MGA PATALINGHAGANG PAGPAPAHAYAG PAGPAPAHAYAG O TAYUTAY Ang patalinghagang pagpapahayag pagpapahayag ay sinasadyang paglayo sa paggamit ng mgapangkaraniwang salita upang maging kaakit-akit, maharaya at mabisa angpagpapahayag. Itoy nakapagdaragdag ng kagandahan sa isang katha, pasalita man o maging pasulat. Ang mga sumusunod ay mga uri ng patalinghagang pagpapahayag o tayutay: 1.) Pagtutulad(Simile)-Naghahambing Pagtutulad(Simile)-Naghahambing sa dalawang magkaibang tao, bagay at pangyayari. Angpagpapahayag na ito y ginagamitan ng mga pariralangkatulad ng, tulad ng,kapara ng, para ng,kagaya ng,at gaya ng. Mga halimbawa:
a. Ang pangaral ng kanyang inay katulad ng isang sulongtumanglaw sa kanyangnadirimlang kaisipan. b. Ang kawangis niyay isang ibongnabalian ng pakpak. c. Si Lolitay katulad ng isang kandilang untiunting nauupos.
3.) Pagmamalabis(Hyperbole or Exaggeration)-Lubhang Exaggeration)-Lubhang pinalalabis o pinakukulang ang tunay na kalagayan ng tao, bagay atpangyayari. Mga halimbawa:
a.Pumutok ang kanyang ulosa dami ng mga problema. b.Nabali ang balak angni Liezel sa baku-bakong daan. c.Nagliliyab ang mga matang galit na galit na lalaki. d.Nadurog ang puso ni Celia sa makabagbag damdaming tagpong kanyang nasaksihan. 4.) Pagbibigay-katauhan(Personification)Itoy pagsasalin ng talino at katangian ng tao sa mga karaniwang bagay. Mga halimbawa:
a.Ngumiti ang bulaklak sa liwanag ng buwan. b.Humahalak hak ang musika kayat sandaling nalimot niya ang kalungkutan. c.Sumasayawang mga alonsa karagatan.
d. Si Rodel ay kagaya ng isang maiming tupanang humingi ng tawad sa ina. 2.) Pagwawangis(Metaphor)-Naghahambing Pagwawangis(Metaphor)-Naghahambing din ito tulad ng pagtutulad ngunit tiyakang naghahambing at hindi na gumagamit ng mga pariralang katulad ng, tulad ng,kapara ng, para ng,kagayang at gaya ng. Mga halimbawa:
a. Ikaw ay tinik sa lalamunan ni Mercy.b. Ang papuri ni Mario ay musika sa pandinig ni Leni. c.Isang bukas na aklat sa kaibigan ang buhay ni Delia. d. Ang buhay ng maysakit ay aandap-andap na tinghoy na maaaring mamatay ano mangoras.
d.Lumuluha ang liham na tinanggap ni Rosalie, hindi niya napigilan ang mapaiyak. 5.) Pagbibigay-aral(Parable, Fable, Allegory)-Sumasaklaw Allegory)-Sumasaklaw ito sa tatlong uri ng salaysay gaya ng mga sumusunod : parabula,pabula at alegorya .Ang parabula ay buhat sa banal na kasulatan, nagpapahayag ito ng katotohanano kayay may layuning magbigay ng aral. Halimbawa:
ANG ALIBUGHANG ANAK ANAK May mag-aamang naninirahan sa isang nayon. Silay nakaririwasa sa buhay. Angamay isang amang uliran at pinagpapasunuran niyang
mabuti ang dalawangpinakamahal ng anak.Isang araw ay nilapitan ng bunsong anak ang ama at hiniling na ibigay na angama ang kanyang mamanahing ari-arian at ibig na niyang magsarili. Hindi namantumutol ang ama sa kahilingan ng bunsong anak. Nang makuha na ang ari-ariangnauukol sa kanya, ang bunsong anak ay nagtango sa isang malayong bayan atnagpakalayaw sa buhay. Nilustay niya ang ariariang ipinagkaloob ng ama.Namulubi siya at sumala sa oras kayat naisipan niyang bumalik sa nilisangtahanan upang makain man lamang ang kinakain ng utusan ng kanyang ama. Nagalaknang gayon na lamang ang ama nang muling Makita ang bunsong anak. Niyakap athinagkan niya ito at inutusan ang isa sa mga utusan na bigyan ng pinakamagarang damitang anak, isuot sa daliri nito ang isang mamahaling singsing at maghanda ng masasarapna pagkain sapagkay silay maghahandog ng isang piging.
