МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ
ШАТАХУУН ТҮГЭЭХ СТАНЦ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖ, ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖИЙН ТЕХНИКИЙН ЕРӨНХИЙ ШААРДЛАГА MNS 4628 - 98
АЛБАН ХЭВЛЭЛ
СТАНДАРТЧИЛАЛ, ХЭМЖИЛЗҮЙН ҮНДЭСНИЙ ТӨВ Улаанбаатар хот 1998 он
MNS 4628:1998 1. БОЛОВСРУУЛСАН: НИК ХК Б.СОДНОМПЭЛ
(НИК ХК-ний ерөнхий инженер)
А.ЛХАГВАДОРЖ
(НИК ХК-ний Судалгаа, хөгжлийн төвийн менежер)
Д.БАТСҮХ
(НИК ХК-ний инженер) Стандартчилал, хэмжилзүйн үндэсний төв :
Н.ЯДАМСҮРЭН
(Удирдлага, санхүүжилтийн газрын ахлах мэргэжилтэн)
БАТЛУУЛАХААР ОРУУЛСАН: Стандартчилал, хэмжилзүйн үндэсний төв Г.ГАНТӨМӨР
(Стандартчилал, баталгаажуулалтын газрын дарга )
Т.ЭНХТУУЛ
(СБГазрын мэргэжилтэн)
2. СТАНДАРТЫН ҮЗҮҮЛЭЛТ, ШААРДЛАГЫН ТҮВШИН Түвшинд хүрсэн буюу давсан бүлэг Олон улс, бүс нутгийн болон гадаад орны зүйлийн дугаар
стандартын тэмдэглэгээ
4-р бүлгийн 10,14,16; 1,14,24,28,29,34;
5-р бүлгийн
7-р бүлгийн 4-р
зүйлүүд түвшинд хүрсэн 4-р
бүлгийн
18,23-р
Унгар стандарт МС 9943 зүйлүүд
түвшингээс давсан 3.СТАНДАРТАД ҮЗЛЭГ ХИЙХ ХУГАЦАА: Анхны үзлэгийг 2003 онд, дараа нь 5 жил тутамд 4. ИШ ТАТСАН СТАНДАРТ: – Унгар стандарт МС 9943 (Шатахуун түгээх газрын заавар) –Р 112 РСФСР - 001 - 89 (Станции автозаправочные. Термины и определения ) –НИК (ХК), Гал түймэртэй тэмцэх газрын 1992 оны 135/б-110 тоот тушаалаар батласан "Нефть бааз, агуулах, ШТС-ын галын аюулгүйн дүрэм" – УСТ 3857-85 стандарт ("Агаарын дэд станцын 500 В хүртэл хүчдэлд ажиллах хуваарилах самбар") – MNS 2691-85 стандарт (Хаалттай дэд станцын 0,4 КВ-ын хүчдэлд ажиллах хуваарилах самбар. Техникийн шаардлага.) – УСТ 641-89 (Гал эсэргүүцэх техник. Үндсэн төрөл, байрлал, үйлчилгээ.) – УСТ 640-89 ( Галын аюулгүй байдал. Нэр томъѐо ба тодорхойлолт. )
2
MNS 4628:1998 Заавал мөрдөнө. МОНГОЛ УЛСЫН СТАНДАРТ Анги 0200 ШАТАХУУН ТҮГЭЭХ СТАНЦ Барилга байгууламж, тоног төхөөрөмжийн техникийн
MNS 4628 - 98
ерөнхий шаардлага. FUELLING STATION Building construction and general reguirments of equipment Стандартчилал, хэмжилзүйн үндэсний төвийн Зөвлөлийн 1998 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 41 тоот тогтоолоор батлав. 1999 оны 01 дүгээр сарын 01- ний өдрөөс эхлэн мөрдөнө. Энэ стандарт нь Монгол улсын нутаг дэвсгэр дээр шатахуун жижиглэн худалдаалах, түгээх, түүнтэй холбоотой барилга байгууламж барих, зураг төсөл зохиох,
ШТС-ын барилга байгууламж, тоног төхөөрөмжүүдэд тавих техникийн
ерөнхий шаардлагуудыг тогтооно. 1. НЭР ТОМЪЁО БА ТОДОРХОЙЛОЛТУУД 1.1. Байгууламжууд: -Шатахууныг хүлээн авах, хадгалах, тээврийн Шатахуун түгээх станц (ШТС)
цэнэглэх,
хэрэгслийг шатахуунаар хэрэглэгчдэд
худалдаалах
жижиглэн
зориулалттай
барилга
байгууламжийн цогцолбор -ШТС-аар үйлчлүүлэхээр ирж байгаа ШТС-ын орох, гарах зам
авто
тээврийн
үйлчилгээний замууд
3
хэрэгслүүд талбайд
ШТС-ын
орох
гарах
MNS 4628:1998 Шатахуун тээврийн хэрэгслээр тээвэрлэж Шатахуун буулгах байгууламж
ирсэн
шатахууныг
ШТС-ын
саванд юүлэхэд зориулсан тоноглол бүхий байгууламж -Шатахуун тээврийн хэрэгслээс ШТСын
Хийн
холбоостой
саванд шатахууныг буулгах үед
буулгах савнаас түрэгдэн гарах уурыг шата-
байгууламж
хуун тээврийн хэрэгслийн торх руу дамжуулах зориулалтын хоолойгоор тоноглосон буулгах байгууламж
Шатахуун түгээгүүрийн арал
Нэг буюу хэд хэдэн түгээгүүр суурилуулахад зориулсан байгууламж -Зөвхөн шатахуун цэнэглэж байгаа автомашин
Шатахуун түгээх талбай
зогсоход
зориулсан,
түгээгүүрийн түгээх хоолойн үйлчлэх дээд
хязгаарыг
нэг
метрээр
нэмэгдүүлсэн хэмжээтэй талбай -Шатахуун тээврийн хэрэгслээр ачиж Шатахуун буулгах талбай
ирсэн
шатахууныг
ШТС-ын
саванд
буулгах талбай -Шатахууныг хүлээн авах, хадгалах, түгээхэд
зориулсан
технологийн
дамжуулах хоолойнуудын хаалт, шүүр, Технологийн худгууд
буулгах шланг болон зайлшгүй шаардлагатай
бусад
тоноглолуудыг
байрлуулсан савны аман дээрх буюу түүний гаднах худгууд ШТС-ын үйлчилгээний барилга
-Шатахуун
түгээх
