ยย่อตตัวบทประมวลกฎหมายแพย่งและพาณณิชยย ทรรัพยย์ – ททที่ดดิน (ม.137-148 , 1298-1434)
เรรรื่อง ทรตัพยย ม.144 สส่วนควบ คคือสส่วนซซซึ่งโดยสภาพแหส่งทรรัพยย์ หรคือโดยจารรีต ประเพณรี เปป็ นสาระสสาครัญของทรรัพยย์ และไมส่อาจแยกจากกรันไดด้ นอกจากทสาลาย ทสาใหด้บบุบสลาย ทสาใหด้เปลรีซึ่ยนรรูปทรงไป ว.2 เจด้าของทรรัพยย์ยส่อมมรีกรรมสสิทธสิใธ นสส่วนควบ
ม.145* ไมด้ยคืนตด้นเปป็ นสส่วนควบกรับทรีซึ่ดสิน แตส่ ไมส่ลด้มลบุกหรคือธรัญ ชาตสิ ไมส่เปป็ น ม.146 ทรรัพยย์ซซึ่งซ ตสิดอยส่รูกรับทรีซึ่ดสิน หรคือโรงเรคือนเพรียงชรัวซึ่ คราว ไมส่
เปป็ นสส่วนควบ รวมถซงโรงเรคือนหรคือสสิซึ่งปลรูกสรด้างซซซึ่งมรีสสิทธสิใธ นทรีซึ่ดสิน ของผด้รูอซึ่ น คื เรรรื่อง ทรตัพยยสณิน ม.1298 ทรรัพยสสิทธสิททั้ งรั หลาย จะกส่อตรัทั้งขซทั้นไดด้ดด้วยอาศรัยอสานาจใน ประมวลกฎหมายนรีทั้ หรคือกฎหมายอคืซึ่น ม.1299**การไดด้มาโดยนสิตสิกรรมซซซึ่งอสรังฯ หรคือทรรัพยสสิทธสิอรัน เกรีซึ่ยวกรับอสรังหาฯนรัทั้นไมส่บรสิบรูรณย์ เวด้นแตส่จะทสาเปป็ นหนรังสคือ และจด ทะเบรียน ว.2 การไดด้มาซซซึ่งอสรังฯ หรคือทรรัพยสสิทธสิอรันเกรีซึ่ยวกรับอสรังฯ โดยทาง อคืซึ่นนอกจากนสิตสิกรรม ถด้ามสิไดด้จดทะเบรียน จะมรีการเปลรีซึ่ยนแปลง
ทางทะเบรียนมสิไดด้ และมสิใหด้ยกขซทั้นเปป็ นขด้อตส่อสด้รูบบุคคลภายนอกผด้รูร รับ โอน โดยเสรียคส่าตอบแทน และโดยสบุจรสิต และไดด้จดทะเบรียนสสิทธสิ โดยสบุจรสิตแลด้ว ม.1300 ถด้าไดด้จดทะเบรียนการโอนอสรังฯ หรคือทรรัพยสสิทธสิอรันเกรีซึ่ยว กรับอสรังฯเปป็ นทางเสรียเปรรียบแกส่บบุคคลผด้รูอยส่รูในฐานะอรันจะจด ทะเบรียนไดด้กส่อน บบุคคลนรัทั้นอาจเรรียกใหด้เพสิกถอนการจดทะเบรียน นรัทั้นไดด้ แตส่การโอนอรันมรีคส่าตอบแทนและผด้รูร รับโอนสบุจรสิตนรัทั้น ไมส่วาส่ กรณรีใดเพสิกถอนไมส่ไดด้ ม.1304 สาธารณสมบรัตสิของแผส่นดสินนรัทั้น รวมถซงทรรัพยย์สสินทบุกชนสิด ของแผส่นดสินซซซึ่งไดด้ใชด้เพคืซึ่อสาธารณประโยชนย์ หรคือสงวนไวด้ใชด้รส่วม กรัน เชส่น (1) ทรีซึ่รกรด้างวส่างเปลส่า (2) ทรรัพยย์สสินสสาหรรับพลเมคืองใชด้ รส่วมกรัน (3) ทรรัพยย์สสินใชด้เพคืซึ่อประโยชนย์ของแผส่นดสินโดยเฉพาะ ม.1308 ทรีซึ่ดสินแปลงใดทรีซึ่งอก ทรีซึ่งอกยส่อมเปป็ นทรรัพยย์สสินของ เจด้าของทรีซึ่ดสินแปลงนรัทั้น ม.1310*บบุคคลใดสรด้างโรงเรคือนในทรีซึ่ของผด้รูอซึ่ น คื โดยสบุจรสิต ทส่านวส่า เจด้าของทรีซึ่ดสินเปป็ นเจด้าของโรงเรคือนนรัทั้น แตส่ตด้องใชด้คส่าทรีซึ่ดสินทรีซึ่เพสิซึ่มขซทั้น ว.2 แตส่ถด้าเจด้าของทรีซึ่ดสินพสิสรูจนย์ไดด้วส่าไมส่ไดด้ประมาทเลสินเลส่อ จะ บอกปรั ดไมส่ยอมรรับและใหด้ร คืทั้ อถอนไป และทสาทรีซึ่ดสินใหด้เปป็ นตามเดสิม กป็ไดด้ เวด้นแตส่ถด้าการนรีทั้จะทสาไมส่ไดด้โดยใชด้เงสินพอควร เจด้าของทรีซึ่ดสิน จะใหด้ผด้รูสรด้างซคืทั้ อทรีซึ่ดสินทรัทั้งหมดหรคือบางสส่วน ตามราคาตลาดกป็ไดด้
ม.1311*บบุคคลใดสรด้างโรงเรคือนในทรีซึ่ดสินผด้รูอซึ่ น คื โดยไมส่สบุจรสิต ทส่านวส่า บบุคคลนรัทั้นตด้องทสาทรีซึ่ดสินใหด้เปป็ นตามเดสิมแลด้วสส่งคคืนเจด้าของ เวด้นแตส่ เจด้าของจะเลคือกใหด้สส่งคคืนตามทรีซึ่เปป็ นอยส่รู ในกรณรีเชส่นนรีทั้ เจด้าของ ทรีซึ่ดสินตด้องใชด้ราคาโรงเรคือน หรคือคส่าทรีซึ่ดสินทรีซึ่เพสิซึ่มขซทั้นเพราะสรด้างโรง เรคือนนรัทั้น แลด้วแตส่จะเลคือก ม.1312*บบุคคลใดสรด้างโรงเรคือนลบุกลสทั้าเขด้าไปในทรีซึ่ดสินผด้รูอซึ่ น คื โดย สบุจรสิต บบุคคลนรัทั้นเปป็ นเจด้าของโรงเรคือน แตส่ตด้องเสรียคส่าทรีซึ่ดสินใหด้แกส่ เจด้าของ และจดทะเบรียนสสิทธสิเปป็ นภารจสายอม แตส่ถด้าภายหลรังโรง เรคือนนรัทั้นสลายไปทรัทั้งหมด เจด้าของทรีซึ่ดสินจะเรรียกใหด้เพสิกถอนการ จดทะเบรียนเสรียกป็ไดด้ ม.1330 ผด้รูซอทรรั คืทั้ พยย์โดยสบุจรสิตจากการขายทอดตลาดมสิเสรียไป แมด้ภายหลรังพสิสจ รู นย์ไดด้วาส่ ทรรัพยย์สสินนรัทั้นไมส่ใชส่ของจสาเลย หรคือลรูกหนรีทั้ โดยคสาพสิพากษา ม.1331*สสิทธสิของบบุคคลผด้ไรู ดด้เงสินตรามาโดยสบุจรสิตมสิเสรียไป ถซงแมด้ ภายหลรังจะพสิสรูจนย์ไดด้วาส่ เงสินนรัทั้นมสิใชส่ของบบุคคลซซซึ่งไดด้โอนใหด้มา ม.1332 ผด้ซ รู อทรรั คืทั้ พยย์สสินมาโดยสบุจรสิตในการขายทอดตลาด หรคือ ในทด้องตลาด หรคือจากพส่อคด้าซซซึ่งขายของชนสิดนรัทั้น ไมส่ตด้องคคืนใหด้แกส่ เจด้าของทรีซึ่แทด้จรสิง เวด้นแตส่เจด้าของทรีซึ่แทด้จรสิงจะชดใชด้ราคาทรีซึ่ซอมา คืทั้ ม.1336 ภายใตด้บงรั ครับแหส่งกฎหมาย เจด้าของทรรัพยย์สสินมรีสสิทธสิ
ธ ด ใชด้สอย จสาหนส่าย และไดด้ดอกผล กรับทรัทั้งมรีสสิทธสิต สิ ตามเอาคคืนซซซึ่ง
ทรรัพยย์สสินของตน และขรัดขวางมสิใหด้ผด้รูอซึ่ คืนสอดเขด้ามายส่บุงเกรีซึ่ยวกรับ ทรรัพยย์สสินโดยมสิชอบ ม.1349 ทรีซึ่ดสินแปลงใดทรีซึ่มรีทซึ่ด รี สินแปลงอคืซึ่นลด้อมรอบจนไมส่มรี ทางออกสาธารณะ เจด้าของทรีซึ่ดสินแปลงนรัทั้นจะผส่านทางทรีซึ่ดสินซซซึ่งลด้อม อยส่รูไปสส่รูทางสาธารณะกป็ไดด้ ทรัทั้งนรีทั้ตด้องพอควรแกส่ความจสาเปป็ นและใหด้ เสรียหายนด้อยทรีซึ่สบุด โดยอาจสรด้างถนนกป็ไดด้ แตส่ตด้องใชด้ราคาแทน ม.1350 ถด้าทรีซึ่ดสินแบส่งแยกหรคือแบส่งโอนกรันเปป็ นเหตบุใหด้ไมส่มรี ทางออกไปสด้รูสาธารณะไซรด้ ทส่านวส่าเจด้าของทรีซึ่ดสินแปลงนรัทั้นมรีสสิทธสิ เรรียกรด้องเอาทางเดสินตามมาตรากส่อนไดด้ เฉพาะบนทรีซึ่ดสินแปลงทรี ไดด้แบส่งแยกหรคือแบส่งโอนกรัน โดยไมส่ตด้องเสรียคส่าทดแทน ม.1357*ทส่านใหด้สรันนสิษฐานไวด้กส่อนวส่า ผด้เรู ปป็ นเจด้าของรวมกรันมรีสส่วน เทส่ากรัน
ม.1359*เจด้าของรวมคนหนซซึ่งๆ อาจใชด้สสิทธสิอรันเกสิดแตส่กรรมสสิทธสิ ธ ครอบไปถซงทรรัพยย์สสินทรัทั้งหมด เพคืซึ่อตส่อสด้รูบบุคคลภายนอก แตส่การ เรรียกเอาทรรัพยย์สสินคคืน ตด้องใชด้ มาตรา 302 คคือ หนรีทั้แบส่งชสาระมสิไดด้ และบบุคคลผด้รูเปป็ นเจด้าหนรีทั้เหลส่านรัทั้นมสิไดด้เปป็ นเจด้าหนรีทั้รวส่ มกรัน ทส่านวส่า ลรูกหนรีทั้ไดด้แตส่ชสาระหนรีทั้ใหด้ไดด้ประโยชนย์แกส่บบุคคลเหลส่านรัทั้นทรัทั้งหมด ดด้วยกรัน ม.1361*เจด้าของรวมคนหนซซึ่งๆ จะจสาหนส่ายสส่วนของตน หรคือ จสานอง หรคือกส่อใหด้เกสิดภารตสิดพรันกป็ไดด้ แตส่ตด้องไดด้ร รับความยสินยอม จากเจด้าของรวมทบุกคน ถด้ามสิไดด้ร รับความยสินยอม แตส่ภายหลรังถด้า
เจด้าของรวมนรัทั้นไดด้เปป็ นเจด้าของทรรัพยย์สสินแตส่ผเด้รู ดรียว นสิตสิกรรมนรัทั้น เปป็ นอรันสมบรูรณย์ ม.1375 ถด้าผด้รูถรูกแยส่งการครอบครองโดยมสิชอบ มรีสสิทธสิจะไดด้คคืนซซซึ่ง การครอบครองโดยตด้องฟด้ องภายใน 1 ปรี นรับแตส่เวลาถรูกแยส่งการ ครอบครอง เวด้นแตส่อรีกฝส่ ายหนซซึ่งมรีสสิทธสิเหนคือทรรัพยย์สสินดรีกวส่า ม.1377 ผด้รูครอบครองสละเจตนาครอบครอง หรคือไมส่ยซดถคือ ทรรัพยย์สสินตส่อไป การครอบครองยส่อมสสิทั้นสบุดลง ว.2 ถด้ามรีเหตบุชวรั ซึ่ คราวมาขรัดขวางมสิใหด้ผด้รูครอบครองยซดถคือทรรัพยย์สสิน การครอบครองยรังไมส่สทั้ น สิ สบุดลง ม.1378 การโอนไปซซซึ่งการครอบครองยส่อมทสาไดด้โดยการสส่งมอบ ทรรัพยย์สสินทรีซึ่ครอบครอง ม.1380 การโอนไปซซซึ่งการครอบครองยส่อมเปป็ นผล แมด้ผด้รูโอนยรัง ยซดถคือทรรัพยย์สสินนรัทั้นอยส่รู ถด้าผด้รูโอนแสดงเจตนาวส่าตส่อไปจะยซดถคือ ทรรัพยย์สสินแทนผด้รูร รับโอน ม.1381 บบุคคลใดยซดถคือแทนผด้รูครอบครอง จะเปลรีซึ่ยนแปลงการ ยซดถคือไดด้กป็แตส่โดยบอกกลส่าวไปยรังผด้ค รู รอบครองวส่าไมส่มรีเจตนาจะ ยซดถคือแทนตส่อไป หรคือตนเองเปป็ นผด้รูครอบครองโดยสบุจรสิต ม.1382**บบุคคลใดครอบครองทรรัพยย์สสินของผด้รูอซึ่ น คื ไวด้ โดยสงบ และโดยเปสิ ดเผย และดด้วยเจตนาเปป็ นเจด้าของ ถด้าเปป็ นอสรังฯ ไดด้ ครอบครองตสิดตส่อกรันเปป็ นระยะเวลา 10 ปรี ถด้าเปป็ นสรังหาฯ ไดด้
ครอบครองตสิดตส่อกรันเปป็ นระยะเวลา 5 ปรี บบุคคลนรัทั้นไดด้กรรมสสิทธสิธ
ม.1385 การโอนการครอบครองแกส่กรัน ผด้รูร รับโอนจะนรับเวลาซซซึ่งผด้รู โอนครอบครองอยส่รูกส่อนนรัทั้น รวมเขด้ากรับเวลาครอบครองของตน กป็ไดด้ ม.1387 อสรังฯอาจตด้องตกอยส่รูในภารจสายอมอรันเปป็ นเหตบุใหด้เจด้าของ ตด้องยอมรรับกรรมบางอยส่างซซซึ่งกระทบถซงทรรัพยย์สสินของตน หรคือ ธ างอยส่าง เพคืซึ่อประโยชนย์แกส่อสรังหาฯอคืซึ่น ตด้องงดเวด้นการใชด้สสิทธสิบ
ม.1391* เจด้าของสามยทรรัพยย์มรีสสิทธสิทสาการทบุกอยส่างอรันจสาเปป็ น เพคืซึ่อรรักษาและใชด้ภารจสายอม แตส่ตด้องเสรียคส่าใชด้จส่ายของตนเอง โดยจะกส่อใหด้เกสิดความเสรียหายแกส่ภารยทรรัพยย์กป็ไดด้ แตส่ตด้องนด้อย ทรีซึ่สบุด ว.2 เจด้าของสามยทรรัพยย์ตด้องเสรียคส่าใชด้จส่ายของตนเองรรักษา ซส่อมแซมการทรีซึ่ไดด้ทสาไปใหด้เปป็ นไปดด้วยดรี แตส่ถด้าเจด้าของภารย ทรรัพยย์ไดด้ร รับประโยชนย์ดวด้ ย ทส่านวส่าตด้องออกคส่าใชด้จส่ายตามสส่วน แหส่งประโยชนย์ทซึ่ไรี ดด้ร รับ ม.1392* ถด้าภารจสายอมแตะตด้องเพรียงสส่วนหนซซึ่งของภารยทรรัพยย์ เจด้าของทรรัพยย์นทั้ รันอาจเรรียกใหด้ยด้ายไปยรังสส่วนอคืซึ่นกป็ไดด้ แตส่ตด้อง แสดงใหด้เหป็นวส่าการยด้ายนรัทั้นเปด้ นประโยชนย์แกส่ตนและรรับเสรียคส่าใชด้ จส่าย ทรัทั้งนรีทั้ตด้องไมส่ทสาใหด้ความสะดวกของเจด้าของสามยทรรัพยย์ลด นด้อยลง ม.1396* ภารจสายอมซซซึ่งเจด้าของรวมแหส่งสามยทรรัพยย์คนหนซซึ่งใชด้ อยส่รูนทั้ รัน ทส่านใหด้ถคือวส่าเจด้าของรวมไดด้มาหรคือใชด้อยส่รูดด้วยกรันทบุกคน
ม.1397 ถด้าภารยทรรัพยย์ หรคือสามยทรรัพยย์สลายไปทรัทั้งหมด ทส่าน วส่าภารจสายอมสสิทั้นไป ม.1399 ภารจสายอมนรัทั้น ถด้ามสิไดด้ใชด้ 10 ปรี เปป็ นอรันสสิทั้นไป ม.1400*ถด้าภารจสายอมหมดประโยชนย์แกส่สามยทรรัพยย์ไซรด้ ทส่านวส่า ภารจสายอมนรัทั้นสสิทั้นไป แตส่ถด้ามรีทางใหด้กลรับไปใชด้ไดด้ ทส่านวส่าภาร จสายอมนรัทั้นกลรับมรีขทั้ น ซ มาอรีก แตส่ตด้องไมส่พด้นอายบุความตามทรีซึ่ระบบุไวด้ ในมาตรากส่อน ม.1401 ภารจสายอมอาจไดด้มาโดยอายบุความ 10 ปรี จาก มาตรา 1401 ประกอบมาตรา 1382 ม.1410* เจด้าของทรีซึ่ดสินอาจกส่อใหด้เกสิดสสิทธสิเหนคือพคืทั้ นดสินเปป็ นคบุณแกส่ บบุคคลอคืซึ่น โดยใหด้มรีสสิทธสิเปป็ นเปป็ นเจด้าของโรงเรคือน สสิซึ่งปลรูกสรด้าง หรคือสสิซึ่งเพาะปลรูก บนดสินหรคือใตด้ดสินนรัทั้นไดด้ นดิ ตดิกรรม สรัญญา หนทนี้ ละเมดิด
เรรรื่อง นณิตณิกรรม ม.150 การใดมรีวต รั ถบุประสงคย์เปป็ นการตด้องหด้ามชรัดแจด้งโดย กฎหมาย หรคือขรัดตส่อความสงบเรรียบรด้อยหรคือศรีลธรรมอรันดรี เปป็ น โมฆะ ม.152 การใดมสิไดด้ทสาตามแบบทรีซึ่กฎหมายบรังครับ การนรัทั้นเปป็ น โมฆะ ม.153 การใดมสิไดด้เปป็ นไปตามบทบรัญญรัตสิของกฎหมายวส่าดด้วย ความสามารถของบบุคคล การนรัทั้นเปป็ นโมฆรียะ
ม.155 การแสดงเจตนาใด แมด้ในใจจรสิงผด้แ รู สดงจะมสิไดด้มรี เจตนา จะผรูกพรันในการนรัทั้น หาเปป็ นเหตบุใหด้การแสดงเจตนานรัทั้นเปป็ นโมฆะ ไมส่ เวด้นแตส่คส่รูกรณรีจะรด้รูถซงเจตนาอรันซส่อนอยส่รูในใจนรัทั้น ม.159 การแสดงเจตนาเพราะถรูกกลฉด้อฉลเปป็ นโมฆรียะ โดยจะ ตด้องถซงขนาดซซซึ่งถด้ามสิไดด้มรีกลฉด้อฉลดรังกลส่าว การนรัทั้นคงมสิไดด้กระทสา ขซทั้น ม.169 การแสดงเจตนาทรีซึ่กระทสาตส่อบบุคคลซซซึ่งมสิไดด้อยส่รูเฉพาะหนด้า มรีผลนรับแตส่เวลาทรีซึ่เจตนาไปถซงผด้รูร รับ แตส่ถด้าไดด้บอกถอนไปถซงผด้รูร รับ กส่อนหรคือพรด้อมกรันกรับทรีซึ่การแสดงเจตนาไปถซงผด้รูร รับ การแสดง เจตนานรัทั้นเปป็ นอรันไรด้ผล ม.172 ถด้าตด้องคคืนทรรัพยย์สสินอรันเกสิดจากโมฆกรรม ใหด้นสา บทบรัญญรัตวสิ าส่ ดด้วยลาภมสิควรไดด้มาใชด้บรังครับ ม.180 โมฆรียะกรรมนรัทั้นจะบอกลด้างมสิไดด้เมคืซึ่อพด้นเวลา 1 ปรี นรับแตส่ เวลาทรีซึ่อาจใหด้สรัตยาบรันไดด้ หรคือ 10 นรับแตส่ไดด้ทสานสิตสิกรรมนรัทั้น ม.193/30 อายบุความนรัทั้น ถด้ามสิไดด้บรัญญรัตไสิ วด้โดยเฉพาะ ใหด้มรี กสาหนด 10 ปรี เรรรื่อง สตัญญา ม.354 คสาเสนอจะทสาสรัญญา อรันบส่งระยะเวลาใหด้ทสาคสาสนองนรัทั้น ไมส่อาจถอนไดด้ภายในระยะเวลาทรีซึ่บงส่
ม.356 คสาเสนอทสาแกส่บค บุ คลผด้รูอยส่รูเฉพาะหนด้า โดยมสิไดด้บงส่ เวลาใหด้ ทสาคสาสนองนรัทั้น ยส่อมจะสนองรรับไดด้แตส่เวลานรัทั้น ความขด้อนรีทั้ใหด้ใชด้ ตลอดถซงคสาเสนอทางโทรศรัพทย์ดวด้ ย ม.357 คสาเสนอทรีซึ่เขาบอกปรั ดไปยรังผด้เรู สนอแลด้วกป็ดรี หรคือมสิไดด้สนอง ภายในระยะเวลาทรีซึ่กสาหนดกป็ดรี คสาเสนอนรัทั้นเปป็ นอรันสสิทั้นความผรูกพรัน ม.358 คสาบอกกลส่าวสนองมาถซงถซงลส่วงเวลา แตส่ประจรักษย์วาส่ ไดด้สส่ง โดยทางการซซซึ่งปกตสิจะมาถซงภายในกสาหนดไซรด้ ผด้รูเสนอตด้องบอก แกส่คส่รูกรณรีโดยพลรันวส่าคสาสนองนรัทั้นมาถซงชด้า เวด้นแตส่ไดด้บอกกลส่าว เชส่นนรัทั้นกส่อนแลด้ว ว.2 ถด้าผด้เรู สนอละเลยไมส่บอกกลส่าว ถคือวส่าคสาสนองนรัทั้นมสิไดด้ลส่วง เวลา ม.360 ตามบทบรัญญรัตม สิ าตรา 169 ว.2 ทรีซึ่วส่าการแสดงเจตนายส่อม ไมส่เสรียไป แมด้ภายหลรังผด้แ รู สดงเจตนาจะถซงแกส่ความตายหรคือตก เปป็ นผด้รูไรด้ความสามารถนรัทั้น มสิใหด้ใชด้บรังครับถด้าหากขรัดเจตนาอรันผด้รู เสนอไดด้แสดง หรคือหากวส่ากส่อนจะสนองรรับนรัทั้น อรีกฝส่ ายหนซซึ่งรด้รูแลด้ว วส่าผด้รูเสนอตายหรคือเปป็ นผด้รูไรด้ความสามารถ ม.361 สรัญญาระหวส่างบบุคคลซซซึ่งอยส่รูหาส่ งไกลกรัน ยส่อมเกสิดเปป็ น สรัญญาขซทั้นเมคืซึ่อคสาบอกกกลส่าวสนองไปถซงผด้รูเสนอ ว.2 ถด้าตามเจตนาอรันผด้รูเสนอไดด้แสดง หรคือตามประเพณรีไมส่ จสาเปป็ นตด้องมรีคสาสนองไซรด้ ทส่านวส่าสรัญญาเกสิดเมคืซึ่อมรีการอรันใดอรัน หนซซึ่งขซทั้น อรันพซงสรันนสิษฐานไดด้วส่าเปป็ นการแสดงเจตนาสนองรรับ
ม.366 ขด้อความใดๆ แหส่งสรัญญาอรันคส่รูสญ รั ญาแมด้เพรียงฝส่ ายเดรียว ไดด้แสดงไวด้เปป็ นสาระสสาครัญอรันจะตด้องตกลงกรันหมดทบุกขด้อนรัทั้น หากคส่รูสญ รั ญายรังไมส่สามารถตกลงกรันไดด้หมดทบุกขด้อ เมคืซึ่อกรณรีเปป็ นทรีซึ่ สงสรัย ถคือวส่ายรังไมส่มรีสรัญญาตส่อกรัน ไมส่ผรูกพรัน ว.2 ถด้าไดด้ตกลงกรันวส่าสรัญญาจะตด้องทสากรันเปป็ นหนรังสคือ เมคืซึ่อกรณรี เปด้ นทรีซึ่สงสรัย ถคือวส่ายรังไมส่มรีสรัญญาตส่อกรันจนกวส่าจะไดด้ทสาเปป็ น หนรังสคือ ม.369 ในสรัญญาตส่างตอบแทนนรัทั้น คส่รูสญ รั ญาฝส่ ายหนซซึ่งจะไมส่ยอม ชสาระหนรีทั้จนกวส่าอรีกฝส่ ายจะชสาระหนรีทั้กป็ไดด้ แตส่มสิใหด้ใชด้บรังครับถด้าหนรีทั้ ของอรีกฝส่ ายยรังไมส่ถงซ กสาหนด ม.370 ถด้าสรัญญาตส่างตอบแทน มรีวต รั ถบุประสงคย์เปป็ นการกส่อใหด้เกสิด หรคือโอนทรรัพยสสิทธสิในทรรัพยย์เฉพาะสสิซึ่ง และทรรัพยย์นทั้ น รั สรูญหาย หรคือเสรียหายไปดด้วยเหตบุใด อรันจะลงโทษลรูกหนรีทั้มสิไดด้ การสรูญหาย หรคือเสรียหายนรัทั้นตกเปป็ นพรับแกส่เจด้าหนรีทั้ ว.2 ถด้าไมส่ใชส่ทรรัพยย์เฉพาะสสิซึ่งใหด้ใชด้บงรั ครับเมคืซึ่อทรรัพยย์นทั้ รันกลายเปป็ น ทรรัพยย์เฉพาะสสิซึ่ง ตามม.195 ว.2 ซซซึ่ง ม.195 ว.2 บรัญญรัตสิไวด้วาส่ ถด้าลรูกหนรีทั้กระทสาการอรันพซงตด้องทสา เพคืซึ่อสส่งมอบทรรัพยย์สซึ่งสิ นรัทั้นทบุกประการแลด้ว หรคือลบุกหนรีทั้ไดด้กสาหนด ทรรัพยย์ทซึ่จ รี ะสส่งมอบแลด้วดด้วยความยสินยอมของเจด้าหนรีทั้ ทส่านวส่า ทรรัพยย์นทั้ รันเปป็ นวรัตถบุแหส่งหนรีทั้จสาเดสิมแตส่เวลานรัทั้นไป
ม.371 บทบรัญญรัตใสิ นมาตรากส่อนมสิใหด้ใชด้บงรั ครับ ถด้าเปป็ นสรัญญาตส่าง ตอบแทนมรีเงคืซึ่อนไขบรังครับกส่อนและทรรัพยย์อรันเปป็ นวรัตถบุแหส่งสรัญญา นรัทั้นสรูญหายหรคือถรูกทสาลายลงในระหวส่างทรีซึ่เงคืซึ่อนไขยรังไมส่สสาเรป็จ ว.2 ถด้าทรรัพยย์เสรียหายโดยจะโทษเจด้าหนรีทั้มสิไดด้ และตส่อมาเมคืซึ่อ เงคืซึ่อนไขสสาเรป็จ เจด้าหนรีทั้จะเรรียกใหด้ชสาระหนรีทั้โดยลดสส่วนอรันตนตด้อง เสรียหายหรคือเลสิกสรัญญาเสรียกป็ไดด้ แลด้วแตส่จะเลคือก แตส่ถาด้ ความเสรีย หายเกสิดแตส่ลรูกหนรีทั้ เจด้าหนรีทั้เรรียกคส่าสสินไหมทดแทนไดด้ ม.372 ถด้าการชสาระหนรีทั้เปป็ นการพด้นวสิสรัยอรันจะโทษฝส่ ายหนซซึ่งฝส่ ายใด มสิไดด้ ลรูกหนรีทั้ไมส่มรีสสิทธสิไดด้ร รับการชสาระหนรีทั้ตอบแทน ว.2 ถด้าการชสาระตกเปป็ นพด้นวสิสรัย อรันจะโทษเจด้าหนรีทั้ไดด้ ลรูกหนรีทั้กป็ไมส่ เสรียสสิทธสิทซึ่จ รี ะรรับชสาระหนรีทั้ตอบแทน แตส่ถด้าลรูกหนรีทั้ ไดด้อะไรไวด้เพราะ การปลดหนรีทั้ หรคือใชด้ความสามารถของตนเปป็ นเหตบุใหด้ไดด้อะไรมา หรคือแกลด้งละเลยไมส่ขวนขวาย มากนด้อยเทส่าใดจะตด้องนสาเอามา หรักกรับจสานวนอรันตนจะไดด้ร รับชสาระหนรีทั้ตอบแทน วสิธรีเดรียวกรันนรีทั้ ใหด้ ใชด้ไปถซงกรณรีทซึ่ก รี ารชสาระหนรีทั้อรันฝส่ ายหนซซึ่งคด้างอยส่รูเปป็ นพด้นวสิสรัยอรันจะ โทษฝส่ ายนรัทั้นมสิไดด้ ในเวลาเมคืซึ่ออรีกฝส่ ายผสิดนรัดไมส่ร รับชสาระหนรีทั้ ม.373 ความตกลงวส่า ยกเวด้นมสิใหด้ลรูกหนรีทั้ตด้องรรับผสิดเพคืซึ่อกลฉด้อฉล หรคือประมาทเลสินเลส่ออยส่างรด้ายแรงของตน เปป็ นโมฆะ ม.374 ถด้าคส่รูสญ รั าฝส่ ายหนซซึ่งทสาสรัญญาตกลงวส่าจะชสาระหนรีทั้แกส่บบุคคล ภายนอก ทส่านวส่าบบุคคลภายนอกมรีสสิทธสิจะเรรียกชสาระหนรีทั้จากลรูกหนรีทั้
