Η συνήθεια της αναβολής: Προβλήματα και αντιμετώπιση 12-03-2006
Η αναβολή είναι η συνήθεια που έχουμε να καθυστερούμε στο να αρχίζουμε να κάνουμε κάτι το οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να το διεκπεραιώσουμε ή να το ολοκληρώσουμε. Η συνήθεια της αναβολής μπορεί να διεισδύσει σημαντικά στον τρόπο λειτουργίας μας. Το αποτέλεσμα είναι η μείωση της παραγωγικότητας και η απώλεια πολύτιμου χρόνου. Οι άνθρωποι αναβάλλουν σε διαφορετικούς βαθμούς, άλλοι λιγότερο άλλοι περισσότερο. Δεν είναι πρόβλημα η κατά καιρούς, περιστασιακή αναβολή ορισμένων πραγμάτων και σχεδόν όλοι το κάνουν αυτό. Όμως όταν η αναβολή γίνεται συνήθεια, τρόπος ζωής και χαρακτηρίζει τον τρόπο λειτουργίας μας, τότε υποσκάπτει σημαντικά το έργο και την αποτελεσματικότητα μας. Αυτό είναι ακόμη πιο σοβαρό όταν η αναβολή μπορεί να έχει επιζήμιες επιπτώσεις σε άλλους ή και σε εμάς. Η αναβολή προσελκύει πολλούς διότι προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Εάν υπάρχει πίεση λόγω πολλών υποχρεώσεων, η αναβολή μειώνει άμεσα την ένταση και το στρες. Παράλληλα υπάρχει μια φυσιολογική τάση να αποφεύγουμε να κάνουμε πράγματα που δεν είναι ευχάριστα. Αναβάλλοντας τα, παρά το γεγονός ότι αργότερα θα υποχρεωθούμε να τα κάνουμε, τουλάχιστον προσωρινά τα αποφεύγουμε. Υπάρχει βέβαια θεωρητικά, η πιθανότητα ότι λόγω αναβολής εάν είμαστε τυχεροί, να μη χρειαστεί να τα κάνουμε ή ακόμη κάποιος άλλος να τα κάνει για μας. Σε ορισμένες περιπτώσεις η αναβολή, είναι δυνατόν να προκαλεί έντονα αισθήματα. Δημιουργεί κρίσεις λόγω του ότι δεν υπάρχει άλλο περιθώριο καθυστέρησης, με αποτέλεσμα η αδρεναλίνη στο αίμα να φτάνει στα ύψη. Βέβαια το να περιμένουμε την τελευταία στιγμή να κάνουμε αυτά που είναι απαραίτητα, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Πολλά απρόβλεπτα μπορούν να συμβούν. Το στρες που θα μας διακατέχει, ο φόβος, η κούραση δεν βοηθούν. Πολλά δυσάρεστα που σε τέτοιες περιπτώσεις ταλαιπωρούν, ένα
μηχάνημα που χαλά, κάποιος που ασθενεί, ένα πρόβλημα αυτοκινήτου, συμβάλλουν στο να απειλείται η καλή διεκπεραίωση της υποχρέωσης μας. Φυσικά υπάρχουν και αυτοί που όταν τα καταφέρουν κάτω από τέτοιες συνθήκες με τις προκλήσεις που συνεπάγονται, νιώθουν ευχαρίστηση ακόμη και ευφορία. Αυτό φυσικά είναι αντίθετο με τα αισθήματα της ήρεμης ικανοποίησης που νιώθουμε όταν με προγραμματισμό ολοκληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας έγκαιρα. Μερικοί χρησιμοποιούν σαν άμυνα για την κακή ποιότητα των αποτελεσμάτων τους, το γεγονός ότι δεν είχαν χρόνο μπροστά τους για να κάνουν κάτι. Υπάρχει πάντοτε ο ισχυρισμός ότι εάν ο χρόνος ήταν περισσότερος, τότε τα αποτελέσματα θα ήταν καλύτερα. Αυτό βέβαια