10 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
HOTDOC · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
11
GLADIO
Ε λ λ ά δ α , ό π ω ς η Ιτ α λ ία κ α ι Το τέλος του Β ' Παγκοσμίου Πολέμου και η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, δεν η Τ ο υ ρ κ ία , ή τα ν τα θέρετρ α χώρισε μόνο την Ευρώπη στα δύο. Την έριξε σε μια περιπέτεια, της οποίας οι της δ ρά ση ς α υ το ύ το υ μ υ σ τ ι διαστάσεις ήταν επώδυνες και άγνωστες. Σχεδόν τίποτα απ’ όσα έχουν γραφτεί κού σ τ ρ α τ ο ύ τη ς C IA , π ο υ για το πώς διαμορφώθηκε η ιστορία της Ευρώπης τα τελευταία 60 χρόνια δεν ά ρ χ ισ ε ν α δ ρ α α μ έ σ ω ς μ ε τ ά το τέλος είναι αληθινό. Πολιτικοί, στρατιωτικοί και διπλωμάτες, όσοι φαινομενικά κίνη το υ π ο λ έ μ ο υ . Π ε ρ ιμ έ ν ο ν τ α ς το υς κόκ σαν τα νήματα της Ιστορίας, πολλές φορές ήταν οι ίδιοι δεμένοι με νήματα σαν κ ιν ο υ ς ε χ θ ρ ο ύ ς ν α ε ι σ β ά λ ο υ ν , σ τ α π λ α ίσ ια π ά ν τ α τη ς υ π ο τ ιθ έ μ ε ν η ς α ν τ ι μαριονέτες. Οι ιστορικές εξελίξεις είναι στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα σεναρίων που μηχανεύτηκαν οι πιο σκοτεινοί κύκλοι. Η δυτική Ευρώπη της μ ε τ ώ π ισ η ς το υ κ ιν δ ύ ν ο υ , α κ ρ ο δ ε ξ ιο ί, Δημοκρατίας, που εμφανιζόταν ως ανάχωμα απέναντι στον «κομμουνιστικό φ α σίστες, εγκ λ η μ α τίες , επ α γ γελ μ α τ ίες του π α τρ ιω τισ μ ο ύ αλλά και εξ α π α τ η μ έ- κίνδυνο», κυβερνήθηκε μέσα από το πιο αντιδημοκρατικό δημιούργημα των νοι, έγ ιν α ν εντολοδόχοι και κατάσκοποι μυστικών υπηρεσιών, αμερικανικών και βρετανικών. Έναν μυστικό στρατό ξένω ν μ υ σ τικ ώ ν υπ η ρεσιώ ν. Πολλοί α π ' από πολίτες και αξιωματικούς, ο οποίος δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει αυτούς κατέχουν ακόμη εξέχουσες θέσεις μια πιθανή σοβιετική εισβολή, αλλά κατέληξε να κάνει πραξικοπήματα, να χει στην κ ο ιν ω ν ία , α φ ο ύ η δράση τους δεν ραγωγεί πολιτικούς και πολίτες και να καθορίζει τις εξελίξεις. Όλα αυτά στο α π ο κ α λ ύ φ θ η κ ε π ο τ έ / Ε λ λ η ν ε ς σ τ ρ α τη όνομα της Δημοκρατίας και του Έθνους. γ ο ί ό π ω ς ά λ λω σ τε Τ ού ρκ οι και Ιτα λοί, έ π α ιρ ν α ν εντο λές α π ό ξέν ο υ ς π ρ ά κ τ ο ρ ες, ε ν α γ ν ο ία τω ν θ ε σ μ ικ ώ ν ορ γά νω ν τ ο υ κ ρ ά τ ο υ ς . Η ε π ιχ ε ίρ η σ η η ο π ο ία εκ π ο ν ή θ η κ ε α π ό το Γραφ είο Π ολιτικού ν ό μ ιζ α ν . Μ ε τ ά α π ό ι 8 χρ όνια έ ρ ε υ ν α ς , εκ τω ν υ σ τέρ ω ν , ωστοσο ε ίν α ι σίγουρο Σ χ εδ ια σ μ ο ύ τη ς CIA ( O ffic e o f P o licy φ έ ρ ν ο υ μ ε σ ή μ ε ρ α στη δ η μ ο σ ι ό τ η τ α πω ς δεν θα είχε πέσει σε πολλές απ ό τις C o o r d in a t io n O .P .C .) είχε την κω δική μ ε ρ ικ ά α π ό τ α έ γ γ ρ α φ α π ο υ όλοι θ ε ω περιπέτειες που βασάνισαν εκατομμύρια ο ν ο μ α σ ία S t a y B e h i n d . Υ λ ο π ο ιή θ η κ ε ρ ούσ α ν κ α τ ε σ τ ρ α μ μ έ ν α . Εκτός α π ό τα Έ λληνες και τους απ ο γό νο υς το υς, διαισε ι 6 ευ ρ ω π α ϊκ ές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ έγ γ ρ α φ α όμω ς υπ ά ρ χ ο υ ν κ α ι οι ά ν θ ρ ω ω ν ίζο ν τα ς το κλίμ α το υ εμ φ υ λ ίο υ προς αλλά και σε τέσ σ ερ ις ο υ δ έ τ ε ρ ε ς χώ ρες π ο ι. Δ ε κ ά δ ε ς σ υ ν ε ν τ ε ύ ξ ε ι ς , χ ιλ ιά δ ε ς ό φ ελ ο ς τη ς α ν ω μ α λ ία ς π ο υ ε ξ υ π η ρ ε (Αυστρία, Σουηδία, Φ ινλανδία, Ελβετία). ώρες μαγνητοσκοπήσεω ν και βιντεοσκο τούσε τους σ υμμά χους. Ο ερ υθ ρό ς κ ίν δ υ ν ο ς δ ε ν π ρ α γ μ α τ ο π ο ί π ή σ ε ω ν , κ α τ α γ ρ ά φ ο υ ν την ιστορία της Οι π ρ ω τ α γ ω ν ι σ τ έ ς τ η ς « Κ ό κ κ ι ν η ς ησε τη ν υ π ο τ ιθ έ μ ε ν η α π ειλ ή του, αλλά επιχείρησης που από λάθος έγινε γνωστή Π ροβ ιάς», όπω ς και οι ε μ π ν ε υ σ τ έ ς της το δ ίκ τυ ο της S t a y B e h i n d , χτύπ η σ ε τη στην Ε λλά δα ως «Κόκκινη Π ροβ ιά». Οι στο Λάνγκλεϊ, αν και δεν τοποθετήθηκαν Δ η μ ο κ ρ α τ ία , δ ολο φ ό νη σ ε α ν τ ιπ ά λ ο υ ς πρω ταγω νιστές, άλλοι επ ειδή ήθελαν να ποτέ επ ίσ η μ α , αφ ήνουν να εννοηθεί πως και εξόντωσε αμάχους για να στρέψει τον καταγρα φ εί η ιστορία, άλλοι από ενοχές, ήταν μια επιχείρηση σαν αυτές που είχαν ρου της ιστορίας στην επ ιθ υ μ η τή κ α τ εύ μ ίλ η σ α ν α π ο κ α λ ύ π τ ο ν τ α ς όσα έ γ ιν α ν . εκ π ο νή σ ει και τα δύο μπλοκ. Ανθρω ποι θυνση της αποδοχής του P ax A m e r ic a n a . Ο υ σ ια σ τ ικ ά οι μ α ρ τ υ ρ ίε ς το υς κ α ι τα π ο υ μ έσ α α π ό τη ν π α ρ α σ κ η ν ια κ ή τους Το δ ίκτυ ο α π ο κ α λ ύ φ θ η κ ε το 1989 στην έ γ γ ρ α φ α ξ α ν α γ ρ ά φ ο υ ν τη σ ύ γ χ ρ ο ν η δράση αιματοκύλησαν την Ελλάδα, λένε Ιταλία, όπου δρούσε με την κωδική ονο ισ τορ ία της χώ ρ α ς . Τα δύο π ρ α ξ ικ ο π ή πω ς το έκα να ν γ ια να μην π έσει το έθνος μ α σ ία G la d io . Ο Α νδ ρέα ς Π α π α ν δ ρ έο υ μ α τ α Π α π α δ ό π ο υ λ ο υ και Ι ω α ν ν ίδ η , το στα χέρια τω ν κομμ ουνισ τώ ν. Τ αύτισ αν π α ρ α δ έ χ θ η κ ε τη ν ύ π α ρ ξ η το υ δ ικ τ ύ ο υ Κ υ π ρ ι α κ ό , β ο μ β ισ τ ικ έ ς ε π ι θ έ σ ε ι ς , η τις επιλογές τους με το εθνικό συμφ έρον τονίζοντας ωστόσο πω ς το είχε διαλύσει έκρηξη στον Γοργοπόταμο τον Νοέμβριο και το συμφ έρον της CIA με τον ελληνικό του 1964, οι εκλογές βίας και νοθείας το πατριωτισμό. Είναι β έβαια τραγελαφικό, το 1984. Αυτό ό μ ω ς δ εν ή τα ν η πλήρης αλήθεια. Το δίκτυο, δηλαδή ουσιαστικά 1962, η επιλογή π ρ ω θ υπ ο υρ γώ ν και η γε γ ια τ ί το σχ έδ ιο «Κ όκκ ινη Π ρ ο β ιά » , το οι κρύπτες μ ε όπλα, α σ υρ μ ά του ς, λίρες, σίας της Ελληνικού Στρατού, είν α ι μόνο πρώ το π ρ ά γ μ α π ο υ π ρ ο έ β λ ε π ε ήταν να όπ ω ς κ α ι τα κ έν τ ρ α ε κ π α ίδ ε υ σ η ς τω ν μ ε ρ ικ ά α π ’ όσα έχ ο υ ν ως κ ρ υφ ό π ρ ω ε γ κ α τ α λ ε ιφ θ ε ί η Ε λ λ ά δ α β ο ρ είω ς του πρακτόρων είχαν κ αταργηθεί ως το 19 8 8 , τα γ ω ν ισ τ ή το μ υ σ τ ικ ό στρα τό τη ς CIA Αλιάκμονα αν υπήρχε σοβιετική εισβολή. αλλά ο υ δ έ π ο τε α π ο κ α λ ύ φ θ η κ ε τι π ρ α γ στην Ελλάδα. Έ τ σ ι ο α γ ο ρ α ίο ς π α τ ρ ιω τ ισ μ ό ς , ε ξ α γ ο ματικά έκανε τα χρόνια που π ερ ίμ εν ε να Η Ελλάδα δεν θα ήταν όπως είνα ι αν δεν ρ α σ μ έν ο ς μ ε χρυσές λίρες κ α ι δολάρια εισ βά λουν οι Σ οβιετικοί. Τ α αρχεία του υπήρχε η ελληνική «Κόκκινη Προβιά». Αν α π ’ την Α μ ε ρ ικ ή , έσ τηνε προβοκάτσιες δικτύου καταστράφηκαν στην υψικάμινο και φ α ν τ ά ζ ε ι α ν τιδια λ εκ τικ ό το σ υ μ π έ και κ υ β ερ ν ή σ ε ις π ε ρ ιμ έ ν ο ν τ α ς ν α α π ο το υ Α σ π ρ ο π ύ ρ γ ο υ , μ α ζί μ ε το κ ο μ μ ά τι ρ α σ μ α , αφ ού η ιστορία γρ ά φ ετ α ι μ ε τα τ ρ έ ψ ε ι το χ ε ιρ ό τ ε ρ ο . Το δ ό γ μ α ή τα ν της βρόμικης ισ τορ ία ς.Έ τσ ι τουλάχιστον «όταν» και όχι μ ε τ α «αν» π ο υ θ έ τ ο υ μ ε απ λό: «γιατί ν α π ε ρ ιμ έ ν ο υ μ ε ν α μ π ο υ ν
Η
12 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
Π ορτογα λία
οι κ ο μ μ ο υ ν ισ τ έ ς οταν μ π ο ρ ο ύ μ ε να τ ο υ ς α ν τ ι μ ε τ ω π ί σ ο υ μ ε ε δ ώ π ο υ το υ ς έ χ ο υ μ ε ;» . Α φ ο ύ κα τέλη ξα ν στο δ ό γ μ α , στη σ υ ν έ χ ε ια κα τέλ η ξα ν στο ν α β α φ τ ί ζουν κομμουνιστή όποιον δεν τους ήταν αρεστός. Μ ια δημοκρατία στα δικά τους μ έ τ ρ α , μ ε β ία , α ί μ α κ α ι α θ λ ιό τ η τ ε ς , π ή ρ ε σά ρκ α και οστά ξεσ χίζο ντα ς σ ά ρ κες άλλων Ελλήνων. Οι α π ο κ α λ ύ ψ ε ις π ο υ γ ίν ο ν τ α ι σ ή μ ερ α από τη δημοσιογραφική έρ ευνα , θα μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν α έχο υν γ ίν ε ι θ ε σ μ ικ ά α π ό το ελληνικό κράτος και μ ά λ ισ τ α α π ό τη ν κ υ β έ ρ ν η σ η το υ Α ν δ ρ έ α Π α π α ν δ ρ έ ο υ . Ό χι μόνο δεν έγιναν, αλλά ένας από τους πιο στενού ς σ υ ν ερ γ ά τ ες του Α ν δ ρ έ α , ο Α ν τώ ν η ς Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η ς , υ π ή ρ ξ ε α ρ χ η γός α υτού του δικτύου. Τα έγγρ α φ α που
δη μοσιεύο υμε δεν χωρούν αμφισβήτηση. Ο Δ ρ οσ ογιά ννη ς, ως έλληνας α ξ ιω μ α τ ι κός, πριν γίνει υπουργός Ά μ υνας, στο ίδιο τραπέζι μ ε πράκτορες της CIA, δ ια π ρ α γ μ α τεύεται την προμήθεια «δολοφονικών συσκευών» γ ια το παρακρατικό δίκτυο. Α π ό την ίδια θέση μ ε τον Δ ροσ ογιά ννη π έ ρ α σ α ν επ ιφ α ν είς Έ λ λ η ν ε ς , στρατηγοί που ορκίστηκαν πίστη στο Σ ύντα γμα ,
» Νορβηγία
ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός στρατηγός Π απάγος και ο αρχιεπίσκοπος Σεραφ είμ. Η συγκάλυψη του δικτύου, η καταστροφή του αρχείου και η σιω πή έχουν έν α λόγο. Η ισ το ρ ία π ο υ π ι σ τ ε ύ ο υ μ ε , ε ί ν α ι πιο βολική απ ό την ιστορία όπως υπ ή ρξε. Η α π ο κ ά λ υψ η το υ δ ικ τύ ο υ της «Κόκκινης Π ρ ο β ιά ς » , θα α π ε ιλ ο ύ σ ε το πο λιτικό σύστημα στην Ελλάδα και την ίδια τη συμμαχία με τους Αμερικανούς. Η ϋ
Φινλανδία Σουηδία
Ηνωμένο Βασίλειο Γερμανία
Αυστρία Ελβετία Γαλλία
Ιταλία Ισπανία
Τουρκία Ελλάδα
Κύπρος
GLADIO
Η φρικτή πλευρά ίου Ψυχρού Πολέμου γεννιέται πολεμική ιστορία της Μεγάλης στρατό, ο οποίος είχε σκοπό ν α δ ρ α σ τη Β ρ ε τ α ν ία ς , αλλά πολύ π ε ρ ισ ριοποιηθεί σε περίπτωση που η χιτλερική σ ότερο η σκληρή ε π α φ ή με Γ ε ρ μ α ν ία έκ α νε α π ό β α σ η στις β ρ ετ α ν ι τους Ιρλανδούς του ΙΡΔ, ήταν κές α κτές. Ο το μέα ς Δ θα χτυπούσ ε από α υ τ ή π ο υ δ ίδ α ξ ε π ω ς α κ ό μ η κ ατ ια μμια ετό π ισ θ εν με σ α μ π ο τ ά ζ , μετάδοση αυτοκρατορία πρέπει να επιλέγει τη λύση π λ η ρ ο φ ο ρ ιώ ν , α κ ό μ η και δ ο λ ο φ ο νίε ς. τω ν μ ικ ρ ώ ν και υ π ο ν ο μ ε υ τ ικ ώ ν χ τ υ π η Το 1 9 4 0 , ο π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό ς Ο υ ίν σ τ ο ν μ ά τω ν ε ν α ν τ ίο ν το υ εχθρού. Η σκληρή Τ σ ό ρ τ σ ιλ , μ π ρ ο σ τ ά σ τ η ν ε ξ έ λ ιξ η το υ Β ρ ετα νία έχανε απ ό τα χτυπ ή μ α τα μερι Π ο λ έ μ ο υ , δ έ χ θ η κ ε π ρ ό τ α σ η , α υ τ ή η κών ξυπόλητων ανταρτών του Ιρλανδικού λογική του Τ ομέα Δ, του μυστικού στρα Σ τρ α το ύ , π ο υ χ τ υ π ο ύ σ α ν στην κ α ρ δ ιά τού δηλαδή, να επ εκ τα θ εί στην Ε υ ρ ώ π η . τ η ς , σ τα μ ε τ ό π ισ θ ε ν το υ μ ε τ ώ π ο υ με Η Β ρ ε τ α ν ία έ π ρ ε π ε ν α π α ίξ ε ι κ α θ ο ρ ι την Ιρλανδία. Το 1938, η ΜΙ-6, η μυστική σ τικ ό ρόλο σ τη ν εξέλ ιξη το υ Π ο λ έ μ ο υ υ π η ρ ε σ ί α τ η ς Β ρ ε τ α ν ί α ς , δ η μ ι ο ύ ρ α λ λ ά κ υ ρ ίω ς στις ε ξ ε λ ίξ ε ις μ ε τ ά α π ό γη σ ε τον “ το μ έα Δ ” , ένα τ μ ή μ α ειδικώ ν α υ τό ν .Έ τ σ ι δ η μιουργήθ ηκα ν οι μονάδες επιχειρήσεω ν πο υ στηρίχθηκε στην α ν τ ι SOE (Special O perations Executive). Ως γ ρ α φ ή τω ν εχθρώ ν τη ς Β ρ ε τ α ν ία ς . Εν το τέλος του Β ’ Π αγκοσμίου Πολέμου, τα α γ ν ο ία τ ω ν σ τ ε λ ε χ ώ ν τη ς Μ Ι-6 αλλά μέλη τω ν S O E , π ά ν ω α π ό 13 . ο ο ο στο κ α ι της κ υ β έ ρ ν η σ η ς , ο Τ ο μ έ α ς Δ , έν α σ ύ ν ο λ ο , ε ίχ α ν π ά ρ ε ι μ έ ρ ο ς σ ε ε π ι χ ε ι σύνολο μυστικώ ν πρακτόρων, οργάνωνε ρήσ εις σε όλη την Ε υ ρ ώ π η , χ τ υ π ώ ν τ α ς στις α κ τ έ ς τω ν Α γ γ λ ία ς έ ν α ν μ υ σ τ ικ ό μ ε τα κτική α ν τά ρ τ ικ ο υ στα μ ετό π ισ θ εν
Η
14 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
τω ν Γ ερ μ α νώ ν . Δ ύ ο α π ό α υ τ έ ς τις ε π ι χειρήσεις, η ανατίναξη της γ έ φ υ ρ α ς του Γ ορ γο π ό τα μ ο υ κ α ι η α π α γ ω γ ή το υ γερμ α νο ύ σ τρ α τη γο ύ Κ ρ ά ιπ ε , έ γ ιν α ν στην Ελλάδα με τη συμμετοχή ελλήνων αντα ρ τ ώ ν . Ό τ α ν τ ε λ ε ίω σ ε ο Β ’ Π α γ κ ό σ μ ιο ς Πόλεμος οι SOE κ α τα ρ γή θη κ α ν, αλλά η βρετανική αυτοκρατορία θεω ρούσε πως έ π ρ ε π ε ν α δ ια τ η ρ ή σ ε ι τις μ υ σ τικ ές ε π ι χειρήσεις όπως αυτές είχαν διαμορφ ωθεί τη ν εποχή το υ π ο λ έμ ο υ , ε π ε ιδ ή ήταν ο π ιο α π ο τελ εσ μ α τικ ό ς τρόπος π α ρ έ μ β α σης σε τρίτες χώρες με τρόπο π ο υ δεν θα ε ξ έ θ ε τ α ν την ε π ίσ η μ η Β ρ ε τ α ν ία . Έ τ σ ι, στη θέση τω ν S O E , δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε το Τ μ ή μ α Ε ιδικώ ν Ε πιχειρήσεω ν (SOB). Λ ίγ ο π ρ ιν το τέλος το υ Π ο λ έ μ ο υ , γ ια τη βρ ετανικ ή π ο λιτικ ή, ή τα ν ξεκά θα ρ ο π ω ς ο α ν α δ υ ό μ ε ν ο ς εχθρός ήταν ο κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό ς . Η Σ ο β ιε τ ικ ή Έ ν ω σ η είχ ε π ρ ω τ α γ ω ν ισ τ ή σ ε ι στη ν ίκ η κ α τ ά το υ
Μ Λίγο πριν το τέλος του Πολέμου, για τη βρετανική πολιτική, ήταν ξεκάθαρο πως ο αναδυόμενος εχθρός ήταν ο κομμουνισμός. Η Σοβιετική Ένωσα είχε πρωταγωνιστήσει στη νίκη κατά του Άξονα, και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι κομμουνιστές είχαν παίξει σημαντικό ρόλο στην Αντίσταση. Η Βρετανία θεωρούσε πως η μάχη έπρεπε να είναι αντικομμουνιστική
Ά ξονα , και σε πολλές ευ ρ ω π α ϊκ ές χώρες οι κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ έ ς ε ίχ α ν π α ί ξ ε ι σ η μ α ντικό ρόλο στην Αντίσταση. Η Β ρ ετανία θ ε ω ρ ο ύ σ ε πω ς η μάχη έ π ρ ε π ε ν α ε ίν α ι α ν τικ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ή . Στα πλ α ίσ ια αυτής της θεώ ρησης, η Β ρ ετ α ν ία άρχισε μέσω τ ω ν Ε ιδ ικ ώ ν Ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν ν α σ τ ή ν ε ι στην Ευρώ πη έν α δίκτυο αντιμετώ πισ η ς Σοβιετικής εισβολής πάνω στη λογική του ανταρτοπόλεμου των μετόπ ισθ εν, όπως ακριβώς είχε κάνει με τις 5 0 Ε. Στη μάχη εν α ν τ ίο ν τω ν κ ο μ μ ο υ ν ισ τώ ν , σ ύ μ μ α χ ο ι έγινα ν ακόμη και πρώην συνεργάτες των Γερμανών, ειδικά σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ε λλά δα, πο υ λόγω τω ν αριστερώ ν κινημ άτω ν και των αντάρτικω ν, θεω ρού τα ν π ιθ α ν ό ν α α π ο κ τή σ ο υν αριστερές ή κ α ι κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ικ έ ς κ υ β ε ρ ν ή σ ε ις . Η Ελλάδα ή τα ν απ ό τις χώρες π ο υ μ ε τον π ιο τρ α γ ικ ό τρ ό π ο , τ α γ μ α τ α σ φ α λ ίτ ε ς , συνεργάτες των Γερμανών και δωσίλογοι
Η Β ρ ετα ν ία έπ ρ επ ε ν α π α ίξ ει κ α θ ο ρ ισ τικ ό ρόλο σ τη ν εξέλιξη τ ο υ Π ολέμου αλλά κ υ ρ ίω ς σ τις εξελ ίξεις μ ε τ ά απ ό α υ τό ν. Ως το τέλ ο ς τ ο υ Β ' Π α γκ ο σ μ ίο υ Π ο λέμ ο υ, τα μέλη τ ω ν δΟ Ε, π ά ν ω α π ό 13 . ο ο ο σ το σ ύνολο, είχ α ν π ά ρ ει μ έρ ο ς σ ε επ ιχ ειρ ή σ εις σε όλη τη ν Ε υ ρ ώ π η , χ τ υ π ώ ν τ α ς μ ε τα κ τικ ή α ν τά ρ τικ ο υ σ τα μ ε τό π ισ θ εν τ ω ν Γερμ ανώ ν. Ό τα ν τελ είω σ ε ο Β ’ Π α γκ όσ μ ιος Π όλεμος οι δΟΕ κ α τα ρ γή θη κ α ν, αλλά η β ρ ετα νικ ή α υ το κ ρ α το ρ ία θ εω ρ ο ύ σ ε π ω ς έπ ρ επ ε να δ ια τη ρ ή σ ει τ ις μ υ σ τ ικ έ ς επ ιχ ειρ ή σ εις ό π ω ς α υ τ έ ς είχ α ν δ ια μ ο ρ φ ω θ εί την επ οχή τ ο υ π ο λ έμ ο υ , επ ειδ ή ή τα ν ο π ιο α π ο τελ εσ μ α τικ ό ς τρ ό π ο ς π α ρ έμ β α σ η ς σε τρ ίτες χώ ρ ες μ ε τρ ό π ο π ο υ δ ε ν θα εξέθ ετα ν τη ν επ ίσ η μ η Β ρ ετα νία .
φ όρεσαν τη στολή του α ν τικ ο μ μ ο υ ν ισ τικού συ μ μ α χικ ού α γώ να .
Επιχείρηση S ta y Behind Την ίδια ανησυχία γ ια την επέκταση του κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ο ύ ε ίχ α ν κ α ι οι Η Π Α . Οι Η Π Α , π α ρ α λ ά μ β α ν α ν σ τ α δ ια κ ά α π ό την Β ρ ε τ α ν ία τη ν η γ ε μ ο ν ία στον κόσμο κ α ι δ ιδ ά σ κ ο ν τ α ν α π ό τ ο ν β ρ ε τ α ν ικ ό πα ρεμ β α τισ μ ό. Το 1947, το αμερικανικό Σ υ μ β ο ύ λ ιο Ε θ ν ικ ή ς Α σ φ ά λ ε ι α ς θ ε ώ ρ η σ ε π ω ς σ τ η ν Ιτ α λ ία η π ιθ α ν ή ν ίκ η τ ο υ Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ο ύ Κ ό μ μ α τ ο ς , ή τα ν π ιθ α ν ό να δ η μ ιο υ ρ γ ή σ ε ι ε ξ ε λ ίξ ε ις π ο υ θ α ε υ ν ο ο ύ σ α ν το ν κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό στην Ε υ ρ ώ π η . Έ τ σ ι α π ο φ ά σ ισ ε ν α ε γ κ ρ ίν ε ι μ υ σ τ ικ έ ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις π ο υ θα α π έ τ ρ ε π α ν μ ια τέτοια ν ίκ η .Ή τ α ν επιχειρήσεις σ τ η ν κ α ρ δ ιά μ ια ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς σ τη ν Ε υ ρ ώ π η , αλλά π ρ ο ε ίχ ε η « α σ φ ά λ εια » τ η ς Δ η μ ο κ ρ α τ ία ς . Οι ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις ►►
Τ ο 1 9 4 7 , το α μ ερ ικ α νικ ό Σ υμ β ούλιο Ε θ νικ ή ς Α σ φ ά λ εια ς θεώ ρ η σ ε π ω ς σ τη ν Ιταλία η π ιθ α νή ν ίκ η τ ο υ Κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ο ύ Κ ό μ μ α το ς, ήτα ν π ιθ α νό ν α δ η μ ιο υ ρ γ ή σ ει εξελ ίξεις π ο υ θα ευ ν ο ο ύ σ α ν το ν κ ο μ μ ο υ ν ισ μ ό σ την Ε υ ρ ώ π η . Έ τ σ ι α π ο φ ά σ ισ ε ν α εγ κ ρ ίν ει μ υ σ τ ικ έ ς επ ιχ ειρ ή σ εις π ο υ θα α π έτρ επ α ν μ ια τ έ τ ο ια ν ίκ η . Ο Π ρόεδρος Τ ρ ο ύμ α ν α π ο φ ά σ ισ ε ν α ε π ιτ ρ έ ψ ε ι τ ις μ υ σ τ ικ έ ς ε π ιχ ειρ ή σ εις ω ς μ έσ ο άσ κ ησ ης π ο λιτικ ής γ ια τ η ν επ ικ ρ ά τη σ η τ ω ν α μ ερ ικ α νικ ώ ν ε π ιδ ιώ ξ ε ω ν . Τ ο Ε θ νικ ό Σ υμβ ούλιο Α σ φ ά λ εια ς, σ τις ι8 Ιο υ ν ίο υ 19 4 8 , εν έκ ρ ιν ε τη ν απ όφ α σ η N SC ιο /2 , μ ια απ όφ α σ η π ο υ εγ κ α ιν ία ζ ε το δ ικ α ίω μ α τ ω ν ΗΠΑ να επ ε μ β α ίν ο υ ν σε άλλα α νεξά ρ τη τα κράτη μ έσ α από μ υ σ τ ικ έ ς επ ιχ ειρ ή σ εις π ο υ ό π ω ς α π ο δ είχ θ η κ ε έφ τ α ν α ν σ το σ η μ είο να κ α θ ο ρ ίζο υ ν κ υ β ερ ν ή σ εις και τη μοίρα τ ω ν χω ρώ ν. HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
15
-;'
RESTRICTED FM 31-30 Β α σ ικ ό εγ χ ειρ ίδ ιο εκ π α ίδ ε υ σ η ς ήταν το α π όρρ ητο F M 3 0 -31 κ αι τα δ ύ ο π α ρ α ρ τή μ α τα FM 3 0 - 3 1Α και FM 3 0 - 3 1 Β , σ τα ο π ο ία δ ίν ο ν τ α ν π ληροφ ορίες γ ια σ α μ π ο τά ζ και τρ ο μ ο κ ρ α τικ ές επ ιθ έσ εις . Τα μέλη τ ο υ δ ικ τ ύ ο υ είχ α ν δ ικ α ίω μ α ν α κ ά νο υν π ρ ά ξεις β ία ς π ρ ο κ ειμ έ ν ο υ να ενο χο π ο ιη θ ο ύν κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ές . Α ν οι κ υ β ερ ν ή σ εις δ εν ήταν α π ο τελ εσ μ α τικ ές σ την α ν τ ιμ ε τ ώ π ισ η τη ς Α ρ ισ τερ ό ς, τ ό τ ε οι ΗΠΑ είχ α ν δ ικ α ίω μ α ν α μ ετέλ θ ο υ ν όλων τ ω ν μ εθ ό δ ω ν π ο υ θα εξα σ φ α λ ίσ ο υν α π ο τελ εσ μ α τικ ό τη τα . Στις 23 Σ επ τεμ β ρ ίο υ 1978, τ ο π ερ ιο δ ικ ό TRIU N FO δ η μ ο σ ίευ σ ε το π α ρ ά ρ τη μ α FM 3 0 -31 Β, π ο υ α π ο δ ε ίκ ν υ ε τις μ εθ ό δ ο υ ς τ ω ν ΗΠΑ κ α ι τις κ α λ υ μ μ ένες επ ιχ ειρ ή σ εις . Οι ΗΠΑ α ρ νή θ η κ α ν την ύπ α ρξή τ ο υ κ α ι α π έδ ω σ α ν τ ο ν τ ο κ ο υ μ έ ν τ ο σε π λ α σ το γρ α φ ία τ ο υ τ ο μ έ α π λ α σ το γρ α φ ία ς τη ς KGB
WAR DEPARTMENT
BASIC FIELD MANUAL
FJt 1
·»
F c B á o u a rli.f? -
*
^ ____
Dep^rtrc^'c*i t?ie Arr-y V o s h f D . C r
·.
TACTICS AND TECHNIQUE OF AIR-BORNE TROOPS May 20.11M2
_I. ·
«cVtUl1**
.
κ
7
^
16 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
i
ί·*«
Í I.
»
r r
M .
ü;
Λ
θ εω ρή θηκα ν α π ο τελ εσ μ α τικ ές και έτσι ο Π ρόεδρος Τ ρ ο ύμ α ν α π ο φ ά σ ισ ε να επ ιτρ έψ ει τις μ υ σ τικές επ ιχειρ ή σ εις ως μέσο άσκησης πολιτικής γ ια την επ ικ ρ ά τηση τω ν α μ ερ ικ α ν ικ ώ ν επ ιδ ιώ ξεω ν . Το Ε θνικό Συμ βούλιο Α σ φ ά λ ε ια ς , στις ι8 Ιο υ ν ίο υ 19 4 8 , ε ν έ κ ρ ιν ε τη ν α π ό φ α σ η NSC ιο/2 , μια απόφ αση που εγ κ α ιν ία ζε το δ ικ α ίω μ α τω ν Η Π Α ν α ε π ε μ β α ίν ο υ ν σε άλλα α ν ε ξ ά ρ τ η τ α κράτη μ έ σ α α π ό μυστικές επιχειρήσεις που όπως α π ο δ εί χθηκε έφταναν στο σημείο να καθορίζουν κ υ β ε ρ ν ή σ ε ις κ α ι τη μ ο ίρ α τω ν χωρών. Α π α ρ α ίτητη πρ οϋπ όθ εσ η ήταν η συγκεκ α λ υ μ μ έ ν η δράση «να έχει σ χ εδ ια σ τε ί και ν α εκτελείτα ι με τρόπο ώστε η α ν ά μ ε ιξ η τη ς κ υ β έ ρ ν η σ η ς τω ν Η Π Α , ν α μ η ν γ ί ν ε τ α ι ε μ φ α ν ή ς σε μη ε ξ ο υ σ ιο δ ο τ η μ έ ν α ά τ ο μ α ή, σε π ε ρ ίπ τω σ η π ο υ α π ο κ α λ υ φ θ εί η α ν ά μ ειξ ή της, η κ υ β έρ νηση ν α μ π ο ρ εί εύλογα ν α α π ο π ο ιη θ ε ί ο π ο ια δ ή π ο τ ε ε υ θ ύ ν η » . Σ τις δ ρ ά σ ε ις α υ τές σ υ μ π ερ ιλ α μ β ά ν ο ν τα ν σ α μ π ο τ ά ζ , π ρ ο π α γ ά ν δ α κα ι ο ικ ο ν ο μ ικ ό ς
^
π ό λ ε μ ο ς , αλλά όσοι σ υ μ μ ε τ ε ί χ α ν δ ε ν έπ ρεπε να εμπλακούν άμεσα σε τακτικές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Στη C IA δ η μ ι ο υ ρ γ ή θ η κ ε το Γ ρ α φ ε ίο Π ολιτικού Σ χεδια σ μ ο ύ (OPC), το οποίο α ν έ λ α β ε τις μ υ σ τ ικ έ ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις κ α ι την ορ γά νω σ η Μ υ σ τ ικ ώ ν Στρατώ ν ο π ισ θ ο φ υ λ α κ ή ς σε όλη τ η ν Ε υ ρ ώ π η . Ε π ικ ε φ α λ ή ς το υ δ ικ τ ύ ο υ , π ο υ ο ν ο μ ά σ τ η κ ε S t a y B e h i n d , ή τα ν ο Φ ρ α ν κ Ο υ ίσ ν ε ρ . Ο Ο υ ίσ ν ε ρ υ π ή ρ ξ ε π ρ ά κ το ρ α ς το υ π ρ ο δ ρ ό μ ο υ τη ς C IA , του Γραφ είου Στρατηγικών Υ π η ρ εσ ιώ ν OSS και υπηρέτησε στην Ε υ ρ ώ π η . Στενός του σ υνεργά της ήταν ο Φ ρανκ Λ ίντσει και ο επ ικεφ αλής της CIA στην Ευρώπη Τζέρι Μ ίλερ, οι οποίοι έστησαν το δίκτυο των μ υ σ τ ικ ώ ν σ τρα τώ ν ξ εκ ιν ώ ν τ α ς α π ό τη Σ κ α ν δ ιν α β ία , η ο π ο ία βρισκόταν πολύ κοντά στη ΣοβιετικήΈ νω ση. Στη δ ε κ α ε τ ία το υ ‘ 5 0 , μ υ σ τ ικ ο ί σ τ ρ α τοί κάτω α π ό τη ν κα θ οδή γη σ η της CIA υ π ή ρ χ α ν σε 20 χώ ρες και β έ β α ια στην Ιτ α λ ία , τη ν Τ ο υ ρ κ ία κ α ι τη ν Ε λ λ ά δ α .
Μέλη τους ήταν στρατιωτικοί, μέλη των εθνικών μυστικών υπηρεσιών και πολίτες οι οποίοι εκ π α ιδ εύ ο ν τα ν σε παρακολού θ η σ η , π ρ ο π α γ ά ν δ α , δο λ ιο φ θ ο ρ ές και ψ υχολογικό π ό λ εμ ο . Σε ολόκληρη την ε π ικ ρ ά τ ε ια , υπήρχαν κ ρ ύπ τες μ υ σ τ ι κού πολέμου όπου ήταν α π ο θ η κ ευ μ έν α όπλα, ειδικοί ασ ύρ ματοι, τυ π ο γρ α φ εία , χρυσ ές λίρες αλλά και α ν τ ικ ε ίμ ε ν α τα ο π ο ία θα π α ρ έ π ε μ π α ν σε χ ώ ρ ες το υ Α ν α το λ ικ ο ύ Μ π λ ο κ , σε π ε ρ ίπ τ ω σ η π ο υ έ π ρ ε π ε ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ ο ύ ν σε κάποια προβοκάτσια. Θ ε ω ρ η τ ι κ ά , το σ χ έ δ ι ο π ρ ο έ β λ ε π ε π ω ς σε π ε ρ ίπ τ ω σ η εισβολής α π ό το υς Σ ο β ιε τ ικ ο ύ ς , ο Μ υ σ τ ικ ό ς Σ τρ α τός θα έ μ ε ν ε στα μ ε τ ό π ισ θ ε ν γ ι α ν α ο ρ γ α ν ώ σει χ τ υ π ή μ α τ α αλλά κ α ι τη δ ιά σ ω σ η σ η μ α ν τ ικ ώ ν π ρ ο σ ώ π ω ν . Χ ρ ε ιά σ τ η κ α ν μόλις μερικά χρόνια γ ια ν α μ ετα τ ρ α π ε ί το σχέδιο α ντιμετώ πισ η ς των «Ερυθρών» σε σχέδιο προβοκάτσιας και χτυπήματος της Δημοκρατίας. Ό π ου οι δημοκρατικές δ ια δ ικ α σ ίες α ν α δ ε ίκ ν υ α ν την Α ριστερά,
_____—
ΓΛ
6
L’-î
__.«*■■': — ' I
:
fea·«mi·· ka 1
----- '* ·' . ^ - S --*■·
Ui tr >· arrr inr
a
1
Í7 ¿
Ç D E LIS
. · · ·
TV·”* *
· * % —
*>
___ *. i l
1Î
Ι'ι -U
ESCUCHAS ,
rç***Î*p ■H — ■*■*■ ■ » K1 I CAPITULOII I» » 1 1 A» B . e u e h i I I M M IffU T M il·
VI
Çf.t·»«' ** Elí ^· >
«iarnm
S £ C R £ T
··>.
TO P S E C R E T
GPOtfr*rt r , . Λ 1 I'"*'*
—
** 33- jii
r.. • u a i O H I4 I
Nr. r r ." :
m#r« · i
rfr* Κί»Γ*·
οι Μ υ σ τ ικ ο ί Στρατοί ε ν ε ρ γ ο π ο ιο ύ ν τ α ν γ ι α ν α α ν τ ιμ ε τ ω π ίσ ο υ ν το ν εσ ω τερ ικ ό εχθρό. Ό λα α υ τά στο όνομα του Ε θνικού Κ ιν δ ύ ν ο υ , την ώ ρα π ο υ έ π α ιρ ν α ν ε ν τ ο λές α π ό μη Ε θ ν ικ ό κ έ ν τ ρ ο , δ η λ α δ ή μ ια ξένη δ ύ ν α μ η .
Η ε κ π α ίδ ε υ σ η τω ν ε π ίλ ε κ τ ω ν του Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τ ρ α τ ο ύ α π ό όλ ες τις Ε υ ρ ω π α ϊκ έ ς χώρες γ ιν ό τ α ν κυρίω ς στο Π ό ρ τ σ μ ο υ θ τη ς Α γ γ λ ία ς , στο φ ρ ο ύ ρ ιο Μ ό ν κ τ ο ν , ό π ο υ κ ο μ ά ντ ο ς της SA S έ δ ι ν α ν την βασική ε κ π α ίδ ε υ σ η σε α υ το ύ ς
ε ίχ ε δ η μ ι ο υ ρ γ ή σ ε ι έ ν α σ τ ρ α τ ό π ε δ ο στο Κ ά π ο Μ α ρ ά ρ τ ζ ο υ τη ς Σ α ρ δ η ν ία ς , ό π ο υ δ ιν ό τ α ν η βασική ε κ π α ίδ ε υ σ η σε σ α μ π ο τ ά ζ . Η Μ ά λ τα χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ ε ε π ίσ η ς τ α π ρ ώ τ α χ ρ ό ν ια δ η μ ιο υ ρ γ ία ς τω ν Μ υ σ τ ικ ώ ν Σ τρ ατώ ν, γ ι α ν α ε κ π α ι δ ε ύ σ ε ι α ν τ ιφ ρ ο ν ο ύ ν τ ε ς Α λ β α ν ο ύ ς πο υ θα έ π α ιρ ν α ν μέρος στην α ν α τρ ο π ή του κομμουνιστή ηγέτη Ενβέρ Χότζα. Ο άνθρωπος τω ν μυστικών επιχειρήσεων στην Ε υρώ πη ήταν ο ελληνοαμερικανός Τ ό μ α ς Κ α ρ α μ ε σ ί ν η ς . Ο Κ α ρ α μ ε σ ίν η ς ήταν πράκτορας της O SS, και στάλθηκε την π ε ρ ίο δ ο το υ Ε μ φ υ λ ίο υ , το 1 9 5 1 ως Σταθμάρχης της CIA στην Ε λλά δα. Είχε σχέση μ ε σ υ ν ω μ ο τ ικ ό μ η χ α ν ισ μ ό του
που θα γίνονταν βασικοί εκπ αιδευτές στη χώρα τους. Κ ά π ο ια απ ό τα στελέχη των Μ υ σ τικώ ν Στρατών εκ π α ιδ εύ ο ν τα ν στις ΗΠΑ σε στρα τό πεδα της CIA και το τρο μερό Sch oo l o f th e A m e r ic a s , α π ’ όπου π έ ρ α σ α ν πολλοί π ρ α ξ ικ ο π η μ α τ ίε ς α γ α π η μ έ ν ο ι της CIA. Ο ιταλικός Μ υ στικό ς Στρατός με την κωδική ονομασία C ladio,
ΙΔ Ε Α στον Ε λληνικό Σ τρ ατό, ο ο π ο ίο ς α π ο τ έ λ ε σ ε κ α ι τη ν μ α γ ιά το υ ε λ λ η ν ι κού Μ υστικο ύ Στρατού. Ο Κ αρ αμ εσίνη ς δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε τη ν ελ λη νική Κ Υ Π (τότε ΚΥΠΕ) και την ε ν έ τ α ξ ε ακόμη και μισθολογικά στη CIA. Στρατολόγησε τον πρώτο π υ ρ ή να του ελληνικού Μ υ σ τικο ύ Στρατού, πριν α κ ό μ α υ π ογρα φ ού ν τα ►►
Τόμας Καραμεσίνης, ένας ελληνοαμερικανός πίσω από όλες τις προβοκάτσιες
Ο ά νθ ρ ω π ο ς τ ω ν μ υ σ τ ικ ώ ν επ ιχ ειρ ή σ εω ν σ τη ν Ε υ ρ ώ π η ήτα ν ο ελλ ηνο αμερικ ανός Τ ό μ α ς Κ α ρ α μ εσ ίν η ς. Ή τ α ν π ρ ά κ τορ α ς τη ς O SS, κ α ι σ τά λ θηκ ε τη ν π ερ ίο δ ο το υ Ε μ φ υ λ ίο υ , το 19 5 1 ω ς Σ ταθμά ρχης τη ς CIA σ τη ν Ελλάδα. Ε ίχ ε σχέση με σ υ ν ω μ ο τικ ό μ η χα νισ μ ό τ ο υ ΙΔΕΑ σ το ν Ελληνικό Σ τρα τό, ο οπ οίος α π ο τέλ εσ ε κ αι τ η ν μ α γ ιά τ ο υ ελλ ηνικο ύ Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρα τού. Δ η μ ιο ύ ρ γη σ ε τη ν ελληνική ΚΥΠ (τότε ΚΥΠΕ) και τη ν ε ν έ τ α ζ ε ακόμ η κ α ι μ ισθολογικ ά στη CIA. Σ τρα τολόγησ ε το ν π ρ ώ το π υ ρ ή ν α τ ο υ ελλ η νικο ύ Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρ α το ύ , πριν α κ ό μ α υ π ο γρ α φ ο ύ ν τα επ ίσ η μ α σ χέδ ια δ η μ ιο υ ρ γ ία ς το υ . Ο Κ α ρ α μ εσ ίν η ς φ α ίν ε τ α ι να έ χ ε ι α ν ά μ ειξη σ τη ν υπ όθεσ η Μ π ελ ο γ ιά ν νη , φ έρ ετα ι ν α σ χ ετ ίζετ α ι μ ε π ρ α ξικ ο π ή μ α τα σ τη ν Α φ ρ ικ ή , τη δο λ ο φ ο νία τ ο υ Π ατρίς Λ ο υ μ ο ύ μ π α , τ ις α π ό π ειρ ες δο λοφ ονία ς τ ο υ Κ ά σ τρο, το κ υ ν ή γ ι γ ια τη θα νά τω σ η το υ Τ σ ε Γ κ εβ ά ρ α κ α ι τη ν α να τρ ο π ή τ ο υ Σαλβατόρ Α λ ιέν τε στη Χιλή μ ε τ ο γ ν ω σ τό π ρ α ξικ ό π η μ α τη ς CIA κ α ι τ ο υ Π ινοσ έτ.
Ο ιτα λικός Μ υ σ τ ικ ό ς Σ τρα τός με τη ν κ ω δ ικ ή ο ν ο μ α σ ία Ο ^κΐϊο, είχε δ η μ ιο υ ρ γ ή σ ει έ ν α σ τρ α τό π εδ ο στο Κ άπο Μ α ρ ά ρ τζο υ τη ς Σ α ρ δηνία ς, ό π ο υ δ ινό τα ν η β ασική εκ π α ίδ ε υ σ η σ ε σ α μ π ο τά ζ. Η Μ ά λ τα χρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ ε επ ίσ η ς τ α π ρ ώ τα χρ ό νια δ η μ ιο υ ρ γ ία ς τω ν Μ υ σ τ ικ ώ ν Σ τρ α τώ ν, γ ια να ε κ π α ιδ ε ύ σ ε ι α ν τ ιφ ρ ο ν ο ύ ν τ ε ς Α λβ ανούς π ο υ θα έπ α ιρ να ν μ έρ ο ς σ τη ν ανατροπή τ ο υ κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ή η γέτη Ε νβ έρ Χ ό τζα .
HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
17
ε π ίσ η μ α σχέδια δη μ ιου ργία ς του.
Μ Σχεδόν μία δεκαετία μετά, ο Τζούλιο Αντρεότι, αποκάλυψε την ύπαρξη του δικτύου του Μυστικού Πολέμου. Ακόμη και τα λίγα κομμάτια του παζλ της δράσης του που είναι γνωστά, αποδεικνύουν πως είτε υπήρξε είτε όχι το εγχειρίδιο ως εκπαιδευτικό υλικό, απέδιδε πλήρως το ρόλο τω ν Μυστικών Στρατών και των ΗΠΑ στην Ευρώπη
Το 1953 μ ε τ α τ έ θ η κ ε στην Ιτ α λ ία , όπου δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε τον π υ ρ ή ν α το υ ιταλικού Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τ ρ α τ ο ύ κ α ι ή τ α ν υ π ε ύ θ υ ν ο ς, μ ε τη β ο ή θ εια το υ σ τρα τη γο ύ των Ι τ α λ ικ ώ ν Μ υ σ τ ι κ ώ ν Υ π η ρ ε σ ιώ ν Ν τ ε Α ο ρέντζο, γ ια την π α ρα κ ολο ύθη σ η του ιτ α λ ικ ο ύ π ο λ ιτ ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ κ α ι π ά ν ω α π ό 157. ο ο ο πολιτώ ν. Ο Κ α ρ α μ ε σ ίν η ς έ φ υ γ ε ε σ π ε υ σ μ έ ν α α π ό τ η ν Ι τ α λ ία ό τα ν α ν α τ ιν ά χ θ η κ ε το α ε ρ ο π λ ά ν ο το υ β ιο μ η χ ά ν ο υ Ε ν ρ ίκ ο Μ α τ έ ι , χ ρ η μ α τ ο δότη το υ Χ ρ ισ τ ια ν ο δ η μ ο κ ρ ά τ η Άλντο Μ όρο και ο π α δ ο ύ της σύγκλισης με την Αριστερά. Ο Κ α ρ αμ εσίνη ς, ο οποίος φ α ί ν ε τ α ι ν α έχει α ν ά μ ε ιξ η σ τη ν υ π ό θ ε σ η Μ π ε λ ο γ ιά ν ν η , φ έ ρ ε τ α ι ν α σ χ ε τ ίζ ε τ α ι μ ε π ρ α ξ ι κ ο π ή μ α τ α σ τη ν Α φ ρ ικ ή , τη δολοφ ονία το υ Π ατρίς Λ ο υ μ ο ύ μ π α , τις α π ό π ε ιρ ε ς δ ο λ ο φ ο νία ς το υ Κ άστρο, το κυνήγι γ ια τη θανάτωση του Τσε Γκεβάρα και την ανατροπή του Σαλβατόρ Αλιέντε στη Χιλή με το γνωστό π ρ α ξικ ό π η μ α της CIA και του Πινοσέτ. Το γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ή τ α ν ε λ λ η ν ο α μ ε ρ ικ α νός το υ έ δ ω σ ε τη δ υ ν α τ ό τ η τ α ά μ ε σ η ς επ α φ ή ς με τους Έλληνες που στρατο λ ο γού σ ε. Το ελληνικό γ ρ α φ ε ίο τη ς CIA υ π ή ρ ξ ε ε π ί Κ α ρ α μ ε σ ί ν η το μ ε γ α λ ύ τερο στην Ε υ ρ ώ π η , ενώ η στρατολόγηση τω ν μ ε λ ώ ν το υ ε λ λ η ν ικ ο ύ Μ υ σ τ ικ ο ύ Στρατού ήταν αποτελεσματική αλλά και η δράση π ο λ υ επ ίπ εδ η .