болон
бусад
үйлчилгээ эрхлэн явуулдаг хүмүүсийн ажлын байр Цэвэрлэх байгууламж
Бохирдсон уснаас нефтийн
бүтээг-
дэхүүнийг ялгах, хадгалах төхөөрөмж
4
MNS 4628:1998 1.2.Тоног төхөөрөмжүүд -Тусгай тоног төхөөрөмжөөр тоноглосон янз бүрийн багтаамж, хийц, байр Шатахуун нөөцлөх сав
лалтай ган болон бусад шатахуун ба галд тэсвэртэй материалаар хийсэн шатахууныг нөөцлөх зориулалттай сав -Шатахууныг тээврийн хэрэгсэл болон
Түгээгүүр
хэрэглэгчдийн саванд хэмжиж олгох зориулалттай төхөөрөмж -Шатахуунаар цэнэглэх үед авто-
Хийн
буцаах
систем
түгээгүүр
бүхий машины нөөцлөх савнаас түрэгдэн гарах уурыг тусгай сувгаар дамжуулан ШТС-ын нөөцлөх саванд хурааж авах хоолойгоор тоноглосон түгээгүүр
Савны амьсгалах клапан
–Нөөцлөх
саван
хөөрөлт,
суултаас
өөрчлөлтийг
дахь
шатахууны
үүсэх
зохицуулан
даралтын сав,
тоног
төхөөрөмжүүдийг эвдрэлээс хамгаалах зориулалтын төхөөрөмж -Хэрэглэгчдэд Түгээгүүрийн
шингэн
тоолуур
хэмжих хэмжих
олгох
зориулалтаар
шатахууныг түгээгүүрийн
шахуурга, түгээх хоолойн
хооронд
угсарсан төхөөрөмж -Хэмжсэн шатахууныг тээврийн хэрэгс Түгээгүүрийн хушуу
лийн болон хэрэглэгчийн шатахууны саванд хийхэд зориулсан түгээгүүрийн эд анги -Шатахууны хөрсний
Хяналтын хоолой
алдагдлыг бохирдлоос
илрүүлэх, хамгаалах
зориулалтаар
савны
ѐроолд
байрлуулсан
байгууламжид
хяналт
хийхэд зориулж газрын гадаргуу дээр гаргасан хоолой -Түгээгүүрийн хушуу, тоолуурын төхөө-
5
MNS 4628:1998 Түгээх уян хоолой
рөгийн хооронд шатахуун дамжуулах зориулалтаар угсарсан уян хоолой –Шатахууныг ШТС-ын технологийн байгууламж, тоног төхөөрөмжүүдийн
Технологийн дамжуулах хоолой
хооронд дамжуулахад зориулан суурилуулсан янз бүрийн голчтой ган болон шатахуун, галд тэсвэртэй нийлэг эдээр хийсэн хоолой
2. ШТС-ЫН ТУХАЙ ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ, ТОДОРХОЙЛОЛТУУД 2.1. Шатахуун түгээх станц Шатахууныг
хүлээн
авах,
савлах,
хадгалах,
хэрэглэгчдэд
жижиглэн
худалдаалах зориулалттай барилга, байгууламжийн цогцолбор бөгөөд түүнийг түшиглүүлэн үйлдвэрийн аргаар жижиглэн савласан хүнсний бараа, тээврийн хэрэгслийн төрөл бүрийн тос, сэлбэг материал худалдах, автомашины угаалга, техникийн үйлчилгээ хийх, цайны газар ажиллуулахыг зөвшөөрнө. 2.2. ШТС-ын бүтэц ШТС нь доорхи байгууламж, суурин тоног төхөөрөмжүүдээс бүрдэнэ. Үүнд: Шатахуун хэрэглэгч авто тээврийн хэрэгслүүдийн орох, гарах зам4 Шатахуун буулгах хэрэгсэл Шатахуун буулгах талбай, Шатахуун түгээх талбай Шатахууны түгээгүүр Дамжуулах хоолой ШТС-ын үйлчилгээний байр Технологийн худгууд Шатахуун нөөцлөх савнууд Цэвэрлэх байгууламж 2.3. Шатахуун түгээх станцын ангилал Шатахуун
түгээх суурин
(ШТСС)
станц – Хот суурин газар, авто замын дагуу байрласан суурин барилга, байгууламж бүхий ШТС
Шатахуун (ШТЗС)
түгээх
зөөврийн
станц -
Тээврийн
хэрэгсэлээр
тээвэрлэн
байрлалыг нь өөрчлөх боломжтой ШТС
6
MNS 4628:1998 - Автомашин, чиргүүл, завь, хөвөгч Шатахуун түгээх хөдөлгөөнт станц зэрэг тээврийн хэрэгсэл дээр болон (ШТХС)
чингэлэгт суурин угсарсан, ашиглалтын янз бүрийн цэгүүдэд задаргаа хийхгүйгээр шилжүүлэх зориулалттай ШТС 3.ШТС-ЫН БАЙРЛАЛД ТАВИХ ШААРДЛАГУУД
3.1. Тухайн ШТС-ын барилга, байгууламжийн цогцолборын иж бүрэн зургийг зөвхөн мэргэжлийн зураг төслийн эрх бүхий байгууллагаар хийлгэж, орон нутгийн засаг захиргаа, гал түймэртэй тэмцэх, байгал орчин, иргэний хамгаалалтын болон мэргэжлийн улсын хяналтын албадаар хянуулж, албан ѐсны дүгнэлт зөвшөөрөл авч, уг зураг төслийн дагуу барьж байгуулна. 3.2. Шинээр барих ШТС-ыг байрлуулахад дараах үндсэн шаардлага, нормативыг баримтлана. Үүнд: Энэхүү стандартын 3.3; 7.1-3-т заасан зай хэмжээг мөрдөнө. *
ШТС-ын зам талбай, барилга байгууламжаас гадагш шатахуун, түүгээр
бохирдсон ус гарах боломжийг хаасан байх *
ШТС-ын нутаг дэвсгэр дээрх автомашины хөдөлгөөн нь нэг чиглэлтэй байна.
*
Иргэний хмгаалалтын шаардлагатай арга хэмжээнүүдийг тусгасан байна.
*
Шөнийн цагт ШТС-ын нутаг дэвсгэрийг гэрэлтүүлэх гэрэлтүүлэгтэй байна.
