλλού, τουλάχίστον σε ένα δωμάτιο του πόνου είμαι εγώ ο ανώτερος του. «Χολμς», είπα, «δεν είσαι ο εαυτός σου. Ένας άρρωστος άντρας δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα παιδί, και έτσι θα σου συμπεριφερθώ. Είτε σου αρέσει είτε όχι, θα εξετάσω τα συμπτώματα σου και θα σε κουράρω όπως πρέπει.» Με κοίταξε με μάτια που έχυναν δηλητήριο. «Αν πρόκειται να δεχθώ έναν γιατρό είτε το θέλω είτε όχι, ας έχω τουλάχιστον κάποιον τον 221 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
οποίο να εμπιστεύομαι», είπε. «Δεν μου έχεις λοιπόν καθόλου;» «Όσον αφορά τη φιλία σου, δίχως συζήτηση. Όμως τα γεγονότα είναι γεγονότα, Γουώτσον, καί, στο κάτω-κάτω της γραφής εσύ είσαι μόνον παθολόγος με περιορισμένη εμπειρία καί μέτρια εφόδια. Είναι οδυνηρό να αναγκάζομαι να λέω τέτοια πράγματα, όμως δεν μου αφήνεις περιθώρια.» Πληγώθηκα πικρά. «Ενα τέτοιο σχόλιο προερχόμενο από εσένα είναι ευτελές, Χολμς. Μου επιδεικνύει ξεκάθαρα την κατάσταση των νεύρων σου. Ωστόσο αν δεν μου έχεις καμία εμπιστοσύνη δεν θα σου επέβαλα τις υπηρεσίες μου. Ασε με να φέρω τον Σερ Τζάσπερ Μηκ είτε τον Πένροουζ Φίσερ, είτε οποιονδήποτε από τους καλύτερους του Λονδίνου. Όμως κρίνεται επιβεβλημένο να δεχθείς κάποιον, και είναι οριστικό. Αν πιστεύεις πως θα κάτσω εδώ και θα σε βλέπω να πεθαίνεις δίχως είτε να σε βοηθήσω ο ίδιος είτε να φέρω κάποιον άλλο προς βοήθεια σου, τότε έκρινες λάθος τον άνθρωπο σου.» «Έχεις καλή πρόθεση, Γουώτσον», είπε ο άρρωστο με κάτι μεταξύ λυγμού και βογκητού. «Θα πρέπει λοιπόν να σου αποδείξω την άγνοια σου; Τι γνωρίζεις, παρακαλώ, για τον πυρετό Ταπανούλι; Τι γνωρίζεις περί του μαύρου πυρετού της Φορμόζας;» «Δεν έχω ακούσει ποτέ κανένα εκ των δυο.» - 222 -
Arthur Conan Doyle
«Υπάρχουν
αναρίθμητα ξεσπάσματα
ασθενειών, αναρίθμητες παθολογικές προοπτικές, στην Ανατολή, Γουώτσον.» Έκανε παύση κατόπιν κάθε πρότασης για να ανακτήσει την εξασθενημένη του δύναμη. «Τα έχω μάθει κατά τη διεξαγωγή ορισμένων πρόσφατων ερευνών οι οποίες έχουν μια Ιατρικώς εγκληματική φύσεως. Κατά την πορεία τους μολύνθηκα με αυτήν την πάθηση. Δεν μπορείς να κανείς τίποτα.» «Ενδεχομένως όχι. Όπως τυχαίνει να γνωρίζω πως ο Δρ. Έινστρη, η σπουδαιότερη εν ζωή αυθεντία επί των τροπικών ασθενειών, βρίσκεται επί του παρόντος στο Λονδίνο. Κάθε αντιπαράθεση είναι μάταιη, Χολμς, πηγαίνω αυτήν τη στιγμή να τον φέρω.» Στράφηκα αποφασισμένα προς την πόρτα. Ποτέ μου δεν ένοιωσα ένα παρόμοιο σοκ! Στη στιγμή, με ένα τίναγμα τίγρης, ο ετοιμοθάνατος με είχε αναχαιτίσει. Άκουσα τον απότομο ήχο κλειδιού που γύριζε. Την επόμενη στιγμή είχε επίστρέψεί τρικλίζοντας στο κρεβάτι του, εξαντλημένος καί λαχανιασμένος κατόπιν της τρομερής αυτής αναλαμπής κουράγιου.
223 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Δεν θα μου πάρεις το κλειδί δια της βίας, Γουώτσον. Σε κρατώ, φίλε μου. Εδώ βρίσκεται, και εδώ θα μείνεις μέχρι να αποφασίσω αλλιώς. Όμως θα σου κάνω τη χάρη.» (Όλα αυτά σε μικρά ξεσπάσματα με αγωνιώδεις προσπάθειες αναπνοής στο ενδιάμεσο.) «Θέλεις μόνον το καλό μου μέσα στην καρδιά σου. Φυσικά το γνωρίζω πολύ καλά. Θα περάσει το δικό σου, όμως δώσε μου χρόνο να ανακτήσω τη δύναμη μου. Οχι τώρα, Γουώτσον, όχι τώρα. Είναι τέσσερις ή ώρα. Στις έξι μπορείς να πας.» «Αυτό είναι τρέλα, Χολμς.» «Μόνον δυο ώρες, Γουώτσον. Υπόσχομαι πως στις έξι μπορείς να πας. Αρκείσαί να περιμένεις;» «Φαίνεται πως δεν μου απομένει άλλη επιλογή;»
- 224 -
Arthur Conan Doyle
«Ουδεμία, Γουώτσον. Σε ευχαριστώ, δεν χρειάζομαι βοήθεια για να φτιάξω τα σκεπάσματα. Θα κρατήσεις σε παρακαλώ τις αποστάσεις. Τώρα, Γουώτσον, υπάρχει ένα ακόμη όρος τον οποίο θα ήθελα να θέσω. Θα ζητήσεις βοήθεια, όχι από τον άνθρωπο που ανέφερες, αλλά από εκείνον τον οποίο θα επιλέξω.» «Ασφαλώς.» «Η πρώτη λογική λέξη που πρόφερες από τη στιγμή που εισήλθες στο δωμάτιο, Γουώτσον. Θα βρεις μερικά βιβλία εκεί πέρα. Είμαι κομμάτι εξαντλημένος διερωτώμαι πώς νοιώθει μια μπαταρία όταν αφήνει τον ηλεκτρισμό να κυλήσει σε ένα μη-αγώγιμο υλικό; Στις έξι, Γουώτσον, θα συνεχίσουμε την κουβέντα μας.» Ομως ήταν προδιαγραμμένο να συνεχιστεί πολύ πριν από εκείνη την ώρα, και υπό συνθήκες οι οποίες μου προκάλεσαν ένα ελάχιστα μικρότερο σοκ εκείνου που προκλήθηκε από το τίναγμα του προς την πόρτα. Είχα σταθεί για μερικά λεπτά παρατηρώντας τη σιωπηλή μορφή στο κρεβάτι. Το πρόσωπο σχεδόν καλυπτόταν από τα σκεπάσματα καί έδειχνε να κοιμάται. Μετά, αδυνατώντας να διαβάσω, περπάτησα αργά γύρω από το δωμάτιο, εξετάζοντας τις φωτογραφίες των διάσημων κακοποιών με τις οποίες κάθε τοίχος σκεπαζόταν. Τελικά, στην άσκοπη περιήγηση μου, έφτασα στο γείσο της μετώπης του τζακιού. Ενας σωρός από πίπες, σακουλάκια καπνού, σύριγγές, σουγιάδες, φυσίγγια περιστρόφου, και άλλα αντικείμενα βρίσκονταν δίάσπαρτα πάνω του. Εν μέσω όλων αυτών βρισκόταν ένα μικρό μαύρο και λευκό κουτί από ελεφαντόδοντο με συρόμενο καπάκι. Επρόκειτο για ένα όμορφο μπιμπελό, και είχα 225 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
απλώσει το χέρι μου για να το εξετάσω από πιο κοντά όταν — ήταν τόσο τρομαχτική η κραυγή που έβγαλε —μια φωνή η οποία θα μπορούσε να είχε ακουστεί από τον δρόμο. Το δέρμα μου πάγωσε καί οί τρίχες μου σηκώθηκαν στο άκουσμα της φρικτής κραυγής. Καθώς γύρισα έπιασα με την άκρη του ματιού μου ένα ταραγμένο πρόσωπο και αλαφιασμένα μάτια. Έμεινα παραλυμένος, με το μικρό κουτί στα χέρια μου.
«Αφησε το κάτω! Κάτω, αυτήν τη στιγμή, Γουώτσον, αυτήν τη στιγμή, σου λέω!» Το κεφάλι του βυθίστηκε πίσω στο μαξιλάρι καί άφησε έναν στεναγμό ανακούφισης όταν τοποθέτησα το κουτί πίσω στο γείσο. «Απεχθάνομαί να αγγίζουν τα πράγματα μου, Γουώτσον. Το ξέρεις καλά πως το απεχθάνομαί. Με εκνεύρισες πέραν της υπομονής μου. Εσύ, ένας γιατρός —αρκείς για να οδηγήσεις έναν ασθενή σε ένα άσυλο. Κάθισε κάτω, άνθρωπε, και άφησε με να αναπαυθώ!» Το περιστατικό άφησε μια πλέον δυσάρεστη εντύπωση στο μυαλό μου. Η βίαιη και αναίτια έξαψη, ακολουθούμενη από μια τέτοια ωμότητα λόγου, τόσο απομακρυσμένη από τη συνήθη του - 226 -
Arthur Conan Doyle
μείλιχιότητα, μου υπεδείκνυε πόσο βαθιά ήταν η αποδιοργάνωση του μυαλού του. Από όλες τις απώλειες, αυτή ενός ευγενούς μυαλού είναι η πλέον καταδικαστέα. Κάθισα μέσα σε σιωπηλή δυσθυμία μέχρι που πέρασε ο προκαθορισμένος χρόνος. Φαινόταν πως είχε παρακολουθήσει και εκείνος το ρολόι, γιατί ήταν μόλις έξι όταν άρχισε να μιλά με την ίδια πυρετώδη ζωντάνια όπως προηγουμένως. «Λοιπόν,
Γουώτσον»,
είπε
εκείνος. «Έχει
ς καθόλου ψηλά στην τσέπη σου;» «Ναι.» «Κάποια ασημένια;» «Αρκετά.» «Πόσες μισές κορώνες;» «Έχω πέντε.» «Αχ, πολύ λίγες! Πολύ λίγες! Πόσο εξαιρετικά ατυχές, Γουώτσον! Ωστόσο, όσες και αν είναι μπορείς να τις τοποθετήσεις στην τσέπη του ρολογιού σου. Και όλα σου τα υπόλοιπα χρήματα στην αριστερή τσέπη του παντελονιού σου. Σε ευχαριστώ. Θα σου δώσουν μία καλύτερη ισορροπία έτσι.» Ήταν παραφροσύνη. Ανατρίχιασε, καί έβγαλε ξανά έναν ήχο μεταξύ βήχα και λυγμού.
227 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Τώρα θα ανάψεις το γκάζι, Γουώτσον, αλλά να προσέξεις πολύ ώστε ούτε στιγμή να μην υπερβεί το μισό. Σε εκλιπαρώ να προσέξεις, Γουώτσον. Σε ευχαριστώ, έξοχα. Όχι, δεν είναι ανάγκη να τραβήξεις τα στόρια. Τώρα αν έχεις την καλοσύνη να τοποθετήσεις μερικές επιστολές και χαρτιά πάνω σε ετούτο το τραπέζι ώστε να φτάνω. Σε ευχαριστώ. Τώρα μερικά από εκείνον τον σωρό πάνω στο γείσο του τζακιού. Έξοχα, Γουώτσον! Υπάρχει μια λαβίδα ζάχαρης εκεί. Απαλά σήκωσε το μικρό κουτί από ελεφαντόδόντο με τη βοήθεια της. Τοποθέτησε εδώ ανάμεσα στα χαρτιά. Καλώς! Τώρα μπορείς να πας και να φέρεις τον Κο Κάλβερτον Σμιθ, από την Οδό Κάτω Μπερκ υπ' αριθμόν 13. Για να πω την αλήθεια, η επιθυμία μου να φέρω έναν γιατρό είχε κάπως εξασθενίσει, γιατί ο φουκαράς ο Χολμς προφανώς παραληρούσε τόσο ώστε έδειχνε επικίνδυνο να τον αφήσω. Εντούτοις, ήταν τόσο πρόθυμος τώρα θα συμβουλευθεί το όνομα το οποίο είχε κατονομάσει όσο πεισματικά είχε αρνηθεί. «Δεν το έχω ξανακούσει το όνομα», είπα εγώ. «Πιθανόν όχι, καλέ μου Γουώτσον. Ίσως να σε εκπλήξει το γεγονός πως ο καλύτερα εντριβής άνθρωπος επί της γης όσον αφορά την ασθένεια αυτή δεν είναι ένας γιατρός, αλλά ένας άποικος. Ο κ. Κάλβερτον Σμιθ είναι ένας επιφανής κάτοικος της Σουμάτρα, που την παρούσα χρονική περίοδο επισκέπτεται το Λονδίνο. Ένα ξέσπασμα της ασθένειας στη φυτεία του, η οποία απείχε πολύ από κάθε ιατρική βοήθεια, τον ανάγκασε να τη μελετήσει ο ίδιος, με ορισμένες μάλλον - 228 -
Arthur Conan Doyle
εκτεταμένες συνέπειες. Πρόκειται για έναν εξαιρετικά μεθοδικό άνθρωπο, καί δεν ήθελα να ξεκινήσεις πριν τις έξι, επειδή γνώριζα καλά πως δεν θα τον έβρισκες στο γραφείο του. Αν θα μπορούσες να τον πείσείς να έρθει εδώ καί να μας προσφέρει τη συμβολή της μοναδικής του πείρας επί της ασθένειας αυτής, η διερεύνηση της οποίας υπήρξε η αγαπημένη του ενασχόληση, δεν αμφιβάλλω πως θα ήταν σε θέση να με βοηθήσει.» Καταγράφω τα σχόλια του Χολμς ως ένα διαδοχικό σύνολο και δεν θα επιχειρήσω να επισημάνω πότε διακόπτονταν από αγκομαχητά είτε εκείνες τις συσπάσεις των χεριών του οι οποίες επισήμαιναν τον πόνο που υπέμενε. Η εμφάνιση του είχε αλλάξει προς το χειρότερο κατά τη διάρκεια των ελάχιστων ωρών που βρισκόμουν κοντά του. Εκείνα τα πυρετικά σημάδια ήταν περισσότερα έκδηλα, τα μάτια έλαμπαν εντονότερα μέσα από σκοτεινές κοιλότητες, και ένας κρύος ιδρώτας λαμπύριζε πάνω στο μέτωπο του. Διατηρούσε ακόμη, εντούτοις, την αυτάρεσκη αβρότητα στην ομιλία του. Μέχρι και την ύστατη πνοή του θα ήταν πάντοτε ο αριστοτέχνης. «Θα του αναφέρεις ακριβώς πως με άφησες», είπε εκείνος. «Θα του μεταδώσεις την ίδια σου την εντύπωση όπως την έχεις στο μυαλό σου —ενός ετοιμοθάνατου —ενός ετοιμοθάνατου και παραληρού- ντος ανθρώπου. Αλήθεια, δεν βρίσκω λόγο γιατί όλος ο βυθός του ωκεανού να μην είναι μια στερεά μάζα από στρείδια, τόσο γόνιμα όσο τα πλάσματα δείχνουν. Αχ, αναρωτιέμαι! Τόσο παράδοξο το πώς το μυαλό χειρίζεται το μυαλό! TL έλεγα, Γουώτσον;»
229 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Τις οδηγίες μου για τον Κο Κάλβερτον
Σμιθ.» «Α, ναι, θυμάμαι. Η ζωή μου εξαρτάται από αυτό. Εκλιπάρησε τον, Γουώτσον. Δεν υπάρχουν καλές σχέσεις μεταξύ μας. Ο ανιψιός του, Γουώτσον — υποψιαζόμουν κάποιο βρώμικο παιχνίδι και του επέτρεψα να το δει. Το αγόρι πέθανε φριχτά. Μου το φυλάει. Εσύ θα τον μαλακώσεις, Γουώτσον. Ικέτεψε τον, παρακάλεσε τον, φέρε τον εδώ πάση θυσία. Είναι σε θέση να με σώσει, μόνο αυτός!» «Θα τον φέρω με ένα αμάξι, ακόμη και αν υποχρεωθώ να τον κουβαλήσω μέχρι αυτό.» «Δεν θα κάνεις τίποτα τέτοιο, Θα τον πείσεις να έρθει. Και κατόπιν θα επιστρέψεις πριν από εκείνον. Προφασίσου οτιδήποτε έτσι ώστε να μην έρθεις μαζί του. Μην το ξεχάσεις, Γουώτσον. Δεν θα με απογοητεύσεις. Ποτέ δεν με απογοήτευσες. Αναμφίβολα υπάρχουν φυσικοί εχθροί που περιορίζουν την αύξηση των πλασμάτων. Εσύ και εγώ, Γουώτσον, επιτελέσαμε τον σκοπό μας. Θα κατακλυστεί λοιπόν, τότε, ο κόσμος από τα στρείδια; Όχι, όχι, φριχτό! Θα μεταδώσεις ό,τι βρίσκεται στο μυαλό σου.» Τον άφησα πλημμυρισμένος από την εικόνα αυτού του εξαίσιου διανοούμενου να μωρολογεί σαν ένα ανόητο παιδί. Μου είχε παραδώσει το κλειδί, και με μια ευτυχή σκέψη το πήρα μαζί μου μήπως και κλειδωνόταν μέσα. Η Κα Χάντσον περίμενε, τρέμοντας και κλαίγοντας, στον διάδρομο. Πίσω μου καθώς βγήκα από το διαμέρισμα άκουσα την - 230 -
Arthur Conan Doyle
ηχηρή, λεπτή φωνή σε κάποιο παραληρηματικόμουρμούρισμα. Από κάτω, καθώς στεκόμουν σφυρίζοντας για ένα αμάξι, ένας άντρας ήρθε κοντά μέσα από την ομίχλη. «Πως είναι ο κ. Χολμς, κύριε;» ρώτησε. Ήταν ένας παλιός γνώριμος, ο Επιθεωρητής Μόρτον, της Σκότλαντ Γιάρντ, ντυμένος με πολίτικά τουΐντ. «Είναι πολύ άρρωστος», απάντησα. Με κοίταξε με έναν εξαιρετικά ίδίάζοντα τρόπο. Αν δεν ήταν τόσο καταχθόνιος, θα είχα συλλογίσθεί πως η λάμψη του φωτός φανέρωνε ανακούφιση στο πρόσωπο του. «Άκουσα μερικές φήμες σχετικά», είπε. Το αμάξι είχε φτάσει, και έτσι τον άφησα. Η Οδός Κάτω Μπέρκ αποδείχθηκε πως ήταν μία αράδα από όμορφα σπίτια εβρισκόμενη στο ακαθόριστο όριο μεταξύ του Νότινγκ Χίλ και του Κένσινγκτον. Το συγκεκριμένο στο οποίο ο αμαξάς στάθμευσε είχε έναν αέρα αυταρέσκειας και συνεσταλμένης αξιοπρέπειας στις παλιομοδίτικες μεταλλικές κουπαστές, την πελώρια δίφυλλη πόρτα, και τη λαμπερή μπρούτζινη κατασκευή. Καθετί βρισκόταν σε συμφωνία με έναν σοβαρό μπάτλερ ο οποίος εμφανίστηκε πλαισιωμένος στη ροδαλή φωταύγεια μιας ηλεκτρικής λάμπας πίσω του.
231 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Μάλιστα, ο κ. Κάλβερτον Σμιθ είναι μέσα. Ο Δρ. Γουώτσον! Πολύ καλά, κύριε, θα μεταφέρω το επισκεπτήριο σας.» Το ταπεινό μου όνομα και ο τίτλος δεν φάνηκαν να εντυπωσιάζουν τον Κο Κάλβερτον Σμιθ. Μέσα από τη μισάνοιχτη πόρτα άκουσα μια ηχηρή, οξύθυμη, διαπεραστική φωνή. «Ποιο είναι αυτό το άτομο; TL ζητάει; Θεέ μου, Στέιπλς, πόσο συχνά σου έχω πει πως δεν θέλω να ενοχλούμαι ενόσω βρίσκομαι στο γραφείο μου;» Ακολούθησε μια ευγενική κατευναστικών εξηγήσεων από τον Μπάτλερ.
ροή
«Λοιπόν, δεν θα τον δεχθώ, Στέιπλς. Δεν είναι δυνατόν να διακόπτεται η εργασία καθαυτό τον τρόπο. Δεν είμαι σπίτι. Πες το. Πες του να έρθει το πρωί αν όντως θέλει να με συναντήσει.» Αλλη μια φορά το απαλό μουρμούρισμα. «Καλά, καλά, δώσε του αυτό το μήνυμα. Να έρθει το πρωί, είτε να πάει να χαθεί. Η δουλειά δεν πρέπει να παρακωλυθεί.» Σκέφτηκα τον Χολμς να στριφογυρνά στο κρεβάτι της αρρώστιας και να μετρά τα λεπτά, ίσως, μέχρι να καταφέρω να του πάω βοήθεια. Δεν ήταν καιρός να κρατάμε τα τυπικά. Η ζωή εξαρτιόταν από την αμεσότητα μου. Πριν ο απολογητικός μπάτλερ προλάβει να παραδώσει το μήνυμα του τον είχα σπρώξει προσπερνώντας τον και βρισκόμουν μέσα στο δωμάτιο.
- 232 -
Arthur Conan Doyle
Με μια στριγκή κραυγή θυμού ο άντρας σηκώθηκε από μια αναπαυτική καρέκλα πλάι στη φωτιά. Είδα ένα πλατύ ωχρό πρόσωπο, τραχύ και λιπαρό με βαρύ, προγούλι, και δυο βλοσυρά, απειλητικά γκρίζα μάτια τα οποία πετούσαν φωτιές κάτω από πυκνά γκριζαρισμένα φρύδια. Ένα φαλακρό κεφάλι είχε ριγμένο πάνω του έναν μικρό βελούδινο σκούφο48, κοκέτικα στο πλάι της ροδαλής του καμπύλης. Το κρανίο ήταν σημαντικού μεγέθους, εντούτοις καθώς κοίταξα κάτω είδα προς μεγάλη μου έκπληξη πως το σώμα του άντρα ήταν μικροκαμωμένο καί εύθραυστο, παραμορφωμένο στους ώμους καί τη ράχη όπως κάποιου ο οποίος υπέφερε από ραχίτιδα από την παιδική του ηλικία.
«Τι σημαίνει αυτό;» φώναξε μια ηχηρή, 48smoking-cap 233 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
αγριεμένη φωνή. «Ποια η σημασία αυτής της εισβολής; Δεν σας μήνυσα πως θα σας έβλεπα αύριο το πρωί;» «Λυπάμαι», είπα,
«όμως το ζήτημα δεν
επιδέχεται αναβολή. Ο κ. Σέρλοκ Χολμς —» Η αναφορά του ονόματος του φίλου μου επέφερε μια εκπληκτική αλλαγή πάνω στο μικροκαμωμένο άνθρωπο. Το βλέμμα του θυμού έσβησε στη στιγμή από το πρόσωπο του. Τα χαρακτηριστικά του τεντώθηκαν και γέμιζαν ανησυχία. «Ερχόσαστε εκ μέρους του Χολμς;» ρώτησε. «Μόλις τον άφησα.» «TL συμβαίνει με τον Χολμς; Πως είναι;» «Είναι απελπιστικά άρρωστος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ήρθα.» Ο άντρας μου έκανε νόημα να καθίσω, και γύρισε στη δική του. Καθώς το έκανε είδα φευγαλέα το πρόσωπο του στον καθρέπτη της μετώπης του τζακιού. Θα έπαιρνα όρκο πως είχε ένα μοχθηρό και ειδεχθές χαμόγελο. Ωστόσο έπεισα τον εαυτό μου πως έπρεπε να πρόκειται για κάποια νευρική σύσπαση την οποία είχα πιάσει, γιατί στράφηκε σε μένα μια στιγμή αργότερα με ειλικρινές ενδιαφέρον στα χαρακτηριστικά του. «Λυπάμαι που το μαθαίνω», είπε. «Γνωρίζω μόνον τον Κο Χολμς μέσω κάποιων επαγγελματικών δοσοληψιών τις οποίες είχαμε, - 234 -
Arthur Conan Doyle
όμως τρέφω αμέριστο σεβασμό προς τις ικανότητες και το ήθος του. Πρόκειται για έναν ερασιτέχνη του εγκλήματος, όπως εγώ με την αρρώστια. Για εκείνον ο κακοποιός, για εμένα το μικρόβιο. Αυτές είναι οι φυλακές μου», συνέχισε, δείχνοντας προς μια σειρά από φιάλες και βάζα τα οποία ακουμπούσαν σε ένα παραπλήσιο τραπέζι. «Μεταξύ αυτών των καλλιεργειών ζελατίνης ορισμένοι από τους χειρότερους παραβάτες στον κόσμο εκτίουν τώρα την ποινή τους» «Χάριν της εξειδικευμένης γνώσης σας ο κ. Χολμς επιθύμησε να σας δει. Έχει εξαιρετικά μεγάλη εκτίμηση για εσάς και σκέφτηκε πως ήσασταν ο μοναδικός άνθρωπος στο Λονδίνο ο οποίος θα ήταν σε θέση να τον βοηθήσει.» Ο μικροκαμωμένος άντρας ξαφνιάστηκε, και ο αυτάρεσκος σκούφος έπεσε στο πάτωμα. «Γιατί;» ρώτησε. «Γιατί ο κ. Χολμς θα σκεφτόταν πως θα μπορούσα να τον βοηθήσω στο πρόβλημα του;» «Χάριν της γνώσης σας στις Ανατολίτικες ασθένειες.» «Μα γιατί να σκεφθεί πως η ασθένεια από την οποία μολύνθηκε είναι Ανατολίτικης προέλευσης;» «Επειδή, σε κάποια επαγγελματική έρευνα, εργάστηκε μεταξύ Κινέζων ναυτικών κάτω στις αποβάθρες.» Ο κ. Κάλβερτον Σμιθ χαμογέλασε ευχάριστα και σήκωσε τον σκούφο του. 235 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Α, έτσι είναι—έτσι;» Είπε. «Πιστεύω πως το ζήτημα δεν είναι τόσο κρίσιμο όσο υποθέτετε. Για πόσο καιρό είναι άρρωστος;» «Περίπου τρεις ημέρες.» «Είναι παραληρηματικός;» «Ανά διαστήματα.» «Αχά! Ακούγεται σοβαρό. Θα ήταν απάνθρωπο να μην απαντήσω στο κάλεσμα του. Με δυσαρεστεί αφάνταστα κάθε διακοπή της εργασίας μου, Δρ. Γουώτσον, όμως η συγκεκριμένη περίπτωση είναι μετά βεβαιότητας εξαιρετική. Θα έρθω μαζί σας αμέσως.» Θυμήθηκα την προσταγή του Χολμς. «Έχω κάποια άλλη συνάντηση», είπα. «Πολύ καλά. Θα πάω μόνος. Έχω ένα σημείωμα με τη διεύθυνση του Κου Χολμς. Μπορείτε να βασισθείτε πάνω μου πως θα βρίσκομαι εκεί σε μισή ώρα το μέγιστο.» Με κρύα καρδιά ξαναμπήκα στο υπνοδωμάτιο του Χολμς. Από όσα ήταν δυνατόν να γνωρίζω το χειρότερο μπορούσε να έχει συμβεί κατά την απουσία μου. Προς αφάνταστη ανακούφιση μου, είχε βελτιωθεί εξαιρετικά στο διάστημα που είχε μεσολαβήσει. Η εμφάνιση του ήταν τόσο ωχρή όσο ποτέ, αλλά κάθε ίχνος του παραληρήματος τον είχε εγκαταλείψει καί μίλησε με μία αδύναμη φωνή, αλήθεια, όμως με ακόμη πιότερη από τη - 236 -
Arthur Conan Doyle
συνήθη καθαρότητα και νηφαλιότητα. «Λοιπόν, τον συνάντησες, Γουώτσον;» «Ναι έρχεται.» «Θαυμάσια, Γουώτσον, θαυμάσια! Είσαι ο καλύτερος των αγγελιοφόρων.» «Θέλησε να επιστρέψει μαζί μου.» «Αυτό δεν έπρεπε ποτέ να γίνει, Γουώτσον. Θα ήταν προφανέστατα αδύνατον. Μήπως σε ρώτησε τι με βασάνιζε;» «Του μίλησα σχετικά με τους Κινέζους στην Ανατολική Πλευρά49.» «Ακριβώς! Λοιπόν, Γουώτσον, έκανες όλα όσα ένας καλός φίλος θα έκανε. Μπορείς τώρα να εξαφανισθείς από τη σκηνή.» «Πρέπει να περιμένω να ακούσω τη γνώμη του, Χολμς.» «Φυσικά πρέπει. Όμως έχω λόγους να θεωρώ πως η γνώμη του θα είναι πολύ περισσότερο ειλικρινής και πολύτιμη αν θεωρήσει πως είμαστε μόνοι μας. Υπάρχει μόλις επαρκής χώρος πίσω από το κρεβάτι μου, Γουώτσον.» «Αγαπητέ Χολμς!» «Φοβούμαι πως δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική, Γουώτσον. Το ίδιο το δωμάτιο δεν προσφέρεται για κάλυψη, το οποίο επίσης είναι 49East End 237 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
καλό, γιατί τόσο το λιγότερο θα εγείρει υποψίες. Όμως εκειδά, Γουώτσον, φαντάζομαι πως θα ήταν δυνατόν να γίνει.» Ξαφνικά ανακάθισε με μία παγωμένη προσήλωση πάνω στο καταβεβλημένο του πρόσωπο. «Να οί ρόδες, Γουώτσον. Γρήγορα, άνθρωπε, αν με αγαπάς! Και μην κουνηθείς, ό,τι και αν συμβεί—ό,τι και αν συμβεί, ακούς; Μην μιλήσεις! Μην κουνηθείς! Απλά άκουσε όσο καλύτερα μπορείς.» Έπειτα στη στιγμή το αιφνίδιο ξέσπασα της δύναμης του αποχώρησε, και η αυταρχική, αποφασιστική κουβέντα παρασύρθηκε στα υπόκωφο, ασαφή μουρμουρητά κάποιου χαμένου σε παραλήρημα. Από την κρυψώνα μου εντός της οποία είχα τόσο εσπευσμένα χωθεί άκουσα τα βήματα πάνω στη σκάλα, μαζί το άνοιγμα και το κλείσιμο της πόρτας του υπνοδωματίου. Κατόπιν, προς έκπληξη μου, υπήρξε μια παρατεταμένη σιωπή, διακοπτόμενη μόνο από τις βαθιές αναπνοές και τα αγκομαχητά του άρρωστου. Φανταζόμουν πως ο επισκέπτης μας στεκόταν στο πλάι του κρεβατιού και κοιτούσε τον πάσχοντα. Τελικά η παράξενη σιγή έσπασε. «Χολμς!» φώναξε. «Χολμς!» με τον επίμονο τόνο κάποιου που ξυπνά έναν κοιμισμένο. «Με ακούς, Χολμς;» Υπήρξε ένα θρόισμα, σαν να είχε τραντάξει τον άρρωστο από τον ώμο. «Εσείς είστε, κ. Σμιθ;» ψιθύρισε ο Χολμς. «Δεν τολμούσα να ελπίσω πως θα έρθετε.»
- 238 -
Arthur Conan Doyle
Ο άλλος γέλασε.«Θα φανταζόμουν πως όχι», είπε. «Ωστόσο, βλέπεις, είμαι εδώ. Κάρβουνα αναμμένα50, Χολμς, κάρβουνα αναμμένα!» «Είναι εξαιρετικά καλό εκ μέρους σας — εξαιρετικά ευγενικό εκ μέρους σου. Εκτιμώ την ιδιαίτερη γνώση σου.» Ο επισκέπτης μας γέλασε χαιρέκακα. «Την εκτιμάς. Είσαι, ευτυχώς, ο μοναδικός στο Λονδίνο που την εκτιμά. Γνωρίζεις τι πρόβλημα έχεις;» «Το ίδιο», είπε ο Χολμς. «Αχά! Αναγνωρίζεις τα συμπτώματα;» «Εξαιρετικά καλά.» «Λοιπόν, δεν θα έπρεπε να εκπλήσσομαι, Χολμς. Δεν θα εκπλησσόμουν αν επρόκειτο περί του ιδίου. Μία κακή απόληξη για σένα αν έχει έτσι. Ο καημένος ο Βίκτωρ ήταν νεκρός την τέταρτη μέρα — ένας δυνατός, ανοιχτόκαρδος νεαρός. Ήταν βέβαια, όπως είπες, εξαιρετικά εκπληκτικό να μολυνθεί από μια απόμακρη Ασιατική ασθένεια στην καρδιά του Λονδίνου—μια ασθένεια, επίσης, επί της οποίας είχα διενεργήσει μία τόσο ειδική μελέτη. Μοναδική σύμπτωση, Χολμς. Πολύ έξυπνο εκ μέρους να το επισημάνεις, όμως μάλλον αδυσώπητο να υπαινιχθείς πως επρόκειτο περί αιτίου και αιτιατού.» «Ήξερα πως εσύ το έκανες.» 50Coals of fire 239 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Ω, το ήξερες, έτσι; Και λοιπόν, δεν μπορούσες να το αποδείξεις, ούτως ή αλλιώς. Όμως τι γνώμη έχεις για τον εαυτό σου όταν διασπείρεις φήμες σχετικά με μένα, και κατόπιν σέρνεσαι σε μένα για βοήθεια τη στιγμή που έχεις το πρόβλημα; TL είδος παιχνιδιού είναι αυτό — ε;» Άκουσα την τραχιά, κοπιώδη αναπνοή του άρρωστου. «Δώσε μου το νερό!» είπε αγκομαχώντας. «Βρίσκεσαι ελάχιστα πριν το τέλος σου, φίλε μου, όμως δεν θέλω να φύγεις πριν να σου πω δυο λόγια. Για αυτό σου δίνω το νερό. Ορίστε, μην το αναποδογυρίσεις! Ακριβώς. Καταλαβαίνεις τι λέω;» Ο Χολμς βόγκησε. «Κάνε ό,τι μπορείς για μένα. Άσε τα περασμένα να ξεχασθούν», ψιθύρισε. «Θα τα βγάλω όλα από το κεφάλι μου —ορκίζομαι πως θα το κάνω. Μόνο γιάτρεψε με, και θα το ξεχάσω.» «Να ξεχάσεις τι;» «Μα φυσικά τον θάνατο του Βίκτωρ Σάβατζ. Σχεδόν μόλις αποδέχθηκες πως το έκανες. Θα το ξεχάσω.» «Μπορείς να το ξεχάσεις, ή να το θυμάσαι, ό,τι σου αρέσει. Δεν σε βλέπω στο έδρανο του μάρτυρα. Διαφέρει πολύ η εικόνα που έχω για εσένα, καλέ μου Χολμς, σε διαβεβαιώνω. Δεν έχει την παραμικρή σημασία για μένα πως έμαθες τον τρόπο κατά τον οποίο πέθανε ο ανιψιός μου. Δεν μιλάμε για αυτόν. Μιλάμε για σένα.» - 240 -
Arthur Conan Doyle
«Ναι, ναι.» «Ο τύπος που ήρθε να με βρει—ξέχασα το όνομα του —είπε πως μολύνθηκες από αυτήν κάτω στην Ανατολική Πλευρά ανάμεσα στους ναυτικούς.» «Μόνον αυτό μπορούσα να σκεφθώ.» «Είσαι περήφανος για το μυαλό σου, Χολμς, δεν είσαι; Θεωρείς πως είσαι έξυπνος, έτσι; Έπεσες πάνω σε κάποιον που φάνηκε εξυπνότερος αυτήν τη φορά. Ασε τη σκέψη να γυρίσει πίσω, Χολμς. Δεν σκέφτεσαι κάποιον άλλο τρόπο που θα ήταν δυνατόν να έχεις μολυνθεί από αυτή;» «Δεν μπορώ. Το μυαλό μου έχει χαθεί. Για όνομα του Θεού βοήθησε με!» «Ναι, θα σε βοηθήσω. Θα σε βοηθήσω να καταλάβεις ακριβώς που βρίσκεσαι καί πως έφτασες ως εκεί. Θα ήθελα να το γνωρίζεις πριν πεθάνείς.» μου.»
