1A maila (200-300)
LAGUNARTEKO GUTUNAK
Gutunak Idazteko ohiturak Au-pair esperientziak
Ataza honetan lagunarteko gutunak idazten trebatuko zara (En este ejercicio te ejercitarás escribiendo cartas informales). Horretarako: a. Gutun hasierak eta bukaerak aztertuko dituzu, eta data nola idatzi behar den ikusiko duzu (Analizarás los comienzos y finales de varias cartas y verás como se deben escribir las fechas). b. Gutun bat idatziko duzu emandako egoera eta gidoiaren laguntzaz (Escribirás una carta con la ayuda del tema y guión que te proponemos).
AUTOIKASKUNTZA
TUTOREAREN
ORRIA
ATAZA: LAGUNARTEKO GUTUNAK (3:00)
A
GUTUN
HASIERAK ETA BUKAERAK AZTERTUKO DITUZU, ETA DATA NOLA IDATZI BEHAR DEN IKUSIKO DUZU.
TUTORETZA Galdetu ea ariketak zailak suertatu zaizkion. Galdetu datak aztertzerakoan zein teoria atera duen.
B
GUTUN
BAT IDATZIKO DUZU PROPOSATUTAKO EGOERA ETA GIDOIAREN LAGUNTZAZ.
TUTORETZA Ikasleak idatzi duen gutuna emango dizu zuzen dezazun. Galdetu ea gaia eta gidoia lagungarri izan zaizkion eta nola idatzi duen gutuna: zirriborrorik egin duen, eskemarik erabili duen, zuzenean idazten hasi den eta gero dena garbira pasa duen...
IDAZLANAK
ZUZENTZEKO KODEA
Ikasleak bere idazlanak zuzen ditzan, idazlanetan kode bat edota marka batzuk erabiltzea proposatzen dizugu. Beti berdinak, jakina. "Auzokide maiteak" 1A mailako atazan kode bat proposatu genuen, eta horrekin batera kodea ikasteko ariketa bat duzue bertan. Beraz, ikus 1A mailako “Auzokide maiteak” ataza.
Mintza saioan gaiaz aritzeko proposamena IDAZMENA
Nahi izanez gero, idazmenari buruzko mintza saio edo tutoreta konpartitua egin dezakegu eta honako gaiak aztertu: Idazteko ohiturak (gutunak, e-postak,...): noiz eta zertarako idazten dugun. Hizkuntzak ikasteko idazmenak duen garrantzia: beraien esperientzia jaso. Idazlanak nola egiten dituzten: nondik hasi, nola garatu, zirriborroak, berrikusketak,...
Mintza saioan gaiaz aritzeko proposamena AU-PAIR
Bideo-pasarte bat ikusi eta gaiari buruz hitz egin Hizkuntza bat ikasteko zer egiteko prest egongo ginatekeen komentatuko dugu. Gaiari buruzko bideo-pasartea ikusi (*Ikasbil 4.997. zk) eta komentatu egingo dugu: - Ikusitakoa zer iruditu zaigun. - Gu au-pair edo zerbitzari atzerrira joango ote ginatekeen. - Horrelako esperientziarik izan duen inor ezagutzen al dugun. *Bideoan Irladara au-pair joandako euskaldun batzuek beraien esperientzia azaltzen digute. Irlandari buruz eta gure izateko moduaz ere hitz egiten dute.
2
IKASLEAREN
ORRIA
ATAZA: LAGUNARTEKO GUTUNAK
A
GUTUN HASIERAK ETA BUKAERAK AZTERTUKO DITUZU, ETA DATA NOLA IDATZI BEHAR DEN IKUSIKO DUZU. (ANALIZARÁS LOS COMIENZOS Y FINALES DE VARIAS CARTAS Y VERÁS COMO SE DEBEN ESCRIBIR LAS FECHAS)
ZUZENKETAK
EGINKIZUNAK "Gutun hasierak" orrian lau gutunen hasierako pasarteak ordenatu behar dituzu (4. or.).
