Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting ng · GB · Fors Forside ide
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting· ng· GB · Foro Forord rd
Sadraj stranica Otkrivanje kvarova u rashladnim sustavima
1-2
Mjerni instrumenti za otkrivanje kvarova
3-8
Vidljivi kvarovi:
A J N A J N A L K T O A V V O A T R S A V U S K Ringbi Ringbind nd Troubl Trouble e Shoot Shooting ing · GB · Side Side 3
RASHLADNI SUSTAV S ZRAÈNIM ISPARIVAÈEM I ZRAKOM HLAÐENIM KONDENZATOROM
1 A K
Kondenzator hlaðen zrakom
9
Kondenzator hlaðen vodom
9
Sakupljaè sa kontrolnim staklom
9
Zaporni ventil sakupljaèa
9
Tekuæinski cjevovod
9
Filter sušaè
10
Kontrolno staklo
10
Termostatski ekspanzijski ventil
11
Hladnjak tekuæine
12
Usisni vod
12
Regulator u usisnom cjevovodu
13
Kompresor
14
Rashladni prostor
14
Kvarovi, koje se mogu otkriti dodirom na: Elektromagnetnom ventilu
15
Filter sušaèu
15
Kvarovi, koje se mogu otkriti sluhom: Regulatoru u usisnom cjevovodu
15
Kompresoru
15
Rashladnom prostoru
15
Kvarovi, koje se mogu otkriti mirisom u: Rashladnom prostoru Strana visokog tlaka
18-25
Strana niskog tlaka
25-31
Rashladni prostor/hladnjak tekuæine
26-28
Kompresor
31-39
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting· ng· GB · Side Side 4
RASHLADNI SUSTAV S DVA ZRAÈNA ISPARIVAÈA I ZRAKOM HLAÐENIM KONDENZATOROM
16
Otklanjanje kvarova u sustavu
10-11
Hladnjak zraka
2 A K I
Ringbi Ringbind nd Troubl Trouble e Shoot Shooting ing · GB · Side Side 3
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting· ng· GB · Side Side 4
RASHLADNI SUSTAV S ZRAÈNIM ISPARIVAÈEM I ZRAKOM HLAÐENIM KONDENZATOROM
1 A K I L S
RASHLADNI SUSTAV S DVA ZRAÈNA ISPARIVAÈA I ZRAKOM HLAÐENIM KONDENZATOROM
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting ng · GB · Side Side 5
2 A K I L S
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting· ng· GB · Side Side 6
RASHLADNI SUSTAV S HLADNJAKOM VODE I VODOM HLAÐENIM KONDENZATOROM
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting ng · GB · Side Side 5
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting· ng· GB · Side Side 6
RASHLADNI SUSTAV S HLADNJAKOM VODE I VODOM HLAÐENIM KONDENZATOROM
3 A K I L S
Ringbi Ringbind nd Troubl Trouble e Shoot Shooting ing · GB · Side Side 7
Ovi knjigu o Otkrivanju kvarova na rashladnim postrojenjima izradila je firma Danfoss u suradnji s gosp. H. Vendelbo Holm M.Sc. Gospodin Holm je dugi niz godina radio kao predavaè u laboratoriju za rashladnu tehniku na Danskom Tehnièkom Fakultetu, Lyngby, gdje je vršio obuku inenjera i tehnièara u otkrivanju i otklanjanju kvarova na rashladnim sustavima. Danfoss posjeduje pravo umnoavanja ove knjige. Sadraj ili njegovi dijelovi, mogu se reproducirati samo uz navoðenje izvora. Danfoss A/S Nordborg Listopad 1993.
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting· ng· GB · Bagsid Bagside e
Ringbi Ringbind nd Troubl Trouble e Shoot Shooting ing · GB · Side Side 7
Ringbi Ringbind nd Trou Trouble ble Shooti Shooting· ng· GB · Bagsid Bagside e
Ovi knjigu o Otkrivanju kvarova na rashladnim postrojenjima izradila je firma Danfoss u suradnji s gosp. H. Vendelbo Holm M.Sc. Gospodin Holm je dugi niz godina radio kao predavaè u laboratoriju za rashladnu tehniku na Danskom Tehnièkom Fakultetu, Lyngby, gdje je vršio obuku inenjera i tehnièara u otkrivanju i otklanjanju kvarova na rashladnim sustavima. Danfoss posjeduje pravo umnoavanja ove knjige. Sadraj ili njegovi dijelovi, mogu se reproducirati samo uz navoðenje izvora. Danfoss A/S Nordborg Listopad 1993.
Otkrivanje kvarova u rashladnim sistemima Kvarovi u rashladnim instalacijama opæenito
U ovom priruèniku, obraðeni su kvarovi, koji se mogu javiti u manjim, jednostavnijim rashladnim postrojenjima. Opisani kvarovi, njihovi uzroci i djelovanje na rad sustava, mogu se primijeniti i za veæa i kompliciranije komplici ranije sustave, kod kojih mogu nastati i ošteæenja koja ovdje nisu opisana. Kvarovi koji mogu nastati na elektronièkim upravljaèima, ovdje nisu opisani.
Otkrivanje kvarova bez upotrebe instrumenata
Nakon upoznavanja sa procesima hla-
Otkrivanje kvarova u rashladnim sistemima Kvarovi u rashladnim instalacijama opæenito
U ovom priruèniku, obraðeni su kvarovi, koji se mogu javiti u manjim, jednostavnijim rashladnim postrojenjima. Opisani kvarovi, njihovi uzroci i djelovanje na rad sustava, mogu se primijeniti i za veæa i kompliciranije komplici ranije sustave, kod kojih mogu nastati i ošteæenja koja ovdje nisu opisana. Kvarovi koji mogu nastati na elektronièkim upravljaèima, ovdje nisu opisani.
Otkrivanje kvarova bez upotrebe instrumenata
Nakon upoznavanja sa procesima hlaðenja i stjecanjem iskustva, mnogi kvarovi u sustavima, mogu se uoèiti vizualno, korištenjem osjetila, dok se drugi, mogu otkriti samo uz pomoæ instrumenata.
Kategorizacija
Otkrivanje kvarova podijeljeno je na dva poglavlja. Prvo obuhvaæa iskljuèivo kvarove, koje se mogu otkriti osjetilima (vidom, sluhom, mirisom, dodirom). Ovdje su opisani simptomi, moguæi uzroci i njihov utjecaj na rad sustava. Drugo poglavlje, bavi se greškama koje se mogu otkriti osjetilima ali i onima koje se mogu otkriti samo uz pomoæ instrumenata. U ovom poglavlju opisani su simptomi, moguæi uzroci, njihov utjecaj na rad sustava, kao i upute za njihovo otklanjanje. 1
Poznavanje rashladnog sustava
Veoma vaan element u procesu uoèavanja i otklanjanja kvarova u rashladnom sustavu, predstavlja dobar pregled konstrukcije, funkcije i upravljanja sustava, kako mehanièki tako i elektrièki. Kod nepoznatih sustava, trebalo bi, najprije pogledati shemu sustava i informirati se o njegovoj strukturi (trasa cjevovoda, poloaj dijelova, eventualni prikljuèeni sustavi, npr. rashladni tornjevi i sustavi sa glikolom).
Teorijsko znanje
Da bi se mogli uoèiti i otkloniti kvarovi u rashladnom sustavu, potrebno je i izvjesno teorijsko znanje. Ukoliko se eli postiæi samostalno otkrivanje kvarova i na relativno jednostavnim sustavima, preduvjet je potpuno poznavanje sljedeæih toèaka: - konstrukcija, naèin rada i karakteristike svih komponenti sustava, - potrebna mjerna oprema i mjerna tehnika, - svi rashladno tehnièki procesi u sustavu, - utjecaj okoline na rad sustava, - funkcija i podešavanje automatike i sigurnosne opreme, - zakonski propisi o sigurnosti i inspekciji rashladnih sustava, Najprije æe ukratko biti objašnjeni najvaniji mjerni instrumenti.
2
Mjerni instrumenti Instrumenti za otkrivanje kvara
Instrumenti koji se najviše koriste pri otkrivanju kvarova su: 1. Manometar 2. Termometar 3. Higrometar (ureðaj za mjerenje vlage) 4. Ureðaj za otkrivanje ispuštanja rashladne tvari 5. Vakuum metar 6. Ampermetar 7. Ureðaj za mjerenje otpora izolacije 8. Ispitivaè el. polova
Klasifikacija mjernih ureðaja
Mjerni ureðaji za otkrivanje kvarova i servis rashladnih sustava, trebali bi zadovoljiti odreðene zahtjeve u pogledu njihove pouzdanosti. Neki od ovih zahtjeva, mogu se izraziti sljedeæim pojmovima: a. nesigurnost b. rezolucija c. ponovljivost mjerenja d. dugoroèna stabilnost e. temperaturna stabilnost Najvanije su a, b i e.
a. Nepouzdanost
Nepouzdanost mjernog ureðaja je toènost kojom instrument moe reproducirati vrijednost izmjerene velièine. Nepouzdanost se èesto navodi u % (±), ili vrijednosti skale (FS) ili mjerne vrijednosti. Podatak nesigurnosti, kao npr. ±2% mjerne vrijednosti, znaèi da mjerni instrument ima manju nesigurnost (toèniji je), nego u sluèaju nesigurnosti nesig urnosti ±2% FS (pune skale).
3
Mjerni instrumenti b. Rezolucija
Rezolucija mjernog instrumenta je najmanja jedinica, koja se moe oèitati oèi tati na instrumentu. Digitalni termometar, koji npr. kao posljednju znamenku pokazuje 0,1°C, ima rezoluciju od 0,1°C. Rezolucija ne govori ništa o toènosti instrumenta. Iako je rezolucija navedena sa 0,1°C, toènost ±2% nije neuobièajena pojava. Zato je neophodno praviti razliku izmeðu ovih dviju karakteristika.
c. Ponovljivost mjerenja
Ponovljivost mjerenja je sposobnost mjernog instrumenta da, pri konstantnoj vrijednosti mjerene velièine, uvijek pokazuje isti rezultat. Ponovljivost mjerenja se izraava u %(±). d. Dugoroèna stabilnost Dugoroèna stabilnost mjernog instrumenta, odraava, za koliko se promjeni apsolutna toènost instrumenta npr. godišnje. Izraava se u % godišnje.
e. Temperaturna stabilnost
Temperaturna stabilnost instrumenta pokazuje, za koliko se mijenja apsolutna toènost za svaki stupanj °C promjene temperature, kojoj je izloen sam instrument. Temperaturna stabilnost se izraava u % po °C. Poznavanje ove vrijednosti vrlo je vano, ukoliko se instrument mora primjenjivati u rashladnim sustavima ili tunelima za duboko zamrzavanje.
4
Elektronièki mjerni instrumenti
Elektronièki mjerni instrumenti mogu biti osjetljivi na vlagu. Moe doæi do ošteæenja instrumenta ukoliko se ukljuèuje neposredno nakon što se iznese iz hladne prostorije. Preporuka je ne ukljuèivati instrument dok ne dostigne vanjsku temperaturu. Nikad ne koristiti elektronièki mjerni instrument odmah nakon njegovog iznošenja iz hladnog servisnog vozila u topliju okolinu.