«Δώσε μου κάτι να κατευνάσει τον πόνο
«Επώδυνο, δεν είναι; Ναι, οι κούληδες συνήθιζαν να στριγκλίζουν προς το τέλος. Σε παίρνει λες και έχεις κράμπες, έχω την εντύπωση.» «Ναι, ναι' είναι σαν κράμπες.» «Το λοιπόν, είσαι σε θέση να ακούσεις ό,τι 241 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
λέω, εν πάσει περιπτώσει. Ακουσε τότε! Θυμάσαι κάποιο ασυνήθιστο περιστατικό στη ζωή σου τη χρονική περίπου περίοδο που εμφανίστηκαν τα συμπτώματα;» «Όχι, όχι τίποτα.» «Σκέψου ξανά.» «Είμαι πολύ άρρωστος για να σκεφθώ.» «Καλώς, τότε, θα σε βοηθήσω εγώ. Μήπως ήρθε κάτι ταχυδρομικά;» «Ταχυδρομικά;» « Ενα κουτί κατά τύχη;» «Ζαλίζομαι—χάθηκα!» «Ακουσε, Χολμς!» Ακούστηκε κάποιος ήχος σαν να τράνταζε τον ετοιμοθάνατο, και το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να παραμείνω σιωπηλός στην κρυψώνα μου. «Είσαι υποχρεωμένος να με ακούσεις. Θα με ακούσεις. Θυμάσαι ένα κουτί—ένα κουτί από ελεφαντοστό. Ήρθε την Τετάρτη. Το άνοιξες — θυμάσαι;»«Ναι, ναι, το άνοιξα. Υπήρχε ένα κοφτερό έλασμα μέσα του. Κάποια φάρσα — » «Δεν ήταν φάρσα, όπως θα ανακαλύψεις εις βάρος σου. Ανόητε, το θέλησες και το έλαβες. Ποιος σου είπε να μπλεχτείς στα πόδια μου; Αν με είχες αφήσει ήσυχο δεν θα σου έκανα κακό.» «Θυμάμαι», είπε πνιχτά ο Χολμς. «Το έλασμα! Έτρεξε αίμα. Αυτό το κουτί—πάνω στο - 242 -
Arthur Conan Doyle
τραπέζι.» «Αυτό ακριβώς, μα τον «Θεό»! Και το οποίο θα φύγει επίσης το δωμάτιο μέσα στην τσέπη μου. Πάει και το τελευταίο ίχνος αποδεικτικών στοιχείων. Όμως γνωρίζεις πλέον την αλήθεια, Χολμς, και μπορείς να πεθάνεις με τη γνώση πως εγώ σε σκότωσα. Ήξερες πάρα πολλά σχετικά με την τύχη του Βίκτωρ Σάβατζ, έτσι σε έστειλα να τη μοιραστείς μαζί του. Είσαι εξαιρετικά κοντά στο τέλος σου, Χολμς. Θα καθίσω εδώ και θα σε παρακολουθήσω να πεθαίνεις.» Η φωνή του Χολμς είχε βυθιστεί σε ένα σχεδόν ακατάληπτο ψίθυρο που μόλις ακουγόταν. «Τι είναι αυτό;» είπε ο Σμιθ. «Να δυναμώσω το γκάζι; Αχά, οι σκιές αρχίζουν να βαθαίνουν, έτσι; Ναι, θα το δυναμώσω, έτσι ώστε να σε βλέπω καλύτερα.» Διέσχισε το δωμάτιο και το φως ξαφνικά έγινε εντονότερο.«Υπάρχει κάποια άλλη μικρή εξυπηρέτηση να σου κάνω, φίλε μου;» « Ένα σπίρτο και ένα τσιγάρο.» Λίγο έλειψε να φωνάξω από τη χαρά και την έκπληξη μου. Μιλούσε με τη φυσιολογική του φωνή — λίγο αδύναμη ίσως, εντούτοις η ίδια φωνή που ήξερα. Υπήρξε μια παρατεταμένη παύση, και είχα την εντύπωση πως ο Κάλβερτον Σμιθ στεκόταν σε σιωπηλή κατάπληξη κοιτώντας τον σύντροφο του. «Ποιο το νόημα όλων αυτών;» τον άκουσα επιτέλους να λέει με μία ξερή, τραχιά φωνή. 243 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Ο καλύτερος τρόπος να υποκριθείς με επιτυχία έναν ρόλο είναι να μπεις στο πετσί του», είπε ο Χολμς. «Σου δίνω τον λόγο μου πως για τρεις μέρες δεν έβαλα στο στόμα μήτε φαγητό μήτε ποτό ως τη στιγμή που είχες την καλοσύνη να μου βάλεις ένα ποτήρι νερό. Όμως είναι καπνός το οποίο βρίσκω περισσότερο εκνευριστικό. Αχα, ορίστε μερικά τσιγάρα.» Τον άκουσα να ανάβει ένα σπίρτο. «Πολύ καλύτερα. Να! Να! Μήπως ακούω τα βήματα κάποιου φίλου;» Ακούστηκαν βήματα απέξω, η πόρτα άνοιξε, και ο Επιθεωρητής Μόρτον έκανε την εμφάνιση του. «Τα πάντα είναι εν τάξει και αυτός είναι ο άνθρωπος σου», είπε ο Χολμς. Ο αξιωματικός προέβη στις καθιερωμένες συστάσεις. «Σε συλλαμβάνω υπό την κατηγορία του φόνου του Βίκτωρ Σάβατζ», κατέληξε. «Και θα μπορούσες να προσθέσεις την απόπειρα φόνου του Σέρλοκ Χολμς», σχολίασε ο φίλος με ένα γέλιο. «Για να βοηθήσει έναν ανήμπορο από τον κόπο, Επιθεωρητά, ο κ. Κάλβερτον Σμιθ είχε την καλοσύνη να δώσει το σήμα μας δυναμώνοντας το γκάζι. Επί τη ευκαιρία, ο κρατούμενος μας έχει ένα μικρό κουτί στην αριστερή τσέπη του παλτού του το οποίο θα μπορούσε ως επίσης να απομακρυνθεί. Σε ευχαριστώ. Θα το μεταχειριζόμουν επιφυλακτικά στη θέση σου. Αφησε το εκεί. Ενδέχεται να διαδραματίσει τον ρόλο του στη δίκη.»
- 244 -
Arthur Conan Doyle
Υπήρξε μία ξαφνική αναταραχή καί μια συμπλοκή, ακολουθούμενη από μια κλαγγή και μια κραυγή πόνου.
«Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να τραυματισθείς», είπε ο Επιθεωρητής. «Στάσο υ ακίνητος, καλώς;» Ακούστηκε ο ήχος χειροπεδών που κλείδωσαν. «Μια καθωσπρέπει παγίδα!» φώναξε η δυνατή, απειλητική φωνή. «Θα κάτσει εσένα στο σκαμνί, Χολμς, όχι εμένα. Μου ζήτησε να έρθω εδώ και τον θεραπεύσω. Τον λυπήθηκα καί ήρθα. Τώρα θα υποκριθεί, δίχως αμφιβολία, πως είπα κάτι το οποίο ενδεχομένως θα εφεύρει το οποίο θα στηρίζει τις παράλογες υποψίες του. Μπορείς να πεις όσα ψέματα θέλεις, Χολμς. Ο λόγος μου είναι 245 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
πάντοτε τόσο καλός όσο ο δικός σου.» «Μα τους ουρανούς!» αναφώνησε ο Χολμς. «Τον είχα εντελώς ξεχάσει. Αγαπητέ μου Γουώτσον, σου οφείλω χίλια συγνώμη. Να σκεφθείς πως θα σε ξέχναγα! Δεν είναι ανάγκη να σε συστήσω στον Κο Κάλβερτον Σμιθ, αφού όπως καταλαβαίνω τον συνάντησες σχετικά νωρίτερα σήμερα το απόγευμα. Έχεις το αμάξι από κάτω; Θα σε ακολουθήσω όταν θα έχω ντυθεί, γιατί ίσως να απαιτηθεί η παρουσία μου στο τμήμα. «Ποτέ δεν το είχα τόσο ανάγκη», είπε ο Χολμς, καθώς τονώθηκε με ένα ποτήρι κλαρέτ καί μερικά μπισκότα στα διαλείμματα της προσωπικής του περιποίησης. «Ωστόσο, καθώς γνωρίζεις, οι συνήθειες μου είναι ακανόνιστες, και ένας τέτοιος άθλος έχει ελάχιστη σημασία για εμένα από ό,τι για τους περισσότερους. Ήταν ουσιαστικό να εντυπωσιάσω την Κα Χάντσον με τη γνησιότητα της κατάστασης μου, αφού έπρεπε να τη μεταδώσει σε εσένα, και εσύ με τη σειρά σε εκείνον. Δεν προσβλήθηκες, Γουώτσον; Θα αντιλαμβάνεσαι πως μεταξύ των αναρίθμητων ταλέντων σου η απόκρυψη των σκέψεων σου δεν έχει θέση, και πως αν μοιραζόσουν το μυστικό μου δεν θα ήσουν σε θέση να εντυπωσιάσεις τον Σμιθ με την επείγουσα αναγκαιότητα της παρουσίας του, η οποία αποτελούσε το κρίσιμο μέρος τού όλου σχεδίου. Γνωρίζοντας την εκδικητική του φύση, ήμουν απολύτως βέβαιος πως θα ερχόταν για να δει έργο του.» «Μα η εμφάνιση σου, Χολμς —το ωχρό σου πρόσωπο;» «Τρεις - 246 -
ημέρες
πλήρους
νηστείας
δεν
Arthur Conan Doyle
βελτιώνει ιδιαίτερα την ομορφιά σου, Γουώτσον. Όσο για τα υπόλοιπα, δεν υπάρχει τίποτα που ένα σφουγγάρι δεν δύναται να θεραπεύσει. Με βαζελίνη πάνω στο μέτωπο κάποιου, μπελαντόνα στα μάτια του, ρουζ πάνω στα μάγουλα του, καί κρούστες από κερί γυρω από τα χείλη του, ένα ιδιαίτερα ικανοποιητικό αποτέλεσμα είναι δυνατόν να παραχθεί. Η ψευταρρωστία είναι ένα θέμα επί του οποίου έχω σκεφθεί να συγγράψω μία μονογραφία. Λίγες σποραδικές κουβέντες για μισές κορώνες, στρείδια—, ή κάθε άλλο άσχετο θέμα παράγει μια ικανοποιητική εντύπωση παραληρήματος.» «Μα γιατί δεν ήθελες να με αφήσεις να σε πλησιάσω, αφού δεν υπήρχε κάποια αληθινή μόλυνση;» «Το ρωτάς, αγαπητέ μου Γουωτσον; Εχεις την ιδέα πως δεν σέβομαι καθόλου τις ιατρικές σου ικανότητες; Θα φανταζόμουν ποτέ πως η δαιμόνια κρίση σου θα άφηνε να περάσει κάποιος για ετοιμοθάνατος ο οποίος, όσο και αδύναμος, δεν είχε αυξημένο παλμό είτε θερμοκρασία; Στα τέσσερα μέτρα, θα μπορούσα να σε εξαπατήσω. Αν αποτύγχανα σε αυτό, ποιος θα έφερνε τον Σμιθ εντός των χεριών μου; Όχι, Γουώτσον, ούτε που θα άγγιζα το κουτί. Διακρίνεις αν το κοιτάξεις πλαγίως πως υπάρχει ένα κοφτερό έλασμα σαν το δόντι της οχιάς που ξεπετάγεται μόλις το ανοίξεις. Τολμώ να πω πως επρόκειτο για κάποια παρόμοια συσκευή από την οποία ο καημένος ο Σάβατζ, ο οποίος στάθηκε μεταξύ αυτού του κτήνους και μιας επανόδου, θανατώθηκε. Η αλληλογραφία μου, εντούτοις, είναι, όπως γνωρίζεις, αρκετά ποικιλόμορφη, και είμαι σχεδόν πάντοτε σε επαγρύπνηση έναντι κάθε πακέτου το οποίο 247 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
έρχεται. Μου ήταν ξεκάθαρο, ωστόσο, ότι προσποιούμενος πως είχε όντως επιτύχει στο σχέδιο του ίσως να τον έπιανα στον ύπνο αποσπώντας του μια ομολογία. Την προσποίηση μου αυτή την έφερα εις πέρας με τη σχολαστικότητα ενός πραγματικού καλλιτέχνη. Σε ευχαριστώ, Γουώτσον, θα πρέπει να με βοηθήσεις με το παλτό μου. Όταν θα έχουμε τελειώσει με το αστυνομικό τμήμα πιστεύω πως κάτι θρεπτικό στου Σίμσον δεν θα ήταν εκτός τόπου.»
- 248 -
Arthur Conan Doyle
6. &Η Εξαφάνιση Φράνσις
της
Λαίδης
Κάρφαξ (29/10 - 31/10/2003)
«Μα γιατί Τούρκικο;» ρώτησε ο κ. Σέρλοκ Χολμς, έχοντας καρφώσει το βλέμμα του στις μπότες μου. Βρισκόμουν ακουμπισμένος σε μια καλαμένια πολυθρόνα τη χρονική στιγμή εκείνη, και τα προτεταμένα πόδια μου είχαν προσελκύσει την αιωνίως δραστήρια προσοχή του. «Αγγλικό», απάντησα με κάποια έκπληξη. «Τα πήρα από του Λάτιμερ, επί της Οδού Οξφόρδης.» Ο Χολμς χαμογέλασε κουρασμένης καρτερικότητας.
με
μια
έκφραση
«Το λουτρό!» είπε' «το λουτρό! Προς τι το χαλαρωτικό και πανάκριβο Τούρκικο αντί του αναζωογονητικού οικιακού αντίστοιχου;» «Επειδή τις τελευταίες λίγες μέρες αισθάνομαι ρευματικός και γερασμένος. Ενα Τούρκικο λουτρό είναι ό,τι αποκαλούμε μία αλλαγή51 στην Ιατρική —ένα φρέσκο ξεκίνημα, ένας καθαρισμός του οργανισμού. «Επί τη ευκαιρία, Χολμς», πρόσθεσα. «Δεν έχω αμφιβολία πως η σχέση ανάμεσα στις μπότες μου και ένα Τούρκικο λουτρό είναι απολύτως αυταπόδεικτη προς ένα λογικό μυαλό, εντούτοις 51alterative 249 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
θα σου ήμουν υπόχρεος αν μου την υποδείκνυες.» «Ο ειρμός της συλλογιστικής δεν είναι ιδιαίτερα δυσνόητος, Γουώτσον», είπε ο Χολμς με μία πονηρή αναλαμπή. «Ανήκει στην ίδια στοιχειώδη κατηγορία της αναγωγής την οποία θα έπρεπε να επιδείξω αν σου ζητούσα να μου πεις με ποιόν μοιράστηκες το αμάξι σου καθώς ερχόσουν σήμερα το πρωί.» «Δεν θα έλεγα πως μία εκ νέου επίδειξη αποτελεί εξήγηση», είπα με κάποια τραχύτητα. «Μπράβο,
Γουώτσον!
Μία εξαιρετικά
αξιοπρεπής καί λογική αντιπαράθεση. Για να δω, ποια ήταν τα βασικά σημεία; Ας αρχίσουμε από το τελευταίο —το αμάξι. Παρατηρείς πως έχεις μερικές πιτσιλιές λάσπης στο αριστερό μανίκι και τον ώμο του παλτού σου. Αν είχες καθίσει στη μέση μιας διθέσιας άμαξας52 πιθανόν να μην είχες πιτσιλιές και εάν είχες θα ήταν βεβαίως συμμετρικές. Επομένως είναι σαφές πως κάθισες στο πλάι. Συνεπώς είναι εξίσου σαφές πως είχες παρέα.» «Είναι ιδιαίτερα προφανές.» «Αφάνταστα κοινότοπο, δεν είναι;» «Όμως οι μπότες και το λουτρό;» «Εξίσου παιδαριώδες. Έχεις τη συνήθεια να δένεις τις μπότες σου με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τις βλέπω δεμένες με ένα εξεζητημένο διπλό τόξο, το οποίο 52(Σ.τ.Μ.) - Hansom (MAGENTA) - δίτροχη κλειστή διθέσια επιβατική άμαξα (με σέλμα στην πλάτη της) - 250 -
Arthur Conan Doyle
δεν αποτελεί συνήθη μέθοδο σου δεσίματος. Τις είχες, επομένως, βγάλει. Ποιος τις έδεσε; Ένας υποδηματοποιός—ή κάποιο παιδί στο Λουτρό. Είναι απίθανο να πρόκειται για υποδηματοποιό, αφού οι μπότες σου είναι σχεδόν καινούργιες. Λοιπόν, τι απομένει; Το λουτρό. Βγάζει νόημα, έτσι; Όμως, για όλα αυτά, το Τούρκικο λουτρό εξυπηρέτησε κάποιον σκοπό.» «Ποιος είναι αυτός;» «Λες πως το έκανες διότι είχες ανάγκη μίας αλλαγής. Θα σου προτείνω μία. Πως θα σου φαινόταν η Λοζάννη, αγαπητέ μου Γουώτσον — εισιτήρια πρώτης θέσης και όλα τα έξοδα πληρωμένα σε πριγκηπική κλίμακα;» «Υπέροχα! Αλλά γιατί;» Ο Χολμς έγειρε πίσω στην πολυθρόνα του και έβγαλε το σημειωματάριο από την τσέπη του. «Μια ως επί το πλείστον επικίνδυνη κατηγορία ανθρώπων στον κόσμο», είπε, «αποτελεί η αστέριωτη και δίχως φίλους γυναίκα. Πρόκειται για την πλέον άκακη και συχνά την πλέον χρήσιμη έναντι όλων των θνητών, όμως είναι η μοιραία υποκινήτρια του εγκλήματος εντός των άλλων. Είναι απροστάτευτη. Είναι μια νομάδα. Εχει επαρκή μέσα για να τη μεταφέρουν από χώρα σε χώρα καί από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο. Είναι χαμένη, τόσο συχνά όσο δεν είναι, σε ένα λαβύρινθο από ταπεινές πανσιόν και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Είναι μια ξεστρατισμένη κότα σε έναν κόσμο αλεπούδων. Όταν καταβροχθισθεί ούτε που θα το αντίληφθεί κανείς. Πολύ φοβούμαι πως κάποιο κακό βρήκε τη Λαίδη 251 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Φράνσις Κάρφαξ.» Ανακουφίσθηκα σε αυτή την ξαφνική προσγείωση από το αόριστο στο συγκεκριμένο. Ο Χολμς συμβουλεύτηκε τις σημειώσεις του. «Η Λαίδη Φράνσις, συνέχισε, «είναι η μοναδική εν ζωή εκ της άμεσης οικογενείας του μακαρίτη Έρλ53 του Ράφτον. Η ακίνητη περιουσία μεταβιβάσθηκε, όπως ίσως θα θυμάσαι, στους άρρενες της γενιάς. Εκείνη απέμεινε με περιορισμένα οικονομικά μέσα, αλλά με ορισμένα εξαιρετικά πολύτιμα παλαιά Ισπανικά κοσμήματα από ασήμι καί περίεργα κομμένα διαμάντια με τα οποία είναι αφάνταστα δεμένη—υπερβολικά δεμένη, διότι αρνήθηκε να τα αφήσει στον τραπεζίτη της και πάντοτε τα μεταφέρει μαζί της. Μία μάλλον αξιολύπητη μορφή, η Λαίδη Φράνσις, μια όμορφη γυναίκα, ακόμη μέσης ηλικίας, και μέχρι στιγμής, κατά παράδοξη τύχη, το τελευταίο απομεινάρι από ό,τι μόνον είκοσι χρόνια νωρίτερα ήταν μια μεγάλη οικογένεια54.» «Τί της συνέβη, λοιπόν;» «Αχ, τι συνέβη στη Λαίδη Φράνσις; Είναι ζωντανή ή νεκρή; Εκεί έγκειται το πρόβλημα μας. Είναι μια γυναίκα με ακριβείς συνήθειες, και για τέσσερα χρόνια είχε την αμετάβλητη συνήθεια να γράφει κάθε δεύτερη εβδομάδα στη Δεσποινίδα Ντόμπνυ, την παλιά της γκουβερνάντα, η οποία έχει προ πολλού αποσυρθεί και ζει στο Κάμπεργουελ. Η Δεσποινίδα Ντόμπνυ είναι εκείνη η οποία με συμβουλεύτηκε. Σχεδόν πέντε εβδομάδες έχουν περάσει δίχως μια λέξη της. Η 53(Σ.τ.Μ.) Earl (Ην. Βασ.) (MAGENTA) Τιτλούχος, ιεραρχίας μεταξύ μαρκησίου και υποκόμη. 54Derelict...goodly fleet. - 252 -
Arthur Conan Doyle
τελευταία επιστολή της ήρθε από το Ξενοδοχείο Εθνικό της Λοζάννης. Η Λαίδη Φράνσις φαίνεται πως αναχώρησε από εκεί δίχως να αφήσει κάποια διεύθυνση. Η οικογένεια αγωνιά, και καθώς είναι καθ' υπερβολή εύποροι δεν υπάρχει ποσό το οποίο να μην πλήρωναν αν επιτυγχάναμε να ξεδιαλύνουμε το ζήτημα.» «Αποτελεί η Δεσποινίδα Ντόμπνυ τη μοναδική πηγή πληροφόρησης; Σίγουρα θα είχε άλλους επιστολογράφους;» «Υπάρχει ένας επιστολογράφος, ο οποίος αποτελεί μία σίγουρη πηγή, Γουώτσον. Πρόκειται για την τράπεζα. Οί ανύπανδρες γυναίκες πρέπει να ζήσουν, και τα βιβλιάρια ταμιευτηρίου τους αποτελούν τα συμπτυγμένα ημερολόγια τους. Διενεργεί τραπεζικές συναλλαγές στην Σίλβέστερ. Έριξα μια ματιά στον λογαριασμό της. Η τελευταία της επιταγή, εκτός ακόμη μιας, εξόφλησε τον λογαριασμό της στη Λοζάννη ωστόσο ήταν αρκετά μεγάλη και πιθανόν να την άφησε με μετρητά στο χέρι. Μόνο μια επιταγή έχει εκδοθεί έκτοτε.» «Προς ποιόν, και που;» «Στη Δεσποινίδα Μαρί Ντέβιν. Δεν υπάρχει τίποτα το οποίο να αποδεικνύει τον τόπο έκδοσης της επιταγής. Εξαργυρώθηκε στην Κρεντίτ Λαϊονές στο Μοντπελίέ λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν. Το ποσό ήταν πενήντα λίρες.» «Και ποια είναι η Δεσποινίδα Μαρί Ντέβιν;» «Αυτό επίσης κατόρθωσα να το ανακαλύψω. Η Δεσποινίδα Μαρί Ντέβιν ήταν η καμαριέρα της 253 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Λαίδης Φράνσις Κάρφαξ. Ποιος ο λόγος να της πληρώσει τη συγκεκριμένη επιταγή δεν έχουμε ακόμη εξακριβώσει. Δεν έχω καμία αμφιβολία, ωστόσο, ότι οι έρευνες σου θα αποσαφηνίσουν το ζήτημα λίαν συντόμως.» «Οί έρευνες μου!» «Ως εκ τούτου και η αναζωογονητική αποστολή στη Λοζάννη. Γνωρίζεις πως είναι αδύνατον να εγκαταλείψω το Λονδίνο καθόσον ο γέρο Έιμπραχαμς διατρέχει έναν τόσο θανάσιμο κίνδυνο. Επιπλέον, βάση γενικών αρχών είναι καλύτερο εγώ να μην αποχωρήσω από τη χώρα. Η Σκότλαντ Γίάρντ νοιώθει μοναξιά δίχως εμένα, ως επίσης προκαλείται μια ανθυγιεινή δραστηριότητα μεταξύ των εγκληματικών τάξεων. Πήγαινε, λοιπόν, αγαπητέ μου Γουώτσον, καί αν η ταπεινή μου συμβουλή υπάρχει περίπτωση να εκτίμηθεί σε μία τόσο πανάκριβη τιμή όπως οι δύο πένες ανά λέξη, τίθεται στη διάθεση σου μέρα νύχτα στην άλλη άκρη του Ηπειρωτικού τηλεγραφικού δικτύου.» Δυο ημέρες αργότερα με βρήκαν στο ξενοδοχείο Εθνικό της Λοζάννης, όπου δέχθηκα κάθε είδους φιλοφροσύνης στα χέρια του Μ. 55 Μοσέρ, του φημισμένου διευθυντή. Η Λαίδη Φράνσις, όπως με πληροφόρησε, δίέμεινε εκεί αρκετές εβδομάδες. Όλοι όσοι την είχαν συναντήσει τη συμπάθησαν. Η ηλικία της δεν υπερέβαινε τα σαράντα. Ήταν ακόμη όμορφη και καθετί πάνω της φανέρωνε πως στα νιάτα της υπήρξε εξαιρετικά όμορφη γυναίκα. Ο Μ. Μοσέρ δεν γνώριζε το παραμικρό σχετικά με κάποια πολύτιμα κοσμήματα, εντούτοις είχε σχολιαστεί 55Monsieur (Γαλλικά)- Κύριος - 254 -
Arthur Conan Doyle
από τους υπηρέτες πως το βαρύ μπαούλο στο δωμάτιο της κυρίας ήταν πάντοτε επιμελώς κλειδωμένο. Η Μαρί Ντέβιν, η υπηρέτρια, ήταν το ίδιο δημοφιλής με την κυρία της. Ήταν όντως αρραβωνιασμένη με έναν από τους αρχισερβιτόρους του ξενοδοχείου, και δεν υπήρξε δυσκολία να πάρω τη διεύθυνση της. Έμενε στην Οδό ντε Τραϊάν, στο Μοντπελίέ. Όλα αυτά τα σημείωσα βιαστικά, και είχα την εντύπωση πως ο Χολμς ο ίδιος δεν θα ήταν τόσο επιδέξιος στη συλλογή των στοιχείων του. Μόνο μια γωνιά απέμενε ακόμη στη σκιά. Κανένα φως το οποίο είχα στην κατοχή μου δεν μπορούσε να ξεδιαλύνει την αιτία της ξαφνικής αναχώρησης της γυναίκας. Ήταν εξαιρετικά ευτυχισμένη στη Λοζάννη. Υπήρχε κάθε λόγος να πιστέψεις πως είχε την πρόθεση να παραμείνει για τη σαιζόν στα πολυτελή της δωμάτια τα οποία είχαν θέα πάνω από τη λίμνη. Εντούτοις είχε αναχωρήσει με μόλις μιας ημέρας ειδοποίηση, το οποίο την ενέπλεξε στη δίχως λόγο πληρωμή μιας εβδομαδιαίας ενοικίασης. Μονάχα ο Τζουλς Βιμπάρτ, ο αγαπημένος της υπηρέτριας, είχε να προσφέρει κάποια πρόταση. Συνδύασε την ξαφνική αναχώρηση με την επίσκεψη στο ξενοδοχείο πριν μία ή δυο ημέρες ενός ψηλού, μελαχρινού, γενειοφόρου άντρα. «Un sauvage—un veritable sauvage!» κραύγασε ο Τζουλς Βιμπάρτ. Ο άντρας είχε δωμάτιο σε κάποιο άλλο μέρος της πόλης. Είχε ειδωθεί να μιλά εντόνως με τη Μαντάμ στην προκυμαία πλάι στη λίμνη. Εν συνεχεία είχε έρθει να την επισκεφθεί. Εκείνη είχε αρνηθεί να τον δει. Ήταν Αγγλος, όμως δεν υπήρχε καμία καταγραφή του ονόματος του. Η Μαντάμ είχε αποχωρήσει αμέσως μετά. Ο Τζουλς Βιμπάρτ, και, αυτό που είχε μεγαλύτερη σημασία, η αγαπημένη του Τζουλς 255 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Βιμπάρτ, θεώρησαν πως η επίσκεψη εκείνη και η επακόλουθη αναχώρηση αποτελούσαν αίτιο και αιτιατό. Μόνον ένα θέμα ο Τζουλς δεν επιθυμούσε να συζητήσει. Το οποίο ήταν ο λόγος για τον οποίον η Μαρί είχε αφήσει την κυρίας της. Περί αυτού δεν μπορούσε ή δεν επιθυμούσε να μιλήσει σχετικά. Αν επιθυμούσα να μάθω, έπρεπε να μεταβώ στον Μοντπελιέ και να τη ρωτήσω. Καθαυτό τον τρόπο έληξε το πρώτο κεφάλαιο της έρευνας μου. Το δεύτερο αφιερώθηκε στην τοποθεσία την οποία είχε αναζητήσει η Λαίδη Φράνσι,ς Κάρφαξ εγκαταλείποντας τη Λοζάννη. Όσον αφορά το ζήτημα αυτό είχε υπάρξει σχετική μυστικότητα, γεγονός το οποίο επιβεβαίωνε την ιδέα πως είχε εξαφανισθεί με την πρόθεση να βγάλει κάποιον από τα ίχνη της. Ειδάλλως γιατί οι αποσκευές της να μην έχουν σημανθεί ανοικτά για το Μπάντεν; Τόσο εκείνη όσο και τα πράγματα της έφτασαν στη λουτρόπολη του Ρήνου μέσω κάποιας πλαγίας οδού. Τόσα συγκέντρωσα από τον διευθυντή του τοπικού γραφείου του Κούκ. Έτσι λοιπόν μετέβηκα στο Μπάντεν, έχοντας αποστείλει στον Χολμς μια αναφορά όλων μου των δραστηριοτήτων και λαμβάνοντας προς απάντηση μου μια μετρίως χιουμοριστική επιδοκιμασία. Στο Μπάντεν τα ίχνη δεν ήταν δύσκολο να ακολουθηθούν. Η Λαίδη Φράνσι,ς είχε μείνει στο Ένγλισερ Χοφ για ένα δεκαπενθήμερο. Καθόσον βρισκόταν εκεί είχε γνωριστεί με κάποιον Δρ. Σλέσινγκερ και τη σύζυγο του, έναν ιεραπόστολο εκ της Νοτίου Αμερικής. Όπως οι περισσότερες μοναχικές κυρίες, η Λαίδη Φράνσι,ς έβρισκε παρηγοριά και απασχόληση στη θρησκεία. Η αξιόλογη προσωπικότητα του Δρ. Σλέσινγκερ, η - 256 -
Arthur Conan Doyle
ολόψυχη αφοσίωση του, και το γεγονός πως ανάρρωνε από μια ασθένεια που τον είχε μολύνει κατά την άσκηση των αποστολικών καθηκόντων του την επηρέασαν βαθύτατα. Είχε βοηθήσει την Κα Σλέσινγκερ στη φροντίδα του υπό ανάρρωση αγίου. Περνούσε τη μέρα του, όπως ο διευθυντής μου περιέγραψε, πάνω σε μια ξαπλώστρα στη βεράντα, με μια συνοδών σε κάθε πλευρά. Προετοίμαζε έναν χάρτη για τους Ιερούς Τόπους, με ειδική μνεία στο βασίλειο των Μεδιανιτών56, περί των οποίων συνέτασσε μία μονογραφία. Τελικά, έχοντας βελτιωθεί κατά πολύ στην υγεία του, εκείνος καί η σύζυγος του είχαν επιστρέψει στο Λονδίνο, και η Λαίδη Φράνσις είχε ξεκινήσει κατά κει παρέα τους. Αυτό είχε γίνει μόλις πριν τρεις εβδομάδες, και ο διευθυντής δεν είχε ακούσει τίποτα έκτοτε. Όσο για την υπηρέτρια, τη Μαρί, είχε φύγει μερικές ημέρες νωρίτερα σε ποταμούς δακρύων, έχοντας ενημερώσει τις υπόλοιπες υπηρέτριες πως άφηνε τις υπηρεσίες για πάντα. Ο Δρ. Σλέσινγκερ είχε πληρώσει τον λογαριασμό όλης της παρέας προ της αναχώρησης.
56Midianites 257 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Επί τη ευκαιρία», είπε ο ξενοδόχος καταλήγοντας, «δεν είστε ο μόνος φίλος της Λαίδης Φράνσις Κάρφαξ ο οποίος ενδιαφέρθηκε να την εντοπίσει αυτήν την περίοδο. Μόλις μια εβδομάδα πριν ή κάπου εκεί είχαμε έναν ακόμη άνθρωπο με την ίδια αποστολή.» «Μήπως σας άφησε κάποιο όνομα;» ρώτησα. «Κανένα' όμως ασυνήθιστου τύπου.»
ήταν
Αγγλος,
αν
καί
«Ένας άγριος;» είπα εγώ, συνδυάζοντας τα γεγονότα κατά τον τρόπο του διαπρεπή φίλου μου. «Ακριβώς. Τον περιγράφει εξαιρετικά καλά. Είναι ένας ογκώδης, γενείοφόρος, ηλιοκαμένος τύπος, ο οποίος δείχνει σαν να ήταν περισσότερο ταιριαστός σε ένα αγροτικό πανδοχείο παρά σε ένα κοσμικό ξενοδοχείο. Ένας σκληροτράχηλος, αγριωπός άνθρωπος, θα έλεγα, κάποιος τον οποίο δεν θα ήθελα ποτέ να προσβάλω.» Ήδη το μυστήριο άρχισε να προσδιορίζεται από μόνο του, καθώς οί μορφές γίνονταν σαφέστερες με το τράβηγμα της ομίχλης. Εδώ είχαμε αυτήν την καλή και ευσεβή κυρία που καταδιωκόταν από μέρος σε μέρος από μια απειλητική και αδυσώπητη μορφή. Τον φοβόταν, ειδάλλως δεν θα το είχε σκάσει από τη Λοζάννη. Εκείνος την είχε ωστόσο ακολουθήσει. Αργά ή γρήγορα θα την προλάβαινε. Μήπως την είχε ήδη προλάβει; Ποιο να ήταν το μυστικό της παρατεταμένης σιωπής της; Δεν ήταν σε θέση οι καλοί άνθρωποι που τη συντρόφευαν να την προστατέψουν από τη βία του ή τον εκβιασμό του; - 258 -
Arthur Conan Doyle
Ποιος ειδεχθής σκοπός, ποια βαθιά πλεκτάνη, βρισκόταν πίσω από αυτή τη μακρά καταδίωξη; Αυτό ήταν το πρόβλημα το οποίο έπρεπε να λύσω. Στον Χολμς έγραψα επιδεικνύοντας πόσο γοργά και σταθερά είχα φτάσει στις ρίζες του ζητήματος. Σε απάντηση έλαβα ένα τηλεγράφημα το οποίο ζητούσε μία περιγραφή του αριστερού αυτιού του Δρ. Σλέσινγκερ. Οί ιδέες του Χολμς περί χιούμορ είναι περίεργες και κατά καιρούς προσβλητικές, έτσι δεν έδωσα σημασία στο εκτός χρόνου χωρατό — πράγματι, είχα ήδη φτάσει στο Μοντπελίέ στην αναζήτηση μου για την υπηρέτρια, τη Μαρί, πριν το μήνυμα φτάσει. Δεν συνάντησα δυσκολίες να εντοπίσω την πρώην υπηρέτρια καί να μάθω Ολα Οσα ήταν σε θέση να μου πει. ΕπρΟκειτο για ένα αφοσιωμένο πλάσμα, η οποία είχε μΟνον αφήσει την κυρία της επειδή ήταν σίγουρη πως βρισκόταν σε καλά χέρια, και επειδή ο επικείμενος γάμος της καθιστούσε τον χωρισμΟ αναπόφευκτο σε κάθε περίπτωση. Η κυρία της, Ομως εξομολογήθηκε με στενοχώρια, έδειχνε κάποιο καχυποψία προς αυτήν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στο Μπάντεν, και την είχε κιόλας αμφισβητήσει σε μια περίπτωση σαν να είχε υποψίες για την τιμιότητα της, και αυτό είχε κάνει τον χωρισμό ευκολότερο από ό,τι αλλιώτικα θα ήταν. Η Λαίδη Φράνσις της είχε δώσει πενήντα λίρες σαν γαμήλιο δώρο. Όπως εγώ, η Μαρί έβλεπε με τη βαθύτατη δυσπιστία τον ξένο που είχε διώξει την κυρία της από τη Λοζάννη. Με τα ίδια της τα μάτια τον είχε δει να αρπάζει τον καρπό της κυρίας με μεγάλη βιαιότητα στη δημόσια προκυμαία πλάι στη λίμνη. Ήταν ένας αγριωπός και τρομερός άνθρωπος. Θεωρούσε πως από φόβο για αυτόν η Λαίδη Φράνσις είχε 259 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
δεχθεί τη συνοδεία των Σλέσινγκερ στο Λονδίνο. Δεν είχε μιλήσει ποτέ στη Μαρί σχετικά με αυτό, όμως πολλές μικρές ενδείξεις είχαν πείσει την υπηρέτρια πως η κυρία της ζούσε μια κατάσταση διαρκούς νευρικής έντασης. Είχε φτάσει μέχρι του σημείου αυτού στην αφήγηση της, όταν άξαφνα είχε τιναχτεί από την καρέκλα της και το πρόσωπο της είχε συσπαστεί από έκπληξη καί φόβο. «Κοιτάξτε!» είχε φωνάξει. «Ο αχρείος ακόμη επιμένει! Αυτός είναι ο άνθρωπος για τον οποίο μιλώ.» Μέσα από το ανοικτό παράθυρο του καθιστικού είδα έναν πελώριο, μελαψό άντρα με μία άγρια μαύρη γενειάδα να περπατά αργά στο κέντρο του δρόμου και να κοιτά ανυπόμονα τους αριθμούς των σπιτιών. Μου κατέστη σαφές πως, όπως και εγώ, βρισκόταν στα ίχνη της υπηρέτριας. Ενεργώντας στην παρόρμηση της στιγμής, όρμησα έξω και τον πλησίασα. «Είστε Αγγλος», είπα. ΓΤΊ
/
/
/
«1ί κι αν είμαι;» ρώτησε με μια άκρως εγκληματική βλοσυρότητα. «Μπορώ να ρωτήσω ποιο είναι το όνομα σας;» «Όχι, δεν αποφασιστικότητα.
