Antonio Gramsci -Για τους Μπολσεβίκους, τη δυαδική εξουσία, και την κομματική οργάνωση
Antonio Gramsci Οι Ρώσοι Μαξιμαλιστές Il Grido del Popolo, 28 Ιούλη 1917 Μτφρ.: Lenin Reloaded [...] Οι μαξιμαλιστές [δηλ. ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι] εκπροσωπούν την ιδέα του σοσιαλισμού που πηγαίνει στα άκρα: θέλουν πλήρη σοσιαλισμό. Κι έχουν το εξής καθήκον: Πρέπει να παρεμποδίσουν κάθε τελικό συμβιβασμό ανάμεσα στο προαιώνιο παρελθόν και την ιδέα αυτή. Πρέπει να είναι το ζωντανό σύμβολο του στόχου που πρέπει να επιτευχθεί.
[...] Οι μαξιμαλιστές στη Ρωσία είναι εχθροί όσων μένουν πίσω. Κεντρίζουν τους τεμπέληδες. Ως τα τώρα, έχουν διαψεύσει κάθε απόπειρα ανάσχεσης του επαναστατικού κύματος, απέτρεψαν τη δημιουργία στάσιμων υδάτων και βάλτων. Για αυτό τους μισούν οι αστοί της Δύσης, για αυτό τους συκοφαντούν και προσπαθούν να τους απονομιμοποιήσουν οι εφημερίδες της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας, για να τους πνίξουν σ' ένα βουνό από κατηγορίες. Οι μπουρζουάδες της Δύσης ήλπιζαν πως η τεράστια προσπάθεια σκέψης και πράξης που απαίτησε η κατάκτηση μιας νέας ζωής θα έφερνε στο κατόπι της μια κρίση νοητικής ακηδίας, μια παρακμή της δυναμικής δραστηριότητας των επαναστατών, και πως αυτό θα γινόταν η βάση για την οριστική σταθεροποίηση της νέας κατάστασης πραγμάτων. [...]
Ο Λένιν [...] απελευθέρωσε ενέργεια που δεν θα πεθάνει ποτέ. Αυτός και οι Μπολσεβίκοι σύντροφοι είναι πεπεισμένοι πως ο σοσιαλισμός μπορεί αν επιτευχθεί άμεσα. Είναι θρεμμένοι με την μαρξιστική σκέψη. Είναι επαναστάτες, όχι εξελεκτικιστές. Και η επαναστατική σκέψη δεν βλέπει τον χρόνο ως προοδευτικό παράγοντα. Αρνείται πως τα ενδιάμεσα στάδια ανάμεσα στην σύλληψη του σοσιαλισμού και την επίτευξή του πρέπει να έχουν απόλυτη και πλήρη επιβεβαίωση στον χώρο και τον χρόνο. Θεωρεί αρκετό τα στάδια αυτά να πραγματοποιηθούν στη σκέψη για να μπορέσει η επανάσταση να προχωρήσει πέρα απ' αυτά. Απ' την άλλη, η συνείδηση πρέπει να θεραπευτεί απ' την ακηδία της, πρέπει να κατακτηθεί. Αυτό το κατάφεραν ο Λένιν και οι σύντροφοί του. Η πεποίθησή τους δεν είναι απλώς θαρραλέα στο επίπεδο της σκέψης. Έχει ενσωματωθεί στα άτομα, σε πολλά άτομα· έχει φέρει τον καρπό της δράσης. Έχει δημιουργήσει την ίδια την ομάδα που είναι απαραίτητη για να εμποδίσει κάθε τελική συνθηκολόγηση, κάθε ανακωχή που θα μπορούσε να γίνει οριστική. [...] Η επανάσταση θα συνεχιστεί ώσπου η παγίωσή της να ολοκληρωθεί. Απέχει πολύ ο καιρός που θα υπάρξει περίοδος σχετικής ηρεμίας. [...] Antonio Gramsci Η Ρωσική Ουτοπία Il Grido del Popolo, 27 Ιούλη 1918 Μτφρ.: Lenin Reloaded [...] Έρχεται τώρα ο φιλισταίος και απαντά: η μπουρζουαζία έπρεπε να αποκαταστήσει την τάξη, γιατί έτσι γίνεται πάντα -- η πατριαρχική και φεουδαλική οικονομία ακολουθείται πάντα από μια αστική οικονομία και ένα αστικό πολιτικό σύνταγμα. Ο φιλισταίος δεν βλέπει σωτηρία έξω από τα προκατασκευασμένα σχήματα. Αντιλαμβάνεται