โดยตรงไดด้ โดยสสิทธสิของบบุคคลภายนอกเกสิดขซทั้นตรัทั้งแตส่เวลาทรีซึ่ แสดงเจตนาแกส่ลรูกหนรีทั้วส่าจะถคือเอาประโยชนย์จากสรัญญานรัทั้น ม.375 เมคืซึ่อสสิทธสิของบบุคคลภายนอกเกสิดขซทั้นตามมาตรากส่อนแลด้ว คส่รูสญ รั ญาหาอาจจะเปลรีซึ่ยนแปลงหรคือระงรับสสิทธสินทั้ น รั ในภายหลรังไมส่ ม.377 เมคืซึ่อเขด้าทสาสรัญญา ถด้าไดด้ใหด้สซึ่งสิ ใดไวด้เปป็ นมรัดจสา ถคือวส่ามรัดจสา นรัทั้นเปป็ นพยานหลรักฐานวส่าสรัญญานรัทั้นไดด้ทสากรันขซทั้นแลด้ว อนซซึ่งมรัดจสายส่อมเปป็ นประกรันการทรีซึ่จะปฎสิบรัตต สิ ามสรัญญานรัทั้นดด้วย ม.378 มรัดจสาถด้ามสิไดด้ตกลงกรันไวด้เปป็ นอยส่างอคืซึ่น (1) ใหด้สส่งคคืน หรคือ จรัดเปป็ นการใชด้เงสินบางสส่วนเมคืซึ่อไมส่ชสาระหนรีทั้ (2) ใหด้ร สิบ ถด้าฝส่ ายทรีซึ่วางมรัดจสาละเลยไมส่ชสาระหนรีทั้หรคือการชสาระหนรีทั้ เปป็ นพด้นวสิสรัยซซซึ่งฝส่ ายนรัทั้นตด้องรรับผสิดหรคือถด้ามรีการเลสิกสรัญญาเพราะ ความผสิดของฝส่ ายนรัทั้น (3) ใหด้สงส่ คคืน ถด้าฝส่ ายทรีซึ่ร รับมรัดจสาละเลยไมส่ชสาระหนรีทั้ หรคือการชสาระ หนรีทั้พด้นวสิสรัยเพราะฝส่ ายตนตด้องรรับผสิดชอบ
เรคืซึ่อง เบรีทั้ยปรรับ มรีดวด้ ยกรัน 2 กรณรี คคือ 1.ตาม ม.380 คคือกรณรีทซึ่รี
ลรูกหนรีทั้ไมส่ชสาระหนรีทั้เลย แลด้วใหด้เลคือกระหวส่างชสาระหนรีทั้หรคือเบรีทั้ยปรรับ 2. คคือกรณรีตาม ม.381 เมคืซึ่อลรูกหนรีทั้ชสาระหนรีทั้ไมส่ถรูกตด้องสมควร เรรียกไดด้ททั้ งรั การชสาระหนรีทั้พรด้อมเบรีทั้ยปรรับ ซซซึ่งทรัทั้ง 2 กรณรี สส่วนใหญส่ จะเปป็ นเงคืซึ่อนไขทคืซึ่ระบบุในสรัญญา ม.380 ถด้าลรูกหนรีทั้ไดด้สญ รั ญาไวด้วส่าจะใหด้เบรีทั้ยปรรับเมคืซึ่อตนไมส่ชสาระหนรีทั้ เจด้าหนรีทั้จะเรรียกเอาเบรีทั้ยปรรับนรัทั้นแทนการชสาระหนรีทั้กป็ไดด้ แตส่ถด้าเจด้า
หนรีทั้แสดงตส่อลรูกหนรีทั้วาส่ จะเอาเบรีทั้ยปรรับแลด้ว กป็เปป็ นอรันขาดสสิทธสิเรรียก รด้องชสาระหนรีทั้อรีกตส่อไป ว.2 ถด้าเจด้าหนรีทั้มรีสสิทธสิเรรียกรด้องคส่าสสินไหมทดแทนเพคืซึ่อการไมส่ชสาระ หนรีทั้ จะเรรียกเอาเบรีทั้ยปรรับอรันจะพซงรสิบในฐานเปป็ นจสานวนนด้อยทรีซึ่สบุด แหส่งคส่าเสรียหายกป็ไดด้ ม.381 ถด้าลรูกหนรีทั้ไดด้สญ รั ญาไวด้วาส่ จะใหด้เบรีทั้ยปรรับเมคืซึ่อตนไมส่ชสาระหนรีทั้ ใหด้ถรูกตด้องตามสมควร นอกจากเรรียกใหด้ชสาระหนรีทั้ เจด้าหนรีทั้จะเรรียก เอาเบรีทั้ยปรรับอรันจะพซงรสิบนรัทั้นอรีกดด้วยกป็ไดด้ ว.2 ถด้าเจด้าหนรีทั้มรีสสิทธสิเรรียกรด้องคส่าสสินไหมทดแทนในมรูลหนรีทั้ไมส่ถรูก ตด้อง ใหด้บงรั ครับตามมาตรา 380 ว.2 ว.3 ถด้าเจด้าหนรีทั้ยอมรรับชสาระหนรีทั้แลด้ว จะเรรียกเอาเบรีทั้ยปรรับไดด้ตส่อเมคืซึ่อ ไดด้บอกสงวนสสิทธสิไวด้ในเวลารรับชสาระหนรีทั้ ม.382 ถด้าสรัญญาวส่าจะทสาการชสาระหนรีทั้อยส่างอคืซึ่น ใหด้เปป็ นเบรีทั้ยปรรับไมส่ ใชด้เงสิน ใหด้นสามาตรา 379-381 มาใชด้บรังครับ แตส่ถด้าเจด้าหนรีทั้เรรียกเอา เบรีทั้ยปรรับแลด้ว สสิทธสิเรรียกรด้องเอาคส่าสสินไหมทดแทนเปป็ นอรันขาดไป ม.387 ถด้าคส่รูสญ รั ญาฝส่ ายหนซซึ่งไมส่ชสาระหนรีทั้ อรีกฝส่ ายหนซซึ่งจะกสาหนด เวลาพอสมควรแลด้วบอกกลส่าวใหด้ฝส่ายนรัทั้นชสาระหนรีทั้ภายในระยะ เวลานรัทั้นกป็ไดด้ ถด้าฝส่ ายนรัทั้นไมส่ชสาระภายในระยะเวลาทรีซึ่กสาหนด อรีก ฝส่ ายจะเลสิกสรัญญาเสรียกป็ไดด้ ม.388 ถด้าวรัตถบุทซึ่ป รี ระสงคย์แหส่งสรัญญานรัทั้น วส่าโดยสภาพหรคือโดย เจตนาทรีซึ่คส่รูสญ รั ญาแสดงไวด้จะเปป็ นผลสสาเรป็จไดด้กแ ป็ ตส่ดด้วยการชสาระ
หนรีทั้ภายในระยะเวลา และระยะเวลานรัทั้นไดด้ลวส่ งพด้นไปแลด้ว อรีกฝส่ าย จะบอกเลสิกสรัญญาเสรียโดยมสิพรักตด้องบอกกลส่าว ม.389 ถด้าการชสาระหนรีทั้ตกเปป็ นพด้นวสิสรัยทรัทั้งหมดหรคือบางสส่วน อรัน จะโทษลรูกหนรีทั้ไดด้ เจด้าหนรีทั้จะเลสิกสรัญญานรัทั้นเสรียกป็ไดด้ ม.391 เมคืซึ่อคส่รูสรัญญาฝส่ ายหนซซึ่งไดด้ใชด้สสิทธสิเลสิกสรัญญาแลด้ว คส่ส รู รัญญา แตส่ละฝส่ ายจสาตด้องใหด้อรีกฝส่ ายหนซซึ่งไดด้กลรับคคืนสส่รูฐานะเดสิม แตส่ททั้ งรั นรีทั้จะ ใหด้เสคืซึ่อมเสรียแกส่สสิทธสิของบบุคคลภายนอกหาไดด้ไมส่ ว.2 สส่วนเงสินอรันจะใชด้คคืนนรัทั้น บวกดอกเบรีทั้ยเขด้าไปดด้วยไดด้ โดยคสิด ตรัทั้งแตส่เวลาทรีซึ่ไดด้ร รับไวด้ ว.4 การใชด้สสิทธสิเลสิกสรัญญานรัทั้นไมส่กระทบกระทรังซึ่ ถซงสสิทธสิเรรียกรด้อง คส่าเสรียหาย
เกรป็ดเลป็กเกรป็ดนด้อย
-การถอนฟด้ องเปป็ นนสิตสิกรรมอยส่างหนซซึ่ง แตส่การรด้องทบุกขย์มสิใชส่ นสิตสิกรรม -การรรับฝากเงสินผด้รูร รับฝากตด้องเปป็ นธนาคาร ตามกฎหมาย มสิฉะนรัทั้น ตกเปป็ นโมฆะ แตส่ททั้ งรั สองฝส่ ายตด้องรด้วรู าส่ นสิตสิกรรมนรัทั้นเปป็ นโมฆะ ฝส่ าย เดรียวรด้รูกไป็ มส่ทสาใหด้นสิตสิกรรมเปป็ นโมฆะ ผด้ฝ รู ากมสิสสิทธสิเรรียกเอาเงสินคคืน -ดอกเบรีทั้ย แยกสส่วนทรีซึ่สมบรูรณย์ออก จากสส่วนทรีซึ่เปป็ นโมฆะไดด้ -คนตส่างดด้าวซคืทั้ อทรีซึ่ดสินใหด้จสาเลยเปป็ นผด้รูร รับโอนแทน นสิตสิกรรมเปป็ น โมฆะ เฉพาะทรีซึ่ดสิน สส่วนสสิซึ่งปลรูกสรด้างไมส่เปป็ นโมฆะ
-คนตส่างดด้าวซคืทั้ อทรีซึ่ดสิน โดยขออนบุญาต รมต. นสิตสิกรรมไมส่เปป็ นโมฆะ แตส่ ถด้าไมส่ไดด้ร รับอนบุญาต ถคือวส่าการชสาระหนรีทั้เปป็ นอรันพด้นวสิสรัย ***หลรักการวสินสิจฉรัย ดรูวส่า โมฆะหรคือไมส่
ใหด้ดรูเจตนาแรกทรีซึ่ตกลง
ทสานสิตสิกรรม หากเจตนาแรกไมส่ขด รั ตส่อกฎหมายใด ๆ นสิตสิกรรมมรี ผลสมบรูรณย์ แตส่จะปฎสิบรัตสิไดด้หรคือไมส่ขทั้ น ซ อยส่รูกรับองคย์ประกอบสส่วน ตส่าง ๆ ทรีซึ่เขด้ามาภายหลรัง -ตกลงยบุตสิขด้อพสิพาท อาญาแผส่นดสินเปป็ นโมฆะ สส่วนตรัวบรังครับไดด้ -ถอนฟด้ อง ชส่วยเบสิกความไปในทางเปป็ นผลดรีแกส่รรูปคดรี อาญาแผส่น ดสินโมฆะ -หากเพรียงแตส่ตกลงแถลงตส่อศาล วส่าไดด้ร รับชสาระคส่าสสินไหม ทดแทน แลด้ว หรคือเยรียวยาความเสรียหายเบคืทั้ องตด้นแลด้ว ไมส่เปป็ น โมฆะ -ยบุยงสส่งเสรสิมใหด้เปป็ นความกรัน ซคืทั้ อขายความกรัน รรับสส่วนแบส่งจาก ทรรัพยย์สสินของลรูกความ เวด้นแตส่หากมรีสวส่ นไดด้เสรียอยส่รูแลด้ว เพรียงแตส่ ออกเงสินทดรองใหด้เปป็ นคส่าใชด้จาส่ ยในการดสาเนสินคดรีไมส่เปป็ นโมฆะ -นสิตสิกรรม หด้ามประกอบอาชรีพบางอยส่าง ตด้องมรีระยะเวลากสาหนด หรคืออาชรีพกสาหนดชรัดเจน หากไมส่กสาหนดระยะเวลา อาชรีพไมส่ ชรัดเจน นสิตสิกรรมเปป็ นโมฆะ -การซคืทั้ อภรสิยา หากนสา ญ มาเปป็ นภรสิยา เปป็ นโมฆะ แตส่หากเปป็ น ภรสิยาแลด้ว ตกลงเลสิกกรันใหด้คส่าตอบแทนการมาอยส่รูกสินผลสมบรูรณย์ -อด้บุมบบุญ นสิตสิกรรมเปป็ นโมฆะ ขรัดกรับหนด้าทรีซึ่ของมารดา
-คนไรด้ความสามารถ คนเสมคือนไรด้ ตด้องไดด้ร รับคสาสรังซึ่ จากศาล หาก ยรังไมส่ไดด้ร รับ เปป็ นคนวสิกลจรสิต เรรรื่อง หนนน ม.195 เมคืซึ่อทรรัพยย์ซซึ่งซ เปป็ นวรัตถบุแหส่งหนรีทั้นทั้ รัน ระบบุเพรียงประเภท และ ถด้าตามสภาพนสิตสิกรรม หรคือเจตนาของคส่รูกรณรี ไมส่อาจกสาหนดไดด้ วส่าทรรัพยย์นทั้ น รั พซงเปป็ นชนสิดอยส่างไร ลรูกหนรีทั้ตด้องสส่งมอบทรรัพยย์ชนสิด ปานกลาง ว.2 ถด้าลรูกหนรีทั้กระทสาการอรันพซงตด้องทสาเพคืซึ่อสส่งมอบทรรัพยย์สซึ่งสิ นรัทั้นทบุก ประการแลด้ว หรคือลบุกหนรีทั้ไดด้กสาหนดทรรัพยย์ทซึ่จ รี ะสส่งมอบแลด้วดด้วย ความยสินยอมของเจด้าหนรีทั้ ทส่านวส่าทรรัพยย์นทั้ น รั เปป็ นวรัตถบุแหส่งหนรีทั้ จสาเดสิมแตส่เวลานรัทั้นไป ม.203 ถด้าเวลาชสาระหนรีทั้ไมส่ไดด้กสาหนดไวด้ หรทอจะอนบุมานจาก พฤตสิกรรมทรัทั้งปวงมสิไดด้ เจด้าหนรีทั้ยส่อมเรรียกใหด้ชสาระหนรีทั้ไดด้โดยพลรัน และฝส่ ายลรูกหนรีทั้กป็ยส่อมทรีซึ่จะชสาระหนรีทั้ของตนไดด้โดยพลรันดบุจกรัน ว.2 ถด้าไดด้กสาหนดเวลาไวด้ แตส่หากกรณรีเปป็ นทรีซึ่สงสรัย ใหด้สรันนสิษฐาน ไวด้กส่อนวส่า เจด้าหนรีทั้จะเรรียกใหด้ชสาระหนรีทั้กส่อนถซงเวลานรัทั้นหาไดด้ไมส่ แตส่ ฝส่ ายลรูกหนรีทั้จะชสาระหนรีทั้กส่อนกสาหนดกป็ไดด้ ม.204 ถด้าหนรีทั้ถซงกสาหนดชสาระแลด้ว และภายหลรังเจด้าหนรีทั้ไดด้เตคือน ลรูกหนรีทั้แลด้ว ลรูกหนรีทั้ยงรั ไมส่ชสาระหนรีทั้ไซรด้ ลรูกหนรีทั้ไดด้ชซึ่ อ คื วส่าผสิดนรัดเพราะ เขาเตคือนแลด้ว
ว.2 ถด้าไดด้กสาหนดเวลาไวด้ตามวรันแหส่งปฏสิทสิน และลรูกหนรีทั้มสิไดด้ชสาระ หนรีทั้ตามกสาหนด ทส่นวส่าลรูกหนรีทั้ตกเปป็ นผด้รูผสิดนรัดโดยมสิพรักตด้องเตคือน เลย ม.213 ถด้าลรูกหนรีทั้ละเลยเสรียไมส่ชสาระหนรีทั้ของตน เจด้าหนรีทั้จะรด้องขอ ตส่อศาลใหด้สงรั ซึ่ บรังครับชสาระหนรีทั้กป็ไดด้ เวด้นแตส่สภาพแหส่งหนรีทั้ไมส่เปสิ ดชส่อง ใหด้ทสาเชส่นนรัทั้น ม.215 เมคืซึ่อลรูกหนรีทั้ไมส่ชสาระหนรีทั้ ใหด้ถรูกตด้องตรงตามวรัตถบุประสงคย์ เจด้าหนรีทั้จะเรรียกเอาคส่าสสินไหมทดแทนเพคืซึ่อความเสรียหายกป็ไดด้ ม.217 ลรูกหนรีทั้จะตด้องรรับผสิดในความเสรียหายทรีซึ่เกสิดจากความ ประมาทเลสินเลส่อในระหวส่างเวลาทรีซึ่ตนผสิดนรัด ทรัทั้งจะตด้องรรับผสิดชอบ ในการทรีซึ่การชสาระหนรีทั้กลายเปป็ นพด้นวสิสรัยเพราะอบุบรัตเสิ หตบุอรันเกสิดขซทั้น ในระหวส่างเวลาทรีซึ่ตนผสิดนรัดดด้วย เวด้นแตส่ความเสรียหายนรัทั้นถซงแมด้ ตนจะไดด้ชสาระทรันเวลากสาหนดกป็คงตด้องมรีอยส่รูนทั้ รันเอง ม.218 ถด้าการชสาระหนรีทั้กลายเปป็ นพด้นวสิสรัย ซซซึ่งลรูกหนรีทั้ตด้องรรับผสิด ชอบแลด้ว ลรูกหนรีทั้ตด้องใชด้คส่าสสินไหมทดแทนแกส่เจด้าหนรีทั้ ว.2 ในกรณรีการชสาระหนรีทั้กลายเปป็ นพด้นวสิสรัยเพรียงบางสส่วน ถด้าหาก สส่วนทรีซึ่ยรังไมส่พด้นวสิสรัยเปป็ นอรันไรด้ประโยชนย์แกด้เจด้าหนรีทั้แลด้ว เจด้าหนรีทั้จะ ไมส่ยอมรรับสส่วนนรัทั้นกป็ไดด้ และเรรียกคส่าสสินไหมทดแทนทรัทั้งหมดทรี เดรียวกป็ไดด้
ม.219 ถด้าการชสาระหนรีทั้กลายเปป็ นพด้นวสิสรัยเกสิดขซทั้นภายหลรังทรีซึ่ไดด้กส่อ หนรีทั้ ซซซึ่งลรูกหนรีทั้ไมส่ตด้องรรับผสิดชอบนรัทั้น ลรูกหนรีทั้เปป็ นอรันหลบุดพด้นจาก การชสาระหนรีทั้นทั้ รัน ว.2 ถด้าภายหลรังทรีซึ่ไดด้กส่อหนรีทั้ลรูกหนรีทั้กลายเปป็ นคนไมส่สามารถชสาระ หนรีทั้ไดด้ใหด้ถคือเสมคือนวส่าการชสาระหนรีทั้ตกเปป็ นพด้นวสิสรัย ม.221 หนรีทั้เงสินอรันตด้องเสรียดอกเบรีทั้ยนรัทั้น ทส่านวส่าจะคสิดดอกเบรีทั้ยใน ระหวส่างเจด้าหนรีทั้ผสิดนรัดหาไดด้ไมส่ ม.222 เจด้าหนรีทั้จะเรรียกเอาคส่าสสินไหมทดแทนไดด้ แมด้กระทรัทั้งความ เสรียหายอรันเกสิดแตส่พฤตสิการณย์พเสิ ศษ หากวส่าคส่รูกรณรีทซึ่เรี กรีซึ่ยวขด้องไดด้ คาดเหป็น หรคือควรจะไดด้คาดเหป็นพฤตสิการณย์นทั้ น รั ลส่วงหนด้ากส่อนแลด้ว ม.223 ถด้าผด้เรู สรียหายไดด้มรีสวส่ นทสาความผสิดอรันกส่อใหด้เกสิดความเสรีย หายดด้วยไซรด้ ทส่านวส่าหนรีทั้อรันจะตด้องใชด้คส่าสสินไหมทดแทนแกส่ผด้รูเสรีย หาย มากนด้อยเพรียงใด ตด้องอาศรัยพฤตสิการณย์เปป็ นประมาณวส่า ความเสรียหายนรัทั้นไดด้เกสิดขซทั้นเพราะฝส่ ายไหนเปป็ นผด้รูกส่อยสิซึ่งหยส่อนกวส่า กรันเพรียงไร รตับชย่วงสณิทธณิ ม.227 เมคืซึ่อเจด้าหนรีทั้ไดด้ร รับคส่าสสินไหมทดแทนเตป็มตามราคาทรรัพยย์ หรคือสสิทธสิซซึ่งซ เปป็ นวรัตถบุแหส่งหนรีทั้แลด้ว ลรูกหนรีทั้ยส่อมเขด้ารรับชส่วงสสิทธสิของ เจด้าหนรีทั้อรันเกรีซึ่ยวกรับทรรัพยย์หรคือสสิทธสินทั้ รันๆ
ม.228 ถด้าพฤตสิการณย์ทซึ่ท รี สาใหด้การชสาระหนรีทั้เปป็ นพด้นวสิสรัย ทสาใหด้ลรูก หนรีทั้ไดด้มาซซซึ่งของแทน หรคือไดด้สสิทธสิเรรียกรด้องคส่าสสินไหมอรันจะพซง ไดด้แกส่ตนกป็ดรี ทส่านวส่าเจด้าหนรีทั้จะเรรียกใหด้สงส่ มอบของแทนนรัทั้น หรคือ เรรียกคส่าสสินไหมทดแทนเสรียเองกป็ไดด้ ว.2 ถด้าเรรียกคส่าสสินไหมทดแทน คส่าสสินไหมนรัทั้นยส่อมลดลงเพรียง เสมอราคาแหส่งของแทนซซซึ่งลรูกหนรีทั้ไดด้ร รับไวด้ หรคือเสมอจสานวนคส่า สสินไหมทรีซึ่ลรูกหนรีทั้จะเรรียกรด้องไดด้นทั้ รัน ลลูกหนนนและเจจ้าหนนน หลายคน ม.290 ถด้าการชสาระหนรีทั้ เปป็ นการอรันจะแบส่งชสาระไดด้ และมรีบบุคคล หลายคนเปป็ นลรูกหนรีทั้กป็ดรี เจด้าหนรีทั้กป็ดรี เมคืซึ่อกรณรีเปป็ นทรีซึ่สงสรัย ทส่านวส่า ลรูกหนรีทั้แตส่ละคนตด้องรรับผสิดเปป็ นสส่วนเทส่าๆกรัน และเจด้าหนรีทั้แตส่ละคน ชอบทรีซึ่จะไดด้ร รับเพรียงสส่วนเทส่าๆกรัน ม.291 ถด้าบบุคคลหลายคนตด้องทสาการชสาระหนรีทั้โดยแตส่ละคนตด้อง ชสาระหนรีทั้ททั้ งรั สสินเชสิงไซรด้ แมด้เจด้าหนรีทั้ชอบทรีซึ่จะไดด้ร รับชสาระหนรีทั้สทั้ น สิ เชสิง ไดด้แตส่เพรียงครรัทั้งเดรียวกป็ดรี(ลรูกหนรีทั้รวส่ ม) เจด้าหนรีทั้จะเรรียกชสาระหนรีทั้จากลรูกหนรีทั้คนใดคนหนซซึ่งสสิทั้นเชสิงหรคือโดย สส่วนแลด้วแตส่จะเลคือก แตส่ลรูกหนรีทั้ทบุกคนกป็ยงรั คงตด้องผรูกพรันจนกวส่า หนรีทั้นทั้ น รั จะไดด้ชสาระเสรป็จสสิทั้นเชสิง ม.292 การทรีซึ่ลรูกหนรีทั้รวส่ มคนหนซซึ่งชสาระหนรีทั้ ยส่อมเปป็ นประโยชนย์แกส่ ลรูกหนรีทั้คนอคืซึ่นๆดด้วย
ว.2 ลรูกหนรีทั้รส่วมคนหนซซึ่งมรีสสิทธสิเรรียกรด้องอยส่างไร ลรูกหนรีทั้คนอคืซึ่นจะ เอาสสิทธสิอรันนรัทั้นไปหรักกลบลบหนรีทั้หาไดด้ไมส่ ม.293 การปลดหนรีทั้ใหด้ลรูกหนรีทั้รวส่ มคนหนซซึ่ง ยส่อมเปป็ นประโยชนย์แกส่ ลรูกหนรีทั้คนอคืซึ่นๆ เพรียงเทส่าสส่วนของลรูกหนรีทั้ทซึ่ไรี ดด้ปลดใหด้ ม.295 ขด้อความจรสิงอคืซึ่นใด เชส่น การใหด้คสาบอกกลส่าว การผสิดนรัด การหยสิบยกอด้างความผสิดการชสาระหนรีทั้ตกเปป็ นพด้นวสิสรัย กสาหนดอายบุ ความ หรคืออายบุความสะดบุด และการทรีซึ่สสิทธสิเรรียกรด้องเกลคืซึ่อนกลคืน กรันไปกรับหนรีทั้สสิน ซซซึ่งเปป็ นการเทด้าความถซงตรัวลรูกหนรีทั้รส่วมคนใด ยส่อมเปป็ นไปเพคืซึ่อคบุณ และโทษแกส่ลรูกหนรีทั้คนนรัทั้น เวด้นแตส่ขด รั กรับสภาพแหส่งหนรีทั้นทั้ รันเอง ม.296 ในระหวส่างลรูกหนรีทั้รส่วมกรัน ตส่างคนตส่างตด้องรรับผสิดเปป็ นสส่วน เทส่าๆกรัน เวด้นแตส่จะกสาหนดเปป็ นอยส่างอคืซึ่น ม.301 ถด้าบบุคคลหลายคนเปป็ นหนรีทั้ อรันจะแบส่งกรันชสาระมสิไดด้ บบุคคล เหลส่านรัทั้นตด้องรรับผสิดเชส่นลรูกหนรีทั้รส่วมกรัน ม.302 ถด้าการชสาระหนรีทั้เปป็ นการจะแบส่งชสาระมสิไดด้ และมรีบบุคคล หลายคนเปป็ นเจด้าหนรีทั้ ถด้าบบุคคลเหลส่านรัทั้นมสิไดด้เปป็ นเจด้าหนรีทั้รวส่ มกรัน ไซรด้ ทส่านวส่าลรูกหนรีทั้ไดด้แตส่ชสาระหนรีทั้ใหด้ไดด้ประโยชนย์แกส่บบุคคลเหลส่า นรัทั้นทรัทั้งหมดดด้วยกรัน ม.305 เมคืซึ่อโอนสสิทธสิเรรียกรด้องไป สสิทธสิจสานอง จสานสา หรคือคสทั้า ประกรันทรีซึ่เกรีซึ่ยวพรันกรับสสิทธสิเรรียกรด้องนรัทั้น ยส่อมตกไปแกส่ผด้รูร รับโอน ดด้วย
ม.306 การโอนหนรีทั้ตด้องทสาเปป็ นหนรังสคือ และจะยกเปป็ นขด้อตส่อสด้รูลรูก หนรีทั้หรคือบบุคคลภายนอกไดด้ตส่อเมคืซึ่อไดด้บอกกลส่าวการโอนไปยรังลรูก หนรีทั้ หรคือลรูกหนรีทั้ไดด้ยสินยอมดด้วยในการโอนนรัทั้น คสาบอกกลส่าวหรคือ ยสินยอมเชส่นวส่านรัทั้น ตด้องทสาเปป็ นหนรังสคือ ม.308 ถด้าลรูกหนรีทั้ไดด้ใหด้ความยสินยอมในการโอนหนรีทั้ จะยกขด้อตส่อสด้รู ทรีซึ่มรีตส่อผด้รูโอน ขซทั้นตส่อสด้รูผด้รูร รับโอนหาไดด้ไมส่ ว.2 แตส่ถด้าลรูกหนรีทั้เพรียงแตส่ไดด้ร รับคสาบอกกลส่าวการโอน ลรูกหนรีทั้ยกขด้อ ตส่อสด้รูทซึ่ม รี รีตส่อผด้รูโอนกส่อนเวลาทรีซึ่ไดด้ร รับคสาบอกกลส่าว ขซทั้นตส่อสด้รูผด้รูร รับโอน ไดด้ ปลดหนนน ม.340 ถด้าเจด้าหนรีทั้แสดงเจตนาตส่อลรูกหนรีทั้วส่าจะปลดหนรีทั้ใหด้ หนรีทั้นทั้ น รั เปป็ นอรันสสิทั้นไป แตส่ถด้าหนรีทั้มรีหนรังสคือเปป็ นหลรักฐาน การปลดหนรีทั้กป็ตด้อง ทสาเปป็ นหนรังสคือ หรคือเวนคคืนเอกสาร หรคือขรีดฆส่าเอกสารนรัทั้นเสรีย เรรรื่อง หตักกลบลบหนนน ม.341 บบุคคล 2 คน ตส่างมรีความผรูกพรันซซซึ่งกรันและกรันโดยมรูลหนรีทั้ อรันมรีวต รั ถบุประสงคย์เปป็ นอยส่างเดรียวกรันและหนรีทั้ททั้ งรั 2 รายถซงกสาหนด ชสาระ ฝส่ ายใดฝส่ ายหนซซึ่งจะหรักกลบลบหนรีทั้ไดด้ เทส่าจสานวนทรีซึ่ตรงกรัน ในมรูลหนรีทั้ททั้ งรั สองฝส่ ายนรัทั้น เวด้นแตส่สภาพแหส่งหนรีทั้ไมส่เปสิ ดชส่อง
เรรรื่อง แปลงหนนน ใหมย่ ม.349 เมคืซึ่อคส่รูกรณรีทซึ่เรี กรีซึ่ยวขด้องไดด้ทสาสรัญญาเปลรีซึ่ยนสสิซึ่งซซซึ่งเปป็ นสาระ สสาครัญแหส่งหนรีทั้ไซรด้ ทส่านวส่าหนรีทั้นทั้ น รั เปป็ นอรันระงรับสสิทั้นไปดด้วยแปลงหนรีทั้ ใหมส่ ม.351 ถด้าหนรีทั้อรันจะเกสิดขซทั้นเพราะแปลงหนรีทั้ใหมส่นทั้ น รั ไมส่ไดด้เกสิดขซทั้นกป็ ดรี ไดด้บกเลสิกเสรียกป็ดรี หนรีทั้เดสิมนรัทั้นหาระงรับสสิทั้นไปไมส่ เรรรื่อง ลาภมณิควรไดจ้ ม.406 บบุคคลใด ไดด้มาซซซึ่งทรรัพยย์สซึ่งสิ ใด เพราะการชสาระหนรีทั้กป็ดรี หรคือดด้วยประการอคืซึ่นกป็ดรี โดยปราศจากมรูลอรันจะอด้างกฎหมายไดด้ และเปป็ นทางใหด้อรีกบบุคคลหนซซึ่งเสรียเปรรียบ จด้องคคืนทรรัพยย์ใหด้แกส่เขา เรรรื่อง ละเมณิด ม.420 ผด้รูใดจงใจ หรคือประมาทเลสินเลส่อ ทสาตส่อบบุคคลอคืซึ่นโดยผสิด กฎหมายใหด้เขาเสรียหายแกส่ชวรี ต สิ รส่างกาย อนามรัย เสรรีภาพ ทรรัพยย์สสินหรคือสสิทธสิอยส่างหนซซึ่งอยส่างใดกป็ดรี ทส่านวส่าผด้รูนทั้ รันทสาละเมสิด จสาตด้องชดใชด้คส่าสสินไหมทดแทนเพคืซึ่อการนรัทั้น ม.421 การใชด้สสิทธสิซซึ่งซ มรีแตส่จะทสาใหด้เกสิดความเสรียหายแกส่บค บุ คลอคืซึ่น นรัทั้น เปป็ นการอรันมสิชอบดด้วยกฎหมาย ม.425 **นายจด้างตด้องรส่วมกรันรรับผสิดกรับลรูกจด้างในผลแหส่งละเมสิด ซซซึ่งลรูกจด้างไดด้กระทสาไปในทางการทรีซึ่จด้าง
