mmmm^mmmmmmmmmmf
ss^
•/•&
î
M îi'-ir... - .'jo-rx';
?.. CClii •,« ,; t ' u s c ì Γ: {>;& cr,:.ti>i;(, -M-; tr> , - ,
ΐ'·Γ,ί>ι·; po.ìr i o / t ó r t o r a ;> d$ χο^-ΐνβΑ-,ύΐ:: oa "irciν X^tc-l-nabiö^aX PahXÌo ia^aor.tóc »ι αΰ^οϊΐ.ίβ ^ubXicvitcf^t tar. Ì 'T>A v , -Î ;'i ,·. f. :*
«
î *
TV
kill
2ζ%Ψ
Oô'§q
Ζ88β
ΙΩΑΝΝΗΣ
ΛΟΥΚΑΣ
ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ
Η φανταοίωση του οτην
ΚΑΙ .
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
ελληνιομου
ε ΰ ν ι χ ο ο ο σ ι α λ ι . ά τ ι κή
ιδεολογία
! ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ
ΔΙΑΤΡΙΒΗ
υποβληθείσα, οτο ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ' ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Εκ3ηγητής ΘΑΝΟΣ
ΑΘΗΝΑ 1990
κα-θηγητής:
ΛΙΠΟΒΑΤΣ
/
ΙΩΑΝΝΗΣ
ΛΟΥΚΑΣ
ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ
Η φαντασίωση στην
ΚΑΙ .
του
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
ελληνισμού
ε ΰ ν ι χ ο σ ο σ ι αλι στ ι κή
ι
ιδεολογία
ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ
ΔΙΑΤΡΙΒΗ
υποβλη-θείσαι
στο
ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ' ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Εισηγητής ΘΑΝΟΣ
γκριση
διδακτορικής
ωνικών
και
γνωμών
του συγγραφέως"
Πολιτικών
διατριβής Επιστημών (Νόμος 3
καθηγητής:
ΛΙΠΟΒΑΤΣ
υπό το Πάντειο δεν
υποδηλοί
5343/32, ',
ΑΘΗΝΑ 1990 \
άρθρο ί
Πανεπιστήμιο την
αποδοχήν
202,
παρ.
2),
AcpL ερώνεται de όσους
Γερμανούς
ελληνιστές αντιστάθηκαν στον εΰνικοσοσιαλισμό από σεβασμό J
!
1
προς το ελληνικό ιδεώδες
:
"Ο πα-θιασμένος αγώνας μας πρέπει, νάχει πλατειά αντικείμενα: ένας ολόκληρος πολιτισμός αγωνί ζεται για την ύπαρξη του κι αυτός ο πολτιομός £α βαστάζει εκατομμύρια χρόνια γιατί 3α αγκαλιάσει και ϋα. συνταιρ.ιάσε ι τον ελληνισμό με τον γερμανισμό" Αδ., Χίτλερ, "0 Αγων μου", ελλην.μετ.εκδ. Δαρέμα, τ. Β', '
Ι
σελ; 57.
\
3-
ί
Π Ε ' Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ, Ρ Ο Σ
Π Ρ Ω Τ Ο :
ΑΠΟ
Τ Ο Ν
Β Ι Μ Κ Ε Α Γ' Α Π Γ!
Σ Τ Η Σ Τ Η
Ε Λ Λ Η
ΣΤΟ?-!
Χ ί Τ Λ Ε ?
Μ Ι- •
Ρ Α Τ Σ I.'
". . . .
10
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΝΑΜΙΣΗΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑ ΝΙΚΗ ΔΙΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ 18ου , 19ου ΚΑΙ 20ου ΑΙ..
11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II: Κ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΑΙΠΑΡΗΣ ΚΑΙ Η ΕΘΜΙΚΟΣΟι ΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ "ΒΙΒΛΟΣ"
38
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ .
50
ι
Ε Ρ Ο Σ Ο
Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Ο :
0.
Ρ Α Τ Σ Ι Σ Μ Ο Σ ,
Α ΝΤ Ι Σ ΗΗ Ι Τ Ι Σ Ν Ο Σ
Κ Α;ΐ
Ο
!
Ε Λ Λ Η ΜΙ Σ ΜΟ Σ
54
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι : Ο ίΡΑΤΣΙΣΗΟΣ
55
Α'.
Η φυλετική σύλληψη,του
Β'.
Ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό ς ε θ ν ι κ ι σ μ ό ς και λισμός"
Γ'.
εθνικισμού..
55
"ανθρωπιστικός ιδεα
.-
;.
61 ί
Ο κ ο ι ν ο τ ι σ μ ό ς και το ο ρ γ α ν ι κ ό μοντέλο κ ο ι ν ω ν ί α ς . .
65
ΚΕΦΑΛΑΙΟ I I : Ο ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ Α'.
Β'.
80
ΑπόΝ τ ο ν ε λ λ η ν ο - χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ό
α ν τ ί ι δ ο υ α ϊ σ μ ό στον
ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό α ν τ ι σ η μ ι τ ι σ μ ό . . . ,! ( :
80 J
Ο Έ ν α ς ε χ θ ρ ό ς : οι Ε β ρ α ί ο ι 1
92
Γ . Αντισημιτισμός, τι-σμός
;
αντί δι ε θ ν ι σ μ ό ς .
χ
-ΕΦΑΛΑΙΟ -III : ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ -Ζ ^ΕΩΔΕΣ
και α ν τ ί ε π α ν α σ τ α >
;. 101 '". Λ ;
Α'. Γερμανισμός, ελληνισμός και αντισημιτισμός
!. 113 113
1 ]
ί
Β'. Το ελληνικό ιδεώδες και η φυλετική προοπτική του πολιτισμού
124 :
Γ'. Ηρωισμός και ελληνισμός..! :
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Ε Ρ Ο Σ
ι j
]. . Τ Ρ Ι Τ Ο :
Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ Ι Κ 0
Η
1 ψ
Π Ρ Ο Π Α Γ Α Π Δ Α ,
Κ Α Ι
Η
Τ 0 : Α Ρ- Ι Σ .Τ Ο Κ ? Α Τ I-
Ι Δ Ε Ω Δ Ε Σ .
133
:
'.
15,5
—
!
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι : Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
'
Α'. Προπαγάνδα και λαϊκισμός..
156 156
Παρέκβαση: Το "πολεμικό κίνητρο" του ελληνικού και του γερμανικού λαού στο έργο του Γ.Γεωργαλάΐ67 „Β'. Η τέχνη της προπαγάνδας και η προπαγανδιστική τέχνη
171
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II: Η ΙΣΤΟΡΙΑ
1S6
Α'. Η σύλληψη και η διδασκαλία της ιστορίας
196
β' . Ιστορία, και μύθος
211
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III:, ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΟ ΙΔΕΩΔΕΣ
2 28
Α'. Η ρατσιστική εκπαίδευση Β' . Το ολυμπιακό πνεύμα ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
228 »
, '. .
247 266
Π Ι Λ Ο Τ Ο Σ
277
Ι
28 2
Β Λ Ι Ο.Γ Ρ Α Φ Ι Α
i
! ':!
•ίπροστά στο κύμα των " κοσμοϊστορικών " πολιτικών και κοινωνικών ^ών οτην Ανατολική Ευρώπη, και με την αφορμή τηγ ειοδοχή
στην τ & .
ιία δεκαετία του αιώνα μας, η έρευνα ασχολείται όλο και περισσότε: τον προσδιορισμό του"ιδεολογικού στίγματος" του 20ον αιώνα. Σχε<ατά κοινή ομολογία, αυτό εντοπίζεται στον χώρο του " σοσιαλισμού". ι ελληνικά: " κοινοτισμού " ). Με " διάφορες" μορφές, ο " σοσια>ς " σημάδεψε την αρχή του αιώνα με την ρώσσικη μπολσεβίκικη επαίθη, όλη του την διάρκεια με τον " κομμουνιστικό σοσιαλισμό " TT\S ιλικής Ευρώπης στον οποίο η Δύση αντιπαράθεσε ένα " σοσιαλιστι'ύπου " κράτος πρόνοιας, και το τέλος του με τα αποτελέσματα της ίτρόικα ( η οποία για τους μεν αποτελεί " φυσική" απόληξη της Οκανής Επανάστασης, ενώ για τους δε την παράδοση της " σοσιαλιστιικυτάλης " σε πιό." φιλελεύθερες " κοινωνικές δομές). .νεζάρτητα από τον βαΰμό ορθότητας της παραπάνω άποψης, είναι .α-οe
σβήτητο ότι ο 20
αι . " σημαδεύτηκε " και από το φαινόμενο του
ασμού " ( βλ. του " μαύρου ολοκληρωτισμού ήρξε ο εϋνικοσοσιαλισμός
( ή ναζισμός
δεολογικά, ο εθνικοσοσιαλισμός
" ) , μιά μορφή του οποί-
).
δεν αποτελεί φαινόμενο
περιορι-
ιστορικά στον χώρο ( Γερμανία ) και τον χρόνο ( 1920/1933-1945V τλερικό Τρίτο Ράιχ δεν ήταν παρά μ ι α -χωροχρονίκά
περιορισμένη-
ν ι κ ή και π ο λ ι τ ι κ ή πραγμάτωση της ε ΰ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς
ιδεολογίας;
ί α , όπως το αποδεικνύουν και τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα Δυτική Γερμανία, έ χ ε ι μια δική της " δυναμική " που της εξασφαμια πάντα " ε π ί κ α ι ρ η " διάσταση. Και αυτό γ ι α τ ί το κυρίαρχο ε ί ο τ η ς , η " φαντασίωση της τ ε λ ε ι ό τ η τ α ς
" , ϋα ε ί ν α ι πάντα ένα
οχήν ανθρώπινο γνώρισμα που -da μεταβάλλεται σε ν τ ε λ ί ρ ι ο κάτω αγκεκριμένες π ο λ ι τ ι κ έ ς και κ ο ι ν ω ν ι κ έ ς
συνθήκες °ΤΡ·ν " α
τι
·ζ
εχ-
\εύται έντεχνα κάποιος Φύρερ-Οδηγός. φαντασίωση της τ ε λ ε ι ό τ η τ α ς λ ε ι τ ο υ ρ γ ε ί δ ι τ τ ά . Αφενός, η ε ζ ι δ α 3η του " Εγώ " ( του " Ε_. '£r
" που α π α ρ τ ί ζ ε τ α ι από τους " Ι δ ι -
", τους " Ημέτερους " ) τ ρ ο φ ο δ ο τ ε ί το υποκείμενο με το αίσθημα νωτερότητας. Αφετέρου, n ι βάλλε ι,
αυτό το αίσθημα συμπληρώνεται
από, αλλά
την " απόρριψη " του " Αλλου ·'( του " Α υ τ ο ί j " ,
που
\.ούν τους " Εχ-θρούς " η παρουσία των οποίων " ε ν ο χ λ ε ί - κ α τ α δ υ ν α -
στεύει-εζ,οργίζει ·' το "Εγώ"). Στην πολιτική πραγμάτωση αυτού τ( οχήματος, η εξόντωση του "Άλλου", του "Εχθρού", είναι "ιστορι προϋπόθεση της δυνητικής ανωτερότητας του "Εγώ". G εθνικοσοσιαλιομός, σε αντίθεση με τον μουσολινικό οασισμ; προχωρά παραπέρα από τον "εθνικισμό". Ως "Εγώ" ~ "Εμείς" δε\ λαμβάνει το "έθνος", αλλά την "ράτοα" ("ουλή") που ενώνει τον "Ιδικούς" με δεομούς αίματος. Η ιστορία γράφεται με αίμα , έτ δημιουργείται και ο πολιτισμός. Ό σ ο "καθαρότερο" (βλ. "αγνότ είναι το "αίμα", τόσο "ισχυρότερη" (βλ. "ανώτερη") είναι η ρά τόσο μεγαλύτερος ο ρόλος της στο παγκόσμιο προσκήνιο, τόσο πε σότερες οι "εγγυήσεις" για την "πανανθρώπινη ευημερία", τροχό της οποίας αποτελούν οι "κατώτερες ράτσες" (ή η "κατώτερη ράτ Για τον εθνικοσοσιαλισμό οι όροι έχουν συγκεκριμένο περιεχ Το "Εγώ"= η ανώτερη ράτσα, είναι η Ά ρ ι α Ινδοευρωπαϊχή "φυλή" .'"κύοιους" εκπρόσωπους της την (αρχαίο) ελλην ι κή και την γερααν C "Άλλος"= ο κατώτερος ("υπάνθρωπος" ή, τελικά, "κτήνος") εί ο Εβραίος, ο εκφυλισμένος από την εβραϊκή διάβρωση Γάλλος,
ο
ο Τσιγγάνος... Όπλα του "Εχθρού" είναι η μασωνία, ο μαρξισμό καπιταλισμός, ο κοινοβουλευτισμό«;, η ειρήνη... Η ιστοοική αυτοδικαίωση του εθνικοσοσιαλισμού στηρίζεται ί σ'αυτούς τους δύο άξ,ονες. Απ'την μια, είναι ο αντισηαιτ ισμός. κληρονομείται από το βαγκνε'ρικό όραμα της αναγέννησης του γε( κού "προγονικού μεγαλείου"και από τις ρατσιστικές θεωρίες δκ διανοούμενων του 19
αι., όπως των Γκομπινώ και Τσάμπερλαιν.
την άλλη, εί-ναι ο ελληνισμός, όχι μόνο "εμπνευστής" της "παρ< ακής" γερμανικής διανόησης
(ενός Γκαίτε,
ενός Σίλλερ και εν<
τσε) αλλά, κυρίως, ο θεμελιωτής του "Άριου δυτικού πολιτισμτου οποίου "τιμητής" αυτο-ορί ζεται ο εθνικοσοσι αλι σμός .
P.p
λημα του εθνικοσοσιαλισμού είναι ο "αγώνας" (βλ. και το χίτλ "ιδεολογικοί συγγράμυατος" του Χίτλερ: "ΓΈΙΗ ΚΑΠΡΕ": "0 Αγων κατά του εχθρού της ανώτερης
ρ,άτσας(του "Εβραίου", ο οποίος
χεται ένα πολυσήμαντο περιεχόμενο συνοψιζόμενο στο "καταστρο πολιτισμού" ή στο "σύφιλη της ανθρωπότητας"). Ως "αρωγό" του "αγώνα" αυτό, ο εθνικοσοσιαλιάμός θα έχει το "ελληνικό ιδεώδ που, στην συνέχεια, θα "συνταιριάσει' απόλυτα με το προγονικό
μεσαΐ'.:νι :·'.ό) " μ ε γ α λ ε ί ο " γ ι α να οικοδομήσει
την πολυπόθητη
βλ. Ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ) Τάξη Πραγμάτων η οποία θα δ ι α τ η ρ η θ ε ί γ ι α " ειύρια " χ ρ ό ν ι α . <.οπός της παρούοας μελέτης . ε ί ν α ι η ανάδειξη του τρόπου με τον ο:ο " ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό
κόμμα " των Γερμανών εργατών ( N a t i o n a l τ ο υ
L i s t i s c h e Deutsche " Arbeite-n P a r t e i : Ν. S . Ό. Α.Ρ .- h οποίου .ερ υπήρξε και πρόεδρος αλλά και ι δ ε ο λ ο γ ι κ ό ς καθοδηγητής,άρθρωσε Ληνισμό στην ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή - α ν τ ι σ η μ ι τ ι κ ή
ι δ ε ο λ ο γ ί α τ ο υ . Αναμφισβή-
το " ελληνικό ιδεώδες " υπέστη μια κατάφωρη " διαστροφή " ερμή.νο " ρ α τ σ ι σ τ ι κ ά " :
ενώ οι α ρ χ α ί ο ι Έ λ λ η ν ε ς αυτοδιαφοροποιούνταν
ιν"βάρβαρο" π ο λ ι τ ι σ τ ι κ α ( αλισμός χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
δηλ. " πνευματικά " ) , ο ε θ ν ι -
τ ι ς ε λ λ η ν ι κ έ ς α ξ ί ε ς και τα " τε,χνικά
Η
μορ-
τ ο υ ς , ό π ω ς π.χ τον Παρθενώνα, γ ι α να α π ο δ ε ί ξ ε ι την δ ι α χ ρ ο ν ι κ ό τ η " ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς διάστασης " του π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ . Την ί δ ι α " διαστροφή " ται και ένα σημαντικό τμήμα της -ελληνοτραφούς- γερμανικής δ ι α , όπως π.χ. ο Νίτσε τον οποίο ο εθνικοσοσιαλι.σμός
" θεωρούσε "
ροδρομικό " της ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς ι δ ε ο λ ο γ ί α ς τ ο υ . σα από την " β ι ο λ ο γ ι κ ή " - κ α ι όχι
" πνευματική /' -αντίληψη της
ς της " α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ί α ς " ( σύμφυτης με την " ανωτερότητα " ) , ο σοσιαλισμός
" ε κ φ ρ ά ζ ε τ α ι " τ ε λ ι κ ά μέσα από έ ν α
αλύπτοντος ένα τ ε ρ ά σ τ ι ο ε ν ν ο ι ο λ ο γ ι κ ό υς " :
σ τ ο ι χ ε ί ο
φάσμα- " αρχαίου ελληνικού
το " σ π α ρ τ ι α τ ι κ ό " , το οποίο παρουσιάζει ως"δωρικό > ί (οι
ιμόνιοι
ήταν ένα μόνο τμήμα του δωρικής καταγωγής αρχαίου πλη-
της Ελλάδας) και -θεωρώντας το ως γνήσια έκφραση του " Βόρειου ικού ιδεώδους " - το προβάλλει ως κατεξοχήν χώρο έμπνευσης ( και ^ικής δικαίωσης " ) του " κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ πνεύματος " στο οποίο στηL η ρατσιστική ιδεολογία του. ίθνικοσοσιαλισμός,
μπορεί μεν να " διαστρέφει " και το π ε ρ ι ε χ ό -
3υ " σ π α ρ τ ι α τ ι κ ο ύ ιδεώδους " , στα πλαίσια του οποίου η " ρ α τ σ ι 3υμπεριφορά'* και το " κ ο ι ν ο τ ι κ ό πνεύμα " ήταν μ έ σ ο ν τ ο ς
όπως στον ε θ ν ι κ α σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ,
3ει " ( με, γ ε ν ι κ ά ,
και όχι
αλλά στην πραγματικότητα " α -
" καλή ε π ι τ υ χ ί α ") τα βασικότερα σημεία του: 0
:νων των αναλογιών, το ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό Τρίτο Ράιχ θα μπορούσε να χ α .στεί ως μ ι α "J γερμανική λακωνική π ο λ ι τ ε ί α " (ή τ ο υ λ ά χ ι σ τ ο ν , " ε ν •" > ·
θνικοσοσιαλι,σμός θα παραμένει πάντα " ε π ί κ α ι ρ ο ς " , όσο " επίκαι,i
-8
-
ρος " θα είναι ο ρατσισμός-αντισημιτισμός και όσο θα παραμένει " κ αικό " το " ελληνικό ιδεώδες ". Ιδίως σήμερα, που ο λαΙΊαομός απλό εί και γενικεύει τα ιδεολογικά οχήματα για να τα
καταστηθεί πιό "
πεπτα " απ'τις μάζες και έχει την " δική " του ερμηνεία της ιστορί ο κίνδυνος ίσως να μην είναι πολύ μικρότερος απ'ότι στην Γερμανία Δημοκρατίας της Βα'ιμάρης' (1919-1933). Στα δημοσιεύματα των σύγχρον θεωρητικών της Νέας Τάξ,ης-των Ελλήνων (κυρίως αυτώνÎ) συμπεριλαμβα μένων -η ναζιστική ιδεολογία επιζεί αντλώντας την " ιστορικά δικαί της και πάλι από το " αριστοκρατικά ιδεώδες " ( της " αρχής " των στων :του Αρίστου: του Ενός-Ηγέτη,Οδηγού, Φύρερ)κατεξοχήν " σύμβολ του οποίου φέρεται ο Παρθενώνας, αυτό το " τεχνικό μόρφωμα." της ά σ η ς δ η μ ο κ ρ α τ
ι α ς της αρχαίας Αθήνας! Απ'την άλλη πλευρά
πρότυπο της " λακωνικής πολιτείας " κατέχει εξέχουσα θέση στην ιδε γία και τα'Όράματα" ενός μεγάλου τμήματος αυτού που, συμβατικά, ar λούμε απλά " παραδοσιακή συντήρηση ". 0 κίνδυνος προέρχεται βασικό πό το γεγονός -ότ-ι είναι πολύ δύσκολο να επαναδραστηρ ιοποιήσουμε τι αρχές της άμεσης δημοκρατίας ώστε να μπορέσουμε να ξαναχτίσουμε fie θενώνες, ενώ είναι αφάνταστα εύκολο τόσο να διαστρέφουμε τα μηνύμο τους όσο και - κυρίως - να αναστήσουμε^ την " λακωνική πολιτεία " e όλο της το"μεγαλείο" : η αποπνευματικοποίηση της εποχής μας ίσως αϊ λεί ήδη ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Π Ε Ρ Ο Σ
ΑΠΟ
ΤΟΝ
ΣΤΟΝ
ΠΡΩΤΟ
Ε Λ Λ Η Ν Ι Σ Τ Η
Ρ Α Τ Σ Ι Σ Τ Η
Β Ι Ν Κ Ε Α Μ Α Ν Ν
Χ Ι Τ Λ Ε Ρ "
J
- 10 -
_Α_Λ_Α_Ι_0
Ι_:
-ΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΜΑΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΔΙΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ 18°°, ου ου 19 ΚΑΙ 20 ΑΙ. 3 1925 δημοσιευόταν στη Γερμανία ο πρώτος τόμος του " Mein Kampf", }γου εκείνου που, γραμμένο από τον ίδιο τον αρχηγό του Γερμανικού σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Αδόλφο
Χίτλερ, έμελε να κατα-
) " ιδεολογική βίβλος " του ναζισμού(ΐ)* ενός επαναστατικού κινήπου προπαγάνδιζε συστηματικά πως η απόλυτη επιτυχία της κοινωνιτικής του " φιλοσοφίας " ήταν δεδομένη από το γεγονός και μόνο τη να μετέβαλε σε πολιτική - ιστορική πράξη την σύζευξη του γερ ού με τον ελληνισμό (βλ. σελ.115).Μετά από μία δεκαετία, το 1935, γήτρια πολλών Πανεπιστημίων της Αγγλίας Ελίζα Μάριαμ Μπάτλερ δησε μια εμπνευσμένη μελέτη με τίτλο " Η Τυραννία της Ελλάδας πάΓερμανία " και θέμα της
την
ρμανικό κατά τον 18 , τον 19
επίδραση του ελληνικού πνεύματος και τον 20
αιώνα(2): στο έργο αυ-
οποίο συγκαταλέχτηκε αμέσως στη " μαύρη λίστα " του ναζισμού, αινόταν ο κίνδυνος που διέτρεχε η ανθρωπότητα από την ναζιστική γία που, αντλώντας από την προγενέστερη της γερμανική διανόηση, σπαθούσε να μετατρέψει " ελληνικές ιδέες " σε απτή ευρωπαϊκή, και _ιια πραγματικότητα. 0 ναζισμός κατέβαλε- συστηματική προσπάθεια αρθρώσει τον ελληνισμό πάνω στην ρατσιστί-.κή-ολοκληρωτική σύλληγερμανισμού, αποσκοπώντας έτσι να εξασφαλίσει ένα ιστορικό και ^ιτισμικό άλλοθι για την ναζιστική ιδεολογία. γερμανική ανακάλυψη της ελληνικής αρχαιότητας έλαβε χώρα κατά τις ου
:ου 18
'
,
,
ι
αι. και θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μια καθυστερημε-
;άληψη της ιταλικής Αναγέννησης. Όργανο αυτής της ανακάλυψης ή"ιόχαν Ιωακείμ Βίνκελμανν (1717-1768), που θεωρείται σήμερα ως ο :ής " της αρχαιολογικής επιστήμης(3). Η ιστορική κοινωνικοπολιτιίυρία. της εποχής ήθείε μια νεο-ιδρυμένη γερμανική δυναστεία, των Κλερν,
της οποίας ο πρώτος εκπρόσωπος Φρειδερίκος Α'στέφθηκε βαm
της προτεσταντικής Πρωσσίας στις 18.1.1701 και κατέστη ο πρώτος )ς της καθολικής Αυστρίας των Αψβούργων.Και η επιμέρους ιστορι-'" ;ρία, αυτή της ανακάλυψης του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, επέj αντιπαράθεση της ελληνικής λογοτεχνίας στην λατινική γλώσσα - 11 -
που χρησιμοποιούσε η καθολι,κή εκκλησία, και της ελληνικής τέχνης τέχνη του μπαρόκ,δημιούργημα της κοσμικής εξουσίας του παπισμού: προτεστάντης Βίνκελμανν αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες για την με και την επιβολή των κλασσικών που είχαν εκτοπιστεί από τους Λατίν αλλά στο τέλος κατόρθωσε να αποδείξει την αξία τους σε συνάρτηση JJ μελέτες του για την - επίσης παραμελημένη - αρχαιοελληνική τέχνη. Ακόμα και όταν αναγκάστηκε να ασπαστεί τον καθολικισμό, για ν ρέσει να εργαστεί' στην Ρώμη που τότε ήταν η μόνη ευρωπαϊκή πόλη μ ^νικές αρχαιότητες, κατά βά-θος ποτέ δεν συμφιλιώθηκε μ'αυτόν και είχε σοβαρό συνειδησιακό πρόβλημα που εκφραζόταν με βίαιες αντιδρ προς διάφορους καθολικούς ανώτατους ιερείς ( όπως τον καρ&ίνάλιο ντο )(4). Δεδομένων των πολύ στενών σχέσεων μεταξύ του λατινικού του καθολικού πνεύματος, είναι κατά βάθος, πολύ δύσκολο για την έρ να ξεδιαλύνει ,ποιά ήταν η πρωτογενής και ποια η δευτερογενής αντί του Βίνκελμανν. Πάντως, γεγονός είναι ότι αντιπαθούσε σε τέτοιο β και το λατινικό πνεύμα,ώστε, με, αφορμή τον αναγκαστικό ασπασμό το' θολικισμού, είχε πει ότι προκειμένου να ταξιδέψει στην Ελλάδα, θα τιμούσε σαν αντάλλαγμα να προσφέρει ένα δάκτυλο του χεριού του πα> γίνει ιερέας της- ρωμαϊκής - θεάς Κυβέλης(5). Ό σ ο αφορά στην ελληνική τέχνη, ο Βίνκελμανν απέδιδε την ανωτ τά της (σε σχέση τόσο με τον γοτθικό ρυθμό όσο και με το μπαρόκ) εξής δύο βασικά αισθητικά γνωρίσματα: την ευγενή\ απλότητα και το μεγαλείο. Ό χ ι χωρίς ρομαντική διάθεση, ο Βίνκελμανν έγραφε τα εξ ρακτηριστικά: " Το παγκόσμιο, κυρίαρχο χαρακτηριστικό των ελληνικι ριστουργημάτων, είναι η ευγενής απλότητα και το ήρεμο μεγαλείο, τι στην στάση όσο και στην έκφραση. Τά βάθη της θάλασσας είναι πάντα λήνια, όσο άγρια και θυελλώδης και αν είναι η επιφάνεια. Και κατά ίδιο τρόπο η έκφραση των ελληνικών μορφών αποκαλύπτει το μεγαλείο την αταραξία ψυχής στις οδύνες των παθών "(6). Ως Έφορος αρχαιοτήτων της Ρώμης ( διορισμένος από τον καρδιν< Αλμπάνι ), ο Βίνκελμανν είχε τη δυνατότητα να εξετάσει από κοντά < 0
τα ρωμαϊκά αντίγραφα της ελληνικής πλαστικής και να τα μελετήσει, ελληνική τέχνη αφιέρωσε πολλά έργα του, μερικά μνημειώδη, στα οπο περιγράφει και την προσωπική του αντίληψη για την τέχνη(7). Για τ< Βννκελμανν η τέχνη eCvai ένα " οργανικό μέγεθος " το οποίο εξαρτά-ι -12 -
> τις φυλετικές, κλιματολογικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες* IV τελική της μορφή αποτελεί ένα " σταθερό ολοκλήρωμα " της ανθρώ'ης νόηοης(8). Όλες οι βασικές παράμετροι που συνθέτουν το έργο τις αντιλήψεις του Βίνκελμανν, απαντώνται και στο" Mein Kampf " υ_ρ__ελληνισμός αντιδιαστέλλεται προς τον ρωμαϊκό πολιτισμό, και η ηνική τέχνη αφενός μεν χρησιμοποιείται για να αποδειχτεί ιστορικά ~εθνική-φυλετική " προοπτική της πνευματικής δημιουργίας, αφετέρου ερμηνεύεται μέσα από το ηρωικό-θεϊκό στοιχείο της.\^Γ/ Από τις πύλες του ελληνισμού που άνοιξε ο Βίνκελμανν -θα διαβούν τα οι ποιητές, όπως ο Γκαίτε και ο Σίλλερ, και στη συνέχεια οι Lρικσί, οι στοχαστές και οι φιλόσοφοι, όπως οι Φιχτε, Χέγκελ, Νίτσε, γκελς, .Μαρξ, κ.ά., οι οποίοι θα χαράξουν το δρόμο προς την συνταύη ελληνισμού και γερμανισμού και "ην συλλειτουργία ελληνισμού και ^ωπισμού. 0 ιστορικά επόμενος του Βίνκελμανν μεγάλος Γερμανός " ελληνιστής ", ιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (1749-1832), χρησιμοποιώντας και γοτθι3τοιχεια, κινήθηκε ιδεολογικά κυρίως μέσα από τρεις άξονες: την ιανική παράδοση, τον ελληνισμό και την χριστιανική πίστη. Έ τ σ ι δοrai το σημαντικότερο έργο του, ο " Φάουστ ", που θεωρείται ω ς π ν ε υ ,κό μνημείο όχι μόνο της Γερμανίας αλλά όλου του δυτικού πολιτισμού
α) Η γερμανική παράδοση: το'έργο αυτό του Γκαίτε είναι μια υψηλή ]τική μεταγραφή ενός παλιού μύθου της γερμανικής προφορικής παράδοο οποίος καταγράφηκε από ένα λουθηριανό και δημοσιεύτηκε το 1587 ' Φρανκφούρτη. 0 μύθος του Φάουστ θεωρείται από την έρευνα ως τυπι.κφραση της " συλλογικής γερμανικής ψυχής " του 16
αι-* Την εποχή
ι απ'τη μια πλευρά ο Λούθηρος κατέλυε.την απόλυτη εξουσία του παπικαι από την άλλη η Ευρώπη βίωνε πλέον συστηματικά μια νέα φάση ωικής εποποιίας " με την εξερεύνηση και την κατάκτηση του υπόλοικόσμου (Αμερική, Αφρική, Ά π ω Ανατολή, Ωκεανία). Σ'αυτή την εποχή, που έχει χαρακτηριστεί ως " τιτανική ",αφενός οι νέες σκέψεις και οι παραδοσιακές αγωνίες του ανθρώπου συνενώαν για να δημιουργήσουν καινούργιες τάσεις στον χώρο της πνευμας αναζήτησης, αφετέρου δε η φαντασία άρχιζε να μετασχηματίζει συατικά σε ποιητικό μύθο τον "μτ) πεπερασμένο άνθρωπο" .Αυτή η νέα
πραγματικότητα ήταν ι δ ι α ί τ ε ρ α αισθητή στην Γερμανία όπου, χάρη οτο πνεύμα της Μεταρρύθμισης, οι -θρησκευτικοί αγώνες ε ν ε ί χ α ν έντονο π ο λ ι τ ι κ ό και κ ο ι ν ω ν ι κ ό περιεχόμενο και κατέληξαν στην ε ν ί σ χ υ σ η του το~ πικισμού σε βάρος της απόλυτης κ ε ν τ ρ ι κ ή ς ε ξ ο υ σ ί α ς του αυτοκράτορα.Πα ράλληλα, θ έ τ ο ν τ α ς ως κοινό ι δ α ν ι κ ό τον αγώνα κατά του παπισμού και
ε
νωμένοι με την νέα - καθομιλουμένη - γ ε ρ μ α ν ι κ ή γλώσσα ( στην ο π ο ί α ο Λούθηρος ε ί χ ε μεταφράσει την Βίβλο ) , ο ι
Γερμανοί άρχισαν να αποκτούν
εθνικό αίσθημα: ο μύθος του Φάουστ ήταν ένα από τα σύμβολα με τα ο ποία αυτό το αίσθημα
τροφοδοτήθηκε.
',
β) Το ελληνικό πνεύμα: Η β'πράξη του " Φάουστ " α π ο τ ε λ ε ί μ ι α βαθ ε ι ά μετουσίωση στο ελληνικό πνεύμα, όπου ο Γ κ α ί τ ε τ α υ τ ί ζ ε τ α ι με τον Φάουστ ως προς την αναζήτηση της Γνώσης η ο π ο ί α α π ο τ ε λ ε ί την ελληνική " αλήθεια " . Στην πράξη αυτή, ο παλιός μαθητής του Φάουστ αλχημιστής . Βάγκνερ κατασκευάζει το τεχνητό ανθρωπάκι HOMUNCULUS που σ υ μ β ο λ ί ζ ε ι την π ο ι η τ ι κ ή ιδέα του ανθρώπου και αναλαμβάνει την ξενάγηση στον
ελλη
ν ι κ ό πολιτισμό οι α ξ ί ε ς του οποίου ταράζουν τον Μεφιστοφελή που δηλώ νει:
" στους ειδωλολάτρες δεν έχω εγώ εξουσία ./ Οι Έ λ λ η ν ε ς δεν είχα-\
ποτέ μεγάλη α ξ ί α ' / η χάρη τους θαμπώνει, του νου η ε λ ε υ θ ε ρ ί α / με τα γλυκογλιστρήματά της τους τραβάει στην αμαρτίαΓ/ Όμως εμάς πάντα μας δέρνει η
ααωτία".
Μέσα από μ ι α ι δ ε α λ ι σ τ ι κ ή - α π ο λ λ ώ ν ε ι α στάση· που αποβλέπει στην θεση ε λ λ η ν ι σ μ ο ύ - χ ρ ι σ τ ι α ν ι σ μ ο ύ , σ τ ο
σύν
τ α ξ ί δ ι στην Ελλάδα ο Γ κ α ί τ ε α ν τ ι π α
ρατάσσει συστηματικά στην " σατανική " μυθολογία του Βορρά την ε λ λ • ν ι κ ή
μ υ θ ο λ ο γ ι κ ή
ο π τ α σ ί α ,
φέρνοντας στο προσκήνιο
μορφές όπως τ ι ς Νύμφες, τον Χείρωνα, τ ι ς Σ ε ι ρ ή ν ε ς , τ ι ς Σ φ ί γ γ ε ς τον Θα λή και τον Α ν α ξ α γ ό ρ α , κ . τ . λ . Σ τ η ν επόμενη πράξη ( γ ' ) ο Γ κ α ί τ ε ξ α ν α ζ ε ί τ ομηρικά έπη, δ ί ν ο ν τ α ς τους μια σύγχρονη δ ι ά σ τ α σ η : ο Φάουστ σ μ ί γ ε ι
με
την Ελένη της Σπάρτης και από αυτή την ένωση του ρομαντικού βορρά με το κλασσικό ελληνικό πνεύμα γ ε ν ν ι έ τ α ι
ο Ευφορίωνας που αντιπροσωπεύει
το ελληνοευρωπαϊκό πνεύμα με ακρογωνιαίους λ ί θ ο υ ς του την τη δικαιοσύνη και την ανθρωπιά. Για να δ ε ί ξ ε ι
ελευθερία,
την δ ι α χ ρ ο ν ι κ ή διάσταση
0
αυτών των αξιών, ο Γκαίτε βάζει τον Ευφορίωνα να υμνήσει
τ ο υ ς ήρωες
του ελληνικού αγώνα του 1821: " Ω περήφανα τ η ς γης αυτής π α ι δ ι ά , / πο λέμων γέννημα και θρέμμα?/ Για λ ε υ τ ε ρ ι ά δ ε ν τ σ ι γ κ ο υ ν ε ύ ε σ τ ε Φλόγα ιερή σας κ α ί ε ι την καρά^ά, '
-
το α ί μ α . /
/ έ χ ε τ ε αδούλωτη κι αδάμαστη ψυχή* Ι
--14 -
κι όσοι παλεύουν σαν κι εσάς ε~τούτον τον καιρό / απ'την παλλικάριά σας την τόσο ζηλευτή / θενά κερδίσουν από σας μέγα αγαθό !" Μέσα από αυτή την εξύμνηση του ελληνισμού στη διαχρονική του πορεία, οι αξίες του ελληνικού πνεύματος συμπληρώνονται και με τις αρετές του θάρρους και του ηρωισμού. γ) Η χριστιανική πίστη: Τελικά όμως, ο Γκαίτε θα απαρνηθεί αυτό το κυνήγι της Γνώσης των αξιών και των αρετών μέσα από το ελληνικό πνεύμα, για να υιοθετήσει την χριστιανική διδαχή για την πραγμάτωση του " καλού ": στο τέλος του έργου, ο Ευφορίωνας θα χαθεί εξαιτίας της υπερβολικής του τόλμης συμπαρασύροντας στον Ά δ η και την Ελένη* ενώ ο Φάουστ, σαν ανταμοιβή για τις υπηρεσίες του προς τον'αυτοκρά τορα, θα δεχτεί μια μεγάλη έκταση που θα μετατρέψει σ'ένα είδος " ι δανικής πολιτείας " στηριγμένη στην ελευθερία και την δημιουργική ΐργασία (: μάλλον σαν το " ευνομούμενο " μικρό κράτος της Βαϊμάρης ίου τελούσε υπό την πνευματική επίδραση του Γκαίτε" β λ.σελ. 16). ικεί θα πεθάνει τυφλός σε βαθειά γεράματα αφού θα έχει συνειδητοποι ήσει ότι το ύψιστο αγαθό είναι η πραγμάτωση του " καλού " και οι" ά'γελοι θα αρπάξουν την ψυχή του από τον Μεφιστοφελή για να την μέτα>έρουν -από τον επίγειο - στον ουράνιο παράδεισο.
·
ν;,;
0 Γκαίτε διακατεχόταν από βαθύ πόθο για το ελληνικό πνεύμα, στο ιποίο αποζητούσε το κάλλος και την ευδαιμονία, Θα μπορούσε να θεωρηεί σαν ένα είδος νεοπλατωνικού·στοχαστή με ιδανικό του ένα εξυψωμέο ανθρωπισμό πον στηρίζεται στην πίστη προς τις ευγενείς δυνάμεις ης ανθρώπινης φύσης και στη συνεχή προσπάθεια για την ανάπτυξη τους, Ομως η χριστιανική πίστη του δημιουργούσε ένα εσωτερικό διχασμό μ' ποτέλεσμα να μην βρίσκει την λύτρωση στον ελληνισμό αλλά σε μία υπερατική πορεία μέσα. από την κόλαση και το καθαρτήριο πυρ προς την ταύιση με το άπειρο, χαρακτηριστικά της χριστιανικής διδαχής. Ό σ ο αφοά στο γερμανικό πνεύ'μα,ο Γκαίτε το αντιλαμβάνεται ως ένα ενιαίο και όνιμο χώρο πνευματικής έμπνευσης και πολιτιστικής δημιουργίας και ο ι σαν τον βασικό μοχλό της πολιτισμικής λειτουργίας ( όπως θα το πραζι αργότερα ο εθνικοσοσιαλισμός ). Σε αντίθεση με τον εθνικοσοσιαλισμό, Γκαίτε δεν προσπαθεί να αρθρώσει τον ελληνισμό στον γερμανισμό, αλλά ι εξωραίσει κατά κάποιο τρόπο τον δεύτερο, μεταγγίζοντας του τος αξίες 3υ πρώτου. Για τον Γκαίτε οι αξίες- δε βρίσκονται τόσο στον χώρο της
καθαυτής γερμανικής παράδοσης όσο οτα δύο ρεύματα που αποτελούν τις βάαεις της ευρύτερης γερμανικής κουλτούρας τής εποχής του: οτον ελλη- νισμό και στον χριστιανισμό,' με μάλλον καθοριστική υπεροχή του ""δεύτε- ρου επί του πρώτου. Στην ουσία, το έργο του Γκαίτε, γνήσιου πνευματικού ταγού μιας οικονομικά εύρωστης αστικής τάξης, αποτελεί καθρέφτη των αξιών που η τάξη αυτή αντιπαρέθετε στην ιδεολογία των αριστοκρατών που αντλούσε τα δικαιώματα της από τον εθνικοϊστορικό χώρο. Γι'αυτό και η κουλτού ρα του δουκάτου της Βαϊμάρης, που τελούσε κάτω από την πνευματική επί δραση του Γκαίτε,
διαφοροποιείται ιδεολογικά από την κουλτούρα της
" εθνικής " Γερμανίας του Μπίσμαρκ, του Γουλιέλμου Β'και του Χίτλερ. Η κουλτούρα της Βαϊμάρης, ταυτίζοντας τον ανθρωπισμό με την χριστια νική διδαχή και,θεωρώντας τον ελληνισμό ως την ιστορικοφιλοσοφι κά α παραίτητη προϋπόθεση της χριστιανικής επαγγελίας, έθεσε τις βάσεις της ιδεολογίας εκείνου του τμήματος της αστικής τάξης του 20
αι. που
μετασχημάτισε την παγκοσμιότητα του ανθρωπισμού, του χριστιανισμού και του ελληνισμού σε κοσμοπολίτικη θεώρηση του πολιτισμού. Γράφει σχετικά ο Π. Κανελλόπουλος στην " Ιστορία του ΕυρωπαΙ'κού Πνεύματος ": " Η μικρή πόλη της Βαϊμάρης, πρωτεύουσα ενός μικρού δουκάτου, έγινε στην ιστορία του κόσμου - με ουσιαστικό ηγεμόνα τον Γκαίτε - μέγα πνει ματικό κέντρο, αιώνιο σύμβολο της πνευματικής Γερμανίας, μια ιστορική μονάδα βαρύτερη από τη Γερμανία'των πιό " δυναμικών " ωρών της. Η Γερ μανία της ΒαΓμάρης αντιδιαστέλλεται πάντα όχι μόνο προς τη Γερμανία του Γουλιέλμου Β'ή του Αδόλφου Χίτλερ, αλλά και προς αυτήν ακόμα τη Γερμανία του πράγματι μεγάλου Μπίσμαρκ. Η Βαϊμάρη έγινε το αιώνιο σύμ βολο της υπερεθνικής-" αντί εθνικιστικής " και κοσμοπολίτικης ( στην υψηλότερη έννοια του όρου ) -Γερμανίας, της αληθινά " Ευρωπαϊκής "Γερ μανίας ( 10)". Στην Βαϊμάρη διέμεινε για αρκετό χρονικό διάστημα και ο κατά δέκα χρόνια νεώτερος του Γκαίτε
" εθνικός " ποιητής της Γερμανίας Γιόχαν
Κρίστοφ Φρήντριχ Σίλλερ(1759-1805/από το 1799 φον Σίλλερ), ο οποίος όμως θα αντιμετωπίσει τον ελληνισμό ανεξάρτητα από τον χριστιανισμό, αρνούμενος την Α PRIORI ταύτιση του χριστιανισμού και του ανθρωπισμούεπηρεασμένος από το πνεύμα του γαλλικού διαφωτισμού, ο Σίλλερ, στον έμμετρο χαιρετισμό του προς τον νεκρό Ζαν Zak Ρουσσώ (1778), κατάληγε
το περίφημο " Rousseau, der -aus Christeh Menschen wirbt" ("θ Ρουασω, ου ανάμεοα σε χριστιανούς -θέλει να βρει ανθρώπους " ) .
Επηρεασμένος
πίσης από την καντιανή φιλοσοφία, ο Σίλλερ προβληματίζεται πάνω στο ήτημα της " ηθικοθρησκευτικής τάξης δικαίου " και, με το έργο του Οι Ληστές", δικαιώνει έναν ιδιοφυή κακούργο που δραπετεύει χάρη την αυτόβουλη αυτοθυσία του από τον πεπερασμένο γήινο κόσμο και ειερχεται στην καθαρότητα του " ηθικού νόμου "
( 11 ) .Γενικά, το έργο
ου Σίλλερ λειτουργεί με βάσητους παρακάτω ιδεολογικούς άξονες: (α) ον ελληνισμό, στον οποίο ο ποιητής στηρίζει τον (β) ανθρωπισμό που πιβάλλει τον αγώνα για (γ) κοινωνική δικαιοσύνη στα πλαίσια μιας ευύτερης ιδέας που είναι αυτή του (δ) γερμανικού μεγαλείου,· στο οποίο μως (ε) δεν προσδιορίζεται '.' εθνικιστική " διάσταση. Αυτοί οι άξονες ιap-θρώνονται μεταξύ τους ως εξής: Φτωχός και με έντονο επαναστατικό χαρακτήρα, ο ποιητής στρέφεται 3ος την αρχαία Ελλάδα με μια διάθεση περισσότερο κοινωνικού προβληιτισμού, παρά ιστορικού ρομαντισμού: " Κι εγώ γεννήθηκα στην Αρκαδία/ ιι μένα, στην κούνια μου, η Φύση / μου υποσχέθηκε Χαρά. / Κι εγώ γενΓ)θηκα στην Αρκαδία, / μα μόνο δάκρυα μου'\ έδωσε το βραχύ έαρ ". Στο οίημά του " Οι Θεοί της Ελλάδας ", σκύβει νοσταλγικά στον ελληνικό 3λιτισμό για να βρει αυτά που η.σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνική πραγμα^ ικότητα δεν μπορεί να του προσφέρει : οι Θεοί " γύρισαν σπίτι τους, ιι κάθετι το- Ωραίο,/ κάθε Υψηλό, το πήραν μαζί -.τους, / όλα τα χρώιτα, όλους τους τόνους της ζωής, / και σε μας απόμενε ο άψυχος λόγος·.'. co αρχαίο ελληνικό πνεύμα ο Σίλλερ εντοπίζει και τις αρχές του ανθρω.σμού, μεταφέροντας το ύψιστο αγαθό από την πραγμάτωση του " καλού " όπου το είχε προσδιορίσει τελικά ο Γκαίτε ) στον χώρο της συλλειτουρ γάς του πνεύματος με τις αισθήσεις. Με μία σειρά Επιστολών που δημο.εύτηκαν στο περιοδικό " Οι Ώρες " (DIE HÖREN) που ο ίδιος διηύθυνε, ποιητής υποστήριζε ότι η παιδεία πρέπει να λειτουργεί μέσα από μια .σθητική προοπ^κή και να οδηγεί τον άνθρωπο των αισθήσεων στη μορφή ιι στον στοχασμό, και τον καθαρά και αμμιγώς πνευματικό άνθρωπο στον 0
3σμο των αισθήσεων. Μόνο έτσι ο άνθρωπος._θα αποκτήσει μια αρμονική 4^
ξηρότητα χάρη στην οποία ^α^επιβάλλει το Μέτρο, .αυτή την ελληνική ύ.στη αξία, στην_ ευρύτερη πολιτική και κοινωνική ζωή. 0 Φριτ,ς· Μαρτίνι :ωρεί ότι η διδαχή του Σίλλερ" σήμαινε το αποκορύφωμα της κλασσικής """ '
- 17 -
' ·'""
:Α
' "'• '• '
ανθρωπιάς ("Der Klassischen Humanität) " και αποτέλεσε ένα βήμα πέρα α πό την φιλοσοφία του Κάντ γ ι α τ ί η π ο ι η τ ι κ ο φ ι λ ο σ ο ψ ι κ ή εικόνα του Κόσμοι, του Σίλλερ δεν έ μ ε ι ν ε εγκλωβιομένη στη σφαίρα της αναλυτικής λ ο γ ι κ ή ς γνώοης, αλλά λ ε ι τ ο ύ ρ γ η σ ε μόρφωσης της εποχής
στον χώρο χης ενεργούς και αποφασιστικής δ ι α
(12).
Μέσα από τα έργα τ ο υ , ο Σίλλερ
υ π ε ρ α σ π ί ζ ε τ α ι τ ι ς κοινωνικές
αξίες
της δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ς και της ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς με τ έ τ ο ι ο τρόπο ώστε τα έργα αυτά να δ ι κ α ι ο ύ ν τ α ι τον χαρακτηρισμό των"κλασσικών"
κ α ι - ν α έχουν την δύνα
μη να συμπαρασύρουν κάθε ε ί δ ο υ ς ακροατήριο, ακόμα και αρνητικά προδιατ ε θ ε ι μ έ ν ο υ . 0 Τόμας ί^ανν, αναφέρει ό τ ι , όταν το 1919,
δηλαδή αμέσως
μετά την καταστολή του γερμανικού λαϊκού επαναστατικού κινήματος, παί χτηκε το έργο του Σίλλερ " Δολοπλοκίες
και Έ ρ ω τ α ς " , το άκρως συντη
ρητικό κοινό μεταβλήθηκε σ ε " S c h i l l e r - P u b l i c u m
"
( " Κοινό του
Σίλλε;
και καταλήφθηκε από_ένα ε ί δ ο ς επαναστατικού ενθουσιασμού. Η δ ι κ α ι ο λ ό γηση του όρου " S c h i l l e r - P u b l i c u m τής λειτούργησε
" στηρίζεται
στο γεγονός ότι ο ποιη
με γνώμονα την " κλασσική δημοτικότητα " (
Klassische
P o p u l a r i t ä t ) η ο π ο ί α , όπως και τα κλασσικά έργα των Ελλήνων ποιητών, α ί ρ ε ι τ ι ς " μορφωτικές διαφορές ('* K u l t u r u n t e r s c h i e d e Για τον Σ ί λ λ ε ρ ,
")
των θεατών(ΐ;
ο<.ιδέες περί ελληνοτραφούς ανθρωπισμού και κοινω
ν ι κ ή ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ς εντάσσονται μέσα στον ε ν ι α ί ο χώρο μ ι α ς ευρύτερης
ι
δ ε ο λ ο γ ί α ς , αυτής του " μεγαλείου του γερμανικού πνεύματος " . Βαθύς γνώστης της ι σ τ ο ρ ί α ς , στην οποία αφιέρωσε σημαντικές γ ι α την εποχή ε κείνη μελέτες,
ο Σίλλερ ε ί ν α ι κατά βάθος ο πρώτος μεγάλος Γερμανός
διανοούμενος που μίλησε γ ι α τον γ ε ρ μ α ν ι σ μ ό .
Ή τ α ν ο πρώτος που " ανα
γνώρισε " στους Γερμανούς μ ι α π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή ανωτερότητα στην οποία π ρ ό σθεσε την υψηλή αποστολή γ ι α " ε κ π ο λ ι τ ι σ μ ό
" της υφηλίου. Ενώ όμως,
ήδη από τον 15 α ι . , το π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο αυτής της έ ν ν ο ι α ς ε ί χ ε την σημασία του γεωπολιτικού
ή και οικονομικού
ιμπεριαλισμού που πραγματωνόταν
τόσο με τους ευρωπαϊκούς"εθνικούς" πολέμους όσο και με την ευρωπαϊκή α π ο ι κ ι ο κ ρ α τ ι κ ή π ο λ ι τ ι κ ή , ο Σίλλερ της έ δ ι ν ε ένα δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ό π ε ρ ι ε χ ό μενο : αυτό του " πνευματικού " ε κ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ . Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ό τ ι , αντλώντας υ λ ι κ ό γ ι α την προάσπιση της ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς από του εθνικούς αγώνες των ευρωπαϊκών λαών ε ν α ν τ ί ο ν του κάθε
συγκεκριμένου
δυνύστη τ ο υ ς , ο Σίλλερ ποτέ δεν χρησιμοποίησε τους αγώνες του γερμανι κούέθνους : ο " Δον Κ ά ρ λ ο ς * δ ι α δ ρ α μ α τ ί ζ ε τ α ι σ τ ι ς Κάτω Χώρες που τελου- -18 -
öctv υπό ισπανική κατοχή, η " Παρθένος της Ορλεάνης ".'στην Γαλλία, και • ο V Γουλιέλμος Τέλλος " στην Ελβετία. Σύμφωνα με.τον: έγκριτο μελετητή του Σίλλερ, Τόμας Μάνν, ο ποιητής δεν αναγνώριζε ατούς συμπατριώτες ; του την ικανότητα να διαμορφωθούν σε έθνος και να " επιβληθούν με το ξίφος ", αλλά τους θεωρούσε προορισμένους να διαμορφωθούν σε Ανθρώπους εξευγενιστές της ανθρωπότητας. Η άποψη αυτή στηρίζεται και στο ποίημα του Σίλλερ " Γερμανικό Μεγαλείο " -από το οποίο σώζεται σήμερα μόνο ενα απόσπασμα - όπου ο ποιητής δηλώνει απερίφραστα πως"του Γερμανού Ι το Μεγαλείο δεν είναι, / να κατίσχυε ι'-με το ξίφος...."( 14) . Είναι ευνόητο ότι στις πρώτες δεκαετίες του 20
αι., οι αντιλήψεις
του Σίλλερ, με εξαίρεση ένα μικρό τμήμα της γερμανικής διανόησης
δεν
μπορούσαν να υιοθετήσουν στην αδιάσπαστη ενότητα τους από καμία επιμέ ρους ιδεολογία της γερμανικής κοινωνίας. 0 εργατικός επαναστατικός διεθνισμός δεν μπορούσε βέβαια να δεχθεί την φυλετική διάσταση της πνευματικής ανωτερότητας, δεδομένης της μαρξιστικής θέσης περί του πο λιτισμού ως κοινωνικοοικονομικό φαινόμενο. Η άρχουσα τάξη - επιζητούσε πάνω απ'όλα ένα ισχυρό έθνος κάι οπωσδήποτε δεν θα θυσίαζε ποτέ την οικονομική ευρωστία στον βωμό των ανθρωπιστικών μηνυμάτων περί ελευ θερίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η εθνικσσοσιαλιστική ιδεολογία^ ( που όταν κυριάρχησε πολιτικά απαγόρευσε την παράσταση ορισμένων ερί
γων του/ Σίλλερ, όπως του " Γουλιέλμου Τέλλου ·" ), ήθελε τον εναρμονι σμό της φυλετικής ανωτερότητας με το ξίφος και 6χι με την δύναμη της ανθρωπιστικής αδελφοσύνης, κάτι εξάλλου που δεν απέρριπτε το τεράστιο εκείνο τμήμα της αστικής τάξης που είχε συνέχεια στραμμένο το βλέμμα του προς τις αποικίες. Ενώ ο Σίλλερ οραματιζόταν τον γερμανισμό ως πνευματικό εξευγενιστή της ανθρωπότητας, ένας άλλος ελληνιστής και συνεργάτης του μεγάλου ποιητή,ο Γιόχαν Γκόττλημπ Φίχτε, έθετε τα ιδεολογικά θεμέλια του ιμπε ριαλιστικού γερμανισμού μέσα από την ρατσιστική θεωρία. 0 Σίλλερ είχε προσκαλέσει τον Φίχτε που τότε ήταν καθηγητής της κλασσικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ιένας, να συνεργαστεί με άρθρα του στην έκδοση του περιοδικού " Οι Ώ ρ ε ς " ( όπως είχε επίσης προσκαλέσει τον συνάδελφοτου Φ"ίχτε'-Λ^θηγητή ιστορίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο Καρλ Λούντβιχ; φον Βίλτμαν, που αργότερα μετάφρασε τον Τάκιτο,και τον Γκαίτε).Έχο-Ι ντας κοινό ιδεολογικό τόπο με τον Σίλλερ την πίστη στο γερμανικό με*;--
γαλείο, ο Φίχτε θα προσδώσει μια καθαρά εθνικιστική και ιμπεριαλιστική ^διάσταση στην γερμανική ρατσιστική ιδέα εκμεταλλευόμενος τις ιστορικές συγκυρίες της εποχής (15). Θέλοντας να αναπτερώσει το ηθικό των συμπατριωτών του μετά την κα ταστρεπτική ήττα του γερμανικού στρατού από τον Ναπολεόντειο γαλλικό στρατό στην Ιένα (1807), ο Φιχτε, τότε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, εκφώνησε μια σειρά από " Ομιλίες προς το Γερμανικό Έθνος " που έτυχαν ευρύτατης αποδοχής από την γερμανική άρχουσα τάξη. Στις "Ο μιλίες " του αυτές, ο Φίχτε έθετε τις ρατσιστικές και ιμπεριαλιστικές βάσεις του εθνικιστικού γερμανισμού με βάση τα εξής σημαντικότερα ση μεία : α) Στην Ευρώπη του 19
αι. αντιπάλευαν δύο πολιτισμοί. 0 ένας^
εκφυλισμένος, ήταν αυτός των " Λατίνων " ( κυρίως των Γάλλων, που μό λις είχαν ταπεινώσει την Γερμανία) ο οποίος
είχε
υποστεί μιά βαθειά
" διάβρωση " από τον σημιτισμό. 0 δεύτερος, υγιής, ήταν ο πολιτισμός ι
της γερμανικής φυλής που διαιώνιζε τις κλασσικές αξίες και αρετές. β) Η γερμανική φυλή είναι ταγμένη στην υπηρεσία της πολιτισμικής εξέλιξης της ανθρωπότητας και γι'αυτό υποχρεούται- αλλά και δικαιού ται - να δημιουργήσει μια νέα τάξη πραγμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο,'η οποία θα αντανακλά την " τάξη του σύμπαντος". γ) Η πολιτισμική παρέμβαση της ανώτερης γερμανικής φυλής στην ανθρώπινη ιστορία θα κατευθύνεται από μια μικρή ομάδα επίλεκτων εκ προσώπων της ( τους άριστους των αρίστων ). δ) Αυτή η ελίτ πρέπει να είναι απαλλαγμένη από οποιουδήποτε εί δους ηθικούς περιορισμούς " ιδιωτικής φύσης " και να υποτάσσει την ατομική ηθική«την φυλετική ιδέα. 0 μαθητής του Φίχτε και διάδοχος του στην έδρα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (1814) Γκεόργκε Βίλχελμ Φρήντριχ Χεγκελ (Έγελος) εμπνεύσθηκε από την αττική κλασσική φιλοσοφία για να δια τυπώσει τις φιλοσοφικές βάσεις της διαλεκτικής μεθόδου που έθεσε στην υπηρεσία ενός ιδεοκρατικού συστήματος το οποίο, στην πολιτική και κοι νωνική πραγμάτωση του, στηρίζει την αναγκαιότητα ενός πανίσχυρου κράτους ρυθμιστή και υπερασπιστή των ανώτερων πνευματικών αρετών και ι διοτήτων, θεωρώντας τον διάλογο του Πλάτωνα " Παρμενίδης " ( όποσ α'- 3 ναπτύσσεται συστηματικά η διαλεκτική κίνηση αντιφατικά αντιτιθεμένων εννοιών)(16) ως το πρώτο πνευματικό έργο στο οποίο " ο πεπερασμένος
ανθρώπινος λόγος ίυψούται στην θεώρηση του απόλυτον λόγου και πνεύτος " απ'την μια πλευρά.(17), και^αναγνωρίζοντας τον Αριστοτέλη ωςΚ
ατά βάθος - περισσότερο ΐδεοκράτη από τον Πλάτωνα απ'την άλλη (18),
ο Χεγκελ έφτασε σε μια αποκορύφωση του ορθού λόγου. 0 Χέγκελ, ο οποίος δεν υπήρξε ρατσιστής αλλά ούτε και γνώριζε τον "' εθνικισμό ", υποστήριξε την αναγκαιότητα ενός ισχυρού κράτους,Οι δοαές του χεγκελινού κράτους είναι α υ τ α ρ χ ι κ έ ς ,
αλλά, πηγάζουν
από το αξίωμα της"εθελούσιας ηθικότητας " του ατόμου: οι " η-θικοί"υπή κοοι κυβερνώνται από " ηθικό " μονάρχη στον οποίο ενσαρκώνεται το κρά τος που αποκτά έτσι κι αυτό " ηθικό " χαρακτήρα και περιεχόμενο. Εφό σον η " εθελούσια ηθικότητα " είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με·τον ορθό λό(0, ο βασικός μοχλός της ιστορίας.είναι ακριβώς ο ορθός λόγος ο οποίος ιποτελεί και τον " τελικό νικητή " που " γράφει " την ιστορία. Μέσα απ' ιυτές τις βασικές αρχές πρέπει να γίνουν κατανοητές οι έννοιες του Κρά•ους, του πολίτη, του πολέμου και'της ατομικής ολοκλήρωσης (19): 0 Έννοια του κράτους: Το κράτος, ταυτιζόμενο με το " ηθικό σύμπαν", ιποτελεί την " υλοποίηση της ηθικής ιδέας " και, κατεπέκταση,(μπορεί <α) γνώριζε ι και σκέφτεται το ίδιο. .) Σχέση πολίτη και κράτους: Επειδή το κράτος ενσαρκώνει το " δικαίω~ α " του παγκόσμιου πνεύματος, έχει απόλυτη εξουσία πάνω στο άτομο,, ου οποίου υπέρτατο καθήκον είναι να αποτελεί μέλος του κράτους, και υνεπακόλουθα, να θυσιάζει προς'αυτό κάθε ατομική και προσωπική φιλοοξίά και προνόμιο. )Το όργανο της πολιτισμική εξέλιξης : Αυτό είναι ο πόλεμος, που, όπωΐ αι στη φιλοσοφική σκέψη του Ηράκλειτου, αποτελεί τον μεγάλο καθαρτήρα ου ενεργεί προς όφελος της συλλογικής ηθικής υγείας των λαών η οποία χει διαφθαρεί από το ευδαιμονιστικό πνεύμα που χαρακτηρίζει τις μακρόρόνιες περιόδους ειρήνης. ) Η ατομική ολοκλήρωση : Με βάση τα παραπάνω, ο τέλειος άνθρωπος αντι^τοπτρίζεται στην μορφή του ήρωα-ηγέτη του κράτους. Αυτός, απαλλαγμέος. από τις " παραδοσιακές " ηθικές αρετές όπως ο ανθρωπιστκός αλτρουϊιός, η ταπεινοφροσύνη, η φιλανθρωπία, η ανεκτικότητα,κ.τ.λ., πρέπει •± .καθοδηγεί το κράτος προς την επιτέλεση "του κοσμοϊστορικοί, ρολού στον οίο είναι ταγμένο . Συνεπακόλουθα, ο Χεγκελ περιφρονούσε τις λαϊκές μάζες θεωρώντας τις •
'"·•:
:
!
- 21 - •'•:'••
ως μια τυφλή δύναμη της οποίας η ιστορική δικαίωση είναι ακριβώς η χει ραγώγηση της από τον ισχυρό ηγέτη. Απ'την άλλη πλευρά, κατέτασσε τους λαούς Ρε " ιστορικούς ", όπως ο γερμανικός και ο ελληνικός, και σε "μηιστορικούς ", στους οποίους συμπεριλάμβανε και τους Σλαύους που το Τρί το Ράιχ θα θεωρήσει ως εξίσου " υπάνθρωπους" με τους Εβραίους. Οι ιδέες του Χέγκελ διαστράφηκαν από τον εθνικοσοσιαλισμό, που προ σπάθησε να αποδείξει ότι ο Γερμανός φιλόσοφος ήταν ένας " προδρομικός" \ του εθνικοσοσιαλισμού. Αλλ'όμως, ήδη κατά την διάρκεια του "19- αι.,ο"Χε γκελ είχε διαστρεβλωθεί σε ένα μεγάλο βαθμό από τον"μαθητή" του, "και επίσης καθηγητή ιστορίας στο Βερολίνο, Χάιντριχ φον
^οάϊτακε.
Παρά την
υ
σαξονική καταγωγή του,0 ΤοάΙ"τσκε ^ήρξ.ε ένθερμος οπαδός του εκπρωσσισμού και έθεσε τις ιδεολογικές βάσεις του βίαιου εκπρωσσισμού της Ευ ρώπης, υπερβάλλοντας τον Χέγκελ σε πολλά από τα παραπάνω σημεία. Για τον τράϊτσκε έχει ατ]μααία
O L
π
°λίτες πρέπει να είναι απλά δούλοι του κράτους
("δεν
τι σκέφτονται, αρκεί να υπακούν ")το οποίο ταυτίζεται με
τονπόλεμο που,με την σειρά του, αποτελεί την κατεξοχήν φυλετική αρετή του γερμανισμού: " η πολεμική δόξα είναι η βάση όλων των πολιτικών αρε τών. Στον πλούσιο θησαυρό της γερμανικής δόξας,η πρώσσική στρατιωτική δόξα είναι κόσμημα τόσο πολύτ'ιμο όσο και τα αριστουργήματα κι των σοφών μας (...)
των ποιητών
0 πόλεμος δεν είναι μόνο πρακτική ανάγκη, είναι
επίσης και μια θεωρητική αναγκαιότητα, μια αξίωση της λογικής. Η αντί ληψη του κράτους υπονοεί την αντίληψη του πολέμου, γιατί η ουσία του κράτους είναι η ισχύς "(20). Στον ευρύτερο χώρο της γερμανικής διανόησης του δεύτερου μισού του19 αι., οι παραπάνω θέσεις συχνά θεωρήθηκαν ω? πολύ συγγενείς, ορισμένες φορές μάλιστα " ταυτίστηκαν " κιόλας, με τις " ιδέες " του μεγαλύτερου, ίσως," στοχαστή " της εποχής, Νίτσε. Μεγάλος λάτρης και βαθύς γνώστης του αρχαιοελληνικού πνεύματος, ο Φρειδερίκος Νίτσε (1844-1900,"καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας το 1869-1878 και παράφρονας από το 1889)/ αφιέρωσε την ζωή του στην αντιπαράθεση στην απαισιόσοξη θεώρηση του κό σμου του Σοπενχάουερ μιας ελληνογενούς κατάφασης ζωής(21). Στο πρώιμο έργο του " Η Γέννηση της Τραγωδίας "(1872), το οποίο στην δεύτερη έκδοση του (1886) έφερε και τον υπότιτλο " w.'ßneipa
για
μια αυτοκριτική ", ο Νίτσε διαπραγματεύεται -βασικά την σχέση μεταξύ επιστήμης και τέχνης κυρίως στην " πνευματικά εξασθενημένη " δική του,.
εποχή, μέσα από την εξέταση του. ελληνικού πολ L τ ι ομού ως ενός φαινομένου.
;;~" ε ν ι α ί ο υ
Όπως γράφει και ο Βάλτερ Κάουφμαν(22), " όταν δ η μ ο σ ι ε ύ τ η
κε η " Γέννηση " η κυρίαρχη - αντίληψη γ ι α τους Έ λ λ η ν ε ς ήταν ε κ ε ί ν η του Βίνκελμαν και του Γ κ α ί τ ε : ευγενική απλότητα και ήρεμο μ ε γ α λ ε ί ο . 0 Ν ί τσε χρησιμοποίησε τον Απόλλωνα γ ι α ε κ ε ί ν η την πλευρά της ελληνικής
κου
λτούρας που βρήκε υπέροχη έκφραση στους ναούς και στα γλυπτά της κλασσι κής εποχής: το πνεύμα της συγκράτησης, του μέτρου, της α ρ μ ο ν ί α ς . Αντί να υποτιμά αυτό που ονόμαζε " απολλώνιο " , υποστήριζε ό τ ι δεν μπορούσε κανείς να το εκτιμήσει
σωστά αν δεν λάβαινε γνώση της άλλης πλευράς
της ελληνικής κουλτούρας, που σε σύγκριση με την πρώτη ήταν βάρβαρη κι βρήκε έκφραση στι·ς δ ι ο ν υ σ ι α κ έ ς γ ι ο ρ τ έ ς " . ( ή " βακχικό " ) σ τ ο ι χ ε ί ο ,
Όσο αφορά το " -διονυσιακό"
ο Νίτσε το αντιλαμβάνεται κυρίως ως χώρο
έκφρασης εκείνων των δυνητικά καταστροφικών δυνάμεων που έπρεπε να χ α λιναγωγηθούν γ ι α να μπορέσουν να έλθουν στο φως τα " π ν ε υ μ α τ ι κ ά " ε π ι τεύγματα " . Εκεί επικεντρώνεται όλη η προσπάθεια των " θνητών " και αυτό, τ ε λ ι κ ά , ο Νίτσε θα χαρακτηρίσει ως " διονυσιακό σ τ ο ι χ ε ί ο
γι'
" την
ούνθεση μεταξύ του απολλώνειου ( ε γ κ ρ ά τ ε ι α ) και του ί δ ι ο υ του ÔLOVUοιακού ( βαρβαρότητα ) . Μέσα απ'αυτή την σύνθεση η " βαρβαρότητα " δ ί νει την θέση της στην " δημιουργία " γ ι α τ ί αυτή ε ί ν α ι που ε μ π ε ρ ι έ χ ε ι την δυναμική ε κ ε ί ν η π ο υ " κ ι ν ε ί " τα πράγματα. Ε ν ν ο ε ί τ α ι βέβαια, πως από την στιγμή που ο ι " βάρβαρες δυνάμεις " έχουν καταστεί " δ η μ ι ο υ ρ γ ι κ έ ς " , η " βαρβαρότητα" παύει πλέον να' ι σ χ ύ ε ι . Αυτό γ ί ν ε τ α ι καλύτερα α ν τ ι λ η π τ ό μέσα από την σύλληψη του Νίτσε γ ι α τον Σωκράτη. Μολονότι ο μεγάλος φ ι λόσοφος παρουσιάζεται ως " ισόθεος " του Απόλλωνα και του Διόνυσου και του α π ο δ ί δ ε τ α ι η " διατήρηση " της ελληνικής κουλτούρας, ε ν τ ο ύ τ ο ι ς
κρι
τικάρεται έντονα ( ο Νίτσε έ χ ε ι αυτεξούσια το δικαίωμα κ ρ ι τ ι κ ή ς " των θεών " ) και στο τέλος α ν τ ι κ α θ ί σ τ α τ α ι από μια νέα, " συνθετική " κατά κάποιο τρόπο μορφή, αυτή του " κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ο ύ Σωκράτου " που ίσως ο ί δ ι ο ς ο Ν ί τ σ ε . Όπως υποστηρίζει και ο Β. Κάουφμαν(23), ο Νίτσε τάει μπροστά γι,α να βρεί μ ι α φιλοσοφία που να δ έ χ ε τ α ι , όπως οι π ο ι η τ έ ς , την τραγική άποψη της ζωής χ ω ρ ί ς τ ο ν
κ ρ ι τ ι κ ό
ν ο υ .
ν.α
είναι "κοι
Έλληνες
θ υ σ ι ά ζ ε ι
Μια φιλοσοφία που να α ρ ν ε ί τ α ι την ο π τ ι μ ι -
στική πίστη του Σωκράτη ότι η γνώση, η αρετή και η ε υ τ υ χ ί α ε ί ν α ι
σια
μαίοι α δ ε λ φ ο ί . Μια φιλοσοφία που να ε ί ν α ι τόσο κ ρ ι τ ι κ ή όσο ε κ ε ί ν η του Σωκράτη αλλά και να μπορεί και να θ έ λ ε ι να επωφεληθεί α π ' τ ι ς πηγές και
τα οράματα της τέχνης " . 0 " πλατωνικός " Σωκράτης, ως αυτός κα-θαυτός α π ο ρ ρ ί π τ ε τ α ι γ ι α τ ί , όπως κι ο ί δ ι ο ς
Πλάτωνας,: α ρ ν ε ί τ α ι την σύνθεση
απολλώνειου με το διονυσιακό σ τ ο ι χ ε ί ο έ τ σ ι όπως αυτή εκφράζεται
τοι
στην
αρχαία τραγωδία (η " Π ο λ ι τ ε ί α " α π ο ρ ρ ί π τ ε ι τ ο υ ς τ ρ α γ ι κ ο ύ ς π ο ι η τ έ ς από την ι δ α ν ι κ ή π ο λ ι τ ε ί α ) . Σύμφωνα με την ν ι τ σ ε ϊ κ ή
Weltanschauung ' ( έ τ σ ι όπως αυτή απορρέει,
από τα βασικά έργα του " Χαρούμενη Επιστήμη " ,
" Τάδε έφη Ζαρατούστρας'
" Πέρα α π ' τ ο καλό και το κακόν", " Το λυκόφως των ειδώλων " ,
". Η γενεα
λ ο γ ί α της ηθικής " , " 0
λειτουργέ
Αντίχριστος
",...),
η ανθρώπινη φύση
//"με βάση μια μοναδική αληθινή α ξ ί α : την θέληση της δύναμης και της ; ο ς . Με βαθειά κ ρ ι τ ι κ ή στάση προς την μπισμαρκική μορφής, ο Νίτσε λ ε ι τ ο υ ρ γ ε ί
κοινωνία,.α-πολιτικής
καταρχήν ως " E s t h è t e " μέσα από μ ι α στάση
αναρχική-ψυχολογική. Η βαθειά κρίση των " παραδοσιακών " ( β λ . .-, κών' ") αξιών , επιβάλλει της τραγικής σύνθεσης
ισχύ-
" τραγι-
την " επαναδραστηριοποίηση " της δ ι α δ ι κ α σ ί α ς
(βλ. σελ.
2.3 ) με σκοπό την δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ενός
νέου
- " ε ί δ ο υ ς " ανθρώπου': του Υπεράνθρωπου. Οι " α ν θ ρ ω π ι σ τ ι κ έ ς α ρ ε τ έ ς " ( όπως π . χ . η φιλανθρωπία ) απορρίπτονται γ ι α τ ί λ ε ι τ ο υ ρ γ ο ύ ν V την εκπλήρωση αυτού του σκοπού, δεδομένου ό τ ι
ανασταλτικά προς
αποτελούν τους
θεμέλιους
• - λ ί θ ο υ ς του χ ρ ι σ τ ι αν'ισμού ο οποίος έ χ ε ι τόσο πολύ διαβρώσει κ ο ι ν ω ν ί α κα κράτος, ώστε να αφαιρεί ατό τ ε λ ε υ τ α ί ο την δυνατότητα να λ ε ι τ ο υ ρ γ ή σ ε ι
σα
ι
" ικρίωμα " δ ι α του οποίου " μια ε π ί λ ε κ τ η τάξη " ϋα. κατορ-θώσει να " ανυ • ψωϋεί " στην Υπεράνθρωπη διάσταση τ η ς . Για τον ί δ ι ο λόγο α π ο ρ ρ ί π τ ε τ α ι και ο σοσιαλισμός,
" π ο λ ι τ ι κ ό ς φορέας " των " ανθρωπιστικών μηνυμάτων
τα οποία, στην ουσία, όχι μόνο δεν εξασφαλίζουν την πολυπόθητη ε υ τ υ χ ί α σ τ ι ς μάζες, α λ λ ' ε π ι π λ έ ο ν
εμποδίζουν την δ η μ ι ο υ ρ γ ί α του
Κατ'επέκταση, ο Νίτσε υπήρξε δεδηλωμένος
εχ-θρός του
Υπεράνθρωπου(24 κοινοβουλευτι
σμού και οπαδός ενός μοντέλου κοινωνικής α ν ι σ ό τ η τ α ς , με επικεφαλής τον " κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ό Σωκράτη " και ιθύνουσα τάξη τ ο υ ς Υπεράνθρωπους που ϋα ναι " π λ ή ρ ε ι ς " στην α τ ο μ ι κ ό τ η τ στέο"
του
κοινοχ
ΐ-κού
πνεύματος, όπως θα υ π ο σ τ η ρ ί ξ ε ι
Τόσο το χεγκελισνό,όσο και το ν ι τ σ ε ϊ κ ό ελευθερίες
άτους(25)
(και όχι ο
" υτΐερασπι-
εθνικοσοσιαλισμός
κ ρ ά τ ο ς , υποτάσσουν τ ι ς
των πολιτών. Αλλά ο Χέγκελ θ ε μ ε λ ι ώ ν ε ι
εί
αναρχικές
τη θέση αυτή μέσα από
μ ι α δ ι α λ ε κ τ ι κ ή " κυρίων "και " σκλάβων " 'aux π λ α ί σ ι α ενός α υ τ α ρ χ ι κ ο ύ γραφειοκρατικού χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ο ύ κράτους, σαν αυτό του Μπίσμαρκ που
στηρί-
, χτηκε στο-κλασσικό αστικό τ ρ ί π τ υ χ ο " π α τ ρ ί δ α - θ ρ η σ κ ε ί α - ο ι κ ο γ έ ν ε ι α " .
0^"
Νίτσε όμως, με μια βίαυηακ^ροσυντηρητική επαναστατική παρόρμηση, προτεί νει μια διπλή διαλεκτική η οποία αφενός μεν δημιουργεί βαθειές ιεραρχή σεις μεταξύ των " σκλάβων ", αφετέρου δε συντηρεί μεταξύ των " κυρίων" μια Διαφορά που θεωρείται ως " γόνιμη Μ γιατί πηγάζει από τις πραγματι κές απαιτήσεις της ζωής (26). Σύμφωνα με τον Ζύλ Σαι-Ρυ(27), αυτή η ν ι τσεϊκή αντίληψη είναι κατά βάθος " η υποκατάσταση μιας εξέλιξης που έχει για σημείο εκκίνησης της την μνησικακία των αδυνάτων και της " βαρυμένης συνείδησης " με μια εξέλιξη ομαλή που για την ώρα βρίσκεται θαμμένη βα θιά και η οποία είναι και η μόνη που μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με την εξαφάνιση των αδυνάτων και των αρρώστων ( με την ψυχική σημασία κυ ρίως) είτε με την οριστική
τους υπαγωγή στους " ευγενείς " στους καλέν
δες " που η επιλογή τους έχει ήδη πραγματοποιηθεί στο ζωικό επίπεδο." Έτσι εξασφαλίζεται η δημιουργία του Υπεράνθρωπου: " Στην εμφάνιση ενός ανωτέρου είδους, μόνο μια τέτοια μεταλλαγή των αξιών, η οποία μπο ρεί να επιτελεσθεί με την κατάργηση του " άλλου κόσμου ", είναι σε θέση να εξασφαλίζει τον θρίαμβο των δυνατών.Χρειάζεται, ακόμα, να γλυτώσουμε μια και καλή από τα υπόγεια " τα σπήλαια " όπου σπαράζουν εδώ και αιώνες οι δυνατοί, αιχμάλωτοι των φαντασιώσεων
των φόβων και των συμπλεγμά
των που τους βασανίζουν. Έ τ σ ι , ελευθερωμένοι από τις αλυοίδες
τους,&και
συμφιλιωμένοι με τον ίδιο τους τον εαυτό, τη γη που αυτοί είναι το αλάτι της και τα κορμιά τους που θάχουν γίνει πάλι αρμονικά και .υπάκουα,α φού θάχουν αλλάξει προορισμό θα'μπορέσουν να επιτελέσουν την αποστολή τους; να γίνουν οι σπόροι απ'όπου θα εκβλαστήσει το θαύμα του Υπεράνθρω που". 0 Νίτσε προτείνει μια ριζοσπαστική παιδαγωγική μεταρρύθμιση η οποία, στηριγμένη στις ελληνικές ηρωικές αρετές, έτσι όπως αυτές -θεωρούσε πωςδιαιωνίζονται μέσα από το γερμανικό πνεύμα, θα μπορούσε να αποτελέσει , , », ου , την γερμανική απάντηση στην " πρόκληση του 20
αι.": " Η Ευρώπη του ερ
χόμενου αιώνα ", αναφέρει στα "Μεταθανάτια Έργα ", " επειδή θα βρεθεί να ζει μέσα σ'ένα συνεχή κίνδυνο θα τιμήσει τις κατ'εξοχήν αντρικές αρε τές". 0 συνεχής αυτός κίνδυνος εντοπίζεται αφενός μεν στο αμερικάνικο, αφετέρου δε στο ρώσικο πνεύμα:" Είναι πια καιρός να τελειώσουμε με τους ηλίθιους εθνικισμούς. Κυρίως, για να μη
δούμε την Ευρώπη να πέφτει στα
χέρια των αχρείων και να βυθίζεται στη στείρα διαμάχη πλουσίων και φτω χών. Αλλοιώς,είναι καταδικασμένη να χαθεί και σαν πολιτισμός και σαν
εθνότητα συνθλιμμένη ανάμεσα:αχηναπέραντη Ρωσία ( που θα καταντήσει ο επικυριαρχός της, αφού πρώτα'κατακτήσει, την Ινδία και την Κίνα) και σε μία όλο έπαρση κι επιπολαιότητα Αμερική.(...) Σώστε ό,τι μπορείτε ακόμα να σωθεί "(28). Βέβαια, δεδομένου του υψηλού διανοητικού χώρου στον οποίο λειτούρ γησε η σκέψη του καθώς και της παραφροσύνης του
της οποίας το άγχος
εμφανίζεται ήδη σε ένα γραφτό του 1881(29), ο Νίτσε δεν κατόρθωσε μάλλο\, τελικά να ξεφύγει από την μοίρα της αντινομίας: αφενός μεν στον Ζαρατού στρα υποστηρίζει την "θεοποίηση του ανθρώπου και την επιβεβαίωση μιας ολοκληρωτικής αυτονομίας του όντος, αναφερόμενο στην προσπάθεια που το ον καταβάλλει για την απόκτηση αυτής της αυτονομίας ", αφετέρου δε στο έργο για την Αιώνια
Επιστροφή υποστηρίζει τον " περιορισμό του άνθρωποι
μέσα στα δεσμά των αιτιών και των αιτιατών και την μείωση της ελευθερία του μέσω της υποταγής του σ'ένα αναπόφευκτο πεπρωμένο "(30). Οι φιλοσο φικές αντινομίες όμως μπορούν κάλλιστα να ενοποιηθούν σε ένα ακέραιο "ι δεολογικό όλο " από ένα πολιτικό σύστημα, κυρίως όταν carco εφαρμόζει ακό μα και στον φιλοσοφικό-ιδεολογικό χώρο μηχανισμούς υπεραπλούστευσης της θεωρίας, όπως αυτούς της προπαγάνδας που εφάρμοσε ο εθνικοσοσιαλισμός (βλ.σελ. 156 ): η εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα διέστρεψε την νιτσεϊκή σκέψη, μεταβάλλοντας το μήνυμα του Ζαρατούστρα σε ιδεατό πρότυπο του ηρωικοό πολίτη του χιτλερικού κράτους ( ο Σήρερ μάλιστα υποστηρίζει ότι ο ίδιος ο Χίτλερ αυτοταυτιζότανμε τον νιτσεϊκό Υπεράνθρωπο (31))"ενώ, στο μήνυμα της Αιώνιας Επιστροφής " εντόπισε " τις βασικές αρχές χειρα γώγησης των λαϊκών μαζών ("της
" τυφλής " δύναμης του Χέγκελ-βλ. ϋζλ.1Χ-11
πολύ περισσότερο μάλιστα που αυτό το " αναπόφευκτο πεπρωμένο " ήταν η επικυριαρχία της γερμανικής φυλής της οποίας η επίτευξη προϋπόθετε βέ βαια την μείωση της ελευθερίας στα πλαίσια του " κοινοτικού πνεύματος " Θα ήταν λάθος να υποθέσει κανείς ότι ο Ζαρατούστρα απευθύνεται στους " κυρίους"και η Αιώνια Επιστροφή στους
"σκλάβους ". Το βάθος της νιτσε
ϊκής σκέψης λειτουργούσε " καταρχήν " με γνώμονα την φιλοσοφία του Ηρά κλειτου που, μέσα από διάφορα αναγωγικά πεδία, επιβάλλει την σύλληψη τη πολιτισμικής εξέλιξης με βάση την λειτουργία των υπεράνθρωπων,
" Προ-
μηθεϊκών μορφών " πού "επανέρχονται " συνεχώς στο ιστορικό προσκήνιο: στην χώρε ία αυτή ο Νίτσε κατατάσσει τον Ναπολέοντα ( που " έφτασε αυτή την επιβλητική ενότητα που! τον ξεχωρίζει απ'όλους τους σύγχρονους, εξα>·
τίας της πίοτης που -αυτός είχε.
στον εαυτό του και οτο άοτρο του και
της περιφρόνησης που ένιωθε για τους ανθρώπους που δεν πιστεύουν στον εαυτό τους ")(32) ενώ, όπως θα αναφερθεί στο β'μέρος της μελέτης μας, ο Χίτλερ χάραξε ευθεία γραμμή από το έπος του Προμηθέα στην - ευαγγελιζόμενη - εποποιία του Τρίτου Ράιχ.λ •"· 0 κρίκος της αλυσίδας που ένωσε τι ς αρχαιοελληνικές καταβολές αυτού του ηρωικού - προμηθεικού στοιχείου με την μελλοντική του πορεία μέσα από το ναζιστικό κράτος, ήταν η γερμανική αρχαιότητα ( Οηλαδή ο τευτονικός μεσαίαΧας) και σφυρηλατήθηκε από τον Βάγκνερ", "εθνικό.." μουσουρ γό του χιτλερισμού, που ο Νίτσε θεωρούσε στην νεότητα του ως τον κατε ξοχήν συνεχιστή της ελληνικής κλασσικής αισθητικής της τέχνης', για να τον απορρίψει στην ωριμότητα του(33')Τ~-. • -s \ s
0 Ριχάρδος Βάγκνερ (1813-1883);-με δηλωμένες αντιδημοκρατικές και αντισημιτικές θέσεις, δέσποζε στο πνευματικό στερέωμα της Γερμανίας ' για δύο βασικούς λόγους. Αφενός μεν για την καθαυτή δραματουργική τέχ νη του στην οποία εφάρμοσε την θεατρική ακουστική και την θεατρική προοπτική που επιτρέπουν;απομάκρυνση στον χώρο και στον χρόνο. Αφετέρου δε για την θεματογραφία των έργων του η οποία αντλούσε το περιε χόμενο της από τις ηρωικές εποποιίες της μεσαιωνικής Γερμανίας (34). Κυρίως με τον κύκλο των Νιμπελούνγκεν, πάνω στον οποίο εργάστηκε πε ρίπου εικοσιπέντε χρόνια,' πρόσφερε τόση ποσότητα, και ποιότητα τροφής στον γερμανικό εθνικισμό, όσο ίσως όλοι οι άλλοι'· ποιητές ' και φιλόσο φοι, Η σύγχρονη του διανόηση και η άρχουσα τάξη βρήκε σ'αυτόν ένα γνή σιο εκφραστή της γερμανικής ιδέας ο οποίος μάλιστα είχε την δυνατότητα, μέσω της άμεσης ψυχολογικής επίδρασης του ευρύτερου κοινού που προσφέ ρει
η θεατρική τέχνη, να την εμφυσήσει στις'λαϊκές μάζες, τονώντας
τις εθνικιστικά. Την εποχή αυτή η μυθολογία, αξιοποιημένη μέσα είτε α πό την ιστορία, είτε από την λογοτεχνία, είτε από την τέχνη, αποτελεί βασικό τροφοδότη του εθνικού συναισθήματος και τίθεται στην υπηρεσία του εθνικισμού: είναι χαρακτηριστική η άποψη που διετύπωνε ο Σελλιγκ πως " ένα έθνος αποκτά υπόσταση με την μυθολογία του " δεδομένου ότι " η ενότητα της σκέψης του, η οποία σημαίνει μία ομαδική φιλοσοφία, ιαρουσιάζεται στην μυθολογία του'γι'αυτό η μυθολογία του περικλείει co πεπρωμένο ενός έθνους "(35). Αυτό το πεπρωμένο του γερμανικού έθνους στο οποίο ο Νίτσε είχε - 27 - '
• ΜΛΥ'·'ν
προσδώσει μία προμηθεϊκή διάσταση^,'ό'Βάγκνερ το σφυρηλάτησε με την"επί σκηνής αναπαράσταση " των ψυχικών; ιδιοτήτων και αρετών που του είχε κλη ροδοτήσει το παρελθόν.0 Σήρερ, στην ανάλυση της σχέσης μεταξύ &αγκνερικού έργου
και
ναζισμού, γράφει τα εξής χαρακτηριστικά: " 0. Ζήγκφρηδ
και η Κριμχίλδη, η Μπρουχνχίλδη και ο Χάγκε -αυτοί είναι οι αρχαίοι ή ρωες και ηρωίδες ( πρωταγωνιστές των βαγκνερικών έργων) με τους οποίους τόσοι νεώτεροι Γερμανοί αρέσκονταν να ταυτίζουν τους εαυτούς τους. Με αυτούς και με τον κόσμο των βαρβάρων ειδωλολατρών Νιμπελούγκεν - ένα παράλογο, ηρωικό, μυστικιστικό κόσμο, κατεχόμενο από δολιότητα, κυριευ μένο από βία, πνιγμένο στο αίμα και κορυφούμενο στο Soetterdaémmerung;, το Λυκόφως των Θεών, όταν η Βαλχάλλα πυρποληθείσα από τον Βοτάν μετά από όλες τις ατυχίες της, περιβάλεται από τις φλόγες σε ένα όργιο εκκούσιας εκμηδένισης, η οποία πάντα έθελγε το γερμανικό πνεύμα και αντα ποκρινόταν σε κάποια τρομερή νοσταλγία της γερμανικής ψυχής. Αυτοί οι ήρωες, αυτός ο πρωτόγονος δαιμονικός κόσμος, ήταν πάντοτε (...)
στην
" Ψυχή του λαού ". Σε αυτή την γερμανική ψυχή μπορούσε να γίνει αισθη τή η πάλη μεταξύ του πνεύματος του πολιτισμού και του πνεύματος των Νιμπελούγκεν, και στην εποχή με την οποία ασχολείται η παρούσα αφήγηση, το τελευταίο φαινόταν να επικρατεί. Δεν είναι καθόλου εκπληκτικό, ότι ο Χίτλερ επιχείρησα, να μιμηθεί τον Βοτάν, όταν το 1945 θέλησε την κατα στροφή της Γερμανίας, ώστε να καταποντισθεί και αυτή στις φλόγες μαζί του "(36).
• ;.
Η γερμανική διανόηση είχε " ανακαλύψει " τον γερμανικό μύθο την ίδια εποχή με τον ελληνικό και στα πλαίσια της ίδιας κοινωνικής πραγμα τικότητας: όταν ο Γκαίτε αξιοποιούσε τον μύθο του Φάουστ, ο Γκότχολντ Έφραιμ Λεσσινγκ (1729-17Β1).,
ένας από τους γνησιότερους εκπροσώπους
του γερμανικού διαφωτισμού, συνέδςχλε . στην διαμόρφωση της κοσμοθεωρίας της άρχουσας τάξης μέσω μιας - μάλλον ιδιότυπης - αξιοποίησης των μύθων του Αισώπου. " Η νέα αστική ηθική, που εμπεριέχουν, καθρεφτίζουν και διδάσκουν οι μύθοι", γράφει η Ε. Κοτζιά σε μια μελέτη της για τον Λεσ σινγκ, " είχε σαν σκοπό να ρυθμίσει τις σχέσεις των ανθρώπων πάνω σε μία νέα αντιφεουδαρχική βάση και να αντιτάξει στα παλιά ταξικά πρότυπα συμπεριφομο^ το " φυσικό άνθρωπο "," ^ δεν είναι 'άσχετο αυτό με την γε νικότερη θεωρία των φυσικών δικαιωμάτων"-_ της ano τη φύση ισότητας, ε λευθερίας, ιδιοκτησίας κ.τ.λ.- που αναπτύσσεται στα ιδεολογικοφιλοσοφι-'
x πλαίσια της επαναστατικής αστι,κής τάξης του 17
και του 18
αιώνα)
τον υγιή ανθρώπινο νου " και τη " -γενική ανθρώπινη δικαιοσύνη ". Παρά )V αντιφεουδαρχικό--χαρακτήρα, όμως, αυτής της ηθικής διδασκαλίας, η ηθιI έμεινε σε πολλούς μύθους ως επί το πλείστον αφηρημένη. : Την αφηρημένη ιχή ηθική προσπάθησε ακριβώς ο Λέσσινγκ να καταπολεμήσει σε μία στροφή ,ος τα συγκεκριμένα κοινωνικά φαινόμενα "(37). Στην προσπάθεια του να δ ι δά3 ε ι " τις μάζες>και όχι να τις " παρασύρει ", ο Λέσσινγκ αναδιατύσε τους Αισώπειους μύθους ( των οποίων η θεματογραφία επιδεχόταν ηθικο ί νωνική αξιοποίηση ) με τρόπο σύντομο και περιεκτικό, απαλλαγμέμο από θε περιττή φρασεολογική φόρτιση και λεκτικό καλλωπισμό,'ώστε η προσονα επικεντρώνεται μόνο στο βασικό- (38). Αλλά όταν στο δεύτερο μισό u 18
αι. 'Λ.ΟΛ ε^νής" ο μύθος " απορροφήθηκε " από το δράμα και το μυθι-
όρημα, τότε μοιραία έχασε την ποιητική του αυτοτέλεια και μεταβλήθηκε " υφολογικό στοιχείο των μεγάλων λογοτεχνικών τύπων ", όπως το επειαινε
και ο Χέρντερ : " Θεωρώ τον μύθο σαν πηγή, σαν μικρογραφία της
^άλης ποιητικής τέχνης, όπου βρίσκει κανείς τους περισσότερους ποιητι}ςκανόνες στην αρχική τους απλότητα και κατά κάποιο τρόπο στην πρωτόιη μορφή τους "(39).
-
Ρ\υτή η εξέλιξη (• που είχε σαν αποτέλεσμα την θέαση του μύθου μέσα ί την ποιητική θεώρηση), στο δεύτερο μισό του 19
αι. αποτέλεσε την μα-
ί για την ζύμωση του " τιτανικού " μυθικού στοιχείου με'την δραματική νη, πράγμα το οποίο βρήκε μια '.·'ολοκληρωμένη έκφραση " σ τ ο έργο του κνερ. Απ'την άλλη πλευρά όμως - και παράλληλα - ίσως να βρίσκεται και βάση της διαμόρφωσης μιας διαμετρικά αντίθετης του βαγκνερισμού "ουλ ής του παρελθόντος " : της μαρξιστικής. 0 μύθος, μελετημένος και αισός μέσα από την ποιητική του μεταγραφή, υπήρξε ο βασικός τροφοδότης σκέψης τόσο του Ένγκελς όσο και του Μαρξ. 0 Φρειδερίκος Ένγκελς (1820-1895) ήδη από τα παιδικά του χρόνια, χάστον παππού του που ήταν καθηγητής και γυμνασιάρχης στο Χαμ της Βεστίας(40), είχε μυηθεί παράλληλα στην αρχαία ελληνική ποίηση και στη μυ3γία, ενώ στα πρώτα του. έργα συγκαταλέγονται μεταφράσεις του Ομήρου του Ευριπίδη καθώς και συγγραφή ενός ποιήματος που είχε γράψει στα ΐνικά και που είχε εμπνευστεί από την τραγωδία του Σοφοκλή " Επτά επί r
,
i
ΐς "(41). Βιώνοντας τον ελληνισμό μέσα από την ποιητική του διάσταση, Γ)λικία 17 χρονών, εκδήλωσε την συγκίνηση που αισθανόταν από τον ελλη-
.νικό αγώνα του 1821 και την -εξασφαλισμένη πιά - ελευθερία των Ελλήνων συγγράφοντας ένα διήγημα, τους " Κουροάρους "(42). Χάρη ο'αυτή την βαθείά γνώση της ελληνικής πνευματικής δημιουργίας, ο Ένγκελς γρήγορα . επεκτάθηκε στους πιο δύοκολους χώρους της κλαοοικής ιστορίας στην οποία προσέδωσε μια πλήρη κοινωνική διάσταση. Σε αντίθεση με τους περισσότε ρους σύγχρονους του ιστορικούς, οΈνγκελς " εκτιμώντας τα επιτεύματα . του αρχαιοελληνικού πολιτισμού (...) ;
ούτε αρνιόταν, ούτε εξιδανίκευε
την κλασσική και μετακλασσική αρχαιότητα "(43). Μέσω του ποιητικού μύθου ανακάλυψε την αρχαία Ελλάδα και ο Μάρξ.Ο Δημήτρης Τσιμπουκίδης γράφει ότι, σύμφωνα με τον Μέρινγκ(44), " όπως το μεγάλο έργο του Μαρξ, εκφράζει μια ολόκληρη εποχή, έτσι "και τα βιβλία που διάβαζε ήταν έργα μεγάλων ποιητών και συγγραφέων διεθνούς ακτινοβο λίας. Αισχύλος και Όμηρος, Ντάντε και Σαίξπηρ, Θερβάντες και Γκαίτε. Παρέμενε πάντα προσηλωμένος στους αρχαίους Έλληνες και ήταν έτοιμος να διώξει με το μαστίγιο του από το ναό του πολιτισμού κάθε άθλια ύπαρξη
•' που ήθελε να στρέψει τους εργάτες ενάντια στην αρχαία κληρονομιά. Θαύμαζετις δημιουργικές δυνάμεις των Ελλήνων. Τα μνημεία του αρχαιοελληνι κού πολιτισμού, η αρχιτεκτονική και η τέχνη, ιδιαίτερα το αρχαίο θέατρο, είχαν κυριολεκτικά αιχμαλωτίσει το μυαλό του νεαρού Μαρξ"(45). Στην βά.. ση της κοινωνικής προσέγγισης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, ο Μαρξ Λ συγκατέλεξε και την τέχνη με αφετηρία της τον μύθο: στην εισαγωγή του έργου του " Κριτική της πολιτικής οικονομίας " γράφει πως " αφετηρία . της ελληνικής τέχνης είναι η ελληνική μυθολογία, δηλαδή η φύση και οι κοινωνικές μορφές, επεξεργασμένες στη λαϊκή φαντασία - με ασυνείδητα καλλιτεχνικό τρόπο (...)Η δυσκολία δεν έγκειται στο να κατανοήσουμε ότι η ελληνική τέχνη και τα έπη συνδέονται με ορισμένες μορφές της κοινωνι κής εξέλιξης. Η δυσκολία βρίσκεται στο να κατανοήσουμε ότι εξακολουθούν ακόμα
να μας παρέχουν καλλιτεχνική απόλαυση και από μια ορισμένη έννοια
διατηρούν την αξία του κανόνα και του άφταστου προτύπου "(46). Σε ένα άλλο κείμενο, γραμμένο
το 1857 ή 1858, διετύπωνε με καθαρά ποιητική
ευαισθησία την φιλοσοφική του άποψη περί τέχνης - μυθολογίας - πολιτισμού : " Τί γίνεται ο Ήφαιστος απέναντιfïïoberts
& Co·,
ο Δίας απέναντι
στο αλεξικέραυνο και ο Ερμής απέναντι στο Crédit Mobilier ',(...)
Τι γί-
;.; νεται η θεά Φήμη μπροστά στο Printing House Square ', "(47) Σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας για την σκέψη του Κάρξ, φαίνε-
- '
*
-
-
ταί (5τ ι .ο θεμελιωτής του ιστορικού υλισμού αντιμετώπιζε το ελληνικό ι-' δεώδες μέσα από την ίδια διάσταση που αντιμετώπιζε"και ο σύγχρονος του Νίτσε~: το προμηθεϊκό-τιτανίκό στοιχείο. Σύμφωνα με τον Π. Κονδύλη, σε νεαρή ηλικία ο Μαρξ εντόπιζε την ριζοσπαστικότητα του αρχαιοελληνικού ιδεώδους αφενός μεν στο εγκοσμιολατρι κό και παγανιστικό στοιχείο, αφε τέρου δε - και στον ίδιο βαθμό - στο προμηθεϊκό και τιτανικό στοιχείο. » 0 άνθρωπος που καταφάσκει ολόπλευρα την εγκόσμια ζωή, που με\)ά από την υπαρξιακή του πληρότητα και που λαχταρά να πάρει ολότελα τις τύχες -του στα δικά του χέρια, δεν είναι δυνατόν παρά να έρθει σε απευθείας σύγκρουση με τους θεούς και τον Θεό, ως δύναμη εξ ορισμού αντίμαχη προς την πλήρη ανθρώπινη αυτονομία (...)
Ανεξάρτητα, τώρα, από την κατοπινή
αλλαγή των απόψεων του ως προς την φιλοσοφία γενικά και την αρχαιοελλη νική φιλοσοφία ειδικότερα, ο Μαρξ θα μείνει σ'ολόκληρη την ζωή του π ι στός σ'αυτή την προμηθεϊκή επιταγή "(48). 0 Μαρξ θεωρούσε τον Προμηθέα ως ένα είδος καταξιωμένου άγιου και μάρτυρα του φιλοσοφικού ημερολογίου, του οποίου η παρακαταθήκη- μέσα από το ελληνικό ιδεώδες - είναι αυτή της ανθρώπινης δημιουργίας. Στα " Τετράδια για την επικούρεια, στωική και σκεπτική φιλοσοφία " διασαφηνίζει ότι " δημιουργός "-κοσμοπλάστης υπήρξε ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, ενώ εκείνος που δεν έχει την βο,ύληση " να χτίσει με τα δικά του μέσα τον κόσμο ολόκληρο και vavaL κοσ μοπλάστης (...)
επισύρει το ανάθεμα του πνεύματος (...)
έχει δηλαδή
διωχτεί από τον ναό και την αιώνια απόλαυση του πνεύματος "(49). Με τις αντιλήψεις του αυτές, ο Μαρξ αποσυνδέει τον ελληνισμό από τον χριστιανισμό μ'ένα τρόπο ο οποίος δεν είναι εντελώς διάφορος από τον ν ι τσεϊκό: αρνούμενος την χεγκελιανή σύλληψη της ιστορίας ως χώρο εκδίπλωαης του θεού, αντικαθιστά την θεία από την ανθρώπι,νη ενέργεια και,συνε πακόλουθα, βάζει τον άνθρωπο να γκρεμίζει τα είδωλα και να αυτοθεοποιείται χάρη στην προμηθεϊκή ορμή και τον τιτανικό δυναμισμό του(50).Ερμη νεύοντας όμως την ιστορική εξέλιξη μέσα από την αρχή των σχέσεων παραγω γής, ξεφεύγει από την παγίδα της " Αιώνιας Επιστροφής ", προσφέροντας ένα μοντέλο ερμηνείας της ιστορίας το οποίο βρισκόταν στους αντίποδες εκείνου της αστικής ιστοριογραφίας του 19 του 20
αι. ( και του πρώτου μισού
αι.}. Με βασικό αξίωμα ότι οι ανθρώπινοι πολιτισμοί κ'α^ί κοινω
νίες ερμηνεύονται με βάση τις σχέσεις παραγωγής και την συνεπακόλουθη Ηαίρεση της ιστορίας σε προ- και βιομηχανική εποχή, ο Μαρξ, όπως και ο
Ένγκελς, αποκλείουν την δυνατότητα " ανάοτααης " του κλασσικού πολιτιομού, προσδιορίζοντας τον διαχρονικό ρόλο του οτον χώρο της έμπνευσης των " αληθειών " που δημιούργησε: " Και γιατί η παιδική ηλικία της ανθ ρωπότητας, εκεί όπου αναπτύχθηκε πιο υπέροχα από κάθε άλλο μέρος δεν πρέπει να έχει για μας αιώνια χάρη σαν μια ανεπανάληπτη βαθμίδα) Υπάρ χουν κακοαναθρεμμένα παιδιά με γεροντική φρονιμάδα. Πολλοί απ'τους αρ χαίους λαούς ανήκουν σ'αυτή την κατηγορία. Οι Έλληνες ήταν ομαλά παιδιά Η γοητεία που έχει για μας η τέχνη τους, δε βρίσκεται σε αντίθεση με την ανεξέλικτη κοινωνική βαθμίδα στην οποία αναπτύχθηκε. Αντίθετα, η ελ ,ληνική τέχνη είναι το αποτέλεσμα της,(άρρηκτα συνδεδεμένη με το γεγονός ότι οι ανώριμες κοινωνικές σχέσεις στις οποίες εμφανίστηκε και όπου μο νάχα μπορούσε να εμφανιστεί, ποτέ δεν μπορούν να επαναληφθούν ξανά "(51 Μέσα από την μελέτη τόσο των κλασσικών συγγραφέων, όσο και της προγενέ στερης του γερμανικής διανόησης (όπως του Βίνκελμανν, του Γκαίτε, του :
Σίλλερ, κ.τ.λ.)(52), ο Μαρξ, καταλήγει λοιπόν στην διατύπωση τηε, θέσης ότι η προσπάθεια της " απτής " αναβίωσης του ε-λλήνικού ιδεώδους είναι μια " παρά φύση " ενέργεια, γιατί αποσκοπεί στην - τόσο παράλογη, όσο και ανήθικη - επιστροφή σ'ένα παρελθόν που έχει προπολλού ξεπεραστεί α πό την ανθρώπινη εξέλιξη. Αυτή η μαρξική σύλληψη, ήταν η απάντηση στο ιστορικό εκμοντερνισμό που χαρακτήριζε την μελέτη της ιστορίας,και ο οποίος απαντάται και στην εθνικοσοσιαλιστική σύλληψη της ιστορίας. Όπως γράφει και ο Τσιμπούκιδης, ο εκμοντερν'χσμός της ιστορίας "α πόβλεπε στο να επιβάλλει τη σκέψη για το ακατάλυτο των βάσεων του κα πιταλισμού. Ol"" ιστορικές νομοτέλειες και οι πολιτικές μεταβολές στα διά φορά
, στάδια ιστορικής ανάπτυξης ερμηνεύονταν από μερικούς ιστορικούς
με το πρίσμα του παρόντος για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους πολιτικού σκοϋού-ς "(53). Ή δ η , από την εποχή στην οποία σηματοδοτήθηκε η ανάπτυξη της μελέτης .της ελληνικής ιστορίας, δηλαδή την περίοδο του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, η ιστορία τέθηκε στην υπηρεσία της πολιτικής. Κατά την γαλ " λική επανάστ-αση του 1789, η αστική τάξη, στην προσπάθεια της να εμπνευ στεί ιδεολογικά από τον ιστορικό χώρο, θεώρησε την αθηναϊκή δημοκρατία σαν το πρότυπο διακυβέρνησης και ασχολήθηκε με την μελέτη της. Ταυτόχρο να, από την άλλη πλευρά της Μάγχης, ο ι Άγγλο ι ιστοριογράφοι, που ανήκαν κυρίως στον συντηρητικό χώρο ( Τοριδες) και διάχεινταν αρνητικά προς τα . ριζοσπαστικά γαλλικά κοινωνικά μηνύματα, στράφηκαν προς τον μεγάλο αντί
1
-
,;
••• " Ι.••!••' ••/ • ν·'*- " ! •·
•
:
r;
·
" '
'
παλο της κλασσικής δημοκρατικής Αθήνας, την Σπάρτη, και- αφιερώθηκαν οτην :
μελέτη του θεσμού της β α σ ι λ ι κ ή ς λακωνικής ε ξ ο υ σ ί α ς , :της κρατικής π ε ι θ α ρ χίας και τ η ς στρατιωτικής αγωγής της .( : ως σήμερα, οι Γάλλοι
ιστορικοί
και αρχαιολόγοι ασχολούνται στη σ υ ν τ ρ ι π τ ι κ ή τους πλειψηφία με την Αθήνα, ε
νώ οι
Ά γ γ λ ο ι συνάδελφοι τους με την Σπάρτη [ ) . Κατά τον 19 a L . , που
χαρακτηρίζεται από την δ η μ ι ο υ ρ γ ί α των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών ( όπως η υπερπόντια αυτοκρατορία της Αγγλίας, και η ευρωπαϊκή του Ναπολέοντα που μερικές δ ε κ α ε τ ί ε ς αργότερα αποτέλεσε πόθο και της Γερμανίας του Μπίσμαρκ) το ενδιαφέρον της έρευνας στράφηκε και προς την μελέτη της μακεδόνικης αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου και των διαδόχων του ( 5 4 ) . Τον αιώνα αυτό, οι ι σ τ ο ρ ι κ ο ί
της Γερμανίας ( που ε ί ν α ι και το α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο μας) αρθρώνουν
ουστηματιχά την επίσημη π ο λ ι τ ι κ ή της χώρας τους στην ελληνική Οι σπουδαιότεροι εκπρόσωποι τους ε ί ν α ι
ιστορία.
οι ε ξ ή ς ί 5 5 ) : · α)Κυριότερος εκφρα
στής του ενδιαφέροντος προς την ι σ τ ο ρ ί α του μακεδόνικου αυτοκρατορικού κράτους ήταν ο Γιόχαν Γουσταύος Ντρόϋζεν (1808-1884), ι σ τ ο ρ ι κ ό ς ,
φιλόλο
γος και π ο λ ι τ ι κ ό ς , καθηγητής σε._διάφορα γερμανικά Πανεπιστήμια,· ο ο π ο ί ος ασχολήθηκε τόσο με την αρχαία όσο και με την σύγχρονη ι σ τ ο ρ ί α . Οπαδός της χ ε γ κ ε λ ι α ν ή ς φιλοσοφίας και δ ι α ί ρ ε σ η ς των λαών σε " τισμένους
ιστορικούς-πολι-
" "και " μ η - ι σ τ ο ρ ι κ ο ύ ς - υπανάπτυκτους", ασπαζόταν επίσης και
τ ι ς -θέσεις του Χέγκελ π ε ρ ί
αυταοχικού
πρωσσικού κράτους (βλ. σελ. 3,1 )
0 Ντρόϋζεν επιδόθηκε στην παράλληλη ανάλυση της αρχαίας και της σύγχρο νης ι σ τ ο ρ ί α ς
( δηλαδή ε π ι κ α ι ρ ό τ η τ α ς ) και τ α ύ τ ι σ ε " ι σ τ ο ρ ι κ ά " τ η ν
ενοποί-
ση της-'Τερμανίας από την Πρωσσία με την ενοποίηση της διαμελισμένης λάδας από την μακεδόνικη "στρατιωτική κ ά σ τ α " . Σ ' α υ τ ό ν οφείλεται
Ελ
και η
θέσπιση του όρου. "ελληνι σμός" με τη,ν χρονικά ποσδιορισμένη έννοια στην εποχή της μακεδόνικης επικράτησης και αυτοκρατορίας.Με τ ο ν όρο αυτό ε ν νοούνταν καταρχήν "η εξάπλωση του ελληνικού κράτους και του ελληνικού πολιτισμού ανάμεσα στους π ο λ ι τ ι σ μ έ ν ο υ ς
λαούς της ανατολής,που τ ό τ ε
βρί
σκονταν σε παρακμή",όπως, α ν τ ί σ τ ο ι χ α , με τον όρο " γερμανιομός " ε ν ν ο ειται
η εξάπλωση του γερμανικού κράτους και π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ . 0 τρόπος με
rov οποίο οι
ιστορικοί
χρησιμοποιούσαν αυτούς τους όρους δεν δεχόταν ;
α ς ε ν ν ο ι ο λ ο γ ι κ έ ς διαφοροποιήσεις μεταξύ π ν ε υ μ α τ ι κ ή ς - π ο λ ι τ ι κ ή ς και
ε-
5αφικής-στρατιωτικής ε π έ κ τ α σ η ( όπως συν ε. βαίνε μ?ε τους π ο ι η τ έ ς και τους στοχαστές-φϊλο'σοφους %
ιμμιγή "-εθνικό
που έχουμε αναφέρει παραπάνω) αλλά ε ί χ ε ένα
" χαρακτήρα που-, κάτω από τ ι ς κ ο ι ν ω ν ι κ ο π ο λ ι τ ι κ έ ς
συνθή-
κες τις
εποχής, τροφοδοτούσε την~εθνικιστική ιδεολογία.
β) Αντίθετος στην ιστορική σημασία που ο Ντρόϋζεν απέδιδε στην ελληνι στική ( μακεδόνικη ) εποχή, υπήρξε ο Ερνέστος Κούρτιους (Γ814-1896), καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, διευθυντής του αρχαιολογικού Μουσείου Βερολίνου και ανασκαφέας της αρχαίας Ολυμπίας ( 1875^=_L881 ) . Στην τρίτομη " Ιστορία της Ελλάδας", που δημοσιεύτηκε μεταξύ των ετών 1857 και 1861 και μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Σπυρίδωνα Λάμπρο, έδωσε ιδιαίτερη σημασία στο ρόλο του περιβάλλοντος στη διαμόρφωση της ελληνι κής κοινωνίας την οποία - στην κλασσική της μορφή - -θεωρεί ως " πρότυ πο προς μίμηση " από όλη την ανθρωπότητα. Οι σύγχρονοι μαρξιστές ιστο ρικοί, όπως οι Ν.Α. Μάσιν και A.B. Μισούλιν(56), του καταλογίζουν ότι ευαγγελίστηκε την αναγέννηση του ελληνικού ιδεώδους μέσα από την ανα γέννηση της " λαί"κό-ψυχολογικής παράδοσης " η οποία " συνδέεται με το αυξανόμενο ενδιαφέρον για το εθνικό πρόβλημα, που είναι χαρακτηριστικό για την εθνικιστική γερμανική δημοσιολογία των μέσων του περασμένου αι ώνα ".Όσον αφορά στο αρχαιολογικό του έργο, την ανασκαφή του ιερού της Ολυμπίας, πρέπει να τονιστεί ότι η επιλογή αυτού
του συγκεκριμένου χώ
ρου, όπου μετασχηματίζονταν σε πράξη το κλασσικό ιδεώδες του " καλού καγαθού πολίτη" μέσα από τους πανελλήνιους ολυμπιακούς αγώνες, ταυτιζό ταν με τα πρότυπα της πρωσσικής στρατιωτικής εκπαίδευσης, στην οποία θα αναφερθούμε σε άλλο σημείο της μελέτης μας; γ) Σύγχρονος των Ντρόϋζεν και Κούρτιους ήταν ο Μάξιμιλιανός Βόλφγκανγκ Ντούνκερ (1811-1886), συγγραφέας της επτάτομης " Ιστορίας της αρχαιότη τας "(1852-1885) όπου εξαίρεται η επικυριαρχία της κλασσικής Αθήνας πά νω στις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις η οποία συγκρίνεται με την επικυρια ρχία της Πρωααίας
στην Γερμανία μέσα από την σύγκριση Θεμιστοκλή και
Μπίσμαρκ, θαυμαστής του οποίου υπήρξε ο ιστορικός. •δ·)-< 0 Ιούλιος Κάρολος Μπέλοχ (1854-1929), ανήκει στους ιστορικούς που σημάδεψαν το πέρασμα από τον 19
στον 20 αι., εποχή κατά την οποία η
βιομηχανική επανάσταση έχει προκαλέσει μεγάλα κοινωνικά ρήγματα στην Γερμανία και. ο ιμπεριαλισμός αρχίζει να αποκτά υπερτροφικές διαστάσεις. Β
Ι
0 Μπέλοχ έγραφε μια πολύτομη " Ι σ τ ο ρ ί α της Ελλάδας " σπου εφάρμοζε - γ ι α πρώτη φορά - την δημογραφική ε π ε ξ ε ρ γ α σ ί α των πηγών και έ δ ι ν ε
μεγαλύτερη
σημασία στην οικονομική και κοε-νωνική ι σ τ ο ρ ί α παρά στην π ο λ ι τ ι κ ή . Η εργασία του κ ι ν ε ί τ α ι .·
βασικά κι ;αυτή στο χώρο του <:
,. - 3 4 -
εκμοντερνίο-τ^κόυ
ρεύματος ( - LÔiaç στο χαρακτηρισμό των κοινωνικο-οικονομικών
σχέσεων,
όπου η αρχαία οικονομία ερμηνεύεται κυρίως μέθα από το έργο των ε λ ε ύ θ ε ρων εργατών και λ ι γ ό τ ε ρ ο των δούλων και : παραλληλίζεται προς την κ ε φ α λ α ι οκρατική ) . Σε ορισμένα σημεία, ο Μπέλοχ δ ι α τ η ρ ε ί την ί δ ι α γραμμή με τον Ντούνκερ με αποτέλεσμα να εξαίρει τον σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ό - π ο λ ι τ ι κ ό Θεμιστοκλή ( τον οποίο δέχεται ως πολύ ανώτερο π ο λ ι τ ι κ ό από τον δημοκρατικό Περι κλή ) καθώς και τον Φίλιππο Β^ ιδρυτή του μακεδόνικου κράτους, ε) Την ί δ ι α εποχή έζησε και ο μεγάλος ιστορικός Εδουάρδος Μάγερ (18551930) ο ο π ο ί ο ς , τόσο στην " Ιστορία της Αρχαιότητας " όσο και σε δ ι ά φ ο ρες άλλες μελέτες τ ο υ , ερμήνευσε την κλασσική αρχαιότητα μέσα από την κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή θεωρία:'-η-αρχαία Ελλάδα πέρασε ένα φεουδαρχικό μεσαίωνα ( ομηρική ε π ο χ ή ) , μ ι α καπιταλιστική φάση (κλασσική εποχή) και ύστερα π ά λι ένα μεσαίωνα, όπως συνέβη και στην Ευρώπη από τον 4 α ι . μ.Χ.
και
εξής
0 καπιταλισμός ε ί ν α ι το ανώτερο π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ό σ τ ά δ ι ο , ενώ η πτώση του ση μαίνει αυτόματα επιστροφή στην βαρβαρότητα' αυτό γ ί ν ε τ α ι
ιστορικά κατα
νοητό από την κλασσική αρχαιότητα η οποία αποτελεί δημιούργημα αφενός μεν της ν ί κ η ς των Ελλήνων επί των βαρβάρων Περσών ( που σημαίνει
αυτό
ματα και ν ί κ η του ευρωπαϊκού πνεύματος), αφετέρου δε της κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ έ ς της οικονομίας ( στα" πλαίσια της οποίας ο δούλος δ ι έ φ ε ρ ε μόνο "νομικά 1 1 από τον ελεύθερο ε ρ γ ά τ η ) . στ) Πέρα από τον Μπέλοχ και τον Μάγερ προχώρησε/ο Ρόμπερτ 1914) με το έργο του " Ιστορία του αρχαίου σοσιαλισμού και
Πέλμανν(1852κομμουνισμού"
που στην δεύτερη έκδοση τιτλοφορούνταν " Ιστορία του κοινωνικού προβλή ματος και του σοσιαλισμού
" . Σύμφωνα με τον Πέλμαν οι κεφαλαιοκρατικές
δομές του αρχαίου ελληνικού κόσμου ε ί χ α ν δημιουργήσει
επαναστατικά κ ι ν ή
ματα σοσιαλιστικών ή και κομμουνιστικών αρχών ( όπως στην σύγχρονη Ευρώ πη ) στα οποία οφειλόταν τελικά η παρακμή και η πτώση του ελληνικού π ο λιτισμού.
Το δ ι α χ ρ ο ν ι κ ό - ι σ τ ο ρ ι κ ό " δίδαγμα " που β γ α ί ν ε ι από την μελέτη
του, όπου ε ξ ι δ α ν ι κ ε ύ ε τ α ι το συγκεντρωτικό μακεδόνικο αριστοκρατικό κρά τος, ε ί ν α ι πως το ιδεωδέστερο πολίτευμα αποτελεί μια " υπερταξιακή μονα ρχία " .
.
Στην Γερμανία ο εκμοντερνισμός
.
α ρ χ ί ζ ε ι να χάνει έδαφος σταδιακά με
τα έργα των κριτικών αυτής τη'ς -'τάσης, όπως του Μάζ Βέμπερ, ο οποίος στο έργο του " Α γ ρ ο τ ι κ ή ' Ι σ τ ο ρ ί α ' " ,
μολονότι δέχεται βασικά τον χαρακτηρισμό
της αρχαιοελληνικής οικονομίας ως" κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ς , ε ν τ ο ύ τ ο ι ς
επιμένει
στον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτιζαν οι δούλοι τόσο οτη βιοτεχνία όσο και οτην αγροτική οικονομία. Αποτελεί όμως το βασικότερο ρεύμα ερ μηνείας της ιστορίας - μαζί με τον μαρξισμό - όλου του πρώτου μισού τοι αιώνα μας, ενώ χαρακτηρίζει την αμερικάνικη ιστορική έρευνα της μεταπο λεμικής περιόδου (57). Το έργο των παραπάνω εκμοντερνιστων ιστορικών, αποτέλεσε πρόσφορο έδαφος
για[την εθνικοσοσι αλιστική κοσμοθεωρία. Η κυκλική σύλληψη της ισ
τορίας επιτρέπει στον εθνικοσοσιαλισμό να αντιμετωπίζει μέσα από την ί δια " οπτική γωνία " την ακμή καιτην παρακμή του " 'Αριού πολιτισμού " τόσο της αρχαιότητας όσο και της σύγχρονης εποχής.Η " αριστοκρατική " σύλληψη του ελληνισμού προσφέρει " ιστορικό έρεισμα " στην ,εθνικοσοσιαλ στική ιδεολογία της ανώτερης Άριας ράτσας. Το μοντέλο της " υπερταξικμοναρχίας ",' ιδωμένο μέσα από την εθν ι κοσοσ ι αλιστική σύλληψη της διδαχ· της ιστορίας με βάση " τις γενικής γραμμές " που συνθέτουν ένα γεγονός ή μία ιδέα (βλ. σελ. 165 ), δεν είναι " ξένο " προς το Fuhrerprinzip τοι εθνικοσοσιαλι σμού (βλ. σελ.ΤΟ κ.ε) που συνδυάζεται με μια " πέραν των τά ξεων " κοινωνία. Θα μπορούσε επίσης κανείς να υποστηρίξει ότι οι παράμ τροι που χαρακτηρίζουν το έργο και τις ιδέες του Κούρτιους συναντώνται και στον εθνικοσοσιαλισμό : ο ελληνισμός θα καταστεί ιδεολογικά το πολ; πόθητο
" παράδειγμα προς μίμηση " συνδυαζόμενος με τον γερμανισμό μέσ
απ'τις αρχές της " λαϊκό-ψυχολογικής παράδοσης ". Στα πλαίσια της, και με αφορμή την Ολυμπιάδα του 1936 στο Βερολίνο, το ελληνικό ιδεώδες θα τύχει συστηματικής εκμετάλλευσης απ'το χιτλερικό καθεστώς που, παράλλη θα επαναλάβει τις ανασκαφές της αρχαίας Ολυμπίας που είχε αρχίσει ο Ko ρτιους. Ακόμα και οι θέσεις του Κούρτιους περί της γεωγραφικής-κλιμα'το λογικής σημασίας στην διαμόρφωση του πολιτισμού θυμίζουν έντονα παρόμο θέσεις του Χίτλερ που γράφει στο " Mein Kampf " ότι αν οι Γερμανοί πρό γονοί του " μπορούσαν να βρεθούν ξαφνικά από την αρχαιότητα στις κλίμα τολογικές συνθήκες του Νότου και με το κατάλληλο προσφερόμενο απ'τις κ τώτερες ράτσες υλικό καθώς και με τα πρώτα τεχνικά μέσα, οι δημιουργικ ικανότητες που κοιμούνταν μέσα τους, θα μπορούσαν να καρποφορήσουν και να κάνουν ν'ανθήσει ένας πολιτισμός τόσο λαμπρός όσο και των Ελλήνων(5 Ό π ω ς όμως θα διαπιστώσουμε,τελικά, ο εθνικοσοσιαλισμός δεν έκανε συστ ματική χρήση του έργου των " κλασσικών " Γερμανών ελληνιστών, γιατί,τα τίζοντας απόλυτα ιστορική έρευνα και πολιτική ιδεολογία, διεστρέβλωσε
τ
ην ιστορία " ^ ερμηνεύοντας" " : :,την μέσα από το 'ρατσιστικό σ τ ο ι χ ε ί ο .
Επί
Τρίτου Ρ ά ι χ , - η μελέτη τ η ς · ι σ τ ο ρ ί α ς , τόσο του ελληνισμού όσο και του ευρύτερου π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ , αλλά κυρίως η "
δ ι δ α σ κ α λ ί α "^.της,ήταν βασικά έργο
περισσότερο του τομέα της ν α ζ ι σ τ ι κ ή ς προπαγάνδας, παρά των επαγγελματιών 7
επιστημόνων ιστορικών. '/-'~
- 37 -
)
Κ Ε Φ Α_Λ_Α_Ι_0_ II_j__ .. Η
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΗΣ
ΒΑΙΜΑΡΗΣ
ΚΑΙ_, Η
ΕΘΝΙΚΟΕΟΣΙΑΛΙΣΤΖΚΗ
" ΒΙΒΛΟΣ "
Από τα παραπάνω φαίνεται καλά λοιπόν πως, στα διακόσια περίπου χρό νια που χωρίζουν την ανακάλυψη του ελληνισμού ( από τον Βίνκελμανν ) από την διαμόρφωση της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας, και παρά την ύ παρξη και άλλων τάσεων ( όπως της ρομαντικής), η γερμανική' σκέψη άντλη σε συστηματικά ιδέες και δέσεις από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό η πολυσημεία του οποίου του "επέτρεψε να λειτουργήσει εξίσου πρωταγωνιστικά σε κάθε. επιμέρους ιδεολογικό χώρο, από τον κοσμοπολιτισμό του Σίλλερ εως τ ο ν ηθικό
αυταρχισμό
τ ο υ
χ£γκελ, και από τον οποίο βιωνόταν
το ελληνικό ιδεώδες από τις επιμέρους ιδεολογίες των τάξεων της γερμα νικής κοινωνίας του Μεσοπολέμου,
- Την επαύριο της λήξης του Α'Παγκοομίου Πολέμου, η Γερμανία δονεί ται από τον επαναστατικό διεθνισμό (59). Η κατάρρευση των παραδοσιακών θεμελίων του αστικού καθεστώτος, όπως της μοναρχίας, της βιομηχανίας, του τραπεζικού συστήματος και του στρατού, επέτρεψε σε εργάτες «αι στρα τιώτες να δημιουργήσουν συμβούλια κατά το πρότυπο των ρωσικών σοβιέτ σε πολλές πόλεις της Γερμανίας ( Μόναχο, Αμβούργο, Κίελο, Βερολίνο κ.τ.λ) Στο λαϊκό αυτό γερμανικό κίνημα πρωταγωνιστικό ρόλο θα διαδραματίσει η αριστερή πτέρυγα του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος η οποία, ήδη πριν από τον πόλεμο, είχε κυρίως η
αυτοκληθεί " κίνημα των Σπαρτακιστών ": οι αρχηγοί της,
Ρόζα Λούξεμπουργκ και ο Κάρλ Λίμπκνεχτ, με σαφή συνείδηση του
κοινωνικού-ιστορικού ρόλου του κινήματος τους, είχαν δώσει σ'αυτό, το όνομα του Έλληνα σκλάβου και επαναστάτη κατά της Ρώμης Σπάρτακου για λόγους τόσο ιδεολογικούς όσο και προπαγάνδας. Η επαναστατημένη εργατική τάξη
αυτοταυτ. ιζόταν με τους δούλους της κλασσικής αρχαιότητας, θεω
ρώντας ότι η οικονομική, κοινωνική και πολιτική της θέση ήταν κατά βά θος η ίδια με εκείνη των δούλων για την οποία ο Μαρξ έγραφε ότι " το σύστημα της δουλείας - εφόσον ήταν η κυρίαρχη μορφή της παραγωγικής ερ-
• ::
Γ 38*-'''-Γ"; '2$ '?
'
:
,.; γασίας οτη γ ε ω ρ γ ί α , ·τη μανϊφακτούρα, τη ν α υ τ ι λ ί α κ . τ . λ » , τόσο σ τ ι ς α7: ναπτυγμένες π ό λ ε ι ς τ η ς Ελλάδας, όσο και στη Ρώμη - δ ι α τ η ρ ε ί ένα σ τ ο ι χ ε ί ο της φυσικής ο ι κ ο ν ο μ ί α ς . Την ί δ ι α την αγορά των δούλων την τροφο δοτούν διαρκώς με το εμπόρευμα της - με ε ρ γ α τ ι κ ή δύναμη - οι
πόλεμοι,
η π ε ι ρ α τ ε ί α κ . τ . λ . και η αρπαγή αυτή με τη σ ε ι ρ ά της δε γ ί ν ε τ α ι μέσω • ' μ ι α ς κυκλοφορικής δ ι α δ ι κ α σ ί α ς , αλλά ε ί ν α ι σφετερισμός σε ε ί δ ο ς
ξένης
εργατικής δύναμης με την εφαρμογή άμεσου σωματικού κ α τ α ν α γ κ α σ μ ο ύ " ( 6 0 ) . Η επιλογή του ονόματος του Σπάρτακου ε ί χ ε ; και μ ί α άλλη, υπολανθά νουσα, σχέση με την μ α ρ ξ ι σ τ ι κ ή σκέψη και π ι ό συγκεκριμένα με τον
ίδιο
.;. τον--Μαρξ ως μελετητή της κλασσικής α ρ χ α ι ό τ η τ α ς . Οξυδερκής κ ρ ι τ ι κ ό ς των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, ο Μαρξ ε ί χ ε σε π ε ρ ί ο π τ η θέση τον
;
'• Αππιανό ( που έζησε τον 2 α ι . μ.Χ.
ιστορικό
και έγραφε' σε ελληνική γλώσσα μία
ρωμαϊκή ι σ τ ο ρ ί α . ) γ ι α δύο. λ ό γ ο υ ς : αφενός μεν γ ι α τ ί περιέγραψε την επα νάσταση των σκλάβων του Σπάρτακου χωρίς να ακολουθήσει / τ ί ν ο ιστορικό Τ ί τ ο - Λ ί β ι ο ,
τον μεγάλο Λα-
που αποτελούσε κατεξοχήν εκφραστή της ρωμαϊ-
'; • κής ι δ ε ο λ ο γ ί α ς " αφετέρουδε γ ι α τ ί , μολονότι
συχνά κι ο ί δ ι ο ς ο ^ π ι α ν ό ς
μεταβάλλεται σε " απολογητή -" του ρωμαϊκού ι μ π ε ρ ι α λ ι σ μ ο ύ ,
εντούτοις,
V' σ τ ι ς ι σ τ ο ρ ι κ έ ς περιγραφές τ ο υ , λαμβάνει υπόψη του και τους καθαρά υ λ ι : στικούς παράγοντες στη διαμόρφωση του τελικού, ι σ τ ο ρ ι κ ο ύ ;•
Όταν σ τ ι ς 6-11/1/1919 τα παρακρατικά F r e i k o r p s
γεγονότος.
που οργάνωσε το Γε
:ί;;. μανικό Σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ό Ε π ι τ ε λ ε ί ο εισέβαλαν στο Βερολίνο γ ι α να καταστήλουχ το επαναστατικό κίνημα, ο Καρλ "Λίμπκνεχτ υπαγόρευσε από το προσωπικό του -καταφύγιο το εξής κ ε ί μ ε ν ο γ ι α την " Κόκκινη Σημαία " που επρόκειτο να ε ί ν α ι το τ ε λ ε υ τ α ί ο του άρθρο και ταυτόχρονα η π ο λ ι τ ι κ ή του δ ι α θ ή κη: " Θα νικήσουμε. Γ ι α τ ί ο " Σπάρτακος " ε ί ν α ι η φλόγα του πνεύματος ;
και η ψυχή και η καρδιά, η -θέληση της προλεταριακής επανάστασης
(...)
0 Γολγοθάς της γερμανικής ε ρ γ α τ ι κ ή ς τάξης δ ε ν τ ε λ ε ί ω σ ε ακόμα, η μέρα όμως, της απελευθέρωσης, π λ η σ ι ά ζ ε ι
".
0 κλονισμός που δέχτηκε η αστική τάξη από τα γ ε γ ο ν ό τ α του 1918-193 ήταν βαθύς και δημιούργησε ένα " αντεπαναστατικό σύνδρομο " το οποίο θα εκμεταλλευτεί
από τα μέσα της επόμενης δ ε κ α ε τ ί α ς το
εθνικοσοσιαλισ-
τ ι κ ό κίνημα σε μία πρώτη φάση γ ι α να π ρ ο σ ε τ α ι ρ ι σ τ ε ί τ ι ς ε ρ γ α τ ι κ έ ς μά'-ζος και σε μ ί α δ ε ύ τ ε ρ η , με μια θεαματική στροφή ( αυτή της " Νύχτας r-- μεγάλων μαχαιριών ")»,Υΐ·α να αποκτήσει την εμπιστοσύνη τ η ς άρχουσας τό ν
>-' ξης ( βλ. σελ. US
).- ·
Λίγες μέρες μετά την βασική καταστολή του ε π α ν α σ τ α τ ι κ ο ύ : κ ι ν ή μ α τ ο ς η Συντακτική Εθνοσυνέλευση θα συνέλθει'•. στην Βα'ιμάρη γ ι α να ονομάσει Πρόεδρο της„Δημοκρατίας τον Έμπερτ ( 11 Φεβρουαρίου ) . Θα ακολουθήσει η τ ε λ ι κ ή καταστολή του επαναστατικού κινήματος κατά την επανάληψη της επανάστασης τον Μάρτη, και σ τ ι ς 11 Αυγούστου θα ψηφιστεί το Εύνταγμα της"δημοκρατίας της Βαϊμάρης " μ ι α ς Γερμανίας στην οποία η Ευνθήκη των Βερσαλλιών ε ί χ ε αφαιρέσει εθνικά κ α ι " - όλα τα - α π ο ι κ ι α κ ά εδάφη και χε επιβάλλει
βαρείες σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ έ ς και ο ι κ ο ν ο μ ι κ έ ς αποζημιώσεις
εί
(28/5/191
Η ε π ι λ ο γ ή της μικρής πόλης της Βαϊμάρης ως χώρο αναγέννησης ( π ο λ ι τικής και κοινωνικής ) της καταστραμμένης από τον πόλεμο Γερμανίας δεν ήταν τ υ χ α ί α . Το λίκνο της γερμανικής διανόησης του 18
αι.- ε π ι λ έ χ τ η κ ε
γ ι α να αποτελέσει το σύμβολο μιας π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ά και κοινωνικά επιθυμητής στροφής προς το πνεύμα της εποχής του Γκαίτε και του Σ ί λ λ ε ρ , με την προσδοκία της αναγέννησης του γερμανικού μ ε γ α λ ε ί ο υ .
/
Γρήγορα, η καθημερινή ζωή της Γερμανίας του Μεσοπολέμου απέκτησε ,πολλά βασικά χαρακτηριστικά της παλιάς " κουλτούρας της Β α ϊ μ ά ρ η ς " ( 6 1 ) . ^Ετην π ε ρ ί ο δ ο 1919-1933 δεκατέσσερις Γερμανοί ε π ι σ τ ή μ ο ν ε ς ,
καλλιτέχνες -
και λ ο γ ο τ έ χ ν ε ς τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ Λ Παράλληλα, στο π ο λ ι τ ι στικό χώρο, σμίγουν με ένα ι δ ι α ί τ ε ρ ο τρόπο κοσμοπολιτισμός και
διεθνι
σμός. Οι ν τ α ν τ α ϊ σ τ έ ς ζωγράφοι - εκθέτουν συστηματικά τα έργα τους στο Βε ρολίνο και το Μόναχο, ενώ στην ί δ ι α την Βα'ιμάρη /ο Βάλτερ Γκρόπιους
ι
δρύει την περίφημη σχολή εικαστικών και εφαρμοσμένων τεχνών " Μπαου'χά-" ους '". Ταυτόχρονα, σαν φυσικό επακόλουθο της μεγάλης κρίσης του πολέμου, παρατηρείται μία έκλυση ηθών η οποία συμβάλλει
στη διαμόρφωση ενός τ ρ ό
που ζωής στους α ν τ ί π ο δ ε ς του πρωσσικής-χεγκελιανής κ ο ι ν ω ν ί α ς : ο π ο ι η τ ή ς και θ ε α τ ρ ι κ ό ς συγγραφέας Βέντεκιντ το ε π ι σ η μ α ί ν ε ι γλαφυρότατα: " 0 π ό λεμος υπήρξε μακρύς, τρομερός': πεινάσαμε, φοβηθήκαμε. Αντιληφθήκαμε
ότι
ο πατέρας, ο σύζυγος, .ο γ ι ο ς , απέτυχαν σαν σ τ ρ α τ ι ώ τ ε ς , σαν ήρωες. Η γ υ ναίκα απογοητεύθηκε, η γ υ ν α ί κ α κουράστηκε και δεν αποζητάει π ι α το χ ά δι του νικημένου αρσενικού. Προτιμάει την τρυφεράδα της όμοιας τ η ς , την τρυφεράδα της ομόφυλης τ η ς . Δεν ε ί ν α ι δύσκολο να το καταλάβουμε " ( 6 2 ) . Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν ε ί χ ε μεγάλη ανάγκη το " ελληνικό ώδες " ως χώρο στήριξης των ιδεολογικών της θ ε μ ε λ ί ω ν .
Κπό κοινωνική
ιδε Λ
και π ο λ ι τ ι κ ή άποψη.βρίσκεται σε ένα σ τ ά δ ι ο " ε ν η λ ι κ ί ω σ η ς με αποτέλεσμα η θέαση της αρχαιότητας να ε ί ν α ι μάλλον αυτή της μ α ρ ξ ι σ τ ι κ ή ς άποψης γ.ια
•τον ρόλο του ελληνισμού/ έτσι όπως την διατυπώνει ο Κονδύλης : " Η μνή μη και η αγάπη της αρχαιότητας, σ'ότι βιώσιμο έχει, διατηρείται και ε
:
ξασφαλίζεται στο διηνεκές,(ενώ) η αρχαιολατρεία και οι διάφοροι κλασσι - κισμοί ή ελληνοδεντρισμοί θεωρούνται παλιμπεδισμοί. Τούτο βέβαια σημαί νει ότι, για να δει κανείς τους αρχαίους ως παιδιά, πρέπει ο ίδιος να 'ναι άνδρας. Αντίθετα, λαοί που βλέπουν τους αρχαίους σαν ανυπέρβλητου άνδρες, έχουν μείνει οι ίδιοι παιδιά "(63). Γι'αυτό και ο ελληνισμός, κυρίως μέσα απ'την αισθητική του διάστση, αποτελεί άλλοτε αντικείμενο .έμπνευσης και άλλοτε αντικείμενο άρνησης. Σαν δύο χαρακτηριστικά παρα δείγματα μπορούν να αναφερθούν το Μπαουχάουζ και ο ντανταϊσμός. Το Μπα ουχάουζ λειτουργούσε αισθητικά μέσα από την τεχνική πραγματικό ητα του μοντερνισμού (και γι'αυτό κατηγορήθηκε το 1925 για " εκφυλισμό " και " μπολσεβικισμό ") αλλά ενός από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του, του Μις βανίΡοε (1888-1969), ήδη από το 1929 ( στο Γερμανικό περίπτερο της έκθεσης της Βαρκελώνης), τα έργα χαρακτηρίζονται από τέτοια σεμνό τητα και αυστηρότητα ώστε οι ιστορικοί της τέχνης να βλέπουν σ'αυτά " μία κομψότητα και αρχαιοελληνική απλότητα και γνησιότητα "(64). Αντί θετά, το ζωγραφικό ρεύμα του ντανταϊσμού, μέσα από μια ριζοσπαστική, σαρκαστική και "παράλογη " αντίληψη της τέχνης, στάθηκε διαμετρικά αf
ντίθετο στην κλασσική αισθητική.
, /
Εάν όμως η στάση της γερμανικής διανόησης της Γερμανίας της Βαΐμά-
' ~ρης είναι κριτική προς το κλασσ·ι κό ιδεώδες', δεν συμβαίνει το ίδιο πρ,ας τις αξίες της προγενέστερης του Α'Παγκόσμιου Πολέμου γερμανικής διανό ησης: οι πνευματικοί ταγοί της Δημοκρατίας του Μεσοπολέμου αμφισβητούν ριζικά και αρνούνται συστηματικά τις αξίες της - ελληνοτραφούς - ,προγε νέστερης γερμανικής κουλτούρας. Το γερμανικό θέατρο, στην νέα πρωτοπο ριακή μορφή του, αρνείται πλέον να εμπνευσθεί από το προμ,ηθεϊκό-τιτανι κο στοιχείο των έργων των 18
και - κυρίως - 19
αι., στοιχείο που στη
ρίξε : ιδεολογικά τον μιλιταρισμό του Δεύτερου Ράιχ. Αντίθετα μάλιστα, δημιουργεί ένα θεματολόγιο καθαρά, αντιμιλιταριστικό και αντι-εθνικιστι κό στο οποίο δεσπόζουν τα αντιμιλιταριστικά δράματα που παρουσιάζουν ρεαλιστικά
την τραγωδία yiv πεδίων των μαχών ( όπως το περίφημο έργο
[ •-• " Η εξέγερση των στρατηγών ")(65). Στο ίδιο πνεύμα κινείται και ο πρω:••;. τοποριακός γερμανικός κινηματογράφος, σταθμός του οποίου αποτελεί η |- ταινία του σκηνοθέτη Ρόμπερτ Βηιν " Το εργαστήρι του δόκτορα Καλιγκάρι-
Το έργο αυτό του.Βήιν, γ ι α .τα. οποίο ο Ζηγκφριντ ίΚρακάουερ γράφει; πως στηλιτεύει
" τ η ν παντοδυναμία μ ι α ς η γ ε σ ί α ς ενός κράτους πουìεκδηλώ
νεται με τη γ ε ν ι κ ή επιστράτευση και την κήρυξη πολέμου ,", αποτελεί μύτατο κατηγορώ κατά του Δεύτερου Ράιχ και προφητεία του Τρίτου γιατρός Καλιγκάρι χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
δρι
: ο
τον βοηθό του υπνοβάτη Καίσαρα ως όργα
νο μιας σ ε ι ρ ά ς εγκλημάτων, όπως το απολυταρχικό κράτος χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
το
" ασυνείδητο μέσο " γ ι α την πραγμάτωση κάθε ε ί δ ο υ ς β ί α ς που αποβλέπει στην εκπλήρωση των σκοτεινών στόχων του ( 6 6 ) . .'Η αμφισβήτηση του μ ι λ ι τ α ρ ι σ τ ι κ ο ύ
^
και ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ο ύ
ολοκληρωτισμού
είναι σύμφυτη με την αμφισβήτηση των παραδοσιακών αξιών, άρα και της αστικής ι δ ε ο λ ο γ ί α ς που δημιούργησε αυτές τ ι ς α ξ ί ε ς . Εδώ, καταλυτικό ρ ό λο δ ι α δ ρ α μ α τ ί ζ ε ι η ε ξ π ρ ε σ ι ο ν ι σ τ ι κ ή
τ έ χ ν η που γρήγορα όμως θα κατηγορη
θεί ότι π ε ρ ι ο ρ ί ζ ε ι την αμφισβήτηση της αστικής ι δ ε ο λ ο γ ί α ς και παράδοσης σ'ένα επιφανειακό ε π ί π ε δ ο , με αποτέλεσμα να μην προκαλεί την αναγκαία αποστροφή και αγανάκτηση προς τ ι ς παραπάνω α ξ ί ε ς . ένα ριζοσπαστικό κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ό
Έτσι
κίνημα που θα μετατρέψει
δημιουργείται την αμφισβήτηση
σε άρνηση' με κυριότερο εκπρόσωπο του τον Έ ρ β ι ν Πισκάτορ ( γεννήθηκε στο.Ουλμ το 1903 ) . Το 1930,
ο Πισκάτορ θα ιδρύσει
λ ι τ ι κ ή ς κινητοποίησης " το οποίο λ ε ι τ ο υ ρ γ ε ί
ένα νέο θέατρο " π ο
μέσα από μ ι α γλώσσα άρνη
σης και διαμαρτυρίας που στοχεύει
σε μ ι α νέα α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ό τ η τ α με καθα
ρά π ο λ ι τ ι κ ή
":
διάσταση ( 6 7 ) .
' '
.
Πρωταρχικό ρόλο στην άρνηση' της παραδοσιακής > γερμανικής
κουλτούρας
διαδραματίζουν' και πολλοί π α λ ι ο ί αγωνιστές του λαϊκού επαναστατικού κ ι νήματος που προσπαθούν να στρέψουν την διανόηση προς ένα καθαρά " α ρ ι στερό " προσανατολισμό,
όπως ο κ α λ λ ι τ έ χ ν η ς και σ α τ ι ρ ι κ ό ς
Γκέοργκ Γκρος. Παλιός Σπαρτακιστής που αργότερα ε ξ ε λ ί χ θ η κ ε ν ι σ τ ή , ο Γκρος σ τ η λ ι τ ε ύ ε ι
σκιτσογράφος σε κομμού^
την αστική ι δ ε ο λ ο γ ί α και δημοκρατία θεωρώντας
την ως υπεύθυνη αφενός μεν γ ι α την έκλυση ηθών, αφετέρου δε γ ι α την συνεχιζόμενη εξαθλίωση των εργατικών μαζών. Με τα σκίτσα τ ο υ , που γνω ρίζουν ι δ ι α ί τ ε ρ η απήχηση, συμβολίζει
την " αποσύνθεση " της Δημοκρατίας
της Βαϊμάρης με ένα γ ύ ν α ι ο σφιχταγκαλιασμένο από έναν αξιωματικό και ένα πλούσιο γλεντζέ σε κατάσταση μ έ θ η ς . Επίσης ε κ δ ί δ ε ι
και το π ε ρ ι ο δ ι κ ό
" DIE PLEITE " ( " Η χρεωκοπία " ) . Σε διάφορα κέντρα τόυ Βερολίνου η εκκλησία, η εξουσία και οι εκπρόσωποι της μεγαλοαστοί
και
βιομήχανοι
σατυρίζονται ακατάπαυστα από τον Γκρος και άλλους ο μ ο ϊ δ ε ά τ ε ς τ ο υ , όπως "-' 42 -
"
:—., ;
τον Βίλαντ Χερτηφελντ στον οποίο οφείλεται και η εξής παραστατική περι^ .γραφή της βερολινέζικης κοινωνίας: " Βγες από τον υπόγειο, φίλε, ανέβα,· αρπάξου οτα πεταχτά από τη λαβή του τραμ νούμερο ένα και τρέξε στην :
Τεάτερ Στράσσε. Εκεί θα βρείς την κόλααη που μέσα της μπορείς να βουτηχτείς αυτή τη νύχτα για να απολαύσεις, για να δεις τι μπορεί να σου προσφέρει αυτή η πόλη, με τα παράξενα αγοροκόριτσα της, με τα αγόρια
. της τα τρομερά και λιγάκι ανόητα, με την καταθληπτική μουσική της, και το διεγερτικό της -θέαμα που θα σου ανάψει τα αίματα. Και μην αφήσεις να σε κυριέψει ο φόβος αν στη γωνία του δρόμου δεις κάποιον μονόφ-θαλμο μ'ένα μαχαίρι στο χέρι ή έναν εγκληματία που θα σου ζητήσει χίλια μάρκα(...) Άλλωστε βρίσκεσαι στην κόλαση και το ξέρεις " καλά " "
. Α
ποτέλεσμα: στις εκλογές της 5 Μαρτίου 1933, το Κ.Κ.Γ., που θα τεθεί εκτός - νόμου σε λίγες μέρες από τους εθνικοσοσιαλιστές, παίρνει 4.800.000 ψή φους και 81 έδρες. Το Εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα όμως, στις ίδιες εκλογές y', είχε πάρει 15.000.000 ψήφους, δηλαδή το 43,9 τοις εκατό . Γι,ατί * 0 κυριότερος λόγος είναι ένας: ο εθνικισμός είχε πλέον ριζωθεί βα, θεια σ'όλες τις τάξεις της γερμανικής κοινωνίας και μέσα από την έντε χνη εκμετάλλευση της οικονομικής κρίσης από την Ράιχσβερ ( το Γερμανικό Στρατιωτικό Επιτελείο ) κατόρθωσε τελικά να αναγεννήσει τα πρωσσικά ι:. δεώδη του στρατοκρατικού ολοκληρωτικού κράτους. Η Συνθήκη των Βερσαλλιών, που αφαιρούσε από την Γερμανία όχι μόνο ".τα εθνικά εδάφη Αλσατία-Λωρραίνη, Πόζναν και Β. -Σλεσβιγκ, αλλά και τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους των αποικιών, καθώς επίσης και μείωνε το γερ μανικό στρατό σε 100.000 μόνο άντρες, ενδυνάμωσε την ήδη μακρόχρονη συμ μαχία μεταξύ άρχουσας τάξης και στρατού που απέδωσαν την ήττα και την συνεπακόλουθη κρίση στο " πισώπλατο χτύπημα με το μαχαίρι " που δέχτη κε ο στρατός από την πολιτική ηγεσία. Το επαναστατικό κίνημα του 1919 έδωσε την ευκαιρία για την δημιουργία ενός ισχυρού παραστρατιωτικού και παρακρατικού μηχανισμού στα χέρια της Ράιχσβερ μέσω της στρατολόγησης των Freikorps, που
στην συνέχεια θα αποτελέσουν τους πυρήνες των χιτ
λερικών S^A. ( Ταγμάτων Εφόδου ). Παράλληλα, η Ράιχσβερ μάλλον παρότρυνε τον Χίτλερ στο Πραξικόπημα του Μονάχου (Νοέμ. 1923), και πάντως είχε την διορατικότητα νά τον " πρόοίατέψει " μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος με την επιβολή μιας αστείας ποινής λίγων μηνών φυλάκισης Επιπλέον, στο χρονικό .διάστημα που ο Χίτλερ παρέμεινε στην φυλακή, δε-
χόταν τ ι ς σ υ ν ε χ ε ί ς ε π ι σ κ έ ψ ε ι ς του αξιωματικού του πυροβολικού Καρλ Χά:
ουσχοφερ, γ ι α τον οποίο ε ί χ ε ι δ ρ υ θ ε ί η ,έδρα της γ ε ω π ο λ ι τ ι κ ή ς στο Τεχνο λογικό Ι ν σ τ ι τ ο ύ τ ο του Μονάχου, που " μ ύ η σ ε " τον ν α ζ ι σ τ ή ηγέτη σ τ ι ς αρ χές της " π ρ ο ς Ανατολάς επέκτασης " ( 6 9 ) . Σε αγαστή συνεργασία, και ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς , . θ έ τ ο υ ν πνεύματος εκμεταλλευόμενοι
Paixaßep
τ ι ς β ά σ ε ι ς της αναγέννησης του πρωσσικού
τον βαθύ ε θ ν ι κ ι σ μ ό που σ υ ν έ χ ι ζ ε να χαρακτη
ρ ί ζ ε ι τα ευρύτερα στρώματα της γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς κοινωνίας και μετά την ήττα του 1918 ( και που τώοα π ι α τ ρ ο φ ο δ ο τ ε ί τ α ι από την πραγματικότητα μιας ": ακρωτηριασμένης π α τ ρ ί δ α ς " ) . : . . Είναι χαρακτηριστικό ό τ ι ο ε θ ν ι κ ι σ μ ό ς δεν χαρακτήριζε στην Γερμανία του Μεσοπολέμου μόνο τα συντηρητικά στρώματα του πληθυσμού, αλλά και
έ
να -μεγάλο μέρος της κεντροαριστεράς καθώς και ένα τμήμα της ε ρ γ α τ ι κ ή ς τάξης. Οι σοσιαλδημοκράτες, π . χ . , π α ρ ό λ ο που καταψήφισαν το " Νόμο πλή ρων εξουσιών '.' γ ι α τέσσερα χ ρ ό ν ι α , που εισηγήθηκαν στο Ράιχσταγκ το να ζιστικό και τα συνασπισμένα μ'αυτό δ ε ξ ι ά κόμματα μετά τ ι ς εκλογές της ne 5 - Μαρτίου 1933, ε ν τ ο ύ τ ο ι ς , δ ι α στόμματος του προέδρου τ ο υ ς ' Ο τ τ ο Βελς, συμφώνησαν με τον Καγκελάριο Χίτλερ γ ι α τον στρατιωτικό
επανεξοπλισμό
της Γερμανίας. Σε μια μελέτη του γ ι α την σχέση μεταξύ 'κράτους και κρμαατος στην ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
Γερμανία, ο Θανάσης Παπαρήγας,
ερευνητής; : αναγνωρίζει ό τ ι σε όλη τη π ε ρ ί ο δ ο 1915-1920; οι
μαρξιστής
εθνικιστικές
ιδέες " " ε ί χ α ν διαβρώσει" τη μάζα των εργατών" και αναφέρει σαν χαρακτη ριστικό παράδειγμα το εξής απόσπασμα της Ρόζας Λούξεμπουργκ στο Πρό γραμμα του Κ.Κ.Γ» που ιδρύθηκε στο Βερολίνο το 1918:
" Ά ρ ο ν , άρον
3ταύρωσον αυτόν ( τον " Σπάρτακο " ) Τ , επαναλαμβάνουν επίσης*σαν ηχώ στρατιώτες και στρώματα τ η ς ε ρ γ α τ ι κ ή ς τ ά ξ η ς , εξαπατημένα και παραπλα νημένα, που δεν ξέρουν ό τ ι χτυπούν τη σάρκα τ ο υ ς , και το αίμα τ ο υ ς , )ταν χτυπούν τους Σπαρτακιστές " ( ό9 ) . 0 Παπαρήγας συγκρίνει
την κατάσταση στην Γερμανία του Μεσοπολέ-
ιου με την κατάσταση στη Ρωσία το 1 9 2 1 : :ξής κίνδυνο : Η αστική τάξη συγκεντρώνει
" 0 Λένιν βλέπει το 1921 τον τ ι ς μ ι κ ρ ο α σ τ ι κ έ ς μάζες που
5ρίσκονται σε αναβρασμό ,^Ζερε ι ότι μόνο η δική τους δύναμη μπορεί να εγγυηθεί τη ν ί κ η τ η ς . Φυσικά, πρέπει να α ν ε χ τ ε ί τα ι δ ι α ί τ ε ρ α χαρακτηη σ τ ι κ ά τους - τον αναρχισμό, τον ωμό/„ ) α ϊ κ ι σ μ ό , το " σοσιαλισμό " κ . τ . λ . i
^εν την πειράζουν και από μ ί α άποψη, τα εν-θαρρύνει κ ι ό λ α ς , ξέροντας >τι στο. τ έ λ ο ς , τ ί π ο τ ε α π ' ό λ α αυτά δεν θα κατορθώσει ν ' ; α ν τ έ ξ ε ι " σ ' α υ τ ή ν ,
" την πραγματική δύναμη των λ&υκοφρουρών, τη δύναμη τωνκεφαλαιοκρατών και των τσιφλικάδων ". Στη Γερμανία έχουμε το ίδιο φαινόμενο Mutatis Mutandis. Οι μικρονυκοκυραίοι έχουν ξεσηκωθεί για να οώοουν τις βάσεις. του καπιταλιστικού συστήματος ( εξ, ου και ο " εθνικιστικός "
χαρακτή
ρας των δοξασιών τους)ί70). Μια στατιστική του Ιανουαρίου 1935 δίνει τα εξής στοιχεία για την σύνθεση των μελών του εθνικοσοσιαλιστικού κόμ ματος: το 20 τοις εκατό ήταν δημόσιοι υπάλληλοι, το 30 τοις εκατό δάσ καλοι και καθηγητές, το 15 τοις εκατό " αυτοαπασχολούμενοι'*, το 12 τοις εκατό εκτός δημοαίου
υπάλληλοι, το 5 τοις εκατό βιομηχανικοί εργάτες(71)
Η βασική όμως δύναμη του εθνικοσοσιαλιστικού κάματος ήταν οι άνδρες των S.A. (Ί%) στους οποίους ασκούσε ιδιαίτερη γοητεία το " επαναστατικό πρόγραμμα " του- που προέβλεπε μεταξύ άλλων καταστολή της τοκογλυφίας, μοίρασμα των κερδών των μεγάλων επιχειρήσεων, δημοτικοποίηση των εμπο ρικών καταστημάτων και υπενοικίαση τους στους επιχειρηματίες των κατώ τερων οικονομικών στρωμάτων σε χαμηλές τιμές, δημιουργία εθνικού στρα τού, κ.τ.λ. Τα S.A. τελούσαν υπό την αρχηγ'ία του Ερνστ Ρεμ,-που το 1919 είχε συμβάλλει στην συντριβή των Σπαρτακιστών από τα Freikorps, και το 1933 αριθμούσαν πάνω από 2.000.000 μέλη που προέρχονται όχι μόνο από τι ς-μικροαστικές μάζες, αλλά και από την εξαθλιωμένη εργατική τάξη κα θώς και από τον υπόκοσμο. Στις 30 Ιουνίου 1934, κατά την περίφημη "Νύχ τα των Μεγάλων ΜαχαιριώνΜ>ο Ρεμ και μερικές εκαντοντάδες επιτελικοί του ( δηλαδή όλη η ηγεσία των S.A. χάρη στην τρομοκρατία των οποίων ο Χίτ λερ ήταν ήδη δικτάτορας της Γερμανίας) θα σφαγιαστούν ανελέητα για δύο βασικούς λόγους: αφενός μεν επέμεναν στην πολιτική πραγματοποίηση του " επαναστατικού προγράμματος " τώρα πια που το εθνικοσοσιαλιστικό κόμ μα κατείχε την απόλυτη εξουσία"αφετέρου δε, με τον πανίσχυρο στρατιω τικό μηχανισμό τους, αποτελούσαν κίνδυνο για τους επαγγελματίες στρα τιωτικούς της Ράιχσβερ, η παρασκηνιακή υποστήριξη της οποίας κατέστησε στην ουσία τον Χίτλερ απόλυτο ηγέτη της Γερμανίας. Η εξόντωση των S.A. συνέβη κατά την στιγμή στην οποία ο εθνικοσοσιαλισμός είχε ανάγκη από την αρωγή του στρατιωτικοοικονομικού κατεστημένου για την οριστική αγκίστρωση του στην εξουσία. Αλλά ήδη στο "Mein Kampf" ο Χίτλερ διατύ πωνε σαφέστατα ότι αφενός μεν ο ρόλος του στρατού στην πό/^ιτική κονίσ τρα της χώρας ήταν καταρχήν θετικός και αποδεκτός, αφετέρου δε το εθ νικοσοσιαλιστικό κόμμα ήταν προορισμένο να,καλύψει το ιδεολογικό κενό
Ptou έπρεπε απαραίτητα να καλυφθεί για να αποδώσει ο αγώνας για την ανοικοδόμηοη της Γερμανίας : " 0 στρατός, είναι αλήθεια, κάτω από την ηγεσία ρωτισμένων αρχηγών, είχε: την διάθεση και την απόφαση να δεχτεί την μά^η
(Σ.Σ: εναντίον του επαναστατικού κινήματος του 1918), α λ λ ά
? λ λ ε ι' π ε
το
α π α ρ α ι τ η τ ο ό ρ γ α ν ο .
του
Κι εδώ ακόμα ήταν
νάθος τεχνικής και ψυχολογίας ν'αφήσουν:(Σ.Σ.: οι πολιτικοί ) να αναλά βει ο στρατός όλο το βάρος τ η ς γειας
π ν ε υ μ α τ ι κ ή ς
κ α λ λ ι έ ρ
που απαιτούσε αυτή η σύγκρουση. Έπρεπε, για νάναι αποτελεσ
ματική, να προέλθει από το εσωτερικό της χώρας. Δεν έπρεπε να ζητούμε xbs-
<αι να προεξοφλούμε' επιτυχία σ'αυτή την διαμάχη από ανθρώπους που
5ερα χρόνια τώρα (Σ.Σ.: .1914-1918) έδωσαν δείγματα αθάνατου ηρωισμού <αι άφθαστης αυταπάρνησης "(73)· Αυτός ήταν ο λόγος της συγγραφής του 1
Mein Kampf ". Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Χίτλερ στον πρόλογο του έργου του, το
'Hein Kampf" γράφτηκε βασικά όταν ο ε-θνικοσοσιαλιστής ηγέτης ήταν έγκ^ειστος στις φυλακές του Λάντσμπεργκ-αμ-Λεχ, σύμφωνα με την από 1
ηC
ι,πριλίου 1924 απόφαση της Λαϊκής Συνέλευσης του Μονάχου, για την από[εΐ'ρα του " πραξικοπήματος της μπυραρίας ". 0 Χίτλερ λέει οτι εκμεταλλε ύ ε την "πρόσκαιρη άδεια " για να προσφέρει στους οπαδούς του ένα ολο:ληρωμένο έργο με τις αρχές της εθνικοσόσιαλιστικής ιδεολογίας: " Για [ρώτη φορά ύστερα από χρόνια αδιάκοπης εργασίας, είχα τότε την δυνατό•ητα να επιδοθώ σε ένα έργο που · πολύ ή-θελα να το'·, γράψω και που αισθανέιουν κι εγώ ο ίδιος ότι ήταν επίκαιρο για το κίνημα μας ..Αποφάσισα λοιcóv σ'αυτούς τους δύο τόμους, να εκθέσω όχι μόνο τις αρχές του κινήμα'ός μας αλλά και αυτή την γέννηση
του. Το έργο τούτο θα ήταν πιο.γόνι-
ιο από οποιοδήποτε επιστημονικό σύγγραμμα(74)".Το "Mein Kampf"
επιβλή
θηκε ως η υπ'αριθμόν ένα " ιδεολογική βίβλος " του εθνικοσοσιαλισμού με υπ'αριθμόν δύο'το έργο του Ρόζενμπερ^κ " 0 μύθος του 20
αι." που
:υκλοφόρησε το 1930) και ενώ τον πρώτο χρόνο της έκδοσης του πρώτου τόιου του (1925) πουλήθηκε μόνο σε 9.473 αντίτυπα, ο αριθμός αυτός αυξήθη κε σε 1.000.000 το 1940;(75). Γιατί, όπως αναφέρει και ο Ζαν Ζακ Σεβαλα έ , " γ·α τον Χίτλερ, η καγκ&λαρία του Ράιχ δεν ήταν παρά μόνο το μέσο Ία να περάσει μεθοδικά!από την θεωρία στην πρακτική και να πραγματοποιίσει με διαδοχικά και ασφαλή στάδια, το.δόγμα που εκθέτει στο." Mein :ampf " '•.."(7£) .Το "δόγμα'1 αυτό είναι μια Weltanschauung ατηρ£γμ£νη_στο > :
"
-
46
i-'-
'-.'- '••·-•''•• .';[..·••'-·''•-'
:
.
[
: ·'-••
αξίωμα " λαός και φ υ λ ή " (Volk und Rasse ) οτην υπηρεοία της οποίας πρέπει να τεθεί το κράτος που θα στοχεύει οε δύο βασικούς οκοπούς: την δημιουργία μιας ρατοιστικής κοινωνίας στο εσωτερικό και την γεωπολιτικά επέκταση προς Ανατολή στο εξωτερικό ( που προϋποθέτει την εξόντωση της Γαλλίας
), ώστε η .φυλή να αποκτήσει τον αναγκαίο γι'αυτήν ζωτικό χώρο
( Lebensraum) . V.r· Για τον Χίτλερ η πολιτική επικράτηση του κόμματος του ήταν εκ των προτέρων δεδομένη γιατί στο " συνοθύλευμα " των προγραμμάτων των άλλων κομμάτων αντιπαραθέτε μια " ολοκληρωμένη φιλοσοφική θεώρηση " των πραγ μάτων^).