Μ υσ τικές υπηρεσίες, φ ασίστες και εθνικόφρονες Οι Μ υ σ τ ι κ ο ί Σ τ ρ α τ ο ί σ τ η ν Ε υ ρ ώ π η 18 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
ελέγχονταν απ ό τμ ή μ α τα των Μ υστικώ ν Υπηρεσιώ ν κάθε χώρας και αποτελούσαν ε ιδ ικ ά τ μ ή μ α τ α πο υ δ ρ ο ύ σ α ν μ ε πλήρη κ ά λ υ ψ η . Μ ο ν α δ ικ έ ς ε ξ α ιρ έ σ ε ις α π ο τ ε λούσαν η Ελλάδα και η Τ ουρκία , όπου οι δύο Μ υστικοί Στρατοί εμ φ α νίζο ν τ α ν ως τ μ ή μ α τ α του στρατού τω ν οπ οίω ν ελάχι στοι γνώ ρ ιζα ν τη δράση. Το υ λ ικ ό σ τ ρ α τ ο λ ο γ ί α ς ή τ α ν φ α σ ί σ τες, ε θ ν ικ ισ τ έ ς κ α ι δ η λ ω μ έ ν ο ι εχθροί της Α ρ ισ τερ ά ς . Π α ρ ά τους « ευ ε γεν είς» ιδ ε ο λ ο γ ικ ο ύ ς σ κ ο π ο ύ ς π ο υ ε π ε δ ε ίκ ν υ α ν , στους π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο υ ς α π ό τους Μ υστικούς Στρατούς υπήρξαν σκάνδαλα υ π εξα ιρ έσ εω ν χρ ημ ά τω ν και π ρ οσ ω π ικ ώ ν επ ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν π ο υ έ π α ιρ ν α ν τον μ α νδ ύ α των σκοπών του δικτύου. Β α σικό εγχειρίδιο ε κ π α ίδ ε υ σ η ς ήταν το α π ό ρ ρ η το FM 3 0 - 3 1 και τ α δ ύ ο π α ρ α ρ τή μ α τα FM 3 0 - 3 1 Α και FM 3 0 -3 1 Β, στα οπ οία δίνονταν πληροφορίες γ ια σαμποτ ά ζ και τ ρ ο μ ο κ ρ α τ ικ έ ς ε π ιθ έ σ ε ι ς . Τα μέλη το υ δ ικ τ ύ ο υ ε ίχ α ν δ ικ α ίω μ α να κ ά ν ο υ ν π ρ ά ξ ε ις β ία ς π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να ε ν ο χ ο π ο ιη θ ο ύ ν κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ έ ς . Α ν οι κυβ ερνή σεις δ εν ήταν απ οτελεσματικές στην α ν τιμ ετώ π ισ η της Αριστεράς, τότε οι Η Π Α ε ίχ α ν δ ικ α ίω μ α ν α μ ετέλ θ ο υ ν όλων των μεθόδων που θα εξασφαλίσουν απ ο τελ εσ μ α τικ ό τη τα . Στις 23 Σ επ τε μ β ρ ίο υ 1978, ί ο π εριοδ ικό T R IU N F O δ η μ ο σ ί ε υ σ ε το π α ρ ά ρ τ η μ α FM 3 0 - 3 1 Β, π ο υ α π ο δ ε ίκ ν υ ε τις μ ε θ ό δ ο υ ς τ ω ν Η Π Α κ α ι τ ις κ α λ υ μ μ έ ν ε ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις . Οι Η Π Α α ρ ν ή θ η κ α ν την ύ π α ρ ξ ή το υ και α π έ δ ω σ α ν το ν τ ο κ ο υ μ έ ν τ ο σε π λ α σ τ ο γ ρ α φ ί α τ ο υ τ ο μ έ α πλαστογραφ ίας της KCB. Σ χεδό ν μ ία δ ε κ α ε τ ία μ ε τ ά , ο Τ ζούλιο Α ν τ ρ ε ό τ ι, α π ο κ ά λ υ ψ ε τη ν ύ π α ρ ξ η το υ δικ τύου του Μ υστικο ύ Π ολέμου. Ακόμη και τα λίγα κ ο μ μ ά τια του π α ζλ της δ ρ ά σης του που είναι γνω στά, απ οδεικνύουν πω ς είτε υπήρξε είτε όχι το εγχειρίδιο ως εκ π α ιδ ευ τικ ό υλικό, α π έ δ ιδ ε πλήρως το ρόλο τω ν Μ υ σ τ ικ ώ ν Σ τρ α τ ώ ν κ α ι τω ν Η Π Α στην Ε υ ρ ώ π η . Μ ε γ α λ ύ τ ε ρ η α π ό δ ε ιξ η ε ίν α ι ίσως όσα σ υ ν έ β η σ α ν μέσω α υ τ ο ύ του Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρ α το ύ στην Ελλάδα και αποκαλύπτονται σήμερα. HD
Το μυστικό αποκαλύπτεται, τα μυστικά μένουν τ ις 3 Α υ γ ο ύ σ τ ο υ τ ο υ 19 9 0 » ο Τ ζούλιο Α ν τ ρ ε ό τ ι, ε π τ ά φ ορές π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό ς τη ς Ι τ α λ ία ς , ο «Θεϊκός Τζούλιο» της διαπλοκής και της πολιτικής επ ιβ ίω σ η ς, κ α τα θ έτο ντας στην Επιτροπή της Ιταλικής Βουλής, αποκάλυψε πως στην Ιταλία υπήρχε ένας Μ υ σ τικό ς Στρατός α π ο τ ελ ο ύ μ ε νο ς απ ό στρατιωτικούς και πολίτες, ο οποίος είχε στη διάθεσή του κρύπτες με όπλα, στρα τιω τικ ά υλικά και π ο λ ε μ ικ ά μ έ σ α π ο υ ή τα ν δ ιά σ π α ρ τ α στη χώ ρ α . Ο στρατός αυ τός ο ν ο μ α ζό τα ν κω δ ικά G la d io (από το ξ ίφ ο ς τω ν μ ο ν ο μ ά χ ω ν ) και λ ε ιτ ο υ ρ γούσ ε με την καθοδήγηση των μυστικών Υ π η ρεσ ιώ ν και τη φ ροντίδα της CIA και του ΝΑΤΟ. Δύο μήνες μ ετά , ο Αντρεότι, δ ιευ κ ρ ίν ισ ε πω ς δεν επρόκειτο γ ια έναν Ιταλικό Στρατό, αλλά γ ια έν α δίκτυο που ήταν α π λ ω μ έν ο σε όλη την Ε υρ ώ π η και βεβαίω ς την Ελλάδα. Το συντονιστικό όργανο αυτό του Στρατού, η Σ υμμαχική Μ υστική Επιτροπή (Allied C l a n d e s t i n e C o m m i t t e e ) A C C , ε ίχ ε μ ά λ ισ τ α σ υ ν ε δ ρ ι ά σ ε ι σ τ ις 23 κ α ι 24
Σ
Μ
Ο κτω β ρίο υ το υ 1990» ενώ δηλαδή είχε κάνει τις απ οκαλ ύψ εις του. Οι δηλώσεις Αντρεότι και πολύ περισσότερο μια δ ικ α στική έ ρ ε υ ν α η ο π ο ία ή τα ν σε εξ έ λ ιξ η , δ εν ά φ η ν α ν π ε ρ ιθ ώ ρ ιο γ ια δ ια ψ ε ύ σ ε ις . Ο Α ν τ ρ έ α ς Π α π α ν δ ρ έ ο υ δή λω σε π ω ς σ τη ν Ε λλά δ α υ π ή ρ χε π ρ α γ μ α τ ικ ά α υ τό το δίκτυο, το οποίο όμω ς η κ υ β έρ νησή του εξάρθρωσε το 1984. Η δήλωση Π α π α ν δ ρ έ ο υ δ ε ν ή τα ν α κ ρ ιβ ή ς . Α υτό πο υ είχε κάνει η κυβέρνησή του, ήταν να α δ ε ιά σ ε ι τις κ ρ ύ π τ ες μ ε το υλικό, μετά τη ν α π ο κ ά λ υ ψ η π ο υ το υ έ κ α ν ε μ ια ►►
Ο Αντρέας Παπανδρέου παραδέχθηκε πως στην Ελλάδα υπήρχε πραγματικά αυτό το δίκτυο, το οποίο όμως η κυβέρνησή του εξάρθρωσε το 1984. Η δήλωση Παπανδρέου δεν ήταν ακριβής. Αυτό που είχε κάνει η κυβέρνησή του, ήταν να αδειάσει τις κρύπτες με το υλικό, μετά την αποκάλυψη που του έκανε μια ομάδα δημοκρατικών αξιωματικών όπως ο στρατηγός Δημήτρης Λαυρεντάκης και ο αρχηγός ΓΕΕΟΑ Νίκος Κουρής HOTDOC · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
19
GLADIO
Το ελληνικό π α ρ α σ τ ρ α τ ιω τικ ό κ ο μ μ ά τι π ο υ δ ρ ο ύ σ ε κ α λ υ μ μ ένο απ ό μο νά δα το υ Ε λληνικού Σ τρ α το ύ, είχ ε μέλη τ ο υ επ ί δ ε κ α ε τ ίε ς ε π ιφ α ν ε ίς Έ λ λ η νες ό π ω ς ο π ρ ώ ην π ρ ω θ υ π ο υ ρ γό ς Α λέξα νδρος Π α π ά γος και ο α ρ χιεπ ίσ κ ο π ο ς Σ ερ α φ είμ . Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ν ίκος Κ ουρή ς ήτα ν έν α ς από τ ο υ ς α ξιω μ α τ ικ ο ύ ς π ο υ ε ν η μ έ ρ ω σ ε την κ υ β έρ νη σ η Π α π α νδ ρ έο υ γ ια τ ις κ ρ ύ π τες με το ν οπ λισ μ ό τη ς Ο ^κΐϊο σ τη ν Ελλάδα.
ομάδα δημοκρατικών αξιωματικών όπως ο στρατηγός Δημήτρης Δ α υρ εντά κη ς και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Νίκος Κ ουρής. Ο α φ ο πλισμός του δικτύου δεν σ ή μ α ινε και την εξάρθρωσή του. Το ελληνικό πα ρα στρα τιωτικό κομμ άτι πο υ δρούσε καλυμμένο α π ό μ ο ν ά δ α το υ Ε λ λ η ν ικ ο ύ Σ τ ρ α τ ο ύ , είχε μέλη το υ ε π ί δ ε κ α ε τ ίε ς ε π ιφ α ν ε ίς Έ λλ ηνες όπ ω ς ο π ρ ώ η ν π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό ς Α λέξανδρος Π α π ά γ ο ς και ο α ρ χ ιε π ίσ κ ο πος Σ ε ρ α φ ε ίμ . Α υτό ό μ ω ς δ εν ή τα ν το χειρότερο. Ή τ α ν ά γνω σ το τι είχ ε κ ά ν ει α υ τό το δ ίκ τ υ ο . Α ν δ η λ α δ ή ε τ ο ιμ α ζ ό τα ν γ ια να α ν τιμ ετ ω π ίσ ει τον εξωτερικό «ερυθρό εχθρό», ή όπω ς ακριβώ ς το ιτα λικό κ ο μ μ ά τ ι τ ο υ , ή τα ν υ π ε ύ θ υ ν ο γ ια τρομοκρατικές εν έρ γειες , προβοκάτσιες κ α ι δ ο λ ο φ ο νίε ς α ν θ ρ ώ π ω ν . Π α ρ ό τι οι περισσότεροι συμμετέχοντες στο δίκτυο μ ε τους οπ οίου ς ή ρθ α μ ε σε ε π α φ ή υ π ο στηρίζουν το πρώτο, υπ άρ χουν όχι μόνο ε ν δ ε ίξ ε ις , αλλά και α π ο δ ε ίξ ε ις για τ η ν σ κ ο τεινή δ ρ ά σ η το υ . Η CIA κ α θ ο δ η γ ο ύ σ ε έ ν α ε π ίλ ε κ τ ο κ ο μ μ ά τ ι το υ Σ τρ α τ ο ύ κ α ι το π α ρ α σ τ ρ α τ ιω τ ικ ό το υ σκέλος κ α ι μ ε τη χρήση το υ έρ ιχ ν ε την Ε λλά δ α σε π ε ρ ι π έ τ ε ιε ς . Η κ υ β έρ ν η σ η Π α π α ν δ ρ έο υ κατέσ τρ εψ ε τα α π ο δ ε ι κτικά σ τοιχεία . Άλλωστε πολλά α π ό τα στελέχη τη ς κ υ β έ ρ ν η σ η ς , ή τα ν τα ίδ ια μέλη το υ δ ικ τ ύ ο υ « Κ ό κ κ ινη Π ρ ο β ιά » . Μ ια ομ ά δ α του ΠΑΣΟΚ δ ια γρ ά φ η κ ε στη Θεσσαλονίκη μετά την αποκάλυψη, αλλά ο Α ντώ νη ς Δ ρ ο σ ο γιά νν η ς, παλιός αρχη γός του δ ικ τύ ο υ , π α ρ έ μ ε ιν ε δ ίπ λ α στον Ανδρέα Π α π α νδρ έο υ.
Τίποτα δεν ήταν όπως φ αινόταν Το 19 8 4 έ ν α ς ν ε α ρ ό ς Ιταλός δ ικ α σ τ ή ς , ο Φ ελ ίτσ ε Κ α σ ό ν , α π ο φ ά σ ισ ε ν α ε ρ ε υ ν ή σ ε ι εκ ν έ ο υ μ ια υ π ό θ ε σ η το υ 19 7 2 , γ ι α την ο π ο ία θ ε ω ρ ο ύ σ ε π ω ς υ π ή ρ χα ν πολλά λάθη και παραλείψεις στην αρχική έ ρ ε υ ν ά τ η ς .Ή τ α ν η υ π όθεσ η μ ια ς β ο μ β ισ τ ικ ή ς ε π ίθ ε σ η ς έξω α π ό το χω ρ ιό Π ε τ ε ά ν ο . Τ έσ σ ε ρ ις α σ τ υ ν ο μ ικ ο ί είχ α ν ε ιδ ο π ο ιη θ ε ί γ ι α το ύ π ο π τ ο α υ το κ ίνη το
20 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
α
Η κυβέρνηση Παπανδρέου κατέστρεψε τα αποδεικτικά στοιχεία. Άλλωστε πολλά από τα στελέχη της κυβέρνησης, ήταν τα ίδια μέλη του δικτύου «Κόκκινη Προβιά» στο δάσος. Μόλις έφ τα σα ν εκεί η βόμβα ε ξ ε ρ ρ ά γ η και σ κ ο τώ θ η κ α ν οι τρ ε ις α π αυτούς. Μ ετά από δύο ημ έρες, ά γνω στος τ η λ ε φ ώ ν η σ ε στην Α σ τ υ ν ο μ ία και δήλω σε π ω ς τη β ό μ β α είχ α ν τ ο π ο θ ε τ ή σει οι Ε ρυ θρ ές Τ α ξ ια ρ χ ίε ς . Η ανάληψ η της ε υ θ ύ ν η ς ξεκ ίν η σ ε έν α πο γκ ρ όμ συλ λήψεων κατά Αριστερών στην Ιταλία. Τον Φ εβ ρ ο υ ά ρ ιο το υ 1972, ιταλοί καραμ π ι ν ι έ ρ ο ι α ν α κ ά λ υ ψ α ν τ υ χ α ί α μ ια κρύπτη με πολεμικό υλικό στην Τεργέστη. Η Α σ τ υ ν ο μ ία α π έ δ ω σ ε την κρύπτη σε ε γ κ λ η μ α τ ικ έ ς ο μ ά δ ε ς κ α ι α π ο σ ιώ π η σ ε τη ν α ν α κ ά λ υ ψ η . Ο Κ α σ ό ν ό μ ω ς
κ α τ ά φ ερ ε ν α α ν α κ α λ ύ ψ ει π ω ς το π ο λ ε μ ικό υλ ικό το ο π ο ίο ε ίχ ε β ρ ε θ ε ί στην Τεργέστη α νή κ ε στο ΝΑΤΟ και δ ε ν αποτελούσε τ μ ή μ α το υ ε π ίσ η μ ο υ ν α το ϊκ ού ο π λ ισ μ ο ύ τη ς Ι τ α λ ία ς . Τ α ε κ ρ η κ τ ικ ά π ο υ β ρ έθ η κ α ν στην κ ρ ύ π τ η ή τα ν α μ ε ρ ικ α ν ικ ό υλικό 0 4 . Ο δ ικ α σ τή ς Κ ασόν ανακά λυψ ε επίσης πως το υλικό που χρη σ ιμ ο π ο ίη σ α ν οι βο μ β ισ τές στο Π ετεά νο ή τ α ν α ν τ ίσ τ ο ιχ ο 0 4 . Η α σ τ υ ν ο μ ικ ή έρ ευ να είχε α π ο κ ρ ύψ ει αυτό το εύ ρη μ α . Ο ι έ ρ ε υ ν ε ς το υ Κ α σ ό ν ο δ ή γ η σ α ν στο σ υ μ π έ ρ α σ μ α πω ς η βομβιστική επ ίθεση στο Π ετεάνο, είχε γίνει απ ό την ακρ οδε ξιά οργάνωση Ο π ίίη θ Ν ιιο ν ο .Ή τ α ν μια οργάνωση με την οπ οία διατηρούσε σχέ σ ε ις η ελληνική Χ ο ύ ν τ α κ α ι ο Κ ώ σ τα ς Π λεύρης. Ο πρ αγματικ ός βομβιστής του Π ετεά ν ο , ή τα ν το στέλεχος της Ο τά ίη θ Ν ιιο ν ο , Β ιν τ σ έ ν τ σ ο Β ιν τ σ ιγ κ ο υ έ ρ α , ο οποίος α π ο κ ά λ υ ψ ε στην α ν ά κ ρ ισ η πω ς η Ο π ϋ η θ Ν ιιο ν ο , σε σ υ ν ερ γ α σ ία με τις μ υ σ τ ικ έ ς υ π η ρ ε σ ίε ς κ α ι έ ν α μ υ σ τ ικ ό δίκτυο, φρόντισαν για την κάλυψή του. Ο Β ιντσιγκουέρα αλλά και άλλοι μάρτυρες α π ο κ ά λ υ ψ α ν π ω ς το δ ίκτυ ο α υ τό ήταν υ π ε ύ θ υ ν ο γ ια μ ια σειρ ά απ ό δ ολο φ ο νι κές ε ν έ ρ γ ε ιε ς μ ε σκ ο πό ν α α π ο δ ο θ ο ύ ν στην Α ρ ισ τερ ά και ν α α ν α κ ο π ε ί η ά ν ο δός της. Στη χειρότερη π ερ ίπ τω σ η αυτό που θα πετύχαιναν ήταν να δημιουργηθεί ένταση η οποία θα έκανε τους πολίτες να επιλέξουν την Ιταλική Δεξιά στις εκλογές
Τ έσ σ ερ ις β ό μ β ες εξερ ρ ά γη σ α ν σ ε Ρ ώ μ η και Μ ιλάνο. Η μ ία εξερ ρά γη σ τη ν Α γροτική Τ ρ ά π εζα σ τη ν Π ιά τσ α Φ ο ν τ ά ν α σ το Μ ιλάνο (πρώ τη α ρ ισ τερ ά ). Σ τις 4 Α υ γ ο ύ σ τ ο υ 1974 β ό μ β α εξερ ρά γη σ το τρ ένο Ita lic u s E x p re s s σ το δρ ομ ο λόγιο από Ρ ώ μ η προς Μ όναχο μ ε 12 ν εκ ρ ο ύ ς (αριστερά). Στις 2 Α υ γ ο ύ σ τ ο υ 19 8 0 , β ό μ β α σ το σ τα θ μ ό τη ς Μ π ο λ ό νια σ κ ό τω σ ε 85 ά το μ α και τρ α υ μ ά τ ισ ε 2 ο ο (κάτω ). Π ίσω από όλες τις επ ιθ έσ εις π ο υ α π ο δό θ η κ α ν σ τη ν Α ρ ισ τερά ήτα ν οι φ α σ ίσ τες μέλη τ ο υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρ α το ύ C lad io .
O rd in e N u o v o π ο υ δ ρ ο ύ σ α ν στα π λ α ί σια της G la d io και της στρα τηγικής της έν τ α σ η ς . Η έ ν τ α σ η , α κ ό μ η και α ν δεν κα τη γο ρ ο ύσ ε τους Α ρ ισ τερ ο ύ ς, φ όβ ιζε τους πολίτες πο υ στρέφ ονταν στη Δεξιά γ ια την ασ φ ά λειά τους. Το δ ίκ τ υ ο τη ς G la d io ε π ιχ ε ίρ η σ ε ε π ί σης τρ ία π ρ α ξ ικ ο π ή μ α τ α σ τη ν Ιτ α λ ία , εκ τω ν ο π ο ίω ν το έ ν α ή τα ν π α ν ο μ ο ιό τ υ π ο το υ ε λ λ η ν ικ ο ύ π ρ α ξ ικ ο π ή μ α τ ο ς το υ Π α π α δ ό π ο υ λ ο υ . Έ ν α α ό ρ α το χέρι σ υ ν έδ εε την πολιτική σκηνή της Ιταλίας με α νθ ρ ώ π ο υς του π α ρ α σ κ η ν ίο υ . Η δ ρ ά σ η α υ τή πολλές φ ο ρ έ ς έ γ ιν ε α ν τ ι λ η π τ ή , αλλά οι δ ρ ά σ τ ε ς δ ε ν έ φ τ α σ α ν
ω ς τον μ ο ν α δ ικ ό π ο υ μ π ο ρ ο ύσ ε ν α δ ι α σφαλίσει την «τάξη και την ασφ άλεια». α
Η στρατηγική της έντασης Η Ιταλική ϋ ^ ά ι ο λειτουργούσε κάτω από τις οδηγίες της Υ πη ρεσία ς Πληροφοριών Ά μ υ ν α ς (5 ΙΌ). Είχε στρατολογήσει πολί τες εθ νικ ώ ν φ ρ ο νη μ ά τω ν, ακ ρ ο δ εξιο ύς κ α ι α ν τ ι κ ο μ μ ο υ ν ισ τ έ ς . Πολλά α π ό τα στελέχη της είχ α ν δ ια σ υ ν δ έ σ ε ις μ ε την Μ α σ ο ν ικ ή Στοά Ρ2 σ τ η ν Ι τ α λ ία . Α π ό το 196 9 ω ς το 19 8 7 , στην Ιτα λία έ γ ιν α ν 1 4 . 5 9 1 π ρ ά ξ ε ις β ία ς μ ε πολιτική χρ οιά . Σ κοτώ θηκαν 4 9 1 ά ν θ ρ ω π ο ι και τ ρ α υ μ α τ ίσ τ η κ α ν ι . ι 8 ι . Σε α υ τό τον κύκλο της β ία ς κ α ι τη ς τ ρ ο μ ο κ ρ α τ ία ς , π ο υ κ ρ ά τ η σ ε ό μ η ρ η τ η ν ιτ α λ ικ ή Δ η μ ο κ ρ α τ ία κ α ι την έ σ π ρ ω ξ ε β έ β α ια σ ε σ υ γ κ ε κ ρ ι μένες κ α τευθ ύνσ εις, απ ο τρ έπ ο ντα ς την Α ρ ισ τερ ά α π ό τη ν ε ξ ο υ σ ία , σ η μ α ν τ ικ ό ρόλο έ π α ιξ ε η ϋ ^ ά ι ο . Σε όλη την Ιταλία έ μ π α ιν α ν βόμβες οι οποίες απ οδίδοντα ν στους αριστερούς. Α π ό τη μεριά τους, οι Ερυθρές Τ αξιαρχίες κλιμ άκω ναν τις ε π ι θέσεις ως α π άντη σ η στους φ ασίστες. Η ε γ κ λ η μ α τ ι κ ή δ ρ ά σ η ξ ε κ ί ν η σ ε τα Χ ρ ισ τ ο ύ γ ε ν ν α το υ 19 6 9 . Τ έσ σ ερις β ό μ βες ε ξ ε ρ ρ ά γ η σ α ν σε Ρώ μη και Μ ιλ ά νο. Σ κ ο τώ θ η κ α ν ι 6 ά ν θ ρ ω π ο ι κ α ι τ ρ α υ μ α τίστη καν π ά ν ω απ ό 8ο . Η μ ία α π αυτές εξερ ρ ά γ η στην Αγροτική Τ ρ ά π ε ζ α στην Π ιά τ σ α Φ ο ν τ ά ν α στο Μ ιλ ά ν ο τη ν ώρα π ο υ α γρό τες έ κ α ν α ν σ υ ν α λ λ α γ έ ς . Μ ία
Το δίκτυο της Οβιϋο επιχείρησε επίσης τρία πραξικοπήματα στην Ιταλία, εκ των οποίων το ένα ήταν πανομοιότυπο του ελληνικού πραξικοπήματος του Παπαδόπουλου
ακόμη βόμβα στο Μ ιλάνο δεν εξερράγη. Οι μ υ σ τ ικ έ ς υ π η ρ ε σ ί ε ς τ η ν α π ο σ ύ ν δ ε σ α ν κ α ι μ ε τ έ φ ε ρ α ν τ α υλικά της στο σπίτι του αριστερού εκδότη Τζιαντζάκομο Φ ε λ τ ρ ιν έ λ ι γ ι α ν α κ α τ η γ ο ρ ή σ ο υ ν τη ν Αριστερά γ ια το έγκλημα. Στις 4 Α υ γο ύ σ το υ 1974 βόμβα εξερράγη στο τρ έν ο I t a l ic u s E x p r e s s στο δ ρ ο μ ο λ ό γιο α π ό Ρ ώ μ η π ρ ο ς Μ ό ν α χ ο μ ε 12 νεκρούς. Στις 2 Α υγούστου 19 8 0 , βόμβα στο σ τ α θ μ ό της Μ π ο λ ό ν ια σκό τω σ ε 85 ά τ ο μ α κ α ι τ ρ α υ μ ά τ ι σ ε 2 0 0 . Ό λ ε ς οι ε ν έ ρ γ ε ιε ς α π ο δ ίδ ο ν τ α ν στην Α ρ ισ τερ ά ενώ είχαν ως δράστες τους φ ασίστες της
πο τέ στη Δ ικ α ιο σ ύ ν η . Το 1974 ο Ιταλός α να κ ρ ιτή ς Τ ζιο β ά ν ι Τ α μ π ο υ ρ ίν ο , α φ ο ύ σ υ ν έ λ ε ξ ε σ τ ο ιχ ε ία , σ υ ν έ λ α β ε το ν ε π ι κεφ αλής τω ν Μ υ σ τικ ώ ν Υ π η ρ εσ ιώ ν και μ έλος τη ς G l a d i o , Β ίτο Μ ιτ σ έ λ ι. Τον οδήγησε σε δίκη μ ε κατηγορίες γ ια α ν α τροπή του πολιτεύματος και της ιταλικής κ υ β έ ρ ν η σ η ς . Ο Μ ιτ σ έ λ ι στο δ ι κ α σ τ ή ριο, επ ιτέθη κε στους δικαστές λέγοντας πω ς ό,τι έκα νε ήταν αυτό πο υ έπ ρ ε π ε να κ ά ν ε ι. «Το ΝΑΤΟ και οι Η Π Α μ ο υ ζ ή τ η σαν να φτιάξω μ ια τέτοια υπηρεσία» είχε α π ο κ α λ ύ ψ ε ι μ έ σ α στο θ υ μ ό το υ με τον οποίο προσπαθούσε να δείξει στους δ ικ α στές πόσα αγνοούσαν. Καταδικάστηκε σε ε ξ ά μ η ν η φ υ λ ά κ ισ η αλλά α π λ ώ ς π α ρ έ μ εινε σε στρατιωτικό νοσοκομείο.
Σχέσεις Cladio, «Κόκκινης Προβιάς» και ελλήνων φ ασιστώ ν Το 19 9 0 η ελληνική «Κ όκκινη Π ροβ ιά», εμ φ α νίσ τη κ ε ως ένα δίκτυο πο υ θα α ν α λ ά μ β α νε δράση α ν έκ α ν α ν επ έμ β α σ η οι Σοβιετικοί. Αυτό ήταν ένα ψ έμ α το οποίο γ ν ώ ρ ιζ ε η πολιτική η γ ε σ ία . Το δ ίκ τ υ ο , ό π ω ς θα δ ο ύ μ ε π α ρ α κ ά τ ω , δ ε ν ε ξ α ρ θ ρ ώ θη κε, απ λώ ς κ α λ ύφ θη κ ε με σ ιω π ή . Σε τακτά χρονικά δ ιαστήμα τα, οι ηγεσίες το υ δ ικ τ ύ ο υ S t a y B e h i n d σ υ μ μ ε τ ε ίχ α ν στο συντονιστικό όργανο στις Βρυξέλλες. Δ εν μπορεί να φ ανταστεί κάποιος πω ς ►►
HOTDOC · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 · 21
GLADIO
O δικη γόρ ος Τ ά κ ης Μ ιχαλόλιας
Ο π ρ ίγ κ ιπ α ς Β α λέρ ιο Μ π ο ρ γ κ έζε
Ο δ ικ η γό ρ ο ς Κ ώ σ τα ς Π λεύρης
σ ε ολόκληρη την Ε υ ρ ώ π η ο Μ υ σ τ ικ ό ς Σ τρατός έ κ α ν ε β ο μ β ισ τ ικ έ ς ε π ιθ έ σ ε ις και π ρ α ξ ικ ο π ή μ α τ α , αλλά στην Ελλάδα περ ίμ εν ε τους Σοβιετικούς να εισβάλουν. Τον Δ ε κ έ μ β ρ ιο το υ 1974, το π ε ρ ιο δ ικ ό Φ όρουμ, α π ο κ ά λ υψ ε π ω ς το Π άσχα του 1968, 59 Ιταλοί φ ασίστες τα ξ ίδ εψ α ν από το Πρίντεζι της Ιταλίας στην Ελλάδα, για να γιορτάσουν τα γενέθλια της Ελληνικής Χ ο ύ ν τα ς. Ό π ω ς π ρ ο κ ύ π τει απ ό κ α τ α θ έ σ ε ις σ του ς Ιτα λ ο ύ ς Ε ισ α γ γ ε λ ε ίς , στην π ρ α γμ α τικ ό τη τα έφ τα σ α ν γ ια ν α ε κ π α ι δ ε υ τ ο ύ ν σε ε ιδ ικ ά σ τ ρ α τ ό π ε δ α . Η Ελληνική Χ ούντα, δημιούργημα και αυτή των ανθρώ π ω ν της «Κόκκινης Π ροβιάς», ε κ π α ί δ ε υ ε τ ο υ ς ιτ α λ ο ύ ς φ α σ ί σ τ ε ς . Μ ε τά την επιστροφ ή των φ ασιστώ ν της Ο τά ίη θ Ν ιιο ν ο στην Ιτα λ ία , ά ρ χισ αν οι βομβιστικές επ ιθέσεις. Ο δ ικ η γό ρ ο ς Κ ώ σ τα ς Π λ εύ ρ η ς ή τα ν ο σ ύ ν δ ε σ μ ο ς τη ς ε λ λ η ν ικ ή ς Χ ο ύ ν τ α ς μ ε τ ο υ ς φ α σ ίσ τ ε ς - μ έ λ η το υ δ ι κ τ ύ ο υ . Ο Π λ ε ύ ρ η ς , ο ο π ο ίο ς δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε στην Ε λ λ ά δ α τη ν φ α σ ισ τ ικ ή ο ρ γ ά ν ω σ η « 4 η Α υ γ ο ύ σ τ ο υ » , ε π ισ κ ε π τ ό τ α ν τη ν Ιταλία και είχε συ χνές ε π α φ έ ς μ ε τη ν ΟτάίπΘ Ν ιιο ν ο . Σχέσεις επ ίσ η ς είχε κ α ι ο α δ ε λ φός του Νίκου Μιχαλολιάκου, δικηγόρος Τάκης Μιχαλόλιας. Μ ε τ ά τ η ν α π ο τ υ χ η μ έ ν η π ρ ο σ π ά θ ε ια της Ο ^ ά ίο ν α κ ά ν ει π ρ α ξ ικ ό π η μ α στην Ι τ α λ ία μ έ σ ω τ ο υ π ρ ί γ κ ι π α Β α λ έ ρ ιο Μ π ο ρ γ κ έ ζ ε , α υ τ ό ς κ α τ έ φ υ γ ε στα
22 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
μ ν ί, «0*β ψη χ η , φ ι ι χ ο γ ο α φ f α
ίο υ
Π ρ 4 ΐ·
Λόβαναέ tooBu* 8Sfríifl ΠλίΦρΐ)· ΙΙΰμψωνα uff πληροφορίες, & φαιί Cdtou; Κ.Πλεύρης o RtCT-j ΐ ύ ς £νθρω*ος ίη ς CIA H®C γνω στές ηράχτορας τ&ν σ υ ν Ταγϋαιαρχίυυ χτ^ς «,'.θήνας,α~ ϊΐό τ ο ι ς ¿ρχηγο6ς τής *η ζ Λύγρ<κ?τον, βρ ίσχεχαν στην Ι τ α λ ί α r *0 Πλεύρης ¿ ν τ ο *1 σ στΓ|Ηΐ σ τ ί ς 15· 3λε o tV Νά*ιολη κρβερχύαενος τδ Π α λ έ ρ μ ο .*5 *6 μένος αταβμδς -5¡r; K c p io b t a z τ ο ν ηται* ή Ιιε ρ ο ϋ τ ς ια .Δ έ ν ε ί ν α ι Α πρώ τη φορα -πού έρ χετα ν ο την 'ΐ τ α λ έ α δ Πλεύρης.Εΐνην αΟτ6 ς txoC xpaxS. τ ί ς επαρες Α ν ίμ ε σ α σ χ ο ΰ ς Ιτ α λ ο ύ ς φ οο ΐο τε ς x j v ¿λληνι·χή * α -
I
i I |
κυβέρνηση*
O l cnioitoC
το υ ταζιί»νο£<
του eív&i γνωστοί: Ava^topγΑνωβη Των έ λ λ η ν ι h&v «pac d i
lh
C
ται,ες
u
δ ρ - ν α ν ώ σ ε υ ν , π ρ ο Β Ο Η ά ·»
w l
έγ^ληματ
ε-
víp rc fc c c fivivT va ο το νς ε λ λ η ν ες Α ν τ ιφ α σ ίσ τ ε ς του ε ζω -
τερίχοΰ. 0L ί λ λ η ν ε ς του ¿ ¿ ω τ ε ρ ι kóG, Ι δ ι α ί τ ε ρ α o l ά ν τ uipacι στες 'Ι τ α λ ί α ς ΗΛλοΟν-
xaw ο'δτϊαγρΟ^νηΛη. v>CiV j"~nirjliU LÍ ^
I ■1■ flW I
σ τ ρ α τ ό π ε δ α τη ς Κ έ ρ κ υ ρ α ς . Σε σ υ ν έ ν τ ε υ ξ ή του στο π ε ρ ιο δ ικ ό «EUROPEO» και την Ο ριάνα Φ αλάτσι, ο Μ ιχαλόλιας, σ τ ις 26 Φ ε β ρ ο υ ά ρ ι ο υ 1 9 7 6 , λ έ ε ι : «Συνάντησα τον Μ π ο ρ γ κ έζε σε μ ια π λ α τεία στην Κ έρκυρα κάτω από το άγαλμα του Α χ ιλ λ έ α .Έ μ ο ια ζε μελαγχολικός. Τον π λ η σ ία σ α γ ια να τον σ υ γχ α ρ ώ κ α ι μ ο υ ε ίπ ε : Χ ά σ α μ ε τ α μ ά τ ια , τώ ρα π ρ ο σ π α θο ύμ ε να σώ σουμε τα ματοτσίνορα». Οι σχέσεις των ιταλών φ ασιστώ ν με τους έλληνες φ α σ ίσ τ ε ς , το ν Κ ώ σ τα Π λεύρη και την οικ ο γένεια του ν υ ν αρχηγού της Χ ρυ σ ή ς Α υ γ ή ς , δ ε ν ε ίν α ι η μόνη σχέση που σ υ ν δ έ ει ενδ εχ ο μ ένω ς τους δύο μ υ σ τ ικ ο ύ ς σ τ ρ α το ύ ς . Τη δ ε κ α ε τ ία του ‘ 7 0 , σ τη ν Ε λ λ ά δ α υ π ή ρ ξ α ν μ ια σ ε ιρ ά α π ό β ο μ β ισ τικ έ ς ε π ιθ έ σ ε ις , π α ν ο μ ο ιό τ υ π ε ς μ ε αυ τές της Ιταλίας. Η ελληνική σ τ ρ α τ η γ ι κ ή τ η ς έ ν τ α σ η ς , έ π α ι ξ ε το δικό της ρόλο. Π α ρ ά τ α σ υ γ κ λ ο ν ισ τ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία π ο υ υπ ή ρ χ α ν στη δ ιά θ εσ η της κ υ β έρ νη σ η ς Π α π α ν δ ρ έο υ , τα οπ οία α φ ορ ού σ α ν στη δράση του δικτύου, δεν έγινε προσπάθεια ν α σ υ ν δ ε θ ο ύ ν ε γ κ λ η μ α τ ικ έ ς ε ν έ ρ γ ε ιε ς πο υ υ π ή ρ ξα ν στην Ελλάδα, πολλές απ ό τις ο π ο ίες ε ίχ α ν βά λει σε κ ίν δ υ ν ο την ίδια τη χώρα με το δίκτυο της «Κόκκινης Προβιάς». Οι λόγοι νομίζω φ αίνοντα ι σε όσα ακολουθούν και προέρχονται απ ό τη δημοσιογραφική έρ ευνα . HD
Πριν ο λύκος φορέσει την «Κόκκινη Προβιά» σο τ α α π ο μ ε ι ν ά ρ ι α τ ο υ ■ ■ ε λ λ η ν ικ ο ύ σ τ ρ α τ ο ύ β ρ ίσκ ο I Η ν τ α ν στη Μ έσ η Α νατολή υ π ό τ ις ο δ η γ ίε ς τ η ς ε ξ ό ρ ι σ της κ υ β έ ρ ν η σ η ς και το υ σ υ μ μ α χ ικ ο ύ σ τ ρ α τ η γ ε ί ο υ , μ ι α ο μ ά δ α 1 5 0 β α σ ιλοφ ρόνω ν α ξ ιω μ α τ ικ ώ ν , σ τρ ά φ η κ ε ε ν α ν τ ίο ν α ν τ ιβ α σ ιλ ικ ώ ν α ξ ιω μ α τ ικ ώ ν δ η μ ιο υ ρ γ ώ ν τ α ς τον Α ύγουστο το υ 1943 α ν τ α ρ σ ία . Οι σ τ α σ ια σ τέ ς έ φ τ α σ α ν στο σ η μ είο ν α βρίζουν τον α ντιπ ρ ό εδ ρ ο της κυβ έρ νη σ η ς Π α να γιώ τη Κανελλόπουλο. Οι σ τ α σ ια σ τ έ ς οι ο π ο ίο ι α ρ ν ή θ η κ α ν ν α υ π ο χ ω ρ ή σ ο υ ν π α ρ ά τ ις π α ρ α κ λ ή σεις του αρχηγού το υ στρατού σε καιρό πολέμου, κα τα δ ικά σ θη κ α ν α π ό το σ τρα τοδικείο στο Κάιρο. Οι στασιαστές με την π α ρ έ μ β α σ η τω ν Β ρ ετα ν ώ ν όχι μόνο δεν εξέτισαν τις ποινές τους, αλλά πολλοί α π ’ αυτούς εντά χθηκαν στο πρώτο ελληνικό τά γ μ α ειδικώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν , τον Ιερό Λόχο το υ σ τρα τη γο ύ Χ ριστόδουλου Τ σ ιγ ά ν τε . Ε κπ α ιδεύτηκα ν από τις ειδικές δ υνάμεις SAS τω ν Β ρ ετ α ν ώ ν και α π ο τέλ εσ α ν την πρώτη ύλη του μ ετέπ ειτα μυστικού πολέ μου. Στην μεγάλη τους πλειονότητα ήταν μέλη της οργάνωσης ΙΔΕΑ (Ιερός Δεσμός Ελλήνων Α ξιω μ α τικ ώ ν), ενός σ υ ν ω μ ο τ ι κού μ η χ α ν ισ μ ο ύ π ο υ ε μ φ α ν ίσ τ η κ ε μ ε σ υ ν τ ο ν ισ μ έ ν η δ ρ ά σ η το 19 4 5 υ π ό την α ρ χ η γ ία το υ σ τρ α τη γο ύ Σόλωνα Γ κ ίκ α . Ω ς το 19 6 7 , ο ΙΔ Ε Α ή τα ν η κ ιν η τ ή ρ ια δ ύ ν α μ η τω ν α ν τ ιδ ρ α σ τ ικ ώ ν τ μ η μ ά τ ω ν
Πολύ πριν λήξει ο Β ' Παγκόσμιος Πόλεμος, οι Βρετανοί ανησυχούσαν για την πιθανότητα η Ελλάδα να πέσει στα χέρια του ΕΛΑΣ και της Αριστερός. Τα βρετανικά αρχεία, είναι γεμάτα από αναφορές για κινήσεις που έκαναν οι βρε τανικές δυνάμεις προκειμένου να υπερασπιστούν ακόμη και συνεργάτες τω ν Γερμανών μόνο και μόνο επειδή ήταν αντικομμουνιστές. Οι Βρετανοί προτι μούσαν όπως έλεγε την εποχή εκείνη βρετανός πράκτορας που έδρασε στην Ελλάδα «σαράντα χρόνια με τους Γερμανούς παρά μία μέρα με τον ΕΛΑΣ». Ακόμη και την εποχή που ο ΕΛΑΣ προέλαυνε δίνοντας μάχες υπέρ τω ν συμ μαχικών θέσεων, οι Βρετανοί προετοίμαζαν την επόμενη μέρα χωρίς τον ΕΛΑΣ και την Αριστερά. Δημιούργησαν τις αντικομμουνιστικές συμμαχίες, μέσα στις τάξεις συνωμοτών του στρατού ακόμη και συνεργατών τω ν Γερμανών. Αυτοί ήταν οι πυρήνες του Μυστικού Στρατού, που μερικά χρόνια αργότερα θα πέρ ναγε στα χέρια τω ν ΗΠΑ ως ανεπίσημη επιχείρηση της CIA και του ΝΑΤΟ
το υ στρα τού, έ ν α αόρατο δ ιευ θ υ ν τ ή ρ ιο το ο π οίο α π ο τ έ λ ε σ ε και τον κορμό του Μ υστικο ύ Στρατού. Τον Δ ε κ έμ β ρ ιο το υ 1944 , οι β ρ ετανικές δ υ ν ά μ ε ι ς σ τ η ν α π ε λ ε υ θ ε ρ ω μ έ ν η π ια Α θ ή ν α , ά ν ο ιξ α ν π υ ρ ε ν α ν τ ίο ν ε ι ρ η ν ι κών δια δ η λω τώ ν π ο υ δ ια δ ή λ ω να ν υπ έρ το υ Ε Α Μ . Οι ελ εύ θ ερ ο ι σ κ ο π ε υ τ έ ς έ ρ ι ξαν στο ψαχνό και δημιούργησ αν ένοπλη α ν τ ιπ α ρ ά θ ε σ η μ ε τ α ξ ύ β ρ ετ α ν ικ ώ ν και κυβερνητικώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν απ ό τη μ ια και τω ν ελ λή νω ν α ν τ α ρ τ ώ ν α π ό τ η ν άλλη. Α υτή ή τα ν η α π α ρ χή το υ ε μ φ υ λ ίο υ και εν δ εχ ο μ έν ω ς η πρώτη δράση τω ν μ ο ν ά δων του Μ υστικού Στρατού στην Ελλάδα.
Η Β ρ ετανία έδινε ένα έμπρακτο μ ά θη μ α γ ια το πώ ς δ η μ ιου ργούν πολιτική με την προέκταση τω ν όπλων.
Ο ΙΔΕΑ εκπαιδεύεται σε σχολές πρακτόρων Ό πω ς περιγράφει αφοπλιστικά ο Γιώργος Κ α ρ α γ ιά ν ν η ς , ο ιστορικός του ΙΔΕΑ στο βιβλίο του «Το Δ ρ ά μ α της Ελλάδος», ο ΙΔ Ε Α α π ό κ ο ιν ο ύ μ ε τ ο υ ς Β ρ ε τ α ν ο ύ ς κ α θ ό ρ ιζ ε τ α π ρ ά γ μ α τ α στο ε λ λ η ν ικ ό σ τ ρ ά τ ε υ μ α αλλά και την π ο λ ιτ ικ ή . Οι Β ρ ετ α ν ο ί κ α ι μ ε τ έ π ε ιτ α οι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί ευνο ούσ αν τις στρατιωτικές βλέψεις και τις συνω μοσίες του ΙΔΕΑ στο πρόσωπο ►► HOTDOC
· 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 · 23
GLADIO
το υ ο π οίοι έ β λ ε π α ν τον καλύτερο σ ύ μ μα χο γ ι α τη ν π ρ ο ώ θ η σ η τ ω ν σ χ ε δ ίω ν το υ ς. Ο α μ ερ ικ α ν ό ς στρα τηγός Β α ν Φ λιτ σ υ μ μ ε τ ε ί χ ε σ τ ις σ υ σ κ έ ψ ε ις το υ Α ν ώ τ α τ ο υ Σ τ ρ α τ ιω τ ικ ο ύ Σ υ μ β ο υ λ ίο υ ό π ο υ οι έλ λη νες σ τ ρ α τη γ ο ί ό π ω ς γ ρ ά ψ ε ι ο Κ α ρ α γ ιά ν ν η ς «παρ ακο λουθούσα ν την έκφρασή του ώστε να σ υ μφ ω νή σ ουν σε κ ά θ ε θ έ μ α μ ε το ‘ν α ι ’ ή το ‘ό χ ι’ πο υ θα π ρ ό φ ερ ε εκ είνο ς α π ο φ α σ ισ τ ικ ά και χωρίς χαμόγελα». Μ έ σ α α π ό τ ι ς τ ά ξ ε ι ς τ ο υ Ι Δ Ε Α , οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί, διάλεξαν και εκ π α ίδ ευ σ α ν στις σχολές τους στελέχη τα οποία επ έσ τρ εψ α ν στην Ελλάδα και σχη μάτισαν τον Μ υστικό Στρατό. Α ρ χ ικ ά οι Β ρ ε τ α ν ο ί ά ρ χ ισ α ν ν α ο ρ γ α ν ώ ν ο υ ν το σ χ έ δ ιο « α ν τ α ρ τ ο π ο λ έ μ ο υ » σε π ε ρ ίπ τω σ η π ο υ οι Σ οβ ιετικοί έ μ π α ι ν α ν σ τη ν Ε λ λ ά δ α . Κ ά τ ω α π ό α υ τ ό το ε π ιχ ε ίρ η μ α της κ ά λ υ ψ η ς , έ φ τ ια ξ α ν τις π α ρ α σ τ ρ α τιω τ ικ ές ο μ ά δ ες π ο υ αποτ ε λ ο ύ ν τ α ν α π ό στελέχη του ελλη νικού σ τ ρ α το ύ κ α ι κ ά θ ε ε ίδ ο υ ς « εθ ν ικ ό φ ρ ο νες» και αντικομμουνιστές. Ο πρόδρομος της «Κόκκινης Π ροβιάς», ή τα ν η ε π ιχ ε ί ρηση «Αλώπιξ» η ο π ο ία είχε εκ π ο ν η θ εί απ ό τις βρετανικές μυστικές υπ η ρεσίες. Κρύπτες με όπλα και υλικά πολέμου κρύ βονταν σε διάφ ορα σ η μ εία της Ελλάδας π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ ο ύ ν σε Μ υ σ τ ικ ό Π ό λ εμ ο . Π α ρ ό τι οι Β ρ ετ α ν ο ί έθεσαν έθ εσ αν τις βάσεις του Μ υστικού Π ο λ έ μ ο υ , χ ρ ε ιά σ τ η κ ε στη σ υ ν έ χ ε ια η εμ π λ ο κ ή τω ν Η Π Α γ ι α ν α δ η μ ιο υ ρ γ η θ ε ί το ε π ίσ η μ ο σ χ έδ ιο « S ta y B e h in d » κ α ι η « Κ ό κ κ ιν η Π ρ ο β ιά » , η ελ λ η νικ ή «Gladio» δηλαδή.
Ο Σεραφείμ και η πρώτη επιχείρηση Μ υστικού Πολέμου στον κόσμο Το 1947 , οι Β ρ ε τ α ν ο ί α π ο φ ά σ ισ α ν ν α εμπλακούν μέσω επιχειρήσεων Μυστικού Π ο λ έμ ο υ στην Α λ β α ν ία ό π ο υ την ε ξ ο υ σία είχε αναλάβ ει ο κ ομμουνιστής Ενβέρ
24 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
Μ
Τον Δεκέμβριο του 1944, οι βρετανικές δυνάμεις στην απελευθερωμένη πια Αθήνα, άνοιξαν πυρ εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών που διαδήλωναν υπέρ του ΕΑΜ. Οι ελεύθεροι σκοπευτές έριξαν στο ψαχνό και δημιούργησαν ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ βρετανικών και κυβερνητικών δυνάμεων από τη μια και των ελλήνων ανταρτών από την άλλη. Αυτή ήταν η απαρχή του εμφυλίου και ενδεχομένως η πρώτη δράση των μονάδων του Μυστικού Στρατού στην Ελλάδα. Η Βρετανία έδινε ένα έμπρακτο μάθημα για το πώς δημιουργούν πολιτική με την προέκταση των όπλων
Χότζα. Ο Χότζα είχε βυθίσει το 1946 δύο β ρ ετ α ν ικ ά πλοία μ ε τ α ξ ύ Α λ β α ν ία ς και Κ έ ρ κ υ ρ α ς , τα ο π ο ία υ π ο σ τ ή ρ ιζ α ν πω ς έ π λ ε α ν σ ε δ ιεθ ν ή ύ δ α τ α . Οι Β ρ ετ α ν ο ί α π ο φ ά σ ισ α ν την ανατροπή του και σ υ ζή τ η σ α ν το θ έ μ α μ ε τ ο υ ς Α μ ε ρ ικ ά ν ο υ ς . Μ ια ο μ ά δ α άγγλω ν π ρ α κ τό ρ ω ν μ ε τα ξ ύ τ ω ν ο π ο ίω ν κ α ι ο π ε ρ ιβ ό η τ ο ς δ ιπ λ ό ς π ρ ά κ το ρ α ς των Σ οβ ιετικώ ν Κ ιμ Φ ίλ μ π ι ε π ε ξ ε ρ γ ά σ τ η κ α ν έ ν α σ χ έ δ ιο ε π έ μ β α σης στην Α λβανία γ ια την ανατροπή του Χ ότζα. Ο υσ ια σ τικ ά αυτό π ο υ ήθελαν οι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί δ ε ν ή τα ν η α ν α τ ρ ο π ή το υ Χότζα, όσο η πρώτη πραγματική δοκιμή των σενα ρίω ν Μ υστικο ύ Π ολέμου. Το Γ ρ α φ είο Π ολιτικού Σ χ εδ ια σ μ ο ύ της CIA (O P C ), έ χ ο ν τ α ς ή δ η π ε ι ρ α μ α τ ι σ τ ε ί μ ε ε π ε μ β ά σ ε ι ς σ τ η ν Ι τ α λ ία κ α ι έχ ο ν τ α ς την έ γ κ ρ ισ η το υ Σ υ μ β ο υ λ ίο υ Α σ φ α λ ε ία ς , α π ο φ ά σ ισ ε ν α δ ο κ ιμ ά σ ε ι κάτι πιο μεγάλο απ ό μ ια π α ρέμ β α σ η στο εσ ω τερ ικ ό χ ώ ρ α ς . Ε κ π α ίδ ε υ σ ε ο μ ά δ α αντιφ ρ ονούντω ν Αλβανών στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Μ ά λτα . Οι ε κ π α ιδ ε υ μένοι σε Μ υστικό Πόλεμο πο υ είχαν την κω δική ο ν ο μ α σ ία « P ix ie s» (ξωτικά) θα έ μ π α ι ν α ν κ ρ υ φ ά σ τη ν Α λ β α ν ία γ ι α να δ η μ ιο υ ρ γ ή σ ο υ ν σ υ ν θ ή κ ε ς α ν α τ ρ ο π ή ς . Σ τις ο μ ά δ ε ς σ υ μ μ ε τ ε ί χ α ν σ τ ρ α το λ ο γ η μ έ ν ο ι Β ο ρ ε ιο η π ε ιρ ώ τ ε ς τω ν ο π ο ίω ν πιθανή α π ώ λεια θα μπορούσε ακόμη και να ξεσηκώσει την ελληνική μειονότητα. Ο ρ γ α ν ώ θ η κ α ν π ά ν ω α π ό τ ρ ε ις π ρ ο σ π ά θ ε ιε ς ε ισ ό δ ο υ α ν τ ιφ ρ ο ν ο ύ ν τ ω ν σ τ η ν Α λ β α ν ία . Η μ ία έ γ ιν ε μ ε π λ ο ιά ριο α π ό τ η ν Κ έ ρ κ υ ρ α κ α ι οι άλλες με πτώση α λ εξιπ τω τιστώ ν. Ό λες α π έτ υ χ α ν α φ ο ύ οι α λ β α ν ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ι ς π ε ρ ίμ ε ν α ν τ ο υ ς ε ισ β ο λ ε ίς . Η ε π ικ ρ α τ έ σ τ ε ρ η θ ε ω ρ ία ε ίν α ι π ω ς η πρώ τη επ ιχ είρ η σ η Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ο λ έμ ο υ είχ ε π ρ ο δ ο θ εί α π ό το ν Κ ιμ Φ ίλ μ π ι σ τ ο υ ς Σ ο β ιε τ ικ ο ύ ς οι οποίοι εν η μ έρ ω σ α ν τον Χότζα. Α π ’ ό,τι προκύπτει όμως απ ό την ετοιμότητα που έδ ειξα ν αργότερα οι δ υ ν ά μ ε ις του Χότζα και σε άλλες ανάλογες επ ιχειρήσεις, η ►► HOTDOC · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
25
GLADIO
πλη ροφ όρ η ση π ρ έ π ε ι ν α π ρ ο έ ρ χ ο ντ α ν απ ό το εσωτερικό τω ν αντιφρονούντω ν. Μ ετά την αποτυχία των επ εμ β ά σ εω ν , το σχέδιο Μ υστικού Πολέμου στην Αλβανία, α π έ κ τ η σ ε έ δ ρ α τη ν Ε λ λ ά δ α . Ο μ ά δ ε ς Β ο ρ ε ιο η π ε ιρ ω τ ώ ν ε κ π α ιδ ε ύ ο ν τ α ν γ ια τη δ η μ ιο υ ρ γ ία κρίσης στην Α λ β α ν ία . Ο σ χ ε δ ια σ μ ό ς π ρ ο έ β λ ε π ε π λ ή γ μ α σ τη ν Α λβανία ώ στε ν α δ η μ ιου ργη θ ούν οι σ υ ν θήκες ανατροπής του καθεστώτος Χότζα. Οι έ λ λ η ν ε ς ε π ι τ ε λ ε ί ς τ ο υ Μ υ σ τ ι κ ο ύ Π ο λ έ μ ο υ ό π ω ς π ρ ο κ ύ π τ ε ι α π ό το σ χ έ δ ιο «ΑΛΦΑ» το ο π οίο α π ο κ α λ ύ π τ ο υ μ ε , είχαν δεχθεί μ ε το πρόσχημα του εθνικού σ υ μ φ έρ ο ντο ς, ν α εμ π λ α κ εί στην προβο κ ά τσ ια η ελληνική μ ειο ν ό τη τα ώ στε να εξυ π η ρ ετη θ ο ύν τα σχέδια του Μ υστικού Π ολέμου. Για δ ε κ α ε τ ίε ς το σχέδιο αυτό α ν α ν ε ώ ν ο ν τ α ν σ τα ελ λ η ν ικ ά σ τ ρ α τ ιω τικ ά ε π ιτ ε λ ε ία ως εθ νικ ό σχέδιο και τις περισσότερες φορές όσοι το υ π έγ ρ α φ α ν, α γ ν ο ο ύ σ α ν π ώ ς ε κ π ο ρ ε ύ τ η κ ε κ α ι μ ια πο ια σ κοπιμότητα.