Erantzunak 9. orrian (Respuestas en la página 9).
En el ejercicio "Gutun hasierak" tienes que ordenar los párrafos correspondientes a cuatro cartas (pág. 4).
"Gutun amaierak" orrian hainbat gutunei dagozkien amaierako pasarteak sailkatu behar dituzu (5. or.).
Erantzunak 9. orrian (Respuestas en la página 9).
En el ejercicio "Gutun amaierak" tienes que clasificar diversos párrafos correspondientes a diferentes finales de cartas (pág. 5)
Idatzi hilabeteen izenak ordenan (6. or.).
Erantzunak 10. orrian (Respuestas el la página 10).
Escribe los nombres de los meses en orden (pág. 6).
"Datak idazten" orrian data zuzenak eta okerrak aztertu eta zeure teoria idatzi (6. or.). Azalpenak irakurrita zuzendu okerrak diren adibideak (6. or.).
Azalpenak 10. orrian (Explicaciones en la página 10). Erantzunak 10. orrian (Respuestas en la página 10).
Analiza los ejemplos de la página 6 y escribe tu teoría. Tras leer las explicaciones corrige las frases erróneas.
"Datak idazten" orriko datak idatzi (6. or.).
Erantzunak 10. orrian (Respuestas en la página 10).
Escribe las fechas del ejercicio "Datak idazten" (pág.).
B
GUTUN BAT IDATZIKO DUZU PROPOSATUTAKO EGOERA ETA GIDOIAREN LAGUNTZAZ. (ESCRIBIRÁS UNA CARTA CON AYUDA DEL TEMA Y EL GUIÓN QUE TE PROPONEMOS).
ZUZENKETAK
EGINKIZUNAK Emandako egoera eta gidoiaren laguntzaz idatzi gutun bat (7. eta 8. orr.).
Tutoreari eman (Entrégasela al tutor).
Escribe una carta con ayuda del tema y el guión que te proponemos (páginas 7 y 8).
3
GUTUN
HASIERAK
Hemen lau gutunen hasierak dituzu. Baina lerroalde guztiak nahastu egin zaizkigu! Jarriko al duzu agur bakoitzaren azpian dauden puntutxoetan lerroaldearen letra? Idatzi lehen lerroko hitzak ere, argiago ikusteko. Ondoren, azpimarratu gutun hasierak idazteko interesgarri iruditu zaizkizun hitz edo esaldiak. Aquí tienes los comienzos de cuatro cartas. Pero los parágrafos se nos han desordenado. ¿Puedes escribir tú, la letra correspondiente al parágrafo correcto? Escribe también la primera frase para no confundirte. Después subraya las palabras o frases que te hayan parecido interesantes para dar comienzo a una carta.
Aian, 2005eko maiatzaren 12an Kaixo Ander. ...e.... .........
Zer moduz?Ni betiko martxan nabil, egun osoa alperrarena egiten pasatzen dut. .......................................................................................................................................................... Zaldibian, 2006ko uztailaren 10ean
Aupi Aintzane! ......... .........
......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... Bartzelonan, 2007ko apirilaren 11n
Aupa Txus! ......... ......... .........
......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................
Marrakexeko ospitalean, 2008ko urtarrilaren 5ean Kaixo Xabi! Kdir? Labas ale? Bejer! ......... .........
......................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................
a) Hala ere, asteburu honetan oso ongi pasatu dut, izan ere,... b) Zer moduz eskolak, neska? Ni barnetegian oso gustura nago. Datorren urterako zuk maila lortu eta biok etorriko gara. f) Kontua da irakasle batek utzi egin duela eta beste bat hartu behar dugula. Nik zure izena eman dut eta nahi baduzu zurea da lanpostua. Hori bai, berehala etorri behar duzu!
c) Dakizun bezala, abenduaren 28an atera ginen Agadirrerantz, autobusez. Egia esan, erokeria galanta egin dut. Izan ere bi egun gaixorik egon nintzen hona etorri aurretik. Ez nion garrantzi handirik eman, katarroa hartzen dudanean bezala, baina bidaian zehar okerrera jo zuen...
