Universitetii i Tiranës Universitet Fakulteti i EKONOMISË
TEMA:
ENERGJIA DIELLORE
Pedagogu Drejtues i Lëndës: Prof. Dr. ILIA KRISTO AURORA HAMZALLARI
Punoi:
F306 B
ESARTA OKA
F306 B
PERMBAJTJA
I. HYRJE
2. ENERGJIA DIELLORE NE GJITHE GLOBIN 3.POTENCIALI I ENERGJISE DIELLORE NE SHQIPERI 4.AVANTAZHET DHE DISAVANTAZHET E ENRGJISE DIELLORE
5.E ARDHMJA E ENERGJISE DIELLORE
6.KONKLUZIONE
7.REFERENCA
I.HYRJE Me rritjen e fundit në shpenzimet e energjisë shumë njerëz kanë qenë në kërkim të burimeve alternative të energjisë. Një nga burimet e energjisë më të madhe (dielli ynë) është në dispozicion për të marrë. Ne vetëm duhet të jenë në gjendje për të shfrytëzuar fuqinë e saj. Për ata të interesuar, më poshtë është një histori e shkurtër e sa të energjisë diellore erdhi në jetë. Historia e energjisë fotovoltaike (aka. qelizave diellore) filloi rrugën prapa në 1876. William Grylls Adams së bashku me një student i tij, Dita e Richard, zbuluar se kur selen ishte ekspozuar në dritë, që prodhon energji elektrike. Një ekspert të energjisë elektrike, Werner von Siemens, ka deklaruar se zbulimi ishte "shkencërisht nga më të rëndësisë shumë më të gjerë". Qelizat selen nuk ishin efikase, por u provua se drita, pa ngrohje ose pjesë të lëviz, mund të konvertohet në energji elektrike. Në vitin 1953, Calvin Fuller, Gerald Pearson, dhe Daryl Chapin, zbuloi qeliza diellore silic. Kjo qelizë në fakt prodhuar energji elektrike të mjaftueshme dhe ishte efikas të mjaftueshme për të drejtuar mjete të vogla elektrike. The New York Times ka deklaruar se ky zbulim ishte "fillimi i një epoke të re, duke çuar në fund për realizimin e shfrytëzimit të energjisë pothuajse të pakufizuara të diellit për përdorimet e qytetërimit." Vitit 1956, dhe qelizat e para diellore janë në dispozicion komerciale. Kostoja megjithatë është larg nga të arrijnë të njerëzve të zakonshëm. Në $ 300 për një qelizë 1 vat diellore, shpenzim ishte larg përtej të thotë askujt. 1956 filloi duke na treguar qelizat e para diellore e përdorur në lodra dhe radiot. Këto artikuj risi janë pika e parë që kanë qelizat diellore në dispozicion të konsumatorëve. Në fund të 1950 dhe në fillim të 1960 satelitë në SHBA-së dhe programit Sovjetik hapësirë u mundësuar nga qelizat diellore dhe në pushtet fund të 1960-së ishte në thelb diellore standard për vë në lëvizje satelitë të lidhur hapësirë. Në fillim të viteve 1970 një mënyrë për të ulur në koston e qelizave diellore u zbulua. Kjo solli çmimi poshtë nga $ 100 në vat për rreth 20 $ për vat. Ky hulumtim u drejtohet nga Exxon. Shumica off-shore rigs naftës përdorur qelizat diellore në pushtet dritat e zbehur në krye të rigs. Periudha nga 1970 në 1990, pa shumë ndryshim në përdorimin e qelizave diellore. Ata filluan duke treguar deri në kalimet hekurudhore, në vende të largëta në shtëpitë e pushtetit, Australi e përdorur qelizat diellore në mikrovalë kullat e tyre për të zgjeruar kapacitetet e tyre të telekomunikacionit. Edhe rajonet shkretëtirë pa energji diellore të sjellë ujë për tokën ku ushqehen linja e pushtetit, nuk ishte një opsion! Sot ne shohim qelizat diellore në një shumëllojshmëri të gjerë të vendeve. Ju mund të shikoni makinat e energji diellore. Ka edhe një avion energji diellore që ka fluturuar më të larta se çdo avion tjetër me përjashtim të Blackbird. Me koston e qelizave diellore dhe brenda buxhetit të gjithëve, të energjisë diellore kurrë nuk ka qenë kaq joshëse. Kohët e fundit teknologjia e re na ka
dhënë ekran të shtypura qelizave diellore, dhe një pëlhurë diellore që mund të përdoren për anën e një shtëpi, madje edhe herpes diellore që të instaluar në çati tonë. Tregjet ndërkombëtare janë hapur dhe prodhuesit panel diellor tani janë duke luajtur një rol kyç në industrinë e energjisë diellore.
