ΟΙ ΕΓΚΛΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ Εγκλίσεις λέγονται οι μορφές που παίρνει το ρήμα, προκειμένου αυτός που το χρησιμοποιεί να εκφράσει ακριβώς το νόημα του ρήματος και αυτό που εννοεί. Οι εγκλίσεις είναι τρεις. Oριστική - Υποτακτική - Προστακτική
Η οριστική φανερώνει το πραγματικό, το βέβαιο. π.χ. Ο Κώστας παίζει. Ο δάσκαλος γράφει. Το παιδί κοιμάται.
Η υποτακτική φανερώνει αυτό που θέλουμε ή αυτό που περιμένουμε να γίνει και έχει ο Ενεστώτας, ο Αόριστος και ο Παρακείμενος. (να, ας, αν, εάν, όταν, άμα, για να, ) π.χ. Ας τρέξουμε να προλάβουμε. Ας έβρεχε λίγο να δροσίσει. Όταν ξημερώσει θα ξεκινήσουμε. Πρέπει να τρέξω στο σπίτι γρήγορα. Θέλω να παίξω ποδόσφαιρο. Η προστακτική που φανερώνει προσταγή ή παράκληση ή ευχή και έχει μόνο ο Ενεστώτας και ο Αόριστος. π.χ. Τρέξτε γρήγορα. Σταματήστε τις φωνές. Προχωρήστε πιο μπροστά. Σταμάτησε παιδί μου τα κλάματα.
Το απαρέμφατο,
είναι άκλιτο και χρησιμεύει για τον σχηματισμό ορισμένων χρόνων του ρήματος (Παρακείμενος, Υπερσυντέλικος, Συντελεσμένος Μέλλοντας). Απαρέμφατο έχει μόνο ο Αόριστος στην ενεργητική και την παθητική φωνή. του δένω :δέσει, του γράφω: γράψει, του διαβάζω:διαβάσει,
του λύνω:λύσει, του παίζω:παίξει, του ακούω:ακούσει
Η μετοχή είναι τύπος του ρήματος που μοιάζει με επίθετο, έχει ενεργητική φωνή, στην οποία είναι άκλιτη και παθητική φωνή, στην οποία κλίνεται όπως τα επίθετα. Π.χ. οι μετοχές των ρημάτων δένω, αγαπώ, είναι: ΡΗΜΑ δένω αγαπώ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ δένοντας αγαπώντας
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ δεμένος αγαπημένος
Για την ορθογραφία της προστακτικής πρέπει να σκέφτεσαι πώς σχηματίζεται η υποτακτική. Π.χ.: να αγαπήσω - αγαπήστε,(αγαπώ το ρήμα) δανείσετε - δανείστε (δανείζω το ρήμα), γνωρίσετε - γνωρίστε (γνωρίζω το ρήμα)
να να
Να θυμάσαι ότι η κατάληξη -είτε στο β΄πληθυντικό πρόσωπο γράφεται πάντα με ει και ε: κατεβείτε, περιποιηθείτε, στρωθείτε. Το [ι] πριν από την κατάληξη της προστακτικής γράφεται με γιώτα(ι) όταν το ρήμα τελειώνει σε -ίζω και με ήτα(η) όταν τελειώνει σε -ώ Π. χ. διαφήμισε (διαφημίζω) χρησιμοποίησε (χρησιμοποιώ)
