UNIVERSIDAD TECNOLÓGICA DE TAMAULIPAS NORTE
MANUAL DE ASIGNATURA
FORMACIÓN SOCIOLCULTURAL III
AUTOR EVELYN EVELYN DEL CARMEN C ARMEN LUCIO AYALA YALA
FECHA DE ELABORACIÓN 05-2012
ELABORÓ: UNIVERSIDAD TECNOLÓGICA
REVISÓ: UNIVERSIDAD(ES) UNIVERSIDAD(ES) TECNOLÓGICA(S) TECNOLÓGICA(S)
AUTORES: EVELYN DEL CARMENLCUIO AYALA APROBÓ: COMISION NACIONAL ACADÉMIA DE FORMACIÓN SOCIOCULTURAL
REVISORES: FECHA DE ENTRADA EN VIGOR:
FORMACION SOCIOCULTURAL III COMPETENCIAS: Actuar con valores y actitudes proactivas, creativas y
emprendedoras, en su desarrollo personal, social, y organizacional, en armonía con su medio ambiente. Objetivo: El alumno establecerá estrategias de trabajo , a través de la
dirección de equipo de alto rendimiento, solución de conictos y toma de decisiones, para contribuir al logro de objetivos de la organización. Unidad I. LIDERAZGO Y TOMA DE DECISIONES
!bjetivo: El alumno alumno dirigirá equipos de trabajo, a través del manejo asertivo asertivo de los estilos de liderazgo, para contribuir al logro de los estilos de liderazgo, para contribuir al logro de objetivos de la organización. 1.1 1.1
Int In tod od!" !""i "i#n #n a$ $ide $idea a%& %&o o
El Liderazgo Liderazgo no es una cualidad cualidad reservada reservada solo para aquellos aquellos personajes personajes sobresalientes de la humanidad sino que está presente en el quehacer diario en toda todas s las las orga organi niza zaci cion ones es y grup grupos os hu huma mano nos. s. A cada cada pe pers rson ona a le lleg llega a la oportunidad de liderar un proyecto, una actividad o la necesidad de enfrentar un desafío que puede afectar a su familia, empresa, grupo o comunidad. ecorramos los avisos de b!squeda de personal que aparecen en las secciones corresp correspond ondien ientes tes de los princi principal pales es diarios diarios locales locales o e"tra e"tranje njeros ros y ver veremo emos s frases como #stas entreveradas en la lista de cualidades que se le requerirá al futuro postulante.
•
•
El perfil buscado se alinea con una persona que posea un s$lido perfil comerc comercial ial,, analít analítico ico,, con e"cele e"celente ntes s habili habilidad dades es para para la comuni comunicac caci$n i$n y conducci$n, con liderazgo de equipos. %abilidades %abilidades y competencias& competencias& capacidad de liderazgo liderazgo y e"celente e"celente relaci$n interpersonal. 'uena capacidad de escucha. (acilid lidad para las comunicaciones. (acilidad para transmitir conocimientos.
AUTORES: EVELYN DEL CARMENLCUIO AYALA APROBÓ: COMISION NACIONAL ACADÉMIA DE FORMACIÓN SOCIOCULTURAL
REVISORES: FECHA DE ENTRADA EN VIGOR:
FORMACION SOCIOCULTURAL III COMPETENCIAS: Actuar con valores y actitudes proactivas, creativas y
emprendedoras, en su desarrollo personal, social, y organizacional, en armonía con su medio ambiente. Objetivo: El alumno establecerá estrategias de trabajo , a través de la
dirección de equipo de alto rendimiento, solución de conictos y toma de decisiones, para contribuir al logro de objetivos de la organización. Unidad I. LIDERAZGO Y TOMA DE DECISIONES
!bjetivo: El alumno alumno dirigirá equipos de trabajo, a través del manejo asertivo asertivo de los estilos de liderazgo, para contribuir al logro de los estilos de liderazgo, para contribuir al logro de objetivos de la organización. 1.1 1.1
Int In tod od!" !""i "i#n #n a$ $ide $idea a%& %&o o
El Liderazgo Liderazgo no es una cualidad cualidad reservada reservada solo para aquellos aquellos personajes personajes sobresalientes de la humanidad sino que está presente en el quehacer diario en toda todas s las las orga organi niza zaci cion ones es y grup grupos os hu huma mano nos. s. A cada cada pe pers rson ona a le lleg llega a la oportunidad de liderar un proyecto, una actividad o la necesidad de enfrentar un desafío que puede afectar a su familia, empresa, grupo o comunidad. ecorramos los avisos de b!squeda de personal que aparecen en las secciones corresp correspond ondien ientes tes de los princi principal pales es diarios diarios locales locales o e"tra e"tranje njeros ros y ver veremo emos s frases como #stas entreveradas en la lista de cualidades que se le requerirá al futuro postulante.
•
•
El perfil buscado se alinea con una persona que posea un s$lido perfil comerc comercial ial,, analít analítico ico,, con e"cele e"celente ntes s habili habilidad dades es para para la comuni comunicac caci$n i$n y conducci$n, con liderazgo de equipos. %abilidades %abilidades y competencias& competencias& capacidad de liderazgo liderazgo y e"celente e"celente relaci$n interpersonal. 'uena capacidad de escucha. (acilid lidad para las comunicaciones. (acilidad para transmitir conocimientos.
•
•
La empresa valorará la capacidad de negociaci$n y liderazgo) claridad de objet objetiv ivos os y de dete termi rmina naci ci$n $n orien orienta tados dos a los los resu result ltad ados os y al clien cliente te)) y la habilidad habilidad para mantener mantener buenas buenas relaciones relaciones interpersonales interpersonales y trabajar trabajar en equipo. *e busca un profesional que trabaje en forma organizada, met$dica, que sepa sepa lide lidera rarr proy proyec ecto tos s y eq equi uipo pos s de trab trabaj ajo o y reso resolv lver er conf confli lict ctos os en situaciones apremiantes. *e valorará especialmente la predisposici$n para trabaj trabajar ar en equipo equipo,, la proacti proactivid vidad ad y la habilid habilidad ad de comunic comunicaci aci$n $n con clientes e"ternos e internos para descubrir soluciones superadoras de mutuo beneficio. •
•
•
Empres Empr esas as y orga organi niza zaci cion ones es de dedi dica cada das s a cual cualqu quie ierr ne nego goci cio o u obje objeto to,, convoc convocand ando o per person sonal al con distin distintas tas especi especialid alidade ades s para para cubrir cubrir difere diferente ntes s posicio posiciones nes,, coinci coinciden den en pesqui pesquisar sar al líder líder que conduci conducirá rá esa compa+í compa+ía, a, divisi$n o sector. or supuesto más se nombra esta cualidad cuanto mayor es el nivel de la posici$n ofrecida. Estos anuncios son altamente representativos de la escala de valores en que se desenvuelve el mundo de hoy.. esul sulta inter nteres esan antte preg pregun unta tarr qu# qu# es lo que que qui quiere eren de deci cirr estas stas organizaciones con esta denominaci$n de líder. -/u# será un líder01 se pregunta seguramente aquel que anda e"plorando los diarios en busca de su futuro empleo. *erá un tipo simpático, uno en#rgico, alguien met$dico que anda con una regla y un apuntador midiendo lo que se hizo y cuánto falta, será el desp$tico que ordena a su gente gente con gritos y amenazas o el meloso que que rev evol olot otea ea como como mosc mosca a por por sobre obre sus sus cab cabezas ezas con con esa esa pesad esada a amabilidad que estimula a cumplir con la tarea con tal de sacarse al molesto de encima encima.. 2uales 2uales serán serán las caract caracterí erístic sticas as que tomarán tomarán en cuenta cuenta los asesores de selecci$n de personal y los directivos que me van a entrevistar para evaluar mis dotes de liderazgo0
3o es una pre pregun gunta ta ociosa ociosa la que se hace hace este este joven, joven, o tal vez no tan joven, en procura de una una posici$n de relevancia. 4/uiero a alguien que asuma el liderazgo de esa divisi$n4, es la requisitoria que le formula el residente del 5irectorio al 6erente de ecursos %umanos. Allí ya tenemos un problema. /u# entiende el residente por líder. *erá lo mismo que entenderá el funcionario que se ocupe de la selecci$n y más tarde el interesado que lea el aviso0 *i definimos definimos al líder con aquel que está al frente, frente, con el guía, con el que toma las decisiones, podríamos decir que bastaría con ungir al candidato que vamos a incorporar con los atributos del puesto e indicarle a sus subordinados que que de ahor ahora a en más más de debe berá rán n repor reporta tarr a #l, #l, obed obedec ecer erlo lo y aten atende derr a sus sus indicaciones y orientaci$n. 7odos sabemos que esto no es tan fácil, ni en el ámbito de la empresa, ni en el del club de acá a la vuelta ni en el de primera
divisi$n de futbol. 8ucho menos en el de la políti lítica ca o las 936, 36, las organizaciones militares, sindicales o de cualquier índole. 2uanto mayor es la solidez institucional de la organizaci$n mejores chances de consolidaci$n tendrá el líder formal, a!n cuando siempre tendrán un valor adicion adicional al sus condici condicione ones s natura naturales les.. En conte" conte"tos tos de debili debilidad dad institu institucion cional al dichas condiciones naturales adquieren una relevancia decisiva. : acá cabe la pregunta de cuánto de natural son las condiciones del líder y, en todo caso, si #stas pueden ser desarrolladas más allá de los atributos con que nos haya podi podido do dota dotarr la natu natura rale leza za,, o cuán cuánto to haya hayamo mos s inco incorp rpor orad ado o con con nu nues estr tra a educaci$n. En un proces proceso o natu natural ral el líder líder es aquell aquella a pers persona ona en la que su grupo grupo de pertenencia deposita su confianza para guiarlo y tomar las decisiones por ellos en pos pos de obje objeti tivo vos s comu comune nes. s. 2uan 2uando do dich dicho o grup grupo o form forma a part parte e de un una a organizaci$n que la abarca y #sta acepta esta elecci$n otorgándole a su vez los poderes formales, tenemos la conjunci$n de un liderazgo formal encarnado en el líder natural. 3o siempre siempre se encuentra encuentra al líder dentro dentro de su grupo de pertenenci pertenencia a y no siempre la organizaci$n coincide con la selecci$n natural. En estos casos es necesario incorporar al líder desde afuera de la organizaci$n. ero c$mo saber si el candidato que se presenta y que cumple con todos los requis req uisitos itos de formaci formaci$n $n t#cnic t#cnica a e intele intelectu ctual al tendrá tendrá,, al mismo mismo tiempo, tiempo, las condiciones para que sus subordinados lo acepten como líder. 2$mo saber si, más más allá allá de su nomb nombra rami mien ento to form formal al,, podr podrá á gana ganars rse e la confi confian anza za de sus sus subo subord rdin inad ados os como como para para segu seguir irlo lo de buen buen grad grado, o, plas plasma mand ndo o un grup grupo o de trabajo cohesionado y motivado en pos de los objetivos de la organizaci$n. Es allí donde se debe entrar en el análisis de las condiciones que que caracterizan caracterizan al líder. *i revisamos los párrafos que volcamos más arriba, e"traídos al azar de una serie de avisos de b!squeda de personal, advertimos que las calificaciones que adorna adornan, n, comple complemen mentan tan y amplía amplían n la descri descripci pci$n $n del lidera liderazg zgo o pueden pueden formar parte de su misma definici$n& 2apacidad de comunicaci$n, relacionamiento con las personas, capacidad de escuch escucha, a, facili facilidad dad para para transm transmitir itir conocim conocimien ientos, tos, capaci capacidad dad de negocia negociaci$ ci$n, n, clar clarid idad ad de obje objeti tivo vos, s, dete de term rmin inac aci$ i$n, n, man manten tener bue uena nas s rela elacion cione es inte interp rper erso sona nale les, s, trab trabaj ajar ar en eq equi uipo po,, reso resolv lver er conf confli lict ctos os en situ situac acio ione nes s apremi apremiant antes, es, proacti proactivida vidad, d, compromi compromiso, so, lograr lograr soluci solucione ones s supera superador doras as de mutuo beneficio, conducci$n, lograr resultados de sus subordinados.
De'ni"ione( de $idea%&o)
$idea%&o se dene "eg#n el $iccionario $iccionario de de la %engua %engua Espa&ola Espa&ola '()*+*+ $idea%&o como co mo la la dirección dirección,, je-atura o conducción de un partido político, de un grupo social grupo social o de otra colectividad. El $icci $iccion onari ario o de iencias de la la onducta onducta '()/+0, lo dene como las 1cua 1cuali lida dade dess de personalidad y ca capa paci cida dad d que que -avo -avore rece cen n la guía guía y el control de control de otros individuos1. 1Lidea%&o es la inu inuen enci cia a inte interp rper erso sonal nal ejer ejerci cida da en una una situ situaci ación ón,, dirigida a través del proceso de comunicación 2umana a la consecución de uno o diversos objetivos especícos1. 2iave 2iavenat nato, o, 3dalbe 3dalberto rto '())4 '())40, 0, $estac $estaca a lo siguie siguiente nte:: ,Lidea%&o es la inuencia interpersonal ejercida en una situación, dirigida a través del proceso de comunicación 2umana a la consecución de uno o diversos objetivos especícos1.