μπορείς»,
είπε
με
Η κατάσταση ήταν άβολη, όμως η πλέον άμεση οδός είναι συχνά η καλύτερη. «Που βρίσκεται η Λαίδη Φράνσις Κάρφαξ;» - 260 -
Arthur Conan Doyle
ρώτησα. Με κοίταξε με έκπληξη. «Τι της έκανες; Γιατί την καταδιώκεις; Επιμένω σε μια απάντηση!» είπα. Ο τύπος έβγαλε ένα μουγκρητό θυμού και τινάχτηκε πάνω σαν τίγρης. Τα έχω βγάλει πέρα σε αναρίθμητους καυγάδες, όμως ο άντρας είχε μία σιδερένια λαβή και το μένος ενός δαίμονα. Το χέρι του βρισκόταν στον λαιμό μου και οι αισθήσεις μου είχαν σχεδόν χαθεί πριν ένας αξύριστος Γάλλος εργάτης57 με γαλάζια μπλούζα όρμησε από ένα απέναντι καμπαρέ, με ένα ρόπαλο στο χέρι του, και έδωσε στον επιτιθέμενο ένα κοφτό χτύπημα στον μπράτσο, το οποίο τον έκανε να αφήσει το σφίξιμο του. Στάθηκε προς στιγμής μαινόμενος από οργή καί αβέβαιος αν θα έπρεπε να ρίχθεί εκ νέου στην επίθεση του. Έπειτα, με ένα θυμωμένο γρύλισμα, με άφησε και μπήκε στο εξοχικό από το οποίο είχα μόλις βγει. Στράφηκα να ευχαριστήσω τον σωτήρα μου, ο οποίος στεκόταν πλάί μου στον δρόμο.
57ouvrier (???) 261 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Λοιπόν Γουώτσον», είπε εκείνος, «κατάφερες να τα θαλασσώσεις αρκετά καλά! Θα θεωρούσα πως καλύτερα να επιστρέψεις πίσω στο Λονδίνο μαζί μου με το βραδινό εξπρές.» Μια ώρα αργότερα, ο Σέρλοκ Χολμς, στη συνήθη περιβολή του και στυλ, καθόταν στο προσωπικό μου δωμάτιο στο ξενοδοχείο. Η εξήγηση του περί της ξαφνικής και ενδεδειγμένης εμφάνισης του ήταν η προσωποποίηση της απλότητας, γιατί, βρίσκοντας πως είχε τη δυνατότητα να απομακρυνθεί από το Λονδίνο, είχε αποφασίσει να με πετύχεί στο επόμενο προφανές σημείο των ταξίδίών μου. Με τη μεταμφίεση ενός εργάτη είχε καθίσει στο καμπαρέ περιμένοντας να εμφανίσθώ. «Και μια μοναδικά συνεπή έρευνα που έκανες, αγαπητέ μου Γουώτσον», είπε. «Δεν είμαι σε θέση την παρούσα στιγμή να θυμηθώ κάποια - 262 -
Arthur Conan Doyle
πιθανή γκάφα την οποία να παρέλείψες. Το συνολικό αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων σου υπήρξε να σημάνεις συναγερμό παντού και εντούτοις να μην ανακαλύψεις τίποτα.» «Ίσως εσύ να μην τα είχες πάει καλύτερα», απάντησα πικρά. «Δεν υπάρχει 'σως' σχετικά με το ζήτημα. Τα πήγα καλύτερα. Βρίσκεται εδώ ο Εντιμότατος 58 Φίλιπ Γκρήν, που διαμένει μαζί με εσένα σε αυτό το ξενοδοχείο, και ίσως να του βρούμε ένα σημείο εκκίνησης για μια περισσότερο επιτυχή έρευνα.» Μια κάρτα είχε ανέβει σε έναν δίσκο επισκεπτηρίων, και ακολουθήθηκε από τον ίδιο γενειοφόρο ρουφίάνο που μου είχε επιτεθεί στον δρόμο. Αίφνιδίάστηκε μόλις με είδε. «Τί σημαίνεί αυτό, κ. Χολμς; Ρώτησε. «Έλαβα το μήνυμα σου καί ήρθα. Όμως τί δουλείά έχεί ο άνθρωπος αυτός με το συγκεκρίμένο ζήτημα;» «Είναί ο παλίός μου φίλος καί συνεργάτης, Δρ. Γουώτσον, ο οποίος μας βοηθάεί στην υπόθεση.» Ο ξένος άπλωσε ένα πελώριο, ηλιοκαμένο χέρι, λέγοντας μαζί καί μερικές απολογητικές κουβέντες.. «Ελπίζω να μην σε τραυμάτισα. Όταν με κατηγόρησες πως της είχα κάνει κακό, βγήκα εκτός εαυτού. Αλήθεια, δεν είμαι υπεύθυνος για τις πράξεις μου αυτό τον καιρό. Τα νεύρα μου 58Hon. 263 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
είναι σαν τεντωμένα καλώδια. Μα τούτη η κατάσταση με έχει φέρει εκτός ορίων. Αυτό που θέλω να μάθω, καταρχάς, κ. Χολμς, είναι πως στο καλό κατάφερες να μάθεις έστω καί για την ύπαρξη μου.» «Βρίσκομαι σε επαφή με τη Δεσποινίδα Ντόμπνυ, την κουβερνάντα της Λαίδης Φράνσις.» «Η γριά Σούζαν Ντόμπνυ με το σκουφί59! Την θυμάμαι καλά.» «Και σε θυμάται και εκείνη. Από τον καιρό πριν —πριν θεωρήσεις πως ήταν καλύτερο να πας στην Νότια Αφρική.» «Αχά, βλέπω πως γνωρίζεις όλη μου την ιστορία. Δεν είναι ανάγκη να σου κρύβω τίποτα. Σου ορκίζομαι, κ. Χολμς, πως δεν υπήρξε ποτέ στον κόσμο άντρας που να αγάπησε με τόσο ολόψυχη αγάπη όσο εγώ την Φράνσις. Ήμουν ένας αγριεμένος νεαρός, το ξέρω —όχι χειρότερος από άλλους της τάξης μου. Όμως το μυαλό της ήταν αχνό σαν το χιόνι. Δεν θα άντεχε τη σκιά της χυδαιότητας. Ετσι, όταν έφτασε να ακούσει τα πράγματα που είχα κάνει, δεν ήθελε να ακούσει λέξη μου. Και ακόμη με αγαπούσε —αυτό είναι το απίστευτο! —με αγαπούσε αρκετά για να παραμείνει ανύπανδρη όλες τις αγιασμένες μέρες της μονάχα για χάρη μου. Όταν τα χρόνια πέρασαν και είχα κάνει περιούσια στο Μπάρμπερτον σκέφτηκα πως ίσως να μπορούσα να την αναζητήσω καί να τη μαλακώσω. Είχα ακούσει πως ήταν ακόμη ανύπανδρη. Την βρήκα στην Λοζάννη καί προσπάθησα όλα όσα ήξερα. Μαλάκωσε, θαρρώ, όμως η θέληση της είναι 59mob cap - 264 -
Arthur Conan Doyle
δυνατή, και όταν την επόμενη πήγα να την επισκεφθώ είχε εγκαταλείψει την πόλη. Την ακολούθησα στο Μπάντεν, και έπειτα μετά από καιρό άκουσα πως η υπηρέτρια της βρισκόταν εδώ. Είμαι τραχύς τύπος, έχοντας μόλις αφήσει μια σκληρή ζωή, και όταν ο Δρ. Γουώτσον μου μίλησε όπως μου μίλησε έχασα για μια στιγμή τον έλεγχο του εαυτού μου. Όμως για όνομα του Θεού πείτε μου τι απέγινε η Λαίδη Φράνσις.» «Αυτό είναι που πρέπει να ανακαλύψουμε», είπε ο Σέρλοκ Χολμς με ιδιαίτερη βαρύτητα. «Ποια είναι η διεύθυνση σου στο Λονδίνο, κ. Γκρήν;» «Το Ξενοδοχείο Λάνγκχαμ θα με βρει.» «Τότε να συνιστούσα να επιστρέψεις εκεί και να είσαι εύκαιρος σε περίπτωση που σε θελήσω; Δεν έχω καμία επιθυμία να ενθαρρύνω ψεύτικες ελπίδες, όμως να είσαι βέβαιος πως όλα όσα είναι δυνατόν να γίνουν θα γίνουν για την ασφάλεια της Λαίδης Φράνσις. Δεν μπορώ να αναφέρω περισσότερα επί του παρόντος. Θα σου αφήσω την κάρτα αυτή έτσι ώστε να μπορείς να έρθεις σε επαφή μαζί μας. Τώρα, Γουώτσον, αν πακετάρεις τη βαλίτσα σου, θα τηλεγραφήσω στην Κα Χάντσον να καταβάλει κάθε φιλότιμη προσπάθεια για δυο πεινασμένους ταξιδιώτες στις 7:30 αύριο.» Ένα τηλεγράφημα μας περίμενε όταν φτάναμε στα δωμάτια της Οδού Μπέϊκερ, το οποίο ο Χολμς διάβασε με ένα επιφώνημα ενδιαφέροντος και μου το πέταξε. «Ακανόνιστο ή σχισμένο», έγραφε το μήνυμα, καί ο τόπος προέλευσης του, το Μπάντεν.
265 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«1ί σημαίνει αυτό;» ρώτησα. «Τα πάντα», απάντησε ο Χολμς. «Θα θυμάσαι τη φαινομενικά άσχετη ερώτηση μου όσον αφορά το αριστερό αυτί του ιερωμένου κυρίου. Δεν την απάντησες.» «Είχα αφήσει το Μπάντεν και δεν μπορούσα να το ερευνήσω.» «Ακριβώς. Για τον λόγο αυτό έστειλα ένα αντίγραφο στον διευθυντή του Ένγκλίσερ Χοφ, του οποίου την απάντηση κρατάς.» «Τί δείχνει;» «Δείχνει, αγαπητέ μου Γουώτσον, πως έχουμε να κάνουμε με έναν εξαιρετικά δαιμόνιο και επικίνδυνο άνθρωπο. Ο Αίδ. Δρ. Σλέσίνγκερ, ιεραπόστολος εκ της Νοτίου Αφρικής, δεν είναι άλλος από τον Χόλυ Πήτερς, ένα από τα πλέον αδίστακτα καθάρματα που έβγαλε ποτέ η Αυστραλία —και για μια νεαρή χώρα έχει παράγει μερικούς εξαιρετικά εκλεπτυσμένους τύπους. Ειδικότητα του είναι να σαγηνεύει μοναχικές γυναίκες βασιζόμενος στη θρησκευτική τους προσήλωση, και η αποκαλούμενη σύζυγος του, μια Αγγλίδα ονόματί Φρέίζερ, είναι άξια βοηθός καί σύντροφος του. Η φύση των μεθόδων του μου υπέδείξε την ταυτότητα του, καί η φυσίκή ίδίαίτερότητα του —δαγκώθηκε άσχημα σε έναν καυγά σε μπαρ στην Αδελαΐδα το '89 — επίβεβαίωσε την υποψία μου. Εκείνη η καημένη γυναίκα βρίσκεταί στα χέρία του πλέον δίαβολίκού ζευγαρίού, οί οποίοί δεν θα σταματήσουν σε τίποτα, Γουώτσον. Το γεγονός πως ίσως να είναί ήδη νεκρή αποτελεί μία - 266 -
Arthur Conan Doyle
εξαίρετίκά πιθανή υπόθεση. Αν όχι, βρίσκεται δίχως αμφιβολία σε κάποιου είδους περιορισμό δίχως τη δυνατότητα να γράψει στη Δεσποινίδα Ντόμπνυ είτε στους άλλους φίλους της. Είναι πάντοτε πιθανόν πως δεν έφτασε ποτέ στο Λονδίνο, ή πως πέρασε από μέσα του, εντούτοις το πρώτο είναι απίθανο, καθώς, με το σύστημα καταγραφής τους, δεν είναι εύκολο για τους ξένους να παίξουν παιγνίδια με την Ηπειρωτική αστυνομία' καί το τελευταίο είναι εξίσου απίθανο, καθώς αυτοί οι αχρείοι δεν θα είχαν ελπίδες να βρουν κάποιο άλλο μέρος όπου θα ήταν τόσο εύκολο να κρατήσουν ένα άτομο υπό περιορισμό. Όλα μου τα ένστικτα μου λένε πως βρίσκεται στο Λονδίνο, όμως καθώς προς το παρόν δεν έχουμε κανέναν τρόπο να γνωρίζουμε την τοποθεσία, μπορούμε μόνον να κάνουμε τα προφανή βήματα, να φάμε το δείπνο μας, καί να δείξουμε καρτερικότητα. Αργότερα το απόγευμα θα κάνω μια βόλτα κατά κάτω και θα το κουβεντιάσω με τον φίλο μας τον Λεστρέιντ στην Σκώτλαντ Γιάρντ.» Ωστόσο ούτε η επίσημη αστυνομία ούτε η μικρή αλλά εξαιρετικά επαρκής οργάνωση αποδείχθηκε αρκετή για να ξεδιαλύνει το μυστήριο. Καταμεσής των συνωστισμένων εκατομμυρίων του Λονδίνου τα τρία άτομα που αναζητούσαμε ήταν τόσο παντελώς άφαντα σαν να μην είχαν υπάρξει ποτέ. Αγγελίες δοκιμάστηκαν, και απέτυχαν. Στοιχεία ακολουθήθηκαν, και οδήγησαν στο πουθενά. Κάθε εγκληματικό στέκι στο οποίο ο Σλέσινγκερ υπήρχε περίπτωση να συχνάζει προσεγγίστηκε μάταια. Οι παλιοί του συνεργάτες παρακολουθήθηκαν όμως παρέμειναν μακριά του. Και τότε ξαφνικά, κατόπιν 267 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
μίας εβδομάδος ανήμπορης προσμονής, υπήρξε μία φωτεινή αναλαμπή. Ένα έξοχο ασημένιο μενταγίόν παλαιάς Ισπανικής σχεδίασης είχε ενεχυρίαστεί στου Μπόβινγκτον, επί της Οδού Ουέστμίνστερ. Ο ενεχυριαστής ήταν ένας μεγαλόσωμος ξυρισμένος /
/
I /
Γ“1—1
/
αντρας ιερατικής εμφάνισης. Το όνομα του και η διεύθυνση του ήταν ολοφάνερα ψευδή. Το αυτί είχε δίαφύγει προσοχής, όμως η περιγραφή επρόκειτο σίγουρα περί αυτής του Σλέσίνγκερ. Τρεις φορές είχε ο γενείοφόρος φίλος μας από το Λάνγχαμ περάσει αποζητώντας νέα —την τρίτη φορά μόλις μια ώρα κατόπιν της καινούργιας εξέλιξης. Τα ρούχα του έμοιαζαν να κρέμονται όλο και περισσότερο από το ευμέγεθες σώμα του. Φαινόταν να μαραζώνει από την ανησυχία του. «Αν μόνον μου δίνατε κάτι να κάνω!» ήταν το μόνιμο παράπονο του. Επιτέλους ο Χολμς θα του έκανε τη χάρη. «Αρχισε να ενεχυριάζει τα κοσμήματα. Θα πρέπει να τον πίάσουμε τώρα.» «Ομως μήπως αυτό σημαίνει πως κάποιο κακό βρήκε την Λαίδη Φράνσις;» βαριά.
Ο Χολμς κούνησε το κεφάλι του ιδιαίτερα
«Υποθέτοντας πως έχουν κρατήσει την αιχμάλωτη τους έως τώρα, είναι σαφές πως δεν μπορούν να την αφήσουν δίχως την καταδίκη τους. Πρέπει να προετοιμαστούμε για το χειρότερο.»
- 268 -
Arthur Conan Doyle
«Τί μπορώ να κάνω;» «Οί άνθρωποι αυτοί σε γνωρίζουν εξ όψεως;» «Οχι.» «Υπάρχεί περίπτωση να πάεί σε κάποίον άλλο ενεχυροδανείστή στο μέλλον. Σε αυτή την περίπτωση, οφείλουμε να ξεκίνήσουμε ξανά. Από την άλλη, είχε μία καλή τιμή καί δεν έγιναν ερωτήσεις, οπότε αν βρεθεί σε ανάγκη για ετοιμοπαράδοτο χρήμα θα επιστρέψει πιθανότατα στου Μπόλινγκτον. Θα σου δώσω ένα σημείωμα για αυτούς, και θα σε αφήσουν να περιμένεις εντός του καταστήματος. Αν ο τύπος έρθει θα τον ακολουθήσεις σπίτι του. Όμως δίχως λάθη και, πάνω από όλα, δίχως βία. Δέχομαι στο λόγο της τιμής σου πως δεν θα προβείς σε κάποια ενέργεια δίχως τη γνώση μου και τη συγκατάθεση μου.» «Για δυο ημέρες ο Εντιμότατος Φίλιπ Γκρην (ήταν, οφείλω να το αναφέρω, γιος του ξακουστού ναύαρχου του ίδίου ονόματος που διοικούσε τον στόλο της Θάλασσας του Αζόφ κατά τον πόλεμο της Κριμαίας) δεν μας έφερε καθόλου νέα. Το απόγευμα της τρίτης όρμησε μέσα στο καθιστικό μας, χλωμός, τρέμοντας, με κάθε μυ της γεροδεμένης του κορμοστασιάς να τρέμει από ταραχή. «Τον τσακώσαμε! Τον τσακώσαμε!» είπε.
269 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Ήταν ακατάληπτος στην αναστάτωση του. Ο Χολμς τον ησύχασε με μερικές κουβέντες καί τον απόθεσε σε μία πολυθρόνα. «Έλα, λοιπόν, παράθεσε μας τα γεγονότα», είπε. «Εκείνη ήρθε πριν μόλις μια ώρα. Ήταν η γυναίκα, αυτή τη φορά, όμως το μενταγίόν που έφερε ήταν το ταίρι του άλλου. Είναι μια ψηλή, χλωμή γυναίκα, με μάτια νυφίτσας.» «Αυτή είναι η γυναίκα», είπε ο Χολμς. «Αφησε το γραφείο και εγώ την ακολούθησα. Ανέβηκε την Οδό Κένσινγκτον, και εγώ έμεινα πίσω της. Λίγο αργότερα μπήκε σε ένα μαγαζί. Κύριε Χολμς ήταν ένα γραφείο κηδειών.» Ο » - 270 -
σύντροφος
μου
ξαφνιάστηκε. «Λοιπόν;
Arthur Conan Doyle
ρώτησε με την παλλόμενη φωνή του η οποία φανέρωνε την πυρωμένη ψυχή πίσω από το ψυχρό χλωμό πρόσωπο. «Μιλούσε με τη γυναίκα πίσω από τον πάγκο. Μπήκα μέσα και εγώ. 'Είναι αργά,' την άκουσα να λέει, ή κάτι που ακούστηκε έτσι. Η γυναίκα προσπαθούσε να δικαιολογηθεί. 'Θα έπρεπε να είναι ήδη εκεί,' απάντησε. 'Καθυστέρησε, λόγω του ό,τι ήταν κάπως ασυνήθιστο.' Οί δυο τους σταμάτησαν και με κοίταξαν, έτσι έκανα κάποια ερώτηση και μετά άφησα το μαγαζί.» «Τα πήγες εξαιρετικά καλά. Τι συνέβη στη συνέχεια;» «Η γυναίκα βγήκε έξω, όμως εγώ είχα κρυφτεί σε κάποια είσοδο. Οι υποψίες της είχαν εγερθεί, θαρρώ, γιατί κοίταξε ολόγυρα της. Έπειτα κάλεσε ένα αμάξι και μπήκε μέσα. Ήμουν αρκετά τυχερός να βρω άλλο ένα καί έτσι να την ακολουθήσω. Κατέβηκε τελικά στο νούμερο 36 της Πλατείας Πούλτνυ, στο Μπρίξτον. Πέρασα από μπροστά, άφησα το αμάξι στη γωνία της πλατείας, καί παρακολούθησα το σπίτι.» «Είδες κάποιον;» «Τα παράθυρα ήταν θεοσκότεινα εκτός από ένα στο κάτω πάτωμα. Το στόρι ήταν κατεβασμένο, και δεν μπορούσα να δω μέσα. Στεκόμουν εκεί, διερωτώμενος τι να κάνω στη συνέχεια, όταν ένα σκεπασμένο αμάξι σταμάτησε με δυο άντρες μέσα. Κατέβηκαν, πήραν κάτι από το αμάξι, και το κουβάλησαν στα σκαλιά της εισόδου. Κύριε Χολμς, ήταν ένα φέρετρο. 271 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Αχά!» «Για μια στιγμή κόντεψα να ορμήσω μέσα. Η πόρτα είχε ανοίξει για να δεχθεί τους άντρες και το φορτίο τους. Ήταν η γυναίκα που την είχε ανοίξει. Όμως καθώς στεκόμουν με είδε, και έχω την εντύπωση πως με αναγνώρισε. Την είδα να ξαφνιάζεται, και έκλεισε βιαστικά την πόρτα. Θυμήθηκα την υπόσχεση μου σε εσάς, και εδώ είμαι.» «Έκανες υπέροχη δουλειά», είπε ο Χολμς, γράφοντας βιαστικά μερικές λέξεις πάνω σε ένα χαρτί. Δεν είμαστε σε θέση να προβούμε σε κάποια νόμιμη ενέργεια δίχως ένταλμα, και θα εξυπηρετήσεις καλύτερα το έργο μας πηγαίνοντας αυτό το σημείωμα στις αρχές και παίρνοντας ένα. Ίσως να υπάρξουν ορισμένες δυσκολίες, όμως θεωρώ πως η πώληση των κοσμημάτων θα πρέπει να αρκεί. Ο Λεστρέιντ θα αναλάβει τις λεπτομέρειες.» «Όμως υπάρχει περίπτωση να τη δολοφονήσουν στο μεταξύ. Τι άλλο θα σήμαινε το φέρετρο, και για ποιον θα μπορούσε να είναι εκτός από αυτήν;» «Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να γίνει, κ. Γκρην. Ούτε στιγμή δεν θα χαθεί. Αφησε το στα χέρια μας. Τώρα, Γουώτσον», πρόσθεσε καθώς ο πελάτης μας αναχώρησε βιαστικά, «εκείνος θα θέσει εν κινήσει το ταχτικό σώμα. Είμαστε, ως συνήθως, οι παράτυποι, και θα αναλάβουμε τη δική μας πλεύση δράσης. Η κατάσταση μου δημιουργεί την εντύπωση πως είναι τόσο απελπιστική ώστε τα πλέον ακραία μέτρα δικαιολογούνται. Ούτε στιγμή δεν πρέπει να χαθεί - 272 -
Arthur Conan Doyle
για να πάμε στην Πλατεία Πούλτνυ. «Ας επιχειρήσουμε να ανασκευάσουμε την κατάσταση», είπε καθώς περνούσαμε γοργά μπροστά από τη Βουλή των Λόρδων και από τη Γέφυρα του Ουέστμινστερ. «Αυτοί οι κακούργοι καλοπιάνοντας τη δυστυχή γυναίκα την έφεραν στο Λονδίνο, αφού πρώτα την αποξένωσαν από την πιστή της υπηρέτρια. Αν έγραψε κάποιες επιστολές τότε θα υποκλάπηκαν. Μέσω κάποιου συνεργού έχουν νοικιάσει ένα επιπλωμένο σπίτι. Μόλις βρέθηκαν εκεί, τη μετέβαλαν σε κρατούμενη τους, και πήραν στην κατοχή τους τα πολύτιμα κοσμήματα τα οποία αποτελούσαν στόχο τους εξ αρχής. Ήδη άρχισαν να πουλούν μέρος τους, το οποίο τους φαίνεται αρκετά ασφαλές, αφού δεν έχουν λόγο να σκεφτούν πως κάποιος ενδιαφέρεται για την τύχη της γυναίκας. Όταν απελευθερωθεί, φυσικά, θα τους κατονομάσει. Επομένως, δεν πρέπει να απελευθερωθεί. Όμως δεν μπορούν να την κρατάν κλειδωμένη για πάντα. Οπότε ο φόνος αποτελεί τη μόνη τους λύση.» «Φαίνεται ξεκάθαρο.» «Τώρα θα ακολουθήσουμε ένα άλλο πλαίσιο συλλογισμού. Όταν ακολουθείς δυο διαφορετικές ακολουθίες σκέψης, Γουώτσον, θα ανακαλύψεις κάποιο σημείο τομής, το οποίο θα προσεγγίζει την αλήθεια. Θα ξεκινήσουμε τώρα, όχι από τη γυναίκα, αλλά από το φέρετρο καί θα παραθέσουμε επιχειρήματα αντίστροφα. Το περιστατικό αποδείκνύεί, φοβούμαι, πέραν πάσας αμφιβολίας πως η γυναίκα είναι νεκρή. Υποδεικνύει επίσης μία ανορθόδοξη ταφή δίχως την ενδεικνυόμενη παρουσία ενός ιατρικού πιστοποιητικού και επίσημης επικύρωσης. Αν 273 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
εμφανώς η γυναίκα είχε δολοφονηθεί, θα την είχαν θάψει σε μια τρύπα στον πίσω κήπο Όμως εδώ όλα είναι φανερά και κανονικά. Τι σημαίνει αυτό; Σίγουρα πως τη θανάτωσαν με κάποιον τρόπο ο οποίος εξαπάτησε τον ιατρό και παρομοίασε ένα φυσιολογικό τέλος —δηλητηρίαση, ίσως. Και όμως πόσο παράξενο να αφήσουν έναν γιατρό να την πλησιάσει εκτός και αν επρόκειτο για συνεργό, το οποίο μετά δυσκολίας αποτελεί μια αξιόπιστη πρόταση.» «Δεν θα ήταν δυνατόν να παραχαράξει ένα ιατρικό πιστοποιητικό;»
έχουν
«Επικίνδυνο, Γουώτσον, εξαιρετικά επικίνδυνο. Όχι, ούτε που σκέφτομαι πως θα το έκαναν. Κάνε στάση, αμαξά! Προφανώς εδώ είναι το γραφείο κηδειών, γιατί μόλις περάσαμε από τον ενεχυροδανειστή. Θα ήθελες να πας μέσα, Γουώτσον; Η εμφάνιση σου εμπνέει εμπιστοσύνη. Ρώτησε τι ώρα λαμβάνει χώρα αύριο η κηδεία της Πλατείας Πούλτνυ.» Η γυναίκα στο κατάστημα μου απάντησε δίχως δισταγμό πως επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στις οχτώ ή ώρα το πρωί. «Βλέπεις, Γουώτσον, κανένα μυστήριο' τα πάντα είναι διαφανή! Με κάποιον τρόπο τα νόμιμα έγραφα έχουν αναμφίβολα συγκεντρωθεί, και θεωρούν πως ελάχιστα χρειάζεται να φοβούνται. Λοιπόν, δεν υπάρχει τίποτα άλλο πλέον παρά μια άμεση μετωπική επίθεση. Είσαι οπλισμένος;» «Το ραβδί μου!» «Καλά, καλά, θα είμαστε αρκετά δυνατοί. 'Τριπλά είναι οπλισμένος όποιος το δίκιο έχει με - 274 -
Arthur Conan Doyle
το μέρος.' Απλώς δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε για την αστυνομία ή να παραμείνουμε εντός των ορίων του νόμου. Μπορείς να φύγεις, αμαξά. Τώρα, Γουώτσον, θα δοκιμάσουμε την τύχη μας παρέα, όπως κατά καιρούς έχουμε κάνει στο παρελθόν.» Είχε χτυπήσει δυνατά την πόρτα ενός μεγάλου σπιτιού στο κέντρο της Πλατείας Πούλτνυ. Ανοιξε αμέσως, και η μορφή μιας ψηλής γυναίκας φάνηκε να ξεπροβάλει μέσα από τη μισοφωτισμένη είσοδο. «Μάλιστα, τι θα θέλατε;» ρώτησε κοφτά, κοιτάζοντας μας μέσα από το σκοτάδι. «Θα ήθελα να μιλήσω Σλέσινγκερ», είπε ο Χολμς.
με
τον
Δρ.
«Δεν υπάρχει κανένα τέτοιο πρόσωπο εδώ», απάντησε εκείνη, και προσπάθησε να κλείσει την πόρτα, όμως ο Χολμς την εμπόδιζε με το πόδι του. «Λοιπόν, θέλω να δω τον άντρα που μένει εδώ, όπως και αν αποκαλεί τον εαυτό του», είπε ο Χολμς ανυποχώρητα. Εκείνη δίστασε. Κατόπιν άνοιξε την πόρτα. «Καλώς, ελάτε μέσα!» είπε εκείνη. «Ο σύζυγος μου δεν φοβάται να αντικρίσει κανέναν στον κόσμο.» Έκλεισε την πόρτα πίσω μας και μας οδήγησε σε ένα καθιστικό στη δεξιά πλευρά του χολ, ανάβοντας το γκάζι καθώς μας άφησε. «Ο κ. Πήτερς θα έρθει να σας δει αμέσως», είπε. Τα λόγια ήταν κυριολεκτικά αληθή, διότι πριν καλά κοιτάξουμε γύρω μας το σκονισμένο καί 275 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
σκοροφαγωμένο διαμέρισμα στο οποίο βρισκόμασταν πριν η πόρτα ανοίξει καί ένας μεγαλόσωμος, καλοξυρισμένος, φαλακρός άντρας μπει ανάλαφρα μέσα στο δωμάτιο. Είχε ένα πλατύ κόκκινο πρόσωπο, με κρεμασμένα μάγουλα, και απέπνεε αόριστα έναν αέρα επιφανειακής μεγαλοψυχίας η οποία ασχήμιζε από ένα σκληρό, μοχθηρό στόμα. «Πρόκειται βεβαίως περί λάθους, κύριοι», είπε με μια γλοιώδη, καθησυχαστικού τύπου, φωνή. «Φαντάζομαι πως σας απέστειλαν σε λάθος μέρος. Πιθανόν αν δοκιμάζατε μακρύτερα κάτω στον δρόμο — » «Αρκεί ως εδώ' δεν έχουμε χρόνο να χάνουμε», είπε ο σύντροφος μου ανένδοτα. «Είστε ο Χένρυ Πήτερς, εκ της Αδελαΐδας, προσφάτως ο Αίδ. Δρ. Σλέσινγκερ, εκ του Μπάντεν και της Νοτίου Αμερικής. Είμαι βέβαιος περί αυτού όσο ότι το όνομα μου είναι Σέρλοκ Χολμς.» Ο Πήτερς, όπως θα τον αποκαλώ πλέον, ξαφνιάστηκε και κοίταξε επίμονα τον τρομερό διώκτη του. «Πιστεύω πως το όνομα σας δεν με τρομάζει, κ. Χολμς», είπε παγερά. «Όταν η συνείδηση κάποιου είναι καθαρή δεν μπορείτε να τον τρομάξετε. Ποιος ο σκοπός της επίσκεψης σας στο σπίτι μου;» «Θέλω να μάθω τι κάνατε με την Λαίδη Φράνσις Κάρφαξ, την οποία φέρατε μαζί σας από το Μπάντεν.» «Θα χαιρόμουν αν μπορούσατε εσείς να μου πείτε που βρίσκεται η κυρία», απάντησε ο Πήτερς παγερα. «Εχω εναν λογαριασμό προς εκείνη για - 276 -
Arthur Conan Doyle
σχεδόν εκατό λίρες, καί τίποτα να επίδείξω παρα δυο ευτελή μενταγιόν στα οποία ο παλαιοπώλης ούτε που θα κοίταζε. Προσκολλήθηκε στην Κα Πήτερς και σε εμενα στο Μπαντεν —είναι γεγονός το ότι χρησιμοποιούσα αλλο όνομα την περίοδο εκείνη —και κόλλησε πανω μας μεχρι που φτασαμε στο Λονδίνο. Πλήρωσα τον λογαριασμό και το εισιτήριο της. Μόλις βρεθήκαμε στο Λονδίνο, μα ξεγλίστρησε, και, όπως λεω, αφησε αυτα τα παλιομοδίτικα κοσμήματα για να πληρώσει τους λογαριασμούς της. Βρείτε την κ. Χολμς, και θα σας είμαι υπόχρεος.» «Σκοπεύω να τη βρω», είπε ο Σερλοκ Χολμς. «Θα ψαξω το σπίτι σας μεχρι να τη βρω.» «Που είναι το ενταλμα;»
Ο Χολμς μίσο-τράβηξε το περίστροφο από την τσέπη του. «Αυτό θα πρέπει να αρκέσεί μέχρι ένα καλύτερο να έρθεί.» «Τί έκπληξη, είσαί ένας κοινός διαρρηκτής.»