την ιστορία σαν έναν απλώς φυσικό οργανισμό που περνά μέσα από σταθερά και προβλέψιμα στάδια ανάπτυξης. Αν φυτέψεις ένα βαλανίδι, μπορείς να είσαι βέβαιος ότι θα φυτρώσει βαλανιδιά, και ότι πρέπει να περιμένεις κάποια χρόνια για να μεγαλώσει το δέτρο και να δώσει καρπό. Όμως η ιστορία δεν είναι βαλανιδιά, και οι άνθρωποι δεν είναι βαλανίδια. Πού ήταν η μπουρζουζία που μπορούσε να υλοποιήσει αυτό το καθήκον στη Ρωσία; Κι αν είναι φυσικός νόμος να κυριαρχεί η αστική τάξη, πώς και δε λειτούργησε ο νόμος στην περίσταση αυτή; Αυτή η συγκεκριμένη μπουρζουαζία δεν εμφανίστηκε. Λίγοι αστοί προσπάθησαν να αποκτήσουν τον έλεγχο και συντρίφτηκαν. Έπρεπε να νικήσουν, έπρεπε να αποκτήσουν τον έλεγχο, ακόμα κι αν ήταν λίγοι, ανίκανοι και αδύναμοι; Μα με ποιο ιερό χρίσμα ραντίστηκαν αυτοί οι δυστυχείς για να πρέπει να θριαμβεύσουν ακόμα και στην ήττα; Είναι ο ιστορικός υλισμός λοιπόν απλή μετενσάρκωση του λεγκιτιμισμού, των θείων προνομίων; Όποιος θεωρεί τον Λένιν ουτοπιστή, όποιος λέει πως η προσπάθεια να εδραιωθεί προλεταριακή δικτατορία στη Ρωσία είναι ουτοπική, αυτός δεν μπορεί να είναι συνειδητός σοσιαλιστής, και δεν μπορεί να έχει αποκτήσει την κουλτούρα του απ' τη μελέτη της διδασκαλίας του ιστορικού υλισμού. Είναι ένας Καθολικός που βυθίζεται στις Ιερές Γραφές. Αυτός είναι ο πραγματικός ουτοπιστής.
[...] Στη Ρωσία [...] το προλεταριάτο θεμελιώνει τη δική του τάξη πραγμάτων, οικοδομεί τους πολιτικούς θεσμούς που θα εξασφαλίσουν την αυτονομία αυτής της εξέλιξης, που θα βάλουν την εξουσία του σε μόνιμα θεμέλια. Η δικτατορία είναι ο βασικός θεσμός που εξασφαλίζει την ελευθερία, μέσα από την παρεμπόδιση πραξικοπημάτων από φραξιονιστικές μειονότητες. Είναι εγγύηση ελευθερίας, αφού δεν είναι μια μέθοδος προς διαιώνιση, αλλά ένα μεταβατικό στάδιο το οποίο επιτρέπει την δημιουργία και παγίωση των μόνιμων οργανισμών στους οποίους η δικτατορία θα διαλυθεί όταν ολοκληρώσει την αποστολή της. [...] Τα Σοβιέτ και το κόμμα των Μπολσεβίκων δεν είναι κλειστοί οργανισμοί· ενσωματώνονται διαρκώς στην κοινωνία. Σ' αυτό βρίσκεται η κυριαρχία της ελευθερίας, εκεί βρίσκεται η εγγύηση της ελευθερίας. Δεν είναι κάστες, αλλά οργανισμοί σε διαρκή κατάσταση εξέλιξης. Συμβαδίζουν με την ανάπτυξη της συνείδησης, και εκπροσωπούν την ικανότητα των Ρώσων εργατών να οργανωθούν. [...] Antonio Gramsci Η κατάκτηση της κρατικής εξουσίας L' Ordine Nuovo, 12 Ιούλη 1919 Μτφρ.: Lenin Reloaded σε πείσμα μιας παράδοσης που θέλει τη λενινιστική έννοια της δυαδικής εξουσίας να διαβάζεται υπό τον ιδεότυπο μιας πολύ σύντομης περιόδου κατά την οποία προετοιμάζεται η εξουσία των σοβιέτ για να ανατρέψει την αστική κυβέρνηση και να καταλάβει –ύστερα από εμφύλιο πόλεμο– το κράτος και την πολιτική εξουσία, εμείς επιμένουμενα τη διαβάζουμε ως την κεντρική έννοια μιας επαναστατικής εκδοχής του γκραμσιανού «πολέμου θέσεων» , ως την κεντρική στρατηγική για την οικοδόμηση της αριστερής ηγεμονίας. Με άλλα λόγια, η δυαδική εξουσία είναι η εκδοχή του ιστορικού μπλοκ που πρέπει να αναδυθεί, ο τόπος στον οποίον θα αρθρωθεί η συμμαχία των υποτελών τάξεων στη σύμφυσή της με ένα μεταβατικό πρόγραμμακαι σε μια μεταβατική, επαναστατική κατεύθυνση. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε την πολιτική εξουσία απλώς καταλαμβάνοντας την κυβέρνηση ή το κράτος.Είναι αναγκαία η οικοδόμηση του «άλλου κόσμου», της πολιτικής «έξω» από το κράτος, του αναγκαίου άλλου πόλου της διαρκώς διακυβευόμενης παρουσίας μας μέσα στο κράτος [...] Γ. Καλαμπόκας, Ίσκρα [...] Οι σοσιαλιστές απλώς αποδέχτηκαν, συχνά με δουλοπρεπή τρόπο, την ιστορική πραγματικότητα που δημιούργησε η καπιταλιστική πρωτοβουλία. Απέκτησαν τον ίδιο λανθασμένο τρόπο σκέψης που έχουν και οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι: πιστεύουν στην μονιμότητα και ουσιαστική τελειότητα των θεσμών του δημοκρατικού κράτους. Κατά την δική τους άποψη, η μορφή αυτών των δημοκρατικών θεσμών μπορεί να διορθωθεί, να ρετουσαριστεί εδώ κι εκεί, αλλά κατά βάση πρέπει να μείνει ως έχει. Παράδειγμα αυτής της στενόμυαλης αντίληψης είναι η μινωική κρίση
του Τουράτι πως το Κοινοβούλιο στέκει σε σχέση με τα Σοβιέτ όπως στέκει η πόλη σε σχέση με τις ορδές των βαρβάρων. Η σύγχρονη αντίληψη της "κατάκτησης της κρατικής εξουσίας" προέρχεται ακριβώς από αυτή την εσφαλμένη αντίληψη της ιστορικής εξέλιξης, απ' το παλιό παιχνίδι του συμβιβασμού και από τις "κρετίνικες" τάσεις του κοινοβουλευτισμού. Εμείς, αντιθέτως, παραμένουμε πεπεισμένοι, στην βάση των επαναστατικών εμπειριών της Ρωσίας, της Ουγγαρίας και της Γερμανίας, πως το σοσιαλιστικό κράτος δεν μπορεί να ενσωματωθεί στους θεσμούς του καπιταλιστικού κράτους. Παραμένουμε πεπεισμένοι πως, σε ό,τι αφορά αυτούς τους θεσμούς, αν όχι σε ό,τι αφορά τους θεσμούς του προλεταριάτου, το σοσιαλιστικό κράτος πρέπει να είναι ένα ουσιωδώς νέο δημιούργημα. Οι θεσμοί του καπιταλιστικού κράτους είναι έτσι οργανωμένοι ώστε να διευκολύνουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό: το να αλλάξεις απλώς το προσωπικό αυτών των θεσμών δεν πρόκειται να αλλάξει τον χαρακτήρα της δραστηριότητάς τους. Το σοσιαλιστικό κράτος δεν είναι ακόμα ο κομμουνισμός [...] είναι όμως το μεταβατικό κράτος, του οποίου αποστολή είναι η καταστολή του ανταγωνισμού μέσα από την καταστολή της ατομικής ιδιοκτησίας. Αυτή η αποστολή δεν μπορεί να εκπληρωθεί με την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Οπότε η διατύπωση περί "κατάκτησης της κρατικής εξουσίας" πρέπει να κατανοηθεί ως ακολούθως: αντικατάσταση του δημοκρατικούκοινοβουλευτικού κράτους από έναν νέο τύπο κράτους, έναν τύπο που να δημιουργείται από την εμπειρία της προλεταριακής τάξης στην διαμόρφωση ενώσεων. [...] Οι παραδοσιακοί θεσμοί του κινήματος έχουν καταστεί ανίκανοι να ενσωματώσουν την άνθηση της επαναστατικής δραστηριότητας. [...] Μαζί μ' αυτούς τους θεσμούς, νέοι θεσμοί, που να προσανατολίζονται στο κράτος, πρέπει