3.3. ШТС-ын байгууламжуудын галын аюулгүйн байршлын зайн доод хэмжээ , /метрээр/
1- р хүснэгт
Хоорондын зайг нь тодор-
Үйлчил-
хойлох барилга байгуу-
гээний
ламж бусад объек тууд
байр
А
Түгээгүүр
Далд байрласан сав
Ил байрла-
ердийн
хийн
ердийн
хийн
буцах
буцах
систем
систем
сан сав
1
2
3
4
5
6
30
40
20
40
20
40
1.Зэргэлдээ орших албан газрын барилга байгууламжаас 2.Нефть бүтээгдэхүүний
7
MNS 4628:1998 агуулахын барилга байгуу-
30
30
20
15
20
30
50
50
20
50
20
100
100
100
30
100
30
100
150
150
50
150
50
150
15
15
5
8
5
15
төмөр замын тэнхлэгээс
30
50
30
25
30
50
8.Ерөнхий сүлжээний авто
10
15
5
8
5
15
ламжаас 3.Гал тэсвэршилтийн I,II,III зэргийн орон сууц, олон нийтийн барилга байгууламжийн хананаас 4.Гал тэсвэршилтийн IY,Yзэргийн орон сууц, олон нийтийн үйлдвэрийн газрын барилга байгууламжийн хананаас 5.Гэрийн хороолол ба хатуу түлшээр халаадаг байрнаас 6.Шатахуун
буулгах
байгууламжаас 7.Ерөнхий
сүлжээний
замын хажуу талаас 9.Цахилгааны агаарын шугам сүлжээнээс 10.ШТС-ы
Тулгуурын өндрийн 1.5м -ээс багагүй
үйлчилгээний
-
4
2
8
-
15
2
-
-
4
-
15
барилгаас 11. Түгээгүүр
Тайлбар: Нэг. 1-р хүснэгтийн 6-р баганан дахь зай хэмжээ нь хот суурин газраас бусад зөвшөөрөгдсөн нутаг дэвсгэрт байрласан ШТС-ын ил саванд хамаарна. Хоѐр. Энэ хүснэгтэд заасан зай хэмжээнүүд нь ШТС-ын галын дүрэм өөрчлөгдсөн тохиолдолд дахин хянагдана.
3.4.
Зөөврийн
болон
хөдөлгөөнт
ШТС-ыг
ажиллуулах
албан
ѐсны
зөвшөөрлийг эрх бүхий байгууллагуудаас авсан байх бөгөөд 3 сар хүртэл хугацаагаар ажиллуулж болно. 4. ШТС-ЫН БАЙГУУЛАМЖУУДАД ТАВИГДАХ ТЕХНИКИЙН ШААРДЛАГУУД 4.1. Үйлчилгээний байрыг хот суурин газарт байрласан ШТС-д II зэргийн; бусад газарт байрласан ШТС-д III зэргийн галд тэсвэртэй материалаар барьсан байна. 4.2. Үйлчилгээний байрны доторхи зохион байгуулалт, өрөө тасалгаануудын агааржуулалт, халаалт, цахилгааны холболтыг тухайн стандартынх нь шаардлагын дагуу гүйцэтгэнэ. 8
MNS 4628:1998 4.3. Үйлчилгээний байр нь холбогдох (барилга, хөдөлмөрийн нөхцөл, эрүүл ахуй) стандартын шаардлагыг хангасан байна. 4.4.
Автотээврийн
хэрэгслийг
шатахуунаар
цэнэглэх
ажиллагаанд
үйлчилгээний байрнаас хяналт тавих боломжтой байрлалтай байна. 4.5. Түгээгүүрийн тавцан (арал) нь
шатахуун
үл нэвчүүлэх шаардлагыг
хангасан хийцтэй байна. 4.6.Түгээгүүрийн тавцан (арал) -ыг 0,2-0,5 м-ийн өндөртэй, дээр нь байрлуулах түгээгүүрийн тооноос хамааруулж, 3-7 м-ийн урттай, 1 м-ээс багагүй өргөнтэй, түгээгүүрүүдийг түүний уртааш тэнхлэгт голлуулан байрлуулна. 4.7. Түгээгүүрийн тавцан (арал) нь шатахуунаар цэнэглэж буй тээврийн хэрэгсэл, үйлчилгээний байрны хаалга хоѐрын хооронд 1 м-ээс багагүй зайтай , болзошгүй ослын үед үйлчилгээний байрнаас хүн гарах замыг хаахааргүй байхаар байрлуулна. 4.8. Түгээгүүрийн тавцан (арал)-гийн голд байрлах технологийн дамжуулах хоолой, дохиолол болон цахилгаан тэжээлийн утаснуудын сувгийг элсээр дүүргэсэн байна. 4.9.
Түгээгүүрийн
тавцан
(арал)-гийн
металл
бүтэцтэй
хэсгүүдийг
газардуулгын сүлжээтэй холбосон байна. 4.10. ШТС-ын технологийн худгуудыг зам, талбайд болон тэдгээрийн гадна нь байрлуулж болох ба хэрэв зам талбайд байрлуулбал тээврийн хэрэгслийн ачааллыг даахуйц хийцтэй (400 кило Ньютон буюу 40000 кг ачаалал) байна. 4.11. Газар доорх шатахуун нөөцлөх сав (цаашид сав гэх)-ны амсарын хэсэгт битүүлэн гагнасан ган хүзүүвч хоолойг (цаашид савны худаг гэж нэрлэх) хөрснөөс 0.2 м -ээс багагүй өндөртэй, 1м -ээс багагүй талууд бүхий тэгш өнцөгт буюу 1 м-ээс багагүй голчтой дугуй хэлбэрийн зүсэлттэйгээр хийнэ. 4.12.ШТС
нь
савны
худгаас
гадна
сав,
түгээгүүрийг
сэлгэн
залгах
зориулалттай, хаалт, тоноглол байрласан технологийн худаг, шатахуун буулгах тоног төхөөрөмж байрлуулсан буулгах худагтай байж болно. Тайлбар: Буулгах хэрэгслийг худаггүй тусгайлан зассан шатахуун үл нэвчих талбайд байрлуулж болох бөгөөд хэрэгслийг тээврийн хэрэгслийн болзошгүй мөргөлтөөс хамгаалсан байна.
4.13. ШТС-ын технологийн бүх худгууд хөрсний болон хурын ус орох боломжгүй хийцтэй байна. 4.14. Буулгах худгаас сав руу шатахуун дамжуулах хоолой нь 100 мм-ээс багагүй хөндлөн огтлолтой байх ба эдгээр хоолойг шүүлтүүрээр тоноглох бөгөөд бензин дамжуулах хоолойд гал хамгаалагч хэрэгсэл суурилуулсан байна. 9
MNS 4628:1998 4.15.Савнуудыг түгээгүүрт холбох ба түгээгүүрээр олгож байгаа шатахууны төрлийг өөрчлөх зориулалттай хаалтуудыг байрлуулсан сэлгэн залгагч худаг байна. Худагт байрласан хаалтууд дээр холболтын сав, түгээгүүрийн багана зэргийг ялган харуулсан таних тэмдэгтэй пайзуудыг тавина. 4.16. Шатахуун буулгах талбай нь буулгах худгийн хажууд байрлалтай тэгш байхаас гадна талбайд асгарсан шатахуун газрын гүнд нэвчихээргүй
хийцтэй
байна. 4.17.