Di-een"ia ente $idea%&o+ ode / a!toidad A"tividad a"ti"a 01 Redactar un concepto de !dera"#o en $or%a !nd!&!dua E'po!c!n de o d!$erente concepto * an+!! de cada uno de o Co%parar o concepto de !dera"#o con o concepto ,ue pantean d!$erente autore Concu!n #rupa o-re e concepto de !dera"#o
1. Lid!"#$% & ' P%d! L!dera"#o !ne&!ta-e%ente re,u!ere de uo de poder para !n$u!r en o pena%!ento * en a acc!one de otra perona.
E' (%d! en en a %ano de una perona/ upone r!e#o 0u%ano1 pr!%ero/ e r!e#o de e,u!parar poder con a 0a-!!dad para o-tener reutado !n%ed!ato2 e#undo/ e r!e#o de !#norar o d!$erente ca%!no por o ,ue e puede acu%uar e#3t!%a%ente poder/ * caer en a !e#a!dad2 !e#a!dad2 * terce tercero/ ro/ e r!e#o de perder e contro por e a$+n de o-ten o-tener er %+ poder. La nece!dad de acotar eto r!e#o/ !%p!ca e dearroo de un !dera"#o coect!&o * un %ane4o 5t!co. La -!o#ra$3a de o 3dere ,ue 0an tracend!do/ repet!da%ente 0an de%otrado a parte !%portante ,ue 4ue#a e %aetro o e #u3a po3t!co/ en e dearroo !nd!&!dua.
6or o ,ue 0ace a o #rande %aetro/ eto to%an r!e#o. Eo apuetan !n!c!a%ente a taento ,ue perc!-en en a #ente 4o&en. 7 eo to%an e r!e#o e%oc!ona de tra-a4ar cercana%ente con u pup!o. E r!e#o no !e%pre pa#a/ pero a -uena &ountad * e !nter5 de %aetro e#u!r+ !endo cruc!a para e dearroo de aut5nt!co 3dere. Dentro de ete %arco #enera/ por o ,ue repecta a !dera"#o * e poder/ ta%-!5n 0an !do $recuente o an+!! de ete $en%eno/ -ucando !n!tente%ente una er!e de caracter3t!ca epec!ae/ de ra#o * atr!-uto/ ,ue por u ecaa $recuenc!a o por u !nten!dad !nuua/ per%!tan co%prender una upueta e'cepc!ona!dad de a %u4er o de 0o%-re ,ue e#a a er 3der en conte'to po3t!co. Una * otra tarea/ uno * otro o-4et!&o/ no e pueden cu%p!r !n tener en cuenta e entorno * a detre"a o 0a-!!dade de a perona concreta ,ue dee%pe8a a $unc!n de !dera"#o. E !%portante d!t!n#u!r a d!r!#ente (E e ,ue t!ene e poder por parte de a or#an!"ac!n) de ,ue e4erce un !dera"#o. La cond!c!n de d!r!#ente t!ene ,ue &er %+ con a e#a!dad etatutar!a/ * con e proced!%!ento $or%a de de!#nac!n/ en tanto ,ue e !dera"#o e utenta en a e#!t!%!dad de un %andato ,ue e au%e. E 3der e !np!ra en a con&!cc!n/ o en a entre#a e%oc!onada de u e#u!dore2 en tanto ,ue e d!r!#ente con$3a en a d!c!p!na de u corre!#!onar!o/ * en a o!de" de a or#an!"ac!n. E 3der de-e er * parecer/ * e d!r!#ente -ata con ,ue o ea. E ,ue e4erce un !dera"#o no et+ o%et!do a t5r%!no o $ec0a2 pero e ,ue dee%pe8a una d!r!#enc!a nor%a%ente reponde a pa"o etr!cto.
E)*! ' '+d! & di!i$)* ,i(! "& /)" ("!"d%": ' di!i$)* ",(i!" ,i(! " ,! '+d! -"/)/ )% ,i(! '% '%$!"- & ' '+d! /", 3, ''$" " *!"),4%!"!, ) di!i$)* -"/)/ )% '% /i!". Aun cuando e 3der * e d!r!#ente cuentan con e car!%a para rea!"ar u tra-a4o/ a d!$erenc!a e rad!ca1 e car!%a de 3der e perona3!%o/ * por ende !ntran$er!-e/ * e de d!r!#ente e !nt!tuc!ona/ * e trapaa auto%+t!ca%ente a ree&o en turno.
E d!r!#ente %anda/ e 3der con&ence. La pere&eranc!a/ en e 3der/ e#a a parecer 0ero!c!dad/ en tanto ,ue en e d!r!#ente apena e con!dera tra-a4o de rut!na. La d!r!#enc!a e un o$!c!o/ * e !dera"#o un arte. La do on tarea #re#ar!a/ pero una 9a d!r!#enc!a9 t!ene ,ue &er con poco/ * a otra 9e !dera"#o9 con %uc0o. E 3der cree en a acc!n/ * e d!r!#ente con$3a %+ en a o%!!n. E d!r!#ente pre$!ere %+ e #radua!%o/ * e 3der -uca a tran$or%ac!n :-!ta. E d!r!#ente pu#na por,ue o pr!nc!p!o e repeten2 * e 3der por,ue e d!$ruten. E d!r!#ente e !nc!na por a capac!dad * a e$ect!&!dad/ e 3der por a !deoo#3a. A %ar#en de 3dere o d!r!#ente/ con&!ene recordar ,ue a pa!n o a e%oc!n/ no 0ace de 0o%-re un aut5nt!co 3der po3t!co/ e a entre#a a una caua d!#na ,ue e e4ecuta en toda u %a#n!tud/.
E' di!i$)* de-e ap!rar a er 3der ! deea conduc!r e$ect!&a%ente a u or#an!"ac!n2 * no o-tante/ e 3der no et+ a%ado a er $or"oa%ente d!r!#ente. Cada &e" %+ a or#an!"ac!one con o !n $!ne de ucro/ -ucan a$anoa%ente !ncorporar 3dere a u caua. I%p3c!ta o t+c!ta%ente/ -ucan a %eno ,ue o cand!dato cu-ran !ete cua!dade -+!ca1 capac!dad t5cn!ca2 !nte!#enc!a oc!a o 0a-!!dad para %ot!&ar2 entender * conduc!r a a #ente2 e'per!enc!a en a d!recc!n de perona 0ac!a o-4et!&o o pro*ecto/ ca%!no *a recorr!do2 a-er en ,ue %o%ento actuar/ cuando no 0acer nada/ * cuando 0acero todo/ o cuando o una parte/ o ,ue !%p!ca ta%-!5n a 0a-!!dad para dec!d!r cua e a perona correcta en ,u!en apo*are2 capac!dad de 4u!c!o/ * $!na%ente car+cter. 7a en e tra-a4o d!ar!o/ a p5rd!da de a capac!dad t5cn!ca/ no !e%pre e traduce en carenc!a de !dera"#o/ * reutan deter%!nante/ o apecto de 4u!c!o * o reat!&o a car+cter. No o-tante/ cada &e" co-ra %a*or ree&anc!a/ a repona-!!dad ,ue au%e e 3der de educar a otro/ ,ue en oca!one e#a a opacar a otra cua!dade. Eto e de-e a ,ue aprender a er 3der/ e &!rtua%ente e %!%o proceo ,ue e&a a 0acer de una perona a#u!en !nte#rado * auda-e. Eo !#n!$!ca/ ,ue cuando 0a-a%o de ;dearroo de 3dere; !ne&!ta-e%ente/ no re$er!%o a crec!%!ento !nter!or * a
tran$or%ac!n !nd!&!dua/ de %anera ,ue para $or%ar 3dere/ pr!%ero 0a* ,ue $or%ar perona/ para o cua e nece!tan %aetro/ entrenadore (coac0) o capac!tadore/ * ,ue %e4or ,ue ean o prop!o 3dere ,u!ene e 0a#an car#o de a $or%ac!n de %+ 3dere. 6ara er un 3der ,ue $or%e 3dere/ e pr!%er re,u!!to e a-er ecuc0ar * poder encontrar a a &erdadera perona %+ a+ de a apar!enc!a. 6or u parte e aprend!" de 3der de-e tener a a%-!c!n o a con&!cc!n de ,uerer e#ar a er un &erdadero 3der. A3 co%o e aprende a nadar/ nadando. Ta%-!5n e aprende a er 3der !derando2 pero no e a :n!ca %anera de aprender/ ta%-!5n e'!ten otra $uente de aprend!"a4e/ a ene8an"a !nd!&!dua * a ,ue der!&a de entorno or#an!"ac!ona o oc!a. No o-tante/ un 3der !n &aore e un 3der &ac3o/ ,ue %+ tarde o %+ te%prano de4ar+ de ero/ u per%anenc!a et+ etrec0a%ente reac!onada con o $!ne ,ue per!#ue/ con o &aore ,ue o utentan/ en u capac!dad de/ a u &e" $or%ar 3dere2 de ,ue u e#u!dore no e 0a#an depend!ente o ad!cto a u !dera"#o/ * ,ue eo %!%o e con&!ertan en 3dere. A3 e 3der a a ar#a e con&!erte en 3der de 3dere. En ete conte'to/ a $uente de aprend!"a4e %+ &a!oa de 3der et+ en a retroa!%entac!n d!recta/ * en ped!r a otro ,ue e&a:en u actuac!n/ o o!c!tar cone4o u op!n!n. Eto no on !#no de de-!!dad/ por e contrar!o/ on ee%ento ,ue $ortaecen a 3der * a u !dera"#o. No 0a* ,ue o&!dar ,ue o ,ue e -ueno para a perona o er+ ta%-!5n para e 3der/ en &!rtud de ,ue aprender a er un 3der e$ect!&o/ no e d!$erente de aprender a er una perona de 5'!to.
R('"#")d% "/*%!id"d (%! 'id!"#$% La #erenc!a e 0a %o&!do durante %uc0o a8o -a4o a $unc!one de %ando * contro/ eta !tuac!n et+ !endo cada &e" %+ re&auada en a e%prea/ dando pao a una %a*or autono%3a en todo o n!&ee or#an!"ac!onae * apotando a dearroo de 3dere en a -:,ueda por %e4orar e dee%pe8o corporat!&o. En %uc0a e%prea/ a dec!!one on to%ada por %u* poco/ eto poco e !entan en u ;trono; * dec!den por o de%+ acerca de $uturo/ no o de eo %!%o/ !no de a co%pa83a * de toda a perona ,ue a-oran en ea. A$ortunada%ente eta tendenc!a
et+ deaparec!endo #radua%ente *a ,ue e 0a e&!denc!ado a nece!dad de dar part!c!pac!n a a perona de todo o n!&ee en a or#an!"ac!one. E %ando * a autor!dad et+n !endo ree%pa"ado por o pr!nc!p!o de !dera"#o/ entend!5ndoe e !dera"#o no co%o e otor#are poder a un :n!co 3der !no/ %+ -!en/ #enerando en cada uno de o e%peado 3dere ,ue co%partan o-4et!&o * tra-a4en 4unto para acan"aro. 6ero +!ca%ente un 3der e una perona ,ue e #ana a con$!an"a * e repeto de u e#u!dore co%o conecuenc!a de u act!tude * co%porta%!ento. La con$!an"a * e repeto a-ren canae de co%un!cac!n de do-e &3a/ 0ac!endo po!-e a rea!"ac!n de o o-4et!&o co%une. ?a* c!erta cua!dade * atr!-uto ,ue 0acen de una perona un 3der/ a cua!dade on caracter3t!ca de a perona!dad ,ue d!$3c!%ente on aprend!da en a ecuea o en a un!&er!dad2 o atr!-uto on capac!dade ,ue pueden er aprend!da por ,u!ene deeen er 3dere * en c!erta %ed!da on %+ necear!o ,ue a cua!dade. Care*
RESUMEN: E' 'id!"#$%: E e con4unto de capac!dade ,ue un !nd!&!duo t!ene para !n$u!r en un coect!&o de perona/ 0ac!endo ,ue ete coect!&o tra-a4e con entu!a%o en e o#ro de o-4et!&o co%une. P%d! 1 E a Facutad/ $ac!!dad o potenc!a para 0acer a#o. E dec!r e do%!n!o !%per!o/ $acutad u 4ur!d!cc!n ,ue a#u!en t!ene para e4ecutar a#o o %andar a#o. A/*%!id"d: La autor!dad e e derec0o prop!o de un pueto a e4ercer en a to%a de dec!!one ,ue a$ectan a otra perona. En concu!n cada uno de eto concepto eta !#ado entre 3 .
@ E'!te por a autor!dad. @ Con!dera a autor!dad un pr!&!e#!o de %ando. @ Inp!ra %!edo. @ Sa-e c%o e 0acen a coa. @ Le d!ce a uno1 Va*aB. @ Mane4a a a perona co%o $!c0a. @ Le#a a t!e%po.
@ A!#na a tarea.
Di4!)i" )*! 'id!"#$% )"*/!"' & 4%!"'. E !dera"#o natura e ad,u!ere a tra&5 de a e'per!enc!a en deter%!nada a-or ,ue dee%pe8e una perona/ e 3der #o"a de repeto donde ,u!era ,ue e pare por ,ue re$e4a do%!no de o ,ue 0ace * e#ur!dad a 0acero/ e !dera"#o $or%a con!te en a perona a ,ue e e da e derec0o de d!r!#!r * controar a act!&!dade de u u-ord!nado. Et+ !n&et!da de a autor!dad para d!r!#!r * coord!nar u $unc!one * tarea. En concu!n a d!$erenc!a entre un !dera"#o $or%a * e natura e ,ue en e natura e una $unc!n ,ue dee%pe8a e !nd!&!duo por naturae"a * e aceptado en ca%-!o e $or%a e una perona ee#!da para e car#o por otro #rupo de perona .