να αναδυθούν και να αναπτυχθούν -οι θεσμοί αυτοί οι οποίοι θα αντικαταστήσουν τους ιδιωτικούς και δημόσιους θεσμούς του κοινοβουλευτικού δημοκρατικού κράτους. Οι θεσμοί οι οποίοι θα θα αντικαταστήσουν το πρόσωπο του καπιταλιστή στις διοικητικές του λειτουργίες και την βιομηχανική του ισχύ, και έτσι θα πετύχουν την αυτονομία του παραγωγού στο εργοστάσιο. Θεσμοί ικανοί να αναλάβουν τη διοίκηση όλων των λειτουργιών που ενέχονται στο πολύπλοκο σύστημα των σχέσεων παραγωγής και ανταλλαγής που συνδέει τα διαφορετικά εργαστήρια ενός εργοστασίου ώστε να σχηματιστεί μια βασική οικονομική μονάδα, συνδέει τις διάφορες δραστηριότητες της γεωργικής βιομηχανίας, και, μέσα από τον οριζόντιο και κάθετο σχεδιασμό, οικοδομεί το αρμονικό οικοδόμημα της εθνικής και διεθνούς οικονομίας, χειραφετημένο από την παρελκυστική και παρασιτική τυραννία της ατομικής ιδιοκτησίας. Ποτέ δεν ήταν δυνατότερη η ορμή και ο επαναστατικός ενθουσιασμός του δυτικοευρωπαϊκού προλεταριάτου. Μας φαίνεται όμως ότι η ξεκάθαρη και ακριβής επίγνωση του στόχου δεν συνοδεύεται από μια ανάλογα ξεκάθαρη και ακριβή επίγνωση των μέσων που χρειάζονται αυτή τη στιγμή για να επιτευχθεί ο στόχος. Οι μάζες έχουν ήδη πειστεί ότι το προλεταριακό κράτος ενσαρκώνεται στο σύστημα των εργατικών, αγροτικών και στρατιωτικών Συμβουλίων. Όμως η τακτική αντίληψη που θα εξασφαλίσει αντικειμενικά πως το κράτος αυτό θα γεννηθεί δεν είναι ακόμα εμφανής. Έτσι, πρέπει χωρίς καθυστέρηση να ιδρυθεί ένα δίκτυο από προλεταριακούς θεσμούς· ένα δίκτυο που να ριζώνει στην συνείδηση των πλατιών μαζών, που να μπορεί να εξαρτάται από την πειθαρχία τους και την μόνιμη στήριξή τους, ένα δίκτυο στο οποίο η τάξη των εργατών και των αγροτών στην ολότητά της θα μπορεί να υιοθετήσει μια μορφή που να είναι πλούσια σε δυναμισμό και σε μελλοντικές δυνατότητες ανάπτυξης. Είναι βέβαιο ότι αν αναπτυσσόταν ένα μαζικό
κίνημα με επαναστατικό χαρακτήρα σήμερα, με τις σημερινές συνθήκες προλεταριακής οργάνωσης, το μόνο που θα κατάφερνε θα ήταν μονάχα μια καθαρά τυπική διόρθωση του δημοκρατικού κράτους. Το αποτέλεσμα θα ήταν απλώςπερισσότερες εξουσίες για το Συμβούλιο Αντιπροσώπων (μέσω συντακτικής συνέλευσης) και η άνοδος στην εξουσία των γκαφαδόρων, αντικομμουνιστών σοσιαλιστών. Οι δυνάμεις του δημοκρατικού κράτους και της καπιταλιστικής τάξης παραμένουν γιγάντιες. Δεν πρέπει να αγνοούμε προς το γεγονός ότι ο καπιταλισμός επιβιώνει κυρίως μέσω της δράσης των γλειφτών και λακέδων του. Κι αυτή η πανούκλα σίγουρα απέχει πολύ απ' το να εξαλειφθεί. Για να συνοψίσω, η δημιουργία του προλεταριακού κράτους δεν είναι θαυματουργία. Είναι η ίδια μια διαδικασία ανάπτυξης. Προϋποθέτει μια περίοδο προετοιμασίας, η οποία περιλαμβάνει την οργάνωση και την προπαγάνδα. Πρέπει να δοθεί μεγάλη έμφαη και δύναμη στους προλεταριακούς εργοστασιακούς θεσμούς που υπάρχουν ήδη, πρέπει να ιδρυθούν παρόμοιοι στα χωριά, πρέπει να αποτελούνται από κομμουνιστές που έχουν συνείδηση