Μ
Το 1951 έγινε σύσκεψη στην Ουάσιγκτον μεταξύ αντιπροσώπων Ελλάδας, Μεγάλης Βρετανίας και ΗΠΑ με αντικείμενο την ίδρυση «Δυνάμεων Μυστικής Δράσεως στην Ελλάδα». Η «Κόκκινη Προβιά» μόλις είχε δημιουργηθεί
26 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
Στα π λ α ίσ ια α υ τ ο ύ το υ σ χ εδ ίο υ , δ η μ ιουργήθηκε στην Ελλάδα η πρώτη μεγάλη κ ρ ύ π τ η ό π λ ω ν μ ε π ρ ω τ ο β ο υ λ ία το υ μ ε τ έ π ε ι τ α Α ρ χ ιε π ισ κ ό π ο υ Σ ε ρ α φ ε ίμ , τη ν π ε ρ ίο δ ο π ο υ ή τ α ν μ η τ ρ ο π ο λ ίτ η ς Ά ρτα ς και α ρ γό τερ α Ιω α ν ν ίν ω ν . Η κ ρ ύ π τη δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε στη Μ ο ν ή Β ε λ ά κοντά στο Κ αλπάκι στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Τα όπλα φ υλάγονταν ως εθνικό μυστικό, ενώ δεν ήταν τίποτα άλλο απ ό σχεδιασμός του Μ υστικο ύ Π ολέμου. Την δ ε κ α ε τ ία το υ > ο , κ ά π οιος εν τό π ισ ε τα όπλα και εν η μ έρ ω σ ε τον συντοπίτη του Ευάγγελο Α βέρω φ ο οποίος ήταν υ π ο υ ρ γός Ά μ υ ν α ς του Κ α ρ α μ α νλή . Ο Αβέρωβ ε ν η μ έ ρ ω σ ε μ ε τη σ ειρ ά το υ τον αρχηγό ΓΕΕΟΑ Ιω άννη Ν τά β ο , α γ νο ώ ν τα ς πω ς ή τα ν γ ν ώ σ τ η ς τ ω ν σ χ ε δ ίω ν Μ υ σ τ ικ ο ύ Πολέμου. Ο Ντάβος ενημέρωσε το δίκτυο κ α ι τ α ό π λ α μ ε τ α φ έ ρ θ η κ α ν α π ό τη ν Μ ονή Βελά. Ο Αρχιεπίσκοπος Σ ερ α φ είμ , συνδεδεμένος με το δίκτυο του Μυστικού Π ολέμου, ήταν απ ό τα πρώτα μέλη πο υ ε ίχ α ν κ α τ α γ ρ α φ ε ί σ τ ο υ ς α π ό ρ ρ η τ ο υ ς και καλά φ υλ α γμ ένο υς καταλόγους των μελών της «Κόκκινης Προβιάς».
Σ τα π λ α ίσ ια τ ο υ σ χ εδ ίο υ «ΑΛΦΑ» δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε σ τη ν Ελλάδα η π ρ ώ τη μεγάλη κ ρ ύ π τη όπ λω ν μ ε π ρ ω το β ο υ λ ία τ ο υ μ ε τ έ π ε ιτ α Α ρ χιεπ ισ κ ό π ο υ Σ ερ α φ είμ , τη ν π ερ ίο δ ο π ο υ ήτα ν μη τρ ο π ο λ ίτη ς Α ρ τα ς κ αι α ρ γό τερ α Ιω α ν ν ίν ω ν . Ο Α ρ χιεπ ίσ κοπ ος Σ ερ α φ είμ , σ υ ν δ ε δ ε μ έ ν ο ς μ ε το δ ίκ τυ ο το υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ο λέμ ο υ, ήταν από τα π ρ ώ τα μέλη π ο υ είχ α ν κ α τα γρ α φ εί σ το υ ς α π ό ρ ρ η το υ ς κ α ι καλά φ υ λ α γμ έν ο υ ς κ α τα λ ό γο υς τ ω ν μ ελ ώ ν τη ς «Κ όκκινης Π ροβιάς».
Από τα ΔΟΚ στην «Κόκκινη Προβιά» Ε ξ α ιτ ία ς τη ς φ ύ σ η ς τω ν π ρ ώ τ ω ν α π ο στολών το υ Μ υ σ τικ ο ύ Π ο λέμ ου και τ ω ν σ χ έ σ ε ω ν τ η ς ο μ ά δ α ς τ ο υ ΙΔ Ε Α μ ε τ ο υ ς Β ρ ε τ α ν ο ύ ς , π ρ ώ τ α μέλη το υ δ ικ τ ύ ο υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ο λ έμ ο υ , ή τα ν σ τ ε λέχη τω ν Κ α τ α δ ρ ο μ ώ ν (ΛΟΚ) οι οπ οίοι είχαν α ξιολογηθεί ως α ξιό μ α χ ο ι, πιστοί κ α ι με ιδ εο λ ο γικ ή κ α θ α ρ ό τ η τ α . Ε ίχα ν άλλωστε π ά ρ ε ι μέρος μ ε ε π ιτ υ χ ία στις τ ε λ ε υ τ α ίε ς μάχες το υ ε μ φ υ λ ίο υ . Η CIA κ α τά φ ερ ε ν α α π ο κ τή σ ει ε π α φ έ ς με τ α Λ Ο Κ , μ έ σ ω τ ο υ π ρ ώ τ ο υ δ ιο ικ η τ ή , συνταγματάρχη Καλίνσκυ ο οποίος ήταν γα μ π ρ ό ς του Π α π ά γο υ. Το ΐ 95ΐ έγινε σύσκεψη στην Ο υάσιγκτον μ ε τ α ξ ύ α ν τ ιπ ρ ο σ ώ π ω ν Ε λ λ ά δ α ς, Μ εγά λ ης Β ρ ετα νία ς και Η Π Α με α ν τικ εί μ ενο την ίδρυση « Δ υ ν ά μ ε ω ν Μ υ σ τικ ή ς Δ ρ ά σ ε ω ς σ τ η ν Ε λ λ ά δ α » . Η «Κ ό κ κ ινη Προβιά» μόλις είχε δ η μ ιο υ ρ γη θ εί. HD
Τ ο 1 9 4 7 . ο» Β ρ ετα νο ί α π ο φ ά σ ισ α ν να εμ π λ α κ ο ύ ν μ έ σ ω επ ιχ ειρ ή σ εω ν Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ολέμου σ τη ν Α λβ α νία ό π ο υ τη ν εξο υ σ ία ε ίχ ε α να λ ά β ει ο κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ή ς Ε νβ έρ Χ ό τζα . Ο Χ ότζα είχ ε β υ θ ίσ ει το 1946 δ ύ ο β ρ ετα νικ ά π λ ο ία μ ε τ α ξ ύ Α λβ ανίας κ α ι Κ έρ κ υρ α ς, τα ο π ο ία υ π ο σ τή ρ ιζα ν π ω ς έπ λεα ν σε δ ιεθ ν ή ύ δ α τα . Οι Β ρ ετα ν ο ί α π οφ ά σ ισ α ν τη ν α να τρ ο π ή τ ο υ κ αι σ υ ζή τη σ α ν το θ έ μ α μ ε το υ ς Α μ ερ ικ ά ν ο υ ς . Μ ια ο μ ά δ α ά γγλ ω ν π ρ α κ τό ρ ω ν μ ε τ α ξ ύ τ ω ν ο π ο ίω ν και ο π ερ ιβ ό η το ς διπ λός π ρ ά κ το ρ α ς τω ν Σ ο β ιετικ ώ ν Κ ιμ Φ ίλ μ π ι επ εξερ γ ά σ τη κ α ν ένα σ χέδ ιο επ έμ β α σ η ς σ τη ν Α λβ α νία γ ια την α να τρ ο π ή τ ο υ Χ ό τζα . Ο υ σ ια σ τικ ά α υ τό π ο υ ήθελαν οι Α μ ερ ικ α νο ί δ ε ν ήτα ν η ανα τροπ ή τ ο υ Χ ό τζα , όσο η π ρ ώ τη π ρ α γμ α τικ ή δο κιμ ή τ ω ν σ εν α ρ ίω ν Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ολέμου.
Κόκκινη Προβιά Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Όσα ακολουθούν αποτελούν Ιστορία και όχι ρεπορτάζ. Για την ακρίβεια, είναι η Ιστορία που προσπάθησαν να κρύψουν. Ή τα ν πλήρως καταγεγραμμένη σε χιλιάδες έγγραφα ντοκουμέντα που καταστράφηκαν με απόφαση της κυβέρνη σης Ανδρέα Παπανδρέου. Ανάμεσά τους, υπήρχε και ο κατάλογος με τα μέλη του Μυστικού Στρατού που δρούσαν κάτω από τις εντολές της CIA. Από τα έγγραφα που δεν καταστράφηκαν και τα οποία φέρνουμε στη δημοσιότητα προκύπτουν φριχτά πράγματα. Υπουργοί στο ίδιο τραπέζι με πράκτορες της CIA παίρνουν εντολές για τη δράση που στη συνέχεια χαρακτηρίζουν «εθνικ ή ». Αρχηγοί του Στρατεύματος καθοδηγούνται από ξένες δυνάμεις. Αποφάσεις που λαμβάνονται χωρίς να γνωρίζει ο πρωθυπουργός της χώρας. Ιστορικά γεγονότα που δημιουργήθηκαν από προ βοκάτσιες της Κόκκινης Προβιάς. Η ιστορία ρίχτηκε στη φωτιά, όχι για να μην υπάρξουν πάθη, αλλά για να καεί η αλήθεια και να καλυφθούν οι υπεύθυνοι. Αν αυτά τα ντοκουμέντα υπήρχαν, είναι αμφίβολο αν θα μπορούσαν να κυβερνούν όσοι αποτελούν το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα. Η Κόκκινη Προβιά δεν ήταν ένα σχέδιο αντιμετώπισης τω ν Σοβιετικών. Αν ήταν έτσι δεν θα καιγόταν κανένα αρχείο, τη στιγμή μάλιστα που είχε καταρρεύσει η Σοβιετική Ένωση. Η Κόκκινη Προβιά ήταν ο τρόπος με τον οποίο ανήθικα και βρώμικα οδήγησαν μια χώρα στη ν εξάρτηση και τον έλεγχο όσων τη ν κυβέρνησαν. Οι πιο στενοί συνεργάτες του Κωνσταντίνου Καραμανλή και κάποιοι από αυτούς που βρέθηκαν δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου υπήρξαν μέλη της Κόκκινης Προβιάς. Ένας έλληνας πρωθυπουργός, ο Αλέξανδρος Παπάγος επίσης. Όσα γράφονται στηρίζονται σε αφηγήσεις και έγγραφα. Κάποια από τα ονόματα των ανθρώπων που αποκάλυψαν την αλήθεια δημοσιεύονται. Κάποια άλλα για ευνόητους λόγους όχι. Δεσμεύομαι μέχρι το θάνατό τους να μην αποκαλύψω τα ονόματά τους. Οι αφηγήσεις τους ω στόσο είναι όλες καταγεγραμμένες. Τα
HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
27
Ο αρχηγός τ ο υ γ εν ικ ο ύ Ε π ιτελ είο υ Ε θ νικ ή ς Ά μ υ να ς Κ ω ν σ τα ν τίνο ς Δ ό β α ς, ο οποίος υ π έγρ α ψ ε τ η ν επ ίσ η μ η σ υ μ φ ω ν ία γ ια τη σύσ τασ η τ ο υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρ α το ύ σ τη ν Ελλάδα.
στις Ελληνικές Ε ιδ ικ ές Δ υ ν ά μ ε ις , όπως τις 25 Μ α ρ τ ίο υ το υ 1955 , γ ι α τραγική ειρ ω ν εία την ημέρ α της σ υ ν έβ η κ α ι μ ε το α ντίσ το ιχο το υρ κ ικ ό ε λ λ η ν ικ ή ς Ε θ ν ικ ή ς Γ ιο ρ τ ή ς , ο δίκτυο. αρχηγός του γε νικ ο ύ Επιτελείου Ε θ ν ικ ή ς Α μ υ ν α ς Κ ω ν σ τ α ν τίν ο ς Δ ό βΜ α ς, ονάδα φάντασμα ο έλληνας π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό ς Α λ έξα νδ ρο ς Η Δ ιο ίκ η σ η α υ τ ή ε ίχ ε τ η ν ο ν ο μ α σ ία Π α π ά γ ο ς και ο στρατηγός Τ ράσκοτ ως Δ ιο ίκ η σ η Ε ιδ ικ ώ ν Ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν (ΔΕΕ) εκ π ρ ό σ ω π ο ς της CIA, υ π έ γ ρ α ψ α ν σ υ μ κ α ι θ ε ω ρ η τ ικ ά α ν ή κ ε σ τ ις Δ υ ν ά μ ε ι ς φ ω ν ία γ ι α το ν Μ υ σ τ ικ ό Π ό λ εμ ο στην Καταδρομών. Στην πραγματικότητα ήταν Ε λ λ ά δ α . Η ε π ίσ η μ η σ υ μ φ ω ν ί α ή τα ν έ ν α τ μ ή μ α μ υ η μ έ ν ω ν κ α ι μ ια μ ο ν ά δ α α π λ ώ ς τ υ π ι κ ή . Ο Μ υ σ τ ικ ό ς Σ τρ α τό ς άγνω στη γ ια όσους υπ η ρ ε το ύ σ α ν στους υπήρχε και στρατολογούσε πολίτες, α ξ ι Κ α τ α δ ρ ο μ είς . Η ο ν ο μ α σ ία του δ ικ τύ ο υ ωματικούς, πολιτικούς οι οποίοι δήλωναν ω ς Κ ό κ κ ινη Π ρ ο β ιά , μάλλον δ ε ν ε ίν α ι έτοιμοι να αντιμετω πίσουν τον σοβιετικό α κ ρ ιβ ή ς . Π ρ ό κ ειτα ι γ ια ο ν ο μ α σ ία πο υ κίνδυνο αλλά ήταν πρόθυμοι ν α ε π εκ τ εί τη ς α π ο δ ό θ η κ ε μ ε τ ά τη ν α π ο κ ά λ υ ψ η ν ο υ ν τη ν έ ν ν ο ια το υ κ ιν δ ύ ν ο υ και στις του δικ τύ ο υ το 19 9 0 και μάλλον π ρ ό κ ε ι τ α ι γ ι α σύγχυ σ η μ ε άλλη α μ ε ρ ικ α ν ικ ή δημοκρατικές δ ια δ ικ α σ ίες . Α πό το 19 5 1, Β ρ ετ α ν ο ί και Α μ ε ρ ικ α ν ο ί, σε α λ λ ε π ά λ ε π ιχ είρ η σ η . Ωστόσο η ο ν ο μ α σ ία α π ο δ ί ληλες σ υ ν α ν τ ή σ ε ις σ τη ν Ο υ ά σ ιν γ κ τ ο ν δ ει πλ έον το σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο δ ίκ τυ ο του δ ια μ ό ρ φ ω ν α ν το π λ α ίσ ιο λ ε ιτ ο υ ρ γ ία ς Μ υστικο ύ Στρατού στην Ελλάδα, όπως η
Σ
το υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρ α τ ο ύ . Α π ό το 1949 , Έ λ λ η ν ες , μέλη το υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Δ ικ τ ύ ο υ , έ π α ιρ ν α ν μέρος σε ε π ιχ ειρ ή σ ε ις κοντά στα ελληνικά σύνορα και γ ίν ο ν τ α ν συλ λέκτες πληροφοριών. Στην αρχική το υ δ ό μ η σ η , το δ ίκτυ ο του Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρατού βρισκόταν υ π ό δύο Διοικήσεις. Το τμ ή μ α που αφορούσε την οργάνωση του δ ικ τύ ο υ στις πόλεις ήταν υπό την καθοδήγηση της Κ ΥΠ . Το δίκτυο τη ς υ π α ίθ ρ ο υ ή τ α ν υ π ό τη ν δ ιο ίκ η σ η τω ν ΛΟ Κ. Σ τ α δ ια κ ά , το δ ίκ τυ ο π έρ α σ ε ολόκληρο σε μ ια Δ ιο ίκ η σ η - φ ά ν τ α σ μ α
28 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
Ο Λ άίο στην Ιταλία. Η β ά σ η τη Δ Ε Ε , ή τ α ν σ τ α μ έ σ α στο Υ π ο υ ρ γ ε ίο Ε θ ν ικ ή ς Ά μ υ ν α ς σε έ ν α ιδ ι α ίτερ ο σ ιδ ε ρ ό φ ρ α χ τ ο χώρο, π ο υ ή τα ν α π ο μ ο ν ω μ έ ν ο ς . Ο Κ .Α υ π η ρ έ τ η σ ε στη Δ ΕΕ και π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι «Υ π ήρ χαν π α ν το ύ σ ιδ ε ρ ιέ ς κ α ι μ ε τ α λ λ ικ έ ς π ό ρ τ ε ς . Στην είσ ο δ ο υ π ή ρ χ ε έ ν α κ ο υ δ ο ύ ν ι. Ό π ο ιο ς έ φ τ α ν ε σ τ η ν π ό ρ τ α χ τ υ π ο ύ σ ε το κ ο υ δ ο ύνι, και άνοιγε ένα μικρό π α ρα θυρά κι επ ικοινω νία ς.Έ λεγε τι θέλει και ανάλογα με τη ν δ ια π ίσ τ ε υ σ η το υ ε π έ τ ρ ε π α ν να μ π ει, ως ένα σημείο. Για να μ π ούμ ε μέσα
Όσα γράφονται στηρίζονται σε αφηγήσεις και έγγραφα. Κάποια από τα ονόματα τω ν ανθρώπων που αποκάλυψαν την αλήθεια δημοσιεύονται. Κάποια άλλα για ευνόητους λόγους όχι. Δεσμεύομαι μέχρι το θάνατό τους να μην αποκαλύψω τα ονόματά τους. Οι αφηγήσεις τους ωστόσο είναι όλες καταγεγραμμένες. Τα έγγραφα δεν χρειάζονται εξηγήσεις
Οι αρχηγοί της «Κόκκινης Προβιάς» Αλέξανδρος Νάτσινας: Πρώτος αρχηγός του δικτύου, πριν την υπογραφή της συμφωνίας με Βρετανούς και Αμερικανούς, ήταν ο Αλέξανδρος Νάτσινας ως διοικητής της ΚΥΠ, ο οποίος διεύθυνε τις μυστικές επιχειρήσεις του δικτύου. Ο Νάτσινας υπήρξε στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και από τους διοργανωτές των εκλογών βίας και νοθείας.
Οι αρχηγοί της «Κόκκινης Προβιάς» μετά την ανάληψη του δικτύου από τη διοίκηση των ΛΟΚ Αντισυνταγματάρχης ε . α .
χρ ησιμοποιούσαμε γύ ρω στα 20 κλειδιά. Στο εσωτερικό υπήρχε έν α μεγάλο χρ ημ α τοκιβώτιο όπου υπήρχαν τα σχέδια και οι φ ω τογραφίες μ ε τις κ ρ ύπτες, κατάλογοι με τα ονόματα των μελών του δικτύου και σχέδια με οδηγίες». Το μικρό κτίριο της Δ ΕΕ επ ισ κ έπ τ ο ν τα ν οι π ρ ά κ τ ο ρ ε ς τη ς CIA οι ο π ο ίο ι ε ίχ α ν τη ν ε π ο π τ ε ία του δ ικ τ ύ ο υ . Έ κ α ν α ν κοι νές σ υνεδριά σεις με τα στελέχη της ΔΕΕ κ α ι υ π έ γ ρ α φ α ν κ ο ιν ά π ρ α κ τ ι κ ά . Το δ ίκ τυ ο είχε στη δ ιά θ εσ ή το υ γ ύ ρ ω στις 8 ο ο κ ρ ύ π τ ε ς . Οι 2 0 0 α π ό α υ τ έ ς ή τα ν Ανορθόδοξου Πολέμου, δηλαδή κ αταγρά φ οντα ν στον στρατιω τικό σχεδιασμό ως υλικό πο υ μπ ορούσ ε να χρησιμοποιηθεί από κομάντος σε περίπτωση πολέμου και οι 6ο ο Μ υστικού Πολέμου. Ο σχεδιασμός α υ τ ό ς ε π έ τ ρ ε π ε ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ ο ύ ν γ ε ν ικ ώ ς τα υλ ικ ά τω ν Λ Ο Κ σε ε π ι χ ε ι ρήσεις Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ολέμ ου όπ ω ς και οι ίδιοι οι στρατιώτες σαν ν α πρόκειται για Ανορθόδοξο Πόλεμο. Ο π ρ ά κ το ρ α ς Τ. ε ίν α ι α π ό τους α ν θ ρ ώ πους πο υ βοήθησαν σε αυτή την έρ ευ να , π α ρ α δ ίδ ο ν τ α ς πολύ σο β α ρ ές πλ η ροφ ο ρ ίες. Λ έει γ ια τις κ ρ ύ π τ ες : «είχαν μέσα υλικό το οποίο δεν σ υ μ π ερ ιλ α μ β α ν ό τ α ν στο λ ο γισ τικό το υ Ε λλη νικ ού Σ τρ α τού. Δηλαδή ήταν αδήλωτο όπως θα λ έ γ α μ ε. Υ π ή ρ χ α ν ό π λα σ υ σ κ ε υ α σ μ έ ν α σε ε ι δ ι κές π λ α σ τικ ές σ υ σ κ ε υ α σ ίες γ ια ν α μην ο ξειδ ώ νο ν τ α ι, εκ ρ η κ τικά , σε μερικ ές ►►
Κων/νος Καλογερόπουλος
(1/1/1953-31/12/1953)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΒ) Εμμανουήλ Ζαχαράκης
(1/1/1954- 15/6/1957)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΒ) Ανδρέας Βαρδουλάκης
(16/6/1957-7/1/1959)
Ταγματάρχης (ΠΖ)
Εμμανουήλ Μπιρδαλής
(8 /1/1959-30 /6/1959)
Συνταγματάρχης (ΠΒ)
Δημήτριος Κωστελέτος
(1/7/1959-20/8/1962)
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Μενέλαος Ψαράκης
(21/8/1962-22/1/1964)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ)
Ιωάννης Σουραβλάς
(23/1/1964-16/9/1964)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ)
Αντώνιος Δροσογιάννης
(17/9/1964-26/4/1967)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ)
Κωνσταντίνος Κρητικός
(27/4/1967-7/8/1967)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ)
Θεόδωρος Δημητρέλης
(8/8/1967-29/6/1970)
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Αλέξανδρος Γιάννακας
(30/6/1970-24/11/1973)
Ταξίαρχος
Ευάγγελος Καραγιάννης
(25/11/1973-4 /8/1974)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ)
Ιωάννης Δικαιάκος
(5/8/1974-19/9 /1974)
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Χαρίλαος Ευσταθίου
(20/9/1974-31/10/1976)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ)
Βύρων Παπαζήσης
(1/11/1976-5/8/1977)
Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ)
Ιωάννης Δικαιάκος
(6/8/1977-3/8/1979)
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Στυλιανός Παπαγρηγοριάδης
(4/8/1979-28/8/1980)
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Βύρων Παπαζήσης
(29/8/1980-5/5/1982)
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Γεώργιος Παπαμελετίου
(6/5/1982-19/4/1983)
Ταξίαρχος
Ιωάννης Βερυβάκης
(20/4/1983-31/5/1984)
Ταξίαρχος
Στυλιανός Κατζιλιεράκης
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Βασίλειος Αθανασίου
(2/4/1985-10/4/1986)
Συνταγματάρχης (ΠΖ)
Λεωνίδας Τσαρμακλής
(11/4/1986-5/3/1988)
(1/6/1984-1/4/1985)
GLADIO
υπήρχαν ακόμη και μικρά τυ π ο γρ α φ εία γ ι α ν α τ υ π ώ σ ο υ ν μ η ν ύ μ α τ α . Υ π ή ρχα ν ε π ίσ η ς ν ο μ ίσ μ α τ α δ ια φ ό ρ ω ν χ ω ρ ώ ν . Η α ν ε ύ ρ ε σ η τω ν κ ρ υ π τ ώ ν γ ιν ό τ α ν με αζιμούθιο».
Ο Αρχηγός Τα π ρ ώ τ α χρ όνια της δ η μ ιο υ ρ γ ία ς της ΔΕΕ, την αρχηγία μοιράστηκαν ο Αρχηγός τη ς Κ Υ Π (Κ Υ Π Ε τό τε) ω ς υ π ε ύ θ υ ν ο ς δ ικ τύ ω ν πόλεω ν, δηλαδή ο Αλέξανδρος Νάτσινας, ο οποίος υπήρξε στενός συνερ γάτης του Κ ωνσταντίνου Καραμανλή και α π ό το υς ά μ ε σ α σ χ ε τ ιζ ό μ ε ν ο υ ς μ ε τις εκλογές «βίας και νοθείας» του 19 6 1 και ο Α ν τισ υ ν τα γμ α τά ρ χη ς ε ν α π ο σ τρ α τεία τότε Κ ω νσ τα ντίνος Καλογερόπουλος, ο ο π ο ίο ς ε ίχ ε ε κ π α ι δ ε υ τ ε ί στη σχολή Μυστικών Υπηρεσιών της Αγγλίας το 1951. Στον κατάλογο τω ν π ρ ώ τω ν τιμ η τικ ώ ν μελών της Κόκκινης Π ροβιάς, ξεχώριζαν το όνομα του αρχιστράτηγου Αλέξανδρου Π α π ά γ ο υ κα ι το υ Α ρ χ ιε π ισ κ ό π ο υ Σεραφ είμ, ο οποίος ως μητροπολίτης είχε εμπλοκή στις επιχειρήσεις του Μ υστικού Π ο λ έ μ ο υ . Μ ε τ ά το 1953 , α ρ χη γο ί της Δ Ε Ε , δ η λ α δ ή τη ς Κ ό κ κ ιν η ς Π ρ ο β ιά ς , α ν α λ α μ β ά ν ο υ ν α ξ ιω μ α τ ικ ο ί τω ν ΛΟ Κ . Ε μ φ α ν ίζο ντ α ι οργανικά ως α ξιω μ ατικοί τω ν Κ α τα δ ρ ο μ ώ ν αλλά υ π η ρ ε το ύ ν στην Υ π η ρ ε σ ία -φ ά ν τ α σ μ α . Εκτός απ ό τους αρχηγούς της Δ Ε Ε , γ ν ώ σ τες τη ς ύ π α ρ ξ η ς το υ δ ικ τ ύ ο υ ε ίν α ι ο επικεφαλής κάθε φορά των Καταδρομών και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Δηλαδή τα επ ιχ ει ρ ησιακά σχέδια του Μ υ σ τικ ο ύ Πολέμου και η ύπαρξη του Μυστικού Στρατού είναι άγνω στα στον Αρχηγό ΓΕΣ, ο οποίος η γ ε ί τ α ι το υ Σ τρ α τού. Α γ ν ο ια ε π ίσ η ς έχουν τ α θ ε σ μ ικ ά ό ρ γ α ν α το υ Κ ρ ά το υ ς κ α ι ο Π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό ς , εκτός ε ά ν ε ίν α ι μέλος της Κόκκινης Π ροβιάς, όπως ο Π απάγος.
Η μύηση Η κρίσιμη μ ά ζα του Μ υ σ τικ ο ύ Στρατού ήταν 3-50 0 άντρες. Η στρατολόγηση γινό τα ν μ ε μ ια δ ια δ ικ α σ ία πο υ θ ύ μ ιζ ε τους συνωμοτικούς κανόνες του ΙΔΕΑ. Ο ίδιος 3 0 ·Η Ο Τ Ό Ο Ο .·3 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
Τα πρώτα χρόνια της δημιουργίας της ΔΕΕ, αρχηγός της ΚΥΠ (ΚΥΠΕ τότε) ως υπεύθυνος δικτύων πόλεων, ήταν ο Αλέξανδρος Νάτσινας, ο οποίος υπήρξε στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και από τους άμεσα σχετιζόμενους με τις εκλογές «βίας και νοθείας» του 1961
π ρ ά κ το ρ α ς σ η μ ε ιώ ν ε ι «Τα σ τ ά δ ια ήταν τ ρ ία . Σ τ ρ α τ ο λ ο γ ία , μ ύ η σ η κ α ι ε κ π α ί δ ευ σ η . Όλη η δ ια δ ικ α σ ία ήταν α φ α ν ή ς . Η στρατολόγηση είχε 5 σ τά δ ια . Η πρώτη φ ά σ η ή τα ν η ε π ισ ή μ α ν σ η το υ υ π ο ψ ή φ ιο υ μ έ λ ο υ ς . Η δ εύ τ ε ρ η φ ά σ η ή τα ν η έ ρ ε υ ν α και ο έλεγχος γ ι α το π ρ ό σ ω π ο . Α υτός γιν ό τ α ν και α π ό τη Δ ΕΕ και απ ό τη CIA. Στη σ υ νέχεια γ ινό τα ν η επ ιλογή. Ακολουθούσε η βολιδοσκόπηση και τελικώς η μ ύ η σ η . Τη μ ύ η σ η μ π ο ρ ο ύ σ ε να κ ά ν ε ι το ίδ ιο π ρ ό σ ω π ο π ο υ έ κ α ν ε την π ρ ο σ έ γ γ ισ η ή άλλο. Ο μ υ η τ ή ς έ π ρ ε π ε ν α ε μ π ν έ ε ι σ ε β α σ μ ό και ε μ π ισ τ ο σ ύ ν η . Ή τ α ν η πιο κρίσιμη φ άση της στρατολόγη σ η ς . Ο μ υ η μ έ ν ο ς α φ ο ύ δ ια β ε β α ίω ν ε γ ι α τη δ ια φ ύ λ α ξ η το υ α π ο ρ ρ ή τ ο υ το υ σχεδίου και δ εν υπ ήρχα ν υ π ο ψ ίες α μ φ ι βολιώ ν υ π έ γ ρ α φ ε έ ν α ν όρκο ο οπ οίος έ λ ε γ ε « Ο ρ κ ίζ ο μ α ι ν α υ π η ρ ε τ ώ π ισ τ ά τη ν Υ π η ρ ε σ ία της ο π ο ία ς α π ό σ ή μ ε ρ α ε ί μ α ι μ έλ ο ς. Ν α ε κ τ ελ ώ τ ις δ ια τ α γ έ ς τη ς . Ν α φ υ λ ά σ σ ω και ν α υ π ε ρ α σ π ίζ ο μ α ι τα μ υ σ τικ ά τη ς. Ν α μη ν υπολογίζω κόπους και θυσίες κατά την εκτέλεσιν της αποστολής. Τ α π α ρ α π ά ν ω π ρ ά ττω γ ν ω ρίζοντας ότι ερ γά ζο μ α ι γ ια την π α τρ ίδα μου». Ε ίν α ι α ξιο σ η μ είω το π ω ς ο όρκος δ εν ε ίν α ι προς την π α τ ρ ίδ α αλλά προς
Ο
Τα στελέχη του δικτύου της «Κόκκινης Προβιάς» που εκπαιδεύτηκαν στη σχολή μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ
π α ρ α κ ά τω
u n o y e Y P « W s v o g ............... και της τ ο υ ................................
αρ.
τ α υ τ .
.......................
Ο Ρ Κ Ι ZOMA
ο\Λ εΚ 1
Να
τ ι C ΐ
φυλάσσω
t a "
ο
η
μ υ σ τ ικ ά Γ
ε
κ
χ
Εμμανουήλ Μπερδαλής
(1953)
Ταγματάρχης
Αντώνης Δροσογιάννης
(1956)
Λοχαγός
Κωνσταντίνος Μπέλος
(1953)
Ταγματάρχης
Δημήτριος Ηλιόπουλος
(1956)
Τ αγματάρχης
Παναγιώτης Πάστρας
(1953)
Υ πη ρεσία
Να υ π η ρ ε τ ώ n L ° T της ο π ο ία ς α π ο σ ή μ ε ρ α Ν α
Ταγματάρχης
είμ0α μ
δ ια τα γ έ ς
.
ν α
και
ε
α
τη ς-
u n ε ρ α σ π ίζ ο μ ο ίι
τ η ς -
ΐ χ
Μ έλος.
κ (χι , ν
θ υ σ 1ε ς
« π ο σ τ ο ^ Ταγματάρχης
μου -
Τα
" “ ^
' ’“
εργάζομαι
γ
Γ Τ ρ Γ π Γ τ ρ ^ Ι ια τη
(1959)
Α ντισυνταγματάρχης
Εμμανουήλ Ζαχαράκης
(1956)
Α ντισυνταγματάρχης
Κρυφές εγκαταστάσεις Ε κ τ ό ς α π ό τ ι ς ε γ κ α τ α σ τ ά σ ε ι ς στο υπ ο υ ρ γείο Ε θνικής Ά μ υ ν α ς , ό π ου μ π α ιν ό β γ α ιν α ν οι πράκτορες της CIA σαν να ήταν δικές τους εγκαταστάσεις, η ΔΕΕ η
Γεώργιος Κοντογιάννης
(1953)
Πέτρος Κωτσέλης
(1953)
Ταγματάρχης
Κωνσταντίνος Κρητικός
(1959)
Ταγματάρχης
Γεώργιος Βορριάς
Ταγματάρχης
Θεόδωρος Δημητρέλης
(1959)
Ταγματάρχης
Αντώνιος Φουριώτης
(1959)
Λοχαγός
Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου
(1953)
Υπ ογραφ ή
την Υ π η ρ ε σ ία . Η π α τ ρ ίδ α ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι στο τέλος του όρκου ως εξυπη ρετούμενη από τη δράση της Υ πηρεσίας. Γ ια κ ά θ ε υ π ό μ ύ η σ η μ έ λ ο υ ς υ π ή ρ χ ε Κ αρτέλα Ε π ισ η μ ά ν σ ε ω ς όπ ου κ α τ α γ ρ ά φ ο ν τ α ν εκτός α π ό τα προσόντα του υπ οψ ή φ ιου μέλους και η ροπή σε δ ια σ κ ε δ ά σ εις, γ υ ν α ίκ ε ς , ο ιν ό π ν ε υ μ α ή τυχερά π α ιχ ν ί δ ια . Α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ ε μ ια δ εύ τ ε ρ η κα ρ τέλ α Ε ξ α κ ρ ίβ ω σ η ς Σ το ιχείω ν. Ό λα τα στοιχεία καταχωρούνταν στη ΔΕΕ και ο μυημ ένος έπ α ιρ ν ε έναν κωδικό αριθμό και ένα ψ ευδ ώ νυμ ο τα οποία ανέφ ερε σε περιπτώ σεις επικοινω νίας.
(1956)
Δημήτριος Κωστελέτος
Ταγματάρχης
Ο όρκος έν τ α ξ η ς σ το δ ίκ τ υ ο τη ς «Κ όκκινης Π ροβιάς», ό π ω ς έχει α ν τιγ ρ α φ εί απ ό μέλος
Καραδήμος
Συνταγματάρχης
μου.
Η μ ερ ο μ η ν ι α
Ευθύμιος
Υπολοχαγός
Υπολοχαγός
Υπολοχαγός
Υπολοχαγός
(1953 και 1956)
Βασίλειος Κούρκαφας
(1953)
Γεώργιος Παπαδόπουλος
(1953)
Απόστολος Κολιός
(1953)
Γεώργιος Περιφεράκης
(1953)
Υπολοχαγός
Κωνσταντίνος Μάλαμας
(1953)
Ταγματάρχης
Χρήστος Καραγιάννης
(1960)
« ,Α Ο ΙΟ
115511» ο ασύρματος του δικτύου Ο α σ ύ ρ μ α το ς ΙΙβ 5 1 1 ήτα ν ο α σ ύ ρ μ α το ς π ο υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ σ α ν τ α μέλη το υ δ ικ τ ύ ο υ τη ς Κ όκ κ ινης Π ροβιάς. Η τεχ νο λ ο γία τ ο υ δ ε ν είχ ε κ α μ ία σχέση μ ε τα μ έχρι τό τ ε γ ν ω σ τ ά σ υ σ τή μ α τα , ο ύ τ ε καν μ ε τα σ υ σ τή μ α τα τ ο υ ΝΑΤΟ. Π αρείχε διπλή κ ρ υπ το γρ ά φ η σ η το υ μ η ν ύ μ α το ς. Σε π ρ ώ το σ τά δ ιο , το μ ή ν υ μ α μ ετα τρ επ ό τ α ν σε α ρ ιθ μ ο ύ ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ιώ ν τα ς σ ύ σ τ η μ α ανά π ε ν τ ά δ ε ς , και μ ε τ έ π ε ιτ α σ ε σ ή μ α τα ανάλογα μ ε α υ τ ά τ ο υ κ ώ δ ικ α μορς. Το σ η μ α ν τ ικ ό τερ ο ό μ ω ς επ ίπ εδ ο α σ φ α λ εία ς ήτα ν η ηχογράφ ηση τ ο υ κ ω δ ικ ο π ο ιη μ έ ν ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ σ ε κ α σ έτα , π ο υ β ρισ κ ότα ν σ το π ίσ ω μέρος τ ο υ α σ υ ρ μ ά το υ . Η κ α σ έτα α να π α ρ ή γα γε το μ ή νυ μ α μ ε τα χ ύ τη τ α κ α τά πολύ μ εγα λ ύτερ η απ ό τη ν τα χ ύ τη τ α ηχογρ άφ ησ ης, π ά νω απ ό 2 .ο ο ο γρ ά μ μ α τα το λεπτό. Κ α θώ ς τα μ η ν ύ μ α τ α ήτα ν μόλις λίγες λέξεις, το κ ω δ ικ ο π ο ιη μ ένο σ ή μ α α κ ο υ γ ό τα ν ω ς βόμβ ος και κ ρ α το ύ σ ε μόλις δ έκ α τα τ ο υ δ ε υ τερ ο λ έπ το υ . Μ ε το ν α ντίσ τρ ο φ ο τρ όπ ο γ ιν ό τ α ν η α π ο κ ρ υπ το γρ ά φ η σ η .
δ ιέθ ετε μ ια κρυφή μ ο ν ά δ α στις ε γ κ α τ α στάσεις των ΔΟΚ στον Ασπρόπυργο.Ή ταν το Π ε ιρ α μ α τ ικ ό Κ έ ν τ ρ ο Ε κ π α ίδ ε υ σ η ς Μ ο ν ά δ ω ν Κ α τ α δ ρ ο μ ώ ν Π /Κ Ε Μ Κ π ίσ ω από το οποίο κρυβόταν η δραστηριότητα ε κ π α ίδ ε υ σ η ς τω ν π ρ ακτόρ ω ν. Τα μέληπολίτες της Κόκκινης Π ροβιάς, έφ ταναν στο Π /Κ Ε Μ Κ όπ ου ε κ π α ιδ ε ύ ο ν τ α ν στην παρακολούθηση και αντιπαρακολούθηση, σε τακτικές κατασκοπίας, σε κρυπτογρά φ ηση, σε γρ αφ ή με κρυφές μελάνες, σε ρ α δ ιο εκ π ο μ π ές και κάποιοι από αυτούς σε εκρηκτικά. Μ έσα στο Π/ΚΕΜΚ υπήρχε κλειστό σ κοπευτή ριο στο οποίο πολίτες εκ π α ιδ εύ ο ν τα ν σε βολές με περίστροφο. Η εκ π α ίδ ευ σ η γινό τα ν σε τα κ τά δ ια σ τ ή μ α τ α και οι σ υ μ μ ε τ έ χ ο ν τ ε ς έ π α ιρ ν α ν απ οζημίω σ η. Μ έ σ α στο Γ Σ ώ μ α Σ τ ρ α τ ο ύ στη Θ εσ σ α λ ονίκη , η Δ Ε Ε δ ια τ η ρ ο ύ σ ε ξ ε ν ώ νες και δ ω μ ά τια φ ιλοξενίας. Η ΔΕΕ είχε Κ έν τρ ο Ε π ικ ο ιν ω ν ιώ ν στο Μ ά λ ε μ ε της Κ ρ ή τ η ς , στη Μ ο ίρ α Α λ ε ξ ιπ τ ω τ ισ τ ώ ν . Ή τ α ν εγ κ α τ α σ τ ά σ εις μ ε υπ ερ σύγχρ ονα μ η χ α ν ή μ α τ α , τ α ο π ο ία δ ε ν ή τ α ν σ υ μ βα τά μ ε τ α υ π ό λ ο ιπ α σ υ σ τ ή μ α τ α το υ Ε λ λ η ν ικ ο ύ Σ τ ρ α τ ο ύ . Ό τ α ν ξ η λ ώ θ η κ ε η υ π ο δ ο μ ή τη ς Δ Ε Ε μ ε τ ά το 19 8 4 , τα μ η χα νή μ α τα α υ τά δεν ήταν δυνα τόν
32 · η ο τ β ο ο . · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ ο ύ ν κ ά π ο υ αλλού. Το Κέντρο Ε π ικ οινω νιώ ν της Π ροβιάς ήταν ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της. Ν α πώ ς π ε ρ ιγ ρ ά φ ει ένα ς α π ό τους σ υ μ μ ετέχ ο ντες στην Κ όκκινη Π ροβ ιά στον το μ έα των επ ικοινω νιώ ν το τι συνέβα ινε: «το 30 δ ε κ α ή μ ε ρ ο κ ά θ ε μ ή ν α , η μ έ ρ α Π α ρ α σ κ ε υ ή , ή τα ν κ α θ ο ρ ισ μ έ ν ο ότι θα έχουμε επ α φ ή . Μ ε π ά ρ α πολλούς, αλλά δ εν μ π ο ρ ο ύ σ α να ξέρω π ο ιοι ε ίν α ι. Τη σ υ γκ εκ ρ ιμ ένη η μ ερ ο μ η ν ία α ν ο ίγ α μ ε τα μηχανήματα και ερχόταν μία συχνότητα. Έ μ π α ιν α σε αυτή τη συχνότητα και αφ ού α π ο κ α θ ισ τ ο ύ σ α μ ε την ε π α φ ή , κ α τ έ γραφ α. Αρχικά ερχόταν ένας συριγμός ως ειδοποίησ η ότι ακολουθεί το σ ή μ α . Στη συνέχεια ερχόταν το σή μα το οποίο ήταν ασ τραπ ιαίο τ. τ. τ. Α πό εκεί και πέρα με κ ά π ο ια επ ε ξ ε ρ γ α σ ία γ ινό τα ν γ ρ ά μ μ α τ α και α ρ ιθ μ ο ί. Π αρ όλα α υ τ ά δ εν ξ έρ α μ ε τι έλ εγ ε. Το στέλ να με στους α ρ μ ο δ ίο υ ς οι οπ οίοι κ α τέλη γα ν στο κ ε ίμ ε ν ο . Αυτή η επ ικοινω νία ήταν με διάφορες χώρες. Ο χώρος π ο υ δ ο υ λ ε ύ α μ ε ήταν α υ σ τη ρ ά φ υ λ α σ σ ό μ ενο ς .Έ ρ χ ο ν τα ν κατά καιρούς κά π ο ιο ι ξένοι γ ια ε π ιθ ε ώ ρ η σ η . Σή μερ α π λ έο ν κ α τ α λ α β α ίν ω π ω ς ό ,τ ι γ ιν ό τ α ν ε κ ε ί, αν κ α ι έλ εγ α ν π ω ς είν α ι σ τ ρ α τιω τικό θ έ μ α , δ εν ήταν καθόλου ορθόδοξο.
Κ άπ οια στιγμή ας π ο ύ μ ε ήρθε υλικό από Λ ιβ ύ η . Ν ο μ ίζω πω ς 5 - ιο ά ν θ ρ ω π ο ι ή ξ ε ρ α ν τι π ρ α γ μ α τ ικ ά σ υ ν έ β α ιν ε . Πολλοί α π ό όσους σ υ μ μ ε τ ε ίχ α ν στη Δ Ε Ε , α ν έ βηκαν πολύ γρ ή γορ α στην στρατιω τική ιεραρχία».
Πυρήνες, ο Κ 8 5 11 και μια έκπληξη Το δ ίκ τυ ο το υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ο λ έμ ο υ είχε π υ ρ ή ν ε ς ε υ θ ύ ν η ς οι ο π ο ίο ι α π ο τ ελ ο ύ ν τ α ν α π ό τον Αρχηγό το υ Π υ ρ ή ν α , τον Υ π α ρ χ η γ ό , το ν Α σ υ ρ μ α τ ισ τ ή κ α ι τον Α ν α π λ η ρ ω μ α τ ι κ ό Α σ υ ρ μ α τ ι σ τ ή . Τα β ο υ ν ά κ α ι τ α χ ω ρ ά φ ια τη ς Ε λ λ ά δ α ς , ή τα ν γ ε μ ά τ α α π ό κ ρ ύ π τ ε ς μ ε α σ υ ρ μ ά τους π ο υ ήταν α π ο τέλ εσ μ α εξελιγμ ένης τ ε χ ν ο λ ο γ ία ς . Η μ ε τ ά δ ο σ η τ ο υ σ ή μ α τος γ ιν ό τ α ν α π ό έ ν α μικ ρ ό α σ ύ ρ μ α τ ο σε β α λ ιτ σ ά κ ι ο ο π ο ίο ς σ υ ν ή θ ω ς ή τα ν διπ λ ά σ τ εγ α ν ο π ο ιη μ έν ο ς και θ α μ μ έ νο ς σε σημείο πο υ γνώ ρ ιζε μόνο ο α σ υ ρ μ α τ ι στής. Α συρματιστής ήταν οποιοσδήποτε πολίτης είχε σ τρα τολογηθεί στο δίκτυο κ α ι π ε ρ ν ο ύ σ ε ε ιδ ικ ή ε κ π α ί δ ε υ σ η . Αν υπήρχε ανάγκη μετάδοσης σήματος, κ ά π ο ιο ς έ π α ιρ ν ε τ η λ έφ ω ν ο το ν α σ υ ρ μα τισ τή και το υ έλ εγε τη σ υ ν θ η μ α τ ικ ή φ ράση «ο Η λίας είν α ι άρρωστος. Τ ρέξε
Τα στελέχη του δικτύου της «Κόκκινης Προβιάς» ηου εκπαιδεύτηκαν στη σχολή μυστικών υπηρεσιών της Αγγλίας
να προλάβεις». Ο α συρματιστής ξέθ α β ε τον α σ ύ ρ μ α τ ο και έ π α ιρ ν ε το σ ή μ α . Το σ ή μ α είχ ε δ ιπ λ ή κ ρ υ π τ ο γ ρ ά φ η σ η . Τα γ ρ ά μ μ α τ α μ ε τ α τ ρ έ π ο ν τ α ν σε α ρ ιθ μ ο ύς και στη συνέχεια σε σή μα τα ανάλογα με α υ τά των μορς. Δεν μετα δίδοντα ν όμως έτσι. Το μ ή ν υ μ α κ α τ α γ ρ α φ ό τ α ν σε μ ια μα γνη τοτα ινία , έ μ π α ιν ε στον ασύρματο και έφ ευγε με τεράστια ταχύτητα. Ακόμη και αν κ άπ οιες μυστικές υπηρεσίες ήταν σε ετοιμότητα γ ια ν α υποκλέψ ουν σ ή μ α , θα ά κο υγα ν απλώς έ ν α στιγμ ιαίο βόμβο. Μ ε το ν α ν τ ίσ τ ρ ο φ ο τ ρ ό π ο γ ι ν ό τ α ν η απ οκ ρ υπ τογρά φ η σ η . Ό π ω ς προέκυψε από την έρ ευ να , ο ασ ύρ ματος αυτός ήταν ο Ι ΐε 5 1 1 και δ εν είχε σχέση μ ε τα γν ω σ τά σ υ σ τ ή μ α τ α ακόμη και των ΝΑΤΟϊκών Στρατών. Στην έρευνα γ ια την Π ροβιά πο υ κράτησε π ά ν ω απ ό 15 χ ρ ό ν ια , έ ψ α χ ν α ε ν α γ ω ν ίω ς ν α βρω κάποιον γ ια ν α απ οκαλ ύψ ει το σύστημα της επ ικοινω νίας. Δεν φ ανταζόμουν πως ήταν δ ίπ λ α μου, έν α ς δικός μου ά νθ ρ ω πος. Ο Γιάννης Τσίκνας, κάτοικος Σιγρίου Λέσβου, τη δεκαετία του 2 0 0 0 , ήταν για μ ένα μια πολύ καλή π α ρ έα στο κ αφ ενείο π ο υ δ ια τ η ρ ο ύ σ ε η ο ικ ο γ έ ν ε ιά το υ στο ν η σ ί. Τ ον σ υ ν α ν τ ο ύ σ α σ υ χνά στις δ ι α κοπές μου. Π ράος και συμπ αθη τικό ς »
Ε κ τό ς απ ό τις εγ κ α τα σ τά σ εις στο υ π ο υ ρ γ είο Ε θ νικ ής Ά μυνα ς, όπου μ π α ιν ό β γα ινα ν οι π ρ ά κ το ρ ες τη ς CIA σαν ν α ήτα ν δ ικ ές τ ο υ ς εγ κ α τα σ τά σ εις, η Δ ΕΕ δ ιέ θ ε τ ε μια κ ρ υ φ ή μ ο νά δ α σ τις εγ κ α τα σ τά σ εις τ ω ν ΛΟΚ σ το ν Α σ πρ όπυρ γο . Μ έσ α σ το Γ’ Σ ώ μ α Σ τρ α το ύ στη Θ εσσαλονίκη (ένθετη φ ω τό ), η ΔΕΕ δ ια τη ρ ο ύ σ ε ξ ε ν ώ ν ε ς και δ ω μ ά τ ια φ ιλοξενία ς.