ม.426 นายจด้างซซงซึ่ ไดด้ใชด้คส่าสสินไหมทดแทนใหด้แกส่บบุคคลภายนอก เพคืซึ่อละเมสิด อรันลรูกจด้างไดด้ทสาไปนรัทั้น มรีสสิทธสิไลส่เบรีทั้ยไดด้จากลรูกจด้าง ม.427* บทบรัญญรัตสิ มาตรา 425 , 426 ใหด้ใชด้บรังครับแกส่ตวรั การ และตรัวแทนโดยอนบุโลม ม.428 ผด้วรู ส่าจด้างทสาของไมส่ตด้องรรับผสิดเพคืซึ่อความเสรียหายอรันผด้รูร รับ จด้างไดด้กส่อใหด้เกสิดขซทั้นแกส่บบุคคลภายนอกในระหวส่างทสาการงานทรีซึ่จด้าง เวด้นแตส่ ผด้วรู ส่าจด้างมรีสส่วนผสิดในการงานทรีซึ่สงรั ซึ่ ใหด้ทสา หรคือในคสาสรังซึ่ ทรีซึ่ตน ใหด้ไวด้ หรคือในการเลคือกหาผด้รูร รับจด้าง ม.429 บบุคคลใดแมด้ไรด้ความสามารถเพราะเปป็ นผด้รูเยาวย์ หรคือ วสิกลจรสิต กป็ยงรั คงตด้องรรับผสิดในผลละเมสิดทรีซึ่ตนกระทสาละเมสิด บสิดา มารดาหรคือผด้รูอนบุบาลยส่อมตด้องรรับผสิดรส่วมกรับเขาดด้วย เวด้นแตส่ พสิสรูจนย์ไดด้วาส่ ตนไดด้ใชด้ความระมรัดระวรังตามสมควรแกส่หนด้าทรีซึ่ดแ รู ลซซซึ่ง ทสาอยส่รูนทั้ น รั แลด้ว ม.430 ครรู นายจด้าง หรคือบบุคคลอคืซึ่นจสาตด้องรรับผสิดรส่วมกรับผด้รูไรด้ความ สารถในการละเมสิดซซซึ่งเขาไดด้กระทสาลงในระหวส่างทรีซึ่อยส่รูในความ ดรูแลของตน ม.434 ถด้าความเสรียหายเกสิดเพราะเหตบุทซึ่รี โรงเรคือน หรคือสสิซึ่งปลรูก สรด้างอคืซึ่นชสารบุดบกพรส่อง ผด้รูครองเรคือนจสาตด้องชดใชด้คาส่ สสินไหม ทดแทน แตส่ถด้าผด้รูครองไดด้ใชด้ความระมรัดระวรังตามสมควรแลด้ว ผด้รู เปป็ นเจด้าของจสาตด้องใชด้คาส่ สสินไหมทดแทน
ม.436 บบุคคลผด้รูอยส่รูในโรงเรคือนตด้องรรับผสิดชอบในความเสรียหายอรัน เกสิดเพราะของตกหลส่น หรคือทสิทั้งขวด้างของไปตกในทรีซึ่อรันมสิควร ม.437 บบุคคลใดครอบครองหรคือควบคบุมดรูแลยานพาหนะอยส่าง ใดๆ อรันเดสินดด้วยกสาลรังเครคืซึ่องจรักรกล บบุคคลนรัทั้นจะตด้องรรับผสิดชอบ เพคืซึ่อความเสรียหายอรันเกสิดจากยานพาหนะนรัทั้น เวด้นแตส่พสิสรูจนย์ไดด้วาส่ ความเสรียหายนรัทั้นเกสิดขซทั้นจากเหตบุสวบุ สิสรัยหรคือความผสิดของผด้เรู สรีย หายนรัทั้นเอง ว. 2 ความขด้อนรีทั้ใหด้ใชด้ไปถซงบบุคคลผด้รูครอบครองทรรัพยย์อรันเปป็ นของ เกสิดอรันตรายไดด้โดยสภาพดด้วย คย่าสณินไหมทดแทนเพรรื่อละเมณิด ม.438 คส่าสสินไหมทดแทน จะพซงใชด้เพรียงใดใหด้ศาลวสินสิจฉรัยตาม ควรแกส่พฤตสิการณย์นทั้ น รั ว. 2 คส่าสสินไหมนรัทั้นไดด้แกส่ การคคืนทรรัพยย์สสินอรันตด้องเสรียไป หรคือใชด้ ราคา รวมทรัทั้งคส่าเสรียหายใดๆอรันไดด้กส่อขซทั้นนรัทั้นดด้วย ม.441 ถด้าบบุคคลจสาตด้องใชด้คส่าสสินไหมเพคืซึ่อความเสรียหายอยส่างใดๆ เพราะเอาสรังหารสิมทรรัพยย์ไปกป็ดรี หรคือทสาของเขาใหด้บบุบสลายกป็ ดรี เมคืซึ่อไดด้ใชด้คาส่ สสินไหมทดแทนแกส่บบุคคลซซซึ่งเปป็ นผด้รูครองทรรัพยย์ ผด้รู ทสาละเมสิดยส่อมหลบุดพด้นจากหนรีทั้ทซึ่ต รี ด้องใชด้คส่าสสินไหมทดแทน ม.442*ถด้าความเสรียหายไดด้เกสิดขซทั้น เพราะความผสิดอยส่างหนซซึ่ง อยส่างใดของผด้รูตด้องเสรียหายประกอบดด้วย ใหด้นสา มาตรา 223 คคือ
เรคืซึ่องความเสรียหายนรัทั้นไดด้เกสิดขซทั้นเพราะฝส่ ายไหนเปป็ นผด้รูกส่อยสิซึ่ง หยส่อนกวส่ากรันเพรียงไร มาใชด้บรังครับโดยอนบุโลม ม.443 ในกรณรีทสาใหด้เขาถซงตายนรัทั้น คส่าสสินไหมทดแทนไดด้แกส่คส่า ปลงศพ รวมทรัทั้งคส่าใชด้จส่ายอรันจสาเปป็ นอคืซึ่นๆดด้วย ว.2 ถด้ามสิไดด้ตายในทรันทรีคส่าใชด้จส่ายไดด้แกส่คส่ารรักษาพยาบาลรวมทรัทั้งคส่า เสรียหายทรีซึ่ตด้องขาดประโยชนย์จากรายไดด้ เพราะไมส่สามารถ ประกอบการงานนรัทั้นดด้วย ว.3 ถด้าเหตบุทซึ่ต รี ายทสาใหด้บบุคคลใดตด้องขาดไรด้อบุปการะตามกฎหมาย ไปดด้วย บบุคคลนรัทั้นชอบทรีซึ่นะไดด้ร รับคส่าสสินไหมทดแทน ม.446 ในกรณรีทสาใหด้เขาเสรียหายแกส่รส่างกาย อนามรัย หรคือ เสรรีภาพ ผด้ต รู ด้องเสรียหายจะเรรียกรด้องคส่าสสินไหมอยส่างอคืซึ่นอรันมสิใชส่ตรัว เงสินดด้วยอรีกกป็ไดด้ สสิทธสิเรรียกรด้องนรีทั้โอนกรันไมส่ไดด้ และไมส่ตกถซง ทายาท เวด้นแตส่สสิทธสินทั้ รันจะไดด้ร รับสภาพกรันไวด้โดยสรัญญา หรคือไดด้ เรสิซึ่มฟด้ องคดรีตามสสิทธสินทั้ รันแลด้ว ว.2 หญสิงทรีซึ่ตด้องเสรียหายเพราะผด้รูทสาผสิดทางอาญาเปป็ นทบุรศรีลธรรม กป็มรีสสิทธสิเรรียกรด้องทสานองเดรียวกรันนรีทั้ ม.448 สสิทธสิเรรียกรด้องคส่าเสรียหายอรันเกสิดแตส่มรูลละเมสิด ทส่านวส่าขาด อายบุความเมคืซึ่อพด้น 1 ปรี นรับแตส่รด้รูถงซ การละเมสิดและรด้ต รู รัวผด้รูกระทสาผสิด หรคือ 10 ปรี นรับตรัทั้งแตส่วรันทรีซึ่ทสาละเมสิด ซซนี้อขาย,เชช่าทรรัพยย์,เชช่าซซนี้อ
ม.454 การทรีซึ่คส่รูกรณรีใหด้คสามรัน ซึ่ ไวด้กส่อนวส่าจะซคืทั้ อหรคือจะขายนรัทั้น มรีผล เมคืซึ่ออรีกฝส่ ายหนซซึ่ง ไดด้บอกกลส่าวความจสานงวส่าจะทสาการซคืทั้ อขายนรัทั้น ใหด้สสาเรป็จตลอดไป และคสาบอกกลส่าวนรัทั้นไดด้ไปถซงบบุคคลผด้รูใหด้คสามรัน ซึ่ แลด้ว ว.2 ถด้าในคสามรัน ซึ่ มสิไดด้กสาหนดเวลาไวด้ ทส่านวส่าบบุคคลผด้รูใหด้คสามรัน ซึ่ จะ กสาหนดเวลาพอสมควร ใหด้อรีกฝส่ ายหนซซึ่งตอบกลรับมาวส่าจะทสาการ ซคืทั้ อขายใหด้สสาเรป็จตลอดไปหรคือไมส่ ถด้าไมส่ตอบมาภายในกสาหนด เวลา คสามรัน ซึ่ ซซซึ่งไดด้ใหด้ไวด้เปป็ นอรันไรด้ผล ม.456 การซคืทั้ อขายอสรังหาฯถด้ามสิไดด้ทสาเปป็ นหนรังสคือและจดทะเบรียน ตส่อพนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่เปป็ นโมฆะ รวมถซงซคืทั้ อขายเรคือมรีระวาง ตรัทั้งแตส่ 5 ตรันขซทั้นไป ทรัทั้งซคืทั้ อขายแพและสรัตวย์พาหนะดด้วย ว.2 อนซซึ่งสรัญญาจะซคืทั้ อจะขายหรคือคสามรัน ซึ่ ในการซคืทั้ อขายทรรัพยย์สสิน ตามทรีซึ่ระบบุในวรรค 1 ถด้ามสิไดด้ ทสาเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อฝส่ ายผด้รู ตด้องรรับผสิดเปป็ นสสาครัญ หรคือไดด้วางประจสา หรคือชสาระหนรีทั้บางสส่วน แลด้ว ทส่านวส่าจะฟด้ องรด้องบรังครับคดรีหาไดด้ไมส่ ว.3 ตามว.2 ใหด้ใชด้บงรั ครับถซงสรัญญาซคืทั้ อขายสรังหารสิมทรรัพยย์ซซึ่งซ ตกลง ซคืทั้ อขายกรันมรีราคา 20,000 บาทหรคือกวส่านรัทั้นขซทั้นไปดด้วย
ม.458 กรรมสสิทธสิใธ นทรรัพยย์สสิน ยส่อมโอนไปยรังผด้รูซอ คืทั้ ตรัทั้งแตส่ขณะ เมคืซึ่อไดด้ทสาสรัญญาซคืทั้ อขายกรัน
ธ รังไมส่ ม.459 ถด้าสรัญญาซคืทั้ อขายมรีเงคืซึ่อนไขหรคือเงคืซึ่อนเวลา กรรมสสิทธสิย โอนไปจนกวส่าการจะไดด้เปป็ นไปตามเงคืซึ่อนไขหรคือเงคืซึ่อนเวลานรัทั้น
ความรตับผณิดเพรรื่อชชารรุดบกพรย่อง ม. 473 ผด้รูขายไมส่ตด้องรรับผสิดเพคืซึ่อความชสารบุดบกพรส่องในกรณรีดรัง ตส่อไปนรีทั้ (1) ถด้าผด้รูซอไดด้ คืทั้ รด้รูอยส่รูแลด้วแตส่ในเวลาซคืทั้ อขายวส่ามรีความชสารบุด บกพรส่อง หรคือควรจะรด้รู (2) ถด้าความชสารบุดบกพรส่องนรัทั้นเปด้ นอรันเหป็นประจรักษย์แลด้วในเวลา สส่งมอบ (3) ถด้าทรรัพยย์สสินนรัทั้นไดด้ขายทอดตลาด ม. 474 หด้ามมสิใหด้ฟด้องเมคืซึ่อพด้นหนซซึ่งปรี นรับแตส่เวลาทรีซึ่ไดด้พบเหป็น ความชสารบุดบกพรส่อง ความรตับผณิดในการรอนสณิทธณิ ม. 475 หากมรีบบุคคลใดมารบกวนขรัดสสิทธสิของผด้รูซอในอรั คืทั้ นจะครอง ทรรัพยย์สสินโดยปกตสิสบุข เพราะบบุคคลนรัทั้นมรีสสิทธสิเหนคือทรรัพยย์สสินนรัทั้น ในเวลาซคืทั้ อขายกป็ดรี เพราะผด้รูขายกป็ดรี ทส่านวส่าผด้รูขายจะตด้องรรับผสิด ม. 479 ถด้าทรรัพยย์สสินซซซึ่งซคืทั้ อขายกรันหลบุดไปจากผด้ซ รู อทรั คืทั้ ทั้ งหมดหรคือ บางสส่วน เพราะเหตบุแหส่งการรอนสสิทธสิกป็ดรี หรคือตกอยส่รูในบรังครับ สสิทธสิอยส่างใดเปป็ นเหตบุใหด้เสคืซึ่อมราคา หรคืออเสคืซึ่อมประโยชนย์กด ป็ รี ทส่าน วส่าผด้รูขายตด้องรรับผสิด ขจ้อสตัญญาวย่าจะไมย่ตจ้องรตับผณิด
ม. 485 ขด้อสรัญญาวส่าจะไมส่ตด้องรรับผสิด ไมส่คด้บุมผด้รูขายในผลของการ อรันผด้รูขายกระทสาไปเอง หรคือผลแหส่งขด้อความจรสิงอรันผด้รูขายรด้รูอยส่รู แลด้วและปสิ ดบรังเสรีย เรรรื่อง ขายฝาก
ม.491 ขายฝาก คคือสรัญญาซคืทั้ อขายซซซึ่งกรรมสสิทธสิใธ นทรรัพยย์สสินตก ไปยรังผด้รูซอ คืทั้ โดยมรีขด้อตกลงวส่าผด้รูขายอาจไถส่ทรรัพยย์นทั้ รันคคืนไดด้ ม.492 กรณรีทซึ่ม รี รีการไถส่ทรรัพยย์สสินซซซึ่งขายฝากภายในเวลาทรีซึ่กสาหนด ในสรัญญาหรคือภายในเวลาทรีซึ่กฎหมายกสาหนด หรคือผด้รูไถส่ไดด้วาง ทรรัพยย์อรันเปป็ นสสินไถส่ตส่อสสานรักงานวางทรรัพยย์ภายในกสาหนดเวลาไถส่ โดยสละสสิทธสิถอนทรรัพยย์ทซึ่ไรี ดด้วางไวด้
ธ องผด้รูไถส่ตทั้ งรั แตส่เวลาทรีซึ่ผด้รู ใหด้ทรรัพยย์สสินซซซึ่งขายฝากตกเปป็ นกรรมสสิทธสิข ไถส่ไดด้ชสาระสสินไถส่ หรคือวางทรรัพยย์อรันเปป็ นสสินไถส่ ม.494 หด้ามมสิใหด้ไถส่ทรรัพยย์สสินทรีซึ่ขายฝากเมคืซึ่อพด้นกสาหนดดรังนรีทั้ (1)10 ปรี สสาหรรับอสรังฯ และ (2) 3 ปรี สสาหรรับ สรังหาฯ นรับแตส่เวลา ซคืทั้ อขาย ม.496 กสาหนดเวลาไถส่อาจทสาสรัญญาขยายไดด้ แตส่รวมกรันแลด้วถด้า เกสินมาตรา 494 ใหด้ลดลงมาเปป็ นกสาหนดตามม.494 คคือ 10 ปรี สสาหรรับอสรังฯ และ 3 ปรี สสาหรรับ สรังหาฯ ว.2 การขยายเวลาไถส่ตด้องมรีหลรักฐานเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อ ผด้รูร รับไถส่ แตส่ถด้าเปป็ นทรรัพยย์สสินทรีซึ่ตด้องทสาเปป็ นหนรังสคือและจดทะเบรียน
ตส่อพนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่ หด้ามมสิใหด้ยกการขยายเวลาไถส่เปป็ นขด้อตส่อสด้รู บบุคคลภายนอกผด้รูไดด้สสิทธสิมาโดยเสรียคส่าตอบแทนโดยสบุจรสิตและไดด้ จดทะเบรียนสสิทธสิแลด้ว เวด้นแตส่จะไดด้นสาหลรักฐานเปป็ นหนรังสคือดรังกลส่าวไปจดทะเบรียนตส่อ พนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่ ม.497(2) ทส่านหด้ามมสิใหด้ใชด้สสิทธสิไถส่ทรรัพยย์สสินซซซึ่งขายฝากเมคืซึ่อพด้น เวลาดรังตส่อไปนรีทั้ (1)ถด้าเปป็ นอสรังหารสิมทรรัพยย์ กสาหนด 10 ปรี นรับแตส่ ซคืทั้ อขาย (2)ถด้าเปป็ นสรังหารสิมทรรัพยย์ กสาหนด 3 ปรี นรับแตส่ซอขาย คืทั้ ม.499 สสินไถส่ ถด้าไมส่ไดด้กสาหนดกรันไวด้เทส่าใด ใหด้ไถส่ตามราคาทรีซึ่ขาย ฝาก ว.2. ถด้าปรากฏในเวลาไถส่วาส่ สสินไถส่หรคือราคาทรีซึ่ขายฝากทรีซึ่กสาหนดสรูง กวส่าราคาขายฝากทรีซึ่แทด้จรสิงเกสินอรัตรารด้อยละ 15 ตส่อปรี ใหด้ไถส่ตาม ราคาขายฝากทรีซึ่แทนจรสิงรวมประโยชนย์ตอบแทนรด้อยละ 15 ตส่อปรี ม.502 บบุคคลผด้รูไถส่ยส่อมไดด้ร รับคคืนไปโดยปลอดสสิทธสิใด ๆ ซซซึ่งผด้รูซอ คืทั้ เดสิมหรคือทายาทหรคือผด้รูร รับโอน กส่อใหด้เกสิดขซทั้นกส่อนเวลาไถส่ ว.2 การเชส่าทรรัพยย์สสินทรีซึ่อยส่รูในระหวส่างการขายฝากอรันไดด้จด ทะเบรียนตส่อพนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่แลด้ว การเชส่นนรัทั้นหากมสิไดด้ทสาขซทั้น เพคืซึ่อจะใหด้เสรียหายแกส่ผด้รูขายฝาก กสาหนดเวลาการเชส่าเหลคืออยส่รู เพรียงใดกป็คงใหด้สมบรูรณย์ แตส่มสิใหด้เกสินกวส่า 1 ปรี เรรรื่อง เชย่าทรตัพยย
ม.537 เชส่าทรรัพยย์ คคือสรัญญาซซซึ่งบบุคคลหนซซึ่งเรรียกวส่าผด้รูใหด้เชส่า ตกลง ใหด้บบุคคลอรีกคนหนซซึ่งเรรียกวส่าผด้รูเชส่า ไดด้ใชด้หรคือไดด้ร รับประโยชนย์ใน ทรรัพยย์สสินอยส่างใดชรัวซึ่ ระยะเวลาอรันมรีจสากรัด และผด้เรู ชส่าตกลงจะชสาระ คส่าเชส่า ม.538* เชส่าอสรังฯถด้ามสิไดด้ทสาเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อฝส่ ายทรีซึ่ตด้อง รรับผสิดเปป็ นสสาครัญ จะฟด้ องรด้องบรังครับคดรีหาไดด้ไมส่ ถด้าเชส่าเกสิน กวส่า 3 ปรี หรคือตลอดอายบุผด้รูเชส่าหรคือผด้รูใหด้เชส่า หากมสิไดด้ทสาเปป็ น หนรังสคือและจดทะเบรียนตส่อพนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่ จะฟด้ องรด้องบรังครับ กรันไดด้เพรียง 3 ปรี ม.544 ทรรัพยย์สสินซซซึ่งเชส่านรัทั้น ผด้รูเชส่าจะใหด้เชส่าชส่วงหรคือโอนสสิทธสิของ ตนไมส่วส่าทรัทั้งหมดหรคือบางสส่วนใหด้แกส่บบุคคลภายนอกไมส่ไดด้ เวด้นแตส่ ไดด้ตกลงกรันไวด้ในสรัญญาเชส่า ถด้าฝส่ าฝคื น ผด้รูใหด้เชส่าบอกเลสิกสรัญญาไดด้ หนจ้าทนรื่และความรตับผณิดชอบผจ้ลูใหจ้เชย่า ม.549 การสส่งมอบทรรัพยย์สสินทรีซึ่เชส่ากป็ดรี ความรรับผสิดของผด้รูใหด้เชส่าใน กรณรีชสารบุดบกพรส่องและรอนสสิทธสิกป็ดรี ผลแหส่งสรัญญาวส่าจะไมส่ตด้อง รรับผสิดกป็ดรี เหลส่านรีทั้ ใหด้นสาบทบรัญญรัตวสิ ส่าดด้วยการซคืทั้ อขายมาใชด้บรังครับ โดยอนบุโลม หนจ้าทนรื่และความรตับผณิดชอบผจ้ลูเชย่า
ม.552 ผด้เรู ชส่าจะใชด้ทรรัพยย์สสินทรีซึ่เชส่าเพคืซึ่อการอยส่างอคืซึ่นนอกจาก ประเพณรีนสิยม หรคือทรีซึ่ไดด้กสาหนดไวด้ในสรัญญามสิไดด้ ม.554 ถด้าผด้เรู ชส่าฝส่ าฝคื นขด้อสรัญญา ผด้รูใหด้เชส่าจะบอกกลส่าวใหด้ผด้รูเชส่า ปฏสิบรัตสิใหด้ถรูกตด้องกป็ไดด้ ถด้าผด้เรู ชส่าละเลยไมส่ปฏสิบต รั สิตาม ผด้รูใหด้เชส่าบอก เลสิกสรัญญาไดด้ ม.560 ถด้าผด้รูเชส่าไมส่ชสาระคส่าเชส่า ผด้รูใหด้เชส่าจะบอกเลสิกสรัญญาเสรียกป็ไดด้ ว.2 แตส่ถด้าคส่าเชส่าพซงสส่งเปป็ นรายเดคือนหรคือกวส่านรัทั้น ผด้รูใหด้เชส่าตด้อง บอกกลส่าวแกส่ผเด้รู ชส่ากส่อนวส่าจะใหด้ชสาระคส่าเชส่าภายในเวลาใด ซซซึ่งพซง กสาหนดอยส่างนด้อย 15 วรัน ความระงตับแหย่งสตัญญาเชย่า ม.565 การเชส่าถคือสวนหรคือนานรัทั้น ใหด้สรันนสิษฐานไวด้กส่อนวส่า เชส่า 1 ปรี ม.566 ถด้ากสาหนดเวลาเชส่าไมส่ปรากฏ คส่รูสญ รั ญาฝส่ ายใดจะบอกเลสิก สรัญญาตด้องบอกกลส่าวอรีกฝส่ ายหนซซึ่งใหด้รต ด้รู รัวกส่อนชรัวซึ่ กสาหนดเวลาชสาระ คส่าเชส่าระยะหนซซึ่งเปด้ นอยส่างนด้อยแตส่ไมส่จสาเปป็ นตด้องถซง 2 เดคือน ม.569 สรัญญาเชส่าอสรังฯยส่อมไมส่ระงรับไปเพราะเหตบุแหส่งการโอน กรรมสสิทธสิธ ทรรัพยย์สสินซซซึ่งใหด้เชส่า
ว.2 ผด้รูร รับโอนยส่อมรรับไปทรัทั้งสสิทธสิและหนด้าทรีซึ่ของผด้โรู อนซซซึ่งมรีตส่อผด้รูเชส่า นรัทั้นดด้วย
ม.570 เมคืซึ่อสสิทั้นสรัญญาเชส่า ถด้าผด้เรู ชส่ายรังครองทรรัพยย์อยส่รูและผด้รูใหด้เชส่ารด้รู แลด้วไมส่ทรักทด้วง ถคือวส่าคส่รูสญ รั ญาไดด้ทสาสรัญญาใหมส่ตส่อไปไมส่มรีกสาหนด เวลา เรรรื่อง เชย่าซรน อ ม.572 เชส่าซคืทั้ อ คคือสรัญญา ซซซึ่งเจด้าของเอาทรรัพยย์สสินออกใหด้เชส่า และใหด้คสามรัน ซึ่ วส่าจะขายทรรัพยย์สสินนรัทั้น หรคือจะใหด้ทรรัพยย์สสินนรัทั้นตก เปป็ นสสิทธสิของผด้รูเชส่า โดยมรีเงคืซึ่อนไขทรีซึ่ผด้รูเชส่าไดด้ใชด้เงสินจสานวนเทส่านรัทั้น เทส่านรีทั้คราว ว.2 สรัญญาเชส่าซคืทั้ อ ถด้าไมส่ไดด้ทสาเปป็ นหนรังสคือ เปป็ นโมฆะ ม.573 ผด้เรู ชส่าซคืทั้ อจะบอกเลสิกสรัญญาในเวลาหนซซึ่งเวลาใดกป็ไดด้ ดด้วย การสส่งมอบทรรัพยย์สสินคคืนแกส่เจด้าของ ม.574 ในกรณรีผสิดนรัดไมส่ใชด้เงสิน 2 คราวตสิด ๆ กรัน หรคือกระทสาผสิด สรัญญาในขด้อทรีซึ่เปป็ นสส่วนสสาครัญ เจด้าของทรรัพยย์สสินจะบอกเลสิก สรัญญาเสรียกป็ไดด้ บรรดาเงสินทรีซึ่ไดด้ใชด้มาแลด้วนรัทั้นใหด้ร สิบเปป็ นของเจด้าของทรรัพยย์สสิน และ เจด้าของทรรัพยย์สสินชอบทรีซึ่จะกลรับเขด้าครอบครองทรรัพยย์สสินนรัทั้นดด้วย ว.2 ในกรณรีกระทสาผสิดสรัญญาเพราะผสิดนรัดไมส่ใชด้เงสินในคราวทรีซึ่สบุด นรัทั้น เจด้าของทรรัพยย์สสิน ชอบทรีซึ่จะรสิบบรรดาเงสินทรีซึ่ไดด้ใชด้มาแตส่กส่อน และกลรับเขด้าครองทรรัพยย์สสินไดด้ ตส่อเมคืซึ่อระยะเวลาใชด้เงสินไดด้พด้น กสาหนดไปอรีกงวดหนซซึ่ง
ยซม คคนี้าประกรัน จคานอง จคานคา
เรรรื่อง ยรม ม.643 ทรรัพยย์สสินซซซึ่งยคืมนรัทั้น ถด้าผด้รูยคืมเอาไปใชด้การอยส่างอคืซึ่น นอกจากการอรันเปป็ นปกตสิ หรคือนอกจากการอรันปรากฎในสรัญญา หรคือเอาไปใหด้บบุคคลภายนอกใชด้สอย หรคือเอาไวด้นานกวส่าทรีซึ่ควรจะ เอาไวด้ ทส่านวส่าผด้รูยคืมจะตด้องรรับผสิดในเหตบุทรรัพยย์สสินนรัทั้นสรูญหายหรคือบบุบ สลาย แมด้จะเปป็ นเหตบุสบุดวสิสรัย เวด้นแตส่จะพสิสรูจนย์ไดด้วส่าอยส่างไร ทรรัพยย์สสินนรัทั้นกป็คงตด้องสรูญหายหรคือบบุบสลายอยส่รูนรัน ซึ่ เอง ม.644 ผด้รูยคืมจสาตด้องสงวนทรรัพยย์สสินซซซึ่งยคืมไปเหมคือนเชส่นวสิญญรูชน จะพซงสงวนทรรัพยย์สสินของตนเอง เรรรื่อง ยรมใชจ้สณินนเปลรอง ม.652 ถด้าในสรัญญายคืมไมส่มรีกสาหนดเวลา ผด้รูใหด้ยคืมจะบอกกลส่าวแกส่ ผด้รูยคืมใหด้คคืนทรรัพยย์สสินภายในเวลาอรันควรกป็ไดด้ และมรีสสิทธสิฟด้องเรรียก เงสินคคืนไดด้โดยไมส่จสาตด้องบอกกลส่าวกส่อน ม.653 การกด้รูยคืมเงสินเกสินกวส่า 2,000 บาทขซทั้นไป ถด้ามสิไดด้ทสาหลรัก ฐานเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อผด้รูยคืมเปป็ นสสาครัญ ทส่านวส่าจะฟด้ องรด้อง บรังครับคดรีกรันหาไดด้ไมส่ ว.2 ในการกด้รูยคืมเงสินมรีหลรักฐานเปด้ นหนรังสคือ จะนสาสคืบการใชด้เงสินไดด้ ตส่อเมคืซึ่อ มรีหลรักฐานเปด้ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อผด้รูใหด้ยคืมมาแสดง
หรคือเอกสารนรัทั้นไดด้เวนคคืนแลด้ว หรคือไดด้แทงเพสิกถอนเอกสารนรัทั้น แลด้ว เรรรื่อง ฝากทรตัพยย ม.657 ฝากทรรัพยย์นทั้ น รั คคือสรัญญาซซซึ่งบบุคคลหนซซึ่งเรรียกวส่าผด้ฝ รู าก สส่ง มอบทรรัพยย์สสินใหด้อรีกบบุคคลหนซซึ่ง เรรียกวส่าผด้รูร รับฝาก และผด้รูร รับฝาก ตกลงวส่าจะเกป็บรรักษาทรรัพยย์สสินนรัทั้นไวด้แลด้วจะคคืนใหด้ ม.659 ถด้าการรรับฝากทรรัพยย์ เปป็ นการทสาใหด้เปลส่าไมส่มรีบสาเหนป็จไซรด้ ทส่านวส่าผด้รูร รับฝากจสาตด้องใชด้ความระมรัดระวรังสงวนทรรัพยย์สสินซซซึ่งรรับ ฝากนรัทั้นเหมคือนเชส่นเคยประพฤตสิในกสิจการของตน ว.2 ถด้ามรีบสาเหนป็จคส่าฝาก ผด้รูร รับฝากจสาตด้องใชด้ความระมรัดระวรังและ ฝรี มคือเพคืซึ่อสงวนทรรัพยย์สสินนรัทั้นเหมคือนเชส่นวสิญญรูชนจะพซงประพฤตสิ โดยพฤตสิการณย์นทั้ รัน