της επαναστατικής αποστολής που πρέπει να εκπληρώσουν τούτοι οι θεσμοί. Αλλιώς, όλος μας ο ενθουσιασμός, όλη η πίστη των εργαζόμενων μαζών, δεν θα καταφέρει να εμποδίσει τον εκφυλισμό της επανάστασης σε ένα άθλιο κοινοβούλιο μηχανορράφων, ρητόρων και ανεύθυνων, ούτε να αποφύγει την αναγκαιότητα να γίνουν περαιτέρω, φριχτότερες θυσίες για να φέρουμε το προλεταριακό κράτος. Το πρόβλημα της βίας Avanti!, 26 Μάρτη 1920 Μτφρ.: Lenin Reloaded Δυο δυνάμεις υπάρχουν στην Ιταλία. Η δύναμη του αστικού κράτους και η δύναμη της εργατικής τάξης. Η δεύτερη καταστρέφει βαθμιαία την πρώτη. Σήμερα, το αστικό κράτος επιβιώνει μόνο με έναν ρόλο -- την αυτοπροστασία του, την προετοιμασία των όπλων και των ένοπλων ανδρών για την υπεράσπισή του. Στέκει με το τουφέκι στον ώμο, έτοιμο να πυροβολήσει τη στιγμή που ο εχθρός του πάρει απτή μορφή και ενσωματωθεί σε έναν θεσμό που αρχίζει να ασκεί τη νέα εξουσία. Η εξουσία της εργατικής τάξης γιγαντώνεται μέρα με τη μέρα. Ανθίζει στις απεργίες, την ταραχή, τον φόβο της τάξης των κυβερνώντων, τους σπασμούς των αξιωματούχων της κυβέρνησης. τον τρόμο των καπιταλιστών, και τα ατέλειωτα, λυσσασμένα γρυλίσματα όλων των μαντρόσκυλων του φρουρίου. Αύριο, μπορεί και σήμερα, η δύναμη της εργατικής τάξης μπορεί να ενσωματωθεί σε ένα σύστημα από Συμβούλια, αν το μόνο που χρειαζόταν ήταν ο επαναστατικός ενθουσιασμός του προλεταριάτου και μια πλειοψηφία του πληθυσμού με την προλεταριακή πλευρά.
Σήμερα, η πάλη ανάμεσα σ' αυτές τις δύο εξουσίες επικεντρώνεται στην ένοπλη και οργανωμένη βία. Το αστικό κράτος επιβιώνει μόνο επειδή έχει στην κατοχή του ένα κέντρο συντονισμού για την στρατιωτική του ισχύ και επειδή έχει ακόμα την ελευθερία των πρωτοβουλιών. Είναι σε θέση να ελιχθεί με τα στρατεύματά του και να τα συγκεντρώσει άμεσα πάνω στις εστίες της επαναστατικότητας, πνίγοντάς τες σε ποτάμια αίματος. Το πρόβλημα της βίας επιλύεται στη διαδικασία της επαναστατικής εξέλιξης. Κάθε μέρα, νέα τμήματα του εργαζόμενου πληθυσμού εμπλέκονται στο ενωμένο κίνημα της εθνικής και παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης. [...] Ως αποτέλεσμα του πολέμου, η τάξη των βιομηχανικών εργατών θα αντιμετωπίσει το εξής τρομερό πρόβλημα: πώς θα πετύχει να χτίσει μια κρατική οργάνωση που θα έχει τα μέσα να εκβιομηχανίσει την γεωργία, και πώς θα
πετύχει να βάλει τον εργάτη στην ίδια εργασιακή βάση με τον προλετάριο, ώστε να γίνει εφικτό να ανταλλαγεί μια ώρα αγροτικής εργασίας με μια ώρα βιομηχανικής εργασίας, και άρα, ώστε το προλεταριάτο να μην καταστραφεί από την επαρχία στην ανταλλαγή εμπορευμάτων τα οποία παράγονται σε εντελώς μη συγκρίσιμες συνθήκες εργασίας; Αυτό το πρόβλημα, το οποίο δεν μπορούν να επιλύσουν οι καπιταλιστές βιομήχανοι, και το οποίο, αν μείνει ανεπίλυτο, θα καταστρέψει το αστικό κράτος, μπορεί να λυθεί μονάχα από τους εργάτες, από ένα εργατικό κράτος, εδώ στην Ιταλία, όπως και στη Ρωσία, όπου λύθηκε και συνεχίζει να λύνεται