ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ Δεκατέσσερα ὑπαρξιακά ἐρωτήματα Ἡ θεολογική ἀπάντησή τους Δημήτριος Τσελεγγίδης (Καθηγητής Δογματικῆς Θεολογίας Τμῆμα Θεολογίας Α.Π.Θ) 1ο ἐρώτημα: Ποιός εἶναι ὁ σκοπός γιά τόν ὁποῖο μᾶς δημιούργησε ὁ Θεός σ' αὐτήν τήν ζωή, ἀπό ποῦ ἤρθαμε, γιατί ἤρθαμε καί ποῦ θά πᾶμε;
http://static.pblogs.gr/f/5163001512350_1437567529808610_1494921215_n.jpg Ὅλοι μας προήλθαμε ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, προκειμένου νά γίνουμε ἀπό αὐτήν ἐδῶ τή ζωή μέτοιχοι τῶν μελλόντων καί αἰωνίων ἀγαθῶν, τά ὁποῖα ταυτίζονται οὐσιαστικά καί πρατκικά μέ τήν ἴδια τή ζωή τοῦ Θεοῦ. Ἡ παροῦσα ἐπίγιεα ζωή μας ἀποτελεῖ μία προσφορά τοῦ Θεοῦ γιά ἐλεύθερη ἄσκηση τῆς αὐτεξούσιας θελήσεω΄ς μας, προκειμένου νά ἀνταποκριθεῖ στό θέλημα τοῦ Θοεῦ, τό ὁποῖο εἶναι ἀπολύτως σύμφωνο μέ τίς προδιαγραφές τῆς ὑπάρξεώς μας. Καί αὐτό, ἐπειδή ὁ ἴδιος ὁ Θεός εἶναι ὁ κατασκευαστής μας. Μᾶς δημιούργησε κατ' εἰκόνα του, γιά νά μποροῦμε νά ἀνταποκριθοῦμε στό σκοπό τῆς ὑπάρξεώς μας.
Ὁ σκοπός αὐτός εἶναιτ ό γνωστό "καθ' ὁμοίωσιν", δηλαδή νά γίνουμε χαρισματικῶς μέτοχοι τῆς ἄκτιστης ζωῆς τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ τρόπος γιά νά πετύχουμε τόν σκοπό αὐτό εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν του, οἱ ὁποῖες σεἶναι συμφωνες μέ τίς προδιαγραφές τῆς ὑπάρξεώς μας. Ἄν, ὅμως, αἰσθανόμαστε, πώς οἱ ἐντολές τοῦ Θοεῦ εἶναι ἀσυμβίβαστε μέ τό θέλημά μας καί τίς ἐπιθυμίες μας, πρέπει νά γνωρίζουμε ὄτι αὐτό δέν ὀφείλεται στή φύση μας, ἀλλά στήν κατάχρηση τῆς ἐλευθερίας μας και στίς ἁμαρτίες μας. Κατά συνέπεια, ἤρθαμε στόν παρόντα κόσμο, γιά νά δοκιμαστεῖ ἡ ἀγάππη μας πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπό μας μέ τήν ἐλεύθερη ἀνταπόκρισή μας στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, προκειμένου νά γίνουμε μέτοχοι τῆς ζωῆς τοῦ Τριαδικοῦ Θοεῦ, στό μέτρο τῆς δεκτικότητάς μας σ' αὐτήν τήν αὐτοπροσφορά τοῦ Θεοῦ. ἡ δεκτικότητα αὐτή νοεῖται ὡς ὑπαρξιακή εὐρυχωρία μας, πού ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ἐπίγεια ἀγαπητική τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.