Η
Ρατσιστική
θεωρία
ήταν
αντι
λ η π τ ^ ως ο " λόγος ύπαρ
ξης " του κόμματος. Όπως γράφει ο Χίτλερ, " πρέπει να εξασφαλίσουμε στην ρατσιστική θεωρία ένα αγωνιστικό όργανο τέτοιο που ακριβώς παρου σιάζεται ο μαρξισμός για την διεθνιστική θεωρία. Αυτός είναι ο σκοπός που ακολουθεί κι επιδιώκει το .εργατικό εθνι κοσοσιαλι στικό κόμμα της Γες μανίας: να καθοριστεί για το κόμμα η ρατσιστική θεωρία καθώς και οι πρς ηγουμένες συνθήκες επιτυχίας των ρατσιστικών αντιλήψεων "(78). Η πολιτική παρέμβαση του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος έρχεται να καλύψει ένα κενό στον χώρο των εθνικιστικών κομμάτων της Γερμανίας: αυ τό της θεωρητικής θεμελίωσης της εθνικιστικής πολιτικής πράξης, φ , Όπως είδαμε (βλ. σελ. k&
^.
), ο Χίτλερ κατηγορεί την πολιτική ηγεσίο
ι
/ του Μεσοπολέμου πως δεν στήριξε την Ράιχσβερ όσο έπρεπε στην καταστολή του εργατικού επαναστατικού κινήματος, και υπόσχεται πως το κόμμα του θα αναλάβει την " πνευματική καλλιέργεια " του γερμανικού λαού, συμπλη ρώνοντας έτσι στον χώρο της εσωτερικής πολιτικής τον ρόλο του στρατιωτι κού κατεστημένου και των συμφερόντων που αυτός εκπροσωπούσε. Αυτό το πνευματικό και ιδεολογικό κενό, ο Χίτλερ το εντοπίζει ακόμα και στον χώρο .των παραστρατιωτικών σχηματισμών ( Freikorps, Selbstschutz, Einwo> nerwehr, Traditions. Verbände), που υποτίθεται πως θα έπρεπε να έχουν μια καλή θεωρητική κατάρτηση για την σημασία του έργου τους, και το α ν παραθέτει προς την ολοκληρωμένη δράση των μαρξιστών: " Το Î Ô L O καθώς τα λεγόμενα εθνικιστικά κόμματα δεν είχαν καμία επίδραση·στο λαό, ακριβώς γιατί δεν κατέβηκαν στο πεζοδρόμιο, έτσι και οι υποτιθέμενες οργα νώσεις προστασίας δεν μπόρεσαν τίποτα ν'αλλάξουν γιατί τους έλλειπε η πολιτική τοποθέτηση και προπάντων ένας προγραμματισμένος σκοπός. Αυτ< άλλωστε που είχε δώσει την νίκη στον μαρξισμό ήταν η θαυμάσια συνοχή τι 1\: • ' - 47 - :/
τ
ης πολιτικής πίστης με την-ανάλγητη εφαρμογή της ατην πράξη. Η εθνικι-
οτική Γερμανία δεν μπόρεσε να παίξει Κανένα ρόλο στην εξέλιξη της τύχης της χώρας, γιατί δεν συνταίριασε την σληροτράχηλη δύναμη με την -θεωρη τική της άποψη "για το έθνος "(*?3). Κ σληροτράχηλη δύναμη των Γερμανών, που πήγαζε από τις φυλετικές τους ιδιότητες, ήταν λοιπόν δεδομένη. Αυτό που της έλειπε όμως για να ανταπεξέλθει στον ιστορικό της ρόλο για το μέλλον της χώρας, ήταν η"θεω ρητική άποψη για το έθνος", δηλαδή η ρατσιστική ιδεολογία που έρχεται τώρα να της προσφέρει το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα. Η απουσία αυτής της ρατσιστικής άποψης, είχε για τον Χίτλερ σαν βασικό αποτέλεσμα την τέ λεια υποταγή της γερμανικής κοινωνίας στον ιουδαϊσμό και τον μαρξισμό. 0 πρώτος, κατόρθωσε, μέσα από τον ελεγχόμενο από αυτόν τύπο, να " ρίξει το σύνθημα για ένα αχρωμάτιστο πολιτικά χαρακτήρα των ( παραστρατιωτι κών ) οργανώσεων προστασίας ", μ'αποτέλεσμα τον τελικό αποπροσανατολισ μό τους απ'τον βασικό τους σκοπό, που έπρεπε να είναι αυτός της επιβο λής του εθνικισμού (So). 0 δεύτερος, εκτός από τις λαϊκές μάζες που εί χε παρασύρει, πέτυχε να διαβρώσει εν μέρει ακόμα και την Ράιχσβερ( 81).. Εκεί που όλοι απέτυχαν, επεμβαίνει ο εθνικοσιαλισμός. Οι αποτυχημένοι^ πρέπει να του δώσουν τη σκυτάλη για να " κατηχήσει " τον γερμανικό λαό στην"θεωρητική
άποψη
για το έθνος", δηλαδή την ρατσιστική σύλληψη της
πορείας της ανθρωπότητας που είναι η μόνη βάση στην οποία πρέπει να στηριχτεί η πολιτική πράξη/Στοχεύει στην αναγέννηση-.και την ευημερία της Γερμανίας. Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, η Εθνικιστική Μεγάλη Γερμανία θα ήταν ήδη μια πραγματικότητα αν ο στρατός, τα παραστρατιωτικά σώματα, τα εθνικιστικά και τα άλλα κόμματα, οι μάζες, είχαν γνώση της ιστορικής ανωτερότητας του έθνους τους και, κατεπέκταση, συνείδηση της φυλετικής τους υπεροχής: " Πολύ λίγοι λαοί και μεταξύ τους οι Γερμανοί, περισσό τερο απ'όλους, έχουν ανάγκη από τα μαθήματα που προσφέρει η ιστορία'αλ λά ακόμη είναι πολύ λίγοι εκείνοι που παραδειγματίζονται κι ωφελούνται απ'αυτά. Αν η πολιτική είναι το υλικό της μελλοντικής ιστορίας, η διδα σκαλία που μας προσφέρει η ιστορία κρίνεται και καταδικάζεται από τον τρόπο που σήμερα εξασκείται n πολιτική μας. Και δεν θα θρηνωδούσαμε τώοα. εδώ πάνω στα οικτρά αποτελέσματα που είχε αυτή η πολιτική μας, αν δεν είχαμε σαν σκοπό να τονί.σουμε ότι ο λαός μας'θάπρεπε να σπουδάσει καλύ τερα αυτό το υλικό που του προσφέρεται. "(8&). ·
....-_
Τ
.--ζΛ ; Ανεξάρτητα από τον βαθμό στήριξης* του ; εθνίκοσοσιαλισμόύ από την --'''•:? '• ••? '"'{'^:'-' :: ^ r "^':'~: : ^
;'•Γ
•·'•;-' _·-
Α α
LVÎ<-V
-: · ''·*'- ·•
Γ
' ; ; · " - " • '" • ;
·-. '
Ράιχσβερ και το μεγάλο κεφάλαιο
στην πορ&ία του προς την κατάκτηση της
εξουσίας, τα παραπάνω χωρία του " Mein Kampf" αφήνουν να διακριθεί κα τά έντονο τρόπο η " πολιτική αυτοτέλεια " που επιδίωκε το εθνικοσοσιαλ στικό κόμμα και η οποία έφτανε μέχρι του σημείου της πλήρους υποταγής σ'αυτό του στρατού και του κεφαλαίου. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Γερ μανία από το 1933 και εξής απέδειξαν ότι ο εθνικοσοσι αλισμός κατόρθωσε να αυτονομηθεί σε μια ιδεολογική βάση και να καταλύσει τον στρατό( κατ τον πόλεμο μάλιστα όχι.μόνο ο Χίτλερ είχε στην απόλυτη διάθεση του του επαγγελματίες στρατηγούς ,της Βέρμαχτ, αλλά και τα S.S. του Χίμμλερ εί, χαν σχεδόν απόλυτη εξουσία στα επαγγελματικά στρατιωτικά στελέχη)"όσον :' αφορά στην άρχουσα μεγαλοαστική τάξη, αναγκάσθηκε να παραιτηθεί από τη πολιτική κυριαρχία για να κρατήσει τον έλεγχο του κεφαλαίου, αλλά παρά .% ληλα υποχρεώθηκε να δώσει και μεγάλες εργατικές παροχές(83). Η ιδεολο γική βάση πάνω στην οποία ο εθνικοσοσιαλισμός στήριξε την αυτονόμηση .:· του[ήταν η ίδια με εκείνη στην οποία όφειλε την επιτυχία του έναντι των άλλων κομμάτων όταν βρισκόταν στην αντιπολιτευόμενη φάση του: μέχρι το ν: 1933 ο εθνικοσοσιαλισμός είχε αναλάβει την " κατήχηση " όλων των στρω μάτων του γερμανικού λαού στην ρατσιστική ιδεολογία, ενώ στην συνέχεια πέρασε στο στάδιο της πολιτικής πραγμάτωσης τ.η<ς. •'' ' - Κ εθνικοσοσιαλι-στική ιδεολογία ευαγγελίζεται την δημιουργία ενός νέας μορφής κράτους που, στηριγμένο στις φυλετικές ικανότητες των Γερ μανών, θα λειτουργεί με βάση τον κοινοτισμό και .jo'Tuhrerprinzip" (την " Αρχή του οδηγού " ) . Στο "Mein Kampf", ο Χίτλερ διατυπώνει την άποψη πως η δημιουργία αυτού του κράτους προϋποθέτει δύο διαδοχικές φάσεις. Η πρώτη είναι η εξόντωση του νοσηρού πολιτικού κατεστημένου το οποίο ταυτίζεται με τον " φθοροποιό εβραϊσμό
ιγ
: γιατί, " όπως η ιστορία τόχε
πολλές φορές αποδείξει, η βασική δυσκολία δεν είναι να εγκαθιδρύσεις μια καινούργια τάξη πραγμάτων, αλλά να βρείς, γι'αυτή· την καινούργια τ ξη, μια ελεύθερη θέση "(8Η). Ό τ α ν η καταστροφή του εβραϊσμού θα έχει επιτευχτεί, τότε θα οικοδομηθεί η δεύτερη φάση: η δημιουργία του ρατσι στικού κράτους
με βάση τις γερμανικές φυλετικές αρετές και τις αιώνιες
αξίες του " ελληνικού ιδεώδους " (8 5). --:
-1
'.ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Τ Ο Υ
Α' Μ Ε Ρ Ο Υ Σ
1. Α.Χίτλερ,Mein Kampf ( " Ο Αγων μου "),ελλην. μετ. Α. Πάγκαλου - Δ. Κωοτελένου, εκδ. Δ. Δαρέμας, Αΰήνα, τ. Α'- Β'. 2. Ε. Μ. Μπάτλερ, The Tyranny of Greece over Germany, Καίμπριτζ, 1935, β'έκδ. .1958. •3. Βλ. γενικά Ε.Μ. Μπάτλερ, όπ.π., οελ. 9-48 4. Βλ. Ε.Μ. Μπάτλερ, όπ.π., οελ. 20.. ··,".'· 5. Βλ. Ε.Μ. Μπάτλερ, όπ.π., οελ. 16-17. 6. Βλ.· Ε.Μ. Μπάτλερ, όπ.π., οελ. 46. 7. Στα 1756 διετύπωσε τις " Σκέψεις για την μίμηοη των Ελλήνων στη γλυ πτική και την ζωγραφική ", το 1764 έγραψε την " Ιστορία της' τέχνης : των αρχαίων ", το 1767 το περίφημο "'Monumenti Inediti"... · 8. Βλ. και. Ε.Μ. Μπάτλερ, όπ.π., σελ. 44.: 9. Βλ. την ανάλυση του έργου του Γκαίτε από την Ε.Μ. Μπάτλερ, όπ.π.,σελ. 83-154, η οποία αποκαλεί τον Γερμανό ποιητή " δημιουργό ". 10. Π. Κανελλόπουλος, Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος-, Αύήνα,19 τ.Ζ^σελ. 362.. : , ..._ 11. Για τον Σίλλερ βλ. μ.ά. Τ. Mann, Versuch über Schiller.,Zum 150Todestc des Dichters-Seinem Andenken in Liebe gewidmet, S. Fisher,1955.Κ E. Μ. Μπάτλερ, όπ.π.,σελ. 155-200 του αποδίδει τον τίτλο " ανταγωνιστής" ( :ενώ τον Γκαίτε τον ονομάζει " δημιουργό ":βλ.: παραπάνω ,οημ.9). 12·. Βλ. Π. Κανελλόπουλος, όπ.π.,' τ. Ζ", σελ.' 428. ; '; .;: . 13.. Τ. Μάνν, οπ.π. Βλ. και Π. Κανελλόπουλος, -όπ.π.', τ. Ζ', azkj ./409.:-. 14. Βλ. και Π. Κανελλόπουλος, όπ,π. , • τ. ' Ζ', σελ. 451 '.' / ;: 15. Για τον Φίχτε βλ. μ.ά. 0 Σήρερ, Η άνοδος και η πτώσις του,Γ'Ράιχ, (· ελλην. μετ. Ν. Παπαρρόδου, εκδ. Ι.Δ.Αρσενίδη), Νέα Υόρκη,1960-Αϋήνα, τ.Α^ σελ. 164-165 L6. Της οποίας όμως οι βάσεις είχαν τεΰεί ήδη από τον Ηράκλειτο. L7. Κ.Δ. Γεωργούλης, Ιστορία της ελληνικής φιλοσοφίας, Ανήνα, τ.Α^σελ. 208. ' " L8. Κ.Δ. Γεωργούλης, όπ.π., τ.Α^ σελ. 255 19. Για τον Χέγκελ βλ. μ.ά.D.Henrich, Hegel in Kontext, Frankfurt, 1967, Η.Marcuse, Vernuft und Revolution. Hegel und die Entstehung der Ge/sellschaftstheorie, Berlin, 1962. Τα έργα του που μας ενδια φέρουν κυρίως εδώ είναι τα: Vorlesungen über die Philosophie der Geschichte (1833-1836) και Philosoohie der Geschichte (1847). 10. Τα σημεία στα οποία ο Τράϊτσκε υπερέβαλε τον Χέγκελ επισημαίνονται από τον 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 166 21. Για τον Νίτσε βλ. μ.ά. E.Fink, ffietzschesphilosophle, StuttgartBerlin-Köln, 1974 , K.Löwith, Weltgeschichte, und Heilsgeschehen, J Stuttgart-Berlin-Köln, 1979 7 , σελ. 196-205. 12.
B.; Κάουφμαν, Νίτσε : Thè Birth of Tragedy, Νέα Υόρκη,σελ.9-10, βλ. και Ζ. Σαρίκας, Νίτσε: Η Γέννηση της τραγωδίας, θεσ/κη,εκδ.. - Εκδοτικής θεσ/κης, σελ. 5/' ..'-"• ;;/';,ϊ: '.
·•
·
·
; ?"' _ 5Ό-- ~'¥:':-r':'
' \ V ^';;\; V" r "* ^ V'•'^
23. Β. Χάουφμαν, όπ.π., σελ. 12, βλ. και Ζ. Σαρίκας, όπ.π., σελ. 7 24. Βλ. και 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α'σελ. 167 25. Βλ. και Ζυλ Σαι-Ρυ, Νίτσε (ελλην. μετ. Β. Κατοάνης, εκδ. Ά π ε ι ρον), σειρά: " Για να γνωρίσετε την σκέψη " , Παρίσι,1964-Α3ήνα; 1976, σελ. 170. 26. Βλ. Ζ. Σαι-Pu, όπ.π., σελ. 159. 27. Ζ. Σαι-Pu, όπ.π., σελ. 160 28. Βλ. και Ζ. Σαι-Ρυ, όπ.π., σελ. 171-172. 29. Βλ. Ζ. Σαι-Pu, όπ.π., σελ.200, σημ. 33. 30. Ζ. Σαι-Ρυ όπ.π., σελ.201. 31. 0. Σηρερ, όπ.π., τ.Α', σελ.168. •-• 32. Βλ. Ζ. Σαι- Ρυ, όπ.π.,· σελ. 199, σημ. 32. 33. Για τις σχέσεις Νίτσε-Βαγκνερ βλ. κυρίως Ζ. Σαι-Ρυ, όπ.π. , σελ59-8; 34. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τα έργα του " Οι Νεράιδες "," Το στοιχεκ μένο καράβι ", " Το δακτυλίδι των Νιμπελούγκεν ", " Τριστάνος και Ιζόλδη ", " Πάρσιφαλ ", κ.λ. :••..-.= 35. βλ. 0. Σηρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 170. 36. 0. Σηρερ, όπ.π., τ. Α^ σελ. 170-171. 37. Ε. Κοτζιά, " 0 μύΰος στη λογοτεχνία του γερμανικού Διαφωτισμού ", Επιστημονική Σκέψη, 24 ( Ιούλιος-Αυγουστος 1985), αελ. 32-37, ει δικότερα σελ. 34, 38. Στο έργο του Fabelh und Erzählungen που δημοσιεύτηκε το 1753. 39. Χέντερ, Samtliche Werke, rud. Bernhard Suphan, Βερολίνο,18771913, τ. ΙΑ', σελ.197, βλ. και Ε. Κοτζιά, όπ.π.,σελ. 37. 40. Βλ. Δ. Τσιμπουκίδης, Οι κλασσικοί του μαρξισμού για την αρχαία Ελλάδα, Αθήνα, 1984. σελ. 79. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54.
55. 56. 57.
Δ. Τσιμπουκίδης, όπ.π., σελ. 80. Δ. Τσιμπουκίδης, όπ.π., σελ. 80. Δ. Τσιμπούκιδης, όπ.π., σελ. 82. Φ.' Μέρινγκ, Κ. Μαρξ,. Η ιστορία της ζωής μου, Μόσχα, 1957, σελ. 525 Δ. ΤΌιμπονκίδης, όπ.π., σελ·. 22-23. Κ. Μαρξ, - Φ. Έγκελς, Άπαντα, τ. Ιβ^ σελ. 203. Το αναφέρει ο Π. Κονδύλης, 0 Μαρξ, και η αρχαία Ελλάδα, Αθήνα 1984, σελ. 51-55 Π. Κονδύλης, όπ.π., σελ. 18-20. Βλ. και Π. Κ ο ν δ ύ λ η ς , ό π . π . , σ ε λ . 1 9 . Βλ. Π. Κ ο ν δ ύ λ η ς , ό π . π . , σ ε λ . 2 0 - 2 1 . Βλ. Δ. Τσιμπουκίδης, όπ.π., σελ. 23. Βλ. Π. Κονδύλης, όπ.π., σελ. 16-17. Δ. Τσιμπουκίδης, όπ.π., σελ. 20. Για την εξ,έλιξ,η των ιστορικών σπουδών βλ. μ.ά. Ν.Α. Μάσιν - A.B. Μισούλιν, Ιστορία της αρχαίας Ελλάδας ( ελλην. μετ. από " ομάδα επιστημόνων των Σοσιαλιστικών χωρών ", εκδ. Γ. Παπακωνσταντίνου) , Ινστιτούτο Ιστορίας της Ακαδημίας των Επιστημών της ΕΣΣΔ, σελ.44-4 Χ.' Μπε'νγκστον, Ιστορία της Αρχα"ίας Ελλάδας ( ελλην. μετ. Α. Γαβρίλ εκδ. Μελισβ-α), Μόναχο 1968 -Αθήνα, 1979, σελ. 17-18. Βλ. Ν.Α. Μάσιν - A.B. Μισούλιν, όπ.π., σελ. 4.ύ_)κ.ε., Χ. Μπένγκστον όπ.π., σελ. 19-24. | Ν.Α. Μάσιν - Α.β. Μισούλιν, όπ.π., σελ. 49. Βλ. Δ. Τσιμπουκίδης, όπ.π., σελ. '28.
•Γ : ' "
· X i .;
.
-- - 51 - · - Λ
:
58. Χίτλερ, όπ.π., τ.:Β^ σελ"; 26. , ,; 59. Για την πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική κατάσταση της Γερμανίας της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης βλ. μ. ά. Χ. Α. Βίνκλερ .Mittelstand, Demokratie und National-Sozialismus. Die politische Entwicklung von Handwerk und Kleinhandel in der Weimarer Republik,Κολωνία, 1972, Φ. Κλαιν ."Comment la Grande Bourgeoisie Allemande a préparé la dictature FascistéC1929-1932 ) ' \ Les origines du Fascisme,τ. 1,1957 (μαρξιστική ανάλυση), Ζ. Μπαντίά , Histoire dé l'Allemagne Contemporaine (1917-1962),Παρίσι,τ. Α',1962, Κ.Ν. Μπράχερ,Die Auflösung der Weimarer Reoublik,Στουτγκάρδη,1957,Τ. Πάρσονς .Democrat»« and Social Stracture in Pre-nazl Germany , Essays in Sociological Theory, 1954,0. Σήρερ",όπ.π., τ. Α', σελ. 97 κ.ε., Γκ. Σούλτζ,Aufstieg des National-Sozialismus. Krise und Revolution im. Deutschland,Φρανκφούρτη , 1972. Πολύ καλό είναι και το άρθρο του Τζ. Μορπούργκο, " Βαϊμάρη " , Ιστορία, 170 ( Αύγουστος 1982) ,σελ. 50-62.. 60. Βλ. Δ. Τσιμπουκίδης, όπ.π., σελ. 53-54 όπου και η .ανάλυση του αποσ πάσματος. 51. Βλ. την βιβλιογραφία της σημ. 59. 52. " Παρόμοιο " γυναικείο τύπο ενσάρκωνε και η Μάρλεν Ντήτριχ στον" Γα: λάζιο Άγγελο ". 53. Π. Κονδύλης, όπ.π., σελ. 65. 54. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι, ταυτόχρονα, δεν υπήρχε και ένα καΟαρα " εθνικιστικό " θέατρο. 55. Βλ. γενικά Ρ.Φ. Τζόρνταν, Ιστορία της αρχιτεκτονικής (ελλην. μετ. Δ.Ηλίας, εκδ. Υποδομή), Λονδίνο,1969 - Αθήνα, 1980,σελ.422 κ.ε. 56. Ζ. Κρακάουκερ, From Caligari to Hitler: γαλ.μετ.: De Caligari à :? Hitler. Une Histoire Psychologique du cinema Allemand,Λωσάνη,1973. ¥Τ. Χε"ρϊ*ζφελτ και ο αδελφός του Χερτφιλντ, ίδρυσαν τις εκδόσεις ll rÌS(^k,'\nou ο πρώτος διηύθυνε από το-1917 μέχρι το 1933, οπότε καφΟ^ε/στ^) εξωτερικό ( επέοτρεψε στο Ανατολικό Βερολίνο το 1948). >>,. Έ ν α αντιπροσωπευτικό κατάλογο των ''προοδευτικών" διανοούμενων της Δημοκρατίας της Βαι'μάρης, πολλοί από τους οπρίους αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν επί Τρίτου Ράιχ, έχει συντάξει ο Λ. Ρισάρ, " Ναζι σμός και κουλτούρα " (ελλην. μετ. Λ. Αβαγιανού, εκδ. Αστέρι), Πα:, ρίσι, 1971-Αθήνα, 1979,.σελ. 356-365. )8. Βλ. μ.ά. Τ. Ρόπερ, " Εισαγωγή στη " Νέα Τάξη " του Αδ. Χίτλερ",στο ελλην. κειμ,.του "Mein Kampf', όπ.π., τ. Β', σελ. 333-353, ειδικό τερα σελ. 350. Ì9. Θ. Παπαρήγας, " Κράτος και κόμμα στη ναζιστική Γερμανία", Επιστημο νική Σκέψη, 24( Ιούλιος-Αυγουστος 1985), σελ. 39-47, ειδικότερα σελ. 46 και σημ. 19. Ό . 9. Παπαρήγας, όπ.π., σελ. 46. Ί . Βλ. Θ. Παπαρήγας, " Η ταξική φύση του ναζιστικού κόμματος", Επι στημονική Σκέψη, 23( Ιούλιος-Αυγουστος)1985, σελ. 17-28, ειδικότε ρα σελ. 22-23. '2. Για τα S.A. βλ. γενικά την μελέτη του Σ.Τ. Φίσερ, The occupation Backgraund of S.A.'s Rank and File Membership during the Depression Years,1929 to mid-1934 , The Shaping of thé Nazi State,Λονδίνο 1978 καθώς και του Κ. Γκοσσβάιλερ, " Die Rö'hm-Af faire von 1934 und die Monopole ", Monopole und Staat in Deutschland 1917-1945, Ανατολικό Βερολίνο,1966 όπου αναλύεται διεξοδικά και η " Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών ,". Η ελληνική βιβλιογραφία πάνω σ'αυτό το θέμα, εκτός από
την μελέτη του Θ. Παπαρήγα, "Κράτος και κόμμα στη ναζιστική Γερμανία ", όπ.π., περιλαμβάνει και τον σχετικό τόμο της σει ράς " Τα φοβερά ντοκουμέντα " ( εκδ. Μοντατόρι-Φυτράκης ), ο οποίος, παρά τον εκλαϊκευμένο χαρακτήρα της παρουσίασης των γε. γονάτων, αποτελεί μια καλή εισαγωγή και ενημέρωση για την ιστόρία των S.A. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α'σελ. 260. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α'σελ. 93. Τα σχετικά στοιχεία παρέχει ο 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ.140 Ζ. Ζ. Σεβαλλιέ, Αδ. Χίτλερ : " MEIN KAMPF ", στην ελλην. εκδ. του,όπ.π, τ. Α', σελ. 15-45, Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 5 . Χίτλερ, όπ.π., Χίτλερ, όπ.π., Χίτλερ, όπ.π., Χίτλερ , όπ.π.τ Χίτλερ, όπ.π., τ. 3."", σελ. 55, Από την πλούσια βιβλιογραφία που υπάρχει επί του θέματος (και όπου συγκρούεται η δογματική μαρξιστική άποψη περί " μεγαλοασ τικής φύσης " του Ν.S.D.Α.Ρ. με την θέση της"καταρχήν" ρατσιστι κής λειτουργίας του εθνικοσοσιαλισμού) βλ. μ.ά. τις σχετικέο μί λέτες στνν επιθεώρηση Das Argument ,41 ( Μάιος 1956), 43(Ιούλιος 1967) και 47 (Ιούλιος 1968) καθώς και τα έργα του Τ. Με ι oc "Labour in the Third Reich",Past and Present,1966 και" The Primacy of Politics. Politics and Economics in National-Sociali Germany", The Nature of Fascism, Λον<5ίνο 1968 και του Σ. Μπεττί λαίμ , L'Economie allemande sous le nazisme. Un aspect de la décadence du caDitalisme, Παρίσι, 1971, 2 τ. Χρήσιμες είναι ε πίσης και οι παρατηρήσεις του 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ.388402 Χίτλερ, όπ.π., τ. β', σελ. 88. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β' , c L X 51.
%-:-.Δ Ε Υ Τ E ' P : q ^ M ' E _ P _ O J
:;:Ο.; : ;:;;\Γ::
j';:ö'f T
P
V
A;-T
Σ
Ι
:
"Σ. Μ 'Ο
Κ. Α Ι-"-Γ'"θ:
Σ
,
ο
Ε Λ Λ Η
Α
Ν ' Τ
N I
Ι
Σ
Η
Σ Μ Ο Σ'
Μ
Ι
Τ
Ι
Σ
Μ
Ό
Σ
Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο
I :
" Ο
Ρ Ά- Τ Σ Ι Σ Μ Ο Σ
Α'· Η φυλετική ούλληψη του εθνικισμού
Η βασική ιδεολογική θέση του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος είναι αυ τή της δημιουργίας μιας Μεγάλης Γερμανίας καθαρά ρατσιστικής μορφής. Η θέση αυτή αναφέρεται ααφεαχαχα
ara
χέααερα
πρώτα άρθρα του προγράμματος
-του που ψηφίστηκε από την Γενική Συνέλευση στις 25 Φεβρουαρίου 1920 (ό ταν την ηγεσία .του ανέλαβε ο Χίτλερ και το μετονόμασε από " Κόμμα των Γερμανών Εργατών ·' σε " Εθνικοσοσιαλιστι κό Εργατικό Κόμμα " )(ΐ) και που ίσχυσε αναλλοίωτο σ'όλη την διάρκεια του Τρίτου Ράιχ(2): Άρθρο Ι: " Βασιζόμενοι στο δικαίωμα των λαών για αυτοδιάθεση ζητούμε την συνένωση όλων των Γερμανών σε μία Μεγάλη Γερμανία " Άρθρο 2: " Ζητούμε για τον γερμανικό λαό την ισότητα των δικαιωμάτων προς τα άλλα έθνη'και την κατάργηση των Συνθηκών των Βερσαλλιών και του Αγ. Γερμανού." Άρθρο 3:"Απαιτούμε το απαραίτητο έδαφος για την διατροφή του λαού μας και την.δια του αποικισμού απασχόληση του πλεονάζοντος μέρους του πλη θυσμού .".·'.-,. ;
'•
:
Ι
Άρθρο 4: "Δεν μπορούν να είναι πολίτες Γερμανοί παρά μόνον όσοι αποτε- · • · ' λούν μέρος του γερμανικού λαού.-Και δεν μπορούν να θεωρούνται ως απο τελούντες μέρος του γερμανικού λαού παρά μόνον όσοι έχουν γερμανικό αίμα. 0 ίδιος ο Χίτλερ, στο " Hein Kampf ", δεν αφήνει καμία αμφιβολία για το ότι ο εθνικοσοσιαλισμός αποτελεί
ιδεολογία " ταγμένη " στην υ
πηρεσία της.γερμανικής φυλής, στην υπηρεσία της οποίας τίθεται το κρά τος. Η φυλή είναι το περιεχόμενο, το κράτος το περιέχον : " Πρέπει να κάνουμε λοιπόν μια απαραίτητη διάκριση ανάμεσα στο κράτος που είναι το " περιέχον " και στην ράτσα που είναι το " περιεχόμενο ", Αυτό το περιέ χον δεν έχει κανένα άλλο λόγο ύπαρζ,ης αν δεν είναι σε θέση να διαφυλά ξει και να προστατεύσει το περιεχόμενο του. Τότε δεν έχει καμία αξία (. . . ) 0
α ν ώ τ α τ ο ς
κ ρ ά τ ο υ ς
σ κ ο π ό ς
π ρ έ π ε ι
π ρ ο σ τ α σ ί α ς
ό λ ω ν
J
~v a
του
ε ί ν α ι
η
α υ τ ώ ν
π ου
:.χ η ν · π ρ ω τ; α ρ χ ι κ ή ' ρ -ά χ α α
και
ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ φ ρ ο ν τ ί δ α
τ η ς
ε κ π ρ ο σ ω π ο ύ ν που
α υ τ ο ί
δια-
δ ί δ ο υ ν
τ ο ν
π ο λ ' ι τ - ι ο -μ ό κ α ι
d τ η ν
ο μ ο ρ φ ι ά
μ ι α ς
α ν ώ τ ε ρ η ς
κ α ι
τ η ν
α π ο σ κ ο π ο ύ ν
η θ ι κ ή
κ ο ι ν ω ν ί α ς
α ξ ι ο π ο ί η ο η
(3)
Είναι χαρακτηριρτικό ότι οτο πρόγραμμα των 25 οημείων του Εθνικοσοσιαλιοτικού Εργατικού Γερμανικού Κόμματος, το κράτος αναφέρεται ως προσδιοριζόμενη έννοια μόλις οτο άρθρο 7 και' το περιεχόμενο του προοδιορίζετα όχι σε σχέση με τις υποχρεωθείς των πολιτών προς αυτό, αλλά σε σχέση με τις
δικές του υποχρεωθείς προς τον πολίτη: " Ζητούμε από το κράτος να
Υ αναλάβει να εγγυηθεί οτους πολίτες το :δικαίωμα τους οτο να εργάζονται και να ζουν. Αν δεν είναι δυνατή η διατροφή ολόκληρου του πληθυσμού του κράτους, πρέπει εκείνοι που πλεονάζουν; απ'όσους ανήκουν οε ξένα έθνη ( οι μη πολίτες ) να διωχθούν από το Ράιχ ". Ακολουθούν άλλα δεκαεπτά άρθρα οτα οποία γίνεται λόγος για την ερ••'••: γααία,
την κατάργηση της " δουλείας των τόκων ", την κοινωνική πρόνοι
την αγροτική μεταρρύθμιση, την εκπαίδευση, τον στρατό, την δημόσια υ γεία,.τον τύπο και την θρησκεία, και, στο τέλος, το 25
άρθρο που απαι-
\ τεί την πραγμάτωση όλων των παραπάνω μέσα από την δημιουργία ενός ισχυ ρού Ράιχ : " Για την πραγμάτωση όλων αυτών, ζητούμε τη δημιουργία μιας ;- ισχυρής κεντρικής εζονοίας
του Ράιχ, την απόλυτη δικαιοδοσία του κεντρί
ίν.κού..πολιτικού κοινοβουλίου επάνω σε ολόκληρο το Ράιχ και επάνω σε όλες, γενικώς, τις οργανώσεις. Ζητούμε'τη δημιουργία Βουλών Επαγγελματικών πο να επαγρυπνούν στην εφαρμογή των γενικών κανόνων του Ράιχ". 0 Χίτλερ επαίρεται ότι το εθνικοσοοιαλιστικό κρατικό μοντέλο είναι μια ριζοσπαστική πολιτική σύλληψη γιατί, τοποθετώντας την σχέση πολίτηκράτους .πάνω στην ρατσιστική βάση, καταλύει αυτόματα το πολιτικό κατε στημένο που ευθύνεται για την κοινωνική μιζέρια του γερμανικού λαού και το οποίο αντιλαμβάνεται το κράτος με τρεις βασικούς διαφορετικούς τρό- πους (4). Οι πολιτικές δυνάμεις του κέντρου ( όπως το Λαϊκό Βαυαρικό Kc μα ) " πιστεύουν απλά το κράτος σαν μια συγκέντρωση, λίγο ως πολύ εθελο ντική, ανθρώπων υποταγμένων στην εξουσία μιας κυβέρνησης (...)
Μέσα
ótc
εγκέφαλο αυτών των ανθρώπων, το μέσον γίνεται ξαφνικά προκαθορισμένος ·" ΰκοπός." Οι διάφοροι " φιλελεύθεροι " απαιτούν " πριν απ'ον.; απ'το κρά;; τος να. δώσει στην οικονομική ζωή μιαν ικανοποιητική για το άτομο μορφή1 ί" εξασκώντας σ'αυτό κριτική από την σκοπαά της οικονομικής πολιτικής και
I ι
τ
.
..·.-•:• :
-
ηζ πρακτικής εφαρμογής που μπορεί να έχει. αυτή πάνω σ τ ο υ ς ' ε ι σ ο δ η μ α τ ο ύ -
χους, ενώ παράλληλα βάζουν και ορισμένους όρους οτην ύπαρξη του^όπως
ε
νιαία δ ι ο ί κ η ο η και μ ι α γλώοοα ( γ ι α την διευκόλυνοη των τ ε χ ν ι κ ώ ν σ υ ν θ η κών της δ ι ο ί κ η σ η ς ) . Η τ ρ ί τ η ομάδα τ ο υ . π ο λ ι τ ι κ ο ύ κατεστημένου " προσβλέ πει στην έ ν ν ο ι α του κράτους" γ ι α ένα μέσο γ ι α την πραγματοποίηση των
ι
μπεριαλιστικών της προσθέσεων που~τις περισσότερες φορές εκφράζουν σκο τεινούς σκοπούς" θέλει να" δημιουργήσει
ένα λαϊκό κράτος ισχυρά ενωμένο,
που θάχει μια κοινή γλώσσα σαν κύριο και αυστηρό χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό . "
\
Αυτή η τ ρ ί τ η π ο λ ι τ ι κ ή ομάδα, θεωρείται από τ ο ν . ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό η πιο ε π ι κ ί ν δ υ ν η γ ι α το μέλλον της Γερμανίας. Και' τούτο γ ι α τ ί
ως
θεσπίζο
ντας σαν κύριο γνώρισμα του κράτους την κοινή γλώσσα γ ι α να εξυπηρετήσει τα ι μ π ε ρ ι α λ ι σ τ ι κ ά και οικονομικά συμφέροντα, προκαλεί την νόθευση του γερμανισμού πάνω στον οποίο ο . εθνικοσοσιαλισμός Τρίτο Ρ ά ι χ . Με αφορμή
φιλοδοξεί να χ τ ί σ ε ι
το
την καταδίκη αυτής της αντίληψης περί κ ρ ά τ ο υ ς ,
ο Χίτλερ δ ί ν ε ι το ι δ ε ο λ ο γ ι κ ό στίγμα της ρατσιστικής αντίληψης του κισμού ( 5 ) :
εθνι
: ' :' :·. -
" Είναι απογοητευτικό και -θλιβερό μαζί : ' ν α ; β λ έ π ε ι ς πόσο στον αιώνα μας και πολύ συχνά με όλη την καλή δ ι ά θ ε σ η , χρησιμοποιούν έτσι
ελεύθερα
το ρήμα " εκγερμανίζω " . Θυμάμαι ακόμα πως' και στα πρώτα ν ε α ν ι κ ά μου χρόνια αυτή η έκφραση υπόβαλε σε ι δ έ ε ς απίστευτα ψ ε ύ τ ι κ ε ς και απραγματο π ο ί η τ ε ς . Ά κ ο υ γ ε ς τότε να λέγεται απ'τους- : παγγερμαν ι στ ι,κςύς κύκλους
ότι
οι : Γερμανοί της Αυστρίας θα μπορούσαν με ; την βοήθεια και την συμπαράστα ση της κυβέρνησης να εκγερμανίσουν τους Σλαύους της Αυστρίας'' γ ι ζ α ν διόλου ό τ ι ο π α ρ ά ρ ω π ο υ
μ ό ν ο
γ ε ρ μ α ν ι σ μ ό ' ς σ τ ο έ δ α φ ο ς
δ ε ν
κ α ι '
π ο τ έ
δεν υ π ε λ ό -
α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ ο υ ς
ά ν θ
ς . Αυτό που σήμαινε η λέξη γ ι ' α υ τ ο ύ ς αναφερόταν μόνο στην
ε
ξάπλωση και στην χρήση της γερμανικής γλώσσας που π ε ρ ί μ ε ν α ν α π ' α υ τ ή ν δ ύ ναμη και ισχύ αν εφαρμοζόταν και γ ε ν ι κ ά καθιερωνόταν. Ε ί ν α ι τ ε λ ε ί ω ς α νόητο και τ έ λ ε ι α λανθασμένο να π ι σ τ ε ύ ε ι ς ότι θα ήταν δυνατόν να κ ά ν ε ι ς Γερμανό, ας πούμε, ένα νέγρο ή ένα Κινέζο μαθαίνοντας του τα γ ε ρ μ α ν ι κ ά και βάζοντας τον εκτός από το να μ ι λ ά , να ψηφίζει κι ένα γερμανικό κόμμα. _, Σύμφωνα με τον Χ ί τ λ ε ρ , αυτού του ε ί δ ο υ ς ο:γερμανισμός των π α ρ α δ ο σ ι α κών Γερμανών ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ώ ν , οδηγεί μ ο ι ρ α ί α στο α ν τ ί θ ε τ ο του επιθυμητού
:
αποτέλεσμα : την απογερμανοπούιση. Και αυτό γ ι α τ ί η ενοποίηση όλων των φυλετικά διαφορετικών κατοίκων της χώρας μέσω της γλώσσας σε συνδυασμό - 57 -
^
με την - συνεπακόλουθη - απόκτηση του δικαιώματος του πολίτη θα επέφε ρε την άραη των κάθε είδους πολιτιοτικών και πνευματικών διαφορών τους μ'αποτέλεσμα την καθολικοποίηση της πρακτικής επιμιξίας. Έ τ σ ι , ο επι διωκόμενος εκγερμανισμός -θα είχε σαν συνέπεια την φυλετική διάβρωση και την συνεπακόλουθη εξαφάνιση του γερμανικού στοιχείου(6). 0 Χίτλερ υποστηρίζει πως στην καθαρά θεωρητική βάση του προβλήματος οι όροι " γερμανισμός " και " εκγερμανισμός " θα μπορούσαν να χρησιμο ποιηθούν μόνο σε περ(πτωση κατά την οποία θα επιτυγχανόταν η αλλαγή του αίματος του ." προς εκγερμανισμό " λαού. Αυτό όμως θα είχε το ίδιο κατα στροφικό αποτέλεσμα με την παραπάνω περίπτωση, επειδή το αίμα που θα α φαιρούνταν από την ανώτερη γερμανική ράτσα θα προκαλούσε το αδυνάτισμα της πολιτισμικής της στάθμης (7). Γι'αυτό και οι Γερμανοί έπρεπε να θεωρούν τους εαυτούς τους πολύ ευ τυχισμένους που απέτυχε ο εκγερμανισμός της Αυστρίας τον οποίο προσπά θησε να εφαρμόσει ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ Β': " Κ επιτυχία του θα είχε φυσικά σαν αποτέλεσμα, την διατήρηση του Αυστριακού κράτους αλλά σύγχρονα θα οδηγούσε, με την κοινότητα της γλώσσας, στην της
ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ή ς
σ τ ά θ μ η ς
π τ ώ σ η
του γερμανικού έθνους,
στο πέρασμα των αιώνων. Τα ζωώδικα ένστικτα μπορεί νάχουν υποχωρήσει,αλ λά κι η ίδια η φυλή θάχε χάσει την αξία της. Θάχε ίσως γεννηθεί ένας λα στηριγμένος πάνω στην εθνική ενότητα, αλλά ο λαός μιας εκπολιτιστικής ενότητας.θάχε για πάντα χαθεί "(8). Σύμφωνα με τα παραπάνω, καθίσταται σαφές ότι ο Χίτλερ προτάσσει στο εθνικισμό τον ρατσισμό, εντοπίζοντας το σημασιολογικό του περιεχόμενο στην έννοια της φυλής Χαι του αίματος και όχι της γλώσσας και των άλλων πολιτιστικών χαρακτηριστικών. Την ταύτιση αυτή την αναφέρει έτσι ξεκά θαρα κι ο ίδιος ο Χίτλερ : " ο εθνικισμός, ή για να εκφραστώ καλύτερα, η ράτσα, δεν εξαρτάται καθόλου από την γλώσσα, αλλ'απ'το αίμα "(9). Έ τσι, η πολιτιστική ενότητα αποτελεί ένα εποικοδόμημα των ιδ ιοτιίτωντου φυ λετικού αίματος και το επίπεδο της εξαρτάται από το επίπεδο της στάθμης των ιδιοτήτων αίματος (10). Αντίστροφα τώρα, θεωρώντας ότι ο - αποκαλου μένος - " υψηλός πολιτισμός " είναι δημιούργημα της ευρωπαϊκής φυλής, i
της ονομαζόμενης από την επιστήμη " Ινδοευρωπαϊκής , ή "Άριας ", er ξά^ε !
ται το συμπέρασμα ότι οι φυλετικές της ικανότητες είναι οι ανώτερες σε παγκόσμια κλίμακα. Και με δεδομένο το γεγονός ότι το γνήσιο ινδοευρωπσι
κό έθνος των Γερμανών έ χ ε ι να ε π ι δ ε ί ξ ε ι
εξίσου θαυμαστά ε π ι τ ε ύ γ μ α τ α
do στον πνευματικό odo και στον τ ε χ ν ι κ ό π ο λ ι τ ι σ μ ό ,
ró-
συνεπάγεται ό τ ι η θέ·
ση που κατέχει στην ινδοευρωπαϊκή φυλετική κοινότητα ε ί ν α ι κ ο ρ υ φ α ί α . Κ θέση αυτή του δ ί ν ε ι αυτόματα το δικαίωμα του εκπολιτισμού της υ φ η λ ί ο υ , απαραίτητη προϋπόθεση γ ι α την πραγμάτωση του οποίου όμως ε ί ν α ι η δ ι α φ ύ -.λαξη της φυλετικής ανωτερότητας ( 1 1 ) . Με βάση αυτό. το σ κ ε π τ ι κ ό , του ο ποίου ο ι-παράμετρο ι θα αναλυθούν παρακάτω (σελ. 6 1 κ-C.) , υ ι ο θ ε τ ε ί τ α ι ,-λικά ο ι μ π ε ρ ι α λ ι σ τ ι κ ό ς ' ε θ ν ι κ ι σ μ ό ς , / του, διάσταση ( 12) : /, · -' ,:ç : .."·:•-
τε-
αλλά μέσα'από την καθαρά ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ;1
""Λ
: ; :• · • i
" Η ι σ τ ο ρ ί α έχει αποφανθεί με μ ι α τρομακτική α π ο δ ε ι κ τ ι κ ό τ η τ α , πάνω :
:
στο γεγονός ότι όταν ο Ά ρ ι ο ς α ν α κ ά τ ε ψ ε ι το αίμα του με κατώτερους λαού< σαν αποτέλεσμα αυτής της ε π ι μ ι ξ ί α ς θα ε ί ν α ι η καταστροφή του :
:
λαού. Η Νότιος Αμερική που ο πληθυσμός της α π ο τ ε λ ε ί τ α ι σε
εκπολ-ΐτιστΓ
συντριπτική
' π λ ε ι ο ψ η φ ί α από το γερμανικό σ τ ο ι χ ε ί ο / που δεν ήρθε σ ' ε π α φ ή , παρά πολύ λ ί γ ο , με Λαούς κατώτερουςπου ανήκουν σ'έγχρωμες
φυλές, π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε ι μ ι α
; διαφορετική τελείως ανθρωπότητα κι έναν άλλον π ο λ ι τ ι σ μ ό δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ό α π ' . αυτόν, της κεντρικής Αμερικής, ή της Βόρειας, όπου οι μετανάστες κατά πλειοψηφία λατινικών φυλών, έχουν έρθει
σ ' ε π ι μ ι ξ ί α με τους α υ τ ό χ θ ο ν ε ς
:
. ( . . . ) Η Γερμανική φυλή έ μ ε ι ν ε ; α γ ν ή χ ω ρ ί ς . ε π ι μ ι ξ ί ε ς της αμερικάνικης ηπείρου*θα μ ε ί ν ε ι
κι έ γ ι ν ε κυρίαρχη
μάλιστα γ ι α πάντα και γ ι α όσο δ ι ά σ -
'' τημα δεν θυσιαστεί "'κι αυτή ακόμη στην" "φυλετική μόλυνση" ( 13) . Τα παραδείγματα που δ ί ν ε ι ο Χίτλερ γ ι α την θεμελίωση της θ ε ω ρ ί α ς του στην σύγχρονη πραγματικότητα, ε ί ν α ι
έντεχνα δ ι α λ ε γ μ έ ν α . Η π ε ρ ί π τ ω
ση της Βόρειας Αμερικής χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τ α ι
με τον ί δ ι ο τρόπο που α ν τ ι μ ε
τωπίζεται και η πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας π ο υ , όπως θα δούμε ( σελ.1θ6
) , αποδίδεται στο διαβρωτικό έργο του εβραϊσμού. Αλλού ο Χ ί τ -
• λερ υποστηρίζει πως η γερμανική γλώσσα χρησιμοποιήθηκε από τους Εβραίους κατά κάποιο τρόπο σαν Δούρειος Ί π π ο ς στην " κατάληψη " της Βόρειας Α μερικής : " Δεν οδηγεί άραγε σε τ ρ ο μ α κ τ ι κ έ ς σκέψεις το άδικο που κάνουν στη γερμανική ράτσα μας όταν οι Αμερικάνοι
αγνοούντες εμάς τους
ίδιους,
έχουν 'δοσοληψίες με τους βρωμερούς Εβραίους, που ξερμπαρκάρουν ε κ ε ί ,
μό
νο και μόνο επειδή συλ-Α jß ί ζουν τα ακατάλυπτα γερμανικά τους* Κ α ν ε ί ς μο λοντούτο δεν συλλογίζεται
ότι το καθαρά τυχαίο γ ε γ ο ν ό ς ,
ότι δηλαδή αυτοί
οι απάτριδες ψειριάριδες μιλούν γ ε ρ μ α ν ι κ ά , δεν τους κάνει υποχρεωτικά
να ανήκουν οτο λαό μας, ούτε καν να είναι γερμανικής καταγωγής
"(14).
Η περίπτωση της Νότιας Αμερικής ήταν όμως διαφορετική. Στις διάφο ρες χώρες της είχαν εγκατασταθεί πολλοί Γερμανοί ήδη από τον 19 αι.που :( εκμεταλλευόμενοι τις φεουδαρχικές δομές της οικονομίας η οποία στη ριζόταν ο'ένα πάμφθηνο εργατικό δυναμικό στρατολογημένο κυρίως,από τις πληθυσμιακά εύρωστες ιθαγενείς φυλές ) είχαν κατορθώσει τον 20 α ι . να κατέχουν τεράστιες εδαφικές εκτάσεις καθώς και υψηλά αξιώματα στην διοί ; κηση και τους ντόπιους στρατούς ( αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι .του
ότρατού
της Παραγουάης κατά'τον
αρχηγός
πόλεμο με την Βολιβία το 1928-1935
ή τ α ν Γερμανός αξιωματικός)(15) .
- 60 =-.---
Β'. Ρατσιστικός
και "ανθρωπιστικός ιδεαλισμός "
εθνικισμός
,0 ρατσιστικός εθνικισμός πήρε από τον εθνικοσοσιαλισμό την μορφή
:
il ας ολοκληρωμένης φιλοσοφικής θεώρησης για να μπορέσει να καταστεί έja πραγματικό ιδεολογικό.όπλο (16). Η θεώρηση αυτή απέβλεπε να εντάξει την εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία στον ίδιο χώρο φιλοσοφικού προβλημαπσμού στον οποίονκινούνταν όλα τα ιδεολογικά ρεύματα από την εποχή ;ου ευρωπαϊκού διαφωτισμού : τον ανθρωπισμό.Για τον Χίτλερ, η ανθρωπι στική άποψη ότι:" ένας άνθρωπος είναι ίσος με ένα; άλλο " αποτελεί ένα 'νήσιο ." εβραιομαρξιστικό " δημιούργημα που"αλλοτρίωνε ι" τις γερμανικές ιάζες προβαλλόμενο κατάλληλα από τον
"εκφυλισμένο " τύπο ο οποίος πο:
.ύ συχνά "'βάζει κάτω από τα μάτια των καλών Γερμανών αστών μας τη φω τογραφία ενός νέγρου, που κάτω από τέτοιες ή άλλες συνθήκες, έγινε διιηγόρος, καθηγητής ή πάστορας, ή ακόμα τενόρος που κρατεί τους πρώτους »όλους*, -ή κάτι τέτοιο κι άλλα πολλά ". Μ'αποτέλεσμα να συντελείται έτσι .να έγκλημα "_ενάντια στην θέληση του Δημιουργού", επειδή οι " αληθινά .κλεκτοί άνθρωποι " παραγκωνίζονται και δυστυχούν εξαιτίας της φροντί>ας "που. δίνεται" για την αναβάθμιση του, επιπέδου των " Κάφρων " και των ',· όττεντότων ",·; " γιατί δεν πρόκειται στην περίπτωση παρά για μια εκγυμ'αση "όμοια με του κανίς " (17). 0 εθνικοσοσιαλισμός αντιλαμβάνεται τον ανθρωπισμό " με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο,1 " αριστοκρατικού " πε ριεχομένου . 0 τρόπος με τον οποίο θεμελιώνεται η ταύτιση εθνικοσοσιαλισμού και :νθρωπισμού αποτελεί μια καθαρή προέκταση στην ιστορία του πολιτισμού ης βασικής φυλετικής αρχής που αναπτύξαμε παραπάνω (σελ. 55 κ.ε.) : " 6α ιταν μάταιος κόπος", γράφει ο Χίτλερ, " να συζητάμε πάνω ρτο σημείο ου ποια ή ποιες ράτσες υπήρξαν πρωταρχικά οι φορείς
του ανθρώπινου
•ολιτισμού κι έχουν, στη συνέχε ια, .βάλει τα θεμέλια αυτού ττου εννοούιε- λέγοντας : ανθρωπότητα. Είναι πολύ απλό να ρωτήσουμε
τώρα, με τις
ιαρούσες συνθήκες, κάτι τέτοιο κι η* απάντηση είνα|ι εύκολη και ξεκάθά>η.'. Ό λ α όσαχχουμε σήμερα μπροστά μας- ç -ν σημάδια του .ανθρώπινου πο λιτισμού,, καρποί της τέχνης, της επιστήμης και της τεχνικής,είναι,σχειόν κυριολεκτικά, δημιουργήματα και καρποί της δραστηριότητας των Α»ίων. Αυτό το γεγονός επιτρέπει να συμπεράνουμε αμοιβαία κι-όχι χωρίς •
=
- 61 -
"
\
'
·
-
οοβαρούς λόγους, ότι η Ά ρ ι α φυλή είναι, ο μοναδικός δημιουργός μιας ανώτερης ανθρωπότητας και οαν συνέχεια ότι α ν τ τον με
π ρ ω τ α ρ χ ι κ ό την
λ έ ξ η
τ ύ π ο
" ά ν θ ρ ω π ο
α υ τ ο ύ
ι προσωπεύ~ε"ι που
ε ν ν ο ύ μ ε
ς". 0 Άριος είναι ο Προμηθέας της
ανθρωπότητας' το θείο άστρο του πνεύματος φώτιζε πάντοτε το ξεκάθαρο μέτωπο του' πάντα αυτός, άναβε και διατηρούοε τη φωτιά που κατώ απ'την μορφή της γνώσης, φώτιζε πάντοτε την νύχτα κι αποκάλυπτε τα μυστήρια, που επίμονα ήθελαν να κρατήσουν τη σιωπή τους, δείχνοντας έτσι στον άνθρωπο τον δρόμο που έπρεπε να χαράξει για να καταστεί κυρίαρχος πά νω στ'άλλα ζωντανά πλάσματα τούτης της γης. Αν εξάλειφαν απ'το πρόσω πο της γης τον Άριο, ένα βαθύ ' σκοτάδι θα ξ,απλωνόταν πάνω της'για με ρικούς αιώνες, ο πολιτισμός που αυ^τός δημιούργησε θ'αντανακλούσε ακό μη αλλά τελικά ο κόσμος θα μεταβαλλόταν σε μιαν απέραντη έρημο "(18). Μέσα από το προμηθεϊκό στοιχείο, αυτόν τον " κλασσικό τόπο " της γερμανικής διανόησης του 19
αι. και των αρχών του 20
αι., (βλ.σελ.2/6,
ο Χίτλερ ταυτίζει τον " άνθρωπο " με τον Ά ρ ι ο τον οποίο θεωρεί " δη μιουργό του πολιτισμού ". Παράλληλα όμως, θέτει και ζήτημα του βασικού χώρου εκπόρευσης όλων αυτών των δημιουργικών ικανοτήτων του. 0 χώρος αυτός δεν είναι " το δυνατό πνεύμα με το οποίο είχαι προικισμένος " α πό την ίδια την φύση (19). Σαν ανώτερο ανθρώπινο ον έχει βέβαια το υψηλότερο πνευματικό επίπεδο απ,'όλες τις άλλες φυλές, αυτό όμως το γε γονός δεν επαρκεί από μόνο του για την πλήρη αξιοποίηση των εκπολιτι στικών ικανοτήτων του. Χρειάζεται η αυτόβουλη υποταγή του σε μιαν γε νική ιδέα, αυτή του " καλού του συνόλου ": " Η διάθεση της θυσίας που οδηγεί τον άνθρωπο να εγκαταλείψει την προσωπική του ασχολία κ_ι αν ακό μα χρειαστεί να προσφέρει και την ζωή του για χάρη των ομοίων του είναι ειδικότερα - και πιο πολύ - ανεπτυγμένη στους Άριους. Αυτό που έχει καταστήσει τον Ά ρ ι ο αντιπροσωπευτικό ανθρώπινο τύπο, δεν είναι ο πλούτος των διανοητικών του ικανοτήτων, αλλά η πρόθεση του να βάλει κά θε του εκδήλωση κάτω απ'την υπηρεσία της κοινωνίας (...)
Αυτή η διανοη
τική θέση που ρίχνει σε δεύτερο πλάνο τα συμφέροντα του ατόμου για χάρη της διατήρησης της κοινωνίας, είναι η πρώτη αληθινή βάση που πάνω της μπορεί να στηριχτεί ο αληθινός ανθρώπινος πολιτισμός "(20). Για τον Χίτλερ η ανωτερότητα του Άριου εντοπίζεται στο γεγονός - 62 -
ότι όλα του τα κίνητρα . εμπνέονται, από την συνειδητή „προσπάθεια εκπλήρω σης του. καθήκοντος προς',το γενικό σύνολο. Αυτή ακριβώς η αντίληψη συμπυ κνώνεται στον όρο " ιδεαλισμός " και αντιπαρατάσσεται στον " εγωισμό " : ^ωρίς τον ιδεαλισμό, οι πνευματικές ικανότητες -θα λειτουργούσαν μέσα 3'ένα καθαρά εσωστρεφή χώρο, μ'αποτέλεσμα την εξάλειψη κάθε δημιουργι<ής ικανότητας. Αντίθετα, χάρη σ'αυτόν, ο άνθρωπος κατορθώνει να εξυ ψώσει την υπόσταση του στις ψηλότερες σφαίρες : " Σ'αυτόν τον ιδεαλισμό ινήκει η τιμή ότι εξυψώνει και δημιουργεί την έννοια " άνθρωπος ", σ' )λη της την καλύτερη σημασία. Σ'αυτήν ακριβώς την ιδιαίτερη κατάσταση -ου πνεύματος ο Άριος όφειλε την εγκαθίδρυση του και την ύπαρξη του ίτον κόσμο κι ο κόσμος τους ανθρώπους του "(21). Αυτό το " ιδεαλιστικό πνεύμα αυτοθυσίας "
που αποτελεί το ειδο-
οιό χαρακτηριστικό του Άριου, και το οποίο απορρέει από την βαθειά :
υνείδηση του " καθήκοντος προς την ολότητα", αποτελεί ακρογωνιαίο λ ί -
ο της ιδεολογίας του εθνικοσοσιαλιστικού ρατσιστικού εθνικισμού για ύο λόγους. 0 .πρώτος είναι ότι σ'αυτό στηρίζεται το κοινοτικό πνεύμα που κατά ον εθνικοσοσιαλισμό αποτελεί το κυρίαρχο μοντέλο της φυλετικής κοινωικής οργάνωσης. 0 ίδιος ο Χίτλερ θέτει,τον " ιδεαλισμό " σ τ η ν υπηρεσία ης " ζωτικής ανάγκης " : όπως οι κανόνες της πιο υπέροχης ομορφιάς γαίνουν λογικά και σε τελευταία ανάλυση από την ωφελιμότητα που μπορούν α προσκομίσουν, έτσι και η " ιδεαλιστική διαδικασία " εξασφαλίζει στον νθρωπο την ζωτική του ύπαρξη(22). Το συμπέρασμα είναι πως " ο άνθρωπος εν ζει μόνο για να υπηρετεί μιαν υψηλή ιδέα, αλλά κι ότι αυτή η ιδέα ^ασφαλίζει, αποτελεί με την σειρά της για τον άνθρωπο μια απαραίτητη .ίνθήκη και κατάσταση της ζωής του. Έ τ σ ι κλείνει ο κύκλος."( 23) . 0 δεύτερος λόγος, απόρροια του πρώτου, είναι ότι στο αξίωμα του καθήκοντος προς την ολότητα" στηρίζεται η σύζευξη του ρατσισμού με 3v γεωπολιτικό ιμπεριαλισμό, από την στιγμή κατά την οποία ως "ολότηχ " εκλαμβάνεται όλο το ανθρώπινο είδος : δεδομένης της ταύτισης της ^ώτερης ράτσας με την γερμανική, η.παγκόσμια επιβολή των Γερμανών απο:λεί την μόνη νομοτελειακή προϋπόθεση της εξελικτικής αν_ Λ χκής πορείας νης της ανθρωπότητας·. Η σύνθεση των δύο παραπάνω λόγων δίνεται από τον iio τον Χίτλερ ως εξής·" " 0 άνθρωπος που ξεχνά ή κατηγορεί τους νόμους )ς ράτσας του. στερείται στην πραγματικότητα την ευτυχία να γνωρίσει
την επιτυχία του. Εμποδίζει την νικηφόρα'πορεία της ανώτερης ράτσας και εξαιτίας της εξίσου όμοια και την πορεία της ανθρωπότητας. Κουρα σμένος από το βάρος να αισθάνεται άνθρωπος, πέφτει στο επίπεδο του ζώοι. ;
που είναι ανίκανο ν'ανυψωθεί στην σκάλα των όντων " (24).
»
Γ'. Ο κοινοτισμός
και
το
οργανικό
μοντέλο
κοινωνίας
Είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς και να κατανοήσει όλες τις πα ραμέτρους που συνθέτουν την αντισημιτική-ελληνοκεντρική ιδεολογική βάοτ) του εθνικοσοσιαλισμού εαν πρώτα δεν έχει κατανοήσει το κοινωνικό αοντέλο του εθν.ικοσοσιαλι στικού κράτους: ( ή, τουλάχιστον, το προς τις αάζες " υπεσχεμένο "κοινωνικό μοντέλο ) .- Και αυτό γιατί η κοινωνική οργάνωση του εθνικοσοσιαλιστικού κράτους είναι ο φορέας της πολιτικής Γΐραγμάτωσης της ρατσιστικής Weltanschauung ( κοσμοθεωρίας ) , της οποίας νο κράτος αποτελεί το " περιέχον σχήμα " (βλ.' σελ. 55 Κε). Για τον Χίτλερ το κράτος δεν είναι παρά ένα μέσο που οδηγεί στην ίατάκτηση του σκοπού ο οποίος είναι η διατήρηση και η υποβοήθεια ανά πτυξης μιας κοινωνίας " πλασμάτων που φυσιολογικά και ηθικά, ανήκουν 3το ίδιο είδος "(25)^ Τα δύο αυτά στοιχεία που φέρονται ως τα κατεξο(ήν χαρακτηριστικά της φυλής, η φυσιολογική ομοιότητα και η κοινωνική ΐθική,· αποτελούν τον'ακρογωνιαίο λίθο της ρατσιστικής εθνικοσοσιαλισπκής ιδεολογίας. Ό π ω ς αναφέρει και ο Θάνος Λίποβατς " ο ρατσιστής τονίζει πάντα τις πολιτισμικές διαφορές, τις οποίες όμως αλλοτριώνει 3ε φ υ σ ι κ έ ς (αναλοίωτες) και ι ε ρ α;ρ χ ι κ έ ς σχέσεις"(26), θεωρώντας την πολιτισμική ενότητα ( μιας φυλής ) και τις διαφορές της 'από τις άλλες ) ως' καθαρά φυσικής προέλευσης και όχι συμβολικής-ι5τορικής(27): ο εθνικοσοσιαλισμός φαίνεται έτσι να αποτελεί μια προέ λαση της καταλογοποί^σης και ταξινόμησης της ανθρωπότητας σύμφωνα με :ο εμπειρικό πνεύμα της φυσικής επιστήμης, αντίληψη που είναι ο άλλος τνευματικός πόλος του Διαφωτισμού και θεωρείται ως " απόρροια της ερ'αλειακής ορθολογικοποίησης του κρατικού μηχανισμού και της οικονομί α ς επιχείρησης' " (28). Αυτή η ρατσιστική αντίληψη παρουσιάζεται από τον Χίτλερ ως η μόνη ινθρωπιστική σύληψη πάνω στην οποία μπορεί να οικοδομηθεί η πραγματι(ή απελευθέρωση του ανθρώπου. Το κράτος, διατηρώντας τους βασικούς χα ρακτήρες της ράτσας, παρέχει στους πολίτες του την δυνατότητα να αναπ τύσσουν τις ικανότητες που βρίσκονται σε υπολανθάνουσα κατάσταση μέσα "ους,ικανότητες των οποίων ένα μέρος θα χρησιμοποιηθεί για την φυσική συντήρηση της ζωής για να μπορέσοσν οι υπόλοιπες να συμβάλλουν στην
• ανάπτυξη των π ν ε υ μ α τ ι κ ώ ν " δ υ ν α τ ο τ ή τ ω ν , ο π ό τ ε ο άνθρωπος θα έχει. •:::' αει
ένα υψηλό βαθμό ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς
"
είμαστε
ότι
Άριοι,
( 2 9 ) : " ' Ε μ ε ί ς , "και • , μόνο από τ ο
τ ο ν , λ α ό , ο ρ γ α ν ι σ μ ό που ό χ ι
μόνο
\. την ύπαρξη αυτού του λ α ο ύ , α λ λ ' α κ ό μ η α ν α π τ ύ σ σ ο ν τ α ς τ ι ς '- - ν ο η τ ι κ έ ς του ι κ α ν ό τ η τ ε ς τ ο ν κ ά ν ε ι ανθρώπινης απελευθέρωσης : " ( 30) . :
να φ θ ά σ ε ι
εξασφαλίζει
ηθικές
και
/
κ ά μέσα α π ό . τ ι ς φ υ σ ι κ έ ς
Ι και α ν ά π τ υ ξ η ς των φυλετικνών
διαδικασίες
ι κ α ν ο τ ή τ ω ν και α ρ ε τ ώ ν , οι
οποίες,
Γι'αυτό
να χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι από - και να δ ι α κ ρ ί ν ε τ α ι στοιχείων
που σ υ ν θ έ τ ο υ ν τ η ν α ν ά π τ υ ξ η - τ ο υ . α ν ώ τ ε ρ ο υ α π ' ό λ ο υ ς γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ
: ν " Αυτός που μ ι λ ά γ ι α μ ι α ν αποστολή που έ χ ε ι :
μοιραία,
τους:.
,"' γ ι α - τον αγώνα του γ ι α τ η ν α ξ ι ο π ο ί η σ η των α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ι κ ώ ν ;
διέρχεται
αξιολόγησης
ν ο η τ έ ς μέσα από τ η ν α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ι κ ή κ α τ α λ ο γ ο π ο ί η σ ή
και το λ α ϊ κ ό κ ρ ά τ ο ς π ρ έ π ε ι
δια-
στην ανώτατη β α θ μ ί δ α τ η ς
•';; 0 δρόμος γ ι α τ η ν δ η μ ι ο υ ρ γ ί α αυτού τ ο υ " λ α ϊ κ ο ύ κ ρ ά τ ο υ ς "
είναι
γεγονός
δ ε ν μ π ο ρ ο ύ μ ε ' π α ρ ά να θεωρούμε τ ο κ ρ ά τ ο ς οαν έ ν α
·' ο ρ γ α ν ι σ μ ό που εκπροσωπεί
. . φ υ σ ι ο λ ο γ -ι
αποκτή-
τ ο ύ τ η τη γη π ρ έ π ε ι να ξ έ ρ ε ι . ό τ ι
ο γερμανικός
αυτή σ υ ν ί σ τ α τ α ι
?"• σμό ε ν ό ς κ ρ ά τ ο υ ς που να θ ε ω ρ ε ί
πολιτισμού:
λ α ό ς πάνω σε
μοναδικά στον
σχηματι-
σαν υ π έ ρ τ α τ ο σκοπό τ ο υ ν α δ ι α φ υ λ ά ξ ε ι
.- και να υ π ε ρ α σ π ι σ τ ε ί " τ α α ρ ι σ τ α κ ρ α τ ι κ ά ; σ τ ο ί χ ε ί α του λαού μ α ς , που
έμει-
="• · -;• ναν .ανόθευτα και π ο υ . ανήκουν σε ολόκληρη τ η ν α ν θ ρ ω π ό τ η τ α " ( 3 1 ) .
Αυτό
•δεν είναι
μόνο τ ο υ π έ ρ τ α τ ο π ο λ ι τ ι κ ό
καθήκον τ ο υ κ ρ ά τ ο υ ς , αλλά
συγχρό-
ν0.νως το μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο κ ο ι ν ω ν ι κ ό δ ι κ α ί ω μ α κ α ι η θ ι κ ό καθήκον τ ο υ π ο λ ί τ η : "
0
;. άνθρωπος, δ ε ν έ χ ε ι παρά. ένα μ ο ν ά χ α ι ε ρ ό δ ι κ α ί ω μ α "κι α υ τ ό τ ο δ ι κ α ί ω μ α , είναι :
τ α υ τ ό χ ρ ο ν α το π ι ό απαράβατο α π ' τ α κ α θ ή κ ο ν τ α τ ο υ : να π ρ ο φ υ λ ά ξ ε ι
τ η ν α γ ν ό τ η τ α του" α ί μ α τ ο ς του γ ι α να δ ι α τ η ρ η θ ε ί μέσα στην ανθρωπότητα που θα τ η ν ο δ η γ ή σ ε ι
ιδεολογική
αρχή σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι
"(32).
η εθνικοσοσιαλιστική
νης σε τάξεις κ ο ι ν ω ν ί α ς που θ ε ω ρ ε ί τ α ι
καλύτερο
κ α ι θα τ η ν κ ά ν ε ι
ναπτύξει τα ανώτερα π ρ ο ν ο μ ι ο ύ χ α πλάσματα τ η ς :
ότι
απόρριψη τ η ς
ωςοανασταλτικότερος
ι σ τ ο ρ ί α ς με τ ο ν α ν τ α γ ω ν ι σ μ ό των τάξεων " σ χ ο λ ι ά ζ ε ι
:
ικανή ν ' α
Πάνω σ ' α υ τ ή ν
γ ι α την ε ξ έ λ ι ξ η του- α ν θ ρ ώ π ο υ . " Ε ν α ν τ ί ο ν τ η ς υ λ ι σ τ ι κ ή ς
·' " ο Χ ί τ λ ε ρ υψώνει
υπάρχει
χωρισμέ
παράγοντας
ερμηνείας
ο Ζ. Ζ.
την
της
Σεβαλλιέ
την ι δ ε α λ ι σ τ ι κ ή ά ρ ι α α λ ή θ ε ι α , τ ο - ό ρ α μ α ή τ η ν
φώτι-
ση τ η ς φ υ λ ή ς . Διακηρύσσει
α υ τ ό ν . τ ο ν νόμο τ η ς φύσης π ι ο α ρ χ α ί ο από κ ά -
θε ε ρ μ η ν ε ί α τ η ς
που α π ο φ α σ ί ζ ε ι τ η ν α ν ι σ ό τ η τ α των φύλων,
ιστορίας,
που
θ έ λ ε ι τ α ανώτερα ε ί δ η κ α ι που ε π ε φ ύ λ α ξ ε στην ά ρ ι α φυλή τ ο ν ρόλο ν α εκπολιτίσει
τ ο ν κόσμο και να κ υ ρ ι α ρ χ ή σ ε ι -
fifi -
"(33).
Αυτό τ ο σ η μ ε ί ο
είναι "χ
η β α σ ι κ ή α φ ε τ η ρ ί α κ α ι τ ο υ α ν τ ι ' σ η μ ι τ ι ομού : _·η ; θεώρηση τ ο υ μέσα από τ η ν παραγνώριση
τ η ς δ ι α φ ο ρ ά ς από τ η ν φύση σ τ η ρ ί ζ ε ι τ ο φ α -
ν τ α σ ι α κ ό σ τ ο ι χ ε ί ο που ο δ η γ ε ί στην α π ό ρ ρ ι ψ η κ α ι τ η ν Άλλου
πολιτισμού,
εξουδετέρωση του
( 3 4 ) , ( στην σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η π ε ρ ί π τ ω σ η των Εβραίων
: β λ . σ ε λ . 9% κ . ε ) .
Το α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ι κ ή ς έδρασης λ α ϊ κ ό κ ρ ά τ ο ς α π ο τ ε λ ε ί κ α τ ά τ ο ν φυσικό επακόλουθο τ ο υ κ α τ ε ξ ο χ ή ν βαρίου χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ο ύ του π ν ε ύ μ α τ ο ς υ π η ρ ε σ ί α ς
νεργητικότητας και δημιουργικής χωρίσουν· ο ι πρέπει
που ε ί ν α ι
προς τ η ν ο λ ό τ η τ α . Τα α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ι κ ά
που α π ο τ ε λ ο ύ ν τ ο . σ τ ί γ μ α · τ ο υ γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ λαού ε ί ν α ι δύναμης
Χίτλερ αυτό
στοιχεία
η " υψηλή σ τ ά θ μ η ε
" ( 3 5 ) χάρη σ τ α , ο π ο ί α θα ξ ε
η γ ε τ ι κ έ ς .μορφές από χιην'αποχαυνωμένη μάζα " ( 3 6 ) , α λ λ ά που
να χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ο υ ν
της κ ο ι ν ω ν ί α ς .
ακόμα κ α ι τ α χ ε ι ρ ω ν α κ τ ι κ ά - ε ρ γ α χ ι κ ά
Το ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό
στρώματα"
κόμμα υ π ο χ ρ ε ο ύ τ α ι " " να β ά λ ε ι τ έ
λος σ τ η ν . α δ ι κ ί α τ η ς κ α κ ο λ ο γ ί α ς κ α ι τ η ς έ τ σ ι α ι σ χ ρ ή ς τ α π ε ί ν ω σ η ς χειρωνακτικής
της.
ε ρ γ α σ ί α ς . Π ρ έ π ε ι να κ α θ ι ε ρ ώ σ ε ι τ η ν αρχή ό τ ι τ ο ά τ ο μ ο
δεν κ ρ ί ν ε τ α ι 1 από τ ο ε ί δ ο ς τ η ς δ ο υ λ ε ι ά ς τ ο υ , α λ λ ' α ν ά λ ο γ α με τ η ν τ η τ α α υ τ ο ύ που π α ρ ά γ ε ι χειρώνακτα, είναι
είναι
η πρακτική
" (37).
Έτσι;
ποιό
τ ο μ ε ρ ο κ ά μ α τ ο , ακόμα κ α ι τ ο υ '
ι δ ω μ έ ν ο μέσα από δύο α ν τ ι λ ή ψ ε ι ς . Την υ λ ι σ τ ι κ ή , σημασία της σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η ς
κ ο ι ν ω ν ι κ ό σύνολο,- κ α ι τ η ν
εργασίας γ ι α το ευρύτερο
ι δ ε α λ ι σ τ ι κ ή , που σ υ ν ί σ τ α τ α ι ; : στην
τ α τ ο ύ χάρη της- κ ο ι ν ό τ η τ α ς παραγόμενου
που
τελειότη
έ ρ γ ο υ κ α ι .στην δ ι ά θ ε σ η ο λ ο κ λ η
ρ ω τ ι κ ή ς αφοσίωσης τ ο υ - ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ρ τ ο πνεύμα τ η ς ο λ ό τ η τ α ς : " Το υ λ ι κό μ ε ρ ο κ ά μ α τ ο που δ ί ν ε τ α ι σ ' έ ν α · άτομο π ρ έ π ε ι
να 'συμφωνεί με τ η ν
σ ι μ ό τ η τ α που τ ο π ρ ο ϊ ό ν τ η ς ε ρ γ α σ ί α ς τ ο υ π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε ι αλλά τ ο ι δ ε α λ ι σ τ ι κ ό μ ε ρ ο κ ά μ α τ ο ε ί ν α ι άνθρωπος που θ υ σ ι ά ζ ε ι κ ι
η φύση κ α ι
ση μπόρεσε τ έ λ ε ι α . ν α α ν α π τ ύ ξ ε ι " τ η ν πραγμάτωση
γ ί α μιας κοινωνίας
η ε κ τ ί μ η σ η που θ ' α π ο κ τ ή σ ε ι
που η κ ο ι ν ό τ η τ α με τ η ν
κάθε
της ρατσιστικής
βασισμένης
ρ ά σ ε ι πάνω από τ α κ ε φ ά λ ι α
ι
εκπαίδευ
(38). Γ ι ' α υ τ ό και ο εθνικοσοσιαλισμός κ ο σ μ ο θ ε ω ρ ί α ς τ ο υ στη
δημιουρ
στην παραπάνω α ν τ ί λ η ψ η τ η ς ε ρ γ α σ ί α ς :
" Κ πρώτη φ ρ ο ν τ ί δ α τ ο υ ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ο ύ κ ι ν ή μ α τ ο ς των μ ι κ ρ ο α σ τ ώ ν
στη λ α ϊ κ ή μ ά ζ α ν α σ υ γ κ ε ν τ ρ ώ σ ε ι που θα ή τ α ν
κοινότητα"
α φ ι ε ρ ώ ν ε ι σ τ η ν υ π η ρ ε σ ί α τ ο υ λαού τ ο υ τ ι ς
κ α ν ό τ η τ ε ς που τ ο ν π ρ ο ί κ ι σ ε
στηρίζει
γ ι α την
χρη
μας κ α ι σ τ η ρ ι ζ ό μ ε ν ο
κ α ι να σ υ ν τ ο ν ί σ ε ι
ικανές ν'αγωνιστούν
θα ε ί ν α ι να
όλες τ ι ς
μόνο
δυνάμεις
γ ι α μ ι α κ α ι ν ο ύ ρ γ ι α θεώρηση τ ο υ :
τ ο ύ τ ο υ ,,'ί Λ : (39)...·,'., :
ν.^;.^,/
ΐ
R7 _
\
κόσμου
-:
"Η λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α ' τ ω ν εργοςακών μαζών μ έ σ α από τ ο κ ο ι ν ο τ ι κ ό _
πε
.
πνεύμα ·
•
• στηρίζει
δύο βασικά αξιώματα της ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι στικής
ιδεολογίας.
-πρώτο ε ί ν α ι αυτό της α τ α ξ ι κ ή ς κ ο ι ν ω ν ί α ς . 0 Χίτλερ δηλώνει
Το
ρητά πως
'• τα εργατικά σωματεία και συνδικάτα ενός ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ο ύ
ρατσιστι
κού κράτους " δεν έχουν καμία σχέση με τον τ α ξ ι κ ό αγώνα " γ ι α τον α. πλούστατο λόγο ότι ο μεν " ν α ζ ι σ τ ή ς εργάτης π ρ έ π ε ι να ξ έ ρ ε ι ό τ ι α ύ ξ η ση της ε θ ν ι κ ή ς ο ι κ ο ν ο μ ί α ς σημαίνει
πάντα και δ ι κ ή του ε π ά ρ κ ε ι α αγαθών
και υλική ε υ τ υ χ ί α " , ο δε " εργοδότης ν α ζ ι σ τ ή ς ο φ ε ί λ ε ι
να γ ν ω ρ ί ζ ε ι
-, ότι η ε υ τ υ χ ί α κι η χρηματι κή -επάρκεια του εργάτη ε ί ν α ι
οι απαράβατοι
'; και πρώτοι όροι γ ι α την ύπαρξη και. την ανάπτυξη της δ ι κ ή ς του ο ι κ ο ν ο .;, μ'ικής ευρωστείας " ( 4 0 ) . Καθήκον των εργατικών σωματείων σ ' έ ν α
ρατσι
στικό κράτος ε ί ν α ι η " συλλογική εργασία όλων γ ι α την διατήρηση της οικονομίας του λαού και του κράτους, σύμφωνα με τ ι ς δ υ ν α τ ό τ η τ ε ς , .' ικανότητες και τα φυσικά προσόντα του καθενός " ( 4 1 ) . ~-.Γ κός σκοπός του ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ο ύ
Έτσι,
τις
πρωταρχι-
κόμματος ε ί ν α ι ο π ο λ ι τ ι κ ό ς αγώνας
;; κατά του μαρξισμού, που, χρησιμοπο ιώντας τους εργάτες γ ι α την πάλη των " τάξεων, τους έκανε όργανο« τ ο υ , δημιουργώντας α π ' α υ τ ά " το Υ όπλο που ο δ ι ε θ ν ή ς ιουδαϊσμός το χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
γ ι α την ( . . . )
;'[ ση των ελευθέρων λαών στην υπηρεσία του δ ι ε θ ν ι σ τ ι κ ο ύ • :. -, ,ου" ( 4 2 ) . Συνεπακόλουθα, ο " σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς " ,
οικονομικό
δηλαδή
υποδούλω-
εβραϊκού κ ε φ α λ α ί -
ο κοινοτισμός,
ερμη-
·Π*:Ινεύεται ως η κοινωνική πραγμάτωση του πνεύματος της υπηρεσίας προς Υ την ολότητα : στο συνέδριο του κόμματος του στην Νυρεμβέργη το • i; τέμβρη του 1933 ο Χίτλερ, εξηγούσε πως " αν η λέξη σοσιαλισμός κάποια έ ν ν ο ι α , σημαίνει
ότι πρέπει να ζητήσουμε
σ ι δ ε ρ έ ν ι α δ ι κ α ι ο σ ύ ν η , να συμβάλλει γα με τ ι ς ν ι ζ ε ότι
ικανότητες του "(43) " ο σοσιαλισμός
έχει
από-.τςν καθένα, με
στην ευημερία του συνόλου
( παρόμοια, ο Δρ. Ρόμπερτ Λέυ
πρέπει να γ ί ν ε ι
Σεπ-
ανάλο διευκρί
κατανοητός με την κ α ρ δ ι ά .
Σημαίνει απλώς την συντροφικότητα, το αίσθημα της κ ο ι ν ό τ η τ α ς , τη ν ο μιμοφροσύνη, τη φυλετική κοινότητα
")(44).
Το δεύτερο βασικό αξίωμα της ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ί σ τ ι κ ή ς εδράζεται στο κ ο ι ν ο τ ι κ ό πνεύμα, ε ί ν α ι
αυτό της
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς που
αριστοκρατικής.θεώρη
σης του ρατσιστικού κράτους. Η χ ι τ λ ε ρ ι κ ή αντίληψη περί
"
ιδεαλιστικού
μεοοκάματου " που αποτιμάται σε σχέση με το αίσθημα αυτοθυσίας του ;. εργαζομένου προς χάρη της ολότητας (βλ. σελ.
67
: γασία ένα περιεχόμενο " η ρ ω ι κ ό " και από ε κ ε ί ,
)προσδίδει
στην
ερ-
την ε ξ ι σ ώ ν ε ι με τ ο ν
'-{ .πόλεμο " ( 4 5 ) ., Έ τ σ ι το κοινωνικό- μοντέλο αποκτά μ ι α σταθερή βάση πάνω
οτο καθαρά φυσικό-βιολογικό π ε δ ί ο , οι συνιστώσες του οποίου τ α υ τ ί ζ ο νται με τ ι ς δ ι α δ ι κ α σ ί ε ς επιβολής του φυοικά ( άρα και φυλετικά )
ισ
χυρότερου επί του φυοικά ( και φυλετικά ) αδύνατου, του " ά ρ ι σ τ ο υ " " επί του " υπάνθρωπου " (' μέσω της υπέρβασης προς τα δύο άκρα της αζιολογικήςκλίμακας
) ( 4 6 ) . Καθώς το ηρωικό πνεύμα προϋποθέτει τ ι ς κα
τεξοχήν " ανδρικές " α ρ ε τ έ ς ( 4 7 ) , ο ρατσισμός συνδυάζεται και με τον φαλλοκρατισμό : όπως γράφει ο Θ. Λίποβατς, που εφαρμόζει την φροϋδικό προσέγγιση στην ερμηνεία του ρατσισμού, τσιστής)
" το υποκείμενο
(Σ.Σ.:
ο ρα
ηρωποιεί και εξυψώνει τον εαυτό του και την φυλή του,
ενώ"'
το α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο της ε π ι θ υ μ ί α ς του αποκτά τον φαντασιακό χαρακτήρα της τελειότητας,
πράγμα που σημαίνει την παραδοχή της ύπαρξης μόνο ενός
φύλου : του ανδρικού " ( 48) ..--Γι 'αυτό, όπως θα ' αναπτύξουμε δ ι ε ξ ο δ ι κ ά παρακάτω ( σελ. 113 κ . ε . ) , ο
εθνικοσοσιαλισμός
θα αρθρωθεί στον ε λ λ η ν ι
σμό, αποζητώντας από αυτόν δ ι α χ ρ ο ν ι κ έ ς α ξ ί ε ς που, με αφετηρία τους την κλασσική κοινωνία που συχνά χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι ως " λέσχη ανδρών και πολιτών " ( 4 9 ) ,
θα στηρίζουν αφενός μεν το ηρωικό' σ τ ο ι χ ε ί ο μ ε . τ ι ς
σχε- ;
τ ι κ έ ς α ρ ε τ έ ς του, αφετέρου δε το κοινωνικό μοντέλο τ η ς ' " πέραν των τάξεων " κ ο ι ν ω ν ί α ς , παρουσιαζόμενης με το οικοδόμημα του Παρθενώνα: η αισθητική"·.ανισότητα '' τ ω ν , α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ώ ν μελών του όχι μόνο δεν .προϋποθέτει την άτακτη μεταξύ τους α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή σχέση, αλλά α π ε ν α ν τ ί α ς επιβάλλει
τον πλήρη εναρμονισμό,τους
ώστε η κορυφή του οικοδομήματος •
να εδράζεται σε στέρεα βάση. Το' ηρωικό σ τ ο ι χ ε ί ο θα αναζητηθεί και
στην
γερμανική κουλτούρα, κυρίως δε στο έργο και την προσωπικότητα του Βά γκνερ, γ ι α να χρησιμοποιηθεί
και στον α ν τ ι σ η μ ι τ ι κ ό αγώνα, προϋπόθεση
της οικοδόμησης -της α τ α ξ ι κ ή ς κοινωνίας (βλ. σελ. 135 Κε.) . Είναι αυτονόητο ό τ ι από την σ τ ι γ μ ή που οι ε ρ γ α τ ι κ έ ς μάζες λ ε ι τ ο υ ργούν μέσα από την παραπάνω ι δ ε ο λ ο γ ί α , π ε ρ ι τ τ ε ύ ε ι
κάθε " σώμα α ν τ ι π
ροσώπων " μεταξύ της βάσης uai της ηγεσίας της κοινωνίας βλέπεται μόνο η δ η μ ι ο υ ρ γ ί α καθαρά " συμβουλευτικών ων
( 5 0 ) . Προ
" πολιτικών γ ρ α φ ε ί
και σωματειακών οργανώσεων, μεταξύ των οποίων θα εγκαθιδρυθεί
να ε π ί λ ε κ τ ο συμβούλιο,
:
η γερουσία, ,με σκοπό να κάνει
έ
αποδοτικότερη
την συνεργασία τ ο υ ς . " Ούτε στα γραφεία ούτε στη γερουσία θα λάβει ποτέ . χώρα η παραμικρή ψηφοφορία. Θα ε ί ν α ι οργανισμοί όχι μηχανές που ψηφίζουν ( , . . )
εργασίας κι
J
Θα αποφασίζει α π ο κ λ ε ι σ τ ι κ ά ο πρόεδρος
που θα φέρνει γ ι ' α υ τ ό απόλυτα την ευθύνη ,": ( 51) . Αυτή ε ί ν α ι κ α ι ; η α- .
: παραβάτη αρχή : " συνταίριασμα της απόλυτης υπευθυνότητας με την χω/ ρ ι ς περιορισμό απόλυτη εξουσία "
(52).
Η αρχή αυτή ε ί ν α ι η μόνη που, αν εφαρμοστεί οτην κ ο ι ν ω ν ι κ ή πραγ μ α τ ι κ ό τ η τ α , μπορεί να εξασφαλίσει
οτον γ ε ρ μ α ν ι κ ό λαό του π ο λ ι τ ι κ ο ύ ς
: / τ α γ ο ύ ς , οι ο π ο ί ο ι θα ε ί ν α ι τα ανώτερα σ τ ε λ έ χ η της ανώτερης ράτσας : . ".Μόνο τ ό τ ε , α π ' α υ τ ό τον στρατό των εκατομμυρίων, που θάχουν λ ί γ ο ως πο/\ύ κατανοήσει απόλυτα αυτές τ ι ς α λ ή θ ε ι ε ς , μ ε ρ ι κ ο ί θα φτάσουν ως το ;
. σημείο- να τ ι ς καταλάβουν κατά σ τ ά δ ι α , και θα ξεπηδήσει
ο ά ν θ ρ ω -
ν
,}. π ο ς που θα φέρει μέσα του μιαν αποστολική δύναμη " ( 5 3 ) ' μίση ε ί ν α ι του Χ ί τ λ ε ρ ) . Επιγραμματική σύνοψη
( η υπογράμ-
: από τ ι ς μ ά ζ ε ς , στον
•ηγέτη με την αποστολική δύναμη, μέσα από ένα οργανικό μοντέλο α
χ
ν ί α ς η οποία "θα κυβερνάται με βάση το F u h r e r p r i n z i D (" ΡΧΠ ου Ç
κοινω Οδηγού")
• . Στην ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή εθνι κοσοσιαλι στι κή φαντασίωσ-η ο Οδηγητής-Ηγέτης
;'.·. ο ρ ί ζ ε τ α ι " καταρχήν " με όρους α ι σ θ η τ ι κ ο ύ ς '/υ τ ι
κ ο ύ ς : το έργο τ ο υ " έ χ ε ι
πια αγγίσει
και
τα όρια της
θ ρ ή σ κ ε τέχνης'δεν
i έ χ ε ι ' πραγματωθεί από μια μηχανή ' ήταν ένα φυσικό δώρο της θ ε ί α ς χ ά // ρ-ιτος "-" ( 5 4 ) . 0 Ηγέτης ε ί ν α ι φ ω τ ι σ μ έ ν ο ς
με μ ι α μοναδική
ν .· π ρ ο σ ω π ι κ ο τ η τ α, και ως εκ τούτου ι σ τ ο ρ
ι κ α α ν
.α-
: .Λ ν , τ Λ κ α τ ά σ τ α τ ο ς : "Κ προσωπικότητα δεν μπορεί με τ ί π ο τ ε και \χζ
/ κ α ν έ ν α να α ν τ ι κ α τ α σ τ α θ ε ί . Κι αυτό γ ί ν ε τ α ι π ι ο αληθινό όταν α ν τ ί να - δημιουργεί μια δύναμη μ η χ α ν ι κ ή , προωθεί και εκφράζει το δ η μ ι ο υ ρ γ ι κ ό '•; και παραγωγικό σ τ ο ι χ ε ί ο .
Έ ν α ς φωτισμένος η γ έ τ η ς ' δ ε ν μπορεί από κα
νένα ν ' α ν τ ι κ α τ α σ τ α θ ε ί * κ ά ν ε ί ς δεν μπορεί να σ υ ν ε χ ί σ ε ι και να α π ο τ ε λ ε ι ώ σει το έργο του μετά τον θανατά τ ο υ ' τ ο ί δ ι ο μπορεί να συμβεί
και με Ε
ναν μεγάλο π ο ι η τ ή , μ ' έ ν α ν μεγάλο δ ι α ν ο η τ ή , έναν μεγάλο π ο λ ι τ ι κ ό ή έ ναν μεγάλο στρατηγό ( . . . )
Οι π ι ό μεγάλες ε π α ν α σ τ ά σ ε ι ς και οι
μεγαλύ
τ ε ρ ε ς κατακτήσεις 'των ανθρώπων πάνω σ ' α υ τ ή τη γ η , τα π ι ο μεγάλα τους παραγωγικά έργα, τα αθάνατα μνημεία κι όσα π έ τ υ χ α ν σαν πρόεδροι κυβερ νήσεων ( Σ . Σ . : οι η γ έ τ ε ς ) θα μείνουν στην α ι ω ν ι ό τ η τ α αδιάσπαστα συνδε δεμένα μ ' ε ν α όνομα μόνο και θα στέκονται πάντα σύμβολα αυτού του ονό ματος ·" ( 55)
.
»
Ι
Αυτή η σύλληψη της προσωπικότητας του Ηγέτη α π ο τ ε λ ε ί ,^ην :..' γ ι κ ή βάση του F u h r e r p r i n z i p
ιδεολο-
πόυ θ ε ω ρ ε ί τ α ι ως η μόνη μορφή άσκησης
\{; της εξουσίας που μπορεί να εγγυηθεί την ε υ η μ ε ρ ί α της γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς φυλής> <1 καν/, κατ 'επέκταση της ανθρωπότητας ( β λ ! , σελ. (?"5-6Η)" ε ν ώ α ν τ ί θ ε τ ά ο
κοινοβουλευτισμός
οδηγεί χίτην π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή ανυπαρξία. : Γράφει
σχετικά
ο Χίτλερ : ; Ι' Η ..πρόοδος ' και ·:ο. π ο λ ι τ ι σ μ ό ς της ανθρωπότητας δεν ε ί ν α ι καρπός κι αποτέλεσμα της πλειοψηφίας αλλ'εξαρτώνται
μοναδικά α π ' τ ο π ν ε ύ
μα και την ε ν ε ρ γ η τ ι κ ό τ η τ α της προσωπικότητας. Για να ξαναδώσουμε στον λαό μας την μεγαλωσύνη και την δύναμη του πρέπει πρώτα να εξυψώσουμε την προσωπ'ικότητα του αρχηγού και να του αποδώσουμε όλες τ ι ς
εξουσίες
και τα καθήκοντα. Απ'αυτό το γεγονός και γ ι ' α υ τ ό τον λόγο, το κίνημα μας ε ί ν α ι α ν τ ι κ ο ι ν ο β ο υ λ ε υ τ ι κ ό Το ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό
" (56).
οργανικό μοντέλο κ ο ι ν ω ν ί α ς , δ ι α τ η ς " γ ρ α φ ί δ α ς
του ί δ ι ο υ του Χίτλερ, παρουσιάζεται εμπνεόμενο από τον αρχαίο ε λ λ η ν ι σ μό. Η " δωρική αγωγή ',', με άξονα της την ανάπτυξη -του. κατεξ,οχήν " α ν δ ρ ι κού " χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ο ύ , του ηρωισμού, σε συνδυασμό με το πνεύμα της φυ λετικής ε υ γ ο ν ί α ς , ^χρησιμοποιείται επιστήμονες
ακόμα και από τους
'εθνικοσοσϊαλιστές
ιστορικούς ως πρότυπο προς μίμηση γ ι α το Τρίτο Ράιχ ( βλ.
κυρίως σελ. 2/2-8 κ . ε . ) . - Α λ λ ά και το F u h r e r p r i n z i p , , παρουσιάζεται ως ά μεσα εμπνεόμενο α π ό - τ η ν ' α ρ χ α ί α ελληνική σκέψη. 0 Ηγέτης της Νέας Γερ μανίας περιγράφεται από τον Χίτλερ ως ένας πραγματικός Προμηθέας, ο ά ν θ ρωπος - γ ί γ α ν τ α ς με δύναμη αποστολική, κ ι ν η τ ή ρ ι ο ς μοχλός Είναι ο Έ ν α ς εφευρέτης - ε υ_ρ. ε . τ ή
της"ιστορίας.
ς (57) που; χάρη στην π α. ν ο. υ _ -
ρ γ ί α του η γ ε ί τ α ι του αγώνα των συνανθρώπων του γ ι α πρόοδο και
εξέ-'
λιξη (58)V ν . " · Ο ι πρώτες πανουργίες του ανθρώπου στον'αγώνα του ε ν ά ν τ ι α στ'άλλα ζώα, ήταν χωρίς αμφιβολία δημιούργημα καα εφαρμογή στην πράξη, ατόμων ι δ ι α ί τ ε ρ α προικισμέμων. Η προσωπικότητα υπήρξε κι εδώ ακόμα,χω ρ ί ς αντίρρηση, στη -βάση των αποφάσεων και- των ε π ι τ ε ύ ξ ε ω ν που αργότερα έγιναν παραδεκτές σαν φυσικές απ'ολόκληρη την ανθρωπότητα ( . . . ) έκλαμψη, κάθε ανθρώπινη ανακάλυψη, δι ευκολύνει ανθρώπου πάνω σ'αυτόν τον πλανήτη ( . . . )
Κάθε
θ ε τ ι κ ά τους αγώνες του
Ό λ ε ς οι εφευρέσει ς. ε ί ν α ι
ποτέλεΡμα της δημιουργικής δύναμης των,μεμονωμένων
α-
ατόμων " , τα οποία
είναι ευεργέτες
της ανθρωπότητας(59)^- Εαν, από την μ ι α , ο Έ ν α ς εφευ
ρέτης προσφέρει
στον συνάνθρωπο του την πρόοδο χάρη στην πανουργία τ ο υ ,
από την άλλη, ο Ηγέτης ε ί ν α ι στο βάθος κάτι περισσότερο
από απλός " ε υ -
0
Ρ=:τής " γ ι α τ ί , αξιοποιώντας το σ τ ο ι χ ε ί ο της βαρβαρότητας, χ τ ί ζ ε ι
ολόκλη-
ρους π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ ς . Για τον Χ-ίτλερ, η βαρβαρότητα είναΧ -ο ακρογωνιαίος λίθος της π α ν α ν θ ρ ώ π ι ν. η ς" π ;ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή ς
ε ξ ε -
λ ι ξ η ' ς ; γ ι α τ ί αποτελεί το κύριο μέσο ( κ α ι το μοναδικό ) με το ο, ποίο έ ν α ς ' ν έ ο ς ν εύρωστος πολιτισμός ,ημπορεί, .να αντικαταστήσει
έναν π α -
!λιό και παρηκμασμένο (60). Το προμηθεϊκό στοιχείο έρχεται και πάλι στη^ : επιφάνεια: οι " βάρβαρες δυνάμεις " έχουν ιερή υποχρέωση να διαλύουν τους καταρρέοντες πολιτιαμούς και " να αρπάζουν την δάδα ;
της ζωής από
τις φωτιές τους που σβήνουν "(61). Βάρβαρη ηρωική εποχή ήταν εκείνη .
του αγώνα της Αθήνας κατά των Περσών, ενώ, όπως σχολιάζει και ο Τρέβορ r
?όπερ, " οι Γερμανοί κατακτητές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν κι αυ τοί -βάρβαροι, κι είχαν αντικαταστήσει μια παλιά και σάπια κοινωνία με την βάση ενός νέου και ρωμαλέου πολιτισμού. Όμοια και οι ναζιστές -θα
••.:. έπρεπε να είναι βάρβαροι για να αντικαταστήσουν με την χιλιετηρίδα τους τον ετοιμοθάνατο πολιτισμό της Δύσης "(62). Είναι αλήθεια ότι τόσο η.αρχαιοελληνική σκέψη και κοινωνία, όσο και η προ-χιτλερική ελληνοτραφής γερμανική διανόηση ( κυρίως ο Νίτσε) και ιστορική επιστήμη ( βλ. σελ. 3"2/-~56), πρόσφερε γόνιμο έδαφος στις εθνι'κοσοσια λιστικές ιδέες και θεωρίες. Ό π ω ς θα αναπτύξουμε και στα επόμενα κεφά'' λαια, πολλές από τις θέσεις του εθνι κοσοσιαλισμού μοιάζουν σαν αντιγρα;
φές του έργου του Ξενοφώντα, θαυμαστή του λακωνικού στρατιωτικού συσ τήματος και της " αριστοκρατικής " διοίκησης της Σπάρτης ( που περιλάμ βανε και Γερουσία )(53). Ό π ω ς γράφουν και οι Βοβοτζάν Γκαφούροφ και Δημήτρης Τσιμπουκίδης '." κεντρική θέση στο σχήμα του Ξενοφώντα καταλαμ-
Γ βάνει ο σοφός κυβερνήτης (...)
ενώ η : ιδανική προσωπικότητα είναι η βά
ση όλης της κοσμοθεωρίας " του κλασσικού'αυτού συγγραφέα ο οποίος ποτέ δεν απέκρυψε την αντιπάθεια του προς το δημοκρατικό σύστημα (64)ί Αλλά μήπως και ο Πλάτωνας δεν υπεραμύνθηκε της αριστοκρατικής πολιτείας με ·· αποτέλεσμα να αποτελεί μέχρι οημερα
το βασικό σημείο αναφοράς κάθε ο
παδού του εθνικοσοσιαλισμού, όπως του Έλληνα Νεοταξίτη Δημήτρη Δημόπουλου ο οποίος δηλώνει ότι " και της μεν Δημοκρατίας ουδείς αρχαίος Έλλην φιλόσοφος υπεραμύνθη , της δε Αριστοκρατίας ο μέγιστος όλων, ο Πλάτων." (65) j Επίσης, ο Ηρόδοτος δεν ήταν αυτός που όρισε ως στοιχεία χης φυλής: " το όμαιμον, το ομόγλωσσον, τα κοινά ιερά και αι θυσίαι " (66), ενώ ο Αριστοτέλης δεν όρισε ως προϋπόθεση της Πολιτείας την κοι νωνική- ένωση των; συγγενών φυλετικών ομάδων( 67) ) Υπάρχουν και πλήθος άλλων παραλλήλων: η πανουργία ως χαρακτηριστικό του κοι.νωνικού ταγού και πολιτισμικού; ήρωα είνα πάγιος τόπος της κλασσικής τραγικής ποίησης και φιλοσοφίας (πρόκειται. για την περίφημη "μήτιν" ) (68) , ενώ η ." βαρβα-·
ρότητα " ως - δ ι α δ ι κ α σ ί α ε ξ ε λ ι κ τ ι κ ή / γ ι α τ η ν α ν θ ρ ω π ό τ η τ α σ υ ν ο ψ ί ζ ε τ α ι
θαυ
μάσια ό τ η ν η ρ α κ λ ε ί τ ι α ρήοη " 'πόλεμος π α τ ή ρ πάντων,/.' κ α ι από κ ε ι , ρονομείται
Οτον Ν ί τ σ ε
(69).
• 0 εθνικοσοσιαλϊσμός
" ' '
•••..-
,
θεωρούσε τ ο ν Ν ί τ σ ε ως έ ν α ε ί δ ο ς
της ι δ ε ο λ ο γ ί α ς του ( 7 0 ) . Και ε ί ν α ι
κλη
" προδρόμου "
αλήθεια ότι-ο νιτσεϊκός
Υπεράνθρωπος,
απόρροια τ η ς ε π ί δ ρ α σ η ς τ ο υ Η ρ ά κ λ ε ι τ ο υ κ α ι τ ο υ ' Εμπεδοκλή και
μελλοντικός
Προμηθέας' τ η ς α ν θ ρ ω π ό τ η τ α ς , χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι από μ ι α π ρ ο σ ω π ι κ ό τ η τ α στηριγμένη
στην ζ ω τ ι κ ό τ η τ α και τ η ν δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ( 7 2 )
νος να ο ι κ ο δ ο μ ή σ ε ι
και ε ί ν α ι
προορισμέ
ένα κ α ι ν ο ύ ρ γ ι ο σύμπαν πάνω' στα ε ρ ε ί π ι α του π α λ ι ο ύ :
" μέσα στο σύμπαν, του Υπεράνθρωπου, θα χ ρ ε ι α σ τ ε ί
μια μέχρι
τα
π ρ ο σ π ά θ ε ι α εμβάνθυνσης κ α ι α υ τ ο δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς , γ ι α να γ ε ν ν η θ ε ί κ ρ α τ ι κ ή ; κ ο ι ν ώ ν ί α , μ ι α κ ο ι ν ω ν ί α Θεών " , Ό λ ε ς α υ τ έ ς όμως οι
(73).
'
καθαρά ε π ι φ α ν ε ι α κ έ ς . Ό π ω ς σ χ ο λ ι ά ζ ε ι
μια αριστο _
ρ ο ύ ς
ε ύ σ τ ο χ α και ο Τ . Ρ ό έ ν α ς από ε
. α π λ"ο π ο ι η τ έ ς " ( 7 4 ) ,
εξάλλου α π α ι τ ο ύ σ ε ' η ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
γιατί
ε κ ε ί ν ω ν : που ." σ ε γ ε ν ι κ έ . ς
θέσε ι ς , ( β λ .
σΐιμείων
π ρ ο
σ ε λ , l^bw-.c..).
.
σ · π α θ ε ί να δ η μ ι ο υ ρ γ ή σ ε ι
κ ρ α τ ι κ ή π ο λ ι τ ε ί α " με βάση τ η ν ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή
ιδεολογία,
μια " αριστο
ενώ στην
αρχαία
Ελλάδα η π ο λ ι τ ε ί α οο3τή ( ε ί τ ε π ρ ό κ ε ι τ α ι γ ι α τ η ν δ ω ρ ι κ ή κ ο ι ν ω ν ί α γ ι α την ι δ α ν ι κ ή κοινωνία της αθηναϊκής φιλοσοφικής σκέψης) φ υ σ ι ο λ ο γ ι κ ό π ρ ο τ έ ρ ω ν
δ η μ ι ο ύ ρ γ η μ α
κ α τ α σ κ ε υ α σ μ έ ν
αλλά σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν ω ν π ο λ ι τ ι κ ό κ ώ ν ,
και λ ε ι τ ο υ ρ γ ο ύ σ ε
και ό χ ι
την ρ α τ σ ι σ τ
Λίποβατς,
" οι α ρ χ α ί ο ι
της
γ ρ α μ μ έ ς '". σ υ ν δ υ ά ζ ο ν τ α ι / με τ ι ς υπό προώθηση
προς τ ι ς μ ά ζ ε ς ι δ ε ο λ ο γ ι κ έ ς 0 εθν ικοσοσιαλισμός
αυτό
προπαγάνδα: υπεραπλούστευση
ι σ τ ο ρ ι κ ή ς π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ς και. " κ α τ ά λ λ η λ ο ς φ ω τ ι σ μ ό ς " μόνο των :
νι-
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς από
π ε ρ , ο Χ ί τ λ ε ρ . " ήταν μάλλον ρωμαλέος Ό υ σ τ η μ α τ ο π ο ι ό ς ι δ ε ώ ν , κείνους τους τ-ρ ο μ ε
εοχατα
ο μ ο ι ό τ η τ ε ς μεταξ,ύ τ η ς α ρ χ α ι ο ε λ λ η ν ι κ ή ς κ α ι
τ σ ε ϊ κ ή ς σκέψης α π ' τ η ν μ ι α και τ η ς ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς την ά λ λ η , ε ί ν α ι
(71)
ό χ ι ης
είτε
ή τ α ν
μ ι α ς
έ κ τ ω ν
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς ,
- ο ι κ ο ν ο μ ι κ ώ ν
μέσα από τ η ν ε θ ν ο κ ε ν τ ρ
σ υ ν θ η
ι κή
αντίληψη
ι κ ή . ' Ό π ω ς γ ρ ά φ ε ι χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά και ο Θ.
Έλληνες
είχαν
( όπως και ο ι
κινέζοι),
μια
ρή ε θ ν ο κ ε ν τ ρ ι κή στάση ( ," πας μη Έ λ λ η ν βάρβαρος " ) , αλλά σ τ ο υ ς μους ανάμεσα τους|", OL μ ε ν
Έ λ λ η ν ε ς υποδούλωναν τ ο υ ς δ ε
α π ό ρ ρ ι π τ α ν τ ο υ ς μαύρους ως " μαύρους " , ως " μη ε λ ε ύ θ ε ρ ο υ ς π ο λ ί τ ε ς
"
(75).
- 73 -
Έλληνες
αλλά ως " δ ο ύ λ ο υ ς
ισχυ πολέ-
και
" , δηλαδή
δεν
Είναι, βέβαια αναμφισβήτητο γεγονός, ότι το ελληνικό ιδεώδες, τόσο στην φιλοσοφική του σύλληψη όσο και στην πολιτισμική του πραγμάτωση μπορεί να χαρακτηρισθεί ως βαθειά α ρ ι σ τ ο κ ρ . α τ ι κ ό .
Αλλά με
την ουσιώδη διαφορά, ότι, βασικά, ο ελληνισμός αντιλαμβανόταν την αρι στοκρατία μέσα από την πνευματική διάσταση και όχι την βιολογική-ρατσιστική. Καταρχήν, οι αρχαίοι συγγραφείς συμφωνούν ως προς το ότι η λέξη " φυλή " δεν είχε την ρατσιστική σημασία του " αϋροίοματος
αχ/ϋρώηων εκ
:. φύσεως διακρινόμενων από τους άλλους " που της προδίδει ο εθνικοσοσιαλι σμός.(βλ. σελ. 55κ.ε,), αλλά " των πολιτ-ικών ή των από ιστορικών παραδό σεων και διαφόρων γλωσσικών ιδιωματισμών διακρίσεων " (76). Δηλαδή στην ουσία η λέξη " φυλή " (Race - ρατσισμός) είχε την έννοια του " φύλου " ( Tribe, Tribu ), όπως του δωρικού, του ιωνικού, κ.τ.λ. Το αίαϋημα
κα
ταγωγής από την ίδια φυλή-φύλο δεν διαδραμάτισε απολύτως κανένα ρόλο . στην πολιτισμική εξέλιξη της αρχαίας Ελλάδας. Ό π ω ς γράφει και ο Άντονυ Άντριους, " δεν υπήρχε καμία οργάνωση που να περιλαμβάνει, λ.χ., όλες τις πόλεις που χρησιμοποιούσαν τη δωρική διάλεκτο και είχαν δωρι κούς δεσμούς' ούτε υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι Υλλείς (Σ.Σ. : δωρικό φύλο ) μιας δωρικής πόλης αισθανόταν αλληλέγγυοι προς τους Υλλείς κά ποιας άλλης δωρικής πόλης. Όπου η περίσταση το επέτρεπε ή το ενθάρρυ νε, γινόταν επίκληση "στο αίσθημα της φυλετικής ταυτότητας, όπως στην περίπτωση που αναφέρει στην Ιστορία του ο Θουκιδ'ίδης, όπου ο Βρασίδας εμψυχώνει τους άνδρες του υπενθυμίζοντας τους ότι είναι Δωριείς και γι' αυτό συνηθισμένοι να νικούν τους Ίωνες. Αλλά πάλι οι Δωριείς δεν εί χαν καμία επιφύλαξη όταν ήταν να πολεμήσουν αναμεταξύ τους"μάλιστα, η παραδοσιακή εχθρότητα ανάμεσα στο Άργος και στην Σπάρτη αποτελούσε πάντα ένα παράγοντα σημαντικό στην ιστορία της Πελοποννήσου " (77). Κ Αθήνα, η Σπάρτη, το Άργος, η Κόρινθος, και άλλες πόλεις που δημιούρ γησαν τον ελληνικό πολιτισμό λειτούργησαν με βάση την πόλη - κράτος που αποτελούσε έννοια ισχυρότερη από εκείνη της φυλής. Αντίθετα τώρα, οι πόλεις εκείνες πον είχαν α ί α ϋ η μ. α σ α ν
ανα,πτ.ύξει
είναι ακριβώς εκείνες που δ ε ν
κ α ν έ ν α
ρ ό λ ο
ένα
φ υ λ ε τ ι κ ό
δ ι α δ ρ α μ ά τ ι
στην δημιουργία αυτού που σήμερα ονομάζου
με ". κλασσικό πολιτισμό " : πρόκειται κυρίως για τις βοιωτικές πόλεις που είχαν δημιουργήσει το " ΒοιωτΤκόν Κοινόν " (78) και για τους αρκα:
:'•·••·'
' _ 74 - Ι : : '
δικούς πληθυσμούς (79). Αζ,ι3 - L μάλιστα να ; σημειωθε ί ότι οι μεν Βοιω τοί θεωρούνταν ως ιδιαίτερα καθυστερημένοι πνευματικά, οι δε Αρκάδες ω
ς κατεξοχήν " άγριοι " και χρήσιμοι μόνο ; ως μισθοφόροι στρατιώτες (80) . Κ έννοια της ττόλης-κράτους ήταν ισχυρότερη ακόμα και από εκείνη του
» έθνους ".' Περιορίζουμε τα σχετικά παραδείγματα στην Σπάρτη, γιατί το δικό της κοινωνικό μοντέλο αποτέλεσε " πρότυπο " για την εθνικοσοσιαλιστική κοινωνία : στους Περσικούς Πολέμους απέσχε από την μάχη του Μαρα θώνα και κινητοποιήθηκε μ?όνο κατά την δεύτερη ε,ισβολή των .Περσών (όταν πια είχε πειστεί ότι η ελευθερία της ταυτιζόταν με την " ελληνική ελευ θερία " ) , : κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο κατόρθωσε να επιβληθεί στην Αθήνα ( τον Παρθενώνα της οποίας τόσο θαύμαζε ο Χίτλερ: βλ', σελ. Ü 8 κ. ε.) χάρη στην " γη και ύδωρ " που πρόσφερε στον Πέρση " βάρβαρο
,1
μονάρ
χη, ενώ τέλος υπήρξε ϊ\ μόνη ελληνική πόλη που όχι 'μόνο αντιτάχτηκε μέχ ρι τέλος στην πανελλαδική ηγεμονία
των επίσης Δωριέων Μακεδόνων, αλλά
ούτε και θέλησε να συμμετάσχει στην πανελλαδική εκστρατεία του Αλέξαν δρου κατά των " βαρβάρων " ασιατών (81). Η " αριστοκρατική διάσταση " του ελληνισμού είναι άρρηκτα συνδεδε μένη ακριβώς με την πόλη-κράτος που υπερίσχυσε τόσο του φυλετικού;όσο και του εθνικού συναισθήματος. Και ταυτίζεται με την " εθνοκεντρική στάση " σε συνδυασμό, με την οποία δημιουργεί το αξίωμα " πας μη 'Ελλην βάρβαρος",,'-, 'στο,'οποίο η. λέξη " βάρβαρος " δεν έχει καμία βιολογικήρατσιστική έννοια αλλά πολιτιστική. Η εθνοκεντρική στάση της Αθήνας του Περικλή και του Παρθενώνα πηγάζει από την υπερηφάνεια που ένοιωθε ο Α θηναίος πολίτης για τα πολιτιστικά του δημιουργήματα τα οποία απέδιδε όχι λ ά
σ τ ι ς σ τ ο
φ υ λ ε - ^ τ ι κ έ ς
τ ρ ό π ο
του
ι κ α ν ό τ η τ ε ς ,
δ ι α κ υ β έ ρ ν η σ η ς
α λ
τ ο υ , δηλαδή το δη
μοκρατικό πολίτευμα ( έναν από τους αμεσότερους εχθρούς του εθνικοσοσιαλισμού). Και αυτή ακριβώς η αίσθηση' της συμμετοχής σε ένα : κοινωνικό μοντέλο που, χάρη στις δομές του, παράγει υψηλής στάθμης πολιτισμό,τον έκανε να νοιώθει ως " άριστος " και να προπαγανδίζει - δια στόματος των διανοούμενων της εποχής-— την ανωτερότητα του όχι απλώς σε σχέση 0
με τους άλλους λαούς, αλλά και με τους υπόλοιπους Έ λ λ η ν ε ς ( 8 2 ) .
Όσον
αφορά στην Σπάρτη, αν την κ ρ ί ν ε ι κ α ν ε ί ς ε π ι φ α ν ε ι α κ ά , θα μπορούσε να υποστηρίξει
ότι φέρει τα χαρακτηριστικά του
η
εθνοκεντρισμού
",
δηλαδή
της " απόοροιας της Φανταστικής ταυτότητας κάθε ανθρώπινης ομάδας που
σημαίνει την αντιπαλότητα, το φθόνο και το κλείσιμο της απέναντι οε μια άλλη ομάδα "(83) ( : . απομόνωση της από τον υπόλοιπο ελληνικό κόσ μο, έθιμο της " ξενηλασίας " στην ίδια την Λακωνία )(84). Αυτά όμως α ποτελούν εξωτερικά χαρακτηριστικά τα οποία δεν οφείλονται σε μια συγκε κριμένη ιδεολογική κυοφορία ιδεών, αλλά στις συγκεκριμένες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες που απαιτούσαν την συνεχή και πλήρη στρατιωτική επι βολτ>·-Ττης προς τις τεράστιες περιοχές των ειλώτων που ειχε υποδουλώσει -(85). Στην αναγκαιότητα αυτής της πολεμικής ετοιμότητας επί συνεχούς βάσης οφειλόταν και τα ευγονικά μέτρα τ_Γ)ς λακωνικής πολιτείας και όχι ; σε μια ρατσιστική ιδεολογία ή νομοθεσία. ' Και, όπως συμφω νούν όλες οι αρχαίες πηγές ( του Ξενοφώντα συμπεριλαμβανόμενου), το " αριστοκρατικό " αίσθημα των Σπαρτιατών και η αίσθηση τους πως αποτε λούσαν το ανώτερο φύλο, δεν πήγαζαν από μια αντίληψη ρατσιστικής ανω τερότητας αλλά-7- όπως και στην περίπτωση των Αθηναίων - από την εκτίμη ση τους προς το δικό τους σύστημα διακυβέρνησης και κοινωνικής οργάνω σης χάρη στο οποίο η π ό λ η
τ ο υ ς
και
όχι
οι'
ί δ ι ο ι
κατείχε κυρίαρχη θέση στον ελληνικό χώρο. Για τους Σπαρτιάτες,\η" ρα τσιστική συμπεριφορά " ήταν το μ ε σ ο ν για να διατηρηθεί το κο'Ονωνικό μοντέλο οργάνωσης τους, ενώ για τον εθνικοσοσιαλισμό το κοινωνικό μοντέλο οργάνωσης είναι το μέσον για την ανάπτυξη της " ράτσας "(86). Το ίδιο συνέβαινε και με τις άλλες ισχυρές πόλεις, με αποτέλεσμα/ο αρ χαίος Έλληνας να αυτοδιαφοροποιείται από τον Άλλο ( Έλληνα ή ξένο) με βάση την πολιτισμική στάθμη και όχι την βι-ολογική διαφορά : " βάρ βαροι " ήταν οι Πέρσες, αλλά και οι Μακεδόνες (87). 0 Σωκράτης αποκα λούσε " βαρβαρίζρντες " τους δημαγωγούς Αθηναίους συμπολίτες του(88), ο Ευριπίδης θεωρούσε βάρβαρο κάθε γνήσιο Έλληνα που ζούσε με βάρβαρους (89), ενώ ο Αριστοφάνης ονόμασε βάρβαρους όχι μόνο αδιάκρητα διάφορους Έλληνες, αλλά και τους θεούς(90): Η ρατσιστική εθνικοσοσιαλιστική ιδεολογία έτσι όπως παρουσι-άζεται στηριγμένη στο κοινοτικό πνεύμα και στο οργανικό μοντέλο κοινωνίας κά τω από το
Fuhrerprinzip, δεν έχει σχέση στην ολότητα της ούτε και με #
τις " ιδανικές πολιτείες " της ελληνικής φιλοσοφίας. Η πλατωνική πολι τεία είναι βέβαια βαθειά αριστοκρατική, αλλά και εδώ το " αριστοκρατι κό στοιχείο " δ ε ν έχει καμία σχέση με τις βιολογικές ιδιότητες του σοφού-κυβερνήτη της που δεν είναι προικισμένος από την " θεία χάρη " , - 7 6 - ."
.','"'
'''
αλλά δ ι α π α ι δ α γ ω γ ε ί τ α ι συστηματικά ( 9 1 ) . Η εργασία δεν έ χ ε ι καμία σχέση με.το
" υ λ ι κ ό και ; ι δ ε α λ ι σ τ ι κ ό μεροκάματο " (βλ. σελ. 67-68), γ ι α τ ί -θα
εξασκείται α π ο κ λ ε ι σ τ ι κ ά από ,γεωργούς-δημιουργούς
και δούλους ( όπως
οτην κλασσική κοινωνική π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ) . Η τάξη των
πολεμιστών.πολιτών,
που έρχεται μετά από αυτή των φιλόσοφων, δεν θα π ρ ο ε τ ο ι μ ά ζ ε τ α ι γ ι α την δημιουργία ενός ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ Imperium, γ ι α τ ί ο ρόλος τους θα ε ί ν α ι η προστασία και όχι η επέκταση της : π ο λ ι τ ε ί α ς . Η.πλατωνική π ο λ ι τ ε ί α
είναι
\ταξική : (·;ο Μαρξ την ονόμασε αθηναϊκή ε ξ ι δ α ν ί δ ε υ σ η του α ι γ υ π τ ι α κ ο ύ συσ τήματος της. κ ά σ τ α ς ) ( 9 2 ) , αλλά η δ ι α ί ρ ε σ η των πολιτών γ ί ν ε τ α ι με βάση / την ψυχική ι δ ι ο σ υ σ τ α σ ί α . Το κυριότερο όμως, δεν ε ί ν α ι
οργανισμός ατόμων
που ανήκουν στην. ί δ ι α φυλή, αλλά. οπαδών μ ι α ς ί δ ι α ς ι δ έ α ς . Σ υ ν ο ψ ί ζ ο ν τ α ς : κατά των Πλάτωνα, το κράτος στο οποίο θα σ τ η ρ ι χ θ ε ί
η ιδανική ανθρώπινη
π ο λ ι τ ε ί α δεν ε ί ν α ι νοητό ως " το π ε ρ ι έ χ ο ν της φυλής " , αλλά ως το " π ε ριέχον " των ' " . οποιωνδήποτε ανθρώπων " που θα ε ί ν α ι
σε θέση να αποθέ-
.· Ρουν την μοίρα τους στην " βάαανο " τ η ς συνεχούς πνευματικής αναζήτησης .'. και ε κ ε ί ν ω ν . π ο υ θα θεωρήσουν ως κ α τ α ξ ί ω σ η : τ ο υ ς να διευκολύνουν το έργο των προηγούμενων .'Αντίθετα,
(93).,
ο Αρ,ίστοτέλης, στην δ ι κ ή του ι δ α ν ι κ ή π ο λ ι τ ε ί α , ο ρ α μ α τ ί ζ ε
ται την ε π ι κ υ ρ ι α ρ χ ί α των Ελλήνων, που τους θεωρεί ως την ανώτερη .φυλή> Γ-; εφόλου του κόσμου.ν-η ανωτερότητα, τους^τους μιας ηγεμονίας
δίνει
το δικαίωμα της παγκόσ
( 9 4 ) . Μπορεί βέβαια αυτή η θέση να θ υ μ ί ζ ε ι
ρόμοιο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό την ' ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
έντονα το πα
αξίωμα·, αλλά δεν μπορεά να α ξ ι ο π ο ι η θ ε ί από -
( και ν ε ο ν α ζ ι σ τ ι κ ή
λόγο ότι ο Αριστοτέλης σ τ η ρ ί ζ ε ι
) ι δ ε ο λ ο γ ί α γ ι α τον απλούστατ
την ανωτερότητα του ελληνισμού στην δ η
μιουργία του υψηλής στάθμης πολιτισμού τ ο υ , τ ο ν ο π ο ί ο α π ο δ ί δ ε ι στο δημο κρατικό π ο λ ί τ ε υ μ α . 0 Αριστοτέλης κάνει λόγο και γ ι α " ελληνική
ιδιοσυ
γκρασία " , αλλά ούτε κι αυτό το σ τ ο ι χ ε ί ο μπορεί να α ξ ι ο π ο ι ή σ ε ι
ο εθνι-
κοσοσιαλισμός
γιατνα σ τ η ρ ί ξ ε ι
την ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή του άποψη, γ ι α τ ί ο φιλόσο
φος το θεωρεί ως την γενεσιουργό :
α ι τ ί α της δημοκρατίας που α ν τ ι δ ι α σ τ έ λ -
λει προς την " διακυβέρνηση του ενός " ( όσες ι κ α ν ό τ η τ ε ς κι αν έ χ ε ι αυχάς) την οποία
θεωρεί
" φυσιολογική κατάσταση " μ ι α ς βάρβαρης κ ο ι ν ω ν ί α ς
και ακριβώς ε π ε ι δ ή οι α σ ι α τ ι κ ο ί π ο λ ι τ ι σ μ ο ί
κυβερνώνται μ'αυτόν τον τ ρ ό
πο ε ί ν α ι έτσί.-μ:?ι να υποταχθούν στο κράτος των " ελεύθερων ο~ημο'κ( .ατικών Ελλήνων " ( 9 5 ) .
[
0 ε λ λ η ν ι σ μ ό ς , σαν ε ν ι α ί α και; αυτούσια έ ν ν ο ι α , δ ε ν μπορεί να εξισωθε 77 -
με την ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
ιδεολογία,
οτη συνολική της μορφή,ούτε και μ ε
την νέα μορφή που πήρε το περιεχόμενο του όταν γνώρισε την ε π ε κ τ α τ ι κ ή " σύνθεση " τ ο υ με τ ι ς σ τ ρ α τ ι έ ς του Μακεδόνα Αλέξανδρου.
Βέβαια η " π ρ 0
σωπικότητα " του Αλέξανδρου και του πατέρα του Φ ί λ ι π π ο υ , το σύστημα της δωρικής στρατοκρατικής κάστας που " επέτρεψε
" σ ' α υ τ έ ς τ ι ς προσωπικότη
τ ε ς ν ' α ν α π τ υ χ θ ο ύ ν και ο θρίαμβος των " φ υ λ ε τ ι κ ά ισχυρών " Ελλήνων κατά των ασιατών, αποτελούν εκμεταλλεύσιμα
στοιχεία.
Αλλά και π ά λ ι , η ιστορώ
κή πραγματικότητα διδάσκει ότι η κατάκτηση της Ασίας δεν θα ε ί χ ε πράγμα τοποιηθεί εάν ο Αλέξανδρος,
οραματιζόμενος έναν ελληνο-ανατολικό
τ ι σ μ ό , δεν συνδύαζε τ ι ς σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ έ ς του ν ί κ ε ς με μια κοινωνική κή π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή ς
πολι πολιτι
σύμμιξης των Ελλήνων στρατιωτών του με τους γ η γ ε ν ε ί ς
πλ
θυσμούς ( 9 6 ) . 0 στρατηλάτης προσκύνησε όλους τους τ ο π ι κ ο ύ ς θ ε ο ύ ς , ακόμα και τον εβραϊκό ( 9 7 ) , κ α ι
επέβαλε τους μ ι κ τ ο ύ ς γ ά μ ο υ ς , επιβάλλοντας μόνο
ένα σ τ ο ι χ ε ί ο του ελληνισμού:
την γλώσσα και ,: συνεπακόλουθα, τον τρόπο
σκέψης ( 9 8 ) . Έ τ σ ι , από το " όμαιμον, το ομόγλωσσων,
τα κ ο ι ν ά
ιερά και
τ ι ς -θυσίες " του Ηρόδοτου (βλ.' σελ. "7 *L ) , ο ελληνισμός συγκράτησε κά,αλλά και κ υ ρ ι ά ρ χ η σ ε
σ'όλο τον τ ό τ ε γνωστό
τέλι
κόσμο,χάρη"στο
" ομόγλωσσο " , το οποίο ακριβώς ο Χίτλερ κ α τ α δ ι κ ά ζ ε ι ως βασική α ι τ ί α φθ ράς της ράτσας, όταν εφαρμόζεται σε φ υ λ ε τ ι κ ά δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ο ύ ς λαούς 5 7 - 4 ° ) . Ενώ", λοπόν, ο εθνικοσοσιαλισμός
θεωρεί
τον π ο λ ι τ ι σ μ ό απόρροια
της ράτσας, ο ελληνισμός τον αντιλαμβάνεται ως δημιούργημα νων κοινωνικών δομών και καταλήγει να τον χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί την ε π ι κ υ ρ ι α ρ χ ί α του μεταδίδοντας τον σ τ ι ς που γνωρίζει
(βλ.σε
συγκεκριμέ
ως όργανο γ ι α
" άλλες ράτσες "*και-παρόλο
την μοιραία πτώση τ η ς " " φ υ λ ε τ ι κ ή ς του στάθμης " - τονώνε
ται ε ν τ ο ύ τ ο ι ς ακόμα περισσότερο το αίσθημα ανωτερότητας του βλέποντας τον να αφομοιώνεται από αυτές
(99).
Εξίσου ουσιώδης ε ί ν α ι και η διαφορά μεταξύ του χ ι τ λ ε ρ ι κ ο ύ
Ηγέτη-
Υπεράνθρωπου, και του Υπεράνθρωπου του ελληνοτραφούς Ν ί τ σ ε . 0 πρώτος, ε ί ν α ι ο π ι ο " άριστος " από τα μέλη μ ι α ς " ά ρ ι σ τ η ς φυλής " . 0 Νίτσε όμως πλάθει τον δικό του Υπεράνθρωπο πάνω σ ' έ ν α πανανθρώπινο καμβά. Καταρχήν, ο Νίτσε δεν ήταν ούτε^ α ν τ ι σ η μ ί τ η ς ,
αλλά, όπως εξάλλου
και ο Γ κ α ί τ ε , ούτε έτρεφε ι δ ι α ί τ ε ρ η εκτίμηση γ ι α τον ί δ ι ο του τον λ α ό , τον γ ε ρ μ α ν ι κ ό . Στο" έργο του " Ιδού ο άνθρωπος " υ π ο σ τ η ρ ί ζ ε ι
πως ο ι ^ ^ ε ρ -
μανοί δεν ε ί χ α ν συνείδηση της ε υ τ έ λ ε ι α ς τ ο υ ς , γ ι α να καταλήξει στο συ μπέρασμα πως " οπουδήποτε ε ι σ δ ύ ε ι η Γερμανία, καταστρέφει τον πολιτισ.·"
χο " '(100)
ΐ-.Ακόμα και τον Βάγκνερ, τον " ε θ ν ι κ ό μουσουργό " του ε θ ν ι κ ο -
30οΐαλί<3\ιούί
ενώ στην αρχή τον θαύμαζε, στην ωριμότητα του τον απέρριψε
θεωρώντας την " ηρωική έξαρση " του έργου ως μ ι α νοσηρή κατάσταση βαθειάς χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ή ς θρησκοληψίας που β ρ ί σ κ ε τ α ι στους α ν τ ί π ο δ ε ς του (,δεώδους της α ν θ ρ ώ π ι ν η ς ' δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς
ελληνικού
(101).
0 Νίτσε δεν ήταν καν ε θ ν ι κ ι σ τ ή ς . Απεναντίας μάλιστα δήλωνε α π ε ρ ί φ ραστα ό τ ι " ε ί ν α ι π ι α καιρός να τελειώσουμε με τους η λ ί θ ι ο υ ς ίστε να μπορέσει
η Ευρώπη να επανυψωθεί στο πνευμ-ατικό χώρο που της ανή
κει (βλ." „σελ. 2/5) -. Α λ λ ά , τ ο κυριότερο
._ ε ί ν α ι ό τ ι ο Νίτσε έβλεπε την δ η -
αιουργία του Υπεράνθρωπου μέσα από την α τ ο μ ι κ ή rr ρ ο σ π ά θ ε ι α,ενώ ο Χίτλερ τον θεωρούσε, ποστολική δύναμη και π ρ ο ι κ ι σ μ έ ν ο
α τ έ ρ μ ο ν η
γ ε ν ν η μ έ .ν ο
α π ό , τ, η ν
θ ε ί α
ο η (βλ.' Οελ.ΤΟ κ.ε,) , α ν τ ι μ ε τ ω π ί ζ ο ν τ α ς παράλληλα το κοινωνικό οργάνωσης του ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ εθνικοαοσιαλισμού ως τ η ν re ρ ο .ϋ π ό θ ε
εθνικισμούς"
με α χ .ά-
μοντέλο
ε ξ ω τ ε ρ ι κ ή
σ η που χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι ^ γ ι α να βγεί. στην ε π ι φ ά ν ε ι α η δύναμη
του και "να εδραιωθεί η ισχύς τ ο υ . 0 ν ι τ σ ε ϊ κ ό ς Υπεράνθρωπος βρίσκεται πέρα από' οποίαδήποτε σχέση με' τ ι ς μ ά ζ ε ς , χωρίς ούτε να τ ι ς δ ι ο ι κ ε ί 1 και ^/α τ ι ς κ α τ ε υ θ ύ ν ε ι , ούτε να έ χ ε ι ανάγκη από τ ι ς υ π η ρ ε σ ί ε ς τ ο υ ς : ο αγώνας του ε ί ν α ι α τ ο μ ί" κ ό ς και το ί δ ι ο ε ί ν α ι και η καταξίωση τ ο υ . Η π α οουσία τ ο υ . δ ε ν ν ο ε ί τ α ι . στα" πλαίσια μ ι α ς κ ο ι ν ό τ η τ α ς , ό π ο ι ο ς κι αν ε ί ν α ι 3 τύπος τ ο υ . Ε ί τ ε ε ί ν α ι - ο άνθρωπος της Αναγέννησης ή της επανάστασης ( ένας" Καίσαρας Βοργίας, Μιραμπώ ή Ναπολέοντας), οπότε μ ο ι ρ α ί α η λ ε ι τ ο υ ρ γία τ ο υ ' χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι ένα " κ ο ι ν ο τ ι κ ό ζωτικό χώρο " , ε ί τ ε ε ί ν α ι ο κ α λ λ ι τ έ χ νης-δημιουργός ( όπως ο Μπετόβεν ή ο Χαίλντερλι.ν) , κατά βάθος ε ί ν α ι πά ντα μόνος τ ο υ , παραδομένος στα πάθη του ή οικοδομώντας μια κ α ι ν ο ύ ρ γ ι α κουλτούρα χωρίς να ε ν δ ι α φ έ ρ ε τ α ι εαν πράγματι θα τον αναγνωρίσουν ως ήρωα ή προφήτη ούτε εάν' θα τον ακολουθήσουν στον δρόμο που χάραζε ( 1 0 2 ) .
Ό
πως γράφει κ α ι . ο Ζ υ λ Σ α ι - Ρ υ , ακόμα και στην μελλούμενη κοινωνία των Υ περάνθρωπων ( όταν δηλαόή ο -Ένας θα έ χ ε ι γ ί ν ε ι " θα ε ί ν α ι
Πο/$οί), ο καθένας τους
Κλεισμένος μέσα στην μοναδικότητα του και α υ τ ά ρ κ ε ι α , χάρη
στην τ ε λ ε ι ό τ η τ α των " μέσων γνώσης
ν
που έ χ ε ι , και θ/χ τους ενώνουν μονά
χα οι . κ ο ι ν έ ς ο μ ο ι ό τ η τ ε ς τ ο υ ς , πράγμα που σημαίνει πως οι κ ο ι ν ω ν ί ε ς του μέλλοντος θα δομηθούν πάνω στο πρότυπο των αρχαίων π ο λ ι τ ε ι ώ ν "
(103).
Α'. Από τον ελληνο-χριστιανι'κό ' αντί ιουδαϊσμό. οτικό
:
αντισημιτισμό. ' ;
;
.•.:/••. . - • • " . ' . "
./'.
στον ";. •
εθνικοσοσιαλι-
:
' · OL πρώτες "...επαφές μεταξύ των.σημιτικών-πληθυσμών
και των Ινδοευρωπαϊ
κών που"^ εγκαταστάθηκαν . στον ελληνικό .χώρο ; κατά την ν 2
χιλιετηρίδα π. Χ.,·
•χάνονται , στην-; αχλή "της ;προϊστορίας : .:Όι. Μυκηναίοι -είχαν στενές σχέσεις με τους :,Φοίνικες : οι οποίοι, έχουν αφήσει
ίχνη της όποιας^'παρουσίας τους
σε διάφορες '; περιοχές της Ελλάδας (Δωδεκάνησα, Κρήτη ,--Πελοπόννησο , Θήβα, Βόρειο Αιγαίο κ . τ . λ .
), της Αφρικής, της Ιταλίας, -της Κορσικής και της
Γ Ισπανίας. ,Στι ς περισσότερες
από τ ι ς περιοχές αυτές-είχαν ιδρύσει
ρικούς σταθμούς με-σκοπό τον έλεγχο του εμπορίου"σ'όλη νϊστορικές πηγές δεν .αναφέρουν σημαντικές-πολεμικές ; των' Φοινίκων και- των γηγενών-πληθυσμών
εμπο
την Μεσόγειο.Gì
συγκρούσεΓς
μεταξύ
στις περιοχές των οποίων είχαν
ιδρύσει .': τους : εμπορικούς σταθμούς τους (104). Η φοινικική οικονομική πέκταση ευνοήθηκε κατά την.προϊστορία από το γεγονός ότι το 7μεσογειακό: κράτοςϊπόυ θα μπορούσε να'ενοχληθεί •.δεν ανέπτυξε /"ισχυρό στόλο,
ε
ισχυρότερο
από αυτές, η Αίγυπτος,
ενδιαφερόμενο^ περισσότερο για μια γεωπολιτ'ι^-
< κή επέκταση. Γι'αυτό και υποδούλωσε πολλούς λαούς της εύφορης μεσανατο λικής ημισελήνου, "κατοχή» !
α π ό
-
όπως τον εβραϊκό, ο οποίος έμεινε υπό αιγυπτιακή
Π00
ΐ ο
π
.Χ.
έως το 1300 ( εποχή του Μωϋσή ) .
Στους ιστορικούς χρόνους, το φοινικικό εμπόριο υπέστη σοβαρότατο
πλήγμα από το ελληνικό,
αλλά οι Φοίνικες δεν μπόρεσαν να αντιδράσουν
στρατιωτικά γιατί οι ναυτιλιακές εμπορικές^ δραστηριότητες τους τους είχαν κάνει να αμελήσουν την δημιουργία ισχυρύ στρατού, ενώ αντίθετα, η ελληνική ναυτιλιακή δραστηριότητα συνδυαζόταν με την σταδιακή δημι ουργία μιας ισχυρής χερσαίας δύναμης. Απ'την άλλη· πλευρά, το γεγονός ότι οι Ιουδαίοι δεν είχαν ανάπτυξε ι,θαλάσσιο
εμπόριο δεν προκάλεσε
σύγκρουση με τα^-λληνικά συμφέροντα στα οποία, μέχρι
τους ελληνιστί—
κούς χρόνους, δεν συμπεριλαμβανόταν η εδαφική επέκταση. Αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για την έρευνα κατά πόσο και σε ποιο βαθμό αεταξύ των πολιτών των ελληνικών πόλεων της ιστορικής εποχής συμπεριλαμί χ
-
- -^ .
- 80 -
Χ
βάνονταν και σημιτικά στοιχεία'που είχαν εγκατασταθεί στις περιοχές αυτές από τους προ /πρωτοϊστορικούς χρόνους (105). Διάφοροι Έλληνες επιστήμονες αλλά και Εβραίοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η σημιτική πα; ρουσία έχει αφήσει ίχνη ακόμα και στα αρχαιοελληνικά τοπονύμια, ετυμο• -- λογώντας την λέϊ,η Αττική από την σημιτική " ατίκ "(στήλος, στοά, περι-στήλιο) (106) , την Οήβα από την λέΞ,η ": τέβα"( ύψωαα, ακρόπολη )(107), τα Κύθηρα από την " κέτερ "(τόΖ,ο, στεφάνι ) ή την " σέτερ " (αποκρύπτω), .. την Σαλαμίνα από την " σιαλώμ " (ειρήνη ) και την " ι " (νησί )(10S) κλπ. Αλλά πολλά από τα τοπονύμια .που αποδίδονται στην σημιτική επίδρα\\ ση (όπως επίσηc Παρνασσός, Κηφϊσσός, κτλ. )ϋεωρούνται από άλλους ως πελασγικής προέλευσης .(και οπωσδήποτε είναι πολύ δύσκολη η ταύτιση Πε λασγών και Σημιτών·). Σύμφωνα με μια υπόθεση που δεν στερείται ικανοποιητικής τεκμηρίωσης το πρώτο ιστορικό γεγονός ανταγωνισμού και αντιπαλότητας μεταςύ ελλη νισμού και ιουδαϊσμού τοποθετείται στην Αθήνα του 6
αι. π.Χ. επί Πει-
σιστρατίδων και έχει καθαρά ;θρησκευτικά αίτια. Πρόκειται για την δολο.', φονία του Πε ι σιστρατίδη Ιππία από τους τυραννοκτόνους Αρμόδιο και Αριστογείτονα οι οποίοι, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ανήκαν στο γένος των Γε,,.φυραίων που θεωρείται σημιτικής καταγωγής( 110) . Οι &ύο φίλοι δολοφόνη1
ν; σαν τον Αθηναίο τύραννο επειδή αντιτάχθηκε στην συμμετοχή της αδελφής ••· του Αρμόδιου στην αθηναϊκή θρησκευτική πομπή των Κανηφόρων(111). " "
Στον ελληνισμό θα δημιουργηθεί ένα πραγματικό αντί ιουδαϊκό πνεύμα
κατά την ελληνιστική περίοδο, όταν πια ο εβραϊκός λαός θα έχει υποταχ θεί στις μακεδόνικες στρατιές αλλά θα αντιδρά συνέχεια σ'αυτή την κατά σταση για λόγους-τόσο θρησκευτικούς όσο και οικονομικούς. Ό τ α ν ο Αλέ ξανδρος κατέλαβε την Ιερουσαλήμ, προσκύνησε τον Θεό του Ισραήλ, αλλά κατά την εποχή των'διαδόχων δημεύτηκαν πολλές ιουδαϊκές εκτάσεις, Εβ ραίοι πουλήθηκαν ως σκλάβοι ενώ άλλοι πήραν τον δρόμο της " Διασποράς" προς την Αίγυπτο. Φαίνεται πως ορισμένοι Ιουδαίοι ιερείς ( από τα ανώ τερα κοινωνικά στρώματα ) έμαθαν τα ελληνικά και υιοθέτησαν διάφορες ελληνικές κοινωνικές και οικονομικές πρακτικές, ενώ απ'την άλλη πλευρά η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας μετάφρασε στα ελληνικά την Παλαιά Διαθή\- κη. Πάντως προκλήθηκαν πολλές- μικρές ,ή μεγάλες ιουδαϊκές επαναστάσεις '--. ( όπως αυτ.ή που περιγράφει το Γ,'Βι/Βλ-ίο των Μακκαβίων). Το γεγονός είναι ;;? πως"'ηΛελληνική πολιτική,δημιούργησε μεγάλο μίσος στους Εβραίους προς
•τον κατακτητή, το οποίο με την σειρά "του τροφοδότησε/το ελληνικό α ν τ ί ι,ουδαϊκό μ έ ν ο ς . Εκτός από την ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή εκμετάλλευση,
το μίσος αυτό
;
οφειλόταν και οτον κατατρεγμο της" ι ο υ δ α ϊ κ ή ς θρήσκε ίας , που κι αυτός ο φειλόταν συχνά σε οικονομικούς λ ό γ ο υ ς . Τον 2 α ι . π.Χ.', δολοφονήθηκε ο αρχιερέας Ονίας, και έ γ ι ν ε προσπάθεια δήμευσης του τ α μ ε ί ο υ τ ο υ . ν α ο ύ των Ιεροσολύμων, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει
" ανταρσία; " των Εβραίων,
που με την σειρά τ η ς , έ γ ι ν ε αφορμή να απαγορευτεί η ιρυδα'ι'κή θρησκεία "και να μετατραπεί ο ναός του Γιεχωβά των Ιεροσολύμων σε ναό του Δία Δσλιχηνού, και ο ναός της'-Σαμάρειας σε ναό του Ξένιου Δ ί α . Όπως ήταν φυ σικό, προκλήθηκε νέα αιματηρή εξέγερση ε ν α ν τ ί ο ν του " ελληνισμού " , ο οποίος ε ί χ ε προσλάβει και μ ι α τ α ξ ι κ ή έ ν ν ο ι α , γ ι α τ ί ; μεταξύ των *' ε λ λ η νιστών ." συμπεριλαμβανόταν και Ι ο υ δ α ί ο ι αριστοκράτες ι ε ρ ε ί ς ,
πλούσιοι
προαγοραστές φόρων, ισχυροί γαιοκτήμονες και δ ο υ λ ο κ τ ή τ ε ς , κ τ λ .
(112).
":-, · Το" ιστορικό σκηνικό δεν άλλαξε ο υ σ ι α σ τ ι κ ά στην επακολουθήσασα ρω μαϊκή κατάκτηση, και οδήγησε στην αιματηρή επανάσταση και πτώση της Ιερουσαλήμ το 70μ.Χ., οπότε οι Εβραίοι υποχρεώθηκαν στην γνωστή μ ε γ ά λη Διασπορά προς όλες τ ι ς π ε ρ ι ο χ έ ς του τ ό τ ε γνωστού κόσμου. Πολλοί, από "αυτούς κατέφυγαν στην Χύπρο, την Ελλάδα, την ί δ ι α την : Ρώμη και την Βό ρειο Αφρική όπου, αφενός μεν η εμμονή τους στην ε θ ν ι κ ή τους θρησκεία "( σε,μια εποχή θρησκευτικού συγκριτισμού που συνδυαζόταν και με την αυτοκρατορική λ α τ ρ ε ί α ) , αφετέρου δε η ενασχόληση τ ο υ ς με το εμπόριο και : με τ ι ς χρηματιστηριακές συναλλαγές
( που συχνά ήταν η μόνη που μπο
ρούσαν να εξασκήσουν ) , .συνέτειναν ; στην δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ενός " παγκόσμιου " αντί ιουδαϊσμού που, με την σειρά τ ο υ , λειτούργησε
συσπειρωτικά γ ι α τ ι ς
- ήδη προδιατεθε-ιμένες προς απομόνωση από την υπόλοιπη κοινωνία - ε β ρ α ϊκές κοινότητες.
Όπως γράφει και η Γκέζα Αλφέλντυ " πολύ έ ν τ ο ν ε ς ήταν
οι προκαταλήψεις απέναντι στους Ι ο υ δ α ί ο υ ς ( . . . )
που ακόμα και στην ύσ
τερη αυτοκρατορική εποχή εξακολουθούσαν να φέρουν το στίγμα του άπλη στου, απείθαρχου, ελαφρόμυαλου και ασταθούς λαού. Τέτοιου ε ί δ ο υ ς υ π ο τ ι μητικές α ν τ ι λ ή ψ ε ι ς απέναντι σε διάφορες μ ε ι ο ν ό τ η τ ε ς
ε ί χ α ν και σαφείς
κοινωνικές σ υ ν έ π ε ι ε ς . " ' Έ τ σ ι
ήταν ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά σπάνιο να: φτάσουν σε ανώτε
ρες θ έ σ ε ι ς Ι ο υ δ α ί ο ι " ( 1 1 3 ) ,
όπως έγ,; νε επί Νέρωνα κ α ι : Βεσπασιανού με
την περίπτωση του Τιβέριου Ιουλίου Αλέξανδρου,
ενός
ιππέα από την
Αλε-
ξάνδρεια της Αιγύπτου,. ο οποίος πάντως ήταν εξωμότης τ η ς εβραϊκής θ ρ η σκείας ( 1 1 4 ) . Αυτή η κατάσταση οδήγησε στην μεγάλη εβραϊκή επανάσταση
της εποχής του Τραϊανού η οποία οφειλόταν σε οικονομικά και θρησκευτι κά αίτια αλλά πήρε την μορφή φυλετικής ούγκρουσης μεταξύ ελληνισμού και ιουδαϊσμού: ξεσηκώθηκαν οι εβραϊκές κοινότητες της Κυρηναϊκής, της Αιγύπτου, της Κύπρου, της Παλαιστίνης και"της Συρίας προκαλώντας μια συστηματική σφαγή ( οι ελληνικές πηγές αναφέρουν 200.0C0 θύματα, Έλλη νες και Ρωμαίους ), πριν υποστούν τα ανάλογα αντίποινα από τις ρωμαΓκέζ λεγεώνες και το ελληνικό στοιχείο (115 μ. Χ". } (115), Στους ρωμαϊκούς χρόνους ο αντί ιουδαϊσμός ενισχύεται και από ένα . πρόσθετο 'θρησκευτικό στοιχείο: τον χριστιανισμό. /Ετσι κληροδοτείται και<5το Βυζάντιο, καθώς και στην Δυτική Ευρώπη του Μεσαίωνα. Στο Βυζά ντιο, η αντιπαράθεση χριστιανισμού και ιουδαϊσμού τροφοδοτούνταν Και από την αντιπαράθεση του αυτοκρατορικού " Νόμου " προς τον εβραϊκό. ;
" Όταν η εκκλησία συνθηκολόγησε απέναντι στην δεσποτική εξουσία του Κωνσταντίνου και των διαδόχων του ", γράφει ο Θ. Λίποβατς, τότε οι Εβ ραίοι παραγκωνίστηκαν στα περιθώρια της κοινωνίας ως " ψεύτες " και " υιοί του διαβόλου ". Κ Νοβέλλα 145 του Ιουστινιανού από το έτος 553 αποφαίνεται ότι οι " Εβραίοι ερμηνεύουν τρελλά τις γραφές ", ενώ ο αυ τοκράτορας είναι η ενσαρκωμένη δύναμη του Νόμου, που είναι
ταυτόσημη
με τον:Λογο και την " ορθή δόξα "."'δηλαδή αντιπροσωπεύει την μόνη αλη θινή ερμηνεία της γραφής (116)..
ο
'---.
.
| '
Στην Δυτική Ευρώπη, από τον 12 αι. , ο αντί ιουδαϊσμός μετατρέπεται
σε συστηματικό πόλεμο «ατά των Εβραίων με παγκρό'μ και δίκες από την ιερή εξέταση. Σ'αυτό συνέβαλαν αφενός μεν μια λαϊκιστική αντιιουδαϊκή στάση από μέρους των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, "αφετέρου δε η θεωρητικοποίηση και συστηματικοποίηση του αντί ιουδαϊσμού από τους φανα τικούς καθολικούς θεολόγους και ιδεολόγους της εκκλησίας, που τον με τέτρεψαν έτσι σε βασική θέση και ακρογωνιαίο λίθο όλου του χριστιανι κο>Δόγματος( όπως και το μοτίβο του Διαβόλου ). " Η θεοκρατική αυτή ιδεο λογία " γράφει ο Θ. Λίποβατς " που αναπτύχθηκε μέσα σε μ^α δυναμική κοι νωνία που συνεχώς απειλούνταν από κρίσεις και κινδύνους εξωτερικούς και εσωτερικούς, επέζησε στην συνέχεια κάτω από πολλές μορφές. Η μορφή που την διαδέχτηκα ήταν εκείνη η διαστροφή της μοντέρνας βιολογικής ε πιστήμης που ονομάστηκε " θεωρία της ράτσας " και η οποία άνθησε από τα μέσα του 19
αι. μέχρι χα μέσα του 20
αι. "(117).
y _ /Οπως αναπτύχθηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο, οι αρχαίοι Έλληνες
δεν ε ί χ α ν αναπτύξει καμία ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή
ι δ ε ο λ ο γ ί α . Το ί δ ι ο συνέβαινε και
με τους Ρωμαίους, οι ο π ο ί ο ι μάλιστα, με το περίφημο έ δ ι κ τ ο του Καρακάλ\α,
έδωσαν το δικαίωμα του πολίτη σε όλους τους κ α τ ο ί κ ο υ ς της αυτοκρα
τορίας, ανεξάρτητα φυλετικής καταγωγής. Οι β υ ζ α ν τ ι ν ο ί πόλεμοι
δεν
ναν ποτέ στο όνομα της φυλετικής ανωτερότητας: όπως έ χ ε ι α π ο δ ε ί ξ ε ι η Γλυκάτζη-Αρβελέρ,
η βυζαντινή α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α . ( αμάλγαμα φυλών και
διεξάγει ." θρησκευτικούς
εθνών)
" Σλαύων και Φράγκων ( 1 1 8 ) . Η θ ρ η σ κ ε υ τ ι
κή διαφορά ήταν και η γ ε ν ε σ ι ο υ ρ γ ό ς Άραβες,
και
" πολέμους κατά των " απίστων Αράβων " κ α ι " δ ί -
και'ους " κατά των "ομόθρησκων σο προς τους
έγι
α ι τ ί α του μίσους των σταυροφόρων τ ό
όσο και προς τ ο υ ς Ι ο υ δ α ί ο υ ς . Έ λ λ η ν ε ς ,
Ρωμαίοι,Βυ
ζ α ν τ ι ν ο ί , Φράγκοι, υπήρξαν αντί ι ο υ δ α ί ο ι,δηλαδή α ν τ ι μ ά χ ο ν τ α ν τα μέλη του ιουδαϊκού έθνους και της ιουδαϊκής θ ρ η σ κ ε ί α ς , και όχι α ν τ ι σ η μ ί τ ε ς : ράτσα δεν ε ί χ ε συνδεθεί αντιπαλου.
με τον συγκεκριμένο '
η
τρόπο ζωής και σκέψης του
-
Εξίσου ανύπαρκτη ήταν κατά την κλασσική, την ρωμαϊκή, την β υ ζ α ν τ ι νή και την μεσαιωνική ευρωπαϊκή π ε ρ ί ο δ ο η έ ν ν ο ι α του " έθνους " , η ο ποία αναπτύχθηκε στην"Δυτική Ευρώπη στα π λ α ί σ ι α του πνεύματος της Ανα γέννησης και δημιούργησε τα " ε θ ν ι κ ά κράτη " που αντικατέστησαν το φε ουδαρχικό σύστημα . Κ α τ ά τον Διαφωτισμό, και τον επακολουθήσαντα Α ν τ ι δ ι α φ ω τ ι θ μ ό ( 1 1 9 ) , η έ ν ν ο ι α του έθνους πήρε μια ε ξ ι δ α ν ι κ ε υ μ έ ν η μορφή και ταυτίστηκε\ με την " ράτσα " ε ξ α ι τ ί α ς και της θεωρίας-'ορισμένων του 18
βιολόγων
αι..Ι, όπως των Λιννέ και ' Ηπουφφόν, που υποστήριζαν πως η π ο λ ι τ ι
στική στάθμη βρίσκεται κτηριστικά
σε βαθειά εξάρτηση από τα φ υ σ ι κ ά - β ι ο λ ο γ ι κ ά χαρα
(120).
0 ι μ π ε ρ ι α λ ι σ μ ό ς των εθνικών κρατών του 18
και 19
α ι . , προκαλού
μενος ταυτόχρονα από συμφέροντα όχι μόνο ο ι κ ο ν ο μ ι κ ά αλλά και θρησκευ τικά και π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ά ,
ε ί χ ε ανάγκη από μ ι α διπλή κ υ ρ ι α ρ χ ί α : αυτή της
" λευκής " φυλής σ τ ι ς υπόλοιπες φυλές των αποικιών τ η ς , κ α ι , στα π λ α ί σια της ί δ ι α ς της λευκής φυλής, της κ υ ρ ι α ρ χ ί α ς του ενός τμήματος της προς τα άλλα ( π . χ . ,
οι Ά γ γ λ ο ι , ως " λευκοί
στους -Ινδιάνους της Αμερικής,του ως " Ά γ γ λ ο ι
" έπρεπε να κυριαρχήσουν
νέγρους της Αφρικής, τους α σ ι ά τ ε ς , κ α ι
" , σ τ ο υ ς Γάλλους, ^Ισπανούς και Ολλανδούς ne - τους συναγω-
ν ί ζ ο ν τ α ν στην αποικιακή εξάπλωση). Οι θεωρίες των " θεμελίωσαν
" την β ι ο λ ο γ ι κ ή - π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή
Λιννέ,Μπουφφόν,κτλ.,
υπεροχή τ η ς λευκής φυλής( που
θεωρήθηκε ως ο " κ α ν ό ν α ς ") σ τ ι ς υ π ό λ ο ι π ε ς ( τ ι ς "„.κατώτερες " μαύρη και κ ί τ ρ ι ν η ) ' , ; ενώ η θεωρία της ε ξ έ λ ι ξ η ς των ειδών του Δαρβίνου (1859)
,;
υπέστη ιδεολογική κατάχρηση μέσα από την θέση της πάλης των ειδών που εξασφαλίζει' την επιβίωοη του
είδους (121).
:
V
Παράλληλα, η γλωσσολογία,ανακαλύπτοντας την"κοινη καταγωγή" των ευ ρωπαϊκών γλωσσών από την αρχαία σανσκριτική,συντέλεσε στην θεμελίωση της θεωρίας της κοινής Ινδοευρωπαϊκής καταγωγής όλων των ευρωπαϊκών φυ λών, από τις οποίες ξεχώρισε για τα ανώτερα βιολογικά της χαρακτηριστι κά ή " άρια " (122). Ενώ λοιπόν κατά την Αρχαιότητα ο " κατώτερος βάρβαρος " προσδιορι ζόταν με βάση το πνευματικό του επίπεδο ανεξάρτητα από την φυλή στην' οποία άνηκε (βλ. σελ. "75-76) και στον Μεσαίωνα σε σχέση με τις θρησκευ τικές ταυ πεποιθήσεις ("άπιστος"), στον 19 αι. προσδιορίζεται πλέον σύμφωνα με την φυλετική του καταγωγή...Συνεπακόλουθα ο αντί ιουδαϊσμός •του Έλληνα, του Ρωμαίου, του Βυζαντινού, του ΜεσαιωνΊΓκού Φράγκου,με ταβάλλεται σε αντισημιτισμό του Ευρωπαίου. Σ'αυτό βέβαια συντέλεσαν κι ..πολλοί άλλοι παράγοντες. /,... ;
' Η μεγάλη συνοχή μεταξύ των εβραϊκών κοινοτήτων της Ευρώπης, τις
μετέβαλε σε πραγματικό " ξένο σώμα." προς την ευρωπαϊκή φυλή, το ποίο
ο
όμως είχε την δυνατότητα να " εκμεταλλεύεται " τις πολιτισμικές
:-,της επιδόσεις (βλ. " να κατατρώει τις σάρκες .της " ) . .Ήδη από τον Με σαίωνα οι Εβραίοι ήταν υποχρεωμένοι' να μην εξασκούν άλλο επάγγελμα από ; .του'τραπεζίτη το οποίο και διατήρησαν,'στην νεώτερη εποχή, ενώ παράλλη λα,χάρη στο πνεύμα του Διαφωτισμού, τους επιτράπηκε και η εισδοχή σε όλο πλέον το εργασιακό φάσμα,όπου παντού σημείωναν μεγάλες επιτυχίες ( κατά μεγάλο μέρος οφειλόμενες και στην κοινοτική τους συσπείρωση).Απ' την άλλη πλευρά, η Διασπορά τους σ'όλη την Ευρώπη, τους βοήθησε σημα ντικά στην δημιουργία εύρωστων οικονομικών επιχειρήσεων και τους επέτ ρεψε δραστήρια συμμετοχή στον χώρο του διεθνούς κεφαλαίου(123).Έτσι ..συνδέθηκαν και με τον " κοσμοπολιτισμό ", όπως εξάλλου συνδέθηκαν και με τον " διεθνισμό ", του οποίου ο θεμελιωτής Κάρλ Μαρξ ήταν επίσης εβραϊκής καταγωγής. Έ τ σ ι , θεωρήθηκαν και θανάσιμοι αντίπαλοι του κάθε ευρωπαϊκού έθνους και έγιναν τελικά " ένα είδος " αρνητικής " αντι-ράτσας, της οποίας η καταπίεση ( τελικά η εξόντωση) θα ήταν η προϋπόθεση για την εξύψωση της ίδιας " ράτσας ", δηλαδή του"ομοιογενούς έθνους" (124). Είναι ευνόητο ότι αυτός ο αντισημιτισμός στηρίζεται και στην αρ-
χ α ϊ κ ή δυ ι δ ι κ ή
αντίληψη της διαμάχης
το μ ε ν πρώτο ε ν σ α ρ κ ώ ν ε ι τσα. Σ ' α υ τ ό
συντέλεσαν
τ ο υ " καλού " με τ ο " κ α κ ό
η Ινδοευρωπαϊκή
τ ο δε δεύτερο η " σ η μ ι τ ι κ ή " ρ ά
κ α ι ορισμένες προκλήσεις
όπως η δ ι α τ ύ π ω σ η ό τ ι η σ η μ ι τ ι κ ή από τ ο ν ε β ρ α ϊ κ ή ς καταγωγής
ράτσα ε ί ν α ι
από τ η ν ε λ ε ύ θ ε ρ η ε υ ρ ω π α ϊ κ ή
σ τ έ ς ως " _ α ν τ ί - ρ ά τ σ α " ,
τική
τ ο υ 19
α ι . Ντισραέλι,που
τους(125).Οι Εβραίοι
διανόηση
( έ ν α μεγάλο
" ή " διεθνιστες
ενώ ο ι χ ρ ι σ τ ι α ν ο ί
Η πρώτη
,1
του
από
" , από τ ο υ ς ρ α τ σ ι
5εν ξεχνούν
ότι "
" . Επόμενο ή τ α ν όλη α υ τ ή ~ η ζύμωση να ο δ η γ ή σ ε ι
ιδεολογικοποίηση
πλέον
τμήμα
προσήλωση τ ο υ ς ' σ ' έ ν α θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ό κ ο ι ν ω ν ι κ ό σ ύ σ τ η μ α ,
τους ε θ ν ι κ ι σ τ έ ς ως / ' κ ο σ μ ο π ο λ ί τ ε ς
τον:Χριστό
πλευράς,
ε β ρ α ϊ κ ο ύ ς κ ύ κ λ ο υ ς που τ η ν θ ε
ώρησαν ό τ ι τ ο υ ς ε ξ έ θ ε τ ε προς τ ο υ ς α ν τ ί π α λ ο υ ς
της) γ ι α , τ η ν
από εβρα'ϊκής
η ανώτερη ανθρώπινη φ υ λ ή ,
Ά γ γ λ ο Πρωθυπουργό
πάντως δ ε ν υ ι ο θ ε τ ή θ η κ ε από τ ο υ ς ε π ί σ η μ ο υ ς
καταδικάζονται
",όπου
σταύρωσαν
στην
συστημα
αντισημιτισμού.
δι επιστημονική
" κ α ι ι δ ε ο λ ο γ ι κ ή προσέγγιση
του φ υ λ ε τ ι κ ο ν
ζ η τ ή μ α τ ο ς έ γ ι ν ε από τ ο ν Γάλλο κόμη Αρθούρο ν τ ε Γ κ ο μ π ι ν ώ , διπλωμάτη συγγραφέα τ ο υ έ ρ γ ο υ " Δ ο κ ί μ ι ο
γ ι α την ανισότητα;των
( 1 2 6 ) . Γ ι α τ ο ν Γ κ ο μ π ι ν ώ τ ο ε θ ν ι κ ό πρόβλημα ποιητής
" ό λ η ς τ η ς ανθρώπινης
ναι- έμφυτη κ α ι - δ ι α ρ κ ή ς . '-καιΓη λ ε υ κ ή , "που ε ί ν α ι ργήσει π ο λ ι τ ι σ μ ό .