από το εργατικό κράτος. [...] Αν οι εργάτες, συγκεντρωμένοι καθώς είναι στις βιομηχανικές πόλεις, αποτελέσουν τους κύριους δράστες στην κομμουνιστική επανάσταση, οι βασικοί δράστες της προεπαναστατικής δράσης θα είναι οι αγροτικές μάζες. Τα επαρχιακά μαζικά κινήματα θα συνθλίψουν την εξουσία του αστικού κράτους μια για πάντα, γιατί θα συνθλίψουν την στρατιωτική του ισχύ. Δεν υπάρχει στρατός που να μπορεί να υποτάξει την επαρχία αν αυτή πάρει τα όπλα. Τάγματα που μοιάζουν ανίκητα όταν συγκεντρώνονται στους δρόμους της πόλης γίνονται παιχνιδάκια στα ανοιχτά πεδία μάχης. Τα κανόνια, τα αυτόματα, και τα φλογοβόλα που θα θέριζαν μάζες εργατών σε κλειστούς δρόμους και πλατείες είναι ανήμπορα στον αχανή χώρο των πεδιάδων της επαρχίας. Το αστικό κράτος έχει επίγνωση του επερχόμενου κινδύνου: η επαρχία πηγαίνει με την πλευρά της επανάστασης. [...] Η εργατική τάξη πρέπει να παραμείνει σε επιφυλακή, πρέπει να διατηρήσει την πειθαρχία στα επαναστατικά χαρακώματα -- μια πειθαρχία που την γεννά η υπομονή, η προλεταριακή κριτική αντίληψη και η αυτοπεποίθηση στην δύναμη και το μέλλον του προλεταριάτου. Η επαναστατική διαδικασία αναπτύσσεται ασταμάτητα,καταστρέφοντας το αστικό κράτος και εξανεμίζοντας την καπιταλιστική ισχύ. Η εργατική τάξη θα νικήσει, αλλά ως συνειδητή της συνεισφορά στην επανάσταση, πρέπει να επικεντρωθεί στο να κάνει τη νίκη της να κρατήσει, να νικήσει μια για πάντα. [...] Η εργατική τάξη είναι το πιο πολιτικά μορφωμένο τμήμα όλου του εργαζόμενου λαού. Πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της βίας και να συνειδητοποιήσει ότι αυτό μπορεί σε μεγάλο βαθμό να λυθεί από τη δράση των αγροτικών μαζών. Η ρωσική εργατική τάξη μπόρεσε να περιμένει από τον Ιούλη ως τον Νοέμβρη του 1917. Σ' αυτούς τους μήνες, οι Ρώσοι αγρότες κατέστρεψαν την σταθερότητα του κράτους του Κερένσκι. Ακολούθως, οι εργάτες εξαπέλυσαν την επίθεσή τους και πήραν αποφασιστικά την εξουσία. Η φυσιολογική εξέλιξη της επανάστασης επιλύει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της ένοπλης εξουσίας και της επικράτησης της εργατικής τάξης πάνω στην αστική κρατική εξουσία. Μέρος όμως αυτού του προβλήματος θα πρέπει να λυθεί από την γενική πολιτική δράση του προλεταριάτου και του πολιτικού του κόμματος, του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Το αστικό κράτος μετατρέπει τώρα τον εθνικό στρατό σε μισθοφορικό. [...] Το κοινοβούλιο πρέπει να απαιτήσει εξηγήσεις για αυτή την κυβερνητική δραστηριότητα, όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά για να την αναγκάσει να αποκαλύψει τις προθέσεις της. Για να δείξει με τις πιο σαφείς αποδείξεις πώς λειτουργεί η αστική δικτατορία, αγνοώντας μακάρια βασικά δικαιώματα και αφιερώνοντας ολάκερο τον διοικητικό μηχανισμό και όλους τους οικονομικούς πόρους σε ένα και μοναδικό σκοπό: την υπεράσπισή της από την πλειοψηφία του πληθυσμού, του οποίου υποτίθεται πως είναι η ανώτατη εκπρόσωπος και κυριαρχία.