A,!*i3id"d La aert!&!dad e a 0a-!!dad de e'prear nuetro deeo de una %anera a%a-e/ $ranca/ a-!erta/ d!recta * adecuada/ o#rando dec!r o ,ue ,uere%o !n atentar contra o de%+. E%pear a aert!&!dad e a-er ped!r/ a-er ne#are/ ne#oc!ar * er $e'!-e para poder cone#u!r o ,ue e ,u!ere/ repetando o derec0o de otro * e'preando nuetro ent!%!ento de $or%a cara. La aert!&!dad e d!$erenc!a * e !t:a en un punto !nter%ed!o entre otra do conducta poare1 a a#re!&!dad * a pa!&!dad (o no aert!&!dad). Suee de$!n!re co%o un co%porta%!ento co%un!cac!ona %aduro en e cua a perona no a#rede n! e o%ete a a &ountad de otra perona/ !no ,ue %an!$!eta u con&!cc!one * de$!ende u derec0o. C"!"*!+,*i", / "&/d") " d,"!!%''"! '" "("id"d d 'id!"#$% A cont!nuac!n a#una caracter3t!ca ,ue !endo pract!cada a*udan a dearroar a capac!dad de !dera"#o1
F!de!dad La $!de!dad e a !nte#r!dad en acc!n/ e e -oeto de entrada a !dera"#o. So ,u!ene on 0oneto * &!&en con a &erdad on repetado * pueden cone#u!r e#u!dore ,ue per%!ten cone#u!r o o-4et!&o tra"ado. ue#o L!%p!o La !%p!e"a e re$!ere a a !%parc!a!dad/ a o-4et!&!dad * a ecuan!%!dad. Lo 3dere on e,u!tat!&o/ no t!ene pre$er!do/ tratan a todo de a %!%a %anera * tra-a4an !n apa!ona%!ento (o-4et!&!dad).
La !%p!e"a * a $!de!dad &an de a %ano * ! e o#ran !ncorporar en a e%prea %u* e#ura%ente traer+n #rande -ene$!c!o. <u5 e%peado no con$!ar3a %+ en u 4e$e ! a-e ,ue 5 e %!rado con o %!%o o4o ,ue u co%pa8ero/ ! t!ene a certe"a ,ue u tra-a4o no et+ !endo recar#ado por capr!c0o de 4e$e= En poca paa-ra/ 4ue#o !%p!o !#n!$!ca no er de %aa ec0e.
Sen!-!!dad a a perona * a a !tuac!one S!e%pre e %e4or peruad!r ,ue ordenar. u!en dearroa !ntu!c!n/ en!-!!dad/ #ent!e"a/ co%pren!n * con!derac!n por o de%+/ t!ene %a*ore po!-!!dade de encontrar e#u!dore ,ue ,u!en o -uca a tra&5 de a r!#!de" * a !%po!c!n. Lo 3dere de-en er ana3t!co con o dato * o 0ec0o/ pero en!-e con a perona. Modet!a La arro#anc!a a at!&e" * e e#o3%o on &eneno para e !dera"#o. Lo -ueno 3dere no on pretenc!oo/ co%parten e cr5d!to * o -ene$!c!o * e #uardan para 3 a repona-!!dad de o $ao. E 3der co%parte con u u-aterno (en cao de er 4e$e)/ pre$!ere a !n$or%a!dad/ rea!"a &!!ta orprea a a de%+ o$!c!na * pre$!ere o encuentro cauae a a a-urr!da reun!one en u depac0o por,ue a-e ,ue a3 et+ #enerando e epac!o para a cutura de !dera"#o.
E 3der ecuc0a Lo 3dere po!t!&o !e%pre t!enen t!e%po para ecuc0ar por,ue a-en ,ue a !n$or%ac!n e :t!/ no !%porta de dnde o de ,u!en pro&en#a/ nunca e a-e a !%portanc!a de o ,ue et+n por dec!re. Ecuc0ar %ot!&a a o u-ord!nado o co%pa8ero/ pero no e trata de o3r/ e trata de pretar atenc!n * de co%prender. u!en t!ene capac!dad de !dera"#o e con&!erte en un ad!cto a ecuc0ar. A*i3id"d (!"*i" 2 Ident!$!car un 3der natura ,ue cono"can/ puede er un $a%!!ar/ a%!#o o po3t!co Anotar a caracter3t!ca ,ue poee E'p!car cu+e on u o#ro o-ten!do Concu!one #rupae
A"tividad a"ti"a 0 Ve deten!da%ente * con %uc0a atenc!n o pr!%ero ,u!nce %!nuto de a pe3cua EL GLADIADOR * a $!na conteta a !#u!ente pre#unta1 .
Ti(%, d 'id!"#$% EL L6DER AUTÓCRATA Un 3der autcrata au%e toda a repona-!!dad de a to%a de dec!!one/ !n!c!a a acc!one/ d!r!#e/ %ot!&a * controa a u-aterno. La dec!!n * a #ua e centra!"an en e 3der. 6uede con!derar ,ue oa%ente 5 e co%petente * capa" de to%ar dec!!one !%portante/ puede ent!r ,ue u u-aterno on !ncapace de #u!are a 3 %!%o o puede tener otra ra"one para au%!r una !da po!c!n de 4/!#" *
%)*!%'. La repueta ped!da a o u-aterno e La o-ed!enc!a * ad0e!n a u
dec!!one. E autcrata o-er&a o n!&ee de dee%pe8o de u u-aterno con a eperan"a de e&!tar de&!ac!one ,ue puedan preentare con repecto a u d!rectr!ce
.
EL L6DER PARTICIPATIVO
-
Cuando un 3der adopta e et!o part!c!pat!&o/ ut!!"a a conuta/ para pract!car e !dera"#o. No dee#a u derec0o a to%ar dec!!one $!nae * e8aa d!rectr!ce epec3$!ca a u u-aterno pero conuta u !dea * op!n!one o-re %uc0a dec!!one ,ue e !ncu%-en. S! deea er un 3der part!c!pat!&o e$!ca"/ ecuc0a * ana!"a er!a%ente a !dea de u u-aterno * acepta u contr!-uc!one !e%pre ,ue ea po!-e * pr+ct!co. E 3der part!c!pat!&o cut!&a a to%a de dec!!one de u u-aterno para ,ue u !dea ean cada &e" %+ :t!e * %adura. I%pua ta%-!5n a u u-aterno a !ncre%entar u capac!dad de auto contro * o !nta a au%!r %+ repona-!!dad para #u!ar u prop!o e$uer"o. E un 3der ,ue apo*a a u u-aterno * no au%e una potura de d!ctador. S!n e%-ar#o/ a autor!dad $!na en aunto de !%portanc!a !#ue en u %ano.
EL L6DER 7UE ADOPTA EL SISTEMA DE RIENDA SUELTA O L6DER LIBERAL 1 Med!ante ete et!o de !dera"#o/ e 3der dee#a en u u-aterno a autor!dad para to%ar dec!!one 6uede dec!r a u e#u!dore ;a,u3 0a* un tra-a4o ,ue 0acer. No %e !%porta c%o o 0a#an con ta de ,ue e 0a#a -!en;. Ete 3der epera ,ue o u-aterno au%an a repona-!!dad por u prop!a %ot!&ac!n/ #u3a * contro. E'cepto por a et!puac!n de un n:%ero %3n!%o de re#a/ ete et!o de !dera"#o/ proporc!ona %u* poco contacto * apo*o para o e#u!dore. E&!dente%ente/ e u-aterno t!ene ,ue er ata%ente ca!$!cado * capa" para ,ue ete en$o,ue ten#a un reutado $!na at!$actor!o. Dede ue#o/ e'!ten d!&ero #rado de !dera"#o entre eto et!o2 o e ana!"aron tre de a po!c!one %+ de$!n!da .En una 5poca/ a#uno autore *
ad%!n!tradore epara-an uno de eto et!o de !dera"#o * o pro%o&3an co%o e %e4or et!o para toda a nece!dade de uper&!!n. En poca paa-ra/ un et!o de !dera"#o er+ %+ e$!ca" ! pre&aecen deter%!nado $actore !tuac!onae/ en tanto ,ue otro et!o puede er %+ :t! ! o $actore ca%-!an.
GRILL GERENCIA O RE8ILLA ADMINISTRATIVA Uno de o en$o,ue %a reconoc!do para a de$!n!c!n de o et!o de !dera"#o e a re4!a ad%!n!trat!&a/ creada 0ace uno a8o por Ro-ert >aHe * ane Mouton. Con -ae en !n&et!#ac!one pre&!a en a ,ue e de%otr a !%portanc!a de ,ue o ad%!n!tradore pon#an !nter5 tanto en a producc!n co%o en a perona/ >aHe * Mouton !dearon un !nte!#ente recuro para a dra%at!"ac!n de ee !nter5. La re4!a reutante/ e 0a uado *a ,ue todo e %undo co%o un %ed!o para a capac!tac!n de o ad%!n!tradore * a !dent!$!cac!n de &ar!a co%-!nac!one de et!o de !dera"#o.
DIMENSIONES DE LA RE8ILLA La re4!a t!ene do d!%en!one preocupac!n por a perona * preocupac!n por a producc!n. Ta co%o 0an !n!t!do >aHe * Mouton en eta cao a e'pre!n ;preocupac!n por; !#n!$!ca ;co%o; e !nterean o ad%!n!tradore en a producc!n o ;co%o; e !nterean en a perona/ no/ por e4e%po ;cuanta; producc!n e !nterea o-tener de un #rupo. La ; preocupac!n por a producc!n ; !ncu*e a act!tude de un uper&!or repecto de una a%p!a &ar!edad de coa/ co%o a ca!dad de a dec!!one o-re po3t!ca/ prota$$/ a e$!c!enc!a a-ora * e &ou%en de producc!n. La ;preocupac!n por a perona; ta%-!5n e !nterpreta en un ent!do a%p!o. Incu*e ee%ento co%o e #rado de co%pro%!o perona con e cu%p!%!ento de %eta/ a preer&ac!n de a autoet!%a de o e%peado/ a a!#nac!n de repona-!!dade con -ae en a con$!an"a * no en a o-ed!enc!a/ e o$rec!%!ento de -uena cond!c!one de tra-a4o * a per%anenc!a de reac!one !nterperonae at!$actor!a.
LA RE8ILLA ADMNISTRATIVA
LIDERA9GO TRANSACCIONAL Y TRANSFORMACIONAL L%, '+d!, *!"),"i%)"', !dent!$!can ,u5 nece!tan u u-ord!nado para cu%p!r u o-4et!&o. Acaran $unc!one * tarea or#an!"ac!onae/ !ntauran una etructura or#an!"ac!ona/ pre%!an a dee%pe8o * to%an en cuenta a nece!dade oc!ae de u e#u!dore. Tra-a4an !ntena%ente e !ntente d!r!#!r a a or#an!"ac!n con toda e$!c!enc!a * e$!cac!a.
L%, '+d!, *!"),4%!"i%)"', art!cuan una &!!n e !np!ran a u e#u!dore. 6oeen a3 %!%o a capac!dad de %ot!&ar/ de con$or%ar a cutura or#an!"ac!ona * de crear un a%-!ente $a&ora-e para e ca%-!o or#an!"ac!ona. Co%pa83a co%o I>M * ATT cuentan con pro#ra%a para pro%o&er e !dera"#o tran$or%ac!ona con e
prop!to de reno&ar r+p!da%ente u or#an!"ac!one a $!n de ,ue ean %+ en!-e a o &eoce ca%-!o de u cond!c!one.
CARACTER6STICAS DE UN L6DER Entende%o e 3der por a !#u!ente caracter3t!ca. a.
E 3der de-e tener e car+cter de %!e%-ro/ e dec!r/ de-e pertenecer a #rupo ,ue enca-e"a/ co%part!endo con o de%+ %!e%-ro o patrone cuturae * !#n!$!cado ,ue a03 e'!ten.
-.
La pr!%era !#n!$!cac!n de 3der no reuta por u ra#o !nd!&!duae :n!co/ un!&erae (etatura ata/ -a4a / apecto / &o"/ etc. ).
c.
S!no ,ue cada #rupo con!dera 3der a ,ue o-rea#a en a#o ,ue e !nterea/ o %+ -r!ante/ o %e4or or#an!"ador/ e ,ue poee %+ tacto/ e ,ue ea %+ a#re!&o/ %+ anto o %+ -ondadoo.
d.
Cada #rupo ea-ora u protot!po !dea * por o tanto no puede 0a-er un !dea :n!co para todo o #rupo. d) En cuarto u#ar. E 3der de-e or#an!"ar/ &!#!ar/ d!r!#!r o !%pe%ente %ot!&ar a #rupo a deter%!nada acc!one o !nacc!one e#:n ea a nece!dad ,ue e ten#a. Eta cuatro cua!dade de 3der/ on a%ada ta%-!5n car!%a.
e.
6or :t!%o/ otra e'!#enc!a ,ue e preenta a 3der e a de tener a oportun!dad de ocupar ee ro en e #rupo/ ! no e preenta d!c0a po!-!!dad/ nunca podr+ de%otrar u capac!dad de 3der.
A*i3id"d (!"*i" ). 2 R"'i#"! /)" !(!,)*"i;) (%! /i(% "('i")d% /) ,*i'% d 'id!"#$%.