είναι
ανθρώπινων φυλών"
ο βασικός
"αποκωδικο-
ε ξ έ λ ι ξ η ς , επειδή η εθνική ανισότητα ε ί
Υπάρχουν τ ρ ε ι ς κ ύ ρ ι ε ς φ υ λ έ ς , η μ α ύ ρ η , η κ α ι η ανώτερη γ ι α τ ί
μόνο α υ τ ή μ π ο ρ ε ί
Το " υ γ ι έ σ τ ε ρ ο " τ μ ή μ α τ η ς λ ε υ κ ή ς ε ί ν α ι
οι
κ α τ ά τ ο ν 19 α ι . η λ ε υ κ ή φυλή ε ί χ ε
βορειο-Γάλλοι, οι Ά γ γ λ ο ι , ο ι
οι Γερμανοί είχαν
τ ο υ Ρήνου
ήδη προ πολλού
Ιρλανδοί,οι
κ α ι τ ο υ Αννόβερου
Ολλανδοί,οι
παραμένουν
χ ά σ ε ι έ ν α μ έ ρ ο ς από τ η ν κ α θ α ρ ό τ η τ α τ ο υ ς ,
σ ο γ ε ί ο υ καθώς κ α ι ο ι Γ ε ρ μ α ν ο ί
της Ανατολικής
κίτρινη,
να δ η μ ι ο υ η,γερμανική,
ράτσα από i h v φύση τ η ς ε υ γ ε ν ι κ ή κ α ι θ ε μ α τ ο φ ύ λ α κ α ς τ η ς υπεροχής κών.Αλλά
και
των λ ε υ
εκφυλιστεί: Σκανδιναυοί
και
α ν ώ τ ε ρ ο ι παρόλο που -
ενώ ο ι Ευρωπαίοι Ευρώπης ε ί χ α ν
της Με
πλέον
εκφυ-
" λιστεί, Τις ιδέες αυτές τις υιοθέτησε ως προς το γενικό και θεωρητικό τους μέρος ο εθνικοσοσιαλισμός, ο οποίος βέβαια δεν μπορούσε να δεχτεί τον εκφυλισμό των Γερμανών των Ανατολικοευρωπαϊκών χωρών, όπως λ.χ. των Σουδητών της Τσεχοσλοβακίας (127). Στο.σημείο.αυτό ο εθνικοσοσιαλισμός ί
"
J
;υιοθέτησε περισσότερο τις θέσεις ενός άλλου Γάλλου, του Βασέ ντε Λαπουζ, που θεωρείται ως ο ιδρυτής της ανθρωποκοινωνιολογίας. Στο βιβλίο του · ι
" 0 Άριος
και ο κοινωνικός
ρόλος τ ο υ " ( 1 8 9 9 ) δ ι ό ρ θ ω σ ε την " απαιο-ιο-
δοξία του Γκομπινώ, .υποστηρίζοντας πως " οι συστηματικές μέθοδοι επιλο γης, όπως εφαρμόζονταν στα φυτά και τα ζώα, μπορούν ν α αναζωογονήσουν το ανθρώπινο είδος χρησιμοποιώντας ό,τι απέμεινε από α υ θ ε ν τ ι κ ο ύ ς Ά ρ ι ο υ ! \ (128). •
_.
:: ; Γ· -' • -
-
Ό τ α ν . δημοσιεύτηκε το έργο του Γκομπινώ (1853-1855)., γνώρισε τόση
επιτυχία ώστε δημιουργήθηκαν ρατσιστικές " εταιρίες Γκομπινώ " σ'ολη σχεδόν την Ευρώπη. Σε μια τέτοια.εταιρεία ανήκε και ο Χιούστον ΣτιούαρΤσαμπερλαιν, γαμπρός του αντισημίτη μουσουργού Βάγκνερ που έτρεφε για , τ ο ν Γκομπινώ θερμή φιλία ( Ό Βάγκνερ είχε γνωρίσει τ ο ν Γάλλο ρατσιστή // προς' το τέλος της ζωή ς.; του, το 1876 )(129). 0 Τσάμπερλαιν, γόνος Ά γ '
γλων ανώτατων αξιωματικών αλλά ένθερμος ιδεολόγος παγγερμανιστής, δια δραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στην διαμόρφωση της εθνικοσοσιαλιστικής
•'.-. ρατσιστικής ιδεολογίας με το ογκώδες έργο του " Τα θεμέλια του 19 α ι . 1 που κυκλοφόρησε στην Βιέννη το 1899 (το 1938, επί Τρίτου Ράιχ, το β ι β ;' λίο τυπώθηκε στην 24: έκδοση του και πούλησε 250.000 αντίτυπα) ( 130) . 0 , Τσάμπερλαιν έθεσε ολοκληρωμένα το " σημιτικό πρόβλημα " το οποίο εντό.'"πισε στην ζωτικότητα και χον δυναμισμό της εβραϊκής φυ~λής που θεωρεί όχι ως " κατώτερη " της γερμανικής,αλλά " διαφορετική ". 0 19
αι. έ
χει τα θεμέλια του στην αρχαιότητα που του κληροδότησε τρία βασικά πο·" λιτισμίκά στοιχεία: α): το ελληνικό ιδεώδες, έτσι όπως' αυτό εκφράζεται '/ μέσα από" την ελληνική τέχνη και φιλοσοφία* β) το ρωμαϊκό δίκαιο" γ) Λ τον χριστιανισμό ( ας σημειωθεί'ότι ο Τσάμπερλαιν προσπάθησε να "αριο• ποιήσει " τον Χριστό.υποστηρίζοντας ότι η καταγωγή του από την Γαλλίλαία'και η αδυναμία του να προφέρει σωστά·τους λαρυγγώδεις αραμαικούς φθόγγους^αποτελούν στοιχεία της μη-εβραικής καταγωγής του και συνηγο ρούν στο ότι η ηθική θρησκευτική διδασκαλία του, ριζικά αντίθετη της υλιστικής και φορμαλιστικά αφηρημένης ιουδαϊκής θρησκείας, απευθυνόταν στην. μελλοντική νεο-ινδοευρωπαϊκή ανθρωπότητα.) Αν το κρίνει κανείς και από τις κατηγορίες που του απεύθυνε ο Ν ι - τσε (βλ. σελ. 8 8
), φαίνεται πως ο Βάγκνερ τελούσε σε ένα μεγάλο μέ
ρος κάτω από την επίδραση των ιδεών,του. "γαμπρού του. Πάντως, η ανάδει ξη του γερΐο"ίνικού ηρωικού παρελθόντος γίνεται στο έργο του μουσουργού -μέσα από την αρχή της οργάνωσης της πρωτόγονης φυλής σύμφωνα με τον μύ; θο. για το αίμα της ράτσας(βλ. σελ. %Ί-2"Ϊ)
που αποτελεί και χαρακτηριστι
κό της ρομαντικής ιδεολογίας του 19 αι. η οποία - 87 - .
w
χαρακτηρίζεται από ;
' ' V •"
τη.διπλή απόρριψη των δύο.ριζών του ευρωπαϊκού πολιτισμού: τον ελληνικ
ό-ρωμαϊκΟ Λόγο ( της πόλης ) και τον Ίουδα'ϊκό-χριοτιανικό Νόμο( του
θεού ) "; (131). Το βαγκνερικό ηρωικό-επικό στοιχείο, λειτουργεί μέσα από iva
συνδυασμό χριστιανικού μυστικισμού και ταύτισης " μυστικής ουσίας"
και"φυλετικού αίματος " κ α ι είναι ακριβώς αυτός ο συνδυασμός που κάνει τον Νίτσε, ένθερμο θαυμαστή τ;ου Βάγκνερ στην νεαρή του ηλικία, να τον απορρίψει, στην ωριμότητα του και να γράψει τα εξής: "Χτες έλαβα το'χειρόγραφό του " Πάρσιφαλ " που μου έστειλε ο Βάγκνερ. Η πρώτη του ανάγ νωση μ'άφησε την εντύπωση πως είναι περισσότερο Λίστ παρά'Βάγκνερ. Το έργο ολόκληρο εμπνέεται από αντιμεταρρυθμιστικό πνεύμα. Για μένα,που είμαι: συνηθισμένος στους Έλληνες και σε κάθε τι που ορίζεται από αιώ νιες ανθρώπινες αξίες,όλα τούτα μου δίνουν την εντύπωση ενός έντονου χρονικού,περιορισμού,οροθετημένου α π ό. τ ι ς δ "ο ξ - α b ι -'ε -ς . . Ψ υ χ ο λ ο γ ί α
χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ έ ς
ο- λ ω ö δ ιό λ ου
τ ΐ;·κ';_.ή .",''•κ α ,θ 6 λ. ο υ ·: α λ ή θ ε ι α , ά'φ θ ο ν ο
φ α ν τ α σ -
α ί μ α
"(132).
;. ( επί του προκειμένου,' είναι χαρακτηριστική η άποψη .του" Ζ .Σαι-Ρυ .ότι, ενώ ο Βάγκνερ είχε αφεθεί ^στη γοητεία,φίλτρων και ερεβωδών πράξεων μα γείας, ο.Νίτσε ζούσε στον ωκεανό των δημιουργικών και σωστικών μύθων '; :""-"
.ενός αναγεννημένου .ελληνισμού )(133).
- Λ'::
~:
;V^; Ό Χίτλερ: είχε "γνωρίσει' προσωπικά τον Τσάμπερλαι ν , "; τον οποίο 'είχε; συναντήσει\ατου ; Ζίγκφριντ Βάγκνερ, γιου του μεγάλου μουσουργού και επίσης μουσικού. 0 πρώτος γράφει στο
Μ:
Mein Kampfir ότι λυπάται που το
Δεύτερο Ράιχ δεν είχε δώσει την πρέπουσα σημασία στις θέσεις του Τσάμπερλαιν, και ο Άγγλος ρατσιστής στέλνει τα εξής .εγκωμιαστικά στον Χίτλερ σχετικά μέ τις ιδέες που αναπτύσσονται στο " Mein Kampf ": "Υ πάρχει μια βία που αρχίζει και τελειώνει στο χάος,υπάρχει όμως και μια βία η οποία δημιουργεί νέους κόσμους. Πιστεύω πως η ιστορία θα α<χς συγ καταλέξει μια μέρα ανάμεσα στους μεγάλους οικοδόμους της, κι όχι ανά μεσα στους καταστροφείς της. Το πως η Γερμανία σας ξεπέταξε στην στιγ μή του μεγαλύτερου κινδύνου της, τι άλλη απόδειξη χρειάζεται για την ζωτικότητα της* Θα έλεγε κανείς πως'τα μάτια σας είναι προικισμένα με χέρι α:cκοπάζουν τους ανθρώπους και δεν τους αφήνουν "(134). Αλλά.ο εθνικοσοσιαλι'σμός δεν ασπάστηκε την ολότητα της θεωρίας του Τσάμπερλαι ν, όπως εξάλλου το έπραξε και με την θεωρία, του Γκομπινώ. Υιο„«,
'
- 88 -
;. θετεί την Lô£a του Άγγλου ρατσιστή ότι : το μέλλον'της ανθρωπότητας εί_ :
..' ναιοτα χέρια των Γερμανών που ..αποτελούν την καθαρότερη φυλή γιατί αυ τοί -κληρονόμησαν τις αρετές των Ελλήνων και των Ινδοευρωπαίων Άριων :
• της αρχαιότητας. Αλλά δεν θεωρεί τους Εβραίους " ανώτερη " φυλή (:απλά :
" διαφορετική " από την γερμανική ): μέσα από την ρατσιστική φαντασίω-
• ση (βλ. σελ. Ò^K.Ì,) τους χαρακτηρίζει ως την κατεξοχήν κατώτερη ράτσα, τους " υπάνθρωπους " και " σύφιλη της ανθρωπότητας " . Από τα τρία κλτ ^ροδρτήματα πουλυποστηρίζει ο Τσάμπερλαιν ότι άφησε η αρχαιότητα στον -.."σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό, ο εθνικοσοσ ιαλισμός απορρίπτει τα δύο : ,'• το" ρωμαϊκό δίκαιο (βλ. σελ. 110 )και τον χριστιανισμό ( τον οποίο απλ
λώς ανέχεται : το 24
άρθρο του πολιτικού προγράμματος του -εθνικοσοσια-
:
' λιστικού κόμματος αναφέρει χαρακτηριστικά: " Ζητούμε την • ελευθερία όλα; των θρησκευτικών δογμάτων μέσα στο κράτος, αρκεί να μη θέτουν σε κίνδυ
.ivo την υπόσταση του και να μην αντιτίθεται στο αίσθημα της ηθικότητας V; της γερμανικής φυλής. Το κόμμα υποστηρίζει την άποψη ενός θετικού χρι:
Ϋ ,στιανισμού χωρίς να συνδέεται προς ωρισμένο δ ό γ μ α " :
Για τις θέσεις
.του Χίτλερ ως προς τον χριστιανισμό βλ.; σελ. 187,1*3^)· ;ΐ.;: 'Ι 0 εθνι κοσοσιαλι σμός χαρακτηρίζει ως βασικό κληροδότημα της άριας ι αρχαιότητας προς το σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό μόνο το ελληνικό ιδεψ:ώδες,'αλλά και αυτό δεν το προσδιορίζει όπως ο Τσάμπερλαιν που το ανα*; λύει ' στην τέχνη και στην φιλοσοφία, αλλά το περιορίζει κυρίως στην ελ"'ληνική χεχνη
γιατί, καταρχήν, έχει την δική \του(: την ναζιστική ι-
[ι δεολογία, την οποία ο Χίτλερ ονομάζει ως ολοκληρωμένο φιλοσοφικό σύστη μα και όχι ως μια απλή πολιτική ιδεολογία (135), η οποία έχει τα δικά , , , , ου , της " ιερά βιβλία " ( το " Mein Kampf ", τον " .Μύθο του 20
αιώνα "του
"" Ρόζεμπεργκ, το έργο του Σπρέγκλερ και άλλων ρατσιστών συγγραφέων και ~'. πολιτικών ). Εξάλλου, η υιοθέτηση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας εγ κυμονεί και πολλούς κινδύνους, εμπεριέχοντας και ιδέες σαν αυτές του \, Αριστοτέλη , του " επιστήμονα φιλόσοφου " ( και ;θ ναζισμός θέλει να εί ναι " επιστημονικός " )(135). Η πλατωνική " αριστοκρατική " Πολιτεία όχι μόνο δεν επαρ-κεί σαν ικανοποιητικός λόγος προβολής της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης,αλλά εγκυμονεί περισσότερους κινδύνους κι απ'αυτήν '.-. την- Πολιτεία του Αριστοτέλη, γιατί•ακριβώς εντοπίζει το " αριστοκρατι κό
στοιχείο " στον πνευματικό χώρο, αποσυνδέοντας το ριζοσπαστικά από
iτο"βιολογικό όπου στηρίζεται η εθνικοσοσιαλιστική " φιλοσοφία(βλ. σελ. χρει%-. 112k.t,) ·; Εξάλλου, όπως θα εξετάσουμε παρακάτω,εθνικοσοσιαλισμός ο
Σάζεται.
τ ο
ελληνικό ιδεώδες - και το χ ρ η ο ι μ ο π ο ι ε ί - γ ι α , ν α σ τ η ρ ί ξ ε ι
κοινοτικό πνεύμα. Έ τ ο ι το αναζητά μόνο στον χώρο της κλασσικής ;
ό π ο υ η α ι σ θ η τ ι κ ή αρμονία κ α λ ε ί τ α ι να οτηρίξ,ει το μοντέλο της
το
τέχνης.
ρατσιστι
κής αταξτικής; κοινωνίας σε συνδυασμό με το ηρωικό σ τ ο ι χ ε ί ο _nou αποτελεί : άμεση ; απόρροια - αλλά και προϋπόθεση.- του κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ πνεύματος, καθώς -και; στην.:; εκπαίδευση ( και. μάλιστα την σπαρτιατική που αποσκοπούσε στην : ηρωική .εξύψωση μέσα* από ένα-ισοπεδωτι χό στρατοκρατικό σύστημα') . t ,· ;• 0 εθνικοσοσιαλισμός
α ν τ ι λ α μ β ά ν ε τ α ι : την ράτσα με μ ι α ί μ υ θ ι κ ή έ ν ν ο ι α
^στην'οποία α π ο δ ί δ ε τ α ι κοινώνιαλογ ι κή ; σημασία ( 137) . Τα σ τ ο ι χ ε ί α αυτής της αντίληψης ε ί ν α ι , δ ύ ο . Αφενός μεν η πίστη σε μία κοινή
προέλευση^των~
μελών που απαρτίζουν την ράτσα, προέλευση "που"~~ε~ί να ι" αυτή της
ινδοευρω
παϊκής - ά ρ ι α ς καταγωγής των Γερμανών.; Αφετέρου/δε την εχθρότητα απένα ντι στην ξένη ράτσα, την Ά λ λ η , η οποία τ α υ τ ί ζ ε τ α ι - μ ε την ε β ρ α ϊ κ ή . Κ κοινωνική πρόοδος της ι δ ι κ ή ς ράτσας, προϋποθέτει 'την.-; εξόντωση της Ά λ λ η ς . Εδώ πρέπει να δ ι ε υ κ ρ ι ν ι σ τ ε ί . ό τ ι
η εξόντωση της Άλλης ράτσας δεν ε ί ν α ι
'απλά νοητή ,-ααν μ ι α σύγκρουση με τους^εκπρόσωπούς της,- που αποτελεί και . τ ο ' χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό του εθνοκεντρισμού ο ι κ ο ν ο μ ι κ έ ς και π ο λ ι τ ι κ έ ς ' σ υ ν θ ή κ ε ς
ο ο π ο ί ο ς , κάτω από συγκεκριμένες ,-
μπορεί να πάρει 'την.' μορφή ( "μιας ^προ
σπάθειας) συστηματικής εξόντωσης των μελών μιας φυλής ( ό π ω ς συνέβη^. ^λ.χΓκατά τις
ι ο υ δ α ϊ κ έ ς εξεγέρσει ς της ν ελληνορωμαικής)Ιίέποχής ; και τ α ' α - ;
α ν τ ί π ο ι ν α που ακολούθησαν ) . .Η ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή αντίληψη σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι ' σ ε - μ ι α εκ - των προτέρων,διαμορφωμένη ι δ ε ο λ ο γ ί α στην οποί ά πρέπει ,ίστην συνέχε ια να εναρμονιστεί νομικούς,
η πραγματικότητα, ανεξάρτητα από τους συγκεκριμένους
οικο
κοινωνικούς και π ο λ ι τ ι κ ο ύ ς παράγοντες: εά-ν οι Ι ο υ δ α ί ο ι της
αρχαιότητας ε ί χ α ν " ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό μ έ ν ο ς " κατά των Ελληνο-Ρωμαίων θα έπρεπε Και y r
να.επαναστατούν ακόμα και όταν ( αν/σπάνια ) οι κυβερνήτες της Ιουδαίας έπαιρναν ευνοϊκά γι'αυτούς οικονομικά ( και θρησκευτικά ).'μέτρα, ενώ οι -Ελληνο;-Ρωμαίοι εάν ήταν αντισημίτες και όχι αντί ιουδαίοι,- θα έπρεπε να είχαν προβεί απ'την: αρχή σε μια συστηματική γενοκτονία των Εβραίων και ;
να μην περιορίζονταν:σε εκτεταμμένες ή περιορισμένες σφαγές ως αντίποι να για τις δικές τους εξεγέρσεις. Αντίθετα, ο εθνικοσοσιαλίσμός, δεν λειτούργησε με βάρη αυτή την-·" ορθολογιστίχή
,Γ
πολιτική 'πραγματικότητα
και σκοπιμότητα πού χαρακτηρίζει τον εθνοκεντρισμό Ό οποίος προσβλέπει απλά στην κυριαρχία του ενός έθνους-λαού από έναν άλλο,αλλά βασίστηκε σε ένα ντελίριο που προκάλεσε ο συνδυασμός δύο βασικών χαρακτηριστικών -
90 -
;
;
'.της; ρατσιστικής του ιδεολογίας : του φαντασιακού και του ασυμβίβαστοι
Ì./138). .0 φαντασιακός χαρακτήρας της τελειότητας του = Άριου (βλ.- σελ. :
. y^y-.t.)
απαιτεί την απόρριψη του Άλλου., που στηρίζεται στον μύνο του :
•'.'Ενα'Εχθρού. ·Το ασυμβίβαστο, απαιτεί .την απόδωση σε αυτόν τον Έ ν α Εχ;
-θρό -,όλων των ετερόκλητων προβλημάτων και αγχών, συχνά βα-θειά αντιφατι-
'κών ως προς τις αιτίες και τα αποτελέσματα, που"χαρακτηρίζουν τον ιδι :
κό.: 'Ετσι φτάνουμε σε ένα ντελίριοι που φέρει όλα τα χαρακτηριστικά του Λ
έργου του Βάγκνερ, "εθνικού μουσουργού " του ρατσιστικού Ράιχ.
g'.
Ο
Ένας
εχθρός
• ,
Οι
ιστορικοί
:
οι
Εβραίοι
που π ρ ο β α ί ν ο υ ν στην ανάλυση του " Mein Kampf " και
π ο λ ι τ ι κ ή ς που εφάρμοσε το ν α ζ ι σ τ ι κ ό κόμμα
τόσο όταν_ β ρ ι σ κ ό τ α ν σ τ η ν
:
ντιπολίτευση
όσο KOL ό τ α ν - κ α τ έ λ α β ε - τ η ν " ε ξ ο υ σ ί α ,
στις θέσεις
της ""
α
συμφωνούν στο ό τ ι ,
γ ε ν ι κ έ ς -γραμμές,. η π ο λ ι τ ι κ ή του κ ό μ μ α τ ο ς στην " ο υ σ ί α / π α ρ έ μ ε ι ν ε
της
σε
σταθερή
ι δ ε ο λ ο γ ι κ ή ς ,β ί β λ ο υ " . . ' / τ ο υ . .Η π ο λ ι τ ι κ ή αυτή δ ι α ι ρ ε ί τ α ι
σε/,δύο.μέρη': ( 1 3 9 ) . -- '-.';.
/' -
;
;
:?
'~τν-
;
:V :
T
:: :
:
Ι. •-.'" / ν : Λ/'•-" \ r'^y- -o ?Λ -y ' *'" ^ - " ,
ïï;>;-: Το Ί πρώτο -• ε ί ν α ι " ' η / α ν τ ι μ ε τ ώ π ι σ η . κ ά ΐ - ' η "εξόντωση ' τ ω ν .-" /.εσωτερικών*
α
ν τ ί π α λ ω ν τ ο υ ν α ζ ι σ μ ο ύ , δηλαδή" των δ η μ ο κ ρ α τ ι κ ώ ν θ ε σ μ ώ ν . κ α ι
1
των
πολιτι- "-
κών κομμάτων :'ΐστο δ ι ά σ τ η μ α 1 9 3 3 - 1 9 4 5 η - δ η μ ο κ ρ α τ ί α . ' κ α τ α λ ύ θ η κ ε , έ ν α / τ μ ή μα των σ υ ν τ η ρ η τ ι κ ώ ν : π ο λ ι τ ι κ ώ ν σοσιαλδημοκράτες
α π ο ρ ρ ο φ ή θ η κ ε από το ν α ζ ι σ τ ι κ ό
κ α τ α δ ι ώ χ τ η κ α ν ,"οι ' μ α ρ ξ ι σ τ έ ς
κόμμα,οι
εξοντώθηκαν.
Γ//,Το:;δεύτερο
σκέλος /της ν α ζ ι σ τ ι κ ή ς ' , - π ο λ ι τ Ί κ ή ς . ή τ α ν :";η -εξόντωση
" "εξωτερικών^"
εχθρών τ η ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς ', δ η λ α δ ή των ε θ ν ι κ ώ ν .
των
Πρώτη στο
χαστρο ί.ήταν η Γ α λ λ ί α , π ρ ο α ι ώ ν ι ο ς : ε χ θ ρ ό ς ; τ η ς Έ ε ρ μ α ν ί α ς ( 1 9 3 9 ) . Σ τ η ν
στό
συνέ
χ ε ι α / ( 1 9 4 1 - 1 9 4 3 ) α κ ο λ ο ύ θ η σ ε η ' π ρ ο σ π ά θ ε ι α 'κατάκτησης τ η ς Ρ ω σ ί α ς , γ ι α να ε ξ ε υ ρ ε θ ε ί / o f " ζ ω τ ι κ ό ς χώρος",; : που α π α ι τ ο ύ σ ε . η ' γ ε ρ μ α ν ι κ ή φ υ λ ή , σύμφωνα με τά^'νέα - δ ε δ ο μ έ ν α ^της " προς' την/ Α ν α τ ο λ ή σ / γ ε ω π ο λ ι τ ι κ ή ς , ε π έ κ τ α σ η ς Χαουσχόφερ . Ε ί ν α ι v&yovos- nw>S ο-αγώνας-: κατά,·.τη ς Ρωσίας - ε ί χ έ - κ α ι
του
μ ι α άλλη -
π ρ α κ τ ι κ ή σ κ ο π ι μ ό τ η τ α : ' τ η ν καταστροφή -του . δ ι ε θ ν ο ύ ς κ έ ν τ ρ ο υ
εξάπλωσης
του κ ο μ μ ο υ ν ι σ μ ο ύ .
οί
0 Π α π α ρ ή γ α ς , ε π ι μ έ ν ο ν τ α ς στο γ ε γ ο ν ό ς
η γ έ τ ε ς π ρ ο τ ι μ ο ύ σ α ν τον ό ρ ο - ' " μπολσεβ ι κ ι σ μ ό ς σμός",
π α ρ α τ η ρ ε ί _ ό τ ι αυτό α π ο τ ε λ ε ί
ζωτικής σημασίας σχεδίων:
ποίηση τ ο υ ι μ π ε ρ ι α λ ι σ μ ο ύ
εσωτερικού,όσο βικισμό
":
κομμουνι
προσπάθεια " ιδεολογικοποίησης" και α ξ ι ο π ο ί η σ η
σαν - " κ ρ α τ ι κ ή . ο ν τ ό τ η τ α
κάτω από" γ ε ρ μ α ν ι κ ή -, η γ ε σ ί α
Μπορούμε δηλαδή να θεωρήσουμε
ναζιστές
" αντί γ ι α τον "
α) κατάληψη τ η ς Ε . Σ . Σ . Δ .
και β) εξόντωση το-υ σ ο σ ι α λ ι σ μ ο ύ
ότι
". και
(140).
και του ε ξ ω τ ε ρ ι κ ο ύ ; χ ώ ρ ο υ , . - τ α υ τ ί ζ ο ν τ α ν με τ ο ν "
με δ ι ε θ ν ή του έδρα τ η ν Ρωσία,- ε ί χ ε απλώσει
και τον\ σ τ ρ α τ ό ; β λ . / σ ε λ .
Μ8
της
σταθερο
ό τ ι : μ ι α ομάδα α ν τ ί π α λ ω ν , τόσο
στην Γ ε ρ μ α ν ί α όπου αφενός μεν ε ί χ ε δ ι α β ρ ώ σ ε ι
δύο
του
μπολσε-
τα πλοκάμια του
τ α α σ τ ι κ ά κόμματα ( ακόμα
) , αφετέρου : δ ε ; ε ί χ ε
κατορθώσει
να π ά ρ ε ι
με το μ έ ρ ο ς του τ ι ς μ ά ζ ε ς και να α π ο τ ο λ μ ή σ ε ι ' ε π α ν α σ τ α τ ι κ ό κ ί ν η μ α κ α τ ά ληψης τ η ς ε ξ ο υ σ ί α ς
( 1 9 1 8 ) . Αλλά ο μ π ο λ σ ε β ι κ ι σ μ ό ς - 92
-
δ ε ν ή τ α ν παρά έ ν α α π '
τα"πλοκάμια" του διεθνούς εβραϊκού κατεστημένου. Για τον Χίτλερ " οκοπός του Εβραίου, είναι να σταθεροποιήσει τις βάοεις της μαρξιστικής θεωρίας (...)
Κάτω από την μάσκα των καθαρά σο
σιαλιστικών ιδεών, κρύβονται οι διαβολικές στ'αλήθεια προθέσεις του Εβραίου (141)." Ό λ η η μαρξιστική ιδεολογία, δημιουργία του επίσης εβρ α ϊκής καταγωγής Κάρλ Μαρξ, δεν στοχεύει παρά στην εξαφάνιση της ανώτερη Άριας φυλής και την συνεπακόλουθη επικυριαρχία της ιουδαϊκής: " μ^ την άρνηση της προσωπικότητας και κατ'ακολουθία και του έθνους και της ράτσας που την αντιπροσωπεύουν, και συνάμα κάθε λόγου ύπαρξης, κατασ τρέφει η θεωρία αυτή και την πιο στοιχειώδη ακόμα βάση πάνω στην οποία στηρίζεται το σύνολο του ανθρώπινου πολιτισμού και που απ'αυτήν ακριβώ εξαρτώνται κι οι ίδιοι οι ιδρυτές της θεωρίας τούτης. Να λοιπόν ποια είναι η βαθύτερη σημασία της μαρξιστικής φιλοσοφίας, αν μπορούμε να χα ρακτηρίσουμε " φιλοσοφία " τούτο το τερατώδικο παράγωγο ενός εγκληματι κού μυαλού. Η εκμηδένιση της προσωπικότητας και της ράτσας, καταργεί το πιό μεγάλο εμπόδιο που έχει ποτέ
'μπει ανάμεσα στο δρόμο για την κυ
ριαρχία μιας κατώτερης φυλής, δηλαδή της ιουδαϊκής " (142).Όλο το ερ γατικό κίνημα της Γερμανίας χειραγωγείται από τα ντόπια και τα διεθνή κέντρα του εβραϊσμού μέσα από μια έντεχνη προπαγάνδα για την καλυτέρευ,'ση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης των εργατών,αλλά που στοχεύει βασικάδτην υποταγή τους σ* ένα καθεστώς δουλείας που θα επιτρέψει την βαθμιαία κατάκτηση και των υπόλοιπων μη-ιουδαϊκών λαών (143). Για να πετύχει το βασικό αυτό σκοπό του ο εβραϊσμός έπρεπε να χει ραγωγεί,όπως είναι φυσικό, και τον άλλο πόλο της κοινωνικής πραγματικό τητας και πολιτικής ιδεολογίας: τον αστικό κοινοβουλευτισμό. Κατ'αρχήν, ο κοινοβουλευτισμός αποτελεί ένα πραγματικό φερέφωνο του μαρξισμού,που, με την σειρά του, είναι όργανο του εβρα'ϊσμού: " Ό σ ο για τον μαρξισμό, παρουσιάζεται στον καθαρά εκπολιτιστικό τομέα να ενισχύει τους Eßpaiouc στην προσπάθεια τους να εκμηδενίσουν απ'όλες τις μορφές της ανθρώπινης δραστηριότητας την υπεροχή της προσωπικότητας και να την αντικαταστήσοι. με τον αριθμό του πλήθους. Μ'αυτήν την θεωρία συμφωνεί, στην πολιτική άποψη, το κοινοβουλευτικό σχήμα, που τα ολέθρια του αποτελέσματα είδαμε να εξαπλώνονται απ'την πιο ταπεινή "καλύβα μέχρι την ανώτατη ιεραρχία "· Συνεπακόλουθα, το συνδικαλιστικό κίνημα είναι δέσμιο της " συνεργασίας" i
του εβραϊσμού, του μαρξισμού και του κοινοβουλευτισμού, μ'αποτέλεσμα, •
- 93 - .
αντί να προστατεύει τα πραγματικά συμφέροντα του λαού να βλάπτει γενική παραγωγή και συνεπακόλουθα το άτομο "
"την
(144).>"
0 Χίτλερ αποκαλεί τους Εβραίους " η γ έ τ ε ς της σοσιαλδημοκρατίας " κ
αι παρατηρεί ότι οι σ ο σ ι α λ ι σ τ έ ς
η γ έ τ ε ς ήταν " όλοι " Ε β ρ α ί ο ι : "
(...)
a n μείωσα τ α .ονόματα.σχεδόν όλων των ηγετών: ήταν το ί δ ι ο και κατά »πλειοψηφία άτουα που ανήκαν στον " εκλεκτό λαό " , α π ' τ ο υ ς βουλευτές
τ^ς
ράιχ-^ταγκ, ως τ ο υ ς , γ ρ α μ μ α τ ε ί ς των συνδικάτων και τους υπεύθυνους των επιτροπών- " , ( 145) . Και αυτό ;, ο-υν£βαινε τόσο στην Αυστρία,όπου έζησε- τα ;
παιδικά του χρόνια,όσο και στην Γ ε ρ μ α ν ί α . Εδώ, π ρ έ π ε ι να τ ο ν ι σ τ ε ί
ότι
η βασική . : ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή π ο λ ι τ ι κ ή ι δ ε ο λ ο γ ί α , έ τ σ ι όπως π ε ρ ι γ ρ ά φ ε τ α ι
;
οτο . " Mein Kampf " , ε μ φ α ν ί ζ ε τ α ι πολύ επηρεασμένη από την π ο λ ι τ ι κ ή κατά σταση της Αυστρίας, την οποία ο Χίτλερ θεωρεί ως ολοκληρωτικά παραδομέ νη στα χέρια, του εβραϊσμού ( 1 4 6 ) . 0 Χίτλερ ομολογεί πως η ι δ ε ο λ ο γ ί α του είναι, βαθειά επηρεασμένη από τ ι ς ι δ έ ε ς και το π ο λ ι τ ι κ ό έργο δύο ηγετών: του Δρα Κάρλ Λουέγκερ, ηγέτη των χριστιανοδημοκρατών που προσπάθησε να ,;'..σώσει·. '^-την ,Βιέννη , από τ α . κοινωνικά προβλήματα που της ε ί χ ε δημιουργη θεί -'.το. _" ; (εβραϊκό κατεστημένο ,"(147); της π α γ γ ε ρ μ α ν ι σ τ ι κ ή ς Ι κ ί ν η σ η ς ( 1 4 8 ) .
και. τον Γκεόργκε Σένερερ,
ιδρυτή
0 Ά λ α ν Μπούλλοκ υποστηρίζει
ότι
•','-.ο^Χίτλερ .δανέίστηκε^ από : τον Σ έ ν ε ρ ε ρ - τ ο ν ε ξ τ ρ ε μ ι σ τ ι κ ό γερμανι κό ε θ ν ι κ ι σμό ,-:;":τρν.;ί;ί αντισοσ ιαλι'σμό , τον α ν τ ι σ η μ ι τ ι σ μ ό , ' το μ ί σ ο ς : προς τους Αψβούργο.υς'και-, το πρόγραμμα τ η ς αυστριακής ένωσης με "την, Γερμανία ",αλλά· α πέφυγε-; να επαναλάβει τα λάθη τ ο υ , όπως την παραγνώριση της δύναμης των λαϊκών μαζών, την επίθεση στην καθολική εκκλησία και την
εμπιστοσύνη
στις κ ο ι ν ο β ο υ λ ε υ τ ι κ έ ς δ ι α δ ι κ α σ ί ε ς ( 1 4 9 ) . Ε ι δ ι κ ό τ ε ρ α γ ι α την μάχη του παγγερμανιστή αυστριακού π ο λ ι τ ι κ ο ύ με την καθολική εκκλησία, 0 Χίτλερ την καταδικάζει γ ι α τ ί η αποδυν.-'άμωση του καθολικισμού ε π ι φ έ ρ ε ι την
ισχυροποί
ηση·-του προτενταστ'ισμού ο ο π ο ί ο ς , μεταξύ πολλών καλών, προκαλεί και ένα καταστρεπτικό κ α κ ό : : " 0 προτεσταντισμός θα υπερασπιστεί
(...)
πάντα κα
λύτερα τα γ ε ρ μ α ν ι κ ά . ζ η τ ή μ α τ α , όσο αυτά αναφέρονται σε ζητήματα ηθικής ή της δ ι α ν ο η τ ι κ ή ς ε ξ έ λ ι ξ η ς , ή άμυνας του γερμανικού π ν ε ύ μ α τ ο ς , τ η ς γερμα νικής .γλώσσας κι ακόμα, της γ ε ρ μ α ν ι κ η ς ~ ε λ ε θ ε ρ ί α ς ( . . . ) Αλλά θα πολεμήσει τ η ν - ί δ ι α στιγμή και με δυνατό εχθρικό μένος κάθε προσπάθεια να διασωθεί το έθνος" με την αποιιόνωση του π ι ο θανάσιμου αντίπαλου τ ο υ , γ ι α τ ί η άπο4>η του γ ι α τους Εβραίους ε ί ν α ι να αφήσει ελεύθερα τ α δόγματα " ( 1 5 0 ) . 0 τ ε λ ε υ τ α ί ο ς - στην σε^ρά αναφοράς, αλλά όχι και
ι
σε σπουδαιότητα-
εχθρός του γερμανικού έθνους,:ήταν η Γαλλία απαρτιζόμενη από ένα έθνος " που πέφτει όσο πάει και περισσότερο στο επίπεδο των νέγρων, έθνος συ νένοχο των Εβραίων ή ανδρείκελο οτα χέρια τους " (151). Οι Γάλλοι, κάτω από-τον έλεγχο του εβραϊκού ο ικονομικοπολιτικού κατεστημένου, έτρεμαν '. αιώνιο μίσος κατά της γερμανικής φυλής, γιατί γνώριζαν καλά ότι μόνο αυ :
': τή είχε την δυνατότητα να αντισταθεί στον εκφυλισμό και την πτώση του ..Ι Άριου πολιτισμού. Γι'αυτό και η Γερμανία, συμμαχώντας με την Ιταλία ;,; -την Αγγλία (152), την άλλη παραδοσιακή αντίπαλο της Γαλλίας, έποεπε να : ; την καταστρέψει, πριν εφαρμόσει την " προςΛνατολή επέκταση;" (153). Ξ5ώ ·\ δεν -θα ήταν άστοχο
να τονίσουμε το γεγονός ότι ο εθνι κοσοσιαλιστής πγ£
της που τη νύχτα της 1Ò/5/1941 πέταξε με ένα στρατιωτικό αεροπλάνο στην • -Αγγλία για να προτείνει σύναψη ειρήνης"
με την Γερμανία ήταν ο Ξςς," 5ά·
•/.σκάλος- " του Χίτλερ στο γεωπολιτικό δόγμα του Χαουσχόοερ. • "-'
Στο τελευταίο κεφάλαιο του ." Mein Kampf " , με τίτλο " Το δικαίωμα
'• της νόμιμης άμυνας ", ο Χίτλερ ταυτίζει εξαίσια όλους τους παραπάνω αντί παλους; με τον εβραϊσμό, αποδίδοντας του ταυτόχρονα το πολιτικό παρασκην:
?
,νιο της ήττας της Γερμανίας από την Γαλλία και χους'σύμμαχους "της κατά τον Α'Παγκόσμιο Πόλεμο, και την επακολουθήσασα πολιτική και κοινωνική
'κρίση της Γερμανίας εξαιτίας του επαναστατικού κινήματος του 1518'. Εκεί
'•'. σκιαγραφεί παραστατικότατα .το : ολοκαύτωμα των κρεματορίων των στρατοπέδου /'-.συγκεντρώσεων που θα.είναι μια πραγματικότητα κατά .την κατάληψη της εξοι ;; .οίας από το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα : " Αν είχαμε κατάτην διάρκεια ή -••στην', αρχή του πολέμου εξαφανίσει, δηλητηριάζοντας τους με γκάζι δώδεκα .ή δεκαπέντε χιλιάδες απ'αυτούς τους Εβραίους διασπαστές, οι εκατοντάδες χιλιάδες απ'τους καλύτερους μας εργάτες κάθε τάξης και κάθε επαγγέλματο( •θα
είχαν κρατήσει το μέτωπο κι έτσι η θυσία των εκατομμυρίων ανθρώπων
δεν θα πήγαινε χαμένη (...) ριορίζονταν μονάχα
Μα οι πολιτικές θεωρίες της αστικής τάξης π?
στο να στέλνουν στον θάνατο εκατομμύρια ανθρώπους ε-
,Γ,νώ απ'την άλλη μεριά πρέσβευαν πως δέκα ή
6ώδςκα χιλιάδες : προδότες το
λαού- - εμποροκάπηλοι, μαυραγορίτες και ρουφιάνοι - αποτελούσαν.τον ιε ρό κι' απαραβίαστο θησαυρό του έθνους, άποψη που κανείς δεν μπορεί να καταλάβει αν ήταν αδυναμία, δείλια.,
η λ ι θ ι ό τ η τ α , ή ' σ τ ρ α β ή - ο λ ό τ ε λ α ,αντίληφη της η θ ι κ ή ς . Κι όμως δεν ε ί ν α ι τ ί - ' ποτά άλλο παρά το πεπρωμένο Π
μιας τάξης καταδι καμένης να καταστραφεί
ου παρασύρει μαζί της στο χαμό κι ολόκληρο ένα λαό Το παραπάνω κείμενο του " Mein Kampf " δ ί ν ε ι
κόνα του ν τ ε λ ί ρ ι ο υ της ε θ ν ι κ ο σ ο α ι α λ ι σ τ ι κ ή ς εθνικοσοσιαλισμός
"(154).
μ ι α ολοκληρωμένη
ει
ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς φαντασίωσης. 0
τ ο π ο θ ε τ ε ί τ α ι αφεαυτού στον άλλο πόλο των αρνητικών
οτοιχείων που απαρτίζουν την " νοσηρή πράγματικότητα " της εποχής του και που οροθετούν την α σ τ ι κ ή τ ά ξ η . Η αστική τάξη ε ί ν α ι ηλίθια κα'ι ν ·ανήθικη, ενώ ο εθνικοσοσιαλισμός
αδύναμη,
δειλή,
χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι από "
τητα " από το γεγονός και μόνο ότι ε υ α γ γ ε λ ί ζ ε τ α ι
τελειό
μ ι α π ο λ ι τ ι κ ή στους α
ντίποδες της αστικής τ ά ξ η ς . Γ ι ' α υ τ ό και θα ε π ι β ι ώ σ ε ι ,
ενώ ή αστική τάξη
α ο ι ρ α ι α ο δ η γ ε ί τ α ι προς την καταστροφή. 0 εθνικοσοσιαλισμος
αυτο-
η ρ ω π ο ι ε ί τ α ι : θα" εμποδίσει .τους αστούς να συμπαρασύρουν στον όλεθρο
ολό
κληρο τον γερμανικό λ α ό . ( Στο σημείο α υ τ ό , ο Χίτλερ θ υ μ ί ζ ε ι τον Κρέοντα της Αντιγόνης
του Σοφοκλή, που ε π α ί ρ ε τ α ι πως " ουκ αν σιωπήσοαμι όρων
την" άττην στείχουσαν τ ο ι ς α σ τ ο ί σ ι ν
":
ο ι " α σ τ ο ί " εδώ ε ί ν α ι οι
"πολίτες")
(155).· Και πέφτει στο ν τ ε λ ί ρ ι ο του ρατσισμού:, την γ ε ν ο κ τ ο ν ί α των Εβραίων. Η έρευνα έ χ ε ι θέσει ήδη προ πολλού το ερώτημα γ ι α τους πραγματικούς λόγους πού εξοντώθηκαν μ α ζ ι κ ά οι Εβραίοι από το Τρίτο τημα, μάλιστα τ ί θ ε τ α ι ως ε ξ ή ς :
Ράιχ(156).Το"ερώ
" γ ι α τ ί μ ό' ν ο ν οι Εβραίοι j " Βέβαια ε-
;οντ£θηκαν σε' ένα μεγάλο βαθμό και ο ι ^ τ σ ι γ γ ά ν ο ι ,
αλλά το γεγονός ε ί ν α ι .
τω ς δεν καταδιώχτηκε καμία ά λ λ η · " κατηγορία " εκπροσώπων " κατώτερης " ί " εκφυλισμένης
" ράτσας, όπως π . χ . οι Γάλλοι,
τους οποίους ο ε θ ν ι κ ο σ ο -
3ΐαλισμός θεωρούσε ως λαό " μισο-Νέγρων, μισο-Εβραίων " (βλ. σελ. 9 5 ) : ι π ε ν α ν τ ί α ς μάλιστα, δεν έλειψαν παραδείγματα όπου Γάλλοι ι α ν τ ι κ έ ς θ έ σ ε ι ς του Τρίτου Ράιχ ( 1 5 7 ) .
στελέχωσαν
Απ'την άλλη πλευρά, στα WAFFEN
3.S. στρατολογήθηκαν μ α ζ ι κ ά " εκπρόσωποι κατώτερων φυλών " , όπως, νροάτες, Κ ι ρ γ ί σ ι ο ι ,
Ρώσοι, Ρουμάνοι
π.χ.
( η Ρουμανία μ ά λ ι σ τ α , όπως και η
"αλλία, έφερε μεγάλο μέρος της " λ α τ ι ν ι κ ή ς " κληρονομιάς <λπ. ( 1 5 8 ) .
ση-
Επί του π ρ ο κ ε ι μ έ ν ο υ , εύγλωττες
),Τουρκαρμένιοι,
ε ί ν α ι και οι σ χ ε τ ι κ έ ς
αφίσσες
του Τρίτου-ΡάιΎ που καλούσαν στον " αγώνα, " ακόμα και τ ο υ ς μωαμεθανούς /Ότιο-Γιουγκοσλαύους: Ως ένα μεγάλο βαθμό, ε ί ν α ι
β έ β α ι α γνωστή η " ελα-
- e
3 τ ι κ ό τ η τ α . " που έ δ ε ι ξ ε ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς
σε ι δ ε ο λ ο γ ι κ έ ς
θέσεις
μπροσ
τά σ τ ι ς α π α ι τ ή σ ε ι ς της π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ς . Τό Τρίτο Ρ ά ι χ χ ρ ε ι α ζ ό τ α ν πάνω ιπ'όλα π ο λ ε μ ι σ τ έ ς και ε ρ γ ά τ ε ς , και_μπροστά σ'αυτήν την απτή αναγκαιότητα
' μπορούν να χαρακτηριστούν ως " λογικές " ιδεολογικές παραχωρήσεις αυτς ' του είδους. Αλλά, τότε, οι Εβραίοι γιατί δεν χρησιμοποιήθηκαν, τουλάχι : στον, σαν εργάτες στην βιομηχανία/ Γιατί αν είναι ορθή η παραδοσιακή ^
;
ξιστική θέση ότι ο ναζισμός χρησιμοποίησε την ρατσιστική ιδεολογία σα\ :
::- " Δούρειο Ί π π ο " για να αλώσει τις μάζες και να τις πογηδετήσει στο e ';/ ' μά του μεγάλου κεφαλαίου που είχε ανάγκη από εργατικά χέρια ( άποψη :••
στην οποία δίνει έρισμα και το." κοινοτικό πνεύμα της ηρωικής εργασίας
'"•" (159), το ζήτημα το οποίο τίθεται είναι γιατί οι Εβραίοι δεν χρησιμοπο ./' ήθηκαν σαν εργάτες στην βαρειά βιομηχανία ( όπως έγινε με τους Γάλλουζ >> Βέλγους και άλλους λαούς που κατακτήθηκαν από την. Βέρμαχτ ) αλλά εξόν\ • θηκαν στα κρεματόρια ώστε να " πάει χαμένο " ένα τόσο αξιόλογο εργατι'•''••
κό δυναμικό. Το ίδιο ισχύει και για την άλλη " φυλετικά παρηκμασμένη
μειονότητα,τους Τσιγγάνους, Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Τα πογκρόμ ενα- ! ντίον των Εβραίων, που άρχισαν με την. περίφημη " Νύχτα των Κρυστάλλων" •'V.-''•• ( 9-10 Νοεμβρίου 1938 ), ήταν εκ των προτέρων σίγουρο ότι θα προκαλού;;:• σαν την^ αντίδραση κυρίως της Αγγλίας, στην. συμμαχία της οποίας πρόσβλε '££ πε^τότε ακόμα ο Χίτλερ(.βλ. σελ. 9 5 ), όπου υπήρχε έντονο σιωνιστικό ;•> ρεύμα (160). Είναι λοιπόν πλέον αποδεδειγμένο ότι η εξόντωση του εβραϊ 'ïQ/'κού
στοιχείου δεν πρόσφερε κανένα οικονομικό ή πολιτικό όφελος. Τότε γ
•r-v-,ατί^ έγινε *
Γ
•· , .
Λ:
/ ·• :Λ—
•/'••
'*'•'*
-J~
Λ/.: /. ·. ,0 Ζιλμπέρ Βαντι_ά(16ΐ), τον. οποί ο ακολουθεί και ο Θ. Παπαρήγας( 162 υποστηρίζει ότι η μόνη εξήγηση είναι πως οι Εβραίοι ( όπως εξάλλου και ; οι Τσιγγάνοι )· εξοντώθηκαν για ιδεολογικούς λόγους: " θα έλεγε κανείς ότι οι μύθοι, που δημιούργησε ο εθνικοσοσιαλισμός, αναπτύσσονται σαν ;• καρκίνος, α υ τ ό ν ο μ α .
0 ρατσισμός δ,ιέβρωσε τόσο βαθειά τα στελέχη
του καθεστώτος, ώστε σκοτώνουν τώρα όχι πλέον σε συνάρτηση με οικονομι κούς ή κοινωνικούς υπολογισμούς, αλλά αποκλειστικά με ιδεολογικά κίνητ ρα ·. Πιστεύουμε όμως ότι ο αντισημιτισμός δεν υπήρξε απλά
μια αυτονό
μηση ενός από τους μύθους που " δημιούργησε ":'ο εθνι κοσοσιαλ'σμός, αλλά αποτελεί την κυρίαρχη ιδεολογία του η οποία - σε συνδυασμό με τον κοιν • τισμό και το Fuhrerprinzip - του επέτρεψε τελικά να αυτονομηθεί όταν έγινε κσ^-.στώς και να επιβληθεί τόσο στον στρατό όσο ,και στο μεγάλο κε .ι· φάλαιο ( το οποίο οπωσδήποτε θα προτιμούσε να χρησιμοποιήσει τους Εβρα ;
" 'ους, ω ς " δωρεάν " εργατικό δυναμικό) ( 163) . 0 αντισημιτισμός καταλαμβάν
: ,
- 97 -
την εξής σημαίνουσα θέση οτην ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή τ ε ί ' με την δ ι α σ τ ρ ο φ ή
που έ χ ε ι
ι δ ε ο λ ο γ ί α : την τροφοδο
ανάγκη ο εθνοκεντρισμός γ ι α να με
ταβληθεί σε ρατσισμό. Η ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή διαστροφή σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι . σ τ η ν " έ ξ α ψ η " που δημιουργεί η παρουσία του Άλλου - ε κ π ρ ό σ ω π ο υ τ η ς " α ν τ ί - ρ ά τ σ α ς (βλ. σελ. S S , ^ )
- η ο
ποία τροφοδοτεί μια πρωτόγονη β ι α ι ό τ η τ α ' π ο υ ' π α ί ρ ν ε ι την μορφή ενός λίριου
( συστηματική σφαγή : κρζματόρια ) ( 1 6 4 ) .
ντε-
Το ί δ ι ο το " Mein KarriDf"
αποδεικνύει ότι θεμελιώδης λ ί θ ο ς - και : ό χ ϊ \ " μύθος " που στην
συνέχεια
αυτονομήθηκε - της ' εθνι κοσοσι'αλιστι κής ι δ ε ο λ ο γ ί α ς υπήρξε ακριβώς η προσ πάθεια δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς σ τ ι ς μάζες μ ι α ς : κ α τ ά σ τ α σ η ς ' " ' φ α ν τ α σ ι α κ ή ς α π ε ι λ ή ς " από τον " Άλλο , τον Έ ν α Εχθρό, ο ο π ο ί ο ς έπρεπε να βαρα " (δηλ. να ε ξ ο ν τ ω θ ε ί ) , - ' κ α ι - τ ο
αντιμετωπιστε.ί
"βάρ
σχήμα αυτό β ρ ί σ κ ε τ α ι σε στενή αλλη
λεξάρτηση με την σύλληψη της " βαρβαρότητας " ως μοχλού της ε ξ έ λ ι ξ η ς (βλ. σελ. δείχνει,
.· •" ) . Γράφει ο Χ ί τ λ ε ρ : " ε ί ν α ι
χρέος του π ο λ ι τ ι κ ο ύ ηγέτη να
πως ακόμα και οι π ι ο δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ο ί εχθροί ανήκουν σε μ ι α μονα
δική κ α τ η γ ο ρ ί α ! Αν μ ι λ ά μ ε . σ τ ι ς
μάζες γ ι α πολλούς ε χ θ ρ ο ύ ς , μπορεί να τους
προκαλέσουμε περίπλοκες συζητήσει ς και α μ φ ι β ο λ ί ε ς χωρίς πει να βομβαρδίζουμε αδιάκοπα τον εχθρό με ψέμματα και να δημιουργηθεί το σημείο,
κατάσταση ο μ α δ ι ,κ ο ύ
δισταγμούς'πρέ κατηγορίες,ωσότου
π α ρ ο ξ υ σ μ ο ύ : σ'αύτό
ο λ α ό ς , ' . γ ι α να ξαναβρεί . την ηρεμία τ ο υ , ε ί ν α ι ' δ ι α τ ε θ ε ι μ έ ν ο ς
ν α · : θ .υ,.,,σ ι ά ο:,ε ; ; ι ι τ ο
θ ύ μ α ;ν· π ·ο ; υ ? ; δ 'ι α λ ·έ ξ -α μ ε " ( 1 6 5 ) . Ό
τ ι ' α υ τ ό ς ο Έ ν α ς Εχθρός," ο αποδιοπομπαίος "τράγος 7 που ε π ι λ έ χ τ η κ ε εθνικοσοσιαλιστή
από τον
ηγέτη ήταν οι Εβραίο ι, καθίσταται ολοφάνερο από το εξής
χωρίο του " Mein Kampf " που λ έ ε ι τα ί δ ι α πράγματα
με το παραπάνω,αλλά
5που ο " Έ ν α ς Εχθρός " αναφέρεται π ι ά με το " όνομα " τ ο υ , κ α ι ,
επιπλέον,
παρουσιάζεται ως ο α ν τ ί π α λ ο ς όχι μόνο των Γερμανών, αλλά όλων των τισμένων ευρωπαϊκών λαών " :
"(...)
θ'αρχίσει
ο αγώνας ε ν ά ν τ ι α στον
δυνο που π ε ρ ι κ λ ε ί ο υ ν οι Εβραίοι γ ι α τ ο ν κόσμο ολόκληρο.(Το \.ιστικό κίνημα) πρέπει ν ' α ν ο ί ξ ε ι
"πολι κίν
εθνικοσοσια-
τ α μ ά τ ι α του λαού μας σ χ ε τ ι κ ά με το τ ι
ε ί ν α ι τα ξένα έθνη και να μη σταματήσει να τους θ υ μ ί ζ ε ι ποιος ε ί ν α ι ο θανάσιμος σημερινός εχθρός τ ο υ ς . Ανχί να ενισχύουμε
το μίσος που χωρίζει
τους Ά ρ ι ο υ ς λαούς - που ακόμη και τ α πάντα αν ε ί ν α ι ε ν ά ν τ ι α , ,τους
ενώνει
ro ί δ ι ο αίμα και οι μεγάλες γραμμές που χάραξε τ ο υ ς π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ ς - θα π ρ έ πει να στρέψουμε την οργή του λαού στον αδυσώπητο εχθρό της ανθρωπότητας και να του δ ε ί ξ ο υ μ ε πως αυτός ε ί ν α ι ο αληθινός δράστης όλων των κακών που I Χ
.
~
Ι
r
-
,
—
-
98
-
f>-' μας "δέρνουν: " .(166). ; . ·/
. ; *.,
,Το εβραϊκό ολοκαύτωμα της π ε ρ ι ό δ ο υ 1938-1945 έ ρ χ ε τ α ι λ ο ι π ό ν σαν φυ σιολογικό ε π α κ ό λ ο υ θ ο
της ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς
. π ο ί α , σ τ η ν , ί δ ι α της την.σύλληψη, κού παροξυσμού " ( ν τ ε λ ί ρ ι ο υ ) // ση ..
σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι στην πρόκληση ενός " ομαδι
προς τους Εβραίους που π ρ ο κ α λ ε ί τ α ι με βά
μια συγκεκριμένη οντολογική σκέψη και προκαθορισμένους μηχανισμοί
• .' προβολής. Όπως γράφει και ο Θ! Λίποβατς ( 1 6 7 ) , .ν..(168),
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς , η ο-
που ακολουθεί τον Π.Βέ
"-η οντολογική σκέψη σ κ έ π τ ε τ α ι με μ α γ ι κ έ ς ο υ σ ί ε ς
ί··Σ.Σ.:βλ. την
;.. παρουσία της " θυσίας " στο κ ε ί μ ε ν ο του Χίτλερ ) που ε ί ν α ι 'συγχρόνως κι /./•/γένη,' δηλ. κατηγορίες συνόλων " . . Έ τ σ ι ,
" ο Εβραίος " δεν ε ί ν α ι ο άλφα
Π ή ο βήτα συγκεκριμένος Γερμανός π ο λ ί τ η ς εβραϊκής καταγωγής, προς τον ον ποίο ο τάδε ή ο δ ε ί ν α " γ ν ή σ ι ο ς ." Γερμανός " μπορεί να τρέφει ανάμικτα \- συναισθήματα ( σ υ μ π ά θ ε ι α ς - α ν τ ι π ά θ ε ι α ς , αγάπης-μίσους ) , αλλά " ö α ν τ ι '/;-.: πρόσωπο ς " του εβραϊκού γένους το ο π ο ί ο α ν τ ι μ ε τ ω π ί ζ ε τ α ι στην δ ι α χ ρ ο ν ι κ ι •^•πολιτισμική πορεία της ανθρωπότητας ως ο φορέας μ ι α ς
αμετάβλητης " φ υ -
/;*/σικής κακής ουσίας" (βλ. σελ. 8 5 . : ) . " " 0 Εβραίος " δεν ε ί ν α ι
ένα ανθρώ-
"·'• π ι ν ο υποκείμενο, αλλά ένας δαίμων ή ένα ζώο. Επειδή ε ί ν α ι πάντα ο V, ο ς,
:
α ν ε ξ ά ρ τ η τ α
από το τ ι κ ά ν ε ι ,
ί δ ι
" φ τ α ί ε ι πάντα γ ι α όλα " (ει
/-",-τε ε ί ν α ι καπιταλιστής, ε ί τ ε επανστάτης, ε ί τ ε δ ι α ν ο ο ύ μ ε ν ο ς , ε ί τ ε παραδοσι ;"/ν.κός ·). Επειδή παραμένει ν ανώνυμος ; (/;στη. σύλληψη του ρ α τ σ ι σ τ ή : βλέπε του< ^//'αριθμούς πού " έ γ ρ α φ α ν ." επάνω στα δέρματα των καταδίκων στα χ ι τ λ ε ρ ι κ ά /ν' στρατόπεδα
συγκέντρωσης) , : αποτελεί ένα ε ί δ ο ς αρνητικού φ ε τ ί χ ( Σ . Σ . : βλ,
σύλληψη της α ν τ ι - ρ ά τ σ α ς : σελ. 8 5 ^ 8 )
που ο ρατσιστής α ν τ ι σ η μ ί τ η ς πρέπει
~ να κ α κ ο μ ε τ α χ ε ι ρ ι σ τ ε ί , γ ι α να εξυψώσει τ ο ν εαυτό του " ( 1 6 9 )
Ό λ η αυτή η
δ ι α δ ι κ α σ ί α σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι σε ένα συνδυασμό του αρχαϊκού μαγικού τρόπου σκέ ψης και της εκμετάλλευσης του άγχους που παράγεται στα υ π ο κ ε ί μ ε ν α τα ο: ποία βιώνουν μια "· απειλή " ( 1 7 0 ) : ο ε-θνικοσοσιαλισμός,
δ ί ν ο ν τ α ς στην
;Λ κοινωνική αβεβαιότητα και κρίση που βίωναν OL Γερμανοί του Μεσοπολέμου διαστάσεις " υπαρξιακής απε ιλής "- μετερχόμενος καθαρά λ α ϊ κ ι σ τ ι κ έ ς δους, πέτυχε τον παραπάνω συνδυασμό παρουσιάζοντας το εβραϊκό
μεθό
στοιχείο
ως το .δημιουργό όλων των ανώμαλων κρινωνικών συνθηκών τ ι ς - σ π ο ί ε ς
" ταξί
νό'ΐησ· ε " σε δύο βασικές κ α τ η γ ο ρ ί ε ς : - τ ο κάθε μορφής " δ ι ε θ ν ι σ τ ι κ ό " πνεί μα και την κάθε είδους επανάσταση που αποσκοπούσε στην
κοινωνικο-πολιτι
χειραφέτηση των μαζών, επανάσταση : ε π ι ζ η τ ο ύ σ ε και ο ί δ ι ο ς ο εθνικοσοσιαλ ι σ μ ό ς , αλλά την εννοούσε με ένα " δΐ-αατραμμένο " περιεχόμενο Ίσκοπός
_
QQ
_
•ου ήταν να οδηγήσει τις μάζες σε μια τέτοια επανάσταση, ώστε η αστική οινοβουλευτική δημοκρατία ν'αντικατασταθεί από το ρατσιστικό μοντέλο
;
1
•οινωνικής οργάνωσης το οποίο θα. ' τοποθετήσει τις .προσωπικότητες πάνω :π'τη μάζα και. αντίστροφα θα θέσει την 'μάζα στις υπηρεσίες τους "(ΐ71)„
ν
J
' -
:
"•>
-'. Α ν τ ι σ η μ ι τ ι σ μ ό ς ,
αντιδιεθνισμός
και
αντιεπαναστατισμός
,; 0 συνδυασμός του αρχαϊκού μαγικού τρόπου σκέψης και της πρόκλησης ιγχών μέσα-από την μετατροπή της κ ο ι ν ω ν ι κ ή ς κρίσης και αστάθειας σε υ ιαρξιακό "πρόβλημα,:~"είναι δ ι ά χ υ τ ο ς στο "Mein Kämpf " . . Λ . χ . ', στο κεφάλαιο :
' Ό Φεντεραλισμός δεν ε ί ν α ι παρά μ ι α μάσκα Λ', ο Χ ί τ λ ε ρ υποστηρίζει
ότι
) Τερμάνί'κή ^Δημοκρατία, με την συνθήκη ε ι ρ ή ν η ς που υπέγραψε κατά την .λή,η του Α'Παγκόσμιου Πολέμου, πρόδωσε το παραδοσιακό γερμανικό π ο λ ι τ ι κ ό ;
:αι εθνι κό ' ιδεώδες'^ - μεταβάλλοντας^ τ ο υ ς Γερμανούς π ο λ ί τ ε ς σε
δ ο ύ λ ο υ ς
•ων ξένων ισχυρών ,κρατών : " Το παλιό Ράιχ βοηθούσε να βασιλεύει
ειρήνη
ί τ ο ε σ ω τ ε ρ ι κ ό / κ ί ν έ δ ε ι χ ν ε τα δ ό ν τ ι α του στο εξωτερικό της χώρας, ενώ η ιημοκρατία ( ,της "Βαϊμάρης : ') ε π ι δ ε ι κ ν ύ ε ι την αδυναμία της στα κράτη του
;
.ζ,ωτερικού; και .καταπι έ ζ ε ι τους π ο λ ί τ ε ς τ ο υ . εσωτερικού · ( 1 7 2 ) . " Σ τ ι ς δύο ιεριπτώσεις α υ τ έ ς , η μια -θέση π ρ ο σ δ ι ο ρ ί ζ ε ι τ η ν , άλλη :Μ ένα ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ό κρά"ος· γεμάτο ζωτικότητα δεν έ χ ε ι την "ανάγκη από πολλούς νόμους στο εσωτειικό, γ ι α τ ί οι π ο λ ί τ ε ς του νοιώθουν δεμένοι μαζί τ ο υ . μ ε άφατη αφοσίωση. Ξνα; κράτος ό μ ω ς ; μ ε ; δ ι ε θ ν ι σ τ ι κ ό χαρακτήρα-που κυβερνά πάνω σε σκλάβους, ιεν^μπορεύ : . να επιβάλλει παρά με την .β ία και.',την καταναγκαστική εργασία "ης απόψεις τ ο υ - " (173) . Τέτοιο δ \ ι . ε θ ν i o c ~ί τ α λ: ι σ τ / ι κ ή [ ο _"_ι κ ί α [ολίτες αλλά
Δημοκρατία της Βαϊμάρης, η ο π ο ί α " όντας μ ι α α-
σ κ λ ά β ω ν ά τ ο μ α
τ ι 'κ ό κράτος ήταν n κ α-
στην υπηρσία του ε ξ ω τ ε ρ ι κ ο ύ , δεν δ ι α θ έ τ ε ι π ι α
δ ί χ ω ς
ε γ ω. ι σ μ ό "
(174),
Οι Γερμανοί π ο λ ί τ ε ς λ ο ι π ό ν , παρουσιάζονται ως " μη ούσες υ π ά ρ ξ ε ι ς " .φοσον στερούνται του " εγωισμού " που α π ο τ ε λ ε ί την κυρίαρχη προϋπόθεση "ης " ούσας ύπαρξης. " ( του " όντως όντος " ) . Γ ι ' α υ τ ό και αποτελούν στην ιυσία. " δούλους '': στο σημείο αυτό, ο Χ ί τ λ ε ρ , εκμεταλλευόμενος και τ ι ς ' παραστάσεις " που ε ί χ α ν ήδη τα γ ε ρ μ α ν ι κ ά ε ρ γ α τ ι κ ά στρώμματα τα οποία .ίχαν επαναστατήσει το 1918 εμπνεόμενα από το ι σ τ ο ρ ι κ ό παράδειγμα του >ούλου' Σπάρτακου (βλ. σελ. ~58 k.O , φέρνει στην ε π ι φ ά ν ε ι α κατάλοιπα του ι,αγικού τρόπου σκέψης μέσα από την έ ν ν ο ι α της " δ ο υ λ ε ί α ς " που αποτελεί :ναν από τους βασικότερους πόλους άπωσης του ευρωπαϊκού π ν ε ύ μ α τ ο ς ( 1 7 5 ) . Ιδώ δεν έχουμε απλά ένα " μηχανισμό προβολής των ί δ ι ω ν κακών προθέσεων - - 101 -
' χ
•επάνω στον Ά λ λ ο ν " (176), αλλά έναν μηχανισμό προβολής επάνω οτον Ι δικό,
της πρόθεσης που εκτρέφεται προς τον Άλλον, μέοα από τον χώρο
της ομοιβπαθητικής μαγείας ως προς τον Άλλον και αντιπαθητικής ως προ τον Ιδικό ( αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι στις αρχές ακόμα του 20 :
δεν είχε οβήοει ο απόηχος των " επιστημονικών " συζητήσεων του 19
αι
": σχετικά με το " αν οι μαύροι ( δούλοι ) είχαν ανθρώπινη υπόσταση "(ΐ: οι συζητήσεις αυτές έφερναν στην ανάμνηση της ελληνοτραφούς σκέψης χν ταύτιση δούλου - άψυχου αντικείμενου της αρχαιότητας ή τον χριστιανιχ ..• / προβληματισμό των πρώτων πατέρων της εκκλησίας για το αν οι γυναίκες ;
// .χουν " ψυχή " ) . ί',
'h.
Σκοπός του εθνικοσοσιαλισμού είναι να δημιουργήσει μια κατάσταση ντασισκής απειλής η οποία με την σειρά της θα δημιουργήσει " άγχη " π . θα εκτονωθούν πάνω στον Ά λ λ ο , τον Έ ν α Εχθρό, τους Εβραίους. Η Γέρμα περνούσε μια βαθειά οικονομική και πολιτική κρίση καθώς και μια κρίση
^ ; αξιών (βλ. σελ. ^8 *.ε.) στην οποία ήδη ορισμένα στρώμ^ατα αστών και μικ ν/•.· αστών ταύτιζαν φαντασίακά τον φιλελεύθερο καπιταλισμό, το δημοκρατικό κράτος δικαίου, την κρίση των παραδοσιακών αξιών, την ύπαρξη του επαν '''.. •• τατικού εργατικού κινήματος με την ελεύθερη ανάπτυξη των · και δραστηριοτήτων των Εβραίων (βλ. σελ. β ^ )
:
ικανοτήτων
: " η λύση ήταν έτσι απ
•.'".γράφει ο Θ. Λιποβατς " για όλα " έφταιγαν οι Εβραίοι' η καταπίεση του •J:. ( και δυνητικά η εξόντωση τους ) θα έλυνε όλα τα προβλήματα, σφυρηλατ ' •" ντας.μια εθνική ενότητα " πέραν των τάξεων " εναντίον τους " (178). 0 εθνικοσοσιαλισμός τους αποδίδει όλες τις αιτίες της " κοινωνική ασθένειας ", όσο αντιθετικές κι αν είναι μεταξύ τους ( όπως,π.χ., ο μ ξιστικός διεθνισμός και ο καπιταλιστικός κοσμοπολιτισμός). Η ρατσιστι βάση της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας επιτρέπει άνετα την ομαδοποίη και των πιο διαφορετικών χαρακτηριστικών : η ρατσιστική φαντσίωση δρα πέρα από κάθε ορθολογιστική διατύπωση, ενώ η οντολογική της σκέψη(βλ. ) επιβάλλει την ταξινόμηση τους με βάση τους ιδεολογικούς θεμέλι λίθους. Έ τ σ ι , ο ρατσισμός καταδιώκει τους Εβραίους ως λαό εκφυλισμέν και εκφυλιστή, το κοινοτικό του πνεύμα ως διεθνιστές ( μαρξιστές και σμοπολίτες ) , το οργανικό κοινωνικό μοντέλο/^ ">υ ως αποσταθεροποιητές. 0 Χίτλερ καταλήγει να ονομάσει τους συμπολίτες του " δούλους " τ Δημοκρατίας της Βαϊμάρης :
(βλ. σελ. 1 0 1 ) , αφού έχει ήδη αναλύσει τις
πολιτικές, εξελίξεις που οδήγησαν στην δημιουργία της. Παραθέτουμε τα
Ηκά σημεία αυτής της ανάλυσης,όπου αφενός μεν διεθνισμός και επαναστα τικό κίνημα αποδίδονται στους Εβραίους, αφετέρου δε όλες οι μη-διεθνισΓΐκές πολιτικές δυνάμεις ( των εθνικιστών συμπεριλαμβανομένων ), κατηγο,ούνται για αδράνεια και αδυναμία, κατανόησης των "μυστικών σχεδίων " ou εβραϊκού στοιχείου (179):
r
α) Η γαλλο-αγγλική προπαγάνδα, στηριγμένη από το γερμανικό εβραϊκό στοιχείο, είχε κατορθώσει από το 1916 να διχάσει τον εμπόλεμο γερμανικό \.αό, " εξεγείροντας τους Γερμανούς του Νότου κατά των Γερμανών του Βορ)ά " όπου έδρευε;το ανώτατο πολεμικό επιτελείο ( Βερολίνο ). " : " ' . β).Η αντιπαράθεση Βαυαρίας ( Μόναχο ) και Πρωσσίας ( βερολίνο ) πή)ε μορφή "διεθνιστικού πανηγυριού ", κατάσταση που εξυπηρετούσε τα εβ)αϊκά σχέδια.
·.
γ) Ό τ α ν " ο κίνδυνος από αυτές τις μάχες έγινε αναπόφευκτος κι ό ταν .οι .σκεπτόμενοι άνθρωποι - κι ήταν πάρα πολλοί στην ίδια την Βαυαρίαίυμβούλευαν τους-συνανθρώπους τους ν'ανοίξουν τα μάτια τους, να συνέλ θουν και να φροντίσουν να συμφιλιωθούν " οι Εβραίοι τορπίλισαν τις ενω τικές προσπάθειες προκαλώντας την λα'ι'κή εξέγερση ( επανάσταση-) του 1918. ~j: δ) Ό χ ι μόνο η αστική τάξη, αλλά ούτε και το παραδοσιακό εθνικιστιίό κόμμα δεν μπόρεσε να κατανοήσει απόλυτα ότι η εξέγερση και η ηγεσία της "ενεργούσε σαν εντολλοδόχος
του ι σραήλι τι σμού ".
^;
7
ε) Το σύνθημα με το οποίο οι : εβραιομπόλσεβίκο^ κατόρθωσαν να προσε ταιριστούν τις ευρύτερες λαϊκές.μάζες ήταν " κάτω ο πρωσσικός'μιλιταρι σμός " μέσα από,το οποίο στόχευαν στον ακρωτηριασμό της πρωσσικής ισχύος <αι την αντικατάσταση της με'ένα τέτοιας μορφής φεντεραλιστικό κράτος του θα βρισκόταν στους αντίποδες του κρατικού σχήματος μπισμαρκικής έιπνευσης. στ) Οι Εβραίοι κατόρθωσαν να διαβρώσουν ακόμα και το εθνικιστικό ιίσθημα, διχάζοντας τους Γερμανούς και εξεγείροντας " τους γνήσιους 3αυαρούς κατά των γνήσιων Πρώσσων ". ζ) Η διχόνοια μεταξύ βαυαρικού φεντεραλισμού και πρωσσικού συγκεντ3ωτισμού αποσκοπούσε κατά βάθος στην παράδοση της Γερμανίας στον διεθ0
ν/ή κ α π ι τ α λ ι σ μ ό , που ε λ ε γ χ ό τ α ν από τ ο υ ς Ε β ρ α ί ο υ ς . η ) Ό τ α ν ιδρύθηκε το ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό . κόμμα που κατόρθωσε να σημα τοδοτήσει
την δ ι α δ ι κ α σ ί α ενοποίησης του γερμανικού έθνους με την σ ύ ζ ε υ
ξη της ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς στην ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ή , ι -
ΓΌ3
-
οι Ε β ρ α ί ο ι " " ανακίνηοαν
μοντέρνους τρόπους ραδιουργίας " γ ι α να ξαναδιχάσουν τους Γερμανούς,η καλώντας την διχόνοια μεταξύ καθολικών και προτεσταντών: " καθολικοί και προτεστάντες αλληλομάχονται τώρα, ενώ ο -θανάσιμος εχθρός της ανθρ πότητας και του χριστιανισμού, γελά κάτω απ'τα μουστάκια του ". Είναι αυτονόητο πως η διαμάχη αυτή των δύο θρησκευτικών ευρωπαϊκών συστημάτ επιφέρει την αποδυνάμωση του χριστιανισμού μ'άμεσο αποτέλεσμα την ενδ νάμωση του διεθνισμού του οποίου και οι δύο πόλοι ( μαρξιστικός διεθν σμός και καπιταλιστικός κοσμοπολιτισμός)
αποτελούν εβραϊκά δημιουργή
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι για τον Χίτλερ δύο είναι οι μέθοδοι που χρησιμοποιεί ο εβραϊσμός για την ολοκληρωτική επικράτηση του : η διχόνοια του λαού που εκτρέφεται από - και εκτρέφει - το δ ιεθ νιστικό πνεύμα και η αποσταθεροποίηση των δομών του κράτους με την επ νάσταση. Όπως υποστηρίζει και ο Βερμέιγ, " εφόσον ο Εβραίος χαρακτηρίζετα σαν παρών και δρων στο εσωτερικό όλων των Διεθνών, ο αντισημιτισμός πι ,ρνει εδώ μορφή βασικού, αν και αρνητικού δόγματος "(180). Και αυτό εί' αλήθεια, αν θεωρήσουμε ως δόγμα μια βασική ιδέα, ένα εννοιολογικό αξί< μα, ένα βασικό γνώμονα κατανόησης ( και αναπαραγωγής ) της πραγματικό" , τας. Αλλά αν θεωρήσουμε τον όρο αυτό ως σύμφυτο και με έννοιες όπως "; πιστημονική τεκμηρίωση " ή " φιλοσοφική επιχειρηματολογία ", και όσο ) αν ο ίδιος ο Χίτλερ παρουσιάζει, τον εθνι κοσο'σιαλι σμό τόσο ως την " βα σίλισσα των επιστημών "(181) όσο και ω ς : " ολοκληρωμένη φιλοσοφική θεώ( ση " (182), πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στην χρήση του. Και τοι το γιατί πάλι ο ίδιος ο Χίτλερ διευκρινίζει σαφέστατα ότι το έργο του αποσκοπεί να προσφέρει ένα ιδεολογικό όπλο για το εθνικοσοσιαλιστικό > νήμα που αγωνίζεται για την " επιβίωση " του γερμανικού λαού, κι όταν ένα έθνος αγωνίζεται για την ύπαρξη του, συνεχίτει ο Χίτλερ, τότε ένα είναι το μέσο που πρέπει να χρησιμοποιεί η ηγεσία του για νάχει εξασφο λισμένη την αρωγή των μαζών : την λαϊκιστική προπαγάνδα (183). Εκτενής ανάπτυξη για την εθνικοσοσιαλιστι κή προπαγάνδα και τον λαί' κιστικό χαρακτήρα της θα γίνει στο επόμενο μέρος της παρούσας μελέτης, αλλά εδώ πρέπει να αναλυθεί η σχέση της χιτλερικής ιδεολογίας
μΓ^ο κα
τεξοχήν όργανο της αντισημιτικής και αντιμασωνικής προπαγάνδας, τα "Πρ τόκολλα των Σοφών της Σιών ". Σχετικά με αυτά, ο Βερμέιγ (184) σχολιά ζει πως χρησίμεψαν ως " συλλεκτικός υπόνομος " τηςεθνικοσοσιαλιστικής : :
, ->: — ; · -
ν· •- 1 0 4 -
;
"' -
••• - :
ιδεολογίας η ο π ο ί α , κατά τον Σεβαλλι,έ, περιεχόμενο- τους " Όπως δηλώνει
" εκλαΐκευσε
με υστερική βία το
(185). ρητά κι ο ί δ ι ο ς ο Χίτλερ ( 1 8 6 ) ,
οι θ έ σ ε ι ς του πάνω στο
διαβρωτικό έργο του εβραϊσμού αντλούν την ε π ι χ ε ι ρ η μ α τ ο λ ο γ ί α τους από τα περίφημα .'! Πρωτόκολλα " τα οποία " εκφράζουν ξεκάθαρα και εν γνώσει του σκοπού, αυτά που οι Εβραίοι προσπαθούν να πετύχουν " , τόσο σ υ ν ε ι δ η τ ά , ό σο και ασυνεί8ητα. Τα " Πρωτόκολλα " θεωρούνται από την έρευνα ως μ ι α " λογοτεχνική απάτη " , που στόχευε' στην..δημιουργία αντισημητικού
μένους
•μέσα από την ;αυτοκατηγορία:των ί δ ι ω ν των Εβραίων ό τ ι επιδιώκουν μια πα γκόσμια" ηγεμονία καταστρέφοντας τ α χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ά κράτη ε ί τ ε .χάρη στη δ η μοκρατία και τ ο ν . κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ό κοσμοπολιτισμό,
ε ί τ ε χάρη στον
κομμουνι
σμό, με την ταυτόχρονη πρόκληση κοινωνικών ταραχών, εμφύλιων πολέμων και παγκόσμιων' αναστατώσεων •• ( 187) . Τα " Πρωτόκολλα " ήταν ένα δημιούργη μα του τρόμου που ε ί χ ε προκαλέσει
η ρωσική επανάσταση και ο μονοπωλιακός
..καπιταλισμός στην παραδοσιακή αστική .τάξη, κ α ι . σ τ ό χ ε υ α ν να προσφέρουν •στην Δύση τ η ς " ε π ο χ ή ς τον. " εγκέφαλο " των κοινωνικών επαναστατικών κ ι ν η μάτων π ο υ " γ ί ν ο ν τ α ι .στο όνομα τ η ς "
ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς - ισότητας - αδελφότητας "
χρεώνοντας" του παράλληλα την αποσταθεροποίηση όλων των ιστορικών .των που κλονίστηκαν από π ο λ ι τ ι κ έ ς j , ο ι κ ο ν ο μ ι κ έ ς τον Σ ι ω ν ι σ μ ό ( 1 8 8 ) .
και κοινωνικές
Αμέσως μετά την δημοσίευση, τους το 1917,
. ό χ ι μόνο από τα ευρωπαϊκά στρώμματα, αλλά ακόμα.,και από .Υποτίθεται
καθεστώ
κρίσεις:
υιοθετήθηκαν
ίστορικούς(189).
πως από την α ρ χ α ι ό τ η τ α , οι Σ ι ω ν ι σ τ έ ς όρισαν ένα παγκόσ
μιο χάρτη πάνω στον οποίο ο " Ό φ ι ς του Ισραήλ " α κ ο λ ο υ θ ε ί ' τ η ν εξής τορική πορεία : Αθήνα του Περικλή (429π.Χ.),Ρώμη
ισ
της βασιλείας του Αυ
γούστου (1ος α ι . μ . Χ . ) , Μαδρίτη της εποχής του Καρόλου!
Ε ' , Παρίσι κατά
την παρακμή του Λουδοβίκου Ι Δ ' , Λονδίνο της μεταναπολε*ντιας π ε ρ ι ό δ ο υ , Βε ρολίνο του 1871 ( Συνθήκη των Βερσαλλιών Κίεβο, Οδησσός, Κωνσταντινούπολη,
) , Πετρούπολη του 1881, Μόσχα ,
Ιερουσαλήμ ( αφετηρία και τέλος της
διαδρομής) . Παράλληλα δημιουργείται η θεωρία περί ύπαρξης μιας " Εβραϊ κής Υπερκυβέρνησης
" , η οποία από τ ι ς αρχές του αιώνα μας εδρεύει
Τσαρλστάουν της Αμερικής,
στην
που ιδρύθηκε 'στην αρχαιότητα και έθεσε σαν πρώ
το της στόχΌ /την αποσταθεροποίηση τ η ς ρωμαϊκής α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α ς : αυτή έκανε την μεγάλη επανάσταση του 115· μ.Χ.
που -ξέσπασε κυρίως στην Κυρηναΐκή, την
Κύπρο και την Αίγυπτο κατά την οποία σφαγιάστηκαν περίπου 340.000 υπήκοοι της α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α ς , πολλοί α π ' α υ τ ο ύ ς Έ λ λ η ν ε ς
(βλ.
σελ.$2-83).
Ακολουθώντας - ή μάλλον,προβάλοντας και επιβάλοντας - πιοτά το πε ριεχόμενο των " Πρωτοκόλλων;", ο Χίτλερ τα χρησιμοποιεί για να αποδείξ την ιστορική αναγκαιότητα επικυριαρχίας του εθνικοσοσιαλισμού: " Δεν α ρκεί να ξέρουμε πως είναι ένα ρατσιστικό
νιράτος' πρέπει-να το δημιουρ-
σουμε πρώτα. Δεν πρέπει να περιμένουμε από τα άλλα κόμματα (...)
να ε
πιχειρήσουν από μόνα τους μια ριζική αλλαγή και να μετασχηματίσουν αυθ(
ρμητα την πολιτεία τους ( .V. ) . Κ εξέλιξη' που τώρα εμείς ετοιμαζόμαστε να υποβάλουμε, αν δεν εξοστρακιστεί ο ιουδαϊσμός, -θα αποδείξει αλη-θινή .την προφητεία: Το Ισραήλ θα καταβροχθίσει και -θα καταλύσει μια μέρα τοι
λαούς της γης για να γίνεα κύριος TODS( 190) . Ka.u για να πείσει ότι το ô ι e βρωτικό έργο του εβραϊσμού χαρακτηρίζεται στην διαχρονική του πορεία από τις ίδιες συνιστώσες οι οποίες εντοπίζονται και.στην σύγχρονη εποχτ χρησιμοποιεί συστηματικά σαν κατεξοχήν παράδειγμα την διάβρωση και της ;
ρωμαϊκής αυτοκρατορίας : η 'πρώτη " ευρωπαϊκή, άρια και παγκόσμια " αυτοκρ τορία καταστράφηκε εξαιτίας της ίδιας φυλής με αυτή που συνεχίζει και · σήμερα να απειλεί με/.εξαφάνιση το γερμανι κσ'έθνος. Το όλο -θέμα είχε σχέ ση και με την εμφάνιση των γερμανικών φύλων στο προσκήνιο της ιστορίας /'"κατά τον μεοαίωνα, όταν εξαιτίας τους διαλύθηκε στρατιωτικά η ρωμαϊκή • αυτοκρατορία. 0 Τ. Ρόπερ συνοψίζει θαυμάσια το σκεπτικό του Χίτλερ :"0
;|/;:Χίτλερ, όπως και ο. Σπέγκλερ, „έβλεπε την ; ιστορία σαν μια διαδοχή ανθρώπι ::
νων εποχών, που· μπορούσαν ..να καθοριστούν από τους " πολιτισμούς " τους, το σύνολο της κοινωνικής οργάνωσης και των ιδεών'>τους. Υπήρχε ο αρχαίος πολιτισμός της Ελλάδας και της Ρώμης που γι'αυτόν εξέφραζε μεγάλο ένθου σιασμό - μ'όλο που καθώς παρατήρησε ξερά ο Άλμπερτ Σπέερ " οι αντιλή ψεις του για το θέμα δεν βασίζονταν σε τίποτε βαθειές ιστορικές μελέτες
•' Υπήρχε ο " Γερμανικός " μεσαιωνικός πολιτισμός, που είχε παραμεριστεί , στην Αναγέννηση από την σύγχρονη " κεφαλαιοκρατική " κοινωνία της Δυτι κής Ευρώπης. Και υπήρχε και η'σύγχρονη αυτή κοινωνία, που την πίστευε
πάλι σαν τον Σπέγκλερ, άρρωστη μέχρι θανάτου. Πώς συνέβαινε, αναρωτιότα' να αρρωστήσουν έτσι και να πεθάνουν αυτοί οι πολιτισμοί) "(191). Σαφής υπαινιγμός στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία---γίνεται στο κεφάλαιο του "" Mein Kcünpf " " Λαός και ράτσα ", όπου η εξέλιξη και η πτώση ενός πάλι τισμού Άριας φυλής χωρίζεται σε τέσσερα στάδια (192). Τα στάδια αυτά θ< εξεταστούν αναλυτικά στο' επόμενο κεφάλαιο, στα πλαίσια της χιτλερικής αντίληψης για τους μηχανισμούς της ιστορίας. Εδώ αναφέρουμε περιληπτικά -"
-
.
- L06 -
."·'< '·; -::-
α υ τ ό "της υ π ο τ α γ ή ς ; των ξένων λαών.από τ η ν φ υ
5τι το πρώτο σ τ ά δ ι ο ε ί ν α ι
ράτσα,' 7 τ ό δ ε ύ τ ε ρ ο α ν τ ι σ τ ο ι χ ε ί
λετικά ανώτερη" Ά ρ ι α ανώτερου π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ
από τ ο υ ς ' Ά ρ ι ο υ ς ,
στην δ η μ ι ο υ ρ γ ί α τ ο υ
τ ο τ ρ ί τ ο στη σχέση τ ο υ ς με
τους
υπόδουλους λ α ο ύ ς και τ ο τ έ τ α ρ τ ο στην πτώση του Ά ρ ι ο υ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ . αποδίδεται
στο σφάλμα αου κάνουν ο ι
τϊς'υποδουλωμένες λείδα
:-""γιατί
Ά ρ ι ο ι να , α ν α μ ε ι χ τ ο ύ ν φ υ λ ε τ ι κ ά με
( ' υ π ά ρ χ ε ι κ α ι ' é v a c " , C P ° S " α φ ο ρ ί ο μ ό ς , ; σαν, κ α τ α κ
ουλές
το β α σ ι κ ό αμάρτημα που συνέβηκε σ τ ο ν Παράδεισο έ χ ε ι π ά " ( 1 9 3 ) ) . ,Αλλού, ; ο Χ ί τ λ ε ρ
ντα σαν α π ο τ έ λ ε σ μ α τ η ν τ ι μ ω ρ ί α του ε ν ό χ ο υ ξηγεί
Αυτός
ακόμα π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο : . "
Έτσι ' γκρεμίζονται
οι π ο λ ι τ ι σ μ ο ί
κι οι
επε αυτο
κ ρ α τ ο ρ ί ε ς γ ι α να δώσουν τ η ν θέση τ ο υ ς σ ' ά λ λ α σ χ ή μ α τ α . Η α ν ά μ ι ξ η τ ο υ ματος και τ ο α δ υ ν ά τ ι σ μ α τ η ς στάθμης τ η ς ρ ά τ σ α ς , : π ο υ στην π ε ρ ί π τ ω σ η ναι α ν α π ό φ ε υ κ τ ο , ε ί ν α ι λιτισμών
" (194).
{Ία
ου ' Α ρ ε ί ο υ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ μης " τ ο υ ,
και ό χ ι
οι
να καταλήξει οφείλεται
στο συμπέρασμα πως η πτώση του α ρ χ α ί
στην ε ξ α φ ά ν ι σ η τ η ς " α ν τ ι σ τ α σ ι α κ ή ς δ ύ ν α
στους χαμένους πολέμους
στην δ ι κ ή τ ο υ εποχή,, -θεωρώντας ό τ ι πολιτισμού,
τους τ ο μ ε ί ς ^ τ η ς
(195).
η Βιέννη,
κέντρο
ισχυρού
ε ί χ ε δ ι α β ρ ω θ ε ί από τ η ν ε β ρ α ϊ κ ή
κοινωνικής
ζωής. Εξομολογείται
ότι
και
πνευματικού
διείσδυση.σ'όλους
ά ρ χ ι σ ε να α ν τ ι λ α μ β ά ν ε
τ α ι τ α π ρ ο β λ ή μ α τ α τ η ς α υ σ τ ρ ι α κ ή ς πρωτεύουσας από τ ό τ ε σε ό τ ι
εί
μ ο ν α δ ι κ έ ς α ι τ ί ε ς γ ι α τ ο ν -θάνατο των α ρ χ α ί ω ν π ο
- Αυτή τ η ν δ ι α δ ι κ α σ ί α ν ό θ ε υ σ η ς τ η ς ράτσας" ο Χ ί τ λ ε ρ την ε ν τ ο π ί ζ ε ι
και τ ε χ ν ι κ ο ύ
αί
που"συνειδητοποίη-
όπου π ή γ α ι ν ε σ υ ν α ν τ ο ύ σ ε μόνο Ε β ρ α ί ο υ ς - α π ό λ υ τ α ε υ δ ι ά κ ρ ι τ ο υ ς από
τ ο υ ς Γ ε ρ μ α ν ο ύ ς ε ξ α ι τ ί α ς των φ υ λ ε τ ι κ ώ ν τ ο υ ς χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ώ ν - ο ι είχαν κατακλύσει
όχι
οποίοι
μόνο τ ο κ έ ν τ ρ ο τ η ς π ό λ η ς , α λ λ ά και όλα τα π ρ ο ά σ τ ι α
στα ν ό τ ι α τ ο υ κ α ν α λ ι ο ύ τ ο υ Δούναβη ( 1 9 6 ) . Αυτή η- π ε ρ ι γ ρ ο ψ ή ,
και
π α ρ ό μ ο ι ε ς δ ι ά σ π α ρ τ ε ς στο " Mein Kampf " ,
ανησυχία
ταυτίζει
του Χ ί τ λ ε ρ με τ η ν α ν τ ί σ τ ο ι χ η μ ι α ς σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η ς ,, ., ου μένων ο ι ο π ο ί ο ι ,
απο τ ο τ έ λ ο ς
του 1
την εθνική
τ ά ξ η ς Ρωμαίων δ ι α ν ο ο ύ , ου
και τ ι ς α ρ χ έ ς του 2
α ι . μ.Χ.,
ν ι ζ α ν με κ ά θ ε τ ρ ό π ο τ η ν δ υ σ α ρ έ σ κ ε ι α τ ο υ ς γ ι α τ η ν ν ό θ ε υ σ η του τ ο υ ς από τ ο υ ς α ν α τ ο λ ι κ ή ς κ υ ρ ί ω ς κ α τ α γ ω γ ή ς ξ έ ν ο υ ς τ ι κ ο υ χ α ρ α κ τ ή ρ α που ε ί χ ε αποκτήσει Μαρτιάλης , π . χ . , θεωρούσε
άλλες
ε ξ α ι τ ί α ς του
τό
πολιτισμού κοσμοπολί
ήδη η α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α τ ο υ ς . 0 π ο ι η τ ή ς
α ν α γ κ α ί α τ^ην δ ι α φ ο ρ ο π ο ί η σ η ε ν ό ς γ ν ή σ ι ο υ
" από
γονου " τ ο υ έ θ ν ο υ ς που δ η μ ι ο ύ ρ γ η σ α ν ο Ρεμος και ο Ρωμύλος και ο ο π ο ί ο ς μπορούσε ν α ε κ φ ρ α σ τ ε ί
στις
ελληνικά και τα λ α τ ι ν ι κ ά
δύο " π ο λ ι τ ι σ μ έ ν ε ς
"γλώσσες της:εποχής
(τα
) από το συνοθύλευμα των Πάρθων, των Γύρων και
των άλλων α σ ι α τ ώ ν που κ α τ έ κ λ υ ζ α ν τ η ν Ρώμη
(197).
,Η ίδια επιχειρηματολογία χρησιμοποιείται και από τον εθνικοσοσιαλιομό. Στη διαδικασία αποσύνθεσης του Άριου πολιτισμού από το εβραϊκό στοιχείο που προσπαθεί να θεμελιώσει ιστορικά ο Χίτλερ, δίνεται ιδιαίρη έμφαση στην προσαρμοστικότητα του εβραϊκού στοιχείου μέσα από την εκμάθηση της γλώσσας
του Άριου, με την παράλληλη προσπάθεια να μείνει
αγνό το αίμα του (198). Σε αυτό το σημείο ο Χίτλερ προβαίνει σε ένα α ποκαλυπτικό παραλληλισμό μεταξύ της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και-της Γερμανίας του μεσοπολέμου:" ( ο Εβραίος ) μπορεί να μιλά χίλιες γλώσσες /.διαφορετικές, αλλά πάντα παραμένει Εβραίος. 0 εθνικός
χαρακτήρας του
;' θα μείνει πάντα ο ίδιος, τέτοιος που ήταν πριν δύο χιλιάδες χρόνια ότα\ μιλούσε λατινικά και ήταν έμπορος δημητριακών και τέτοιος που είναι σή:
μέρα πάλι έμπορος αλεύρων και μιλά γερμανικά. Είναι ο ίδιος Εβραίος και
; τότε και τώρα "(199). Για τον Χίτλερ, η ιστορία επαναλαμβάνεται κατά τον ίδιο σταθερό ρυθμό ο οποίος προσδιορίζεται από την αέναη πάλη μετα; ξύ του σημιτικού και του
s
i\a.ou στοιχείου. Η πάλη αυτή χωρίζεται σε δώ-
i- δέκα φάσεις. Απ'αυτές η πρώτη είναι εκείνη του εποικισμού των ευρωπαι·;;;. κών και μεσογειακών χωρών από τους ;
'Κριούς που έρχονται έτσι σε επαφή
με τους Σημίτες, και η τελευταία χαρακτηρίζεται από την πλήρη επιβολή
; των τελευταίων στους πρώτους(200).Στα πλαίσια του ιστορικού αυτού μοντί ;
:^λου, ο Χίτλερ τοποθετεί την απαρχή του σημιτικού προβλήματος της σύγχρ<
Ψ νής του Γερμανίας στους χρόνους.της ρωμα'ΐκής αυτοκρατορίας: " Οι πρώτοι Εβραίοι έφτασαν στην Γερμανία την εποχή της υποδούλωσης τους στους Ρω μαίους -κι όπως πάντα, κάτω από την ιδιότητα του εμπόρου. Ακολούθησαν οι μεγάλες αναταραχές κι ανακατατάξεις των λαών και οι Ββραίοι χάθηκαν από την επιφάνεια έτσι .ώστε, μπορώ να πω, ότι η εποχή που τα πρώτα γερ μανικά κράτη άρχισαν να οργανώνονται, θεωρείται η αρχή του καινούργιου κι οριστικού εξουδαϊσμού της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. Τότε ήταν που η εξέλιξη των Εβραίων ακολο-ϋθούσε, σ'όποιο σημείο της Ευρώπης και αν συναντιόταν, την πρόοδο της
Αριας φυλής "(201). Από το 70μ.Χ., ό
ταν οι ρωμαϊκές λεγεώνες πυρπόλησαν την Ιερουσαλήμ και υποχρέωσαν τους Εβραίους στην γνωστή μαζική " διασπορά ", εως την αρχή του Μεσαίων«* ο,ττότε και διαλύθηκε ολοκληρωτικά το δυτικό ρωμαϊκό κράτος υποτίθεται πω< το ιουδαϊκό στοιχείο είχε διεισδύσει τόσο στην ρωμαϊκή αυτοκρατορία οr: öo και
στην βορειότερη Ευρώπη που κατοικούνταν από γερμανικά φύλα. Αλλ<
η ρατσιστική θέση είναι πως τα φύλα αυτά κατόρθωσαν να διατηρήσουν την
φυλετική της ανωτερότητα, χάρηνστην οποία μπόρεσαν να συντρίψουν την εκφυλισμένη ρωμαϊκή αυτοκρατορία.(202). Η
θέση αυτή είχε ήδη διατυπωθεί από τον " πρόδρομο " της· εθνικοσο-
οίαλιστικής ρατσιστικής θεωρίας Γκομπινώ, για τον οποίο_έγινε εκτενέσ τερα λόγος παραπάνω ·( βλ.
• σελ. *Β6 κ,Ο που έζησε τον 19. αι. Σύμφωνα με
τον
Γκομπινώ, οι.λεγόμενες " βαρβαρικές γερμανικές ορδές." συντρίβοντας
την
ρωμαϊκή αυτοκρατορία πρόσφεραν μια υψίστη υπηρεσία στον ανθρώπινο
πολιτισμό γιατί, κατά τον 4 αι. μ.Χ., ;οι Ρωμαίοι είχαν μεταβληθεί σε "εκφυλισμένους μιγάδες " ενώ:οι Γερμανοί διατηροόσαν την άρια'αγνότη-' τα (203).· •
:
"'
"": '= "
; :
"•
- - :\-
:
:
\-.'γ
- ' Στην ουσία, για τον Χίτλερ,η ρωμαϊκή αυτοκρατορία αποτελεί ένα
λαμπρό ιστορικό παράδειγμα προς αποφυγή και εκεί έγκειται η αναγκαιό τητα μελέτης της ιστορίας της. Επιπλέον,.χάρη στην μελέτη αυτή θα γ ί νει
απόλυτα κατανοητή και η σύγχρονη παρακμή .του γερμανισμού εξαιτίας
τηςκ" διεθνιστικής δημοκρατίας " τα δύο συστήματα.έχοντας ώς κοινό;- =. στοιχείο ένα σαθρό διεθνιστικό κοινωνικό πλαίσιο διαβρωμένο από την εβ ραϊκή διείσδυση η οποία λειτουργεί μέσω. του εμπορίου ;·. Γι'αυτό'και το εθνικοσοσιαλιστικό κράτος απορρίπτει από τους στόχους του την οικονομι κή,
ευημερία των πολιτών.',:
, ^:;. ί-;Γ
:
-.;
;
. - \:-·
i'-:V-
- -/•':';-;':->-,. Ç/ ; -
^Πράγματι, όπως γράφει και ο Ο.Ιηρερ,"το χιτλερικό ·" κράτος δεν - έχει •. να κάνει απολύτως, τίποτα με οιανδήποτε καθορισμένη οικονομική σύλληψη '"ή ανάπτυξη (...) κή οργάνωση (...)
Το κράτος είναι φυλετικός οργανισμός και όχι οικονομι Η εσωτερική ισχύς ενός κράτους μόνο σε σπανιότατες
πρριπτώσεις συμπίπτει με την λεγόμενη οικονομική ευημ'έρία'η τελευταία, σε
αναρίθμητες περιπτώσεις φαίνεται να σημαίνει την πλησιάζουσα παρακ
μή του κράτους "(204). Γι'αυτό καταδικάζεται το εμπόριο σαν βάση της οικονομίας με ένα έντεχνο τρόπο που συνδυάζει αφενός μεν και την κατα δίκη του διαχρονικού διαβρωτικού έργου του εβραϊσμού, αφετέρου δε την υπεράσπιση του κρατικού παρεμβατισμού. Τα αρχιτεκτονικά μνημεία του αρ χαίου πολιτισμού δεν είναι " τα εργοστάσια της εποχής , αλλά κρατικά ιδρύματα τα οποία όλος ο λαός αισθανόταν σαν ιδιοκτησία του. Αυτό γίνε ται
κατανοητό ακόμα και στην περίπτωση της παρηκμασιιένης ρωμαϊκής αυτο-
κρατορίας, τα αρχιτεκτονικά απομεινάρια της οποίας είναι κυρίως οι ναΌί τα δημόσια λουτρά, τα υδραγωγεία, οι βασιλικές κ*, άλλα ιδρύματα που κτίσ θηκαν με μέριμνα του κράτους για να εξυπηρετούν τις ανάγκες του λαού, 1 ηα
_
'και όχΐ: οι βίλλες και τα ανάκτορα της ρωμαϊκής άρχουσας τάξης που έλε-, •':.:.·..χε'·το εμπόριο και την οικονομία "(205). Συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν, ο Χίτλερ, θεωρεί ως κατευθείαν απόγονο του αρχαίου μοντέλου οικοοομίας την κρατιοτική λειτουργία του Ράιχ(206), στην οποία αντιπαρα θέτει την πενία του οικοδομικού έργου που έχει να επιδείξει το κεφάλαι ':.-.: και το εμπόριο που - όπως και στην Ρώμη - είναι στα χέρια του εβραϊκού :.:. στοιχείου: " πόσο αποκαρδιωτική είναι ,η σύγκριση ανάμεσα στα κρατικά ι ;-.,: ρύματα και στα ιδιωτικά οικοδομήματα. Αν η ίδια μοίρα που χτύπησε την υ ,'Ρώμη έβρισκε και το Βερολίνο, οι απόγονοι θα είχαν για να -θαυμάζουν με //'. ,-θαύριο σαν αντιπροσωπευτικό δημιούργημα της εποχής το μαγαζάκι ενός Ε3 /.;. ραίου ή τα ξενοδοχεία μιας-' κάποιας εταιρείας που θα αποτελούσαν το χα" ρακτηριστικό του πολιτισμού της εποχής μας. Συγκρίνετε τώρα την πομπώj; δη δυσαναλογία των οικοδομημάτων του Ράιχ και αυτών που ανέλαβε να φτι l·: άξει το κεφάλαιο και-το εμπόριο "(207). Εδώ βέβαια ο Χίτλερ αντιφάσκει :.; τόσο με την ιστορική πραγματικότητα όσο και με τον ίδιο τον εανττό του. r: Με την ιστορική πραγματικότητα γιατί ακόμα και πρίν από την δεκαετία h% του'-''20, οπότε ο μουσολινικός φασισμός εφάρμοσε ένα τεράστιο πρόγραμμα ανασκαφών στην Ρώμη και την Ιταλία,. η Ρώμη ήταν κατάσπαρτη από αρχαία U:': κρατικά οικοδομήματα και όχι από μικρομάγαζα Εβραίων εμπόρων. Και με
;:ί ' τον , ίδιο του τον εαυτό, γιατί ακριβώς λίγο πιο πάνω έχει ομολογήσει ό;ν τι ; ακόμα και στην παρακμή της η Ρώμη εφάρμοζε εκτεταμένο πρόγραμμα οικοδόμισης κρατικών μνημείων και ιδρυμάτων. Στο σημείο αυτό όμως, η Ρώ μη πρέπει οπωσδήποτε να·αφοριστεί για την εβραϊκή της διάβρωση για να στηριχτεί η βασική άποψη πως, όπως και " η Πρωσσία αποδεικνύει με θαυ μαστή διαύγεια, όχι τα υλικά προσόντα αλλά μόνο οι ιδεαλιστικές αρετές καθιστούν
δυνατό τον σχηματισμό ενός κράτους "(208). Γι'αυτό και το
άρθρο 19 του προγράμματος του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος απαιτούσε : την " αντικατάσταση του•ρωμαϊκού δικαίου που εξυπηρετεί μια υλιστική κατάσταση, από ένα γερμανικό δίκαιο".Εννοείται πως το γερμανικό δίκαιο θα είχε σαν βάση του την " ιδεαλιστική " και " ανθρωπιστική "ρατσιστικι αντίληψη, έτσι όπως την: περιγράψαμε παραπάνω (βλ. σελ. &1 κ.ε.) · Αυτή η εβραϊκή διάβρωση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μέσα από την δη- μιουργία ενός " υλιστικού." πνεύματος είναι αυτονόητο πως εμπεριέχει = ,την καταδίκη τόσο του καπιταλιστικού—όσο κ cu του μαρξιστικού διεθνισμού
ν
^.'..Ταυτόχρονα όμως, συνδυάζεται και με "την, θεώρηση .του εβραϊκού στοιχείου § ^ α ^ ° ^ ε ρ ο π ο , · Π τ ι κ ο ύ | επαναστατικού παράγοντα Κλονισμού του 'Αριού \
κράτους. Η -μεγάλη ιουδαϊκή επανάθταση του 2 οω\ιο.ϊκτ] αυτοκρατορία συθέμελα και ε ί χ ε ληνικού και' ρωμαϊκού άρ ι ου σ τ ο ι χ ε ί ο υ
α ι . , που συγκλόνισε
την
εκατόμβες θυμάτων μεταξύ του
ελ
(βλ. σελ. "32,105) ήταν δημιούργημα κ υ
ρίως των Εβραίων της διασποράς και όχι ,της Παλαιστίνης. Το γεγονός
ότι
τα κίνητρα τ η ς , όπως δ έ χ ε τ α ι και η επιστημονική έρευνα, ήταν οικονομικά και εμπορικά, αποτελεί σοβαρό ε π ι χ ε ί ρ η μ α γαι τον συσχετισμό
του α ν τ ι δ ι ε -
ΰνισμού και του αντιεπαναστατισμού και' την εδραίωση τους ως βάση του α ντισημιτισμού.
Πιστεύουμε α'αυτό το σημείο ότι ο Χ ί τ λ ε ρ , μολονότι
το αναφέρει στο " εξέγερση του 2
Mein Kampf " , πρέπει να ε ί χ ε συνδυάσει
δεν
την'ιουδαϊκή
α ι . με την εργατική εξέγερση του 1918: μήπως,
εξάλλου,
σ'αυτήν δεν πρωταγωνίστησαν οι " Σπαρτακιστές " που ε ί χ α ν εμπνευστεί
την
ονομασία του κινήματος τους από μια επίσης μεγάλη εξέγερση που οφειλόταν κι αυτή, σ τ ι ς συγκεκριμένες τοκρατορίας \ .Επίσης,
οικονομικοκοινωνικές
δομές της ρωμαϊκής α υ
οι ηγέτες των ; " Σ παρτάκι στων " , όπως η Ρόζα Λούξε-
μπουργκ, Εβραίοι δεν ήταν ', Αυτοί και το κίνημα τους δεν αποτέλεσαν τον πυρήνα του Γ.Χ.Κ. που ιδρύθηκε το ,1918 καλύτερα τα
( βλ. σελ.
ΗΜ ) γι_α να εκπληρώσει
" εβραιομπολσεβίκικα " / σ χ έ δ ι α ) Αλλά Εβραίοι δεν ήταν και
οι ηγέτες της μπολσεβικικης δημοκρατίας του Μονάχου του 1918, όπως οι α ν τ ι μ ι λ ι τ α ρ ι σ τ έ ς Κούρτ Ά ι σ ν ε ρ και Ερνστ Τόλλερ Αυτή η εθνικοσοσιαλιστική
(βλ. σελ. 117
)*
αντίληψη : : της ταύτισης του επαναστατικού
λαϊκού κινήματος με το " ταραχοποιό " έργο του εβραϊσμού, δεν ε ί χ ε
κατά
βάθος ανάγκη από το πραγματικό γεγονός ότι μεταξύ των ηγετών της λαϊκής εξέγερσης
του 1918 στη Γερμανία συγκαταλέγονται πράγματι και Ε β ρ α ί ο ι .
Αυτό διευκόλυνε τα πράγματαΤ Λειτουργώντας
με βάση τα " Πρωτόκολλα " ,
ακόμα και αν οι ηγέτες της εξέγερσης
ήταν " καθαροί " Γερμανοί, θα ε ί
χαν εφευρεθεί
" τους με τον δ ι ε θ ν ή σιωνισμό.
όλες οι " δ ι α σ υ ν δ έ σ ε ι ς
Την
άποψη μας αυτή την•στηρίζουμε όχι μόνο στο δεδομένο ότι η εθνικοσοσια- . λ ι σ τ ι κ ή προπαγάνδα λειτουργούσε
με βάση τα ^ " Πρωτόκολλα " , αλλά και στο
γεγονός ό τ ι κατά τ ι ς πρώτες δ ε κ α ε τ ί ε ς του αιώνα μας ο α ν τ ι σ η μ ι τ ι σ μ ό ς λειτουργούσε
με τον ί δ ι ο τρόπο σ'όλη την υφήλιο. Αναφέρουμε το εξής απο
καλυπτικό παράδειγμα : Στην Λατινςκή ν ό τ ι α Αμερική,
που τελούσε υπό
<
γερμαΐΐκή " φυλετική κατοχή •" (βλ. σελ.^ 5~60), και π ι ό συγκεκριμένα
στη
Βραζιλία, ο ιθαγενής αντάρτης-ληστής Βιργκουλίνο Φερέιρά ( πιο γνωστός ως Λαμπιάουν ) , αρχηγός των θρυλικών Καγκασέιρος ( επαναστατών-ληστών · κατά των "μεγάλων γαιοκτημόνων ) , ο—οποίος έδρασε στην περίοδο 1920-1938, ... .!
_ 111 _
/'•·- · • '
παρουσιάζεται από το κοινωνικό κατεστημένο ως Εβραίος (209): οε ένα LH οκίτοο από λαϊκό φυλλάδιο εικονίζεται με καθαρά εβραϊκή κατατομή και τρία αστέρια του Ισραήλ στο καπέλο του, ενώ παράλληλα του απονέμεται ο τίτλος " Γενικός Διοικητής της Κολάσεως ". Πριν ολοκληρώσουμε,πρέπει να τονίσουμε το γεγονός ότι η καταδίκη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με στίγμα του εκφυλισμού εξαιτίας των Εβραίων, δεν στοχεύει μόνο στην έδραση του αντισημιτισμού πάνω στον διεθνιστικό και επαναστατικό KIVÔUVÇ Αποσκοπεί επίσης στην δικαιολόγηση του μένους κατά της Γαλλίας: ιστορι κά, θεωρώντας την ρωμαϊκή αυτοκρατορία ως πλήρως εκφυλισμένη από τον /.' εβραϊσμό, ο εκφυλισμός αυτός, διαιωνιζόμενος μέσα από τα " πολιτιστικί ;
γονίδια ", εντοπίζεται και στα σύγχρονα λατινογενή κράχ-η που την κληρο νόμησαν (βλ. σελ. 9 5") ..
Υπάρχει όμως και ένας βαθύτερος λόγος. Ή δ η
τον 19 αι. η ταύτιση " Εβραίοι - Κεφάλαιο ", είχε γνωρίσει ορισμένες π( ραλλαγές μερικές από τις οποίες συνδυάζονταν με την ταύτιση " Εβραίοι Διεθνισμός " μέσα από την τελική ταύτιση " Εβραϊκή
Κυριαρχία -Μοντέ
ρνα Εποχή " (210). Και επειδή η Μοντέρνα Εποχή θεωρείται αποκύημα των αρχών της Γαλλικής Επανάστασης - στην οποία, επιπλέον, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν οι Μασώνοι που τα " Πρωτόκολλα " θεωρούν ως το " διεθνέι όργανο του σιωνισμού "(211) - η Γαλλία είχε μείνει στην συνείδηση όλω> ".των ρατσιστών.ως το Κέντρο της " Εβραιομασωνικής συνωμοσίας ". Επιπλέ( η τελική δικαίωση του εβρα'ίκής καταγωγής Αλφρέντ Ντρέϋφους, που είχε ) τηγορηθεί για προδοσία μέσα σ'ένα κλίμα που ευνόησε την δημιουργία μεΛ - λου αντισημιτικού ρεύματος, αποτέλεσε ένα πολιτικό οριακό σημείο που τροχοπέδησε την αντισημιτική έξαρση των αρχών του αιώνα μας στην Γαλλ (212). Στα πλαίσχα της ρατσιστικής υστερίας της εποχής της " υπόθεσης Ντρέυφους " (1894-1906), ο αντισημιτισμός συνδυάζοντα
προφητικά με ε:
νο που θα πραγματωνόταν τον 20 aL. από τον εθνικοσοσιαλισμό, καταφεύγ( ντας στην λαϊκιστική συνθηματολογία για να υποστηρίξει ότι " ο πόλεμοι και η τέχνη, να ένα ελληνικό σύνθημα, évd σύνθημα γερμανικό, ένα σύν θημα
Άριο "
(213) .
Ε ,Φ Α Λ A I 0 ' III :
" TO
'. Γερμανισμός, ελληνισμός
Ε Α Λ-'Η Ν Ι Κ 0
:
Ι Δ Ε Ω Δ Ε Σ
π
και_ αντισημιτισμός
Όπως αναπτύχθηκε παραπάνω, ο εθνικοσοσιαλισμός υπήρξε" βαθειά αντιπαναστατικός ,'-ταυτίζοντας εβραϊκή 'διάβρωση 'και
επανάσταση, έτσι όπως
ο είχε εκφράσει επιγραμματικά· καιΛί',ο' αρχηγός των S.S. Χάινριχ Χιμμλερ: η περιοχή του κόσμου που δεν είχε κανένα Εβραίο είναι άτρωτη απέναντι ε κάθε επανάσταση " (214). ΪΛπορεί. βέβαια να έφερε ένα επαναστατικό προωπείο ει
(βλ. σελ. Η b κ,ε,) , αλλά την επανάσταση την εννοούσε ως ε ν έ ρ α, κ α τ α σ τ ο λ ή ς
α τ" ο ς •"'•τ η ς
ε π ο χ ή ς .
τ ο ·υ
δ ι ε θ ν ι σ τ ι κ ο ύ
π ν ε υ -
Την θέση αυτή αναφέρει ξεκάθαρα ο Χίτλερ:
,Κ έννοια ;και :'ο σκοπός των επαναστάσεων δεν είναι να γκρεμιστούν τα, ικοδομήματα, αλλά να στερεωθεί ακριβώς ότι είναι άσχημα τοποθετημένο αι να χτιστεί_κι άλλο ένα πλάϊ σε αυτό που υπάρχει, αφού πρώτα καταειχτείη χρησιμότητα του παλιού.,Μ'αυτή την προϋπόθεση μόνο μπορούμε .ι;;· έχουμε,' το δικαίωμα, να. λέμε.\ότι, συντελούμε στην πρόοδο της ανθρώπόητας. Αλλοιώτικαο κόσμος δεν θα απελευθερωθεί ποτέ απ'το χάος,γιατί ά-θε. γενιά";θα παίρνει τότε Γτο .δι-καίωμαννα. καταστρέφει καί να συντρίβει Ό'παρελθόν αντί να δημιουργεί ένα δικό της έργο "(215). Για τον Χίτλερ, "ο Μ χάος " α υ τ ό είναι παντού διάχυτο στην Γερμανία
της εποχής του:στην
[ολιτική ζωή παίρνει ακόμα και την μορφή της μπολσεβικικής επανάστασης, :νώ στον πνευματικό και πολιτιστικό χώρο μετασχηματίζεται σε πλήρη άρνη ση των παραδοσιακών, αξιών (216). Εδώ πρέπει να υπενθυμιστεί ότι ο χώρος χυτός ενδιαφέρει εξίσου σημαντικά τον εθνικοσοσιαλισμό,ο οποίος ακριβώς ;κεί εντοπίζει τον βασικό στόχο της πολιτικής του παρέμβασης (βλ. σελ. και παρακάτω σελ. *i7 κ,£, , Ü O Η χαώδης αυτή κατάσταση δεν αποτελεί βέβαια κάτι το πρωτόγνωρο,ούτε ενα καθαρό δημιούργημα της μετά τονΆ'Παγκόσμιο Πόλεμο εποχής. Είχε σηιατοδοτηθεί από τον 19 αι .; : " Η πιο θλ·Θερή κατάσταση μέσα στην γενική πορεία της προπολεμικής κουλτούρας στη Γερμανία δεν ήταν μόνο η ολοκλη ρωτική έλλειψη δημιουργίας στη τέχνη και στο σύνολο της πνευματικής καλ°
--113 -
V
λιέργιας, αλλά και στο μίσος που έδειχναν κι εκδήλωναν ενάντια σ'ένα παρελθόν καλύτερο από το παρόν. Σχεδόν α'όλους τους τομείς της τέχνης και ειδικότερα στο θέατρο και στη φιλολογία, φανερώθηκε κατά τα τέλη του αιώνα μια αδυναμία" παραγωγής σοβαρών έργων - ενώ αντίθετα η μόδα στράφηκε ενάντια στα παλιά καλά έργα και τα χαρακτήρισε σαν γέρικα και : :
ξεπερασμένα: λες κι η αναντίρρητη ανικανότητα αυτής της εποχής μπορού-
:- σε να δημιουργήσει κάτι καλύτερο "(217). Ό λ η αυτή η διαδικασία είχε σαν σκοπό την εξαφάνιση της γερμανικής παραδοσιακής κουλτούρας και τη\ .·. αντικατάσταση της με την μπολσεβ ίκικη, . η οποία, όπως και το ιδεολογικό //.σχήμα που εξέφραζε, ήταν εβραϊκής επινόησης και αποσκοπούσε στην διάβ;
ρωση της γερμανικής φυλής μέσα από την " εκπόρνευση της λαϊκής ψυχής "
:" (218).
'
Πράγματι, ο Χίτλερ θεωρεί πως ήδη στην εποχή του, δηλαδή μέσα σε /';·' λέγες δεκαετίες από την εμφάνιση του φαινομένου, η παραδοσιακή πνευ ματική γερμανική κληρονομιά είχε εσκεμμένα παραγκωνιστεί από την πολι;% "' τιστική ζωή: ." (...) ;ν
τι ήταν στ'αλήθεια ο Σίλλερ, ο Γκαίτε κι ο Σαίξπη
μπροστά στη νέα γερμανική ποίηση! Πανάρχαια, πολυμεταχειρισμένα, ξεπε-
.-: ρασμένα πράγματα ! Γιατί το χαρακτηριστικό της εποχής ήταν αυτό: Ό χ ι .;'. μόνο δεν φρόντιζε να φτιάξει κάτι καλό, αλλά πάσχιζε να ρίξει έξω απ'
Λ: ••". την αγορά κι ότι ήταν στ'αλήθεια μεγάλο, λίγα χρόνια πριν " (219). Αυ ;> ^ τό αποτελούσε φαινόμενο που χαρακτήριζε κι άλλες εποχές στις οποίες η -"·-" πνευματική υπανάπτυξη ενεργεί καταλυτικά κατά των υψηλών και μεγάλων πολιτιστικών προϊόντων του παρελθόντος με σκοπό να τα εξαφανίσει ώστε να μην υπάρχει κανένα μέτρο με το οποίο θα μπορούσε να συγκριθεί η α νυπαρξία της (220). 0 Χίτλερ δεν είχε καμία " αυταπάτη " ότι το θέμα ήταν βασικά πολι τικό: η τέχνη της :εποχής του ήταν δέσμια του μπολσεβικισμού που έτσι προέβαινε στην συστηματική πραγμάτωση του στόχου του ο οποίος, δεδομέ'"' νης της
a priori αποτυχημένης ιδεολογίας και φιλοσοφίας του μαρξισμού
θα μπορούσε να επιτευχτεί μόνο αν η τέχνη χρησιμοποιούνταν ως Δούρειος Ίππος: " 0 μπολσεβικισμός στην τέχνη είναι (...)
το μόνο ζωντανό σχή
μα πνευματικής καλλιέργειας που έχει να επιδείξει αυτή η θεωρία κι η i
-
';,. μοναδική της εκδήλωση στον καλλιτεχνικό τομέα *· (221). Η μεγάλη και βα θεια σχέση μεταξύ της τέχνης της εποχής και του μπολσεβικισμού
( με
ξ?*: σκοπό την διάλυση του; γερμανικού κράτους μέσα από την πολιτική αποσύν-
_
1 1Λ
εση) και του πνευματικού εκφυλισμού αποδείχτηκε κατά την εξέγερση του 919(222): " στην σύντομη διάρκεια της μπολσεβίκικης βαυβαρικής δημοκαχία,ς
(...)
είδαμε πόσο όλες οι προπαγανδιστικές αφίσσες, οι διαφημί-
εις στις εφημερίδες, κ.τ.λ.,έφερναν μέσα τους όχι μόνο τα σημάδια της ολιτιστικής αποσύνδεσης αλλά και του πνευματικού εκφυλισμού "(223). Αλλά τι είναι αυτό που πράγματι τρομάζει τον Χίτλερ στα μηνύματα ης τέχνης του Μεσοπολέμου) Ποιο είναι αυτό το χαρακτηριστικό της που ροκαλεί ^την πολιτική αποσύνθεση μέσα από . τον πνευματικό εκφυλισμό ', Γ ι τί ναι μεν μερικοί από τους εκπρόσωπους της είναι μαρξιστές ή Εβραίοι; ακόμα, και Εβραίοι-μαρξιστές ( όπως ο Ερνστ Τόλλερ, βλ. σελ. ÌÌ7)
αλ
ά αν ανέβαζαν " παραδοσιακά " θεατρικά έργα ή ζωγράφιζαν Κατά την νεολασσική, π.χ., τεχνοτροπία, δεν θα υπήρχε το πρόβλημα. Μ'άλλα λόγια πως υτή η τέχνη κατορθώνει να προκαλεί την " εκπόρνευση της λαϊκής ψυχής " αι, συνεπακόλουθα, να εκφυλίζει το Άριο έθνοςi 0 Χίτλερ λέει με την αισνητική και την τεχνοτροπία της: ο ντανταϊμός, ο κυβισμός, ο φουτουρισμός, κ.τ.λ. αποτελούν καλλιτεχνικούς " εξρεμισμούς των τρελλών ή των αποτυχημένων " που " πριν από εξήντα χρο ιά ( δηλαδή, επί παντοκρατορίας του Μπίσμαρκ) μια έκθεση τους (...)
-θα
φτάνε για να κλειστούν οι οργανωτές στο φρενοκομείο "(224). Η " ,τρέλα " αυτή που αποδίδεται στους " μπολσεβίκους καλλιτέχνες " συνδέεται μέσα και ^ ε
τ ο
πολυσυζητημένο θέμα της σύφιλης στην χιτλερική σκέψη αλ
ά και την ζωή του Χίτλερ: ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Χίτλερ ήταν συαλιδικός' η σύφιλη προκαλεί τελικά τρέλλα, και αυτή υπήρξε η περίπτωση ου Νίτσε ( ίσως και του Χίτλερ ) Ό ι Εβραίοι καταδικάζονται στο " Mein ampf Ί ως
" η σύφιλη της ανθρωπότητας "(225)'η αντιμετώπιση της σύφι-
.ης θεωρείται από τον Χίτλερ ως μια από τις βασικότερες επιδιώξεις του ιατσιστικού κράτους και μάλιστα η ίδια η αρρώστια αυτή συγκρίνεται με ην " εκπόρνευση " της φυλής από τα νέα ιδεολογικά ρεύματα: " 0 αγώνας .νάντια στη σύφιλη επιβάλλει την μάχη με την πορνεία,με τις προλήψεις, ιε τις σκουριασμένες ιδέες, με τις τρέχουσες φιλοσοφικές θεωρία με τις ILιστάμενες-γνώμες και ν'αφιερωθούν σ'αυτόν όλα μας τα ενδιάφέροντα(...) 226), Η τέχνη της εποχής του ήταν για τον Χίτλερ μια " πνευματική σύφι.η " που έφερνε την " τρέλλα ". Κι αυτή η τρέλλα ήταν μία: η επιδείοιξη :ης ειρήνης " με τα κλαδιά της δάφνης που επισείουν δακρυσμένοι οι.κλαυ\)ιηρίζοντες φιλειρηνιστές ", και όχι " με το νικηφόρο ξίφος των δυνατών
που βάζει τον κόομο ολό^κληρο στην υπηρεσία ενός ανώτερου πολιτισμού όπως του γερμανικού (227). OL Εβραίοι είναι οι βασικοί φορείς και των δύο ειδών σύφιλης: της :
•' · πραγματικής ασθένειας, που κατατρώει το οώμα, και της πνευματικής, ποι :
μέοω της ειρήνης, κατατρώει το έθνος.
0 Χίτλερ υποστηρίζει πως η σύφιλη, που αποτελούσε " μάστιγα " τον γερμανικού λαού στις μέρες του, οφειλόταν στην εκπόρνευση του έρωτα κ( στην έκφυλη ερωτική ζωή που χαρακτήριζε την Δημοκρατία της Βαϊμά-ρης \: . (βλ. σελ. "38κ,0 η οποία ήταν. εβραϊκό δημιούργημα, μέσα από τον έλεγχο :
' ;/ χρηματικών συναλλαγών που στηρίζουν την εμπορία της σάρκας: " Αυτός ο |/;
" ιουδαϊσμός " της πνευματικής μας" ζωής κι η μεταλλαγή .της' πρακτικής ?
;
φαρμογής της συνουσίας σε μια υπόθεση χρήματος " είχε σαν αποτέλεσμα ι
:
βιολογική και φυλετική πτώση των " φυσικών " ικανοτήτων της ράτσας(22Ε
'-'
Αλλά και η άλλη σύφιλη, αυτή του ειρηνιστικού πνεύματος, ήταν επίο -.„εβραϊκό δημιούργημα. Εβραίοι κρύβονταν πίσω από τον κάθε μορφής διεθνι σμό που μόνο σε κατάσταση ειρήνης μπορεί να επιβιώσει. Δικό τους δήμιο ΐ.ΐΛ, ΡΥΏμα ήταν η -θεωρία περί ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων ως βάση τηε \;". παγκόσμιας ευημερίας. 0 ελεγχόμενος τύπος"δεν στάλλαξε στην καρδιά τοι. "/•'λαού μας τον πιο αγνό αριλειρηνισμό σε μιαν εποχή που όλος ο κόσμος θεα .ν} ρούσε καθήκον του να στραγγάλισε ι. την ; Γερμανία; αργά μα σταθερά,' αυτοί &·.'• δεν. είχε εμπνεύσει στο λαό ' την αμφιβολία, την .εποχή της ειρήνης, για τ.
' : δικαιώματα του Κράτους ; (...) ', " (229) . .Ένας τύπο'ς ανήθικος και καταστς πτικός : " Για τις μαρξιστικές εφημερίδες το ψέμμα είναι μια ανάγκη ζα. όπως και για τη γάτα το κυνήγι των ποντικών. Μήπως η προσπάθεια τους e , λόκληρη δεν συνοψίζεται στο γεγονός ότι επιχειρούν να τσακίσουν την σπ δυλική στήλη του γερμανικού λαού και να τον καταστήσουν ώριμο φρούτο για την δραστική υποδούλωση του στο διεθνιστικό κεφάλαιο και στους Εβρ ους αφέντες του ', "(230). Έ τ σ ι , το " προφίλ " του διεθνούς σιωνισμού πλουτίζεται και με το αγώνα για επικράτηση της ειρήνης. Και είναι εύλογο να αναρωτάται κανεί πως είναι δυνατόν
απ'την μια πλευρά οι Εβραίοι να θεωρούνται ως " διε
νείς ταραξίες και επαναστάτες " και απ'την άλλη να αφορίζονται ως "διε ,-.;,.- νείς ειρηνιστές ". Εδώ πρόκειται για μια χαρακτηριστική περίπτωση συνδ ^>- ομού του φαντασιακού με το ασυμβίβαστο στοιχείο. Εξάλλου, όπως υπο-νραμ μίζει και ο Θ. Λιποβατς, αυτός ο συνδυασμός εντοπίζεται και στην περίπ -- 116 -
τωση της τ α ύ τ ι σ η ς των Εβραίων ,^χ. την " κοσμοπολίτικη πλουτοκρατία " , αλλά και μ ε ' τ ο ν . μ α ρ ξ ι σ τ ι κ ό
επαναστατικό δ ι ε θ ν ι σ μ ό
(231).
0 Χίτλερ δεν κάνει τ ί π ο τ α άλλο από το να μετασχηματίζει προπαγάνδα ε υ ρ ε ί α ς μαζικής κατανάλωσης αυτά που βιώνουν οι του του Μεσοπολέμου μέσα από τ ι ς συγκεκριμένες
σε
έντεχνη
συμπατριώτες
κ ο ι ν ω ν ι κ έ ς συνθήκες που
περιγράφαμε συνοπτικά παραπάνω ( σελ. "58 K.t,) .Και να τ ι Την ε π α ύ ρ ι ο της σ υ ν τ ρ ι π τ ι κ ή ς ήττας του 1918,
β ιώνουν( 232) :
ξεσπά ο ε μ φ ύ λ ι ο ς . Η γ έ τ ε ς
των επαναστατημένων λαϊκών στρωμμάτων ε ί ν α ι οι Ε β ρ α ί ο ι . Στο Μόναχο ι δ ρ ύ εται " μπολσεβίκικη
δημοκρατία " με η γ έ τ ε ς δύο γνωστούς ε ι ρ η ν ι σ τ έ ς
της
εποχής, που ε ί ν α ι και μ α ρ ξ ι σ τ έ ς και Ε β ρ α ί ο ι , τον Ά ι σ ν ε ρ και τον Τόλλερ (βλ. σελ. i l i ' ) . '
0 Τόλλερ συμβαίνει
να ε ί ν α ι και ποιητής και
καλλιτέχ
νης. Ό τ α ν η εξέγερση κ α τ α π ν ί γ ε τ α ι , μ ε τ α τ ο π ί ζ ε ι τον αγώνα στον νικό και πνευματικό χώρο, προσπαθώντας να εμφυσήσει κές μάζες ένα βαθύ α ν τ ι μ ι λ ι τ α ρ ι σ τ ι κ ό
καλλιτεχ
σ τ ι ς ευρύτερες .λαϊ
αίσθημα μέσα από τα θεατρικά του
έργα που γνωρίζουν θερμή υποδοχή. Το 1922 ανεβάζει στο " Θέατρο του Λαού" το περίφημο έργο " Άνθρωπος-μάζα " π ο υ αποτελεί προφητεία των σχεδίων του ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ο ύ
κόμματος. 0 Τόλλερ,
ο Γκρος και οι άλλοι
διανο
ούμενοι και κ α λ λ ι τ έ χ ν ε ς
της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης (βλ. σελ. 3 δ κ , ε , )
σκοπεύουν να πετύχουν μέσω της τ έ χ ν η ς αυτά που δεν κατόρθωσαν να υ λ ο π ο ι ήσουν δ υ ν α μ ι κ ά . τ ο 1918-1919 αλλά και να προειδοποιήσουν γ ι α την
επικεί
μενη ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ή λ α ί λ α π α . Ε ξ α ι τ ί α ς τ ο υ ς , η Γερμανία απομακρύνεται αργά χλ,λά σταθερά από το " κράτος " έτσι όπως το αντιλαμβάνεται η " παραδοσια κή άρχουσα τάξη " . Ε ί ν α ι καιρός να βάλει κάποιος " τάξη " σ'αυτό το " χάος " , συμμαζεύοντας τους σ υ φ ι λ ι δ ι κ ο ύ ς και τους τ ρ ε λ λ ο ύ ς . κάποιος ε ί ν α ι
ο εθνικοσοσιαλισμός
που φιλοδοξεί
Κι. αυτός ο
να καταστεί το " απα-
οαίτητο όργανο " του στρατού το οποίο θα αναλάμβανε την " πνευματική καλ λ ι έ ρ γ ε ι α που απαιτούσε η σύγκρουση " με το δ ι ε θ ν ι σ τ ι κ ό
κίνημα ( β ^ . σ ε λ .
ΗΤ ΚΛ.) . Αρωγό σ'αυτή την προσπάθεια του θα έχει το αρχαιοελληνικό δες.
ιδεώ
-. 0 Χίτλερ ε υ α γ γ ε λ ί ζ ε τ α ι
μια καθολ ι_κή επιστροφή σ τ ι ς παραδοσιακές π ν ε υ
ματικές α ξ ί ε ς του γερμανικού έ θ ν ο υ ς , θεωρώντας πως μ'αυτόν τον τρόπο θα ζ,παν/ταιερθε ί η γερμανική κοινωνία στο ί δ ι ο π λ α ί σ ι ο με ε κ ε ί ν ο της κ ο ι ν ω ^ίας που δημιούργησε αυτές τ ι ς α ξ ί ε ς . Κυτό ε ί ν α ι λ ο γ ι κ ό επακόλουθο της εκμοντερνιστικής
αντίληψης που ε ί χ ε γ ι α την ιστορική ε ξ έ λ ι ξ η (βλ.
[36 κ.Ο και βάση |της ο π ο ί α ς οι
σελο
ιδέ^ες μπορούν να προκαθορίσουν την κ ο ι ν ω -
νική οργάνωοη δημιουργώντας(ή Ξαναδημιουργώντας) τον επιθυμητής μορς πολιτισμό (βλ. και οελ. Ì 2 5 ) .
Γ'αυτό και θεωρεί πως ο χώρος των ιδεώ
μπορεί να τροφοδοτήσει τον ερευνητή με " ούμβολα " ατα οποία συμπυκνώ ται η πολιτική πραγματικότητα "μ.Lας δεδομένης κοινωνίας. Κατηγορώντας καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του.γράφει: " Απ'αυτήν και μόνο την π Γ:
-. σπάθεια να υποβιβαστεί το παρελθόν στα επίπεδα του παρόντος μπορούσαν γίνουν αντιληπτές οι προθέσεις αυτές των αποστολών του μέλλοντος, θα
:
_
ρούσαμε και μόνο απ'το γεγονός ότι δεν προσφέρονταν πια νέες πνευματι : επιδιώξεις να δούμε πόσο ψεύτικες, αλλά
και να αντιληφθούμε την κατά
V /'·: ροφική τους μανία, ήταν οι πεποιθήσεις αυτές κι ότι η προσπάθεια τους /.·'
αυτή να καταπνίξουν κάθε υγιεινή καλλιτεχνική εκδήλωση, έτεινε στο να
|; 1.
προετοιμαστεί από την πνευματική άποψη, η επικράτηση του μπολσεβίκισμ στην πολιτική. Α ν
'' -,;• ,_α τ ή κ ε
α π ό
ο. α ι ώ ν α ς
του
Π ε ρ ι κ λ ή
σ υ μ β ο λ
- τ ο ν' • Π α ρ θ ε ν ώ ν α, το μπολσεβίκικο καλλιτε
;;:'• κό ύφος του καιρού μας .χαρακτηρίστηκε από μια κυβική γκριμάτσα "(233) : /·
Η επιλογή του κυβισμού, μεταξύ των.τόσων άλλων ρευμάτων, ως χαρακτ
".;.στικού εκπρόσωπου του μπολσεβικικού παρόντος,και ενός μνημείου της αρ '•',λ~\ χαίας ελληνικής τέχνης, ως εκφραστή του " υποβιβασμένου παρελθόντος " Ç ^ δεν' είναι τυχαία : ο ",Chef-de-Fill" ;:
•Ι:ΐ
του κυβισμού Πάμπλο Πικάσσο, ει
πνευσμένος από την αφρικανική γλυπτική, είχε δώσει μια καθαρά μη-εθνι,
• j:;t; : αν όχι διεθνή, προοπτική στην τέχνη(234), ενώ η αρχαία ελληνική τέχνη είχε λειτουργήσει μέσα από μια καθαρά εθνική" προοπτική ( που ο εθνικοί σιαλισμός θα εκλάβει ως " φυλετική " ). Πάνω σ'αυτό το θέμα θα γίνει ι
; τενέστερα λόγος και" παρακάτω ( σελ. Lx4 κ,ί.) , αλλά εδώ πρέπει να σταθούμε στην συγκεκριμένη επιλογή του Παρθενώνα ως χαρακτηριστικού μνημείου τι :
' αρχαιοελληνικής τέχνης. ">'•-
•:.
0 Παρθενώνας αποτελεί το " σύμβολο " της εθνικοσοσιαλιστικής απάν
•j σης στο " χάος " που επικρατεί κατά τον Μεσοπόλεμο όχι μόνο στον πνευ ματικό, αλλά και στον κοινωνικό-πολιτικό χώρο και που εκφράζεται τόσο την απόρριψη της παραδοσιακής κουλτούρας, όσο και με την απομάκρυνση e το πολιτικό μοντέλο ενός ισχυρού κράτους. Γιατί, με την αισθητική της ;
αρμονίας που τον χαρακτηρίζει, εκφράζει (ή μάλλον συμβολίζει) τον σκοπό στον οποίο είναι ταγμένος ο εθνικοσοσιαλισμός , 0 Λιονέλ Ρισάρ γράφει τ ο Χίτλερ " καθιερώνει μια πολύ στενή σχέση ανάμεσα στις ιδέες, τα δια νοητικά κατασκευάσματα και τις πρακτικές εφαρμογές που σημειώνονται ο'
-
1 1 ff _
όλους τους τ ο μ ε ί ς . Γ ι ' α υ τ ό ν τα π ά ν τ α . ε ί ν ε ι μια ι δ έ α " ( 2 3 5 ) . Και πράγμα τ ι . Η χ ι τ λ ε ρ ι κ ή "ιδέα" είναι, ο ρατσ.ιστικός εθνικισμός από ι δ ε ο λ ο γ ι κ ή άπο ψη (βλ. σελ. 6ίκ,ί,), το ολοκληρωτικό κράτος από άποψη πραγματικής π ο λ ι τ ι κής πράξης. Το δ ι α ν ο η τ ι κ ό κατασκεύασμα ε ί ν α ι η πλήρης αρμονία στην μ ε τ α ξύ τους σχέση όλων των στρωμμάτων του έθνους. Η πρακτική εφαρμογή, ε ί ν α ι η συγκεκριμένη ο ι κ ο . δ ό μ η σ η
του κράτους υπό μορφή ενός τ έ λ ε
ου
ς,σαν αυτό που υπήρξε - και που συμ
α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ή μ α τ ο
ί
βολίζει - ο Παρθενώνας. Γ ι α τ ί ο Χίτλερ " προσέδωσε στον όρο " π ο λ ι τ ι κ ή " την έ ν ν ο ι α μ ι α ς κατασκευής κι αυτό το κατόρθωσε μονάχα επειδή η π ο λ ι τ ι κή του θεωρία βασίστηκε κυρίως πάνω σ τ ι ς γνώσεις που αποκόμισε από την κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ή του δραστηριότητα, που τη δημιουργικότητα της τη δοκίμασε ο ίδιος προσωπικά"(235). 0 Χίτλερ ε ί χ ε το
σύνδρομο του αποτυχημένου " α ρ χ ι τ έ κ τ ο ν α - κ α λ λ ι τ έ -
χνη ".- Στο " Mein Kampf " ε ξ η γ ε ί πολύ παραστατικά τα όνειρα που ε ί χ ε
ό
ταν ήταν έφηβος γ ι α να σπουδάσει και να σταδιοδρομήσει στην α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κή ή στην ζωγραφική. Αλλά τα ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ά ιδρύματα της Βιέννης δεν τον έκαναν δεκτό ως μαθητή τους ( 2 3 7 ) . Στο " Mein Kampf " , ο γόνος
μεσοαστι
κής ο ι κ ο γ έ ν ε ι α ς Χίτλερ, γράφει τα εξής αλληγορικά όπου φ α ί ν ε τ α ι καθαρά πως αυτοθεωρείται ως " μ α ί τ ρ " : ; " Δεν ε ί ν α ι σπάνιο το φαινόμενο ό τ ι
οι
πιο πολλοί κι οι π ι ο μεγάλοι; κ α λ λ ι τ έ χ ν ε ς προέρχονται από φτωχές ο ι κ ο γ έ ν ε ι ε ς . Κι ακόμη ένας μικρός χωρικός να γ ί ν ε τ α ι ένας φημισμένος " μ α ι τ ρ " ( 2 3 8 ) . Γ ι α τ ί μπορεί να απέτυχε να σπουδάσει τ έ χ ν η , αλλά το "
καλλιτεχνι
κό " του τ α λ έ ν τ ο πραγματώνεται και εκφράζεται εξίσου " δημιουργικά"
στον
π ο λ ι τ ι κ ό σ τ ί ρ ο . Εξάλλου, η ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή προπαγάνδα τον σκιαγραφεί ως ένα πράγματι πετυχημένο " κ α λ λ ι τ έ χ ν η - π ο λ ι τ ι κ ό " . Το κό έντυπο " Λαϊκός Παρατηρητής " της 26ης Απριλίου 1936,
εθνικοσοσιαλιστιέγραφε τα εξής
σχετικά με την αποτυχία του να σπουδάσει σε συνάρτηση με την επακολουθή σασα π ο λ ι τ ι κ ή ε π ι τ υ χ ί α του:. " Σήμερα, ξέρουμε πως το γεγονός ό τ ι ο Χ ί τ λερ δεν συγκαταλέχτηκε, π α λ ι ά , ανάμεσα στους πολυάριθμους μαθητές της Α καδημίας Ζωγραφικής της Βιέννης, δεν ήταν τ υ χ α ί ο . Το πεπρωμένο του τον καλούσε σε κάτι πολύ π ι ο μεγάλο, από το να γ ί ν ε ι
ένας καλός ζωγράφος ή
ενδεχόμενα ένας καλός α ρ χ ι τ έ κ τ ο ν α ς . ' Τ ο ζωγραφικό του ταλέντο δεν αποτελεί απλώς μ ι α τ υ χ α ί α πλευρά της προσωπικότητας του, αλλά ένα βασικό χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό του πυρήνα της ύπαρξης τ ο υ . Υπάρχει, ένας άρρηκτος εσωτερικός
δεσ-
μός ανάμεσα στις καλλιτεχνικές εργασίες του Φύρερ και το Μέγα Πολιτι* του έργο. Η καλλιτεχνία βρίσκεται επίσηςστη ρίζα της ανάπτυξης του e πολιτικού. Η καλλιτεχνική του δραστηριότητα δεν είναι απλώς μια τυχαί νεανική ασχολία, μια ακόμα έκφραση της πολιτικής ιδιοφυίας αυτού του θρώπου, είναι η απαρχή όλης της δημιουργικής του θεωρίας" (239). Έ τ σ ι το κράτος γίνεται νοητό σαν ένα δημιούργημα ενός καλλιτέχνη. 0 Χίτλερ -χαρακτηρίστηκε βασικά ως ο " αρχιτέκτονας "του ρατσιστι .εθνικιστικού κράτους και>έτσι τον παρουσίαζε η εθνικοσοσιαλιστική προ παγάνδα ήδη από το πρώτο έτος της παντοδυναμίας του εθνικοσοσιαλιστικ -κόμματος. Την " Ημέρα της γερμανικής τέχνης " που διοργανώθηκε στις Ι Οκτωβρίου 1933, ο υπεύθυνος του Οίκου της Τέχνης του Μονάχου Βάγκνερ αποκαλούσε εγκωμιαστικά" τον Χίτλερ " αρχιμαστορα
Άντολφ
του Τρίτου
ιχ που με τα χτυπήματα της σφύρας του ξανάδωσε ψυχή στο γερμανικό λαό μια ψυχή που τώρα υλοποιείται στην πέτρα
Η
(240).
0 εθνικοσοσιαλιστής ηγέτης συγκρίνει συστηματικά τα καθαυτά αρχιτ τονήματα με την ; λειτουργία για την οποία προορίζονται και σ'αυτή
την
σύγκριση οι αρχαιοελληνικοί ρυθμοί είναι πάντα παρόντες δεδομένου του νεοΚλα-οτσικου πνεύματος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής του 19 αρχών του 20
αι. και
αι. Καταρχήν, ομολογεί την βαθειά συγκίνηση που ένοιωσε
ταν είδε^τη γερμανική γη, για πρώτη φορά, τον αρχαιοελληνικό ρυθμό τοι αυστριακού κοινοβουλίου: " Μπήκα για πρώτη φορά σ'αυτές τις αίθουσες τόσο σεβόμουν αλλά και τόσο είχαν δυσφημήσει. Άλλωστε και μόνο η αρχ τεκτονική σου γεννούσε τον θαυμασμό: είχα μπροστά μου το υπέροχο Ελλη· κό στοιχείο, εδώ στην γερμανική γη "(241). Αλλά η λειτουργία του χώροι δεν ταυτιζόταν με το πραγματικό αρχαιοελληνικό πνεύμα, που είχε χρησι; ποιηθεί σαν απλό διακοσμητικό στοιχείο: " Ό τ α ν ο Δανός Χάνσεν τελείω< και το τελευταίο αέτωμα του μαρμάρινου παλατιού που θα προοριζόταν γ κ τους αντιπροσώπους του λαού, δεν βρήκε τίποτ'άλλο να κάνει παρά να στι ρίξει:. τη διακόσμηση στην αρχαιότητα. Πολιτικού και φιλόσοφοι, Έλληνί και Ρωμαίοι, στόλισαν την θεατρική αυτή διαμονή της " Βορεινής Δημοκρί τίας " και σαν συμβολική "έΤρωνεία, οι πυργίσκοι που είχαν υψωθεί στη στέγη αυτού του κτιρίου κοίταγαν και προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοΝ
σαν νάθελαν να υποδ Υ\ λώσουν απ'έξ,ω τι γινόταν στο εσωτερικό "(242). Τι αντίθεση με το αγγλικό κοινοβούλιο! : " Ό τ α ν κάποτε ο Μπάρρυ καθρέφτι μέσα στα νερά.του Τάμεση το μέγαρο του Κοινοβουλίου, έβαλε σε ενέργειο
-0 ιστορικό του βρεταννικού
Imperium και πάνω ο'αυτό στήριξε τη διακό-
ίμηοη των 1200 οτοών, τις πολυθρόνες και τις κολώνες του μεγάρου του : :'αγάλματα κι οι πίνακες του έφτιαξαν την Βουλή των λόρδων σαν μια εκκλη5Lα όπου δοξαζόταν το έθνος " (243). . 0 Χίτλερ προσβλέπει οτο αρχαιοελληνικό στοιχείο για να δοξάσει: και
:
:ο δικό του έθνος. Προβάλλοντας τον Παρθενώνα στην αντιπαράθεση του γό/ιμου παρελθόντος με το φθοροποιό παρόν, εκφράζει την ανέκλητη απόφαση ;ου' να αντιπαραθέσει στο " χάος '· της Βαϊμάρης τις ελληνικές, αξίες με ις οποίες τράφηκε η - επίσης παραγκωνισμένη - γερμανική διανόηση του 8
και του 19
αι. Ί δ ι α βάση είχε και.η φιλοδοξία του γαλλικού ALTER
'.GO του εθνικοσοσιαλισμού, δηλαδή του καθεστώτος του Βισσύ. Είναι χαρατηριστικό ότι σε μια από τις προπαγανδιστικές αφίσες του καθεστώτος του ιτρατηγού Πεταίν, το προς οικοδόμηση " Νέο Γαλλικό Κράτος " παρουσιαζόαν σαν τον Παρθενώνα και συγκρινόταν με μια " χαώδη " κατάσταση όπου η νεργία, η αναρχία, η ηθική σήψη, και λοιπά χαρακτηριστικά ηαρόμοια με .υτά, ; ; αποδίδονταν με μορφή άτεχνων ογκόλιθων.Η χιτλερική σκέψη εντάσ;εL τελικά την " συμβολική " του Παρθενώνα στα πλαίσια του αγώνα του θνικοσοσιαλιστικού κινήματος κατά του κοινοβουλευτισμού, κύριου υηαίτει<υ του κοινωνικού"χάους" της Γερμανίας του Μεσοπολέμου, διαστρέφοντας τσι τελικά το " περιεχόμενο " του που του απέδιδαν οι ίδιοι οι Ικατασκεαστές του, δηλαόή οι Αθηναίοι της δημοκρατίας του: Περίκλή(βλ. σελ. 1"5θ)„ !τα πλαίσια αυτής της " διαστροφής " γίνεται κατάχρηση και της ίδιας της προσωπικότητας " του εμπνευστή του Παρθενώνα, Περικλή. 0 Χίτλερ θεω>εί ως παράδειγμα προς μίμηση στον εθνικοσοσιαλιστικό αγώνα για την κατά ργηση του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος
και την αντικατάσταση του από
ο Euhrerprinzip , τον Περικλή,τον κατεξοχήν υποστηρικτή, και πραγματικό εμελιωτή του κοινωνικού μοντέλου της ά μ ε σ η ς
δ η μ ο κ ρ α τ ί α $
244) . Αφού έχει εκφράσει τον θαυμασμό του για την αρχαιοελληνική αρχιτεκονική και έχει διατυπώσει την απογοήτευση του για την " μηδαμινότητα " O U νεοκλαασικού—γερμανο-αυστριακού'κοινοβουλίου που, σ'αντίθεση με το .γγλικό,δεν λειτουργεί ως " μια εκκλησία όπου δοξάζεται, το έθνος ",ο Χίτ.ερ προβαίνει στην καταδίκη του κοινοβουλευτικού δημοκρατικού συστήματος. Ό σύστημα, αυτό τοποθετείται στους αντίποδες του ''Fuhrerprinzip ως προς •ην " κοινωνική ωφέλεια " του, γιατί η " κοινοβουλευτική αρχή του πλειο-
ψηφικού συστήματος βγάζει από πάνω της την εξουσία του ενός και αντί • καθιστά τον ηγέτη με τον αριθμό και την μάζα ", μ'αποτέλεσμα να "πη-^ νει ενάντια οτις αριστοκρατικές αντιλήψεις " πάνω στις οποίες δομείι η " επινόηση της ευγενικής καταγωγής " (245). Ενώ το Furerprinzip εί ο " εγγυητής " της πολιτικο-κοινωνικής διαδικασίας που"δημιουργε ι " α " προσωπικότητα ", ο κοινοβουλευτισμός, προβάλλοντας και λειτουργώνι με βάση το εβραιομαρξιστικό αξίωμα της " ισότητας " των ανθρώπων,anc
ν\
σανατολίζει το έθνος από τον:πραγματικό ιστορικό του ρόλο και μεταβό „"τον " πολιτικό "ν σε όργανο της διεθνούς: εβραιομασωνικής συνωμοσίας. " Τις καταστροφές που σέρνει μαζί του αυτό το μοντέρνο σύστημα της χ νοβουλευτικής εξουσίας δεν μπορεί να τις αντιληφθεί ο αναγνώστης του εβραϊκού τύπου αν δεν έχει μάθει να σκέπτεται και να κρίνει ανεπηρέα (246): η " ανεπηρέαστη " σκέψη και κρίση προϋποθέτει για τον Χίτλερ την πίστη στην αρχή ότι " η ανθρώπινη πρόοδος δεν μπορεί να βγεί απ' μυαλό της πλειοψηφίας,αλλά απ'το κεφάλι ενός και μόνο ανθρώπου"(247) Αυτό ισχύει τόσο για τους απλούς πολίτες, όσο και για τους πολιτικού Η κατάργηση ( ή, μάλλον,η μη συνειδητοποίηση) αυτής της βασικής αρχή κατά την Δημοκρατία της Βα'ι'μάρης είχε σαν αποτέλεσμα την λειτουργία του πολιτικού χώρου με χαρακτηριστικά διαμετρικά αντίθετα αυτών του Περικλή : " έτσι φτάσαμε σήμερα ο κάθε . δερρ,ατέμπορας με το μικρό μυα λό και την φτηνή συνείδηση να μη μπορεί πια ν'αντιληφθεί τη σπαρακτι μετριότητα των πολιτικών του πράξεων και να εκτιμά ένα κυβερνητικό σ στημα που δεν απαιτεί απ'αυτόν ούτε πολλή εξυπνάδα ούτε πνευματικότη τα' αλλά που βολεύεται θαυμάσια με την χωριάτικη κρίση του,μη ε χ ο ν τ ας
τ ί π σ τ α
ύ μ α τ ο ς
ε ν ό ς
κ ο ι ν ό
με
Π ε ρ ι κ λ ή
τη
δ ύ ν α μ η
του
π ν ε
"(248).
Για τον Χίτλερ ο Περικλής αποτελεί μια "ηγετική προσωπικότητα" σ αντίποδες της οποίας βρίσκονται οι πολιτικοί της Γερμανίας του Μεσο πολέμου στους οποίους αποδίδεται τόσο η " τρέλλα ",όσο και η "δειλία που αποτελούν χαρακτηριστικά του πλειοψηφικού κοινοβουλευτικού συστή τος: ·" είναι ένα πράγμα που δεν πρ*έπει, δεν έχουμε το δικαίωμα να το ξεχνάμε : η πλειοψηφία δεν μπορεί ποτέ ν'αντικαταστήσει το άτομο. Αν προσωπεύerat πάντα όχι μονάχα από ηλίθιους, αλλά ακόμα και από δειλούς KL είναι το ίδιο αλήθεια πως ε κ α τ ό τ ρ ε λ λ ά ένα σωστό και εκατό δ ε ι λ ο ί
μ υ α λ ά
δεν αξίζου
ποτέ δεν θα πάρουν έστω μια η ρ ω ι
κ
η
α π ό φ α'σ η
" ( 249) . Η " ' τρέλλα .'» ε ί ν α ι
του γ ε γ ο ν ό τ ο ς ότι ο κοινοβουλευτισμός και ν ο ε ί τ α ι
αποτελεί
" φυσικό " επακόλουθο " ό ρ γ α ν ο " του εβραϊσμού^
ως μια " νοσηρή κ α τ ά σ τ α σ η " όπως'και η δ ε ι λ ί α ,
η οποία τρο-~
χοπεδεί την πρόοδο της Ά ρ ι α ς ράτσας·που η - ε ξ έ λ ι ξ η της ε ί ν α ι με τον ηρωισμό, απόρροια του κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ , πνεύματος... Το
:
σύμφυτη
όλο θέμα συνδέ
εται άμεσα με : : την ρατσιστική σύλληψη του „ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ , στα π λ α ί σ ι α της οποίας..το ε λ λ η ν ι κ ό ' ι δ ε ώ δ ε ς
χρησιμοποι ε ί τ α ι ; ως η " ; · Ά ρ ι α απάντηση " στην
εβραιομαρξ'ιστική : διάβρωση . V; .;·• - J- •'.;..-?-/ir',^Γ; ^'&p:l'p\, -]j_ 'J • ?:-'••--'. :Λ> •
>
g'.
ΤΟ
ελληνικό
ιδεώδες
και
η
φυλετική
προοπτική
του
πολιτισμό'
Κ οτενή σχέση μεταξύ του αρχιτεκτονήματος του κράτους και του κ α θ αυτού α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ο ύ οικοδομήματος οτην οποία σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι εθνικοσοσιαλιστικού
η σύζευξη του
κρατικού μοντέλου με τ ι ς α ι σ θ η τ ι κ έ ς και
συμβολικές
αξίες του Παρθενώνα, αποτελεί την εξωτερική επίφαση της " ανθρωπιστικής εθνικοσοσιαλιστικής
σύλληψης του π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ . 0 Χίτλερ χωρίζει τους α ν θ
ρώπους σε τ ρ ε ι ς κατηγορίες ως προς την σχέση τους με τον π ο λ ι τ ι σ μ ό . Η πρώτη, περιλαμβάνει τον ανθρώπινο τύπο που δημιουργεί
τον π ο λ ι τ ι σ μ ό ,
δεύτερη αυτόν που αφομοιώνει και δ ι α φ υ λ ά τ τ ε ι την π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή
η
παρακατα
θήκη και η τ ρ ί τ η αυτόν που την κ α τ α σ τ ρ έ φ ε ι . 0 πρώτος ανθρώπινος τύπος ε ί ν α ι ο Ά ρ ι ο ς : αυτός που " έστησε τ ι ς χοντρές π έ τ ρ ε ς και τα σ χ έ δ ι α των οικοδομημάτων : της ανθρώπινης προόδου και άφησε μόνο την εκτέλεση τους στο πνεύμα των άλλων φυλών " ( 2 5 0 ) . τελείται
0 Ά ρ ι ο ς ; δε " δημιουργός " δεν απο
από ο π ο ι ε σ δ ή π ο τ ε . ι ν δ ο ε υ ρ ω π α ϊ κ έ ς φυλές αλλά μόνο από την
ελλη
νική και την γερμανική που θεμελίωσαν α ν τ ί σ τ ο ι χ α τον πνευματικό και τον τ ε χ ν ι κ ό π ο λ ι τ ι σ μ ό που υιοθετούν ή μ ι μ ο ύ ν τ α ι όλες οι υπόλοιπες φυλές του πλανήτη: " Μέσα σε μ ε ρ ι κ έ ς δεκάδες χ ρ ό ν ι α ολόκληρη η Ανατολή και η Α σία -θα-μπορούσε να ονομάσει δικό της έ ν α \ π ο λ ι τ ι σ μ ό που την θεμελιακή ' του βάση έβαλε το ε λ λ η ν ι κ'ό τ ε χ ν ι κ ή
"(251).
π ν ε ύ μ α
και η γ ε ρ μ α ν ι
κή
Σαν χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρονται οι Ι ά
πωνες που ανήκουν στον δεύτερο ανθρώπινο τύπο και που κατόρθωσαν να α ξιοποιήσουν τα ε π ι τ ε ύ γ μ α τ α του ελληνογερμανικής
θεμελίωσης
πολιτισμού ώστε να τροχιοδετηθούν στην ανοδική ε ξ ε λ ι κ τ ι κ ή
ευρωπαϊκού πορεία
της
ανθρωπότητας(252). 0 τ ρ ί τ ο ς ανθρώπινος τ ύ π ο ς , ο καταστροφέας του π ο λ ι τισμού, ε ί ν α ι η εβραϊκή φυλή: " Για να ξεδιαλύνουμε την θέση του Ε β ρ α ί ου όσον αφορά τον ανθρώπινο π ο λ ι τ ι σ μ ό , κολοσσιαίο γ ε γ ο ν ό ς :
δεν πρέπει
να παραβλέπουμε ένα
δεν υπήρξε ποτέ ιουδαϊκή τέχνη και συμπερασματικά
δεν υπάρχει μέχρι σήμερα" κι είναι αξιοσημείωτο που οι δύο β α σ ι λ ι κ ς ς τέχνες,
η α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή και η μουσική, δεν έχουν τ ί π ο τ α το κοινό με
τους Εβραίους ( Σ . Σ . : η εβραιομπολσεβ^κικη ζωγραφική του
κυβισμού,κ.τ.λ.,
αποσιωπείται έ ν τ ε χ ν α , αλλά και να αναφερόταν θα ανήκε στα παρακάτω : ) Αυτά που ως σήμερα πραγματοποίησε στο τομέα της τ έ χ ν η ς .ο εβραϊκός λ α ό ς 4 !=V '
· ' "-·-'*: '
-- 124 -
.
:
δεν ήταν παρά τ σ α π α τ ο ο υ λ ι ε ς και α ν ο η σ ί ε ς γίνεται
"(253).
Από τ ο απόοπασμα α υ τ ς
ακόμα σαφέστερη η α μ ο ι β α ί α ε ξ ά ρ τ η σ η π ν ε υ μ α τ ι κ ο ύ κ α ι
πολιτισμού,
με π α ρ α μ έ τ ρ ο υ ς που σ τ η ρ ί ζ ο ν τ α ι
στο
ί δ ι ο μέτρο της
σης τ η ς π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή ς
δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς και το ο π ο ί ο δ ε ν ε ί ν α ι
νο τ η ς σ τ ε ν ή ς
μ ε τ α ξ ύ των ι δ ε ώ ν ,
σχέσης
τεχνικού
των δ ι α ν ο η τ ι κ ώ ν
αξιόλογη
άλλο από
εκεί
κατασκευασμάτων
και των π ρ α κ τ ι κ ώ ν εφαρμογών τ ο υ ς σ ' ό λ ο τ ο κοινωνικό_ κ α ι π ο λ ι τ ι κ ό (3\.
σ ε λ . 117-119) . Εφόσον α φ ε ν ό ς μ ε ν
η " ιδέα ",
α φ ε τ έ ρ ο υ δε οι
προς το π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ό τερη απειλή όχι
γενική πολιτισμική Έτσι
αυτοπροβάλλεται
όμως,
πολιτισμός
ϋα β α σ τ ά ξ ε ι
" και
δε θα
υπερα
κ ρ ά τ ο ς που όραμα
π ν ε ύ μ α τ ο ς και
αυτή τ η ς ε ξ ό ν τ ω σ η ς
i ) ) ; " 0 π α θ ι α σ μ έ ν ο ς αγώνας μας π ρ έ π ε ι
τ ο ν
την
της
χρησιμοποιηθούν
Ρ ά ι χ αλλά και γ ι α τ η ν "
L c
θα
μεγαλύ
αλλά κ α ι γ ι α
Το ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό
τ α δύο α υ τ ά σ τ ο ι χ ε ί α
ρ ι κ ή " π ρ ο ϋ π ό θ ε σ η τ ο υ , που ε ί ν α ι
κ α ι
την
ως " τ ι μ η τ ή ς
τα ε π ι τ ε ύ γ μ α τ α του ε λ λ η ν ι κ ο ύ
μόνο γ ι α τ η ν οικοδόμηση τ ο υ ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ
λιτισμός
αποτελεί
τον πνευματικό π ο λ ι τ ι σ μ ό ,
ανθρώπινου π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ .
θα σ υ ν δ υ ά σ ε ι
ένας ολόκληρος
είναι
π ο ρ ε ί α του α ν θ ρ ώ π ο υ .
γεοαανικής τ ε χ ν ι κ ή ς ,
σελ.
των π ά ν τ ω ν
κατά τρόπο φθοροποιό
έργο, "ο.εβραϊσμός
ο εϋνικοσοσιαλισμός
σπιστής-όλου"του τίζεται
Εβραίοι'λειτουργούν
π ν ε ύ μ α και
μόνο γ ι α
γ_ώρος ε κ π ό ρ ε υ σ η ς
φάσμα
του εβραϊσμού
(βλ.
πλατιά
αντικείμενα
α γ ω ν ί ζ ε τ α ι γ ι α την ύπαρξη του κι
αυτός ο πο
εκατομμύρια χρόνια γ ι α τ ί
σ υ ν τ α ι ρ ι ά ξ ε ι
τ ο ν
νάχει
ιστο
θ'
α γ κ α λ ι ά σ ε ι
Ε λ λ η ν ι σ μ ό
κ α ι
Γ ε ρ μ α ν ι σ μ ό " ( 2 5 4 ) . Οι δύο α υ τ έ ς έ ν ν ο ι ε ς ,
γενικές
ε λ λ η ν ι σ μ ό ς και γ ε ρ μ α ν ι σ μ ό ς ,
από τ η ν σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η
αναφορά στο ε λ λ η ν ι κ ό
είναι
βέβαια πιο
π ν ε ύ μ α κ α ι στην
μ α ν ι κ ή τ ε χ ν ι κ ή που χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ή θ η κ α ν παραπάνω ( σ ε λ . ΙΊ,Η) . Α π ' τ ι ς λευταίες,
η γερμανική τεχνική
περιεχόμενο.