Шатахуун
буулгах
талбайг
буулгах
байгууламжийн
байршлаас
хамааруулж шатахуун буулгах зам дээр байрлуулж болно. 4.18. ШТС-ын шатахуун буулгах талбайг байгуулахдаа эхлээд газрыг 70 смийн гүнтэй ухаж, тэгшлэсний дараа 15 см-ээс багагүй зузаантай бетоноор нүхний хана болон ѐроолыг доторлож, дээр нь шатахуунд тэсвэртэй материалаар хийсэн тусгаарлагч бүрхүүл дэвсэж, нүхээ элсээр дүүргэн нягтруулсны дараа гадаргууг нь зүймэл бетон хавтанцараар өнгөлнө. 4.19.Шатахуун буулгах талбайд шатахуун асгарсан тохиолдолд зүймэл бетон хавтанцаруудыг хуулж, бохирдсон элсийг цэвэр элсээр солих боломжтой байхын зэрэгцээ тэдгээрийг угсрахдаа хавтанцаруудын хооронд 3 мм-ээс ихгүй зайтайгаар байрлуулна. 4.20.Ил байрлалтай сав бүхий ШТС нь шатахуун буулгах зориулалтын бетонон болон сайтар нягтруулсан шороон хучилт бүхий өндөрлөсөн тавцантай байж болох бөгөөд уг тавцангийн: -өргөн нь 4 м -урт нь 15 м-ээс багагүй -өндөр нь ил суурилуулсан савны хамгийн их өндөрлөг түвшингээс 60 см-ээр нам, хажуу ханыг нь нурахаас хамгаалж бөх бат хийсэн байхаас гадна тээврийн хэрэгсэл давахааргүй өндөртэй хашлагатай байна. 4.21. Шатахуун буулгах тавцангийн хоѐр талын буланд шатахуун тээврийн хэрэгсэл гарах буух зориулалтаар хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг бүрэн хангасан налууг хийнэ 4.22. Шатахуун түгээх талбай нь түгээгүүрийн тавцан (арал)-гийн хажуугаар байрлах ба түгээгүүрийн хоолойн үйлчлэх хязгаарыг нэг метрээр нэмэгдүүлсэн хэмжээтэй байна. 4.23. ШТС-ын шатахуун түгээх талбай нь буулгах талбайтай нэгэн ижил хийцтэй байна. 10
MNS 4628:1998 4.24.ШТС-ын шатахуун буулгах болон түгээхээс бусад талбай нь энгийн, даацын хатуу хучилттай, гадна хүрээгээрээ зориулалтын хашлагатай байна. 4.25. Шатахуун түгээх болон буулгах талбайн эргэн тойронд гал унтраах зориулалтын тээврийн хэрэгсэл чөлөөтэй зорчих боломжтой байна. 4.26. Автотээврийн хэрэгсэл нь шатахуун түгээх талбай руу чөлөөтэй орох боломжтой байна. 4.27. Зэргэлдээ байрлуулсан хоѐр түгээгүүрийн татцангийн хоорондын зай тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангасан байна. 4.28. ШТС-ын талбайг хур тундасны ус тогтохоос сэргийлж зургийн дагуу тодорхой хэмжээний налуутай хийнэ. 4.29. ШТС-ын орох, гарах замыг 3,5 м-ээс багагүй өргөнтэй хийж, орох ба гарахыг хориглосон; шатахуун цэнэглэх газар 100 м - т байгааг харуулсан зэрэг замын тэмдгүүдийг байрлуулсан байна. 4.30. Орох замын эхэн дээр
тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний хурдыг
хязгаарласан замын тэмдэг, түгээх талбайгаас 15 м-ийн хол зайд мотоциклийн хөдөлгүүрийг унтраах, галын аюултай бүсийг анхааруулсан тэмдэг; түгээж байгаа шатахууны үнэ, үйлчилгээний төрлийг харуулсан самбарыг байрлуулна. 4.31. ШТС-ын орох гарах зам дээр автотээврийн хэрэгсэл эргэх радиусыг оновчтой хийсэн байна. 4.32. Ил байрлалтай сав бүхий ШТС-т болзошгүй ослын үед асгарсан шатахууныг
гадагш
тархаахгүй
байх
зорулалтаар
батласан
зургийн
дагуу
технологийн далан хийсэн байна. 4.33. Технологийн далангийн геометрийн эзлэхүүн нь далангийн дотор ил байрлуулсан хамгийн том эзлэхүүнтэй нөөцлөх савны багтаамжаас багагүй хэмжээтэй байна. 4.34. Технологийн далан нь
хур тундасны усыг цуглуулан зайлуулах
байгууламжтай байна. 4.35. ШТС-ыг хэвгий газарт байрлуулах тохиолдолд газрын дээд талаар батлагдсан зургийн дагуу үер усны хамгаалалтын далан буюу сувгийг хийсэн байна. 5.ШТС-ЫН ТОНОГ ТӨХӨӨРӨМЖҮҮДЭД ТАВИХ ТЕХНИКИЙН ШААРДЛАГА 5.1. Шатахуун нөөцлөх сав (цаашид сав гэх) нь хэвтээ ба босоо цилиндр болон бусад
хэлбэртэй, дан болон
давхар ханатай, ган болон шатахуун, гал,
даралтад тэсвэртэй бусад материалаар хийгдсэн байна. 11
MNS 4628:1998 5.2. Савыг ШТС-ын зам, талбайн дотор, газар доор байрлуулсан тохиолдолд савны дээр 400 кило Ньютон буюу 40000 кг ачаалалыг даахуйц хамгаалалтыг хийсэн байхаас гадна уг талбайн даацыг эрх бүхий байгууллагаар шалгуулж баталгаа авсан байна. 5.3. Шатахууны савыг газар доор суурилуулахдаа тухайн газрын хөрсний бүтэц, найрлагаас хамааруулж, зургийн дагуу зэврэлтийн хамгаалалт, суурь, бүслүүр зэргийг хийж, зураг зохиогчоор шалгуулж, далд ажлын актыг үйлдсэн байна. 5.4. Газар доор байрлуулсан шатахууны савнуудын хоорондын зай 1 метрээс багагүй байна. 5.5. Шатахууны савыг ил байрлуулах тохиолдолд зургийн дагуу бетонон суурин дээр тавина. 5.6.
Шатахууны
саванд
зургийн
дагуу
газардуулга
хийж,
ШТС-ын
газардуулгын ерөнхий сүлжээнд холбосон байна. 5.7. Хот суурин газарт ил байрлалтай сав бүхий ШТС байгуулахыг хориглоно. 5.8. Сав тус бүр нь нэг маягийн зураг төслийн дагуу хийгдсэн байх ба саван дахь шатахууны түвшинг хэмжих, дээж авах, саван дахь шатахууны хувийн жин, температурыг хэмжих ажиллагааг автомат болон гараар гүйцэтгэх боломжтой тоноглолуудаар бүрэн тоноглосон байна. 5.9.