- Presentación de un caso Adolfo, el gerente de ingeniería industrial, lleva unas cuatro semanas en su nueva empresa. Antes de entrar allí, había trabajado para una compa+ía con serios problemas financieros y de dotaci$n de personal, y sac$ la conclusi$n de que se necesitaba una mano de hierro para obtener resultados del personal.
2omo consecuencia de su e"periencia pasada, se ha convertido en un gerente autoritario, con muy poca preocupaci$n por las necesidades o problemas individuales de sus empleados. En su nueva empresa, el comportamiento que ha demostrado durante el !ltimo mes ya ha provocado que varios de sus empleados empiecen a preparar su currículum para buscar trabajo en otra parte. En una reciente reuni$n del equipo, Adolfo critic$ duramente el trabajo de los analistas de m#todos& ; Santiago, no has reunido toda la información necesaria - dijo -. Éste es un trabajo
verdaderamente deficiente por lo que puedo ver. Y el resto de ustedes van a requerir algunos lineamientos estrictos o todo el trabajo que hagan se va a parecer a esta basura que Santiago acaba de presentar. *antiago se hundi$ en su asiento muy avergonzado por los cometarios que hacía su nuevo jefe acerca de su proyecto que todavía se encontraba en su etapa de desarrollo. Esa misma tarde durante la hora del caf#, dos integrantes del equipo hablaban sobre la condici$n de deterioro de su departamento como resultado del estilo autoritario de su nuevo gerente.
- ¿Viste la forma como trató a Santiago durante la reunión - dijo 2arlos - Santiago es un profesional. !dolfo no tiene derecho a hacer eso. !dem"s, es insultante la forma como mira a la gente # les apunta con el dedo e$actamente entre los ojos. - %s una locura. Sol&amos tener un equipo sólido. !hora llega este jefe nuevo # se da demasiada importancia actuando como un autócrata. - Ya me di cuenta de eso - se lament$
= ; Análisis del caso& 2onflictos como #ste ocurren inevitablemente cuando hay un gerente con un estilo de liderazgo inapropiado y autoritario. 7al estilo puede lesionar gravemente la moral y la efectividad de un equipo, dando lugar a empleados desalentados y a un gran movimiento de personal. El nuevo gerente ha estado tratando a los integrantes de un equipo como si fueran iguales a los empleados 4problemáticos4 que manejaba #l en su puesto anterior. ero en realidad, el
nuevo departamento de Adolfo tienen un equipo compuesto de integrantes que son profesionales sumamente motivados y muy e"perimentados. : ellos se sienten mal por la actitud de su nuevo gerente de rega+arlos y menospreciar en p!blico sus esfuerzos.
> ; %erramientas de acci$n& ?n gerente debe seguir estos lineamientos para el liderazgo apropiado de un departamento&
5espu#s de asumir el puesto de gerente conozca a los integrantes de su equipo, sus debilidades y fortalezas individuales, problemas y necesidades.
3o permita que ninguna situaci$n negativa proveniente de puestos anteriores que haya tenido influya en su actitud o comportamiento hacia sus empleados nuevos. Los juicios y tratamientos injustos al nuevo equipo seguramente causarán la desintegraci$n del mismo.
roporcione supervisi$n más cercana con más retroalimentaci$n y capacitaci$n para los empleados que necesiten mejorar su desempe+o.
5# mayor libertad e independencia a los empleados que operen de una manera sumamente profesional.
2omunique su visi$n y e"pectativas para un trabajo en equipo efectivo, fomentado la participaci$n elevada del empleado en actividades departamentales importantes.
ractique la amabilidad y las buenas relaciones humanas en todo momento, independientemente de si usted ha tenido o no un buen día.
E3"'/"i;) P!"*i" U)id"d 1 LIDERA9GO Y TOMA DE DECISIONES O<*i3%: En -ae a etud!o de un cao e au%no Ident!$!car+ o t!po de !dera"#o ,ue e re$e4an/ reac!on+ndoo con a caracter3t!ca de o e,u!po de tra-a4o e!#!endo e et!o de !dera"#o adecuado en $unc!n a o o-4et!&o.
E) <",, "' ")='i,i, d' ",% ",i$)"d% > (!,)*"! (%! /i(% /) !(%!* / i)'/&" 1. Decr!pc!n de c%o et+ cont!tu!do e #rupo / cu+e on u o-4et!&o/ cua e u $or%a de tra-a4ar/ cu+e on u pro-e%a/ ,ue t!po de !dera"#o %an!$!eta. 2. E'p!car e t!po de !dera"#o adecuado a #rupo * u o-4et!&o * por,ue. ?. 6roponer acc!one ap!cando e t!po de !dera"#o propueto para e o#ro de o o-4et!&o. @. 6roponer !nd!cadore para e&auar o reutado de !dera"#o. (<u5 !nd!cadore &an a e&!denc!ar ! e de !dera"#o propueto e e adecuado=).
F%!" d )*!$": • •
• • • •
De-er+ preentare en etra ar!a Incu!r portada con e No%-re de a a!#natura/ no%-re de o !nte#rante/ Etud!o de cao de a e%preaJJ/ Fec0a. No o%!t!r n!n#:no de o punto o!c!tado anter!or%ente . 6reentaro en a $ec0a * 0ora !nd!cada S!n errore orto#r+$!co Cada e,u!po e'pondr+ u reporte a #rupo
RBRICA DE EVALUACIÓN DEL SABER HACER
536E53!"
E7E%E86E (99 De("i"i# $escripción n de $a (it!a"i#n de$ "a(o
Po!e(ta de$ tio de $idea%&o ade"!ado
M!/ "$aa + e"i(a y "o2$eta del
grupo de trabajo, de objetivos, -orma de trabajo, problemas y tipo de liderazgo que lo rige.
;< =3E8 )9 $escripció n "$aa /
=3E8 *9
"o2$eta
a$&!na( de'"ien"i a( eo "o2$eta
del grupo de trabajo, de objetivos, -orma de trabajo, problemas y tipo de liderazgo que lo rige.
$escripció n "on
grupo de trabajo, de objetivos, -orma de trabajo, problemas y tipo de liderazgo que lo rige.
5E>;%A5 ?9 $escripció n con
A% /9
de'"ien"i a(+ "!biendo (o$o e$ 34 5 de $o( !nto( (o$i"itado (, sobre el
de'"iente e in"o2$et a
grupo de trabajo, de objetivos, -orma de trabajo, problemas y tipo de liderazgo que lo rige. @ropuesta @ropuesta @ropuesta @ropuesta basada en !n basada en basada en 5ealizada mas an6$i(i( !n b!en !n e7"e$ente de an6$i(i( an6$i(i( basada en las el juicio de de $a( e&!$a necesidades necesidade de las los del grupo y de s del grupo necesidade integrantes los objetivos. y de los s del grupo , pero objetivos y de los consideran objetivos do poco las necesidade s del grupo
$escripció n 2!/
@ropuesta realizada sin ning#n -undament o.
y los objetivos. Po!e(ta de $a( a""ione( aa e$ $o&o de $o( objetivo(
Po!e(ta de $o( $inea2ien to( aa eva$!a e$ tio de $idea%&o
@ropuesta
@ropuesta
@ropuesta
e7"e$ente2e nte "$aa + e"i(a / "o2$eta de
"$aa + e"i(a y
"on a$&!na( de'"ien"i a( eo "o2$eta
completa de las las acciones a acciones a realizar en realizar en base al tipo de base al liderazgo tipo de seleccionado. liderazgo selecciona do
de las acciones a realizar en base al tipo de liderazgo selecciona do @lanteamiento @lanteamie @lanteamie eBcelentemen nto preciso nto te preciso de de los regularmen los criterios criterios te preciso que se van a que se van de los considerar a criterios para evaluar considerar que se van el tipo de para a liderazgo evaluar el considerar tipo de para liderazgo evaluar el tipo de liderazgo
Po!e(ta no 2!/ "$aa / o"o e"i(a de
@ropuesta
@lanteamie nto poco preciso de los criterios que se van a considerar para evaluar el tipo de liderazgo
@lanteamie nto muy deciente de los criterios a considerar para evaluar el tipo de liderazgo.
las acciones a realizar en base al tipo de liderazgo selecciona do.
muy defciente
de las acciones a realizar en base al tipo de liderazgo selecciona do.
UNIDAD II NEGOCIACION Y TOMA DE DECISIONES O<*i3%1 E au%no ne#oc!ara aternat!&a/ a tra&5 de e%peo de t5cn!ca de ne#oc!ac!n * e&auac!n de to%a de dec!!one/ para reo&er con$!cto * contr!-u!r a o#ro de o o-4et!&o de a or#an!"ac!one. M")% d %)4'i*%, S"<!: Ident!$!car ,ue caracter3t!ca t!ene una !tuac!n de con$!cto (I%pacto de con$!cto/ caua * e$ecto)
S"<! "!: D!%en!onar un con$!cto en $unc!n de u caracter3t!ca. 6roponer aternat!&a de ouc!n de con$!cto.
C%)(*% d %)4'i*% o
Un con$!cto e una !tuac!n en ,ue do !nd!&!duo o do #rupo de !nd!&!duo con !nteree contrapueto entran en con$rontac!n/ opo!c!n o e%prenden acc!one %utua%ente neutra!"ante de a de otro !nd!&!duo o #rupo/ con e o-4et!&o de da8ar/ e!%!nar a a parte r!&a.
o
Es una situaci$n en la que dos personas no están de acuerdo con la forma de actuar de una de ellas, o con que una de ellas tome las decisiones.
CARACTERISTICAS DEL CONFLICTO 1. Impacto de con!icto •
•
En toda or#an!"ac!n e con$!cto e !ne&!ta-e e !nc!de !#n!$!cat!&a%ente en e co%porta%!ento or#an!"ac!ona * dede ue#o/ e#:n a $or%a co%o e %an!pue/ o reutado pueden er deatroo/ tra*endo co%o conecuenc!a e cao o -!en conduc!r a a or#an!"ac!n a u e$!c!enc!a. E por eo a ree&anc!a de ,ue a uper&!!n/ e 4e$e entre otro/ o#ren ,ue a ad%!n!trac!n de con$!cto cont!tu*a una parte $unda%enta de tra-a4o * de u &erdadero et!o de !dera"#o.
Un conflicto con resultado disfuncional, por o re#uar2 0ace ,ue a e$!c!enc!a de #rupo e redu"ca/ au%enta e decontento o dea#rado entre o %!e%-ro ,ue con$or%an a or#an!"ac!n/ e'!te una %a*or ent!tud en a co%un!cac!n entre o %!%o2 !ncu!&e puede e#ar a ,ue e #rupo e detru*a/ *a ,ue/ e'!te una d!%!nuc!n en a un!n e #rupo. Un conflicto con resultado funcional, #enera%ente 0ace ,ue e dee%pe8o de a or#an!"ac!n ea con %a*or e$!cac!a/ *a ,ue/ %e4ora a ca!dad de a dec!!one/ et!%ua a ,ue e perona ea %+ creat!&o/ a!%enta e !nter5 * 0ace ,ue e perona e !-ere de a ten!one ,ue pud!eran ur#!r de con$!cto. La etapa del comportamiento ta%-!5n t!ene un #ran !%pacto en e dee%pe8o de a or#an!"ac!n/ pueto ,ue/ de ea depende a acc!one/ e'pre!one * reacc!one de
o %!e%-ro. E co%porta%!ento en un con$!cto d!$unc!ona e pe!#roo/ *a ,ue/ puede e'!t!r e$uer"o para detru!r a a otra perona con a ,ue e t!ene e con$!cto/...