Ταγματάρχης
Εμμανουήλ Μπερδαλής
(1950)
Λοχαγός
Αντώνιος Δροσογιάννης
(ΐ95ΐ)
Ταγματάρχης
Παναγιώτης Πάστρας
(1951)
Υπολοχαγός
Γεώργιος Δράκος
(ΐ95ΐ)
Ταγματάρχης
Δημήτριος Ζαφειρόπουλος
(ΐ95ΐ)
Λοχαγός
Κωνσταντίνος Κάρκας
(ΐ95ΐ)
Ταγματάρχης
Νικόλαος Σωτηρίου
(ΐ95ΐ)
Λοχαγός
Γεώργιος Βορριάς
(1950)
Ταγματάρχης
Ιωάννης Λάζαρης
(1954)
Υπολοχαγός
Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου
(1950)
Υπολοχαγός
Βασίλειος Κούρκαφας
(ΐ95ΐ)
Υπολοχαγός
Κωνσταντίνος Καλογιάννης
(ΐ95ΐ)
Λοχαγός
Δημήτριος Κεδράκας
(1950)
Α ντισυνταγματάρχης
Αλέξανδρος Νάτσινας
(ΐ95ΐ)
Α ντισυνταγματάρχης
Κωνσταντίνος Καλογερόπουλος
(ΐ95ΐ)
Ταγματάρχης
Ευάγγελος Ζώτος
(1950)
Ταγματάρχης
Κωνσταντίνος Σταθάτος
(1950)
Λοχαγός
Ευστράτιος Παλιατσάρας
(ΐ95ΐ)
Υπολοχαγός
Αναστάσιος Καραγιάννης
(1951)
Υπολοχαγός
Σπυρίδων Κατσώτας
(ΐ95ΐ)
Λοχαγός
Ιωάννης Μαζαράκης
(1950)
Ο Γιάννης Τ σ ίκ να ς ήτα ν ο α σ υ ρ μ α τισ τή ς το υ δ ικ τύ ο υ στη Λ έσβο. Έ ν α βαλιτσά κι μ ε το ν α σ ύ ρ μ α το R S 5 ΐ ι , είχε θα φ τεί σ το χω ράφ ι το υ α νά μ εσ α σ το π η γά δι και μία σ υ κ ιά . Η σ τρατολόγησή το υ είχ ε γ ίν ε ι α π ό το ν Γιά ννη Δ ικα ιά κο, μ ε τ έ π ε ιτ α αρχηγό τη ς Κ όκκινης Π ροβιάς, το 1964, μ ε τά τη ν απόλυση το υ Γιάννη Τ σ ίκ να απ ό το σ τρα τό. Ο Γιά ννης Τ σίκνας απ οκ ά λυψ ε μεγά λο τμ ή μ α π ο υ α φ ο ρ ο ύσ ε σ την εκ π α ίδ ευ σ η και τη λ ειτο υ ρ γία το υ δ ικ τύ ο υ .
ά ν θ ρ ω π ο ς έ δ ιν ε π ά ν τ α τη ν ε ν τ ύ π ω σ η το υ α ν θ ρ ώ π ο υ π ο υ το υ α ρ έ σ ε ι η σ υ ζ ή τηση . Το 2 0 0 5 , τον κάλεσα στο τηλέφωνο. Ενθουσιάστηκε μόλις μ ε άκουσε πιστεύο ντας ίσως πως ετοιμάζομαι να επισκεφτώ τη Λέσβο γ ια ξεκούραση. «Αυτή τη φορά μπ αρ μπ α -Γιάννη θα έρθω γ ια κάτι άλλο. Θέλω ν α σε σ υ ν α ν τή σ ω ως «Τσάκωνα» και όχι ως Γιάννη Τσίκνα». Μόλις είχα πει στο τηλέφωνο τον κωδικό του στο δίκτυο Π ροβ ιά. Αυτός ο καλοκάγαθος άνθρωπος, η ίδια η π α ρ έ α μου, ήταν ένα μέλος της Κ όκκινης Π ροβιάς πο υ α ν α ζη τ ο ύ σ α επ ί χ ρ όνια . Κ ά π ο ιο ς μου είχε δώ σει τη σ ύ ν θεση της Προβιάς στη Λέσβο, όπως και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, με το όνομα, το ψ ευδώ νυμο και τον κωδικό. <<Ελα» μου ε ίπ ε ο μ π α ρ μπα -Γ ιάννης «θα στα πω ». Ο Γ ιά ν ν η ς Τ σ ίκ ν α ς ή τα ν ο α σ υ ρ μ α τ ισ τ ή ς το υ δ ικ τ ύ ο υ στη Λ έσβο. Έ ν α βαλιτσάκι με τον ασύρματο 115 5 1 1 , είχε θα φ τεί στο χωράφι του α ν ά μ εσ α στο π η γά δ ι και μία συκιά. Η στρατολόγησή του είχε γίνει από τον Γιάννη Δ ικ α ιά κ ο , μ ε τ έ π ε ιτ α αρχηγό τη ς Κ ό κ κ ιν η ς Π ρ ο β ιά ς , το 19 6 4 , μ ε τά την απόλυση το υ Γιάννη Τ σίκνα α π ό το στρατό. <^Ηρθε στο Σίγρι και μ ε βρήκε», θ υ μ ά τ α ι. «Αφ ού ή π ια μ ε έ ν α κ α φ έ μου λέει π ά μ ε μ ια βόλτα γιατί ήρθα για σένα. Π ή γ α μ ε ω ς την π α ρ α λ ία τη ς φ α ν ε ρ ω μ έ ν η ς . Γιάννη μ ο υ λέει σε χ ρ ειά ζε τα ι η π α τρ ίδ α . Π ρέπει να μ π εις σε ένα δίκτυο γ ια εθνικό σκοπό. Για να είμ α σ τε έτοιμοι αν μ π ουν εχθροί στην πατρίδα». Οι εχθροί γ ια το ν Γιάννη Δ ικ α ιά κ ο δεν ή τα ν η Τ ο υ ρ κ ία π ο υ α π ε ίχ ε μόλις λίγα
34 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
μίλια α π ό το Σίγρι, αλλά ο «από Βορρά κίνδυνος». Ο Γιάννης Τσίκνας πήγε στην Αθήνα όπου τον ανέλαβε μετά από αλλε πάλληλες συναντήσεις μια ομά δα και τον οδ ή γη σ ε στον Α σ π ρ ό π υ ρ γ ο στο κέντρο εκπαίδευσης της Προβιάς. Εκπαιδεύτηκε ε ν τ α τ ικ ά στην κ ρ υ π τ ο γ ρ ά φ η σ η κ α ι τη χρήση τ ω ν ε ιδ ικ ώ ν α σ υ ρ μ ά τ ω ν . Κ ά θ ε λίγο π ή γ α ιν ε στην Α θ ή ν α ό π ο υ σ υ ν ε χ ι ζόταν η ε κ π α ίδ ε υ σ η : «ήταν δύσκολο για μ έ να γ ια τ ί δ ούλ ευ α στην Κ οινότητα και έ π ρ ε π ε ν α βρίσκω μ ια δ ικ α ιο λ ο γ ία γ ια να φ εύγω . Στην εκ π α ίδ ευ σ η μ α θ α ίν α μ ε παρακολούθηση και αντιπαρακολούθηση. Κ ά να μ ε πρακτική στην Φωκίωνος Ν έγ ρ η . Μ α θ α ίν α μ ε τη χρήση αόρα τη ς μελάνης και έ μ α θ α και τον α σ ύ ρ μ α τ ο . Κ ά π ο ια στιγμή ήρθαν κάποιοι στο χωριό και τους έ δ ε ιξ α π ο ύ ν α θ ά ψ ο υ ν το ν α σ ύ ρ μ α τ ο . Ή τ α ν ένα μικρό βαλιτσάκι 30 επ ί 5 0 . Σε περίπτωση π ο υ μου τηλεφωνούσαν με το σ υ ν θ η μ α τ ικ ό «ο Η λίας είν α ι άρρωστος» έ π ρ ε π ε ν α ανοίξω τον α σ ύ ρ μ α τ ο και να π ε ρ ιμ έ ν ω ο δ η γ ίε ς . Τα σ ή μ α τ α σ τέλ νο ν τ α ν μ ε δ ιπ λ ή κ ρ υ π τ ο γ ρ ά φ η σ η . Στην αρχή γίνονταν αριθμοί ανά π εντά δ ες και μετά ένα σύστημα όπως τα μορς. Όλο το μ ή ν υ μ α γρ α φ ό τ α ν σε κ α σ έτα και μ ε το π ά τη μ α του κου μ π ιο ύ η κασέτα έστελνε α σ τρ α π ια ία το μ ή ν υ μ α . Π άνω από 20 0 0 γ ρ ά μ μ α τ α το λεπτό. Σκέψου ότι τα μ η ν ύ ματα που στέλναμε ήταν μερικών λέξεων. Η αποστολή δ ια ρ κ ο ύσ ε δ έκ α τα του δ ε υ τερολέπτου. Το σύστημα ήταν αυτόνομο. Μ π ο ρ ο ύ σ ε να λ ε ιτο υ ρ γεί χω ρίς ρ ε ύ μ α , με μ ια γ ε ν ν ή τρ ια με π ε τ ά λ ια . Α π ό ένα
Μ
Τα στελέχη της Προβιάς κατέλαβαν θέσεις στο στράτευμα και το δημόσιο βίο και εξελίχθηκαν με το χαρακτηρισμό του «εθνικόφρονα» και τις συνωμοτικές μεθόδους του ΙΔΕΑ
σ η μ ε ίο και μ ετά η ε κ π α ίδ ε υ σ η γιν ό τ α ν σε έ ν α τροχόσπιτο. Έ μ π α ιν ε ς μ έσ α και έ β γ α ιν ε ς μ ε τ ά α π ό μ έ ρ ε ς ό τ α ν τ ε λ ε ί ω ν ε . Μ ε τ ά το ‘ 9 ° δ ε ν μ ε εν ό χ λ η σ α ν . Έ π α ι ρ ν α τη λ έφ ω νο αλλά δ εν α π α ν τ ο ύ σαν. Κατάλαβα πως όλα τέλειωσαν. Πήγα στο χωράφι και έψ αξα γ ια τον ασύρματο. Τ ον ε ίχ α ν π ά ρ ε ι . Έ π ε σ ε η Σ ο β ιε τ ικ ή Έ νω ση σκέφτηκα και δεν χρειάζεται π ια όλο αυτό. Π ίσ τ ευ α πω ς ό ,τι έκα να ήταν γ ια την π α τ ρ ίδ α . Δ εν ξέρω τι άλλο μπορεί να έκαναν. Δεν γνώριζε ποτέ κανένας κανένα στο δίκτυο. Π ερ ίμενε απλώς ένα μ ή νυμα ».
Τ ο μ ό νιμ ο π ρ οσ ω π ικ ό συχνά π ερ ν ο ύ σ ε απ ό ελέγχους π ο υ δ ιενερ γ ο ύ σ ε η C IA, άλλοτε εν γ νώ σ η τ ο υ ς κ α ι άλλοτε χω ρ ίς ν α το γ ν ω ρ ίζο υ ν . Ε ίνα ι χα ρ α κ τη ρ ισ τικ ή η π ερ ίπ τω σ η τη ς Μ α ρ ία ς Ζ αχαράκη, σ υ ζ ύ γ ο υ το υ σ τρ α τη γο ύ Ζαχαράκη (ο π ρ ώ το ς απ ό δεξιά) κ αι αρχηγού τ η ς Π ροβ ιάς, η ο π ο ία υπ η ρ ετο ύ σ ε σ το δ ίκ τ υ ο τη ς Δ ΕΕ, π ο υ υπ οβλή θηκ ε σ ε τ ε σ τ π ερ ν ώ ν τα ς από α ν ιχ ν ευ τή αλ ήθειας γ ια ν α δ ια π ισ τω θ εί αν σ υ ν ε χ ίζει ν α είνα ι π ισ τό μέλος τ ο υ δ ικ τ ύ ο υ . Ή τ α ν η επ οχή π ο υ ο σ τρα τηγός Ζαχαράκης, κ α τά τη δ ιά ρ κ εια μ ια ς άσκησης μ ε τ ο υ ς Α μ ερ ικ α ν ο ύ ς -μ ετά την ο π οία σ η μ ειώ θ η κ ε η έκ ρ η ξη , κ α τά τη ν ε π έ τ ε ιο εο ρ τα σ μ ο ύ σ το Γ ο ργοπότα μο-, δ ια π ίσ τω σ ε π ω ς οι Α μ ερ ικ α νο ί δ ε ν ήταν τόσο π ρ οσ η λω μ ένοι σ τη ν άσκηση αλλά ετ ο ίμ α ζα ν κ ά τι άλλο. Ο έλληνας α ξιω μ α τικ ό ς σ υ γκ ρ ο ύ σ τη κ ε μ ε την ο μ ά δα τ ω ν α μ ερ ικ α νώ ν π ρ α κ τόρ ω ν π ρ ά γμ α π ο υ απ ό ,τ ι φ α ίνετα ι δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε υπ ο ψ ίες π ω ς μπ ορεί ν α έχει αλλάξει σ τρ α τό π εδο .
Πράκτορες της CIA που καθοδηγούσαν την «Κόκκινη Προβιά» Αντισυνταγματάρχης
W illiam Redel
Αντισυνταγματάρχης
Bennie Cowan
Αντισυνταγματάρχης
John Fatseas
Αντισυνταγματάρχης
M ikee Edwood
Αντισυνταγματάρχης
R ichard Delewski
Συνταγματάρχης
M oore
Αντισυνταγματάρχης
Q uilley
Ανιχνευτές ψ εύδους
Αντισυνταγματάρχης
Ervin Stone
Μ ια μόνιμη ομάδα στελεχών υπηρετούσε στα γρ α φ εία της ΔΕΕ στο Π εντάγωνο. Το μόνιμο προσω πικό α π οτελο ύσα ν δακτυλ ο γ ρ ά φ ο ι, μ ε τ α φ ρ α σ τ έ ς , γ ρ α μ μ α τ ε ίς , κ ρ υ π τ ο γ ρ ά φ ο ι π λ η ρ ώ ν ο ν τ α ν α π ό τα μ υ σ τ ικ ά κονδ ύλια το υ υ π ο υ ρ γ ε ίο υ . Το μόνιμο προσωπικό συχνά περνούσε απ ό ελέγχους πο υ διενεργούσε η CIA, άλλοτε ε ν γν ώ σ η το υς και άλλοτε χω ρίς ν α το γνωρίζουν. Ε ίναι χαρακτηριστική η π ε ρ ί πτω ση της Μ α ρ ία ς Ζ α χ α ρά κ η , σ υ ζύγο υ του στρατηγού Ζαχαράκη και αρχηγού της Προβιάς, η οποία υπηρετούσε στο δίκτυο της Δ Ε Ε , π ο υ υπ ο β λ ή θη κ ε σε τεστ π ε ρ ν ώ ν τ α ς α π ό α νιχνευτή α λ ή θ εια ς γ ια να δ ια π ισ τω θ εί α ν συνεχίζει ν α είν α ι πιστό μέλος το υ δ ικ τ ύ ο υ . Ή τ α ν η εποχή πο υ ο στρατηγός Ζ α χ α ρ ά κ η ς, κατά τη δ ιά ρ κεια μια ς άσκησης με τους Αμερικανούς μ ε τ ά τη ν ο π ο ία σ η μ ε ιώ θ η κ ε η έκρηξη την επέτειο εορτασμού στο Γοργοπόταμο, δ ια π ίστω σε πω ς οι Α μ ερ ικανοί δ εν ήταν τόσο π ρ οσ η λω μ ένο ι στην άσκηση αλλά ετοίμα ζαν κάτι άλλο. Ο έλληνας α ξ ιω μ α τικός σ υ γκ ρ ο ύ σ τη κ ε μ ε τη ν ο μ ά δ α τω ν α μ ερ ικα νώ ν πρακτόρων π ρ ά γ μ α πο υ απ ό,τι φ α ίνετα ι δημιούργησε υποψ ίες πως μπορεί να έχει αλλάξει στρατόπεδο.
Αντισυνταγματάρχης
Steve N ash
Αντισυνταγματάρχης
lT£(J>avo<; K t c v i 6 i i <;
Αντισυνταγματάρχης
M aKivxoc;
«Σήμερα ο ήλιος λάμπει» Η π λ ή ρ η ς ε ν ε ρ γ ο π ο ίη σ η το υ δ ικ τ ύ ο υ , δηλαδή το σύνθημα ότι ξεκινάει εξέγερση μ ε ό π λ α , θ α δ ιν ό τ α ν α π ό το ρ α δ ι ό φ ω νο. Η σ υ ν θ η μ α τ ικ ή λέξη « σ ή μ ερ α ο ήλιος λ ά μ π ε ι» π ο υ θα α κ ο υ γ ό τ α ν α π ό
το ρ α δ ιό φ ω ν ο , σ ή μ α ι ν ε π ω ς τ α μέλη του δ ικ τύ ο υ έ π ρ ε π ε ν α οδ η γη θο ύν στις π ρ ο κ α θ ο ρ ισ μ έν ες θ έσεις το υ ς. Στα ε π ι χειρησιακά σχέδια της ΔΕΕ σή μα ινε πως οι δ υ ν ά μ ε ις το υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ολέμου θα έ π α ιρ ν α ν θέσ εις, ενώ μ ια ο μ ά δ α σ τελ ε χών θα π ή γ α ιν ε σε σημείο όπου θα τους π α ρ α λ ά μ β α ν ε υπ οβρύχιο μ ε προορισμό την Κρήτη. Η μετάβαση στην Κρήτη είχε σκοπό τη δημιουργία πυρήνα στο νησί, το οποίο αν π ρ α γ μ α τ ικ ά υπήρχε σοβιετική εισ β ο λ ή , θα έ π α ιζ ε το ρόλο α ν ε ξ ά ρ τ η του ε δ ά φ ο υ ς , το οποίο θα α ν α γ ν ώ ρ ιζα ν φ υ σ ικ ά οι Η Π Α . Τ α μέλη το υ δ ικ τ ύ ο υ στην Ελλάδα, έπ ρ ε π ε ν α ασχοληθούν με τη συλλογή και διαβίβαση πληροφοριών, τις δολιοφθορές σε ε γ κ α τ α σ τ ά σ ε ις , τις επ ιχειρή σεις δ ια φ υ γ ή ς π ρ ο σ ώ π ω ν προς το «ελεύθερο έδαφος» και τον ψυχολογικό π ό λεμ ο μέσω τω ν Μ έ σ ω ν Ε νη μ έ ρ ω σ η ς και την κυκλοφορία εντύπω ν. Όλα α υ τά α π οτελο ύσα ν έ ν α σχέδιο που είχε σκοπό την α ν τ ιμ ετ ώ π ισ η εισβολής. Το δίκτυο όμως του μυστικού πολέμου δεν περιορίστηκε εκ εί. Π ραγματικός σκοπός του ήταν η μη επικράτηση της Αριστεράς
αλλά και τω ν Κ εντρ ώ ω ν δ υ ν ά μ ε ω ν που α π ο τ ε λ ο ύ σ α ν γ ι α τις Η Π Α α π ε ιλ ή . Το δ ίκ τ υ ο τη ς Π ρ ο β ιά ς , δ εν π ε ρ ί μ ε ν ε να έρθουν οι Σοβιετικοί. «Χτυπούσε το κακό στη ρίζα του». Κ αι το κακό ήταν οι πολι τικές δ υ ν ά μ ε ις π ο υ δεν α σ π ά ζο ν τα ν την αντίληψη πω ς κ άθε μη οπαδός της κυρ ι α ρ χ ία ς τω ν Η Π Α π ά ν ω στην ελληνική Δ η μ ο κ ρ α τ ία ε ίν α ι εχθρός. Τ α στελέχη της Προβιάς κατέλαβαν θέσεις στο στρά τε υ μ α και το δημόσιο βίο και εξελίχθηκαν μ ε το χα ρακτηρισμό του «εθνικόφρονα» και τις συνω μοτικές μεθόδους του ΙΔΕΑ. Το δίκτυο κάτω α π ό τις διαταγές της CIA και τω ν Β ρ ετα ν ώ ν (οι Βρ ετανοί ά φ η σ α ν το δίκτυο στις Η Π Α μετά την ένταση στο Κ υ π ρ ια κ ό ) έκ α ν ε ό ,τ ι κ α ι στην Ιτα λ ία . Μ έλη το υ δ ικ τ ύ ο υ , γ ι α τ η ν α κ ρ ίβ ε ια , πο υ κ ά λ υ π τα ν τη δράση τους κάτω απ ό τη μυστικότητα λειτουργίας του δικτύου. Στην π ρ α γμ α τικ ό τη τα ήταν δράση κατά της Δημοκρατίας και της ελεύθερης βού λησης των Ελλήνων. HD
HOTDOC
· 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 · 35
Αντώνης Δροσογιάννης:
«Δεν θα βρουν ούτε το πτώμα σου» Η περίπτωση του Αντώνη Δροσογιάννη, στενού φίλου και υπουργού του Ανδρέα Παπανδρέου, είναι η πιο χαρακτη ριστική για τη ν παραθεσμική λειτουργία του δικτύου της «Κόκκινης Προβιάς». Ο Δροσογιάννης υπήρξε διοικητής της ΔΕΕ, δηλαδή του δικτύου Μυστικού Πολέμου της «Κόκκινης Προβιάς», από τις 17 Σεπτεμβρίου 1964 έως τις 24 Απριλίου 1967. Δηλαδή διετέλεσε αρχηγός του δικτύου, την περίοδο τω ν κρίσιμων εξελίξεων στο Κυπριακό, όταν αξιω ματικοί τωνΑΟ Κ μέλη του δικτύου, πήραν μέρος σε διάφορα γεγονότα που σήμερα χαρακτηρίζονται ως προβοκάτσιες που οδήγησαν σε κρίση. Έφυγε από τη ν ΔΕΕ αν και σφοδρός αντικομμουνιστής γιατί η Χούντα απλώς τοποθέτησε τους ανθρώπους του περιβάλλοντος Ιωαννίδη-Παπαδόπουλου.
36 · ΗΟΤΒΟΟ. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
O Δ ρ ο σ ο γιά ννη ς ω ς α ν τισ υ ν τα γ μ α τά ρ χ η ς κ αι αρχηγός το υ δ ικ τ ύ ο υ δ έχ ετα ι εντο λ ές απ ό τρ εις π ρ ά κ το ρ ες τη ς CIA γ ια το π ώ ς θα ο ρ γα νω θ εί ο Μ υ σ τικ ό ς Π όλεμος, οι κ ρ ύ π τες κ αι οι π ρ ά κ το ρ ες τη ς «Κ όκκινης Π ροβιάς». Α κόμη κ α ι ω ς υ π ο υρ γό ς τη ς κ υ β έρ νη σ η ς Π α π α νδ ρ έο υ κ ρά τησ ε κ ρ υ φ ό το δ ίκ τ υ ο π ο υ δ ρ ο ύ σ ε σ τη ν Ελλάδα, πολλές φ ο ρ ές ε ν ά ν τια σ τις α π ο φ ά σ εις τη ς κ υ β έρ ν η σ η ς.
Cp»***
á r j- s .»· *r X A **
’ *
***
**** Ü Í Í Í Í S
ι * · Γ 0 * Ι σ ϊ;
5
***
Λ τ A
i · « 11 J
_
fc£H *Is conA*
* w
fc
v
*****
ΠΡΟϋΔΡΟΣι "A vf/xH C
Α Ρ Ο Σ Ο Γ Ι Α » « AFTQNIO£
s
UC££2
BLWQOD
COCTAS
B 0 HX£
£ ííc « 2 £ * ——
-
*, ,.t *
, *
»·
"
"
i- ϊ * 0 λ ο ι ν « Ρ ο ^
****** «U »“
* Av t i πρόσωπο«; C . l . A .
ST fflK
s b v i i
.
á / ΐ ή ς &££
‘
fcU
* »
*
·■ ·*
» « . « " ’I * ·4 · * c ^ 060**
a a s e a t ^ ^ i s e j « « ^ ^ .„
« « *f>r
4
*
,
· "
.
#tc t * *
i« i
I •nr.eO C*'·
**c « »tí
* ο η θ τ1
. »,
fe’ 110' 0
t* **
1*'*
^X C S. τ**
·,η
Αντώνης Δροσογιάννης όχι μόνο υπ ή ρ ξε μέλος και αρχηγός του δ ικ τ ύ ο υ , αλλά α κ ό μ η κ α ι ως υπουργός Ά μ υνα ς απέκρυψ ε το σχέδιο α π ό τον Π α π α ν δ ρ έ ο υ . δηλαδή περισσότερο πιστός στο έργο των ξένω ν μυστικώ ν υ π η ρεσ ιώ ν, α π ’ ότι στο θ εσ μ ικ ό το υ ρόλο. Ε κ λ εγ μ έν ο ς β ο υ λ ευ τής του ΠΑΣΟΚ, σ υνειδη τά γνώ ριζε πω ς λ ειτουργούσε εν ά ν τ ια στη βούληση των πολιτών πο υ τον επ έλ εγα ν γ ια ν α εκπ λη ρωθούν οι σκοποί του Μ υστικού Στρατού κ α ι τη ς C IA . Ο σ τ ρ α τ η γ ό ς Δ η μ ή τ ρ η ς
Ο
r t »
a Τ ΐ* ιι ^
ta i/io t
&
M tJ
w
Λ α υ ρ ε ν τ ά κ η ς κ α ι ο Α ρ χ η γ ό ς ΓΕΕΘ Α Ν ίκ ο ς Κ ο υ ρ ή ς ή τα ν α υ τ ο ί π ο υ α π ο κ ά λυψαν το δίκτυο στον Π α π α νδρ έο υ, ενώ ο Α ντώ νη ς Δ ρ οσ ογιά ννη ς ήταν αρχηγός Έτο μ ευινκαι ε τα υτόχρ ονα δ ίπ λ α στον έλληνα πρω θυπουργό Ο Α ν τ ώ ν η ς Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η ς ,α ν ή κ ε στην ο μ ά δ α τω ν α ξ ιω μ α τ ικ ώ ν του ελληνικού σ τ ρ α τ ο ύ π ο υ λ ό γω τη ς α ν τ ι κ ο μ μ ο υ ν ισ τ ικ ή ς δ ρ ά σ η ς τ ο υ π ρ ο σ ε γ γ ίσ τ η κ ε α π ό τους Β ρ ετα ν ο ύ ς και στελέχωσε τον Ιερό Λόχο, δ η λ α δ ή τις π ρ ώ τ ε ς ελ λ η ν ι κές Ε ιδ ικ έ ς Δ υ ν ά μ ε ις . Έ γ ι ν ε στέλεχος
τω ν Κ α τα δ ρ ο μ ώ ν όταν είχαν απ οκ τή σ ει ά μ ε σ η σχέση μ ε τη C IA . Το 1 9 5 1 όπω ς π ρ ο κ ύ π τ ε ι α π ό το α ρ χ ε ίο τη ς Δ Ε Ε , ο Α ν τ ώ ν η ς Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η ς ε κ π α ιδ ε ύ τ η κ ε ως λοχαγός στη Σχολή τ ω ν Μ υ σ τ ικ ώ ν Υ π η ρ ε σ ιώ ν τ η ς Α γ γ λ ία ς . Το 1 9 5 6 ως τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς τω ν Κ α τ α δ ρ ο μ ώ ν , ε κ π α ι δ ε ύ τ η κ ε στη Σχολή τ ω ν Μ υ σ τ ι κ ώ ν Υ π η ρ ε σ ιώ ν τω ν Η Π Α . Υ π ή ρ ξ ε έ ν α απ ό τα πιο π ιστά στελέχη του δικτύου. Ό ταν το 19 6 5, ο Α νδρέας Π α π α ν δ ρ έο υ ως σ τ έ λεχος της κ υβ έρ νη σ η ς του π α τ έ ρ α του, οργάνωσε τον ΑΣΠΙΔΑ και προσπάθησε » HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
37
GLADIO
Ui+ IM Wj*
I; «M f tilD l U J » ® ·" ® * 1 w’
f-V.*ftf · « “** ^ ^
ια ίν ε ι* ? ».*.*. *»■», y **»*-
•tit », tic
\%x***·
ίΚϊΛΪ
ίΠ Ο 'Ρ Τ Γ Φ ϋ Β
· I *C.IW»CÍ
rntfM-n>»»·■**
/*/ i« * <■■ 1’
A ÍÍ2
4 «1><ΓΙΛ***1 ^T I -
•JNr-Λ«»«
ifJinv **
tc
1 » J*,T* ■»
c» f
• i n r » ***
«η W* *r
« Α
A tV «
-
·.*
"«■*· 1 M
£ 7 **«·** **
rrrm kttyi S
A « ^ - Τ Ι Λ ί Μ Γ ¿BIT*
* Α ν Γ/ Υ * <
fc,f H i " * *
Ι? «Μ "
"**
a/'A c
ü-.
·ϋ Λ Λ - »
i "-·». 'r<
' - , r -,Λν ,-'>·ΊΠΐ
*c r«“· ►vf »<* ■»**
rtV U t· w*
f*r.
·<**
(n
’· £ £ *
. r - «-.«.*'** — ~
* ,rt· ^
■>. ..*.* --t · w — «
fl.s g i
> g a ¡ a g g .
Jti/ V,*
*U ·
«* *4 f t f a t I » « « ■*■ J if jr /W e * * *
iiiun
/*/
till
•kM· *·*
/V W" Ί '! rd·, »%· *· V* «* ·
h 4*i‘
r4U<
* . e „ * ... — . -< 1 -i»»*·* -X t « « * * .<.......-· — > - * - - · · " , , . , - V « * ί α * 1 W ·**' * ¿ r ü z . »
, « . .i &*+»
/ 4/ * l ’ tftVI Λ * «
Icm- 4"**
........... : * - ·» > ·- * «
u * ». -f
„ * r t i , * . PC
*·**■#·»· ,νΛ
I« " ·
μ. ■* l·»* *.«
-in* W.·” **Λ·
If;
ft·** ***
ν α δ ι α μ ο ρ φ ώ σ ε ι το δ ικ ό τ ο υ δ ίκ τ υ ο π λ η ρ ο φ ο ρ ιώ ν σ τ η ν Κ ύ π ρ ο μ έ σ ω το υ Αριστείδη Μ πουλούκου, ο Δροσογιάννης φ α ίνετα ι να εμ φ α νιζό τα ν ως αρωγός του Α ν δ ρ έ α ε ν ά ν τ ια σ του ς σ υ ν ω μ ό τ ε ς το υ ΙΔ Ε Α . Μ ά λλον ο Α νδ ρέα ς Π α π α ν δ ρ έο υ α γ ν ο ο ύ σ ε π ω ς το θ έ μ α π ια δ ε ν ή τα ν ο ΙΔ Ε Α , αλλά έ ν α ισχυρότερο δ ίκ τυ ο στο οποίο α ν ή κ ε ο ίδιος ο Δ ροσογιάννης.
Ο Δροσογιάννης παίρνει εντολές από πράκτορες της CIA Η συ μ μ ετο χή του Α ντώ νη Δ ροσ ογιά ννη στην «Κόκκινη Προβιά» ε ίν α ι π έρ α απ ό κ ά θ ε α μ φ ισ β ή τ η σ η . Ό π ω ς και το γ ε γ ο ν ό ς π ω ς ο ά ν θ ρ ω π ο ς ο ο π ο ίο ς υ π ή ρ ξ ε υ π ο υ ρ γ ό ς μ ι α ς ε λ λ η ν ικ ή ς δ η μ ο κ ρ α τ ικ ή ς κ υ β έ ρ ν η σ η ς , έ π α ι ρ ν ε ε ν τ ο λ έ ς α π ό π ρ ά κ τ ο ρ ε ς της CIA αν κ α ι α ν ώ τ ε ρος α ξ ιω μ α τ ικ ό ς το υ σ τρ α το ύ. Α π ό τα άκ ρ ω ς α π ό ρ ρ η τ α έ γ γ ρ α φ α π ο υ έχο υμ ε στη ν κατοχή μ α ς , π ρ ο κ ύ π τ ε ι π ω ς στις 15 Ι ο υ ν ίο υ 1 9 6 6 , ο σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς 3 8 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
Η σ υ μ μ ετο χ ή τ ο υ Α ν τώ νη Δ ροσ ογιά ννη σ τη ν «Κόκκινη Π ροβιά» ε ίν α ι π έρ α από κ ά θ ε α μ φ ισ β ή τη σ η . Ό π ω ς και τ ο γ εγο νό ς π ω ς ο ά νθ ρ ω π ο ς ο οπ ο ίο ς υπ ή ρ ξε υ π ο υ ρ γό ς μ ια ς ελληνική ς δ η μ ο κ ρ α τικ ή ς κ υ β έρ ν η σ η ς, έπ α ιρ νε εντο λ ές από π ρ ά κ το ρ ες τη ς CIA αν κ α ι α νώ τερ ο ς α ξ ιω μ α τικ ό ς τ ο υ σ τρ α το ύ.
Α ντώ νη ς Δ ρ ο σ ο γιά ννη ς, ως δ ιευ θ υ ν τή ς τη ς Δ Ε Ε , δηλαδή αρχηγός το υ δ ικ τ ύ ο υ Μ υ σ τικ ο ύ Σ τρ α το ύ, κ ά νει σύσκεψ η με τ ο υ ς π ρ ά κ τ ο ρ ε ς τη ς C IA , E lw o o d M c K e e , B e n n i e C o w n και E r in S t o n e . Στη σύσκεψη αυτή γ ια την οπ οία συντάσσ ο ν τ α ι π ρ α κ τ ικ ά , ο Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η ς ε ν η μ ε ρ ώ ν ε ι τους α μ ε ρ ικ α ν ο ύ ς π ρ ά κ τ ο ρες γ ια τις σ τρ α το λ ο γ ή σ εις π ο υ έκ α ν ε το δ ίκ τ υ ο το ν Μ ά ιο κ α ι γ ι α τ η ν ο ρ γ ά νω σ η τω ν κ ρ υ π τ ώ ν . Ο Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η ς όπως κ α τα γρ ά φ ετα ι στα π ρ α κ τικ ά ζητά τη β ο ή θ εια τη ς CIA και σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν α : « δ ιά θ ε σ ις υ π ό τη ς CIA α ε ρ ο σ κ ά φ ο υ ς δ ια τ η ν ε κ τ έ λ ε σ ιν α ν α γ ν ω ρ ίσ ε ω ς ε ις Κ Ρ Η Τ Η Ν μ ε τ α ξ ύ 15 κ α ι 3 0 ΙΟΥΛΙΟΥ, της ακριβούς η μερομηνίας δοθησομένης κατά την προσεχή σύσκεψ ιν». Ο ρίζεται η ε κ π α ίδ ε υ σ η τω ν μ ελ ώ ν τη ς Δ Ε Ε στη χρήσ η α ό ρ α τ η ς μ ε λ ά ν η ς κ α ι η μ ε τ α φ ο ρ ά κ ιν η τ ή ς μ ο ν ά δ α ς ε κ π α ί δ ε υ σ η ς σ τ η ν Κ ρ ή τ η . Τ α π ρ α κ τ ικ ά υ π ο γ ρ ά φ ο ν τα ι α π ό κοινού απ ό τη ΔΕΕ και τη CIA.
Συσκευές δολοφονίας Σε άλλη σ υ ν ά ν τ η σ η μ ε τ ο υ ς π ρ ά κ τ ο ρες J o h n F a t s e a s , E lw o o d M a c K e e και B e n n ie C o w a n , ο Δροσογιάννης π α ρ ο υ σ ία κ α ι άλλω ν ελ λ ή ν ω ν α ξ ιω μ α τ ικ ώ ν μελώ ν του δ ικ τ ύ ο υ α ν α φ έ ρ ε ι τη ν δ η μ ι ο υ ρ γ ία δ έ κ α δ ικ τ ύ ω ν Υ π α ίθ ρ ο υ και 28 Ανεξάρτητω ν Δ ικ τύω ν γ ια συλλογή πλη ρ ο φ ο ρ ιώ ν , δ ο λ ιο φ θ ο ρ έ ς , ψ υ χο λ ο γικ ό πόλεμο και δ ια φ υ γ ή . Οι π ράκτορες της CIA σ υ μ φ ω ν ο ύ ν και σ υ ζ η τ ιέ τ α ι η ο ρ γ ά νωση των δικτύω ν πρακτόρων. Α πό τα πρακτικά των συσκέψ εω ν πρ ο κ ύ πτει πως οι συναντήσεις των αμερικανώ ν π ρ α κ τ ό ρ ω ν μ ε το δ ίκ τ υ ο είχ ε α π ο κ λ ε ι στικό σκοπό ν α δ ώ σ ο υ ν οι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί την ά δ ε ια γ ια ν α υλ ο π ο ιη θο ύ ν οι σχεδια σ μ ο ί. Α δ ε ια σε έλληνες α ξ ιω μ α τ ικ ο ύ ς μ ια ς α ν ε ξ ά ρ τ η τ η ς χ ώ ρ α ς . Σε μ ια α π ό τις σ υ σ κ έ ψ ε ις στις 4 Μ α ρ τ ίο υ 19 6 4 με το ν π ρ οκ ά τοχο το υ Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η στην α ρ χ η γ ία το υ δ ικ τ ύ ο υ , τον α ν τ ισ υ ν τ α γ ματάρχη Ιω άννη Σ ουρα βλά , οι έλληνες
—i*«
*tr
l-n
* . 1 M C K l U I W l r * 4 * s t « l I P .IU Í» - 1 ( .| .|
■. * »■*»■ m b 'M / t v
« ru u í
itn m
W«*l
U K ifft m r o ,
W - '· ·
I. M/m imrei ejirrwi, «•ίκ π ίι
>ι
u itfuiül w.,
·« OPfe, «UiíX, m. *». taua aiiUi
“ “ i » » *
4 M i
ln *
k U··« ii»t.( Μ,μ.
wn
4 -4 « «■ i >
á iifa i « l .
----- - *4 *
"♦«••fâfUhês M .1
•"■"ilnir ·/ ri< lm(M «· * m h a«HN4H i f « f *
V «i
ft*·
J i i m n m i ifi· * - v r
i k í
·**« M Juiít ιΛ
*·Γ
/ * .,„ «
u
/ V i.i. rf
*■ * ' “ ' « »
111* ·»? *·Γ ΰ ίΛ Π Ι1Χ.
/- rpu»t /a*l/ »ilnWWlHH itnidu·. i- immicIc ««ciimfu. ca> imi.ji-H /Wiei, WWfïi m m i w
»*«%
(V i h m i Ή κ -η
»» U ri. iiuJm l«,^ ■ »^loiHiri· tai
«> *«
« »κωπο. *v uri«/,MJtniMii iwi.
f a M >«»·«**«·«
·- » · » . « U Í J I ^
l i t W + , Η 4 M S m i I m I . ( « «4o I m I i o t · · « <
UfflW ÍÍTM
W l-a
« , M
-
MUtOILlB. M r W c . í f i rt« l ^ n x
Λ " **M Wrn^-e ,4
l " ( * (> .
wWwmihV» U«U* látrti
I / I * f M . W i » , u 5» w i tm m tK t afw A · - » . · » « / » . » r * u jmç,,
•4· i l n p n i i η ι ί Μ ι ■ (
♦“ TW, tunna .w mu. e fe r »J J t * i j « a. ■#*e»mwtU <«>Wn . ■·—« «I <»l*f ■” «»’
m ' * n ^ κ . *p_
• w v * «| « I i l K . i t | , m
•H»A*»***’»'» ••V*n. Mi/mW Rni·!,, i, rimtK ,** i— ■»M'»> ni til ■«*' · 4 * 0 t** M Á n l í i f t 4- + - - · » « 4 M M 4 u f M m H i i K i 1,f (· Μ M 4 !■ £ ·« · » * — ■ * !« » m< * I U « P B I | κ π ΐ ι . , ^ i·-
*»■< C*F» l n » W * M - > M < i H l i - f Ü M i t i Ta K f * í *
•IL
I·— lu«»u< >
_
Ί »
* - !·’
« l< ·mi-4 4 > a
H t m i i i n » ■< « i l · i M t m
.„ j.i
3 ( N i l · . IM «
ι« ·4 ir^m rf-
XI «{« i«T «lit· »- J. *—«/«- lUMJli. *H tnt ntiM H«H* | | { h r * t · H t 1* * W
*4 k
t*Tni-·»
c ' « ‘»Ik. ■
i * a « W r w , , t i . t a ic ■ « « .
■ * · f c i « « < · « « ! « « *4
►»«+<
M*
f »·*
• i« ·" iE» ia M t o v i H » < w » « * · « > » ■ * · >
i a»** Λ «..( A
• H» » 'f w m ( - « · ■ « · . .
■ ■ ·« M l i t a , I i i n i í n l , M « J l U * U 4 l • l f . * W * W t « · > ' ItJtmm BSViJ M Μ
m V»v K*Mfsn«.
*>■ w i u < o i i « . .
.a -
’*» <** -fl’ fll attf i tilta iu «, M d n t i· A
s»fib»;
Mu«* rt “ ·* -
-4 fc£W r* « « h .
• 4*1 W t t n b i h · 4 u * , „
,/4U»mWm «f aurfc .* n, ,μ, «4* KCaiijatt |% |^|gi^
'l .**»**4 ·*** •«l-4«r»v
·
• t
J « « f M ^ a . ■■ m h ~
<«r i i 'K ««I ·»·»·«♦»* ÉffMf«.
4« μ
Ό τα ν το 19 6 5, ο Α νδρέα ς Π α π α νδ ρέου ω ς σ τέλεχος τη ς κ υ β έρ νη σ η ς τ ο υ π α τέρ α τ ο υ , ο ρ γά νω σ ε το ν ΑΣΠ ΙΔΑ και π ρ ο σ π ά θ η σ ε ν α δ ια μ ο ρ φ ώ σ ει τ ο δικ ό το υ δ ίκ τ υ ο π λ η ροφ ορ ιώ ν σ τη ν Κ ύπρο μ έσ ω τ ο υ Α ρ ισ τείδ η Μ π ο υ λ ο ύ κ ο υ , ο Δ ροσ ογιά ννη ς φ α ίν ε τ α ι ν α εμ φ α ν ιζό τα ν ω ς αρ ω γό ς τ ο υ Α νδρ έα εν ά ν τ ια σ το υ ς σ υ ν ω μ ό τες τ ο υ ΙΔ ΕΑ . Μ άλλον ο Α νδρέα ς Π α π α νδ ρ έο υ α γ ν ο ο ύ σ ε π ω ς το θ έμ α π ια δ ε ν ή τα ν ο ΙΔ Ε Α , αλλά ένα ισ χυρ ότερ ο δ ίκ τ υ ο σ το οπ ο ίο α ν ή κ ε ο ίδιος ο Δ ρ ο σ ο γιά ννη ς.
»«·· η*««· ·ι m »m *4 f n w W · « !
Σε μ ια απ ό τ ις σ υ σ κ έ ψ ε ις σ τις 4 Μ α ρ τίο υ 1964 με το ν προκάτοχο τ ο υ Δ ρ ο σ ο γιά ννη σ τη ν α ρ χη γία τ ο υ δ ικ τ ύ ο υ , το ν α ν τισ υ ν τα γ μ α τά ρ χ η Ιω ά ννη Σ ουρα βλά, οι έλληνες α ξιω μ α τικ ο ί α φ ο ύ ε ν η μ ε ρ ώ ν ο υ ν το υ ς π ρ ά κ το ρ ες τη ς CIA γ ια τ ις κ ρ ύ π τες , σ υ ζη τ ο ύ ν λ επ το μ έρ ειες γ ια το ν έλεγχο τ ω ν μ υ η μ έ ν ω ν απ ό τ η CIA. Οι έλληνες α ξιω μ α τ ικ ο ί ζη τ ο ύ ν ε π ιμ ό ν ω ς τη ν π ρ ο μ ή θ εια δο λ ο φ ο νικ ώ ν σ υ σ κ ε υ ώ ν . Γ ρ ά φ ετα ι σ γ κ εκ ρ ιμ έν α σ τα π ρ α κ τικ ά : «Οι α μ ερ ικ α νο ί α ντιπ ρ ό σ ω π ο ι σ υ ν ε φ ώ ν η σ α ν εις ά π α ν τα πλην τ ω ν σ υ σ κ ε υ ώ ν δο λ ο φ ο νία ς δ ια τ α ς ο π ο ία ς θα εξα τά σ ο υ ν εά ν είνα ι δ υ ν α τό ν α α π ο κ ρ υ β ο ύ ν απ ό τ ώ ρ α εις τα ς κ ρ ύ π τα ς ή ν α δ ο θ ο ύ ν εις τ ο υ ς π ρ ά κ το ρ α ς κ α τά το ν χρόνο τη ς δράσεω ς».
α ξ ιω μ α τ ικ ο ί α φ ο ύ ε ν η μ ε ρ ώ ν ο υ ν το υς πράκτορες της CIA για τις κρύπτες, συζη τ ο ύ ν λ ε π τ ο μ έ ρ ε ιε ς γ ι α τον έλεγχο τω ν μ υ η μ έν ω ν απ ό τη CIA. Οι έλληνες α ξ ιω ματικοί ζητούν επ ιμ ό νω ς την π ρ ομ ήθ εια δολοφονικών συσκευώ ν. Γράφ εται σγκεκ ρ ιμ έν α στα π ρ α κ τ ικ ά : «Οι α μ ερ ικ α ν ο ί α ντιπρόσω ποι συνεφ ώ νη σα ν εις ά π α ν τα πλην των σ υσκ ευώ ν δολοφονίας δια τας οποίας θα εξατάσουν εάν είναι δυνατό να αποκρυβούν από τώρα εις τας κρύπτας ή ν α δοθούν εις τους πράκτορας κατά τον χρόνο της δράσεως».
Εντολή για ανατίναξη τουρκοκυπριακού ραδιοσταθμού Ο Δροσογιάννης και τα μέλη του διτκύου ε ίχ α ν ε ν ε ρ γ ή α ν ά μ ε ιξ η στο Κ υ π ρ ια κ ό πρ όβ λη μα α π ό τις αρχές της δ ε κ α ε τ ία ς του ' 6 ο . Τα μέλη του δικτύου είνα ι π α ρ ό ν τ α ό π ο υ υ π ά ρ χ ε ι έν τα σ η και π ρ ά ξ ε ις β ία ς στο Κ υ π ρ ια κ ό . Το ίδιο σ υ μ β α ίν ε ι
και μ ε τ α αντίστοιχα μέλη του τουρκικού δικ τύ ο υ Μ υ σ τικ ο ύ Στρατού. Οι π ρ ά ξεις βίας οι οποίες ε μ φ α νίζο ν τα ι ως σκληρός π α τρ ιω τισμ ό ς, δ ια τηρ ούν τις δύο κοινό τητες σε ένταση και κάνουν να φ α ίνετα ι α ν α γ κ α ία η διχοτόμηση του νησιού κατά το δόγμα Κίσινγκερ, ο οποίος επιθυμούσε μ ια δ ιχ ο τ ο μ η μ έ ν η και α σ φ α λ ή γ ι α τις Η Π Α Κύπρο, π α ρ ά ένα «δεύτερο Κάστρο που θα λέγεται Μ ακάριος». Μ ία α π ό τις π ρ ο β ο κ ά τσ ιες τη ς επ οχής εκείνης ήταν η ανατίναξη του τουρκοκυπρ ια κο ύ ρ α δ ιο σ τα θ μ ο ύ «Μ πα ϊρά κ» στη Λ ε υ κ ω σ ία . Ως σ ή μ ε ρ α η ε ν έ ρ γ ε ια αυτή θ ε ω ρ ε ίτ α ι α γ ν ώ σ τ ω ν δ ρ α σ τ ώ ν . Ό π ω ς α π ο κ α λ ύ π τ ε τ α ι ό μ ω ς έ γ ιν ε μ ε εντολή Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η , α μ έ σ ω ς μόλις α ν έ λ α β ε αρχηγός της «Κ όκκινης Π ροβ ιάς». Την π α γ ίδ ε υ σ η κ α ι τη ν α ν α τ ίν α ξ η το υ κ τ ι ρ ίο υ τ ο υ ρ α δ ιο σ τ α θ μ ο ύ έ κ α ν α ν έ ν α ς έ λ λ η ν α ς Λ Ο Κ α τ ζ ή ς κ α ι δ ύ ο Κ ύ π ρ ι ο ι. Το π ε ρ ισ τ α τ ικ ό α π ο κ α λ ύ π τ ε ι ο ίδ ιο ς ο έλλη νας δ ρ ά σ τ η ς Γ .Ζ .: « μ ε φ ώ ν α ξ ε ►►
Τ α μέλη τ ο υ δ ικ τ ύ ο υ είν α ι π α ρ ό ν τα ό π ο υ υ π ά ρ χ ει έν τα σ η και π ρ ά ξεις βίας σ το Κ υπ ρια κ ό. Τ ο ίδ ιο σ υ μ β α ίν ε ι και μ ε τα α ν τίσ το ιχ α μέλη τ ο υ τ ο υ ρ κ ικ ο ύ δ ικ τ ύ ο υ Μ υ σ τ ικ ο ύ Σ τρα τού. Οι π ρ ά ξεις β ία ς οι ο π ο ίες ε μ φ α ν ίζο ν τ α ι ω ς σκληρός π α τρ ιω τισ μ ό ς , δ ια τη ρ ο ύ ν τις δ ύ ο κ ο ιν ό τη τες σ τη ν Κ ύπ ρ ο σ ε έντα σ η και κ ά ν ο υ ν ν α φ α ίν ε τ α ι α να γκ α ία η δ ιχο τό μ η σ η τ ο υ ν η σ ιο ύ κ α τά τ ο δ ό γμ α Κ ίσ ιν γκ ερ , ο οπ ο ίο ς ε π ιθ υ μ ο ύ σ ε μια δ ιχ ο το μ η μ έ ν η κ αι ασφ α λή γ ια τ ις ΗΠΑ Κ ύπ ρο, π α ρ ά έν α « δ εύτερ ο Κ ά στρο π ο υ θ α λ έγ ετ α ι Μ ακά ριος».
HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 · 39
GLADIO
Ανδρες toü OHE ρίπτουν βόμβας εις Λευκωσίαν; ΥΠΟΜΟΙΑΙ ΟΤΙ ΥΠΟΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ Π Λ Η Ρ Ω Ν Ο Ν Τ Α Ι ΑΠΟ Τ Ο Υ Ρ Κ Ο Υ Ζ Θ Α Λ ΕΎ Κ Ω Σ ΙΑ . ί ί ' I * » « · » ί « » . Ι διαιτέρα V » ΊΡ ίσ »ο ·.·^ Μ χθεσινή «*
■οχιΓι,ς ϋορ6ος #i¿ Wí» AcjUtMi&v O «uiüftLfAé i»< 6*P4i< rm Α ^ ' * n it 6vW**«W τον OHE-
5*. fc-*.%K4*0*ΙΜηΗ4·Μρν·&► ?* •
t ú K jw jt o * ·» ·- npO*.li>pCOw * t i a 6 ··
Γ ίΝ Η
Δ ΙΑ Μ Α Ρ Τ Υ Ρ ΙΑ
U#Vk»i«n. -
|t*a
»-»#>*
.