pagtukoy sa kabuuan at maaari namang isang tao ang kumatawan sa isang pangkat.
Namangha ang panganay na kapatid nang dumating siya mula sa bukid. Nagalitsiya nang gayon na lamang nang malaman niyang ang kasayahan ay para sa kanyangmasamang kapatid na bumalik. Buong pagdaramdam niyang hinarap ang ama atsinabing Naglilingkod ako sa inyo, sinusunod ko ang lahat ng inyong utos at pangaral athindi ko kayo sinuway kahit kalian. Ni isang guya ay hindi ninyo ako ipinagpatay ngunitang aking masamang kapatid ay hinandugan pa ninyo ng piging.Sumagot ang ama sa panganay niyang anak. Anak, ikaw ay laging nasa akingpiling at ang lahat ng akin ay sayo. Nagsasaya tayo ngayon sapagkat ang iyong namatay nak apatid ay muling nabuhay , ang nawala ay muling nakita.Ang pabula ay katulad ng layunin ng parabula na magbigay ng aral. Ang kaibahannito sa parabula ay mga hayop ang gumaganap na binigayan ng mga katangian ng tao.
a. Dapat nating igalang ang puting buhok
Mga halimbawa:
a. Sampung bibig ang umaasa kay Anthony. b. Apat na maliliit na paa ang tumatakbong sumalubong sa ama. c. Isang kayumanggi ang nabuwal sa Bagumbayan nang dahil sa pagmamahal sa Inang Bayan. d. Isang katipunero ang nagdulot ng tabak upang ipagtanggol ang aping bayan. 7.) Pagpapalit-tawag(Metonymy)Nagpapalit ng katawagan o pangalan sa bagay na tinutukoy ng uring ito ngpagpapahayag Mga halimbawa:
.b. Natanggap ni Ben ang hampas ng langit sa mabibigat niyang kasalanan. c.Tatlong basi ang nainom ni Rico dahil sa matinding uhaw. d. Binato niya ng tinapay ang nagkasala sa kanya. 8.) Paglilipat-lipat(Transferred Epithets)Sa uring itoy inililipat sa mga bagay ang mga pang-uring ginagamit lamang sa tao. Mga halimbawa:
a. Nagtago sa ulap ang mapanibughuing buwan. b. Hinaganap ng magkakahoy ang mapaglingkod niyang gulok. c. Ang kahabag-habagna pamaypay ay nahulog sa malalim na ilog.
6.) Pagpapalit-Saklaw(Synecdoche)Naisasagawa ang pagpapahayag dito sa pamamagitan ng pagbanggit sa bahaging
d. Ang inulilang silid ay nalinis nang dumating si Jenny mula sa Maynila.
9.) Paglumanay(Euphemism)-Tinutukoy dito sa lalong malumanay, magaganda at mabuting pananalita ang tao, bagay at pangyayaring karaniwan ay hindi naman pinag-uukulan ng gayon.
maipahiwatig ang lalong makahulugang pagsang-ayon sa sinasabi ng salitang sumusunod.