1.2 Llojet e energjise diellore Me energji diellore nenkuptohet energjia (termikeo-elektrike) e prodhuar nga shfrytezimi i drejtperdrejte te energjise se rrezatuar nga Dielli drejt Tokes. Ne çdo moment Dielli trasmeton drejt orbites 1367 watt per metra katror. Sasia e energjise diellore qe arrin ne siperfaqen e tokes eshte shume e larte, gati dhjetemije here me e larte se gjithe energjia e perdorur nga njeriu. Energjia Diellore ben pjese ne grupin e energjive te rinovueshme si Biomasa, Biokarburanti, Gjeotermike, Hidroenergjitike, Eolike etj. Teknologjite kryesore per prodhimin e energjise termike dhe elektrike nga dielli jane: 1 - Paneli Diellor Termik 2 - Paneli fotovoltaik Panelet fotovoltaik Panelet fotovoltaike, o modul fotovoltaik, jane nje tip paneli diellor me kapacitet gjenerimin e energjise elektrike kur i ekspozohet drites se Diellit. Ndryshon nga paneli diellor, qe perdor energjine diellore fillimisht per te prodhuar uje te ngrohte o ngrohje. Aktualisht, teknologjia lejon konvertimin ne energji elektrike vetem te 1012% te energjise diellore terhequr nga paneli fotovoltaike, kurse panelet diellore arrijne te perdorin energjine . Panelet diellore Paneli diellor eshte nje mekanizem qe lejon transformimin e rrezatimeve diellore ne energji termike (ngrohja shtepiake e uji i ngrohte) e/o elektrike. Sistemi normalisht eshte ndertuar nga nje panel qe merr energjine diellore, nga nje shkembyes e nga nje serbator i perdorur per te magazinuar energjine e akumuluar. Perdorimi i paneleve diellore ka si rrjedhoje te pare pozitive kursimin e energjise. Jane te shumta dobishmerite e tij, mes te cilave asnje çlirim te CO2, asnje çlirim te pm10, zvogelim i shkaterrimeve ambientale si pasoje e transportit te hidrokarbureve (naftes)
1.3Fakte interesante Aplikimi
Arkimedi djegur anijet romake përmes përdorimit të pasqyra dhe dielli
Leonardo da Vinci projektuar një pasqyrë gjigande diellore për përdorim comercial
Presidenti Karter, një suporter i madhe e energjisë diellore, kishte ngrohes uji solar të instaluara në Shtëpinë e Bardhë
Presidenti Regan urdheroi per te prerë fondet në kërkimet diellore
Presidenti Obama i bëri thirrje të ndërtuajnë “ferma ere dhe panele diellore, vetura me karburant efecient dhe teknologji alternative energjie, që mund të na lirojnë ne nga varësia e naftës së huaj për ekonomi kompetitive ndër vite.