Αλλά τ ο ε λ λ η ν ι κ ό
ράστιου ε ν ν ο ι ο λ ο γ ι κ ο ύ
έχει
έ ν α άμεσα κ α τ α ν ο η τ ό
πνεύμα, παραμένει
φάσματος που κ α λ ύ π τ ε ι
σμός και τ ο ο π ο ί ο συχνά π ε ρ ι λ α μ β ά ν ε ι πως,π.χ.,
γερ
δύο
τε
σημασιολογικό
α σ α φ έ ς ε ξ α ι τ ί α ς τ ο υ τε
ο αρχαίος ελληνικός
βαθειά αντικρουόμενες
την " α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ί α " και τ η ν " δ η μ ο κ ρ α τ ι α"
).
πολιτι
έννοιες(
Βέβαια,
ό
καταρχήν
ο Χ ί τ λ ε ρ α ν τ ι λ α μ β ά ν ε τ α ι τ ο ε λ λ η ν ι κό,ττνεύμα μέσα από τ η ν έ ν ν ο ι α τ η ς δ έ α ς " που π ρ έ π ε ι να υ ι ο θ ε τ η θ ε ί φέρει
από την ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή
σ α φ έ σ τ α τ α στο ε ξ ή ς χ ω ρ ί ο τ ο υ " Mein Kampf
γ ι α τ η ν παρακαταθήκη σ τ ο υ ς σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ ς Ρωμαίων κ α ι Ελλήνων "'•'"•^
•
'
—
ιδεολογία.
" όπου γ ί ν ε τ α ι
Το α ν α λόγος
Ά ρ ι ο υ ς των α ρ χ α ί ω ν π ρ ο γ ό ν ω ν του<
: " Αν κ α τ έ χ ο υ μ ε έστω και σε χ ο ν τ ρ έ ς γ ρ α μ μ έ ς -'
'
"ι
την !
~-
ι
ωμαϊΉή ιστορία, θα μας γίνει ο καλύτερος οδηγός για τα σημερινά χρόνια, λλά και γι,α όλες τις εποχές. Πρέπει ακόμα να διαφυλάξουμε σ'όλη ην
ο μ ο ρ φ ι ά
ι τ ι ο μ ο ύ
το
ε λ λ η ν ι κ ό
ι δ ε ώ δ ε ς
του
του π ο
" ( 255) .
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο Χίτλερ μιλά για ." ελληνικό ιδεώδες " αι όχι για " ελληνική ιστορία ", όπως το πράττει στην περίπτωση της ώμης. Η έννοια της " ιστορίας " σημαίνει την γενική πορεία ενός έθνους, αού, κράτους ή κοινωνίας, και επιβάλλει την μελέτη όλων των παραμέτρων ου τη συνθέτουν. Αντίθετα, το " ιδεώδες , ".δίνει την δυνατότητα, επιλοής αυτού που " θεωρείται ως τέλειο " από το σύνολο της ιστορικής πραγατικότητας στα πλαίσια της οποίας ί^ως αυτή η τελειότητα να μην κατόρωσε τελικά να επιτευχτεί, ή ίσως επιτεύχτηκε μερικά. " Ελληνικό ιδεώες " υπήρξε η πλατωνική πολιτεία, άσχετα από το γεγονός ότι δεν πραγατώθηκε ή ότι ακόμα και ο ίδιος ο Πλάτωνας προς το τέλος της ζωής του ην αντικατέστησε ; από τους λιγότερο ουτοπικούς " Νόμους ",ή, τέλος,ότι λλοί" Έλληνες φιλόσοφοι θεώρησαν ως_ " ιδεωδέστερα " άλλα κοινωνικά αι πολιτειακά συστήματα. Όπως " ελληνικό ιδεώδες " υπήρξε η σπαρ'τιτική αγωγή, παρόλο που δεν ήταν η ίδια με εκείνη όλων των άλλων δωριών πόλεων,ή, το κυριότερο, μολονότι ήταν εντελώς διαφορετική από την ,γωγή των νέων της Αθήνας, - που κι αυτή όμως" εντάσσεται στο εννοιολο- ; ικό φάσμα του " ελληνικού ιδεώδους . Τέλος, για· να περιοριστούμε προς ο παρόν στα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα, στο " ελληνικό ιδεώδες " υγκαταλέγονται εξίσου τόσο οι απόψεις περί αριστοκρατικού πολιτεύμαος ( όπως του Πλάτωνα και διαφόρων πολιτικών ), όσο και οι αγώνες για ην δημοκρατία (' με ταγό'τους τον Περικλή ). Παρόμοια " ιδεώδη " που α μπορούσαν να στηρίξουν ιστορικά τις εθνικοσοσιαλιστικές θέσεις εντοίζονται και στον ρωμαϊκό πολιτισμό (256). λλλά αυτός πρέπει να μελεηθεί μόνο ως προς την " ιστορία του ", ώστε να " αφοριστεί " μέσα από ην γενικότερη ιστορική πορεία για
να δικαιωθεί η αντισημιτική ρατσι
στική θέση, καθώς και η διάλυση του από τα γερμανικά μεσαιωνικά φύλα βλ. σελ.106κ,Σ). Το " ιδεώδες " σηυαίνει στην κυριολεκτική του έννοια " αυτό που >πάρχει μόνο στη σκέψη ". Είναι όμως αυτονόητο ότι δεν είναι αυτή η ίημασία με .· την οποία το αντιλαμβάνεται ο Χίτλερ, για τον οποίο το ρα-· "σιστικό κράτος αποτελεί μίά'απόλυτα εφικτή πραγματικότητα, και μάλισ-
τα βραχυπρόθεσμη. Ο Χίτλερ χρησιμοποιεί τον όρο με την δεύτερη σημασύ του: " αυτό που ουγκεντρώνει όλες -τις τελειότητες που μπορεί να συλλά βει το πνεύμα ",δηλαδή το τέλειο πρότυπο. Στα πλαίσια της κυκλικής σύλληψης της ιστορίας στην οποία στηρίζε1 την Ά ρ ι α - αντισημιτική ιδεολογία του, υιοθετεί ακέραια την σύλληψη • Ι του ελληνισμού ως το ιδεώδες πρότυπο της κοινωνικής οργάνωσης, αντίλη ψη που είχε αναλνθεί επιστημονικά και από τον Κούρτιους (βλ. σελ. 3Μ). Στην όλη χιτλερική σκέψη, το ελληνικό ιδεώδες μοιάζει επιφανειακά να - .λειτουργεί όπως και στο ιδεολογικό οικοδόμημα του αυταρχικού κράτους '/Λ· του Χέγκελ, ο οποίος υποστήριζε ότι
,Γ :
η καοαρά λεγόμενη ανύψωση και η
:
: : πραγματική αναγέννηση του πνεύματος πρέπει.να αναζητηθούν πρώτα στην
! νΕλλάδα "(257). Ας" παρακολουθήσουμε τον εξής συλλογισμό, στηριγμένο σττ '.
ρατσιστική θεωρία έτσι όπως αυτή αναλύεται στο " Mein Kampf "J
V α) Ιδρυτές του πολιτισμού : οι Άριοι Έλληνες (πνευματικός) και ..:"
οι Άριοι
Γερμανοί ( τεχνικός)
;f; β) Πραγματική βάση του πολιτισμού : το πνεύμα, η'Ίδέα" : ελληνισμός ;:.; _γ) Καταστροφείς του πολιτισμού : οι Εβραίοι δ) Τρόπος εξόντωσης του πολιτισμού : πλήγμα κατά βάσης : του πvεύματoc .·.,• ε) Βασική μέθοδος : Διεθνισμός
:
'"στ).:, Άρα,', ο διεθνισμός πλήττει στην ουσία τον ελληνισμό.ί^Κί.-;-- Επεξήγηση των όρων'σε "-ισμός " : -~
'•'• ;
·
"•/: α) Σύλληψη " δι εθνισμού "από τους ίδιους τους φορείς του σύμφωνα με το\ ' Χίτλερ : " ένας άνθρωπος, αξίζει όσο ένας άλλος "(258). β) Σύλληψη " ελληνισμού " από τους ίδιους τους Έλληνες σύμφωνα με την ,:' . --: γενικά αποδεκτή αντίληψη : " πας μη Έλλην βάρβαρος " γ) Σύλληψη του " γερμανισμού " σύμφωνα με τον εθνικοσοσιαλισμό : ρατσι ":.-. ,'._- στικός εθνικισμός. ••-'•'
Από τον συνδυασμό των δύο παραπάνω εννοιών, προκύπτει η εξής αντί
'; παράθεση ; : α) Πολιτισμού-εθνικισμού / ρατσισμού - Ελληνισμού / Γερμανισμού,απ'την μια, και
'
β) Καταστροφής του πολιτισμού - διεθνισμού - Εβραϊσμού / Μαρξισμού απ' 'Μ την άλλη (259)
'-.<-••
\
-'.;;·,;'. Η αντιπαράθεση αυτή δεν υπάρχει σε κανένα σημείο του "Mein Kampf " :êr διατυπωμένη με τον παραπάνω συνθετικό τρόπο, αλλά, όπως τονίστηκε, απο
-τελεί αποκύημα των σ υ σ χ ε τ ι σ μ ώ ν δούμε παρακάτω,
των σ χ ε τ ι κ ώ ν
χιτλερικών
θέσεων.
Όπως θα
α π ο τ έ λ ε σ ε .το βασικό υπόβαθρο τ η ς ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς
δεολογικής στήριξης του α ν τ ι σ η μ ι τ ι σ μ ο ύ ,
θ ω ρ α κ ί ζ ο ν τ α ς τ ο ν με τ η ν
ν ι α ί α -θέση τ η ς κ ο υ λ τ ο ύ ρ α ς ως προϊόν
έκφραση τ η ς φ υ λ ή ς . Σ τ α
αυτά, τ ο ε λ λ η ν ι κ ό τι
ο πολιτισμός,
ιδεώοες χρησιμοποιήθηκε τόσο στην π ν ε υ μ α τ ι κ ή
πραγμάτωση α υ τ ή ς , δ ε μ π ο ρ ε ί νή π ρ ο ο π τ ι κ ή
",
που μέσω των
" αποσυνθετικών
επιχειρούσε ελληνικό
και
να λ ε ι τ ο υ ρ γ ή σ ε ι ε π ο υ δ ε ν ί
όπως τ ο ι σ χ υ ρ ι ζ ό τ α ν
οφριγηλού π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ
διεθ-
μπολσεβικισμός
Μ'άλλα λ ό γ ι α ,
μόνο ή τ α ν
κ α ι στο π ν ε υ μ α τ ι κ ό
Άρια,
αλλά ε ί χ ε κ α ι
α ν ω τ ε ρ ό τ η τ α ς τ η ς . Την σύλληψη αυτή σ τ ή ρ ι ξ ε κ α ι
" ανησυχία
"
που ό φ ε ι λ ε τ η ν γ ο ν ι μ ό τ η τ α τ ο υ ακριβώς σ τ η ν
σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η ς φυλής που ό χ ι
επιστήμης
τεχνική
"
το
μέσα από τ η ν σύλληψη ε ν ό ς ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά
σ θ η μ α τ ι κ ή φ ό ρ τ ι σ η , στον ψ υ χ ι κ ό δ υ ν α μ ι σ μ ό
μανικής
στην
" ό
" τ ο υ κυβ ι σμού , ν τ α ν τ α ' ϊ σ μ ο ύ , κ . τ . λ . ,
τ η ν μ ε θ ο δ ι κ ή καταστροφή τ ο υ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ .
ιδεώδες χρησιμοποιήθηκε
πλαίσια
με βάση μ ι α
ο " καλλιτεχνικός
ρευμάτων
ακρογω
ως η " ι σ τ ο ρ ι κ ή α π ό δ ε ι ξ η
τ ο υ σύσταση όσο κ α ι
ι
συναι
ύψος μ ι α ς επίγνωση τ η ς
ένα μεγάλο μέρος τ η ς
κ α ι δ ι α ν ό η σ η ς που σ υ μ μ ε ρ ι ζ ό τ α ν
" γ ι α τ η ν διάβρωση τ ο υ έ θ ν ο υ ς α π ό , τ ο ν
την
γερ
εθνικοσοσιαλιστική
εβραιομπολσεβίκικο
εθνισμό.
δι
:
0 καθηγητής Σούλτζε-Νάουμπουργκ,
έγραφε τ α ε ξ ή ς χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά
Νοέμβρη τ ο υ 1933 στην επιθεώρηση " Hochschule
und A u s l a n d " :
λ ο σ ο φ ι κ ό θ ε μ έ λ ι ο κάθε κ ο υ λ τ ο ύ ρ α ς , β α σ ί ζ ε τ α ι πάνω σ τ ι ς φ υ σ ι κ έ ς δ υ ν ά μ ε ι ς κ α ι πάνω στον τρόπο με τ ο ν ο π ο ί ο
" Το φ ι
ε ι δ ι κ έ ς , ηθικές και
κατευθύνουν την
ρ ε ί α τ η ς φυλής που ε ί ν α ι ο φορέας α υ τ ή ς τ η ς κ ο υ λ τ ο ύ ρ α ς " . μ ι α κ ο υ λ τ ο ύ ρ α μπορεί
τον
πο
Κατεπέκταση,
να λ ε ι τ ο υ ρ γ ή σ ε ι δ υ ν α μ ι κ ά μόνο ό τ α ν ο λαός α π ο τ ε λ ε ί -
' τ α ι από μ ι α φυλή ή από δ ι ά φ ο ρ ε ς φυλές που όμως σ υ λ λ ε ι τ ο υ ρ γ ο ύ ν
αρμονικά
κάτω από τ η ν αυστηρή ε π ι τ ή ρ η σ η μ ι α ς φ υ λ ή ς . Α ν τ ί θ ε τ α , η μ ί ξ η φυλών με δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ά φυσικά και η θ ι κ ά χαρακτηριστικά γνωρίσματα προκαλεί δος π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ο ύ
βραχυκυκλώματος
σύνθεση ακόμα κ α ι τ η ς π ι ο
ένα
με άμεση σ υ ν έ π ε ι α τ η ν π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή
εύρωστης κ α ι δ υ ν α μ ι κ ή ς
κ α ι ανόθευτη ράτΐία η οποία λ ε ι τ ο υ ρ γ ε ί
μ ^ β ά σ η τ ι ς δ ι κ έ ς τ η ς ε θ ν ι κ έ ς δ ο μ έ ς , δηλαδή χ ω ρ ί ς πτική ",
καμία " διεθνή
προο-
λερ εκφώνησε στο σ υ ν έ δ ρ ι ο τ ο υ κόμματος τ ο υ τ ο 1 9 3 3 , η α ν τ ι π α ρ ά θ ε σ η
1 99, -
από
πολιτισμικά
θ ε ω ρ ε ί τ α ι ο ε λ λ η ν ι σ μ ό ς . Σε έ ν α λόγο σ χ ε τ ι κ ά με τ η ν τ έ χ ν η / ο
-
απο
από τ ι ς φ υ λ έ ς α υ τ έ ς .
Ως τ ο κ α τ ε ξ ο χ ή ν π α ρ ά δ ε ι γ μ α δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς ε ν ό ς ανώτερου π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ μ ι α φ υ λ ε τ ι κ ά ισχυρή
εί
Χία~
Ε λ η ν ι ö μ ò ύ μεταβάλλεται σε αντιπαράθεση
-
Ι ο υ δ α ϊ σ μ ο ύ "
-
\
'.
πολιτισμικής ύπαρξης - πολιτισμικής ανυπαρξίας για να δικαιολόγηση τη σύγκρουση ε θ ν ι κ ι σ μ ο ύ
-
δ ι ε θ ν ι σ μ ο ύ :
" Δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε την τέχνη από τον άνθρωπο.Το σύνθημα που υποστηρίζει πως η τέχνη ειδικά μπορεί να γίνει διεθνής είναι κούφιο και ανόητο (...)
0 Έλληνας δεν δημιούργησε ποτέ με βάση μια διεθνή προο
πτική, αλλά μόνο με τον ελληνικό τρόπο, πράγμαπου σημαίνει πως κάθε ξε. καθαρισμένη φυλή γράφει με το ίδιο της το χέρι στο μεγάλο βιβλίο της τε νηςγ"αρκεί να μην είναι εντελώς στερημένη από κάθε παραγωγική καλλιτεχ νική ικανότητα, όπως για παράδειγμα είναι η ιουδαϊκή φυλή "(260). Ανάλογες ιδέες διατυπώνει και σε άλλες ομιλίες του, όπως σε αυτή που εκφώνησε στα εγκαίνια μιας μεγάλης έκθεσης η οποία διοργανώθηκε στο _ Οίκο της Γερμανικής Τέχνης στο Μόναχο το 1937, και όπου καταφέρεται κα.τά της δογματικής ματεραλιστικής αντίληψης ότι η τέχνη είναι προϊόν των .συγκεκριμένων οικονομικο-κοινωνικών συνθηκών και όχι του ψυχισμού και του πνευματικού δυναμισμού αυτού καθεαυτού (261). Οι θέσεις αυτές ανα μασούνται και προπαγανδίζονται από όλους τους ναζιστές " διανοούμενους" και της υπόλοιπης Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας ( κυρίως
;
μετά την κατάκτηση της από την Βέρμαχτ ). Στην "Hercure ο
de
France ",
Ζαν-Μαρκ Καμπανιέ προλόγιζε ένα άρθρο με τίτλο " Η τέχνη χωρίς πατρί
δα: ένα ψέμμα ", υποστηρίζοντας ότι το χάος δημιούργησε τα εβραϊκά πρόσω πα, σήματα και συναισθήματα ^ια να μπορέσει έτσι να εξασφαλίσει την... ίδια του την επιβίωση (262)(Τ)" και στο περιοδικό " Panorama "
του Map
τίου 1943, ο Αλφόνς Σεσέ διατύπωνε " Σκέψεις πάνω στην εβραϊκή τέχνη " όπου υποστήριζε ότι επειδή οι Εβραίοι ( σε αντίθεση με τους Έλληνες ποι λάτρεψαν το κάλλος ) αγνοούν το σύνολο των αναλογιών και την αρμονία ποι συνθέτουν το περιεχόμενο της ομορφιάς, προσπαθούν μέσω του Διεθνισμού και των χρημάτων τους να διαφθείρουν την καλλιτεχνική ευρωπαϊκή αισθητι κή, κα'ι , κατ'επέκταση, τον ευρωπαϊκό πολιτισμό (263). Ν Λ ' Ό σ ο και να το αναζητήσει κανείς, δεν πρόκειται να βρει στο " Mein Kampf ", αλλά ούτε και σε κανένα από τα " ιδεολογικά έντυπα " του εθνικοσοσιαλισμού:, την σύλληψη του ελληνισμού με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου, έτσι όπως ,την . αναλύσαρχ-..παραπάνω (βλ. σελ. Τ 4 k.t) . Ό π ω ς θα
αναπτυχθεί παρακάτω, το ." ελληνικό
ιδεώδες " ο ρ ο θ ε τ ε ί τ α ι
πολύ γ ε ν ι κ ά
ως το " αριστοκρατικό - ιδεώδες ",όπου όμως και π ά λ ι , α υ θ α ί ρ ε τ α , του π α ρέχεται ένα καθαρά β ι ο λ ο γ ι κ ό π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο .
Γι'αυτό και, τελικά
σική τέχνη θα αναλυθεί από τον εθνικοσοσιαλισμό κό σ τ ο ι χ ε ί ο τ η ς , γ ι α να σ τ η ρ ί ζ ε ι
,η κλασ
μόνο μέθα από το ηρωι
την σύζευξη της ηρωικής εργασίας με
το πολεμικό ηρωικό σ τ ο ι χ ε ί ο στα π λ α ί σ ι α του κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ πνεύματος της αταξικής.ρατσιστικής :::.
κοινωνίας.
0 τρόπος μ ε . τ ο ν ο π ο ί ο ο-Χίτλερ ε π ι κ α λ ε ί τ α ι τον Παρθενώνα ,λε ι τ ο υ ρ -
γεί καθαρά διαστροφικά. Καταρχήν, το ηρωικό σ τ ο ι χ ε ί ο του ελληνισμού τ α υ τ ί ζ ε τ α ι από τον εθνικοσοσιαλισμό
κυρίως μ ε ' τ ο " δωρικό ιδεώδες " τ ο ο
πό ίο ^αναλύεται στον δωρικό ρυθμό, με εξέχοντα εκφραστή του τον Παρθε νώνα^ και στην δωρική εκπαίδευση, που τ α υ τ ί ζ ε τ α ι με την σ π α ρ τ ι α τ ι κ ή (βλ.- σελ. %%% κ.ε;.) ΙΕίναι γ ε γ ο ν ό ς ,
ό τ ι το δωρικό σ τ ο ι χ ε ί ο του Παρθενώνα
εμπεριέχει ' τα χαρακτηριστικά ε κ ε ί ν α που αποτελούν ακρογωνιαίους ;. της" ε θ ν ι κ ρ σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς ;οποία α ν τ ι σ τ ο ι χ ε ί
λίθους
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς : Α) την απλότητα και λ ι τ ό τ η τ α ,
η " ιδεαλιστική."(βλ.
εθνικοσοσιαλιστίκού.κράτους'
" μη-υλιστική
στην
") σύλληψη του
Β) την αυστηρότητα, στην οποία σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι
η π ε ι θ α ρ χ ί α των "μαζών στα ^πλαίσια του κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ μοντέλου
κοινωνικής
'οργάνωσης*.Γ), την~καθαρότητα γραμμής και φόρμας,που α ν τ ι σ ο ι χ ε ί
στην" α γ
νότητα ',".'' και ; την καθαρότητα της ράτσας.' ^;-1 • Αλλά,; α\ κ ;yp μ α,:κ'(χ θ ε ν ώ ν α π ε ρ ί μ ε τ ρ
με
τ έ χ ν η ι -"κ" ά
ι
α ν
β ά σ η τ η ν
ε ρ.μ η ν
ε" ύ σ ο :υ μ ε
χ ι τ λ ε ρ ι κ ή
τ ο ν
σ ύ λ λ η ψ η
Π α ρ-
α ν τ ί λ η ψ η
ς , τ ό τ ε θα διαπιστώσουμε ότι ε κ φ ρ ά ζ ε ι
α ν τ ί θ ε τ η
:
από ε κ ε ί ν η γ ι α την
ξη της οποίας τον ε π ι κ α λ ε ί τ α ι ο Χ ί τ λ ε ρ . Εαν δηλαδή δεχθούμε την
δ ι α στήρι χιτλε
ρική διατύπωση: τ έ χ ν η r πρακτική εφαρμογή ή " τ ε χ ν η τ ό μόρφωμα " (ή " δ ι α ν ο η τ ι κ ό κατασκεύασμα . " ) μ ι α ς " ιδέας " , τ ό τ ε παρατηρούμε ότι ο Παρθενώνας εκφράζει την ταύτιση όχι αίματος και γής,αλλά ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς και ε υ δ α ι μ ο ν ί α ς . " Δημιουργός " του Παρθενώνα δεν υπήρξε ούτε η στρατοκρατική λακω νική
ούτε η " αριστοκρατική " πλατωνική π ο λ ι τ ε ί α , α λ λ ά η " δ η μ ο κ ρ α τ ι κ ή "
αθηναϊκή που τόσο οι Σπαρτιάτες όσο, και ο Πλά-τωνας καταπολέμησαν. Κι αν, πάλι " υιοθετώντας " την χ ι τ λ ε ρ ι κ ή σύλληψη,αποδώσουμε τον Παρθενώνα στον " Ηγέτη "..της π ο λ ι τ ε ί α ς αυτής (βλ. σελ. 7 0 ^ ,
δηλαδή στον Πε
ρικλή, που κατάφερε'την χ α ρ ι σ τ ι κ ή βολή στο " α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ι κ ό "
κοινωνικό
μοντέλο( 264) , τότε θα τον χαρακτηρίσουμε ως " τ ε χ ν η τ ό μόρφωμα " τ η ς
"ι-
δέας "
που στον Επιτάφιο παρουσιάζεται ως η βασική ιδεολογική θέση Τ η (
δημοκρατίας: " το εύδαιμον το ελεύθερον "(265). Ακόμα και
ανεκλά£ουμε
:
, το " εύδαιμον " όχι με την σημασία του " υλικού ευδαιμονισμού ",όπως y
το " αντιλαμβάνονταν " οι ίδιες αθηναϊκές μάζες (266), αλλά μέσα απ'τηχ " αριστοκρατική " του σύλληψη,δηλαδή την πλατωνική, τότε και πάλι βρι σκόμαστε στους αντίποδες του εθνικοσοσιαλισμού: για τον Πλάτωνα, όλη η ευτυχία συμπυκνώνεται στην " σοφία \
( " σοφίας παρούσης,ω αν πάρη,μη
δέν προοδείσθαι ευτυχίας ")(267) η οποία, στο ρατσιστικό Τρίτο Ράιχ , V: " /απορρίπτεται
rt
απ'την χωρεία των ρατσιστικών αρετών,αντίκαθιστάμενη
'[•' από την " βιολογική ευρωστεία " (βλ. σελ. 2-2.8x.t0 · Επιπλέον, ο Παρθενώνας, στην πραγματικότητα είναι μεν δωρικού ρυθ μού, αλλά μετασχηματισμένου σε μια ιωνικό-αττική πραγματικότητα,περιλαυ . βάνοντας και στοιχεία του ιωνικού, όπως την ζωφόρο. Ο Παρθενώνας " πρω τοτυπεί " όχι μόνο γιατί αποτελεί σύνθεση των δύο ρυθμών (-δωρικού και -. ιωνικού ) αλλά και επειδή στο θέμα που επιλέχτηκε ως παράσταση της ζων'· φόρου ( όπου " εκφράζεται! " το αττικό-ιωνικό στοιχείο ) η " ηαραδοσια, κή " απεικόνηση των θεών έχει αντικατασταθεί από την αθηνα'ϊκή γιορτή ν: των Παναθηναίων. Και μπορεί βέβαια αυτή η παράσταση να " ερμηνεύεται " 'Q ως η„προβολή της* " εθνοκεντρικής " ( και σε καμία περίπτωση " ρατσιστι·;.>: κής"-;" ) στάσης των "Αθηναίων αλλά απαιτεί
μία δεύτερη, βαθύτερη έρμη-
/Η-ί.νεία, που λαμβάνει υπόψη της όχι μόνο το γεγονός ότι η Αθηνά, προς τι μή της οποίας τελούνταν τα Παναθήναια,ήταν η προστάτιδα της " αθηναϊκής ισχύος ", αλλά και τις ι δ e ό_τ η τ ε ς της στις οποίες οι " θνητοί" πιστοί της στήριζαν την " ισχύ " τους. Οι ιδιότητες αυτές είναι όχι μό.·. νο η πολεμική αρ-ετή,αλλά και η σοφία: για τους Αθηναίους,η απλότητα,η
:
: λιτότητα, η αυστηρότητα και η καθαρότητα που ο εθνικοσοσιαλισμός ερμη/ νεύει " βιολογικά'" και συνδυάζει με το ηρωικό-πολεμικό πνεύμα δεν ήν
τα. στοιχεία της πολεμικής αρετής,αλλά της σ ο φ ί α ς
και της σ ω φ-
;
; ρ ο σ ύ ν η ς (268). Και στο σημείο αυτό αλληλοσυμπληρώνονται οι απόψει του " δημοκρατικού Περικλή " και του " αριστοκράτη Πλάτωνα ", από τους οποίους ο πρώτος δηλώνει ότι " φιλοκαλούμεν μετ'ευτελείας και φιλοσόφου :
μεν άνευ μαλακείας "(269), ενώ ο δεύτερος υποστηρίζει ότι " διό πάντα
;/-άνθρωπον χρη φεύγειν το σφόδρα ψιλείν αυτόν "(270): και στις δύο περιϊ,πτώσεις η " σοφία " αποτελεί την δικλείδα ασφαλείας από το επίπεδο της ^ φαντασιακής τελειότητας που διέπει τον εθνικοσοσιαλισμό, ο οπο£ος, για
:
χα μέτρα του αρχαιοελληνικού ιδεώδους, υποπίπτει, τελικά στην ",ύβριν " (271). Για τους αρχαίους Αθηναίους, η Αϋηνά συμβολιζόταν με το " που λί της σοφίας " κουκουβάγια, ενώ για τον εθνικοσοσιαλισμό, ο οποίος -θεω ρούσε την ελληνική ΰεά ως " ίδιου περίεχομένου"με τις γερμανικές πολε μικές -θεές•- Βαλκυρι· ες, με την περικεφαλαία, δηλαδή το πολεμικό της στοι χείο. -
:•:;>•: j γ-: -ι :.
;
V\
:
•. '
;
, %;\
!V
'
ρ'.
Λ.
Ηρωισμός
και
Ελληνισμός
Ο " π α θ ι α σ μ έ ν ο ς αγώνας " του γ ε ρ μ α ν ι σ μ ο ύ ,
αρωγή τ ο υ ε λ λ η ν ι σ μ ο ύ
(βλ.
σ ε λ . 15, Ç)V
έχει
ο οποίος επικαλείται
σαν·.πρώτο σ τ ό χ ο τ η ν
εκρίζω
ση και ε ξ α φ ά ν ι σ η του ε β ρ α ϊ σ μ ο ύ και- στην σ υ ν έ χ ε ι α τ η ν ο ι κ ο δ ό μ η σ η ' ρατσιστικού :
κράτους (βλ.
σελ.
Η"} ) . Γ "Στην ο υ σ ί α όμως, οι
την
του
δύο α υ τ έ ς φ ά -
σ ε ι ς που φ α ί ν ο ν τ α ι α λ λ η λ ο δ ι α δ ο χ ι κ έ ς
στο
παρά
σκοπιμότητας που,είναι^ αυτή .της δ η
δ ύ ο . ό ψ ε ι ς της
μιουργίας
ενός
ίδιας πολιτικής
ιστορικό μ έ λ λ ο ν , ' δ ε ν
ι σ χ υ ρ ο ύ κ ρ ά τ ο υ ς " π ρ ω σ σ ι κ ή ς " μορφής τ ο ο π ο ί ο . ε ί ν α ι
τό ως φ ο ρ έ α ς - ' . ό ρ γ α ν ο τ ο υ α ι σ θ ή μ α τ ο ς αυτοσυντήρησης " Κ (...)
αποτελούν
μεγάλη ε π ι τ υ χ ί α της π ο λ ι τ ι κ ή ς
της-γερμανικής
μας ( δ η λ . ; των Γερμανών
ι δ ι α ί τ ε ρ η ς άποψης γ ι α τ η ν θ ε ω ρ ί α τ ο υ
φυλής:
) δρασ
τ η ρ ι ό τ η τ α ς σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι , σ τ ο ν σ χ η μ α τ ι σ μ ό τ ο υ Πρωσσικού,. κ ρ ά τ ο υ ς κ α ι συνακόλουθη γ έ ν ε σ η μ ι α ς
νοη
στην
κράτους,
καθώς κ α ι τ ο υ σ υ ν α ι σ θ ή μ α τ ο ς τ η ς α υ τ ο σ υ ν τ ή ρ η σ η ς στον . γ ε ρ μ α ν ι κ ό λ α ό , κ ά τ ω από μ ι α μορφή οργανωμένη και προσαρμοσμένη σ τ ι ς . σ ύ γ χ ρ ο ν ε ς
συνθήκες.Απ'
αυτή τ η ν μορφή : κ α ι α π ' α υ τ ή την κ ρ α τ ι κ ή αντίληψη, γ ε ν ν ή θ η κ ε ή μ ε τ α λ λ α γ ή του α ι σ θ ή μ α τ ο ς α υ τ ο σ υ ν τ ή ρ η σ η ς του ατόμου μέσα στην υποχρέωση τ η ς
άμυ
νας γ ι α τ ο έ θ ν ο ς
.·'/'•-'
'- "/-.
" (273).
, Χ/;'- '..'.:•:•[' Γ·. -'-..; :/.-
:Λ
Το α ί σ θ η μ α α υ τ ο σ υ ν τ ή ρ η σ η ς τ η ς γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς φ υ λ ή ς υ π ή ρ ξ ε Ό ;
μοχλός τ η ς ι σ τ ο ρ ί α ς
βασικός
τ η ς και ο χώρος-ίεκπόρευσης; τ ο α ηρω'Ισμού." χ ά ρ η ' σ τ ο ν .
οποίο γράφτηκε η ι σ τ ο ρ ί α αυτή:
" 0 λ α ό ς μας σ ί γ ο υ ρ α δ ε ν έ χ ε ι
τον
όμοιο
του σε τ ο ύ τ η τ η ν γη σ τ ο ν τ ο μ έ α του ηρωισμού κι όσα πλήρωσε α υ τ ό ς με αίμα του γ ι α . ν α δ ι α τ η ρ ή σ ε ι ρα ' π λ η ρ ώ σ ε ι "
κι 'αν α υ τ έ ς οι
τ ί χρησιμοποιήθηκαν άσχημα.
την ύπαρξη του κ α ν ε ί ς ά λ λ ο ς δ ε ν έ χ ε ι θυσίες Όταν
απόβηκαν τ ε λ ι κ ά μ ά τ α ι ε ς , (...)
εξετάσουμε
το
ως τ ώ
είναι
στο βάθος τ η ν
για ιστο
ρ ί α τ η ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς εδώ κ α ι χ ί λ ι α χρόνια", όταν ξ ε τ υ λ ί ξ ο υ μ ε μ π ρ ο σ τ ά στα μ ά τ ι α μας όλους τ ο υ ς π ο λ έ μ ο υ ς
και τ ο υ ς α ν α ρ ί θ μ η τ ο υ ς αγώνες τ η ς
αναλύσουμε τ α ο ρ ι σ τ ι κ ά α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α , όπως ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι
σήμερα,
με ν ' α ν α γ ν ω ρ ί σ ο υ μ ε πως αυτή η θάλασσα του α ί μ α τ ο ς " ε π έ φ ε ρ ε τ ρ ί α σπουδαιότητας που ε ί ν α ι
κι-όταν οφείλου ύψιστης
θ ε τ ι κ ά αποτελέσματα:» τ ο ν α π ο ι κ ι σ μ ό των δ υ τ ι κ ώ ν αγορών
β α σ ι κ ά έργο των Βαυαρών, τ η ν : κ α τ ά κ τ η σ η . κ α ι τ η ς προσάρτηση τ ο υ
Έλβα- κ α ι τ η ν οργάνωση τ ο υ πρωσσικού "κράτους που π ρ α γ μ α τ ο π ο ί η σ α ν ο ι Χ ο ε τ ζ ό λ λ ε ρ ν και α π ο τ ε λ ε ί
" πρότυπο και πυρήνα γ ι α τ η ν κ α τ ο π ι ν ή α π ο κ ρ υ -
- 133
-
ατάλλωση μιας καινούργιας αυτοκρατορίας " (273). ' Έ τ α ι , το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα,έχοντας " συνειδητοποιηθεί "
τ η
• στενή σχέση μεταξύ του αισθήματος αυτοσυντήρησης της φυλής,του πολε μικού ηρωισμού της και την - ήδη τετελεσμένη - ύπαρξη ενός κρατικού μ 0 ντέλου που είναι σε θέση να δημιουργήσει αυτοκρατορία, αναλαμβάνει να συνδυάσει στην πράξη αυτά τα τρία δεδομένα ώστε, επιτέλους, η γερμανι κή φυλή να βρει την ιστορική της δικαίωση : το εθνικοσοσιαλιστικό κί νημα να " φροντίσει ώστε να απαληφθεί η δυσαναλογία ανάμεσα στο ποσο στό
του πληθυσμού μας και στην επιφάνεια της γης που κατέχουμε - θεω-
/ ρώντας αυτή την τελευταία σαν πρωταρχική πηγή της ύπαρξης μας και σαν βάση της πολιτικής μας δύναμης - και να ξεπεραστεί η διαφορά ανάμεσα στο ιστορικό παρελθόν μας και στην σημεοινή αδυναμία μας να πετύχουμε έστω και το παραμικρό " (274). Η ιμπεριαλιστική πολιτική του ζωτικού χώρου στην οποία ο Χίτλερ αναφέρεται εδώ ξεκάθαρα παρουσιάζεται όχι σαν εθνικιστική επέκταση,αλλά, μέσα από τον μανδύα του εθνικοσοσιαλιστικού
" ανθρωπισμού "(βλ. σελ. 61k.Ο, σαν επιτέλεση του μεγάλου χρέ
ους της ανώτερης γερμανικής φυλής προς το σύνολο της ανθρωπότητας : " πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το γεγονός ότι,σαν θεματοφύλακες της α νώτερης ανθρώπινης φυλής πάνω στη γη, έχουμε και ανώτερες υποχρεώσεις". Και οι υποχρεώσεις αυτές θα μπορέσουν τόσο καλύτερα να εκτελεστούν* όταν - και μόνο όταν - " αποκτήσουμε συνείδηση της φυλε'τικής καταγωγής του γερμανικού λαού " (275). Σύμφωνα με τα παραπάνω,λοιπόν,χωρία του " Mein Kampf" που προέρχο νται από το κεφάλαιο
" Προσανατολισμός προς Ανατολάς ή Ανατολική Πο
λιτική ",η χιτλερική σκέψη λειτουργεί ως εξής:το αίσθημα αυτοσυντήρη σης της γερμανικής φυλής επιβάλλει την δημιουργία ενός ισχυρού κράτους πρωσσικής μορφής ώστε το έμφυτο ηρωικό στοιχείο του έθνους να αξιοποι ηθεί " .φυσιολογικά " στον αγώνα για την δημιουργία της " προς Ανατολή αυτοκρατορίας " που αποτελεί " χρέος του έθνους " όχι μόνο προς αυτό το ίδιο,αλλά και προς όλη την ανθρωπότητα. Η βασική όμως προϋπόθεση γι<: την εκπλήρωση όλων των παραπάνω είναι η απόκτηση από μέρους του έθνους της συνείδησης της φυλετικής καταγωγής του,που,από μόνη της,θα σηματοδοτήσει το έναυσμα της όλης διαδικασίας. Γιατί τότε θα αντιληφθεί ότι τα ειρηνιστικά συνθήματα και η διεθνιστική διάβρωση το απομακρύνουν σταθερά από το ίδιο του το πεπρωμένο, οδηγώντας το στον όλεθρο. Αυτό το
οκεπτικό έ ρ χ ε τ α ι
να σ τ η ρ ί ξ ε ι
ο ελληνισμός,
ο οποίος
χρησιμοποιείται
•για να α π ο δ ε ι χ τ ε ί ό τ ι μ α ζ ί με τ ο ν μ ε σ α ι ω ν ι κ ό γ ε ρ μ α ν ι σ μ ό α π ο τ ε λ ο ύ ν
τον
χώρο κ α τ α γ ω γ ή ς του σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ έ θ ν ο υ ς χ ά ρ η στο πρωσσικό κ ρ ά τος που μ ε τ α σ χ η μ ά τ ι σ ε τ η ν " ε λ λ η ν ο τ ε υ τ ο ν ι κ ή
" κ λ η ρ ο ν ο μ ι ά σε α π τ ό π ο λ ι
τ ι κ ά εφαρμόσημο σχήμα, π ρ ό τ υ π ο γ ι α τ η ν μ ε λ λ ο ν τ ι κ ή
γερμανική αυτοκρατο
ρ ί α . Β α σ ι κ ό ς ά ξ ο ν α ς α υ τ ή ς τ η ς άρθρωσης τ ο υ ε λ λ η ν ι σ μ ο ύ ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ό γερμανισμό
ε ί ν α ι και π ά λ ι
στον
ρατσιστικό
ο Παρθενώνας.
Γ ι α τ ο ν Χ ί τ λ ε ρ , ο Παρθενώνας,ο γ ο τ θ ι κ ό ς ρ υ θ μ ό ς και τ α ο ι κ ο δ ο μ ή μ α τ α του Ρ ά ι χ α π ο τ ε λ ο ύ ν μ ι α α δ ι ά σ π α σ τ η ε ν ό τ η τ α μέσα σ τ ο ν σα από τ η ν α ν τ ί λ η ψ η ό τ ι ιδεολογίας
είναι
ι σ τ ο ρ ι κ ό χρόνο
" τ ε χ ν ι κ ά μορφώματα" μ ι α ς
ίδιας
μέ
πολιτικής
: " Αυτό που βρήκε στην α ρ χ α ι ό τ η τ α τ η ν έκφραση τ ο υ με τ η ν
Ακρόπολη κ α ι με τ ο ν Παρθενώνα μ ε τ α φ υ τ ε ύ τ η κ ε σε μ α ς και γ ί ν η κ ε
γοτθικός
ρ υ θ μ ό ς . Σ α ν γ ί γ α ν τ ε ς αυτά τ α μ ν η μ ε ι α κ ά ο ι κ ο δ ο μ ή μ α τ α , έ γ ε ρ ν α ν πάνω στη μυρμηγκιά των ξ ύ λ ι ν ω ν σ π ι τ ι ώ ν και των κ ε ρ α μ ι δ ι ώ ν . Α π ο τ έ λ ε σ α ν μέχρι
σήμερα τ α χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά αύμβολα
ακόμα και
τ η ς ε π ο χ ή ς , π α ρ ό λ ο που γύρω τ ο υ ς
σκαρφάλωσαν όλο και π ι ο πολύ οι λ α ϊ κ έ ς π ο λ υ κ α τ ο ι κ ί ε ς και τα δ ι α μ ε ρ ί σ μ α τ α ' π ρ ο σ δ ί δ ο υ ν σε κάθε τ ο π ο θ ε σ ί α τ ο ν χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς κι σωπικό τ η ς τ ό ν ο
: Καθεδρικοί ναοί, δ η μ α ρ χ ε ί α , σ ι λ ό , κ α ι
αποτελούν τον προ πύργοι ε ί ν α ι
τα
σύμβολα που στάθηκαν η βάση και η σ υ ν έ χ ε ι α τ η ς α ρ χ α ι ό τ η τ α ς " ( 2 7 6 ) . Τ ι το κ ο ι ν ό
βρίσκει
όμως ο Χ ί τ λ ε ρ στον Παρθενώνα και
δεδομένου ό τ ι , ε κ τ ό ς δήποτε δ ε ν ε ί ν α ι
από τ ο γ ε γ ο ν ό ς
ότι
και ο ι
αυτό που τ ο ν ε ν δ ι α φ έ ρ ε ι
στον γ ο τ θ ι κ ό ρυθμό,
δύο ή τ α ν ν α ο ί
(και
οπωσ
) , χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ο ν τ α ι από ρ ι ζ ι κ ά
α ν τ ί θ ε τ η α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή μορφή και α ι σ θ η τ ι κ ή βάση) Τ ο ύ τ ο : την τ α ύ τ ι σ η φ υ λ ή ς , α ί μ α τ ο ς και γ η ς , δ ε δ ο μ έ ν ο υ ό τ ι
η σύλληψη τ ο υ ς
βάση μ ι α " ε θ ν ι κ ή π ρ ο ο π τ ι κ ή " ( β λ . Η χιτλερική
ξής σ η μ ε ί α : λογικές
σκέψη υ π ο β ά λ λ ε ι το " ε λ λ η ν ι κ ό
ιδεώδες
α) Αναλύει τ η ν " κ α λ λ ι τ ε χ ν ι κ ή
"-στην
συγκεκρι
συνίσταται
στα
α ι σ θ η τ ι κ ή " με βάση τ ι ς
" χ ω ρ ί ς να " λαμβάνει υπόψη " ό τ ι
στην ελληνική
προβολή των α ξ ι ώ ν ε κ ε ί ν ω ν που μπορσύν να χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ο ύ ν ως "
ε
"βιο
τέχνη,η βιολογικές1
δεν π ή γ α ζ α ν από μ ι α ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ι δ ε ο λ ο γ ί α , α λ λ ά από τ η ν θ ε ω ρ η τ ι κ ή ωση τ η ς " ε ξ α τ ο μ ί κ ε υ σ η ς
με
ως τ ο " α ι ώ ν ι ο σ ύ μ β ο λ ο " του
- σε μ ι α π ρ α γ μ α τ ι κ ή " δ ι α σ τ ρ ο φ ή " η οποία
αξίες
λειτουργήσει
σ ε λ . 127 κ ε ) . "^Λ
μένη π ε ρ ί π τ ω σ η τ ο ν Παρθενώνα που θ ε ω ρ ε ί τ α ι ελληνισμού
έχει
θεμελί-
" του α ν θ ρ ώ π ο υ - π ο λ ί τ η σε άμεσο συνδυασμό με τ η ν
π ν ε υ μ α τ ι κ ο - η θ ι κ ή " τ ε λ ε ί ω σ η " του π ο λ ί τ η - α ν θ ρ ώ π ο υ μέσα από τ ο α ξ ί ω μ α
- 135
-
., " καλός καγαθός " οτα πλαίσια του οποίου η " σοφία " αναγόταν σε ύψισ-, τη ατομική-κοινωνική-πολιτική " αρετή ". β) Δομεί την"εθνικοσοσιαλιστι κή σύλληψη του " ηρωισμού " π ά ν ω στην " έξαρση του ηρωισμού " που χαρζ κτηρίζει πράγματι το ελληνικό ιδεώδες, " παραβλέποντας " όμως το γεγο νός ότι στον μεν εθνικοσοσιαλισμό ο ηρωισμός στηρίζει το κοινοτικό πνξ μα, ενώ στην αρχαία Ελλάδα ήταν προϊόν αφενός μεν της
α τ ο μ ι κ ό τ
τ α ς αφετέρου δε της προστασίας του πολιτεύματος και των κοινωνικών δομών της πόλης-κράτους ( και όχι.της " ράτσας " ) που επιτρέπει την ατομική λειτουργία του πολίτη ( με μοναδική εξαίρεση την αρχαία Σπάρττ βλ. σελ. 234 k.e, όπου όμως και πάλι ο ηρωισμός δεν συνδυαζόταν με την έν νοια της " φυλής" αλλά με εκείνη της " πόλης-κράτους ":βλ." σελ. 7 6 ) . γ) Διαστρέφει κυριολεκτικά την^αρχαιοελληνική αντίληψη περί " αίματος νοητή;
και γης " η οποία δεν ήταν/μέσα από την βιολογική-φυλετική της έννοια αλλά την οικονομική, - που ο εθνικοσοσιαλισμός απορρίπτει: τόσο στην Σπάρτη,όσο και στις άλλες πόλε ι ς,η " αριστοκρατία" ήταν μια τ ά ζ η ου ο ι κ ο ν ο μ ι κ ά ε ύ ρ ω σ τ η , ό τ α ν δ ε στην Αθήνα τ ο υ 5 α ι . , η ε νοια " αριστοκρατία " άρχισε να προσλαμβάνει ένα " πνευματικό περιεχό μενο " (βλ. σελ. %~ΟΗ ) αυτό έγινε επειδή οι οικονομικές δομές ευνόη σαν τη δημιουργία μιας " αστικής τάξης " χάρη στο ε μ π ό ρ ι ο,δρα στηριότητα που ": αφορίζεται " α π ό τον εθνικοσοσιαλισμό ως " υλιστική " και που της αποδίδεται η " φθορά " του φυλετικού συναισθήματος. §)τέλος, ο εθνικοσοσιαλισμός " επεκτείνει " το ηρωικό πνεύμα και στον τομέ π α ρ α γ ω γ ι κ ή ς
ε ρ γ α σ ί α
ς,εργασία στην απόρριψη της οποία
" σύγκλιναν " απόλυτα οι " απόψεις " των " στρατοκρατών " Σπαρτιατών, των " δημοκρατικών " Αθηναίων και του " αριστοκράτη " Πλάτωνα (δουλοκτ^τικό σύστημα ). Ας εξετάσουμε τώρα τον τρόπο με τον οποίο πραγματο ποιείται αυτή η " διαστροφή " του ελληνικού
ιδεώδους.
Το παραπάνω χωρίο του " Mein Kampf " εκφράζει ακριβώς την συμπλήρω ση του εθνικοσοσιαλιστικού " ιδεαλισμού " με την " υλιστική σκοπιμό τητα " (βλ. σελ. 63 V
Γράφει χαρακτηριστικά ο Λ. Ρισάρ: " Αφού το ι
δανικό- του ωραίου δε βασίζεται στη ,φόρμα,πάνω σε ποιες αξίες το μετα φέρουν οι ναζί," Οι θεωρη <κοί τους το λένε και το ξαναλένε: πάνω σε βιολογικές αξίες. 0 Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ μας δίνει το κλειδί της βασι κής τους σκέψης όταν γράφει πως η εθν ικοσοσιαλιστική κοσμοθεωρία βασί ζεται στην πεποίθηση πως το αίμακαι η γη συνιστούν την ουσία της γερ-
.-μανικής κοινότητας , και πως με .βάση α υ τ ά : τ α δύο σ τ ο ι χ ε ί α πρέπει να % αναπτυχθεί Μ-1 α. ολόκληρη α ι σ θ η τ ι κ ή , και . μορφωτική π ο λ ι τ ι κ ή . Μ ε τον όρο " α ί μ α " υποδηλώνεται ' η έ ν ν ο ι α της " φυλής ""μονάχα ε κ ε ί ν ο ς που ανήκει
βιολογικά
στην' " ε θ ν ι κ ή κοινότητα " , δηλ. ο . Ά ρ ι ο ς άνθρωπος, μπορεί να δ ι ε κ δ ί κ η σ ε το προνόμιο της δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς μιας γερμανικής τ έ χ ν η ς " Χίτλερ, στο 8. συνέδριο
( 2 7 7 ) . Για αυτό ο
του κόμματος .του,δήλωνε κατηγορηματικά πως"κα-
νένα ανθρώπινο .πλάσμα δεν μπορεί να συνδέεται στενά μ ' έ ν α
πολιτιστικό
επίτευγμα,αν αυτό δεν β α σ ί ζ ε τ α ι στα δ ε δ ο μ έ ν α ' τ η ς ί δ ι α ς του της γ ε ν ι ά ς " (27S). Η σύνδεση με το προγονικό παρελθόν π ρ α γ μ α τ ο π ο ι ε ί τ α ι μέσα από τον όρο " γη " και προϋποθέτει την τ α ύ τ ι σ η του Γερμανού με την γη.Μόνο έτσι θα αποκτήσει φυλετική συνείδηση και θα . α ν τ ι λ η φ θ ε ί την σημασία του όρου " ζωτικός -χώρος " γ ι α την επιβίωση του ως έ θ ν ο ς . Τότε ε ί ν α ι που ο έμφυΐ'τος ηρωισμός Ιτου θα του .επιτρέψει' να σταθεί ά ξ ι ο ς τ ι μ η τ ή ς της
ιστορίας
;.του,αλλά και δημιουργός του μέλλοντος , του .,;,: V ; '; -Ή αναφορά στην σχέση Παρθενώνα "και γοτθικού ρυθμού στοχεύει 'ΐφυλετική
και στη
τεκμηρίωση του ηρωικού στο ιχείου'.Τά ,'δύο. αυτά αρχιτεκτονήματα
,; δ ι α κ ρ ί ν ο ν τ α ι από τα ί δ ι α χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά γνωρίσματα τα οποία ο ε θ ν ι κ ο . "σοσιαλισμός ; θεωρεί . ως στόχους τ η ς . α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή ς : το εκλεπτυσμένο γ ο ύ Γ; στο/- η αίσθηση της φόρμας,η τ ε χ ν ι κ ή .στερεότητα και η σωστή χ ρ η σ ι μ ο π ο ί η ^;;ση';τωννΓπρωτων .υλώνΐ ( 279) .. Το ,-θέμα δ ε ν ' ε ί ν α ι όμως μόνο αυτό της α ρ χ ι τ ε κ ί τονικής σύλληψης αυτής' καθεαυτής. Τα ενλόγω σ τ ο ι χ ε ί α συνθέτουν την ανω τερότητα και' την πληρότητα όχι μόνο ενός αρχιτεκτονήματος αλλά,σύμφωνα με την ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή αντίληψη, του ί δ ι ο υ του π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ γ ι α τ ί
απο
τελούν τ ι ς βάσεις όπου εδράζεται το ηρωικό σ τ ο ι χ ε ί ο , δ η λ α δ ή η βασική .προ ϋπόθεση της νικηφόρας έκβασης του αγώνα " γ ι α ύπαρξη " της φυλής,. Ε ί ν α ι το σ τ ο ι χ ε ί ο που ο εθνικοσοσιαλισμός :
αποζητούσε και στην άλλη " βασιλική
τέχνη " , την μουσική ( β λ . σελ. Î 8 Ô ) και γ ι ' α υ τ ό ανήγαγε σε ε θ ν ι κ ό μου•σουργό του ρατσιστικού Ρ ά ι χ τον Βάγκνερ : τα βαθειά α ν τ ι σ η μ ι τ ι κ ά α ι σ θ ή ματα του μουσουργού που ανήκε στον κύκλο Γκομπινώ-Τσάμπερλαιν (βλ. 97 )
σελ.
ο"ε συνδυασμό με το ηρωικό-μυθολογικό σ τ ο ι χ ε ί ο των έργων τ ο υ ,
ήταν ό,τι " π ι ο γόνιμο " μπορούσε να'προσφέρει η γ ε ρ μ α ν ι κ ή παραδοσιακή διανόηση στην χιτΛορική
ιδεολογία.
Σημαντικό ρόλο στην άρθρωση: του-ελληνισμού
• στην ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή
εθνικι
στική ι δ ε ο λ ο γ ί α του χ ι τ λ ε ρ ι σ μ ο ύ δΓεδραμάτισε και ο κατεξοχήν " θ ε ω ρ η τ ι -
κός του εθνικοσρσιαλισμού Ρόζενμπεργκ,που διακρίνονταν για το μίσος
τ ο
προς οτιδήποτε ρωμαιοκαθολικό,κυρίως όμως ο Άλμπερτ Σπέερ,αρχιτέκτονα γενικός επιθεωρητής πολεοδομίας οτο Βερολίνο το 1937 και από το 1942 υπουργός Παραγωγής και Εξοπλισμού. Το 1942, ο Σπέερ έγραφε χαρακτηριστώ κά : " Οι πλαστικές τέχνες του καιρού μας ξαναγύρισαν στην κλασσική απ λότητα και κ α θ α ρ ό τ η τ α
και συνεπώς στο αληθινό και το ωραίο" (ja
0 Σπέερ προώθησε όσο μπορούσε περισσότερο την αμφιλεγόμενη μορφή του γλύπτη Ά ρ ν ο Μπρέκερ που ονομάστηκε " Γλύπτης της ηρωικής Νεολαίας" :
. και κλήθηκε να εκθέσει τα έργα του στις δημόσιες πλατείες και όχι σε κάποιους στενούς χώρους ( όπως τα μουσεία ), προσιτούς μόνο στους συλ λέκτες και στην ελίτ (281). Η τεχνοτροπία του ήταν το " αρχαιοελληνικό πρότυπο ": " η τέχνη ( τουΜπρέκερ ) θέλει να εξυψώσει το άτομο στην ο μορφιά, την ευγένεια,την δύναμη, τη φυσική υγεία, την ηθική' η τέχνη αυ :
τή θάναι αρρενωπή, θάναι απλή, θάναι γυμνή: μήτε τα υφάσματα μήτε το
;
ρούχο ενθουσίασαν ποτέ τα πλήθη ".Η περιγραφή αυτή
είναι από το κείιιενο
του Σαρλ Ντεσπιώ που συνόδευε τις Reproductions 125 γκραβούρων του Μπρέ κερ από τον μεγάλο γαλλικό εκδοτικό οίκο Flanmarion και οι οποίες απει κόνιζαν πορτραίτα του Γιόζεφ Γκαίμπελς και της οικογένειας του (282)Τ Είναι η ίδια ακριβώς περιγραφή που χρησιμοποιούν εδώ και δύο αιώνες οι .κάθε εθνικότητας ιστορικοί της τέχνης και αρχαιολόγοι για να περιγρά;."ψουν-την αρχαιοελληνική κλασσική γλυπτική αισθητική,με πρώτο τον 3ίν:
κελμανν (βλ. σελ. 13,-13). Ειδικότερα για την γύμνια, και την βαθειά της σχέση με το ηρωικό στοιχείο, γράφει τα εξής ο καθηγητής του Πανεπιστη μίου της Οξφόρδης Τζων Μπόαρτμαν: " 0 άνθρωπος ήταν το μέτρο των πάντων για τους αρχαίους Έλληνες και σκοπός του καλλιτέχνη ήταν να τον αναπα ραστήσει στην ιδεώδη του μορφή, έτσι που σχεδόν να μην ξεχωρίζει από τους θεούς - που κι αυτοί με την σειρά τους αποδίδονταν με μορφή ανθρώ πινη.Η ηρωική γύμνια των θεών, των πολεμιστών και των κοινών θνητών- που χαρακτηρίζει την κλασσιπή τέχνη ήταν η φυσική έκφραση του θαυμασμού των αρχαίων Ελλήνων για το τέλεια διαπλασμένο ανδρικό σώμα. Σε μια κοινωνία όπου οι αθλητές προπονούνται γυμνοί, μπροστά στο κοινό και όπου η ανδρι-
• κή ενδυμασία ήταν συχνά ελάχιστη,η καλλιτεχνική αυτή σύμβαση φαινόταν -, σαν κάτι το απόλυτα φυσικά "(283). U
Η χιτλερική τακτική όμως αποσκοπούσε στην αντίθετη διαδικασία :να
^•'επιβάλλει μέσω της τέχνης την πρακτική της λιττής και αποκαλυπτικής
ενδυμασίας για καθαρά ευγονικούς λόγους.
Είναι αποκαλυπτικό το εξής
ατιόοπαομα τ ο υ ' " ' H e i n Kampf " : " Η ενδυμασία των νέων μας πρέπει και αυ τή να προσαρμοστεί προς τον επιδιωκόμενο σκοπό ( . . . )
Οι νέοι μας πρέπει
ν
α ντυθούν ανάλογα με την εκπαιδευτική αγωγή που παίρνουν (Σ.Σ.δηλαδή
τ
ην στρατιωτική" βλ. σελ. ΖΖ$ κ.ε,) . 0 νεαρός που κυκλοφορεί το καλοκαίρι
: με μακρυά παντελόνια και μέσα σε ρούχα κλειστά μέχρι
το λαιμό,δυσκολεύ-
ται απ'αυτό και μόνο το γεγονός να επιδοθεί σε μια φυσική εξάσκηση.Για"τί-, ας. το πούμε ανοιχτά, πρέπει το "ίδιο να ξυπνήσουμε την φιλοδοξία :
:
όαο και. την ματαιοδοξία * όχι την
ματαιοδοξία για την απόκτηση ακριβών
ρούχων που δεν μπορούν όλοι ν'αγοράσουν,αλλά την φιλοδοξία να φτιάξουν ένα όμορφο κορμί που γ ι ' α υ τ ό θα υπερηφανεύονται και θα γυμνάζονται για να το αποκτήσουν. Αυτή η" θεωρία θα παίξει αργότερα τον ρόλο της. Η νέα κοπέλα θ'αναγνωρίσει
κάτω απ'αυτό το"κορμί
τον άνδρα που της τ α ι ρ ι ά ζ ε ι ·
Αν η σωματική ομορφιά δεν ήταν τόσο περιφρονημένη στις μέρες μας, και . ;δεν είχε περάσει σε δεύτερο πλάνο από την ηλιθιότητα της μόδας,εκαντοντάδες:: χιλι άδες νέες κοπέλες του λαού μας δεν θα αφήνονταν να παρασυρ θούν από τους απαίσιους μπάσταρδους Εβραίους με τ ι ς στραβές γάμπες.Μέ σα στα καθήκοντα του κράτους είναι
κι η φροντίδα να βρίσκουν οι νέοι
μας όμορφα σώματα για-να μπορούν να ανανεώνουν την ομορφιά της ράτσας" !(284).
• :-: -
" : ; - " r'"""··
'
-'
:
:
ψ/: :.y'Exai-, η άρθρωση του ε_λληνισμού στον εθνικοσ.όσιαλισυ,ό
. παίρνει μια
καθαρά βιολογική δ ι ά σ τ α σ η . ' " Στο όνομα αυτών των βιολογικών αξιών ",γρά φει χαρακτηριστικά οΡισάρ, " οι ναζί τίμησαν την ελληνική τέχνη. Μέσα στον πολιτισμό της Ελλάδας ο Ρόζενμπεργκ διακρίνει μια όψη του Βόρειου Ανθρώπου. Η Ελλάδα που νοσταλγεί φορέας του δυτικού πολιτισμού,
ο Χίτλερ, είναι η Ελλάδα που υπήρξε
εκείνη που εξασφάλισε την υπέροχη της
λευκής φυλής πάνω στους βαρβάρους. Πιστεύει
πως μέσα από την ελΧηνική
παράδοση εκφράζεται ένας ολόκληρος λαός με τ ι ς δ ο ξ α σ ί ε ς , τ ι ς συλλογικές χαρές και τ ι ς πολεμικές αξίες του, Το γεγονός πως ακόμα και η φόρμα του ελληνικού κλασσικισμού
αποτελεί
πρότυπο για μίμηση, οφείλεται
στο ότι
ανταποκρίνεται σε βιολογικά δεδομένα, οι αισθητικοί κανόνες δηλαδή_^ιντι^-οιχούν απόλυτα στην αρμονία του ανθρώπινου κορμιού " ( 285) . Vs· -£?) Λ :, 0 ελληνισμός λοιπόν χρησιμοποιείται γ ι α να στηρίξει κοσοσιαλιστική
την βασική εθνι-
θέση περί άμεσης σχέσης μεταξύ φυλής,' αίματος και γης,"
1 1Q
_
προοφέροντας στην οχέοη αυτή το όργανο της πολιτικής της πραγμάτωσης^ •
δηλαδή το κρατικό αρχιτεκτόνημα που δημιουργείται χάρη στο ηρωικό στο ι. χείο. Το ηρωικό στοιχείο είναι απαραίτητο για την ιμπεριαλιστική επέχτ( ση του Ράιχ, αλλά και για το πραγματικό θεμέλιο του ολοκληρωτικού εθνι-
_^κιστικού κράτους : την εργασία. 0 Γκαίμπελς, στο " Ημερολόγιο " του ποι κυκλοφόρησε το Τρίτο Ράιχ για καθαρά προπαγανδιστικούς σκοπούς, δεν χά νει ευκαιρία να τονίσει ότι κάθε μέρα των εθνικοσοσιαλιστών ηγετών αοχ( ζει και κλείνει με " επίμονη, εξαντλίιτι κή εργασία " (286),η οποία μάλι,σ/•. τα συμβαίνει και να προσλαμβάνει ένα " ηρωικό " περιεχόμενο (π.χ. γρά φει" στις 23 Απριλίου 1933: " Ξύπνησα ακόμη χειρότερα. 0 πυρετός δεν υ ποχώρησε και η εξάντληση με παρέλυε. Κι όμως,δεν ήταν δυνατόν να μείνω στο κρεβάτι.Υπήρχε τόση δουλειά εν όψει των εκλογών της Κυριακής,κι έπ ρεπε να την διεκπεραιώσω εγώ, προσωπικά "(290)). Δεν πρέπει να θεωρηθεί καθόλου ως τυχαίο το γεγονόςότι ο αρχιτέκ τονας Σπέερ υπήρξε καταρχήν γενικός επιθεωρητής πολεοδομίας : ο ίδιος • ο Χίτλερ αναφέρει σαφέστατα ότι το σπέρμα του εθνικού ζωτικού χώρου βρίσκεται στον ÌÓLO τον κοινωνικό χώρο,όπου - στις μέρες του - " η . J στενότητα του χώρου κατοικίας ( των εργατών ) γίνεται κάθε στιγμή αφορ μή για καυγάδες και στεναχώριες " (288),μ'αποτέλεσμα οι μάζες να μην
'.•", είναι σε θέση να ασχοληθούν με το πραγματικό πρόβλημα της χώρας και του ν: έθνους τους που είναι αυτό της συρρίκνωσης της ράτσας :. " Για την μετα βολή του λαού σε έθνος προϋποτίθεται η δημιουργία υγιεινών συνθηκών για την εκπαίδευση του ατόμου " στην εθνικοσοσιαλιστική θεωρία' " Μόνον όποιος μάθει, στο σπίτι ή στο σχολείο, να εκτιμά το μεγαλείο της χώρας του στον φιλολογικό,στον οικονομικό και προπάντων στον πολιτικό τομέα, θα μπορέσει να αισθανθεί - και θα την αισθανθεί - την υπερηφάνεια ότι ανήκει σ'αυτήν την χώρα "(289). Γι'αυτό και το Τρίτο Ράιχ θεώρησε την αρχιτεκτονική ως σύμβολο του νέου πολιτισμού που Ευαγγελιζόταν, και τα προπαγανδιστικά του φυλλάδια δ ιατυμπάνι ψ.·) όχι
ησυμβολή της Γερμανίας
στα προβλήματα της σύγχρονης κατοικίας αποτελεί μια σύνθεση των " ηθι κών " ιδεών που συνοψίζονται στις εζής 'δυο : το στρατιωτικό πνεύμα και την παραγωγικότητα (29Q).Γι'αυτό, επίσης, το 1942 ο Σπέερ αναλαμβάνε -•·-• σε μια κρίσιμη καμπή το Υπουργείο Παραγωγής και Εξοπλισμού. Γι'αυτό, -' τέλος ο ίδιος ο Σπέερ προωθεί τον γλύπτη Ηπρέκερ που με το " κλασσικό
_ 1 ΔΠ _
έργο του-συμβάλλει στην προπαγάνδα της υποταγής του Άριου " στο καλό :
:;του ' ουνόλου " (βλ. οελ. 61κ.ε,)μέσα από τον ηρωισμό του πολέμου και τον ηρωισμό της "εργασίας (291):. 0 ηρωισμός της εργασίας προβλήθηκε όχι μόνο στην Γερμανία,αλλά και οτις κατεχόμενες χώρες από την Βερμαχτ, απ'όπου οι γερμανικές βιομηχανί ες αντλούσαν άφθονο εργατικό δυναμικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε άλλη \μια έκθεση'των έργων του Μπρέκερ που έγινε στο Μουσείο της Ορανζερί στο Παρίσι τον Μάιο 1942 και όπου παραυρέθηκαν πλήθος Γάλλων διανοούμενων, ο ,δοσίλογος Υπουργός Παιδείας Αμπέλ Μποννάρ.προπαγάνδιζε τα εξής: " Οι δρα ματικές ώρες που περνάμε,απαιτούν ήρωες'αλλά τι είναι αυτό που συνιστά τον "ηρωισμόj Η απόλυτη προσφορά του εαυτού μας δεν είναι αρκετή γι'αυτό. "'•Ηρωας είναι ο άνθρωπος που μας αποκαλύπτεται όχι μόνο σ'όλη του την α νωτερότητα αλλά και σ'όλη ;του την πληρότητα. Υπάρχει ο ηρωισμός εκείνων που εργάζονται και εκείνων που πολεμούν "(292).Μερικές δεκάδες χιλιόμε τρα βορειότερα, στο κατεχόμενο Βέλγιο, ο ηγέτης των Βαλλώνων ναζιστών !_Λεόν Μτεγκρέλλ τύπωνε αφίσες όπου ένας/ στρατιώτης S.S. έσφιγγε θερμά το χέρι ενός εργάτη σιδηρουργού και τον"προσκαλούσε να ενώσουν τις δυνάμεις τους στα Uaf f'en-S. S. ,τα οποία αποκαλούνταν " σοσιαλιστικός στρατός ": Αυτή η συμφιλίωση μεταξύ κατακτητή και Κατακτημένου είναι η ίδια, και λειτουργεί. μέσα από την ίδια ιδεολογία της ." τεχνητής συμφιλίωσης " όλων των στρωμάτων-του γερμανικού λαού που, με την πρόταξη του ρατσισμού στον εθνικισμό, προσπάθησε να θεμελιώσει μια ρατσιστική κοινωνία κυβερνώμενη από έναν Ηγέτη-Υπεράνθρωπο, όχι " πρώτο μεταξύ ίσων ", αλλά " ανώτερο από τους ανώτερους ". Σ'αυτό αποσκοπούσε η εθνικοσοσιαλιστική προπαγάν δα, στα πλαίσια της οποίας ήταν υποταγμένη τόσο η διδασκαλία της ιστο ρίας, όσο και η·'εκπαιδευτική πολιτική που στόχευε στην δημιουργία "υγιών πνευμάτων σε υγιή σώματα"με τρόπο που βρισκόταν στους αντίποδες του πλαισίου εκείνου που δημιούργησε τον Παρθενώνα και την κλασσική αισθη τική.
Σ Η Μ Ε Ι Ω Σ Ε Ι Σ
Β' Μ Ε ,Ρ.'Ο'Ύ E .-:\ ;: ;
1.. Βλ. γ ε ν ι κ ά :Α. Γίτχούλοκ, H i t l e r ou-" les.." Mécanismes' de la Tyrannie, Βερβιέρ, 1S62, τ . A' , σελ.3θ k^M. • Κατερ ;,. Λ.,-· .Zur Sozio.qraohie der V, 'Frühen : 'NSDAP' , V i e r t e l j h . · F .^Zeitgeschichte- , 1971, 0. Σήρερ,Ή άνοδος ·· :; -: και' η πτώοις του Γ ' Ρ ά ι χ . -Η σύγχρονος \αστορία της Ευρώπης"-·,.( ελλην , μ ε τ . Ν.' Παπαρρόδου, εκδ. Αρσενίδη), Νεα .Υόρκη,-; 1960, - . τ . -Α'.,: σελ. 6 Î - S 5 . 2. Το πλήρες πρόγραμμα του εθνικοσοσιαλιστικού-κόμματος περιέχεται στον τ.Β', σελ. 325-329 τ η ς ' ε λ λ η ν ι κ ή ς μετάφρασης του Mein Karrrof ( 3 λ . σ η μ . 3 ) . 3. Χίτλερ,: Mein Ka/nDi ( " : 0 Αγων τμου '','. : '.ελλην.-μετ . Δ .Κωστελέκου , εκδ.· : ; : '-' Δ. Δ α ρ έ μ α ) , : τ . Β',σελ. 27. · '; ' v ^ V Î ' . V ' ^ - f '•''' ' '' :ι 4. Χίτλερ, ό π . π . , τ.Β', σελ. 20-22 : _'•.
5.-- Χίτλερ, όπ.π., τ.Β^ σελ. 21-22. : ^ -^-':i:i f[h: Λ-.-."', 6.. Χίτλερ, όπ.π., τ.Β^ σελ. 22. .", ι~\;: "•'- :^-;: . '". 7. Χίτλερ, ' όπ.π. , τ.3^ σελ. 22. ' .• . •• : : 8. ·Χίτλερ όπ.π. , .τ.Β^ σελ. 22-23 .•^ · -1:^'\ " > Κ ' ' ,- ," ; : ν : r; : ; 9.: Χίτλερ, όπ.π., τ.Βί. σελ. 22. . ' ' />v;U; . . -\;- - '" 0. Χίτλερ, όπ.π.', τ.Β^ σελ. 22-23.'- { .^ ..;... ;•';. ;; Ι;. Χίτλερ, όπ.π., τ.Α^ σελ. 353-405 ,/'ΐ^7;σέλ*;-^23-41."'""'. "'' . " 2. Το βασικό εθνικοσοσι ολιστικό δόγμα>τηςν" ; .προς Ανατολή επέκτασης " '-{,- στηρίζεται στην αναγκαιότητα εξεύρεσης';του. απαραίτητου " ζωτικού χ ώ ,^^ρου " για τ η ν . " ευημερία " της γερμανικής ράτσας, (που παρουσιάζεται ;:';.:, ως ,". προϋπόθεση της ευημερίας '.' :ντης;. ανθρωπότητας) : Χίτλερ, όπ.π., τ .
" Ε ;
3.: Χίτλερ,
4. 5." ••V :
7
σελ'. 276-322.
. ;. _ ' l· • : ?kV ^^^V^^r/j
όπ.π.", τ.Α^ σελ. ^358.^^'']}a.::'^ü;:dtr-f^,'r^.^U,:'
.•'. -'=
•·:-'"'
;'-•
Χίτλερ ,' όπ.π. , τ.Β^ σελ. 23^' '.·..: -..-' \-ν\:%ί :y j ~ W •'"·. "'· Η κατάσταση στην Νότια Αμερική κατά την εποχή του Μεσοπολέμου θα μ π ο ρούσε να παρομοιαστεί ίσως (τηρουμένων των αναλογιών ) με ό,τι σ υ νέβαινε στην Ελλάδα κατά την περίοδο της βασιλείας του Γερμανού Ό θωνα.Μια ολιγοάριθμη αλλά πολιτικά ισχυρή " φυλετική κάστα", οι Βαυ αροί Γερμανοί, είχε επιβληθεί στην ελληνική κοινωνία ελέγχοντας τις πολιτικές διαδικασίες, την οικονομία και τον στρατό. Ταυτόχρονα,μια καλοσχεδιασμένη εκστρατεία οργανωμένη από τον πανίσχυρο άνδρα της Αντιβασιλείας Γκέοργκ φον Μάουρερ, είχε σαν στόχο της την εξόντωση των " φυσικών ηγετών " του ελληνικού λαού," οι οποίοι,- δεδομένων των ιστορικών συνθηκών της εποχής, ήταν-οι αγωνιστές-πολέμαρχοι του'21 που, επιπλέον, αποτελούσαν το " ιθαγενές αντίβαρο " στις τάξεις της διοίκησης του στρατού (βλ. την δίκη-παρωδία του Θ. Κ ο λ ο κ ο τ ρ ώ ν η ) . Ό πως ομολογεί ο ίδιος .ο Μάουερ στο έργο.του " 0 ελληνικός λαός "(κεφ.5) είχε εμπνευστεί ένα σχέδιο πραγματικού εποικισμού της Ελλάδας από Γερμανούς αγρότες. Το σχέδιο αυτό, που τελικά απορρίφτηκε, υποβλήθη κε τον Ιούλιο του 1834 και ^ - ρ ρ ι ζ ό τ α ν σ τ η ν πρωτοβουλία του βαρώνου φον Ράκνιτς .(αριστοκράτη Βαυαρού,αποσπασμένου σ ε ελληνική υπηρεσία με τον βαθμό του υπολοχαγού) ο οποίος ήταν διατεθειμένος να φέρει με δικά του έξοδα αποίκους Γερμανούς από τους οποίους ο καθένας θα
μετέφερε μαζί του όλα τα εργαλεία και τα άλλα απαραίτητα για μια γεωργική εγκατάσταση καϋώς και τουλάχιστον 300 χρυσά φιορίνια. Ας σημειωθεί ότι παρόμοια σχέδια εποικισμού της Ελλάδας είχαν ο Γάλ λος στρατιωτικός Κάρολος Φαβιέρος, ο γνωστός Ελβετός τραπεζίτης Εϋνάρδος,ο Αμερικανός " πεντακοσίάρχος " (δηλ. στρατηγός ) της ε πανάστασης του '21 Τζώρτζ Τζάρβις, κ.η.α. " φιλέλληνες ": βλ. μ.ά, Κ. Σιμόπουλος, Πως είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του 1821, Αθήνα,198ο τ. Δ' ( 1824-1826 ) . ' 0 Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ. 5 τονίζει ότι το 1920,όταν άρχισε 16 πλέον να οργανών-ει δυναμικά το εθν ικοσοσιαλιστι κό κόμμα, " ήταν πια φανερό ότι το νέο κίνημα δεν μπορούσε να ελπίζει ότι θα κατα κτήσει την απαραίτητη σημασία και δύναμη,παρά μόνον αν κατάφερνε από την πρώτη κιόλας μέρα να ξυπνήσει στις καρδιές των οπαδών του την ιερή πεποίθηση ότι η πολιτική ζωή του τόπου μας δεν θα γνώρι ζε απλά ένα καινούργιο πολιτικό.κόμμα, αλλά θα βρισκόταν μπροστά σε μια νέα φιλοσοφική θεωρία με κεφαλαιώδικη σημασία ". • 17 Χίτλερ, όπ.π. τ. Β ' , σελ. 65. .·-, 18 Χίτλερ, όπ.π. τ. Α', σελ. 361-362. V 19 Χίτλερ, όπ.π. τ.. Α ' , σελ. 369. Χίτλερ, όπ.π. τ, Α', σελ. 369-370. • ; 2ο ;ν. 21 Χίτλερ, όπ.π. τ. Α', σελ. 3 7 0 . • £-".22 Χίτλερ, όπ.π. τ'.' Β' , σελ. 11-12." τ. Β' , σελ. 1 2 . ' . " :" - 23 Χίτλερ, όπ.π. τ . Α', σελ. 3 6 1 . : : Jjvv24 Χίτλερ, όπ.π. £'. 25 Χίτλερ, όπ.π. τ. Β', σελ. 26. ; ; ^';26 Θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολογία που πολιτικού, σελ. 258 ( υπό έκδοση. Οι παραπομπές γίνονται στις σελ. του δακτυλογραφημένου κειμένου, το οποίο ο συγγραφέας'είχε την.ευγενή καλωσύνη να θέσει στην διά θεση μου. Τον ευχαριστώ και από αυτή την θέση ).; 27 Βλ. και Λ. Πολιάκοφ, Κ. Γϊτελακαμπάν, Π. Ζιράρ, Über den Rassismus, Φρανφούρτη-Βερολίνο-Βιέννη,. 1984, σελ. 30. 23 •Λίποβατς , όπ.π. , σελ. 263. 29 Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 26-27. 30 Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 27. 31 Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 31. 32 Χίτλερ, όπ.π·., τ. Β', σελ. 36. 33 Ζ.Ζ. Εεβαλλιέ, " Αδ. Χίτλερ Mein ; Kampf " στον τ. Α' της ελλην. εκδ. του " Mein Kampf "(βλ. σημ. 3 ) , σελ. 27-28. 34 Στο φαντασιακό και το συμβολικό στοιχείο, προστίθεται και το ασυμ βίβαστο : βλ. παρακάτω οελ.101ν<.ε. 35 Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 33., 36 Για την μάζα στην χιτλερική σκέψη βλ. Χίτλερ, όπ.π., τ ' Α', σελ. 130, 250-259, 329-334, τ. Β', σελ. 99-141. Το θέμα αναλύεται στο σχετικό με την εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα κεφάλαιο της παρούσης μελέτης. · . :37 Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 68. ,38" Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. '70. 139 Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 71. ! όπ.π., τ. Β', σελ.' 234-235. " 4 0 Χίτλερ, :/ί
- 143
L. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 235. Ι. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ.234. ^ 3. Βλ. Θ. Παπαρήγας, " Η ταξική φύση του ναζιστικού κόμματος ", Επι στημονική , Σκέψη, 23 ( Απρίλιος - Ιούνιος ) 1985, σελ. 17-28, ειδι κότερα σελ. 27, σημ. 15. 4. Βλ. Ζ. Μπαντιά, Histoire de l'Allemagne contemporaine, Παρίσι, • 1964,,τ. Β', σελ. 44, Παπαρήγας,:όπ.π. 5. Στις 22 Ιουνίου 1938, με ένα ειδικό διάταγμα το" ειδικό"γραφείο του : '-Τετραετούς Σχεδίου " που είχε δημιουργήσει το Τρίτο Ράιχ, εισήγαστρατολογία": :'\βλ. σχετικά Ο.-^ήρερ, όπ.π., τ. Α'. :'ν',γε την"εργατική ; Λ : L·;. σελ.. 398.' ... '":ί — \'-^^ ' "'Κ,. .•':'" '-•• . ' ' ''••.'' : ë'i 0 " άριστος'" τείνει προς την " θεοποίηση " και ο " υπάνθρωπος " ; Λ ,:· ποος' την κατάσταση του ".κτήνους ": σχετικά με την απόρριψη των; '; " Ά λ λ ω ν "". ( Εβραίων στην ναζιστική Γερμανία, αντιφρονούντων στην σταλινική Ρωσία, κ.τ.λ. ) μέσα από την ταύτιση τους με το κατώτα•·'..''το όριο της αξιολογικής κλίμακας βλ." μ.ά. Θ. Λιποβιτς, " Το φαι;;. νόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισμού", Επιχειρήματα, 9(Ιούνιος 1989),σελ.. 60-66, ειδικότερα σελ. 61-62. 7. Η, αλλοιώς ,- " πολεμικές ;":Γ ο πόλεμος ήταν πάντα η κατεξοχήν " αν•ί: δρική λειτουργία " σ τ α πλαίσια τόσο της"κοινότητας" όσο και του :< -, " έθνους . . 8'.:Λιποβατς, - " Το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισμού " ;;.' όπ. π.', σελ. 62. ..•„
;
-,:/.._:,
:
· ' : . - :; ::
9.\Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο Περικλής, ατον'Έπιτάφιο " του που παραδίδει ο Θουκυδίδης, ; Ιστορίαι, 2, 45, 2, τονίζει πως ..•η αρετή και η.υπόληψη της γυναίκας στην κλασσική Αθήνα ήταν τόσο .ν- μεγαλύτερη όσο μικρότερη ήταν η αναφορά του ονόματος της ατνς συ^Πντ.ροφι ές _τυν 'ανδρών \ αδιάκριτα αν; επρόκειτο για έπαινο ή για ψόγο: ΐ:Κ'βλ. σχετικά και. .Α. Άντριους, Αρχαία ελληνική κοινωνία ( ελλην.μετ. *^_ Α. Παναγόπουλου, εκδ. Μορφ. :Ιδρ. -Εθν.Τραπ. ), Καίμπριτζ, 1967 - Α ι.;--/θήνα,_ 1983, σελ. 317. Στην Αθήνα,; ο άνδρας ή,ταν ο " κύριος " της :'. .γυναίκας του," όπως και των παιδιών του: βλ. μ.ά. Ντ. Μακ Ντόουνελλ, Το δίκαιο στην Αθήνα των κλασσικών χρόνων ( ελλην. μετ. Γ. Μαθιου--"· δάκη, εκδ, Παπαδήμα ), Λονδίνο, 1978 - Αθήνα, 1988, σελ. 133 κ. ε. '- Η ίδια κατάσταση επικρατούσε σε γενικές γραμμές και στις άλλες ελ ληνικές πόλεις, γι'αυτό και οι λίγες περιπτώσεις γυναικών που κα τόρθωσαν να διακριθούν στην ανδροκρατούμενη ελληνική κοινωνία ( όV πως, λ.χ., η Σαπφώ και η Φρύνη ) " εντυπωσίασαν " τους περισσότε ρους αρχαίους συγγραφείς, κάνοντας τους να ασχοληθούν συστηματικά '"μαζί τους. Εξαίρεση αποτελούσε η Σπάρτη: βλ. παρακάτω ozk.%HH k.£. 0. Χίτλερ, όπ.π'., τ. Β', σελ. 87. >1. Χίτλερ, όπ.π/, τ. Β', σελ. 86. 2. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 86. 3. Χίτλερ, όπ.π., τΤ Β', Οελ. 14. 4. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 431.» . 5..Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 431. )6. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 423. e ' J 7. Στην αρχαία ελληνική σκέψη, ο εφευρέτης-ευρετής μπορεί να είναι; αδιάκριτα είτε θεός ( όπως π.χ.", η Δήμητρα που δίδαξε την καλλιέρ-
γεια, ή η Αθηνά'που της αποδιδόταν επινοηθείς πολεμικών όπλων) είτε θνητός ( όπως ο Παλαμήδης και, κυρίως, ο Προμηθέας ). Βλ. γενικά Ε. Ντόντντς, Thé Ancient Concept of Progress r Οξφό ρδη, 1973,
Η πανουργία, και άλλες παρεμφερείς έννοιες (, όπως ο δόλος ) , απο τελούν τα ατοιχεία της έννοιας " μήτίς " που στην αρχαία Ελλάδα θεωρούνταν ως η προϋπόθεση για την επινόηση κάθε είδους " μηχα νής " ( εφεύρεσης, στρατηγήματος, απάτης ).Η " μήτις " αποτελού σε την βασική ιδιότητα τόσο διαφόρων θεών ( κυρίως της Αθηνάς ), όσο και ηρώων ή ημίθεων ( όπως του Οδυσσέα, του Προμηθέα,κ.τ.λ.) 0 τύραννος-σοφίστής Κριτίας, απ. 25 ( Ντιλς-Κραντζ ) περιγράψει ως φορέα αυτής της ιδιότητας και τον " σοφό άνδρα "- στον οποίο αποδίδει την " δημιουργία " του)φόβου των θεών, ώστε οι" θνητοί να μην καταστρατηγούν πλέον τους νόμους της ανθρώπινης κοινωνίας.3λ την συνθετική μελέτη των Μ. Ντετιένν - Ζ. Π. Βερνάν, Les Ruses de l'Intelligence. La Metis des.Grecs, Παρίσι, 1974. Χίτλερ, όπ.π., τ. Ε'σελ. 80-81. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να αντιμετωπίζεται και θ: πολιτικός αντί παλος: Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 88-90. Βλ. σχετικά και την ανάλυση του Τ. Ρόπερ, " Εισαγωγή στην ", Νέα Τάξη " του Αδόλφου Χίτλερ ", στον τ. Β'της ελληνικής έκδοσης.του " Αγων " (βλ. σημ'. 3 ), σελ. 333-353. . "V Τ. Ρόπερ, όπ.π., σελ. 344. Όπως επίσης το σώμα των Εφόρων, που ήταν ισχυρότερο από αυτό τη : Γερουσίας. * .; Β. Γκαψούροφ - Δ. Τσιμπουκίδης, Αλέξανδρος ο Μακεδών. (. ελλην._ με Γ.: Στέργιου, εκδ. Παπαδήμα )", Μόσχα, 1980 - Αθήνα, 1982, σελ. 77 Δ. Δημόπουλος, Η Νέα Τάξις, Αθήνα, 1970, σελ. 26. Ηρόδοτος/ 8, 144. Αριστοτέλης, Πολιτικά, Γ 1280β, 32-44. 0 Νεοταξίτης Δ. Δημόπουλο όπ.π., σελ. 55, χρησιμοποιεί αυτή την άποψη του Αριστοτέλη για να υποστηρίξει ότι " κοινωνικά συμβόλαια, κενά βαθύτερου περιεχο μένου, δεν δύνανται ποτέ να συγκροτήσουν ένα υγιές Κράτος ", υπο νοώντας την .έννοια του " κοινωνικού Συμβολαίου " που θεμελίωσε ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός ( Τζων Αόκ,Ζαν Ζακ Ρουσσώ ). Βλ. παραπάνω σημ. 58. 0 Έλληνας Νεοταξίτης__£ώστας Πλεύρης, O L Έλληνες. Εισαγωγή εις το έπος του ελληνικού πολιτισμού, Αθήνα, 1987, τ. Α', σελ. 89, θεωρεί πως ο νιτσεϊκός Υπεράνθρωπος είναι ο " ένας άριστος" του ηρακλείτειου αποσπάσματος 49, που ισοδυναμεί με δέκα χιλιάδες ( " εις εμοί μύριοι, εαν άριστος η " ) . Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του ( όπ.π., σελ. 31), ο Πλεύρης προσπαθεί να στηρίξει την " αναγκαιότητα επιστροφής " στο " αρχαιοελληνικό ιδεώδες ",π μόνο αυτό " δημιουργεί " Υπεράνθρωπους, επικαλούμενος τον"βαθύ σεβασμό " του Χίτλερ προς την αρχαιοελληνική αισθητική (Χίτλερ, όπ.π.,τ. Α', σελ. 159 ). Βλ. και Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 157-168. Βλ. Νίτσε, Μεταθανάτια Έργα.απ. 483-484.
72. Νίτσε, Έ τ ο ί μίλησε ο .Ζαρατούστρα - Για.την νίκη πάνω στον εαυ τό μας, σελ. 117-121. " '; , 73. Ζ. Σαι-Ρυ Νίτσε ( ελλην. μετ. Β. Κατσάνης, εκδ.Άπειρον ),Παρί σι 1964 - Αθήνα, 1976 (σειρά: " Για να γνωρίσετε την σκέψη " .·,) , β-εΧΐ70 74. Τ. Ρόπερ, όπ.π., σελ. 348. 75. θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ. 262-253 76. Εκτός από το κλασσικό λεξικό των Λίντελ - Σκοτ - Τζόουν^ζλ. " φυ λή " ) βλ. και Α. &ασκαλάκης, 0 ελληνισμός της αρχαίας Μακεδονίας,Αθήνα, I960,.σελ. 369-446 ( κυρίως σελ.- 415, σημ Ι ). 77. Α.Άντριους, όπ.π.,σελ. 126 και 400 όπου.η σχετική βιβλιογραφία. 78. Για το " βοιωτικό κοινό " βλ. γενικά την μελέτη του Π. Σαλμόν, : . Etude sur la Confédération Béotienne,Βρυξέλλες, 1978, όπου και : "; ' " "αναλυτι κή βιβλιογραφία στις σελ. 236-248. ••'••'._"•. : 79. Λόγω και της. ορεινής φύσης του εδάφους τους, οι Αρκάδες είχαν ,: ,-; παραμείνει οικονομικά και πολιτισμικά;" καθυστερημένοι " στα 'πλαίσια .μιας πρωτόγονης μορφής αγροτικής οικονομίας."Κοινόν" α• ποτέλεσαν από το 371 π.Χ. κ.ε., όταν μετά την μάχη των Λεύκτρων, ο Θηβαίος στρατηγός και πολιτικός Επαμεινώνδας προέβη στον " συ νοικισμό " της Μεγαλόπολης, πράξη που στόχευε στην αποδυνάμωση της σπαρτιατικής κυριαρχίας στην;κεντρική και νότια Πελοπόννησο. SO. Βλ. και Ά . Άντριους, όπ.π., σελ.: 127. 81. Γι'αυτό και μετά την μάχη του Γρανικού, ο Αλέξανδρος φρόντισε να τονίσει στο μήνυμα που συνόδευε τις 300 πανοπλίες οι οποίες στάλ•/'''•-• θηκαν ως πολύτιμα λάφυρα στην θεά Αθηνά της Αθήνας, ότι προέρχον.":·'" ται από την νίκη κατά των βαρβάρων του Αλεξάνδρου και των Ελλήνων, " εκτός των Σπαρτιατών " ( Αρριανός, 1, 16," 7 ) . ,h 821 Αυτό είναι και το βαθύτερο νόημα του " Επιτάφιου " του Περικλή* :':γ·:;";: που παραδίδει ο Θουκυδίδης .Παρόμοιες θέσεις εξέφραζαν και άλλοι #';Α εξέχοντες Αθηναίοι, όπως, π.χ. ο Καλλίας ( Ξενοφών, Ελληνικά, 6, rOV'3, 6 ) , ο Ισοκράτης ( Πανυγηρικός, 31/ :),κλπ.= Οι' Αθηναίοι της . κλασσικής εποχής, " αντλούσαν^ την αίσθηση της πολιτισμικής ανω τερότητας τους και από το γεγονός ότι πρώτα σ'αυτούς η θεά Δή μητρα " δίδαξε την καλλιέργεια της γης και τα "itpó." ελευσί: νια μυστήρια, που θεωρούνταν ως δύο " θεϊκά δώρα " (βλ. Ισοκράτης, όπ.π.,)χάρη στα οποία ο " θηριώδης βίος " αντικαθίσταται από τον " ανθρώπινο '.' ( ή " αληλεσμένο ").Βλ. γενικά την μελέτη του Λ.Λακρουά " Formes de la vie primitive et de la vie civilisée dans les tra_ditions Légendaires de la Grèce' .Hommages à Ch.Delvoyé, ;•'.- .Βρυξέλλες, 1982, σελ. 59-67 καθώς και τα σχετικά αρχαία κείμενα που έχει συγκεντρώσει ο 0. Σρέντερ, De Laudibus Athenarum a Poëtis Tragicis et ab Oratoriaus Epidicticis Excultis ( διατρ.),Γκέττιvr:- γκεν, 1914. 83. Θ. Λίποβατς, " Το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισμού", όπ.π., σελ. 62: με βάση τις θέσεις του Σ. Φρόυντ, fîassenpsychologfe und Ich-Ahal?se ", SA IX, σελ. 96. 84. Βλ. μ.ά. Μ. Μακ Ντόουελλ, Σπαρτιατικό δίκαιο ( ελλην. μετ. Ν. Κ ' .. Κοντ^ή, εκδ. Παπαδήμα,_} , Εδινβούργο, 1968 - Αθήνα, 1988, σελ. 168 J 'V;-; -170..' i •85. Ένα σημαντικό αριθμό αρχαίων πηγών σχετικά με τους είλωτες έχει
συγκεντρωθεί και μεταφράσει •.ο Π. Κάρλεντζ, Sparta and Laconia, Λονδίνο, 1979, σελ. 347-356 ( Παράρτημα 4 ). 86. Είναι, χαρακτηριστικό το γεγονός ότι όταν η Σπάρτη βρισκόταν ηνα ;'·• ' στο απόγειο της ισχύος της ( 404-371 : " Σπαρτιατική Ηγεμονία ") άρχισε να " ατονεί " με ραγδαίους ρυθμούς το " κοινοτικό πνεύμα " της πολιτείας της : ψηφίστηκε η " ρήτρα του Επιταόέα " που έδωσε .'ν \.\. ' στους πολίτες την ευχέρεια να προσφέρουν ή να κληροδοτούν την πε:.:'-. ριουσία τους σύυ.φωνα με την. βούληση τους χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τα συμφέροντα της κοινότητας ( Πλούταρχος, Άγης, 5 ),επιτρά ; 1 , '• •'"'-• : --. πηκε η κατοχή χρυσών και αργυρών νομισμάτων, κλπ. (βλ. γενικά Μ \:i-r , "'··: Ντόουελλ, όπ.π., σελ., 153-154, 173-174, 219, όπου και σχετική συζ τηση για το αν οι νέοι " νόμοι-,.", που ερμηνεύονται ως " μια κίνηση :"" - ;/; ' : V προς την ατομικότητα ", θεσπίστηκαν κατά το τέλος,του Πελοποννησια '•//•'κού Πολέμου, ή λίγο νωρίτερα ) / /; 87. 3λ. την εξέταση της; " βαρβαρότητας " των Μακεδόνων από" τον Α. Δασ ;:: καλάκη, όπ.π. , σελ. 369-^46. ^ '[ ."•'' 88. Πλάτωνας, Αλκιβιάδης, 1, 12C3. ';; • 89. Ευριπίδης, Ορέστεια, 485. •;::-.-90. Αριστοφάνης, Νεφέλαι , ^92, Σωήκες, ^39, Όρνιθες, 1573 κλ. Βλ. κα Α. Δασκαλάκης, όπ.π., σελ. 372-373 όπου συζήτηση των ενλόγω πηγών .·"·.;, 91. Είναι σημαντικό ότι ο Πλάτωνας,'ενώ " εμπνέεται " και από την λα;ν ;: κωνική πολιτεία για τον ρόλο της γυμναστικής φυσικής (βλ. βιολογι ,""--": /•'".: Κής ) εκγύμνασης καθώς και της μουσικής στην ιδανική πολιτεία του , ,,';?r::.;.y. . στο τέλος τις θεωρεί ως." ανεπαρκείς ": η γυμναστική έχει το " ελ •':\;:ί ]:/:\ •.'" τωμα " να είναι.η καλλιέργεια του " φθειρόμενου " σώματος και η μουσική δεν αποτελεί παρά ένα " χωρίς κατανόηση και βαθύτερη επισ %/. :V.r ,τημονική επίγνωση " εθισμό της ψυχής προς " κάποια ευαρμοστία και : .0^-:; V.":\.-;' ευρυθμία " . Ω ς " πρώτη μάθηση'" θεωρείται το μάθημα της αριθμητι : : ;;)j',/ V:'· : ;; που, την εποχή του Πλάτωνα, η'ταν σύμφυτο με την πνευματική-φιλοσο ικ ^WAI^ÌV: Φ ή αναζήτηση : Πολιτεία , 52 'D-522E "* βλ." και Κ. Δ. Γεωργούλης ,Πλ %il\Çr τωνος Πολιτεία, Αθήνα, 1963 , - σελ. L U I . ·-• 92. Κ. Μαρξ, Φ. Έγκελς, WERKE, Βερολίνο 1969, τ'. 25, σελ. 386-388. Β :; --"; καιΒ. Γκαφούροφ - Δ. Τσιμπούκι δης, όπ.π., σελ. 79, Π. Κονδύλης,0 Μαρξ, και η αρχαία Ελλάδα, Αθήνα, 1984, σελ. 39-40. 93. Γι'αυτό και οι ηγέτες-φιλοσοφοι δεν πρέπει να ασχολούνται με τον .,.-./-· πόλεμο: βλ. Δ. Γεωργούλης, όπ.π, σελ. XLVI - XLVII. 94. Αριστοτέλης, Πολιτικά , 6, I, 1327Β. 95. Αριστοτέλης Πολιτικά, 3, 9, 3, 1285Α. Βλ. και Β.. Γκαφούροφ - Δ. \ :_"·: Τσιμπουκίδης, όπ.π., σελ. 80-81. : •·-.:'•-.'• -96. Η πολιτική της " ελληνο-ανατολι κής " δύναμης του Αλεξάνδρου απο.::...·'-.:'•" : -_· τέλεσε αντικείμενο εντονότατης κριτικής από τον " επίσημο " ιστον;: :;.;..;. ριογράφο της εκστρατείας Καλλισθένη, που πλήρωσε με την ζωή του "-r:::'-" γι'αυτήν, μ'αποτέλεσμα ο Αριστοτέλης, που ήταν και θείος του Καλλ "- .·'•• σθένη, να κόψει τους φιλικούς δεσμούς με τον Αλέξανδρο: για τον 11 ελληνο-ανατολικό " πολιτισμό της ελληνιστικής εποχής βλ. γενικά :' - Κ. Πρεώ, Lé Monde Hellénistique,' Παρίσι , 1978, τ. Β', σελ. 545-679 '. : 97.. Για την σχέση με-ι >ξύ Αλεξάνδρου και Ιουδαίων βλ. Πρεώ, όπ.π., τ. .h?-h£ï '-", οελ. 455-456, 566-568. V '.ΐ;98. Στα πλαίσια ατού του μοντέλου " σύνθεσης " του ελληνικού με το αν .Λ|;::^>;|^^:.τολικό στοιχείο, οι Έ λ λ η ν ε ς ιστορικοί αρχίζουν να ενδιαφέρονται
πλέον συστηματικά και; για την ιστορία των " βαρβάρων πολιτισμών " βλ. Κ-Πρεώ, όπ.π., τ. Β', σελ. 677-679. gg. Αυτή η στάση -θα μπορούσε να παρομοιαστεί ίσως, μ'εκείνη του γαλ λικού, αγγλικού και πορτογαλλικού αποικισμού της νεώτερης ευρωπαϊ κής ι στορίας. . 100. Βλ. και 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 167. 101. Βλ. Ζ. Σαι-Ρυ,·όπ.π., σελ. 74-75. Βέβαια, δεν πρόκειται'για χρισ τιανισμό, αλλά για μια " Γνώση " στον Βάγκνερ/ 102. Βλ. και Ζ. Σαι-Ρυ, όπ.π., σελ. 169-170. 103. Ζ. Σαι-Ρυ, όπ.π.y σελ. 170. 104. Γ ι α τ η ν ι σ τ ο ρ ί α των Φ ο ι ν ί κ ω ν β λ . : μ . ά . Ν τ . ' Μ π α ρ ά μ κ ι , P h o e n i c i a and - . the P h o e n i c i a n s , Β η ρ υ τ ό ς , 1 9 6 1 , Π. Κπιρό - Ζ . Ν τ ρ έ ς , Ι ^ M e d i t e r r a née e t l e " M o y e n O r i e n t , ' Π α ρ ί σ ι , 1965, Τ ζ . Π α ί ρ μ α ν - Ηπράουν, The Lebanon and P h o e n i c i a , Β υ ρ η τ ό ς , 1969,' Τ ζ . Μπ. Π ρ ί τ σ α ρ ν τ . A n c i e n t n e a r . E a s t e r n - . T e x t s R e l a t i n e t o t h e Old T e s t a m e n t , Π ρ ί ν σ τ ο ν , 1 9 5 5 . : 105. Ό σ ο αφορά τ η ν Αθήνα, ο Η ρ ό δ ο τ ο ς , 5, 5 5 - 6 4 υ π ο σ τ η ρ ί ζ ε ι πως το γ έ ν ο ς των " Γεψυραίων " α π ο τ ε λ ο ύ ν τ α ν από τους, " α π ό γ ο ν ο υ ς " των " σ υ ν τω Κάδμω απακομένων Φ ο ι ν ί κ ω ν " - π ο υ ε ί χ α ν ε γ κ α τ α σ τ α θ ε ί α ρ χ ι κ ά στην Β ο ι ω τ ί α , α π ' ό π ο υ ε κ δ ι ώ χ τ η κ α ν και κ α τ έ φ υ γ α ν στην Αθήνα, όπου οι .Αθη ν α ί ο ι τ ο υ ς : ε π έ τ ρ ε ψ α ν να έχουν και δ ι κ ά τ ο υ ς ι ε ρ ά . 106. Α. Ρ . Μωϋ'σής, Ε λ λ η ν ο - Ι ο υ δ α ϊ κ α ί Μ ε λ έ τ α ϊ , Αθήνα, 1 9 5 8 , σ ε λ . 8 0 , α ρ . 3 . , ; και σημ. 3 ( ο , σ υ γ γ ρ α φ έ α ς σ υ γ κ α τ α λ έ γ ε τ α ι μ ε τ α ξ ύ των δ ι α ν ο ο ύ μ ε ν ω ν -- V - τ η ς ε λ λ η ν ι κ ή ς ε β ρ α ϊ κ ή ς κ ο ι ν ό τ η τ α ς που π ρ ο β ά λ λ ο υ ν τ ο " κ ο ι ν ό σ τ ο ι ;:ói ·.: χ ε ί ο ..:". μ ε τ α ξ ύ ε λ λ η ν ι κ ο ύ και ι ο υ δ α ϊ κ ο ύ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ ) . · : 107. Α. Ρ . Η α ϋ σ ή ς , ό π . π . , σ ε λ . 80, α ρ . 5 και σημ 4 / 108. Α. Ρ . Μωϋ'σής, ό π . π . , σ ε λ . 80, α ρ . 9 και σημ 3 . ": 109. Α. Ρ ν Μωύ'σής:, ό π . π . , σ ε λ . 80, α ρ . . ' 2 και " σημ 2 . . . . , ": 110. : Βλ. παραπάνω σημ. 1 0 5 / . ο -• - ' : ' : 'W^T 111'. Η " σ η μ ι τ ι κ ή " ( β λ . " ε β ρ α ϊ κ ή " ) καταγωγή των τ υ ρ α ν ν ο κ τ ό ν ω ν Αρμο":'-'•' . δ ί ο υ κ α ι Α ρ ι σ τ ο γ ε ί τ ο ν α " π ρ ο β ά λ λ ε τ α ι " ε ξ ί σ ο υ τόσο από τ ο υ ς σ ύ γ χ ρ ο •• νους ; Έ λ λ η ν ε ς Ν ε ο τ α ξ ί τ ε ς ( -βλ. Κ.Πλεύρης, Ö Δ ι ω γ μ ό ς των α ρ ί σ τ ω ν , •Αθήνα, 1 9 8 8 , σ ε λ . 1 8 7 - 1 9 5 : π α ρ α π έ μ π ε ι και στο σ χ ε τ ι κ ό λ. τ η ς ε γ κ υ κ λ ο π α ί δ ε ι α ς τ ο υ " Ηλίου " , τ . Ζ ' , σ ε λ . 104, λ . " Ελλάς " ) όσο και από τ η ν ε β ρ α ϊ κ ή κ ο ι ν ό τ η τ α τ η ς Ελλάδας ( β λ . τ ο π ε ρ ι ο δ ι κ ό του Κ ε ν τ ρ ι κού Ι σ ρ α η λ ι τ ι κ ο ύ Σ υ μ β ο υ λ ί ο υ Ελλάδας " Χρονικά " , 7 8 ( ΐ ο ύ ν ι ο ς 1 9 8 5 ) , σελ. 3 ) . 112. Γ ι α τ ι ς σ χ έ σ ε ι ς μ ε τ α ξ ύ Ελλήνων και Ι ο υ δ α ί ω ν κατά τ η ν ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή ε π ο χ ή βλ. γ ε ν ι κ ά Κ. Πρεώ, ό π . π . , τ . Β ' , σ ε λ . 5 6 6 - 5 8 6 και την α ν α ~ :_ : λ υ τ ι κ ή β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α που π α ρ έ χ ε τ α ι στον τ . . Α ' , σ ε λ . 5 2 - 5 3 . 113. Γκ. Αλφέλντυ, Ι σ τ ο ρ ί α της ρωμαϊκής κ ο ι ν ω ν ί α ς ( ελλην. μ ε τ . Ά . Χ α ν ι ώ τ η , ε κ δ . Μορφ. Ι δ ρ . Eûv. Τ ρ α π . ) , Β ι ι σ μ π ά ν τ ε ν , 1984 - ί\θήνα, 1988, σελ. 202. : 114. Γκ. Α λ φ έ λ τ ν υ , ό π . π . , σ ε λ . 2 0 2 - 2 0 3 . 115. Το επόμενο έτος (116 μ.Χ.) επανεστάτησε η Διασπορά της Βαβυλώνας και μετά από Sv/o · δεκαετίες ( ]*32-135) " έλαβε χώρα η μεγάλη εξέ γερση της Παλαιστίνης υπό τον Ηπαρ Κοχμπά. 116. Θ. Λίπόρ^ατς, " Το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισμού", ίΤ^όη.η.', σελ. 63. 117ΧΘ. Λιποβατς, " το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισμού", -;;>··:" όπ.π.;,...οελ." 64.-:;; Ί -.. _r ' ' . -{' [ - : , : \ -'; :.ν •' ' V :
nr
118, Ε. Γλυκάτζη - Αρβελέρ, Η πολιτική ιδεολογία της βυζαντινής αυτο κρατορίας ( ελλην. μετ/ Τ. Δρακόπουλου,€Κδ. Αργώ ), Παρίσι, 1975 Αθήνα, 1977. 119, Βασικό χαρακτηριστικό των Αντιδιαφωτιστών ήταν ότι είχαν ως "κε ντρικό σημείο τη δοξοποίηση και ε ξ ι δ α ν ί κ ε υ σ η του δ ι KC Λ τους έ θ ν ο υ ς που το ονόμασαν " ράτσα " (π.χ. η γαλλική, η α γλική, η γερμανική κλπ. )και θεώρησαν ως αρνητικό πόλο απώθησης το στοιχείο εκείνο που " ενοχλούσε " επειδή ήταν " κοσμοπολίτικ< και " διεθνιστικό ": τους Εβραίους. ": Θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολο γία του πολιτικού, όπ.π., σελ. .267,. : .: . 120, Βλ. Θ. Λίποβατς, Η.ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ. 269 121-, .Βλ. Θ. Λίποβατς', Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ. 259 122, Βλ. την παρουσίαση των σχετικών εργασιών στο έργο του Π. Ππος Τζιμπέρα, Les Indo-Européens, Παρίσι, 1980 με αναλυτική βιβλιογ ραφία στις σελ. 275-283. 123. 3λ. μεταξύ άλλων τις σχετικές ιιελέτες στο συλλογικό έργο ni Kr sc . Entretiens sur le racisne (éd. L . P o l i a k o v ) , Parij". 19 και το έργο του L . Poliakov, Histoire de 1 ' antisémitisme , Paris , 1 124, Βλ. Θ. Λίποβατς, Κ ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ.267 125, Βλ. Θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ.270 126. " Θαυμαστής " του Γκομπινώ υπήρξε και ο Ί ω ν Δραγούμης. .127·, Κ μειονότητα των Γερμανών Σουδητών αποτέλεσε το κύριο ιστορικό πολιτικό " άλλοθι ,." για την προσάρτηση της Τσεχοσλοβακίας από Τρίτο Ράιχ. •..''" ":. - . ' ν 128V .Βλ. και Ζ. Ζ. Σεβαλλιέ, όπ.π., σελ. 40. 129V Βλ. 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 171 και 173. 130 .·; Τα στοιχεία παραθέτει ο Ö. Σήρερ, όπ.π., τ. Α' σελ. 177. ,131V Βλ. Θ. Λίποβατς/ Η.ψυχοπαθολογία του πολιτικού , όπ . π". , σελ, ·. Λ 3 2 Ϊ Ζ. Σάι-Ρυ, όπ.π. ,~:σελ. 7.4. 1 3 3 . Ζ. Σαι-^υ, όπ.π., σελ. 77. Πρόκειται πάντως για-μια " Γνώση " στον" Βάγκνερ και όχι για χριστιανισμό: βλ. "και παραπάνω σημ. 134.; Βλ. και 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 179. • 135. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 5 και σπορ. 136. ,Χ-Οτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 213: " Η εθνικοσοσι. αλιστική ε π ι τ ή μ η (...) θα γίνει μια μέρα βασίλισσα κι αρχόντισσα του γ μανικού έθνους". 137, Θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ. 257-ί και σελ. 266.- . Θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολογία ·του πολιτικού, όπ.π., σελ. 275. Βλ. και Ζ.Ζ. Σεβαλλιέ, όπ.π., σελ. 30-45. Θ. Παπαρήγας, όπ.π., σελ.-27. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α' σελ. 393. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α' σελ. 3 )3. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α' σελ. 393-394. *" Χίτλερ, όπ.π., τ. 3' σελ. 83., Χίτλερ, όπ.π., τ . Α' σελ. 145-146. Χίτλερ, όπ.π., τ . Α' σελ 109-202 / κυρίως: σελ. 136-148,le' ;Χίτλερ, όπ.π., τ. Α' σελ. 177-180. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α' -σελ.'147-180. ••Α,; Μπούλλοκ, όπ. π. , τ. Α ', σελ. 33, ^Χίτλερ, όπ.π. ,. τ. , Α', σελ. 191. -Κ V, V.
151. Για την " καταδίκη " της Γαλλίας ο Χίτλερ αφιερώνει ένα σημαντι κό τμήμα του κεφαλαίου του σχετικά με την " προς Ανατολή " πολι τική : όττ.π., τ. Β', σελ. 300-312. Βλ. και Ζ.Ζ. Σεβαλλιέ. όπ.π., : σελ. 35. 152. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 300. "'.153. Βλ. και Ζ.Ζ. Σεβαλλιέ, όπ.π., σελ. 36. : 154; Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 314-315. 155. Σοφοκλής,Αντιγόνη, 156. Η εξόντωση των Εβραίων από το Τρίτο Ράιχ περιλαμβάνει όλες" τις φάσεις-περιπτώσεις της κλίμακας " αρνητικής δράσης " που έχει .;•:. διατυπώσει ο Τζ. Άλλπορτ, στο έργο; του '' The nature - of Pre judice", : ( ;· - 1958, σελ. 14-15 : α) Προφορική επίθεση, β) αποφυγή του Αλλου ; • ( αυτοπεριορισμός, . Γκέττο ), γ)'Διακρίσε ι ς, δ) Άμεση σωματική . επίθεση, ε) Εξολόθρευση ( συστηματική γενοκτονία ). Όλες αυτές' ; : : . ; >'-• οι' περιπτώσεις " περιγράφονται στο. " Mein Xanpf" 157. Βλ. 0. Παπαρήγας, " Κράτος και Κόμμα στη ναζιστική Γερμανία'", -. Επιστημονική Σκέψη, 24 ( Ιούλιος-Αυγουστος 1985), σελ. 39-47, - ειδικότερα σελ. 43.: . .: .- - ..^158. Από τους 910.000 άνδρες που είχαν τα S.S. κατά το 1944, οι μισοί, ::,..':'" περίπου ήταν ξένοι', με συντριπτική" πλειοψηφία τους εκπροσώπους ,J::;: :.'; ,. "; κατώτερων φύλων ".: βλ. Κ. Γΐάτζολντ - Μ. Βα'ισσμπέρκερ,Hackerskreuz ί - ?.: und Totenkofi*. Die Partei des Verbechens , Βερολίνο ,. 1982 ,: σελ. 370, ; :.:%--~::* Θ. Παπαρήγας, όπ.π. , σελ. .42. ^;-;:Î; ) ' ' -'-',_. '. '. ·• ••-'; '~\ ";. "159.: Είναι η άποψη που υποστηρίζει ο Θ. Παπαρήγας; όπ.π. 150. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ούτε η Ιταλία " αντιμετώπιζε;" με θε;. ;·... τικό τρόπο την εβραϊκή γενοκτονία, δεδομένου ότι ο μουσολινικός ; ι/;:;;..-φασισμός δεν υπήρξε- αντισημιτικός. , ••'·• ;' ; 161.. Ζ.. Βαντιά, όπ.π. ,,-.χ.-. Β', σελ.: .185 .-., ν. ./ , =^ . ;; ^ ' •_, Ί62.:_Θ. Παπαρήγας j'•-'',Κράτος και κόμμα στην . ναζιστική Γερμανία '", , όπ.π. , ν{^,οελ. 42. Λ '" · ·.: - .. . ·· ""' ;;; ; " ··.. '• :; -' 163. 0 ίδιος ο 8. Παπαρήγας, στο άρθρο του " Η ταξική φύση του ναζισ• τικού κόμματος ", Επιστημονική Σκέψη, 23 - ( Απρίλιος-Ιούνιος 1985), σελ. 17-28, ειδικότερα σελ. 22 τονίζει την σημασία που απέδιδε ο εθνικοοοσιαλισμός στις " εργατοημέρες " και το εργατικό δυναμι-
;- *
κό.
"
164. Βλ. Θ. Λίποβατς, " το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτι σμού ", όπ.π., σελ. 62-63. 165. Χίτλερ, όπ.π., 166. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 274-275. 167. Θ. Λίποβατς, " Το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισμού", όπ.π. , σελ. 63. /$> 168. Π. Βέιν, " Les Juifs et le Judaïsme dans le Monde '.',Annales, < Σεπτ-Οκτωβ. 1974. Vf\. ν ^ ' Λ Ί Π ο ^ τ ^ 169. Θ. Λίποβατς, " Το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισμού", όπ.π., σελ. 62-63. 170. θ. Λίποβατς, " Το φαινόμενο του Ρατσισμού:και του Αντισημιτισμού", όπ.π., σελ. 62-63. 171". Χίτλερ, όπ.π., τ.- Β', σελ. 82. ^ ..•:.-,•• ; ' 172. Χίτλερ, όπ.π., τ.; Β', σελ/ 206-207,3 : " ; -'„ .: ^ -
^:^--_ 1 5 0 " - ^
Σ χ ε τ ι κ ά με τ η ν ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή α ν τ ί λ η ψ η τ η ς ν ο μ ο θ ε τ ι κ ή ς λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α ς του κ ρ ά τ ο υ ς β λ . τ ο έ ρ γ ο του κ α θ η γ η τ ή Π α ν ε π ι σ τ η μ ί ο υ του Β ε ρ ο λ ί ν ο υ Κ. Σ μ ί τ τ , L e g a l i t à L é g i t i m i t é , Π α ρ ί σ ι , 1936. 206. Λ '.: 174 Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Β ' , σ ε λ . : J- 1 7 5 Κ δουλεία σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, όπως εξάλλου και στην Αμερική, καταργήθηκε μόλις κατά τον 19 α ι . Il , 1 7 6 θ. Λίποβατς, " Το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτισοπ. π. σελ. uau :• 177, Βλ. σ χ ε τ ι κ ά Θ. Λ ί π ο β α τ ς , Η ψ υ χ ο π α θ ο λ ο γ ί α του π ο λ ι τ ι κ ο ύ , ό π . π . , σελ. 262. . . : ii 178, Θ. Λ ί π ο β α τ ς ' , Η ψ υ χ ο π α θ ο λ ο γ ί α τ ο υ π ο λ ι τ ι κ ο ύ , , ό π . π . , σ ε λ . 255. χ 179, Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . Υ , τ . Β', σελ. 189-200. .; ^180;; Τον α ν α φ έ ρ ε ι ο Ζ". Ζ. Σ ε β α λ λ ι έ , ό π . π . , σ ε λ . 4 1 . Υ 181. Βλ. παραπάνω σημ. 1 3 6 . / 18 2. Βλ. παραπάνω σημ. 1 5 . ^ ' • \183. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 250-259. Βλ. την : εκτενή ες,έταση της ε·5νι κοσοσιαλιστικής προπαγάνδας και του λαϊκιστικού χαρακτήρα της στο Β'μέρος της μελέτης. £184; ..Βλ. παραπάνω σημ. 180. " Ί 8 5 . Ζ.Ζ. Σεβαλλιέ, όπ.π., σελ. 41. ·:-186. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 380. : ; ;-;187. Βλ. γενικά Θ. Λίποβατς, Η Ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ.'274-275. : V 188; Ως " όργανο " του οποίου " παρουσιάζονταν " και η μασωνία, που είχε " επιβάλλει·" το σύνθημα " ελευθερία-αδελφότητα-ισότητα " .το οποίο ο Χίτλερ (βλ. σελ. '228 k.£ )θεωρεί ως τον υπ'αριθμό ένα .."καταστροφέα " της " προσωπικότητας ". . i ^ c i i s g ; ,,Των Ελλήνων συμπεριλαμβανομένων .· Επί του θέματος, είναι χαρακ- . : η επιστολή συγχαρητηρίων που έστειλε την .1 Ιουνίου ; Γ τηριστική : ,Ί927 ο τότε . καθηγητής της Ιστορίας του Εθνικού Καποδιστριακού ' •'• Πανεπιστημίου αθηνών Μαργαρίτης Ευαγγελίδης. στον γιατρό Αριστεί δη Ανδρόνικο ο οποίος, με βάση τα " Πρωτόκολλα " σκτιγραφούσε το καταστρεπτικό πολιτισμικό έργο του " Ιούδα δια μέσου των α ι ώνων ": " Ή δ η εκ του συγκεκομισμένου πλούτου εμπειρικής και θεωρητικής γνώσεως προφανώς και επικαίρ<ος διαφωτίζετε τη φιλο μαθή Ελληνικήν κοινωνίαν. Αυτή δε ευφροσύνως αναλογίζεται ότι οι μόχθοι και οι κίνδυνοι εις ους λίαν τολμηρώς εξετίθετε την ζωήν υμών δεν απέβησαν αλυσιτελείς τη πατρίδι. Κ δε πατρίς χ α ί ρουσα αποδέχεται τας πολύτιμους γνώσεις του εκλεκτού αυτής τέκ νου ". Βλ. Α. Ανδρόνικος, 0 Ιούδας δια μέσου των αιώνων. Οι α φανείς εχθροί της ανθρωπότητας, Αθήνα, 1975, σελ. 5. Τα"πρωτό~ "κολλά " έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά σε μια έκδοση η ο ποία δεν φέρει ούτε τόπο, ούτε χρόνο, ούτε εκδοτικό οίκο αλλά ούτε και το όνομα του εκδότη-συγγραφέα, ο οποίος υπογράφει την εισαγωγή στο__κείμενο των " Πρωτοκόλλων " απλά ως: " 0 εκδότης ", 19 «;U ° * Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 88, Τ. Ρόπερ, όπ.π., σελ. 340. ^ • 1 9 1 i-, Χίτλερ, όπ.π., τ . Α', σελ. 363-364. | Μ 1 9 2 · Χίτλερ, όπ.π./ τ . Α', σελ. 364. β 194:: Χίτλερ, όπ.π., τ : Α', σελ. 368. 173
:
^ 1 5 1 ' :-
195. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 3 6 8 . 196. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 1 4 1 . 197. Μ α ρ τ ι ά λ η ς , 10, 76 . 198. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 3 8 4 : 199. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 3 8 5 . 208. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. σελ. 338811-- 4 0 3 . 201. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 3 8 1 . 2 0 2 . : 0 γ ε ρ μ α ν ι κ ό ς μ ε σ α ί ω ν α ς κ α τ α λ α μ β ά ν ε ι ^ ι δ ι α ί τ ε ρ η θέση στην ι σ τ ο ρ ι κή - θ έ σ η " τ η ς α π α ρ χ ή ς " που υ π ο σ τ ή ρ ι ζ ε ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς : βλ. σελ. 2,12, Η.ε. .';' -, " -".'·'.. : , . ,"/ _' " ; 203. Βλ. και 0 . Σ ή ρ ε ρ . : όπ . π . , τ . Α ' , σ ε λ ^ 1 7 3 . V :_'',;--y-; :-* "·; ; ; 204. 0 . Σ ή ρ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 1 4 5 . -^ '; ". . / · . .· ''...... : Γ : 205. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σ ε λ . 3 3 6 - 3 3 7 . \ ,; ; ; : 206. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σ ε λ . 3 3 6 . - "-"' . - ; 207. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 3 3 7 . : . ; 208. Ό π ω ς σ χ ο λ ι ά ζ ε ι και ο 0 . £ ή ρ ε ρ , ό π . π . , τ'. Α ' , σ ε λ . 145, ο Χ ί τ λερ α π ο φ ε ύ γ ε ι να ε κ φ έ ρ ε ι γνώμη στο "Heir, - a r p ^ •' πάνω στο ζ ή τ η μα τ η ς ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή ς π ο λ ι τ ι κ ή ς του ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ Ρ ά ι χ , π ε ρ ι ο ρ ι ζ ό J1 μ ε ν ο ς σε π α ρ ο δ ι κ έ ς και μάλλον α ό ρ ι σ τ ε ς αναφορές γ ι α οικονο μ ι κ ά ε π ι μ ε λ η τ ή ρ ι α " , " ε π ι μ ε λ η τ ή ρ ι α των κτημάτων " και ε ν ό ς " " κ ε ν τ ρ ι κ ο ύ ο ι κ ο ν ο μ ι κ ο ύ συμβουλίου " . 209. Στην β ρ α ζ ι λ ι ά ν ι κ η λ α ϊ κ ή παράδοση ,' ρ .Λαμπιάουν . έ χ ε ι π α ρ α μ ε ί ν ε ι - , σαν έ ν α ε ί δ ο ς " Ρομπέν των Δασών " . . . .' ; : ''; ".;!-.""•' ' 210. Βλ. Θ. Λ ί π ο β α τ ς , Η ψ υ χ ο π α θ ο λ ο γ ί α του π ο λ ι τ ι κ ο ύ , ό π . π . , σ ε λ . 2 7 3 . 2 1 1 . Βλ. κ α ι παραπάνω σημ. 188 και 1 8 9 . • • '-.: ' Λ . 212. βλ. τ η ν σ υ ν θ ε τ ι κ ή παρουσίαση τ η ς " υ π ό θ ε σ η ς Μτρέϋφους " κ α ι : τ ι ς ι δ ε ο λ ο γ ΐ . κ έ ς - π ο λ ι τ ι κ έ ς π ρ ο ε κ τ ά σ ε ι ς τ η ς {που κ ά ν ε ι ο Θ. Λ ί π ο β α τ ς , ; . Κ ψ υ χ ο π α θ ο λ ο γ ί α τ ο υ π ο λ ι τ ι κ ο ύ , ; ό π ; π . ; ' σελ.:/ ; 273-274ν ; .;' ; -/ ; ; -,!^ rv^r-r'r -;, 2 1 3 . Βλ. Λ. Ρ ι σ ά ρ , Ν α ζ ι σ μ ό ς και κουλτούρα ( ελλην'Γ μ ε τ . Λ. Α. Β α γ ι α ν ο ύ , ε κ δ . Αστέρι ) , Παρίσι , . 1971,"- .Αθήνα, 1 9 7 9 , / σ ε λ ν , 40 .":""ί '• : ,\- -' 214. Βλ. Θ. Παπαρήγας , ." Κ ταξ,ι'κή φύση : του ; ν ά ζ ι σ τ ι κού κόμματος' ",όη. π . , σελ. 27. r 215. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 3 3 3 . 216. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 289-334 (" Οι αιχίες της καταστροφής") 217. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 333. 218. Χίτλερ, όπ..π., τ. Α', σελ. 329. 219. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 3 3 1 . ; :, • ' ' . - ν •••_••••• 220. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 331-332; 221. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 330. - - >" 222. Πολλοί από τους ηγέτες του κινήματος ήταν και καλλιτέχνες_·• . ; 223. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 330. .. -. 224. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 330.:\--'"'. . 225. Ενώ ως " τρελλοί " είχαν καταδικαστεί από τον Ιουστινιανό":βλ.
σελ. 83. 226. 227. 228. 229. 230. 231.
Χίτλερ, όπ.π. Χίτλερ, όπ.π. Χίτ'λυρ, όπ.π. Χίτλερ, όπ.π, Χίτλερ, όπ.π. θ. Λίποβατς, Η
τ . Α ' , σελ. 322. τ . Β ' , σ ε λ . 30.' τ . Α ' , σελ. 318. τ . Α ' , σελ. 314. τ . Α ' , σελ. 315. ψ υ χ ο π α θ ο λ ο γ ί α τ ο υ π ο λ ι τ ι κ ο ύ ,: ό π . π . ;:·Γσελ.. 275
1 C Ο ;·_'ΐ^ϊ'' ;
Για τ η ν σχετική με τ α γεγονότα της Δημοκρατίας της Βαί'μάρης βιβλιογραφία, βλ. σ η μ 4pj. τ-θ^-τΑτ^+ίΑροΛ:)·^-·^^^^ pqo Χίτλερ, ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 333-33^. ?34 C Πικάοοο και οι άλλοι κυβιοτές είχαν εμπνευστεί και από τ η ν αφρικανική γλυπτική τ η ν οποία η Ευρώπη " ανακάλυπτε " στις α ρ χές του αιώνα μας: βλ. γενικά Χ. Ρ ή ν τ , Ιστορία της μοντέρνας ζωγραφικής (ελλην. μ ε τ . Α.Παππά - Γ. Μανιάτη, ε κ δ . Υποδομή ) , Αθήνα, 1 9 7 8 , σελ. 7 4 . 78-79,' 8 2 ; 164-206. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σ ε λ . 1 8 0 . 236 3λ. Λ . Ρ ι σ ά ρ , όπ.π., σελ. 1 8 4 . 237, Βλ. τ η ν περιγραφή τ ω ν παιδικών'και νεανικών χρόνων του από τ ο ν : ίδιο τ ο ν Χίτλερ, ό π . π . , τ . Α', - σελ., 97-123 , κυρίως σ ε λ . 1 0 1 , : : 109-110, 120-121. ' ;; ,. \ r -/- 23S Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ. 6 4 . ^ .\ • j.-if?-' 2 3 9 Βλ. και Λ. Ρισάρ, ό π . π . , σελ. 183-184. ·»./: '::••; 2 4 C Βλ. και Λ. Ρισάρ, ό π . π . , σελ. 1 8 2 . .' j K"241 Χίτλερ, όπ.π., τ . Α ' , σελ. 1 5 9 . ' : : |'!, 242 Χίτλερ, ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 1 5 8 . '.-•• : : ' ' ''" .243Χίτλερ, ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 1 5 8 . / - ,244 Μια θ α υ μ ά σ ι α σύνοψη του περιεχομένου της " άμεσης δημοκρατίας " της κλασσικής Α θ ή ν α ς παρέχει ο Κ. Καστοριάδης, Η α ρ χ α ί α ε λ λ η ν ι κή δημοκρατία και ;η σημασία της.για μας σήμερα, Α θ ή ν α , 1986, σελ 3 1 - 3 4 . Για την Α θ ή ν α του Περικλή' βλ. γενικά H O L Χ .Μπένγκτσον Ιστορία της-αρχαίας Ελλάδας'( ελ. μ ε τ . Α . Γ α β ρ ί λ η , εκδ.Μέλισσα),Κόν 1968 -Αθήνα, 197S-, 'σεν\.' 183--137 και 18-2--Ί83" όπου παρέχεται καιη β Χίτλερ 245. ο π . π, τ, Α' σελ. 162-163. ; ;246, Χίτλερ όπ.π, τ, Α' σελ. 163. ' ;'';/' ;' ^•24.7: Χίτλερ ,'\ : - • όπ.π. τ, Α'· σελ., 162.-; ;.^'-.-, : . •: \· •248; Χίτλερ όπ .π. τ. Α' σελ. 1 6 3 . -"'. '" ' - ;'·.':Χίτλερ όπ. π. τ, Ά' σελ. 164. •-". \" 2A9, ; : \25θ'. Χίτλερ όπ.π. τ. Α ' σελ.' 362. ^;::; ?: ' :/·.χ 251. Χίτλερ όπ.π. τ. Α ' σελ. 362.. •"'>•. 252. Χττλερ όπ. π. τ. Α ' σελ, 3 6 2 - 3 6 3 . Χίτλερ όπ.π. τ. Α ' σελ. 375. :25^. Χίτλερ όπ .π. τ. Β ' σελ. 57. 255. Χίτλερ όπ. π. τ. Β ' σελ. 57. 255. Κυρίως της " δημοκρατικής περιόδου " και ειδικότερα της πρώιμης φάσης της όταν η ρωμαϊκή κοινωνία λειτουργούσε με βάση τις " η ρωικές αρετές " όπου εργασία και πόλεμος αποτελούσαν δύο όψεις του αυτού νομίσματος: βλ. και την περίπτωση του Κάτωνα κήνσωρα( (234-149) στα γραητά του οποίου το αξίωμα," αίμα και γη " μετα βάλλεται σε " ιστορική προϋπόθεση " της ευημερίας της Ρώμης : βλ γενικά Ζ. Μπαγιέ, Littérature Lai ine, Παρίσι , 1965, σελ. 73-80 κα 107 - όπου η σχετική βιβλιογραφία. 257, Χέγκελ, Φιλοσοφία της Ιστορίας, εκδ, Αναγνωστίδης, σελ. 257. 258, Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 78. Η σύλληψη αυτή του Χίτλερ δεν δι στρέφει το νόημα του ανθρωπιστικού διεθνισμού, έτσι όπως το αντ λαμβάνονταν ο ιουδαϊσμός και ο χριστιανισμός, ο διαφωτισμός και ο σοσιαλισμός.' . . · ; ; — 259, Το ζεύγος " εβραϊσμός-μαρξισμός " αναλύεται και ως " εβραϊσμόςχριστιανισμός-μαρξισμός-διαφωτισμός ". ,··, . -;.
»S"
:
t-\ I— <-v
Λ. Ρισάρ, όπ.ττ., σελ. 185. Λ. Ριαάρ, όπ.π., σελ. 192-193; ; Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 287. ·. : : Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 287.. ;. /" την θαυμάσια σύνθεση του πολιτικού έργου του Περικλή που κάν ε ι ο 0. Ντυράν, Παγκόσμιος ιστορία, του πολιτισμού ( ελλην. μ ε τ , Τ. Κωνσταντινίδη, εκδ.: Συρόπουλοι. ) , τ . Β', σελ. 262-257: ο συγγ ραφέας επισημαίνει πολύ σωστά την σημασία που έπαιξε για την ε δ ρ α ι - ωση του δημοκρατικού πολιτεύματος η " αμοιβή " π ο υ θέσπισε ο Π ε ρ ι . .κλής: σε πλήθος κοινωνικών " λειτουργιών. " \( όπως στην απονομή δ ι : 7 καιοσύνης και τον σ τ ρ α τ ό ) , η οποία , ως . πολιτική και ιδεολογική „ • ; σύλληψη, · βρίσκεται- στους αντίποδες,του αριστοκρατικού αλλά και Γ -· του. κοινοτικού πνεύματος.":: -;' ' ·:/ΐΠ' ;;.> > ;"/,. '--"-· .•"''••:; 265. Θουκυδίδης, 2 , 43. / /'; .; V / '•'.-", 266. Γι'αυτό και ο Περικλής'κατηγορήθηκε - ότι διέφθειρε τον' αθηναϊκό : ".δήμο: βλ. 0: Ντυράν', όπ. ri.-, ·' τ . 3 ''-γ'·• σελ. 263 και παραπάνω σ η μ . 2 6 4 . 267. Πλάτων, Ευθύδημος, 2803. Πρβ, και τις σχετικές αριστοτελικές θ έ σεις στα Ηθικά Νικομάχεια, . 1177Α,Ι και 1177Α,8. ; 268. Βλ.'νσχετικά το κλασσικό έργο της Χ.-Νορθ, Sophrosyne. Se If ^ Know — : ledee and Self- Restraint in : Greek ; Literature , Νέα Υόρκη, 1966. ':269:^Θουκϋδίδης, r 2 , ;40.;: .;-• ' " -; V- :; /'///":/, :- f: - ' •• •- - ·:. '••;270'"/ Π λ α τ ω ν α " ς / / Λ Y ; -'-]•. ~ / r ; / L· ' •••. / : ' / '· ; -: i 271 . / Γ ι α ; τ η ν - " ύ β ρ ί ν - " β λ . γ ε ν ι κ ά τ ο , . έ ρ γ ο .του Ε. Ρ . Ν τ ο τ ς , OL / Ε λ λ η ν ε ς ;η ; ;:';'; και. 'το παράλογο .(' ε λ λ η ν . μ ε τ .-, [ / / Γ ι α τ ρ ο μ α ν ω λ ά κ η ς , ε κ δ . Κ α ρ δ α μ ί τ σ α ) , ;/" : ">;;- Οξφόρδη / 1958V- α θ ή ν α , 1978 ( .μεταφρ .' από , τ η ν ;β ' έ κ δ . ) . . / ; 272. Χ ί τ λ ε ρ , - όπ..π."ν τ . Β ' , σ ε λ . '283 . ,;ί/ ν '/'./.. ;.·... • ' -; ; ' : : 273; : -Χίτλέρ/\."όπ.π;/ ; τ.- Β ' ; σ ε λ . '.. 282 . / / / / ' / / . / ' / / - . - ·. ' ' / 7 : ; : : ^'274. - Χ ί τ λ ε ρ " " ό π ' . π . y'..τ .[ Β ' /σελΥ7,.281 y / Y ^ ^ / · ^ · ' ; y ''-,_ -• --.'--' -' 7 : : r: /275V,. Χ ί τ λ ε ρ ; ; ό π . π / ; - i t / . B ' , ;αεΧ^28ΐ\:^Μ^^ΰ:Μ^:0''-^ ' '~ •• /."• ' " ~-[ / 2 7 6 / Χίτλερ 1 , ^órx.n^y Η.' À ' , σελ'": 337 J / / / j % ' / 7: '7- : ^7 : ." ...: : ; ' 2 7 7 ; Λ . ' Ρ ί σ ά ρ , ό π . π . , σ ε λ . 68.'-/;· //• '•" ' •• / .: 278/ β λ . Λ." Ρ ι σ ά ρ / ό π . π . , σελ. 6 8 . ,. ; 2797 Βλ; Λ. Ρ ι σ ά ρ , ό π . π . , σ ε λ . 1 9 7 . ; / ;; . 2 8 0 . Βλ. Λ. Ρισάρ-, ό π . π . , σελ. 74. 2 8 1 . Βλ. Λ". Ρ ι σ ά ρ , " ό π . π . , σ ε λ . 2 0 1 . . : / Υ " " .. ': 282. Βλ.. Λ . - Ρ ι σ ά ρ , ό π . π . , σελ. :201-202>.'.", / : 283; Τ ζ . Μπόαρτμαν-, Α ρ χ α ί α ελλην ι κή τ έ χ ν η , Αθήνα, ε κ δ . Υποδομή , 1S79 , σ ε λ . :.' 284. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . " , τ.= Β ' , σ ε λ . , / 7 . " ^lSl-{£χ, .."285. Λ. Ρ ι σ ά ρ , ό π ; π . , σ ε λ . 6 8 . / : 286. Γ.. Γ κ α ί μ π ε λ ς ,· Η μ ε ρ ο λ ό γ ι ο . Από τ ο Κ ά ι ζ ε ρ χ ο φ στην Κ α γ κ ε λ α ρ ί α ( ε λ λ η ν . \ ' • ; μ ε τ . με ε π ι μ έ λ ε ι α τ ο υ Ε . Κ ε ϊ μ ά ρ η / : ε κ δ . Π λ ε ι ά ς ) , Α θ ή ν α , 1974, σ ε λ . 1 7 , 7 Υ""'- 19,; 2 7 , ' 2 9 κ . ε . " ' ?-• ' ' - / ." γ V/' / ' "/:/ V 287.. Γ. Γ κ α ί μ π ε λ ς , ό π . π . , σελ.. 1 0 3 . "/;-/• ' 2 8 8 . Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 1 1 9 - 1 2 0 . . : . 28?. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 1 2 ^ . 7 / —-, 2 9 0 . Βλ. Λ. Ρ ι σ ά ρ , . . ό π . π . , σελ. 1 9 7 - 1 2 0 . , . •'291. Βλ. τα απομνημονεύματα π ο ο συνέγραψε ο Α . Σ π έ ε ρ ό τ α ν ήταν κ ρ α τ ο ύ μ ε .7·" :,./ ν ο ς σ τ ι ς , φ υ λ α κ έ ς τ ο υ Σ π α ν τ ά ο υ : I n s i d e . t h e . T h i r d R e i c h , ( α γ γ λ . μετ. / , _:,77 Ρ . κ α ι Κ . Ο υ ί ν σ α ν , ε κ δ . AVON 300KS) ,':·:Νέα .Υόρκη ', 1970 , ε ι δ ι κ ό τ ε ρ α σελ. ; / / / / 1 3 3 , 1 6 4 , 1 9 2 , 2 0 3 - 2 0 4 , 2 3 4 - 2 3 6 , 2 4 4 , 4 0 3 , 4 1 7 όπου γ ί ν ε τ α ι λ ό γ ο ς γ ι α /.-s':-:'. τ ο ν Α. Μπρέκερ. : Βλ. Λ. Ρ ι σ ά ρ , ό π . π . , σελ. 200.;/ 292. 260. Βλ. 261. Βλ. 262. Βλ. 263. Βλ. 264. Βλ.
Ν.
• Μ Έ Ρ "Ó" Σ ν τ Ρ- ι ,T-;o/
Ή;ν;Π'Ρ : ; Ο/Π Α,Γ :A"yH ]&! Α%- ΗΚ:Χ Σ-Τ : 0 Ρ *Ι Α-·:;
Κ' Α : Ι -
:
0ΜΤΪΌ:ΚΜ?Ί:'Σ·
Τ.Ό' Κ·:Ρ^Α"ΤΓ:Γ-Κ:;Ό Υ^Ί -.ΔνΕ-ΐΩ. Δ : .Έ*Σ-
^ll55:ÌS|l
y
< ΕΦ
A
Ê / . Προπαγάνδα και
'..
;
J^_A_I_0__I_£
"__Η__Π_Ρ_0_Π_Α_Γ_Α_Ν_Δ_Α_
Λαί'κισμός
Γ ρ ά φ ο ν τ α ς ο Χ ί τ λ ε ρ τ ο " Mein Kanof ;
γνώριζε πολύ ρ ε α λ ι ο τ ι . κά πως οι
"..στην δ ε κ α ε τ ί α του 1 9 2 0 ,
ο π α δ ο ί του ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ο ύ
ανα
κινήματος
την". ε π ο χ ή ^ ε κ ε ί ν η δ ε ν ή τ α ν παρά μ ι α " χ ο ύ φ τ α " π α ρ ά λ λ η λ α όμως,
δήλωνε
την π ε π ο ί θ η σ η του óìru " . σε μ ε ρ ι κ ά . χ ρ ό ν ι α , η μ ο ί ρ α -θα ^ ρ τ ι ά ξ ε ι από μας τον κ υ μ α τ ο θ ρ α ύ σ τ η που πάνω τ ο υ θα τ σ α κ . ΐ σ τ έ ί ,το " α γ ρ ι ε μ έ ν ο κύμα γ ι α να κυλήσει
-
π ί σ ω πάλι , αδύναμο " ( 1 ) .
γεγονός-ότι τ η ς , τ η ν μόνη
η εθνικοσοϋια.λιστική " αλήθεια " ,
Την π ε π ο ί θ η σ η α υ τ ή τ η ν στήρι3&.
oro
κοσμοθεωρία όχι
μέσα
(ióvo π ε ρ ι έ κ λ ε ι ε
:
αλλά κ α ι ε ί χ ε στην δ ι ά θ ε σ η τ η ς ένα " τ ρ ο μ α κ
;
τ ι κ ό ό π λ ο : : " -για να ε π ι β λ η θ ε ί
στο " σ υ ν ο θ ύ λ ε υ μ α των άλλων κομμάτων
την π ρ ο π α γ ά ν δ α , χάρη - σ τ η ν ο π ο ί α θα " κ α τ α κ τ ο ύ σ ε " ' π ο λ ύ εύκολα Φβ:γ Σύμφωνα) με τον. Ρ . Μ'. Ντάους ο Χ ί τ λ ε ρ . υ π ή ρ ξ ε
":
τις
πιθανότατα ο.πιο
λος '-"/δάσκαλος " στην π ρ ο π α γ ά ν δ α και τ η ν οργάνωση στην σ ύ γ χ ρ ο ν η
μάζες. μεγά
ιστορία,
:γίατί^ α ξ ι ο π ο ί η σ ε την π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ ή ; τ ε χ ν ι κ ή των μ α ρ ξ ι σ τ ώ ν ( π ο υ . τ ο ν πωσίασε στα ν ε α ν ι κ ά τ ο υ χ ρ ό ν ι α στην Β ι έ ν ν η ) ,
τ η ν οργάνωση και τ ι ς
εντυ μεθό-
;δους·.της: κ α θ ο λ ι κ ή ς , ε κ κ λ η σ ί α ς . ( : προς-.την • • οπό ί α έτρεψε 1 .;μάλλον α ν ά μ ι κ τ α "συναισθήματα : ) ,". τ η ν ' Συμμαχική" .προπαγάνδα κατά τ ο ν ; Α ' Π α γ κ ό σ μ ι ο - Πόλεμο ( ό π ο υ υπήρξε δεκανέας ) , φροϋδική ψ υ χ ο λ ο γ ί α ( 2 ) .
και τ έ λ ο ς
" Όποιος θέλει
μάζα, π ρ έ π ε ι να βρει το ; κ λ ε ι δ ί
την
να π ά ρ ε ι με τ ο μ έ ρ ο ς τ ο υ τ η ν
που α ν ο ί γ ε ι
Εδώ η α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ό τ η τ α θ ε ω ρ ε ί τ α ι θέληση.
την α μ ε ρ ι κ α ν ι κ ή διαφήμιση και
την πόρτα της κ α ρ δ ι ά ς τ η ς .
α δ υ ν α μ ί α ενώ η δ ύ ν α μ η ε ί ν α ι
μόνο η
Δεν μπορούμε να κ ε ρ δ ί σ ο υ μ ε τ η ν ψυχή τ ο υ λαού αν σ ύ γ χ ρ ο ν α δ ε ν
πολεμήσουμε
σκληρά γ ι α τ α σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α τ ο υ κ ι αν δ ε ν φ ρ ο ν τ ί σ ο υ μ ε
συνέχεια
να "βγάζουμε από την μέση κάθε ε χ θ ρ ό που θα. σ τ έ κ ο ν τ α ν ε μ π ό δ ι ο σ τ ο ν διωκόμενο α υ τ ό σκοπό. Σ ' ό λ ε ς
τις εποχές,
ο λαός θεωρεί
τον
αγώνα των α ν τ ι π ά λ ω ν του σαν α π ό δ ε ι ξ η γ ι α τ ο δ ι κ ό τ ο υ δ ί κ ι ο . το ν α . δ ι σ τ ά σ ε ι ς ν α ~ κ α τ α σ τ ρ έ ψ ε ι ς α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς α ν τ ι π ά λ ο υ ς ε ί ν α ι . φ ι β ά λ λ ε ι ς : γ ι α το δ ί κ ι ο τ ο υ " ε ί ν α ι
το
επι
ατέλειωτο Γι'αυτόν, σαν ν ' α μ -
ί δ ι ο σαν να τ ο υ α ρ ν ε ί σ α ι τ η ν ύ π α ρ
ξ η . Η μάζα δ ε ν ε ί ν α ι παρά ένα μ έ ρ ο ς , ' έ ν α ' τ μ ή μ α τ η ς φύσης : Τ α . α ι σ θ ή μ α τα τ η ς δ ε ν τ η ς ε π ι τ ρ έ π ο υ ν , να ζ ή σ ε ι , σ ε αγαστή α ρ μ ο ν ί α μ ε τ ο υ ς α ν θ ρ ώ π ο υ ς που δ ε ν κ ρ ύ β ο υ ν ό τ ι
επιδιώκουν :το α ν τ ί θ έ τ ο ' α π ' α υ τ ό ' π ο ύ ' ε κ ε ί ν η : θ έ λ ε ι .
Δεν παραδέχεται παρά την'νίκη του πιο δυνατού και την εκμηδένιση του αδυνάτου ή τουλάχιστον στην χωρίς όρους παράδοση του " (3). Στο χωρί αυτό του " Mein Κarmi " παρέχεται μια αποκαλυπτική γενική σύλληψη το ρόλου του εθνικοσοσι ολιστικού κόμματος σε συνδυασμό με τις μεθόδους του προς την κατάληψη της εξουσίας. Ö, δρόμος αυτός, αλλά και η οικοδ μηση του λαϊκού κράτους, προϋποθέτει τον απόλυτο προσεταιρισμό των μ
ζών ο οποίος στηρίζεται στην άλωση του ψυχισμού τους μέσα από το φαν ;τασια.κό στοιχείο με'την εκμετάλλευση του συναισθηματικού- " βιολογικ κόσμου τους. Έ τ σ ι , η προπαγάνδα αποκτά·'"μ ι α καθαρά λαϊκιστική -δ ι άστα 0 εθνικοσοσιαλισμός ταυτίζει την ;'V καρδιά " με την " ψυχή " του ' Ι '•:
Ί : "'
λαού ( βλ. παραπάνω χωρίο ), αλλά προτιμά να κάνει λόγο για την δεύτ ρη. Η επιτυχία της προπαγάνδας εξαρτάται καλά από την " γνώση " αυτή
ι ϊ Ι ·
'.*>'., της ψυχής που είναι καθαρά, εμπειρική, έξω από κάθε " θεωρία " : " Κόν | U .:;• όποιος γνωρίζει καλά την ψυχή του λαού, όχι από τα βιβλία, αλλά απ ' τ ì " Τ : : \-'
\
:
" ' ' • ' /
/
'' ''
ίδια την ζωή, θα το καταλάβει . " ( 4 ) . .Όπως δηλώνει . ; " Ημερολόγιο
" του, οι
•την λαϊκή ψυχή ( 5 ) . :
^.ρατσιστικό Γ
. ήταν οι
Στο β ι βλίο : του, αυτό ο Υπουργός
.Τρίτου Ράιχ δ ί ν ε ι μ ι α
;/.νικοσοσιαλιστική
εθνικοσοσιαλιστές
το οποίο οδήγησε
σελ. 3 8 κ.ε.) . ;
.
χρησιμοποιήσουμε
καινούργιους,
τικά "
Και, τότε,
(7).
Το τελικό
; από ενθουσιασμό
στον γερμανικό λαό το
" των μαζών
θα κερδίσουμε όποιο κι
ζητούμενο ήταν το ν τ ε λ ί ρ ι ο ,
" (8).
εκείνος
Στο " Ημερολόγιο
το εξής αποκαλυπτικό χωρίο γ ι α το ότι ; γγελιζόταν "και
η εθ
: " πρέπε
"(6).
Επόμε
αν ήταν αυτό: ο
ακόμα και στους συντρόφους του, μιλούσε " καθαρά και συναρπα
- τά τον λόγο του Φύρερ, ολόκληρος
;
Προπαγάνδας: του
εντυπωσιακούς τρόπους, γ ι α να τρα
. νο στάδιο ήταν η " συν-αρπαγή " του κοινού,
:
που " γνώρισ
.
βήξουμε την προσοχή του κοινού.
Χίτλερ,
στο
στην, κατάκτηση της- ε ξ ο υ σ ί α ς : ( β λ
• Το πρώτο ζητούμενο ήταν ο " εντυπωσιασμός να
μόνοι
σαφή εικόνα του τρόπου που μεταχειρίστηκε
προπαγάνδα ώστε..να προκαλέσει
ντελίριο
και ο Γκαίπελς
ο εθνικοσοσιαλισμός
να υιοθετηθεί
;; τάση .ο μ α δ ψυχικά και
το παραλήρημα:" με
ο όχλος του λαού παραληρούο " του Γκαίμπελς
η " λαϊκή αναγέννηση
δεν μπορούσε να εδραιωθεί
πλήμ^ _ς απ'αυτές παρά αν έπεφταν μόνο;
ι κ ή ς π α ρ
βρισκόμενες
υπάρχει
ά"κ ρ; ο υ σ η ς,
έχοντας
σε κατάσταση Γ " εκτός εαυτού "
"
και
" που ευα
στις
μάζες,
σε μια κατάο βραχυκυκλωθεί
('πρόκειται
για
την, αναγγελία υποψηφιότητας του Χίτλερ στι ς προεδρικές εκλογές, που έ γινε στις'22
Φεβρουαρίου 1932 ): " Τ ο Επορτ-Παλάστ ήταν αοφυκτικά γε-
: μάτο. Από την αρχή της συγκέντρωσης επικρατούσε μεγάλος ενθουσιασμός. Όταν ανάγγειλα επίσημα την υποψηφιότητα του Φύρερ, έγινε κάτι απερίγ ραπτο. 0 ενθουσιασμός έφτασε στο'ζενίθ. Ξπί δέκα ολόκληρα λεπτά , οι Τ
χιλιάδες των ανθρώπων που γέμιζαν το Σ,πορτ-Παλάστ είχαν σηκωθεί όρθιοι και ζητοκραύγαζαν υπέρ του Φύρερ με μια άγρια αποφασιστικότητα. Τέτοιος .'' ενθουσιασμός και τέτοια αφοσίωση στον Φύρερ δεν μπορεί παρά να μας ο δηγήσει στην νίκη ! Μέσα σε μια τ ρ ι κ υ μ ί α' ' και
σ υ γ κ ι ν ή σ ε ω ς , ο
ε ν θ. ο υ Ο
ι ά σ μ ο
κόαης 'Χέλλντροφ προχώρησε 'μπροστά προς
το μικρόφωνο και εν-ονόματι των Ταγμάτων Εφόδου ορκίστηκε πίστη στον , Χί.τλερ. Ή τ α ν μια σκηνή συγκλονιστική ! Οι άνθρωποι, οι οπαδοί μας, ο λαός/ γ ε λ ο ύ σ ε τ ε ρ ο ι
ή τ.α ν
κ α ι : έ κ λ α .ι γ ε
μ α ζ ί . 0 ι π ε ρ ι σ σ ό-
ε κ τ ό ς .ε α υ τ ο υ. Για πρώτη φορά, απόψε στο
χώρο του- Σπορτ-Παλάστ, δημιουργήθηκε η •', έ ν ν ο Ί α
της
λ α Γ κ ή ς
;\α ν α γ έ ν ν η σ η ς ."(9) 0 ίδιος;; ö •• Χίτλερ,. βεβαιώνει πως μόνο, με μια τέτοια κατάσταση φανατισμού, που μέσα από την υπέρμετρη συγκίνηση και :_.τον ενθουσιασμό υποτάσσει την λογική,. στα βιολογικά " ένστικτα ",ημπορεί '" να πραγματωθεί η "γερμανική λαϊκή αναγέννηση ", γιατί ; " ο ισχυρότερος ίζμοχλός των επαναστάσεων στάθηκε . σε . κάθε,:.εποχή ένας φανατισμός που μ.α;' σ.τ ι γ ώ ν ε ι την ψυχή του πλήθους και το σπρώχνει' προς τα μπρος, έσ τω και με υ σ τ ε ρ ι κ ή
β ί α , καΐ: όχι στην αντικειμενική γνώση των
:
. επιστημονικών αληθειών "(10). Αυτός που κρατά το " μαστίγιο " είναι στη " ουσία η α υ τ ο / ϊ δ ε ο π ο ί η σ η κού
του μ υ θ ι κ ο ύ
σ υ λ λ ο γ ι
ό ν τ ο ς με το οποίο τροφοδότησε τον γερμανικό λαό ο εθνικοσσ-
·', σιαλισμός.
.
; Αυτό θα γίνει καλύτερα κατανοητό μέσα από την, εξέταση των χαρακ τηριστικών που ο εθνικοσοσιαλισμός έδινε στον όρο " λαϊκή ψυχή ".Για τον Χίτλερ, ο λαός " βρίσκεται κάτω από μια διάθεση και μια πνευματι κή κατάσταση τ ό σ ο
θ η λ ύ κ ι α
και
ν α ρ κ ι σ σ ε υ ό μ ε ν η
ν ώστε οι- αποφάσεις και οι πράξεις του να καθορίτονται πολύ περισσότερο ]-; από την εντύπωση που μπορεί να' προκαλέσουν σ'αυτόν τον ίδιο, παρά
στις
πραγματικές και φυσιολογικές τους αντανακλάσεις "(11). Στο σημείο αυ τό φαίνεται καθαρά η διαστροφή του εθνικοσοσιαλισμού. Η " λαϊκή ψυχή "
j -.'•'.•••: ε ί ν α ι ::
τ ο θηλυκό το ο π ο ί ο " β ι ά ζ ε ι
" .η ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κή
μέσα από τον- φ α ν τ α σ ι α κ ό χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς τ ε λ ε ι ό τ η τ α ς
της,
κυρ ι ο. γνώρισμ
Γ- -•/ τ η ς ο π ο ί α ς α π ο τ ε λ ε ί η β ι ο λ ο γ ι κ ή α ν ω τ ε ρ ό τ η τ α και π λ η ρ ό τ η τ α , "
:
ε π έ ρ χ ε τ α ι η τ α ύ τ ι σ η τ η ς με τ ο α ν δ ρ ι κ ό φύλο ( β λ .
:
ν
:
ί "·: •
δυασμό με τ η ν α ν α γ κ α ι ό τ η τ α λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α ς
':•':' τ η
τ α (βλ.
::
' \'/: : ν ω ν ί α ς " και
;
:
σελ.
\. " ) , μ ε τ α β ά λ λ ε ι
σελ.
(ρατσισμό
(^°) )
και σε
τ η ν β ί α σε κ υ ρ ί α ρ χ ο μέσο "
" συνδιαλλαγής.": της.
0 !' θ η λ υ κ ό ς
ν
::
- /Γ
η ρατσιστική
ιδεολογία,
ι σ τ ο ρ ί α ς του
" εκτελεστικό
στο γ ε γ ο ν ό ς
λου ξ έ ν ο ς - π ρ ο ς τον δ ε ύ τ ε ρ ο ,
Ü 3 ; : : - .,
-.
'
\
'' "- ]
τον ν α ρ κ ι σ σ ι σ μ ό . :
\
μαστίγωμα
ότι
όργανο " τ ο υ ήρωα π ο λ ε μ ι σ τ ή - ε ρ γ ά τ η ά ν δ ρ α ( β λ .
0 χ α ρ α κ τ η ρ ι σ μ ό ς τ η ς λ α ϊ κ ή ς ψυχής ως " θ η λ υ κ ε ι ά ς
.yd?
πολίτη
όπως και η γ υ ν α ί κ α στο Τ ρ ί τ ο F
ιχ α π ο τ ε λ ε ί την " μ ή τ ρ α " : του έ θ ν ο υ ς χ ά ρ η
! -
επικοί
" χ α ρ α κ τ ή ρ α ς τ η ς " λο
}% -J\ -V; μου και δ η μ ι ο υ ρ γ ε ί " ε π α ν α σ τ ά σ ε ι ς : χ . ά ρ .η στην " β ί α " ( β λ . •' '/,'.'". που τ η ς ασκεί
σι
τ η ς μέσα από τ η ν β α ρ β α ρ
κής ψυχής " μ ε τ α β ά λ λ ε τ α ι σε κ ι ν η τ ή ρ ι ο μοχλό τ η ς
V: Ι
ιδεολογία
είναι
σ ε λ . % Μ '•
" δεν ε ί ν α ι
Οι έ ν ν ο ι ε ς
της
ι
καθό
" αυταρέ
\ ,
; :
'ν:'.'Λ κ ε ι α ς " , τ η ς " ε γ ω π ά θ ε ι α ς · " , κ λ π . ' , που ο ρ ο θ ε τ ο ύ ν τ ο ν ν α ρ κ ι σ σ ι σ μ ό από :{' '.•': , . π λ ε υ ο ά ς γνωρισμάτων σ υ μ π ε ρ ι φ ο ρ ά ς , τ α υ τ ί ζ ο ν τ α ι με τ α χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά Γ 8 ; ; ; · ;-
. ,.
;,
• ,. '
• •·•'._ .
-,'
:
:
·
; ,:,
ΐ
-- ,: -_
;
•v '*Vy α π ο δ ί δ ο ν τ α ύ " π α ρ α δ ο σ ι α κ ά " - σ τ ο γ υ ν α ι κ ε ί ο φ ύ λ ο . 0 ν ά ρ κ ι σ σ ο ς ';
*
,,'
·.
'•
ν
χαράκτης
• *·
3>:':'. όμως, απαιτεί μια διαμετρικά αντίθετη αντιμετώπιση απ'ότι ο " θηλυκό i'.t 1%
'•'_-_
,· ; _
•...•"
·.-·.;. -
- ' " , - " " ' . . · . ' .
-
Ά?^,:'-: TV ß ία- π ρ έ π ε ι • να" α ν τ ί κατασταθεί-;;από/ τ η ν ". κ ο λ α κ ε ί α · " , ο π ό ν ο ς από την
]
*ί'-,,:1-, !' θ ω π ε ί α " .
Δηλαδή, η καθόλου π ρ ο σ έ γ γ ι σ η των μαζών κ α ι ο π ρ ο σ ε τ α ι ρ ι ο
:?t'v7t'f.:. τ ο υ ς , πρέπεΥ ν α ' λ ε ι τ ο υ ρ γ έ ί' δ ι π ο ' λ ι κ ά , . να υ ι ο θ ε τ ε ί j r .-Γ
8
;
3
συμπεριφορά ε ν ό ς
κατά κ ά π ο ι ο τ ρ ό π ο Ί
" π α τ έ ρ α " ( β λ . Φυρερ ) π ρ ο ς τ α π α ι δ ι ά τ ο υ . 0 συνδυο
"
μός των δύο αυτών πόλων σ υ μ π ε ρ ι φ ο ρ ά ς ε ί ν α ι
;
ψ υ χ ο λ ο γ ι κ ή " ο ι κ ε ι ό τ η τ α " " "(ο " " " ο ι κ ε ί ο ς
'.'
μ π ο ρ ε ί κ α ν ε ί ς να σ υ μ π ε ρ ι φ έ ρ ε τ α ι
έτσι
ο μ ό ν ο ς που ε π ι φ έ ρ ε ι
" είναι
ο μόνος προς τον
π ρ ο π α γ ά ν δ α μέσα από τ η ν ε κ μ ε τ ά λ λ ε υ σ η
ρν
) λαού(ΐ2):
•. . ·ή·: ριβώς στο ό τ ι
Sä
" Η τ έ χ ν η της προπαγάνδας σ υ ν ί σ τ α τ α ι
α*
εισχωρώντας στα σημε ι α" ε κ ε ί ν α όπου χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι φ α ν τ α σ ί α
π α ί ρ ν ο ν τ α ς ένα σχήμα ψ υ χ ο λ ο γ ι κ ή ς .·• βρει τ ο δρόμο της κ α ρ δ ι ά ς
Γ//:,.."
η ε
των φ α ν τ α σ ι ώ σ ε
s '.-.' δηλαδή τ η ς μεγάλης μάζας που κ υ ρ ι α ρ χ ε ί τ α ι από τα έ ν σ τ ι κ τ α , ".-."
οποί
) και α υ τ ό α κ ρ ι β ώ ς ε π ι ζ η τ ε ί
a •• • "']•[ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή .. του ( γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ
την
της
κατόρθωνε
ο ι κ ε ι ό τ η τ α ς ,
"(13).