Kontrola i podešavanje
Mjerni instrumenti, vremenom mijenjaju svoja oèitanja, a ponekad i neke od navedenih karakteristika. Zbog toga je neophodno, skoro sve instrumente, redovno kontrolirati i eventualno podesiti. U sljedeæem opisu prikazane su metode jednostavne provjere mjernih instrumenata. Ove provjere ne mogu zamijeniti navedenu kontrolu.
Odgovarajuæa kontrola i podešavanje mjernih instrumenata, mogu se izvršiti samo u odgovarajuæim registriranim ustanovama.
5
Mjerni instrumenti Manometar
Ureðaji za otkrivanje kvarova i servis su u glavnom Bourdonovi manometri, kao i manometri na postrojenjima. U praksi, tlak se skoro uvijek mjeri kao nadtlak. Nulta toèka ovih manometara se nalazi na vrijednosti normalnog atmosferskog tlaka, tako da im skala pokazuje vrijednosti od -1 bar (-100kPa), preko nule, do maksimalnog tlaka. Skale za apsolutni tlak, pokazuju pri atmosferskom tlaku, otprilike 1 bar.
Servisni manometri
Po pravilu, servisni manometri imaju jednu ili više temperaturnih skala za temperaturu zasiæene pare najèešæih rashladnih tvari. Manometri bi trebali imati regulacijski vijak za podešavanje nulte taèke. Takoðer, poeljno je èesto ih kontrolirati u usporedbi sa toènim instrumentom, kao i svakodnevno provjeravati da li pri atmosferskom tlaku pokazuju 0 bar.
Vakuumetri
Vakuumetri se koriste za mjerenje tlaka u cjevovodu rashladnog sustava, tijekom njegovog vakumiranja i nakon njega (pogledati: Upute za instalatere, Ugradnja). Vakuumetri uvijek pokazuju apsolutni tlak (nulta toèka odgovara apsolutnom vakuumu). Vakuumetri ne smiju biti izloeni visokom tlaku, i zato bi se trebali ugraðivati zajedno sa sigurnosnim ventilom, koji je podešen na njihov maksimalni dozvoljeni tlak.
6
Termometar
U servisiranju, najèešæe se koriste elektronièki termometri sa digitalnim oèitavanjem i to oni sa površinskim, prostornim ili uronskim osjetnikom. Nesigurnost termometra ne bi smela biti veæa od ±0,1°K, a prihvatljiva rezolucija 0,1°K. Prilikom podešavanja termostatskih ekspanzijskih ventila, najèešæe se koriste termometri sa kazaljkom, osjetnikom s parnim punjenjem i kapilarnom cijevi, jer se na takav naèin najlakše pratiti temperaturne oscilacije.
Termometri se jednostavno mogu provjeriti na 0°C, pri èemu se osjetnik uranja 150 do 200 mm u termos bocu koja je napunjena smjesom sitnog leda (od destilirane vode) i destilirane vode. Ukoliko to osjetnik dopušta, termometar se moe provjeriti i na 100°C i to dranjem na površini kipuæe vode u posudi sa poklopcem. Pravo ispitivanje, moe se izvesti samo u priznatim priz natim institutima za testiranje.
Higrometar
Vlanost zraka u rashladnim i klimatiziranim prostorijama ili kanalima, moe se mjeriti: Higrometrom sa dlakom, Psihrometrom, Elektronièkim higrometrom. Higrometar sa dlakom zahtjeva podešavanje prije svake upotrebe. Psihrometar (vlaan i suh termometar) ne zahtjeva podešavanje, ako su njegovi termometri visoke toènosti.
7
Mjerni instrumenti Pri niskim temperaturama i visokoj vlanosti, temperaturna razlika izmeðu suhog i vlanog termometra biti æe mala. Pri takvim uvjetima nesigurnost psihrometra je velika, pa se preporuèuje korištenje podešenih higrometara sa dlakom ili elektronièkih higrometara.
Podešavanje higrometra sa dlakom se vrši tako, što se isti omota èistom vlanom krpom i stavi u posudu koja ne propušta zrak sa dnom prekrivenim vodom (voda ne smije doæi u kontakt sa higrometrom ili osjetnikom). Nakon toga, higrometar se ostavlja da odstoji najmanje dva sata, na stalnoj temperaturi koja odgovara onoj koja se mjeri. Ako nakon toga toga higrometar ne pokazuje 100% vlage, mora se izvršiti podešavanje na regulacijskom vijku.
U opisima kvarova u rashladnim sustavima koji slijede u poglavlju 1 i 2, poæi æe se od sustava prikazanih na slikama 1, 2 i 3. Moguæi simptomi kvarova kv arova biti æe opisani u smjeru krunog procesa, poèevši od tlaènog cjevovoda kompresora i dalje u smjeru strelice.
8
Otklanjanje kvarova Vidljivi kvarovi
Tekst u {} oznaèava uzrok kvara
Utjecaj na rad sustava
Kvarovi pod a), b), c), d) i e) uzrokuju: - Povišen tlak kondenzacije - Smanjenje rashladnog uèina - Poveæanu potrošnju energije
Zrakom hlaðeni kondenzatori a) zaprljanost, npr. mašæu, piljevi-
nom, lišæem {loše odravanje} b) Ventilator ne radi {neispravan motor} {iskljuèen zaštitni prekidaè} c) Ventilator se vrti u pogrešnom smjeru {greška u montai} d) Ošteæena elisa ventilatora e) Deformirane lamele kondenzatora {grubo postupanje}
Kod zrakom hlaðenih kondenzatora, razlika izmeðu ulazne temperature zraka i temperature kondenzacije mora biti od 10 do 20°C, po moguænosti što manja. Kod vodom hlaðenih kondenzatora, razlika izmeðu ulazne temperature vode i temperature kondenzacije mora biti od 10 do 20°C, po moguænosti što manja.
Vodom hlaðeni kondenzator
sa kontrolnim staklom vidi pod: “Sakupljaè” Sakupljaè sa kontrolnim staklom
Preniska razina tekuæine {nedostatak rashladnog sredstva u sustavu} {prepunjen isparivaè} {prepunjen kondenzator}
Para/mjehuriæi pare u tekuæinskom cjevovodu. Nizak usisni tlak ili “pulsiranje” kompresora. Moguæ previsok tlak kondenzacije.
Previsoka razina tekuæine {sustav je prepunjen}
Postrojenje iskljuèeno preko presostata niskog tlaka Mjehuriæi pare u tekuæinskom cjevovodu Nizak usisni tlak ili “pulsiranje” kompresora.
Zaustavni ventil sakupljaèa a) Ventil zatvoren
b) Ventil djelomièno zatvoren Tekuæinski cjevovod a) Premalog promjera
{greška u dimenzioniranju} b) Predugaèak {greška u dimenzioniranju} c) Sa oštrim lukovima i/ili deformacijama {greška prilikom ugradnje}
Kvarovi pod a), b) i c) uzrokuju: - Veliki pad tlaka u tekuæinskom cjevovodu - Paru u tekuæinskom cjevovodu
9
Otklanjanje kvarova Vidljivi kvarovi
Tekst u {} oznaèava uzrok kvara
Utjecaj na rad sustava
Filter sušaè
Stvaranje rose ili leda na površini {filter djelomièno blokiran neèistoæom na ulazu}
Para u tekuæinskom cjevovodu
Kontrolno staklo a) Boj Boja: a: ut utaa {vlaga u sustavu}
Opasnost od: - stvaranja kiselina, - korozije - pregaranja motora - zamrzavanja vode u termostatskom ekspanzijskom ventilu
b) Boja: smeða {èestice prljavštine u sustavu}
Opasnost od istrošenosti dijelova i blokiranja ventila i filtera
c) Èista para na kontrolnom staklu {nedostatak tekuæine u sustavu} {zatvoren ventil na tekuæinskom cjevovodu} {potpuno zaèepljenje, npr. filtera}
Prekid na presostatu niskog tlaka, ili “pulsiranje” kompresora. Prekid na presostatu niskog tlaka
d) Tekuæina i mjehuriæi pare na kontrolnom staklu {nedovoljno tekuæine u sustavu} {ventil na tekuæinskom cjevovodu djelomièno zatvoren} {djelomièno zaèepljenje, npr. filtera} {nema pothlaðenja}
Svi kvarovi pod d):
“Pulsiranje” kompresora ili rad pri niskom usisnom tlaku
Termostatski ekspanzijski ventil Termostatski a) Termostatski ekspanzijski ventil
pokriven ledom, isparivaè pokriven ledom samo u blizini ventila. {filter za hvatanje neèistoæe je djelomièno zaèepljen} {gubitak punjenja osjetnika} {ranije navedeni kvarove uzrokovali su mjehuriæi pare u tekuæinskom cjevovodu}
Svi kvarovi pod a) uzrokuju rad pri niskom usisnom tlaku ili prekid rada kompresora
10
Vidljivi kvarovi
Utjecaj na rad sustava
Termostatski ekspanzijski ventil b) Termostatski ekspanzijski ventil
Kvarovi pod b) i c) uzrokuju rad pri niskom tlaku ili prekid rada kompresora
bez vanjskog izjednaèenja tlaka, isparivaè sa distributerom tekuæine. {greška u dimenzioniranju i ugradnji} c) Termostatski ekspanzijski ventil sa vanjskim izjednaèenjem tlaka, nije ugraðena kompenzacijska cijev {greška pri ugradnji} d) Osjetnik nije pravilno ugraðen {greška pri ugradnji} e) Osjetnik ne nalijee cijelom površinom {greška pri ugradnji} f) Osjetnik smješten u struju zraka {greška pri ugradnji}
Kvarovi pod d), e) i f) uzrokuju prepunjenje isparivaèa, sa rizikom prodiranja tekuæine u kompresor, a time i njegovog kvara
Hladnjak zraka a) Površina isparivaèa pokrivena le-
Kvarovi pod a) uzrokuju: - Veliko pregrijavanje na izlazu iz isparivaèa i rad pri niskom usisnom tlaku - Smanjen rashladni kapacitet - Poveæanu potrošnju energije Kvarovi pod a), b), c), d) i e) uzrokuju: - Rad pri niskom usisnom tlaku Za isparivaè kojeg regulira termostatski ekspanzijski ventil: Razlika izmeðu ulazne temperature zraka i temperature isparavanja trebala bi se kretati izmeðu 6 i 15°C, po moguænosti što manja.
dom samo na ulaznoj strani, termostatski ekspanzijski ventil jako zamrznut {greška na ekspanzijskom ventilu} {sve prethodno spomenuti kvarovi koji izazivaju pojavu pare u tekuæinskom cjevovodu} b) Prednja strana blokirana ledom {nedostaje ili pogrešno reguliran postupak odleðivanja}
c) Ventilator ne radi {neispravan motor ili iskljuèen zaštitni prekidaè} d) Neispravne elise ventilatora e) Deformirane lamele {grubo postupanje}
Za isparivaèe sa regulacijom razine tekuæine: Razlika izmeðu ulazne temperature zraka i temperature isparavanja trebala bi se kretati izmeðu 2 i 8°C, po moguænosti što manja.