2.Energjia diellore në të gjithë globin Shumë vende të zhvilluara janë duke studjuar burimet alternative të energjisë, nevoja për alternativë për të lëndëve djegëse.Furnizimin ne botë me naftë është afër fundit, kështu që ne jemi të gjithë në të njëjtën situatë.Ka pasur një rritje dramatike të kërkesës për energji diellore. Gjate 2003-2004 tregut të Evropës pa një rritje 50% vjetore në prodhimin vendas
2.1.Gjermania
Ligji ishte pjesë e një mase të gjerë të miratuar nga qeveria gjermane për të rritur prodhimin e burimeve të ripërtëritshme të energjisë, duke përfshirë të energjisë së erës dhe të biokarburanteve. Si prodhuesi më i madh, i gjashtë në botë të karbonit-dioksidit të emisioneve, Gjermania është duke u përpjekur për të zvogëluar prodhimin e saj të gazrave serrë dhe dëshiron burimet e ripërtëritshme për të furnizuar një të katërtën e nevojave të saj të energjisë deri në vitin 2020. Firmave gjermane që prodhojnë panele fotovoltaike dhe komponentëve të tjerë kanë përparuar në bazë të aktit energji të reja dhe tani punësojnë 40.000 njerëz. Një shtesë 15.000 njerëz punojnë për kompanitë në biznes diellore-termike, të cilat e bëjnë sistemet e ngrohjes për shtëpitë dhe bizneset. Matthias Machnik, një nënsekretar për ministrinë gjermane të mjedisit,tha se shpreson të zgjerojë eksportet e saj të teknologjisë diellore dhe të bëhet lider në këtë fushë.Nëse ndryshimet klimatike përshpejtohet, ne kemi vetëm një sasi të caktuar të orëve në dispozicion me diell", tha Machnik në një intervistë. "Për ne, natyrisht ne do të përdorim të energjisë diellore, por është më e rëndësishme për të siguruar zhvillim te sigurt."
Vitin e
kaluar, eksportet gjermane përbënin 15 për qind të shitjeve të gjithë botën e paneleve diellore fotovoltaike dhe pajisje të tjera, sipas zyrtarëve të industrisë.Kompanitë gjermane shpresojnë të dyfishtë pjesës së tyre të tregut botëror, i cili arriti në $ 9.5 bilion vitin e kaluar dhe është në rritje me rreth 20 për qind në vit, tha Carsten Koernig, drejtor i Shoqatës së Industrisë Gjermane
diellore, një
rëndësishme
për
tregtar dhe
të krijuar
tregun
grupi e
lobimi."Ka qenë shumë e
nevojshme
në Gjermani," tha
Koernig. "Ne jo vetëm do të zotëruar tregun gjerman, por për të pushtuar boteror”. Tani për tani, teknologjia mbetet e shtrenjtë dhe mezi regjistron si një pjesë e prodhimit të energjisë totale - më pak se 0.5 për qind. Qeveria shpreson të rrisë këtë shifër në 3 për qind në vitin 2020. Përkrahësit e industrisë, megjithatë, thonë se ka faktorë të tjerë që favorizojnë prodhimin diellore në afat të gjatë.Energjisë diellore në Gjermani ka patur një rritje të konsiderueshme për shkak 100 000 panele per shfrytezimin e energjise diellore ne cati.
2.2 SHBA
Energjisë diellore në Shtetet e Bashkuara është një zonë të aktivitetit të konsiderueshme dhe ka shumë shërbimeve në të energjisë diellore. Ne industrine e enrgjise solare gjenden 312 milione njerez te punesuar. Më e madheja e instalimit të energjisë diellore në botë është Solar Energy Systems në
Kaliforni,
e
cila
ka një
prej 354 megavat (MW).Nevada Solar Njëra termike me
kapacitet 64 MW
kapacitet
është një
gjeneruese,
total
fabrikë diellore që
ndodhet
pranë Boulder City, Nevada. Projekti energjia diellore është 968 MW diellore stacione termale në ndërtim në California. Stacioni i energjise Solana është një central 280 MW diellore e cila
është në
ndërtim
të Phoenix, Arizona.
e
sipër rreth Ka
70 milje (110 km) në
plane për
reja. Guvernatori Jerry Brown ka kërkojnë shërbimet
eKalifornisë për
jugperëndim
investime
te
firmosur legjislacionin që të
marrë 33
për
qind
e energjisë
elektrike të tyre nga burimet e ripërtëritshme të energjisë deri në fund të 2020.