,'OUw - έχουμε ήδη δ ι α π ι σ τ ώ σ ε ι ,
ο ε θ ν ι κ ο ο . .σιαλισμός
άυτοθεωρε ί τ α ι
R,:ï.;-,;:' ως ο " μ ο ν α δ ι κ ό ς " γ ν ώ σ τ η ς τ η ς κάθε ," π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ς " : α υ τ ή ς τ η ς |/Xiy~ λιξ,ης του π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ ,
\
των δυνάμεων τ ο υ γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ λ α ο ύ , τ η ς
εζέ
λειτουρ-
γίας της λαϊκής "ψυχής". Μέσα απ'την προπαγάνδα του - αναφέρει ρητά ο Χίτλερ'- επιχειρεί να " μεταδώσει " (βλ. να " διδάξει ": βλ. σελ. ^ék.s) αυτή
την πολυσήμαντη " πραγματικότητα " στους Γερμανούς πολίτες, πα
ρουσιαζόμενος ως ο " διαμεσολαβητής " μεταξύ αυτής και του όχλου. ΓΊ ' αυτό εξάλλου γράφτηκε και το κατεΣ,οχηχ/ προπαγανδιστικό βιβλίο του, το Δ
" îlein Kampf " (1 ) . Στην συνέχεια,· το επόμενο βήμα θα είναι η οικοδό μηση της "δίκαιης Κοινωνίας ." στην οποία -θα συμβάλλουν οι εργατικές : μάζες εφόσον πλέον," έχοντας κατανοήσει την " πραγματικότητα " , θα έ χουν συνειδητοποιήσει την δυνατότητα δημιουργίας μιας τέτοιας κοινωνία Έτσι δομείται η εθνικοσοσιαλιστική φαντασίωση η οποία - γ-ια να γίνει " πράξη "- "στηρίζεται σε μια προπαγάνδα καθαρά λαϊκιστικής" μορφής. Η " ιδανική πολιτεία " που ευαγγελίζεται το εθνικοσοσιαλιστικό κί νημα αποτελεί μια από τις πιο πρώιμες βασικές φαντασιώσεις του ανθρώ που που η φροϋιδική ψυχολογία αποδίδει στην νοσταλγία της κοιλιάς της μάνας και,την ταυτίζει με την διάθεση κατάργησης κάθε συμβολικής δια μεσολάβησης μεταξύ υποκειμένου και πραγματικότητας (15). \ Η συμβολική διαμεσολάβηση συνίσταται στην ύπαρξη μιας " οργάνωσης" και ενός ". λόγου " . ( όπως π.χ. το πλαίσιο της οικογένειας ) που δημι ουργούν μιαενδο'ψυχική ή κοινωνική" δομή "και ·,(16). Από'την στιγμή
" δράση " σ τ α άτομα
όμως. που καταργείται αυτή, ο δρόμος είναι ανοι-
κτός '":'γι α. κάθε φαντασίωση του Απόλυτου, που σήμα iy ει . φυγή από την πραγ ματικότητα μέσα από το χάσιμο κάθε αίσθησης σχετικά μ'αυτή (17). 0 εθνικοσοίΤίαλισμός λειτουργεί με βάση την δεύτερη μορφή διαμεσολάβησης} που είναι αυτή που χαρακτηρίζει τον λαϊκισμό, την φαντα<Γτ,ακή, που πη γάζει από τον ναρκισσισμό τον οποίο ο Χίτλερ αποδίδει στις μάζες.Σύμ φωνα με τον Θ. Λιποβατς, ο ναρκισσισμός, τόσο ο ατομικός όσο και ο -συλλογικός, είναι " και η πηγή των φαινομένων της εξουσίας, της κυρι αρχίας και του συμφέροντος, δηλαδή της τάσης για εν- ή συν- σωμάτωση του άλλου, είτε μέσω της ταύτισης, είτε μέσω του μίσους ή της αδιαφο ρίας " (18). Η φαντασιακή διαμεσολάβηση είναι αυτή που δομεί στα άτομα τις φαντασιώσεις και τις νοοτροπίες και στα κοινωνικά σύνολα τις ιδεολογίες και τ ο υ ς " μύθους ". Η αποτελεσματικότητα της αφομοίωσης από τις μάζες αυτής της ιδεολογίας ( και των " μύθων " που την εξυπη ρετούν ), εξαρτάται από ορισμένες προϋποθέσεις από,τις οποίες όταν-
συνυπάρχουν οL παρακάτω τέσσερεις ( πράγμα που ισχύει για τον εθνικοσόσίαλισμό ), έχουμε να κάνουμε με το φαινόμενο του λαϊκιομού (19): α) Μια άμεση, " οργανωτική " εξάρτηση των οπαδών από ένα χαρισματ "... κό"" ηγέτη , χωρίς καμία αυτόνομη διαμεσολάβηση μεταξύ τους, όπως το ε." πέβαλε το " Fuhrerprinzip ". :
'•χ :'-β ) Έ ν α
ιδιαίτερο Λόγο και ένα σύνολο συμβόλων που αποτελούν την
'.'έκφραση και τον φορέα\της ιδεολογίας, αποκύημα της οποίας είναι το π( ΐ"··ραπάν'ω οργανωτικό σχήμα-εξάρτησης " των οπαδών από τον ηγέτη ( για τον ;'';: •εθνικοσοσιαλισμό βλ. σελ. Π Μ κ.ε) . :
7*
:
.-";..\.Λ.'.'"γ)', Μια ομάδα από " διανοούμενου5 ", που δημιουργούν και δ·ιαδίδουν ϊ( χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα ). αυτόν τον λόγο, όπως ήταν οι Γκαίμπ.' ελς, Ρόζενμπεργκ, κπλ. θεωρητικοί και .'] προπαγανδιστές " του εθνικο;-.σοσιαλισμού. ;
Γ · ,,δ) Μια κοινωνική αστάθεια που να προκαλεί " αστάθεια " και στους
ί.-πολίτες-άτομα που έτσι γίνονται " δεκτικοί " στο συνολικό παραπάνω σ; .ΐ-:μα,:„ όπως-υπήρξε η περίπτωση της Δημοκρατίας της Βα'ι'μάρης τα κοινωνικι ;J; προ βλήματα της οποίας ο εθνι κοσοσι αλι σμός μετέτρεψε σε. " υπαρξιακά πι ^βλήματα "~ των Γερμανών (βλ. σελ. ΙΟίκ,ε,) .
fe/iii^MV-To' παραπάνω σχήμα είνάι:"αυτό της λαϊκιστικής δημαγωγίας που ση :?-μαίνεί την προσήλωση στον ηγέτη μέσα από την αυτοί'δεοποίηση ενός μυθ .-,Γκού^ συλλογικού όντος του οποίου'ό ηγέτης αποτελεά τον κυρίαρχο φορέα ;•έκφρασης. Αυτό το μυθικό συλλογικό ον μπορεί να είναι η χριστιανική αδελφότητα, το έθνος, ο λαός, κλπ, (20) ενώ για τον εθνικοσοσιαλι σμό 'υπήρξε η ιδέα της ανωτερότητας της γερμανικής φυλής με τον άλλο πόλο ,1 της, τον αντισημιτισμό. Ο ηγέτης (που μπορεί στον εθνικοσοσιαλισμό Χ:να ήταν ένα πρόσωπο- ο Οδηγητής Φύρερ - αλλά σε άλλες περιπτώσεις ;; μπορεί να αντικατασταθεί από μια οικογένεια, οργάνωση κλπ.) αποτελεί Κ το κ ο ι ν ό :
Ι δ ε ώ δ ε ς
του
εγώ
των ατόμων μέσα στην μάζα ,
αποκτώντας έτσι την σημασία του πρότυπου προς μίμηση καθώς και - συ νεπακόλουθα - του συνδετικού κρίκου μεταξύ των μελών της (21). Γι'αυ-
,.,τό, ο Ηγέτης είναι και το μόνο " άτομο " που μπορεί - και πρέπει -να ..ξεχωρίζει. Ό λ ο ι οι άλλοι πρέπει να είναι ο μ ο
ι ο ~γ ε ν ε ί ς και
^για" να επιτευχθεί αυτή η ομοιογένεια το πνευματικό επίπεδο της μάζας ^πρέπει να είναι αυτό των χαμηλότερων:στρωμάτων της.Απόί εκεί πηγάζει ••Ν.Γ
ο αντιελιτισμός και ο αντιδιανοουμενισμός που αποτελούν κυρίαρχο χα ρακτηριστικό του λαϊκισμού και οροθετούν την : βασική'αρχή της λειτουρ γίας της "εθνικοσοσιαλιστικής προπαγάνδας.' " Κάθε προπαγάνδα ", γράφει ο Χίτλερ, " πρέπει να είναι λαϊκή και να τοποθετεί το πνευματικό της επίπεδο στα όρια της δεκτικότητας και της πιο χαμηλής, μεταξύ εκείνων
έστω
προς τους οποίους' απευθύνεται'.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες η προπαγάνδα και το πνευματικό της επίπε5ο πρέπει να βρίσκεται όσο πιο χαμηλά βρίσκονται οι'περισσότερες μά ζες του πληθυσμού "(22). Γι'αυτό και η προπαγάνδα είναι το έργο των 11
επαγγελματιών ιδεολόγων " της πολιτικής, και παραμένει απροσπέλασ
τος χώρος όχι μόνο για τους διανοούμενος και τους καλλιτέχνες, άλλα. και για τους δημοσιογράφους
( ακόμα και γι'αυτούς του εθνι κοσοσι-·αλι-
στικού.τύπου, σχετικά με τον οποίο ο Γκαίμπελς γράφει ότι έκανε.συχ νά σφάλματα επειδή " οι δημοσιογράφοι είναι, συνήθως,ανίκανοι' για προ παγάνδα ".)( 23) . . ,' : .{':
:
:-.Λί:\
:-
\',·: - =
"
:,.
^ V " -
Ο αντιδιανοουμενισμός.είναι ο ένας πόλος του λαϊκισμού .·'· Ο .άλλος
είναι ο αντίδι εθνισμός ο οποίος πηγάζει επίσης από το'αξίωμα της l* ο μοιογένειας
Η
( στα πλαίσια της οποίας η; μαρξιστική ,." αταξι κή -" κοινω
νία αντικαθίσταται από την εθνι κοσοσιαλϊστική ." ..πέραν των τάξεων:'1-κοι νωνία).-Εδώ πλέον πρόκειται για την απόρριψη της/διαφοροποίησης της• ; εθνικής ( για τον εθνικοσοσιαλιρμό : της φυλετική5) καταγωγή5 . : -·:' '- Η :" ' " λαϊκιστική προπαγάνδα του ρατσιστικού εθνικσσοσιαλισμού έδινε την δυ νατότητα στις μάζες να αποκλείσουν " με την παραμικρή αφορμή " τ ο ν Ξένο ( και να τον εξοντώσουν ) , είτε αυτός ήταν " συμπολίτης"τους( Ε β ραίος), είτε εξωτερικός " εχθρός " τους ( εκφυλισμένος Γάλλος, μπολ σεβίκος, Ρώσος )(24).
:
.
Ό π ω ς γράφει και ο Θ. Λίποβατς, όταν η μάζα τελεί ψυχολογικά κά τω από την επίδραση της λαϊκιστικής δημαγωγίας." δημιουργεί έναν συ μπαγή πόλο εξουσίας, που ωθεί στην πόλωση με άλλους πόλους εξουσίας και λειτουργεί μέσω του αποκλεισμού όλων των διαφοροποιήσεων ή των εξαιρέσεων,Έτσι οι προκαταλήψεις και οι συκοφαντίες, η προβολή και η μετάθεση
των ίδιων ( κακών ) προθέσεων στον " κακό " άλλον,-1 η κα-
^κοπιστια, ο αντισημιτισμός, η πρακτορολογία, κτλ. ,: συνιστούν στοιχεία ; αυτού'του. λαϊκιστικού λόγου"(25). Ό λ α αυτά τα στοιχεία παρουσιάζονται
από τον Χίτλερ και τον Γκαίμπελς ως οι ακρογωνιαίοι λίθοι της προπα γάνδας του κόμματος τους. :
:. " ί'ε
αφορμή τον αντιοημιτιομό, αναφέρθηκε παραπάνω ότι αποτελούσε
βασικό στόχο του εθνικοσοσιαλισμού και πιο συγκεκριμένα ότι χρησίμευε .για να δημιουργήσει τα " άγχη " εκείνα που θα έκαναν τον λαό να παρα συρθεί στο ρατσιστικό ντελίριο με τα πυρά συγκεντρωμένα προς (τον)Έ να Εχθρό της γερμανικής .φυλής (βλ. σελ. 9&Κ1.) ." Ό λ ο αυτό το σχήμα στη ρίζεται στο αξίωμα ότι η λαϊκή"ψυχή"λειτουργεί με βάση μια συναισθη ματική διπολικότητα, από τους δύο πόλους της οποίας ισχυρότερος είναι εκείνος που έχει μεγαλύτερη δύναμη και που εκφράζεται με περισσότερη 11
βία ": " Η μεγάλη μάζα του λαού δεν αποτελείται ούτε από καθηγητές
ούτε από διπλωμάτες. Δεν μπορεί διόλου να κατανοήσει αφηρημένες ιδέες }çxvsÎ5j Αντίθετα, μπορείσ/να την προσεταιριστεί και να την κατακτήσει στην πε ριοχή των αισθημάτων της και των ανατάσεων της είτε με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο. Δεν αντιδρά θεληματικά και με ζήλο, παρά ενάντια σε μια εκδήλωση δύναμης ωρισμένης η προς αντίθετη κατεύθυνση,αλλά ποτέ : -• για ένα σκοπό που εκδηλώνεται με ημίμετρα
και βρίσκεται διστακτικός
•ανάμεσα σε δύο καταστάσεις. Το να στηρίζεις μιαν υπόθεση στα συναισ θήματα του πλήθους σημαίνει πως πρέπει κιόλας να διαλέξεις εκείνα που ;
.που: είναι εξαιρετικά σταθερά. Η πίστη' τσακί ζ ε,ται πολύ πιο δύσκολα από
•την θεωρία, ο έρωτας είναι λιγότερο ευμετάβλητος--, από την εκτίυ.ηση, το μίσος διαρκεί περισσότερο από την αντιπάθεια "(26). Έ τ σ ι ο εθνικοσοσιαλισμός επιχειρεί μια διπλή " ανάταση " της λαϊκής ψυχής: έρωτα για την Άρια ράτσα ( του οποίου ο ίδιος είναι ο φορέας ) και μίσος για τους Εβραίους. Και για να το πετύχει καταφεύγει όχι στην " θεωρία ", αλλά στην " πίστη " που αποτελεί το μοναδικό στέρεο υπόβαθρο για τον προσεταιρισμό των μαζών. Η εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα είναι δ ο γ' μ α τ ι κ ή και, συνεπακόλουθα : α) απορρίπτει την . α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ή σ τ ε υ ε
α λ ή θ ε ι α ,
β) λειτουργεί δ ι π ο λ
ι και δ ι υ λ ί ζ ε ι
ι κ ά , γ)
α π λ ο ύ
κάθε είδους αρχή, ακόμα και την δική
της. 0 δογματικός χαρακτήρας της προπαγάνδας του εθνικοσοσιαλισμού στηρίζεται στην
επανάληψη της-ίδιας -.από πλευράς περιεχομένου -συν
θηματολογίας. 0 Χίτλερ δηλώνει πως.'-' καμία ποκιλία δεν πρέπει σε κα μιά περίπτωση ν'αλλάξει το περιεχόμενο της προπαγάνδας, αλλά πρέπει
ιάντα να λ έ γ ε τ α ι
το ί δ ι ο π ρ ά γ μ α . -Το σύνθημα μπορεί! να' φ ω τ ί ζ ε τ α ι από
διαφορετικές γ ω ν ί ε ς , γ ε ί τ α ι από τ η ν
ί δ ι α φόρμουλα " . ( 27) . 0 Γ κ α ί μ π ε λ ς
ιυτή την α ν τ ί λ η ψ η ρίζονται ότι
αλλά ο "σκοπός που τ έ θ η κ ε εξ, αρχήο π ρ έ π ε ι να ο δ η
:"Υπάρχουν
ορισμένοι
" μορφωμένοι
όταν κ α ν ε ί ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ υ χ ν ά στο
<οινό του που γ ί ν ε τ α ι
αδιάφορο.
επεξηγεί αστοί
ί δ ι ο θέμα,
Αυτό όμως δ ε ν ε ί ν α ι
ΐτηρίζέται
οορά " ( 2 8 ) .
" που
ισχυ
κουράζει
το
α λ ή θ ε ι α . Δεν
ϋημασία τ ο ,ότι αναφέρεσαι -; στο.' ί δ ι ο ν ' θ έ μ α . Σ η μ α σ ί α έ χ ε ι <άθε φορά. Π ω ς- το χ ε ι ρ ί ζ ε σ α ι " κ ά θ ε
π-ερισοότερο
π, ώ ς α ν α φ έ ρ ε σ α ι !
Αυτός ο ;=χειρισμός , που
σ τ η ν συνεχή ' ε π ϊ χ ε ι ρ η μ α τ ο λ ο γ ι κ η ανανέωση , " λ ε ι τ ο υ ρ γ ε ί
χπό την " τ α κ τ ι κ ή " παράθεση π ρ ο ς τ ι ς την α λ ή θ ε ι "'.α τ η ς ι δ ε ο λ ο γ ί α ς ,
μ ά ζ ε ς νέων σ τ ο ι χ ε ί ω ν
π ρ α γ μ α τ
ιυτό το υ π ο σ τ η ρ ί ζ ε ι :.ο· ί δ ι ο ς * ο Χ ί τ λ ε ρ γ ρ ά φ ο ν τ α ς ό τ ι ' " παγάνδας δ ε ν ε ί ν α ι
μέσα
σ χ ε τ ι κ ά - με
" αλήθεια " η οποία δεν έχει
5χέση με τ η ν α ν τ ι κ ε ι μ ε ν . ; ι : κ ή
έχει
ι
καμία
κ ό τ η τ α :
σκοπός της. π ρ ο
κ α θ ό λ ο υ , λόγου' χ ά ρ η , να δ ι α μ ο ι ρ ά ζ ε ι ς τ η
δικαιοσύνη
3ε δ ι ά φ ο ρ α κόμματα,"" αλλά' να' υ π ο γ ρ α μ μ ί ζ ε ι ς α π ο κ λ ε ι σ τ ι κ ά τ ο δ ί κ ι ο
του
ίόμματος που α ν τ ι π ρ ο σ ώ π ε υ ε ι ς . -·Ουτέ::-.ε ί ν α ι . υ π ο χ ρ ε ω μ έ ν η η π ρ ο π α γ ά ν δ α ν α ι ν α ζ η τ ε ί . α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ά ;"την' α λ ή θ ε ι α "που ε ί ν α ι νους,και να , τ η ν - δ ι α κ η ρ ύ τ τ ε ι
ευεργετική
ιαγάνδα' που,,
άλ-
με μ ι α ν κ α θ η γ η τ ι κ ή ε υ θ ύ τ η τ α , αλλά να α ν α
καλύπτει την'\ α λ ή θ ε ι α : που_;.εξϋπηρετε ί"--την ί δ ι α '' ( 2 9 ) ' . /ικοσοσιαλιστής
γ ι α τους
Γ ι ' α υ τ ό και ο ε θ -
"ηγέτης. ;.εκ'φράζει, ν ;-τον θ α υ μ α σ μ ό - τ ο υ π ρ ο ς τ η ν α γ γ λ ι κ ή
προ-
κατά- τ ο ν : Α'Παγκόσμ'ιο^Πόλεμο , κατόρθωσε με τ α " ψ έ μ μ α τ ά - "
Γης 'κατά τ η ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς ' ν α αυξήσει: τ η ν ' π ο λ ε μ ι κ ή
ι κ α ν ό τ η τ α του λαού
'30).Την
επειδή είχε
α γ γ λ ι κ ή προπαγάνδα την θαύμαζε επίσης
την " ι δ ι ο μ ο ρ φ ί α " των μαζών να λ ε ι τ ο υ ρ γ ο ύ ν
της
καταλάβει
δ ι π ο λ ι κ ά : : " Δεν υ π ά ρ χ ο υ ν
ι π ο χ ρ ώ σ ε ι ς , -.αλλά • μόνον η θ ε τ ι κ η ; ή ' α ρ ν η τ ι κ ή θέση τ ο υ έρωτα ή του
μίσους
cou δ ι κ α ί ο υ ή τ η ς ά δ ι κ η ς κ ρ ί σ η ς ,
υπάρ-
(ουν ο ύ τ ε μ ι σ έ ς
συναισθηματικές"καταστάσεις
Αυτή η γ ε ν ί κ ε υ σ η ιίσος,
τ η ς . α λ ή θ ε ι α ς ή του ψ έ μ α τ ο ς . Δεν
Εγώ-Άλλος,
( καλό-κακό,
έρωτας-
ρατσισμός-αντισημιτισ-
β α σ ι κ ό χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό του λ α ϊ κ ι σμού _.(32) ,
ίύμφυτη με μ ι α άλλη λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α : 3υμπυκνωμένη
(31).
των"'πάντων σε δύο' ; κ α τ η γ ο ρ ί ε ς
δίκαιο-άδικο, φίλος- εχθρός,
ιός ) , που α π ο τ ε λ ε ί
"
είναι
την. τ μ η μ α τ ι κ ή κ α ι π ε ρ ι ο ρ ι σ μ έ ν η
(βλ.
) μετάδοση τ η ς π λ η ρ ο φ ο ρ ί α ς ( ε ί τ ε ' ^ α ^ τ ή αφορά τ ο ν " φ ί λ ο
;ίτε τον"εχθρό"
) . Οι μ ά ζ ε ς έ χ ο υ ν χαμηλό π ν ε υ μ α τ ι κ ό ε π ί π ε δ ο και
τό η π ρ ο π α γ ά ν δ α - που α κ ρ ι β ώ ς κ ι ν ε ί τ α ι
στο χ α μ η λ ό τ ε ρ ο π ν ε υ μ α τ ι κ ό
"
γι'αυ μαζί-
κό επίπεδο - Όφειλε ι να τους παρουσιάζει την δική της " αλήθεια " μ; τρόπο ούντομο έκβαση
και
περιεκτικό, ώστε να μην προκαλούνται συζητήσεις, :
των οποίων θα μπορούσε να μην επιφέρει το ζητούμενο αποτελεί
μα. Μ'άλλα λόγια, σκοπός της προπαγάνδας είναι να μεταδίδει στις μάί τις " μεγάλες " .και " γενικές " αρχές, πάνω στις οποίες θα εδραιωθε η " δογματική πίστη " . Αυτή την αρχή εφάρμοσε ο Χίτλερ: " έκρινα πωι ιδιαίτερη και απαραίτητη προσπάθεια μου ήταν να αποσπάσω απ'τηνπλοι σια και ασχηματοποίητη υπόσταση μιας γενικής φιλοσοφικής αντίληψης τις ακατάλυτες ιδέες της και. να τις τοποθετήσω κάτω από ένα:σχήμα λ „ /j, . γο ως πολύ δογματικό. Έ τ σ ι π ε ρ ι κ ο μ μ έ ν ε
ς και δ·ι υ λ ι σ
•./'•• - u έ ν ε ς θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν τους οπαδούς που θάθελαν ve 1 ; τις ακολουθήσουν "(33). Αλλού είναι πιο αποκαλυπτικός, επισημαίνοντ< : ,.;ότι. η .αρχή αυτή έχει εξαιρετική σημασία για τον προσεταιρισμό των £( 1 '; ' V 3 .:.
,: γατίκών στρωμάτων γιατί: ϋα τους επιβάλλει τις θέσεις του κόμματος oc -επιταγές:ενός είδους-':- ιερού - πολιτικού συστήματος: " Αν η ρατσιστι :
-κή- θεωρία, που σήμερα ( Σ.Σ. : δεκαετία του 1920 ) μοιάζει σκοτεινή 'και αβέβαιη, επιζητήσει κάποτε μια φωτεινή επικράτηση, πρέπει να ave
h σύρει: μέσα από ολόκληρο το θεωρητικό της σύστημα ένα ποσοστό από ßac •^-κές/αρχές .που το', σχήμα τους και η διάταξη τους να. μπορούν ν'αφομοιωθ; "από μια μεγάλη μάζα' ανθρώπων, που μόνον αυτή είναι ικανή ν'αποτελέσ; ';:.την εγγύηση" της επιτυχίας ενός τέτοιου αγώνα. Κα\ι. εννοώ την γερμανυ • εργατική τάξη. FL'αυτόν τον λόγο, το πρόγραμμα του νέου κόμματος (Σ του " εθνικού σοσιαλιστικού
κόμματος των Γερμανών εργατών
να συμπυκνωθεί σε ελάχιστες σ.ογ.ες
) πρέπει
, εικοσιπέντε το πολύ (Σ.Σ.
:ηρ&
uà που έγινε :βλ. σελ. 55-56). Και οι αρχές αυτές θάχουν σαν σκοπό ve δώσουν στους ανθρώπους του λαού μια ιδέα σε χοντρές γραμμές, των όσο .επιδιώκει το κόμμα. Θ'αποτελούν, κατά κάποιο τρόπο, έ ν α ν - π ο λ ι τ ι κ ή ς
π ί σ τ η ς
ό ρ κ
που θα δένει τους ανθρώπους μεταξύ τ(
. και θα επιβάλλει μια κοινή υποχρέωση, ενώνοντας σ'ένα αδιάσπαστο σύ^ λο τους νέους οπαδούς "(34) ( η υπογράμμιση είναι του Χίτλερ ). "-:•;
Από το παραπάνω χωρίο του " Mein Kampf " καθίσταται σαφές ότι τ(
.^πολιτικό πρόγραμμα του
εθνικοσοσι αλι στικού κόμματος
προοριζόταν
να
^επιβληθεί στις μάζες ως κάτι ' παραπάνω από μια γενική φιλοσοφική θεώ( Λ.οη :: προορι ζόταν . να αποτελέσει τον.κρίκο συνένωσης των οπαδών στο óve
:
αιας απόλυτης " ιδέας " μέσα·.·άπό.'μι α καθαρά " εσωτερική '·" σύνδεση με ταξύ τους. Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό αυτό, πρέπει να'αναφερθεί η βαθύτερηίερμηνεία .στην σχέση
w
ψυχής " και " φ υ λ ή ς " που έδινε ο εθ-
,κοσοοΊαλι σμός , έτσι όπως αυτή διατυπώνεται και στον.υπ'αριθμόν δύο
ν1
i,:
πολιτικό ευαγγέλιο " του εθνικοσοσιαλισμού, δηλαδή'στο έργο του Ρό-
Γ,εν'απεργκ '( 35).. Για τον Ρόζενμπεργκ η," ψυχή ". δεν είναι παρά η " φυλή ' δρώμενη \:εκ των έσω ",.·,ενώ , αντίστροφα, η " φυλή." είναι, η " ψυχή :
ορώμενή εκ: ,των;, έξω ..V .. Η ψυχήν είναι ο χώρος έδρασης .του' φυλετικού συναι ;
1
σθήματος. :.και^γ ι 'αυτό αποτελεί, και τον χώρο σμίλευσης της ."> προσωπικότη τας •','-.•·.,η", οποία τότε μόνο είναι ολοκληρωμένη όταν το άτομο εντάσσεται "σε μια .οογανι κή γενεαλογία χιλιάδων ατόμων της φυλής του "" . =Το μοντέλο αυ τό," δεν είναι άλλο,από τον κοινοτισμό, η δε " φυλετική γενεαλογία" περιλαμ2άνε ι:,;'καί ; τις-" ψυχές-:! εκείνων που, έχουν θυσιαστεί για, το μεγα λείο της ούλης και-οι οποίες; " αόρατες αλλά αισθητές ", συνεχίζουν να μάχονται'1.στο' πλευρό των: σύγχρονων" Ά ρ ι ω ν που: αγωνίζονται για μια Νέα •Τάξη ,πραγμάτων': βασισμένη' στην .αναβίωσηj του μεγαλείου'της φυλής. Γι'αυίτο:-"καιιοί: χώροΧ: και
τα' μνημεία των πεσόντων πρέπει, να μεταβληθούν .σε
ΗεοούςΓτόπόυςίμιάς Νέας Θρησκείας, όπου οι ψυχές των αγωνιστών θα ,ανα,νεώνονταί'. αδι'άκοπαν. Κ -Θρησκεία -αυτή, θα είναι μια θρησκεία' " του αίμαίτος^ίκα'ι'ίη^ν'Λοτορία ..|':"της 'ταυτίζεται1' με εκείνη της- ιστορίας του πολιτισυού: (βλ^?κα'ι';σέλ. ^iik.ö . v y - '':- ' . : V* ;
-
. :'~': :
'.:, "
: ν ; : Η εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα λοιπόν, προορίζεται να επιβάλλει
στις μάζες μια κοσμοθεωρία ( Weltanschauung ), στα πλαίσία:της οποίας το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα αναλύονται με βάση μια ""- ηθική." που οροθετεί την φιλοσοφία ύπαρξης με βάση το δόγμα αίματος. :0. Γκαίμπελς δηλώνει- πως οι πολιτικοί αντίπαλοι πρέπει να καταπολεμού νται""."-: κοσμοθεωρητικά " και με τον ίδιο τρόπο πρέπει να χειραγωγούνται :χαι: o r μάζες -μέσα στις οποίες " τα άτομα χάνονται, 'εξαφανίζονται, γίνο νται πλήθος, γίνονται μόρια του συμπαγούς αυτού τμήματος του λαού,πάνω στο' οποίο μπορεί πάντα να στηρίζεται ένα κόμμα
"(36). Εφόσον η ίδια η
ιδεολογία του εθνικοσοσιαλισμού δανείζεται στοιχεία της θρησκείας, όπως 1η δογματική .κοσμοθεωρία, η " λαχεία των ψυχών "., κλπ.'-: ? ίδιο πράττει Οκαι/ η. προπαγάνδα τού : " ηρώο.οποιεί " .τον Οδηγό-Ηγέτη, " αγιοποιεί " τους ίμάρτυρεςί"του|κινήματος .'καιΚιεροποι εί "τα σύμβολα. Αυτός είναι και ο μό^οςίτρόηοςΙ^ϊ^νά"
εμφυσήσει στους οπαδούς την " απόλυτη πίστη" στην'Ίδέα
- Π Α Ρ Ε Κ Β Α Σ Η
:
To " πολεμικό κίνητρο " του ελληνικού και του γερμανικού λαού οτο '·" έργο του Γ. Γεωργαλά.
;:·;•;·.;:..:- .Το1973 κυκλοφόρηοε μαζικά από τις εκδόσεις " Βίπερ " τό βιβλίο ;
,ν '>-τού " θεωρητικού " της Επταετίας Γεωργίου Γεωργαλά" Κ Προπαγάνδα.Με :ΛΛ;Ι::θοδική και τεχνική της αγωγή των μαζών -".;. C συγγραφέας 'του διαχώριζε : :
"•/ ' :"την μάζα (• " ένα σύνολο ανθρώπων που κατά τον ίδιο--χρόνο υπόκεινται
• 11:'^ στην ίδια ψυχολογική επίδραση και : αντιδρούν ψυχολογι κώς '. κατά τρόπο ο Γ'
μαδικώς ομοι όμορφο")(37), από την " μαζοψυχή " η οποία δεν είναι το ά
:-j'-'" ροισμα των επί μέρους ψυχών των μελών της μάζας, αλλά αποτελεί - μι.αΗσ /;""' λογική συνείδηση " με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα (38). Τα γ •'Υ^Γ-^'ρίσματα που αναφέρει ο Γεωργαλάς ως τα χαρακτηριστικά: εκείνα της δια '^-/ί.ροποιημένης: από την μάζα ",μαζοψυχής " είναι τα ίδια με αυτά" που απο Wr::..(sòei'•• ο εθνικοσοσιαλισμός στην. " λαϊκή ψυχή ". Ακόμα και ο" τρόπος που '''-'·. ;ριγράφονται θυμίζει έντονα τα σχετικά χωρία του " Mein Kampf •', μολον ΐ3^ΐ;ί·_τΐ-, ο Γεωργαλάς δεν παραπέμπει ειδικά σ'αυτό(39): •'^^f.,•;:•'·• ;£.: V V
'/Ä\:--;-:" :
; .;•_.. ,
α) 0 συναισθηματισμός: " Η μάζα δεν έχει"~λογικό . .Ούτε '[ κρ ί ση|: •· Κι ν
ί?Α?Ιί ται με ένστικτα και ορμέφυτα. Δρα σπρωγμένη από συγκίνησε ί:ςν πάθη. κα ~Λ •'/ - συναισθήματα. Γι'αυτό είναι αυθόρμητη και ανόητη. Ενθουσιάζεται, εξ,α ;,;":.; ριώνεται , πανικοβάλλεται, και μεταβάλλεται εξ, ίσου εύκολα: είναι θ η λ υ κ ή. Δηλαδή, έχει σαν κίνητρο το ένστικτο και το συναίσθημα(...) γ'Γ-ί " β) 0 δυναμισμός:" Στην μάζα κυριαρχεί το πολεμικό κίνητρο. -.Τα αίτ
;
.;',••?; αυτής της κυριαρχίας είναι πολλά: η έλλειψη κριτικής σκέψης και λογι '·•".:·;--V που χαρακτηρίζει την μαζοψυχή (...)". ;[^j::
γ)-0 μιμητισμός: " Στην μάζα, είναι έντονα ανεπτυγμένο-όπως ακριβ
. \ { κ α ι στο παιδί, λόγω ελλείψεως κρίσεως, το μιμητικό ένστικτο (...) " •ν
δ) 0 εξτρεμισμός: " Η μάζα χαρακτηρίζεται από την αγάπη, προς την
'Λ- ' περβολή και τις ακρότητες. Μισεί την μετριοπάθεια. Δεν αντιλαμβάνετα ^ f ; τις αποχρώσεις. Βλέπει μόνο δύο χρώματα: άσπρο και μαύρο (...) ". %USÎÎA^
.; ε).Ή ανευθυνότητα : " : Η μάζα δεν έχει-την παραμικρή συναίσθηση ευ
Α^Φ,θύνης.- Σ'αυτήν ÖL εγκεφαλικές αντιδράσεις αντικαθίστανται από τις'"μ §§ïfi; λικές "( νευρικές ) . Το συνειδητό εκτοπίζεται από το ασυνείδητο( . . . ) -^rw.v.-;-
ι
•\ μάζα ε ί ν α ι παρορμητική, ασταθής, ε υ ε ρ έ θ ι σ τ η . Δεν ξ έ ρ ε ι να υ π ο λ ο γ ί ζ ε ι , ^α σκέπτεται\ να σ υ γ κ ρ α τ ε ί τ α ι . Δεν έ χ ε ι την ικανότητα του
συλλογισμού,
:
',ίεθά από -το. συναίσθημα ιοχύος που την . κατακλύζει παγκυρίαρχ.ο. Και εκλα μβάνει από τ ι ς ε ν σ τ ι κ τ ώ δ ε ι ς ε π ι θ υ μ ί ε ς τ η ς , τα συναισθήματα που της έδω καν,
για πραγματικότητες ( . . . ) . .
•
στ) 0 δ ο γ μ α τ ι σ μ ό ς : " Η χαμηλή αφομοιωτική ικανότητα τ η ς , η έλλειψη κρίσης/ η πνευματική της ν ω χ έ λ ε ι α ,
σπρώχνουν .την μάζα. στον δογματισμό.
Γ ι ' α υ τ ό , κ α ι οι θεωρίες που απευθύνονται σ'αυτήν παίρνουν δομή και μορψ-η δόγματος, απλοποιούμενες σε σ τ ο ι χ ε ι ώ δ η αξιώματα ' " . > , :" Εννοείται ό τ ι , π ρ ι ν α π ' ό λ α τ ' ά λ λ α , το κυρίαρχο γνώρισμα... τη'ς " μαζοψυχής-„ " ε ί ν α ι - η : :
..·..-..,.,
Ανάγκη του αρχηγού : " Το κοινό αίσθημα ή αίτημα που συνδέει
τα μ έ
:
λη τ η ς " μ ά ζ α ς ε ί ν α ι υ π ο σ υ ν ε ί δ η τ ο ; αδιαμόρφωτο . και α ό ρ ι σ τ ο . Ζητά έντονα την αποκρυστάλλωση και έκφραση του. .Πρέπει' να βρεθεί κάποιος που θα διατυπώσει αυτόν τον κ ο ι ν ό συντελεστή που. μετατρέπει- τα" πάμπολλα ε τ ε ρώνυμα κλάσματα σε ομώνυμα. Γ ι ' α υ τ ό , , η μάζα",; νοιώθει
την ε π ι τ α κ τ ι κ ή α
νάγκη ενός ηγέτη", ενός αρχηγού. Αυτός θα έκφρασε ι' την διάχυτη θέληση της και θα την οδηγήσει στην δράση γ ι α την ο π ο ί α . δ ι ψ ά
(...).
ί;;;;- Ι^Οσον/; αφορά ;τώρ'ά στην εθνικ'οσοσιαλιστι κή προπαγάνδα, - θ' Γεωργαλάς υποστηρίζει
ότι η ε π ι τ υ χ ί α της οφείλεται^." στον "εθνικό, χαρακτήρα, στο
ε ι δ ι κ ό , γ ε ρ μ α ν ι κ ό ι δ ε ο λ ο γ ι κ ό της." περί εχόμενο, που'·, ανταποκρίθηκε στην ν ο οτροπία ucci σ τ ι ς τ ά σ ε ι ς του γερμανικού έθνους πολύ περισσότερο α π ' ό τ ι το γ ε ν ι κ ό ,
α ό ρ ι σ τ ο , " πανανθρώπινο " στην θεωρία, και ρωσόδουλο στην
πράξη, ι δ ε ο λ ο γ ι κ ό π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο της κομμουνιστικής προπαγάνδας ".Σύμφωνα με τον. Γεωργαλά, η ε π ι τ υ χ ί α αυτή του εθνικοσοσιαλισμού
στηρίζεται
γεγονός ό τ ι ο Χίτλερ κατόρθωσε σε μεγάλο ποσοστό να β-υθίσει τ ι ς της προπαγάνδας του σ τ ι ς " π ι ο σ κ ο τ ε ι ν έ ς ζώνες του,συλλογικού τ
ο έ ν σ τ ι κ τ ο της ε ξ ο υ σ ί α ς ,
( " η ρ ο α τ ρ ά τ ε ι ο πλέγμα ")
ρίζες
υποσυνεί
δητου " οι ο π ο ί ε ς ε ί ν α ι : α) η αγνότητα της φυλής, β) τ ο " έ ν σ τ ι κ τ ο μάχπς, : Ύ)
στο
της
και δ) το ορμέφυτο της καταστροφής
( 4 0 ) . Το πραγματικά αξιοσημείωτο ε ί ν α ι
ότι
μ'ένα τρόπο α ρ ι σ τ ο τ ε χ ν ι κ ό ο Γεωργαλάς τ α υ τ ί ζ ε ι : τ ο " γερμανικό συλλογικό υποσεινήδητο ; " με τΌ~>ελληνικό : δεν το λ έ ε ι , αλλά παραθέτει τον εξής π ι - ' νάκα των " κινήτρων .", δηλαδή των " βαθύτερων βιολογικών και ψυχικών αιτίων τ η ς ανθρώπινης δραστηριότητας " , όπου στο ελληνικό έθνος α π ο δ ί -
δονται τα ίδια ·" κίνητρα " με εκείνα του γερμανικού που " αξιοποίησ Π.ΙΙο Χίτλερ .(41)0 πίνακας που παρατίθεται εξηγείται ως εξής: "Η
αξιοποίηση των κινήτρων. ·\ r; Όπως φαίνεται και στο σχεδιάγραμμα, με βάση τα κίνητρα καθορίζο-
ται τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει η προπαγάνδα προς κάθε κατεύθυνση.' " -.- : κίνητρα,
αγκαλιάζουν το σύνολο της ανθρώπινης δραστηριότητας, συνεπώς
••'._. . και το ούνολο
των μέσωνκαι των,.μεθόδων που πρέπει να χρησιμοποιήσει
.ν.-"•.':-. η προπαγάνδα σε κάθε περίπτωση." /".:, :
: "/.' .
'
-
*" -„.
Μπορούμε να πούμε, ότι όλες"ou θεωρίες και ιδεολογίες, όλοι οι πι
li •• παγανδιστι κοί ί ;:
, .,•',' :-
" μύθοι
Γ1
που συγκίνησαν. τις μάζες και που επιβίωσαν σ
συνείδηση τους το πέτυχαν επειδή απευθύνθηκαν με επιτυχία σε ένα ή σ;
;: - • : περισσότερα από αυτά τα κίνητρα.-" Ακόμη καλύτερα πέτυχαν οι " μύθοι " V*.-·•' που απευθύνθηκαν σε όλα τα κίνητρα μαζί ".
"Γ7 : ":: .'
-Οι εκδηλώσει ς: προπαγάνδας που'-.υποτίθεται πως - χαρακτηρίζουν τ<
• ',:•'· ελληνικό έθνος στον:παραπάνωΓπίνακα είναι"ακριβώς αυτές που
χρησιμο-
";-"; "ποίησε ο εθνι κοσοσιαλισμός : -στα":." ;εθν ι κά ιδεώδη " συνοψίσθηκε όλη η :-•' ίωρία του περί κυριαρχίας -του ρατσι στ.Ί κού κράτους, τα πολιτικά συνθήμι ν^'ν^:;,,τα7μ"ετέτρεψαν τον Χίτλερ' σε. "Φύρε'ρ :'.''\;(0δήγό) ,και-τον Γκαίμπελς σε aj y^\~:-:X ι-εργάτη του 3
Ράιχ, οι μαχητικές'εκδηλώσει ς . οδήγησαν στην κατάκτ-
;.;~ ση της εξουσίας χάρη στο οργανω-τικό μυαλό του ιδρυτή των Ταγμάτων Εφι ' "' δου (S. Α.) Ρεμ, ο αθλητισμός στήριξε την " ανάπτυξη " της Άριας φύ λής,
ο εθν ι κοσοσιαλισμός ήταν"'-' ρατσιστικά " επαναστατικός. Οι εκδηλώσεις αυτές είναι η λογική συναχολουθία του κινήτρου στο
οποίο αποδίδονται, του " πολεμικού ": " Κατά την ψυχοπολιτική ", διε1 κρινίζει ο Γεωργαλάς (42), " υπάρχουν και λαοί που από αίτια ιστορικι ;
-
γεωγραφικά, φυλετικά, κ.τ.λ., έχουν περισσότερο ανεπτυγμένο το ένστι το'της μάχης. Ένας τέτοιος λαός κατά.τους Ρώσους ψυχοπολιτικούς είνι και ο δικός μας, ο ελληνικός ". Μολονότι η ταύτιση του πολεμικού κιν τρου με το ελληνικό έθνος αποδίδεται στους " Ρώσους Ψυχοπολιτικ-ο-ό-ς "
;;. και όχι στου'- Γερμανούς ειδήμονες του Τρίτου Ράιχ, η συνεπακόλουθη ^? ]-: συνειρμική ταύτιση μεταξύ ελληνικού και γερμανικού έθνους είναι ευνό -'^Ιτν. τΓ ) όταν υποστηρίζεται" τΐως.""--.το πρακτικό συμπέρασμα για την προπαγάνδα 'ïji/'ν^ε ίναι .ότι , όταν - απευθύνεται\ προς,.πανδιά'ή προς μάζες-, προς λαούς με
νεπτυγμένο.πολεμικό κίνητρο ή προς ανθρώπους που ασκούν " πολεμικά " ^αγγέλματα, μπορεί Και πρέπει να είναι μαχητική, διεγερτική, δυναμική, αδιάλλακτη,'.- επαναστατική. Να καλεί σε αγώνες. Να κάνει έντονη πολιτικο λογία. Να. εμπνέει φανατισμό. Να ρίχνει ανένδοτα συνθήματα "(42).
Εδά
Ιρίοκουμέ;πράγματι.τις γενικές αρχές ;'της ·εθνικοσοσιαλιστικής προπαγάν>ας, έτρι: ·;'όπως/,τι ς/διατύπωσε ο,Χίτλερ.στο " Hein Karnoi ": λαϊκισμός στηριγμένο ς" ϊ στήνϊέντονη: Γ'.πολιτικολογί α.' και'.την ανένδοτη συνθηματολογία, :
;ννοιες.;σύμ'5ρυτες 1 με^την ^γενί κευση .ΐ;των':;;.ιδεών και -την παραποίηση της; αΓ
;
:
;
:
^ή-θεΊας^ μέ^σκοπό; την εξέγερση κάι τον' "φανατισμό των μαζών προς τον /α εχθρό.με τα πολλαπλά πλοκάμια'του.
"
".
Έ-
g'. H τέχνη της προπαγάνδας και η προπαγανδιστική τέχνη
;• ; • : /
ί ' 0 εθνικοσοσιαλισμός αντιλαμβανόταν .οαν μια πραγματική "τέχνη" την προπαγάνδα. 0 Χίτλερ δηλώνει πως,, ζώντας από μικρός τις σοσιαλιστικές χα ι εργατικές μαζικές κινητοποιήσεις, κατανόηοε πολύ νωρίς ότι "η χρήοη "της προπαγάνδας αποτελεί μια τέχνη που για τους μικροαστούς ήταν 4
οχεδόν.· άγνωστη "( 4),· ενώ ο Γκαίμπελς, που αναφέρει με υπερηφάνεια την άποψη του ανταποκριτή'της ιταλικής φασιστικής εφημερίδας "Popolo d'Ita lia." ότι ν η εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα ήταν η " πιο μοντέρνα και πιο μεγάλη της Γυρώπης ", προσπαθούσε να μεταβάλλει κάνε προεκλογικό ΰε ." καλλι τέχνημα .προπαγάνδας" (45). 0 " κ-αλλιτέχνης"ηγέτης-Φύρερ
αγώνα (βλ.
3ελ. ltjk.i) . ερμηνεύει την σχέση μεταξύ ναζιστικής κοσμοθεωρίας και προ παγάνδας "μέσα" από "την σχέση που υπάρχει μεταξύ μίας αφίσσας που διαφηζει" μια έκθεση ζωγραφικής- και του:περίεχομένου αυτής της έκθεσης." Η Γίροπαγάνοα:. έχει τόση σχέση με την επιστήμη" odo . και·.-μια διαφημιστική αφίσσα με· την -ζωγραφική. Η τέχνη της αφίσσας συνίσταται στην πρόθεση του-σχεδιαστή :'να τράβηξε ι την προσοχή του
πλήθους με το σχήμα και τα
χρώματα.- Κ διαφημιστική αφισσα μιας έκθεσης ζωγραφικής δεν έχει κανένα άλλοί:"όκόπό'.: παρά.-να ^υποδεί ξε ι ότι μέσα στην-, έκθεση υπάρχει η τέχνη,υπάρ χει ...ζωγραφική '.; όσο -καλύτερα το. πετυχαίνει; τόσο καλύτερη είναι η τέχνη αε.:την οποία
σχεδιάστηκε η αφίσσα ".Κ τέχνη ταυτίζεται με την εθνικο
σοσιαλιστική ιδεολογία γιατί " συνίσταται αποκλειστικά στο να βρεθεί ένας τρόπος που μ'αυτόν πετυχαίνεται μια γενική θεώρηση της πραγματικό τητας (...)", ενώ η πρρπαγάνδα με την αφίσσα γιατί χάρη σ'αυτήν "πρέ πει να μιλήσει το συναίσθημα και πολύ λιγότερο η λογική "(46). Αυτό βέβαια'δεν σημαίνει ότι η προπαγάνδα δεν έχει καμία σχέση με την " επιστήμη ". Το αντίθετο μάλιστα. Για να αποτελέσει μια πραγματι κή " μηχανή ? " ( έτσι την αποκαλεί ο Γκαίμπελς) ολοσχερούς
κατάκτησης
της μάζας μέσα από την άλωση του εσωτερικού της κόσμου, για να απευθύ νει
κατευθείαν στην " ψυχή "της κα£~να : προκαλέσει τ η ν αναγκαία συναισ
θηματική έξαρση .με την ταυτόχρονη εξαφάνιση της λ ο γ ι κ ή ς , έχει ανάγκη, Και στηρίζεται 1 , : στην εξέλιξη των επιστημών. Κυρίως, συνδυάζει τα n"opi-J σματα^.της\ ψυχολογικής (ειδικότερα τηςφρού'δικής ) με. τα επιτεύγματα της τεχνολογίας ·;Μ^ίί'ΐ;Μ^3; ;,-:.: - ^^".l:
; ...:-.,;:.J-.:·^^^ ώ.^
|
Βέβαια, ο εθνικοσοσιαλισμός χρησιμοποίησε αριστοτεχνικά το κατεζο :
,-.·.χήν " παραδοσιακό " μέσο προπαγάνδας, δηλαδή τον τύπο και τις μπροσού ρες (48). Εφάρμοσε όμως μια πραγματικά " τεχνολογικής μορφής " προπαγ δα,.εκμεταλλευόμενος βασικά τις δυνατότητες που παρέχει για ένα τέτοι σκοπό το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος. Κατά την προεκλογική του περ ν
οδο , όταν δεν είχε ακόμα πρόσβαση στα κρατικά μέσα μαζικής ενημέρωσης - δημιούργησε το δικό του " δίκτυο πληροφόρησης ". 0 Γκαίμπελς γράφει χ ρακτηριστικά στο ημερολόγιο του ότι,- κατά τον Φεβρουάριο του 1932," τ
:'•/;;'- τίώθηκαν 50.000 πλάκες γραμμοφώνου και θα σταλούν σε ισάριθμες οικογέ/.; . νειες. Αναφέρονται στο πρόγραμμα μας και στις λύσεις που δίνουμε στα ;
ί - μεγάλα προβλήματα του Έθνους μας "(49).Παράλληλα, κινηματογραφούνται ... , πλήθος προπαγανδιστικών ταινιών που προβάλλονται μαζικά σε αίθουσες ,- / οι οποίες διατίθενταν από αιθουσάρχες που είτε ήταν προσκείμενοι στο --.: εθνι κοσοσιαλιστι κό κόμμα, είτε ενέδιδαν στην τρομοκρατία των Ταγμάτων ;-;;,;Λ
Εφόδου •( S.A. ) (50) .
ψ:Τ:ϊ *
-
0 εθνι κοσοσιαλισμός είχε κατανοήσει σε όλο της το εύρος την επίδ-
';;;';.•"-ρασ'η της εικόνας πάνω στον ψυχικό κόσμο του ατόμου και την εκμεταλλευ ":';:-'·. τήκε όσο γινόταν καλύτερα. " Μια προκνίρυξ,η, ή μια αφίσσα μόνο ", γρά..//•;ΐ'':"φει' ο Χίτλερ, " διαβάζονται πιο εύκολα γιατί είναι σύντομες και τραV;'.-V: βούν "για μια μονάχα στιγμή την προσοχή του αντιπάλου. Οι εικόνες, τα/ :; σχέδια και οι κινηματογραφικές ταινίες, έχουν ακόμη μεγαλύτερη δύναμη επιρροής πάνω σ'αυτό το επίπεδο μάζας. Εδώ το πλήθος χ ρ η σ ι μ'ο π ο ι ε ί •
α κ ό μ α
λ ι γ ό τ ε ρ ο
το
μ υ α λ ό
τ ο υ . Του_.φτά
νει να βλέπει απλώς και να διαβάζει το πολύ-πολύ, κείμενα όσο γίνεται
:''•/•" πιο απλά και λιγόλογα. Κι είναι πάρα πολλοί αυτοί που συμφωνούν και .•"• πείθονται να παρακολουθήσουν μια επίδειξη σε εικόνες, παρά να διαβάσοι ένα κείμενο μικρό ή μεγάλο. Η εικόνα προσφέρει στον άνθρωπο μέσα σ'ένι :
> πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θάλεγα σε μια μονάχα στιγμή, όσα δεν θα
:
'- του πρόσφερε ένα διάβασμα κουραστικό και πολύωρο " (51). Η τέχνη της προπαγάνδας έγκειται στην αξιοποίηση των μέσων της τε.
. - λογίας για την πραγμάτωση της βασικής ψυχολογικής διαδικασίας που χρε *:άζεται για να αφομοιωθεί το " δόγμα " από τις μάζες (βλ. σέΛi i^3k.s) .Γ ih-'-·' αυτό και οι δημιουργοί της δεν μπορεί να είναι ούτε οι καλλιτέχνες (όιφ,.οο κι αν αυτή χρησιμοποιεί την τέχνη ) ούτε οι διανοούμενοι γιατί " α·
. M ;if; • !• ' : '• -•'.'
'":.:'•
:
\\
- ^ _ 1 7 ? - :
"" ·•
:
.
•Ογοητεύονται γρήγορα απ'όλα τα πράγματα ". Μ'αποτέλεσμα,;οι πρώτοι να ης δίνουν τέτοια μορφή και οχήμα που V να κάνει εντύπωση στο κοινό ω
ν φιλολογικών οαλονιών κι όχι στη μάζα ", οι δεύτεροι να " τ η ν χρησι-
οποιούν σαν την πανούκλα, ανίκανοι να βρουν τα υγιεινά της σημεία και • εους
ερεθισμούς " (52).
·• .
:
0 εθνικοσοσιαλισμός αντιλαμβάνεται την προπαγάνδα σαν μια " πολεμιή τέχνη " και γι'αυτό την τοποθετεί στους αντίποδες της παραδοσιακής ντίληψής- 'της " αισθητικής-" της- τέχνης. Φράσεις όπως " ο πόλεμος με ις προεκλογικές αφίσσες μαίνεται " αποτελούν χαρακτηριστικό τρόπο έκρασης του Γκαίμπελς (53) και συμπληρώνουν την σκέψη του' Χ-ίτλερ ότι η ροπαγάνδα " . είναι πράγματι ένα όπλο στ'αλήθεια τρομακτικό όταν πέσει τα χέρια εκείνου που ξέρει να-το χρησιμοποιεί " (54). Με αφορμή τον ρόπο διεξαγωγής της προπαγάνδας κατά την διάρκεια του πολέμου.r ο Χίτερ υποστηρίζει πως, σε τέτοιες περιστάσεις, " ό λ ε ς οι θεωρίες για ανρωπιά;και αισθητική εξισώνονται με,το.μηδέν, γιατί:οι φιλοσοφικές σκέεις'δεν ? πλανιούνται στους αιθέρες αλλά είναι" δημιουργήματα της ανθρώινης φαντασίας κι εξαρτώνται απ'αυτήν ".' Ό λ ε ς οι ," αισθητικές μωροογίες " πρέπει.να εξαληφθούν, γ ι α τ ί " ένα ζήτημα τόσο καυτό όσο είναι αγώνας- για ύπαρξη ; αποκλείει : κάθε αισθητική αντιμετώπιση του. "..(55):. αι;δεδομένου ότι "η επιβολή του:εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος στην ποι.τική ζωή της Γερμανίας παρουσιάζεται Ότι-ς μάζες ωςταϋτόσημη με τον γώνα για ύπαρξη της- Άριας φυλής'(βλ.•σελ. £>1κ,ί), είναι : ευνόητο ότι ίδια αντίληψη ισχύει όχι μόνο για την περίοδο της στρατιωτικής αναέτρησης με τον εξωτερικό εχθρό αλλά και κατά την σύγκρουση με το κάθε ίδους εσωτερικό (πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό ) αντίπαλο. Γ ι ' υτό και η προπαγάνδα αποτελεί ός
τ ο
μέσο για να επιτευχθεί ο ένας σκο-
" ο αγώνας για την επιβίωση του γερμανικού λαού " (55). Έτσι,μο-
ονότι αποτελεί ένα " τρομερό όπλο " καταστροφής, στο βάθος είναι τε- ' είως:" ανθρωπιστικό " επειδή υπηρετεί μια νίκη όσο το δυνατόν ταχύτεη με την_ οποία ένα έθνος θα εξασφαλίσει την οριστική " ελευθερία" του 57) .
•
' : ;' ·
Με" αυτό τον τρόπο, η τέχνη της προπαγάνδας υπόκε'% j i i ικοσοσιαλισμό
από τον ε θ -
σ τ ι ς ί δ ι ε ς α ξ ί ε ς με τ η ν ; Τ έ χ ν η και χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι από τα
δ ι α " ι δ α ν ι κ ά " : τ ι ς β ι ο λ ο γ ι κ έ ς α ξ ί ε ς ; σ τ α π λ α ί σ ι α των οποίων η α ι σ θ η "ΐκή και μορφωτική π ο λ ι τ ι κ ή ; τ ο υ εθνικοσοσιαλισμου θ έ λ ε ι να .-αναδείξει
' / το αίμα και την γη ως ουσία του κοινοτικού πνεύματος (βλ. σελ. 65 Κ.t.,i Γι'αυτό και, αντίστροφα, μεταξύ των σκοπών της προπαγάνδας συγκαταλέγ ται και η εξάλειψη κάθε μορφής τέχνης ( τεχνοτροπίας και καλλιτεχνικό . ρεύματος ) που δεν προάγουν την παραπάνω αντίληψη (βλ. σελ. Ü8)j
καθ
και η ταυτόχρονη ανάδειξη της κλασσικής αισθητικής που στοχεύει στην •
προώθηση του κοινοτικού πνεύματος ( Παρθενώνας )και του συνεπαγόμενου -Λ. ηρωικού στοιχείου ( κλασσική γλυπτική ). Αυτός είναι και ο λόγος που
':;; ο εθνι κοσοσιαλισμός. προώθησε γλύπτες σαν τον Μπρέκερ που προσπάθησε ..V να " διδάξει " με το έργο του στις μάζες τον " ηρωισμό " της εργασίας 7 ;.'_ και του πολέμου ως προϋπόθεση της οικοδόμησης της: Άριας κοινωνίας(βλ /
'
;;
.
-
•
'
-
.
.
•
•
.
'
σ ε λ . ΙΏΚ,Σ.) .
.•'•12;
'Επί του προκείμενου, εξαιρετικά εύγλωτη είναι και η παρακείμενη
".'.; προπαγανδιστική σύνθεση: Πάνω από την μάζα, ο εθνικοσοσιαλιστικός αε,:,,;;> τό ς " έχε ι στραμμένο το κεφάλι προς τα ./δεξιά, όπου ξεχωρίζουν οι " ολοκ ;η/κληρωμένες προσωπικότητες. " που έχουν ενταχθεί σ'αυτό που'ο Ρόζενμπεργ : ,'· >ί αποκαλούσε " οργανική γενεαλογία χιλιάδων' ατόμων της φυλής -." (βλ. σελ
léé ) ;
ο στρατιώτης, ο γεωργός και/ο εργάτης. Στην " εικόνα ", που
, - μιλά από μόνη της,- παρεμβάλλεται -μόνο έναμικρό κείμενο. Είναι αρκετά ;«// ,διακριτι κό , ώστε να μην " ενοχλε ί ."./, αλλά. και έξυπνα" παρουσιασμένο ,
ç/j^ σαν ' ανοικτό βιβλίο, ώστε να ξυπνάει .;; την /,"/ περιέργεια " του θ£ατή. Η π V/ ρουσία του είναι απαραίτητη, γιατί αποτελεί τον " σύνδεσμο " με τον •••-• ηγέτη της μάζας, το' πρότυπο προς μίμηση
εκείνων που θέλουν να γίνου
., .." προσωπικότητες ". Σε τέσσερει ς γλώσσες ( γερμανικά, αγγλικά, γαλλικι ισπανικά ), αρχίζει με την επιφώνηση : , ".. 0 Φύρερ μιλά ϊ " και στην συ ;ι
νέχεια, χωρίς εισαγωγικά και άλλα- θαυματικά, επεξηγεί ότι ο λαός που . τον ακούει, οι στρατευμένοι, οι αγρότες και οι εργάτες αποτελούν τους
•\ στύλους της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας. " 0 Φύρερ μιλά ί ":αυτό εί ';..··.:'ναι το μόνο στοιχείο που δεν δίνει η εικόνα, από την οποία απουσιάζει .-- "σκόπιμα η φωτογραφία του ηγέτη αλλά σ υ μ β ο λ ί ζ ε τ α ι φές των τριών " προσωπικοτήτων " οι οποίες, χάρη στον
με τις μοι
Λ ό γ ο
του, α-
./ ν ποτελούν τα θεμέλια του έθνους. Στο σημείο αυτό βρίσκεται όλη η ουσία >'·:της εθνικοσοσιαλιστικής προπαγάνδας." - ·· /Α·ί/:: '"Οπως γράφει και ο ίδιος ο Χίτλερ στον πρόλογο του " Mein Mampf " ^;;';>ο*προφορικός; λόγος είναι εκείνος που γράφει ' την ιστορία: " Ξέρω πολύ
:
:
καλά ότι με το λόγο και όχι':με τα β ι βλία κερδίζει ς τους ' ανθρώπους .'θ\.α τα
μεγάλα κινήματα της ιοτορίας οφείλονται Ρε ρήτορες και όχι σε
συγγραφείς " (58). Και αυτό γιατί τον'θεωρεί ως τον κυρίαρχο τρόπο για trjv πρόκληση στην " λαϊκή ψυχή." του ντελίριου στο οποίο στηρίζεται η επιτυχία της ρατσιστικής ιδεολογίας του Γ ".Η ανάλυση' και ο εντοπισμός ιης ρατσιστικής προκατάληψης ", γράφει ο Θ. Λιποβατς (59), " αφορά ό)/(.. (μόνο ) το περιεχόμενο της , ('πληροφορία ) , αλλά '"·( κυρίως ) τη μορρή της: το ρ η τ ο ρ ι κ ό και λ ο γ ι _.. κ ρ, τρόπο με τον οποίο ο ρατσι στής χρησιμοποι ε ί "' τη .γλώσσα ," , δημιουργώντας ένα Λόγο στεγανό που τον 1
προφυλάσσει " από την Πραγματικότητα, εμπρός στην οποία αισθάνεται
χγχος. : . ;;,_= ν
-"
;
' <" ' ν : . ' _
:
: ;
-
Στο κεφάλαιο " Η δύναμη του Λόγου-"., ο Χίτλερ επεξηγεί,ότι ο προ-
ρορίκός- λόγος αποτελεί: ισχυρότερο: μέσο .προπαγάνδας απ'ότι το 'βιβλίΌ" ί-ιατί επιτρέπει μια "λογική " -αντιμετώπιση της μάζας μέσα από ρητορι(ά" σχήματα με αποτέλεσμα να την ".;οδηγεί,'".." ο ομιλητής εκεί.που θέλει ιυτός και να της εμφυσά . την ;δι'κή; του'^πραγματικότητα-": "Ενώ ο ρήτορας οατά. την διάρκεια της ομιλίας "τουν έχει· το ^πλεονέκτημα- να κάνει-τις αιαιτούμενες επανορθώσεις -κρίνοντας απ'την έκφραση των ακροατών' του;, ή ^α-διαπίστωσε ι ως^ποιό σημείο μπορούνϊ'νά'1 καταλάβουν ;και να παρακολου θήσουν,αυτά που τους. λέε ι , ή: και; αν :η:.εντύπωση "απ'τά λόγι α του φτάνει )ς ;τα; επιθυμητά όρια, ο συγγραφέας'δεν "έχει καμία απολύτως επαφή με . 'ους · αναγνώστες του. Κατά συνέπεια' δεν -θα μπορέσει ποτέ να προσανατολι στεί μ'ένα ζωντανό ακροατήριο, ούτε να επιβληθεί σ'ένα πλήθος που θα ίτέκεται εκεί, μπροστά στα μάτια του'να τον κοιτάζει.Θα πρέπει λοιπόν 'α χρησιμοποιήσει στο κείμενο του γενικότητες. Έ τ σ ι , χάνει ως ένα βαθ ιά, υστερεί σε ψυχολογική αντίληψη και. σε ευστροφία" (60). Για τον εθνικοσοσι.αλισμό ο Λόγος αποκτά μια βαθειά μυστικιστική σηιασία. Είναι αντιληπτός αφενός- μεν ως5 η"- ζωντανή έκφραση όλης της ζωτι:ότητας της φυλής ( γι'αυτό και θα δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην " καθαιιότητα της : γλώσσας, έννοια που θα συνδεθεί με το αξίωμα " αίμα και γη" αι που θα στηρίζει την " επιστροφή στις ρίζες " μέσα από την Αναγέννηίη του " Ιδεώδους; του Βορρά ": βλ. σελ',-
^ΙΙΚ.Σ.)
. Αφετέρου δε ως το " ερ-
'αλείο." άλωσης του " λογικού." και - της συνεπακόλουθης '- απελευθέρωίης του " ενστίκτου ". Χάρη στον Λόγο του Φύρερ, που είναι ο κατεξοχήν ι
Γ"
καλά ό τ ι
;:·
λα τ α
με τ ο λόγο και ό χ ι
μ ε γ ά λ α κι νήματα τ η ς
συγγραφείς
" (58).
της ρατσιστικής
ι
χι
,
( μόνο
) το π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο
"προφυλάσσει
•>jl άγχος. J Ι' -
Η
της
' φή τ η ς : τ ο ρ η τ ο ρ ι κ ό
' /;
τον θεωρεί
ιδεολογίας
προκατάληψης
•.•';.;'.στης χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
οφείλονται
του.
οε ρ ή τ ο ρ ε ς
στο ο π ο ί ο
και ό χ ι
σε
στηρίζεται
" Ή ανάλυση κ α ι ο
, γ ρ ά φ ε ι ο Θ. Λ ι π ο ρ α τ ς
εντοπισμό
(59),
" αφορά ό
( π λ η ρ ο φ ο ρ ί α ) , αλλά ( κ υ ρ ί ω ς
κ α ι , λ ό, γ - ι
τη γλώσσα
τους α ν θ ρ ώ π ο υ ς . Ό
ως τ ο ν κ υ ρ ί α ρ χ ο τ ρ ό π ο γ
" λ α ϊ κ ή ψυχή " τ ο υ ν τ ε λ ί ρ ι ο υ
επιτυχία της ρατσιστικής ;
ιστορίας
Και α υ τ ό γ ι α τ ί
τ η ν πρόκληση στην
-Λ
με τ α β ι β λ ί α κ ε ρ δ ί ζ ε ι ς
) τη μο
κ ό τ ρ ό π ο με τ ο ν ο π ο ί ο ο ρ α τ σ
" , . δ η μ ι ο υ ρ γ ώ ν τ α ς ένα Λόγο σ τ ε γ α ν ό
που
το
" από την : Π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α , ε μ π ρ ό ς στην ο π ο ί α α ι σ θ ά ν ε τ α ι
'••••
:
•
-/
:
,^
·Γ , _
Ετο κ ε φ ά λ α ι ο " Κ δύναμη τ ο υ Λόγου " ,
. : - Θορικός λ ό γ ο ς
αποτελεί
• - γΙατί επιτρέπει
ισχυρότερο
μ ι α •" λ ο γ ι κ ή
ο Χίτλερ ε π ε ξ η γ ε ί
μέσο π ρ ο π α γ ά ν δ α ς α π ' ό τ ι
ότι το
ο προ· βιβλίο
" α ν τ ι μ ε τ ώ π ι σ η τ η ς μ ά ζ α ς μέσα από ρ η τ ο ρ
Λ;· Γ; κά σχήματα με α π ο τ έ λ ε σ μ α να τ η ν " . ' ο δ η γ ε ί
" ο- ο μ ι λ η τ ή ς
εκεί
που
θέλει
[. ;:,V:ÌVαυτός1 και να τ η ς εμφυσά τ η ν δ ι κ ή τ ο υ " π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α " : " Ε ν ώ ο ρήτορ( •Mi-, ^κατά την δ ι ά ρ κ ε ι α τ η ς ο μ ι λ ί α ς .του έ χ ε ι ϊ ; "'•"'•'.';απαιτούμενες ε π α ν ο ρ θ ώ σ ε ι ς
τ ο π λ ε ο ν έ κ τ η μ α να κ ά ν ε ι
τ ι ς α
κ ρ ί ν ο ν τ α ς α π ' τ η ν έκφραση των ακροατών τ ο υ , τ
S ; b l i v a - δ ι α π ί σ τ ω σ ε ι. ως π ο ι ο - σημε ί ο μπορούν να. κ α τ α λ ά β ο υ ν κ α ι να π α ρ α κ ο λ ο υ . ' Η ; ' θ ή σ ο υ ν ' α υ τ ά που τους' λ έ ε ι , ;
ή και αν η εντύπωση α π ' τ α λ ό γ ι α τ ο υ
:
^ ν !Γ ως "τα ε π ι θ υ μ η τ ά ό ρ ι α , ο συγγραφέας- δ ε ν έ χ ε ι ~ V: τ ο υ ς . α ν α γ ν ώ σ τ ε ς "
στεί.μ'ένα
·"'
στέκεται
,
τ ο υ . Κατά σ υ ν έ π ε ι α δ ε ν θα μ π ο ρ έ σ ε ι
ποτέ να προσανατο/
σ'ένα
π λ ή θ ο ς που θα
μπροστά στα μ ά τ ι α τ ο υ να τ ο ν κ ο ι τ ά ζ ε ι . Θ α π ρ έ π ε ι
να χρησιμοποιήσει . μό, υστερεί
.
κ α μ ί α α π ο λ ύ τ ω ς επαφή μ ε
ζ ω ν τ α ν ό α κ ρ ο α τ ή ρ ι ο , ο ύ τ ε να ε π ι β λ η θ ε ί
εκεί,
φτάνει
στο κ ε ί μ ε ν ο
σε ψ υ χ ο λ ο γ ι κ ή
του γ ε ν ι κ ό τ η τ ε ς .
Έτσι,
α ν τ ί λ η ψ η και σε ε υ σ τ ρ ο φ ί α "
χάνει
λoιπó^
ως έ ν α ßc
(50).
' :-.'' .-. . Γ ι α τ ο ν ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σμό ο Λόγος α π ο κ τ ά μ ι α 3 α θ ε ι ά μ υ σ τ ι κ ι σ τ ι κ ή -
_μασία. Ε ί ν α ι
α ν τ ι λ η π τ ό ς α φ ε ν ό ς μεν ως η ζ ω ν τ α ν ή έκφραση ό λ η ς τ η ς
' ' ' κ ό τ η τ α ς τ η ς φυλής !
( γι'αυτό
ρ ι ό τ η τ α τ η ς γλώσσας, και πού θα σ τ η ρ ί ζ ε ι
κ α ι θα δ ο θ ε ί
έ ν ν ο ι α που θα σ υ ν δ ε θ ε ί
vir ^ η ς ; το υ ° ε ν σ τ ί κ τ ο υ
" μέσα από τ η ν
β λ . : σ ε λ . Λ ilΗ.ζ,) . Αφετέρου
" άλωσης του : " λ ο γ ι κ ο ύ - " κ α ι
- της συνεπακόλουθης
" . Χ ά ρ η . σ τ ο ν Λόγο- τ ο υ
" χα£
με τ ο α ξ ί ω μ α " α ί μ α κ α ι Ύ
την " ε π ι σ τ ρ ο φ ή Ό τ ι ς ρ ί ζ ε ς
" ν ; ση του " Ι δ ε ώ δ ο υ ς του Βορρά " : -J γ α λ ε ί ο
ι δ ι α ί τ ε ρ η σημασία στην
ζωτι
Αναγένν
δ ε ως τ ο "
ερ
-
απελεύθερο,
Φύρερ, π ο υ ε ί ν α ι
ο κατεξοχι
e
εκφραστής τ η ς ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς ' , "το έ θ ν ο ς θ α ' " α ν α σ τ η θ ε ί
μείνει
έ τ σ ι , ^ α π ' τ η ν ; άλλη π λ ε υ ρ ά , η " αφοσίωση " τ η ς
στην α ι ω ν ι ό τ η τ α " :
μάζας σ τ ο ν Φυρερ π α ί ρ ν ε ι
τ η ν μορφή " π ί σ τ η ς
ένα σχήμα τ ο ο π ο ί ο . α π ο σ κ ο π ε ί να εμφυσήσει
" γ ι α να
" , Λ έ ξ ε ι ς α ν τ λ η μ έ ν ε ς από
σ τ ι ς μάζες ( το " κ ο ι ν ό
μια θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ο ύ ε ί δ ο υ ς υ π ο τ α γ ή ( 6 1 ) . Το σ υ ν έ δ ρ ι ο τ ο υ
" )
εθνικοσοσιαλιστι-
κου κ ό μ μ α τ ο ς στην Ν υ ρ ε μ β έ ρ γ η , όπου λ α μ β ά ν ο ν τ α ι ο ι α π ο φ ά σ ε ι ς γ ι α τ ο ν αγώνα τ η ς " ανάστασης " τ ο υ έ θ ν ο υ ς , μ ε τ α τ ρ έ π ε τ α ι . σε χώρο " θ ε ί α ς ε κ π ό ρευσης ',''.·Ο,.Φερνάν ν τ ε Μπρ ι ν ιόν. γ ρ ά φ ε ι σ χ ε τ ι κ ά στην
" Ε π ι θ ε ώ ρ η σ η του
Παρισιού .". τ η ς 15 '. Οκτωβρίου 1927, ό τ ι " θα μπορούσαμε ά ν ε τ α ν α πούμε πως τ ο σ υ ν έ δ ρ ι ο τ η ς Νυρεμβέργης ε ί ν α ι Θρησκείας. Εκεί κλιοι'/
1
η ε τ ή σ ι α ούνοδος
της Χ ι τ λ ε ρ ι κ ή ς
δ ι α τ υ π ώ ν ο ν τ α ι τα δ ό γ μ α τ α κι από ε κ ε ί ξ ε κ ι ν ο ύ ν ο ι
π ρ ο ς τ ο ν κάθε ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ η
εγκύ
οπαδό που " β λ έ π ε ι " τ η ν π ί σ τ η τ ο υ
να π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε τ α ι σαν έ ν α -θρησκευτικό κ ί ν η μ α ".Μέσα σ ' α υ τ ό τ ο π λ α ί σ ι ο , ο ί δ ι ο ς ο Χ ί τ λ ε ρ τ α υ τ ι ζ ό τ α ν με τ ο ν " θ ε ί ο λόγο
":
" Στη Νυρεμβέργη έ β λ ε -
.πε , κ ά ν ε ί ς . π α ν τ ο ύ ένα χ α ρ α κ τ ι κ ό που π α ρ ί σ τ α ν ε . τ ο ν Χ ί τ λ ε ρ να μ ι λ ά ε ι .;θιος : μ π ρ ο σ τ ά σ ' έ ν α τ ρ α π έ ζ ι που γύρω τ ο υ ή τ α ν κ α θ ι σ μ έ ν ο ι μένοι: σ ύ ν τ ρ ο φ ο ι
τ ο υ . Γ ι α υ π ό τ ι τ λ ο ε ί χ ε αυτά τ α λ ό γ ι α
η ν ' ο -,/Λ ό_ γ ο ς " ( 6 2 ) ϊ
ανυπαρξία παθητικού ύφους,
απάντησης " , χίζει
α ρ χ- ή Η;
χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τ α ι από:
από όλα τ α σ τ ο ι χ ε ί α που ο Χ ί τ λ ε ρ
ως κ ύ ρ ι α γ ν ω ρ ί σ μ α τ α τ η ς π ρ ο π α γ ά ν δ α ς τ ο υ
τυχόν αντιρρήσεων,
: Ε ν
προπαγάνδα μέσα από τ η ν σύλληψη τ ο υ π ρ ο φ ο ρ ι κ ο ύ ,
ί Έ τ σ ι : , , τ ο ,-" Mein Kampf " . σ υ ν ί σ τ α τ α ι θεωρεί
εκστασιασ
-,
. »ν: ' .Εδώ π ρ έ π ε ι - ν α . τ ο ν τ σ τ ε ί *ότι ο γ ρ α π τ ό ς λ ό γ ο ς , "την ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
οι
όρ-
προφορικού λόγου,
όπως
( εκ των π ρ ο τ έ ρ ω ν ) π ρ ο σ π ά θ ε ι α ε ν τ ο π ι σ μ ο ύ
α φ α ί ρ ε σ η από " τ α χ έ ρ ι α τ ο υ ε χ θ ρ ο ύ τ η ς
ετοιμόλογης
φ υ σ ι κ ή σ ε ι ρ ά και θέση των ε π ι χ ε ι ρ η μ ά τ ω ν με έ κ θ ε σ η που α ρ
από τ η ν α π ό δ ε ι ξ η τ ο υ αβάσιμου των π ι θ α ν ώ ν α ν τ ι θ έ σ ε ω ν .
γνώμη μ α ς , α υ τ ό ς ε ί ν α ι
ο λόγος γ ι α τ ο ν ο π ο ί ο τ ο ι( He inKampf "
Κατά τ η ν παρου-
i
σιάζεται τόσο δύσκολο στην ανάγνωση και την κατανόηση του, πράγμα το - οποίο εξηγείται από διάφορους ερευνητές ως " απόδίιξη της σχιζοφρένειας του Χίτλερ " (63). Προσπαθώντας να εφαρμόσει τις παραπάνω αρχές του προφορικού λόγου, ο Χίτλερ ήταν υπο'χρεωμένος να επαναλαμβάνεται, να μην διευκρινίζει ολόκληρο."ικά εξ αρχής μια έννόιχ ( όπως, π.χ. τον ρα τσισμό.),,να επιχειρηματολογεί για το ίδιο θέμα σε διάφορα σημεία του έργου του. Το,;." Hein Kampf." περιλαμβάνει όλων τωνειδών τις κατηγορίες
προτάοεων που κ υ μ α ί ν ο ν τ α ι από τ ι ς ψ ε υ δ ε ί ς γέν]^κοποιήσε ι ς έως τ ι ς ε κ φ "'
ρ ά α ε ι ς τ ι ς ρ α τ α ι ο τ ι κ έ ς και που χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ο ύ σ α ν οι ε θ ν ι K C C O O I α λ ι ο τ έ ς π παγανδιστές ο τ ι ς ο μ ι λ ί ε ς τους προς τ ι ς μ ά ζ ε ς . Οι π ρ ο τ α θ ε ί ς α υ τ έ ς χ ω ρ ί ζ ο ν τ α ι . " ρεαλιστικές έμποροι οι
είναι
"0ι
:
σε τ ρ ε ί ς
" ή_υποΰετικές προτάσεις
( π . χ . " Οι Ε β ρ α ί ο ι
" , ) , β) τ ι ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς ε χ θ ρ ό τ η τ α ς προς τ ο ν άλλο εκμεταλλευτές
Εβραίοι
( ~..χ.
: α) τ
είναισυνήθ " Οι Εβρ
" ) , γ ) τ ι ς ά τ ο π ε ς και φ α ν τ α σ ι α κ έ ς π ρ ο τ ά σ ε ι ς ( π
ε ί ν α ι .η μ ά σ τ ι γ α τ ο υ Θεού " ) . Α π ' α υ τ έ ς ,
,',ίείναι ρ α τ σ ι σ τ ι κ έ ς ,
ενώ η τ ρ ί τ η α π ο τ ε λ ε ί
jì τ ο ; ζ η τ ο ύ μ ε ν ο τ η ς ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς |;
βασικές κατηγορίες
0 λόγος χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τ α ι
οι
ένα ν τ ε λ ί ρ ι ο ,
δύο
τελευταίε
το οποίο
είναι
προπαγάνδας ( 5 4 ) .
από τ ο ν ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό
γ ι α την δημιουργ
ί
ί
του φανατικού παροξυσμού των μαζών. 0 Χίτλερ, όταν μιλούσε στις μάζες είχε " στα πόδια " του έναν όχλο " παλλόμενο από ιερή αγανάκτηση, ζων νεμένο από μια χωρίς όρια οργή " (65). 0 Γκαίμπελς, που καυχόταν ότι χε την δυνατότητα να μιλά και με " ακαδημαϊκό " και
με" λαϊκό " τρόπ
;•' (66), σημειώνει πως δεν έχανε ευκαιρία να " χρησιμοποιεί τα λόγια που έπρεπε " για να " εζερεθίζει τον κόσμο σε τέτοιο βαθμό " ώστε να γίνε υποχείριο του (67).Μ διαδικασία ήταν αυτή που επέβαλε η λαϊκιστική α"/ ντίληψη: το ταλέντο
του " ρήτορα " στηρίζεται στην
" π ρ ω τ ό γ ο ν
γ λ ώ σ σ α και την επιλογή των σ τ ο ι χ ε ι ω δ ώ ν χρήση των α π λ ώ ν
εκφράσεων, .την
παραδειγμάτων, των πιο ευκολοκατανόητων " (68).
να σημείο που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι ότι αυτή η αντίληψη ταλήγει τελικά σε διαστροφή, γιατί επιβάλλει την λαϊκιστική συμπ^ριφο ως μ έ τ ρ ο
της
π ν ε υ μ α τ ι κ ό τ η τ α ς
του-ρήτορα, με τον
οποίο ταυτίζεται-στη συγκεκριμένη περίπτωση - ο ηγέτης : " 0 λόγος εν πολιτικού προς τον λαό του κρίνεται όχι απ'την εντύπωση που θα κάνει ένα καθηγητή Πανεπιστημίου, αλλά απ'την επίδραση που θά^ει πάνω στον διο τον λαό. Κι αυτό μονάχα δίνει το μέτρο της πνευματικότητας, της δ :
ναμικότητας ενός ρήτορα"(69). Μέσα από το ίδιο σκεπτικό αντιμετώπισε η εθνικοσοσιαλιστική προπα 0
γάνδα και την αφίσσα, η οποία είναι ένα " μέσον " που συνδυάζει την ε κόνα με ένα σύντομο - γραπτά διατυπωμένο - λόγο υπό μορφή επιγραμματι /..υπομνηματισμού της αναπαραστώμενης
.εικόνας, ώστε ο " αναγνώστης " να
. •• μην έχει καμία αμφιβολία για το μήνυμα της. Αλλά και η εικόνα είναι ν
xx] σαν " λ ό γ ο ς ' . " . κ α ι
γ ι ' α υ τ ό ρ" Χ ί τ λ ε ρ θ ε ω ρ ε ί
μέσον π ρ ο π α γ ά ν δ α ς ' " , σ χ ο λ ι ά ζ ο ν τ α ς σ χ ε τ ι κ ά ό τ ι ε
L
" είναι
λερ ) ·
σ ί γ ο υ ρ α άλλο πράγμα
Όταν η εικονιστική
εθνικοσοσιαλιστικών τεχνοτροπία
(βλ.
1 " (70)
τ η ν α φ ί σ σ α ως "
" η α φ ί σ ο α που " μ ι λ α-
( η υπογράμμιση ε ί ν α ι
τέχνη χρησιμοποιείται
" αρετών " , τ ό τ ε
ομιλούν
έχει
του
γ ι α τ η ν α ν ά δ ε ι ξ η των
συνήθως μ ι α γ ρ α μ μ ι κ ή , " κ α θ α ρ ή "
σ ε λ . ISO*-.ε,) . Ό τ α ν όμως τ ο π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο
της στοχεύει
παρουσίαση τ ο υ α ν τ ι π ά λ ο υ κ α ι των " σ κ ο π ώ ν , " τ ο υ , τ ό τ ε π α ί ρ ν ε ι ρ ι κ α τ υ ρ ι σ τ ι κ ό σ τ υ λ , το ο π ο ί ο . ό μ ω ς δ ε ν έ χ ε ι ρ α φ ί α " , δηλαδή την γ ε λ ο ι ο π ο ί η σ η προπαγάνδα ε ί ν α ι
" τελείως
έτσι δ ε ν δ η μ ι ο υ ρ γ ε ί τ α ι λος π ρ έ π ε ι
ανόητο να γ ε λ ι ο π ο ι ε ί τ α ι
".γελοιογ
εθνικοσοσιαλιστική ο αντίπαλος ",
ε ν α ν τ ί ο ν του
ν α π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε τ α ι σαν " βάρβαρος " - έ τ σ ι
(71).Ό
αγώνα που . π ρ έ π ε ι
όπως . π α ρ ο υ σ ί α ζ ε τον. -
μ ά ζ ε ς η " κ α τ ά λ λ η λ η πληροφόρηση " σ χ ε τ ι κ ά - μ ε
να.δώσει
τον ο π ο ί ο π α ρ ο υ σ ί α ζ α ν ο ι
(72). Ας_δούμε,.για
ώστον
παράδειγμα, τον τρόπο
παρακείμενες εθνικοσοσιαλιστικές
κες α φ ί σ σ ε ς τ η ν κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ή
επανάσταση τ η ς Ρωσίας του 1917,
αυτό τ η ς κ α ρ ρ ι κ α τ ο ύ ρ α ς - α λ λ ά οι
την .
" αντίπαλοι
εργα . ,..
"• π ρ ο κ α λ ο ύ ν ,
μια β α θ ε ι ά σ υ ν α ι σ θ η μ α τ ι κ ή άπωση και • ό χ ι , τ ο ;.γέλιο ή τ η ν θ υ μ η δ ί α : ο κιτ'έχει
περισσότερο
ξ έ γ ε ρ σ η . Το πρόσωπο τ ο υ
" στοχάζεται
έχει μεταβληθεί
" την αιματηρή )
ε
ενώ
σε έ ν α ν α π ο κ ρ ο υ σ τ ι κ ό μορφασμό. 0 Μαρξ
" με β α θ ε ι ά ι κ α ν ο π ο ί η σ η τ η ν ε π ι τ υ χ ί α τ η ς φ ω τ ι ά ς που π ρ ο κ ά
μόνο έ χ ε ι π ρ ο κ α λ έ σ ε ι σε : ν τ ε λ ί ρ ι ο
το ο π ο ί ο δ η λ ώ ν ε ι νους τ ύ π ο ν ς
" ενορχηστρώνει
Ά ϊ σ ν ε ρ είν<*ι π α γ ε ρ ό ( σαν τ ο " θ ά ν α τ ο "
λεσε με τ ο " Κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ι κ ό
βάλλει
Τρότσ-
μ ι α " δ α ι μ ο ν ι ' κ ή μάσκα " παρά -ένα α ν θ ρ ώ π ι ν ο πρόσωπο
κ α ι , επάνω στο κ α τ α σ τ ρ ο φ ι κ ό άρμα τ ο υ ,
της Λούξεμπουργκ
με
προπαγανοιστι-
τ ι κ ή ε ξ έ γ ε ρ σ η τ η ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς του 1918 ,και τ ο έ ρ γ ο ' τ ο υ ΐΐάρξ. .. .Το στυλ ε ί ν α ι
γιατί
αντίπα
γ ε ρ μ α ν ι κ ό . λ α ό η α γ γ λ ο γ α λ λ ι κ ή π ρ ο π α γ ά ν δ α του Α ' Π α γ κ ό σ μ ι ο υ ' Π ο λ έ μ ο υ τε.να ^παρέχεται, σ τ ι ς
στη
ένα,καρ-
κ α μ ί α σχέση με τ η ν
του Ε χ θ ρ ο ύ . Γ ι α ' τ η ν
το απαραίτητο μένος
Χίτ
Μανιφέστο " και τ ο " Κ ε φ ά λ α ι ο " .
Κ ε ι κ ό ν α και
στον θ ε α τ ή μ ι α έ ν τ ο ν η π ρ ο δ ι ά θ ε σ η τ η ν ο π ο ί α θα μ ε τ α
το μ ι κ ρ ό
κείμενο
που σ υ ν ο δ ε ύ ε ι
τ η ν κάθε
" εικόνα
πως πίσω α π ' ό λ ο υ ς α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς " α π ο κ ρ ο υ σ τ ι κ ο ύ ς
" κρύβεται
ο εβραϊσμός.
την ε ι κ ό ν α τ ο υ Μαρξ τ ι τ λ ο φ ο ρ ε ί τ α ι
Το κ ε ί μ ε ν ο
Σ υ ν δ ε τ ι κ ό ς ^ κ ρ ί κ ο ς μ ε τ α ξ ύ τ η ς ολοκληρωμένης γραπτού υ π ο μ ν η μ α τ ι σ μ ο ύ ε ί ν α ι
und c o .
"
"
ε ι κ ό ν α ς και του λ ι τ ο ύ
τ ο σ ύ μ β. ο λ ο και ,,ο , σ υ
μ β ο λ
μ :ό ς . . Σ τ ι ς παραπάνω α φ ί σ σ ε ς , το σώμα του Τρότσκυ σ χ η μ α τ ί ζ ε ι
1 7 0•
ανθρώπι
μ ά λ ι σ τ α που " ε π ε ξ η γ ε ί
" Marx M a r d o c h a i
"
ι
'' J σ-
μια τερά-
:
•.
στια τανάλια, τ-α χέρια του Άϊσνερ και της Λούξεμπουργκ σμίγουν ένα σ
'-· ρί
και
ένα δρεπάνι, πάνω από το κείμενο που " ξεσκεπάζει " λιτά την
-·. νωμοσία των " iiarx Hardoc^ai und Co. "
απεικονίζεται ο διαβήτης και
:
'·:, :', γνώμονας , που συμβολίζουν την υασωνία : ο θεατής έχει πλέον φαρτιστε συγκινησιακά σε βαθμό που είναι έτοιαος να αγωνιστεί με Φανατισμό κα της " εβραιομασωνικής διεθνούς συνωμοσίας ". ) 72 ) ". :·· •
Πριν αναφερθούμε στα , κατεξοχήν σύμβολα του ε-θ ν ι κοσοσιαλισμού και
>-" "'/της προπαγάνδας, θεωρούμε σκόπιμο να επισημάνουυε ότι η ύπαρξη τους :\ -,/ ναι όχι μόνο φυσιολογική αλλά και επιβεβλημένη από την καθαυτή ουσία .// της* ρατσιστικής ιδεολογίας. Τα σύμβολα ( καθώς και οι τελετουργίες ) ';:';-\ ποτελούν τα φετίχ στα οποία καταφεύγει ο ρατσισμός για να αντικαταστ σε ι αυτό που, ενώ αντικειμενικά του λείπει, είναι παρόν στον φαντασ ι
Ì'
;'·:·;'.. κό χαρακτήρα της τελειότητας του (7Δ) .: Το σύμβολο εμπεριέχει μια ευρ •'"" τατη πολυσημία. Ψυχολογικά είναι ένα " είδιολο " του καθρέφτη της φαν '-.:':/;_ σίωσης, ιδεολογικά αποτελεί τον συνδετικό κρίκο /·'/
μεταξύ της ιδεολογία
του φορέα της ( κόμματος, ηγέτη ) και' του αντικειμένου της ( μάζας )
?; :: πολιτικά παίρνει τον χαρακτήρα της συμπύκνωσης του επιζητούμενου τελ ;:
;':- 'κού στόχου, κοινωνικά μετασχηματίζεται σε στοιχείο της διαφοροποίηση
';;<%/ • "τη ς μιας κοινωνικής ομάδας " ( που" εκφράζεται με το συγκεκριμένο σύμβο :
'4V- από τις υπόλοιπες ( που υιοθετούν άλλα σύμβολα, σε συνάρτηση με την
ι;".." δεολογία. τους ) .Όσον αφορά στο.ν εθνι κοσοσιαλισμρ", είναι, ευνόητο ότι !
. :'. τα σύμβολα του έ π ρ ε π ε
ί"·
να εκφράσουν την βιολογική ανωτερότητα τ
, Άριας γερμανικής ουλής, τον αγώνα της για " επιβίωση "
(βλ. ολοκλ
ρωτική επιβολή στον υπόλοιπο κόσμο), τις " ηρωικές " αρετές της. Κι ! .L
λα αυτά, μέσα από την " βαρβαρότητα " που αποτελεί μοχλό της ιστορία και
j '
τον βασικό τρόπο πολιτικής πραγμάτωσης της " φέρουσας " ιδεολογί
δηλαδή της προπαγάνδας, αυτής της " πολεμικής τέχνης ". Τα βασικά εθνικοσοσιαλιστι κά σύμβολα ήχαν τρία:, το μακρύ ξίφος πυρσός και"η σβάστικα ( -αγκυλωτός σταυρός ) η οπσίά ενώ υφίσταται
'
Î
- '·:
αυθύπαρκτο σύμβολο, εντούτοις ο εθνικοσοσιαλισμός το θεώρησε και ως
i\".-
τεξοχήν σύνθεση των δύο προηγούμενων.
.
-
•
•"ν ;
J
Το ξίφος υπήρξε πρωταρχικό και ουσιαστικό σύμβολο του εθνικοό-cji
j';;/ λισμού και σ'αυτό " συμπυκνώθηκε " όλο το ηρωικό στοιχείο, θεωρούμε\ :
\^:;Γ.ωζ:Τ1 κατεξοχήν απόδειξη της βιολογικής ανωτερότητας της Άριας φυλή<
Η π α ρ α κ ε ί μ ε ν η ζωγραφική π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ ή σύνθεση ε ί ν α ι "νεαρός Γ ε ρ μ α ν ό ς , ~ ξ α ν θ ό ς , '.εύρωστος , κ α ι μέ-;· " ; Ά ρ ι α
πολύ
εύγλωττη.0
κατατομή " ,
οκίσει τ α " σ κ ο τ ά δ ι α " με το μακού βαρύ ξ ί φ ο ς τ ο υ , λ ο ύ ζ ε τ α ι
έχοντας
από τ ο φως
που ό; ί δ ι ο ς , : : " ' ηρωικά " ," 'δημιούργησε . ' Σ τ α . χ έ ρ ι α τ ο υ κρατά τ ο (σχεδόν'')';·)
άψυχο κορμί
οστεομένο,
τ η ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς γ ι α τ η ν τ ρ α γ ι κ ή κατάσταση τ η ς
ας θ α - π ά ρ ε ι - φ ρ ι κ τ ή ε κ δ ί κ η σ η .Το -έργο. α υ τ ό ' ' έ χ ε ι
τίτλο
" Αφύπνιση
οποί
" και
συμβόλιζε ι .'την ; σ τ ι γ μ ή ε κ ε ί ν η κατά τ η ν ο π ο ί α - τ ο γ ε ρ μ α ν ι κ ό έ θ ν ο ς θα έ χ ε ι π λ έ ο ν ' α π ο κ τ ή σ ε ι "συνείδηση μέλοςτου γενεαλογία
θά.αγωνιστεί
της φυλετικής-του
ανωτερότητας,:οπότε
γ ι α ν α . κ α τ α λ ά β ε ι ,την θέση .- τ ο υ στην" "
τ η ς φυλής του " ( β λ .
σελ. 166.)
}
οργανική
. α π ο δ ε ι κ ν ύ ο ν τ α ς 'ότι
" το ν ι κ η φ ό ρ ο ξ ί φ ο ς τ ω ν : δ υ ν α τ ώ ν βάζε ι τ ο ν .κόσμο ολόκληρο
κάθε
μόνο
στην
όταν
υπηρεσία
ενός α ν ώ τ ε ρ ο υ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ .". εξαοφαλί ζ ε τ α ι ; η . π ρ ό ο δ ο ς τ η ς α ν θ ρ ω π ό τ η τ α ς ( 75 ). >Γ'ια ; αυτό και·', το .'πρώτο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι ό τ ικό.Γπερι β ρ α χ ι . ό ν ι ο , αυτό των ( Ταγμάτων Εφόδου..),' δ ε ν α π ε ι κ ό ν ι ζ ε ' μόν'ο-την σ β ά σ τ ι κ α ,
S.A.
αλλά τ η ν
χρησι
μοποιούσε ώς'.Μ- : βάθος " > στο ο π ο ί ο ε γ γ ρ α φ ό τ α ν ένα ξ ί φ ο ς ενώ τ η ν όλη θεση π ε ρ ί έ β α λ ε : τ ο ^δάφνινο σ τ ε φ ά ν ι .της.:Γνΐ κης . ; : ;
-·ν
Αυτό·;το μ ο τ ί β ο ,
-- :Λ-'
·
σύν
- -•·.--" ^ -. .:
ξ ί φ ο ς κα'ι. : σ τ ε φ ά ν ι ε ν ι κ ή ς , α ξ ι ο π ο ι ή θ η κ ε από τ η ν ' ί σ υ ν ο -
λ ι κ ή „ π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ ή τ έ χ ν η του ε θ ν ι κ ο σ ο ο ι α λ ι σ μ ο ύ ,
με χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό π α -
,ράδειγμα'ί;τ.ο;^γλύπτό ^σύμπλεγμα :_που φ ι λ ο τ έ χ ν η σ ε , ο Γ ι ό ζ ε φ , Τ'όρακ γ ι α ' τ η ν . ε τιίστεψηίΓτο.υ .".Πεδίου ;"του Ά ρ ε ω ς / τ η ς . Ν υ ρ ε μ β έ ρ γ η ς .
Η .σύνθεση αυτή
εμπνέεται
άμεσα · : από ' τ η ν 'αρχαία ' ε λ λ η ν ι κ ή ' τ έ χ ν η ' . · . Οι φιγούρες'·,, που την α π ο τ ε λ ο ύ ν σ υ ν - • θ έ τ ο υ ν έ ν α αέτωμα κ λ α σ σ ι κ ή ς μορφής κ α ι :-η' θ ε μ α τ ο λ ο γ ί α του από τ ο η ρ ω ι κ ό σ τ ο ι χ ε ί ο
- -ε-ί-ναι ί δ ι α ς σύλληψης με αυτή πολλών
ναών τ η ς α ρ χ α ί α ς Ε λ λ ά δ α ς . Ας την σ υ γ κ ρ ί ν ο υ μ ε ;
του Δία "και " του Απόλλωνα.:
"αυδαΛρετη
α φ ε ν ό ς μεν με τ ο
σ ε λ . Ι , & Ο , "'αφετέρου δ ε με τ ο ν
",
δε
συμβολισμό ίδιο
τον
Στο α ν α τ ο λ ι κ ό " α έ τ ω μ α τ η ς Ολυμπίας π α ρ ι σ τ ά ν ε τ α ι η π ρ ο ε τ ο ι μ α σ ί α
της
χώρο τ η ς Ο λ υ μ π ί α ς : βλ.
βλ.
αετωμάτων
με τ α δύο αετώματα τ ο υ ν α ο ύ
του Δια τ η ς ' Ολυμπίας· ( : α υ τ ή η ε π ι λ ο γ ή " μας δ ε ν ε ί ν α ι δομένης τ η ς σ ύ ν δ ε ρ η ς του ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ο ύ
εμπνευσμένη
σ ε λ . " 256 κ'.ε..):Υ
ι π π ο δ ρ ο μ ί α ς μ ε τ α ξ ύ Πέλοπα και Ο ι ν ό μ α ο υ ,
κριτής-τ-ης οποίας ε ( ν α ι
ύ ψ ι σ τ ο ς των θεών και εκπρόσωπος τ η ς δ ι κ α ι ο σ ύ ν η ς ' ; ' Σ τ ι β α ρ ά σώματα -ανθρώπων κ α ι αλόγων) όπως και στη σύνθεση., του Τόρακ. Κα ι σ τ ι ς σεις ,.το ηρωικό·στοιχείο ληψης. Υ π ά ρ χ ε ι : ό μ ω ς
ο Δίαο, (θεών,
δύο
ε ί ν α ι : ο κυρίαρχος χώρος;της:καλλιτεχνικής
συνθέ σύλ
μ ι α . σ η μ α ν τ ι κ ή δ ι αφορά":.; ο >- ε λ λ η ν ι κ έ ς μ ο ρ φ έ ς κ υ ρ ι α ρ -
ηχούνται από μια βαθειά αγωνία για την έκβαοη του αγώνα, η οποία nape μένει ο'ένα επίπεδο συγκρατημένης νευρικότητας που εκφράζεται με μιο : βαθειά αυτοσυγκέντρωση .και μια τραγική ακινηοία. Αντίθετα, οι μορφέο του Τόρακ ζουν την πληρότητα ενός θριάμβου μέσα από μια έξαρση κοινό <. τικού πνεύματος: οι πολεμιστές είναι τέσσερεις, αλλά όχι " αυ-θύπαρκτ ·. 0 καθένας τους κρατά; από ένα μόνο. " τμήμα " της πολεμικής εξάρτησης . ( ξίφος, ασπίδα, χαλινάρια αλόγων ) χάρη στην οποία έχει επέλθει " ή ο -θρίαμβος που " προσωποποιείται -"στην κεντρική μορφή :της Νίκης. Το δυτικό αέτωμα απεικονί3εί την μυθική μάχη,μεταξύ Λαπίθων και νταύρων
με " κριτή -" τον Απόλλωνα, θεό του φωτός. Στην σύνθεση του
Τόρακ, ο Απόλλωνας, ο δωρικός θεός του φωτός και του πολέμου, αντίκα σταται από την Μίκη και .οι. Λαπίθες ( σύντροφοι του Πειρίθου ) από το .Άριους Γερμανούς " ήρωες ". Το αέτωμα της Ολυμπίας συμβολίζει την τ '_• μη και το δίκιο που αποκατέστησαν οι Λαπίθες εξοντώνοντας τους " ανθ - ρώπους- κτήνη " Κενταύρους, > όπως οι. Πέοι Γερμανοί " αποκατέστησαν " : ;
:
τιμή και το δίκιο'της .ράτσας'τους,; εξοντώνοντας τους " υπάνθρωπους " και τους κάθε είδους συνεργούς τους. Είναι βέβαια καταφανές πως σε ό
:·αυτό τον συμβολισμό, το βιολογικό στοιχείο-εξαίρεται πολλαπλά: στο ζ τ-'γος'-" εύρωστος ήρωας - τιμητής της δικαιοσύνης " αντιπαρατίθεται το '^ζεύγος ", ( κτηνάνθρωπος ) "--καταπατητής του δικαίου '.'.0 ίδιος ο Απόλ ':, νας συνδυάζει " κάλλος " και " Ισχύ ", στοιχεία που, στο σύμπλεγμα τ •Τόρακ, λειτουργούν σαν τις προϋποθέσεις της " παρουσίας " της Νίκης .οποία αντιστοιχεί στον Απόλλωνα. .Υπαρχε ι όμως μια βαθειά διαφορά μετ ξύ των δύο συνθέσεων. Ενώ στο ελληνικό αέτωμα οι " αντίπαλοι " Κεντά poi απεικονίζονται, και μάλιστα σε πράξεις βίας, στο έργο του Τόρακ Άλλοι δεν υφίστανται, η Δια1
πάρχουν μόνο.οι Ιδικοί ( Ημέτεροι )..0ι
, ρά εξαφανίζεται "φαντασ ιακά και απομένει για να απεικονιστεί μόνο το •πιθυμητό αποτέλεσμα: " η ολοσχερής εξαφάνιση του Άλλου, του Διαφορετι του Εχθρού. Η γενική τεχνοτροπία και η θεματική σύλληψη του έργου του Τόρακ >
0
•
α π ο π ν έ ε ι τ ο ν ί δ ι ο ηρωισμό με ε κ ε ί ν ο των αετωμάτων τ η ς Ο λ υ μ π ί α ς . Αλλά •'[το π ν ε ύ μ α ε ί ν α ι •' ε ί ν α ι
τραγικές
ρ ι ζ ι κ ά δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ό . Οι δύο ε λ λ η ν ι j / t g γ λ υ π τ έ ς : α π ε ι κ ο ν ί ζ ο υ ν την
π ρ ο ε τ ο ι μ α σ
σύνθεσε
ί α γ ι α τ η ν ει
>" Γ τέλεση τ η ς η ρ ω ι κ ή ς π ρ ά ξ η ς ( α ν α τ ο λ ι κ ό αέτωμα ) ή τ η ν ε π ι τ ΐΚ :> •' " ' : . ; " : - ν ν
Λ:
^-^ΛΧ'ί' ." • : '^--'''Χ:-
:
ΐ8ΐ; - • ' ·• \
'·'
'
'''''
'
;
-
ε λ ε ι :ί
^'
ϊυτή καθαυτή της ηρωικής πράξης ( δ υ τ ι κ ό αέτωμα ) . Δηλαδή τα σ υ γ κ ι ν η σιακά φορτισμένα στάδια, όπου χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι και η αυστηρότερη α υ τ ο π ε ι θ α ρ χία από μέρους των " ηρώων " . Α ν τ ί θ ε τ α , απεικονίζει .το
α π ο τ έ λ ε σ μ α
η εθνικοσοσιαλιστική
της ηρωικής πράξης :
νη σε μια περίοδο όπου η Γερμανία δεν μπορούσε με κανένα οηθεί ως " θριαμβευτής " κατά του Εχθρού ( 1S38: χαν
συστηματοποιηθεί,
σελ. :, 1> 1 i'. κ . ε . )-'το
μ έ λ λ ο ν
στα
φιλοτεχνημέ τρόπο να θεω-
ούτε τα κρεματόρια
ούτε ο \πόλεμος ε ί χ ε α ρ χ ί σ ε ι
την ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή φαντασίωση της τ ε λ ε ι ό τ η τ α ς ,
σύνθεση
) , εκφράζει ; απλώς
προβάλλοντας " μυθικά
π α ρ ό ν .
εί
"(βλ.
Η φαντασίωση αυτή
τροφοδοτείται εδώ περισσότερο από τον γερμανικό " βαρβαρικά " μεσαίω να, παρά από το ελληνικό
πνεύμα.
. . Το γερμανικό ξίφος ε ί ν α ι η μεσαιωνική μακρυά σπάθα, όπως επίσης KCL. η τ ρ ι γ ω ν ι κ ή ασπίδα του γλυπτού συντάγματος του Τόρακ. Είναι το
ί
διο πνεύμα α ' α υ τ ό που χαρακτηρίζει τ η ς π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ έ ς αφΟσσες του Βέλγου ν α ζ ι σ τ ή Λέον ίίτεγκρέλλ. Σ τ ι ς αφίσσες α υ τ έ ς , που τυπώθηκαν μ α ζ ι κά γ ι α να'·, στρατολογήσουν νο
:
Βέλγους π ο λ ί τ ε ς στα Waffen
S.S.,
το σύγχρο
τεθωρακισμένο, παρουσιάζεται ως ο κ α τ ε υ θ ε ί α ν απόγονος του
κού σιδηρόφρακτου ι π π ό τ η , το έργο του οποίου σ υ ν ε χ ί ζ ε ι ροφορία-" j-γι α .την'"' έπι βολή ." του δυτικού π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ . τ ι ς αφίσσες'; αυτές" ; "ou α π ε ι κ ο ν ί ζ ε ι
μεσαιωνι
με μια ν έ α " σ τ α υ
Σε μ ι α μάλιστα από
συνάθροιση. - παρέλαση Βέλγων πολι -
των μπροστά α π ό ' τ ο άγαλμα ;του Γ'οδεφρείγου ν τ ε Μπουγιόν, μ ι α περγαμηνή προσκαλεί τον, εθνικό ήρωα να θαυμάσει τους " Νέους Σταυροφόρους " . Κ νεοκλασσικού
ρυθμού α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή της ανακτορικής π τ έ ρ υ γ α ς που α π ε ι κ ο
ν ί ζ ε τ α ι πίσω από το άγαλμα, του αγώνα γ ι α επιβολή Το ξ ί φ ο ς λέγεται
προσφέρει
μεγάλη υπηρεσία στην προπαγάνδα
του Ιδικού δ υ τ ι κ ο ύ
πολιτισμού.
και " σίδερο " , ο Χίτλερ α π α ι τ ε ί " σ ι δ ε ρ έ ν ι α
θέ
ληση " -από τους Ά ρ ι ο υ ς οπαδούς τ ο υ , η " βαρβαρότητα " α π α ι τ ε ί την κα ταστροφή του εκφυλισμένου πολιτισμού πως έκαναν οι Δωριείς,
και την οικοδόμηση ενός ν έ ο υ ,
που ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μός
ό
θεωρεί ως κατεξοχήν
" Βόρειο " (βλ. γερμανικό ) φύλο__(βλ. σελ. ΊΧΟκζ) : οι Δωριείς ε ί χ α ν "
σι-
Β
δερένια " όπλα χάρη στα οποία επιβλήθηκαν - κατά την παραδοσιακή άποψηστους Μυκηναίους της " ε π ο χ ή ς του χαλκού " , ε γ κ α ι ν ι ά ζ ο ν τ α ς έτσι την ληνική " εποχή του σιδήρου "..στην ο π ο ί α ανήκει και
ο κλασσικός
ελ
κόσμος
του ..Παρθενώνα και '.του Φειδίάτ''Αλλ'όμως, στο δ υ τ ι κ ό μεσαίωνα είν'αι που ::;
••·•••• ' ; - ;':S'•^•.•^r^f'^rv ^
:
;
;". ·'••^Vv^.t_ ι R ? '- . '
- <Γ -
-'
•.·••'••'-
,,, ,; το ξίφος ιεροποιήθηκε μέθα από μια διαδικασία συνδυασμού- προλήψεων, μ< γείας και κοινωνικών παραγόντων και έτσι διαιωνίστηκε μέχρι την συγχί :
:--ν νη εποχή το συμβολικό του περί εχόμενο · Στο έργο του Αριόστο " Μαινόμ! νος Ορλάνδος ", ο πρωταγωνιστής αποκαλεί το πυροβόλο όπλο ." καταραμέ^ ;',·, Υ . και βλεδυρό εργαλείο ".γιατί φονεύοντας από μακρυά ανέτρεπε τους ευγί ••..·••':: νείς κανόνες της ιπποσύνης που χάριζαν την νίκη στον " φυσικά ανώτερ( 'γy
(:ανεκδοτολογικά αναφέρουμε και την φράση.για τον Αμερικάνο οπλουργό
';,: ;;.'<όλτ ότι " ο Θεός έπλασε τους ανθρώπους άνισους κι ο Κ ό λ τ τους έκανε :
-..•".vV ίσους " ) . Επιπλέον, δεδομένης της υψηλής σιδηρουργικής τεχνικής των '
/
.
•
•
•
'
·.'/•;" Κελτών και των αρχαίων Γερμανών σε μια' εποχή όπου το κάθε Ι1 εργαλείο >•'
'•
:
\ ":••-.'• συνδεόταν με μαγικές προλήψεις και δεισιδαιμονίες
(75), "το ξίφος απέ
! f "' τησε ένα ιερό και μαγικό περιεχόμενο στους μύθους των λαών αυτών. Οι ;ΥΥ: Κέλτες είχαν το Εξκάλιμπερ και οι σκανδιναυοί τα '' μαγικά σπαθιά " τ< | '-Υ σιδηρουργού Βίλαντ που χρησιμοποιούσε για την κατασκευή τους περιττώ''•ν·.ματα ποο.λιών
;
(πλούσια σε άνθρακα και αμμωνία ).. Οι μύθοι αυτοί είχα^
; !,,';V-"τύχει κατάλληλης εκμετάλλευσης από την εποχή του Βάγκνερ, "και μερικέ« .'·. '>Υ δεκαετίες πριν την άνοδο του εθνικοσοσιαλισμού. ε ίχαν 'χρησιμοποι h θε ί ι ; ,: r για την οργάνωση της νεολαίας σε ορισμένης μορφής " παραστρατιωτικού« ?^0ΐίν σχηματισμού ς ", ένας από τους οποίους μάλιστα ονομαζόταν " τα Αποδημι ΥΑΥΥτικά Πουλιά ", θυμίζοντας έτσι έντονα τον βορειογερμανικό μύθο του Β ;γ Vi · λαντ (77)'.: Γι'αυτό και "στον εθν[ κοσοσιαλισμό ταίριαζε απόλυτα σαν. σύ^ 1 l.xJL βόλο" της (στρατιωτικής ι
) Γερμανίας ο αετός, ο " βασιλιάς " των πτην(
· το πιο " αρπακτικό " και ταυτόχρονα " υπερήφανο " απ'αυτά. Η σύνδεση του ξίφους με την φωτιά, χάρη στην οποία επιτυγχάνεται
\ ... η επεξεργασία του σιδήρου, λειτουργεί συμβολικά από τους πανάρχαιους ": .χρόνους και η λεξικοσημασιολογική κληρονομιά των πιο διαδεδομένων γλ< ί
",... σών περιλαμβάνει τον όρο " δια πυρός και σιδήρου " ο οποίος ενέχει τ< •:. σημασιολογι κό περιεχόμενο της καταστροφής που επιφέρει ο πόλεμος. Χ.ά;
j . . στη φωτιά δημιουργείται το ξίφος, κ α ι , απ'την άλλη πλευρά, χάρη σ'αυ. ·' ολοκληρώνεται το καταστροφικό έργο τόυ. Επί του προκειμένου, δεν προ' Ι:„:. : θέμεθα να αναπτύξουμε όλο το συμβολικό περιεχόμενο της φωτιάς, αλλά ; "γ·, αναφέρουμε τα βασικά σημεία του τα σ,γ^ία εκμεταλλεύτηκε Ύρεθνικοσοσκ |γ·;·γΥλιστική προπαγάνδα. -" 1γγγγΥ;-;:ΥΚατεξοχήν ! εθνικοσοσιαλιστικό 'σύμβολο υπήρξε •. ο πυρσός, η φλόγα το<
οποίου διαλύει
τ α ί σ κ ο τ ά δ ι α και χ α ρ ί ζ ε ι
g " φλόγα " τ η ς ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς
κ υ ρ ί ω ς ο ε λ . 1*30 κ.Ο .
τ ο φως ( β λ .
ιδεολογίας
" μεταλαμπαδεύεται
"
ρτην " λ α ϊ κ ή ψυχή " χάρη σ τ ο ν Λόγο τ ο υ
" φωτισμένου
ηΟ κ . ε . ) , ο ο π ο ί ο ς ε ί ν α ι
( φ ο ρ έ α ς τ η ς φ ω τ ι ά ς ) με " φ ω τ ι -
ομένο μέτωπο "
έ ν α ς Προμηθέας
ο ε λ . 6*20
(βλ.
ΰΧ) " τ η ς ", α λ ή θ ε ι α ς " ( δ η λ . ετναι κ ό κ κ ι ν η ,
τ α σ κ ο τ ά δ ι α χάρη στην
της ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς
ανωτερότητας
και
αυμπυκνώθηκε σ τ η ν σ η μ α ί α τ ο υ 0 Χίτλερ αναφέρει ότι
(78).
"
.
Όλος αυτός ο
την ι δ ε ο λ ο γ ί α του κ ό μ μ α τ ο ς αλλά και τ ο Γίέο
αυτή ε υ α γ γ ε λ ι ζ ό τ α ν ,
όπωο α κ ρ ι β ώ ς έ π ρ α τ τ ε και ο
Πετά από πολύ " κόπο " κ α ι
ρουσιάστηκε γ ι α _πρώτη φορά στο κ ο ι ν ό .
του
"σκέψη " δ η μ ι ο υ ρ γ ή θ η κ ε
η
η σημαία μας π α
Τ α ί ρ ι α ζ ε α π ό λ υ τ α στο ν ε α ρ ό μας
Ή τ α ν ν έ α και κ α ι ν ο ύ ρ γ ι α όπως κ ι
εκείνο.
Κ α ν ε ί ς δεν την
και- υψώθηκε σαν · δ ά δ α. : α ;. Υ7.::α.-·μ μ έ . ν -α-, έ ν α^ σ ύ μ β ο λ ο ( Σ ' . Σ . ν :
είχε
η ..(..'.) Ή τ α ν . σ τ '
αυτή' η υπογράμμιση1 ε ί ν α ι
Χ ί τ λ ε ρ ; ) ' . \ Ό χ ι μόνο ε π ε ι δ ή ' τ α μ ο ν α δ ι κ ά τ ο υ χ ρ ώ μ α τ α , που ό λ ο ι
αγαπούσαμε ολόψυχα και που άλλοτε
είχαν
προσδώσει
τόσες
τιμές
γ ε ρ μ α ν ι κ ό λ α ό , μ α ρ τ υ ρ ο ύ σ α ν τ ο ν σεβασμό μ α ς στο π α ρ ε λ θ ό ν , τ ί ήταν ακόμη η π ι ο σωστή,
η προσωποποίηση τ ο υ π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς μας " το κ ό κ κ ι ν ο χρώμα τ η ς σ υ μ β ό λ ι ζ ε
εθνικοσοσιαλισμού, βιολογικές
αξίες
δηλαδή τ ο υ κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ
της ράτσας ( αίμα ) .
στον για
προθέσεων
β λ έ π α μ ε τ η ν σ η μ α ί α μας ν ά ν α ι
(79).
την
τα
αλλά και
η π ι ο π ε τ υ χ η μ έ ν η α π ε ι κ ό ν ι σ η των
του κ ι ν ή μ α τ ο ς μ α ς . Σαν ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ έ ς ,
λερ,
συμβολισμός
προπαγάνδα απαιτούσε
γνωστή σ η μ α ί α : . ". Στα τ έ λ η τ ο υ κ α λ ο κ α ι ρ ι ο ύ τ ο υ 1 9 2 0 ,
α Α.η θ ε ι
" καθαρό",
εθνικοσοσιαλισμού.
η εθνικοσοσιαλιστική
μ ι α : σ η μ α ί α που να σ υ μ β ό λ ι ζ ε Κράτος που η ι δ ε ο λ ο γ ί α
" φωτεινό
ανθ
και η συμ
αλλά και του άσπρου, χρώματος π ο υ . ε ί ν α ι
και που συχνά ο ν ο μ ά ζ ο υ μ ε
ακόμη δ ε ι
"γνώ-
) . Κ φλόγα
Α π ' α υ τ ή την β α σ ι κ ή α ν τ ί λ η ψ η π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι
βολική τ η ς σ β ά σ τ ι κ α ς ,
κίνημα.
οελ.
όπως και τ ο α ί μ α , α υ τ ό ς ο κ υ ρ ί α ρ χ ο ς π α ρ ά γ ο ν τ α ς τ η ς
ρώπινης α ξ ι ο λ ό γ η σ η ς .
μαρξισμός
που δ ι α λ ύ ε ι
" Φυρερ ( β λ .
Σύμφωνα π ά ν τ α με τ ο ν
" κοινωνική τοποθέτηση
Χίτ
" του
π ν ε ύ μ α τ ο ς που σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι
Το ά σ π ρ ο , τ η ν
" εθνική
στις
ιδέα
",
δηλαδή τ η ν "' κ α θ α ρ ό τ η τ α " και τ η ν " α γ ν ό τ η τ α " τ η ς φ υ λ ή ς ως π ρ ο ϋ π ό θ ε σ η της " ε θ ν ι κ ή ς
ελευθερίας
" ( β λ . σ ε λ . &1 κ.ε,) . Τ έ λ ο ς ,
ζε " τ ο ν αγώνα γ ι α θ ρ ί α μ β ο των Αρίων κ ι
ακόμη τ η ν σ υ μ β ο λ ο π ο ί η σ η
θ ε ω ρ ί α ς που ή τ α ν και θ ά μ ε ν ε γ ι α π ά ν τ α α ν τ ι σ η μ ι τ ι κ ή 0 αγώνας γ ι α τ ο ν τ ε λ ε ι ω τ ι κ ό
η σβάστικα
θ ρ ί α μ β ο των
"
(80)
(βλ.
συμβόλι τ η ς εργασία σελ.
'Αρίων που σ υ μ β ο λ ί ζ ε ι
η
185)
εθνικοσοσι αλιστική :· σβάστικα, 'έχει :/ως.:; απαραίτητες· προϋποθέσεις το ηρω
,:ν\:
.• ' · :.ί'κό σ τ ο ι χ ε ί ο
(ξίφος) και την πίστη στην
"γνώση
" που παρέχει
ν : : ; · γ ί α (ολόγα). Στον χώρο της π ο λ ι τ ι κ ή ς " πραγμάτωσης της ·. "
κής ι δ ε ο λ ο γ ί α ς ,
-.. ;
τον ρόλο "της " διδαχής " τον ε ί χ ε
την προπαγάνδα του r
εθνικοσοσιαλιστ
αναλάβει το κόμμα
, ενώ την ευθύνη.·-.για ·; την •' βιολογική
του Ά ρ ι ο υ γερμανικού έθνους ε ί χ ε επωμιστεί
η ιδεο
ο στρατός
"
επικράτηση
( Βέρμαχτ"). Ό τ α
'.· ΛΙ.Ο" εθνικοσοσι αλισμός κατέλαβε την εξουσία, ;η τέχνη τέθηκε στον τομέα :;
• · ' τό στην.υπηρεσία της προπαγάνδας ώστε να μετασχηματίσει
σε μια περι>σ
:Κ:"Λ\τερο απτή μορφή τον -παραπάνω συμβολισμό.'. 0 γλύπτης ίίπρέκερ, fillio ε δύο χάλκινους ανδριάντες"γυανών "ηρωικών " Άριων ; // '-·' ως έκρραση του ηρωικού σ τ ο ι χ ε ί ο υ '/J-.
βλ.
/-':'
ο δεύτερος
ο πρώτος κρατούσε ένα πυρσό
ένα ξίφος. Τα δύο αυτά χάλκινα αγάλματα δεν στήθηκαν οπού
ν.-", ποτέ, -αλλά σε ένα καίρια συμβολικό ¥··-...λ-λαρίας, όπου " λε ιτουργούσε"-:"-ο
χώρο: το δ υ τ ι κ ό άκρο της Πέας Καγ
ηγέτης της ίίέας Γερμανίας,
:^:,'·-.;.του κόμματος και του στρατού. Όι : ;δύο μορφές, Π,Ζ.3 νταν στην
( γ ι α την γύμνια
σελ. 1"5 8 ) , που απεικόνιζαν το
νι κοσοσι αλιστι κό κόμμα και την Ξέρμαχτ:
;
φιλοτέχν
"- B e r l i n e r - I l l u s t r i r t e
Zeitung
;
συνενωμένες,
Φύρερ και απεικονίζο
" (αρ. 15/1S39) ως τα δύο συ
^ ό , θ ε τ ι κ ά μιας - με ελεύθερη απόδοση - σβάστικας..Η σ χ ε τ ι κ ή λεζάντα έδι ^4ίΐ;.;ίσ'αυτήν -την προπαγανδιστί κή σύνθεση.το
περίεχόμενο
του " κόμματος κα
'ÏJS~~Ρέρμαχτ. "ως ; προτάσεις της ~εΙρήνης;..τ'ου ν?άιχ : " . Ε φ ό σ ο ν /ySfVsiV:της τ ό σ ο -του • κ ό μ μ α τ ο ς , ό σ ο κ α ι τ ο υ . σ τ ρ α τ ο ύ , : ε ί ν α ι ;
'v:. .';. τ ά σ η : τ ο ν τ α ύ τ ι ζ ε • -;::
Όπως
. τον πόλεμο,
'....:
'-. Ι
:
;
ο Χίτλερ δηλώνει
τ ο σύμβολο
στο
" H e i n Kampf
την γνήσια
στα οποία
έκφραση τ ο υ κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ
επιλογή αυτού του συμβόλου πηγάζει κυρίως από το γεγονός
"αντισημ αναλύετα
πνεύματος. ότι
απαντά
στην τέχνη σχεδόν όλων των "Ινδοευρωπαϊκών" λαών της αρχαιότητας (αν
"; και όχι
μόνο αυτών) οι
οποίοι
του ε ί χ α ν προσδώσει
κατεξοχήν " φυσικός " παράγοντας της;κοσμικής συνεπάγεται
J
" ότι μέσα απ
( της κατεξοχήν
μια " ηλιακή συμβο
λική " που τ α υ τ ί ζ ε τ α ι με την εξέλιξη του π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ . j
ό τ ι η παρά
. '·* ,'
δηλαδή, μέσα από τ α δ ύ ο σ τ ο ι χ ε ί α
που αποτελεί
ευνόητο
τ ο υ '-Αριου α γ ώ ν α κ α ι τ η ς ν ί κ η ς ,
αλλά_ κ α ι τ η ν π α ρ α γ ω γ ι κ ή ε ρ γ α σ ί α
θεωρίας"),
ο ηρωισμός
|·ν__.Λ"
ο υ σ ί α με τ η ν σ β ά σ τ ι κ α .
ε ί π α μ ε παραπάνω,
σβάστικα αποτελεί
/"- τικής
στην
ο Φύρερ ήταν η γ έ
στηκέ.με
0 ήλιος
είναι
ευρυθμίας, από την οπο
και η κοινωνική αρμονία. Στην αρχαία Ξλλάδα ο ήλιος
τον Απόλλωνα,
ο
ταυτ
κατεξοχήν θεό ,της-αρμονίας και~του κάλλους
(8
Πολλοί . σ ύ γ χ ρ ο ν ο ι τ
ε ρ ε υ ν η τ έ ς , : όπως ;'π . χ . : ο Μ ι ρ τ σ έ α Ε λ ι ά ν τ ε
( S2) , σ υ ν δ έ ο υ ν
η ν η λ ι α κ ή σ υ μ β ο λ ι κ ή με τ ο υ ς . " π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ά π ρ ο ο δ ε υ μ έ ν ο υ ς λ α ο ύ ς " . Κ σ β ά -
οτικά λ α τ ρ ε υ ό τ α ν - ή τ ο υ λ ά χ ι σ τ ο ν θ ε ω ρ ο ύ ν τ α ν - στα π ρ ο / π ρ ω τ ο ι σ τ ο ρ ι κ ά χ ρ ό νια ως " ρ ό δ α τ η ς φ ω τ ι ά ς " και - σ υ ν ε π α κ ό λ ο υ θ α - " η λ ι α κ ό ς κ ύ κ λ ο ς " και οτους ι σ τ ο ρ ι κ ο ύ ς χ ρ ό ν ο υ ς ε ί χ ε σ υ ν δ ε θ ε ί
με τ η ν γνώση των τ ε χ ν ι κ ώ ν
της σφυρηλάτησης τ ο υ . σ ι δ ή ρ ο υ με τ η ν φωτιά, ·. ) •; χάρη σ τ ι ς ζόταν το ; β ι ο τ ι κ ό ; ε π ί π ε δ ο , και έ τ σ ι
οποίες αναβαθμι
α π έ κ τ η σ ε - και' τ ο ν συμβολισμό
της
"σο
:
φ ί α ς " ·\ Αναφέρουμε χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά ό τ ι χιτώνα τ η ς : Αθήνας ( 8 3 ) ,
( όπως
το μ ο τ ί β ο τ η ς : σβάστικας απάντα
καθώς και ό τ ι : ε π ι β ι ώ ν ε ι
στην
στον
βυζαντινή τέχνη,'
όπως Φ α ί ν ε τ α ι : και. . σ τ ο ν . δ ιάκοσμο τ ο υ . ν α ο ύ τ η ς Α γ ι α ς " Σ ο φ ί α ς " . : Γίολονότι
ο εθνικοσοσιαλισμός
ποτέ δ ε ν ' ι σ χ υ ρ ί σ τ η κ ε
ύστηκε τ η ν σ β ά σ τ ι κ α από τ η ν ε λ λ η ν ι κ ή τ έ χ ν η ,
ενώ α ν τ ί θ ε τ α ε ί ν α ι
ότι αυτή ' α π ο τ ε λ ο ύ σ ε έμβλημα ,διαφόρων " . μ υ σ τ ι κ ώ ν β ο ρ ε ι ο γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς " Θούλης " ( S 4 ) ,
σοβαρά ό τ ι
οργανώσεων",
πρέπειλνα τονιστεί
ότι
εμπνε
γνωστό
όπως τ η ς
ουδέποτε
το'
ούμρολο α υ τ ό υ ι ο θ ε τ ή θ η κ ε ως .". κ α τ ε ξ ο χ ή ν ;;" .έμβλημα τ η ς ,όποιας ι δ έ α ς ή έννοιάς : 1 'από " τ ο ν ' ε λ λ η ν ι σ μ ό .' Δεδομένου ό τ ι " η ' σ β ά σ τ ι κα α π α ν τ ά και σε μ η Ι ν δ ο ε υ ρ ω π ά ϊ κ ρ ύ ς . π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ ς , - οι εθνικοσοσιαλισμό
είναι
β α σ ι κ έ ς ^ α ι τ ί ε ς ε π ι λ ο γ ή ς τ η ς από τ ο ν
κ α τ ά . κ ύ ρ ι ο λόγο ο ι - ε ξ ή ς
δ ύ ο : α) η σ β ά σ τ ι κ α
γενι
κά . σ υ μ β ο λ ί ζ ε ι ; το. η λ ι α κ ό Οτοιχε.ίο. που ;με. .τ.ην .''.'^καθαρότητα "..· και τ η ν " α γ νότητα^, '''^τού- φωτός τ ο υ σ υ μ β ο λ ί ζ ε ι , με . τ η ν ; Ρέ.ιρά του' τ η ν κ α θ α ρ ό τ η τ α κ α ι ' την α γ ν ό τ η τ α : τ ο υ ; α ί μ α τ ο ς . . τ η ς ράτσας.;( κ α ι ' ^ ό λ ε ς τ ι ς ν ά λ λ ε ς θ έ σ ε ι ς ορρέουν
'ή σ τ η ρ ί ζ ο ν τ α ι
ης)*β) αποτελεί
που απ
σ ' α υ τ ό τό α ξ ί ω μ α , ; όπως τ η ς π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή ς
σ η μ α ν τ ι κ ό "σύμβολο"
αι θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ο - φ ι λ ο σ ο φ ί κ ώ ν
εξέλι-
διαφόρων α π ο κ ρ υ φ ι σ τ ι κ ώ ν , μ υ σ τ ι κ ώ ν
συστημάτων.
• Σ χ ε τ ι κ ά με τ η ν σχέση τ ο υ ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ο ύ ήματα έ χ ο υ ν δ ι α τ υ π ω θ ε ί δ ι ά φ ο ρ ε ς α π ό ψ ε ι ς , οι
με τ α δ ι ά φ ο ρ α 'αυτά
οποίες συγκλίνουν
ρ έ π ε ι ν α . υ π ή ρ ξ ε - μ ι α β α θ ε ι ά σύνδεση τ ο υ λ ά χ ι σ τ ο ν ο ρ ι σ μ έ ν ω ν
στο
από τ ο υ ς
ε ς του- ( ; τ ο υ Χ ί τ λ ε ρ , τ ο υ Ε ς ς , του Χ ί μ μ λ ε ρ , κ λ π . ) , α φ ε ν ό ς μεν με α " μέντιουμς
" α φ ε τ έ ρ ο υ δ ε με ι ε ρ ε ί ς
•ίζει
σύλληψης
με τ η ν
ότι ηγέ-
διάφο-
της βουδιστικής δ ι δ α σ κ α λ ί α ς ( 8 5 ) .
τ α π λ α ί σ ι α αυτών των θ ε ω ρ ι ώ ν , η ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή •υγκριση
συσ-
σημαία ε π ι δ έ χ ε τ α ι
ι ν δ ι κ ο - θ ι β ε τ ι α ν ή " μ α ν τ ά λ λ α " , που σ υ μ β ο -
τ ο ν ; " κόσμο " , σε ορ-υ ^μένες μ ο ρ φ έ ς .της ο π ο ί α ς α π α ν τ ά και η σβάσ-
ι κ α ως β α σ ι κ ό
ιερό έμβλημα..Στην " μαντάλλα," η σβάστικα αποτελεί
..,;•. ."'"'ένα σ κ ή π τ ρ ο , α ν τ ί σ τ ο ι χ ο αε ε κ ε ί ν ο
τ ο υ Δ ι α , και. σ υ μ β ο λ ί ζ ε ι
:
την
'ü:-.i·- ρωμένη δ ύ ν α μ η . π ο υ μ π ο ρ ε ί . να ε κ τ ο ζ ε υ τ ε ί π ρ ο ς μ ι α σ υ γ κ ε κ ρ ι μ έ ν η
επικεν κατεύθνι
Γ;:-' ση και να κ α τ α σ τ ρ έ ψ ε ι ..τι ς " . α ρ ν η τ ι κ έ ς δ υ ν ά μ ε ι ς " ( π ρ β . τ ο ν κ ε ρ α υ ν ό τ ο :
.;•••'" Δ ί α : και τ α δύο σύμβολα έ χ ο υ ν τ ο ί δ ι ο . π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο :
.:,ν>; , χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι προσοχή ε ί ν α ι •Vir'.νΤ'ροφη ( δηλαδή οι
Έ ν α σημείο
πως ό τ α ν η. β ο υ δ δ ι σ τ ι κ ή σ β ά σ τ ι κ α ε ί ν α ι
) , τότε : η " κ ί ν η σ η
" της
) : θ ε ω ρ ε ί τ α ι ' , από; τ η ν ' '•':, ε σ ω τ ε ρ ι κή παράδοση " ως
:
Λ./ κ ε ν τ ρ η , ά γ ρ ι α και " α ρ σ ε ν ι κ ή " ( 8 6 ) .
τότε είναι
τ α ι μόνο δ ε ξ ι ό σ τ ρ ο φ α - ^ Εάν α υ τ ή ή " ε π ι λ ο γ ή
: ;
:...y Γ συμβολισμός
ϊ κ ή ς ^ φ υ χ ή ς , " . Ε ί ν α ι πάντως ..γεγονός
':ί?·ν/'μήνέία-της
),
ότι
" θηλυκού χ α ρ α κ τ ή ρ α " τ η ς
η σβάστικα ( και η
ε ί χ ε υ ι ο θ ε τ η θ ε ί ' από τ η ν " Ομάδα Θούλη "
),
\?x'r ^ - i k o r p s : " και από τ ο , " " Τάγμα των Πεφωτισμένων Γερμανών
εσωτερική
από τ α " F
",
που ε ί χ α ν >
τ η ν ;.-.!! ' αναζωπύρωση " ".: των . υ ε σ α ι ω ν ι κ ώ ν γ ε ρ μ α ν ι κ ώ ν αρετών
!:1?;ΐ£ί.' έ τ σ ι : όπως α υ τ έ ς ε ί χ α ν α ρ χ ί σ ε ι ' ν α ". επαναβ ι ώ ν ο ν τ α ι " από τ ο υ ς W^Wi: ""·• 'ν-"·!- 'V"'; '" ' ' ' "'",'',-. ου- ! : Q " ! :-:r;:.': ,';^''' :-„ου • ' -, -^|Ε·:του^τέλους
τ ο υ 19
και τ η ς α ρ χ ή ς τ ο υ 20
1
.; '-.
αίματος.,.".. Στο σ η μ ε ί ο α υ τ ό ε ν τ ο π ί ζ ε τ α ι κρούσης " τ η ς ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς
" λατρεία του
και η ι σ χ υ ρ ό τ ε ρ η
ότι
/;•',.; κής ε κ κ λ η σ ί α ς ,
δεν. χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
. - ;> εκ-κλησία ( π ρ ο ς την ο π ο ί α ε ξ ά λ λ ο υ , [ •;.
φε μ ι κ ρ ή ε κ τ ί μ η σ η σε σχέση με τ η ν
" δύναμ
"
περιβάλλον.
της
καθολι
τα θ υ μ ι ά μ α τ α , κλπ. "
β έ β α ι α σαν σύμμαχο τ η ν
ι α π ω ν ι κ ή , που ε π ι β ά λ λ ε ι τον
έτρ<
την θυσία
ιερό
πόλεμο)(89)
τ ο υ ς δ ι κ ο ύ ς - τ ο υ - " / ν α ο ύ ς . " : : ·τα -θέατρα κ α ι τ ι ς ό π ε ρ ε ς ,
^i^jÀ-coupyeOyio Β ά γ κ ν ε ρ , ' και*5,τα στάδια'^ όπου α υ τ ο ϊ δ ε ο π ο ι ε ί τ α ι | | ρ | : ν σ τ ο Υ χ ε ί ο . . , :J: '-.'^k-JJ-^^Mly'tî^'Êr^W^M^S^^^'^''^ ' • · ν " ; -:
(88)
καθολική
όπως γ ρ ά φ ε ι ο Σ π έ ε ρ , ο Χ ί τ λ ε ρ
%;/,:•;- γ ι α την π α τ ρ ί δ α , ή την ' ι σ λ α μ ι κ ή , που δ ι α ι ο λ ο γ ε ί Ι,^Ρν Έ χ ε ι
προγονικοί
ίσως
το γεμάτο μ υ σ τ ή ρ ι ο ,
με τ α ' κ ε ρ ι ά , τ ο υ ς λ ι β α ν ω τ ό ύ ς ,
|:.-;Χ:.0 ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς
,
η " κ α τ ά κ τ η σ η " τ η ς μ ά ζ α ς επιτογχάνεται θαυμά
ίν,-S p i a μέσα " στο πολύχρωμο μ ι σ ο σ κ ό τ α δ ο , 1
Γερμανοί
π ρ ο π α γ ά ν δ α ς : η άλωση τ η ς " λ α ϊ κ ή ς
• :-.'"'.., ψυχής " μέσα από την τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ί α και τ ο " μ υ σ τ ι κ ι σ τ ι κ ό .0 Χ ί τ λ ε ρ δηλώνει
(87
α ι . μεσ-α απο τ ο έ ρ γ ο τ ο υ Βα·
;;• '• ' .'•,;• ν ε ρ :· το ζ η τ ο ύ μ ε ν ο ήταν η " μ υ σ τ α γ ω γ ί α " στην ,
"
( στην ο π ο ί α ά
4ρ^β νηκε;;.και ο >; ·Χαουσχόφερ, μάλλον δ έ : κ α ι ο ι Ε ς ς κ α ι Χ ί τ λ ε ρ
:
τότε ο
να " δ ι α β α σ τ ε ί
:
Γ^Α-νσκοπό^τους
σ,υγ
απεικονίζ
" ήταν σ υ ν ε ι δ η τ ή ,
τ η ς εθνικ'οσοσ ι αλισ.τι κής σ β ά σ τ ι κ α ς π ρ έ π ε ι
'•}0'; και μέσα α π ό ' τ η ν " ' χ ι τ λ ε ρ ι κ ή α ν τ ί λ η φ η π ε ρ ί Λ/:^\
:
Στην β ο υ δ δ ι σ τ ι κ ή παράδοση υ π ά ρ χ ο
:
:
συ
κεντρομόλος,
• / ΐ ν ^ κ α ι τ α δύο ε ί δ η σ β ά σ τ ι κ α ς , : α λ λ ά - α υ τ ή τ ο υ ε θ ν ι κοσοσι α λ ι σμού r'r
δεξιό
( και ο συνεπακόλουθος
η . ΐ ϋ ρ η ν ι κ ή και, .." .θηλυκή !';/Ενώ ό τ α ν ε ί ν α ι : α ρ ι σ τ ε ρ ό σ τ ρ ο φ η , ::
πο
κ ε ρ α ί ε ς τ ο υ α γ κ υ λ ω τ ο ύ σταυρού έ χ ο υ ν τ η ν φορά των δ
'Vi •; κτών : του ρ ο λ ο γ ι ο ύ ^"^βολισμός
).
το :
όπου"λειρατσιστί)
ν -• • · :
,. -•---• •*•'••
ι
Ας π ρ ο σ έ ξ ο υ μ ε τ η ν ε ξ ή ς φράση τ ο υ Γ κ α ί μ π ε λ ς : οτην Δ ρ έ σ δ η ,
" τ ο βράδυ π ο υ ; ~ έ μ ε ι ν α
μου δόθηκε η ε υ κ α ι ρ ί α ν α παρακολουθήσω στην .Όπερα μ ι α
•θαυμάσια παράσταση του " Π ά ρ σ ι φ α λ " . Ή τ α ν ρα της Δ ρ έ σ δ η ς ε ί ν α ι
κ ά τ ι "σαν λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α . ;Η / Ο π ε
ένα -θαύμα α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή ς και α κ ο υ σ τ ι κ ή ς
αντικαταστήσουμε μ ε ρ ι κ έ ς
"(90).Αν
λ έ ξ ε ι ς . μ ε ό ρ ο υ ς .καθαρά θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ο ύ ς ,
βρισκό
μαστε μ π ρ ο σ τ ά σε μ ι α π ε ρ ι γ ρ α φ ή σαν α υ τ έ ς τ η ς ε κ κ λ η σ ί α ς από τ ο υ ς : τ ι α ν ο ύ ς . π α τ έ ρ ε ς : ο ν α ό ς τ ο υ .θεού α π ο τ ε λ ε ί σα σ ' α υ τ ό ν σ μ ί γ ε ι
αγλάισμα
χρισ-
κατασκευής και
:
μέ
η " ζ ώ σ α " μ ε : . τ η ν " . θ ρ ι α μ β ε ύ ο υ σ α " ε κ κ λ η σ ί α . γ ι α - να .
συλλειτουργήσουν. ( 9 1 ) .
Εδώ.ας υ π ε ν θ υ μ ι σ τ ε ί
;
ό τ ι η ό π ε ρ α " Πάρσΐφαλ ~"
την ο π ο ί α ο Γ κ α ί μ π ε λ ς χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε ι ως " λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α
" είναι
αυτή που
έ
κανε τον ε λ λ η ν ο τ ρ α φ ή Ν ί τ σ ε να χ α ρ α κ τ η ρ ί σ ε ι τ ο ν Βάγκνερ ως " α ν τ ι μ ε τ α ρ ρυθμιστή " . μ ε ναίμα " ( β λ .
ψ υ χ ο λ ο γ ί α ολωσδιόλου
σελ. 88);-
φ α ν τ α σ τ ι κ ή , καθόλου α λ ή θ ε ι α , άφθονο
Αλλά αυτό α κ ρ ι β ώ ς ε π ι ζ η τ ε ί
η
εθνικοσοσ.ιαλιστική
π ρ ο π α γ ά ν δ α : γ ι ' α υ τ ό και ο Γ κ α ί μ π ε λ ς γ ρ ά φ ε ι στο " Η α ε ρ ο λ ό γ ι ο " του .2. Μαΐου 1 9 3 2 : ο.Χίτλερ)
" Β ρ ή κ α μ ε : τ η ν ε υ κ α ι ρ ί α να ε π ι σ κ ε φ τ ο ύ μ ε
( Σ . Σ ; : α υ τ ό ς και
τ η ν κ υ ρ ί α Β ί ν ι φ ρ ε ν τ Βάγκνερ και σ υ ζ η τ ή σ α μ ε μ α ζ ί τ η ς . γ ι α
π ρ ο σ έ χ ε ι ς γ ι ο ρ τ έ ς " τ ο υ ΐίπαϋ'ρόυτ." Ας ε λ π ί σ ο υ μ ε - ε μ ε ί ς στην ε ξ ο υ σ ί α , :
στις
ότι
τις
τ ο υ χρόνου θα' ε ί μ α σ τ ε
ώστε να δ ι ο ρ γ α ν ώ ν ο υ μ ε τ ι ς γ ι ο ρ τ έ ς
α υ τ έ ς όπως πρέ -
πέ'ι ν ; : σύιιφωνα . ' μ ε ' τ ο ,δ ι -:Κ- \ ο Γ μ:. α- ς'//α • ,• ί ό :,θ η τ ή ρ ι ο : "(92)*.~Το
ϊθητήριο ' δηλαδή , ' π ο υ ,
όπως ; αναφέρθηκε 1 , λε ι τ ο υ ρ γ ε ί
μέσα από
αισ-
τις-βιολογι
κές α ξ ί ε ς κ ά ΐ ' " τ ο ο π ο ί ο βρήκε στον β α γ κ ν ε ρ ι σ μ ό έν'α π ο λ ύ τ ι μ ο σύμμαχο στην διαμόρφωση τ ο υ λ α ϊ κ ο ύ - β ι τ α λ ι σ τ ι κ ο ύ χ α ρ α κ τ ή ρ α ( v ö l k i s h σιαλιστικής
που χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι ως πολύ
μυστι-
ο χ α ρ α κ τ ή ρ α ς α υ τ ό ς σ υ ν δ υ ά ζ ε τ α ι κ α ί ρ ι α με τ η ν " θ ρ η σ κ ε ί α
του α ί μ α τ ο ς κ α ι του ε δ ά φ ο υ ς " στα π λ α ί σ ι α τ η ς ο π ο ί α ς ο σμός ε π έ β α λ ε έ ν α ε ί δ ο ς •των Ν ι μ π ε λ λ ο ύ ν γ κ ε ν
ένα " τ έ μ ε ν ο ς
εθνικοσοσιαλι-
" λ α τ ρ ε ί α ς ", π ρ ο ς τ ι ς η ρ ω ι κ έ ς μορφές τ ο υ έ π ο υ ς
και τ ι ς
άλλες μ υ θ ι κ έ ς υ π ά ρ ξ ε ι ς που α π ο τ ε λ ο ύ σ α ν τ ο υ ς
π ρ ω τ α γ ω ν ι σ τ έ ς των β α γ κ ν ε ρ ι κ ώ ν έ ρ γ ω ν .
Το Μπαϋρόυτ μ ε τ α β λ ή θ η κ ε έ τ σ ι
σε
" τ η ς μ ο υ σ ι κ ή ς και π ή ρ ε τ η ν μορφή ε.νός " θ ε ά τ ρ ο υ - ν α ο ύ "
στο ο π ο ί ο ο θ ε α τ ή ς α ι σ θ α ν ό τ α ν όχι •ταγών ι σ τ η ς
εθνικοσο-
Γερμανίας.
'Οπως αναλύε.ι και ο Ρ ό ζ ε ν μ π ε ρ γ κ , κιστής(93),
) της
" ενός
σαν έ ν α απλό " κ ο ι ν ό " αλλά ως " π ρ ω -
" ι ε ρ ο ύ δρώμενου " ( 9 4 ) .
Το α ί μ α κ α ι η φωτιά " α ν α β ι -
^ ω μ έ ν α " μέσα από .τους π α ρ α δ ο σ ι α κ ο ύ ς μ ύ θ ο υ ς ' και'...>".•. β ι ω μ έ ν α " μέσα από τ ο έργο του α ν τ ι σ η μ ί τ η μουσουργού Τφόσφεραν έ τ σ ι στην
εθνικοσοσιαλιστική
"!v~;: προπαγάνδα ' ένα εξαιρετικό μέσο " κατάκτησης της λαϊκής ψυχής ", ενώνο :
^.-/ντας - το παρελθόν με το μέλλον με βάθη έναν μαγικής μορφής μυστικισμό
yv; αίματος . : · : Γ'
-
;;'& :~:;^s , ^Αντλώντας υλικό και από τις αγροτικές παραδόσεις του γερμανικού %-rt..\a.ov ,· οι οποίες ήταν "ακόμα πολύ έντονες στην δεκαετία του '30, η εθνι V;·;'.; κοσοσ ι αλ ι στ ι κή προπαγάνδα χρησιμοποίησε ως μέσα χειραγώγησης των μαζώ ί,; ,ί'και-;τις παραδοσιακές" μορφές λαϊκής .έκφρασης . Συνδυάζοντας την " προγο "Rivivi"κτί .ανάμνηση " με ""τον εκπαιδευτικό ρόλο του θεάτρου, δημιούργησε-το ΐ^;·,;:\αϊκΟ;θέατρο; του Τι'νγκ ( " υ ιοθετώντας το όνομα των1 αρχαίων γενικών συρ.νν.νελεύσεων ) το οποίο λάμβανε' χώρα στην ύπαιθρο και όπου κα*ι το κοινό h
iΛ^διαδοαμάτι ζέ τον ρόλο του. Παράλληλα ενίσχυσε ή αναβίωσε πανάρχαια αγ
;Υ·._. οστικά
λαϊκά έθιαα κα ι ." γιορτές όπως τα Χριστούγεννα, που συνδυάζοντα
'•••"' lié 'το χειμερινό ηλιοστάσιο, τις γιορτές της φωτιάς του θερινού ηλιοσ ÒU^ÌGÌOV
,' το ." Δέντρο του Μαίου " της : Ά ν ο ι ξ,ης, το έθιμο " Του τελευταίου
:Μ:δεματιού " στο τέλος του αερισμού, κλπ. Ταυτόχρονα όμως, " ίδρυσε " τ ;?ΐ§-}δϊκές' του = " τελετουργίες " .
:
>
0;,^;.:.;/-' Μι α -από τις σπουδαιότερες εθνικοσοσιαλιστικές πολιτικές (εθνικές) ^ΐΥ/γιορτές ήταν η επέτειος: του Πραξικοπήματος της μπυραρίας του Μονάχου £&^4§{· Νοεμβρίου 0 που ήταν αφιερωμένη στη μνήμη των :"μαρτύρων της εθνιΚ^-τ'κο'σοσιαλιστικής : επανάστασης ''" , προς τιμή των οποίων είχε οικοδομηθεί
;; '%,·-. ένα· επι βλητικό μνημείο. Σύμφωνα-με την αρχαία γερμανική παράδοση, που ν^Γ'αναφέρει και ο Ρωμαίος ιστορικός Τάκιτος (95),ο Χίτλερ απέτειε " φό:•. ' ν ρο Ιτιμής " σε στάση προσοχής ενώ γινόταν προσκλητήριο των ψυχών των V ,y. νεκρών* οι οποίες θεωρούνταν ως αόρατες αλλά αισθητές στο πλευρό των ;:"Κ-§συνεχιστών του έργο τους ( βλ. σελ. i G è ) . ii->^,;-•;". Άλλη σημαντική γιορτή ήταν της " Ημέρας του Κόμματος " που γινό
:
• S.'-^vT.av; κατά το ετήσιο Συνέδριο του εθνι κοσοσιαλιστικού κόμματος στην Νυ^^ρεμβέργη. Σ'αυτήν αποτεινόταν φόρος τιμής στην μνήμη των πεσόντων του l;;y-Ά'Παγκοσμίου Πολέμου και των νεκρών ναζιστών αγωνιστών, και λάμβανε •ι :• ν χώρα Ό τελετουργικός. " καθαγιασμός " 'των σημαιών του κόμιματος: οι νέε σημαίες " καθαγιαζόταν.", από τον Χίτλερ με ένα κομμάτι από την σημαία ".
J
'
Υ,
i
. •
:
^•7-.του "πραξικοπήματος του ..Μονάχου που θεωρούνταν ως η " σημαία του α ί μ α ^ Ι ^ ^ Μ ε ^ - ε ξ ί σ ο ύ Υμεγάλη 'λαμπρότητα και μ α ζ ι κ έ ς σ υ ν α θ ρ ο ί σ ε ι ς
γιορταζόταν
, [τρωτομαγί.ά," ημέρα της ηρωικής ι
{α
εργασίας " , ενώ παράλληλα γ ι ν ό τ α ν
παρελάσεις των στρατίωτών-εργατών του " Μετώπου Εργασίας " που
ί-
•^εραν οτον ώμο "^τσαπιά, υποδηλώνοντας έτσι το κ ο ι ν ο τ ι κ ό πνεύμα τ ο υ ε θ ν ι ίοοοσιαλισμού.
: . _-: ^ ,;
.V
.--."'ν' :.'\
•- •;- - .· - · •
•.-.'-. :,,
Το " : Β ό ρ ε ι ο : ιδεώδες " απαιτούσε και'_ ένα κατεξοχήν " μυστηριακό " 3τοιχείο,· αυτό της " μ α γ ε ί α ς " της " Βόρειας ; ": νύκτας (και του- σκοτα51 ou ) -την οποία ,; " φώτιζαν" ,: διαλύοντας--τον ,μαύρο πέπλο της οι
φλεγόμε
νες σβάστικες :(όπως το " , καθαρό'"φωςντΟυ (ήλιου :." δ ι α λ ύ ε ι . τ α . σ κ ο τ ά δ ι α -
:
της νύκτας και;- το "~πύρινο "ξίφος"- του 'Αριού τα σκοτάδια της"παρηκμα3μένης Γερμανίας : βλ. '•. σελ . 180
xaC σ ύ γ κ . ' τ ο ν . συμβολισμό της' με.-,αυτό." της
ναζιστικής ν υ κ τ ε ρ ι ν ή ς τ ε λ ε τ ή ς όπου φλεγόμενη σβάστικα και " Λόγος "του Κίτλερ " τ α υ τ ί ζ ο ν τ α ι " . ).--. Στο ί δ ι ο σκεπτικό στηριζόταν και το γικό " ολοκαύτωυα " των βιβλίων ···-, τον "'συμβολισμό
"τελετουρ
" τ ο υ οποίου α
ναλύει -; παραστατικότατα' ö Λ. ί.Ρισάρ : -" Η τελετή του ολοκαυτώματος(θύμιζε εξιλαστήρια' θυσία.Υ' : 0ι φ ο ι τ η τ έ ς ήταν^ ντυμένοι' κατάλληλα για'ντην . π ε ρ ί π τωση, , με το επίσημο ένδυμα/.τού σωματείου'τους.- Κρατούσαν. επίσης--,και f πυρσούς. Αυτοί ήταν οι
ι ε ρ ε ί ς που επιτελούσαν την συμβολική, πράξη',, ε
νώ '-:το. πλήθος έμενε" παραπέρα και συμμετείχε στην-δράση ' με ομαοικάν ξεφω νητά όπως' σε μ ι α . -θρησκευτική τελετή ,^Η ."νυκτερινή μαγεία ξέκανε..' π ι'ο (.'εν-ν τόνο το . συναίσθημα -της; προσμονής, --της π ε ρ ι ο ύ λ λ ο γ ή ς ^ τ η ς ^ γ ο ή τ ε Γ α ς Τ ' Ε δ ί νε την. απαραίτητη θρησκευτικότητα στην όλη : τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ί α "( 96) . /:
" 0 Μοσέ, στο έ ρ γ ο . τ ο υ " 0 εθνικοσοσιαλισμός των μαζών " υ π ο σ τ η ρ ί ζ ε ι
πως πολλές από τ ι ς - λ α ϊ κ έ ς παραδοσιακές ή/ και π ο λ ι τ ι κ έ ς - ε θ ν ι κ έ ς γ ι ο ρ τ έ ς που ε ί τ ε . ε ν ί σ χ υ ε ,
ε ί τ ε αναβίωσε, ε ί τ ε ίδρυσε ο
εθνικοσοσιαλι-
σμός, αποτέλεσαν α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο έμπνευσης από τ ι ς γ ι ο ρ τ έ ς των Ιακώβίνων μέσα από τ ι ς διάφορες παραστρατιωτικές," . νυοναστικές- ή φολκλορικές ο μάδες που άκμαζαν στην. ρομαντική Γερμανία. Το σίγουρο πάντως ε ί ν α ι
ό
τι όλες τους αποσκοπούσαν στην μαζική χειραγώγηση του πλήθους. Εδώ θα πρέπει να τ ο ν ι σ τ ε ί
ότι η ε θ ν ι κ σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή 'προπαγάνδα α ν τ ι μ ε τ ώ π ι ζ ε τ ι ς
μαζικές συγκεντρώσεις
(με σκοπό αδιάφορα αν ήταν αυτός μ ι α ς ο μ ι λ ί α ς
του Χίτλερ ή η.παρακολούθηση μιας παρέλασης ή ενός βαγκνερικού έργου) ως μια " μ ι κ ρ ο γ ρ α φ ί α - " της συμπαγούς κοινωνίας μέσα στην οποία ο Ι δ ι κός " ε ξ ο ι κ ε ι ώ ν ε τ α ι
"με
τον Ι δ ι κ ό και συνδέεται μαζί τ ο υ . Hòr\
οτο
" Hein Kampf " 0 Χίτλερ έγραφε ότ-ι " η πλατιά λαϊκή συνάθροιση ε ί ν α ι
.; ••'«'-"'απαραίτητη και γι'αυτό ακόμη τον λόγο: μέσα της, ο άνθρωπος που αισθς ΐΓ-'ϊ-'^-νεται στην αρχή απομονωμένος οαν μελλοντικός επαναστάτης του νέου κι:
:
'-:;.--νήματος και που παρασύρεται εύκολα απ'αυτό τον φόρο της μοναξιάς, θα ;
Λ,, , αντι κρύσει για πρώτη φορά την εικόνα μιας πλατιάς κοινωνίας, πράγμα :ι
;·:\;"'που - θα τον κάνει ν 'αναθάρρησε ι και θα του ενισχύσει το ηθικό του "(9' :
] ΐ.: ,Αυτή η " αναθάρρηση " και η " ενίσχυση του ηθικού " στην ουσία δεν εί iV'v'vai τίποταάλλο παρά η φαντασίωση που ο εθνι κοσοσιαλι σμός ήθελε να δτ :
-Ο', /μιουργήσει στ ι e μάζες ώστε ο " Ι'ύθος του 20
^•fff ίϊε την δημιουργία ενός Νέου, τ ο υ
αιώνα " να ολοκληρωθεί
Γΐέου Γερμανικού Ρυθμού, που, κατά
:'//;,τον Ρόζενμπεργκ " είναι ο ουθμός μιας φάλλαγγας σε πορεία, ' αδιάφορο fiX:rtpoc τα που ή για .ηοιό σκοπό, αρκεί να είναι ίσια ". '-• :',:
'
Έ ν α πλήθος που βαδίζει πειθαρχικά σε ευθεία γραμμή είναι" οι αν-
:
": i τίποδες του πλήθους που βρίσκεται " εκτός εαυτού ", παλλόμενο από "ι ερή αγανάκτηση " ή από " ιερό ενθουσιασμό •·.".'Κ αυστηρή πειθαρχία και :.^f-';.; το ντελίριο, είναι εξίσου κυρίαρχες επιδιώξεις της εθνι κοσοσιαλι Οτική( :^);ΓΓ'προπαγάνδας γιατί " αντιστοιχούν'""." στις δύο φάσεις της εθνικοσοσιαλι:;;'."'ν,.:;;στικής πολιτικής πράξης. Ετην πρώτη φάση, αυτή της καταστροφής του Φίϊ
εβραϊσμού και των κάθε είδους " παραφυάδων " του, χρειάζεται το ντε-
^ίώβλίρίο, ενώ για την δεύτερη, την οικοδόμηση :της Νέας Γερμανίας (βλ. Ο? iiiiV^'. Ό ; .;).
είνα.ι: απαραίτητη
η πειθαρχία μέσα ,,από τον αυτοέλεγχο των συν-
;;ν'·-'"αισθημάτων.*' Κ κρίση βέβαια και στις δύο περιπτώσεις δεν υφίσταται γ κ ,^.,τί, ως αποκύημα των πνευματικών " ικανοτήτων ",( πρέπει να ) υποτάσσ« \:\:::ται
στην βασική " δογματική άρχή: " του κοινοτικού πνεύματος ( βλ. σελ.
_v-r.; "- 65 ) .
Γι'αυτό δεν έχει σημασία για ποιο σκοπό και προς τα που βαδί-
. 1 ν: ζει η φάλλαγγα του εθνικοσοσιαλισμού : χρέος της είναι να ακολουθεί τ< -;.:'.>•-, ηγέτη, εκφραστή και εκπρόσωπο της φυλής και της " θρησκείας
του αίμ(
- Λ;;: .τος και-του εδάφους " της. Περισσότερη συζήτηση χρειάζεται η άποψη ό•ή^/ \ τι βασικός σκοπός της φάλλαγγας είναι να βαδίζει " ίσια ", σε συνδυα:'·'.-:;'-".:·'• duo με το ότι έτσι οροθετείται και το περιεχόμενο του " Νέου Γερμανι-
-- '-''.'• κού Ρυθμού ". Η σύλληψη αυτή είναι αντίστοιχη με εκείνη του Χίτλερ π! 5 : .:''•'' ;ρί ταύτισης της Ν^ας Γερμανικής Κοινωνίας με τον Παρθενώνα και που πι
..-•'.'Λ-. •
.
*
]'ί}ϊ'βγάζει από την θέση της ταύτισης της πολιτικής με την αρχιτεκτονική :< ίί*Τ:^/" ρυθμός " είναι και ρυθμός ζωής (δηλ. τρόπου λειτουργίας μέσα στην Επικοινωνία), αλλά-και ρυθμός αρχιτεκτονικής ( τ η ς κατεξοχήν τέχνης της
*ίέας Γ ε ρ μ α ν ί α ς
).
- *;\ ^ ν ' -^'"3/-^"'"V : " - ^ - ' ^
;
Ο εθνι κοσοσιαλισμός κατέλαβε ..την ε ξ ο υ σ ί α ,
•• ' ' " /; ; : "-':': ~;ν
ο ι κ ο δ ό μ η σ ε ' ' α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ή μ α τ α από τ η ν σ τ ι γ μ ή .που :Λ
πράγμα φ υ σ ι ο λ ο γ ι κ ό , ' -ενώ ήταν σε θέση
rnv α ν τ ι π ο λ ί τ ε υ σ η να δ η μ ι ο υ ρ γ ή σ ε ι
άλλων' μορφών τ έ χ ν ε ς
( με
:
μένο το ε ν δ ι α φ έ ρ ο ν του σ τ η ν α φ ί σ σ α ' ' ) . ' Η ' α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή τ ο ν περισσότερο
>;
ήδη" από επικεντρω ενδιέφερε
από την γ λ υ π τ ι κ ή λόγω: τ ο υ ' . ρ τ ί . τ ο ." ο ι κ ο δ ό μ η μ α κ α τ α λ α μ β ά ν ε ι
rov ( δ η μ ό σ ι ο )
χώρο και έ τ σ ι ,
1
α ν ε ξ ά ρ τ η τ α από την βούληση του θ ε α τ ή ,
:
ιεταδίδει/;:ένα'-'" : μήνυμα .~."':"πολύ:,'πι ο : ,ρλοκληρωμένο ;. α π ' α υ τ ό των έ'ΐκαστικών ,τεχνών. Ι-Γ α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ή θ η κ ε ' " . ω ς
κατεξοχήν
προπαγανδιστική
τέχνη κ υ ρ ί ω ς από τ η ν . ρωμαϊκή /: α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α ' ( : η έκταση τ η ς
βρισκόταν
3ε " α ν α λ ο γ ί α " με τ ο ν όγκο των ο ι κ ο ο ο υ η μ ά τ ω ν τ η ς τ α π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ α από τα ο π ο ί α ε ν τ ά σ σ ο ν τ α ν ε π ι π λ έ ο ν σε ' έ ν α ; ο ΐ κ ο δ ο μ ι κ ό
πρόγραυμα που λ ά μ β α ν ε
πολύ σοβαρά .'υπ'όψη του τ ο _", π ρ ο λ ε τ α ρ ι ά τ ο :","_, κ υ ρ ί ω ς τ η ς Ρώμης ) , ?την α ρ χ α ί α '· Ελλάδα":η- γ λ υ π τ ι κ ή υ π ή ρ ξ ε " σ η μ α ν τ ι κ ό τ ε ρ ο αέσο " an'ότι
ενώ
" προπαγανδιστικό
η α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κή/( :Γ/το .". _ κο.ι.νω.νικό .',' και ." π ο λ ι τ ι κ ό
",.μή-.
-κυρίως';. αηό: : -
^ υ μ α " ' μ ε τ α δ ι δ ό τ α ν ^ τ ό σ ο ' / σ τ ό ύ ς ; -ΙδΓκούς'χό^σ33'5;κάΤ:;_σ·τόυς\'Αλλους τ ι ς γ λ υ π τ έ ς παραστάσει ς των ^αετωμάτων",;;^τών;;μετωπών . και τ η ς
3ω(ϊ)°Ρου
-
των' ναών "και ό χ ι ; . α π ό τον.,ρυθμό τους-;·.:^: τ ο;ίίΤαρθενώνας , / π . χ . που ο ι κ ο δ ο μήθηκε.- σε . μ ι α / ε π ο χ ή όπου η . Αθήνα::βρΐσκότ^ν.;.-σε\:-εχύρικές-ανταγωνιστικές οχέσεις
με^πτ,ην \Σπάρτηί ε ί χ ε , , δ ω ρ ι κ ο ύ ς ρυϋμόυΪΑκ-ίΡνέςΑάλλά'ιήτανίΌ γ λ υ π τ ό ς '-:
του "διάκοσμος-.που. : ε ξ ή ρ ε τ η ν -" αθηναι'κή"-. α ν ω τ ε ρ ό τ η τ α κ α ι κ υ ρ ι α ρ χ ί α ' 'Όπως α ν α φ έ ρ ε ι ; κ α ι ο ' " ; , α ρ χ ι τ έ κ τ ο ν α ς ΗΓ του . Τ ρ ί τ ο υ Ρ ά ι χ Σπέερ στα απομνημονεύματα_ τ,ου, '! ' ο Χ ί τ λ ε ρ „εκτιμούσε του κλασσικού
στυλ κ υ ρ ί ω ς ε π ε ι δ ή ν ό μ ι ζ ε
σημεία σ τ ε ν ή ς
σχέσης
ν ι κ ο ύ κόσμου
ότι
τις
σταθερές
είχε εντοπίσει
αξίες
ορισμένα
μ ε τ α ξ ύ των Δωριέώγ' κ α ι του προσωπικού του
" . Αλλά, τ ο ν ί ζ ε ι
")(98)
Άλμπερτ
Γερμα
ο Σπέερ,'••"".--θα n-cav σφάλμα να π ρ ο σ π α θ ή σ ε ι
κ α ν ε ί ς ν α . ψ ά ξ ε ι μέσα στο μυαλό' του^ Χ ί τ λ ε ρ " γ ι α ' κ ά π ο ι ο ι δ ε ο λ ο γ ι κ ά λιωμένο
-
θεμε
α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ό στυλ " "( 99) .:;-Ή ϊ ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κή α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή
χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι , ως " δωρική " αφενός, μενΐ;γ Γατί , όπως α ν α φ έ ρ ε ι ο Σ π έ ε ρ , Q εθνικοσοσιαλισμός
" σ υ ν δ ύ α ζ ε -" τ ο ; ; δ ω ρ ι κ ό σ τ ο ι χ ε ί ο
με τ ο
βορειογερμα-
ν ι κ ό , α φ ε τ έ ρ ο υ δ ε : ε π ε ι δ ή χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι \ α π ό μ ta . μ ε γ ά λ η α π λ ό τ η τ α στην φόρμα κ α ι Γ τ ο ν διάκοσμο τ η ς , Αυτή ε ί ν α ι ^η/. 1 ' α ρ χ α ι ο ε λ λ η ν ι κ ή δ ι ά σ τ α σ η τ η ς " που θ υ μ ί ζ ε ι ; -την; : ε κ τ ί μ η σ η , γ ι α τ ο . " / ή ρ ε μ Ρ ί μ ε γ α λ ε ί ο , : . " ".της ε λ λ η ν ι κ ή ς ' ' τ έ χ νης., που ' ; έτρέφε- : ί ο" Βινκελμαννΐ'
\:\/ ^-^V^T^i^X,^\/^-"-', r;
Πρέπει όμως να τονιστεί ότι όεν ήταν ο Σπέερ και οι άλλοι Γερμανοί ε :
νι'κοσοσιαλιστές αρχιτέκτονες που'έδωσαν " αρχαιοελληνική διάοταοη" ο
'•. αρχιτεκτονική του Τρίτου Ράιχ.Αυτή πρέπει να αναζητηθεί οτο Μπαουχάο . (100;·Ένας σημαντικός εκπρόσωπος του, ο Mie βαν ντερ ?όε, από το 19 είχε εφαρυόσει μια γραμυή που θεωρείται ι*Κ
αρχαιοελληνική " και που
ουνο'ί ίΓ.εται οτον αοορισμό του πως ".Λιγότερο σημαίνει περισσότερο "( ;
Τα σηααντικότερα εθνικοσοσιαλιστικά οικοδομήματα κληρονομούν αυτό το
''•..αζ,ίωιια το οποίο μεταπλάθεται σε μια τέτοιας μορφής αυστηρότητα, ώστε ;
·;!:το.'-" Λιγότερο " να μην αναφέρεται πλέον uòvo στον διάκοσμο και στα ο \ χι τεκτονικά στοιχεία, αλλά και στο σχήμα: υιοθετείται βασικά η ευθεί :
,γραμμή με τα παραλληλεπίπεδα σχήματα που δημιουργέί, και - συχνά - e
...ρίπτεται η καμπύλη. Γε αντίθεση με την κλασσική αρχιτεκτονική, η εθ3;'i
Λ„;...