χρησιμοποιείται για προστασία από την κριτική και τις συνέπειες εξαιτίας κακών αποτελεσμάτων. Βλέπουμε λοιπόν ότι η συστηματική συνήθεια αναβολής δεν είναι καλό πράγμα. Τι μπορούμε να κάνουμε για να σπάσουμε το φαύλο κύκλο των αναβολών; Δεν είναι δυνατόν ότι από την αρχή θα μπορέσουμε να απαλλαχθούμε από τη συνήθεια μας να αναβάλλουμε. Χρειάζεται μεθοδική προσπάθεια και επιμονή. Είναι αδύνατον να απομακρυνθεί άμεσα ή γρήγορα μια συνήθεια που έχει ριζώσει και καταστεί αυτοματισμός. Αρχικά πρέπει να διαιρούμε σε μικρότερες δουλειές ένα δύσκολο και μεγάλο έργο που πρέπει να διεκπεραιώσουμε και το οποίο κάτω από άλλες συνθήκες θα αναβάλλαμε. Ας μην ξεχνούμε ότι ακόμη και τα μεγαλύτερα έργα αποτελούνται από ένα σύνολο μικρότερων κομματιών. Αρχίζοντας με μικρότερα κομμάτια, έχουμε την άμεση ευχαρίστηση ότι προχωρούμε και σταδιακά προσθέτουμε στο σύνολο της δουλειάς που πρέπει να γίνει. Ένα άλλος τρόπος για να αποφεύγουμε τις αναβολές, είναι να εμπλέκουμε και άλλους στη συνολική προσπάθεια. Μπορούμε να επιτρέπουμε σε άλλους να συμβάλλουν ζητώντας τους για παράδειγμα να παρακολουθούν και να αξιολογούν τις προσπάθειες που κάνουμε ή να παρακολουθούν την τήρηση των προθεσμιών που τοποθετούμε. Η τακτική αυτή βοηθά και με διαφορετικό τρόπο εκτός από την καταπολέμηση της κακής συνήθειας της αναβολής. Η εμπλοκή στις προσπάθειες μας τρίτων ατόμων που εκτιμούμε και εμπιστευόμαστε, μας προσφέρει τη δυνατότητα να έχουμε τα σχόλια τους. Ταυτόχρονα γνωρίζοντας ότι μας παρακολουθούν, προσπερνούμε πιο εύκολα τις δικές μας ανησυχίες ή φόβους και προχωρούμε ταχύτερα στη διεκπεραίωση του έργου που έχουμε να διεκπεραιώσουμε. Σε περιπτώσεις που βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση, δεν ξέρουμε πως θα προχωρήσουμε και είμαστε σε αδιέξοδο, είναι καλό να διερωτόμαστε εάν
υπάρχει ακόμη και κάτι πολύ μικρό το οποίο μπορούμε να κάνουμε. Ακολουθώντας την πρακτική αυτή, δεν αναβάλλουμε και ψάχνοντας προχωρούμε προοδευτικά. Είναι σημαντικό να αμείβουμε τους εαυτούς μας για την καλή δουλειά που κάνουμε καθ' οδό. Το να πάρουμε χρόνο για χαλάρωση, ένα παιγνίδι, να επισκεφτούμε φίλους, ένα ταξίδι, ένα σπορ ή για ένα δείπνο, είναι τακτική που βοηθά τόσο όταν συμπληρώνονται διάφορα στάδια του έργου που πρέπει να εκτελέσουμε αλλά και κατά τη συμπλήρωση του. Τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε πόσο σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε στους εαυτούς τη συνήθεια της αναβολής εάν αυτή υπάρχει. Αναγνωρίζοντας την και καταλαβαίνοντας τις ζημιές σε όλα τα επίπεδα που μας προκαλεί, μπορούμε να λάβουμε μέτρα να την αντιμετωπίσουμε καλύτερα αποκομίζοντας σημαντικά οφέλη και καλύτερη ποιότητα ζωής.