2.3.KINA
Ndërtesa me enegji diellore Ndërtesa me energji diellore më e madhja në botë u hap në 27 Nëntor në Dezhou, Provinca Shangdong në veriperëndim të Kinës. Ndërtesa, e cila ka
një sipërfaqe prej 75.000 metrash katrorë, përmban qendra ekspozitash, mjedise kërkimesh shkencore, mjedise takimi dhe trajnimi, dhe një hotel. Skicimi i ndërtesës është bazuar në diskun diellor dhe thekson urgjencën e kërkimit të burimeve të energjisë ripërtëritëse për të zëvendësuar lëndët djegëse fosile. Skicimi gjithashtu përfshin shkronjat kineze për diellin “ 日 ” dhe hënën “ 月 ” , dhe ngjyra e bardhë që mbizotëron, simbolizon energjinë e pastër. Janë zbatuar “idetë e gjelbra” fund e krye ndërtimit. Struktura e jashtme e ndërtesës përdori vetëm një përqind të çelikut të përdorur për të ndërtuar Folenë e Zogut. Veçimi i avancuar i çatisë dhe mureve do të thotë 30 përqind kursim energjie më shumë se standardi kombëtar i kursimit të energjisë. Ndërtesa do të jetë vendtakimi kryesor i Kongresit të Katërt Botëror të Qytetit
Diellor.
Energjia
diellore
dhe
teknologjitë
energji-kursyese
të
ndërtesës të përdorura në ndërtim, disa prej të cilave janë patentuar, përfshijnë një numër përparimesh teknologjike dhe do të shtyjnë përpara aplikimin në masë të energjisë diellore.
3 Potenciali i Shqipërisë, e para në botë për energjinë e rinovueshme Rreth 9 milionë euro përllogaritet të jetë tregu i paneleve diellore në Shqipëri,
me
një
numër
total
prej
10,000
sistemesh.
Sipas të dhënave nga katër operatorët që tregtojnë panele diellore në vend, kërkesa për këtë produkt është ende e ulët, nëse e krahason me shtetet me rrezatime të përafërta si Greqia apo Italia, por gjithsesi po vërehet një vëmendje
në
rritje.
“Në total, në Shqipëri, mesatarja e sistemeve të paneleve diellore është 5 m²/1000 banorë, ku më së shumti ato janë të vendosura nga zonat bregdetare të vendit”, shpjegon presidenti i kompanisë prodhuese të paneleve,
“Termotirana”,
Mihal
Sila.
Por ndonëse tregu i paneleve diellore është më shumë i shtrirë në zonat
bregdetare dhe jugore të Shqipërisë, thithja e prodhimeve të këtij lloji është ende
e
kufizuar.
Ky produkt njihet vetëm nga zonat që kanë më shumë emigrantë në Greqi, të tilla si Fieri, Vlora, pjesa e bregut Adriatik dhe Jon. Nuk ekziston një ndërgjegjësim
për
rëndësinë
e
këtij
produkti.
Nga ana tjetër, sipas tregtarëve, çmimi ende i lirë i energjisë elektrike dhe abuzimi në vjedhjen e kësaj energjie nuk e ka bërë të domosdoshme gjetjen e burimeve alternative jo fosile të energjisë. Një pengesë më vete është edhe mospërfshirja e përdorimit të energjisë diellore si burim alternativ i energjisë, në planet dhe strategjitë kombëtare të energjisë, si dhe në strategjinë kombëtare të mjedisit, faktorë pengues në ndërgjegjësim. “Bashkëpronësia në tarraca, e kufizuar apo e mohuar në të shumtën e rasteve, e bën të pamundur montimin e këtyre sistemeve diellore”, thotë Sila i “Termotirana”.Më shumë kërkesa nga familjarët Ajo që vihet re është fakti që më shumë blejnë familjarët sesa bizneset. Të paktë janë ato njësi akomodimi apo institucione që kanë vendosur sisteme diellore të ngrohjes së ujit. Fakt është që blerësit më të shumtë janë ata që kanë ndërtuar shtëpi private, të cilët kryesisht kanë jetuar në Greqi, ku panelet diellore janë të përhapura masivisht, si dhe në Italinë e Jugut. Çdo familje është blerës i mundshëm në kuptimin e cilësimit të panelit diellor si pajisje ngrohjeje, çdo konvikt, hotel, rezidencë, linjë prodhimi produktesh ushqimore,
restorant
etj.