Mga halimbawa:
a. Hindi ko sinasabing tsismosa si Sandra ngunit ipinamalita niya ang ipinagtapat sakanyang lihim ng matalik niyang kaibigan.
a. Ang pusakal na manggagantso at nakatagpo ng isang malungkot at nakahahambal na kamatayan sa kamay ng kilabot na criminal. b. Ang lalaking mapagwasak ng tahanan ay nagdanas ng kalunus-lunos at nakahahabagna parusa sa kamay ng taong may malasakit sa kanyang kapatid na babae. c. Ang babaeng naglalaro ng apoy ay humantong sa isang makabagbag-damdaming tagpo sa harap ng mga kapitbahay. d. Ang kaawa-awang dispalkador ay tumanggap ng mabigat na kamao ng kanyang niloko. 10.) Pag-uyam(Irony or Sarcasm)Ginagamitan ito ng mga salitang nangungutya sa tao o bagay sa pamamagitan ngmga salitang tila kapuri-puri ngunit ang tunay na kahulugan ay mauunawaan ayon sa paraan ng pagsasalita ng isang tao. Mga halimbawa:
a. Tunay na magagalang ang ibang kabataan, umaalis ng bahay nang hindi nagpapaalam sa mga magulang. b. Kay sipag mong mag-aral, palagi kang bagsak sa mga pagsusulit. c. Talagang mapagkakatiwalaan si Dennis, siya lamang ang pumasok sa kwarto ni Robertat nawala na ang relo nito. d. Kahanga-hanga ang kahusayan mong sumayaw, panay ang tapak mo sa paa ng iyongkapareha. 11.) Pagtanggi(Litotes)-Gumagamit ang pagpapahayag ng salitang hindi upang
Mga halimbawa:
b. Su Ruel ay hindi salawahan, tatlo lamang ang kanyang kasintahan. c. Ang binatang iyon ay hindi duwag, lagi lamang siyang tumatakbo kapag sinisita ng katalo. d. Hindi ka nga makulit, ilang beses mo lang sinabing isama ka. 12.) Pagtatambis o Tambisan(Antithesis)Inilalahad dito ang isang bagay laban sa iba namang bagay, binabanggit ang mga bagay na nagkakasalungatan upang higit na maging mabisa ang pangingibabaw ng isang kaisipang natatangi.
Mga halimbawa:
a. Naranasan na ni Lito ang ibat ibang mukha ng buhay. Narating na niya maraming pook, malapit at malayo, naranasan niyang maging panginoon at alipin, maging maluho sa buhay at magdildil ng asin, dumugin ang mga kaibigan dahil sa kanyang salapi at layuan ng mga ito nang siyay mamulubi. Anupat siyay taong hinog na sa karanasan kayat lubos na niyang nababatid ang liwanag at dilim ng buhay. b. Ang batang si Rowenay napakahirap unawain, hinahanap ang ina ngunit itinataboy kapag dumadating, inaantok daw siya ngunit ayaw matulog, nagugutom daw ngunit ayaw kumain, ayaw ng maingay ngunit ayaw rin ng tahimik dahil malulungkot daw siya
13.) Pagsalungat(Epigram)-Kahawig ito ng pagtatambis ngunit higit itong maikli kaysa pagtatambis.Magkasalungat ang kahulugan ng mga salitang pinag-uugnay sa uring ito. Mga halimbawa:
a. Ang ama ang nakasaya sa kanilang pamilya b. Nasa kapangitan ni Belen ang kanyang kagandahan.
c. May babae kayang tatagal makisama sa isang lalaking tamad, sugarol, lasenggo at nambubugbog? d. Ang mga hayop bay may talinong katulad ng tao? 16.) Pag-uulit(Alliteration)- Ang uring ito ay gumagamit ng magkatulad na titik o pantig sa simula ng dalawa o mahigit pang salitang ginagamit sa isang pangungusap
c. Nasa katamaran ng tao ang pag-unlad ng daigdig.
.Mga halimbawa:
d. Namatay ang bayani upang mabuhay.
a. Napalayo siya at naligalig sa nagawa niyang napakabilis na pagpapasyang nakalikhang pagkabalisa sa kanyang puso umiibig.