2. CAUSAS DEL CONFLICTO
•
•
•
Interdependencia laboral 1 La !nterdependenc!a a-ora e produce cuando do o %+ #rupo de una or#an!"ac!n dependen uno de otro para rea!"ar u tra-a4o. En eto cao/ a po!-!!dade de ,ue ur4an con$!cto on %u* ee&ada1 Interdependencia secuencial 1 e'!#e ,ue un #rupo $!na!ce un tra-a4o para ,ue otro pueda 0acer o %!%o. En eta c!rcuntanc!a/ cuando e producto $!na de un #rupo e e !nu%o de otro/ 0a* %a*ore po!-!!dade de ,ue ur4a un con$!cto. Interdependencia recíproca: re,u!ere ,ue e producto $!na de cada #rupo !r&a de !nu%o para otro #rupo de a %!%a or#an!"ac!n. La po!-!!dade e ,ue ur4an con$!cto on ee&ada. Cuanto %+ co%pe4a ea a or#an!"ac!n/ %a*ore er+n a po!-!!dade de con$!cto * %+ d!$3c! er+ a tarea ,ue de-e rea!"ar a d!recc!n.. Diferentes objetivos • A %ed!da ,ue a d!$erente un!dade de una or#an!"ac!n &an epec!a!"+ndoe/ u o-4et!&o e &an d!tanc!ando. Eta d!$erenc!a de o-4et!&o e puede traduc!r en una d!$erenc!a de e'pectat!&a entre o %!e%-ro de cada un!dad. Dada a d!$erenc!a entre o-4et!&o * e'pectat!&a/ ca-r3a a po!-!!dad de ,ue e preenten con$!cto. Recursos limitados1 a a 0ora de a!#nar recuro !%!tado/ a • dependenc!a %utua au%enta * cua,u!er d!$erenc!a de o-4et!&o e 0ace %+ cara. Todo o #rupo pretenden reduc!r a pre!one a ,ue et+ o%et!do o#rando controar e u%!n!tro de recuro -+!co * recud!endo a !ncert!du%-re en cuanto a u o-tenc!n. Cuando o recuro on !%!tado/ e eta-ece una co%petenc!a ,ue puede traduc!re en un con$!cto d!$unc!ona ! o #rupo e n!e#an a coa-orar. Estructuras retributivas1 cuando e !te%a retr!-ut!&o et+ &!ncuado • a rend!%!ento de #rupo %+ ,ue a de a tota!dad de a or#an!"ac!n/ a po!-!!dade de con$!cto au%entan/ a:n %+ cuando un #rupo e e pr!nc!pa repona-e de a a!#nac!n de retr!-uc!one. Diferencias de percepción: Cua,u!er deacuerdo o-re o ,ue • cont!tu*e a rea!dad puede concu!r en un con$!cto1 D!$erente o-4et!&o1 La d!$erenc!a de o-4et!&o entre #rupo contr!-u*en cara%ente a ,ue e'!tan d!$erenc!a de percepc!n en o %!%o. D!$erente 0or!"onte te%porae1 a $ec0a tope !n$u*en o-re a pr!or!dade * a !%portanc!a ,ue o #rupo a!#nan a u d!t!nta act!&!dade 6o!c!one !ncon#ruente1 o con$!cto uc!tado por a
•
•
po!c!n reat!&a de o d!t!nto #rupo on 0a-!tuae e !n$u*en en u perpect!&a. Percepciones inexactas1 e&a a ,ue un #rupo cree etereot!po con repecto a o de%+. Cuando e !n!te en a d!$erenc!a entre #rupo/ e re$uer"an o etereot!po/ e deter!oran a reac!one * aparecen o con$!cto. reciente demanda de especialistas1 Lo con$!cto entre epec!a!ta * #enera!ta on/ con toda pro-a-!!dad/ o %+ $recuente entre #rupo. Lo c!erto e ,ue epec!a!ta * #enera!ta e &en * &en a u repect!&o papee dede perpect!&a d!$erente. A au%entar a nece!dad de capac!tac!n t5cn!ca en toda a +rea de a or#an!"ac!n/ ca-e eperar ,ue e !ncre%ente e n:%ero de epec!a!ta * ,ue ete t!po de con$!cto cont!n:e en au%ento.
?. EFECTOS DEL CONFLICTO E pro-a-e ,ue e produ"can %uc0o ca%-!o en e eno de o #rupo !n&oucrado en un con$!cto/ co%o1
!a"or co#esión de $rupo1 Cua,u!er t!po de a%ena"a e'terna uee traduc!re en ,ue o %!e%-ro de #rupo o&!den u d!$erenc!a peronae * c!erren $!a para de$endere. !a"or lidera%$o autocr&tico: e %u* pro-a-e ,ue p!erdan popuar!dad o %5todo de%ocr+t!co de !dera"#o en e %o%ento en ,ue e perc!-a cua,u!er a%ena"a a #rupo/ *a ,ue u %!e%-ro reca%ar+n un !dera"#o %+ $uerte. !a"or valoración de la actividad 1 cuando un #rupo atra&!ea una !tuac!n de con$!cto/ u %!e%-ro ueen pretar epec!a atenc!n a 0acer o ,ue 0ace e #rupo/ * a 0acero %u* -!en. E #rupo e centra %+ en e tra-a4o/ d!%!nu*e a toeranc!a 0ac!a o ,ue 0o#a"anean/ a3 co%o a preocupac!n por at!$acer a cada uno de o %!e%-ro ,ue o !nte#ran. !a"or valoración de la lealtad 1 Aceptar a nor%a por a ,ue e r!#e e #rupo e a#o ,ue co-ra %a*or !%portanc!a en una !tuac!n con$!ct!&a. Distorsión de las percepciones 1 e produce una d!tor!n de a percepc!one de o %!e%-ro de cada #rupo. Cada uno de o #rupo !n&oucrado en a !tuac!n con$!ct!&a e con!dera uper!or a o otro en cuanto a rend!%!ento * ent!ende ,ue e %+
!%portante para a uper&!&enc!a de a or#an!"ac!n ,ue todo o de%+.
Estereotipos ne$ativos: a %ed!da ,ue e con$!cto &a u-!endo de tono * a percepc!one cont!n:an d!tor!on+ndoe/ e produce una !tuac!n de re$uer"o de todo o etereot!po ne#at!&o ,ue pud!eran 0a-er e'!t!do. Descenso en la comunicación1 o nor%a e ,ue e produ"ca una !nterrupc!n en a co%un!cac!one entre o #rupo en con$!cto. Su e$ecto pueden er %arcada%ente d!$unc!onae/ en epec!a ! e'!te a#una reac!n de !nterdependenc!a ecuenc!a o rec3proca entre o #rupo en con$!cto. Se puede aterar e proceo de to%a de dec!!one.
MANE8O DE CONFLICTOS Se preentan &ar!a etrate#!a de en$rentar e con$!cto en %o%ento d!t!nto1 ante de ,ue ocurra * cuando ucede. No on !n$a!-e / cada perona en a or#an!"ac!n tendr+ ,ue recurr!r a una de ea o a %+ de una/ depend!endo de a !tuac!n en a cua e encuentre. A)*, d' %)4'i*%: P!3)i;) d' %)4'i*% → La eecc!n * $or%ac!n de perona : La eecc!n * a $or%ac!n 0acen $rente a con$!cto ca%-!ando a u prota#on!ta/ a perona. La eecc!n de perona puede pre&en!r e con$!cto * d!%!nu!r u !%pacto cuando/ dada a naturae"a de a tarea/ u pro-a-!!dad de apar!c!n puede er !#n!$!cat!&a. La $or%ac!n per%!te e aprend!"a4e de apt!tude * t5cn!ca para %ane4ar * a-er en$rentare a !tuac!one con$!ct!&a/ atenu+ndoa o reo&!5ndoa/ ta%-!5n a $or%ac!n de a perona en a tarea * repona-!!dade prop!a de pueto de tra-a4o a dee%pe8ar/ upone una %e4ora de a act!&!dad !nd!&!dua * una reducc!n de a $uente ,ue or!#!nan con$!cto. → Ant!c!pare * eta-ecer nor%a para cana!"ar o con$!cto1 E eta-ec!%!ento de nor%a con &!ta a encau"ar adecuada%ente !tuac!one con$!ct!&a no ca-e duda ,ue reduce e !%pacto de con$!cto o-re a or#an!"ac!n. En #enera/ au%entan a pre&!!-!!dad en a reac!one entre a perona * o
#rupo2 pero no e pueden $!4ar re#a para toda a !tuac!one * 0a* ,ue con!derar o r!e#o de una e'ce!&a $or%a!"ac!n. → Durante e con$!cto1 6o!-e aternat!&a para ouc!onaro E con$!cto puede reo&ere a tra&5 de ouc!one no !nte#rat!&a (una parte cede) * ouc!one !nte#rat!&a (a parte en con$!cto tratan 4unta de encontrar a ouc!n). En &e" de upr!%!ro o !ntentar e#ar a un co%pro%!o/ procuran a-!erta%ente encontrar una ouc!n acepta-e para todo. La d!&era act!tude para a reouc!n de con$!cto de$!nen a part!r de a aert!&!dad (capac!dad de d!rect!&o de pantear o-4ec!one2 por tanto/ de 0acer pre&aecer u op!n!n) * de a cooperac!n (capac!dad de d!rect!&o de !ntentar at!$acer o !nteree de a otra parte). → Di4!)*, ,*!"*$i", d ,%'/i;) d %)4'i*%, Evitar el conflicto Cuando una cuet!n e !n!#n!$!cante o -!en ur#en otra %+ ree&ante. Cuando no e perc!-en po!-!!dade de at!$acer o !nteree peronae. Cuando a conecuenc!a ne#at!&a uperan o -ene$!c!o de a ouc!n de con$!cto. 6ara o#rar ,ue a #ente e tran,u!!ce * reco-re a o-4et!&!dad. Cuando a o-tenc!n de !n$or%ac!n e %+ !%portante ,ue to%ar una dec!!n !n%ed!ata. Cuando otro pueden reo&er %e4or e con$!cto. Cuando a cuet!one parecen o on 3nto%a de otro pro-e%a.
Imponer la solución Cuando e !nd!pena-e una acc!n !n%ed!ata * dec!!&a2 por e4e%po/ en cao de ur#enc!a. En cuet!one !%portante donde 0a* ,ue to%ar %ed!da poco popuare2 por e4e%po/ reducc!n de coto o !%po!c!n de nor%a d!c!p!nar!a. En cuet!one &!tae para a or#an!"ac!n cuando o d!rect!&o d!ponen de !n$or%ac!n u$!c!ente. En contra de perona ,ue apro&ec0an potura condecend!ente.
ondescender Cada uno e da cuenta de ,ue et+ e,u!&ocado1 para per%!t!r ,ue e ecuc0e una %e4or propueta/ para aprender * para %otrar ,ue e e ra"ona-e. • Cuando a cuet!one on %+ !%portante para otro ,ue para uno %!%o/ a $!n de at!$acer a o de%+ * %antener a cooperac!n. 6ara cone#u!r a aceptac!n oc!a en cuet!one poter!ore. 6ara reduc!r a %3n!%o a p5rd!da cuando uno et+ en %!nor3a * p!erde. Cuando a ar%on3a * a eta-!!dad on epec!a%ente !%portante.
6ara ,ue o u-ord!nado puedan dearroare aprend!endo de u errore.
Lle$ar a un compromiso Cuando a %eta on !%portante/ pero no co%penan e e$uer"o n! a po!-e deapar!c!n de %odo %+ aert!&o. Cuando oponente con !#ua poder e co%pro%eten a o-tener %eta %utua%ente e'cu*ente. 6ara o#rar arre#o ante cuet!one co%pe4a. 6ara e#ar a una ouc!n at!$actor!a -a4o a pre!n de t!e%po. Co%o po!-e aternat!&a cuando no t!ene 5'!to a ne#oc!ac!n n! a !%po!c!n de una ouc!n a con$!cto.
'e$ociación Encontrar una ouc!n !nte#rat!&a cuando a%-o #rupo de !nteree on de%a!ado !%portante para e#ar a una ouc!n de co%pro%!o. Cuando e o-4et!&o e aprender. Co%-!nar a !dea peronae con d!$erente punto de &!ta. Lo#rar a ad0e!n a !ncorporar o !nteree en un coneno. Reo&er o ent!%!ento ,ue 0an o-tacu!"ado una reac!n.
E3"'/"i;) (!=*i" P'")*"i)*% d /) ",%
E!"a-et0 Murra* no ten3a %uc0a e'per!enc!a de tra-a4o co%o parte de un e,u!po. Rec!5n #raduada de a un!&er!dad/ u e'per!enc!a e 0a-3a centrado en o pro*ecto * o#ro !nd!&!duae. La poca e'per!enc!a en e,u!po era de u curo de co%porta%!ento or#an!"ac!ona/ !n&et!#ac!n de %ercado * $or%uac!n de etrate#!a. Cuando a entre&!taron en T0!nHL!nH una e%prea de o$tKare educat!&o/ no eta-a %u* preocupada por e 0ec0o de ,ue a co%pa83a tra-a4ara e'tena%ente con e,u!po %ut!$unc!onae. Durante a entre&!ta en a !ntaac!one/ e d!4o a entre&!tadore * ad%!n!tradore ,ue ten3a poca e'per!enc!a en o e,u!po2 pero ta%-!5n e d!4o ,ue tra-a4a-a -!en con a #ente * ,ue pena-a ,ue er3a una -uena !nte#rante. 6or de#rac!a E!"a-et0 Murra* eta-a e,u!&ocada. E!"a-et0 !n#reo a a e%prea co%o a!tente de d!rector de %arHet!n# para o pro#ra%a -+!co de preparator!a. Se trata de pro#ra%a o$tKare d!e8ado para a*udar a etud!ante a aprender a#e-ra * #eo%etr3a. E 4e$e de E!"a-et0 e L!n C0en (D!rector de %arHet!n#). Lo otro %!e%-ro de e,u!po en e ,ue tra-a4a actua%ente on Fernando Ra%3re" (4e$e pro#ra%ador)/ Laura !oK (pu-!c!dad) Arturo M5nde" (&!cepre!dente) de %arHet!n# etrat5#!co) Ve!a Ort!" (co$undadora de a e%prea ,ue a0ora tra-a4a oo %ed!o t!e%po/ $ue %aetra de %ate%+t!ca en preparator!a * e 3der $or%a de pro*ecto) * Roando Gra* (aeor peda##!co). Depu5 de a pr!%era e%ana en e pueto/ E!"a-et0 pena-a er!a%ente en renunc!ar. Nunca %e !%a#!ne o d!$3c! ,ue e tra-a4ar con perona tan o-t!nada * co%pet!t!&a. Cua,u!er dec!!n parece un concuro de poder. Arturo M5nde"/ Ve!a Ort!" * Roando Gra* on ,u!ene %a pro-e%a dan. Arturo p!ena ,ue u pueto e concede a :t!%a paa-ra2 Ve!a p!ena ,ue u op!n!one de-en &aer %a/ pueto ,ue
$ue parte de a creac!n de a co%pa83a / * Roando eta con&enc!do de ,ue o de%+ a-en %eno ,ue e. Co%o e aeor de &ar!a co%pa83a de o$tKare * d!tr!to ecoare/ e un a-eotodo. 6ara e%peorar a coa L!n e pa!&o * tran,u!o. Rara &e" 0a-a en a 4unta * parece ,uerer e&!tar cua,u!er con$!cto. Lo ,ue 0ace epec!a%ente d!$3c! %! tra-a4o co%ento E!"a-et0/ e ,ue no ten#o repona-!!dade concreta. 6arece co%o ,ue a#u!en !e%pre !nter$!r!era en o ,ue 0a#o o %e d!4era o ,ue ten#o ,ue 0acer. Nuetro e,u!po t!ene !ete %!e%-ro1 e! 4e$e * *o. E pro*ecto en e ,ue tra-a4a E!"a-et0 t!ene un pa"o dentro de apena e! e%ana * en eto %o%ento e e,u!po t!ene por o %eno do e%ana de retrao. Todo a-en ,ue 0a* un pro-e%a/ pero nad!e e capa" de reo&ero. Lo ,ue %+ $rutra a E!"a-et0 n! L!n C0en n! Ve!a Ort!" %uetran n!n#:n !dera"#o/ L!n et+ preocupado por eto pro*ecto * Ve!a no o#ra controar a perona!dade de Arturo * Roando.