νι κοσοσιαλιστική δείχνει τουλάχιστον έση εκτίμηση προς τους (τετράγο
"Π • •Ζ.3 νουσ )
στύλους (πεσσούς)
kca
προς τις (κυκλικές) κολώνες. Αυτή η at
?:-:•': χτ\' εφαρμόζεται κυρίως στα~εθνικοσοσιαλιστ ικά μνημεία, που προπαγανδ f •g:\:. /ζουν την αναγέννηση της γερμανικής; ράτσας χάρη στην " ευθεία πορεία
;ί;>, της ρατσιστικής φάλλαγγας .; fi'i":
1\: .·.
!
.
ΙΙολονότι ο ίδιος ο Χίτλερ προτιμά την σύγκριση της αρχαιοελληνι
iWv, .αρχιτεκτονικής" με τον-γοτθικό ρυθυό .(3λ/ σελ. Ì35 ), ο Επέερ τοποθε ra*
:|:^'.τα_. πράγματα στην-θέση'/'τους με: μία ομιλία του που εκφώνησε στην αρχή :.'•.-' του .πολέμου κατά την διάρκεια ενός δείπνου στο "-^Maxim " στο Παρίσι %'• ενώπιον πολλών Γερμανών και Γάλλων καλλιτεχνών (μεταξύ των οποίων κ ^'. ο\. Κςκτώ και Ντ^σπιώ) . Εφαρμόζοντας και στην ιστορία της αρχιτεκτον κής τις αρχές της κυκλικής σύλληψης της ιστορίας, υποστήριξε ότι ο ; ' ρικός ρυθμός, με την απλότητα και την καθαρότητα της γραμμής του, ο /' ^στοιχεί στον ρωμανικό, ενώ ο γοτθικός αντιστοιχεί στο " μπαρόκ " ττ ^ελληνορωμαϊκής εποχής (102). Μ'άλλα λόγια, στις αρχές της αρχαιότηι και του μεσαίωνα δημιουργούνται αντίστοιχα- ο δωρικός και ο ρωμανικς ρυθμός, ενώ στο τέλος των δύο περιόδων τ« ελληνορωμαϊκό " μπαρόκ "> •Ό γοτθικός. Εφόσον την εποχή αυτή η Γερμανία - αλλά και όλος ο δυτι πολιτισμός - βρισκόταν σε μια ιστορική " αρχή ", εννοείται ότι έπρί ..ί.;να εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο επειδ^ σ'αυτή την φάση-αποζητά μια .-.,. J", κάθαρση " του πολιτισμού , (ενός "πεπερασμένου " και " εκφυλισμένα fii J πολιτισμού ) . Ό π ω ς όμως; αναφέρε ι πάλν:. ο. ίδιος ο Επέερ, συχνά συνέβα
;ΐν~:-'·ί'
^:Ϊ:^\.
ν
193 -
5τΐι τε
ενώ ε ί χ ε συλλάβει
λικά,
τ α έ ρ γ α του ' μέσα' από -\ιια
στην'ολοκληρωμένη
αντίληψη",
τ ο υ ς μορφή, - ^ έ μ ο ι α ζ α ν π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο
βλητικά " α ν ά κ τ ο ρ α των Δεσποτών τ η ς Ανατολής δυοκόλα μπορούσε να σ υ ν υ π ά ρ χ ε ι
"(103):"το
με τ ο " λ ι τ ό ".
Σ υ ν ο ψ ί ζ ο ν τ α ς , μπορούμε να υ π ο σ τ η ρ ί ξ ο υ μ ε τέχνη,
" 'δωρική
επιβλητικό
διπολικά. Απ'την
"
η εϋνικοσοσιαλιστική
τ η ς π ρ ο π α γ ά ν δ α ς , στα π λ α ί σ ι α τ η ς ^ ο π ο ί α ς ε ν τ ά χ θ η κ ε και η "
λειτούργησε
επι
ν
""^
ότι
με τ α
Τέχνη",
μ ι α π λ ε υ ρ ά , , μέσα από τ η ν πρόκληση τ η ς
μαδικής 'έξαρσης και "-του ν τ ε λ ί ρ ι ο]"\ϊε
.
ο
σκοπό τ η ν χ ε ι ρ α γ ώ γ η σ η των μ α ζ ώ ν . :
Απ'την ά λ λ η , '.ιζε/βάση τ η ν . α υ σ τ η ρ ό τ η τ α κ α ι τ η ν π ε ι θ α ρ χ ί α , μ ε : σκοπό τ η ν ανάδει ξη~ των •" καθαυτών ι δ ι ο τ ή τ ω ν " " ' τ η ς γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς αυτό,. η σ ύ γ κ λ ι σ η της^ α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή ς νία " τηο " π έ ρ α ν : των τ ά ξ ε ω ν
(που: συμβολίζει
ρ ά τ σ α ς . . Στο
σημείο
κ υ ρ ί ω ς την
"αρμο
" ν α ζ ι σ τ ι κής".κο ι νων ί α ς ) και τ η ς ζ ω γ ρ α φ ι κ ή ς
καθώς; και. τ η ς ' γ λ υ π τ ι κ ή ς , ( π ο υ '.'..· _επι βάλλουν \ '.' τ η ν " τ ε λ ε ι ό τ η τ α "'αγνότητα ".του-
αριού στοι χείου).. ε π ι τ υ γ χ ά ν ε τ α ι
(\ και τ ί θ ε τ α ι - στην. υ π η ρ ε σ ί α φυλής.'• Σε έ ν α . δ ι ε θ ν έ ς
)':της
βιολογικής
μού , : τ ο ν ί σ τ η κ ε
το γεγονός
ότι
:
την
μέσα από την σύλληψη
ανωτερότητας της
σ υ ν έ δ ρ ι ο - που έ γ ι ν ε τ ο -1S87
τ ι κ ή τ η ν α ι σ θ η τ ι κή • τ ο υ ί εθνιιφσοσιαλι'σμού
" και
Άριας
στο Β ε ρ ο λ ί ν ο με θ ε μ α
και τ ο υ μουσσ^ινιΐί,ού
η ναζιστική τέχνη
φασισ
(κυρίως η γ λ υ π τ ι κ ή ) , ε κ
;
φράζει;,. την1 £αοει;ά7":.'.σεξουαλικό.τητα : τ η ς ε ξ ο υ σ ί α ς ." που χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε ι ; τ ο χ ι τ λ ε ρ ι κ ό , καιίεστώς με α π ο τ έ λ ε σ μ α ' y a ί α π ο π ν έ ε ι
ένα έντονο : " ομοερωτικό
α τ ο ι χ ε ί ο ; ( 1 0 4 ) ; " Μ ' ά λ λ α - λ ό γ ί α, ο ι ' κ α λ λ ι τ έ χ ν ε ς
του. Τ ρ ί τ ο υ Ρ ά ϊ χ (με,.σήμα- •
ν τ ι κ ό τ ε ρ ο " εκπρόσωπο τ ο υ ς τ ο ν Μπρέκερ) δ ί ν ο υ ν στα έ ρ γ α τ ο υ ς μ ι α λική δ ι ά σ τ α σ η ν ά ρ κ ι σ σ ο υ χ α ρ α κ τ ή ρ α , : σ υ μ β ά λ λ ο ν τ α ς " α ρ τ ι ό τ ε ρ η " δόμηση τ η ς ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς - Κάπως α π λ ο ϊ κ ά , θα μπορούσε κ α ν ε ί ς ν α π ε ι χρησιμοποίησε
τ α δύο σ τ ο ι χ ε ί α
ότι
τα ο π ο ί α ο Ν ί τ σ ε ,
δ ι α χ ώ ρ ι σ ε αυστηρά και -τα θεωρούσε
ο
διανοούμενος,
τ α θεωρούσε
σε " β α κ χ ι κ ό σ τ ο ι χ ε ί ο
εθνικοσοσιαλισμός
ως δύο π ό λ ο υ ς τ ο υ ε λ λ η ν ι σ μ ο ύ : κόσμου,
του, το βακ
και τ ο α π ο λ λ ω -
Σ τ η ν ω ρ ι μ ό τ η τ α τ ο υ όμως, ο Γ ε ρ μ α ν ό ς
π λ έ ο ν ως έ ν α
και τ η ν συνθεχϊή ·τουζ· α π ο κ α λ ο ύ
" ενώ τ α υ τ ό χ ρ ο ν α , α φ α ι ρ ο ύ σ ε από τ ο ν
" πρόδροαο " τού" έθνικσοσιαλισ'μ-ού , Βάγκνερ τ ο ν τ ί τ λ ο
κατεξοχήν
του "
ελληνιστή"
όσο κ ι . ^ α ν \ τ α μ ο υ σ ι κ ά ' τ ο υ δ ρ ά μ α τ α θ ύ μ ι ζ α ν Μ α ι ν ά δ ε ς κ α ι Π ε ν θ έ ε ς . ν ε ι α κ ά ^-{υπάρχέυί π ρ ά γ μ α τ ι
στην
τελειότητας,
κ α τ ά την ν ε ό τ η τ α
χ ι κ ό r η • έξαρση του σ υ ν α ι σ θ η μ α τ ι κ ο ύ - σ υ γ κ ι ν η σ ι α κ ο ύ νειο=ο πειθαρχημένος:αυτοέλεγχος.
σεξουα
μ ' α υ τ ό ν τον τρόπο
φαντασίωσης της
"
σχέση μ ε τ α ξ ύ .του α ρ χ α ί ο υ ε λ λ η ν ι κ ο ύ
Επιφα
αγροτικού
Ι
στοιχείου και των εθνικοσοσιαλιστικών γιορτών καθώς και μεταξύ του e
•
\: πολλώνειου συμβολισμού και της ρατσιστικής ιδεολογίας (και αυτή την
»
;, σχέση ο εθνικοσοσιαλισμός την εκμεταλλεύτηκε κατάλληλα).Όπως θα ave
:
i j; '.-, τύξουμε όμως και στο κεφάλαιο " Ιστορία, και Μύθος " , η αχέ or, ' αυτή περ • .>.';-.-•,, ορίζεται στον τρόπο έκφρασης,, γιατί ενώ.στον ελληνισμό τα
δύο στοι>
Ι:: •'• ':. συλλε ιτουογούσαν αρμον ι κά, στον εθνικοσοσιαλισμό Συνδυάστηκαν: με την V, .·;,. :•=",'. μυθοποίηση ; " της πράγματι κότητας ,· για να εξυπηρετήσουν την βασική Ι ';lf-b:j£XiKoàoòiaXiaTi
κή προπαγανδι στική. αρχή :'ί τον " β ιαομό-, "7,,του ;," θηλυκού ;
:
'.;.:>/„, χαρακτήρα της "= λαϊκής ψυχής .. '.'. με το συγκινησιακό " μαστ ιγωιία,.·'•'•-- βακ Ι ,Ί] ./••-Γ
κού τύπου, και την τροφοδοσία του " ναρκισσισμού " της- με .τν,ν- απολλο ν ε ι α " γαλήνη ". Σε ; αντίθεση με τον Νίτσε; τελικά ο εθνικοσοσι αλισμό(
| Ι,.; ..-.,ταύτισε την σύνθεση αυτών των δύο στοιχείων με το απολλώνειο, που ήι MiîS-î:.;τ ο • μόνο το οποίο
μπορούσε : να εκθρέψει την ρατσιστική του φαντασίωση
^ Ώ ν ^ τ η ς τελειότητας. .'
;
-; •-'"
-
'
'
:
£ ΦΑ Λ A I Ο
·'. Η- σύλληψη
,..
Όπως έ χ ε ι
II
και
η
διδασκαλία
ήδη α ν α φ ε ρ θ ε ί
Η...'Ι
Σ Τ Ο Ρ Ι Α
της'
ιστορίας
( σ ε λ . Ι ^ - Γ ϊ ^ ) η ' π ρ ω τ α ρ χ ι κ ή προϋπόθεση
της
'οικοδόμηση ς \ τ ο υ / ρ α τ σ ι σ τ ι κού κ ρ ά τ ο υ ς ,- ε ί ν α ι γ ι α τ ο ν ε θ ν ι κ ο σ ο σ ί α λ ι σ μ ό .!': αρυπνιση .": τ ή ς : _ φ υ λ ε τ ι κ ή ς - " σ υ ν ε ί δ η σ η ς : " σ τ η ν
οποία στοχεύει
προπαγάνδα μέσα από τ η ν \ ". κ α τ ά κ τ η σ η τ η ç- λ α ϊ κ ή ς ψυχής " .
;
και η
Αυτή η αφύπ
νιση τ α υ τ ί ζ ε τ α ι " με τ η ν σ υ ν ε ι δ η τ ο π ο ίηση από ; . τ ο - γ ε ρ μ α ν ι κ ό ' έ θ ν ο ς τ ο υ ρίαρχου ,-" -ρόλου :που : - έ χ ε ι
διαδραματίσει
/Οπως )6ηλώνε ιΤ· ο' Χ ί τ λ ε ρ ( σ ε λ . 133")
}
στο π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ό
-στηρίζεται
θ ό ν τ ο ς από "τήν ; ο π ο ί α π η γ ά ζ ε ι ' η : κ α τ α ν ό η σ η τ η ς •ν.1.';, π ν ε υ μ α τ ι κ ώ ν "•- κ α ι ' ' ' - /κυρίως - β ι ο λ ο γ ι κ ώ ν
στην
η
προσκήνιο
!' γνώση " τ ο υ
"κυ και, παρελ
ι σ χ ύ ο ς των γ ε ρ μ α ν ι κών .-
αρετών π ο υ , με τ η ν σ ε ι ρ ά
προκαλεί : ; : τ η ν ; Μ - α γ ά π η :<" π ρ ο ς το/-έθνος· κ α ι γ . τ η ν ; ο λ ο κ λ η ρ ω τ ι κ ή ;ότο./κοΊνο.τίκό , π ν ε ύ μ α , σ τ υ λ ο β ά τ η , τ η ς π ρ ο ό δ ο υ τ η ς
Άριας
της,
αφοσίωση
φυλής.
/ ε ί ν α ι "κdi ο β α σ ι κ ό ς σ κ ο π ό ς τ η ς ε κ π α ί δ ε υ σ η ς : ." τ ο ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό
Αυτός
κράτος πρέ-
/πει ν α . ε κ τ ε λ έ σ ε ι : τ ο ν . υπέρτατο~~σκοπό-του' σ ά ν ε κ π α ι δ ε υ τ ή ς και - π α ι δ α γ ω γ ό ς ί,όταν πια, ; .θα : :. έχεί ; '·χαράξ,έ ι ; σ τ ι ς . κ α ρ δ ι έ ς ;της; : /νεόλαί ας ' που : θα του-' ζ ρ.πισ'τευ.θούν, ./το 4 πνεύμα/καΙ/ : το-- ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό συναίσΏΐαυίχ.Δεν π ρ έ π ε ι " ο ύ τ ε ένα. : α γ ό ρ ι :
ή. κ ο ρ ί τ σ ι , ν α ^ ν ε ι
από τ ο σ χ ο λ ε ί ο " χ ω ρ ί ς ν ά χ ε ι
σπουδαία γνώση γ ι α τ ο τ ι γκαιότητα της "εθνική
"(105).
είναι
Η εκπαίδευση πρέπει
της Νέας Γ ε ρ μ α ν ί α ς κ α ι που " δ ε ν μ π ο ρ ε ί
" " ( 1 0 6 ) .-. -
την προϋπόθεση της να ε κ δ η λ ω θ ε ί
οικοδόμησης
παρά μόνον από έ -
τ η ς μεγαλωσύνης
.
και τ η ς γ ε ν ι κ ή ς :
..
τ ο υ λαού τ ο υ "
από τ ο ν 't,-- ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι , τ μ ρ
Λ:πάνω,;ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ή ς
ιστορίας
ε ί ν α ι _ α υ τ ή που π α ρ έ χ ε ι
" (-107) . Σύμφωνα με τ ι ς ηγέτης,
να
ιστορίας
γενικές
θα π ε ρ ί μ ε ν ε
196
του
του.πολιτισμού
ο ί δ ι ο ς ο . Χ ί τ λ ε ρ στο ·
αρχές τ η ς που δ ί ν ε ι κανείς ότι
-
παρα-
η "παρουσίαση ~~*"--.
Χ'
ξεκι
ί
Η "πρώτη " επίσημη " σύλληψη τ η ς ' π α γ κ ό σ μ ι α ς
| ί " Mein' Kampf
σ τ ο ν λαό τ η ν
σ υ ν α ί σ θ η μ α : \" . . α π ' α υ τ ή ν τ η ν άποψη π ρ έ π ε ι
νά η δ ι δ α σ κ α λ ί α τ η ς π α γ κ ό σ μ ι α ς ι σ τ ο ρ ί α ς πολιτισμού
να εμφυσήσει
πλήρη κ α ι : α π ό λ υ τ η σ υ ν ε ί δ η σ η
ν/μέσα από τ ο ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό
την
η κ α θ α ρ ό τ η τ α του α ί μ α τ ο ς και πι.ά η α ν α
υπερηφάνεια " η οποία αποτελεί
'νανπΡυ έχει
καθοδηγηθεί σ'αυτήν
•—
του πολιτισμού, ιδωμένη μέσα/από το Άριο-Ινδοευρωπαϊκό στοιχείο της, θα αποσκοπούσε στο να αποδείξει ακριβώς το " μεγαλείο " αυτού του στοι. χείου και την προσφορά του στην εξέλιξη της ανθρωπότητας μέσα από μια " κυκλική σύλληψη ", η οποία -θα επέτρεπε τον συνδυασμό " του " ηρωικού " ..παρελθόντος με το -. ευαγγελι ζόμενο - ηρωι κό μέλλον. Ούτως ή άλλως, το πεδίο ήταν κατάλληλα προπαρασκευασμένο από το έργο "των Τερμανών ιστοου :
.
ρικων του 19
,
U~
o u
και των άρχων,του 20
•
'
αι. οι οποίοι ερμήνευαν την ιστο
;
ί . ρία μέσα από την αντίληψη του εκμοντερνισμού και είχαν ήδη προβεί σε ^ -σχετικές ταυτίσεις μεταξύ του κλασσικού και του σύγχρονου γεριιανικόύ Υ- πολιτισμού. Κ " αξία." της μακεδονικής στρατιωτικής " κάστας " είχε το ;/' νιστεί από τον Μτρόϋζεν και, είχε • παραλληλιστεί μ'αυτήν το ". πρωΡσικό: ;
. στρατιωτικό ιδεώδες ", ο Κούρτιους είχε ". προοητεύσει " την αναγέννηση
ν -..του ελληνικού ιδεώδους μέσα από' την αναγέννηση της " λαι κο-ψυχολογικής .. - παράδοσης ".(στην οποία στηρίχτηκε και η εθνικοσοσιαλιστι κή ποοπαγάνδα ο. Ντούνκερ και άλλοι ιστορικοί είχαν υπερτονίσει τον ρόλο;του " ηγέτη" .:.:;'; ο Πέλμανν είχε εξιδανικεύσει' την;';" υπερταξική μοναρχία:·" η/οποία θα μπ .ί;::1 ρούσε ίσως να συνδυαστεί " κατά κάποιο .-τρόπο " με το Fuhrerprinzip, κλπ <:%'. (βλ. σελ. 3ο κ.ε.). Όλες αυτές οι αντιλήψεις έτυχαν 'φυσικά 'ί^Λης-'
:
. κατάλλη-
εκμετάλλευσης από την'εθνι κροσιαλιστική προπαγάνδα -και:, -βέβαια,εν-
ΪΚ£: τασσόμενες: στο εννοιολογικό φάσμα, του ' .'! /ελληνι κού/ ιδεώδους-." -ενυπάρχαυ •ί;:';/έμμεσα και στο " Mein Kampf'-" όπου η : ιστορία επίσης συλαμβάνεταϊ-" εκ;//".'" μοντερνιστικά ". Αλλά όμως ο Χίτλερ'δεν δείχνει κανένα ουσιαστικό ενδι " αφέρον να τις αξιοποιήσει συστηματικά: από " _καθαρά ιστορικής πλευράς ,".;•;••; τον ενδιαφέρει περισσότερο η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, εξαιτίας των παραγέ :· :\ ντων που οδήγησαν στην πτώση της και οι οποίοι αποδίδονται στο
κοσμο-
/ πολιτικό χαρακτήρα της που επέφερε την εξασθένιση της Άριας ράτσας,α: πό την διάβρωση του εβραϊκού στοιχείου. Την ίδια διαδικασία ακολουθεί ';..• καϊ στην παρουσίαση της γενικής ιστορίας του πολιτισμού όπου ;ασχολείτο πολύ περισσότερο με την εξέταση του εκφυλισμού και της πτώσης του " Ά r
ριου πολιτισμού " εξαιτίας της εβραϊκής
διάβρωσης, παρά με την προσφο-
ρά αυτή καθαυτή στην ανθρωπότητα, της "ανώτερης ουλής". W/ , ; :
Σε μια αρκετά συμπυκνωμένη παράγραφο,, ο Χίτλερ χωρίζει την ιστορία
•ϋ;ΐ.;.της: εξέλιξης και της πτώσης. του πολιτισμού, του οποίου ο ιδρυτής είναι Ιίί^πά ν τ α. ο Άρϊος , . στα εξής -τέσσερα:ρτάδιά/(-107) :'• - ' *" >·': / '. / / ·. V---""- '-'i97ï' û"'ï- ί->^ -. ι"'
- - :"" =::';-;:- - ;-> -
'•-''
;
- ':: α) Χάρη ; σ τ ι ς \ δ υ ν ά μ ε ί ς ; ; κ α ι ' : ' τ ι ς α δ ι ο τ η τ ε ς
αντισταθμίζουν ριοί
•β) Ξ π ι β ά λ λ ο υ ν ' α π ό λ υ τ η ' ε ξ ο υ σ ί α
: 0
ανώτερο , π ο λ ι τ ί σ υ ό
η έιισαση
στο
οργανωτικό
τόσο
τισμός
χώρας και .στο
ισχύ,
Άριου
Αλλά,"- τ ε λ ι κ ά ,
κανόνα,
κατακτημένους
και
αναπτύσ-
πνευματικό
όσο
(με
ιδιαίτε-
και
υλικό
των
εκμεταλλευόμενοι
-~ κ ά ι
που
συνθηκών
.το
ζωής
ιθαγενές
V-
" οι" κ α τ α κ τ η τ έ ς α ρ χ ί ζ ο υ ν
" τ η ν ' ύ π α ρ ξ η ."•''f:"""'V-'':'·;.'·'
"
- .
χάρη στον
οποίο
Χίτλερ-είναι.μόνο
φέρει
:
μπόρεσαν να
διατη
να έρχονται
σε
επαφή
στην, ί δ ι α
..-·.·.
το
πολι
βασικό
'-",;."V.:;Hί^?·ί ~-ί ,i' ; :i'; ::' '- " V .
;.'.::... Α υ τ ό π ο υ . ε ν δ ι α φ έ ο ε ι , . τ ο ν
ο
στον
ι θ α γ ε ν ε ί ς ,,..'βάζοντας,,έτσι"-τέλος
·"' ' - ί
υλι-
καταστά
-τελικά
να υποχωρούν
αίαατος'τους". .Αρχίζουν
και. να ε ν ώ ν ο ν τ α ι ^με,τους:
:
•' ; :
που
έμψυχο
κ α τ ο ί κ ω ν τ·ης,
είναι· μακρόβιος
τ ρ ό π ο υ , σκέψης../;,
καθαρότητα ; του
'Α
π ά ν ω arouc
π ο υ ως τώρα ε ί χ α ν . τ η ρ ή σ ε ι . ,
ρήσουν " τ η ν
οι.
λαούς.
π ν ε ύ μ α των. υ π ο δ ο υ λ ω μ έ ν ω ν
όμως που δ η μ ι ο υ ρ γ ο ύ ν
την σ φ ρ α γ ί δ α τ ο υ
ΐτης
τους
OL ο π ο ί ε ς
. Δ ε ί χ ν ο υ ν πολύ υ,εγάλη"\προσαρμοστι κ ό τ η τ α σ τ ι ς ' ι δ ι α ί τ ε ρ ε ς
σεις της
· : .δ)
ξένους
πεδ ίο) , .'επωφελούμενοι
τους π ρ ο σ φ έ ρ ε ι : η νέα χώρα και
:• · γ )
ράτσας τους,
την α ρ ι θ μ η τ ι κ ά ' μ η δ α μ ι ν ή ο τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή
κατακτούν και.υποτάσσουν τους
οουν έ ν α ν
της
χους
-." -. :;!•
τέταρτο
:\: Τ
στάδιο,
π τ ώ σ η ς ' . τ ο υ :/• Α ρ ι ο ύ ; π ο λ ί . τ ι σ μ ρ ύ ^ ε ξ α ι / τ ί α ς ^ τ η ς · 1 ε π ι μ ι ξ ί α ς - τ ο υ . μ ε ^ τ ο υ ς
: ν ^ κ α τ ώ τ ε ρ ο υ ς -Καούς. "y, -ο t.-- ο π ο ί ο ι ; / θ ε ω ρ η τ ι κ ά , - θ α - - μ π ο ρ ο ύ σ α ν : να ε ί ν α ι λαοί*;'• α λ λ ά τ α υ τ ί ζ ο ν τ α ι ' ; μ ε τ η ν "
ίοίδήποτε- μ ή - Ά ρ ι ο ι :
[αυτσ . τ ο τ έ τ α ρ τ ο ποίες
:
επεξηγεί
αναλυτικά τ ι ς
δ ώ δ ε
' ν .. χ ή J φ ρ ο ν τ ί ζ ε ι
στην
ο Άριος,
είναι
πλέον
του
λαμβάνει
στην
δ)
μονοπωλεί
κρατεί
αλλαγών. 0 τεράστιος
κ α. θ ι
προάστειο
ράτσα
σελίδες οποίες
σαν έ μ π ο ρ ο ς ,
εθνικότητα του
σ τ "ι
του
κ ό ς και
(γκέτο),
".Σε
στις το
ο
χωρί-
έλεγχο
- ' * . : :%"/•;. ''->·>'?;-·
στην
αρ-
·
σαν π α ρ α γ ω γ ό ς ,
όπως
παράσιτο")',
"(Σ.Σ.: τις
και
και,
".
τόπου όχι
εμπόριο
μ έ σ α . από' : : τ ο ν -:
πλούτος
το
στις
οποι-
ν
Αριών"
οικονομία
" τελείως
ένα ολόκληρο εν
την
·'
αλλά-σαν μ ε σ ί τ η ς / ( " ο ι κ ο ν ο μ ι κ ό
Χίτλερ),
. -·: τ ι κ σ " κ ρ ά τ ο ς
χώρα των
να αποκρύψει
; β).Βαθμιαία εισχωρεί
Γίνεται
κ α ' φάσεις
· ;"
α), 0 Ε β ρ α ί ο ς φ τ ά ν ε ι
;':'" " " ε ί ν α ι
σημιτική
σ τ ά δ ι ο ο Χ ί τ λ ε ρ . αφι ερώνει- ε ι κ ο σ ι τ ρ ε ί ς
ζ ε ι ; (108) :
/γ)
άυτό
η
υπογράμμιση
επιχειρήσεις,
δημιουργεί
κατά-
ένα πραγμα-
των χρηματι(στηρια)κών ,.
— ·. ~
συν
.;'-..
επαυξάνει' την; έμφυτη-αλλαζονεία του
και. τον
κα-
νει τύραννο, μεταβάλλοντας .τον σε πραγμαντική " μάστιγα του Θεού' ,,: 'i ε) Μετά από τον έλεγχο, της οικονουίας, αποκτά και τον έλεγχο της 'πολι .;'..,• ,.' "... ντικής, χρησιμοποιώντας το χρήμα του ,για να ανεβάσει οτην εξουσία i y v W ' κυβερνήσεις σιχαμερών κολάκων : " ώστε να μπορεί " να βασανίζει α:
i:,-:-.-,•-.>?: κόμα τα θύματα του ;;" που συχνά επαναστατούν εναντίον του. r
- ·;στ) Επιτυγχάνει την πλήρη διάβρωση .της πολιτικής εξουσίας, εξαγοράζονι ;
•;-;}•% '--^ .ακόμα χαι τους Ηγεμόνες . .;; • ••._". :
\
" •·
:
--rJ-.•:£,} Για. να ελέγχει: ακόμα ,πέρι σσότερο την κατάσταση,'' .-" δεν του: έμενε πι
^/V'Vr: •" - παρά να βαπτιστε ί :'για Λ/'απόκτησε ι όλα τα δικαιώματα και τις δυνατά • '/::;::./; τητες που απολαμβάνουν οι ντόπιοι κάτοικοι της χώρας ", πράγμα που ί:' '·;. .τύχαινε " προς μεγάλη χαρά της: Εκκλησίας που ένοιωθε υπερήφανη γιαi^'Λ: ' κέοδισε m a νέα αμαρτωλή ψυχή 'και του Ισραήλ γιατί κατάφερε να ευοί νί:/;ΐ"-:; σει . μια του λωποδυσίαν ''Λ^."V/-"'VTÌ)
:
' Γ ; :. •'_..-••..-... -
'•..".
Έτσι " χειραφετείται" έξω-απ'την Κοινότητα του ", γίνεται " ο Εβραί
iÄVw-VCvrou λαού'" και μεταμορφώνεται.^σε.'.": ευεργέτη της ανθρωπότητας " και iT^I^C?^1' φιλάνθρωπο " ."'παίρνοντας' ένα^όλοί'καί; περισσότερο " φιλελεύθερο " ^\γτζ:^-- προσωπε ίο , ενώ ^παραλληλα; μεταβάλλε L την μασωνία.σε: πειθήνιο όργανο ^^Ç^:;-. του: σκοπός του; τώρα. πια είναι να συμπαρασύρε ι τις μάζες ώστε να * κ^ΐίί?5:;-τσ·.οτρέψει τηννεθνικήΓβ.ιόμηχάν Γα:"και." οικονομία. Παραμένει βέβαια πό ΐ^Ι;^ ^ν'-.ντα Εβραίος γιατί:'" ;'0-Εβραίος δεν παντρεύεται σχεδόν ποτέ μια Χριά^ί^-^ΐ: ότιανή , ενώ ο Χρι στιανός-Γ δεν'- δ ι στάζει να πάρει μια Εβραία " ,με απο .; ;;*:'."; ' '"' τελεσμα την πτώση της ευρωπαϊκής φυλετικής στάθμης. .;. ,.."• ;θ) Τότε πραγματοπο.ιε,ίται;;μι α βασική μεταλλαγή στον ιουδαϊσμό, ο οποίο -.--. ''
'·- για να μην είναι πλέον " ξένος ", άρχισε να " καλλιεργείται πνεύμα
;.'"•,.;.". τι κά " και να υιοθετεί την (γερμανική) .Άρια γλώσσα, χωρίς όμως να -1'-';:.ρ\
μεταβάλλει τον " εθνικό χαρακτήρα του " και να απαρνηθεί τους πρότ
•;.;:::•".. Ρ°υς σκοπούς του. ·: ...,'..'/'• : , · . ' .. !
ν.'}.'•ι ) - Αφού έχει' γκρεμίσει . την .μοναρχία με την " φιλελεύθερη " αστική κοι
•;• ";:.; , νοβουλευτική δημοκρατία, τώρα? επεξεργάζεται την πτώση της τελευταί : ..; ^δημιουργώντας την κομμουνιστική ιδεολογία και μεταβάλλοντας τις μα;'·.:.;·:.;_.:. ζες σε υποχείρια., του μαρξιστικού κινήματος. ϊ;·Γ:;,; ια-ιβ) Με την: δικτατορία του προλεταριάτου αποσκοπεί κατά ßC/ρς στην feg Jftpvi; ολοσχερή εξαφάνιση.'..της; .Άριας, φυλής μέσα από την επιμιξία του αίΐξ:'Ε|^ίματός της ;--^-^"Ì^V·^^^'^:-"ν^-^'^ντ^'^/ί; ^^-^^7^ ν- ^"'·\
'; '^':-\-
'
..'•• '
Οι π ρ ώ τ ε ς έ ξ ι ν α
φ ά σ ε ι ς τ η ς παραπάνω α ν ά λ υ σ η ς , θα μπορούσαν.; κ ά λ λ ι σ τ α
" = εφαρμοστούν
υιοθετούνται
στις
H θεωρητικούς."
" και γ ι α τ η ν π τ ώ σ η ' ' τ ο υ : α ρ χ α ί ο υ '.'Αριού π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ , ίία,ι γενικές
οι ο π ο ί ο ι " έ τ σ ι
ληνικού π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ πόμενες
τ ο υ ς γ ρ α μ μ έ ς από τ ο υ ς σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ ς
( , ζ ' : κ α ι '-à'),
ερμηνεύουν
(109)."'.'Το ί δ ι ο μ π ο ρ ε ί
ι σ τ ο ρ ί α από τ η ν π ε ρ ί ο δ ο τ ο υ Δ ι α φ ω τ ι σ μ ο ύ '.αποσκοπεί ·. να τ ο ν ί σ ε ι ; το ·'! μ ε σ σ ι α ν ι κ ό οτικής
και τ η ν πτώση του να ι σ χ ύ ε ι
αλλά οι ο ά σ ε ι ς . η ' ' -
Νεοταξίτες αρχαιοελ
και γ ι α τ ι ς
ι ρ'αναφέρονται
στην
δύο
ε
ευρωπαϊκή
έως τ ο ν 20 α ι . Η ανάλυση αυτή
"- π ε ρ ί ε χ ό μ ε ν ο
της
εθνί,κοσόσιαλϊ-
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς ,'/'πομ π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε τ α ι ως η μόνη " ι σ τ ο ρ ι κ ή παρέμβαση "
οτο δ ι α β ρ ω τ ι κ ό έργο τ ο υ ε β ρ α ϊ σ μ ο ύ
ο οποίος λειτούργησε
""ανενόχλητα
όλους α υ τ ο ύ ς ; τ ο υ ς . α ι ώ ν ε ς , " γ ι α τ ί δ ε ν β ρ έ θ η κ ε κ α ν ε ί ς να συλλάβει
"
την α
ν α γ κ α ι ό τ η τ α τ η ς ..καθαρότητας τ η ς φ υ λ ή ς ως το κ υ ρ ί α ρ χ ο όπλο ε ν α ν τ ί ο ν
του,
όπως το π ρ ά τ τ ε ι ο. ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς . Έ τ σ ι _ όμως , η ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή • • λήψη : τ η ς α σ τ ο ρ ί α ς π ρ ο σ λ α μ β ά ν ε ι
ένα π ε σ ι μ ι σ τ ι κ ό
περιεχόμενο
(
το.μέλλον
που θα ~οι κοδομήσει. ο εθνι~κοσοσιαλι σμόά:. δ ε ν ε ί ν α ι , " . ι σ τ ο ρ ί α " , :ι
'είναΐ\ μόνο. ; το/--.παρελθόν.: ). /το... ο π ο ί ο θα τ η ς δώσει ,ιστορικό ..χαρακτήρα.
. ·.,'.; -./ .:. •- -. ;
•. _ Κ α τ ' α ρ χ ή ν , η χ ι τ λ ε ρ ι κ ή
.-: .
σύλ-
ιστορία
τ ε λ ι κ ά ένα β α θ ι ά α ν τ ι -
'•--:••' · . - : ; - - · " ' ' ' . ; - ;
hbi-^'^&
σύλληψη τ η ς ..ιστορίας ή τ α ν ^ δ έ σ μ ι α των θέσεων ;
:;και .αντίλήψεωνc-των,,πραγματικών .,.-'• 'πρόδρομων/.";, του εθνικοσοσιαλισμόύ ,/ δ η λ . //του/Γκομπινώ/κααί του Τ σ ά μ π ε ρ λ α ι ν . : .0 \πρώτος ;;Λκή.. αντίληψη., σ χ ε τ ι κ ά / μ ε
την. '.,'„'.- σ υ ν ε χ ή
τροφοδότησε;.την
,πεσσιμιστι-
φθορά -της' ^καθαρής ράτσας '",,;, ενώ ο
h δ ε ύ τ ε ρ ε ς ^.θεμελίωσε τ η ν : α ν τ ί ι στορ ι κ ό τ η τ α με ^την π ρ ο σ π ά θ ε ι α του να νοποιήσει
" τις
μανν(ΐΐθ),
" θετικές
ιστορικές
αντί ιστορικότητα
': ο λ ο γ ί α ς ό π ο υ , υ ι ο θ ε τ ώ ν τ α ς - - τ ι ς θ έ σ ε ι ς Γερμανοί
μορφές ",όπως τον Χριστό. 0 Ρ.
τ ο ν ο π ο ί ο ακολουθε-ί ο Π. Αϋ'σομπερρύ
: η εθνικοσοσιαλιστική
•;ο Χ ρ ι σ τ ό ς : " α ρ ι α ν ο π ο ι ε ί τ α ι
(111),
υποστηρίζει
του Ρόζενμπεργ,
ιστορίας:
οι
"
του 1 9 3 3 , _ κ α τ α λ ή γ ο υ ν
στην
τελι-
και διδαχής της
εκδόσεις/του
ιστορίας:
Ιστορικού
| ' : αποσκοπούσαν-να α π ο δ ε ί ξ ο υ ν " ό τ ι 'ou," β ά σ ε ι ς;.του π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ
)
δημιούργη το
\ τ ο ρ ι κ ό Ι ν σ τ ι τ ο ύ τ ο της Γίέας'·-Γερμανίας" " και ' τ ο " Γραν; }θ S.S.. γ ι α ^/.φυλή. και τ ο ν αποκισμό "../.Οι, β α σ ι κ έ ς
θε-
η Παλαιά. Διαθήκη α π ο ρ ρ ί π τ ε τ α ι ,
κόμμα κ α τ έ λ α β ε " τ η ν ε ξ ο υ σ ί α ,
σε δύο β α σ ι κ ο ύ ς ο ρ γ α ν ι σ μ ο ύ ς μ ε λ έ τ η ς
πως
Χριστιανοί
" , "ο α π ό σ τ ο λ ο ς Π α ύ λ ο ς ; ε κ μ η δ ε ν ί ζ ε τ α ι .
Ό τ α ν το εθνικοσοσιαλιστικό
Τάλ-
ε ν τ ο π ί ζ ε τ α ι ' και στον χώρο τ η ς
" π ο υ οργανώνονται τον Α π ρ ί λ ι ο
'^κή'άρνηση της εκκλησιαστικής
"αρια-
"Ιστην
Ινστιτούτου
της; σύγχρονης
Ν
i ^--'.''Γερμανίας ήταν σαθρές γιατί στηρίζονταν αφενός μεν στον χριστιανισμό Îjy·. (που ο Τσάμπερλαιν πάντως υπερασπιζόταν :βλ. σελ.--§7),
αφετέρου δε
|-*|;>στα " εβραιομασωνικά " μηνύματα του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Ορισμένοι ;
1^- ιστορικοί επιστήμονες, κινούμενοι στο ίδιο γένικό 'πλαίσιο,·υποστήριζο :
ί"-νί,ί'ότΐ η " ιστορική συνείδηση " ήταν ανύπαρκτη στο έργο των μεγάλων Γε,ρι If^yvwN) '"ηγετών, αλλά πώς ό,τι δημιουργήθηκε οφειλόταν στην " φυσική " 5 η·. V.-^ ουργ ι κή δύναμη της ράτσας : ~ π.χ., ο Ε'. Κρίικ, πρύτανης του Πανεπιστημί :
Αίν^της.- Χαϊδελβέργης, σε ένα άρθρο που δημοσίευσε στο έγκυρο ιστορικό ηες -^'-•βϊοδικό' " Historische Zei.tshrift " το-1939, υποστήριζε ότι ακόμα και οι :Γΐ?ϊ πράξει ς των " μεγάλων ανδρών ",'όπως του ορειδερίκου - Γουλιέλμου Α',
!.-'•/ Ι '"._ εαπνεονταν από το " λαϊκό ασυνείδητο " (112). Η βασική θέση είναι ότι 1 [4·^"..;.'δεν ίυπάρχε ι- ιστορία με^ την δυναμική ( .προδευτική και εξελικτική )évvc
";'*ί~ί: του" όρου, αλλά τα πάντα' βρίσκονται " συμπυκνωμένα " και σε όλο τους ι VrM''" εύρος.- στην απαρχή της γένεσης της φυλής, ενώ στην συνέχεια η συνεχής '. ν;~".φθορά:της φυλής επιφέρει την συνεχή παρακαή. Κατά βάθος πρόκειται γιο ||Α^μιαν".: έξαρση των απαρχών " τ η ν οποία εξέφρασαν:εύγλωττα οι δημοσιεύσ? §ί||ίί.τρυ-ΐ!"1Γραφε ίου S.S. για. την φυλή και τον αποικισμό "σχετικά με τις Ιΐ^ντΐροϊστορικές ανακαλύψεις, τι e;'; σκανδι ναυ ι κές σάγκα και το αρχαίο ρωμα'ι ίί^ί^κό'ΐδίκαιο (; που: κατά την- αυτοκρατορική- περΛοδο μεταβλήθηκε σε " υλισι
|ΡΙ|κρ|^βλΐ^σελ'.'ί{θ,:):Λ"(113Γ/^,5 " ν·-Γ''^fi;^1 ;V ::
fflÎïyi^y^; Αυτή η σύλληψη , είναι:.- σύμφυτη με τον λαϊκιστικό χαρακτήρα του εθ |'ρί; ?-νικοσοσιαλιστίκού κινήματος : όπως γράφει και ρ Θ. Λίποβατς (114), "ό•i ^λα. τα λαϊκιστι κά κινήματα είναι οπισθοδρομικά, και κυριαρχούνται από 1:;>'ν-. την "φαντασίωση και την νοσταλγία της παλινόρθωσης της παλαιάς εποχής, ;
= ''2r\όπου" δήθεν κυριαρχούσε μια
αλληλεγγύη μέσα στην λαϊκή κοινότητα ".Γι
- Ä : 'αυτο/και' το ": Ιστορικό Ινστιτούτο
της Νέας -Γερμανίας ", που υπήρξε
| > : .μάλλον'ο'. ισχυρότερος φορέας της ιστορικής μελέτης στην εθνικσοσιαλιοÌ^ÈìVji-T) Γερμανία, δι.εξήγαγε- συστηματικό; αγώνα κατά
του επιστημονικού τρόπ<
|:ΐ§^.έρευνας της ιστορίας (115)., ,. ;;η;;.-'; : .Η αντί επι στημονική λαϊκιστική μέθοδος παρουσίασης του ιστορικού |5,:':',-"παρελθόντος, είναι αυτή που υϊοθετείται ήδη από τον Χίτλερ στο "Hein ^.'^ν;^Kampf-. ."- .'.-• Το ίδιο το έργο',: στο σύνολο του,
στερείται παραπομπών .Οι
Ι^^δΐα.τυπωμένες^'θέσει ς .;.είναΐ:" '' "αυταπόδεικτα δόγματα ": δεν επιχειρηματο/ :
^^Syέixaif
iy\ύπάρξη^της"'"J 'Αριάς "φυλής;" */ ,/'απλώς ''••!·_' υπάρχει '.'*. Αναφορά: "στ ι
η
ηγές
". γ ί ν ε τ α ι ' : μόνο σ χ ε τ ι κ ά με τ η ν : απόδειξη του δ ο α β ρ ω τ ι κ ο ύ έ ρ γ ο υ
εβραϊσμού:
η χιτλερική
τι, " α ν τ ι γ ρ ά φ ε ι
επιχειρηματολογία στηρίζει
ρο όμως,, ε ί ν α ι . ό τ ι
. προπαγάνδας . • • /;.'
:-..: - . . Κ λ α σ σ ι κ ό
- ., _; : "•;"'•.• .• '• .
"
:
,''
ό
σελ.ΙΟ^κ.ε),
Το σ π ο υ δ α ι ό τ ε βασικούς κανό
ή τ ο υ . ψεύδους .,). τ η ς
ε-5ν,ιχο.σοσιαλι-
. u'.;; ,J V^';V;;fel./; -•
π α ρ ά δ ε ι γ μ α α π ο τ ε λ ε ί -η · π ε ρ ί π τ ω σ η .του - Γ κ α ί τ ε ^ Α π ^ ο λ ρ , ; τ ο ; : έ ρ -
γο "του ι ι ε γ ά λ ο ΰ ; πο ι η τ ή , ο. Χ ί τ λ ε ρ ' σ υ γ κ ρ α τ ε ί ,
:
έργο:(118);
ο Χίτλερ εφαρμόζει:συστηματικά,τους
νες ( τ η ς π α ρ α π ο ί η σ η ς τ η ς α λ ή θ ε ι α ς , βτικής
τ η ν α ξ ί α τ η ς στο
" τα " Πρωτόκολλα των Σοφών τ η ς Σιών " ( β λ .
που η έ ρ ε υ ν α -θεωρεί ως κ α τ ε ξ ο χ ή ν λ α ϊ κ ι σ τ ι κ ό
του
μπορούσε ν ά ρ θ ε ι
π . χ.- reo / γ ε γ ο ν ό ς ·;;ότ'ι|^" /:επα-
,ναστατούσε
στην- ι δ έ α ό τ ι
μ ι α μέρα που -ο γάμος μ ε τ α ξ ύ
Χριστιανών
και Εβραίων δ ε ν θ ά τ α ν α π α γ ο ρ ε υ μ έ ν ο ς α π ' τ ο ν . 4 νόμο--"νκαι ; α υ ν ε -
!πακόλουθα α π ο φ α ί ν ε τ α ι . ό τ ι -'' ο Γ κ α ί τ ε ή τ α ν μ ι α θ ε ί α ύπαρξη -V,':-ούτε', α ν τ ί . δ ρ α σ τ ι κ ό ς , "ούτε .μικρόψυχος",'-'και -'.' α υ τ ό που έ β γ α ι ν ε από .το .στόμα .του ή ταν '"η "φωνή τ η ς 'ράτσας'.':; ' κ α ι ; τ η ς λ ο γ ι κής ;'? η ο π ό ι ά -_ ερμηνεύέται-.~ως ; ε π ι τ α -
;-''γή-της- ε ξ ό ν τ ω σ η ς : τ η ς :" -δ ι εθνούς~ ε β ρ α ϊ ο μ α σ ω ν ί α ς " ( 117) . -Πε τον·: : τρόπο ί ά υ τ ό , ,ο ' ε θ ν ι κοσοσ'ί" αλ'ίομός φ έ ρ ε τ α ι . ' ω ς φ ο ρ έ α ς : τ η ς ' - , , Γ u σ τ o p ί : κ η ς : ί σ u y έ χ ε ι α ς , , ? τ η ς "• α ν τ ι σ η μ ι τ ι κ ή ς :'ύπήρξε,
ούτε
" θέσης του Γ κ α ί τ ε ^ ' ο
α ν τ ι μ α σ ώ ν ο ς : μέλος
ο π ο ί ο ς ' :'όμως;" όύτε:'''α'ντϊ'σημίτης'
τ η ς . Σ τ ο ά ς /.'^Αμαλία ''. της.-Βαϊμάρης ( 113) ,
(;Ό^ΓερμανόC , π ο ι η τ ή ς έ τ ρ ε φ ε .βέβαια. 1 β ά θ έ ϊ ά :'υπερήφανει"α : ;,γι ά :.'. τ ο ν . χ ρ ϊ σ τ ι α - . .ϊ ν ί'κο-ευρωπαϊκό ^ π ο λ ι τ ι σ μ ό ,^ προ ς τον' ο π ο ί ο , όμως" ò-.'-iJ- α:^.φ:. ο^ρ-^ρ^πΐό ; ^ ο if σ 'έ τ ο ν ε β ρ α ϊ κ ό π ο λ ι τ ι σ μ ό , ;
και ' δ ε ν α π ο ζ η τ ο ύ σ ε , τ η ν ρατσιστικό εβραϊκής
ντελίριο
.να α π ο δ ε ί ξ ε ι
ότι
"της,
του εθνικοσοσιαλισμού
περίπτωση του Σ ί λ λ ε ρ , ;
ενώ . α ν α γ ν ώ ρ ι ζ ε την α υ θ υ π α ρ ξ ί α :της Δ [.αοοράς·,·
" εξάλειψη
" ράτσας " ( β λ .
όπως . σ τ ό χ ε υ ε " ν α τ ο . π ρ ά ξ ε ι μέσα από τ η ν
σ ε λ . 95 κ.ε.) . Το ί δ ι ο σ υ μ β α ί ν ε ι , π . χ . - κ α ι
έ ν α 6ίστίχο
" του οποίου χρησιμοποιεί
το π ν ε ύ μ α τ η ς α υ τ ο θ υ σ ί α ς γ ι α το κ α λ ό
το
εξαφάνιση_της
της
στην
α.-Χίτλερ γ ι α κοινότητας
; -, το δ ί δ α ξ ε στην ο υ σ ί α ο μ ε γ ά λ ο ς Γ ε ρ μ α ν ό ς - π ο ι η τ ή ς : " : Κι' αν δεν -'"τηνΛίδια
ór- -
-θυσιάσετε
σας" τ η ν ζωή γ • /. π ο τ έ δ ε ν θ α τ η ν κ ε ρ δ ί σ ε τ ε . " (από τ ο ' άσμα" των
θωρακοφόρων τ ο υ " Β α λ λ ε ν σ τ ά ι ν
")(119).
Ε ρ μ η ν ε ύ ο ν τ α ς όμως κ ά π ο ι ο ς αυτά
\ τα λ ό γ ι α μέσα από το γ ε ν ι κ ό πνεύμα τ ο υ Σ ί λ λ ε ρ , έ χ ο υ ν κ α μ ί α σχέση με τ η ν ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή . ν ο τ ι σ μ ο ύ ν και γ ι / α υ τ ό το Τρίτο
αντιλαμβάνεται - ότι
δεν
α ν τ ί λ η ψ η του ε θ ν ι κ σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ο ύ
κοι-
Ρ ά ι χ απαγόρευσε α τελϊ'κά,: ο ρ ι σ μ έ ν α : έ ρ γ α
ίο του . π ο ι η τ ή ;.ο, ο π ο ί ο ς , δ ε ν ή θ ε λ ε - τ η ν . Γ ε ρ μ α ν ί α να ", κατ ισχύσει-με;, τ ο ; ξ ί φ ο ς "
• - ; -'
Χ
' •• •
• „.. Στον καθαρά ιστορικό χώρο, ο 'Χίτλερ προβαίνει σε δύο βασικά σημε • σε μια τόσο μεγάλη.παραχάραξη της ιστορικής αλήθειας, ώστε να παίρνε .. .πλέον την μορφή πραγματικού ψεύδους. - Το ποώτο
από τα.σημεία αυτά είναι η απόδοση στο εβραϊκό
στοιχείο
^ ταυ " υλιστικού-ευδαιμονιστικού πνεύυατος " που προκάλεσε την κοινών ;
.•?\:χή παρακμή και την πολιτι κοστρατιωτι κή φθορά που οδήγησαν στην πτώση -
': την ρωμαϊκή αυτοκρατορία (βλ. σελ.106κ,0· Την εποχή όμως που γραφότα :
:ν το " Mein Kampf '' η επιστημονική έρευνα είχε ήδη προ πολλού Φέρει στι /if/-.· οως.,τα'.σχετι'κά φιλολογικά, αρχαιολογικά και επιγραφικά στοιχεία που ι ποδείκνυαν ότι δεν ήταν ο εβραϊσμός που είχε δημιουργήσει ·το υλιστικ*
Η ίδια η ρωμαϊκή συντήρηση, θεωρούσε τους Έλληνες υπεύθυνους για
ιΐ.την παρακμή του " παραδοσιακού " ρωμαϊκού , κο ι νοτ ι κού πνεύματος, που ν χαρακτηριζόταν κυρίως από 'μεγάλη αγάπη προς την σκληροτράχηλη τόσο σ -^'ρατιωτική όσο και αγροτική ζωή. Ή δ η κατά τις αρχές του 2
αι. π.χ.,
; "όταν η Ρώμη δεν ήταν παρά ενα απλό ισχυρό κράτος της ΐ'εσογείου, ξ,έσπι Η;-σε το " σκάνδαλο " xr\c εισαγωγής των βακχικών οργίων από την
Ελλάδα,
.'•• οποία αποδόθηκε Οε έναν Έλληνα μάγο σκοτεινής προέλευσης, "πρόθεση 4ττου οποίου-ήταν .μάλλον η : " νόθευση των χρηστών ηθών " της -ρωμαϊκής κι :\r.-.:v(oviac, και -μάλιστα των γυναι κών,
μητέρων χ<±>\>- στρατιωτών .των λεγεώνω
Κΐστίς'οποί ες ; η σύγκλητος είχε στηρίζει τις ελπίδες της για την δημιουι ,'yio.
'μΐ-ας αυτοκρατορίας (120).Πετά την κατάληψη της Ελλάδας, της Μικρι
-.'Ασίας και της Αιγύπτου (περιοχές οπού ο ελληνικός πολιτισμός είχε ήδ .". συναρμονιστε ι με την ανατολική πραγματικότητα), η " πτώση " των ρωμα κών αξιών είναι ραγόαία σε κάθε τομέα της κοινωνικής πραγματικότητας -., (με βασική εξαίρεση τη" σιδερένια πειθαρχία στα πλαίσια της λεγεώνας) ... γνωστή φράση του Οράτιου " η Ρώμη κατέκτησε την Ελλάδα με το σίδηρο η Ελλάδα την Ρώμη με το πνεύμα ", αντανακλά την αντικατάσταση του αυ< ?,·- τηρού ρωααϊκού βίου από το ελληνικό ευδαιμονι στι κό πνεύμα: η συντηρη r κή διανόηση κατηγορεί συστηματικά την Ελλάδα ως χώρο προέλευσης της" , . λυτέλειας " και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος φτάνει μέχρι το σημείο να θει ·ν: ρεί την επικούρεια σκέψη και ηθική των; Αθηναίων ως υπεύθυνη της χλιδ Η στην οποία συναγωνιζόταν ο ένας τον άλλο-οι πλούσιοι συμπατριώτες το·
ϊ ( 121).
>Γ : ; •' -'- • '•'/ ^;;XJ-X-;:::X .: ;.
!Ü V:
_ ;
οη^ΐ--
:
Στους πρώτους α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ι κ ο ύ ς ( μ ε τ α χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ο ύ ς ) Ι'κός ε θ ν ι κ ι σ μ ό ς
ε ί χ ε βρει
γνήσιο
χρόνους,
εκπρόσωπο του στην μορφή του
Ι ο υ β ε ν ά λ η , που προσπαθούσε να α ν τ ι σ τ α θ μ ί σ ε ι
τις μέτριες
ο ρωμαποιητή
λογοτεχνικές
ι κ α ν ό τ η τ ε ς με τ ο ν α υ τ ο δ ι ο ρ ι σ μ ό τ ο υ ως δ ι α ο ν ο ο ύ μ ε ν ο υ - θ ε μ α τ ο φ ύ λ α κ α
χον
των πατροπαράδοτων αρετών 'του έ θ ν ο υ ς οι
ο π ο ί ε ς στην εποχή του '.' ν ο θ ε ύ ;
ονταν " σ υ σ τ η μ α τ ι κ ά από τ η ν ε λ λ η ν ι κ ή ε π ί δ ρ α σ η . Π ε σ υ γ κ ε χ υ μ έ ν ε ς φικές γ ν ώ σ ε ι ς
και μάλλον φτωχές
γευγοα.-
ι δ έ ε ς γ ι α .την κ ο ι ν ω ν ι κ ή π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ,
αντλούσε .την έμπνευση τ ο υ γ ι α " το '/ηρωικό ρωμα'ι'κό π α ρ ε λ θ ό ν " από ' τ ο ; ρ η τ ο ρ ι κό έ ρ γ ο / τ ο υ "Κικέρωνα και " τ η ν / ι σ τ ο ρ ί α ται α ν α λ υ τ ι κ ά ο ε π ι θ ε τ ι κ ό ς βενάλη α ρ χ ί ζ ε ι
του/Τίτου Λίβιου,
ι μ π ε ρ ι α λ ι σ α ό ς τ η ς Ρώμης ( τ η ν
σ ι γ ά - σ ι γ ά να σ η μ α τ ο δ ο τ ε ί τ α ι
εποχή του
η δ ι α δ ι κ α σ ί α μετατροπής
ι μ π ε ρ ι α λ ι σ μ ο ύ από ε π ι θ ε τ ι κ ό σε α μ υ ν τ ι κ ό ) ( 1 2 2 ) . Γι'αυτόν,
όπου π ε ρ ι γ ρ ά φ ε
,'
Ιου του
'. -.
α ι τ ί α τ η ς παρακμής του, λαού του ε ί ν α ι ' ο
κοσμοπολίτικος
χαρακτήρας τ η ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α ς και κ υ ρ ί ω ς . τ η ο Ρώμης που ή τ α ν γ ε μ ά τ η Ε ύ ρ ο υ ς , " λ ε ς .και ο Ορόντης έ χ υ ν ε τα.Λ<ερά._του/.στον Τ ί β ε ρ η " ε ξ α ι τ ί α ς
των
οποίων ' ν ο θ ε υ ό τ α ν , η γλώσσα κ α ι ; τ α : ήθη-./των Ρωμαίων( 123).. G λαός όμως ο ε υ θ υ ν ό τ α ν κυρίως γ ι α την. ρωμαϊκή κατάπτωση ή τ α ν οι
οποίος
εξομολόγηση
Έλληνες:στην
του Χ ί τ λ ε ρ " από τ ό τ ε . που . : Γ τράβηξαν. τ η ν ^ π ρ ο σ ο χ ή μου α ι : , Ε β -
ρ α ί ο ι , ' ά ρ χ ι ζ α να βλέπω τ η ν J3iévvr)/ κάτω.;.;; από / μ ι α . : ά λ λ η άποψη -|! ( 124) , α ν τ ι στοιχεί
η ; θ ε α τ ρ ι κ ή απόγνωση : \του/.Ιουβένάλη • '.'/ δ ε ν μπορώ,. Κ β ι ρ ί τ ε ς / - . ν α α
ντέξω μ ι α Ρώμη ε λ λ η ν ι κ ή " ( 1 2 5 ) Ρώμης που ίσως π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι λικοί
λαοί
από το Qu i r e s : λ ό γ χ η
και κ υ ρ ί ω ς ο ι Έ λ λ η ν ε ς
γαλουχημένου
).. Ό , τ ι - υπήρξαν ο ι
με το π ν ε ύ μ α του Κικέρωνα και του Τ ί τ ο υ - Λ ί β ι ο υ ,
του Σ ί λ λ ε ρ , Ό π ο υ ο λ α τ ί ν ο ς " π ο ι η τ ή ς
" θ α υ μ α σ τ ή " τ ο υ Γκαίτε
δηλητήριο
γερμανική " ( 1 2 5 ) .
λαούς ( Έ λ λ η ν ε ς " κ α ι
Και ο ι
δύο' . π α ρ ο υ σ ι ά ζ ο υ ν τ ο υ ς
Ε β ρ α ί ο υ ς ) με το ψ υ χ ο λ ο γ ι κ ό
α ν α τ ο λ ί τ η ο ο π ο ί ο ς , χ α μ α ι λ έ ω ν σωστός,
π ο ρ τ α ί τ ο του
κό ό φ ε λ ο ς Γ κ α ι
να^πάρει τ ε λ ι κ ά
και ξένων
κάθε μέρα αντίστοιχους αριβίστα
ξ έ ρ ε ι να π ρ ο σ α ρ μ ό ζ ε τ α ι με
υ π ο κ ρ ι τ ι κ ό τρόπο σ ' ό λ ε ς τ ι ς καταφτάσει ς . π ρ ο κ ε ι μ έ ν ο υ
και
" που από βορρά και
κ α τ ά τ ρ ω γ ε το κ ο ρ μ ί / τ ο υ λαού μας κι- η Β ι έ ν ν η ' γ ι ν ό τ α ν
και λ ι γ ό τ ε ρ ο
ανατο
ή τ α ν οι
μ ι λ ά γ ι α το σ υ ν ο θ ύ λ ε υ μ α των
λαών, _ο Χ ί τ λ ε ρ α ν τ ι π α ρ α θ έ τ ε ι το " ξ ε ν ι κ ό u
του.λαού'της
γ ι α τον Ιουβενάλη, γ ι ο απελεύθερου
Εβραίοι γ ι α τ ο ν Χ ί τ λ ε ρ , γ ι ο μ ι κ ρ ο α σ τ ο ύ Kat
νότο
/επωνυμία
(Κβιρίτες,/είναι
να αποκομίσει
στον έ λ ε γ χ ο ; του τ ο υ ς / ο ι κ ο ν ο μ ι κ ο ύ ς
τέλειο υλι μηχα-
"νισμούς" μ έ σ α " α π ό το μ ο ν ο π ώ λ ι ο ' όχι/.της- παράγωγης αλλά τ ο υ τ ρ ι τ ο γ ε ν ο ύ ς ·
I
τομέα της oixovouiac, εκείνου της παράγωγης υπηρεσιών. " Ξέρετε τι <
i ;,:•·• ναι ο Έλληνας) " ρωτά ο Ιουβέναλης' •" Ilac επιβάλλεται öav :- για όλες-τις δουλειές Ι
avSpamc
: γραμυατικός, ρήτορας, γεωμέτρης, ζωγράφος(,
Βάζει την 0φραγί5α πάνω στα συμβόλαια n'ptv από μένα, κάθεται στο τpc ζι σε θέση καλύτερη από την δική μου"(127). Αυτή η ταχύτητα με την e
Ι
ποία κινείται ο Έλληνας στον εμπορικό κυρίως τομέα είναι άραγε αποι λεσμα δικής του πείρας ή της αφελούς τιμιότητας του Ρωμαίου ανταγωνι
| ν,; •' τή του i - για/τους Εβραίους,ο.Χίτλεο.διαβεβαιώνει πως ισχύουν και τε tä
•;./ δύο:""- (0 Εβραίος )λίγο-λίγο εισχωρεί στην ": οικονομία του τόπου, όχι e jj
παραγωγός, αλλά σαν μεσίτης. Ηεαπορική του ικανότητα, ανεπτυγμένη ο
Ι,
την εμπειρία χιλιάόων ετών, του δίνει σημαντική ανωτερότητα πάνω στ-c
Ι
Άριο; που ακόμα δεν ,έχει εζ,απλωθεί και που διατηρεί μία
δίχως όριο
J:: τιμιότητα, έτσι που σε πολύ λίγο. διάστημα το εμπόριο απειλείται να χ ;,\-;'- ταστεί μονοπώλιο του ( . . . ) ,.-"' με αποτέλεσμα την άνο5ο του δικού του τικού επιπέδου σε βάρος του Άριου (128). ;ν
";
'
-Το δεύτερο σημείο στο οποίο ^ ο Έίτλερ " παραχάραζε ι την ιστορική αλ
'<;•-, θεια, είναι αυτό όπου προσπα-θεί να στηρί",ει την " ιστορική συνέχεια Π , μεταξύ του αρχαιοελληνικού1 και του μεσαιωνικού γερμανικού πολιτι_σμού
'-•AT αέσα από την σχέση Γαρθενώνα-^ και ν'γοτθι κού.· ρυθμού (βλ. σελ . Ι35χ.ε.) t Αλλ
y£ß;o\ γοτθικός , ρυθμός "'-δεν;' .έχε ν καμία : ο'υσ'ι αστ ι κή στενή σχέση με τις." φυ ;V:; τικές καταβολές "" του γεομανικού :έθνους γιατί όχι μόνο δημιουργήθηκε καταρχήν στην Γαλλία, αλλά επιπλέον συνάντησε ισχυρή
αντίσταση στην
Γερμανία όπου υιοθετήθηκε πολύ αργά χωρίς ποτέ να θεωρηθεί
ως γνήσι
/"'/έκφραση της γερμανικής τέχνης. 0 Γκαίτε, π.χ., έγραφε ότι ανατράφηκε με μεγάλη περιφρόνηση προς την γοτθική αρχιτεκτονική και δεν της ava •Ι•';
νώριζε καμία αισθητική αξία, ώσπου κάποτε εισήλθε στο εσωτερικό ενός
ΛΙ .'γοτθικού ναού και αισθάνθηκε την ;" έλξη της ομορφιάς του " η οποία β ; ; :7 σκόταν σε αντίθεση με την " παγωμένη μουσική " της πρόσοψης του (329 ;.--. 0 Ουίλ Ν)τυράν, του οποίου η είσοδος είχε απαγορευτεί στην εθνικοσοσι στική Γερμανία, σχολιάζει ότι " η γοτθική τέχνη, καθώς διεδίδετο προ Ανατολάς στην Ολλανδία και Γ ε ρ μ α ν ί α , συναντούσε μεγαλύτερη
Ι
γιατί
αντίσταση
." η χάρη του γ ο τ θ ι κ ο ύ ρυθμού δεν συμβιβάζεται με το ρωμαλέο ο>
': γσς του τευτονικού_.πνεύματος και σώματος-" στο οπο_ίο " - ο ρωμανικός ρ1 : •Ί ' Ή
.'μός " τ α ί ρ ι α ζ ε περισσότερο ,και η Γερμανία .παρέμεινε π ι σ τ ή σ ' α υ τ ό ν
®=8'.,.....- - .
μέχρ
τ0
ν
13 α ι .
!|
( 130) . Όσον αφορά.;τον ; Παρθενώνα , στον οποί ο ο
Χιΰμός συνοψίζει
όλο το ιδεώδες της αρχαιοελληνικής
εθνικόσοσια-
αρχιτεκτονικής,αυ
τός υπήρξε..δημιούργημα της δημοκρατικής.πολιτείας των Αθηνών και τ
ης στρατοκρατούμενης
"αριστοκρατικής
" Σ π ά ρ τ η ς (βλ.
όελ·130κ.ε).
0 ί δ ι ο ς ο Χίτλερ δ ί ν ε ι 'το , βασικό ' [' ^μοντέλο · " που πρέπει ίεί η δνδαακαλία της ι'στορίας , η οποία είναι
όχι
να
.ακολ.ου-
στην ουσία η '' 5ιδαχή "
'του έθνους^ στους..μηχανισμούς:: τ ο υ ' " . ρατσιστικού προβλήματος " . Όπως ςτο. " Mein Kcxmp-Ç " - το : μοντέλο^ αυτό ".'υπακούει
", σ τ ι ς
βαοικές αρχές της
.' εθνικόσοσιαλιστικής;;.πρθπάγανο'άς -, '·.. το .ίδιο 'πρέπει να ..συμβεί ..και εθνικοσοσιαλισμός
όταν ο
καταλάβει", .την εζ,ουσία οπότε πρώτο μέλημα- του θα ε ί ν α ι
: η αναδιαμόοοωση του εκπαιδευτικού συστήματος διδασκαλίας τηςιστορίαο. Παραθέτουμε..αυτούσιο -τ;ο Γσχετικό
απόσπασυα από το "
ποδεικνύεται .ότι η'/διδασκαλί'α της
ΗΟΪΛ
Kar.nf
"όπου α
ιστορίας νοείται, μέσα από μια γνήσια
λαϊκιστική αντί επιστημονική: ποοοπτική, -λε ιτουογώντας καθαρά με βάση τ ι ς Γγε'ν ι κέο αρχέ ς τη e ..εθνΐκόσοόι αλ ι στ ι κηςνποοπαγάνδασ ( δογματ ι κή
χοπσθέτη-
:, ση ;,. απόρριψη ,,της ."^αντι κ ε ιμενΐκής^αλήθ/ε ι ας'.':,: δ ι πολ ι κότητα . των άκρων , απ λούστευση';καίΐ>γενΛκευση
Γ
της/: παραγματι κότητας ; βλ.' σελ. Ì63 κ.ε,)
-.- '^ Προ.-πάντων-πάνω:;στη .διδασκαλία , της ,ιστορίας πρέπει
ζ
'(131):
ν'αναθεωρήσου-
:: :
ΐΰε::τα.;\οχολικά-ΐμας^προγράμμα'ταϊ^Η/Γβασι·κώτερη^·χρησιμΟτητα αυτής της ΐτης^ είναί^να:-:tÎ/irafx''ip-;\i^;^;vo];'jù''Vuf£
·ν;ΐί^'^μ,· c^ y 'ό_ μ -ο'-; υ ' ς ..; π ο υ ; -ο ι
π^:οΛυ = ν-^τί-ί,η njri'~ ε-.·;ν'-: έ^λ^ ί- e,' "ή.: ' ί , ω " ν * γ ε
!
Υ^Ο ν ' ί ' ΐ ' ω
μαθητής θα είνα_ι αε θέση αργότερα να ωφεληθεί . θερισμός ; αυτών,των σπόρων θ'αποβεί
σ ο υ μ ε μ α ς
γ ι α
ν
λ
δ- ι" δ ά ξ,' ε ι. , τ . η-- σ~ υ_ y έ χ ε-ν ι α.' π ο u
ί σ ο υ μ ε
τ η ν -. ύ >π α " ρ : ς, η
ο σκοπός* κι -η ιστορία δ ε ν . ε ί ν α ι
τ ο υ" λ α ο ύ
σκοπός, απομακρο-^ται. τελείως
Γιατί
δ ε ν
α ν α γ ν ω ρ ί γ ι α
π ρ έ π ε ι
γ α α -ν α μ α ς .
ν α
ν α
ε ξ, α σ φ α Αυτός
είναι
παρά ένα απ'τα μέσα που θα μας βοηθή-
σουν-να τον κατακτήσουμε.' Αλλά σήμερα το μέσον έχει Ηΐ.ο
ν α
τ ο , π ά ρ , ε . λ θ ό ν : ' - τ η ν ' μ α θ α ί ν ο υ " μ ε
δ. ι α τ η - ρ ή σ; ο : υ μ : ; ε * ;σ_-.τ" ο ,:. : μ έ λ λ ο ν
κάθε
απ'αυτά που έμαθε και ο
ωφέλιμος γ ι α το σύνολο.
ι : σ τ ο ρ :, ί α
έ-
ν . Αν η διδασκ α
λί α .-'περιορισθεί': σ_'αυτή την'.'προσπάθε ι α,-". ..μπορούμε να ελπίζουμε : ότι
μ α θ α . ί . ν ο υ . μ ε "' τ η ν;
μελε-
καταντήσει
σκοπός
σχεδόν απ'τον στόχο του τον αρχικό.
;Δεν: πρέπει Χνα"φτάσουμε-; ποτέ' στο ,σημε ίο 'να .πούμε ότι
μια-, βαθύτερη
μελέ
τη" της ) ιστορ ί ας "χ αναφέρεχ'αυ^όττ] ν.γνώαη 1τώ\Γ.;ημε*ρομην'ι ων . κ ι-' ότ ι μόνο μ ' αυ-
κ
\
μπορούμε.να χαράζουμε τις γραμμές της : προόδου. Αυτή είναι
τές
δούλε
'; των επαγγελματιών ιστορικών. Το συνηθισμένο άτομο δεν είναι καθηγητή . . Η ι σ τ ο ρ ί α . δ ε ν :
; ρ Ζ η ς ( τ ω ν :
π α ρ ά
να
έ χ ε ι του
κ α ν έ ν α
δ ώ Ο ε, ι
τη
ι ο τ ο ρ ι . κ ώ ν γ ε γ ο ν ό τ ω ν :
:
''Γ \. τ ρ έ ψ ε ι"^ μ ε τ ά . ·.: ι ν ω
ά λ λ ο
β α ο ι κ ή π ο υ: θ α
το
ύπ
ι δ έ α
τ ο υ
ε π
;
ν α σ χ η u α τ ί σ ε ι -μ ι α γ ν ώ μ η
σ τ η ν - ' τ ρ έ χ ο υ σ α ' π ο λ α τ ' ι κ ή
.' χ ώ ρ α ς
λ ό γ ο
π ά
κ α τ ά σ τ α σ η
τ
;
υ .'Onoiog θέλει -να γίνει καθηγητής της ιστορίας μπορεί
•-•/,. αργότερα να αφ ι ερωθε ί- σ 'αυτό τον πλατύτερο τρόπο μελέτης .. Φυσικά τότ /,'- θ'ασχοληθεί με rie
;
λεπτομέρε ι ες,
ακόμη και τις πιο ασήμαντες. F διδα;
/ / ., καλία της ιστορίας, έτσι όπως αυτή εφαρμόζεται σήμερα, δεν ποοσφέρει Ι-
πλεονεκτήματα γιατί είναι πολύ εκτεταμένη για το μέσο μαθητή και πολ'. περιορισμένη -για τους ειδικευμένουο. Τέ
. .· :
λ ο ς, η π ρ ο σ π α θ ε ί
κ Φ ά τ ο υ ς ;. π ρ έ π ε ι
Γ?ί Γ τη ν
π ρ ώ τη
θ έ σ η
του
ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ
ν α ε ξ , α ν τ λ η θ ε ί
--'γ ρ α φ τ ; ε ί ; • μ' ι α , ι σ τ ο ;!•£= τ η ς; ; τ ο' \ Φ υ λ' ε τ, ι~ κ ..ό
α
:
ρ ί ία
ώ σ τ. ε , ν α
π α γ κ ό σ μ ι α
π ρ ό β:,λ η μ α
θα
π ο υ :
κ α τ έ χ
μ έ σ
ε ι
" (Σ.Σ.: η κατακλείδα υπογραμμίζεται από τ-;
: =ΐ0:;ί^ίδιο- τ ο ν Χ ί τ λ ε ρ Λ ) · 7 ' .- ·.'-•':;? '••' : - - ;'.:\.
·-L>h';:
: '..;-,•"· ..--•••. .
""i":l"-:\::i " Τ έ σ σ ε ρ α ε ί ν α ι τ α β α σ ι κ ά σ η μ ε ί α τ ο υ ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ο ύ μ ο ν τ έ λ ο υ γ ι α ττ)Λ "ν-:.::.':;"'διδασκαλία: τ η ς : ιστορίας- πού ,προ-τείνε ι Ρ Χίτλερ και' -θα εφάρμοσε ι'.το 3 Ράιχ: • ••;·
.
,:
. -.
α) Η ιστορία, που στοχεύει σε μια αναζήτηση, μελέτη και κατανόηση
των νόμων που διέπουν την πορεία του πολιτισμού, πρέπει να είναι στη , ν βάση της απαλλαγμένης από την έρευνα της " λεπτομέρειας " και να λει τουργεί από το " γενικό " στο " ειδικό ": πρώτα καθορίζεται ο " νό"-.-/: μος " και στη συνέχεια επιχειρείται η ερμηνεία της πολιτισμικής πορεί ,Α
ας στις λεπτομέρειες της με βάση " τον νόμο " που - υποχρεωτικά πρέπε
.':•"';. ;να την διέπει. Γι'αυτό ακριβώς και η καθαρά ιστορική προσέγγιση και y ,τανόηση του πολιτισμού είναι έργο - και δικαίωμα - μόνο των επάγγελμα ."."'":: τ ιών
επιστημόνων' ιστορικών. Η μάζα δεν μπορεί να κατανοήσει την λεπτά
%:;τ •-. μέρεια : όπως η τεχνική της %W
προπαγάνδας έτσι και η διδασκαλία της ic
PL ας,-που, στηρίζει δυναμικά την προπαγάνδα, πρέπει να βασίζεται σε ελ
^Κ^Γχ ι στα βασικά :καΐ:'γενικά .σημεία τα οποία-" να προβάλλονται συστηματικά π
ν
ω στις ανθρώπινες συνειδήσεις
σαν α π ό λ υ τ ε ς α λ ή θ ε ι ε ς . Η μάζα δ ε ν
έχει
δικαίωμα σ τ η ν ; - λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι α γ ι α τ ί ' τ ο π ν ε υ μ α τ ι κ ό τ η ς ε π ί π ε δ ο , δ ε ν τ η ς
επι
τρέπει τ η ν ^ κ α τ α ν ό η σ η " λ ε π τ ώ ν αποχρώσεων και π ο λ ύ π λ ο κ ω ν - δ ι α ρ θ ώ σ ε ω ν " που :
μπορεί ', ν α π ρ ο κ α λ έ σ ο υ ν " π ε ρ ί π λ ο κ ε ς σ υ . ζ η τ ή σ ε ι ς ταγμούς--". •'. '•':-'
:
•:'
-.: .
)'· •
και α μ φ ι β ο λ ί ε ς χ ω ρ ί ς
.._•'.:''
β) -Γ'έσα από τ η ν κ α τ α ν ό η σ η των βασικών' ι σ τ ο ρ ι κ ώ ν
" νόμων " ,
ύα: .σχηματί.σει : τ η ν ' ι δ έ α ' ^ ε κ ε ί ν η που ." π ρ έ π ε ι να σ χ η μ α τ ί σ ε ι
ο πολίτης
" , γ ι α την
χρονήΐ-ί'του''·πολίτική κ α τ ά σ τ α σ η ·-" ì-i α ι δ έ α καθαρά " σ τ ε ρ ε ο τ υ π ι κ ή :
ε ί τ α ι , ; ό τ ι ακρ ι.βώς - εκ'ε ί σ τ ο χ ε ύ ε ι . η δασκαλία τ η ς
ιστορίας,που έτσι
του χ θ ε ς - σ τ ο ' σ ή μ ε ρ α , ρισαένοι
ως υ π ε ύ θ υ ν ο ι
ώστε, οι
δισ
σημερινοί
[Εννο-
:
εξάλειψη
επιτρέπει
" .
σύγ-
τ η ς λ ε π τ ο μ έ ρ ε l a c από τ η ν
μια προκατασκευασμένη
" εχθροί
όλων των συσσωρευμένων
δι
προβολή
" να κ α τ α δ ι ω χ τ ο ύ ν α φ ο -
προβλημάτων.που κληρονομή
θηκαν από τ ο χ θ ε ς . "; Ετο"αη'με ίο αυτό η δ ι δ α σ κ α λ ί α τ η ς
ιστορίας
β α σ ι κ ά " τ η ν . π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ ή αρχή τ η ς ε ο μ η ν ε ί α ς τ ο υ π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ
υιοθετεί και
του
κόσμου : : μέσα από τ ο υ ς δ ύ ο π ό λ ο υ ς '( ; θ ε τ ι κ ό - α ρ ν η τ ι κό , κ α λ ό - κ α κ ό : β λ .
σελ.
i63k.t.) .' Μ ' α υ τ ό ...τον τ ρ ό π ο ο π ο λ ί τ η ς τ ο υ ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ Τ ρ ί τ ο υ ' Ρ ά ι χ μ ε τ α β ά λ λεται
σε ΐ τ ι μ η τ ή " και: ε κ δ ι κ η τ ή ό χ ι
γόνων τ θ υ . •"
'λ-':\--·ν : -••
μόνο της_ γ ε ν ι ά ς τ ο υ α λ λ ά ' κ α ι των π ρ ο ;
' '"
'
''•:' ·
i :^::Υ')' Π ρ ο β ά λ λ ο ν τ α ς ; τ ο ' σήμερα στο αύρ ι ο ," τ ο σχήμα το""• ί δ ι ο ' μ ε τ α τ ρ έ π ε τ α ι ...οε-; μοχλό λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α ς τ η ς ποτελεί
ί δ ι α ς της
ι σ τ ο ρ ί α ς και ο σ η μ ε ρ ι ν ό ς - μ α χ η τ ή ς
ήδη έ ν α κ α τ α ξ ι ω μ έ ν ο π ρ ό γ ο ν ο γ ι α τ ι ς
επόμενες γ ε ν ι έ ς .
Βέβαια,
στην, α π ο λ υ τ ό τ η τ ά τ η ς , α υ τ ή η α ν τ ί λ η ψ η ; α π ο τ ε λ ε ί , β α σ ι κ ό σκοπό τ η ς μης τ η ς ι σ τ ο ρ ί α ς , σαν σ κ ο π ό ς ,
ιδίως της σύγχρονης,
τρατηγείται
του -
την δόμηση ε ν ό ς
κα
Από τ ο ν εθνικοσοσι α λ ι σ μ ό όμως, η συνθήκη α υ τ ή κ α τ α σ
με- τ ο ν : - τ ε λ ι κ ό π ρ ο σ δ ι ο ρ ι σ μ ό τ ο υ ν ο ή μ α τ ο ς τ η ς
νας, α υ τ ή ς : κ α θ ' α υ τ ή ς : την επανασυγγραφή της Η
πλέον
με τ η ν εξαγωγή συμπερασμάτων
από ; τ ο - ' π α ρ ε λ θ ό ν και τ η ν κ α τ ά λ λ η λ η ε π ε ξ ε ρ γ α σ ί α τ ο υ ς , λύτερου μ έ λ λ ο ν τ ο ς .
επιστή
η οποία δεν αντιμετωπίζεται
α λ λ ά . σ α ν μ έ σ ο που ε π ι τ ρ έ π ε ι ,
α
φυλετικού προβλήματος " .
ιστορικής
ι σ τ ο ρ ί α ς με βάση τ ι ς
αρχές
" "
--δ) 0 σ κ ο π ό ς του ρατσισ-τ-ΐ-κού κράτους
πάνω στον τ ο μ έ α τ η ς
ιστορίας
ναι^ α κ ρ ι β ώ ς η συγγραφή, μ ι α ς π α γ κ ό σ μ ι α ς ι σ τ ο ρ ί α ς που θα ε ξ η γ ε ί
σ η μ α ί ν ε ι : πως σι
ιστορικοί
^ α ^ θ ε ώ ρ ή θ ε ' ι ί ΐ ρ τ Κ δ ι έ π ο υ ν την ανθρώπινη ε ξ έ λ ι ξ η θα ε ί ν α ι ^
χ
^
οι
εί
τον ανθ-
ρώπινο π ο λ ι τ ι σ μ ό με; βάση τ α φ υ λ ε τ ι κ ά ' δ ε δ ο μ έ ν α . Εφόσον λ ο ι π ό ν ε κ ε ί βλέπεϊ^Ο; ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι " α λ ι ' ο μ ό ς ν α υ τ ό
έρευ
νόμοι
αποπου
ρατσιστικοί.
i
Η εκπαιδευτική αρχή της διδασκαλίας μέσα από " τις γενικές αρχέ<
:
*•"
1 • a
:::
προτείνεται στο " nein Kanpf " και στο τομέα της εκμάθησης /των λατι> ;
. κών, γλώσσα " που δεν βοηθά να πλουτίσουμε την σκέψη μας "(ΐ32),αλλ(
| " •'••- να συυπληοώναμε - απαραίτητη για την μελέτη του " εκαυλισμένου " e ;
Ι "- • " - ' '
'
:
'"
·- ''
:
"-• - ; μαϊκού πολιτισμού. Τα λατινικά, αλλά και σύγχρονες ευρωπαϊκές λατινχ \. ;Λ •·;:. νε ί ς 'γλώσσες , πρέπει να διδάσκονται σε " χοντρές γραμμές " μέσα από ;.''/:'ν. να σχηματικό περίγραμμα του εσωτερικού μηχανισμού τους " (132). Εδώ ; :
:
Ι ; ^ ••"'·-Χίτλερ ακολουθεί το παράδειγμα της ποωσσικής εκπαίδευσης που είχε ar
':. '-',']••: :' γορεύσε ι τη διδασκαλία των Αγγλικών και των Γαλλικών με την δικαιο Γ7 ότι η κλασσική λογοτεχνία και η σύγχρονη γερμανική αρκούσε" για την Ι παιδαγώγηση του εθνικού πνεύματος και τη διάπλαση του φρονήματος τω^. Ι Ι ·. ü»
:
αυοιανών πολιτών (134).
-
:
Για τον Χίτλερ η διδασκαλία της ιστορίας δεν αποτελεί παρά ένα '
'"-.'.' ;
%' ;- . · σον " γ ι α .την σφυρηλάτηση του ρατσιστικού συναισθήματος και του Ouvs '/::\:- γόμενου κοτνότικού πνεύματος. Και'το\ότι η βασική σύλληψη, της είναι' |:;.ί ;-3ί" ντ ι σημιτική " και όχι " αριανή " οφείλεται στο γεγονός ,πως:," όπως το\ ^:ÌÌW. ζεL σε κάθε περίπτωση ο εθνικοσοσιαλισμός, πρωταρχικός σκοπός-- του (ττ
i,lS -j%. πρρπαγάνδας του και της " ιστορίας/-"; του :) είναι το " κτύπημα ," κατό %Siiei? των , Γβραίων . Γι'αυτό ενδιαφέρει ,πολύΛπέοισσότερο:.το έργο -. του εβραϊσμ
*Μ;%Μη<ίρά νϊ'η προσφορά του . ελληνισμού .'_.- Η ; αντ ι σημιτική σύλληψη της - ιστορίac ï/4%-i: θεωρείται ως η προϋπόθεση εκείνη που θα." συσπειρώσει " το έθνος γύρ • ÏV 'από την εθνικοσοσιαλιστική' ιδεολογία και τον ηγέτη-φορέα της χάρη σι \ ..'
ένστικτο " αυτοσυντήρησης " του γερμανικού λαού (βλ. σελ. 1.^-5 Κ.Σ.) , το
*":·.:,
ποίο
η προπαγάνδα στοχεύει να " αφυπνίσει " με το ντελίριο κατά τοί
Ι -\':-'-'- Έ ν α Εχθοού, ντελίριο στο οποίο προσπαθεί να μετατρέψει τα άγχη του
-;,;;ί: - ' παρΞ,ιακού προβλήματος " που η ίδια δημιούργησε (βλ. σελ. loi κ.ε} . Άτς ?-!:".'-.'"• ή " ιστορία " χειραγωγείται από την προπαγάνδα ώστε, με την σειρά ττ --;- να καταστεί όχι μόνο ένα σημαντικό όπλο της, αλλά και ο χώρος άντλης |''•'•-.
της επιχειρηματολογίας της. Απ'την άλλη πλευρά όμως, η ιστορία Καλεί
ν"; :'να. προβάλλει και τον Ιδικό με τέτοιο τρόπο, ώστε η έξ,αρση του δικού τ 1 ,'.ν- ν μεγάλε ίου " να υπερτονίζει την-Διαφορά με, τον Άλλο και να την κάνει :
ν' ; V-; : τόσο " δυσβάστακτη " ώστε η ."ααόρριψη " του Άλλου να ταυτ^-οτεί με τ
ss?:-; -,ίδια/πάντα διαδικασία " κατάκτησης; .της-λαϊκής ψυχής " : " ο θαυμασμός -ί πόυ. εμπνέέ ι, σ'όλους' κάθε μεγάλη πράζη πρέπει να μεταλλάξει σε υπερηφ
Je L'a μέσα ?στην : ;ψ υ χ ή τ ο υ π α ι δ ι ο ύ γ ι α τ ο ν λαό που τ η ν ε π ι τ έ λ ε σ ε . 4
πει να 5 L 'α λ έ ξ ο υ μ ε
μ έ θ α από τ ο π λ ή θ ο ς των μεγάλων ονομάτων τ η ς
,,ότορίας τ η ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς , α υ τ ο ύ ς που σ τ ά θ η κ α ν OL π ι ο μ ε γ ά λ ο ι , χ ίο
ο υ μ·ε!.
ε':ν δ ι κ ά
Πρέ
κ α ι να σ τ ρ έ ψ ο υ μ ε
π ρ ο ς α υ τ ο ύ ς την
:
της ν ε ο λ α ί α ς , " : ε π ί μ έ ν ο ν τ α ς να γ ί ν ο υ ν ^ μ ι α μέρα τ ο ύ τ ο ι ρ ι κ τ έ ς του ; α δ ι ά σ π α σ τ" ο υ
ε ~ θ ν "L κ ο ύ
τ;,ο ς " ( 1 3 5 ) . : Πέσα από όλο α υ τ ό -το" σ κ ε π τ ι κ ό ,
οι
νέοι,
να τ ο υ ς <ρ ωπροσοχή οι
υποστη
σ υ ν α ί σ θ η μ α -
η. ιστορία ολισθαίνει
πλέον
ολοκληρωτικά στον χώρο τ ο υ " μύθου . " : γ'ι α -να. κ α τ α σ τ ε ί κ α τ ε ξ ο χ ή ν , ό ρ γ α ν ο της^εθνικοοσίάλιστικής
ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς " φαντασ ίωσης.-της τ ε λ ε ι ό τ η τ α ς
της
γερ
μανικής φ υ λ ή ς , ώστε. : να στηρ ί ξε ι; τ ο δ ό γ μ α - τ ο υ κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ π ν ε ύ μ α τ ο ς κ α ι του -σύμcpυτdυ • μ ' α υ τ ό - : . F u h r e r p r i r . z i p . : Αυτή έ ί ν α ι ^ ή π λ ε υ ρ ά τ η ς - " ςύλληώης τ η ς . ' ι σ τ ο ρ ί α ς
" α π ό τον εθνι κοσοσιαλισμό .
,.
Λριανής
g'.
Ι σ τ ο ρ ί α ' καΐ:
μύ-θος.
..'•;'. : : \ ~V;--- ~:'
-'; .
• Όταν ο εϋνικοσοσιαλισμός
κ α τ έ λ α β ε ' τ η ν ε ξ ο υ σ ί α ς ' " " ε π έ λ ε ξ ε " και
" φώτισε ε ι δ ι κ ά " π ο λ λ έ ς από τ ι ς μ ο ρ φ έ ς τ η ς π α ρ α δ ο σ ι α κ ή ς γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς
δι
ανόησης τ ο έ ρ γ ο των οποίων : ό ι αστρεβΛώθηκε .με : . κατάλληλο ,τρόπο ώστε να παρουσιάζεται
ως " π ρ ο δ ρ ο μ ι κ ό " τ η ς ε υ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς
ιδεολογίας.
; ρίαρχη θέση μ ε τ α ξ ύ αυτών κ α τ ε ί χ ε "ρ- ί ΐ ί τ σ ε ^ π ο υ ^ δ ι δ α σ κ ο τ α ν στα
Κυ-
σχολεία
ως ο ", θ ε μ ε λ ι ω τ ή ς ." τ η ς · θ ε ω ρ ί α ς τ ο υ Υπεράνθρωπου, , και από τ ο έργο του:
ο π ο ί ο υ α ν τ λ ο ύ σ α ν σ υ σ τ η μ α τ ι κ ά — κ α τ ά . τ η ν έκφραση τ ο υ Ο . - Ι ή ρ ε ρ - ' " ο ι ζιστές συγγραρίσκοι
:
να
" ( 1 3 6 ) . . 0 - Χ ί τ λ ε ρ ε π ι σ κ ε π τ ό τ α ν συχνά το Μουσείο
:Γ.Γίτσε στην Βαϊμάρη και ε π ι δ ε ί κ ν υ ε
έ ν α θ ε α τ ρ ι κ ό σεβασμό προς τ ο ν
του
μεγάλο
π ο ι η τ ή , φ ω τ ο γ ρ α φ ι ζ ό μ ε ν ο ς ..ποζάροντας ..μπροστά από ; τ η ν :. προτομή του με τ ο ^ β λ έ μ μ α καρφωμένο με έ ξ α ρ σ η : στην μ ο ρ φ ή - τ ο υ ν'.Όρισμένοι. που γ ν ώ ρ ι σ α ν από •κοντά τ ο ν Χ ί τ λ ε ρ , όπως ο /ΓΟττο Τ ο λ ί σ ο υ ς
( 137). ; ; καΐ: : 0 ν,.Σηρερ ( 138) , ε γ ρ α -
;. ψαν ' α ρ γ ό τ ε ρ α ό τ ι ; ο : ενν ικοσοσιαλιστής,..ηγέτης"ν·,που .συχνά σ υ μ π ε ρ ι φ ε ρ ό τ α ν •σαν ένα α π ο τ ε λ ο ύ σ ε ο ί δ ι ο ς
".. ενσάρκωση :."ΐτου .-ν ι τ σ ε ϊ κ ο ύ Υπεράνθρωπου , σ υ
ν ή θ ι ζ ε ε π ί σ η ς να λ έ ε ι .ότι·-. " ό π ο ι ο ς , θ έ λ ε ι
να'εννοήσει
την
εθνικοσοσιαλι-
•;, στ.ική Γ ε ρ μ α ν ί α π ρ έ π ε ι να',γ'νωρίσεί ; : ; τ ρ ν ^ Β ά γ κ ν ε ρ ." , ·" θεωρώντας το έ ρ γ ο των ?;;^5ύο ανδρών •( ως -.κατά β ά θ ο ς ^ " - συμπλήρωμάτικό^ν'^/Κυτό','που"- ε ν ό ι έ φ ε ρ ε τ ο ν
εθ~
Κ ' ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό " ή τ α ν ; μ ό ν ο ^ " . : οι ^ γ ε ν ι κ έ ς - ν ^ ρ α μ μ ε ς ; 'Ιχ. α ξ ί ω μ α που' ε π έ τ ρ ε π ε ;,\την σ ύ ζ ε υ ξ η τ ο υ ν ι τ σ ε ϊ κ ο ύ - Υπεράνθρωπου- με τους"ήρωεσ-υπεράν·θρωπουο
"του
;., β α γ ν ε ρ ι κ ο ύ . έ ρ γ ο υ . Παρόμοια " μ ε τ α χ ε ί ρ η σ η
έρ
γο του Γ κ α ί τ ε ,
του Σ ί λ λ ε ρ ,
" ε π ε φ υ λ ά χ τ η κ ε και για
το
και άλλων εκπρόσωπων τ ο υ γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ πνεύματο<
έργο από τ ο ο π ο ί ο '.' φ ω τ ι ζ ό τ α ν ε ι δ ι κ ά " μόνο τ α σ η μ ε ί α που κατά τ ο ν ά λ φα ή βήτα τ ρ ό π ο " σ α ι ν ό τ α ν " ωο " π ρ ο δ ρ ο μ ι κ ά " δ ι α φ ό ρ ω ν • στικών
ι&£ών\
- • Υπάρχει 1; γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς κά από τ η ν
:
·
: - " ' Λ .'
εθνικοσοσιαλι-
-
όμως και μ ι α δ ε ύ τ ε ρ η κατηγορία••"- προσωπι κοτήτων τ η ς ιστορίας
τ ι ς - ο π ο ί ε ς ; ο ε.θνι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς
ανέσυρε
κυριολεκτι
ι σ τ ο ρ ι κ ή μνήμη του γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ λ α ο ύ , όπου κ α τ ε ί χ α ν μάλλον
τερεύο'υσα θ έ σ η , και τ ι ς προβα^έ ως τ ο υ ς κ α τ ε ξ ο χ ή ν " ήρωες " τ η ς .\ κής π ο ρ ε ί α ς τ ο υ έ θ ν ο υ ς ,
δευ
ιστορι-
αποδίδ-Όντάς τους νυχνά μεγαλύτεοες τ ι μ έ ς α π ' ο -
;..., τ ι στον Ν ί τ σ ε - και : τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς , δ ι α ν ο ο ύ μ ε ν ο υ ς τ ω ν / π ε ρ α σ μ έ ν ω ν
γενεών.Πρό-
• ; κ ε ί τ α ι ' γ ι α μ ι α σ ε ι ρ ά "αγωνιστών .τών\πολέμων . τ η ς „ Γ ε ρ μ α ν ί α ς κ α τ ά . τ ο ν 19
;' -vizir·'
'κυρίως αιώνα, και ειδικότερα αυτών εναντίον της Γαλλίας. Γεταξύ αυτών των"ιοτορικών
μορφών " σε περισσότερο περίοπτη θέση ανήχθη από τον
ε
νικοσοσιαλισμό ο Φρήντιχ Λούντβιχ Γιάν, ο οποίος, μετά την μάχη της χ νας, είχε αναλάβει να μεταδώσει οτην νέα γενιά τα μηνύματα των " Ομιλ ών προς το Γερυανικό Έθνος " που απεύθυνε ο Φίχτε από την ακαδημαϊκή έδρα του. C Γιαν, αντισηυίτης εθνικιστής, προσπάθησε να γαλουχήσει τη· γερμανική νεολαία με το πνεύμα της
" ανώτερης ιδιοουίας του γερμανιχ,
λαού ". C Χάινε αναφέρει πως, μαζί με τους ομοϊδεάτες συντρόφους του, συνέτασσαν καταλόγους απογραφών για την ημέρα που θα εκπληρωνόταν το ι ραμα τους της κατάκτησης της εξουσίας; " εκείνος που καταγόταν, έστω ; αν άνηκε στην έβδομη γενιά, από έναν Γάλλο, έναν Ξβραίο ή έναν Ελαύο,ι ταν καταδικασμένος σε εξορία. Εκείνος που είχε γράοει κάτι εναντίον τ< Γιαν:, προπάντων, ή εναντίον τιον τευτονικών γελοιοτήτων γενικά, είχε υ πογράφει ττ θανατική του καταδίκη " (139).Όπως υποστηρίζει και ο Pici '' ο Γιαν επιδίωξε την επιλογή μιας δυνατής και αγνής ράτσας, την κατά; γηση των ξένων γλωσσών και την μίμηση του ελληνικού ιδεώδους. Από εδώ προερχόταν τα συνθήματα που θα επαναληφθούν αογότερα από τον Χίτλερ " (140)ο οποίος προέβαλε συστηματικά την μοροή του Γιαν ως του αγωνιστή εκείνου της γερμανικής ιστορίας που " συνδύαζε την λατρεία του κορμιοι και της αρρενωπής δύναμης με την θεωρία του ρατσισυού "(141). 0 Γιάν, ένα αιώνα πριν τον 'Ρόζενμπεργκ και τον Χίτλερ, είχε ευαγγί λιστεί την " επιστροφή στην βόρεια θρησκεία και στις υγιείς γερμανικέί αξίες "(142). Τόσο αυτός, όσο και οι εθν ι κοσοσι αλι-στεΤς θ,εωρητι κοί , " ηρωποιώντας" το παρελθόν, στην ουσία το " μυθοποίησαν " για να μπορέσοι έτσι να το ,επιβάλλουν στις μάζες ως ένα " ιδανικό μοντέλο " αντίληψης και ερμηνείας της " ιστορίας ". Γι'αυτό και ο Μ. Χορκχάϊμερ έγραφε το 1S43 στον Λ. Λοβενταλ ότι ο εθνικσοσιάλισμός " από την έξαρση και μόνε του παρελθόντος στην οποία προβαίνει είναι αντί ι στορ ι κός , Gì αναςοορές των ναζιστών στην ιστορία σημαίνουν μόνο ότι οι δυνατοί πρέπει να κυβί νουν και ότι δεν υπάρχει τρόπος να χειραγωγηθούν οι αιώνιοι νόμοι που οδηγούν
την ιστορία.Όταν λένε : η
ριβώς το αντίθετο: η
ι σ τ ο ρ ί α ,
μ υ θ ο λ ο γ ί α "
(143).
θέλουν να πουν α>
~^:-,'
0 κυριότερος μύθος στον οποίο στηρίζεται η εθνικσοσιαλιστική σύλλί ψη της ιστορίας είναι, κατά την έκφραση του Λ. Ρισάρ, " ο Άριος,ή μά/^ !
Ί·
'
- 212 -
,\ρν-
α υ τ ό τ ο μ υ θ ι κ ό πλάσμα που ' επ ι νόησαν οι
- ψυτος με τον~μτύθοΆης κ ε ι ;
μ ι α ς
::
ύπαρξης u "ι-α ς
και ε ί ν α ι ' σ υ μ -
:
τχ' ν ώ'-τ.'ε ρ η ς
ρ ά τ σ α ς
7
κ α τ ώ τ ε ρ
η ς Γ 0 " 'μυθΓκος ''τρόπος " με τ ο ν ο π ο ί ο _ ο _
ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σμός σ υ λ λ α μ β ά ν ε ι
'αναπτυχθεί
ναζί; ''(Γ44),
- και ε π ι β ά λ λ ε ι
- αυτές τ ι ς
έννοιες
έχει
σε βάθος από ~ouc Λ. Π ο λ ι α κ ό φ , V.. Ν τ ε λ α κ α μ π ά ν , Π. Ζ ι ρ ά ρ και
άλλους σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ ς ε ρ ε υ ν η τ έ ς
(1^5)
και .ως εκ τ ο ύ τ ο υ ϋεωρούαε
επαναλάβουμε την ε π ι χ ε ι ρ η μ α τ ο λ ο γ ί α
π ε ρ ι τ τ ό να
τ ο υ ς . Αναφέρουαε μόνο την
συνοπτική
•: των. παραπάνω δέσεων δ ι α τ ύ π ω σ η του Θ.; Λ ί π ο β α τ ς σύμφωνα με τ ο ν ο π ο ί ο " η ράτσα
είναι
της ε ί ν α ι
η
μ ι α μ υ θ ι κ ή έ ν ν ο ι α με κ ο ι ν ω ν ι ο λ ο γ ι κ ή
σ η μ α σ ί α : τα
π ί 0 τ η σε μ ι α κ ο ι ν ή π ρ ο έ λ ε υ σ η
τσας " κ α ι η ε χ θ ρ ό τ η τ α α π έ ν α ν τ ι στην ξ έ ν η , . (146)
(Ε.Σ.:
αφέρει, ε ί ν α ι
οι υ π ο γ ρ α μ μ ί σ ε ι ς ε ί ν α ι ακριβώς το σ τ ο ι χ ε ί ο
του Λίποβατς
των-μελών
" άλλη "
της " κοινής προέλευσης
:
σ ύ γ χ ρ ο ν ο ς φ ο ρ έ α ς " του α ρ χ α ι ο ε λ λ η ν ι κ ο ύ
ενδι
μελών
παρουσιάζε-
ιδεώδους το ο π ο ί ο
" ι σ τ ο ρ ι κ ά . " στον " /παθιασμένο αγώνα " του. κατά
'Άλλης ράτσας,της "''σημιτικής
" (βλ.
Στον " . Λ α ϊ κ ό ; Παρατηρητή " . τ η ς ν ένα α π ο κ α λ υ π τ ι κ ό ' κ ε ί μ ε ν ο τ ο υ
σ ε λ . L"2,M-12.S).
τρόπου'με τον οποίο - ο :
της
<
1 4 ' · Ιανουαρίου 1937,
" α ν τ ι λ α μ β α ν ό τ α ν τ η ν " / ι σ τ ο ρ ι κ ή „τεκιιηρίωση 1 1
"ρά
ράτσα "
" των
ρ ά τ σ α ς , επε ι δ ή ; με . βάση : α υ τ ό ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς
..και χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
της
) . Αυτό που μ α ς
;.. τ η ς . Ά ρ ι α ς . τ α ι ως ο''
στοιχεία
δημοσιεύτηκε
εθνικοσοσιαλισμός
~της δ ι α χ ρ ο ν ι κ ή ς , π ο ρ ε ί α ς τ η ς
γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς ρ ά τ σ α ς , γ ρ α μ μ έ ν ο απο τ ο ν ν α ζ ι σ τ ή ε θ ν ο λ ό γ ο ΐ·'άττες· Ζ ή γ κ λ ε ρ , συνεργάτη του Ρόζενμπεργκ: σει
" Έργο της εθνολογίας
τ ι ς π η γ έ ς των παραδόσεων του Βορρά, που τ ι ς
ρτα σ τ ο ι χ ε ί α και να δ ι α σ φ α λ ί σ ο υ μ ε τ η ν μ ε λ λ ο ν τ ι κ ή σιαλιστικές
γιορτές
είναι
να α π ε λ ε υ θ ε ρ ώ
έχουν φράξει τα τ ο υ ς ρ ο ή . Οι
ξενόφε
εθνικοσο-
α π ο τ ε λ ο ύ ν μ ι α σ υ ν ο π τ ι κ ή ε ι κ ό ν α των ε θ ν ι κ ώ ν μ α ς δοξα
σιών". Η γ ε ρ μ α ν ι κ ή ε υ λ ά β ε ι α και η β ό ρ ε ι α π ί σ τ η σ ' έ ν α
Θεό, α ν τ α ν α κ λ ώ ν τ α ι
μέσα στην πολύχρωμη κ λ ί μ α κ α των π α ρ α δ ό σ ε ω ν , των μύθων, των π α ρ α μ υ θ ι ώ ν και των τ ρ α γ ο υ δ ι ώ ν , μέσα στα ι ε ρ ά σ η μ ε ί α και σύμβολα που τ α σ υ ν α ν τ ά μ ε σ'όλα
τ α χ ω ρ ι ά τ ι κ α σ π ί τ ι α μας και σ τ ι ς
καλλιτεχνικές
δημιουργίες
των
τ ε χ ν ι τ ώ ν μ α ς . Βέβαια δ ί ν ο ν τ α ς αυτή τ η β ι α σ τ ι κ ή ε ρ μ η ν ε ί α δ ε ν έ χ ο υ μ ε
υ-
πόψη μας ν α δ η μ ι ο υ ρ γ ή σ ο υ μ ε μ ι α κ α ι ν ο ύ ρ γ ι α θ ρ η σ κ ε ί α με τ α ι δ ε ο λ ο γ ι κ ά πολείμματα της παλιάς ( . . . )
Αλλά η γνώση Η ^ς π λ ο ύ σ ι α ς
υ
ι Ό- 1 τ ο -
ρ ; ί . α ς τ η ς π ν ε υ μ α τ ι κ ή ς κ α ι υ λ ι κ ή ς ε ξ έ λ ι ξ η ς των προγόνων μ α ς , μ π ο ρ ε ί .ανοίξει
τ α . μ ά τ ι α " μ α ς κ α ι να ο ξ ύ ν ε ι
τ η ν ακοή
μας γ ι ' α υ τ ό που τ α ι ρ ι ά ζ ε ι
να
..:.·.'"
η δεν ταιριάζει οτην φύση μας. Τότε--θα νοιώσουμε επίσης το κάλεσμα κ
.'-.'
την δύναμη των αιώνιων δοξασιών του λαού μας που διατηρούνται ζωνταν από την προϊστορία μέχρι τις μέρες μας, δοξασίες που μέσα στις τελετ των
:
στρατιωτικών οργανώσεων του κόμματος καθώς και στις μεγάλες εθνι
.γιορτές παίρνουν αυτές τις σύγχρονες' μορφές που επάνω τους επιβεβαιώ'
•";-
ται η ξανακερδισμένη μας ενότητα " . ".
Σαν επιστήμονας, και όσο κι αν ήταν υφιστάμενος του Ρόζενμπεργκ Ό Ζήγκλερ διαφοροποιείται στο παραπάνω κείμενο από την -θέση για την <
: ./• . ναγκαιότητα δημιουργίας ' μιας πραγματικής " βόρειας θρησκείας " (που < ί;:
ποτελούσε το κυρίαρχο όραιια του προϊστάμενου τ ο υ ) . 0 Ζήγκλερ μιλά γε~
//.''.
.
/'ί'.-κά για το'Ίδεώδες του Βορρά ". Βέβαια, δεν ξενίζει καθόλου το γεγονόι ;.. . ότι η εθνολογία καλείται να σμιλέψει στις υάζες την αναγκαιότητα /'. τροφής
;ί :
επκ
στο προγονικό " ιδεώδες του Βορρά " μέσα από την κατάλληλη π;
·...;.;• βολή το3ν ηθών, εθίμων, δοξασιών, μύθων και λοιπών στοιχείων που συνθί ïW'/'τουν το φολκλόρ ενός λαού : το φολκλόρ είναι αυτό που αποδεικνύει την -,·;."-συνέχεια " "των παραδόσεων ενός λαού και η εθνολογία η επιστήμη που ν;',, το μελετά μέσα
από τον λαογραφικό κλάδο της. Αλλά, "η συνέχεια " αυτί
S-,;είναι μεν πολιτιστική, όχι όμως και απαραίτητα " φυλετική ": ήθη, έθι -Μ/>μά;" δοξασί ες-'χλπ.
του " κατακτημένου λαού",
μπορούν να υιοθετηθούν KC
'/-ί,.ν-','από τον '' κατακτητή"-, και αντίστροφα. Το σημείο όμως που χρειάζεται •'.•·"" "ιδιαίτερη προσοχή, είναι πως όλά τα στοιχεία που .συνθέτουν το φολκλόρ και
που ο Ζήγκλερ αναφέρει αναλυτικά, παρουσιάζονται από τον εθνικοσο
σιαλιστή εθνολόγο ως στοιχεία της :
ι σ τ ο ρ ί α ς ,
γονότος ότι οι σύγχρονοι Γερμανοί "βιώνουν
Λ
και η γνώση του <
την φυλετική τους συνέχε
.' με τους πρόγονους τους επειδή " λειτουργούν κοινοτικά " με βάση τις ί διες " φολκλορικές " εκδηλώσεις ταυτίζεται με την
γ ν ώ σ η
τ η ς
σ τ ο ρ ί α ς τους, πνευματικής και υλικής. Συνεπακόλουθα, η εθνολογί ως επιστήμη, αντικαθιστά την καθαυτή ιστορική επιστήμη, από βασικ-ός π όμως επίκουρος κλάδος της ( Science auxiliary
) που πρέπει να είναι κ
νονικά. Αυτή η αντίληψη δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μια προσωπική εκτίμ ση ενός εθνολόγου που - πράγμα κοινό στον επιστημονικό χώρο - προσπα-3 :
να αποδείξει την " ανωτερότητα ".της επιστήμης που διακονεί, κινούμεν
;/-.. από ." εγωιστικά." κίνητρα. Στην ουσία, αποτελεί μια αναγκαιότητα για ';;'ΐϊ" τον-εθνικοσοσιαλισμό'.v...;,
, ί -: . '--:ν;-ί . -:.
.
Καταρχήν, η εθνικοσοσιαλιστική σύλληψη της ιστορίας, προσπαθώντας vc
άτί'την_μία * εξάρει τον Άριο'γερμανικό :έθνος και απ'την άλλη να απο δείξει τον τρομακτικό κίνδυνο που διατρέχει από τουσ "'κατώτερους μέσω της επιμιξίας, κατάντησε τέλικά"βαθειά
α ν τ ι φ α τ ι κ
λαούς' ή.'Οπως
οχολιάζει εύστοχα και ο Γιερ Αϋσομπερρύ, -σύμφωνα με τους εθνίκοοΌΟιαλι- . οτές ιστορικούς, . " οι μεσαιωνικές μεταναστεύσεις αποδεικνύουν τ^ν ανω τερότητα των Γερμανών, και'τους
α λ λ ά τροφοδοτούν με νέες•ελίτ.τους Κέλτες
-(εκφυλισμένους) Λατίνους μ'αποτέλεσμα την εξασθένιση τητ μητέ-
ρας-πατρίοας.' 0 Καρλομάγνος δημιούργησε την αυτοκρατορία,- α λ λ ά τυς~~ λ,ωιαένοο'-'αττό τον Χριστιανισμό έσφα·ξε>.. τους Σάπωνες,Οι έμποροι τησ Χανσενικής 'Γνωσησ πολλαπλασίασαν τις ηρωικές τους επι χει ρήσεις α λ λ ά δη μιούργησαν τον αστικό τρόπο ζωής που παραγνωρίζει τις αγροτικές αρετές :( στι ς οποί ες.· στηρίζεται το φολκλόρ )"(1^7). Το σημαντικό επί του ποο;κειμένου'. δεν είναι μόνο το ότι, όπως. υποστηρίζει και O.K.. Φ. 3ερνερ(1^6) ,καμιά "'ιστορική σχολή " δεν έχει
απαρνηθεί περισσότερο την γερμανική
<ιστορία από όσο οι,Ιναζί ιδεολόγοι , ' αλλά. και . η ε ν τ ύ π-ω σ η που δημι ούργησαν στι ς ; μάζες^ οι αντιφατικές αυτές - ιστορικές εκτιμήσεις (Ι49):συνΐνηθισμένες να λειτουργούν με βάση T I C ": γενικές αρχές " και την: " όιπο|λικότητα".:," ( είτέΊΓαπό'-πραγματική ποοδιάθεση, είτε εξαιτίας της γερμανιί,ίκής 'προπαγάνδας)·, οι; μάζες'τελικά βραχυκυκλώνονται , αναζητώντας } μάταια Ημια αποκρυσταλλωμένη.μορφή του '.' μεγαλείου " των\ Γερμανών προγόνων τουο . Έτσι, η," ιστορία " αδυνατεί πλέον να τους εμφυσήσει όλα αυτά τα οποία ο Χίτλερ θεωρούσε ως τους βασικούς σκοπούς της διδασκαλίας της όταν έγ ραφε το " Jiein KariDf ". Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει η εθνολογία, μέ σα από την εξής " φαντασιακή " διαδικασία: οι μάζες, που βιώνουν ένα : " εθνικό υεγαλείο
." μέσα από τια
προπαγανδιστικές γιορτές και τα σύμβο-
• λα της εθνικοσοσιαλιστικής Νέας Τάξης, που αισθάνονται πρωταγωνιστέςήρωες του βαγκνερικού έργου, του λαϊκού θεάτρου του Τίνγκ, των μαζικών . εκδηλώσεων, και: των παρελάσεων, αποκτούν " συνείδηση '·' του προγονικού :
παρελθόντος μέσα από την _^_γνώαη " ότι " εκδηλώνονται " όπως και οι πρό0
γονοί
τους οι οποίοι κι αυτοί έπρεπε να ήταν " Γ·!εγάλο ι "". όπως "Μεγάλοι"
;είναί - δηλαδή"αισ·θάνονται^ -> οι ήρώες-εργάτες της Νέας Γερμανίας, Αυί;'τη την "^γνώση :." τη'ς,εκλαμβανόμενης ως "ιστορική ", φολκλορικής τους ^; συνέχει ας νΐέρχέτάι ^να προσφέρει η εθνολογία. Ετο: έργο της! σ υ ν : •- -., - r χ · Λ 1 ι— '".
ε π ι-
,κ ο ύ ρ ε
ί τα
ι ano την " ιστορία ":, το " Ιστορικό Ινστιτούτο της :,
, /-Γερμανίας ", π.χ., εκδίδει μεταξύ άλλων και το έργο " Κ διείσδυση των δυτικών ιδεών στην Γερμανία από -.χ ο. 17S8 έως το 18^3 " στο οποίο οι "ε !
';·. • ραιομασωνι κές ι 5έες " ταυτίζονται. με τον " δυτικό τρόπο σκέφης ' και ::, : παρουσιάζονται ως οι καταστροοε ί ς του ..λάϊκού-β ιταλιστι κού χαρακτήρα τ ./•,:. γερμανικής " ράτσας ", χαρακτήρα τον οποίο προσπαθεί να " αναγεννήσει .\j
:
εθνικοσοσιαλιστική εθνολογία.
.·•._-._
,[ί- ":-\ : Το " ιδεώδες του Βορρά;," στηρίζεται καταρχήν πάνω στην σάγκα και .:,-•; χι στην πραγματική ιστορική πραγματικότητα που αποδεικνύει ότι ουόέπο /• τε τα διάφορα γεραανικά φύλα είχαν " εθνική συνείδηση ",πολύ περισσότ ι '
•
/!
f'î-po μάλιστα " φυλετική ". Το " ιδεώδες του Βορρά ".λειτουργώντας με βά ,ση την ακρογωνιαία ρατσιστική αντίληψη για την βαθειά' σύνδεση της "γη - >/ -με .το " αί\ια",
απαιτεί :μια ενιαία γεωγραφική και πολιτισμική οροθέτη
'ΐ'.'ν'ση που θα περιλαμβάνει προς Βορρά τις Εκανδιναυικές χώρες και προς ϊίό 'ν>_;/'τον ελληνισμό. Είναι βέβαια ευνόητο πως, με αυτό το σκεπτικό, η "πίστ •""δι στην "--κοινή προέλευση " δεν μπορεί να στηριχτεί στην " ιστορία του γ ;^)ίμάνι κού έθνους", γιατί ακόμα κι *' αν"αποδεϊχτε ί " όχι
χα νοτιο-γεραανι κά
•/;.";, ούλα είχαν " φυλετική συνε ίδηση - ". παράμενε ι το πρόβλημα των Εκανδιναυ •:>'?l,-j(o ι -οποίοι μάλιστα είχαν τεράστι ες: L στόρι κές διαφορές με την Γερμανία ;;ίΐ;\κύρίως όμως των Ελλήνων. Έ τ σ ι η "". ιστορική σχέση '· μεταξύ Σκανόιναυών
;
/:/·. Γερμανών-Ελλήνων πρέπει να αναζητηθεί πολιτιστικά στον χώρο : του μύθου V;.:, και του φολκλόρ και, συνεπακόλουθα, χρονολογικά σε μια " απώτερη προϊ στορία ", δηλαδή στις " απαρχές ", όπου όλα είναι, ένα και όπου- η "ιστ ρία " είναι ήδη συμπυκνωμένη σ'αυτό το ένα (βλ. σελ. %ί% ) (150). _''.·••
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, στην διαμόρφωση του ρατσισμού κατά τον
"'- 19 αι. (Γκομπινώ, Τσάμπερλαιν) , συνέβαλε πολύ και η γλωσσολογία με τα -/,- .πορίσματα της για μια αρχέγονη κοινή γλώσσα των φυλών που ονομάστηκαν .,. Ινδοευρωπαϊκές, ή όπως το προτιμούσαν κυρίως πολλοί Γερμανοί επιστημό ' /' νες, Ινδογερμαν ι κές. Χάρη στην παράλληλη ανάπτυξη της έρευνας της μυθ /
λογίας και της θρησκείας των αρχαίων Ευρωπαϊκών λαών διατυπώθηκε η θέ
ί';:':"· ση - που αποκρυσταλλώθηκε από τον Ζωρζ Ντυμεζίλ στην τριακονταετία 19 /;/; 1960- (151) - περί της " τριμερου^ς ινδοευρωπαϊκής ιδεολογίας "(idéolog |?S-/.tripartite indoeuropéênne^ ) που επιδέχεται κάποια σύγκριση με το εθνι
:
ς ^οοθθιαλιστι κ<5 μ ο ν τ έ λ ο
ι
τ η ς κ ο ι ν ω ν ι κ ή ς ο ρ γ ά ν ω σ η ς : Στην κορυφή τ η ς
νωνικής ι ε ρ ά ρ χ ι α η ς Β ρ ί σ κ ε τ α ι 1
ι δικαστικής "'εξουσίας, ται σ τ ο υ ς . π ο λ ε μ ι σ τ έ ς , '••••οχ ove Ί τας ;
κοι
ο β α σ ι λ ι ά ς , κάτοχος τ η ς " μ α γ ι κ ή ς " και
στον ο π ο ί ο α ν τ ι σ τ ο ι χ ε ί
ο Φ ύ ρ ε ρ . 0 λαός
χωρίζε
που εκπληρούν τ η ν " λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α τ η ς δ ύ ν α μ η ς " ,
π α ρ α γ ω γ ο ύ ς τ τ ς τ ρ ο φ ή ς , που ε κ π λ η ρ ο ύ ν 'την'.'λε ι τ ο υ ρ γ ί α τ η ς
"."Γ'αυτές
τις
της
δύο κ α τ η γ ο ρ ί ε ς α ν τ ί σ τ ο ι χ ο ύ ν . ο ι
γονιμότη
ήρωες σ τ ρ α τ ι ώ τ ε ς
εργάτεζ τ ο υ Τ ρ ί τ ο υ Ρ ά ι χ . Η έ ρ ε υ ν α α υ τ ή δ ε ν ε ί χ ε ο λ ο κ λ η ρ ω θ ε ί
την
και
και
εποχή
!
'του χ ι , τ λ ε ρ ισμού •και γ ι ' α υ τ ό ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς - δ ε ν υ π ό ο ε σ ε να κ ά ν ε ι /συστηματική " ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ή ." ε κ μ ε τ ά λ λ ε υ σ η . . τ η ς . • . Α ν τ ί θ ε τ α όμως, ε ί χ ε
α
ν α π τ υ χ θ ε ί πολύ -.η έ ρ ε υ ν α σ χ ε τ ι κ ά με τ ο υ ς ε λ λ η ν ι κούς μ ύ θ ο υ ς , · θρηΟκεί α και γ ι ο ρ τ έ ς που ε ί χ α ν τ ύ χ ε ι
συστηματικής σύγκρισης < : με τ ο υ ς
αντίστοιχους
γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ ς ; κα^. σ κ α ν δ ι ν α υ ι κ ο ύ ς . Καταρχήν,
κατά τ ι ς
α σ γ ε ς του 20
ν
σ β ή τ η τ η κο ι τ ί δα τ ο υ ε λ λ η ν ι κ ο ύ
α ι . η ι σ τ ο ρ ι α -θεωρούσε ως α ν α μ φ ι
πολιτισμού
τ η ν ; π ε ρ ι ο χ ή β ό ρ ε ι α του Δούνα-
, βη : ( π ε ρ ί π ο υ . στην σ η μ ε ρ ι ν ή Ο υ γ γ α ρ ί α ) α π ' ό π ο υ . . . " μ ε τ α ν ά σ τ ε υ σ α ν ". ο ι
Έλ
ληνες σ ε - δ ύ ο κ ύ μ ά τ α : π ρ ο ς τ ο άκρο τ η ς Β α λ κ α ν ι κ ή ς ' χερσονήσου•'• (πρώτο μ ε γ ά λο: κ ύ μ α : Α χ α ι ο ί , Ί ω ν ε ς , δεύχερο:
Δωρι ε ί ς ) ( 1 5 2 ) . ...Την θέση αυτή υ π ο σ τ ή ρ ι
ζαν πολλο ί Γ ε ρ μ α ν ο ί : ι σ τ ο ρ ι κ ο ί - και ε λ λ η ν ι σ τ έ ς , . όχι
απαραίτητα
εθνικιστές
'{if) ρ α τ σ ι σ τ έ ς .'-/.Παράλληλα,' ο ι . α ρ χ α ί ο ι , : . Έ λ λ η ν ε ς ν π ε ρ ι γ ρ ά φ ο ν τ α ν με : " . β ό ρ ε ι α • UßA-ij/.;'/ 'Αρ'ιαΐ " : .·-.). φ υ λ ε τ ι κ ά χαρακτηριστικά·».",':;-ο ^.μεγάλος ι σ τ ο ρ ι κ ό ς .τΐ'.χ.,
έ γ ρ α φ ε , στα : 1 9 1 2 - ό τ ι
Ππλοχ,
" οι Λ α κ ε δ α ι μ ό ν ι ε ς ' π α ρ θ έ ν ε ς " που τ ρ α γ ο ύ δ η σ ε ,
ο Αλκμάνας στα " Π α ο θ έ ν ι α " του ήταν ξ α ν θ έ ς και ο ι γ υ ν α ί κ ε ς τ η ς
Βοιωτί
ας π α ρ έ μ ε ν α ν ακόμα ξ α ν θ έ ς τ ο ν τ ρ ί τ ο α ι ώ ν α (ενώ) τ α ο μ η ρ ι κ ά έπη π ε ρ ι γ ρ ά φουν τ ο ν Α χ ι λ λ έ α , τ ο ν Α ί α ν τ α και τ ο υ ς Α τ ρ ί δ ε ς , α ν ά σ τ η μ α . " Ή δ η τ ο 1342 ο Λύττον " βόρειο' αίμα " ( 1 5 3 ) ,
ως ά ν δ ρ ε ς με
είχε υποστηρίξει
ότι
οι Έ λ λ η ν ε ς
θ έ σ η την ο π ο ί α συμπλήρωσαν δ ι ά φ ο ρ ο ι
κατά. τ ο ν Μεσοπόλεμο μ ε τ η ν σ τ ε ν ή σ χ έ σ η μ ε τ α ξ ύ ε λ λ η ν ι κ ώ ν μύθων. 0 Χανς" Γ κ ύ ν τ ε ρ έ γ ρ α φ ε χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά ό τ ι
επιβλητικό
και
είχαν
επιστήμονες των.βόρειων
" η ηρωική σάγκα των
Ελλήνων ε ί ν α ι μ ι α κ α θ α ρ ή αντανάκλαση τ η ς β ό ρ ε ι α ς ρ ά τ σ α ς " ( 1 5 4 ) . Τ ο ί δ ι ο σ υ ν έ β α ι ν ε ,κα.ι με τ ο υ ς θ ε ο ύ ς : " Κ Αθηνά, η ξ α ν θ ε ι ά θ ε ά με τ α μ π λ ε μ ά τ ι α , όπως τ η ν π ε ρ ι γ ρ ά φ ε ι
και ο Πίνδαρος, ' ε ί ν α ι
οι γ ε ρ μ α ν ι κ έ ς Β α λ κ υ ρ ί ε ς i^Tou γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ θ ε ο ύ
"(155).
ο π λ ι σ μ έ ν η γ ι α συμπλοκή όπως
Οι Β α λ κ υ ρ ί ε ς ε ί ν α ι
μ υ θ ι κ έ ς θ ε έ ς , "κόρες
Ό ν τ ι ν που θ ε ω ρ ε ί τ α ι /ως- ο α ν τ ί σ τ ο ι χ ο ς - τ ο υ Δ ί α τ ο υ
ε λ λ η ν ι κ ο ύ - ( κ α ι ϊ τ ο υ ρ ω μ α ϊ κ ο ύ ) πάνν"ε~ου.; ' Η τ α ν / ν ο η τ έ ς ως κ α τ ε ξ ο χ ή ν
217
πολεμι-
κές θεότητας και μάλιστα αποτέλεσαν αντικείμενο έμπνευσης του Βάγκνερ ο οποίος συνέθεσε μια όπερα με τίτλο ." 3αλν<υρία ". Από την μορφή της Αθηνάς , ο εθν ι κοσοο L αλισμός συγκρατεί ακριρώς μόνο αυτή την ιδιότητα: . ' της πολεμικής .τέχνης (ί\λ· και σελ.. Lo?,).
Στο εξώφυλλο ενός έργου για
).ϋΖτην γερμαν-ική τέχνη ( '.'Dio Kunst irn deutschen Peich") που κυκλοφορήθηκε :
: :
'..το, 19^2, ο εθνι κοσσσιαλιστι κός . αέτός-; ( σύ ι 3'ολο της " πολεμικής Γερμανί ..;'ας ": βλ, σελ. Ιβλ )-μαζί.με την δάδα ( την εθνικοσοσιαλιστϊκή "φλόγα" . . ·:-,ί:λ.- σελ. ÌQ3 κ.ε.) απλά','συμπληρώνουν" την εικονιστική σύνθεση,, όπου την :,-;. .κυρίαρχη θέση κατέχει;·το κεφάλι της Αθηνάς με · το πολεμικό στοιχείο της ;ί την πεοικεφαλαία ( και όχι την " γλαύκα ", την κουκουβάνια· της ''σοφίας •'
:
i
'
! που_υπήρξε το κατεξοχήν - σύμβολο της; 1 ' γλαυχώπιόος -θεάς " ) .
•• :
:
Το γεγονός
ότι
ο- Άγγλος
ιστορικός
•'?. Α. Ρά'ι'τ ε ί χ ε
χαρακτηρίσει
τη
' : , ομηρική σύλληψη του έρωτα των θεών ως ,'Όκανδ L ναυ ι κού τύπου " ( 1 5 6 ) , •{γ- τρέπει πως
το συμπέρασαα της"*
εξάλλου.το
Βόρειας αύσηο της πρώιμης Ελλάδας
επι
"(157),ό
αποδεικνύουν και τα "ελληνικά αγάλματα που " δείχνουν πά
ΑΑ;·: ντα την : καθαρή Βόρεια ράτσα " (158).
-.'•> ' "•;•-
.
ν :
'
•--/
- -Α - - : "
περίοδος της γερμανι xf,c ' ιστορ ίας"Γ"σύμπ"ί~πτει με
ΆΆ
Η εθνικοσοσιαλιστϊκή
'-.την
εποχή που έγραοε τα σημαντικότερα .έργα του ο - ^-θεωρούμενος ως -με-
'"-'' .; γαλύτερος
ιστορικός
της. αρχαιοελληνϋκήοΑ-θρησκε ίας :·'άρτι ν-·Πίλσσσυ, σουη-
•• · ;{.;' δικής καταγωγής .-. Κατά τρόπο εντελώς ^περίεργο', · το έργο του παρουσιάζετα rV-'ως" απόλυτα εναρμονισμένο : "- μ ε ' τ ο Α.: σμού' στον χώρο της συσχέτισης και
της αρχής του 2G ,.(159),
Ακολουθώντας
εθνικοσοσιαλι-
(Βόρειας) παράδοση
ένα γ ε ν ι κ ό
σκεπτικό
των διάφορων -θρησκευτικών και λα'ικών αγροτικών γιορτών και
"εκδηλώσεων που δ ι α κ ρ ί ν ε ι
;
μεταξύ της γερμανικής
του αρχαιοελληνικού πολιτισμού.
σύγκρισης
βασι'κό ζητούμενο του
αι.
και ορισμένους
Άγγλους ερευνητές
του 19
και
(όπως τον " σκαπανέα " της εθνολογίας Φρέϋζερ ,
τον Κόρνφορντ (160),
κ. ά . ) , ο Ιίίλσσον1 αναζητά συστηματικά τ ι ς
Α-_ ομοιότητες μεταξύ του αρχαιοελληνικού και- του γερμανικού φολκλόρ.; Πα, ράλληλα, προσπαθεί να παρουσιάσει το ελληνικό :•. ως απευθυνόμενο προς τ ι ς
" ουράνιες θεότητες
θρησκευτικό
" και εμπνεόμενο
- - ; : βαθειά αφοσίωση στον " θεϊκό νόμο " . Βασικό του έργο ε ί ν α ι Α,Α. δες "Geschichte Ay jA μοσιεύτηκε
der .Griechische
το 1941 •'(:• και
συναίσθημα από μια
το μνημειώ-
Religion", του οποίου b πρώτος τόμ'-o-.j δη
ο δεύτερος:;^τοΑΐ950 .) -στην σε ι ρ ά "
Handbuch de
iiltértunswissenschaft νολικού -
ος
0
;
Πρήσκειολόγος
του' ( 1 6 2 ) :
£ργο
).
,
'/"
-,-;'
των' ι στόρικών
• ( '• '
Το χ θ ό ν ι ο
ο Ποσειδώνας
δεν
του ε λ λ η ν ι κ ο ύ ,νοί
στοιχείο/
μ'αυτήν
τελετουργικά
κ.ά.εκ-
" καταρχήν
" επιμίωση
-
σχετικά
π ά ν θ ε ο υ , ( όπως το
"ουράνιες
" και
ο
αν υ π ά ρ χ ε ι ,
δεν
στην
ούτε
Ελλάδα
(αρχικά):ό]
είχαν, υποστηρίζει
άλλοι
ο~ Ζ ε υ ς
ύψιστος
μεγάλοι
Γερ^α-
Βιλαμόβ ι τ ς ) ( 154)
ζωη των α γ ρ ο τ ώ ν -και τ ω ν λ α ϊ κ ώ ν
στρωμάτων
των ήταν-
μ ε ι λ ί χ ι ο ς , κ α ι . κ τ ή σ ι ο ς .': ι 3 ε ρ μ ό τ ε ρ η . ή τ α ν η λ α τ ρ ε ί α τ ω ν
ηρώων
των ο π ο ί . ω ν . ' τ α λ ε ί ψ α ν α " ή τ α ν ν ' π ε ρ ι ζ ή τ η τ α ,'ως - δ υ ν α μ ο ύ χ α /και
θ α υ μ α τ ο υ ρ γ ά . Ci
ξ,ωμάχοι
τις
τιμούσαν-/και" τ ο ν .κατεξοχήν
ποιμενικό
"
π ρ ω τ ε ύ ο ν , ενώ
''.πόλεων λ ί γ ο ΐ · , : : α π ό ' τ ο υ ς . μ ε γ ά λ ο υ ς ν θ ε ο ύ ς : . τ ί μ ώ ν τ α ν , μ ε τ α ϊ , ύ . . .των" ο π ο ί ω ν • 'ηάντα
προ-
σπουδαιότερος
είναι
σ_.Λ. -Ι·!άλτεν : .( 1 5 3 )' κ α ι . ρ π ο λ ύ ς . 0 .
" Στη . θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ή
της
- , _ ; ' • ' '
ήταν αρχικά υποχθόνιος;θεός
ελληνιστές,Λόπως' γ)
όσο κ ι
έμπει
σχετικό
' ( . ' θ ε ό ς , :-" λ α τ ρ ε ύ ο μ ε ν ο ς : ."από , τ ο υ ς - Έ λ λ η ν ε ς ; π ρ ι ν . ακόμα, έ λ θ ο υ ν ο Δίας.
συ
πρόσφατο
, ;.'
είναι
του
ο - εςίσου
στο
:
χρόνων αποτελούν
κυρ ί αρχές" θ ε ό τ η τ ε ' ς : της
κυρίως
Παπαχατζής
( μ ι ν ω ι κ η ς - μ υ κ η ν ά ϊ κ ή ς .) . " ' : / ^ V
Τστοριχής β) Οι
εντοπίσει
Πικόλαος
'.-".. α ) -Η ' ε " λ λ η ν ι ' κ ή ; . θ ρ η σ κ ε ί α ν ΐ . χ α ΐ - ' τ α 5ίΐλώσεις
Παραθέτουμε τα βασικά σημεία
( 1 6 1 ) ,: όπως τ α έ χ ε ι
έ ρ γ ο υ 'του Έλληνας
Γΐόναχο
"(
θεό. Πάνα,
νύμφες
και
( y i l e' θ ε ό τ ή τ ε ς Έ υ ω ν - : ' π η γ ώ ν ν κ α ι Έ ώ ν ; 1 π ο τ α μ ώ ν ^ 0 λ ρ 1 % μ ε τ ε ί χ α ν ';στι ς;' γ ι ο ρ τ έ ς ; ι ο ί ; 4 σ τ α : Δ ι ο ν ύ σ ι α / με"', τ ι c p φ α λ λ ι κ έ ς " π ο μ π έ ς ν ΐ Σ ε - σ χ ε τ ι κ ά . ψ η λ ό τ ε ρ η ^..λαϊκής θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ή ς · " ' ζ ω ή ς · β ρ ι σ κ ό τ ά ν ; ; η ς
και
της- Κόρης
" ; : ••: -ν~ •': .*--'• •
δ ) Η 8ομή κ α ι μενων
είναι
κής)^ λ α ϊ κ ή ς ε)
Π "
το
γενικά
περι_εχό!μενο
ευλαβική'τάση
βόρειας
φολκλόρ.
·
I t r o o muri g".,
" μ ι α αφοσίωση
νής στα
Έργα "
Ησίοδου,
του
Δεδομένου .J
ότι
τους στην
-
^
.
τελετουργικών και
δρώ
γερμανι
είναι
ν ο η τ ή ως μ ι α
νόμο."
"Lega
που ε ί ν α ι
σύμφωνα: με τ η ν ο π ο ί α ή τ α ν α ρ ε σ τ ο ί
θεσπισμένους
εμοα στον
σχολαστικά
στη
ζωή. τ ο υ ς
κανόνες ηθικής
και
δ ί κ α ι α ς ζωής
α ρ χ α ί α Ελλάδα η θ ρ η σ κ ε ί α α π ο τ ε λ ο ύ σ ε
έναν'κατά
κ ά π ο ί . ό τ ρ ό π ο . " modus / v i v e n d i - . . " -αλλά β ρ ι σ κ ό τ α ν
λεξάρτηση
με
την π ο λ ι τ ι κ ή
Δήμητρας
'
'! σ τ ο θ ε ϊ κ ό
θ ε ό ο ι (άνθρωποι π ο υ φ ρ ό ν τ ι ζ α ν ν α τ η ρ ο ύ ν παραγγέλματα και
•
(σκανδιναυικής
" των α ρ χ α ί ω ν Ελλήνων
listische "
,:
••'_[•/•-
αρχαιοελληνικών
ί δ ι α με α υ τ ά τ η ς
παράδοσης και
ε λ ε ϋ σ ι νι'ακή\ λ α τ ρ ε ί α τ η ς
> των
β α θ μ ί δ α .της . ;
χαΐ: την· καθόλου- κ ο ι ν ω ν ι κ ή
σε
όχι
τα
θεί'κ ".
απλώς
σταθερή
αλ-
ζωή, - η : οροθέτηση
: του πεοιεχόμενου και της λειτουργίας τη e με βάθη τις .παραπάνω αρχές δί-
::
;•'- "' ν ε ι τ η ν εικόνα του ελληνικού πολιτισμού μέθα από μια διττή διάσταση:α) :. την βασική λειτουργία μέσα από την' υπακοή σ'έναν " θεϊκό νόμο" επιβεβ/"' λημένο από -θεότητες της κοσμικής τάξης και αρμονίας
(ουράνιο στοιχείο]
•".'·.' κάτω από την εξουσία.του θεού .: του ·. κεραυνού Δια * και., β) την εκδήλωστ .· ^ του'.πιστού με τρόπο λαϊκό και βιταλιστικό (ηρωολατρεία, σύνδεση με τη\
;',.-. γη , αγροτι κές . τελετουργίες ) .Η απόρριόη της χθόνιας .. φύοτ]ς των £εών (θέ j /..ση του •:!'. Γίίλσσο^που μάχεται/ο II. Παπαχατζής) τους δ ι α, ο Ό ρ ο π ο ι :
;
1
ν'·.. ε ί από την ^ουσί α του τρόπου έκφρασης -'· της ΰρησκευτι κότητας , για να τοι li- .' τοποθετήσει ^σε ένα ανώτερο επίπεδο από τους " θνητούς ", αλλά, ταυτόχ•;•;'/ ρονα, η λειτουργία των " -θνητών'" με βάση τον θεϊκό"καθαρό" (ουράνιο, συχνά " ηλιακό" )νόαο εγγυάται την ύπαοξη της σχέσης_ μέσα από την χ ε ι ν·' ραγώγηση της κοινωνικής συμπεριφοράς του πολίτη (που είναι και θρήσκε:. .-;. \τική) . ';;.·"{
-
-
:': -
:
-
_ --
ΪΙε. /το ίδιο σκεπτικό, .οι Γερμανοί ιστορικοί και φιλόλογοι του
TDÌTC
"vi.Ράιχ," όπως ο γνωστός ελληνιστής και πανεπιστημιακός καθηγητής Ξ-άλιερ ί///;/;'θττο~,'εξαίρουν την "'λειτουργία '' του -ελληνισαού μέσα από το απολλώ;
'// .;' ν ε ι ο στοιχείο, που, συμβολίζει : .α) την καθαρότητα ( Απόλλων = -θεός του ή -
^•^ίλιου " και' του· φωτός , ' κατ εξοχή ν'Υ-"/.' ουρά vi ά;." . μορφή) , . β ) .την /κοσμική αρ ί//// νίά ·( που εγγυάται ο'ήλίος), γ) την κοινωνική ευρυθμία (που' συνεπάγεται ///^από^την ; πρώτη και μετασχηματίζεται 'στην μαντϊκή 'ιδιότητα του Απόλλωνα
;;•••••'..'.και στην απόδοση σ'αυτόν του ημερολογίου με βάση το οποίο οργανώνεται ανθρώπινη κοινώνία-δραστηριότητες), δ) την μουσική (που στηρίζεται σττ '^ ' αρμονία) , ε) τον πόλεμο ( οι σαΐτες του* Απόλλωνα παίρνουν τον συμβολίί ;•;•:/ μό των ακτινών του φωτός, και αντίστροοα), στ) το κάλλος ( "φυσικό "γ\ ...· ρισμα,' και, συμβολικά, σύνθεση όλων των παραπάνω ) . Έ τ σ ι , όλες οι συνι'_// σταμένες, οδηγούν βασικά σε ένα ειδικότερο .τμήμα του ελληνισμού, το δο . ρικό στοιχείο, κατεξοχήν -θεός του οποί ου. υπήρξε ο Απόλλωνας: στην apxc Σπάρτη οι " θνητοί " λάτρευαν αυτόν, τον. " ανώτερο " (χάρη στην πολυσή;- μάντη συμβολική του. ) τθεό με γιορτές και δρώμενα δ ιπλού__χαρακτήρα : αψε ;.;';:' νος μεν οτρατιωτιχό , αφετέρου αγροτικό • ( 165) . >c; •
-
·
.
;
*
^
,· : //
:
/ Η σύνδεση της ελληνικής αρχαιότητας με την γερμα'ν^ή, αν εξαιρε-θεί
ΐΐ% η .:"Γ κοινή · ι νδοευρωπαϊκή·; καταγωγή " ,;·' δεν· μπορούσε να επιτευχθεί "ιστορι £·;;Ηκά;;" ,//αλλά μόνο μέσα/από: τον. κοινό/.παρανομαστή της- μυ-θολογίας και των
. .·:V -
'.•λαϊκών δ ρ ώ μ ε ν ω ν .
Σ τ ο ν τ ο μ έ α αυτό ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό ς
ΰυμους": συνεργάτες
βρήκε
πολλούς"πρό-
σ τ ο ν χώρο των., γ ε ρ μ α ν ι κ ώ ν Π α ν ε π ι σ τ η μ ί ω ν ,
τους ο π ο ί ο υ ς , δεν. . υ π ή ρ ξ α ν '' δ ε δ η λ ω μ έ ν ο ι
'". π ο λ ι τ ι κ ο ί
πολλοί
από
ο π α δ ο ί του αλλά α φ ε
:
νός μεν έ τ ρ ε φ α ν , ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ά α ι σ θ ή μ α τ α , α φ ε τ έ ρ ο υ δε ζούσαν τ η ν • " , ' ε λ λ η ν ι κή φ α ν τ α σ ί ω σ η . · ' , που σ υ χ ν ά χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε ι
τους μελετητές
(^ μ ι α μορφή , α υ τ ή ς . τ η ς . φαντασίωσης ε ί ν α ι
του
ελληνισμού
και η " π ρ ο γ ο ν ο π λ η ξ ί α " . π ο υ χ α
ρακτηρίζει';.-τους σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ ς ' . Έ λ λ η ν ε ς , ' η ο π ο ί α β έ β α ι α ο φ ε ί λ ε τ α ι σ ύ ν θ ε τ ο υ ς , π α ρ ά γ ο ν τ ε ς Γι'στορικού ,, κ ο ι ν ω ν ι κ ο ύ νου) . Χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ό
παράδειγμα αποτελεί
σε
, και" π ο λ ι τ ι κ ο ύ ,
περιεχομέ
η π ε ρ ί π τ ω σ η του Ερνστ
καθηγητή στο Π α ν ε π ι σ τ ή μ ι ο • τηο Κολωνίας :της•_.- ε λ λ η ν ο τ ρ α ο ο ύ ς : Φιλολογίας κ α ι ; ρ α θ ύ γνώστη της κλασσικής
φιλολογίας
πολυ
Γ.πέρτραμ,
-
και τ η ς
γερμανικής ιστορίας
-της : τ έ χ ν η ς i, ' Ε θ ν ι κ ι σ τ ή ς - - π ρ ι ν από τ η ν ά ν ο δ ο του ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ο ύ " στην :
ξ ο υ σ ί α , ο , Γΐπέρτραμ " κ α τ έ λ η ξ ε οπαδός τ η ς : ν α ζ ι σ τ ι κ ή ς
θ ε ω ρ ί α ς χωρίς~όμως
ενα
·;.'γίνει" μ έ λ ο ς .του 1 'κόμματος ,"-': και προσπάθησε' με τ ο έ ρ γ ο του "να σ υ ν ε ν ώ σ ε ι ;;-την ελληνορωμαϊκή" Ά ρ ι α " α ρ χ α ι ό τ η τ α μ ε • τ η ν ; γ ε ρ μ α ν ι κ ή • κοσοσίαλΊσμός· τ ο υ ; π ε ρ ϊ έ π ο ί η σ ε :Γκόρρες
μ ε γ ά λ η τ ι μ ή α π ο ν έ μ ο ν τ α ς του το
19^2". κ α ι .το; λ ο γ ο τ ε χ ν ι κ ό . β ρ α β ε ί ο
το
μυθολογία.
)(165).
:,Γπερίπτωση" ε ί ν α ι νάυτή ν τ ο υ ϊ.Χέλμουτ , Γ'πέρβε : .που σ υ ν έ γ ρ α ψ ε σειρά."
Geschichte
Μπένγκστον,
(βλ.
σελ'.
Ί,Ί,Ο ) , θ ε ω ρ ε ί
35
με β ' έ κ δ ο σ η τ ο 1951
σ τ ο ι. χ ε
-) και ο ο π ο ί ο ς υ π ή ρ ξ ε μ α θ η τ ή ς τ ο υ Β.
" δ ί ν ο ν τ α ς μια συνθετική
ερμηνεία,
?,
Ό τ τ ο ( βλ. σελ.
π ρ ο σ π α θ ε ί να λ ά β ε ι
φυλών και π ε ρ ι γ ρ ά
ξ-εχωρ;. ι σ τ ή σ υ μ π ά θ ε ι α
τ ο
ί ό "-π ο υ
σ τ η ν
ε ν σ α ρ κ ώ ν ε :τ α ι
( 1 6 7 ) , · που ο ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό ς να " ε ν σ α ρ κ ώ σ ε ι
δ ω ρ ι κ ό
" ο/ σ ύ γ χ ρ ο ν η π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ( β λ .
*_
" '
- 22ΐ-::ν ν ;ξΙ!
του
σελ.'Χ^κ.ε^.
σε: κ ά θ ε τ ο μ έ α των
και των γ ρ α μ μ ά τ ω ν , κ υ ρ ί ω ς στην γ λ υ π τ ι κ ή και τ η ν λ ο γ ο τ ε χ ν ί α .
:
Σ π α ρ τ. η "
" μ ύ θ ο ς . " προσπάθησε με τ η ν σ ε ι ρ ά
Συνεπακόλουθα, ο " μύθος " υ π ε ι σ έ ρ χ ε τ α ι
- ·
και
" κ α τ ε υ θ υ ν τ ή ρ ι α γραμμή " του
ι δ ι α ί τ ε ρ α υπόψη ;του την. ι δ ι ο τ υ π ί α των ε λ λ η ν ι κ ώ ν ί - μ ε
μι ά' δ ί τ ο μ η - " Ε λ λ η - .
ό τ ι . τ ο έ ρ γ ο του Χ. ΓΊπέρβε " πρόσφερε α ν α μ φ ι σ β ή τ η τ α π ο λ λ ά "
στην έ ρ ε υ ν α " γ ι α τ ί
ρε
σχετική
του ο π ο ί ο υ η " Ι σ τ ο ρ ί α τ η ς α ρ χ α ί α ς Ε λ λ ά
δος " σ τ η ρ ί ζ ε τ α ι : κατά υ,εγάλο μ έ ρ ο ς σ τ η ν Πέλμανν
το
d o r ' Fr uh e nei e h V o l k e r " ( - " Ι σ τ ο ρ ί α
, των πρώιμων λ α ώ ν ' " : : τ .. : ' Δ ' κ α ι Ε', 1931 κ α ι : 1 9 2 3 , 1952). 0 π ο λ ύ ς : Χ .
Άλλη
εθνι-
βραβείο
τ η ς . Ρ η ν α ν ί α ς το 1 S ^ 4 , (
[•19^6 ο Γ-Γπέρτραμ.;.εκδιώχτηκε,, από το Πανεπιστήμ-io
"•'νίκη : ϊ σ τ ο ρ ί ά " ί σ τ η ν
0
τεχνών
Σ τ ο ν χώρο
;
•.V: της /γλυπτικής , η τέχνη " μυθοποιείται ". ιδεολογικά για' να'στήριζε ι an ,; ." ιστορική άποψη " την " παν-ινδοευρωπαική "κοινή κληρονομιά. Βασικό 'πρωτεργάτης αυτής της "μυθοποίησης" και συστηματοπο ιός του ι'δεολογιχ /υπόβαθρου της, είναι ο Ρίσαρντ Σάϊμπε, καθηγητής της γλυπτικής στην C Ν.όαρόύρτη μέχρι το 1922 και στην συνέχεια στο Βερολίνο. Το έργο του λει j% / ...τουργεΓ με βάση την Ο ι α σύλληψη με - εκείνο του Ι'πρέχζρ
και η εθνικοο
/;/σΐαλι στ ι κή προπαγάνδα το εξαίρει /κυρίως γιατί το θεωρεί ότι μεταφέρει ν,^στην^ σύγχρονη - εποχή τις ελληνί-κές αξίες μέσα από τον μύθο,αυτόν τον e -ζφ: ποίο^αντί λαμβάνεται ως πραγαατ ικό - μοχλό της ιστορίας. Στην εβδομαόιαί /·, γαλλική/έκδοση-της ," Die pariser Zeitung" .της 10' ;
Οκτωβρίου .19^2, έν
;
ίί- άρθρο εξεθίαζε ως εξής την συμβολή του • Εά'ϊμπε στην σύλληψη της " μύθο
1/:'/-; ποίησης^- !//ως απαραίτητη -προϋπόθεση -γ ι α: την εξέλιξη του ευρωπαϊκού ποοί/ί-λιτ;ισμού :''':',-'"'• Πολλοί λίγοι καλλιτέχνες κατόρθωσαν και κατορθώνουν, δημι ;
v0r Όυργωντας/ένα έργο σαν αυτό που 'εξετάζουμε, ν'αποφύγουν τον κίνδυνο τ
:;ΐ/?/;αλληγρρίας . η .οποία1 χαρακτηρίζεται από το γεγονός πως περιέχει ένα ανε /ΐ^ξ,άρτητο.-•' κομμάτι"::πνεϋματι'κού κ'αι συγκινησιακού'. νοήματος, που είμαστε υ SSS ποχρεωμένοι να το συμπληρώσουμε με τη σκέψη και την προσωπική συγκινώ ί/ΚίΖ/ση; αν. θέλουμε να; κατανοήσουμε το έργο./Γΐέσα' στην τέχνη του 19 ΐΜ^;αρχών/τρϋ"'20^/ αι . , • συναντούμε ένα μεγάλο αριθμό
και τω
από αλληγορικά έργα,
ΐ%|^;^ερνα:/πρυ ^παρουσιάζονται σαν/ αλληγορι κά>. από. :'τα/οποί α λε ίπε ι' η πραγμ /{χ*: τι κή/ζωτική ενότητα . ανάμεσα στην υλική έκφραση τ'ου θέματος και το νόη /•;'//. μά; του";\ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα. Κι; όμως αυτή η ενότητα πρέπει ;./:': νά'ναι ο βασικός σκοπός της καλλιτεχνικής δημιουργίας και, σύμφωνα με /;./"·τΠ γνώμη μας, η ιδιαίτερη επιδίωξη της εποχής μας που απαιτεί αυτό πο Λ
- ;'θα μπορούσαμε να ονομάσουμε μυθοποίηση. Είναι γνωστό πως χαρακτηρίζου
-.//"με* σαν
μ υ θ ι κ ή
:;
//,:.π ο ι' ε ί : , τ ι ς
τ η ν
ν ο ο τ ρ ο π ί α
δ υ ν ά μ ε ι ς
$-: ''/: φ /ύ ; σ /η ;; ς ..; Η τ έ χ ν η των Ε λ λ ή ν ω ν
κ α ι . τ α
που
α ν θ ρ ω π ο -
σ τ ο ι χ ε ί α
της
μας φ α ν ε ρ ώ ν ε ι τ ι ς μ ε γ ά λ ε ς
πλαστι
"/•!_, κ έ ς . δ υ ν α τ ό τ η τ ε ς που π ρ ο σ φ έ ρ ε ι στην τ έ χ ν η αυτή η ν ο ο τ ρ ο π ί α . Ε ί ν α ι
α δ ~υ
,/:'• "...ν α τ ο : . : ν α φ
α ν τ α σ τ ο__ύ_μ ε
...//: ρ ί;: ς .. τ ο υ ς
μ ύ θ ο υ ς . Χωρίς α υ τ ο ύ ς δ ε ν θ ά φ τ α ν ε π ο τ έ ε κ ε ί που ε
·:^ΰ,φτασε - ". /... . · . " ' : · - • • - " '
ε λ λ η ν ι κ ή
'" i
τ έ χ ν η
χω
''•''."-
!|ΑΑ*^/.·/Αλλά : η - ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι ο τ ι κ ή " μ υ θ ο π ο ί η σ η " - ^ λ ε ι τ ο ύ ρ γ η σ ε μεαά
από δ ι α
χ|Λ^δικά"σίές ; ξ ε ν ε ς , π ρ ο ς :-το : ε λ λ η ν ι κ ό ^ ^ δ ε ω δ ε ς , σ τ η ρ ι ζ ό μ ε ν η σ τ η ν · λ υ ρ ι κ ή
έξαρ
" Ο η 'και τ ο ν ' ρ ο μ α ν τ ι σ μ ό . :
= ε£νικοσοσι_αλισμός ο) οε ν ε α ν ι κ έ ς
To 193S,
ο ΜπαρτΑεμύ Ό τ τ .'έγραφε σ χ ε τ ι κ ά ό τ ι
" που δ η μ ι ο υ ρ γ ή θ η κ ε από τ ο υ ς ν έ ο υ ς ,
ο
που β α σ ί ζ ε τ α ι π ά -
κ α ι ' ε ν θ ο υ σ ι ώ ό ε ι ς δ υ ν ά μ ε ι ς ' και ί γ ε υ ί ζ ε ι' τ ι ς κ α ρ δ ι έ ς και . .
ν
τα μυαλά μ ε μ ι α
κρυφή μ έ θ η κι ένα μ ό ν ι μ ο ε ν θ ο υ σ ι α σ μ ό ,
βασισμένοσε
μια
'/μυστική ε π ι κ ο ι ν ω ν ί α με -τον Φ-ύρερ , . ε ί ν α ι π ρ ο ο ρ ι σ μ έ ν ο ..να προκάλεσε ι, μ ι α :
υ ΐίαινούργι α λ υ ρ ι κ ή ίκρτ]^Γ, κι ε ί ν α ι " σύγουρο π ω ς - α π ' α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς ν έ ο υ ς λ υ - :: : ' ρ ι κ ο ύ ς , τ ο υ ς α π ο λ ο γ η τ έ ς τ η ς ν έ α ς Γ ε ρ μ α ν ί α ς , .δεν Λ ε ί π ο υ ν •Λθαρρύνοε ι ς •':"( 168 j . .-Ο εθνικοσθ6·ιολισμός
οι
επίσημες
εν-
α ν τ ι κ α θ ι σ τ ά , τ έ λ ι κά^το ,τ . ρ- α γ. ι .-
- κ ό και. ο . ρ θ ο. λ ο γ ι ö τ ι ,κ-ό , σ τ ο ί χ ε ίο του ε λ λ η ν ι κ ο ύ "μύθου":, μ έ θ α · από τ ο α π ο ί ο ή τ α ν ι δ ω μ έ ν η η οχέση τ ο υ ανθρώπου' με τ ο ν " κόομο " ( τ μ ή μ α ,του; οποίου ε ί ν α ι
η φύση ) , με ένα σ τ ο ι χ ε ί ο
;-ν ο ρ θ ο Λ ρ γ ι κ ό : / υ ι ο θ ε τ ε ί
-ρ ο μ α
ν '.τ ι κ 6 κ α ι . - α -
από την" γ ε ρ μ α ν ι κ ή - λ ο γ ο τ ε χ ν ί α τ ι ς ρ ο μ α - "
Ιοντικές α ν τ ι λ ή ψ ε ι · ς ' κατά τ ι ς ο π ο ί ε ς ο " -ζωικός δυναμισμός.''." και " η π ο ;,_ ρεία- της.. ι σ τ ο ρ ί ας ; " ρ υ θ μ ί ζ ο ν τ α ι ' από , .".. άλογες- δ υ ν ά μ ε ι ς -·•" ( 159} , οι α ι ω ν ί :
ζ ο ν τ α ς . έ ν α , .ε ί δ ο ς : " - ν ε ο ρ ρ μ α ν τ ι σ μ ο ύ
" . σ τ η ρ ι γ μ έ ν ο υ -στην ε ξ ι δ α ν ί κ ε υ σ η ,
την
:.-. μυθοποίηση κ α ι τ η ν : ε π ί κ λ η σ η των μ υ σ τ η ρ ί α κ ώ ν ι . δ υ ν ά μ ε ω ν / ο / ο π ο ί ο ς ' κ α τ α λ ή γ ε ι ' . μ ο ι ρ α ί α . σ τ ο ν α ν ο ρ θ ο λ ο γ ι σ μ ό κ ύ ρ ι α ' - ' χ α ρ ά κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά "του ο π ο ί ο υ α π ο τ ε λ ο ύ ν η '" /ν εξύμνηση ' τ ο υ . " ! ; : έ ν σ τ ι κ τ ο υ : ." , η άονηση ν τ ο υ - θ α ν ά τ ο ύ - ' κ α ί . ξη.'-καταφϋγή στο α ίγειρο."· ( 170) • .' - •":' '-^: Λ·."";
r
" : \ " ' ^ ..'• ' ."fΐ-^/^Τ-ΡΜΐΟ^'^^Λ^Γ'^-^^λ^ • ^ ^ ^ . ' ^ Γ ^ Γ " -' '
f0ï.: -. —Οπως " υ π ο σ τ ή ρ ι ζ ε ι - κ α ι ο -Λ. Ρ ι σ ά ρ '/!:;;ο.ί .ναζί :; επωφελήθηκαν, απ '· α υ τ ό ν ~--• ': -'•-. ¥τρν ν ε ο ο ο μ α ν τ ι σ μ ό ,
σ υ ν ε χ ί ζ ο ν τ α ς ' τ η ν ' τ ε χ ν ο τ ρ ο π ί α του .και χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ώ ν τ α ς "
τα θ έ μ α τ α του:" το σ κ ο τ ά δ ι , το μ υ σ τ ή ρ ι ο -που λ ο ύ ζ ε ι προσώπων α υ τ ο ύ του λ ο γ ο τ ε χ ν ι κ ο ύ νας ψ ε ύ τ ι κ ο ς
ρ ε ύ μ α τ ο ς , το μ ε θ ύ σ ι
π α ν θ ε ϊ σ μ ό ς , όλα αυτά τ α β ρ ί σ κ ο υ μ ε
έργα, μέσα στα θ έ μ α τ α κ λ ε ι δ ι ά , των ι δ ε ο λ ο γ ι κ ώ ν ζουν τ η φύση να υ μ ν ή σ ε ι •-τη σ υ μ φ ι λ ί ω σ η
τα π ο ι ή μ α τ α των
εκ
των αισθήσ-ε-ων ,
έ
στα τ υ π ι κ ά ν α ζ ι σ τ ι κ ά αναγκών τ η ς
στιγμής.Βά
τ η ν α ι ώ ν ι α Γ ε ρ μ α ν ί α , την π ρ ω τ α ρ χ ι κ ή αρμονία,.,
των π λ α σ μ ά τ ω ν , Μέσα σ 'ίνα.
σ υ μ π α ν τ ι κ ό α ν α κ ά τ ε μ α , ,η μ ά ν α - γ η
„ και ο άνθρωπος π α ρ ο υ σ ι ά ζ ο ν τ α ι να δ ο υ λ ε ύ ο υ ν αντάμα στους
καινούργιους
κ α ι ρ ο ύ ς . Π α ρ α κ ι ν ο ύ ν τ ο ν αναγνώστη να αφεθεί- στο ^ έ ν σ τ ι κτο τ ο υ , να κ α τ α :
Φύγει σ τ ι ς
στοιχειακές
δυνάμεις κ α ι , ν α αφεθεί σ ' α υ τ έ ς
"(171).Έτσι,
.. λ ο γ ο τ ε χ ν ί α σ τ η ρ ί ζ ε ι , τ η ν δ η μ ι ο υ ρ γ ί α τ η ς - ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς φαντασίωσης τ η ς ΐ'.λειότητας ,(172).
η τε~
Το μέσο έκφρασης τ η ς , " η " γ λ ώ σ σ α , . π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε τ α ι μέσα α-
\:jjó', τ η ν Ί κ α θ α ρ ό τ η τ α χ\ τ η ς ως τ ο σύμβολο/.,της σ ύ ν δ ε σ η ς του
Γερμανού.με.
; ,;.; την γη και γι'αυτό δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην " πρωτόγονη γλώσσα
· -::Â : των χωρικών '·'. που είναι αιώνια δεμένοι με το έδαφος - το οποίο κ αλλ ι « ;
: -'-. γουν'με το " α ί μ α " τους ( αντίθετα η " γλόίσσα της πόλης " είναι " δι .^,^^,υαρμένη " εξαιτίας του κοσμοπολίτι κου : χαρακτήρα της αστικής ζωής που :
Α.:'-,';"μιουργησε το εβραϊκό-μαρξιστικό στοιχείο). Συνεπακόλουθα, συοτηματοπ( ,""•·'ε ίταΐ: η " λατρεία των προγόνων " ( που έζησαν σε μια αγροτικής μορφή e ':;:• κοινωνία ) και, τέλι κά, ' καταλήγουμε στον ρατσισμό. ;Ξπόμενο βήμα είναι ^Λ'πλέον ή- έξαρση του πολέμου.
ft/^V, " .; ί-Γ αναγκαιότητα .του πολέμου παρουσιάζεται " καταρχήν '' ως "ιστορι> '•jj" αποδεδειγμένη " y-' αλλά στο τέλος παίρνει κι αυτή ένα " μυθικό " χαρακ :
ιών ρα." Διάφοροι^ δ ιανοούμενο ι εθνικιστές του τέλους του 19 !=:;" του 20
και των αρχώ\
αι., επηρεασμένοι κυρίως από τον Πιτσε, θεωρούσαν τον πόλεμο
(£1; ως μια από τις " : στοιχιακές : δυνάμε ι ς " που ανανεώνουν την φύση, σαν ε .'-. να μέσο " συγκέντρωσης των ενεργειακών αποθεμάτων του έθνους "(173).C ^;Π^;εθνικοσοσιαλι σμός:. όμως τον αντιλαμβάνονταν1 'μ £ ν πολιτικά ως την προϋπό ';?;-';?;- θέση της δημιουργίας του ρατσιστικού κράτους, αλλά ιδεολογικά, τον πα|ΐ0Γ,ρουσίαζε^ μέσα από την ,έννοια " ; της χαράς της θυσίας" προς το κσινοτι:-
:
!