Antonio Gramsci
Για μια ανανέωση του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ordine Nuovo, 8 Μάη 1920 Μτφρ.: Lenin Reloaded [...] 7. [...] Το κόμμα πρέπει να αποκτήσει τον δικό του, ακριβή και ξεκάθαρο χαρακτήρα. Από μικροαστικό κοινοβουλευτικό κόμμα πρέπει να γίνει το κόμμα του επαναστατικού προλεταριάτου στην πάλη του να πετύχει την οικοδόμηση μιας κομμουνιστικής κοινωνίας μέσω του εργατικού κράτους -- ένα ομοιογενές, συνεκτικό κόμμα, με δική του θεωρία και τακτική, και με άκαμπτη και ανελέητη πειθαρχία. Οι μη κομμουνιστές επαναστάτες πρέπει να διαγραφούν από το κόμμα. Και η ηγεσία του, απαλλαγμένη από την προσπάθεια να κρατήσει την ενότητα και την ισορροπία ανάμεσα σε διάφορες τάσεις και ηγέτες, πρέπει να αφιερώσει όλες της τις προσπάθειες στην πολεμική προετοιμασία των εργατικών δυνάμεων. [...] Οι διάφοροι τομείς πρέπει να προάγουν την δημιουργία κομμουνιστικών ομάδων σε όλα τα εργοστάσια, τα συνδικάτα, τους συνεταιρισμούς και τους στρατώνες, οι οποίες να προπαγανδίζουν ασταμάτητα τις ιδέες και την τακτική του Κόμματος και να οργανώνουν τα βιομηχανικά συμβούλια ώστε να ασκούν έλεγχο πάνω στην βιομηχανική και αγροτική παραγωγή. Αυτές οι ομάδες θα αναπτύξουν την προπαγάνδα που είναι αναγκαία για να καταληφθούν τα συνδικάτα, τα Εργατικά Κέντρα, και η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών με οργανικό τρόπο, κι έτσι θα γίνουν τα αξιόπιστα στοιχεία στα οποία οι μάζες θα αναθέτουν την δημιουργία πολιτικών Σοβιέτ και την εφαρμογή της προλεταριακής δικτατορίας. Η ύπαρξη ενός συνεκτικού και πολύ πειθαρχημένου κομμουνιστικού κόμματος με εργοστασιακά, συνδικαλιστικά και συνεταιριστικά τμήματα, τα οποία να μπορούν να συντονίζονται και να συγκεντρώνονται κεντρικά από την κεντρική εκτελεστική του επιτροπή, αυτη είναι η βασική και αναντικατάστατη προϋπόθεση κάθε πειράματος με τα Σοβιέτ. Αν δεν υπάρχει αυτή η προϋπόθεση, κάθε πείραμα που προτείνεται πρέπει να απορρίπτεται ως παράλογο και ως χρήσιμο μόνο για αυτούς που θέλουν να συκοφαντήσουν την ιδέα των Σοβιέτ. Με τον ίδιο τρόπο, πρέπει να απορρίψουμε την ιδέα ενός μικρού σοσιαλιστικού κοινοβουλίου, διότι θα γινόταν ραγδαία εργαλείο στα χέρια της ρεφορμιστικής και οπορτουνιστικής πλειοψηφίας στην κοινοβουλευτική ομάδα, σπέρνοντας δημοκρατικές ουτοπίες και αντεπαναστατικά εγχειρήματα. 8. [...] Το Κόμμα πρέπει να εκδόσει Μανιφέστο στο οποίο να τίθεται ρητά η επαναστατική κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας, να καλείται το βιομηχανικό και αγροτικό προλεταριάτο να οργανωθεί και να οπλιστεί, και να σκιαγραφούνται τα στοιχεία κομμουνιστικών λύσεων στα σημερινά προβλήματα: προλεταριακός έλεγχος στην παραγωγή και διανομή, αφοπλισμός των μισθοφορικών ένοπλων σωμάτων, έλεγχος της τοπικής διακυβέρνησης από εργατικές οργανώσεις.