14.) Pagtawag(Apostrophe)-Kahawig ito ng pagbibigay-katauhan. Ditoy ginagawa ang pakikipag-usap sa karaniwang bagay na tila ba nakikipag-usap sa isang buhay na tao .Mga halimbawa:
a.Hangin, pumarito ka at pawiin ang matinding init. b.Panibugho,layuan mo kaming magsing-irog at nang kamiy magkaroon ng kapayapaan .c.Buwan,sumikat ka na at pawiin ang kadilimang lumulukob sa kapaligiran .d.Pag-asa,halika at tugunin ang mga tanong kong magbibigay-buhay sa akin. 15.) Tanong Retorikal-Isang uri nito ng pagtatanong na hindi naghihintay ng sagot at ang malimit nitong bigyang diin ay ang kabaligtaran ng itinatanong. Mga halimbawa:
a. Ang isa kayang matalinong propesyonal ay agad maniniwala sa mga sabi-sabi? b. May ina kayang makatitiis na makitang nagugutom ang mga anak samantalang siyay nagpapakasawa sa masasarap na pagkain?
b. Lumingap si Rosy sa kapaligiran, lumakad ng ilang hakbang,lumingon sa pinanggalingan at nagdudumaling lumabas sa lumang gusaling mahabang panahon ding naging bilangguan ng kanyang yayat na katawan. c. Hinahanap at hinihintay ng iyong ina ang maituturing na himalang pagbabago sa iyong katauhan sapagkat ikaw ay hinog na sa panahon at ni sa hinagap ay hindi aakalaing malilihis ng landas. 17.) Paghihimig(Onomaopoeia)Naipahihiwatig dito ang kahulugan sa pamamagitan ng tunog o himig ng mga salita .Mga halimbawa: a.Dumagundong ang malakas na kulog na sinundan pa pagguhit ng matatalim na kidlat. b.Kumalabog sa matigas na lupa ang bumagsak na kargamento mula sa trak. 19.) Pagsusukdol(Climax)- Ang uring ito ng pagpapahayag ay baiting-baitang na pataas na nagsasaad ngmga bagay at pangyayari hanggang sa umabot sa pinakamahalaga o karurukan
.Mga halimbawa:
a. Sa simulay naramdaman ni Sally na siyay nahihilo. Ginitian siya ng butil-butil napawis. Nadama siya ng panginginig ng katawan at paninikip ng dibdib. Pamayamaya ay nagdilim ang kanyang paningin at bigla na lamang siyang nahandusay.
Sound is a mechanical wave that is an oscillation of pressure transmitted through a solid, liquid, or gas, composed of frequencies within the range of hearing.[1]Sound also travels through plasma.
Amplitude: The strength or power of a wave signal. The "height" of a wave when viewed as a graph. Higher amplitudes are interpreted as a higher volume, hence the name "amplifier" for a device that increases amplitude.
Sound Wave Properties All waves have certain properties. The three most important ones for audio work are shown here:
Frequency: The number of times the wavelength occurs in one second. Measured in kilohertz (Khz), or cycles per second. The faster the sound source vibrates, the higher the frequency.
Wavelength: The distance between any point on a wave and the equivalent point on the next phase. Literally, the length of the wave.
Higher frequencies are interpreted as a higher pitch. For example, when you sing in a highpitched voice you are forcing your vocal chords to vibrate quickly.
Propagation of sound Sound is a sequence of waves of pressure that propagates through compressible media such as air or water. (Sound can propagate through solids as well, but there are additional modes of
propagation). Sound that is perceptible by
Physics of sound
humans has frequencies from about 20 Hz to 20,000 Hz. In air at standard temperature and pressure, the corresponding wavelengths of sound waves range from 17 m to 17 mm. During propagation, waves can be reflected, refracted, or attenuated by the medium.[2] The behavior of sound propagation is generally affected by three things:
A relationship between density and pressure. This relationship, affected by temperature, determines the speed of sound within the medium.