g) Zer moduz? Azkeneko eskutitzean esaten zenidan oraindik langabezian zaudela eta zerbait egiteko gogoa duzula. Beno, bada hemen lana duzu, nahi baldin baduzu.
d) Hemen 22 lagun gaude eta denak oso jatorrak dira. Oso ondo moldatzen gara. Lehenengo astea pasa da eta gauza asko egin ditugu. Lehenengo egunean adibidez ...
h) Zer moduz pasa dituzu gabonak? Ederki, ezta? Eta orain berriz, ohean, ajeak jota edo. Bada, ni ere horrelaxe nago, ohean, arnasa hartzeko arazoekin pneumonia ederra harrapatu baitut!
e) Zer moduz? Ni betiko martxan nabil, egun osoa X alperrarena egiten pasatzen dut. Badakizu nolakoa den langabetuen bizitza. Batzuetan oso ondo, baina gehienetan asper-asper eginda.
i) Orain hiri erraldoi honetan nola bizi garen eta zer egiten dugun kontatuko dizut... 4
GUTUN AMAIERAK Gutunen amaiera eta agurrak ikusita, gutunak nork idatziak direla esango zenuke? Lotu egileak eta amaierak. Ondoren, azpimarratu gutun amaierak idazteko interesgarri iruditu zaizkizun hitz edo esaldiak. Viendo el final y los saludos, ¿Quién crees que ha escrito las cartas? Une los autores y las terminaciones de las cartas. Después subraya las palabras o frases que te hayan parecido interesantes para dar final a una carta.
EGILEAK: 1. Lanean ari den lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau: 2. Beste herrialde batean dagoen lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau: 3. Beste herrialde batean dagoen lagun bati idatzi zaio gutun edo e-posta hau: a) Beno koadrila, isildu egingo naiz, bestela bueltan, zer kontatuko dizuet? Besarkada handi bat, Malena.
b) Beno, esandakoa. Ingelesa asko praktikatu eta ea lehenbailehen itzultzen zaren. Izugarri sumatzen dut zure falta-eta! Besarkada handi bat eta musu goxo-goxo bat! Txarli.
f) Afaria maiatzaren 7an izango da, beraz Andresi abisatu, ze aspaldi honetan ez dut ikusi, ez baita lanera etorri. Ah!, eta esan lekua, lehenbailehen hartzeko. Gero niri abisatu, e-posta helbide honetara, lanekora. Beno neska, gero arte. Egongo gara! Muxuak. Mikel.
c) Hemengo panorama ikusten duzu, ezta? Bada, ea laster etortzen zaren eta bion artean koadrila astintzen dugun, bestela martxa txarra dugu! Beno, mutiko, ongi jarraitu eta gero arte. Muxuak. Xabi.
d) Aizu, Maitane, ez dakit zer gehiago esan, nik ez baitut balio idazteko. Telefonoz deitzeko oso urruti zaudelako, bestela ... Beste bat arte Maitane! Horrela segi. Izaro.
e) Beno, Oihane, nire abenturak eta kalenturak hurrengo batean idatziko dizkizut. Orain agur esan behar dizut, afaria mahai gainean dut eta badakizu nolakoak diren etxean! Zure eskutitzaren zain geratzen naiz. Ikusi arte potxola! Kris.
LETRAK: ........................................... ........................................... ...........................................
i) Eta momentuz, besterik ez. Arduraduna berehala itzuliko da eta zerbait egin beharko dut... itxura behintzat! Beno potxola, horrela segi, eta laster arte! Nagore. j) Beno, eta bukatzeko, gogoratu afariarena, e? Mikel eta Naiara abisatzea zure kontu. Gainontzekoak nire kontu. Eta orain lanean jarraitu behar dut nagusiak harrapatu baino lehen... Laster arte! Ainhoa. k) Beno, neska utzi egin behar zaitut. Azken gaua dugu gaurkoa eta gaur gaueko jaialdirako dotore-dotore jarri nahi dut, azken gaua baita herrialde zoragarri honetan... ea gaurkoan ligatzen dudan! Musu bat! Aitor.