เรรรื่อง คชนาประกตัน ม. 680 คสทั้าประกรัน คคือ สรัญญาซซซึ่งบบุคคลภายนอกคนหนซซึ่ง เรรียกวส่า ผด้รูคทั้ าส ประกรัน ผรูกพรันตนตส่อเจด้าหนรีทั้คนหนซซึ่งเพคืซึ่อชสาระหนรีทั้ เมคืซึ่อลรูกหนรีทั้ ไมส่ชสาระหนรีทั้นทั้ รัน ว. 2 สรัญญาคสทั้าประกรัน ถด้ามสิไดด้มรีหลรักฐานเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือ ชคืซึ่อผด้รูคทั้ าส ประกรัน จะฟด้ องรด้องบรังครับคดรีหาไดด้ไมส่
ม. 681 คสทั้าประกรันมรีไดด้เฉพาะเพคืซึ่อหนรีทั้อรันสมบรูรณย์ หนรีทั้ในอนาคต หรคือหนรีทั้มรีเงคืซึ่อนไข ม. 682 บบุคคลจะยอมเขด้าเปป็ นผด้รูร รับเรคือน คคือ เปป็ นประกรันของผด้รู คสทั้าประกรันอรีกชรัทั้นหนซซึ่งกป็ไดด้ ว. 2 บบุคคลหลายคนเขด้าคสทั้าประกรันในหนรีทั้รายเดรียวกรัน ตด้องรรับผสิด อยส่างลรูกหนรีทั้รส่วม ม. 683 คสทั้าประกรันอยส่างไมส่จสากรัดนรัทั้น ยส่อมคด้บุมถซงดอกเบรีทั้ย คส่า สสินไหม และคส่าภารตสิดพรัน ม. 684 ผด้รูคทั้ าส ประกรันยส่อมตด้องรรับผสิดเพคืซึ่อคส่าฤชาธรรมเนรียมความ ซซซึ่งลรูกหนรีทั้จะตด้องใชด้แกส่เจด้าหนรีทั้ เวด้นแตส่โจทกย์ฟด้องคดรีโดยมสิไดด้เรรียก ใหด้ผด้รูคทั้ าส ประกรันชสาระหนรีทั้นทั้ น รั กส่อน ม. 685 ผด้รูคทั้ าส ประกรันไมส่ชสาระหนรีทั้ททั้ งรั หมดของลรูกหนรีทั้ ยรังเหลคืออยส่รู เทส่าใด ลรูกหนรีทั้ยงรั คงตด้องรรับผสิดตส่อเจด้าหนรีทั้ ผลกย่อนชชาระหนนน ม. 686 ลรูกหนรีทั้ผสิดนรัดเมคืซึ่อใดเจด้าหนรีทั้ชอบทรีซึ่จะเรรียกใหด้ผด้รูคทั้ าส ประกรัน ชสาระไดด้เมคืซึ่อนรัทั้น ม. 691 ถด้าผด้รูคทั้ าส ประกรันตด้องรรับผสิดรส่วมกรันกรับลรูกหนรีทั้ ผด้ค รู ทั้ าส ประกรัน ยส่อมไมส่มรีสสิทธสิ ตามมาตรา 688 คคือเกรีซึ่ยงใหด้ลรูกหนรีทั้ชสาระกส่อน , 689 คคือพสิสรูจนย์วาส่ ลรูกหนรีทั้มเรี งสินชสาระไดด้และไมส่เปด้ นการยาก และ
มาตรา 690 ใหด้เจด้าหนรีทั้บงรั ครับจากทรรัพยย์ของลรูกหนรีทั้ทซึ่ย รี ซดไวด้เปป็ น ประกรันกส่อน) ม. 692 อายบุความสะดบุดหยบุดลงเปป็ นโทษแกส่ลรูกหนรีทั้ ยส่อมเปป็ นโทษ แกส่ผด้รูคทั้ าส ประกรันดด้วย ผลภายหลตังชชาระหนนน ม. 693 ผด้รูคทั้ าส ประกรันซซซึ่งไดด้ชสาระหนรีทั้แลด้ว ยส่อมมรีสสิทธสิไลส่เบรีทั้ยเอาจาก ลรูกหนรีทั้ และยส่อมเขด้ารรับชส่วงสสิทธสิของเจด้าหนรีทั้ทซึ่ม รี รีตส่อลรูกหนรีทั้ ม. 694 นอกจากขด้อตส่อสด้รูซซึ่งซ ผด้รูคทั้ าส ประกรันมรีตส่อเจด้าหนรีทั้ ผด้ค รู ทั้ าส ประกรัน ยรังอาจยกขด้อตส่อสด้รูทซึ่งรี หลายซซซึ่งลรูกหนรีทั้มรีตส่อเจด้าหนรีทั้ขทั้ น ซ ตส่อสด้รูไดด้ดวด้ ย ม. 697 ถด้าการกระทสาอยส่างหนซซึ่งอยส่างใดของเจด้าหนรีทั้ เปป็ นเหตบุใหด้ผด้รู คสทั้าประกรัน ไมส่อาจเขด้ารรับชส่วงสสิทธสิจสานอง จสานสา บบุร สิมสสิทธสิอรันไดด้ใหด้ ไวด้แกส่เจด้าหนรีทั้กส่อนหรคือขณะทสาสรัญญากป็ดรี ผด้รูคทั้ าส ประกรันยส่อมหลบุดพด้น จากความรรับผสิดเทส่าทรีซึ่ตนตด้องเสรียหาย ความระงตับสณิน นไปแหย่งการคชนาประกตัน ม. 698 ผด้รูคทั้ าส ประกรันยส่อมหลบุดพด้นความรรับผสิด เมคืซึ่อหนรีทั้ของลรูกหนรีทั้ ระงรับสสิทั้นไป ไมส่วาส่ เพราะเหตบุใดๆ ม. 699 การคสทั้าประกรันเพคืซึ่อกสิจการเนคืซึ่องกรันไปหลายคราวไมส่มรี จสากรัดเวลา ผด้รูคทั้ าส ประกรันอาจเลสิกเสรียคราวอนาคตกป็ไดด้ โดยบอก กลส่าวแกส่เจด้าหนรีทั้
ม. 700 ถด้าคสทั้าประกรันอรันตด้องชสาระ ณ เวลามรีกสาหนดแนส่นอน และเจด้าหนรีทั้ยอมผส่อนเวลาใหด้แกด้ลรูกหนรีทั้ไซรด้ ผด้รูคทั้ าส ประกรันยส่อมหลบุด พด้นจากความรรับผสิด เวด้นแตส่ผด้รูคทั้ าส ประกรันจะไดด้ตกลงในการผส่อน เวลานรัทั้นดด้วย ม. 701 ผด้รูคทั้ าส ประกรันจะขอชสาระหนรีทั้แกส่เจด้าหนรีทั้เมคืซึ่อหนรีทั้ถงซ กสาหนด ชสาระกป็ไดด้ ถด้าเจด้าหนรีทั้ไมส่ยอมรรับชสาระหนรีทั้ ผด้ค รู ทั้ าส ประกรันหลบุดพด้นจาก ความรรับผสิด เรรรื่อง จชานอง ม. 702 จสานอง คคือ สรัญญาซซซึ่งผด้รูจสานอง เอาทรรัพยย์สสินตราไวด้แกส่ ผด้รูร รับจสานอง เปป็ นประกรันการชสาระหนรีทั้ โดยไมส่สส่งมอบทรรัพยย์สสินนรัทั้น ว. 2 ผด้รูร รับจสานองชอบทรีซึ่จะไดด้ร รับชสาระหนรีทั้ จากทรรัพยย์สสินทรีซึ่จสานอง กส่อนเจด้าหนรีทั้สามรัญ มสิพรักตด้องพสิเคราะหย์วาส่ กรรมสสิทธสิไธ ดด้โอนไปยรัง บบุคคลภายนอกแลด้วหรคือไมส่ ม. 707 ใหด้นสามาตรา 681 คคือเรคืซึ่องคสทั้าประกรันไดด้เฉพาะหนรีทั้ สมบรูรณย์ มาบรังครับใชด้ในการจสานองโดยอนบุโลม ม. 708 สรัญญาจสานองตด้องมรีจสานวนเงสินระบบุไวด้เปป็ นเงสินไทยและมรี จสานวนแนส่นอน ม. 711 การทรีซึ่ตกลงกรันไวด้กส่อนหนรีทั้ถงซ กสาหนดชสาระวส่า ถด้าไมส่ชสาระ หนรีทั้ใหด้ผด้รูร รับจสานองเขด้าเปป็ นเจด้าของทรรัพยย์สสินทรีซึ่จสานอง หรคือใหด้
จรัดการแกส่ทรรัพยย์สสินนรัทั้นเปป็ นประการอคืซึ่น ขด้อตกลงเชส่นวส่านรัทั้นไมส่ สมบรูรณย์ ม. 712 แมด้มรีขด้อสรัญญาเปป็ นอยส่างอคืซึ่น ทรรัพยย์สสินซซซึ่งจสานองไวด้แกส่ บบุคคลหนซซึ่งนรัทั้น จะเอาไปจสานองแกส่อรีกบบุคคลหนซซึ่งในระหวส่างทรีซึ่ สรัญญากส่อนยรังมรีอายบุอยส่รูกป็ไดด้ ม. 714 สรัญญาจสานองตด้องทสาเปป็ นหนรังสคือและจดทะเบรียนตส่อ พนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่ ม. 717 แมด้ทรรัพยย์สสินซซซึ่งจสานองจะแบส่งออกเปป็ นหลายสส่วน ทส่าน วส่าจสานองกป็ยงรั คงครอบไปถซงหมดทบุกสส่วนดด้วยกรันอยส่รู ว.2 ถด้าผด้รูร รับจสานองยสินยอม จะโอนทรรัพยย์สสินสส่วนใดไปปลอด จสานองกป็ไดด้ แตส่ความยสินยอมนรัทั้นถด้ามสิไดด้จดทะเบรียน จะยกขซทั้น เปป็ นขด้อตส่อสด้รูบบุคคลภายนอกมสิไดด้ ม. 725 เมคืซึ่อบบุคคล 2 คน หรคือกวส่านรัทั้น ไดด้จสานองประกรันหนรีทั้ราย เดรียวกรันโดยมสิไดด้ระบบุลสาดรับไวด้ไซรด้ ทส่านวส่าผด้จ รู สานองซซซึ่งไดด้ชสาระหนรีทั้ หรคือเปป็ นเจด้าของทรรัพยย์สสินซซซึ่งตด้องถรูกบรังครับจสานองนรัทั้น หามรีสสิทธสิ ไลส่เบรีทั้ยผด้รูจสานองคนอคืซึ่นไดด้ไมส่ ม. 726 บบุคคลหลายคนไดด้จสานองประกรันหนรีทั้รายเดรียวกรัน และไดด้ ระบบุลสาดรับไวด้ การทรีซึ่ผด้รูร รับจสานองยอมปลดหนรีทั้ใหด้แกส่ผจ ด้รู สานองคน หนซซึ่ง ยส่อมทสาใหด้ผด้รูจสานองคนหลรังๆ ไดด้หลบุดพด้นเพรียงขนาดทรีซึ่เขา ตด้องไดด้ร รับความเสรียหาย
ม. 727 ถด้าบบุคคลคนเดรียวจสานองประกรันหนรีทั้อรันบบุคคลอคืซึ่นตด้อง ชสาระ ใหด้ใชด้มาตรา 697, 700 และ 701 มาบรังครับโดยอนบุโลม หมายเหตบุ มาตรา 697 คคือเรคืซึ่องการกระทสาของเจด้าหนรีทั้ทสาใหด้ไมส่ อาจรรับชส่วงไดด้ มาตรา 700 คคือเรคืซึ่องเจด้าหนรีทั้ยอมผส่อนเวลาใหด้ลรูก หนรีทั้ มาตรา 701 คคือ ผด้ค รู ทั้ าส ประกรันขอชสาระหนรีทั้เมคืซึ่อถซงกสาหนดชสาระ ไดด้ ม. 728 เมคืซึ่อจะบรังครับจสานอง ผด้รูร รับจสานองจะตด้องมรีจดหมายบอก กลส่าวไปยรังลรูกหนรีทั้ใหด้ชสาระหนรีทั้ภายในเวลาอรันสมควรกส่อน ถด้าลรูก หนรีทั้ละลเยเสรีย ผด้รูร รับจสานองจะฟด้ องคดรีตส่อศาลเพคืซึ่อใหด้ยซดทรรัพยย์สสิน ซซซึ่งจสานองและใหด้ขายทอดตลาดกป็ไดด้ ม. 730 เมคืซึ่อทรรัพยย์สสินหนซซึ่งไดด้จสานองแกส่ผด้รูร รับจสานองหลายคน ใหด้ ถคือลสาดรับเรรียงตามวรันและเวลาจดทะเบรียน ผด้รูร รับจสานองกส่อนจรัก ไดด้ร รับใชด้หนรีทั้กส่อน ม. 733 ถด้าเอาทรรัพยย์จสานองหลบุด และราคาทรรัพยย์สสินนรัทั้นตสซึ่ากวส่า จสานวนหนรีทั้ทซึ่ค รี ด้างกป็ดรี หรคือถด้าเอาขายทอดตลาดไดด้เงสินนด้อยกวส่าทรีซึ่ คด้างชสาระกรันอยส่รูกป็ดรี สส่วนทรีซึ่ขาดลรูกหนรีทั้ไมส่ตด้องรรับผสิดชอบ ม. 734 ถด้าจสานองทรรัพยย์สสินหลายสสิซึ่งประกรันหนรีทั้รายเดรียวมสิไดด้ระบบุ ลสาดรับไวด้ ผด้รูร รับจสานองจะใชด้สสิทธสิบงรั ครับแกส่ทรรัพยย์สสินทรัทั้งหมด หรคือ บางสสิซึ่งกป็ไดด้ แตส่หด้ามเกสินหนรีทั้ตามสสิทธสิของตน ม. 744 จสานองยส่อมระงรับ (1) เมคืซึ่อหนรีทั้ทซึ่ป รี ระกรันระงรับสสิทั้นไป โดย มสิใชส่เหตบุอายบุความ (2) เมคืซึ่อปลดจสานองเปป็ นหนรังสคือ (3) เมคืซึ่อผด้รู
จสานองหลบุดพด้น (4) เมคืซึ่อถอนจสานอง (5) เมคืซึ่อขายทอดตลาด เพราะบรังครับจสานอง (6) เมคืซึ่อเอาทรรัพยย์ซซึ่งซ จสานองนรัทั้นหลบุด เรรรื่อง จชานชา ม. 747 จสานสา คคือ สรัญญาซซซึ่งผด้รูจสานสา สส่งมอบทรรัพยย์สสินสสิซึ่งหนซซึ่ง ใหด้ แกส่ผด้รูร รับจสานสา เพคืซึ่อเปป็ นการประกรันการชสาระหนรีทั้ ม. 750 ถด้าทรรัพยย์สสินทรีซึ่จสานสาเปป็ นสสิทธสิซซึ่งซ มรีตราสาร และ มสิไดด้สงส่ มอบตราสารนรัทั้นใหด้แกส่ผด้รูร รับจสานสา ทรัทั้งมสิไดด้บอกกลส่าวเปป็ นหนรังสคือ แจด้งการจสานสาแกส่ลรูกหนรีทั้แหส่งสสิทธสินทั้ น รั ดด้วยไซรด้ ทส่านวส่าการจสานสา ยส่อมเปป็ นโมฆะ ม. 756 การทรีซึ่ตกลงกรันไวด้กส่อนหนรีทั้ถงซ กสาหนดชสาระวส่า ถด้าไมส่ชสาระ หนรีทั้ใหด้ผด้รูร รับจสานสาเปป็ นเจด้าของทรรัพยย์สสินทรีซึ่จสานสา หรคือใหด้จด รั การแกส่ ทรรัพยย์สสินนรัทั้นเปป็ นประการอคืซึ่น ขด้อตกลงเชส่นวส่านรัทั้นไมส่สมบรูรณย์ ม. 767 เมคืซึ่อบรังครับจสานสาไดด้เงสินสบุทธสิเทส่าใด ผด้รูร รับจสานสาตด้องจรัดสรร ชสาระหนรีทั้ มรีเงสินเหลคือตด้องสส่งคคืน แตส่ถด้าขาดลรูกหนรีทั้กป็ยรังคงตด้องชสาระ ม. 769 จสานสายส่อมระงรับ (1) เมคืซึ่อหนรีทั้ซซึ่งซ จสานสาเปป็ นประกรันระงรับ โดยมสิใชส่เหตบุอายบุความ (2) เมคืซึ่อผด้รูร รับจสานสายอมใหด้ทรรัพยย์สสินทรีซึ่ จสานสา กลรับคคืนไปสส่รูการครอบครองของผด้รูจสานสา ตรัวแทน , ประกรันภรัย , ตรัว ตั๋ เงดิน , บรัญชทเดดินสะพรัด
เรรรื่อง ตตัวตั๋ เงณิน
ม. 898 ตรัวตั๋ เงสินมรีสามประเภท คคือ ตรัวตั๋ แลกเงสิน , ตรัวตั๋ สรัญญาใชด้ เงสิน และเชป็ค ม. 899 ขด้อความใดทรีซึ่มไสิ ดด้บญ รั ญรัตไสิ วด้ในกฎหมาย ถด้าเขรียนลงในตรัวตั๋ เงสิน หามรีผลเปป็ นอยส่างใดไมส่ ม. 900 ผด้รูลงลายมคือชคืซึ่อในตรัวตั๋ เงสินยส่อมตด้องรรับผสิดตามเนคืทั้ อความ ม. 904 ผด้รูทรง คคือ ผด้รูมรีตวรั ตั๋ เงสินไวด้ในครอบครอง โดยฐานเปป็ นผด้รูร รับ เงสินหรคือผด้รูร รับสลรักหลรัง , ตรัวตั๋ ผด้รูถคือ ผด้รูถคือเปป็ นผด้รูทรง ม. 905 ผด้รูครอบครองตรัวตั๋ ถด้าแสดงใหด้ปรากฏวส่าสสิทธสิมาจากการ สลรักหลรังไมส่ขาดสาย แมด้สด บุ ทด้ายจะสลรักหลรังลอย ถคือวส่าเปป็ นผด้รูทรง ว. 2 บบุคคลใดตด้องปราศจากตรัวตั๋ ไปจากครอบครอง ผด้รูทรงซซซึ่งแสดง ใหด้ปรากฏสสิทธสิของตนในตรัวตั๋ หาจสาตด้องสละตรัวตั๋ ไมส่ เวด้นแตส่จะไดด้มา โดยทบุจรสิต หรคือไดด้มาดด้วยความประมาทเลสินเลส่ออยส่างรด้ายแรง ขด้อความนรีทั้ใหด้ใชด้บงรั ครับกรับผด้รูทรงตรัวตั๋ ผด้รูถคือดด้วย ม. 910 วรรคทด้าย เปป็ นกรณรีทซึ่ต รี วรั ตั๋ แลกเงสินหรคือเชป็คมสิไดด้ลงวรันทรีซึ่ ออกตรัวตั๋ ผด้รูทรงโดยชอบและทสาการโดยสบุจรสิตจะจดวรันทรีซึ่ถรูกตด้อง แทด้จรสิงลงกป็ไดด้ แมด้ผด้รูทรงจะถซงแกส่ความตายไปแลด้ว ผด้จ รู รัดการ มรดกกป็ลงวรันทรีซึ่ออกเชป็คไดด้ ม. 914 ผด้รูสงรั ซึ่ จส่ายหรคือผด้บุสลรักหลรังตรัวตั๋ แลกเงสินยส่อมเปป็ นสรัญญาวส่า เมคืซึ่อตรัวตั๋ นรัทั้นไดด้นสาไปยคืซึ่น โดยชอบแลด้วจะมรีผด้รูร รับรอง และใชด้เงสินตาม ตรัวตั๋ ถด้าตรัวตั๋ นรัทั้นเขาไมส่เชคืซึ่อถคือ หรคือไมส่ร รับรอง หรคือไมส่ใชด้เงสินกป็ดรี ผด้รู สรังซึ่ จส่ายหรคือผด้รูสลรักหลรังกป็จะใชด้เงสินแกส่ผด้รูทรง
ม. 916 ผด้รูถรูกฟด้ องในมรูลตรัวตั๋ แลกเงสิน หาอาจจะตส่อสด้รูผด้รูทรงดด้วยขด้อ ตส่อสด้รูอรันอาศรัยความเกรีซึ่ยวพรันเฉพาะบบุคคลระหวส่างตนกรับผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย หรคือกรับผด้รูทรงคนกส่อนๆ ไมส่ไดด้ เวด้นแตส่ การโอนจะไดด้มรีขทั้ น ซ ดด้วย คบคสิดฉด้อฉล ม. 917 ตรัวตั๋ แลกเงสิน โอนใหด้กรันไดด้โดยสลรักหลรัง และสส่งมอบ ว. 2 ผด้รูสงรั ซึ่ จส่ายเขรียนในดด้านหนด้าตรัวตั๋ วส่า เปลรีซึ่ยนมคือไมส่ไดด้ คคือหด้าม โอน จะโอนกรันไดด้กต ป็ ส่อเมคืซึ่อโอนอยส่างสามรัญ (กลส่าวคคือทสาเปป็ น หนรังสคือ และบอกกลส่าวไปยรังลรูกหนรีทั้ตามบทบรัญญรัตสิ มาตรา 306 วส่าดด้วยการโอนหนรีทั้ โดยลรูกหนรีทั้ในทรีซึ่นทั้ ค รี คือผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย นรัน ซึ่ เอง ) ม. 918 ตรัวตั๋ แลกเงสินชนสิดผด้รูถคือ ทส่านวส่าโอนไปเพรียงดด้วยสส่งมอบใหด้ กรัน ม. 919 การสลรักหลรังตด้องเขรียนลงในตรัวตั๋ แลกเงสิน หรคือใบประจสา ตส่อ และลงลายมคือชคืซึ่อผด้รูสลรักหลรัง ว. 2 การสลรักหลรังโดยไมส่ลงชคืซึ่อผด้รูร รับประโยชนย์กป็สมบรูรณย์ ถคือวส่า เปป็ นการสลรักหลรังลอย ม. 920 ว.2 (3)การสลรักหลรังลอยอาจทสาไดด้ดวด้ ยการ โอนตรัวตั๋ เงสิน ใหด้บบุคคลภายนอกโดยไมส่กรอกขด้อความและไมส่สลรักหลรังกลส่าวคคือ เพรียงสส่งมอบ กป็ไดด้ ม. 921 การสลรักหลรังตรัวตั๋ แลกเงสินผด้รูถคือ เปป็ นเพรียงการประกรัน (อาวรัล) ผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย
ม.939 การรรับอาวรัล ทสาไดด้โดยการเขรียนลงในตรัวตั๋ เงสินนรัทั้น หรคือใบ ประจสาตส่อ ใชด้คสาวส่า ไดด้ใชด้เปด้ นอาวรัล และลงลายมคือชคืซึ่อผด้รูร รับอาวรัล ว. 2 ในการนรีทั้ ใชด้คสาสสานวนวส่า ใชด้ไดด้เปป็ นอาวรัล หรคือสสานวนอคืซึ่นใด ทสานองเดรียวกรันนรัทั้นกป็ไดด้ ว. 3 การลงลายมคือชคืซึ่อของผด้รูร รับอาวรัล ในดด้าหนด้าตรัวตั๋ เงสิน กป็ถคือ เปป็ นการรรับอาวรัลแลด้ว เวด้นแตส่เปป็ นลายมคือชคืซึ่อผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย หรคือผด้รูจส่าย ว. 4 การรรับอาวรัลตด้องระบบุวาส่ รรับประกรันผด้รูใด หากไมส่ระบบุเปป็ นการ รรับประกรันผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย ม. 940 ผด้รูร รับอาวรัลยส่อมตด้องผรูกพรันเปป็ นอยส่างเดรียวกรับบบุคคลซซซึ่งตน ประกรัน แมด้ความรรับผสิดจะใชด้ไมส่ไดด้เพราะผสิดระเบรียบ การอาวรัลกป็ ยรังสมบรูรณย์ ม. 959 ผด้รูทรงตรัวตั๋ แลกเงสิน จะใชด้สสิทธสิไลส่เบรีทั้ยเอาแกส่บรรดาผด้รูสลรัก หลรัง ผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย และบบุคคลอคืซึ่นๆ ซซซึ่งตด้องรรับผสิดตามตรัวตั๋ เงสินนรัทั้นกป็ไดด้ คคือ (ก) ไลส่เบรีทั้ยไดด้เมคืซึ่อตรัวตั๋ ถซงกสาหนด กรณรีไมส่ใชด้เงสิน (ข) ไลส่เบรีทั้ยไดด้ แมด้ตวรั ตั๋ ยรังไมส่ถงซ กสาหนดหาก 1) เขาบอกปรั ดไมส่ร รับรองตรัวตั๋ 2) ผด้รูจาส่ ย ลด้มละลาย 3) ผด้รูสงรั ซึ่ จส่ายลด้มละลาย ม. 967 ในเรคืซึ่องตรัวตั๋ แลกเงสินนรัทั้น บรรดาผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย ผด้รูร รับรอง ผด้รูสลรัก หลรัง หรคือผด้รูประกรันดด้วยอาวรัลกป็ดรี ยส่อมตด้องรรับผสิดรส่วมกรันตส่อผด้รูทรง ม. 968 ผด้รูทรงจะเรรียกรด้องเอาเงสินใชด้จากบบุคคลซซซึ่งตนใชด้สสิทธสิไลส่ เบรีทั้ยไดด้ (2) ดอกเบรีทั้ยรด้อยละ 5 ตส่อปรี นรับแตส่วน รั ถซงกสาหนด กรณรีนทั้ รี คคือดอกเบรีทั้ยหลรังผสิดนรัด
สส่วนในกรณรีเชป็คมสิไดด้นสาบทบรัญญรัตม สิ าตรานรีทั้มาใชด้บงรั ครับ แตส่ถคือวส่า หนรีทั้ตามเชป็คเปป็ นหนรีทั้เงสิน ผด้รูทรงมรีสสิทธสิเรรียกดอกเบรีทั้ยโดยเหตบุผสิดนรัด ไดด้ รด้อยละ 7.5 ตส่อปรี โดยนรับแตส่วน รั ทรีซึ่ผสิดนรัด คคือวรันทรีซึ่ธนาคาร ปฏสิเสธการจส่ายเงสิน ม. 971 ผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย ผด้รูร รับรอง หรคือผด้รูสลรักหลรังคนกส่อนกป็ดรี ซซงซึ่ เขา สลรักหลรัง หรคือโอนตรัวตั๋ แลกเงสินใหด้อรีกทอดหนซซึ่ง ไมส่มรีสสิทธสิไลส่เบรีทั้ยเอา แกส่คส่รูสญ รั ญาฝส่ ายหนซซึ่งซซซึ่งตนยส่อมตด้องรรับผสิดตส่อเขาอยส่รูกส่อนแลด้วตาม ตรัวตั๋ เงสินนรัทั้น เรรรื่อง เชช็ค ม. 987 เชป็คคคือคราสารซซซึ่งบบุคคลหนซซึ่งเรรียกวส่าผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย สรังซึ่ ธนาคาร ใหด้ใชด้เงสินจสานวนหนซซึ่งเมคืซึ่อทวงถามแกส่อรีกบบุคคลหนซซึ่ง เรรียกวส่าผด้รูร รับ เงสิน ม. 989 บทบรัญญรัตวสิ าส่ ดด้วยตรัวตั๋ แลกเงสิน ใหด้นสามาบรังครับใชด้ในเรคืซึ่อง เชป็ค เพรียงเทส่าทรีซึ่ไมส่ขด รั กรับสภาพแหส่งตราสารชนสิดนรีทั้ ม. 990 ผด้รูทรงเชป็คตด้องยคืซึ่นเชป็คแกส่ธนาคารเพคืซึ่อใหด้ใชด้เงสินนรับแตส่วรัน ออกเชป็ค ถด้าเมคืองเดรียวกรันตด้องภายใน 1 เดคือน ถด้าใหด้ใชด้เงสินทรีซึ่อซึ่ น คื ตด้องภายใน 3 เดคือน มสิเชส่นนรัทั้นสสิทั้นสสิทธสิไลส่เบรีทั้ยแกส่ผด้รูสลรักหลรัง และ เสรียสสิทธสิตส่อผด้รูสงรั ซึ่ จส่ายเพรียงเทส่าทรีซึ่เสรียหาย