·■*« ir*r«fTV*5 l f c « i f « r w l » > , 3 t pot»»7«aj O-jió^ a , &
■ • jv
B ·
¡H * c «
iT it e ik 'M t fw
» ·» Λ*ι ί
4ά*.βα#
I K ií·» t 4c O.-'C Λ»ν>τ45«Λ· C-C -»Sr j t t a p n 0m . f a f ¿ m
U>. 1W
*IVA»r,
σ i u ·. e¿«»3
f—S *■*» ¿r ^r»iv
s r . - n a i
T# Ptlfrip M’ ak h ' y<| (NJM^ n i W · T4w
i>
le n i^ s u w
a r « o f c c ·Μ '*1
t*K*
r »W
ts*v r-.un mt T.K^Aa-wtvw: A ' ^ u i r í i t l -ftMI tMdfV&r 0*1 c a í « 2 0 *T<¡>r*íiU *-
t
« « s i Ι . ·!η μ ίώ ^ « Η * <
«a ré
t6 ¿
h -
λ * ν τ α α ς < 6S í m j ^ s c * 1; Λ ο μ * * ) · * * ' « * *ο «ς
Γ ρ ι ■»
ι& ·
y r X i*
i ;
rtc
ív
K v » : * · Bu
Ε κ ρ ή ξ ε ις ι ΐ ς
s m « i p u i ^ · i *3 » » • λ i Z a t a u . r l* c i ««*•1* ' * * Λ μ · Λ » a i,,
r+r T oupuiin iv g n v o iK fq y τ ή ς Λ κ υ κ α σ ί α ς
Λ/ΈΥΡΛ, I I Ί » « « · «., Ί & « η ·Ν Ί ί ψ ^ ρ *
JUL^tMrr fW**«»
£Τς ·»{ «O*. í *
·*» ^" ww iraw#wi*eTer l^rww i *nrrM «rrten. C· ι··ι»χπ·ι i<«m m ■-·*- nnt»i:·»-Iwr^rt-r' Iirér ►•τ·*-
K i f u e í . W H WM M l ú i
U *.t&·$%.<. «fe A tto A m »
t<»
«vwwpiMS,
ΙΊ»Μ>·* a l í«-
é · « o trM C í » n j* *r> »4 * * » n i
β « ς « α υ ια » , - u a j a i r w i r \ t w o * o * * C m u t ú i u ' , wefn: το Γ a.*^f»ér/ I Up i*. i;-í» » .
καί. «’ A w t J , a l f r r c i a i i ’ r o i w a u i . o i ' «>
.
rtft-iuw, » w ^ · *
( ^w#frt>C irofcjTfMi« 0« (ΤΜ>ι·β t^c Λα·ι»κ
m e n v - W
.
'dW*A«< iW ih »*« 14 "» |W1 y» f*
Ε » * Κ » ” 5ι·τ í i « r f i s i a i u u n » i*4 Íb m ^ iu j^ M ] ü
*%«.
.
Ι'Λ A*W»h^M
6 ως. ícsro unirte ur » ω - ι λ Λ « « « 4*C
Μν «flP?·*'* r*v uwpuw«kaw ‘feeoiifr·
.
ÍS fé e i, ú Λ » Λ ^ > 9Ι li t e n m
wwé»MK. rü >úu> k" 4 *“ · . » « «w 1. IW iné»»» I
ΓΤΓΚ
3S
ZT iS 3S ¿
* «^-‘Ή <’·* »
λ|λ« v» ϋ«ι·ηΙ h(>UMn t f í l '. pC TllM #! l é K M |
ΤΛ Kurj imM.· npm weftia* ^ιιη&ίι., £a ι ϋ
h ^ H
Í ·.
W
·
*
β ^ β α
6l| * Y > Ü H
| %
* | .c B k V K
(
1 iV
t k
Οι δρ ά σ τες τ ω ν β ο μ β ισ τ ικ ώ ν ε ν ε ρ γ ε ιώ ν σ τη ν Κ ύπ ρ ο είν α ι ά γ ν ω σ το ι. Π ίσω απ ό α ρ κ ετές από α υ τές β ρ ίσ κ ετα ι η «Κ όκκινη Π ροβιά».
! ·
T H .T . < l f * .
■*í»hh.j‘Vjv}‘>·k>. t«^K Μ I*· *K»H frw■<·<«οι—■i h m
(W-wA o·»·
«Λ» f»«fc*iC·»
«Λ« » ·
ο Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η ς στο γ ρ α φ ε ίο τ ο υ τ α Χ ρ ισ τ ο ύ γ ε ν ν α το υ 19 6 4 κ α ι μου λέει θα κ ά ν ε ις κάτι το ο π οίο θα ξεχ ά σ ε ις γ ια τ ί έτσι π ρ έ π ε ι. Θα π α ς στην Κ ύπ ρο . Στην Π ά φ ο θα σε π ε ρ ι μ έ ν ε ι κ ά π ο ιο ς και θα σε οδηγήσει εκεί πο υ π ρ έ π ε ι. Σε αυτούς που θα σε π ά ε ι, θα πα ρα δ ώ σ εις αυτό το κ ο μ μ ά τ ι α π ό κ α τ ο σ τ ά ρ ικ ο κ α ι θα σου δ ώ σ ο υ ν ο δ η γ ίε ς . Μ ο υ π α ρ έ δ ω σ ε ω ς α ν α γ ν ω ρ ισ τ ικ ό μισ ό κ α το σ τά ρ ικ ο κ ο μ μ ένο δ ια γ ώ ν ι α . Μ π ή κ α στο πλοίο και βγήκα στην Π ά φ ο . Μ όλ ις έ φ τ α σ ε χ τ υ π ά ε ι κ ά π οιος την κ α μ π ίν α κ α ι μου λέει το σ υ ν θ η μ α τ ικ ό ‘ Α λ έ ξ α ν δ ρ ο ς ” . Του α π ά ντη σ α μ ε το π α ρ α σ ύ ν θ η μ α “ Φ ίλ ιπ π ο ς ” . Μ ε πήρε με το αυτοκίνητο και με ά φ ησε σε έ ν α σ η μ είο έξω α π ό τη Λ εμ ε σ ό όπου μ ε π ε ρ ίμ ε ν ε κ ά π ο ιο ς . Μ ε ρ ω τά ει έχεις κάτι γ ια ε μ έ ν α ; Του έδ ειξα το μισό κατο στάρικο και μου έδ ειξε το δικό του μισό. Μ ε παρέλαβε και με πήγε στη Λ ευκω σία. Π ε ρ ίμ ε ν α ν δύο Κ ύ π ρ ιο ι π ο υ θα έ π α ιρ ν α ν μ έ ρ ο ς σ τ η ν α π ο σ τ ο λ ή , η ο π ο ία ήταν ν α α ν α τιν ά ξο υ μ ε τον ραδιοσταθμό
4 0 · HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
Όταν το 2005 είχε ολοκληρωθεί το κομμάτι της έρευνας που αφορούσε τον Αντώνη Δροσογιάννη, επικοινώνησα μαζί του ζητώντας εξηγήσεις. Με το ύφος που πολλοί θεωρούν ύφος σκληρού πολεμιστή μου απάντησε «δεν θα βρουν ούτε το πτώμα σου» και έκλεισε το τηλέφωνο
« Μ π α ϊρ ά κ » . Μ ε λ ε τ ή σ α μ ε τ α π ο λ εο δ ο μικά σχέδια. Υπήρχαν γιατί είχε φτιαχτεί απ όΈ λλ η νες. Κ ά ν α μ ε έλεγχο στόχου επ ί μ έ ρ ε ς . Ό τ α ν ε τ ο ιμ α σ τ ή κ α μ ε , έ ν α βρο χερό βράδυ βάλαμε τα εκρηκτικά και το α ν α τ ιν ά ξ α μ ε μ α ζί με όσους ήταν μ έ σ α . Στα 2ΐ μου χρόνια πίστευα πως έκανα μια πατριωτική π ρ άξη . Π ού να ή ξερ α ;» . Μ ε το ν ίδ ιο τρ ό π ο τα δ ύ ο δ ίκ τ υ α το υ Μ υ σ τικ ο ύ Σ τρ α το ύ, Ε λλά δας και Τ ο υ ρ κ ία ς , δ η μ ιο ύ ρ γ η σ α ν σ τ η ν Κ ύ π ρ ο την απαραίτητα έν τα σ η . Ο Δροσογιάννης στον κύκλο τω ν Κ αταδρ ομέω ν θεωρείται ως σκληρός πολεμιστής π ο υ υπ η ρ έτη σ ε την π α τρ ίδ α . Ό τ α ν το 2 0 0 5 είχε ολοκληρωθεί το κ ο μ μ ά τ ι τη ς έ ρ ε υ ν α ς π ο υ α φ ο ρ ο ύ σ ε τον Α ν τ ώ ν η Δ ρ ο σ ο γ ιά ν ν η , ε π ικ ο ιν ώ ν η σ α μ α ζ ί το υ ζ η τ ώ ν τ α ς ε ξ η γ ή σ ε ις . Μ ε το ύφος πο υ πολλοί θεωρούν ύφος σκληρού πολεμιστή μου α π ά ντη σ ε «δεν θα βρουν ούτε το π τ ώ μ α σου» και έκλεισε το τηλέ φωνο. ΗΟ
i··"
a
w
. , . . . . S*‘ "
i
n»1 1 * __ __* rtN f y w w M i u n r
14-4
*·■·<
'
I I
J .!-L !-!,r ? l· j i
H
* JL L . * *.!M . ? . ! j J L L t ! . r . L L L L «.
I I
í . f l l «
« t<
<4
"
a
·
» i t ■»
l# IU ú f.| iA iE O T
^
U 2f?£M «lf
M f
^
* . · .
· · '
B fr
■ 1 ' 4‘ ..................... .. J - M . l t 4.« ..1 · 94β.I . . luaMin·». «a. , te bui#*h 8* „ „ i , . , ««,41^ *—
M
- * r . ^ Ι ι ί ί μ . . l- 'M r w v in i|« i * C^ ^
....... ...
,’’ ' 1 M,ÍMr Ι μ π * · * · «·■ <·■■ *rtiupr#i «9«
t u p i J »I M
r U l«
0
I iw t. " M
i r ,r " ' , 4*
■ · « · « , · » «
Ml .· B . 4. « · , ^ l«1
U
,| M I
n i M
· « * . · · , (
i · M f ς
W
1«
I p
i i K
< C -i
i . · .
**
, P» 4
· ·
1 ··
V r * * »+
Β ·Ιι·| ·|
m
-
í
l i d i a , · · · ·
M H i* m it > M ik ii· é ^ , . v t|
„ u
k « M
« I -
I4 i
l u í »
Ί
· ^
■
t i n
i i
I T
.tC
I t u
i m
O i
« U . i f ·
· * * ! . -
ι η · ρ 4| ΐ« ι· i l t m i
Ι . Ι , ι Γ
¿C
· Μ ΐ · « Ι | α ΐ
M
U B 1 II
, , | ( M I1 M
I* ü U * l 4,«e ftx»M «l I* * i i. ·· ( -< 4^ ·« ··|| 4«| Mf t i l If» η Ν ίι^ » · Μ ·»···«· III M , Cnc*-«cé( («I i*c • He C v * l u » # . ·
4 f| lM
4 ·
cmc·
| l»| a i({
fM M
1 -f
«U
y, r u i M i r^jiMAi t i l i i í a i o f i , " A— I»u t f . *E ΑΚ/rilK yCav # «
| ίθ**Ψ ·
.
K iH U t i l h U i i i fit l u t i l l i r(tv l m » | ·> ·Μ
t u a t i M l M l
·β ·
a U # *H | <
Ι ( ς
, , s '« M iM lt
Ir
U JáV X l
«y a lM lfa iiif
n ( I ·
i|
í h
m
t
Ι> Β .*·4 ς
S
« ·*
Ι κ μ
4 / ü *
ΙΙι ι μ ι ι
«!■·<#«« ·*■ • ft
« M
'
* « ··· ι·ι| 5 i«t I « *« ··» u i m n r c»tf«n . h#1¥ i , ^ · , I « « « , , it I-p t i n i , 4 ■
<4|.
1«« * U i« ·· I h H m . . I ,|4 Ιί κ 1 · « · Β ·
c
in * t li4 « «
· t < t i · · ,M * i L tii ra t
|< t f M
i l .
l i l
«r f»
4 ilii* 4 N ifr <
í m
M M u
«1 «
#4»
■■ ! · « « ■
«.Mnifi* ÉWf* #·■«* t5’ *·*■ Mí 1(1 ■ » « ■ M « ·* · Í f — M “ f I í í L í J l í ¿ - ü U I * 5- í
Σχέδιο «Α λ φ α » η διχοτόμηση της Αλβανίας Η δράση του δικτύου της Κόκκινης Προβιάς, όπως άλλωστε και ολόκληρου του δικτύου Μυστικού Πολέμου της CIA, εμφανιζόταν ως μια εθνική αναγκαιότητα αντιμετώπισης τω ν Σοβιετικών. Οι καθημερινοί σχεδιασμοί και οι επιχειρήσεις περιείχαν στοιχεία που εμφανίζονταν πως εξυπηρετούν το εθνικό συμφέρον και πολλές φορές για το λόγο αυτό εντάσσονταν σε γενικότερους στρατιωτικούς σχεδιασμούς της χώρας. Οι στρατηγοί και οι υπουργοί που τους αποδέχονταν δεν ήξεραν ότι υλοποιούν ένα ξένο σχέδιο για άλλους σκοπούς. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του σχεδίου «Ά λφ α », το οποίο αφορούσε τη ν Αλβανία και τον διαμελισμό της από την Ελλάδα.
HOTDOC. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 ·
41
»
I■
α ίΑ ϋ ΐο 11*· 4 ^ ί Η ·* - λ
. . . η '“ ’ , .
*4 » * ·
ι « » * “ 8* , ο ·» « " “ .............. ^ Ε>«4 «*» η . « * # » « 1 νύβΙΗ ϊ* » * *
* ίβ Μ ' -------------
· ·
ΐ ϋ ΐ'* ®
” \
«
«
*
« « « ' ■ · " * ............. · * · * * ,4 ;
ι ίϊ4 ί ,*« Μ** ' * * ,,Λ ' Ι ί * *
,
„
. « » ♦ ι * · * * · « * ■ * · , , ι ' “ ',< * ς
*»* «I* *Λ
.« ΐΑα*·£ ■·#*·*■■*
··.. ^τΓι- -.... κ.Λ,
—
η ι » ' * »** 4·»ϊ·* *ΐί|ί*'4ί · ^.0 * * * '“ -Α’
.... < « * « . . - « Λ
,|, « « . * ' < · ' ' ’ ■"' „ * Γ ·* ·» ♦ ~ · * * , *
μ—
*
3
®
· *
4. ¿; ί ι ^ ! - ί ι
, , α / Γ , £ *. I « * · * ~
·1Μ ■ —Ί ί Χ■ Μ ■ "ο ?^
Μ «·* ’
% ^ ιβ* / ι— ^ - * * ' ■ ·
^«#1«’ ** 11
ο » « * '
4 < * » % ·! Β ·Τ * *
I , Μ Ι · » ^ 4* *
'
,Γ »„ » Ι*Ε Η5 =— 1 «— Μ
Λ .-
4* · \ ; :
,
ΙΜ*^-
_______ « ■ * · * * * · - μ · «
μ μ
Γ«<«* .η·—
*
», « * « * « -
, .
*»«
, ·» ,Μ *1 **« '* ** Χ+ν* * «ΙΥ
^
" , λ *»................ι Τ
:;< « „ . * . . * <
»Μ*ν- “
........................
, ί , ι ^ - ι * 4»» , , >Λ Μ Μ . * * < · *
•“ « " « Λ
'*
ι . » ν ” * * '* ”
ν τ«τν
, , . . . , ι . <— * · ·
Ι λ * μ
...............
7
-
η ; . μ . * < · <
,.,
· · “ ' · * */.< *;, * . . . μ
, . Μ—
„ . . · . · * «
■ ··
“
* ·
»
' '
ζ
*
ι
ι
& „ .·» !> ·
·» * * ■ . . , . . . .
Η α να τρ ο π ή τ ο υ Ε νβ έρ Χ ό τζα ήτα ν ένα ς σ χεδ ια σ μ ό ς τ ω ν γ ρ α φ ε ίω ν Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ο λέμ ο υ τ ω ν μ υ σ τ ικ ώ ν Υ π η ρ εσ ιώ ν ΗΠΑ και Β ρ ετα νία ς. Ό τα ν α π έτ υ χ ε τ ο σ χέδ ιο α να τρ ο π ή ς τ ο υ κ α θ εσ τώ το ς, τη ν ε υ θ ύ ν η α υ τή α νέλα βε ο ελληνικός Μ υ σ τικ ό ς Σ τρ α τό ς, ο οπ ο ίο ς σ τα π ρ ώ τα τ ο υ β ή μ α τα δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε μ ε τη β ο ή θεια τ ο υ τό τ ε Μ η τρ οπ ολ ίτη -και μ ε τ έ π ε ιτ α Α ρ χιεπ ισ κ ό π ο υ - Σ ερ α φ είμ , τις κ ρ ύ π τες όπ λω ν π ο υ θα χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ν σ τη ν επ ιχείρ η σ η .
ν
■ * ...........
*4 Λ ΐ ^ β1< <4* &ν*·*Μ " ϋ ΐ Β » - * ; , , .......................... ...................... . . . . * · · · · · ' -
* ............. *
»
β α
α ν α τ ρ ο π ή το υ Ε ν β έ ρ Χ ότζα ή τ α ν έ ν α ς σ χ ε δ ια σ μ ό ς τω ν γρ α φ είω ν Μ υστικού Πολέμου τω ν μ υ σ τ ικ ώ ν Υ π η ρ ε σ ιώ ν Η Π Α και Β ρ ετα ν ία ς . Στην πρώτη ρηση Μ υ σ τ ικ ο ύ Π ολέμ ου μ ε σκοπό την ανατροπή ξένου ηγέτη, οι δύο υπηρεσίες σε σ υ ν ε ρ γ α σ ία μ ε το ν Μ υ σ τικ ό Στρατό στην Ελλάδα, επιχείρησαν ανεπιτυχώς να ανατρέψ ουν τον Χότζα. Το σενάριο αυτό του 1949, επ αναλ ήφ θη κ ε ωστόσο με ε π ι τυχία σε πολλές χώρες του κόσμου ως και την δ εκ α ετία τ ο υ ‘ 8 ο. Ό τ α ν α π έτ υ χ ε το σχέδιο ανα τρο π ή ς του καθεστώ το ς, την ευ θ ύ ν η αυτή ανέλ α β ε ο ελληνικός Μ υστικός Στρατός, ο οποίος στα πρώ τα του βή μ α τα δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε με τη β ο ή θ εια το υ τότε Μ ητροπ ολίτη -και μ ε τ έ π ε ιτ α Α ρ χ ιε π ισ κ ό π ο υ - Σ ε ρ α φ ε ίμ , τις κ ρ ύ π τ ες όπ λω ν π ο υ θα χ ρ η σ ιμ ο π ο ι ο ύ ντα ν στην επ ιχ είρ η σ η . Ό π ω ς π ρ ο κ ύ π τ ε ι α π ό τα έ γ γ ρ α φ α της Δ Ε Ε π ο υ α π ο κ α λ ύ π τ ο υ μ ε , το 1 9 6 2 , η Κ ό κ κ ι ν η Π ρ ο β ιά α π ο φ ά σ ι σ ε τ η ν
Η
42 · ΗΟΤϋΟΟ. · 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014
* —
εκπαίδευση 74 Βορειοηπειρωτών οι οποίοι στρα το λογήθηκα ν στο δ ίκ τυ ο μ ε σκοπό τη ν σ υ γκ ρ ό τη σ η ε ιδ ικ ο ύ τ μ ή μ α τ ο ς γ ια την α ν α τρ ο π ή το υ Α λ β α ν ικ ο ύ κ α θ εσ τ ώ ετος. π ιχ εΛίίγες ό μ ω ς μέρ ες π ρ ιν ξεκ ιν ή σ ει η εκπαίδευση σε στρατόπεδο στονΌ λυμπο, ο ρ α δ ιο φ ω ν ικ ό ς σ τα θ μ ό ς τω ν Τ ιρ ά ν ω ν, μ ετέδ ω σ ε πω ς η Ελλάδα ε κ π α ιδ ε ύ ε ι αντιφ ρονούντες με σκοπό την ανατροπή του Χότζα.
Αμερικάνικα σχέδια με χρυσωμένο εθνικισμό Η π ρ οσ πά θεια των Α μ ερ ικα νώ ν και των Β ρ ε τ α ν ώ ν ν α α ν α τ ρ έ ψ ο υ ν το ν Χ ό τ ζ α , πή ρ ε τη μορφή του «Σχεδίου Άλφα» της ΔΕΕ, το οποίο στη συνέχεια υιοθετήθηκε α π ό το σ τ ρ ά τε υ μ α ως εθνικό σχέδιο. Το σχέδιο προέβλεπε, όπως αναφ έρεται στα σχέδια της Δ ΕΕ: « ι . Ο ρ γ ά ν ω σ ις α π ό τ ο ύ δ ε Δ ι κ τ ύ ω ν Μ υ σ τικ ή ς Δ ρ ά σ εω ς κ α ι δ ιε ξ α γ ω γ ή ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν Μ υ σ τ ικ ο ύ π ο λ έ μ ο υ προς σ υ γ κ έ ν τ ρ ω σ ιν Π λη ρο φ ορ ιώ ν, της
ε ξ ύ ψ ω σ ιν τ ο υ φ ρ ο ν ή μ α τ ο ς τ ω ν υ π ο δ ο ύ λ ω ν Β . Η ( Β ο ρ ε ιο η π ε ιρ ω τ ώ ν ) κ α ι τη δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ε υ ν ο ϊ κ ώ ν σ υ ν θ η κ ώ ν εξεγέρσεω ς. 2. Διείσδυσις εν Β. Η, ά μ α τη δημιουργία ΧΑΩ ΔΟ ΥΣ κ α τ α σ τά σ εω ς , κατά τρόπον αφ ανή και συ γκ εκ α λ υ μ μ ένο του Ειδικού τμ ή μ α το ς Β. Η εθελοντώ ν προς ά μ εσ ο ν υποβοήθησιν ή υποκίνησιν και εξέγερσιν των υποδούλω ν ΒΗ 3 . Ε ν ίσ χ υ σ ις τ ο υ ά ν ω Τ μ ή μ α τ ο ς , ε φ ’ όσον π α ρ α σ τ ή α ν ά γ κ η , δ ια τ μ η μ ά τ ω ν Κ αταδρομώ ν π λ α ισ ιω μ ένω ν και απ ό ΒΗ εθελοντές. 4 . Ε π έ μ β α σ ις προς δ η μ ιο υ ρ γ ία τ ε τ ε λ ε σμένης καταστάσεως ως προβλέπετε υπό του Σχεδίου ΟΔΥΣΣΕΥΣ» Μ έ σ α στους σ χ εδ ια σ μ ο ύ ς της Κ όκκινης Π ρ ο β ιά ς ε ί ν α ι η α ν α δ ιά ρ θ ρ ω σ η της Κεντρικής Επιτροπής Βορειοηπειρωτικού Α γ ώ ν α Κ Ε Β Α , μ ε « ε θ ν ικ ά σ κ ε π τ ό μ ε ν ο υ ς » . Τα ε π ό μ ε ν α χρ ό ν ια σ η μ α ν τ ικ ό ρόλο θα π α ίξει σε αυτήν ο Μητροπολίτης Ιω α ν ν ίν ω ν Σ ε ρ α φ ε ίμ , ο οποίος ε π ί χ ο ύ ν τα ς γίνε τα ι Α ρχιεπίσκοπος, και πολλοί α π ό το υς Β ο ρ ε ιο η π ε ιρ ώ τ ε ς π ο υ είχ α ν στρατολογηθεί στον Μ υστικό Στρατό.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται Το σ χ έ δ ιο α υ τ ό ε μ φ α ν ί σ τ η κ ε σ τ ο υ ς Αρχηγούς του Στρατού ως εθνικό σχέδιο διαμ ελισ μού της Αλβανίας, προς όφελος
Σ τις ί ο Α πριλίου 1 9 9 4 , δηλαδή 4 χρ ό νια α φ ’ ό τ ο υ η ελληνική κ υβ έρ νη σ η είχ ε α ν α κ ο ιν ώ σ ει τη διά λυσ η τη ς Π ρ οβ ιά ς, μ ια ο μ ά δ α ένο π λ ω ν κ ο υκ ο υλ ο φ ό ρ ω ν μ π ή κ ε απ ό ελληνικό έδ α φ ο ς σ ε σ τρ α τό π εδ ο νεο σ ύ λ λ εκ τω ν Α λβ α νώ ν σ το χω ρ ιό Ε π ισ κ ο π ή τη ς Α λβ ανίας. Μ ε κ α τα δ ρ ο μ ικ ή επ ιχ είρ η σ η σ κ ό τω σ ε έν α ν σ τρ α τιώ τη κ α ι ένα ν α ξιω μ α τικ ό , τρ α υ μ ά τισ ε τρ εις α κ όμ η κ α ι π ή ρ ε ω ς τ α ελληνικά σ ύ νο ρ α έν α ν όμηρο. Τ ην ε υ θ ύ ν η γ ια τη ν επ ιχείρ ησ η α νέλ α β ε μ ε τη λ εφ ώ νη μ α σ τη ν Ε λ ευ θ ε ρ ο τυ π ία η ο ρ γά νω σ η «Μ έτω π ο Α π ελ ευθ έρ ω σ η ς Β ο ρ είο υ Η π είρου» (Μ ΑΒΗ).
Στο δ ικ α σ τ ή ρ ιο υ π έρ τ ο υ Α να σ τα σ ο ύ λ η , ο οπ οίος σ υνελήφ θ η επ ειδ ή σ τη ν κ ατοχή το υ β ρ έθ η κ α ν όπλα π ο υ τα υ τ ο π ο ιή θ η κ α ν μ ε α υ τ ά τη ς Μ Α Β Η , κ α τέθ εσ ε ο Μ ά κ η ς Β ο ρ ίδ η ς, ο ο π ο ίο ς δ ια β εβ α ίω σ ε π ω ς τη ν ημ έρα τη ς επ ιχείρ η σ η ς ο Α να σ τα σ ο ύ λ η ς ήτα ν σε σ υ νέδ ρ ιο τ ο υ κ ό μ μ α τό ς το υ.
της μειονότητας. Στοιχειώνει ως σήμερα τ α ε π ιτ ε λ ικ ά σ χ έ δ ια , α φ ο ύ με τον έν α ή άλλο τρ ό π ο μ ε τ α φ έ ρ ε τ α ι σ του ς σχεδ ια σ μ ο ύ ς . Στην π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α , ήταν έ ν α σχέδιο της Κ όκκ ινη ς Π ρ ο β ιά ς , πο υ ε ξ υ π η ρ ε τ ο ύ σ ε τους α μ ε ρ ικ α ν ικ ο ύ ς σ χεδιασμούς. Τα ε π ό μ ε ν α χ ρ ό ν ια , τ α Β α λ κ ά ν ια έζησ α ν την εφ α ρ μ ο γ ή α υ το ύ το υ σ ενα ρ ίο υ σ ε άλλες π ε ρ ι π τ ώ σ ε ις ό π ω ς η Β ο σ ν ία και το Κ ό σ ο β ο .Έ ν α α μ ερ ικ α ν ικ ό σχέδιο π ο υ ε ξ υ π η ρ ε τ ε ί τ ο υ ς Ν Α Τ Ο ϊκού ς γ ε ω π ο λ ιτ ικ ο ύ ς σ χ ε δ ια σ μ ο ύ ς ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι ως εθ νικ ό . Μ ια κ α τ α π ιε σ μ έ ν η μ ε ιο ν ό τητα με λίγη βία μέσα απ ό προβοκάτσιες ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι ν α δ ιώ κ ετ α ι και ζη τιέτα ι η ε π έ μ β α σ η τη ς δ ιε θ ν ο ύ ς κο ιν ό τη τα ς. Η σ τ ρ α τ ιω τ ικ ή ε π έ μ β α σ η μ ο ι ά ζ ε ι α ν α γ κ α ία , και η αυτοδιά θεση ως δ ικ α ίω μ α . Η π ρ ώ η ν Γ ιο υ γκ ο σ λ α β ία δ ια λ ύ θ η κ ε με αυτή τη μέθοδο.
ως αποδεικτικό στοιχείο απ ό την ίδια την Μ Α Β Η στην Ε λευθεροτυπ ία. Η εκτίμηση όμως πω ς πρόκειται γ ια μια υ π ό θ ε σ η τ ρ ο μ ο κ ρ α τ ία ς α ν όχι δ ρά ση ς μ υ σ τ ικ ώ ν υ π η ρ ε σ ιώ ν (α π ό την πρώ τη στιγμή την έρ ευ να ανέλ α β ε η ΕΥΠ), δεν έγ ιν ε απ οδεκτή απ ό τον εισ αγγελ έα που ά σ κ η σ ε τελικώ ς δ ίω ξ η γ ια απλή ε μ π ο ρ ία ό π λ ω ν κ α ι όχι γ ι α τ ρ ο μ ο κ ρ α τ ία . Στο δικ α σ τή ριο υ π έρ το υ Α ναστασούλη κ α τ έ θ ε σ ε ο Μ ά κ η ς Β ο ρ ίδ η ς , ο οπ οίος δ ια β ε β α ίω σ ε πω ς την η μ έρ α της ε π ιχ ε ί ρησης ο Αναστασούλης ήταν σε συνέδριο του κόμ μ α τό ς του. Π αρότι η κατηγορία έπ ε σ ε σε λ α θ ρ εμ π ο ρ ία , στο δικασ τή ριο οι δικηγόροι των η κατηγορουμένων, α ν ά μεσα στους οπ οίους και ο καταδρομέα ς Αναστασούλης, μιλούσαν γ ια πατριώτες και υπ όθεση εθ νική ς σ η μ α σ ία ς πο υ δεν έπ ρ ε π ε να φ τάσ ει στα δικασ τήρια. Μ ια ο μ ά δ α « π α τ ρ ιω τ ώ ν » γ ια τον Β ο ρ ε ιο η π ε ιρ ω τ ικ ό Α γ ώ ν α , έ δ ε ιχ ν ε ν α β γ α ίν ε ι από τα σ ε ν ά ρ ια Μ υ σ τικ ο ύ Πολέμου της Κόκκινης Π ροβιάς, χρόνια μετά την υποτιθέμενη κατάργησή της. ΗΟ
Υπόθεση Μ ΑΒΗ ή Προβιά; Σ τις ί ο Α π ρ ιλ ίο υ 1994 , δ η λ α δ ή 4 χρ ό ν ια α φ ’ ότου η ελληνική κυβέρνηση είχε α ν α κ ο ιν ώ σ ε ι τη δ ιά λ υ σ η τη ς Π ρ ο β ιά ς , μ ια ο μ ά δ α έ ν ο π λ ω ν κ ο υ κ ο υ λ ο φ ό ρ ω ν μ π ή κ ε α π ό ελληνικό έδ α φ ο ς σε στρα τό π εδ ο νεοσύλλεκτων Α λ βανώ ν στο χωριό Ε π ισ κ ο π ή τη ς Α λ β α ν ία ς . Μ ε κ α τ α δ ρ ο μική επιχείρηση σκότωσε έναν στρατιώτη και έ ν α ν α ξ ιω μ α τ ικ ό , τρ α υ μ ά τ ισ ε τρεις
ακόμη και πή ρ ε ως τα ελληνικά σύνορα έν α ν όμηρο. Στην επιχείρηση οι κουκουλοφόροι α π α λ λ ο τ ρ ίω σ α ν 15 ό π λ α . Την ε υ θ ύ ν η γ ια τη ν επ ιχείρ η σ η α ν έλ α β ε με τ η λ εφ ώ ν η μ α στην Ε λ ε υ θ ε ρ ο τ υ π ία η οργάνω ση «Μ έτω πο Α π ελ ευθέρ ω σης Βορείου Ηπείρου» (ΜΑΒΗ). Η οργάνωση ήταν ά γνω σ τη έω ς τότε κ α ι η ελληνική κυβ έρ νη ση α ν ε π ίσ η μ α δ ιέ ψ ε υ δ ε σχέση Ελλήνων μ ε το γ ε γ ο ν ό ς . Τον Ο κτώβριο το υ 1994 , η Μ Α Β Η όμω ς α π έ δ ε ιξ ε πω ς υπ ά ρ χει, στέλνοντας φ ω τογραφ ία με τα όπλα τα οπ οία είχε απαλλοτριώ σει, στην Ελευθεροτυπ ία. Στις 1 9 Μ α ρ τ ίο υ 1995 , σε έ ν α μπλόκο τ η ς α σ τ υ ν ο μ ία ς σ τα ε λ λ η ν ο α λ β α ν ικ ά σ ύ ν ο ρ α , σ υ ν ε λ ή φ θ η σ α ν η ά τ ο μ α τα ο π οία στα α υ τ ο κ ίν η τ ά τους μ ε τ έ φ ε ρ α ν ολόκληρο ο π λ ο σ τά σ ιο μ ε κ α λ ά σ ν ικ ο φ , σ φ α ίρ ε ς , ό π λα τ α κ ά ρ ε φ , α σ υ ρ μ ά τ ο υ ς , κ α τ α δ ρ ο μ ι κ ά μ α χ α ί ρ ι α , κ ιά λ ι α κ α ι κ ο υ κ ο ύ λ ες . Μ ε τ ά α π ό α ν ώ ν υ μ α τ η λ ε φ ω ν ή μ α τ α , β ρ έ θ η κ α ν κ α ι άλλα ό π λα θ α μ μ έ ν α σε κ τ ή μ α τ α π ο υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ σ α ν οι ε μ π λ ε κ ό μ ε ν ο ι. Έ ν α ς α π ό α υ τ ο ύ ς , ο Γ. Α ν α σ τα σ ο ύ λ η ς, ήταν έ φ ε δρος α ξ ιω μ α τ ικ ό ς , εν ώ έ ν α ς άλλος, ο Α π . Κ α ρ β ελ ά ς π ρ ώ η ν α σ τυ ν ο μ ικ ό ς . Τα ερ γα σ τή ρ ια της Α σ τυ νο μ ία ς τα υτοπ ο ίη σαν κ ά π ο ια α π ό τ α όπλα π ο υ βρέθηκαν στην κατοχή τους με τα όπλα που α π εικ ο ν ίζονταν στη φ ω τογραφ ία πο υ στάλθηκε
Στο επ όμ ενο τεύχος: Δολοφονίες, προβοκάτσιες, πρα ξικ οπ ήμ α τα από τη ν Κόκκινη Προβιά ΗΟΤΟΟε.
· 31 ΙΟΥΛΙΟΥ 2014 · 43
Δ Ρ Α ΣΗ Τ Η Σ Έρευνα του Κώστα Βαξεβάνη
Στις 3 Αυγούστου 1990, μια μόλις μέρα μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι αποκάλυψε στην ιταλική Γερουσία πως στην Ιταλία, όπως και σε όλη την Ευρώπη, υπήρχε και δρούσε ένας μυστικός Στρατός της CIA και του NATO. Τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης προτίμησαν βεβαίως την ενημέρωση για την αμερικανική Καταιγίδα της Ερήμου, από τις ευθύνες τω ν ΗΠΑ για έναν μυστικό και δολοφονικό στρατό. Χρειάστηκαν μερικοί μήνες για να συνδεθούν στην Ιταλία εγκληματικές πράξεις, τρομοκρατικές ενέργειες και απόπειρες πραξικοπημάτων με τονΗ Μυστικό Στρατό της Gladio. Στην Τουρκία, πρωταγωνιστές της τουρκικής Gladio, άρχι σαν να αποκαλύπτουν τη σχέση τους με την κυπριακή τραγωδία, τα πραξικοπήματα και δολοφονίες ανθρώπων. Ακόμα και στην Τουρκία της ελλιπούς Δημοκρατίας.
12 · HOTDOC · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
*V y
i .
?
Λ . " lii,
C
V » \
jATlti •V f] : Tt ' i r « <1
® ·> -
.- V
' " c ·
< i
V' ■’
· ·· '
]
.
IA - ¡ K
·ir * 1
if c ï
f # ? 1
· ’· :-':' 4 V t * ^ r »' ^ Γ
■ I ; '-
; *
' .
' ΑΓ· * ί ·
r l-
.
..
a
.· *· 7
■.'TjiyCF.f . £ -■ '* ίίΛ '
|.J ¿ ;K*_
.· V » ■
· ?w·
■
$ v a
I K«»4 ^ n| L A r is .»
s-> ί ;
F t
E '
®
-
\ C b a \ k i d a '"
C o r in t h
- - T r ip o li .
'
^ í í O Í,^
f> ' j
W·
p p ir a w s K / .Q « • ' H ' m‘
:Λ
= ■
ΚΟΚΚΙΝΗ
ΠΡΟΒΙΑ
1-2. Τόσο η Προβιά της Ελλάδας, όσο και το αντίστοιχο τουρκικό δίκτυο, βάφτισαν «εθνικό αγώνα» στην Κύπρο, την υλοποίηση σχεδίων εθνικής μειοδοσίας, τα πραξικοπήματα και τις προβοκάτσιες και δημιούργησαν τις ελληνικές χούντες. 3. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζούλιο Αντρεότι αποκάλυψε στην ιταλική Γερουσία πως στην Ιταλία, όπως και σε όλη την Ευρώπη, υπήρχε και δρούσε ένας μυστικός Στρατός της CIA και του NATO.
Σ
την Ελλάδα, στις 30 Οκτωβρίου ή, όπως συνέβη στην Ιταλία καί την 1990, ο Ανδρέας Παπανδρέου Τουρκία, φρόντιζε με κάθε μέσο, στο ε π ιβ ε β α ίω σ ε σ τη ν ε φ η μ ε οποίο συμπεριλαμβάνονταν καί οι προ ρίδα Τα Νέα, πως στην Ελλάδα βοκάτσιες, να αποτρέπει τη Δημοκρατία υπήρχε το δίκτυο της ΰ ^ ά ίο με την όταν επω δεν ήταν αρεστή; νυμία Κόκκινη Προβιά και διαβεβαίωσε Ό πω ς α ποκαλύπτει το HOT DOC σε πως το 1984 το εξάρθρωσε. Με τη λέξη αυτό και το προηγούμενο τεύχος, η «εξάρθρωση» εννοούσε το ά νοιγμα Κόκκινη Προβιά ήταν ένα αντιδημοκρυπτών με όπλα, εκρηκτικά και ασυρ κρατικό και δολοφονικό εργαλείο το μάτους, τα οποία αποτελούσαν υλικό οποίο αγνοούσε όχι μόνο η πολιτική ηγεσία αλλά και αυτή του Στρατού του Μ υστικού Πολέμου. Σκοπός του δικτύου ήταν, σύμφωνα με τις επίσημες στον οποίο θεωρητικά υπαγόταν. Ο εκδοχές, το ξεκίνημα ανταρτοπόλεμου Αντώνης Δροσογιάννης, υπουργός του σε περίπτωση σοβιετικής εισβολής. Η Παπανδρέου, ο Αλέξανδρος Νάτσινας, κυβέρνηση Παπανδρέου έδωσε εντολή δεξί χέρι του Κωνσταντίνου Καραμανλή, να καούν όλα τα αρχεία και οι σχεδια- ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπάγος, ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, ήταν όλοι σμοί της Προβιάς η οποία λειτουργούσε ως «Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων», τους μέλη του δικτύου. Η κυβέρνηση καλυμμένη από τις Ειδικές Δυνάμεις Παπανδρέου, όπως και όλες οι κυβερ του Στρατού. Χιλιάδες μέλη του δικτύου, νήσεις, αρνήθηκαν να ερευνήσουν τους στρατιωτικοί και πολίτες, εκπαιδευμέ ανθρώπους της Προβιάς και τον ρόλο νοι σε παρακολούθηση, κατασκοπία, τους. Να αναζητήσουν τι έκαναν και βομβιστικές επιθέσεις και ψυχολογικό πώς το έκαναν. Τα αποτελέσματα μιας πόλεμο, ήταν μέλη ενός μυστικού στρα τέτοιας έρευνας θα οδηγούσαν σε κατάρ τού. Το ερώτημα ήταν τι έκανε αυτός ο ρευση του εθνικοπατριωτικού προφίλ Στρατός; Περίμενε τους Σοβιετικούς, των πρωταγωνιστών των εθνικών μύθων 14 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
και του ίδιου το πολιτικού συστήματος. Πολλοί από τους ακραιφνείς πατριώτες δεν ήταν τίποτα άλλο από μαριονέτες. Η έρευνα του HOT DOC, η οποία ξεκίνησε πολύ πριν υπάρξει το περιοδικό, απο δεικνύει ή δίνει σαφείς ενδείξεις, πως οι άνθρωποι της Προβιάς είναι υπεύ θυνοι για εγκλήματα. Δημιούργησαν το Κυπριακό στο όνομα του εθνικού συμφέ ροντος, για να εξυπηρετήσουν βρετανικά και αμερικανικά συμφέροντα, δημιούρ γησαν τις Χούντες, έβαλαν τη νάρκη στην επέτειο εορτασμού στο Γοργοπόταμο, επεξεργάστηκαν τις εκλογές βίας και νοθείας και πιθανόν να είχαν συμμετοχή σε αυτό που βολικά επί δεκαετίες ονομά ζεται τρομοκρατία.
Μερικές εξηγήσεις και πολλές ευθύνες Στα χρόνια που διήρκεσε αυτή η έρευνα για την Κόκκινη Προβιά, έγιναν εκα τοντάδες συναντήσεις με πολλούς από του ς π ρ ω τα γω νισ τές. Κ ανένας δεν δέχθηκε την κατηγορία πως υπήρξαν υποχείρια ξένων μυστικών υπηρεσιών,
4. Στην περίπτωση του σχεδίου ανατροπής του Ενβέρ Χότζα στην Αλβανία, του σχεδίου «Άλφα», με το πρόσχημα του εθνικού συμφέροντος και της προσάρτησης της Βορείου Ηπείρου, η Κόκκινη Προβιά υλοποιούσε σχέδια των Βρετανών και των Αμερικανών. 5. ο Ανδρέας Παπανδρέου επιβεβαίωσε στην εφημερίδα Τα Νέα, πως στην Ελλάδα υπήρχε το δίκτυο της Gladio με την επωνυμία Κόκκινη Προβιά και διαβεβαίωσε πως το 1984 το εξάρθρωσε.
φ ιάνονια ς πολλές φορές σε σημείο να παίρνουν εντολές από πράκτορες της CIA, όπως έχουμε αποκαλύψει στο προ ηγούμενο τεύχος, καθήμενοι στο ίδιο τραπέζι μαζί τους. Είναι τραγικό έλλη νες στρατηγοί να ενημερώνουν ξένους πράκτορες μέσα στο ελληνικό υπουρ γείο Άμυνας, για όσα πρέπει να κάνουν. Και αυτό εν αγνοία του ίδιου του Αρχηγού του Στρατού και της ηγεσίας της χώρας. Ο μανδύας του «εθνικού» με τον οποίο περιέβαλαν αυτή τους τη δοτικότητα, δεν ήταν μόνο κάτι ανήθικο, αλλά έθρεψε και το έγκλημα. Στην περίπτωση του σχε δίου ανατροπής του Ενβέρ Χότζα στην Α λβανία, του σχεδίου «Άλφα», με το πρόσχημα του εθνικού συμφέροντος και της προσάρτησης της Βορείου Ηπείρου, η Κόκκινη Προβιά υλοποιούσε σχέδια των Βρετανών και των Αμερικανών. Τα πιό νια όμως των ξένων αυτών δυνάμεων στο δίκτυο της Προβιάς, εισέπρατταν τα εύσημα του εθνικόφρονα και του γεν ναίου. Τα σχέδια αυτά γίνονταν μάλιστα σχέδια του συνόλου του ελληνικού στρα τού, σαν να είχαν εκπονηθεί ως εθνικά
στρατιωτικά δόγματα. Το ίδιο συνέβη και με την Κύπρο. Τόσο η Προβιά της Ελλάδας, όσο και το αντίστοιχο Τουρκικό δίκτυο, βάφτισαν «εθνικό αγώνα» στην Κύπρο, την υλοποίηση σχεδίων εθνικής μειοδοσίας, τα πραξικοπήματα και τις προβοκάτσιες. Οι προβοκάτορες που αναζοπύρωναν την ένταση και την ανω μαλία, συχνά παρασημοφορούνταν ως ήρωες του αγώνα στην Κύπρο. Πρέπει ωστόσο να διευκρινιστεί κάτι. Όσοι συμμετείχαν στην Προβιά δεν ήταν γνώστες του πώς λειτουργεί στην πραγ ματικότητα το δίκτυο. Προσωπικά θεωρώ πως υπήρχαν τρεις κατηγορίες ανθρώ πων που σ υμμετείχαν στην Προβιά. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν αυτοί που θεωρούσαν πως η Δημοκρατία στην Ελλάδα είναι ταυτόσημη με τον πόλεμο ενάντια στον κομουνισμό. Το άλλοθι αυτό όμως έχουν μόνο τα κατώτερα στελέχη και σίγουρα όχι οι στρατηγοί που δέχο νταν οι εθνικοί σχεδιασμοί να γίνονται από πράκτορες της CIA στους οποίους βαρούσαν προσοχή. Στη δεύτερη κατη γορία ανήκουν οι τυχοδιώκτες οι οποίοι ► ►
té Η έρευνα του HOT DOC αποδεικνύει ή δίνει σαφείς ενδείξεις, πως οι άνθρωποι της Προβιάς δημιούργησαν το Κυπριακό, δημιούργησαν τις Χούντες, έβαλαν τη νάρκη στην επέτειο εορτασμού στο Γοργοπόταμο, επεξεργάστηκαν τις εκλογές βίας και νοθείας HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
15
ΚΟΚΚΙΝΗ
ΠΡΟΒΙΑ
έβλεπαν τη συμμετοχή τους στο δίκτυο ως μία περιπέτεια που τους καθιστά επίλεκτους καί ήρωες μιας ιδεολογι κής περιπέτειας. Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν οι συμφ εροντολόγοι. Είναι αυτοί οι οποίοι με τη συμμετοχή τους στην Προβιά, κέρδισαν την εύνοια των Αμερικανώ ν και αναρριχήθηκαν στα ανώτατα αξιώματα του Στρατού και της πολιτικής. Όλα τα στελέχη της Προβιάς κατέλαβαν υψηλές θέσεις στο στράτευμα και η ίδια η Προβιά έπαιζε τον ρόλο που έπαιζε στο στράτευμα η συνωμοτική Οργάνωση ΙΔΕΑ, της σέκτας που μπορεί να προωθήσει. Άλλωστε, η πρώτη μαγιά για την Κόκκινη Προβιά ήταν οι συνωμο τικές ομάδες του ΙΔΕΑ. Σε αυτή την τρίτη κατηγορία ανήκουν και όσοι εισέπραξαν και καταχράστηκαν χρήματα, στήνοντας μυστικές αποστολές και ροκανίζοντας μυστικά κονδύλια.
Η τυπική εξάρθρωση και ο αμερικανός πράκτορας Αυτό που ο Ανδρέας Παπανδρέου ονό μασε το 1990 «εξάρθρωση» της Κόκκινης Προβιάς, ήταν μια διαδικασία που κρά τησε 5 χρόνια αλλά δεν ακούμπησε τη δράση του δικτύου. Τη διαδικασία αυτή π εριγρά φ ει σε συνέντευξη που μου παραχώρησε ο πτέραρχος Νίκος Κουρής, αρχηγός ΓΕΕΘΑ, την εποχή που ενημε ρώθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου για την ύπαρξη του δικτύου: «Το 1985 όταν είχα παραλάβει αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ενημερώ θηκα από τον διευ θυντή Καταδρομώ ν, έναν ικανό και δημοκρατικό αξιωματικό, τον υποστρά τηγο Λαυρεντάκη, για την ύπαρξη της συμφωνίας αυτής η οποία ήταν άγνω στη σε μένα. Δεν ήταν μόνο σε μένα άγνωστη αλλά και στη Βουλή και αμφι βάλλω αν τη γνώριζαν και οι αρχηγοί του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας. Όταν το έμαθα θεώρησα πως έπρεπε να ενημερώ σω του ς Αρχηγούς των Γενικών Ε πιτελείω ν. Κάλεσα λοιπόν στις 30 Οκτωβρίου το ΣΑΓΕ, στο οποίο ο υποστράτηγος Λαυρεντάκης έκανε μια λεπτομερή ενημέρωση πάνω στο περιεχόμενο των κρυπτών και του σχε δίου που αφορούσε σαμποτάζ κλπ. Με τη συμφ ω νία αυτή είχε αποκατασταθεί ένας ομφάλιος λώρος μεταξύ μιας 16 · HOTDOC · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
«Οι Αρχηγοί συμφωνήσαμε πως πρέπει να ενημερωθεί η πολιτική ηγεσία. Ο Υπουργός Άμυνας Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος συμφώνησε πως αυτό το δίκτυο θα μπορούσε να υπονομεύσει τη δημοκρατική ομαλότητα της χώρας. Ενημερώθηκε ο πρωθυπουργός και άρχισε η αποκάλυψη των κρυπτών»
κακόφημης υπηρεσίας (ϋΆ )κα ι της επί λεκτης μονάδας των ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων. Αυτό ήταν αντικανονικό και επικίνδυνο. Οι Αρχηγοί συμφωνήσαμε πως πρέπει να ενημερωθεί η πολιτική ηγεσία δηλαδή ο Υπουργός Ά μ υνας Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος. Ο υπουρ γός ενημερώθηκε και συμφώνησε πως αυτό το δίκτυο θα μπορούσε να υπονο μεύσει τη δημοκρατική ομαλότητα της χώρας. Ενημερώθηκε ο πρωθυπουργός και άρχισε η αποκάλυψη των κρυπτών. Οι αξιωματικοί που υπηρετούσαν στο δίκτυο δέχθηκαν διαταγές να μην επ ι κοινωνήσουν με οποιοδήποτε τρόπο με ξένους πράκτορες. Αμερικανός πράκτο ρας κάλεσε ωστόσο μέλος του δικτύου και αυτός τον παρέπεμψε στον Υπουργό». Οι Αμερικανοί αμέσως μόλις αποκαλύφθηκε το δίκτυο επικοινώνησαν με μέλος της ΔΕΕ και ζήτησαν να τον δουν μαζί με τον αρχηγό της Προβιάς. Σε συνέντευξή του περιγράφει όσα έγιναν: «Μ ου τη λ ε φ ώ ν η σ ε ο α μ ε ρ ικ α ν ό ς
Αυτό που ο Ανδρέας Παπανδρέου ονόμασε το 1990 «εξάρθρωση» της Κόκκινης Προβιάς, ήταν μια διαδικασία που κράτησε 5 χρόνια αλλά δεν ακούμπησε τη δράση του δικτύου. Τη διαδικασία αυτή περιγράφει σε συνέντευξη που μου παραχώρησε ο πτέραρχος Νίκος Κουρής, αρχηγός ΓΕΕΘΑ, την εποχή που ενημερώθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου για την ύπαρξη του δικτύου
«Κατέστρεψα με τα ίδια μου τα χέρια μια ιστορία δεκαετιών. Μαζέψαμε υλικό από 320 ή 330 κρύπτες Μυστικού Πολέμου σε όλη τη χώρα. Υπήρξε ένας μικρός αριθμός που δεν βρέθηκε ή είχε αδειάσει»
Ο Αντώνης Δροσογιάννης αντί να απολογηθεί, φαίνεται να είναι αυτός που προτείνει στον Παπανδρέου να καταγγείλει τη συμφωνία. πράκτορας καί είπε «θέλουμε να σε δούμε εσένα καί τον Διοικητή». Του απά ντησα «φεύγω τώρα πάρε με μεθαύριο». Ενημέρωσα τον Λαυρεντάκη καί αυτός τον Κουρή. Μ ου απάντησαν θα σου πούμε τι να πεις. Ο Κουρής είπε «δεν θα γίνει καμία συνάντηση. Ό ,τι θέλουν στην πολιτική ηγεσία, έχεις κάποια αντίρ ρηση;» Απάντησα πως δεν είχα καμιά αντίρρηση και όταν με πήρε ο πράκτορας μετά από δύο μέρες του είπα «ό,τι θες στον προϊστάμενό μου». Αυτός δυσφόρησε και μου είπε «εμείς εσένα ξέρουμε δεν ξέρουμε κανένα προϊστάμενο». Του επανέλαβα την απάντηση και έκλεισα το τηλέφωνο».