g) Beno, mutiko, orain utzi egin behar zaitut. Lo kuluxka egitera noa, ea berpizten naizen. Ah, ahaztu gabe! Jaietan zure lehengusu Perurekin egon nintzen. Herri bazkarian zegoen eta zuri eskumuinak bidaltzeko esan zidan, kopeta handia duzula, berak idatzi egin zizula eta zuk, ezta kasurik ere! Beno, oraingoan bai, e? Ongi izan! Antton. h) Beno, ea salbu eta lehenbailehen itzultzen naizen! Besarkada handi bat, Xabi. 5
l) Beno, hiru hitz txoro hauekin nitaz gogoratzea espero dut. Horrekin nahikoa daukat. Eta ea zuk ere postaltxo bat idazten didazun lurralde apartatu horretatik, e!? Besarkada bero bat! Miren.
m) Bidali argazkiak, ahaztu gabe! Ez da horrenbeste kostatzen mezutxo bat idaztea, alper halakoa! Orain zure txanda da! Eskumuinak koadrilakoen partez! Iker.
DATAK
IDAZTEN
Hemen lau gutunen hasierak dituzu. Baina lerroalde guztiak nahastu egin zaizkigu! Jarriko al duzu agur bakoitzaren azpian dauden puntutxoetan lerroaldearen letra? Idatzi lehen lerroko hitzak ere, ez nahasteko. Aquí tienes los comienzos de cuatro cartas. Pero los parágrafos se nos han desordenado. ¿Puedes escribir tú, la letra correspondiente al parágrafo correcto? Escribe también la primera frase para no confundirte.
Lehenik eta behin, hilabeteak errepasatuko ditugu. Idatzi hemen hilabete bakoitzaren izena: lehena, bigarrena,... (Antes de nada vamos a repasar los meses. Escribe el nombre de cada mes. El primero, el segundo,...)
1. 2. 3. 4.
.......................................... .......................................... .......................................... ..........................................
5. 6. 7. 8.
.......................................... .......................................... .......................................... ..........................................
9. .......................................... 10. ........................................ 11. ........................................ 12. ........................................
Aztertu ondorengo datak. Batzuk zuzenak dira eta besteak okerrak. Zergatik izan daiteke? Idatzi zure teoria. (Observa las siguientes fechas. Algunas están correctamente escritas, y otras no. ¿Por qué? Escribe tu teoría.) Donostian, 2008ko Urtarrilaren 4a Bilbon, 2007ko maiatzak 5 Maule, 2008eko Otsailaren 20ean Donibane Garazin, 2008eko uztailaren 11ean
Okerra Okerra Okerra Okerra
Iruñean, 2005eko azaroaren 2an Gasteizen, 2006ko otsailaren 4an Baiona, 2006ko abuztuaren 4a Agurainen, 2008ko apirilaren 15ean
Zuzena Zuzena Zuzena Zuzena
Zergatik? Zeure teoriak: ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... Zuzenketa orrian azalpenak irakurri ostean zuzendu esaldi okerrak (Después de mirar las explicaciones corrige las frases incorrectas.). Idatzi data eta lekuak (Escribe las siguientes fechas y lugares): 2005/03/11
Amurrio
..................................................................................................................................
2006/04/25
Lizarra
..................................................................................................................................
2007/05/3
Hernani
..................................................................................................................................
2008/06/10
Lekunberri
..................................................................................................................................
2008/07/8
Agurain
..................................................................................................................................
2008/08/30
Indautxu
..................................................................................................................................
2008/08/21
Hendaia
.................................................................................................................................. 6
GEURE
GUTUNA
Egoera bat eta hainbat azpiegoera dituzu hemen. Hauetatik bat aukeratu beharko duzu gutun bat idazteko. Behean erabil dezakezun gidoia daukazu. Egin lehenik eta behin zirriborro bat, ordenatu ideiak eta idatzi gutuna. Aquí te planteamos una situación y varias variaciones de la misma. Tienes que elegir una para escribir una carta. Abajo, tienes un guión que puedes utilizar. Haz primero un boceto, ordena las ideas y escribe la carta.