Spherical compression waves
The propagation is also affected by the
The mechanical vibrations that can be
motion of the medium itself. For example,
interpreted as sound are able to travel through
sound moving through wind. Independent
all forms of matter: gases, liquids, solids,
of the motion of sound through the
and plasmas. The matter that supports the
medium, if the medium is moving, the
sound is called the medium. Sound cannot travel
sound is further transported.
through a vacuum.
The viscosity of the medium also affects the motion of sound waves. It determines the
Longitudinal and transverse waves
rate at which sound is attenuated. For many
Sound is transmitted through gases, plasma,
media, such as air or water, attenuation due
and liquids as longitudinal waves, also
to viscosity is negligible.
called compression waves. Through solids,
When sound is moving through a medium that does not have constant physical properties, it may be refracted (either dispersed or focused).[2]
however, it can be transmitted as both longitudinal waves and transverse waves. Longitudinal sound waves are waves of alternating pressure deviations from the equilibriumpressure, causing local regions of compression and rarefaction, while transverse waves (in solids) are waves of alternating shear stress at right angle to the direction of propagation. Matter in the medium is periodically displaced by a sound wave, and thus oscillates. The energy carried by the sound wave converts back and forth between the potential energy of the extra compression (in case of longitudinal waves) or lateral displacement strain (in case of
transverse waves) of the matter and the kinetic
Speed of sound
energy of the oscillations of the medium. Sound wave properties and characteristics
Sinusoidal waves of various frequencies; the bottom waves have higher frequencies than
U.S. Navy F/A-18 breaking the sound barrier.
those above. The horizontal axis represents
The white halo is formed by condensed water
time.
droplets thought to result from a drop in air
Sound waves are often simplified to a description in terms of sinusoidal plane waves,
pressure around the aircraft (see Prandtl-Glauert Singularity).[4][5]
which are characterized by these generic
The speed of sound depends on the medium the
properties:
waves pass through, and is a fundamental property of the material. In general, the speed
Frequency, or its inverse, the period
of sound is proportional to the square root of
Wavelength
the ratio of the elastic modulus (stiffness) of the
Wavenumber
medium to its density. Those physical properties
Amplitude
and the speed of sound change with ambient
Sound pressure
conditions. For example, the speed of sound in
Sound intensity
gases depends on temperature. In 20 °C (68 °F)
Speed of sound
air at sea level, the speed of sound is
Direction
approximately 343 m/s (1,230 km/h; 767 mph)
Sometimes speed and direction are combined as a velocity vector; wavenumber and direction are combined as a wave vector.
using the formula "v = (331 + 0.6 T) m/s". In fresh water, also at 20 °C, the speed of sound is approximately 1,482 m/s (5,335 km/h; 3,315 mph). In steel, the speed of sound is
Transverse waves, also known as shear waves,
about 5,960 m/s (21,460 km/h;
have the additional property, polarization , and
13,330 mph).[6] The speed of sound is also
are not a characteristic of sound waves.
slightly sensitive (a secondorder anharmonic effect) to the sound amplitude, which means that there are nonlinear propagation effects, such as the production of harmonics and mixed tones not present in the original sound (see parametric array). Acoustics Main article: Acoustics
Acoustics is the interdisciplinary science that deals with the study of all mechanical waves in gases, liquids, and solids including vibration, sound, ultrasound and infrasound. A scientist
logarithmic decibel scale. The sound pressure level (SPL) or L p is defined as where p is the root-mean-square sound
who works in the field of acoustics is an
pressure and
acoustician while someone working in the field
pressure. Commonly used reference
of acoustics technology may be called an
sound pressures, defined in the
acoustical or audio engineer. The application o f acoustics can be seen in almost all aspects of modern society with the most obvious being the audio and noise control industries.
is a reference sound
standard ANSIS1.1-1994, are 20 µPa in air and 1 µPa in water. Without a specified reference sound pressure, a value expressed in decibels cannot
Noise
represent a sound pressure level.