“Blerësi shqiptar nuk e kupton ende se të shpenzosh më shumë për termoizolimin e shtëpisë, për instalimin e sistemit diellor të ngrohjes së ujit, do të thotë të kursesh shumë më tepër nga buxheti vjetor”, thonë operatorët e tregut. Shtrenjtimi
i
energjisë,
si
mund
të
“mbrohemi”
Rritja e çmimit të energjisë që nga 1 janari i këtij viti duket se ka rritur optimizmin e tregtarë të paneleve diellore. Sipas Mihal Silës, përdorimi i energjisë diellore, duke mbuluar një pjesë të çative apo tarracave në masën e 3-5 metrave katrorë kolektorë diellorë për familje për prodhimin e ujit të
ngrohtë familjar është shumë efikas. Kjo masë i korrespondon një vëllimi uji të ngrohtë 160-200 litra, sasi kjo e domosdoshme për mbulimin e nevojave për ujë të ngrohtë për familje me 4-7 persona, çka do
të
bënte
që
një
pjesë
e
energjisë
elektrike
të
kursehej
në
mënyrë
të
ndjeshme.
“Kursimi në këtë rast arrin në shif ra tejet të konsiderueshme, që shkojnë 30 deri në 40% të faturës së energjisë
që konsumon çdo familje në vit. Dhe e thënë ndryshe, fatura për ujë
të ngrohtë për një familje shkon deri në 70% të kursimit të energjisë elektrike
për
një
familje
në
vit”,
shprehet
Sila.
Kjo shifër është shumë më e lartë në stinën e verës, ku ngrohja diellore mbulon plotësisht nevojat për ujë të ngrohtë. Përdorimi i paneleve diellore për ngrohjen e ujit, përveç uljes së konsumit të përdorimit të energjisë elektrike, do të çonte në uljen e ngarkesës në rrjetin e amortizuar të sistemit shpërndarës të energjisë elektrike, duke qenë se kjo energji nuk kërkon rrjete qendrore për depozitim dhe shpërndarje. Sipas tyre, territori ynë është i vendosur në pjesën perëndimore të Ballkanit dhe ka një potencial të lartë për shfrytëzimin e energjisë diellore. Numri i ditëve me diell në Shqipëri luhatet 240-260 ditë, me një maksimum prej 280 ditësh. Megjithatë, kontributi i kësaj energjie përkundrejt totalit të burimeve energjetike është jo më shumë se 0.1 për qind. Kryesisht energjia diellore shfrytëzohet për prodhimin e ujit të ngrohtë sanitar dhe një pjesë fare e vogël e kësaj energjie shfrytëzohet me panele fotovoltaike. Një tjetër burim për prodhimin e energjive të rinovueshme është edhe era. Shfrytëzimi i energjisë së erës në vendin tonë ende nuk ka filluar, por ka një shprehje shumë të madhe interesi nga investitorë të huaj për shfrytëzimin e këtij burimi. Në këtë kuadër, janë në studim disa rajone të vendit tonë nga disa kompani të huaja. Ndërkohë kanë nisur punimet për realizimin e projektit të parë të prodhimit të energjisë nga era. Qeveria shqiptare dhe kompania italiane Moncada nënshkruan dy marrëveshje me një vlerë prej 2.2 miliardë euro për prodhimin e energjisë elektrike nga ndërtimi i parkut energjetik të erës dhe të linjës nëndetare prej 500 megavat të interkonjeksionit ndërmjet Italisë dhe Shqipërisë.
