Ang wika ay pantao pantao Ang wika ay pantao dahil ito and makataong pamamaraan ng pagpapahayag ng ating mga kaisipan,saloobin o damdamin.Ito rin and pinakakasangkapan ng pagpapalitan ng ideya,kuro-kuro, atbp.Ang tao ay may kakayahang gumamit ng wika dahil napapaunlad niya ito.Nakabubuo siya ng mga tunog na may kahulugan at hindi gaya-gaya lamang. Ang wika ay arbitrary arbitrary Ang wika ay arbitraryo sa dahilan na ito ‘yong mga salitang pinagkasunduan ng mg mgaa ta tao o pa para ra ga gami miti tin n ni nila la sa pa pang ng ar araw aw-a -ara raw w na pa pamu mumu muha hay y.Da Dahi hill sa arbi ar bitr trar aryo yo,, na naka kaka kabu buo o an ang g mg mgaa ta tao o ng ib iba’ a’tt ib iban ang g sa sali lita ta na si sila la la lama mang ng an ang g nagkakaunawaan.Isang halimbawa halimbawa nito ang salitang “tsibog” na ang ibig sabihin ay kakain na. Ang wika ay natatangi natatangi Ang wik wikaa ay nat natata atangi ngi sa dah dahila ilan n na ito ang ati ating ng pin pinaka akains instru trumen mento to sa komunikasyon.Dahil ito’y natatangi ikanga,tayo’y pinagbubuklod-buklod at pinagiisa para lalo pang paunlarin ang wikang mayroon tayo ngayon.Ito rin ang dahilan kun ung g bak akit it na napa pap pan anaati tilli ng baw awat at is isaa ang mag agaand ndan ang g pa pag g sa sassam amah ahaan o pagkakaibigan.Ito rin and dahilan kung bakit tayo’y nakabubuo ng mga ideyang kaakit-akit para mapakinabangan ng ibang taong lubos pang nangangailangan ng kaalaman. Ang wika ay nagbubuklod nagbubuklod ng bansa bansa ung walang wika,wala tayong matatag na bansa.Ang wika ay nagbubuklod ng bansa dahil ! halimbawa" alam natin na noong unang panahon ay sobra ang kalu ka lupi pita tan n ng mg mgaa da dayu yuha han n pa part rtik ikul ular ar na an and d mg mgaa a ast stil ila. a.Da Dahi hill sa wi wika kang ng #ilipino,binuklod nito ang ating mga ninuno$bayani na isulong ang pag-aalsa sa pamamagitan ng pagsulat ng mg a kwento at iba’t ibang babasahin na parang silasila lang ang nagkakaunawaan.Dahil sa walang kamalay-malay ang mga astila kung ano ang mga ‘yon,nakamit ng ating mga kababayan ang kanilang inaasam. Ikanga ang wika at kultura kultura ay ‘di mapaghihiwalay mapaghihiwalay %ama& %a ma& 'a dahilan na ang bawat wika ng mga tao saan mang panig ng mundo ay nakabatay sa kung anong kultura mayroon sila.Dahil din sa kulturang angkin ng kanilang bansa,lubos nila itong napapaunlad dahil pinagbubuklod sila ng kanilang wika wi kang ng gi gina naga gami mit. t.An Ano o ma mang ng ku kult ltur uraa ma mayro yroon on ta tayo yo,, it iton ong g wi wika ka an ang g sy syan ang g kumukuntrol
Ang wika ay may iba't ibang katangian. Ito ay isa sa mga mahahalagang bagay na ibinigay ng Diyos sa tao upang mabuhay nang may kabuluhan at makamit niya ang kanyang mga pangarap at mithiin sa buhay. 1. Ang wika ay masistemang balangkas. Ang wikang ginagamit ng bawat tao sa daigdig ay sistematikong nakaayos sa isang tiyak na balangkas. Halimbawa: nag-aaral
Sarah
mabuti
makapasa
eksamin