277 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Έτσι, θα μπορείς να με περίγράψείς», είπε ο Χολμς εύθυμα. «Ο σύντροφος μου είναί επίσης ένας επίκίνδυνος κακοποίός. Καί μαζί θα ψάξουμε το σπίτι σου.» Ο αντίπαλος μας άνοιξε την πόρτα. «Πήγαινε να φέρεις έναν αστυνομικό, Άννί!» είπε. Ακούστηκε ένα ανέμισμα φουστανιού στο διάδρομο, καί η μπροστίνή πόρτα άνοίξε καί έκλείσε. «Ο χρόνος μας είναί περίορίσμένος, Γουώτσον», είπε ο Χολμς. «Αν επίχείρήσείς να μας εμποδίσείς, Πήτερς, το βέβαίον είναί πως θα πληγωθείς. Που είναί το φέρετρο το οποίο έφεραν στο σπίτί;» «Τί το θέλείς το φέρετρο; Χρησίμοποίείταί. Υπάρχεί ένα σώμα μέσα.» «Πρέπεί να δω το σώμα.» «Ποτέ με τη συγκατάθεση μου.» «Τότε δίχως αυτήν.» Με μία γοργή κίνηση ο Χολμς έσπρωξε τον τύπο στο πλάί καί πέρασε στον δίάδρομο. Μία μίσάνοίχτη πόρτα βρίσκόταν μπροστά μας. Μπήκαμε. Ήταν η τραπεζαρία. Στο τραπέζί, κάτω από έναν μερίκως αναμμένο πολυέλαίο, ακουμπούσε το φέρετρο. Ο Χολμς δυνάμωσε το γκάζί καί σήκωσε το καπάκί. Βαθίά στο κοίλωμα του φέρετρου κείτόταν ένα κάτίσχνο πρόσωπο. Η λάμψη από το φως που βρίσκόταν από πάνω έπεφταν πάνω σε ένα γερασμένο καί ζαρωμένο πρόσωπο. Από καμία πίθανή δραστηρίότητα απανθρωπίάς, λίμοκτονίας, ή - 278 -
Arthur Conan Doyle
αρρώστίας δεν ήταν δυνατόν αυτό το φθαρμένο ερείπιο να είναι η ακόμη όμορφη Λαίδη Φράνσις. Το πρόσωπο του Χολμς φανέρωνε την έκπληξη αλλά ως επίσης καί την ανακούφιση του. «Δόξα το Θεό!» μουρμούρισε. «Είναι κάποια άλλη.» «Α, έκανες ένα σοβαρό λάθος αυτή τη φορά, κ. Σέρλοκ Χολμς», είπε ο Πήτερς, ο οποίος μας είχε ακολουθήσει μέσα στο δωμάτιο. «Ποια είναι η νεκρή;» «Το λοιπόν, αν αλήθεια θέλεις να μάθεις, είναι μία παλιά νοσοκόμα της γυναίκας μου. Ρόουζ Σπέϊντερ το όνομα της, την οποία βρήκαμε στο νοσηλευτήριο του πτωχοκομείου του Μπρίξτον. Την πήραμε από εδώ, καλέσαμε τον Δρ. Χόρσομ, από το νούμερο 13 στις Βίλες του Φιρμπανκ—θυμήσου να γράψεις τη διεύθυνση κ. Χολμς—και την περιποιηθήκαμε, όπως κάθε καλός Χριστιανός. Την τρίτη ημέρα πέθανε —το πιστοποιητικό λέει από γεροντικό μαρασμό —όμως αυτήν ήταν μόνον η γνωμάτευση του ιατρού, και φυσικά εσύ θα γνωρίζεις καλύτερα. Παραγγείλαμε να πραγματοποιηθεί η κηδεία της από τους Στίμσον και Σία., επί της Οδού Κένσινγκτον, οι οποίοι θα την κηδέψουν στις οχτώ η ώρα αύριο το πρωί. Μπορείς να βρεις κάποιο αδύναμο σημείο σε αυτό, κ. Χολμς; Έκανες μια ανόητη γκάφα, και καλά θα κάνεις να το παραδεχθείς. Θα έδινα οτιδήποτε για μια φωτογραφία του αποσβολωμένου, παγωμένου 279 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
προσώπου σου όταν τράβηξες στο πλάι το καπάκι αναμένοντας να δεις την Λαίδη Φράνσις Κάρφαξ και βρήκες μονάχα μια φτωχή γυναίκα ενενήντα χρονών.» Η έκφραση του Χολμς ήταν τόσο απαθής όπως παντα υπό την αποδοκιμασία του ανταγωνιστή του, εντούτοις τα σφιγμένα του χέρια πρόδίδαν τη δρίμύτατη ενόχληση του. «Θα ερευνήσω το σπίτι σου», είπε. «Θα το κανείς, σίγουρα!» φώναξε ο Πήτερς καθώς μια γυναικεία φωνή και βαρια βήματα ακούστηκαν στον διάδρομο. «Θα το δούμε σύντομα αυτό. Από εδώ, αστυνόμοι, σας παρακαλώ. Οι αντρες αυτοί μπήκαν δια της βίας στο σπίτι μου, και δεν μπορώ να τους ξεφορτωθώ. Βοηθήστε να τους βγαλω έξω.» Ένας αρχιφύλακας και ένας αστυφύλακας στέκονταν στο κατώφλι. Ο Χολμς τραβηξε την καρτα του από τη θήκη. «Αυτό είναι το όνομα μου και η διεύθυνση μου. Αυτός είναι ο φίλος μου, ο Δρ. Γουώτσον.» «Σε καλό σας, κύριε, σας γνωρίζουμε πολύ καλα.» είπε ο αρχιφύλακας, «όμως δεν μπορείτε να παραμείνετε εδώ δίχως ένα ένταλμα.» «Φυσικα όχι. Το καταλαβαίνω απόλυτα.» «Συλλαβετε τον!» φώναξε ο Πήτερς. αν - 280 -
«Γνωρίζουμε που θα βρούμε τον Κύριο αυτόν ποτέ χρειαστεί», είπε ο αρχιφύλακας
Arthur Conan Doyle
επιβλητικα, «όμως θα πρέπει να φύγετε, κ. Χολμς.» «Μαλιστα, φύγουμε.»
Γουώτσον,
θα
πρέπει
να
Μια στιγμή αργότερα βρισκόμασταν και παλί στον δρόμο. Ο Χολμς ήταν τόσο ψύχραιμος όσο παντοτε, όμως εγώ είχα αναψει από θυμό και ταπείνωση. Ο αρχιφύλακας μας είχε ακολουθήσει. «Λυπαμαι, κ. Χολμς, όμως είναι ο νόμος.»«Ακριβώς, Αρχιφύλακα, δεν μπορούσες να κανείς αλλιώς.» «Υποθέτω πως υπήρχε καλός λόγος για την παρουσίας σας εκεί. Αν υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω — » «Πρόκειται για μια αγνοούμενη κυρία, Αρχιφύλακα, και πιστεύουμε πως βρίσκεται σε εκείνο το σπίτι. Αναμένω ένα ένταλμα από στιγμή σε στιγμή.» «Τότε θα έχω τα μάτια μου ανοικτά για το απόσπασμα, κ. Χολμς. Αν κάτι εμφανισθεί, θα σας ενημερώσω αμέσως.» Ήταν μόλις εννέα η ώρα, και ριχτήκαμε ακολουθώντας τα ίχνη αμέσως. Πρώτα περάσαμε από το νοσηλευτήριο του πτωχοκομείου του Μπρίξτον, όπου ανακαλύψαμε πως ήταν όντως αλήθεια ότι ένα φιλεύσπλαχνο ζευγάρι είχε περάσει πριν μερικές ημέρες, και πως είχαν διεκδικήσει μια γριά γυναίκα που έπασχε από γεροντική άνοια ως πρώην υπηρέτρια, και πως είχαν πάρει άδεια να την πάρουν μαζί τους. Ουδεμία έκπληξη δεν εκφράσθηκε στα νέα πως 281 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
μετέπειτα πέθανε. Ο γιατρός αποτέλεσε τον επόμενο στόχο μας. Είχε κληθεί στην οικεία, είχε τη γυναίκα να πεθαίνει από γηρατειά, στην πράξη την είχε δει να αποβιώνει, και είχε υπογράψει το πιστοποιητικό τηρώντας κάθε κανόνα. «Σας διαβεβαιώνω πως τα πάντα ήταν απολύτως φυσιολογικά και δεν υπήρχε χώρος για ατιμίες επί του ζητήματος», είπε εκείνος. Τίποτα στο σπίτι δεν του είχε προκαλέσει υποψίες εκτός του ότι για ανθρώπους της τάξης τους ήταν αξιοπρόσεκτο το ότι δεν είχαν κανέναν υπηρέτη. Μέχρι εκεί καί τέρμα έφτασε ο γιατρός. Τελικά καταλήξαμε στην Σκώτλαντ Γίάρντ. Είχαν υπάρξει διαδικαστικές δυσκολίες όσον αφορά το ένταλμα. Κάποια καθυστέρηση ήταν αναπόφευκτη. Η υπογραφή του δικαστικού ίσως να μην αποκτίόταν μέχρι το επόμενο πρωί. Αν ο Χολμς περνούσε κατά τις εννέα θα μπορούσε να κατέβει μαζί με τον Λεστρέίντ καί να το δει να εφαρμόζεται. Έτσι τέλειωσε η ημέρα, εκτός από το γεγονός πως κοντά τα μεσάνυχτα ο φίλος μας, ο αρχιφύλακας, πέρασε για να πει πως είχε δει φώτα να αναβοσβήνουν εδώ και εκεί στα παράθυρα ρου μεγάλου σκοτεινού σπιτιού, αλλά πως κανείς δεν είχε φύγει και κανείς δεν είχε μπει. Τίποτα δεν μπορούσαμε να κάνουμε από το προσευχηθούμε για υπομονή και να περιμένουμε την επομένη. Ο Σέρλοκ Χολμς ήταν υπερβολικά ευέξαπτος για συζητήσεις και υπερβολικά νευρικός για ύπνο. Τον άφησα να καπνίζει μανιωδώς, με τα βαριά, μαύρα φρύδια του πλεγμένα, και τα μακριά, νευρικά δάκτυλα να χτυπάνε πάνω στα μπράτσα της πολυθρόνας, καθώς στριφογυρνούσε στο μυαλό του κάθε πιθανή λύση του μυστηρίου. - 282 -
Arthur Conan Doyle
Αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας τον άκουσα να περιφέρεται μέσα στο σπίτι. Τελικά, μόλις που με είχαν ξυπνήσει το πρωί, όρμησε στο δωμάτιο μου. Φορούσε το νυχτικό του, αλλά το χλωμό, με βαθουλωμένα μάτια, πρόσωπο του μου έλεγε πως η νύχτα αυτή είχε υπάρξει άγρυπνη. «Τι ώρα ήταν η κηδεία; Οχτώ, δεν ήταν;» ρώτησε ανυπόμονα. «Λοιπόν, είναι 7:20 τώρα. Μα τους ουρανούς, Γουώτσον, τι απέγινε το όποιο μυαλό μου έδωσε ο Θεός; Γρήγορα, άνθρωπε, γρήγορα! Είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου —εκατό προς ένα στον θάνατο έναντι της ζωής. Δεν θα συγχωρήσω ποτέ τον εαυτό μου, ποτέ, αν φτάσουμε πολύ αργά!» Πέντε λεπτά δεν είχαν περάσει όταν κατεβαίναμε πετώντας με μία δίτροχη την Οδό Μπέϊκερ. Όμως ακόμη καί έτσι ήταν οχτώ παρά είκοσι- πέντε καθώς περάσαμε το Μπιγκ Μπεν, και οχτώ χτύπησε καθώς κατηφορίζαμε τρέχοντας την Οδό Μπρίξτον. Όμως και άλλοι είχαν καθυστερήσει επίσης όπως εμείς. Δέκα λεπτά κατόπιν της ώρας η νεκροφόρα στεκόταν ακόμη στην πόρτα του σπιτιού, και ακόμη καθώς το άλογο που έβγαζε αφρούς σταμάτησε το φέρετρο, μεταφερόμενο από τρεις άντρες, εμφανίστηκε στο κατώφλι. Ο Χολμς όρμησε εμπρός και τους έκλεισε τον δρόμο.
283 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Πάρτε το πίσω!» φώναξε, ακουμπώντας το χέρι του στο στήθος εκείνου που βρισκόταν πιο μπροστά. «Πάρτε το πίσω ετούτη τη στιγμή!»«TL στο διάολο θέλεις; Για ακόμη μια φορά σε ρωτάω, που είναι το ένταλμα σου;» φώναξε ο εξοργισμένος Πήτερς, το μεγάλο του κόκκινο πρόσωπο αγριεμένο από την άλλη άκρη του φέρετρου. «Το ένταλμα βρίσκεται καθοδόν. Το φέρετρο θα παραμείνει στο σπίτι μέχρι να φτάσει.» Η εξουσία στη φωνή του Χολμς έφερε αποτέλεσμα πάνω στους μεταφορείς. Ο Πήτερς είχε ξαφνικά χαθεί μέσα στο σπίτι, και εκείνοι υπάκουσαν στις νέες εντολές. «Γρήγορα, Γουώτσον, γρήγορα! Ορίστε ένα κατσαβίδι!» φώναξε καθώς το φέρετρο επιστράφηκε πάνω στο τραπέζι. «Ορίστε ένα για εσένα, άνθρωπε μου! Μια χρυσή λίρα αν το καπάκι αποσπαστεί σε ένα λεπτό! Μην κάνεις ερωτήσεις — δούλευε! Ωραία! Αλλη μια! Και άλλη μια! Τώρα τραβήξτε όλοι μαζί! - 284 -
Arthur Conan Doyle
Κουνιέται! Κουνιέται! Αχά, αυτό είναι, επιτέλους.» Με μια συνδυασμένη προσπάθεια αφαιρέσαμε το καπάκι του φέρετρου. Καθώς το κάναμε ήρθε από μέσα μια αποχαυνωτκή και ακατανίκητη οσμή χλωροφόρμιου. Ένα σώμα κειτόταν εντός, το κεφάλι του τυλιγμένο με μπαμπάκι, το οποίο ήταν εμποτισμένο στο ναρκωτικό. Ο Χολμς το τράβηξε έξω και φανέρωσε το αγαλματένιο πρόσωπο μιας όμορφης και πνευματώδους γυναίκας μέσης ηλικίας. Στη στιγμή είχε περάσει το χέρι του γύρω από τη μορφή και την είχε σηκώσει σε καθιστή στάση. «Χάθηκε, Γουώτσον; Έχει απομείνει κάποια σπίθα; Πες μου πως δεν φτάσαμε τόσο αργά!» .Ιπα μισή ώρα κατά τα φαινόμενα είχαμε φτάσει αργά. Κάτι η πραγματική ασφυξία, και κάτι οι δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις του χλωροφόρμιου, η Λαίδη Φράνσις έδειχνε να έχει υπερβεί το τελευταίο όρι,ο ανάκλησης. Καί τότε, επιτέλους, με τεχνητή αναπνοή, με ενέσίμο αιθέρα, με κάθε μέσο το οποίο η επιστήμη ήταν σε θέση να προτείνει, κάποιο φτερούγίσμα ζωής, κάποιο τρεμόπαίγμα των βλεφάρων, κάποιο νότισμα ενός καθρέπτη, φανέρωσε την αργή επανερχόμενη ζωή. Ενα αμάξι είχε καταφθάσει, και ο Χολμς, μισανοίγοντας το στόρι, κοίταξε έξω προς το μέρος του. «Είναι εδώ ο Λεστρέιντ με το ένταλμα του», είπε. «Θα ανακαλύψει πως τα πουλάκια του πέταξαν. Είναι επίσης εδώ», πρόσθεσε καθώς ένα βαρύ βήμα προχώρησε βιαστικά στον διάδρομο, «κάποιος που έχει ένα καλύτερο δικαίωμα να φροντίσει την κυρία από ό,τι εμείς. Καλημέρα, κ. 285 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Γκρην πιστεύω πως όσο γρηγορότερα μετακινήσουμε την Λαίδη Φράνσις τόσο το καλύτερο. Εντωμεταξύ, η κηδεία μπορεί να συνεχιστεί, και η καημένη η γριά η οποία κείτεται ακόμη στο φέρετρο αυτό να πάει στο στερνό της τόπο ανάπαυσης μοναχή.» «Αν ενδιαφέρεσαί να προσθέσεις την υπόθεση στα χρονικά σου, αγαπητέ μου Γουώτσον», είπε ο Χολμς εκείνο το βράδυ, «θα γίνει μόνον σαν παράδειγμα της προσωρινής έκλειψης στην οποία ακόμη και το πιο σταθμισμένο μυαλό είναι δυνατόν να εκτεθεί. Τέτοια ατοπήματα είναι κοινά σε όλους τους θνητούς, και ο σπουδαιότερος είναι εκείνος που τα αναγνωρίζει και τα διορθώνει. Σε αυτό το τροποποιηθέν εύσημα θα ήταν δυνατόν, ίσως, να έχω ορισμένες αξιώσεις. Η νύχτα μου, στοιχειώθηκε από τη σκέψη πως κάπου ένα στοιχείο, μια παράξενη πρόταση, μια περίεργη παρατήρηση, είχε διαφύγει της αντίληψης μου και είχε υπερβολικά εύκολα απορριφθεί. Τότε, άξαφνα, στο χάραμα του πρωινού, τα λόγια επέστρεψαν πάλι στο μυαλό μου. Ήταν το σχόλιο της γυναίκας του νεκροθάφτη, όπως αναφέρθηκαν από τον Φίλιπ Γκρην. Είχε πει, 'Θα έπρεπε να είναι ήδη εκεί. Καθυστέρησε, λόγω του ότι ήταν κάπως ασυνήθιστο.' Επρόκειτο για το φέρετρο περί του οποίου μιλούσε. Ήταν κάπως ασυνήθιστο. Αυτό θα μπορούσε μονάχα να σημαίνει πως είχε κατασκευαστεί βάση κάποιας μέτρησης. Όμως γιατί; Γιατί; Τότε στη στιγμή, θυμήθηκα τα βαθιά πλαϊνά, και τη μικροκαμωμένη, ισχνή μορφή στον πάτο. Γιατί ένα τόσο μεγάλο φέρετρο για ένα τόσο - 286 -
Arthur Conan Doyle
μικρό σώμα; Για να αφήσει χώρο για άλλο ένα σώμα. Και οι δυο θάβονταν κάτω από ένα πιστοποιητικό. Ήταν όλα, τόσο ξεκάθαρα, αν μόνον η διορατικότητα μου δεν είχε θαμπωθεί. Στις οχτώ η Λαίδη Φράνσις θα θαβόταν. Η μοναδική μας ευκαιρία πιθανότητα ήταν να εμποδίσουμε το φέρετρο πριν αφήσει το σπίτι. «Επρόκειτο για μια απεγνωσμένη πιθανότητα πως ίσως να τη βρίσκαμε ζωντανή, όμως ήταν μια πιθανότητα, όπως η έκβαση μας έδειξε. Οι άνθρωποι εκείνοι δεν είχαν ποτέ, καθόσον γνωρίζω, διαπράξει φόνο. Ίσως να απέφευγαν την πραγματική βία σε τελική ανάλυση. Θα την έθαβαν δίχως το παραμικρό ίχνος του πως συνάντησε το τέλος της, και ακόμη και όταν θα εκταφιαζόταν είχαν κάποια πιθανότητα. Έλπιζα πως παρόμοιες σκέψεις ίσως να υπερίσχυαν στην περίπτωση τους. Μπορείς να ανασκευάσεις τη σκηνή αρκετά ικανοποιητικά. Είδες το άθλιο μέρος στον πάνω όροφο, όπου είχε κρατηθεί η Λαίδη Φράνσις τόσο καιρό. Όρμησαν μέσα και την κατέβαλλαν με το χλωροφόρμιο, τη μετέφεραν κάτω, έριξαν περισσότερο μέσα στο φέρετρο για να εξασφαλιστούν εναντία σε ένα ξύπνημα της, καί κατόπιν βίδωσαν το καπάκι. Ένα έξυπνο τέχνασμα, Γουωτσον. Είναι καινούργιο για μένα στα χρονικά του εγκλήματος. Αν οι φίλοι μας πρώην ιεραπόστολοι ξεφύγουν από τα νύχια του Λεστρέιντ, προσδοκώ να ακούσω ορισμένα λαμπρά περιστατικά στη μελλοντική τους καριέρα.»
287 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
7. &Η Υπόθεση Διαβολόποδου
του
(31/10 - 04/11/2003)
Καταγράφοντας από καιρό σε καιρό ορισμένες από τις ιδιόμορφες περιπέτειες καί ενδιαφέρουσες αναμνήσεις τις οποίες συνδυάζω με τη μακρά καί στενή φιλία μου με τον Κο Σέρλοκ Χολμς, έρχομαι μονίμως αντιμέτωπος με δυσκολίες που προκαλούνται εκ της προσωπικής του αποστροφής προς τη δημοσιότητα. Για το αντικειμενικό και κυνικό πνεύμα του κάθε λαϊκή επευφημία υπήρξε πάντοτε αποτροπιαστική, και τίποτα δεν τον ευχαριστούσε περισσότερο στο τέλος μιας επιτυχούς υπόθεσης από το να παραδώσει την πραγματική αποκάλυψη σε κάποιο ορθόδοξο αστυνομικό, και να ακούσει με ένα προσποιητό χαμόγελο την καθολική χορωδία των άστοχων συγχαρητηρίων. Προέρχεται όντως από τη συγκεκριμένη αντιμετώπιση από πλευράς του φίλου μου κι όχι βέβαια από κάποια έλλειψη ενδιαφέροντος υλικού αυτό το οποίο με ανάγκασε τα τελευταία χρόνια να παραθέτω ελάχιστες από τις καταγραφές μου ενώπιον του κοινού. Η συμμετοχή μου σε ορισμένες από τις περιπέτειες του υπήρξε πάντοτε ένα προνόμιο το οποίο απαιτούσε διακριτικότητα και σύνεση από πλευράς μου. Έτσι λοιπόν, εξαιρετικά μεγάλη ήταν η έκπληξη μου λαμβάνοντας ένα τηλεγράφημα από τον Χολμς την περασμένη Τρίτη —ο οποίος ποτέ δεν έγραφε όπου ένα τηλεγράφημα εξυπηρετούσε τον σκοπό του—με τους ακόλουθους όρους: Γιατί δεν τους λες για τον τρόμο της - 288 -
Arthur Conan Doyle
Κορνουάλης — την πλέον παράξενη υπόθεση την οποία αντιμετώπισα. Δεν έχω ιδέα ποια αναδρομή της μνήμης ανέσυρε το ζήτημα εκ νέου στο μυαλό του, είτε ποια ιδιοτροπία τον υποχρέωσε να επιθυμήσει πως θα έπρεπε να το διηγηθώ' μα σπεύδω, πριν κάποιο άλλο ακυρωτικό τηλεγράφημα φτάσει, να ξετρυπώσω τις σημειώσεις οι οποίες θα μου δώσουν τις ακριβείς λεπτομέρειες της υπόθεσης και να παραθέσω την αφήγηση ενώπιον των αναγνωστών. Ήταν, λοιπόν, την άνοιξη του έτους 1897 όταν η σιδερένια κράση του Χολμς παρουσίασε μερικά σημάδια κατάρρευσης οφειλόμενα σε αδιάκοπη σκληρή εργασία ενός πλέον απαιτητικού είδους, τα οποία επιδεινώνονταν, ενδεχομένως, από σποραδικά σφάλματα του. Τον Μάρτιο του ιδίου έτους, ο Δρ. Μούρ Αγκάρ, εκ της Οδού Χάρλεϋ, του οποίου τη δραματική γνωριμία με τον Χολμς ίσως κάποια μέρα να διηγηθώ, έδωσε κατηγορηματικές οδηγίες πως ο διαπρεπής ιδιωτικός ντετέκτιβ έπρεπε να αφήσει στην άκρη όλες του τις υποθέσεις και να παραδοθεί σε πλήρη ανάπαυση αν επιθυμούσε να αποτρέψει μια ολοκληρωτική κατάρρευση. Η κατάσταση της υγείας του δεν αποτελούσε ζήτημα περί του οποίου ο ίδιος να δίνει την παραμικρή σημασία, διότι η πνευματική αποστασιοποίηση ήταν απόλυτη, εντούτοις πείσθηκε τελικά, υπό την απειλή να απομακρυνθεί δία παντός από τη δουλειά, να προσφέρει στον εαυτό του μια πλήρη αλλαγή σκηνικού και ατμόσφαιρας. Έτσι λοιπόν στις αρχές της άνοιξης εκείνης της χρονιάς βρεθήκαμε παρέα σε ένα μικρό εξοχικό κοντά στον Κόλπο 289 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Πόλντχου, στο απώτερο άκρο της χερσονήσου της Κορνουάλης. Επρόκειτο περί ενός μοναδικού τόπου, ως επίσης ενός ιδιαιτέρα ταιριαστού προς το μακάβριο χιούμορ του ασθενή μου. Από τα παράθυρα του μικρού μας ασβεστωμένου σπιτιού, το οποίο στεκόταν ψηλά πάνω σε ένα χορταριασμένο ακρωτήρι, βλέπαμε κάτω απ' άκρη σε άκρη το απειλητικό ημικύκλιο του Κόλπου Μάουντς, εκείνης της παλιάς θανάσιμης παγίδας των καραβιών που αρμένιζαν, με τις ακτογραμμές των μαύρων γκρεμών και των καλυμμένων από το κύμα σκοπέλων πάνω στους οποίους αναρίθμητοι ναυτικοί συνάντησαν το τέλος τους. Με μια βορινή αύρα απλώνεται γαλήνιος και απάγκιος, προσκαλώντας το χτυπημένο από τη θύελλα σκάφος να ορτσάρει εντός του για ανάπαυση και προστασία. Τότε έρχεται το άξαφνο στροβίλισμα του ανέμου, η μαινόμενη θύελλα από τα βορειοδυτικά, η άγκυρα που τραβιέται, η ανεμοδαρμένη ακτή, και η στερνή μάχη πάνω στα αφρισμένα κύματα. Ο συνετός ναυτικός κρατιέται μακριά από ένα τόσο κακό μέρος. Από την πλευρά της ξηράς τα όσα μας περιέβαλαν ήταν το ίδιο ζοφερά όσο από τη θάλασσα. Ήταν μια γη από ατέλειωτους ρεικότοπους, μοναχική και καστανόχρωμη, με κάποιο περιστασιακό καμπαναριό να επισημαίνει την παρουσία κάποιου χωριού αλλοτινών καιρών. Προς κάθε κατεύθυνση πάνω σε εκείνα τα ρεικοτόπια αποτελούσαν τα μοναδικά ίχνη κάποιας εξαφανισμένης φυλής η - 290 -
Arthur Conan Doyle
οποία είχε εντελώς σβήσει, αφήνοντας ως μοναδική μαρτυρία παραξενα πέτρινα μνημεία, ακανόνιστους λοφίσκους οι οποίοι περιείχαν τις τέφρες των νεκρών, και περίεργα προχώματα τα οποία υπαινίσσονταν καποια προϊστορική διαμαχη. Η μαγεία και το μυστήριο του τόπου, με τη δυσοίωνη ατμόσφαιρα των λησμονημένων εθνών, γοήτευε τη φαντασία του φίλου μου, και περνούσε αρκετό από τον καιρό του σε μακριούς περίπατους και μοναχικούς στοχασμούς μέσα στα ρεικοτόπια. Η αρχαία Κορνουαλική γλώσσα είχε επίσης καθηλώσει την προσοχή του, και είχε, όπως θυμαμαι, συλλαβει την ιδέα πως συγγένευε με την Χαλδαϊκή, και είχε κατα μεγαλο μέρος προέρθει από τους Φοίνικες εμπόρους λευκοσιδήρου. Είχε λαβει μια παρτίδα βιβλίων φιλοσοφίας και ετοιμαζόταν να στρωθεί και να αναπτύξει τη θέση του όταν ξαφνικα, προς δική μου λύπη, και δικής του πηγαίας ικανοποίησης, βρεθήκαμε, ακόμη και σε αυτήν τη γη των ονείρων, βουτηγμένοι σε ένα πρόβλημα μπροστα στην ίδια μας την πόρτα το οποίο ήταν πιότερο απαιτητικό, περισσότερο καθηλωτικό και απείρως πιο μυστηριώδες οποιουδήποτε όσων μας είχαν απομακρύνει από το Λονδίνο. Η απλή ζωή μας και η γαλήνια, φυσιολογική καθημερινότητα διακόπηκαν βίαια, και εκτοξευθήκαμε καταμεσής μιας αλληλουχίας γεγονότων τα οποία προξένησαν τη μέγιστη αναστατωση όχι μόνο στην Κορνουαλη αλλα από ακρη σε ακρη σε ολόκληρη τη δυτική μερια της Αγγλίας. Πολλοί από τους αναγνώστες μου θα διατηρούν καποια αναμνηση σχετικα με ό,τί αποκαλέστηκε κατα την περίοδο «Ο Κορνουαλικός Τρόμος», μολονότι μια ακρως ημιτελής αναφορα του ζητήματος έφτασε στον τύπο του Λονδίνου. Τώρα, κατόπιν δεκατριών ετών, θα δώσω τα πραγματικά γεγονότα της ασύλληπτης ιστορίας 291 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
στο κοινό.
Ανέφερα πως σκόρπια καμπαναριά επεσήμαεναν τα χωριά που απλώνονταν διάσπαρτα σε ετούτη την περιοχή της Κορνουάλης. Το πλησεέστερο από αυτά ήταν το χωρεουδάκε του Τρεντάνεκ Γουόλας, όπου τα σπιτάκια περί των δίακοσίων κατοίκων συνωστίζονταν γύρω από μια αρχαία, καλυμμένη από βρύα, εκκλησία. Ο εφημέριος του ποιμνίου, κ. Ράουντχεϊ, καθαυτό - 292 -
ήταν
εν
μέρεε
αρχαιολόγος,
και
Arthur Conan Doyle
τον τρόπο τον είχε γνωρίσει ο Χολμς. Ήταν μεσήλικας, ευτραφής καί προσηνής, έχοντας σημαντική γνώση της ντόπιας παράδοσης. Στην πρόσκληση του είχαμε πάρει το τσάι μας στο πρεσβυτέριο καί είχαμε γνωρίσει, επίσης, τον Κο Μόρτιμερ Τρεγκένις, έναν ανεξάρτητο κύριο, ο οποίος ενίσχυε τους φτωχικούς πόρους του ιερεα νοικιάζοντας δωμάτια στο ευρύχωρο, ακανόνιστο σπίτι του. Ο εφημέριος, ως εργένης, ήταν ικανοποιημένος που είχε προβεί σε έναν τέτοιο διακανονισμό, μολονότι είχε ελάχιστα κοινά σημείο με τον ενοικιαστή του, ο οποίος ήταν ένας λεπτός, μελαχρινός, διοπτροφόρος άντρας, με ένα καμπούριασμα το οποίο έδινε την εντύπωση μιας πραγματικής, φυσικής δυσμορφίας. Θυμάμαι πως κατά τη διάρκεια της σύντομης επίσκεψης μας βρήκαμε τον εφημέριο φλύαρο, αλλά τον ενοικιαστή περιέργως επιφυλακτικό, έναν μελαγχολικό, εσωστρεφή άνθρωπο, να κάθεται με στραμμένα τα μάτια του αλλού, σκεπτόμενο προφανώς τα προσωπικά του προβλήματα. Αυτοί ήταν οι δυο άνθρωποι που μπήκαν αιφνίδια στο μικρό καθιστικό μας την Τρίτη, στις 16 του Μάρτη, λίγο αργότερα από την ώρα του πρωινού μας, καθώς καπνίζαμε παρέα, την απαιτούμενη προετοιμασία της καθημερινής εξόρμησης μας στα ρεικοτόπια. «Κύριε Χολμς», είπε ο εφημέριος με μια ταραγμένη φωνή, «η πλέον εξαιρετική και τραγική ιστορία συνέβη κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πρόκειται για το πλέον ανήκουστο ζήτημα. Είναι 293 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
μόνον δυνατόν να θεωρήσουμε ως μια εξαιρετική Πρόνοια το ότι τυγχάνει να βρίσκεστε εδώ την προκειμένη περίοδο, γιατί σε ολόκληρη την Αγγλία είστε ο μοναδικός τον οποίο έχουμε αναγκη.
Έριξα στον αδιάκριτο εφημέριο μία όχι ιδιαίτερα φιλική ματιά όμως ο Χολμς απομάκρυνε την πίπα από τα χείλη του και ανακάθισε στην καρέκλα του σαν έναν γέρικο λαγωνικό που ακούει το κυνηγετικό κάλεσμα. Τους έκανε νόημα να καθίσουν στον καναπέ, και ο τρεμάμενος επισκέπτης μας με τον ταραγμένο σύντροφο του κάθίσαν πλάι-πλάι πάνω του. Ο κ. Μόρτιμερ - 294 -
Arthur Conan Doyle
Τρεγκέννις ήταν περισσότερο συγκρατημένος από τον ιερωμένο, αλλά OL νευρικές κινήσεις των χεριών του και η γυαλάδα των καστανών ματιών του έδειχναν πως μοιράζονταν ένα κοινό συναίσθημα. «Θα εφημέριο.