Një tjetër burim energjie që vlerësohet është edhe biomasa, që është ngushtësisht i lidhur me drutë e zjarrit. Nga të dhënat e Ministrisë së Energjetikës rezulton se në vitin 2008, 93 % e druve të zjarrit janë konsumuar për ngrohje dhe gatim dhe vetëm 7 për qind është përdorur për shërbime të tjera. Biomasa kontribuon nëpërmjet druve të zjarrit në bilancin energjetik të vendit me 10 për qind. Burimi tjetër i energjive të rinovueshme është energjia gjeotermale, e cila deri tani në Shqipëri është vlerësuar vetëm në kuadër studimor.
Projekt per energjine e rinovueshme ne Ballkan Shqiperia, Maqedonia dhe Bosnje- Hercegovina kane potenciale te medha natyrore per te ngritur dhe zhvilluar tregun e hidrocentraleve te vogla si nje burim energjie te rinovueshme dhe miqesore me mjedisin. Nisur nga keto potenciale qeverite e te tri vendeve kane dhene nje numer te madh
koncesionesh
kompanive
private
vendase
per
ndertimin
e
hidrocentraleve te vogla. Ne Shqiperi jane dhene rreth 110 koncesione per ndertimin e hidrocentraleve te vegjel, ne Bosnje- Hercegovine rreth 250, ne Maqedoni rreth 100. Ne te trija vendet rreth 450 koncesione. Por shume pak hidrocentrale jane ndertuar ne Shqiperi vetem nje, ne Bosnje 15, kurse ne Maqedoni asnje. Kjo situate tregon se ndonese potencialet ne Ballkanin Perendimor ekzistojne per te prodhuar energji nga hidrocentralet e vogla, ato nuk jane vene deri me sot ne perdorim. Nje sere shkaqesh kane penguar kete process: 1. Nga njera ane te gjitha palet jane te ndergjegjshme se energjia e
rinovueshme eshte e ardhmja dhe prandaj qeverite e te tri vendeve po perpiqen te hartojne legjislacionin perkates ne perputhje me standartet e BE. 2. Nga ana tjeter ne Shqiperi B-H dhe ne Maqedoni ka mungese pervoje,
3. Mungese kompanish te afta per te marre persiper ndertimin e
hidrocentraleve te vogla. Ndertimi i tyre do te mundesonte zhvillimin e sektorit privat, hapjen e vendeve te reja te punes, pa folur ketu per mbrojtjen e mjedisit dhe kontributin ne reduktimin e emetimit te gazrave me efekt serre. 4. Ka edhe nje faktor tjeter qe po behet pengese : Bankat lokale qe
operojne ne keto tre vende jane disi konservatore dhe jo te gatshme per te nderrmarre riskun e financimit te tyre. Per te ndryshuar kete situate IFC po bashkepunon me qeverite dhe sektorin publik te te tri vendeve ne permiresimin e legjislacionit ekzistues dhe kuadrit rregullator. Ndertimi i hidrocentraleve te vogla perben burimin me te rendesishem te energjise se rinovuershme per vendet e Ballkanit Perendimor. IFC po mbeshtet te treja keto vende per te patur nje kuader rregullator edhe per shfrytezimin e burimeve te tjera te rinovueshme te energjise ne perputhje me potencialet e zhvillimit te tyre ekonomik.