11
Otklanjanje kvarova Vidljivi kvarovi
Tekst u {} oznaèava uzrok kvara
Utjecaj na rad sustava
Pothlaðivaè tekuæine a) Osjetnik termostatskog ekspanzij-
Djelovanje na rad sustava: - Uzrokuje prepunjenje kondenzatora, sa rizikom dotoka tekuæine do kompresora, a time i njegovog kvara.
skog ventila nije pravilno prièvršæen {greška pri ugradnji}
b) Termostatski ekspanzijski ventil bez vanjskog izjednaèavanja tlaka na pothlaðivaèu tekuæine sa velikim padom tlaka. {greška pri dimenzioniranju ili ugradnji} c) Termostatski ekspanzijski ventil sa vanjskim izjednaèavanjem tlaka, nije ugraðena kompenzacijska cijev. {greška pri ugradnji}
Kvarovi pod b) i c) uzrokuju: - Veliko pregrijavanje na izlazu iz isparivaèa - Rad pri prosjeèno niskom usisnom tlaku - Smanjenje rashladnog uèina - Poveæanu potrošnju energije Za isparivaèe koji su regulirani termostatskim ekspanzijskim ventilom: Razlika izmeðu ulazne temperature zraka i temperature isparavanja trebala bi se kretati izmeðu 6 i 15°C, po moguænosti što manja. Za isparivaèe sa regulacijom razine: Razlika izmeðu ulazne temperature zraka i temperature isparavanja trebala bi se kretati izmeðu 2 i 8°C, po moguænosti što manja.
Usisni cjevovod a) Pretjerano stvaranje leda
{premalo podešeno pregrijanje} d) Sa oštrim lukovima i/ili deformacijama {greška prilikom ugradnje}
Rizik od dotoka tekuæine u kompresor i njegovog kvara Nizak usisni tlak ili prekid rada kompresora
Regulator u usisnom cjevovodu
Rosa ili led iza regulatora, ali ne i ispred njega {premalo podešeno pregrijanje}
Rizik od dotoka tekuæine u kompresor i njegovog kvara
12
Vidljivi kvarovi
Utjecaj na rad sustava
Kompresor a) Rosa ili led na ulaznoj strani kom-
presora. {premalo pregrijanje}
Dotok tekuæine u kompresor, sa rizikom njegovog kvara
b) Razina ulja u karteru preniska {manjak ulja u sustavu} {skupljanje ulja u isparivaèu}
Sustav iskljuèen pomoæu eventualnog uljnog presostata. Uzrokuje trošenje pokretnih dijelova.
c) Previsoka razina ulja u karteru {previše ulja u sustavu} {mješavina ulja i rashl. sredstva u previše hladnom kompresoru} {mješavina ulja i rashl. sredstva, zbog preniskog pregrijanja na izlazu iz isparivaèa}
Tekuæinski udar u kompresoru, rizik od kvara kompresora: - lom radnih ventila - lom ostalih pokretnih dijelova - mehanièko preoptereæenje
d) Pjenjenje ulja u karteru prilikom starta {mješavina ulja i rashl. sredstva u previše hladnom kompresoru}
Tekuæinski udar, štete kao pod c)
e) Pjenjenje ulja u karteru tijekom rada {mješavina ulja i rashl. sredstva, zbog preniskog pregrijanja na izlazu iz isparivaèa}
Tekuæinski udar, štete kao pod c)
13
Otklanjanje kvarova Vidljivi kvarovi
Tekst u {} oznaèava uzrok greške
Utjecaj na rad sustava
Rashladni prostor a) Isušene površine mesa, uvelo
povræe {vlanost zraka preniska, vjerojatno zbog premalog isparivaèa}
Dovodi do smanjenja kvaliteta namirnica i/ili njihovom odbacivanja
b) Vrata ne brtve ili su neispravna
Moe dovesti do povreda
c) Neispravan ili ne postojeæi alarmni signal
Moe dovesti do povreda
d) Nedostaju ili su neispravne natpisne ploèe za izlaz
Moe dovesti do povreda
Za a), b) i c): {manjak odravanja ili greška pri dimenzioniranju} e) Nedostaje alarmni ureðaj {greška pri projektiranju}
Moe dovesti do povreda
Opæe: a) Kapi ulja ispod spojeva i/ili mrlje
ulja na podu {moguæe propuštanje spojeva}
Ispuštanje ulja i rashladnog sredstva
b) Pregorjeli osiguraèi {preoptereæenje sustava ili kratak spoj}
Iskljuèeno postrojenje
c) Prekinuta zaštita motora {preoptereæenje sustava ili kratak spoj}
Iskljuèeno postrojenje
d) Prekid presostata ili termostata {greška pri podešavanju} {neispravan ureðaj}
Iskljuèeno postrojenje Iskljuèeno postrojenje
14
Kvarovi koji se mogu osjetiti
Utjecaj na rad sustava
Elektromagnetski Elektromagne tski ventil
Hladniji nego cijev ispred ventila {ventil je zaglavljen, djelomièno otvoren} Ista temperatura, kao i cijev ispred ventila {ventil zatvoren}
Para u tekuæinskom cjevovodu
Postrojenje iskljuèeno preko presostata niskog tlaka
Filter sušaè
Filter hladniji od cijevi ispred njega {filter na ulaznoj strani djelomièno zaèepljen neèistoæom}
Para u tekuæinskom cjevovodu
Kvarovi koje se mogu èuti
Utjecaj na rad sustava
Regulator u usisnom cjevovodu
Regulator tlaka isparavanja ili drugi regulator daju šumeæi ton {preveliki regulator, greška pri dimenzioniranju}
Nestabilan rad
Kompresor a) Lupanje pri startu
{vrenje ulja}
Tekuæinski udar, opasnost od kvara kompresora
b) Lupanje pri radu {vrenje ulja} {istrošenost pokretnih dijelova}
Tekuæinski udar, opasnost od kvara kompresora
Rashladni prostor Alarmni ureðaj neispravan {loše odravanje}
Moe dovesti do povreda
15
Otklanjanje kvarova Kvarovi koji se mogu osjetiti mirisom
Tekst u {} oznaèava uzrok kvara
Utjecaj na rad sustava
Rashladni prostor
Neprijatan miris u rashladnoj prostoriji {prevelika vlanost zraka, zbog prevelikog isparivaèa ili manjeg optereæenja}
Uzrokuje lošu kvalitetu namirnica i/ili njihovo bacanje.
16
Opæenito o otkrivanju kvarova Kako je prije bilo veæ spomenuto, “Upute za instalatere, Otkrivanje kvarova”, podijeljen je u dva poglavlja. U sljedeæem poglavlju, biti æe obraðeni svi kvarovi koje se mogu utvrditi s ili bez korištenja mjernih instrumenata.
17
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
o a o z p p e s a o e j v k d a o e . o t s k d u ð l u , A o k s . a a d v t a t m s e v s e n j t d s m e a m n i d r o e æ e . s d t n k e r š i k l i s g v t a r g p r o i o a l r o o u o n z t t a k n t t d P n i i a a . o æ t d s l z u i o k j a p n h a t l r s s a a e a i i r i z n è h t d s a i r i l o a v n a v a æ o r r o o k i a m g k u o r š n j t i r d i i u o i a v o h o z c p t i a e i n t n n , e i t j i e e r e o j n i o n m s d n n e e n g b m l k e d o e a k a v o a P K e r r t Z U l t j
u n i l p i æ u j a r i z n e i c d n o r o z k u e i n æ i u g u g v u o r t s d M d i e r k e s n m i l i o n k d a a r l Z h s ) a a r
i m o t p m i S
. e k j a i l t c a k z o e s n i d v n e r o P k
a n ( a v ) a t r s u u o t a r s a g z o t o a n n e z d d n a n e l o d h k n s o a u k r e e a j n i n n æ e u i j š r k v n e t o u p p o j e a k n l l a a i e v m v a l e i r e r P P m ) ) o b c g
a n e š e d o p , e j i c a z n e d t n s o k o n a d e k i a j l t r a v j u i k c l a i l u e v g e e r R p ) a d n
i . m r o r m o o o k t d t a a a z r z o z v n e n n e n e d e d ð n ð n a o l a o l K h k h
i a t - i j r i t e u o s r r t e p s s e j i r l m k p i e a r j r u z m p i o i c k a a l a d o r i l i o u t o k t j e i n a k r . l c e a i a v t p l t l , a i n t a a m n e z j i a v n t n k e a a a u k j z i s v æ a r i r u a a l r u r o z o j e z t , t t / a s e k a r a r o z r z r k o t o e e t n n t e j a a v e o r z o o p d m e r d d m g n s n i r o n e d i t o i o t p t t d o i a i k i k æ n i i z n n t n u i t i o i i t e e t j j i i e g k n d i a t o t s i s o d z r i l m e m o j è a k n m a o r g O Z U k O m Z k U
o p u i t s . o u n d æ . e u o d g v a o z v o m a l u i r o t p n u t , e a e v r e d g p o o v k m u s e t i n t a u è l m i i o o t n k u i t a i t a r æ a m u e o g v b i s o e O P r t
a r o t a z n e a s d i n l o e a k / r i r o t o n t o a a r z t m n s i e j l o a d n k s m o j e r k n p j a a v i i l a i c a n n l i a a v t æ n a o e r t v s p i s i a è e e š o N N L ) ) a b ) c
a k o s i v e e r d p o e v d e o n v d e l a n h d a s a l r h s a a n r i è a l r i o u t k a a r e l p a m m e e r T P ) ) a b
r m o o k t a a z r z n e n d e n ð a o l K h 18
e n i l o k o a r u t a r e p m e t a k o s i v e r P ) d
- e n n o k a r z t s o r e n k i s a s k u a i r z e n a è j n a a l t j u u r t s ð e r e m j z i m s j o p n s a a r š r k o e t a r o t t a g a a l o z r i t P n K e ) n ) e d f e v
r m o o t d a z o v n e n d e n ð a o l K h
o p i l i i t i n e j i m a z o n l a u u d t n o v e v e a z i . i k u v k e o r j p i z c u r c i i t i t i t t i a s t v i a è i p r s O I p
. a v z ( a n z a e l i i l . d t a i n n e j e o e r j i i k v o s c c e g a a u z z ð o r p n s m e n e e k j d d m o z . k z i n n i o o n a ) u ” è k k i c p i k a a n s l o a l k k k o t a r l a i e p l t o t d g i u n t s o a k u u i a j s n k s l i i z j s i c c u t u t a n a k a e l l n k t e d u š u s a e v z g n g o r i i e e o g m n i t r k r i e r i i t i r n t t i t i e i t e P i j d d i i “ a n a r a d m e a r j g i r g t o r o a U m U P o t p Z
u d i s o i v l i a z a n i v v e a j r i c p s i i e n a n r t u s d j o o v j n u š n a r t d a u l n h u s r a a n a z e g a a a k l n s e r è a p C u N ) j l ) c d k
a k t a t s o d e n . g a o è b a v z . i r r a p p n s k i u a è e l j t a n i i v e n æ s r e i a r s p e s t u i p k u o a z e o i n l i a n e æ r u M P k ) ) e b c t
. e k j a i l t c a k z o e s n i d v n e r o P k
. r m o o t d a z o v n e n d e n ð a o l K h
a r o t a z n e d n o k a n i š r v o p a k i l e v e r P ) a
. e k j a i l t c a z k a z n e i d n n e r o P k
d o a n i t i s . e i t d a o i r p l e o j z i i c a a z g n l . i e t i d s è n o j a o n l k d e p u a j i k k r a v a l s t u i t r æ i o u t t s j e a a j l r u a m g e e v r o R g P
- a u u n o e p n j n o d u r š e a l p e l e j h a d e r d o r o p p è a s j e l n e r j e p p i ð u c a k m a r a o z g n ( k e u s l r i è t d o a n j n l o . p t a e z v k t u n i a s e ) r o k k n a d n a è s n o t d a l t a i l o e t r j z n k i i a o r l r a n e i t v i a l n d i l u o u n n l s u z s o i g i s e a e o k U a R m n e N ) t ) r ) d o a d š e p f o k
i . m r o r m o o o k t d t a a a z r z o z v n e n n e n e d e d ð n ð n a o l a o l K h k h
i t i n e . j i e j i m c o a z r p n e i i d l n , o m k i j a n a k a m . l t i t a r u i j o n i t c e j a i l o m u m g a a j e r z r a t i e o t t r a a k r l o u i j g t i n s e o r O V b
a r k t s o i a z n e r n e p d a n o k a k r z a g z a o k n a d a r z l a h s n i a r è i l a o r k u t a a r k i e l p e v m e e r T P ) ) a b r m o o k t a a z r z n e n d e n ð a o l K h
19
Poznavanje rashladnog sustava
Veoma vaan element u procesu uoèavanja i otklanjanja kvarova u rashladnom sustavu, predstavlja dobar pregled konstrukcije, funkcije i upravljanja sustava, kako mehanièki tako i elektrièki. Kod nepoznatih sustava, trebalo bi, najprije pogledati shemu sustava i informirati se o njegovoj strukturi (trasa cjevovoda, poloaj dijelova, eventualni prikljuèeni sustavi, npr. rashladni tornjevi i sustavi sa glikolom).