Ingelesa ikasteko asmoz, sei hilabetetarako Ingalaterrara joan zara au-pair edo zerbitzari lanak egitera eta familia batek bere etxean hartu zaitu. a) Euskal Herrian informazioa eskatu zenuenean, ez zizuten esan lana egiteagatik ez zenuenik ezer kobratuko. Gainera lekua ez da zuk uste zenuena. Eta hau dena gutxi balitz, hartu zaituen familia ez da oso atsegina zurekin. Egun osoa ingelesez hitz egitea oso gogorra egiten zaizu. Atsekabeturik zaude eta ez dakizu zer egin. b) Euskal Herrian informazioa eskatu zenuenean, ez zizuten esan hainbeste orduz lan egin behar zenuenik. Lanean ez zaude batera pozik, baina hartu zaituen familia oso atsegina da zurekin. Lekua ere ez dago gaizki, eta denetariko jendea ezagutu duzu: batzuk oso hotzak, baina lagun on pare bat ere egin dituzu. c) Joan aurretik ez zenuen espero hain ongi joango zitzaizunik. Hasierako urduritasuna joan da: honezkero lanean ongi moldatzen zara, lagun batzuk ere egin dituzu, eta hartu zaituen familiako seme-alabekin ere oso ongi moldatzen zara. Beraien lagunak ere ezagutu dituzu, eta ingelesarekin uste baino hobeto moldatzen ari zara. d) Horrelako esperientziarik izan baduzu, idatzi han izango bazina bezala zure esperientzian oinarriturik.
GIDOIA - Hasi aurretik pentsatu: Nori idatziko diozu? Berak badaki Ingalaterran zaudela? Zenbat denbora daramazu bertan? - Agurtu eta egin gutunaren sarreratxoa (ez ahaztu data!) - Azaldu: Zer moduz ingelesarekin? Eskolarik jasotzen al duzu? Zein lanetan zabiltza? Gustura? Ongi moldatzen zara? Nolakoa da lekua (ingurunea, herria, etxea, lantokia,…)? Zer moduzkoa da hartu zaituen familia? Zer moduz hartu zaitu bertako jendeak? Baduzu lagunik? - Eman zure asmoen berri eta agurtu laguna.
GOGORATU Ideia edo gai bakoitzeko idatzi lerroalde bat
7
.................................................................................. ......................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ......................................................................................................................... ....................................................................................................... ......................................................................................................
ZUZENKETA ORRIA GUTUN
HASIERAK
ERANTZUNAK (ESALDI
ETA HITZ INTERESGARRI BATZUK LETRA LODIZ DITUZU):
Aian, 2005eko maiatzaren 12an Kaixo, Ander. Zer moduz? Ni betiko martxan nabil, egun osoa alperrarena egiten pasatzen dut. Badakizu nolakoa den langabetuen bizitza. Batzuetan oso ondo, baina gehienetan asper-asper eginda. Hala ere, asteburu honetan oso ongi pasatu dut, izan ere,... Zaldibian, 2006ko uztailaren 10ean Aupi, Aintzane! Zer moduz eskolak, neska? Ni barnetegian oso gustura nago. Datorren urterako zuk maila lortu eta biok etorriko gara. Hemen 22 lagun gaude eta denak oso jatorrak dira. Oso ondo moldatzen gara. Lehenengo astea pasa da eta gauza asko egin ditugu. Lehenengo egunean adibidez ... Bartzelonan, 2007ko apirilaren 11n Aupa, Txus! Zer moduz? Azkeneko eskutitzean esaten zenidan oraindik langabezian zaudela eta zerbait egiteko gogoa duzula. Beno, bada hemen lana duzu, nahi baldin baduzu. Kontua da irakasle batek utzi egin duela eta beste bat hartu behar dugula. Nik zure izena eman dut eta nahi baduzu zurea da lanpostua. Hori bai, berehala etorri behar duzu! Orain hiri erraldoi honetan nola bizi garen eta zer egiten dugun kontatuko dizut... Marrakexeko ospitalean, 2008ko urtarrilaren 7an Kaixo Xabi! Kdir? Labas ale? Bejer! Zer moduz pasa dituzu gabonak? Ederki, ezta? Eta orain berriz, ohean, ajeak jota edo. Bada, ni ere horrelaxe nago, ohean, arnasa hartzeko arazoekin pneumonia ederra harrapatu baitut! Dakizun bezala, abenduaren 28an atera ginen Agadirrerantz , autobusez. Egia esan, erokeria galanta egin dut. Izan ere bi egun gaixorik egon nintzen hona etorri aurretik. Ez nion garrantzi handirik eman, katarroa hartzen dudanean bezala, baina bidaian zehar okerrera jo zuen...