2ο ἐρώτημα: Μπορεῖ νά σωθεῖ ὁ ἄνθρωπος δίχως τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία μέ μόνη τήν καλοσύνη καί τά καλά ἔργα, ὄπως πιστεύουν πολλοί συνάνθρωποί μας; Ποιά εἶναι ἡ σημασία τῆς Ἐκκλησίας στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου; http://www.rel.gr/photo/albums/userpics/10039/normal_iscr.JPG Κατηγορηματικά ὄχι. Ἄν ὁ ἄνθρωπος μποροῦσε νά σωθεῖ μέ μόνη τήν καλοσύνη καί τά καλά ἔργα του, τότε δέν θά γινόταν ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος καί δέν θά ὑπῆρχε λόγος νά ἱδρύσει τήν Ἐκκλησία του, διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τήν ἠμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Ἄλλωστε, ἄν ὁ ἄνθρωπος μποροῦσε νά σωθεῖ δίχως τόν Θεό, μέ μόνες τίς δικές του δραστηριότητες, τότε ὁ ἄνθρωπος θά ἦταν σωτήρας τοῦ ἑαυτοῦ του. Ἡ Ἁγία Γραφή, ὅμως, μᾶς πληροφορεῖ-ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι-ὅτι, ἐκτός τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δέν ὑπάρχει ἄλλο ὄνομα, "ὑφ' ᾦ δεῖ ἡμᾶς σωθῆναι". Ὁ μόνος, δηλαδή, σωτήρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ὅλων τῶν ἐποχῶν, εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ὁ Χριστός, ὡς ὁ μόνος Θεάνθρωπος, σώζει τούς ἀνθρώπους μέ ἕνα σαφῆ καί συγκεκριμένο τρόπο. Ὁ τρόπος αὐτός εἶναι ἡ ἐνσωμάτωση τῶν ἀνθρώπων στό μυστηριακό σῶμα του, τήν Ἐκκλησία. ἡ ἐνσωμάτωση αὐτή γίνεται μέ το μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος. Τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος κάνει τόν ἄνθρωπο μέλος τοῦ μυστηριακοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή τῆς Ἐκκλησίας. Ὡς μέλος τῆς Ἐκκλησίας, ὁ πιστός δέν σώζεται μηχανιστικά-μαγικά. Στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας σώζεται ὁ πιστός, ὅταν παραμένει σ' αὐτό ζωντανός. Καί παραμένει ζωντανός καί αὐξάνει χαρισματικά, ὅταν τηρεῖ τίς προδιαγραφές αὐτοῦ τοῦ σώματος, τῆς Ἐκκλησίας. Τίς προδιαγραφές αὐτές μᾶς τίς γνωστοποίησε ὁ Χριστός, κατά τἠν ἱστορική φανέρωσή του στή γῆ. http://diakonima.wpengine.netdna-cdn.com/wpcontent/uploads/2014/03/9050_10152227611865297_1144775935_n.jpg Ὅταν ὁ πιστός τηρεῖ, ἀγαπητικῶς, τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ-αὐτες εἶναι οἱ πνευματικές προδιαγραφές τῆς Ἐκκλησίας-τότε παραμένει ὡς ζωντανό κλαδί τῆς ἀμπέλου-Χριστοῦ καί αὐξάνει καί φέρει καρπό. Ὁ καρπός αὐτός ἐκφράζεται στήν καθημερινότητα τοῦ πιστοῦ, ὡς ἀγιοπνευματική ζωή. Ἡ ζωή αὐτή μεταγγίζεται-διαβιβάζεται στήν ψυχοσωματική ὕπαρξη τοῦ πιστοῦ-μέλους τῆς Ἐκκλησίας-ἀπό τήν Θεανθρώπινη κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι ὁ Χριστός. Κατά συνέπεια, ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό σωζόμενο ἐκεῖνο "σῶμα" τῆς ἀνθρωπότητας, διαχρονικῶς, τό ὁποῖο ἔχει ὠς κεφαλή τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό. Ὁ Χριστός εἶναι ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ζωοποιεῖ, τρέφει κατευθύνει διάκ τοῦ Ἁγίου Πνεύματός του, τό μυστηριακό αὐτό σῶμα του, τήν Ἐκκλησία. Γι' αὐτό καί εἶναι, αὐτονοήτως καί ὁ μοναδικός σωτήρας τῶν ἀνθρώπων.