μιλήσω
εγώ
ή
εσύ;»
ρώτησε
τον
«Βασικά, καθώς φαίνεται πως εσείς κάνατε την ανακάλυψη, όποια και να είναι, και ο εφημέριος την έμαθε μεταγενέστερα, ίσως να ήταν καλύτερα να μιλήσετε εσείς», είπε ο Χολμς. Κοίταξα στον πρόχειρα ντυμένο ιερωμένο, με τον επίσημα ντυμένο ενοικιαστή καθισμένο πλάι του, και διασκέδασα στην έκπληξη την οποία η απλή αναγωγή του Χολμς είχε επιφέρει στα πρόσωπα τους. «Ίσως θα ήταν καλύτερα να έλεγα δυο λόγια πρώτα», είπε ο εφημέριος, «και κατόπιν να κρίνετε αν θα ακούσετε τις λεπτομέρειες από τον Κο Τρεγκένις, ή αν δεν θα έπρεπε να προτρέξουμε αμέσως στο σκηνικό της μυστηριώδους υπόθεσης. Ίσως να σας εξηγούσα, τότε, πως ο φίλος μας από εδώ πέρασε την προηγούμενη βραδιά παρέα με τα δυο αδέλφια του, τον Όουεν και τον Τζωρτζ, και την αδελφή του Μπρέντα, στο σπίτι τους στο Τρεντάνικ Γουάρθα, το οποίο βρίσκεται πλησίον του παλιού πέτρινου σταυρού στο βάλτο. Τους άφησε λίγο μετά τις δέκα η ώρα, να παίζουν χαρτιά στην τραπεζαρία, σε εξαίρετη υγεία και κέφια. Σήμερα το πρωί, όντας άτομο που ξυπνάει νωρίς, έκανε έναν περίπατο προς αυτήν την κατεύθυνση πριν το πρωινό και έπεσε πάνω στην άμαξα του Δρ. Ρίτσαρντς, ο οποίος εξήγησε πως 295 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
είχε κληθεί επειγόντως στο Τρεντάνικ Γουάρθα. Ο κ. Μόρτιμερ Τρεγκένις φυσικά πήγε μαζί του. Όταν έφθασε στο Τρεντάνικ Γουάρθα ανακάλυψε την ιδιάζουσα κατάσταση της υπόθεσης. Τα δυο του αδέλφια καί η αδελφή του ήταν καθισμένοι γύρω από την τραπεζαρία όπως ακριβώς τους είχε αφήσει, τα χαρτία απλωμένα ακόμη μπροστά τους καί τα κεριά καμένα μέχρι τέλους στα κηροπήγια τους. Η αδελφή είχε γείρει πίσω νεκρή στη θέση της, ενώ τα δυο του αδέλφια κάθόνταν στο πλάι της γελώντας, φωνάζοντας, και τραγουδώντας, τα λογικά τους εντελώς χαμένα. Και οι τρεις τους, η νεκρή γυναίκα, και οι δυο παράφρονες, εξακολουθούσαν να έχουν ακόμη στα πρόσωπα τους την έκφραση της υπέρτατης φρίκης —μια σύσπαση τρόμου την οποία ήταν τρομαχτικό να αντικρίζεις. Δεν υπήρχε το παραμικρό ίχνος της παρουσίας άλλου στο σπίτι, εκτός της Κας Πόρτερ, της γριάς μαγείρισσας και οικονόμου, η οποία δήλωσε πως είχε κοιμηθεί βαθιά και δεν είχε ακούσει κανένα ήχο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τίποτα δεν είχε κλαπεί ή μετακινηθεί, και δεν υπήρχε καμία απολύτως εξήγηση σχετικά με τι τρόμος θα ήταν δυνατόν να είναι ώστε να έχει τρομοκρατήσει μια γυναίκα μέχρι θανάτου και δυο ικανούς άντρας έξω από τα λογικά τους. Ετσι έχει η κατάσταση, κύριε Χολμς, με δυο λόγια, και αν μπορείτε να μας βοηθήσετε να το ξεδιαλύνουμε θα έχετε επιτελέσει ένα μοναδικό έργο.» Είχα ελπίσει πως κάπως θα μπορούσα να καλοπιάσω τον σύντροφο μου στην ησυχία η οποία είχε αποτελέσει σκοπός του ταξιδιού μας όπως μια ματιά στο τεταμένο του πρόσωπο και συμπτυγμένα του φρύδια μου έλεγε πόσο μάταιη ήταν πλέον η προσδοκία μου. Κάθισε για λίγη ώρα σιωπηλός, απορροφημένος στο παράξενο δράμα το - 296 -
Arthur Conan Doyle
οποίο είχε παρέμβεί στην ησυχία μας. «Θα επιληφθώ του ζητήματος», είπε εν τέλεί. «Εκ πρώτης όψεως, εμφαίνεταί να αποτελεί μία περίπτωση ιδιαίτερα εξαιρετικής φύσης. Βρεθήκατε εκεί αυτοπροσώπως, κ. Ράουντχεϊ;» «Όχι, κ. Χολμς. Ο κ. Τρεγκένίς επέστρεψε με την αναφορά στο πρεσβυτέριο, καί εγώ αμέσως έσπευσα μαζί του να σας συμβουλευθούμε.» «Πόσο μακρίά απέχεί το σπίτί όπου η ίδίάζουσα τραγωδία συνέβη;» «Περίπου ένα μίλί προς την ενδοχώρα.» «Τότε θα πάμε περπατώντας ως εκεί παρέα. Όμως πρίν ξεκίνήσουμε θα πρέπεί να σας κάνω μερίκές ερωτήσείς, κ. Μόρτίμερ Τρεγκένίς.» Ο άλλος είχε παραμείνεί σίωπηλός καθ' όλη τη δίαρκεία, όμως είχα παρατηρήσεί πως η περίσσότερο ελεγχόμενη ταραχή του ήταν ακόμη μεγαλύτερη από όσο η ενόχληση του ίερωμένου. Καθόταν με ένα χλωμό, τραβηγμένο πρόσωπο, το ανήσυχο βλέμμα του καρφωμένο πάνω στον Χολμς, καί τα λεπτά του χέρία ταραγμένα πλεγμένα. Τα χλομίασμένα του χείλη έτρεμαν καθώς άκουγε την τρομερή μοίρα που είχε πέσεί πάνω στην οίκογένεία του, καί τα καστανά του μάτία έμοίαζαν να αντανακλούν κάτί από τον τρόμο της σκηνής. «Ρωτήστε ό,τί επίθυμείτε, κ. Χολμς», είπε εκείνος πρόθυμα. «Αποτελεί ένα άσχημο θέμα περί του οποίου πρέπεί να μίλήσω, όμως θα απαντήσω με απόλυτη είλίκρίνεία.» 297 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Μίλήστε μου σχετίκά με την προηγούμενη βραδίά.» «Που Λέτε, κ. Χολμς, δείπνησα εκεί, όπως είπε ο εφημέριος, καί ο μεγαλύτερος αδελφός μου, ο Τζωρτζ πρότείνε να παίξουμε μια παρτίδα ουίστ μετέπείτα. Καθίσαμε κατά τις εννέα η ώρα. Είχε πάει δέκα παρά τέταρτο όταν έκανα να φύγω. Τους άφησα γύρω από το τραπέζι, τόσο εύθυμους όσο μπορούσαν να είναι.» «Ποιος σας ξεπροβόδισε;» «Η Κα Πόρτερ είχε πάει για ύπνο, έτσι έφυγα μόνος μου. Έκλεισα την πόρτα πίσω μου. Το παράθυρο του δωματίου στο οποίο κάθονταν ήταν κλειστό, όμως το στόρι δεν ήταν κατεβασμένο. Δεν υπήρχε καμία διαφορά στην πόρτα ή το παράθυρο το πρωί, ούτε κάποιος λόγος να σκεφθώ πως κάποιος ξένος είχε μπει στο σπίτι. Και όμως εκεί κάθονταν, οδηγημένοι στην τρέλα από τρόμο, και η Μπρέντα νεκρή από φρίκη με το κεφάλι της να κρέμεται πάνω από το μπράτσο της καρέκλας. Ποτέ δεν θα μπορέσω να βγάλω από το μυαλό τη θέα του δωματίου όσο καί αν ζήσω.» «Τα γεγονότα, όπως τα θέτετε, είναι βεβαίως πλέον αξιοσημείωτα», είπε ο Χολμς, «Να εκλάβω πως δεν έχετε κάποια προσωπική θεωρία η οποία ενδεχομένως κατά κάποιον τρόπο να αιτιολογεί την κατάσταση τους;» «Είναι δαιμονικό, κ. Χολμς, δαιμονικό!» φώναξε ο Μόρτιμερ Τρεγκένις. «Δεν προέρχεται από ετούτο τον κόσμο. Κάτι μπήκε σε εκείνο το δωμάτιο το οποίο έσβησε το φως της λογικής από τα μυαλά τους. Ποιο ανθρώπινο τέχνασμα θα ήταν - 298 -
Arthur Conan Doyle
σε θέση να κάνει κάτι τέτοιο;» «Φοβούμαι», είπε ο Χολμς—, «πως αν το ζήτημα υπερβαίνει τα ανθρώπινα είναι μετά βεβαιότητας υπεράνω εμού. Ωστόσο οφείλουμε να εξαντλήσουμε άπασες φυσικές εξηγήσεις πριν καταλήξουμε σε μία θεωρία όπως αυτή. Όσο για εσάς, κ. Τρεγκένίς, αντιλαμβάνομαι πως είχαν χωριστεί κάπως από την οικογένεια σας, αφού εκείνοι ζούσαν μαζί καί εσείς είχατε νοικιάσει αλλού;» «Έτσι είναι, κ. Χολμς, μολονότι το ζήτημα αποτελεί παρελθόν και λήξαν. Ήμασταν οικογένεια μεταλλωρύχων στο Ρέντραθ, όμως πουλήσαμε την επιχείρηση μας σε μια εταιρεία, και έτσι αποσυρθήκαμε με αρκετά για να ζήσουμε. Δεν θα κρύψω πως υπήρξε κάποια συναισθηματική φόρτιση σχετικά με τη μοιρασιά των χρημάτων και στάθηκε μεταξύ μας για καιρό, όμως όλα συγχωρήθηκαν και λησμονήθηκαν, και ήμασταν οι καλύτεροι φίλοι παρέα.» «Αναπολώντας τη βραδιά την οποία περάσατε παρέα, μήπως κάτι ξεχωρίζει στη μνήμη σας το οποίο να διαφωτίζει πιθανώς την τραγωδία; Σκεφθείτε προσεκτικά, κ. Τρεγκένις, για κάθε στοιχείο το οποίο είναι δυνατόν να με βοηθήσει.» «Δεν υπάρχει τίποτα εντελώς, κύριε.» «Οί άνθρωποι σας είχαν τη συνηθισμένη τους διάθεση;»
299 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Ποτέ καλύτερα.» «Μήπως ήταν ανήσυχοι άνθρωποι; Δεν φανέρωσαν στιγμή κάποια ανησυχία επικείμενου κίνδυνου;» «Τίποτα τέτοιο.» «Δεν έχετε τίποτα να προσθέσετε τότε, το οποίο θα ήταν δυνατόν να με βοηθήσει;»Ο Μόρτιμερ Τρεγκένις το σκέφτηκε για μία στιγμή. « hva πράγμα μου έρχεται στο μυαλό», είπε εν τέλει. «Καθώς καθίσαμε στο τραπέζι η πλάτη μου ήταν στραμμένη στο παράθυρο, και ο αδελφός μου ο Τζωρτζ, ως σύντροφος μου στα χαρτιά, το αντίκριζε. Ιο είδα καποια στιγμή να κοιτάζει επίμονα πανω από τον ώμο μου, έτσι στράφηκα να κοιτάξω και εγώ. Το στόρι ήταν πάνω και το παράθυρο κλειστό, όμως το μόνο που δίέκρινα ήταν οι θάμνοι της αυλής, και μου φάνηκε προς στιγμής πως είδα κάτι να κινείται ανάμεσα τους. Δεν μπορούσα καν να πω αν ήταν άνθρωπος ή ζώο, μα απλά σκέφτηκαν πως βρισκόταν κάτι εκεί έξω. Όταν τον ρώτησα τι κοίταζε, μου είπε πως είχε νοιώσει το ίδιο. Αυτά είναι όλα όσα είμαι σε θέση να πω.» «Δεν το ερευνήσατε;» «Όχι το ζήτημα θεωρήθηκε ασήμαντο.» «Τους αφήσατε, προαίσθημα κακού;»
λοιπόν,
«Κανένα απολύτως.»
- 300 -
δίχως
κάποιο
Arthur Conan Doyle
«Δεν έχω ξεκαθαρίσει πως μάθατε τα νέα τόσο νωρίς το πρωί.» «Ξυπνάω νωρίς τα πρωινά και γενικά κάνω έναν περίπατο πριν το πρόγευμα. Σήμερα το πρωί μόλις είχα ξεκινήσει όταν ο γιατρός με την άμαξα του με πρόφτασε. Μου είπε πως η γριά Κα Πότερ είχε στείλει ένα αγόρι μέχρι κάτω με έναν επείγον μήνυμα. Ανέβηκα βιαστικά πλάι του και φύγαμε. Όταν φθάσαμε εκεί κοιτάξαμε μέσα σε εκείνο το φριχτό δωμάτιο. Τα κεριά και η φωτιά έπρεπε να έχουν σβήσει ώρες πριν, και εκείνοι κάθονταν στα σκοτεινά μέχρι που είχε αρχίσει να χαράζει η αυγή. Ο γιατρός είπε πως η Μπρέντα έπρεπε να είναι νεκρή τουλάχιστον για έξι ώρες. Δεν υπήρχαν ίχνη βίας. Ήταν απλά ακουμπισμένη στο μπράτσο της καρέκλας με εκείνη την έκφραση στο πρόσωπο της. Ο Τζωρτζ καί ο Όουεν τραγουδούσαν στοίχους από τραγούδια καί λέγανε ασυναρτησίες σαν δυο μεγάλοι πίθηκοι. Οου, ήταν τόσο απαίσιο το θέαμα! Δεν μπορούσα να το αντέξω, και ο γιατρός ήταν άσπρος σαν το πανί. Στην πράξη, έπεσε σε μια καρέκλα μισολιπόθυμος, και χρειάστηκε σχεδόν να κρατήσουμε.» «Αξιοσημείωτο —πλέον αξιοσημείωτο!» είπε ο Χολμς, καθώς σηκώθηκε και πήρε το καπέλο του. «Πιστεύω, μάλλον, καλύτερα να κατέβουμε στο Τρεντάνικ Γουάρθα δίχως χρονοτριβές. Ομολογώ πως σπανίως συνάντησα υπόθεση η οποία εκ πρώτης όψεως να έθετε ένα τόσο ίδίάζων πρόβλημα.» Οί δραστηριότητες μας από εκείνο το πρώτο πρωινό ελάχιστα προώθησαν την έρευνα μας. Σημαδεύτηκε, εντούτοις, στο ξεκίνημα από ένα περιστατικό το οποίο άφησε την πλέον δυσοίωνη 301 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
εντύπωση στο μυαλό μου. Η προσέγγιση του σημείο στο οποίο η τραγωδία είχε συμβεί γίνεται κατεβαίνοντας έναν στενό, γεμάτο στροφές, επαρχιακό δρομίσκο. Καθώς κινούμασταν πάνω του ακούσαμε τον τροχασμό μιας άμαξας να έρχεται προς το μέρος και σταθήκαμε στο πλάι για να την αφήσουμε να περάσει. Καθώς μας προσπέρασε είδα φευγαλέα μέσα από το κλειστό παράθυρο ένα φριχτά παραμορφωμένο, χαμογελαστό πρόσωπο να κοιτάζει προς το μέρος μας. Εκείνα τα γουρλωμένα μάτια και τα δόντια που έτριζαν άστραψαν προσπερνώντας μας σε ένα τρομακτικό θέαμα.
- 302 -
Arthur Conan Doyle
«Τα αδέλφια μου!» φώναξε ο Μόρτιμερ Τρεγκένις χλομιάζοντας ολόκληρος. «Τους πηγαίνουν στο Χέλστον.» Κοιτάξαμε με τρόμο στο κατόπι της μαύρης άμαξας, σκαμπανεβάζοντας καθώς έτρεχε. Έπειτα στρέψαμε τα βήματα μας προς το κακότυχο σπίτι εντός του οποίου είχε συναντήσει την παράξενη μοίρα τους.
303 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Επρόκειτο περί μιας μεγάλης και ανοιχτόχρωμης κατοικίας, μάλλον μιας βίλας παρά μιας αγροικίας, με εναν αρκετά μεγάλο κήπο ο οποίος ήταν ήδη, μεσα σε αυτήν την Κορνουαλική ατμόσφαιρα, γεμάτος με ανοιξιάτικα λουλούδια. Προς τον κήπο αυτόν εβλεπε το παράθυρο του καθιστικού, και από εκείνο, σύμφωνα με τον Μόρτιμερ Τρεγκενις, επρεπε να είχε ερθει αυτό το πλάσμα του κακού το οποίο είχε μεσω απόλυτου τρόμου σε μια μοναδική στιγμή ρημάξει το μυαλό τους. Ο Χολμς περπάτησε αργά και σκεπτικά ανάμεσα στα παρτερια των λουλουδίών και κατά-μήκους του μονοπατιού πριν περάσουμε την είσοδο. Τόσο απορροφημενος ήταν στις σκεψεις του, θυμάμαι, ώστε σκουντούφλησε πάνω στο ποτιστήρι, αναταράζοντας το περιεχόμενο του, και καταβρεχοντας το μονοπάτι και μαζί με αυτό τα πόδια μας. Εντός του σπιτιού συναντηθήκαμε με την ηλικιωμενη Κορνουαλή οικονόμο, την Κα Πόρτερ, η οποία, με την υποστήριξη ενός νεαρού κοριτσιού, μεριμνούσε για τις τελευταίες επιθυμίες της οικογενειας. Απάντησε άμεσα σε όλες τις ερωτήσεις του Χολμς. Δεν είχε ακούσει τίποτα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οί εργοδότες της ήταν όλοι τους σε εξαιρετικά κεφια προσφάτως, και δεν τους είχε ποτε άλλοτε τόσο χαρούμενους καί ευτυχίσμενους. Είχε λιποθυμήσει από τρόπο μπαίνοντας στο δωμάτιο το πρωί και βλεποντας την τρομαχτική συντροφιά γύρω από το τραπεζί. Είχε, όταν είχε ανανήψει, ανοίξει το παράθυρο για να μπει ο πρωινός αερας και είχε κατεβει τρεχοντας τον δρόμο, από όπου και εστείλε ένα αγροτόπαιδο να φέρει το γιατρό. Η κυρία βρισκόταν στο υπνοδωμάτιο της επάνω αν ενδιαφερόμασταν να τη δούμε. Χρειάστηκαν τέσσερις δυνατοί άντρες για να βάλουν τα αδέλφια στην άμαξα του άσυλου. - 304 -
Arthur Conan Doyle
Η ίδια δεν θα έμενε ούτε μία μέρα στο σπίτι καί ετοιμαζόταν να βρεθεί με την οικογένεια της στον Σαίντ Άϊβς. Ανεβήκαμε τις σκάλες και είδαμε το σώμα. Η Δεσποινίδα Μπρέντα Τρεγκένις είχε υπάρξει μια όμορφη κοπέλα, μολονότι πλέον πλησίαζε τα πενήντα της. Το μελαχρινό, καθάριο πρόσωπο της ήταν όμορφο, ακόμη και στον θάνατο, όμως εντός του παρέμενε ακόμη πάνω του κάτι από τη σύσπαση τρόμου η οποία είχε υπάρξει και το στερνό της συναίσθημα. Από την κρεβατοκάμαρα της κατεβήκαμε στο καθιστικό, όπου η παράδοξη αυτή τραγωδία είχε συμβεί. Τα αποκαΐδια της φωτιάς που έκαιγε αποβραδίς απλώνονταν πάνω στη σχάρα. Πάνω στο τραπέζι όπου τα τέσσερα σταλαγμένα και ολοσχερώς καμένα κεριά, με τα χαρτιά σκορπισμένα επάνω στην επιφάνεια του. Οι καρέκλες είχαν μετακινηθεί πίσω πάνω στους τοίχους, όμως όλα τα υπόλοιπα είχαν μείνει όπως είχαν την προηγούμενη βραδιά. Ο Χολμς διέσχισε με ελαφριά, βιαστικά βήματα το δωμάτιο' κάθισε σε διάφορες καρέκλες, τραβώντας τις και ανασκευάζοντας τις θέσεις τους. Έλεγξε πόσο από τον κήπο ήταν ορατός' εξέτασε το πάτωμα, το ταβάνι, και το τζάκι μα ούτε στιγμή δεν είδα αυτό το ξαφνικό φώτισμα των ματιών του και το σφίξιμο των χειλίών του το οποίο θα μου είχε υποδείξει πως είχε δει κάποια αναλαμπή μέσα στο απόλυτο σκοτάδι.
305 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Προς τι η φωτιά;» ρώτησε κάποια στιγμή. «Αναβαν πάντοτε φωτιά σε αυτό το μικρό δωμάτιο ένα ανοιξιάτικο βράδυ;» Ο Μόρτιμερ Τρεγκένις εξήγησε πως η βραδιά ήταν κρύα και υγρή. Για τον λόγο αυτόν, κατόπιν της άφιξης του, είχε αναφτεί η φωτιά. «Τι πρόκειται να κάνετε τώρα, κ. Χολμς;» ρώτησε. Ο φίλος μου χαμογέλασε και ακούμπησε το χέρι του πάνω στο μπράτσο μου. «Πιστεύω, Γουώτσον, πως θα συνεχίσω την τακτική δηλητηρίασης από καπνό την οποία έχεις τόσο συχνά και τόσο δίκαια καταδικάσει», είπε. «Με την άδεια σας, κύριοι, θα επιστρέψουμε τώρα στο εξοχικό μας, διότι δεν έχω την εντύπωση πως κάποιος νέος παράγοντας ενδέχεται να υποπέσει στην αντίληψη μας εδώ. Θα περιφέρω τα γεγονότα στο μυαλό μου, κ. Τρεγκένις, και αν κάτι προκύψει θα επικοινωνήσω βεβαίως με εσάς και τον εφημέριο. Εντωμεταξύ εύχομαι και στους δυο σας να έχετε μια καλή ημέρα.» Είχε - 306 -
περάσει
αρκετή
ωρα
κατόπιν
της
Arthur Conan Doyle
επιστροφής μας στην Οικία Πολντχού όταν ο Χολμς έσπασε την απόλυτη καί απορροφημένη σιωπή του. Καθόταν κουρνιασμένος στην πολυθρόνα του, το καταβεβλημένο και ασκητικό του πρόσωπο μόλις που διακρινόταν μέσα από τη γαλαζωπή δίνη του καπνού του, τα μαύρα του φρύδια χαμηλωμένα, το μέτωπο του σφιγμένο, τα μάτια του απλανή και απόμακρα. Τελικά ακούμπησε κάτω την πίπα του και πετάχτηκε όρθιος. «Δεν βοηθά, Γουωτσον!» είπε με ένα γέλιο. «Ας κάνουμε έναν περίπατο κατά-μήκους των βράχων παρέα και να ψάξουμε για βέλη από πυρόλιθο. Έχουμε περισσότερες πιθανότητες να τα βρούμε παρά να βρούμε στοιχεία σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα. Να βάζεις το μυαλό να δουλεύει δίχως επαρκές υλικό είναι σαν να πιέζεις μια μηχανή. Καταστρέφεται. Θαλασσινή αύρα, λιακάδα, και υπομονή, Γουωτσον, όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν. «Τωρα, εν ηρεμία ας προσδιορίσουμε τη θέση μας, Γουωτσον», συνέχισε καθως σκαρφαλώναμε τα βράχια παρέα. «Ας βρούμε ένα γερό κράτημα μέσα από τα ελάχιστα τα οποία γνωρίζουμε, έτσι ώστε όταν νεωτερα στοιχεία εμφανισθούν να μπορέσουμε να τα ταιριάσουμε στις θέσεις τους. Δέχομαι, πως κανείς μας δεν είναι προετοιμασμένος να δεχθεί διαβολική ανάμιξη στις υποθέσεις των ανθρωπων. Ας αρχίσουμε αποκλείοντας το ολοκληρωτικά από το μυαλό μας. Πολύ καλά. Απομένουν έτσι τρία πρόσωπα τα οποία επλήγεισαν βαρύτατα από κάποια ενσυνείδητη ή ασυναίσθητη ανθρωπινη διαμεσολάβηση. Πρόκειται περί στέρεου εδάφους. Τωρα, πότε συνέβη αυτό; Εμφανως, θεωρωντας 307 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
την αφήγηση του ως ειλικρινής, συνέβη αμέσως μετά από τη στιγμή που ο κ. Μόρτιμερ Τρεγκένις είχε εγκαταλείψει το δωμάτιο. Αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό σημείο. Η υπόθεση είναι, ότι συνέβη εντός ολίγων λεπτών κατόπιν. Τα χαρτιά ήταν ακόμη απλωμένα πάνω στο τραπέζι. Η συνήθης ώρα υπνου τους είχε ήδη περάσει. Εντούτοις ούτε είχαν μετακινηθεί ουτε σπρώξει πίσω τις καρέκλες τους. Επαναλαμβάνω λοιπόν, ότι το συμβάν έλαβε χώρα αμέσως κατόπιν της αναχώρησης του, καί όχι αργότερα από τις έντεκα η ώρα της περασμένης νυχτας. «Το επόμενο προφανές βήμα μας είναι να ελέγξουμε, στα όρια του δυνατου, τις κινήσεις του Μόρτίμερ Τρεγκένίς κατόπιν της στιγμής που αναχώρησε από το δωμάτιο. Περί τουτου δεν υφίσταται ουδεμία δυσκολία, και δείχνουν να είναι υπεράνω υποψίας. Εσυ γνωρίζοντας τις μεθόδους μου τόσο καλά, είχες, φυσικά, επίγνωση της κάπως αδέξιας σκοπιμότητας με το ποτιστήρι με την οποία απέκτησα ένα καθαρό αποτυπωμα του ποδιου του που ειδάλλως ίσως να μην ήταν δυνατόν. Το υγρό, αμμώδες μονοπάτι το δέχτηκε υπέροχα. Η προηγουμενη νυχτα ήταν επίσης υγρή, θα το θυμάσαι, και δεν ήταν δυσκολο — έχοντας αποκτήσει ένα δείγμα του αποτυπώματος—να ξεχωρίσω τα ίχνη του ανάμεσα σε άλλων και να ακολουθήσω τις κινήσεις του. Φαίνεται να απομακρυνθηκε βιαστικά προς την κατευθυνση του πρεσβυτερίου. «Αν,
- 308 -
λοιπόν,
ο Μόρτιμερ Τρεγκένις
Arthur Conan Doyle
εξαφανίστηκε από το σκηνικό, και εντουτοις κάποιο τρίτο πρόσωπο επηρέασε τους παίκτες, πως είναι δυνατόν εμείς να ανασκευάσουμε το πρόσωπο αυτό, ως επίσης πως μια τέτοια εντύπωση τρομου επιτεύχθηκε; Η Κα Πορτερ μπορεί να αποκλεισθεί. Είναι εμφανώς ακίνδυνη. Υπάρχει κάποιο στοιχείο πως κάποιος κινήθηκε κλεφτά μέχρι το παράθυρο του κήπου και με κάποιο τροπο παρήγαγε ένα αποτέλεσμα τοσο τρομαχτικό το οποίο οδήγησε εκείνους τους οποίους το αντίκρισαν έξω απο τα λογικά τους; Η μονη πρόταση προς την κατεύθυνση αυτή προέρχεται απο τον ίδιο τον Μορτιμερ Τρεγκένις, ο οποίος λέει πως ο αδελφος του μίλησε σχετικά με κάποια κίνηση στον κήπο. Αυτο είναι βέβαια αξιοπερίεργο, καθώς η νύχτα ήταν βροχερή, και σκοτεινή. Οποιοσδήποτε είχε το σχέδιο να πανικοβάλει τους ανθρώπους εκείνους θα ήταν υποχρεωμένος να κολλήσει το ίδιο του το προσωπο πάνω στο γυαλί πριν κατορθώσει να γίνει ορατος. Υπάρχει ένας φράχτης λουλουδιών, ύψους ενος μέτρου, έξω απο το παράθυρο, αλλά καμία ένδειξη κάποιας πατημασιάς. Είναι δύσκολο να φαντασθείς, λοιπον, πως ένας παρείσακτος θα ήταν δυνατον να έχει προκαλέσει μια τοσο τρομερή εντύπωση επί της συντροφιάς, ούτε ανακαλύψαμε κάποιο ενδεχομενο κίνητρο για ένα τοσο παράδοξο και περίτεχνο εγχείρημα. Αντιλαμβάνεσαι τις δυσκολίες μας, Γουώτσον;» «Είναι υπερβολικά ξεκάθαρες», απάντησα κατηγορηματικά. «Εντούτοις, με ελάχιστα περισσοτερο υλικο, ίσως να αποδειχθεί πως δεν είναι ανυπέρβλητες», είπε ο Χολμς. «Έχω την εντύπωση πως μεταξύ των 309 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
εκτενών σου αρχείων, Γουώτσον, ίσως να ανακαλύψεις κάποιες οι οποίες να ήταν σχεδον τοσο σκοτεινές. Εντωμεταξύ, θα αφήσουμε την υποθεση κατά μέρος μέχρι περισσότερο ακριβή στοιχεία να έρθουν στη διάθεση μας, καί θα αφιερώσουμε το υπόλοιπο του πρωινού μας στην καταδίωξη του Νεολιθικού ανθρώπου.» Ίσως να έχει αναφερθεί στην ικανότητα πνευματικής αποστασιοποίησης του φίλου μου, όμως ποτέ δεν τη θαύμασα περισσότερο από όσο εκείνο το ανοιξιάτικο πρωινό στην Κορνουάλη όταν επί δυο ώρες πραγματεύθηκε σχετικά με τα Κέλτικα, βέλη καί θραύσματα, με τέτοια ελαφρότητα σαν κανένα δυσοίωνο μυστήριο να μην ανέμενε την εξιχνίαση του. Όταν το απόγευμα πια είχαμε πια επιστρέψει στο εξοχικό ήταν που βρήκαμε έναν επισκέπτη να μας περιμένει, ο οποίος σύντομα έφερε το μυαλό μας πίσω στο προκείμενο θέμα. Δεν υπήρχε ανάγκη να μας πει κάποιος ποιος ήταν ο επισκέπτης μας. Ιο τεράστιο σώμα, τα γκριζαρισμένα μαλλιά τα οποία σχεδόν ακουμπούσαν στην οροφή του εξοχικού, η γενειάδα — χρυσή στις παρυφές και λευκή κοντά στα χείλη, εκτός από την κηλίδα της νικοτίνης από το μονίμως αναμμένο πούρο του—καθένα τους γνωστό τόσο στο Λονδίνο όσο και στην Αφρική, και ήταν δυνατόν να συσχετισθούν μονάχα με την τρομερή προσωπικότητα του Δρ. Λεόν Στέρντεϊλ, τον σπουδαίο εξερευνητή και κυνηγό λιονταριών. Είχαμε μάθει για την παρουσία του στην περιοχή και μια δυο φορές είχαμε δει φευγαλέα την ψηλή του μορφή πάνω στα μονοπάτια των ρεικότοπων. Δεν έκανε καμία προσπάθεια να πιάσει φιλίες μαζί μας, ωστόσο, ούτε που ονειρευόμασταν να το επιχειρήσουμε οι ίδιοι, - 310 -
Arthur Conan Doyle
καθώς ήταν πασίγνωστο πως επρόκειτο περί της αγάπης του για απομόνωση η οποία τον έκανε να περνά το μεγαλύτερο διάστημα των διαλειμμάτων του μεταξύ των ταξιδιών του σε μία μικρή μονοκατοικία χαμένη στο μοναχικό δάσος του Μπόυτσαμπ Άριανς. Εδώ, καταμεσής, των βιβλίων του και των χαρτων του ζούσε μια απόλυτα μοναχική ζωή, φροντίζοντας τις προσωπικές του απλές ανάγκες και δίνοντας ελάχιστη κατά τα φαινόμενα προσοχή στις υποθέσεις των γειτόνων του. Προς έκπληξη, συνεπώς, τον άκουσα να ρωτά τον Χολμς με ανυπόμονη φωνή αν είχε κάνει κάποια πρόοδο στην ανασκευή του μυστηριώδους επεισοδίου. «Η αστυνομία της κομητείας εκφράζει απόλυτη αδυναμία κάποιας εξήγησης» είπε εκείνος, «όμως ίσως η ευρύτερη εμπειρία σας έχει προτείνει κάποια πιθανή εξήγηση. Μόνη μου αξίωση για να με εμπιστευθείτε αποτελεί το γεγονός πως κατά τις πολλές διαμονές μου εδω γνώρισα την οικογένεια των Τρεγκένις πολύ καλά — ουσιαστικά, από την πλευρά της Κορνουαλής μητέρας μου θα μπορούσα να τους αποκαλέσω ξαδέλφια—και η παράδοξη μοίρα τους υπήρχε για μένα φυσικά ένα εξαιρετικό σοκ. Σας λέω πως είχα φθάσει ως το Πλύμουθ καθοδόν προς την Αφρική, όμως τα νέα με πρόφτασαν σήμερα το πρωί, και επέστρεψα αμέσως πίσω για να βοηθήσω στην έρευνα.» Ο Χολμς ανασήκωσε τα φρύδια του. «Χάσατε το πλοίο σας για αυτό; «Θα πάρω το επόμενο.» «Θεέ μου! Πρόκειται περί πραγματικής φιλίας.» 311 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Σας λέω πως ήταν συγγενείς μου.» «Ούτε λόγος —ξαδέλφια της μητέρας σας. Είχαν επιβιβαστεί οι αποσκευές σας στο πλοίο;» «Μερικές, όμως το μεγαλύτερος μέρος τους είναι στο ξενοδοχείο.» «Καταλαβαίνω. Όμως είναι βέβαιο πως το περιστατικό δεν θα μπορούσε να έχει προλάβει τις πρωινές εφημερίδες του Πλύμουθ.» «Όχι, κύριε' έλαβα ένα τηλεγράφημα.» «Θα μπορούσα να ρωτήσω από ποιόν;» Μια σκιά πέρασε πάνω από το λιπόσαρκο πρόσωπο του εξερευνητή. «Είστε εξαιρετικά περίεργος, κ. Χολμς.» «Αποτελεί δουλειά μου.» Καταβάλλοντας αρκετή προσπάθεια ο Δρ Στέρντεϊλ ανέκτησε την αυτοκυριαρχία του. «Δεν έχω καμία αντίρρηση να σας πω», είπε. «Ο κ. Ράουντχεϊ, ο εφημέριος, ήταν εκείνος ο οποίος μου έστειλε το τηλεγράφημα το οποίο με ανακάλεσε.» «Σας ευχαριστώ», είπε ο Χολμς. «Μπορώ να αναφέρω προς απάντηση της αρχικής σας ερώτησης πως δεν έχω αποσαφηνίσει στο μυαλό μου εντελώς το ζήτημα της υπόθεσης, όμως πως ευελπιστώ να καταλήξω σε κάποιο συμπέρασμα. Θα ήταν πρόωρο να πω περισσότερα.» - 312 -
Arthur Conan Doyle
«Ίσως να μην σας πείραζε να μου πείτε αν οι υποψίες σας τείνουν προς κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση;» «Όχι, δεν είμαι σε θέση να το απαντήσω.» «Τότε σπατάλησα τον χρόνο μου και δεν κρίνεται αναγκαίο να παρατείνω την επίσκεψη μου. Ο διάσημος Δόκτορας βγήκε βιαστικά από το εξοχικό μας με σχετικά εξαιρετική δυσθυμία, και εντός πέντε λεπτών ο Χολμς τον είχε ακολουθήσει. Δεν τον είδα ξανά πριν το βράδυ, όταν επέστρεψε με αργό βήμα και καταπτοημένο πρόσωπο το οποίο με διαβεβαίωσε πως δεν είχε κάνει κάποια σημαντική πρόοδο στην έρευνα μας. Έριξε μία ματιά στο τηλεγράφημα το οποίο τον περίμενε καί το πεταξε πάνω στη σχάρα. «Από το ξενοδοχείο Πλύμουθ, Γουώτσον», είπε. «Έμαθα το όνομα του, από τον εφημέριο, και τηλεγράφησα για να επιβεβαιώσω πως η μαρτυρία του Δρ. Λεόν Στέρντεϊλ ήταν ειλικρινής. Φαίνεται πως όντως πέρασε εκεί την προηγούμενη νύχτα, και πως πραγματικά άφησε ορισμένες από τις αποσκευές του να συνεχίσουν για Αφρική, ενώ εκείνος επέστρεψε για να είναι παρόντας κατά τη διεξαγωγή των ερευνών. Τι συμπεραίνεις εσύ από αυτό, Γουώτσον;» «Ενδιαφέρεταί βαθύτατα.» «Βαθύτατα ενδιαφέρεταί—ναι. Υπάρχει μια άκρη εδώ την οποία δεν έχουμε ακόμη κατανοήσει και η οποία ίσως να μας οδηγήσει στην άλλη άκρη του μπλεξίματος. Μην χολοσκάς, Γουώτσον, γιατί είμαι εξαιρετικά σίγουρος πως το υλικό μας δεν είναι ακόμη εύκαιρο καθ' ολοκληρίαν. Όταν 313 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
συγκεντρωθεί ίσως να δυσκολίες πίσω μας.»
αφήσουμε
όλες
τις
Ελάχιστα συλλογίσθηκα πόσο σύντομα τα λόγια του Χολμς θα πραγματοποιούνταν, είτε το πόσο περίεργη και απειλητική θα ήταν η νεώτερη εξέλιξη η οποία άνοιξε μια εντελώς καινούργια προσέγγιση έρευνας. Ξυριζόμουν στο παράθυρο μου το πρωί όταν άκουσα το κροτάλισμα οπλών και, κοιτώντας πάνω, είδα ένα κάρο να κατηφορίζει καλπάζοντας στον δρόμο. Σταμάτησε στην πόρτα μας, και ο φίλος μας, ο εφημέριος, πετάχτηκε έξω από αυτό και βιαστικά διέσχισε τον κήπο μας. Ο Χολμς είχε ήδη ντυθεί, και σπεύσαμε να τον συναντήσουμε. Ο
επισκέπτης μας ήταν τόσο αναστατωμένος που μόλις μπορούσε να γίνει αντιληπτός, όμως τελικά μέσα από λαχανιάσματα καί ξεσπάσματα τραγική ιστορία βγήκε από μέσα του.
η
«Μας κυρίευσε ο διάβολος60, κ. Χολμς! Το καημένο το ποίμνιο μου κυρίεύθηκε από τον διάβολο!» φώναξε. «Ο Σατανάς αυτοπρόσωπος ξαμολήθηκε μέσα του! Παραδοθήκαμε στα χέρια του!» Στριφογύρισε ολόγυρα μέσα στον εκνευρισμό του, ένα κωμικό θέαμα αν δεν υπήρχε το σταχτί του πρόσωπο καί τα τρομοκρατημένα του μάτια. Τελικά άφησε τα τρομερά του νέα να ξεχυθούν. «Ο κ. Μόρτιμερ Τρεγκένις πέθανε κατά τη 60(Σ.τ.Μ.) - Devil-ridden, Γραφική αρχαϊκή έκφραση. - 314 -
Arthur Conan Doyle
διάρκεια της νύχτας, και με ακριβώς τα ίδια συμπτώματα όπως οι υπόλοιποι της οικογενείας του.» Ο Χολμς τινάχτηκε πάνω, πλημμυρίζοντας στη στιγμή από ζωντάνια. «Μπορείτε να χωρέσετε και τους δυο μας στο κάρο σας;» «Ναι, μπορώ.» «Τότε, Γουώτσον, θα αναβάλουμε το πρωινό μας. Κύριε Ράουντχεϊ, είμαστε απολύτως στη διάθεση σας. Βιαστείτε —βιαστείτε, πριν τα πράγματα να ανακατωθούν.» Ο ενοικιαστής κρατούσε δυο δωμάτια στο πρεσβυτέριο, τα οποία βρίσκονταν σε μια γωνία απομονωμένα, το ένα πάνω από το άλλο. Κάτω υπήρχε ένα μεγάλο καθιστικό' απάνω το υπνοδωμάτιο του. Έβλεπαν σε έναν χλοοτάπητα για κροκέ ο οποίος κατέληγε στα παράθυρα. Είχαμε φτάσει πριν τον γιατρό ή την αστυνομία, έτσι τα πάντα ήταν εντελώς απείραχτα. Αφήστε να περιγράψω τη σκηνή όπως την είδαμε εκείνο το ομιχλώδες Μαρτιάτικο πρωινό. Αφησε μία εντύπωση η οποία ποτέ δεν έσβησε από το μυαλό μου.