ม. 991 ธนาคารจสาตด้องใชด้เงสินตามเชป็ค เวด้นแตส่ (1) ไมส่มรีเงสินใน บรัญชรีพอ (2) เชป็คนรัทั้นยคืซึ่นเมคืซึ่อพด้น 6 เดคือน นรับแตส่ออกเชป็ค (3) มรี คสาบอกกลส่าววส่าเชป็คนรัทั้นหายหรคือถรูกลรัก อายรุความ ม. 1001 ในคดรีฟด้องผด้รูร รัอบรองตรัวตั๋ แลกเงสิน หรคือผด้รูออกตรัวตั๋ สรัญญา ใชด้เงสินกป็ดรี มสิใหด้ฟด้องเมคืซึ่อพด้นเวลา 3 ปรี นรับแตส่ตว รั ตั๋ นรัทั้นถซงกสาหนดใชด้ เงสิน ม. 1002 คดรีทซึ่ผ รี ด้รูทรงฟด้ องผด้รูสลรักหลรัง และผด้รูสงรั ซึ่ จส่าย หด้ามมสิใหด้ฟด้อง เมคืซึ่อพด้น 1 ปรี นรับแตส่วรันทรีซึ่ไดด้ลงในคสาครัดคด้านซซซึ่งทสาขซทั้นในกสาหนด ตตัวตั๋ เงณินปลอม ตตัวตั๋ เงณินถลูกลตัก และตตัวตั๋ เงณินหาย ม. 1007 ถด้าขด้อความในตรัวตั๋ เงสิน หรคือในคสารรับรอง มรีการแกด้ไข เปลรีซึ่ยนแปลงในขด้อสสาครัญโดยคส่รูสญ รั ญาทรัทั้งปวงมสิไดด้ยสินยอมดด้วยทบุก คน ตรัวตั๋ เงสินนรัทั้นเปป็ นอรันเสรียไป เวด้นแตส่ใชด้ไดด้ตส่อคส่รูสรัญญาซซงซึ่ เปป็ นผด้รู ทสาการแกด้ไขเปลรีซึ่ยนแปลงยรัทั้ย หรคือไดด้ยสินยอมดด้วย กรับทรัทั้งผด้รูสลรัก หลรังในภายหลรัง ว. 2 หากการแกด้ไขเปลรีซึ่ยนแปลงไมส่ประจรักษย์ และตรัวตั๋ เงสินตกอยส่รูใน มคือผด้รูทรงโดยชอบ ผด้รูทรงจะเอาประโยชนย์จากตรัวตั๋ เงสินนรัทั้นกป็ไดด้ เสมคือนหนซซึ่งวส่าไมส่มรีการแกด้ไขเปลรีซึ่ยนแปลงเลย และบรังครับการใชด้ เงสินตามเนคืทั้ อความเดสิมแหส่งตรัวตั๋ กป็ไดด้
ว. 3 การแกด้ไขเปลรีซึ่ยนแปลงขด้อสสาครัญ คคือ วรันทรีซึ่ลง จสานวน เงสิน เวลาใชด้เงสิน สถานทรีซึ่ใชด้เงสิน รวมไปถซงเตสิมสถานทรีซึ่ใชด้เงสิน ม. 1008 เมคืซึ่อใดเปป็ นลายมคือชคืซึ่อปลอม หรคือมสิไดด้มอบอสานาจใหด้ ลงชคืซึ่อ ลายมคือชคืซึ่อนรัทั้นใชด้ไมส่ไดด้เลย ผด้รูใดจะอด้างเพคืซึ่อแสวงสสิทธสิยซด หนส่วง หรคือทสาใหด้หลบุดพด้น หรคือบรังครับการใชด้เงสินเอาแกส่คส่รูสญ รั ญา แหส่งตรัวตั๋ นรัทั้นไมส่อาจทสาไดด้ เวด้นแตส่ เปป็ นผด้รูซซึ่งซ ถรูกตรัดบทมสิใหด้ยก ลายมคือชคืซึ่อปลอมหรคือปราศจากอสานาจนรัทั้นขซทั้นตส่อสด้รู ม. 1009 ถด้ามรีผด้รูนสาตรัวตั๋ เงสินชนสิดผด้รูถคือ มาเบสิกตส่อธนาคาร หาก ธนาคารไดด้ใชด้เงสินไปตามทางคด้าปกตสิโดยสบุจรสิตและปราศจากความ ประมาท ถคือวส่าธนาคารไดด้ใชด้เงสินไปถรูกระเบรียบ หจ้รุนสย่วน/บรณิษตัท เรรรื่อง หจ้รุนสย่วน/บรณิษตัท ม. 1012 สรัญญาจรัดตรัทั้งหด้างหด้น บุ สส่วนหรคือบรสิษรัท คคือ สรัญญาซซซึ่ง บบุคคลตรัทั้งแตส่ 2 คน ตกลงเขด้ากรันเพคืซึ่อกระทสากสิจการรส่วมกรัน ดด้วย ประสงคย์จะแบส่งปรั นกสาไร อรันจะพซงไดด้แตส่กจ สิ การทรีซึ่ทสานรัทั้น ม. 1015 หด้างหด้น บุ สส่วนหรคือบรสิษรัท เมคืซึ่อไดด้จดทะเบรียน ยส่อมเปป็ น นสิตสิบค บุ คล เรรรื่อง หจ้างหจ้รุนสย่วนสามตัญ
ม. 1025 หด้างหด้น บุ สส่วนสามรัญ คคือ หด้างหด้บุนสส่วนประเภทซซซึ่งผด้เรู ปป็ น หด้บุนสส่วนทบุกคนตด้องรรับผสิดรส่วมกรันเพคืซึ่อหนรีทั้ททั้ งรั ปวง โดยไมส่มรีจสากรัด ความเกนรื่ยวพตันระหวย่างผจ้ลูเปช็ นหจ้รุนสย่วนดจ้วยกตันเอง
ม. 1030 ถด้าผด้เรู ปป็ นหด้บุนสส่วนคนหนซซึ่งใหด้กรรมสสิทธสิใธ นทรรัพยย์สสิน เปป็ นการลงหด้บุน ความเกรีซึ่ยวพรันระหวส่างหด้บุนสส่วนคนนรัทั้นกรับหด้างหด้บุน สส่วนในเรคืซึ่อง สส่งมอบ ซส่อมแซม รรับผสิดเมคืซึ่อชสารบุด การรอนสสิทธสิ หรคือขด้อยกเวด้นความรรับผสิด ใหด้นสาเรคืซึ่องซคืทั้ อขายมาใชด้บรังครับ ม. 1032 หด้ามมสิใหด้เปลรีซึ่ยนแปลงขด้อสรัญญาเดสิมแหส่งหด้างหด้บุนสส่วน เวด้นแตส่ไดด้ร รับความยสินยอมจากหด้บุนสส่วนทบุกคนหรคือมรีขด้อตกลงกรัน ไวด้เปป็ นอยส่างอคืซึ่น ม. 1038 หด้ามมสิใหด้ผด้รูเปป็ นหด้บุนสส่วนประกอบกสิจการอยส่างหนซซึ่งอยส่าง ใดซซซึ่งมรีสภาพดบุจเดรียวกรัน และเปป็ นการแขส่งขรันกรับกสิจการของหด้าง หด้บุนสส่วนนรัทั้น ไมส่วส่าเพคืซึ่อประโยชนย์ตนหรคือผด้รูอซึ่ คืนโดยมสิไดด้ร รับความ ยสินยอมจากผด้รูเปป็ นหด้บุนสส่วนคนอคืซึ่นๆ ความเกนรื่ยวพตันระหวย่างผจ้ลูเปช็ นหจ้รุนสย่วนกตับบรุคคลภายนอก ม. 1049 ผด้เรู ปป็ นหด้บุนสส่วนจะถคือเอาสสิทธสิใดๆแกส่บค บุ คลภายนอก ใน กสิจการคด้าขายซซซึ่งไมส่ปรากฏชคืซึ่อของตนนรัทั้นหาไดด้ไมส่
ม. 1050 การใดๆ ทรีซึ่ผด้รูเปป็ นหด้บุนสส่วนคนใดทสาไปในทางธรรมดา คด้าขาย ยส่อมผรูกพรันหด้บุนสส่วนทบุกคนทรีซึ่ตด้องรรับผสิดรส่วมกรัน โดยไมส่ จสากรัด ม. 1053 หด้างหด้น บุ สส่วนซซซึ่งยรังไมส่จดทะเบรียน แมด้จะมรีขด้อจสากรัด อสานาจของหด้บุนสส่วนคนใดในการผรูกพรันหด้บุนสส่วนคนอคืซึ่น ขด้อจสากรัด นรัทั้นไมส่มรีผลถซงบบุคคลภายนอก ม. 1054 บบุคคลใดแสดงตนวส่าเปป็ นหด้บุนสส่วน หรคือยสินยอมใหด้เขาใชด้ ชคืซึ่อของตนเปป็ นชคืซึ่อหด้างหด้บุนสส่วน หรคือรด้รูแลด้วไมส่คด รั คด้าน ยส่อมตด้องรรับ ผสิดตส่อบบุคคลภายนอกในบรรดาหนรีทั้ของหด้างหด้บุนสส่วนเสมคือนวส่าเปป็ น หด้บุนสส่วน การเลณิกและชชาระบตัญชนหจ้างหจ้รุนสย่วนสามตัญ ม. 1055 หด้างหด้น บุ สส่วนสามรัญเลสิกกรันดด้วยเหตบุดงรั นรีทั้ (1) สรัญญา กสาหนดกรณรีทซึ่จ รี ะเลสิก (2) สรัญญากสาหนดเวลาและสสิทั้นกสาหนด (3)สรัญญาทสาไวด้เพคืซึ่อกสิจการใดเฉพาะอยส่างเดรียว แลด้วกสิจการนรัทั้น เสรป็จ (4) หด้บุนสส่วนคนหนซซึ่งคนใดบอกกลส่าว จะเลสิกลส่วง หนด้า 6 เดคือน (5) หด้บุนสส่วนคนใดตาย ลด้มละลาย หรคือตก เปป็ น บบุคคลไรด้ความสามารถ ม. 1060 ในกรณรีตามมาตรา 1055 (4) หรคือ (5) ถด้าผด้เรู ปป็ นหด้บุน สส่วนทรีซึ่ยรังอยส่รู รรับซคืทั้ อหด้บุนของผด้รูทซึ่อ รี อกไป ใหด้ถคือวส่าผด้เรู ปป็ นหด้บุนสส่วนทรัทั้ง ปวงไดด้ตกลงทสาการเปป็ นหด้บุนสส่วนสคืบไป
ม. 1061 เมคืซึ่อหด้างเลสิกกรันแลด้วใหด้จด รั การชสาระบรัญชรี ม .1062 การชสาระบรัญชรีใหด้ทสาโดยลสาดรับดรังนรีทั้ (1) ชสาระหนรีทั้ทซึ่ค รี ด้าง ใหด้บบุคลภายนอก (2) ชดใชด้เงสินทดรองทรีซึ่หด้บุนสส่วนไดด้จส่ายไป (3) ใหด้ คคืนทบุนทรรัพยย์ทซึ่แ รี ตส่ละคนไดด้ลงหด้น บุ ถด้าเหลคือแบส่งเปป็ นกสาไร ม .1068 ความรรับผสิดของผด้เรู ปป็ นหด้บุนสส่วนในหด้างหด้น บุ สส่วนจด ทะเบรียน เกรีซึ่ยวกรับหนรีทั้ทซึ่ไรี ดด้กส่อขซทั้นกส่อนตนออกจากหด้บุนสส่วน จสากรัด เพรียง 2 ปรี ม. 1070 เมคืซึ่อใดหด้างหด้บุนสส่วนซซซึ่งจดทะเบรียนผสิดนรัดชสาระหนรีทั้ เจด้า หนรีทั้ชอบทรีซึ่จะเรรียกเอาจากหด้บุนสส่วนคนหนซซึ่งคนใดกป็ไดด้ เวด้นแตส่หด้บุน สส่วนพสิสรูจนย์ไดด้ตาม ม. 1071 คคือ (1) สสินทรรัพยย์ของหด้างยรังพอมรี (2) การจะบรังครับเอาจากหด้างไมส่เปป็ นการยาก ตาม ม. 1071 ม. 1072 ถด้าหด้างหด้น บุ สส่วนซซซึ่งจดทะเบรียนยรังมสิไดด้เลสิกกรันตราบใด เจด้าหนรีทั้ของผด้รูเปป็ นหด้บุนสส่วนเฉพาะตรัว ยส่อมใชด้สสิทธสิไดด้แตส่เพรียงกสาไร หรคือเงสินทรีซึ่หด้างคด้างชสาระแกส่ผด้รูเปป็ นหด้บุนสส่วนคนนรัทั้นเทส่านรัทั้น ถด้าหด้างหด้น บุ สส่วนนรัทั้นเลสิกกรันแลด้ว เจด้าหนรีทั้ยส่อมใชด้สสิทธสิไดด้ตลอดจนถซงหด้น บุ ของหด้บุน สส่วนคนนรัทั้น การควบหจ้างหจ้รุนสย่วนเขจ้ากตัน ม. 1073 หด้างหด้น บุ สส่วนสามรัญจดทะเบรียนจะควบเขด้าเปป็ นอรัน เดรียวกรันกป็ไดด้ โดยความยสินยอมของผด้รูเปป็ นหด้บุนสส่วนทรัทั้งหมด เวด้น แตส่จะตกลงกรันไวด้เปป็ นอยส่างอคืซึ่น
เรรรื่อง หจ้างหจ้รุนสย่วนจชากตัด ม. 1077 อรันหด้างหด้บุนสส่วนจสากรัด คคือ หด้างหด้บุนสส่วนซซซึ่งมรีหด้บุน สส่วน 2 จสาพวก กลส่าวคคือ (1) จสาพวกจสากรัดความรรับผสิด และ (2)จสาพวกไมส่จสากรัดความรรับผสิด ม .1079 หด้างหด้บุนสส่วนจสากรัด ถด้ายรังไมส่จดทะเบรียน ถคือวส่าเปป็ นหด้าง หด้บุนสส่วนสามรัญ ซซซึ่งผด้เรู ปป็ นหด้บุนสส่วนทบุกคนตด้องรรับผสิดรส่วมกรันไมส่จสากรัด ม. 1080 บทบรัญญรัตวสิ าส่ ดด้วยหด้บุนสส่วนสามรัญใหด้นสามาใชด้บงรั ครับแกส่ หด้างหด้น บุ สส่วนจสากรัดดด้วย ม. 1081 หด้ามมสิใหด้เอาชคืซึ่อหด้บุนสส่วนจสาพวกจสากรัดความรรับผสิดระคน เปป็ นชคืซึ่อหด้าง ม. 1082 หด้บุนสส่วนจสาพวกจสากรัดความรรับผสิดใหด้ใชด้ชซึ่ อ คื ตนระคนเปป็ น ชคืซึ่อหด้าง จะตด้องรรับผสิดตส่อบบุคคลภายนอกเสมคือนเปป็ นหด้บุนสส่วน จสาพวกไมส่จสากรัดความรรับผสิด ม. 1087 หด้างหด้น บุ สส่วนจสากรัดนรัทั้น ผด้เรู ปป็ นหด้บุนสส่วนจสาพวกไมส่จสากรัด ความรรับผสิดเทส่านรัทั้นเปป็ นผด้รูจรัดการ ม. 1088 ถด้าหด้บุนสส่วนจสาพวกจสากรัดความรรับผสิดสอดเขด้าไปจรัดการ งานของหด้าง ตด้องรรับผสิดรส่วมกรันในหนรีทั้ททั้ งรั หลาย โดยไมส่จสากรัด จสานวน
ม. 1090 หด้น บุ สส่วนจสาพวกจสากรัดความรรับผสิดจะประกอบการคด้า ใดๆ กป็ไดด้ แมด้มรีสภาพอยส่างเดรียวกรันกรับการคด้าขายของหด้างหด้บุน สส่วน ม. 1091 ผด้เรู ปป็ นหด้บุนสส่วนจสากรัดความรรับผสิดจะโอนหด้บุนของตนกป็ไดด้ ไมส่จสาเปป็ นตด้องไดด้ร รับความยสินยอมจากหด้บุนสส่วนอคืซึ่น เรรรื่อง บรณิษตัทจชากตัด ม. 1096 บรสิษรัทจสากรัด คคือ บรสิษรัทซซซึ่งตรัทั้งขซทั้นดด้วยการแบส่งทบุนเปป็ น หด้บุนมรีมรูลคส่าเทส่าๆ กรัน โดยมรีผด้รูถคือหด้บุนตส่างรรับผสิดจสากรัดเทส่าหด้บุน ม. 1097(แกด้ไข) บบุคคลตรัทั้งแตส่ 3 คนขซทั้นไปจะตรัทั้งบรสิษรัทไดด้ดวด้ ยเขด้า ชคืซึ่อกรันทสาหนรังสคือบรสิคณหย์สนธสิ ม. 1105 อรันหด้บุนนรัทั้น หด้ามมสิใหด้ออกโดยราคาตสซึ่าไปกวส่ามรูลคส่าของ หด้บุนทรีซึ่ตทั้ งรั ไวด้ ว.2 การออกหด้บุนโดยราคาสรูงกวส่าถด้าในหนรังสคือบรสิคณหย์สนธสิใหด้ อสานาจไวด้กป็ออกไดด้ ม. 1112 ถด้ามสิไดด้จดทะเบรียนภายใน 3 เดคือนนรับแตส่ประชบุมตรัทั้ง บรสิษรัท บรสิษรัทเปป็ นอรันไมส่ไดด้ตทั้ งรั ม. 1113 ผด้เรู รสิซึ่มกส่อการบรสิษรัทตด้องรรับผสิดรส่วมกรันและโดยไมส่จสากรัด ในบรรดาหนรีทั้ จนกวส่าจะไดด้จดทะเบรียนบรสิษรัท หจ้รุนและผจ้ลูถรอหจ้รุน
ม. 1117 มรูลคส่าของหด้บุนมสิใหด้ตซึ่าส กวส่า 5 บาท ม. 1118 หด้น บุ นรัทั้นแบส่งแยกมสิไดด้ ว.2 ถด้าบบุคคลสองคนถคือหด้บุนเดรียวรส่วมกรัน ตด้องตรัทั้งคนใดคนหนซซึ่ง เปป็ นผด้รูใชด้สสิทธสิในฐานผด้รูถคือหด้บุน ว.3 บบุคคลทรัทั้งหลายซซซึ่งถคือหด้บุนเดรียวรส่วมกรัน ตด้องรส่วมกรันรรับผสิดใน การสส่งใชด้มรูลคส่าของหด้บุน ม. 1119 หด้บุนทบุกหด้บุนจสาตด้องใชด้เปป็ นเงสินสดจนเตป็มคส่า เวด้นแตส่หด้บุน ตามมาตรา 1108(5) คคือ หด้บุนซซซึ่งออกใหด้เหมคือนหนซซึ่งวส่าไดด้ใชด้เงสิน แลด้ว เพราะใหด้ใชด้ดด้วยอยส่างอคืซึ่นนอกจากตรัวเงสิน ว.2 การใชด้เงสินเปป็ นคส่าหด้บุนนรัทั้น ผด้รูถคือหด้บุนจะหรักหนรีทั้กรับบรสิษรัทหาไดด้ไมส่ ม. 1129 หด้บุนนรัทั้นยส่อมโอนกรันไดด้โดยมสิตด้องไดด้ร รับความยสินยอมจาก บรสิษรัท เวด้นแตส่เปป็ นหด้บุนระบบุชซึ่ อ คื ม. 1133 หด้น บุ ซซซึ่งโอนกรัน ถด้าเปป็ นหด้บุนทรีซึ่ยรังสส่งเงสินไมส่ครบ ผด้รูโอนยรัง คงตด้องรรับผสิด เวด้นแตส่ หนรีทั้ซซึ่งซ บรสิษรัทไดด้กส่อขซทั้นภายหลรัง ม. 1143 หด้ามมสิใหด้บรสิษรัทจสากรัดเปป็ นเจด้าของถคือหด้บุนของตนเอง หรคือรรับจสานสาหด้บุนของตนเอง ม. 1144 บรสิษรัทจสากรัด ใหด้มรีกรรมการคนหนซซึ่ง หรคือหลายคน เปป็ น ผด้รูจรัดการตามขด้อบรังครับ และอยส่รูในความครอบงสาของทรีซึ่ประชบุมใหญส่ ผด้รูถคือหด้บุน ม. 1151 ผด้รูเปป็ นกรรมการอาจจะตรัทั้ง หรคือถอนไดด้กแ ป็ ตส่โดยทรีซึ่ ประชบุมใหญส่เทส่านรัทั้น
ม. 1166 บรรดาการซซซึ่งกรรมการไดด้ทสาไป แมด้ภายหลรังปรากฏ วส่าการแตส่งตรัทั้งมรีขด้อบกพรส่อง การทรีซึ่ไดด้ทสานรัทั้นกป็สมบรูรณย์ ม. 1167 ความเกรีซึ่ยวพรันระหวส่างกรรมการ และบบุคคลภายนอก นรัทั้นใหด้บงรั ครับวส่าดด้วยตรัวแทน ม. 1168 หด้ามมสิใหด้ผด้รูเปป็ นกรรมการประกอบการคด้าขายใดๆอรันมรี สภาพอยส่างเดรียวกรัน และเปป็ นการแขส่งขรันกรับการคด้าขายของ บรสิษรัทนรัทั้น ไมส่วส่าเพคืซึ่อประโยชนย์ตนหรคือผด้รูอซึ่ คืน หรคือเขด้าไปเปป็ นหด้บุน สส่วนไมส่จสากรัดความรรับผสิดในหด้างคด้าขายอคืซึ่นซซซึ่งประกอบกสิจการ อยส่างเดรียวกรัน โดยมสิไดด้ร รับความยสินยอมจากทรีซึ่ประชบุมใหญส่ ม. 1169 ถด้ากรรมการทสาใหด้เกสิดความเสรียหายแกส่บรสิษรัท บรสิษรัท หรคือผด้รูถคือหด้บุน จะฟด้ องเรรียกคส่าสสินไหมทดแทนกป็ไดด้ ม. 1170 เมคืซึ่อการซซซึ่กรรมการทสาไปโดยไดด้ร รับอนบุมรัตสิจากทรีซึ่ประชบุม ใหญส่แลด้ว กรรมการนรัทั้นไมส่ตด้องรรับผสิด ม. 1173 การประชบุมวสิสามรัญ ตด้องมรีผด้รูถคือหด้บุน ซซซึ่งมรีจสานวนหด้บุนไมส่ นด้อยกวส่า 1 ใน 5 แหส่งจสานวนหด้บุนทรัทั้งหมด ไดด้เขด้าชคืซึ่อรด้องขอใหด้ ประชบุม ม. 1174 เมคืซึ่อผด้รูถคือหด้บุนยคืซึ่นคสารด้องขอใหด้เรรียกประชบุมวสิสามรัญตาม มาตรากส่อน ใหด้กรรมการเรรียกประชบุมโดยพลรัน ว.2 ถด้ากรรมการมสิไดด้เรรียกประชบุมใน 30 วรัน ผด้รูถคือหด้บุนซซซึ่งเปป็ นผด้รู รด้องหรคือผด้รูถคือหด้บุนคนอคืซึ่นๆรวมกรันไดด้จสานวนดรังทรีซึ่บรังครับไวด้นทั้ น รั จะ เรรียกประชบุมเองกป็ไดด้
ม. 1178 ในการประชบุมใหญส่ ถด้าไมส่มรีผด้รูถคือหด้บุนมาเขด้าประชบุมรวม กรันแทนหด้บุนไดด้ถซง 1 ใน 4 ของทบุนบรสิษรัท จะปรซกษากสิจการอรันใด มสิไดด้ ม. 1184 ผด้รูถคือหด้บุนคนใดยรังมสิไดด้ชสาระคส่าหด้บุน ไมส่มรีสสิทธสิออกเสรียง เปป็ นคะแนน ม. 1185 ผด้รูถคือหด้บุนคนใดมรีสวส่ นไดด้เสรีย หด้ามมสิใหด้ออกเสรียง ม. 1195 การเรรียกประชบุม หรคือการลงมตสิโดยฝส่ าฝคื นกฎหมาย หรคือฝส่ าฝคื นขด้อบรังครับบรสิษรัท กรรมการหรคือผด้รูถคือหด้บุนรด้องขอใหด้ศาล เพสิกถอนไดด้ ภายใน 1 เดคือน การเพณิรื่มทรุนและลดทรุน ม. 1220 บรสิษรัทจสากรัดอาจเพสิซึ่มทบุนไดด้โดยออกหด้บุนใหมส่โดยมตสิ พสิเศษ ม. 1222 บรรดาหด้บุนทรีซึ่ออกใหมส่นทั้ น รั ตด้องเสนอขายใหด้แกส่ผด้รูถคือหด้บุน ทรัทั้งหลายตามสส่วนจสานวนหด้บุนซซซึ่งเขาถคืออยส่รู ครอบครรัว – มรดก
เรรรื่อง ครอบครตัว ( ม.1435 – 1598/41 ) การหมตันน ม. 1435 การหมรัทั้นทสาไดด้ตส่อเมคืซึ่อชายและหญสิง มรีอายบุ 17 ปรี บรสิบรูรณย์แลด้ว มสิเชส่นนรัทั้นเปป็ นโมฆะ
ม. 1437 การหมรัทั้นจะสมบรูรณย์ เมคืซึ่อฝส่ ายชายไดด้สงส่ มอบโอน ทรรัพยย์สสินอรันเปป็ นของหมรัทั้น ใหด้แกส่หญสิงเพคืซึ่อเปป็ นหลรักฐานวส่าจะ สมรสดด้วย ว.2 เมคืซึ่อหมรัทั้นแลด้วใหด้ของหมรัทั้นตกเปป็ นสสิทธสิแกส่หญสิง ม. 1439 เมคืซึ่อมรีการหมรัทั้นแลด้ว ฝส่ ายใดผสิดสรัญญาหมรัทั้น อรีกฝส่ ายมรี สสิทธสิเรรียกใหด้ร รับผสิดใชด้คส่าทดแทน ในกรณรีทซึ่ฝ รี ส่ ายหญสิงผสิดสรัญญา หมรัทั้นใหด้คคืนของหมรัทั้นดด้วย ม. 1440 คส่าทดแทนอาจเรรียกไดด้ดงรั ตส่อไปนรีทั้ (1) ทดแทนความ เสรียหายตส่อกายหรคือชคืซึ่อเสรียง (2) ทดแทนความเสรียหายจากการทรีซึ่ คส่รูหมรัทั้น บสิดามารดา หรคือผด้รูกระทสาการแทน ไดด้ใชด้จส่ายเนคืซึ่องใน การเตรรียมการสมรสตามสมควรและโดยสบุจรสิต (3) ทดแทนความเสรียหายจากการทรีซึ่คห ส่รู มรัทั้นไดด้จด รั การทรรัพยย์สสิน หรคือการอคืซึ่นเกรีซึ่ยวแกส่อาชรีพหรคือทางทสามาหาไดด้ของตนไปโดย สมควรดด้วยคาดหมายวส่าจะไดด้มรีการสมรส ม. 1447 คส่าทดแทนพซงใชด้กรันตามหมวดนรีทั้ใหด้ศาลวสินสิจฉรัยตามควร ว.2 สสิทธสิเรรียกรด้องคส่าทดแทนตามหมวดนรีทั้ นอกจากคส่าทดแทน ความเสรียหายจากคส่าใชด้จส่ายในการเตรรียมงานสมรสตาม มาตรา 1440(2) ไมส่อาจโอนกรันไดด้และไมส่ตกทอดถซงทายาท เวด้น แตส่สสิทธสินทั้ น รั จะไดด้ร รับสภาพกรันไวด้เปป็ นหนรังสคือหรคือผด้รูเสรียหายไดด้ฟด้อง คดรีตามสสิทธสินทั้ น รั แลด้ว
เงรรื่อนไขแหย่งการสมรส ม. 1448 การสมรสทสาไดด้ตส่อเมคืซึ่อชายและหญสิง มรีอายบุ 17 ปรี บรสิบรูรณย์แลด้ว เวด้นแตส่ศาลอนบุญาต มสิเชส่นนรัทั้นเปป็ นโมฆรียะ ม. 1452 ชาย หรคือหญสิง จะทสาการสมรสในขณะทรีซึ่ตนมรีคส่รูสมรสไมส่ ไดด้ ม. 1453 หญสิงทรีซึ่สามรีตายหรคือการสมรสสสิทั้นสบุดดด้วยประการอคืซึ่น จะ ทสาการสมรสใหมส่ไดด้ตส่อเมคืซึ่อพด้น 310 วรัน เวด้นแตส่ (1) คลอดบบุตรแลด้วในระหวส่างนรัทั้น (2) สมรสกรับคส่รูสมรสเดสิม (3) มรีใบรรับรองแพทยย์วาส่ มสิไดด้มรีครรภย์ (4) มรีคสาสรังซึ่ ศาลใหด้สมรสไดด้ ม. 1457 การสมรสตามประมวลกฎหมายนรีทั้มรีไดด้เฉพาะเมคืซึ่อไดด้จด ทะเบรียนแลด้วเทส่านรัทั้น ทรตัพยยสณินระหวย่างสามนภรณิยา ม. 1466 สรัญญากส่อนสมรสเปป็ นโมฆะ ถด้ามสิไดด้จดแจด้งขด้อตกลงกรัน เปป็ นสรัญญากส่อนสมรสนรัทั้น ไวด้ในทะเบรียนสมรสพรด้อมกรับการจด ทะเบรียนสมรส หรคือมสิไดด้ทสาเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อคส่รูสมรส และพยานอยส่าง นด้อย 2 คน แนบไวด้ทด้ายทะเบรียนสมรส และไดด้จดไวด้ในทะเบรียน สมรสพรด้อมกรับการจดทะเบรียนสมรสวส่าไดด้มรีสญ รั ญานรัทั้นแนบไวด้ ม. 1470 ทรรัพยย์สสินระหวส่างสามรีภรสิยา นอกจากทรีซึ่เปป็ นสสินสส่วนตรัว ยส่อมเปป็ นสสินสมรส
ม. 1471 สสินสส่วนตรัว ไดด้แกส่ ทรรัพยย์สสินทรีซึ่ (1) ฝส่ ายหนซซึ่งฝส่ ายใดมรี อยส่รูกส่อนสมรส (2) เครคืซึ่องใชด้สส่วนตรัว / เครคืซึ่องแตส่งกาย / เครคืซึ่อง ประดรับตามควรแกส่ฐานะ หรคือเครคืซึ่องมคือเครคืซึ่องใชด้จสาเปป็ นในการ ประกอบอาชรีพ (3) ฝส่ ายหนซซึ่งฝส่ ายใดไดด้มาระหวส่างสมรส โดยการ รรับมรดก หรคือการใหด้โดยเสนส่หา (4) ทรีซึ่เปป็ นของหมรัทั้น ม. 1474 สสินสมรส ไดด้แกส่ ทรรัพยย์สสินทรีซึ่ (1) คส่รูสมรสไดด้มาระหวส่าง การสมรส (2) ทรีซึ่ฝส่ายหนซซึ่งฝส่ ายใดไดด้มาระหวส่างสมรสโดย พสินรัยกรรม หรคือโดยการใหด้เปป็ นหนรังสคือ ซซซึ่งระบบุวาส่ ใหด้เปป็ นสสินสมรส (3) ทรีซึ่เปป็ นดอกผลของสสินสส่วนตรัว ว.2 หากมรีกรณรีสงสรัยใหด้ถคือไวด้กส่อนวส่าเปป็ นสสินสมรส ม. 1476 สามรีและภรสิยา ตด้องจรัดการสสินสมรสรส่วมกรัน หรคือไดด้ร รับ ความยสินยอมจากอรีกฝส่ าย ในกรณรีดรังนรีทั้ (1) ขาย แลกเปลรีซึ่ยน ใหด้ เชส่าซคืทั้ อ จสานอง ปลดจสานอง ซซซึ่งอสรังหารสิมทรรัพยย์หรคือ สรังหารสิมทรรัพยย์ทซึ่จ รี สานองไดด้ (2) กส่อตรัทั้ง หรคือกระทสาใหด้สทั้ น สิ สบุด ซซซึ่ง ทรรัพยสสิทธสิ (3) ใหด้เชส่าอสรังหา ฯ เกสิน 3 ปรี (4) ใหด้กด้รูยคืมเงสิน (5) ใหด้โดยเสนส่หา เวด้นแตส่ เพคืซึ่อการกบุศล , การ สรังคม , ตามหนด้าทรีซึ่ธรรมจรรยา โดยพอควรแกส่ ฐานานบุรรูป