Савыг
зургийн
дагуу
техникийн
шаардлагыг
хангаж
тэгш,
зөв
суурилуулсан байх ба ил байрлуулсан савыг нарны халалтаас хамгаалж, гэрэл ойлгох өнгөөр будаж, тэмдэглэгээ хийж, дугаарласан байна. 5.10. Суурилуулахын урьд сав нэг бүрт эрх бүхий байгууллагаар хэмжлийн таблиц тогтоолгосон байна. 5.11. Савны тоноглолууд (амьсгалах хавхлаг, хэмжих хэрэгслүүд, аваарийн болон орлого, зарлагын хаалт, шат, галын хэрэгсэл, төрөл бүрийн зориулалтын мэдээлэгчүүд г.м) бүрэн ажиллагаатай байна. 5.12. Савыг суурилуулахын урьд ажлын даралтаас илүү даралтаар шалгаж , акт үйлдсэн байна. 5.13. Савыг техникийн шаардлагын дагуу
технологийн дамжуулах шугам
хоолойтой сайтар битүүмжлэн холбосон байна. 5.14 Давхар болон дан ханатай савны ханын гэмтлийг илрүүлэх боломжоор хангасан байх бөгөөд 10-аас дээш ашиглагдсан саванд 5 жил тутамд металл хийцийн ашиглалтын нөөцийн шалгалтыг эрх бүхий байгууллагаар хийлгэж уг савыг цаашид ашиглах зөвшөөрлийг албан ѐсоор авч байна. 12
MNS 4628:1998 5.15. Ил байрлалтай савны шатны суурийн хоѐр талын арлыг 80х80 мм-ийн хөндлөн огтлол бүхий булан төмрөөр, сав руу гарах шатны гишгүүрүүдийг 200х700 мм-ийн хэмжээтэй хальтирахаас хамгаалсан, бөх бат, галд тэсвэртэй материалаар хийнэ.
5.16. Савны шатны нэг шугаманд байрлуулсан савнуудын дээр
байрлах хэсгийн өргөн нь 1 м, хамгаалах хашлага нь зурагт заасан өндөртэй байх бөгөөд савнуудын цэвэрлэгээний таг (люк)-ны хажууд угсарсан байна. 5.17.
Савны
дээр
байрлах
шатны
хэсгийн
шалыг
хальтиралтаас
хамгаалагдсан, үрэлтийн цахилгаанжилт үүсгэдэггүй, галд тэсвэртэй бөх бат материалаар хийсэн байна. 5.18. Сав руу гарах шатны доод төгсгөлийг бетон сууринд бэхэлсэн байх бөгөөд шатны төмөр хийцийг газардуулгын шугаманд холбосон байна. 5.19. Савны амьсгалах клапанг газрын түвшингээс 4 м-ээс багагүй өндөрт байрлуулна. 5.20. Түгээгүүр нь шатахууныг нэг буюу хэд хэдэн хошуугаар нэгэн зэрэг хэмжин цэнэглэх боломжтой байхаас гадна түгээгүүр тус бүрийн дугаар, цэнэглэх шатахууны төрлийг хэрэглэгчдэд харагдахуйц тодоор бичсэн байна. 5.21. Түгээгүүрийн зөвшөөрөх алдааны хязгаар 0,25 %-иас ихгүй байна. 5.22. Түгээгүүр нь орчны агаарын -40 ( +40) хэмд найдвартай ажиллах чадвартай байна. 5.23. Түгээгүүрт үрэлтийн цахилгаан цэнэгийг саармагжуулах газардуулгыг давхар хийж, ШТС-ын газардуулгын ерөнхий сүлжээнд холбосон байна. 5.24. Хотын доторх ШТС нь хийн буцаах систем бүхий түгээгүүртэй байна. 5.25.Шатахууны түгээгүүрийг тэсрэх аюулгүйн В-1г ангиллын хамгаалалттай цахилгаан хөдөлгүүрээр тоноглосон байна. 5.26. Түгээгүүрийн гэр (арьс)-ийг цахилгаан статик цэнэг үүсгэдэггүй, галд тэсвэртэй материалиар хийсэн байна. 5.27. Түгээгүүрийн хушууг оч үсэргэдэггүй металлаар хийсэн байна. 5.28. Түгээгүүрийн хошуу нь цэнэглэж байгаа шатахууны сав дүүрч асгарах болон дүүргэгч савны амсараас түгээгүүрийн хошуу унах үед автоматаар хаагддаг байх шаардлагатай. 5.29. Түгээгүүрийн хошууг зөвхөн хэвтээ чиглэлээс доош чиглэсэн налуу өнцөг үүсгэсэн байрлалд ажилладаг байхаар хийсэн байна. 5.30. Түгээх хоолой нь тухайн түгээгүүрийн техникийн шаардлагад тохирч байх ба урт нь 4 м-ээс багагүй байна.
13
MNS 4628:1998 5.31. Түгээх хоолойг шахалтын даралт, шатахууны үйлчлэлд тэсвэртэй, газардуулагчийн дамжуулагч бүхий резин болон нийлэг уян материалаар хийсэн байна. 5.32. Түгээгүүрийн шахуургыг саванд, газар доорх худагт, газар дээр (шахагч систем), эсвэл түгээгүүрийн гэр дотор (сорох систем) байрлуулж болно. 5.33. Саванд болон газар доорхи худагт байрлуулах шахуургын цахилгаан төхөөрөмжүүд нь ШТС-ын галын аюулгүйн дүрмийн шаардлагыг хангасан тэсрэлтийн хамгаалалттай байх бөгөөд орон нутгийн Гал түймэртэй тэмцэх байгууллагаас албан ѐсны зөвшөөрөл авч суурилуулна. 5.34. доторлосон,
Түгээгүүрийн
шахуургыг
газар
доор
шатдаггүй
материалиар
ус орохооргүй битүүмжилсэн тагтай худагт байрлуулж, ямар нэг
шалтгаанаар худагт ус нэвтэрсэн тохиолдолд шахуургын хөдөлгүүр автоматаар унтардаг байна. 5.35. Түгээгүүрийн тоолуурыг түгээж байгаа шатахууны хэмжээ литр болон үнийн дүнг хэрэглэгчдэд тод харагдах орчинд байрлуулсан байна. 5.36. Технологийн дамжуулах хоолойг тухайн ШТС-ын зургийн дагуу газар доор буюу дээр байрлуулж, болох бөгөөд түүнийг сав тал руугаа 0.1 промелоос багагүй налуутайгаар угсарч савны орлого зарлага талын хоолой дээр хаалт хийсэн байна. 5.37. Дамжуулах хоолойг даралт болон шатахууны үйлчлэл, галд тэсвэртэй ган болон нийлэг материалаар хийнэ. 5.38. ШТС-ын дамжуулах хоолойг шатахууны чанар ба тооны хувьд өөрчлөлт оруулахгүйгээр хүлээн авах, хадгалах, түгээх шаардлагыг ханган, түүний эхлэх, дуусах хоѐр төгсгөлийн хооронд аль болох богино замыг сонгож, босоо ба хэвтээ гадаргууд хамгийн цөөн булан тохойнуудтай байхаар зураг төслийн дагуу хийсэн байна. 5.39. Дамжуулах хоолойн ба тоног төхөөрөмжийн хавсрага тав (фланец) холболтуудад гал ба шатахуунд тэсвэртэй жийрэг тавина. 5.40. Дамжуулах хоолойг газар доор байрлуулахдаа хөрсний бүтцээс хамааруулж зургийн дагуу зэврэлтийн эсрэг хамгаалалт хийж, элсээр хучиж, шороогоор булж, нягтруулан тэгшлэх ба зам, талбайн доогуур орох хэсэгт ачаалалын хамгаалалт хийнэ. 5.41. Дамжуулах хоолойг угсарсны дараа түүнийг зураг төслөөр батласан ажлын даралтаас 25%-иар их буюу 10 атмосферээс илүүгүй даралтаар шалгана.