Lenar e !#u!ente cuadro !dent!$!cando e t!po de !%pacto de con$!cto/ cuae on a caua/ ,ue e$ecto et+n re$e4ando * ! tu to%ara e pape de 3der <,u5 aternat!&a de ouc!n propondr3a= IM6ACTO DEL CDONFLICTO
Caua de con$!cto
E$ecto de con$!cto
Aternat!&a de ouc!n en -ae a a etrate#!a de %ane4o de con$!cto (E'p!car cara%ente con tu paa-ra)
N$%i"i;) ;La ne#oc!ac!n e un proceo %ed!ante e cua do o %+ parte 9,ue t!enen !nteree tanto co%une co%o opueto9 !nterca%-!an !n$or%ac!n a o ar#o de un per3odo/ con %!ra a o#rar un acuerdo para u reac!one $utura;. (V!a-a/ PQP) Ne#oc!ac!n e -ucar acuerdo -ene$!c!oo para a parte de a ne#oc!ac!n. S!n e%-ar#o %uc0a #ente con$unde e concepto de ne#oc!ac!n co%o una etrate#!a %ed!ante a ,ue e con!#ue un o-4et!&o a cota de a otra parteJe &e a otra parte/ de a ne#oc!ac!n/ co%o un r!&a a ,ue 0a* ,ue derrotarJ En una ne#oc!ac!n o :n!co ,ue 0a* ,ue derrotar e a decon$!an"a ante nuetro !nteree. Dede e pr!%er %o%ento 0a* ,ue de4ar caro ,ue e o ,ue e -uca * de$!n!r ,ue e o ,ue e con!#ue con e proceo. Con eo cone#u!re%o ,ue a otra parte redu"ca e %!edo a er en#a8ado * coa-ore act!&a%ente durante e proceo. Ne#oc!ar e un arte ,ue no o-!#a a derrotar pro-e%a ante ,ue perona por o ,ue e acuerdo -ene$!c!oo para a%-o e a %e4or a!da. En un proceo de ne#oc!ac!n tene%o a d!t!nto actore o parte ,ue -ucan una ouc!n ,ue at!$a#a u !nteree en 4ue#o. Ne#oc!ar e un acto !nte#ra de co%porta%!ento * en 5/ e ne#oc!ador de-er+ conocer cu+e on u 0a-!!dade/ u de-!!dade * $ortae"a/ con e $!n de poder apo*ar o er apo*ado en un e,u!po de tra-a4o. La ne#oc!ac!n &!ncua a do o %+ !nd!&!duo !nterdepend!ente ,ue en$rentan d!&er#enc!a * ,ue/ en &e" de e&ad!r e pro-e%a o e#ar a una con$rontac!n/ e entre#an a a -:,ueda con4unta de un acuerdo/ de ouc!n/ de arre#o.
TECNICAS DE NE"OCIACION La estrate#ia de la negociaci$n define la manera en $ue cada parte trata de conducir a misma con e !in de acan%ar sus o&'eti(os . *e pueden definir dos estrate#ias t)picas&
Estrate#ia de *#anar-#anar*, en la que se busca que am&as partes #anen, compartiendo el beneficio. Estrate#ia de *#anar-perder* en la que cada parte trata de acan%ar e m+,imo &ene!icio a costa de oponente. En la estrate#ia de *#anar-#anar* se intenta llegar a un acuerdo $ue sea mutuamente &ene!icioso . En este tipo de negociaci$n se de!ienden os intereses propios pero tam&in se tienen en cuenta os de oponente . No se perci&e a a otra parte como un contrincante sino como un coa&orador con el que hay que trabajar estrechamente con el fin de encontrar una soluci$n satisfactoria para todos. Este tipo de negociaci$n genera un cima de con!ian%a. Ambas partes asumen que tienen que realizar concesiones, que no se pueden atrincherar en sus posiciones. Pro&a&emente nin#una de as partes o&ten#a un resutado óptimo pero s) un acuerdo su!icientemente &ueno . Ambas partes se sentirán satisfechas con el resultado obtenido lo que garantiza que cada una trate de cumplir su parte del acuerdo. Este clima de entendimiento hace posible que en el transcurso de la negociaci$n se pueda ampiar e +rea de coa&oración con lo que al final la 4tarta4 a repartir puede ser mayor que la inicial. or ejemplo, se comienza negociando una campa+a publicitaria para el lanzamiento de un producto y se termina incluyendo tambi#n la publicidad de otras líneas de productos. Además, este tipo de negociaci$n permite estrecar reaciones personaes. Las partes querrán mantener viva esta relaci$n profesional lo que les lleva a ma"imizar en el largo plazo el beneficio de su colaboraci$n.
(anar)(anar en ! e'p!ca co%o %ed!ante a a*uda %utua/ preocupac!n de otro o !%pe a!an"a te puede -ene$!c!ar/ potenc!ar o !%pe%ente co%pet!r de %e4or %anera con e otro/ tratando de per4ud!car o %eno po!-e. En a co%petenc!a todo p!erden a#o/ #anar9#anar e&!ta ,ue p!erda %uc0o/ pero depende de a%-o para ,ue $unc!one/ ! uno $aa/ todo e de%orona/ por tanto #anar9#anar !#n!$!ca1 acr!$!c!o %utuo. Ganar96erder.
Estrate#ia "anar-Perder/ e caracter!"a por,ue "d" /)% ," "'")#"! '
=i% <)4ii% ,i) (!%/("!' '" ,i*/"i;) ) '" / /d" ' %*!% . M!entra ,ue en a etrate#!a de ;#anar9#anar; pr!%a un a%-!ente de coa-orac!n/ en eta etrate#!a e "
N% , 3 " '" %*!" ("!* %% " /) %'"<%!"d%!> ,i)% %% " /) %)*!i)")* a ,ue 0a* ,ue derrotar. La parte decon$3an %utua%ente * ut!!"an d!t!nta *)i", d (!,i;) con e $!n de $a&orecer u po!c!n. Un !i,$% de e#u!r eta etrate#!a e ,ue aun,ue e puede a!r &!ctor!oo a -ae de pre!onar a %(%))*/ 5te/ con&enc!do de o !n4uto de reutado/ puede !,i,*i!, " /('i! ,/ ("!* d' "/!d% * 0a*a ,ue ter%!nar en o tr!-unae. 6ara concu!r e puede !nd!car ,ue '" ,*!"*$i" d $")"!-$")"! , 4/)d")*"' ) "/''%, ",%, ) '%, / , d," ")*)! /)" !'"i;) d/!"d!"/ contr!-u*endo a $ortaecer o a"o co%erc!ae * 0ac!endo %+ d!$3c! ,ue un tercero e 0a#a con ete contrato. Eta etrate#!a e puede ap!car en a %a*or3a de a ne#oc!ac!one/ ta n o 0ace $ata &ountad por a%-a parte de coa-orar.
L" ,*!"*$i" d $")"!-(!d! ,;'% , d<!+" "('i"! ) /)" )$%i"i;) "i,'"d" *a ,ue e deter!oro ,ue u$re a reac!n perona 0ace d!$3c! ,ue a parte perdedora ,u!era &o&er a ne#oc!ar.
PERDER-GANAR.Ete puede er e reutado de no 0a-er ne#oc!ado adecuada%ente o e reutado de una #ran !n$uenc!a de Poder de a otra parte. Una tercera po!-!!dad ea una reac!n (69G) -ucada/ !e%pre * cuando e trate de p5rd!da poco !#n!$!cat!&a o de corto pa"o * ,ue no pro*ecten a una reac!n (G9G) en un pa"o %a*or.
P!d!-P!d! 1 La do parte p!erden/ no 0a* #anadore. Ete reutado %u* $recuente e der!&a de po!c!one r3#!da de a parte en a ,ue cada una de ea 0a etado pre&!a%ente en a -:,ueda de (G96)/ e dec!r o cuadrante (G96) o (69G) en a cuae cada una de a parte et+ d!pueta a #anar a cota de a p5rd!da de a otra parte.
E (696) puede en oca!one er a etrate#!a $!na/ una &e" 4u#ada toda a carta * !n reutado uter!ore/ ,ue para a tran,u!!dad de una o de a do parte e con&!erte en una upueta &!ctor!a en a cua !ncu!&e e &encedor/ ue#o de a -ataa/ ,ueda en %a etado.
T%" d di,i%), Sa-er1 Ident!$!car a 0erra%!enta para a to%a de dec!!one/ Lu&!a de !dea/ I0!HaKa/ 6aretto/ r-o de dec!!one/ e'p!car e en$o,ue !t5%!co de a to%a de dec!!one. Sa-er 0acer1 E&auar a aternat!&a de ouc!n a una !tuac!n e%peando a t5cn!ca de to%a de dec!!one * con!derando e en$o,ue !t5%!co. Seecc!onar a %e4or aternat!&a en $unc!n de o o-4et!&o.
La *%" d di,i%), e e proceo %ed!ante e cua e rea!"a una eecc!n entre a aternat!&a o $or%a para reo&er d!$erente !tuac!one de a &!da/ eta e pueden preentar en d!$erente conte'to1 a n!&e a-ora/ $a%!!ar / ent!%enta/ e%prear!a (ut!!"ando %etodoo#3a cuant!tat!&a ,ue -r!nda a ad%!n!trac!n)/ etc./ e dec!r/ en todo %o%ento e to%an dec!!one/ a d!$erenc!a entre cada una de eta e e proceo o a $or%a en a cua e e#a a ea. La to%a de dec!!one con!te/ -+!ca%ente/ en ee#!r una aternat!&a entre a d!pon!-e/ a o e$ecto de reo&er un pro-e%a actua o potenc!a/ (a:n cuando no e e&!denc!e un con$!cto atente). La to%a de dec!!one a n!&e !nd!&!dua e caracter!"ada por,ue una perona 0a#a uo de u ra"ona%!ento * pena%!ento para ee#!r una dec!!n a un pro-e%a ,ue e e preente en a &!da2 e dec!r/ ! una perona t!ene un pro-e%a/ 5ta de-er+ er capa" de reo&ero !nd!&!dua%ente a tra&5 de to%ar dec!!one con ee epec!$!co %ot!&o. En la toma de decisiones importa la elección de un camino a seguir, por lo que en un estado anterior deben evaluarse alternativas de acción. Si estas últimas no están presentes, no existirá decisión.
6ara to%ar una dec!!n/ no !%porta u naturae"a/ e necear!o conocer / co%prender / ana!"ar un pro-e%a/ para a3 poder dare ouc!n2 en a#uno cao por er tan !%pe * cot!d!ano/ ete proceo e rea!"a de $or%a !%p3c!ta * e ouc!ona %u* r+p!da%ente/ pero e'!ten otro cao en o cuae a conecuenc!a de una %aa o -uena eecc!n puede tener repercu!one en a &!da * ! e en un conte'to a-ora en e 5'!to o $racao de a or#an!"ac!n/ para o cuae e necear!o rea!"ar un proceo %+ etructurado ,ue puede dar %+ e#ur!dad e !n$or%ac!n para reo&er e pro-e%a. La dec!!one no ata8en a todo *a ,ue #rac!a a ea pode%o tener una op!n!n cr3t!ca.