Mapapansing batay sa mga salitang nakalahad sa itaas, tayo ay makabubuo ng isang pangungusap tulad ng: Si Sarah ay nag-aaral nang mabuti upang makapasa sa eksamin. 2. Ang wikang ay sinasalitang tunog. Makabuluhan ang wika sapagkat ito ay nagtataglay ng tunog. Subalit hindi lahat ng tunog ay wika sapagkat hindi lahat ng tunog ay may kahulugan. Sa tao, ang pinakamakabuluhang tunog ay ma y kahulugan. Sa tao, ang pinakamakabuluhang tunog na nilikha natin ay ang tunog na salita. Ito rin ang kasangkapan ng komunikasyon sa halos lahat ng pagkakataon. Tanging sinasalitang tunog lamang na nagmumula sa tao ang maituturing na wika. ilikha ito ng ating aparato sa pag sasalita na nagmumula sa hanging nanggagaling sa baga ng nagdaraan sa pumapalag na bagay na siyang lumilikha ng tunog !artikulador" at minomodipika ng ilong at bibig !resonador". 3. Ang wika ay pinipili at isinasaayos. Mahalaga sa isang nakikipagtalastasan na piliing mabuti at isaayos ang mga salitang gagamitin upang makapagbigay ito ng malinaw na mensahe sa kausap. Sa lahat ng pagkakataon, pinipili natin ang wikang ating gagamitin. 4. Ang wika ay arbitraryo. Ang isang taong walang kaugnayan sa komunidad ay hindi matututong magsalita kung papaanong ang mga naninirahan sa komunidad na iyon ay nagsasalita sapagkat ang esensya ng wika ay panlipunan. Halimbawa: #ung ikaw ay nasa $angasinan, kailangan ang wikang iyong sinasalita ay ang wikang gamitin sa $angasinan upang magkaroon ka ng direktang ugnayan sa lipunang iyong ginagalawan. Ang pagiging %arbitrary% ng wika ay maari ring maiayon sa konbensyunal na
pagpapakahulugan ng salitang ginagamit. &alang kaugnayan ang salitang ginagamit sa ipinakakahulugan nito. Isang halimbawa ay ang salitang %aso% sa i ngles ang gamiting salita ay %dog%, sa Ilokano, ito ay %aso%, sa $angasinan ito ay %aso% maaaring pareho ang mga salitang ginamit dahil ang mga gumagamit ng wika ay napagkayariang ito ang gamiting salita kaya't ito ang pangkalahatang gamit sa salitang %aso% 5. Ang wika ay ginagamit. Ang wika ay kasangkapan sa komunikasyon at katulad ng iba pang kasangkapan, kailangang patuloy itong ginagamit. Ang isang kasangkapang hindi ginagamit ay nawawalan ng saysay. 6. Ang wika ay nakabatay sa kultura. $aanong nagkakaibaiba ang wika sa daigdig( Ang sagot ay makikita sa pagkakaibaiba ng mga kultura ng mga bansa at pangkat. Ito ang paliwanag kung bakit may mga kaisipan sa isang wika ang walang katumbas sa ibang wika. $ansinin natin ang pagkakaiba ng wikang )ilipino sa Ingles. Anuano ang iba't ibang anyo ng %i*e +ormations% sa Ingles( gunit ano a ng katumbas ng mga iyon sa )ilipino( Maaring yelo at niyebe lamang, ngunit ano ang katumbas natin sa iba pa( &ala, dahil hindi naman bahagi sa ating kultura ang %gla*ier%, %i*ebergs%, %+or%, %hailstorm% at iba pa. 7. Ang wika ay nagbabago. Dinamiko ang wika. Hindi ito maaaring tumangging magbago. Ang isang wika ay maaaring nadaragdagan ng mga bagong bokabularyo. -unga ng pagiging malikhain ng mga tao, maaaring sila ay nakalilikha ng mga bagong salita. 