14
MNS 4628:1998 Тайлбар: Дамжуулах хоолойд зохих даралтыг үүсгэсэний дараа түүний доторхи даралт нь 2
10 минутын туршид 0,2 кг/см -аас илүү хэмжээгээр буурахгүй барьж байвал дамжуулах хоолойг шалгасан гэж үзнэ. Ашиглалтын явцад дамжуулах хоолойд жилд нэг удаа дээрх шалгалтыг хийж байна.
5.42. Дамжуулах хоолойг газрын дээр байрлуулсан нөхцөлд зэврэлт ба нарны халалтаас хамгаалан будсан байхаас гадна халалтаас болж тэлэх хөдөлгөөнд саад учруулахгүй хийц бүхий, хоорондоо дамжуулах хоолойн гулзайлт явагдахааргүй зайтай тулгууртай байна. 5.43.Дамжуулах хоолойн хаалтын хэрэгслүүдийг ямарч нөхцөлд дамжуулах хоолойг түргэн хаах бололцоотой тусгай худагт болон ил байрлуулна. 6. ШТС-ЫН АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛД ТАВИХ ШААРДЛАГА 6.1. Цахилгааны аюулгүй байдал. 6.1.1.ШТС-ын цахилгаан тоног төхөөрөмжүүдийг угсрахдаа ШТС-ын галын аюулгүйн дүрэм
болон
бусад
холбогдох
аюулгүй
ажиллагааны
дүрэм,
журмуудыг
баримтлана. 6.1.2. ШТС-руу цахилгаан хүчний шугамын оролтыг энэ стандартын 3.3-т харуулсан 1-р хүснэгтийн 9-р мөрөнд заасан хэмжээнээс багагүй зайнаас газар доогуур гүйцэтгэнэ. 6.1.3.Шатахуун дамжуулах хоолойноос 1 метрээс багагүй зайд кабелийг суулгана. 6.1.2. ШТС-руу цахилгаан хүчний шугамын оролтыг энэ стандартын 3.3-т харуулсан 1-р хүснэгтийн 9-р мөрөнд заасан хэмжээнээс багагүй зайнаас газар доогуур гүйцэтгэнэ. 6.1.3.Шатахуун дамжуулах хоолойноос 1 метрээс багагүй зайд кабелийг суулгана. 6.1.4. ШТС-ын гадна байрлалтай цахилгааны хуваарилах самбарыг MNS 3857-85 стандартын дагуу, дотор байрлалтайг MNS 2691 - 85 стандартын дагуу хийнэ. 6.1.5. ШТС-ын цахилгааны самбарыг онцгой тохиолдолд ажилчид хүрэхэд ойр, зам нь саадгүй газарт байрлуулна. 6.1.6. Хуваарилах самбарын хаалган дээр гал хамгаалагч, унтраалга, сэлгэн залгагч зэрэг тоноглолуудын зориулалтыг тодорхой заасан бүдүүвчийг заавал хийсэн байна. 6.1.7. Түгээгүүрийн цахилгааны тэжээлийн шугамыг амсрыг нь шатамхай шингэн ба түүний уур орохоос хамгаалж битүүмжилсэн хоолойд сүвлэсэн байна. 15
MNS 4628:1998 6.1.8.
Цахилгааны
гэрэлтүүлгийн
тэжээлийн
шугамыг
цахилгаан
хөдөлгүүр
болон
хэрэгсэлд холбохдоо зориулалтын холболтын хайрцагт зохих
зааврын дагуу хийж битүүмжлэлийг хангасан байна. 6.1.9. Цахилгааны тэжээл тасарсан тохиолдолд түгээгүүрийн хөдөлгүүр
хүчдлээс
автоматаар
салахаар
тооцож
цахилгааны
цахилгаан холболтыг
гүйцэтгэсэн байна. 6.1.10. ШТС-ын түгээгүүр, шахуургын тэжээлийн кабелиуд нь залгаасгүй, бүрэн
битүүмжлэгдсэн
байх
бөгөөд
кабелиудын
дотор
болон
холболт
нь
тэсрэлтийн
хамгаалалттай байна. 6.1.11.
ШТС-ын
гадна
орчинд
газардуулгаас
бусад
зориулалттай цахилгаан дамжуулагчуудад хамгаалах бүрээсгүй кабель хэрэглэхийг хориглоно. 6.1.12.
ШТС-ын
үйлчилгээний
байрны
ханын
цахилгаан
залгуурууд цахим удирдлагын төхөөрөмж, компъютер, халаах
тэжээлийн
хэрэгсэл зэрэгт
хүрэлцээтэй байхын зэрэгцээ газардуулгын нэгдсэн сүлжээнд заавал холбогдсон байна. 6.1.13.ШТС-ын галын болон тэсрэлтийн аюултай орчинд ШТС-ын галын аюулгүйн дүрмийн шаардлага хангасан цахилгаан төхөөрөмжүүдийг суурилуулсан байна. 6.1.14. ШТС-ын цахилгааны угсралтын гүйцэтгэлийн зурагт цахилгааны хэрэглэгчид (гэрэлтүүлэг, цахилгаан хөдөлгүүр, цахилгаан халаагуур гэх мэт), цахилгаан аппарат хэрэгсэл
(унтраалга, сэлгэн залгагч, товруу гэх мэт),
цахилгааны шугам сүлжээ (кабель, дамжуулах утас) дамжуулагчийн марк, хөндлөн огтлол, тэдгээрийг угсарсан аргыг тодорхой тусгасан байна. 6.1.15. Автомат унтраалга, хүчний болон гэрлийн шугамын унтраалга нь асааж унтрааж буй аппаратын нэрийг заасан тодорхой хаягтай байна. 6.1.16.