315 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Η ατμόσφαιρα του δωματίου είχε μία φριχτή και αποπνικτίκή πνιγηρότητα. Ο υπηρέτης που είχε μπει πρώτος είχε ανοίξει το παράθυρο, ειδάλλως θα ήταν ακόμη πιο ανυπόφορη. Αυτό ίσως εν μέρει να οφειλόταν στο γεγονός πως μια λάμπα στεκόταν τρεμοφέγγοντας και καπνίζοντας σε ένα τραπέζι στο κέντρο του δωματίου. Πλάι του καθόταν ο νεκρός άντρας, γερμένος πίσω στην καρέκλα του, με την ελαφριά του γενειάδα να προεξέχει, τα γυαλιά του σπρωγμένα πάνω στο μέτωπο, καί το λείο μελαχρινό του πρόσωπο στραμμένο προς το παράθυρο καί παραμορφωμένο - 316 -
Arthur Conan Doyle
στην ίδια αποτρόπαια έκφραση τρόμου η οποία είχε σημαδέψει τα χαρακτηριστικά της νεκρής αδελφής του. Τα μέλη του ήταν τεντωμένα και τα δάκτυλα του στρεβλωμένα σαν να είχε πεθάνει σε έναν παροξυσμό τρόμου. Ήταν πλήρως ντυμένος, μολονότι υπήρχαν ενδείξεις πως το ντύσιμο του είχε πραγματοποιηθεί βιαστικά. Είχαμε ήδη μάθει πως το κρεβάτι του είχε χρησιμοποιηθεί, και πως το τραγικό τέλος του τον είχε βρει νωρίς το πρωί. Καθείς θα αντιλαμβανόταν την καυτή ενέργεια η οποία κυλούσε κάτω από το φλεγματικό παρουσιαστικό του Χολμς όταν θα έβλεπε την ξαφνική αλλαγή η οποία επήλθε πάνω του από τη στιγμή που εισήλθε στο μοιραίο διαμέρισμα. Στη στιγμή ήταν τεταμένο και σε επαγρύπνηση, τα μάτια του έλαμπαν, το πρόσωπο του ήταν αποφασίσμένο, τα μέλη του έτρεμαν από την ανυπομονησία του. Είχε πάει στο γήπεδο, μπει από το παράθυρο, κάνει τον γύρο του δωματίου, και ανεβεί στο υπνοδωμάτιο, λες κι ήταν ζωηρό λαγωνικό που πλησίαζε τη φωλιά. Στο υπνοδωμάτιο έριξε μια βιαστική ματιά τριγύρω και τέλειωσε ανοίγοντας το παράθυρο, το οποία φάνηκε να του δίνει κάποιον καινούργιο λόγο αναστάτωσης, γιατί έγειρε έξω με δυνατά επιφωνήματα ενδιαφέροντος και ικανοποίησης. Κατόπιν όρμησε κατεβαίνοντας τις σκάλες, έξω από το ανοικτό παράθυρο, πέφτοντας με το πρόσωπο πάνω στον χλοοτάπητα, τινάχτηκε πάνω μπαίνοντας πάλι μέσα στο δωμάτιο, καθετί με τη ζωντάνια τους κυνηγού ο οποίος βρίσκεται μία ανάσα πίσω από το θήραμα. Την λάμπα, η οποία επρόκείτο για συνηθισμένο τύπο, την εξέτασε εξονυχιστικά προβαίνοντας σε ακριβείς μετρήσεις επί της βάσης της. Μελέτησε προσεκτικά με τον 317 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
φακό του τον καπνοφράκτη61 ο οποίος κάλυπτε την καμινάδα και έξυσε λίγες στάχτες οι οποίες είχαν προσκολληθεί ψηλότερα πάνω του, βάζοντας μερικές μέσα σε έναν φάκελο, τον οποίο τοποθέτησε μέσα στο σημειωματάριο του. Τελικά, πάνω στην ωρα που ο γιατρός και η επίσημη αστυνομία έκαναν την εμφάνιση τους, κάλεσε τον εφημέριο και οι τρεις μας πήγαμε στο γήπεδο. «Είμαι στην ευτυχή θέση να πω πως η έρευνα μου δεν υπήρξε εντελώς άγονη», σχολίασε. «Δεν μπορω να παραμείνω καί να συζητήσω το ζήτημα με την αστυνομία, όμως θα σας ήμουν εξαιρετικά υπόχρεος, κ. Ράουντχεϊ, αν δίνατε στον επιθεωρητή τα χαιρετίσματα μου και στρέφατε την προσοχή του στο παράθυρο της κρεβατοκάμαρας καί στη λάμπα του καθιστικού. Καθέναν εξ αυτών είναι υποδηλωτικό, και μαζί είναι σχεδόν καθοριστικά. Αν η αστυνομία επιθυμεί περαιτέρω πληροφορίες θα χαρω να συναντήσω καθέναν τους στο εξοχικό. Και τώρα, Γουωτσον, πιστεύω πως, ίσως, θα είναι καλύτερα να απασχοληθούμε κάπου αλλού.» Ισως να ήταν το γεγονός πως η αστυνομία δυσαρεστήθηκε από την επέμβαση ενός ερασιτέχνη, είτε πως είχαν θεωρήσει πως βρίσκονταν σε κάποια ελπιδοφόρα έρευνα' όμως το βέβαιον είναι πως δεν είχαμε νέα τους για τις επόμενες δυο ημέρες. Κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο ο Χολμς αφιέρωσε μέρος του χρόνου του καπνίζοντας καί ονειροπολώντας μέσα στο εξοχικό' ως επίσης μεγαλύτερο μέρος σε περιπάτους στην εξοχή τους οποίους πραγματοποίησε μόνος, επιστρέφοντας κατόπιν πολλών ωρών δίχως κουβέντα σχετικά με το που 61talc-shield - 318 -
Arthur Conan Doyle
είχε πάει. Ενας πειραματισμός άρκεσε για να μου δείξει την ερευνητική του προσέγγιση. Είχε αγοράσει μια λάμπα η οποία ήταν πανομοιότυπη εκείνης που έκαιγε στο δωμάτιο του Μόρτιμερ Τρεγκένις το πρωί της τραγωδίας. Τη γέμισε με το ίδιο πετρέλαιο το οποίο χρησιμοποιούταν στο πρεσβυτέριο, και προσεκτικά χρονομέτρησε την περίοδο την οποία θα χρειαζόταν για να σβήσει. Αλλος ένας πειραματισμός τον οποίο διεξήγαγε ήταν περισσότερο δυσάρεστης φύσης, και κάποιος ο οποίο δεν υπάρχει περίπτωση να ξεχάσω ποτέ. «Θα θυμάσαι, Γουώτσον», σχολίασε κάποιο απόγευμα, «υπάρχει ένα μοναδικό κοινό σημείο ομοιότητας στις διάφορες αναφορές οι οποίες μας παρασχέθηκαν. Αφορά την επίδραση της ατμόσφαιρας του δωματίου σε κάθε περίπτωση πάνω σε εκείνους που είχαν πρωτομπεί μέσα. Θα θυμάσαι πως ο Μόρτιμερ Τρεγκένις περιγράφοντας το επεισόδιο της τελευταίας του επίσκεψης στο σπίτι του αδελφού του, σχολίασε πως ο γιατρός μπαίνοντας μέσα στο δωμάτιο έπεσε σε μια καρέκλα; Το ξέχασες; Λοιπόν, είμαι σε θέση να απαντήσω πως έτσι ήταν. Τώρα, θα θυμάσαι, επίσης πως η Κα Πόρτερ, η οικονόμος, μας είπε πως και εκείνη λιποθύμησε μπαίνοντας στο δωμάτιο και είχε κατόπιν ανοίξει το παράθυρο. Στη δεύτερη περίπτωση —αυτής του ίδιου του Μόρτιμερ Τρεγκένις — είναι αδύνατον να έχεις ξεχάσει τη φοβερή πνιγηρότητα του δωματίου όταν φτάσαμε. Εκείνη η υπηρέτρια, ανακάλυψα κατόπιν ερωτήσεων μου, ήταν τόσο άρρωστη που είχε πάει στο κρεβάτι της. Θα παραδεχθείς, Γουώτσον, πως τα συγκεκριμένα στοιχεία είναι ιδιαίτερα υποδηλωτικά. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει η ένδειξη μιας δηλητηριώδους ατμόσφαιρας. Σε κάθε περίπτωση, επίσης, υπάρχει μια πηγή καύσης 319 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
ενεργή εντός του δωματίου —στη μια περίπτωση μια φωτιά, στην άλλη μια λάμπα. Η φωτιά χρειαζόταν, αλλά η λάμπα ήταν αναμμένη —όπως μια σύγκριση του αναλωθέντος πετρελαίου θα δείξει— κατά πολύ περισσότερο της ώρας που είχε ξημερώσει για τα καλά. Ποιος ο λόγος; Σίγουρα επειδή υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ τριών πραγμάτων —της καύσης, της πνιγηρής ατμόσφαιρας, και, τελικά, της τρέλας ή του θανάτου εκείνων των δυστυχισμένων ανθρώπων. Είναι σαφές, δεν είναι;» «Έτσι θα ήταν.» «Τουλάχιστον μπορούμε να το δεχθούμε σαν μια λειτουργική υπόθεση εργασίας. Θα υποθέσουμε, λοιπόν, πως κάτι καιγόταν σε κάθε περίπτωση το οποίο παρήγαγε μια ατμόσφαιρα η οποία προκαλούσε παράξενες τοξικές επιδράσεις. Πολύ καλά. Στην πρώτη περίπτωση —εκείνη της οικογένειας Τρεγκένις —αυτή η ουσία είχε τοποθετηθεί στη φωτιά. Λοιπόν το παράθυρο ήταν κλειστό, αλλά η φωτιά θα μετέφερε φυσικά αναθυμιάσεις μέχρι ενός σημείου στην καμινάδα. Όπότε κάποιος θα περίμενε η επίδραση του δηλητηρίου να είναι λιγότερο ισχυρή από ό,τι στη δεύτερη περίπτωση, οπού υπήρχε μικρότερη διέξοδος για τις αναθυμιάσεις. Το αποτέλεσμα φαίνεται να υποδεικνύει πως έτσι έγινε, αφού στην πρώτη περίπτωση μόνον η γυναίκα, η οποία είχε προφανώς τον πιο αδύναμο οργανισμό, σκοτώθηκε, με τους άλλους να εμφανίζουν αυτήν την προσωρινή ή μόνιμη κατασταση τρέλας η οποία αποτελεί πασιφανώς την πρώτη επίδραση του ναρκωτικού. Στη δεύτερη περίπτωση το αποτέλεσμα ήταν απόλυτο. - 320 -
Arthur Conan Doyle
Τα
γεγονότα,
επομένως,
παρουσιάζονται να υποστηρίζουν τη θεωρία ενός δηλητηρίου το οποίο λειτούργησε βάση καύσης. «Έχοντας αυτόν τον συλλογιστικό ειρμό στο μυαλό μου εξέτασα φυσικά το δωμάτιο του Μόρτιμερ Τρεγκένις για να ανακαλύψω ορισμένα κατάλοιπα της ουσίας. Το προφανές μέρος να κοιτάξω ήταν ο καπνοφράκτης ή ο καπνοσυλλέκτης της λάμπας. Εκεί, με σχετική βεβαιότητα, αντίλήφθηκα μια ποσότητες από νιφάδες στάχτης, και γύρω από τις άκρες ένα ίχνος από καφετίά σκόνη, η οποία δεν είχε ακόμη αναλωθεί. Την μισή από αυτή πήρα, όπως είδες, και την τοποθέτησα σε έναν φάκελο.» «Γιατί τη μισή Χολμς;» «Δεν είναι δουλειά μου, αγαπητέ μου Γουώτσον, να στέκομαι εμπόδιο στον δρόμο του επίσημου αστυνομικού σώματος. Τους άφησα όλα τα στοιχεία τα οποία ανακάλυψα. Το δηλητήριο παρέμενε ακόμη πάνω στη στάχτη αν είχαν την εξυπνάδα να το εντοπίσουν. Τώρα, Γουώτσον, θα ανάψουμε τη λάμπα μας' θα λάβουμε, εντούτοις, τις προφυλάξεις μας ανοίγοντας το παράθυρο για να αποφύγουμε τον πρόωρο θάνατο δυο άξιων μελών της κοινωνίας, και εσύ θα καθίσεις κοντά στο ανοικτό παράθυρο σε μια καρέκλα εκτός, ως λογικός άνθρωπος, αποφασίσεις πως δεν έχεις καμία δουλειά με την υπόθεση. Αχά, θα το παρακολουθήσεις μέχρι τέλους, έτσι; Φαντάζομαι πως γνωρίζω τον Γουώτσον μου. Την καρέκλα αυτή θα τοποθετήσω απέναντι της δικιάς σου, έτσι που να βρισκόμαστε στην ίδια απόσταση από το δηλητήριο καί πρόσωπο με πρόσωπο. Την πόρτα θα 321 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
την αφήσουμε μισάνοιχτη. Καθένας μας είναι τώρα σε θέση να παρακολουθεί τον άλλο καί να τερματίσει το πείραμα αν τα συμπτώματα φανουν ανησυχητικά. Είναι τα πάντα ξεκάθαρα; Λοιπόν, τότε, παίρνω τη σκόνη μας—ή ό,τι απομένει από αυτήν —από τον φάκελο, και την απλώνω πάνω από την αναμμένη λάμπα. Έτσι! Τώρα, Γουώτσον, ας καθίσουμε και ας περιμένουμε εξελίξεις.» Δεν άργησαν πολυ να έρθουν. Μόλις είχα καθίσει στην καρέκλα μου πριν αντίληφθώ μια έντονη, μοσχοβολούσα οσμή, λεπτή και εμετική. Με την πρώτη κιόλας εισπνοή της το μυαλό μου και η φαντασία μου υπερέβησαν κάθε όριο. Ένα πυκνό, μαυρο νέφος στροβιλίστηκε εμπρός στα μάτια μου, και το μυαλό μου έλεγε πως μέσα στο νέφος εκείνο, αθέατα ακόμη, αλλά έτοιμα να ξεχυθούν πάνω στις τρομοκρατημένες αισθήσεις μου, ενέδρευαν όλα όσα ήταν αόριστα φριχτά, όλα όσα ήταν τερατώδη και ασύλληπτα μοχθηρά μέσα στο συμπαν. Ακαθόριστες μορφές στροβιλίζονταν και κολυμπούσαν μέσα στο σκοτεινό νέφος, καθεμία τους μια απειλή και μια προειδοποίηση από κάτι που ερχόταν, την έλευση κάποιου ανομολόγητου κατοίκου στο κατώφλι, του οποίου η ίδια η σκιά θα ρήμαζε την ψυχή του. Ένας παγερός τρόπος τρόμος με κατέλαβε. Ένοιωσα πως οι τρίχες μου σηκώνονταν, πως τα μάτια έβγαιναν προς τα έξω, πως το στόμα μου κρεμόταν πέρα δώθε, καί τη γλώσσα μου σαν ένα κομμάτι πετσί. Η τρικυμία μέσα στο μυαλό μου ήταν τέτοια ώστε κάτι έπρεπε να έχει σπάσει. Προσπάθησα να ουρλιάξω και είχα την αμυδρή εντύπωση κάποιου βραχνού κοάσματος το οποίο ήταν η ίδια μου φωνή, όμως μακρινού και αποσπασμένου από εμένα. Την ίδια στιγμή, σε - 322 -
Arthur Conan Doyle
κάποια απόπειρα διαφυγής, διαχώρισα αυτό το νέφος της απελπισίας και είδα φευγαλέα το πρόσωπο του Χολμς, λευκό, παγωμένο, και τραβηγμένο από τρόμο —το ίδιο βλέμμα που είχα αντικρίσει στα χαρακτηριστικά των νεκρών. Ήταν το θέαμα εκείνο το οποίο μου χάρισε μια στιγμή λογικής και κουράγιου. Πετάχτηκα από την καρέκλα μου και έφερα τα χέρια γύρω από τον Χολμς, και μαζί εφορμήσαμε έξω από την πόρτα, και μια στιγμή αργότερα είχαμε ριχτεί πάνω στο χορτάρι και ήμασταν ξαπλωμένοι ο ένας πλάι στον άλλο, έχοντας μόνον επίγνωση της λαμπρής λιακάδας η οποία άνοιγε δρόμο μέσα από το κολασμένο νέφος του τρόμου το οποίο μας είχε περιζώσει. Αργά αποσύρθηκε από τις ψυχές μας σαν την ομίχλη από ένα τοπίο μέχρι που η γαλήνη και η λογική επέστρεψαν, και απομείναμε καθισμένοι πάνω στο γρασίδι, σκουπίζοντας το ιδρωμένο μέτωπο μας, και κοιτάζοντας με ανήσυχα ο ένας τον άλλο αποζητώντας να επισημάνουμε τα τελευταία ίχνη της τρομαχτικής εμπειρίας που είχαμε βιώσει. «Στον λόγο μου, Γουώτσον!» είπε ο Χολμς τελικά με μια αβέβαιη φωνή, «σου οφείλω τόσο την ευχαριστία μου όσο και μια συγνώμη. Ήταν ένα αδικαιολόγητο πείραμα ακόμη και για τον εαυτό κάποιου, και διπλά για έναν φίλο. Λυπάμαι ειλικρινά.»
323 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Το
ξέρεις», απάντησα με κάποιο
συναισθηματισμό, γιατί ποτέ πριν δεν είχα αντικρίσει την καρδιά του Χολμς, «πως αποτελεί μεγάλη μου ευχαρίστηση καί προνόμιο να σε βοηθώ.» Επέστρεψε αμέσως στην εν μέρεί χιουμοριστική, εν μέρει κυνική διάθεση η οποία αποτελούσε τη συνήθη του συμπεριφορά έναντι όλων γύρω του. «Θα αποτελούσε υπερβολή να μας οδηγήσει στην τρέλα, αγαπητέ μου Γουώτσον», είπε. «Ενας ειλικρινής παρατηρητής θα δήλωσε σίγουρα πως ήμασταν ήδη τρελοί πριν ξεκινήσουμε για ένα τόσο παράτολμο πείραμα. Ομολογώ πως ποτέ δεν διανοήθηκα ότι η επίδραση θα ήταν τόσο - 324 -
Arthur Conan Doyle
άμεση και τόσο εκτεταμένη.» Όρμησε μέσα στο σπίτι, και, επανεμφανίστηκε, με την αναμμένη λαμπα στην απόσταση του τεντωμένου χεριού του, πετώντας τη σε μία πλαγία με βατομουριές. «Ας αφήσουμε λίγο το δωμάτιο να καθαρίσει. Να θεωρήσω, Γουώτσον, πως δεν έχεις πλέον ίχνος αμφιβολίας όσον αφορα τη μέθοδο με την οποία επιτεύχθηκαν αυτές οι τραγωδίες;» «Ουδεμία απολύτως.» «Όμως το αίτιο παραμένει τόσο σκοτεινός όσο προηγουμένως. Έλα εδώ κατω από την κληματαριά και ας το συζητήσουμε παρέα. Αυτό το απαίσιο πραμα μου φαίνεται ακόμη πως παραμένει στο λαιμό μου. Θεωρώ πως οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι όλα τα στοιχεία υποδεικνύουν προς αυτόν τον ανθρωπο, τον Μόρτιμερ Τρεγκένις, έχοντας υπαρξει ο εγκληματίας της πρώτης τραγωδίας, μολονότι αποτέλεσε το θύμα της δεύτερης. Οφείλουμε να θυμηθούμε, καταρχας, πως υπαρχει καποία ιστορία μιας οικογενειακής διαμαχης, ακολουθούμενη από μια συμφιλίωση. Πόσο πικρή ενδέχεται να υπήρξε αυτή η διαμαχη, είτε πόσο κούφια η συμφιλίωση δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε. Όταν σκέφτομαι τον Μόρτιμερ Τρεγκένις, με το αλεπουδίσιο πρόσωπο και τα μικρα τετραπέρατα, χαντρινα ματια πίσω από τα γυαλία, δεν είναι ο ανθρωπος τον οποίο θα έκρινα να είναι ιδιαίτερα ανεκτικής ιδιοσυγκρασίας. Λοιπόν, εν συνεχεία, θα θυμασαι πως η ιδέα καποιου που κινιόταν στον κήπο, η οποία απομακρυνε προς στιγμής την προσοχή μας από τον πραγματικό λόγο της τραγωδίας, εκπορεύτηκε από εκείνον. Είχε το κίνητρο να μας παραπλανήσει. Τελικα, αν δεν έριξε εκείνος αυτήν ουσία στο τζακι τη στιγμή που εγκατέλειψε το 325 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
δωματιο, ποιος τότε το έκανε; Η ιστορία συνέβη αμέσως κατόπιν της αναχώρησης του. Αν κάποιος άλλος είχε έρθει, τότε βεβαίως η οικογένεια θα είχε σηκωθεί από το τραπέζι. Επιπλέον, στη φιλήσυχη Κορνουάλη, οι επισκέπτες δεν έρχονται μετά τις δέκα η ώρα το βράδυ. Μπορούμε να δεχθούμε, τότε, πως όλα τα στοιχεία δείχνουν τον Μόρτιμερ Τρεγκένις ως τον δράστη.» «Τότε ο θάνατος του ήταν αυτοκτονία!» «Βασικά, Γουώτσον, καθώς δείχνει δεν είναι, μία απίθανη υπόθεση. Ο άντρας ο οποίος είχε την ενοχή στην ψυχή έχοντας επίρριψεί μία τέτοια μοίρα πάνω στην ίδια του την οικογένεια θα μπορούσε κάλλιστα να έχει οδηγηθεί από τύψεις να το επιβάλλει πάνω του. Υπάρχουν, ωστόσο, μερικοί αδιαφιλονίκητοι λόγοι ενάντια της. Για καλή μας τύχη, υπάρχει ένας άνθρωπος στην Αγγλία ο οποίος γνωρίζει τα πάντα σχετικά με το ζήτημα, και έχω προβεί σε ορισμένους διακανονισμούς βάση των οποίων θα ακούσουμε τα γεγονότα σήμερα το απόγευμα από τα ίδια του τα χείλη. Αχά! Ήρθε λίγο πρόωρα. Αν θα είχατε την καλοσύνη να έρθετε από εδώ, Δρ. Λεόν Στέρντεϊλ. Διεξαγάγαμε ένα χημικό πείραμα εντός, το οποίο και άφησε το μικρό μας δωμάτιο κάπως ακατάλληλο για την υποδοχή ενός τόσο διακεκριμένου επισκέπτη.» Είχα ακούσει το κλείσιμο της πόρτας του κήπου, και τώρα η δεσποτική μορφή του μεγάλου εξερευνητή της Αφρικής έκανε την εμφάνιση της στο μονοπάτι. Στράφηκε με κάποια έκπληξη προς την υπαίθρια κληματαριά κάτω από την οποία καθόμασταν.
- 326 -
Arthur Conan Doyle
«Με ζητήσατε, κ. Χολμς. Έλαβα το σημείωμα σας πριν περίπου μια ώρα, και ήρθα, μολονότι δεν γνωρίζω γιατί θα έπρεπε να υπακούσω στην πρόκληση σας.» «Ίσως μπορούμε να αποσαφηνίσουμε το θέμα αυτό πριν τελειώσουμε», είπε ο Χολμς. «Εντωμεταξύ, σας είμαι εξαιρετικά υπόχρεος για την ευγενική σας συναίνεση. Συγχωρήστε αυτήν την τόσο ανεπίσημη υποδοχή στο ύπαιθρο, άλλα ο φίλος μου ο Γουώτσον και εγώ λίγο έλειψε να προμηθεύσουμε με ένα επιπλέον κεφάλαιο σε ό,τι οι εφημερίδες αποκαλούν τον Κορνουαλικό Τρόμο, και προτιμούμε μια καθαρή ατμόσφαιρα προς το παρόν. Ίσως, αφότου τα ζητήματα τα οποία πρέπει να συζητήσουμε σας εμπλέκουν προσωπικά κατά έναν εξαιρετικά στενό τρόπο, απαιτείται επίσης να μιλήσουμε εκεί που είναι αδύνατον να υπάρξει υποκλοπή.» Ο εξερευνητής απομάκρυνε το πούρο από το στόμα και κοίταξε σκληρά προς τον σύντροφο μου. «Απορώ να μάθω, κύριε», είπε, «τι είναι να δυνατόν να πείτε το οποίο να με εμπλέκει προσωπικά κατά έναν εξαιρετικά στενό τρόπο.» «Την δολοφονία του Μόρτιμερ Τρεγκένις», είπε ο Χολμς. Προς στιγμής ευχήθηκα να ήμασταν οπλισμένοι. Το αγριωπό πρόσωπο του Στέρνντεϊλ πήρε ένα βαθυκόκκινο χρώμα, τα μάτια του άστραψαν, και οι ροζιασμένες62, οργισμένες63 φλέβες πέταξαν πάνω στο μέτωπο του, καθώς 62knotted 63passionate 327 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
τινάχτηκε μπροστά με σφιγμένα χέρια προς τον σύντροφο μου. Τότε σταμάτησε, και μια σφοδρή προσπάθεια ανέκτησε μια ψυχρή, άκαμπτη ηρεμία, η οποία, ενδεχομένως, ήταν /
/
/
/
περισσότερο υπαινικτική κίνδυνου απο ο,τι το απερίσκεπτο ξέσπασμα του.
«Έχω ζήσεί τοσο πολυ μεταξυ αγρίων καί μακριά απο το νόμο», είπε, «που κατέληξα να αποτελώ τον νόμο για τον εαυτό μου. Καλά θα κάνατε, κ. Χολμς, να μην το ξεχάσετε, γιατί δεν έχω καμία διάθεση να σας βλάψω.» «Ουτε εγώ έχω κάποια διάθεση να σας βλάψω, Δρ. Στέρντεϊλ. Βέβαια η σαφέστερη απόδειξη αυτου είναι πως, γνωρίζοντας οσα γνωρίζω, μήνυσα σε εσάς να έρθετε και οχι στην αστυνομία.»
- 328 -
Arthur Conan Doyle
Ο Στέρντεϊλ κάθισε κάτω με κομμένη την ανάσα, πλημμυρισμένος δέος για, ίσως, την πρώτη φορά στην περιπετειώδη ζωή του. Υπήρχε μια ήρεμη διαβεβαίωση εξουσίας στους τροπους του Χολμς η οποία ήταν αδυνατον αντισταθεί. Ο επισκέπτης μας τραυλισε για μια στιγμή, τα μεγάλα του χέρια άνοιγαν και έκλειναν απο τον εκνευρισμο του. «TL εννοείτε;» ρώτησε τελικά. «Αν πρόκειται περί μιας μπλόφας εκ μέρους σας, κ. Χολμς, επώέξατε τον λάθος άνθρωπο για το πείραμα σας. Ας αφήσουμε πια τις υπεκφυγές. TL εννοείτε;» «Θα σας πω», είπε ο Χολμς, «και ο λόγος για τον οποίο σας μιλάω είναι πως ελπίζω ότι η ευθύτητα δύναται να λάβει ευθύτητα. Ποιο θα αποτελέσει το επόμενο βήμα μου θα εξαρτηθεί απολύτως από τη φύση της ίδιας σας της υπεράσπισης.» «Της υπεράσπισης μου;» «Μάλιστα, κύριε.» «Της υπεράσπισης μου ενάντια σε τι;» «Ενάντια στην κατηγορία δολοφονίας του Μόρτιμερ Τρεγκένις.» Ο Στέρντεϊλ σφούγγισε το μέτωπο με το μαντήλι του. «Στον λόγο μου, είστε απίστευτος 64«, είπε. «Όλες σας οι επιτυχίες εξαρτούνται από αυτήν τη θαυμαστή ικανότητα της παραπλάνησης;» 64you are getting on 329 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Η παραπλάνηση», είπε ο Χολμς αυστηρά, «προέρχεται από τη δική σας πλευρά, Δρ Λεόν Στέρντεϊλ, και όχι από πλευράς μου. Ως απόδειξη θα σας αναφέρω ορισμένα από τα στοιχεία επί των οποίων τα συμπεράσματα μου βασίζονται. Σχετικά με την επιστροφή σας από το Πλύμουθ, αφήνοντας μεγάλο μέρος της ιδιοκτησίας σας να συνεχίσει προς την Αφρική, δεν θα πω τίποτα εκτός ότι αρχικά με πληροφόρησε πως ήσασταν ένα από τους παράγοντες οι οποίοι έπρεπε να ληφθούν υπόψη στην ανασκευή της δραμά — » «Ήρθα πίσω — » «Άκουσα τους λόγους σας και τους αντιμετώπισα ως διόλου πειστικούς και ανεπαρκείς. Θα το προσπεράσουμε. Κατεβήκατε ως εδώ για να με ρωτήσετε ποιον υποπτευόμουν. Αρνήθηκα να σας απαντήσω. Εσείς εν συνεχεία πήγατε στο πρεσβυτέριο, περιμένατε απέξω για λίγη ώρα, και εντέλει επιστρέψατε στο σπίτι σας.» «Πως το γνωρίζετε;» «Σας ακολούθησα.» «Δεν είδα κανέναν.» «Αυτό θα πρέπει να αναμείνετε να δείτε όταν εγώ σας ακολουθώ. Περάσατε μία ανήσυχη νύχτα στο σπίτι σας, και σχεδιάσατε συγκεκριμένα σχέδια, τα οποία νωρίς το επόμενο πρωί θέσατε σε εφαρμογή. Αφήνοντας την πόρτα σας μόλις χάραζε η μέρα, γεμίσατε την τσέπη σας με κάποιο κοκκινωπό χαλίκι το οποίο ήταν σωριασμένο πλάι στην εξώπορτα σας.» - 330 -
Arthur Conan Doyle
Ο Στέρντεϊλ τινάχτηκε ξαφνιασμένος και κοίταξε τον Χολμς με έκπληξη. «Στη συνέχεια προχωρήσατε βιαστικά την απόσταση των χίλίων πεντακοσίων περίπου μέτρων τα οποία σας χώριζαν από το πρεσβυτέριο. Φορούσατε, θα σχολιάσω, το ίδιο ζευγάρι ριγέ παπουτσιών τένις τα οποία την παρούσα στιγμή φοράτε. Στο πρεσβυτέριο διασχίσατε τον οπωρώνα και τον πλευρικό φράχτη, βγαίνοντας κάτω από το παράθυρο του ενοικιαστή Τρεγκένις. Είχε πλέον ξημερώσει, όμως κανείς εντός του σπιτιού δεν είχε ακόμη ξυπνήσει. Πήρατε λίγο χαλίκι από την τσέπη σας, και το πετάξατε προς το παράθυρο που βρισκόταν από πάνω σας.» Ο Στέρντεϊλ τινάχτηκε όρθιος. «Θαρρώ πως είστε μεταμορφωμένος!» φώναξε.
ο
δίάολος
Ο Χολμς χαμογέλασε στο κοπλιμέντο. «Χρειάστηκαν δυο, είτε πιθανόν τρεις χούφτες πριν ο ενοικιαστής έρθει στο παράθυρο. Τον καλέσατε να κατεβεί. Ντύθηκε βιαστικά καί κατέβηκε στο καθιστικό του. Εσείς μπήκατε από το παράθυρο. Μία συζήτηση έλαβε χώρα — σύντομη—κατά τη διάρκεια της οποίας εσείς βαδίζατε πάνω κάτω το δωμάτιο. Κατόπιν βγήκατε έξω και κλείσατε το παράθυρο, παραμένοντας στο γήπεδο απέξω καπνίζοντας ένα πούρο και παρακολουθώντας τόσα συνέβησαν. Τελικά, μετά τον θάνατο του Τρεγκένις, αποσυρθήκατε όπως είχατε έρθει. Λοιπόν, Δρ Στέρντεϊλ, πως δικαιολογείτε μια τέτοια συμπεριφορά, και ποια υπήρξαν τα κίνητρα των 331 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
πράξεων σας; Αν αρχίσετε τις υπεκφυγές ή τις μικρότητες εναντίον μου, σας διαβεβαιώνω πως το ζήτημα θα εγκαταλείψει τα χέρια μου παντοτινά.» Το πρόσωπο του επισκέπτη μας είχε πάρει μια σταχτιά ωχρότητα καθώς άκουσε τα λόγια του κατήγορου του. Απέμεινε για λίγη ώρα βυθισμένος σε σκέψεις με το πρόσωπο βυθισμένο στα χέρια του. Τότε με μια αιφνίδια παρορμητική χειρονομία έβγαλε μια φωτογραφία από την τσέπη του πέτου του καί την έριξε πάνω στο υπαίθριο τραπέζι εμπρός μας. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το έκανα», είπε. Έδειχνε τον μπούστο και το πρόσωπο μια εξαιρετικά όμορφης γυναίκας. Ο Χολμς έσκυψε από πάνω της. «Η Μπρέντα Τρεγκένς», είπε. «Ναι, η Μπρέντα Τρεγκένις», επανέλαβε ο επισκέπτης μας. «Χρόνια ολόκληρα την αγαπούσα. Χρόνια ολόκληρα με αγαπούσε. Ορίστε το μυστικό της Κορνουαλικής απομόνωσης την οποία ο κόσμος είχε τόσο θαυμάσει. Με έφερνε κοντά στο μοναδικό πράγματος επί της γης το οποίο λάτρευα. Δεν μπορούσα να την παντρευτώ, γιατί έχω μία σύζυγο η οποία με εγκατέλειψε χρόνια τώρα καί εντούτοις την οποία, χάρη των απαράδεκτων νόμων της Αγγλίας, δεν είχα τη δυνατότητα να χωρίσω. Χρόνια ολόκληρα η Μπρέντα περίμενε. Χρόνια ολόκληρα περίμενα. Και ορίστε αυτό που περιμέναμε.» Ενας τρομερός λυγμός τράνταξε το - 332 -
Arthur Conan Doyle
σώμα του, και εκείνος έπιασε τον λαιμό του κάτω από τη γκριζαρισμένη γενειάδα του. Κατόπιν καταβάλλοντας μια προσπάθεια επιβλήθηκε του εαυτού του και συνέχισε να μιλά: «Ο εφημέριος γνώριζε. Ήταν της εμπιστοσύνης μας. Θα σας έλεγε πως εκείνη ήταν ένας άγγελος επί της γης. Για τον λόγο αυτόν μου τηλεγράφησε και εγώ επέστρεψα. Τι σημασία είχαν για μένα οι αποσκευές είτε η Αφρική όταν μια τέτοια μοίρα είχε βρει την αγαπημένη μου; Ορίστε έχετε το στοιχείο που σας έλειπε σχετικά με τη δράση μου, κ. Χολμς.» «Συνεχίστε», είπε ο φίλος μου. Ο Δρ. Στερντεϊλ τράβηξε από την τσέπη του ένα χάρτινο πακέτο και το απέθεσε πάνω στο τραπέζι. Στο εξωτερικό του ήταν γραμμένο «Radix pedis diaboli» με μια κόκκινη ετικέτα δηλητηρίου από κάτω. Το έσπρωξε προς το μέρος μου. «Αντιλαμβάνομαι πως είστε γιατρός, κύριε. Εχετε ποτέ ακούσει αυτό το παρασκεύασμα;» «Ρίζα ακούσει
διαβολόποδου!
Όχι,
δεν
το
έχω
ποτέ.» «Δεν αποτελεί λόγο προβληματισμού σχετικά με την επαγγελματική σας γνώση», είπε εκείνος, « γιατί πιστεύω πως, εκτός από ένα δείγμα σε ένα εργαστήριο στη Βούδα 65, δεν υπάρχει άλλο δείγμα στην Ευρώπη. Δεν έχει ακόμη καταλήξει είτε στη φαρμακολογία είτε στη βιβλιογραφία της τοξικολογίας. Η ρίζα έχει σχήμα 65Buda 333 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
ποδιού, εν μέρει ανθρώπινου, εν μέρει κατσικίσιου' εκ του οποίου και το ευφάνταστο όνομα που του εδόθη από κάποιο ιεραπόστολο βοτανολόγο. Χρησιμοποιείται ως δηλητήριο δοκιμασιών από τους μάγους-γιατρούς σε ορισμένες περιοχές της Δυτικής Αφρικής και φυλάσσεται ως μυστικό ανάμεσα τους. Το συγκεκριμένο δείγμα το απέκτησα υπό ιδιαίτερα εξαιρετικές συνθήκες στη χώρα των Ουμπάνγκι.» Ανοιξε το χαρτί καθώς μιλούσε και φανέρωσε έναν σωρό από καφεκόκκινη, παρόμοιας με ταμπάκο σκόνης. «Λοιπόν, αμείλικτα.