Teorijsko znanje
Da bi se mogli uoèiti i otkloniti kvarovi u rashladnom sustavu, potrebno je i izvjesno teorijsko znanje. Ukoliko se eli postiæi samostalno otkrivanje kvarova i na relativno jednostavnim sustavima, preduvjet je potpuno poznavanje sljedeæih toèaka: - konstrukcija, naèin rada i karakteristike svih komponenti sustava, - potrebna mjerna oprema i mjerna tehnika, - svi rashladno tehnièki procesi u sustavu, - utjecaj okoline na rad sustava, - funkcija i podešavanje automatike i sigurnosne opreme, - zakonski propisi o sigurnosti i inspekciji rashladnih sustava, Najprije æe ukratko biti objašnjeni najvaniji mjerni instrumenti.
2
i k s t a . t s ” o a v m o r e r T a v , k e e r j e n t a a l v i a t r s k n t i O a : z l i a j e t t n u n a j p e v n U i a “ k l s : j k i t d o o z p n n i a i p è s a d i k N V e i k s e t r a t s p o o l a m r . m e ) t e a ( r k r p i o a n s t n j e r n e p e s o š m a e o d j n k o d p u l a r e i g t n i n æ e u a u v š k i l o e t k i s l i k j z i o e j t n n o a a p j D s i ) a k e r g . u a o a k r v s e i u j t c n a e r r e m p p o u n d m è e a o T l t v
” e j i c a z n e d n o k k a l t k a z i n e r P ” : d o p i d i V
. e j i c a z n e d n o k k a l t k a z i n e r P ) b
, ) è a o v i p r a i t i p s n i u n e p o j n d u o p n e r l p a u t , e n j e n v e e r i u c u ( k k š e o r r g . z i u i e t j i t n n e a o j t l i o k p t r s I o t s
t ” a a t s v o o r a m r v e k T j e , n e r a e v i t r a l k a t t s O n l : i i a z t n e t e v u i p k s U j i “ z : n d a o p s p k i e d i i V k s
t ” a a t s v o o r a m r v e k T j e , n e r a e v i t r a l k a t t s O n l : i i a z t n e t e v u i p k s U j i “ z : n d a o p s p k i e d i i V k s
. m e j e o r m r i o t o t a r a r z u p a . n u g r e s æ o d i t n O o a l o : m i k r o t p n s o t e e v o a j i n z a c n d a e z r e d o j t n a o e z n o d è n m a k a j i o j l n k p e a u ð a t e r k k a l k a a s h l t o i t a u j i m j t o o i s r c e k j a l a b r e m S Z u g n
. u v a t s u s u a v t s d e r s g o n d a l h s a r k a j n a M
a v a l i m o g u a è n a v o i d r i a p d i s o v u o d a v t , s e d j n e e r s æ e g r e t o n p d o l a o h l a s a M r a ) j 1 n
, e m j o n k a s j i j i z r g n r a e p s p o k e l a m m o e r k p s t o ) a k t i s n e n o š t e m j d e r s e t o p o a . j a r n p n a ( n d a k r š g u e l r i u a G t š ) n e o 2 v l
n a o n k d n o j e u i l a i v v a t t s n s e d j o ) i e p a c r s a r è g z a n t j o e l o n d p a z d n u a o k n e l a d k h s s ( n k a o a r l u k t è e a d j e j j n l o a p o r v e u t a j s l , k i u a e j m r s u m o o t g e a j a a i z g l o N n e n p ) c d o o t
. è a v i r a p s i n e j n u p e r P ) b
a n a i z s a r u a e u k n è s i a i j æ l n u p e r k u P e t k 21
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
t e a s g n g o i m n t o s d n o a d l l o h e r s t . j a n a r i c o æ a i u z k r n n i u a e n h è i l d e a j o n d o m k k u k a , e v æ t a a s u j l j o t a n o r a d p a e o v d j o i d o k g a r e d t v ð o , u o i n d l t a i v a t s t s m e u d r n u p o l r s e I s n k
d e r s m i n d a l h s i c a r o r a z v u a t i s æ u u s g e o j n M j e n u p o k i . l e m v o e r v P t s
i m o t p m i S
. a n i p z a u a l a . k a r e u i m n è a i n r k æ j a d u o l a o s k p l n i e h v u t k s t e e t r a a a i P n s R c
a g , i t s o n æ u g o m o p , i o . i d i t i i n n e e j j l i p e m a è z a z i l i i i æ t a i t n i s o r è P o
t ” a a t s v o o r a m r v e k T j e , n e r a e v i t r a l k a t t s O n l : i i a z t n e t e v u i p k s U j i “ z : n d a o p s p k i e d i i V k s
o p e j . o è a k a š , u s u r v e a t t l s i f u s i t u i n a j e æ i o t s m a i z è e i , n i t i l i t s a i è m i , o , i t o a n t b i p s e r I t
- r o a . i e t k l t i a u m f ” , - p a t i z u t u i u , v e s a d o š a i t r n a n s e v i r l t u g r u o e s l i u b s f n i l i “ u i k a t e m e i u e j l j n t n . i u i e n i l v d c j i e i i e j s m v a l o r i o v t n e k a , n v e t j i z ) e s o v l i i ” c e m d j , r n e a e c i e t l o r z i g t i s a t n l s i f k s s i o a e v i t è n k i R s l o u i u d l a C a o o - e u v l D h n n m i r u s j p m a , b u e i o i a r t k r t è e è t b “ a u i t o ( t a t l . i p è s n š e p m a U j s j e š e u I s u
e t n e n o p m o k e n d e j . e a j n e d j l o v p o e v è e j a z c o g n o è i k s n m i æ o l u e k j D e t ) a
a j m i , o r a g j k s e n j r j i p z e n o n u a k p i p l s e k k a e v t e i r b m p u ) o o g e k , j s n n t a e e a c š j t l e i s d p o o n e p è a m p s a r . a z e t r l a o a p n n n ( m è i a l u e r m k i p o š t , l e n e e r e j j G v n d ) b
u æ o t s i è e n a z a r e t l i f e j n e j l p e è . a u z è o š a n è i u s m r e o l t l e i f j D u ) a
n e æ i s a z o n è i m o l e j d i l i . o m n o u n p t i l o e s p i è k a i l š i u s m r o e t d l i o F v ) b
a p . , ) a i l k a o ” e a r j i m n l n n e a a o s e d r r u r a p t i l l p i n h t c e s e s m t v a i o o k e “ R c ( 22
o a l n . l h a o m u è p o t a n i d š l e i e l u s v e n r e n e , š e v t n o i l i a r r F d o k
e - š i u - s v i t i i n u o b o e v t v n e e s l e n a d i i e u t o a l e r j m s s i n n , e k e a o v r i n e l m u d i , c a è v l a g i a e m h j o i š a s u a b è t s r z a r l u i t e i e t j t s i p l n n s i m e I e f i j j . i i n o i t r t i m m t n s i a e e z o v r a j i t p r s o p m i k n t o a e d a p Z o d e o . U h l . n u p . a g l v t e e a r u a u o e j l t P t s p n u
- i è e u n s r d e t o l i e f j i n o e l j k o a r t s s t o o p n i t l o i t r t s i è n o o k , i o i n t n b e e j i r t m o a p z e , j a . o æ è k o a A t s š
m m i o o d d j o o o k v v e o o v v v o e j e l j e c c j i d d d o . v o v e a v o o s k a v v . . i l e a e a j j e t r c r c e i j e i n d i j v a k k p i m s m s r i o o n n k k i i i æ r æ r p p l u g u g e e r t k k v š e e e e æ o e t æ t r u i u i i p j j t t t i a i i a u r r j n n n a a e e e u j j j i v i v i k o o o m g m g m a d a d a r z Z o Z o Z u
u v a t s u s u a g a l V
u e n t u s i r p , a c i t s e è h i l a m u k i l b o u e æ . o u t s v i a è s e t N u s
- a , - i l i l u d a e d v o o m g v u e o o k r p b v a a z j e è d e c a g o n i u v m æ o d o u k e v e k j s r e c p n t i g e æ : d j o o u i n k v k t e e a o s ð n s v . i i a t e æ l u r p j e u h c j a i r i t k k o a p k m e p l s o t e t n r r e a i e j o p j æ a d t a u m s a m k o o p e e n r s u d g T s P e o o t ) o ) N k š 1 n 2 ) a
e m n g a o e l n j v l o r o b r o t o t a n u . o l k i k k t d a a o u t n I n s
e . m n o g a o e n l n j r v l c o i r o b r l o t o i t a n e u ð o l k i k e d a k a t n n s m I s
e m g r a o d o g o n e k p l k s r i s t j o æ p i a r i s t . r t i s z a n u n l o u a i o l h t p k e k s n j a a m r M n t s e t k e e v 23
o v e j c m o k s n i æ u k e t u . l s i e n i v i r k e r t . š u O d ) o 3 v
i g b a e r t m o o p r t o k e p l , E ” u , a v v e a r o t r s e t a u a v s l a k u . t s j e a r n e æ t i n l a o i a t v f z s i i i r t e è t k e i n u t n j e p O i l i U : l i a m “ t m a : n z d i i , i o e v i t t i p a k t t i s s i i i d p i è t e s I o V n
. a è a š u s a r e t l i f e j n e j l p e è a z o n è i m o l e j D ) 4
. l i t n e v i k s t e n g a m o r t k e l e n a v a r p s i e N ) 5
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
- i n - o l i i e æ t v e u i n t m i a i l k e r t o i n s k u l i o o ð i z s u e u i a r m l s i u z i t a o a e d l r n o n e i v a p l p t g u m o o e t n n e t è v s u i e a s v u , i i n j i d n i e a o v æ j i d o t s m v o z v j e o i p i o c t i v i t a e k a i r j c s š n . u l g i t k a m o æ o s o u n k P i s k d
- e o r è j p a . g n e o , n i b l z d o o e v k o n v o i æ e e j i u c r c k i u t o e t r k a s z e e n r u j i p n i æ æ e u m u ð k e a t g l t e o h e t k M o u o e s p n i i e l v j p g a t o s o b o t a z d e r o e N d æ š ) b
i m o t p m i S
e o j m m s a v ( t s e d d e o v r s e g n o d n a d l a h l s h a r s a r z a i l . z e ) i d i i o n t z a v o l a r u j p n i u a t s i j u i n t e r i j i t s b i u m j a v Z o r a r g o n š e r g o p e d : r g o o o v b t z e a z j n e d n e n a e l d ð h n a s o a k l t r i h a o j n e p n a ð o j a l j n u h l r t s o m v a o o r e d d o e j V N m s ) c
. ” e j i c a z n e d n o k k a l t k a z i n e r P “ : d o p i d i V
. e j i c a z n e d n o k k a l t k a z i n e r P ) d
. l i t n e v i t i r o v t o o n u p t o p i l i i t i n e j i m a Z
u k e e t t u a n ð e o p s m z i u e i E j r H p e a n d i l o p v o . t o v a e è j a c d o v i v j g o o n v n e j i e s j s c m z u g i i o i t k i g o s d n k a s i r æ g n u U i æ k