Цахилгааны
самбарын
ил
хийцийн
соронзон
залгуурууд
нь
тусгаарлагч материалаар хийсэн хамгаалах хайрцагтай байна. 6.2. Техникийн аюулгүй байдал 6.2.1. ШТС-ын үйлчилгээний байранд галын болон бусад ослын үед техник, тоног төхөөрөмжийг зогсоох дарааллыг товч харуулсан бүдүүвчийг ил байрлуулсан байна. 6.2.2. ШТС-ын түгээгүүр бүр дээр шатахуун цэнэглэх үед хэрэглэгч түгээгүүртэй хэрхэн харьцаж, ямар үйлдлүүдийг хийхийг заасан санамжийг түгээх хошууны орчимд байрлуулсан байна. 16
MNS 4628:1998 6.2.3. Тугалган болон хуяган бүрхүүлтэй кабель, утасны металл бүрхүүлтэй гадаргуу, тусгаарлах хоолой зэргийн гадаргууг барилга байгууламжийн өнгөнөөс ялгарах өнгөөр будах буюу лакаар бүрнэ. 6.2.4.
Тоног
төхөөрөмж,
цахилгаан
хэрэгслийн
бүх
металл
хэсгийг
газардуулах нойлын шугам татаж, газардуулгын сүлжээнд холбосон байна. 6.2.5. ШТС-ын цахилгааны газардуулга, сав шугам хоолой, түгээгүүрийн газардуулга, шатахуун буулгах төхөөрөмжийг
зургийн
дагуу
автоцистерн ба чиргүүлийг газардуулах хийх
бөгөөд
шатахуун
дамжуулах
хоолойг
газардуулгын зориулалтаар ашиглахыг хориглоно. 6.2.6 ШТС-ын үйлчилгээний байр, түүний орчинд байгаа төмөр дээвэр, зар сурталчилгааны самбар зэрэг бүх металл хийцүүдийг газардуулгад
холбосон
байна. 6.2.7. Аянга зайлуулагчийн нэгдсэн сүлжээнд хамрагдаагүй ШТС-д баталсан зургийн дагуу аянга зайлуулагчийг тусад нь хийнэ. 6.2.8.Тоног төхөөрөмж, аянга зайлуулагчийн газардуулгын эсэргүүцлийг жилд 2-оос доошгүй удаа, хөрсний цахилгаан дамжуулалт хамгийн бага байдаг хавар, намарт шалгаж хэмжих бөгөөд аянга зайлуулагчийн газардуулгын эсэргүүцэл 5 , цахилгаан төхөөрөмжийнх 10 , сав, дамжуулах хоолойнх 10 -оос тус тус ихгүй байна. 6.2.9. Газардуулгын гүйдэл дамжуулах бүх холболтуудыг сав, дамжуулах хоолойн их биетэй гагнаж хийх ба тоног төхөөрөмжийн хувьд тэдгээрийн их биений газардуулгын боолтонд холбож сайтар чангалсан байхаас
гадна
газардуулгын
хэрэгслийн бүрэн бүтэн байдлыг сар тутамд шалгаж байна. 6.3. Галын аюулгүй байдал. 6.3.1. ШТС нь ШТС-ын галын аюулгүйн дүрмийн шаардлагуудыг мөрдөж ажиллана. 6.3.2. ШТС-ын барилга байгууламж, тоног төхөөрөмжүүд дээр галын аюулгүйн ангилалыг ШТС-ын галын аюулгүйн дүрмэнд заасан томъѐоллоор бичиж, галын аюултай орчин болохыг анхааруулсан тэмдэг байрлуулсан байна. 6.3.3. ШТС нь шууд болон удирдах байгууллагаараа дамжуулан орон нутгийн гал түймэртэй тэмцэх байгууллагатай гал түймрийн үед хамтран ажиллах гэрээ байгуулсан байхаас гадна хамгийн ойр гал унтраах анги хэсэгтэй холбоо барих бололцоо бүхий найдвартай ажиллагаатай холбооны хэрэгсэлтэй байна. 6.3.4. ШТС-ын гал унтраах төлөвлөгөөг
галын мэргэжлийн хүмүүстэй
хамтран боловсруулж батлуулж, ажлын байрандаа хадсан байна. 17
MNS 4628:1998 6.3.5.
ШТС-ыг ШТС-ын галын аюулгүйн дүрмэнд заасан буюу тэдгээртэй
адил үйлчилгээтэй гал унтраах багаж хэрэгслээр бүрэн хангасан байна. 6.3.6. Ой хээрийн түймрийн бүсэд байрласан ШТС-ын эргэн тойрны 100 метрийн зайд 10 метрээс багагүй өргөнтэйгээр хагалсан зурвас хийсэн байхаас гадна хээрийн түймэр унтраах зориулалтын төхөөрөмжөөр хангасан байна. Энэ зурвасанд багтсан талбай нь ШТС-ын эзэмшил газрын талбайд хамаарахгүй. 6.3.7. Тос хадгалах зориулалттай байр болон хонгилыг агааржуулагчаар тоноглосон байхаас гадна кабелийн суваг,
бүтээгдэхүүүн дамжуулах хоолойн
хамгаалалтын хонгилын хоосон орон зай, шатахуун дамжуулах хоолойн хаалтын худаг зэрэг шатахууны уур цугларч болзошгүй газарт элсэн түгжээс хийж өгсөн байна. 6.3.8. ШТС-ын байранд ил халаах элементтэй цахилгаан халаах хэрэгсэл, үйлдвэрлэлийн бус хийцийн цахилгаан тоноглол, багаж хэрэгсэл ашиглахыг хориглохоос гадна Гал түймэртэй тэмцэх газраас албан ѐсоор зөвшөөрсөн халаалтын хэрэгслийг хэрэглэнэ. 7. ШТС-ЫН БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ХАМГААЛАЛТЫН ТАЛААР ТАВИХ ШАРДЛАГА 7.1.Шатахуун, түүний уур, хүхэрт нэгдлүүдийн агаар дахь агууламжийг энэхүү бүлэгт дурьдсан нормын хэмжээнд мөрдөхөөр техникийн бүх талын арга хэмжээг авсан нөхцөлд ШТС-ын байршлыг дараах байдлаар тогтооно. Бусад барилга байгууламжаас ШТС-ыг байршуулах хамгийн бага зай хэмжээ (метрээр) 2-р хүснэгт д/ д 1
Объектийн нэр Орон сууц нийтийн үйлчилгээ -
Хүн ам их төвлөр-
Хүн ам бага
сөн хот,