Καταστροφή τω ν αποδεικτικών στοιχείων αντί για εξάρθρωση Αμερικανική και ελληνική πλευρά φαί νετα ι έκλεισαν την υπόθεση. Είναι άγνωστο αν υπήρξε πολιτική συμφ ω νία που απαίτησε από τον Παπανδρέου να μην προχω ρήσει σε ουσιαστική
έρευ να . Είναι ε ν δ ια φ έρον π ά ντω ς πω ς την εποχή εκείνη ο Αντώνης Δροσογιάννης ε ίν α ι α να π λη ρ ω τή ς υπουργός Άμυνας, ενώ είναι μέλος του δικτύου και ταυτόχρονα έχει διατ ε λ έ σ ε ι α ρ χη γό ς τ ο υ . Ο Δροσογιάννης αντί να απολογηθεί, φαίνεται να είναι αυτός που προτείνει στον Παπανδρέου να καταγγείλει τη συμφωνία. Από το 1986 έως το 1988, η ΔΕΕ φαίνεται να λειτουργεί, αλλά με αντικείμενο τη διάλυση της. Κλιμάκια του δικτύου ανα λαμβάνουν να αποκαλύψουν τις κρύπτες και να συλλέξουν το υλικό. Ο αντισυντα γμ ατάρχη ς Πέτρος Ζα ραβέλλας είναι ο τελευταίος υποδιοικητής της ΔΕΕ και αυτός που ανέλαβε τη συλλογή των όπλων αλλά και την καταστροφή των στοιχείων που αποδείκνυαν τη δράση της Προβιάς. Η καταστροφή του υλικού ήταν
εντολή, όπως θυμάται: «είχα την τύχη, μάλ λ ο ν α τ υ χ ί α , να α ν α λ ά β ω α υτό το έργο. Κατέστρεψα με τα ίδια μου τα χέρια μια ιστορία δεκαετιών. Μαζέψαμε υλικό από 320 ή 330 κ ρ ύ π τες Μ υσ τικού Πολέμου σε όλη τη χώρα. Υπήρξε ένας μικρός αριθμός που δεν βρέθηκε ή είχε αδειάσει. Υπήρχαν κρύπτες σε μονα στήρια όπως στην Κρήτη και κάποιες πάνω στις οποίες είχαν γίνει πλέον κτίρια. Βγάλαμε όπλα, νάρκες, τηλε πικοινωνιακό υλικό. Υπήρξε πολεμικό ή τηλεπικοινωνιακό υλικό το οποίο καταστράφηκε γιατί δεν ήταν συμβατό με το υλικό του υπόλοιπου Στρατού. Όλο το υλικό της ΔΕΕ ήταν δύο ειδών.'Ενα κομ μάτι ήταν μέσα στο λογιστικό σύστημα του Στρατού, όπως οι φόρμες, τα κρε βάτια κλπ. Το άλλο κομμάτι του υλικού δεν ήταν στο λογιστικό του Ελληνικού ► ► HOTDOC · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
17
ΚΟΚΚΙΝΗ
ΠΡΟΒΙΑ
Ο υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης της ΝΔ, Γιάννης Βαρβιτσιώτης, στις 14 Νοεμβρίου 1990, λέει στη Βουλή πως «η Προβιά είχε μόνο ιστορική αξία. Σας έχω πει ότι ο Ευάγγελος Αβέρωφ διέλυσε την οργάνωση το 1974». Ο Βαρβιτσιώτης ψεύδεται αφού ξέρει ως υπουργός Άμυνας πως ακόμη και το 1986 υπήρξαν επαφές της CIA με την Προβιά και στελέχη του Ελληνικού Στρατού.
I
»
Η διείσδυση στον χώρο του ΚΚΕ και της Αριστεράς ήταν από τα βασικά μελήματα της Προβιάς. Όπως λέει χαρακτηριστικά μέλος της που υπηρέτησε στη ΔΕΕ πριν από δεκαετίες: «μια φορά κάποιος ο οποίος είχε εντολή να παίζει τον συμπαθούντα το ΚΚΕ για να μαζεύει πληροφορίες, έπαιξε τόσο καλά το ρόλο του, που στο Δημόσιο τον πέρασαν για ΚΚΕ και τον απέλυσαν» 18 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
Στρατού καί λεγόταν «ειδική διαχείριση αμερικανικού υλικού» (ΕΔΙΑΛ). Επίσης υπήρχαν χρήματα και λίρες εκτός λογι στικού. Οι Αμερικάνοι παίζανε πολύ σοβαρό ρόλο. Είχαμε βιβλίο π ρα κ τι κών συναντήσεων με τους αμερικανούς πράκτορες. Υπήρχαν επίσης κατάλογοι με τα μέλη του δικτύου σε κάθε περι οχή. Βρεθήκαμε μπροστά σε πολύ ηχηρά ονόματα, όπως αυτό του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ ο οποίος στρατολογήθηκε το 1952 όταν ήταν δεσπότης στην Ήπειρο. Όλο αυτό το υλικό, το αποκαλυπτικό υλικό, πήραμε εντολή να το καταστρέ ψουμε. Καίγαμε επί μήνες την ιστορία».
Στελέχη το υ ΠΑΣΟΚ και μέλη του ΚΚΕ Η απόφαση της καταστροφής των απο δεικ τικ ώ ν σ τοιχείω ν της Κ όκκινης Π ροβιάς ήταν π ο λιτικ ή , εν αγνοία μάλιστα των κομμάτων των οποίων η λειτουργία υπονομευόταν από το δίκτυο. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκτός από τους ισχυρούς και «επώνυμους» που καταγράφονταν στα αρχεία ως μέλη της Κόκκινης Προβιάς, υπήρχαν και στελέχη του ΠΑΣΟΚ αλλά και μέλη του ΚΚΕ. Ο Παπανδρέου φαίνεται να ενημέρωσε τον Γραμματέα του ΚΚΕ, Χαρίλαο Φλωράκη, για διείσδυση κάποιων στοιχείων της Προβιάς στο εσωτερικό του κόμματος.
Η μοναδική έκπληξη του Παπανδρέου δεν ήταν μόνο η αποκάλυψη πως ο Υπουργός του ήταν αρχηγός του δικτύου, αλλά και πως στελέχη της οργάνωσης της Θεσσαλονίκης του ΠΑΣΟΚ ήταν στους καταλόγους της Προβιάς. Με αυτή την αποκάλυψη φαίνεται να σχετίζεται η μαζική διαγραφή στελεχών του ΠΑΣΟΚ στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του ‘8ο, η οποία δεν εξηγήθηκε ποτέ πειστικά στα μέλη του κόμματος. Η διείσδυση στον χώρο του ΚΚΕ και της Αριστεράς ήταν από τα βασικά μελήμ α τα της Π ροβιάς. Ό πω ς λέει χαρακτηριστικά μέλος της που υπ η ρέτησε στη ΔΕΕ πριν από δεκαετίες: «μια φορά κάποιος ο οποίος είχε εντολή να παίζει τον συμπαθούντα το ΚΚΕ για να μαζεύει πληροφορίες, έπαιξε τόσο καλά το ρόλο του, που στο Δημόσιο τον πέρασαν για ΚΚΕ και τον απέλυσαν».
Ταφόπλακα από ΝΔ Στα τέλη του 1990, οι αποκαλύψεις για την Ιταλική ΰ Μ ί ο γεμίζουν τα έντυπα σε όλο τον κόσμο. Αναλυτές και δημο σιογράφοι συνδέουν την ιταλική ΰ Μ ί ο ακόμη και με την ελληνική Χούντα. Ο Συνασπισμός (συμμετείχε τότε και το ΚΚΕ) δια του ειδικού αγορητή Νίκου Κωνσταντόπουλου, θέτει θέμα να δημιουργηθεί Εξεταστική Επιτροπή της
Οι δημοσιογράφοι βεβαίως τότε αγνοούσαν πως ο πιο στενός συνεργάτης του Καραμανλή, ο Αλέξανδρος Νάτσινας και όσοι οργάνωσαν τις εκλογές «βίας και νοθείας» του 1961 που έδωσε την εκλογική νίκη στον Καραμανλή, ήταν στελέχη της Κόκκινης Προβιάς. (Φωτό Γεώργιος Παπανδρέου)
Βουλής η οποία θα ελέγξει τις συμφωνίες Ελλάδας και CIA αλλά και την δράση της Προβιάς. Ο υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης της ΝΔ, Γιάννης Βαρβιτσιώτης, στις 14 Νοεμβρίου 1990, λέει στη Βουλή πω ς «η Προβιά είχε μόνο ιστορική αξία. Σας έχω πει ότι ο Ευάγγελος Αβέρωφ διέλυσε την οργά νωση το 1974». Ο Βαρβιτσιώτης ψεύδεται αφού ξέρει ως υπουργός Άμυνας πως ακόμη και το 1986 υπήρξαν επαφές της CIA με την Προβιά και στελέχη του Ελληνικού Στρατού. Το ΠΑΣΟΚ δεν ψ ηφ ίζει τη σύσταση Επιτροπής και ο Βαρβιτσιώτης επαναφέ ρει από την αποστρατεία τον στρατηγό Αναστάσιο Σούνδια για να κάνει έρευνα για το θέμα. Λίγες μέρες μετά στις 19 Νοεμβρίου, το Spiegel με δημοσίευμά το υ , όπου ενοχοποιεί την Προβιά για προβοκάτσιες και πραξικοπήματα, γρά φει για την έρευνα Σούνδια με ειρωνία: «η ελληνική κυβέρνηση επανέφερε έναν στρατηγό που υπηρέτησε στο ΝΑΤΟ και την Ουάσινγκτον για να ερευνήσει την Προβιά. Μ ήπως έβαλε έναν λύκο να κάνει το πρόβατο;». Στην έρευνα Σούνδια που γίνεται τους επόμενους μήνες, μερικοί αξιωματικοί απλώς καταθέτουν πως όλα ήταν στα πλαίσια της λειτουργίας του στρατεύ ματος. Είναι χαρακτηριστικό πως στην
κατάθεση του στρατηγού Δημήτριου Λαυρεντάκη, στις 8 Μ αΐου 1991, όταν αυτός τοποθετείται πως η δράση της ΔΕΕ ήταν έξω από όσα ορίζει στρατιωτική κανονικότητα, ο συνταγματάρχης που παίζει το ρόλο ανακριτή επιμένει πως όλα είναι κανονικά. Τόσο ο στρατηγός Λαυρεντάκης, όσο και ο πρώην Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Νίκος Κουρής, καταθέτουν πως είναι έξω από τη λειτουργία του ελληνι κού στρατού η συναναστροφή τμημάτων του με πράκτορες ξένων δυνάμεων και δεν αποκλείουν η ΔΕΕ να σχετίζεται με όσα το περιοδικό Spiegel της αποδίδει, δηλαδή συμμετοχή σε προβοκάτσιες ακόμη και βομβιστικές ενέργειες. Η έρευνα κλείνει χωρίς ουσία και χωρίς να επεκταθεί στην εξέταση των παραγό ντων της Προβιάς. Για τον Βαρβιτσιώτη είναι ένα «ιστορικό» θέμα. Ο ίδιος ο πρό εδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, όταν οι δημοσιογράφοι τον ρωτούν κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Άμυνας για την Προβιά, απα ντά «δεν είναι σοβαρά θέματα αυτά». Οι δημοσιογράφοι βεβαίως τότε αγνο ούσαν πως ο πιο στενός συνεργάτης του Καραμανλή, ο Αλέξανδρος Νάτσινας και όσοι οργάνωσαν τις εκλογές «βίας και νοθείας» του 1961 που έδωσε την εκλο γική νίκη στον Καραμανλή, ήταν στελέχη της Κόκκινης Προβιάς. D
Ο Αλέξανδρος Νάτσινας ήταν ο πρώτος αρχηγός της Κόκκινης Προβιάς.
HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
19
κ ό κ κ ιν η
π ρ ο β ια
η Προβιά της Χούντας και της ανωμαλίας Οι πρωτεργάτες του πραξικοπήματος του 1967, τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου, κατέ λαβαν τις νευραλγικές θέσεις στην Αθήνα μέσα σε είκοσι λεπτά. Αυτό δεν είχε να κάνει με την επιρροή τους στο στράτευμα ή την επιχειρησιακή τους ικανότητα, αλλά με τη χρήση του νατοϊκού σχεδίου «Προμηθέας». Το σχέδιο προέβλεπε την κινητοποίηση του Στρατού για την αντιμετώπιση επικράτησης του κομουνιστικού κινδύνου. Οι χουντικοί δημιούργησαν κατά την κινητοποίησή τους, την ημέρα του πραξικοπήματος, την πεποί θηση πως εφαρμόζεται το σχέδιο «Προμηθέας». Η Χούντα ήταν ένα δημιούργημα της Κόκκινης Προβιάς .Όχι με την έννοια της άμεσης κινητοποίησης του μυστικού στρατού για το πραξικόπημα, αλλά της χρήσης των συνωμοτικών σχεδιασμών της, των ανθρώπων της και βέβαια της ίδιας της αντίληψης πως έχουν δικαίωμα να καταλύσουν το πολίτευμα.
πεποίθηση που υπάρχει πως μυστική επιχείρηση στην Ελλάδα, διαη Χούντα ήταν δημιούργημα μαρτυρήθηκε στον σταθμάρχη της CIA ίω ν συνωμοτών ακροδεξιών στην Αθήνα, Τζων Μ ώ ρυ, λέγοντας αξιωματικών του ΙΔΕΑ αγνοεί πως όσα έγιναν είναι «βιασμός μία σημαντική εξέλιξη. Πως ο ΙΔΕΑ τηςείχε Δημοκρατίας», για να τροφοδοτήσει πλέον με το δυναμικό του π ά ρ ει την α π ά ντη σ η : «πώς μπορείς να βιάσεις το μυστικό στρατό της Κόκκινης Προβιάς που υπήρχε στην Ελλάδα. Οι πρωταγω μια πόρνη;». νιστές του, με το ίδιο επιχείρημα του Στα χρόνια που διήρκομουνιστικού κινδύνου, υπήρξαν πρω κεσε η έρ ευ να για ταγωνιστές της Χ ούντας. Ακόμη και την Κόκκινη Προβιά, στην ίδια την CIA, πολλές από τις λεπτο η ερώτηση για το τι μέρειες του σχεδιασμού είναι άγνωστες σχέση είχε η προβιά με αφού η OPC, το Γραφείο Πολιτικού τη Χούντα, απαντήθηκε Σχεδιασμού, υπεύθυνο για τις μ υστι αρνητικά τόσο από στελέχη κές επιχειρήσεις, ήταν μια μυστική της Προβιάς που δέχθηκαν να υπηρεσία μέσα στη CIA. Είναι χαρακτη μιλήσουν, όσο και από τους πρω τα ριστικό πως ο πρέσβης των ΗΠΑ στην γωνιστές του πραξικοπήματος. Εκ των Ελλάδα, Φίλιπ Τάλμποτ, παρότι ο ίδιος πραγμάτων οι πρώτοι ήθελαν να αποείχε εισηγηθεί στο Στέητ Ντιπάρτμεντ, ποιηθούν οποιαδήποτε σχέση με τους μερικές μέρες πριν το πραξικόπημα, Α π ρ ιλια νο ύ ς, ενώ οι δεύτεροι πως
Η
20 · HOTDOC · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
υπήρξαν όργανα εντολών από τη CIA. Στα επίσημα αμερικανικά έγγραφα που έχουν απελευθερω θεί, παρότι υπάρ χει μεγάλη αλληλογραφία για μια επικείμενη Χούντα, η α μ ε ρ ικ α ν ικ ή π λ ε υ ρ ά ε μ φ α ν ίζε τ α ι ως α π ο δέκτης πληροφοριών κα ι όχι ως δ η μ ιο υ ρ γός γεγονότων. Αυτό όμως δεν είνα ι α π ο δεικτικό στοιχείο για τη ν μη π α ρ έ μ β α σ η των Α μερικα νώ ν. 'Ενας κύκλος αμερικανών πρακτό ρων, όπως ο Γκαστ Αβράκωτος, ο οποίος έγινε αργότερα γνωστός με την μυστική επιχείρηση «Κυκλών» στο Αφγανιστάν, είχαν μια ιδιαίτερη ατζέντα που εξυπηρετούσε τις ανάγκες του μυστι κού πολέμου και όχι της διπλωματίας.
Ο Λημνιακής καταγωγής Αβράκωτος, ο οποίος γνώριζε τον Παπαδόπουλο από την εποχή που ήταν σύνδεσμος της ΚΥΠ με τη CIA, από ό,τι φαίνεται διοχέτευε στους έλληνες συνεργάτες του πληροφο ρίες που προέρχονταν από άλλο κέντρο και όχι την Πρεσβεία/Ετσι, φαίνεται να είναι αυτός που το 1974 προέτρεψε τον Ιωαννίδη να προχωρήσει σε πραξικό πημα στην Κύπρο παρά τη διαφορετική θέση της αμερικανικής διπλωματίας. Η Προβιά συνεπώς, δεν ήταν μόνο ένα οργανωτικό σχήμα με ένοπλους που θα αναλάμβαναν δράση σε συγκεκριμένες συνθήκες, αλλά ένα παραστρατιωτικό και παραθεσμικό μόρφωμα, με αξιω ματικούς και πολίτες που αναλάμβαναν δράση όταν δινόταν κάθετα ή οριζόντια η εντολή. Σε αυτό το μόρφωμα, ένας απλός μυημένος αξιωματικός μπορούσε να κάνει στο στράτευμα και έξω από
αυτό, όσα δεν μπορούσε και δεν γνώριζε ο ίδιος ο αρχηγός του στρατεύματος. Η απάντηση λοιπόν πως η Προβιά δεν συμ μετείχε στη Χούντα, αφορά μόνο τη μη κινητοποίηση όλου του μηχανισμού της Προβιάς και όχι τον ρόλο των μελών τη ς.
Σχέδιο «Προμηθέας» και ο Ασλανίδης Ό τ α ν ε κ δ η λ ώ θ η κ ε το π ρ α ξ ι κ ό πημα, αρχηγός της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων, δηλαδή της στρατιωτι κής διοίκησης της Κόκκινης Προβιάς, ήταν ο αντισυνταγματάρχης Αντώνης Δροσογιάννης. Ο Δροσογιάννης έμεινε μερικές μόνο μέρες στη θέση του και αντικαταστάθηκε από τον αντισυνταγματάρχη Κωνσταντίνο Κρητικό. Αυτός όμως που καθόριζε τη λειτουργία της Προβιάς ήταν ο Κωνσταντίνος Ασλανίδης. Ο Ασλανίδης είχε δικό του γραφείο στη ► ►
I* Όταν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα, αρχηγός της Κόκκινης Προβιάς, ήταν ο αντισυνταγματάρχης Αντώνης Δροσογιάννης. Αυτός όμως που καθόριζε τη λειτουργία της Προβιάς ήταν ο Κωνσταντίνος Ασλανίδης HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
21
Novem ber 1966-Apnl 1967
255.
ΚΟΚΚΙΝΗ
541
Telegram From the Embassy in Greece to the Department o f State1
ΠΡΟΒΙΑ
Athens, February t1, 1967. 3805. A fter intensive review o f all considerations that w ecanevaluate here, I have concurred in (less than 1 line o f source text net declassified] recommendation that authority be sought for limited covert political action in connection with forthcoming Greek elections. In contrast to earlier programs which focused on EDA, purpose would be to restrict dimensions o f power base being built by Andreas Papandreou, by encouraging support for certain com petitive elements (/<·>>than 1 line o f source text not declassified]. Dctailsof action program w ill be presented to Department (/css than I line iff source text no: declassified]. 1 have come lo this recommendation reluctantly. Basically, it is for Greeks w ho believe their country benefits from close ties with West in cluding United States to generate enough political energy to oppose e f fectively those w ho would lead Greece dow n more dangerous trails. It w ould be unhealthy for even our best friends here to depend overly long on American crutch. 1lowever, at this moment follow in g considerations are to m y mind compelling: 1. Though forthcoming Greek elections w ill ostensibly be struggle among pro-Western indigenous nationalist parties, important successes by Andreas could set o ff policy shifts aw ay from traditional firm alliance with West. To m y know ledge younger Papand—
not unde*· O -
In contrast to earlier programs w hich focused on EDA, purpose w ould be to restrict dim ensions of pow er base being built by Andreas I’apandreou, by encouraging support for certain competitive elements [fcss I win 1 line ofsource text not declassified]. Details of action program w ill be presented to Department |/fss than 1 line of source text tioi d e c la ssifie d i^ ^ ^ _„.
ΔΕΕ, όπως παραδέχονται τρία τουλάχι στον στελέχη της Προβιάς, μεταξύ των οποίων η Μ αρία Ζαχαράκη, σύζυγος του παλιού αρχηγού της ΔΕΕ Μανώλη Ζαχαράκη και μόνιμο στέλεχος της Υπηρεσίας. Το 1964 στην Ιταλία, Ο Ασλανίδης ηγήθηκε των δυνάμεων των ο στρατηγός Ντε ΛΟΚ στο πραξικόπημα, οι οποίες ήταν ενταγμένες στη λειτουργία της Προβιάς Λορέντζο, μέλος όταν προέκυπταν συγκεκριμένες συν της Gladio -της θήκες. Παρότι επικεφαλής των ΛΟΚ ιταλικής Προβιάς ήταν ο Ζαφειρόπουλος, ο Ασλανίδης ηγήθηκε της επιχείρησης. Τα επόμενα δηλαδή-, κατέβασε χρόνια ο Ασλανίδης θα γίνει Γραμματέας Αθλητισμού στην χουντική κυβέρνηση, στη Ρώμη άρματα αλλά παράλληλα θα πάρει μέρος στους μάχης και στρατό, σχεδιασμούς και τις προβοκάτσιες που πραγματοποιώντας το δια μ όρφ ω σ α ν την τε λ ε υ τα ία φάση του Κυπριακού, δηλαδή την απόπειρα πραξικόπημα «Solo» δολοφονίας του Μακάριου, το πραξικό πημα στη Λευκωσία και τη δολοφονία Γιωρκάτζη (αναλυτικά παρακάτω). Με την ενεργοποίηση ενός αντίστοιχου Η στρατιωτική κινητοποίηση για το πραξικόπημα έγινε βάση του σχεδίου σχεδίου, το 1964 στην Ιταλία, ο στρα «Προμηθέας». Επρόκειτο για ένα νατοϊκό τηγός Ντε Λορέντζο, μέλος της Gladio σχέδιο με το οποίο θα α ντιμ ετω πιζό -της ιταλικής Προβιάς δηλαδή-, κατέ ταν πιθανός κομμουνιστικός κίνδυνος. βασε στη Ρώμη ά ρμ ατα μάχης και Ουσιαστικά, το «Προμηθέας» ήταν ο στρατό, πραγματοποιώντας το πραξικό ευρύτερος στρατιωτικός σχεδιασμός με πημα «Solo». Το σιωπηλό πραξικόπημα, βάση τον οποίο το σχέδιο της Προβιάς, όπως χαρακτηρίστηκε, ανάγκασε σε γινόταν σχέδιο του Στρατού. παραίτηση τους ιταλούς σοσιαλιστές και 22 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
Δύο μήνες πριν από το πραξικόπημα, στις αρχές Φεβρουαρίου 1967, ο αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Φίλιπς Τάλμποτ, στέλνει στο Στέητ Ντιπάρτμεντ τηλεγράφημα στο οποίο εισηγείται μυστική επιχείρηση πριν τις εκλογές που είχαν προκηρυχθεί για τις 28 Μαΐου 1967. Ο Τάλμποτ αποκαλύπτει στο τηλεγράφημα πως υπήρξε και άλλη μυστική επιχείρηση με στόχο την πολιτική ανωμαλία στη χώρα.
Μόλις πριν από δέκα χρόνια ο πραξικοπηματίας Στυλιανός Παττακός παραδέχτηκε το σχέδιο των απριλιανών που προέβλεπε πως έπρεπε να δημιουργήσουν συνθήκες που θα δικαιολογούσαν την ενεργοποίηση του σχεδίου «Προμηθέας», ώστε να μπορέσουν να κινητοποιήσουν στρατιωτικές δυνάμεις στα πλαίσιά του.
ισχυροποίησε την ιταλική δεξιά. Τρεις μήνες πριν από την εκδήλωση του πραξικοπήματος στην Ελλάδα, στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων, δηλαδή στην Προβιά, μετατέθηκαν τρία επιφανή στελέχη της Χούντας, τα οποία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή της. Ήταν ο Κώστας Ασλανίδης, ο Δημήτρης Παπαποστόλου και ο Πέτρος Κωτσέλης. Είναι προφανές ότι αυτοί που ετοίμα ζαν τη Χούντα, ήθελαν να είναι σίγουροι πως ο βραχίονας των εξελίξεων, δηλαδή η Κόκκινη Προβιά, θα διατηρήσει τον προκαθορισμένο της ρόλο.
Πρώτα εφηύραν κόκκινο κίνδυνο και μετά έκαναν χούντα Το σχέδιο των απριλιανών προέβλεπε πως έπρεπε να δημιουργήσουν σ υν θήκες που θα δικα ιολο γού σα ν την ενεργοποίηση του σχεδίου «Προμηθέας», ώστε να μπορέσουν να κινητοποιήσουν στρατιω τικές δυνά μεις στα πλα ίσιά του. Έτσι, ένας έλληνας αξιωματικός από τη Θεσσαλονίκη έστειλε πληροφο ρίες για «ορατό ερυθρό κίνδυνο». Να πώς περιγράφ ει ο πραξικοπημα τία ς Στυλιανός Παττακός την αφορμή για το «Προμηθέας», σε συνέντευξη που μου έδωσε πριν από 10 χρόνια:
Ο Ασλανίδης (πρώτος από αριστερά) ηγήθηκε των δυνάμεων των ΛΟΚ στο πραξικόπημα, οι οποίες ήταν ενταγμένες στη λειτουργία της Προβιάς όταν προέκυπταν συγκεκριμένες συνθήκες. Παρότι επικεφαλής των ΛΟΚ ήταν ο Ζαφειρόπουλος, ο Ασλανίδης ηγήθηκε της επιχείρησης. Τα επόμενα χρόνια ο Ασλανίδης θα γίνει Γραμματέας Αθλητισμού στην χουντική κυβέρνηση, αλλά παράλληλα θα πάρει μέρος στους σχεδιασμούς και τις προβοκάτσιες που διαμόρφωσαν την τελευταία φάση του Κυπριακού, δηλαδή την απόπειρα δολοφονίας του Μακάριου, το πραξικόπημα στη Λευκωσία και τη δολοφονία Γιωρκάτζη. Τέσσερις μήνες πριν το πραξικόπημα τρία στελέχη της χούντας προωθήθηκαν στη διοίκηση της Προβιάς. «Η Ελλάδα ήταν εμφ ανές ότι κ ινδ ύ νευε πλέον. Υπήρχε μια αναφορά του 3ου Σώματος Στρατού, ότι στα σύνορα Βουλγαρίας-Ελλάδος, έτοιμοι συμμορί τες έλληνες, οι οποίοι περιμένουν τον Ανδρέα Παπανδρέου σε ομιλία του στη Θεσσαλονίκη, για να ορκίσει κυβέρνηση στην πλατεία Συντάγματος. και είναι έτοιμοι να μπουν. Ο αξιωματικός του πυροβολικού Ελευθέριος Παπαγιάννης έστειλε αυτές τις πληροφορίες Ερώτηση: Ξέρατε για τα σχέδια Κοχλίας, Κόκκινη Προβιά, Αλώπηξ; Απάντηση: Εγώ ήξερα το «Προμηθέας» Ερώτηση: Π οιός ήταν ο ρόλος της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων; Απάντηση: Τι τα θέλετε τώρα αυτά; Αυτά είναι μυστικά σχέδια τα οποία δεν βγαί νουν στη φόρα. Δεν πρέπει να προδώσω εγώ την πατρίδα μου Ερώτηση: Μα τώρα έχουν τελειώσει όλα αυτά, από το 1989 Απάντηση: Δεν νομίζω. Αν τα κατάργη σαν, ανασυγκροτήθηκαν με άλλο τρόπο».
Η Προβιά έκανε το πραξικόπημα Ιωαννίδη Είναι σημαντικό το ότι οι άνθρωποι οι οποίοι έκαναν την Χούντα, ήταν οι ίδιοι που την δεκαετία του ‘6ο είχαν ενεργό ρόλο στις προβοκάτσιες και τα γεγονότα
που οδήγησαν στο Κυπριακό πρόβλημα. χρησιμοποιούσε. Το χαρτί αυτό αποδείΗ πλειοψηφία από αυτούς ανήκε στην κνυε πως αυτό το θέμα που περιέγραφε Προβιά, στην οποία πέρασαν από τον συζητήθηκε εκεί μέσα, αφού το κείμενο ΙΔΕΑ. Ένας ε ξ’ αυτών ήταν ο διπλός είχε μορφή ανακοινωθέντος. Υπήρχε μια πραξικοπηματίας Δημήτρης Ιωαννίδης, διατύπωση “λόγω της εξπασάσης” και ο οποίος εκπόνησε το σχέδιο «Ακρίτας» μου έκανε εντύπωση αυτό το “ εξπασάστην Κύπρο, το οποίο κάτω από το μαν σης” , αυτή η αρχαιοελληνικούρα τέλος δύα της Εθνικής Οργάνωσης κάλυψε τη πάντων και έτσι το διάβασα.'Εγραφε: λειτουργία της Προβιάς στην Κύπρο. “λόγω της εξπασάσης εκρύθμου καταστάΜ ετά τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο σεως, κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος κατ άπασαν την επικράτειαν” . Στην αρχή τον Ν οέμβριο του 1973, ο Ιωαννίδης με τον κύκλο του πέρασαν σε ένα δεύ το είδα κάπως πλακατζίδικα, λέω τι γρά τερο πραξικόπημα, το οποίο ανέτρεψε φουν οι άνθρωποι. Στη συνέχεια έγιναν τον Παπαδόπουλο. Υπάρχουν ενδείξεις οι συνειρμοί και διαπίστωσα ότι ήταν το πως ο Παπαδόπουλος, παρότι παλιός ανακοινωθέν του 1973, όταν κηρύχθηκε συνεργάτης της CIA, μετά την ανάληψη ο στρατιωτικός νόμος πάλι, με τα επει της εξουσίας δεν μπορούσε να λειτουρ σόδια του Πολυτεχνείου, την ανατροπή γήσει όπως απαιτούσαν οι περιστάσεις του Παπαδόπουλου και όλα αυτά. Που για τις ΗΠΑ. σημαίνει, εκεί μέσα πάρθηκαν οι απο Το πραξικόπημα Ιωαννίδη φαίνεται πως φάσεις και γράφτηκε το ανακοινωθέν». ήταν σχεδιασμός που έγινε στο κτίριο της Προβιάς στο ΥΕΘΑ, όπου έλληνες αξιω Σκηνοθέτες βίας, ματικοί συναντούσαν πράκτορες της CIA νοθείας και ανωμαλίας και έπαιρναν οδηγίες. Το στοιχείο αυτό Δύο μήνες πριν από το πραξικόπημα, δίνει ο Κ.Α, ο οποίος υπηρέτησε στη ΔΕΕ: στις αρχές Φεβρουαρίου 1967, ο σταθμός «στο γραφείο αυτό γίνονταν σοβαρές της CIA στην Ελλάδα εισηγήθηκε στον συζητήσεις. Κάποια μέρα σκαλίζοντας τα πρέσβη Φίλιπς Τάλμποτ, τον σχεδιασμό χαρτιά, βρήκα ένα χαρτί, ένα απλό χαρτί, μιας μυστικής επιχείρησης στην Ελλάδα, γραμμένο με στυλό διαρκείας, το οποίο με σκοπό τον επηρεασμό του εκλογι μου έκανε τρομερή εντύπωση και για κού αποτελέσματος των εκλογών που το περιεχόμενο και για τη γλώσσα που είχαν προκηρυχθεί για τις 28 Μαΐου. ► ► HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
23
Στις 11 Φεβρουάριου, ο πρέσβης Τάλμποτ στέλνει στο Στέητ Ντιπάρτμεντ τηλεγρά φημα, χρησιμοποιώντας το σύστημα μετάδοσης ROGER που χρη σ ιμ ο π ο ιείτα ι για άκρως α π όρρη τες π λη ρ οφ ο ρίες. Στο τηλεγράφημα ε ισ η γ ε ίτ α ι μ υ σ τικ ή επιχείρηση πριν τις εκλογές. Γράφει ο αμε ρικανός πρέσβης: «'Επειτα από ενδελεχή επανεξέταση όλων των ε κ τ ιμ ή σ ε ω ν π ο υ μ π ο ρέσαμε να αξιολογήσουμε εδώ , σ υ μ φ ώ ν η σ α στη [σβησμένο-παραμένει απόρρητο] σύσταση να ακολουθηθεί συγκαλυμμένη μυστική δράση σε σύνδεση με τις επικείμενες ελληνικές εκλογές. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες επιχει ρήσεις που στόχευαν στην ΕΔΑ (Ελληνική Δημοκρατική Αριστερά), σκοπός τώρα θα είναι να περιορίσουμε τις διαστάσεις των βάσεων πολιτικής δύναμης που χτίζει ο Ανδρέας Παπανδρέου, ενθαρρύνοντας την υποστήριξη συγκεκριμένων αντιπά λων στοιχείων [σβησμένο]. Λεπτομέρειες του σχεδίου δράσης θα παρουσιαστούν στο Τμήμα [σβησμένο]». Η μυστική δράση αφορά στον Ανδρέα Παπανδρέου. Το σχέδιο δεν μπαίνει σε εφαρμογή και είναι άγνωστο αν υπήρχε άλλο παράλληλο. Η αποκάλυψη όμως βρίσκεται στη διατύπωση «σε α ντί θεση με τις προηγούμενες επιχειρήσεις που στόχευαν την ΕΔΑ». Ουσιαστικά ο πρέσβης παραδέχεται πως υπήρξαν μυστικές επιχειρήσεις με στόχο την ΕΔΑ. Ο βραχίωνας των μυστικών επιχειρήσεων της CIA στην Ελλάδα ήταν η Προβιά και οι άνθρωποί της. Η παραδοχή αυτή του Τάλμποτ παρα πέμπει πρωτίστως στις εκλογές βίας και νοθείας. Στις εκλογές του 1961, η ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή βγήκε πρώτο κόμ μα διανύοντας μια π ροε κλογική περίοδο ανωμαλίας και βίας. Μ ετά τις εκλογές, η αντιπολίτευση (Ενωση Κέντρου Γεωργίου Παπανδρέου και ΕΔΑ), κατήγγειλαν νοθεία. Είχαν
εμφ ανιστεί φαινόμενα διπλοψηφίας και τριπλοψηφίας, με πρωταγωνιστές αξιω ματικούς του στρατού και χωρο φύλακες. Υπήρξε περίπτωση κατά την οποία 218 χωροφύλακες είχαν δηλώ σει διεύθυνση την ίδια πολυκατοικία. Δ ιευθύνσεις ψηφοφόρων που ερευνήθηκαν ήταν ανύπαρκτες και στη θέση υποτιθέμενων πολυκατοικιών υπήρχαν δέντρα.Έτσι βγήκε η έκφραση «ψήφισαν και τα δέντρα». Οι εκλογές βίας και νοθείας, δεν ήταν ένα σύνολο παρατυπιών κατά την ψηφο φορία, αλλά οργανωμένο σχέδιο. Όπως αποκαλύφθηκε το 1965 στη Βουλή, επρόκειτο για το σχέδιο «Περικλής». Υπήρχε μάλιστα ντοκουμέντο με την καταγραφή του σχεδίου, βάση του οποίου οι «ερυθροί» (ΕΔΑ) και οι «κίτρινοι» (Ενωση Κέντρου) έπρεπε να είναι υπό παρακολούθηση και τρομοκρατία. Το σχέδιο έγραφε «Αι 'Ενοπλοι Δυνάμεις και δύνανται και πρέ πει να ριφθούν εις τον αγώνα κατά των κιτρίνων δι όλων των μέσων τους». Σε αυτό το εκτεταμένο σχέδιο, οι συνω μότες κατά της Δημοκρατίας, δίνουν αναφορά στο τηλέφωνο 817.760, όπου τις πληροφορίες συγκεντρώνει ο αντισυ νταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος, μετέπειτα δικτάτορας. Το σχέδιο είχε εγκριθεί από τον ίδιο τον Καραμανλή, επειδή η ΕΔΑ είχε βγει στις εκλογές του 1958 δεύτερο κόμμα με 24,5%.
Το σχέδιο «Περικλής» είναι προ φανώς η μυστική επιχείρηση κατά της Αριστεράς που ομολογεί στο τηλεγρά φ ημά του ο Φ ίλιπς Τάλμποτ. Εκτός από τον Παπαδόπουλο, ρόλο στο σχέ διο Π ερικλής έχουν ο αρχηγός ΓΕΣ αντιστράτηγος Β.Καρδαμάκης, ο αντι στράτηγος Ν.Γωγούσης, διευθυντής της Υπηρεσίας Πληροφοριών Προεδρίας της Κυβέρνησης και ο Αλέξανδρος Νάτσινας, αρχηγός της Προβιάς. Όπως ακριβώς και στην περίπτωση του σχεδίου «ΑΛΦΑ», στο οποίο η ανατροπή του Χότζα γινόταν στρατιωτικό εθνικό σχέδιο μέσω της Προβιάς, έτσι και η μυστική επιχείρηση της CIA για την κυρι αρχία του Καραμανλή, μέσω και πάλι της Κόκκινης Προβιάς, έγινε εθνικό σχέδιο. Το 1965, το ίδιο δίκτυο θα παίξει ρόλο στην αποστασία. Στις 2 Αυγούστου 1974, οι N ew York T im es γράφουν «Ο Τζων Μ ώ ρυ, σταθμάρχης της CIA, εργά στηκε για λογαριασμό των Ανακτόρων. Βοήθησε το βασιλιά Κωνσταντίνο να εξα γοράσ ει βο υλευ τές της Έ νωσης Κέντρου ώστε να ανατραπεί η κυβέρ νηση Παπανδρέου». Όλοι αυτοί οι σχεδιασμοί της CIA, έμπαι ναν σε εφαρμογή από ανθρώπους του δικτύου της Προβιάς, οι οποίοι επένδυαν τη δράση τους με επιχειρήματα εθνικής σωτηρίας.Έτσι το παρακράτος μετατράπηκε στο επίσημο κράτος. D
Οι εκλογές βίας και νοθείας, δεν ήταν ένα σύνολο παρατυπιών κατά την ψηφοφορία, αλλά οργανωμένο σχέδιο. Όπως αποκαλύφθηκε το 1965 στη Βουλή, επρόκειτο για το σχέδιο «Περικλής». Υπήρχε μάλιστα ντοκουμέντο με την καταγραφή του σχεδίου, βάση του οποίου οι «ερυθροί» (ΕΔΑ) και οι «κίτρινοι» (Ενωση Κέντρου) έπρεπε να είναι υπό παρακολούθηση και τρομοκρατία HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
25
ο Κ υπριακό σε όλες του τις εκ φ ρ ά σ εις, δη μιουργήθηκε από το ελληνικό και τουρκικό τμ ή μ α της επιχείρησης Stay B eh in d . Τρέφοντας τον ελληνικό και τουρκικό εθνικισμό, ο μυστικός στρατός που υπηρετούσε σχέδια της CIA, δημι ουργούσε με επ ιμ έλεια τις συνθήκες για να εξελιχθεί το κυπριακό πρόβλημα με βάση τα βρετανικά και αμερικανικά συμφέροντα. Με κουμπί τις πατριωτι κές «ευαισθησίες», τούρκοι και έλληνες συνωμότες, υπηρέτες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, εμφανίζονταν ως ήρωες μιας εθνικής ιδέας και οδηγού σαν με χειρισμούς και προβοκάτσιες τις δύο κοινότητες σε ένταση.'Ετσι, η διχο τόμηση της Κύπρου φάνταζε δεδομένη και ίσως απαραίτητη. Όπως προκύπτει πλέον από τις διηγήσεις των πρωταγωνιστών του μυστικού στρα τού της CIA στην Τουρκία, οι δύο στρατοί, υπό την διοίκηση της CIA, τοποθετούσαν τα πιόνια σε μια σκακιέρα και γνώριζαν πώς να τα κινήσουν για να ανταποκριθούν στην πρόκληση και να αρχίσει το π α ιχνίδι. Μ ια βόμβα τοποθετημένη από το δίκτυο της Κόκκινης Προβιάς έμπαινε σε ένα τζαμί στη Λευκωσία και την επόμενη ημέρα, το άλλο κομμάτι του δικτύου, αυτό το οποίο διοικούσαν οι Τούρκοι, γνώριζε τι έπρεπε να κάνει για να δημιουργηθεί η ένταση, πάντα στο όνομα της υπεράσπισης της πατρί δας. Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι
Η Κόκκινη Τ Προβιά στήνει το «Κυπριακό πρόβλημα» ο μ υσ τικός στρατός της CIA σ την Ελλάδα, τη ν τουρκία και τα δύο παραρτήματά τους σ την Κύπρο, ήταν υ π εύθ υ νος γι αυτό που ονομάστηκε «Κυπριακό πρόβλημα» και κατέληξε ως τουρκική κατοχή το 1 9 7 4 . Από τη δεκαετία του ‘ 5 0 , όταν δημιουργήθηκε σε ολόκληρη τη ν ευρώ πη το δίκτυο της sta y Behind, η Κύπρος μετατράπηκε σε ένα πεδίο γεωπολιτικής επιρροής μ ε πρωταγωνιστή α υτόν ακριβώ ς τον μ υσ τικ ό στρατό. Η σ ύ γχ ρ ο νη ιστοριογραφ ία έ χ ε ι κατα γράψ ει τις εξελίξεις σ την Κύπρο και τη ν αντιπαράθεση ελλ η νοκ υπ ρ ίω ν και του ρκ οκ υ π ρίω ν ως τη ν προπατορική αντιπαράθεση που ε νίσ χ υ σ α ν ακραίοι εθνικιστές, μωροφιλόδοξοι πολιτικοί και θερμοκέφαλοι στρατιωτικοί. Η αλή θεια είναι πολύ διαφορετική.
26 · HOTDOC · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
____^====1:
ενεπλάκησαν σε έναν αέναο κύκλο βίας πιστεύοντας πως υπερασπίζονται την πατρίδα καί τα συμφέροντά τους, ενώ στην πραγματικότητα ήταν εγκλωβισμέ νοι σε έναν εγκληματικό σχεδιασμό που αγνοούσαν. Χιλιάδες πολίτες από τις δύο πλευρές εγκλωβίστηκαν στον βρώμικο πόλεμο αγνοώντας πως ήταν χειραγωγη μένοι και εξαπατημένοι. Πολλοί έδωσαν ακόμη και τη ζωή τους. Στις δύο πλευρές του Αιγαίου, οι έλληνες και τούρκοι πρά κτορες της Κόκκινης Προβιάς φρόντιζαν να δημιουργούν ακόμη και στους δικούς τους ανθρώπους την εντύπωση πως χρησιμοποιούν την οργάνωση που πρόσφεραν οι Αμερικανοί για τον εθνικό σκοπό. Αναμφίβολα ήταν ένα ψέμα που έκανε πιο εύκολους τους χει ρισμούς και λιγότερες τ ις ε ρ ω τ ή σ ε ις . Οι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί κ α ι οι Β ρ ετα νοί δεν χ ρ ε ι α ζό τα ν να δώ σουν οδηγίες για όσα συνέβαιναν.Ήταν αρκετό να τρέφ ουν το παρακράτος και να το στελεχώνουν με τους κατάλληλους συνωμότες. Τα υπόλοιπα αποκτούσαν φυσική ροή. Μ ε αρκετό αίμα φυσικά.
Η τουρκική Κόκκινη Προβιά Όταν στην Ευρώπη δημιουργήθηκε το δίκτυο της Stay B eh in d από τη CIA,
δημιουργήθηκε ταυτόχρονα και στην Τ ουρκία. Εν αντιθέσει με τις άλλες Gladio, στην Ελλάδα και την Τουρκία ο μυστικός στρατός ήταν κρυμμένος μέσα στο στράτευμα.'Ετσι, κατά τα πρότυπα της Ελλάδας, όπου δημιουργήθηκε η Διεύθυνση Ειδικών Επιχειρήσεων κρυμ μένη μέσα στα ΛΟΚ και το ελληνικό σ τρ ά τευμ α , στην Τουρκία δη μ ιουρ γήθηκε το 1954 η Διοίκηση Γραφείου Εποπτείας Επιστράτευσης, ως τμήμα του τουρκικού στρατού που έκρυβε τον μυστικό στρατό της CIA. Τη Διοίκηση της Τουρκικής Κόκκινης Προβιάς η οποία είχε απευθείας συνεργασία με την αμε ρικανική αποστολή JWSMAAT J3, ανέλαβε ο στρατηγός Ντανίς Κ α ρ ά μ π ελεν, ο οποίος είχε μόλις επιστρέψ ει από τον πόλεμ ο της Κορέας. Αργότερα, το Γραφ είο Ε π ο π τεία ς Επιστράτευσης θα ονο μαστεί Γραφείο Ειδικών Ε πιχειρήσεω ν κ α ι θα στρατολογήσει στελέχη των μυστικώ ν υπηρεσιών (ΜΙΤ), φασίστες των Γκρίζων Λύκων, εθνικιστές και αξιωματικούς των τουρκικών ΛΟΚ. Ο βασικός του πυρήνας, όπως και στην Ελλάδα, είναι αξιωματι κοί οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν στις ΗΠΑ. Στέλεχος της Τουρκικής Προβιάς είναι και ο αξιω ματικός Ισμαήλ Τανσού ο οποίος δεκαετίες μετά θα αποκαλύψει
Αμέσως μετά τη δημιουργία του μυστικού στρατού στην Τουρκία, στις 5 Σεπτεμβρίου 1955, εκρήγνυται μια βόμβα στο Τουρκικό προξενείο Θεσσαλονίκης. Είναι βόμβα μικρής ισχύος που προκαλεί μόνο ζημιές στον περίβολο, αλλά τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης μιλούν για πρόκληση των Ελλήνων και επικείμενες σφαγές Τουρκοκυπρίων. Την βόμβα είχε τοποθετήσει ο φοιτητής Οκτάι Ενγκίν (φωτό), ο οποίος φυγαδεύτηκε στην Τουρκία
το ρόλο που έπαιξε ο μυστικός στρατός στο Κυπριακό. Έως το 1955, το Κυπριακό δεν υπήρχε ως θέμα για την Τουρκία, αφού στην επίσημη τουρκική εξωτερική πολιτική, η Κύπρος ήταν ένα βρετανικό νησί. Το 1955 όμως εμφ ανίζονται «φοιτητικά» κινήματα τα οποία συνδέονται με τις του ρκ ικ ές μυστικές υ π η ρεσ ίες, και υποστηρίζουν πως η Κύπρος είναι τουρ κική. Αμέσως μετά τη δημιουργία του μυστικού στρατού στην Τουρκία, στις 5 Σεπτεμβρίου 1955, εκρήγνυται μια βόμβα στο Τουρκικό προξενείο Θεσσαλονίκης. Είναι βόμβα μικρής ισχύος που προκαλεί μόνο ζημιές στον περίβολο, αλλά τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης μιλούν για πρόκληση των Ελλήνων και επικείμενες σφαγές Τουρκοκυπρίων. Την βόμβα είχε τοποθετήσει ο φοιτητής Οκτάι Ενγκίν, ο οποίος φυγαδεύτηκε στην Τουρκία και εργάστηκε επίσημα για τις τουρκι κές μυστικές υπηρεσίες. Τις επόμενες μέρες, ξεσπά στην Κωνσταντινούπολη και την Σμύρνη πογκρόμ κατά του ελλη νικού πληθυσμού. Στην Κύπρο ξεκινά ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ κατά των Βρετανών. Ο αρχη γός της ελληνικής Κόκκινης Προβιάς και της ΚΥΠ, Αλέξανδρος Νάτσινας, στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στέλνει όπλα στην Κύπρο για τον «εθνικό αγώνα της ΕΟΚΑ». Το ελλη νικό και τουρκικό κομμάτι του μυστικού στρατού μόλις έχουν δημιουργηθεί, ► ► HOTDOC · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
27
Ο Τάσσος Παπαδόπουλος με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη.
ταυτόχρονα με τα προβλήματα στις ελλη νοτουρκικές σχέσεις. Η σχέση των δύο στρατών με το Κυπριακό γίνεται άμεση καί εμφανής μερικούς μήνες μετά.
Οι μυστικοί στρατοί κάνουν «εθνικό» αγώνα στην Κύπρο Τον Μ άιο του 1958, ιδρύθηκε από το Γραφείο Ειδικών Επιχειρήσεων, από το μυστικό στρατό της CIA στην Τουρκία δηλαδή, η οργάνωση ΤΜΤ. Ο ίδιος ο Ντανίς Καράμπελεν ανέλαβε την οργά νωση και την στελέχωσή της. Η ΤΜΤ που δύο μήνες αργότερα επεκτάθηκε στην Κύπρο, είχε ως σκοπό της τον εθνικό και αντικομουνιστικό αγώνα στην Κύπρο. Στελέχη της ήταν τα στε λέχη του Γραφείου Ειδικών Επιχειρήσεων τα οποία είχαν εκπαιδευτεί σε ανορθό δοξο και μυστικό πόλεμο στις ΗΠΑ. Ε π ικεφ α λής της ΤΜΤ Κ ύπρου, του παραστρατιωτικού αυτού οργανισμού, τέθηκε ο αντισυνταγματάρχης Ριτζά Βουρουσκάν. Ο Βουρουσκάν, αφού οργά νωσε μια ομάδα από 14 εφέδρους και 11 εν ενεργεία αξιωματικούς του τουρκικού στρατού, τον Ιούλιο του 1958 έφτασε στην Κύπρο, εμφανιζόμενος ως επιθεωρητής της Τράπεζας Εργασίας. Ο Βουρουσκάν χρησιμοποίησε διαβατήριο με το ψευδώ νυμο Αλί Τζονάν και ο συνεργάτης του αξιωματικός Μεχμέτ Οζντέν με το ψευ δώνυμο Μεχμέτ Μπεγιαζίτ. Π ριν ξ ε κ ιν ή σ ε ι η μ ε τά β α σ η τη ς 28 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
Ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, συνεργάτης του Μακάριου και μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του Κυπριακού.
Ως σήμερα ο όρος «αμφιλεγόμενος» προσπαθούσε να ισορροπήσει τη φήμη που είχε ο Γιωρκάτζης ως μαχητής της ΕΟΚΑ στον αντιαποικιακό αγώνα με όσα τελικώς έκανε κατά της Κύπρου. Οι πράξεις του αυτές έχουν σήμερα ως εξήγηση τη συμμετοχή του στον μυστικό στρατό της CIA και τον ρόλο που έπαιξε μέσα από αυτόν ομάδας Βουρουσκάν στην Κύπρο, ο Ραούφ Ν τενκτά ς, τότε εισαγγελέας της Κύπρου καί μετέπειτα αρχηγός του ψευδοκράτους και ο Φαζίλ Κουτσιούκ, αρχηγός ενός μικρού κόμματος των Τουρκοκυπρίων, συναντήθηκε στο ξενο δοχείο M odern Pallas στην Άγκυρα, με τους αρχηγούς του μυστικού στρατού Ντανίς Καράμπελεν και Ισμαήλ Τανσού.