κύριε;»
ρώτησε
ο
Χολμς,
«Πρόκειται να σας πω, κ. Χολμς, όλα όσα πραγματικά συνέβησαν, γιατί ήδη γνωρίζετε τόσο πολλά που είναι σαφώς προς όφελος μου να μάθετε τα πάντα. Ήδη εξήγησα τη σχέση με την οποία συνδεόμουν με την οικογένεια Τρεγκένις. Για χάρη της αδελφής ήμουν φιλικός προς τα αδέλφια. Υπήρχε μια οικογενειακή διαμάχη σχετικά με χρήματα η οποία αποξένωσε τον άνθρωπο εκείνον, τον Μόρτιμερ, ωστόσο υποτίθεται πως είχε διευθετηθεί, και μετέπειτα τον συναντούσα όπως έκανα καί με τους άλλους. Επρόκειτο για έναν ύπουλο, επιδέξιο, δολοπλόκο άνθρωπο, και υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις οι οποίες με έκαναν να τον υποψιάζομαι, όμως δεν είχα αδιάσειστο λόγο για μία διαμάχη. «Μια μέρα, πριν καναδυό βδομάδες, κατέβηκε μέχρι το σπίτι μου και του έδειξα μερικές από τις Αφρικανικές παραδοξότητες. Μεταξύ άλλων του έδειξα τη σκόνη αυτή, και του ανέφερα τις περίεργες ιδιότητες της, πως - 334 -
Arthur Conan Doyle
ενεργοποιεί τα κέντρα του εγκεφάλου τα οποία ελέγχουν το συναίσθημα του φόβου, και πως είτε η τρέλα είτε ο θάνατος είναι η μοίρα του άτυχου ιθαγενή ο οποίος υποβάλλεται στη δοκιμασία από τον ιερέα της φυλής του. Του ανέφερα επίσης πόσο αδύναμη θα αποδεικνυόταν η Ευρωπαϊκή επιστήμη να το εντοπίσει. Πως το πήρε δεν είμαι σε θέση να το πω, γιατί δεν έφυγα στιγμή από το δωμάτιο, όμως δεν υπάρχει αμφιβολία πως τότε ήταν, καθώς άνοιγα ντουλάπια και έσκυβα μέσα σε κουτιά, που κατόρθωσε να αφαιρέσει μέρος της ρίζας του διαβολόποδου. Θυμάμαι καλά πως με βομβάρδιζε με ερωτήσεις σχετικά με την ποσότητα και τον χρόνο που απαιτούνταν για την επίδραση της, όμως ουδόλως διανοήθηκα πως θα ήταν δυνατόν να έχει κάποιον προσωπικό λόγο να με ρώτα. «Δεν σκέφτηκα άλλο πλέον το ζήτημα μέχρι που με πρόλαβε το τηλεγράφημα του εφημέριου στο Πλύμουθ. Αυτός ο κακούργος είχε σκεφθεί πως θα βρισκόμουν στη θάλασσα πριν τα νέα με προλάβουν, και πως θα χανόμουν για χρόνια στην Αφρική. Όμως επέστρεψα αμέσως. Φυσικά, ήταν αδύνατον να ακούσω τις λεπτομέρειες δίχως να νοιώσω βέβαιος πως το δηλητήριο μου είχε χρησιμοποιηθεί. Ήρθα από εδώ να σας δω σε περίπτωση που κάποια άλλη εξήγηση σας είχε προταθεί. Όμως δεν υπήρχε καμία. Ήμουν πεπεισμένος πως ο Μόρτιμερ Τρεγκένις ήταν ο δολοφόνος' πως χάρη των χρημάτων, καί με την ιδέα, ίσως, πως αν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας του ήταν όλοι τρελοί θα αποτελούσε τον αποκλειστικός επίτροπος της κοινής περιουσίας τους, είχε χρησιμοποιήσει τη σκόνη του διαβολόποδου πάνω τους, οδηγώντας τους δυο έξω από τα λογικά τους, καί σκοτώνοντας την αδελφή του, τη Μπρέντα, τη μόνη ανθρώπινη 335 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
ύπαρξη που αγάπησα ποτέ ή που εκείνη με αγάπησε. Αυτό ήταν το έγκλημα του' ποια θα έπρεπε να είναι η τιμωρία του; «Να κάνω έκκληση στον νόμο; Που ήταν οι αποδείξεις μου; Γνώριζα πως τα γεγονότα ήταν αληθινά, όμως θα συνέβαλα να κάνω ένα σώμα ενόρκων να πιστέψει μια τόσο φανταστική ιστορία; Ίσως ναι, ίσως όχι; Όμως δεν μου επιτρεπόταν να αποτύχω. Η ψυχή μου απαιτούσε εκδίκηση. Σας είπα ξανά μια ακόμη φορά προηγουμένως, κ. Χολμς, πως αφιέρωσα τόσο μεγάλο μέρος της ζωής μου εκτός του νόμου, και πως έφτασα τελικά να αποτελώ τον νόμο από μόνος. Έτσι συνέβη λοιπόν. Αποφάσισα πως η μοίρα την οποία είχε επιβάλει στους υπόλοιπους έπρεπε να τη μοιραστεί και ο ίδιος. Είτε αυτό είτε θα απέδιδα δικαιοσύνη με το ίδιο μου το χέρι. Σε ολόκληρη την Αγγλία δεν υπάρχει άλλος άνθρωπος που να έχει τόσο χαμηλή εκτίμηση την ίδια του τη ζωή από όσο εγώ την παρούσα στιγμή. «Ορίστε λοιπόν σας τα είπα όλα. Εσείς από μόνος σας προμηθεύσατε τα υπόλοιπα. Πράγματι, καθώς Λέτε, κατόπιν μία ανήσυχης νύχτας, ξεκίνησα νωρίς από το σπίτι μου. Πρόβλεψα τη δυσκολία να τον ξυπνήσω, έτσι μάζεψα Λίγο χαλίκι από τον σωρό τον οποίο αναφέρατε, καί το χρησιμοποίησα πετώντας το στο παράθυρο του. Κατέβηκα κάτω και με υποδέχθηκε από το παράθυρο του καθιστικού. Του παρέθεσα το έγκλημα του ενώπιον του. Του είπα πως είχα έρθει όχι μόνον ως δικαστής αλλά και ως εκτελεστής. Το κάθαρμα βούλιαξε σε μια καρέκλα, παγωμένος στη θέα του περιστρόφου μου. Αναψα τη λάμπα, έβαλα τη σκόνη πάνω της, και στάθηκα έξω από το - 336 -
Arthur Conan Doyle
παράθυρο, έτοιμος να πραγματοποιήσω την απειλή μου να τον πυροβολήσω αν επιχειρούσε να βγει από το δωμάτιο. Σε πέντε λεπτά πέθανε. Θεέ μου! Πώς πέθανε! Όμως η καρδια μου είχε πετρώσει, γιατί δεν υπέμεινε τίποτα περισσότερο το οποίο η αθώα αγαπημένη μου δεν είχε νοιώσει πριν από αυτόν. Αυτή είναι η ιστορία μου, κ. Χολμς. Ίσως, αν αγαπούσατε μια γυναίκα, να είχατε κάνει τα ίδια και εσείς. Όπως και να έχει, αφήνομαι στα χέρια σας. Μπορείτε να λάβετε όποια μέτρα επιθυμείτε. Όπως ήδη έχω αναφέρει, δεν υπάρχει άνθρωπος άλλος ο οποίος να φοβάταί το θάνατο λιγότερο από όσο εγώ.» Ο Χολμς σιωπηλός.
απέμεινε
για
αρκετή
ώρα
«Ποια ήταν τα σχέδια σας», ρώτησε τελικά. «Σκόπευα να χαθώ στην κεντρική Αφρική. Το έργο μου εκεί έχει μόνον εν μέρει ολοκληρωθεί.» «Πηγαίνετε και τελειώστε το», είπε ο Χολμς. «Εγώ, τουλάχιστον, δεν είμαι σε θέση να σας αποτρέψω.» Ο Δρ. Στέρντεϊλ όρθωσε τη γιγαντιαία μορφή του, υποκλίθηκε σοβαρά, και απομακρύνθηκε περπατώντας από την κληματαριά. Ο Χολμς άναψε την πίπα του καί μου έδωσε τον σάκο με τον καπνό. «Ορισμένες αναθυμιάσεις οι οποίες να μην είναι τόσο δηλητηριώδεις θα αποτελούσαν μια ευπρόσδεκτη αλλαγή», είπε εκείνος. «Πιστεύω να συμφωνείς, Γουώτσον, πως αυτή δεν αποτελεί 337 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
υπόθεση στην οποία κληθήκαμε να επέμβουμε. Η έρευνα μας ήταν ανεξάρτητη, και η δράση μας το ίδιο. Δεν θα κατήγγελλες τον άνθρωπο αυτό;» «Φυσικά όχι», απάντησα. «Ποτέ δεν αγάπησα, Γουώτσον, όμως αν το έκανα και εάν η γυναίκα που θα αγαπούσα είχε βρει ένα τέτοιο τέλος, θα υπήρχε περίπτωση να ενεργήσω όπως ο άναρχος λιονταροκυνηγός μας ενήργησε. Ποιος ξέρει; Λοιπόν, Γουώτσον, δεν θα προσβάλω τη νοημοσύνη σου εξηγώντας τα προφανή. Το χαλίκι πάνω στο πρεβάζι του παράθυρου ήταν, φυσικά, το σημείο έναρξης της έρευνας μου. Δίέφερε σημαντικά από καθετί άλλο στον κήπο του πρεσβυτερίου. Μόνον όταν η προσοχή μου προσελκύσθηκε στον Δρ Στερντεϊλ και την κατοικία του ανακάλυψα το αντίστοιχο του. Η λάμπα που άναβε όταν έξω είχε ήδη φωτίσει η μέρα και τα υπολείμματα της σκόνης πάνω στον φράκτη αποτέλεσαν διαδοχικούς κρίκους μιας σχετικά εμφανούς αλυσίδας. Και τώρα, αγαπητέ μου Γουώτσον, πιστεύω πως μπορούμε να βγάλουμε το θέμα από το μυαλό μας και να επιστρέψουμε με καθαρή συνείδηση στη μελέτη εκείνων των Χαλδαϊκών ριζών τις οποίες είναι βέβαιον πως θα ανιχνεύσουμε στον Κορνουαλικό κλάδο της σπουδαίας Κέλτικης γλώσσας.» si
8. Η Στερνή Του Υπόκλιση Ο Επίλογος Του Σέρλοκ Χολμς (04/11 - 05/11/2003)
Ήταν εννέα η ώρα το βράδυ της δεύτερης - 338 -
Arthur Conan Doyle
του Αυγούστου —του πλέον τρομερού Αυγούστου της παγκόσμιας ιστορίας. Καθένας θα έπρεπε ήδη να συλλογιέται πως η κατάρα του Θεού κρεμόταν βαριά πάνω από έναν εκφυλισμένο κόσμο, γιατί υπήρχε μία δυσοίωνη σιγαλιά κί ένα συναίσθημα ακαθόριστης προσμονής στη βαριά και στάσιμη ατμόσφαιρα. Ο ήλιος είχε δύσει από ώρα, εκτός μιας κατακόκκινης σχισμής σαν ανοικτή πληγή η οποία απλωνόταν στη μακρινή δύση. Από πάνω, τα άστρα έλαμπαν καθάρια, κι από κάτω, τα φώτα των καραβιών τρεμόπαιζαν στον κόλπο. Οι δυο επιφανείς Γερμανοί στέκονταν πλάι στο πέτρινο παραπέτο του κήπου, με το μακρύ, χαμηλό δίρριχτο σπίτι πίσω τους, και κοιτούσαν κάτω προς τη φαρδιά ημικυκλική ακτή στους πρόποδες του μεγάλου ασβεστολιθικού66 βράχου πάνω στον οποίο ο Βον Μπορκ, σα κάποιος περιπλανώμενος αετός, είχε κουρνιάσει τέσσερα χρόνια πριν. Στέκονταν με τα κεφάλια τους γερμένα κοντά, μιλώντας σε χαμηλό, εμπιστευτικό τόνο. Από κάτω οι δυο λαμπερές καύτρες των τσιγάρων τους θα μπορούσαν να είναι τα φλογισμένα μάτια κάποιου μοχθηρού δαίμονα ο οποίος κοιτούσε κάτω στο σκοτάδι. Ένας αξιόλογος άντρας ο Βον Μπορκ —ένας άντρας ο οποίος ούτε κατ' ιδέαν δε θα έβρισκε όμοιο του ανάμεσα σε όλους τους αφοσιωμένους πράκτορες του Κάίζερ. Ήταν τα χαρίσματα του εκείνα τα οποία τον είχαν αρχικά ξεχωρίσει για την Αγγλική αποστολή, τη σημαντικότερη αποστολή όλων, εντούτοις από τον καιρό που την είχε αναλάβει εκείνα τα χαρίσματα είχαν εκδηλωθεί όλο καί περισσότερο στη μίσή ντουζίνα ανθρώπων στον κόσμο που βρίσκονταν όντως σε επαφή με την αλήθεια. Ένας εξ αυτών ήταν ο 66chalk 339 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
τωρινός σύντροφος του, ο Βαρόνος Βον Χέρλινγκ, ο γενικός γραμματέας της διπλωματικής αντιπροσωπείας, του οποίου το τεράστιο 100 ίππων αυτοκίνητο της Μπέντζ έκλεινε τον επαρχιακό δρόμο καθώς περίμενε να μεταφέρει τον ιδιοκτήτη του πίσω στο Λονδίνο. «Από όσο είμαι σε θέση να κρίνω τη ροή των γεγονότων, θα έχεις πιθανόν επιστρέψει στο Βερολίνο εντός της εβδομάδος», έλεγε ο γραμματέας. «Μόλις φτάσεις εκεί, αγαπητέ Βον Μπορκ, πιστεύω πως θα εκπλαγείς από την υποδοχή την οποία θα λάβεις. Τυγχάνει να γνωρίζω τη γνώμη των ανώτερων κλιμακίων σχετικά με το έργο σου επί της χώρας αυτής.» Ήταν ένας πελώριος άντρας, ο γραμματέας, ανεπτυγμένος προς όλες τις διαστάσεις, με έναν αργό, βαρύ τρόπο ομιλίας ο οποίος είχε αποτελέσει το σημαντικότερο πλεονέκτημα του στην πολιτική του σταδιοδρομία. Ο Βον Μπορκ γέλασε. «Δεν είναι τόσο δύσκολο να τους εξαπατήσεις», σχολίασε. «Περισσότερο πειθήνιο, απλοϊκό λαό θα ήταν αδύνατον να φαντασθείς.» «Δεν έχω την ίδια γνώμη περί αυτού», είπε ο άλλος συλλογισμένα. «Έχουν παράξενα όρια κι ο καθένας οφείλει να μάθει να τα παρατηρεί. Πρόκειται για την επιφανειακή απλοϊκότητας τους η οποία τους καθιστά παγίδα για τον ξένο. Η πρώτη εντύπωση κάποιου είναι ότι είναι εντελώς μαλθακοί. Τότε κάποιος πέφτει πάνω σε κάτι εξαιρετικά σκληρό, καί αντιλαμβάνεσαι πως έφτασες στο όριο κί οφείλεις να προσαρμοστείς στο γεγονός. Εχουν, επί παραδείγματι, τις - 340 -
Arthur Conan Doyle
μονόχνοτες εθιμοτυπικές τους συμβάσεις οι οποίες απλώς πρέπεί να παρατηρηθούν. «Εννοώντας 'τυπικότητα' και τα συναφή;» ο Βον Μπορκ αναστέναξε σα κάποιος ο οποίος είχε υποφέρει πολλά. «Εννοώντας τη Βρετανική προκατάληψη σε όλες της τις αλλοπρόσαλλες εκδοχές. Παραδείγματος χάριν θα παραθέσω μια από τις δικές μου χειρότερες γκάφες —έχω την πολυτέλεια να μιλώ για τις γκάφες μου, γιατί γνωρίζεις το έργο αρκετά καλά ώστε να έχεις γνώση των επιτυχιών μου. Συνέβη κατά την πρώτη μου επίσκεψη. Προσκαλέστηκα σε μια συγκέντρωση του Σαββατοκύριακου στο εξοχικό ενός μέλους του Υπουργικού Συμβουλίου. Ο διάλογος ήταν εκπληκτικά αδιάκριτος.» Ο Βον Μπορκ ένευσε. «Ήμουν εκεί», είπε ξερά. «Ακριβώς. Λοιπόν, έστειλα φυσικά μια συνοπτική αναφορά στο Βερολίνο. Δυστυχώς ο καλός μας καγκελάριος είναι κάπως αυταρχικός σε αυτά τα θέματα, και διέδωσε ένα σχόλιο το οποίο φανέρωσε πως είχε γνώση των όσων είχαν ειπωθεί. Το οποίο, φυσικά, και τους οδήγησε κατευθείαν σε μένα. Δεν έχεις ιδέα τι κακό μου έκανε. Δεν υπήρξε τίποτα το επιεικές σχετικά με τους Βρετανούς οικοδεσπότες μας στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε διαβεβαιώνω. Δυο /
/
f
-ι /
rn /
/
χρόνια μου πήρε για να το εξομαλύνω. Τώρα εσυ, με αυτήν την ανταγωνιστική πόζα σου — » 341 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Όχι, όχι, μη το αποκαλείς πόζα. Μία πόζα είναι κατί το τεχνητό. Στην περίπτωση μου πρόκειται για κατι το φυσικό. Είμαι γεννημένος σπόρτσμαν. Το απολαμβάνω.» «Λοιπόν, αυτό το καθιστα ακόμη λιγότερο αποτελεσματικό. Συναγωνίζεσαι στις ιστιοδρομίες εναντία τους, κυνηγάς μαζί τους, παίζεις πόλο, τους ανταγωνίζεσαι σε καθε παιγνίδι, η τέθριππη αμαξα σου παίρνει το βραβείο στα Ολυμπία 67. Ακουσα ακόμη πως έχεις φτασει σε σημείο να αγωνίζεσαι στο μποξ με τους νεαρούς αξιωματικούς. Ποιο το αποτέλεσμα; Κανείς δεν σε παίρνει στα σοβαρα. Είσαι ένα "καλό φίλαρακι', 'ένας πολυ ικανός τυπος για Γερμανός,' γερόποτήρι, νυχτόβιος, γνωστός ολόγυρα, ως ένας «καλα θα κανει ο διαολος να φυλαγεται» νεαρός. Και όλον τον καιρό αυτό το ήρεμο εξοχικό σου αποτελεί το επίκεντρο των μισών δεινών της Αγγλίας, κι ο φίλαθλος ιδιοκτήτης ο πλέον δαιμόνιος μυστικός πρακτορας στην Ευρώπη. Ευφυές, αγαπητέ μου Βον Μπορκ, ευφυές!» «Με κολακεύεις βαρόνε. Όμως το βέβαιο είναι πως τα τέσσερα μου χρόνια σε ετουτη τη χώρα δεν υπήρξαν αντιπαραγωγικα. Δε σου έχω δείξει ποτέ τη μικρή μου συλλογή. Θα σε πείραζε να έρθεις μέσα για μια στιγμή;» Η πόρτα του γραφείου ανοιγόταν κατευθείαν στο αίθριο. Ο Βον Μπορκ την έσπρωξε πίσω, και, οδηγώντας, αναψε το διακόπτη για το ηλεκτρικό φως. Κατόπιν έκλεισε την πόρτα πίσω από την ογκώδη μορφή που τον ακολουθούσε καί προσεκτικά 67Olympia - 342 -
Arthur Conan Doyle
έκλεισε τη βαριά κουρτίνα πάνω από το καφασωτό παράθυρο. Μόνο όταν όλες αυτές οί προφυλάξεις είχαν ληφθεί κί ελεγχθεί έστρεψε το μαυρισμένο από τον ήλιο αετήσιο του πρόσωπο στον καλεσμένο του. «Ορισμένα από τα χαρτιά μου έχουν φύγει», είπε. «Όταν η γυναίκα μου και το προσωπικό αναχώρησαν χθες για το Φλάσινγκ πήραν μαζί τους τα λιγότερο σημαντικά. Οφείλω, φυσικά, να απαιτήσω την προστασία της πρεσβείας από τους άλλους.» «Το όνομα σου έχει ήδη συμπληρωθεί ως μέλος της διπλωματικής ακολουθίας. Δε θα υπάρξουν δυσκολίες για εσένα είτε τις αποσκευές σου. Φυσικά, υπάρχει η πιθανότητα να μη χρειαστεί να φύγουμε. Ίσως η Αγγλία να εγκαταλείψει τη Γαλλία στη μοίρα της. Είμαστε βέβαιοι πως δεν υφίσταται δεσμευτική συμφωνία μεταξύ τους.» «Και το Βέλγιο;» «Ναι, και το Βέλγιο, επίσης;» Ο Βον Μπορκ κούνησε το κεφάλι του. «Δε βλέπω πως είναι δυνατόν. Υπάρχει μια συγκεκριμένη συνθήκη. Δε θα σήκωνε ποτέ ξανά κεφάλι από έναν τέτοιο εξευτελισμό.» «Θα παρόν.»
είχε
τουλάχιστον
ειρήνη
προς
το
«Όμως το τίμημα της;»
343 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Αγαπητέ μου κύριε, ζούμε σε μια ωφελιμιστική εποχή. Η τιμή αποτελεί μια μεσαιωνική αντίληψη. Επιπλέον η Αγγλία δεν είναι έτοιμη. Είναι ασύλληπτο, όμως ακόμη κι ο ειδικός φόρος πολέμου των πενήντα εκατομμυρίων που θεσπίσαμε, τον οποίο ο καθείς θα πίστευε πως καθιστούσε σαφή τον σκοπό μας σαν να τον είχαμε διαφημίσει στο εξώφυλλο των Τάϊμς, δεν ξύπνησε αυτούς τους ανθρώπους από το λήθαργο τους. Εδώ KL εκεί κάποιος ακούει μία ερώτηση. Αποτελεί δουλεία μου να βρω μία απάντηση. Εδώ KL εκεί επίσης υπάρχει κάποιος εκνευρισμός. Δουλειά μου είναι να τον καθησυχάσω. Όμως σε διαβεβαιώνω πως ως τώρα όσον αφορά τα ουσιώδη —την αποθήκευση πυρομαχικών, την προετοιμασία υποβρυχιακών επιθέσεων, τις συμβάσεις για την κατασκευή ισχυρών εκρηκτικών— τίποτα δεν έχει προετοιμαστεί. Πώς, τότε, μπορεί η Αγγλία να εμπλακεί, ιδιαίτερα όταν της έχουμε ανακατέψει ένα τόσο διαβολικό χαρμάνι με τον Ιρλανδικό εμφύλιο, τις ανεξέλεγκτες ταραχές, και ένας Θεός ξέρει τι άλλο, για να διατηρήσουμε τις σκέψεις της στραμμένες στο εσωτερικό της.» «Πρέπει να σκεφθεί το μέλλον της.» «Α, αυτό είναι άλλο θέμα. Έχω την εντύπωση πως στο μέλλον θα έχουμε τα δικά μας ιδιαίτερα συγκεκριμένα σχέδια σχετικά με την Αγγλία, και πως οι πληροφορίες σου θα αποδειχθούν εξαιρετικά ζωτικές για μας. Πρόκειται για το σήμερα ή το αύριο για τον Κο Τζων Μπουλ. Αν προτιμά το σήμερα είμαστε απολύτως έτοιμοι. Αν είναι το αύριο θα είμαστε ακόμη πιο έτοιμοι. Θα θεωρούσα πως θα ήταν περισσότερο συνετό να πολεμήσουν πλάι σε σύμμαχους παρά δίχως αυτούς, όμως αυτό είναι - 344 -
Arthur Conan Doyle
δική τους υπόθεση. Αυτή η εβδομάδα είναι η εβδομάδα του πεπρωμένου τους. Όμως μιλούσες για τα χαρτιά σου.» Κάθισε στην πολυθρόνα με το φως να γυαλίζει πάνω στο παχύ φαλακρό του κεφάλι, ενώ ρουφούσε μετρημένα το πούρο του. Το ευρύχωρο καλυμμένο από ξύλο οξιάς, καί γεμάτο από σειρές βιβλίων δωμάτιο είχε μία κουρτίνα η οποίο κρεμόταν στην αντικρινή γωνία. Όταν τραβήχτηκε φανέρωσε ένα μεγάλο, μπρούτζινο χρηματοκιβώτιο. Ο Βον Μπορκ αποσύνδεσε ένα κλειδί από την αλυσίδα του ρολογιού του, και κατόπιν κάποιου συγκρίσιμου χειρισμού του μηχανισμού κλειδώματος άνοιξε τη βαριά πόρτα. «Κοίτα!» είπε, κάνοντας πέρα, με μια χειρονομία. Το φως έπεφτε έντονα μέσα στο ανοικτό χρηματοκιβώτιο, και ο επιτετραμμένος της πρεσβείας κοιτούσε με απορροφημένο ενδιαφέρον τις σειρές των γεμάτων θυρίδων με τις οποίες ήταν εφοδιασμένο. Κάθε θυρίδα έφερε την ετικέτα της, και τα μάτια του καθώς τις προσπερνούσε διάβασαν μια μακριά σειρά από τίτλους όπως «Περάσματα Ποταμών», «Λιμενικές Αμυνες», «Αεροπλάνα», «Ιρλανδία», «Αίγυπτος» , «Οχύρωση Πόρτσμουθ», «Μάγχη», «Ροσάϊθ», και ένα σωρό άλλα. Κάθε τμήμα ήταν παραγεμισμένο με έγγραφα και σχέδια. «Κολοσσιαίο!» είπε ο γραμματέας. Αφήνοντας κάτω το πούρο του χτύπησε μαλακά τα 345 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
παχιά του χέρια. «Και όλα μέσα σε τέσσερα χρόνια, Βαρόνε. Όχι και άσχημα για έναν πότη, που διαρκώς πάει για ιππασία, επαρχιώτη γαιοκτήμονα. Όμως το καμάρι της συλλογής καταφθάνει και εκεί είναι η θέση του πανέτοιμη για αυτό.» Υπέδειξε έναν χώρο πάνω από τον οποίο 'Ναυτικά Σήματα' ήταν τυπωμένο. «Μα έχεις ήδη έναν ικανοποιητικό φάκελο ήδη εκεί.» «Πεπαλαιωμένα καί άχρηστα χαρτιά. Το Ναυαρχείο κάπως ενημερώθηκε καί κάθε κώδικας έχει αλλαχθεί. Ήταν ένα πλήγμα —το χειρότερο πισωγύρισμα σε ολόκληρη την εκστρατεία μου. Όμως χάρη στο βιβλιάριο μου και τον καλό Άλταμοντ όλα θα είναι εντάξει απόψε.» Ο Βαρόνος κοίταξε το ρολόι του και άφησε ένα λαρυγγικό επιφώνημα απογοήτευσης. «Λοιπόν, αλήθεια δεν μπορώ να περιμένω περισσότερο. Αντιλαμβάνεσαι πως τα πράγματα είναι διαρκώς εν κινήσει επί του παρόντος στο Κάρλτον Τερρέϊς και πως πρέπει όλοι να βρισκόμαστε στις θέσεις μας. Έλπιζα πως θα μου δινόταν η δυνατότητα να επιστρέψω με νέα της σπουδαίας σου επιτυχίας. Δεν σου κατονόμασε ο Άλταμοντ κάποια ώρα;» Ο Βον Μπορκ έσπρωξε ένα τηλεγράφημα
- 346 -
Arthur Conan Doyle
προς το μέρος του. Θα έρθω δίχως καθυστέρηση απόψε και θα φέρω νέα μπουζί. ΑΛΤΑΜΟΝΤ. «Μπουζί, ε;» «Βλέπεις παριστάνει τον ειδικό στους κινητήρες και διατηρώ ένα πλήρες γκαράζ. Βάζει του κώδικα μας καθετί που ενδεχομένως να φέρει ονομάζεται σαν κάποιο ανταλλακτικό. Αν μιλά για κάποιο ψυγείο τότε είναι ένα θωρηκτό, για μια αντλία λαδιού ένα καταδρομικό, και ούτω καθεξής. Μπουζί είναι τα ναυτικά σήματα.» «Από το Πόρτσμουθ το μεσημέρι», είπε ο γραμματέας, εξετάζοντας την αναγραφή στον υπέρτιτλο. «Επί τη ευκαιρία, πόσα του δίνεις;» «Πεντακόσιες λίρες για τη συγκεκριμένη δουλειά. Φυσικά έχει επίσης καί μισθό.» «Ο αχόρταγος αχρείος. Είναι χρήσιμοί, αυτοί οι προδότες, όμως δυσανασχετώ με τα αιματοβαμμένα λεφτά τους.» «Δεν έχω τίποτα εναντίον του Αλταμοντ. Είναι ένας υπέροχος συνεργάτης. Αν τον πληρώνω καλά, τουλάχιστον παραδίδει τα αγαθά, για να χρησιμοποιήσω την έκφραση του. Επιπλέον δεν είναι προδότης. Σε διαβεβαιώνω πως ο πλέον παν-
347 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Γερμανικός Γιούνγκερ68 είναι αθώα περιστερά69 στα αισθήματα του προς την Αγγλία εν συγκρίσει με έναν αληθινά πικραμένο Ιρλανδό-Αμερικάνο. «Οου, Ιραλνδό-Αμερικάνος;» «Αν τον ακούσεις να μιλά δεν θα αμφιβάλεις. Μερικές φορές σε διαβεβαιώνω πως δυσκολεύομαι να τον καταλάβω. Μοιάζει να έχει κηρύξει πόλεμο στα Αγγλικά του βασιλιά όσο και στον Αγγλο Βασιλιά. Πρέπει πράγματι να φύγεις; Μπορεί να έρθει από στιγμή σε στιγμή.» «Όχι. Λυπάμαι, όμως ήδη έχω παρατραβήξει την επίσκεψη μου. Θα σε περιμένουμε νωρίς αύριο, και όταν βγάλεις το βιβλίο των σημάτων μέσα από το πορτάκι στα βήματα του Δούκα του Γιορκ θα θέσεις ένα θριαμβευτικό τέλος στον φάκελο σου στην Αγγλία. Πως! Τοκάι!» Υπέδειξε ένα βαριά σφραγισμένο καλυμμένο από σκόνη μπουκάλι το οποίο στεκόταν με δυο ψηλά ποτήρια σε ένα δίσκο. «Μου επιτρέπεις να σου προσφέρω ένα ποτήρι πριν το ταξίδι σου;» «Όχι,
ευχαριστώ. Αλλά μου μυρίζεται
εορτασμός.» «Ο Άλταμοντ έχει καλό γούστο στα κρασιά, καί ένοιωθε να ελκύεταί από το Τοκάί μου. Είναι εύθικτος τύπος και χρειάζεται καλόπιασμα με μικροπράγματα. Πρέπει να τον μελετήσω, σε 68(Σ.τ.Μ.) Junker - Πρώσος αριστοκράτης 69(Σ.τ.Μ.) sucking dove - Το μικρό αθώο περιστέρι που μόλις βγήκε από το αυγό.