H!!"i)*", ("!" '" *%" d di,i%), L'/3i" d id", E una 0erra%!enta de tra-a4o #rupa ,ue $ac!!ta e ur#!%!ento de nue&a !dea o-re un te%a o pro-e%a deter%!nado. La u&!a de !dea (>ra!ntor%!n#)/ e una t5cn!ca de #rupo para #enerar !dea or!#!nae en un a%-!ente rea4ado. ra!ntor%!n#/ puede er e%peada a tra&5 de d!$erente %anera1 N% ,*!/*/!"d% 4'/% 'i
. Eco#er a a#u!en para ,ue ea e $ac!!tador * apunte a !dea . Ecr!-!r en un rota$o!o o en un ta-ero una $rae ,ue repreente e pro-e%a * e aunto de d!cu!n. . Ecr!-!r cada !dea en e %enor nu%ero de paa-ra po!-e. . Ver!$!car con a perona ,ue 0!"o a contr!-uc!n cuando e ete rep!t!endo a !dea. . No !nterpretar o ca%-!ar a !dea. . Eta-ecer un t!e%po !%!te (apro'!%ada%ente %!nuto) . Fo%entar a creat!&!dad Q. Contru!r o-re a !dea de otro. P. Lo %!e%-ro de #rupo de u&!a de !dea * e $ac!!tador nunca de-en cr!t!car a !dea. W. Re&!ar a !ta para &er!$!car u co%pren!n. . E!%!nar a dup!cac!one/ pro-e%a no !%portante * apecto no ne#oc!a-e. . Le#ar a un coneno o-re o pro-e%a ,ue parecen redundante o no !%portante. E,*!/*/!"d% ) i!/'% T!ene a %!%a %eta ,ue a u&!a de !dea no etructurada. La d!$erenc!a con!te en ,ue cada %!e%-ro de e,u!po preenta u !dea en un $or%ato ordenado (e41 de !",u!erda a derec0a). No 0a* pro-e%a ! un %!e%-ro de e,u!po cede u turno ! no t!ene una !dea en ee !ntante. Si')i%," ''/3i" d id", ,!i*", E !%!ar a a u&!a de !dea/ o part!c!pante p!enan a !dea pero re#!tran en pape u !dea en !enc!o. Cada part!c!pante pone u 0o4a en a %ea * a ca%-!a por otra 0o4a de pape. Cada part!c!pante puede entonce a#re#ar otra !dea reac!onada o penar en nue&a !dea. Ete proceo cont!n:a por cerca de W %!nuto * per%!te a o part!c!pante contru!r o-re a !dea de otro * e&!tar con$!cto o !nt!%!dac!one por parte de o %!e%-ro do%!nante. Apecto a tener en cuenta 6reparac!n de a reun!n 6ara ,ue una reun!n ea :t! t!ene ,ue etar -!en preparada/ para eo 0a* ,ue tener en cuenta o apecto %ater!ae co%o o $unc!onae. Se pueden d!&!d!r en pao1 . De$!n!c!n de o o-4et!&o1 F!4ar o o-4et!&o de a reun!n. T!po de o-4et!&o. Lo ,ue e 0an de o#rar. Lo o-4et!&o ecundar!o1 o ,ue er3an !ntereante. S! o o-4et!&o pr!or!tar!o on %uc0o e 0acen &ar!a reun!one.
. La eecc!n de o part!c!pante1 La e$!cac!a de una reun!n depende %uc0o de o part!c!pante. Se tendr3a %!rar ! a perona on co%pat!-e. . 6an!$!car e dearroo de a reun!n1 V!ene de$!n!do en e orden de d3a ,ue e un dearroo de a cuet!one ,ue e a-ordar+n. . Or#an!"ac!n de %ater!a de a reun!n.
DIAGRAMA DE ISHIAJA Xaouro I0!HaKa de a Un!&er!dad de ToH!o ut!!"o eta t5cn!ca en o ano c!ncuenta * dede entonce u ap!cac!n e 0a d!$und!do a n!&e %und!a . Se e conoce ta%-!5n co%o D!a#ra%a de Ep!na de 6ecado * de Caua Y E$ecto . E una 0erra%!enta :t! para ana!"ar de una %anera !nte#ra/ a d!$erente caua ,ue e reac!onan con un pro-e%a deter%!nado / $ac!!tando e proceo de -:,ueda de caua a u#er!r ra%a * a#rupac!one de a %!%a. Cuando no en$renta%o a un pro-e%a co%pe4o/ donde e ata a !nterdependenc!a de $actore o &ar!a-e/ e po!-e ut!!"ar ete d!a#ra%a . La t5cn!ca per%!te ana!"ar !te%+t!ca%ente una !tuac!n co%pe4a * a *uda a detectar a caua de o pro-e%a. Se caracter!"a por er ata%ente part!c!pat!&a * per%!te !n&oucrar a un #rupo en e an+!! * a ouc!n de pro-e%a. Ete d!a#ra%a a*uda a ca!$!car a caua de un pro-e%a o !tuac!n * a or#an!"ar a reac!one entre ea.
ELEMENTOS DEL DIAGRAMA Lo ee%ento ,ue etructuran e d!a#ra%a on 1 Z 6ro-e%a Z Caua Ma*ore 1 Var!a-e Cr!t!ca Z Caua Menore 1 La ,ue !nc!den en a &ar!a-e Cr!t!ca Z Su- Y Caua 1 La ,ue !nc!den en a caua %enore
FASES DEL DIAGRAMA DE ISHIAJA . D!a#ra%ac!n de 6ro-e%a 1 Con!te en a car!$!cac!n para todo o %!e%-ro de #rupo de a !tuac!n ,ue e deea ana!"ar o e$ecto ,ue e deee ouc!onar.
. Deter%!nac!n de a Caua Ma*ore 1 Con!te en re#!trar a &ar!a-e Cr!t!ca ,ue a$ectan a !tuac!n o pro-e%a ,ue e ana!"a . E reco%enda-e a#rupar o $actore cauae en #rupo d e car+cter #enera/ cada uno de o cuae repreenta una caua %a*or.
. Deter%!nac!n de a Caua %enore * Su-9Caua1 Con!te en de#oar cada caua %a*or en
u po!-e caua %enore. Uua%ente cada caua %a*or e produc!da por otra caua %enore ,ue e necear!o prec!ar.
. E&auac!n 1 Con!te en &er!$!car ,ue todo o $actore ,ue on caua de e$ecto ana!"ado et5n !ncu!do en e d!a#ra%a/ * ! u reac!one et+n adecuada%ente !utrada en e d!a#ra%a.
Diagrama causa-efecto, Diagrama de pez o Diagrama de Ishikawa.
Se utiliza para relacionar los efectos con las causas que los producen. El funcionamiento es el siguiente, según los participantes van aportando ideas sobre las causas que pueden producir los efectos se van registrando en el diagrama. Cuando han terminado las aportaciones se reordenan las causas de forma jerárquica y se eliminan las repetidas. continuaci!n se puede plantear un plan de recogida de datos para contrastar estas hip!tesis.
DIAGRAMA DE PARETO !$redo 6areto/ econo%!ta !ta!ano de !#o [VII / eta-ec! a !dea de o poco &!tae * %uc0o tr!&!ae. No toda a coa de a &!da on !%portante. En una !tuac!n e po!-e de$!n!r a,uea &ar!a-e ,ue a a$ectan con!dera-e%ente * a,uea ,ue a a$ectan %u* reat!&a%ente. Ete pr!nc!p!o e conoce ta%-!5n con e no%-re de QW9W * W9QW . Su ap!cac!n e d!&era * con!te en a deter%!nac!n de a 4erar,u3a de !n$uenc!a de caua en un pro-e%a. En todo $en%eno ,ue reute co%o conecuenc!a de a !nter&enc!n de &ar!a caua o $actore/ e encontrara ,ue un pe,ue8o nu%ero de caua/ contr!-u*en a a %a*or parte de de$ecto2 %!entra ,ue e nu%eroo #rupo de caua retante contr!-u*e oa%ente a una pe,ue8a parte de e$ecto. E D!a#ra%a de 6areto e ut!!"a para de%otrar #r+$!ca%ente a d!&era caua ,ue a$ectan e reutado de a &ar!a-e ,ue eta%o ana!"ando/ 4erar,u!"ando a %!%a por u !%pacto/ para deter%!nar a caua %a !%portante / * to%ar o correct!&o dando pr!or!dad a a,uea poca caua ,ue contr!-u*en a a %a*or parte de de$ecto.
FASES DE LA TKCNICA DE PARETO . . De$!n!c!n de 6ro-e%a 1 Con!te en de!%!tar un pro-e%a o !tuac!n * !tar a po!-e caua o $actore ,ue !nter&!enen.
. Recoecc!n de !n$or%ac!n1 Con!te en a recop!ac!n de dato/ para deter%!nar a $recuenc!a de a caua o $actore !nc!dente.
. Ta-uac!n de a In$or%ac!n1 Con!te en ordenar #!ca%ente a !n$or%ac!n recop!ada de a $ae anter!or eta-ec!endo o porcenta4e de $recuenc!a de cada caua o $actor.
. Ea-orac!n de a Gr+$!ca1 con!te en a ea-orac!n de un 0!to#ra%a con a correpond!ente 4erar,u!"aron de a !nc!denc!a de cada caua/ de a !#u!ente %anera1 •
Trace e e4e 0or!"onta * do () e4e &ert!cae (uno en cada e'tre%o)
•
En e e4e &ert!ca !",u!erdo/ coo,ue e peo de o $actore.
•
En e e4e &ert!ca derec0o/ coo,ue e peo de o $actore acu%uado en $or%a de porcenta4e.
•
•
•
En orden de %a*or a %enor/ coo,ue en e e4e 0or!"onta o $actore ,ue a$ectan a a &ar!a-e ,ue e eta ana!"ando. D!-u4e e d!a#ra%a de -arra. Eta -arra de-en tener e %!%o anc0o * cada una de-e etar en contacto con a -arra cont!#ua . Trace e tota acu%uado a cada ru-ro.
E d!a#ra%a de 6areto e de %uc0a ut!!dad por,ue a !%pe &!ta e $+c! deter%!nar en ,u5 con!te e pro-e%a pr!nc!pa. La #ran &enta4a e ,ue %uetra cuae on o $actore en o cuae de-e concentrare a atenc!n * e$uer"o de %e4ora en o proceo. La e'per!enc!a d!ce ,ue 0a-r+ una ra"n detr+ de cada ra"n. En otra paa-ra/ ! e t!ene un pro-e%a co%pe4o/ e $+c! de#oaro en co%ponente %enore para $ac!!tar u an+!!. I#ua%ente e puede de#oar e D!a#ra%a de 6areto en co%ponente %a pe,ue8o.
La t5cn!ca con!te en concentrar a atenc!n en a do o tre -arra %+ ata ,ue on a ,ue correponden a a %a*or parte de pro-e%a. Se#u!da%ente contru!r otro d!a#ra%a decr!-!endo a caua. Se procede de a %!%a $or%a con a -arra %a ata * e ea-ora otro d!a#ra%a. Lo !dea e e#u!r eta t5cn!ca/ 0ata de#oar e pro-e%a en u %3n!%o co%ponente.
ECE@%! $E A@%3A3D8 Un fabricante de heladeras desea analizar cuales son los defectos más frecuentes que aparecen en las unidades al salir de la línea de producción. Para esto, empezó por clasificar todos los defectos posibles en sus diversos tipos:
Tipo de Defecto
Detalle del Problema
Motor no detiene
uando alcanza la temperatura, el motor !o para
!o enfría
"l motor arranca pero la heladera no enfría
#urlete $ef.
#urlete roto o deforme que no a%usta
Pintura $ef.
$efectos de pintura en superficies e&ternas
'a(as
'a(as en las superficies e&ternas
!o funciona
)l enchufar no arranca el motor
Puerta no cierra
*a puerta no cierra correctamente
+avetas $ef.
+avetas interiores con ra%aduras
Motor no arranca
"l motor no arranca despus de ciclo de parada
Mala !ivelación
*a heladera se balancea ( no se puede nivelar
Puerta $ef.
Puerta de refri-erador no cierra hermticamente
tros
tros $efectos no incluídos en los anteriores
Posteriormente, un inspector revisa cada heladera a medida que sale de producción re-istrando sus defectos de acuerdo con dichos tipos. $espus de inspeccionar // heladeras, se obtuvo una tabla como esta:
Tipo de Defecto
Detalle del Problema
Frec.
#urlete $ef.
#urlete roto o deforme que no a%usta
0
Pintura $ef.
$efectos de pintura en superficies e&ternas
1
+avetas $ef.
+avetas interiores con ra%aduras
2
Mala !ivelación
*a heladera se balancea ( no se puede nivelar
2
Motor no arranca
"l motor no arranca despus de ciclo de parada
2
Motor no detiene
!o para el motor cuando alcanza 3emperatura
45
!o enfría
"l motor arranca pero la heladera no enfría
67
!o funciona
)l enchufar no arranca el motor
6
tros
tros $efectos no incluídos en los anteriores
8
Puerta $ef.
Puerta de refri-erador no cierra hermticamente
8
Puerta no cierra
*a puerta no cierra correctamente
6
'a(as
'a(as en las superficies e&ternas
9
Total:
88
*a ltima columna muestra el nmero de heladeras que presentaban cada tipo de defecto, es decir, la frecuencia con que se presenta cada defecto. "n lu-ar de la frecuencia numrica podemos utilizar la frecuencia porcentual, es decir, el porcenta%e de heladeras en cada tipo de defecto:
Tipo de Defecto
Detalle del Problema
Frec.
Frec. %
#urlete $ef.
#urlete roto o deforme que no a%usta
0
28.6
Pintura $ef.
$efectos de pintura en superficies e&ternas
1
1.7
+avetas $ef.
+avetas interiores con ra%aduras
2
2.2
Mala !ivelación
*a heladera se balancea ( no se puede nivelar
2
2.2
Motor no arranca
"l motor no arranca despus de ciclo de parada
2
2.2
Motor no detiene
!o para el motor cuando alcanza 3emperatura
45
98.0
!o enfría
"l motor arranca pero la heladera no enfría
67
48.7
!o funciona
)l enchufar no arranca el motor
6
6.4
tros
tros $efectos no incluidos en los anteriores
8
8.8
Puerta $ef.
Puerta de refri-erador no cierra hermticamente
8
8.8
Puerta no cierra
*a puerta no cierra correctamente
6
6.4
'a(as
'a(as en las superficies e&ternas
9
9.1
88
100
Total:
6ero
Tipo de Defecto
Detalle del Problema
Frec.