Main article: Noise
Since the human ear does not have a Noise is a term often used to refer to an
flat spectral response, sound pressures
unwanted sound. In science and engineering,
are often frequency weighted so that
noise is an undesirable component that obscures
the measured level matches perceived
a wanted signal.
levels more closely. The International
Sound pressure level
Electrotechnical Commission (IEC) has defined several weighting schemes. A-
Main article:
weighting attempts to match the
Sound pressure is the difference, in a given medium, between average local pressure and the pressure in the sound wave. A square of this difference (i.e., a square of the deviation from the equilibrium pressure) is usually averaged over time and/or space, and a square root of this average provides a root mean square (RMS) value. For example, 1 Pa RMS sound pressure (94 dBSPL) in atmospheric air implies that the actual pressure in the sound wave oscillates between (1 atm
Pa) and (1 atm
Pa), that is between 101323.6 and 101326.4 Pa. Such a tiny (relative to atmospheric) variation in air pressure at an audio frequency is perceived as a deafeningsound, and can cause
response of the human ear to noise and A-weighted sound pressure levels are labeled dBA. C-weighting is used to measure peak levels. Equipment for dealing with sound Equipment for outputing or generating : musical instrument, sound box, hearing phones, sonar systems, sound reproduction, and broadcasting equipment. Many of these use electroacoustic transducers for input : microphones . Sound measurement
hearing damage, according to the table below. As the human ear can detect sounds with a wide range of amplitudes, sound pressure is o ften
Decibel, Sone, mel, Phon, Hertz
Sound pressure level, Sound pressure
measured as a level on a
Particle velocity, Acoustic velocity
Particle displacement, Particle amplitude, Particle acceleration
Sound power, Acoustic power, Sound power level
Sound energy flux
Sound intensity, Acoustic intensity, Sound intensity level
Acoustic impedance, Sound impedance, Characteristic impedance
Speed of sound, Amplitude
sound Characteristics of Sound Waves Sounds are generally audible to the human ear if their frequency (number of vibrations per second) lies between 20 and 20,000 vibrations per second, but the range varies considerably with the individual. Sound waves with frequencies less than those of audible waves are called subsonic; those with frequencies above the audible range are called ultrasonic (see ultrasonics). A sound wave is usually represented graphically by a wavy, horizontal line; the upper part of the wave (the crest) indicates a condensation and the lower part (the trough) indicates a rarefaction. This graph, however, is merely a representation and is not an actual picture of a wave. The length of a sound wave, or the wavelength, is measured as the distance from one point of greatest condensation to the next following it or from any point on one wave to the corresponding point on the next in a train of waves. The wavelength depends upon the velocity of sound in a given medium at a given temperature and upon the frequency of vibration. The wavelength of a sound can be determined by dividing the numerical value for the velocity of sound in the given medium at the given temperature by the frequency of vibration. For example, if the velocity of sound in air is 1,130 ft per second and the frequency of vibration is 256, then the wave length is approximately 4.4 ft. The velocity of sound is not constant, however, for it varies in different media and in the same
medium at different temperatures. For example, in air at 0°C. it is approximately 1,089 ft per second, but at 20°C. it is increased to about 1,130 ft per second, or an increase of about 2 ft per second for every centigrade degree rise in temperature. Sound travels more slowly in gases than in liquids, and more slowly in liquids than in solids. Since the ability to conduct sound is dependent on the density of the medium, solids are better conductors than liquids, liquids are better conductors than gases. Sound waves can be reflected, refracted (or bent), and absorbed as light waves can be. The reflection of sound waves can result in an echo —an important factor in the acoustics of theaters and auditoriums. A sound wave can be reinforced with waves from a body having the same frequency of vibration, but the combination of waves of different frequencies of vibration may produce "beats" or pulsations or may result in other forms of interference.