- 348 -
Arthur Conan Doyle
διαβεβαιώνω.» Είχαν βγει περπατώντας αργά στο αίθριο ξανά, και κατά-μήκους του φτάσει στην άλλη πλευρά όπου με ένα άγγιγμα από τον σοφέρ του Βαρόνου το σπουδαίο αυτοκίνητο σείστηκε και μούγκρισε πνιχτά. «Αυτά είναι τα φώτα του Χάργουιτς, υποθέτω.» είπε ο γραμματέας φορώντας το πανωφόρι του. «Πόσο ήρεμα και γαλήνια δείχνουν όλα. Ίσως να υπάρχουν άλλα φώτα εντός της εβδομάδας, και οι Αγγλικές ακτές να είναι ένα λιγότερο γαλήνιο μέρος! Ο ουρανός, επίσης, ίσως να μην τόσο σιωπηλός και ειρηνικός αν όλα εκείνα τα καλά που τα Ζέππελιν μας υπόσχονται βγουν αληθινά. Επί τη ευκαιρία, ποια είναι αυτή;» Μόνο ένα παράθυρο ήταν φωτισμένο πίσω τους' μέσα του υπήρχε μια λάμπα, και πλάι της, καθισμένη σε ένα τραπέζι, βρισκόταν μια αξιαγάπητη ροδοπρόσωπη ηλικιωμένη με ένα επαρχιώτικο σκουφί70. Ήταν σκυφτή πάνω από το πλεχτό της και σταματούσε ανά διαστήματα για να χαϊδέψει μια μαύρη γάτα πάνω σε ένα σκαμνί πλάι της. «Αυτή είναι η Μάρθα, η μοναδική υπηρέτρια που μου έμεινε.» Ο γραμματέας γέλασε. «Θα μπορούσε να είναι η προσωποποίηση της Βρετανίας», είπε», με τον αμέριστο εγωκεντρισμό της καί την αόριστη ατμόσφαιρα της βολεμένης νωχελείας. Λοιπόν, au revoir, Βον Μπορκ!» Με ένα τελευταίο κούνημα του χεριού του χώθηκε μέσα στο αυτοκίνητο, καί μια στιγμή 70country cap 349 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
αργότερα οί δυο χρυσοί κώνοί των προβολέων του ξεχύθηκαν εμπρός μέσα στο σκοτάδι. Ο γραμματέας ακούμπησε πίσω στα μαξιλάρια της πολυτελούς λιμουζίνας, με τις σκέψεις του τόσο πλημμυρισμένες από την επικείμενη Ευρωπαϊκή τραγωδία, που ούτε καν αντιλήφθηκε ότι καθώς το αυτοκίνητο του έστριψε σε έναν δρόμο του χωριού λίγο έλειψε να πέσει πάνω σε ένα μικρό Φόρντ το οποίο ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση. Ο Βον Μπλοκ επέστρεψε περπατώντας αργά στο γραφείο του όταν οι τελευταίες αναλαμπές από τα φώτα του οχήματος είχαν χαθεί στην απόσταση. Καθώς περνούσε παρατήρησε πως η γριά οικονόμος του είχε σβήσει τη λάμπα της και είχε αποσυρθεί. Ήταν μια καινούργια εμπειρία για εκείνον, η σιωπή και το σκοτάδι του μεγάλου του σπιτιού, γιατί η οικογένεια του και το προσωπικό ήταν εξαιρετικά μεγάλο. Τον ανακούφιζε, ωστόσο, να σκέπτεται πως βρίσκονταν όλοι σε ασφάλεια και πως, εκτός εκείνης της μοναδικής γηραιάς γυναίκας η οποία είχε παραμείνει στην κουζίνα, είχε όλο το μέρος δικό του. Υπήρχε πολύ συμμάζεμα να κάνει μέσα στο γραφείο του και ξεκίνησε να το κάνει ώσπου το διεισδυτικό, όμορφο πρόσωπο του είχε αναψοκοκκινίσει από τη θερμότητα που εκπεμπόταν από τα φλέγόμενα χαρτιά. Ένας δερμάτινος ταξιδιωτικός σάκος στεκόταν πλάι στο τραπέζι, καί μέσα της άρχισε να πακετάρει εξαιρετικά τακτικά καί συστηματικά τα πολύτιμα περιεχόμενα του χρηματοκιβωτίου του. Είχε μόλις αρχίσει τη δουλειά του, όμως, όταν η οξεία ακοή του επιασε τον ήχο από ένα μακρινό αυτοκίνητο. Αμέσως άφησε ένα επιφώνημα ικανοποίησης, έκλεισε τον σάκο, έκλεισε το χρηματοκιβώτιο, το κλείδωσε, και βγήκε βιαστικά στο αίθριο. Είχε βγει έγκαιρα για να δει τα φώτα - 350 -
Arthur Conan Doyle
ενός μικρού αυτοκινήτου να σταθμεύουν στην πύλη. Ένας επιβάτης βγήκε έξω από αυτό και προχώρησε γοργά προς το μέρος του, ενώ ο σοφέρ, ένα γεροδεμένος, ηλικιωμένος άντρας με γκριζαρισμένο μουστάκι, κάθισε σαν κάποιος που παραδίδεται σε μια μακριά αγρυπνία. «Λοιπόν;» ρώτησε ο Βον Μπορκ ανυπόμονα, τρέχοντας για να συναντήσει τον επισκέπτη του. Προς απάντηση ο άντρας κούνησε ένα μικρό καφετί χάρτινο πακέτο θριαμβευτικά πάνω από το κεφάλι του. «Μπορείς να μου δώσεις το χέρι71 απόψε, κύριος», φώναξε. «Φέρνω σπίτι το χοιρομέρι επιτέλους.» «Τα σήματα;» «Το ίδιο που είπα στο τηλεγράφημα μου. Ως το τελευταίο τους, σηματωρό, κωδικό λάμπας, Μαρκόνι— ένα αντίγραφο, έχε υπόψη σου, όχι τα πρωτότυπα. Κάτι τέτοιο ήταν πολύ επικίνδυνο. Όμως είναι τα γνήσια καλούδια, και μπορείς να ησυχάσεις από αυτό72.» Χτύπησε τον Γερμανό στον ώμο με μία τραχιά οικειότητα στο οποίο ο άλλος μόρφασε. «Έλα μέσα», είπε. «Είμαι ολομόναχος στο σπίτι. Περίμενα μονάχα για αυτό. Φυσικά το αντίγραφο είναι καλύτερο από το πρωτότυπο. Αν ένα πρωτότυπο έλειπε θα άλλαζαν τα πάντα. Πιστεύεις πως είναι όλα εντάξει σχετικά με το 71give me the glad hand 72you can lay to that (??????) 351 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
αντίγραφο;» Ο Ιρλανδό-Αμερίκάνος είχε μπει στο γραφείο καί απλώσει τα μακριά του μέλη από την πολυθρόνα. Ήταν ένας ψηλός, ξερακιανός άντρας στα εξήντα του, με αδρά χαρακτηριστικά και ένα μικρό γενάκι το οποίο του έδινε μια αόριστη ομοιότητα με τις καρικατούρες του Θείου Σαμ. Ένα μερικώς καπνισμένο, μουλιασμένο τσιγάρο κρεμόταν από τη γωνιά του στόματος του, και καθώς κάθισε κάτω έτριψε ένα σπίρτο και το άναψε ξανά. «Μαζεύεσαι να την κάνεις;» σχολίασε καθώς κοίταξε τριγύρω του. «Που λες, κύριος», πρόσθεσε, καθώς τα μάτια του έπεσαν πάνω στο χρηματοκιβώτιο από το οποίο η κουρτίνα είχε τραβηχτεί, «μην μου πεις πως κρατάς τα χαρτιά σου σ' αυτό;» «Γιατί όχι;» «Διάολε, σε ένα τέντα-ρέντα μαραφέτι σαν κι αυτό! Και περνιέσαι και για κατάσκοπος. Ακόμη και ένας Γιάνκης απατεώνας θα το άνοιγε με ένα ανοιχτήρι κονσέρβας. Αν ήξερα πως κάποιο γράμμα μου θα 'μπαινε χύμα σε ένα πράμα σαν κι αυτό θα ήμουνα μεγάλο κοροΐδο αν σου 'γραφα.» «Θα δυσκόλευε κάθε απατεώνα να παραβιάσει αυτό το χρηματοκιβώτιο», απάντησε ο Βον Μπορκ. «Δεν μπορείς να κόψεις το μέταλλο αυτό με κανένα εργαλείο.» «Μα η κλειδαριά;»
- 352 -
Arthur Conan Doyle
«Όχι, είναι μηχανισμός διπλού συνδυασμού. Ξέρεις τι σημαίνει αυτό;» «Μακάρι να 'ξερα», είπε ο Αμερικάνος. «Που λες, χρειάζεσαι μία λέξη επίσης όπως καί ένα σύνολο αριθμών πριν κατορθώσεις να κάνεις την κλειδαριά να λειτουργήσει. Σηκώθηκε και έδειξε έναν διπλό γυαλιστερό δίσκο γύρω από την κλειδαριά. «Ο εξωτερικός είναι για τα γράμματα, ο εσωτερικός για τους αριθμούς.» «Κοίτα να δεις που είναι εντάξει.» «Λοιπόν δεν είναι τόσο απλό όσο φαντάσθηκες. Πάνε τέσσερα χρόνια που έβαλα να μου το φτιάξουν, και τι πιστεύεις πως διάλεξα για τη λέξη και τους αρίθμούς;» «Ιδέα δεν έχω.» «Που λες, επέλεξα Αύγουστο για τη λέξη, και 1914 για τους αριθμούς, και ορίστε που εδώ είμαστε.» Το πρόσωπο του Αμερικάνου έδειξε την έκπληξη και τον θαυμασμό του. «Να πάρει, αυτό κι αν ήταν ζόρικο! Τα είχες όλα φροντίσει στην τρίχα.» «Ναι, μερικοί από εμάς ακόμη και τότε δεν είχαν προβλέψει τη μέρα, Έφτασε, και εγώ τελειώνω αύριο το πρωί.» «Το λοιπόν, θαρρώ πως πρέπει να κανονίσεις και για μένα μαζί. Δεν μένω σε τούτη 353 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
την τρισκατάρατη χώρα μόνος και εγκαταλελειμμένος. Σε μια βδομάδα ή λιγότερο από ό,τι βλέπω, ο Τζων Μπουλ θα χει σταθεί σούζα και θα 'ναι για τα πανηγύρια. Θα προτιμούσα να τον βλέπω από την άλλη πλευρά των νερών.» «Μα είσαι Αμερικανός πολίτης;» «Το λοιπόν, το ίδιο Αμερικανός πολίτης ήταν καί ο Τζακ Τζέίμς, όμως φυλάει τα κάγκελα της στενής στο Πόρτλαντ παραταύτα. Δεν έχει πέραση με ένα Βρετανό μπάτσο να του πεις πως είσαι Αμερικανός πολίτης. 'Εδώ ισχύει ο Βρετανικός νόμος καί η έννομη τάξη,' σου λέει εκείνος. Επί τη ευκαιρία, Κύριος, μιλώντας για τον Τζακ Τζέίμς, μου φαίνεται πως δεν κάνεις και πολλά για να καλύψεις τους ανθρώπους σου.» «Τι εννοείς;» ρώτησε απότομα ο Βον Μπορκ. «Το λοιπόν, είσαι ο εργοδότης τους, δεν είσαι; Πέφτει πάνω σου να φροντίσεις πως δεν θα πέσουν κάτω. Όμως πέφτουν, και πότε πήγες να τους σηκώσεις; Ορίστε ο Τζέίμς — » «Ήταν φταίξιμο του Τζέίμς. Το ξέρεις και ο ίδιος. Παραήταν ίσχυρογνώμονας γία τη δουλείά.» «Ο Τζέίμς ήταν ξεροκέφαλος —αυτό σου το παρδέχομαί. Μετά ήταν ο Χόλίς.» «Ο άνθρωπος ήταν τρελός.» «Το λοίπόν, τα χάλασε λίγάκί προς το τέλος. Αρκεί να κάνείς κάποίον τρελοκομείο όταν έχεί να παίξεί ένα ρόλο από πρωί ως βράδυ με - 354 -
Arthur Conan Doyle
άλλους εκατό στην τσίτα να βάλουν λόγία στους μπάτσους γία αυτόν. Όμως υπάρχεί ο Στάίνερ — » «Τί τρέχεί με τον Στάίνερ;» «Το λοίπόν, τον τσάκωσαν, αυτό είναί όλο. Έκαναν επίδρομή στο μαγαζί του την προηγούμενη νύχτα, καί εκείνος καί τα χαρτία του είναί όλα στο κρατητήρίο του Πόρτσμουθ. Εσύ θα φύγείς καί εκείνος, ο φτωχοδίάβολος, θα πρέπει να τα βγάλει πέρα μόνος73, καί τύχη βουνό θα έχει αν γλιτώσει τη ζωή του. Για αυτό καί θέλω να περάσω τα νερά μόλις φύγεις κι εσύ.» Ο
Βον
Μπορκ
ήταν
ένας
δυνατός, συγκροτημένος άνθρωπος, όμως ήταν εύκολο να διακρίνεις πως τα νέα τον είχαν ταράξει. «Πως είναι δυνατόν να συνέλαβαν τον Στάινερ;» μουρμούρισε. «Αυτό είναι το χειρότερο πλήγμα ως τώρα.» «Το λοιπόν, παραλίγο να είχες το χειρότερο, γιατί έχω την εντύπωση πως δεν είναι μακριά μου;» «Δεν το εννοείς!» «Σίγουρα. Στη σπιτονοικοκυρά μου κάτω στο Φράτον έγιναν μερικές ερωτήσεις, και μόλις το άκουσα, σκέφτηκα πως ήταν ώρα να στρίβω. Όμως αυτό που θέλω να ξέρω, Κύριος, είναι πως οι μπάτσοι έμαθαν αυτά τα πράγματα; Ο Στάινερ 73stand the racket 355 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
είναι ο πέμπτος άντρας που έχασες από τότε που προσλήφθηκα από σένα, και ξέρω το όνομα του έκτου αν δεν προχωρήσω. Πως το εξηγείς, και δεν έχεις τσίπα να βλέπεις τους άντρες σου να βουλιάζουν έτσι;» Ο Βον Μπορκ έγινε κατακόκκινος. «Πως τολμάς να μου μιλάς έτσι!» «Αν δεν τολμούσα πράγματα, Κύριος, δεν θα 'μουνα στην υπηρεσία σου. Όμως θα σου πω στα ίσια τι έχω κατά νου. Εχω ακούσει πως με σας τους Γερμανούς πολιτικούς όταν ένας πράκτορας κάνει τη δουλειά του δεν λυπάστε βλέποντας τον πίσω από τα κάγκελα.» Ο Βον Μπορκ πετάχτηκε όρθιος. «Τολμάς να υπαινίσσεσαι πως πρόδωσα τους ίδιους μου τους πράκτορες!» «Δεν λέω αυτό, Κύριος, όμως υπάρχει κάποιος χαφιές ή κάποιος φουρκισμένος κάπου, καί πέφτει σε σένα να βρεις που 'ναι. Όπως καί να 'χει, δεν το ρισκάρω πιότερο. Την κάνω για Ολλανδία, και το συντομότερο το καλύτερο.» του.
Ο Βον Μπορκ είχε κυριαρχήσει στο θυμό
«Υπήρξαμε σύμμαχοι πολύ καιρό για να διαφωνήσουμε την ώρα της νίκης μας», είπε. «Έκανες εξαίρετη δουλειά και πήρες ρίσκα, και δεν το ξεχνώ. Ελεύθερα πήγαινε στην Ολλανδία, και μπορείς να πάρεις καράβι από το Ρότερνταμ για Νέα Υόρκη. Καμία άλλη γραμμή δεν θα είναι - 356 -
Arthur Conan Doyle
ασφαλής σε μια βδομάδα από σήμερα. Θα πάρω αυτό το βιβλίο και θα το πακετάρω με τα υπόλοιπα.» Ο Αμερικάνος κράτησε το μικρό πακέτο στο χέρι του, όμως δεν έκανε καμία κίνηση να το δώσει. «Τι γίνεται με τα φράγκα;» «Τα τι;» «Το παραδάκι. Την αμοιβή. Τις 500 λίρες. Ο κανονιέρης βγήκε σκάρτος στο τέλος, και αναγκάστηκα να τον πατσίσω με άλλα εκατό δολάρια αλλιώς θα ήταν της φυλακής τα σίδερα74 για σένα και μένα. 'Δεν πάει!' λέει εκείνος, και το εννοούσε, όπως τα τελευταία εκατό το πήγαν. Μου κόστισε διακόσιες λίρες από αρχή ως τέλος, έτσι δεν μου φαίνεται πως θα το αφήσω δίχως να πάρω το μάτσο μου.» Ο Βον Μπορκ χαμογέλασε με κάποια πικρία. «Δε φαίνεται να έχεις καλή γνώμη για την τιμή μου», είπε, «θέλεις τα χρήματα πριν δώσεις το βιβλίο.» «Το λοιπόν, Κύριος, επαγγελματική πρόταση.»
είναι
μία
«Εντάξει. Ας γίνει όπως το θέλεις.» Κάθισε στο τραπέζι καί έγραψε βιαστικά μια επιταγή, την οποία έκοψε από το καρνέ, όμως απέφυγε να την 74(Σ.τ.Μ.) Nitsky - Δίχως να είμαι απολύτως βέβαιος, μην εντοπίζοντας κάτι σχετικό με την συγκεκριμένη λέξη στην υπάρχουσα βάση λεξικών μου, και βάση του επίπεδου του ζητήματος θα μπορούσα να αποδώσω την μετάφραση ως σχετιζόμενη με το κάτεργο, αν το nit μας παραπέμπει στο ρήμα Knit το οποίο έχει να κάνει με το πλεκτό και το sky με τον ουρανό, δηλαδή ‘πίσω από τα κάγκελα’.
357 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
παραδώσει στον σύντροφο του. «Στο κάτω-κάτω, αφού θέλεις να δουλέψουμε υπό αυτούς τους όρους, κ. Άλταμοντ», είπε εκείνος, «δεν βλέπω γιατί εγώ πρέπει να σε εμπιστευθώ περισσότερο από όσο εσύ. Καταλαβαίνεις;» πρόσθεσε, κοιτώντας πάνω από τον ώμο του τον Αμερικάνο. «Ορίστε η επιταγή πάνω στο τραπέζι. Διεκδικώ το δικαίωμα να εξετάσω το πακέτο πριν πάρεις τα χρήματα.» Ο Αμερικάνος το παρέδωσε δίχως μια λέξη. Ο Βον Μπορκ ξετύλιξε το κορδόνι και τα δυο περιτυλίγματα. Κατόπιν κάθισε κοιτώντας με βουβή έκπληξη το μικρό γαλάζιο βιβλίο το οποίο βρισκόταν εμπρός του. Πάνω στο εξώφυλλο του ήταν τυπωμένο με χρυσά γράμματα Πρακτικός Οδηγός της Μελισσοκομικής. Μόνο για μια στιγμή κοίταξε ο
αρχικατάσκοπος την παραδόξως άσχετη επιγραφή. Την επόμενη είχε αρπαχθεί από τον λαιμό από μια σιδερένια λαβή, και ένας σπόγγος με χλωροφόρμιο είχε τοποθετηθεί μπροστά από το αγριεμένο του πρόσωπο75.
75writhing face - 358 -
Arthur Conan Doyle
«Αλλο ένα ποτήρι, Γουώτσον!» είπε ο κ. Σέρλοκ Χολμς καθώς πρότεενε το μπουκάλι του Αυτοκρατορίκού Τοκάί. Ο παχύς σοφέρ, ο οποίος είχε καθίσει στο τραπέζι έσπρωξε εμπρός το ποτήρι με σχετική προθυμία. «Είναι ένα καλό κρασί, Χολμς.» «Ένα εξαίρετο κρασί, Γουώτσον. Ο φίλος μας στον καναπέ με διαβεβαίωσε πως ήταν από το προσωπικό κελάρι του Φρανζ Ζοζέφ στο Παλάτι Σονμπραν. Θα σου ήταν δύσκολο να ανοίξεις το παράθυρο γιατί το χλωροφόρμιο δεν βοηθά την υπερώα.» Το χρηματοκιβώτιο ήταν μισάνοιχτο, καί ο Χολμς στεκόταν μπροστά του αφαίρώντας τον έναν φάκελο κατόπιν του άλλου, εξετάζοντας βιαστικά καθέναν τους, και κατόπιν πακετάροντας 359 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
τον τακτικά στο σάκο του Βον Μπορκ. Ο Γερμανός κοιμόταν πάνω στον καναπέ με δυσπνοϊκή αναπνοή δεμένος με ένα λουρί στα χέρια του κι άλλο ένα στα πόδια του. «Δεν είναι ανάγκη να βιαζόμαστε, Γουώτσον. Είμαστε ασφαλείς από διακοπές. Θα σε πείραζε να αγγίξεις το κουδούνι; Δεν υπάρχει κανείς άλλος στο σπίτι, εκτός από τη γριά Μάρθα, η οποία έπαιξε τον ρόλο της αξιοθαύμαστα. Την έμπασα στην υπόθεση εδώ όταν αρχικά ανέλαβα την υπόθεση. Α, Μάρθα, θα χαρείς να μάθεις πως όλα έχουν καλώς.» Η ευχάριστη ηλικιωμένη κυρία είχε εμφανιστεί στο κατώφλι. Υποκλίθηκε ελαφρώς με ένα χαμόγελο στον Κο Χολμς αλλά κοίταξε με κάποια αγωνία στη μορφή πάνω στον καναπέ. «Όλα είναι, εντάξει, Μάρθα. Δεν πληγώθηκε καθόλου.» «Χαίρομαι για αυτό, κ. Χολμς. Για τα μυαλά που κουβαλάει ήταν ένας ευγενικός κύριος. Ήθελε να φύγω μαζί με τη γυναίκα του για τη Γερμανία χθες, όμως κάτι τέτοιο δεν θα ταίριαζε στα σχέδια σας, έτσι, κύριε;» «Όχι, πράγματι, Μάρθα. Όσο βρισκόσουν εδώ ένοιωθα εφησυχασμένος. Περιμέναμε αρκετή ώρα για το σήμα σου απόψε.» «Ήταν ο γραμματέας, κύριε.» «Το ξέρω. Το αμάξι προσπέρασε το δικό μας.» «Νόμιζα πως δεν θα έφευγε ποτέ. Ήξερα πως αυτό δεν θα ταίριαζε με τα σχέδια σας, κύριε, - 360 -
Arthur Conan Doyle
να τον βρείτε εδώ.» «Όχι, πράγματι. Λοιπόν, απλά χρειάστηκε μόνο να περιμένουμε μισή ακόμη ώρα ή κάπου εκεί μέχρι που είδα τη λάμπα σου να σβήνει και ήξερα πως το πεδίο ήταν ελεύθερο. Μπορείς να αναφέρεις σε μένα αύριο στο Λονδίνο, Μάρθα, στο ξενοδοχείο Κλάριτζ.» «Πολύ καλά, κύριε.» «Υποθέτω πως έχεις ετοιμάσει τα πάντα για την αναχώρηση σου.» «Μάλιστα, κύριε. Έστειλε επτά γράμματα σήμερα. Έχω τις διευθύνσεις ως συνήθως.» «Πολύ καλά, Μάρθα. Θα τις εξετάσω αύριο. Καληνύχτα. Αυτά τα χαρτιά», συνέχισε καθώς η ηλικιωμένη γυναίκα εξαφανίσθηκε, «δεν έχουν ιδιαίτερα μεγάλη αξία, γιατί, φυσικά, οι πληροφορίες τις οποίες αντιπροσωπεύουν έχουν αποσταλεί προ πολλού στη Γερμανική κυβέρνηση. Αυτά είναι, τα πρωτότυπα τα οποία δεν μπορούσαν να βγουν με ασφάλεια από τη χώρα.» «Τότε δεν έχουν καμία αξία.» «Δεν θα έφθανα στο σημείο να το πω αυτό, Γουώτσον. Θα δείξουν τουλάχιστον στους δικούς μας τι είναι γνωστό και τι όχι. Θα έλεγα πως πολλά από αυτά τα χαρτιά έχουν έρθει μέσω εμού, και δεν χρειάζεται να πω πως είναι σχολαστικά αναξιόπιστα. Θα φώτιζε τα γερατειά μου να δω ένα Γερμανικό καταδρομικό να πλέει το Σολέντ βάση των σχεδίων ναρκοπεδίου τα οποία 361 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
προμήθευσα. Όμως εσύ, Γουώτσον» —σταμάτησε τη δουλειά του και έπιασε τον παλιό φίλο του από τους ώμους — «Ούτε που σε έχω δει στο φως ακόμη. Πως σου φέρθηκαν τα χρόνια; Δείχνεις το ίδιο ξένοιαστο παιδί όσο ποτέ.» «Νοιώθω είκοσι χρόνια νεώτερος, Χολμς. Σπανία ένοιωσα τόσο χαρούμενος όσο όταν έλαβα το τηλεγράφημα σου ζητώντας μου να σε συναντήσω στο Χάργουιτς με το αυτοκίνητο. Όμως εσύ, Χολμς — ελάχιστα άλλαξες —εκτός από αυτό το φριχτό γενάκι.» «Αυτές είναι οι θυσίες που κάνει κάποιος για την πατρίδα του, Γουώτσον», είπε ο Χολμς, τραβώντας τη μικρή τούφα. «Αύριο θα αποτελεί μια άσχημη ανάμνηση. Με τα μαλλιά μου κουρεμένα και με μερικές άλλες επιφανειακές αλλαγές θα επανεμφανιστώ στο Κλάριτζ αύριο όπως ήμουν πριν αυτό το Αμερικάνικο προσωπείο —σου ζητώ συγνώμη, Γουώτσον, τα καλά μου Αγγλικά φαίνονται να έχουν μόνιμα κηλιδωθεί— πριν αυτή η Αμερικάνικη ανάθεση βρεθεί στον δρόμο μου.» «Μα έχεις αποσυρθεί, Χολμς. Μαθαίναμε πως ζούσες τη ζωή ερημίτη ανάμεσα στα μελίσσια σου και τα βιβλία σου σε μια μικρή φάρμα πάνω στους λόγους του Νότου76.» «Ακριβώς, Γουώτσον. Εδώ βρίσκεται ο καρπός της νωχελικής ευμάρειας μου, το magnum opus των τελευταίων μου χρόνων!» Ανασήκωσε τον τόμο από το γραφείο και διάβασε δυνατά τον 76South Downs - 362 -
Arthur Conan Doyle
πλήρη τίτλο, Πρακτικός Οδηγός της Μελισσοκομικής, με Ορισμένες Παρατηρήσεις επί της Απομόνωσης της Βασίλισσας. «Μονάχος το κατόρθωσα. Ιδού ο καρπός στοχαστικών νυχτών και κοπιωδών ημερών όταν παρακολουθούσα τις μικρές εργατικές ομάδες όπως κάποτε παρακολουθούσα τον υπόκοσμο του Λονδίνου.» «Μα πως αποφάσισες να πιάσεις και πάλι δουλειά;» «Αχ, συχνά απόρησα κι εγώ ο ίδιος. Τον Υπουργό Εξωτερικών μονάχο θα ήμουν σε θέση να τον αντικρούσω, όμως όταν ο Πρωθυπουργός επίσης καταδέχτηκε να επισκεφθεί την ταπεινή μου στέγη! Το γεγονός είναι, Γουώτσον, πως ο κύριος αυτός επί του καναπέ ήταν κομμάτι, πολύ καλύτερος από τους ανθρώπους μας. Αποτελούσε μία κατηγορία από μόνος του. Τα πραγματα πήγαιναν στραβα, καί κανείς δεν μπορούσε να καταλαβει γιατί πήγαιναν στραβα. Πράκτορες θεωρούνταν ύποπτοι είτε και συλλαμβανονταν, όμως υπήρχε μαρτυρία καποιας ισχυρής και μυστικής κεντρικής εξουσίας. Κρινόταν απολύτως αναγκαίο να την εκθέσουμε. Ισχυρές πιέσεις ασκήθηκαν πανω μου να ερευνήσω το ζήτημα. Όταν σου πω ότι ξεκίνησα το οδοιπορικό μου στο Σικαγο, αποφοίτησα εντός μιας Ιρλανδικής μυστικής οργανωσης στο Μπαφαλο, προκαλεσα σοβαρα προβλήματα στην αστυνομική διεύθυνση του Σκιμπαρίν, και έτσι τελικα προκαλώντας την προσοχή ενός υφισταμενου πρακτορα του Βον Μπορκ, ο οποίος με συνέστησε ως έναν πολλα υποσχόμενο αντρα, θα αντιληφθείς πως το ζήτημα υπήρξε περίπλοκο. 363 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Έκτοτε τιμήθηκα με την εμπιστοσύνη του, η οποία δεν απέτρεψε στην πλειοψηφία των σχεδίων να στραβώσουν ελαφρώς και πέντε από τους καλύτερους του πρακτορες από τα να βρεθούν στη φυλακή. Τους παρακολουθούσα, Γουώτσον, και τους επέλεγα καθώς ωρίμαζαν. Λοιπόν, κύριε, ελπίζω πως δεν χειροτερέψατε!» Το τελευταίο σχόλιο είχε απευθυνθεί στον ίδιο τον Βον Μπορκ, ο οποίος κατόπιν αρκετών προσπαθειών για αναπνοή και πεταρίσματος των βλεφαρων είχε παραμείνει σιωπηλός ακούγοντας τη δήλωση του Χολμς. Ξέσπασε τώρα σε μια φρενήρη ροή Γερμανικών ύβρεων, το πρόσωπο του παραμορφωμένο από οργή. Ο Χολμς συνέχισε τη γοργή έρευνα των εγγράφων καθώς ο αιχμάλωτος καταριόταν καί έβριζε. «Μολονότι παράφωνη, η Γερμανική είναι η πλέον εκφραστική όλων των Γλωσσών», παρατήρησε όταν ο Βον Μπορκ είχε σταματήσει από πλήρη εξάντληση. «Καλώστο! Καλώστο!» πρόσθεσε καθώς κοίταξε επίμονα τη γωνία ενός σχεδιαγράμματος πριν το τοποθετήσει στο κουτί. «Αυτό πρέπει να βάλει άλλο ένα πουλάκι στο κλουβί. Δεν είχα ιδέα πως ο φροντιστής ήταν έναν τέτοιο κάθαρμα, ωστόσο είχα από καιρό τα μάτια μου πάνω του. Κύριε Βον Μπορκ, έχετε πολλά για τα οποία να λογοδοτήσετε.» Ο κρατούμενος είχε ανασηκωθεί με κάποια δυσκολία πάνω στον καναπέ καί κοίταζε με ένα παράξενο μίγμα έκπληξης και μίσους τον - 364 -
Arthur Conan Doyle
αιχμαλωτιστή77 του.
«Θα μου το πληρώσεις78,
Άλταμοντ»,
μιλώντας με αβίαστη
είπε,
αποφασιστικότητα79. «Ακόμα κι αν μου πάρει όλη μου τη ζωή θα μου το πληρώσεις!» «Ο παλιός καλός σκοπός», είπε ο Χολμς. «Πόσο συχνά τον άκουγα σε μέρες αλλοτινές. Επρόκειτο για το αγαπημένο τραγουδάκι του μακαρίτη του Καθηγητή Μοριάρτυ. Ο Ταγματάρχης Σεμπάστιαν Μόραν υπήρξε επίσης γνωστό πως το κελάηδησε. Και εντούτοις ακόμη ζω και φροντίζω μελίσσια στους λόφους του Νότου.» «Καταραμένος να είσαι, διπρόσωπε προδότη!» φώναξε ο Γερμανός, τεντώνοντας τα δεσμά του και αφήνοντας το φόνο να ξεχυθεί από τα εξοργισμένα του μάτια.
77captor (κάτι άλλο?) 78I shall get level 79slow deliberation 365 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Όχι, όχι, δεν έχουν τόσο άσχημα τα πράγματα», είπε ο Χολμς, χαμογελώντας. «Όπως η ομιλία μου είναι βέβαιον πως σου δείχνει, ο κ. Άλταμοντ εκ του Σικάγο δεν υπήρξε στην πραγματικότητα. Ιον χρησιμοποίησα και πάει χάθηκε.» «Τότε ποιος είσαι;» «Είναι πράγματι επουσιώδες το ποιος είμαι, όμως αφού το ζήτημα δείχνει να σε ενδιαφέρει, κ. Βον Μπορκ, θα έλεγα πως αυτή δεν είναι η πρώτη μου επαφή με τα μέλη της οικογενείας σου. Έχω κάνει αρκετή δουλειά στη Γερμανία κατά το παρελθόν και το όνομα μου πιθανόν να σου είναι γνώριμο.» «Θα επιθυμούσα να το μάθω», Πρώσος βλοσυρά.
είπε ο
«Εγώ ήμουν εκείνος ο οποίος προκάλεσε τη - 366 -
Arthur Conan Doyle
ρήξη σχέσεων μεταξύ της Αϊρήν Άντλερ και του μακαρίτη Βασιλιά της Βοημίας όταν ο εξάδελφος σου Χέινριχ διατελούσε Αυτοκρατορικός Πρόξενος. Εγώ ήμουν επίσης εκείνος ο οποίος έσωσε από φόνο, από τον Μηδενιστή Κλόπμαν, τον Κόμη Βον und Ζου Γκράφενσταϊν, ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος αδελφός της μητέρας σου. Εγώ ήμουν —» Ο Βον Μπορκ ανακάθισε σε έκπληξη. «Υπάρχει ένας μόνον άνθρωπος», φώναξε. «Ακριβώς», είπε ο Χολμς. Ο Βον Μπορκ βόγκησε και βυθίστηκε πίσω στον καναπέ. «Και το μεγαλύτερο μέρος της πληροφόρησης προήλθε από εσένα», φώναξε. «Ποια η αξία της; Τι έκανα; Είναι η ολοκληρωτική καταστροφή μου!» «Είναι βεβαία σχετικά αναξιόπιστη», είπε ο Χολμς. «Θα απαιτήσει τη διενέργεια κάποιας εξακρίβωσης κι έχεις ελάχιστο χρόνο να την πραγματοποιήσεις. Ο ναύαρχος σας ενδεχομένως να ανακαλύψει ορισμένα καινούργια όπλα σχετικά μεγαλύτερα εκείνων τα οποία αναμένει, και τα καταδιωκτικά ίσως κομμάτι ταχύτερα.» Ο Βον Μπορκ έπιασε τον λαιμό του σε απελπισία. «Υπάρχουν αναρίθμητες λεπτομέρειες οι οποίες, αναμφίβολα, θα έρθουν στο φως την κατάλληλη στιγμή. Όμως έχεις ένα χάρισμα το οποίο είναι αρκετά σπάνιο για έναν Γερμανό, κ. 367 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
Βον Μπορκ: είσαι φίλαθλος και δεν θα μου κρατήσεις κακία όταν αντιληφθείς πως εσύ, ο οποίος ξεγέλασε τόσο πολύ κόσμο, τελικά ξεγελάστηκες ο ίδιος. Στο κάτω-κάτω της γραφής, κατέβαλες κάθε προσπάθεια για το καλό της πατρίδας σου, κι εγώ για το καλό της δικής μου, οπότε τι πιο φυσικό; Επιπλέον», πρόσθεσε, όχι με δυσμενή διάθεση, καθώς απέθεσε το χέρι του πάνω στον ώμο του συντετριμμένου άντρα, «είναι καλύτερα από ό,τι να αποτύχεις χάρη σε κάποιον περισσότερο αγνώμονα αντίπαλο. Ια χαρτιά είναι έτοιμα, Γουώτσον. Αν έχεις την καλοσύνη να με βοηθήσεις με τον αιχμάλωτο μας, πιστεύω πως μπορούμε να ξεκινήσουμε αμέσως για το Λονδίνο.»
Δεν ήταν εύκολο το έργο να μετακινήσουμε τον Βον Μπορκ, διότι επρόκειτο περί ενός δυνατού καί απελπισμένου άντρα. Ιελίκά, κρατώντας τον από τα χέρια, οί δυο φίλοι περπάτησαν μαζί του κατεβαίνοντας πολύ αργά στον κήπο τον οποίο είχε διαβεί με τέτοια περήφανη αυτοπεποίθηση όταν είχε λάβει τα συγχαρητήρια του επιφανή - 368 -
Arthur Conan Doyle
διπλωμάτη μόλις μερικές ώρες νωρίτερα. Κατόπιν μίας σύντομης, τελικής πάλης ανασηκώθηκε καί αφέθηκε, δεμένος ακόμη χειροπόδαρα, μέσα στη διαθέσιμη θέση του μικρού αυτοκινήτου. Ο πολύτιμος ταξιδιωτικός του σάκος στριμώχθηκε πλάι του. «Ελπίζω να κάθεσαι αναπαυτικά όσο οι περιστάσεις το επιτρέπουν», είπε ο Χολμς όταν οι τελευταίες λεπτομέρειες είχαν ολοκληρωθεί. «Θα κρινόμουν ένοχος υπερβολικής οικειότητας αν άναβα ένα τσιγάρο και το τοποθετούσα στα χείλη σου;» Όμως όλες οι αβρότητες πήγαν χαμένες απέναντι στον θυμωμένο Γερμανό. «Υποθέτω πως αντιλαμβάνεσαι, κ. Σέρλοκ Χολμς», είπε, «πως αν η κυβέρνηση σου σε υποστηρίξει σε ετούτη τη συμπεριφορά τότε θα πρόκειται περί μιας πράξης πολέμου." «Τι θα συμβεί ωστόσο σχετικά με τη δική σου κυβέρνηση κι όλη αυτή τη συμπεριφορά;» είπε ο Χολμς, χτυπώντας με τα δάκτυλα του τη βαλίτσα. «Είσαι απλός πολίτης. Δεν έχεις κανένα ένταλμα για τη σύλληψη μου. Η όλη διαδικασία είναι εντελώς παράνομη και σκανδαλώδης.» «Απολύτως», είπε ο Χολμς. «Απαγωγή ενός Γερμανό Υπηκόου.» «Και έγγραφων.»
κλοπή
των
προσωπικών
του
369 -
Η Στερνή Του Υπόκλιση
«Βασικά, αντιλαμβάνεσαι τη θέση σου, όπως και του συνεργού σου από εδώ. Αν καλούσα προς βοήθεια καθώς θα περνούσαμε μέσα από το χωριό — » «Αγαπητέ μου κύριε, αν έκανες κάτι τόσο ανόητο πιθανόν να εμπλούτιζες τους περιορισμένους τίτλους των πανδοχείων του χωριού χαρίζοντας μας το 'Ο Κρεμασμένος Πρώσος' ως επιγραφή. Ο Αγγλος είναι ένα επιδεκτικό πλάσμα, όμως επί του παρόντος η διάθεση του είναι σχετικά ξαναμμένη, και καλό θα ήταν να μην τον εξωθήσεις στα όρια. Όχι, κ. Βον Μπορκ, θα έρθεις μαζί μας κατα έναν ήρεμο, λογικό τρόπο80 στη Σκότλαντ Γιάρντ, όπου θα σου επιτραπεί να ειδοποιήσεις το φίλο σου, το Βαρόνο Βον Χέρλινγκ, και να μάθεις αν ακόμη μπορείς να πάρεις τη θέση την οποία σου έχει φυλάξει στη διπλωματική αποστολή. Όσο για εσένα, Γουώτσον, εσύ θα μας συντροφέψεις υπό την παλαιά σου ιδιότητα, όπως καταλαβαίνω, οπότε το Λονδίνο δεν θα 'ναι έξω από το δρόμο σου. Στάσου μαζί μου στο αίθριο, γιατί ίσως να είναι η τελευταία ήρεμη κουβέντα που θα έχουμε ποτέ.» Οι δυο φίλοι κουβέντιασαν ιδιαιτέρως για μερικά λεπτά, αναπολώντας για ακόμη μια φορά τον παλιό καιρό, ενώ ο κρατούμενος τους μάταια πάσχιζε να λύσει τα δεσμά που τον κρατούσαν. Καθώς στράφηκαν προς το αυτοκίνητο ο Χολμς έδειξε προς τη φεγγαρόλουστη θάλασσα και κούνησε ένα συλλογισμένο κεφάλι. « Ενας Γουώτσον.» 80fashion - 370 -
ανατολικός
άνεμος
σιμώνει,
Arthur Conan Doyle
«Δεν το πιστεύω, Χολμς. Κάνει πολύ ζέστη.» «Ο παλιός καλός Γουώτσον! Αποτελείς το μοναδικό σημείο αναφοράς σε μια εποχή που αλλάζει. Ενας ανατολικός άνεμος σιμώνει εντούτοις, ένας άνεμος που παρόμοιος του ποτέ πριν δεν φύσηξε πάνω από την Αγγλία ξανά. Θα είναι παγερός και πικρός, Γουώτσον και πάρα πολλοί από μας ίσως να σβήσουν στο πέρασμα του. Αλλά δεν παύει να είναι ο ίδιος ένας θεϊκός άνεμος81, καί μία καθαρότερη, καλύτερη, δυνατότερη γη θα απομείνει στη λιακάδα όταν η καταιγίδα θα έχει κοπάσει. Βάλε μπρος, Γουώτσον, γιατί είναι ωρα να ξεκινήσουμε. Εχω μια επιταγή για πεντακόσιες λίρες η οποία πρέπει να εκταμιευθεί νωρίς, διότι ο εκδότης της είναι αρκετά ικανός να το εμποδίσει αν του δοθεί ευκαιρία.» &
81But it's God's own wind none the less 371 -