Frec. %
Motor no detiene !o para el motor cuando alcanza 3emperatura
45
98.0
!o enfría
"l motor arranca pero la heladera no enfría
67
48.7
#urlete $ef.
#urlete roto o deforme que no a%usta
0
28.6
Pintura $ef.
$efectos de pintura en superficies e&ternas
1
1.7
'a(as
'a(as en las superficies e&ternas
9
9.1
!o funciona
)l enchufar no arranca el motor
6
6.4
Puerta no cierra
*a puerta no cierra correctamente
6
6.4
+avetas $ef.
+avetas interiores con ra%aduras
2
2.2
Mala !ivelación *a heladera se balancea ( no se puede nivelar
2
2.2
Motor no arranca "l motor no arranca despus de ciclo de parada
2
2.2
Puerta $ef.
Puerta de refri-erador no cierra hermticamente
8
8.8
tros
tros $efectos no incluidos en los anteriores
8
8.8
88
100
Total:
Ve%o ,ue a cate#or3a otro !e%pre de-e !r a $!na/ !n !%portar u &aor. De eta %anera/ ! 0u-!ee ten!do un &aor %+ ato/ !#ua de-er3a 0a-ere u-!cado en a :t!%a $!a. A0ora reuta e&!dente /"', ,%) '%, *i(%, d d4*%, =, 4!/)*,. 6ode%o o-er&ar ,ue o pr!%ero t!po de de$ecto e preentan en e Q \ de a 0eadera/ apro'!%ada%ente.
P%! ' P!i)i(i% d P"!*%/ concu!%o ,ue1 L- !-.*R P-R+E DE L*/ DEE+*/ E'*'+R-D*/ E' EL L*+E PER+E'EE /0L* - 1 +IP*/ DE DEE+*/, DE !-'ER- 2UE /I /E ELI!I'-' L-/ -U/-/ 2UE L*/ PR*3*-' DE/-P-REER4- L- !-.*R P-R+E DE L*/ DEE+*/ .
!<%' d di,i%), E +r-o de dec!!n e un d!a#ra%a ,ue repreentan en $or%a ecuenc!a cond!c!one * acc!one2 %uetra ,u5 cond!c!one e con!deran en pr!%er u#ar/ en e#undo u#ar * a3 uce!&a%ente. Ete %5todo per%!te %otrar a reac!n ,ue e'!te entre cada cond!c!n * e #rupo de acc!one per%!!-e aoc!ado con ea.
o +r-oe de dec!!n pro&een un %5todo e$ect!&o para a to%a de dec!!one de-!do a ,ue1 9 cara%ente pantean e pro-e%a para ,ue toda a opc!one ean ana!"ada. 9 per%!ten ana!"ar tota%ente a po!-e conecuenc!a de to%ar una dec!!n. 9 pro&een un e,ue%a para cuant!$!car e coto de un reutado * a pro-a-!!dad de ,ue uceda. 9 no a*uda a rea!"ar a %e4ore dec!!one o-re a -ae de a !n$or%ac!n e'!tente * de a %e4ore upo!c!one. CÓMO DI>UAR UN R>OL DE DECISIONES 6ara co%en"ar a d!-u4ar un +r-o de dec!!n de-e%o ecr!-!r cu+ e a dec!!n ,ue nece!ta%o to%ar. D!-u4are%o un recuadro para repreentar eto en a parte !",u!erda de una p+#!na #rande de pape. Dede ete recuadro e de-en d!-u4ar 3nea 0ac!a a derec0a para cada po!-e ouc!n/ * ecr!-!r cu+ e a ouc!n o-re cada 3nea. Se de-e %antener a 3nea o %+ apartada po!-e para poder e'pand!r tanto co%o e pueda e e,ue%a. A $!na de cada 3nea e de-e et!%ar cu+ puede er e reutado. S! ete reutado e !nc!erto/ e puede d!-u4ar un pe,ue8o c3rcuo. S! e reutado e otra dec!!n ,ue nece!ta er to%ada/ e de-e d!-u4ar otro recuadro. Lo recuadro repreentan dec!!one/ * o c3rcuo repreentan reutado !nc!erto. Se de-e ecr!-!r a dec!!n o e cauante arr!-a de o cuadro o c3rcuo. S! e co%peta a ouc!n a $!na de a 3nea/ e puede de4ar en -anco.
Co%en"ando por o recuadro de una nue&a dec!!n en e d!a#ra%a/ d!-u4ar 3nea ,ue a#an repreentando a opc!one ,ue pode%o eecc!onar. Dede o c3rcuo e de-en d!-u4ar 3nea ,ue repreenten a po!-e conecuenc!a. Nue&a%ente e de-e 0acer una pe,ue8a !ncr!pc!n o-re a 3nea ,ue d!#an ,ue !#n!$!can. Se#u!r rea!"ando eto 0ata ,ue ten#a%o d!-u4ado tanta conecuenc!a * dec!!one co%o ea po!-e &er aoc!ada a a dec!!n or!#!na. Un e4e%po de +r-o de dec!!n e puede &er en a !#u!ente $!#ura1
Una &e" ,ue tene%o 0ec0o eto/ re&!a%o e d!a#ra%a en +r-o. Controa%o cada cuadro * c3rcuo para &er ! 0a* a#una ouc!n o conecuenc!a ,ue no 0a*a%o con!derado. S! 0a* a#una/ a de-e%o a#re#ar. En a#uno cao er+ necear!o d!-u4ar nue&a%ente todo e +r-o ! parte de 5 e &en %u* dearre#ada o deor#an!"ada. A0ora *a tendre%o un -uen entend!%!ento de a po!-e conecuenc!a de nuetra dec!!one. EVALUAR LOS R>OLES
A0ora *a eta%o en cond!c!n de e&auar un +r-o de dec!!one. A,u3 e cuando pode%o ana!"ar cu+ opc!n t!ene e %a*or &aor para nootro. Co%ence%o por a!#nar un coto o punta4e a cada po!-e reutado 9 cu+nto cree%o ,ue podr3a er e &aor para nootro ! eto reutado ocurren. Lue#o/ de-e%o &er cada uno de o c3rcuo (,ue repreentan punto de !ncert!du%-re) * et!%ar a pro-a-!!dad de cada reutado. S! ut!!"a%o porcenta4e/ e tota de-e u%ar WW\. S! ut!!"a%o $racc!one/ eta de-er3an u%ar . S! tene%o a#:n t!po de !n$or%ac!n -aada en e&ento de paado/ ,u!"+ ete%o en %e4ore cond!c!one de 0acer et!%ac!one %+ r!#uroa o-re a pro-a-!!dade. De otra $or%a/ de-e%o rea!"ar nuetra %e4or upo!c!n. Eto dar+ un +r-o parec!do a de a !#u!ente $!#ura1
CALCULAR LOS VALORES DE LOS RBOLES
Una &e" ,ue cacua%o e &aor de cada uno de o reutado/ * 0e%o e&auado a pro-a-!!dad de ,ue ocurran a conecuenc!a !nc!erta/ *a e %o%ento de cacuar e &aor ,ue no a*udar+ a to%ar nuetra dec!!one. Co%en"a%o por a derec0a de +r-o de dec!!n/ * recorre%o e %!%o 0ac!a a !",u!erda. Cuando co%peta%o un con4unto de c+cuo en un nodo (cuadro de dec!!n o c3rcuo de !ncert!du%-re)/ todo o ,ue nece!ta%o 0acer e anotar e reutado. 6ode%o !#norar todo o c+cuo ,ue e&an a ee reutado.
E)4%/ ,i,*i% E una propueta ad%!n!trat!&a :t! * &+!da ,ue 0a de%otrado c!ent3$!ca%ente u e$ect!&!dad/ etrec0a%ente reac!onada con e entorno de a or#an!"ac!n/ ,ue $ac!!ta a reac!n 0u%an!ta e%prear!a * ,ue per%!te a ap!cac!n de %odeo d!$erente para pro-e%a d!$erente. (Fuente1 Or#an!"ac!one * Ad%!n!trac!n/ un En$o,ue de S!te%a/ Nor%a/ >o#ot+/ PQ/ p+#!na ) Conc!-e a or#an!"ac!one co%o !te%a !nte#rado por ee%ento ,ue !nteract:an contante%ente * ,ue u preenc!a/ u caracter3t!ca * u co%porta%!ento et+n reac!onado para o#rar o-4et!&o concreto. Un %odeo !t5%!co e a !nteracc!n de todo o ee%ento en u con4unto para a part!c!pac!n * o#rar un o-4et!&o en co%:n * e re,u!ere a part!c!pac!n de todo.
5ómo lo podemos aplicar en la empresa6 Hay que hacer análisis de puestos y necesidades de la organiación y los alcances para aplicar el sistema correcto en lo laboral y tambi!n en lo personal. Su práctica comiena con el concepto de "retroalimentación" #$eedbac%&, un concepto que nos muestra cómo las acciones pueden tanto re$orarse como contrarrestarse #o balancear& entre ellas. 'yuda a aprender a reconocer tipos de "estructuras" que se repiten una y otra ve.
Evaluación Pr&ctica (. ). +. -. .
Se asignara por equipos una herramienta para la toma de decisiones *eberán plantear un caso real de una empresa denti$icar el problema 'plicar la herramienta para la solución del problema /omar las decisiones que correspondan en base a los resultados obtenidos en la aplicación de la herramienta. 0. Explicar cada una de las decisiones 1. Exponer en diapositivas el traba2o realiad
Lid!"#$% *!"),4%!"i%)"'
E !dera"#o tran$or%ac!ona e un et!o de !dera"#o ,ue e de$!ne co%o un !dera"#o ,ue crea un ca%-!o &a!oo * po!t!&o en o e#u!dore. Un 3der tran$or%ac!ona e centra en ;tran$or%ar; a otro a a*udare %utua%ente/ a %!rar por o de%+/ a etar aentando * ar%on!oo/ * para %!rar 0ac!a $uera para a or#an!"ac!n co%o un todo. En ete %andato/ e 3der au%enta a %ot!&ac!n/ a %ora * e rend!%!ento de u #rupo de e#u!dore. C!"i;) d '+d!, *!"),4%!"i%)"', Eta cae de 3dere #u3an o %ot!&an a u e#u!dore en d!recc!n a %eta eta-ec!da a car!$!car e pape * o re,uer!%!ento de a tarea. <u5 d!t!n#ue a o 3dere tran$or%ac!onae= Eo ponen atenc!n !nd!&!dua%ente a o !nteree * nece!dade de dearroo de o e#u!dore2 ca%-!an a conc!enc!a de o te%a de o e#u!dore a a*udaro a o-er&ar o &!e4o pro-e%a en nue&a $or%a2 * on capace de e%oc!onar/ e&antar e !np!rar a o e#u!dore para poner un e$uer"o e'tra para o#rar a %eta de #rupo. Una %anera %+ :t! de entender e !dera"#o tran$or%ac!ona podr3a er penar en 5 co%o en un !dera"#o o-rea!ente. Ta !dera"#o t!ene a !ntenc!n de dar ra"n de * d!$erenc!ar entre o !dere ,ue o#ran %eta o-rea!ente * o 3dere ord!nar!o ,ue on *a ea !ne$ect!&o o ,ue enan o re,uer!%!ento nor%ae de u po!c!one/ pero no o-t!enen o#ro o-rea!ente. E !dera"#o tranacc!ona * e tran$or%ac!ona no de-er3an &ere co%o en$o,ue opueto de cone#u!r ,ue e rea!cen a coa. E !dera"#o tran$or%ac!ona e contru*e con -ae en e !dera"#o tranacc!ona. La e&!denc!a #enera 0ata a0ora !nd!ca ,ue e !dera"#o tran$or%ac!ona et+ %+ correac!onado ,ue e !dera"#o tranacc!ona con una product!&!dad %+ ata/ taa de rotac!n %enore * una %+ ee&ada at!$acc!n de e%peado.
E('% d /) '+d! *!"),4%!"i%)"': E)!i/ R"+!#
Fue un e%prear!o %e'!cano de ne#oc!o de c!ne. E%!#r 4o&en a More!a/ donde e !n!c! en o ne#oc!o con e C!ne More!a/ actua%ente ede de Fet!&a Internac!ona de C!ne de More!a. Fund a Or#an!"ac!n Ra%3re"/ a cua e#ar3a a er a e%prea de c!ne %+ #rande de M5'!co/ actua%ente deno%!nada C!n5po!. En e a8o de P a-r! e pr!%er C!n5po! de A%5r!ca Lat!na * e %undo ;C!ne More!a;/ ,ue actua%ente e a%a ;C!n5po! More!a Centro;. Su $rae c5e-re $ueron1 ?o* de-e 0acere todo o po!-e por 0acer/ !n eperar a &er ! e d3a de %a8ana no -r!nda otra oportun!dad La &!da e co%o andar en -!c!ceta/ !e%pre 0ac!a adeante * #uardando e e,u!!-r!o 6oter!or%ente con e pao de o a8o a e%prea e reetructura en P con a creac!n de ;Or#an!"ac!n Ra%3re" C!ne%a; ,ue $ue $undada por Enr!,ue Ra%3re" M!#ue/ e Q de ept!e%-re de P/ cuando e !nau#ur e C!ne%a More!a (0o* C!n5po! More!a Centro). 6ronto e #rupo tu&o un pr!%er !%puo en a "ona de >a43o/ a