a n i t i s e d o p a g i l i r . o t t s a l o n u g d e e r j i R r v V u K æ u i t j i a r n e a j i v o m g a d Z o
a j o r b u j i u c j a i l c a u g l e . u r T g i e i L r l , V i t a i u v æ m i a o t s r o m o t a p l o , p a o u r n g e r o b t e R r t V o o m a p K j e + a j t e o D r k V k A K o
e j i n i l i a è a j l p u k a s l i t n e v . i n e n r r o o v t p a z o o i l a n u p m t e r o P p ) e
- n u e v i e æ ð u e r p k m e e z j t i a a è u k a a i j l l k a z p l u t a r k a d a a k s s p n i i i a s l k i i s t v t ( n a t u s e v d o r o g d o i v k h o s v j i j i e k i c z n l e ) m a v p a s e o r k k k i P s e l ) f
- i c a o l g u a n g e . o u r d a i r n t d o e a š o e v z d o n e o d d p o n t o o š n , k š e u e j i r c g a e n o z i p n æ i u e k l i d a n e t n o a v k j a a n r k a p v a s a l i l e t i a m N j ) g
e o v u a n æ j e . o o ð a r m p e r o o d o t p d o l a e i i , j æ u t i o d n c e a d z e o v v n a j e o o v d e n j a n m o a , c t e r k r m a o o k o t k k p a a s l l i t t i n n i o j n æ i k e u c v k a a j n l e l t u e k g s u m i e r / e j j l e r i i r k a P u p r v ) h
e m g r a o d o g o n e k p l k s r i s t j o æ p i a r i s t . r t i s z a n u n l o u a i o l h t p k e k s n j a a m r M n t s e t k e e v 24
, - ) i o , r e d e , a j e j i v ) d c o , o l a r ) p c m a t , o ) s n b m n I d ) , o , ” o a n e v m h i r t t d e o e t o v r o r a t . l p p p a s a i d a t l u v s e a v , a n r o t s , r n i s e a j a u m v t z i s a n u e k n s j a e j i t d o d r n u l a r o p j e t p s n j h e n U s o a i “ a p d n u p : r i e e t j ) d e i j h r o n i n p i p j u n ) o i e a g d p d o i ) i n , i d u D t f æ V P
i t i s e d o p i l i e j n a v i ð e l d o a a z j n v a a v t i s ð u e s l i d t a r o s i l e a c t s o n r I p
i t i s e d o p i a d o v z i o r p e j n a a j r i n a k v a i p ð i e t l i è d o u r s o e c p e r o r P p
. u v a t s u s u e n i æ u k e t k a t a t s o d e N
a v m i ð e o n l d d a o l h v s a t r s a u s u a : n z k a i a s e a r z e b g k i t a o f s l r e o e n v e n n g o a i a l r b i l i z v k e a , a j u a k p t i a l s e r o o v t s z e d . o n e j a e r r ) P p N n ) 1 ) a b
e m n r a o d e n e v p l r g i o æ p o r i s k r t i u n i u è o l h . e k k m j a r a l a e i M n t s t t
a k a r z k a j n d a l H
. a t a r v e j n a r a v t a z i t i è u r o p e r p i e r o v t o i t i n o l k U i l i e r o v t o z o r k a k a r z g o k s j n a v a j n a r i d a t o r a p r v ) 2
i k s t . a ” t s a o v o m r r e a v T k , j e e r n e a t j a n l a a l t s k n t i O a , z i l i e t t u n p e v U i “ k s : i d j o z p n i a p s d i k V e n m e a j , o l a k k i p m è s j e o n a i t è v z d e i a e j n r z s l a a o o a p p s s n n a è i k j a i r n o e i e m j d m k n l o l o a o u v e e p j b t j s s k d o t n k d a a n u è a t e j t i s æ r a i i r s o i c b o t g m n g s m i o r u o r p e g l è : p n e i e a e . s n j t r d : n o d a g a p a k è l i a a n n l i o h l z i a c s , e m a b r o a z v v u m n l e r i l e e t p o i e l l r r j t r a d a a n p p d i f s o v e ) ) ) ) ) v m v 1 2 3 4 5 o e r k ) D p a - u i o m r i o e k k c a o - j d a o s i j l g i e l k m p m n l i o i o e r / i t è n o d e g k s i a t , n e j d e v e a i o i a v i l i z v k i n l r r n t k s n a n o i t z n a m i p o l a s e I v m b t s p s e v a s p
i k o l b . m è o a d v i e r a l n p s I a r 25
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
m o n l o r t n o k a n e r a p i æ i r u h e j M “ : d . o ” p u i l d i k a V t s
i æ i r u h e j M “ : d . o ” i p u c e l o k n r e a z t u d s e i v æ a m u n o g n l o u o r M s e j t o n o k k i v a n o r a e v r a K p ) b
i m o t p m i S
o i . i l - o - - j k i a / t l a m r m i i k j o a b k z a , l a t d s i r s o n a u t l e z p i o a l i n t m p c k e n m s n o i a è a v r e j e n k d v e v e v n i o i t e i i g g m l r r d d n o o a a a k n s l p a i s e z k e o H I v n i s k s j p
, m i m n o s t a o t s n r o r u g g i i h s i 2 t s 6 o P n K a i l v a m u i t j i n c a l e m u e . g l e r e m o t i m t a i t a s r n v u e o g j i m s r g r O o e t
e j i g r e n e u . j n u š j i o c r a l t o o z i p u u j j l n o a b m i t i t i è i è u r u r o o p p e r e r P P
. a j l š e è u æ o m o p e l e m a l i t i v a r p s I
. m i j n a m i t i n e j i m a z è a v i r a p s I
e l e m a l e n a r i m r o f e D
a e j a j a u n r m a e k v r e a o a p r d r p r o z a u ( i u p r a r s o o i t m e t s i š a o t p , m r j e g o a p v a k è r u t a a u m v t r i o i m r a k n k a r e d d p e ) a s s p l j i m i m i l e h a m z s a s j e n t a u s a n i u r è š a e j r j m a u d n 4 v i k e a r a 2 o o r t j . i v m p s n r m e a i p a o v i æ k k n l k i e i t l v r r , e a j e e d i p o r v l o t k t e p a a r d o d l P a r a s O m ) ) a b
- u t o a r r . z r u e p o p n r m , p e t e j i o t i m g n š r a , k e r s a i i l n e è n o a z j v i a i i r r n e a š š i p p a o o r s l r d i r t t r j o o a a o a a t p n l d i s a i t š o n o a r i n r n r v r e p e v o e v a i t i p p r a n i n l i l p a g d s u i a a o a l k l d t h i m e a l e s j j e e a v r u m R V s P k a r ) ) ) a b c
è n a e v i æ e a t r š p s O i
- a i a k r a m v e a r r e o r z n p p o t s a t m u n s d o a l e r r t o l a o h p , n t s s a a m a a r r r o l r k o o V u p s u t n
a i k m n e a r o r z n p t s d a u r o l h n s o t s a a r o a l r k V u p s
26
m i æ e v i t i n e j i m a z è a v i r a p s I
, i t a t s o m r e T , e r e t a l a t s ” . r n ” i o s a a z v e r o e p t r u a v m p k o U K e “ “ j : n : a d d j o n o p a p i l i d t d i k i V O V
e j e v n a o æ p e i v l i o p a i n l i i è i e l j o š k n . o h r e i j t j o j u n n i e a p c j l a e l v m j t o j n r z a e i b t j š u e e n j a j l j l o o m m s . s b b i i t a t i t i t i i i i n è i è è è u u r è r . u r u r u o e o a o o j p i p p n p e e e n r a r è r e r P æ P u P P
n a j l o v o d e n a r o s e r p m o k t e t i c a p a K ) b
e j v : g s . o r b z p n a r i , j i t e o s r j i o o g e t r s b r p e o n r o g r p e e o e n j u n a e n d e ð š a k j l a a o n h l r r e s t z h æ a s o r e a a r p r r g e o t e e o i d p n n r n o o j a a r o e r r t t i o n n l p a l k a i i o g i t i v l z e o i e n c k k v e i i e a l v š l e r b o e u e v i l v P ) o ) ) ) l ) c 1 2 t 3 4
. u t a t s o m r e t m o n b o s a n r a v K
. m i æ e v è a v i r a p s i i t i n e j i m a Z
i t m n o e v n i l k o s r i t j n z o n k a s a p n k e e i r a k p s t i a t æ i r s u o m h e j r e T M “ “ l : i d i , o ” p u i l . d i k a ” t i V s l
i r v u æ u j a r a v o g d o a n P V K r o t a l u g e r i . t t i s s e o n d d o e P j
i r o k , k a l t i æ u j a r a v o g d o a n t . a r t s a t o e s e r m p o n i a t i m s e i d æ o e P t s
a r a v t o k a l t i i n a n a n i è u r o t a l u g e r i t i s e . d a o j P n
o k . a a , a r j o s n e a r r p a v t m o o k k e a l t j n i e š è i i v n a a n r r g o o t e a j l u š u a g e r m e i r t i p s e e d n o P e s
è a v i r a p s i i l a m e r P ) d
i r a p s i u a v t s d e r s g o n i d a l a l h m s e a r r p a k k o o t t o o d d e a j i m i e l , N è ) e a v
n e š e d o p P V K a j n a v a r a p s i a k a k a l t l t r k o t o s a i l v u e g e r R p a ) f n
k o s i v e r p a n n e š e d o p a k a l t g o a k s j n i n a v t i a è t u s j l o k s s e r i P k a ) g l t
a r a v t o e s C a V j n K a a v n a r i è a p u i s u j u i k c a a l l t u g m e r o k a z o s l i i t v e n e r p V i ) r h p
k a z i n e r p a n n e š e d o p L V K a t r a t a s j r n o a t r a l a v u t g o e k R a ) i l t
d a u a r r l h o s u t t a s a a r o k r o e u r s p a p i k m m v e a o e r r T z n p 27
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
, i t a t s o m r e T , e r e t a l a t s n ” i a a z v e r t o u a v p k U e “ j : n a d j o n p a i l d t i k V O
a j i r g o n è i . r t m k e e j l e n a i j t l a r v a u r g p i s u o , m o i n k t d s o a s h t p o o e m n r e t e j a o s e k j A n
i è u j l k s i a r u t a a e r n k i u e i i l t c p n o a o t t k m r e s z o e s o t j u a m a o i r r a æ k j e s i u t u t i a c g n r a o m e e k r p o M o n p l m b a a e n o n t s š e š a a e e k r s n d g i r a o o j p n a e p v ) n r ) a K 1 v 2 P ) ) a b
i m o t p m i S
d a u a r r l h o s u t t a s a r o a r k e u r s p a p i k m n m e a o e r r T z n p
r i t t u i a j s i n c e r a j i o l t u a m l g a e z u g r i i l r t i e i i s e . . e j t a d n r e m e i i c o l æ æ i a p e è i e t r v l s o l e i n r p i t i p o t i s e i o l i e v k r l e s a j r n i p i m l i t t p a æ m n o e o e p m v n k v , i r e v t i i i i t i t i t i t i i è o s . n n n n e j e j e . u r e e r L j j i i i a o p V i n p m m m a m a m a i a r o K è e Z Z Z u P k a t Z