Οι δύο Τουρκοκύπριοι ενημερώθηκαν για την ανάγκη ένοπλης σύγκρουσης και μυήθηκαν στον μυστικό στρατό. Η ομάδα των τούρκων αξιωματικών ξεκί νησε να εκπαιδεύει Τουρκοκύπριους. Τον Σεπτέμβριο του 1959 στην περιοχή του Ανεμουρίου στην Κύπρο, είχε δημιουργηθεί στρατόπεδο εκπαίδευσης των μελών της ΤΜΤ από τον ταγματάρχη Σαντί Ντεμιρμπιλέκ. Κάθε μήνα, ο Ριζά Βουρουσκάν, έστελνε στην Άγκυρα 20-25 Τουρκοκύπριους οι οποίοι περνούσαν μια βασική εκπαίδευση ενός μήνα και στη συνέχεια επέστρεφαν στην Κύπρο. Η ΤΜΤ οργάνωσε στρατό 7.000 ανδρών και προμηθευόταν ακόμη και βαρύ οπλι σμό μέσω αποστολών από την Τουρκία. Το 1958, το πλοιάριο ΕΛΜΕΣ, αφού είχε πραγματοποιήσει 10-15 αποστολές με όπλα στην Κύπρο, βυθίστηκε μεταφέροντας βόμβες και οπλισμό. Το πλοιάριο βύθισε το ίδιο το πλήρωμα για να μην πέσει στα χέρια της αγγλικής περιπο λίας που πλησίαζε για έλεγχο. Την εντολή βύθισης έδωσε ο Ισμαήλ Τανσού όταν ενημερώθηκε πως δεν υπάρχει τρόπος διαφ υγής. Οι Τούρκοι παρακρατικοί συνελήφθησαν από τις αγγλοκυπριακές αρχές αλλά εκδόθηκαν στην Τουρκία. Όπως αποκάλυψε ο Ισμαήλ Τανσού, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Φ ατίν Ροσυτού Ζουρλού, μέλος του μυστικού δικτύου της Τουρκίας, ζήτησε από τους Άγγλους να αποδώσουν στους
Στις 28 Αυγούστου του 1955, τρία μέλη του Εκτελεστικού του Γιωρκάτζη, μεταξύ των οποίων ο εθνικός ήρωας της Κύπρου Μιχαλάκης Καραολής (φωτό), εκτέλεσαν τον αστυνομικό Ηρόδοτο Πουλλή ως συνεργάτη των Άγγλων. Ο Καραολής συνελήφθη και αποδόθηκαν κατηγορίες εναντίον και του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Ο δικηγόρος του στέμματος όμως, ο εισαγγελέας δηλαδή Ραούφ Ντενκτάς, απέσυρε τις κατηγορίες κατά του Γιωρκάτζη. Ο Καραολής απαγχονίστηκε αλλά ο Γιωρκάτζης δεν δικάστηκε καν.
συλληφθέντες μια απλή κατηγορία και να τους εκδώσουν. Μ ε τις ίδιες ακριβώς μεθόδους, στο όνομα ενός αντίστοιχου πατριωτισμού, ο ελληνικός μυστικός στρατός της Κόκκινης Προβιάς, παρότι υποχείριο ξένων μυστι κών υπηρεσιών, μεθόδευε τη δημιουργία του άλλου πόλου της κρίσης και της προ βοκάτσιας. Τον Μ άρτιο του 1959 , ο Αλέξανδρος Νάτσινας, αρχηγός της ελλη νικής ΚΥΠ και της Κόκκινης Προβιάς πριν αυτή περάσει σε «στρατιωτική» δικαιοδοσία και κάλυψη, προσέγγισε τον Αντώνη Γεωργιάδη, πρώην υπασπι στή του Γεωργίου Γρίβα και υπουργό Συγκοινωνιών και του πρότεινε να αναλάβει τη διοίκηση ενός μυστικού στρατού στην Κύπρο που έπρεπε να δημιουργηθεί με σκοπό τον έλεγχο της ανερχόμενης Αριστεράς. Το 1966, ο Γεωργιάδης εξομολογήθηκε αυτή την προσέγγιση στον αμερικανό πρέσβη στην Κύπρο Τέιλορ Μπέλτσερ, ο οποίος ενημέρωσε το Στέητ Ντηπάρτμεντ. Ο Γεωργιάδης αρνήθηκε να συμμετάσχει στο εγχείρημα και τον μυστικό στρατό ανέλαβε ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, συνεργάτης του Μακάριου και μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προ σωπικότητες του Κυπριακού. Ως σήμερα ο όρος «αμφιλεγόμενος» προσπαθούσε να ισορροπήσει τη φήμη που είχε ο Γιωρκάτζης ως μαχητής της ΕΟΚΑ στον αντιαποικιακό αγώνα με όσα τελικώς έκανε κατά της Κύπρου. Οι πράξεις του
αυτές έχουν σήμερα ως εξήγηση τη συμ μετοχή του στον μυστικό στρατό της CIA και τον ρόλο που έπαιξε μέσα από αυτόν.
Ο περίεργος ρόλος του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη Ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης υπήρξε από τα στελέχη της ΕΟΚΑ και του απελευ θερωτικού αγώνα της Κύπρου ενάντια στους Βρετανούς. Απέκτησε το ψ ευ δώνυμο Χουντίνι, καταφέρνοντας να αποδράσει τρεις φορές από τα χέρια των Βρετανών. Αυτές του οι θεωρητικά αδύ νατες αποδράσεις δημιούργησαν θρύλο γύρω από το όνομά του. Βλέποντας κάποιος εκ των υστέρων τη δράση του Γιωρκάτζη την περίοδο εκείνη (1954 1959), δ ια π ισ τώ ν ε ι π ω ς ελά χισ τα υπάρχουν για τον ηρωισμό του στα πεδία των ένοπλων μαχών. Έτσι, η σκιαγρά φηση του ηρωικού προφίλ του Γιωρκάτζη στηρίζεται αποκλειστικά σε αυτές τις
υπεράνθρωπες αποδράσεις από τα χέρια των Άγγλων. Τα μετέπειτα ιστορικά γεγο νότα και η αποκάλυψη πως ο Γιωρκάτζης δούλευε για ένα δίκτυο που λειτουργούσε με αποφάσεις των μυστικών υπηρεσιών ΗΠΑ και Βρετανίας, μπορεί να οδηγήσει κάποιον στην υπόθεση πως επρόκειτο για περίεργες και όχι απαραίτητα ηρωικές αποδράσεις που φιλοτεχνούσαν το πορτραίτο ενός ήρωα που στη συνέχεια θα καθόριζε το Κυπριακό. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες απέδρασε ο Γιωρκάτζης αλλά και η δράση του τα κρίσιμα χρό νια των κρίσεων και η δολοφονία του, ελάχιστα έχουν ερευνηθεί στην Κύπρο. Τις αποδράσεις πάντως του Γιωρκάτζη ακολουθούσαν πάντα πληροφορίες για βασανισμό του από τους Άγγλους. Ο Γιωρκάτζης παραμένει για την Κύπρο και την ιστορία της ένα ταμπού, που ενδεχο μένως να ευνοεί τους εθνικούς μύθους και τον ιστορικό διπολισμό μεταξύ ► ► HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
29
ΚΟΚΚΙΝΗ
ΠΡΟΒΙΑ
Σήμερα αποκαλύπτεται πως ο Ντενκτάς ήταν το έτερον ήμισυ του Γιωρκάτζη στο παραστρατιωτικό δίκτυο που οδήγησε την Κύπρο σε ένταση και τελικώς τον διαμελισμό.
Ελληνοκύπριων καί Τουρκοκύπριων. Ο Γ ιω ρ κ ά ιζ η ς δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε το Εκτελεστικό της ΕΟΚΑ που α να λά μ βανε τις δολοφονίες συνεργατών των Άγγλων. Το Εκτελεστικό του Γιωρκάτζη επέλεξε να προχωρήσει σε εκτελέσεις Τουρκοκυπρίων που υπηρετούσαν στην Αστυνομία της Κύπρου, η οποία ανήκε στην Βρετανική Διοίκηση. Η εκτέλεση Τουρκοκυπρίων έδωσε τη δυνατότητα στους Τούρκους να μιλούν για απειλή του τουρκοκυπριακού στοιχείου στο νησί και να δομήσουν την επικοινωνιακή τακτική που οδήγησε ξαφνικά στο πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη. Στις 28 Α υγούσ του του 1955 , τρία μέλη του Εκτελεστικού του Γιωρκάτζη, μεταξύ των οποίων ο εθνικός ήρωας της Κύπρου Μιχαλάκης Καραολής, εκτέλεσαν τον αστυνομικό Ηρόδοτο Πουλλή ως συνεργάτη των Άγγλων. Ο Καραολής συνελήφθη και αποδόθηκαν κατηγορίες εναντίον και του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Ο δικηγόρος του στέμματος όμω ς, ο εισαγγελέας δηλαδή Ραούφ Ντενκτάς, α π έσ υ ρ ε τις κ α τη γορ ίες κ α τά του Γιωρκάτζη. Ο Καραολής απαγχονίστηκε αλλά ο Γιωρκάτζης δεν δικάστηκε καν. Σή μερα αποκαλύπτεται πως ο Ντενκτάς ήταν το έτερον ήμισυ του Γιωρκάτζη στο παραστρατιωτικό δίκτυο που οδή γησε την Κύπρο σε ένταση και τελικώς τον διαμελισμό. Από το 1955 έως και το 1959 το ελληνικό 30 · HOTDOC · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
κράτος μέσω ΚΥΠ κ α ί Α λέξανδρου Ν άτσίνα, ο οποίος ήταν καί αρχηγός της Κόκκινης Προβιάς, προμήθευε με όπλα την ΕΟΚΑ. Τα όπλα αυτά σε πολ λές των π εριπτώ σεω ν μέσα από τη δράση της ομάδας Γιωρκάτζη, εμ φ α ν ίζο ν τα ν να χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ντα ι για δο λο φ ο ν ίες Τ ούρκω ν. Η Τουρκική πλευρά χρησιμοποιούσε αυτό το ε π ι χείρημα για να εξοπλίσει με τη σειρά της τους Τουρκοκύπριους και να δημιουργηθεί η ένταση που διατηρούσε την Κύπρο διχοτομημένη.
Mr
r n r i i l i o t i n iñ s Έ β ι ο φ μ ο ι -pos
ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΕΓΙΗΕ ΧΘΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ sui* Πορνηταλία ,
,
,
Λ
.
__
,
_
21 ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΚΑβΟΡΙΙΕ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥ! ΤΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Η Ελληνοκυπριακή Κόκκινη Προβιά Η δράση του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, στα μάτια των Ελληνοκυπρίων φάνταζε ως η δράση ενός σκληρού αγωνιστή. Μ ετά την δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης γ ίν ε τα ι υπουργός της κυβ έρνη σης Μακαρίου. Η δημιουργία του Κυπριακού κράτους μετά την υπογραφή της συν θήκης της Ζυρίχης και του Λονδίνου, που την έθετε υπό την κ η δ εμ ο νία της Ελλάδας, της Βρετανίας και της Τουρκίας, ήταν αναμφίβολα μια νίκη της Τουρκίας η οποία ενώ δεν είχε καμία αξί ωση για την Κύπρο, μπήκε στο παιχνίδι μετά τα γεγονότα εκείνα που δημιούρ γησαν την εντύπωση πως κινδυνεύει ο τουρκοκυπριακός πληθυσμός στο νησί. Οι Τουρκοκύπριοι ανέλαβαν δυσανάλογα αξιώματα στη νεοσύστατη Δημοκρατία
U H M IH U ΙΜΌΟΟΜΙ
Ο κ. Μ. Zapycov/ ωρκιοδη υεος Πρόεδρος * m o^ ow
Ο άνθρωπος που βοήθησε τους Τούρκους να βάλουν σε εφαρμογή το σχέδιο της ΤΜΤ για δημιουργία τουρκικών θυλάκων ήταν ο μετέπειτα πραξικοπηματίας της Κύπρου, Νίκος Σαμψών (φωτό). Ο Σαμψών με τα ένοπλα τμήματά του χτύπησε τους τουρκοκυπριακούς πληθυσμούς της Ομορφίτας αναγκάζοντάς τους να κινηθούν προς τους θύλακες. Σύμφωνα με τον Ουάσινγκτον Ποστ, ο Σαμψών ήταν μισθοδοτούμενος από τη CIA.
m
που ήταν έτσι κι αλλιώς ναρκοθετημένη από τις διεθνείς πρωτοβουλίες και τα γεωπολιτικά συμφέροντα. Δίπλα στο επίσημο Κυπριακό κράτος, λειτουργούσε ένα παρακράτος εν γνώση κ α ι με τις ευλογίες του Α ρ χ ιεπ ισ κ ό π ο υ Μ α κ α ρ ίου . Το 1961 ο Π ολύκαρπος Γ ιω ρ κ ά τ ζ η ς δ η μ ι ο υ ρ γ εί τη ν ένοπ λη οργάνωση με την επω ν υ μ ία “ Ο ρ γ ά ν ω σ ις ” κ α ι ε κ π ο ν ε ί το σ χ έδ ιο “ Ακρίτας” . Σκοπός του σχεδίου ήταν να καταδειχθεί πως η συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, όπω ς ε π ιβ λ ή θ η κ ε από τ ις σ υ ν θ ή κες Ζυρίχης και Λονδίνου, δεν ήταν εφ ικτή . Η “ Ο ργάνω ση” εκ π α ιδεύ ει Ελληνοκυπρίους με τη συμβολή Ελλήνων αξιωματικών όπως ακριβώς η τουρκική ΤΜΤ. Υπαρχηγοί της Οργάνωσης του Γιωρκάτζη είναι οι μετέπειτα Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκος Κληρίδης και Τάσσος Παπαδόπουλος. Δύο ακόμη ένοπλες ομάδες δημιουργούνται με τη συναίνεση του Μακαρίου, η ένοπλη ομάδα του μετέπειτα δικτατορικού Προέδρου της Κύπρου, Νίκου Σαμψών, και αυτή του γιατρού Βάσου Λυσσαρίδη. Η Οργάνωση του Γιωρκάτζη, όπως παραδέχθηκε σε συνέντευξή του σε εμένα ο Σπύρος Παπαγεωργίου, στέλεχός της, «είχε σαφή αντικομουνιστικό προσανατολισμό. Και αυτός ο αντικομουνισμός διαχέεται και σε εμφανείς πολιτικές ενέργειες αλλά και στην οργά νωση κυρίως, η οποία ήταν οργάνωση α ντιμ ετώ π ιση ς τουρκικού κινδύνου θεωρητικά. Πολλοί πατριώτες πήραν μέρος σε αυτή την Οργάνωση, αγνοώ ντας ποιες ήταν οι σκοπιμότητες της ηγεσίας». Ο ίδιος ο Παπαγεωργίου στο έργο του «Τα κρίσιμα ντοκουμέντα του Κ υπριακού 1959-1967», καταγράφ ει πώς σε μια άσκηση της Οργάνωσης με την παρουσία ελλήνων αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ το 1962, έλληνας αξιωματικός, αφού έδωσε συγχαρητήρια στους μετέχοντες, τους διαβεβαίωσε πως δεν θα χρειαστεί να ρίξουν τουφεκιά κατά των Τούρκων αφού οι πραγματικοί εχθροί είναι οι κομουνιστές. Ό τα ν μ ετά τα γεγο νό τα του 1963 οι Τουρκοκύπ ριοι εγκα τέλειψ αν τα
κυβερνητικά γραφεία καταφεύγοντας στους θύλακες που είχαν δημιουργήσει, στο γραφείο του Ραούφ Ντενκτάς βρέθηκε τουρκικό σχέδιο πανο μ οιότυπο με το «σχέδιο Ακρίτας» της Οργάνωσης. Τ ην Ο ρ γά νω σ η το υ Γιωρκάτζη εξό π λ ιζ ε η ΚΥΠ μέσω του σ υ νδ έσ μ ο υ της με τη CIA, Γεωργίου Παπαδόπουλου. Πρόκειται για τον μετέπειτα δικτάτορα ο οποίος μ ε τ α β α ίν ε ι σ τη ν Κ ύπρο το 1960 για να οργανώσει την Κυπριακή ΚΥΠ. Μ ια σειρά από στε λέχη της ελληνικής Κόκκινης Προβιάς, θα πάρουν μέρος από το 1960 έως το 1967 ενεργά μέρος σε όλες τις ενέργειες προκλήσεων που φέρνουν σε αδιέξοδο το Κυπριακό.
Οι προβοκάτσιες και οι συμπτώσεις Στις 25 Μαρτίου 1962 δύο εκρήξεις σημει ώθηκαν στα μουσουλμανικά τεμένη Ομεριέ και Μπαϊρακτάρ στη Λευκωσία. Ο Γιωρκάτζης μίλησε για τουρκική προ βοκάτσια ενώ ο Ντενκτάς για ελληνική πρόκληση. Δύο τουρκοκύπριοι δημοσιο γράφοι, ο Αϊχάν Χικμέτ και ο Μουζαφέρ Γκιουρκάν, ανακοίνωσαν πως θα αποκαλύψουν τους βομβιστές. Στις 27 Μαρτίου οι δύο δ η μ ο σ ιο γ ρ ά φ ο ι β ρ έθ η κ α ν δολοφονημένοι. Η δολοφονία των δημο σιογράφων έγινε επίσης αντικείμενο αντιπαράθεσης των δύο κοινοτήτων. Στις 21 Μαΐου 1962 ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης εμφανίστηκε στην επιτροπή που συστάθηκε για την έρευνα των βομβιστικών στα δύο τεμένη και κατέθεσε μαγνητο τα ινίες στις οποίες ο δολοφονημένος δημοσιογράφος Γκιουρκάν του αποκα λύπτει πως δράστες της επίθεσης ήταν μέλη της ΤΜΤ. Ανεξάρτητα από το ποιοι ήταν οι δράστες των βομβιστικών και των δολοφονιών, το γεγονός είναι πως στα μέσα του 1963 υπάρχει όξυνση μεταξύ των δύο κοι νοτήτων. Στο τεύχος 58 του HOT DOC έχουμε αποκαλύψει πως μια από τις βομβιστικές επιθέσεις της εποχής που δημιούργησε την κρίση, αυτή στον τουρκοκυπριακό σταθμό Μπαϊρακτάρ στη Λευκωσία μπήκε με εντολή του αρχηγού της Κόκκινης Προβιάς και μετέπειτα ► ►
Δίπλα στο επίσημο Κυπριακό κράτος, λειτουργούσε ένα παρακράτος εν γνώση και με τις ευλογίες του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Το 1961 ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης δημιουργεί την ένοπλη οργάνωση με την επωνυμία "Οργάνωσις” και εκπονεί το σχέδιο "Ακρίτας”. Σκοπός του σχεδίου ήταν να καταδειχθεί πως η συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, όπως επιβλήθηκε από τις συνθήκες Ζυρίχης και Λονδίνου, δεν ήταν εφικτή.
Η “ Οργάνωση” εκπαιδεύει Ελληνοκυπρίους με τη συμβολή Ελλήνων αξιωματικών όπως ακριβώς η τουρκική ΤΜΤ. Υπαρχηγοί της Οργάνωσης του Γιωρκάτζη είναι οι μετέπειτα Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκος Κληρίδης και Τάσσος Παπαδόπουλος HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
31
ΚΟΚΚΙΝΗ
I
υπουργού του ΠΑΣΟΚ, Αντώνη Δροσογιάννη. Σ τις 30 Ν ο ε μ β ρ ίο υ 1963, ο Μ α κ ά ρ ιο ς υ π ο β ά λε ι πρόταση γ ια τρ ο π ο π ο ίη σ η 13 σ η μ ε ίω ν του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας με στόχο να αρθούν, όπως υπ οσ τήριξε, οι δυσλειτουρ γίες της Δημοκρατίας εξαιτίας του θεσμικού ρόλου που είχε η τουρκοκυπριακή μειονότητα. Ο Μ ακάριος υποστήριξε πως οι αλλαγές είχαν εγκριθεί από τους Βρετανούς. Ξεσπά πολιτική κρίση, που σε λίγες μέρες γίνεται πολε μική . Στις 3 Δεκεμβρίου 1963, στην Πύλη Πάφου της Λευκωσίας, ανατινάζεται το άγαλμα του αγωνιστή της ΕΟΚΑ Μάρκου Δράκου. Υπάρχουν σοβαρές υπόνοιες πως η ανατίναξη του αγάλματος έγινε με εντολή Γιωρκάτζη για να προχωρή σει το σχέδιο «Ακρίτας» και βέβαια τα σχέδια του μυστικού στρατού, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις. Η π ρο β οκ ά τσ ια είχε το ζητούμ ενο α π οτέλεσ μ α . Δ ημιουργήθηκαν α να ταραχές και τεταμένο κλίμ α . Στις 21 Δ εκεμ βρ ίου 1963, μια ένοπλη π ε ρ ί πολος του Γιωρκάτζη σκοτώ νει μια τουρκοκύπρια πόρνη και τον προαγωγό της. Μέλη της ΤΜΤ ανταποδίδουν τους πυροβολισμούς και στη Λευκωσία ξεκι νούν μάχες. Στις 30 Δ εκεμβρίου, οι Βρετανοί επεμβαίνουν ως ειρηνευτές και υπογράφεται ειρήνευση με παράλ ληλη χάραξη της Πράσινης Γραμμής της Λευκωσίας, της διαχωριστικής γραμμής δηλαδή που 10 χρόνια αργότερα θα χαρα χτεί από τις δυνάμεις των εισβολέων ως γραμμή διαχωρισμού. Στα γεγονότα του 1963 έχουν επίσης σημασία 3 ακόμη γεγονότα. Ο άνθρω πος που βοήθησε τους Τούρκους να βάλουν σε εφαρμογή το σχέδιο της ΤΜΤ για δημιουργία τουρκικώ ν θυλάκων ήταν ο μετέπειτα πραξικοπηματίας της Κύπρου, Νίκος Σαμψών. Ο Σαμψών με τα ένοπλα τμήματά του χτύπησε τους τουρκοκυπρια κούς πληθυσμούς της Ομορφίτας αναγκάζοντάς τους να κινη θούν προς τους θύλακες. Σύμφωνα με τον Ουάσινγκτον Ποστ, ο Σαμψών ήταν μισθοδοτούμενος από τη CIA. Το δεύτερο στοιχείο είναι πως ενεργό 32 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
.Λ.
ΠΡΟΒΙΑ
Η προβοκάτσια είχε το ζητούμενο αποτέλεσμα. Στις 21 Δεκεμβρίου 1963, μια ένοπλη περίπολος του Γιωρκάτζη σκοτώνει μια τουρκοκύπρια πόρνη και τον προαγωγό της. Μέλη της ΤΜΤ ανταποδίδουν τους πυροβολισμούς και στη Λευκωσία ξεκινούν μάχες
ρόλο στη δη μ ιουρ γία του «Ακρίτα» έπαιξε ο μετέπειτα Απριλιανός Δημήτρης Ιωαννίδης, ο οποίος πριν ξεκινήσουν τα επεισόδια του 1963, ως αξιω ματικός πληροφοριών, διέδιδε πως θα υπάρξουν εξελίξεις Αυτό αναφέρει ο αξιωματικός Ιωάννης Μπήτος, ο οποίος υπηρέτησε την κρίσιμη περίοδο στην Κύπρο, στο βιβλίο του «Από την πράσινη γραμμή στους δύο Αττίλες». Ο Ιωαννίδης, όπως αποκαλύπτει το HOT DOC, προχώρησε στο δικό του πραξικόπημα στην Ελλάδα με οδηγίες της Προβιάς. Το τρίτο στοιχείο αφορά τον Γιωρκάτζη και προκύπτει επίσης από το βιβλίο του Ιωάννη Μ πήτου. Ο Γιωρκάτζης κατά την εξέλιξη των γεγονότων διέδιδε πως η Τουρκική Δύναμη Κύπρου (ΤΟΥΡΔΥΚ) η οποία στάθμευε στο νησί μετά τη συν θήκη Ζυρίχης-Λονδίνου, είχε βγει από το στρατόπεδο και άρα σκόπευε να επιτεθεί. Όπως κατηγορηματικά γράφει ο Μπήτος, η ΤΟΥΡΔΥΚ αναγκάστηκε να μετακινηθεί
Τον Μάιο του 1958, ιδρύθηκε από το Γραφείο Ειδικών Επιχειρήσεων, από το μυστικό στρατό της CIA στην Τουρκία δηλαδή, η οργάνωση ΤΜΤ. Ο ίδιος ο Ντανίς Καράμπελεν (φωτό) ανέλαβε την οργάνωση και την στελέχωσή της. Η ΤΜΤ που δύο μήνες αργότερα επεκτάθηκε στην Κύπρο, είχε ως σκοπό της τον εθνικό και αντικομουνιστικό αγώνα στην Κύπρο. Οι προβοκάτσιες και από τις δύο πλευρές, της ελληνικής και της τουρκικής Κόκκινης Προβιάς, ήταν συνεχείς.
για λόγους ασφάλειας, επειδή οι δυνά μεις του Γιωρκάτζη είχαν κόψει το νερό, το ρεύμα και τις επικοινωνίες.
Οι Τούρκοι μετά τις προβοκάτσιες βομβαρδίζουν Το καλοκαίρι του 1964 οι Τούρκοι απο βιβάζουν κρυφά στην Κύπρο μέσω των δημιουργημένω ν θυλάκων όπλα και στρατό. Το ίδιο κάνει και η Ελλάδα. Στέλνει στρατιωτικές δυνά μεις στην Κύπρο με πλοία του Ποταμιάνου. Τον Ιούλιο του 1964 οι Τ ου ρκ οκ ύπ ριοι τοπ οθετούν σ τρα τιω τικές δυ νά μ εις στο Λ ω ρόβουνο της Τ η λλυ ρ ία ς. Οι Ελληνοκύπριοι αποφασίζουν να προχω ρήσουν σε απελευθέρωση των περιοχών από τις στρατιωτικές δυνά μ εις. Την ευθύνη των ελληνικών δυνάμεων στο νησί έχει ο άλλοτε αρχηγός της ΕΟΚΑ Γεώργιος Γρίβας. Η αντιμετώπιση της τουρκοκυπριακής παρανομίας δεν γίνεται με αστυνομικές
δ υ ν ά μ ε ις α λ λ ά με σ τ ρ α τ ιω τ ικ έ ς . Ελληνοκυπριακά και ελληνικά στρατιω τικά τμή ματα φτάνουν στην περιοχή και ξεκινάει γενικευμένη επίθεση στην περι οχή Μανσούρας και Κόκκινων με άμεσο στόχο την κατάληψη του Λωρόβουνου. Οι εκτεταμένες στρατιωτικές επ ιχει ρήσεις δημιουργούν την απάντηση της Τουρκίας η οποία βομβαρδίζει με ναπάλμ την Κύπρο. Ο αξιωματικός, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Ιωάννη Μπήτου, που φέρει την ευθύνη της γενικευμένης επί θεσης που οδήγησε σε πολεμική κρίση ήταν ο μετέπειτα Απριλιανός πραξικοπη ματίας Νικόλαος Ντερτιλής. Στην Κύπρο την ίδια περίοδο, πρωταγωνιστές των επεισοδίων ήταν πολλά ακόμη στελέχη της Κόκκινης Προβιάς τα οποία λειτουρ γούσαν σε θέσεις μέσα στον Ελληνικό Στρατό και κυρίως στα ΛΟΚ που πρω τοστάτησαν σε όλα τα επεισόδια του Κυπριακού ζητήματος έως και το πραξι κόπημα εναντίον του Μακαρίου.
Στις 17 Νοεμβρίου του 1967, στην περι οχή Κοφίνου, γίνεται η επανάληψη των γεγονότων της Μ ανσούρας. Ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις της Κυπριακής Εθνοφρουράς, κάνουν επίθεση εν α ντίον παραστρατιωτικών δυνάμεων στην Κοφίνου με εντολή του Γρίβα. Τα γεγο νότα που ακολουθούν, οδηγούν στην απομάκρυνση της Ελληνικής Μεραρχίας που στάθμευε στην Κύπρο. Η χούντα είναι ήδη στην εξουσία στην Ελλάδα και ο Γιωρκάτζης διατηρεί άριστες σχέ σεις μαζί της όπως και με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο. Λίγα χρόνια αργότερα η χούντα και οι άνθρωποί της θα γράψουν και τον επίλογο στο Κυπριακό, προχω ρώντας σε πραξικόπημα στην Κύπρο με την κύρια ομάδα της Κόκκινης Προβιάς, τα ΛΟΚ και τον Σαμψών. Δίνουν έτσι το νομικό έρεισμα στην Τουρκία να επέμβει και να διχοτομήσει το νησί. Λίγο πριν, η Κόκκινη Προβιά επιχειρεί να σκοτώσει τον Μακάριο. Ο HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
33
κ ό κ κ ιν η
π ρ ο β ια
Επιχείρηση δολοφονίας
Μακαρίου
Στις 8 Μαρτίου 1970, το ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε ο Πρόεδρος της Κύπρου, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, δέχθηκε επί θεση από διασταυρούμενα πυρά μόλις απογειώθηκε από την περίβολο της Αρχιεπισκοπής. Ο χειριστής του ελικοπτέρου και ταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού Ζαχαρίας Παπαδογιάννης, παρότι σοβαρά τραυματισμένος, κατάφερε να κάνει αναγκα στική προσγείωση. Ο Μακάριος σώθηκε από τις σφαίρες και την πτώση και τις επόμενες ημέρες 10 άτομα συνελήφθησαν για την απόπειρα. Η επίσημη εκδοχή για την απόπειρα, ήταν πως ομάδα αντιμακαριακών, με κάποια εμπλοκή του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, ο οποίος ήταν δυσαρεστημένος από την αποπομπή του από τον Μακάριο, σχεδίασαν και εκτέλεσαν την επιχεί ρηση. Η ιστορική αλήθεια είναι διαφορετική. Ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, ως μέλος του δικτύου του μυστικού στρατού της Κόκκινης Προβιάς, πήρε μέρος στην προσπάθεια δολοφονίας του Μακαρίου με απώτερο στόχο το πραξικόπημα στην Κύπρο και την διχοτόμηση του νησιού που θα οδηγούσε σε μια «στα θερή νατοϊκή πορεία» της Κύπρου. Την θέση αυτή είχε εκφράσει άλλωστε από το 1964, πίσω από τις πλάτες του Μακάριου.
Α ρ χ ιε π ίσ κ ο π ο ς Μ α κ ά ρ ιο ς, πριν αναλάβει την διακυβέρ νηση της Κύπρου, υπήρξε ο ιεράρχης ο οποίος υπερασπί στηκε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ήταν ένας ιεράρχης με συντη ρητικές θέσεις, βαθιά αντικομουνιστής και αντι-αριστερός. Η σύνδεσή του όμως με τη μοίρα της Κύπρου, ο χαρακτήρας
Ο
34 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
του, που σύμφωνα με τους Αμερικανούς τον έκανε να συμπεριφέρεται ως ηγέτης υπερδύναμης και όχι της μικρής Κύπρου, αλλά και η γνώση πως το Κυπριακό θέμα είναι γεωστρατηγικό πρόβλημα, τον έκαναν ένα εθνικό ηγέτη που α ναζή τησε συμμαχίες έξω από την υπάρχουσα κη δεμ ονία της Μ εγάλης Β ρετανίας και των ΗΠ Α. Από την ίδρυση του
Ι 4 Ϊ.
tclC gM W
” 'e
V
G« « « ’
w7
For A m b » * * * *
Uo^
o n V m irW 5 5 Vfecannotaceept l ^ 0M m ake this fO,M « ju i*
^gsS^S^^83 ¿^=»£SS 2H SS:s = s ^ S s ^ x ia s s B S P s s g
W ^ l j ' w h w the
! to the © » * request for
« ¿ ί »
Οι Αμερικανοί θεωρούσαν πως είναι πιθανό ο Μακάριος, στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει συμμαχίες, να επαναλάβει το πείραμα της Κούβας. Σε τηλεγράφημα του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζώρτζ Μπόλ προς τον πρέσβη του στην Αθήνα στις 22 Αυγούστου 1964, δίνει οδηγίες να κληθεί ο Γεώργιος Γρίβας-Διγενής στην Αθήνα από την Κύπρο όπου είχε τον συντονισμό των στρατιωτικών δυνάμεων και να πειστεί για το σχέδιο ώστε να μην υπάρξει «κομμουνιστικοποίηση της Κύπρου».
X l u - « d ta eA S c ° !
W hat m ust b e g o tte n across to G eneral G riva s is that w h at the A m or· ican proposal offers is an o p p o rtu n ity for him to fulfill his D igh en is role and thus reclaim C y p ru s for H ellenism an d sa v e it from C om m u n ism to w h ich M akarios is lead in g it. H e w o u ld also secure for the p eo p le o f rus the chance to m ake their Island blossom like a rose .3 3. T
h
e
.
- _
κυπριακού κράτους, οι ΗΠΑ προτιμού σαν μια διχοτομημένη Κύπρο σταθερά αντικομουνιστική και μοιρασμένη σε Ελλάδα και Τουρκία, παρά μια α νε ξάρτητη Κύπρο που ερωτοτροπούσε με τους Σοβιετικούς. Στους διαδρόμους του Στέητ Ντιπάρτμεντ, αποκαλούσαν τον δεξιό Μακάριο αρκετές φορές ως τον «Κάστρο της Μεσογείου». Οι Α μερικανοί θεωρούσαν πως είνα ι πιθανό ο Μ α κάριος, στην π ροσπά θειά του να Από το 1964 εξασφαλίσει συμμαχίες, να επαναλάβει το πείραμα της οι ΗΠΑ προωδούν Κούβας. Από το 1964, όταν το σχέδιο Άτσεσον οι ΗΠΑ προωθούν το σχέ για την Κύπρο διο Άτσεσον για την Κύπρο που προέβλεπε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα αλλά την παράδοση εκτάσεων σε Βρετανούς και Τούρκους, καθώς και την παραχώ ρηση του Καστελόριζου στην Τουρκία, οι προθέσεις τους είναι ξεκάθαρες. Σε τηλε γράφημα του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζώρτζ Μπόλ προς τον πρέσβη του στην Αθήνα στις 22 Αυγούστου 1964, δίνει οδηγίες να κληθεί ο Γεώργιος ΓρίβαςΔιγενής στην Αθήνα από την Κύπρο όπου
..
______
“
'
. — ·«■'—
ειχε τον συντονισμο των στρατιωτικών δυνάμεων και να πειστεί για το σχέδιο. Γράφει ο Μπολ: «Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό στον στρατηγό Γρίβα είναι ότι η αμερι κανική πρόταση προσφέρει μια ευκαιρία και σε αυτόν, να εκπληρώσει τον ρόλο του και να επανακτήσει την Κύπρο για τον Ελληνισμό, σώζοντάς την παράλληλα από τον Κομουνισμό, προς τον οποίο την σπρώχνει ο Μ ακάριος. Επίσης, θα εξα σφαλίσει για τον λαό της Κύπρου την ευκαιρία να κάνουν το νησί τους να ανθί σει σαν λουλούδι». Στις 26 Αυγούστου, η Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα στέλνει μήνυμα στο Στέητ Ντιπάρτμεντ, το οποίο αναφέρεται σε συνομιλία με τον έλληνα υπουργό Εξωτερικών Κωστόπουλο. Ό πως ανα φέρει η Πρεσβεία, ο Κωστόπουλος, σε επίπεδο άκρως απόρρητης ενημέρω σης, υποστήριξε πως ο υπουργός του Μ ακάριου Γιωρκάτζης, ήταν έτοιμος να προχωρήσει σε σενάριο διχοτομικής Ένωσις με την Ελλάδα παρά το γεγονός ότι ήταν ο πιο πιστός συνεργάτης του Μακάριου. Γράφει στο τηλεγράφημα: «Ο Κωστόπουλος εκμυστηρεύτηκε, ► ► HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
35
Τον Μάρτιο του 197°, η ομάδα του Αδάμου Χαρίτωνος (φωτό αριστερά) δέχθηκε εντολές να δολοφονήσει τον Μακάριο κατά την πτήση του από τη Λευκωσία προς τη Μονή Μαχαιρά όπου θα πήγαινε για να μιλήσει σε εκδήλωση για πεσόντες της ΕΟΚΑ. Ο Χαρίτωνος περιέγραψε πολλά χρόνια αργότερα στον Κώστα Βαξεβάνη τις λεπτομέρειες της επιχείρησης. Στη μεσαία φωτό οδηγείται στην φυλακή. Ο σχεδιασμός της επιχείρησης κατά του Μακαρίου είχε σχεδιαστεί από τον επικεφαλής των ελληνικών Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο, αντισυνταγματάρχη Δημήτρη Παπαποστόλου (φωτό δεξιά), ο οποίος υπήρξε πρωτεργάτης της χούντας και μέλος του δικτύου της Κόκκινης Προβιάς, δηλαδή της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων.
σε “ άκρω ς α π όρρη τη ” βάση, ότι ο Κυπριανού και ο Γιωρκάτζης είχαν συμ φω νήσει να υποστηρίξουν μια GOG ώθηση (σ.σ. ελληνικής κυβέρνησης) για ένωση, όταν οι κατάλληλες συνθή κες δημιουργηθούν. Αυτό προφανώς περιλάμβανε συμφωνία επί της αρχής για ΝΑΤΟϊκή βάση και την προθυμία να καταγγείλουν τον Μακάριο σε περί πτωση αποστασίας του. Εν τω μεταξύ, περίπου 500 στρατιωτικοί, “ όχι μαχητές, κυρίως τεχνικοί” (sic), θα έχουν σταλεί στην Κύπρο μαζί με άλλα απροσδιόριστα μέτρα που λαμβάνονται για να ενισχύσουν την GOG θέση εκεί». Η ίδια η αλληλογραφία του αμερικανι κού ΥΠΕΞ, αποδεικνύει πως το θέμα για τους Αμερικανούς είναι μια συμφέρουσα λύση η οποία θέτει εκτός πλαισίου τον Μακάριο. Σε αυτή τη λύση, ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης ήταν σ ύμ φωνος και έτοιμος να στραφεί κατά του Μακαρίου από το 1964, όταν εμφα νιζόταν ως άνθρωπός του. Το 1970 ο Γιωρκάτζης πρωτοστάτησε στην από πειρα εξόντωσης του Μακαρίου που θα οδηγούσε σε ένα πραξικόπημα.
Ο σχεδιασμός της δολοφονίας Ο σχεδιασμός της επιχείρησης κατά του Μακαρίου είχε σχεδιαστεί από τον επικεφαλής των ελληνικών Δυνάμεων Καταδρομών στην Κύπρο, αντισυνταγ ματάρχη Δημήτρη Παπαποστόλου, ο οποίος υπήρξε πρωτεργάτης της χούντας 36 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
και μέλος του δικτύου της Κόκκινης Π ρ ο β ιά ς, δη λα δ ή τη ς Δ ιο ίκ η σ η ς Ειδικών Επιχειρήσεων. Πρωταγωνιστής σε αυτή την επιχείρηση ήταν ο Αδάμος Χαρίτωνος, μέλος του Δημοκρατικού Εθνικού Κόμματος στην Κύπρο. Η ανά μειξη και ο ρόλος του Γιωρκάτζη στην υπόθεση έχει περιγραφεί με λεπτομέ ρειες από τον Χαρίτωνος σε μένα, σε δύο συνεντεύξεις οι οποίες έγιναν με αρκετά χρόνια διαφορά. Το 2007, ο Χαρίτωνος επιβεβαίωσε όσα είπε στις συνεντεύ ξεις και στην επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου που διερευνούσε τον Φάκελο της Κύπρου. Ο Αδάμος Χαρίτωνος είχε επιχειρήσει να σκοτώσει τον Μακάριο πριν την επίθεση στο ελικόπτερο. Θεωρούσε τον Μακάριο προδότη και εξέφρασε την διάθεσή του να τον δολοφονήσει. Οι άνθρωποι στους οποίους είχε εκμυστηρευτεί τη διάθεσή του, τον έστειλαν στην Αθήνα για να συναντήσει τον Δημήτρη Παπαποστόλου, ο οποίος είχε φύγει από την Κύπρο, όντας σε άδεια. Ο Παπαποστόλου έδωσε ένα περίστροφο στον Χαρίτωνος από το οποίο έξυσε τον αριθμό. Το σχέδιο προέβλεπε, ο Χαρίτωνος να συναντούσε τον Μακάριο στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, όταν αυτός θα επέστρεφε από ένα τα ξίδι στην Κ ένυα. Το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε με παρέμβαση του αντιπάλου του Μακάριου, Τάκη Ευδόκα, ο οποίος του ζήτησε να επιστρέψει στην Κύπρο και να μην προχωρήσει. Δεν αποκλείεται ο
πρώτος σχεδιασμός να ήταν μια δοκιμα σία του Χαρίτωνος από τους συνωμότες. Τον Μ άρτιο του 1970, η ομάδα του Χαρίτωνος δέχθηκε εντολές να δολο φονήσει τον Μακάριο κατά την πτήση του από τη Λευκω σία προς τη Μονή Μαχαιρά όπου θα πήγαινε για να μιλή σει σε εκδήλωση για π εσ όντες της ΕΟΚΑ. Ο Χαρίτωνος περιγράφει ως εξής τα περιστατικά: «Η δική μας ομάδα ήταν ομάδα αντιμακαριακών. Την οργάνωση είχε αναλάβει ο «Καλλής», Κύπριος πρώην α ξιω μα τικός του Ελληνικού Στρατού, ο οποίος είχε αναλάβει τις συναντήσεις με τον Παπαποστόλου. Κάποια στιγμή, όταν χρειάστηκε να συναντηθούμε οι ε π ι χειρησιακές ομάδες, διαπίστωσα πως η άλλη ομάδα εκτός από τη δική μας η οποία θα έπαιρνε μέρος στην επιχεί ρηση ήταν από την Αμμόχωστο και ανήκε στον Γιωρκάτζη.Ήταν σοκ για μένα γιατί ο Γιωρκάτζης ήταν Μακαριακός και ο άνθρωπος που μας πολεμούσε. Είπα τις αντιρρήσεις μου και μου είπαν πως έτσι πρέπει να γίνει. Το σχέδιο λοιπόν ήταν να χτυπήσουμε με διασταυρού μενα πυρά το ελικόπτερο στο οποίο θα ήταν ο Μ ακάριος. Ζήτησα από τον Π α παποστόλου να χτυπ ήσ ουμε τον Μακάριο απευθείας μέσα στο προαύλιο αλλά μου είπε πως θέλει να δει τον τραγόπαπα να πέφτει. Ο ίδιος θα ήταν εκεί δίπλα και θα έφτανε στο σημείο για να τον αποτελειώσει. Ό ,τι και να γινόταν
«1
ËE
S'S
Το 2007 ο Χαρίτωνος επιβεβαίωσε όσα είπε στις συνεντεύξεις και στην επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου που διερευνούσε τον Φάκελο της Κύπρου: «Το σχέδιο λοιπόν ήταν να χτυπήσουμε με διασταυρούμενα πυρά το ελικόπτερο στο οποίο θα ήταν ο Μακάριος. Ζήτησα από τον Παπαποστόλου να χτυπήσουμε τον Μακάριο απευθείας μέσα στο προαύλιο αλλά μου είπε πως θέλει να δει τον τραγόπαπα να πέφτει».
έλεγε μετά θα αναλάμβανε ο Στρατός και θα τελείωναν όλα. »Στις 8 Μαρτίου, τα ξημερώματα γύρω στις 3, τοποθετηθήκαμε 4 άτομα στο Παγκύπριο και 4 άτομα σε διπλανή πολυ κατοικία στο άνοιγμα του Κολοκάτση. Πήγαμε να επιθεω ρήσουμε τις ομ ά δες πριν την επιχείρηση. Εκεί είδα για πρώτη φορά στη ζωή μου τον Γιωρκάτζη. Ήρθε, μας επιθεώρησε, αυτός που νομί ζαμε πως ήταν εχθρός μας και άνθρωπος του Μακάριου, φιληθήκαμε και είπε «ο Θεός βοηθός». Μου έκανε εντύπωση πως ο Γιωρκάτζης γνώριζε και την προ ηγούμενη απόπειρα που ήθελα να κάνω εγώ και πως ο Παπαποστόλου μου είχε δώσει το περίστροφό του. Πώς το ήξερε; Μόλις σηκώθηκε το ελικόπτερο σε ένα ύψος, αρχίσαμε να βάλουμε. Το μπρεν, ένα Μ1 και δυο τουφέκια. Είδαμε το ελι κόπτερο να πέφτει. Εκείνη την ώρα δεν ξέραμε αν ο Μακάριος έχει σκοτωθεί ή όχι. Αφήσαμε τα όπλα και φύγαμε. Αυτή ήταν η εντολή. Μας είχε πει ο Γιωρκάτζης και ο Παπαποστόλου να τα αφήσουμε εκεί. Εγώ αντιδρούσα αλλά εκείνοι έλε γαν πως δεν υπάρχει πρόβλημα γιατί σε ένα τέταρτο θα τα έπαιρνε ο Στρατός/Ετσι φύγαμε χωρίς να πάρουμε μέτρα, δηλαδή να σβήσουμε αποτυπώματα ή ίχνη».
Το σχέδιο ΕΡΜΗΣ Από τα στοιχεία που άφησαν πίσω τους οι επίδοξοι δολοφόνοι, βρέθηκε η τα υ τότητά τους. Συνελήφθησαν 10 άτομα,
Ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης ήταν έτοιμος να στραφεί κατά του Μακαρίου από το 1964, όταν εμφανιζόταν ως άνθρωπός του. Το 1970 ο Γιωρκάτζης πρωτοστάτησε στην απόπειρα εξόντωσης του Μακαρίου που θα οδηγούσε σε ένα πραξικόπημα παραπέμφθηκαν σε δίκη 6 και 4 άτομα καταδικάστηκαν. Από τις φυλακές, τα δύο από αυτά, ο Αδάμος Χαρίτωνος και ο Αντωνάκης Γεναγρίτης απέδρασαν με τη βοήθεια ελλήνων αξιωματικών το 1972. Ανάμειξη στην απόπειρα δολοφονίας του Μ ακάριου είχε και ο υπασπιστής του, έλληνας αξιωματικός Αθανάσιος Πουλίτσας, ο οποίος ανήκε στο δίκτυο του Παπαποστόλου. Ο Πουλίτσας πριν την απόπειρα, προσπαθούσε επίμονα να μάθει τη θωράκιση του αυτοκινήτου του αρχιεπισκόπου και να πάρει από τον χειριστή του ελικοπτέρου τα εγχειρί δια λειτουργίας του. Ο Παπαποστόλου και ο Π ουλίτσας, δεν συνελήφθησαν
αλλά ο Γιωρκάτζης βρέθηκε νεκρός στις 15 Μαρτίου. Η δο λοφ ονία του Μ α κ α ρ ίο υ , σ ύ μ φ ω να με το υ ς σ χ ε δ ια σ μ ο ύ ς , θα συνοδευόταν από πραξικόπημα. Όπως προκύπτει από την Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων για το Φάκελο της Κύπρου, ο Παπαποστόλου είχε ετοιμάσει τον Ιανουάριο 1970 σχέδιο πραξικοπή ματος με την κωδική ονομασία ΕΡΜΗΣ. Για το σχέδιο αυτό ενήμερος ήταν και ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης. Σύμφωνα με κατάθεση εθνοφρουρού ο οποίος υπηρε τούσε στην 32η Μοίρα Καταδρομών, την ημέρα που έγινε η απόπειρα δολοφο νίας του Μακαρίου, η Μοίρα χρεώθηκε πυρομαχικά και ξηρά τροφή και κινήθηκε προς Λ ευκωσία. Αφού απέτυχε η απόπειρα, οι καταδρομείς επέστρε ψαν στη βάση το υ ς, ενώ ο λοχαγός α π οκά λυψ ε στον εθνοφ ρουρό πως θα έπαιρναν μέρος σε πραξικόπημα. Σύμφωνα με την κατάθεση του Πάμπου Χαραλάμπους, ο οποίος υπηρετούσε στο 286 Μηχανοκίνητο Τάγμα Πεζικού, σε συναγερμό είχε τεθεί την ίδια μέρα και η μονάδα του. Οι στρατιώτες είχαν επι βιβαστεί σε τεθωρακισμένα οχήματα με πλήρη εξάρτηση και περίμεναν οδηγίες. Μετά την αποτυχία της απόπειρας, στη μονάδα έληξε ο συναγερμός.
Το Εθνικό Μ έτω πο και η Προβιά Το σχέδιο ΕΡΜΗΣ περιλάμβανε και την κινητοποίηση των δυνάμεω ν του ► ► HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
37
ΚΟΚΚΙΝΗ
ΠΡΟΒΙΑ
Ο Κώστας Ασλανίδης, που φέρεται ο οργανωτής του Μετώπου εκ μέρους της Χούντας, ήταν μέλος της Κόκκινης Προβιάς, όπως αποκαλύπτει το .
Εθνικού Μετώπου στην Κύπρο, για την πραγματοποίηση του π ρ α ξικ ο π ή μ α τος. Το Εθνικό Μέτωπο εμφανίστηκε το 1969 και αποτελούνταν από εθνικόφρονες ομάδες οπαδών της ένωσης με την Ελλάδα. Αρχηγοί του Μετώπου φέρονταν να είναι ο Χριστάκης Τρυφωνίδης και, σύμφωνα με το τεύχος 12 του Spiegel, τον Μάρτιο του 1970, ο Κωνσταντίνος Ιω α ν νίδ η ς. Ο Ιω αννίδη ς ήταν από τους οργανωτές της απόπειρας κατά του Μ α κα ρ ίου κ α ι δεν ήταν άλλος από τον «Καλλή», που περιγράφει ο Αδάμος Χαρίτωνος. Σύμφωνα με το S p ieg el, το Μέτωπο ήταν ένα δημιούργημα ενός κομματιού της ελληνικής Χούντας. Ως τέτοιο εντο πίζεται το 1970. Το περιοδικό ωστόσο αγνοεί πως ο Κώστας Ασλανίδης, που φέρεται ο οργανωτής του Μετώπου εκ μέρους της Χούντας, ήταν μέλος της Κόκκινης Προβιάς, όπως αποκαλύπτει το HOT DOC. Σύμφωνα με το Spiegel, ο Ασλανίδης ο οποίος είχε αναλάβει Γραμματέας Αθλητισμού στην κυβέρνηση της Χούντας, χρηματοδότησε το Μέτωπο το οποίο συνέθεσε με ομοϊδεάτες του. Η χρηματοδότηση του Μετώπου έγινε μέσω ενισχύσεων σε ποδοσφαιρικές ομάδες και άδειες ΠΡΟ-ΠΟ. Σύμφωνα πάντα με το γερμανικό περιοδικό της εποχής, ο αρχηγός του Μ ετώπου Τρυφωνίδης, έδινε αναφορά στην ομάδα της Χούντας για το τι συμβαίνει στην Κύπρο. Το 1970 το Μέτωπο ανέλαβε με τις εντο λές του Ασλανίδη την πραγματοποίηση βομβιστικών ενεργειών με πρόσχημα την προσπάθεια να στρέψει τον Μακάριο και πάλι στην προσπάθεια της ένωσης με την Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, η δράση του Μ ετώπου ήταν η προσπάθεια της 38 · HOTDOC · l l XEnTEMßPIOY 20l4
«Ο αξιωματικός με το ψευδώνυμο “Καλλής”, ο οποίος με τον Παπαποστόλου οργάνωσαν τη δολοφονία Μακάριου, μου είχε πει πως το κάνουμε για να αναλάβει ο Γλαύκος Κληρίδης. Τον Κληρίδη δεν τον ήθελε η Χούντα. Εμείς ξέραμε πως θα αναλάμβανε ο Κληρίδης ως Πρόεδρος της Βουλής» Προβιάς να οδηγήσει τα πράγματα εκεί που επέβαλε ο σχεδιασμός της. Όταν τον Ιανουάριο του 1970 ο Αδάμος Χαρίτωνος θα έκανε την πρώτη απόπειρα εναντίον του Μ ακαρίου, θα ενεργο ποιούσε έτσι ίσως εν αγνοία του τους σχεδιασμούς της Προβιάς. Όπως προ κύπτει από το Spiegel, ενώ ο Μακάριος ήταν στο Ν αϊρόμπι και θα επέστρεφε στην Κύπρο μέσω Ελλάδας (εκεί θα τον δολοφονούσε ο Χαρίτωνος), οι βρετανι κές Μυστικές Υπηρεσίες τον ενημέρωσαν στις 20 Ιανουαρίου ότι επίκειται δολο φονική απόπειρα εναντίον του. Αυτή η διαρροή, που έγινε προφανώς γιατί τα Βρετανικά συμφέροντα την εποχή εκείνη δεν συμβάδιζαν με τα Αμερικανικά για
την Κύπρο, ήταν και ο λόγος που η από πειρα ματαιώθηκε. Από το περιβάλλον του Μακαρίου στο οποίο υπήρχαν πλη ροφοριοδότες του Μ ετώ που και της Προβιάς, όπως ο ίδιος ο υπασπιστής του Πουλίτσας, δόθηκε η πληροφορία πως ο Μακάριος γνωρίζει για το σχέδιο και έτσι η απόπειρα έγινε στις 8 Μαρτίου. Είναι μάλλον αποδεικτικό στοιχείο για τη σχέση της Προβιάς με όλες αυτές τις επιχειρήσεις, πως ενώ το Μέτωπο στις προκηρύξεις του καθύβριζε τον Γιωρκάτζη ως εχθρό της 'Ενωσις και συνεργό του Μ α κ ά ρ ιο υ , μέλη του σ χεδία σα ν μ α ζί του τη δο λοφ ονία του Αρχιεπισκόπου. Το Μ έτωπο όπως και άλλες οργανώσεις, εν αγνοία ίσως πολλών μελών του, ήταν ένας βραχίο νας της Προβιάς που χρηματοδοτήθηκε και κατευθύνθηκε από τον Ασλανίδη.