(6)ยอมความ (7) มอบขด้อพสิพาทใหด้
อนบุญาโตตบุลาการ (8) นสาทรรัพยย์สสินไปประกรันตส่อเจด้าพนรักงานหรคือ ศาล
ความเปช็ นโมฆะของการสมรส ม. 1495 การสมรสทรีซึ่ฝส่าฝคื นมาตรา 1449 คคือชายหรคือหญสิงเปป็ น บบุคคลวสิกลจรสิตไรด้ความสามารถ มาตรา 1450 เปป็ นญาตสิสบ คื สาย โลหสิตโดยตรง มาตรา 1452 สมรสขณะตนมรีคส่รูสมรสอยส่รูแลด้ว มาตรา 1458 ชายหญสิงมสิไดด้ยสินยอมตส่อหนด้านายทะเบรียนและใหด้ นายทะเบรียนบรันทซกความยสินยอมนรัทั้นไวด้ เปป็ นโมฆะ โดยในมาตรา 1496 ระบบุไวด้วาส่ จากมาตรากส่อน คสา พสิพากษาของศาลเทส่านรัทั้นทรีซึ่จะแสดงวส่าการสมรสเปป็ นโมฆะ ยกเวด้น มาตรา 1452 คคือสมรสขณะมรีคส่รูสมรสอยส่รูแลด้ว ม. 1498 การสมรสทรีซึ่เปป็ นโมฆะ ไมส่กส่อใหด้เกสิดความสรัมพรันธย์ทาง ทรรัพยย์สสินระหวส่างสามรีภรสิยา ว. 2 กรณรีสมรสเปป็ นโมฆะ ทรรัพยย์สสินทรีซึ่ฝส่ายใดมรี หรคือไดด้มา ไมส่วาส่ กส่อน หรคือหลรังการสมรส รวมทรัทั้งดอกผลคงเปป็ นของฝส่ ายนรัทั้น สส่วน บรรดาทรรัพยย์สสินทรีซึ่ทสามาหาไดด้รวส่ มกรันใหด้แบส่งคนละครซซึ่ง เวด้นแตส่ ศาลจะเหป็นเปป็ นประการอคืซึ่น ม. 1499 การสมรสทรีซึ่เปป็ นโมฆะ เพราะเปป็ นคนไรด้ความสามารถ เปป็ นผด้รูสคืบสายโลหสิต หรคือเกสิดจากความไมส่ยสินยอม ไมส่ทสาใหด้ชาย หรคือหญสิงผด้รูสมรสโดยสบุจรสิตเสคืซึ่อมสสิทธสิทซึ่ไรี ดด้มา เพราะการสมรส กส่อนมรีคสาพสิพากษาถซงทรีซึ่สบุดใหด้เปป็ นโมฆะ ว.2 การสมรสทรีซึ่เปป็ นโมฆะ เพราะเหตบุมรีคส่รูสมรสอยส่รูกส่อนแลด้วนรัทั้น ไมส่ทสาใหด้ชาย หรคือหญสิงผด้รูสมรสโดยสบุจรสิตเสคืซึ่อมสสิทธสิทซึ่ไรี ดด้มา กส่อนรด้รู
เหตบุทซึ่ท รี สาใหด้การสมรสเปป็ นโมฆะ แตส่ไมส่ทสาใหด้คส่รูสมรสเกสิดสสิทธสิร รับ มรดกในฐานะทายาทโดยธรรมของคส่รูสมรสอรีกฝส่ ายหนซซึ่ง การสณินนสรุดแหย่งการสมรส ม. 1501 การสมรสสสิทั้นสบุดลงดด้วยความตาย การหยส่า หรคือศาล พสิพากษาใหด้ถอน ม. 1504 การสมรสทรีซึ่เปป็ นโมฆรียะเพราะอายบุไมส่ถซง 17 ปรี ผด้รูมรีสส่วน ไดด้เสรียขอเพสิกถอนไดด้ แตส่บสิดามารดาหรคือผด้รูปกครองทรีซึ่ใหด้ความ ยสินยอมแลด้ว ขอเพสิกถอนไมส่ไดด้ ว. 2 ถด้าศาลยรังมสิไดด้สงรั ซึ่ ใหด้เพสิกถอน จนชายและหญสิงมรีอายบุครบ หรคือหญสิงมรีครรภย์กส่อนอายบุครบ ใหด้ถคือวส่าสมบรูรณย์ตทั้ งรั แตส่สมรส ม. 1511 การสมรสทรีซึ่มรีคสาพสิพากษาใหด้เพสิกถอนนรัทั้น ใหด้ถคือวส่าสสิทั้น สบุดในวรันทรีซึ่คสาพสิพากษาถซงทรีซึ่สบุด แตส่จะอด้างตส่อบบุคคลภายนอกมสิไดด้ เวด้นแตส่ไดด้จดทะเบรียนการเพสิกถอนนรัทั้นแลด้ว ม. 1531 การสมรสทรีซึ่จดทะเบรียนการหยส่าโดยความยสินยอมมรีผล นรับแตส่จดทะเบรียนหยส่า ว.2 ถด้าเปป็ นการหยส่าโดยคสาพสิพากษามรีผลเมคืซึ่อคสาพสิพากษาถซงทรีซึ่สบุด แตส่จะอด้างบบุคคลภายนอกไมส่ไดด้ เวด้นแตส่ไดด้จดทะเบรียนการหยส่านรัทั้น แลด้ว ม. 1532 เมคืซึ่อหยส่ากรันแลด้วใหด้จด รั การแบส่งทรรัพยย์สสินของสามรีภรสิยา
(ก.) ถด้าเปป็ นการหยส่าโดยความยสินยอม ใหด้จด รั การแบส่งทรรัพยย์สสิน ตามทรีซึ่มรีอยส่รูในเวลาจดทะเบรียนการหยส่า (ข.) ถด้าหยส่าโดยคสาพสิพากษา คสาพสิพากษาสส่วนทรีซึ่บรังครับทรรัพยย์สสิน มรีผลยด้อนหลรังไปถซงวรันฟด้ องหยส่า ม. 1533 เมคืซึ่อหยส่ากรันใหด้แบส่งสสินสมรสใหด้ชายและหญสิงไดด้สวส่ นเทส่า กรัน บณิดามารดา ม. 1536 เดป็กเกสิดแตส่หญสิงขณะเปป็ นภรสิยาชาย หรคือ ภายใน 310 วรันนรับแตส่สมรส ใหด้สรันนสิษฐานไวด้กส่อนวส่าเดป็กเปป็ นบบุตร ชอบดด้วยกฎหมายของชายผด้รูเปป็ นสามรี ม. 1537 ในกรณรีทซึ่ห รี ญสิงทสาการสมรสใหมส่ฝส่าฝคื นมาตรา 1453 แล ะคลอดบบุตรภายใน 310 วรันนรับแตส่การสมรส ใหด้สรันนสิษฐานไวด้ กส่อนวส่าเดป็กเปป็ นบบุตรชอบดด้วยกฎหมายของสามรีคนใหมส่ ม. 1546 (เพสิซึ่มเตสิม) เดป็กทรีซึ่เกสิดจากหญสิง ทรีซึ่มสิไดด้สมรสกรับชาย ใหด้ ถคือวส่าเปป็ นบบุตรทรีซึ่ชอบดด้วยกฎหมายของหญสิงนรัทั้น ยกเวด้นไวด้ในกรณรี ทรีซึ่มรีกฎหมายบรัญญรัตไสิ วด้เปป็ นอยส่างอคืซึ่น ม. 1547 เดป็กเกสิดจากบสิดามารดาทรีซึ่มสิไดด้สมรสกรัน จะเปป็ นบบุตรทรีซึ่ ชอบดด้วยกฎหมายของบสิดา ตส่อเมคืซึ่อบสิดามารดาไดด้สมรสกรันภาย หลรัง / บสิดาไดด้จดทะเบรียนวส่าเปป็ นบบุตร / ศาลพสิพากษาวส่าเปป็ นบบุตร
ม. 1556 การฟด้ องคดรีขอใหด้ร รับเดป็กเปป็ นบบุตรในระหวส่างเดป็กเปป็ นผด้รู เยาวย์ ถด้าเดป็กอายบุยรังไมส่ครบ 15 ปรี ผด้แ รู ทนโดยชอบธรรมของเดป็ก เปป็ นผด้รูฟด้องแทน ว.2 เมคืซึ่อเดป็กมรีอายบุครบ 15 ปรี เดป็กตด้องฟด้ องเอง ทรัทั้งนรีทั้ไมส่จสาตด้องไดด้ รรับความยสินยอมจากผด้รูแทนโดยชอบธรรม ว.3 กรณรีทซึ่เรี ดป็กบรรลบุนสิตสิภาวะแลด้ว ตด้องฟด้ องคดรีภายใน 1 ปรี นรับ แตส่บรรลบุนสิตสิภาวะ ม. 1558 การฟด้ องคดรีขอใหด้ร รับเดป็กเปป็ นบบุตรของผด้รูตาย ทรีซึ่ไดด้ฟด้อง ภายในกสาหนดอายบุความมรดก ถด้าศาลพสิพากษาวส่าเดป็กเปป็ นบบุตรทรีซึ่ ชอบดด้วยกฎหมายของผด้ต รู าย เดป็กนรัทั้นมรีสสิทธสิร รับมรดกในฐานะ ทายาทโดยธรรม ม. 1560 บบุตรเกสิดระหวส่างสมรสซซซึ่งศาลพสิพากษาใหด้ถอนภายหลรัง นรัทั้น ใหด้ถคือวส่าเปป็ นบบุตรชอบดด้วยกฎหมาย สณิทธณิและหนจ้าทนรื่ของบณิดามารดาและบรุตร ม. 1568 เมคืซึ่อบบุคคลใดทรีซึ่มรีบต บุ รตสิดมา และไดด้สมรสกรับบบุคคลอคืซึ่น อสานาจปกครองทรีซึ่มรีตส่อบบุตรอยส่รูกรับผด้รูทซึ่บ รี บุตรนรัทั้นตสิดมา ม. 1571 อสานาจปกครองนรัทั้น รวมทรัทั้งการจรัดการทรรัพยย์สสินของ บบุตรดด้วย และตด้องจรัดการดด้วยความระวรังเชส่นวสิญญรูชนจะพซง กระทสา
ม. 1574 นสิตสิกรรมใดอรันเกรีซึ่ยวกรับทรรัพยย์สสินของผด้เรู ยาวย์ ผด้รูใชด้ อสานาจปกครองกระทสามสิไดด้เวด้นแตส่ศาลจะอนบุญาต (1) ขาย แลกเปลรีซึ่ยน ขายฝาก ใหด้เชส่าซคืทั้ อ จสานอง ปลดจสานอง หรคือโอนสสิทธสิจสานองซซซึ่งอสรังหารสิมทรรัพยย์ หรคือสรังหารสิมทรรัพยย์ทซึ่รี อาจจสานองไดด้ (5) ใหด้เชส่าอสรังหารสิมทรรัพยย์เกสิน 3 ปรี ,(8) ใหด้โดยเสนส่หา เวด้นแตส่ เพคืซึ่อการกบุศลสาธารณะ สรังคม หรคือตามหนด้าทรีซึ่ธรรมจรรยา พอ สมควรแกส่ฐานานบุรรูป
บรุตรบรุญธรรม ม. 1598/28 บบุตรบบุญธรรมยส่อมมรีฐานะอยส่างเดรียวกรับบบุตรชอบ ดด้วยกฎหมาย แตส่ไมส่สรูญสสิทธสิและหนด้าทรีซึ่ในครอบครรัวทรีซึ่ไดด้กสาเนสิด มา ในกรณรีเชส่นนรีทั้ ใหด้บสิดามารดาโดยกสาเนสิดหมดอสานาจปกครองนรับ แตส่เวลาทรีซึ่เดป็กเปป็ นบบุตรบบุญธรรมแลด้ว ม.1598/29 การรรับบบุตรบบุญธรรมไมส่กส่อใหด้เกสิดสสิทธสิร รับมรดกของ บบุตรบบุญธรรมในฐานะทายาทโดยธรรม เรคืซึ่อง มรดก ( ม. 1599 – 1755 ) ม. 1599 บบุคคลใดตาย มรดกยส่อมตกทอดแกส่ทายาท
ม. 1600 กองมรดก ไดด้แกส่ ทรรัพยย์สสินทบุกชนสิดของผด้รูตาย ตลอด ทรัทั้งสสิทธสิหนด้าทรีซึ่ และความรรับผสิดตส่างๆ เวด้นแตส่เปป็ นการเฉพาะตรัว การเปช็ นทายาท ม. 1604 บบุคคลธรรมดาจะเปป็ นทายาทไดด้ตส่อเมคืซึ่อมรีสภาพบบุคคลใน เวลาทรีซึ่เจด้ามรดกถซงแกส่ความตาย ว.2 ใหด้ถคือวส่าเดป็กทรีซึ่เกสิดมารอดอยส่รูภายใน 310 วรันนรับแตส่เจด้ามรดก ถซงแกส่ความตาย เปป็ นทารกในครรภย์มารดาอยส่รูในเวลาทรีซึ่เจด้ามรดก ถซงแกส่ความตาย ม. 1605 ทายาทคนใดยรักยด้าย หรคือปสิ ดบรังทรรัพยย์มรดกเทส่าสส่วนทรีซึ่ ตนจะไดด้หรคือมากกวส่านรัทั้น โดยฉด้อฉล ตด้องถรูกกสาจรัดมสิใหด้ร รับมรดก เลย แตส่ถด้านด้อยกวส่าสส่วนทรีซึ่ตนจะไดด้ ตด้องถรูกกสาจรัดเฉพาะสส่วนทรีซึ่ไดด้ ยรักยด้ายหรคือปสิ ดบรัง ว. 2 มาตรานรีทั้มสิใหด้ใชด้บงรั ครับแกส่ผด้รูร รับพสินรัยกรรม ม. 1606 บบุคคลตด้องถรูกกสาจรัดมสิใหด้ร รับมรดกฐานเปป็ นผด้รูไมส่สมควร คคือ (1) ตด้องคสาพสิพากษาถซงทรีซึ่สบุดวส่าเจตนา หรคือพยายามกระทสาใหด้เจด้า มรดก หรคือผด้รูมรีสสิทธสิไดด้มรดกกส่อนตน ตายโดยมสิชอบดด้วย กฎหมาย (2) ฟด้ องเจด้ามรดกหาวส่ากระทสาความผสิดโทษประหารชรีวต สิ และตน กลรับตด้องคสาพสิพากษาถซงทรีซึ่สบุดวส่าฟด้ องเทป็จ หรคือทสาพยายานเทป็จ
(3) รด้วรู ส่าเจด้ามรดกถรูกฆส่าโดยเจตนา แตส่มไสิ ดด้รด้องเรรียนเพคืซึ่อเอาผด้รู กระทสาผสิดมาลงโทษ เวด้นแตส่อายบุยรังไมส่ครบ 16 ปรี หรคือผด้รูทซึ่ฆ รี ส่านรัทั้น สามรีภรสิยา หรคือบบุพการรีหรคือผด้รูสคืบสรันดานของตน (4) ผด้รูทซึ่ฉ รี ด้อฉลหรคือขส่มขส่รู ใหด้เจด้ามรดก ทสา หรคือเพสิกถอน เปลรีซึ่ยนแปลงพสินรัยกรรม (5) ผด้รูทซึ่ป รี ลอม หรคือทสาลาย หรคือปสิ ดบรังพสินรัยกรรมบางสส่วนหรคือ ทรัทั้งหมด ว. 2 เจด้ามรดกอาจถอนขด้อกสาจรัดฐานเปป็ นผด้รูไมส่สมควรกป็ไดด้ โดยใหด้ อภรัยไวด้เปป็ นลายลรักษณย์อรักษร ม. 1607 การถรูกกสาจรัดมสิใหด้ร รับมรดกเปป็ นการเฉพาะตรัว ผด้รูสคืบ สรันดานของทายาททรีซึ่ถรูกกสาจรัด สคืบมรดกตส่อไดด้ การตตัดมณิใหจ้รตับมรดก ม. 1608 เจด้ามรดกจะตรัดทายาทโดยธรรมของตนมสิใหด้ไดด้ร รับ มรดกกป็ไดด้ ดด้วยการแสดงเจตนาอยส่างชรัดแจด้ง (1) โดยพสินรัยกรรม (2) โดยทสาเปป็ นหนรังสคือมอบไวด้แกส่พนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่ การสละมรดก ม. 1612 การสละมรดกตด้องแสดงเจตนาชรัดแจด้งเปป็ นหนรังสคือมอบ ไวด้แกส่พนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่ หรคือทสาเปป็ นสรัญญาประนรีประนอม
ม. 1613 การสละมรดกนรัทั้นจะทสาแตส่เพรียงบางสส่วน หรคือทสาโดยมรี เงคืซึ่อนไข เงคืซึ่อนเวลาไมส่ไดด้ และการสละมรดกนรัทั้นถอนมสิไดด้ ม. 1615 การทรีซึ่ทายาทสละมรดก มรีผลยด้อนหลรังไปถซงเวลาทรีซึ่เจด้า มรดกตาย ว. 2 ทายาทโดยธรรมคนใดสละมรดก ผด้รูสคืบสรันดานของทายาท คนนรัทั้น สคืบมรดกไดด้ตามสสิทธสิของตน สณิทธณิโดยธรรมในการรตับมรดก ม. 1620 ถด้ามสิไดด้ทสาพสินรัยกรรมไวด้ ใหด้ปรันทรรัพยย์มรดกทรัทั้งหมดแกส่ ทายาทโดยธรรมของผด้รูตายนรัทั้น ว.2 ถด้าทสาพสินรัยกรรมไวด้ แตส่พสินรัยกรรมนรัทั้นจสาหนส่ายทรรัพยย์เพรียง บางสส่วน ใหด้ปรันสส่วนทรีซึ่มไสิ ดด้จสาหนส่ายใหด้แกส่ทายาทโดยธรรม ม. 1622 พระภสิกษบุนทั้ น รั จะเรรียกรด้องเอาทรรัพยย์มรดกในฐานะ ทายาทโดยธรรมมสิไดด้ เวด้นแตส่จะสซกมาเรรียกรด้องภายในกสาหนด อายบุความตามมาตรา 1754 คคือ 1 ปรี นรับแตส่รด้รู แตส่ไมส่เกสิน 10 ปรี ว.2 แตส่พระภสิกษบุนทั้ น รั อาจเปป็ นผด้รูร รับพสินรัยกรรมไดด้ ม. 1625 ถด้าผด้รูตายเปป็ นผด้รูสมรสแลด้ว การคสิดสส่วนแบส่งและการปรั น ทรรัพยย์สสินระหวส่างผด้ต รู ายกรับคส่รูสมรสทรีซึ่ยงรั มรีชวรี ต สิ อยส่รู ใหด้เปป็ นดรังนรีทั้ (1) สส่วนแบส่งทรรัพยย์สสินระหวส่างสามรีภรสิยา ใหด้เปป็ นไปตาม บทบรัญญรัตเสิ รคืซึ่องการหยส่าโดยความยสินยอม
ม. 1627 บบุตรนอกกฎหมายทรีซึ่บสิดารรับรองแลด้ว หรคือบบุตรบบุญธรรม ใหด้ถคือวส่าเปป็ นผด้รูสคืบสรันดาน เหมคือนบบุตรทรีซึ่ชอบดด้วยกฎหมาย การแบย่งทรตัพยยมรดก ม. 1629 ทายาทโดยธรรมมรี 6 ลสาดรับ เทส่านรัทั้น แตส่ละลสาดรับมรีสสิทธสิ ไดด้ร รับมรดกกส่อนหลรัง ดรังตส่อไปนรีทั้ (1) ผด้รูสคืบสรันดาน (2) บสิดา มารดา (3) พรีซึ่นด้องรส่วมบสิดามารดา (4) พรีซึ่นด้องรส่วมบสิดา หรคือ มารดาเดรียวกรัน (5) ปส่ รู ยส่า ตา ยาย (6) ลบุง ปด้ า นด้า อา ว. 2 คส่รูสมรสทรีซึ่ยรังมรีชรีวต สิ อยส่รู กป็เปป็ นทายาทโดยธรรม ภายใตด้ ม. 1635 ม. 1630 ตราบใดทายาททรีซึ่ยงรั มรีชวรี ต สิ อยส่รู หรคือมรีผด้รูร รับมรดกแทนทรีซึ่ ยรังไมส่ขาดสายในลสาดรับหนซซึ่ง ๆ ทายาทผด้รูทซึ่อ รี ยส่รูในลสาดรับถรัดไปไมส่มรี สสิทธสิ ว. 2 มสิใหด้ใชด้บรังครับ กรณรีเฉพาะทรีซึ่มรีผด้รูสคืบสรันดานคนใดยรังมรีชวรี ต สิ หรคือมรีผด้รูร รับมรดกแทนทรีซึ่กรัน และบสิดามารดายรังมรีชวรี ต สิ อยส่รู ในกรณรี เชส่นนรัทั้นใหด้บสิดามารดาไดด้สส่วนแบส่งเสมคือนวส่าเปป็ นทายาทชรัทั้นบบุตร คย่ลูสมรส ม. 1635 ลสาดรับและสส่วนแบส่งของคส่รูสมรสทรีซึ่ยรังมรีชรีวต สิ อยส่รู ในการรรับ มรดกใหด้เปป็ นไปดรังตส่อไปนรีทั้
(1) ถด้ามรีทายาทตาม ม. 1629 (1) คคือ ผด้รูสคืบสรันดาน คส่รูสมรสไดด้ สส่วนแบส่งเสมคือนวส่าตนเปป็ นทายาทชรัทั้นบบุตร (2) ถด้ามรีทายาทตาม ม. 1629 ( 2 3) คคือบบุพการรี หรคือ พรีซึ่นด้อง รส่วมบสิดามารดาเดรียวกรัน คส่รูสมรสไดด้กซึ่งซ หนซซึ่ง แตส่ในกรณรีบบุพการรี ไมส่มรีการรรับมรดกแทนทรีซึ่ (3) ถด้ามรีทายาทตาม ม. 1629 (4 5 6 ) คคือ พรีซึ่นด้องรส่วมบสิดาหรคือ รส่วมมารดาเดรียวกรัน หรคือ ปส่ รู ยส่า ตา ยาย หรคือ ลบุง ปด้ า นด้า อา คส่รู สมรสไดด้ 2 ใน 3 สส่วน แตส่ในกรณรี ปส่ รู ยส่า ตา ยาย ไมส่มรีการรรับ มรดกแทนทรีซึ่ (4) ถด้าไมส่มรีทายาทตาม ม. 1629 เลย คส่รูสมรสมรีสสิทธสิไดด้ร รับ ทรัทั้งหมด การรตับมรดกแทนทนรื่กตัน ม. 1639 ถด้าบบุคคลซซซึ่งจะเปป็ นทายาทตาม ม.1629 (1) , (3) , (4) , (6) ถซงแกส่ความตาย หรคือถรูกกสาจรัดมสิใหด้ร รับมรดกกส่อนเจด้ามรดก ตาย ผด้รูสคืบสรันดานของบบุคคลนรัทั้นรรับมรดกแทนทรีซึ่ไดด้ ถด้าผด้รูสคืบ สรันดานของบบุคคลนรัทั้นตายหรคือถรูกกสาจรัด เชส่นเดรียวกรัน กป็ใหด้ผด้รูสคืบ สรันดานของผด้รูสคืบสรันดานนรัทั้นรรับมรดกแทนทรีซึ่ และใหด้ร รับแทนทรีซึ่ เฉพาะสส่วนแบส่งของบบุคคลนรัทั้นเปป็ นรายๆไป ม. 1643 สสิทธสิทซึ่จ รี ะรรับมรดกแทนทรีซึ่นทั้ น รั ไดด้แกส่เฉพาะผด้รูสคืบสรันดาน โดยตรง ผด้รูบบุพการรีหามรีสสิทธสิไมส่
* เกรป็ดเลป็กเกรป็ดนด้อย ผด้รูสคืบสรันดานโดยตรง ในทรีซึ่นทั้ รี หมายถซงผด้รูสคืบ สรันดานในทางสคืบสายโลหสิตโดยแทด้จรสิงเทส่านรัทั้น ซซงซึ่ ถด้าเปป็ นบบุตร นอกกฎหมายทรีซึ่บสิดารรับรองแลด้ว รรับมรดกแทนทรีซึ่ไดด้ แตส่บต บุ ร บบุญธรรม ถคือเปป็ นผด้รูสคืบสรันดานโดยอด้อมเพรียงการสมมบุตสิของ กฎหมายเทส่านรัทั้น รรับมรดกแทนทรีซึ่มสิไดด้ พณินตัยกรรม ม. 1652 บบุคคลผด้รูอยส่รูในความปกครองนรัทั้น จะทสาพสินรัยกรรมยก ทรรัพยย์มรดกใหด้แกส่ผป ด้รู กครองหรคือคส่รูสมรส บบุพการรี หรคือผด้รูสคืบ สรันดานหรคือพรีซึ่นด้องของผด้ป รู กครองมสิไดด้ เวด้นแตส่ผด้รูปกครองจะไดด้ทสาคสาแถลงการณย์ปกครองเสรป็จสสิทั้นแลด้ว ม. 1653 ผด้รูเขรียนหรคือพยานในพสินรัยกรรม จะเปป็ นผด้รูร รับทรรัพยย์ใน พสินรัยกรรมนรัทั้นมสิไดด้ ว.2 บทบรัญญรัตใสิ นวรรคกส่อนใหด้ใชด้ไปถซงคส่รูสมรสของผด้เรู ขรียนหรคือ พยานในพสินรัยกรรมดด้วย แบบพณินตัยกรรม ม. 1656 พสินรัยกรรม จะทสาตามแบบดรังนรีทั้กป็ไดด้ คคือตด้องทสาเองเปป็ น หนรังสคือลงวรันเดคือน ปรี ขณะทรีซึ่ทสา และผด้รูทสาพสินรัยกรรมลงลายมคือ ชคืซึ่อไวด้ตส่อหนด้าพยานสองคนพรด้อมกรัน
ม. 1657 พสินรัยกรรมนรัทั้นจะทสาเปป็ นเอกสารเขรียนเองทรัทั้งฉบรับกป็ไดด้ โดยผด้รูทสาพสินรัยกรรมตด้องเขรียนดด้วยตนเองและลงลายมคือชคืซึ่อ ไวด้(แบบนรีทั้ไมส่ตด้องมรีพยาน) ว.2 การ ขรูดลบ ตกเตสิม เปลรีซึ่ยนแปลงในพสินรัยกรรม ผด้รูทสา พสินรัยกรรมตด้องทสาดด้วยมคือตนเองและลงลายมคือชคืซึ่อกสากรับไวด้ การเพณิกถอนและตกไปแหย่งพณินตัยกรรม ม. 1696 ถด้าผด้รูทสาพสินรัยกรรมไดด้โอนไปโดยสมบรูรณย์ ซซงซึ่ ทรรัพยย์สสิน อรันเปป็ นวรัตถบุแหส่งขด้อกสาหนดพสินรัยกรรมดด้วยความตรัทั้งใจ ขด้อกสาหนด พสินรัยกรรมนรัทั้นเปป็ นอรันถรูกเพสิกถอนไป วสิธรีนทั้ ใรี หด้ใชด้รวมไปถซง เมคืซึ่อผด้รู ทสาพสินรัยกรรมไดด้ทสาลายทรรัพยย์สสินนรัทั้นดด้วยความตรัทั้งใจ ม. 1697 ถด้าผด้รูทสาพสินรัยกรรมมสิไดด้แสดงเจตนาไวด้ในพสินรัยกรรมเปป็ น อยส่างอคืซึ่น และปรากฏวส่าพสินรัยกรรมฉบรับกส่อนกรับพสินรัยกรรมฉบรับ หลรังขรัดกรัน ใหด้ถคือวส่าพสินรัยกรรมฉบรับกส่อนเปป็ นอรันถรูกเพสิกถอนโดย ฉบรับหลรัง เฉพาะสส่วนทรีซึ่มรีขด้อความขรัดกรันเทส่านรัทั้น ม. 1698 ขด้อกสาหนดพสินรัยกรรมนรัทั้นยส่อมตกไปเมคืซึ่อ พสินรัยกรรมตายกส่อนผด้รูทสาพสินรัยกรรม
(1) ผด้รูร รับ
(2) ขด้อกสาหนดพสินรัยกรรม
เปป็ นผลใชด้ไดด้ตส่อเมคืซึ่อเงคืซึ่อนไขสสาเรป็จ และผด้รูร รับพสินรัยกรรมตายกส่อน เงคืซึ่อนไขสสาเรป็จ หรคือปรากฏเปป็ นทรีซึ่แนส่นอนวส่าเงคืซึ่อนไขนรัทั้นไมส่อาจ สสาเรป็จไดด้
(3) ผด้รูร รับพสินรัยกรรมบอกสละพสินรัยกรรม