төвлөрсөн сум,
суурингуудад
багийн төв
Хөдөө замд
50
75
100
ний газруудаас 2
Хүнсний үйлдвэрлэлийн обьект
50
75
75
3
Хөнгөн болон бусад үйлдвэрлэл
25
30
30
4
Гэр хороолол
100
120
150
7.2.Шатахуун хадгалах сав, дамжуулах хоолой, тоног төхөөрөмжүүд бүрэн битүүмжлэгдсэн, саванд шатахуун юүлэх, түгээх үед гэнэтийн ослоос шалтгаалан 18
MNS 4628:1998 шатахуун алдагдсан тохиолдолд түүний тархалтыг хязгаарлах, гадрагын болон газрын доорхи усанд нийлэх, нэвчих боломжийг зогсоох техник технологийн арга хэмжээ авсан нөхцөлд усны объектуудаас ШТС-ыг байгуулах хамгийн бага зайг дараах байдлаар тогтооно. Гадаргуугийн болон газрын доорхи усны эх үүсвэрээс ШТС-ыг байршуулах зай хэмжээ. 3-р хүснэгт Д
Объектийн нэр
Байршлийн зай (м)
/д 1
Гол мөрөн, түүний салааны эргэх тохойноос
75
2
Нуур цөөрмийн эргээс
100
3
Булаг шандын эргээс
75
4
Төвлөрсөн бус усан хангамжийн худгаас
300
5
Төвлөрсөн усан хангамжийн худгаас
500
Тайлбар: Дээрхи зай хэмжээг ШТС-ын савны амьсгалах клапан, савны худаг, шатахуун цэнэглэх болон буулгах талбайн аль ойр байгаагаас тухайн барилга, байгууламж хүртэлхи хэмжээгээр тодорхойлно. 7.3. Ойн нөөц бүхий газарт ШТС барих газрыг ойн нөөц бүхий газрын хаяаны шугамаас 100 м-ээс багагүй зайтай байхаар сонгох шаардлагатай. 7.4 Автомашинаас шатахуун буулгах үед савнаас түрэгдэн гарах уур автомашины торхонд буцаан авч байхаар битүүмжилсэн хоолойгоор холбох 7.5. Агаар дахь хүчилтрөгчийн хэмжээг нэмэгдүүлэх, агаарын бохирдлыг багасгах зорилгоор эзэмшил газрын эргэн тойрны талбайн (30-60 м-ийн зурваст) 50 хувиас доошгүй газарт мод сөөг тарьж зүлэгжүүлнэ. 7.6. Агаар мандалд байх хорт бодисын уурын зөвшөөрөгдөх дээд агууламж. (ЗДА) д/д
4-р хүснэгт Бохирдуулагч
Ажлын бүсийн 3
бодис
ЗДА мг/м
Хүн ам орших бүсийн ЗДА
Үнэр
Аюулын зэрэг
3
мг/м
ялзарсан 1
Хүхэрт устөрөгч
0.008
0
өндөгний
4
үнэртэй 2
4
этилт
хар
0.0017
0
эхүүн
4
0.003
0.001
өвөрмөц
4
тугалга 3
Бензин
19
MNS 4628:1998 7.7 Шатахуун хадгалах сав, дамжуулах хоолойг байрлуулахдаа болзошгүй ослын үед шатахуун газрын гүнд нэвчин алдагдаж байгаа эсэхийг тогтмол хянах бололцоог хангасан байна. 7.8.
Хотын цэвэрлэх байгууламжид ШТС-аас нийлүүлэх бохир усан дахь
бохирдуулагч бодисын хольц нь зөвшөөрөгдөх дээд агууламжаас ихгүй байна. Бохир ус зайлуулах төвлөрсөн сүлжээнд нийлүүлэх усан дахь бохирдуулагч бодисын ЗДА д/д
Бохирдуулагч
Гадрагын болон
Бохир ус зайлуулах
бодис
газар доорхи усанд
лөрсөн сүлжээнд нийлүүлэх бохир усны ЗДА
г/л Улаанбаатарт
Орон нутагт
1
Шатахуун
0
0.07
5.0
2
4 этилт хар
0
0.07
0.1
тугалга
7.9.Болзошгүй ослын улмаас гадрагын усанд алдагдсан шатахууны үе давхраа үүсэх хэмжээг 6-р хүснэгтээс үндэслэн тогтоож түүнийг цэвэрлэхэд, шаардагдах деэмульгаторыг (эмульсийг задлагч гадрагын идэвхт бодис) цацан хамж авах бэлтгэлийг гадрагын цэвэр усны нөөцийн бүсэд баригдсан ШТС хангасан байх бөгөөд деэмульгатор нь ОП төрлийн байвал 1 тн шатахуунд 40-50 г байхаар тооцоолон хэрэглэх, бусад төрлийн байвал техникийн паспортанд нь заасан хэмжээг баримтлана. Усны мандал дээр шатахууны үе давхраа 1 цагт тархах хэмжээ Тархах хурд (м2)
Шатахууны төрөл 1
Бензин
288
2
Дизелийн түлш
221
3
Техникийн шингэнүүд
103
7.10 Дараах нөхцөлд байрлаж байгаа ШТС-ын газрын доорхи усны чанарыг хянах зорилгоор зураг төслийн дагуу хяналтын хоолойтой байна. Үүнд: -Цэвэр усан хангамжийн худгийн хамгаалалтын бүсээс гадагш100м- ийн дотор байрласан -Газрын доорхи усны түвшин 2.5-м хүртэлхи гүнд байгаа газарт байрласан -Газрын доорхи усны тэжээгдлийн байгалийн хөрсний хамгаалалт байхгүй мужид байрласан
20
MNS 4628:1998 7.11 Усан дахь шатахууны агуулгыг тогтоох дээжинд MNS17.5.15-80-аар шинжилгээ хийж, хяналтыг MNS 4047- 88 -аар явуулна. Унд, ахуйн хэрэглээний усанд байж болох хордуулагч бодисын ЗДА 7-р хүснэгт Хүний мэдрэхүйд мэдрэгдэх
Унд, ахуйн усанд байх ЗДА
Бодисууд
хэмжээ,мг/л
мг/л
Хүхэрт нефть
0.1
0.1
Энгийн нефть
0.3
0.3
Мазут
0.3
0.3
Бензин
0.1
0.1
Керосин
0.1
0.1
7.12 Шатахуун буулгах түгээх талбайн энэ стандартын 4.18; 4.23-т заасан шаардлагын дагуу талбайд асгарсан шатахуун газрын гүнд нэвчихээргүй хийцтэй байна. Энэ стандартын заавал мөрдөх үзүүлэлт, шаардлага: –Энэ стандартын бүх үзүүлэлт шаардлагыг заавал мөрдөнө.
ТӨГСӨВ
21
