ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑ

ΚΤΡΙΟΛΔΞΙΑ ΚΑΙ ΜΔΣΑΦΟΡΑ Η Κπξηνιεμία θαη ε Μεηαθνξά είλαη ζρήκαηα ηνπ ιόγνπ ηεο γιώζζαο καο. Κπξηνιεμία έρνπκε όηαλ ρξεζηκνπνηνύκε κηα ιέμε ή θαη κία νιόθιεξε θξάζε κε ηελ πξαγκαηηθή ηεο ζεκαζία. Π.ρ. Έζηξσζε ην θξεβάηη. Η Μαξία έθαγε όιν ηεο ην θαγεηό. Μαζάεη θαιά ην θαγεηό. Μεηαθνξά έρνπκε όηαλ ρξεζηκνπνηνύκε κία ιέμε ή θαη κία νιόθιεξε θξάζε όρη κε ηελ πξαγκαηηθή ηεο ζεκαζία αιιά κε κηα δηαθνξεηηθή. Π.ρ. ΢ηξώζεθε ζηε δνπιεία. Έθαγα ηνλ θόζκν γηα λα ζε βξσ. Μαζάεη ηα ιόγηα ηνπ.

Αζθήζεηο γηα εθηύπσζε

1. Να δηαβάζεηο ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο θαη δίπια από θάζε πξόηαζε λα βάιεηο έλα Κ αλ είλαη θπξηνιεμία ή έλα

Μ αλ είλαη κεηαθνξά.

Άλνημε ην παξάζπξν

Μ’ έπηαζε πνλνθέθαινο

Υάιαζε ν θαηξόο

Υάιαζε ην θέθη κνπ

Έζπαζε ην ηδάκη

Έθνςα ην ςσκί

Καηάπηα ηε γιώζζα κνπ

Έθνςε ηηο θσλέο

Σξάβεμα κία θσηνγξαθία

Έβαιε ηηο θσλέο

Έπηαζα έλα ςάξη

Έζθηζα ηε γάηα

Έπηαζα ηελ θαιή

Γνύιεςε ην κπαιό ηνπ

Πεηάεη ην αεξνπιάλν

Γνύιεπε όιε κέξα

Πεηάεη ην κπαιό κνπ

Έζθηζα ην βηβιίν

Έθνςα ην ηζηγάξν

Γηάβαζε ην κάζεκα

Άλνημε ηα απηηά ζνπ

Γηάβαζε ηε ζθέςε ηνπ

Υάιαζε ην ξαδηόθσλν

Πόλεζε ε ςπρή κνπ

2.Να δηαβάζεηο πξνζεθηηθά ηηο παξαθάησ θξάζεηο θαη λα ηηο θαηαηάμεηο ζηελ θαηάιιειε ζηήιε. Όκνξθε γπλαίθα, πηθξή θνπβέληα, όκνξθε κέξα, θαζαξά ξνύρα , όκνξθα ιόγηα, απαιή θνπβέξηα, απαιή κνπζηθή, βαξύο άλζξσπνο, βαξηά θνπβέληα, βαξύ θηβώηην, βαζύο πνηακόο, ιεπηή θισζηή, βαζηά ζθέςε, ιεπηή θσλή, θαζαξό κπαιό, βαζύο ύπλνο, βαξηά θαξδηά, καύξε ζθέςε, ζνιά λεξά, ζνιό κπαιό.

ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ

ΜΕΤΑΦΟΡΑ

3. Να αληηζηνηρίζεηο ηηο Κπξηνιεμίεο ηεο ζηήιεο Α κε ηηο Μεηαθνξέο ηεο ζηήιεο Β.

΢ηήιε Α

΢ηήιε Β

Σθιεξή πέηξα





Δπλαηή θσλή

Λακπεξόο ήιηνο





Μεγάιν κπαιό

Μεγάιν δέληξν





Λακπεξό πξόζσπν

Άλαςα θσηηά





Κξύβσ ηηο ζθέςεηο κνπ

Κξύβσ ην κνιύβη





Άλαςα απ’ ηε δέζηε

Δπλαηόο άλζξσπνο





Σθιεξή θαξδηά

(Πεγή e-selides)

4. Να γξάςεηο κηα κεηαθνξηθή θξάζε δίπια ζε θάζε θπξηνιεθηηθή θξάζε. (Να γξάςεηο κεηαθνξά κε ηηο ππνγξακκηζκέλεο ιέμεηο) Κπξηνιεμία     

Σήθσζε βαξύ θηβώηην. Καηαπίλσ δύζθνια ην ράπη. Η θσηηά έζβεζε. Μνπ άλνημε ηα κάηηα. Η γηαγηά κπαιώλεη ηηο θάιηζεο.

Μεηαθνξά Απηό ζεθώλεη πνιιή ζπδήηεζε. ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________

5. Να γξάςεηο κηα θπξηνιεθηηθή θξάζε δίπια ζε θάζε κεηαθνξηθή θξάζε. (Να γξάςεηο θπξηνιεμία κε ηηο ππνγξακκηζκέλεο ιέμεηο) Μεηαθνξά     

Κπξηνιεμία

Τν παίδεη ζε δηπιό ηακπιό. Τα παηδηά παίδνπλ θξπθηό. Δελ παίξλεη από ιόγηα. ____________________________ Έραζε ην ρξώκα ηεο. ____________________________ Ο πξντζηάκελνο ηνπο ηξέρεη όινπο.____________________________ Τα ληάηα θεύγνπλ γξήγνξα. ____________________________