ο ἐρώτημα:
Γιατί ἡ βλασφημία τῶν Θείων Προσώπων εἶναι μεγάλο ἁμάρτημα; http://2.bp.blogspot.com/lsTNeXTEzGQ/UuoBhQz54bI/AAAAAAAA2JY/g9Gp646GaOo/s1600/%CE %B2%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%86%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE %B1.jpg Ἄν ἡ βλασφημία πρός τούς ὁποιουσδήποτε ἀνθρώπους ἀποτελεῖ, πανθομολογουμένως, μία φρασττική ἀπρέπεια, ἡ ὁποία φανερώνει ἐμπαθῆ κατάσταση καί ἔλλειψψη κοινωνικῆς ἀγωγῆς τοῦ βλάσφημου, τότε ἡ βλασφημία τῶν Θείων Προσώπων ἐκφράζει τόν ἀνώτατο βαθμό τῆς φραστικῆς ἀσέβειας. Ὡς ἀνώτατη ἀσέβεια, εἶναι αὐτονοήτως, καί μεγάλη ἁμαρτία. Καί εἶναι μέν ἐλεύθερος κάθε ἄνθρωπος νά πιστεύει ὅ,τι θέλει ἤ νά μήν πιστεύει τίποτε, δέν ἔχει ὅμως κανένα δικαίωμα νά λοιδορεῖ ἤ νά βλασφημεῖ Θεῖα Πρόσωπα, τά ὁποῖα ἀποτελοῦν τό περιεχόμενο τῆς πίστεως ἄλλων ἀνθρώπων, ἀνεξάρτητα ἄν αὐτοί εἶναι πολλοί, ἤ λίγοι, ἤ ἔστω καί ἕνας μόνον ἄνθρωπος.
ο ἐρώτημα: Γιατί νά ὑπάρχει ὁ θάνατος; Πῶς μποροῦμε νά τόν νικήσουμε καί γιατί εἶναι ἀπαραίτητα τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας-ὅπως ἡ Βάπτιση, τό Χρίσμα, ἡ Μετάνοια, ἡ Ἐξομολόγηση καί ἡ Θεία Κοινωνία· γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων;
http://kipriakaparamithia.weebly.com/uploads/2/0/3/4/20345769/3135966.j pg?337 Ὁ θάνατος δέν ἦταν στίς προδιαγραφές τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό. Αὐτό σημαίνει, ὅτι ὁ θάνατος δέν ἀποτελεῖ συστατικό τῆς φύσεως τοῦ ἀνθρώπου. Δέν ἀνήκει στό "κατά φύσιν" τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ θάνατος, πού νοεῖται ὡς μή μετοχή τῆς ζωῆς, εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς παρακοῆς τοῦ ἀνθρώπου στή σαφῆ ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία προειδοποιοῦσε τό προγονικό ζεῦγος, ὅτι θά ὁδηγεῖτο στόν θάνατο, ἐάν παρέβαινε τή θεία ἐντολή. Ὁ Χριστός κατήργησε τόν ἐσχατολογικό θάνατο. Αὐτό σημαίνει, ὅτι, στό πλαίσιο τῆς Ἐκκλησίας, ὁ πιστός, τηρώντας τίς ἐντολές καί μετέχοντας στά θεουργά μυστήρια, ὑφίσταται μόνο τόν βιολογικό θάνατο, ὁ ὁποῖος τοῦ ὑπενθυμίζει τό ἐπιτίμιο τῆς παρακοῆς τῶν προπατόρων μας, καί παράλληλα θέτει ἔνα φυσικό τέρμα τῆς ἁμαρτίας τῶν ἁμαρτανόντων.
Ἀλλά γιά τούς πιστούς ὁ θάνατος, ὡς διακοπή τῆς ζωοποιοῦ σχέσεως τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο, ἔχει νικηθεῖ καί ἔχει ὑπερβαθεῖ ἐν Χριστῷ. Τοῦτο, πρακτικῶς, σημαίνει, ὅτι οἱ πιστοί, στήν παροῦσα ζωή, ἔχουν νικήσει τήν αἰτία τοῦ θανάτου, πού εἶναι ἡ ἁμαρτία. Ἔτσι, μετάχουν στήν ὄντως ζωή-τήν αἰώνια ζωή-κατά τό ἱστορικό τους παρόν στή γῆ καί συνεχίζουν αὐτήν τή ζωή μετά τόν βιολογικό θάνατό τους, ὁ ὁποῖος λειτουργεῖ ὡς διάβαση στή μέλλουσα ζωή, ἡ ὁποία ἔχει τήν πληρότητά της μετά τήν κοινή ἀνάστση τῶν σωμάτων, κατά τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου καί τήν Τελική Κρίση. Τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας λειτουργοῦν ὡς θυρίδες, ἀπ' ὅπου περνᾶ καί διοχετεύεται http://3.bp.blogspot.com/_1gVXbdmgzKA/TGLSumpoWII/AAAAAAAAArM/En