%ìt:^πνεύμα., ^ταυτίζοντας τον ,στην ουσία με'τον θάνατο.. Η εθν ι κοσοΟιαλιστι :-
||&|αδέολόγ'ία διαστρεβλωθώ ν κυρίολεκτικά·*τι ς : " παράδοσικές αξίες ",όπως ;ί|Λ; λτο. ηρωικό πνεύμα,: το αίσθημα της τιμής, της αδελφοσύνης, της αυτοθυσί Α'^^κλπ./: μέσα από μι α \ πραγματική καλλιέργεια της." θανατοφιλίας ", όπου j. :η ζωή εξαιρόταν μόνο και μόνο για να οδηγήσει " ασφαλέστερα " προς re ..i;; θάνατο. Ενώ η " δυτική " διανόηση αντιμετωπίζει τον θάνατο ως μια (α''"''.-.' πόλυτη) μη-αξία την οποία προσπαθεί να " υπερβεί " με βάση την ηθική _:.:· (βλ. και Χέγκελ ),ο εθνι κοσοσιαλισμός επέβαλε αυτή την μη-αξία ως μια ;',-" θεμελιακή " αξία: η ρατσιστική του ιδεολογία επέβαλε τον νόμο του ς :
:..;' -σικά - β ιολογικά . ισχυρότερου και, συνεπακόλουθα, της αιματηρής και με
-μ'": pis ' εσχάτων αναμέτρησης (174).Αυτή η δ ιαστροφή · ( βλ . αντιστροφή )των e ;:-:: ζιών συμβολίζεται κατά τρόπο πολύ χαρακτηριστικό από την μαύρη στολή ; _ ; των S W-S-.- και την νεκροκεφαλή στο πηλήκιο τους, καθώς και από διάφορα Λ/ -έργα της ναζιστικής τέχνης.Ένα γλυπτό του Μπρέκερ,π.χ., παριστάνει ε
Ι.33"ναν,. /.Apio .γυμνό ( βλ."ηρωΓκυ1" ) μαχητή , i με σπασμένο ξίφος , την στιγμή τ ί£%'ετοιμάζεται να σωριαστεί-άψυχος στο έδαφος.- Το γλυπτό-αυτό θυμίζει έ\
ΕΙ| τ ονα τ α έ ρ γ α τ η ς ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ή ς Γ
γλυπτικής
(όπως τ ι ς μ ο ρ φ έ ς
του
μνημειώ-
5ους βωμού τ η ς Π ε ρ γ ά μ ο υ π ο υ μ ε τ α φ έ ρ θ η κ α ν - ς ί τ ο ί ! ο υ σ ε Co τ ο υ . Β ε ρ ο λ ί ν ο υ
: 19 α ι . ) ,
όπου
' ,\ά Γ> γ α λ ή ν ι α ρέπεια
" μέχρις
κλασσική
εσχάτων.."
Ϊ δας τ η ς Αθηνάς
'-•-.
του.έργου,
τ η ς /' δ ρ α μ α τ ι κ ή ς
"
αναμέτρησης.Αλ-
τ ο υ Γ/πρέκερ , κ α θ ώ ς κ α ι η "t μ ε γ α λ ο π
επιδέχεται
σύγκριση
κυρίως
με τ η ν ' Ί -
τεχνοτροπία-'.' 'του γλύπτη .του Παρθενώνα Φ ε ι δ ί α . Ο μαχόμενος
ή ρ ω α ς / τ ο υ , Ι / π ρ έ κ ε ρ έ χ ε ι; ε π ι π λ έ ο ν
και την
" μ ε τ ι ς - : " ί η ρ ω ι κ ά ' μ α χ ό μ ε ν ε ς :'ν./;Αμαζόνες;·τη : ς . π ε ρ ί φ η μ η ς
'' σ τ ά σ η
,'.- κ ο ν ί ζ ο ν τ α ι
το σ τ ο ι χ ε ί ο
έκφραση τ ο υ .πολεμιστή
" τ η ς σύλληψης
,όεαλιοτική
jìòia
κυριαρχεί
Π α ρ θ έ ν ο υ . τ ο υ - Φ ε ι δ ί α ,,, / τ ο υ λ ά χ ι σ τ ο ν
σε ο ρ ι σ μ έ ν α
Ο ίδιος
έτσι
ρ ω μ α ϊ κ ά α ν τ ί γ ρ α φ α . ; . . , ; : : - : . . ... ,:-<
ο εθνικοσοσ ιαλισμός
κόσμος σ υ μ φ ω ν ε ί . πως- ο •_ π ό λ ε μ ο ς όμως,
να περιοριστούμε
απει-
' .\
π α ρ α δ ε χ ό τ α ν .πως : η ' α ν τ ί λ η ψ η
;
ί-
ασπί-
όπως -αυτές
του αυτή :ή
ταν β α θ ε ι ά α ν ο ρ θ ό λ ο γ ι σ τ ι κ ή ' . κ α ι λ σ α ν - τ έ τ ο ι α ' ; ' ' τ η ν - ε π έ β α λ ε : ; " . σ χ ε δ ό ν
Πρέπει,
τον
όλος
ο
έ χ ε ι ν; τ η ν · κ α τ α σ τ ρ ο φ ι κ ή ; " δ ύ ν α μ η τ η ς , τ ρ έ λ λ α ς .
σ ' α υ τ ή ν ;.την.. άποψη j Σ τ η ν π ε ρ ί π τ ω σ η
αυτή·
ΐ,.θάχουμε μ ι α ' , ν α τ ο υ ρ α λ ι σ τ ι κ ή : α ν τ ί μ ε τ ω π ι κ ή -^.ω ν-ί π ρ α γ μ ά τ ω ν . Σ ή μ ε ρ α ό μ ω ς τ ο ; ; θ έ μ α δ ε ν ε ί ν α ι , μ ο ν ά χ α ϊ ν α ν ε κ φ ρ α σ ο υ μ ε - ΐ τ η ν ^ ά π λ ή "κάΐΛ κ α θ α ρ ή π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α , . .-".αλλά ν ' α ν α π τ ύ ξ ο υ μ ε ' ,τι ς- η θ ι κ έ ς / α ζ ί ες- 'που ; π ε ρ ί έ χ ο ν τ α ϊ . σ . ' α υ τ ή :.\..0 π ό λ ε μ ο ς , ;:.:\οιπόν: ε π ι β ά λ λ ε ι ' εδώ " ε π ι τ α γ έ ο :
την προετοιμασία τ η ς μάχης και τ η ν χ α -
A;pa.- τ η ς θ υ σ ίας"-•" ( 1 7 5 ) ; . 7/-Α'ΑΑΑΑ'A--Ì- -'.'AAAAt AA/AAAAA-1 'ΤΑ:ΑΑΑΑ A" A "Α/Α//Α; "..« :·; : Ε π α ν ε ρ χ ό μ α σ τ ε ' : λ ο ί π ό ν ' κ α ι - πάλ.ι /στο'/βαγχν/ε'ρ ι κό -''μοντέλοA ;
είναι' νοητός
λαού'," έ ν α " κόσμο, π α ρ ά λ ο γ ο , η ρ ω ι κ ό ,
' μένο από β ί α , π ν ι γ μ έ ν ο • ( β λ . σ ε λ . 2/S κισμό και
" κι
)·
την θεωρούσε
σ τ ο α ί μ α κ α ι κορυφ.ούμενο- σ τ ο
Βαθειά διαποτισμένος
ο ίδιος
ο Χίτλερ,
ισχυρότερη
κ ό τ η τ α ς - G Ο. Σ ή ρ ε ρ ' α ν α φ έ ρ ε ι όλο τ ο ε ύ ρ ο ς
C ;.πόλεμος-
έ τ σ ι : " όπως-:' τ ο ν - " ζ ω γ ρ ά φ ι ζ ε ι "!ρ νΒάγκνέρΑ μ έ σ α ' α π ό τ ο υ ς / / ' μ ύ θ ο υ ς "
; του γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ
1
^ούσε
μυστικιστικό,
από τ ο β α γ κ ν ε ρ ι κ ό
την ονειρική
" μυθικό
από τ η ν ο π ο ι α δ ή π ο τ ε α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ή
πραγματι
έ ν α π ο λ ύ . α π ο κ α λ υ π τ ι κ ό γ ε γ ο ν ό ς - , που... δ ε ί χ ν ε ι
αυτής τ η ς φαντασίωσης όπου, μ έ σ α ; α π ' τ ο
α π ε υ θ υ ν ό μ ε ν ο ς "προς τ ο υ ς
στρατηγούς
βαγκνερικό
έργο,
του την νύκτα της
π ρ ώ τ ε ς κ α τ α σ τ ρ ε π τ ι κ έ ς , , ή τ τ ε ς - , τ η ς Β έ ρ μ α χ τ /στην- Ρ ω σ ί α , | : : ν α τ ο υ ς .εκθέσει'ΑτήνΑΓΑ.Χ^ρά'Α'Που/,του./έδιναν εξηγήσει
ρ,υστι-
φ α ν τ α σ ί ω σ η σ τ ο Κπάϋ'ροϋ'τ
• π ρ ο ς 2 5 η Ι α ν ο υ α ρ ί ο υ 1 9 4 2 κ α τ ά την.: δ ι ά ρ κ ε ι α μ ι α ς σ ύ σ κ ε ψ η ς
Α>τους
κυριευ-
Coetterdaennerung"
.: Φύρερ " τ α υ τ ι ζ ό τ α ν με- τ η ν ,φύση " ^ α δ ι α φ ο ρ ώ ν τ α ς γ ι α τ η ν ο π ο ι α δ ή π ο τ ε ματικότητα:
-'-.".-
-AA'A^A
ο
πραγ 24ης
με αφορμή τ ι ς
ο Χίτλερ:
προτίμησε
;/τά- έ ρ γ α , τ ο ύ . , Β ά γ κ ν ε ρ : κ α ι " ν α
ότιΑριΑδέκα; μέρες^της..περιόδου; του . φ ε σ τ ι β ά λ του Κπαϋρόϋτ
},, ή τ α ν " π ά ν τ ο τ ε . μ ι α από τ L ς ε υ λ ο γ η μ έ ν ε ς ·..; τ α ν οι π α ρ α σ τ ά σ ε ι ς τ ε λ ε ί ω ν α ν
π ε ρ ι ό δ ο υ ς " τ η ς ζωής τ ο υ ,
κ α τ α λ α μ β α ν ό τ α ν από " μ ε γ ά λ η
\:,- πως ό τ α ν κ α ν ε ί ς αποσπά από τ ο δ έ ν τ ρ ο -των Χ ρ ι σ τ ο υ γ έ ν ν ω ν •-/· ... του.; : :" ( 1 7 6 ) ! Γ.ρος α υ τ ή τ η ν λ α τ ρ ε ί α τ ω ν " :
:
β α γ κ ν ε ρ ι σ μ ό ς , • -η' ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
'ποδεί!;ει
μελαγχολία,
τα στολίσματα
άλογων δ υ ν ά μ ε ω ν " που εκπροσ
:
-'•·,·': πού σ ε - ο
ι δ ε ο λ ο γ ί α π ρ ο σ π ά θ η σ ε να α
:
πως σ ύ γ κ λ ι νάν" ο ι 'απόψε ι ς •• των ΐ ί χ τ ε , Χέγκελ , " ί ί τ σ ε ,
Χ-Χ Χ ά ι ν τ ε γ κ ε ρ , κ α ι άλλων Χόιανόούμενων _που "θεωρήθηκαν από τ η ν :
:
.'/;'.-ντί θ ε τ ά , ε κ ε ί
(177),
στο μ έ τ ρ ο που θα τ ο
που ε ί χ ε ' πολύ π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ η ε π ι τ υ χ ί α ε ί ν α ι
:;
χω
ήθελε.Α-
σ τ ο ν χώρο τ η ς
; : λ α ϊ κ ή ς π ο ί η σ η ς κ α ι μ υ θ ι σ ' τ ο ρ \ ο γ ρ α φ ί α ς , όπου β ρ έ θ η κ α ν π ο λ λ ο ί Χ
Χπένγκλερ
εθνικοσοσι
ΐ·:^:λι στική π ρ ο π α γ ά ν δ α ως " '^προδρομικοί V " .του ε θ ν ι κ σ ο σ ι ά λ ι σ μ ο ύ \ί'·οίς όμως τ ε λ ι κ ά να : κατορθώ'σε ι ν α ' π ε ί σ ε ι
ενώ
συγγραφεί
π
πρόθυμοι ν α " ε ξ υ μ ν ή σ ο υ ν ' . -;την ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή α γ ν ό τ η τ α , τ ο ν διωγμό των Ε
': V ρ α ί ώ ν , τ η ν ες,όντωση - τ ο υ ; : " μ π ο λ σ ε β ι κ ι σ μ ο ύ
",
τ η ν α ν α γ κ α ι ό τ η τ α ανασύστ
χϊ.. σης' τ η ς γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς . α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α ς . Ά λ λ ο ι π ά λ ι , χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ή θ η κ α ν από τ /•7;' έ θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ό
χωρί ς. ν α α ν τ ι δ ρ ά σ ο υ ν .
Sï^~X!/X : Η ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή . ' λ ο γ ο τ ε χ ν ί α λ ε ι τ ο ύ ρ γ η σ ε :
-i τ η ν ε θ ν ο λ ο γ ί α , Χ προσπαθώντας ν α ε μ φ ύ σ η σ ε ! ;':; κ υ ρ ί ω ς ^ τ η ν . ν ε ο λ α ί α ,
συμπληρωματικά προς
μαζικά στους Γερμανούς
πολίτ
τ ο ν μύθο τ η ς Χ ανθρωποπο ί ησης των δυνάμεων και
XX τών . σ τ ο ι χ ε ί ω ν .της.· .φύσης Χ- με χπασικό ; ζ η τ ο ύ μ ε ν ο , τ η ν ε ν ί σ χ υ σ η του
κοινό
;
y> ;κού' π ν ε ύ μ α τ ο ς ζ ' τ η ς ". α υ τ ο θ υ σ ί α ς . ".V Χι ; ό λ ' α υ τ ά β έ β α ι α , μέσα από τ η ν νί'ν'στορική θέση
Π
"
' : τ η ς ' β α θ ε ι ' ά ς σ ύ ν δ ε σ η ς τ ο υ , α ί μ α τ ο ς με τ η ν γ η . Κ καθαρά
iii v i κ ο σ ο σ ι α λ ι στ ι κή λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ,
και
μορφολ
•.' ... γ ι κ ά έ ν α χ α ρ α κ τ ή ρ α δ ι α μ ε τ ρ ι κ ά α ν τ ί θ ε τ ο από τ η ν α ρ χ α ι ο ε λ λ η ν ι κ ή
" μύθο
;.. λογιΚ,ή " λ ο γ ο τ ε χ ν ί α :
η π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ ή , πήρε έ τ σ ι
σ τ ο ι χ ε ί α του ε ί ν α ι
^.·. και η π ρ ο σ π ά θ ε ι α ε ν τ υ π ω σ ι α σ μ ο ύ
(178).
ο αισθηματισμός,
Έτσι
δημιουργείται
ο σχηματισμ η
ιστορική
ν μ υ θ ι σ τ ο ρ ι ο γ ρ α φ ί α με β α σ ι κ ο ύ ς εκπρόσωπους τ η ς σ υ γ γ ρ α φ ε ί ς όπως ο Χανς .% Φ ρ ή ν τ ρ ι χ . Μ π λ ο υ ν κ ( β ρ α β ε ί ο Γ κ α ί τ ε 192S : ) , ο Χ ό ρ ι τ ς Γ ι α ν , Χ Χ κ . ά . χ που α π ο τ έ λ ε σ α ν τ ο υ ς σ τ υ λ ο β ά τ ε ς τ ο υ λ ο γ ο τ ε χ ν ι κ ο ύ χ.' ρ ε ι α ς Α ν α γ έ ν ν η σ η ς \
".
Στα ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ π ε ρ ι ε χ ο μ έ ν ο υ
θόν , τ ο π α ρ ό ν και τ ο μ έ λ λ ο ν ε ί ν α ι
έννοιες
. ση καθαρά υ υ θ ι κ ή : : " Το α ί μ α κ α τ ε β α ί ν ε ι
m
• ,; τ ο υ ς π ι ο
Φέσπε
ρεύματος της
έργα τ ο υ ς ,
"
το πάρε
α δ ι ά σ π α σ τ ε ς μέσα από μ ι α
σαν έ ν α ς π α ν ί σ χ υ ρ ο ς π ο τ α μ ό ς , α
π α ν ά ρ χ α ι ο υ ς χ ρ ό ν ο υ ς ως ε μ ά ς . Κι' έ τ σ ι
§^·"πϊο" α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν ε ς · π ρ ο γ ο ν ι κ έ ς " γ έ ν ι έ ς
ο 3ιλ
εμείς
μας:'κι: εκείνες
.UÎ:X.,v...ii\*.tïn
?ί>,'Χ226 ? '~
υ π ά ρ χ ο υ μ ε μέσα on<£-f )
οτιγμπ μέσα μ α ς · Α π ' α υ τ έ ς ϋχις
φ λ έ β ε ς μ α ς . Ούτε κ ι
προερχόμαστε,και αυτό δ ε ν α π ο τ ε λ ε ί
νάχα η . κ ο ί τ η τ ο υ - π ο τ α μ ο ύ . ό π ο υ . τ ο α ι ώ ν ι ο ci'J-α των πατέρων
το δ ι κ ό τους αίμα κ υ λ ά ε ι : ιδιοκτησία μας.^Είμαστε
αίμα κυλάει
μ α ς , τ ο α ί μ α των π α ι δ ι ώ ν . μ α ς
μο-
νρασομανώντας,
κ α ι . των
εγγονών.μας
το και
Γ.των. πιο- μακρυνών μας' απογόνων . Γι'αυ.τό.· : .όταν ο ν ε ι ρ ε υ ό μ α σ τ ε τ ο μ έ λ λ ο ν ανατρέχουμε,,με τ ό σ η / ε υ χ α ρ ί σ τ η σ η ,στο π α ρ ε λ θ ό ν .
ΐ ' α υ τ έ ς τ ι ς δύο π ε ρ ι π τ ώ
σεις, β ρ ι σ κ ό μ α σ τ ε μέσα:-στο. σ τ ο ι χ ε ί ο : _ μ α ς . : ; : κ ι ;,'όχι:ν· μονάχα'- μέσα
στη^σύντομη
' ε π ι κ α ι ρ ό τ η τ α " , τ . ο υ ; „ π α ρ ό ν τ ο ς . ' Ο τ α ν - τ ι μ ο υ μ ε ^ τ ο υ ς ; , π α τ έ ρ ε ς μας , στην
πραγμα-
''· τ ι κ ό τ η τ α στήνουμε./ τ " ' α υ τ ί."μας : σ , τ ι e ' σ υ γ κ ε χ υ μ έ ν ε ς : φωνές ^ τ ο υ ί δ ι ο υ μας τ ο υ , α ί μ α τ ο ς . και^ . δ ι α ι σ θ α ν ό μ α σ τ ε : μ ε - σ υ γ κ ί ν η σ η . : · λ ί γ ο ί από " τ ο μ υ σ τ ή ρ ι ο τ ο υ που καΐ: τ ο ..μυστήριο - τ η ς •. ζωής- "-( 1-79.) •'*•• · "
"--Vi
ανθρώ
''Κ
Ξ
Φ_Α"_\Λ^_Α_Ι_0_ m__ :
Α'.
Η
ρατσιστική
"Τ_0__Α_?_Ι_Σ_Τ^Ο_Κ_?_Α_Τ_/Ι_Κ^Ο__Ι_Δ_Ε_Ω_Δ_Ε_Σ1'
Ό τ α ν ο εθνικοσοσιαλισαός παίδευση γ ι α
":::';\ί
εκπαίδευη
-
''"..·•':
κατέλαβε [ την εξουσία αναμόρφωσε την . εκ- -
· να την- εναρμονήσει
με την ρατσιστική
ιδεολογία;, των " β ι ο
λογικών ' α-", ι ών:,:." ,ν ακολουθώντας ;:βασι κά;.το~ εκπαιδευτικό-πρόγραμμα ."που ;α-
;
ναλύει -/ο/'-Χίτλερ στο V:'Hoir.- r'nr.of- " .';,.Τρε ί e ήταν :.ο'ι'" βασικές '\ -τροποποι ησεις
V στον. εκπαιδευτικό τομέα που είχε/σαν σκοπό του ο εθνίκοσασιαλι-
ομός ήδη από" την δεκαετία' του
' 2C :•. '•'• ,:':-"--: ':'_'./ -'.'"
- '"' "~ \
α) 'Η αναμόρφωση της διδακτέας ύλης μέ σκοπό.την π α ρ ο-χ ή. λ ι ;
ν
γ ό τ ε ρ ω ν .· γ ν ώ Ό ε ;ώ ν /': ; "/Κατά ;πρώταν το μυαλό των νέων'δεν πρέπ ε ί ' ν α φορτωθεί με " γνώσε L ς που θα τους : ε ίναι;. άχρηστες σε. ποσοστό ογόόΙίντα π έ ν τ έ ' τ ο ι ς . εκατό και\ με . αποτέλεσμα ;;Λ/α:.τι ς ξεχάσουν σε λίγο . Τα προΙ^γράμματά'''της ; : βασικής και μέση ς εκπαίδευσΊΊς':' είναι' ειδικότερα'; σήμερα γ ε ύματα" ανόητες' 7 φλυαρίες . Σ τ ι ς ' περισσότερε ς'περ ι πτώσε ι ς · η • • πληθώρα :.του ό ι ;·';. δασκόμενο'υ υλικού
είναι
τόση ώστε, το·;μυαλό των μαθητών δεν μπορεί παρά
|;'απδσπασίιατι κά ;ltóvó^ να : δ ι αφυλάξει· ν κ'αί- ''.που /μόνρν ένά -"από ^αυτά.'τα'Χάποσπάί:ου.αταΙ\ιτιορεί' να του:;!χρησ ιμεύσεί·'. οτην .πράξη '*· -',απ'την. άλλη; πλευρά,.;, οι ' γνώ/':>σει ς^ε ί ν α ί ^ τ ε λ ε ίως/Γανεπαρκε ί ς ; γ ι α ..εκε ί.νον που \θ'ακολούθησε ι"- ένα ; συγκεΐ κριμένο : επάγγελμα και-που είναι μί του " ( 1 3 0 ) .
Στα. πλαίσια αυτής της αρχής είναι
διδασκαλία τ η ς ; ι σ τ ο ρ ί α ς , κά " μ ό ν ο
σημεία ώστε να δίνεται
μέσα από τα"βασι-
εικόνα " με σκοπό την τ ό
β) Η στήριξη της π α ι δ ε ί α ς στι ς.-!.' ανθρωπιστικές βάσεις " του ρατσι
,τημών:;". Είναι
:
και η
συναισθήματος.(181).
στικού κοινοτικού πνεύματος (βλ.
λία
μια " , γ ε ν ι κ ή
μ'αυτές το ψω
που επιβάλλεται
καθώς και των άλλων γλωσσών,
νωση του.εθνLKou-φυλετικού ·.'.'"
υποχρεωμένος να κερδίσει
κι
σελ. 6t k.'c) :. σε'βάρος των θετικών
ι δ ι α ί τ ε ρ ο γνώρισμα της υλιστικής
η μόρφωση να στρέφεται
επισ-
εποχής μας, η διδασκα
σχεδόν αποκλειστικά προς τ ι ς θ ε τ ι κ έ ς
. πιστήμες ..· Βέβαια,, αυτές οι γνώσει ς-„.ε ίναι χρήσιμες
ε-
σε μια εποχή όπου βα-
:;. σιλεύει-,η , τ ε χ ν ι κ ή και- : η - χημεία' κι -όπουΛ η.καθημερινή ζωή τ ι ς
έχει
καθιε-
;;'; ρώση:;;.κατά..^όπρ^εκπληκτικό:.ΐ Μολονΐ ο ύ τ ο ' ^ ο ^κίνδυνος είναι^μεγάλος , όταν
ν / στραφεί ο λ ο κ λ η ρ ω τ ι κ ά , η.'-γενι'κή παιδεία ενός κράτους, αποκλειστικά και Γ:" πάντα d'αυτές τις επιοτήμές. Αντίθετα η γενική παιδεία πρέπει π ά ν τ ο τ ε V :; .ν'απόβλεπε ι d'evo, ιδανικό. 'Ξχει .καθήκον' να στηριχτεί πάνω σε βάσεις ,Λ'ΐ'α : ν---θ ρ: ω ,π ι σ τ ι κ έ ς
'.' ( 182) (Σ . Σ . :: η υπογράμμιση είναι του Χίτλε
:•',; "ασικός-'σκοπός της παιδείας,πρέπει:να είναι η αποσύνδεση του ατόμου Γνΐ.από" τον' ''.^καθαρά υλιστικό εγωισαό ." που δημιουργεί η τ ε χ ν ο λ ο γ ι κ ή κοιν·· :
y:/-.y ία .της- α φ θ ο ν ί α ς -και, η αφοσίωση ντου'' σε " ένα πνεύμα θυσίας που βρίσκει
-3
τΓ
ί ν τ έ λ ε ι α . ολοκλήρωσή'ντου' στην -αυταπάρνηση " ( 1 8 2 ) . Στα πλαίσια αυτής
7;*?'; τη ς,, εκπαίδευσης ο νεαρός Γερμανός ; πρέπε ι ; να διαφυλάξει " σ'όλη του τη>
f'Mf όμορο ι ά 'τσ ελληνικό 'ιδεώδες ". και •'•. να -κατανόησε ι ότι το ρατσιστικό ? ά ι ; ΐ/:θα
ριατηρηθε ί γ ι α εκατομμύρια χρόνι-α επειδή " ü'αγκάλιασε ι και θα συν-
;Εν-;ταιριάσε ιντον" Ελληνισμό : με' τον Γερμανισμό " ( 18·^ ) .
3^%^?^- Υ) :"':Η.'.. δημιουργία- του "'.Ι' ολοκληρωμένου. Γερμανού " ο οποίος δεν .θα είν; ifVV ·•'/ ένας , μ ί σ ο ε ι ρ ω ν ι ο τ ή ς '/ ! μ ι σο δημοκράτη ς ή οτιδήποτε τέτοιο
πάνω"σ'αυτό
^Sferro; ε ί ό ο ς Α Μ y αλλά μια.. ''.; προσωπικότητα " • σμιλ εμένη με βάση το αρχαιοελλ; •ίΆΡνίκό"άξίωμα', " . νους' υγιής εν σώματι υγιεύ ". Αφού πλέον η εκπαίδευση e: ^/έχει-'κατοοθώσει -να 'δημιουργήσει στην " εύπλαστη παιδική σκέψη " το ε-0MyixÌCTikóy{
βλ. ρατσιστικό • )• συναίσθημα χάρη στον - " κατάλληλη· φωτισμό
^^των^.ηρωνκων:^προγόνων^του έθνους ,ΚθάντΓ'ης ;εμφυσήσει και την/εξής " τΟιδε S5lÎfpévIcx."apXn; V" : · "όποιος αγαπά τόν.νλαό.' του -θ 'αποδε ιξει την αγάπη του ;;Π|;-:αυτή;'μόνο-: με τις θυσίες- που ε ίνάΐ/σε' -θέση να υποστεί για χάρη του. Το V.r.; ζητοκραυγάζει ς μονάχα, δεν σου δίνει το δικαίωμα, ούτε σε καθιερώνει ν"; πατριώτη. \ Δεν φτάνε ι . να διακηρύσσει ς απλώς πως είσαι. Πρέπει, πίσω απ .'".-. την ευγενική προσπάθεια να υπερασπιστεί η ύπαρξη και η καθαρότητα της V; ν':ράτσας;, να υπάρχει η . προοπτική" ότι θα φροντίσεις για την υπεράσπιση ο .ολόκληρης της'ράτσας(...) Μονάχα όταν ένας λαός έχει όλα τα μέλη του υ ϊΛ^γ ; LV ά'; , α[ τ, ο
ο. ω μ α' κ .α ι
σ .τ-ο:'μ-υ α λ ό, μπορεί να αισθανθεί τ
ννν.χαρά ότι κατέχει πια αυτό το δικαίωμα πάνω απ'όλους τους γείτονες του V/'ι,ν'ανυφωθεί: στην ανώτερη αυτή βαθμίδα που ονομάζεται εθνική υ π ε ρ η φ ά ν ε ι
-ν.;/^ τ
'•'•; .
: : Έ τ σ ι , το εκπαιδευτικό πρόβλημα αντιμετωπίζεται και " ε π ι λ ύ ε τ α ι " μ ^
J
• -
'
'
ir.V.;r βάση-·.την ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
,
:
' ,
"
·
-
,
'
'
J
•
αρχή :του, κ ο ι ν ο τ ι σ μ ο ύ και του οργανικού μο
© ν ^ τ ε λ ο ύ ;της ; ; : 'Κ:πέραν ^τών^,τάξεων 'κοινωνίας .-" "με το ο π ο ί ο .ο
Άριος,αποκτώ
ντας τ η ν ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή α
γωνιστεί
συνείδηση
μέσα από τ η ν " φ υ λ ε τ ι κ ή π λ η ρ ό τ η τ α " ,-öa
κ α τ ά τ η ς ' ε β ρ α ι ο μ α σ ω ν ί α ς και των κάύε ε ί δ ο υ ς παραφυάδων τιης
για τ η ν α ν α γ έ ν ν η σ η τ η ς Γίέας Γ ε ρ μ α ν ί α ς . βάση τ ο υ
".ο
Χίτλερ;τονίζει
ότι
Ε ξ ε τ ά ζ ο ν τ α ς " το πρό-Ξλημα
β α σ ι κ ό ς σκοπός τ η ς ε κ π α ί δ ε υ σ η ς ε ί ν α ι -
•ακοιβώς η δ η μ ι ο υ ρ γ ί α μ ι α ς '" . α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ι κ ή ς ' κ ο ι ν ω ν ί α ς •από τ ο υ ς θ ε ϊ κ ά π ρ ο ι κ ι σ μ έ ν ο υ ς παθεί ,να', ε ξ α φ α ν ί σ ε ι
στη
"απαρτιζόμενης
" αλη-θινά ε κ λ ε κ τ ο ύ ς , ανθρώπους ;' που π ρ ο σ
τ ο ". ε β ρ α ϊ κ ό σύννημα ;V ,της "" ι σ ό τ η τ α ς
". : " Ενώ-οι
: ανόητοι . ά σ τ ο ί ; μας ( . . . ) : α ρ χ ί ζ ο υ ν να ν ο ι ώ θ ο υ ν σεβασμό γ ι α ό σ α ' π ε τ υ χ α ί νει
η μ ο ν τ έ ρ ν α , π α ι δ α γ ω γ ι κ ή , ο πονηρός Εβραίος αποκαλύπτει
γ ι ο ε π ι χ ε ί ρ η μ α γ ι α να σ τ η ρ ί ξ ε ι
τ η ν ϋ ε ω ρ ί α που ν έ λ ε ' ι
ένα.καινούρ
να ε π ι β ά λ λ ε ι
πάνω
στο π ν ε ύ α α των λαών κ α ι που ε κ φ ρ ά ζ ε ι / τ η ν " ι σ ό τ η τ α ανάμεσα :.στους , . α ν θ ρώπους !' . :\ ' Ε τ σ ι • α υ τ ή "η α π ο τ υ χ η μ έ ν η μ π ο υ ρ ζ ο υ α ζ ί α δ ε ν υποψία γ ι α . - τ ο έ γ κ λ η μ α που γ ί ν ε τ α ι
έχει
την π α ρ α μ ι κ ρ ή
ε ν ά ν τ ι α στην λ σ γ ι κή. ' γ ι α τ ί .: ε ί ν α ι - μ ι α
·~ ε γ κ λ η μ α τ ι κ ή τ ρ έ λ λ α να ε π ι δ ί ω κ ε ι ς το".-".; ν τ ρ ε σ σ ά ρ ι σ μ α '.'.'-· ε ν ό ς πλάσματος που έ ί ν ά ι : α π ό , κ α τ α γ ω γ ή μ ι σ ο - π ί υ η κ ο ς , μ έ χ ρ ι .,πόυ να ,τον,-κάνει ς δ ι κ η γ ό ρ ο ,
ενώ
^ ε κ α τ ο μ μ ' ύ ρ ι α 7 εκπρόσωποι :της π ι ο - π ο λ ι τ ι σ μ έ ν η ς " ' ρ ά τ σ α ς του κόσμου ,"./ρυτοζω;"'ουν μέσα ..σε σ υ ν θ ή κ ε ς . κ α ι ν τ ι α στην.Ιϋέληση
κ α τ α σ τ ά σ ε ι ς πολύ κ α τ ώ τ α τ ε ς . Έγκληματούυ,ε
του Δημιουργού,
όταν ;αρήνουμε-τους αληνινά
ενά
εκλεκτούς-,
:'";ανϋρώποϋ.ς. ν α . ' α ν α τ ρ έ φ ο ν τ α ι . , και ν α ; ß u ü i ζ ο ν τ α ι - ^ μ έ σ α . / σ τ ο / τ έ λ μ α ^ τ ο υ ' ί σ η μ ε ρ ι - :-" :;; ;
-νού " ι π ρ ο λ ε τ α ρ ι άτου.' (Σ .Σ ,.:' ε ν ν ο ε ί τ ι ς - ε ρ γ α τ ι κ έ ς ' μ ά ζ ε ς , των Γερμανών).; ενώ -••.'εκπαιδεύουμε, τους Οττεντότους ξασκούν ε λ ε ύ θ ε ρ α
κα'ι τ ο υ ς .,Κάρρους και τ ο υ ς - β ο η ΰ ο ύ μ ε " ν α
ε π α γ γ έ λ μ α τ α ' " ( 1 8 6 ) . Γ ι ' α υ τ ό και η βασική ε π ι δ ί ω ξ η
εθνικοσοσιαλιστικης στο μυαλό Γερμανών
παιδείας είναι
της
η δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ." υ γ ι ώ ν " στο σώμτχ και :
(όπως έ π ρ α τ τ α ν και
τον Ε λ λ η ν ο - Γ ε ρ μ α ν ι κ ό
ε-'!'
OL Έ λ λ η ν ε ς
) που να
οικοδομήσουν
πολιτισμό.
-Γ-Τε. βάση τ η ν παραπάνω παράΰεση των βασικών αρχών τ η ς ε ϋ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι στικής--' ε κ π α ί δ ε υ σ η ς , " τ ο " . ε λ λ η ν ι κ ό •'πνεύμα,
επεξηγείται
. : το ο π ο ί ο σ τ η ρ ί ζ ε ι
ιδεώδες, ",που σ τ η ρ ί ζ ε ι
κοινοτικό
μέσα από το α ξ ί ω μ α τ ο υ " ν ο υ ς υ γ ι ή ς εν σώματι
υγιεί
τ η ν σ υ ν ε π α γ ό α ε ν η . σ υ ν ε χ ή φ ρ ο ν τ ί δ α γ ι α ομοιόμορφη
ανάπ
τυξη σ ώ μ α τ ο ς κ α ι π ν ε ύ μ α τ ο ς με σκοπό , μ ι α . " τ ε λ ε ι ό τ η τ α " ί ,δ'νει
το
το δικαίωμα της.." ανωτερότητας " . 0
π ο υ , από μόνη
Χίτλερ επεξηγεί
ακόμα π ε ρ ι σ σ ό -
'•τερο τ ο ε λ λ η ν ι κ ό αξίωυ.α α ν α λ ύ ο ν τ α ς τ ο " π ν ε ύ μ α " σ τ α δύο " σ υ σ τ α τ ι κ ά του, δηλαδή τ ι ς
δ ι α ν ο η τ ι κ έ ς και τ ι ς
-2,3θ·
ψυχικές α ρ ε τ έ ς :
της
" Αυτό που έ χ ε ι
" κά-
Ι
νέ ι. αθάνατο 'το ιδεατό της ομορφιάς όπως την πίστευαν οι Έλληνες, είναι
•· η, υπέροχη συζυγία,της πιο λαμπρής φυσικής καλλονής με την πνευματική '-/έκλαμψη και την ευγένεια
της ψυχής ". Ci όροι που χρησιμοποιεί είναι
:
- · αυτοί που προσδιορίζουν το " βόρειο ιδεώδες ":καλλονή,έκλαμψη,ευγένεic i'V,"ία ; να τον ίσε ι και φραστικά αυτή την σύνδεση, συνεχίζει παραθέτοντας ;
':-uixt" φράση του "!ολτκε που την χρησιμοποιεί γ ι α να εξαγάγει το τελικό
ΪΓ* συμπέρασμα : Ε" Αν η -, έκφραση του Γΐόλτκε είναι αληθινή :" η τύχη δεν υπά1
;3';Κθύεί παρά σ 'αυτόν- που την αξ,ίζει' , τότε το ί"3ιο μπσοούαε να πούμε και 1
Υ^ΥΪα τις σχέσεις σώματος και πνεύματος: ;
ένα πνεύμα υγιεινό έχει γενικά
:
//./'για κατοικία ένα'γερό και δυνατό σώμα "(133). Ζτηνρράση του αυτή υπο-'λανθάνει συμπυκνωμένη όλη η διαδικασία -αέσω της οποίας ο εθνικοσοσιαγυλισμός -τελικά. : π ε:.ρ ι ο ρ ί ζ ε ι' ε ν ν ο ι ο \ ο γ ι κ ά το ελληνι;;. ,κό ιδεώδες " στο σ π α ρ τ ι α τ ι κ ό - λ α κ ω ν ι :··: 5 (ούτε καν στο γ,ό ;ω ρ-'ι'.κ ό, που περιλάμβανε όχι μόνο τις άλλες πελοποννησιακές πόλεις Γ'Λαλλά και την Γ'ακεδον ί α) . "; -
-
iè:if 'γ" Η "ταύτιση του " σώματος " με" την\" ; κατο ί κία :" βρίσκεται σε πολύ Vr; μεγάλη "απόσταση από την πλατωνική σύλληψη του σώματος ^·ς " σήμα ψυχής" γγ αλλά εναρμονίζεται πλήρως;'με την εθνι κοσοσιαλίστική; σύλληψη της ; !, πέραν
|γ.των: τάζεων κοι νωνίας . " , της οποίας : c\d: τα μέλη. δένουν " βιολογικά "με:\r ταζύ - τους", κ.αι συνδυάζεται με την ναζιστική- προπαγάνδα περί της " εργ,γατικής κατοικίας "'ως πρωτογενή " ζωτικό χώρο "'του οατσιστικού Ράιχ
γ. (βλ. σελ. "2,31 ) .Καταρχήν , • πρέπει να γονιστεί ότι το εθν ι κοσοσ.ιαλι στικό εκαπιδευτικό πρόγραμμα δεν είναι τόσο " λαϊκό " όσο " λαϊκιστικό ". C •·:, Χίτλερ βεβαιώνει ,- π.χ. , ότι οι ειδικές γνώσεις
πρέπει να καταργηθούν
^ από την εκπαίδευση γιατί τα σχολεία δεν είχαν τις δυνατότητες να τις • ' παρέσχουν (188). Παράλληλα, προσπαθεί να αποδείζει την " καταστροφή " '.. που" προκαλούν οι πολλές γνώσεις με μια καθαρά λαϊκιστική αντιδ ι ανοουμε ν νιστική επιχειρηματολογία την οποία συνδυάζει εζαίσεια με την " διεοθα : ρμένη ηγεσία " που προκάλεσε την γερμανική ήττα κατά τον Α'Παγκόσμιο
'••'.Πόλεμο-"και το εργατικό κίνημα του 1918: " Η πολιτική προετοιμασία και Υτεχνικός εξοπλισμός μας στον Παγκόσμιο ^Πόλεμο ήταν ανάξ,ιος λόγου όχι ii'Myiâxi
το" μυαλό εκείνων που μας κυβερνούσαν ήταν α κ α λ λ ι έ ρ γ η
τ
Υ^αλλά, - τελείως το αντίθετος ακριβώς επειδή-οι ηγέτες μας, ήταν άνθρωποι
-• I
:, υ π ε' Ρ κ G- λ λ Η ε ρ γ η 'μ έ ν ο -ι , ' φουσκωμένοι ceiç .
κ
κ α ι
εξυπνάδα, αλλά απογυμνωμένοι
τ ο. και στερημένοι
μέχρι' σκασμού από γνώ-
από κάθε υ γ ι ε ι ν ό
από-κάθε ενεργητικότητα και τόλμη ( . . . )
έ'ν
σ τ
ι-
Λν ε ί χ α -
: αε γι.et ηγέτη έναν άνθρωπο του λαού, το ηρωικό αίμα των φτωχών, γρεναόιέocov δεν θάχε χυθεί -' άδ ι κα. -Ακόμα , η ανώτατη 'μόρφωση , απον<λε ιστι κά και : υ περβολικά δ ιανοουμενιστιχη
που είχαν πάρει οι
ηγέτες μας, στάθηκε ένας
ουμμαχος γ ι ' α υ τ ο ύ ς τους απατεώνες που ξεσήκωσαν την.επανάσταση'του ΓΙοέυ.βρη "(189)
(Ε.Γ.:
οι υπογραμμίσεις ε ί ν α ι
Εφόσον ο εθνικοσοσιαλισμός ματος και της γης, είναι Σε
π ρ ώ τ η
του' Χίτλερ)'.
:
λειτουργέ ί -με 'βάση τον '\-: μύθο".; '• , του α ί
ευνόητο ότι
το σώμα αποκτά κυρίαρχη σημασία.
α ν τ ί θ ε σ η με το αρχαιοελληνικό αξίωμα που' απαι
τούσε την : ταυτόχρονη ανάπτυξη σώματος και πνεύματος, ο ;;
ι- . : : :
εθνικοσοσιαλι-
ομός θεωρεί/ως πρωταρχική του ; φροντίδα/.την. ανάπτυξη του. : χώρου 'έδρασης των βιολογικών
ικανοτήτων της ράτσας δηλ.- του σώματος:
"το
ρατσιστικό
\ κράτος',; δεν 'πρέπει να πι,στέψει-; ότιλμπόρε ί : 'νά:~φυτέψει - μέσα ί στά'μυαλά των :
ανθρώπων γνώση με . εμφυσήματα .αντλίας;.* θα 'προσπάθησειλ,;να' ;;το : πετύχει
με . -
{ ένα _ προοδευτικό ανέβασμα-μέσα : από υγι'έι ν'άτνσώματα. Η-ανάπτυξη..των πνευ- -
:
>ματικών
ι κανοτήτων δεν: θάρθει , παρά ,σε : .δεύτερρ πλάνο , : " ( 190) . λ:.: ,
... "
•Ι ; " ; ·,. Ευ'νεπακόλουθα,-.'κ'αι' ^ ç^Ejf. μ yï'-ià- .Ι^ό^ΐ^ύ^^ε/ p)r\ },α:. ν', τ. ί,^θΛ/έλσ^ή με' , το αρχαιοελληνικό αξίο>μα που,: ;-.δεν;μ'ε'ραρχεί:3:τ'α,-δύο .στοίχε ία>λο.^εθνικο; σοσιαλισμός
θεωρεί το -σώμα "σπουδαιότερο/από „το ,πνεύμα:· V ' Το: ρατσιστικό'
κράτος πρέπει να πρεσβεύει του καλλιέργεια
είναι
τήρας του τ ί μ ι ο ς . κ α ι : και' νάχει
την αρχή .ότι
στοιχειώδης,
ένας άνθρωπος που η,πνευματική
αλλά—τσ σώμα του δυνατό κι ο χαρακ
ισχυρός έτσι που να μπορεί να πάρει μιαν απόφαση
την απαιτούμενη δύναμη "της θέλησης,
είναι' περισσότερο
χρήσι
μος στην εθνική κοτνότητα, παρά ένας αρρωστημένος : τύπος, όσο προικισ μένος πνευματικά κι αν είναι
" ( 1 9 1 ) . Κ αντίληψη αυτή στηρίζεται
στην
διπολική σύλληψη της πραγματικότητας από.την ρατσιστική φαντασίωση.Στο άσπρο-μαύρο, καλό-κακό, φίλος-εχθρός,
κλπ., προστίθεται
. υγιής-.άρρωστος, σχετικά με το οποίο, έχει τον εθνι κόσοσιαλισμό
και το ζεύγος
ήδη αναφερθεί η ταύτιση από
του -" εβραιομπολσεβικισμού
" με την σύφιλη, την
:. κατεξοχήνίασθένεια που. φθείρει- και.·το; πνεύμα,, (τρέλλα). και~το
σωμα(βλ.
σελ. ÜS κ. ί) . Έ τ σ ι "" έχουμε το ζεύγος υ γ ε ί α - Ά ρ ι ος κατά.του ασθέν εια-Εβραί-
,. ; ' ος. Επειδή όμως, όπως προαναφέρθηκε, η " διανόηση " αποδίδεται στον. :
'' εβραιομαρξισμό " ( βλ. σελ. %OÌ.K.Ì) , ισχύει και η ταύτιση πνευματική KC !
:.'-.'λιέργεια-?βραϊσυ.ός : έτσι καταλήγουμε στην αντιπαράθεση: " Άριος-υγει Η ••'. σώμα ", απ'την μια, και
,!
Γβραίος-ασθένε ια-διανόηση " απ'την άλλη. Mo
•;..οαία, δηλαδή, ο.οαντασιακός:τρόπος λειτουργίας του ρατσιστικού αντιστ
\ • .;, :ιτιο·.ιού " διαστρέφει " το ελληνικό ιδεώδες, γιατί, εφόσον ο εθvικoσc :
. 'Όιαλισμός δηλώνει πως εμπνέεται - απ'αυτό, εάν το προσθέταμε κι αυτό σττ •όλη αντιπαράθεση θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα πως ο ελληνισμός υπήρξε
"//: βαθειά " αντ ι δ ι ανοουμενιστι κός " : " Ξλληνισμός-Γερμανισμός-υγε ία-σωμο , Ι:'-, έναντι:" Εβραιοϋαρξισμός-ασθένεΐα-ό ιανόηση ". ,':,;'. ;
Υπαρχε ι β έβα ι α μια αναμφισβήτητη " σύγκλιση " μεταξύ του εθνικοσο
;
.;;. σιαλισμοΰ και της αρχαίας Ελλάδας, αλλά όχι σ'όλο το ιστορικό και πο-
:': . ;·. λιτισμικό της φάσμα:;: μόνο στην: λακωνι κή πολιτεία, δηλαδή σ'ένα τμήμα - "του.ελληνισμού, - και, ως γνωστόν, δεν είναι αυτό που δημιούργησε τον ,>yc^ Παρθενώνα, όσο κι αν-ο' Παρθενώνας, είναι δωρικού ρυθμού (πλην όμως "με ^1
τασχηματισμένου '_' σε ••μία'", αττικο-ιωνική " πραγματικότητα). Όπως ανα
•Η φέρει: και ο. Π. Λϋσομπερρύ , ; ο Χίτλερ *τόνι ζε τον- θαυμασμό που έδειχνε
;·;:.Λγια: την Σπάρτη, για~'την: οποί α ' πίστευε/'πως αποτελούσε το " πιο εμφανές ':&^;ΐρατιστικό κράτος: σ'όλη"-την: Ιστορία"(.192 )".-.-. Απ'την άλλη πλευρά, η επισ^|??,τημονική ;" έρευνα " ; κυρ ίως της: ^δεκαετίας · 1220-1940 προσπαθούσε να. απο Γ:ν;:;,δέίξε ι;" την " βιολογική " συγγένεια μεταξύ των Δωριέων Σπαρτιατών και ,. των Γερμανών, θεωρώντας τους πρώτους ως " κατεξοχήν Βόρεια ράτσα " κα •• ' τους δεύτερους ως " γνήσιους φορείς του δωρικού σπαρτιατικού πνεύματο
.5; (193). •'·· •:. •-.:..
-
Το θέμα της δημιουργίας της " προσωπικότητας " αποτελεί πάγι
. ·. πο της αρχαιοελληνικής πραγματικότητας και οροθετήθηκε διαφορετικά α-
.. :" .πό τις δύο σημαντικότερες πόλεις : της,.. την Αθήνα και την Σπάρτη.Η ένν Λ:.
ττ
Κ .". προσωπικότητας " είναι στην ουσία σύμφυτη με αυτή της " αριστο
κρατίας " που απασχόλησε' επί.σης συστηματικά και την φιλοσοφική σκέψη καθώς και με την έννοια του ' " κλέους ":. πολλά αρχαιοελληνικά ονόματα είχαν ως πρώτο συνθετικό τους το "άριστος- " και άλλα ως κατάληξη το '-ίύ/^-κλης-:".
Ιστορικά, ή " αρ ιστοκρατία..';"·.-των αρχαιοελληνικών πόλεων ήτα>
x.i-fiïΠ: άρχουσα τάξη-:ί;τών πλουσίων _γαιοκτημόνων'οι οποίοι ·" έλεγχαν " και τη>
•ί-ιολιτική ε ξ ο υ σ ί α
(194).
Ακόμα και στην;'Σπάρτη φ α ί ν ε τ α ι πως [υπήρξε
-.ι· α ρ ι ο τ ο κ ρ α τ ί α " γ α ι ο κ τ η μ ό ν ω ν .μέσα στην πολεμιστών :
;
( 1 3 5 ) , .των ο π ο ί ω ν οι
" α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ί α " των
" πολεμικές-ηρωικές
μια
πολιτών-
" αρετές είχαν
,!'.. λόγο ύ π α ρ ξ η ς -"..την π ρ ο σ τ α σ ί α του "" κλήρου "•' που κ α ρ π ο ύ ν τ α ν ως " -ήερο'ι "" - π ο λ ί τ ε ς :' κ α ί ε χ ρ ό ν ο -
οι
Έ φ ο ρ ο ι τ η ς Λακων ι κή ς" π ο λ ι τ ε ί α ς
σαν ελεύ-
" ανα-
. ν ε ω ν α ν " / τ η ν π ρ ο κ ή ρ υ ξ η πολέμου >.ατά των. ε ιλώτων : τών ο π ο ί ω ν τα εδάφη
εί-
• χαν "'" κ α τ α κ τ ή σ ε ι -" οι ".'Δωριείς-' Σ π α ρ τ ι ά τ ε ς (.195) .'" Στα ο μ η ρ ι κ ά έ π η , , η
"α-
' ριοτοκρατία.Λ 1 ^: έ χ ε ι . π ρ ω τ α ρ χ ι κ ά ' ; έ ν α ' ' Ι π π ο τ ι κ ό , , " χ α ρ α κ τ ή ρ α , αλλά. από τ ο ν U U ; K a L ' τον--.? ; α ι : ; ν:-"με:';"την .αν.άπτυξη-'του : 'εμπορίου χ ά ρ η στον α π ο ι κ ι σ μ ό ,
η
'.έννοια., α υ τ ή , ".και σ υ ν ε π α κ ό λ ο υ θ α ή \ " π ρ ο σ ω π ι κ ό τ η τ α 1 ' , ά ρ χ ι σ ε ν α α π ο κ τ ά ';ί! νέο"' π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο :
στην αριστοκόατία' της γης προστέθηκε
η αριστοκρα-
/ τ ί α , του χ ρ ή μ α τ ο ς ' ( κ υ ρ ί ω ς στα " τ ι μ ο κ ρ α τ ι κ ά • '' π ο λ ι τ ε ύ μ α τ α ) κ α ι , : τον. ;5 αι , : -η"'" : δ ι ο ί κ ή σ η των/.κοινών
" έ γ ι ν ε στην Αθήνα " π ρ ο σ π ε λ ά σ ι μ η
;/καί ' στον_:.". ;;όχλο ' " ,'-·'τότε'• η· .'' π'ροσιοπι κ ό τ η τ α ; " ' τ α υ τ ί σ τ η κ ε • π ν ε υ μ α τ ι κ ή κ α ι . η θ ι κ ή / " ολοκλήρωση
όταν
με την
"
φυσική,
" τ ο υ ανθρώπου, δηλαδή με τ ο π ρ ό τ υ -
;;. : πο^του'^,'1/χ1λειρυΐπολίτή ^V;;:H α θ η ν α ϊ κ ή /-δημοκρατία λ ε ι τ ο ύ ρ γ η σ ε |î' την '->_ -δ";, ύ γ ' κ •·ρ--'ο'--"υ-. ο.;;'η ν ' π ο ο σ/ω :π ι -'-κ ο τ ή τ ω ν |Ζ::τοϋ; δ.: ι//α\λξ ό/γ^ο'//υ;;και . - χ η ς ' ε : λ. s ν θ /,ε ; ; ρ/ ; η ς
μέσ«:
με
Εάση
στα π λ α ί σ ι α
β ο ύ λ η σ η ς
^ / λ ο ς ' θ ε ώ ρ δ ύ ν τ ά ν ^ ε κ ε ί ν ο ς ; πόΟ ' δ έ ν ' μ π ο ρ ε ίΛ ν α ^ ε κ φ ρ ά σ ε ι
:ως δ ο ύ -
ε λ ε ύ θ ε ρ α τ η ν σκέψη
|/του[Υ( !ι;,ΐ;οούλού>.!τ:οδ ^έύπας-Ζ/μη /νέγειν ; ; :α^ τ ι ς/;.φρ.ονε'ί ;Μ ( 197) . . Β α σ ι κ ό ς
:
σκο-
κ ;': πό ς V της/αθηναι"κής/;δ'ημοκρατία~ς . ή τ α ν η ε ξ α σ φ ά λ ι σ η .της π ν ε υ μ α τ ι κ ή ς
ελευ-
///θερί'ας : των" π ο λ ι τ ώ ν : ; και , ακριβώς γ ι α τ η ν π ρ ο σ τ α σ ί α α υ τ ή ς τ η ς . ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς (που κατοχ-υρώνεται μόνο όταν π η γ ά ζ ε ι ,-.'λευθερία
από την κ ο ι ν ω ν ι κ ή
) , ή τ α ν α ν α γ κ α ί α τα " εύρωστα σώματα " των π ο λ ε μ ι σ τ ώ ν
; λης,. Κατά (Βάθος, τ η ν "ίδ ι α α ν τ ί λ η ψ η ε κ φ ρ ά ζ ε ι :;: κ ρ α τ ι κ ή ": π ο λ ι τ ε ί α ; ; . ό π ο υ ο ι " η γ έ τ ε ς ,:'μένοι
" φιλόσοφοι
: . πολεμιστές
ε-
της πό-
και η π λ α τ ω ν ι κ ή " α ρ ι σ τ ο -
" είναι
οι
:
" πνευματικά
κ α ι . η αμέσως δ ε ύ τ ε ρ η τ ά ξ η ε ί ν α ι
οι
"
ολοκληρω-
αριστοκράτες
" :" τ ό σ ο Λ σ τ η ν ' " π ο λ ι τ ε ί α τ ο υ Π ε ρ ι κ λ ή , όσο και σ ' ε κ ε ί ν η τ ο υ Πλά
τωνα, η φυσι κή-ρ ι ο λ ο γ ι )ίή. ανάπτυξη ε ί ν α ι /• κ α . τ ο χ
και π ο λ ι τ ι κ ή
υ ρ ώ'Ο'ε
L. τ η ν - π ρ ώ τ ι σ τ η ς
:
ε ξ α ι ρ ε τ ι κ ά α π α ρ α ί τ η τ η γ ι α να
σ η μ α σ ί α ς - π ν ε υ μ α τ ι κ ή ε λ ε υ θ ε ρ ί α( 198
Στην Αθήνα, . οι : : . π ο λ ί τ ε ς ανήκαν σ τ ο ν . " εαυτό " τ ο υ ς , :
ενώ στην
Σπάρ-
1
ίξ'τη στην : " . π α τ ρ ί δ α ' . " . Ενώ γ ι α τ ο υ ς π ρ ώ τ ο υ ς η - '-Πορρησία " ή τ α ν ν ο η τ ή ως :|ΐ^το" δικαίωμα, /ελεύθερης. ;,έκφρασης _(j''
-ελεύθεροι
παρρησία θάλλοντες
οικοί-
.;εν· πάλιν κλεινών Αθηνών ")(199), για τους δεύτερους ήταν η στρατιωτική "'επιταγή. Και ενώ η '' ανδρεία " επιτυγχανόταν οτην Αθήνα μέθα από μια ψυχική καλλιέργεια και ήταν " αυτόβουλη " , Οτην Σπάρτη ήταν καρπός ui_c συνεχούς στρατιωτικής εξάσκησης: γι'αυτό και ο Περικλής -θεωρεί " ανωΛί'τέρούς " τους Αθηναίους που είναι " εξίσου ανδρείοι " με τους Επαρτιά:
';-·-;\τε"ς παρά το γεγονός ότι τα παιδικά τους χρόνια τα περνούν " ξέγνοιαστο :}.;( "ανε'ιμένως διαιτώμενοι ")και όχι με επίπονες φυσικές ασκήσεις, όπως e
Φ-Αάκωνες. (200). ....'="•
' '•
'
/
... 1
ίϊΛ '.'};'•,; Εφαρμόζοντας την. μελέτη της ιστορίας με βάση το αξίωμα των ,' γεν ι //.κών γραμμών", η σπαρτιατική πολιτεία παρουσιάζει " εμφανώς- " πολλές οj\ ομοιότητες με το εθνικοσοσιαλιστικό μοντέλο της κοινωνικής οργάνωσης. Ρ Ι. λακωνική πολιτεία είχε μια: αυστηρή κοινωνική ιεράρχηση, πραγ·_ιατικοί ε• :::>-ν.ι κεφαλής της οποίας ήταν οι Έφοροι και η Γερουσία, απαρτιζόμενη από ξ-;--/τους πολίτες εκείνους, που, λόγω και της ηλικίας τους, θεωρούνται/ ως οι ^'ΐκατεξοχήν " κάλο C~ καγαθοί " πολίτες, της πόλης (201). Η όλη κοινωνική e νν'γάνωση" στηρι ζόταν σ 'ένα αυστηρά ." κοινοτικό " σύστημα που λειτουργούσε ψψ μέσα από το αξίωμα της". .". θυσίας ," για το καλό του συνόλου. Το " καλό Είρ του συνόλου " οριζόταν συνήθως από τα ανώτατα πολιτικά όργανα (κυρίως νν'·:τους Ξοόρους'-και? την'Τερουσία, και σε δεύτερο ρόλο από τους δύο κληρο-
νΊ,Γ'νομικούς .'Ρασιλεί ς : ):ió,V-'- λόγος ;""των οποίων αποτελούσε ":. νόμο" γιατί εξ ΜνΦΡΟ-ζε άκρι βώς-"το: κοι νοτι κό: πνεύμα (βλ./καιτο επ-,ί γράμμα για την ηρωική ';·':, θυσία των 300 του Λεωνίδα: " τήδε κείμεθα, τοις κείνων
:
ρ ή ,μ α σ L πε
. θόμενοι"). Βέβαια, το ίδιο πνεύμα αυτοθυσίας χαρακτήριζε και τους πο λίτες των άλλων ελληνικών πόλεων, αλλά μόνο στην Σπάρτη πήγαζε από τον κοινοτισμό, που επέβαλε την συντροφικότητα ως κυρίαρχη " κοινωνική συ• ". μπεριφορά " (εδώ πάντως, θα έπρεπε ίσως να υπενθυμιστεί ότι ο σπαρτια. 'τικός κοινοτισμός δεν πήγαζε από μια ρατσιστική ιδεολογία, όπως ο εθνι ν \ κοσοσιαλισμός, αλλά από μια συγκεκριμένη ο ι κ ο ν ο μ ι κ ή και πολι-/: τική; πράγματι κότητα: βλ.: σελ. 7 6 ) .
Στην Σπάρτη ο πολίτης ήταν πριν
"' απ'όλα " στρατιώτης " και ζούσε σε μια συνεχή " ηρωική κατάσταση " (ε;-..,: νώ, π.χ. , στην Αθήνα ήταν προπάντων πολίτης και λειτουργούσε " ηρωι•h::::.κά. .".'• όταν . οι συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες απαιτούσαν την " θυσία 4,-ξτου για την κατοχύρωση:της π ο λ ι τ..ι κ ή ς του ελευθερίας: η κατάκτη
;||;;:ση.^τη'ςξπόλης:^του' από / τον'.εχθρό σήμα ι νε^'αυτόματα .και κατάλυση' του- · δήμο
'κρατικού -'πολιτεύματος-του, άρα ;ε^άλειψρ ..,τρς ,,:κοινωνι κής τους .ελευ-θερίας) -"ft'αυτό. και. οι Σπαρτιάτ,ες όχι "μόνο - δεν. .αναγνώριζαν " οικονομικό οχο κράτος .τους (όπως και ο ,εθνϊκοσοσιαλισμό.ς)
αλλ'επί
πλέον,
- " ρήτρα " : τ ο υ Λυκούργου, : είχαν απαγορευτεί κά·3ε είδους '"'αλλαγές καυώς .και -η χρήοη-και κατοχή
ρόλο"
με την
χρηματικές
συν-
χρημάτων και τιμαλ ?ώ·ν. . 0 βασι κός
"ρόλος" της .λακωνικής π ο λ ι τ ε ί α ς ήταν η.'.δ ιατήρηση \των^ κατακτημένων .εδαφών .-·;. των; ειλώτων ''-καΐ\ο στρατιώτης-πολίτης
Σπαρτιάτης έχυνε το "ααίμα... " του
— κατακτημένη-'-'.'^γη '-.·"·: του / Γ ι ' α υ τ ό αφενός,μεν έπ-
^.νιά^να.νδιατηρήρει^την
'ί'ρεπε; να;:ίε ί ν α ι -.συνεχώς- ετοιμοπόλεμος , ^.πράγμα; που: το πετύχαινε με : την ουλ'νεχή φυσική -γυμ^ναστική και; ε-Ι,άσκηση άπ'την. μια, ; και με μια οειρά :. λογικών
"μέτρων
που. εξασφάλιζαν -την ανανέωση του " υ γ ι ε ι ν ο ύ
"βιο-
αίματος "
,^απΛτην'.αλλή . Ci πνευματικές ενασχολήσεις·, : όταν υπήρχαν, βρίσκονταν ;.νένα; ".;Γ;5εύτερο ,;πλάνρ:. " ,, η μουσική και η ;ποίηση είχαν :;ΑΓί"ρακτήρά|:'"καί:-:'πέρι'εχΟ!ΐένο
ο'
στρατίωτικό~ηρωικό
(202) , ο '' αντιδιανοουμενισ'μός '' " • αποτελούσε
ΐΓ:κύρΧαρχό:λ^άρακ:τ^ριοτικό .της λακωνικής ; ' ; πολιτείας : κατά την ; κλαοόική επο§χή;ίτο^""ίλ'ακώνίζείν''-εοτί' φίλοοοφείν- "'.συμπληρωνόταν ;από. ' την' απουσία κάίί?ιΐε";" ακαδημαϊκού : ';".εί5ους : τέχνης
(όπως ; της ' μνημειώδους , πλαστικής και-^της
;;~έικονιστι κής-αγγειογραφίας ) καθώς -και : από την ανυπαρς,ία του τραγικού ^0εάτρ'ου1-(;:.^
αρχαιολογικά
οτοι-
Ι^χε.ίαϊ^^ο^κλ^αόοικό'^έατρο: - " εισήχθηκε Λ"/στην Σπάρτη κατά τοϋς ; ελληνισ,^τί κούςνΛ'χρόνου'ς ,:·, κυρίως- δε 'κατά : τους ^ρωμαϊκούς" όταν πια η πόλη"; ε ί χ ε χάΓ σει
ι,
;
την λ εδαφική ' ".'της κυριαρχία οτην κεντρική και νότιο
..-'καθώς, και τον πανελλήνιο ηγετικό ρόλο της ) ( 2 0 3 ) .
Βασικός θεός των Σπα-
\ ρχι ατών ήταν ο θεός της καθαρότητας, της λιτότητας,
του φωτός,της αρμο-
.Γ,νίας, του πολέμου, και της φυσικής ομορφιάς Απόλλωνας, '. πήρχαν: και πολλά λαϊκού
Πελοπόννησο,
αλλά παράλληλα υ -
χαρακτήρα δρώμενα (όπως, π . χ . ,
τα
u
αστραβικά"
;,:ΐίόπου.- εκδηλωνόταν "ένας. λαϊκός-β ιταλι στ ι κός χαρακτήρας ( 20^) . Κ "
κοινωνι
κοποίηση '"..των πολϊτών σ'όλο αυτό. το σύστημα; άρχιζε από την παιδική ,ΐλικια μεν.τ ι ς . ; " αγέλες
" και την συνεχή φυσική αγωγή και
ολοκληρωνόταν
/"στην ανδρική με χην, συνεχή στρατιωτική εκπαίδευση στην/οποία ο " : ; βίος "~ με Vm " . κοινά συσσίτια ίκτικού- πνεύματος.-';'::;:;-,:; - ..^ ; :
κοινός
" αποτελούσαν, τους. στυλοβάτες του c
_> ;
^ΐ;:;;:Κ-'θπώς1;.γϊάΐ;τον:;;έύνικοσοσιάλισμό,
/
••• ]
:
-·'•
η-
.
κοινο:
;
J
έτσι και γ ι α ! την λακωνική π ο λ ι τ ε ί α ,
- , ; ••,-;. ,ι Α i ä j , . e
~\fyï<^;236:
το : " υγιεινό σώμα " αποτελούσε την ρυθμικότερη προϋπόθεση της καθόλου κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης και προς επίτευξη του εοαρμόζοντα\ 5ύο δέσαες μέτρων :" εξωτερικής υγιεινής ", με βάση την φυσική άσκηστ (γυμναστική και αθλητισμό )' και " εσωτερικής υγιεινής " με βάση την'';, γιή " τεκνοποιία και ευγονία. Γ σπαρτιατική αγωγή και
εκπαίδευση απέβλεπε στην ανάπτυξη των "η
!|
ρωικών αρετών , δηλαδή των βιολογικών ικανοτήτων και\ιδιοτήτων της ;
ρώμης, του θάρρους και της (πολεμικήο} αγωνιστικοτητας.•Εε αντίθεση υ την Αθήνα η λακωνική έννοια της '"; σωτοοσύνης " ήταν νοητή σύμσωνα με τα στ^τιωτικά ιδεώδη και : ηθική και συχνά ταυτιζόταν με την' " εγκράτει που με την σειρά της, συνδέεται με την - προσωποποιημένη - μορ'ρή της !
Υγεία'ς (205). Η ' υγεία: " του Σπαρτιάτη ήταν " φυχι κο-πνευματι κή "-πλ ρης αροσίωση στο κοινοτικό,πνεύμα, και " ρυσική"- πλήρης ανάπτυξη των : βιολογικών ικανοτήτων. Γι'αυτό, μόλις.τα νεαρά σπαρτιατόπουλα συμπλήρω ναν
το 7
έτος της ηλικίας τους/γράφονταν στην " βούαν " (ομάδα που
αποτελούνταν από συνομήλικους .) και στην συνέχεια στην " αγέλην"(όπου υπήρχαν και μη-συνομήλι κοι ) και στην " ίλην " (διάφορες ηλικίες) όπο γυμνάζονταν συστηματικά με αυστηρή πειθαρχία και λιτότητα, ώστε, από τέλεια γυμνασμένα νεανικά σώματα ,ν. να :μεταβληθούν αργότερα
σε τέλειου
στρατιώτες .-Το ίδ'ιο πράττει και ο: εθνι κοσοσι αλισμός , θεωρώντας πως υ ποχρέωση του ρατσιστικού κράτους*είναι η εκπαίδευση ( το σχολείο ) να " αφιερώνει πολύ πεοιοσότερο καιρό στην φυσική και την σωματική ες,άσκηση "(206). Ό τ α ν το- -εθνι κοσοσ ι αλι στ ι κό κόμμα ανέλθει στην εξουσία, ο νεαροί Γερμανοί θα ενταχθούν από την τρυφερή τους ηλικία
σε παραστρα
τιωτικής μορφής οργανώσεις (όπως υπήρξαν και οι " Σκαπανείς " της Μετ κή·ς νεολαίας) και,. _ιε την παράλληλη γενικοποίηση του αθλητισμού, θα κ θούν να " αναβιώσουν " το "'αρχαίο
'AGIO
μεγαλείο ".
Από πλευράς οργάνωσης οι (πάρα)στρατιωτικόί μηχανισμοί του εθνικό σοσιαλισμού εμπνέονταν αναμφισβήτητα από τα ρωμαϊκά πρότυπα της λεγεώ νας με την οποία θα ταυτιστεί η " Ι'έα Γερμανική Φάλαγγα.-.'! του Ρόζενμπ ργκ (αν και ο ίδιος ο εθνικοσοσιάλιστής θεωρητικός δεν είχε σε περίοπ τη θέση τη ρώμη). Οι S.S. θα αποτελέσουν πραγματικούς " πραιτωριανούς και :OL σχηματισμοί των ένοπλων,-'Αρίων Γερμανών θα υιοθετήσουν τα ρωμα
''• ì
: ' ;
ί/.ά λάβαρα
I '
;
: μεταξύ τ η ς ε θ ν ϊ κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς
σημαίας και της
: τ 0 υ λαβάρου (όπου . ο' γ ε ρ μ α ν ι κ ό ς αετός , με τα α ν ο ι κ τ ά
επίστεψης
φτερά τ ο υ ,
στηρί
ζεται στην, περιβαλλόμενη από στεφάνι ν ί κ η ς , σβάστικα) μέσα σ ' έ ν α παοαλληλόγραμμο π λ α ί σ ι ο αναγράφονται τα "αρχικά του εργατικού κόμματος,
εθνικοσοσιαλιστικού
ΓΙ. S. D. Α.Ρ.", όπως στα λάβαρα των ρωμα'ι'κών λεγεωνών D
αναγράφονταν τα αρχικά S ( o n a t u s )
?
( o o u l u s ) Q(uo ) ( o n a - , o r u n )
(-Σύγκλητος
και Λαός των Ρωμαίων ).- Επίσης, στο'Ήβίη Kampf" , α Χίτλερ ε π ι κ α λ ε ί τ α ι :
.και το λειτούργημα της ρωμαϊκής συγκλήτου ως θεματοφύλακα των (παραδο σιακών ) αξιών του ρο:>μαϊκού λαού εθνικοσοσιαλιστικής
(στρατιωτικής)
:
(207). Αλλά το κυρίαρχο πρότυπο της φυσικής εκπαίδευσης και αγωγής υπήρ
ξε το λακωνικό, έτσι όπως το κληρονόμησε
η Γερμανία του Πεσοπολέμου από
τον 19 α ι . JO
Η παρακείμενη προπαγανδιστική ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
επί του προκειμένου πολύ χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ή . Αριστερά,
σύνθεση,
είναι
εικονίζονται
κτονήματα, κυρίαρχος ρυθμός των οποίων ε ί ν α ι ο α ρ χ α ι ο ε λ λ η ν ι κ ό ς λιστα όχι ο δωρικός, αλλά ο ι υ ν ι κ ό ς .
Δεξιά ε ί ν α ι
αρχιτε και μά
ένα υπερσύγχρονο
. μανικό αθλητικό στάδιο που παρουσιάζεται ως η " ν ε ο - γ ε ρ μ α ν ι κ ή
"
γερσύλλη
τετράγλωσσο :? -
ψη του " αυστηρού πρωσσικού ρυθμού " :
το : παρένθετο μικρό
κείμενο αναφέρει πως. " ο κλασσικισμός
·, ονομαζόμενος " πρωσσικό στυλ "
ε ξ α ι τ ί α ς της αυστηρότητας τ ο υ , ξαναβρίσκεται στο-Βερολίνο με την π ι ο αγνή φόρμα τ ο υ . Κ ΙΊεα Γερμανία β ρ ί σ κ ε τ α ι
στο σ τ ά δ ι ο δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ς του προ
σφπικού της στυλ".. Το " πρωσσικό στυλ " που κληρονομεί αυτό και τον " κλασσικισμό την π ε ι θ α ρ χ ί α
η Νέα Γερμανία κ α ι , μέσα α π '
" , χ α ρ α κ τ η ρ ί ζ ε τ α ι από την αυστηρότητα και .
που, από την εποχή του Γίπίσμαρκ θα αποτελέσουν τ ο υ ς θ ε
μέλιους λ ί θ ο υ ς ακόμα και της εκπαίδευσης, δ ί ν ο ν τ α ς της μια μορφή "στρα τιωτικού τύπου " με βάση την συστηματική γυμναστική αγωγή. " Από την εποχή του Ππίσμαρκ : " , γράφει ο Ρισάρ ( 2 0 8 ) ,
" η δημόσια εκπαίδευση διείί
κόλυνε πολύ την αποπλάνηση της ν ε ο λ α ί α ς προς όφελος του γερμανικού μπεριαλισμού. Το 1874,
ο ϊΐόλτκε
( E . Ç . : που ο Χ ί τ λ ε ρ χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί
ποφθέγματα του γ ι α ' να δώσει " Βόρειο π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν ο
ι
τα α
" στο ελληνικό αξίωμα
Υΐα τ ο ν . υ γ ι ή νου και σώμα: βλ. σελ. 2 3 1 ) , δήλωνε μπροστά στο κ ο ι ν ο β ο ύ λιο
πως οι μάχες κερδή-θηκαν χάρη στο έργο του Κράτους-παιδαγωγού
,ενός
κράτους
που επί εξήντα χρόνια διαπαιδαγωγούσε το έθνος με βάση την cy
ματική ρώμη και την.ηθική υγεία,, την τάξη, την πίοτη, την υπακοή, τον :
'· πατριωτισμό και-την αρρενωπότητα. Αυτό ήταν το πρόγραμμα που θέσπισε e Γουλιέλμος Ε·'. Η γυμναστική που., το 1842 μπήκε στο πρόγραμμα της ανωτε·; ρης εκπαίδευσης και είκοσι χρόνια αργότερα και στο πρόγραμμα της στοι-
:
, χειώδους, έγινε ένα είδος στρατιωτικής αγωγής. Από τις πρώτες μέρες το πολέμου του 1914, το διδακτικό προσωπικό πήρε την εντολή να προσπάθησε με κάθε δυνατό τρόπο να κάνει τους μαθητές να ενδιαφερθούν για τα πόλε ff μικά γεγονότα. Το παραδοσιακό πρόγραμμα διδασκαλίας ελαττώθηκε για να /'· μπουν προπαρασκευαστικά στρατιωτικά μαθήματα ". Το ίδιο πράττει και ο εθνικοσοσιαλισμός, σύμφωνα με τον Ουρερ του που δηλώνει .πως η αναθεώρη ;': ση του εκπαιδευτικού προγράμματος επιβάλλει την μείωση των ωρών διδασ:;ί καλίας, ώστε " αυτή η μεταρρύθμιση να αποβεί προς όφελος της σωματικής •.' εξάσκησης καιΤ της αγωγής για τον σχηματισμό του χαρακτήρα και την ανά πτυξη της θέλησης της αποφασιστικότητας " (20S). .Λ ':
Αλλά, όπως αναφέρει και το κείμενο της παραπάνω προπαγανδιστικής
— ; σύνθεσης, ο εθνικοσοσιαλισμός πάει παραπέρα από το " πρωσσικό πνεύμα " •;,; ..θέλοντας να δημιουργήσει ένα " νεο-γερμανικό " στυλ. Που θα στηρίζεται ί- 'το " στυλ " αυτό ', Παίδια., η. σύνθεση το αφήνει να εννοηθεί ξεκάθαρα : στ ::
'-" συνοθύλευμα " των οίκοδομη1{άτων
κ α ι
τ ω ν
ρυθμών ( που στηρίζονται στη
.' , " ιωνική 'αισθητική ") του παρελθόντος, αντιπαρατίθεται ένα στάδιο,οίκο δόμημα
μ ε γ α λ ε π ή β ο λ ο
θ α ρ ή
μεν, πλην όμως λ ι τ ό
και με
κ α
γ ρ α μ μ ή . Το εθνικοσοσιαλιστικό στάδιο παίρνει έτσι ένα δ
πλό συμβολισμό: σαν στο οποίο
λ ε ι τ ο υ ρ γ ι κ ό ς
πραγματώνεται
χ ώ ρ ο ς ,
είναι αυτό
μ-.α ζ ι κ ά το πρότυπο του υγιεινού σώματος
που ο εθνικοσοσιαλισμός κληρονομεί από το παρελθόν'αλλά σαν π α ρ κ τ ό
ο ι κ ο δ ό μ η μ α μ ε μ ι ά
α υ θ υ
φόρμα απλή, καθαρή, και λιτΤ],
συμβολίζει την " εσωτερική " υγιεινή, αυτή της βιολογικής ιδιοσυστασία αυτής καθαυτής που πρέπει να έχουν οι αθλητές-πολεμιστές του ρατσιστι κού κράνους. Αυτός είναι σύμφωνα με ,τον.Χίτλερ και ο-πρωταρχικός σκοπό της εκπαίδευσης, της οποίας το στάδιο αποτελεί κυρίαρχο σύμβολο:" Το ;: ρατσιστικό κράτος πρέπει να εκτελέσει τον υπέρτατο σκοπό του σαν εκπαι s; δευτής και παιδαγωγός όταν πια θάχει χαράξει στις καρδιές της νεολαίας
-,'γίου θα. του, εμπιστευθούν, το πνεύμα και το ρ α τ σ ι σ τ ι κ ό συναίσθημα. Δεν ••, πρέπει ο ύ τ ' έ ν α αγόρι, ή κ ο ρ ί τ σ ι να β γ ε ι από το σ χ ο λ ε ί ο χωρίς ν ά χ ε ι κα θοδηγηθεί -σ 'αυτήν την σπουδαία γνώση γ ι α το τ ι ε ί ν α ι η καθαρότητα του α ί μ α τ ο ς . κ α ι ποια η αναγκαιότητα της
"(210).
'Σε. α ν τ ί θ ε σ η με το Δεύτερο ? ά ι χ που'υπήρξε ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ό , το ε θ ν ι κ ο ,, σοσιαλιστικό Τρίτο Ρ ά ι χ , ε ξ α ι τ ί α ς της ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς του • το β ά ρ ο ς : . τ η ς " υ γ ι ε ι ν ή ς
ιδεολογίας,δίνει
" του σώματος στην β ι ο λ ο γ ι κ ή διατήρηση - και
:;: ανανέωση '-"•..των"" φυλετικών ι δ ι ο τ ή τ ω ν ",-και λαμβάνει μια σ ε ι ρ ά ευγονικών ;
μέτρων^(211) : οι ε π ι μ ι ξ ί ε ς με εκπροσώπους της - όποιας - " κατώτερης " ράτσας απαγορεύονται, οι δύο Ά ρ ι ο ι γ ο ν ε ί ς πρέπει να ε ί ν α ι ' " υ γ ι ε ί ς - " , 'οι
" α σ θ ε ν ε ί ς " πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι αποτελούν τροχοπέδη
." του π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ " ( και να α ν τ ι μ ε τ ω π ί ζ ο ν τ α ι ανάλογα από το κράτος ) , i; ακριβώς : όπως στην αρχαία Σπάρτη αποθαρύνονταν οι γάμοι Λακεδαιμόνων ι. με " . " π ε ρ ι ο ί κ ο υ ς " κυρίως δε με ε ί λ ω τ ε ς , ;
δ ι ν ό τ α ν ι δ ι α ί τ ε ρ η σημασία στην
·ί" φυσική ' υ γ ε ί α " του ανδρόγυνου, οι" " α σ θ ε ν ε ί ς
" δεν ήταν " κ ο ι ν ω ν ι κ ά
Λ ανεκτοί " . Ορισμένοι
επιστήμονες - της δ ε κ α ε τ ί α ς 1930-1940, προσπαθούν να απο-
; δείξουν την αναγκαιότητα των ευγονικών μέτρων χρησιμοποιώντας συστημα',,'-τικά Κ.: το παράδειγμα της λακωνικής' π ο λ ι τ ε ί α ς . 0 Χ. .Γκύντερ, π . χ . , ;
συνδέε
:.;'τα ε υ γ ο ν ι κ ά ' μέτρα με το κ ο ι ν ο τ ι κ ό πνεύμα και "τα θεωρεί ως προϋπόθεση
''':[. τ η ς " ; π ο λ ι τ ι σ μ ι κ ή ς " ε π ι κ υ ρ ι α ρ χ ί α ς -της " ανώτερης ράτσας " και ως τον χώρο' έδρασης της πολεμικής ικανότητας της μέσα από το αξίωμα της σ ύ ζ ε υ ξης των εννοιών " αίμα " και " γη " στο οποίο συνοψίζει
την έ ν ν ο ι α της
" α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ί α ς " : " Κάθε σ π α ρ τ ι α τ ι κ ή ο ι κ ο γ έ ν ε ι α κ α τ ε ί χ ε την α π ο λ λ ο τ ρ ί ωτη εδαφική κληρονομιά τ η ς , όπως και η γερμανική λέξη " Adel"
=
"αρι
στοκρατία — -ευγένεια " συνδέεται ε π ί σ η ς με μ ι α έ ν ν ο ι α εδαφικής κληρονο. μ ι α ς . Η σ π α ρ τ ι α τ ι κ ή π ο λ ι τ ε ί α κατόρθωσε να δ ι α τ η ρ ε ί 1 την ύπαρξη της κ υ L
; ρίως χάρη στην αυστηρή και πραγματι-κή βόρεια σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή π ε ι θ α ρ χ ί α της κάτω από την οποία ζούσαν γ ι α όλη τ ο υ ς την ζωή όλοι οι ελεύθεροι
πολί
τες τ η ς . Με τα ευγονικά τους μέτρα οι Σπαρτιάτες αποσκοπούσαν στην δ ι α •τήρηση της πλήρους υ γ ε ί α ς και δύναμης της Βόρεκαςκυρίαρχης ράτσας τους ,·. χ.αι ^ταυτόχρονα στην παρεμπόδιση της υ π ε ρ γ ε ν ν η τ ι κ ό τ η τ α ς των ειλώτων
(βλ.
£'•'". κ ρ υ π τ ε ί α ' " ) ( 212) "'."' Στο σημείο αυτό παραπέμπει στον Θουκυδίδη όπου ο
Βρασίδας, πριν την μάχη του στρατού,του με τους Ιλλυριούς, τόνωσε το η θικό των Σπαρτιατών λέγοντας τους ότι στην πολιτεία· τους |" τους πολλού εξουσιάζουν οι λίγοι, οι οποίοι δεν έχουν αποκτήσει την εξουσία τους μ ;; άλλον τρόηο-: παρά με την αγωνιστική τους υπεροχή "(213). '.V
Σίτο
:
κεφάλαιο του "' 'Mein Kampf " όπου ο Χίτλερ διαπραγματεύεται α
;
:. 'ρενός μεν την στρατιωτικής μορφής εκπαίδευση του ρατσιστικού κράτους,α φετέρου δε την : αναγκαιότητα των ευγονικών μέτρων,υπάρχουν πολλά χωρία
• ''•'. πού'επιδέχονται παραλληλισμός (τηρουμένων βέβαια των αναλογιών' και με τ •'V ανάγκαίες δ ιευκρινήσεις. ) με ορισμένες περιγραφές που μας διέσωσαν οι αρχαίοι συγγραφείς σχετικά με την λακωνική πολιτεία. Αναφέρουμε ενδεικ τικά ορισμένα από αυτά σε παράλληλη παράθεση ( στην αριστερή στήλη τα .-.χωρία, από το Ριβλίο του Χίτλερ και στην δεξιά των αρχαίων συγγραφέων): ]:•'. Κ απόρριψη του " ασθενούς' γόνου ": ,ΙΛ"ΤΟ
ρατσιστικό :κράτος •(.".'. ) πρέπει
" (λ πατέρας δεν είχε την εξουσία
"ir-iva Φροντίσει ώστε μόνο.τα υγιή ά-:-
να αναθρέψει το νήπιο, αλλά το πή
':'::.τομα - να κάνουν
γαινε σ'ένα μέρος πόυ λεγόταν λέσ
παιδιά. Μα διακηρύ-
:-ν;ξεΐ\πως δεν υπάρχει παρά μόνο μια
χη, όπου κάθονταν τα γεροντότερα
§Φ πράξης α ιώνιας ντροπιασμένη : το ,ναν -
μέλη της φυλής-και επιθεςορούσαν τ
'φβ'φζρειο
στον.κόσμο παιδιά όταν εί- ; '
παιδί: Αν ήταν γεροδεμένο και εύρ
%;öai: άρρωστος ή : όταν έχεις ελαττώ-
στο του παράγγελναν ; να το αναθρέψ
V:-'ματα:, και πως η πιο τίμια και σωσ
(...)
'
αλλά αν ήταν ελαττωματικό κ
τή πράξη στον κόσμο είναι τότε να
άσχημο, το έστελναν'μακρυά στις λ
τ'απαρνηθείς(...)Το κράτος πρέπει
γόμενες αποθέτες, ένα μέρος σαν β
. να ενεργήσει λογαριάζοντας ότι έ-
ραθρο κοντά στον Ταΰγετο, πιστεύο
•-: χει να κάνει με χιλιετηρίδες που
ντας ότι ήταν καλύτερο και για το
,.., μπροστά τους οι επιθυμίες και οι
ίδιο και για την πόλη να μη ζήσει
Ì
ατομικοί εγωισμοί δεν λογαριάζο-
αν δεν ήταν ευθύς από την γέννηση
'\ ; νται- και πρέπει να υποκύπτουν .Πρέ
του πλασμένο για καλή υγεία και d
πει να καταφύγει στα φώτα και στη -
ματική δύναμη "(215).
) συνδρομή της σύγχρονης Ιατρικής" ^
(214). ;
:
' - ' " < ! ; , ,
ΪΛ; Σημ; : Οι " γέροντες της Σπάρτης είναι οι αντίστοιχοι, των j σύγχρονων για Ρητρών ^δεδομένου ότι τότε δεν -υπήρχε " επιστήμη" αλλά -;" συσσωρευμένη d :
M^s^mmm
;
ο ί α κ α ι " " " π ε ί ρ α " . Και ' σ τ ι ς . δ ύ ο π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ς ,
'ιχ'αιδιού'ί'' ε ί τ ε . π ρ ι ν οτη : τ ό τ ε και
η ά π ο φ ή τους
ωμα
τεκνοποιίαο
πνεύμα
" π ρ ο λ η π τ ' ί κή
ισχυρότερη
•' :;
ερωτικό
τον
φτιάξουν
L ατρική" ) , είναι
,':; ;,.
ένστικτο:
στον
σκοπό
προς,
(ώστε ν α ) ,
έ ν α όμορφο, κ ο ρ μ ί
αυτό θα υ π ε ρ η φ α ν ε ύ ο ν τ α ι
κόσμο (Σπα
" δημόσιοι
-"
κ α ι θα
ν
^ γ υ μ ν ά ζ ο ν τ α ι '- ν α τ ο α π ο κ τ ή σ ο υ ν ( . . .-)
;:
στο κ ο ι ν ο τ ι κ ό
i > Γ ?--""';-'-'^ν
' '
με,γυναίκα,
εί
θέλει
(μπορούσε)
τεκνη
:
όμως α ξ ι ό λ ο γ α
αν έβλεπε
τέκ ι:
γυναίκα
ει_
" κ α ι " " . . γ ε ν ν α ί α .'\ ν α τ ε κ ν ο π ο ι
με αυτήν με , τ η ν συγκατάθεση τ ο υ
σ υ ζ ύ γ ο υ τ η ς " . ' \ ; · ' . , - , : . % , V ':-.Υ:-:-.Υ.'-../
Η ν έ α κ ο π έ λ α θ ' α ν α γ ν ώ ρ ι ζ ε ι κάτω ;: α π ' α υ τ ό ΐ τ ο " κ ο ρ μ ί του." ά ν τ ρ α π ο υ ·
" - ή .." ÔLKCU
Α)."Αν κ α ν ε ί ς " δ ε ν ε π ι θ υ μ ε ί ' : ν α σ υ ζ ε ί
να
που,γι'
λειτουργό
: : ; 'Ί Γ:Υ,; : .. .
,:
''<-..
ν ' ;.:•.
μας π ρ έ - -
να προσαρμοστεί
επιδιωκόμενο
έρθει
αφού
από ο π ο ι ο δ ή π ο τ ε ; " γ ο ν ι κ ό ς φ ί λ τ ρ ο
· '.
" Η ' ε ν δ ύ μ ά σ ί α των νέων πει.κι'αυτή
" της τύχης του
" ( η " εγωιστική, επιθυμία " υποτάσσεται
} .':V : . '-.. '. '
Ευγονία'-και
( Γ ε ρ μ α ν ί α ) ,:.- ε ί τ ε
γεννηθεί
δ ε ν υπήρχε
οι " κ ρ ι τ έ ς
Υ:
3 ) " Σ τ ο λ ι σ μ ό ς , ( τ ω ν ΓΣ'παρτ ι α τ ώ ν .'..πολι τ ώ ν )•• δ ε ν " ε ί ν α ι .'' τά'. : , π ο λ υ τ ε λ ή ( ; φ ό ρ έ μ α τ α ι
r:;:; τ η ς ^ . τ α ί ρ ι α ζ ε ι . Αν η \ σ ώ μ α τ ι κή ρ - ^ 0 α λ λ ά τ α ε ύ ρ ω σ τ α σ ώ μ α τ α • " ( 2 Ì L 7 ) . . , "
ξυμένη ; σ τ ι ς ; μέρες
μ α ς και- δ ε ν eL-;Tàìi>ì0;:
^;; ^,,ν.. \ •' ^ ^ - ^ ^ H s ï . ^ : Υ.Α ?ΥΆλΥ:\. --V-..
Ι ί ί χ ε : , π ε ρ ά σ ε ι , , σε, - δ ε ύ τ ε ρ ο π λ ά ν ο α - Ύ ^χ-ρ-^χ %Χτχό την^ η λ ι θ ι ό τ η τ α της- μ ό δ α ς , ε - . . Υ. κ α τ ο ' ν τ ά δ ε ς χ ι λ ι ά δ ε ς
νέες
κοπέ-
:
-
μας
,,,τσας ;;Σημ.
·. '
___.
:
κι
. ,
• ' . · " .
. ·." . ;t
οι- ν έ ο ι
.^ ·-,--· :
'
•• \ •
.
•. .χ•...--.-•-: _ :
- : ".
•• • ;"
·
--•. •.
την ομορφιά της ρά-
" (216).;.
.
-•, -,
, -
: Και σ τ ι ς δύο π ε ρ ι π τ ώ σ ε ι ς ,
| | ζ η τ ο ύ μ ε ν ο ,^ π ρ ο ϋ π ο θ έ τ ε ι ..την'· ΡΙτά^άπό-την
"".. . '"";. , ;. - -
:
ό μ ο ρ φ α σώματα γ ι α ν α μπορούν"" ν . '
- ν'ανανεώνουν
> -.ν.·"'
"
με, τ ι ς σ τ ρ α β έ ς γ ά μ π ε ς . Μ έ σ α σ τ α
•'.η φ ρ ο ν τ ί δ α ^ ν α β ρ ί σ κ ο υ ν
.. \ . :
μπάσταρδους Εβραίους
Χ καθήκοντα .του κράτους ε ί ν α ι
" γ,χ'χχ"
;
ταν να παρασυρθούν από τους απαίσιους
χΥΥΧΧΧΧΧ^^ΧΧ'ΥχχχφχχΥ:"::, '\Υ;--.
'.; -
'.;;%'
: λ ε ς τ ο υ λαού μας δ ε ν θ ' α σ ή ν ο ν ;
;/•; ;;ν ν . -. ;
r
Y;sç.>v. ; ί;
. -_: { .Υ\:
10. μ ο ρ φ ι ά · δ ε ν ή τ α ν τ ό σ ο / π ε ρ η φ ρ ο ν η - Υ ^ Υ ^ : , } ; - : .
;
- Υ Α Χ Υ " - ^ 1 .
,ί,;..;
',?.·.•„.. . -
η "τεκνοποι ία, κ που^είναι
βιολογικη^οεξου^ική^ελξ^
απρόσκοπτη , κ α ι ^ ά μ ε σ η ^ Υ ^ ^
και το
Ì- ' •-,. ' Υ βασικό
;· άλλου φύλου. Στην Σπάρτη μάλιστα; οι 'νεαρές κοπέλες; ντύνονταν με τρόπς που άφηνε ακάλυπτους τους μηρούς;τους ( ο Ευριπίδης που " σκανδαλιζότο •με
τα λακωνικά έθιμα, τις αποκαλεί στους στίχους 597-593 της " Ανδρομό
χης " του " σαινομηρίδες " ) : ήταν δηλαδή ντυμένες
,!
προκλητικά ", όπωο
. ήθελε την γερμανική νεολαία-και ο Χίτλερ (βλ. σελ. 1~59 ). Βέβαια, ο
Χίτλ
παρουσιάζεται σε άλλα σημεία του;" Mein Kampf " ως ένθερμος υποστηρικι '.'του -θεσμού του γάμου και της ''ιερότητας " του (216), αλλά το Τρίτο ?ό Γ,εοάρμοσε τελικά ένα εκτεταμένο πρόγραμμα " μαζικής παραγωγής " Άριων 7 μανών,με 1
προσφορά
του σώματος τους φανατικών νεαρών γυναικών οπαδών
εθνικοσοσιαλιστικού " κοινοτικού'πνεύματος ". Γαράδειγμα στρατιωτικής αγωγής: η πυγμαχία ως αθλητικο-στρατιωτική άσχ " Λεν υπάρχει κανένα άλλο σπορ
"' (Στον αγωνιστικό χώρο της θέσης
που,
Πλατανιστάς' της Σπάρτης γίνεται) \.
σαν το μποξ,, ν'αναπτύσσει
το αγωνιστικό πνεύμα, να υπο
χη μεταξύ των εφήβων (...)
βάλλει σε γρήγορες σαν άστρα- •[
νεται με τα χέρια και κλωτσούν και
πή αποφάσεις και να δίνει στο
δαγκώνουν και τα μάτια βγάζουν ο ε
σώμα την ελαστικότητα και μαζί
του .άλλου.Έτσι μάχονται όταν συμτ
.την
Η μάχη
κονται άντρας προς άντρα "(220).
αντοχή και την σκληράδα του !
ατσαλιού( . . . ) Δεν είναι πιο αντ-|ρίκιο, ένας άνθρωπος που δέχε ται
επίθεση να αμύνεται και να :
απωθεί τον αντίθετο του με τις γροθιές του παρά .να το βάζει στα πόδια καλώντας την άστυ-
;
νομία να τον βοηθήσει ', "Αλλά πάνω απ'όλα ένα γερό αγόρι και ένα γερό κορίτσι πρέπει να μάθει
!
και να δέχεται τα κτυπήμα-r.. '
τα" "(219).
j ! i
Σημ.:
0 Χίτλερ μιλά για πυγμαχία; ,
.
,
ενώ η άσκηση των Σπαρτιατών εφήβων r
' , Και στις^ύο όμως περιπτώσεις υπάρ>
ταν πάλη ( και μάλιστα ελεύθερη ) Κ • À αγωγής με- βάση'αγωνίσματα στα οποία ο κοινός παρανομαστής της φυσικής ν*ί^-κ^;
υΰΐκή ρώμη και δύναμη αποτελεί το. κ ρ ι τ ί ρ ι ο αξ,ιολ'όγησης του " ανδρισμού" ^ώ παράλληλα προσφέρουν τ η ν ' π ρ α κ τ ι κ ή χρησιμότητα του εθισμού των νέων τον σωματικό πόνο καθώς και της τόνωσης
του " ε π ι θ ε τ ι κ ο ύ "
ης' προσωπικότητας ' (στην Σπάρτη υπήρχαν, και τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ι κ έ ς
στοιχείου
μαστιγώσεις
£ων στο ιερό της Άρτεμης Ορθιας )-..--Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί
των
ότι
αι στην αρχαία Σπάρτη οι νέοι δ ι α γ ω ν ί ζ ο ν τ α ν συστηματικά στην πυγμαχία ατά μια πρώιμη περίοδο της ιστορίας της πόλης, ; αλλά στην συνέχεια-.το ά θ ημα αυτό, όπως: και το παγκράτιο,'^/απαγορεύτηκαν γ ι α τ ί ; , . καθώς ήταν " α τ ο ίκά " , αςοενός μεν -δεν προωθούσαν/το"." · : συλλογικό πολεμικό/ πνεύμα " , α φ ε έρου δε κατέληγαν στην ν ί κ η τ ο υ ' ε ν ό ς . κ α ι
την ήττα του άλλου
που ήταν
ναγκασμένος να παραδοθεί με αποτέλεσμα να ε θ ί ζ ε τ α ι ο νέος στην " ε γ κ α τ ά ειψη " του αγώνα. FL 'αυτό <ως βασικό : άθλημα και σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή προπαρασκευή ενικοποιήθηκε η πάλη μεταζ,ύ ; ομάδων , .όπου όλα ήταν ε π ι τ ρ ε π τ ά
(221).
Ili α .παρουσίαση της εθνικοσοσιαλισ'τι κής εκπαίδευσης δεν μπορεί να ε ί αι 'πλήρης εαν : δεν /αναφερθεί και το .ε ι δ ι κ ό , - αυτό τμήμα της προς την αωγή των νεαρών κοριτσιών κ α ι , : σ υ ν ε π α κ ό λ ο υ θ α , η θέση της γ υ ν α ί κ α ς μέσα <ττ]ν ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή κ ο ι ν ω ν ί α . 1 :
' ;-':--/: :V'
;' ·
-,}
.Όπως : στην - σπαρτιατική κοινωνία —••-και- σε αντίθεση με την αθηναϊκής ~
ì γυναίκα ,-.. η νόμιμη ^σύζυγος,, ε ί χ ε ;· μια "σημαντική θέση. που πήγαζε από τ ο " οινο.τικό πνεύμα .( 222) , α ν τ ί σ τ ο ι χ α και' ο εθνικοσοσιαλϊσμός !α
σημασία στο ρόλο της'. Την σύγκριση την κάνει ό ί δ ι ο ς ο Χ.
'ράφοντας ό τ ι 1
έδωσε "εξ,έχουΓκύντζρ
" το γεγονός πως η σ π α ρ τ ι α τ ι κ ή π ο λ ι τ ε ί α δ ι επόταν από το
Βόρειο πνεύμα " αποδεικνύεται επίσης και- από το ό τ ι ακόμα και την
τελευ
ταία π ε ρ ί ο δ ο της συντηρητικής Σπάρτης, η γ υ ν α ί κ α ε ί χ ε πολύ περισσότερα ηκαιώματα
και επιρροή α π ' ό τ ι σ τ ι ς δημοκρατικές ε λ λ η ν ι κ έ ς π ό λ ε ι ς " .
χρετές της σπαρτιάτισσας ήταν οι κ α τ ε ξ ο χ ή ν . " β ό ρ ε ι ε ς
":
" η ομορφιά των
Γυναικών της Σπάρτης ήταν παροιμιώδης ενώ η υ γ ε ί α και ο αυτοέλεγχος εκτιμούνταν π ρ ί ν απ'όλα " ( 2 2 3 ) .
τους
;;•'•.
Στο Τρίτο Ρ ά ι χ , γ ι α να λειτουργήσει 1 σύνδεση τ ο υ : Ά ρ ι ο υ
Οι
" φυσικά " (βλ.
" βιολογικά
")
άντρα με την Άρ,ια γυναίκα (όπως συνέβαινε και -στην
λακωνική π ο λ ι τ ε ί α με τ ι ς " φαινομήρίδες " ) , η ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή πέβαλε την θέαση του γ υ ν α ι κ ε ί ο υ σώματος με..'' προκλητικό " τρόπο ο
μόδα ε οποίας
5εν τ ύ χ α ι ν ε πάντα -της επιδοκιμασίας-των -'./ηθικά" \- -.παραδοσιακών στρωμάτων
του πληθυσμού. Το -'Apio γυναικείο σώμα εξιδανικεύτηκε και από την γλυπ
••: τικη-νέοα από μια κατά κάποιο τρόπο διφορούμενη τάση. Τα γυναικεία γλυ 58τά, εμπνευσμένα από τα κλασσικά πρότυπα, του Ι·7πρέκερ, εκφράζουν μια αρ ρενωπότητα ( σχεδόν " επιθετική "):ηου-
συχνά μεταβάλλουν την θηλυκή μο
;
φή σε ένα είδους " ανδρόγυνο ". Άλλοι γλύπτες όμως, όπως π.χ., ο Φριτ 13_Κλιμς, συνδυάζουν την βιολογική αρρενωπότητα
του Άριου γυναικείου σώ
τος με μια έκφραση συνεσταλμένης-υπερηφάνειας που πηγάζει περισσότερο :
\ πό την "συνειδητοποίηση " του σημαντικού γυναικείου ρόλου τους, παρά //πό μια επιτηδευμένη προσπάθεια εξωτερίκευσης του " ανώτερου ηρωισμού " / •
·
•
.
// τους ή της " ηρωικής χάρης 'Λ τους (όπως συμβαίνει σε πολλά γλυπτά του !;• Μπρέκερ ). ζ~~^ίί ;
Στο '.' ria ir· Kamof ", ν ο ρόλος της γυναίκας
- ν ω ν ι κ ά,
υ π ο β α θ μ -ι ζ ό μ ε ν ο ς
ε ξ α ί ρ ε τ α ι πολ
κ οι
ι τ ι κ ά : " η ιδαν
_-•-. κή εικόνα της ^ανθρωπότητας που οραματίζεται-" ο εθνικοσοσιαλισμόςμέσα .."πό ,την μεταρρύθμιση του ' συστήματος παιδείας και αγωγής των νέων προορί ζεται :!Ι γι'ανθρώπους προικισμένους με μια σκληρή κι ακατάγιστη ενεργητ χ.κότητα και για γυναίκες" που-νάναι . σε θέση να φέρουν στον κόσμο αληθινό :
ί:Λ άντρες -,"( 224) .' Σε ένα λόγο που εκφώνησε ο Χίτλερ τον ίΐάρτιο του"ΐ932 σ
; ^συντρόφους ; του\στελέχη 'του^ κόμματος και τον οποίο μεταφέρει ο. Γκαίμπελ :ϊ\ στο '.'' Ημερολόγιο" του ,C ο 'ρόλος της γυναίκας οροθετείται ως εξής:" Η Γ ,./;μανίδα είναι, ένα
κεφάλαιο για το- Έθνος, και το κόμμα. Και το κόμμα χρ
'> άζεται τις Γερμανίδες όχι μόνο για να κερδίσει τις προσεχείς εκλογές, γυναίκα είναι*, η σύντροφος του άντρα στην φυλετική ένωση και την εργασί Αν μελετήσει κανείς την ιστορία θα το διαπιστώσει. Και δεν πρέπει σήμε ρα
ν'αλλάξει αυτή" η κατάσταση. Στις σημερινές οικονομικές συνθήκες, η
-γυναίκα πρέπει να μείνει η σύντροφος του άνδρα. Δεν έχει σημασία αν στ εποχή μας δεν το βοηθάει στους αγρούς, αλλά στο γραφείο. Σημασία έχει τι πρέπει να παραμείνει η σύντροφρς του. 0 άντρας είναι ο οργανωτής τη ζωής. Η γυναίκα κ ό
τ.ο; υ
η
β ο η . θ ό ς τ ο υ
ό ρ γ α ν ο
και
το
ε κ τ ε λ ε σ τ ι
"(225).. Μεχρ,ι το 1936 περίπου, ο εθνικοσοσιαλι
';'. μός- διαπαιδαγωγούσε τις γυναίκες "με το πνεύμα του " νοικοκυριού " και ;, της " αναπαραγωγής ,-Ι και τους εμπιστευόταν την " ρατσιστική " ανατροφή /:; και διαπάιδαγώγήση:;των παιδιών μέχρι την σχολική τους ηλικία. .Αυτό ρέ".iV'-'f-Ä %'***-'•
'-'
•: ix:
-"·.'. i\
i^ßMmi^J^äM ΐφ
*K-j-sjuy.^·'^ ] "ΐ>ν' ~4ü '•!•£-. '£* v->4 Àr-'i-ì^· ^-r-wί ν ίΊ -* —.AÌV** ï*.ty£Z'zV-j'-Çi * ; s'.- \ -£;.X " V ΐϊ~'\ $Χ ^"S- • \" ^Τ: l^i; :dÌ •1 ìrpr.ìl;:'. ? '· *?• -£-'^:
;·.
%
'€
lia είχε και μια κοινωνικο-οικονομική σκοπιμότητα, γ ι α τ ί έτοι καταπολεύνταν και η -ανεργία του άρρενος στρώματος του-πληθυσμού. Στην συνέχεια
3
ιω
ς , . κ α ι κυρίως από το 1S39 και ύστερα,.η γυναίκα-κλήθηκε να συντροφεύ
ει, τον άντρα" τόσο στον χώρο της " ηρωικής " εργασίας, όσο και στο πολε. κό : -θέατρο ; ( : σε- περιορ ισμένη βέβαια έκταση, βασικά στα διάφορα βοηύ^τιί σώματα, -:όπος , 'π.χ. , στα στρατόπεδα" συγκέντρωσης :
Συνοψίζουμε.Η ρατσιστική έ£νικοσοσιολιστική
)(226).
εκπαίδευση, τηρουμένων
JV' αναλογιών'του/ευρύτερου'ιστορικο-κοινωνικού- πλαισίου, υπήρξε " σπαρ,ατικού ' τύπου : •" , εφόσον, όπως' διαπιστώθηκε, τ α δύο συστήματα αγωγής ε ί χν κοινά τα εξής σημεία: Πρώτα, την συστηματική " υ γ ι ε ι ν ή '" του σώματος · ζ. σκοπό την δημιουργία μιας ισχυρής στρατιωτικής μηχανής ταυτιζόμενης ι το σύνολο :1των μελών τ η ς , " φυλής " : αυτό ήταν το σπαρτιατικό " άριστο- , φατικό " Ι δ ε ώ δ ε ς : " αριστεία " ,του' πολέμου , της στρατιωτικής υπεροχής αίναντι' στον : εσωτερικό εχθρό, τον είλωτα ( .εναντίον του οποίου οι
'Εφοροι
ΐς· Σπάρτης-,; ανανέωναν τον-πόλεμο κάϋε φορά που αναλάμβαναν το αξίωμα 3υς) "και .του''εξωτερικού εχθρού (που όμως," μπορούσε κάλλιστα να είναι.; της 3ιας δωρική ς ].!Γ-ράτσας'" μ'αυτούς
:βλ. σελ.Τ^κ-ε).
Το δεύτερο κοινό στοι- ;
είο" μεταξύ?τηςίσπαρτιατικής'και, της : εθνικοσοσιαλιστικής
αγωγής είναι;-η
νήρήςν-υποτάγή'ΐτης .'πνευματικής δημιουργίας-στ ι ς βιολογικές
α ξ ί ε ς : oN:üvi-
ασοσι'αλισμός'^λείτούργησε'' αντιδιανοουμενιστικά και περιόρισε την αισΟηική αναζήτηση ,οε μορφές ^τέχνης, rtou κληρονόμησε από ένα παρελθόν το οοίο καπηλεύτηκε",. οι δε -Σπαρτιάτες, νριζοσπαστι κότεροι
" αριστοκράτες-πο-
εμιστές- " , περιόρισαν την " πνευματική καλλιέργεια " στην πολεμική (πατιωτική ) ποίηση και στους λαϊκο-θρησκευτικούς ύμνους των γιορτών τους. διαφορά όμως ε ί ν α ι Τ ό τ ι
ο μεν εθνικοσοσιαλισμός
θεωρεί το κοινοτικό μο-
τέλο κοινωνικής οργάνωσης ως προϋπόθεση της " διατήρησης της ράτσας " , νώ, διαμετρικά/αντίθετα, στη λακωνική πολιτεία η " αγνότητα " και η "κααρότητα " της . " .φυλής " ήταν το
μ έ σ ο ν
ης σπαρτιατικής κοινωνικής' οργάνωσης.
'-
της διατήρησης της ι δ ι ό τ υ ' '•
:
'To' ' "ολυμπι ακό " -πνεύμα
-·.. Στην ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή .εκπαίδευση ,ο ; αθλητισμός α π ο τ ε λ ε ί αφενός μεν :
ία "V εθνικό καθήκον " , -αφετέρου . οέ/μια.''^Καθαρά . σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή προετοιμασία 127) . Το ; έδαφος ήταν πρόσφορο ; γ ι α την ;.επι·βολή . μ ι α ς τ έ τ ο ι α ς .αντίληψης του r
Λητισμού ,';ή οποία έχει.: τ ι ς ρί ζες : της σεϊ. οργάνωσε ι ς- του'. 19 •.- : α ι ~. ,,'. όπως 1
:
ιτή των,., ': Αποδημητικών Πουλιών -,'-', όπου; Ο ι:.-.νέο ι , -νθργανωμένοΐ:; σε ". ομάδες", )οσπαθούν- να i": βιώσουν ,'î'i το ηρωικό, παρελθόν του. έθνους : τους' με δραστηρι:ητες-.παραστρατιωτικής μορφής τιαυ σ τ η ρ ί ζ ο ν τ α ν . σ ε μ ι α καλύτερη " κατανόη)••" της ; ; γερμανικής φύσης: και του τ ο π ί ο υ ' καθώς και στη συστηματική
φυσι-
ί εκγύμανση -(μια από τ ι ς βασικότερες- δραστηριότητες αυτού; του -. ε ί δ ο υ ς ή-, ιν οι μεγάλες π ε ζ ο π ο ρ ί ε ς : στην-φύση.-).( 228) . Παράλληλα,"μέσα από το " ομα-; ,κό "πνεύμα'-." ωρίμαζε-'αργά .αλλά; σταθερά 'ή ' ι δ έ α της:, αναγκαιότητας· του " χ α ;σμ"ατ.ικού ηγέτη -" , Οδηγού _της " ομάδας • "'.';Στην" "Mercure; de" France' '* της"' ίής Οκτωβρίου 1923,'.η νΡεγγίνά'ΖαμπΛουντόρσκύ : έγραφε·'-ότι "η σ ι δ ε ρ έ ν ι α ' π ε ι θαρχία . 'πού 'χαρακτήριζε' αυτές ' τ ι ς αθλήτικέ'ς-παραστράτιωτικές :
,:
:
- -: :_-/-.·-· ••- - '•• • , : ::,\- · • · •••''-.ι
, '-•
από.,,.";'
:
-: r , -V;^ V ; ;
·:ν ~ .
;
γερμανικές : ; . ν -;
; -. ...;. ; : .;• ^
οργανώσει ς .προέρχονταν- αυτόβουλα , τ α ξ ί δ ι α';τά μέλη - της ;ν-Κ ,Ζαμπλουντόβσκι .-·' τόνιζε'επίσης
το γεγονός", ό τ ΐ αυτό το φ α ι ν ό μ ε ν ο ' ο φ ε ι λ ό τ α ν 'σε ένα : ε ί δ ό ς .' -'":
''-^νοσταλγικής αναζήτησης'.; γ ία. προσώπ ι κότητ.ες-7.^πρα - χαρακτήριζες το '-; σύνολο "-, •; του γερμανικού λαού, προσωπικότητες που οι μάζες " αναζητούσαν " γ ι α να . ης
"θέσουν
?άουσνιγκ,
" ως πνευματικούς και π ο λ ι τ ι κ ο ύ ς
" ταγούς " τ ο υ ς . ; 0
Χέρμαν
στο ε'ργο του " Η επανάσταση του μηδενισμού •• " , υποστήριζε
η δομή των ν ε ο λ α ΐ - ι σ τ ι κ ώ ν νικοσοσιαλισμό
αυτών οργανώσεων οδηγούσε κατευ-θείαν σ τ ο ν , ε θ -
ο οποίος χρησιμοποίησε
έντεχνα αυτά
τα συναισθήματα,
πιβάλλοντας σ τ ι ς μάζες τον Φύρερ-Οδηγό που " αποζητούσαν " ( 2 2 9 ) . διεθνές.συνέδριο
ότι ε
Σ'ένα
συγγραφέων που έ γ ι ν ε το .1930 στο ΧαρκόΒ, ο .Πιοχάννες
?. Μπέχερ, παλιός σπαρτακιστής, επεσήμαινε τον " μ ι λ ι τ α ρ ι σ τ ι κ ό "
χαρακ
τήρα ενός μεγάλου τμήματος τη'ς γερμανικής . λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς ο ο π ο ί ο ς , σε συν δυασμό-με τον ί δ ι ο χαρακτήρα των ν ε ο λ α ι ί σ τ ι κ ω ν
οργανώσεων,· προμήνυε την
ολοκληρωτική άλωση του ψυχισμού των νέων. από^το;-" -μήνυμα " ..τον, πολέμου *^;%: Νεαρά;-;άτομα; ; είχαν...στρατολογηθεί ναπόΐτον^εθνικοσοσιαλισμό;-από: ; πολύ
^. ;
•ϊ.λ'-Λ'ΐνώρίς'·
και ? ναπότέλεσαν τους-βασικούς^ πυρήνες' της •" Χ ι τ λ ε ρ ι κ ή ς
, ./V' ( ' H i t l e r j u g e n d )
που , α π ' τ η ν ονομασία της και
Μεολαίο
μόνο, α π ο δ ε ι κ ν ύ ε ι μ ι α δ
':;'--:'·:;'';μή.και μ ι α ; ι δ ε ο λ ο γ ί α σύμφυτη με το T C h r e r p r i n z i p , ακρογωνι α ί ο λ ί υ ο U?: : κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ πνεύματος το ο π ο ί ο οι ν ε α ρ ο ί Γερμανοί
τc
" βίωναν " έτσι από
fy}r -; πιο .τρυοερή 1 , τ ο υ ς / η λ ι κ ί α . ΓΤτυμένοι με ' σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ έ ς
στολές
και εφο.5ιασ
| ψ ν - v o i με τα ί δ ι α σύμβολα που ε ί χ ε ο στρατός και το κόμμα (όπως η σ£άστ ^i^lïJTcc. μέλη της χ \" ^ Χ ι τ λ ε ρ ι κ ή ς ϊ;Γ':|./;.ν πνευματική
η
Γίεολαίας " υ σ ί σ τ α ν τ ο μ ι α δ ι τ τ ή
εκπαίδευση
><.που συνίστατο στην " αφύπνιση " της ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς
τους
ι?~•!('-",νε ί δησης 'ώστε να αποτελέσουν πρότυπα πολίτη'· του ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κού :/(;> ,γανικού μοντέλου της '""' πέραν των τάξεων κ ο ι ν ω ν ί α ς ""
και " φυσική "
-'.;;/οποία • μέαα από την συνεχή αθλητική και γυμναστική εκγύμναση, |,.:ά;:·;" στην ^δημιουργία .των ." εύρωστων
στόχευ
'Αρίων σωμάτων " που ε ί χ ε ανάγκη η ρά
^Ι^Γσα',γ'ιά. ν α ; ! Ι ^επιβληθεί- _" στους π α ν τ ο ε ι δ ε ί ς εχθρούς της ( και η 2,ερ\ιαχ V|s^:Vt-oc -την Ρ δ η μ ι ο υ ρ γ ί α ; τ ο υ . γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ i n o o r i u n :;) . Σύμφωνα με ^ Ρ ΐ ^ χ ε ί α ί π ο υ - π α ρ α ν έ τ ε ι ο : Β έ ρ ν ε ρ Κλόσε,στο
στατιστικά
έργο του γ ι α την " ^ Χ ι τ λ ε ρ ι κ ή Μ
'ί^£·;λαία-^, : ;.'από' τους- 8.656.000 νέους της η λ ι κ ί α ς 10-1S
ετών που ε ί χ ε
συν
@É^,K^· η'Γερμανία : το 1936.-::.( , : τ ρ ί α χ ρ ό ν ι α μετά την άνοδο του εθν ικοσοσιαλι
;
^Α^οτην^/εςουσ'ία. ) ,Ό.ι.Μ. ^0.0.000, δηλ. το πενήντα τ ο ι ς ε κ α τ ό , ήταν : μέλη τ ΜΜΪ" 'ΓΧιτλερικής-.ΓΓεολαίάς-1'. ."• Το 1239,: το ποσοστό, αυτό ε ί χ ε - ' α ν έ λ θ ε ι
:
στο ε
| | | ^ : : ν ή ν τ α ! ; π έ ν τ ε ί τ ο ι ς ; εκατό ,. ; γ ι α τ ί - η ; συμμετοχή ; των- νέων' ε ί χ ε καταστεί f Ά^υηοχρεωτΧ
κι]' (221) . \:-'Ί'\.
' '•'•-.'
ν
\
πλέ
'
νΆ\*ϊ , :.. Το-Τρίτο Ράιχ έδωσε πρωταρχική σημασία στον τομέα της αθλητικής , παίδευσης. Οι Γερμανοί
" αθλητές " , ε ι δ ι κ ό τ ε ρ α ,
ε ί χ α ν τον δ ι κ ό τ ο υ ς "
^V;:- ρερ-; " '. ( " R e i c h s s p o r t f ü h r e r " :. " Οδηγός Αθλητισμού
του Ρ ά ι χ " ) , θέση όπ
;ί ί j--" δ ι α κ ρ ί θ η κ ε " ο Λοχαγός Χανς φον Τσάμμερ ουντ Ό σ τ ε ν . •ξ'•'% Τσάμμερ ουντ Ό σ τ ε ν ε ί χ ε - γ ε ν ι κ ά ε λ ά χ ι σ τ ε ς
Φαίνεται πως
ε ι δ ι κ έ ς γ ν ώ σ ε ι ς γ ι α τον α
:
•^^τ.ισμό,: αλλά υπήρξε ένας συνεπής και νομιμόφρονας " A l t e r Kampfer
",
@;&ί:'λιός συναγωνιστής του Χ ί τ λ ε ρ με τον ο π ο ί ο συνδεόταν από το 1922.
Αρκ
-"'-" καλλι εργημένος και πολύγλωσσος,
είχε
επιφορτιστεί
με την "
ιδεολογικ
':';V; κυρίως διαπαιδαγώγηση των Γερμανών αθλητών στα ρ α τ σ ι σ τ ι κ ά ιδεώδη, κυ
κόμματος· .(φορέα' τ η ς ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς
'xov
γαλείου
ιδεολογίας)
" πραγμάτωοης αυτής της ι δ ε ο λ ο γ ί α ς ) .
και του αθλητισμού ( " ε ρ
Κατά τ ο ε τ ή σ ι ο
συνέδριο του
ε θ ν ι H O C C O Ι α λ ι - σ τ ι κ ο ύ κ ό μ μ α τ ο ς σ τ η ν ΓΤυρεμβέργη , λ ά μ β α ν α ν χ ώ ρ α και-~ π ο λ λ έ ς , αθλητικές
εκδηλώσεις
ανωτερότητας
τ η ς γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς • φυλής μέσα
ε π ι δ ό σ ε ι ς / - "τωνν" ψη τ ο σ τ ά δ ι ο ,
εύριωστων
κάτω: λ ό γ ο ς ' π ο υ
Γερμανοί ."
;
τ :;
.; ,
συνθήκες
Ό
" - αλλά και τ ι ς
από αυτή την. α ν τ ί λ η η αίσθηση, απέκτησε έ ν α
Είναι .χαρακτηριστικός τ ο ν ; "- θ ε μ έ λ ι ο
λίθο
. . "~ ...
':'•''•'_:\
;
s
Σ ' α υ τ έ ς , τ ι ς/.ι σ τ ο ρ ι κ έ ς
περιεχόμενο>.;
ρ Χίτλερ."θέτονται
της'Νυρεμβέργης, :
" Πολίτες
από τ η ν " θ έ α σ η
"...πραγματωνόταν " α υ τ ή
ιδεολογικό
εκ(ρώνησε
" πραγματωνόταν " η αίσθηση
οωμάτων'• ! *. ί'έΰα
νεανικών
ο .χώρος ό π ο υ
βαθύτατο ί π ο λ ι τ ι κ ό
Ιδίου
σ τ α , π λ α ί σ ι α των οποίων
- - '. ,' , " .
-'
ο παρα
·'.."";-..τόυ σ τ α ' ,
;
, ':
που τοποθετώ :την, πρώτη πέτοα του γ ε ρ μ α -
: ν ι κ ο ύ • σ τ α δ ύ ο υ , . ύ α - ή θ ε λ α ν ά , ε κ φ ρ ά σ ω τ ρ ε ί ς" β α θ ε ι έ ς · ε υ χ έ ς : - ; \ r '.':\ ν ; , . , : - Αυτό τ ο ε π ι β λ η τ ι κ ό ' ο ι κ ο δ ό μ η μ α : α ς : . ε ί ν α ι ν , ' η 'δόζ,α κ α ι " η - ^ υ π ε ρ η φ ά ν ε ι α ' τ ο υ γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ . ; λ α ο ύ : \-, ,..;' ' •:-'•, ;:'-.; ...\ - /-"•-. Ϊ:;._; ; : -.. . -. \A^^C"r:^:[- 'Λ ' Vvr^ .Ας ε ί ν α . ι : Λ ο : . , δ ι α ρ κ ή ς μ ά ρ τ υ ρ α ς - ε ν ό ς κοσοσιάλισμό:.: *Ό;;; -Οι
άνδρ'ες:" και
Λ · :::Τ
έθνου'ς;/ισχυρού-'και1; ενωμένου
.'VV "'
στον;εθνι-
·: -!;;'- \: VM':. ''%': ~\ ?;:' : Ό ' : ':::$1: 'Τ ~::\-Ό '' ' Ό ; ; --^- \-\ -^..Γ; "•'•'•''"
οι ' γ υ ν α ί κ ε ς
της-.Τερμανίας. ας "είναι
γ ι α :'πάντα 'υπερήφανοι'.
.-'και; ε ν σ υ ν ε ί δ η τ ο ι - ' τ η ς : δ ύ ν α μ η ς ν τ ο υ ς ^ % τ ο υ ^ κ ά λ λ ό υ ς : τ η ς ^ Γ ε ρ μ α ν ί α ς ,·'• π ο υ ί _ ε κ φ ρ ά :;_,ζουν"; τ ι ς ' π ι ο ι. υ ψ η λ έ ς · α ξ ί ε ς : - ε ν ό ς ' - ε λ ε ύ θ ε ρ ο υ ' 1 : λ α ο ύ t 1 ';; jf 2 3 3 ) V." ;• ;Λ; L " ; • ; ' ·•
:
Γ ;
Γ :;" ; -;
Ό π ω ς · ; α ν α φ έ ρ ε ι . κ α ι -Ό : Πωλ Όλ,'· α υ τ ή ή ' α ν τ ί λ η ψ η ' - α π ο σ κ ο π ο ύ σ ε ' ' β α σ ι κ ά
δ η μ ι ο υ ρ γ ί α μιας- π ρ α γ μ α τ ι κ ή ς " ε ι δ ω λ ο λ α τ ρ ε ί α ς . οποίας'κατεξ,οχήν τόπος
συνάθρισης
: οτική αναγέννηση της Γερμανίας, ως τ η ν " a v a n t - g a r d e μό
της στις
τις
επιμέρους
"μιας
ή τ α ν τ ο στάδιο- )με στόχο
οροθετώντας
" χρυσής
α ζ ί ε ς τ η ς κλασσικής
της-γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς
εποχής
Ελλάδας
παραμέτρους τ ο υ , βρήκε
έτσι
οτο " μ έ λ λ ο ν
" , τόσο
την πολιτι-
εθνικοσοσιαλισμό
( 234) . Ό λ ο α υ τ ό τ ο
τον:πολιτισ σκεπτικό,με
θαυμάσια ε υ κ α ι ρ ί α να " εκφραστεί αγώνες
( μ ε τ ά τ η ν λήξ,η τ ω ν ο π ο ί ω ν
οι Ολυμπιάδες
μάζας"(της
" που αντλούσε
' ΰζ π α γ κ ό σ μ ι α κ λ ί μ α κ α κ α τ ά τ ο υ ς Χ Ι ο υ ς Ο λ υ μ π ι α κ ο ύ ς καν τ ο 1 9 3 6 σ τ ο Ε ε ρ ο λ ί ν ο
τον
στην
όσο και οι άλλες
"
που δ ι ο ρ γ α ν ώ θ η
ο Χίτλερ διεθνείς
δήλωνε πως αθλητικές
: Σ υ ν α ν τ ή σ ε ι ς ,. θ α . δ ι ο ρ γ α ν ώ ν ο ν τ α ν μ ό ν ο σ τ ρ ". μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο , σ τ ά δ ι ο τ ο υ . κ ό σ μ ο υ " , . ^ α υ τ ό ; τ η ς Ν υ ρ ε μ β έ ρ γ η ς ; . ) ( 2 3 5 ) . ; '.,;. ; Wz}.-£-.-:Καταρχήν,·
-^: ^:^[^
^^:^.^;--Μ^ά:.-
παραθέτΡυμε;Γένα-:σύντομο;^^^στορ^^
.· ί .-..-. ;.-.-.ί ..'"
J
ΐ
:'Βερολίνου, έτσι όπως προκύπτει από τις σχετικές μελέτες των Ρίτσαρντ :
'-''•'
;;
'- Η Διεθνής Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων, στο όνομα του " ολυμπιακού πνε
\ ·:Γ:άντελλ και.- Πωλ Ολ;(226):
•''.;: ματος ", αποφάοιοε να γίνουν τελικά οι αγώνες οτο ρατοίοτικό Τρίτο ?άι •παρά τις διάφορες αντιδράσεις και προτάσεις μποϋ'κοταρίοματος (όπως π.ν :
·- αυτής της Ερασιτεχνικής Αθλητικής Ένωσης των ".Γ.Α. , και του προέδρου της αμερικανικής ολυμπιακής επιτροπής Άβερυ Μπρουντέί'τζ που απαίτησαν
- ,: την πρότερη εξάλειψη της ρατσιστικής:πολιτιχής του Τρίτου Ράιχ. Η "διό /ϊ θέση " του ϊ-'προυντέϊτζ , άλλαξε όμως μετά από " προσωπική
!Ι
επίσκεψη
/ του στην Γερμανία ). - Από το 1935, η εθνικοσοσιαλιστική προπαγάνδα αντιμετώπισε ως " δικό .;.'- της θέμα την διεξαγωγή της Ολυμπιάδας. 0 δρ. Ζαρλ
Πτίμ, πρόεδρος
της
χιτλερικής επιτροπής ολυμπιακών αγώνων, δημιούργησε μια " υπηρεσία ει. δήσεων των ολυμπιακών αγώνων ":: εκδόθηκαν ένα διεθνές ενημερωτικό δελ...,'τίο σε .14 γλώσσες και μια μηνιαία εφημερίδα, ενώ το 1925 εκόόθηκε ένα ;·/: μηνιαίο περιοδικό ως " επίσημο όργανο -". της ολυμπιάδας ( τετράγλωσσο) JΛ και στο διάστημα 21 Ιουλίου - 19 Αυγούστου 19-35 τυπώθηκαν τριάντα νού'•y μεραντης.. ειδικής εφημερίδας " Olympia! Zeitung "· ΐ;:; - Παράλληλα, στον τομέα της " τεχνολογικής' προπαγάνδας ", κατά τους αγα ,ν.Ι'νες, η σκηνοθέτης Λεν ι Ρίισενσταλ γύρισε την ταινία
."Ολυμπία " που α-
ί, ]\ αποτελούνταν από δύο μέρη: το πρώτο είχε τίτλο "Fest der Völker" ( :"Γι
.,-• ; ρτή των Εθνών "),και το δεύτερο: " Fest der Schönheit " (: " Γιορτή ττ V Ομορφιάς " ) .
Όπως γράφει και ο Π. Ολ " η ταινία αποσκοπούσε στο σύνο-
• λο της να απονείμει φόρο τιμής στην τελειότητα της Άριας ράτσας"(237] - Τελικά, οι αγώνες τελέστηκαν στο Βερολίνο, στο Reihssportfeld, στο "διάστημα 2-16 Αυγούστου 1926, c'iva :
στάδιο που είχε στοιχήσει 70 εκατ,
ν μάρκα και είχε χωρητικότητα 120.000 θεατών καθώς και σε διάφορους βοη θητικούς αθλητικούς χώρους, χωρητικότητας 20.000 θεατών. Συμμετείχαν 4069 αθλητές και 328 αθλήτριες από 49 κράτη, των Η.Π.Α. ; Γαλλίας και ι
Αγγλίας
συμπεριλαμβανομένων.
Χ:/^~~^ Οι εθνικοσοσιαλιστικέ..,
π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ έ ς αφίσσες ; ε ί χ α ν δώσει στην C
7 ολυμπιάδα ένα καθαρά-1.' 'Apio "..''περιεχόμενο, μ α τ σ χ η μ α τ ί ζ ο ν τ α ς απλά και §Υ \ μονό την " π ο λ ι τ ι κ ή ." θ ε μ α τ ί κ ή ; της' προεκλογικής π ε ρ ι ό δ ο υ σε " αθλητικι
1
:
-~*o'~'iòio ίσχυε και για τους Δ'Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, που. έγιναν επίσης στην Γερμανία οτις 6-16 Φεβρουαρίου 1S36.
;,..:.
'" ';• Οι " Γερμανοί "αθλητές, ως οι κατεξοχήν. '' υ γ ι ε ί ς
" εκπρόσωποι τ η ς - " α
νώτερης ράτοας " , είχαν την " πρώτη ιστορική ευκαιρία " να αποδείξουν ».έμπρακτα,.". την ανωτερότητα της.φυλής τους οε παγκόσμια κλίμακα, διαγωνιΓ.όαενοι. με τους : " ·2 ιολογι κά -ισχυρότερους :
" εκπρόσωπους των άλλων εθνόη
Η Ολυμπιάδα αντιμετωπίστηκε στην,πραγματικότητα όχι\σαν μια " διεθνής , αθλητική συνάντηση .",• αλλά_ σαν. ένας " πρώτος πόλεμος ; "" , : στα. πλαίσια του
' οποίου θα επερχόταν η πρώτη έμπρακτη απόδειξη της " αλήθειας " της εθνικοσοσιαλί στι κής - ρατσιστικής ιδεολογίας
. Όλο το'1935,
ο ì-'πάλντουρ φον
Ζίραχ, αρχηγός της γερμανικής νεολαίας, υποβάλλει τους νέους Γερμανούς σε μια " στρατιωτικής -" μορρής αθλητική προετοιμασία εφαρμόζοντας με θόδους ί δ ι ε ς μ'αυτές που ισχύουν στα στρατιωτικά γυμνάσια (238).
Ειδι-
^κή'σημασία δόθηκε και-για την 3 ιολογική " προετοιμασία •." των αθλητριών του Τρίτου Ράιχ, οι οποί ες,<ακολουθώντας ένα αυστηρότατο πρόγραμμα εκγύμανσης και " υγιεινής
" , : ι μετατράπηκαν σε πραγματικές " αθλητικές μη
χανές " με υπεραναπτυ'γμένους μυς. Γι'αυτό και κατά την διάρκεια των α[, . γώνων τέθηκε: θέμα από.: διάφορες :χώρες για τεστ με σκοπό την " εξακρίβωσι -•''του- γυναικείου 'φύλου; " } ώστε να υπάρχει σαφής διαχωρισμός'μεταξύ νεαρώ,;:αθλητρ ιών και:.'"; τεράτων της-φύσης i"- (239). " ! "-·"
' ';/0πώς" είναι
"
·. .
ευνόητο, παράλληλα, οι αγώνες σΛτέκτησαν και ένα "τελε
τουργικού τύπου " τρόπο ανάδειξης των επιτευγμάτων του - μόλις τρία χρ νια στην εξουσία - "εθνικοσοσιαλισμού:
για πρώτη φορά, Ολυμπιάδα μετα-
-^δόθηκε από την τηλεόραση. Εικοσιένα " σταθμοί παρακολούθησης " , έδωσαν την ευκαιρία σε 160.000 π
τηλεθεατές να παρακολουθήσουν τα αγωνίσματα.Έ
£σης, χάρη στην ενεργό συμμετοχή της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανία*:
•ιτ ένας " στόλος " από λιμουζίνες ήταν στην διάθεση των αλλοδαπών παραγό ντων της Ολυμπιάδας. Μ προβολή της γερμανικής τεχνολογίας του - διεθνούς - ελληνογενούς
στα πλαίσια
θεσμού των Ολυμπιακών αγώνων ήταν απαρα
τητη για να " πληρωθεί το ρηθέν " πρυ είχε διατυπώσει·ο Χίτλερ πριν μ δεκαετία στο ." Mein Kampf " ότι : " την θεμελιακή βάση του ( παγκόσμιου • -πολιτισμού έβαλε το ελληνικό πνεύμα και η γερμανική τεχνική
σελ. 11Η )J^-
jC:ÌM:-l ..j;^/:^;-.
y\:- ^
\^^iMiw::
,
"(240)(βλ.
' : ' ·::Λ :
Απ'την άλλη :;πλευρά, .το ^}.λαΐκ6r στοιχείο ·!*: ήταν/εξίσου ; τιαρόν . και: έ
τόνο: απ'όλη την Γερμανία είχαν συρεύσει στο Βερολίνο τα μέλη της ιαχ\ :
ρής οργάνοοσης " Δύναμη μέοω Αναψυχής " και γενικά ο κόσμος είχε κατακ,· σει τους δρόμους της πρωτεύουοας που είχαν στολιστεί γιορταστικά με ε-; νικοσοσιαλιστικές οημαίες και γιρλάντες από λουλούδια και είχαν καθαρι
.f. .ίοτεί σχολαστικά: μεγάφωνα τοποθετημένα σε "πολλά σημεία της πόλης μετέ•': δίδαν ασταμάτητα βαγκνερική μουσική, εθνι κοσοσιαλιστικούς ύμνους και ;
'-- τον [: χαιρετισμό " Ζιγκ Χάιλ " προς τον Φύρερ ο οποίος ". ηγήθηκε " και
'",Γτης πομπής των επισήμων που παρέλασαν στο ολυμπιακό στάδιο. // •'•_'•'.• '7α-τεχνολογικά επιτεύγματα, η άψογη από πλευράς τεχνικής οργάνωση /: των αγώνων, η λαμπρότητα της τέλεσης τους, αποσκοπούσαν να αποδείξουν ι
σ'όλο τον κόσμο ότι η Γερμανία κατείχε πλέον μια πρωτοποριακή θέση στ;
•". .' διεθνές "πολιτικό φάσμα " χάρη στην κοινωνική οργάνωση που στηριζόταν .-:' . στην ρατσιστική ιδέα./Κατά το. συνέδριο του εθνινοσοσιαλιστι κού κόμματο< ·;-•: που έγινε, το έτος διεξαγωγής της Ολυμπιάδας, ο Χίτλερ, απευθυνόμενος
e
;f;:;, γερμανική „νεολαία,; τόνισε τα εξής:. ''. Ζούμε σε μια εποχή .που μας επιβά,"
;
ϊν;;;λει-.να επιλέξουμε ένα.δρόμο. Είμαστε συνηθισμένοι να πολεμάμε, έχουμε Γ;; ;. γεννηθεί ' μέσα στον αγώνα και δ'εν παραπονιούμαστε γι'αυτό. Έχουμε καλ; ίΦ^τόποθετημένα ;τα πόδια στην, γ η .iJi'iiac:;^''-α .γ-a-ν: α ; ς> ε : ι ν α ι
,και δεν κρυβόμαστε από τους εαυτούς η.: π ρ/ο: ο π τ ι κ ή·;:'μ α ς "(241).Ηε
ί:;'-;'.:Ράση αυτό το, απόσπασμα, ο "Π, Ολ υποστηρίζει ότι οι ολυμπιακοί αγώνες τ( .r.:' αποσκοπούσαν σε τρεις'βασικούς στόχους'; α) την συσπείρωση τ< ;i Βερολίνου :'. - γερμανικού λαού γύρω από τον " άρχοντα του πολέμου " Χίτλερ, β) την έ> φράση της " φιλοσοφίας " για τον αγώνα ( μέσα από το αξίωμα " αίμα και :
Ύη '.') > γ) την έξαρση του βαγκνερικού μουσικού έργου (242). Αυτοί οι σχοι αποτελούν φυσικό επακόλουθο της βασικής " ιδέας " του εθνικο,σοσι. α-
" ; λισμού, του ρατσισμού, ο οποίος επιβάλλει στην κυριολεξία την " αντιμϊ Άτώπιση" των ολυμπιακών αγώνων μέσα από δύο κύριους άξονες που στην cue είναι συμπληρωματικοί: την απόρριψη του Άλλου και την - σύμφυτη - εξι δανίκευση του Εγώ. :
· Λ.'
>: Η,.απόρριψη του Άλλου αποτελεί χύρι,ο χαρακτηριστικό της Ολυμπιάδα;
Ai; -του Βερολίνου, άσχετα με το γεγονός ότι, εξαιτίατ του διεθνούς χαρακτί fi^vpa των αγώνων, δεν: πήρε την " απόλυτη " έμπρακτη μορφή που θα επιθυμοί 'p^;\àe\ ο V εθνικοσόσισ.ιαλισμός .. Η απόρριψη αυτή. "είχε δύο.βασικά " θ ύ μ α τ α " :
τ ο υ
ς μαύρους (που αποτελούσαν σημαντικές παρουσίες της α μ ε ρ ι κ α ν ι κ ή ς α θ
λητικής ομάδας ) και - όπως ε ί ν α ι :
ν
Οι ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ έ ς
ευνόητο - τους Ε β ρ α ί ο υ ς .
!
διοργανωτές της ολυμπιάδας δεν μπορούσαν βέβαια
α ·" επιβάλλουν " στους Αμερικάνους την αποβολή των μαύρων αυλητών τους
α
πό τους αγώνες (: ας μη ξεχνάμε ό τ ι
αανια " χ α ί ρ ε ι
βρισκόμαστε ακόμα στο 1926 και η Γερ
"' συχνά μ ι α ς " εκτίμησης
" από τα " ελεύθερα
κ ρ ά τ η " , την
οποία δεν ε π ι θ υ μ ε ί να χ ά σ ε ι ) . Σε ένα/ π λ α ί σ ι ο όμως όπου το " συμβολικό
"
είναι παντού παρόν ( μέσα από 'την π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ι κ ή σύλληψη των' αγώνων ) , χρησιμοποιείται
και ως μέσον " έκφρασης της απόρριψης " : την στιγμή που
ο πρώτος μαύρος ολυμπιονίκης Ιίορνέλιους Τζόνσον ( άλμα ε ι ς - ύ ψ ο ς ) ράνει το μετάλλιο τ ο υ , . ο Χίτλερ μ ό λ ι ς
έχει εγκαταλείψει
παραλαμ
το στάδιο " γ ι α
ν'αποφύγει την πολλή κίνηση " - όπως δηλώνει ο κ υ β ε ρ ν η τ ι κ ό ς δεδομένου ό τ ι η αγωνιστική ημέρα ήταν .στο τέλος της (242).
εκπρόσωποςΤο' ί δ ι ο έπρα
ξε και την επόμενη ημέρα, όταν κ έ ρ δ ι σ ε το πρώτο του μ ε τ ά λ λ ι ο ο " θ ρ υ λ ι κός " μαύρος αθλητής- Τζέσε Ό ο υ ε ν ς ( 2 4 4 ) . ότι καθήκον του ήταν να συμμετάσχει
επίσημα μόνο σ τ ι ς τ ε λ ε τ έ ς
και. λήξης των αγώνων " γράφει ο Π . Ά ρ ν ο λ ν τ !Ι
" Τότε όμως του ε ί χ α ν ήδη πει έναρξης
ο ο π ο ί ο ς μάλλον προσπαθεί να
απαλύνει ..':' την εντύπωση της συμπεριφοράς του Χ ί τ λ ε ρ όταν βγάζει ως μό-
\νο. συμπέρασμα - απ 'όλη αυτή· την υπόθεση ότι
" το β έ β α ι ο ε ί ν α ι πώς η ι σ τ ο -
/ρία αυτήν ανεξάρτητα από κ ί ν η τ ρ α , ε ί χ ε σαν σ υ ν έ π ε ι α μ ι α αρνητική και μακ ροχρόνια .δημοσιότητα γ ι α τον Χίτλερ" ( 245) . Υπήρξ'ε. και μ ι α περίπτωση" ό που τέθηκε το " μεγάλο δίλημμα "-."μαύροι ή Εβραίοι. *"" . Στο αγώνισμα της σκυταλοδρομίας στα 4X100, οι
ίδιοι
οι Αμερικάνοι
έβγαλαν από την
εθνική
ομάδα τους τους εβραϊκής καταγωγής Μάρτι Γκλίκμαν και Σαμ Στόλερ α ν τ ι καθιστώντας τους με τους Κετκλαφ και υπέκυψαν σε γερμανικές π ι έ σ ε ι ς λιστικό α ν τ ι σ η μ ι τ ι σ μ ό
Ό ο υ ε ν ς . Φ α ί ν ε τ α ι πως οι<Αμερικάνοι
και τ ε λ ι κ ά υποχώρησαν στον
(ο Π.Άρνολντ
(245)
υποστηρίζει
εθνικοσοσια-
πως " τό π ι θ α ν ό τ ε
ρο ε ί ν α ι ό τ ι η κίνηση αυτή -Οφειλόταν στην απόφαση που ε ί χ α ν πάρει οι Α μερικάνοι να νικήσουν την πολύ δυνατή γερμανική ομάδα " , λες και
περίμε-
νας τ ι ς . . . παραμονές του αγωνίσματος γ ι α να αποφασίσουν αν ήθελαν να ν ι κήσουν ή όχι
! ) , πράγμα που αποτελεί μ ι α ε π ι π ρ ό σ θ ε τ η απόδειξη της
κοσοσιαλιστικής
εθνι-
τακτικής των " συγκε'ν"ρωτικών πυρών " προς τον Έ ν α Εχ-
,UPÓ "(";'καθώς και. την αντίφαση του ρατσισμού: π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο
ενοχλούσε η ν ί κ η
Εβραίων, παρά μαύρων που ο ίδιος ο Χίτλερ χαρακτηρίζει ως " μισο-πίθηχ μισο-ανθρώπου'ς ": βλ. οελ. %~bO) . Επειδή οι Αμερικάνοι είχαν δηλώοει ρητά πως δεν θα συμμετείχαν στο :
ολυμπιακούς αγώνες αν αποκλείονταν οι εβραϊκής καταγωγής
Γερμανοί αθλη
τές ππ'τα αγωνίσματα, οι εθνικοσοσιαλιστές διοργανωτές υποχρεώθηκαν να :εχτούν την συ'μμετοχή της 'Ελενας Γ'άγιερ ( ολυμπιονίκης ξιφασκίας το 19 ;
και' του
Ρούντι Μπαλ ( παίκτη του χόκε^ϊ) στην γερμανική εθνική ομάδα(2^
;'Τ;:Αλλά, ο Έ ν α ς Εχθρός, ο Άλλος, ήταν ;/' π ο κ λ ε ι σ μ έ ν ο ς
έ κ τ ω ν
π ρ α γ μ ά τ ω ν
α-
από την ολυμπιάδα με μια σειρά συστηματικών
μέτρων που είχε πάρει το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς αμέσως μόλις ο ε θ νικοσοσιαλι σμός κατέκτησε την εξουσία και τα οποία αποσκοπούσαν στον ποκλεισμό των Εβραιογερμανών γ ε ν
ι κ ά από τον χώρο του αθλητισμού.
Στις 2 Ιουνίου 1923 το Υπουργείο Παιδείας είχε ανακοινώσει τον επίσημο •;. -".αποκλεισμό των εβραϊκής καταγωγής πολιτών από τις νεολαιίστικες και τις αθλητικές οργανώσεις και τους γυμναστικούς συλλόγους (243). Ό τ α ν ο Φρ
••'• τζ: Ρόζενοελντερ, ιδρυτής και διευθυντής επί πολλά χρόνια'ενός αθλητικ συλλόγου της Ευτεμοέργης , αυτοκτόνησε στις αοχίς
Ιουλίου επειδή εκδιώχ
"':,. τήκε από ; τον σύλλογο του εξαιτίας της εβραϊκής καταγωγής του, ο Ιούλιο ' ·'. Στράϊ'χερ', εκδότης;τρυ αντισημιτικού . ναζιστικού εντύπου " Ό&Γ. Stürmer" Λ".!; Σχολίαζε σαρκαστικά την πράξη του αυτόχειρα γράφοντας: " Εδώ δεν χρεία ·-.?.ζόμαστε πολλά λόγια, οι Εβραίοι ' είναι Εβραίοι καΐ δεν υπάρχει θέση γ ι ' αυτούς στον γερμανικό αθλητισμό. Η Γερμανία είναι η χώρα των Γερμανών και όχι των Εβραίων και οι Γερμανοί έχουν το δικαίωμα να πράττουν- ότι . θέλουν στην πατρίδα το,υς"(249). Ορισμένοι μάλιστα ναζιστές ιθύνοντες του αθλητισμού, ζητούσαν την εφαρμογή των ίδιων απαγορευτικών μέτρων για όλους τους Ξένους. Λ.χ., ο Μπρούνο Μάλιτζ, σε ένα βιβλίο του που -."ο Γκαίμπελς φρόντισε ν'αποσταλλεί σε όλους τους αθλητικούς συλλόγους , της Γερμανίας, έγραφε: " Γάλλοι, Βέλγοι, Πολωνίσκοι, Εβραιο-Γίέγροι , όλ τους - έτρεξαν στις γερμανικές πίστες, έπαιξαν στα γερμανικά ποδοσφαιρικ ;
-: γήπεδα και κολύμπησαν στις γερμανικές πισίνες. Κάθε είδους ξένοι έζησα
νΛ: -θαυμάσιες στιγμές με δικά μας έξοδα. Οι αθλητικοί παράγοντες δαπάνησαν '.'V; (Σ.Σ.: επί Δημοκρατίας της Βαϊμάρης ) τεράστια ποσά ώστε οι διεθνείς ΐ%!£ συνδέσεις της Γερμανίας , με τους εχθρούς : της να γίνουν ακόμη στενότερες
(..V)
Εβραϊκοί α-θλητικοί; παράγοντες, ειρηνιστές,
" συμφιλιωτές των λαώ ν Παν-Ξυρωπαίο'ι , : δεν έχουν καμία απολύτως δέση στον γερμανικό αθλητισμό " (25C)'. 'Ολοι οι σύλλογοι έγιναν έτσι του 1925,
" ••'cìkisch Deutsch-" και οτις αρχές
ένα χρόνο πριν την ολυμπιάδα, οι Εβραίοι δεν γίνονταν πια δε
κτοί οε κανένα ιδιωτικό ή δημόσιο αθλητικό χώρο και γυμναστήριο της Γερ μανίας (251).
!
Ter μέτρα αυτά συνδυάστηκαν με την περίφημη δέσμη των 'νό-
μων^της\Νυρεμβέργης " που ανακοίνωσε ο Χίτλερ ο τ ι ς 15 Σεπτεμβρίου 1935 ,οι οποίοι ,": ^αποσκοπώντας στην διατήρηση της καθαρότητας και της αγνότη τας της Άριας ράτσας, απέρλεπαν στην αφαίρεση της γερμανικής ιθαγένε<-cu από τους Γερμανοεβραίους, στερώντας τους' έτσι την " προστασία " των νό μων του γερμανικού κράτους (252).
·
~
Γεταξύ των πρώτων μέτρων που πήρε το εϋνικασοσιαλιστικό
καθεστώς
για τον αποκλεισμό των. Εβραίων από τον αθλητικό χώρο, το 1933, ήταν και ? η. αποπομπή του εβραϊκής καταγωγής δρα. Τεοντόρ Λεβαλντ από την θέση του .προέδρου της γερμανικής ολυμπιακής επιτροπής ( ε ξ α ι τ ί α ς των διεθνών αντι δράσεων ; πουπροκάλεσε αυτή η αποπομπή, κυρίως των αμερικανικών, η Διεθ'.νής Ολυμπιακή Επιτροπή που συνεδρίασε στις 5 Ιουνίου 1923 στην Βιέννη i V..;επέβαλε -" τον Λέβαλντ ως " σύμβουλο ." της Επιτροπής Οργάνωσης της ολυν'μπιάδας του Βερολίνου) ( 253) . Πρόεδρος της γερμανικής ολυμπιακής επιτρο«'.πής^δζορίστηκε ο δρ.λ.Καρλ Πτίμ του οποίου προ^ταρχ ι κό μέλημα υπήρξε η 'Γ'"- .αναβίωση " του αρχαίου ελληνικού
" ολυμπιακού πνεύματος " , τόσο στα
πλαίσια της ολυμπιάδας του Βερολίνου, απόρριψη του Άλλου, επερχόταν εντελώς
όσο και πέρα απ'αυτήν: μετά την " φυσικά " η εξιδανίκευση του Ε
γώ, όπως το απαιτούσε η ρατσιστική φαντασίωση της τελειότητας.
Εξάλλου,
αυτός ήταν και ο κυρίαρχος στόχος της προπαγανδιστικής διοργάνωσης της ολυμπιάδας: ο Γκαίμπελς, Υπουργός Προπαγάνδας του Τρίτου Ράιχ, ε ί χ ε επι βάλλει την άποψη πως στα πλαίσια των ολυμπιακών αγώνων θα έπρεπε να κα ι τασιγαστεί κάπως το αντισημιτικό σκέλος της ρατσιστικής ιδεολογίας και ό . . λη η προσπάθεια να επικεντρωθεί στην έξαρση του άλλου σκέλους της, αυτό "της Άριας-(δηλ. γερμανικής ) " φυλετικής ανωτερότητας " (254)
(φαίνετα
μάλιστα πως, στα πλαίσια αυτού του σκεπτικού, ο Γκαίμπελς είχε " αντιτα ;."θεί " κ α ι στον " λαϊκιστικό αντισημιτισμό,." που εκπροσωπούσε κύριωςοεκ;5;?δότης του ; ; ", Der- Stürmer;" Στράιχερ, ) : ( 255) V ΛΛ;'; y^]^:)%J ;. '.;•'- ."." ' ·" :
;°Μ^255=
~;r: ••
: ]G δρ. Χαρλ Ντιμ γνώριζε καλά .τον αρχαίο ελληνισμό και (μολονότι £ σως να μην υπήρξε τελικά " φανατικός " ρατσιστής ) κατέβαλε επίπονες |!
προσπάθειες να " αναβιώσει " τα στοιχεία του εκείνα τα οποία
συνδυά
ζονταν " με τον λαϊκό-βιταλιστικό χαρακτήρα της εθν ι κοσοσιαλιστικής ι : θεολογίας στα πλαίσια της ευρύτερης προσπάθειας της σύζευξης ελληνισμ "., και γερμανισμού. Τον Μάιο του 1234 κστόρΐ-ωσε να πείσει την Διεθνή C\u μπιακή Επιτροπή να υιοθετήσει την ιδέα του για την θέσπιση μιας όιεϋν • ;κινητής " γιορτής φωτιάς " (255). Την προηγούμενη δεκαετία ο Μάρτιν Ιί /',;
// '
'/:
σον; είχε δημοσιεύσει μια " πρωτοποριακή " σύντομη μελέτη για τις αρχ ελληνικές γιορτές
τ η ς φ ω τ ι ά ς ( " ...Fire F e s t i v a l s
" ) στα π λ α ί σ ι α τ η ς ο
π ο ί α ς ακολούθησε τ η ν ~-5έση " -->n v o g u e " ε κ ε ί ν η τ η ν ε π ο χ ή ό τ ι ο ι ,;'•.., " μύθοι
" δ ε ν α π ο τ ε λ ο ύ σ α ν παοά " π α ρ ά γ ω γ ε ς " - α ι τ ι ο λ ο γ ι κ έ ς
--·.; - κ ό - ϋ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ώ ν τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ι κ ώ ν -Έλλινγκερ Ζ.': π ί ζ ε ι
(257)
σχετικ
εξηγήσεις
( σε μ ι α πρόσφατη μ ε λ έ τ η τ ο υ ο Πι
α π ο δ ε ι κ ν ύ ε ι -θαυμάσια πόσο ακόμα και σήμερα η έ ρ ε υ ν α
προβλήματα ε ξ α ι τ ί α ς αυτού τ ο υ ε ί δ ο υ ς τ ι ς ε ρ μ η ν ε ί ε ς
.-:,.-. χ α ι ο ε λ λ η ν ι κ έ ς
γιορτές
λ
αντιμε
)(258).Ci
τ η ς φ ω τ ι ά ς , π ι ο ; γ ν ω σ τ έ ς . ως " ο λ ο κ α υ τ ώ μ α τ α " ,
αρ σχ
,,'-; τ ί ζ ο ν τ α ν κ υ ρ ί ω ς με θ ε ό τ η τ ε ς τ η ς ά γ ρ ι α ς ς)ύσης (όπως π . χ . τ η ν Ά ρ τ ε μ η ) ι.;,· ( 2 5 5 ) πράγμα τ ο ο π ο ί ο ε π ι τ ρ έ π ε ι . σ ύ γ κ ρ ι σ η του σ υ μ β ο λ ι σ μ ο ύ %Vv. των παρόμοιων ε ΰ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ώ ν
γιορτών
τ ο υ ς με ε κ ε ί
( β λ . σελ.' i ^ O ) . - Το " ολοκα
Λ^.ϊτωμα 'V α π ο τ ε λ ε ί , ' από π λ ε υ ρ ά ς τ ε λ ε τ ο υ ρ γ ι κού , τ ο ' ε π ι β λ η τ ι κ ό τ ε ρ ο ;:
'·" . σ υ μ β ο λ ι κ ό τ ε ρ ο
είδος
" θ υ σ ί α ς " , ' με τ η ν ο π ο ί α ,
και ε π α ν έ ρ χ ε τ α ι η " κ α θ α ρ ό τ η τ α " : ο ι νοιες της αρχαιοελληνικής
εξέρχεται
ο "
και - ί σ
εξαγνισμό
ί δ ι ε ς λ έ ξ ε ι ς αποτελούν βασικές έ
θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ό τ η τ α ς αλλά κ α ι τ ο υ
εθνικοσοσιαλι
;:: τ ι κ ο ύ κ ο ι ν ο τ ι κ ο ύ π ν ε ύ μ α τ ο ς , π ο υ , όπως α ν α π τ ύ ξ α μ ε , ε π ι β α λ ό τ α ν σ τ ι ς μάζ μέσα από μ ι α δ ι α δ ι κ α σ ί α " ι ε ρ ο π ο ί η σ η ς _- σ τ ι κ ή ς '"\·.;_Λ
ι δ ε ο λ ο γ ί α ς ' (βλ. σελ.
165-166,
" και " α γ ι ο π ο ί η σ η ς 175-176).
Στην τ ε λ ι κ ή σ υ ν δ ε τ ι κ ή μορφή, η ε ύ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
;:
" της ρατσι
;'V στην α ρ χ α ί α Ολυμπία ό λ ε ς σ χ ε δ ό ν τ ι ς ^ ". α ρ χ α ι ο ε λ λ η ν ι κ έ ς
ιδεολογία
βρίσκ
ρ ί ζ ε ς " τ η ς . Κατ
ι MS χ ή ν , ο χώρος ή τ α ν α φ ι ε ρ ω μ έ ν ο ς στον " ύ π α τ ο " των θεών Δ ί α , κ υ ρ ί α ρ χ ο τ κεραυνού ( α υ τ ο ύ τ ο υ " π ύ ρ ι ν ο υ ό π λ ο υ " ) ;
κ α ι κ α τ ε ξ ο χ ή ν εκπρόσωπο τ η ς θέσ
-πισης τ ο υ " δ ι κ α ί ο υ " . Ενός " δ ι κ α ί ο υ " που α π ο σ κ ο π ε ί σ τ η ν α ρ μ ο ν ι κ ή συν
j>-ν. ύπαρξη μακρόκοσμου κ α ι μικρόκοσμου ^/^".συμβολίζεται
(φύσης κ α ι κ ο ι ν ω ν ί α ς ) κ α ι τ ο ο π ο ί ο
?__. σε. όλη τ ο υ τ η ν π λ η ρ ό τ η τ α στην μορφή τ ο υ ; " ; σ η μ α ν τ ι κ ό τ
POU " παιδιού .του: Δια, του Απόλλωνα (βλ. οελ. ^10
). Γι'αυτό και οι κεν
τρικές μορφές'τωνι γλυπτών αετωμάτων του ναού του Δια οτην Ολυμπία εί ναι ο Δίας και ο Απόλλωνας ( βλ. σελ. 180κ.ε) . 0 ναός αυτός είναι
επιπλέον
χο " αρχιτεκτόνημα " που επιτρέπει την σύζευξη όλων των παραπάνω στοι χείων με το ."• δωρικό ".. Ç δωρικός -ρυθμός, με την αυστηρότητα και την κα θαρότητα του, εκεί"πρωτοεμφανίστηκε και όχι στην
Επάρτη (η οποία, εξάλ
λου, δεν ανέπτυξε^'ουσιαστι κά κανένα αξιόλογο οικοδομικό πρόγραμμα, δέσ μια όπως . ήταν .. του, στρατοκρατικού της : πνεύματος) . Παράλληλα, στο τεράστιο ορομό του Δια,: στην Ά λ τ η , - λάμβαναν χώρα οι επιβλητικότερες " θυσίες " -του αρχαίου κόσμου.. Τέλος, και το σημαντικότερο, στην Ολυμπία τελούνταν οι πανελλήνιοι ( -και "για τα μέτρα της - ελληνσρωμαΐ'κής κυρίως - αρχαιό τητας: "
διεθνείς ") αθλητικοί αγώνες. Εκεί γεννήθηκε το " ολυμπιακό
πνεύμα " και απέκτησε τα "κλασσικά "τεχνητά " μορφώματα " του που ως •σήμερα αποτελούν γνήσια έκφραση του ελληνικού ιδεώδους: στο στάδιο της :
'Ολυμπίας αγωνίζονταν μεταξύ τους τα πιό εύρωστα " σώματα " του ελληνισ μού, στοναο
της εξιδανικευόταν η " ρωμαλέα' αυστηρότητα " χάρη στον δω
' ρικό ρυθμό και στα αετώματα του εξαιρόταν το ηρωικό στοιχείο (βλ. σελ. : ·. · 18Óκ..ε.) , ^συνδυαζόμενο με τις έννοιες" της δικαιοσύνης και της " τιμής "
."που συμβόλιζαν και οι ;;δύο κεντρικές -." Όυράνι ες "μορφές τους, ο"Απόλλω ν νας' κάι: ο Δίας, ο. οποίος μάλιστα-, πάλι στην Ολυμπία, - δεχόταν την "επιβ "λητικότερη " θυσία. Κι όλα αυτά-τα -" τεχνητά μορφώματα " (για το εθνικό σοσιαλιστικό περιεχόμενο του όρου βλ. σελΛΙβκχ) , ναούς, γλυπτά, και
"λο
πες αρχαιότητες, τα είχε φέρει στο " φως " όχι οποιαδήποτε, αλλά η γερ μανική αρχαιολογική " σκαπάνη ". Τον 19 αι. (1375-1881), το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών διενήργησε στην Ολυμπία συστηματικές ανασκαφές υπό την διεύθυνση, μετα ξύ άλλων, και του μεγάλου ελληνιστή Κούρτιους (βλ. σελ. "3Μ"). -των άλλων
Μεταξύ
σημαντι·κών ευρημάτων, συγκαταλέγονταν και τα αγάλματα της θεό
Γίί>[ης και του Ερμή, έργα του μεγάλου γλύπτη Πραξιτέλη, που βρέθηκαν σττ ίδια θέση όπου τα: είχε δει τον 2 αι. μ.Χ. ο περιηγητής Παυσανίας. 0 εθ!
νικοσοσιαλισμός, '
-
-
-
Ιείναι αποφασισμένος να " α ξ ι ο π ο ι ή σ ε ι !
'
'
'
)
•
'
•
'
" όσο γ ί ν ε τ α ι κα•
'
•· λύτερα ^αυτήν την |κληρονομιά, σ υ ν ε χ ί ζ ο ν τ α ς το έργο που οι Γερμανοί αρχαι • ολόγοι του 19- ; α ι!, .δεν.- πρόλαβαν να, ολοκληρώσουν;"·.'-;'Όταν -ο Ντίμ π ρ ο τ ε ί ν ε ι
'-'aro Τ ρ ί τ ο ? ά ι χ τ η ν επανάληψη των αγασκαφών τ η ς α ρ χ α ί α ς Ολυμπίας, σή του γ ί ν ε τ α ι ντελλ,
" οι
αμέσως δ ε χ τ ή γ ι α τ ί ,
ναζιστές
όπως γ ρ ά φ ε ι
θα μπορούσαν έ τ σ ι
χαρακτηριστικά ο ?.
να -θεωρηθούν ως ο ι
έργου των χ ρ η μ α τ ο δ ο τ ώ ν του Γ ι ό χ α ν Ι ί ο α κ ε ί μ Β ί ν κ ε λ μ α ν ν οτιούς
" (260).
η πρότ( :·"ά-
συνεχιστές
και τ ο υ
τ<
Έ ρ ν σ τ Χοι
·
C Γ'τίμ δ ι ο ρ γ ά ν ω σ ε μ ι α α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ή α π ο σ τ ο λ ή σ τ η ν Ολυμπία π ρ ι ν ακόμ; λήξει
το έ τ ο ς τ η ς ο λ υ μ π ι ά δ α ς τ ο υ Β ε ρ ο λ ί ν ο υ .