i k s t a ” t s a o v o m r r e a v T k , j e e r n e a t j a n l a a l t s k n t i O a , z i l i e t t u n p e v U i “ k s : i d j o z p n i a p s d i k V e
i a è t š u u a p j i o c r l p a u a r g e o r a s e v r a a n p š e t s m e u s o e k d o j p a n r l e i e o t æ š s n l o e e r r e e v i t p e l i p m š a i o v n o k i v o l i i a k i l l a n r p s e v a i m e e d e r r J a P e P N n ) ) ) a b ) c d
- l u e i - o t p t n u a o n e ð p n s š v e k m r m e e o g i a o k z n p j s E . a i e j k H d i z n n e o a n a j t n v i i p e l r j s p o v s k g e e o o j e r e a t c p j n è g a o i l l i v o a i n a , i c j s i u n m n l e s e j u t p r i a i p n m s z g o e v . a i o k n a i k n t e l m e e š s š o j n e k l u i v v d j p æ e s a r o u o i P z t s P P k ) ) ) a b c
i l i n e š e d o p o n š e r g o p a k a l t g o k s i n n a t v a t s a r o p s s i e r e P n
i i l a n s r e p i s p g a u m o k n s s i k e i t n o e s a s u i , a r v p k e a r r l a P t u t n
i n a t n s i s n a u t s n k a o z k i , n k e a d r l P t a r
i n s i s u k o s i v k e a r l P t 28
o r p m o n i l p m i æ u r v e j n a v i ð e l d o a z l i t n e a t V š u ) e p
. e n . i l m o p j o t n a è a m v i j u c n i e n j p m a z s i i t i t i i n n e j e j i i m a m a Z Z
a k a l t g . o 5 k s 1 i n P K t a t t s a t s o s o e r s r p e p i t i i n n a e j r i i n m i a z b m i l o i k i t i i l s e i d 1 o P P K
e f i d i t a æ e v o p i . l i a a k a n l i è t u g o u k j i s i c a n l a u t g a e r t s i t o s i e v r a t s p o u c p s n U e r
- a p t u s k m a s o n u l e o r n t i æ n o u k k e t a n a e n r i a z p a r i i a æ r k s u i h n e e r j P “ M “ . . : : e d d r e r o . o o o p p . g g i ” i u i ” i d d d u i è i i i a l d j V l V k V V
a v p u i k r a a s p s i u d u a v o t a s v v o t s d v e r d j s e e . c r g i a s v g o a s n k t o n s n d i a u æ l s d u a h e l s k j a h n t r e s e a k k æ r a a e t è r k a a e a t t t s : a p t g o g u o s o d u d o b e è o d r a e l z j a e u N l P ) è ) M N 1 2 ) ) a b
a t , l s i t m n e o v n l i o k r s j t i n z o n k a p a s n k e e r i a k p s t i a æ t i s r o u h m e r j e M T “ . . “ : : d e r e r d o o o o p . g g p i ” i i i d u d i l i d i d i V k V V V
o v e j c n m j e o l k p e d s n è o i v æ a o u z v o e k e n j c t è i i u m . o k s l s n i l i e æ e j d u n è i k a e v t i š r i u l s a k r e u r e m t d l t e š r o i P O v F ) ) ) 3 4 5
u t s i i . l o i t i ” / p i i r : u e d r è t j i a v o . e t s v r ” o e i p a r i e k r d . p a d o . r p p i a d o o s i e j i v u i t V a n l a i . k j n a r i i l l t i i j a u v a l j a . t a n o v n n a s z e n j k m e r d a n a i i v r m i a i v æ l t z i i e u s i t m a ð j a i H n v r i e z d v “ . l c o è a , d a o l i k a a r o k r v a s v p n o . t u t ” i i o t a . o n r i o r v a e t i k n j d a a p d a e o t a c š n v p r o i a s k r h a s l n k i i p v u v o z o z P “ o s i k a r e i k j t i t o v z : i ð z i i e a t e n i e u j d j n n t a c a n o e j e n r l a u i d v j t e i i æ d p i i j u m a o r e a n t i e g o i s i k v r i l d t m a m a k i a o p p s s k s H O Z Z A u O p P o I “ V
m o k s j i e z n n a i æ p s u k k l e e i t t m e o n j e v n e k s i ð t n a a t l s e h t o n t g o a p m r m o e t n n l a e j n j l o a l v v u k a i o l š t d g e n e r a Z N G e v ) ) ) 6 7 8
i n a n s r o a i s l i s s a l e r u m u p r “ p m k o a o z n i k i l , i ” n k e . e a a d r l j a P t r n r 29
i n a e j r g n . a e j v n o i a n ð i è s e l i a l o v s d s i u r o a r l a i i o u / p s i j n k i a u l j r è o n o a v d t v o a i a l l d r i è t a e h a n n a u p v s i e i k i l v r e i j a n a k a r n a z n p s a a a i v a i t v k i a a k k a l i t r a a z l j s a p l r e t n o s v m i m d d e e d a a a e r e l r N P ) P p N h Z ) ) ) c d e f ) g
z o r k e n i l o s a r i u l i è a a i v k r a a r z p s a i n u i è a i l j l o k . u e j a k l a n a j e n m d o e a l r l a P h T ) ) h i
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
, i l i t n e v i k s j i z n a p s k e i k . s t “ a t s a v o o r m a r v e k T e “ j : n a d j o n p a i l d t i k V O
e è u j l k m i j u n a a k a m l t i t u i n e ð e j i m z m i a z u C c n V e r K e i a a f n d j i u n è æ e u e è r v j u o l i t t k a i s l s e i u i g a e d o j R P n
g j i o z o k n n s a j š i p e z s r a n k a e n g o i p è p s g u a o k l e k n i s t i t g i è : c o a a n t e u o k s n v j r i u s o è i t z i a u c u k m t s l r a i s j i j i e æ i o t c u c a u m a a l g e l u g r c o i e o n u g r l t a e M e a p g e z r j m a l r a . t i n s i i e a n k r a t t r i a n p l s š e v p k e a e o i e j a v s d a l i v k l e e e r i r r o g š t v g e e P p o n e r k r ) P r e P ) s P v G ) ) 1 2 ) a b c
i m o t p m i S
- a i c m s s m u i i o d k k s s . k a t j a r i a l m t i t s z o n i r p o a l i n t , m p s a i s r s i r e k n U l t e e v
. a m e N
, i l i , a ” t e ” j k a n u n e : n l e è t v d j e a r i i o n j a n p u l s s k p j i i P p i u s i , k æ u z d i j a i a r k n V i s c u a a . a u h z p s o l e e i k v a j n t e n e i s t s i r M æ d n u “ P k I e . r , “ s , ” t . k ” ” s e a , e a t è a ” t o r s v e a v u t a n a t š o o l s i r n d u k l m a s a a a d z r l t v e t r a e s h s r k e s s T t m n R a e “ l “ j i g r i f a o : : n i t z o a n d j d n l n i a e o o d n t a p d o n p l a u u l i a r t i p p h l k d o U s i H n i t o d a D “ r V “ k V O
e n e j a è i b o u u s e j i c a l i c s O
d s e a s r r d : i g m o v o n o b d a d z l i a h l s a r o a s r m e e r r p a P v a t s e m o u n e k s j e o j a d è i a n e b v j o t n u s u d p u s e o s l e r j i g a m c m o a o l n e i r v t d c P a ) s s l O h a
r - e k t i m . e l k e i m s m t o a l s k i s a t t n s d n o a o r R t m e v
m e s . t i a a u n k a l r i o p s u i t g v a r e r e o P p n s
30
e j n u i l i u d o v o v e j c a m m o a k s t n n e i æ n u o p k e t m o u k t k m e i f e v D o g ) b
- o l o m e j r d e t i a l i n , a u k e l j i t i n n t a n j e e i j s r v g o e a r m o j p k n e s j o j i k z n i l u n e a p v p e s k r k a t p e i b o u n m g e o i š e k n t d s è i o a P t s m ) c
i k s t a t s ” o a v o m r r e a v T k , e e j r n e t j a a l n a a t l s k n t i O a , z l i e t t u n p e v U i “ k s : i d j o z p n i a p s d i k V e n a e r š o e s d e r o p p m l i o t k n e o v d i k a s j v i e t j s z n n d a a e j i r p s s r g g k e r o i e n : k p d s l o a g o t l a a b h z t s s m a o e r i k r i m p k l r e e o a t v T e o r ) n D p a
a a r i n u l . t p a a r k e g s i p o n s n m e i r s e T u p
i k s t a t s ” o a v o m r r e a v T k , e e j r n e t j a a l n a a t l s k n t i O a , z l i e t t u n p e v U i “ k s : i d j o z p n i a p s d i k V e
. e r a r C o s V e r K p u m æ o o k m i o h p n a a z n e i è v u o p u j o i n c l a e l l u a r g e r a p i i t l i i v a a t s r t o o a p l s u U g
e m o n a m æ o . m t o s o m i n j p z d n e a u j i , m r r v i t o t i u a æ n l e j u j i u g a e r m r a a z P v r V o g o K d s e t o r i i a p s n e m , d o o a K P r t
n o e v t s e g j o m k s l o j i z p n t a o e p s r p k e ( ) g n e i v o j e l j k v i s c a t t a s t s s o a t o p k m o a r n t e n t š e o k k i r g n o b t a p l e j s a i s l i l O t i ) b
a n u s o n d o u i k i l e v e e r j p n e a r æ e o r s e e r t p p o m o o t k n n u i e è n U r t ) a
a n n e š e d o p a j n a a v j a n r r a a r o p s s a e i t r a v p k o m a k a o l l t k t i i r o k k t i o a l l i s e u v g v e r e e P R r p ) ) b c
r o s e r p m o K
s m i ( e t i ” a u n ) e r p a a j o n s e t k j a a e a t l r n r s i t e s p è o l s u e g u m o j o l r k P “ k k p s 31
a o s n i . , ” i v l a u i r r 5 t a o e t a t P t a m z K o s o n a . n e k a s e r m d l a e n t . m p j o g 5 æ m n k o o e a r j i u k 1 m P . n t t o o e k e K s s t s a i t p o š l i t v a z n r e r t t k a s u d o , j m e k i t o o t s s s i i i a n r o e æ t v è s r v s e e j u p o r e r r u b s i P æ z p e n i “ i u a r j s t a : i e p r a j a d n i r i k n t n a o j e i a a v l s p i i r b t i e o i m m s d g l d i a o o d u g o V Z k P o P k
a k a l t e g j i o c k a o z i s n e v d u n t o a k t s o k s a l r t e i p k a o s n i r v a e v r K P ) ) a b
n e r p a n n e š e d o p a k a l t j a g n o a k i v o è s i j u v l t k a u t s k o a s l e t r k P a ) z c i
s m i o ( e s t i ” a u v e r p a ) j o a n s e t j a k a e t r r n a i l e s s p è t o l s m g u u o j r o l e P “ k k p k
. a r o s e r p m o k e c i è o l p e k s l i t n e v i t i n e j i m a Z
. e v t r b e n l i t n e v i n è a l t i l i / i i n s i s U a u k o a o r v s e i u j t v c a e r r e m p p o u n d m è e a o T l t v
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