GPHFKVOrU/s1600/ufgik.jpgστούς πιστούς ἡ μέλλουσα, αἰώνια, ζωή, στό μέτρο-πάντοτε-τῆς δεκτικότητάς τους, ἡ ὁποία ὀφείλεται στήν ἔμπρακτη ἀνταπόκρισή τους στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Συγκεκριμένα, μέ τό Βάπτισμα ὁ ἄνθρωπος πεθαίνει ὡς πρός τήν ἀμαρτία καί τίς συνέπειές της, ἀναγεννιέται χαρισματικῶς καί ἐντάσσετα στό μυστηριακό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, στήν Ἐκκλησία, ἀπελευθερωμένος ὀνολογικά ἀπό τόν διάβολο καί τήν ἁμαρτία. Στό ἑξῆς, δηλαδή, μπορεῖ νά ζεῖ, χωρίς νά ἁμαρτάνει. Μέ τό Χρίσμα ὁ πιστός ἐμπλουτίζεται μέ τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔτσι, ἀποκτᾶ ἁγιοπνευματική ζωή, τήν ζωή, δηλαδή, τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. http://www.timiosstavros.gr/enoria/images/stories/EIKONES_1/IERA_EXOM OLOGISI.jpgἘπειδή, ὅμως, τά μυστήρια αὐτά δέν λειτουργοῦν μηχανιστικά-μαγικά, ὁ πιστός διατηρεῖ τήν ἐλευθερία τοῦ αὐτεξουσίου του καί, ἄν θέλει, μπορεῖ νά παραβιάζει τίς θεῖες ἐντολές καί νά ἁμαρτάνει. Ὅταν, ὅμως, ἁμαρτάνει, διακόπτει, ὅπως ἄλλοτε ὁ Ἀδάμ, τή ζωοποιό σχέση του μέ τόν Θεό καί νεκρώνεται πνευματικῶς. Ὁ ἀγαπῶν, ὅμως, Θεός δίνει τή δυνατότητα στούς πιστούς νά ἐπαναζωοποιοῦνται, ὅταν μετανοοῦν πραγματικά καί ἐξομολογοῦνται εἰλικρινά τίς ἁμαρτίες τους στούς ἐντεταλμένους λειτουργούς τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι, μέ τά δυό αὐτά μυστήρια (μετάνοια-ἐξομολόγηση) ἀποκαθίστανται οἱ πιστοί στήν προηγούμενη ὑγιῆ κατάστασή τους καί μποροῦν νά ἀναβαθμίζονται πνευματικά, ἀνάλογα μέ τόν βαθμο τῆς προθυμίας καί τῆς ἀγωνιστικότητάς τους, γιά νά ἀνταποκριθοῦν στήν νέα ὀνολογία τους, ὡς ζῶντα μέλη τοῦ μυστηριακοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ἡ διατήρηση, ὅμως, τῶν πιστῶν ὡς ζωντανῶν μελῶν τοῦ μυστηριακοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί ἡ πνευματική ἀνάπτυξη καί καρποφορία τους ἐν Χριστῷ, ἀλλά καί ἡ ἑνότητά τους μέ τόν Τριαδικό Θεό καί μεταξύ τους, θά ἦταν ἀνέφικτος χωρίς τή συχνή ἀνταπόκρισή τους στή Θεία Κοινωνία. Ἡ μετοχή ἤ ἡ μή μετοχή τῶν πιστῶν στήν Θεία Εύχαριστία εἶναι ὑπόθεση (πνευματικῆς) ζωής ἤ (πνευματικοῦ) θανάτου.
http://www.cuvantul-ortodox.ro/recomandari/wpcontent/uploads/2011/09/Sfanta-Impartasanie-Hristos-in-potir.jpg Ἡ ἀλήθεια αὐτή εἶναι Βιβλική. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μᾶς διαβεβαώνει, ὅτι ὁ ἴδιος εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ὄντως ζωῆς καί ἀκόμη ὅτι, ἐάν δέν τόν τρῶμε, κατά τήν Θεία Εὐχαριστία, δέν θά ἔχουμε τήν ἁγιοπνευματική ζωή, τήν αἰώνια ζωή, ἐδῶ καί τώρα. Καί, ἐάν δέν τήν ἔχουμε ἐδῶ, μέ τήν μορφή τῆς πρόγευσης κάι τοῦ ἀρραβῶνα, δέν θά τήν ἔχουμε ἐκεῖ, στήν μέλλουσα πραγματικότητα, μέ τήν μορφή τῆς πληρότητας, πού, ὅμως, ἀτελευτήτως θά διευρύνεται, θά βαθαίνει καί θά αὐξάνει. Ἔτσι κατανοεῖται ἡ βίωση τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, στό πλαίσιο τῆς Ἐκκλησίας, ὡς προσωπική ἐμπειρική πραγματικότητα, πού τόν ἀφορᾶ ὑπαρξιακῶς, ὡς ψυχοσωματική ὀντότητα.