• • . ν ι κ ό .ενδ Lacpépov r : γ ι α το ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό , • των ανασκαρών α ν τ ι μ ε τ ω π ι ζ ό τ α ν κος " μ έ ρ ο ς ••'. ; δας και αποσκοπούσε στον 1
ίδιο στόχο:
Ανεξάρτητα
επιστημο
καθεστώς_η δ ι ε ν έ ρ γ ε ι α " της διοργάνωσης
ναστηρίξει
.Τό \",· ο λ υ μ π ι α κ ό π ν ε ύ μ α - " ο ρ ο θ ε τ ο ύ ν τ α ν
από τ ο
της
την ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή
αυστηρά από τ ι ς
αυτών
ολύμπια ιδεολογ
σκοπιμότητες
της
- ε·. ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κής π ρ ο π α γ ά ν δ α ς , όπως τ ο α π ο δ ε ι κ ν ύ ο υ ν και τ α λ ό γ ι α .Χίτλερ:,:. " τ α φ ι λ ο σ ο φ ι κ ά θ ε μ έ λ ι α τ η ς π α ρ ο υ σ ί α σ η ς των α ν α γ ε ν ν η μ έ ν ω ν μπιακών;, αγώνων στον κόσμο,
εντοπίζονται
• οι π ν ε υ μ α τ ι κ έ ς , δ υ ν ά μ ε ι ς π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι
στην απώτερη
του ολυ
α ρ χ α ι ό τ η τ α . Αυτές
από μ ι α ι ε ρ ή πόλη η ο π ο ί α γ ι α
πε-
Υ:\^ ρ ι σ σ ό τ ε ρ α από χ ί λ ι α χ ρ ό ν ι α ή τ α ν "η πόλη γ ι ο ρ τ ώ ν που ε ξ έ φ ρ α ζ α ν τ α θ ρ η ; ' σ κ ε υ τ ι κ ά , σ υ ν α ι σ θ ή μ α τ α και τ ι ς ; β α σ ι κ έ ς :•;: ·Πς. ένα α ν θ ε κ τ ι κ ό *. ε ν,.δ έ·\κ α τ
η ς
μ ν η μ ε ί ο :
0·λ-υ;μ-π
γ .ι α
ι ς-
α . ν α σ ,κ-α.-ο~έ ς
; - τωνπρογαμμάτων ε ί ν α ι
τ η ς'
σ οι ;- κ α • ι 0 λ υ μ π
ι α ς.
" λαού " ,
·::'και
των : " • βασικών π ε π ο ι θ ή σ ε ω ν στις
" έκφρασης
και γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ
" του,
την
" Volk " " σ χ έ σ η που ε
"fc>c ε θ ν ι κ ο σ ο ο ι α λ ί · σ τ ι κ έ ς
μ ά ζ ε ς με τη μορφή " θ ρ η σ κ ε θ τ ι κ ώ ν
τ η ς 0 λ υ μ π £ α ς , δηλαδή τ ο ; σ τ ά δ ι ο
" του
" που να σ υ μ β ο λ ί ζ ε ι
συναισθημάτων "βασικές
πεποιθή
συναισθημάτων":
- β λ . σ ε λ . 165 ,175) . Οι : ανασκαφές ' του Ν τ ί μ ε π ι κ ε ν τ ρ ώ θ η κ α ν σ τ ο ν ^τερο-'.'.',.χώρο
ιδεολογίας
" προϊόν
- α υ τ ό μ α τ α - και στον χώρο - των " θ ρ η σ κ ε υ τ ι κ ώ ν
''σεις επιβάλλονται
ευχή,:(25ΐ)
στο Β ε ρ ο λ ί ν ο τ ο ο π ο ί ο θα α
νασκάφει τ η ν Ολυμπία γ ι α να έ χ ε ι . ένα " μ ν η μ ε ί ο
ντοπίζεται
α π ο
Μ ε π ι τ υ χ ί α αυτών
και ο χώρος τ η ς Ο λ υ μ π ί α ς ο χώρος
άρρηκτη σχέση μ ε τ α ξ ύ : του . ε λ λ η ν ι κ ο ύ
τ η ς
ο λ ο κ λ η ρ ώ σ ω
" ε λ λ η ν ι σ μ ο ύ και ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή ς
. τώρα δε. τ ο " ο λ υ μ π ι α κ ό π ν ε ύ μ α " μ ε τ α φ έ ρ ε τ α ι
:
ν α
ε μ φ α ν έ σ τ α τ η : ο θ ε σ μ ό ς των ο λ υ μ π ι α κ ώ ν αγώνων ε ί ν α ι
ελληνικού
"Yolk"
ε ο ρ τ- α ο μ ό
η δ ι κ ή μού και δ ι κ ή μας ε ι λ ι κ ρ ι ν έ σ τ ε ρ η
Η ε θ ν ι χ ο σ ο σ ι αλιστι^κή " σ ύ ζ ε υ ξ η είναι
τ ο ν
του ελληνικού
ι ά δ . α ς~ ν ·σ τ ο - ^ ε ρ ο λ ί ν ο ,
XJ; φ- ç.'\a-:X'i α, α- • ;.ν -;.cc; .ξ κ ν α ρ χ :ί -τ
πεποιθήσεις
"
( σ τ α ' α ν α τ ο λ ι κ ά των
σ"ΐαντικόι ε ρ ώ ν ) , κ<
έτυχαν ευρείας υποστήριξης"από πολλούς Γερμανούς ελληνιστές, όχι απαραί' τητα εθνίκοσοσιαλιστές, του Τρίτου Ράιχ.
Συνεχίστηκαν μέχρι το 1241 και,
;
' στην συνέχεια, αρχαιολογικές εργασίες επαναλήφθηκαν το 1352 (252). ..--..-'Ετα πλαίσια,της. ολυμπιάδας του Βερολίνου η " σύζευξη " ελληνισμού και- γερμαν'ισμού' πραγματώθηκε και με ένα άλλο τρόπο περισσότερο συμβολι' κό απ'ότι'οι ανασκσφέσ της Ολυμπίας, και περισσότερο " αξιοποιήσιμο" α,-πσ πλευράς , προπαγάνδας .Χάρη και πάλι στον ΙΙτίμ, τον οποίο βοήθησε με τεχ • ,,νικές γνώσεις ο ελληνιστής καϋηγητής Κάρο (263), για πρώτη-φορά στην ισ:
τορία των σύγχρονων ολυμπιάδων, έγινε αφή της ολυμπιακής φλόγας στην αρ χαία Ολυμπία και. μεταφορά της με αθλητές στο στάδιο του Βερολίνου :η"φλό-
: γα ", με όλο τον γνωστό συμβολισμό που της απέδιδε ο εθνικοσοσιαλισμος (βλ. σελ. 183 χ.ζ.) , " ένωσε ", χάρη σε μια αλυσσίδα " εύρωστων σωμάτων ",
::
Γ την αρχαιοελληνική' κοιτίδα με την πρωτεύουσα του Τρίτου Ράιχ. Ό λ η η /• τελετή .αφής καιΓ μεταφορά της φλόγας έγινε- με ; βάση ένα " αρχαιοελληνικού ·' τύπου-" τελετουργικό και ' της δόθηκε η αναμενόμενη δημοσιότητα( 254) . Το ν;πρωί' της 20ής Ιουλίου: 1936, δεκαπέντε ελληνίδες " παρθένες "(ο Ρ. "άντε? :;-δεν συγκρατείται: ν α μην κάνει το σαρκαστικό σχόλιο σχετικά με το ότι : Λ. ". δενί,γνωρίζουμε, εάν , ο Ιίτίμ ζήτησε αποδείξεις για την παρθενικότητα τουί 7-(265)ί )Γ,'ντυμενές Οπως οι αρχαίες ελληνίδες και με επικεφαλής τους μια •ν ;:'αρχι έρεϊα:.;·''ί:, 'άναψαν'τελετουργικά την φλόγα στην" περιοχή του αρχαίου..'.' βωμού της' 'Αλτης. Τότεϊ ένας Έλληνας επίσημος διάβασε "το μήνυμα του ιδ ρυτή των σύγχρονων ολυμπιάδων
βαρώνου ili ερ ντε Κουμπερτέν ο οποίος προ-
'; φήτευε ότι ήταν σίγουρα το τελευταίο μήνυμα που απηύθυνε και ευχόταν, .-: " σ'αυτές τις ιερές ώρες ", το μήνυμα του. " αιώνιου ελληνισμού " να βοη· λθήσει, όπως πάντα, να δοθούν " ελληνικές λύσεις " στα προβλήματα της αν ; θρωπότητας (255). Από' την Ολυμπία, 335 δρομείς μετέφεραν την φλόγα στην "Κόρινθο και στην συνέχεια στους Δελφούς. Εκεί οι δρομείς (πολλοί από τους οποίους ήταν βοσκοί, δεδομένου ότι ο αθλητισμός ήταν σε εμβρυώδη κατάσταση στην Ελλάδα του Πεσοπολέμου) , φόρεσαν την ελληνική παραδοσια κή ενδυμασία της.φουστανέλλας στα πλαίσια μιας " λιτής
τελετής" και συ
,. νέχισαν για την Ελευσίνα (έδρα των επιφανέστερων αρχαίων μυστηρίων )και ^^την Αθήνα. ;0· ίδιος .ο-βασιλιάς τους υποδέχτηκε:στην πρωτεύουσα που είχε yf'7 κατακλυστεί Λ από ^πλήθους -κόσμου , - ενώ ; " παρόν; " - ήταν, κα ι το .φολκλορικό
^ΐ$^^^
"1 h^-i':ii''·ΐ hi^v w'l^fi'v ϊ"-:v" ; y ί- Ì3 y
ï\.~Z£j:l-'-;~?-i£?£^
-'"στοιχείο
τ η ς π α ρ α δ ο σ ι α κ ή ς ε ν δ υ μ α σ ί α ς που -θύμιζε σ τ ο υ ς ; Έ λ λ η ν ε ς
ρωικές'μέρες
" του φ ο υ σ τ α ν ε λ ο φ ό ρ ο υ Σπύρου Λούη,
...'"στην ."πρώτη σ ύ γ χ ρ ο ν η Ο λ υ μ π ι ά δ α (Λ-5ηνα, . ^ τ α φ έ ρ ϋ η κ ε στην θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η 7" ^συνεργεία τ η ς Γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς Γ μή τ ό ν ι ζ α ν τ ο ν
|!
ηρωισμό
/);πής.
:
1.1C2
μέσα σε πολύ δ υ σ μ ε ν ε ί ς
καιρικές
δρομέων)
συνθήκες
και στα
ο α ν τ ι σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Λεωνίδας
Έλληνες
( που επετρημούσε
•• "' : εκπρόσωποι
τ η ν · Αθήνα η φλόγα μ?
δρομείς
εξ,ίσου
ελληνο-
Πτέρης τ η ν παρ
της βουλγαρικής Εκκλησίας
;
α ν τ ι κ α τ α σ τ ά θ η κ α ν από
τ ο π λ ή θ ο ς ενώ ε π ι π λ έ ο ν
': Ούγγροι , . SIS Α υ σ τ ρ ι α κ ο ί
και, τέλος,
^Γερμανούς. ( 262). '
'
), οι
^WiiÄ.^ /Ολη αυτή η " σ κ υ τ α λ ο δ ρ ο μ ί α -" τ η ς
230
" ι ε ρ ή ς φλόγας
;
3ΐ·: μπιάδα ως μ ι α στην ο υ σ ί α " π ο λ ε μ ι κή α ν α μ έ τ ρ η σ η " .
ΑΠΡΟΟφορά,.του-" στον ν α ζ ι σ μ ό ως gpuuypi;Έων
; ". π." α,.-?' ο. μ ο ι ά ζ ο ν τ·. α ν . ' μ. π ; L. α κ ώ ν
α γ ώ ν ω ν
>·>:·: λ ο •·,• τ.· η ν : ι ε ρ ή :
ποιητής'της
" είχε
τεράστια την
ολυ
C Ελβετογερμιανός
Χάϊ
Έκαρτ
" το lßS^
μαύρης σ τ ρ α τ ι ά ς
ε μ β α τ ή ρ ι ο όπου ο ι
:
με'
τ ο υ ς
π ο υ
σ'ν τ
ο
φ λ ό γ α .
'.'
(πολλοί
ρ ά τ ι ώ τ ε ς τ ω ν
έ ν α ς Μάλιστα,
α π ε ρ ί φ ρ α σ τ η αναφορά σ τ ο υ ς
σε μ ι α
Άλλους
ν>; ρεύσει·, η ο λ υ μ π ι α κ ή φ λ ό γ α , η ο π ο ί α π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε τ α ι ως τ ο ' " ό π λ ο ) του. ρ α τ σ ι σ τ ι κ ο ύ
κοινοτισμού:
"(
.καρ"ΐθόύν
/'οι
άλλοι
Î " (263).
"
(βλ.
-
Εβ
να ε ξ ο λ ο και
μ α κ ρ ι ν ό / στο τ έ ρ ρ α
'·:' δρόμου.. 0 πυρσός λάμπε-c—καθάρια Î / , Ή δ η μ π ρ ο σ τ ά μ α ς , | μ έ σ α στη
ά στροφ
" θ α τον μεταφέρουμε λοιπόν
' συ κ α ι εγώ / α υ τ ό ν τ ο ν π υ ρ σ ό , π ρ ο ς έ ν α τ έ λ ο ς
Γ
ο λ υ
σ τ ο ν
; ρ α ί ο υ ' ς , κατοότερους, υπάνθρωπους ) τ ο υ ς ο π ο ί ο υ ς α κ ρ ι β ώ ς κ α λ ε ί τ α ι
ν'σύμβολο.
για τ
δημιουργήματα
δ ρ ο μ ε ί ς
δ ί ν ο υ ν
ά σ β ε σ τ , η
Έ αυτού - του ε μ β α τ η ρ ί ο υ γ ί ν ε τ α ι
SSS
τ η ν παρέδωσαν στο
S.A.-·. και της χ ι τ λ ε ρ ι κ ή ς : . ν ε ο λ α ί α ς ή τ α ν δ ι κ ά τ ο υ
^':;εί"χεΐ σ υ ν ^ έ σ ε ι, ένα π ο λ ε μ ι κ ό
οι
στο ε·5νι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κό · " σ τ ρ α τ ό π ε δ ο " α -
J g ; n ó : - 0 : ; 1 9 2 ^ : και , τ ι μ ή θ η κ ε με τ ο β ρ α β ε ί ο " Γ Ι τ ί τ ρ ι χ ,!
Γούλ-
ευλογούσαν
:;'-ΐ.σημασία.';για ,την γ ε ρ μ α ν ι κ ή π ρ ο π α γ ά ν δ α , η ο π ο ί α ε ί χ ε π α ρ ο υ σ ι ά σ ε ι
Έ , ν ρ ι χ '. Ά ν α κ ε ρ , που ε ί χ ε ε ν τ α χ θ ε ί
επιτρο
α υ τ ο ύ ς 575 Γ ι ο υ γ κ ο σ λ α ύ ο ι , Τσεχοσλοβάκοι
(τ
διαδρ
Τένιν ΓκεόργκΊοη^, πρόεδρο της βουλγαρικής ολυμπιακής
Οι σ υ ν ο λ ι κ ά
; ίγαρους,
ΐ ε ? δ ) . Από
" των ν ε α ρ ώ ν ε λ λ ή ν ω ν
"η
ν ι κ η τ ή τ ο υ Γ'αρα-θώνιου
Ε θ ν ι κ ή ς Ρ α δ ι ο φ ω ν ί α ς που α κ ο λ ο ύ θ η σ α ν τ η ν
::; ' β ο υ λ γ α ρ ι κ ά σύνορα (Χουλα) • : .ίδωσε'στον
τις
το και
του
σκοτειν
\
:;Έ. -Ι'-..:1.Κ ^ολυμπιακή .φλόγα δ ι έ σ χ ι σ ε τ η ν Γ ε ρ μ α ν ί α μέσα σ ' έ ν α
εννικοσοσιαλιστ
·;;ί::κό^λάι"κό" παραλήρημα, κ α τ ά λ λ η λ α ο ρ γ α ν ω μ έ ν ο . από τ ι ς υ π η ρ ε σ ί ε ς
του Γκαίμπ
τ
ον ^.eichssoortführor Τοάμμερ ουντ Ό σ τ ε ν , τις νεολαιίστικες οργανώσεις
χους
αθλητικούς ουλλόγους και τα S.S.:πλήθη σε έξαλλο ενθουσιασμό στους
δρόμους, εκκωφαντική μουσική από τα μεγάφωνα, ακόμα και κωδωνοκρουσίες εκκλησιών. Η τελετή έναρξης των ολυμπιακών αγώνων έγινε την 1η Αυγούσ του με τα ίδια πάντα χαρακτηριστικά. Πάνω απ'το ολυμπιακό στάδιο βρισ κόταν το αερόπλοιο " Χίντεμπουργκ ", 20.000 περιστέρια αοέθηκαν ελεύθε ρα στον ουρανό (η " εθνικοσοσιαλιστική ειρήνη " ήταν επικείμενη ),σήμα νε μια καμπάνα που ζύγιζε 14.000 κιλά, ο κόσμος τραγούδησε το "Deutsch land über alles " (269). Σε κάποια στιγμή της τελετής έναρξης, ο " ελληνισμός " έδωσε ακόμα μια φορά το " παρόν ".0 " -θρυλικός " Έλληνας μαραθωνίκης του 1896, ο Ο,Σπύρος Λούης, ντυμένος με την χαρακτηριστική φουστανέλλα, πρόσφερε στον Χίτλερ, ενώπιον όλων των θεατών, ένα κλαδί αγριελιάς από τον Όλυμπο, την κατοικία των θεών, προσφωνώντας τον
ως εξής: " Σας προσφέρω αυτό
το κλαδί ελιάς σαν σύμβολο αγάπης και ειρήνης. Ελπίζω ότι τα έθνη θα συναντώνται πάντα μεταξύ τους μόνο στα πλαίσια τέτοιου είδους ειρηνικών συναγωνισμών " (270)."Συγκινημένος βαθειά ", γράφει ο ?. Μάντελλ, " ο Χίτλερ έσφιξε θερμά το μελαχρινό χέρι του ταπεινού βοσκού "(271). :
;
Ανεξάρτητα από τις αγνές προθέσεις του Λούη ( και την '| βαθειά συγκί
νηση " του Χίτλερ στο άκουσμα του ειρηνικού μηνύματος ενός'ολυμπιονίκη που είχε πια καταστεί " θρύλος " ) ,
η παρουσία του.Έλληνα μαραθωνίκη ή
ταν έντεχνα μεθοδευμένη από τους εθνικοσοσιαλιστές διοργανωτές ώστε να αποτελέσει ένα ακόμα " συμβολικό στοιχείο " στις σκοπιμότητες της ρατσιοτικής προπαγάνδας. 0 Λούης ήταν
ί1
σύμβολο " της πρώτης σύγχρονης ολυ
μπιάδας και είχε νικήσει στον μαραθώνιο, δηλ. στο αγώνισμα εκείνο
που
ιδρύθηκε ως " ανάμνηση " της ιστορικής νίκης του ελληνισμού κατά των α σιατών ( όχι απλώς των Ευρωπαίων κατά των βαρβάρων, αλλά των Αρίων κα τά την " κατώτερων ": οι Πέρσες ήταν κι αυτοί Ινδοευρωπαίοι Î).Ήταν βοσκός, δεμένος με την γη και φορούσε την παραδοσιακή " αγροτική " ενδυ μασία του: είχε δηλαδή όλα τα βασικά στοιχεία που ο εθνικοσοσιαλισμός συνέδεε άρρηκτα με την ρατσιστική θέση του για το " αίμα και την γή ". Ό σ ο αφορά το περιεχόμενο του μηνύματος του, δεν βρισκόταν σε καμία"αντίθεση " με τον εθνικοσοσιαλισμό που κι αυτός επιζητούσε την " ειρήνη
( που όμως αντιλαμβανόταν ως την υπεροχή του " ισχυρότερου ξίφους ": βλ. σελ.115κ.ξ) και θεωρούσε την ολυμπιάδα του Βερολίνου ως ένα χώρο "ει ρηνικής αναμέτρησης " των εθνών (όπου το ισχυρότερο θα επέβαλε την δι κή του " ειρήνη " στα υπόλοιπα, με μια αναμέτρηση της οποίας η ολύμπια δα ήταν ένα πρώτο, "δοκιμαστικό" στάδιο ). Οι ανασκαφές της Ολυμπίας, η αφή της ολυμπιακής φλόγας και η παρο ,.,:• σία του Λούη, ήταν ό,τι πιο αριστοτεχνικό μπορούσε να επινοήσει ο εθν "'' . κοσοσιαλισμός για να παρουσιαστεί ως ο κατεξοχήν άμεσος κληρονόμος το '/'/ ελληνικού ιδεώδους, τροφοδοτώντας την ρατσιστική του φαντασίωση της τ /; λειότητας με τρόπο που να συμπληρώνει (αλλά ταυτόχρονα και- να της δίν μια απτή πραγματική διάσταση ) την έννοια της σύζευξης ελληνισμού και Υερμανισμού έτσι όπως αυτή είχε διατυπωθεί στις αρχές της δεκαετίας τ 1920 στο " Mein Kampf ". Το "πνεύμα " της ολυμπιάδας του Βερολίνου ό,,μως, είχε και ένα άλλο πόλο, κεφαλαιώδους σημασίας για την αυτοϊδεοπο .•· ηση του μυθικού συλλογικού όντος : τον βαγκνερισμό . :y
,-Αντί για την οποιαδήποτε αναφορά στοιχείων για την "λειτουργία "
ν' , του βαγκνερισμού στην εθνικοσοσιαλιστική ολυμπιάδα του 1936, προτιμού .-•' ; με. να παραθέσουμε το σχετικό απόσπασμα από το έργο του Εμίλ Λούντβιγκ 1 ί.:·:" ,". Οι'Γερμανοί
. Διπλή ιστορία ενός- έθνους" , που γράφτηκε το 1941:" 0
/:,•-.;·. Χίτλερ πρόσφερε στους Γερμανούς αυτό που τους' έλειπε τόσο σκληρά εδώ fv και δεκατέσσερα χρόνια. Υποσχόμενος σε πολεμι κό 'λαό όπλα, ξ,αναδίνοντά - ' του παράλληλα τις παρελάσε'ις και τις σημαίες του, φάνηκε να συνδυάζει ο ίδιος τον Μεγάλο Φρειδερίκο και τον Βάγκνερ και έδινε την εντύπωση λυτρωτή (...)Τα πάντα παράγονταν με βάση ένα βαγκνερικό μοντέλο: επα ναλαμβανόμενες τελετές, ατελείωτη μελωδία, λίγα μοτίβα αλλά επαναλαμβ :<\ νόμενα με εμμονή, .παράφρονες αθώοι και -δαίμονες που διψούν για χρυσό; ν. δούκες που κραυγάζουν και βασσάλοι που βαδίζουν ακροπατητά, όρκοι αιώ 'Λ νιας πίστης και παραβιάσεις της ορκισμένης πίστης, το ανακάτωμα μυστι κισμού και βαρβαρότητας, ο; μικρο-αστικός ηρωισμός. Με μια εκλεπτυσμέν '•_: γνώση της "γερμανικής ψυχή.ςΜ, κατόρθωσε να εκπληρώσει δυο ειδών όνειρ /.υποταγή και μουσική, πειθαρχία και λατρεία"(272). Στην ολυμπιάδα, οι y- γκνερικοί ύμνοι θα αποτελέσουν ^ην βασικότερη μουσική υπόκρουση σε ση ;!ρΙμείο που, όπως γράφει και jo Π. Όλ"; ]'• οι; αγώνες του Βερολίνου αποτελού την ενσάρκωση του Βάγκνερ " (273). Στις μάζες αλλά και στους αθλητές,
θα δημιουργηθεί ένα άκρατο ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ ό συναίσθημα (με σκοπό η Γερμανία να ε π ι δ ε ί ξ ε ι
τ ι ς περισσότερες ν ί κ ε ς )
που στην ουσία ήταν καθαρά ρ α τ σ ι σ
τικό (η ν ί κ η της Γερμανίας ε ί ν α ι θρίαμβος τ η ς ανώτερης
ράτσας) και τ ρ ο
φοδοτούνταν κυρίως από τον βαγκνερικό κύκλο των Γίιμπελλούγκεν. Όπως υ : ποστηρίζει και ο Π. Ολ, ". ο Ριχάρδος Βάγκνερ θα ξαναζήσει στο Βερολίνο και οι ύμνοι του θα ηχήσουν π ι ο δυνατά ακόμα και από αυτούς του ολυμπι σμού " ( 2 7 3 ) . ;
Οι ύμνοι του Βάγκνερ, θα μπορούσαμε ίσως να συμπληρώσουμε,
θα ηχήσουν στους Γερμανούς όπως ηχούσαν αυτοί του Τυρταίου στους α ρ χ α ί ους Σ π α ρ τ ι ά τ ε ς .
:
•. "
;:
\
Μέσα στην " βαγκνερική ατμόσφαιρα " της ολυμπιάδας του- Βερολίνου ο εθνικοσοσιαλισμός π ρ ο σ π α θ ε ί . ν α " βιώσει
" μια πρώτη ολοκληρωμένη α ί σ
θηση της υπεροχής της Ά ρ ι α ς ράτσας, της γ ε ρ μ α ν ι κ ή ς ράτσας, της ράτσας εκείνης που ε ί ν α ι η μόνη που.μπορεί ν α ; " γράψει " ι σ τ ο ρ ί α , ν α ξαναδημιουρ γήσει Μαραθώνες. Ό λ ο ς ο " Ά ρ ι ο ς : σ υ μ β ο λ ι σ μ ό ς
"της
ολυμπιάδας του
1936
ακολουθεί την βασική χ ι τ λ ε ρ ι κ ή άποψη γ ι α τον ρόλο της " προσωπικότητας" στο ιστορικό προσκήνιο, η οποία, δέκα χ ρ ό ν ι α π ρ ι ν την ολυμπιάδα, ε ί χ ε • διατυπωθεί στο β ι β λ ί ο του ; - Χίτλερ ακριβώς έτσι. όπως τ ε λ ι κ ά "πραγματώθηκε" ; το 1936. Στο κεφάλαιο ," Κ αρχτ] των π ο λ ι τ ι κ ώ ν μου ε ν ε ρ γ ε ι ώ ν " , ο Χίτλερ S.) (γράφοντας σε μια εποχή .που ,η : , : : εικόνα-τρυί: ; "' : Φύρερ του γερμανικού λαού " ;,.;*ήταν ακόμα απλά. ο \" α ν τ ι κ ε ι μ ε ν ι κ ό ς στόχος.y : TOU ) αυτοπαρουσιάζεται ως ο : " Μαραθωνοδρόμος της ι σ τ ο ρ ί α ς " " ; ; " ό σ ο π ι ο οφέλιμ'ρ : ε ί ν α ι το έργο της μ ε .. γαλοφυίας στους απογόνους, τόσο οι σύγχρονοι
δεν μπορούν
νατο καταλά-
βουν'όσο π ι ο σκληρός ο αγώνας., τόσο π ι ο δύσκολη η επιτυχία.Μολοντούτο αν, στους αιώνες, η ε π ι τ υ χ ί α δικαιώσει ένα τ έ τ ο ι ο ν άνθρωπο, θα μπορέσεί ίσως στο διάστημα της γ ή ι ν η ς ύπαρξης του να δ ε χ τ ε ί μ ε ρ ι κ έ ς ωχρές εκλάμ ψεις τηςμελλοντικής δόξας τ ο υ . Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι αυτοί ε ί ν α ι οι Μαραθωνοδρόμοι της ι σ τ ο ρ ί α ς : τα στεφάνια της δάφνης στολίζουν τ
:
Κ ο υ ς κροτάφους των νεκρών ηρώων " ('274·).. Δύο. ε ί ν α υ τα βασικότερα χαρακ τ η ρ ι σ τ ι κ ά αυτού του ε ί δ ο υ ς των " Προμηθέων της ανθρωπότητας " .
Αφενός
μεν η πλήρη αφοσίωση τ ο υ ς στην " π ί σ τ η και τα ι δ α ν ι κ ά " τ ο υ ς , αφετέρου δε η δυνατότητα τους να βρίσκονται
" n t ó κοντά στην καρδιά του λαού".Ως
α-χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων ιστορικών προσωπικοτήτων, στην χω;.:;..ρε ία των οποίων σ υ γ κ α τ α λ έ γ ο ν τ α ι " ό χ ι μόνο ;θ ι μεγάλοι π ο λ ι τ ι κ ο ί αλλά κι
'î^ï-ï*'--*·- -τί: .
όλοι ot μεγάλοι αναμορφωτές ", ο Χίτλερ αναφέρει τρεις μορφές της γ? - μανικής ιστορίας και πολιτισμού: τον Μέγα Φρειδερίκο, θεωρούμενο ως ρυτή
του παγγερμανισμού ", τον Μαρτίνο Λούθηρο, προτεστάντη μεν ( j;
σελ. 94) .{£/b),
r
1
πλην όμως αντιιο^αί.ο , και (ποιόν άλλον") τον Ριχάδρο Βάγκνε
χαταχρώμενος την περίπτωση των, δύο πρώτων. Δύσκολα -θα μπορούσε να αμφισβητηθεί ότι το εθνικοσοσιαλιστικό Τρ
το Ράιχ " συνέλαβε " την ολυμπιάδα του Βερολίνου ως τον " δικό " του ; " ΓΙαραθώνα ", όπου η " Ά ρ ι α φύση "
:
έπρεπε να αποδείξει την "ιστορι
της δύναμη. Ι-ί'άλλα λόγια, OL διεθνείς αυτοί αθλητικοί αγώνες " έπρεπ i-i:
να αποτελέσουν μια " έμπρακτη " δικαίωση της εθνικοσοσιαλιστικής ιδε λογίας και, συνεπακόλουθα, του " προσωπικού αγώνα " του " φορέα " αυ
..' της ιδεολογίας, του Φύρερ (-Οδηγού: του κόμματος, του λαού, του στρατ - αυτού του " Μαραθωνοδρόμου της Ιστορίας ". ;•"."••;. Τα αποτελέσματα,' ήταν τα αναμενόμενα: η Γερμανία σάρωσε κυριολεκ
. τ,ικά. τα ολυμπιακά · μετάλλια, ξεπερνώντας τους μέχρι τότε " πάντα πρώτ _στις ολυμπιακές νίκες Αμερικάνους. 0:.Π. Ολ πάει ακόμα μακρύτερα στις , συγκρίσεις, τονίζοντας ότι, παράλληλα, η Ιταλία αναδείχτηκε ανώτερη
, . πό την Γαλλία και η Ιαπωνία από την Αγγλία, για να καταλήξει στο συ••'.μπέρασμα ότι η ολυμπιάδα του 1936^απέδειξε καθαρά πως ο ολοκληρωτισμ< ^υπήρξε αναμφισβήτητος καταλύτης της ανθρώπινης ενέργειας και δυνατότι >'τάς, ενώ> αντίθετα, οι δημοκρατίες, μαλθακές και\ υπερδιανοουμενι στικί ^κατα-βυθιζόντουσαν κυριολεκτικά από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα (276).ι ποτέλεσμα απόλυτα φυσιολογικό και το οποίο, κατά την γνώμη μας,δεν oc λεται τόσο στον " υπερδιανοουμενιστικό " χαρακτήρα των δημοκρατιών ,-•
;
• j. ••:
Στα συμπεράσματα που βγάζει ο Ρ.Μάντελλ στο τέλος της μελέτης τοι
i
για την ολυμπιάδα του 1936, υποστηρίζει ότι ο τρόπος σύλληψης του ολ\_ μπισμού (και γενικότερα του αθλητισμού) από τον εθνικοσοσιαλισμό, βρί l·
,
-~
'
,
. κεται στην βάση του φαινομένου του '·' πολιτι κο-αθλητικού εορτασμού" Ttc M
c
J
, • • •
.
'
~
>
·
,
ί ; · χαρακτήριζε ι και την σύγχρονη αθλητική πραγματικότητα. " Ο ι ολυμπιακέ V.αγώνες του Βερολίνου βρίσκονται στην γένεση μιας νέας σύλληψης: αυτής '.•&_&££ ~ì
^\
S*
Λ
I
'του ρόλου του αθλητή ως κοινωνικού καταλύτη. Το '1936, όπως ποτέ προη γούμενα, odo περισσότερο ένας αθλητής βρισκόταν στο απόγειο του,τόσο •Λιγότερο ήταν κύριος του εαυτού του και τόσο π ε ρ ι ο ο ό τ ε ρ ο ήταν το σύμ βολο της ( κ ο ι ν ω ν ι κ ή ς ) οργάνωσης και των αξιών όπου αυτή σ τ η ρ ι ζ ό τ α ν " '(277).. Αυτή η αντίληψη αποτελεί πράγματι βασική απόρροια του εθνικοσο;ϊ
οιαλιστι κου κ ο ι ν ο τ ι σ μ ο ύ : ο αθλητής δεν ανήκει παρά στο σύνολο και
εισ
πράττει από αυτό ένα - κυρίως - " ι φ ε ο λ ο γ ι κ ό μεροκάμματο" ως αναγνώριση •για τ ι ς υ π η ρ ε σ ί ε ς του στην βασική "%.ιδέα " γύρω από την οποία " συσπει ρώνεται;" το': σύνολο.. Έ τ σ ι , οι αθλητές (ολυμπιακοί κ . ά . ) , θα αποτελέσουν βασικό, τομέα του εθνικού προϋπολογισμού (το . " υ λ ι κ ό " μεροκάματο β ρ ί σ κ ε ται σε άμεση συνάρτηση με το " ι δ ε ο λ ο γ ι κ ό " :
βλ. σ ε λ . έ Τ - G ô ) ,
των εθνικών
[.προτεραιοτήτων, : της. ρευστότητας των εξωτερικών σχέσεων (μέσα από την ούνόεσή τ ο υ ς ' μ ε τ η ν , έ ν ν ο ι α του " ε θ ν ι κ ο ύ " εκπροσώπου) . Το κυριότερο όμως: rüa: ε ί ν α ι οι ^τροφοδότες', αλλά και οι " ε ν α λ λ α κ τ ι κ ο ί
" , των ταγμάτων, του
.πεζικού,^-,των πυροβολαρχιών του πυροβολικού και των ιλών των τεθωρακισ μένων. ( 278) .'ί,Γί ^αυτό/ και , ; γ ι α πρώτη φορά το'1936,· η ε π ί τ ε υ ξ η των ρεκόρ ?.αποδεσμεύτηκε από την- ί δ ι α , προσωπική και α τ ο μ ι κ ή , ανθρώπινη δυνατότη τ α και ν έ γ ι ν ε . α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο μιας πραγματικής ε π ι σ τ η μ ο ν ι κ ή ς και σταθερής /'επιχείρησης 1 ,! . ( 2 7 9 ) . ; Π ρ ι ν από λ'ΐγότερό από δύομισυ χ ι λ ι ε τ η ρ ί δ ε ς ,
στήν-
^Αθήνά^'του ΓΓΐαρθενώνα:,;'ο Αριστοτέλης'συμβούλευε; τ ο υ ς . " π α ι δ ο τ ρ ί β ε ς " ' ν α i-αποφεύγουν να^δημιουργούν α θ λ η τ έ ς - " πρωταθλητές"\των μεγάλων πανελληί νιων " αγώνων" αλλά, μέσα από την άσκηση σε όλα α ν ε ξ α ι ρ έ τ ω ς τα αγωνίσματα, : να, εμφυσούν - στα νεαρά άτομα την προσπάθεια γ ι α μ ι α τ έ λ ε ι α :
ισορροπία
της προσωπικότητας και να μη τα παρακινούν να π α ί ρ ν ο υ ν το ρεκόρ "σε ένα αγώνισμα
(280).
Σ' Η Μ Ε Ι Ϊ Ι Σ Ε Ι Σ ' Η Ε Ρ . ' Ο Υ Σ '
3\ Δ ,
5
ο, 7, 8, . 9. .10. 11. '12. 13. 14. 15.
Τ'
Α. Χ ί τ λ ε ρ , " H e i n Kanrof " ( " 0 Αγων μ ο υ " , ε λ λ η ν . μ ε τ . Α . Π ά γ κ α λ ο υ Δ. Κ ω ν σ τ ε λ έ ν ο υ , ε κ δ . Δ. Δ α ρ έ μ α ) τ .: Ε ' , ο ε λ . 3 0 2 . : ? . -Λ. Τ Ι τ ά ο υ ν ς , " Α δ . Χ ί τ λ ε ρ : 0 Α γ ώ ν ^ μ ο υ . Γ ί ε λ έ τ η : π ε ρ ί μ ε γ α λ ο υ α ν ί α ς ' σ τ ο ν τ . Α ' τ η ς ε λ λ η ν . ε κ δ . τ ο υ " M e i n . K a m o f "., ό π . π . , . σ ε λ . 48-58, ε ι δ ι κ ό τ ε ρ α οελ 54. ..' ">%;"'. ... \, . , •. · Χ ί τ λ ε ρ , ο π . π . , τ . Α ' , σ ε λ . ^ 1 5 - 4 1 6 ^ /::}'\ \ ; ;\\ ;VV ' Χ ί τ λ ε ρ , όπ.π., , τ . Α ' , σελ. 130. ·:Λ. ; „ ; ' .''.'. : - Λ:··ί ^ : : ' · '"iV-: Γ . Γ κ α ί μ π ε λ ς , Η μ ε ρ ο λ ό γ ι ο . Από τ ο ' Κ ά ι ζ ε ρ χ ο φ σ τ η ν ' Κ α γ κ ε λ α ρ ί α ,"( ε λ λ η ν . μ ε τ . μ ε ε π ι μ έ λ ε ι α τ ο υ Ε . Κ ε ϊ μ ά ρ η , ε κ δ . Π λ ε ι ά ς ) , Α θ ή ν α , _ 19.74, σ ε λ . Γ. Γ. Γ. Γ.
Γκαίμπελς, ό π . π . , Γκαίμπελς, ό π . π . , Γκαίμπελς, ό π . π . , Γκαίμπελς,.όπ.π.,
σελ.σελ. σελ. σελ.
76. 81. 89. 57.
-• : ••-..; " •·
,,y
/;.-• ; , ; '•,. :; .
_ ν · - /; " ^;ν.-: -·:-Α.: :
:
:
7-
--;
- .•...·.".
:
'—
;
Χίτλερ', όπ.π., '.>••-. •.-." ... ~ : : Π : ί · . • •• - :..·.- .: : Χ ί τ λ ε ρ , . ό π . π ; , τ . Α ' , σ ε λ . 2 5 7 . ' . •- ';·:.-":,-. ;-.,: .. = " ν -ψ, ; •• ,: Β λ . κ α ι τ η ν έξ,οχη μ ε λ έ τ η τ ο υ Σ . Γ Ι ο σ κ ρ β ί τ ο ι , • , L ' â g e ries F o ü l e s v n a ρ ί σ ι , β'έκδοση ( α ' : 1981). Χ ί τ λ ε ρ ; ό π . π . , τ . Α ' , σελ. 254 . :• ;..,^: .': ^./ : ": 3λ.\ Χ ί τ λ ε ρ . ' ό π . π . , τ . Α ' , σ ε λ . 93,'r :·.-• \\ Λ^ Μ ι α . α ν ά λ υ σ η α π ό τ η ν σ κ ο π ι ά τ η ς πο3 λ . Θ. Λ ί π ο β α τ ς , " 0 λ α ϊ κ ι σ μ ό ς
,λιτικής ψυχολογίας ", στο συλλογικρ-εργο :: Λαϊκισμός και. πολιτική, ίl·Αθήνα-1989, : σελ. 47-61, ειδίκότερά/:Όελ'ίί;·-.53-54.>:~:;:- -^^7?:'ÄiT; ν ' 16. Θ. Λίποβατς, ".0 λαϊκισμός ",•• όπ.π.;,;'; σελ; Λ 50 . ^^MY}=^-JÌ:-*&^~&-^ •. 11 0 λαϊκισμός " , όπ.π. ,:^ötXV;54v^v;g^H,.^^ "17ίϊΘ..-;Λόποβατς, ' 18 V , Θ ."r Λ ί πο β στ ς -" , 0 λαϊκισμός [', όπ;π.:,;';όελ·ΐ':5ΐν^'···"Τ': \";Υ1 "·::f.;Ύ~ ~ν:;-'^:\ 19. .Θ. Λίποβατς, ":.· 0 λαϊκισμός ", όπ.π.,'.σελ. 55..;;i;.:(".- Υ-:" •:;--.: Τ: 20.. Θ. Λίποβατς, " 0 λαϊκισμός ", όπ.π., σελ. 56.''·'.' : 21 Θ. Λίποβατς, " 0 λαϊκισμός " , όπ.π. , σελ. 57. , -, 22 Χίτλερ, όπ.π., τ . Α', σελ. 254. Γ Γκαίμπελς,. όπ.π., σελ87. 23 24 Βλ. Θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού (υπό έκδοση);: σελ. 267 (η παραπομπή γίνεται στο δακτυλογραφημένο κείμενο)." • 25 Θ. Λίποβατς, "· 0 λαϊκισμός ", όπ.π., σελ. 57. , · 26 Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 415.: .27 Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 259. *-·:':;-'' U:.- •· : -'•_ 28 Γ. Γκαίμπελς, "όπ.π., σελ. 48. .' " ·:-..' ·~. 29 Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 256. 30 Χίτλερ, όπ.π., τ . Α',- σελ. 257. · Χί,τλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 2 57., . . 31 32 Βλ. την εισαγωγή του Κ. Σημίτη στο: λαϊκισμός και πολιτική,όπ.π.,
(σημ. '-""",), οελ 19.
• , '' ' Λ ;)Λ -ΐ:/ί .'' U ?: ' Μ ' Λ '•. -J <;\ - Υ ^ " ; "V;" •
ν;-. 33. Χ ί τλερ, όπ.π., 3 τ. Β ', σελ. 17. •Υ34^ Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ. 94.
35. 1
36. Γ. Γκαίμπελς, όπ.π., σελ. 69-70, 101;. 37, Γ. Γεωργαλάς, Η προπαγάνδα. Κεθοδική και τεχνική της αγωγής των μαζών, Αθήνα, 1973, οελ. 64. Γ..Γεωργαλάς, όπ.π., σελ. 65-66. 39 Γ. Γεωργαλάς, όπ.π., σελ. 66-69.:· ' 40 Γ. Γεωργαλάς, όπ.π., σελ. 27. ( \ 41. Γ. Γεωργαλάς, όπ.π., σελ. 50-51. ; 42, Γ. ΓεωργάΑάς, ' όπ.π,' σεΛ. 46. 43. Γ. Γεωργαλάς, όπ.π,,.οελ. 46-47./.. 44, Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 250.•'· '45. Γ. Γκαίμπελς, όπ.π., σελ. 55, 69. 45. Χίτλερ, όπ.π., τ. α', σελ. 253-254. '• 47. Γ. Γκαίμπελς, όπ.π., σελ. 67. 48. Ελ. μ.ά. Γ. Γκαίμπελς, όπ.π., σπορ. 49. Γ. Γκαίμπελς, όπ.π. , σελ. 63. ~ '• 50. 3λ. Γ. Γκαίμπελς, όπ.π., σελ. 64, 66 r 68 κ.ε. 51. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 106. : 52. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 258. :-. · " ·. 53. Γ. Γκαίμπελς, όπ.π., σελ. 68. .' -, 54. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 253. 55. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α^ σελ. 252. 56. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 252. ;;^ ; : - . · - · : 57. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 253. 58. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α^ σελ. 93. ·;· -'-."•-• ~59'. 'Θ. Λίποβατς, Η ψυχοπαθολογία του/πολιτικού,· όπ.π., σελ. 260. •· '60. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 105. Βλ. και σελ 106, όπου επεξηγεί α- . κόμα καλύτερα ότι ο ρήτορας " μπορεί;να διαβάσει στα μάτια των αν θρώπων γύρω του: πρώτο αν κατάλαβαν αυτά που-, τους λέει" δεύτερο•'••:•--' αν μπορούν να παρακολουθήσουν τον τρόπο που τους εκθέτει τις από ψεις του 'τρίτο ως ποιο σημείο τους. έπεισε κιόλας πως έχει δίκιο ", 61 Βλ. και Λ. Ρισάρ, Ναζισμός και κουλτούρα (ελλην. μετ. Λ. Αβαγιαννού, εκδ. Αστέρι ), Παρίσι, 1971 - Αθήνα,: 1979, σελ. 150. 62, Βλ. και Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 150, σημ. Ι. 63: Βλ. διάφορες κρίσας για το έργο που παραθέτει ο Ζ.'Ζ. Σεβαλλιέ, " Αδ. Χίτλερ: " Hein KarnDf"", στον τ. ;Α'της ελλην. εκδ.τουΜέίη KamDf," ό π . π . , · σ ε λ . 1 5 - 4 5 , ε ι δ ι κ ό τ ε ρ α σ ε λ . . 3 8 - 4 5 . ; ν 64, Βλ. Θ. Λ ί π ο β α τ ς , Η ψ υ χ ο π α θ ο λ ο γ ί α τ ο υ · π ο λ ι τ ι κ ο ύ , ό π . π . , 0ελ. 2 6 0 . 65, . Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Β ' , σ ε λ . 1 0 4 . ] 66. Γ. Γ κ α ί μ π ε λ ς , ό π . π . , σ ε λ . 5 8 . : 67, Γ. Γ κ α ί μ π ε λ ς , ό π . π . , σ ε λ . 9 8 . 68. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Β , σ ε λ . 1 1 2 . 69. Χίτλερ'," ό π . π . , τ . Β ' , σ ε λ . 1 1 3 . # 70, Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Β ' , σ ε λ . 1 1 3 . ' 71, Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σ ε λ . 255."= 72. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , σ ε λ . 2 5 5 . ;;;;u.; 73. Βλ. Χ ί τ λ ε ρ , ό π . π . , τ . Α ' , Οελ." 387,:': σελ. - 1 0 1 . κ λ π . Β" f %"ί.:"ΛΛΤ,-ί Wj '&:'ήΐ£&££ j : : " ; £ ? > ^ ; " :
;267/-νϊ?Ρ
!
ν
£_
'h c*
$WS££|=Sff£J? "jf γ
£ £ # - >ΪΓ·- -*-<'*&Bû %ί& φ$ί\ ϊ
**_-Âr~
Βλ. Θ Λιποβατς, " το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτι σμού ", Επιχειρήματα, 9(Ιούλιος 1989), σελ. 60-66, ειδικότερα αελ. 62 ( με βάση τις θέσεις του Σ. Φρόύ'ντ, " Fetischismus ", SA,III, σελ. 379.
" •
·•
.
Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 30. Βλ. και τον αντίσοιχο ελληνικό " μύθο " του Ηφαίστου εται όπως τον αναλύει κυρίως η Μ. Ντελκούρ,.Hephaistos ou la légende du magicien,Παρίσι , 1932. Βλ. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 29. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 130. i Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 132. ·: . Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 132. Βλ. μ.ά. την έξοχη μελέτη του Ζ. Μαρκαντέ, " Fèlias au Fronton est du Parthenon. ", Monuments Plot, 50 (1958), σελ. 11-47.· Μ. Ελιάντε, Traité d'Histoire des Religions, Παρίσι, 1964 (1979), σελ. 115 κ.ε. Η Αθηνά ως προστάτιδα των τεχνικών λατρευόταν με το προσωνύμιο " εργάνη ": βλ. Μ. Ντελκούρ, όπ.π., σελ. 196, Φ. Φροντιζί-Ντυκρού, Dédale. Mythologie de l'Artisan en/Ancienne,Παρίσι, 1975, σπορ. Βλ. παρακάτω σημ. 87. Βλ. μ.ά. Β. Γκερσόν, 0 ναζισμός: μυστική εταιρεία (ελλην. μετ. Μαρκετάκη, εκδ. Διβρης ), Αθήνα, 1979. : : Βλ. σχετικά την έξοχη μελέτη του ,ί·Ι.- Ίνγκο Λάουφ, Secret doctrines of the Tibetan books of thè dead; Λονδίνο, 1977. Στην αρχή, η " Θουλη " ήταν βασικά ένα είδος εταιρείας εθνογραφι κών μελετών με διευθυντή του " πνευματικού " προγράμματος της τον καθηγητή Φέλιξ Νίντερ που επιμελήθηκε την έκδοση μιας σειράς δεκα τεσσάρων τόμων γύρω από την ποίηση και;., την ;πεζογραφία της "αρχαιό τητας του Βορρά " ( "Altaordische : Dûhtunfç und Prosa " ) που άρχισ αν^α κυκλοφορούν από το 1912. Μετά τον Α'Παγκόσμιο Πόλεμο, " πνευ ματικός καθοδηγητής " της ομάδας αναδείχθηκε'1, ο καθηγητής του Πανεπιτημίου του Ντόρπατ ( σημερινού Τάρφου της Εσθονίας) Πωλ Ρόρμπαχ, ο -οποίος δημοσίευσε το 1920 ένα σημαντικό έργο για την " Γερμανική σκέψη σ'όλο τον κόσμο " που είχε μεγάλη""'επί δράση στους εθνικιστι κούς κύκλους. Συγγενούς ιδεολογίας με την " Θούλη " ήταν και άλλες μυστικές οργανώσεις, όπως το " Τάγμα Γερμανικού Διαφωτισμού " που εμφανίστηκε στην Δρέσβη κατά το 1905 με ηγέτη του τον δρα. Λεοπόλ δο Ένγκελ. Σε όλες αυτές τις οργανώσεις η σβάστικα θεωρούνταν ως κατεξοχήν σύμβολο του Άριου πολιτισμού.Βλ. και Β. Γκερσόν, όπ.π., σελ. 247-268. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. III. Α. Σ π έ ε ρ , I n s i d e t h e t h i r d R e i c h Ç α γ γ λ ι κ . μ ε τ . Ρ . και Κ. Ο υ ί ν σ τ ο ν ) ε κ δ . AVON BOOKS ) , Νέα Υόρκη, 1 9 7 0 , σ ε λ . 1 4 3 . Γ. Γ κ α ί μ π ε λ ς , ό π . π . , σ ε λ . 5 2 . Βλ. γ ε ν ι κ ά τ α αποσπάσματα που π α ρ ο υ σ ι ά ζ ε ι κ α ι σ χ ο λ ι ά ζ ε ι ο Γ.Α. Προ κ ο π ί ο υ , 0 κ ο σ μ ο λ ο γ ι κ ό ς συμβο^ · σ μ ό ς στην α ρ χ ι τ ε κ τ ο ν ι κ ή τ ο υ ς β υ ζ α ν τ ι ν ο ύ ν α ο ύ , Αθήνα, 2 9 8 1 . Γ. Γ κ α ί μ π ε λ ς , ό π . π . , σ ε λ . 1 0 9 .
Ρόζενμπεργκ, όπ.π., Βλ. και Ε. Βερμέϊγ, Doctrinaires de la révolution allemande.1918-1938, Παρίσι, 1939, κεφ. 5. Για την μουσική στο Τρίτο Ράιχ βλ. κυρίως το έργο του Γ. Βουλφ, Musik un Dritten Reich, Γκέτερσλοχ, 1963. Τάκιτος, Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 94-95. Βλ. σχετικά και 0. Σήρερ, Κ άνοδος και η πτώσις του Τρίτου Ράιχ. Η σύγχρονος ιστορία της Ευρώπης (ελλην. μετ. Ν. Παπαρρόδου, εκδ. Αρσενίδη), Νέα Υόρκη, 196C - Αθήνα, αχρονολ. , τ. Α", σελ. 352-363. Αναφέρουμε ορισμένα χαρακτηριστικά ονόματα συγγραφέων των οποίων τα βιβλία ρίχτηκαν στην πυρά από τους εθνικοσοσιαλιστές την νύκτα της 10ης Μαίου 1933: Τόμας και Χάινριχ Μανν, Γιάκομπ Βάσσερμαν, Άρνολντ και Στέφαν Τσβάιχ, Εριχ Μαρία Ρεμαρκ, Άλμπερτ Αϊνστάιν, Χούγκο Πρώυς ( ο " συντάκτης " του σχε δίου του Συντάγματος της Βαί'μάρης ). Από τους αλλοδαπούς συγγραφείς κάηκαν τα έργα των Τζακ Λόντον, Άπτον Σίνκλαιρ, Χ.Τ. Ουέλλς, Σ. Φρόυντ, Εμίλ; Ζολά, κλπ. Βλ. 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 362. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 114. Στα αετώματα του Παρθενώνα απεικονίζονταν η γέννηση της προστάτι δας θεάς της πόλης Αθηνάς (ανατολικό) και η νίκη της επί του Πο σειδώνα για την επικυριαρχία της πόλης των Αθηνών(δυτικό), στην ζωφόρο του η· λαμπρή γιορτή των Παναθηναίων, στις μετόπες του ο "α γώνας του φωτός κατά του σκότους ". Α. Σπέερ, όπ.π., σελ. 77 . για την αρχιτεκτονική στο Τρίτο Ράιχ βλ. κυρίως τα συνθετικά έργα των Ρ. Μύλλερ-Κέλις,Dié Kunst in Dritten Reich,Μόναχο, 1976 και Ι. Πετς,- Baukunst und Stadtplanung in Dritten Reich, Μόναχο, 1975. Βλ. επίσης την ειδική εργασία του Κ. Βίνκλερ, " Die Rezeptionjdes Préussischen Klassizismus in der Kunstpublizistik des Nationalsozialismus',' Inszenierung der Nacht'. Aesthetischè Faszination im Fascismus, Βερολίνο; 1987, σελ. 225-242 κα1:ώς και την παρουσίαση του " Deutsche. Haus als Standarte " στον ί διο τόμο σελ. 217-224. • '' Για το Μπαουχάουζ βλ. γενικά Ν. Πέφολ/ερ, An Outline of European Architecture, Μίντλέσεξ - Νέα Υόρκη - Ρίνγκγουντ ( Αυστραλ.) 1979, σελ. 414 κ.ε. και Ρ. Φυρνώ-Τζόρνταν, Ιστορία της αρχιτεκτονικής (ελλην. μετ. Δ. Ηλία, εκδ. Υποδομή ), Λονδίνο, 1969 - Αθήνα, 1981, σελ. 422 κ. ε." Βλ. Ρ. Φυρνώ;- Τζόρνταν, όπ.π., σελ. 442-443. 0 Ν. Πέφσνερ, όπ.π., σελ. 411 σχολιάζει χαρακτηριστικά ότι " για τα γερμανικά οικοδο μήματα του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος στο Μόναχο και της κυβέρ νησης στο Βερολίνο, το λιγότερο ισοδυναμεί με το καλύτερο". Α. Σπέερ, όπ.π., σελ. 221. Α. Σπέερ, όπ.π., σελ. 220. Σ. Βενκ, " Aufgerichtete v/eibliche Kò'rpér. Zur allegorischen Skulntur in deutschen Faschismus11, Inszenierung der flacht ".Aes the tische Faszination tm Faschismus, Βερολίνο', 1987, σελ. 103-119. Χίτλερ, όπ.πΐ, τ. Β', σελ. 62. Χίτλερ, 6n.nl, τ. Β', σελ. 61. 'J Χίτλερ, όπ.π:, τ. Α', σελ. 363. 0 ίδιος ο Χίτλερ αναφέρει ότι η ιδεολογία του επηρεάστηκε βασυίά αφενός μεν από τον πρωσσιστή κα-
θηγητή της ιστορίας δρα. Λεοπολντ Ποτς τα μαθήματα του οποίου παρακολουθούσε οτο Πρακτικό Λύκειο του Λίντς ( όπ.π., τ. Α', σελ. 99 ).,Βεβαιώνει πως στηΓεωγραφία και την Παγκόσμια Ιστορία είχε τους καλύτερους βαϋμούς στο σχολείο ( όπ.π., τ. Α', σελ. 102) και τονίζει πως τα αντισημιτικά του αισθήματα οφείλονται στην " κατανόηση " της " ιστορίας " των " διεφθαρμένων " Αψβούργων, έτσι όπως την διδάχτηκε από τον εθνικιστή καθηγητή του δρα. Πότς (απ.π., τ. α', : σελ. 105). 10S. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ.381-403. 109. Βλ. π.χ. Κ. Πλεύρης, 0 διωγμός των αρίστων, Αθήνα 1988, όπου ο " διωγμός των αρίστων του ελληνικού πολιτισμού ""-(Σωκράτη, Αρισ τείδη, Πυθαγόρα, Μιλτιάδη,Θουδιδίδη, Πλάτωνα κλπ.) αποδίδεται στο " δημοκρατικό πολίτευμα " το οποίο, στην κλασσική του μορφή, παγιώθηκε " εξαιτίας " της πράξης των " Εβραίων " τυραννοκτόνων Αρμοδίου και Άριστογείτονα ( για την " σημιτική " καταγωγή των δύο τυραννοκτόνων βλ. παραπάνω σελ. ) 110. Ρ. Τάλμανν, Protestantisme et nationalisme en Allemagne de 1900 à. 1945, παρίσι , 1976. 111. Π. Αϋσομπερρύ, La Question Hazie, Παρίσι , 1979, σελ. 26. 112. Βλ. και Π. Αϋσομπερρύ, όπ.π., αελ. 23.113. Βλ.. Π. Αϋσομπερρύ, όπ.π., σελ. 22-25. 114. Θ. Λίποβατς, " 0 λαϊκισμός ", όπ.π., σελ. 58. 115.,3λ. και Π. Αϋσομπερρύ, όπ.π., σελ. 23. 116. 3λ. μ.α. Θ. Λίποβατς," Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού, όπ.π., σελ. 274-275, Ζ. Ζ. Σεβαλλιέ', όπ.π.,. σελ. 41. 117. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 384. : .".": 118.- Την πληροφορία^ αντλούμε από την βιογραφία τουΠκαίτε που εξέδωσε πρόσφατα η "Εθνική Μεγάλη Στοά της Ελλάδος". .... 119.- Χίτλερ, όπ.π. , τ. / Α' , σελ. 226, . Τ - ';••·" •. ." 120/ Η υπόθεση αυτή έλαβε χώρα το 186 π.Χ. ' και η._ ρωμαϊκή σύγκλητος έβγαλε αυστηρή απαγορευτική απόφαση συνέχισης των βακχικών ορ γίων ( η σχετική επιγραφή είναι η C.I.L. Ι 581 ). Βλ. γενικάΓκ. Αλφέλντυ, Ιστορία της ρωμαϊκής κοινωνίας (ελλην. μετ. Α.Χανιώτη, εκδ. Ηορφ. Ιδρ. Εθν. Τραπ.), Βίισμπαντεν, 1984 - Αθήνα,1988, σ-ελ, 120. 121. Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Φυσική Ιστορία, 19, 50-56. Βλ. και Ζ.ΣαρλΠικάρ - Ζ. Ρ.ουζέ, Textes et Documents Relatifs à la vie «économique et Sociale dans l'Emoire Romain,Παρίσι, 1969, σελ. 202-203. 122. Για τον Ιουβενάλη βλ. γενικά Ζ. Μπαγιέ, Littérature Latine, Πα ρίσι, 1965, σελ. 381-388 και 409 όπου και η σχετική βιβλιογραφία. 123. Ιουβενάλης, 3, 62-66. Βλ. και Γκ. Αλφέλντυ, όπ.π., σελ. 202. 124. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α',' σελ 141. 125. Ιουβενάλης, 3, 60-61. 126. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 105. 127. Ιουβενάλης, 3, 81-83. 128..Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 381-382. 129. Βλ. 0. Ντυράν, Παγκόσμιος Ιστορία του πολιτισμού,(ελλην. μετ. Λ. Κάβουρα, εκδ. Αφοι Συρόπουλοι): τ. Δ',: σελ. 1027.
130. Ντυράν, όπ.π., σελ. 1026. 131. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', οελ. 55-56. 132. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 54. 133. "Χίτλερ, όπ.π., τ. Ë', σελ. 54. 134. Βλ. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 31-32. 135. Χίτλερ, όπ.π., τ. Β', σελ. 61. 136. 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 136. 137. ο 0. Σήρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 168, σημ 2, αναφέρει ότι η ανάμνη. ,, , ση αυτή επιβεβαιώνεται από τον 0. Τολίσουςστο έργο του " Ήθελον τον πόλεμον ", σελ. 11. 1 3 8 . 0 . Σηρερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 168. 1 3 9 . Βλ , Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 27. , 1 4 0 . Λ'. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 26. 1 4 1 . Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ/ 27. 1 4 2 . Βλ , Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 27. επιστολή αυτή αναφέρει ο Γ!. Τζέυ, The Dialectical Imagination, 1 4 3 . Την Τη A historylof the Frankfurt School and the Institute o^ social Re search 1923-1960, Λονδίνο, 1973, σελ 278. Βλ. και Π. Αϋσομπερρυ; "όπ.π., σελ. 24-25. "144. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 21-22. 145. 3λ. πλήρη βιβλιογραφία στο έργο του Θ. Λιποβατς, Κ ψυχοπαθολογία του πολι τικού ,-·-όπ."π. , σελ. 316-320. 146. 0. Αίποβατς, όπ.π., σελ. 258. 147. Π. Αϋσομπερρυ, όπ.π., σελ. 24:. 148. Κ.Φ. Βέρνερ, Das FIS Geschichtsbild und Deutsche Geschichts-'./issenschaft, Στουττγκάρδη, 1967. 149. Βλ. και Π. Αϋσομπερρυ, όπ.π., σελ. 24. 150.^ Εκτός από το έργο του Κ.Φ. Βέρνερ, όπ.π., βλ. και τις συνοπτικές :; '' παρατηρήσεις του Π. Αϋσομπερρυ, όπ.π., σελ. 23-24.. : 151. το συνολικό έργο του Ζ. Ντυμεζίλ," με τίτλο -L'idéologie Tripartite des Indo-Europe'ennes, δημοσιεύτηκε στις 'Βρυξέλλες το 1958. • Στο διάστημα 1941-1945 είχε εκδοθεί στο Παρίσι ένα πρώτο "κλασ σικό " έργο του με τίτλο " JuDiter, liars, Quirinus ". Για το έρ γο και τις θεωρίες του Ζ. Ντυμεζίλ, βλ. μ.ά. Μ. Ελιάντε, La nos talgie des Origines, Παρίσι, 1971, σελ. 70-74. 152. Βλ. την γεν-ική βιβλιογραφία που παρέ·χει ο Χ. Μπένγκστον, Ιστορία της αρχαίας Ελλάδος ( ελλην. μετ. Α. Γαβρίλη, εκδ. Μέλισσα ), Μό ναχο, 1968 - Αθήνα, 1979· σελ. 37-38. 153. Βλ. Χ. Γκύντερ, The Racial Elements of EuropearJKistory ( αγγλ. μετ. Τ. Γουιλερ, εκδ. Ε.P. Ονχίτοκ ), Νέα Υόρκη, 1937, σελ. l54 και σημ. 2. " . 154. Χ. Γκύντερ, όπ.π., σελ. 154. 155. Χ. Γκύντερ, όπ.π., σελ. 156. 156. Φ.Α. Ράιτ, Feminism in Greek . Literature, 1923. 157. Χ. Γκύντερ, όπ.π., σελ. 156. 158. Χ. Τκύντερ, όπ.π., σελ. 157. 159. Με το σημαντικότερο έργο του, το δωδεκά_~ομο "GOLDEN BOUGH " που ' : κυκλοφόρησε το 1915. ../-:•/. 160. Φ»·Μ» Χαρνφορντ, Η αττική κωμωδία, .( ελλην,; μετ. Λ. Ζενάκου,εκδ. %•.:•• Παπαδήμα) , Καίμπριτζ, 1934 -Αθήνα,' 1972.:^- -^ ^ -/;:
161- Εκτός από το Geschichte der Griechische Religion,ο Μ. Νίλσον δη. μοσίευσε το 1S06 την " κλασσική " μελέτη του για τις αρχαιοελλη νικές γιορτές, εκτός από αυτές της Αθήνας (Griechische Feste ), το 1925 μια επιτομή της ιστορίας της αρχαίας ελληνικής θρησκείας : .: (A Historyjof Greek Religion ) με δεύτερη έκδοση το 1949 κλπ.} . το 1S27 ένα έργο για την μινω'ι'κή-μυκηναϊκή θρησκεία ( Ι* ino an-My ce.':•.' naean. Religion and its Survival in Sreék Religion,με δεύτερη συ' - μπληρωμένη, έκδοση το 1950), το 1940 μια μελέτη για την " λαϊκή " : ν- θρησκεία της αρχαίας Ελλάδας (Greek Popular Religion ) με ανατύ πωση το 1947 και 1961, κ.ά..π. 162, Μ. Παπαχατζής, Κ θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα, Αθήνα, 1987, σελ. 222-22-4. . · 153, Λ. Ηάλτεν, " Das Pferd im Totenglauben , Jahrbuch des (Kaiserlich) Deutschen Archäologischen Instituts, 29 (1914 ) , σελ.' 179-256. 164, Ου. φον Βιλαμόβιτζ , Der Glaube der Hellenen, Βερολίνο, 1931, τ. Α' , σελ. 215. 165. Τις σχετικές πηγές για την λατρεία του Απόλλωνα στην Σπάρτη έχει Λ^' .; συγκεντρώσει ο Ε. Βίντε, Laconische Kulte , Λάιπτζιγκ, 1893, σελ. 63-96. Για την σύλληψη του ελληνισμού μέσα από το απολλώνειο στοι;: -' : χείο από τους ιστορικούς του Τρίτου Ράιχ βλ. τους βιβλιογραφικούς \- ':::•" καταλόγους του ι/ Année Philologique των ετών 1933-1945. Κυρίαρ;;;-. '.ν. Χ1! μορφή μεταξύ αυτών των ιστορικών υπήρξε ο Βάλτερ Ό τ τ ο , ο ο ποίος, όπως μας πληροφορεί ο μαθητής")%αι καθηγητής στο Πανεπισ-. ν τήμιο Αθηνών Κ. Ι-Ιερεντίτης , " από το 1935 μέχρι το 1945 έδρασεν •;. ως τακτικός καθηγητής εν τω Πανεπιστημίω της πόλεως Κένιγκσμπέρ:: - : ;Λ \: ;.; γκ, ην κατά την είσοδον των ρωσικών στρατευμάτων ηναγκάσθη, όπως ;|Γ •"?' αυθωρεί καταλίπη μετά πάντων ευτυχώς των υπαρχόντων' αυτώ και δη Ö?::;'M καί- μετά της πλουσιωτάτης βιβλιοθήκης αυτού και τραπή είτα εις" ïÇi:^iu\'•• φυγήν εν μέσω πυρός και σιδήρου προς τους δυτικούς τόπους της iïk %-1'-·:': Γερμανίας " (Κ. Μερεντίτης, ο Απόλλων εν ,τη θρησκεία των αρχαί-:''::'•''• -; ων Ελλήνων. Κατά διασάφησιν, ερμηνείαν και ελευθέραν επεζεργασίαν • .. οικείων διδαγμάτων του καθηγητού. Βάλτερ Φ. Ό τ τ ο , Αθήνα, 1981, σελ. 22). 0 Β. Ό τ τ ο ανήκει στην κατηγορία των " νεοπαγανιστών " ελληνιστών, όπως προκύπτει και από το βασικό έργο του Die Götter Ι Griechenland, Βόννη, 1929. ν. 166. Βλ. σύντομο βιογραφικό του Ε. Μπέρταμ στο Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. Ì·' "'"/•"
342
·
';·167. Χ. Μπένγκτσον., όπ.π., σελ. 24. |ί168.-Κ. Ό τ τ , Petite Histoire de la Poesie Allemande, Παρίσι , 1939, σελ. ϊά.-;' ;·.83-85. Βλ. και-Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 137. ·:169. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 142. :;.;170. Λ. Ρισάρ, όπ.π. , ^σελ. ^145. Λ . Ρισάρ, όπ.π.,;σελ. 146. 1jlm . 17^2, Π α την λογοτεχνία επί Τρίτου Ράιχ βλ. μ.ά. Γ. Βουλφ, Li teratur :'•• und Dichtum in Dritten Reich ,Γκύτερσλοχ, 1963. Σ.Α.; Γκίλμαν, •> . , ; .MS Literatur, théorie, Φρανκφούρτη, 1971, Ε. Λεβύ, Literatur unteÇ., ..;.,. rn Hakenkreuz, Κολωνία, 1966, Χ. Ντένκλερ - Κ. Πρυμμ, Die Deutsche W.TW ;. Literatur imî^Reich, Στουττγκάρδη, 1976, Λ. Ρισάρ, 'όπ.π., σελ; 1
Ë H I W 136-151. h
\.~.. •:----•
•-, -
Ι|ΐ72ΐ: Βλ. Λ. PLOap, όπ.π., σελ. 144-,
272
-
'
- ^
-ι
174. Βλ. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 21-22. ' 175. Κείμενο του ναζιοτή κριτικού Χανς Β. Χ ά γ κ ε ν τ ο οποίο αναφέρει ο Λ'. Ρισάρ, όπ.π., οελ. 145, σημ. 10. 176. 0. Σληρερ, όπ.π., τ . Α', σελ. 169-170. 177.3λ. Λ. Ρ ι dap, όπ.π., σελ. 142. 178. Βλ. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 149 και τα σχετικά έργα που παρατίθετίθενται παραπάνω σημ. 172. .179. Κείμενο του Βιλ Φέσπερ που αναφέρει ο Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 232 -233. όπ. π. ) τ. Β' , σελ. 52-53. . 180. Χίτλερ V 181. Χίτλερ όπ.π. » τ. Β' , σελ. 5 4-47. όπ. π. > f . Β' , σελ. 57. \; 182. Χίτλερ Î/..183.. Χίτλερ , όπ.π. . τ. Β' , σελ. 58. ; V 1 8 4 . Χίτλερ όπ.π. . τ. Β' σελ. 57. όπ.π. τ. Β' σελ. 61 . • 1 8 5 . Χίτλερ όπ.π. τ. Β' σελ. 65 . :: 186. Χίτλερ -• 187.: Χίτλερ άπ. π. τ. Β' σελ. 42. . όπ. π. τ. Β' σελ. 57. \ 188. Χίτλερ όπ.π. τ. Β' σελ. 57. '".· 1 8 9 . Χίτλερ όπ.π. τ. Β' σελ. 42. /; ISO. Χίτλερ όπ .π. τ. Β' σελ. 42. . : '.'; 1 9 1 . Χίτλερ 1 9 2 Χίλλερ, όπ.π. τ. 3', σελ. 22. •U93. Βλ. Χ. Γκύντες ), όπ.π. ; \.194. Βλ. γε\ηχά Α. Άντρ5 1 OL>ς, Apî<αία ελ Παναγοπούλου, εκδ. μορφ. Ιδρ.- Eüν, Τραπ. ),"Καίμπριτζ, 1967 :;;:.' Αθήνα, 1987, σελ. 141-181 και πρβ. Χ. Ηπένγκτσον, όπ.π., σελ.
11.
,.. ',
·
77
Κ. ε.
;;
"
Λ
r
,
:
Τ
-• :
Χ:
195. 0 Ηρόδοτος, 6, 6 1 κ α ι 7, 134 αναφέρει '" πολύ πλούσιες σπαρτιατικές οικογενεις, ενώ σύμφωνα με τον Ξενοφώντα', Ελληνικά, 2, 3.-5, στην ;..•:;. Σπάρτη υπήρχε ένα είδος " αριστοκρατίας εν •..αριστοκρατία "-που εί; ; χε την πόλη " ο ι κ ε ί α ". 196. Για την " νομική " σημασία αυτής της ενέργειας των Εφόρων βλ. γε νικά Ν τ . Μακ Μτόουελλ, Σπαρτιατικό δίκαιο ( ελλην. μ ε τ . Ν. Κονομτ εκδ. Παπαδήμα ) , Εδινβούργό, 1985 - Αϋήνα, 1988, σελ. 64-65.
197. Ευριπίδης, Φοίνισσες, 392. 198. Γύρω από τον άξονα της " πνευματικής ελευθερίας : " δομείται καιη κλασσική τραγωδία του Σοφοκλή " Αντιγόνη ", όπου ο " ηθικός νό μος " που το .άτομο βιώνει α υ τ ό β ο υ λ α υπερισχύει του "κο νωνικού ". Η " ελεύθερη θέληση " ως ακρογωνιαίος λίθος της προ σωπικότητας στην αθηνι'κή κοινωνία εξαίρεται και στις κωμωδίες το Αριστοφάνη όπου τα διάφορα πρόσωπα προσπαθούν να πετύχουν αυτό που τα ίδια θέλουν (π.χ., στις " Εκκλησιάζουσες " η Πραζ,αγόρα α γωνίζεται για να επιβάλλει ένα πρόγραμμα κοινοκτημοσύνης, ενώ στ " Αυσιστράτη " η θέληση για ειρήνη των πρωταγωνιστικών μορφών α ντιτίθεται προς την επίσημη βούληση της πολιτεΓας ) . Την " ελεύ• θέρη βούληση 1 του εκφράζε,; και ο Σωκράτης όταν, παρόλο που μπο. ρεί να το αποφύγει, αποφασίζει να πιεί το κόνιο. 199 illS:. ·' Ευριπίδης, Ιππόλυπος, 421-413. W0ff2OOï Θουκιδίδης, 2, 39. : Ξενοφών, Αακάιδαιμονίων Γ Πολιτεία, Ιο.
- 273 -
202.
203, 204.
205, 206, 207. 208. 209. 210. 211. 212. 213. 214. 215. 216. 217. 218.
219. 221. 220. 222. 223. 224-. 225. 226. 227. 228. 229.
Στην Σπάρτη ήταν υποχρεωτική η ακρόαση της στρατιωτικής ποίησης, κυρίως των ποιημάτων του Τυρταίου: βλ. γενικά Ν τ . Γ'ακ Ντόουελλ, όπ.π., σελ. 107-108. 0 Χ. Μι'σέλλ, στο αρκετά παλιό αλλά πάντα ε πίκαιρο έργο του Sparte et les Spartiates, Παρίσι, 1953, σελ.138 υποστηρίζει ότι η " σπαρτιατική υπεροψία " είχε σαν αποτέλεσμα την περιφρόνηση των νεαρών Λακεδαιμονίων προς την έγχορδη μουσική.Για τον αυστηρά στρατιωτικό χαρακτήρα της σπαρτιατικής εκπαίδευσης ρλ. και το κλασσικό έργο του Ρ. Ολασελιέρ, 0 δημόσιος και ιδιωτικός βίος των αρχαίων Ελλήνων ( ελλην μ ε τ . Γ. Βανδώρου, εκδ. Π α π α δ ή μ α ) , Π α ρ ί σ ι , 1959 - Αθήνα, 1980, 'σελ. 108-112. : _Βλ. την σχετική μελέτη μσ^" Λακεδαιμόνιο ι Διονυσιακοί Τεχνίτες ", Η H0R0S, (1984), σελ. 149-160. -Γ , 3λ. μ.ά. Ι. Λουκάς, " Καλαθίσκος και. αστραβικά δρώμενα προς τιμή της Αρτέμιδος Καρυάτιδος ", 'Πρακτικά Γ'Διεθνούς-Συνεδρίου Πελοπον νησιακών Σπουδών, (Καλαμάτα; 8-15/S/1985 ) , Αθήνα, τ . Β ' , 1 9 8 7 1988, σελ. 499-514, Κ. Α. Ρωμαίος, " Καρυάτιδες ", Πελοποννησια κά, 3-4 (1958-1959), σελ. 3 7 9 - 3 9 5 , Ά . Σέεμπεργκ, " Astrabika" , Syntaola Osloensis, 41 (1966), σελ. : 48-64. Βλ. επίσης και το σ υ ν θετικό έργο του Λ. Μπράιτχολτζ, Die dorische Fares,Στοκχόλμη,1960. Βλ. Χ. Νόρθ, S o p h Γ Ο s y n e . Self knowledge and Self Restraint in Greek Literature, Νέα Υόρκη,' 1966, σελ. 94-95. Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ. 4 4 . ,-'...-' r. Χίτλερ, όπ.π., τ . Α', σελ. 302 Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 3 1 . ' Χίτλερ, όπ.π., τ . 3', σελ. 56. Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ. 62. '•:;": Τα μέτρα αυτά τα είχε ήδη ' : προανάγγειλε ι ο Χίτλερ, όπ.π., τ . 3', σελ. 34-40. ; •: Χ. Τ κ ύ ν τ ε ρ , όπ.π.; σελ. 164. ; • '. : Θουκιδίδης, 4, 126. Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ.'37. Πλούταρχος, Λυκούργος, 16,1-2. Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ. 4 6 - 4 7 . Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία,Γ (κειμ.Α") και 7 (κειμ. Β') Χίτλερ, όπ.π., τ . Β', σελ. 3 8 , κυρίως όμως τ . Α, σελ. 318-319 όπου ο γάμος αντιμετωπίζεται βασικά ως η τροχοπέδη της σύφιλης στα " υγιή στρώματα " του γερμανικού έθνους. Χίτλερ, όπ.π.., τ . Β', σελ. 4 4 . Βλ. την μελέτη μας " Περί των βαρέων αθλημάτων και των ομαδικών αγώνων στην αρχαία Σπάρτη ", Λακωνικαί Σπουδαί, 7(1983), σελ.32-44 Παυσανίας, 3, 1 4 , 1 0 . : · Βλ. γενικά Ρ. Φλασελιέρ, όπ.π., σελ. 75-107. Χ. Γκύντερ, όπ.π., σελ. 166.; Χίτλερ, όπ.π., σελ. 4 5 . \ Γ". Γκαίμπελς, όπ.π., σελ. 8 5 . Βλ. και Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 7 3 . Π. Ολ, L a Guerre Olympique, jΠαρίσι , 1977, :; σελ. 76. Βλ. Λ . Ρισάρ, όπ.π., σελ. 29. •/,,.;; ^;%ί^-,.:,:,';__ .'.· Βλ. καΐ": Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. - 3 0 . ;ΑΪ , Γ .!(7-:-·--- :V^:"-.; - . •• -.
\
74-
230. Βλ. Λ. Ριοάρ, όπ.π., σελ. 30-31. 231. Βλ. Κλοσέ, Histoire de la Jeunesse Hitlérienne, Παρίσι, 1966,σελ. 50. Βλ. και Π. Ολ, όπ.π., σελ.: 78. 232.' Βλ. Ρ. Μάντελλ, The Nazi Olympics, Λονδίνο, 1971, σελ. 62. 233. Βλ. 3. Κλοσέ, όπ.π., σελ. 119. Π. Ολ, όπ.π., σελ. 77. 234. Π. Ολ, σελ. 78. 235. Βλ. 3. Κλοσέ, όπ.π., σελ.,119,. Π . Ο λ , όπ.π., σελ. 77. 235. Π. Ολ, όπ.π., σελ. 73-30, ?. Μάντελλ, όπ.π., σπορ. 237. Π. Ολ, όπ.π., σελ. 80. - : 238. Βλ. Π. Ολ,όπ.π., σελ. 76. ;\ -:\ '..•"; 239. Π. Άρνολντ, Οι Ολυμπιακοί αγώνες ( ελλην. μετ. .- " Α-θηναί'κές' Εκδόσεις " ) , Χάμλυν, 1983 - Αΰήνα, 1988, σελ. 79. 240. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 236. 241. Βλ. Β. Κλοσέ, όπ.π., σελ. 112,.Π. Ολ, όπ.π., σελ. 76." 242. Π. Ολ, όπ.π., σελ. 75. ' 243. Βλ. Π. Άρνολντ, όπ.π., σελ. 78. 244. Για τον Όουενς βλ. Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 165-167, 221-231. 245. Π. Άρνολντ, όπ.π., σελ. -78. 246. Π. Άρνολντ, όπ.π.,-σελ; 73. 248. Βλ. ?. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 58. •, " : . 249. Στο τεύχος της 1ης Αυγούστου 1933:/βλ. και Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 58-59. .-'..' 247. Βλ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 63-64, :. 70-71, 76-77, 181-132 (για την : Μάγιερ) και σελ. 62, 75, 80, . 100;; (-για τον Μπαλ) . 250. Μ. Μάλιτζ, Die Leibesuhungen in nationalsozialistischen Idee, Μόναχο, 1933, σελ. 21, 42. Βλ." και -Ρ.. Μάντελλ, όπ.π., σελ.59-60. 251. Βλ. σχετικά Ρ. Μάντελλ, όπ.π., οελ.;; 59: και 0.;. Σήρερ,-όπ.π., τ·.Α^ : ;: "' '-' σελ. 351-352. ": ' / 7 i ; \; '"' 252. Βλ. και Π. Ολ, όπ.π., σελ. 79...; -: ' 7 • _. ;/ ; 253. Βλ. και Π. Ολ,'σελ. 78. -'/ ': ;; " 254. Βλ. Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ." 142:. 255.- 'Βλ. Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 142. 256. Βλ. Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 130. 257. Μ. Νίλσον, " Fire-Festivals in ancient Greece" , Journal of Hel lenic Studies, ^3 ( 192,3 ), σελ. 144-148. 258. Π. Έλλινγκερ,"Hyampolis et le sanctuaire d'Artemis Elaphèbolos dans l'histoire, la legende et 1'esnace de la-Phocide", Archäologische Anzeiger, 1987, σελ. 88-99. 259. Βλ. γενικά την μελέτη αας ( από κοινού με την Ξ. Λουκά-Ντυρί) , ,
Lot
,
. " La mention du not Αγαλμα dans la Sacrée de Lykosoura ", Πελο ποννησιακά, 16 (1985-1986), σελ. 561-578 όπου: και η σχετική βιβ λιογραφία. 260. Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 240. 261. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο ναζιστικό έντυπο " Λαϊκός Παρατηρη τής " της 3ης Αυγούστου 1936 .' Βλ.' και Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 284. , • t 262. Το 1938 δημοσιεύτηκαν οι πρώτες από αυτές τις αρχαιολογικές έρευ•'-: νες στην σειρά Ausgrabungen in Olympia i\ Bericht - dei? Ausgrabungen ; im Olympia. Βλ. σχετικά και Ρ .'• Μάντελλ; όπ.π., σελ.. 284-285.- '-•••• ; :
- 275
3λ. P. Μάντελλ, όπ.π., οελ. 13Ü-;'rÄi • 64. Βλ. την αναλυτική περιγραφή του Ρ Ί. Μάντελλ, όπ.π., οελ. 129-130 '65. Ρ. Ηάντελλ, όπ.π., σελ. 132. '•"'·•", ; ν >66. Βλ. ?. Μάντελλ, όπ.π., οελ/ 130. ' V : · . >57. Βλ. την περιγραφή του Ρ. Κάνελλ, ;. όπ.π. ", οελ. 132-135. >68. Βλ. Λ. Ρισάρ, όπ.π., σελ. 239. :.J ;69. 3λ. και' Π. . Ά ρ ν ο λ ν τ , όπ.π., οελ.- 71. .. . : :; >70. Βλ. Ρ . Γ'άντελλ, όπ.π. , σελ. 153 ; ν'; •"-'^' : •71. P..Μάντελλ, όπ.π., σελ. 153. ;J ; 172. Ε.' Λοόντβιγκ, Les. Allenands, Doublé Histoire d'une Nation, Νέα : Υόρκη/ 1941 ) σελ.' 414-415. Βλ. ixai/U^OX, όπ.π. , σελ.-75.: ; ; 173: Π. Ολ,.όπ.π., σελ. 75. : .;._;\/.; ..>, :/- ':7. ;/-:·'' .."·•..:·.' ; : : 274. Π. Ολ, όπ.π.-, σελ. 7 5 ; - ; ; 7, ^,'7 /7 77' : 275. Χίτλερ, όπ.π., τ. Α', σελ. 284. :, 275. Χίτλερ, όπ.π.,.τ. Α',. οελ.,,286.Τ.;-.-/. 277. Π.Ολ; όπ.π., σελ. '80. Λ-ό - ./ ν;ν278. Ρ. Μάντελλ, όπ.π., σελ. 285. ;:: ".'//, 279. Βλ. ;και Π..;0λ, όπ. π. , σελ. , 81 ν: 777^7' τ,. .7 280. Βλ. Ρ.Γ Μάντελλ,' όπ.π. , σελ;' 286-287^.7' "> ν : ''• ;' 281. Αριστοτέλης-, Πολιτικά, 5, 3, 3 καιΚϋικά Νικόμαχεια, 2, 2, 6, = 7 3λ. ' και. Φλασελι έρ, . όπ . π. ,- σελ. ' 137.. >. > :-' · 'b.
E :- II·;-1 ., Λ- Ο -;:Γ • • Ο
. Έ ν α ς από τ ο υ ς α ρ χ ι τ έ κ τ ο ν ε ς τ ο υ " ' Α ρ ι ο ύ ε λ λ η ν ο γ ε ρ μ α ν ι κ ο ύ σ υ ν θ ή μ α • 'ου τος " ο π ό λ ε μ ο ς και η τ έ χ ν η " που κ υ ρ ι ά ρ χ η σ ε στα τ έ λ η τ ο υ 19 α ι , και f
/
τ ι ς αρχες,του
„^ου
, •
20
:
,
.
,
,
με αφορμή τ η ν α ν τ ί σ η μ ι τ ι κ ή ε κ σ τ ρ α τ ε ί α στα π λ α ί σ ι α
τ η ς . " υπόθεσης- Μτρέϋφους ", ( βλ.
σ ε λ . 11*2-"), ήταν ο Ι ο υ λ ί ο υ ς
Λάγκμπεν,δι-
_
δάκτωργτΓίΰ ΠΤάνεπιστημίου τ ο υ Πονάχου :'•μπορούμε να τ ο ν φ α ν τ α σ τ ο ύ μ ε να μελετά μ ε . τ ι ς
ώρες τ α π ε ρ ί φ η μ α γ λ υ π τ ά των αετωμάτων τ ο υ ναού τ η ς
νάς ' Α φ α ί α ς ί τ η ς Α ί γ ι ν α ς
που ' κ ο σ μ ο ύ ν " τ η ν "γλυπτοθήκη τ ο υ Μονάχου από τ ο
1820 ό τ α ν β α σ ι λ ι ά ς τ η ς Β α υ α ρ ί α ς ήταν. ο Λ ο υ δ ο β ί κ ο ς ,
π α τ έ ρ α ς του
της Ελλάδας.' 1 ''Οϋωνα,' ο : ο π ο ί ο ς ε π ι θ υ μ ο ύ σ ε να μ ε τ α β ά λ λ ε ι του. κ ρ ά τ ο υ ς σ ε . "
Αθη
την
Αθήνα τ ο υ Ισαρ " . Με θ ε μ α τ ι κ ή τ ο υ ς τ ο ν
βασιλιά
πρωτεύουσα
" πρώτο " κ α ι
" δ ε ύ τ ε ρ ο ' " ' π ό λ ε μ ο : τ η ς Τ ρ ο ί α ς , ' τα κ λ α σ σ ι κ ά αυτά γ λ υ π τ ά α π ο τ ε λ ο ύ ν τ α ι από ; τ ι ς " η ρ ω ι κ έ ς - " ' μ ο ρ φ έ ς - των Ελλήνων π ο λ ε μ ι σ τ ώ ν της • θ ε ά ς Αθηνάς ,- : 'μάχονται
ε ν α ν τ ί ο ν του
μα τους",; τ ο λ ε γ ό μ ε ν ο ,"! α ρ χ α ϊ κ ό
π ο υ , χάρη στην
Ά λ λ ο υ . Κύριο α ι σ θ η τ ι κ ό
μ ε ι δ ί α μ α - " που δ ε ν λ ε ί π ε ι
;
- • " . :: . "-;'; ''; . . , \
::
. ;"
στα π ρ ό θ υ ρ α
'•-
:
7'" · Εως τ η ν > " δ ε κ α ε τ ί α τ ο υ ' 1930, -το " π ά ν θ ε ο " των δ ι α ν ο ο ύ μ ε ν ω ν που·ο εθνικοσοσισλισμός
χ α ρ α κ τ ή ρ ι σ ε ως " π ρ ο δ ρ ο μ ι κ ο ύ ς " τ ο υ
σ η μ α ν τ ι κ ά . Το 1923 ο Ά ρ θ ο υ ρ Μελλερ, γιέφσκι
στα γ ε ρ μ α ν ι κ ά ,
δημοσίευσε
που θεωρήθηκε ως ένα ε ί δ ο ς είχε πεθάνει δές,
εκείνων
αυξήθηκε
μεταφραστής του α ν τ ι σ η μ ί τ η
έ ν α δ ο κ ί μ ι ο με τ ί τ λ ο
"απόστολου
γνώρισ
από τ α χ ε ί λ η
ούτε ; ακόμα ?κάι : '"εκείνων π ο υ , πληγωμένοι, β α ρ ε ι ά , β ρ ί σ κ ο ν τ α ι . τ ο ύ ί - ' Α δ η ' . ; ^ : , / :':.;.\ = -^ "':/•;'. ·''.-.'.'
αρωγή
Ντοστο
το " Τρίτο
Ράιχ",
" του ν α ζ ι σ μ ο ύ . Λ ί γ α χ ρ ό ν ι α π ρ ί ν ,
ο Βάλτερ Φ λ έ ξ , κ α θ η γ η τ ή ς Λυκείου με κ α λ έ ς φ ι λ ο λ ο γ ι κ έ ς
σπου
α φ ή ν ο ν τ α ς πίσω τ ο υ μ ι α σ ε ι ρ ά π ο ι η μ ά τ ω ν και π α τ ρ ι ω τ ι κ ώ ν δραμάτων
στα ο π ο ί α , με μ ι α έ ν τ ε χ ν η στοιχείων,
εξαίρεται
ο πολεμικός
" π ρ ο β ά λ λ ε ι ," ως " ήρωα τον θεωρεί
σύνδεση ν ε ο - ρ ο μ α ν τ ι κ ώ ν
και
νεο-ιδεαλιστικών
φανατισμός: ο εθνικοσοσιαλισμός
" του ν ε ο λ α ι ί σ τ ι κ ο υ
και ως τ ο ν " μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο
κινήματος
ποιητή της εποχής
τον
, χ ω ρ ί ς όμως να ".
Αυτόν τ ο ν
λο " τ ο ν . απ'ον>έμεΛ στον α ν τ ι σ η μ ί τ η Ν τ ί τ ρ ι χ Ε κ α ρ τ , υ π ε ύ θ υ ν ο γ ι α έ ν α στημα τ η ς . ν α ζ ι σ τ ι κ ή ς ε φ η μ ε ρ ί δ α ς " Λ α ϊ κ ό ς , Π α ρ α τ η ρ η τ ή ς V , •οποίας;.φιλοξενήθηκαν π λ ή θ ο ς άρθρων^των; ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ώ ν ν,τίκά^αφενός;μεν1με];τρν ;αvτισημιτικ^^αγώvà^-V,,;:τ^φετέpoυJ
"τίτ διά
στα φύλλα τ η ς θεωρητικών δε με^την.
σχε"ε-
πιοτροφή · στο κλασσικό ιδεώδες". Το Τρίτο Ράιχ " φώτισε κατάλληλα "και το έργο αλλοδαπών, όπως του Γάλλου Πωλ ντε Λαγκάρντ, με μεγάλη κατάρτη-, οη και οπουδές θεολογίας, φιλοσοσφίας και ανατολικών γλωοοών, ο οποίος έδρασε στο τέλος του 19
αι. και, από την έδρα
του οτο γερμανικό Πανε-
-πιοτήμιο Γκέττιγκεν, προσπάθησε να συνδυάσει την αντισημιτική ιδεολογία με την ίδρυση μιας νέας " γερμανικής " θρησκείας. Οι βασικές θέσεις και απόψεις πολλών από τους εθνικιστές, ρατσιστές και αντισημίτες θεωρητιV κούς,του τέλους·το 19
και των αρχών του 20
αι. έθρεφαν το ιδεολογικό
: έργο του ΟσβαλντΣπέγκλερ ο οποίος, μολονότι μέχρι το θάνατο του (1934) αισθανόταν βαθειά περιφρόνηση για τον Χίτλερ, πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίε στο- εθνικοσοσιαλισμο
με τις βασικές θέσε ι ς Γ\ επιστροφή στις αζίες της ι.
ελληνορωμαϊκής
Άριας αρχαιότητας, αριστοκρατική σύλληψη της κοινωνίας.;
•με επικεφαλής' της·" έναν Καίσαρα ", ταύτιση της " πολιτιστικής παρακμής; με : τον μοντερνισμό της σύγχρονης τέχνης, κλπ.
:
' :_
Το έργο όλων των παραπάνω διανοούμενων, προστίθεται σε εκείνο των ' Γκομπινό, Είτελαπούζ, Τσάμπερλαιν και άλλων, λιγότερο γνωστών, θεωρητι- • κών του εθνικισμού, του ρατσισμού ή/και του αντισημιτισμού για να " α:
ποδειχθεί " η " αλήθεια " της ναζιστικής ιδεολογίας,η οποία
αντιπαρέρ-
:
" :-:χεται τυχόν αντιφάσεις ή ανακολουθίες με προκρούστει ες μεθόδους: εκεί,:·νο που ενδιαφέρει είναι " οι γενικές γραμμές
"" της κάθε θεωρίας, της ι-,
δεολογίας, της ιστορίας, της " αλήθειας " ( που είναι δογματική ). Ηε τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζεται και το έργο του Στέφαν Γκεόργκε,ο οποίος μολονότι είχε ευαγγελιστεί την εγκαθίδρυση ενός " Νέου Ράιχ", δεν συμ βιβάστηκε με τον_ εθνικοσοσιαλισμό ,. καθώς και του Νίτσε. Ό λ ο ι αυτοί μπορούν πράγματι να θεωρηθούν ως " πρόδρομοι του εθνικοσοσιαλισμού "* Το ερώτημα τί.θεται και ζανατίθεται από την σύγχρονη έρευνα. 0 Κλωντ Νταβίντ
-
( STEFAN GEORGE, Παρίσι, 1952, σελ. 369 \ είναι κατηγο
ρηματικός στην απάντηση του: " 0 Γκεόργκε συγκαταλέγεται πράγματι ..ανά. - μέσα στους πρόδρομους του ναζισμού. Η απάντηση που ισχύει για αυτόν ιοχύει και για τον Νίτσε. Τίθεται το ερώτημα αν ένας συγγραφέας είναι υ-! Λ,,πεύθυνος για τα σφάλματα που.διαπράττονται σε βάρος του. Απαντούμε: ναιΐ;Κάθε, ιδέα έχει και μια κατωφέρεια και επιλέγει η ίδια προς ποια κατεύΜ^θυνση θα κατρακυλήσει. 0 Χιτλερισμός αυτός: που ο Νίτσε-και ο Γκεόργκε
5g α π ο σ τ ρ έ φ ο ν τ α ν , ε ί ν α ι
εντούτοις,
ε γ γ ρ α μ μ έ ν ο ς μέσα α τ ο έ ρ γ ο τ ο υ ς . Κ α
τόρθωσε υ π ο β ά λ λ ο ν τ α ς τ ο οε μ ι α μ ι κ ρ ή τ ρ ο π ο π ο ί η σ η να τ ο fia
χρησιμοποιήσει
τ ο υ ς σ κ ο π ο ύ ς τ ο υ . Κ -'μνησικακία, ο σαρκασμός, η απόγνωση γ έ ν ν η σ α ν
ιέοα σ τ ο υ ς δύο π ο ι η τ έ ς σαν μ ι α α ν ά π ο δ η όψη του ι δ α ν ι κ ο ύ κόσμου που π ρ ό 3αλλαν μ ά τ α ι α ,
τις
εικόνες
μ ι α ς α ν α γ ε ν ν η τ ι κ ή ς β α ρ β α ρ ό τ η τ α ς . Κ μη ε υ α ί σ θ η
τοι α ν α γ ν ώ σ τ ε ς άφησαν στην άκρη τ ο ν σαρκασμό και σ υ γ κ ρ ά τ η σ α ν τ ο μ ά θ η μ α . Ό τ α ν κηρύσσουμε τ ο ν Α ν τ ί χ ρ ι σ τ ο
κ α τ α λ ή γ ο υ μ ε να τ ο ν φ έ ρ ο υ μ ε στον
3 Λ. Ρ ι σ ά ρ ( Ν α ζ ι σ μ ό ς και Κ ο υ λ τ ο ύ ρ α , σ ε λ . εμβαθύνοντας π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο 3τικής \εν
ιδεολογίας:
139)
κόσμο".
α ν τ α π α ν τ ά στον Κ. Ν τ α β ί ν τ
στη φύση κ α ι τ η ν λ ε ι τ ο υ ρ γ ί α τ η ς
εθνικοσοσιαλι-
" Πρέπει να δ ι α φ ο ρ ο π ο ι ή σ ο υ μ ε κάπως α υ τ έ ς τ ι ς
μπορούμε να χ α ρ α κ τ η ρ ί σ ο υ μ ε " φ α σ ι σ τ ι κ ό " ο τ ι δ ή π ο τ ε
χρησιμοποιήθηκε
από τ ο υ ς ν α ζ ί μόνο και μόνο ε π ε ι δ ή α κ ρ ι β ώ ς χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ή θ η κ ε . γ ή σ ε ι ς των ν α ζ ί ε ξ α ρ τ ι ώ ν τ α ν από τ ι ς κοί π ρ ο σ α ν α τ ο λ ι σ μ ο ί τ η ς σ τ ι γ μ ή ς .
Οι
α ν ά γ κ ε ς που ε π έ β α λ λ α ν οι
Το ο υ σ ι α σ τ ι κ ό ε ί ν α ι
κρίσεις.
αξιολο ιδεολογι
το ε ξ ή ς :
Οι .ναζί
σιέστρεφαν τα πράγματα. ΟιΧαιλντερλιν
και Μπύχνερ υ π ή ρ ξ α ν φ α σ ί σ τ ε ς * Κ t
5μως τ ο υ ς ε ί χ α ν " ν α ζ ι σ τ ι κ ο π ο ι ή σ ε ι
Υπάρχει
\ουξενμπουργκ
".
ένα γράμμα της Ρόζας
ο'που ε κ φ ρ ά ζ ε ι τ ο ν θαυμασμό τ η ς γ ι α έ ν α π ο ί η μ α τ ο υ Στέφαν
"κεόρ-γ-κε".
_
0 τ ρ ό π ο ς με τ ο ν ο π ο ί ο ο ν α ζ ι σ μ ό ς α ρ θ ρ ώ ν ε ι τ ο ν ε λ λ η ν ι σ μ ό στην στική
Ο δ ε ο λ ο γ ί α τ ο υ , μ π ο ρ ε ί να σ υ μ β ά λ λ ε ι
στην δ ι α μ ό ρ φ ω σ η
μιας
ρατσι
ευκρινέ
στερης α π ά ν τ η σ η ς στο εν λόγω ερώτημα, τ ο ο π ο ί ο ι Ό χ ύ ε ι και γ ι α τ ο ν ίδιο τον ελληνισμό:
π ρ ο ε κ τ ε ί ν ο ν τ α ς στον
" πρόδρομων " τ ο υ ε θ ν ι κ σ ο σ ι α λ ι σ μ ο ύ
ιστορικό χρόνο τα παραδείγματα
που α ν α φ έ ρ ε ι ο Κ . Η τ α β ί ν τ ,
ι ο ι ρ α ί α να συγκαταλέξουμε μεταξύ τ ο υ ς κ α ι , λ . χ . , rov β α σ ι κ ό τ ρ ο φ ο δ ό τ η τ η ς ν ι τ σ ε ϊ κ ή ς Ίερικλή,
σκέψης,
τ ο ν Η ρ ά κ λ ε ι τ ο , αυτόν
αλλά - γ ι α τ ί
τ η ν " π ρ ο σ ω π ι κ ό τ η τ α " του ο π ο ί ο υ " π ρ ο β ά λ λ ε ι
ζ ε ς γ ι α να σ τ η ρ ί ξ ε ι
την ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή
Όπως"διαπιστώσαμε,
στην ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή
ποιεί το " κλασσικό ελληνικό ραιο-μπολσεβίκικες
"-και
ι δ ε ο λ ο γ ί α του
ιδεώδες
πρέπει
όχι)
- και
" ο Χίτλερ σ τ ι ς
(βλ.
σελ.
ιδεολογία,
μά
I l i Κ.ε.). που
" ως " απάντηση " π ρ ο ς τ ι ς
" μασωνικές " θ ε ω ρ ί ε ς ,
τον
χρησιμο "
υπάρχει μ ι α μεγάλη
εβαντί-
i
ϋεση η ο π ο ί α ο δ η γ ε ί τ ε λ ι κ ά και σ τ ο ν
βαθειά α ν τ ι ι σ τ ο ρ ί κ ό χαρακτήρα τ η ς :
ενώ η - π ο λ ι τ ι κ ή πράξη τ ο υ ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ μ ο ύ του "
επαγγέλετάι
Ά ρ ι ο υ Μ ε γ α λ ε ί ο υ " , η' ί δ ι α ι δ ε ο λ ο γ ί α π α ί ρ ν ε ι
την
αναγέννηση
" ; καταρχήν " μ ι α
" αρνητική " μορφή γιατί είναι περισσότερο α ν τ ί -
σημιτική, παρά
υ π ε ρ - αριανή (βλ. αελ. 196 χ.ε.) . Αυτό το αναγνωρίζει Hat
ο ίδιος ο
Χίτλερ, όταν γράφει στο " 'lein. Kamof " ότι ο πρωταρχικός στόχος του Te του Ράιχ είναι η εξόντωση του Εχθρού ( Εβραίων ) και μόνο όταν αυτή ε πιτευχθεί θα οικοδομηθεί η Νέα Τάξη Πραγμάτωνόπου θα συνταιριαστεί
το
ελληνικό με το γερμανικό μεγαλείο (βλ. σελ. 1^5 ). Αυτή η αντίληψη εί ναι " αυθεντικά " ρατσιστική και δεν μπορεί επουδενί να χαρακτηριστούν ; ως " πρόδρομοι " της οι κάθε είδους εθνικιστές διανοούμενοι (πόσο μάλ/.·' λον ο Νίτσε) οι οποίοι επιζητούσαν μεν την " γερμανική αναγέννηση ", /.'' πλην όμως δεν έθεταν ως προϋπόθεση της την πρότερη εξαφάνιση της Διαφο ράς (άσχετα αν δεν την απέκλειαν στην περίπτωση που ά ρ κ ε ι α
κ α τ ά
τ η ν δ
της " οικοδόμησης της Γερμανίας " ο Άλλος, όποιος κι αν
ήταν αυτός,, π α ρ ε μ π ό δ
ι ζ ε την επίτευξη του επιζητούμενου στόχο
. Αντίθετα,οι " πρόδρομοι " του εθνικοσοσιαλισμού πρέπει να.αναζητηθούν τίι< , , ~
•Λ : ; στον χώρο ρατσιστικής-αντισημιτικής διανόησης, ακόμα και αν δεν θεμελί ; :
' σαν ιδεολογικά και " επιστημονικά " τις θεωρίες τους : λόγου χάρη, ο
C
μουσουργός Ριχάρδος Βάγκνερ, μπορεί βέβαια να μην άφησε πίσω του κανέν
.;·," δοκίμιο
για' την ανισότητα
των φυλών" ( όπως το έπραξαν οι Γκομπι
Φ/Χ: και. Τσάμπερλαιν) , αλλά με το έργο του' άνοιξε τον δρόμο προς-την "λαϊ.;• κή ψυχή " των Γερμανών του Μεσοπολέμου. ·. :;
Κ φύση, η λειτουργία καθώς ·και η επιτυχία της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας δεν μπορεί να γίνουν κατανοητές στην ολότητα τους χωρίς την αναγωγή των επιμέρους κοινωνικών, πολιτικών, αισθητικών""κλπ. χιτλερικώ θέσεων στο βασικό υπόβαθρο τους, δηλ. την αυτο'ι'δεοποίηση του μυθικού συλλογικού όντος, που αποτελεί και την λαϊκιστική διάσταση του εθνικοσ σιαλισμού . 0 ναζιστικός ρατσιστικός " μύθος " επιστρατεύει ένα " κλασ σικό " σύμμαχο, τον ελληνισμό ( Ιδικός ), για \ια τον στρέψει εναντίον του " ιστορικού " αντιπάλου, της εβραιομασωνίας ( Άλλος ),ώστε το Εγώ μέσα από την φαντασίωση της τελειότητας του, να αποδειχτεί έτσι " νίκη τής"της ιστορίας (αντικαθιστώντας μ Ά υ τ ό ν τον τρόπο τον " ορθό λόγο "
Λ·., που ο - πραγματικός ελληνιστής- Χέγκελ θεωρούσε ως την κινητήρια δύναμ '%[ της εξέλιξης του πολιτισμού : βλ. σελ. %Ί ).?τ£ϊ Υ-.£.Στον ελληνισμό, / i^&Vrr^·
"
ο εθνικοσοσιαλισμός βρίσκει ένα σημαντικό χώρο '
- 280 -
ρασης:'το^στρατιωτικό και αντιδιανοουμενιστικό σπαρτιατικό ιδεώδες, λά δεν του, αρκεί. Θέλει όλο το φάσμα .του "πολυσήμαντου " ελληνικού -ι ώδους ":. Και τότε διαστρέφει; ο Παρθενώνας, δημιούργημα της άμεσης αλKaL ταξικής αθηναϊκής δημοκρατίας ,. γίνεται' το σύμβολο της ολοκληρωτι:
ις'( Fuhrerprinzip ) αλλά και " πέραν των (τάξεων -" Νέας Γερμανίας *η .αοσική γλυπτική (της οποίας η στρατοκρατική Σπάρτη δεν έδωσε κανένα δε : ) μετατρέπεται σε σύμβολοιτης
u
αυτόβουλης : θυσίας"
για το μεγαλείο
)ς ράτσας. * το ολυμπιακό:πνεύμα, σε τεχνοκρατικής μορφής-" στρατιωτική ε-
χείρηση"* το ; θεμελιώδες αξίωμα του ελληνισμού'-" νους υγιής
εν σώματι
:
Ίεί -"i σε . apvhcrt) . της πνευματικής καλλιέργειας και του διαν'οουμεν ισμού >ος όφελος της ανάπτυξης των βιολογικών ικανοτήτων και ιδιοτήτων του ίματος. '..."'
'
.
:
3
Ι
Β
Λ
Ι
Ο
Γ
?
Α-". Φ
Ι Α
Τ
Τα "ονόματα." των ουγγρασέων παρατίθενται κατά την αειρά
του
\
λατινικού ^αλφαβήτου, επειδή τα περιοσότερα έργα προέρχονται. . ' από τον χώρο της ξένης βιβλιογραφίας.' " " "
Géza ALFOLDY,.Pómische Sozialseschichte .-.'Wiesbaden , 198^ : ?'-:/;·,.;. ':'•'-. y...', - ". ελλην. μετ. Α.Χανιώτης ,ΛΙστορ ία της ρωμαϊκής ί;, ν? ?;-ν'.^.ν;-;;:- r :Λ-·κο ινών lac , εκδ . ιΜορφωτ^.Τ-Ιδρύμ. Εθν. Τραπ., Αϋήνα,; 1988.;::-:: ,?^'y--.rfy^syiv....,.'• V · '-":
;- J'.-^; ::^/jyy::>
-'
•. G. W ."ALLRORT , The Mature of Pre judice^Anchorv Books , - 1958 .ΛA. ANDREV/ES,' Greek Society, Canbridse"', "; 1957.:.- ελλην. μετ. :,:,.. '--''..
Α.Παναγόπουλος,. Αρχαία"; ελληνική κοινωνία, εκδ. ;
'-/Ψ\^:\:^^-:Ί^ορφωτ.
Ιδρύμ::"Έΰν .ν ΤράπΐΥ "; Αθήνα ,'' 1987/ y •
: :
^ ;: ;
•.'Α.'ΑΗΔΡΟΝΙΚΟΣ , 0 Ιούδας δια μέσου Λτ'ων; αιώνων," Αθήνα,', β 'εκδ .νΑ^Γ: ~y> ·:.-'λ /\ ;V
1975.
, :' : " V ^ " ?:'Γ'
." \ '
'• ' "-
' ";
P.ARNOLD, The" Olympic Games, Hamlyn, 1983 : ελλην." μετ. των Αθηναϊκών Εκδόσεων_Α.Ε., Αθήνα, 1988. R.AYÇOBERRY,'La question nazie. Les interprétations du national-socialisme 1922-1975, Paris, 1979. :G.BADIA, Histoire de l'Allemagne contemporaine, 1917-1962, ;Paris,
1952.
:
-\
••'•J.BÀYET, "Littérature latine, Paris,; 1965. ; K.J.BELOCH, Griechische Geschichte,_Berlin-Leipzig, 1512-1927 H.'BEHGTSON, Griechische Geschichte von den Anfängen bis in ~T ,; "-;. . ' -;" . . 4 . • die römische Kaiserzeit Γ München, 1968 . : ελλην. fy-'y "jiï-^,'--/^μετ; Α.Γαβρίλης,: Ιοτορ ί ά"- της αρχαίας. Ελλάδος , ,_":.-
;
εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, 1979.
H.BERVE, Griechische Geschichte, Freiburg i. Br., 1931-1933. T
Ch.BETTELHEIM, L economie allenande sous le nazisne. Un aspect de la décadence du.capitalisme, Paris, 19^6 (1971). J.BOAFOnAfi, Greek .Art, London, 1973 : ελλην. μετ. Α.Παππάς, ''..'.
Αρχαία
ελληνική τέχνη, εκδ. Υποδομή, Αθήνα, 1979.
?.30SCH-GIMPERA, Les Indo-Eurooéens
.. Proolè*-nes archéolo-
giques, Paris, 1980. Κ. D. BRACKER, Die Auflösung der 'Jeimarer Reoublik. Eine Studie zun Problem des Ilachtverfalls in der Demokratie, 2 Stuttgard, 1957 .
.-:
.L.BREITHOLZ, Die dorische Farce, Stokholm, 1960. A.BULLOCK, Hitler ou les mécanismes de la tyrannie, Verviers, ;
.
" '" 1962/ . ·''-.•
E.M.BUTTLER, The Tyranny of Greece over Germany, Cambridge, ; ;
1958 2 (1st ed.: 1933) .
R.CARTLEDGE, Sparta and Laconia. A Regional History 1300 •:
. 352 B.C.:, London, 1979. /'
J.ÇHAIX-RUY, La pensée de Piietzsche, Paris, 196^ : ελλην. μετ. 3.Κατσάνης, Νίτσε, Αθήνα, 1976 (Σειρά : ,.
"Για να γνωρίσετε τη σκέψη", αρ. 4 ).
H.S.CHAÎJBERLAIN, Grundlagen des Neunzehnten Jahrhunderts, Wien, 1899. . G.CHARLES-PICARD & J.ROUGE, Textes et documents relatifs à la vie économique et sociale dans l'empire :
romain. 31 avant J.-C. - 225 après J.C.,
I
Paris, 1969.
J.J.CHEVALLIER, "Αδόλφου Χίτλερ: MEIN KAMPF": στον τ. Α' της
:
ι
ελλην. εκδ. του "0 Αγων μου1' (εκδ. Δαρέμα) ,
!
ο<=·\· 15-45.
E.CURTIUS, Griechische Geschichte, Berlin, 1857-^1867 (6es a. 1887-1889). .
E.CZICHOM, Der Primat der Industrie in Kartell der nationalso zialistischen Macht",'Das Argument, 47(1968), 1581Q2.
" :
Α. Π. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ , 0 Ελληνιομός .της αρχαίας Μακεδονίας, Αθήνα,' · . I960.
"
. •·..··•./
.: . - , . ' .
C.nM/iD,.Stefan George, Ι.A.C., 1952/ : C .DELACAMPAGNE, L'invention du racisme. Antiquité et Moyen-. -:>::.';V -• - / .
Age/--.Paris, 1983.·;
ΓΪ. DELCOURT, Héphaistos ou l a légende du magicien, Paris,
;
•
) . -. 1932".
.'.-.
H.DEIÏKLER, & K.PPUMM, Die deutsche Literatur im dritten Reich, • iu.,:•./::•'
....-Stuttgart/ 1975. . ·;•
•ΓΪ. DETIENNE .& J . Ρ . VERNAI!?, /Les ruses de l'intelligence. La nè-.-?·>. --•-• : ~y-~; Z;: ti-s des Grecs, Paris'," 197^. Δ/ΔΗΜΟΙΤΟΥΛΟΣ, H ίΐέα Τάξις",' Αθήνα,: 1.970. ' EvR.,D0DDS, "The Greeks and the Irrational / University of Calx:'/i:; \"-"./' '."'"../• forriià," .1951 : ελλην. μετ. Γ .Γιατρομανωλάκης, OL Γ'"/; ;; ~/: ,;>./:"/'Ελληνες και το παράλογο, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα,
;: " , ' :; "'"'" '•'The''ancient' concept of D rogress, Oxford ,1973. • R.3.DOWNS,
Αδ.. Χίτλερ:""0 Αγων μου" : Μελέτη περί μεγαλομα-
:
•' ·
νιας": οτον τ. Α'της ελλην. έκδ. τού "0 Αγων μου
,Γ
(εκδ. Δαρέμα), σελ. 47-57. J.G.DROYSEN,.Geschichte Alexanders den Grossen, Berlin, 1833 : - (2er a. 1939). :—-—;•• Geschichte des Hellenismus, Gotha, 1877-1878 .
M.DUNCKER, Geschichte des Altertuns, Leipzig, 1878-1886. G.DUMEZIL, JuDiter, Mars, Quirinus, Paris, .1941-1945. L'idéologie tripartite des Indo-Européens, Bruxelles, 1958.
,
• ."
W. DURAMT, The Story of Civilization, Mew York, 1950 r έλλην. μετ. εκδ. Αφοι Συρόπουλοι, Αθήνα, 1958-1969.
D.EICHHOLTZ & '<. O0SSI/EILER , ""loch einnal: Politik und 1/irt•
·
schaft 1933-1945% Das Ar^unent, 47(1968), 210227.
: M.ELIADE, La nostalgie des origines, Paris, 1971. 2 Traité d' histoire des religions, Paris, 1975 (197g)
.
. '" Ρ . ELLIMGER , "Hyarroolis et le sanctuaire d'Arté^nis Elaphébo- : los dans l'histoire, la . .'"
légende et 1' esoace de
la Phocide", Archäologische Anzeiger, 1967, 88-93.
R.FLACELIERE, La vie quotidienne en Grèce au siècle de
Péri-
clés, Paris, 1959 :ελλην. μετ. Γ.Βανδώρος, 0 --'·'"•
Δημόοιος και Ιδιωτικός Βίος τ e» ν Αρχαίων Ελλήνων
;
-":ν:ν.;
-
εκδ. Παπαδήμα, Α ^ ν α , 1980.
;.; E.FIMK,.. Mietzsches^-Philosoonie, Stuttgard-Eerlin-Köln, 1974 r: :
\: lCJ.FISCHER,
Ï'C. %'•'',';•:.:-
:
"The Occupational Background of SA's Rank and Fi- :
••' . le riembershio during the DeDres.-sion Years, 1929-.
^iS/^f-V- '-'•'•• ''""• to mid-1934", The Shanin
.''•:··•
. - -;
;Ts. FREUD, "Fetischismus", Studienausgabe, III. -V
"Massenpsychologie und Ich-Analyse", Studienausgabe, Ι Χ
-:
·
·• -" Fr.FRONTISI-DUCROUX, Dédale. Mythologie de Partisan en Grèce • .-.-:
antique, Paris, 1975.
:; '. R.FURMEAU-JORDAN, A concise History of western Architecture, London, 1969 : ελλην. μετ. Δ.Ηλία, Ιοτορία -...
της αρχιτεκτονικής, εκδ. Υποδομή, Αθήνα, 1981
:• Β.ΓΚΑΦΟΥΡΩΦ 2* Δ.ΤΣΙΜΠΟΥΚΙΔΗΣ, Αλέξανδρος ο Μακεδών
(ελλην. μετ.
από τα ρωσσικά Γ.Στέργιου), Μόοχα, 1980 - Αθήνα, /Υ;:: . . •
'
•
.
'
"
'
:
: f;
'
.
-
>
:; V>GERS0N, Ό •MÎT/J:-I'^
1S82. ναζιαμός, μυστική εταιρεία, Αθήνα, 1979 (οειρά:
.;•;:. / --"Μυοτικιομός-Αποκρυφιομός,Υ, s εκδ. Δίβρης) ..·;.· - ZS5vr. ,;; ^,.,-Α ,WV:-
^ : ^ , : , ^
m &
,ΓΞΩΡΓΑΛΑΣ, Η Προπαγάνδα. Μεθοδική και τεχνική της αγωγής των- μαζών, εκδ. Βίπερ, Αθήνα, 1973. ,Δ.ΓΕΩΡΓΟΥΛΚΕ, Πλάτωνος Πολιτεία, Αθήνα, 1963. :
:
-
Ιοτορία της ελληνικής οιλοοοφίας, Αθήνα, 1975
.L.OILIÎAN,: NS-Literaturtheorie, Frankfurt, 1971.. .GLYKATZΙ-AHRWEILER, L'idéologie politique ·. de l'enoire byzanVV•
;
tin, Paris,1975 : ελλην. μετ. Τ.Δρακοπούλου, Η πο-
"'-λιτική ιδεολογία της βυζαντινής αυτοκρατορίας, εκδ. s • ._.. • ν.Αργώ, Αθήνα, 1977. • , ,· : .Α.
de GOBINEAU, Essai sur l'inégalité des
'
.
races humaines,"
. - Paris, 1S53-1855.
.GOEBBELS, Das Tagebuch. Von Kaiserhof bis" zun Reichstag,'' "1934 : ελλην. μετ. με επιμέλεια του Ε . Κεί'μάρη, \ . ,:-.:•
Ημερολόγιο: Από το Κάιζερχοψ οτην Καγκελαρία, εκδ.
%-. ^,, V - ,
Πλειάς, Αθήνα, .197-a.
.GOSSWEILER, "Die Rö'hm-Affäre von 1934 und die Monopole", :,,.-.: V:
Monopole und Staat in Deutschland 1917-1945,
: :
:; Berlin ; (Est) , 1966/
"K-
H.GÜNTHER,'-;The Racial Elements, of EuroDean History, transi. -:.;"' :, ', -
from the 2nd gern. ed. by G.C .'/heeler, E.P.Dutton
J :; :
: :l;:W;" : and Co. Pubi., New York/ 1937. :. .· ' . .HEGEL/ Vorlesungen über die Philosophie dè'.r Geschichte,
.
1833-1836. :
• Philosophie der Geschichte, 1847.
'D.HENRICH, Hegel im Kontext, Frankfurt, 1967. .HERDER, Sämtliche Werke, rud. Bernhard Suphan, Berlin, 18771913.
'
;
A.HITLER, Hein Kampf, Hünchen, 1925-1927 :
ελλην. μετ. Α.Πά-
γκαλου-Δ.Κωοτελένου-,- 0 Αγων μου, εκδ. Δ.Δαρέμα, Αθή να,
',
αχρονολόγητο.
Ιί. JAY, -The Dialectical Imagination. A History of the Frankfurt
I School and the Institute of Social Research 1923-1960, J ..g - q:-.\-- London, 1973. _. j: ^ / c . ' ; / - 1 ' ' ^ ' - . ' '",
-286-
• Zi'··: C'.-ZiSHrj.
';^/^-ν^!Α'λ^ΐ^^·\ΛΚ"^Ρ^^Α^
Κ.ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ, Κ αρχαία ελληνική δημοκρατία και η σημασία της για μας οήμερα, Αθήνα, 1S85. . Π.Η.KATER, "Zur Soziograohie der frühen NSDAP", Viertljh. für Zeitgeschichte, 1976. i U.KAUFÎtAN, Nietzsche: The Birth of Tragedy, Nev/ York, 1977 F.KLEI.M, "Conment la erar.de bourgeoisie allemande a oréparé : la dictature fasciste (1929-1932)", Les origines du -•; :
fascisme. Recherches internationales à la .lumière du marxisme, I, 1957.
,.-:,'
M.KLOSE, Histoire de la jeunesse hitlérienne, D aris, 1-965. Π.ΚΟΓΙΔΥΑΗΣ, 0 Γ'αρξ, και η αρχαία Ελλάδα, Αθήνα, 1984. Ε.ΚΟ'ΤΖΙΑ, "0 χαρακτήρας και η συμβολική του μύθου στη λογοτεχ'V--.:
;
νια του γερμανικού διαφωτισμού: ο LEEEING και οι μύ θοι του Αιρώπου", Επιστημονική Σκέψη, 2^'(Ιούλιος-
'
'•'
"•
Αύγουστος 1985), 32-47 .-'i^
ΐ-·S.KRACAUER, De Caligari à Hitler. Une histoire psychologique :
'*' ·
du cinéma allemand, Lausanne,'1973.
' --• ;,:
D.I.LAUF, Secret Doctrines of the Tibetan Books of the Dead, ^
•- Boulder-London, 1977..· :
"·.
L.LACROIX, "Formes de la vie primitive et de la vie civilisée dans les traditions légendaires de la Grèce", Hommages à Ch.Delvoye: Rayonnement Grec, Bruxelles, 1982, 59-67. E.LOEW, Literatur unterm Hakenkreuz, Köln, 1966. Θ.ΛΙΠΟΒΑΤΣ, "Το φαινόμενο του Ρατσισμού και του Αντισημιτι σμού", Επιχειρήματα, 9(Ιούνιος 1989), 60-67. "0 λαϊκισμός: μια ανάλυση από τη σκοπιά της πολι τικής ψυχολογίας": στο συλλογικό έργο Λαί'κισμός και πολιτική, Αθήνα, 1989, 47-62. —
;
Η ψυχοπαθολογία του πολιτικού
-287-
(υπό έκδοοη).
' -
Ι.ΛΟΥΚΑΣ, "Περί των ^βαρέων α-θλημάτων και των ομαδικών αγώνων στην αρχαία Σπάρτη"., Λακωνικαί Σπουδαί , 7(1933), - 32-44. "Λακεδαιμόνιοι διονυσιακοί τεχνίτες", HOP.OS, 2(1984), 149-160 :—:—·
••: •'".:" .-
"Καλαθίσκος και αστραβικά: δρώμενα προς τιμή της Ά ρ τεμης Καρυάτιδας", Πρακτικά Γ'Διεϋνους Συνεδρίου Πε-
:
;;': λοποννησιακών Σπουδών (Καλαμάτα, 8-15/9/1985) , " Αθήr
:
να, 1987-1988, · τ.Ε', 499-514.
:
—• % Ε.Λουκά-Durie, "La nention du not AGALrîA dans la
—
loi sacrée de'Lykosoura", Πελοποννησιακά, 1 6 ( 1 9 8 5 1 9 8 6 : Φίλιον-δώρημα στον Τ . Γ ρ ι τ σ ό π ο ΰ λ ο ) , 561-578. Κ.LOWITH, Weltgeschichte und Heilsgeschehen, Stuttgart-Berlin••• " "- }'}
Köln, ' 1979 7 .. ' " ;"
'E.LUDWIG, Les Allemands.; Double histoire d'une nation, New '• Γ" ^•.^^/'.YOrk, 1 9 4 1 .
-\/ :T V, :.: ::
D.M.MacDOWELL, The Law in Classical Athens, London, 1978 :ελλην. • ' ,: : ,-
μετ. Γ .Παθιουδάκης , Το δίκαιο στην Αϋήνα .των
/ ••••
ν „
— - ;, :;:.·.;-; . ;-
;
-[
κλασσικών χρόνων ," εκδ. Παπαδήμα, Αθήνα, 1988..
Spartan' Law.,"-Edinburgh, 1986 ::
ελλην. μ ε τ .
\ ' . ν ' ΓΙ.Κονομή, Το σπαρτιατικό δίκαιο,· ε κ δ . Παπαδήμα, Α θ ή -
_:"Γ •'• ' j ;,.;';: 'να, 1 9 8 8 .
-,
''
/'"'•.
B.ÎIALITZ·, Die Leibesübungen in d e r Nationalsozialistischen Idee, M ü n c h e n , 1 9 3 3 . L.MALTEN, "Das Pferd im Totehglauben", Jahrbuch des (Kaiser- . ;lichen)Deutschen Archäologischen Instituts, 2 9 ( 1 9 1 4 ) , Ì179-256. R.MAMDELL, ; The Nazi Olympics, London, .1971. Th.MANN, Versuch über Schiller. Zun 150.Todestag des Dichters seinem Andenken in Liebe gewidmet, S.Fischer, 1 9 5 5 . J ; MARC ADE ,i "Helios ',
;
au fronton »est-du Parthenon" , Monuments
et mémoires de la Fondation Piot, 50(1958):, 11-47.
H.MARCUSE, Vernuft und Revolution. Hegel und die Entstehung der Oes--ellschaf tstheorie, Berlin, 1962.. K.MARX & Fr.ENGELS, Werke, Berlin, 1967, t. 23. N.A.ΓΑΣΙΝ &Α.Ξ.ΜΙΣΟΥΛΙΝ (επιμ.), Ιστορία της αρχαίας Ελλάδας, Πόσχα, Ινστιτούτο Ιστορίας της Ακαδημίας των Επιστη μών της ΕΣΣΔ : ελλην. μετ. "από ομάδα Ελλήνων επιστημόνων των Σοσιαλιστικών χωρών", εκρ. Γ.Παπακωνσταντίνου, αχρονολόγητο.
~
:
"...
.
7.MASON, "Der Primat der Politik. Politik und Wirtschaft in Δ
Nationalsozialismus", Das Argument, 1 ( 1966 ) ,·. 47349
:
;—
"Der antifaschistische Widerstand der Arbeiterbewe gung im Soiegel der SED-Historiographie", Das Argu-
.'•: ment,: 43(1967) , 1^-153. — — — ; "Primat der Industrie ? Eine Erwiderung", Das Argu.|^;v ••;
.Vment"·,, 47(1968), 193-209.
/
"The Primacy of Politics. Politics and Economics in
:
; ;
.;
•-\ i
National-Socialist Gernany", The Nature of Fascism, -; eri." by. S. J .Woolf, London,' 1968..
^Κ.ΜΕΡΕΠΤΙΤΗΣ, Οί Απόλλωνίεν; τη ; θρησκεία ,των αρχαίων Ελλήνων. .-· j'V:) \- \\:-
Κατά' διασάφησαν , ' ερμηνε ίαν και ελευϋέραν επεξερ-
'•-• -rr •• .
· :''
γασίαν οικείων διδαγμάτων του καθηγητού Βάλτερ
Φ.Όττο, Αν-ήνα, 1981. Ε.MEYER, Geschichte des Altertums, Stuttgart, 1884-1902. '. H.MICHELL, Sparte et les Spartiates, Paris, 1953. '•MONDATORI - ΦΥΤΡΑΚΗΣ (εκδ.), Η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών : σειρά "Τα Φοβερά Ντοκουμέντα" ••'S.M0SC0VICI, L'âge des foules, Paris, 1981. Λ.Ρ.ΜΩΥΣΗΣ, Ελληνο-ιουδαϊκοί μελέται, Αΰήνα, 1958. R.MULLER-MEHLIS, Die Kunst im dritten Reich, München, 1976. Fr.NIETZSCHE, Werke, Leipzig, Γ930. - M.NILSSOM,' Griechischen Festen von Religiösen Bedeutung, Leip&kßls, '. .:Ί-
ÄKS^^^
zig,.. 1906. ... r.--:-
-
^ ".
-
:
-
fT.NILSSON,."Fire-Festivals
in .Ancient G r e e c e " ,
:- , ν,/. Λ' V H e l l e n i c S t u d i e s ,
— ;
43(1923),
Journal
ν
:
144-148.
The î l y c e n a e a n O r i g i n o f Greek M y t h o l o g y ,
... •••
of
Berkeley,"
1932.: : :' flinoan-Hycenaean Religion and its Survival in Greek ' 2 Religion, Lune, 1950
'""'"' · ' • ' ' " '
•
°·
Geschichte der griechischen Religion, : Ilünchen', 1967".
——-—
H.NORTH, Soohrosyne. Self-knowledge and Self-restraint in Greek _.-,.•'"".'.',v--.\J'.Literatüre, Nei·/ York, 1956.
'j:.•
'
°.0HL, La guerre oly.nniciue, Paris, 1977. : H.OTTE,
p
etite histoire de la ooésie allenando, Paris, 1939.-
-, U.OTTO, Die Götter Griechenlands, Bonn, 1929. Θ.ΠΑΠΑΡΗΓΑΣ,. "Κ ταξική φύση του ναζιστικού κόμματος", Επιστη-· ,-.
;;::'·;•
μονική Σκέψη, 23( Απρίλιος-Ιούν ιος 1935), 17-28. :
,
' "Κράτος και κόιιαα
••-.- , '/:••-''-• ??/ ^ \ . ι'::;' -
στη ναζιστική Γερμανία", Ε π ι -
στημονική Σκέψη, 24(Ιούλιος-Αυγουστος
39-47.
1985),
••:'•••-:••::
.Ν.ΠΑΠΑΧΑΤΖΗΣ,^Η. θρησκεία στην αρχαία Ελλάδα, Αθήνα, 1987;- ':K.?ATZ0LD^& H.V/EISS8ECXER,' Hackenkreuz und TotenkoDf. Die •;^; r:;;;V/:'Î
'"-'•',..
Partei des Verbechens '/Berlin,· 1982.;
J.PETSCH'/ Baukunst und Stadtplanung in dritten Reich, Ilünchen, . • ·• : 1976.' N.PEVSNER, An Outline of European Architecture, Kiddlessex7 New York, 1979 . D.PIRLOT, REX: Photos d'hier et d'aujourd'hui, Bruxelles, •/
. 2e éd. (sans date). :
Κ.ΠΛΕΥΡΗΣ, 0 L Έ λ λ η ν ε ς . Εισαγωγή εις το έπος του Ελληνικού Πολιτισμού, Αθήνα, 1987 , τ . Α'. 2 0 διωγμός των Αρίστων, Αθήνα, 1988 . Cl.PREAUX, Le monde hellénistique. La Grèce et
l'Orient
(323-146 a v . J . C ) , Paris, 1978. Γ. "A .ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ, 0 κοσμολογικός συμβολισμός στην αρχιτεκτονική". jï /-;-'. :v:. :-
του βυζαντινού ναού,-Αθήνα, 1981. _='"'-• ; ?ν\
^ ,λ·
\W-«=*t. - ?.·
J> .- .>"/Vi r--t * ""V"-'^ì_'p G À^Γ-^'*;''v-^yÎJ^S''*"·<'!ϊ·~*~* ^ : V : ^ ^ ^ ^ 0 ^ ^ ^ ^ ^ Î ^ ' ^ Î £--ϊ'**ίΐ;:#-'ΐί^
'/;
, POLIAKÓV, Ni. juif, ni prec. Entretiens sur le racisme, Pa'•
ris-La Haye, 1.978." Histoire de 1'antisénitisne,
D
aris, 1981.
Le nythe aryen, Paris, 1987. L.POLIAKOV, C .DELAÇA!ÎPAGNE , R.GIRAPD, Über den Rassismus, Frankfurt-Berlin-Uien, 1984. .:: R.PÒ'HLMANN, Grundfiss der griechischen Geschichte nebst Ouellenkunde,-München, 1914 . ·. H.READ/ A Concise History of îîocern Painting, London, .1974
:
ελλην. μετ. με επιμ.;του Α.Ξύδη, Ιστορία της μοντέρνας ζωγραφικής, εκδ.-Υποδομή, Αθήνα, 1978. L.^ICHAFD, Nazisme et littérature, Paris, 1971 : ελλην. μετ. rZ-
Λ.Αβαγιανού, Ναζισμός και κουλτούρα, εκδ. Αστέρι, Αθήνα, 1979.
Îk;À.ΡΩΜΑΙΟΣ, "Καρυάτιδες", Πελοποννηοιακά, 3-^(1958-1959), '-,·..:":
379-395.
2.ΣΑΡΙΚΑΣ, ìli τσε:
Η Γέννηση της Τραγωδίας, Θεοοαλονίκη, αχρο-
ί-.-ή:\- - ':'"'-,':._ . νολόγητο.
'!
.;R.'SALI!ON,-; Etude sur la Confédération béotienne , (447/6-385 ) , W Î ' \- /•;•• Bruxelles,' 1978. • C.SCHNITT, Légalité
"-.'''
·
"4 ·• V
Légitimité;, Paris, 1935.
; :. ' "• '
:
;
G. SCHULZ, Aufstieg des National-Sozialismus, Krise und Revolution im Deutschland, Frankfurt, 1972. r
A. SEEBERG, "Astrabika", Symbola Osloensis, 41(1966), 48-64.
.V/.SHIRER, The· Rise and the Fall of the Third Reich:. A History 'r-y-
-'/• of Nazi Germany, New York, 1960 : ελλην.! μετ.
••"•':•'
... '••· παρρόδου, Κ Άνοδος και η Πτώοις του Τρίτου Ράιχ. Η
' •·:
Ν.Πα-
σύγχρονος ιστορία της Ευρώπης , εκδ. Ι.Αρσενίδη, i Αθήνα, αχρονολόγητο.# _ |
A.SPEER, Erinnerungen, Verlag Ullstein GmbH, 1969 : j transi. by .-'"ν
' ,. R. & CI.Winston, Inside the Third Reich," ^von Books,
;f:|;^:;:';;New York, 1970.
~:
"' V
& ! * £ .^f;Ai:;lvTi"'!.^:,Î^.: .;.:;•-'';- ;.- :- .,/ ^ . ' - 2 9 1 - ^ : .· i-Î;;-;irV '' ^h £?£\A &v^
•νX
:
r:.Ji^\^U l^r-ipt^-*'. •
R.THALHANN y P'rotestantisne et Nationalisme en Allemagne de 1900 à 1945, Paris, 1976.: H.R.TPEVCR-ROPER, "Εισαγωγή οτη "Νέα.Τάξη" τού,;Αοόλ. Χίτλερ" στον τ. Β' της ελλην. έχδ. τού "C Αγων μου" (εκδ. Δαρέμα), σελ.
•- ι~- ο
W
W
i r
W
η
•ν Δ.ΤΣΙί-'ΠΟΥΚΙΔΗΣ , OL κλασικοί του μαρξισμού για την αρχαία Ξλ- - , :
.
λάδα, Αθήνα, 1984. ':
'
/'Cv-'ï
Ξ.VERHEIL, Doctrinaires de la révolution allemande 1913-1923,
; :
;^ ; -
-
:
._ '
;:
·
2
·'
•
;
'
Paris, 1939 .
• "
\:
/·•'·•
"Les juifs et le judaïsme dans le monde", Annales;:
: .P.VEYNE,
V- :"
?':. '•;•- -y;^ : • Sept.-Oct. 197*.
'
'. ' -
Y
...S.'WENK, ."Aufgerichtete weibliche Köroer. Zur allegorischen : . .---: :\ :. X..i;" '.:. Skulptur in deutschen Faschismus", Inszenierung ;der:r,-. ,;.:?. ;j, :, îlacht. Ästhetische Faszination im Faschismus, Berlin,--. t ' -'h i, • '1987, "103-119/
: :'- -:}"^::[
:":
''•:.. ·'_,.„
.'• K.F.WERNER , Das/.NS-Geschichtsbild/ und.:d.ie..:rteutsche Geschichte-. |;^Υ:Υ;Γ/νΥ;·;^ Wissenschaft;, Stut'tgard, 1957'. ..•'"] 'J-'
•• :[ • ;-• .' :'ή O W
:•/ J.WIMCKELHANN,"·. Réflexions sur 1 ' imitation des oeuvres grecques ;; ''
:>
:
;
.
en peinture et en sculpture, Paris, 1954. .·', :
Geschichte der Kunst des Altertums, Weimar, 1954.
H.A.WINKLER', Mittelstand, Demokratie - und National-Sozialismus . Die politische Entwicklung von Handwerk und Kleinhandel in der Weimarer Republik, Köln, 1972. K.WINKLER, "Schinkel-Mythen. Die Rezeption des preussischen ; •'/:'•':,
:
'\
Klassizismus in der Kunstpublizistik des. NationalSozialismus", Inszenierung der flacht. Ästhetische
':
Faszination im Faschismus, ^Berlin, 1987, 225-242.
,·- S.V/IDE, Lakonische Kulte, Leipzig, 1893. -292-Ί
''-
Λ
'· - .
.
--;'_
U. von UILAÎIOV/ITZ, Der Glaube der Hellenen, Berlin, 1931. 3.WULF,
Literatur und Dichtuni in Dritten Reich, Gütersloh , 1963.
:
;._"·_
Musik im Dritten Reich, Gütersloh
, 1953.
(en
Π is/. 1
Γελοιογραφία του Γκρος: η Δημοκρατία της Εαιμερης συμβο λίζεται με μια πόρνη σφικταγκαλιαομένη από ένα αξιωματι κό και ένα πλούοιο μεγαλοαστό.
ίεε!λ.ΐίΖ)
-I^f)
i.ioo.
-V-C•»»-Sit" *»».-$.*
Vi' vi^*-*
Έ ν α από τα πλοία που χρησιμοποιούνταν επί εΰνικοσοσιαλιστικού καύεοτώτος για τι.ς-κρουαζιέρες'· των Γερμανών εργατών.
rUv.3 (ér^.^éì
ÈT •'•
V:"· '
\:s'
**?*? Ϊ , Ι Ϊ * ir
€ -J"- " "* -
'•.·
3
*&
Κ
',. V
f ÏV Λ ι '.'i'V J?* "^SL^ - ' : Κ
t::-r--\ A: fr ^-~py7%/-^% <\ -& ••*?_-*.·* ;4
ft- ·.···-«." '. f ίί.> "«Sat*
w
;.£••.>.
i*
. Ì:..^-'«->.!Ì'-'ì •'*MÉ
'Τ'ϊί T
ί*
1
„ -?m
.lîï.Î-c •;: • - - . - A . . · ; ' ^ ; ' . « . ; s.-.. •;,
'...--'^•i.-iiS - I
VEUK1 VODJE A D '
IPOGUVNIK D" A N T E PA
mïïïïîi SE U REDOVE D08RQ¥QL)ACK HRVÂTSKIH SS PCSTRQJBl
Προκήρυξη που καλούσε τους Κροατικής καταγωγής
κατοίκους
της Βοσνίας-Ερζεγοβ Cνης να καταταγούν οτα μουσουλμανικά #
Ες-Ες.
FW H f^Ll.lllì
Ο διαβόητος αντάρτης-ληστής της Βραζιλίας Λαμπιάουν απεικονίζεται σε "λαϊκό έντυπο" με τα άστρα του Ισρα ήλ (αριστερά) και με την κατατομή "Εβραίου": ούγκρ. με την δεζιά εικόνα που παρουσιάζει ένα εβραϊκής κατα γωγής Πολωνό που υφίσταται έρευνα από άνδρες των S.S.: η ίδια "γαμψή μύτη", τα ίδια στρογγυλά γυαλιά (διανοουμενίστικου τύπου").
1 ILV, b
(
Σκηνή από το έργο του Τόλλερ "Άνΰρωπος-μάζα" κου παίχ τηκε οτο "Θέατρο του λαού" του Βερολίνου το 1922.
C:
WEßEES&t
r W G I eùi. i-i^ì
Σχέδιο από τον ίδιο τον Χίτλερ ενός "Τόξ,ου Θριάμβου". Χρονολογείται από το 1925 και προέρχεται από το προσω πικό αρχζίο
του Α.Σπέερ.
r W 7 ίζεΧί<1^)
Παρέλαση νεαρών
Γερμανίδων ντυμένων όπως οι αρχαίες
"ιέρειες" στην "Εορτή της Γερμανικής Τέχνης" του 1938 (Μόναχο).
I lw. 8 (ευ\. moi -:?•->.'•';''Jï~ *
$onôzrf}tft
Berliner
mât 2& |Jp Hv
DER TAG DER.
.-:•-';^k
Λ. MAI Ί 9 3 3
Λ>·~£ξ
V
^ k i s 2 i ^ "'^
H "Ημέρα τηο Εθνικής Εργασίας" αποτελεί πράγματική υ εϋνική' εορτ'ή στην εννικοσοσιαλιστική Γερμανία και η "ILLUSTRIATE ZEITUNG" της 1ης Ισαίου 1933' (πρώτο έτος της ανόδου του ναζισμού στην εξουσία) προβάλλει το γεγονός πρωτοσέλιδα.
πιν. s r ^ i . m ^ "ΛκΑ^Λ»«-^;-
Προπαγανδιστική εθνικοσοαιαλιστική αψίσσα για την έκνεοη "0 Σοβιετικός Παράδεισος" (9 Τ!αΐου-21 Ιουνίου 1942): τονίζεται η μιζέρια της σοβιετικής κατοικίας και, συνε πακόλουθα, οικογενειακής ζωής, προς την οποία η ναζιστική Γερμανία αντιπαραθέτε την άποψη ότι η "εργατική κατοικία" αποτελεί τον πρωταρχικό "ζωτικό χώρο" για την ανάπτυξη του έθνους (δηλ. της "ράτσας").
Π LU 10 /ffiâ.lAU
(Lt\c55
rip
inaniHOusocifi
ΕΤΗΡΡΕΙΙΕ !
FFBi-fc:, :.â
Προπαγανδιστική αφίσσα του ναζιστή; Δέον Ντεγκρε'λλ (ηγε'τη των Βε'λγων ε θ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ώ ν ) : τ α κ ε ί μ ε ν α αναφε'ρε t. *,. "Βχλλώνε! 0 σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό ς στρατός σε κ α λ ε ί * ..-..-. Κατά τάξου στα WÄ.PEEN S . S , "
Μ.$(
FW Li f ^ . L ^ ì ΚΙΝΗΤΡΑ ΠΟΛΕΜΙΚΟ
ΑΝΑΓΚωΝ
ΣΤΟΡΓΉΣ
ΧΑΡΑΣ
Έβδηλώο»?
Πάλίυοΐ
Γίωργία
"Ερω?
Ohajyiwja
. στή?
Πολτττχή
Κτηνοτροφία
Γάμο?
'Εκκλησία
Διπλωματία
'Εμπόριο
Ναυτιλία
Τιχνκή
Υνχαγαίγία
Torrpsirfj
'Αβροπορία
Μαγ«ιριχή
Μόδα
Φιλανθρωπία .-,;
Έξίρίυνήσ«?
Mrravao-reuaî?
Τουρισμοί
Αθλητισμό?
Βιομηχανία
'Ανάπαυση
Φιληρηνκτμο?
Στρατίωτ»ο?
Γκοργό?
Καλλιτΐχνη?·
Ι^ηρ&ύ?
Πολιτοώ?
Κτηνοτρόφο?
Κομμωτή?
Παιδαγωγό?
Διπλωμάτη?
"Έμπορο?
Ράψτη?
Ίατρο?
Αστυνομικό?
Τ*χνοώ?
Mcv naUy
Οίκοκυρσ.
Ναυτικά?
Μάγπρο;
Μοντίλλο
Νοσοκόμοι
'AtpoTTopo?
'Εργάτη?
Κουρέα?
'Ιίραποστολο?
XuUuf'lIf?
Υπάλληλο?
Συγγραφβυ?
Φιλόσοφο?
Δημοσιο γράφο?
'Ειπχίίρηματία?
Σχηνοθίτη?
Νητπαγωγο?
Παιδική
Μίση
Νβανική
Γιρονπκή
'Ελληναώ
Άγγλκό
Γαλλικό
'Mneo
'ΕθνκάΙδβώδη
Συνδικαλιστι κοί αγωνί?
ΠολΓτπώ συνθήματα
Προπαγάνδα ßtOTKcO . nrnrioou
Καρναβάλια
Ειρηνιστική προπαγάνδα
Μαχη-πκέ? ώδηλώσ«?
Τ«χν«έ? ίτπτϊύξηΐ
Λογοτιχνία
'Ηθαηλβγία
Άάλητισμο?.
'Evrrropnd$ fefiéors?
Τουρισμός
Άν-πρατσίσμο?
Οίκονομοεή; • Βοή&πα
- Πνιυμαπχίΐ
ζωή ;
:
-
_
Έτταγγίλματα
Ήληαα" "'
&3νη
Εκδήλωσα? Προπαγάνδα?
„
. EIIUVOÜ' ια,'ίΐκή
£ύμωοτ?
0 "πίνακας
|
· "•'
Φιλοσοφία:
'
y-;;.
-•=
Παιδαγωγική
.-··."
. _
Άνορωτπστκα - " σννβήματα .
ανταλλαγεί
;
Βοήδΐΐα Tipo? · V'j . * *. - Γ
«Δκθνισμο;» -sJ'--'••'··
των κινήτρων" του Γ.Γεωργαλά: εδώ, οτο "ελλη
νικό έθνος" ο Γεωργαλάς αποδίδει τα "κίνητρα" αυτά,τα:οποία στο κείμενο του αποδίδει οτο "γερμανικό έθνος" ^'ταυτίζον^^ ντας έτοι την ελληνική με την γερμανική
'WCoeu^'^ÄÄlW",
FW 11
(εΔ.ίΐΗ)
Eûvt κοοοοιαλι οτι κή προπαγανδ ι ο τ ι κ ή σύν-θεοη: το π α ρ έ ν £ ε τ ο κείμενο οτο μέσο της ε ι κ ό ν α ς ε π ε ξ η γ ε ί γο"
του Φυρερσφυρηλατούνται οι
ότι, χάρη οτον
"ποοοοωπικότητες"
"λό
τ^ν
ηρωικών στρατιωτών, εργατών και αγροτών της ?Τέας Γερμα νίας .
Εθνικοσοσιαλιστές προπαγανδιστικές συνθέσεις με θέμα τουο την μπολσεΡ.ίκικη επανάσταση του 1917 και την εργατική ες,έγερση της Γερμανίας το 1913: στην πρώτη ο Τρότσκυ "ενορχηστρώνει" το καταστρεπτικό του έργο επάνω σε ένα άρμα, και στην δεύτερη η Λούϋ,εμπουργκ και ο Αϊσσνερ σχηματίζουν με τα υψωμένα χέρια τους το σφυροδρέπανο.
.'β'ν':^ ".':?.-
i ILV.IH
1
[6Î1X.L7
" l
·. I
L Γ
' . •• •!
·ϊ>·» * -
·" C:. »ΑΓ**·--
•
*
• t »
•"·· î "
*
E3vi K O Ö O Ö L αλι στι κή προπαγανδιστική σύνθεση με -θέμα της το "καταστρεπτικό" έργο του ϊ'αρξ που κρατά το "Κεφάλαιο" και το "Κομμουνιστικό ΙΙανίφέοτο". Επάνω από το παρένϋετο κείμενο που "καταγγελει" στον γερμανικό λαό την "συνομω σία" των "MARX, KARDOCHAI UTTD CO."
απεικονίζεται το
σύμβολο της μαοωνί^"*. (γνώμονας και διαβήτης).
f(^
"Κ αφύπνιση":
6f
FW 15 (eA.Lscù
χαρακτηριατ ι κ ό δ ε ί γ μ α της ε ΰ ν ι κ ο ο ο σ ι α λ ι - -
σ τ ι κ ή ς ζωγραφικής με ΰ ε μ α τ ι κ ή τον "αγώνα" του
Άριου
κατά του " σ κ ό τ ο υ ς " .
'^B^SS^^é
i w u (sLï.Lm
Περί. βραχιόνιο των S.A.: οτεφάνι .νίκης, μακρύ ξίφος,
...ÏX^^V
Κ^^ββϋΙ
UW.l/
Î6iÀ.
ISO)
^^L^JL^i
ν επίστεφη του μνημείου του Πεδίου του Άρεως της Γ·'υρε;αρέργης, ίδρας
του είνικοοοοιαλιοτικού κόμματος. Έ ρ γ ο του
γλύπτη ΓιοΓ,εφ Τόρακ.
iriimi'Z-T^m
'WM
Το ανατολικό αέτωμα του ναού του Δια της Ολυμπίας (αναπαράοτααη) : κεντρική μορφή είναι ο ίδιος ο Δίας, £εός του ουρανού, του κεραυνού και του "δικαίου".
ΠΤΠΤϊΓΠ
ΐΓΠΓΠΠί
(Ι
Το δ υ τ ι κ ό αέτωμα του ναού τον Δία τη-ς Ολυμπίας
(αναπαρά-
ο τ α ο η ) : οι "ήρωες" Λαπίΰες, υπό την καθοδήγηση του -θεού του Φώτος Απόλλωνα, εξοντώνουν τους " κ τ η ν ά ν ΰ ρ ω π ο υ ς " Κ ε ν τ α ύ ρ ο υ ς .
Επιτύμβια πλάκα από τάφο μεααιωνικού Τευτονα ιππότη : τριγωνι κ ή acmi δα , μακρύά οπά-θα , "δράκος" κάτω από τα πόδια του.
y i V ^ i ^.--^«'·!^>^Γ^
I Uv. l ' i [ « α . lKxi
^fS-JAXkS,
5:
Προπαγανδιστική αφίσσα του Βέλγου ναζιστή Λεόν Ντεγκρέλλ: το ούγχρονο τεθωρακισμένο της "Λεγεώνας ,Βαλλωνία" των 1/AFFEN S.S. παρουσιάζεται ως "χατευΰείαν μεσαιωνικού σιδηρόφρακτου ιππότη.
απόγονος" του · ;
ßfXf.fj
»
-'*
,-~»
.#·.·- •;
A-j·
'·ϊν^;
1
. *-
i2i^£aàlasâg;i'.,v;;fi."^«i
Προπαγανδιστική αφίσσα του Βέλγου ναζιστή Λεόν Ντεγκρέλλ: όπως αναγράφεται και στην "πεογαμηνή", οι Βέλγοι πολίτες που κατατάσσονται στα V.'AFFEN S.S. αποτελούν τους "Νέους Σταυροφόρους" που "συνεχίζουν" το έργο του Βέλγου ε-θνικού
ήρωα Γοόεορίγου ντεΓΙπου ιγι όν .
i luv.χι ί (SLÌ. iyj>;
αετόο , "σύίΐϊ"ο\ο"
τηο " σ τ ο α τ ι ω τ ι κ ~ ο " "ΐέαο
Γεομανίαο
Ι UV. L'L·
Α δ ρ ι ά ν τ ε ς του Α . Μ π ρ έ κ ε ρ : ο ' v ' A p i o c " ζει
το ε ΰ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ; rxixó
φος την Βερμαχτ
\ GL.À.
με τ ο ν πυρσό
κόμμα και ο " Ά ο ι ο ς "
loti
συμβολί
με τ ο
ξί
Wiv lo { GLÀ. 1 3 5 ì
R
-~C/
• " . : • · .
-
<
•
••
Ετην BFF.LIMF?. ILI/JSTP.TRTE ZFIT'JNG
αρ. 16 του 1539
ο nupoóc και το I,iooc "ουνϋέτο\ ν" την οβάατικα, το κατεΞ,οχήν "oùuPo\o" του εθνι. κοοοσι αλί ομού .
IÌLV. IM
(εΆ
Ì%L\
Apxai'x.óc αμοορέαο από τ η ν ί'ήλ'ο ( Ξ θ ν ι κ ό Α ρ χ α ι ο λ ο γ ι κ ό
ΓΙου-
Aûr.vC ) : F κ ε ν τ ρ ι κ ή παράσταοη α π ε ι κ ο ν ί ζ ε ι
υποδο
OC!LO
χή του Απόλλωνα, Άρτεμη,
ν ε ο ύ του η λ ί ο υ
την
και τ ο υ " ο ω τ ό ο ; " ,
από τ η ν
π α ν τ ο δ ύ ν α μ η ν ε ά τηο " φ ύ ρ η ς " , που κ ρ α τ ά έ ν α
κάτω από το ο π ο ί ο α π ε ι κ ο ν ί ζ ε τ α ι βολο.
μια οβάατικα,
ελάφι
ηλιακό
ούμ-
Πιν. I S (eA. 184Ì
tt'O άγκυλωτός σταυρός (σβάστικα) κατάτήν άρχαιοελληνικήν άντίληψιν ήτο σύμβολον της σοφίας πού δημιουργεί. Αυτήν την σοφίαν εξέφραζε ή Θεά -~~- Άθηνα. Δι' αυτό και ό χιτών της διεκοσμήθη με άγκυλωτούς σταυρούς. "Οταν οί Χριστιανοί ανήγει ραν τόν ναόν της 'Αγίας Σοφίας εις τήν Κωνσταντι νούπολη δέν παρέλειψαν νά χρησιμοποιήσουν τό άρχαιοελληνικόν έμβλημα της δημιουργικής σο φίας. "Ετσι εστόλισαν τά προπύλαια τοΰ ναοϋ της 'Αγίας Σοφίας μέ σβάστικας, όπως δεικνύει ή άνω' " τέρω φωτογραφία. »
Γ
.." Από
το έργο του Έλληνα Νεοταξιτη Κ.Πλεύρη;, Ou 'ΐίλλη,-
:
·"' "•·-•-.νες. Εισαγωγή στα 2
έπος του Έλληνι,κού Π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ ,
\ ^ ; : ; Α θ η ν α , Ι987 » Έ . Α ' ,
σ ε λ . 161
fWìU
ίζΔΛΖΊ)
Παράσταση τ ο υ GSHF??-RA3 , ι δ ρ υ τ ο ύ τ ο υ α ρ χ α ί ο υ θ ι β ε τ ι α ν ο ύ β ο υ δ δ ι σ τ ι κ ο υ σ υ σ τ ή μ α τ ο ς ί'πον : ο GSHSri-RAB π α ρ ι σ τ ά ν ε τ α ι με τ η ν μορφή- Ξούδδα σε στάση λωτού και κ ρ α τ ά σ τ ο χέρι
τ ο υ ένα σ κ ή π τ ρ ο ιιε δύο α ρ ι σ τ ε ρ ό σ τ ρ ο φ ε ς i
στα άκρα τ ο υ .
δεξί
σράστικςς
1 1LV.
Sonderheft !nr 8«r!irKr iiluflrinen 3eitung .,0?r Tag tier naiionalen
flrbiir
AJ I
I DC-,Λ-
JL-JL^ J
17
I*1e i^it SeOt :
0 Χίτλερ ''απευθύνεται" στις "ψυχές" των συμπολιτών τα ν (νύ κτα της πρωτομαγιάς του 1933); ο "Λόγος" του "Οδηγού" (κά τω δεξιά) "φωτίζει" τις "μάζες" που βρίσκονται υπό την "σκέ πη" της "φλεγόμενης" σβάστικας (επάνω).
1 I IV
A/Ol&»CA..L_H_M
"Ολοκαύτωμα των β ι β λ ί ω ν " , π ρ ά : , - A : ί ο ι τ η τ ε ς
Soncouv
ά ν δ ρ ε ς των G.Α. τ ο υ ?α^μ α υ γ κ ε ν τ ο ώ ν ο ν τ α ς τ α £ ο γ α των "εκφυλιcuivüv"
συγγραφέων.
fytf, Ι-
' «·
-, tr
"Ολοκαύτωμα των βιβλίων", πράξ,η 3': Τα βιβλία καίγον ται "τελετουργικά" οτην πλατεία Ούντερ ντερ Λιντεν του Βερολίνου, ενώ το πλήθος χαιρετά ναζιστικά.
ί^ΛΙΉί
Χαρακτηριστικά δείγματα της χρησιμοποίησης των τε'τμάγωνωνπεσσών από την εθνικοσοσιαλιστική "μνημειώδη" αρχιτεκτο-; νική .
' ,; .;• -ν.
ίΙι\λ 30 ie?J ISN)
Χαρακτηριστικό δείγμα -της εΟνι K C P P Ö ιπλι·οτ ι χ ης αρχιτε κτονικής που ο ίδιος ο Α.Επέερ αποκαλεί "τύπου δυνα στών της Ανατολής"(πρόχε^ται για το περίφημο "ανάκτορο" του Γκαίρινγκ).
.Πtv.-·M. U d . l W
Χαρακτηριστικό οείγ'α?. 'της ε ϋ ν ι κ ο σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς κής που π ρ ο δ ί δ ε ι το έντονο
γλυπτι
'Όυ,οερωτικό σ τ ο ι χ ε ί ο "
, άπο
ρο ι α της Αριανής ςοανταα ίωσης της ολοκλήρωσης.
".'^'
\\ IV J À J ( 6 " ^ A . ^ l Û i
DIE KUNST DEUTSCHEN REICH
"H Τέχνη στο Γερμανικό Ράιχ" (έκδοση του' ΙΡ-^2): βασικό στοιχείο της σύνθεσης είναι, η "πολεμική Α-υηνά"
η
οποία.
"στηρίζεται" στον αετό, σύμβολο τηο "πολεμικής" Γερμα νίας, το- αριστερό φτερό του οποίου σχηματίζει "σταυρό" με τον avauuévo πυρσό, σύμβολο του ενν ικοσοσιαλιστ ικου κόμματος.
Ikv
35
UE'-A.IXH)
:Το εξώφυλλο της εϋνι H O Ö O Ö ιαλι στ ι κής νεολαιίστικης έκδο-' σης "DIE FRF'JiïDSKAFT" ('Ή φιλία") φιλοξενεί ένα έργο του Α.Μπρέκερ που παριστάνει ένα " Ά ρ ι ο " πολεαιστή'να πέφτει άψυχοο στο έδαφοο: η εθνικοσοσιαλιοτική "φιλία" οδηγεί μέσα από το "κοινοτικό πνεύμα" της "υποταγής στο καλό του συνόλου" στην "χαρά της θυσίας".
ULV.LMÌÉTLXXIS)
Τμήμα
του γλυπτού διάκοοιιου του ε λ λ η ν ι σ τ ι κ ο ύ
J xv,c Γίεονάυ,ου (Γ'ουσείο
'.i COLIO υ
μνημε icoo-ouc
Βερολίνου).
Ρωμαϊκό α ν τ ί γ ρ α φ ο τ η ς α σ π ί δ α ς τ η ς Αθηνάς τ ο υ
Φειδία,
Ό^μαικου τύπου
στοατίϊτιχ.ο,ί
ε θ ν L κ ο ο ο ο ι α λ ι ο τ ι κο ί ο χ η μ α -
?.Q.R."(Σύγκλητος και^.,ός των ίοα οπού τ: τι duo ι με, Ρωμαίων) έχει αντικατασταθεί από τα αρχικά του εθνικοοοοιαλιστικού εργατικού γερμανικού κόμματος :"Ν.S.D.A.P."
\~\L\). 3 6 (s&.
ν L K.CCOCL α λ ι σ τ ι κή - p c n a v a v c -. ρτ ι κή ο υ ν ϋ ε ο η : ρτελεί
τον
- " ν α ό " των
το
£,33 J
cxaito
"ρυθμέ" της
"Γίέας Γερμαν ί α ς " , μ ε τ α β α λ λ ό α ε ν :
"f. ij^V.c-7 L ÎCJV
ικανοτήτων".
ΠΙΛΛ·'3>7
. " f e t i *L^Ì
Mode und Heim
Εξώφυλλα ε-θ ν ικοοοοιαλιστικών περιοδικών μόδας: το γυναι κείο οώμα πρέπει να είναι "προκλητικό", συντελώντας έτσι οτην "βιολογική επιλογή".
ÎILV
Γυναικείο
γλι.,τττό του
Α.Ι-ίπρέκερ
38
fe:\.lH5)
η^.ο^ίειΧ
Γ υ ν α ι κ ε ί α γλυπτά του Φριτζ
Κλιμς.
14SÌ:
ritv. HO (sd\. ΊΗ^Ι
Εΰνικοσοσιαλίστριες Γερμανίδες "κάπο" στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσε\ί ενώ μεταφέρουν σκελετω μένα πτώματα κρατουμένων: μια από τις "προσφορές" της Γερμανίδας στον "ηρωικό πόλεμο" και την "ηρωική εργα σία" .
TiXv. 4 1 Î 6 : L 1 X 4 S 1
Γακίττα
του ρταδίου της TTüpeui? έργης, χωρητικότητας
^•00.00C θεατών, όπου ο Χχτλερ οκόπευε
να τελούνται
οε μόνιιιη «άοη οι ολυμπιάδες, όταν η Βέρμαχτ -θα είχε επιβάλλει την εϋνικοοοοιαλιΡτική Νέα Τάξη πραγμάτων σ'όλη την υοή\ιο. Μολονότι ο Α.Γπέερ είχε ολοκληρώρει τα ρχέδια του οταδίου το 1S36, αυτό τελικά δεν καταΡκευάστηκε ποτέ.
ÎILV. HZ
(GLXISL)
Δυο χαραχτηριοτικοί τύποι Γερμανίδων αθλητριών της ολυμ πιάδας του 1936, οχετικά με τις οποίες ετέθη -θέμα από ορισμένες χώρες εάν
ήταν "πράγματι" γυναίκες και όχι
"προϊόντα" μιας "βιολογικής επιχείρηοης".
HLV. MS i ^ A l S L )
Η "γερμανική τεχνική1' στην υπηρεσία του "ολυμπιακού θεάματος": για πρώτη φορά οτο Βερολίνο του 1S36 μεταδό θηκαν άπό την τηλεόραοη ολυμπιακοί αγώνες.
~— ^ j i_JMlj£
Η γερμανική " τ ε χ ν ι κ ή "
fkv. 4M
στην υπηρεσία της
ΙέΔ.Ιϊί]
προπαγάνδας
τ η ς ο λ υ μ π ι ά δ α ς τ ο υ 1 9 2 5 : έ ν α ς στόλο<από λ ι μ ο υ ζ ί ν ε ς δ ι ά ΰ ε ο η των ξ,ένων προοωπι κ ο τ ή τ ω ν κ α ι α θ λ η τ ι κ ώ ν γόντων .
Οτην
παρα
rÌLv.H5
Ì6&.%Slì
Tour;· του ναού του Δια της Ολυμπίαο (κατά π λ ά τ ο ς ) : το κο λοσσιαίο άγαλμα του Δια τον α π ε ι κ ό ν ι ζ ε ένθρονο να κρατά στο αριστερό του χέρι το ϋκηητρο
στην απόληςη του οποίου
επικαΰόταν ένας αετός (σύμβολο της ουράνιας φύσης του θεού κα£ώς και της " σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή ς "
εΰνικοσοσιαλιστικής
και στο δεξ,ί του χέρι μια φτερωτή Νίκη.
Γερμανίας)
Πιν. Hé
(e&.lZl)
Παλιά αναπαράσταση του ιερού χώρου της ΟΛυμπίας, Καθισμέ νη στις ανασκαφές και τα σχετικά πορίσματα των Γερμανών αρχαιολόγων: αριστερά απεικονίζεται ο ναός του Δια και δεςιά η μεγάλη ουσιαστική πυρά του επιβλητικότερου ιερού 3ωμού της αρχαιότητας.
Πιν.ΗΤ
le&.l^)
Έλληνες πολίτες, μεταξύ τωνοποίων και "φουοτανελοφόροι", ζητοκραυγάζουν τους αΰλη,τέο που μεταφέρουν την ιερή φλό γα από την Ολυμπία στην Α£ήνα με τελικό προοριομό της το εύνικοσοοιαλιστι. κό Βερολίνο.
rW. 48 "-.( 'eöi. HL)
Ο Σπύρος Λούης,
ενώ " π ρ ο ε
τ ο ι μ ά ζ ε τ α ι " κατάλληλα από τους ν α ζ ί δ ι ο ρ γ α ν ω τ έ ς ολυμπιάδας γ ι α τον
της
χαιρετι-
ομό που να απευθύνει
οτον
Χίτλερ κατά την τ ε λ ε τ ή
έναρ
ξης των αγώνων. Στα α ρ ι ο τ ε ρά του δ ι α κ ρ ί ν ε τ α ι το χον σ τ έ λ ε χ ο ς
του
εξέ
εθνικοοο-
σιαλισμού ΪΤαζ, Σ μ έ λ ι ν γ κ .