e j a i k n n s a t j i t a n i t s a s e o l k d m o r t o p e i l i e j t T “ n n a e : v d v a i o š k p e s i j d i o z d i P n a V , l , p i e t s j k n n e j e a v i i i k r s k g t s e j a i r t s p z . o j ” e n a a m r p n r s a e a k v T m e k
j e i j z c o n g p a o g p o n s b s k i z s , e u a g o o r o k i d s s c e t a r o a è r t p a z s v m u i o r o i a k m æ r p u s o t g i n e o i g z l o M e a u n t n n š e i æ e e a u v l i e d k t o i e t a p n k d o e v n o o š t v e g o o o r k D v g s
i m o t p m i S
r o s e r p m o K
e r p r n o a s d e a r l p h m e o š i K v
a z i l i a è a v i r a p s i e j . n e m æ i æ e r e e t v p r o o s e e j r n a p m m o i k t a t r i u i n g j e i s i O m
. . - l a i j n i e t . n a d n a r n e m o o v i s t k g e i o r u k p v a ð s t j e i s m ” z i o m k i k l z n i a a l e i p t c e n c s i i i k n i l n e s è o p o g i l o i s t d o u p è e a k k a k n s t a v s i l z i j a i i t t i n s n t n e o e j e a r r v P m t m z “ e . i o r t e i t d r i p i i n t o u a o e i j p g k r i i i n š o l e m d d t r o i i a k G a z V V Z U
a è e r a e v t i p r a : g o p o u e s r i b p a a z è a k a r j i r v n a o l t æ e d r o e t n a p i g s l m r i i o e c n o t s i u p i n e l s a n a o r u i g u o æ t o g t u o o k n k i e k l m e v o t e e s e i j a i v e v n k r r e e t p r ð o a s t p g i l a e o r b e h s o p z d e e m m n i š n o e t o ) L K æ a 1 ) ) a b
” e j i c a z n e d n o k k a l t k o s i v e r P “ : d o p i d i V
u è a v a i l j i t n n e j e a v m z è h i i a v è n u u i r e a d j a j a l i o t n p v c s i a a i o v z h a v a i j n j e i e n j n r s g c d e i s e n æ e u r m o r k a p o e n t j g i s k p n a o a s l o š t k t u i g u l i k o p e v e o k s o e n i s i r r i l n p p p v e r ) ) ) o P 2 3 4 t ) c
e r p r o o s a e r p p o t m e o š i K v
u a k n ) i t l o i s o e k d o o ( r . p d o l i s t o e p n r s i e p v i l m i i / o k i s r k j i i t z e t i r n a n a . k e . j p i e u a s j r m k n o a e j è a a s i i j z e k r i i r l s r g t g p i e i a i r t t t m i s p i o o e v k v a j a r m t a n r s p t e a o š o i T m P æ P , g a e o t n r a d o s e k l a r o t h p o s a d r m o g j k a o n a b v z a o v l u a e r l j i d i d n m i o l h i i g c r a n o t n u s u e e r r a r g r e v a p o t k e d b r j o a p a u m z k i o j a u t e s k k l s u l o o a n u n t i v e i e æ e t j š è n n s o o u i e d r k æ r t e u r e a r s T k V s I n ) ) a b ) c o n t e r n u k a u r t o s p e o s j e n n o i r j u a r P K p k ) ) n p m a b a t u o L k
32
r o s e r p m o K
t i e d r j . e u p l i s m l a o e p j , e j e n n i u i n z a a a v r j l t s e æ u d u a e j n r s a i r z g a v a r o n o l d g i a a d d o i l h o i t s d r a r i e j e j t i v i n o c u r p p p r o o s d o n e d p j l o a U h a c
n m u v i v e 5 a e i , i t j i z i 1 j c i c b - a u t e e n j 2 , n v z o l 1 z a a a l m z S h “ i u , i i : k e e a s n u d v o s o a n r p z t a k s l i a n A e u d i . j e i i V . n v v o i . ” e d t o j ) n i p a e e e c a j r j i s o n d e i g d m n s z a a e i a z e r s l n n g j i l u a o æ U n u e n u , i d k e n è t l a i o e a i v h t r v e k t a i r z p t a t l a s r a o l p o s e u a P e v i n ( t s
d e j i l s u u j l u u a v t s d . e e r s i n g l o o k n o d a e l r h u s t a r a r a e j p i c m p r e t o e s p i A n
a j l u a n i è i l o k a l a m e r P ) a
i h c i n h i s i n s s i u : g s h u i o h n b l z i a n t l a a n è a k o i z v t i i r r r a e o v p h s a i r a a z j e j i i l b g u a m a j l o è a u r a n p j g t o a g a r n v o d j v k l o i o o p l e a v o i b v v i m d a e e j l v e e i e S r ) p j n n c b
a j l a v t a e t r s k u o a z p . d i a j a o j K n n
u i e a n j l r u p a u t n š i i . z a a æ u R k k s
a a v t j s l i l d u a a e , n r s e i g n z i a z r o n a r a d a e k l æ o s h u i s j a v a r r i a l j e v a i c o g d i r t p d i o o r s e j o v p d o a i a t r i c i p n z o d e . a n j l r d s u p o s m i h o p j e t e e j e j l r i n U p n u
a t - š e o i j æ c P u , g e k o r ) e n o t s a l i o s l k u a t o e s j n ( i n d e a z o ð i p s o t i v j e i e v l i / æ i a u S j “ r e a t r : r a d a v o k o p u g i . d d a o i è r a o i i V j t s . r a g e a r d r u o i t i g v v p i m s o a o t O v s k
e t p o m i i n i r p a è a v i r . a a j l p s u i z a i n i a j è l i l u o k t . a a a r v m k i o i l p j e n v e b e a æ r l P S e r - - e o s p è i u v o a n i a e m j , l r o u p u j k i a u l t e n e n š æ i i v e . z a æ r r e u a i R k k P e t n
33
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
e v o l e j i d e n e š o r t s i i t i n e j i m a Z
- i V d . e a j l j s l ” a o u j p u n i d j k a o t r a k t g s r o U o , d s e e e r n r t p e e a j l m i o j a t s k i n n : a l o i a m d z i o e v e p t j j a a u p è n U u , l “ s a t : r d m a i t s o v p s i j i U n d
a r a d n i l i c i i c a o k i r r z a u k i , æ a u v g o o p l M i k t s o n e š o r t s I ) c
: a r o s e r p m o k h i n a z e v o p o n l e l a r a p d o K ) d
i m o t p m i S
u i e a n j l r u p a u t n š i i . z a a æ u R k k s
r o s e r p m o K
j o . t s j a i u l u e j e j o n t s a v a è a d a o n k d a e t j , z i e r a o z s v e r j e p i m c o u k æ e i v t i a . t r i i i n r d t i a n r n e v g C a r U
a j l i n u i e n n v i a z r a r j o t e i s j n a u v e a j è t a o n s e d e n j z i r i o a z s e i r v e p j i c m o k a S . 1
s m o l i t n e v a s e d u s o p i t i n e j i m a z . i . e l i m r i o t o i g t k s i v i o d è l i O p V
è i m o l g e j o l d a i i n m l o j e a j l l a n u v u j a l p l e j u t o g n p a a e z n v i a z m m è o o r k a a k n v m v d o n l o e l o j j a p z a i r p i c i r a a a s k a e l l s z j o l u l i t b i m g v t e e n o j r r o n i c p a e v n e - S - v . 2
i l i è a , j i t a v i t d s i è o o v a t i i l i è i t i i n e m o j i k v m o a l z p a j l a s u l i t t a n r v e v o i p i t a n z j e i v . e j a j i m l C a z u e j d i l i k a o v o n l u p p t n e o j p l a v a j l l u g a a z è i l a j i a , v n d a r o i z k i o a l j l b u o t n a è i r v m o o P l ) e
. a r o s e r p m o k a r e t r a k d o p s i i l i u è a j i r g i t i d a r g U
a a t k s a v n l a i a r t r v t p n o s p e r u e v p i m i a z k k s d m t t o s e o v a k n t e s g o j v i t o a j e m m a c j o l r e r u t t u è e m s k a a l j o è e a k a i š v i r t d j i d o r d g a a z i n t r a i g d d u m a o a l r i i k h g l s n e U m š i a . e e j . v m a n e e d j r j a l P a r l r v u
u a r u a t v t r s a e d p e r s m g e t o h n i d s a k j l n h a s v a r h a i j i s c k i p r n o s d e j p i a l a s u k , i l u j e l V u ) a
d a o k u i l u e j l v e r u p u . a : a v a j l t s d a u d r e a r m s k e è g n a o a t j s a n v d e a r d l o h p a m s s a o r e a k j e j j n i i e c t j p o u r è r t o a s s j o p a P a v ) b
u a j j l n u a t e r j e k n e o j p n i e j r P p 34
a n i t i s e d o p l i t n e v i k s j i z n a p s . k e e j i n a k j s i t r a g t s e o r p m e r e æ T e v r o s e r p m o k u a è a v i r a p s i z i e n i æ u k e t k o t o D ) a
r o s e r p m o K
è a j a v d o i l e j i c i l i m o k v o l p a s l i t n e v i t i n e j i . m a a j l Z u v o l p a s l i t n e V . : a o j l n u u p t m o e è p a j a a v r a d v o t a a s z e v n a t s m o u k S ) b
i t a j l a u d e a j r n e j m n o e k j e P j
. è a š u s r e t l i f i e j l u i t i n e j i m a Z : a m i v e j a è u l s m i v s U
: g o b z a v a t s u s t s o n a j l r p a Z
. v a t s u s i n d a l h s a r i t i t s i è o , o n b e r t o p e j o k A
. v a t s u s i n d a l h s a r i t i t s i è o , o n b e r t o p e j o k A
m o k e u v j i t t a s e æ u s o t s u i è e g a a l j v n a g v o a b r z d j a o l g u a o j n n j l j a e o n a v d r o a v t d s e r a g R N u ) ) a b
- e è r . a p ” l t “ u : d u d e o r o v p u o t i v a d e r i j . e V c v p . a t a m m s o g e t i n u s t è i e i a k n l t i t o t o s l u i s i k v è t a o e o r , r i p u o u t a k d n r b o e o r z v p e r u o m t o i v e t p t e i j e a c a k j r o t m o s k o o i P n v A
. - r i o m a s e r Z p . v m a t o s k u s i t i i n n e d j i a l m h a s z a r i l i t i i t v s e i o è l e o i , j o d n e b n e e r š t o o r p t s e i j i t o i k n e A j
” t e u š o i - v n r r e u l t B i “ f i t t i i i n d e a j r i g U m . a z v , a o t s n u s b i e r n t o d a l p e j h s o a r k i t A i . . t r s a i e t t è l u i O f p
u t a r e p m e t e k o s i v e . r u p d g o o v b z o v e a j j l c u a m j o n n a è r a a l t v t s a u R e r ) c
t e r k o p i t s o n e š o r t s i g o b z h i l a . t a s a v o n l e a i c j i d t s e h i È n ) d
a j n a v e j i r o g e r p n o k a n a j n e æ š i è g o n j l . o v a o r o t d e o N m ) e
u j o b a j n e j i m e j l U 35
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