5ο ἐρώτημα: Γιατί νά ἐπιτρέπει ὁ Θεός νά πεθαίνουν νέοι καί μικρά παιδιά; Θά ὑπάρξει Ἀνάσταση τῶν νεκρῶν; Ὁ Θεός εἶναι ὁ μόνος Κύριος τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου. Ὁ Θεός, δηλαδή, παρέχει τή ζωή, ἀλλά καί θέτει τά ὅριά της. Μόνος αυτός γνωρίζει ὅλα τά δεδομένα, ἀλλά καί ὅλες τίς προθέσεις τῶν λογικῶν ὄντων, πρίν κἄν αὐτά ἔρθουν στήν ὕπαρξη. Ταυτόχρονα, ὁ Θεός ἀγαπᾶ σέ ἀσύλληπτο βαθμό ὅλους τούς ἀνθρώπους. Μάλιστα, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θεωρεῖ τόν Χριστό ὡς τόν μανιωδέστερο τῶν ἐραστῶν τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Κατά τήν Ἁγία Γραφή, ἄλλωστε, ὁ Θεός θέλει ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νά σωθοῦν καί νά τόν γνωρίσουν, ὡς τήν ὐποστατική Ἀλήθεια ("πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν"). Μέ τίς παραπάνω προϋποθέσεις, κατανοεῖται εὔκολα, ὅτι ὁ Θεός, ὡς ὁ κατεξοχήν καί κατά κυριολεξία καλός καί ἀγαθός, δέν εἶναι δυνατόν νά θέλει τόν πρόωρο θάνατο κανενός ἀνθρώπου. Καί τοῦτο, ἐπειδή τό κύριο γνώρισμα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ἀγάπη. Ἔτσι ὁ Θεός ἀποφασίζει τόν θάνατο τοῦ κάθε ἀνθρώπου μέ βάση τήν παγγνωσία καί τήν ἀγάπη του. Τοῦτο, πρακτικῶς, σημαίνει ὅτι ὁ κάθε ἄνθρωπος πεθαίνει στήν καλύτερη χρονική στιγμή γι' αὐτόν. Κατά συνέπεια, μία ἐνδχόμενη παράταση τῆς ζωῆς μας, πέρα ἀπό τό ὅριο, πού ἔθεσε ἠ ἀγάπη τοῦ Θοεῦ γιά τόν καθένα μας, θά εἶχε ἀρνητικό ἀποτέλεσμα στήν ποιότητα τῆς αἰωνίου ζωῆς μας. Γι' αὐτό, θά πρέπει νά δεχόμαστε τήν http://2.bp.blogspot.com/fM4MVT2kgJs/UK0Qf9s2IlI/AAAAAAAAawE/izjbkrwuCkE/s1600/anastasis.pn gἀπόφαση τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ὁριοθέτηση τῆς ζωῆς ὄλων τῶν ἀνθρώπων, μέ εὐγνώμονα καί εὐχαριστιακή διάθεση. Ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν ἀποτελεῖ θεμελιώδη ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας, πού διατυπώθηκε δογματικά καί συμπεριλήφθηκε στό Σύμβολο τῆς Πίστεώς μας, κατά τήν Β' Οἰκουμενική Σύνοδο. Ἄλλωστε, ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ
ἀποτελεῖ τήν ἀσφαλέστερη ἐγγύηση γιά τήν πραγματοποίηση καί τῆς δικῆς μας ἀναστάσεως. Ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν σωμάτων καί ἡ ἕνωσή τους μέ τίς ἀντίστοιχες ψυχές εἶναι ἡ προϋπόθεση γιά τήν μέλλουσα Κρίση, ἀφοῦ ζήσαμε καί πράξαμε τό καλό ἤ τό κακό, ὡς ψυχοσωματική ἑνότητα. Εἶναι, λοιπόν, εὔλογο νά ἔχουμε καί τήν μελλοντική ποιότητα τῆς ζωῆς μας ὡς ἐνιαία ψυχοσωματική ὕπαρξη.