GUTUN AMAIERAK ERANTZUNAK: EGOERAK:
LETRAK:
1. Lanean ari den lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau:
f, i, j
2. Beste herrialde batean dagoen lagun batek idatzi du gutun edo e-posta hau:
a, h, k
3. Beste herrialde batean dagoen lagun bati idatzi zaio gutun edo e-posta hau:
b, c, d, e, g, l, m
9
ZUZENKETA ORRIA DATAK
IDAZTEN
HILABETEAK: 1. Urtarrila
5. Maiatza
9. Iraila
2. Otsaila
6. Ekaina
10. Urria
3. Martxoa
7. Uztaila
11. Azaroa
4. Apirila
8. Abuztua
12. Abendua
ZUZENAK
ETA OKERRAK.
ZERGATIK?
1. Lekua (NON) deklinatzen denean, data ere (NOIZ) deklinatu egin behar da. Eta bata deklinatzen ez bada, bestea ere ez: Iruñean, 2005eko azaroaren 2an Zuzena Baiona, 2006ko abuztuaren 4a Zuzena 2. Kontuz zenbakien deklinabidearekin! Iruñean, 2005eko azaroaren 2an Agurainen, 2008ko apirilaren 15ean
Zuzena Zuzena
3. Maiatzak 5, urtarrilak 7, ... Soilik kakotx artean doazenean idazten dira horrela: Igandean, maiatzak 5, izango da afaria Itsasondo tabernan. 4. Hilabeteen izenak letra txikiz idatzi behar dira. Beraz oker dauden esaldiak, honela idatzi beharko lirateke: Donostian, 2008ko urtarrilaren 4an Bilbon, 2007ko maiatzaren 5ean Maulen, 2008ko otsailaren 20an Donibane Garazin, 2008ko uztailaren 11n
edo edo edo edo
Donostia, 2008ko urtarrilaren 4a Bilbo, 2007ko maiatzaren 5a Maule, 2008ko otsailaren 20a Donibane Garazi, 2008ko uztailaren 11* *Kontuz 11 zenbakiarekin! A organikoa du, berezkoa.
DATAK
ETA LEKUAK:
2005/03/11
Amurrio
2006/04/25
Lizarra
2007/05/3
Hernani
2008/06/10
Lekunberri
2008/07/8
Agurain
2008/08/30
Indautxu
2008/09/21
Hendaia
Amurrion, 2005eko martxoaren 11n Amurrio, 2005eko martxoaren 11 Lizarran, 2006koapirilaren 25ean Lizarra, 2006koapirilaren 25a Hernanin, 2007ko maiatzaren 3an Hernani, 2007ko maiatzaren 3a Lekunberrin, 2008ko ekainaren 10ean Lekunberri, 2008ko ekainaren 10a Agurainen, 2008ko uztailaren 8an Agurain, 2008ko uztailaren 8a Indautxun, 2008ko abuztuaren 30ean Indautxu, 2008ko abuztuaren 30a Hendaian, 2008ko irailaren 21ean Hendaia, 2008ko irailaren 21a
10