Η δολοφονία Γιωρκάτζη Το 1968, ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, υπουργός Εσωτερικών και εξ’ απορρή των του Μακάριου, αποπέμπεται από την κυβέρνηση γιατί η Χούντα αποκα λύ π τει πως βοήθησε τον Αλέξανδρο Παναγούλη στην απόπειρά του να δολο φονήσει τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, ανατινάζοντας εκρηκτικά την ώρα που ο δικτάτορας περνούσε από το σημείο με το θωρακισμένο του αυτοκίνητο. Η από πειρα είχε αποτύχει και ο Γιωρκάτζης κατονομάστηκε ως αυτός που διευκό λυνε τον Παναγούλη και του έστειλε τα εκρηκτικά με τον διπλωματικό σάκο από τη Λευκωσία. Δύο χρόνια μετά, ο Γιωρκάτζης εμφ α νίζεται σε συνεργασία με ανθρώπους της Χ ούντας να επιχειρεί να σκοτώ σει τον Μακάριο. Με δεδομένο πως ο
Τι λέει ο Παπαποστόλου Την ημέρα της δολοφονίας Γιωρκάτζη, κάποιος τηλεφώνησε στα γραφεία της Ένωσης Αγωνιστών Λευκωσίας και είπε με ελλαδική προφορά «τον Γιωρκάτζη τον σκότωσαν ο Παπαποστόλου και ο Πουλίτσας».
Γιωρκάτζης είχε συμμετοχή και στις δύο απόπειρες, το βασικό ερώτημα είναι πώς η ελληνική Xοúντα συνεργάζεται μαζί του για να σκοτώσει τον Μακάριο όταν ήδη έχει γίνει εχθρός του Παπαδόπουλου; Η εξήγηση μάλλον δεν βρίσκεται σε σ υ ν α ισ θ η μ α τ ικ έ ς α ν α τ ρ ο π έ ς τω ν π ρ ω τα γω νισ τώ ν, α λλά στη σ υ μ μ ε τοχή τους σε ένα δίκτυο που ρόλος του ήταν η προβοκάτσια. Μ ετά την απόπειρα δολοφονίας του Μακαρίου, η αστυνομία έκανε έρευνα στο σπίτι του και βρήκε δύο όπλα. Ο Γ ιω ρκά τζη ς επ ιχείρ η σ ε να δει τον Μ ακάριο αλλά αυτός αρνήθηκε, μάλ λον με προτροπή του υπασπιστή του Πουλίτσα, για τον οποίο ο Αρχιεπίσκοπος δεν γνώριζε ότι είχε εμπλοκή στην από πειρα. Στις i3 Μαρτίου, ο Γιωρκάτζης επιχείρησε να φύγει για Βηρυτό, αλλά η π λη ρ ο φ ο ρ ία μ ετα φ έ ρ θ η κ ε στον Αρχιεπίσκοπο και ο Γιωρκάτζης κατέβηκε από το αεροσκάφος λίγο πριν απογειω θεί. Μετά την αποτυχημένη δραπέτευσή του, ο Γιωρκάτζης συναντήθηκε με τον Παπαποστόλου, αλλά η συνάντηση διήρκεσε λίγα λεπτά, καθώς ο Παπαποστόλου διαπίστωσε πως ο Γιωρκάτζης δεν είχε πάει μόνος στο ραντεβού αλλά συνοδευ όταν από τον συνεργάτη του Κυριάκο Πατατάκο. Την επόμενη μέρα ορίστηκε νέο ραντεβού αλλά ματαιώθηκε εκ νέου γ ια τί ο Π απαποστόλου διαπίστω σε πως ο Γιωρκάτζης είχε και πάλι συνο δεία. Στο τρίτο ραντεβού, ο Γιωρκάτζης δο λοφ ονή θη κ ε. Ό πω ς κατέθεσ ε το 2008 ο Πατατάκος στην επιτροπή της Βουλής, μέχρι ένα σημείο συνόδευσε τον Γιωρκάτζη. Στη συνέχεια τον απο βίβασε από το αυτοκίνητο και είπε πως θα σταματούσε για το ραντεβού μόλις
διαπίστωνε πως ο Παπαποστόλου θα ήταν στο ραντεβού. Την ημέρα της δολοφονίας Γιωρκάτζη, κάποιος τηλεφώνησε στα γραφεία της 'Ενωσης Αγωνιστών Λευκωσίας και είπε με ελλαδική προφορά «τον Γιωρκάτζη τον σκότωσαν ο Παπαποστόλου και ο Πουλίτσας». Ο Παπαποστόλου εμφάνισε άλλοθι για την νύχτα εκείνη. Σύμφωνα όμως με έγγραφα της ΚΥΠ Κύπρου που δημοσίευσε ο δημοσιογράφος Μακάριος Δρουσιώτης στο βιβλίο του «Δύο από πειρες και μια δολοφονία», η ερωμένη του Παπαποστόλου, ομολόγησε ομολό γησε στον Γ. Τομπάζο πως το άλλοθι του Παπαποστόλου ήταν στημένο και πως τη νύχτα της ^ η ς Μαρτίου που εμφανί ζεται να είναι στη Λέσχη Αξιωματικών, α ναχώ ρησε με τον Π ουλίτσα μετά από τηλεφώνημα.
«Συναινετική» λύση Η ελληνική Xοúντα, μετά την εμπλοκή του Γιωρκάτζη στην υπόθεση Παναγούλη, δεν είχε κανένα λόγο να συνεργάζε τα ι μαζί του. Αν κάπ οιος υποθέσει πως η εμπλοκή του Γιωρκάτζη σ υνέ φερε τον ίδιο γιατί με την ανατροπή του Μ ακαρίου θα αναλάμβανε ο ίδιος ως συνεργός, γιατί η Xοúντα να τον εμπλέξει αφού είχε δικές της λύσεις; Την από δειξη πως δεν επρόκειτο για σχέδιο της Xοúντας αλλά για ένα άλλο σχέδιο δίνει ο Αδάμος Xαρίτωνος: «ο αξιωματικός με το ψευδώνυμο “ Καλλής” , ο οποίος με τον Παπαποστόλου οργάνωσαν τη δολοφονία Μακάριου, μου είχε πει πως το κάνουμε για να αναλάβει ο Γλαύκος Κληρίδης. Τον Κληρίδη δεν τον ήθελε η Xοúντα. Εμείς ξέραμε πως θα αναλάμβανε ο Κληρίδης ως Πρόεδρος της Βουλής». D
Ο Δ ημ ήτρη ς Π α π α π οσ τόλου , ο οποίος από τη θέση του Διοικητή των Καταδρομών και υπό τις διαταγές του Κώστα Ασλανίδη, επίσης πρω τεργάτη της Xοúντας και στελέχους της Κόκκινης Προβιάς, ενεπλάκη σ το Κ υ π ρ ι α κ ό , δέχθηκε το 2004 να μου δώσει μι α σ υ ν έν τευ ξη για το Κ υπ ρια κό. Στη σ υ ν έ ν τ ε υ ξ η α υτή α π α ν τά σε ε ρωτήσει ς για τη δολοφονία Γιωρκάτζη, την απόπειρα εναντίον του Μ ακαρίου και την Διοίκηση Ε ιδικώ ν Ε πιχειρήσεω ν (Κόκκινη Προβιά). Λέει συγκεκριμένα: «Τον Γιωρκάτζη δεν τον ήξερα καθόλου. Όπως ξέρουμε και εσείς και εγώ τη φάτσα κάποιου ο οποίος είναι υπουρ γός, έτσι ήξερα και αυτόν.Ήταν και σε παρελάσεις δίπλα στον Μακάριο. Μόνο αυτή η σχέση. Και ούτε υπη ρεσιακά είχαμε σχέση, ούτε καν τηλεφωνικά. Το ΕΡΜΗΣ δεν υπήρξε, ήταν ένα δημοσιογραφικό δημιούρ γ η μ α . Στην υπόθεση Γιωρκάτζη είναι δεδομένο, το είπαν και τα πορίσματα, ότι « ο Παπαποστόλου σε σχέση με την ώρα, τη στιγμή της δολοφονίας, ήταν παρουσία 70 παρόντων ανδρών και γυναικών στη βίλα τάδε». Και ήμουν παρών όχι μόνο την ώρα της δολοφονίας αλλά και στη διάρκεια όλης της διασκέδα σης από τις 8 έως τις i2 το βράδυ. Ερώτηση: Κύριε Π απαποστόλου είχατε σχέση με το μυστικό τμήμα των Καταδρομών που ονομαζόταν Δ ιοίκηση Ε ιδικώ ν Επιχειρήσεω ν όπως και ο Κώστας Ασλανίδης; Απάντηση: Ό χι, τι είναι αυτό; Ο Α σλανίδης ήταν υπαρχηγός των Ειδικών Δυνάμεων αλλά έφυγε μετά και έγινε πολιτικός στην ηγεσία του Αθλητισμού». Οι ισχυρισμοί του Παπαποστόλου διαψ εύδοντα ι όχι μόνο από τον Αδάμο Xαρίτωνος αλλά και από ανθρώπους που έχουν καταθέσει επίσημα στην Επιτροπή της Βουλής. Ανάμεσά τους και ο Πατατάκος, ο οποίος συνόδευε τον Γιωρκάτζη στα τρία ραντεβού με τον Παπαποστόλου.
HOTDOC. · 11 XEnTEMßPIOY 2014 ·
39
κ ό κ κ ιν η
■ Γοργοπόταμος 1964 π ρ ο β ια
Ενα έγκλημα με Προβιά δυστυχήματος Η ε π ια ε τ ία 1 9 6 0 - 1 9 6 7 είνα ι μια χα ραγμένη π ερίοδος για τη ν Ελλάδα. το Κυπριακό έχ ει μπει σε μια επικ ίνδυνη φάση, οι εκλογές βίας και νοθείας του Κ ωνσταντίνου Καραμανλή σηματοδοτούν μια κολοβω μένη Δημοκρατία, ο βου λ ε υ τ ή ς τη ς ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης δολοφ ονείτα ι σ τη Θ εσσαλονίκη, από αυτό που θα ονομαστεί μ ετέπειτα παρακράτος. Η Ελλάδα θ υ μ ίζει έντονα την περίοδο της έντασης σ την Ιταλία, όπου προβοκάτσιες, βομβιστικές ενέργειες και δολοφ ονίες αθώων πολιτώ ν από τη ν ϋ ^ ά ίο ε π ιχ ε ιρ ο ύ ν να τρομοκρα τή σουν τον κόσμο και να δημιουργήσουν φραγμό προκειμένου να μην πλησιάσει η ισ χυρ ή ιταλική Αριστερά τη ν εξουσία. Α υ τή είναι ακόμη μια ομοιότητα με τη ν Ιταλία αφού η ΕΔΑ, η Ελληνική Αριστερά, συγκεντρώ νει για πρώτη φορά μεγάλα ποσοστά. Το 1 9 6 4 , στην επέτειο εορτασμού της ανατίναξης της γέφ υ ρας του Γοργοπόταμου από τις αντάρτικες ομάδες, μια έκρηξη στο χώρο του εορτασμού σκοτώ νει 13 άτομα, ανάμεσά τους και ένα δω δεκάχρονο κορίτσι και τραυματίζει 5 4 . Η Ελλάδα απομακρύνεται από τη ν ομαλότητα και οδηγείται σ τη ν ανωμαλία που καταλύει σε λίγο τη Δ ημοκρατία. Η ανω μαλία είναι σχεδια σμ ένη και υλοποιείται από παρακρατικούς, πράκτορες, επαγγελματίες της εθνικοφ ροσύνης και οπαδούς του αγοραίου πατριωτισμού που πληρώ νο νται από ξένες υπηρεσίες. Από τη ν ώρα ακόμη που σ υμ βα ίνουν τα γεγονότα είναι εμφ ανές πως κάποιο αόρατο χέρι κ ινεί τα νήματα, αλλά δεν υπάρχουν οι αποδείξεις. Η Κόκκινη Προβιά ήταν αυτό το χέρι.
συμμετείχαν στον εορτασμό ο οποίος τις 26 Νοεμβρίου του 1964, στη γέφυρα του Γοργοπόταμου, θα είχε κ α ι το σ υμ βο λισ μό νίκ η ς της γινόταν ο πρώτος εορτασμός Δ ημοκρατίας. Στη 1:20 το μεσημέρι, της επετείου της ανατίναξης αμέσως μόλις αναχώρησε η επίσημη της γέφυρας από τις ομάδες του αντιπροσωπεία, Άρη μια έκρηξη μετέτρεψε Βελουχιώτη, του Ν απολέοντα Ζέρβα τη γιορτή σε δράμα. Ο Χρήστος Κεστίνης και άγγλους σαμποτέρ, με επίσημη ο οποίος συμμετείχε στον εορτασμό, είχε κ υβ ερνη τική σ υ μ μ ετο χ ή . Η κ υ β έ ρ πατήσει μια νάρκη τύπου Μ 2Α 3 κατά νηση της 'Ενωσης Κέντρου του Γεωργίου προσωπικού. Το πλήθος επιτέθηκε στην Παπανδρέου είχε επιτρέψει μετά από Αστυνομία θεωρώντας πως είναι υπεύ θυνη για μια ακόμη πράξη βίας, αλλά δεκαετίες τον επίσημο εορτασμό της επετείου με συμμετοχή κρατικών παρα σύντομα όλοι κατάλαβαν πως πρόκειται γόντω ν. Πάνω από 15.0 0 0 πολίτες για νάρκη.
Σ
40 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως επρόκειτο για δυστύχημα. Η εκδοχή του δυστυχήματος επικράτησε όχι μόνο γιατί δεν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν το αντίθετο αλλά και για πολιτικούς λόγους. Η εκδοχή της προβοκάτσιας κλόνιζε τότε την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, πράγμα το οποίο δεν ήθελε ούτε η Αριστερά
Η ΕΗΟΕΣΙΙ ΤΟΝ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΩΝ ΑΠΟΣΤΟΜΩΤΙΚΗ
ΤΛ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΟΝΩΝ
ΠΝΕΚΟΙΝηβΗΥΠΟ TOYjnnnNDPEOY ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΟΥΠΗΝ
■V **1 £t |mi 4*^
„ . ,« ^ : ¿ c£afcTÍr H H W >W 14. II«· M ’ l*
L». . < ^lu ■■-· ·-- . riu
>Ik
?£S&r."¿ir r wr.t¡: »1 n» 1%rHMIJM··
w?' “ ’A*~£
Γ«cJJZJ.’ÍT' 1 S s r ^ ^ i 5¿ t s E fctH i’srSS?t 3S 5 Ή&??»>νϊϋϊ· Β & ξ £ 3Ε*5
■· « t n «te » · · » *v» •K · V »> .· — A..— (. '— I ..... >« Μ Μ | · | « · ·■
<**+“■.«1
μ
otes?
μ β μ
* *
ΔιμκκτικοΙ «ύβΟνβι
J1 ·,·! ni»wip«wi>ii '<«·.< ·. I. '-··-■Mj Ir a .
.. . ·
-.
Μ b m » . * ·> Μ ·. · · If μ
~ 3£ Η
¡HÉ& StA'TS:;
I& 2
S U t.A * I .« » tw
jp r "7
üi
£5r jS r ,i í S7:.ST.Í ΓΓ.7ϋυΓ~^Tl“j.uí i«s«; Λ,„ M a u d , *4« M u * . * 4* ',,Τ Ϊ A·*
MUM inii w»Af in «y'*«*r'ÍMb ti». ■> >^Ι4 μ
jjsriS s.'M fiss k · - « U M : ■!>■ >■M l t r l » íurí. iuasrtsssir^·*'
Γ i.'ü 'íH
,w
Οι εφημερίδες έβαζαν ερωτήματα που απειλούσαν το σενάριο του δυστυχήματος
· . ΐ Ί Y. ¿ v tT O
H a tírt,-« * a E J3Γ» #3ΠS. SCAM^«k3££ϊ . . . ·,Ά ",Ζ ^i.7T¿'. ΤΓ.μ-ί rSjjTñj ·*■ ."*5^*2Γ**>w ·*■*· ·»- CAM Lrt » » tw swürt1; '9 κ. naeKCilvnc ρΕ^ν£·ΓΪΪ*.· Ό ■ 1Ί, Μ Λ » ΙΜ ·*·Ι I l f . ‘XT*SS-JS
_ At «Μ η Ι· (Μ ·*1 • TlA w.n1. * . I v t w «W A5I .b u Ι·> ·· e e l·# · «Of g*wi¿. 14.
Α-rrb 6.12.57 tu c 14.12.57 í¿ λ ο κ λ ή..ρ ο υ τ η..ς ίκκσθάρισις
νο τρ κ ο ζώ νη ς
ύττό TOO £$„
έν& υττολοχα -
. .. _ __ «] 1*41. μ ·“ * «. Η. MAJQnr *·> · » « M l ·
γοϋ Τσάση Atcm5e. τής ΔΕΝΞ, άς^ιpc0cia«vp 6 ς ¿ϊς τί> c t x c t i k o v ίελτίον 'λκίής 6ρσεως νιχρκοζώνης «ναγράψεΊ, 77 ναρκών. τ τ } C ü f w κ α τ α Τ α ς ΤΡ£.ΐς μ ο ρ ικ ά ς Íc v íj £ κ κ « 9 α ρ ί ε τ ί ΐ ς $ > a ívtT cu άφ«ιρε·τ·
i t í συνολον των 88 ναρκών Μ2Α3 ν α ρ κ ο τ ε δ ί ο υ Α Β10. ,) ,Αττί» 23.11.57 ΐ» ς 6.12.57 ¿y¿ο δλ»κή ¿¡ρσις ιο5 ΕΟ 7 νάρκοπε. Otf fiirí» τ ο δ f
•
“
182 vaprwv Κ)ΠΜ2Α3 καί 20
φωττσπΦγ(5ον M49# P ja t τ ο 3 συνόλοί» TWV είς t í μητρώ ον σ τ ρ ώ σ ε ω ς ά ν α Ypa<í>ov¿v'Wk’ ναρκώ ν ic«l «¿ w ro itay iS o v , ώς τ ο ΰ ι ο óvKypóc?>crai t lq τ6 «r x c t t x lr ÉcX-tíov δρ οτχ«ς. __________________________
Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως επρόκειτο για δυστύχημα, αφού ο Κεστίνης πάτησε νάρκη από το παλιό ναρκοπέδιο. Η εκδοχή του δυστυχήματος επικράτησε όχι μόνο γιατί δεν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν το αντί θετο αλλά και για πολιτικούς λόγους. Η εκδοχή της προβοκάτσιας κλόνιζε τότε την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, πρά γμα το οποίο δεν ήθελε ούτε η Αριστερά.
Η θεωρία το υ δυστυχήματος Οι πραγματογνώμονες του Στρατού που εξέτασαν την περιοχή, συμπέραναν πως επρόκειτο για μια παλιά νάρκη από τη ναρκοθέτηση της περιοχής την περίοδο του εμφυλίου. Όπως προέκυπτε όμως από τα στοιχεία του Ελληνικού Στρατού, από το ναρκοπέδιο ΑΒ 10, είχε γίνει άρση ναρκών το 1957. Ο ανθυπολοχαγός Λεωνίδας Τσάσης είχε παραδώσει πρω τόκολλα αποναρκοθέτησης, πράγμα το οποίο βεβαίωνε με δηλώσεις του στον Τύπο στις 29 Νοεμβρίου 1964. Κατά τη διάρκεια της έρευνας για την έκρηξη, βρέθηκαν τρεις ακόμη νάρκες,
ως επιβεβαίωση πως το ναρκοπέδιο δεν είχε καθαριστεί καλά. Ο ανθυπολοχα γός όμως επέμενε πως είχε γίνει πλήρης αποναρκοθέτηση με βάση τα σχέδια. Η ΕΔΑ ζητούσε να δοθούν τα σχέδια του ναρκοπεδίου ώστε να διαπιστωθεί αν πραγματικά στο σημείο που εξερράγη η νάρκη, είχε τοποθετηθεί πραγματικά πριν από χρόνια. Οι εφημερίδες της εποχής έβαζαν διά φορα ερωτήματα που απειλούσαν το σενάριο του ατυχήματος. Η περιοχή όπου υποτίθεται ξεχάστηκε η παλιά νάρκη ήταν προσβάσιμη επτά χρόνια μετά την αποναρκοθέτηση. Τις δύο προηγούμε νες χρονιές είχε γίνει επίσης εορτασμός της επετείου του Γοργοπόταμου και το παλιό ναρκοπέδιο είχε γεμίσει με κόσμο. Επίσης,στην περιοχή περπατού σαν συχνά υπάλληλοι του ΟΣΕ, βοσκοί, ακόμη και στρατιωτικές μονάδες που έκαναν ασκήσεις. Δεν είχε εκραγεί καμία από τις νάρκες. Ο υπουργοί της κυβέρνησης απέδιδαν ευθύνη στην πλημμελή αποναρκοθέτηση, αλλά περιέργως, ενώ υπήρχαν 13 νεκροί, καμία δίωξη δεν ασκήθηκε εναντίον όσων
Μι .1— h-M ·'« * ··
'" l
.t-C.
Οι πραγματογνώμονες του Στρατού που εξέτασαν την περιοχή, συμπέραναν πως επρόκειτο για μια παλιά νάρκη από τη ναρκοθέτηση της περιοχής την περίοδο του εμφυλίου. 'Οπως προέκυπτε όμως από τα στοιχεία του Ελληνικού Στρατού, από το ναρκοπέδιο ΑΒ 10, είχε γίνει άρση ναρκών το 1957. Ο ανθυπολοχαγός Λεωνίδας Τσάσης είχε παραδώσει πρωτόκολλα αποναρκοθέτησης, πράγμα το οποίο βεβαίωνε με δηλώσεις του στον Τύπο στις 29 Νοεμβρίου 1964.
έκαναν την αποναρκοθέτηση και επέμε ναν πως την έκαναν σωστά. Αντιθέτως, ασκήθηκαν διώξεις εναντίον των πολιτών οι οποίοι την ώρα της έκρηξης έτρεχαν αλλόφρονες και συνεπλάκησαν με τους χωροφύλακες. Δικάστηκαν στη Λαμία και καταδικάστηκαν.
Επιχείρηση Arrow 1 Στις 5 Αυγούστου 1965, η εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» σε έκτακτη έκδοσή της, δημο σίευσε ένα απόρρητο έγγραφο το οποίο α ποτελούσε τμ ή μ α αλληλογραφ ία ς της Αμερικανικής Πρεσβείας προς το Γενικό Επιτελείο Αντικατασκοπείας και είχε θέμα επιχείρηση «ARROW 1». Το έγγραφο έστελνε ο στρατιωτικός ακό λουθος της Π ρεσβείας, Ο. Μ άρσαλ. Στο έγγραφο, το οποίο είχε τέσσερις αριθμημένες πα ραγράφ ους, γίνεται αναφορά «εις την υπόθεση παρελθόντος Νοεμβρίου εν Γ.» η οποία εμφανίζεται ως επιχείρηση της CIA. Το σύνολο του εγγράφου δεν αφήνει αμφιβολίες πως αφορά την έκρηξη στο Γοργοπόταμο αφού αναφ έρεται και «στη δίκη των κομμουνιστών εν Λαμία». Το έγγραφο ► ► HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
41
>
íí-kfi g f á g ,
.’»va«
·« ..;
* <·, Λ ι έ » »
“ “
όπως δημοσιεύεται στο ΕΘΝΟΣ λέει επακριβώς: «Γραφείο Στρατιω τικού Ακολούθου Μ -127-65 ι8 Ιουνίου 1965 Θ έμα: Επιχείρηση Arrow-i Κ α τό π ιν α να λύ σ εω ς και συσκέψ εω ς μ ε (κενό) κ α ι τω ν σ υ να δ έλ φ ω ν τη ς CIA κ α τ ε λ ή ξα μ ε ν εις το σ υ μ π έρ α σ μ α , ότι η δίκη τω ν κ ο μ μ ο υ ν ι στώ ν εις Λ α μ ία ν , η οπ οία μ ό λις ετερ μ α τίσ θ η , δ εν π ρ ό κ ειτα ι να επ ιδρ ά σ η σο β α ρώ ς ε π ί της δ ρα στη ριότητός μ α ς εις την Ε λλά δ α . Ε ν πάση περιπ τώ σει, δεν πρόκειτα ι να επιδράση δυσμενώς επ ί της επιχειρήσεως «ARROW-»την οποία ενεκρίνατε ή να παραβλάψη την θέσιν των φίλων μ α ς εις τον Σ τρ α τόν και το Ναυτικόν. Ε π ’ αυτού είχομεν συγκεκριμένες διαβεβαιώ σεις εκ μέρους του υπουργού Α μ ύνη ς κ. Γαρουφαλιά, όστις είναι της γνώ μης, ότι η δίκη της Λ α μ ία ς υπ ήρ ξε μια συνήθης δικαστική ενέργεια, δικαιολογημένη εκ του νόμου, εναντίον εκείνων που αντέδρασαν και παρημπόδισαν τα ς Α ρχά ς εις την εκτέλεσιν των καθηκόντω ν τους. Ό σον αφ ορά εις την υπόθεσιν του παρελθόντος Ν οεμβρίου εν Γ., δύνα μα ι να σας διαβεβαιώσω, ότι ουδεμία διαρροή πληροφ οριών ήτο δυνατόν να συμβή εις την Ελλάδαν. Εκείνοι, οι οποίοι ανεμίχθησαν, ενημερώθηκαν πλήρως και ενήργησαν 42 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
υπό τον αυστηρόν έλεγχον τω ν αξιω μα τικώ ν της CIA. Ο ύτοι ουδεμίαν είχον επαφή με τον τοπικόν π ληθυσμόν ή μ ετά των συγγενώ ν τω ν και μετεφ έρθησαν α μέσ ω ς εις την βάσιν εις Γερμανίαν. Π έρα ν του πρεσβευτού, λεπ τομερεία ς επιχειρή σεως γνω ρίζουν οι κ.κ Α νσουτς, Μ π ρούσ τερ και ίσως και Πάρκερ. Είμαι απολύτως πεπεισμένος οτι ο κ. Π απανδρέου δεν γνω ρίζει τα πρα γμα τικά π ερ ί της κ ατα στά σεως και είμαι βέβαιος ότι αι Ελληνικαί Α ρχα ίδεν δ ύνα ντα ι να παράσχουν ουσιώδη στοιχεία εν α ντίον τω ν ΗΠΑ. Α ναμ φ ιβόλω ς η επιχείρησις θα ήτο πολύ περισσότερον α ποτελεσματική, εάν οι φίλοι μας εξεμεταλλεύοντο καταλλήλως την κατάστασιν, η οποία εδημιουργήθη εις την χώραν. Εν πάση περιπτώση, τούτο δεν μειώνει τον έπαινον, ο οποίος οφείλεται εις εκείνους, οι οποίοι ενήργησαν βάσει σχεδίου και οι οποίοι δικαιούνται να α ντα μειφ τούν, συμφώνως προς την απαίτησίν τους. Τ α σ υ μ π ερ ά σ μ α τά μ α ς, σχετικώ ς μ ε την α νά κρισιν και την εκ κ α θά ρισιν εις τον Ε λλη νικόν Σ τρ α τόν, θ α δ ια β ιβ α σ τού ν ευθύ ς ω ς λά β ω μεν τα ς εκθέσεις α πό την JUSMAC. O.K. Μ Α Ρ Σ Α Λ Συντα γμα τάρχης CS Στρατιω τικός Α κόλουθος Η Π Α » Το έγγραφο αποκαλύπτει πως υπάρχει
μια γενικότερη επιχείρηση ARROW-1 της οποία τμήμα ήταν η έκρηξη στον Γοργοπόταμο. Την έκρηξη έχουν προκαλέσει κάποιοι που έφτασαν στην Ελλάδα, έχοντας ίσως ελληνική καταγωγή (γι αυτό γράφει πως δεν συναντήθηκαν με τους συγγενείς τους) με σκοπό να δημιουργή σουν μια κατάσταση την οποία όφειλαν να εκμεταλλευτούν οι φίλοι της CIA. Το έγγραφο αναφέρεται και στις ανα κρίσεις στον Στρατό, υπονοώντας την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ με κατηγορούμενο τον Ανδρέα Παπανδρέου. Αμέσως μετά τη δημοσίευση του εγγρά φου, η Αμερικανική Πρεσβεία δια του γραφ είου Τύπου, δήλωσε πω ς είναι πλαστό. Δεν ανέφερε ωστόσο κάποια εμφανή στοιχεία πλαστότητας. Η δημοσίευση του ΕΘΝΟΥΣ δεν πήρε ιδιαίτερη δημοσιότητα , ενώ οι αντιδρά σεις που υπήρχαν γρήγορα υποχώρησαν προς όφελος της μιας θεωρητικής ομαλότητας. Ο δικηγόρος Χρήστος Ραχιώτης, ο οποίος έχασε τη σύζυγό του στην έκρηξη, ήταν ίσως ο μ οναδικός που θέλησε να προχωρήσει ακόμη και σε νομικά μέτρα εναντίον όσων θεωρούσε υπεύ θυνους. Κατέθεσε μήνυση κατά των
Αμερικανικών Αρχών.'Εως και το θάνατό του (λίγο πριν ολοκληρωθεί η έρευνα) πίστευε πως η έκρηξη ήταν μια προβοκά τσια αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών με το ελληνικό παρακράτος. Η άποψή του, μάλλον δικαιώνεται σήμερα.
Επιχείρηση ΖΕΥΣ και αποκάλυψη 'Ενα χρόνο πριν από την έκρηξη, τον Σ επτέμβριο του 1963, στην περιοχή που έγινε η έκρηξη, διεξήχθη τμήμα της ά σκησης ΖΕΥΣ 1963. Οι α σ κ ή σεις ΖΕΥΣ, είναι κοινές ασκήσεις των ειδικών δυνάμεων της Ελλάδας με συμ μετοχή Αμερικανών. Το σενάριο που αντιμετωπίζουν είναι η ανακατάληψη περιοχών που έχουν πέσει στα χέρια κομουνιστών με μέσα ανορθόδοξου και μυστικού πολέμου. Ουσιαστικά, οι επι χειρήσεις ΖΕΥΣ ήταν ένας ευρύτερος σχεδιασμός που συνδεόταν με τα σχέδια της Κόκκινης Προβιάς. Η ΖΕΥΣ 1963, έγινε τον Σεπτέμβριο. Την προετοιμασία της άσκησης έκανε ο γνωστός Κώστας Ασλανίδης, μέλος της Κόκκινης Προβιάς, ο οποίος πήγε στην αμερικανική βάση στη Γερμανία
Ένα χρόνο πριν από την έκρηξη, τον Σεπτέμβριο του 1963, στην περιοχή που έγινε η έκρηξη, διεξήχθη τμήμα της άσκησης ΖΕΥΣ 1963. Την προετοιμασία της άσκησης έκανε ο γνωστός Κώστας Ασλανίδης, μέλος της Κόκκινης Προβιάς, ο οποίος πήγε στην αμερικανική βάση στη Γερμανία για να πάρει οδηγίες
για να πάρει οδηγίες. Η άσκηση είχε ως δεδομένο σενάριο πως η Ελλάδα έχει καταληφθεί από κομουνι στές και, όπως προέβλεπε η Προβιά, η κυβέρνηση είχε μεταφερθεί στην Κρήτη όπου ήταν το επιχειρησιακό κέντρο. Στο τμ ήμ α της άσκησης που διεξαγόταν στο Γοργοπόταμο, έπαιρναν μέρος l l αμερικανοί κομάντος και πράκτορες οι οποίοι έπεσαν στην O l·^ με αλεξί πτωτο. Κατά τη διάρκεια της άσκησης όμως, δύο Αμερικανοί επιπλέον βρέθη καν στο πεδίο των ασκήσεων χωρίς να μπορούν να δικαιολογήσουν την παρου σία τους. Συνελήφθησαν με εντολή του Μανώλη Ζαχαράκη από τον λοχαγό Ηλία Μενενάκο. O Μενενάκος θυμάται το περιστατικό εκφράζοντας και ο ίδιος απορία πλέον για το τι ακριβώς σήμαινε η παρουσία των Αμερικανών: «Την εποχή εκείνη ήταν στην ΖΕΥΣ 63, εγώ ήμουν λοχαγός και ήμουν συγκροτηματάρχης στο συγκρότημα της O íct^. Είχαμε επιστρατεύσει έναν λόχο επ ι στράτων καταδρομέω ν, τους είχαμε καλέσει δηλαδή για να λάβουν μέρος στην άσκηση από πολίτες που ήταν. Επίσης, είχε έρθει και μια ομάδα ειδική ► ► HOTDOC. · 11 XEnTEMßPIOY 2014 ·
4B
των special forces, των πρασινοσκούφηδων από την Αμερική, από την Οκινάουα νομίζω ήταν. Κατά την διάρκεια της εξέλιξης της ασκήσεως, θυμάμαι πως συνέβη το εξής περιστατικό. Κάποιος λοχίας, αν θυμάμαι, έφεδρος, νομίζω Θεοδώρου τον λέγανε ή κάπως έτσι, μου είπε ότι το βράδυ οι Αμερικάνοι κάτι συζητάγανε και θέλανε, επειδή ξέρανε ότι αυτός είναι από την περιοχή της Λαμίας, να τους πει πως θα πάνε κάτω στην Λαμία και αν μπορεί να πάει μαζί τους. Μου τα είπε ο λοχίας αυτά εμένα, εγώ δεν πολυψιλιάστηκα τίποτα, να πω ότι κάτι αυτό, στην αρχή. Ό ταν είδα την επιμονή τους, έστειλα τον υπολοχαγό τότε τον βοηθό μου, τον Κεκάκη να πάει κάτω, με την εντολή να πάει για να δει τι συμβαίνει, είναι αυτά που λένε οι Αμερικάνοι ή συμβαίνει κάτι άλλο που εμείς δεν το ξέραμε ή δεν θέλουν να το μάθουμε; Όταν επέστρεψαν μου είπε ο κύριος Κεκάκης ότι προσγειωθήκανε δυο, με ένα αεροπλάνο δυο Αμερικανοί, στην περιοχή του παλιού αεροδρομίου της Λ αμίας, και οι οποίοι έχουν έρθει εδώ, στην Οίτη δηλαδή εκεί που ήταν το αρχηγείο το δικό μου. Προσπάθησα να μάθω από τους Αμερικάνους, από έναν λοχαγό Αμερικάνο που είχα, ο οποίος μάλιστα λοχαγός, από ότι μου λέγανε ήταν γιος κάποιου κυβερνήτη, κάποιας πολιτείας της Αμερικής, είδα ότι υπήρχε 44 · HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014
Ένα χρόνο πριν την έκρηξη στον Γοργοπόταμο και πριν γιορταστεί η επέτειος του 1963, Αμερικανοί εμποδίζονται από έλληνες αξιωματικούς να δράσουν με βάση κάποιο δικό τους σχέδιο. Είναι ίσως αυτή η σύλληψη, η οποία εμπόδισε την έκρηξη να γίνει το 1963
μια τάση να το κρύψουν, μια πρόθεση να μην μου πουν. Κοίταξα λοιπόν να τους θέσουμε υπό επι τήρηση τους Αμερικάνους και έκανα ένα σήμα αμέσως, το ανέφερα στο αρχηγείο μας. Δεν πέρασε καθόλου η ώρα και με πήρε τηλέφωνο να μιλήσω, προσωπικά ο κύριος Ζαχαράκης. Είχαμε κάτι κ α ι νούργιους ασυρμάτους, τους Κ.81 τους λέγαμε την εποχή εκείνη, και με έβαλε να μιλήσω ζωντανά. Του είπα τι συνέβη, μου λέει «καλά έκανες, να τους κρατή σεις και δεν θα τους αφήσεις να φύγουν». Του λέω «πως θα γίνει;» «θα σου στείλω σήμα». Και θυμά μα ι πολύ καλά, ότι μου έστειλε ένα σήμα, «να τους κρα τήσετε, πάση θυσία, κάνοντας χρήση των όπλων». Μου είχε κάνει εντύπωση αυτό το πράγμα.'Εγινε μεγάλη φασαρία, μεγάλο σούσουρο, ύστερα από όλα αυτά, ρωτούσανε, έμαθα ότι ήρθε ο Πρέσβης των ΗΠΑ εκεί για να λυθεί το θέμα. Δεν ξέρω τι συνέβη από εκεί και πέρα και δεν μπορώ να καταλάβω τι συνέβη. Αν θέλετε την γνώμη μου, τι ρόλο πα ί ξανε οι Α μ ε ρ ικ ά ν ο ι, τι θ έλα νε οι Αμερικάνοι; Για μένα είναι ακόμα ένα ερωτηματικό. Υποψ ιάζομαι ότι μέσα στην δική μας την άσκηση είχαν κάποια δικά τους επεισόδια».
ΙΐΓβϊ®!** l*H·, g
Q
^
O
ΑΝΑΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΕΤΑΧΘΗΣΑΝ ΔΙΑ ΤΟ «ΕΓΓΡΑΦΟΝ» ΠΕΡΙ «ΑΡΡΟΟΥ 1» .
t
IlyNCX*«* η TXJ ιΜ 1CAIAOI « V 0 ι!4» ·ν··»ν* > ·* » ·» e v * * « r ii* * A * l·* Ο. IC. Mapee»
« utiify
e te o -1
6ptp'«av »«t vpceine^. Ό irrw ii·· I λ ·4ι«< ·ο, iweum^c ii <« >*rul
M» m A
£»VPO+O· A o n lt l k M iV lIM to h i v S ri. »*4 «l · I »αι c»*w< »tpi 0 v* 0 ^ » p ·» ···» ** » * *« <·■ •τάλτ » e t*. έττ>8 > ; 4 ijyyp®*^ fr?* n« i ·ν τ« β ν»*τ«ρ *·ν Mi t I β«λ. H w ee e X * *e K t t n M 4 » » « » ·» « 4 * l * ' m n »«♦*■·» »M ■
ir ‘Α*·)·α·< 6rf*.ei-o-i«K »p»o4-i'o< t·<··4ν ’M*ryfri*v <*«*tp.S
Ήλίβ Alaqi|ai«i«ü^w.
NTONAANT K . T A I Y A O * 'C n fo v w r s c A i p m i U* 1 1ic u / r
\Λ η λ ύ ο ις : β ε σ ις έ ν ίο Λ η ς
_
ί. Γ. Π απανόρεου
■asä!
n·®»^
'» )
«H ** »*eW *»eo*prr«i ^ |
¿κ tí'λ: γμΧ» i
‘A^pM* ΗΠΑ.
o»iBf Tpte4«¡a Ά Η μ . — EA A AZ
Μ — 127 — Μ
β«»ο *Ε*ιι(·Μβ·( ARROW 1 — It Ίβυτίο« 19éS Προς ; Β»ι·ο< ' * Λ ί 1 «
a*. * <«ί?Γ^ ϊ
Iri npp/EftEl* ÎPî<
Í
É
¡
¡
p
¡
S
f
Γ t*. Έ·*ιττλ*·*> "Α »τ. •·τβ?«·*«1ϋ< |
'VlMniWl ΖηΟΙΗΙΙΙΙΗ·
J i S i & Ä - jBT^w . y fî K T:
Sv;'ί ::πκλιίΛΤΛΐί-Ηίίίίί· A v a K p io Ê ic
t
οΓ π ρ ^
ανε^ :
διετάχόηοαν διά τ6 «έγγ ραφον» n e p i'A p p o o u Ha
ton γοργοπόταμο
( Κ μ Τ · τ η · 2S, D. C .. 20)1$ I) Κ ι · » · · Μ ·· ί ( A > «tw iu ( m í n n i t t M » t ........ <«l wiht*n C I A . ( · ) » » »ιλ ή ^ κ ι* «ι< τό e.M·"«· H > > t, * 11 4 I m Tw» ii*|> 9 v rn u > « t A n , a . ή *n o .« »•'‘f.j irtptii ίτι»ματ i* ^ . i« · * ρ ο ·« ιτ β ι_ » ά iw iípóoe c o6apw( (irl ’ »? MOOIM
et·, ê«* « îmmoi ri c* .. ocw< .A RROW · I·. t*» frrtoia· * .0 - . . . . »*■ ·τηΜ(«η IMtni ίit* τβύ *»_»w , ( ό »τ ο · <■«·»«*, *ov I ά·τιδρο<το* xi waprji'reèiee» 14; Άρχός ι ; i^r (itUtfn I 2 ) Ό » * · &>«ρί «Η τή» w -rfto I» tow »a»«> W »m H ttp· I e*lou 4 · Γ ■βνκαμαι ·α ββς 8«t4<4«.öou. · · . o s 4 « ÿ l· «··»■ I PO« * lv « f« p iu > ^1« t v « T t · v« ννρβ« I i ( Τ (|· ' l U á l · . E- I
“·''··*·. ·« fcireip·« órtf,ιχΗηΓτ,
C I A . 0«το· < vic«lo ) «Τ ι·* (" M u r p i τό» ο τ ι.ό , *λ·^ > • ρ ο · 4 κ«τό *¿ v «vt><>wt τ« · ««< »tTifip t^ e a * 6*iow^ *1« ίό β ι c i; Γ>ρμ»·α> Πιρο> tag «Μνβικτοΰ X rv r041Lp<¡· ec ¿ » in iM ffu « *1 ■«- " A w w n Mwpov·*«#
•*i t««K “*i n·#««*,
2) s i p « *«*W tw< o«*(io,|iM . { » i t , Πττατβρέβο 44τ Y-uçtQti TÍ ηροττμβτ n a r « T » 'i'a «tpí τ*ς n ro C T é •IM^ .a, ιΙρβι («βοιος. 4τι o l <1Λη..·αί Ά ρ « ο ■ 6«· f c » e » • i · » τ ι ρ κ ,Μ Γ οιΛ.4#*η oToiitio ÍkwwIo» tú · "H tw ("*> Π ώ ιτμ ύ » Α . ο ί« . β ί)« ς ^ M 4 n w*M> W H * « H T *w4T i U f * o t i i i <01 «1 pito, » g ; ( ( ι μ ι « ) . i o i l^ U ( l i | . M '« *T 9 0 IT . t, è o tiç U ^> »vp r4 ·
Ü É S Í l^ ; Z L ttX Z Z Î2Z& ^TZZ* ♦nwç-jaôffitA
Jl^zvrüi τον ϊΓϊΐϊ ίίΠ «ρΛ μ»0Ν
_ I I |
tan
h"*·**, 6f« .l*T e. «|ς Λ'.ίτανς. το . · ι ι 1 > η «ai ol tm aif β « p*w ntc ·*ρ6< tâ* d«« μ
I I I I
I I I f
Στις 5 Αυγούστου 1965, η εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» σε έκτακτη έκδοσή της, δημοσίευσε ένα απόρρητο έγγραφο το οποίο αποτελούσε τμήμα αλληλογραφίας της Αμερικανικής Πρεσβείας προς το Γενικό Επιτελείο Αντικατασκοπείας και είχε θέμα επιχείρηση «ARROW 1». Το έγγραφο έστελνε ο στρατιωτικός ακόλουθος της Πρεσβείας, Ο. Μάρσαλ. Στο έγγραφο, το οποίο είχε τέσσερις αριθμημένες παραγράφους, γίνεται αναφορά «εις την υπόθεση παρελθόντος Νοεμβρίου εν Γ.» η οποία εμφανίζεται ως επιχείρηση της CIA. Το σύνολο του εγγράφου δεν αφήνει αμφιβολίες πως αφορά την έκρηξη στο Γοργοπόταμο αφού αναφέρεται και «στη δίκη των κομμουνιστών εν Λαμία».
I I
>1λ*·!·· ι* I
4) Τ* οχρτ·ιρ4«(βτό *β«. (ItTHWt pi TV áráioioi*
■a. ΤΤ|. <.·ο«αρ.ριν mit το. 'ΚλΧ4|» ι·ό . Ιτ ρ ο τ ά ·. Μ &-α4 ι·α . e*m¿ u A t Voftupo Té^ <■♦«»«. ς »τ·« τ<· JUS MAC { · · ) . Ο. Κ. Μ ΑΠΑΑ*
X»naytaiipm Oí X T ^ o t w .è t A»*Ao*4o« Η Π Α. I·» « Ι Α . · τ4 « η , μ t4t »μ · ·» — η R γ Λ
**
Έ να χρόνο π ρ ιν την έκρηξη στον Γοργοπόταμο και πριν γιορταστεί η επέ τειος του 1963, Αμερικανοί εμποδίζονται από έλληνες αξιωματικούς να δράσουν με βάση κάποιο δικό τους σχέδιο. Είναι ίσως αυτή η σύλληψη, η οποία εμπόδισε την έκρηξη να γίνει το 1963.
Στο μηχάνημα της αλήθειας Το περιστα τικό με τη σύλληψη των Α μ ερικ α νώ ν δια τά ρα ξε τις σχέσεις του Μανώλη Ζαχαράκη μαζί τους. O Ζαχαράκης, ως επίλεκτο μέλος των AOK, υπήρξε επικεφαλής του δικτύου της Προβιάς από το l 954 ως το l 959 . Εκπαιδεύτηκε το 1956 στη σχολή των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. Η ρήξη του με τους Αμερικανούς και η απόφασή του να προχωρήσει σε σύλληψη των δύο πρακτόρω ν μένει ως σήμερα α νεξή γητη και ταυτόχρονα θρύλος στις τάξεις των καταδρομών. Σ υνά δελφ οί του υ ποστηρίζουν πως υπήρξε καλός αξιωματικός του οποίου η ένταξη στο δίκτυο ήταν καθαρά υπηρεσιακή.Όταν σημειώθηκε το περιστατικό στο Γοργοπόταμο, λόγω της εμπειρίας του αλλά και της πίστης που είχε πως η Ελλάδα μπορεί να κάνει συμμαχίες με την Αμερική αλλά δεν είναι το χωράφι
Ή
Ο Ζαχαράκης υπήρξε επικεφαλής του δικτύου της Προβιάς. Όταν σημειώθηκε το περιστατικό στο Γοργοπόταμο, λόγω της εμπειρίας του αλλά και της πίστης που είχε πως η Ελλάδα μπορεί να κάνει συμμαχίες με την Αμερική αλλά δεν είναι το χωράφι της, προχώρησε σε αυτό που του έλεγε η συνείδησή του
-·μο««Μ< ·«. ΗΠΑ,
της, προχώρησε σε αυτό που του έλεγε η συνείδησή του. Επίσης δεν ανεχόταν οι Αμερικανοί να συμπεριφέρονται κατά τρόπο που προσέβαλαν την στρατιω τική του τιμή. Η άσκηση προέβλεπε πως η επιχειρησιακή διοίκηση ανήκε στους Έλληνες και ο Ζαχαράκης ανακάλυπτε πως η άσκηση είναι ένα προκάλυμμα για κάποια άλλη δράση στην Ελλάδα. Η στάση του Ζαχαράκη είχε δυσμενείς ε π ιπ τώ σ εις. Οι Α μ ερικα νοί άρχισαν να τον υποψ ιάζονται. Η σύζυγος του Ζαχαράκη η οποία υπηρετούσε ως μόνιμο προσωπικό στη ΔΕΕ, δηλαδή την Προβιά, υποχρεώθηκε να υποβληθεί σε τεστ αλή θειας από πράκτορες που έφτασαν από την Αμερική προκειμένου να διαπιστώ σουν αν η Προβιά είχε διαρροή από τον Ζαχαράκη και τη σύζυγό του. Ο α ν τ ισ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Ευ θ ύ μ ι ο ς Καραδήμος, στέλεχος της Προβιάς με τη βοήθεια πρακτόρων της CIA, την ανέκρινε υποβάλλοντάς της ερωτήσεις μπροστά σε έναν καταγραφέα σφυγμών και εφίδρω σης. Την ρωτούσαν ποιον συναντά, τι λέει στον Ζαχαράκη από όσα συμβαίνουν στη ΔΕΕ και αν έχει καταλάβει πως κάτι τρέχει με το σύζυγό της. Αυτό που προσπάθησε ίσως να αποτρέψει ο Ζαχαράκης, συνέβη μετά από ένα χρόνο. D
HOTDOC. · 11 XEnTEMßPIOY 2014 · 45
Τ(,Η ·
§£ > *<
'
'« |ΪΕ
Μφΐ .Α ν .
:
Ενδείξεις για δράσεις που δεν διερευνήθηκαν
'
'**v «p '
*
■
Η περιβόητη Κόκκινη Προβιά είναι άμεσα συνδεδεμένη με δράσεις που συγκλόνισαν την Ελλάδα και την Κύπρο τις περασμένες δεκαετίες και στιγμάτισαν τη σύγχρονη Ιστορία των δύο κρατών. Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι συνδέεται με ακόμη περισσότερα, σημαντικά, ιστο ρικά γεγονότα όπως είναι η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, βομβιστικές επιθέσεις ανά την ελληνική επικράτεια, ακόμη και με τις πυρκαγιές που τις δεκα ετίες του ’70 και του ’80 κατέκαψαν πολλές χιλιάδες στρέμματα γης ανά την Ελλάδα. Το γερμανικό περιοδικό Spiegel έχει αναφερθεί στο παρελθόν στην πιθανή σχέση της Κόκκινης Προβιάς με δύο βομβιστικές επιθέσεις που σημειώθηκαν από το 1983 έως το 1989 στη Θράκη και τη Μυτιλήνη. Του Μάριου Αραβαντινού πρώτη επίθεση σημειώθηκε τον Απρίλιο του 1983, όταν δυναμίτης εξερράγη σε ξενοδοχείο του Έβρου, χωρίς να προκαλέσει θύματα, παρά μόνο υλικές ζημιές. Πρόκειται για το γνωστό ξενοδοχείο Πλωτίνη στο Διδυμότειχο, στο οποίο η ΝΔ με αρχηγό την εποχή εκείνη τον Ευάγγελο Αβέρωφ, είχε προγραμματίσει το συνέδριό της. Το δεύτερο περιστατικό έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 1989 όταν η Ελλάδα βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο, και ο τότε αρχηγός της ΝΔ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ταξίδευε στο πλαίσιο της περιοδείας του στη Μυτιλήνη. Η ομι λία του ήταν προγραμματισμένο να γίνει στο Δημοτικό Θέατρο, όμως λίγες ώρες πριν οι οπαδοί της ΝΔ αρχίσουν να συγκεντρώνονται εξερράγη μια ωρολογιακή βόμβα, όχι ιδιαίτερα μεγάλης ισχύος. Ο βομβιστής, όπως αποκαλύφθηκε, ήταν ο ανθυπασπιστής της Πολεμικής Αεροπορίας Μιχάλης Παυλής και η βόμβα είχε εκραγεί στα χέρια του με αποτέλεσμα τον θάνατό του. Αυτές οι δύο υποθέσεις και άλλες για τις οποίες υπήρχαν στοιχεία ή τουλάχι στον ενδείξεις, δεν διερευνήθηκαν ποτέ σε βάρος από τις αρχές, αφήνοντας τόσα χρόνια μετά, τα ερωτήματα αναπάντητα. D
Η
HOTDOC. · 11 ΣΕΠΤΕΜβΡΙΟΥ 2014 ·
47