(4) ทรรัพยย์สสินทรีซึ่ยกใหด้สญ รู หาย หรคือถรูกทสาลาย โดยผด้รูทสา พสินรัยกรรมมสิไดด้ตทั้ งรั ใจในระหวส่างผด้รูทสาพสินรัยกรรมยรังมรีชวรี ต สิ อยส่รู และ มสิไดด้ของกลรับมาแทน หรคือสสิทธสิทซึ่จ รี ะเรรียกคส่าทดแทน มรดกทนรื่ไมย่มนผจ้ลูรตับ ม. 1753 เมคืซึ่อบบุคคลใดถซงแกส่ความตายโดยไมส่มรีทายาทโดยธรรม หรคือผด้รูร รับพสินรัยกรรม มรดกของบบุคคลนรัทั้นตกทอดแกส่แผส่นดสิน อายรุความ ม. 1754 หด้ามมสิใหด้ฟด้องคดรีมรดกเมคืซึ่อพด้นกสาหนด 1 ปรี นรับแตส่เมคืซึ่อ ทายาทโดยธรรมไดด้รด้รู หรคือควรไดด้รด้รูถงซ ความตายของเจด้ามรดก ว.2 หด้ามมสิใหด้ฟด้องตามขด้อกสาหนดพสินรัยกรรมเมคืซึ่อพด้นกสาหนด 1 ปรี นรับแตส่ผด้รูร รับพสินรัยกรรมไดด้รด้รู หรคือควรไดด้รด้รูถงซ สสิทธสิซซึ่งซ ตนมรีตาม พสินรัยกรรม ว.3 ถด้าสสิทธสิเรรียกรด้องของเจด้าหนรีทั้อรันมรีตส่อเจด้ามรดกมรีกสาหนดอายบุ ความยาวกวส่า 1 ปรี มสิใหด้เจด้าหนรีทั้นทั้ รันฟด้ องเมคืซึ่อพด้นกสาหนด 1 ปรี นรับ แตส่เจด้าหนรีทั้ไดด้รด้รู หรคือควรไดด้รด้รูถงซ ความตายของเจด้ามรดก ว.4 สสิทธสิทซึ่วรี ส่ามาในวรรคกส่อนๆ มสิใหด้ฟด้องเกสิน 10 ปรี นรับแตส่เจด้า มรดกตาย
ม. 1755 อายบุความ 1 ปรี นรัทั้นยกขซทั้นตส่อสด้รูไดด้แตส่โดยบบุคคลซซซึ่งเปป็ น ทายาท หรคือบบุคคลซซซึ่งชอบทรีซึ่จะใชด้สสิทธสิของทายาท หรคือโดยผด้รู จรัดการมรดก การคค้าระหวช่างประเทศ
พ.ร.บ. รตับขนทางทะเล ม. 3 ผด้รูขนสส่ง คคือ บบุคคลซซซึ่งประกอบการรรับขนของทางทะเล เพคืซึ่อบสาเหนป็จเปป็ นทางคด้าปกตสิ โดยทสาสรัญญากรับผด้รูสงส่ ของ ผด้รูสส่งของ คคือ บบุคคลซซซึ่งเปป็ นคส่รูสญ รั ญากรับผด้รูขนสส่งในสรัญญารรับขน ของทางทะเล ผด้รูขนสส่งอคืซึ่น คคือ บบุคคลซซซึ่งมสิไดด้เปป็ นคส่รูสญ รั ญากรับผด้รูสส่งของในสรัญญา รรับขนของทางทะเล แตส่ไดด้ร รับมอบหมายจากผด้รูขนสส่งใหด้ทสาการ ขนสส่งของตามสรัญญานรัทั้น แมด้เพรียงชรัวซึ่ ระยะทาง และใหด้รวมถซงบบุคคลอคืซึ่นซซซึ่งผด้รูขนสส่งอคืซึ่นไดด้ มอบหมายชส่วงตส่อไป ภาชนะขนสส่ง คคือ ตด้ส รู สินคด้า ไมด้รองสสินคด้า หรคือสสิซึ่งอคืซึ่นทรีซึ่มรีลรักษณะ ทสานองเดรียวกรัน ซซซึ่งใชด้บรรจบุ หรคือรองรรับของ หรคือใชด้รวมหนส่วย การขนสส่งของหลายหนส่วยการขนสส่งเขด้าดด้วยกรัน เพคืซึ่อประโยชนย์ใน การขนสส่งทางทะเล หนส่วยการขนสส่ง คคือ หนส่วยแหส่งของทรีซึ่ขนสส่งทางทะเลซซซึ่งนรับเปป็ น หนซซึ่ง และแตส่ละหนส่วยอาจทสาการขนสส่งไปตามลสาพรังไดด้ เชส่น
กระสอบ ชสิทั้น ถรัง ตด้รู มด้วน ลรัง ลรูก หส่อ หรีบ อรัน หรคือ หนส่วยทรีซึ่เรรียกชคืซึ่ออยส่างอคืซึ่น ม. 4 ถด้าปรากฏวส่าคส่รูกรณรีฝส่ายหนซซึ่งฝส่ ายใดเปป็ นผด้รูมรีสรัญชาตสิไทย หรคือเปป็ นนสิตสิบบุคคลทรีซึ่จด รั ตรัทั้งขซทั้นตามกฎหมายไทย ใหด้ใชด้ พ.ร.บ. นรีทั้ บรังครับ ม. 8 กส่อนบรรทบุกของลงเรคือ หรคือกส่อนทรีซึ่เรคือนรัทั้นจะออกเดสินทาง ผด้รูขนสส่งมรีหนด้าทรีซึ่ตด้อง (1) ทสาใหด้เรคือมรีสภาพดรี (2) จรัดใหด้มรีคน ประจสาเรคือ เครคืซึ่องมคือ เครคืซึ่องใชด้ เครคืซึ่องอบุปกรณย์ และสสิซึ่งจสาเปป็ น ใหด้เหมาะสม (3) จรัดระวางบรรทบุกใหด้เหมาะสมและปลอดภรัยตาม สภาพแหส่งของทรีซึ่จะรรับ ม. 10 ผด้รูขนสส่งตด้องใชด้ความระมรัดระวรัง และปฏสิบรัตสิการใหด้เหมาะ สมในการบรรทบุก การยกขน การเคลคืซึ่อนยด้าย และการเกป็บรรักษา ม. 11 ผด้รูขนสส่งมรีสสิทธสิบรรทบุกของบนปากระวางเฉพาะในกรณรีทซึ่ไรี ดด้ ตกลงกรันไวด้ โดยตด้องจดแจด้งขด้อตกลงดรังกลส่าวไวด้ในใบตราสส่งหรคือ เอกสารอคืซึ่น ถด้าไมส่มรีการจดแจด้ง จะยกขซทั้นตส่อสด้รูบบุคคลภายนอกซซซึ่งไดด้ใบตราสส่ง หรคือเอกสารอคืซึ่น โดยไมส่รด้รูถงซ ขด้อตกลงนรัทั้นมสิไดด้ ม. 17 ขด้อกสาหนดใดในสรัญญารรับขนของทางทะเลซซซึ่งมรี วรัตถบุประสงคย์หรคือมรีผล ดรังตส่อไปนรีทั้ เปป็ นโมฆะ (1) ปลดเปลคืทั้ องผด้รูขนสส่งจากหนด้าทรีซึ่ หรคือความรรับผสิดใดๆตามทรีซึ่ บรัญญรัตสิไวด้ใน พ.ร.บ. นรีทั้
(2) กสาหนดความรรับผสิดของผด้รูขนสส่งใหด้นด้อยกวส่าทรีซึ่กสาหนดไวด้ใน ม. 48, 60 แตส่ททั้ งรั นรีทั้ไมส่ตด รั สสิทธสิใหด้กสาหนดความรรับผสิดมากขซทั้น (3) ปรั ดภาระการพสิสรูจนย์ ซซซึ่ง พ.ร.บ.นรีทั้ กสาหนดใหด้เปป็ นหนด้าทรีซึ่ของผด้รู ขนสส่ง (4) ใหด้ผด้รูขนสส่งเปป็ นผด้รูร รับประโยชนย์ในสรัญญาประกรันภรัย ม. 26 ในกรณรีทซึ่ไรี ดด้ออกใบตราสส่งใหด้แกส่กรันไวด้ ความสรัมพรันธย์ ระหวส่างผด้รูขนสส่งกรับผด้รูร รับตราสส่ง ใหด้เปป็ นไปตามขด้อกสาหนดใน ใบตราสส่ง ม. 28 เมคืซึ่อไดด้ออกใบตราสส่งใหด้แกส่กรันแลด้ว ผด้รูร รับตราสส่งจะเรรียกใหด้ สส่งมอบของไดด้ตส่อเมคืซึ่อเวนคคืนใบตราสส่งนรัทั้นแกส่ผด้รูขนสส่งหรคือใหด้ ประกรันตามสมควร ม. 31 ผด้รูสส่งของไมส่ตด้องรรับผสิดเพคืซึ่อการทรีซึ่ผด้รูขนสส่ง หรคือผด้รูขนสส่งอคืซึ่น ไดด้ร รับความเสรียหาย หรคือการทรีซึ่เรคือเสรียหาย เวด้นแตส่จะเปป็ นความ ผสิดหรคือประมาทของผด้รูสงส่ ของ หรคือตรัวแทน หรคือลรูกจด้างของผด้รูสส่ง ของ หรคือจากสภาพแหส่งของนรัทั้น โดยผด้รูสส่งของมสิไดด้ปฏสิบรัตต สิ าม ประเพณรีแหส่งการคด้า ม. 33 ของใดมรีสภาพกส่อใหด้เกสิดอรันตรายไดด้ ผด้รูสส่งของตด้องทสา เครคืซึ่องหมายหรคือปสิ ดปด้ ายตามสมควรเพคืซึ่อใหด้รด้รูวาส่ ของนรัทั้นมรีอรันตราย และตด้องแจด้งใหด้ผด้รูขนสส่งทราบถซงสภาพอรันตรายแหส่งของนรัทั้น ม. 34 ถด้าผด้รูสส่งของไมส่ปฏสิบรัตต สิ าม ม.33 และ ผด้รูขนสส่งหรคือผด้รูขนสส่ง อคืซึ่นไมส่ทราบถซงสภาพอรันตรายแหส่งของนรัทั้น (1) ไมส่วาส่ เวลาใดๆผด้รู
ขนสส่งอาจขนถส่ายของนรัทั้นขซทั้นจากเรคือ ทสาลาย หรคือทสาใหด้หมดฤทธสิ ธ ตามความจสาเปป็ น โดยไมส่ตด้องใชด้คส่าสสินไหมทดแทน (2) ผด้รูสงส่ ของตด้องรรับผสิดในความเสรียหาย หรคือคส่าใชด้จาส่ ยทรัทั้งปวงอรัน เกสิดขซทั้นจากการสส่งของนรัทั้น นอกจากคส่าใชด้จส่ายตาม (1) ม. 39** ภายใตด้บงรั ครับ มาตรา 51 52 53 54 55 56 และ 58 ผด้รู ขนสส่งตด้องรรับผสิดในความเสรียหาย อรันเปป็ นผลจากการทรีซึ่ของซซซึ่งไดด้ รรับมอบจากผด้รูสงส่ ของ สรูญหาย เสรียหาย หรคือมรีการสส่งมอบชรักชด้า ถด้าเหตบุแหส่งการนรัทั้น เกสิดขซทั้นในระหวส่างทรีซึ่ของอยส่รูในความดรูแลของ ตน ว.2 ใหด้ถคือวส่าของอยส่รูในความดรูแลของผด้รูขนสส่ง นรับแตส่เวลาทรีซึ่ไดด้ร รับ ของนรัทั้นไวด้ จนถซงเวลาทรีซึ่สงส่ มอบของนรัทั้น ณ ทส่าปลายทาง หรคือทรีซึ่ หมายปลายทาง ตามกสาหนดไวด้ใน ม. 40 ม. 40** กรณรีทซึ่ถ รี คือวส่าผด้รูขนสส่งไดด้สงส่ มอบของแลด้ว (1) ผด้รูขนสส่งไดด้มอบของใหด้แกส่ผด้รูร รับตราสส่งแลด้ว (2) กรณรีทซึ่ผ รี ด้รูร รับตราสส่งไมส่มารรับของ ถด้าผด้รูขนสส่งไดด้จด รั การอยส่าง หนซซึ่งอยส่างใดแกส่ของ ตามทรีซึ่กสาหนดในสรัญญารรับขนของ หรคือตาม กฎหมายทรีซึ่ใชด้บรังครับ หรคือประเพณรีทางการคด้าทรีซึ่ถคือปฏสิบต รั สิกรันอยส่รู ณ ทส่าปลายทาง แลด้ว (3) ผด้รูขนสส่งไดด้มอบของไวด้กบ รั เจด้าหนด้าทรีซึ่หรคือบบุคคลใดๆ ซซซึ่ง กฎหมายหรคือขด้อบรังครับทรีซึ่ใชด้อยส่รู ณ ทส่าปลายทางกสาหนดไวด้
ม. 41 สส่งมอบชรักชด้า ไดด้แกส่ (1) ในกรณทรีซึ่กสาหนดเวลาไวด้ ไมส่ไดด้ สส่งมอบภายในกสาหนดเวลา (2) ในกรณรีทซึ่ไรี มส่ไดด้กสาหนดเวลาไวด้ ไมส่ ไดด้สงส่ มอบภายในกสาหนดเวลาทรีซึ่สมควร ทรัทั้งนรีทั้ โดยคสานซงถซง พฤตสิการณย์แหส่งกรณรีประกอบ ม. 43 แมด้ผด้รูขนสส่งจะไดด้มอบหมายใหด้ผด้รูขนสส่งอคืซึ่นทสาการขนสส่งของ ทรีซึ่ตนรรับขน ผด้รูขนสส่งกป็ยงรั คงตด้องรรับผสิดเพคืซึ่อการเสรียหาย สรูญหาย หรคือสส่งมอบชรักชด้าแหส่งของนรัทั้น และตด้องรรับผสิดเพคืซึ่อการกระทสาของ ผด้รูขนสส่งอคืซึ่น รวมทรัทั้งลรูกจด้างและตรัวแทนของผด้รูขนสส่งอคืซึ่น ซซงซึ่ ไดด้ กระทสาไปในทางการทรีซึ่จด้าง หรคือในขอบอสานาจของการเปป็ น ตรัวแทน ม. 44 **นสาบทบรัญญรัตค สิ วามรรับผสิดของผด้รูขนสส่ง มาใชด้กบ รั ผด้รูขนสส่ง อคืซึ่นเฉพาะการขนสส่งในสส่วนทรีซึ่ผด้รูขนสส่งอคืซึ่นไดด้ร รับมอบหมาย ม. 45 กรณรีร รับผสิดรส่วมกรันใหด้ผด้รูขนสส่งอคืซึ่นเปป็ นลรูกหนรีทั้รวส่ ม ม. 46 สสิทธสิเรรียกรด้องเอาคส่าเสรียหาย ตามมาตรา 48 ตด้องฟด้ องคดรี ตส่อศาล หรคือเสนอขด้อพสิพาทใหด้อนบุญาโตตบุลาการชรีทั้ขาด ภายใน หนซซึ่งปรี นรับแตส่วน รั ทรีซึ่ ผด้รูขนสส่งไดด้สงส่ มอบของ หรคือถด้าไมส่มรีการสส่งมอบ ใหด้นรับจากวรันทรีซึ่เลยกสาหนดสส่งมอบ แตส่ถด้า ไมส่มรีกสาหนดเวลาไวด้ ใหด้นรับแตส่วรันทรีซึ่ลวส่ งเลยกสาหนดเวลาอรันสมควร ตามมาตรา 41 (2)
ม. 48 สสิทธสิเรรียกรด้องคส่าเสรียหายอรันเปป็ นผลจากการสส่งมอบชรักชด้า ผด้รูร รับตราสส่งตด้องสส่งคสาบอกกลส่าวเปด้ นหนรังสคือ ภายใน 60 วรัน นรับ แตส่วน รั รรับของ ม. 51 ผด้รูขนสส่งไมส่ตด้องรรับผสิด หากพสิสรูจนย์ไดด้วาส่ ปฏสิบต รั สิตาม มาตรา 8 วรรคสอง คคือ กระทสาการทรัทั้งปวงเทส่าทรีซึ่สมควรกระทสา และมาตรา 9 คคือ แกด้ไขความบกพรส่องโดยเรป็วทรีซึ่สบุด เทส่าทรีซึ่อยส่รูใน วสิสรัย สสาหรรับผด้รูประกอบอาชรีพขนของทางทะเลจะทสาไดด้แลด้ว ม. 52 ผด้รูขนสส่งไมส่ตด้องรรับผสิด ถด้าพสิสรูจนย์ไดด้วาส่ (1) เปป็ นเหตบุสด บุ วสิสรัย (9) ความผสิดของผด้รูสงส่ ของหรคือผด้รูร รับตราสส่ง (10) สภาพแหส่งของนรัทั้นเอง (13)** เหตบุอซึ่ น คื ใดทรีซึ่มสิใชส่ความผสิด หรคือประมาทเลสินเลส่อ หรคืออยส่รูในความรด้รูเหป็นของผด้รูขนสส่ง ตรัวแทน หรคือลรูกจด้างของผด้รูขนสส่ง ม. 57 ผด้รูขนสส่งไมส่ตด้องรรับผสิดหากของทรีซึ่สส่งนรัทั้นเปป็ นของมรีคส่าแตส่ผด้รูสงส่ ของหรคือผด้รูร รับตราสส่งมสิไดด้แจด้ง ว.2 ในกรณรีทซึ่แ รี จด้งราคาไวด้ ใหด้ผด้รูขนสส่งรรับผสิดเพรียงไมส่เกสินราคาทรีซึ่ แจด้งไวด้ ม. 58 **ในกรณรีทซึ่ข รี องสบุญหายหรคือเสรียหาย ใหด้จสากรัดความรรับผสิด ของผด้รูขนสส่งไวด้เพรียง 10,000 บาท ตส่อหนซซึ่งหนส่วยการขนสส่ง หรคือ กสิโลกรรัมละ 30 บาท แลด้วแตส่เงสินจสานวนใดจะมากกวส่า ว.3 ในกรณรีทซึ่ม รี รีการสส่งมอบชรักชด้า ใหด้จสากรัดความรรับผสิดของผด้รู ขนสส่งไวด้เพรียงสองเทส่าครซซึ่งของคส่าระวางแหส่งของ เฉพาะทรีซึ่สส่งมอบ
ชรักชด้า แตส่รวมกรันตด้องไมส่เกสินคส่าระวางทรัทั้งหมดตามสรัญญารรับขน ของทางทะเล ว.4 ในกรณรีทซึ่ต รี ด้องรรับผสิดทรัทั้ง ว.1 และ ว. 3 โดยมรีหนส่วยการขนสส่ง เดรียวกรันเปป็ นมรูลแหส่งความรรับผสิดใหด้จสากรัดความรรับผสิดไวด้ตาม จสานวนเงสินทรีซึ่กสาหนดใน ว.1 ม. 60 การจสากรัดความรรับผสิดของผด้รูขนสส่งตาม ม. 48 มสิใหด้ใชด้ บรังครับ กรณรีดรังตส่อไปนรีทั้ (1) การสรูญหาย เสรียหาย หรคือสส่งมอบชรักชด้า เปป็ นผลจากการทรีซึ่ผด้รู ขนสส่ง หรคือตรัวแทน หรคือลรูกจด้าง ไดด้กระทสาหรคืองดเวด้นกระทสาการ โดยมรีเจตนาทรีซึ่จะใหด้เกสิดการสรูญหาย เสรียหาย หรคือสส่งมอบชรักชด้า ทรัทั้งทรีซึ่รวด้รู ส่าอาจเกสิดขซทั้นไดด้ (2) ผด้รูสงส่ ของ และผด้รูขนสส่งตกลงกรันกสาหนดความรรับผสิดไวด้มากกวส่า ทรีซึ่กสาหนดตาม ม. 58 โดยระบบุไวด้ในใบตราสส่ง (3) ผด้รูขนสส่งไดด้จดแจด้งรายการใดๆ ไวด้ในใบตราสส่งตามทรีซึ่ผด้รูสส่งของ แจด้งหรคือจรัดใหด้ โดยไมส่บรันทซกของ สงวน เกรีซึ่ยวกรับรายการนรัทั้นไวด้ ในใบตราสส่ง ทรัทั้งนรีทั้ โดยมรีเจตนาทรีซึ่จะฉด้อฉลผด้รูร รับตราสส่งหรคือบบุคคล ภายนอก (4) ผด้รูสงส่ ของไดด้แจด้งราคาของทรีซึ่ขนสส่งใหด้ผด้รูขนสส่งทราบ และผด้รู ขนสส่งยอมรรับโดยแสดงราคาของนรัทั้นไวด้ในใบตราสส่ง แตส่ถด้าราคาทรีซึ่ คสานวณไดด้ตาม ม. 61 ตสซึ่ากวส่าราคาทรีซึ่แสดงในใบตราสส่ง ใหด้ผด้รู ขนสส่งรรับผสิดเพรียงเทส่าราคาทรีซึ่คสานวณไดด้
ม. 61 การคสานวณราคาของทรีซึ่สรูญหาย หรคือเสรียหาย ตาม ม. 58 ใชด้หลรักเกณฑย์ดงรั นรีทั้ (1) ถด้าสรูญหาย หรคือเสรียหายทรัทั้งหมด ใหด้คสานวณเทส่ากรับราคาทรีซึ่ ของนรัทั้นจะพซงมรีในเวลาทรีซึ่ของสส่งมอบ ณ ทส่าปลายทาง (2) ถด้า สรูญหาย หรคือเสรียหายบางสส่วน ใหด้คสานวณตามสส่วนโดยเทรียบกรับ ราคาของอยส่างเดรียวกรัน และคบุณภาพเทส่าเทรียมกรัน ทรีซึ่ยรังเหลคืออยส่รู ในเวลาสส่งมอบ ณ ทส่าปลายทาง กฎหมายทรรัพยย์สดินทางปรั ญญา
พ.ร.บ. ลณิขสณิทธณิธ พ.ศ. 2537 ม. 4 บทนสิยาม
ลสิขสสิทธสิธ คคือ สสิทธสิแตส่ผเด้รู ดรียวทรีซึ่จะทสาการใดๆ ตาม พ.ร.บ. นรีทั้ เกรีซึ่ยว กรับงานทรีซึ่ผด้รูสรด้างสรรคย์ไดด้ทสาขซทั้น ผด้รูสรด้างสรรคย์ คคือ ผด้รูทสาหรคือกส่อใหด้เกสิดงานสรด้างสรรคย์อยส่างหนซซึ่ง อยส่างใดทรีซึ่เปป็ นงานอรันมรีลสิขสสิทธสิธ
วรรณกรรม คคือ งานนสิพนธย์ทซึ่ท รี สาขซทั้นทบุกชนสิด เชส่น หนรังสคือ จบุลสาร สสิซึ่งเขรียน สสิซึ่งพสิมพย์ รวมถซงโปรแกรมคอมพสิวเตอรย์ สสิซึ่งบรันทซกเสรียง คคือ งานอรันประกอบดด้วยลสาดรับของเสรียงดนตรรี เสรียงการแสดง หรคือเสรียงอคืซึ่นใดโดยบรันทซกลงในวรัสดบุใดๆ อรัน สามารถทรีซึ่จะนสามาเลส่นซสทั้าไดด้อรีกโดยใชด้เครคืซึ่องมคือทรีซึ่จสาเปป็ นสสาหรรับ การใชด้วรัสดบุนทั้ น รั
ทสาซสทั้า คคือ ครัดลอกไมส่วาส่ ดด้วยวสิธรีการใดๆ เลรียนแบบ ทสาสสาเนา ทสา แมส่พสิมพย์ บรันทซกเสรียง หรคือบรันทซกภาพ จากตด้นฉบรับ สสาเนา หรคือ จากการโฆษณา ในสส่วนอรันเปป็ นสาระสสาครัญ
ม. 6 งานอรันมรีลสิขสสิทธสิธ ไดด้แกส่ งานสรด้างสรรคย์ประเภทวรรณกรรม นาฏกรรม ศสิลปกรรม ดนตรรีกรรม โสตทรัศนวรัสดบุ ภาพยนตรย์ สสิซึ่ง บรันทซกเสรียง งานแพรส่เสรียง แพรส่ภาพ หรคืองานอคืซึ่นใดของผด้รู สรด้างสรรคย์ ไมส่วาส่ จะแสดงออกโดยวสิธรีใด
ม. 8 ใหด้ผด้รูสรด้างสรรคย์เปป็ นผด้รูมรีลสิขสสิทธสิใธ นงานทรีซึ่ตนไดด้สรด้างสรรคย์ขทั้ น ซ ภายใตด้เงคืซึ่อนไขดรังตส่อไปนรีทั้ (1) กรณรียงรั ไมส่มรีการโฆษณา ผด้รูสรด้างสรรคย์ตด้องมรีสญ รั ชาตสิไทย หรคือ อยส่รูในราชอาณาจรักร หรคือมรีสญ รั ชาตสิในประเทศทรีซึ่เปป็ นภาครีกรับไทย ในอนบุสรัญญาวส่าดด้วยการคด้บุมครองลสิขสสิทธสิธ
(2) กรณรีทซึ่โรี ฆษณาแลด้ว การโฆษณาครรัทั้งแรกไดด้ทสาในราช อาณาจรักร หรคือในประเทศทรีซึ่เปป็ นภาครี หากการโฆษณาครรัทั้งแรกไดด้ ทสานอกราชอาณาจรักร ตด้องไดด้มรีการโฆษณาในราชอาณาจรักร หรคือ ประเทศทรีซึ่เปป็ นภาครี ภายใน 30 วรัน นรับแตส่โฆษณาครรัทั้งแรก ม. 9 งานทรีซึ่สรด้างสรรคย์ขทั้ น ซ ในฐานะลรูกจด้าง ถด้ามสิไดด้ทสาเปป็ นหนรังสคือ
ตกลงกรันไวด้เปป็ นอยส่างอคืซึ่น ลรูกจด้างเปป็ นผด้รูมรีลสิขสสิทธสิ ธ แตส่นายจด้างเผย แพรส่ไดด้ตามทรีซึ่เปป็ นวรัตถบุประสงคย์แหส่งการจด้าง
ม. 10 งานทรีซึ่สรด้างสรรคย์ขทั้ น ซ โดยการรรับจด้าง ผด้รูวาส่ จด้างไดด้ลสิขสสิทธสิ ธ เวด้นแตส่ไดด้ตกลงกรันไวด้เปป็ นอยส่างอคืซึ่น
ม. 11 งานใดทรีซึ่ไดด้ดด รั แปลงโดยไดด้ร รับอนบุญาตจากเจด้าของลสิขสสิทธสิ ธ ใหด้ผด้รูทซึ่ด รี ด รั แปลงนรัทั้น มรีลสิขสสิทธสิใธ นงานทรีซึ่ไดด้ดรัดแปลง แตส่ททั้ งรั นรีทั้ไมส่ กระทบถซงสสิทธสิของเจด้าของลสิขสสิทธสิใธ นงานเดสิม
ธ ารวบรวม หรคือ ม. 12 งานใดทรีซึ่เปป็ นการนสางานอรันมรีลสิขสสิทธสิม ประกอบเขด้ากรันโดยไดด้ร รับอนบุญาต ผด้รูทซึ่รรี วบรวม หรคือประกอบเขด้า กรันไดด้ลสิขสสิทธสิธ
ม. 14 สส่วนราชการยส่อมมรีลสิขสสิทธสิใธ นงานทรีซึ่สรด้างสรรคย์ขทั้ น ซ โดยการ จด้าง หรคือตามคสาสรังซึ่ หรคือในการควบคบุม เวด้นแตส่ตกลงกรันไวด้เปป็ น อยส่างอคืซึ่นเปป็ นลายลรักษณย์อรักษร
ธ ส่อมมรีสสิทธสิเธ พรียงผด้รู ม. 15 ภายใตด้ ม.9 ,10 , 14 เจด้าของลสิขสสิทธสิย เดรียวดรังตส่อไปนรีทั้ (1) ทสาซสทั้า หรคือดรัดแปลง
(2) เผยแพรส่ตส่อสาธารณชน
(3) ใหด้เชส่าตด้นฉบรับ หรคือสสาเนางานโปรแกรมคอมพสิวเตอรย์ โสต ทรัศนวรัสดบุ ภาพยนตรย์ สสิซึ่งบรันทซกเสรียง
ธ กส่ผด้รูอซึ่ น (4) ใหด้ประโยชนย์อรันเกสิดจากลสิขสสิทธสิแ คื (5) อนบุญาตใหด้ผด้รูอซึ่ น คื ใชด้สสิทธสิตาม (1) , (2) และ (3) โดยอาจตรัทั้ง เงคืซึ่อนไขไดด้ แตส่หด้ามจสากรัดการแขส่งขรัน
ธ ส่อมโอนใหด้แกส่กรันไดด้ – การโอนมสิใชส่ทางมรดก ม. 17 ลสิขสสิทธสิย ตด้องทสาเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อผด้รูโอน และผด้รูร รับโอน ถด้าไมส่ไดด้ กสาหนดเวลา ใหด้ถคือวส่าการโอนมรีระยะเวลา 10 ปรี
ม. 19 ภายใตด้ ม.21 , 22 ลสิขสสิทธสิใธ หด้มรีอยส่รูตลอดอายบุผด้รูสรด้างสรรคย์ และตส่อไปอรีก 50 ปรี นรับแตส่ผด้รูสรด้างสรรคย์ตาย
ม. 21 ลสิขสสิทธสิใธ นงานภาพถส่าย ภาพยนตรย์ สสิซึ่งบรันทซกเสรียง ใหด้ มรีอายบุ 50 ปรี นรับแตส่ไดด้สรด้างสรรคย์ แตส่ถด้าโฆษณาในระหวส่างเวลา ดรังกลส่าว ใหด้มรีอายบุอรีก 50 ปรี นรับแตส่วน รั ทรีซึ่โฆษณาครรัทั้งแรก
ม. 22 ลสิขสสิทธสิใธ นงานศสิลปประยบุกตย์ใหด้มรีอายบุ 25 ปรี นรับแตส่ไดด้ สรด้างสรรคย์ แตส่ถด้าโฆษณาในระหวส่างเวลาดรังกลส่าว ใหด้มรีอายบุ อรีก 25 ปรี นรับแตส่วรันทรีซึ่โฆษณาครรัทั้งแรก การละเมณิดลณิขสณิทธณิธ
ม. 27 การกระทสาอยส่างหนซซึ่งอยส่างใดแกส่งานอรันมรีลสิขสสิทธสิ ธ ตาม พ.ร.บ. นรีทั้ โดยไมส่ไดด้ร รับอนบุญาต ตาม ม.15(5) ใหด้ถคือวส่าละเมสิด
ลสิขสสิทธสิธ ถด้าไดด้กระทสาดรังนรีทั้ (1)ทสาซสทั้าหรคือดรัดแปลง (2) เผยแพรส่ ตส่อสาธารณชน ม. 28 การกระทสาอยส่างหนซซึ่งอยส่างใดแกส่โสตทรัศนวรัสดบุ ภาพยนตรย์ หรคือสสิซึ่งบรันทซกเสรียง อรันมรีลสิขสสิทธสิธ ตาม พ.ร.บ. นรีทั้ โดยไมส่ไดด้ร รับ
อนบุญาต ตาม ม.15(5) ใหด้ถคือวส่าละเมสิดลสิขสสิทธสิธ ถด้าไดด้กระทสาดรังนรีทั้ (1)ทสาซสทั้าหรคือดรัดแปลง (2) เผยแพรส่ตส่อสาธารณชน ม. 29 การกระทสาอยส่างหนซซึ่งอยส่างใดแกส่งานแพรส่เสรียงแพรส่ภาพ ม. 30 การกระทสาอยส่างหนซซึ่งอยส่างใดแกส่โปรแกรมคอมพสิวเตอรย์