4.Avantazhet dhe disavantazhet e negjise se rinovushme 4.1Avantazhet e energjise se rinovueshme Energjia e rinovueshme është një burim energjie mjaft premtues per te ardhmen dhe përdorimi isaj është potencial, pasi është një burim natyror energjie i pashtershëm, është rezerva natyrore me e madhe e energjisë qe është e shpërndare kudo ne bote ne sasi me te mëdha se sa nevojat tona për energji, është e pastër dhe shfrytëzimi i saj nuk kërkon shpenzime te tjera, nuk paraqet asnjë rrezik për ndotjen e mjedisit.Kjo lloj energjie eshte ekonomikisht më e lirë dhe shumë e përshtatshme për ruajtjen e mjedisit, ne krahasim me format e tjera të përftimit të energjisë, që aktualisht janë më të kushtueshme.Energjia e rinovueshme ka ndikim pozitiv ne uljen e perqindjes te shkarkimit gazit karbonik ne natyre.Perdorimi i gjere i energjise
se rinovueshme do te sjell permiresim te kushteve te mjedisit dhe qendrueshmeri te klimes.Perdorimi i gjere i energjise se rinovueshme do jete pozitiv ne lidhje me zhvillimin ekonomik.Do te zhvillohej sektori privat dhe do te rriten vendet e reja te punesimit.Ne durres u promovuan
ndriçuesit
diellorë të lulishtes publike të rehabilituar nga Bashkia e Durrësit me ndihmen e nje projekti holandez. Vetëm nga një lulishte kursehen 800 euro ne vit. Qëllimi i këtij projekti është ulja e konsumimit të energjisë elektrike dhe promovimi i një modeli ekologjik me anë të ndriçuesve diellorë si një alternativë efektive dhe aktuale për Shqipërinë. Ky organizëm ndërkombëtar është duke promovuar programin për ngrohjen e ujit sanitar nëpërmjet përdorimit të paneleve diellorë, ku parashikohet instalimi i 70 mijë metrave katrorë panele diellorë në Shqipëri, me një vlerë kumulative të reduktimit të shkarkimit të gazrave prej 1.5 milionë ton për një periudhë 20 vjeçare Pikërisht kësaj rruge ka vendosur t’i bashkohet edhe Bashkia e kryeqytetit, e cila ka nisur zbatimin e një projekti për shfrytëzimin e energjisë diellore alternative për ngrohjen në çerdhet dhe shkollat e kryeqytetit. Projekti, i cili synon të shtrihet në të gjitha këto struktura, ka nisur realizimin e tij fillimisht në dy prej çerdheve të kryeqytetit, nr.1 dhe nr.8, ku tashmë përdorimi i energjisë diellore është bërë realitet. 66 panele diellore janë vendosur në tarracat e dy çerdheve të lartpërmendura dhe do të shërbejnë për ngrohjen e ujit sanitar si dhe të sistemit ngrohës në këto institucione, duke siguruar një energji të pandërprerë dhe përfituar nga dielli, pa shpenzuar burimin tjetër shumë të çmuar të energjisë elektrike. Me anë të këtij projekti është bërë e mundur, që krahas kursimit të energjisë elektrike të përdorur për ngrohjen e ujit sanitar, kursimit të lëndës djegëse, të përdorur për sistemin ngrohës dhe uljes së ndotjes të shkaktuara nga ngrohja, me lëndë djegëse (naftë) të bëhet e mundur edhe rritja e numrit të ditëve, gjatë të cilave çerdhet do të jenë me ngrohje. Në rajonin jugor të Spanjës, ku dielli ndriçom pothuajse çdo ditë, një kompani e energjitikës po shfrytëzon këto kushte
ndriçmi, duke ndërtuar uzinën e parë të energjisë solare për qëllime komerciale. Uzina e njohur si PS100 tani për tani ka kapacitetin për të prodhuar energji elektike të mjaftueshme për gjashtë mijë shtëpi.
Megjithatë, kompania
shpreson të furnizojë me energji rreth 180 mijë shtëpi kur të ketë përfunduar plotësisht ndërtimi i kompleksit. Me funksionimin e saj në kapacitet të plotë, PS100 do ta ndihmojë Spanjën të ulë çlirimin e gazit karbonik me 600 mijë ton në vit, një arritje madhështore kjo që do ta çojë vendin më pranë plotësimit të kuotave të caktuara nga Protokolli i Kjotos i vitit 2006.