. u j i c u b i r t s i d o r t k e l e u n l a k o l i t a r i t k a t n o K
. n o p i a c n o r n z j a u l i o æ v u o g d o e n M i l i e j a t s o d e N ) a
i m o t p m i S
i s o i t i n e j i m a z i r a v k i t i n o l k t o , k o r z u i t . i e è a r t a o r P u g
i s o i t i n e j i m a z i r a v k i t i n o l k t o , k o r z u i t . i e è a r t a o r P u g
. è a d i k e r p i t i è u j l k U
. a è a r u g i s o a p u r g a l e j r o g e r P ) b
. u g u r k m o k è a j l v a r p u u è a r u g i s o o i r o g e r P ) c
i k a e r m i p v a e j r u a r o t o e o : t l a . m z u d è e n a u j e a i r d a l i è d a s k n k t k a a o b u l e r r . t k r e p k g a i o p u g a a n o p n l n a n , v s k s u i n a a a n o l s a è l g a v u t i p a e l r a z n g i n r g u a e g o o a f a g p è i o k k r s æ o k a u i o o j o e i s d l s s s s o t i i n v i s e k o i i v n k r u l è e e e e p i r r e r m e r t p p n m p r j p i e u ) ) ) ) ) o N n 1 2 3 k 4 5 ) T ) d e
. r . e ” l t u i r f o i t r a z o s n e e . ” d r n p k a o m l o t k k i u i n t s k i i a n s l e u t j i k k o o s i s m a i z v v , e e r r v a P “ P “ t s : : u s d d i o o i p p t t i i i s d i d i è V V O
e s r e o æ s e e r r k p o m p o e K n 36
i s i t i . o n o j u i e j r i i c o m u g a e b z i r i r p t s v i a t d o t s s o e r è t ( u s k i r t e a i l e v t s i u k è n i . t o r l , a i n o e k l t o n l i o l k b f t e i i t o r a t r i r o o i t i t p s e i k ) e a j r p è t a a n r o t o o r k m o u K P g A k
a r o t o m a m i j a t o m a ) n a u r t a o j o o p s m e g j o n a k r t a a r g k e ) r p 6 (
. t - ) o a e , n m e j e e s j u i r t m r v s i è e e j e n j u š n o e d j r t t o i a o r j t p s a t e o r o k p i l i t p e i e v è e u o r j p l m ( k k u e o i d r z r a l u a v h i t k o i i i t j i a a r t t n o o l o P k m o t o m a j a . t j e o u m t a r n s e a j è n a š d i o r t k e r o p p e g k o i l n t e v i e t š r a z p g d o i b k z e r a P r ) f
i m a z , a r o t o m a j n e . æ m e i r æ e t e p v o k i e r n p . p o k k i l o k r s z n i p t u l o i i n t k i e s j n i i t m o i l k n a e Z U j
: g o b z u r o e t j o u t m r s u e i t n z k a a l t o n p o e k k i i l l e j r e v e o r g P e r P ) 1 ) g
a k i n p o l k s g o l a m e r P ) 2
. ” , a r a k j a o v l t . . k u o a ” i r ” u t n e p d i i j i n z c g o o a o v r a l z n k . n t k e a z ” j a e o z d k n i i i n l a a c a i n . j t m æ e o d i n a a r k n s d n r p s k l a i , k o o a s r u r l t u r p a o z H s v , u “ k k a i e : a a r o t t d z s s p i i m i n n o i u m v v s p e o i e a o e l r r j k a j K P P i t d n è “ “ “ o a u : : : t d d d i V l . s š e u o o o i æ n m p p p p a i i l i i n o e i v d s j i i i d i o r d r s U p V V V P a r
m e t a z e i c k s j i a n n d o l a n t H e z “ : u z d i o k p o i r z d u i V i . t i e n i n o l l k s t o o a i r e i r . æ ” a u u n t a d r o r e P p o v
a a r r r o e e r a p p p a v , v k m a k m e t t , a , e m j e e e a a n k n n k r : a i i l i p a s v l i s o o o n a n n s s z a v e e a a r a r r r r n r s p p p m a a s j j o i , , s i , , i r r n c c d a e e e r n , k a a t o a t u i j l l r r a l i i a k t t g l l u f f i a t n ) n t i s u l i e e n a n t ) t j š c j g g a c j a a e e a e l n k n l a a n l è o n n a e i o o z o p a k k t o p t k v z s š o v e e i k è a e a s o s i o d a è z i r r r a a a t a a r a o r v n p k z p a k z a p t t s s n p , , o t è i i s a a e t s i i e e a n k o n k s t t è o l a s s e a a u n u o o d i e r p r r r j p m l š s s k r r p p u g r e k e e e ( c t e ( c u t r e s r r r I g R P P P T ) h
e s r e o æ s e e r r k p o m p o e K n 37
, t . t , a t v s a a t t s s o o m u r s s e e i r T t P u , , n e e e r r r e t k t e a o l a l P a a t . t s r s n . a n . i v i ” a k a ” a a z z i v i t i t i t o e v o r r n j e j a o v a v l v v a a k S k k t S e “ j e o j i “ : : n n i a a d d t j j i o o n n p l p l a a a i k r k t i i t d i t o d P V O V O
o n š e r g o p , i m e r p : o a j n a o v k a k a r l s j t p i s c g t a i e o a l t n k s u s i o i g l e n m r i a t r e u n a t e t s d i š i e o n k d s b e e r o r o P p P S ) i
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
. r o t o m i t . i n m e i j i æ e m v a z r , o k t o o r m z i t u i i t n i e n j i o l k m a U Z
o - i n i t v d n o a n l o i h t s . m i r a e d r o d a s , , r e e j g r e n u l p i u l , m e o s v o i a t k k s v o i n u t a s i i j t n i n i t e a . i v j r t i r a s a t o i s m v è t a e , s r r z s o , e , k r t p l k o o i r o f m s o z r ” z u e k r t u i p u i t i i t n m o i - o v o t n l n o s k r o l k d i u e k t t U O a r B “ r s
: r o s e r p m o k a i a r a r u r v i k o o o c a è s s s t i r e e t e a o r o r r e p s t p r z s p m u o u m r m : i m r o m e o u æ i o h k e o u j k k n s a u e i g e l t e l r j j o o n e o r n o s p e i e t M m p æ o i æ k a m i e m o e e n k r r j k i i e e l è l t a i t n n e t p p a j r e r e o m o a r o e e e v m o r r r t g r v P P P S e e t r P O H ) j
i m o t p m i S
e r p m o k i r e t l i f i v o n i t i d a r g u , v a t s u s i t i t s . i è r O o s
: g o b z a r u d v n a t i s l i c u s a u v a e j æ a o t e s l i è t s e o n n a e i c š t o s r e t s È I ) ) k 1
e s r e o æ s e e r r k p o m p o e K n 38
e r p m o k i r e t l i f i v o n i t i d a r g u , v a t s u s i t i t s . i è r O o s
i t i n e e j i r p m m a o z k , i r v a v o k n i t i t i i n d o a l r k t g u o i : a e v m o i l v e e j i j a d è u e l s n v a m r i p v . s r s i e o U n s
e j i d m u i v a n t t s e r u k s o u p e a i n n l e a s r i k k a b e v a a j g a o l p s a g n o a b j z n a a r m i a v t v o S l ) 2
: d e j i l s u a j n a v i z a m d o p g o n j l o v o d e N ) 3
u e t a r l a j k u u a n a i j l z u a r e a j k n s e i j n n e j e r P P , r , r o o s s e r e r p p m m o o K “ K “ : : . d d ” o o u p p r i . i e t r d d i ” i a u V r V k
, , e k u r e p t r c r a e k a n j j l u l a u u j l e u o n n j l v e j o a r n e v p o j s i d n e j e e N P N - - -
Otklanjanje kvarova
a j n a j n a l k t o n i è a N
u a j l u a n i z a r a k s i n e r P , r o s e r p m o K “ : . d ” o u p r i e t d i r a V k
i c o u r z è a u v i æ i r a u g p s o i M u a j l u a j n a j l p u k S
i m o t p m i S
e s r e o æ s e e r r k p o m p o e K n
u . a j l ” a u j n a d n a i r z g a r U a , k r s e i e t n e l r a P a t s , r i n o s a e r z p e t m u o p U K “ “ : i d ” o u p r i e t d i r a V k m i e r n a p z e m v o o k p u o j a ) e n l l æ u e e l r k a k r a a t o p a p t i j u s o n a d j l e d e u ( n j l e a s l e m o j p d i e o r s o p i s j s e o a r r p k e š m u o o r L k o s -
. ” k a l t i n s i s u k a z i n e r P “ : d o p i d i V
. a r o s e r p m o k e c i è o l p e k s l i t n e v i t i n e j i m a Z
i t i n e j i m a z i l i e j n e æ e r e t p o . e j m n a i æ m e v i r t i è o s u r e r o p p m e r o P k
k a z i n e r p a n . n n a e š e v r d a o p s p i a e n k i a l l t i a g j o n a k s i v i n è u t j a l t s k s i o s k e a r l P t
r b e n a r o s e r p m o k l i t n e v i n è a l t i l i / i i n s . i s e U v t ) a
p o a n u s o n d o u a r o s e r p m o k n i è u j e i l a n e æ m e e r r P e t ) b
i i d n a s r , i r o s o n u s d k e a r i k z p e i r m p n k o e e a r l K n p t
i i d a n s r , i r o s o n u s d k e r i o k s p e i r m p v k o e e a r l K n p t
39
Sistem otklanjanja kvarova (Treba slijediti strelice na shemama 1 i 3 - poèevši nakon kompresora)
Visok tlak kondenzacije Nizak tlak kondenzacije Oscilirajuæi tlak isparavanja Visoka temperatura u tlaènom cjevovodu Niska temperatura u tlaènom cjevovodu Niska razina tekuæine u sakupljaèu Visoka razina tekuæine u sakupljaèu Premali rashladni uèin Niska temperatura filtera sušaèa Indikator vlage na pokaznom staklu obojen uto Indikator vlage na pokaznom staklu obojen smeðe i crno Mjehuriæi pare na kontrolnom staklu ispred termostatskog ekspanzijskog ventila Isparivaè blokiran ledom Isparivaè blokiran ledom samo u blizini termostatskog ekspanzijskog ventila Previsoka vlanost zraka u rashladnom prostoru Preniska vlanost zraka u rashladnom prostoru Previsoka temperatura u rashladnom prostoru Preniska temperatura u rashladnom prostoru Visok usisni tlak Nizak usisni tlak Oscilirajuæi usisni tlak Visoka temperatura usisnog plina Niska temperatura usisnog plina Vibracije kompresora Previsoka temperatura u tlaènom cjevovodu Previše hladan kompresor Previše topao kompresor Šumovi udara u kompresoru Previsoka razina ulja u kompresoru Preniska razina ulja u kompresoru Pjenjenje ulja u kompresoru Obojeno ulje u kompresoru Kompresor se ne pokreæe Kompresor neprestano radi
40
18-19 19-20 20 20 21 21 22 22 22 23 23 23-25 25 25-26 26 26 27 28 28 28-29 30 30 31 31 31 32 32 32 33 33-34 34-35 35 36-39 39