ม. 31 ผด้รูใดรด้รูอยส่รูแลด้ว หรคือควรรด้วรู ส่างานใดทสาขซทั้นโดยละเมสิดลสิขสสิทธสิ ธ กระทสาการอยส่างใดแกส่งานนรัทั้นเพคืซึ่อหากสาไร ใหด้ถคือวส่าผด้รูนทั้ รันละเมสิด ลสิขสสิทธสิธ ถด้าไดด้ทสาดรังตส่อไปนรีทั้
(1) ขาย มรีไวด้เพคืซึ่อขาย เสนอขาย ใหด้เชส่าหรคือใหด้เชส่าซคืทั้ อ (2) เผย แพรส่ตส่อสาธารณชน (3) แจกจส่ายในลรักษณะทรีซึ่กส่อใหด้เกสิดความเสรีย หายแกส่เจด้าของลสิขสสิทธสิธ (4) นสาหรคือสรังซึ่ เขด้ามาในราชอาณาจรักร ขจ้อยกเวจ้นการละเมณิดลณิขสณิทธณิธ
ธ องบบุคคลอคืซึ่น หากไมส่ขด ม. 32 การกระทสาแกส่งานอรันมรีลสิขสสิทธสิข รั ธ ามปกตสิของ ตส่อการแสวงหาประโยชนย์จากงานอรันมรีลสิขสสิทธสิต เจด้าของลสิขสสิทธสิเธ กสินสมควร ไมส่ถคือวส่าเปป็ นการละเมสิดลสิสสิทธสิ ธ
ว. 2 มสิใหด้ถคือวส่าเปป็ นการละเมสิดลสิขสสิทธสิธ ถด้าไดด้กระทสาดรังตส่อไปนรีทั้ (1) วสิจย รั หรคือศซกษางานนรัทั้น อรันมสิใชส่เพคืซึ่อหากสาไร (2) ใชด้เพคืซึ่อประโยชนย์ของตน หรคือบบุคคลอคืซึ่นในครอบครรัว (3) ตสิชม วสิจารณย์ หรคือแนะนสาผลงานโดยมรีการรรับรด้รูถซงความเปป็ น เจด้าของลสิขสสิทธสิใธ นงานนรัทั้น
(4) เสนอรายงานขส่าวทางสคืซึ่อสารมวลชน โดยมรีการรรับรด้รูถงซ ความ เปป็ นเจด้าของลสิขสสิทธสิใธ นงานนรัทั้น
(5) ทสาซสทั้า ดรัดแปลง นสาออกแสดง หรคือทสาใหด้ปรากฏ เพคืซึ่อ ประโยชนย์ในการพสิจารณาของศาล หรคือเจด้าพนรักงานซซซึ่งมรีอสานาจ
(6) ทสาซสทั้า ดรัดแปลง นสาออกแสดง หรคือทสาใหด้ปรากฏ เพคืซึ่อ ประโยชนย์ในการสอนของตน อรันมสิใชส่เพคืซึ่อหากสาไร (7) ทสาซสทั้า ดรัดแปลงบางสส่วนของงาน ตรัดทอน ทสาสรบุปโดยผด้รูสอน หรคือสถาบรันศซกษา เพคืซึ่อแจกจส่ายหรคือจสาหนส่ายในสถาบรันศซกษา อรันมสิใชส่เพคืซึ่อหากสาไร (8) นสางานนรัทั้นมาใชด้เปป็ นสส่วนหนซซึ่งในการถามและตอบในการสอบ ม. 33 การกลส่าว ครัดลอก เลรียน หรคืออด้างอสิงงานบางตอนตาม
สมควร โดยมรีการรรับรด้รูถซงความเปป็ นเจด้าของลสิขสสิทธสิใธ นงานนรัทั้น ไมส่ ถคือวส่าเปป็ นการละเมสิดลสิขสสิทธสิธ
ม. 36 การนสางานนาฏกกรรม หรคือ ดนตรรีกรรม ออกแสดง โดย มสิไดด้ทสาขซทั้นเพคืซึ่อหากสาไร และนรักแสดงมสิไดด้คส่าตอบแทนในการนรัทั้น ไมส่ถคือวส่าเปป็ นการละเมสิดลสิขสสิทธสิ ธ
ม. 37 การกระทสาใดๆ ซซซึ่งศสิลปกรรมใดอรันตรัทั้งเปสิ ดเผยประจสาในทรีซึ่ สาธารณะ นอกจากงานสถาปรั ตยกรรม มสิใหด้ถคือวส่าเปป็ นการละเมสิด ลสิขสสิทธสิธ
สณิทธณิของนตักแสดง ม. 44 นรักแสดงยส่อมมรีสสิทธสิแตส่เพรียงผด้รูเดรียวในการกระทสาอรันเกรีซึ่ยว กรับการแสดงของตน ตส่อไปนรีทั้ (1) แพรส่เสรียงแพรส่ภาพ หรคือเผยแพรส่การแสดง เวด้นแตส่เปป็ นสสิซึ่ง บรันทซกการแสดงทรีซึ่มรการบรันทซกไวด้แลด้ว (2) บรันทซกการแสดงทรีซึ่ยรัง
ไมส่มรีการบรันทซกไวด้ (3) ทสาซสทั้าสสิซึ่งบรันทซกทรีซึ่ไมส่ไดด้ร รับอนบุญาตจากนรัก แสดง หรคือทรีซึ่ไดด้ร รับอนบุญาตเพคืซึ่อวรัตถบุประสงคย์อซึ่ น คื ม. 46 ในกรณรีทซึ่ก รี ารแสดง หรคือบรันทซกเสรียง มรีนรักแสดง มากกวส่า 1 คนขซทั้นไป อาจแตส่งตรัทั้งตรัวแทนรส่วม เพคืซึ่อดรูแลหรคือ บรสิหารเกรีซึ่ยวกรับสสิทธสิของตนไดด้ ม. 65 ในกรณรีทซึ่ม รี รีหลรักฐานโดยชรัดแจด้งวส่าบบุคคลใดกระทสาการหรคือ
กสาลรังจะกระทสาการละเมสิดลสิขสสิทธสิ ธ หรคือสสิทธสิของนรักแสดง เจด้าของ ธ รคือนรักแสดงอาจขอใหด้ศาลสรังซึ่ ใหด้บบุคคลดรังกลส่าวระงรับหรคือ ลสิขสสิทธสิห ละเวด้นการกระทสานรัทั้นไดด้ และไมส่ตด รั สสิทธสิในการเรรียกคส่าเสรียหาย
พ.ร.บ.สณิทธณิบตัตร พ.ศ. 2522 (แกจ้ไขเพณิรื่มเตณิม พ.ศ. 2542) ม. 3 บทนสิยาม สสิทธสิบรัตร คคือ หนรังสคือสสาครัญทรีซึ่ออกใหด้เพคืซึ่อคด้บุมครองการประดสิษฐย์ หรคือการออกแบบผลสิตภรัณฑย์ อนบุสสิทธสิบรัตร คคือ หนรังสคือสสาครัญทรีซึ่ออกใหด้เพคืซึ่อคด้บุมครองการ ประดสิษฐย์ขทั้ น ซ ใหมส่ แตส่จะแตกตส่างกรับสสิทธสิบรัตรตรงทรีซึ่ไมส่มรีขทั้ รันตอน การประดสิษฐย์ทซึ่ส รี รูงขซทั้น
การประดสิษฐย์ คคือ การคสิดคด้น หรคือคสิดทสาขซทั้น อรันเปป็ นผลใหด้ไดด้มา ซซซึ่งผลสิตภรัณฑย์ หรคือกรรมวสิธรีใดขซทั้นใหมส่ หรคือการกระทสาใดๆ ทรีซึ่ ทสาใหด้ดรีขทั้ น ซ ซซซึ่งผลสิตภรัณฑย์ หรคือกรรมวสิธรี กรรมวสิธรี คคือ วสิธรีการ กระบวนการ กรรมวสิธรีในการผลสิต หรคือการ เกป็บรรักษาใหด้คงสภาพ ใหด้มรีคบุณภาพดรีขทั้ น ซ ซซซึ่งผลสิตภรัณฑย์ แบบผลสิตภรัณฑย์ คคือ รรูปรส่างของผลสิตภรัณฑย์ หรคือองคย์ประกอบของ ลวดลาย หรคือสรีของผลสิตภรัณฑย์ อรันมรีลรักษณะพสิเศษสสาหรรับ ผลสิตภรัณฑย์ อบุตสาหกรรม รวมทรัทั้งหรัตถกรรมไดด้ สณิทธณิบตัตรการประดณิษฐย ม. 5 ภายใตด้บงรั ครับ ม. 9 การประดสิษฐย์ทซึ่ข รี อรรับสสิทธสิบรัตรไดด้ตด้อง ประกอบดด้วย (1) เปป็ นการประดสิษฐย์ขทั้ น ซ ใหมส่ (2) ทรีซึ่มรีขทั้ น รั ตอนการ ประดสิษฐย์สรูงขซทั้น และ (3) สามารถประยบุกตย์ในทางอบุตสาหกรรม ม. 6 การประดสิษฐย์ขทั้ น ซ ใหมส่ ไดด้แกส่ การประดสิษฐย์ทซึ่ไรี มส่เปป็ นงานทรีซึ่ ปรากฏอยส่รูแลด้ว (1) การประดสิษฐย์ทซึ่ม รี รี หรคือใชด้กรันอยส่างแพรส่หลายอยส่รูแลด้วในราช อาณาจรักร กส่อนวรันขอรรับสสิทธสิบต รั ร (2) การประดสิษฐย์ทซึ่ไรี ดด้มรีการเปสิ ดเผยภาพ สาระสสาครัญ หรคือราย ละเอรียดในเอกสารหรคือสสิซึ่งพสิมพย์ทซึ่ไรี ดด้เผยแพรส่อยส่รูแลด้วไมส่วาส่ ในหรคือ นอกราชอาณาจรักรกส่อนวรันขอรรับสสิทธสิบรัตร
ม. 7 การประดสิษฐย์ทซึ่ม รี รีขทั้ รันการประดสิษฐย์สรูงขซทั้น ไดด้แกส่การประดสิษฐย์ทซึ่รี ไมส่เปป็ นทรีซึ่ประจรักษย์โดยงส่ายแกส่บบุคคลทรีซึ่มรีความชสานาญในระดรับ สามรัญในงานประเภทนรัทั้น ม. 10 ผด้รูประดสิษฐย์เปป็ นผด้รูมรีสสิทธสิขอรรับสสิทธสิบรัตร และไดด้ร รับการระบบุ ชคืซึ่อวส่าเปป็ นผด้รูประดสิษฐย์ในสสิทธสิบรัตร สสิทธสิขอรรับสสิทธสิบรัตรยส่อมโอนและรรับมรดกกรันไดด้ โดยการโอนตด้อง ทสาเปป็ นหนรังสคือลงลายมคือชคืซึ่อผด้รูโอนและผด้รูร รับโอน ม. 19 บบุคคลใดแสดงการประดสิษฐย์ ในงานแสดงซซซึ่งหนส่วยงาน ของรรัฐเปป็ นผด้รูจด รั ถด้าไดด้ยซึ่ คืนคสาขอรรับสสิทธสิบรัตรสสาหรรับการประดสิษฐย์ นรัทั้น ภายในสสิบสองเดคือนนรับแตส่เปสิ ดงานแสดงตส่อสาธารณชน ใหด้ ถคือวส่าไดด้ยซึ่ น คื คสาขอนรัทั้นในวรันเปสิ ดงานแสดง ม. 35 สสิทธสิบรัตรการประดสิษฐย์ ใหด้มรีอายบุ 20 ปรี นรับแตส่วน รั ขอรรับ สสิทธสิบรัตรในราชอาณาจรักร ม. 36* ผด้รูทรงสสิทธสิบรัตรเทส่านรัทั้นมรีสสิทธสิดงรั ตส่อไปนรีทั้ (1) ในกรณรีสสิทธสิบรัตรผลสิตภรัณฑย์ – สสิทธสิในการผลสิต ใชด้ ขาย มรี ไวด้เพคืซึ่อขาย เสนอขาย หรคือนสาเขด้ามาในราชอาณาจรักร ซซซึ่ง ผลสิตภรัณฑย์ (2) ในกรณรีสสิทธสิบรัตรกรรมวสิธรี – สสิทธสิในการใชด้กรรมวสิธรีตามสสิทธสิ บรัตร ผลสิต ใชด้ ขาย มรีไวด้เพคืซึ่อขาย เสนอขาย หรคือนสาเขด้ามาใน ราชอาณาจรักร ซซซึ่งผลสิตภรัณฑย์
ว.2 ความตามวรรค 1 ไมส่ใหด้ใชด้บรังครับแกส่ (1) การกระทสาใดๆ เพคืซึ่อประโยชนย์ในการศซกษา คด้นควด้า ทดลอง วสิจย รั ทรัทั้งนรีทั้ตด้องไมส่ ขรัดประโยชนย์ของผด้รูทรงสสิทธสิบรัตรเกสินสมควร , (7) การใชด้ ขาย มรีไวด้เพคืซึ่อขาย เสนอขาย นสาเขด้า ซซซึ่งผลสิตภรัณฑย์ตามสสิทธสิบรัตร หากผด้รูทรงสสิทธสิบรัตรไดด้อนบุญาตแลด้ว ม. 38 ผด้รูทรงสสิทธสิบรัตรจะอนบุญาตใหด้บบุคคลใดใชด้สสิทธสิตามสสิทธสิบรัตร ของตน หรคือโอนสสิทธสิบรัตรใหด้แกส่บบุคคลอคืซึ่นกป็ไดด้ ม. 39 การอนบุญาตตาม ม. 38 นรัทั้น (1) จะกสาหนดเงคืซึ่อนไข ขด้อจสากรัดสสิทธสิ หรคือคส่าตอบแทน ในลรัษณะ ทรีซึ่เปป็ นการจสากรัดการแขส่งขรันโดยไมส่ชอบธรรมไมส่ไดด้ (2) จะเรรียกคส่าตอบแทนสสาหรรับการใชด้การประดสิษฐย์ตามสสิทธสิบรัตร หลรังจากสสิทธสิบรัตรหมดอายบุความไมส่ไดด้ การใดขรัดมาตรานรีทั้เปป็ นโมฆะ สณิทธณิบตัตรการออกแบบผลณิตภตัณฑย ม. 56 การออกแบบผลสิตภรัณฑย์ทซึ่จ รี ะขอรรับสสิทธสิบรัตรไดด้นทั้ น รั จะตด้อง เปป็ นการออกแบบผลสิตภรัณฑย์ใหมส่เพคืซึ่ออบุตสาหกรรม รวมทรัทั้ง หรัตถกรรม ม. 57 กรณรีทซึ่ไรี มส่ถคือวส่าเปป็ นการออกแบบผลสิตภรัณฑย์ใหมส่ (1) แบบ ผลสิตภรัณฑย์ทซึ่ม รี รี หรคือใชด้กรันอยส่างแพรส่หลายอยส่รูแลด้วในราชอาณาจรักร กส่อนวรันขอรรับจดทะเบรียน
(2) แบบผลสิตภรัณฑย์ทซึ่ไรี ดด้มรีการเปสิ ดเผยภาพ สาระสสาครัญ หรคือราย ละเอรียดในเอกสารหรคือสสิซึ่งพสิมพย์ทซึ่ไรี ดด้เผยแพรส่อยส่รูแลด้วไมส่วาส่ ในหรคือ นอกราชอาณาจรักร (3) แบบผลสิตภรัณฑย์ทซึ่เรี คยมรีประกาศโฆษณาตาม มาตรา 65 ประกอบมาตรา 28 มาแลด้ว (4) แบบผลสิตภรัณฑย์ทซึ่รี คลด้ายกรับแบบใน (1) , (2) และ (3) จนเหป็นไดด้วส่าเปป็ นการเลรียน แบบ ม. 58 การออกแบบผลสิตภรัณฑย์ทซึ่ข รี อรรับสสิทธสิบรัตรไมส่ไดด้ (1) ทรีซึ่ขรัด ตส่อความสงบเรรียบรด้อย (2) ทรีซึ่กสาหนดไวด้โดยพระราชกฤษฎรีกา ม. 62 สสิทธสิบรัตรการออกแบบผลสิตภรัณฑย์ใหด้มรีอายบุ 10 ปรี นรับแตส่ วรันขอรรับสสิทธสิบรัตรในราชอาณาจรักร ม. 63 ผด้รูทรงสสิทธสิบรัตรเทส่านรัทั้น มรีสสิทธสิใชด้แบบผลสิตภรัณฑย์กรับ ผลสิตภรัณฑย์ตามสสิทธสิบรัตร ขาย มรีไวด้เพคืซึ่อขาย เสนอขาย หรคือ นสาเขด้าซซซึ่งผลสิตภรัณฑย์ตามแบบผลสิตภรัณฑย์ เวด้นแตส่ เพคืซึ่อประโยชนย์ ในการศซกษา หรคือวสิจรัย ม. 65 ใหด้นสาบทบรัญญรัตวสิ ส่าดด้วยสสิทธสิบรัตรการประดสิษฐย์มาใชด้บงรั ครับ ในเรคืซึ่องสสิทธสิบรัตรการออกแบบผลสิตภรัณฑย์โดยอนบุโลม ม. 65 ทวสิ การประดสิษฐย์ทซึ่ข รี อรรับอนบุสสิทธสิบรัตรไดด้ตด้องประกอบดด้วย (1) เปป็ นการประดสิษฐย์ขทั้ น ซ ใหมส่ (2) สามารถประยบุกตย์ในทาง อบุตสาหกรรม
ม. 65 ตรรี บบุคคลใดจะขอรรับทรัทั้งอนบุสสิทธสิบรัตร และสสิทธสิบรัตร สสาหรรับการประดสิษฐย์อยส่างเดรียวกรันไมส่ไดด้ ม. 65 จรัตวา ผด้รูขอรรับอนบุสสิทธสิบรัตรหรคือสสิทธสิบรัตร มรีสสิทธสิขอ เปลรีซึ่ยนแปลงประเภทไดด้ กส่อนการจดทะเบรียนหรคือกส่อนประกาศ โฆษณาตาม ม. 28 แลด้วแตส่กรณรี ม. 65 สรัตต อนบุสสิทธสิบรัตรใหด้มรีอายบุ 6 ปรี นรับแตส่วน รั ขอรรับอนบุสสิทธสิ บรัตรในราชอาณาจรักร ว. 2 ผด้รูทรงอนบุสสิทธสิบรัตรอาจตส่ออายบุไดด้อรีก 2 คราว มรีกสาหนดคราว ละ 2 ปรี โดยยคืซึ่นตส่อพนรักงานเจด้าหนด้าทรีซึ่ภายใน 90 วรัน กส่อนสสิทั้น อายบุ ม. 77 ทวสิ กรณรีทซึ่ม รี รีหลรักฐานโดยชรัดแจด้งวส่ามรีผด้รูกระทสา หรคือกสาลรัง จะกระทสาการฝส่ าฝคื นสสิทธสิของผด้รูทรงสสิทธสิบรัตร หรคือผด้รูทรงอนบุสสิทธสิ บรัตร ผด้รูทรงสสิทธสิอาจขอใหด้ศาลสรังซึ่ ระงรับ หรคือละเวด้นการกระทสานรัทั้นกป็ไดด้ ทรัทั้งนรีทั้ไมส่ตรัดสสิทธสิเรรียกคส่าเสรียหายตาม ม. 77 ตรรี ม. 77 ตรรี ในกรณรีทซึ่ม รี รีการฝส่ าฝคื นสสิทธสิของผด้รูทรงสสิทธสิบต รั ร หรคือ ผด้รูทรงอนบุสสิทธสิบรัตร ศาลมรีอสานาจสรังซึ่ ใหด้ผฝ ด้รู ส่ าฝคื นชดใชด้คส่าเสรียหายไดด้ ตามทรีซึ่เหป็นสมควร พ.ร.บ. เครรรื่องหมายการคจ้า พ.ศ. 2534 (แกจ้ไขเพณิรื่มเตณิม พ.ศ. 2543)
ม. 4 **เครคืซึ่องหมายการคด้า คคือ เครคืซึ่องหมายทรีซึ่ใชด้ หรคือจะใชด้เปป็ น ทรีซึ่หมาย หรคือเกรีซึ่ยวขด้องกรับสสินคด้า เพคืซึ่อแสดงวส่าสสินคด้าใชด้ เครคืซึ่องหมายของเจด้าของเครคืซึ่องหมายการคด้านรัทั้น แตกตส่างกรับ สสินคด้าของบบุคคลอคืซึ่น ม. 6 **เครคืซึ่องหมายการคด้าอรันพซงจดทะเบรียนไดด้ (1) มรีลรักษณะะ บส่งเฉพาะ (2) ไมส่มรีลรักษณะตด้องหด้ามตาม พ.ร.บ. นรีทั้ (3) ไมส่เปป็ น เครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่เหมคือน หรคือคลด้ายกรับเครคืซึ่องหมายการคด้า ของบบุคคลอคืซึ่นทรีซึ่จดทะเบรียนแลด้ว ม. 7 เครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่มรีลรักษณะบส่งเฉพาะ คคือ มรีลรักษณะทรีซึ่ ทสาใหด้ประชาชน หรคือผด้รูใชด้สสินคด้านรัทั้นทราบ และเขด้าใจไดด้วาส่ สสินคด้าทรีซึ่ ใชด้เครคืซึ่องหมายนรัทั้นแตกตส่างไปจากสสินคด้าอคืซึ่น ว.2 เครคืซึ่องหมายการคด้าดรังนรีทั้ถคือวส่ามรีลรักษณะบส่งเฉพาะ (1) ชคืซึ่อ ของบบุคคลหรคือนสิตสิบบุคคลหรคือชคืซึ่อในทางการคด้าทรีซึ่แสดงโดยลรักษณะ พสิเศษและไมส่เลป็งถซงลรักษณะหรคือคบุณสมบรัตสิของสสินคด้าโดยตรง
(
2) คสาหรคือขด้อความอรันมสิไดด้เลป็งถซงลรักษณะหรคือคบุณสมบรัตสิของ สสินคด้าโดยตรง (3) กลส่บุมของสรีทซึ่แ รี สดงโดยลรักษณะพสิเศษ หรคือตรัว หนรังสคือ ตรัวเลข หรคือคสาทรีซึ่ประดสิษฐย์ขทั้ น ซ (4)ลายมคือชคืซึ่อของผด้รูขอจด ทะเบรียนหรคือเจด้าของเดสิมของกสิจการหรคือบบุคคลอคืซึ่นโดยไดด้ร รับ อนบุญาตจากบบุคคลนรัทั้นแลด้ว (5) ภาพของผด้รูขอจดทะเบรียนหรคือ บบุคคลอคืซึ่นโดยไดด้ร รับอนบุญาตจากบบุคคลนรัทั้นแลด้ว ประดสิษฐย์ขทั้ น ซ
(6) ภาพทรีซึ่
ม. 8 เครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่หด้ามจดทะเบรียน (1) – (13) เชส่น ... (9) เครคืซึ่องหมายทรีซึ่ขรัดตส่อความสงบเรรียบรด้อย หรคือศรีลธรรมอรันดรี ของประชาชน (10) เครคืซึ่องหมายทรีซึ่เหมคือนกรับเครคืซึ่องหมายทรีซึ่มรีชซึ่ อ คื เสรียงแพรส่หลายทรัวซึ่ ไป ม. 13 เครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่ขอจดทะเบรียนนรัทั้น ถด้านายทะเบรียน เหป็นวส่า (1) เปป็ นเครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่เหมคือนกรับของบบุคคลอคืซึ่นทรีซึ่ จดทะเบรียนไวด้แลด้ว หรคือ (2) คลด้ายกรันจนอาจทสาใหด้สาธารณชนสรับสนหรคือหลงผสิดในความ เปป็ นเจด้าของของสสินคด้า หรคือแหลส่งกสาเนสิดของสสินคด้า ม. 20 ในกรณรีทซึ่ม รี รีผด้รูขอจดทะเบรียนหลายรายตส่างยคืซึ่นขอ เครคืซึ่องหมายทรีซึ่นายทะเบรียนเหป็นวส่าเหมคือนหรคือคลด้ายกรันจนอาจ ทสาใหด้สาธารณชนสรับสนหรคือหลงผสิดในความเปป็ นเจด้าของสสินคด้า ผด้รู ขอจดซซซึ่งยคืซึ่นไวด้เปป็ นรายแรกยส่อมมรีสสิทธสิไดด้ร รับการจดทะเบรียน ม. 27 ตามมาตรา 13 และ มาตรา 20 ถด้านายทะเบรียนเหป็นวส่า เปป็ นเครคืซึ่องหมายการคด้าซซซึ่งตส่างเจด้าของตส่างใชด้มาแลด้วโดยสบุจรสิต นายทะเบรียนจะรรับจดทะเบรียนโดยมรีเงคืซึ่อนไขและขด้อจสากรัดเกรีซึ่ยว กรับวสิธรีการใชด้และเขตแหส่งการใชด้เครคืซึ่องหมายการคด้านรัทั้นกป็ไดด้ โดยตด้องแจด้งคสาสรังซึ่ พรด้อมเหตบุผลใหด้ผด้รูขอและเจด้าของ เครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่ไดด้ร รับจดทะเบรียนแลด้วทราบโดยไมส่ชรักชด้า ม. 35 เมคืซึ่อไดด้ประกาศโฆษณาคสาขอจดทะเบรียน เครคืซึ่องหมายการคด้าแลด้ว บบุคคลใดเหป็นวส่าตนมรีสสิทธสิดรีกวส่า หรคือเหป็น
วส่าเครคืซึ่องหมายนรัทั้นไมส่มรีลรักษณะพซงจะจดทะเบรียนไดด้ บบุคคลนรัทั้นจะ ยคืซึ่นคสาครัดคด้านตส่อนายทะเบรียนกป็ไดด้ แตส่ตด้องยคืซึ่นภายใน 60 วรันนรับ แตส่วน รั ประกาศโฆษณา พรด้อมทรัทั้งเหตบุแหส่งการครัดคด้าน ม. 42 ใหด้ถคือวส่าวรันทรีซึ่ยซึ่ น คื คสาขอจดทะเบรียนเปป็ นวรันทรีซึ่จดทะเบรียน เครคืซึ่องหมายการคด้านรัทั้น ม. 44** ภายใตด้บงรั ครับ ม. 27 และ ม. 68 ผด้ซ รู ซึ่งซ ไดด้จดทะเบรียน เปป็ นเจด้าของเครคืซึ่องหมายการคด้า เปป็ นผด้รูมรีสสิทธสิแตส่เพรียงผด้เรู ดรียวใน อรันทรีซึ่จะใชด้เครคืซึ่องหมายการคด้านรัทั้น สสาหรรับสสินคด้าทรีซึ่ไดด้จดทะเบรียนไวด้ ม. 45 เครคืซึ่องหมายการคด้าอรันไดด้จดทะเบรียนไวด้โดยมสิไดด้จสากรัดสรีนทั้ น รั ถคือวส่าไดด้จดทะเบรียนไวด้ทบุกสรี ม. 46** บบุคคลใดจะฟด้ องคดรี เพคืซึ่อปด้ องกรันการละเมสิดสสิทธสิใน เครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่ไมส่ไดด้จดทะเบรียน หรคือเรรียกรด้องคส่าสสินไหม ทดแทนเพคืซึ่อการละเมสิดสสิทธสิดรังกลส่าวนรัทั้น ไมส่ไดด้
แตส่ไมส่กระทบ
กระเทคือนถซงสสิทธสิของเจด้าของเครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่ไมส่ไดด้จด ทะเบรียน อรันทรีซึ่จะฟด้ องผด้รูเอาสสินคด้าของตนไปลวงขายวส่าเปป็ นสสินคด้า ของเจด้าของเครคืซึ่องหมายการคด้านรัทั้น ม. 47 การจดทะเบรียนตาม พ.ร.บ. นรีทั้ ไมส่ขด รั ขวางบบุคคลใดในการ ใชด้ชซึ่ อ คื โดยสบุจรสิตซซซึ่งชคืซึ่อตรัว ชคืซึ่อสกบุล หรคือชคืซึ่อสสานรักงานการคด้าของตน หรคือของเจด้าของเดสิมของกสิจการของตน หรคือไมส่เปป็ นการขรัดขวางบบุคคลใดในการใชด้คสาบรรยายโดยสบุจรสิต ซซซึ่งลรักษณะหรคือคบุณสมบรัตแ สิ หส่งสสินคด้าของตน
ม. 48 สสิทธสิในคสาขอจดทะเบรียนเครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่ไดด้ยซึ่ น คื ไวด้แลด้ว ยส่อมโอน หรคือรรับมรดกกรันไดด้ โดยตด้องแจด้งใหด้นายทะเบรียนทราบ กส่อนการจดทะเบรียน ม. 68 เจด้าของเครคืซึ่องหมายการคด้าทรีซึ่ไดด้จดทะเบรียนแลด้ว จะทสา สรัญญาอนบุญาตใหด้บค บุ คลอคืซึ่นใชด้เครคืซึ่องหมายการคด้าของตนทรัทั้งหมด หรคือบางอยส่างกป็ไดด้ ว.2 สรัญญาอนบุญาต ตด้องทสาเปป็ นหนรังสคือและจดทะเบรียนตส่อเจด้า หนด้าทรีซึ่ ม. 80 ใหด้นสาบทบรัญญรัตสิเกรีซึ่ยวกรับเครคืซึ่องหมายการคด้า มาใชด้บงรั ครับ แกส่เครคืซึ่องหมายบรสิการโดยอนบุโลม