4.2Veshtiresite e zhvillimit te energjise se rinovueshme Përqindja e përdorimit të burimeve të ripërtërishme të energjisë në botë është shumë i ulët. Në Evropë kemi përdorim të energjisë diellore në nivelin prej 7.5 %. Në aspekt global energjia diellore përdoret vetëm në masën 1 % sepse ka probleme teknologjike, të cilat duhet të eliminohen.Keto probleme lindin nga mungesa e pervojes dhe eksperienca ne kete fushe.Nje aresye e rendesishme e veshtiresise se zhvillimit te energjise se rinovueshme jane edhe kostot e larta te instali mit. Ne lidhje me energjine diellore keto instalime mund te jene 10000$ -50000$ per projekte urbane dhe deri ne 1800$ per projekte familiare. Fillimisht nje investim i tille kerkon investitore te fuqishem por edhe nje ndihmese te madhe te shtetit.Qeverite duhet te hartojne ligje perkatese ne pershtatje me standartet e larta. Bankat lokale qe operojne ne keto tre vende jane disi konservatore dhe jo te gatshme per te nderrmarre riskun e financimit te tyre. Sipas një studimi të agjencisë ndërkombëtare Standard & Poor’s, të lidhur me parashikimet për zhvillimin e sektorit të energjisë diellore në shkallë botërore, pritet që rritja e këtij sektori të ri të ngadalësojë tempin e shpejt, me të cilin ai zhvillohej gjatë viteve të fundit. Ngopja e
tregut
me
panele diellore
do të çojë
në uljen
e teknologjive
dhe
instilacioneve. Çmimi mesatar do të bjerë me afro 15 për qind gjatë këtij viti në krahasim me vitin e kaluar, ndërsa ulja do të regjistrohet që në fillim të vitit. Ngushtimi i tregut të centraleve diellore con ne uljen e fitimeve te investitoreve. Shembull me i fundit eshte ngritja e aeroplanit te pare qe funksiononte me energji diellore . Ne korrik 2010 Solar Impulse beri historine, duke kryer nje fluturim prej 26 oresh me bateri diellore. Fluturimi ngre nje sere problemesh teknike, sidomos pasi avioni duhet te ndjeke nje rruge ekzakte dhe te ulet ne siguri ne nje aeroport nderkombetar.
5.E ardhmja e energjise diellore Energjia diellore mund te perdoret ne te ardhmen tek avionet.Eshte bere testi i pare me avionin me energji diellore i cili ka rezultuar me disa probleme teknike.Por aventurieri qe vuri ne prove kete avion thote qe do te punohet me tej per permiresimin e ketij projekti.
− Ne Japoni po punohet per prodhimin e nje telefoni celular me panele dillore.Ne pjesen e jashtme te telefonit do vendoset panela dhe ai mund te karikohet me energjine e diellit.
− Deri para vitit 2020 mendohet qe rreth 34% e energjise elektrike do te zevendesohet plotesisht nga energjia diellore.Por nga ngopja e tregut me panele diellore do te coje ne fitime me te uleta per investitoret.Do kemi nje renie te cmimit per njesi. Por gjithashtu prodhimi i vazhdueshem i paneleve do te coje ne uljen e teknologjive dhe instilacioneve.
− Ky biznes do te rrise investimet ne te gjithe boten
6.Konkluzione
Energjia diellore sherben per kursimin dhe permiresimin e marrdhenies tone me mjedisin
Energjia e rinovueshme eshte rezerva natyrore me e madhe e energjise qe eshte e shperndare ne te gjithe boten
Kjo lloj energjie eshte ekonomikisht më e lirë dhe shumë e përshtatshme për ruajtjen e mjedisit, ne krahasim me format e tjera të përftimit të energjisë
Eshte rezerva natyrore me e madhe e energjise
REFERENCAT
•
•
Revista monitor
Natural Climate Change – Jennanca Gudennphening
•
Wikipedia
•
USA Energy Report