8. Ang wika ay komunikasyon. Ang tunay na wika ay wikang sinasalita. Ang wikang pasulat ay paglalarawan lamang ng wikang sinasalita. amit ito sa pagbuo ng pangungusap. &alang pangungusap kung walang salita. . Ang wika ay makapangyarihan. Maaaring maging kasangkapan upang labanan ang bagay na salungat sa wastong pamamalakad at pagtrato sa tao. Isang halimbawa nito ay ang wastong pamamalakad at pagtrato sa tao. Isang halimbawa nito ay ang walang kamatayang akdang %/n*le Tom's 0abin% na isinulat ni Stowe. Dahil sa nobelang ito, nagkaroon ng lakas ang mga aliping itim na ipaglaban ang kanilang mga karapatang pantao laban sa mga Amerikano. Ang salita, sinulat man o sinabi ay isang lakas na humihigop sa mundo. Ito ay nagpapatino o nagpapabaliw, bumubuo o nagwawasak, nagpapakilos o nagpapahinto. 1!. Ang wika ay kagila-gilalas. -agama't ang pagaaral ng wika ay isang agham, kayraming salita pa rin ang kay hirap ipaliwanag. $ansinin ang mga halimbawa: a. may ham nga ba sa "hamburger"# $bee% ang laman nito at hin&i hamo' b. may itlog nga ba sa gulay na "eggplant"# Ayon muli kay ar*ia !1223", mahahati sa tatlong pangkalahatang uri ang mga
kahalagahan ng wika, dito uusbong ang mga detalyadong kahalagahan nito. 1. (ahalagahang )A*SA+,,. akapaloob dito ang indi4idwal na kapakinabangan. Halos lahat ng teorya ng pinagmulan ng wika ay nagugat sa sariling kapakinabangan: pagpapahayag ng damdamin, iniisip at maging ng mismong pagkatao. Isipin na lamang kung walang wikang natutuhan ang tao5 Ang bunga nito ay kalunoslunos5 Alisin ang wika sa isang indi4idwal at waring inalis na rin ang pagkatao. 2. (ahalagahang )A*,)*A*. &alang alinlangang ang tao ay hindi namumuhay ng magisa. #ailangan niya ang kanyang kapwa upang bumuo ng isang lipunang sasagisag sa kanilang iisang mithiin, sa kanilang natatanging kultura. Ito ang dahilan kung bakit may iba't ibang lipunan. &ika ang dahilan kung bakit minamahal ng sinumang nilalang ang kanyang sariling kultura. Ayon kay San -uena4entura !sa aklat nina 6 esuma at Semorlan, 1221": Ang wika ay isang larawang binibigkas at isinulat: isang hulugan, taguan, imbakan, o deposito ng kaalaman ng isang bansa, isang ingatyaman ng mga tradisyong nakalagak dito. Sa madaling salita, ang wika ang kaisipan n g isang bansa kaya't kailanman, ito'y tapat sa pangangailangan at mithiin ng sambayanan. Taglay nito ang mga hakahaka at katiyakan ng isang bansa%. -awat salitang ipinahahayag sa isang lipunan ay katumbas ng kanilang mga tanging pakahulugan sa buhay. 3. (ahalagahang /lobal ,nteraksyunal. Ang kahalagahang ito ay kailan lamang ganap na napaguukulan ng pansin. aging mainit ang isyung ito nang magkaroon ng 1227 6e4isyon ng Al+abeto. Maraming nagtaas ng kilay sa mga letrang ), 8, at 9 bilang mga letrang maaari nang gamiting sa pagbaybay ng mga karaniwang salitang hiram. Malinaw na nakasaad sa #onstituyon ng 73; na ang &ikang )ilipino ay ang wikang pambansa at ang Ingles ang wikang internasyunal. Dahil sa nangyaring re4ision, lumilitaw na %lumalapit% ang baybay ng maraming salitang )ilipino sa mga salitang Ingles at iba pang banyagang wika.
